STROJEVI ZA DIZANJE, TE DIZANJE I PRIJENOS TERETA

Strojevi za dizanje, te dizanje i prijenos teretao -

podizanje ili premještanje tereta - unutarnji transporti

o Svrha ovih strojeva – podizanje, prijenos i spuštanje . Nemaju sve dizalice mogu nost horizontalnog prijenosa, ve samo podizanja i spuštanja (lift, skip, konzolne).

o Temeljna podjela dizalica je upravo prema obliku transporta, i to na:n Dizalice za dizanje teretan Dizalice za dizanje i prijenos tereta

Strojevi za dizanje tereta (dizalice)

o Dizanjem se akumulira velika potencijalna energija. Uslijed nepravilnosti u radu (npr. nekontrolirano ispuštanje tereta) mogu se ugroziti ljudski životi. Dizalice podliježu posebnim propisima. Prije i tokom upotrebe podliježu propisanoj provjeri.

o Vrste:n Konzolne dizalicen Lift dizalice

Konzolne dizalice

o Sastoje se od eli ne konzolneruke duljine istake do 1,5 m. Ruka se može u vrstiti na vertikalni stup (npr.skele) i može se zakretati do 2000. Na konzolnoj ruci nalazi se vitlo s pogonskim elektromotorom snage 1,5-4,5 kW. Može dizati teret do 5 kN (0,5 t), na visinu do 25 m.

o Brzina dizanja - 1,5 m/s. o Grani nik za automatsko

zaustavljanje pri vrhu dizaliceo Najviše se koristi za podizanje

visokogradnji, esto u kombinaciji s drugim dizalicama npr. lift. Koristi se i pri montažstrojeva i postrojenja.

Pokretna lift-dizalica

Stabilna lift dizalica

o Sastoji se od rešetkastog stupa s vodilicama sastavljenog od sekcija.

o Stup ima nazubljenu eli nu vodilicu po kojoj se kre u zup anici platforme koja visi na eli nom užetu preba enom preko koloture na vrhu stupa. Na drugom kraju eli nog užeta visi betonski kontrauteg.

o Sidri se u objekt na svakih 2,5-4 m.o Ima kabinu za radnike koje se kre u po vodilicama. o Visina dizanja naj eš e je do 30 m.o Brzina dizanja isto kao kod konzolne, a nosivost cca x2.o Pogonska snaga elektromotora je 15 kW.o Najviše se koristi u visokogradnji za dizanje tereta i

radnika.

o 1-rešetkasti vertikalni eli ni stup s vodilicama

usidren u objekto 2 – kabine za radnike i

materijal-jedna gore druga dolje

Tehni ki podaci: GEDANamjena: kabina za ljudeBrzina dizanja: 40 m/minKapacitet: 12 osobaVisina : 135 m

Lift-platforma za podizanje materijala

Toranjska dizalica s vodoravnom rukom

o Služi za podizanje i horizontalni prijenos tereta.o Gornji dio stupa s rukom rotira po zup aniku.o Sastavni dijelovi su:

n eli no postolje na kota ima s betonskim protuutegom- može se kretati po šinama

n Rešetkasti stup sastavljen od sekcijan Vodoravna ruka koja se može okretati za 3600

n Rešetkasta kontraruka s protuutegomn Zup anik za okretanje ruken Ma ka s eli nim užetom i kukom za podizanje

teretan Pogonski elektromotori

Konstruktivni elementi i tehni ki detalji izvedbe toranjske dizalice

o Slobodno stoje a toranjska dizalica može biti visine do 55 m. Ako se sidri u objekt visina može biti 100 m.

o Tehni ki podaci o radu:n Brzina dizanja 70-100 m/minn Brzina rotacije 1,2 o/minn Brzina kretanja ma ke po ruci – 40 m/minn Broj ciklusa na sat 5-10

o Radni ciklus sastoji se od prihvata tereta na kuku, dizanja pomo u eli nog užeta, vodoravnog transporta tereta, pomicanjem ma ke po ruci i rotacijom tornja i povratka u po etni položaj.

o Upravljanje dizalicom je iz komandne ku ice koja se nalazi pri vrhu tornja.

o Nosivost

o Nosivost je ovdje specifi na jer se iskazuje momentom nosivosti.

o Moment nosivosti umnožak je kraka i tereta, a iskazuje se u kNm. Zkonstantan.

o M = q x l ; q = težina tereta, l = krak teretao Iz krivulje nosivosti se, u odnosu na udaljenost

ma ke od tornja, o itava nosivost, pa su na vodoravnoj ruci uo ljivo ozna ene udaljenosti, kako se dizalica ne bi preopteretila i prevrnula. Prekora enje nosivosti ozna ava se i zvu nim upozoravaju im signalom.

Krivulje nosivosti toranjske dizalice

Autodizalice

o Danas se najviše koriste auto-dizalice s teleskopskom rukom. o Razvojem hidrauli nost

produljivanja ruke teleskopskim izvla enjem gornjih dijelova iz donjih uz primjenu hidraulike.

o Ruka je etvrtastog presjeka od zavarenih eli nih limova.o Nosivost ovisi o nagibu ruke i o udaljenosti tereta od

u vrš enja ruke na postolju.o Izuzetno velika primjena na gradilištima- za vertikalni i

horizontalni transport materijala i dijelova, montažu strojeva. Duljina ruke može biti i ve a od 50 m, nosivost do 400 t. Velike dizalice imaju hidrauli ne stabilizatore koje se izvla e bo no i do 4 m.

Konstrukcija dizalice na šasiji kamiona

Hidrauli ki stabilizatori (da pneumatici na strani tereta ne budu previše optere eni)

Bez stabilizatora – dozvoljeno optere enje duplo manje

o Tehni ki podaci:n Maksimalna

nosivost: 35 t na kraku od 3 m

n Moment nosivosti:116 tm

n Teleskopska ruka:9,2 – 30 m

n Motor: turbodizel145 kW

Teleskopska autodizalicaLiebherr – LTF 1035-3.1

Portalne dizalice

o Služe za dizanje i prijenos na otvorenim proizvodnim i skladišnim prostorima.

o Sastoje se od okvirne eli ne konstrukcije u obliku portala. Na donjem dijelu portalnih stupova s kota ima. Cijeli okvir kre e se po ubetoniranim tra nicama.

o Na gornjem dijelu portala je vodoravna greda po kojoj se kre u kolica s elektromotorom za pomicanje i vitlo s eli nim užetom.

o Visina grede u odnosu na tlo je 7 m, a štra nica je 15-20 m. Nosivost dizalice je oko 5-20 t. Brzina transporta (podizanja i prijenosa)-50-100 m/min.

Portalne dizalice

Mosne dizalice

o Najviše se koriste u pogonima prefabrikata i armira nicama.

o Sastoje se od eli ne masivne grede kojom se premoš uje širina hale raspona do cca dvadesetak metara.

o Na okomitim zidovima hale na visini 6-10 m na konzolnimAB stazama, ubetonirane su eli ne tra nice po kojima se kre e greda (kota i na krajevima).

o S donje strane grede je sklop za pomicanje uzduž grede i podizanje tereta.

o Brzine i nosivost kao kod portalne.