15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХvІ...
TRANSCRIPT
![Page 1: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/1.jpg)
Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у
першай палове ХVІ ст.
![Page 2: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/2.jpg)
Барацьба за ўладу ў пачатку XVI ст.
Пач. XVI ст. – узмацніўся ўплыў маршалка дворнага Міхаіла Глінскага.Кароткая біяграфія:Жыў у Італіі, Іспаніі, Германіі;Служыў у германскага
імператара;Атрымаў ад Аляксандра шмат
земляў і пасадаў;1506 г. – перамог татар у
бітве пад Клецкам.
![Page 3: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/3.jpg)
Барацьба за ўладу ў пачатку XVI ст.Набліжанасць Глінскага да князя
Зайздрасць літоўскай знаці
Асабліва – Ян Забярэзінскі (страціў з-за Глінскага пасаду троцкага ваяводы)
![Page 4: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/4.jpg)
Смерць Аляксандра
Князь – Жыгімонт І Стары
Праціўнікі Глінскага кажуць Жыгімонту, што Глінскія жадаюць захапіць уладу
Міхаіл жадаў апраўдацца перад Жыгімонтам
Не атрымалася
Пач. 1508 г. – забіў Забярэзінскага.
Пайшоў у Тураў
Там сабраў 2 тыс. прыхільнікаў, выступіў супраць Жыгімонта
![Page 5: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/5.jpg)
Мэта паўстання:• Вярнуць сабе і свайму роду
былы ўплыў;• У выпадку няўдачы –
самастойнае княства з цэнтрам у Кіеве.
Імкнуўся перацягнуць да сябе праваслаўных (хоць сам – каталік)
![Page 6: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/6.jpg)
Прапанова маскоўскага князяВясна 1508 г. – да Глінскага – паслы маскоўскага князя Васіля ІІІ.Прапанова:• Глінскаму – ваенная падтрымка, усе
заваяваныя землі ВКЛ;• Узамен – Глінскі прызнае залежнасць ад
Масквы.
Глінскі згадзіўся
Войска злучылася з маскоўскім
![Page 7: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/7.jpg)
Вайсковыя дзеянніАсадзілі Мінск, дзейнічалі пад Слуцкам, Навагрудкам, Слонімам, каля Вільні.
Пад Лідай – войска ВКЛ
Глінскі – на ўсход, да Оршы
Ліпень 1508 г. – туды – войска ВКЛ
Васіль ІІІ ухіліўся ад бітвы
Глінскі – ў Мазыр
![Page 8: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/8.jpg)
Заканчэнне паўстанняКастрычнік 1508 г. – мір ВКЛ і
Масквы
Глінскі без падтрымкі
Выехаў з братамі і аднадумцамі ў Маскоўскае княства
![Page 9: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/9.jpg)
Вынікі паўстання
• Паражэнне Глінскага;• Паляпшэнне стану
праваслаўнай знаці.
![Page 10: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/10.jpg)
XVI ст. – “залаты век” ВКЛІдэалізавана аўтарамі ХVII ст. Ф. Еўлашоўскім (мемуары) і І. Мялешкам (“Прамова Мялешкі”)
![Page 11: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/11.jpg)
Прычыны:1. Адносны грамадскі спакой, няма зацятага ўнутранага супрацьстаяння
Хаця!Былі супярэчнасці:Шляхта хацела больш
вольнасцяў (як у Польшчы);Магнаты не жадалі аддаваць
уладу;Магнацкія роды варагавалі між
сабой.
![Page 12: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/12.jpg)
Узвышэнне шляхтыШмат войнаў
Шляхта адчувае сваю значнасць
Князь вымушаны прыслухоўвацца да яе1562 г. – сойм пад Віцебскам.
Патрабаваў агульнага караля, сойма і правоў з Польшчай.
Улада ўраўноўвае шляхту з магнатамі
Павятовыя суды і павятовыя соймікі (і для шляхты, і для магнатаў)
![Page 13: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/13.jpg)
2. Поспехі ў пераадоленні рэлігійных супярэчнасцяў
Вышэйшыя пасады – не толькі каталікам:У радзе – праваслаўныя Астрожскія, Глябовічы, Ільінічы, Сапегі і г.д.У вузкім складзе рады:• Канстанцін Астрожскі
(гетман);• Рыгор Хадкевіч (троцкі
кашталян)
![Page 14: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/14.jpg)
Уплыў РэфармацыіМногія прадстаўнікі каталіцкіх
родаў сталі пратэстантамі
Не хацелі губляць палітычныя правы
З 1563 г. – вярхоўныя пасады ў дзяржаве – шляхце любога
веравызнання
![Page 15: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/15.jpg)
Кіраванне Жыгімонта І Старога (1506-1548)
“Стары”, бо падчас кіравання забяспечыў перадачу трона сыну;Спакойны, не ваяўнічы, адукаваны.Спачатку – падаўленне
паўстання Глінскага;Пасля – пошук
паразумення з феадаламі.
![Page 16: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/16.jpg)
ПалітыкаУнутраная• Канчаткова аформіўся сойм;• Прыняты Статут 1529 г.
ЗнешняяoСпынены войны з Масквой;oАрганізавана абарона ад
крымскіх татар
![Page 17: 15. Унутрыпалітычнае становішча ВКЛ у першай палове ХVІ ст](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022012404/58ce65b31a28ab2f268b6853/html5/thumbnails/17.jpg)
Росквіт культуры• Дзейнасць Ф. Скарыны;• Адкрыццё школ;• Запрашэнне мастакоў,
скульптараў і г.д. з Еўропы;• Пранікненне Рэнесансу.1518 г. – ажаніўся з Бонай Сфорцай з міланскага рода.Разам з ёй прыехалі італьянцы, у т.л. дзеячы культуры;Распаўсюджанне пратэстантызму і рэлігійнай талерантнасці.