ประวตศาสตรวฒนธรรมอสาน

จากหลกฐานโบราณคด

ศนยพฒนาการเรยนรประวตศาสตร

โรงเรยนสนมวทยาคาร อาเภอสนม จงหวดสรนทร

ซากปรกหกพงของ

อาคารโบราณสถาน เศษ

ซากชนสวนของ

โบราณวตถ คอหลกฐาน

โบราณคดทแสดงถงการ

มอยของผคนทผาน

มาแลวในอดตอน ยาว

ไกลของแตละทองถน

การใชหลกฐานโบราณคดในการศกษา

ประวตศาสตรทองถน

โบราณวตถ / การขดคน

โบราณสถาน / การขดแตง

ศลาจารก

บนทกการเดนทาง

ลกษณะรปแบบศลปะโบราณวตถสถาน

การใชหลกฐานโบราณคด

เพอการอธบาย หรอเลาเรองทางสงคมวฒนธรรม

- คตความเชอ

- คตทางศาสนา

- ภมปญญา การประดษฐคดคน

- วถชวต

- ความสมพนธระหวางชมชน

- ประเพณ พธกรรม ฯลฯ

ความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต

ทประกอบดวยเทอกเขา ทงราบ สายนา แหลงเกลอ คอปจจยสาคญ ททาให

ผคนเขามาตงถนฐานอยในบรเวณภาคอสาน ตงแตสมยกอนประวตศาสตร

อดตอสาน

จากหลกฐานโบราณคด แบงไดเปน 4 สมยทางวฒนธรรม

วฒนธรรมสมยกอนประวตศาสตร ประมาณ 1,000 – 14,000 ปทผานมา

วฒนธรรมสมยทวารวด ประมาณพทธศตวรรษท 12 - 16

วฒนธรรมแบบเขมรในประเทศไทย ประมาณพทธศตวรรษท 14 - 18

วฒนธรรมสมยลานชาง - อยธยา ตงแตพทธศตวรรษ 19 เปนตนมา

คนอสานสมยกอนประวตศาสตร

ในสงคมแบบนายพราน นบตงแตเมอประมาณ 15,000 ปทผานมา เปนชวงเวลาท คนอสาน

ในสมยกอนประวตศาสตรมวถชวตแบบสงคมเรรอน ยงชพดวยการ

หาอาหารทมอยตามธรรมชาต

คนอสานสมยกอนประวตศาสตร

ในสงคมแบบเกษตรกรรม จนถงชวงประมาณ 5,600 ปทผานมา คนสมยกอนประวตศาสตรใน

ภาคอสานจงเรมอยอาศยเปนหลกแหลง มวถชวตแบบสงคม

เกษตรกรรม รจกทาการเพาะปลก เลยงสตว หลอโลหะ

คนอสานสมยกอนประวตศาสตร

คนสมยกอนประวตศาสตรมการประกอบพธกรรม บวงสรวง

บชาในอานาจเหนอธรรมชาต มงหวงในความอดมสมบรณ มการ

กาหนดพนทศกดสทธ เชอเรองจตวญญาณและโลกหลงความตาย

มการอทศสงของเครองใชใหแกคนตายในหลมฝงศพ

วฒนธรรมบานเชยง คอรากฐานวฒนธรรมของสงคม

เกษตรกรรมสมยกอนประวตศาสตรทมอายเกาทสดในภาค

อสาน และเอเชยตะวนออกเฉยงใต

บรเวณเนนดนแหลงโบราณคดบานเชยงอ.หนองหาน จ.อดรธาน

ความหลากหลาย

ของโบราณวตถ

ทพบในหลมขดคน

ทางโบราณคด ซง

ในอดตคอพนทท

เปนสสานฝงศพ

โครงกระดกคนสมยกอนประวตศาสตร ทพบจากการขดคนทางโบราณคด คอหลกฐานสาคญท

นามาใชอธบายเกยวกบความเชอ วถชวตของผคนในอดต

ภาชนะเครองปนดนเผาทมพบในหลมขดคนเปนจานวนมากนน

คอภาชนะทใสอาหาร สงของเครองใช แลวนาไปวางอทศใหผตาย

ในหลมฝงศพตามความเชอเรองโลกหลงความตาย

การฝงศพในไหของคนสมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย

บรเวณลมแมนามล-ช ในชวงประมาณ 2,000 ปทผานมา

คนสมยกอนประวตศาสตรในภาคอสาน

รจกการปลกขาว คอการเรมตนพฒนาเปนสงคมเมอง

เปลอกเมลดขาวซงเปน

เมลดขาวปลกทตดอย

บนใบหอกเหลก

ภาชนะดนเผา

ทมลายเขยนส

คอภาชนะทใชใพธ

กรรมลวดลายเขยนส

บนภาชนะมลกษณะ

เปนรปอวยวะเพศชาย

เพศหญงซงเปน

สญลกษณทม

ความหมายถง

ความอดมสมบรณ

การหลอโลหะ สารด

กาไลขอมอหลอจากสารด

ใสซอนหลายวงตลอดชวงแขน

กาไลขอมอ ขอเทา

ทหลอจากสารด

เครองมอ / อาวธแบบตางๆทหลอจากเหลก

รองรอยผาไหมทตดอยบนเครองมอโลหะ

ความสาคญของแหลงโบราณคดสมยกอนประวตศาสตร

วฒนธรรมบานเชยง ทพบในภาคอสาน

เปนวฒนธรรมสมยกอนประวตศาสตร ทเปนสงคม

เกษตรกรรม ทมอายเกาทสดแหงหนงในภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต ทมอายไมนอยกวา 5,600 ป ทผานมา

เปนชมชนสมยกอนประวตศาสตรทมความกาวหนา

ดานโลหะกรรม และการปลกขาวทมอายเกาแกไมนอยกวา

แหลงอารยธรรมแหงอนๆของโลก หรออาจจะเกามากกวา

แหลงภาพเขยนสทพบตามเทอกเขา ถาและเพงผาทมพบ

ในบรเวณภาคอสานมอายประมาณ 2,000 – 3,000 ปท

ผานมาคอพนทศกดสทธของคนสมยกอนประวตศาสตร

ภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตร

บนเพงผารมฝงแมนาโขงทผาแตม อ.โขงเจยม จ.อบลราชธาน

เปนภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตรทมพนทเขยนภาพ

ยาวทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตรบนเพงผาถา

มลกษณะเปนภาพสญลกษณทใชในการสอความหมาย

ภาพสญลกษณรปมอ บนผนงถาพระอานนท อ.โขงเจยม จ.อบลราชธาน

กลองมโหระทก กลองศกดสทธ ทมพบในภาคอสาน

สมยกอนประวตสาสตร ในวฒนธรรมดองซอน หลอจากโลหะสารด

แหลงทพบกลองมโหระทก

สมยกอนประวตศาสตร

วฒนธรรมดองซอน

ในประเทศไทย

ลายดาวกระจายเปนแฉกบนหนากลองมโหระทก คอ

เอกลกษณของกลองมโหระทกในวฒนธรรมดองซอน

ลวดลายบนหนากลอง รวมทงรปกบทมความหมายวาเปนสตวศกดสทธ

คอสญลกษณทเกยวกบนา เสยงฟารอง และความอดมสมบรณ

ลายบนหนา

กลองมโหระทก

ทเวยนซาย

ลายสลกทเวยนไปทางซาย

บนหนากลองมโหระทกเปนสญลกษณทเกยวกบความตาย ซงอาจตกลองมโหระทกเพอสงวญญาณ