16 3å04йàб2 2016-56èë И ЛИЙЕВ, …t А Р П - И 15- - Б Б С - (-,2,#˜)9 311 ,

4
t Азярбайжан Республикасынын Прези- денти Илщам Ялийев сентйабрын 15-дя - Билик эцнцндя Бакынын Сабунчу ра- йонундакы 311 нюмряли там орта мяктябин йени бинасынын ачылыш мяра- симиндя иштирак едиб. Dювлятимизин башчысы мяктябин бинасынын рямзи ачылышыны билдирян ленти кясиб вя бура- да йарадылан шяраитля таныш олуб. АЗЯРТАЖ-ын мялуматына эюря, Президент Илщам Ялийевин Сярянжамы иля тясдиг едилмиш “2014-2016-жы иллярдя Бакы шящяринин вя онун гясябяляринин сосиал- игтисади инкишафына даир Дювлят Програ- мы”нда тящсил сащясиндя нязярдя тутулмуш тядбирлярин ижрасы чярчивясиндя инша олунан 311 нюмряли мяктябин йени бинасында да шаэирдлярин тялим-тярбийяси вя тядрис просе- синин йцксяк сявиййядя апарылмасы цчцн щяр жцр шяраит йарадылыб. Цмуми сащяси 6700 квадратметрдян чох олан мяктябдя 47 синиф отаьы вар. Дювлятимизин башчысы илк дяфя мяктябя гядям гойан биринжи синиф шаэирдляри иля эюрцшцб, онлары Билик эцнц мцнасибятиля тябрик едиб. Президент Илщам Ялийев биринжи- ляря йахшы охумаьы, мцяллимлярин сюзцня бахмаьы вя ялачы олмаьы тювсийя едиб, шаэирдлярля шякил чякдириб. Даща сонра дювлятимизин башчысы синиф отагларында йарадылан шяраитля марагланыб, мяктябин мцяллим вя шаэирд коллективи иля эюрцшцб. Президент Илщам Ялийев онлары саламлайараг дейиб: - …Бу эцн юлкямиздя йени дярс или баш- лайыр. Бу мцнасибятля сизи тябрик едирям. Ейни заманда, бу эцн мяктябин щяйатын- да чох яламятдар бир эцндцр. Мяктябин йени бинасы тикилиб истифадяйя верилир. Бу мцнасибятля дя сизи тябрик едирям. Бу яламятдар щадися ону эюстярир ки, Азярбайжан дювляти тящсил системинин инки- шафы цчцн бцтцн лазыми тядбирляри эюрцр. Мяктябин яввялки бинасы иля баьлы мяня мялумат верилди. Индики бина ясаслы шякилдя фярглянир. Чох эюзял, кейфиййятли тикилиб. Бурада ян мцасир аваданлыг гурашдырылыб. Инди мцяллимлярин дя шяраити йахшылашыб. Ушаглар да йахшы мяктябдя охуйажаглар. Йяни, бурада бцтцн стандартлар ян йцксяк сявиййядядир. Сон илляр ярзиндя Азярбай- жанда тикилян вя ясаслы тямир олунан мяк- тяблярин шяраити бах белядир. Бу ил Бакы шящяриндя он орта мяктяб вя пешя мяктяби ясаслы тямир едилмишдир. Йени корпуслар тикилмишдир. Бир мяктяб - 311 нюмряли бу мяктяб цчцн ися йени бина тикил- мишдир. Сон 4-5 ил ярзиндя Бакы шящяриндя мяк- тяблярин мцтляг яксяриййяти ясаслы тямир олунду. Щяля ки, тямирсиз 17 мяктяб вар. Биз эялян ил вя 2018-жи илдя онлары да тямир едяжяйик. Ейни заманда, бязи мяктябляр- дя ушаглар ики нювбядя охуйурлар, о жцмля- дян бу мяктябдя. Она эюря бизим мягся- димиз ондан ибарятдир ки, бцтцн мяктябляр бирнювбяли фяалиййятя кечсинляр. Ялбяття, буна наил олмаг цчцн йа йени корпуслар, йа да йени мяктябляр тикилмялидир, о жцмля- дян бу яразидя. Дцздцр, бурада йерля баьлы проблемляр вар. Анжаг йерли ижра щаки- миййятиня эюстяриш вердим ки, бахсынлар, арашдырсынлар, бу яразидя щарада мцм- кцндцрся орада йени мяктяб тикилсин. Беляликля, Бакы шящяринин мяктябляринин мадди-техники базасы там йениляшяжяк. О ки галды бцтювлцкдя юлкя цзря эедян просесляря, дейя билярям ки, сон он ил ярзиндя Азярбайжанда цч миндян чох мяктяб тикилиб вя йа ясаслы шякилдя тямир едилиб. Дцздцр, щяля дя гязалы вязиййятдя мяктябляр вар. Анжаг онларын да тикинтиси, бярпасы нязярдя тутулур вя щесаб едирям ки, эялян йахын илляр ярзиндя бир дяня дя тямирсиз, гязалы мяктяб олмайажаг. Бцтцн бу ишляр, ялбяття ки, бюйцк вясаит тяляб едир. Азярбайжан дювляти эцжлц дювлятдир вя сосиал сащя, тящсил сащяси бизим цчцн прио- ритетдир. Она эюря биз бу мягсядляря наил олмаг цчцн лазыми малиййя ресурслары да тямин едирик. Тящсил щяр бир дювлятин эяляжяйидир. Биз фяхр едирик ки, Азярбайжанда савадлылыг тях- минян 100 фаиздир. Бу, чох бюйцк эюстяри- жидир. Еля етмялийик ки, бцтцн ушаглар са- вадлы, биликли олсунлар, эяляжякдя юзляри цчцн эюзял щяйат гура билсинляр, дювлятимиз цчцн дяйярли вятяндашлар олсунлар. Она эюря тящсилин кейфиййяти инди юн плана чыхыр. Бу истигамятдя дя ислащатлар апарылыр. Ейни заманда, мцяллимлярин фяалиййятини стимул- лашдырмаг цчцн ислащатлар апарылыр. Мцяллим- лярин ямякщаглары галдырылыр. Ялбяття ки, щяр бир мяктябин ясас гиймяти онун фяалиййяти- нин эюстярижиляри иля баьлыдыр. Щяр бир мяктяб чалышмалыдыр ки, тящсилин сявиййяси йцксяк олсун. Азярбайжан уьурла инкишаф едян юлкя- дир. Сон илляр ярзиндя биз бцтцн истигамятляр цзря бюйцк наилиййятляря имза атмышыг. Еля етмялийик ки, бу инкишаф дайаныглы олсун. Бу- на наил олмаг цчцн ися, ялбяття ки, инсанлар щазырлыглы, эянжляр биликли олмалыдырлар. Яэяр инкишаф етмиш юлкялярин тарихиня вя бу эцнц- ня бахсаг, эюрярик ки, о юлкялярдя тящсил, технолоэийа, елм инкишаф едир. Биз дя бу йолла эедирик. Азярбайжанда эянж няслин биликли, савадлы олмасы юлкямизи эцжляндирир. Чцнки игтисадиййатда, сянайедя, бцтцн сащялярдя чох эюзял мцтяхяссисляр лазым- дыр. Юлкямизин чох уьурлу инкишаф динамика- сы вар. Кадр щазырлыьы, мцтяхяссисляр, пешя- карлар, ялбяття ки, бу динамикайа ялавя эцж веряжяк. Она эюря тящсилин кейфиййяти иля баьлы чох юнямли аддымлар атылыр, ислащатлар апарылыр. Ялбяття ки, мцяллимлярдян вя шаэирдляр- дян чох шей асылыдыр. Шаэирдляр билмялидирляр ки, щяйатда йахшы йер тутмаг вя Вятяня даща бюйцк файда эятирмяк цчцн йахшы охумалыдырлар. Ялбяття ки, мцяллимляр бу ясас йцкц юз цзяриня эютцрцбляр. Она эюря дя мяктяб тикинтиси щям шаэирдляр, щям дя мцяллимляр цчцндцр. Бура мцяллим- лярин иш йеридир. Беля эюзял шяраитдя ишля- мяк, ялбяття, щяр бир инсана зювг верир. Биз эяляжякдя дя бу мясялялярин щялли иля баьлы лазыми тядбирляри эюряжяйик. Ейни заманда, бизим эянж няслимиз вятянпярвяр олмалыдыр, милли рущда бюйцмя- лидир. Бурада да, ялбяття ки, мцяллимлярдян чох шей асылыдыр. Эянжлярин щям аилялярдя, щям мяктяблярдя милли рущда тярбийя алма- сы хцсуси ящямиййят дашыйыр. Хцсусиля индики шяраитдя ки, дцнйада мцхтялиф просесляр эедир, глобаллашма ады иля фактики олараг ейниляшмя сийасяти апарылыр, кцтляви информа- сийа васитяляри иля мцхтялиф тяхрибатлар ортайа атылыр. Она эюря Азярбайжан жямиййяти бундан сонра да чох мющкям, милли, мяняви дайаглар ясасында инкишаф етмяли- дир. Бу эцн бу белядир. Бу эцн бизим сийа- сятимизин тямялиндя милли марагларымыз, милли дяйярляримиз, Азярбайжан дяйярляри дайаныр. Бу дяйярляр щяр бир Азярбайжан вятяндашы цчцн щяр шейдян цстцн олмалы- дыр. Еля етмялийик ки, эяляжяк нясил дя бу истигамятдя инкишаф етсин. Она эюря вятян- пярвярлик, Вятяня олан баьлылыг, милли мяня- ви дяйярляр мяктяблярдя мцтляг эениш вцсят алмалыдыр, мцяллимляр дя бу истига- мятдя даща фяал иш апармалыдырлар. Хцсу- силя нязяря алсаг ки, халгымыз чох истедадлы халгдыр, дцнйа хязинясиня чох бюйцк тющ- фяляр верибдир, тарих бойу бизим эюркямли нцмайяндяляримиз дцнйа цчцн бюйцк ишляр эюрмцшляр. Бу эцн Азярбайжан дювляти эцжлц дюв- лятляр сырасындадыр. Бу ил биз мцстягиллийими- зин бярпасынын 25 иллийини гейд едяжяйик вя нятижяляр дя эюз габаьындадыр. Бу эцн биз бцтцн истигамятляр цзря инкишафдайыг, эцжлц игтисадиййат гурмушуг, эцжлц сосиал сащя йаратмышыг, 3 миндян чох мяктяб, 600- дян чох хястяхана – бцтцн бунлар Азярбайжан дювлятинин эюрдцйц ишлярдир. Бу эцн Азярбайжан дцнйа мигйасында сечи- лян юлкялярдяндир ки, юз дахили имканларына архаланараг ирялийя эедир. Биз щеч бир йер- дян йардым алмырыг, буна ещтийаж да йох- дур, юз щесабымыза йашайырыг вя дцнйада юз щесабына йашайан юлкялярин сайы о гядяр дя чох дейил. Она эюря щяр бир Азярбайжан вятяндашы, щаглы олараг, фяхр етмялидир ки, мцстягил дювлятдя йашайыр. Бу эцн бизим талейимиз юз ялимиздядир. Биз яср- ляр бойу башга дювлятлярин тяркибиндя йаша- мышыг вя о дюврц индики дюврля мцгайися едяндя эюрцрцк ки, ян сцрятли инкишаф дюврц мцстягиллик дюврцдцр. Няйя эюря? Чцнки талейимиз юз ялимиздядир. Биз юз эяляжяйимизи гуруруг, биз габа- ьа эедирик. Она эюря бу мцсбят динамика- ны давам етдирмяк, инкишафы дайаныглы етмяк цчцн бир даща дейирям ки, вятянпяр- вярлик, милли дяйярляр, милли рущ хцсуси йер тутур. Чцнки дцнйада бизим юнямимиз артыр. Бизим ишимизя гарышмаг истяйянлярин сайы да аз дейил. Бу илляр ярзиндя мцхтялиф дювр- лярдя бизим ишимизя гарышмаг истяйянляр юз мягсядлярини эцдцрдцляр. О мягсядляр бизим мягсядлярля цст-цстя дцшмцр. Бизим мягсядимиз мцстягилликдир, азадлыгдыр, хал- гын фираванлыьыдыр. Бязи харижи даирялярин мягсяди ися там башгадыр - бизя диктя етмяк, Азярбайжаны алятя чевирмяк, Азярбайжан халгынын ирадясини гырмаг вя ондан сонра Азярбайжан кими гцдрятли юлкядян юз мягсядляри цчцн истифадя етмякдир. Бу ися бизим цчцн фялакят олар. Биз башга юлкялярин тяжрцбясини, йахын тари- хини эюрцрцк. О юлкяляр ки хариждян идаря олунур, о юлкяляр даьыдылыр. О юлкяляр ки хари- жи мянфи тясиря гаршы мцгавимят эюстярмир, о юлкяляр, халглар мящв олур. Сон 10 ил ярзиндя Йахын Шяргдя милйонларла инсан щялак олуб. Он милйонларла инсан ялил, гач- гын, кючкцн олуб, юлкяляр, бцтцн инфраструк- тур даьыдылыб. Буну едянляр харижи гцввяляр- дир. Она эюря бизим эянжляр дя, мцяллимляр дя бу реаллыьы билмялидирляр. Бизя тязйигляр она эюря артыр ки, биз юз йолумузла эедирик, щеч кимин гаршысында баш яймирик, юзцмцзц ляйагятля апарырыг, милли марагла- рымызы горуйуруг, Азярбайжан халгынын марагларыны щяр шейдян цстцн тутуруг вя бу сийасят давам етдирилмялидир. Бу эцн бу сийасят вар, бу сийасяти мян апарырам вя щеч бир гцввя мяни бу йолдан дюндяря бил- мяз. Мян истяйирям ки, бурада, бу мяра- симдя иштирак едян эянжляр дя эяляжякдя бу йолла эетсинляр. Чцнки эяляжякдя юлкя- мизи эянжляр идаря едяжякляр. Юлкялярин инкишафыны шяртляндирян онун инсанларыдыр. Юлкяни щансы инсанлар идаря едирлярся вя халг онлары дястякляйирся, бах, о сийасят дя апарылыр. Она эюря биз щямишя мцстягил олмалыйыг. Щеч вахт мцстягиллийимизи ялдян вермямялийик. Мцстягиллик дейяндя мян рясми атрибутлары нязярдя тутмурам. Мцстягил сийасят мцстягиллийин ясас амилидир вя беля олан щалда щямишя инкишаф, ямин- аманлыг олажаг, Азярбайжан халгы ращат, тящлцкясизлик шяраитиндя йашайажаг, нежя ки бу эцн йашайыр. Бизим сийасятимиз бун- дан ибарятдир. Щесаб едирям ки, бизим нцмунямиз бир чох юлкяляр цчцн дя жялбе- дижидир. Она эюря бу эцн дцнйада Азяр- байжаны бюйцк ряьбятля гаршылайырлар, бизя инанырлар, сюзцмцзя инанырлар. Она эюря ки, биз ляйагятли сийасят апарырыг вя халгын марагларыны щямишя мцдафия едирик. Мян истяйирям ки, эянжляр дя бу истигамятдя инкишаф етсин. Яминям ки, беля дя олажаг. Бизим эянжляримиз мцстягиллийимизи горуйурлар. Бизим эянжляримиз бу илин апрел айында ермяни ишьалчылары цзяриндя парлаг щярби гялябя газаныблар. Шящидляр верми- шик. Анжаг бизим эянжляримиз бу илин апре- линдя Азярбайжанын дювлят байраьыны Аьдяря, Фцзули, Жябрайыл районларынын бир щиссясиндя галдырыблар. Бу бюйцк парлаг гялябяни бизим эянж ясэяр вя забитляримиз газаныблар, бцтцн халг газаныбдыр, орду- муз газаныбдыр. Амма ясас юзцнц габа- ьа верян, шящидлик зирвясиня ужалан бизим эянжляримиздир. Бизим эянжляримиз байраьы- мызы Рио Олимпийа Ойунларында галдырыблар. Биз медалларын сайына эюря дцнйа миг- йасында 14-жц йердяйик. Бу, тарихи гялябя- дир. Мцсялман аляминдя биринжийик. Йеня дя буну эянжляр едибдир. Йяни, эянжляримиз бу эцн юлкямизин шющрятини, гцдрятини йцксякляря галдырырлар. Биз фяхр едирик ки, беля эянжляримиз вар вя эянжляримиз эяляжякдя дя бцтцн истигамят- лярдя беля фядакар, вятянпярвяр вя пешя- кар олмалыдыр. Яминям ки, беля эюзял мяк- тябдя нятижяляр даща да йахшы олажаг. Бир даща сизи тябрик едирям. *** Сонра мяктябин мцяллимляри Шамяддин Бабайев, Нурлана Баьырова, мяктябин директору Есмира Мурадова тящсиля вя тящ- сил ишчиляриня, эянж няслин тялим-тярбийясиня эюстярдийи диггят вя гайьыйа эюря юлкя рящ- бяриня миннятдарлыгларыны билдирибляр. t Дцнян – 15 сентйабр Азярбайжанда тящ- сил ижтимаиййятинин байрамы, Билик Эцнц кими гейд едилиб. 2016-2017-жи тядрис илин- дя республика цзря 164 мин 33 шаэирд цчцн илк зянэ чалыныб. Пайтахтымызда ися 48 минядяк шаэирд биринжи синфя эедиб. Цмумиликдя, юлкя цзря 4472 цмумтящсил мяктябиндя тящсил аланларын сайы 1 мил- йон 415 мин 242 няфяр тяшкил едир. Орта мяктябляря шаэирд гябулу бу ил дя електрон систем васитясиля щяйата кечирилиб, мектебегебул.еду.аз сайты васитясиля 45 мин 742 няфяр валидейн мяктяб, лисей вя эимнази- йалара сорьу йерляшдириб. Онлардан 42 мин 892 няфяри ювладларынын тящсил алмасы цчцн цмум- тящсил мяктяблярини, 2 мин 850 няфяри ися лисей вя эимназийалары сечиб. 4 мин 836 няфяр 6 йашы тамам олмайанлардыр. Йени тядрис или цчцн 261 адда 6 милйон 600 мин нцсхядян чох дярслик вя мцяллимляр цчцн вясаит чап олунуб, онларын мяктябляря чатдырыл- масы йекунлашыб. Али мяктяблярин 1-жи курсунда охуйажаг тялябялярин сайы ися 34 мин 771 няфярдир. Истяр цмуми, истяр дя али тящсил мцяссисяляринин мадди-техники тяминаты истигамятиндя дя зярури тядбирляр эюрцлцб. Пайтахт Бакы вя бюлэялярдя мцхтялиф мяктябляр истифадяйя верилиб. Мцасир стандартлара жаваб верян тящсил мцяссисяляри лазыми инвентарла тяжщиз едилиб. Бунунла да мцяллимлярин иш шяраити, шаэирд вя тялябялярин тящсил алмаг имканлары цчцн щяр жцр шяраит йарадылыб. Гейд едяк ки, йени тясдиглянян тядрис план- ларына ясасян, йени тядрис или ярзиндя цмумтящ- сил мяктябиндя дярс мяшьяляляри ийунун 14-дя баша чатажаг. Дярс или ики йарым иля бюлцнцр. Биринжи йарымил сентйабрын 15-дян йанварын 26- на кими, икинжи йарымил ися февралын 1-дян ийунун 14-ня кими мцяййянляшиб. Дярс или ярзиндя 5 эцнлцк пайыз тятили (16-20 нойабр), 5 эцнлцк гыш тятили (27-31 йанвар), ибтидаи синифляр цчцн ися ялавя 5 эцнлцк йаз тятили (1-5 май) мцяййян- ляшдирилиб. Стансийаларда истещсалын дайаныглыьы тямин едилир 3 Цзейир дцщасынын тянтяняси 4 “Азярбайжан уьурла инкишаф едян юлкядир. Сон илляр ярзиндя биз бцтцн истигамятляр цзря бюйцк наилиййятляря имза атмышыг. Еля етмялийик ки, бу инкишаф дайа- ныглы олсун. Буна наил олмаг цчцн ися ялбяття ки, инсанлар щазырлыглы, эянжляр биликли олмалы- дырлар. Яэяр инкишаф етмиш юлкяля- рин тарихиня вя бу эцнцня бах- саг, эюрярик ки, о юлкялярдя тящ- сил, технолоэийа, елм инкишаф едир. Биз дя бу йолла эедирик.”. Илщам ЯЛИЙЕВ, Азярбайжан Республикасынын Президенти 16 сåíтйàбð 2016-úû èë ÚЦÌß www.azerenerji.gov.az ¹ 17 (1143) “Àçÿðåíåðæè” ÀÑÚ-íèí îðãàíû 31 август n Президент Илщам Ялийев юлкямиздя сяфярдя олан Эцржцстанын Баш назири Эиорэи Квирикашвили иля эюрцшцб. 1 сентйабр n Президент Илщам Ялийев Щейдяр Ялийев адына Бакы дярин юзцлляр заво- дунда “Шащдяниз-2” лайищясинин щасилат вя дикборулар платформасынын дайаг блокунун дянизя йола салынмасы мярасиминдя иштирак едиб. n Президент Илщам Ялийев Вйетнам Сосиалист Республикасынын Президенти Чан Дай Куангы юлкясинин милли байрамы – Мцстягиллик эцнц мцнасибя- тиля тябрик едиб. n Президент Илщам Ялийев ХХХЫ Рио-де-Ъанейро Йай Олимпийа Ойун- ларында газандыьы йцксяк наилиййятя эюря Радик Веледдин Исаевя Азярбайжан Республикасы Президентинин хцсуси олимпийа тягацдцнцн верилмяси щаггында сярянжам имзалайыб. n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Милли Олимпийа командасы цзвля- ринин “Азярбайжан Республикасы Президентинин фяхри диплому” иля тялтиф едилмяси щаггында” сярянжам имзалайыб. ХХХЫ Рио-де-Ъанейро Йай Олимпийа Ойунларында газанылмыш йцксяк наилиййятляря вя Азярбайжан идманынын инкишафындакы хидмятляриня эюря 16 няфяр идманчы вя мяшгчи фяхри диплома лайиг эюрцлцб. n Президент Илщам Ялийев Азярбайжан Милли Олимпийа командасы цзвляри- нин тялтиф едилмяси щаггында сярянжам имзалайыб. Сярянжама ясасян, 2 няфяр “Шющрят” ордени, 1 няфяр 1-жи дяряжяли “Вятяня хидмятя эюря”, 2 няфяр 2-жи дяряжяли “Вятяня хидмятя эюря”, 5 няфяр 3-жц дяряжяли “Вятяня хидмятя эюря” орденляри иля, 18 няфяр “Тярягги” медалы иля тялтиф едилибляр. n Президент Илщам Ялийев Милли Олимпийа Комитясинин Президенти кими “Бразилийанын Рио-де-Ъанейро шящяриндя кечирилян ХХХЫ Йай Олимпийа Ойунларында Азярбайжан Республикасынын идманчылары вя онларын мяшгчиляри цчцн ян йцксяк нятижяляря эюря мцкафатларын мцяййян едил- мяси щаггында” сярянжам имзалайыб. Сярянжама ясасян, биринжи йер тутан щяр бир идманчыйа 200 мин манат, онун мяшгчисиня 100 мин манат, икинжи йери тутан щяр бир идманчыйа 100 мин манат, онун мяшг- чисиня 50 мин манат, цчцнжц йери тутан щяр бир идманчыйа 50 мин манат, онун мяшгчисиня 25 мин манат мцкафат мцяййян едилиб. n Президент Илщам Ялийев сентйабр айынын 27-синин Азярбайжан Рес- публикасында “Туризм ишчиляри эцнц” пешя байрамы кими гейд едилмяси щаггында сярянжам имзалайыб. n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Республикасында туризмин инкишафы иля баьлы ялавя тядбирляр щаггында” вя “Азярбайжан Республикасында туризмин инкишафы иля баьлы бязи тядбирлярин малиййяляшдирилмяси щаггында” сярянжамлар имзалайыб. 2 сентйабр n Президент Илщам Ялийев “Баку Жрйстал Щалл”да 42-жи Цмумдцнйа Шащмат Олимпиадасынын ачылыш мярасиминдя иштирак едиб. n Азярбайжан Республикасынын Президенти, Милли Олимпийа Комитясинин президенти Илщам Ялийев Бразилийанын Рио-де-Ъанейро шящяриндя кечири- лян ХХХЫ Йай Олимпийа Ойунларында иштирак етмиш идманчыларла вя онла- рын мяшгчиляри иля эюрцшцб. n Президент Илщам Ялийев Юзбякистан Республикасынын Президенти, эюр- кямли дювлят хадими вя ижтимаи-сийаси хадим Ислам Абдулгянийевич Кяримовун вяфаты иля ялагядар олараг Юзбякистан Республикасы Али Мяжлиси Сенатынын сядри Нигматулла Йулдашевя башсаьлыьы телеграмы эюндяриб. n Президент Илщам Ялийев Сан-Марино Республикасынын Капитан-Реэент- ляри Жан Никола Бертини вя Массимо Андреа Уголинини юлкяляринин милли байрамы – Республика эцнц мцнасибятиля тябрик едиб. n Президент Илщам Ялийев Ябцлфят Новруз оьлу Гожайевин “Ярзаг мящ- сулларынын тядарцкц вя тяжщизаты” Ачыг Сящмдар Жямиййятинин Идаря Щейятинин сядри тяйин едилмяси барядя сярянжам имзалайыб. n Президент Илщам Ялийев “Ярзаг мящсулларынын тядарцкц вя тяжщизаты” Ачыг Сящмдар Жямиййятинин йарадылмасы щаггында” Азярбайжан Республикасы Президентинин 2016-жы ил 11 апрел тарихли сярянжамында дяйишикликляр едилмяси барядя сярянжам имзалайыб. 3 сентйабр n Президент Илщам Ялийев Масаллы районуна сяфяр едиб. О, районда Байраг Мейданынын вя Азярбайжанын Дювлят Рямзляри Музейинин, щямчинин Тарих-Дийаршцнаслыг Музейинин ачылышында иштирак едиб. n Президент Илщам Ялийев Билясувар районунда сяфярдя олуб. Дюв- лятимизин башчысы сяфяр чярчивясиндя 6 километрлик Ясэярабад-Муьан- Чайлы автомобил йолунун йенидянгурма вя бярпадан сонракы ачылышын- да иштирак едиб. n Президент Илщам Ялийев Салйан районуна эедиб. О, Салйан шящяриня Ширван-Муьан маэистрал кямяриндян чякилмиш йени ичмяли су хяттинин, район Тарих-Дийаршцнаслыг Музейинин, Йени Азярбайжан Партийасы Салйан район тяшкилатынын йени инзибати бинасынын, Салйанын Бабазанан йашайыш массивини шящярин мяркязи иля бирляшдирян, Кцр чайы цзяриндя йени тикилмиш кюрпцнцн, Ялят-Астара-Иран Ислам Республикасы дювлят сяр- щяди автомобил йолунун район яразисиндян кечян 23,4 километрлик щис- сясинин ачылышларында иштирак едиб, Кцрсянэи кяндиндяки памбыг сащяля- риня бахыб. n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Республикасынын Сяфярбярлик вя Щярби Хидмятя Чаьырыш цзря Дювлят Хидмяти щярби гуллугчуларынын щярби эейим формасы вя фярглянмя нишанлары щаггында Ясаснамя”нин вя “Азярбайжан Республикасынын Сяфярбярлик вя Щярби Хидмятя Чаьырыш цзря Дювлят Хидмяти щярби гуллугчуларынын щярби эейим формасынын вя фярглянмя нишанларынын тясвирляри"нин тясдиг едилмяси барядя” Азярбайжан Республикасы Президентинин 2013-жц ил 27 феврал тарихли фяр- манында дяйишикликляр едилмяси щаггында” фярман имзалайыб. 5 сентйабр n Президент Илщам Ялийев Юзбякистан Республикасынын юлкямиздяки сяфир- лийиндя олуб. Дювлятимизин башчысы Юзбякистан Республикасынын Президенти Ислам Кяримовун вяфаты иля ялагядар башсаьлыьы вериб, матям китабына цряк сюзлярини йазыб. n Президент Илщам Ялийев Исвечря Йящуди Ижмалары Федерасийасынын пре- зиденти Щерберт Винтерин башчылыг етдийи нцмайяндя щейятини гябул едиб. n Президент Илщам Ялийев Бакынын Хятаи районундакы 245 нюмряли там орта мяктябин йени инша едилян тядрис корпусунда вя щямин райондакы 265 нюмряли там орта мяктябин ясаслы тямир олунмуш бинасында йара- дылан шяраитля таныш олуб. ÐßÑÌÈ ÕÐÎÍÈÊÀ Президент Илщам Ялийев Бакыдакы 311 нюмряли орта мяктябин йени бинасынын ачылышында иштирак едиб ЙЕНИ ДЯРС ИЛИ БАШЛАНДЫ! Дцнян 164 миндян чох шаэирд биринжи синфя эедиб Референдумгабаьы тяшвигат башлайыб t Конститусийада дяйишикликляр едилмяси мягсядиля сент- йабрын 26-на тяйин едилмиш цмумхалг сясвермяси (референдум) иля ялагядар сентйабрын 3-дян референ- думгабаьы тяшвигата старт верилиб. Цмумхалг сясвер- мяси иля ялагядар 3 тяшвигат групу гейдя алыныб. АЗЯРТАЖ хябяр верир ки, Сечки Мяжяллясиня ясасян рефе- рендум цзря гейдя алынмыш тяшви- гат груплары тяряфиндян референ- думгабаьы тяшвигатын апарылмасы просеси сясвермя эцнцня 23 эцн галмыш башланыр вя сясвер- мянин башланмасына 24 саат галанадяк давам едир. Йяни, тяш- вигат сентйабрын 25-дя саат 8.00- да дайандырылажаг. ФАКТ... ЩАДИСЯ... ХЯБЯР... БУ НЮМРЯДЯ Elektrik enerjisi sahəsi Azərbaycanın sosial problemlərinin həll olunmasında xüsusi rol oynayır. Heydər Əliyev

Upload: others

Post on 06-Jun-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 16 3å04йàб2 2016-56èë И ЛИЙЕВ,  …t А Р П - И 15- - Б Б С - (-,2,#˜)9 311 ,

t Азярбайжан Республикасынын Пре зи -денти Илщам Ялийев сентйабрын 15-дя -Билик эцнцндя Бакынын Сабунчу ра -йонундакы 311 нюмряли там ортамяктябин йени бинасынын ачылыш мяра-симиндя иштирак едиб. Dювлятимизинбашчысы мяктябин бинасынын рямзиачылышыны билдирян ленти кясиб вя бура-да йарадылан шяраитля таныш олуб.АЗЯРТАЖ-ын мялуматына эюря,

Президент Илщам Ялийевин Сярянжамы илятясдиг едилмиш “2014-2016-жы иллярдя Бакышящяринин вя онун гясябяляринин сосиал-игтисади инкишафына даир Дювлят Прог ра -мы”нда тящсил сащясиндя нязярдя тутулмуштядбирлярин ижрасы чярчивясиндя инша олунан311 нюмряли мяктябин йени бинасында дашаэирдлярин тялим-тярбийяси вя тядрис просе-синин йцксяк сявиййядя апарылмасы цчцнщяр жцр шяраит йарадылыб. Цмуми сащяси6700 квадратметрдян чох олан мяктябдя47 синиф отаьы вар.

Дювлятимизин башчысы илк дяфя мяктябягядям гойан биринжи синиф шаэирдляри иляэюрцшцб, онлары Билик эцнц мцнасибятилятябрик едиб. Президент Илщам Ялийев биринжи-ляря йахшы охумаьы, мцяллимлярин сюзцнябахмаьы вя ялачы олмаьы тювсийя едиб,шаэирдлярля шякил чякдириб.

Даща сонра дювлятимизин башчысы синифотагларында йарадылан шяраитля марагланыб,мяктябин мцяллим вя шаэирд коллективи иляэюрцшцб. Президент Илщам Ялийев онларысаламлайараг дейиб:

- …Бу эцн юлкямиздя йени дярс или баш-лайыр. Бу мцнасибятля сизи тябрик едирям.Ейни заманда, бу эцн мяктябин щяйатын-да чох яламятдар бир эцндцр. Мяктябинйени бинасы тикилиб истифадяйя верилир. Бумцнасибятля дя сизи тябрик едирям.

Бу яламятдар щадися ону эюстярир ки,Азярбайжан дювляти тящсил системинин инки-шафы цчцн бцтцн лазыми тядбирляри эюрцр.Мяктябин яввялки бинасы иля баьлы мянямялумат верилди. Индики бина ясаслы шякилдяфярглянир. Чох эюзял, кейфиййятли тикилиб.Бурада ян мцасир аваданлыг гурашдырылыб.Инди мцяллимлярин дя шяраити йахшылашыб.Ушаглар да йахшы мяктябдя охуйажаглар.Йяни, бурада бцтцн стандартлар ян йцксяксявиййядядир. Сон илляр ярзиндя Азяр бай -жанда тикилян вя ясаслы тямир олунан мяк-тяблярин шяраити бах белядир.

Бу ил Бакы шящяриндя он орта мяктяб вяпешя мяктяби ясаслы тямир едилмишдир. Йеникорпуслар тикилмишдир. Бир мяктяб - 311нюмряли бу мяктяб цчцн ися йени бина тикил-мишдир.

Сон 4-5 ил ярзиндя Бакы шящяриндя мяк-тяблярин мцтляг яксяриййяти ясаслы тямиролунду. Щяля ки, тямирсиз 17 мяктяб вар.Биз эялян ил вя 2018-жи илдя онлары да тямиредяжяйик. Ейни заманда, бязи мяктябляр-дя ушаглар ики нювбядя охуйурлар, о жцмля-дян бу мяктябдя. Она эюря бизим мягся-димиз ондан ибарятдир ки, бцтцн мяктяблярбирнювбяли фяалиййятя кечсинляр. Ялбяття,буна наил олмаг цчцн йа йени корпуслар,йа да йени мяктябляр тикилмялидир, о жцмля-дян бу яразидя. Дцздцр, бурада йерлябаьлы проблемляр вар. Анжаг йерли ижра щаки-миййятиня эюстяриш вердим ки, бахсынлар,арашдырсынлар, бу яразидя щарада мцм -

кцндцрся орада йени мяктяб тикилсин.Беляликля, Бакы шящяринин мяктяблярининмадди-техники базасы там йениляшяжяк.

О ки галды бцтювлцкдя юлкя цзря эедянпросесляря, дейя билярям ки, сон он илярзиндя Азярбайжанда цч миндян чохмяктяб тикилиб вя йа ясаслы шякилдя тямиредилиб. Дцздцр, щяля дя гязалы вязиййятдямяктябляр вар. Анжаг онларын да тикинтиси,бярпасы нязярдя тутулур вя щесаб едирямки, эялян йахын илляр ярзиндя бир дяня дятямирсиз, гязалы мяктяб олмайажаг. Бцтцнбу ишляр, ялбяття ки, бюйцк вясаит тяляб едир.Азярбайжан дювляти эцжлц дювлятдир вясосиал сащя, тящсил сащяси бизим цчцн прио-ритетдир. Она эюря биз бу мягсядляря наилолмаг цчцн лазыми малиййя ресурслары датямин едирик.

Тящсил щяр бир дювлятин эяляжяйидир. Бизфяхр едирик ки, Азярбайжанда савадлылыг тях-минян 100 фаиздир. Бу, чох бюйцк эюстяри-жидир. Еля етмялийик ки, бцтцн ушаглар са -вадлы, биликли олсунлар, эяляжякдя юзляри цчцнэюзял щяйат гура билсинляр, дювлятимиз цчцндяйярли вятяндашлар олсунлар. Она эюрятящ силин кейфиййяти инди юн плана чыхыр. Буистигамятдя дя ислащатлар апарылыр. Ейнизаманда, мцяллимлярин фяалиййятини стимул-лашдырмаг цчцн ислащатлар апарылыр. Мцял лим -лярин ямякщаглары галдырылыр. Ялбяття ки, щярбир мяктябин ясас гиймяти онун фяалиййяти-нин эюстярижиляри иля баьлыдыр. Щяр бир мяктябчалышмалыдыр ки, тящсилин сявиййяси йцксяколсун.

Азярбайжан уьурла инкишаф едян юлкя-дир. Сон илляр ярзиндя биз бцтцн истигамятлярцзря бюйцк наилиййятляря имза атмышыг. Еляетмялийик ки, бу инкишаф дайаныглы олсун. Бу -на наил олмаг цчцн ися, ялбяття ки, инсанларщазырлыглы, эянжляр биликли олмалыдырлар. Яэяринкишаф етмиш юлкялярин тарихиня вя бу эцнц-ня бахсаг, эюрярик ки, о юлкялярдя тящсил,технолоэийа, елм инкишаф едир. Биз дя буйолла эедирик. Азярбайжанда эянж няслинбиликли, савадлы олмасы юлкямизи эцжляндирир.Чцнки игтисадиййатда, сянайедя, бцтцнсащялярдя чох эюзял мцтяхяссисляр лазым-

дыр. Юлкямизин чох уьурлу инкишаф динамика-сы вар. Кадр щазырлыьы, мцтяхяссисляр, пешя-карлар, ялбяття ки, бу динамикайа ялавя эцжверяжяк. Она эюря тящсилин кейфиййяти илябаь лы чох юнямли аддымлар атылыр, ислащатларапарылыр.

Ялбяття ки, мцяллимлярдян вя шаэирдляр-дян чох шей асылыдыр. Шаэирдляр билмялидирлярки, щяйатда йахшы йер тутмаг вя Вятянядаща бюйцк файда эятирмяк цчцн йахшыохумалыдырлар. Ялбяття ки, мцяллимляр буясас йцкц юз цзяриня эютцрцбляр. Онаэюря дя мяктяб тикинтиси щям шаэирдляр,щям дя мцяллимляр цчцндцр. Бура мцяллим-лярин иш йеридир. Беля эюзял шяраитдя ишля-мяк, ялбяття, щяр бир инсана зювг верир. Бизэяляжякдя дя бу мясялялярин щялли иля баьлылазыми тядбирляри эюряжяйик.

Ейни заманда, бизим эянж няслимизвятянпярвяр олмалыдыр, милли рущда бюйцмя-лидир. Бурада да, ялбяття ки, мцяллимлярдянчох шей асылыдыр. Эянжлярин щям аилялярдя,щям мяктяблярдя милли рущда тярбийя алма-сы хцсуси ящямиййят дашыйыр. Хцсусиля индикишяраитдя ки, дцнйада мцхтялиф просеслярэедир, глобаллашма ады иля фактики оларагейниляшмя сийасяти апарылыр, кцтляви информа-сийа васитяляри иля мцхтялиф тяхрибатлар ортайаатылыр. Она эюря Азярбайжан жямиййятибундан сонра да чох мющкям, милли,мяняви дайаглар ясасында инкишаф етмяли-дир. Бу эцн бу белядир. Бу эцн бизим сийа-сятимизин тямялиндя милли марагларымыз,милли дяйярляримиз, Азярбайжан дяйярляридайаныр. Бу дяйярляр щяр бир Азярбайжанвятяндашы цчцн щяр шейдян цстцн олмалы-дыр. Еля етмялийик ки, эяляжяк нясил дя буистигамятдя инкишаф етсин. Она эюря вятян-пярвярлик, Вятяня олан баьлылыг, милли мяня-ви дяйярляр мяктяблярдя мцтляг эенишвцсят алмалыдыр, мцяллимляр дя бу истига-мятдя даща фяал иш апармалыдырлар. Хцсу -силя нязяря алсаг ки, халгымыз чох истедадлыхалгдыр, дцнйа хязинясиня чох бюйцк тющ-фяляр верибдир, тарих бойу бизим эюркямлинцмайяндяляримиз дцнйа цчцн бюйцк ишлярэюрмцшляр.

Бу эцн Азярбайжан дювляти эцжлц дюв-лятляр сырасындадыр. Бу ил биз мцстягиллийими-зин бярпасынын 25 иллийини гейд едяжяйик вянятижяляр дя эюз габаьындадыр. Бу эцн бизбцтцн истигамятляр цзря инкишафдайыг, эцжлцигтисадиййат гурмушуг, эцжлц сосиал сащяйаратмышыг, 3 миндян чох мяктяб, 600-дян чох хястяхана – бцтцн бунларАзярбайжан дювлятинин эюрдцйц ишлярдир. Буэцн Азярбайжан дцнйа мигйасында сечи-лян юлкялярдяндир ки, юз дахили имканларынаархаланараг ирялийя эедир. Биз щеч бир йер-дян йардым алмырыг, буна ещтийаж да йох-дур, юз щесабымыза йашайырыг вя дцнйадаюз щесабына йашайан юлкялярин сайы огядяр дя чох дейил. Она эюря щяр бирАзярбайжан вятяндашы, щаглы олараг, фяхретмялидир ки, мцстягил дювлятдя йашайыр. Буэцн бизим талейимиз юз ялимиздядир. Биз яср-ляр бойу башга дювлятлярин тяркибиндя йаша-мышыг вя о дюврц индики дюврля мцгайисяедяндя эюрцрцк ки, ян сцрятли инкишаф дюврцмцстягиллик дюврцдцр. Няйя эюря? Чцнкиталейимиз юз ялимиздядир.

Биз юз эяляжяйимизи гуруруг, биз габа-ьа эедирик. Она эюря бу мцсбят динамика-ны давам етдирмяк, инкишафы дайаныглыетмяк цчцн бир даща дейирям ки, вятянпяр-вярлик, милли дяйярляр, милли рущ хцсуси йертутур. Чцнки дцнйада бизим юнямимиз артыр.Бизим ишимизя гарышмаг истяйянлярин сайыда аз дейил. Бу илляр ярзиндя мцхтялиф дювр-лярдя бизим ишимизя гарышмаг истяйянляр юзмягсядлярини эцдцрдцляр. О мягсядлярбизим мягсядлярля цст-цстя дцшмцр. Бизиммягсядимиз мцстягилликдир, азадлыгдыр, хал-гын фираванлыьыдыр. Бязи харижи даиряляринмягсяди ися там башгадыр - бизя диктяетмяк, Азярбайжаны алятя чевирмяк,Азярбайжан халгынын ирадясини гырмаг вяондан сонра Азярбайжан кими гцдрятлиюлкядян юз мягсядляри цчцн истифадяетмякдир. Бу ися бизим цчцн фялакят олар.Биз башга юлкялярин тяжрцбясини, йахын тари-хини эюрцрцк. О юлкяляр ки хариждян идаряолунур, о юлкяляр даьыдылыр. О юлкяляр ки хари-жи мянфи тясиря гаршы мцгавимят эюстярмир,

о юлкяляр, халглар мящв олур. Сон 10 илярзиндя Йахын Шяргдя милйонларла инсанщялак олуб. Он милйонларла инсан ялил, гач-гын, кючкцн олуб, юлкяляр, бцтцн инфраструк-тур даьыдылыб. Буну едянляр харижи гцввяляр-дир. Она эюря бизим эянжляр дя, мцяллимлярдя бу реаллыьы билмялидирляр. Бизя тязйиглярона эюря артыр ки, биз юз йолумузла эедирик,щеч кимин гаршысында баш яймирик,юзцмцзц ляйагятля апарырыг, милли марагла-рымызы горуйуруг, Азярбайжан халгынынмарагларыны щяр шейдян цстцн тутуруг вябу сийасят давам етдирилмялидир. Бу эцн бусийасят вар, бу сийасяти мян апарырам вящеч бир гцввя мяни бу йолдан дюндяря бил-мяз. Мян истяйирям ки, бурада, бу мяра-симдя иштирак едян эянжляр дя эяляжякдябу йолла эетсинляр. Чцнки эяляжякдя юлкя-мизи эянжляр идаря едяжякляр. Юлкялярининкишафыны шяртляндирян онун инсанларыдыр.Юлкяни щансы инсанлар идаря едирлярся вяхалг онлары дястякляйирся, бах, о сийасят дяапарылыр. Она эюря биз щямишя мцстягилолмалыйыг. Щеч вахт мцстягиллийимизи ялдянвермямялийик. Мцстягиллик дейяндя мянрясми атрибутлары нязярдя тутмурам.Мцстягил сийасят мцстягиллийин ясас амилидирвя беля олан щалда щямишя инкишаф, ямин-аманлыг олажаг, Азярбайжан халгы ращат,тящлцкясизлик шяраитиндя йашайажаг, нежяки бу эцн йашайыр. Бизим сийасятимиз бун-дан ибарятдир. Щесаб едирям ки, бизимнцмунямиз бир чох юлкяляр цчцн дя жялбе-дижидир. Она эюря бу эцн дцнйада Азяр -байжаны бюйцк ряьбятля гаршылайырлар, бизяинанырлар, сюзцмцзя инанырлар. Она эюря ки,биз ляйагятли сийасят апарырыг вя халгынмарагларыны щямишя мцдафия едирик. Мянистяйирям ки, эянжляр дя бу истигамятдяинкишаф етсин. Яминям ки, беля дя олажаг.

Бизим эянжляримиз мцстягиллийимизигоруйурлар. Бизим эянжляримиз бу илин апрелайында ермяни ишьалчылары цзяриндя парлагщярби гялябя газаныблар. Шящидляр верми-шик. Анжаг бизим эянжляримиз бу илин апре-линдя Азярбайжанын дювлят байраьыныАьдяря, Фцзули, Жябрайыл районларынын бирщиссясиндя галдырыблар. Бу бюйцк парлаггялябяни бизим эянж ясэяр вя забитляримизгазаныблар, бцтцн халг газаныбдыр, орду-муз газаныбдыр. Амма ясас юзцнц габа-ьа верян, шящидлик зирвясиня ужалан бизимэянжляримиздир. Бизим эянжляримиз байраьы-мызы Рио Олимпийа Ойунларында галдырыблар.Биз медалларын сайына эюря дцнйа миг -йасында 14-жц йердяйик. Бу, тарихи гялябя-дир. Мцсялман аляминдя биринжийик. Йенядя буну эянжляр едибдир.

Йяни, эянжляримиз бу эцн юлкямизиншющрятини, гцдрятини йцксякляря галдырырлар.Биз фяхр едирик ки, беля эянжляримиз вар вяэянжляримиз эяляжякдя дя бцтцн истигамят-лярдя беля фядакар, вятянпярвяр вя пешя-кар олмалыдыр. Яминям ки, беля эюзял мяк-тябдя нятижяляр даща да йахшы олажаг. Бирдаща сизи тябрик едирям.

***Сонра мяктябин мцяллимляри Шамяддин

Бабайев, Нурлана Баьырова, мяктябиндиректору Есмира Мурадова тящсиля вя тящ-сил ишчиляриня, эянж няслин тялим-тярбийясиняэюстярдийи диггят вя гайьыйа эюря юлкя рящ-бяриня миннятдарлыгларыны билдирибляр.

t Дцнян – 15 сентйабр Азярбайжанда тящ-сил ижтимаиййятинин байрамы, Билик Эцнцкими гейд едилиб. 2016-2017-жи тядрис илин-дя республика цзря 164 мин 33 шаэирдцчцн илк зянэ чалыныб. Пайтахтымызда ися48 минядяк шаэирд биринжи синфя эедиб.Цму миликдя, юлкя цзря 4472 цмумтящсилмяктябиндя тящсил аланларын сайы 1 мил -йон 415 мин 242 няфяр тяшкил едир.Орта мяктябляря шаэирд гябулу бу ил дя

електрон систем васитясиля щяйата кечирилиб,мектебегебул.еду.аз сайты васитясиля 45 мин742 няфяр валидейн мяктяб, лисей вя эимнази-йалара сорьу йерляшдириб. Онлардан 42 мин 892няфяри ювладларынын тящсил алмасы цчцн цмум-тящсил мяктяблярини, 2 мин 850 няфяри ися лисейвя эимназийалары сечиб. 4 мин 836 няфяр 6 йашытамам олмайанлардыр.

Йени тядрис или цчцн 261 адда 6 милйон 600мин нцсхядян чох дярслик вя мцяллимляр цчцнвясаит чап олунуб, онларын мяктябляря чатдырыл-масы йекунлашыб.

Али мяктяблярин 1-жи курсунда охуйажагтялябялярин сайы ися 34 мин 771 няфярдир. Истярцмуми, истяр дя али тящсил мцяссисялярининмадди-техники тяминаты истигамятиндя дя зярури

тядбирляр эюрцлцб. Пайтахт Бакы вя бюлэялярдямцхтялиф мяктябляр истифадяйя верилиб. Мцасирстандартлара жаваб верян тящсил мцяссисялярилазыми инвентарла тяжщиз едилиб. Бунунла дамцяллимлярин иш шяраити, шаэирд вя тялябяляринтящсил алмаг имканлары цчцн щяр жцр шяраитйарадылыб.

Гейд едяк ки, йени тясдиглянян тядрис план-ларына ясасян, йени тядрис или ярзиндя цмумтящ-сил мяктябиндя дярс мяшьяляляри ийунун 14-дябаша чатажаг. Дярс или ики йарым иля бюлцнцр.Биринжи йарымил сентйабрын 15-дян йанварын 26-на кими, икинжи йарымил ися февралын 1-дян ийунун14-ня кими мцяййянляшиб. Дярс или ярзиндя 5эцнлцк пайыз тятили (16-20 нойабр), 5 эцнлцк гыштятили (27-31 йанвар), ибтидаи синифляр цчцн исяялавя 5 эцнлцк йаз тятили (1-5 май) мцяййян-ляшдирилиб.

Стансийаларда истещсалындайаныглыьы тямин едилир

3

Цзейир дцщасынын тянтяняси4

“Азярбайжан уьурла инкишаф

едян юлкядир. Сон илляр ярзиндя

биз бцтцн истигамятляр цзря

бюйцк наилиййятляря имза атмышыг.

Еля етмялийик ки, бу инкишаф дайа-

ныглы олсун. Буна наил олмаг

цчцн ися ялбяття ки, инсанлар

щазырлыглы, эянжляр биликли олмалы-

дырлар. Яэяр инкишаф етмиш юлкяля-

рин тарихиня вя бу эцнцня бах-

саг, эюрярик ки, о юлкялярдя тящ-

сил, технолоэийа, елм инкишаф едир.

Биз дя бу йолла эедирик.”.

Илщам ЯЛИЙЕВ,Азярбайжан Республикасынын

Президенти

16 сåíтйàбð 2016-úû èëÚЦÌß

www.azerenerji.gov.az¹ 17(1143)“Àçÿðåíåðæè” ÀÑÚ-íèí îðãàíû

31 август n Президент Илщам Ялийев юлкямиздя сяфярдя олан Эцржцстанын Баш назири

Эиорэи Квирикашвили иля эюрцшцб.

1 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Щейдяр Ялийев адына Бакы дярин юзцлляр заво-

дунда “Шащдяниз-2” лайищясинин щасилат вя дикборулар платформасынындайаг блокунун дянизя йола салынмасы мярасиминдя иштирак едиб.

n Президент Илщам Ялийев Вйетнам Сосиалист Республикасынын ПрезидентиЧан Дай Куангы юлкясинин милли байрамы – Мцстягиллик эцнц мцнасибя-тиля тябрик едиб.

n Президент Илщам Ялийев ХХХЫ Рио-де-Ъанейро Йай Олимпийа Ойун -ларында газандыьы йцксяк наилиййятя эюря Радик Веледдин ИсаевяАзярбайжан Республикасы Президентинин хцсуси олимпийа тягацдцнцнверилмяси щаггында сярянжам имзалайыб.

n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Милли Олимпийа командасы цзвля-ринин “Азярбайжан Республикасы Президентинин фяхри диплому” иля тялтифедилмяси щаггында” сярянжам имзалайыб. ХХХЫ Рио-де-Ъанейро ЙайОлимпийа Ойунларында газанылмыш йцксяк наилиййятляря вя Азярбайжанидманынын инкишафындакы хидмятляриня эюря 16 няфяр идманчы вя мяшгчифяхри диплома лайиг эюрцлцб.

n Президент Илщам Ялийев Азярбайжан Милли Олимпийа командасы цзвляри-нин тялтиф едилмяси щаггында сярянжам имзалайыб. Сярянжама ясасян,2 няфяр “Шющрят” ордени, 1 няфяр 1-жи дяряжяли “Вятяня хидмятя эюря”,2 няфяр 2-жи дяряжяли “Вятяня хидмятя эюря”, 5 няфяр 3-жц дяряжяли“Вятяня хидмятя эюря” орденляри иля, 18 няфяр “Тярягги” медалы иля тялтифедилибляр.

n Президент Илщам Ялийев Милли Олимпийа Комитясинин Президенти кими“Бразилийанын Рио-де-Ъанейро шящяриндя кечирилян ХХХЫ Йай ОлимпийаОйунларында Азярбайжан Республикасынын идманчылары вя онларынмяшгчиляри цчцн ян йцксяк нятижяляря эюря мцкафатларын мцяййян едил-мяси щаггында” сярянжам имзалайыб. Сярянжама ясасян, биринжи йертутан щяр бир идманчыйа 200 мин манат, онун мяшгчисиня 100 минманат, икинжи йери тутан щяр бир идманчыйа 100 мин манат, онун мяшг-чисиня 50 мин манат, цчцнжц йери тутан щяр бир идманчыйа 50 минманат, онун мяшгчисиня 25 мин манат мцкафат мцяййян едилиб.

n Президент Илщам Ялийев сентйабр айынын 27-синин Азярбайжан Рес -публикасында “Туризм ишчиляри эцнц” пешя байрамы кими гейд едилмясищаггында сярянжам имзалайыб.

n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Республикасында туризмин инкишафыиля баьлы ялавя тядбирляр щаггында” вя “Азярбайжан Респуб ликасындатуризмин инкишафы иля баьлы бязи тядбирлярин малиййяляшдирилмяси щаггында”сярянжамлар имзалайыб.

2 сентйабр n Президент Илщам Ялийев “Баку Жрйстал Щалл”да 42-жи Цмумдцнйа

Шащмат Олимпиадасынын ачылыш мярасиминдя иштирак едиб.n Азярбайжан Республикасынын Президенти, Милли Олимпийа Комитясинин

президенти Илщам Ялийев Бразилийанын Рио-де-Ъанейро шящяриндя кечири-лян ХХХЫ Йай Олимпийа Ойунларында иштирак етмиш идманчыларла вя онла-рын мяшгчиляри иля эюрцшцб.

n Президент Илщам Ялийев Юзбякистан Республикасынын Президенти, эюр-кямли дювлят хадими вя ижтимаи-сийаси хадим Ислам АбдулгянийевичКяримовун вяфаты иля ялагядар олараг Юзбякистан Республикасы АлиМяжлиси Сенатынын сядри Нигматулла Йулдашевя башсаьлыьы телеграмыэюндяриб.

n Президент Илщам Ялийев Сан-Марино Республикасынын Капитан-Ре эент -ляри Жан Никола Бертини вя Массимо Андреа Уголинини юлкяляринин миллибайрамы – Республика эцнц мцнасибятиля тябрик едиб.

n Президент Илщам Ялийев Ябцлфят Новруз оьлу Гожайевин “Ярзаг мящ-сулларынын тядарцкц вя тяжщизаты” Ачыг Сящмдар Жямиййятинин ИдаряЩейятинин сядри тяйин едилмяси барядя сярянжам имзалайыб.

n Президент Илщам Ялийев “Ярзаг мящсулларынын тядарцкц вя тяжщизаты”Ачыг Сящмдар Жямиййятинин йарадылмасы щаггында” АзярбайжанРеспубликасы Президентинин 2016-жы ил 11 апрел тарихли сярянжамындадяйишикликляр едилмяси барядя сярянжам имзалайыб.

3 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Масаллы районуна сяфяр едиб. О, районда

Байраг Мейданынын вя Азярбайжанын Дювлят Рямзляри Музейинин,щямчинин Тарих-Дийаршцнаслыг Музейинин ачылышында иштирак едиб.

n Президент Илщам Ялийев Билясувар районунда сяфярдя олуб. Дюв -лятимизин башчысы сяфяр чярчивясиндя 6 километрлик Ясэярабад-Муьан-Чайлы автомобил йолунун йенидянгурма вя бярпадан сонракы ачылышын-да иштирак едиб.

n Президент Илщам Ялийев Салйан районуна эедиб. О, Салйан шящяриняШирван-Муьан маэистрал кямяриндян чякилмиш йени ичмяли су хяттинин,район Тарих-Дийаршцнаслыг Музейинин, Йени Азярбайжан ПартийасыСалйан район тяшкилатынын йени инзибати бинасынын, Салйанын Бабазананйашайыш массивини шящярин мяркязи иля бирляшдирян, Кцр чайы цзяриндяйени тикилмиш кюрпцнцн, Ялят-Астара-Иран Ислам Республикасы дювлят сяр-щяди автомобил йолунун район яразисиндян кечян 23,4 километрлик щис-сясинин ачылышларында иштирак едиб, Кцрсянэи кяндиндяки памбыг сащяля-риня бахыб.

n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Республикасынын Сяфярбярлик вяЩярби Хидмятя Чаьырыш цзря Дювлят Хидмяти щярби гуллугчуларынын щярбиэейим формасы вя фярглянмя нишанлары щаггында Ясаснамя”нин вя“Азярбайжан Республикасынын Сяфярбярлик вя Щярби Хидмятя Чаьырышцзря Дювлят Хидмяти щярби гуллугчуларынын щярби эейим формасынын вяфярглянмя нишанларынын тясвирляри"нин тясдиг едилмяси барядя”Азярбайжан Республикасы Президентинин 2013-жц ил 27 феврал тарихли фяр-манында дяйишикликляр едилмяси щаггында” фярман имзалайыб.

5 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Юзбякистан Республикасынын юлкямиздяки сяфир-

лийиндя олуб. Дювлятимизин башчысы Юзбякистан РеспубликасынынПрезиденти Ислам Кяримовун вяфаты иля ялагядар башсаьлыьы вериб,матям китабына цряк сюзлярини йазыб.

n Президент Илщам Ялийев Исвечря Йящуди Ижмалары Федерасийасынын пре-зиденти Щерберт Винтерин башчылыг етдийи нцмайяндя щейятини гябул едиб.

n Президент Илщам Ялийев Бакынын Хятаи районундакы 245 нюмряли таморта мяктябин йени инша едилян тядрис корпусунда вя щямин райондакы265 нюмряли там орта мяктябин ясаслы тямир олунмуш бинасында йара-дылан шяраитля таныш олуб.

ÐßÑÌÈ ÕÐÎÍÈÊÀ Президент Илщам Ялийев Бакыдакы 311 нюмряли ортамяктябин йени бинасынын ачылышында иштирак едиб

ЙЕНИ ДЯРС ИЛИ БАШЛАНДЫ!Дцнян 164 миндян чох шаэирд биринжи синфя эедиб

Референдумгабаьы тяшвигат башлайыб

t Конститусийада дяйишикликляредилмяси мягсядиля сент-йабрын 26-на тяйин едилмишцмум халг сясвермяси(референдум) иля ялагядарсентйабрын 3-дян референ-думгабаьы тяшвигата стартверилиб. Цмумхалг сясвер-мяси иля ялагядар 3 тяшвигатгрупу гейдя алыныб.АЗЯРТАЖ хябяр верир ки,

Сечки Мяжяллясиня ясасян рефе-рендум цзря гейдя алынмыш тяшви-гат груплары тяряфиндян референ-думгабаьы тяшвигатын апарылмасыпросеси сясвермя эцнцня 23эцн галмыш башланыр вя сясвер-мянин башланмасына 24 саатгаланадяк давам едир. Йяни, тяш-вигат сентйабрын 25-дя саат 8.00-да дайандырылажаг.

ФАКТ... ЩАДИСЯ... ХЯБЯР...

БУ НЮМРЯДЯ

Elektrik enerjisi sahəsi

Azərbaycanın sosial problemlərinin

həll olunmasında xüsusi rol oynayır.

Heydər Əliyev

Page 2: 16 3å04йàб2 2016-56èë И ЛИЙЕВ,  …t А Р П - И 15- - Б Б С - (-,2,#˜)9 311 ,

t “Азярбайжан идманчылары Рио Олим -пийа Ойунларында 18 медал газан-мышлар. Бу, рекорд эюстярижидир.Онлардан 1-и гызыл, 7-си эцмцш, 10-уися бцрцнж медалдыр. Бу, ону эюс -тярир ки, Азярбайжан, доьрудан да,идман дювлятидир”. Бу сюзляри сент-йабрын 2-дя Азярбайжан Рес пуб -ликасынын Президенти, Милли ОлимпийаКомитясинин президенти Илщам ЯлийевБразилийанын Рио-де-Ъанейро шящя-риндя кечирилян ХХХЫ Йай ОлимпийаОйунларында иштирак етмиш идманчы-лар вя онларын мяшгчиляри иля эюрц -шцндя бяйан едиб.Дювлятимизин башчысы билдириб ки, Рио-де-

Ъанейро Йай Олимпийа ОйунларындаАзярбайжан командасы медалларын сайы-на эюря 14-15-жи йерляри бюлцшцр. Авропаюлкяляри арасында 7-жи, кечмиш СоветИттифагы республикалары арасында 2-жи,мцсялман юлкяляри арасында ися 1-жи йер-дядир. Бу мющтяшям гялябя бцтцнАзярбайжан халгыны севиндирир.

Юлкя Президенти дейиб ки, биз идмансийасятимизи мягсядйюнлц шякилдя апара-раг, бу эюзял нятижяляря наил ола билмишик.Илк дяфя Азярбайжан мцстягил дювлят кими1996-жы илдя Йай Олимпийа Ойунларындаиштирак едиб. О вахт бизим жями 1 медалы-мыз вар иди. Ондан сонра щяр Олимпиа -дада биз нятижяляримизи артырырдыг - 2000-жиилдя 3, 2004-жц илдя 5, 2008-жи илдя 7 вя2012-жи илдя 10 медал газанмышдыг. Бизщесаб едирдик ки, бу, бюйцк нятижядир,чцнки Йай Олимпийа Ойунларында дцнйа-нын ян габагжыл идманчылары иштирак едирлярвя орада медал газанмаг о гядяр дяасан дейил. Бу дяфя 18 медал ялдя етмя-йимиз ону эюстярир ки, сон 4 илдя дяАзярбайжан идманы сцрятля инкишаф едиб.

“Биз эцжлц идман дювлятляри арасында-йыг. Биз бцтцн дцнйайа эюстяририк ки,Азярбайжанда идман инкишаф едир, эюзялэянж нясил йетишир вя идман щяр бир юлкянинцмуми инкишафынын тязащцрцдцр. Яэяргабагжыл идман юлкяляриня нязяр салсагэюрярик ки, онларын мцтляг яксяриййяти инки-шаф етмиш юлкялярдир. Чцнки инкишаф етмишюлкялярдя идмана даща да бюйцк дястякэюстярилир, бунун цчцн даща да бюйцкмалиййя имканлары вар, идманчылар цчцншяраит даща да йахшыдыр вя ялбяття ки, няти-жяляр дя юзцнц эюстярир. Уьурлу игтисадиинкишафымыз вя дцшцнцлмцш сийасятимизАзярбайжаны да дцнйа идман елитасынынсыраларына дахил едиб. Бу, мяни чох севин-дирир. Чцнки билирсиниз ки, идман мянимщяйатымда мцщцм рол ойнайыр. Мян 19илдир ки, Милли Олимпийа Комитясинин прези-дентийям вя бу миссийаны ижра едирям.

Йадымдадыр, 1997-жи илдя Азярбайжанидман ижтимаиййяти мяня бу етимадыэюстяряндя юлкя идманы о гядяр дя йахшывязиййятдя дейилди. Идманчыларымыз юлкями-зи тярк едирди, бязи идманчыларымыз дцзйолда дейилдиляр. Бу да щягигятдир. Идманагайьы эюстярмяк цчцн бизим о гядяр дямалиййя имканларымыз йох иди. Бунданялавя, идмана рящбярлик едян гурумларарасында да бирлик йох иди.

Мяним йадымдадыр, о вахт Милли Олим -пийа Комитяси иля Идман Назирлийи арасындадемяк олар ки, интригалар эедирди, гаршыдур-ма йаранмышды. Ялбяття ки, бу, идманынинкишафына чох мянфи тясир эюстярмишдир.Мяним ясас вязифям, - о вахт мян бунуачыг шякилдя ифадя етдим, - ондан ибарят идики, идмана рящбярлик едян гурумлар ара-сында бирлик йарансын, биз ващид командакими фяалиййят эюстяряк, идманчылара шяра-ит йарадаг вя ондан сонра идманчыларданнятижя эюзляйяк. Чцнки яэяр шяраит йох-дурса, нятижя эюзлямяк мцмкцн дейил вябиз бу сийасяти ардыжыл шякилдя апарарагбуэцнкц эюзял нятижяляря эялиб чатмышыг”,- дейя Милли Олимпийа Комитясинин прези-денти Илщам Ялийев бяйан едиб.

Дювлятимизин башчысы гейд едиб ки,Азярбайжан идманчылары щямишя мцхтялифбейнялхалг йарышларда, дцнйа, Авропачемпионатларында бюйцк нятижяляр газа-нырлар. Эянж идманчыларымыз бизи севиндирирки, бу да чох важиб мясялядир. Чцнки яэярэянж нясил идмана мейилли олмаса, идман-

ла мяшьул олмаса, онда бюйцк уьурлар-дан сющбят эедя билмяз. Эянж няслиидмана жялб етмяк цчцн илк нювбядяшяраит олмалыдыр ки, биз буну йарадырыг.Гырхдан чох шящяримиздя мцасир олимпийакомплекси ачылыб. Диэяр стимул ися танын-мыш идманчыларымызын гялябяляридир. Ушаг -лар, йенийетмяляр бизим чемпионларымызынуьурларына севинирляр вя онлар кими олмагистяйирляр. Бцтцн бу амилляр идманын инки-шафына хидмят эюстярир. Она эюря, биз юзсийасятимизи апараркян бу амилляри нязяряалырдыг. Идманчылара шяраит йарадылмалы,идманчынын ляйагятли ады жямиййятдябярпа едилмяли иди ки, биз ону да етдик.Идманчыларымызын тялим-мяшг топланышлары-нын тяшкили мясяляляриндя лазыми аддымларатылды. Идман мцтяхяссисляри жялб едилди,мяшгчи щейят эцжляндирилди вя нятижя дяэюз габаьындадыр. Яэяр бцтцн бу тядбир-ляр олмасайды, нятижя эюзлямяк мцмкцнолмазды.

Бу эцн Азярбайжанын дцнйада юзцнцидман дювляти кими эюстярдийини вурьула-йан дювлятимизин башчысы дейиб: “РиоОлимпийа Ойунлары, ейни заманда, онуэюстяриб ки, яввялки дюврлярдя газандыьы-мыз уьурлар тясадцфи дейилдир. Кечян илБакыда тарихдя илк дяфя олараг биринжиАвропа Ойунлары кечирилмишдир. Азярбай -жан атлетляри команда щесабында икинжийери тутмушлар. Бязиляри буна тяяжжцбляйанашырдылар. Йяни, бязи идман мцтяхяс-сисляри цчцн бу, бир сцрприз иди. Щесаб едир-

диляр ки, доьма диварлар арасында бизимидманчылара йягин, щансыса хцсуси биршяраит йарадылмышды. Щалбуки бу, беля дейил.Щятта Бакыда кечирилмиш АвропаОйунларында да щакимлярин ядалятсизлийибязи щалларда идманчыларымыза мане олур-ду. Нежя ки, бу дяфя Риода бизим гызылмедалларымызын сайы даща чох олмалы иди.Буну сиз дя йахшы билирсиниз, Азярбайжанижтимаиййяти дя вя идманла мараглананларда билирляр. Рио Олимпийа Ойунларынын няти-жяляри ону эюстярир ки, Авропа Ойунла -рындакы наилиййят тясадцфи дейилдир”.

Азярбайжанын бцтцн рейтингляря эюрягабагжыл йерлярдя олдуьуну вурьулайандювлятимизин башчысы гейд едиб ки, Рио-де-Ъанейро шящяриндя кечирилян ХХХЫ ЙайОлимпийа Ойунларындан сонра юлкяляринящалисинин сайына эюря медалларын сайы вяюлкялярин цмуми дахили мящсулунун щяж-миня эюря медалларын сайы цзря тящлиллярапарылыб. Щяр ики рейтингдя биз биринжионлугдайыг. Иштирак едян идманчыларынмедалларынын сайына эюря ися Азярбайжанбиринжи йердядир. Биз Олимпиадада 56идманчы иля тямсил олунмушуг, 18 медалгазанмышыг. Бу мейар цзря биз дцнйадабиринжийик.

“Ялбяття, ойунларын нятижяляри тящлил еди-ляжяк ки, эяляжякдя биз даща да йахшы ня -тижя эюзляйя биляк. Дцздцр, щяр Йай Олим -пийа Ойунларындан сонра идманчыларлаэюрцшляр заманы мян гейд едирям ки, бу,чох бюйцк нятижядир, бундан бюйцк нятижя

ялдя етмяк чятин олажаг. Хатыр ла йырам, 4 илбундан яввял идманчыларымыз Лондондангайдандан сонра да демишдим ки, 10медал газанмышыг, эялян дяфя ондан чохмедал газанмаг чятин олажаг. Аммаинди 18 медал газанмышыг вя ялбяття ки,бу, бизим ишимизи Токиода бир аз чятинляшди-ряжяк. Амма буна бахмайараг яминямки, Токиода да Азярбайжан идманчыларыюлкямизи ляйагятля тямсил едяжякляр”, -дейя дювлятимизин башчысы гейд едиб.

Милли Олимпийа Комитясинин президентиИлщам Ялийев дярин мязмунлу нитгини бусюзлярля йекунлашдырыб: “Сиз Азярбайжанхалгыны севиндирмисиниз. Риода мцстягилАзярбайжан байраьы 18 дяфя дальаланыб.Хцсусиля нязяря алсаг ки, бир айдан сонрабиз мцстягиллийимизин бярпасынын 25 иллийинигейд едяжяйик, бу, мцстягиллийимизин 25иллийиня Азярбайжан идманчылары тяряфиндянэюзял щядиййядир. Бцтцн Азярбайжан халгысизинля фяхр едир. Мян сизинля фяхр едирям.Сизя миннятдарам, сизя уьурлар арзулайы-рам, сизи юпцрям, баьрыма басырам! Ешголсун Азярбайжан идманчыларына!”

Сонра мцкафатландырма мярасимиолуб. Президент Илщам Ялийевин Азярбай -жан милли олимпийа командасынын цзвляри-нин тялтиф едилмяси иля баьлы сярянжамларыелан едилиб.

Дювлятимизин башчысы Азярбайжанидманынын инкишафындакы хидмятляриня вяХХХЫ Йай Олимпийа Ойунларында эюстяр-дикляри йцксяк наилиййятляря эюря тялтиф едил-миш идманчылара вя онларын мяшгчиляриня“Азярбайжан Республикасы Президентининфяхри диплому”ну, “Тярягги” медалларыны,“Шющрят”, “Вятяня хидмятя эюря” орденля-рини тягдим едиб, онлара бир даща уьурларарзулайыб.

Эюрцшдя чыхыш едян сярбяст эцляш цзряАзярбайжан йыьма командасынын бюйцкмяшгчиси Фирдовси Умудов, ХХХЫ ЙайОлимпийа Ойунларынын эцмцш медалчысыТоьрул Ясэяровун шяхси мяшгчиси ЕлчинЗейналов, таеквондо цзря кишилярдян иба-рят Азярбайжан йыьма командасынынбюйцк мяшгчиси Елнур Аманов, ОлимпийаОйунларынын эцмцш мцкафатчылары жцдочуЕлмар Гасымов вя эцляшчи МарийаСтадник идманчылара эюстярдийи бюйцк диг-гят вя гайьыйа эюря Президент ИлщамЯлийевя юз тяшяккцрлярини билдирибляр. Гейдолунуб ки, ясасы улу юндяр Щейдяр Ялийевтяряфиндян гойулан вя бу эцн ПрезидентИлщам Ялийевин уьурла давам етдирдийиидман сийасяти Азярбайжаны ОлимпийаОйунларынын ян йцксяк зирвясиня галдырыб.

Дювлятимизин башчысы олимпийачылар вяон ларын мяшгчиляри иля хатиря шякилляри чякди-риб.

Ютян мцддят ярзиндя нефт вягаз сянайесинин инкишафына хидмятедян халгымызын дяйярли инсанлары -бюйцк алимляри, мцщяндисляри,эеологлары, нефтчиляри зянэин нефтвя газ сярвятляринин Вятян, халгнаминя истифадя едилмяси цчцнфядакаржасына чалышараг мцщцмишляр эюрцб.

Цмуммилли лидер Щейдяр ЯлийевАзярбайжанын тарихиндя, онун игти-садиййатынын инкишафында, хцсусилямцстягиллийинин мющкямляндирил-мясиндя нефт сянайесинин ящя-миййятини, нефтчилярин ямяйини даимйцксяк гиймятляндирирди. Мящз УлуЮндярин 16 август 2001-жи ил тарих-ли фярманы иля щяр ил 20 сентйабрАзярбайжанда “Нефтчиляр эцнц”ки ми гейд едилир.

Гейд едяк ки, 20 сентйабр1994-жц ил тарихиндя тякжя Азяр -байжан цчцн дейил, бцтювлцкдяреэион вя Авропа юлкяляри цчцняламятдар щадися олан “Ясринмцгавиляси” имзаланыб. Азярбай -жанын динамик, давамлы инкишафынаапаран йолун тямяли мящз бутарихдян башланыб.

Улу юндяр Щейдяр Ялийевинщазырладыьы нефт стратеэийасынынтямяли олан бу мцгавилянин реал-лашмасында ясас мягсяд Азяр -байжаны о дюврдя цзляшдийи сийаси,игтисади, идеолоъи блокададан чыхар-маг, юлкямизин дцнйа бирлийиня

интеграсийасында халгымызын миллисярвяти олан зянэин нефт йатагла-рындан буэцнкц вя эяляжяк нясил-лярин рифащы наминя истифадя етмякиди. Бу мцгавиля иля ялагядар апа-рылан вя мцтяхяссислярин бирэя фяа-лиййятинин нятижяси кими щазырлананлайищяляря, иряли сцрцлян тяклифляряхцсуси диггят, мясулиййят вяузаг эюрян сийасятля йанашан УлуЮндярин сяйи иля сянядляря Азяр -байжанын милли мянафелярини яксетдирян мцддяа вя бяндляр ялавяолунуб.

Беляликля, 1994-жц илдя улу юн -дяр Щейдяр Ялийевин тяшяббцсц вяэярэин сяйляри иля АРДНШ вядцнйанын 11 апарыжы нефт ширкятиара сында "Хязяр дянизинин Азяр -байжан секторунда "Азяри", "Чы -раг" йатагларынын вя "Эцняшли"йатаьынын дяринсулу щиссясининбирэя ишлянилмяси вя щасилатын пайбюлэцсц щаггында" сазишин имза-ланмасы реэионда бейнялхалгенеръи ямякдашлыьынын бцнюврясинигойду.

"Ясрин мцгавиляси"нин реаллаш-масы тякжя республикамыз цчцндейил, Гярбин бир сыра апарыжы дюв-лятляри, щабеля Жянуби Гафгаз вяОрта Асийа реэиону юлкяляри цчцнстратеъи ящямиййят дашыйыр. Бусазиш реэионда диэяр глобал лайи-щялярин эерчякляшмясиня йол ачыб,Гярб дювлятляринин Азярбайжанла

бцтцн сащялярдя эенишмигйаслыямякдашлыьа мараьыны артырыб,бейнялхалг малиййя гурумлары илямцнасибятлярдя кейфиййятжя тама-миля йени бир мярщялянын башлан -ьыжыны гойуб.

Азярбайжанын игтисади инкишафы-нын тямяли олан нефт стратеэийасыныщазырламагла дцнйанын сийасихяритясиня, енеръи жоьрафийасынайени истигамятляр бяхш едянЩейдяр Ялийев дцщасы юлкя игтиса-диййатынын гыса вахтда дцнйа бирли-йиня интеграсийасына наил олуб.“Ясрин мцгавиляси”нин имзаланма-сы иля баьлы о заман бязи Гярбдювлятляри иля апарылан данышыгларынуьурла нятижяляняжяйиня шцбщя иляйанашанлар бир даща ЩейдярЯлийев зякасы гаршысындаэцжсцзлцклярини щисс етдиляр.Ермянистанын юлкямизя елан олун-мамыш мцщарибяси нятижясиндяторпагларымызын ишьалы иля баьлыатяшкяс реъиминин эерчякляшдийи,

реэион дювлятляри арасында Хязяринщцгуги статусу иля баьлы эярэинлийиндавам етдийи бир заманда беляглобал лайищянин реаллыьына инамйаратмаг щяр сийасятчинин, дювлятбашчысынын ющдясиндян эяля биля-жяйи иш дейилди. Лакин принсипиаллыьы,гятиййяти иля беля мясулиййятли ишинющдясиндян эялмяйи бажаран УлуЮндяр бир даща дцнйа сийасятчиля-ри арасында фяргли олдуьуну сцбутетди.

Азярбайжанын нефт сянайеситарихиня гызыл щярфлярля йазылмышанлар чох олса да, онларын арасын-да ящямиййяти иля фярглянян 20сентйабр 1994-жц илин вя 13 ийул2006-жы илин хцсуси йери вар. Биринжитарих цмуммилли лидер ЩейдярЯлийевин мцдрикжясиня щазырладыьы“Ясрин мцгавиляси”нин имзаланма-сына тясадцф едирся, икинжи яламят-дар щадися бу мцгавилянин минзящмят бащасына баша эялянсийасятинин реаллашдыьы эцнцн баш-ланьыжыдыр.

1999-жу ил нойабрын 18-дяИстанбулда кечирилян АТЯТ-инзирвя топлантысында хам нефтинАзярбайжан, Эцржцстан вяТцркийя яразиляри иля Бакы-Тбилиси-Жейщан ясас ихраж бору кямяриваситяси иля нягл едилмясиня даирсазиш имзаланыб. Бу просесинмянтиги давамы кими 2002-жи илсентйабрын 18-дя СянэячалдаБакы-Тбилиси-Жейщан кямяринининшасына башланды.

БТЖ-нин Азярбайжан щиссяси-нин Эцржцстан щиссяси иля бирляшди-рилмяси 2004-жц илин октйабрындабаш тутуб. 2006-жы ил ийулун 13-дяТцркийянин Жейщан шящяриндя янбюйцк енеръи лайищяси олан Щейдяр

Ялийев адына Бакы-Тбилиси-Жейщанясас ихраж бору кямяринин тянтя-няли ачылыш мярасими кечирилиб.

Инди щямин иллярдян хейли кечсядя, БТЖ кямяринин стратеъи ящя-миййяти ян йцксяк сявиййялярдяетираф олунур. Бу эцн йедди нефт -газ кямяри иля карбощидроэенещтийатларыны дцнйа базарына чыха-ран Азярбайжанын енеръи базарын-да мювге вя ролунун артмасы, тякнефт йох, газ щасил вя нягл едянзянэин ещтийатлара малик юлкя кимиюням дашымасы нефт стратеэийасы-нын гялябяси, уьур вя тянтянясидир.

БТЖ-дян сонра ящямиййятиняэюря нефт кямяриндян эеридя гал-майан Бакы-Тбилиси-Ярзурум газкямяринин истифадяйя верилмясиАзярбайжанын бейнялхалг алямдянцфузуну, реэионал ящямиййятиниартырыб. Щазырда бу кямярин жоьра-фи-сийаси ящямиййяти бцтцн дцнйадювлятляри тяряфиндян етираф олунур.Щяйата кечирилян нефт стратеэийасы-нын уьурла давам етдирилмяси щасилолунан нефтин дцнйа базарларынаихраж едилмяси цчцн шахяляндирил-миш нефт-газ кямярляри системидястяклянир.

Бу эцн нефтдян ялдя олунанэялир гейри-нефт секторунун инкиша-фына йюнялдилир ки, бу да юлкя игтиса-диййатынын бцтцнлцкля чичяклянмя-си демякдир. Юлкямизин дювлятбцджяси, валйута ещтийатлары илбяилартыр, ящалинин сосаил мцдафиясининетибарлы тяминаты цчцн мющкямигтисади база йарадылыр… Бцтцн бууьурларын тямялиндя ися улу юндярЩейдяр Ялийевин мцяллифи олдуьувя “Ясрин мцгавиляси” иля тямялигойулан нефт стратеэийасынын уьур-лу щялли дайаныр.

Ричард Чарнетски:Азярбайжанда

кечириляжяк референдумун

нятижяляриня щюрмятляйанашажаьыг

t Азярбайжана будяфякисяфярим чох яламятдар бирщадисяйя – референдумяря фясиня тясадцф едир.Сяфяр чярчивясиндя Азяр -байжанда кечириляжяк ре -ферендумла баьлы кифайятгядяр мялумат ялдя етдик.Авропа Парламенти оларагбиз референдумун нятижя-ляриня щюрмятля йанашажа-ьыг. Азярбайжан халгынынсечими бизим цчцн чохважибдир.Бу фикирляри Авропа Парла -

ментинин витсе-президенти Ри -чард Чарнетски Азярбайжанасяфяринин йекунлары иля баьлы ъур-налистляря ачыгламасында билди-риб.

Ричард Чарнетски бу сяфяриннцмайяндя щейятинин диэярцзвляри цчцн дя сямяряли олду-ьуну билдиряряк дейиб: “Бу сяфярмяним Италийадан вя Полшаданолан щямкарларым цчцн дя чохюнямли олду. Бу, онларын Азяр -байжан иля илк танышлыьы иди. Сяфяронларын Азярбайжанын тарихи,мядяниййяти иля, юлкядяки мюв-жуд вязиййятля баьлы мялумат-лар ялдя етмяляри бахымынданчох ящямиййятли олду”, - дейя о,ялавя едиб.

Витсе-президент вурьулайыбки, Азярбайжан иля Авропа Итти -фагы арасында ямякдашлыг игти-сади сащя иля йанашы, диэярсащялярдя дя эенишляндирилмяли-дир.

“Àçÿрбайúан èøыãлары” 2 16 сентйабр 2016-úы èл. ¹ 17 (1143)

актуал

t Азярбайжан узун илляр ярзиндя дцнйанын нефт-газ сянайесиняявязсиз тющфяляр бяхш едиб. Дцнйада нефтин кустар цсулла чыха-рылдыьы заманлардан Бакы нефтчиляринин фядакар ямяйи даимнцмуня олуб, онларын нефт ишиня эятирдийи мцтярягги йениликлярдцнйа практикасында эениш тятбиг едилиб. Ютян ясрин орталарын-дан ися нефтчиляримиз Хязярин дярин гатларындан да нефт вя газщасил едирляр. Дцнйада дяниз нефтинин ерасы да мящзАзярбайжандан башланыб.

Нефт стратеэийасынын зяфяри20 СЕНТЙАБР - НЕФТЧИЛЯР ЭЦНЦДЦР НЦФУЗЛУ РЯЙ

6 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Бакынын Низами районундакы 229 вя 109 нюм-

ряли там орта мяктяблярдя ясаслы тямирдян сонра йарадылан шяраитлятаныш олуб.

n Президент Илщам Ялийев “Билясувар шящяриндя чохмянзилли биналарынясаслы тямири иля баьлы тядбирляр щаггында”, ъурналистиканын инкишафындакыхидмятляриня эюря Елмира Исмайыл гызы Ялийеванын “Шющрят” ордени иля тял-тиф едилмяси щаггында, Пярвиз Огтай оьлу Шащбазовун АзярбайжанРеспубликасынын Алманийа Федератив Республикасында, Намиг Щясяноьлу Ялийевин Азярбайжан Республикасынын Молдова Республикасындафювгяладя вя сялащиййятли сяфири вязифясиндян эери чаьырылмасы, АзярХудайар оьлу Худуйевин Азярбайжан Республикасынын Украйнада,Ряшад Фяхряддин оьлу Аслановун Азярбайжан РеспубликасынынАрэентина Республикасында фювгяладя вя сялащиййятли сяфири, ЯлийяннаьыМещти оьлу Щцсейновун Иран Ислам Республикасынын Тябриз шящяриндяАзярбайжан Республикасынын баш консулу тяйин едилмяси барядясярянжамлар имзалайыб.

7 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Бакынын Нясими районундакы шящид Абдулла

Рящимов адына 247 нюмряли там орта мяктябин ясаслы тямир вя йени-дянгурма ишляриндян сонракы вязиййяти иля таныш олуб.

n Президент Илщам Ялийев “ДП Wорлд” ширкятляр групунун сядри вя ижрачыдиректору Султан Ящмяд бин Сулаими гябул едиб.

n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Республикасы Щюкумяти иляЯфганыстан Ислам Республикасы Щюкумяти арасында щярби йардым щаг-гында Сазишин тясдиг едилмяси барядя”, “Азярбайжан РеспубликасынынЯмяк вя Ящалинин Сосиал Мцдафияси Назирлийи иля ТажикистанРеспубликасынын Ямяк, Миграсийа вя Ящалинин Мяшьуллуьу Назирлийиарасында ямяк вя ящалинин мяшьуллуьу сащясиндя ямякдашлыг щаггын-да Сазишин тясдиг едилмяси барядя”, “Азярбайжан РеспубликасынынПрезиденти йанында Вятяндашлара Хидмят вя Сосиал Инновасийалар цзряДювлят Аэентлийи иля Яфганыстан Ислам Республикасынын Малиййя Назирлийиарасында дювлят хидмятляринин эюстярилмясинин мцтярягги механизми-нин йарадылмасына даир ямякдашлыг щаггында Анлашма Мемо -рандумунун тясдиг едилмяси барядя”, “2019-жу илдя АзярбайжанРеспубликасында ящалинин сийащыйаалынмасынын кечирилмяси щаггында”фярманлар, Азярбайжанда тибб елминин инкишафында хидмятляриня вя тиббкадрларынын йетишдирилмясиндя узунмцддятли сямяряли фяалиййятиня эюряЯдиля Явяз гызы Намазованын “Азярбайжан Республикасы Прези -дентинин фяхри диплому” иля, ъурналистика вя публисистика сащяляринин инки-шафында хидмятляриня эюря Галина Ялякпяровна Микеладзенин "Шющрят"ордени иля тялтиф едилмяляри, Гцдси Дурсун оьлу Османовун АзярбайжанРеспубликасынын Молдова Республикасында фювгяладя вя сялащиййятлисяфири тяйин едилмяси, “Салйан шящяриндя йени цмумтящсил мяктяби бина-сынын тикинтиси иля баьлы тядбирляр щаггында” сярянжамлар имзалайыб.

n Президент Илщам Ялийев Азярбайжан тибб елминин вя тящсилинин эюркям-ли нцмайяндяси Милли Елмляр Академийасынын щягиги цзвц, профессорЯдиля Намазованы анадан олмасынын 90 иллийи, МакедонийаРеспубликасынын Президенти Эйорэе Иванову юлкясинин милли байрамы –Мцстягиллик эцнц мцнасибятиля тябрик едиб.

8 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Хачмаз районуна сяфяр едиб. Дювлятимизин

башчысы бурада Щейдяр Ялийев Мяркязинин йени бинасынын, Худат-Йалама-Зухулоба автомобил йолунун, Йалама Сцдлцк-Малдарлыг цзряДамазлыг Дювлят Кянд Тясяррцфаты Истещсалы Мцяссисясинин базасындайарадылмыш Йалама Агропаркынын ачылышында иштирак едиб, шящярин мяр-кязиндя йерляшян Никащ евинин бинасы иля, Байраг Мейданында вяБайраг Музейиндя, Йалама гясябясиндяки Щейдяр Ялийев адынапаркда йарадылан шяраитля таныш олуб, Худат шящяринин бир груп сакинииля эюрцшцб.

n Президент Илщам Ялийев Гусарда олуб. Бурада ясаслы шякилдя йенидянгурулан Гусар-Имамгулукянд-Гухуроба автомобил йолунун, Щил кян-диндя профессор Кярим Кяримов адына там орта мяктябин йени бинасы-нын ачылышында, Гусар шящяринин ичмяли су тяжщизаты вя канализасийасистемляринин йенидян гурулмасы лайищясинин баша чатмасы мцнасибяти-ля кечирилян мярасимдя иштирак едиб.

n Президент Илщам Ялийев Корейа Ямяк Партийасынын Сядри, Корейа ХалгДемократик Республикасынын Дювлят Ишляри цзря Комиссийасынын Сядри,Корейа Халг Ордусунун Али Баш Команданы Ким Чен Ыны юлкясинин миллибайрамы – Корейа Халг Демократик Республикасынын йаранмасы эцнцмцнасибятиля тябрик едиб.

n Президент Илщам Ялийев Тажикистан Республикасынын ПрезидентиЕмомяли Рящмону юлкясинин милли байрамы – Мцстягиллик Эцнц мцна-сибятиля тябрик едиб.

n Президент Илщам Ялийев “Харижи юлкялярля игтисади ямякдашлыг цзря ко -миссийаларын Азярбайжан Республикасы тяряфиндян тяркибинин тякмилляш-дирилмяси иля ялагядар Азярбайжан Республикасы Президентинин бязи ся -рянжамларында дяйишикликляр едилмяси щаггында” сярянжам имзалайыб.

9 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Индонезийа Республикасы Халг Мяшвярят Мяж -

лисинин сядр мцавини Оесман Сапта Одангын, Авропа Парламентининвитсе-президенти Ричард Чарнетскинин башчылыг етдийи нцмайяндя щейят-лярини гябул едиб.

n Президент Илщам Ялийев Гурбан байрамы мцнасибятиля Азярбайжан хал-гыны тябрик едиб.

n Президент Илщам Ялийев “Азярбайжан Республикасы вятяндашларынын2016-жы ил октйабрын 1-дян 30-дяк мцддятли щягиги щярби хидмятя чаьы-рылмасы вя мцддятли щягиги щярби хидмят щярби гуллугчуларынын ещтийатабурахылмасы щаггында”, “Хачмаз шящяриндя чохмянзилли биналарынясаслы тямири иля баьлы ялавя тядбирляр щаггында”, “2020-жи илдя футболцзря Авропа чемпионатынын 4 ойунунун (цч груп вя бир 1/4 ойуну)Бакы шящяриндя кечирилмяси цзря Тяшкилат Комитясинин йарадылмасы щаг-гында” сярянжамлар имзалайыб.

10 сентйабрn Президент Илщам Ялийев “Гусар шящяриндя чохмянзилли биналарын ясаслы

тямири иля баьлы тядбирляр щаггында” сярянжам имзалайыб.

12 сентйабрn Тцркийя Республикасынын Президенти Ряжяб Таййиб Ярдоьан Азяр -

байжан Республикасынын Президенти Илщам Ялийевя телефонла зянэ едиб.Ряжяб Таййиб Ярдоьан Президент Илщам Ялийеви вя Азярбайжан халгы-ны Гурбан байрамы мцнасибятиля тябрик едиб.

13 сентйабрn Президент Илщам Ялийев Бакынын Хятаи районундакы 58 нюмряли там орта

мяктябин бинасында вя 261 нюмряли мяктяб-лисейдя апарылан ясаслытямир вя йенидянгурма ишляриндян сонракы вязиййятля таныш олуб.

n Президент Илщам Ялийев Цмумдцнйа Йящуди Конгресинин президентиРоналд Лаудерин башчылыг етдийи вя Цмумдцнйа Йящуди Конгресининбаш ижрачы директору вя ижрачы витсе-президенти Роберт Сингер,Цмумдцнйа Йящуди Конгресинин витсе-президенти Год Нисанов, Авро-Асийа Йящуди Конгресинин президенти Ъулиус Майнл, Русийа ЙящудиКонгресинин президенти Йури Каннер, витсе-президенти ЭерманЗахарйайев вя Цмумдцнйа Йящуди Конгресинин баш ижрачы директору-нун дипломатийа цзря мцавини Марам Стернин цзв олдуглары нцмайян-дя щейятини гябул едиб.

ÐßÑÌÈ ÕÐÎÍÈÊÀ Президент Илщам Ялийев: “Уьурлу игтисади инкишафымыз вядцшцнцлмцш сийасятимиз Азярбайжаны да дцнйа идман елитасынын

сыраларына дахил едиб”

Page 3: 16 3å04йàб2 2016-56èë И ЛИЙЕВ,  …t А Р П - И 15- - Б Б С - (-,2,#˜)9 311 ,

«Азярбайжан» ИЕС Мцяссисядя жари илин 8 айы, о

жцмлядян август айы цчцн техни-ки-игтисади эюстярижиляр цзря про-гноз тапшырыглары там щяжмдяйериня йетирилиб. Стансийанындайаныглы вя фасилясиз енеръи истещ-салы цчцн нязярдя тутулмуш тяд-бирляр планына, щабеля пайыз-гышмювсцмцня даир тясдиглянмиштядбирляря ардыжыл лыг ла ямял едилиб.

Мцяссисядя 8 айда 4 милйард231 милйон киловат-саатдан чохелектрик енеръиси истещсал олунуб.Август айында ися истещсал 826милйон 517 мин киловат-саат тяш-кил едиб. Енеръи истещсалына елек-трик енеръисинин хцсуси сярфиндя дягянаят ялдя олунуб.

Енеръи блокларынын вя авадан -лыг ларынын дайаныглы вя фасилясизишинин тямин олунмасы мягсядиляютян ай нязярдя тутулмуш профи-лактики йохлама ишляри апарылыб.Йеддинжи енеръи блокунда ясаслытямир ишляри давам етдирилир.

Щазырда стансийада суткаярзиндя диспетчер йцк графикиняуйьун олараг, 21-22 милйон кило-ват-саат електрик енеръиси истещсаледилир.

Шямкир СЕС Силсиляси Республиканын гярб бюлэяси-

нин енеръи тяминатында хцсуси ролойнайан «Шямкир СЕС Силсиляси»ММЖ-йя цч су електрик стансийа-сы Шямкир вя Йеникянд, Шям -кирчай СЕС-ляр дахилдир. Щяр цчстансийа цзря тямир-бярпа ишляри«Азяренеръи» АСЖ-нин тясдигетдийи 2016-жы илин план-графиклярицзря апарылыр.

Жари илин 8 айында силсиля цзря828,5 милйон киловат-саат електрикенеръиси истещсал олунуб. Буэюстярижи август айы ярзиндя 47,5милйон киловат-саат тяшкил едиб.

Силсилядя олан аваданлыгларда,гурьуларда тямир ишляри вя профи-лактик йохламалар давам етдирилир.Щидроагрегатлар вя диэяр кюмяк-чи аваданлыглар саз вязиййятдяишляйир.

Щяр цч стансийада пайыз-гышмювсцмцня щазырлыглар даваметдирилир.

Шяки Електрик Стансийасы «Шяки Електрик Стансийасы»

ММЖ-нин коллективи гаршыйа гойу-лан бцтцн тапшырыгларын ющдясин-дян лайигинжя эялир. Коллектив буяняняни жари илин архада галанайлары ярзиндя дя позмайыб.Ютян 8 ай ярзиндя мцяссисядятехники-игтисади эюстярижиляр мцс -бят олуб. Енерэетикляр щяминмцддятдя 149 милйон 493 минкиловат-саат електрик енеръисиистещсал едибляр. Мцяссисядяавгуст айында 18 милйон 214 минкиловат-саат електрик енеръисиистещсал едиляряк системяютцрцлцб.

Щазырда стансийанын истисмарфяалиййяти графикя уйьун даваметдирилир. Агрегатлар нормал иш реъи-миндя фяалиййят эюстярир. енер -ъитяжщизаты мцяссисясиня кейфий -йятли вя дайаныглы електрик енеръиси-нин ютцрцлмяси цчцн коллективбюйцк сяйля чалышыр.

Йусиф ЯЛЯКБЯРОВ

“Азяренеръи” АСЖ-нин ЕлектрикЕнеръисинин Ютцрцлмяси Идаря син -дян жари илин сон цч айы ярзиндяШирван Реэионал Електрик Шябя кя -синин баланс мянсубиййятиня аидолан електрик верилиши хятляриндя вяйарымстансийаларда щяйата кечирил-миш йенидянгурма вя тямир-тикинтиишляри барясиндя Сящмдар Жя -миййятин Мятбуат хидмятиня дахилолан мялуматда билдирилир ки, щяминдюврдя щава електрик верилиши хятля-ринин 61 километри ясаслы тямир едил-миш, 2000-я йахын изолйатор дяйиш-дирилмиш, 25 хятт ар матуру ися йени-си иля явяз едилмишдир.

Електрик Енеръисинин ЮтцрцлмясиИдаря синя истинадян ону да гейдедяк ки, щямин дюврдя СирванРЕШ-ин баланс мянсубиййятиняаид олан 330/230/110/35/10 кВ-лик“Имишли” йарымстансийасында щярбиринин эцжц 40 МВА олан 1 вя 2сайлы автотрансформаторлар, 330кВ-лик цч ядяд елегаз ачары, эцжц250 МВА олан 3 сайлы автотранс-форматорун 230 кВ-лик эириш елегазачары, 1 вя 2 сайлы автотрансформа-торларын 110 кВ-лик эириш елегазачарлары вя диэяр бир нечя авадан-лыьын елегаз ачарлары тямир едилмиш-дир.

Електрик Енеръисинин ЮтцрцлмясиИдаря синдян мцхтялиф тяйинатлы тя -мир ишляринин 330/110/10 КВ-лик“Аь жа бяди”, 110/35/6 КВ-лик “Сал -йан”, “Ялят, “Жянуб”, “Масаллы”,“Ас тара” вя даща бир нечя йарым-

стансийада щяйата кечирилдийиэюстярилмякля йанашы, о да билдирил-ди ки, жари илин сон цч айы ярзиндяШирван РЕШ-ин хидмяти яразисиндяцмумиликдя мцхтялиф эярэинликдявя эцждя олан 20-дян артыгтрансфор матор, 60-дан чох йаь,вакуум вя елегаз ачары тямир еди-ляряк нормал иш реъиминя эятирилмиш,шин системинин хейли сайда айырыжысывя бошалдыжысы йениси иля дяйишдирил-мишдир.

Диэяр тямир ишляри барясиндямялумат верян идарядян ону дабилдирдиляр ки, мювжуд иглим шяраи-тиндя йаньын тящлцкясизлийи мяся-ляси даим диггят мяркязиндя сах-ланылыр. Беля ки, хидмяти яразидяолан йарымстансийаларын, трансфор-матор мянтягяляринин яразиси гуруотлардан, йаь тюкцнтцляриндянтямизлянмиш, трансформаторларын,йаь гябуледижи гурьуларын йаьютцрян щиссяляри йохланылмыш, чынгылюртцйц йениси иля явяз едимишдир.Бунлардан ялавя, йаньынсюн -дцрмя васитяляринин техники вязий -йяти тякрарян йохланылмышдыр. Мюв -сцмля ялагядар бцтцн йаь тутум-лу електрик аваданлыгларында йаьынсявиййяси йохланылмыш вя нормалсявиййяйя эятирилмишдир. Ейни за -манда, диэяр габаглайыжы тядбир-ляр дя эюрцлмцшдцр

Йери эялмишкян, верилян мялу-матда мал-материал вя техникижящятдян щеч бир проблемин олма-дыьы билдирилиб.

Мювсцмя щазырлыг уьурла апарылыр

t Щазырда енеръисистемдя мювжуд олан вя йени йарадылмыш эенера-сийа эцжляри иля йанашы, важиб мясялялярдян бири дя истещсал олу-нан електрик енеръисинин вахтында вя кейфиййятли шякилдя енеръитяжщизаты мцяссисясиня чатдырылмасыдыр. Бу мясялянин щяллиндяелектрик верилиши хятляри вя йарымстансийаларын нормал фяалиййятэюстярмяляри мцщцм рол ойнайыр. 35 киловолтлуг вя ондан йуха-ры эярэинликли щава хятляри вя ейни эярэинлийя малик йарымстансийа-лар цзря нязярдя тутулан тядбирляр ясасян йериня йетирилмишдир.

2,1 милйард киловат-саатданартыг електрик енеръиси

истещсал едилиб

t Жари илин август айында юл кяенеръисистеминдя 2,1 мил -йард киловат-саатдан ар тыгелектрик енеръиси истещсаледилмишдир. Бу барядя “Азяренеръи” АСЖ-

нин Мятбуат хидмятиня СящмдарЖямиййятин Мяркязи ДиспетчерИдарясиндян мялумат верилиб.

Бунунла йанашы, ай ярзиндяюлкя енеръи системинин ялагясиолан гоншу дювлятляр иля електрикенеръиси мцбадиляси давам етдирил-мишдир.

Мянбянин билдирдийи диэяр бирмялумата эюря, жари илин ютян 8айы ярзиндя ися 14,8 милйард кило-ват-саатдан артыг електрик енеръисиистещсал едилмишдир.

t Норвечдя няшр олунан вяАв ропанын ян чох охунанся найе ъурналы "Ману фаж -туринэ Тодай Еуропе"ун буай цчцн нязярдя тутулмушбу рахылышында Сум гайытТех нолоэийалар Паркы (СТП)щаггында мягаля дярж олу-нуб.Сумгайыт Технолоэийалар Пар -

кындан АЗЯРТАЖ-а билдирибляр ки,баш редактор Емма Кране тяря-финдян гялямя алынан "Буилдинэтще футуре" ("Эяляжяйин иншааты")башлыглы йазыда СТП барясиндяохужулара дольун мялумат вери-либ.

Мцяллиф мягалянин эириш щисся-синдя гейд едиб ки, СумгайытТехнолоэийалар Паркы АзярбайжанРеспубликасынын Президенти ИлщамЯлийевин иштиракы иля 2009-жу илдяистисмара верилиб. Гыса бир заман-

да юлкя игтисадиййатынын гейри-нефтсекторунда юзцнямяхсус йертутан бу мцяссися реэионда тех-нопаркларын йарадылмасында пио-нер олмагла, мцхтялиф истещсалатса щяляри цзря ихтисаслашмыш ня -щянэ заводлар комплексидир.Реэионда надир лайищя оланСумгайыт Технолоэийалар Паркы

Азярбайжанын щям дахили, щям дяхарижи базарынын тялябатыны тамюдямяк габилиййятиня маликдир.

Мягалядя Сумгайыт Техно ло -эийалар Паркынын заводлары, мцяс-сисянин щяйата кечирдийи лайищялярбарясиндя дольун мялумат вери-либ, онларын истещсал эцжц, мящ-суллары вя бир чох танынмыш ширкят-

лярля гаршылыглы ямякдашлыг ялагя-ляринин олдуьу гейд олунуб.Щямчинин истещсал олунан мящ-сулларын бейнялхалг стандартларатам жаваб вердийини, заводларынАвропа истещсалы олан лаборатори-йаларла тямин олундуьу нязярячатдырылыб. Мцяллиф йазысында СТП-дя ЫСО 9001 вя ОЩСАС 18001бейнялхалг стандартларынын да тят-биг олундуьуну гялямя алыб.

Мягалядя диггятя чатдырылыр ки,технопаркда фяалиййят эюстярянбцтцн заводлар Авропа вя Йа по -нийа истещсалы олан ян йени ава-данлыгларла тяжщиз олунуб. Ис тещ -сал просесиндя истифадя олунанхаммал вя материаллар йцксяккейфиййятлидир. Тябии ки, бцтцн бан-лар Сумгайыт ТехнолоэийаларПаркынын эяляжякдя реэиондадаща бюйцк лайищялярдя фяал ишти-ракыны тямин едяжякдир.

Стансийаларда истещсалындайаныглыьы тямин едилир

t «Азяренеръи” АСЖ-нин истещсал мцяссисяляриндя бу илин августайында вя цмумиликдя сяккиз айында техники-игтисади эюстярижи-ляр мцсбят олуб.

Норвечин “Мануфажтуринэ Тодай Еуропе” ъурналында Сумгайыт Технолоэийалар Паркы щаггында мягаля дярж олунуб

ЕНЕРЭЕТИКА МЯНЗЯРЯЛЯРИ

16 сентéаáр 2016-úû иë. ¹ 17 (1143)“Àçÿрáаéúан иøûãëарû”

енерэетика

3

ДЦНЙАДАН СОРАГЛАР

Русийа

Кузнетск ИЕМ гыша щяля щазыр дейил

t Ийул айынын сонунда Кузнетск ИЕМ-дян (Сибир эене-расийа ширкятиня СЭШ дахилдир) истилик вя исти су аланйалныз 302 обйект гыша щазыр олдуьуну билдириб, буися цмуми евлярин вя сосиал мядяни-мяишят об -йектляринин 17 фаизини тяшкил едир.Бу барядя Реэионларарасы Истилик-Шябякя Ширкяти

(РИШШ, СЭШ-йя дахилдир) мялумат вериб. Щяля апрел айын-дан техники аудит групунун ямякдашлары бцтцн мянзилтяшкилатларыны истилик говшаглары вя истилик тядарцкц систем-лярини гыша щазырлашмаг барядя хябярдарлыг едибляр.

Йай дюврцндя идаряедижи ширкятлярин (ИШ) ясас вязифя-си цмуми мянзил системлярини зярури аваданлыгларла тяжщизетмякдян, онлары вахтында йумагдан, сынагларданкечирмякдян ибарятдир, – дейя РИШШ-нин баш мцщяндисиКонстантин Дйачков хатырладыб. - Идаряедижи ширкятлярин юзвязифялярини ня дяряжя йериня йетирмяляриндян чох шейасылыдыр. РИШШ Кузнетск ИЕМ контору цзря 1757 обйектингыша щазырлыг ишляриня нязарят едир. Индийядяк 413 истиликговшаэында йуйулма, 751 истилик системиндя преслямяишляри апарылыб. Нятижядя 302 обйект (евдя, тящсил, сящиййявя мядяниййят идаряси) гыша щазырлыг актларыны имзаламагцчцн тящвил вериб, лакин онлардан щеч бири лазыми разылыьыалмайыб, чцнки ресурсларын тяжщизаты тяшкилатындан верилянтапшырыглара там ямял олунмайыб.

Реэионларарасы Истилик-Шябякя Ширкятиндя техники аудитбюлмяси 2016-жы илин яввялляриндя тяшкил едилиб. Онунямякдашлары истилик истещлакы реъиминин позулмасы щалларыныашкара чыхарыр, тювсиййяляр верир, истилик шябякяляринин саз-ланмасына вя тянзимлянмясиня нязарят едирляр.

“Смоленск эенерасийасы” нюгсанларыарадан галдырыр

t Смоленск шящяриндя истилик шябякяляринин кющнял-мяси цзцндян щидравлик сынаглар заманы чохлусайда зядялянмяляр ашкар едилиб. Беля ки, тямиркампанийасынын башланмасындан бяри мцяййянолунан зядялянмяляр ютян илин мцвафиг дюврц илямцгайисядя 1,5 дяфя чох олуб. Ашкар едилян нюг-санларын йарыдан чоху арадан галдырылыб. Йени гыз-дырыжы мювсцмя щазырлыг цзря тямир кампанийасычярчивясиндя “Смоленск эенерасийасы” (“Квадра”СЖ-нин филиалы) Смоленск ИЕМ-2 истилик мянбяйин-дян эялян маэистрал истилик шябякяляриндя щидрав-лик сынаглар кечириб вя тямир ишляри эюрцб.Щазырда маэистрал истилик шябякясинин 6 сащясиндя

тямир ишляри апарылыр. Онлардан бири дя - Жянуб микрора -йонда олуб. Орада щидравлик сынаглар кечирилиб, борукямяриндяки бцтцн зядялянмяляр ашкар едилиб.Енерэетикляр жари тямир ишляриня башлайыблар.

Бундан ялавя, Поповкадакы 1-жи вя 2-жи микрора -йонларын истилик шябякясиндя планлы тямир апарылыр. Ширкятинмцтяхясисляри сащядя щидравлик сынаглар кечириб, гырылмайерлярини мцяййянляшдирмяк цчцн сащядя бахыш апарыр-лар.

Истилик тясяррцфатынын гыздырыжы мювсцмя щазырлыьына аша-ьыдакы ясаслы тямир ишляри дахилдир: кющнялмиш бору кямяр-ляринин, компенсаторларын, баьлайыжы арматурларын, истиликизолйасийасынын дяйишдирилмяси, истилик шябякяси каналлары-нын вя истилик камераларынын тямири. Ейни заманда, зярурижари тямир ишляри апарылыр.

Сащянин кясилмясиндян дярщал сонра мцтяхяссисляр

онун “преслянмясини” апарыр, бору кямярляринин мющкям-лийини сынагдан кечирирляр. Бунун цчцн борунун дахилиндятязйиг эюстярижийя уйьун олараг галдырылыр.

ДанимаРка

Кцляк енерэетика гурьулары цчцн аваданлыг эятириляжяк

t Данимарканын “АЩ Индустриес” ширкятинин сифаришииля “Енергомашспесстал” (ЕМСС, “Росатом”унмашынгайырма дивизиону “Атоменергомаш”адахилдир) 2 МВт эцжцндя кцляк енерэетика гур -ьулары цчцн ротор валлары партийасы щазырлайажаг.Аваданлыг Алманийанын нящянэ кцляк эенераторлары

истещсалчысы “Сенивион Се” ширкяти (явялляр РЕпоwерСйстемс) цчцн нязярдя тутулуб.

Мцгавилянин шяртляриня ямял етмяк чярчивясиндямцяссися Данимаркайа цмуми чякиси 159,3 тон оланкцляк енерэетика гурьулары цчцн нязярдя тутулан 18 роторвалы тядарцк едяжяк. Сифариш истещсал цчцн эюндярилиб.Деталлар Авропа нормаларына уйьун щазырланыр. ЕМСС иля“АЩ Ындустриес” ширкяти (Данимарка) арасында партнйорлугмцнасибятляри 2008-жи илдян давам етдирилир.

БРазилийа

Латын Америкасында ян бюйцк эцняшелектрик стансийасы тикиляжяк

t “Енел” юзцнцн Бразилийадакы тюрямя ширкяти олан“Енел Эреен Поwер Брасил” (ЕЭПБ) васитясиляцмуми гойулуш эцжц 292 МВт олан “Нова Олинда”эцняш електрик стансийасынын тикинтисиня башлайыб.“Нова Олинда” Латын Америкасында ян бюйцк эцняш

електрик стансийасы олажаг вя Бразилийада бярпа едиляненеръи мянбяляри сащясиндя “Енел”ин лидерлик мювгейинидаща да мющкямляндиряжяк. Юлкядя фяалиййятдя олан ири“Фонтес Солар” (11 МВт) эцняш електрик стансийасы, щабе-ля тикилмякдя олан “Итуверава” эцняш паркы бу ширкятямяхсусдур. Бу парк Бразилийада бюйцклцйцня эюря икин-жи эцняш паркы олажаг.

“Нова Олинда”нын иншасына башламаг “Енел”ин

Бразилийада инкишафында йени мярщяля олажаг, ейнизаманда, бу юлкянин эцняш эенерасийасы базарындабизим лидерлийимизи мющкямляндиряжяк, – дейя “Енел”инБразилийадакы баш директору Карло Дзордзоли шярщ вериб.–Бразилийа щюкумяти бизнесин инкишафы цчцн жялбедижи вяструктив шяраит йарадыб. Бизим уьурларымыз ися габагжылтехнолоэийалардан истифадя етмякля, инвестисийалар жялбетмякля сифаришчиляримиз гаршысында эютцрдцйцмцз бцтцнющдяликляря ямял олунмасы иля ялагядардыр. БизБразилийанын енерэетика базарында бу сащяйя инвестисийагойулмасыны давам етдиряжяйик”.

“Нова Олинда” (гойулуш эцжц 292 МВт-дир)Бразилийанын шимал-шяргиндя, Пиайу штатында йерляшир.Тикинти баша чатдыгдан сонра 690 щектарлыг яразини ящатяедян електрик стансийасы илдя 600 ГВт-с енеръи истещсаледя биляжяк ки, бу да азы 300 мин ев тасаррцфатынын енер -ъийя олан тялябатыны юдяйяжяк вя атмосферя 350 мин тонкарбон газы бурахылмасынын гаршысыны алажаг.

“Енел” “Нова Олинда”нын тикинтисиня 300 милйон АБШдоллары щяжминдя инвестисийа гойур. Бу эцняш електрикстансийасынын 2017-жи илин икинжи йарасында истифадяйя вери-ляжяйи эюзлянилир.

аБШ

Кцляк паркынын эцжц 300 МВт-йя чатдырылажаг

t “Енел Эреен Поwер” ширкятинин АБШ-ын Оклащомаштатында иншасына башладыэы “Жщисщолм Виеw ЫЫ”кцляк паркы цмуми гойулуш эцжц 235 МВт оланмювжуд “Жщисщолм Виеw” кцляк паркынын цмумигойулуш эцжцнц артырараг ону 300 МВт-йя чатдыр-маэа имкан веряжяк.“Йени паркын тикилмяси “Енел”ин АБШ сцрятля артмагда

олан стратеэийасыны даща да эцжляндиряжяк”, –дейя шир-кятин Шимали Америка реэионунун рящбяри РафаелГонсалес шярщ вериб. – Йени кцляк паркы бизим йени-йенинятяжяляр ялдя етдийимиз Шимали Америкада иштиракымызыдаща да мющкямляндирмяк планларымызын бир щиссясидир.Бурада ширкятимиз цмуми гойулуш эцжц 800 МВт оланрекорд лайищяляри щяйата кечиририк”.

“Жщисщолм Виеw” кцляк паркы илдя 240 милйон кВт-сенеръи истещсал едя биляжяк ки, бу да 19 мин америкалы

аилясинин тялябатына еквивалентдир. Паркын тикинтиси щямчи-нин атмосферя 126 мин тон карбон газы бурахылмасынынгаршысыны алажаг. Обйектин истисмара верилмяси 2016-жыилин сону цчцн нязярдя тутулуб.

“Енел” “Жщисщолм Виеw ЫЫ” кцляк паркынын тикинтиси цчцн90 милйон АБШ доллары инвестисийа гуйуб ки, бу да ширкя-тин елан етдийи инвестисийа програмына мцвафиг эялир.

Йени кцляк паркы ширкятин 2016-жы илдя щяйата кечирди-йи икинжи лайищя олажаг. Биринжи кцляк паркы олан “ДрифтСанд”ын (108 МВт эцжцндя) иншасына щяля йанвар айын-дан башланыб. Щазырда “Енел” Оклащома штатында цму -ми гойулуш эцжц 950 МВт-дян чох олан алты кцляк паркы-ны идаря едир.

Ширкят Американын 22 штатында вя Канаданын ики яйа-лятиндя тямсил олунараг 2,5 ГВт гойулуш эцжцня маликдир.Бурайа дюрд бярпа едилян енеръи мянбяляри технолоэийа-сы дахилдир: эцняш, кцляк, эеотермал вя су електрик енер -ъиси.

инДонезийа

Юлкянин эеотермал потенсиалы 24 ГВт-дир

t “Енел Эреен Поwер” идонезийалы партнйору “ПТОНЕ” ширкяти иля бирэя Индонезийанын эеотермалресурсларыны тядгиг етмяк, щямчинин Лампунгяйалятиндя цмуми гойулуш эцжц 55 МВт олан“Wай Ратаи” эеотермал лайищяни инкишаф етдирмякщцгугу газаныб.Ширкят бу имканы 2015-жи илин декабрында

Индонезийанын Енерэетика вя Файдалы Газынтылар Назирлийитяряфиндян елан олунмуш тентердя галиб эялмякля газа-ныб. “Wай Ратаи” “Енел” групунун Индонезийада биринжилайищяси олажаг вя юлкянин бярпа едилян енеръи мянбя-ляри базарына чыхмасы иля яламятдар олажаг. “Енел” “WайРатаи” эеотермал лайищянин тядгиги мярщялясиня 30 мил -йон АБШ доллары щяжминдя инвестисийа гойур. Бу ися шир-кятин стратеъи планында елан етдийи инвестисийа програмынауйьун эялир.

“Индонезийа Жянуб-Шярги Асийада ян эцжлц игтиса-диййата малик олан юлкя, дцнйанын инкишафда олан ясасбазарларындан биридир. Тендердя галиб эялмяси “Енел”инреэионда мювгейинин эенишляндирмясинин эюстярижисидир, –дейя “Енел” ин баш директору Франческо Стараче шярщвериб. – Бундан ялавя, щямин мцкафат щям дя юлкядяэяляжякдя инвестисийа имканлары цчцн мющкям платфор-ма йаратмаьын башланьыжы олажаг. Биз ян мцасир техно-лоэийалара сюйкянирик вя эеотермал енерэетика сащясиндябюйцк тяжрцбяйя маликик”.

Обйектин истисмара верилмяси 2022-жи ил цчцн нязярдятутулуб. Индонезийанын бярпа олунан енерэетика мянбя-ляри сащясиндя бюйцк потенсиала маликдир. Бу потенсиалщяля ахырадяк тядгиг едилмяйиб. Беля ки, юлкянин эеотер-мал потенсиалы 24 ГВт-йя бярабярдир, бу ися дцнйанынэеотермал ресурслары ещтийатларынын 40 фаизи демякдир.Бундан ялавя, игтисади инкишаф (цмуми мящсул истещсалы-нын щяжми илдя 5 фаиздир) вя електрикляшмянин ашаьы олма-сы (Индонезийа ящалисынын 27 фаизи индийядяк електрикдянистифадя етмир) нятижясиндя юлкядя електрикя тялябатэетдикжя артыр. Кечирилян тендер юлкя щюкцмятинин енер -эетика портфелинин диверсификасийасына йюнялдилян сяйляри-нин бир щиссясидир. Орада 2025-жи илядяк бярпа олунаненеръи мянбяляринин пайыны 12 фаизядян 23 фаизя галдыр-маг нязярдя тутулур.

Асийада “Енел” Щиндистанда бярпа олунан енеръи мян-бяляри базары иштиракчылары арасында мювге тутан “БЛПЕнергй”-нун маъоритар аксийалар пакетиня маликдир.Ширкятя мяхсус олан кцляк паркларынын цмуми гойулушэцжц 172 МВт-дир вя онлар щяр ил 340 ГВт-саатадякенеръи истещсал едир. Щазырда “Енел” Индонезийада даь-мядян ширкятинин аксийаларынын миноритар аксийалар паке-тинин сащибидир. Бу йахынларда “Енел” вя Индонезийанын“ПТ ПЛН Персеро” (ПЛН) ширкяти иля гаршылыглы анлашмабарядя меморандум имзалайыб. Ютян ил ися ЕЭП вяЙапонийанын “Марибени Жорпоратион ” ширкяти иля гаршылыглыанлашма щаггында баьланан меморандумдаИндонезийа да дахил олмагла Асийа-Сакит океанреэионунда бярпа едилян енеръи мянбяляринин инкишафыимканларыны гиймятляндирмякдя ямякдашлыг нязярдятутулуб.

Нящайят, бу ил “ Енел” вя “Марубени” даща бир мемо-рандум имзалайыблар. Меморандумда мягсяд Асийа-Сакит океан реэионунда газ эенерасийа секторунунбирэя инкишафынын потенсиал имканларынын гиймятляндирил-мяси олуб.

замБийа

“Енел” бу юлкядя илк лайищясини реаллашдырыр

t Щяр ил Замбийада електрик истещлакы орта щесабла 5-6фаиз чохалыр. Она эюря дя СЕС-лярин цстцнлцк тяшкилетдийи бу юлкядя електрик енеръиси истещсалы цчцндиэяр мянбяляри инкишаф етдирмяк зяруряти йараныб.“Енел” юзцнцн тюрямя ширкяти “Енел Эреен Поwер”

(ЕЭП) васитясиля Замбийада гойулуш эцжц 34 МВт олан“Моси-оа- Тунйа” эцняш електрик стансийасынын лайищялянди-рилмяси, малиййяляшдирилмяси, иншасы вя истисмара верилмясищцгугуну газаныб. Замбийанын жянубунда, Лусакашящяриндя йерляшян бу эцняш електрик стансийасы “Енел”инюлкянин бярпа олунан енеръи мянбяляри базарына чыхмасынытямин едиб.

“Бу гялябя ЕЭП цчцн мцщцм ящямиййят кясб едир вяширкятимизин Африка гитясинин айры-айры реэионларында иштиракы-ны мющкямляндирир,– дейя “Енел Эреен Поwер” ширкятининбаш директору Франческо Вентурини шярщ вериб. – Бизимчох жязбедижи инвестисийа шяртляри иряли сцрян Замбийабазарына чыхмаьымыз ширкятимизин Африка гитясиндя иштиракы-нын даща да мющкямляндирилмяси демякдир. Фяхр едирикки, Африкада бярпа олунан енеръи мянбяляри цчцн ишлянибщазырланмыш схемлярдян бири сайылан иримигйаслы эцняшенеръиси програмынын инкишафына юз тющфямизи веря билирик”.

“Енел” “Моси-оа- Тунйа” эцняш електрик стансийасынынтикинтисиня 40 милйон АБШ доллары щяжминдя инвестисийагойур ки, бу да ширкятин бизнес-планында елан олунанинвес тисийа програмына уйьун эялир. “Моси-оа- Тунйа”нын2017-жи илин икинжи рцбцндя истисмара вериляжяйи эюзлянилир.Бу эцняш електрик стансийасы илдя 70 ГВт-с енеръи истещсаледя биляжяк.

Енеръи тяжщизатынын етибарлыьыны артырмаг, хидмятин кей-фиййятини йцксялтмяк, кянд районларыны електрикляшдирмякмягсядиля Замбийа щюкумяти бярпа олунан енеръи мян-бяляриндян, хцсусиля эцняш енеръисиндян даща эениш исти-фадя олунмасы цчцн бир сыра тяшяббцсляр иряли сцрцб. Йахын2-3 ил ярзиндя эцняш паркларынын гойулуш эцжцнц 600 МВт-йя чатдырмаг планлашдырылыб.

Материалы щазырладылар: Я.Бахшялийев,В.Мяммядов

“Аьдаш” йарымстансийасы

Page 4: 16 3å04йàб2 2016-56èë И ЛИЙЕВ,  …t А Р П - И 15- - Б Б С - (-,2,#˜)9 311 ,

Мялум олду ки, ютян тядрис илин-дя 19 там орта мяктяби, 2 лисейивя 1 интернат мяктяби цмумиликдя782 няфяр шаэирд битириб. Онлардан513 няфяри али мяктябляря дахилолмаг цчцн гцввясини сынайыб.Билдиряк ки, нятижя уьурлу олуб.Абитурийентлярин 38 няфяри 600-дянйухары, 67 няфяри 500-дян йухарыбал топлайыб. 96 мязун 400-дян,94 эянж ися 300-дян артыг балгазаныб.

Орта мяктяби гызыл медалла бити-рянляр Айтаж Жябрайылова 686балла, Елжан Мцрсялов 670 балла,Хавяр Щясянова ися 650 баллаАзяр байжан Тибб Университетинягябул олунублар.

Ясасы улу юндяр ЩейдярЯлийев тяряфиндян гойулан мцстя-гил Азяр байжанын тящсил сийасятибу эцн уьурла давам етдири лир.Президент Илщам Ялийевин рящбярли-йи иля апарылан ислащатлар мяктябтикинтиси вя кющня мяктябляринясаслы тямиринин дя сцрятлянмяси-ня имкан йарадыб. Дювлят бцджя-синдян айрылан ясаслы вясаит щеса-бына шящярин 1, 7 вя 9 нюмрялитам орта мяктябляри тямир олуна-раг шаэирдлярин истифадясиня верилиб.

Минэячевир Тибб КоллежиМинэячевир шящяри иля йанашы,

ятраф районларын тибб ожагларына даихтисаслы кадрлар щазырлайан Мин эя -чевир Тибб Коллежиня бу ил 210 ня -фяр гябул олунуб. Цмумиййятля,коллеждя 580 няфяр эянж беш ихти-сас цзря – мцалижя иши, яжзачылыг,мамалыг иши, лаборатор-диагности-ка, тибб бажысы иши цзря тящсил алантялябяляря 34 няфяр щяким-мцял-лим дярс дейир.

Коллеждя тялябялярин тибби билик-ляря вя тяжрцбяйя дяриндян йийя-лянмяляри цчцн щяр жцр шяраитйарадылыб. Бурада терапийа, жярра-

щиййя, анатомийа, фармаколоэийа,педиатрийа вя мамалыг, йолухужухястяликляр… кабинетляри тялябяля-рин ихтийарындадыр. Зянэин китабха-надан щям бядии ядябиййатнцмуняляри, щям дя дярсликляр вядярс вясаитляри алмаг мцмкц н -дцр. Електрон информатика кабинетидя тялябялярин эцндялик истифадяетдикляри цнванлардан биридир. Онуда гейд едяк ки, коллеж тякмилляш-дирмя курслары цчцн база ролунуойнайыр вя фянн кабинетляри иля тяж-щиз олунуб.

Республикамызын мцхтялиф ре -эионларындан – Бярдя, Йевлах,Аьдам, Аьжабяди, Билясувар,Хачмаз, Оьуз, Гябяля, Гах,Товуз, Шямкир вя диэяр районлар-дан, о жцмлядян Минэячевиршящяриндян тибби ихтисаслара йийя-лянмяк арзусунда олан эянжлярвар. Тялябялярин юйряндикляри билик-ляри тяжрцбя заманы даща да мющ-кямляндирмяляри цчцн МинэячевирМяркязи Хястяханасында, Эиэи -йена вя Епидемиолоэийа Мяр -кязиндя лазыми шяраит йарадылыб.

Цмид едирик ки, буилки гябулзаманы йцксяк бал топламыш тяля-бялярдян Нярминя Гядимова,Мювлуд Щцсейнов, МащизярМящяррямова, Хязяр Мухтаров,Мяфтуня Гулийева юз тялябя йол-дашлары иля бирликдя тящсил алдыгларыМинэячевир Тибб Коллежиндян вяшящяримиздя онлар цчцн йарадыланшяраитдян мямнун галажаглар.Бу илляри юмцрляринин ян мяналы

сящифяси кими унутмайажаглар.

Минэячевир Туризм КоллежиТуризм дцнйада ян чох эялир

эятирян гейри-истещсал сащялярдянбиридир. Бу мянада, мцстягилАзярбайжанда туризм сащясинининкишафы бахымындан эюрцлян ишлярюз бящрясини вермякдядир. Тябиики, бу сащядя ихтисаслы кадрларынфяалиййяти хцсуси юням дашыйыр.

Жари илин орталарында йарадылма-сынын 10 иллийи гейд олунанМинэячевир Туризм Коллежинин йолубюйцкдцр. Он ил ярзиндя йцзлярляэянж коллеждя туризм секторунуящатя едян мцхтялиф ихтисасларайийяляняряк айры-айры туризм шир-кятляриндя вя туризм мяркязлярин-дя фяалиййят эюстярир.

Туризм вя мещманхана тя -сяррцфатынын мцхтялиф сащяляри цзрякадрлар щазырлайан МинэячевирТуризм Коллежиндя ики миня йахынтялябя тящсил алыр. Буилки гябулзаманы щям онбириллик, щям дог-гузиллик тящсил базасындан тялябяадыны газанан 577 няфяр яйани вягийаби тящсил нювцндя охуйажаг -лар. Бурада демяк олар ки, рес-публикамызын бцтцн бюлэяляриндянэянжляр тящсил алыр.

Тяжрцбя саатлары Минэячевиринотел вя мещманханаларында,«Кцр» олимпийа базасында, «Аь -сарай» истиращят мяркязиндя, ятрафрайон вя шящярлярдя фяалиййятэюстярян мцасир типли дювлят рясмгалерейаларында, мядяни-маарифмцяссисяляриндя, бядии йарадыжылыгмяркязляриндя апарылыр. Бакы,Эянжя, Гябяля, Шяки, Нафталандайерляшян отел-мещманханаларда,санаторийаларда, туризм вя истира-щят мяркязляри дя тялябяляринтяжрцбя кечмяляри цчцн базаролуну ойнайыр.

Биз Минэячевир Туризм Кол -лежинин профессор-мцяллим щейяти-ня, тялябяляриня республикамыздатуризмин инкишафы цчцн эюстярдикля-ри уьурлу фяалийятляриндя йени-йенинаилиййятляр арзулайырыг!

Йусиф ЯЛЯКБЯРОВ

АЗЯРТАЖ хябяр верир ки,район ижра щакимиййятинин актзалында кечирилян тядбирдя 200няфяр фяал, о жцмлядян зийалылар,мцтяхяссисляр, тяжрцбяли тясяр -рцфатчылар, сащибкарлар вя аьсаг-галлар иштирак едибляр.

Йыьынжагда дювлятимизин башчы-сынын августун 10-да Исмайыллыйасяфяри заманы район сакинляри иляэюрцшцндян бящс едян видео-чарх нцмайиш олунуб.

Район ижра щакимиййятининбашчысы Мирдамяд Садыгов йыьын-жаьы ачараг Президент ИлщамЯлийевин района сон сяфяринин яла-мятдар щадися олдуьуну, Исма -йыллынын эяляжяк щяйатында, сосиал-игтисади инкишафында мцстяснаящямиййят дашыдыьыны вурьулайыб.

Исмайыллы цчцн мцкяммял инки-шаф планынын щазырландыьыны сюйля-йян М.Садыгов дейиб ки,Президентин сяфяр заманы ижтима-иййят нцмайяндяляри иля эюрцшдясясляндирдийи тяклиф вя тювсийялярбюлэянин эяляжяйи цчцн конкрет

пландыр. Гаршыйа гойулан вязифялярящали тяряфиндян бюйцк разылыглагаршыланыб, щяр кясдя сабаща ник-бин бахыш, йцксяк ящвал-рущиййяйараныб.

Йыьынжагда чыхыш едян “Азяр -байжан Елми-Тядгигат вя Лайищя-Ахтарыш Енерэетика Инс титуту”ММЖ-нин директору, академикАриф Щяшимов диггяти ПрезидентИлщам Ялийевин район сакинляри иляэюрцшдя иряли сцрдцйц Исмайыллыда10 мегават эцжцндя йени суелектрик стансийасынын тикилмясибарядя тяшяббцс вя тапшырыьынажялб едяряк, бунунла ялагядарлайищя щазырлыьына башландыьыны бил-дириб. Гейд едилиб ки, дювлятимизинбашчысы йени стансийада щасил олу-нажаг енеръинин гоншу Гябяля вяШамахы районларына да ютцрцляжя-йини вурьулайыб.

Сащибкарлар вя мцтяхяссислярчыхышларында Президент ИлщамЯлийевин Исмайыллыда туризмин, хал-чачылыьын аграр секторун айры-айрысащяляринин, о жцмлядян щейван-

дарлыьын, барамачылыьын, тцтцн -чцлцйцн инкишаф истигамятляри баря-дя вердийи конкрет тапшырыгларлаялагядар артыг реал ишлярин эю -рцлдцйцнц билдирибляр. Вурьуланыбки, щяйата кечирилян тядбирляр йахыниллярдя чохсайлы иш йерляринин ачыл-масына, район игтисадиййатынынсцрятли инкишафына сябяб олажаг.

Дювлятимизин башчысынын тапшыры-ьы иля фындыгчылыьын ясаслы инкишафистигамятляринин мцяййянляшдирил-дийини сюйляйян мцтяхяссис АкифЯсядов ися йени баьлар салынажагяразилярин мцяййянляшдирилдийини,фындыг баьларынын 2000 щектара,иллик мящсул истещсалынын 4000 тоначатдырылажаьыны дейиб.

Йыьынжагда Милли Мяжлисин де -путатлары Новрузяли Асланов вяТащир Кяримли чыхыш едяряк,Президент Илщам Ялийевин щяйатакечирдийи сосиал-игтисади сийасятинуьурлу нятижяляриндян данышыблар.

Сонда Президент ИлщамЯлийевя мцражият гябул олунуб.

Йыьынжагда район ижра щаки-миййяти башчысынын биринжи мцавиниРювшян Аьайевя тялтиф олундуьу“Дювлят гуллуьунда фярглянмяйяэюря” медалы тягдим едилиб.

Туризм хидмятин хцсуси сащясиолмагла, инсанларын бейнялхалгщярякяти вя йахуд сяйащяти илябаьлыдыр вя бу сащянин инкишафы ХХясрин икинжи йарысындан башлайарагэениш вцсят алыб. Щазырда бцтцндцнйада ян эялирли сащялярдянбириня чеврилян туризм секторудцнйа цзря цмуми дахили мящсу-лун 9, ихражын ися 6 фаизини тяшкиледир. Туризм секторунун давамлыолараг инкишаф етмяси вя эенишлян-мяси бу сектору сосиал-игтисадитяряггидя ясас апарыжы гцввяйячевирир. Бу, юзцнц йени иш йерляри-нин йарадылмасы, туризмля баьлымцяссисялярин вя инфраструктурунгурулмасында эюстярир.

Азярбайжан контекстиндя дяюлкянин диверсификасийасы, реэионла-рын инкишафы цчцн мящз бу сащящялледижи ящямиййят кясб едир.Юлкямизин туризмдя рягабят им -канлары чох йцксякдир. Азяр бай -жан чох надир тябии, мядяни, милли,етнографик обйектляр комплексинямалик зянэин юлкядир. Респуб -ликамызын ялверишли жоьрафи мювге-йи, доггуз иглим гуршаьы, флора вяфаунасынын зянэинлийи, дяниз сащи-линдя йерляшмяси, мя дяни-тарихиирси, лязиз мятбяхи, йцксяк гонаг-пярвярлик яняняляри юлкямиздятуризмин инкишафы цчцн бюйцк перс -пективляр ачыр. Бунунла йанашы,Азярбайжан дювляти туризм сащя-синин инкишафыны игтисадиййатынгейри-нефт сектору цзря приоритетистигамят елан едиб. Сон иллярярзиндя юлкядя туризмин тяшвиги илябаьлы эюрцлян ишляр, апарылан исла-щатлар, гябул едилян дювлят прог -рамлары, норматив-щцгуги базанынтякмилляшдирилмяси буну бир дащасцбут едир. Щяйата кечирилян бутядбирляр нятижясиндя Азяр бай -жанда туризм сянайеси йени мяр-щяляйя гядям гойуб, юлкямиздцнйада йени туризм истигамятикими танынмаьа башлайыб, бейнял-халг туризм базарына интеграсийаилбяил даща эениш шякилдя тяминолунур.

...1993-жц илдя цмуммилли лидерЩейдяр Ялийев йенидян республикарящбярлийиня гайытдыгдан сонра

юлкядя сийаси вязиййят сабитляш-мяйя, игтисади-сосиал щяйатынбцтцн сащяляри, о жцмлядянтуризм сектору йцксялмяйя башла-ды. Щямин дюврдян етибарян йениижтимаи-игтисади инкишаф йолунагядям гойан, ачыг базар игтиса-диййаты системинин тялябляри ясасын-да инкишаф едян Азярбайжан бей-нялхалг алямя интеграсийа просес-ляри чярчивясиндя дцнйа дювлятлярииля игтисади ялагялярини эенишляндир-ди. Юлкямиздя бу ялагялярин бирголу олан бейнялхалг туризммцнасибятляринин инкишафы истига-мятиндя тягдирялайиг ишляр эю -рцлдц. Туриз мин инкишаф тенденси-йасы юлкянин али ганунверижиликактларында юз яксини тапды.Цмуммилли лидер Щейдяр Ялийевин1999-жу илдя мцвафиг Фярманыясасында гябул едилмиш “Туризмщаггында Азяр байжан Республи -ка сынын Гануну” вя 2002-жи илдящяйата вясигя алмыш “АзярбайжанРеспублика сында 2002 – 2005-жииллярдя туризмин инкишафына даирДовлят Програмы” сонракы дюврляр-дя юл кямиздя туризм секторунунинкишафына тякан верди.

Бу эцн Улу Юндярин сийаси кур-суну уьурла давам етдирянПрезидент Илщам Ялийевин рящбярли-йи алтында юлкядя йцксяк игтисади,сосиал вя еколоъи тялябляря жавабверян мцасир туризм сащяси фор-малашмагдадыр. Республикадаялдя олунан сосиал-игтисади ирялиля-йиш ися туризм секторунун юлкя игти-садиййатынын апарыжы сащяляриндянбириня чеврилмяси кими мцщцмвязифянин щяллиня имкан верир.Юлкямиздя фяалиййят эюстярянмещманхана вя мцасир отелляринсайы эетдикжя артыр, юлкяйя эялянтуристляр цчцн йарадылан шяраитинсявиййяси илдян-иля йцксялир.

Сон дюврляр Азярбайжандатуризм сащясиндяки давамлы инки-шафын нятижяси кими, пешякар кадр-лара олан ещтийаж да сцрятля артыб.Бу ещтийажын тямин олунмасымягсядиля Президент ИлщамЯлийевин 25 август 2005-жи ил тарих-ли сярянжамына ясасян Азя р -байжан Рес публикасынын Назирляр

Кабинетинин 13 феврал 2006-жы илтарихли гярары иля Азярбайжан Ту -ризм Институту тясис едилиб. Дюв -лятимизин башчысынын 22 декабр2014-жц ил тарихли сярянжамы иляАзярбайжан Туризм Инс титутунунбазасында Азярбайжан Туризм вяМенежмент Уни верситети йараныб.Ютян илляр ярзиндя бу али мяктябинтуризм сащяси цчцн минлярляйцксяк ихтисаслы мцтяхяссислярйетишдирмяси юлкямиздя туризмининкишафыны даща да сцрятляндириб.

Бир нечя ил юнжяйя кими Азяр -байжан вятяндашлары гыш мювсц -мцндя туризм мягсядиля диэярюлкяляря цз тутурдулар. Бу исяюлкямиздя давамлы туризмя наилолмаг цчцн гыш туризм базасынында йарадылмасыны юня чякирди. Бумягсядля 2006-жы илдян “Шащдаь”Йай-Гыш Туризм Комплексининтикинтисинин щазырлыг ишляриня башла-нылмыш вя 2009-жу илин сентйабрын-да ися Президент Илщам Ялийевиништиракы иля тямяли гойулмушдур.

Щазырда “Шащдаь” Йай-ГышТуризм Комплекси дцнйадакы бутипли комплекслярдян мцасирлийи вяуниверсаллыьы иля фярглянир. Бу мющ-тяшям туризм комплекси Гусаррайонунун мяркязиндян 32 кило-метр мясафядя Шащдаь МиллиПаркынын йахынлыьында йерляшир.Дцнйада ян мцкяммял лайищяляр-дян бири олан “Шащдаь” Йай-ГышТуризм Комплекси охшар истиращятмяркязляриндян бянзярсизлийи иляфярглянир.

Бу лайищянин реаллашдырылмасыреспубликамызда даь-хизяк идма-ны вя диэяр гыш идман нювляринининкишафы цчцн щяртяряфли имканларачыб. Комплекс Азярбайжан тари-

хиндя илк даь-хизяк курортудур.Азярбайжанда гыш туризм сянайе-синин йарадылмасы вя инкишаф етдирил-мяси мягсядиля “Шащдаь” Йай-Гыш Туризм Комплексинин илкинмярщялядя истифадяйя верилмиш щис-сясиндя 2012-2013-жц илин гышмювсцмцндян гонагларын гябу-луна башланылыб.

Азярбайжанда икинжи гыш туризммцяссисяси ися Гябяля районун-да 2014-жц илин йанвар айында ачы-лышы олан “Туфан” Даь-Хизяк Мяр -кязидир. Щяр ики гыш туризм мцясси-сясинин иншасы эюстярир ки, Азяр -байжанда тякжя йай туризминяалтернатив туризм нювляринин дяинкишафына вя бу сащядя инфра-структурун йарадылмасына хцсусидиггят эюстярилир.

Юлкямизин фцсункар эушялярин-дян олан Исмайыллы районунунбюйцк туризм потенсиалы вардыр.Эюзял тябияти иля сечилян бу район-да туристлярин диггятини жялб едя-жяк обйектлярин сийащысына сонвахтларда инша едилмиш кичик суелектрик стансийалары да дахилдир.Туризм маршрутлары тябиятин гой-нунда йерляшян бу стансийаларынйахынлыьындан кечир.

...Азярбай жа нын ялверишли жоь-рафи иглими, зянэин мядяни-тарихиирси, фцсункар тябияти туризмин инки-шафы цчцн эениш им канлар ачыр.Щямин имканлардан сямяряли исти-фадя едилмяси юлкямизя эялянтуристлярин сайыны илдян-иля артырыб.Бу сащядя ялдя олунан наилий -йятлярин эетдикжя артмасы ися тез-ликля Азяр байжанын дцнйанынтуризм мяркязляриндян бириня чев-риляжяйиндян хябяр верир.

Садыг ГАРАЙЕВ

Юлкямизя эялян туристлярин сайы артыр

Дювлятимизин башчысынын тювсийя вя тапшырыгларыИсмайыллынын эяляжяк уьурларынын

тяминатыдыр

Республика яразисиндя

“Диггят, ушаглар”ады алтында

тящлцкясизлик айлыьына старт верилиб

t Йени дярс илинин башланма-сы иля ялагядар Дахили ИшлярНазирлийи рящбярлийинин эюс -тяришиня ясасян, сентйаб-рын 10-дан октйабрын 10-дяк республика яразисиндя“Диггят, ушаглар” ады алтын-да тящлцкясизлик айлыьыкечирилир.Баш Дювлят Йол Полиси

Идарясиндян АЗЯРТАЖ-а билди-рибляр ки, тядбирин кечирилмясининясас мягсяди ушаг вя йенийет-мялярин иштиракы иля йол-няглиййатщадисяляринин гаршысынын алынма-сы истигамятиндя профилактики тяд-бирлярин эцжляндирилмяси, щабеляцмумтящсил мяктябляриндя ша -эирдляря тящлцкясиз давранышвярдишляринин ашыланмасы вя тяд-рис просесинин сямярялилийининйцксялдилмясиня дювлят йол поли-синин кюмяйинин артырылмасыдыр.

Айлыг яряфясиндя ушаг вяйенийетмялярин иштиракы иля башвермиш йол-няглиййат щадисяляри-нин тящлили апарылажаг. Щадися -лярин башвермя сябябляринин вяшяраитляринин арадан галдырылмасыцзря конкрет профилактики тядбир-лярин эюрцлмяси, тящсил мцясси-сяляринин йерляшдийи яразилярдя,щабеля ушаг вя йенийетмяляринтоплашдыьы йерлярдя, онларын щя -рякят маршрутларында йол шяраити-нин йенидян мцайиня олунмасы,щярякятин тящлцкясиз тяшкилинязяря алынмагла мцвафиг тяд-бирляр, о жцмлядян йол нишанлары-нын гойулмасы, йарарсызларынынйениляри иля явяз едилмяси, нишан-лама хятляринин чякилмяси вядиэяр зярури тядбирляр щяйатакечириляжяк.

Хцсуси разылыг тяляб олунанфяалиййят нювляринин сайы 59-

дан 37-йя ендирилибt Сащибкарлыгда хцсуси разылыг

(лисензийа) тяляб олунан фяа-лиййят нювляринин сайы 59-дан 37-йя ендирилиб, он ларынверилмяси проседурларысадяляшдирилиб вя лисензийа-лар “АСАН хидмят” мяркяз-ляри тяряфиндян верилир.АЗЯРТАЖ хябяр верир ки,

буну “верэилер.аз” сайтына мц -сащибясиндя Верэиляр Назир ли йи нинЯрази верэи органлары иля иш цзряБаш Идарясинин ряиси ЕлчинБяйляров дейиб.

Онун сюзляриня эюря, лисензи-йалар мцддятсиз верилмякляреэионларда дювлят рцсумларынынюдянилмясиня 50 фаизядяк эц -зяштляр тятбиг олунуб. Реэион -лардакы верэи юдяйижиляринин са -дяляшдирилмиш верэини Бакыда фяа-лиййят эюстярян верэи юдяйижилярикими 4 фаиз дейил, 2 фаиз дяряжясииля юдямяляри онларын фяалиййятляри-ни стимуллашдырмаг мягсяди дашы-йыр.

О щямчинин хатырладыб ки, илиняввялиндян тижарят вя ижтимаи иашясекторунда чалышан верэи юдяйижи-ляринин фяалиййяти цчцн ялверишлибизнес мцщитинин йарадылмасымягсядиля Верэи Мяжял лясинядяйишиклик едиляряк, тижарят вя ижти-маи иашя сащясиндя дювриййяси200.000 манатдан йу хары олансащибкарлара юз сечимляри ясасын-да садяляшдирилмиш верэи юдяйижисищцгугу верилиб.

Òÿ­ñèñ­÷è: “Азя ре нер ъи” АСЖÍàøèð: “Азярбайжан Елми-Тядгигат вяЛайищя-Ахтарыш Енерэетика Институту” ММЖ

Ре дак си йа нын цн ва ны: АЗ 1122. Ба кы шя hя ри, Щясян бяй Зярдаби проспекти, 94.

Те лефонлар : (012) 430-01-20; дахили: баш редактор - (075) 216, шюбяляр - (075) 214;

(075) 215. E-mail: azerbaй[email protected]

“Азярбайжан ишыглары” гязетинин компцтерляриндя

йыьылыб сящифялянир, “ЖБС polygraphic production”мятбяясиндя чап олунур. Тираъ: 1000

Чапа имзаланыб:

15 сентйабр 2016-жы ил, саат 17.00.

Мясул нювбятчи: С.ГАРАЙЕВ

Áàø ðå äàê òîð:

Елшян ЯЛИ ЙЕВ

“Àçярбайúан иøыãëары” 16 сентйабр 2016-úы иë. ¹ 17 (1143)4

сон сящифя

27 СЕНТЙАБР - ТУРИЗМ ИШЧИЛЯРИ ЭЦНЦДЦР

Минэячевирдя тящсил: йекунлар вя вязифяляр

БЮЛЭЯЛЯРИМИЗ

t Даща бир дярс или башланды. 2016-2017-жи тядрис илиня али вя ортаихтисас мяктябляриня гябул имтащанлары йекунлашды. Минэячевиршящяриндя фяалиййят эюстярян мяктябляр вя лисейляр щансы няти-жяляр газандылар? Бцтцн бу вя йа диэяр суаллара Минэячевирмцяллимляринин яняняви конфрансында айдынлыг эятирилди.

t Президент Илщам Ялийевин августун 10-да Исмайыллы районунасяфяри заманы вердийи тювсийя вя тапшырыгларын щялли иля ялагядаррайон фяалларынын йыьынжаьы кечирилиб.

t Артыг 37 илдир ки, щяр ил сентйабр айынын 27-дя бцтцн дцнйа дюв-лятляри Цмумдцнйа Туризм Эцнцнц тянтяня иля гейд едирляр.Азярбайжан Республикасы Президентинин 1 сентйабр 2016-жы илтарихли сярянжамы иля щямин эцн бундан сонра юлкямиздя дя“Туризм ишчиляри эцнц” пешя байрамы кими гейд олунажаг. Буяламятдар эцндя тяшкил олунан тядбирляр чярчивясиндя туризмсащясиндя мювжуд проблемляр вя онларын щялли йоллары, туризмсащясиндя хидмят сявиййясинин йахшылашдырылмасы вя с. мювзу-ларда конфранслар тяшкил олунур. Бу мцддят ярзиндя туризм шир-кятляри, турист хидмяти обйектляринин иштиракы иля дахили туризмсярэиси дя кечирилир...

t Улу юндяр Щейдяр ЯлийевинАзярбайжан профессионалму сиги сянятинин банисиЦзейир Щажыбяйовун анаданолмасынын 110 иллик йубилейияряфясиндя имзаладыьы фяр-манла щяр ил сентйабр айынын18-и юлкямиздя Милли МусигиЭцнц кими гейд олунур.1995-жи илдян дювлят сявий -йясиндя кечирилян бу яламят-дар эцн тякжя мусигисевяр-лярин дейил, бцтцн Азярбай -жан халгынын байрамыдыр....Мусиги аляминдя “профессио-

нал Шярг мусигисинин атасы” ад -ландырылан Цзейир Щажыбяйов 18сентйабр 1885-жи илдя Ябдцл -щцсейн бяй вя Ширинбяйим ханымЩажыбяйовларын аилясиндя анаданолуб. Цзейир бяйин атасы Яб -дцлщцсейн Молла Мящяммяд оьлуЩажыбяйов ХЫХ ясрин танынмышдювлят хадими, шаиря Хур шидбануНатяванын мирзяси олуб вя онунАьжабядидяки тясяррцфатына башчы-лыг едиб. Цзе йирин анасы Ширинбяйимханым ися Гарабаьда мяшщурЯливерди бя йовлар няслиндян иди.Ц.Щажы бяйов аилядя цч гардаш, икибажы олублар.

Цзейир Щажыбяйов илк тящсилиниШушада икисинифли рус-тцрк мяктя-биндя алыб. Шушанын зянэин муси-ги-ифачылыг яняняляри онун мусигитярбийясиня мцстясна тясир эюстя-риб. О, 1899-1904-жц иллярдя ГориМцяллимляр Семинарийасында тящсилалыб. Семинарийа илляриндя габаг-жыл дцнйа мядяниййяти иля йахын-дан таныш олуб, Авропа мусигиклассикляринин ясярлярини мянимся-йиб, скрипка вя баритонда чалмаьыюйряниб, халг мащны нцмунялярининота кючцрцб.

Ц.Щажыбяйов Гори семинарийа-

сыны битирдикдян сонра 1904-жц илдяЖябрайыл гязасынын Щадрут кянди-ня мцяллим тяйин едилиб, кяндмяктябиндя рус дили, щесаб, тарихвя мусигидян дярс дейиб. Руси -йада 1905-1907-жи илляр ингилабыяряфясиндя Бакыйа эялян Цзейирбяй яввялжя Бибищейбятдя, сонра-лар ися "Сяадят" мяктябиндя дярсдейиб. Даща сонра ядяби-публисис -тик фяалиййятя башлайан Цзейир бяй“Щяйат”, “"Иршад”, “Тярягги”, “Щя -гигят”, “Йени игбал” гязетляриндявя "Молла Нясряддин" ъурналында"Ордан-бурдан", "О йан-бу йан"вя с. башлыглар алтында "Ц", "Филан -кяс", "Бещманкяс" вя с. эизлиимзаларла дюврцн мцщцм ижтимаи-сийаси, маарифчилик мясяляляринядаир чохлу мягаля, фелйетон вясатирик миниатцрляр дярж етдириб.

Азярбайжан мусигисиндя кюклцдюнцш йарадан Ц.Щажыбяйов ХЫХясрин яввялляринядяк шифащи халгмусиги сяняти шяклиндя мювжудолан Азярбайжан милли мусигисиниГярби Авропа бястякарлыг мяктяб-ляринин наилиййятляри, форма вя ъанр-лары иля зянэинляшдириб, Азярбайжанвя цмумиййятля, Шярг мусигисинин

эяляжяк инкишаф перспективлярини,естетик принсиплярини мцяййянляш-дириб. Онун 1908-жи ил йанварын 12-дя Бакыда Щажы ЗейналабдинТаьыйевин театрында эюстярилян"Лейли вя Мяжнун" операсы илятякжя Азярбайжанда дейил, бцтцнмцсялман Шяргиндя опера сяня-тинин ясасы гойулуб. Дащи бястякар1909-1915-жи иллярдя бир-бирининардынжа "Шейх Сянан", "Рцстямвя Сющраб", "Шащ Аббас вяХуршуд бану", "Ясли вя Кярям","Щарун вя Лейла" муьам операла-рын либреттосуну халг дастанлары вярявайятляр, Фирдовсинин "Шащ -намя" ясяринин мотивляри ясасындайазыб. О, "Лейли вя Мяж нун" дакыцслуб хцсусиййятлярини вя естетиксянят принсиплярини сонракы опера-ларында да давам етдириб. Халгдастаны ясасында бястялядийи "Ясливя Кярям" операсында Ща жыбяйовмуьаматла бярабяр ашыг мусиги-синдян дя истифадя едиб.

Милли мусиги хязинямизи йениъанр вя формаларла зянэинляшдиряндащи бястякар Азярбайжан пешя-кар мусиги сянятинин шащ ясяри,дцнйа мусиги хязинясинин инжиля-

риндян олан "Короьлу" операсыныбястяляйиб. Халг гящряманлыгдастанынын мотивляриня ясаслананАзярбайжанын бу илк классик опе-расы 1937-жи ил апрелин 30-да Азяр -байжан Опера вя Балет Теат рындатамашайа гойулуб. Цзейир бяй"Короьлу" операсында симфоник ор -кестрин тяркибиня Азяр бай жан халгмусиги алятлярини дахил едя рякоркестрин рянэарянэ сяслянмяси-ня наил олуб. Бу ясяр Цзейир Ща жы -бя йовун йарадыжылыьынын зирвясинитяш кил едир. Еля щямин ил Цзейир Ща -жыбяйов "Азярбайжан ССР халгартисти" фяхри адына лайиг эюрцлцб.

Мцсялман шяргиндя илк оперет-та да Цзейир Щажыбяйовун ады илябаь лыдыр. Бястякарын илк мусигилико медийасы цч пярдядян ибарят"Яр вя арвад"дыр. Цзейир бяй “Оол масын, бу олсун”, “Аршын малалан” мусигили комедийалары иляШяргдя мусигили театрын баниси кимитаныныр.

Цзейир Щажыбяйов Азярбай -жан да мцасир бястякарлыг мяктя-бинин ясасыны гойараг, онунгабагжыл дцнйа бястякарлыг мяк-тябляри иля йанашы дура билмясицчцн фядакаржасына чалышыб.Цзейир бяйин йарадыжылыг ирси олдуг-жа эениш вя зянэиндир. Дащибястякар тякжя Азярбайжан про-фессионал мусигисинин баниси кимидейил, щям дя бюйцк алим, маариф-чи, драматург, публисист, педагог,ижтимаи хадим кими Азярбайжантарихиндя эюркямли йер тутур. О,Азярбайжанда елми мусигишцнас-лыьын, мусиги тящсилинин ясасыныгойуб вя юмрцнцн сонунадякмусиги мядяниййятинин инкишафынарящбярлик едиб.

Садыг ГАРАЙЕВ

Цзейир дцщасынын тянтяняси18 СЕНТЙАБР - МИЛЛИ МУСИГИ ЭЦНЦДЦР

ЙЕНИ ДЯРС ИЛИ БАШЛАНДЫ