17-21 MART

İÇ KUVVETLER

İç kuvvetler

Kaynağını mantoda gerçekleşen konveksiyonel akıntılardan alan ve yeryüzünün şekillenmesinde yapıcı rol alan kuvvetlere denir.

2

Tektonik Hareketler

İç kuvvetlerin etkisiyle yer kabuğunda oluşan olayların tümüne tektonik hareketler denir.

3

Tektonik hareketlerle oluşan olaylar

○ 1) DAĞ OLUŞUMU (orojenez):yerkabuğu üzerindeki okyanus,deniz gibi geniş çukurluklara jeosenklinal adı verilir.Dış kuvvetler (akarsu ,buzul,rüzgar ) tarafından karalardan aşındırılan malzemeler jeosenklinallerde üst üste birikerek tortullaşırlar giderek tortullar kalınlaşır.

○ Levhaların birbirine yakınlaşması sonucu tortul tabakalar eğer esnekse kıvrılır kıvrılma sonucu yükselen kısma antiklinal,çanaklaşan kısma ise senklinal adı verilir.örnek Alp Dağları,Himelaya Dağları.

○ Tortul tabakalar eğer sert ise levhaların yaptığı basınçla kırılır bu şekilde oluşan kırığa fay adı verilir. Fay boyunca alçalan kütleye graben yükselen kütleye de horst adı verilir.örn : Ege dağları.

4

Geçmişten Günümüze Dağ

Oluşumu1) Kaledoniyen orojenezi: 1. zamanda

oluşmuştur.İskoçya ve Norveçdeki dağlar.

2) Hersinyen Orojenezi:1. zaman sonu Apalaş dağları,Ural ve Orta Ren dağları oluştu.

3) Alp Orojenezi: 3. zaman sonuna doğru Alp ve Himaleya Dağları oluştu.Pireneler,Karpatlar,Toroslar.

5

6

2) KITA OLUŞUMU (epirojenez):Yer kabuğu magma üzerinde yüzdüğü magma ile dengeyi korumak için tıpkı tahterevalli gibi hareket eder dikey yönlü salınımlar yapar ağırlaşan tarafın alçalması hafifleyenin yükselmesi gibi buna izostatik denge denir.

Yerkabuğunun geniş alanlarda tabakaların durumu değişmeden meydana gelen yükselme ve alçalmalara EPİROJENEZ (KITA OLUŞUMU ) denir.

İzostatik Denge yerkabuğu Magma Arasındaki Dengenin Bozulmasında:

1) İklim değişikliği (buzullaşma ve buzulların erimesi)

2) Volkanizma (yanardağ oluşumu)

3) Dış kuvvetlerin aşınım ve birikim faaliyetleri etkili