190693 data analysis and presentation - kasetsart...

Thanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)Human and Community Resource Development

190693 Data Analysis and Presentation

อาจารย ดร.ฐณฐ วงศสายเช อ20150301

da1008

ปญหาและประเดนในการวเคราะหขอมล

คณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตรTel: 08-1923-0303E-mail: [email protected]: http://pirun.ku.ac.th/~fedutnw/


190693 Data Analysis and Presentationปญหาและประเดนในการวเคราะหขอมล

1. การเตรยมขอมลเพอการวเคราะห2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห3. การลดจานวนของขอมลเพอการวเคราะห4. การนาไปใชและการ generalize5. การวเคราะหตวแปรเดยว6. การวเคราะหสองตวแปร7. การวเคราะหหลายตวแปร



1. การเตรยมขอมลเพอการวเคราะห• รหสขอมล• การลงรหสคาถามทมหลายคาตอบ• Reliability tests• Validity tests



1. การเตรยมขอมลเพอการวเคราะห• รหสขอมล

• การกาหนดรหสมผลตอการวเคราะหหรอไม?• การกาหนดรหสกลมยอยกลบกลมใหญมขอดขอเสยอยางไร?• รหสขอมลจะใช อกษร หรอ ตวเลข?• การกาหนดรหสขอมลจะทากอนหรอหลงเกบขอมล?• จะกาหนดรหสผไมตอบอยางไร?• คาถามปลายเปด จะกาหนดรหสอยางไร?• คาถามทมหลายคาตอบ จะกาหนดรหสอยางไร?• จะตองมรหสแตละตวแปรเทาไร?



1. การเตรยมขอมลเพอการวเคราะห• การลงรหสคาถามทมหลายคาตอบ

• คาถามปลายปด ทสามารถเลอกตอบไดหลายขอ จะทาอยางไร?• คาถามปลายปด ทเรยงลาดบความสาคญ จะทาอยางไร?• คาถามปลายเปด ทกาหนดจานวนขอใหตอบ จะทาอยางไร?• คาถามปลายเปด ทไมกาหนดจานวนขอใหตอบ จะทาอยางไร?



1. การเตรยมขอมลเพอการวเคราะห• Reliability tests

• คาความเชอมน ความนาเชอถอ (Reliability)สามารถแสดงวาคาตอบทไดเปนคาตอบทถกตองไดหรอไม?

• งานวจยทางดานใดบาง ทจาเปนตองทดสอบ Reliabilityและงานวจยทางดานใดไมจาเปนตองทดสอบ

• ขอมลทเปน Hard data กบ Soft data ควรมการทดสอบReliability หรอไม?



1. การเตรยมขอมลเพอการวเคราะห• Validity tests

• เครองมอวดมความเทยง ความตรง (Validity)ในตวของเครองมอเองหรอไม?

• ความเทยง ความตรง (Validity) ของเครองมอในบรบทหนงกบกลมตวอยางหนง จะยงคงม Validity เมอนาไปใชกลบบรบทเดยวกนกบกลมตวอยางอนหรอไม?



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ตวแปรทมหลายกลม• ระดบการวดของตวแปร• การวดทจาแนกไมด• การจดกลมใหมในตวแปร• ชองวางของขอมล (missing value)• ไมทราบ ไมตอบ ไมมความเหน ยงไมตดสนใจ• การกระจายตว (normal distribution)• ความสมพนธเชงเสนตรง• ตวอยางทผดปกต (outlier cases)• ตวแปรทตองการ ไมสามารถไดมาจากการสอบถาม• การเปรยบเทยบคาคะแนนของตวแปรหลายตว



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ตวแปรกลมทมหลายกลม

• ทาไมตวแปรทมหลายกลมถงเปนปญหาและมปญหาอะไรบาง?• การทตวแปรมคาหลายกลมจะมผลตอการวเคราะหอยางไร?

• การทตวแปรมคาหลายกลมจะมผลตอการนาเสนอผลอยางไร?• ตวแปรกลมทมหลายกลมมขอดอยางไร• มวธการแกไขปญหาดงกลาวอยางไร?



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ระดบการวดของตวแปร

• ระดบการวดของตวแปรมความสาคญอยางไรบาง?• ระดบการวดของตวแปรโดยทวไปมกระดบ ระดบใดบาง?• ระดบการวดแบบใดทเปนการวดทดทสด เพราะเหตใด?

• เงอนไขของสถตเพอการวเคราะหสวนใหญตองการตวแปรทมระดบการวดอยางไร?

• ระดบการวดของตวแปรสามารถเปลยนแปลงและแกไขไดหรอไมหากไดตองปฏบตอยางไร



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• การวดทจาแนกไมด

• คาถามลกษณะไดบางททาใหเกดการวดทมการจาแนกไมด• ทานเหนดวยหรอไม การนงกระโปรงส น สวมเส อสายเดยว

ของสาววยรน เสยงตอภยคกคามทางเพศ• จะรไดอยางไรวาการวดน นจาแนกไมด?• หากคาถามดแลว แตยงพบวามปญหาในการวดทจาแนกไมด

อาจเกดจากปญหาอะไรไดอกบาง• นอกจากคาถามด กลมตวอยางด แลวมปจจยอะไรทาให

มการวดทจาแนกไมดอกบาง



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• การจดกลมใหมในตวแปร

• ทาไมตองมการจดกลมใหมของตวแปร• ยกตวอยาง การจดกลมใหมในตวแปร เพอใหม Logic• ยกตวอยาง การจดกลมใหมในตวแปร เพอใหอานเขาใจงาย• ทศทางของการจดกลมใหมในตวแปรท งฐานขอมล

มสาคญอยางไร• การเรยงลาดบกลมใหมสามารถจดเรยงไดอยางไรบาง



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ชองวางของขอมล (missing value)

• อะไรเปนสาเหตททาใหเกด Missing value• จาแนกไดหรอไม วา Missing value เกดจากไมมคาตอบทตองการ

หรอ ไมตองการตอบ หากเกดจากสาเหตหนงสาเหตใดจะมผลอยางไร• ขนาดความถของ missing value มผลตอการวเคราะหขอมล

หรอไม หากม มผลกระทบอยางไร• จะทาอยางไรกบ คา missing value ทเกดข น ตดท งไดหรอไม

หรอจะแทนคา หากจะแทนคา จะแทนคาอยางไร



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ไมทราบ ไมตอบ ไมมความเหน ยงไมตดสนใจ

• ปญหาน จะเกดข นกบขอคาถามอะไรเปนสวนใหญ• อะไรเปนสาเหตใหผใหขอมลเลอก ไมทราบ ไมตอบ หรอ

ไมมความเหน ฯลฯ• ทาอยางไรจะลดการตอบในลกษณะดงกลาวได• จะแกไขปญหาดงกลาวอยางไร



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• การกระจายตว (normal distribution)

• การกระจายตวแบบปกตคออะไร• ทาไมตวแปรตองมการกระจายตวแบบปกตดวย• จะทราบไดอยางไรวาตวแปรมการกระจายตวแบบปกต• จะทาอยางไรหากตวแปรไมมการกระจายตวแบบปกต• หากพบวาเปน positive skew ตองทาอยางไร

หาก negative skew ตองทาอยางไร• จาเปนหรอไมทตวแปรวจยทกตวตองมการกระจายตว

แบบ normal distribution



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ความสมพนธเชงเสนตรง

• ความสมพนธเชงเสนตรงคออะไร• ทาไมตวแปรตองมความสมพนธเชงเสนตรงดวย• จะทราบไดอยางไรวาตวแปรมความสมพนธเชงเสนตรง• จะทาอยางไรหากตวแปรไมมความสมพนธเชงเสนตรง• Curvilinear คออะไร จะตรวจพบไดอยางไร• หากพบ Curvilinear จะใชประโยชนอยางไร



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ตวอยางทผดปกต (outlier cases)

• Outlier cases คออะไร• Outlier cases มผลอยางไรกบการวเคราะหขอมล• จะทราบไดอยางไรวาตวแปรม Outlier cases• จะทาอยางไรหากตวแปรม Outlier cases• การกาหนดจดตด Outlier cases ควรอะไรพจารณาจากอะไรบาง• ประโยชนอนของ Outlier cases มอะไรบาง



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• ตวแปรทตองการ ไมสามารถไดมาจากการสอบถาม

• ตวแปรทตองการแตไมสามารถไดมาจากการสอบถาม คออะไร• หากตองการตวแปรสถานะทางเศรษฐกจของครวเรอน

ผวจยจะตองทาอยางไร• การสรางตวแปรใหมจากชดขอมลทมอยแลว

ควรคานงถงอะไรบาง• ยกตวอยางการสรางตวแปรใหมโดยใชวธทางคณตศาสตร• ยกตวอยางการสรางตวแปรใหมโดยใชวธทางตรรกวทยา



2. การเตรยมตวแปรเพอการวเคราะห• การเปรยบเทยบคาคะแนนของตวแปรหลายตว

• ตวแปรทมคาตาสดและคาสงสดทแตกตางกนจะมผลกระทบอยางไร

• ตวแปรทมชวงทแตกตางกน คาตาสดและคาสงสดทไมเทากนและคาเฉลยไมใกลเคยงกน สามารถเปรยบเทยบกนไดหรอไม

• ทาอยางไรตวแปรเหลาน นจะสามารถเปรยบเทยบกนได



3. การลดจานวนของขอมลเพอการวเคราะห• ตวแปรทจาเปนตองใช• การรวมกนของกลมขอมลเพอสรางตวแปร• ตวแปรจากการใช Likert scale• ตวแปรจากการใช factor analysis



3. การลดจานวนของขอมลเพอการวเคราะห• ตวแปรทจาเปนตองใช

• ตวแปรในแบบสอบถามสวนใหญ มกผานการคดกรองแลวทาไมตองมการคดเลอกตวแปรทจาเปนอกคร ง หากทาการวเคราะหตวแปรท งหมดในแบบสอบถาม จะเกดผลอยางไร

• อะไรเปนตวกาหนดวาตวแปรดงกลาวจาเปนตอการวเคราะห• จานวนตวอยางในการวเคราะหมผลตอจานวนตวแปร

ทจะนาเขาสสมการหรอไม อยางไร



3. การลดจานวนของขอมลเพอการวเคราะห• การรวมกนของกลมขอมลเพอสรางตวแปร

• การแกไขปญหาทมขอมลมากเกนไป คอการลดจานวนตวแปรโดยการสรางตวแปรใหมเปนตวแปร Compositeนอกจากน แลวตวแปรComposite ยงมประโยชนอะไรอกบาง

• เหตใด บางคร งการไดมาของตวแปรบางตว จาเปนตองทาการสอบถามดวยชดคาถามทประกอบดวยหลายๆ คาถาม

• ความแตกตางทางดานมตและมาตรวดจะมผลอยางไรในการสรางตวแปรใหม

• ในแตละมตและมาตรวดควรมน าหนกทเทากนหรอไม



3. การลดจานวนของขอมลเพอการวเคราะห• ตวแปรจากการใช Likert scale

• Likert scale คออะไร มลกษณะเดนอยางไร• จะกาหนดกลมตวแปรทใชในการวดอยางไร• จะอธบายอยางไร ขอคาถามใดควรถกรวมอยในกลมตวแปร• จะตองมกขอคาถามในกลมตวแปรทศกษา• ขอคาถามแตละขอมน าหนกเทากนหรอไม หากไม จะกาหนดอยางไร• จะทาอยางไรหากการเลอกแตละขอคาถามมชวงทแตกตางกน• ขอคาถามท งหมดมทศทางอยางไร• หากม missing values จะทาอยางไร



3. การลดจานวนของขอมลเพอการวเคราะห• ตวแปรจากการใช factor analysis

• Factor analysis คออะไร• Factor analysis นามาใชลดจานวนขอมลไดอยางไร• จะสามารถรไดอยางไรวาตวแปรไหนควรใช Factor analysis• Correlation ระหวางตวแปรเพยงพอตอการตดสนใจวา

ตวแปรน นอยในองคประกอบใดหรอไม• การ Rotation มประโยชนอยางไร• องคประกอบทไดจะใหน าหนกเทากนหรอไม



4. การนาไปใชและการ generalize• Generalization• ความลาเอยงในการเลอกกลมตวอยาง• การถวงน าหนกของตวอยาง• ขนาดตวอยาง• Tests of significance• Confidence intervals



4. การนาไปใชและการ generalize• Generalization

• Generalize คออะไร สาคญอยางไร• งานวจยทเปน Census จาเปนตอง generalize หรอไม• งานวจยทใชการเลอกตวอยางโดยไมใชโอกาสความนาจะเปน

สามารถ generalize ไดหรอไม• คาตอบทไดจากตวอยางสามารถ generalize เปนลกษณะของ

ผใหคาตอบไดดแคไหน• ผลการศกษาทไดสามารถ generalize ไดมากหรอกวางแคไหน• การ generalize จากตวอยาง จะมความนาเชอถอไดแคไหน


190693 Data Analysis and Presentationตวอยาง โครงการสารวจ• การสามะโนประชากรและเคหะ• โครงการสารวจภาวะการทางานของประชากร• สารวจความคดเหนของประชาชนเกยวกบ

สถานการณการแพรระบาดยาเสพตด• การสารวจขอมลจาเปนพนฐาน (จปฐ.) และ

ขอมลพนฐานระดบหมบาน (กชช. 2 ค.)


190693 Data Analysis and Presentationสามะโนประชากรและเคหะ• แหลงทน• ผรวบรวมขอมล• วตถประสงค• ปทเรมสารวจ• ประชากรเปาหมาย• กรอบตวอยาง• การออกแบบสมตวอยาง• ขนาดกลมตวอยาง• วธการสมภาษณ• พนกงานสมภาษณ• เครองมอ• ความถในการสารวจ• ระดบของหนวยสงเกต

• งบประมาณแผนดน• สานกงานสถตแหงชาต• เพอเกบรวบรวมขอมลประชากร เศรษฐกจและสงคม ทอยอาศย• ป พ.ศ. 2452 (ลาสดคอป พ.ศ. 2553)• คนทอาศยอยในประเทศไทย• คนไทย คนตางดาวทมทอยปกตในไทย/ชวคราว 3 เดอนขนไป• เกบประชากรทกคน ทกครวเรอน• 60.92 ลานคน / 15.88 ลานครวเรอน (ป 2543)• สมภาษณหวหนาครวเรอนหรอสมาชกในครวเรอน• 46,000 คน• แบบสอบถาม• สารวจทกๆ 10 ป นบตงแต ป พ.ศ. 2493• คน และ ครวเรอน


190693 Data Analysis and Presentationโครงการสารวจภาวะการทางานของประชากร• แหลงทน• ผรวบรวมขอมล• วตถประสงค• ปทเรมสารวจ• ประชากรเปาหมาย• กรอบตวอยาง• การออกแบบสมตวอยาง• ขนาดกลมตวอยาง• วธการสมภาษณ• พนกงานสมภาษณ• เครองมอ• ความถในการสารวจ• ระดบของหนวยสงเกต

• งบประมาณแผนดน• สานกงานสถตแหงชาต• เพอประมาณจานวน / ลกษณะกาลงแรงงานภายในประเทศ• ป พ.ศ. 2506• ประชากรวยแรงงาน• ประชากรอาย 13 ปขนไป• Stratified Two-Stage Sampling (พนท, ครวเรอน)• 61,140 ครวเรอน (กมภาพนธ 2543)• สมภาษณหวหนาครวเรอนหรอสมาชกครวเรอน• 874 คน• แบบสอบถาม• 4 รอบตอป (กมภาพนธ พฤษภาคม สงหาคม พฤศจกายน)• คน และ ครวเรอน


190693 Data Analysis and Presentationสารวจความคดเหนของประชาชนเกยวกบสถานการณการแพรระบาดยาเสพตด• แหลงทน• ผรวบรวมขอมล• วตถประสงค• ปทเรมสารวจ• ประชากรเปาหมาย• กรอบตวอยาง• การออกแบบสมตวอยาง• ขนาดกลมตวอยาง• วธการสมภาษณ• พนกงานสมภาษณ• เครองมอ• ความถในการสารวจ• ระดบของหนวยสงเกต

งบประมาณแผนดนสานกงานสถตแหงชาตเพอสารวจความคดเหน/ความพงพอใจตอนโยบายยาเสพตดป พ.ศ. 2549ประชากรไทย ทวประเทศประชากรอาย 18 ปขนไปStratified Three-Stage Sampling (พนท, ครวเรอน, คน)5,800 คนสมภาษณสมาชกในครวเรอนไมมขอมลแบบสอบถามสารวจเพยง 1 ครง***คน

580 พนท / 109,966 พนท10 ครวเรอน / 1 พนท

เลอกสมาชกในครวเรอน 1 คน


190693 Data Analysis and Presentationการสารวจขอมลจาเปนพ นฐาน(จปฐ.) และขอมลพ นฐานระดบหมบาน(กชช. 2 ค.)• แหลงทน• ผรวบรวมขอมล• วตถประสงค• ปทเรมสารวจ• ประชากรเปาหมาย• กรอบตวอยาง• การออกแบบสมตวอยาง• ขนาดกลมตวอยาง• วธการสมภาษณ• พนกงานสมภาษณ• เครองมอ• ความถในการสารวจ• ระดบของหนวยสงเกต

งบประมาณแผนดนกรมการพฒนาชมชนเพอใหประชาชนสามารถพฒนาความเปนอยใหมคณภาพชวตทดป พ.ศ. 2533 (จปฐ) และ 2530 (กชช. 2 ค.)ครวเรอน (จปฐ) / หมบาน (กชช. 2 ค.)ทกครวเรอน ทกหมบานเกบทกครวเรอน (จปฐ) / เกบทกหมบาน (กชช. 2 ค.)ประมาณ 4.5 ลานครวเรอน / 68,000 หมบาน/ชมชนสมภาษณหวหนาครวเรอน (จปฐ) / ผนาชมชน (กชช. 2 ค.)ผใหญบาน/กรรมการหมบาน (จปฐ) / อบต. (กชช. 2 ค.)แบบสอบถาม / Pocket PC เรมในป 2550จปฐ. สารวจทกป; กชช.2 ค. สารวจทกสองปครวเรอน (จปฐ) / หมบาน (กชช. 2 ค.)



• แหลงทน• ผรวบรวมขอมล• วตถประสงค• ปทเรมสารวจ• ประชากรเปาหมาย• กรอบตวอยาง• การออกแบบสมตวอยาง• ขนาดกลมตวอยาง• วธการสมภาษณ• พนกงานสมภาษณ• เครองมอ• ความถในการสารวจ• ระดบของหนวยสงเกต

?สรป โครงการสารวจ ตวอยาง


190693 Data Analysis and Presentationการอนมานในการวจยสารวจ

ประชากรทงหมดกลมตวอยาง

อนมาน

การอนมาน:ตรรกะ ทกลาวถงสถานการณทไมไดสงเกตโดยอางองจากสถานการณทสงเกต



ลกษณะของประชากรทงหมด

อนมานลกษณะของกลมตวอยาง

ลกษณะของผใหคาตอบคาตอบ

อนมาน

การอนมานในการวจยสารวจ



ลกษณะของผใหคาตอบ

ความผดพลาด

ลกษณะของประชากรทงหมด

ความผดพลาด ความผดพลาด

ลกษณะของผใหคาตอบ/ประชากรทงหมด

คาตอบ

ความเปนตวแทน

คาตอบ

ความเปนตวแทน

ความผดพลาดทเกดจากการอนมานในการวจยสารวจ

ความผดพลาดจากการวด

ความผดพลาดจากกลมตวอยาง



Generalize?



4. การนาไปใชและการ generalize• ความลาเอยงในการเลอกกลมตวอยาง

• ความลาเอยงในการเลอกกลมตวอยาง คออะไร สาคญอยางไร• กลมตวอยางมความสาคญตองานวจยอยางไร• ทาอยางไรใหกลมตวอยางทศกษาสามารถสะทอนถงประชากรได• กรอบการสมตวอยางทมความลาเอยง เกดจากสาเหตใดและ

ควรแกไขอยางไร• การทผถกเลอกใหเปนตวอยางบางคน ไมตอบ ไมใหความรวมมอ

จะมผลทาใหเกดความลาเอยงหรอไม• กลมตวอยางทยนดใหขอมล กบกลมตวอยางทไมใหขอมล

จะมคณลกษณะทางประชากร เศรษฐกจ สงคมทแตกตางกนหรอไม



ทมา: Weisberg, H.F. 2005

ประเภทขอผดพลาดในวจยสารวจ

Samplingerror

Coverageerror

Postsurvey error

Measurement error

due tointerviewer

due torespondent

Nonresponse error

at unitlevel

at itemlevel



ทมา: Groves, et al. 2004, P.48

วงจรของการสารวจในมมมองดานคณภาพMeasurement

Construct

Measurement

Response

Edited Response

Validity

Measurementerror

Processingerror

RepresentationTarget Population

Sampling Frame

Sample

Respondents

PostsurveyAdjustments

Coverage error

Sampling error

Nonresponseerror

Adjustmenterror

Survey Statistic


190693 Data Analysis and Presentationขอผดพลาดในกรอบการเลอกตวอยาง

กรอบการเลอกตวอยาง

สมาชก (Element)

ไมใชสมาชก (Nonpopulation element)

1. ไมครอบคลมสมาชกทงหมด2. มทไมใชสมาชกอยในกรอบ3. มการนบรวมเปนหนวยเดยว4. มหนวยเดยวแตนบซา



4. การนาไปใชและการ generalize• การถวงน าหนกของตวอยาง

• ทาไมตองมการถวงน าหนงของตวอยาง• จะทราบไดอยางไรวากลมตวอยางทถวงน าหนกมคณลกษณะ

ใกลเคยงกบคณลกษณะของประชากร• การถวงน าหนกของตวอยาง ตองใหวธการถวงน าหนกดวย

ตวแปรเดยวหรอหลายตวแปร• การถวงน าหนกตวแปรเดยวสามารถทาไดอยางไรบาง• การถวงน าหนกหลายตวแปรสามารถทาไดอยางไรบาง



4. การนาไปใชและการ generalize• ขนาดตวอยาง

• ทาไมขนาดตวอยางเลกถงมโอกาสพบความสมพนธทางสถตยากกวาขนาดตวอยางทใหญกวา

• ทาไม ความสมพนธทมการคนพบมากอน อาจไมพบความสมพนธดงกลาวในกลมตวอยางทมขนาดเลก

• ขนาดตวอยางเทาไรถงจะเพยงพอ• ขนาดของตวอยางทใหญข นกบการไดตวอยางตามโอกาส

ความนาจะเปน สงใดมความสาคญทสด ทาไมถงสาคญกวา



4. การนาไปใชและการ generalize• Tests of significance

• Tests of significance คออะไร• Inferential statistics คออะไร• Inferential statistics สามารถอธบายคณลกษณะของ

กลมตวอยางไดหรอไม• Significance test ใชเปนตวช วดอะไร• Probability of sampling error นอยกวา 5% หรอ 1%

หมายความวาอยางไร



4. การนาไปใชและการ generalize• Confidence intervals

• Test of significance กบ confidence intervals เหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร

• เหตใดจงควรจะให confidence intervals แทน test of significance• เราจะวด sampling error ไดจากอะไร• ขนาดของตวอยางกบ ระดบความแปรปรวนของประชากรจะม

ผลอยางไรกบ ขนาดของ Standard error• หากพบวากลมตวอยางมความผดพลาดจากการเลอกตวอยาง

ควรทาอยางไร



5. การวเคราะหตวแปรเดยว• ตารางความถ• กราฟ• Summary statistics• Binomial test, Chi-square test, t test, Z test



6. การวเคราะหสองตวแปร• Cross tabulations• Correlations• Simple Regression• Analysis of Variance



7. การวเคราะหหลายตวแปร• Elaboration analysis• Correlations• Multiple Regression• Factor Analysis• Logistic Regression• Multinomial Regression• Structural Equation• etc.



................

190693 data analysis and presentation - kasetsart...

Documents