Kenmerk 46De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.- Les 3: De Koude Oorlog

1950-Heden - de tijd van televisie en com

puter

Ontstaan vijandschap

• In het Westen (lees: VS)– Afkeer

• van de toenemende invloed van de SU

• van politieke (vermeende) inmenging SU in allerlei staten

• In het Oosten (lees: SU)– Geen begrip voor

westerse idealen van zelfbeschikking en democratie

– Zagen alleen maar politiek-economische overheersing

1950

196019651970197519801985199020002010

H13: § 3: p 233-39

Trumandoctrine(-leer), 1947

• Beleid geformuleerd onder president Truman teneinde wereldwijd de democratie te verspreiden en het oprukkend communisme te bevechten. Twee elementen van dit beleid:– Containment policy

• Politiek gericht op het indammen van het communisme– Marshall plan

• Economisch steunprgramma voor elke natie die bereid was de politieke waarden van de VS te onderschrijven

• (in het boek staat dit anders: Trumanleer is contaiment)

1950

196019651970197519801985199020002010

Henry Truman

Marshall plan

• Doel is tweeledig– Economisch herstel Europa– Invloed SU terugdringen

• Middelen– De VS stelden geld en goederen beschikbaar voor de wederopbouw

aan alle Europese landen– Het Congres weigerde eerst geld vrij te maken, maar de

communistische staatsgreep in Tsjecho-Slowakije 1948) toonde de noodzaak aan

• Reactie SU– Typisch een vorm van Westers imperialisme

1950

196019651970197519801985199020002010

Marshall plan

Marshall plan

De Kwestie Duitsland

• De verdeling van Duitsland was bedoeld als een tijdelijke

• De SU wilde echter Duitsland– blijvend zwak houden– als buffer gebruiken– tot communistische bondgenoot

maken• Overleg m.b.t. herstructurering

en wederopbouw tussen de geallieerden liep op niets uit

• In 1947 werd het VS en Engelse deel economisch een

• In 1948 werden deze delen en het Franse deel een politieke en economische eenheid

1950

196019651970197519801985199020002010

• SU stapt uit het overleg m.b.t. de toekomst van Duitsland

• SU blokkeerde West-Berlijn; de VS en Engeland reageren met een luchtbrug

Gevolg

Gevolg

De Kwestie Duitsland- gevolgen

• Duitsland wordt “definitief” opgedeeld– In het Westen werd de BDR opgericht (1949)– Als een reactie hierop richtte het Oosten de DDR op (1949)

• Oprichting militaire pacten (zie dia)– NAVO (1949) en Warschaupact (1955)

• Ontstaan IJzeren Gordijn (zie dia)

1950

196019651970197519801985199020002010

Gevolgen van de Kwestie

IJzeren Gordijn

Verdere Ontwikkeling KO

• De angst – bij vooral de Amerikanen – voor het communisme neemt hand over hand toe– Oorzaken

• China wordt communistisch• In veel Westerse kolonies krijgt het communisme

grote/sterke aanhang• Veel ex-koloniën kiezen/krijgen een bewind met

communistische trekken en/of worden communistisch• Vanaf 1949 bezit de Sovjet-Unie ook het atoomwapen

• Deze angst bepaald niet alleen het buitenlands- maar ook het binnenlands beleid– Vervolging van (vermeende) communisten in de VS

1950

196019651970197519801985199020002010