1 Kórína 1:1 1 1 Kórína 1:4

1 KórínaEbeq sáhnsahwe ahtebé ehwehne.Kórína suwahpeqme nahnso kene anotah matábú

Káríki marákóráqpéq kowe. Poraga peh morá ópéq móopéq ákáhtaq mitaq kowéna Sísa éhweh pahsuowe. Pah-suowara wehukega Sísansabé aiq pútare atówana wegamitaq suena mó ke suwahpeq Sísa éhweh pahsuanieénapokúwe. Pora Kórína suwahpeq íre míotaq Sísa tagaríáhkégá sainkue táhmaroga íre kaweq sansánurowe. Mitanáhráq wega mah pahsí sehiranue mó aní awuwanawega Kórína suwahpeqte Sísa tagaríáh ké móriuwe.Mibeqté Sísa tagaríáh kégá peh kaweq sansánigeheénaPoraga mah pahsí sehiranúwe.

Kórína suwahpeqte ké ebeq siu pahsíe.1 Sísa Karáhé éhweh korerinkeheéna Manikánka íné

Pora omaq intena eqmaq nuwowe. Ínéreq itene iyahnaboaní Sósáténireqka 2 mah pahsí sehiranúye. Ite Kórínasuahpeqte Sísa tagaríáh kéo, itega sehiranúya pahsí sáhn-sahwe tagahro.

Wene kaweq anímárí míageheéna Manikánka ite omaqitowaq wene sánsá sehgíówe. Itereq moke mó kehinásuwahpeqte ké itene Wahnah Sísa Karáhé tagaríáh kéreqomaq itowaq itega wensabé iwíáh íwíáhéq púrerúne.Púrerúnana ite kawerue wahnahnaitéhre. 3Maniká Iteri-boreq Sísa Karáhé itene Wahnahnseqka ite séhréh aiteraitene iru ukiq itehye.

Poraga Manikánsabe iwíáh íwíáhú ehwehne.4Manikánka itemeiqme Sísa Karáhéne ayahpi itena an-

otahtaq séhréh aitéhre. Wega ite kaweraitena séhréh aita

1 Kórína 1:5 2 1 Kórína 1:15

aitainsabé ahriahri wensabé iwíáh íwíáh atóge. 5 Wegaséhréh aitéh púaq wene ehweh kawerue iraréq iahtebiaké úkowe. 6 Sísa Karáhé éhweh íwáhnoruraugaq kawerueírátó puana Manikáne Awanka págegeue séhréh aitéhre.

7 Págegeue séhréh aitéhnsábé itega Sísa Karáhé iteneWahnah tuina tanáhráq áwénunotaq Manikáne Awankanáina naneqsabé íre tabonahowe. 8 Wega ite págegeaitena séhréh aitéh púaq ite oga mé tanahráq kaweqtaqmíahrahowe. Kaweqtaq míéhrataqmé itene Wahnah SísaKaráhé tuinagake íre ehweh aitankéhe. 9Wenahni iteneWahnah Sísa Karáhéreq mía míaigeheéna Manikánka iteomaq itéhre. Omaq itena ite íre iuwasa peh mirainie inaneq aiq pútaq mirainawire.

Poraga, Peh morá íwíáhoro ú ehwehne.10 Néne iyahnabo anímáríno, itene Wahnah Sísa

Karáhéga síwáhnorúno aintáráinsabé págegeue teiníboqírátíáhro. Ite mó iwíáh mó iwíáhiyehboq peh moráíwíáhoro. Sío síoue peh morá sánsánonehe íwíáhoro.

11Néne iyahnabo anímáríno, ite tagaríáh ání wenáwíqKaroe. Karone awahrahga teniera, Itewe wensabéwensabé abiahnsanéq íre insahwéue míáhwe teníátówe.12 Itega mahna tahnsanue mó ehwéh mó ehwéhnowe.Ite mó anítógá, Porane sánsánúne ewara ite mó anítógá,Ápórone sánsánúne ewara ite mó anítógá, Pítane sán-sánúne ewara ite mó anítógá, Karáhéne sansánúne ewe.

13Aneqsabémina tahnsa irareo? Sísa Karáhéne anímárímó aní mó anínue míone íwíáhoo? Írakaumo. Iteneahbabáq kaweraitanieéna íné Pora awankátaq táhpagueputiaraugo? Írakaumo. Itega wání merotaq néníwíruemeroo? Írakaumo. 14 Iteba míarautaq peh morá Kárísá-pareq Káíúsireq wání meríátáuge. 15Minayabe mó kegá,

1 Kórína 1:16 3 1 Kórína 1:21Íné Pora néníwírue wání meríátóne iyehoéna mó ke wánííre meríátáunsabé iwíáh íwíáhuge.

16 Mó ke wání íre meríátáuge ume Sítépánakarírónánínsábé nibitagire. Se moq wání meríátáuge.Mó kewé wání meríátáugamo íre niahreraq kéhre. 17 Írewání merieyabe peh, Néne kaweq ehwéh koreri terinúnoéna Sísa Karáhéga eqmaq núwátáire. Wega awankátaqtáhpawe putio ehwehmé págege ehwéhne. Mi ehwéhabehq éhwéh úkínehoéna ahtebia ánínká teínserahehwéh íre teiasa peh pahsuqme tei teinuge.

Sísa pukúmé Manikánka págege aitahráhi ehwéhne.18 Sísaga itene ahbabáqsabe awankátaq pukú ehwehmé

iraipéq pokoneherao kegá iwíáhéra, Múguwahguehwéhne ewe. Maniká Iteriboga ite kaweraitéh kégáSísa awankátaq pukú ehweh iwíáhéq, Íre wehukeneiwíáh peh Manikánka págegeue miraorahi ehwéhne úne.19Minayabe Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,Íné ahtebia ání múge íwíáhi anímé ínéga mi iwíáh kaq-

suaníe. Íné tábúsoqme íwíáhu aní múge íwíáhianímé mi iwíáh parabaruaníe ire. (Aisaia 29.14;Jeremaia 8.9)

20 Mah marákó márákóípéq míáh áhtébíá kéyábéanere enehnkono? Púku sáhnsahoráho keyábé anereenehnkono? Tobehue ehweho keyábé anere enehnkono?Manikánka mirainka ite iwíáhúnawe mi ahtébíá kénéehwehme peh múguwahgu ehwéh úkire.

Manikáne sansánká wehukene sánsá kiotaiki ehwéhne.21 Maniká áhnte ahtébíá ání míre. Mah marákóípéq

míáh kégá íre seyene ahtebahnka we tagariahrahowe.Itega teri terinúna ehwéhmé mi kegá, Múguwahguehwéhne ewana Manikánka mi ehwéhnsábé aiq pútareatáh ké kawerarítéhre.

1 Kórína 1:22 4 1 Kórína 1:3022 Asiu kegá itensabé, Itene ehwehnsabé aiq pútare

aitanéhboq ótaq sansá miraoro tei teinowara Káríki kegáitensabé, Ahtebia éhwéh teíéro tei teinowe. 23 Teiteinowaq itegawé peh Sísa Karáhé awankátaq táhpawepukú ehweh teri terinúne. Asiu kegá mi ehwéhnsábé,Iuwahrieh ehwéhne aitáhwara Káríki kegá mi ehwéhn-sábé, Múguwahgu ehwéhne aitáhwe.

24 Manikánka omaq itéh kégá pukú ehwehnsábé aiqpútare atone. Ite Asiu kereq nahnso kereqka mi ehwéhn-sábé aiq pútare atone. Aiq pútare ateq Sísa Karáhé pukúehwehmé Manikáne págege sansáne éq wene ahtebiasánsáne aiq tagarione. 25Mókegá,Manikáne sansámépehmúguwahgu mareqmareq sansáne atáhwana Manikánesansánká wehukene ahtebia sánsá sene págege sansá aiqmoke kiotaikire.

Wene animárí míageheéna Manikánka omaq ito ehwéhne.26Néne iyahnabo anímáríno, Manikánka ite íáhrabéna

omaq itáráitaq aneq tahnsá ánímárí míaroo? Minayabeiwíáhoro. Ahtebia kéwé, tauntahu kewé, anotah kewé,ite íre áhnte míarowe. Mó kegá ite tagéra, Múguwahguke wóe aitáhwe. 27 Ahtebia ké siyehitarinkeheénaManikánka ite múguwahgu aitáh ké wene animárí míage-heéna ite omaq itowe. Tauntahu ke siyehitarinkeheénaManikánka itemareqmareq aitáh kéwene animárímíage-heéna omaq itowe.

28 Mah kehiná kéhínánká iwíáh íwíáho naneqsabéabehq úkinkeheéna Manikánka íre anotah anímárínseqmó kegá siwiréh arítáh kéreq omaq itowe. 29 Minayabewehukenínká Manikánsabe, Íné anotah aní míó púahomaq intáróne íre irarerahowe.

30 Wega ite aiq omaq itárái puaq Sísa Karáhéreq míamíowe. Sísa Karáhéga kaweq iwíáh aitéh púaq tábúsoqme

1 Kórína 1:31 5 1 Kórína 2:7iwíáhorahúne. Wega itene ahbabáqsabe pukú púana kaw-eraitena insahwé aitena Manikánka wene kaweq anímárímía míaigeheéna Sísaga séhréh aitéhre. 31 MinayabeManikáne ehwehnka aiq mahraréna,Iwíáh íwíáhi aninká peh morá itene Wahnahnsabé iwíáh

íwíáh atankéhe ire. (Jeremaia 9.23-24)2

Kórína suwahpeqte kégá aiq pútare atówe ú ehwehne.1 Néne iyahnabo anímáríno, iteba séna Manikáne

kaweq ehwéh teiátáutaq mó ehwéh mó ehwéhnue ahte-bia ánínká teínserah íre teiasa peh pahsuqme teiátáuge.2 Itebamíarautaq ínéga iwíáhéna,Mó aní éhweh íre teiníe.Írakaumo. Peh morá Sísa Karáhéga pukurai ehwéh teiníeíwíáhurauge.

3 Iteba míarautaq néne ninonka íre págegeuraire.Írakaumo. Ninonka mareqmareréna áhreéna iransánu-rauge. 4 Manikáne ehweh teiátáutaq ahtebia ánínkáehnenehne aitena teínserah íre teiasa Manikáne Awankaséhréh aintárái puana págegeue tei teinurauge.

5Peh íné wehukenínká irarurau ehwéhnká íre awehraqkáráirana Manikáne Awanka séhréh aintárái puanapágegeue tei teinuraugaq aiq pútare aintárówe.

Manikáne Awanka ite kaweq iwíáh aitéhraq ahtebia kéúkúne i ehwéhne.

6Pehmorá Sísane sánsá kawerue sehgíó kéyábé ahtebiaéhwéh síwáhno aruqarurúne. Mi ahtébíá éhwéhmé íremah marákóráq wahnahno kené ahtebia éhwéh tahn-sane. Wahnah ke pukirataq sene ahtebia éhwéh parabag-inae. 7 Itega íwáhnorúna ehwéhmé íre ínénéne iwíáhpeh Manikáne iwíáh púana ahtebia éhwéh íwáhnorúne.Mah marákó márákó íre mirarotaq Manikánka iwíáhéna,Mókakewe wehuke ínéba íópeq kigeheéna kaweraritaníe

1 Kórína 2:8 6 1 Kórína 2:14íwíáhúwe. Iwíáhéna ite kaweraite ah sabarankeheénaomaq atowe. Naho naho mina omaq ato ahnsábé éhwéhíre pahsuqme teiuwana peh kopípéq kagaúwe.

8 Kopípéq kagaúwara mah marákóráq wahnahno kegámi ehwéh íre írátíarowe. Írakaumo. Sega írátíarotaqtahirímé itene íópeqté Wáhnáh ání íre subiqme awanká-taq táhpato irino. 9 Manikáne ahtebia íwíáhyábé weneehwehnka aiq mahraréna,Naho naho wehukene siuranka íre tagah naneq, sene

siahrega íre íráh náneq, sene sirupipeq íre iwíáhonaneqme, moke minawari Manikánka wensabésirutaboiro keyábé kawerarowe ire. (Aisaia 64.6)

10 Minayabe mi ehwéh kopípéq kowana Manikánka We-nawa iteba eqmatairana aiq sokigi aíre. ManikáneAwankamoke tagéna Manikánka ite íre teí íwíáh aiq tagaríéhre.

11 Wehukeníné arupipeqté íwíáhwé mó anínkátagariahrahiro? Írakaumo. Peh morá wehukení weweneawanka tagaríéhre. Mina inserah Manikáne arupipeqtéíwíáhwé wehukenínká íre tagaríéhrana peh moráManikáne Awanka tagaríéhre. Minayabe wega Manikáneiwíáh aiq sokogi aíre. 12 Itega mah marákóípéqté kégáiwíáh onserah íre úne. Írakaumo. Manikánka Wenawaiteba eqmaq áúwátáirana itereq mía míaire. Wega náináini naneqmarí ahtebageheéna Wenawa iteba eqmaqáúwéhre. 13 Manikáne Awanka iwíáh aitena wega náináini naneq teiúge. Peh ahtebia wéhúkégá teiénserah íreíwáhnoruge. Írakaumo. Manikáne Awanka iwíáh aintéhéhwéh íwáhnorugaq ahtebahrahowe.

14 Manikáne Awansabé awahrieh anínká wene ehwehíre ahtebéna wega nái náini naneqsabé, Peh múguwahguehwéhne éna nuwahriehre íwíáhire. Mira íwíáhinsabéManikáne Awanka mi aní peh áwé tagehrana wega miehwéhnsábé íre ahtebahrahire. Peh morá Manikáne

1 Kórína 2:15 7 1 Kórína 3:4Awanka weba mía míai anínká mi ehwéh iwíáhue tagénaahtebehre.

15 Manikáne Awanka wene arupipeq mía míai anínkámó kené ehweh íréhtáq iwíáhue tagéna aiq pútaqehwéhnkákáq péhe éhwéhnkákáq íwíáhue saraqmetagahráhire. Manikáne Awanka mía míai puanamó anínká mi aníné sánsá íre saraqme tagahráhire.16Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,Itene Wahnahne iwíáh tagarawéna wensabé áwáhnori

anímé íre míéh mino ire. (Aisaia 40.13)Íre míéhrana Manikáne Awanka séhréh aitéh púana SísaKaráhéga iwíáhinserah iwíáhorahúne.

3Sísa tagaríáh kéwé Manikáne arambehri ke wóe i ehwéhne.

1 Néne iyahnabo anímáríno, iteba míarautaq itegamah kehiná kéhínánká iwíáh onserahnurowe. Miraíwíáh onserahnuro puaq ite pehgáriq anímárínká tahnsaíwíáhurowe. Minayabe Manikáne Awanka iwíáh arítéh késíwáhnoruraunserah ite íre íwáhnorurauge. Írakaumo.2 Pehgáriq anímárínká tahnsa íwíáhuro puaq ite pehnáh néq awaq íre nahrahowe. Minayabe mi tanáhráqpágege ehwéh íre íwáhnorurauge. Amahnága moq íreíwáhnoruge.

3 Amahnágaákáq itene irupipeqté áhbábáq sánsán-sábé irutaboiro puaq págege ehwéh íre íwáhnonorahuge.Itewe abiahnsanéq tobeh ehweh aruqarurowe. Miraon-sabé iteite iuwahbeh iwíáh miraéq peh wehukene sánsásehgíó mino. 4Mó anínká, Íné Porane sánsánu aní múgeiranamó aninká, Íné Ápórone sánsánu aní múge ire. Miraíwíáhonsabé peh wehukene sánsá sehgíówe.

Sotápéq arambehrióya anítéyábé pabeqme ehwéhne.

1 Kórína 3:5 8 1 Kórína 3:125 Kawerue iwíáhoro. Ápórowe insebo? Íné Porawe

insebugo? Ite pehManikáne arambehri aníté úye. Manikáitene Wahnahnka íné mó arámbéhrí niena Ápóro móarámbéhrí awena urairata mi arámbéhríurauyaq itegaSísansabé aiq pútare atárówe.

6Wehukenínká ayu sotápéq uqmaréhnserah ínéga Sísanéhweh teiátáuge. Mó anínká wání sotápéq tuinke-heéna ubenah kíqmaréhnserah Ápóroga inehe íwáhnoru-raire. Manikánka sotápéqté ménsáméhnsánsábé kiroatéhnserah wega itensabé, Aiq pútare ainteq néne sánsásehgíóro aitáráire. 7 Íné ayu uqmatau anínseq ubenahkíqmaréh ánínseqsabé íre iwíáh íwíáh aitáhro. Írakaumo.Peh morá kiro atéh ání Manikánsabe iwíáh íwíáh atáhro.

8 Ayu uqmaréh ánínseq ubenah kíqmaréh ánínseqkamonseráhnue arambehrióye. Manikánka sene arambehriagehgamarena ápeq nárinkéhe. 9 Itewe Manikáne sotahnsa móe. Ínéreq Ápóroreq moráráq Manikáne aram-behriúya aníté úye.

Nah peyabe pabeqme ehwéhne.Itewe Manikáne nah tahnsa móe. 10 Íné Manikáne nah

pe ani míankeheéna séhréh aintena omaq intáráire. Mi-nayabe nah pe sansa tagaríéh ání tahnsanéna nahwiahn-sanse pearógana abogéh tagaríéh ánínká abogéhire. Miarámbéhrí Manikáne arambehri puaq ite mi arámbéhrímirao ke tábúsoqme arambehrioro. 11 Manikáne aram-behriwe nah pe arámbéhrí tahnsane. Manikánka SísaKaráhéwé nahwiahnsansee úwe. Mó aní nahwiahnsanseíre míahrahirana Sísa webataq awehrare.

12 Manikáne arambehrio kegá abogéhotaq íremonseráh árámbéhríowe. Wehukega pearáh náneqmeitene arambehri tahnsáne. Kawerue arambehriokegá kóraraté pearáhwara mó kegá págege monétahnsa náneqtaté pearáhwara mó kegá kaweq ebáhtáté

1 Kórína 3:13 9 1 Kórína 3:19pearáhwara mó kegá awankátate pearáhwara mó kegáonerate pearáhwara mó kegá námúqtate pearáhwe.13 Sísa tuinagake Manikánka ehweh aritahnaraq kaweqarámbéhríowamo éna mó aníné arambehri mó anínéarambehriue agehmarena íre kaweq arámbéhrí mokekekiruankéhe. Kekiruahnaraqmé uworapeqté náneqmoke taginserah íre kaweq arámbéhrí moke taginawire.

14 Sano ebáh íre tagia peh kagainserah kaweq arám-béhríi aníné arambehri íre toráh agia peh kagainawire.Wene arambehri íre toráh agia peh kahnaraq mi arám-béhríyábé ápeqmeyanae. Mó aníné arambehrimoke tagí-naraqmé mi anímé ápeq íre meyanae. 15 Ápeq íre meyéhánímé nahperehrabeqte ání tahnsane. Wehukeníné nahirarehtaq mó anínká mi aní nahupeqte koweqmemáhpeqatahnana wene nahnkakaq wene ménsámehnsánkakaqmoke taginawire. Mina inserah Sísansabé aiq pútare atéhánínká íre ábéreh arámbéhríínaraq Manikánka we íópeqtumeiranae. Peh morá wene arambehri moke tagínapuana ápeq íre meyanae.

Itene inonka Manikáne nahne i ehwehne.16 Manikáne Awanka itene irupipeq mía míai puaq

itewe Manikáne nah moe. Minayabe aiq ahtebaho?17 Itene inonka Manikáne nah mire. Wega, Néne nahneéna wemía míairabeq ahbabáq íre kéhre. Minayabe wenenah ahbabáratéh ánímé kamah awinawire.

Itega peh wehuke síwíq pankerého i ehwéhne.18 Itene irupipeqté péhé éhwéhnká iteite péhe éhwéh

nuwíyého. Peh morá mah marákóípéqté sánsá ahtebehanínká iwíáhéna, Íné anotah ahtébíá ání múge íwíáhí-naraq íre kawerire. Wehukenínká iwíáhéna, Íné íreahtebia ání múge íwíáhínaraq mókake ahtebia ání úko-rahire. 19Aneqsabé mira íwíáhinkehbo? Manikánka mah

1 Kórína 3:20 10 1 Kórína 4:2marákóípéqté áhtébíá íwíáhyábé múguwahgu iwíáh wírearítéhre. Minayabe ahtebia kéyábéwé wene ehwehnkamahraréna,Táhmaro kegá mó ke ahbabárarite sansansábé iwíáhéra

mó ahbábáq sánsá mó ahbábáq sánsá miraoneheíwíáhowe. Iwíáhowana Manikánka peh áwétagehrana seyene ahbabáq sansanká seye saiq-naríéhre ire. (Jop5.13)

20Manikáne ehwehnka mó mahraréna,Itene Wahnahnka ahtebia kéné iwíáh aiq tagehre.Sega miraoneheqmúne íwíáh aiq tagehre.Tagéna abehq íwíáhe arítéhrara íremiraorahowe ire. (Buk

Song 94.11)21 Abehq íwíáh arítéhnsábé wehukega miraoraho arám-béhríyábé íre iwíáh íwíáhoro. Manikánka séhréh aitéhn-sábé ite moke wega í náneq matíáhwe.

22 Íné Porareq Ápóroreq Pítareqka ite séhréhaitaneheéq míone. Manikánka moke mah marákómárákó náiena itene oga mé tanahráqkákáq itenepuké tanáhráqkákáq omaq itéhre. Manikánka séhréhaitanieéna amahnága kéh náneqkakáq mókake kahnananeqkakáq matíáhro aitéhre. 23 Ite Sísa Karáhé kahnáhmíáhwana we Maniká Iteribone ahninkáwá míéhre.

4Maniká wewega wene arambehri anímárí agehmarena

sainsue ehwéhne.1 Itensabé iwíáhirataq, Ite Sísa Karáhéne arambehri

miraúna kee íwíáhoro. Ite Manikáne kopípéqté éhwéhwahnahnúne íwíáhoro. 2 Kaweq arámbéhrío kegá searambehri arítéh aníné ehweh kawerue sehgíówe.

1 Kórína 4:3 11 1 Kórína 4:93 Íné kaweq arámbéhríu aní míogamo. Itereq mó

kereqka néne arambehri iwíáhue tagéq tenírataqnirupipeq íre iwíáh kikirinie. Mó kegá nénearampehriyabé koti irataq nirupipeq íre iwíáhkikirinie. Íné moq ínénéne arambehri íre agehgaqmetagaríóge. 4 Ínéga arambehriurautaq áhwáraáhwára arámbéhríuraume íre niahreraq kéhre. Íreniahreraq kéhnsábé peh kawerue arambehriuraugamo?Árahuraugamo? Íre ínéga iwíáhunka peh moráManikánka agehgaqme sainuwankéhe.

5 Amahnága íre ehweh arite tanahráq púaq mókené arambehri agehmareq ehweh arítého. Sísaitene Wahnahnka tuinagake moke sunkíkírirabeqkopéqsúáh náneqkakáq itene irupipeqté íwíáhákáqwene téhrehrabeq marahnana ábóraraginae. Mitanáhráq Manikánka mah kehiná kéhíná agehmarenasainsuankéhe.

Anotah anímárí múne íwíáhiyeho i ehwéhne.6 Néne iyahnabo anímáríno, Manikáne sansá ahte-

bageheéna ínéreq Ápóroreqsabé teiewóge. Ite anítéyábéiwíáhéq Manikáne púkuga irarinserah tábúsoqme se-hgíóro. Manikáne anitéyábé peh morá ánínsábé iwíáhíwíáh ateq mó aní peh áwé tagahwe. Íre kawerowe.Manikáne ehweh anterúéhboq mina tahnsa íre oro.

7 Ite anotah anímárí múne íwíáhoo? Manikánka írenáíátáitaq tahirímé ite peh tabonahéq mareqmareq kemíáh iripo? Manikánka aiq náiena séhréh aitáráinsabéaneqsabé iteitensabé iwíáh íwíáhoo?

8 Itewe, Manikáne sansá aiq moke ahtebóne íwíáhowe.Itega íné, Pora kiotaikéq anotah anímárí múne íwíáhoo?Itega aiq pútaq ahtebahtaq tahirí ínégamoq iwíáh íwíáhuirino. 9 Íné iwíáhume Manikánka ite, wega eqmaro

1 Kórína 4:10 12 1 Kórína 4:17keyabé, Moke mó ke ebeq nogirara ite sinehe sigeheire. Wehukega wehukení subiq suaneheraotaq áhntekegá taganeheéra sewe. Ite eqmaro kewe mina subiqsuaneheraowehukení tahnsamúne. Íre pehwehukega iteiwahnkanowara íópeqté kéreqka moq iuwahnkanowe.

10 Ite eqmaro kega Sísa Karáhéne arambehri miraú-nayabé áhnte tagah kegá iwiréh aiteramúguwahgumare-qmareq ke wóe aitáhwe. Itega iwíáhéq, Sísa Karáhénesansá aiq ahtebóne éq págege animárí míone éq mókegá itensabé iwíáh íwíáh aitáhwe ewe. 11 Ite eqmaroke menahnkákáq amahnágaákáq irupibiire. Tahbobóire.Itene korósi peh subankire. Mó kegá ite subiq máráhwaqíre nahnkakaq ké wéq ahtapeq áhnte nogune.

12 Itene iyahnkaratáté págegeue arambehriúne. Mókegá ite íre kaweq ehwéh aitáhtáq itega kaweq ehwéhayahqme teriune. Mó kegá íwíoqnahtaq peh míone.13Mó kegá ite íéhruruotaq se insahwé aritone. Mó kegáite eqmaro keyabé, Ite atutu tahnsanéq abehq ké wóeaitáhwe.

Poraga, Ínéga iwíáhue mira aruqaruru serahnoro iehwéhne.

14 Iyehitankeheéna mah ehwéh sehiranue teiugo?Írakaumo. Itensabé nirutaboiru anímárí míáh púanakaweq iwíáhigeheéna mah ehwéh sehiranue teiúge.15 Peh íregáritaq ke 10 táhúséni (10,000) íwáhnoro kemíáhtáq tahirí íre áhnte itéríbóréhmíáh iripo? Írakaumo.Téh koreiátáu anímé peh morá ínébatare. Itega SísaKaráhénsabe aiq pútare atárótaq we éhweh ínébataqteiátáunsabé iteribo úkurauge.

16 Iteribo úkuraunsabé ínéga iwíáhue mira aruqaruruserahnoro éna tei teinuge. 17 Ínéga mira aruqaruruserahnigeheéna Tímóti iteba eqmaq áúwóge. Tímótiwe

1 Kórína 4:18 13 1 Kórína 5:5Sísa itene Wahnahne aninéna wene sánsá kawerue se-hgiena nirutaboiru anínéna nénahni tahnsa míéhre. SísaKaráhéne sansámé mó ke suwahpeq mó ke suwahpe-rue momiwíuríáhtáq síwáhno aruqaruruge. Mi sansáiahreraq itena íwáhnorinkeheéna Tímóti iteba eqmaqáúwóge.

18 Táhmaro itega píribahriéq, Poraga iteba íre sinkeheíwíáhowe. 19 Itene anotah Wahnáhnká kowe aintahnaraqiteba apubúue kinie. Konaraq píribahri kené ehwehanetaníbo éna sene sánsá págege sansápómo éna taganie.

20 Manikánka wahnah wahnahnirabeqte sánsámé írepeh ehwehne. Mi sansámé págege aitahráhi sansá míre.21 Iteba konaraq abowágá wene ani kamah awínserahnuepágegeue kininkono? Iteba konaraq nirutaboirue pe-hwehrue kininkono? Aneq sansánue kininkono? Teníéro.

5Wenabone ahre abarii ehwéhne.

1 Ite míáhrabeqte ánínká anotah íre kaweq ahbabárireuro ehwéh írátáuge. Mi ahbábáqmé ahkaragárasansanéna anotah oríráne. Wehukega íre mirao sansá mianínká mirauraire. Wenabone ahre abariuraire urowe.2 Itewe anotah ke úne íwíáhéq mó ke kiotaikúne íwíáhoo?Aneqsabé itene irupipeq íre umehiro? Iyehitáhnaq miahbábáq ání móbeq kaqsúáhro.

3 Íné iteba míótaq tahirí itene iuranabiahtapeq miahbábáq ání ehweh ató irino. Ninonka mahtaq míóganapehmorá néniwa itebamíéhnsábémi anínsábé aiq ehwehatóge. 4 Itega momiwíéq Sísa áwíq áhrabirataq néniwamoq míanae.

Itene Wahnah Sísaga págege aitahnaq 5 mi anínsábéehweh atanéhe. Ahbabáq aniné anonka kamah awinkéh-boq owainawapa kaqsúáhro. Itega miraonaraq wega

1 Kórína 5:6 14 1 Kórína 5:10iwíáhue wene ahbabáq suahnaraqmé Sísa itene Wahnahtuina tanáhráq íre kamah awinkéhe.

Ahbabáq ani móbeq kaqsúáhro i ehwéhne.6 Ite anotah ke úne irareme íre kawerowe. Ite míáhtáq

anotah ahbábáq ání míéh mino. Páréti agíéh ánínkápehgáriqmuoráhi naneqmarahnaraqmoke párétimugueanotah úkinae. Mina inserah ite míáhrabeq ahbabáq íúgiínehoéq mi ahbábáq ání kaqsúáhro.

7 Muoráhi naneq páráwahipéq íre kahnaraqmépáráwah peh kanae. Íre muinae. Minayabe nahomuoráhinaneq súáhro. Ite o parétí íre muoráhi parétí tahnsamíagehboq ahbabáq ani kaqsúáhro. Kaqsúéhrataqméwene ahbabáqka ite íre íúgi ínaq peh kaweqtaq míagehe.Sótaikú iahreraq ko tánáhráq sokah sokahéra* sipisípiqáráhq subiq márónserah Sísa Karáhé subiq súówe.

8 Iwíáh íwíáhé tanahráqsábé sokah sokahonehe. Sokahsokahéra Asiu kegá sene nahtapeqté nahonáh muoráhinaneq súónserah ite Sísa tagariona animárínká iteneahbabáqkakaq moke íroke sansánkákáq suaneheqmúne.Wehukega o parétí íre muoráhi naneq kéh párétítírúnserah itega peh tábúsoréh sánsámé aiq pútaqsansámé sehgioneheqmúne.

9 Mó anímáríné ahre abari aruqaruro kereq íre míamíaoro éna sehiranue teiewóge. 10 Moke ahbabáq késueq móbeq míáhro íre uge. Se mah marákóípéqtékééra mó kené ahre weh abariéra mó kené ménsámehnsámeyaneheéra subiqme sabiwíáhwe. Sega Manikáns-abe íre iwíáh íwíáhia peh mó naneqsabé iwíáh íwíáharuqarurowe. Itega moke mina tahnsa ké súáhtáqtahirímé mah marákóráq íre míahraho irino.* 5:7: Kisim Bek 12.3-21, 13.6-7 tagáhno.

1 Kórína 5:11 15 1 Kórína 6:411 Peh morá, Ite Sísa tagarione e kegá ahbabáriransabé

sehiranue teiewóge. Mó kené ahre weh abariome, mókené ménsámehnsánsabe aigárá pabekime, Manikánsabeíre iwíáh íwíáhia peh mó naneqsabé iwíáh íwíáh atáhmé,mó keyábé péhe éhwéh aritewé, píah néra múguwahguaruqarurome, aebówé mina tahnsano ke sueq móbeqmíáhro. Ite Sísa tagarione e kegá mina tahnsa áhbábári-rataq moráráq táhutahuriyehboq móbeq míáhro.

12 Sísa íre tagaríáh kéyábé ehweh aritanínkono?Ahqáho. Írakaumo. Minawé íre néne arambehri wire.Sísa tagaríáh ké ite momiwíuríáh kégá ahbabárirataqehweh ariteyabe iteitene arambehri wire. 13 Sísa íretagaríáh kéyábé ehweh aritewé peh Maniká wewenearambehri wire. Ahbabáq aninsábé Manikáne ehwehnkamahraréna,Ite míáhrabeqte ahbabáq aruqaruri aní kaqsúáhro ire. (Lo

13.5, 17.7, 21.21, 22.21-24)6

Sísa tagaríáh ké koti arítéhneho i ehwéhne.1 Sísa tagaríéh ánínká miraínayabé arega abiahnsa

atéhnaraqmé anerinabo? Sísa íre tagaríéh wáhnáh ánípámeqme móate koti atéhneho. Minawé ayehiteh sansáne.Peh Sísa tagaríáh kébá meqme kure koti ato. 2Mókakeweitega Sísa tagaríáh kégámah kehiná kéhínáné sánsánsábéiwíáhue tagéq sararaneheqmúne. Minawé aiq ahtebaho?Itega mókake mah kehiná kéhíná ehweh arítáhnayabéamahnága aneqsabé pehgáriq ahbábáq náneq íre kawer-aritahráho?

3 Mókake itega íópeqté kéné sánsá moq saraqmaráh-nawe íre ahtebaho? Minawé anotah arámbéhríe. Amah-nága ahbabáq naneq kaweraritewé pehgáriq arámbéhríe.4 Minayabe ite Sísa tagaríáh kégá koti ehwéh kahnaraq

1 Kórína 6:5 16 1 Kórína 6:11Sísa íre tagaríáh kégá kaweraitageheéq aneqsabé sebapokoo?

5 Seba pokonsabé aneqsabé íre iyehitehro? Ite Sísatagaríáh ké míáhrabeq ahtebia ánímé mi arámbéhrí mi-raorahi aní míéh mino? 6 Sísa tagaríéh ánínká mó Sísatagaríéh ání ehweh atankeheéna Sísa íre tagaríáh kégátagahtaq meqmena móátéhmé íre kaweq sansáne.

7 Sísa íre tagaríáh ké míáhrabeq itega Sísa tagaríáhkéyábé ehweh aritéhrame ahbabáq sansanéq SísaKaráhéne sansa íre sehgiowe. Sísa tagaríáh kégáite ahbabáraitéhrataqmé itega túbáh agirataqmé íreahbabárowe. Minayabe túbáh agina sansánká ehwehatahna sansá kiotaikire. Sísa tagaríáh kégá areneménsámehnsá aebóínaraqmé arega túbáh aginawe misansánká ehweh atahna sansá kiotaikire.

8Kiotaikiraq peh itewe íre túbáh agowe. Írakaumo. Íretúbáh agia peh mó Sísa tagaríáh ké ahbabárariteq seneménsámehnsá aebóowe.

9Ahbabáq kegaManikánka wahnah wahnahnirabeq íreawaq míáhmé aiq ahtebah mino. Péhe éhwéhnká iteneirupipeq péhe nuwíyéhboq íráhro. Ahrari mahbi abariokewé, Manikánsabe íre iwíáh íwíáhia peh mó naneqsabéiwíáh íwíáh atáh kéwé, mó aníné ahre weh abario kewé,wehga áwáhu weh sobaruqnahbaruro kewé Manikánkawahnah wahnahnirabeq íre awaq mianeherawoe. 10Aebókéwé, mó kené ménsámehnsánsabe sigárá pabeki kewé,píah néra múguwahgu aruqaruro kewé, mó keyábé péheéhwéh arítáh kéwé,mó kenéménsámehnsá pehipimeyáhkéwé, mina tahnsa áhbábáq aruqaruro kewé Manikánkawahnah wahnahnirabeq íre awaq mianeherawoe.

11 Menahmé ite táhmaro mina tahnsa ké míarowe.Míarowana Manikánka ite pabeq paberaitena, Néneanimárí míáhwe aitáráire. Itega itene Wahnah Sísa

1 Kórína 6:12 17 1 Kórína 6:17Karáhénsabe aiq pútare atárótaq Manikáne Awankaitene ahbabáq kaqiuwena itene irupipeq kaweraitáráitaqManikánka itensabé, Kaweqtaq míáhwe aitáráire.

Itene inonkame Manikáne Awane nah puaq mó kené ahreweh abariiyeho i ehwéhne.

12Manikánka íre ahqáho aitárái sansá aiq miraorahugeirareme aiq pútaq iwíáhowe. Peh moke miraorahúnasansánká íre séhréh aitahráhire. Minayabe mó sansánkáíné saiqnariehnehoéna pehwehrue míanie.

13 Itega pabeqme ehwéh irareme, Táhutahuqme iteneirupipeq iyahbankire nanere éq minayabe Manikánkaitene ayahba mirarowe ewe. Itene ayahbame tópahmewe nanere éq minayabe Manikánka tópah kirahnoatéhre ewe. Mi ehwéh aiq pútaq ehwéhnirana pehmókake Manikánka táhutahuqkakáq itene inonkankakáqparabaruankéhe. Mina inserah mó kené ahre weh abari-igeheéna Manikánka itene inonka miraroo? Írakaumo.Itene inonkame itene Wahnahne anonka mire. Wenesánsá miraigeheéna itene inonka mirarowe. 14 Manikápágege aní púana itene Wahnah Sísa iriwe oganúq aton-serah ite moq iriwe oganúq itankéhe.

15 Itene inonkataq moke kéh náneqmarí Sísa Karáhénenaneqmire. Minawé aiq ahtebaho? Itene inonkamemokeinonkataq kéh náneqme Sísane naneq púaq árahue iteneinonka ahbabáq ininsó sienéhnkono? Írakaumo. Anotah-taq ahqáho uge. 16Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,Weh ahre peh morá áú tahnsa úkigehe ire. (Stat 2.14)

Minayabe arega ahbabáq ini abariónaga wereq ar-ereqne íú peh morá áú tahnsa úkire. Minawé aiq ahte-baho? 17 Itene Wahnah Sísareq mía míaonaraq arereqSísareqne iwa peh morá áwá tahnsa úkire.

1 Kórína 6:18 18 1 Kórína 7:618Mó kené ahreweh abarié sansa pehragahro. Ahriahri

mi sansánirarabeq móbeq míáhro. Moke mó ahbábáqméíre wewene anonka ahbabáruwiahráhire. Mó kené ahreweh abarii anímé wewene anonka ahbabáruwíéhre.

19 Manikánka Wenawa iteba eqmatairana iteba míamíainsabé amahnága arene anonka wene nah mire. Mi-nawé aiq ahtebaho? Arene anonkame íre arebataq arenewíre. Írakaumo. 20 Insahwé aitanieéna Manikánka an-otah apéqtáté paiqmarowe. Aiq paiqmaronsabe iteneinonkankakáq Manikánsabe iwíáh íwíáhoro.

7Poraga wehké sansánsábé irarú ehwehne.

1 Itega sehiranue kasenuro ehwéh teiníboq írátíáhro.Ahre íre mera peh míéh ánímé aiq kawerire. 2 Íreahreakáq ánínká mó kené ahre abariínehboq we ahremeyankéhe. Ahrari wehkinkehe.

3Wehne anonkame íre webataq wene anonkamire. Mi-nayabe arene ahrega, Máho ínah íre ahqáho ato. Ahreneanonka moq íre webataq wene anonka mire. Minayabearenawehqka, Máho ínah íre ahqáho ato. 4 Ahregawewene anonka íre wahnahnire. Írakaumo. Peh wenawe-hqkawahnahnatéhre. Mina inserah awehkawagáweweneanonka íre wahnahnire. Írakaumo. Peh wene ahregawahnah atéhre. Minayabe arene ahreyabé arenawehqs-abe íre ahqáho ato.

5 Ite weh ahre morá íwíáhéta kawerue púreroyeheiwíáhéta awehriéta peh míayehe irataqmé aiq kawerire.Púrerira tanáhráq parabagínaraq mó íre ahqáho ato.Owainawankamó aní abarié iwíáh atehnehboq íre ahqáhoato.

6Ahre meyo éhwéh íre teiúge. Ahreyabé awina anínkáiwíáhue meyankéhe. Séhréh aiteyabe mah ehwéh teiúge.

1 Kórína 7:7 19 1 Kórína 7:147 Moke mó ke íné tahnsanue míáhtáq tahirí aiq kaweriirino. Peh Manikánka ahre meweyabe mó aní mó iwíáhatena mó aní mó iwíáh atena aruqarurire.

Íre túbáh agorahotaq ahre meyáhro i ehwéhne.8 Mahbigaunseq ahrarigaunseq kéweinínsónseqsabé

mahraruge. Íné íre ahreakáq ání múge. Ite íné tahnsamíéhrataqmé aiq kawerire. 9 Ite íre peh míahrahi-rataqmé ahre weh meyáhro. Mahbiga, Ahreyabé níreirana ahrariga, Weh kéreyabe níre ire. Mó kené ahre wehabariiyehboq arerene ahre weh airaiq meyáhro.

Arenawehq auwéhneho i ehwéhne.10Ahreakáq wehakaq kéyábé mahraruge. Ánáhkawagá

awehkawa íre auwo atóge. Mahnawé íre ínénéneehwehne. Írakaumo. Itene Wahnahnka aiq irarire.11Ánáhkawagá wenawehq auwahnaraq mó wehkínehboqpeh míankehe. Áúwátái wehbá kouwekue insahwé atah-naraq aiq kawerire. Awehkawagá wene ahre airaiqáúwéhneho.

Nánuwehq kéraníe ínaraq awehkawagá áúwéhneho iehwéhne.

12 Mó keyábé peh ínénéne iwíáhu ehwéh teínie. Íreitene Wahnahnka tení éhwéh peh ínénéga iwíáhénamahraruge. Awehkawawé Sísa tagaríéh áníniranaánáhkawa Sísa íre tagaríéh ínínká, Nánuwehq kéraníeínaraq awehkawagá áúwéhneho. 13 Ánáhkawa Sísatagaríéh ínínirana awehkawa Sísa íre tagaríéh wéhgá,Néne ahrereq míanie ínaraq ánáhkawagá áúwéhneho.

14 Ánáhkawagá Sísane sánsá sehgieyabe Sísa íretagaríéh áwéhkáwágá wene ahre íre auwena wenesánsá tagéna kaweqtaq míahrahire. AwehkawagáSísane sánsá sehgieyabe Sísa íre tagaríéh ánáhkáwágá

1 Kórína 7:15 20 1 Kórína 7:22wene weh íre auwena wene sánsá tagéna kaweqtaqmíahrahire. Minayabe arene ahrega, Arereq míanieínaraq áúwéhneho. Arenawehqka arereq míanie ínaraqáúwéhneho. Íre áúwéhrataq itene animárí moq kaweqtaqmíahrahowe. Kaweqtaq míahrahi ehwéh péhe éhwéhtahirímé itene animárí Sísa íre tagaríáh ké míáh irino.

15 Wehgabópoq ahregabópoq Sísa íre tagaríéhánínéna wensabé nuwahriehre éna pokinie ínaraqmépeh áwé tagahro. Manikánka itensabé, Pehwehruemíáhro aitéhnsábé itene iru ukiq itankeheéq mi anínkápokinie ínaraqmé peh áwé tagehrataqmé aiq kawerinae.16 Arenawehqka arereq míéhnsábé mókake wega Sísanesánsá sehginabirapómo. Arega íre tagariahne. Areneahrega arereq míéhnsábé mókake wega Sísane sánsásehginabirapómo. Arega íre tagariahne.

Manikánka ite saraq íátái arámbéhrí sehgíóro i ehwéhne.17Maniká iteneWahnahnka ite omaq itena wene aram-

behri saraq íátáire. Saraq íátái arámbéhrí kawerue se-hgíóro. Sísa tagaríáh ké íwáhnorutaq mah ehwéh teiteinuge. 18Manikánka are íre áhraburai tanáhráqmókegáarene áú amurúrutonsabé ayehitéhnehboq anetaníboíwíáhúno. Manikánka are áhraburaitaq arene áú íreamurúrutonsabé amahnága mi sansánsábé arutaboirine-hboq pehragáhno. 19 Arene áú amurúrutonsabé pehabehq míre. Anetaníbo íwíáhúno. Arene áú íre amurúru-tonsabéákáq anetaníbo íwíáhúno. Peh Manikánka se-hgíóro ú ehweh sehgíónsábé anotah sansá míre.

20 Manikánka áhraburaitaq miraurona arámbéhrí mi-raúno. 21 Manikánka áhraburaitaq mó aníné aram-behriga are saiqnariarairo? Minayabe iwíáh kikirineho.Arene marakóipeqté wáhnáhnká soraq auwena pokúnoatahnaraq pokinkehe. 22 Maniká itene Wahnahnka

1 Kórína 7:23 21 1 Kórína 7:31are áhraburai tanáhráq mó aníné arambehriga aresaiqnariarairana Sísa itene Wahnahnka arene ahbabáqkaqauwátáinsabé wega soraq áúwéh ání tahnsa míahne.

Wega áhraburaitaq pehipi míaronana Sísa Karáhénearambehriga amahnága are aiq saiqnaríéhre. 23 Weneanimárímíageheéna Sísaga anotah apéqtáté paiqmarowe.Paiqmaronsabe peh wehuke suwahbeh sansá miraiiyeho.Peh Maniká awahbeh sansá miraoro. 24 Néne iyahnaboanímáríno, Manikánka ite íáhraburaitaq mirauro arám-béhrí miraéq Maniká Iteriboreq mía míaoro.

Poraga mahbigaunseq ahrarigaunseqsabé teriu ehwéhne.25Mahbigaunseq ahrarigaunseqsabé mahraruge. Itene

Wahnahnka mah ehwéh terio íre tenírana peh ínénégaaiq pútaq ehwéhnéna iwíáhue teiúge. Wega íné séhréhaintéhranawene arambehrimira aruqaruruge. Minayabenéne ehweh íráhro. 26 Íre kaweq sunúq áhníbórá sinains-abé ahremeyaníe íwíáh, wehkinie íwíáh súáhro. Mi iwíáhsúéhrataqmé aiq kawerire íwíáhuge.

27 Ahreakáq míéhnaraqmé áúwéhneho. Íre ahreakáqmíéhnaraqmé ahre meyaníe íwíáhineho. 28 Arega ahremeyéhnaraq minawé íre ahbabáriniewóne. Arega wehki-naraq minawé íre ahbabáriniewóne. Ahre meyéhra kegámah marákóráq mé tanahráq sirupipeq umeh aginawire.Itene irupipeq umeh agínehoéna teiúge.

29 Néne iyahnabo anímáríno, mah marákóípéq métanahráq aiq parabaginaire. Sísa tuina tanáhráq áh-níbórá sinaire. Minayabe ahre mero keo, íre ahreakáqké tahnsa míáhro. 30 Ibisah keo, íre ibisah ke tahnsamíáhro. Iru eyoyóo keo, iru íre eyoyóo ke tahnsa míáhro.Ménsámehnsá paiqmaq paiqmaro keo, íre ménsámehn-sánkakaq ké tahnsa míáhro. 31Mah marákóípéqté sánsá

1 Kórína 7:32 22 1 Kórína 7:40parabaginai puaq áhnte mensáméhnsánkákáq kéo, iteneménsámehnsánsabe irutaboiriyeho.

Iwíáh kikiriyeho i ehwéhne.32 Ite iwíáh kikiriyeho éna mah ehwéh teiúge.

Íre ahre merai ánínká Maniká wene Wahnahnearambehri kawerue sehgieyabe iwíáhire. 33 Weneahrega kaweróne atankeheéna ahre merai anínká mahmarákóípéqté náneqsabé iwíáh íwíáhire. 34 Minayabewe mó iwíáh mó iwíáhire. Sísa tagaríéh áhrárígáiwíáhéna, Néne ninonkakakaq néniwankakaqmékaweqtaq míanieéna Maniká áwúge éna Manikáwene Wahnahne arambehriyabé iwíáh íwíáhire.Wenawehqka kaweróne atankeheéna wehakaq ínínkámah marákóípéqté náneqsabé iwíáhire. 35 Págegesansánká saiqnariankeheéna íre teiúge. Írakaumo. Pehséhréh aitanieéna mah ehwéh sehiranue teiúge. ManikáiteneWahnahnsabé webataq iwíáh íwíáh ateq wene sánsákawerue sehgigeheéna sehiranue teiúge.

Wene ahre aráríyábé éhwéhne.36 Wene ahre aráríyábé arutaboiréna abariinie íwíáh

aruqaruri anímé ahbabáratehnehboq airaiq meyankéhe.Wega airaiq meyahnawe íre ahbabárinae. 37 Weweneanonkataq kawerue wahnahnorahi mahbígá, Ahre íremeyaníe íwíáhínaraq aiq kawerire. 38 Wene ahre arárímeyéh ánímé kawerire. Ahre íre meyéh ánímé anotahkawérire.

39 Wenawehq oga míahnaraqmé mi inínkáawehkawareq mía míaigehe. Sísa tagaríéh ínínéawehkawa pukínaraq we mó Sísa tagaríéh ání kérankéhe.40 We mó Sísa tagaríéh ání kérahnaraqmé aiq kawerire.We peh kéweiní míahnaraqmé anotah kawérire.

1 Kórína 8:1 23 1 Kórína 8:7Mahnawé ínénéga iwíáhuge. Manikáne Awanka mahiwíáh aintehrámo. Wega mah iwíáh aintéhre íwíáhuge.

8Poraga titirue nárie naneqsabé irarú ehwehne.

1 Péhepehe maníkánsábé titiro naneq nanehnkono éqínénsabe kasenurowe. Mó aní mó anínkáue minayabeíné aiq ahtebóge eme aiq pútaq ehwéhnowe. Aiq ahte-boge íwíáhome saiyo sansane. Peh morá mó anínsábéirutaboirúnaga séhréh aitahráhi sansáne. 2 Íné mokeahteboge íwíáhi anínká íre anotahtaq ahtebehrana weneahtebeh sansa íre awehrare. 3 Manikánsabe arutaboirianímé Manikánka we tagaríéhre.

4 Péhepehe maníkánsábé titiro naneq nanehnkonoue kasenuronsabé teiúge. Ite tagarionawe péhepehemaníkámé íre aiq pútaq nanere. Peh abehq píkísáhtahnsane. Íre áhnte maníkámárí míáhwe. Írakaumo.Ite tagarionawe Manikámé peh morá ánínéna webataqManiká míre. 5 Mó kegá mahraréra, Íópeqkákáq mahmarákó márákóípéqkákáq áhnte maníkámárínseq wah-nah anímárínseq míáhwe ewe. Ite tagarionawe miehwéhmé íre aiq pútaq ehwéhne.

6 Maniká Iteribo peh morá ánínéna webataq Manikámíre. We moke mirarena wene animárí míageheéna itemoqmirarowe. Sísa Karáhéwéwepehmorá ánínéna iteneWahnah mire. We moke mirarowaq amahnága séhréhaitéhnsábé oga míone.

7 Mó kegá Maniká éhweh íre ahtebahwe. SegaSísa íre tagariarotaq péhepehe maníkáné sánsá aiq se-hgirowe. Aiq sehgironsabé amahnága mi naneqsabétitiro tahutáhúqmé íre nah nanere éra áhwára áhwáraiwíáhowe. Mina tahnsa íwíáho kegá mi tahutáhúqnehrataq, Mi tahutáhúqká ite ahbabáraitéhre íwíáhowe.

1 Kórína 8:8 24 1 Kórína 9:48 Itega táhutahuq nahnayabé Manikánka kawerai-

tankéhbo? Írakaumo. Wega awehrio keyábé íre ehweharítéhre. Nah keyábé kawerowe íre arítéhre. 9 Ite iuwah-beh tahutáhúq naneheqmúne irataqmé áhwára áhwáraiwíáho kegá ite tagéra ahbabáriyeho. Itega nehrataq móke ahbabáriyehboq kawerurero.

10Are ahtebáhna anínká péhepehe maníkánsábé árótunahtápéq míéhnaraq titiro tahutáhúq nehnana áhwáraáhwára iwíáhi anínká are tagéna íné moq nanie íwíáhin-abomo. 11 Wega aiq pútaq sansá peh ákáhtaq ahte-behnsabé náhnaraq wene arupipeq íre kaweraginae. Areahtebia ánínká miraónaga mina áhwára áhwára iwíáhianí anotahtaq íre kaweratanae. Sísa Karáhéga mi anínéahbabáqsabeákáq pukúwe.

12 Áhwára áhwára iwíáhi aní ahbabáratahna puah SísaKaráhé moq ahbabáq atahne. 13 Ínéga nahnayabé móSísa tagaríéh ánínká íné tagéna ahbabárínaraq mina írekawerinae. Minayabe mó Sísa tagaríéh ání ahbabáqatéhnehoéna mi tahutáhúq ahriahri awehrinie.

9Poraga wene arambehriyabé móne íre meyonsabe iwíáh

íwíáhú ehwehne.1 Itega néne sansa aiq tagaríáhwe. Mó naneqka íné íre

saiqnaríéhre. Írakaumo. Wene arambehri mirainkeheénaManikánka eqmaq núwátái mino. Sísa itene Wahnahaiq tagarau mino. Sísa itene Wahnah éhweh teíátáutaqwensabé aiq pútare atáró mino. 2 Mó kegá iwíáhome,Manikánka íné íre eqmaq áúwátáire íwíáhowe. PehiteneWahnah éhweh teiátáugaq aiq pútare atárónsabé itetagaríáhmé Manikánka íné eqmaq núwátáire.

3Mó kegá ehweh aintéhrataq mahrarinie. 4Manikánearambehri miraunsabé wehukega íné kirabo aintáhmé íre

1 Kórína 9:5 25 1 Kórína 9:12kaweq sansápo? Írakaumo. Kaweq sansáne. 5Manikánearambehri miraoneheéra Sísa ábáqmarinseq Pítareq móeqmaro kereqka ahtapeq nogótáq sene ahreronká sekéríráhwe. Ínéga moq mi sansá mirautaq tahirímé kaweqsansáne íwíáho irino.

6 Mó kegá Manikáne arambehri miraome pehipikiraboowe. Peh morá ínéreq Páhnábásareqka itene tópahpaiqmarayeheéta arambehriúye. 7 Sene kíápéténinearambehri miraoneheéra sóntía kegá ahtapeq nogótáqíre seyenemóneraté pehwahbamonéráté tópah paiqmaqpaiqmaro mino. So uqmatai anínká táhutahuq nerakéhtáq mewe naruq naruri mino. Sipisípiq wahnahnianínká mi kané náhnano naruq naruri mino.

Ite séhréh aitera íwáhnoro ke kirabooro i ehwéhne.8 Ínéga peh wehukene sansá iwíáhéna mi ehwéh mi-

rarire íwíáhiyeho. Írakaumo. Naho Manikánka Mósísiiwíáh atowana wega minayabe sehiranue mahraréna,9 Káhoga arambehriitaq wene áwéhipeq náhgáq

táhrareho. Mi kanká arambehrii puanaarupibiínaraqmé pehipi táhutahurinkehe úwe.(Lo 25.4)

Manikánka peh káhoyabé arutaboiréna mi ehwéhirarúwo? Írakaumo. 10 Itensabé iwíáhéna irurú mino.Itega mina tahnsanigeheéna irarúwe.

Sonsoréh ánínká, Mókake sotápéqté táhútáhúq mewenanieéna arambehriire. Wereq we séhréh atéh ánínseqkanayeherawoye. 11 Wehukega ayu uqmarera anehe misotápéqté tópáh nahnserah itega Manikáne ehweh teiteinúye. Tei teinúyansabé itene ehweh íráh kégá kiraboaitéhrataqmé kaweq sansánoneheqmóe. 12 Itega mó kekirabouro puaq itenkakáq kirabourotaq tahirímé anotah-taq kawerowe urauya irino.

1 Kórína 9:13 26 1 Kórína 9:20Kirabo aitáhro íre teiátáúye. Iteba pehipi míarauye.

Itensabé abiahnsanéq Sísa Karáhéne kaweq ehwéhnsábéanetaníbo íwíáhiyeho éta kirabo aitáhro íre teiátáúye.13 Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhtápéq arambehriokegá mibeqté táhútáhúq mewe nahwe. Minawé tagaríáhmino. Mitaq titiro tahberaq arambehrio kegá mi naneqpehgáriqmewenahmino. 14Mina inserah Sísa iteneWah-nahnkamahraréna, Kaweq ehwéh íráh kégá se síwáhnorokené sinonka séhréhorahi naneq nárigéhe ire.

15 Ínéga itene táhutahuq pehipi íre merauge. Mókakeíné pehipi kirabo aintageheéna sehiranue teiugo?Írakaumo. Nirupinsabé pukonaraq íre ineh inehinie.Íné ineh inehutaq tahirímé ínéga pehipi íwáhnorusansánsábé íre iwíáh íwíáhorahu irino. Mó kegánéne iwíáh íwíáhu sansá sabi núwého. 16 Manikánekaweq ehwéh tei teinunsabé kaweq aní múge énaiwíáh íwíáhininkono? Írakaumo. Manikánka koreriterinúno aintáráinsabé íné kaweq aní múge ue íre iwíáhíwíáhorahuge. Mi kawéq éhwéh íre teriasa ehiya míótáqtahirímé anotahtaq íre kaweru irino. Kaweq ehwéh teriterinu arámbéhrí íre suaníe.

17 Ínénéga iwíáhue miraurautaq tahirímé ápeq meyóirino. Íre ínénéga iwíáhurauge. Manikánka ko-reri terinúno aintáráinsabé pehipi mira aruqaruruge.18 Minayabe aneq apéq meyaninkono? Mó teri terinokegá ápeq meyáhnserah íre uge. Kaweq ehwéh pehipi teiteinunsabé niru eyoyóue nirutaboirume néne ápeq míre.

Porawe áhnte ke séhréh arítéh áníne i ehwéhne.19 Mó kegá íné íre saiqnaríáhwe. Áhnte kegá Sísane

sánsá sehgigeheéna sene arambehri aní tahnsa míóge.20 Asiu kegá Sísane ehweh kawerue irera sehgigeheénaseba míarautaq sene sánsánurauge. Mósísiga sehgíóro úehwehnká íné íre saiqnaríéhre. Íre saiqnaríéhrara Asiu

1 Kórína 9:21 27 1 Kórína 9:26kemi ehwéhnsábé iwíáh íwíáho puana sebamíarautaqmiehwéh íre anterutauge. Asiu kegá Sísane ehweh kawerueirera sehgigeheéna mi ehwéh íre anterutauge. 21Nahnsoke Mósísine ehweh íre sehgíó ké wóe. Minayabe nahnsokereq míarautaq se tahnsá ména íné moq íre sehgirauge.Írakaumo. Manikáne ehweh íre susa Sísa Karáhéne ehwehsehgíúge. Nahnso kebá míarautaq sega Sísane ehwehkawerue irera sehgigeheéna Manikáne ehweh íre anteru-ena peh mi kené sánsánurauge.

22 Sísane sánsá áhwára áhwáraue sehgíó kébá mía-rautaq sega órirane iwíáho sansá pehipi íre anterutauge.Sega Sísane ehweh irera kawerue sehgigeheéna sene órirasansa pehipi íre anterutauge. Mah kehiná kéhíná suwah-peq míarautaq mi sansá miraurauge. Sega Sísansabéaiq pútare atageheéna miraurauge. Manikáne kaweqehwéh sehgigeheéna mi sansá mira aruqaruruge. 23Miraaruqarurunsabé Sísansabé aiq pútare atáh kéreq ínéreqneirupipeq eyoyóire.

Kagai apéq náinkeheéq Manikáne sansá tauntahunue seh-gioneheqmúne i ehwéhne.

24Ábáhro tanahráq áhnte kegá árésísiue peheráhnotaqpeh morá kótaiki anínká ápeq meyéhre. Mina inserahManikánka ápeq náinkeheéq wene sánsá tauntahunuesehgíóro. 25Kótaikoneheqmúne íwíáho kegá sene sinonkapágegeinkeheéra túbáh aginie íwíáh suera peh ahriahritauntahunue arambehri aruqarurowe. Peh kambarékiapéq meyaneheéra tauntahunowana Manikánka náinaapéqmé peh ahriahri kagainawire.

26 Ínéwé Manikáne sansá íre múguwahguue sehgíúge.Árésísi kiotaiki anínká íre mibeq tagia móbeq tagénapehbeheráh pokinserah tauntahunue sehgíúge. Tobehianínká wene ayahnkara íre mobeq subisa peh tábúsoqme

1 Kórína 9:27 28 1 Kórína 10:7wehukéníné anonka subínserah Sísane arambehri tábúso-qme arambehriuge.

27 Ínéga mó keyábé, Sísane sánsá tauntahunue se-hgíóro uraunsabéManikánka íné nuwehnehboq íre túbáhaginie. Peh kaweq sansá tábúsoqme sehginieéna néneninonka kawerue wahnah wahnahnuge. Néne ninonkapágegeinieéna tauntahunue arambehriuge. Ínéga kagaiapéq meanieéna tauntahunue arambehriuge.

10Íre kaweq sunúq sínaraq ite Sísane sánsá súého i ehwéhne.

1Naho itene igaqnaréhga Mósísi kérówe. Sega miraun-sabé iahreraq kankeheéna teiúge. Sega abatapi nogú-taq írábúyá akariuriowe. Sega írábúyá anehe karage-heéna Manikánka mi irábúyá omaq atowe. Manikánkaiwíáh aritowara sega Káhtore Waní kéráwégue seberae-béq pokuwe. (Kisim Bek 13.21-22,14.21-29)2 Sega írábúyá akariuriotaq nogútaqkakáq KáhtoreWaní kéráwégue seberaebéq pokutaqkákáq sega wánímeyónserahnéra mitaq nogera Mósísi kérera wenkahnáhúkuwe.

3 Manikáne Awanka íópeqté tópáh náriuwara ómiganowe. 4Wega ótaq sansánútaq wání arahno ebahpipéqtésúwana náriuwara nowe. Mi ebáhmé Sísa Karáhée. Segapokutaq mi Ebáhnká sereq moráráq pokúwe. 5 PokúwaraManiká sene sánsánsábé íre awahbó púara abatapi nogú-taq puku pukuéra sene sinonka abatapinue mibeq móbeqkowe.

6 Sega ahbabárunserah itega miraiyeho éna Manikáneehwehnka tei teinire. Sega ahbabáq naneqsabésirutaboiru serahniyeho. 7 Táhmaro mi kegá péhepehe

1 Kórína 10:8 29 1 Kórína 10:13

maníkánsábé iwíáh íwíáh atónserahniyeho. Segamiraunsabé Manikáne ehwehnka mahraréna,Ísara kegá tútuue méra táhutahuréra irigéra ábáhréra

nahnso kené sansanéra mó kené weh ahre abari-uwe ire. (Kisim Bek32.6)

8 Sega mó tanáhráq ahbabáréra áhnte kegá mó kenéahre ahrari abariunsabe Manikánka abiahnsa aritenakamah ariuwara peh íregáritaq wehuké 23 táhúséni(23,000) wehuké peh morá wéhékáh pukuwe. Sega mirauserahniyeho. (Namba 25.1-9)

9Mó tanáhráq táhmaro Ísara kegá sene wahnahnsabé,Árahono éra wensabé éhruruunsabe Manikánka weheomaq atowana éhruruu ke pówara pukuwe. Sega éhruruuserahniyeho. (Namba 21.4-8)

10Mó tanáhráq táhmarogaManikánsabe abiahnsa ateraehmuniq éhmúníruwana Manikánka íópeqté ánínsábé,Márunsubiq suo atowana mi ke márunsubiq suowe. Segaahbabáru serahniyeho. (Kisim Bek 16.2)

11 Manikáne ehwehnka sene ahbabáq teíre. Sega ah-babárunserah itega moq miraiyeho éna teíre. Amahnágaanehe tanahráq sinainsabé itega kaweqtaq mía míaige-heéna teíre. 12 Íné kaweqtaq ména págegeue iriwemíóge íwíáhóna aníno, inahsubínehboq áwéh panantagí-nah págegeue iriwe míahno. 13 Áhwáré naneqka írearebataq areba sire. Írakaumo. Mah kehiná kéhínápá sire.Áhwáré naneqka ite íre saiqnariankeheéna Manikánkawene omasa éhwéh ahreraq matawéna ite séhréh ai-tankéhe. Wega séhréh aitena kaweq ah sokogi ainkéhe.Wega ite págegeue míageheéna séhréh aitowana áhwárénaneqka ite íre saiqnarianawire. Ahbabáqka moq ite íresaiqnarianawire.

1 Kórína 10:14 30 1 Kórína 10:22Owainawansabé titirue náríé náneqme pehragahro i

ehwéhne.14 Néne iyahnabo anímáríno, péhepehe maníkánsábé

iwíáh íwíáh ate sansa pehragahro. 15 Itewe ahtebia kémíáhnsábé teiú éhwéhnsábé iwíáhue tagahro. 16 Sísaitene ahbabáqsabe pukúnsabe iahreraq kéh tánáhráqitega káhpuipéqté wánínsábé meyone. Mewe nahnayabéitene Wahnahnsabé kaweróne ateq Sísa Karáhéne ko-rahq tunsabe itene ahbabáq kaweraitéhre íwíáhúne. Mitanáhráq itega tópah* keqme nahnayabé Sísane anonkakamahúnsabe itene ahbabáq kaweraitéhre íwíáhúne.17Mira íwíáhéq morá ké tahnsa míone. Itega keqme nónatopáhmé peh morá tópáh púaq ite áhnte wehuké méqmorá ké tahnsa míone.

18 Asiu kené sánsánsábé iwíáhoro. Sega tahber-apeqté titirue náríé náneq nahtaq Manikáne tahbepuara mi tanáhráq sega wensabé aiq pútaq iwíáh íwíáhatáhwe. 19 Teiú éhwéhnsábé aneq iwíáhonehnkono ewo?Péhepehe maníkámárí íre oga míáh náneqmaríne. Minaneqmarí titirue náríé náneq íre Maniká náwé náneqtahnsáne. 20 Írakaumo. Nahnso kegá titirue náríénáneq Maniká íre náwasa peh owainawamarí náríéwe.Owainawansabé iwíáh íwíáh atéhboq sensabé titiruenáríé náneq pehragahro.

21 Itene Wahnah pukú tanahráq iahreraq kéhkáhpúípéqté wánínkákáq owainawansabé iwíáh íwíáhatáh káhpúípéqté wánínkákáq moráráq neho. IteneWahnah pukú tanahráq iahreraq kéh tópáhnkákáqowainawansabé iwíáh íwíáh atáh tópáhnkákáq moráráqneho. 22Mirairataq Sísa itene Wahnahnka, Aneqsabé ínénuweq owainawansabé iwíáh íwíáh ataho éna abiahnsa* 10:16: Káríki ehwéhmé tópahme íre kéhre. Páréti kéhre.

1 Kórína 10:23 31 1 Kórína 10:30aitanawire. We anotah pagégé ání púaq itega we írekiotaikorahúna mino.

Ahriahri itegaManiká áwíq pankeraneheqmúne i ehwéhne.23 Mó kegá, Ite moke miraona naneq aiq kawerire

ewe. Peh moke miraona naneqka ite kaweqtaq méyabeíre séhréh aitahráhire. Moke miraona naneqka ite Sísakawerue kéreyabe íre págege aitahráhire. 24 Ite iuwahbehsansá pehipi miraiyeho. Peh itene iyahnabo séhréharitahráhi sansánoro.

25 Máhkétirapéqté táhútáhúq paiqmaréhrataq mahtahutáhúq aneq sansánia táhútáhúqpo ue íre kasenoro.†26Minayabe Manikáne ehwehnka mahraréna,Moke mah marákó márákóákáq mahtaq kéh náneqkakáq

itene Wahnahne náneq mire ire. (Lo 10.14; BukSong 24.1)

27Sísa íre tagaríéh ánínká itensabé, Táhutahuronehboqmáhoro ínaraqmé ite iuwahbáhnaraq kowe nahro. Wens-abé,Mah tahutáhúq eheqtepo ue íre kasenoro. Weganáwínáneq pehipi nahro. 28 Mó anínká itensabé, Mah awáqowainawansabé titirúna naneq náwúge ínaraq íre nahro.Mi awáqkáwé ite íre ahbabáq aitahráhire. Peh ite teí áníahbabáq atéhboq íre nahro. 29 Itega ahbabáq iwiáhowe íreiraruge. Írakaumo. Peh teí ánínká, Itega aiq ahbabároweíwíáhineho.

Mina tahnsa íwíáhi aní íre míahnaraq íné nuwahbehnaneq nahrahuge. Peh móbeq míéh áníné awehrii san-sánká íné íre saiqnariahrahi mino. 30Manikánsabe, Kaw-eróne atena mi tahutáhúq nahnara tagehra kegá árahueehweh aintagéhbo?† 10:25: Mó tanáhráq mó tanáhrárue mó kegá ménkámehnkáne awaqtitirue péhepehe maníká náwúwe. Náwera anehe máhkétirapéq mi awáqkobaiqmarówe. Mi awáqsábé Poraga Sísa tagaríáh kéyábé, Íre kasenéq pehipipaiqme nahro úwe.

1 Kórína 10:31 32 1 Kórína 11:531 Itega tópahnkakáq wánínkakaq nehrataq mó naneq

arámbéhrímirairataqManiká áwíq pankeraneheéqwens-abé iwíáhue kawerue miraoro. 32 Itega miraonka Asiukereq nahnso kereq Sísa tagaríáh kéreq ahbabáq arítéh-boq iwíáhue peh kaweq sansánoro.

33Ómimó kegámoke ínégamirau sansá kaweq sansáneíwíáhigeheéna mirauge. Íné nuwahbeh sansámé íre miraaruqaruruge. Íné tagah ke séhréh aritanieéna sensabéiwíáhéna peh kaweq sansá mirauge. Sega Sísane ehwehirera kawerue sehgigeheéna sensabé iwíáhéna mirauge.

111 Ínéga Sísa Karáhéne sansá sehgíúnserah ite moq néne

sansá sehgíóro.Poraga ayahqnonsabe irarú ehwehne.

2 Itega íné iahreraqmatawéqmoke íwáhnorurau ehwéhkawerue sehgíó púana itensabé iwíáh íwíáh aitóge. 3Móehwéh kawerue ahtebagehboq írátíáhro. Wehga weneahre wahnahnirana Sísa Karáhéga moke weh wahnahni-rana Maniká Iteriboga Sísa Karáhé wahnahnire.*

4 Sísa Karáhé wene Wahnah puana wehga púrerínaraqwene ayahqno íre akari atiankehe. Manikáne Awankaiwíáh atahna ehweh irarínaraq wene ayahqno íre akariatiankehe. Mi tanáhráq wene ayahqno akariaráhnaraqSísa Karáhé ayehitawinawire. 5Wenawehq wene wahnahpuana ahrega púrerínaraqwene ayahqno akari atiankehe.Manikáne Awanka mi ahré iwíáh atahna ehweh irarí-naraq wene ayahqno akari atiankehe. Mi tanáhráq wene* 11:3: Písíni ehwéh wahnahninsabéwé “het” kéhre. Písíni ehwéh “het”téhtaré áwáhé kéhre. Mó morá áwáhé itene ehwehme ayahqnone. Mó morááwáhéwé itene ehwehme wahnahne.

1 Kórína 11:6 33 1 Kórína 11:14ayahqno íre akariaráhnaraq wega wenawehq ayehitaw-inawire. Mi tanáhráqwene ayahqno íre akariaráh áhréwéayahra káúqsúéh áhré tahnsane. 6 Wene ayahqno íreakariaráhnaraq wene ayahra káúqsuankéhe. Ayahramoke káúqsue sansa ayehiteh sansáne íwíáhirataq ayahrapehragéq ayahqno akariaráhro.

7 Manikánka weh mirarotaq wewe tahnsá mirarowarawehga Manikáne anotah awíqkákáq Manikáne págegesansánkákáq sokigiowe. Minayabe wehga púrerínaraqwene ayahqno íre akariinkehe. Manikánka ahre miraro-taq wenawehqne áwíqkakaq wene págege sansánkákáqsokiginieéna akariinkehe. 8Manikánkawehukemirarotaqwega ahrene ayahnsatate weh miraroo? Írakaumo. Wegawehne ahwígara piruqme ahre mirarowe.

9 Manikánka ahreyabé iwíáhéna wehga séhréhatankeheéna miraroo? Írakaumo. Wega wehyábéiwíáhéna ahrega wenawehq séhréh atankeheénamirarowe. 10 Ahreronká sensuwehqsone ehweh kaweruesehgíónsábé íópeqté kégá tagagehboq mi inínsónkápúrerirataq sene siyahqno akari atiagehe.

11 Manikáne animárímé weh sebataq ahre sebataruemía míao sansámé Maniká íre awahbeh sansáne.Írakaumo. Ahrega wenawehq séhréh atahnana wehgamoq wene ahre séhréh ato aitéhre.

12 Téhwe Manikánka wehne ahwígara mewe ahremirarowara amahnága ahreronká ani maqmaq maq-marowara áhnte weh míáhwe. Manikánka moke kéhnáneq áhwárarowe.

13Ahrega wene ayahqno íre akaria Manikánsabe pehipipúrerínaraqmé kaweq sansápo? Iteitega mi sansáméiwíáhue tagahro. 14 Weh íre wahto ayáhrá kahnaraqminaga we ayehitanae. Itene sánsánká minayabe aiqsokigi aí mino.

1 Kórína 11:15 34 1 Kórína 11:2215 Ahrene íre wahto ayáhrá kahnaraqmé wene

ayahrame wene awahriq nanere. Wene ayahqnoakariinkeheéna Manikánka ayahra áwíre. 16 Ayahqnoakariare ehwéhnsábé suwahrieh keyábé mó íre teriníe.Mó sansá írakaunire. Itereq mó Sísa tagaríáh kéreqsabépeh morá mahna teiú sánsá kéhre.

Kórína kegá siahreraq ko táhútáhúq notaq íre kaweq san-sánu ehwéhne.

17 Amahnága mó ehwéh teiníboq írátíáhro. Itegamomiwíotaq mó ke séhréh arítéh sánsá íre miraia pehahbabárowe. Minayabe itensabé íre iwíáh íwíáh aitóge.Írakaumo. 18Mó anínká tenímé itega Manikánsabe iwíáhíwíáh ataneheéq momiwíotaq íre morá íwíáhia peh móiwíáh mó iwíáhéq mó keyábé abiahnsa arítáhwe teníre.Tení éhwéhmé aiq pútaq ehwéhpómo. Peh aiq pútaqehwéhne íwíáhuge. 19 Íre morá íwíáhirataq kaweq sansáábórarinkeheéq sío síoéq iwíáhue tagéq, Insega aiq pútaqsansá sehgiramo éq ahtebahrahowe.

20 Itegamomiwíotaq iteneWahnahpukúnsabe iahreraqkéh táhútáhúq íre tábúsoqme nahwe. 21 Itega mó keíre síwénunia peh apubúue wewene wewene táhutahuqnahwe. Miraonsabé pehgáriq tahutáhúq kéh kégásirupibiirara mó kegá píah áhnte nahnsabé múguwahguagowe. 22 Itene nahtapeq táhutahuréq naraho mino.Manikáne nahmé peh abehq nánere íwíáhoo? Itegamitaqséq tópah tabonah ke íre náríénsábé se siyehiteh mino.Aneq ehwéh teinínkono? Itega miraonsabé kaweroweaitanínkono? Ahqáho. Írakaumo. Itega mirao sansá írekaweq sansáne.

Sísaga párétiakáq sera anonkakaq we kéró ke náriuehwéhne.

(Mátíyu 26.26-29; Máhka 14.22-25; Árúka 22.14-20)

1 Kórína 11:23 35 1 Kórína 11:31

23 Itene Wahnahnka níwáhnorurai ehwéh íwáhnorénateiátáuge. Mahraue teiátáume Súrásaga Sísane naruokoweriro inókáhpéq itene Wahnahnka páréti mewena†24Manikánsabe kaweróne atena keqme mahraréna, Mah-nawé ninonka mire. Ite kaweraitanieéna ninonka Maníkaawena pukinie. Íné iahreraq matiagehboq amahnágamirau sansánoro úwe. 25Úwara sega páréti nowana Sísagakáhpu mewena monseráh sánsánéna mahraréna, Mahnahníáq sérá anome néne korahq mire. Néne korahqtuinaga o sansa áhwárankehe. Itega nehrataq ahriahri ínéiahreraq matíáhro úwe.

26 Itega mah ehwéh sehgíónká Sísa itene Wahnahnkaitene ahbabáqsabe pukúmé pahsúéhre. Itega miparétíákáq sera anonkakaq nahnka we pukúmépahsúéhre. Wega tuina tanáhráq mah sansá parabaginae.

Itene irupipeqté íwíáh ebeq iwíáhue tagéq anehe nanehe iehwéhne.

27 Sísa itene Wahnah pukúnsabe iahreraq kéhtáhútáhúq neh anínká íre iwíáhue tagéna pehipináhnaraqmé íre kawerinae. Mina tahnsa neh anínkáitene Wahnahne anonkankakáq korahqkakáqsábé írekaweratéh púana wega aiq mirainsabé anotahtaq kamahawinkéhe. 28 Náhna anínká wene arupipeqté íwíáhebeq iwíáhue tagéna anehe párétiakáq sera anonkakaqnankehe.

29 Náhna anínká itene Wahnahne anonkansabékawerue íre iwíáhéna pehipi náhnaraq wega mirainsabékamah awinkéhe. 30 Ite áhnte kegá mina tahnsanarutonsabé amahnága mareqmarerue awahreowe. Mótáhmaroga itene Wahnahne anonkansabé kawerue íreiwíáhia pehipi narutonsabé aiq pukurowe. 31 Minayabe† 11:23: Párétiwe Asiu kené tópahne.

1 Kórína 11:32 36 1 Kórína 12:6itega miraira sansá ebeq kawerue iwíáhue tagéq anehenahnaraq Manikánka ite íre kamah ainkéhe.

32 Manikánka mah marákóípéqté sánsá sehgíó kéehweh aritena íre kaweqtapéq suankéhe. Itene Wah-nahnka itene sánsá tagéna íre ábéreh sansáne íwíáhénakamah ainkéhe. Mókake íre kaweqtapéq eqmaq íúwéh-nehoéna itega ahbabáro tanáhráq kamah ainainire.

33 Néne iyahnabo anímáríno, momiwíue méq Sísapukúnsabe iahreraq kéh táhútáhúq nehrataq mónaneheraira keyábé iwíáhue síwénunue moráráq nahro.34 Manikánka kamah awinehboq arupibii anínká ebeqwene nahtapeq táhutahuraruena anehe momiwíorabeqpokinkehe.

Íné mó ehweh kéhre. Iteba konaraq mó áhwára áh-wárao sansá kaweraitaníe.

12Poraga Manikáne Awanka náina naneqsabé teí éhwéhne.

1 Néne iyahnabo anímáríno, Manikáne Awanka náinananeqsabé múguwahguéq áhwára áhwára iyehboq íwáh-norinie. 2 Ite tagaríáhmé itega Sísane sánsá íre tagari-arotaq péhepehe maníká íre ehwehnorahi naneqsabéiwíáh íwíáhue mi sansá sehgirowe. 3 Teiníboq kawerueírátíáhro. Manikáne Awanka iwíáh atéh ánínká Sísansabéíre éhruru atahráhire. Manikáne Awanseq íre mía míaianínká, Sísa néne Wahnah mire. We awahbeh sansásehginíe irarerahiro? Írakaumo. Wega íre irarerahire.

4 Manikáne Awame we peh morá ánínéna wega ínáneqmemó naneqmó naneq náíre. 5Maniká iteneWah-nah pehmorá ánínéna wene arambehriwe wega sainsúéhárámbéhrí mó naneq mó naneq arámbéhrí sainsúéhraqmiraúne. 6Manikáne arambehri miraúnayabé mó aní móarámbéhrí mó aní mó arámbéhríue miraúne. Maniká peh

1 Kórína 12:7 37 1 Kórína 12:13morá ánínéna wene arambehri kawerue miraigeheénaséhréh aitéhre.

7 Itega mó Sísa tagaríáh ké séhréh aritageheénaManikáne Awanka págege naneq ite mó aní mó anínuenáíre. 8 Wega mó aní iwíáh atéhrana peh Manikáneiwíáh púana ahtebia íwíáh pahsuahráhire. Wega mó anímó iwíáh atéhrana wene auranka íre tageh naneq wenearupipeq tagariahrahéna pahsuahráhire. 9 Wega mó aníiwíáh atéhrana mi anínká Manikánsabe anotahtaq aiqpútare atéhre. Wega mó aní págegeue séhréh atéhranaawahre keyábé púreq arítéhrara kaweragowe.

10 Wega mó aní págege atéhrana ótaq sansá mirao-rahire. Wega mó aní iwíáh atéhrana mi anínká írewewene iwíáh peh Manikáne Awanka iwíáh atéh éhwéhirarerahire. Wega mó aní iwíáh atéhrana mi anínkáowainawane awankakaq wehukene awankakaq saraq-suahráhire. Mó aní iwíáh atéhrana we kambare ehwéhirarerahire. Irarirana Manikáne Awanka mó aní iwíáhatéhranami kambáré éhwéh ahtebénawewene ehwehtaqpahsuahráhire.

11Manikáne Awa peh morá ánínéna mi pagégé náneq-marí náíre. Wewega iwíáhue mó aní mó naneq awena móaní mó naneq awena ue náíre.

Ite Sísane anonka tahnsá míone i ehwéhne.12 Wehukeníné anonka peh morá ánónkánirana áhnte

naneq kéhre. Mi naneqmarí kéhrana peh morá ánónkákéhre. Mina inserah moke ite Sísa tagariona kewé wenemorá ánónká tahnsa míone. 13 Ambanta wánípipeqkéhtáq wánínka moke ambantaipéq kéhnserahManikáneAwa peh morá ánínéna itene irupipeq séna mía míaire.Wega iteba mía míai puaq ite ómi Sísane morá ánónkátahnsa míone. Ite Asiu kereq nahnso kereq arambehri-raq saiqnaríáh kéreq arambehriyabé ápeq meyáh kéreq

1 Kórína 12:14 38 1 Kórína 12:22morá ánónká tahnsa míone. Ite págege anímárí míage-heéq wání ahriahri nónanserah Manikáne Awanseq míamíaúne.

14 Ite tagarionawe wehukeníné anonka íre peh moránáneq kéhre. Írakaumo. Wene anonkataq áhntenaneq kéh mino. 15 Aigáránká mahraréna, Íné íreayahnkara púana íné íre mah anónkáné aigárá múge itaqtahirímé anonkanka wene aigárá súéh iripo? Írakaumo.Anonkanka wene aigárá íre suahráhire.

16Wehukeníné ayahqnotaq kéh áhrégá mahraréna, Ínéíre aura puana íné íre mah anónkáné ahre úge itaqtahirímé anonkanka wene ahre súéh iripo? Írakaumo.Anonkataq kéh ahre íre suahráhire. 17 Anonka íre mónaneqkakáq peh aura kéhtáq tahirímé ehwehme árahueirahráh iripo? Anonka íre mó naneqkakáq peh ahrekéhtáq tahirímé árahue táhutahuq kaweq kunkúnire irariiripo?

18 Anonkame íre peh morá náneq kéhre. Írakaumo.Manikánka wehukeníné anonka mirarotaq weawahbónserah moke náneq mirarena kawerarowe.19 Wehukeníné anonkataq peh morá náneq kéhtáqtahirímé íre anonkanurá kéh irino. 20 Wehukenínéanonkataq áhnte naneq kéhrana wene anonka pehmoráe.

21Wehukeníné auranka wene ayahnkaransábé, Are íremíahnaraq tahirímé kaweqtaq míó irino íre irarerahire.Írakaumo. Wehukeníné ayahqnonka wene aigáránsábé,Are íre míahnaraq tahirímé kaweqtaq míó irino irar-erahiro? 22 Írakaumo. Wehukeníné anonkataq mó naneqpágege naneq kéhrana mó naneq mareqmareq naneqkéhre. Mi maréqmáréq náneq íre kéhtáq tahirímé weneanonka kaweqtaq kéh iripo? Írakaumo.

1 Kórína 12:23 39 1 Kórína 12:2923 Itene inonka mareqmareq naneqme sehikaranká

peraq inehoéq mi maréqmáréq náneq kawerue wahnah-núne. Itene inonka iyehiteh naneq mó kegá tagehoéqkawerue aneranerue akari atione. 24 Itene inonka iwíáhíwíáhúna naneq mina tahnsanue íre akari atione. Iteneinonka mareqmareq naneqkakáq iyehiteh naneqkakáqkawerue wahnahnigeheéna Maniká wewega iwíáhénamoke itene naneq mirarena kawerarowe.

25 Kawerarowana íre webataq webatarue kéhre.Írakaumo. Mina inserah ite Sísane anonka méq mó iwíáhmó iwíáhiyehboq peh morá íwíáhoro. Ite Sísane anonkamíáh púaq peh morá arerensabé iwíáh íwíáhinehboqmó keyábé iwíáhue we séhréh atéhoro. 26 Wehukenínéanonkataq eheqpopoq érínaraq wene anonka moke érire.Mina inserah ite Sísane anonkamíona puaqmó aní éritaqite moq ómi íérire. Mó kegá ite míonarabeqte ánínsábéiwíáh íwíáh atáhwaq itega moq wensabé iwíáh íwíáhúne.

Manikánka mó arámbéhrí mó arámbéhríue omaq sitéhéhwéhne.

27 Ite Sísa Karáhé tagaríáh ké wene morá ánónká méqmó aní mó anínue wene anonkataté náneq míáhwe.28 Sísa tagaríáh kégá wene sánsá kawerue sehgige-heéna Manikánka mó arámbéhrí mó arámbéhríue omaqsitéhre. Téhwe wega eqmaro ke omaq sitéhre. AneheméManikáne Awanka sokigi arí éhwéh pahsúáh ké omaqsitéhre. Mó anéhémé síwáhnoro ke omaq sitéhre. Ótaqsansá mirao kewé, awahre ke kawerarítáh kéwé, séhréharítáh kéwé, wahnahnarítáh kéwé, mó kehináné kam-bare ehwéh irare kewé, minawari Manikánka moke omaqsitéhre.

29 Sísa tagaríáh ké eqmaro kene arambehri ómiga íremirao mino. Manikáne Awanka sokigiarí éhwéh ómigaíre pahsúáh mino. Síwáhnoré arámbéhrí ómiga íre mirao

1 Kórína 12:30 40 1 Kórína 13:3mino. Ótaq sansá miraé arámbéhrí ómiga íre miraomino. 30Awahre ke kawerarite arámbéhrí ómiga íremiraomino. Kambare ehwéh iraré arámbéhrí ómiga íre miraomino. Kambare ehwéh ahtebéra seyene ehwehtaq pahsuearámbéhrí ómiga íre mirao mino. Írakaumo. Ómi kegámi arámbéhríárí moke íre miraorahowe. Peh Manikánkamó arámbéhrí mó arámbéhríue omaq sitéhnserah mi-raorahowe. 31 Manikáne Awanka náí náneq iwíáhuetagéq kiotaiki naneqmarí meyanéhe íwíáhéq minayabeirutaboiroro.

13Moke mó keyábé irutaboironehe i ehwéhne.

Kiotaiki sansánsábé teinie.1 Íné moke mó kehináné ehwehnkakáq íópeqté

kéné ehwehnkakáq irarenaraqmé mó keyábé írenirutaboirarítáhnaraqmé íné peh abehrání míanie.Táoyankakaq peroqkakáq subírana ehwehnirara íráhkégá anetaníbo íwíáhonserah ínéga mó keyábé írenirutaboirarítáhnaraqmé sega néne ehwehnsabé moqanetaníbo íwíáhigehe.

2Manikáne Awanka iwíáh aintéh éhwéh irarenaraqmémó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé íné peh abehránímíanie. Ínéga moke epéqté éhwéh ahtebahnaraqmémó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé peh abehránímíanie. Ínéga Manikánsabe anotahtaq aiq pútare atón-sábé sáwéhyabe, Móbeq agúno atáhnaraqmé mi sawéhmóbeq agínaraq mó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmépeh abehrání míanie.

3 Moke néne ménsámehnsá tabonah ke náríénaraqsensabé íre nirutaboirarítáhnaraqmé tabonah ke náríé-naga íre séhréh aintankéhe. Sísane sánsá sehgíúnsábémókegá íné táhtoqmeninonka iraipéq nuehrana tabikonaraq

1 Kórína 13:4 41 1 Kórína 13:12sensabé íre nirutaboirarítáhnaraqmé ínégamiraonaga íreséhréh aintankéhe.

4 Mó keyábé arutaboirarítéh ánínká íre áyátia pehuwaresa áníne. Wega mó ke kaweraritena se matíáhnáneqsabé aigárá íre pabekire. Írakaumo. Wega, Íné ano-tah aní múge íre iwíáhire. Wega wenáwíq íre pankeréhre.

5Arutaboirarítéh ánínká íre ahbabáq saiyo aníne. Wegapeh morá wewensabé íre iwíáh íwíáhire. Wega íre apub-úue abiahmáréh áníne. Mó kegá we ahbabáratáhnsábéíre iwíáhi aníne. 6 Arutaboirarítéh ánínká ahbabáqsabeíre iwíáh íwíáhia peh aiq pútaq sansá kaweq sansánsábéiwíáh íwíáhire.

7 Arutaboirarítéh ánínká íre kaweq sunúqkákáqkawerue arambehrire. Wega Manikáne ehwehnsabéahriahri aiq pútare atéh áníne. Manikáne omasaéhwéhnsábé mirainawire íwíáhéna kawerue áwénunire.Wene arupipeq umehi tanáhráqkákáq íre túbáhagiaManikáne sansá peh tábúsoqmeambubu atawéna sehgíre.

8 Itega mó keyábé irutaboirarite sansamé íre parabago-rahire. Írakaumo. Manikáne Awanka iwíáh aitéh éhwéhirare sansá parabaginawire. Manikáne Awanka iwíáhaitéhraq kambare ehwéh irare sansá parabaginawire.Kawerue ahtebé sansá parabaginawire. Peh morá mókeyábé irutaboirarite sansamé íre parabaginawire.

9 Amahnága ite peh ákáhtaq ahtebóne. ManikáneAwanka iwíáh aitéh éhwéh peh ákáhtaq ireq irarerahúne.10 Aiq pútaq naneq sínaraq moke amahnága ahtebónananeqmarí parabaginawire.

11 Íné káriq anímíarautaq káriq anímárínká ehwehnéraiwíáhéra mira onserah sansánurauge. Anotah aní úku-rautaq káriq aníné sánsá sutauge. 12 Wehukenínkásunkíkíri nahupéqté timanopipéq tagéna awankuraq íre

1 Kórína 13:13 42 1 Kórína 14:5kawerue tagehnserah amahnága itega Manikáne naneq-marí peh ákáhtaq tagahrahúne. Wehukenínká mó anínéauranabiah tagehnserah mókake itega Manikáne naneq-marí kawerue taganeheqmúne. Manikánka amahnága itemoke tagaríéhnserah mi tanáhráq itega we moq tagane-heqmúne.

13Manikáne ehwehnsabé aiq pútare atewé, Manikánkaite kaweraite tanahráqsábé áwénunéwé, mó keyábéarutaboiraritewé, mi sansátáró peh kagainae. Mó keyábéarutaboirarite sansanká mó sansátáré kiotaikire.

14Manikáne Awanka iwíáh atéhrana pahsúéh éhwéhne.

1 Mó keyábé irutaboirarite sansansábé ahriahri ano-tahtaq irutaboiroro. Manikáne Awanka náina naneqs-abé anotahtaq iuwahbehre íwíáhoro. Wega iwíáhaitéhraq Manikáne ehweh irareraho sansánsábé anotah-taq irutaboiroro. 2 Manikáne Awanka iwíáh atéhranakambare ehwéh irari anínká íremó keyábé pehManikáns-abe irarire. Mó kegá mi kambáré éhwéh íre íráh-wana peh Manikánsabe irarire. Manikáne Awanka iwíáhatéhrana kambare ehwéh irari anínká peh epéqté éhwéhManikánsabe irarire.

3 Manikáne Awanka iwíáh atéhrana Manikáne ehwehpahsúéh ánínká wehukeyabé irarire. Wehuke séhréhuepágege aritanieéna irarire. Íráh kégá peh kaweq sansá se-hgigeheéna irarire. Sirupipeq eyoyó aritanieéna irarire.4Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh irarianímé mi ehwéh irarinka peh morá wewene arupipeqkawerire. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana Manikáneehweh pahsúéhnkámokemibeqté Sísa tagaríáh ké séhréharítéhre.

5 Manikáne Awanka iwíáh aitéhraq kambare ehwéhirarúnaraq kaweq sansánirana moke itega mirairansabé

1 Kórína 14:6 43 1 Kórína 14:12nuwahbehre. Manikáne Awanka iwíáh aitéhraq weneehweh pahsúáhnaraq irare sansá anotah kawéq sánsápúana itega moke mirairansabé anotahtaq nuwahbehre.Wehukenínká kambare ehwéh irarínaraq mó anínká Sísatagaríáh ké séhréh aitanieéna mi kambáré éhwéh áwa-hewé itene ehwehtaq pahsuankéhe. Itene ehwehtaqpahsuahna aní íre míahnaraq Manikáne ehweh irarinkakambare ehwéh kiotaikire.

Kambare ehwéh irari anínsábé éhwéhne.6 Ínéga iteba senaraq Manikáne Awanka íné iwíáh ain-

tahnana kambare ehwéh irarenaraq árahue séhréh ai-tanínkono? Peh kambare ehwéh irarenaga ite íre séhréhaitahráhuge. Ínéga séhréh aitó íwíáh matíáhnaraqméManikáne Awanka sokigi aní náneq teiníe. ManikáneAwanka iwíáh aintéhrana wewene ahtebia íwíáh pah-suqme teiníe. Maniká Awanka iwíáh aintéh éhwéh pah-suaníe.

7 Táoyankakaq kítahakáq íre oga míéh náneqtaré wíre.Wehukegami naneqtarémúguwahgue subirana íre kaweqehwéhnínara íréhra kegá aneq igonkópómo íwíáhigehe.8 Sóntía anínká pembíáh íre kawerue póbiahnaraqméáwáhu sontíá kégá ebehirarabeqsabé árahue apubúuesokah sokahigehbo? 9Mina inserah itega kambare ehwéhirarirataq mó kegá árahue iragéhbo? Kambare ehwéhpúara mó kegá íre íráhwana mi ehwéhmé peh abehrag-inae.

10Mah marákó márákóípéq áhnte ehwéh kéhre. Mokemi ehwéhmárímé mó kegá mó kegáue íráh éhwéhne.11Mó anínká íné íre írátíó éhwéh irarínana, Eheqte kam-báré éhwéhpómo íwíáhugana wega moq ínénsabe, Kam-bare ehwéh iraréna aní móne aintéhre. 12 Mina inserahitega kambare ehwéh irarirataq mó kegá íre iragéhe.

1 Kórína 14:13 44 1 Kórína 14:21Manikáne Awanka náina naneqsabé irutaboirowe. Mi-nayabe ite Sísa tagaríáh kégá wene sánsá moráráqkawerue sehgioneheéq Manikáne Awanka náina naneqmewe we séhréh atéhoro.

Poraga kambare ehwéh irare sansá teriu ehwehne.13 Minayabe Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kam-

bare ehwéh irari anínká mi ehwéh ahtebé pahsuankéh-boq púrerúno atóge. 14 Kawerue iwíáhoro. Kambareehwéhtáté púrerutaq peh morá néniwanka púrerirananirupipeqté íwíáhwé peh túbáh agire. 15 Minayabeanerininkono? Néniwanka púrerirana néne nirupipeqtéíwíáhgá moq púrerinie. Néniwanka igonkónirana nénenirupipeqté íwíáhgá moq igonkóninie.

16 Arega mina tahnsa íre mirainaraqmé peh are-nawanka Manikánsabe, Kaweróne atéhrana mó anínkámi kambáré éhwéh íre íréh púana Manikánsabe árahuemoráráq kaweróne irarinkehbo? Írakaumo. Wega,Kaweróne íre irarinkehe. 17 Mi kambáré éhwéhmé íreíréhre. Minayabe arega kawerue púrerónaga we íreséhréh atéhre.

18 Ínéga kambare ehwéh irare irareunsabé Manikáns-abe iwíáh íwíáhuge. Ínéga kambare ehwéh irarunka itenekambare ehwéh irare sansá kiotaikire. 19 Sísa tagaríáhké momiwíotaq ínéga wehuke síwáhnorinieéna pehgáriqirahráho ehwéh irarenaraq kawerire. Pehgáriq irahráhoehwéhnká áhnte kambáré éhwéh kiotaikire. Minayabeíwáhnorutaq kambare ehwéh íre iraruge.

20 Néne iyahnabo anímáríno, káriq anímárínká iwíáhoserahniyehboqpeh ahtebia ábóáwáhwéhgá iwíáho serah-noro. Inahunahnínká ahbabáqsabe íre iwíáhi serahnoro.21Manikáne ehwehnka mahraréna,Wáhnaupéqté kambare ehwéhnkákáq ké iwíáh arítógara

sega mahtaqté ké néne ehweh terigéhe. Terírataq

1 Kórína 14:22 45 1 Kórína 14:26néne ehwehnsabé, Ahqáho. Iuwahriehre igehe.Maniká itene Wahnahnka aiq mahrarire ire. (Ai-saia 28.11-12)

22Minayabe Manikáne Awanka iwíáh arítéhrara kambareehwéh irare sansámé Manikánka mi sansá inseréhyabeiwíáhéna omaq sitehro? Wensabé aiq pútare atáh kéyábéiwíáhénami sansá omaq sitehro? Írakaumo. Pehwensabéíre aiq pútare atáh kégá wensabé iwíáhigeheéna mi sansáomaq sitéhre. Manikáne Awanka iwíáh arítéhrara weneehweh pahsúáh sánsá wensabé íre aiq pútare atáh kéyábéiwíáhéna mi sansá omaq sitehro? Írakaumo. Peh moráwensabé aiq pútare atáh ké séhréh aritageheénami sansáomaq sitéhre.

23 Ite Sísa tagaríáh kégá momiwíirataq ite ómi kambareehwéh irariyeho. Irarirataq mó ke Sísa íre tagaríáh kégáséra mi kambáré éhwéh íréhrataq itensabé, Uwoyansa kemóe aitagéhe.

24 Manikáne Awanka iwíáh aitahnaraq ite ómigaManikáne ehweh pahsuqme irarenaraq Manikánsabe íreaiq pútare atéh ánípópoq mó anípópoq sínaraq iteneehwehnka wene arupipeq pankehe. Pahnaraq, Íné ah-babáq ani múge íwíáhéna 25 wene arupipeqté íwíáhpahsúéhnsábé Manikánsabe áhtenéna káuqmunue iwíáhíwíáh atena, Manikánka iteba aiq pútaq míéhre inkehe.

Ite momiwío arámbéhrí tábúsoqme miraoro i ehwéhne.26Néne iyahnabo anímáríno, itega momiwíirataq aneq

sansánonehnkono ewo? Teiníboq írátíáhro. ItegaManikánsabe iwíáh íwíáh ataneheéq momiwíirataq Sísatagaríáh ké we séhréh atéhoro. Mó anínká itensabé, Mahigónkónonehe irarinkehe. Mó anínká íwáhnorinkehe. Móanínká íre wega iwíáhi naneq peh Manikánka sokigi awínáneq teinkéhe. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana mó

1 Kórína 14:27 46 1 Kórína 14:35anínká kambare ehwéh irarinkehe. Manikáne Awankaiwíáh atéhrana mó anínká kambare ehwéh áwahe iteneehwehtaq pahsuankéhe. Momiwíirataq peh morá weséhréh atéhoro aitóge.

27 Kambare ehwéh irarirataq íre áhnte kegá irarigehe.Peh téhranítégábópoq apahránítógábópoq irarigehe.Moráráq irariyeho. Írakaumo. Peh mótaq mótarueirarero. Peh morá ánínká kambare ehwéh irarínaraqanehe ahtebeh anínká mi ehwéh áwahe itene ehwehtaqpahsuankéhe. 28 Kambare ehwéh áwahe pahsuahráhianínká íremíahnaraq kambare ehwéh ábóraq irariyehboqpeh itene irupipeq iwíáhue Maniká teawéro.

29 Manikáne Awanka iwíáh aitahnaq pahsúéhrataqmépeh téhranítégábópoq apahránítógábópoq pahsuagéhe.Pahsúéhrataq sene ehweh íráh kégá sirupipeq kawerueiwíáhue tagagehe. 30Manikáne Awanka tútuue míéh áníiwíáh atahnana wega iriginkehe. Mi iwíáh atahna ehwéhpahsuankéhboq mó ehwéh irari anínká ehiya míankehe.31Manikáne Awanka iwíáh aitahna ehwéh ite ómiga mó-taq mótarue irarigehe. Ite ómiga ahtebéq itene irupipeqeyoyóinkehboq mótaq mótarue irarigehe.

32 Manikáne Awanka iwíáh aritahna kegá mi ehwéhpehipi íre irarigehe. Peh sene iraré tanahráqsábé áwé-nunigehe. 33 Manikánka moke wene arambehri tábúso-qme arambehriire. Wega íre áhwára áhwára sansánire.Minayabe itega momiwíirataq ite moráénue we awahbehsansánoro.

34 Mósísiga sehgíóro ú ehwehnká mahraréna,Ahreronká weh wahnahniyeho ire. Minayabe Sísatagaríáh kégá momiwíirataq ahreronká ehwehirariyehboq peh ehiya méra kawerue iragéhe. 35 Sísatagaríáh kégá momiwíirataq ahre inínká mitaqehweh irarínaraq íre ábéreh sansáne. Minayabe

1 Kórína 14:36 47 1 Kórína 15:5ahreronká íre kawerue íréhrataq mótaq sene nahtapeqsensuwehqsonsabé kasenigehe. 36 Teiú éhwéhnsábé iteíre iuwahbehro? Manikánka wene sánsá ite míonarabeqáhwárehre iwíáhoo? Íre itebataq wene sánsá iahtebónawino.

37 Íné Manikáne ehweh iraru aní múge íwíáho kereqínéManikánka iwíáh aintéhre íwíáho kerero, néne ehwehíráhro. Ínéga sehiranue teiú éhwéhmé Manikánka se-hgíóro i ehwéhne. Minayabe aiq pútare aintáhro. 38Néneehwehnsabé ahqáho aintéh ánímé we íre Manikáneehweh irari aní míre atáhro.

39 Néne iyahnabo anímáríno, Manikáne Awanka iwíáhaitéhraq wene ehweh pahsué sansánsábé irutaboiroro.Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh iraresansánsábé íre ahqáho atáhro teríéro. 40 Momiwíirataqmoke mira sánsánirataq peh kawerue tábúsoqme mi-raoro.

15Sísa Karáhé pukúwana iriwe oganúq ato ehwéhne.

1 Néne iyahnabo anímáríno, kaweq ehwéh teiátáutaqireq aiq pútare ainteq kawerue sehgirowe. Mi kawéqéhwéhnsábé iahreraq itóge. 2 Itega kawerue sehgironsabéManikánka kaweraitéhre. Sísansabé aiq pútare ateraanehe túbáh ago kewé peh abehragowe.

3 Teníátái ehwéh teiátáuge. Mi ehwéhnká moke móehwéhmárí kiotaikire. Teiena mahrarurauge. Manikáneehwehnka aiq irarinserah Sísa Karáhéga itene ahbabáqs-abe kaweraitanieéna pukúwe. 4 Sega we maisarówanaManikáne ehwehnka aiq irarinserahManikánka apahtárówéhékáhtáq iriwe oganúq atowana 5 Sísaga ebeq Pítabakéna anehe we kéró keba kúwara tagowe.

1 Kórína 15:6 48 1 Kórína 15:156 Anehe áhnte ke, wensabé aiq pútare ató kega momi-

wíuwe. Mi kewé sene náhmbahq 500 kiotaikire. Momi-wíuwana Sísaga seba kúwara tagowe. Áhnte tago ke ogamíáhwaramó tahmáró pukurowe. 7Anehewega Sémísibakéna anehe moke eqmaro keba kúwe.

8 Moke eqmaro keba kúwana anehe íné íre kaweq anímíaraugana wega ínéba surairana tagarauge. Anowagáwene ani íre ábéreh tanáhráq maqmaréhnserah anímíóge. 9 Sísa tagaríáh ké síwíoqnaraunsabé niyehitehre.Miraurau puara mó kegá ínénsabe, Manikánka eqmaréhání míre íre irarerahowe. Moke mó eqmaro kega ínékiotaikowe.

10 Manikánka ínénsabe arutaboiraintáráinsabé amah-nága wene kaweq arámbéhríu aní míóge. Wega séhréhaintáráitaq íné íre túbáh agurauge. Mó eqmaro kegakawerue arambehriurowana néne arambehriga mokesene arambehri kiotaikuraire. Ínériahríáh íre arambehri-uge. Peh Manikánka séhréh aintéhnká kawerue aram-behriuge. 11 Sereq ínéreqne arambehriyabé íre iwíáhíwíáhuge. Itega kaweq ehwéh teiátáúnaraq aiq pútareaitárónsabé iwíáh íwíáhuge.

Ite moke pukonana Manikánka anehe tanahráq ite oganúqitahna ehwéhne.

12Sísa pukúwanaManikánka we iriwe oganúq atonsabetei teinuge. Minayabe táhmaro itega, Manikánka pusaké íre iriwe oganúq sitankéhe éhwéhmé aneqsabé irareo?13Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahiríméwega Sísa Karáhé moq íre iriwe oganúq ato irino. 14 SísaKaráhé íre iriwe oganúq atotaq tahirímé itega tei teinúnaehwéh abehq éhwéh úki irino. Sísansabé aiq pútare atonasansá moq abehq sánsá úki irino.

15 Manikánka Sísa Karáhé iriwe oganúq ato ehwehtei teinu puana Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq

1 Kórína 15:16 49 1 Kórína 15:26sítéhtáq tahirímé wene ehweh múguwahguéq péhepe-henúna irino. 16 Manikánka pusa ké íre iriwe oganúqsítéhtáq tahirímé wega Sísa Karáhé moq íre iriwe oganúqato irino.

17 Íre iriwe oganúq atotaq tahirímé aiq pútare atárónkaabehragirana itene ahbabáq peh kéh irino. 18 Íre iriweoganúq atotaq tahirímé wensabé aiq pútare atera pukuroke iraipéq pokuro irino.

19 Itega Sísansabé aiq pútare ateq wensabé áwénunúne.Ite peh marakóipeq míona tanáhráq Sísaga ite kaw-eraitéhre éq áwénunúnaraq tahirímé ite irupipeq umehike míona irino. Mó ke siru umehi ke míáhwe. Ite pehanotahtaq iru umehi ke míona irino.

20 Manikánka Sísa Karáhé iriwe oganúq ato ehwehméaiq pútaq ehwéhne. Manikánka Sísa Karáhé ebeqiriwe oganúq atena mó ke anehe iriwe oganúqitankéhe. 21 Wehukenínká puké sansa áhwárówanamó wehukénínká iriwe oganúqite sansa áhwárowe.

22 Éhrámaga téh ahbabáréna pukúnsabe moke ane-hete ke moq pukorahowe. Manikánka Sísa Karáhé téhiriwe oganúq atonserah we tagariona ke moq moke iriweoganúq itankéhe. 23 Ite oganúq itahna tanáhráq iriweoganúq itankéhe. Sísa Karáhé téh iriwe oganúq atenawega tuina tanáhráq wensabé aiq pútare atona ke iriweoganúq itankéhe.

24 Iriwe oganúq itahnana moke náneqmarí parabagi-nae. Sísa Karáhéga moke íópeqté wáhnáh kéreq mahmarákóípéqté wáhnáh kéreq págege kereq saiqnari-ankehe. Saiqnarawéna Wenabonsabé, Moke minawariarene ayahpi máróge irarinkehe.

25 Sísa Karáhéga kawerue wahnahnéna wene naruomoke karegaráhruankéhe. 26 Wega wene naruo moke

1 Kórína 15:27 50 1 Kórína 15:34saiqnaruena anehe puké sansa moq parabaruankéhe.27Manikáne ehwehnka mahraréna,Manikánka wensabé, Moke wahnahnúno atéhre ire. (Buk

Song 8.6)Manikánka moke wahnahnúno atéh éhwéhmé wensabé,Ínénkakaq wahnah ainto íre irarire. Wega Karáhénsabe,Peh moke mó naneqmarínkákáq wahnahnúno atankéhe.

28Karáhéga moke wahnahnínagake wega Maniká Wen-abonsabé, Ínénkakaq wahnahnainto atankéhe. Mitanáhráq Manikánka Sísareq moke itereq wahnahnai-tankéhe.

29Mókegá pusa ké séhréh aritaneheérawánímeyáhwe.Sega mi sansá aneqsabé miraoo? Sega, Manikánkapusa ké iriwe oganúq sitankéhe íwíáhowe. Mira íwíáhíre ome aneqsabé wání meyaho? 30 Manikánka pusaké íre iriwe oganúq ítéhtáq tahirímé mó kegá nubiqsuahráhorabeq arambehriu iripo? Írakaumo. 31 Néneiyahnabo anímáríno, ahriahri nirupipeq iwíáhéna, Iboranubiq suaneherabowamo éna iwíáh aruqaruruge. ItegaSísa Karáhé itene Wahnahne ehweh sehgíónsábé iwíáhíwíáhéna mah ehwéh teiúge.

32 Épésa suwahpeqte kégá áwéhq poeráhq tahnsa méraSísane arambehri mitaq miraurautaq níwíoqnarowe.Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímémirau arámbéhríyábé ápeq meyo iripo? Írakaumo.Mó kegá mahraréra, Mókake pukona tanáhráqsábé íreiwíáh íwíáhia peh táhutahuréq ábáhroneheqmúne ewe.Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímésene ehweh sehgíóro teiú irino.

33 Mó kené péhe éhwéhnsábé aiq pútare arítého. Ah-babáq kereq mía míairataq sega itene kaweq sansá írekaweraragéhe. 34 Itene múguwahgu sansá sueq tábú-soqme iwíáhoro. Ahbabáq sansa íre oro. Táhmaro

1 Kórína 15:35 51 1 Kórína 15:43itewe Maniká íre tagaríáhwe. Minayabe iyehitankeheénateiúge.

Iriwe oganúq ite inónkámé áwáhnáh ínónká úkínae iehwéhne.

35 Mó kegá kasenéra, Pusa ké árahue iriwe oganúqsitankéhbo éra aneq tahnsá sínónká úsitankéhbo ewe.36Mina tahnsa káséno kewé peh múguwahgu iwíáho kee.Ayu uqmaráhtáq pehipi íre kíréhre. Ebeqme mi ayúmugurúqme anehe kiapoue kíréhre. 37 Ite ayu úótáqánáhakaq íre uqmaráhwe. Peh sera uqmaráhwana ki-apoue kíréhre.

38 Manikánka mó ayúnsábé mó naneq kiro atena móayúnsábé mó naneq kiro atéhrana moke kíréh náneq íremonseráh náneq kéhre. 39Moke oga míáh náneq kamárííre monseráh sínónká kéhre. Írakaumo. Wehukenínéanonka mó tahnsánirana ménkámehnkáne sinonka mótahnsánirana kabarane anonka mó tahnsánirana pahnéanonka mó tahnsáne.

40 Íópeqté náneq mó tahnsánirana mah marákómárákóípéqté náneq mó tahnsáne. Íópeqté náneq móawáhríq náneq kéhrana mah marákó márákóípéqténáneq mó awáhríq náneq kéhre. 41 Pópoqnahgapatahirana íónka íónitehrana wehyoqmarínká moqpehgáriq téhrehre. Minawarinká íre monseráh téhrehre.Mó wehyóqká ákáhtaq téhrehrana mó wehyóqkápehgáriq téhrehre.

42 Mina inserah pusa ké iriwe oganúq sitahnaraq mótahnsá sínónká oganúq sitankéhe. Pusa ké maisaráhtáqkárékorahi sinónká maisaráhwana iriwe oganúq sitah-naraq peh kagaorahi sinónká kanae. 43 Pusa ké mais-aráhtáq íre kaweq mareqmareq sinónká maisaráhwanairiwe oganúq sitahnaraq kaweq págege sinónká úqkinae.

1 Kórína 15:44 52 1 Kórína 15:5444 Pusa ké maisaráhtáq awaqkakaq sinónká maisaráh-

wana iriwe oganúq sitahnaraq íre awaqkakaq sinónká pehwenawa tahnsá sínónká kanae. Amahnága awaqkakaqsinónká kéh púana mókake peh wenawa tahnsá sínónkákanae.

45Minayabe Manikáne ehwehnka mahraréna,Teh miraro wehukení Éhráma oga mío aní úkúwe ire.Mó Ehrámáwé anehenura súwe. Wenawanka oganúqitahráhire.* 46 Oganúq itahráhi wehukenínká ebeq íresúwe. Írakaumo. Peh tanahuqtate miraro wehukenínkáebeq súwana oganúq itahráhi wehukenínká anehe súwe.

47 Manikánka mah marákóípéqté tánáhúq mewe ebeqÉhrámamirarowana anehe sú animé íópeqté tuwe. 48Mahmarákóípéqté kéwé Éhráma tahnsá míáhwara íópeqs-abé suwahbeh kewé íópeqté tu ani tahnsa míáhwe.49 Amahnága ite tanahuqtate miraro ani tahnsa méqmókake ite íópeqté tu ani tahnsa míanehe.

50 Néne iyahnabo anímáríno, teiníboq írátíáhro. Mahmarákóípéqté ínónkánká Manikánka wahnah wahnah-nirabeq íre kioráhire. Itene kambarékorahi inónkánkákaweq naneq kagairabeq íre kioráhire.

51 Epéqté éhwéh teiníboq írátíáhro. Ite Sísa tagarionake pukonaq mó táhmaro íre pukigehe. Itene inonkankamoke apubúue kagaorahi inónká úkinae. 52 Anehetepembíáhnká ehwehnína tanáhráq wehukenínká auwíkéhinserah puko kegá irigéra mó íre pukigehe. Ite íre pukirakegá apubúue irigéq kagaorahi inónká meyaneheqmúne.

53 Itene kárékorahi inónkámé peh kagaorahi inónkáúkinae. Itene pukorahúna inónkámépeh ogamíamíaé in-ónká úkinae. 54 Itene kárékorahi inónkámé peh kagaorahiinónká úkinae. Itene pukorahúna inónkámé peh oga mía* 15:45: Mó Ehrámáwé anehenura sú anímé Sísa Karáhé wíre. Aroma5.14-19 tagahno.

1 Kórína 15:55 53 1 Kórína 16:3míaé inónká úkinae. Mi tanáhráqManikáne ehwehme aiqpútaraginawire. Mi ehwéhnká mahraréna,Manikánka págegeue mirainka kiotaikéna puké sansa

parabarúéhre ire. (Aisaia 25.8)Mahnawé peh aiq pútaq ehwéhne. 55Wene ehwehnka mómahraréna,Puké sansanká amahnága ite íre saiqnaríéh mino. Puké

sansanká ite íre kamah aí mino ire. (Hosea 13.14)56 Amahnága tanáhráq Mósísiga sehgíóro ú ehweh íresehgioráhúnayabé ahbabárúne. Itega ahbabárúnayabépuké sansanká ite kamah aíre. 57 Itene Wahnah SísaKaráhégamiraúnka págege aitéhraq itega ebehúna naneqkiotaikorahúne. Minayabe Manikánsabe iwíáh íwíáhatone.

58 Néne iyahnabo anímáríno, kiotaikorahúnayabéSísane sánsá íre túbáh agia peh ambubu atawéq sehgíóro.Itega miraonayabé itene Wahnahnka aiq ahreraq matíéhpúaq itene kaweq arámbéhrí íre abehq úkorahire.Minayabe itene Wahnahne arambehri tauntahunuemiraoro.

16Poraga, Náríra moné sorupahro ú ehwehne.

1 Sarúsarama suwahpeqte Sísa tagaríáh ké nárige-heéna teiníe. Kárétía marákórápéqté ké Sísa tagaríáh kéínéga teríátáu serahnoro. 2 Itene arambehriyabé meyáhmónéwé itega ómi mó anínká mó anínkáue iwíáhuetagahro. Náríra moné tabanagínehboq o wikí ebeqtewéhékáhtáq ebeqte wéhékáhtárue móbeq soruparáhro.Itega mirairataq ínéga iteba konaraq mi moné awehraqkanae. Awehraq kahnaraq ínéga iteba konaraq itegasorupare arámbéhrí íre kanae.

3 Iteba konaraq itega táhmaro ke omaq sitáhro. SegaSarúsarama suwahpeq pokue mitaqté ké sorupato moné

1 Kórína 16:4 54 1 Kórína 16:12nárigeheéq omaq sitáhro. Iteba konaraq Sarúsaramasuwahpeqte ké páhsi sehiranue omaq sitéhra ke siníe.Néne páhsiakáq itenemóneakáq Sarúsarama suwahpeqteké nárigeheéna eqmaq suaníe. 4 Ínéga moq pokinieíwíáhonaraq itega omaq sitéhra kegá ínéreq pokonehe.

Poraga Kórína suwahpeqte ké koragéyabe awahbóehwehne.

5 Ínéga Másérónía marákórápéqté ké kéragéna itebakinie íwíáhuge. 6 Iteba konaraq ópeq tanáhráq mitaqmíanabugamo. Iteba ména iuwena pokonaraq séhréhaintagéhe. 7 Amahnága iteba wahto tanahráq méyabeíre nuwahbehre. Mókake itene Wahnahnka kowe ain-tahnaraqmé ákáhtaq íre wahto tanáhráq iteba míanieíwíáhuge.

8 Amahnága ínéga mahtaq Épésa suwahpeq ména mahke séhréh aritaníe. Itene iahreraq kéh tanáhráq Péntíkósiparabagínaraq mahtaq suena iteba kinie. 9 Manikánkaséhréh aintéhrana mahtaq áhnte arámbéhríorahunsabéamahnága mahtaq ména Sísane arambehri mirainie.Mahtaq néne naruo moq áhnte míáhwe.

Poraga, Tímótireq mó kereq séhréh arítáhro ú ehwehne.10 Ínéga itene Wahnahne arambehri miraunserah

Tímótiga moq miraire. Minayabe wega iteba sínaraqpehwehrue ateq séhréh atáhro. 11 Wensabé awiréhateq inehepeq súého. Sísa tagaríáh kégá ínéba sir-ataq íné iwíáhume Tímótiga moq kouwekinkehe. Mi-nayabe kouwekina ínaraq pehwehrue ateq kawerueséhréh atehrana ínéba sinkehe.

12 Ínéga itene iyahnabo aní Ápóronsabé, Pokúno énaiteba koneherao ke Sísa tagaríáh kéreq are moq moráráqpokúno éna pagu pagunurauge. Pagu pagunuraugana

1 Kórína 16:13 55 1 Kórína 16:24wega amahnága pokéyabe íre awahbehranamókake wegaiwíáhína tanáhráq iteba sinkehe.

Sísane sánsá ambubu atawéq sehgíóro i ehwéhne.13 Aiq pútare atáh sánsá ambubu atawéq sehgíóro. Íre

áhreia peh págegeue míáhro. Kawerurero. 14 Mokearambehri mirairataq Manikánseq moke mó kereqsabéirutaboirue arambehrioro.

15 Néne iyahnabo anímáríno, ite tagaríáhmé Ákáíamarákórápéq Sítépána karírónánínká Sísansabé téh aiqpútare atárówe. Aiq pútare atera Sísa tagaríáh ké áhnte-taq séhréh arítáhwe. 16Mina tahnsa kene ehweh kawerueíráhro. Moke séhréh arítáh kéné ehweh kawerue íráhro.

17 Sítépánareq Pótúnátureq Ákáíkásareqka ínébasuronsabé nirupipeq eyoyóire. Itega ínéba íreserahonsabé sega íné séhréh aintáhwe. 18 Mi kegáitene irupipeq eyoyó aitónserah nirupipeq moq eyoyóaintáhwe. Mina tahnsano keyábé iwíáh íwíáhoro.

Poraga, Iroro ú ehwehne.19 Esia marákórápéqté Sísa tagaríáh kégá itensabé,

Iroro ewe. Mi akéq Ákúírareq Párísírareq sene nahtapeqmomiwío kereqka itene Wahnah áwírue itensabé, Iroroewe. 20Moke mahtaqté Sísa tagaríáh kégá itensabé, Iroroewe. Itega we kawerue mehweh atéhoro.

21 Íné Poraga mah anéhété séhírá ínénéneniyahnkaratáté sehiranuge.

22 IteneWahnahnsabé suwahrieh kewé íre kaweragone-herawoe. Itene Wahnahno, iteba mahbeq tuo.

23 Itene Wahnah Sísaga itensabé arutaboiraitenaséhréh aitéhre.

24 Ite Sísa Karáhé tagaríáhnsábé itensabé ahriahrinirutaboiruge.

56Manikáne O Ehwehne

God's New Talk: The New Testament in the Awa Language of PapuaNew Guinea

Nupela Testamen long tokples Awa long Niuginicopyright © 1974, 1997 Wycliffe Bible Translators, Inc.℗ Faith Comes by HearingLanguage: AwaTranslation by: Wycliffe Bible TranslatorsThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2013-12-11PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 12 Jun 2019 from source files dated 5 Mar20199673cf68-887a-574e-9ac8-846469c86b12