1polaris burmese library _ singapore _ collected articles volume 71 - booklet version a5 size - 11.6

248
jynf ol vl xk taygif ;cH pm;ae&aom qif ;&J'k uQ rsd K;pH k rS vG wf ajrmuf atmif ppf tm%m&S if pepf ud k t&if OD ;qH k ;wd k uf zsuf jypf &rnf / vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 1 ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 71 txl ;aqmif ;yg; ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အတင္းေရးမွးခပ္ ဦးသန္႔ရာျပည္ကာင္းကင္စိတ္န ႔ ေျမလိုကင့္တ ဧည့္သည္ႀကီး ---------- နျခး

Upload: witmone

Post on 12-Nov-2014

405 views

Category:

Documents


23 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 1

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 71

txl;aqmif;yg;

ကမၻာကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပ

ဥးသန႔ရာျပည

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ

ဧညသညႀကး ---------- ေနျခး

Page 2: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 2

Page 3: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 3

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 71

txl;aqmif;yg;

ကမၻာကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပ

ဥးသန႔ရာျပည

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ

ဧညသညႀကး ---------- ေနျခး

yHkEdSyfrSwfwrf;

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf2009 ckESpfpifumyledKifiH

Page 4: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 4

Page 5: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 5

rmwdum1/ ဆငးဘတမားႏင တ႔တငးဌာေန ---------- မငးေအာငႏင

2/ သတငးသမားဘ၀

3/ ပါတေထာငလမမယ သ႔ေသာလညး ေကအငအ မဟတ (ေဒါကတာ တးဂာႏင စကားစျမည)

4/ ေဒါငမေရ ကလကခညေသး ---------- ေနသနေမာင

5/ လ႔အခြငအေရး ေရ႕ေန ကဖးျဖ အဖမးခရ

6/ ေရႊ၀ါေရာငလႈပရားမႈ ေခါငးေဆာင ဥးဂမၺရ အစာငတခ ဆႏၵျပ

7/ Freezing Temperatures Hit Remote Areas of Burma

8/ Bush Slaps Sanctions on More Junta Cronies

9/ Tracking the Tycoons

10/ Third Offshore Gas Probe Comes Up Empty,

Vietnam Army Telecom Plans Burma Business ,

India Rejects Burma Pulses in Favor of Vietnam

11/ Police may get ‘move on’ powers

12/ သကတမးရညပဋပကၡ (အပငး ၁) ---------- ေအာငသာငယ

13/ အဒတနးက.. ဥးႏ ၾကားျဖတအစးရ ----------------- ေရြးေကာကခ ကယစားလယတဥး

14/ အမႀကး ေဒၚခငမးခစ ------------- ေမာငစြမးရည

15/ အလကၤာပနးသခင ဖနမးအမရင ---------- ဘနးျမတေကာ

16/ မနး၀ငးေမာင အတပၸတ - အပငး ၅

17/ ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလဆငးေတြ အရပဘကမာ ၫႊနခပအဆငသာေပးမည

18/ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည “အမနတရားစတဓာတ ႏႈးေဆာသဆ” ရ

19/ မႏေလး-မရြာ ပခြြစကမား ရပဆငးထားရ

20/ တကစအားလး မတာတပရနအမန႔ထတ

21/ နာဂစဒဏ နာလနထေရး (၃-၄) ႏစၾကာႏငဟ ကလမနး

22/ ေဂာကဂက ၀နခကတထးရ ဆငဆာမေခြႏင မပတသကဟ ေျပာ

Page 6: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 6

23/ စးပြားေရးဒဏခတမႈက စစအစးရ ဘာေၾကာင ေၾကာကရသလ

24/ မနမာအေရး မနမာေတၾသာ ဆးဖတ လပေဆာငသငလႚ တရတအစးရ မဝၝဒက တရတပညာရႀငေဟာေပာ

25/ ခရစယာနဘာသာဝငေတၾအေပ ကနႛသတပတပငမႁေတၾ တးမားလာ

26/ ကေလးစစသားစေဆာငးမႁအေပ တားမစခသက ဝတၨရားေႎႀာကယႀကမႁနႛ ေထာငခ

27/ ရနကနတကသလ ဓာတပသတငး

28/ Memories Keep Hope Alive in Insein Prison

29/ BEYOND 1988 — REFLECTIONS

Strange Encounters of a Revolutionary Kind

30/ ဆရာ သနးေဖျမင၏ သခငကယေတာမႈငးအတပၸတ ---------- ထနလငး

31/ ဥးတငေမာင၀ငး ကြယလြနျခငး ၁၈ ႏစျပည ---------- တာရာေ၀ယ

32/ ေနအမခနးအတြငးက ဘာသာေရးဆေတာငးပြမား တားျမစခ

33/ အဘားမား၏ေရ႕ေရး စဇာဏဘ ေဟာကနးထတၿပ

34/ လငကြနး၊ မာတငလသာကငးန႔ အဘားမား မသည … ေမာငရစ

35/ ဘရကခ အဘားမား ၄၄ ဥးေျမာက အေမရကနသမၼတသစ ျဖစလာ

36/ ဥးသန႔ ရာျပည အထမးအမတ တဆပေခါငး ထတမည

37/ ျမနမာေငြ ႐တတရကမာ၊ ေငြလႊလပငနးတခ႕ ရပဆငး

38/ UN envoy to visit Myanmar

39/ Aspirin prevents liver damage

40/ Regional forum on refugees

41/ ကမၻာကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပ ဥးသန႔ရာျပည (အပငး - ၁) (အပငး - ၂) ---- ဥးအနးေကာ

42/ အႏစတရာ မေမသာ ---------- ဉာဏဥးေမာင

43/ မနး၀ငးေမာင အတပၸတ အပငး(၇) -------

44/ အတဂထက လာတစာ ---------- ေက ဘာသာျပနသည

45/ ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ ဧညသညႀကး ---------- ေနျခး

46/ အမးသားစာဆ ကဗာဆရာတငမး ---------- ထနလငး

47/ ကမၻာႀကး ေျပာငးလသြားတေန႔ ---------- ဥတရမြနး

Page 7: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 7

48/ ျမနမာစာေပသမငးမာ တငမးရ႔ က႑က သးသပၾကရင

(တငမးကြယလြနျခငး ၂ ႏစျပည အထမးအမတ) ---------- ေမာငစြမးရည

49/ ရပရင အကယဒမဆ ---------- ၀ငးေဖ

50/ ၂၀၀၉ ဂါလလယ ႏစ ၄၀၀ ျပည အထးႏစ ---------- ေငြစငေယာ

51/ နာဂစေဒသက လာတစာ ---------- ဂရဏာရင

52/ ‘ေရႊျပညစး’ န႔ ‘ေဟ၀နနနး’ ---------- မာမာေအး

53/ ဖလမးအမကဗာမား ---------- ေရးသ-တငမး

54/ ဖနမးအမအတြက ဒဂနတာရာ၏ အမာ

55/ မနမာစစတပ၏လကနကမားက ဝတပဖၾႚသမးယ

56/ သဃာအေရးအခငး မႀတတမးရပရႀင တညးဖတမႁဆငရာ ႎငငတကာရပရႀငဆရ

57/ ညၾနႛေပၝငးအစးရ (NCGUB) ပနလညဖၾႛစညး

58/ ရာဇဝတမႁမားႎႀင ပတသကေနသည ဆရာေတာတပၝးက ႎငငေတာ သဃာအဖၾႚ ကာကၾယ

59/ ေဒါကတာစန၀ငးကပင စငျပငအစးရ ၀နၾကးခပအျဖစ ေရြးခယ

60/ ျမနမာျပညတြငး ပထမဆး ႏငငေရးဂာနယ ထြကမညဟဆ

61/ အတကအခ အဖြ႔အစညးမားႏင ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမား ျပလပရန စငျပင အစးရက တကတြနး

62/ ၂၀၁၀ ခႏစဆငရာ မဟာဗဟာအျမငႏင ျမနမာႏငင ပဋပကၡအတြငး အျပသေဘာ အျမငရသမား အခနးက႑

Page 8: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 8

ဆငးဘတမားႏင တ႔တငးဌာေန

မငးေအာငႏင

ၾကာသပေတးေန႔၊ ဇနနဝါရလ 15 2009 17:39 - ျမနမာစေတာခန

သတငးသမားမ႔ ခရးမၾကာခဏ ထြကျဖစသည။ ျမနမာျပညအႏ႕ ျမ႕ေတာေတာမားမား ေရာကခဖးျပ။

ေရာကခသည ျမ႕ေတြအ၀ငတငး အေရာငတ အဓပၸာယတ ဆငးဘတတခက

စတအေႏာကအယကေပးျမ။ စတဆးေဒါသ ထြကရသလ ရယစရာေကာငးသည ဟာသတခ

ဖတရသလ ၾကတရယခရျမ။ မတကြျပားသည ရသႏစခေပးစြမးသည အစမးေရာငေအာကခအေပၚ

အျဖေရာငစာလးမားျဖင ေရးသားထားေသာ ေဆာငပဒတခ ျဖစသည။ ထေဆာငပဒမာ လြနခေသာ

၁၅ႏစေကာေလာကကတညးက ေပၚခေသာ ေဆာငပဒျဖစမညဟ သထငသည။ ဘယပညာရက

ေဖာထတျပး အဆပါ ေဆာငပဒ ေရးထားေသာ ဆငးဘတက ျမ႕တငးမစကမေနရ စကထေစခေသာ

ဆငးဘတမနးေတာမသ။ သတငးေထာကျဖစျပး ဒဆငးဘတ အေၾကာငး မသသညကေတာ

ညရာကမနး ကယဘာသာ ၀နခရေပမည။

ျမနမာျပညအ၀မးျမ႕တငးတြငေတြ႔ၾကရသညထဆငးဘတကား…..

"ျမ ႕ရြာမား အျမနေခတမ ဖြ႔ျဖးတးတကေစရမည"ဟ ေၾကြးေကာထားေသာ ဆငးဘတေတာၾကးပင

ျဖစပါသည။ ျမ႕တျမ႕ တျမ ႕ျဖတတငး ေရာကတငး အဆပါ ဆငးဘတရမရ မရာၾကညဘလ မေနႏင။

ျမ႕အ၀ငတြင မေတြ႔လင ျမ႕လယတြင ေတြ႔မည။ ျမ ႕လယတြင မရလငျမ႕အထြကမာ ေတြ႔ရႏငသည။

လး၀မေတြ႔မာ မပရ မေတြ႔ခင မျမငခငလညး ေတြ႔ရမညပင။

သေရာကခဖးသည ျမ႕မားက လအတနၾကာ အခ႕ႏစေပါကမ ျပနေရာကျဖစသညမား ရသည။ အျမန

ေခတမဖြ႔ျဖး တးတကေရး ဆငးဘတမား ၾကြားၾကြား၀င၀င ေထာငထားသည အႏျမ ႕ရြာမားမာ ဘာမ

မေျပာငးလပါ။ လြနခေသာ မမေရာကခဖးခနက အတငးပင။ သေကာငသား ဆငးဘတကေတာ

အျမသစလြငေနျမ ေတြ႔ရပါသည။ ျမ႕ေလးေတြ ဖြ႔ျဖးတးတကခငး မရေသာလညး အဆပါ

ဆငးဘတအသစ ျပနေရးေထာငရတငး ယငးျမ ႕ေလးမား၏ စညပငသာယာေရး ဥးစးဌာန အရာရမားမာ

အမနပင ဆျဖးတးတကသြားမည ထငေပသည။ ဆငးဘတ ျပနလညျပျပငရခ၊ ဆငးဘတေရးခ၊

ေရးဆြရေသာ ေဆးဖး ဘာခညာခမားက သတ႔ တငခငးတငးတငေပေရာ။

စစသားေတြ တငးျပညတကအပခပေသာ ေခတေရာကလာမပင ျမနမာျပညတြင ေဆာငပဒမးစ

ၾကားရမတရ ေတြ႔ရေပေတာသည။ ျမနမာျပညအႏ႔က ျမ႕ရြာမားတြင သတ႔ လကသး ေဆာငပဒမား

ေရးျပးေထာငထားေသာ ဆငးဘတ မရေသာ ေဒသဟ၍ မေတြ႔ႏငပါ။

ျမ႕ရြာတငးတျမ႕လးတရြာလးအႏ႕ဆငးဘတမားျမငေတြ႔ရႏငပါသည။

ေနာကေပါကသည ေရႊၾကာပင ေကာငးစားဆသလပင ေရးေရးပေ၀သဏထက ရႏငေနေသာ

ျမ႕ရြာမားထက အလငအျမန ေကာငးစားလာသညကေတာ ႏစႏစသား သကတမးရလာျပျဖစသည

ၾကပေျပးေဒသ ေနျပညေတာကေတာ အမနပင

Page 9: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 9

ေခတမဖြ႔ျဖး တးတကလာသညမာ ျမနလပါေပသည။ အဆပါ ၾကပေျပးေနျပညေတာ ေဒသတြငလညး

ေဆာငပဒအသးသး ေရးထားေသာ ဆငးဘတမားႏင မလြတျပနပါ။ ျမ႕ရြာေပါငး ရာေထာငခရသည

ျမနမာျပညတြင သေကာငသား ေနျပညေတာ ေဒသတခသာ အျမနေခတမ ဖြ႔ျဖးတးတက

လာပါေသးသည။ ကနတငးႏင ျပညနယအႏ႕ ျမ ႕ရြာမားကား ေကာငးစားဖ႔ ကမပါလာေရာထင။

တငးမႉးတယကဥကဌမ စကာ ခယက၊ မယက၊ ရယက၊ ကယက ဥကမားအလည အစးရဌာနဆငရာ

လၾကးမငးမားအဆး တေယာကတက တေယာကဆငးကာ ၾကးပြားတးတက

ခမးသာသြားၾကပါေလေသာလညး ထသတ႔ အပခပခသည ျမ႕ရြာမားမာကား ဖြတဖြတေၾက

မြေတေနျမပင။

အလငအျမန ဖြ႔ျဖးတးတကေစရမည ဆသည ျမ ႕ရြာမားကား အာဏာရင စစအပခပေရး

ေအာကရေနေသးသ၍ ေခတမ ဖြ႔ျဖးတးတကရန အေၾကာငးမျမငပါေပ။

"ျမ ႕ရြာမား အျမနေခတမ ဖြ႔ျဖးတးတကေစရမည" ဆသညမာ ဆငးဘတေပၚတြငသာ ရေနပါဥးမည။

မငးေအာငႏင

သတငးသမားဘ၀

ေဆာငးပါး

ျပညတြငးသတငးေထာကတဥး

ဗဒၶဟးေန႔၊ ဇနနဝါရလ 07 2009 20:12 - ျမနမာစေတာခန

ကေနာတ႔ ဗဒၶဘာသာ ျမနမာလမးမားတြင မဘဟသည ဘရားႏင တဂဏးထ ထားအပေသာ အနႏဂဏး၀င

ေကးဇးရငမားအျဖစ အေလးအျမတျပၾကပါသည။ မဘေကးဇး မေကေတာငမ မဘက စတဆငးရေအာင

ဘယေသာအခါမ မျပၾကရပါ။ မဘမကရညတစက သားသမး ဆငးရတသကဟ ဆစကား ရျပနပါေသးသည။

ဒလသာ အမနဆရငေတာ ကေနာႏငတကြ ဘ၀တ လပေဘာကငဘကမား ဤတသက ခမးသာစရာ

မျမငေတာေပ။ အမနလညး ကေနာတ႔ဘ၀ေတြက ယခအလပႏင ၾကးပြားတးတကစရာ မျမငပါ။ သ႔ေသာလညး

၀ါသနာႏင အနစနာခကာ ကယယၾကညရာ လမးေၾကာငးအတငး အခကအခမားၾကားမ

႐နးကနလႈပရားေနလကပင။

Page 10: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 10

ကယအတြက မဘေတြ စတဆငးရရေစေသာလညး အမားအတြက၊ ျပညသႏင ႏငငအတြက အနညးငယမ

အမနတရားက ေဖာထတခြင ရလကသညႏင ကေနာတ႔အျပစေတြ ေကေပမညဟ ယၾကညထားပါသည။

ကေနာတ႔ဆသညမာ အတားအဆး၊ အကပအတညးမားၾကားမ ေထာငႏတခမး၀ နငးကာ

ေလာကလမးလပေနရေသာ ျမနမာျပညက ဂာနယလစ၊ ျပညတြငးသတငးဂာနယမားမ သတငးေထာကအခ႕

ျဖစပါသည။

ကေနာ၏ မခငေရာ၊ ဖခငပါ ကေနာက အေ၀းကေန တတြတတြတ လမးမာၾကသညက … "သား …

ေျပာမားဆမား၊ အေရးမားေတြ မျဖစပါေစန႔ေနာ။ သား တခချဖစသြားရင အေမတ႔ ရငကးရေခရ႕" ဟ

မၾကာခဏ အမာစကားဆသည။

၂၀၀၇ စကတငဘာ ေရႊ၀ါေရာငေတာလနေရးမ စတငကာ ၂၀၀၈ နာဂစမနတငးအၿပးႏင ၿပးခသညႏစ

တႏစလးအတြငး ျပညတြငး သတငးဂာနယလစမား၏ ဘ၀က လၿခမႈမရေတာေသာ အေနအထားသ႔

ေရာကခပါသည။

ျပညသ႔ထ သတငးအေျခအေနမနမား ေရးသားတငျပခြင မရေသာ အေနအထား ကဥးထကပထမ ရသမ

အခြငအေရးက အသးခကာ လမၼာပါးနပစြာ ကေနာတ႔တေတြ သတငးမား လညပတေရးသား

ေဖာထတခၾကပါသည။ ဤသ႔ေသာ အေနအထားအတြငးပငလင ကမေကာငး အေၾကာငးမလသတ႔မာ နအဖ

စစအာဏာရငမား၏ မတရားဖမးဆးခပေႏာင၊ ေထာငသြငးအကဥးက ခခၾကရျပနေသးသည။

စကတငဘာ ေတာလနေရးအတြငး ဖမးဆးထနးသမးခခရေသာ ဂာနယလစမား၊ နာဂစအလြန

ဖမးဆးခခၾကရသမား၊ ဘာအျပစမ မရပါဘ အမႈဆင လပၾကခရကာ ဖမးဆးေထာငချခငး ခခရေသာ

သတငးစာသမား ဂာနယလစေတြ မားလေခၿပ။

ျမနမာေနးရငးဂာနယ အယဒတာခပ ကသကဇင၊ ႐းအဖြ႔မႉး ဥးစန၀ငးေမာင၊ ျမနမာထရျဗနးဂာနယ

အယဒတာခပ ဥးေအာငေကာဆနး၊ ကဥာဏလငးေအာင၊ ကေကာေကာသန႔၊ အကဗးရငးဂာနယ

သတငးေထာက မအမခငဥး၊ ကေဇာသကေထြး၊ နယး၀ပခဂာနယမ အယဒတာႏင သတငးေထာကတ႔မာ

လမဆနေသာ နအဖ၏ အကဥးေထာငမားအတြငး ဖႏပအကဥးက ခစားေနၾကရဆ။ ဂာနယလစေတြ

ေျခတလမးမားသညႏင တရားစြအမႈဆင ေထာငခႏငသညဆသည ၿခမးေျခာကမႈမးကလညး ဖလား၀ါးနယး

သတငးဂာနယ၏ သတငးေထာကခပ ကေစာျမငသနးက ၃ လၾကာ ေထာငသြငး အကဥးခခပမးျဖင

ဥပမာျပထားျပနေသးသည။

ျပညပက သတငးအပ႔ေကာငး၍ ဖနးအပတခရေသာ ျပညတြငးမ ႏငငျခားသတငးေထာကမားလညး

ရပါေသးသည။ ဖနးတလး ျမနမာကပေငြ သနး ၂၀ ခန႔ေပး၀ယ၍ ကငၾကရသည ျမနမာျပညတြငးမာေတာ

ဤအေနအထားက ၾကးမားလေသာ ဆး႐ႈးမႈပင။ သကဆငရာ ၀နၾကးဌာနမားက စာအဆငဆင

တငျပေသာလညး ဘယဌာနကမ မမတ႔ တာ၀နပါဟ ၀နမခဘ ဟဌာနလလ၊ ဒဌာနလလ

ပတထတခၾကသညဟ ၾကားသရျပနသည။

လကရ ျပညတြငးဂာနယလစမား အေနအထားမာ သြားသတ၊ ေမးသတ၊ ေရးသတ၊ ေျဖသတ အေနထားျဖင

သတၾကးစြာထားကာ လပကငေနၾကရေသာ အေျခအေနပင။ စာေပစစစေရးဟေသာ ဌာနကလညး

တငသမစာက ျဖတေတာကစစစ၊ စတတငးက ျဖတပယထားၿပးသည အေနအထားမာ သတ႔

Page 11: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 11

ခြငျပေပးလကေသာ သတငးတပဒ ကမေကာငးစြာ ျပနာၾကရပါက သတ႔ႏငမဆင

ေဘးထငေနေပေတာသည။ ပ၍ ဆး၀ါးေသာ အျဖစမားကား ၀နၾကးဌာနမားႏင ၿငၾကရေသာ သတငးမားပင။

ကဆးလေသာ ထဂာနယမားမာ တရားစြဆခရကာ အမႈရငဆငၾကရပါသည။

ဤသ႔ေသာ အေျခအေနမားကပင ကေနာတ႔၏ မဘမား စတဆငးရေစရေသာ အေနအထားပင ျဖစပါသည။

ကေနာ၏ မဘမားဆလင ကေနာက အလပ ေျပာငးလပခငးေနသညမာ မၾကာခဏ ဆသလပင။

ကေနာမာကလညး ဤအလပမလြလင တျခား ဘာအလပမ မလပတတ၊ မလပခင။ လကရအလပႏင

တငးျပညႏင လမး အကးျပမႈ အမနတကယ လပႏငမညဟ ယၾကညလကခထားသညအေလာက မညသ႔

အေျခအေနၾကၾက သတငးစာဆရာ ဂာနယလစတေယာက အျဖစသာ ရပတညသြားမညဟ ေခါငးမာမာျဖင

ဆးျဖတထားပါသည။ မဘမား စတဆငးရရသညအတြက ကနေတာေတာငးပနရေပမည။

ပါတေထာငလမမယ သ႔ေသာလညး

ေကအငအ မဟတ (ေဒါကတာ တးဂာႏင

စကားစျမည)

အငတာဗး

မဇၩမသတငးဌာန

အဂၤါေန႔၊ ဇနနဝါရလ 13 2009 17:22 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၩမ) ။ ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြတြင ကခငလြတေျမာကေရးတပမေတာ (ေကအငအ) က

ႏငငေရးပါတအျဖစ ေျပာငးလ ၀ငေရာကယဥျပငမာ မဟတဘ အရပဘကက လမားကသာ ပါတဖြ႔

ယဥၿပငသြားမာျဖစေၾကာငးႏင ၿငမးအဖြ႔မားက လကနကခရန ဖအားေပးမႈမား ရေနသညဆေသာ

သတငးမားအေပၚ သတထားေစာငၾကညသြားမာျဖစေၾကာငး စစအစးရႏင ၁၉၉၄ ခႏစကတညးက

Page 12: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 12

အပစအခတရပစေရး သေဘာတ

လကမတေရးထးထားေသာ ကခင

အမးသားလြတေျမာကေရး တပမေတာ

ဒတယ ဥက႒ ေဒါကတာ တးဂာက

ေျပာသည။

မဇၩမ သတငးေထာက ဖနဒါက

ေကအငအ ေခါငးေဆာင၏

ႏငငေရးအျမင အပါအ၀င စးပြားေရး၊

သဘာ၀ပတ၀နးကငကစၥ၊

ကနးမာေရးဆငရာမားပါ

ေမးျမနးထားသည။

၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြမာ ေကအငအက

ပါတ တခထအေနန႔ ၀ငၿပငမာလား။

ေကအငအအေနန႔ လး၀ ႏငငေရးပါတ မထေထာငဘး။ ၿပးေတာ ေရြးေကာကပြလညး ၀ငမာ မဟတဘး။

ႏငငေရးပါတဖြ႔႔ဖ႔၊ ေရြးေကာကပြ၀ငဖ႔ဆတာ ေကအငအန႔ မဆငဘး။ အရပဘကက လေတြ

ဖြ႔မယေျပာတာ။ သတ႔က ဖြ႔စညးသြားမာပါ။

ကခငအတငပငခ ေကာငစကေန ႏငငေရး ပါတဖြ႔မယလ႔ ၾကားတယ။ အဒါ ဟတပါသလား။

ဒါကေတာ ကခငအတငပငခေကာငစအေနန႔ ပါတ မဖြ႔စညးပါဘး။ အခပါတဖြ႔မာက ျပညသလထက

ဖြ႔မာပါ။ အဒမာ ကခငအတငပငခေကာငစ လၾကးေတြ၊ အဖြ႔အစညးတငးမ လၾကးေတြ တခါတေလ

ညႇႏငး ေဆာငရြကမႈေတြေတာ ရၾကတယ။ ဒါေပမ ကခငအတငပငခ အေနန႔ကေတာ ႏငငေရးပါတ

မေထာငဘး။ ပါတႏငငေရးန႔ မသကဆငဘး။ ဒါေၾကာငမလ႔ အတငပငခအေနန႔ မထေထာငဘး။

ျပညသေတြအေနန႔ လြတလြတလပလပ စစညးၿပးေတာမ ပါတတရပ ထေထာငမာ ျဖစပါတယ။ အခ

စစဥေနတာ အဒါပ။

အကယ၍ ေကအငအေတြက ပါတထ ၀ငခငရင ဘယလလပမလ။

ပါတ၀ငမယဆရင ဘယအဖြ႔အစညးကမ မပါရဘး။ ပါမယဆရငလညး အဖြ႔ထက ႏတထြကရမယ။

အခဖြ႔မ ပါတက လြတလပတ ပါတျဖစရမယ။ အဒလ ျဖစလာရမယ။ အဒလ ျဖစလာမာပါ။

ထပေမးပါရေစ၊ ေကအငအအေနန႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြမာ ပါ၀ငယဥၿပငမႈ မလပဘးဆတာ

ေသခာသြားၿပလား။

ကေနာတ႔ ေကအငအအေနန႔က ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြမာ ပါ၀ငယဥၿပငမာ မဟတဘး။ ပါတလညး

ဖြ႔စညးမာ မဟတဘး။ ကေနာတ႔က သြားၿမလမးအတငး သြားၿပးေတာမ လမးျပေျမပ

ဆးတေနာကပငးမာ တကလာတ အစးရန႔ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးသြားဖ႔ ဆႏၵရတယ။ အခက

ေကအငအအေနန႔ ႏငငေရး ပါတလညး မထေထာငဘး။ ေရြးေကာကပြလညး မ၀ငဘး။ လမးျပေျမပ

Page 13: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 13

အဆးထ အေႏာငအယကမေပးဘ ရပတညသြားဖ႔ ဆးျဖတထားတယ။

စစအစးရက ၿငမးခမးေရးအဖြ႔ေတြက လကနကခၿပး တပေတြဖကသမးဖ႔ ေတာငးဆေနတယလ႔

သတငးေတြ ထြကေပၚေနတယ။ ဖအားေတြ ရေနတယလ႔ဆတယ။ အဒအေပၚက ဘယလေျပာလပါသလ။

ဒါကေတာ သတငးအရပါ။ ေကအငအကေတာ ဘာမ လာေျပာတာေတာ မရပါဘး။ ကေနာတ႔လညး

ေရဒယမာသာ ၾကားေနရတာ။ တတကက ေျပာလ႔ေတာ မရဘးေပါေနာ။ ဒါက ေစာငၾကညရမယ

သေဘာလညး ရပါတယ။

၂၀၁၀ အလြန (ေနာကပငးမာ) ျမနမာႏငငေရးအေျခအေန ဘယလအေျပာငးအလ ျဖစလာႏငမလရင။

၂၀၁၀ ေနာကပငး ေရြးေကာကပြ ၿပးလ႔ရရင လႊတေတာေတြ ေပၚေပါကလာမယ။ တႏငငလးဆငရာ

ျပညေထာငစ အမးသားလႊတေတာ၊ အစရတ လႊတေတာေတြ ေပၚေပါကလာမယ။ တငးန႔ ျပညနယ

လႊတေတာေတြ ေပၚေပါကလာမယ။ ၿပးေတာ အစးရသစေတြ ေပၚလာမယ။ ျပညနယအစးရ၊

တငးအစးရေတြ ေပၚလာမယ။ အဒလႊတေတာေတြ ေပၚလာမယဆရင လကရအစးရက ႏငငေတာ

အာဏာက လႊေျပာငးေပးမယဆတာ၊ အစအစဥက ဒလ ရလာမယဆတာ ႐ႈျမငသးသပ ရပါတယ။

ကမၻာမာ စးပြားေရး ဆတယတကဆငးမႈ ျဖစေနတအခန ကခငျပညနယမာေကာ ထခကမႈေတြ

ျဖစသလားရင။ ဘာေတြ ျဖစပါသလ။

စးပြားေရးကေတာ ကမၻာမာ ျဖစေနေတာ ကေနာတ႔ ႏငငမာေတာ တက႐က ထခကတာကေတာ ေျပာဖ႔

ခကတယ။ လတငး ဒလပါပ။ သပထးျခားတာကေတာ မေတြ႔ရဘး။

ကခငေဒသမာ အလပအကငေတြ ပမေပါမားလာေအာင၊ လေတြ စးပြားေရး ေခာငလညလာေအာင

ဖနတးႏငမယ လပငနးကငငနးေတြ ေကအငအအေနန႔ လပႏငစရာေတြ ရလား။ ဥပမာေလးေတြ

ေျပာျပပါရင။

ဒါကေတာ အခအခနအခါမာ ကေနာတ႔ ေကအငအအေနန႔ အာဏာ အတအက အျပညအ၀

မရေသးတ အခါကေတာ လပခငတငး လပလ႔မရဘး။ ဒါေပမ ႏငငေရး အေျခအေန

ေျပာငးလလာတာန႔အမ ပၿပး ၿငမးခမးသာယာလာမယ။ အလပအကင ပမရလာမယ။ အဒအခနဆ

အလပလကမေတြ နညးသြားမယ။ အလပလကရ ပမားလာစရာ ရလာမယ။

ဖားကန႔ေဒသမာ ေကာကစမးေတြ အငမတန ထြကလာေပမယ ေဒသဖြ႔ၿဖးမႈ ေဒသတြငး အလပအကင

အခြငအလမးေပါမားမႈ ျဖစသငသေလာက မျဖစလာတာေတြ ဘာေၾကာငလ။

ဒစးပြားေရး လပငနးေတြကေတာ ေျပာဖ႔ ခကပါတယ။ ဘာေၾကာငဆတာေတာ ေျပာဖ႔ ခကတယ။

အခငးခငး ၿပငဆငလ႔လညး ျဖစႏငတယ။ အခေတာ တြငးထြကပစၥညးေတြကလညး ရားပါးလာတယ။

ဒါေၾကာင အဆငမေျပမႈေတြ ရလာတယေလ။ ဒါေပမ ေအာငျမငတ လေတြလညး ရေနတာပေလ။

အေျခအေန အရမး ေျပာငးလသြားတာေတာ မရပါဘး။

ကခငေဒသမာ အလြနအကြ သစခတမႈေၾကာင သစေတြေလာပါးလာတယဆတ ေ၀ဖနမႈေတြအေပၚ

Page 14: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 14

သစေတာ ထနးသမးေစာငေရာကမႈေတြ ေကအငအအေနန႔ လပေနၿပလား။

ေကအငအအေနန႔ ေတာကေလာကလပေနတာဘ။ သစေတာထနးသမးေရး၊ ပတ၀နးကင

ထနးသမးေရးက လပေနပါတယ။ အခ သစလပငနးေတြကလညး အားလး ရပဆငးသြားပါၿပ။ အစးရန႔

ေကအငအေတြ မလလားပါဘးေလ။ အခ သစေမာငခလပငနးေတြ အားလး ရပဆငးသြားပါၿပ။

ပတ၀နးကင ထနးသမးေရး၊ သစေတာ ထနးသမးေရးကေတာ ေကအငအအေနန႔ အဓက

အေရးၾကးဆး လပငနးတခအေနန႔ အၿမတမး လပေဆာငေနတာ ျဖစပါတယ။

ကခငေဒသမာ ခရးသြားလပငနးေတြ အားေကာငးလာေအာင လပဖ႔ အခြငအလမးေတြကေရာ။

ျပညပ ဧညသည ခရးသြားလပငနးေတြကေတာ အစးရန႔ တက႐ကဆငပါတယ။ ႏငငေတာ အစးရ

တရား၀င ဖြငထားတ လမးေၾကာငးအတငး လာရမာပေလ။ ကေနာတ႔ကေတာ လမးပနးဆကသြယေရး

ပမေကာငးလာတာေတာ ရတယေလ။ ခရးသြားလပငနးကေတာ ၿငမးခမးေရး တးတကလာတာန႔အမ

တးတကလာမယလ႔ ခန႔မနးထားတာပ။

ကခငအၾကးအက တေယာကအေနန႔ ပတ၀နးကငႏငငေတြရ႕ ျမနမာႏငငအေပၚ အျမင သ႔မဟတ

ပထ၀ႏငငေရးအေပၚ သးသပခက ေျပာေပးပါလား။

ဒါကေတာ ကယျပန႔လြနးပါတယ။ တတေလး နညးနညးေျပာမယဆရင မထးျခားဘးေပါ။ အေ၀းမာရတ

ႏငငၾကးေတြက တမး၊ အမနးခငးႏငငေတြက တမးေပါေနာ။ အမနးခငးႏငငေတြက ပၿပး လကေတြ႔

ကတယလ႔ ေျပာရမာေပါေနာ။ သတ႔ အခလကရ တပမေတာ အစးရရ႕ လမးျပေျမပက

အေကာငအထည ေဖာသြားမယဆတ ဆႏၵရၾကတယေလ။ အားေပးၾကတယေလ။

ေရထညစညမးမႈန႔ ေရႊကငလပငနး ဆကစပေနတအတြက အဒါန႔ပတသကၿပး ေကအငအက ဘာေတြ

ေဆာငရြကတာ ရပါသလရင။

ေရႊကငတာကေတာ ေရထ ညစညမးမႈကေတာ အနညးန႔ အမားေတာ ျဖစေနတာပ။ ဒါကလ

စညးကမးေတာ ခမတတာေပါ။ မလအပဘန႔ ေရႊကငးေဖာတာေတြ၊ ေျမၿပတာေတြကေတာ မလပဖ႔

ကာကြယေအာင ခမတထားေပမ လေတြက လကနာတလ ခပနညးနညးပါပ။

လထအတြငး HIV/AIDA တားဆး ကသေရးအတြက ေကအငအအေနန႔ လပေဆာငမႈ ရေနလရင။

ေကအငအကေတာ ေတာကေလာက ၾကးစားၿပး လပေနပါတယ။ ႏငငတကာအေနန႔လညး

အဓကထားၿပး လပေနတာေပါေနာ။ ေကအငအကလညး ကနးမာေရးက႑ကေန အဓက

လပေဆာငေနပါတယ။ ဒ AIDA ကာကြယေရးက အတတႏငဆး ကာကြယဖ႔ လပေဆာငေနပါတယ။

ပညာေပး ေဟာေျပာတာေတြကအစ အဓက ထားလပေဆာငေနပါတယ။

ကခငေဒသမာ အေရးတၾကးဆး လအပေနတ အရာေတြဟာ ဘာေတြပါလ။

ေျပာမယဆရငေတာ ကေနာတ႔ ကခငေဒသမာ ၿငမးခမးေရး တညတခငၿမဖ႔ေတာ အဓကပ။ ေနာက

ႏငငေရး ျပျပငေျပာငးလေရး၊ တေန႔တျခား တမထးျခား ျဖစေပၚလာၿပး ေအးခမးသာယာ

Page 15: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 15

ဖြ႔ၿဖးတးတကလာဖ႔ အေရးၾကးတာေပါ။ အဒလ ျဖစလာၿပဆ ျပညသလထက စား၀တေနေရး

ဖလလာမယ။ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး တးတကလာမယ။ လေနမႈအဆငအတနး ျမငတကလာမယ။

တျခားႏငငေတြန႔ ရငေဘာငတနး လာႏငမယေလ။

တျခား ထးထးျခားျခား ေျပာလတာမား ကနေသးရင ေျပာပါရင။

တျခား ေထြေထြထးထးေတာ မရေတာပါဘး။ အခအခနခါမာေတာ လတငးလတငးက ႏငငေရး

ေခတေရစးေၾကာငး ျပျပငေျပာငးလမႈအေပၚမာ ေတာေတာလညး စတ၀ငစားၾကပါတယ။ ဒလ

အခနအခါမာ ကေနာတ႔ တငးရငးသားေတြ လမးဘာသာ မခြျခားဘ စေပါငးၿပးေတာ

ကယျပညနယသားမား ေကာငးကးက တတအားသေရြ႔ ပါ၀ငကည လပေဆာငသြားဖ႔၊ ပါတက

အမားက နားလညသေဘာေပါက ေထာကခအားေပးၾကဖ႔ ေျပာခငပါတယ။

ေဒါငမေရ ကလကခညေသး

ရသေဆာငးပါး

ေနသနေမာင

အဂၤါေန႔၊ ဇနနဝါရလ 13 2009 16:03 - ျမနမာစေတာခန

ဆးႏငးေတြ သပသညးစြာကေနၿပး ဝါးတ႐ကအကြာေလာကက မျမငႏငေတာတအထ ျမခးေတြ

အ႔ဆငးေနေပမယလညး ရြာထကေန လေတြဟာ ဆငကယေတြ၊ ဆငကယရ႕ေနာကမာ တြလက

ခတဆြထားတ ပစၥညးေတြ ထညထားလ႔ရတ သးဘးပါ ေနာကတြလကေတြ ကယစန႔ ေျမနလမး

ကဥးကဥးေလးထကေန ေစးရရာက ထြကသြားေနၾကပါတယ။

အလအလေပါကေနတ သစပငၾကးေတြေပၚကေန ဆးႏငးကသ တေဖာကေဖာကန႔အတ

ဘနးမငဆမားကးရြာကေလးဟာ ႏးထအသကဝငလာပါတယ။ အာ႐ဏကငး အလငးေရာငဟာ

ျမေတြၾကား မပြငတပြင ေပၚထြကလာေနသလ ရြာကလေတြကလညး ထးျခားတေန႔တေန႔အတြက

ရငခနစြာ သကဝငလႈပရားေနၾကပါတယ။

''ေစးသြားၾကမယ။ လတဟာေတြ ဝယျခမးေပါ။ သပမေဝးပါဘး၊ ေအာကဖကမာပ'' လ႔

ဆငကယေပၚကေန ကခငလငယတဥးက ေလသခပဝဝန႔ ဗမာလ လမးေအာေျပာပါတယ။ အသက ၆ဝ

နးပါး ကခငအမးသမးၾကး ခမးအငက ေျခတရညအမ အေပၚထပကေန မကႏာသစဖ႔

သစသားေလကားအတငး တေရြ႔ေရြ႔ ဆငးလာပါတယ။ သမမကႏာက ပြငလငးတ အၿပးခခန႔

ႏႈတဆကၿပး ျမေတြၾကားထ တလႈပလႈပန႔ ေပာကကြယသြားပါတယ။

ရြာထကေန ေစးရရာကသြားတ ကားလမးမဆ ၁၅ မနစေလာက ေလာကရပါတယ။ အဒကမတဆင ၂

Page 16: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 16

ကလမတာေလာက ေဝးတ ေတာငေပၚေစးေလးက ေရာကပါတယ။ အနးအနားမာ ရၾကတ ကခင၊

လားဟ၊ လဆး တငးရငးသားေတြ၊ တ႐တလမးေတြ၊ ေဒသခ ထငးရြာသားေတြန႔

ေတာငေပၚေစးေလးဟာ နနကေစာေစာမာ ပားပနးခတမ လႈပရားေနပါတယ။ ျမနမာႏငင

ရမးျပညနယမာ အမားဆးေတြ႔ရေလရတ ေဒသအစားအစာျဖစတ ရမးတ႔ဟးေရာငးတ

ဆငေတြရၾကသလ ျမနမာႏငငထြက ေဆးေပါလပ၊ တ႔ဟး၊ ရမးခဥ၊ လကဖက၊

အဝတအထညေတြလညး ရပါတယ။ ျမနမာစကား ခပဝဝအသေတြ၊ ရမးစကား ကခငစကားသေတြဟာ

ေတာငေပၚေစးေလးထမာ လြငပ႕ေနပါတယ။

ဘနးမငစမားကးလ႔ ေခၚတ ကခငရြာေလးဟာ ခငးမငၿမ ႕ကေန ကလမတာ ၁၄ဝ အကြာမာရတ

ခငးေဒါငးခ႐ငထကျဖစၿပး ျမနမာနယစပန႔ ၅ ကလမတာသာ ကြာေဝးပါတယ။ အဒေန႔ဟာ

ထငးဘရငမငးျမတရ႕ ၇၅ ႏစေျမာက ေမြးေန႔ျဖစတာမ႔ ဒရြာမာ ပထမဥးဆး ကငးပျပလပမယ

မေနာပြေတာေၾကာင ရြာသားေတြဟာ သပကတကၾကြေနပါတယ။

''ဒေန႔က ေနာကဆးေန႔ေလ။ အကနလး ကၾကမယ။ ေပာစရာၾကးေပါ'' လ႔ ကခငမေလး လအငက

ေျပာျပပါတယ။ ''ျမနမာျပညက ကယန႔သတသေတြ၊ အမးအေဆြေတြကလညး ဖတထားၾကတယ။

လာၾကတယ။ ဒေန႔ ေနာကဆးေန႔ဆေတာ မေနာအက ေပာေပာၾကး ကမယေလေနာ''

ေနပြငလာခနမာ မေနကြငးရရာ ရြာလမးတတေလးထက ေစးဆငတနးေတြမာ ေဒသခလေတြ၊

ခငးမငၿမ႕က လာၾကသေတြ၊ ကမၻာလညခရးသညေတြန႔ စညကားစ ျပလာပါတယ။ မေနာအက

ကဖ႔အတြက ကခင႐းရာဝတစေတြက ေရာငးခေပးတ ဆငေတြရသလ ငားတဆငေတြလညး ရပါတယ။

မညမညာ ေျမနလမးေပၚ ကခင႐းရာ ဝတစေတြဝတၿပး တဖြဖြ ေရာကလာခနမာေတာ ေနက

မြနးတညေရာကေနပါၿပ။

မေနာပြအတြက ပြေပးတယလ႔ ျမနမာလ မတယႏငတ ထမငး၊ အမေျခာကျပပ၊ ၾကကသား၊ ဂငးေတြက

သစရြကဖကန႔ထပၿပး ေကာမာလြယရာတ ပလငးျခငးထ အစအရ ထညသထားပါတယ။ ၿပးေတာ

အေပၚကေန ပတျဖန႔အပၿပး ဖးအပထားပါတယ။ ''မေနာအက ေနာကဆးပေဇာတေနရာမာ

ဒအစားအစာျခငးက ထညၿပး ပေဇာရတယေလ။ မေနာပြ ေအာငျမငျခငးအေနန႔ လပတာေပါ'' လ႔

ခမးအငက လကကေလးလႈပလႈပန႔ ေျပာျပရာပါတယ။

''ေဖာမ၊ ၃ နာရမာ စကမယတ'' ဆၿပး ၿခဝငးထ ဆငကယန႔ဝငလာရငး ေနာဂာက ကခငလ

ေအာေျပာပါတယ။ အသက ၁၉ ႏစသာ ရေသးတ ေနာဂာရ႕ကယေပၚမာ ကခင႐းရာဝတစအျပညက

ဝတထားပါတယ။ ေအာကခအကၤ အျဖေရာငေပၚ ကခင႐းရာအဆငန႔ ရကလပထားတ နကခတင၊

ပခးမာ စလြယသငးထားတ ကခငလြယအတ၊ ေဘာငးဘအနကန႔ ေငြေရာငေျပးေနတ ဓားလြယတခ၊

ခရမးေရာင အနကေရာငအဆငန႔ ရကေဖာကထားတ ေခါငးေပါငးက တငထားတ ေနာဂာရ႕ဟနက

တကၾကြေနပါတယ။

''မေနာဆတာ အထမးအမတ တခခရတအခါ ကခငမးႏြယစေတြျဖစၾကတ ဂမးေဖာ၊ ရဝမ၊ လဆး၊

လြနဗ၊ လာခစန႔ ဇငဝါးတ႔ အားလး စစညးၿပး ကျပေဖာေျဖၾကတ ပြေတာတခေပါ။ မေနာအက

ဘယကေန ဆငးသကလာသလဆေတာ ေအာကခငးငကဟာ ေနနတမငး ကျပတာက ျပနၿပးေတာမ

ကတာက လေတြက အတယၿပး လကကၾကတာပ'' လ႔ မေနာပြ ကပြမာ ဥးေဆာငသ ဆရာေဂၚဆငးက

ရငးျပပါတယ။

Page 17: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 17

သဟာ ျမနမာႏငင ဗနးေမာၿမ႕ကေန ထငးႏငငနယျခားက ကခငရြာေလးရ႕ ပထမဥးဆးေသာ

မေနာပြအတြက ဖတၾကားခရလ႔ ေရာကလာသေတြထက တဥးပါ။ ေအာကခငးငကန႔

ေနနတမငးရ႕အကက လသားေတြဆ ျပနကျပတာမ႔ ကခငတငးရငးသားေတြက နမနာယၿပး

ကၾကတယလ႔ သက ဆကရငးျပပါတယ။

မေနာတငေတြမာ ကကြက ၅၈ ကြကရတအနက အဓကကတ ၆ ကြကက ပေဖာေရးဆြထားၿပး

မေနာတငရ႕ ေအာကေျခမာ ေအာကခငးငကက ကန႔လန႔ျဖတ ထညသြငးထားပါတယ။ မေနာတငရ႕

ေအာကဘကမာ ဖားစညၾကးေတြ ခတဆြထားၿပး မေနာကတအခါ ကခငလငယ ၁ဝ

ေယာကေလာကက ဖားစညက တခကၿပးတခက အဆကမျပတ ထႏကရပါတယ။

''မေနာအကက တရကထလညး ကလ႔မရဘး။ လးဝလညး အမားမခဘး။ မားရင ပြအထမေျမာကဘး။

အနညးဆး ၄-၅ ရကေတာ ကရတယ။ ေနာကဆးေန႔မာ လကကနကကြကက ပေဖာကရတယ။

တခါကရင ၂ နာရေကာေလာက ၾကာတတတယဗ'' လ႔ ဆရာ ေဂၚဆငးက ရငးျပပါတယ။

ကခငမးႏြယစေတြရ႕ ပထမဆး မေနာပြဟာ လြနခတ ႏစေပါငးမားစြာက ကခငအၾကးအကျဖစတ

ဒမရစဝါခြနးဂာက ခငခမေဂာမာ စတငခတာလ႔ အဆရပါတယ။ ေနာက သရ႕သားျဖစသ ဆြတမဒးဟာ

ေနာရေယာငမာ ဒတယေျမာက မေနာပြက ဥးေဆာငကငးပခပါတယ။ ပမနအားျဖငေတာ ကခင႐းရာ

မေနာပြေတာက ကခငျပညနယမာ ျပလပၾကသလ တ႐တႏငင ရငဂနး၊ မနရ၊ ေရႊလန႔ ကမငး စတ

အရပေတြမာ ျပလပၾကပါတယ။ ဒါအျပင အႏၵယႏငင အာသနယက တငဆကးယားန႔ မာဟရတာတ႔မာ

ျပလပေလလညး ရပါတယ။

ကခငမးႏြယစေတြ အားလးဟာ ႏစေပါငးမားစြာ ေဝးကြာေနၾကတ မတေဆြ၊ သငယခငး၊

ေဆြမးေတြက မေနာပြမာသာ ျပနလညဆေတြ႔ႏငၾကတာမ႔ သတ႔အတြကေတာ အထးျခားဆးန႔

အထငရားဆးလညး ျဖစပါတယ။ အရငကာလေတြတနးကေတာ မေနာပြေတာဟာ ႐းရာဓေလအရ

နတေတြက ယစပေဇာ ပသတ အခမးအနားၾကး ျဖစခၿပး၊ ဒကေန႔ေခတမာေတာ နတဘရားေတြက

အကန႔သာ ေဖာေျဖၾကတ လမႈေရး ပြေတာၾကးတခ ျဖစလာခပါတယ။

ကခငမးႏြယစေတြဟာ မြနဂလးယားေတာငတနးေတြဆက ခရစေတာမေပၚခင ႏစ ၂ဝဝ ေလာကကေန

တဘက ကနးျပငျမငေတြဆ ေျပာငးေရႊ႔လာခပါတယ။ အဒကမတဆင ဟမဝႏာေတာငတနးန႔

ျမနမာျပည ေျမာကဖားပငးက ေျမျပန႔လြငျပငေပါမားတ ကခငေတာငတနးေတြဆ ၈ ရာစခန႔မာ

ေျပာငးလာချပနပါတယ။ အႏၵယပင အာသနယအထ ေရာကၿပး အဒမာ အေျခခေနထငတ

ကခငေတြက ခနဖ၊ တဘကန႔ ယနနနယတဝကမာ ကနခတ မးႏြယေတြက ဂငဖလ႔ ေခၚၾကၿပး

ျမနမာျပည ရမးျပညေျမာကပငးန႔ ကခငျပညထက မးႏြယေတြကေတာ ဂမးေဖာလ႔ ေခၚၾကပါတယ။

ကခငမးႏြယစေတြဟာ ဘယလအခါသမယမးမာ မေနာပြက ကငးပၾကသလ၊ ၿပးေတာ

ဘာအတြကေၾကာင ကငးပၾကတာလ။

''မေနာပြက လပခငတငး လပမရဘးဗ။ တႏစတခါ လပရမယဆတာလညး မရဘး။ ေျပာရရင တတပပ

သတမတထားတာမး မဟတဘးေပါ။ မေနာပြဆတာ မးႏြယစတခထက၊ လတေယာကထကေန

လပခငးတငးလညး လပလ႔ မရဘး။ အားလး အားလး တစတတဝမးထ ရၾကၿပး အထမးအမတ

Page 18: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 18

တခခဆမ လပၾကတာ။ အရငတနးကေတာ မးႏြယစ အၾကးအက၊ ဒါမမဟတ ဘာသာေရးဆရာ

အၾကးအကရ႕ ၂၅ ႏစေျမာကတ႔၊ ႏစ ၅ဝ ေျမာကတ႔မာဆရင အၾကးအကယ လပၾကတယ။ ၿငမးခမးေရး

မေနာေပါေနာ။ စစေအာငႏငတ အက ကတ မေနာဆတာလညး ရေသးတယ။ ေကာကသစစားပြလ

ရာသဥတေကာငးၿပး မးႏြယစေတြအကန ၾကးပြားခမးသာၾကဖ႔အတြကဆၿပး လပတ မေနာပြမးလညး

ရတယ"' လ႔ ပတာအဇာတသား ဥးေယာနသနက ဆပါတယ။

ေနျပငးျပငး ပလတေအာကမာ မေနာကြငးတား လေတြ ႐းစ႐းစ ျဖစစျပေနၿပ။ အစဥအလာေတြအတငး

ဆရငေတာ မေနာပြမာ မပါမျဖစ အေရးၾကးတာက ေခါငရညပါ။ မေနာကြငးထမာ ေခါငရညက

ဝါးဆစပလငးေတြထ အလအပယထညထားၿပး ေခြ းသရႊရႊန႔ မေနာကလက၊

ေခါငရညတကကေသာကလက ရၾကစၿမေပမယ ထငးနယစပ ရြာကေလးရ႕ မေနာပြမာေတာ

ေခါငရညက ေပၚေပၚထငထင ေတြ႔ရခပါတယ။

အသက ၃ဝ ဝနးကင အမးသားေတြကေတာ အမမာ တႏငတပင ကယတငခကလပထားတ

ေခါငရညက အမဝငးထမာ ေသာကၾကၿပး ပြခငးထကေတာ ယခြငပတထားပါတယ။ ဆန၊

ေကာကညႇငးန႔ ႐းရာအတငး ခကထားတ ကခငေခါငရညဟာ အလညေရာကလာတ

ႏငငျခားသားေတြကေတာ အေတာကေလး ဆြေဆာငႏငပါတယ။

မနကခငးက အေအးဓာတေတြ လးဝလြငစငေပာကကြယေနၿပျဖစတ မေနအက စတငခန

နးလာတအခါ အပရနက အေတာျပငးေနပါၿပ။ ေနျမငလာေပမယ ထထထထ ကခင႐းရာ

ဝတစေတြဝတထားတ တငးရငးသေတြကေတာ အၿပးဝငဝငရဆ။ ေငြေရာင၊ ေဘာေရာင

အျဖဝငးၾကးေတြက အကၤ အနကေပၚက ရငဘတမာ ခတဆြထားၿပး ေခါငးမာေတာ ဂမးေဖာဝတစ

ေခါငးေပါငးအနန႔ အနကဟာ သတ႔ရ႕အၿပးေတြန႔ ပနရေနပါတယ။

မေနာကြငးထ ႏစေယာကတတြ ယဥတြဝငၿပး တနးစၾကတအခါ ေရ႕ဆးက အကဥးေဆာငသ ေနာေရာင

အမးသားၾကး ၆ ေယာက (တဖက ၃ ဥးစ) က လကမာ ဓားက ညာဘကန႔ကင၊ ဘယဘကက

ဓားဥးျပာကကငၿပး ခႏၶာကယက ဖားစညသ တဒဒအတငး ဘယညာယမးၿပး ကြငးထစဝငပါတယ။

ေနာေရာငေတြက အဝါေရာင ဝတ႐ရညၾကးေတြက ဝတဆငထားၿပး ဝတ႐ေပၚမာ ဥေဒါငး႐ပ၊

ေအာကခငးငက႐ပန႔ အျခားငကေတြရ႕ ပေတြက အစမးေရာငန႔ ခယသေရးဆြထားပါတယ။ ဥးေခါငးမာ

ေဒါငးေမြးေတြက ေထာငထားၿပး ေတာဝကအစြယေတြက ေအာကေျခမာ အကအန တပဆငထားတ

ဥးေပါငးေတြက ဆငယငထားပါတယ။

အမးသမးေတြက လကကငပဝါအျဖက ႀတဂပကင၊ အမးသားေတြက ညာဘကက ဓားကကငၿပး

ေရ႕ဆးက ေနာေရာငေတြရ႕ အကအတငး တလမးမကြာ ကခနၿပး မေနာကြငးထမာ အကေတြ တစတစ

ပျပငလာပါတယ။

မေနာတငေတြ ေရးဆြထားတ ကကြက၊ ကဟနေတြအတငး ေရ႕က ဥးေဆာငသေတြဟာ ပေဖာၿပး

ကြငးက စတငပတပါေတာတယ။ ေနာေရာင ၆ ဥးအနက ၄ ဥးဟာ အကတနးရညၾကးက ၄

တနးျဖစသြားေအာင ခြထတၿပး ဆကလကပေဖာေနစဥမာ ကန ၂ ဥးက ကြငးစပတပါတယ။

သးျခားစျဖစသြားတ အကတနးရညၾကး ၄ တနးဟာ ကြငးတပတျပညတငး မေနာတငေရ႕မာ

ျပနဆလက၊ ျပနခြထတလကန႔ လလပပ စစရရ ကကြကက ပေဖာၾကပါတယ။ တနာရေကာလာတအခါ

လေတြဟာ ေမာဟကစျပလာတယ။ စကဝငးပ ရစေခြၿပး ကတအခါ တျခားတဖက လတနးန႔ ဆလက၊

Page 19: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 19

ႏႈတဆကစကားေျပာလကန႔ စညသ တဒဒၾကားမာ ကကြကဟာ သြကလာလက အရနေလာသြားလက

ျဖစေနပါတယ။

ေနပရန ကဆငးလာတာန႔အမ မေနာကကြကေတြဟာ ပၿပး သြကသြကလကလက ျဖစလာၾကပါတယ။

မၾကာခငမာ ၿပးဆးေတာမယ မေနာပြေတာၾကးအတြက စတအားတကၾကြမႈေတြန႔ တးခတေနတ

ဖားစညသက ႐ကခကေတြဟာ ပၿပးျမးလာတယလ႔ ထငရၿပး မေနာပျဖေတြကလညး

ေခြ းေပါကေတြၾကားက အၿပးေတြက လပေနဆ။

မေနာတငဆ ေနာကဆးအေခါက ဥးတကၿပး အစားအစာေတြ ထညထားတ ျခငးပလငးက

ကခငအမးသမးၾကး ၃ ဥးက မေနာတငေအာကေျခက ေျမျပငမာခ၊ အကဥးေဆာငသ

ေနာေရာငတဥးက သ႔ရ႕ေျခတဖကက ျခငးေတာငးေပၚတငရင ကခငဘာသာန႔ ဆေတာငးသေတြ

ထြကလာပါတယ။ အဒေနာက ကြငးထကေန လာလမးအတငး ျပနထြကသြားၿပး အေနာကဘကမာရတ

႐းရာေျခတရည အမၾကးေပၚ တကသြားတအခနမာပ မေနာကပြၾကး ၿပးဆးသြားပါတယ။

ည ၈ နာရမာ စတငမယ ေထာငကာ အကန႔ အဆေတာ ေကဂာႏးန႔ အဆေတာ ၄ ဥးရ႕

ဂတေဖာေျဖပြန႔အတ ဘနးမငစမားကး ေကးရြာေလးရ႕ ပြေတာက အဆးသတေတာမာ ျဖစပါတယ။

ပြေတာရကအတြငး မၿငမးဘထားတ မေနာမးပက ၿငႇမးသတရဥးမာပါ။

ခငးေဒါငးခ႐ငထက ဘနးမငစမားကး ေကးရြာေလးက ၁၉၇၆ ခႏစေလာကကစၿပး ျမနမာျပညဘကက

ကခငလမးေတြက ရမးျပညနယ မငးတၿမ႕ကေန နယစပကျဖတၿပး ေရာကလာခၾကတာ ျဖစပါတယ။

သတ႔ေတြက ဥးေဆာငလာခသကေတာ မာရစေနာဆသ ကခငအမးသားၾကးတဥး ျဖစပါတယ။ ၁၉၈ဝ

ျပညႏစမာ ထငးဘရငရ႕ ေတာငတနးေဒသ ဖြ႔ၿဖးေရးစမခကအရ ဘနးမငစမားကးဟာ လမႈဖြ႔ၿဖးေရးေတြ

ေပၚလာၿပး အထးေဒသအျဖစ ခြငျပခကန႔ ေနထငခြင ရလာခပါတယ။

၁၉၈၄ ခႏစမာ မဖရားၾကး သရေခတကယတင ဒရြာကေလးက ေရာကလာၿပး

ကခငတငးရငးသားေတြက တရားဝငေနထငခြင (ေတာငေပၚသားလကမတ) ေပးခပါတယ။

''အရငကေတာ ကေနာတ႔ကယကေနာတ႔ လားဟေတြလ႔ လမေျပာထားရတယ၊

ေတာငေပၚသားကတမာလညး လားဟေတြလ႔ပ ေဖာျပထားတယ၊ အခေတာ ကေနာတ႔မာ

ကယပင႐းရား "ေလယဥေကးမႈေတြ ရပါတယ။ ကေနာတ႔ဟာ ကခငေတြပါလ႔ ဘရငက

ဖြငေျပာၿပးေတာမာ အခလ ကခငေတြအျဖစ တရားဝင ေနခြငရသြားတာေလ'' လ႔ ေဇာေအာငက

ဆပါတယ။

ေနာကပငး ထငးဘရငန႔ မဖရားဆ ကခင႐းရာ ဝတစန႔ လကမႈပစညးေတြက လကေဆာငဆကခၿပး၊

ကခငတငးရငးသားေတြအျဖစ အသအမတျပ ခရသလ အခလ ႐းရာအကန႔လညး

ေဖာေျဖခြငရခတယလ႔ ေဇာေအာငက ဆကေျပာျပပါတယ။

ဒရြာေလးမာ လဥးေရ ၄၈၇ ဥးေနတ အမေျခ ၆၈ ခရၿပး အဓကအားျဖင ေျပာငးန႔ေျမပက

စကပးၾကပါတယ။ အဒအတြက အစးရဆက အမေတာေၾကး ေခးေငြေတြ ရၾကပါေသးတယ။

ကခငတငးရငးသားေတြရ႕ ႐းရာအစဥအလာေတြက ထနးသမးတအေနန႔ မေနာပြၾကး

ကငးပျဖစခတာေၾကာင သ သပက ေပာတယလ႔ အသက ၇ဝ ေကာၿပျဖစတ တန႔႐င (အေမၾကး) က

႐းရာဝတစက ခြ တလရငး ဆပါတယ။

Page 20: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 20

''အေမတ႔ သပဝမးသာတာပ။ ေမာေပမယလညး ကရတာပ။ ကခငလြနးလ႔က မေရာကေရာကေအာင

လာခရတာေပါ။ ဝမးသာတယ။ ဝမးသာတယ'' လ႔ ျမနမာလ တတြတတြတဆပါတယ။ အေမၾကးက

ဗနးေမာကေန ရမးျပညတေလာက၊ ေနာက နယစပကျဖတၿပး ဒရြာရ႕ မေနာပြက လာႏႊသပါ။

ေနာကတခါဆရင ေဆြမးေတြကပါ ေခၚခဥးမယလ႔ ဆပါေသးတယ။ ''အေမတ႔က အသကၾကးၿပ။

ကယဇာတမာပ ျပနၿပး ေခါငးခေတာမယ''

ညက ေမာငလာတာန႔ ႏငးေတြ တဖြဖြကလာသလ ၿငမးလဆဆ မေနာမးပေလးဟာ

ႏငးစကေတြၾကားထ တေငြ႔ေငြ႔ ေလာငးကြ မးေနဆ။ ကခငသခငးသေတြ လြငပ႕ေနတ ရြာကေလးထက

စတတ႐ႈးဆက အသေတြဟာ ခပေဝးေဝးက ေတာငတနး စမးည႕ည ႕ေတြဆထ ေမာလြငေနဆ။

အေႏြးထညက ရငဘတအထ ဆြေစရငး ပြခငးထေရာကေနတ ေနာဂာက ေနာက ၃ ႏစကရင

ေနာကတခါ မေနာကဥးမယဗလ႔ ျမနမာသဝဝန႔ ေျပာပါတယ။ ''အေမက ဒရြာမာပ ေနေတာမယလ႔ေတာ

ေျပာတယ။ ထငးစကားသငရဥးမယေလ။ ေကာငးတကဖ႔ေပါ''

ဂပခတသေတြ မၾကားရေပမယ ကခငစကားသ၊ သခငးသေလးေတြ လြငေမာေနတ

ဘနးမငစမားကးဟာ ေျပာငးလမႈေတြၾကားမာ တျဖညးျဖညး ေရႊ႔လားေနပါတယ။

''ေခါငရညမရေပမယ မေနာအကန႔တင ခာခာလည မးပါတယဗာ''

ေနသနေမာင

(အယဒတာမတခက။ ။ မေနာပြေတာ ကငးပခသည ကာလမာ ၂ဝဝ၂ ခႏစ၊ ဒဇငဘာလျဖစပါသည။

ကေနသနေမာငက ယခ ရသေဆာငးပါးက ထစဥက တညရခေသာ အျမငသစအြနလငးႏင ဂာနယတြင

ေဖာျပခၿပးျဖစသည။)

လ႔အခြငအေရး ေရ႕ေန ကဖးျဖ အဖမးခရ

17 January 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-01-17-voa4.cfm

ျမနမာျပညက အတငးအဓမၼလပအားေပး ခငးေစမႈေတြန႔ပတသကၿပးေတာ အငအယလအ

ကမၻာအလပသမားအဖြ႔ခပက တငၾကားခလ႔ ေထာငခခခရတ လယသမားေတြရ႕အမႈက

လကပါေဆာငရြကေပးေနတ လ႔အခြငအေရး ေရ႕ေန ကဖးျဖ ဟာ ေအာငလၿမ႕က အျပန

ၾကာသပေတးေန႔က ဖမးဆးခခရပါတယ။ ေရ႕ေန ကဖးျဖက အာဏာပငေတြက ဘာေၾကာင

ဖမးဆးခတာလ ဆတာကေတာ အေၾကာငးစက စစမးထားတ မေအးေအးမာ က တငျပထားပါတယ။

ျပးခတအပတကတညးက အမႈစစၿပးအျပန အာဏာပငေတြရ႕ စစေဆးေမးျမနးတာက ခခရၿပးတေနာက

အခ အပတမာေတာ သကယစား တရားရး ရ႕ ထြကဆခကေတြမာ သကေသအေထာကအထားန႔

တငျပႏငဖ႔ အခကအလကေတြ လာေပးရငး ေရ႕ေန ဥးဖးျဖ ဟာ ဖမးဆးခလကရျခငးျဖစပါတယ။

Page 21: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 21

ဥးဖးျဖ အဖမးခလကရတာန ပတသကျပး ဖမးဆးခထားရတ လယသမား ဥးေဇာေဌးရ႕ မသားစ၀ငတဥး

ေျပာျပတာကေတာ -

“ကဖးျဖဟာ ေအာငလကေနၿပးေတာ မေကြးကေန ထြကလာတ ေအာငကမၻာကားက ေရႊမး

လၻကရညဆင ကေန ဆကစးၿပးေတာ ၁၀ နာရေလာကမာ အထြကမာ ေအာငလကအထြက

ေတာငဘက တပး ရြာနားမာ အထြကဂတေပါဗာ။ အဒဂတကေနၿပးေတာ ၿမ႕နယမး အပါအ၀င

ရေတြအားလးက အကစပ ေတြက မေကြးက ၫႊနၾကားထားတအတငး ဖမးဆးၿပးေတာ ညတြငးခငး

မေကြးက ဂစကားန႔ ပ႔လကတယလ႔ ကေနာတ႔ သရတယခငဗ။”

နတေမာကၿမ ႕ က လယသမား ဥးလစးန႔ ေအာငလက ဥးေဇာေဌးတ႔ ၂ ဥးဟာ သတ႔ရ႕လယေတြက

စစတပကေန အဓမၼ သမးဆညးတာ န႔ပတသကျပး အငအယလအ က တငၾကားရငး

ဖမးဆးခလကရသမား ျဖစပါတယ။ သတ႔ အဖမးခရတာန႔ပတသကျပး လငယေရ႕ေန ဥးဖးျဖ က

အမလကေပးေနရာကေန တရားရးမာ ႀကေတြ႔ေနရတ မမနကနတသကေသေတြက ေခၚလာမႈ၊

မနကနတ သကေသေတြက စကားေျပာဆခြင မေပးတာေတြန႔ပတသကျပး အေျခအတင ျဖစျပး

ေရ႕ေနပါ၀ါက ရတသမးျပး သန႔ တြဘကျဖစတ ေရ႕ေန ဥးေအာငသြငလငး က အမ

ဆကလကေစခပါတယ။ အခအပတ ဥးေဇာေဌး တ တရားရးထတစစေဆးတ ေန႔က

သေရာကရလာချပးတေနာက ရနကနအျပနမာ ဖမးဆးခလကရတာလညး ျဖစပါတယ။ သ႔ရ႕

မသားစ၀ငေတြက ဆကသြယေမးျမနး ၾကညတအခါမာေတာ အခလေျပာၾကားပါတယ။

“အဒါေတာ မသပါဘးရင။ အမန႔လညး ဘာ အဆကအသြယမ မရပါဘး။”

ဥးဖးျဖန႔ပတသကျပး သဟာ ဥပေဒအတငး မနမနကနကနျဖစေအာင လပေနတ ေရ႕ေနတဥးျဖစၿပး

နစနာသေတြဘကကေန ဖဖစးစး လပေဆာငေပးေနတသသာ ျဖစေႀကာငး ဥးေဇာေဌးရ႕

မသားစ၀ငတဥးက ေျပာပါတယ။

“ကဖးျဖကေတာ ကေနာတ႔ ဒတငးျပညမာရတ တငးသျပညသားတငး မညသမဆေပါဗာ။

တရားဥပေဒရ႕ အကာအကြယ အေစာငအေရာက က ရရသငတယဆၿပးေတာ ေနတသပေလ။

ေနာကတခါ အခတရားခအျဖစ စြပစြခထားရတ ကေဇာေဌး ရ႕ အကးေဆာငအျဖစ

ေဆာငရြကတအခါကေတာ ပၿပးေတာ ဖဖစးစး လပရတာေပါဗာ။ ေကးရြာေတြက ေရာကတယ၊

ရြာသရြာသားေတြက ေတြ႔တယ။ တရားဥပေဒရ႕ အကာအကြယ ရရဖ႔အတြက ႀကးႀကးပမးပမး

ႏကႏကခၽြတခၽြတ ေဆာငရြကတတတအတြက လကရ ဒ ဆလဒ ရတယလ႔ပ ကေနာတ႔ေတာ

ထငတယ။”

ေနာကဆးႀကားရတသတငးေတြအရ ဥးဖးျဖ က မေကြးရစခနးမာပ အာဏာပငေတြက

ထနးသမးထားဆ ျဖစပါတယ။

Page 22: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 22

ေရႊ၀ါေရာငလႈပရားမႈ ေခါငးေဆာင ဥးဂမၺရ

အစာငတခ ဆႏၵျပ

17 January 2009http://www.voanews.com/burmese/2009-01-17-voa5.cfm

စကတငဘာ သဃာလႈပရားမႈေခါငးေဆာင သဃာေတာတပါး

ျဖစတ ဂမၺရဟာ မႏေလး အကဥးေထာငထမာ

အစာငတခဆႏၵျပေနၿပးေတာ ကနးမာေရး မေကာငးဘးလ႔

သရပါတယ။ ဒါအျပင ေထာင၀ငစာ သြားေတြ႔တ သ႔မသားစ

ကလညး အာဏာပငေတြဘကက ေထာင၀ငစာ ေတြ႔ခြငမေပးတ

အျပင အခဆရင ပါဆယကေတာ ေပးခြငမရဘးလ႔ ဆပါတယ။

အရငဂမၺရ အေနန႔ မႏေလးေထာငတြငးမာ ဘာေၾကာင

အစာငတခ ဆႏၵျပေနတာလ။ ဘယေန႔ကစၿပး

အစာငတခဆႏၵျပခတာလ ဆတာက သရေအာငလ႔ အရငဂမၺရ ရ႕

အစမျဖစသက ေမးၾကညေတာ -

“ဘယေန႔ကလဆေတာ ၁၃ ရကေန႔ကလ႔ေတာ ေျပာတယ။ ဒေန႔ ၁၇ ရက ဆေတာ ၄ ရကေတာ

ရၿပေပါ။”

ဘာအေၾကာငးေၾကာင သ ဆႏၵျပတာလရင။ -

“အဒါ အေမန႔ေတြ႔မ သရမာပါ။ ဘာအေၾကာငးေၾကာငဆတာ ေမးေတာေမးတယ။ မသဘးတ

ေမးၾကညေတာလညး ေျပာတယေလ။ အယ မသားစ န႔မေတြ႔ရတာလား၊ အဒါကလညး တေၾကာငးေတာ

ပါမယထငတယ။ အဒထက ႀကးတဟာလညး ရလမမယလ႔ေတာ ထငတာပ။”

ေထာင၀ငစာေတြေရာ ေတြ႔ခြငရလား အစမ။ -

“၂ ပတရၿပ။ မေတြ႔ရတာ။ ေထာင၀ငစာလညး မေတြ႔ရဘး။ ပါဆယလညး မေပးရဘး။”

သ႔ရ႕ ကနးမာေရး အေျခအေနေရာ ဘယလရလရင။ -

“အခ ဘယလရလ ဆေတာ အပယာထမာ လေနတယတ။ ေရေတာငမ မေသာကဘး။ ေရလညး

မခးဘး။ ဘာဆဘာမမစားဘး ဆေတာ ေတာေတာေတာ စတပေနတယ။ အေျခအေနလညး

ဆးေနတယလ႔ေတာ ေျပာတယ။”

ေထာင၀ငစာ သြားေတြ႔ေတာ အရငဂမၺရ ရ႕ မယေတာပ သြားေတြ႔တာလားရင။ -

“ပထမဆး ဒဇငဘာ ၂၄ ရကေန႔ ေတြ႔ရတနးကေတာ အေဖ န႔ အေမ သြားတာေလ။ အဒတနးက

တေခါက ေတြ႔ခရတယ။ အဒါၿပးေတာ ေနာက ၂ ပတမာ ေမာငေလးန႔အေမ န႔သြားတာေပါ။ အဒါ

မေတြ႔ရဘး။ ၁၄ ရကေန႔ကေပါ။ သက ဗဒၶဟး တရကပ ေတြ႔လ႔ရတာေလ။ အခကအခ ရတာေပါ။

ေငြေၾကး အခကအခဆ ဒလ သြားဖ႔လာဖ႔အတြက ေတာေတာ စယရတယ။ အလပေတြကလညး အရင

ဆငကယ ၀ကေရာ ရတာန႔ ကနစဆငကလညး သတ႔ ပတပစတယေလ။ ပတပစတယ ဆတာက

၂၀၀၇ ခႏစ သဃာေတာမာရ႕

ေရြ၀ါေရာင ေတာလနေရး

ျမငကြငးတရပ (စကတငဘာ ၂၄၊

၂၀၀၇)

Page 23: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 23

လေတြမလာရေအာင ပတတာေပါ။ ဗးေတြ အလး ၅၀ ရတယတ႔၊ လကနကေတြ ေတြ႔တယတ႔ ဆေတာ

လေတြက မလာရၾကေတာဘး။ အဒေတာ လးလး ပတပစရတယ။ အဒလ ေန႔စဥ၀ငေငြလညး မရ၊ ဘာ

၀ငေငြ မလညး မရတအခါကေတာ ဥးပဥၹငးက အပတစဥ ကဖ႔ဆတာ ေတာေတာႀကးက ခယဥးပါတယ။

ေတာေတာ ႀကးစားရတယ။”

ဒါကေတာ မႏေလးအကဥးေထာငတြငးမာ ႏစရည ေထာငဒဏကခေနရတ သဃာလႈပရားမႈ

ေခါငးေဆာင အရင ဂမၺရ အစာငတခဆႏၵျပေနတအေျခအေနန႔ပတသကၿပး အစမျဖစသက

ေျပာျပခတာျဖစပါတယ။

Freezing Temperatures Hit RemoteAreas of BurmaBy MIN LWIN Friday, January 16, 2009

Freezing temperatures have hit residents of Burma’s mountainous eastern and western

border areas, making life tougher for marginalized ethnic minorities and many of the

country’s political prisoners.

In Chin State, where a famine has afflicted a large part of the population since last year,

temperatures have fallen below zero in some areas. According to the state-owned New

Light of Myanmar, the thermometer reached -2 degrees Celsius in the state capital of

Hakah on Sunday.

Page 24: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 24

Tun Lwin, the director general of

the Department of Meteorology

and Hydrology, told The

Irrawaddy on Friday that

temperatures were below the

seasonal average in some places,

but were normal for this time of

year in other areas.

However, he said that nighttime

temperatures for the whole

country would likely be 3 to 5

degrees below average for the

next few days, with border areas of Chin, Shan, Karen and Karenni states experiencing

especially cold conditions.

Residents of some of the worst-affected areas said that many people were struggling to stay

warm by burning firewood in their homes. “They don’t have enough warm clothes and

blankets because they can’t afford them,” said an ethnic Chin man living in Hakah.

Despite the harsh conditions, however, he said that he had heard no reports of death due to

the unusual cold.

Many areas also reported heavy fog, which reduced visibility to just a few meters and made

transportation on mountain roads dangerous.

In some hillside villages, schoolchildren without winter clothing were being taught outside

when the sky cleared, and in classes heated by burning firewood when clouds or fog

returned.

Meanwhile, the governor of Thailand’s Tak Province, which borders Karen State in Burma,

declared nine districts of the province a disaster area because of the cold temperatures.

The area is home to a large Karen refugee population, and across the border in Karen State,

hundreds of villagers displaced by conflict are in desperate need of warm clothes and

blankets, according to the Committee for Internally Displaced Karen People.

The cold snap was also adding to the misery of Burma’s political prisoners, many of whom

have been transferred to remote prisons in recent months.

“The health condition of political prisoners is getting worse, especially in the labor camps,”

said Bo Kyi, joint secretary of the Assistance Association for Political Prisoners—Burma

A cold snap across Burma and Thailand hasbeen especially hard on the impoverished ruralvillagers.(Source: www.nairobroo.com)

Page 25: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 25

(AAPP). “Without the support of their families, their health will undoubtedly deteriorate

further,” he added.

Bo Kyi quoted Min Ko Naing, a leading political activist who was transferred to Kengtung

prison in Shan State, as saying, “My prison cell is like a refrigerator.”

But cold temperatures were not the only hardship facing Burma’s more than 2,100 political

prisoners.

Zaw Naing Htwe, a detainee at the Four Mile Labor Camp near Taungoo Town in Pegu

Division, is believed to be close to death due to harsh treatment at the hands of prison

authorities.

Zaw Naing Htwe is currently being held in iron shackles and being forced to perform hard

labor by the authorities, and is not receiving enough food and water, according to AAPP.

Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

Bush Slaps Sanctions on More JuntaCronies

By LALIT K JHA Friday, January 16, 2009

WASHINGTON — With just five days left in its presidency, the Bush administration on

Thursday slapped sanctions against two junta cronies, their business entities and 14

companies in an effort to put additional pressure on the Burmese military regime, which

has been feeling the pinch of US-led international sanctions.

Page 26: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 26

Win Aung of Dagon International and Zaw Zaw of Max Myanmar are the two junta cronies

added to the list of “Specially Designated Nationals and Blocked Persons” under the Tom

Lantos Block Burma Jade Law.

Myanmar Ivanhoe Company, a Canadian joint-venture business, has also been slapped

with sanctions by the US, according to an announcement made by the Treasury

Department’s Office of Foreign Assets Control (OFAC).

“Congress and the administration have made clear the need to apply vigorous sanctions

against the Burmese junta as long as it continues to suppress democratic dissent,” said

OFAC Director Adam J Szubin in a statement.

“The junta’s imprisonment of prominent democracy advocates confirms Burma’s

unwillingness to abide by international commitments and underscores the need to

maintain pressure against one of the world’s worst violators of human rights,” Szubin said.

The announcement comes on a day on which the newly appointed US ambassador to the

UN, Susan Rice, in her testimony before the Senate Foreign Relations Committee, said she

favored imposing multilateral sanctions against the Burmese military regime.

Under the Bush administration, the US has led the world, in particular the developed

countries, in imposing sanctions against the Burmese military junta. So far, as many as 100

individuals and entities has been targeted by US sanctions, including key state-owned

enterprises, senior junta officials, regime cronies and their business networks.

Zaw Zaw is the managing director of the Max Myanmar Group of Companies, a Burmese

entity with interests in the gem, timber, construction and tourism industries.

Max Myanmar, the statement alleged, has provided important services in support of the

Burmese junta, particularly in the form of construction projects. The Treasury

Department’s action targets eight companies belonging to the Max Myanmar Group, as well

as Zaw Zaw’s Singapore-based company, Max Singapore International Pvt Ltd.

The statement also said that Win Aung has made large financial donations to the Burmese

junta and has provided services in support of the regime on significant construction

projects. Win Aung is being designated along with two of his companies, Dagon

International Ltd and Dagon Timber Ltd.

OFAC also announced the levying of a third round of sanctions against the financial

network of Tay Za, a notorious regime henchman and arms dealer. Today’s action targets

Espace Avenir, a Rangoon hotel owned or controlled by Tay Za.

Page 27: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 27

Sanctions have also been imposed on Sentosa Treasure Pvt Ltd, a Singaporean firm owned

by Cecilia Ng, who was singled out for sanctions on February 25, 2008, along with her

husband, junta crony Steven Law. Also designated are nine firms that previously had been

identified as being owned by Ng.

OFAC has also targeted Myanmar Ivanhoe Copper Company Ltd (MICCL), a joint venture

between a Canadian company and the Burmese state-owned No 1 Mining Enterprise. It

controls the Monywa copper project, the biggest of its kind in the country, located in

Burma’s northwestern Sagaing Division.

Meanwhile, the US ambassador to the UN-designate, Susan Rice, said on Thursday that she

favored “multilateral sanctions” with the support of regional powers as a measure to put

pressure on the Burmese junta to release political prisoners and restore democracy in the

country.

Rice expressed her views on Burma in a written response to Senator Richard Lugar, the

ranking member of the powerful Senate Foreign Relations Committee, which held

nomination hearings for the US ambassador to the UN-designate on Thursday.

During her testimony before the Senate Foreign Relations Committee, Rice, considered to

be a key foreign policy advisor to US President-elect Barack Obama, identified Burma as

one of the countries of the world where persecution and repression of the innocent

continue. The international community needs to do more, she said.

She also identified Burma as a country where Security Council measures have not yielded

the desired results.

“Burma, and its reclusive and repressive regime, may represent one of the most intractable

challenges for the global community,” Rice said in response to a question to Senator Lugar.

“This is as much, if not more, a challenge for key regional players—Russia, China, India and

Asean countries—several of whom sit on the UN Security Council and have limited the

ability to do more,” she said, in apparent reference to Russia and China, which have

blocked efforts in the Security Council to take more effective action against the Burmese

military regime.

Rice argued that there is scope for greater regional and international action to pressure

Burma’s dictators. “Multilateral sanctions should be pursued, despite the opposition that

such measures have faced in the past. This will require creative strategies that push the key

regional states to support tougher sanctions,” Rice said.

Related story: “Tracking the Tycoons”

Page 28: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 28

http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=14151

Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

COVER STORY

Tracking the TycoonsSEPTEMBER, 2008 - VOLUME 16 NO.9

THREE years after profiling Burma’s most successful tycoons in its September 2005 issue,The Irrawaddy is again directing attention to the men who govern the country’s businessworld. They continue to prosper, and have been joined by others, yet they are comingincreasingly under the international spotlight and critical scrutiny.

Many of those who featured in our September 2005 issue found themselves on another list

last year—penalized by US and EU sanctions because of their relationship with, and

unquestioning support for, Burma’s military regime.

The sanctions list contained such names as Tay Za and his elder brother, Thi Ha; Asia

World’s director Tun Myint Naing; Aung Thet Mann, whose father is the regime’s third

most powerful general; and Khin Shwe, who faithfully attended the regime-sponsored

National Convention and is well connected to the top junta leaders.

They were penalized by the US shortly after the regime they so assiduously back brutally

suppressed demonstrations last September demanding changes that would advance

prosperity and freedom for all, not just a favored clique.

The US sanctions were also clamped on 25 top military generals and ministers who keep

the tycoons in business—including the junta’s triumvirate of Snr-Gen Than Shwe, Vice Snr-

Gen Maung Aye and Gen Thura Shwe Mann.

The targeted sanctions were applied under Washington’s Burmese Freedom and

Democracy Act, which came into force in July 2003 after junta-backed thugs ambushed

opposition leader Aung San Suu Kyi and her supporters in Depayin, Sagaing Division.

Although the list of military leaders, family members and their business cronies is long,

many other names deserve to be added to it. There are also doubts whether the sanctions

have a real effect on the privileged lifestyle of the generals and their business cronies. They

continue to enjoy the good life while the masses live in poverty.

Page 29: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 29

By naming these members of an uncaring caste, we hope to shame them. It won’t be the last

list we’ll publish—the clique is growing, but so is international awareness of its members’

perfidious practices.

The Irrawadd

Tay Za

Htoo Trading Company

The 44-year-old CEO and managing director of Htoo

Trading Company plays a major role in the Burmese

economy. His business activities range from logging,

tourism, hotels, air transport and construction to

technological investment in the regime’s newly built

Yadanabon Cyber City in Upper Burma.

Tay Za’s connection to the regime is the key to his success. He is known to be close to

Burma’s top leaders, including Snr-Gen Than Shwe and Gen Shwe Mann.

Than Shwe once stayed at Tay Za’s beach resort in Ngwe Saung and the senior general was

reportedly impressed by his meeting with the young tycoon there. Since then, Tay Za has

been offered more and more lucrative business concessions.

Tay Za, or Teza, is especially close to Gen Shwe Mann, who he has known since the general

was regional commander in the Irrawaddy delta.

After setting up the Htoo Company in the early 1990s, Tay Za dramatically expanded his

business empire by working closely with the military regime. Myanmar Avia Export Co Ltd,

a company he created to supply the Burmese military with spare parts for its aircraft, is

Burma’s sole representative of Russia’s Export Military Industrial Group, known as MAPO,

and of the Russian helicopter company Rostvertol.

Because of his Russian connections, he was said to be instrumental in the junta’s purchase

of advanced MiG-29 fighter-bombers and military helicopters. The company denied this,

saying it helped to purchase only civilian helicopters for the regime.

Last year, Tay Za expanded his empire by entering the airline business with the launch of

Air Bagan, which began its operations with domestic and regional routes.

Faced with US sanctions in October 2007, however, the airline suspended its flights to

Singapore, citing the effects of the punitive measures.

Tay Za (Photo: AFP)

Page 30: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 30

Tay Za’s wife, Thida Zaw, and oldest son, Pye Phyo Tay Za, were also put on the sanctions

list. His son’s lavish lifestyle in Singapore was exposed by pro-democracy blog sites,

causing an outcry. Thida Zaw recently bought the London Cigarette Company and is

believed to control Burma’s tobacco industry.

During the crackdown in September 2007, a rumor spread that Tay Za had helped Than

Shwe’s wife, Kyaing Kyaing, and members of her family to fly to Dubai to seek refuge there.

Tay Za’s relatives denied the rumor, saying that although Tay Za and business associates

traveled to Dubai during the turmoil in Rangoon, Kyaing Kyaing was not with them.

Despite the sanctions, the young tycoon is still thriving in Burma’s struggling economy. His

company claims that it spent about US $3 million on rescue and rehabilitation work

following Cyclone Nargis. Observers noted that Tay Za received lucrative trade concessions

from the junta in exchange for donations to the relief effort

Tun Myint Naing (aka Steven Law)

Asia World Co

Tun Myint Naing is the managing director of Asia

World Co, Burma’s biggest firm. He is also well-known

as the son of former drug kingpin and militia leader Lo

Hsing Han, who controlled the opium business in Shan

State in the 1970s. Lo Hsing Han assisted the regime to

reach a ceasefire agreement with Wa and Kokang

insurgents in early 1990.

Asia World was founded on June 5, 1992, and has

developed into the country’s biggest business

conglomerate, with interests ranging from transport to

construction and retailing. The company’s many

government contracts include road building in Shan

State, the renovation of Rangoon’s international airport, and the construction of a

deepwater port and toll highways.

Tun Myint Naing and Lo Hsing Han were put on the US sanctions lists in February 2008,

along with their companies Asia World Co Ltd, Asia World Port Management, Asia World

Industries Ltd and Asia World Light Ltd.

Golden Aaron Pte Ltd and nine other Singapore-based companies managed by Tun Myint

Naing’s wife Cecilia Ng were also targeted, as was Ng herself.

Tun Myint Naing(Illustration Harn Lay/TheIrrawaddy)

Page 31: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 31

Golden Aaron Pte Ltd is associated with a contract between Myanmar Oil and Gas

Enterprise and a business group—including the China National Offshore Oil Company

Myanmar Ltd—to carry out oil and gas exploration in Kyauk Phyu, Arakan State.

Asia World built a port for cargo ships on the island of Ramree specifically to service

China’s shipping needs. The port at Kyauk Phyu was connected to a new 1,950-km (1,220-

mile) highway to be built through Burma directly to Kunming, the capital of China’s

Yunnan Province.

Asia World has been assigned to build hydropower projects across the country and is now

involved in constructing the Myit Sone hydropower project, 42 km (26 miles) north of

Myitkyina, the capital of Kachin State.

Company business is still going strong, thanks to Tun Myint Naing’s connections in China.

Beijing has no interest in imposing sanctions on Burma as long as it enjoys a special

relationship with the Burmese regime and its cronies.

The company maintains a very close relationship with the regime. Tun Myint Naing

recently accompanied Snr-Gen Than Shwe on a visit to cyclone-affected areas of the

Irrawaddy delta and has been given contracts for reconstruction projects in the region.

Zaw Zaw

Max Myanmar Group of Companies

Zaw Zaw, 42, is the managing director of the Max Myanmar Group of Companies, which he

founded in 1993.

The conglomerate is involved in the beverage

market, gems and jewelry, transportation, civil

construction, hotels and tourism, palm oil

production, rubber plantations and mechanical

engineering exports and imports. The company

operates a three-star hotel in Chaung Tha, a

popular resort town, and the Royal Kumudra

Hotel in Naypyidaw. It is also involved in the

construction of an expressway and an eight-lane

road in Naypyidaw.

Like Tay Za and Tun Myint Naing, Zaw Zaw

played a very visible role in the aftermath of

Cyclone Nargis. The three top businessmen(Photo: Cristina Dorada/TheIrrawaddy)

Page 32: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 32

accompanied senior generals on trips to the devastated Irrawaddy delta and were

instructed to contribute to reconstruction projects in the region. According to Burmese

media reports, Max Myanmar contributed $1.6 million to the relief effort.

Besides his business interests, Zaw Zaw is the chairman of the Myanmar Football

Federation and the Myanmar Tennis Federation. He is considered to be very close to the

grandson of Than Shwe.

Pyi Aung & Nay Aung

Aung Yee Phyo Co Ltd and IGE Co Ltd

Brothers Nay Aung and Maj Pyi Aung, two rising businessmen, are no strangers to the

world of crony business in Burma. They are the sons of Aung Thaung, the powerful

Minister for Industry (1). Aung Thaung, a known hardliner in the cabinet, is close to both

Than Shwe and Vice Snr-Gen Maung Aye. His son, Pyi Aung, is married to Nandar Aye,

daughter of Maung Aye.

Pyi Aung and Nay Aung founded Aung Yee Phyo Co Ltd and IGE Co Ltd, gaining a foothold

in the oil, gas, agricultural products and timber trading industries. IGE was established in

1994 and registered in Singapore in 2001, when the company opened its office in Shenton

Way, an exclusive area of the Lion City.

IGE is one of Burma’s leading companies. It is a major supplier of materials used in the

construction of electrical substations and transmission lines, and sells equipment and

machinery to both private- and public-sector companies in the oil and gas industry. It also

provides compressed natural gas (CNG) filling stations for government projects. The

company exports rice and imports machinery and spare parts for electrical generating

projects, as well as steel, fertilizers and chemicals.

In March 2007, IGE signed a contract with little-known Rimbunan Petrogas Ltd, a partner

in a joint venture with the state-owned Myanmar Oil and Gas Enterprise to explore for

offshore oil and gas in Block A, off the Arakan coast. According to a report in The New

Light of Myanmar newspaper, Rimbunan Petrogas Ltd is registered in the British Virgin

Islands.

The two brothers reportedly own three US-made Hummers, the civilian version of the

military Humvee. They are banned from traveling to Australia or the European Union, but

have managed to avoid becoming targets of US sanctions by maintaining a low profile.

Page 33: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 33

Aung Thet Mann

Ayer Shwe Wah Company

A graduate of the Rangoon Institute of Economics, Aung

Thet Mann, 33, set up the Ayer Shwe Wah Company

several years ago. The company is involved in

construction, palm oil production and the import and

export of chemical fertilizers and agricultural products.

When his father, Gen Thura Shwe Mann, was the

regional commander in Irrawaddy Division, Aung Thet

Mann received lucrative government contracts to supply

fertilizers to farmers throughout the delta region. More

recently, his company has been involved in construction

projects in the new administrative capital of Naypyidaw.

Ayer Shwe Wah is a subsidiary of Htoo Trading

Company, which Aung Thet Mann joined in 1997 after he was recruited by CEO Tay Za. In

2001, the regime gave Ayer Shwe Wah more than 30,000 acres of wetlands and rice paddy

in the delta region. In 2005, it became the first private company to receive permission to

export rice to Bangladesh and Singapore.

Business rivals accuse Aung Thet Mann of using access to government supplies of cheap

cement to underbid them for construction contracts related to the Defense Ministry’s

relocation to Naypyidaw.

In an interview with The Irrawaddy, Aung Thet Mann claimed that he provided $1 million

in emergency aid to victims of Cyclone Nargis. He also called for more international

assistance and urged the US to lift its sanctions. Last year, the US placed his company on

the sanctions list.

His younger brother, Capt Toe Naing Mann, also has close connections to the business

community. He is married to the daughter of another tycoon, Zaykabar Khin Shwe.

Michael Moe Myint

Myint & Associates Group

A former senior pilot at Myanmar Airways, Michael Moe Myint later worked at an airways

equipment export company in California. He founded Myint & Associates Group

Companies in 1989 and currently serves as the managing director.

Aung Thet Mann(IllustrationHarn Lay/The Irrawaddy)

Page 34: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 34

Myint & Associates was the first private

Burmese company to enter the oil and

gas industry as a service contractor and

is now recognized one of the top 10

companies in this booming sector of the

Burmese economy.

The company provides a wide range of

services, including warehouse

construction and rental, logistics,

maintenance, procurement, equipment

rental, engineering, agency

representation and general services

related to oil and gas exploration and

production.

Myint & Associates is currently excavating raw petroleum in Minbu, Magwe Division, and is

involved in the Yadana and Yetagun gas projects.

Michael Moe Myint has several international business connections. He served as a

consultant and local agent for the American-owned Baker Hughes and FMC Group,

Japanese-owned Mitsui & Co Ltd, McDermott International Inc, UK-owned Bredero Price

International, and Thai-owned Shinawatra International.

The company’s clients include Total, Unocal, Halliburton, Premier Oil, Petronas and

Daewoo.

Michael Moe Myint proudly claims that he is one of the few businessmen in Burma who pay

tax to the government (about $1 million per month) and is considered to be one of the 10

richest people in Burma.

(Photo: PTTEP)

Page 35: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 35

Ne Win Tun

Ruby Dragon Jade & Gems Co Ltd

Ne Win Tun, the CEO of Ruby Dragon Jade & Gems Co

Ltd, is the right-hand man of Aung Kham Hti, the

leader of the Pa-O National Organization (PNO) from

southern Shan State. After reaching a peace agreement

with the regime in 1991, the PNO set up Jade Dragon

(Gems) Co Ltd, the parent company of Ruby Dragon

Jade & Gems Co Ltd, and appointed Ne Win Tun to run

the business.

Ne Win Tun operates gold and gem mines in Mong Hsu

in Shan State, Pha Khant and Tawmaw in Kachin State,

Kawlin and Khamti in Sagaing Division and Mogok in

Mandalay Division.

He has also diversified into other sectors. In 2004, his Ruby Winery Factory went into

operation in Nyaung Shwe in southern Shan State, with a total investment of $3 million. In

2005, he built the Dragon Cement Factory on a 728-acre site in Tigyit, Shan State, with an

initial investment of about $21 million. And in March 2007, he opened the Ruby Jade Hotel

Resort and Spa in Rangoon.

It is widely believed that high-ranking

Burmese generals are shareholders in

Ruby Dragon Jade & Gems Co Ltd, the

largest company of its kind in Burma. In

the early 2000s, the company donated a

massive 3,000-tonne slab of jade to the

junta.

Ne Win Tun is regarded as one of the 10

richest people in Burma. Observers say

that it is unlikely that the US Block Burmese Jade Act of 2008 will have much impact on his

gem-trading business, since most of his customers are from China.

Ne Win Tun(Illustration Harn Lay/TheIrrawaddy)

(Photo: Azuna Ali/The Irrawaddy)

Page 36: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 36

Khin Shwe

Zaykabar Company

A pioneer in the Burmese real estate industry, 58-year-

old Khin Shwe runs Zaykabar Company, the country’s

leading property developer. The company has been

behind numerous high-profile projects, including the

Yangon Industrial Park, the Royal Mingaladon Golf and

Country Club, the Kandawgyi Nature Park and

Recreation Zone, the Mya Yeik Nyo Royal Hotel, the

Pyay Garden Condominium and the Karaweik Palace

reception hall and restaurant on Rangoon’s Kandawgyi

Lake.

As president of the Myanmar Construction

Entrepreneurs Association and chairman of the

Myanmar Hotelier Association, Khin Shwe has played a

major role in developing and promoting Burma’s tourism industry. He has also served as

chairman of the Myanmar-Japan Friendship Association, the Myanmar-Korean Friendship

Association and the Myanmar Thai Development Co.

In 1997, he hired an American PR company, Bain and Associates Inc, to improve relations

with the US. However, in 2007, he was placed on the US sanctions list for his close ties to

the regime.

Khin Shwe is an active supporter of the regime’s “road map” and attended the National

Convention to draft a junta-friendly constitution. His daughter is married to the younger

son of Gen Thura Shwe Mann, the country’s third most powerful general.

Htay Myint

Yuzana Company

Htay Myint, who founded the Yuzana Company in 1994, started out in business with

investments in a fisheries venture in Mergui. He later entered Rangoon’s residential and

commercial property markets, embarking on his biggest project, the Yuzana Garden City, a

suburban housing development, in the mid-1990s.

The Yuzana Company has interests in a number of industries, including transportation,

construction, hotel and tourism, palm oil production and rubber plantations. The company

also owns the Yuzana Supermarket and Yuzana Hotel in Rangoon and has established an

oil refinery in Rangoon’s Thaketa Township.

Khin Shwe(Illustration Harn Lay/TheIrrawaddy)

Page 37: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 37

Htay Myint is also chairman of the Myanmar Fisheries Federation, president of the

Construction Owners Association and president of the Fishing Vessel Owners Association.

He is now on the US sanctions list.

Eike Tun

Olympic Construction Co

The managing director of Olympic Construction Co and vice president of Asia Wealth Bank

(AWB), Eike Tun is an ethnic Kokang-Chinese from Shan State. He was one of the first to

establish a private bank in Burma after the ruling regime introduced limited economic

reforms allowing private investment in the financial sector in the early 1990s.

AWB suffered a major blow in 2003 when a banking crisis hit the country and the bank

came under scrutiny from the US Treasury Department. The US imposed special sanctions

on AWB because of its alleged involvement in money laundering. In March 2006, the

Burmese regime forced the bank to close for failing to abide by currency regulations.

Eike Tun’s other major operation, the Olympic Construction Co, continues to thrive,

however. The company invests heavily in residential property and hotel development in

Rangoon. Olympic is also involved in hydroelectric projects and plans to build the

Baluchaung 3 hydropower dam in Karenni State.

Chit Khaing

Eden Group

Chit Khaing, a leading property developer, is the

managing director of Eden Group, a major player in the

construction industry in Rangoon, Pagan, Naypyidaw

and Kachin State.

The regime has granted him lucrative construction

projects, including government buildings. Eden Group

owns the Aye Tha Yar Golf Resort in Taunggyi and

numerous hotel complexes in popular tourist spots

around the country.

Chit Khaing’s name rarely appears in the local media.

Business sources in Rangoon claim that he is involved

with Russian companies exploring for uranium and

minerals in Mandalay Division and Arakan and Kachin states.

Chit Khaing(Illustration Harn Lay/TheIrrawaddy)

Page 38: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 38

Aung Ko Win

Kanbawza Bank

Aung Ko Win is the president of Kanbawza Bank, one of the largest private banks in Burma.

He also heads several other successful enterprises, including Myanmar Billion Group Co

Ltd, Nilar Yoma Co Ltd, Kanbawza Hospital in Taunggyi and Shwegonedaing Specialist

Client in Rangoon.

Nilar Yoma Co Ltd operates gold and gem mines in Mong Hsu in Shan State. Aung Ko Win

also has a stake in a cement factory in Pimpet in southern Shan State.

Aung Ko Win, sometimes known as “Saya kyaung,” once taught the daughter of Vice Snr-

Gen Maung Aye and is still believed to be close to the junta’s second most powerful general.

His decision to move to Taunggyi in Shan State earlier this year fuelled speculation that

Maung Aye’s influence was on the wane.

In July, Aung Ko Win and his managing director, Zaw Win

Naing, came under investigation for suspected money

transfer irregularities.

Aung Ko Win is a patron of the national football squad and

has donated large sums of money to the team, in addition

to contributions of more than $2 million to various public

projects.

Serge Pun

(aka Theim Wai)

Serge Pun & Associates (Myanmar) Limited

Serge Pun left Burma for Beijing in 1965 and spent many years in China and Hong Kong,

where he began a business career in real estate.

He returned to Burma and founded the multinational Serge Pun & Associates (Myanmar)

Limited in 1991. He established Yoma Bank the following year.

SPA Myanmar is a successful conglomerate of some 40 business enterprises with interests

in financial services, manufacturing, technology, construction, real estate, the automotive

industry and health care.

Aung Ko Win(Illustration Harn Lay/The Irrawaddy)

Page 39: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 39

Foreign joint venture partners include multinational corporations such as the Nissan and

Suzuki automobile companies and Sumitomo Corporation of Japan, as well as international

private investment companies and investors from North America, Europe and Asia.

He is also chairman of First Myanmar Investment Co Ltd, a publicly traded company

holding a 35.6 percent stake in Yoma Bank. Rumors circulated last September that the

regime revoked the banking license for his bank and that it was subsequently unable to

complete money transfers. However, the rumors proved to be untr

Kyaw Win

Shwe Than Lwin Company

Kyaw Win is the chairman of the Shwe Than Lwin Company, which imports vehicles,

construction materials and heavy machinery to Burma. He also engages in business with

ethnic insurgent groups, especially the Democratic Karen Buddhist Army, which has

reached a ceasefire agreement with the regime.

Shwe Than Lwin is one of the few companies allowed to import coconut cooking oil. It is

also involved in cement and agricultural projects in Irrawaddy Division and is the sole

distributor of tires from Thaton Tire Industry, under the Ministry of Industry (2)

Win Aung

Dagon International Ltd

Win Aung (better known as “Dagon” Win Aung) is the

CEO of Dagon International Ltd.

He co-founded the company with former army captain

Win Thein in the early 1990s to invest in construction

projects in Rangoon.

Dagon International Ltd was granted a construction

license to upgrade the Rangoon-Mandalay highway and

extension, as well as several agricultural and irrigation

projects across the country. He is also involved in the

timber trade, construction and import-export. His

business licenses and contracts are usually approved

without delay as he has close connections with the

ruling generals.

Interestingly, his partner, Win Thein, was involved in a failed assassination plot against

Win Aung(Illustration Harn Lay/TheIrrawaddy)

Page 40: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 40

former dictator Gen Ne Win in 1976. Win Thein became a government witness in the case

against Captain Ohn Kyaw Myint, who was later sentenced to death as the leader of the

would-be assassins.

In recent years, Dagon International Ltd has made its mark on Rangoon with the

construction of a modern shopping complex, the Dagon Center, in the main commercial

district of the city. Win Aung also invests in tourism and has opened resorts at Ngwe

Hsaung beach in Irrawaddy Division.

Aung Myat

Mother Trading Company Ltd

The founder of the Mother Trading

Company Ltd, Aung Myat, has invested

heavily in the country’s cement industry.

The young Chinese businessman

embarked on building his cement

empire in the early 1990s, and is now

assured of lucrative construction

projects from government ministries.

He is said to be a welcome visitor at the

homes of Snr-Gen Than Shwe and Minister of Industry (1) Aung Thaung. Rumor has it that

he usually pays respect to the paramount leader by always sitting on the floor and

addressing him with royal titles

Tin Win

Tin Win Tun Company

The managing director of Tin Win Tun Company is heavily involved in teak plantations and

in the hotel industry. The company is ranked as the second largest timber enterprise in

Burma and is a major exporter of teak and other rare hardwoods. Tin Win was closely

associated with the late Prime Minister Gen Soe Win.

(Photo: AFP)

Page 41: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 41

Maung Weik

Maung Weik & Family Company

Maung Weik founded the Maung Weik & Family

Company a decade ago as the biggest importer of steel

and gilding glue for use in the building and

maintenance of pagodas.

He stirred up controversy in 2004 with the purchase of

the 44-acre Rangoon Hlaing Campus, formerly known

as Regional College No. 2. The purchase was reportedly

approved by then Prime Minister Gen Khin Nyunt.

He still has strong connections within senior army

officers, but his future doesn’t look bright. He was

recently arrested and charged with drug abuse and

importing ecstasy and ketamine. He reportedly catered

to wealthy young people, notably the sons of the generals. According to the semi-official

Myanmar Times, he has engaged in drug trafficking from Malaysia to Burma since 2003.

Maung Weik and his young followers often threw lavish parties attended by celebrities and

models, who also allegedly purchased drugs from him. As an extra service, he reportedly

provided high-end prostitutes and celebrity girls to military officers.

Written by Aung Zaw. Min Lwin, Wai Moe and Ko Htwe contributed to this report.

Maung Weik(Illustration Harn Lay/TheIrrawaddy)

Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

Weekly Business Roundup (January 16, 2009)

By WILLIAM BOOT Friday, January 16, 2009

UK Insurance Firm Fined for ‘Suspicious Payments’

A London-based insurance firm has been fined millions of dollars by the British

government for “suspicious payments” to procure business in Burma and other Asian

Page 42: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 42

countries.

The fine of US $7.75 million was made against the British subsidiary of Aon Corporation of

the U.S.

Aon admitted to the UK’s Financial Services Authority that it had made “inappropriate

payments” to third parties overseas in what were described in The Times of London as

“high risk jurisdictions.”

The payments were made to potential business procurers in a number of countries,

including Bangladesh, Burma, Indonesia and Vietnam.

In ordering the fine under British anti-corruption laws, the FSA said it was “completely

unacceptable for firms to conduct business overseas without having in place appropriate

anti-bribery and corruption systems and controls.”

The Burma Campaign UK which lobbies to stop companies doing business with the

Burmese junta this week urged the London government to investigate all British insurance

companies.

The human rights group has been waging a campaign to stop major insurance broker

Lloyd’s of London members from providing insurance coverage to Burmese junta-owned or

linked businesses.

“Corruption is endemic in Burma, the Financial Services Authority must now investigate all

companies that have insured business in Burma, focusing on Lloyd’s of London,” said

group spokesman Johnny Chatterton. “We know a number of Lloyd’s of London

companies, including Catlin, Atrium and Kiln, have insured business in Burma, but the

million dollar question is have they bribed the junta?”

Third Offshore Gas Probe Comes Up Empty

Another probe for gas in Burma’s offshore waters has drawn a blank— the third in less than

two months.

Drilling in a well on a license held by Thailand’s PTTEP in the Gulf of Martaban is being

abandoned, the company announced on Thursday, at a loss of US $27 million.

It’s the second exploratory probe to be abandoned as barren by PTTEP in a month.

In December, the Thai state-controlled firm said it would plug and abandon a deep sea

Page 43: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 43

drilling operation in its M-7 block, also in the Gulf of Martaban, at a similar financial loss.

PTTEP’s latest dry drilling loss is in the M-3 block, in which China National Overseas oil

Corp. has a 20 percent stake.

Earlier in December, South Korea’s Daewoo International said it was abandoning an

undersea probe in the AD-7 block it licensed to explore in the Bay of Bengal.

That drilling was at the center of a territorial waters controversy between Burma and

Bangladesh which saw a confrontation between naval vessels between both countries.

The Bangladeshis claim the AD-7 waters as being inside their offshore border.

The counterclaims have been unresolved for years.

Vietnam Army Telecom Plans Burma Business

The Vietnamese state telecommunications company Viettel is expanding into Burma as it

spreads across Southeast Asia in a bid to become a major regional player.

Vietnam’s state media reports that the company intends to open an office in Rangoon as a

first step to offering telecoms services in Burma.

Viettel’s full name is Vietnam Military Telecom Company, and it’s owned by the

Vietnamese army.

The firm has already established business in Laos and Cambodia, as well as operating one

of the biggest mobile phone networks in Vietnam.

It announced recently that it had acquired 100,000 mobile subscribers in recent months in

Cambodia and aimed to become that country’s second-biggest mobile services provides by

the end of this year.

It’s not yet clear what business Viettel is planning in Burma, or how close its contacts are

with the Burmese army.

India Rejects Burma Pulses in Favor of Vietnam

Burma’s pulse crops growers and wholesalers have lost up to 1 million tons of exports to

India after buyers abandoned negotiations because of inflated prices and bought from

Page 44: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 44

Vietnam instead, reports say.

Indian buyers had been seeking extra purchases because of higher than usual demand at

home, but negotiations collapsed at the end of last year when Burmese sellers attempted to

inflated prices by US $200 per ton, according to the Myanmar Times and India’s Financial

Express.

India announced last year it would seek up to 1 million tons of lentils, beans, peas and

chickpeas from Burma.

India has an annual shortfall of about 3 million tons and traditionally imports from Burma,

Australia and Canada.

The cause of the deal collapse is being investigated by Burma’s Ministry of Commerce, said

the Times this week.

Earlier last year during high-level bilateral talks, Burma offered 40,000 hectares of land for

contract farming for Indian to raise pulse crops. But the outcome of that proposal—at the

time of India’s negotiations to develop the west coast Arakan port of Sittwe—remains

unknown.

Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

Police may get ‘move on’ powersSaturday, 17 January 2009, 9:07 am | 784 views

Report from Today:

MHA reviewing public order laws

WHEN members of the Singapore Democratic Party attempted to disrupt the IMF-World Bankmeetings here in 2006, it turned into a three-day standoff with the police.

When Falungong activists protested along Orchard Road in 2005, they were warned that they did nothave a permit. Yet this did not stop them from protesting the very next day.

Armed with only the Miscellaneous Offences (Public Order and Nuisance) Act (MOA) and PublicEntertainment and Meetings Act (Pema) police could only deal with such acts of civil disobediencevia prosecution after the incidents.

Now, the Ministry of Home Affairs (MHA) wants to give its security forces the powers to deal withsuch situations “pre-emptively on the ground and not let it occur and then deal with theconsequences and perpetrators later”.

Responding to queries, MHA told Weekend Today that it is studying how other countries haveresponded post-911 and is considering enacting new public order laws here.

Page 45: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 45

Certain Australian states, for example, have given their police “move-on” powers, “in a way whichminimises disruption by asking people to leave a particular location”. If they leave, there is noarrest. If they refuse to comply, the police arrest them for defying the law.

“This creates an intermediary step between ‘doingnothing’, which is not acceptable in today’scontext, and ‘outright arrests’, which is not necessary in all situations,” said MHA in a written reply.

“Our current public order laws have evolved over time in piece-meal fashion … (and) wereconceived in an era when security threats were of an entirely different scale and impact,” said MHA,noting that such a situation was “not tenable” intoday’s world which is threatened by “suicidebombers and anarchistic fanatics”.

Significantly, Singapore is hosting the Asia-Pacific Economic Cooperation (Apec) meeting this yearand with “mega events increasingly an important means of profiling Singapore”, the risk level ishigher.

“They are ‘trophy’ targets for terrorists or disruptive elements who seek global attention inpromoting their causes or agenda,” said MHA.

Legislative changes could rationalise the two laws, which were meant to govern recreational andsocial activities.

“We should not continue to have politics treated as entertainment or as a miscellaneous offence …We should distinguish between political and non-political activities.

“By enacting a new law to deal with public order incidents arising from cause-related activism, wecan liberalise the Miscellaneous Offences Act and Public Entertainment and Meetings Act to allowgreater self-regulation in activities that matter to the average citizen and are less likely to createpublic disorder.

“Cause-related or ideologically related activities, including those pertaining to race and religion thatcertain groups wish to promote, can then be addressed squarely for the heightened risks they pose,”explained the Ministry.

The review comes at a time when the Government is freeing up political space.

Since September, citizens can stage outdoor demonstrations at Speakers’ Corner.

While reiterating that Singaporeans’ desire to express their views publicly about a range of differentcauses was “positive”, MHA added: “Greater freedom must come with greater accountability.

“Abuse of the freedom to the detriment of the community and nation must have its consequences.”

Page 46: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 46

သကတမးရညပဋပကၡ (အပငး ၁)ေအာငသာငယ

ဇနန၀ါရ ၁၅၊ ၂၀၀၉

နဒါနး

ပါလကစတငး-အစၥေရး ပဋပကၡ၊ အာရပ-အစၥေရး ပဋပကၡဟာ ရာစႏစေပါငးမားစြာ ေတာကေလာငေနခတ မးပတခပါပ။ ယခ

လကရ ေခတကာလမာလညး ဒမးပႀကးဟာ ျငမးမလလန႕ ျပနလည ႀကးထြားလာတာက စတ မခမးေျမစရာ ျမငေတြ႔

ၾကားသေနရပါတယ။ ကယန႕ အေ၀းႀကးလ႕ ေျပာလ႕ ရေပမယ အနညးဆး အဆင ကေတာ တဗြ မကႏာျပငေပၚမာ

ေတာကေလာငေနတ မးေတြက ေတြ႔ျမငရတငး ကယကလညး အပေတြ လာဟပတာပါပ။ ကမၻာ အေ၀းဆး ေထာငၾကားမာ

ေနခရငေတာင တဗြ ဖြငၾကညမရင အပေတြ ဟပတယ။

တကယေတာလညး မးပႀကးတခဟာ အလအေလာက မႀကးထြားလာပါဘး။ မးပြားေလးေတြကေန စလာရတာ ပါပ။

ဒေတာလညး ဒမးပႀကးက မၿငမးသတႏငေသးခငမာ ၿငမးသတဖ႕ နညးလမးရာတ အေနန႕ မးပြားေလးကေန မးေတာကႀကး၊

မးေတာကႀကးကေန မးပႀကးအထ အဆငဆင ေရာကသြားေအာင အစျပခတ နဂမလ မးပြားေလးေတြက ျပနၾကညမပါတယ။

ဒအခါမာ အလြနရႈပေထြးလတ တကမၻာလးဆငရာ အခငးအကငးေတြက သတျပမပါတယ။ အေရ႕န႔ အေနာက၊ ကြနျမနစန႔

အရငးရင၊ ခရစယာနန႕ မြတဆလင၊ စးပြားေရးန႔ ႏငငေရး၊ အာဃာတန႕ အမနး တရား၊ ႏငငေတြရ႕ ကယကးစးပြား အားလးဟာ

ခြျခားလ႕ မရႏငေအာင စျပေရာျပြမးေနတာက ေတြ႔ျမငမတအခါမာ ဒေဆာငးပါးက ေရးမပါတယ။ ဘာလ႔ဆ အမဗမာျပညရ႕

အေရးကစၥတငးကလညး ဒလပ ေရာျပြမး ရႈပေထြးေနတာက သတျပမလ႕ပါပ။ ကယန႔ မဆငဘးလ႔ ေျပာလ႕မရတ တကမၻာလးရ႕

ပတသက ဆကစပေနတ အခငးအကငးေတြဟာ သတမျပလ႕ မရႏငေအာင ျဖစေနတာေၾကာငပါပ။

အာဆယႏငငေတြ၊ အးယႏငငေတြ၊ ကမၻာႏငငႀကးေတြ ပါ၀င ပတသကေနတ၊ ၿပးရင အထကမာ ေျပာခသလ အေရ႕န႕

အေနာက၊ ကြနျမနစန႕ အရငးရင၊ စးပြားေရးန႕ ႏငငေရး၊ အာဃာတန႕ အမနးတရား၊ ႏငငေတြရ႕ ကယကးစးပြား ဒါေတြအားလး

စရးရႈပေထြးေနတ ကေနာတ႕ ႏငင အတြက အာရပ-အစၥေရး ပဋပကၡဟာ ေလလာစရာ (Case Study) တခ ျဖစခမယဆရင

ဒေဆာငးပါးအတြက အားထတရကး နပပါၿပ။

ျပနာ စေတာမယ

အာရပ-အစၥေရးပဋပကၡ၊ ပါလကစတငး-အစၥေရး ပဋပကၡက ၾကညမယဆရင ဆြယ ထတႏႈတစရာေတြက မားျပား

လြနးလပါတယ။ သ႕ေသာလညး လကရ အနးကပဆး ကေနာတ႕ ရငသနေနၾကတ ကာလကပ အာရျပမယ ဆရင ဒတယ

ကမၻာစစအၿပး ကာလေတြကေနပ အစျပၾကရမာပါ။

သ႕ေသာလညး အေျခခကတ အခကအလက တခ ႕ကလညး ခနလပထားခလ႕ မရပါဘး။ ဒေတာ ပထမ ကမၻာစစ အၿပးမာ

ေပၚေပါကလာခတ ကမၻာႏငငေပါငးခပ အသငးႀကး (League of Nations) က အတညျပခၿပး စစႏငခတ မဟာမတ

ႏငငေတြန႕ သတ႕ရ႕ ပတသကစပဆငရာ ႏငငေတြက အဆျပခတ British Mandate of Palestine ဆတ ပါလကစတငး ေဒသ

အဆျပခကကေန စတငရမာပါပ။

Page 47: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 47

ပါလကစတငးေဒသ အဆျပခကဟာ ၁၉၂၂ ခႏစမာ ေပၚေပါကလာပါခတယ။ ဒအဆျပခကရ႕ ရညရြယခကထမာလညး ဂး

လမးမား အတြက ေနထငစရာ အမယာႏငငတခ ျဖစလာေရး ဆတာလညး ပါ၀င ပါတယ။ ဒအဆျပခကမာ ပါတ

ပထ၀ဆငရာ နယနမတ သတမတမႈေတြကလညး သမငးတြငေအာငက အျငငးပြားမႈေတြ ျဖစခတာပါပ။ ဒလန႕ ဒတယ

ကမၻာစစအၿပး ၁၉၄၇ ႏ၀ငဘာ ၂၉ မာ United Nations Partition Plan for Palestine (United Nations General Assembly

Resolution 181) က ကလသမဂၢ အေထြေထြညလာခက အတညျပလကပါတယ။

ျပနာ စၿပ

ဒဆးျဖတခကအရ British Mandate of Palestine က ၁၉၄၈ ၾသဂတ ၁ ရကေန႕မာ တရား၀င ရပစရမာျဖစၿပး ဂးန႕

အာရပေဒသ ၂ ခအျဖစ သတမတေပးမာ ျဖစပါတယ။ ဒဆးျဖတခကက အာရပႏငငေတြက လကမခဘ ပယခခၾကပါတယ။

ဒၾကားထမာမ ေမလ ၁၄ ရကမာ အစၥေရးက လြတလပေရး ေၾကညာခပါတယ။ သ႔ ပတ၀နးကငမာ ရေနတ အာရပႏငငေတြက

ဒ ေၾကညာခကက လကမခတအခါ စစပြတခ စတင ျဖစပြားခပါေတာတယ။ ။

(ဆကရန)

သကတမးရညပဋပကၡ (အပငး ၂)ေအာငသာငယ

ဇနန၀ါရ ၁၆၊ ၂၀၀၉

ပထမ အာရပ-အစၥေရးစစပြ (၁၉၄၈)

ဒစစပြဟာ အာရပျပညန႔ ဂးျပည ၂ ခ အတတြ ရရမယ ဆတ ကလသမဂၢ အဖြ႕ႀကးက အတညျပ လကတ အေထြေထြ

ညလာခ ဆးျဖတခက အမတ(၁၈၁) က အာရပကမၻာက ျငငးပယခတာကေန စတငခတာပါပ။

ဒအခါမာ အစၥေရး ၀နႀကးခပ ေဒးဗစဘနဂရယမက အစၥေရးႏငငဟာ ကယၾကမၼာ ကယ ဖနတးခြင ရတ လြတလပေသာ

အခပအျခာ အာဏာပင ႏငင ျဖစေၾကာငး ေမလ ၁၄ ရကမာ ေၾကညာၿပး တန႕ျပနခပါတယ။ ဒေနာကမာေတာ

အာရပႏငငေတြက အစၥေရးက စတင ၀ငေရာက တကခကရာကေန ျဖစပြားခတ စစပြပါ။

အခနကာလ ရညၾကာစြာ ျဖစပြားေနတ အာရပ-အစၥေရးပဋပကၡ တေလာက ျဖစပြားခသမ စစပြေတြ အားလးရ႕ ပထမဆးေသာ

စစပြလညး ျဖစပါတယ။ အစၥေရးကေတာ လြတေျမာကေရး စစပြလ႕ အမညေပးခပါတယ။

အစၥေရးက ႏငငအျဖစ အသအမတျပၿပ

အစၥေရးႏငငက လြတလပေရး ေၾကညာလကတာန႕ အေမရကနျပညေထာငစ၊ အရန၊ ဆဗယက ျပညေထာငစ အပါအ၀င

အျခားႏငင အေတာမားမားရ႕ အသအမတျပျခငးက ခကခငးဆသလ ရရခပါတယ။

ရက အနညးငယ အၾကာမာေတာ လကဘႏြန၊ ဆးရးယား၊ ေဂာဒန၊ အဂစန႕ အရတ ႏငငေတြက တပေတြ အလးအရငးန႕

အစၥေရးႏငငက ၀ငတကခၾကပါေတာတယ။ ေဆာဒအာေရးဘးယား၊ လစဗားန႕ ယမငႏငငေတြ ကလညး အေပာထမး တပေတြ

Page 48: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 48

ေပးပ႕ၿပး ပါ၀င တကခကခၾကပါေသးတယ။

ဒလန႕ ကလသမဂၢရ႕ ၀ငေရာကေစစပမႈန႕ ႏစဖက အပစအခတ ရပစခၾကၿပး ၁၉၄၉ ခႏစမာ အစၥေရးက အဂစ၊ လကဘႏြန၊

ေဂာဒန၊ ဆးရးယားႏငငေတြန႕ သးျခား စစေရး သေဘာတညခကေတြက ခပဆခတယ။ စစပြ ၿပးဆးခပါတယ။

ရနလမႈေတြကေတာ မၿပးဆးေသးပါဘး။

စစပြရလဒအျဖစ အစၥေရးဘကက

စစသားန႔အရပသား စစေပါငး ၆၀၀၀ ေကာ ေသဆးတယ။ အာရပေတြဘက တေသာငးေကာ ေသဆးတယ။

လတတေလာ စစပြမား

ဒတယကမၻာစစေနာကပငး အနးကပဆး သမငး စာမကႏာေပၚက ၂၀ ရာစရ႕ ကမၻာအေရ႕အလယပငးေဒသ အျငငးပြားမႈမာ

“အာရပ-အစၥေရး ၆-ရက စစပြ” က လသအမားဆး စစပြအျဖစ ေတြ႔ၾကရမာပါ။ ဒေတာ အဒ စစပြရ႕ အရငးအျမစေတြကေန

စတငၾကညရမာပါ။ အေျခခ အကဆးကေတာ စးအကတးေျမာငး ပါပ။ စးအက တးေျမာငးအေရးအခငးကပ ၆-ရကစစပြက

ေမြးဖြားေပးခပါတယ။ ဒတးေျမာငးမာ အားလးရ႕ အကးစးပြားေတြ ပါ၀ငေနတယ။ ဒေတာလညး ပဋပကၡတခဟာ အလြယတက

ေျဖရငးလ႕ မရႏငတာ ဘာမ မထးဆနးေတာပါဘး။

စးအကတးေျမာငး

ျပသနာေတြ အားလးရ႕ အစဟာ စးအကတးေျမာငးလ႕ ေျပာရင မလြနဘးလ႕ ထငပါတယ။ စးအက တးေျမာငးဟာ

အာဖရကတကက ေကြ႕ပတၿပး သြားစရာ မလဘ ဥေရာပန႕ အာရက တကရက ကးသနးႏငေအာင ဆကသြယေပးထားတ

တးေျမာငးျဖစပါတယ။

ပငလယ ၂ခက ဆကသြယထားတ

စးအကတးေျမာငး (ေျမပ - wikimedia.org)

Page 49: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 49

အာရန႕ အာဖရကၾကားမာရတ အႏၵယ သမဒၵရာရ႕ လကခြတချဖစတ ပငလယနန႕ ဥေရာပတက၊ အာရတကန႕ အာဖရကတကက

ပငးျခားထားတ ေျမထပငလယတ႕ အၾကားက ကနးေျမက ျဖတသနးၿပး ေဖာကလပထားတာလညး ျဖစပါတယ။ ၁၈၅၉ န႕ ၁၈၆၉

ႏစမားအၾကားမာ ျပငသစ ေကာပေရးရငးတချဖစတ Universal Suez Ship Canal Company က တးေဖာ ေဆာကလပခၿပး

ရယယာအမားစက ပငဆငခတအျပင စးအကတးေျမာငး အေရးအခငးက ျဖစပြားတ ၁၉၅၆ ခႏစ အထ တးေျမာငးကစၥအ၀၀က

တာ၀နယ ေဆာငရြကခပါတယ။

ဒတယ အာရပ-အစၥေရးစစပြ (စးအကဇတးေျမာငးအေရးအခငး - ၁၉၅၆)

ဒအေရးအခငးဟာ အဂစႏငငက စးအကဇတးေျမာငးက ျပညသပင သမးရာကေန ျဖစပြားခတာ ျဖစပါတယ။

ဒစစပြက ျဖစပြားေစတ အေၾကာငး ၂ခကရပါတယ။

အာရပ-အစၥေရးပဋပကၡမားက ေျဖရငးရာမာ အဂစက ဥးစး ဥးေဆာငျပ ေျဖရငးေပးဖ႔ သေဘာ တည ခကတခ ရခတယ။

အျပနအလနအားျဖင အဂစႏငငမာ ေရကာတာတခ တညေဆာကဖ႕ အေမရကန ျပညေထာငစန႕ ျဗတန ႏငငတ႔က ေဒၚလာ

သနး ၂၇၀ ထတေခးခတယ။

သ႕ေသာလညး စစလကနက ပစၥညးေတြန႕ ပတသကၿပး အေနာကႏငငေတြက မခေနရတ အျဖစကေန အဂစ ႏငငက

လြတေျမာက သြားေစခတ လ ႕၀က စစေရး သေဘာတညခက တခက အဂစန႕ ခကကဆလဗက ႏစႏငင အၾကား ၁၉၅၅မာ

ျပလပခပါတယ။

ခကကဆလဗကကးယားန႕ အဂစ သေဘာတညခက ရခတာကလညး အေရ႕ အလယပငး ေဒသမာ သ႕ရ႕ ၾသဇာ လႊမးမး

ေစခငတ ဆဗြယက ျပညေထာငစက အေရ႕ အပစလ႕ ေခၚတ ၀ါေဆာ စာခပအဖြ႕၀င အေရ႕ ဥေရာပ ကြနျမနစ ႏငငေတြက

မးစမးျပခတာ ေၾကာငပါပ။ ဒါေၾကာငလညး တငကားေတြ၊ တကေလယာဥေတြ၊ ဗးၾကေလယာဥေတြ၊ သယယပ႕ေဆာငေရး

ေလယာဥေတြ၊ ဟယလေကာပတာေတြကအစ ေခတမ လကနကႀကးငယ မးစ အထ ခကကဆလဗကကးယားက အဂစက

အေၾကြးန႕ ေရာငးခေပးခပါတယ။ အာရပေတြ မျမငခဖးတ ေခတမလကနကေတြက အဂစမာ အစလက အပလက

ေရာကသြားတအခါ အေမရကန ျပညေထာငစန႕ ျဗတနႏငင ကလညး လကပကၾကည မေနေတာပါဘး။

ဒါအျပင ေနာကတခကကေတာ ေမလ ၁၆ ရကေန႕မာ တရပ ျပညသ႔သမတႏငငက အဂစအစးရက တရား၀င အသအမတ

ျပလကတာကလညး ထင၀မႏငငက ေကာေထာကေနာကခ ေပးတ အေမရကန ျပညေထာငစက အႀကးအကယ ေဒါသပန

ထေစခတာ ျဖစပါတယ။

လကတ႔ျပနတအေနန႕ နဂက သေဘာတညထားတ ေရကာတာ တညေဆာကေရး ရနပေငြက ဇလင ၁၉ ရကေန႕မာ ျဗတနန႕

အေမရကန ျပညေထာငစက လး၀ ဖကသမး ပစခ ပါတယ။

တပတအၾကာမာေတာ အဂစက စးအကဇတးေျမာငးက ျပညသပင သမးေၾကာငး ေၾကညာခပါေတာတယ။

အဂစရ႕ ေၾကညာခကအၿပးမာေတာ ေအာကတဘာလ ၂၉ ရကေန႕မာ ျဗတန၊ ျပငသစန႕ အစၥေရး ႏငငမားက အဂစက

၀ငတကၾကပါတယ။ တးေျမာငးက ထနးခပ ႏငဖ႕န႕ တးေျမာငး အေရးအခငးက လကဥးမႈ ရယၿပး ေျဖရငး ႏငဖ႕အတြက

ျဖစပါတယ။ အစၥေရးက ေျမျပငတပေတြန႕ ၀ငေရာကတကခကကာ ဆငးႏငး ကၽြနးဆြယက သမးယထားခၿပး ျဗတန၊

ျပငသစတ႔က ေလေၾကာငး စးမးမႈန႕ ေထာကပေရးက တာ၀န ယခတာ ျဖစပါတယ။

ဒလန႕ အေမရကနျပညေထာငစန႕ ဆဗယကျပညေထာငစတ႕ရ႕ သတမနေရးရာ ဖအားေပးမႈေတြေၾကာင ႏ၀ငဘာလ ၄

ရကေန႕မာ အဂစန႕ အစၥေရး ႏစႏငငလးက ဆတခြာေပးဖ႕ သေဘာတညခၾကပါတယ။ ဒအေရးအခငးက ၿပးဆးသြားေအာင

ကေနဒါ ႏငငက အဆျပခတ ပထမဆးေသာ ကလသမဂၢ ၿငမးခမးေရး ထနးသမးမႈတပ ေပၚေပါကလာခတယ။

ဆငးႏငးကၽြနးဆြယန႕ စးအကတးေျမာငးက ၿငမးခမးေရး ထနးသမးမႈ တပေတြက ထနးခပ လကၿပး စစပြ ၿပးစးသြားခပါတယ။

Page 50: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 50

သကတမးရညပဋပကၡ (အပငး ၃)ေအာငသာငယ

ဇနန၀ါရ ၁၇၊ ၂၀၀၉

တတယ အာရပ-အစၥေရး စစပြ ( ၆ ရက စစပြ - ၁၉၆၇)

၁၉၆၄ ခႏစမာ အစၥေရးက ေဂာဒနျမစေရက သရ႕ ႏငငေတာ ေရေပးေ၀ေရး အစအစဥ အတြက စတင ထတယ သးစြခပါတယ။

၁၉၆၅ ခႏစမာ အာရပႏငငေတြက စေပါငးၿပး Headwater Diversion Plan ေခၚတ ေရလႊယေရး စမကနး တခက အေကာင

အထည ေဖာခပါတယ။ ဒစမကနးသာ အျပည အ၀ အေကာင အထည ေပၚခရင ဆးရးယားပင ဂလနကနးျမငမာရတ Banias

စမးေခာငးက ေရေတြ အစၥေရးႏငငန႕ အစၥေရးရ႕ ဂါလလ (Galilee) ပငလယက မေရာကခငမာ လမးလႊယၿပး

ေဂာဒနန႕ဆးရးယားရ႕ Mukhaiba ေရကာတာထ ထညမာ ျဖစသလ၊ ေဂာဒနျမစထ စး၀ငေနတ ျမစခြတချဖစတ Hasbani ျမစရ႕

ေရေတြက လကဘႏြနမာရတ Litani ျမစထက လႊယမာ လညး ျဖစပါတယ။ ရလဒအျဖစ အစၥေရးရ႕ ႏငငေတာ ေရေပး ေ၀ေရး

အစအစဥ အတြက ရယႏငမယ ေရပမာဏဟာ ၃၅% က ကသြားမာ ျဖစသလ တႏငငလးရ႕ ေရေပးေ၀ႏငမႈ ပမာဏဟာလညး

၁၁% အထ ထးကသြားမာ ျဖစပါတယ။

ဒါက လကမခႏငတ အစၥေရးႏငငဟာ အစၥေရး ကာကြယေရးတပ (Israel Defense Forces – IDF) ေတြက ပ႕လႊတၿပး ၁၉၆၅

ခႏစ မတလ၊ ေမလန႕ ၾသဂတလေတြထမာ ေရလႊယေရး လပငနးေတြ တညေဆာက အေကာင အထည ေဖာေနတ ေဒသေတြ

အားလးက ၀ငေရာက တကခက ဖကဆးလကပါတယ။ ဒ အျဖစ အပက ေတြဟာ အာရပ-အစၥေရး (၆)ရကစစပြက

ဥးတညသြားေစတ တကရက အကး သကေရာကမႈ ျဖစေစတ အျဖစအပကေတြ ျဖစပါတယ။

၆ ရက စစပြ - ၁၉၆၇တြင ကဆးခသတဥး (ဓာတပ- TopFoto)

အဂစရ႕ရာဇသ

၁၉၆၇ ခႏစ ေမလမာေတာ အဂစ သမတ နတဆာက စးအကတးေျမာငး ေဒသ အပါအ၀င ဆငးႏငး ကၽြနးဆြယမာ ရေနတ

၁၉၅၇ ခႏစ ကတညးက တပစြထားခတ ကလသမဂၢ ျငမးခမးမႈ ထနးသမးေရး တပေတြက ရတသမးဖ႕

ရာဇသေပးလကပါတယ။ ဒါအျပင ဆငးႏငး ကၽြနးဆြယန႕ ေဆာဒအာေရးဘးယား အၾကားက Tiran ေရလကၾကားကပါ

ပတခပါတယ။ အစၥေရးအလ တငလာသမ သေဘၤာေတြအားလးက ပတဆ႕ခပါတယ။ Tiran ေရလကၾကားဟာ ေဂာဒနရ႕

တခတညးေသာ ဆပကမး ျဖစတ Aqaba န႕ အစၥေရးရ႕ အႏၵယ သမဒၵရာဘကျခမးမာ ရတ တခတညးေသာ ဆပကမးျဖစတ

Eilat တ႕က ၀ငထြကရာ ေရလမးေၾကာငးျဖစပါတယ။ အစၥေရး ႏငငက ကန႕ကြကေနတ ၾကားမာပ ကလသမဂၢ တပေတြက

ရပသမးခငးၿပး အဂစတပမေတာန႕ အစားထးခပါတယ။

ဒအျဖစအပကေတြကပ ဇြနလ (၅) ရကမာ စတင ျဖစပြားခတ အာရပ-အစၥေရး (၆)ရကစစပြက ေမြးဖြား ေပးခတာပါပ။

သညစစပြမာေတာ အစၥေရးန႔ နယနမတခငး ဆကေနတ အာရပ ႏငငေတြ ျဖစတ အဂစ၊ ေဂာဒန၊ ဆးရးယား ႏငငေတြအျပင

အရတ၊ ေဆာဒ အာေရးဘးယား၊ ဆဒန၊ တနးရား၊ ေမာရကန႕ အယလဂးရးယား ႏငငေတြကပါ တပေတြေရာ လကနက

အငအား ေတြေရာ ထည၀င ပးေပါငးၿပး အစၥေရး ႏငငက ၀ငးၿပး တကခက ခၾကတာပါ။

အသညအခနကေတာ ကေနာတ႕ ႏငငရ႕ ဥးသန႕က ကလသမဂၢအဖြ႕ႀကးမာ အေထြေထြ အတြငးေရးမး အျဖစ တာ၀နယ

Page 51: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 51

ေဆာငရြကေနတ အခနပါ။ အဂစႏငင ကငရျမ ႕က သကယတင သြားေရာကၿပး ပဋပကၡ အဆးသတ ႏငဖ႕အတြက အဆျပခက

၃ ခက အၾကျပ ခတာပါ။ အဂစက သေဘာတေသာလညး အစၥေရးက ပယခ ခတအတြက ဆးျဖတခက မကႏငခပါဘး။

သတမနေရး ခဥးကပမႈေတြန႕ပ ဇြနလ (၁၀)ရကေန႕မာ အပစအခတ ရပစေရး စာခပန႕ (၆) ရကၾကာ စစပြ ၿပးဆးခပါတယ။

သ႕ေသာလညး ဒအျဖစအပကဟာ ယြနကစပးစစပြ-လ႕ ေခၚတ ေနာက (၆)ႏစ အၾကာမာ ျဖစမ ၁၉၇၃ အာရပ-အစၥေရးစစပြရ႕

အစလညး ျဖစခပါေတာတယ။

စစပြ အၿပးမာေတာ အစၥေရးဟာ အဂစရ႕ ဆငးႏငးကၽြနးဆြယန႕ ဂါဇာ ကမးေျမာငေဒသ၊ ဆးရးယားရ႕ ဂလန ကနးျမင၊ ေဂာဒနရ႕

ေဂာဒနျမစ အေနာက ကမးပါးျဖစတ West Bank ၊ အေရ႕ ေဂရဆလင စတ ေဒသေတြက ထနးခပ ႏငစြမး ရသြားတာပါပ။

ၿပးေတာ geopolitics ေခၚတ ပထ၀ ႏငငေရးမာ ႀကးမားတ ရကခတမႈ ေတြက ျဖစေပၚေစခေတာတာပါပ။ အစၥေရး ႏငငဟာ ၃

ဆ ပၿပး ႀကးသြားခၿပး အာရပ လဥးေရ တသနး ေကာဟာ အစၥေရး ႏငင ထနးသမးထားရာ ေဒသေတြမာ

ေရာကေနခပါေတာတယ။

ဒစစပြက ႏငငေရး အရ အေရးပါတ အခကအလကအခ ႕ကလညး သကေသျပခပါတယ။ အစၥေရး ႏငငဟာ ေဒသ တခလးမာ

အငအား ခနခြငလာ ညမေနေအာင အခနမေရြး ျပႏငစြမး ရေနတအျပင အခနမေရြး တကခကဖ႕လညး အဆငသင

ျဖစေနတယ ဆတ အခကပါပ။

ပါလကစတငးလြတေျမာကေရးအဖြ႕

အာရပ-အစၥေရးပဋပကၡ၊ ပါလကစတငး-အစၥေရး ပဋပကၡေတြက ေျပာရင PLO – Palestine Liberation organization က

အေရးႀကးတ ေနရာမာ ပါေနပါတယ။ PLO ဟာ ၁၉၆၄ ခႏစ ေမလအတြငး ေဂရဆလငျမ ႕မာ ျပလပခတ ပါလကစတငး

အမးသား ေခါငးေဆာင ၄၄၂ ဥးရ႕ အစညးအေ၀းအၿပး ေမလ ၂၈ ရက ပါလကစတငး လြတေျမာကေရးအဖြ႕

ေၾကညာစာတမးန႕အတ ေပၚေပါကလာတ လကနကကင အဖြ႕ အစညး ျဖစပါတယ။ ဇယြန၀ါဒ တညရမႈန႕ လႈပရားမႈက ပတပင

တားဆးရမယ ဆတ ေၾကြးေၾကာသန႕ ေပၚထြကလာတာ ျဖစပါတယ။ ေနာကပငးမာေတာ အၾကမးဖက လပရပေတြန႕အတ

အၾကမးဖက အဖြ႔အစညး တခ အျဖစ ႏငငတကာ စာမကႏာေတြမာ ထငရားလာေတာတာပါပ။ ၁၉၇၃ အာရပ-အစၥေရး စစပြ

မတငမ ကာလေတြကေတာ အစၥေရး စစတပန႕ အဂစ စစတပ၊ အစၥေရး စစတပန႕ PLO တကခက ေနခၾကတ ကန႔သတ

စစပြေတြန႕ ျပညႏကေနတ ကာလေတြပါပ။

အဖြ႔ေခါငးေဆာင ယာဆာအာရာဖတ

စတတ အာရပ-အစၥေရးစစပြ (ယြနကစပးစစပြ - ၁၉၇၃)

ဒစစပြကေတာ ယြနကစပး (Yom Kippur War) စစပြလ႕လညး နမည ႀကးပါတယ။ ယြနကစပး ဆတာ အေရးႀကးတ

ဂးဘာသာေရး ပြေတာရကျဖစၿပး ၂၅-နာရၾကာ ဥပသေစာငျခငးန႕၊ ဆေတာငး ၀တျပျခငးေတြက ျပလပရတ

အခနကာလျဖစပါတယ။ လအမားစဟာ ဘရားေကာငးန႕ ၀တျပ ဆေတာငးရာ ေနရာ ေဒသေတြမာ ေရာကရ ေနၾကတ

အခနျဖစပါတယ။ အဒေန႕မာ အလစအငက ယၿပး အဂစန႔ ဆးရးယား ႏငငေတြက ဥးေဆာငတ အာရပ ႏငငေတြရ႕ တပေတြက

အာရပ-အစၥေရး (၆) ရက စစပြမာ သမးပက ခထားခရတ ဆငးႏငးကၽြနးဆြယန႕ ဂလနကနးျမငေတြမာ ရေနတ အပစအခတ

ရပစေရး မဥးေၾကာငးက တတတဆတ ေကာျဖတၿပး အစၥေရးႏငငက စတငတကခကခတာ ျဖစပါတယ။ ေအာကတဘာလ ၆

ရကကေန ၂၆ ရကေန႕ အထ တကခကခတ စစပြျဖစပါတယ။

Page 52: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 52

ႏငငႀကးတ႔၏ အဆငး ဘးတပေပးမႈ

ဒစစပြ ျဖစေပၚလာရတ အေၾကာငးေတြအနက အဓကကတ အေၾကာငးကေတာ ဆဗယကျပညေထာငစန႔ ဆငတယ၊

ေခတသစ စစပြေတြမာ တခါမ အသးမခခဘးေသးတ သတ႕ရ႕လကနကေတြက လကေတြ႔ စစေျမျပငမာ အေမရကန လကနက

ေတြန႕ ယဥျပင အစမးသပခဖ႕ ေမာစကက ေခါငးေဆာငမားက စဥးစားရာကေန စတငလာတာျဖစတယ စသျဖင

ေထာကလမးေရး သတငး ရပကြကေတြက သးသပၾကပါတယ။

ဒလန႕ ၁၉၇၂ ခႏစမာ အဂစႏငငဟာ ဆဗယကျပညေထာငစကေန မစဂ-၂၁ ဂကတကေလယာဥေတြ၊ အကစေအ-၂၊ -၃၊ -၄၊ -

၆၊ -၇၊ စတ ေျမျပငမ ေ၀ဟငပစ ဒးကညေတြ၊ တ-၅၅ န႕ -၆၂ တငကားေတြက လကခရရခပါတယ။ ဒေနာကမာေတာ အဂစ

သမတ အန၀ါဆဒတက အဂစႏငငဟာ အစၥေရးႏငငက စစခငးမာ ျဖစေၾကာငး၊ အဂစ စစသညေတာ တသနး အထ

အသကေတြ စြန႕လႊတ တကပြ၀ငမာ ျဖစေၾကာငး တရား၀င ထတေဖာ ေျပာခ ပါတယ။

ေအာကတဘာလ ၆ ရကေန႕မာေတာ အာရပႏငငမားက ပစခတတကခကမႈမားန႕ အတ စတတေျမာက အာရပ-အစၥေရး စစပြ

စတငခပါေတာတယ။ စစပြစတငၿပး ေနာက ၃ ရကအၾကာ ေအာကတဘာ ၉ ရကေန႕က စတငၿပး အဂစန႕ ဆးရးယားက

ဆဗယကျပညေထာငစက ေရေၾကာငး၊ ေလေၾကာငးကေန ေထာကပေရး ပစၥညးေတြ မးစ ေပးပ႕ခပါတယ။ စစပြမာ အဂစ၊

ဆးရးယား၊ ေဂာဒန၊ အရတ ႏငငေတြ တကရက ပါ၀ငၾကပါတယ။ အယလဂးရးယား၊ လစဗား၊ ေမာရက၊

ေဆာဒအာေရးဘးယားန႕ က၀တတ႕က စစေရးန႕ ဘ႑ာေရး အကအညေတြ ေပးခၾကသလ၊ ပါကစၥတန၊ ဘဂၤလားေဒရႏငငေတြ

ကေတာင ေလယာဥမးေတြ၊ ေဆးကသေရး အဖြ႕ေတြ လႊတေပးၿပး ကညခတာ ျဖစပါတယ။

အစၥေရးဘကကေတာ အေမရကန ျပညေထာငစက စစေရး အကအညေတြ အစြမးကန ျဖညဆညးေပးခေတာတာပါပ။

သ႕ေသာလညး ေအာကတဘာလ ၂၂ ရကေန႕ အေရာကမာေတာ ဆငးႏငး ကၽြနးဆြယထမာ အဂစရ႕ အမတ(၃) တပေတာဟာ

အစၥေရး စစတပရ႕ ၀ငးပတ ေခမႈနးမႈက လညစငးခရဖ႕ အဆငသငျဖစေနတ အေနအထားက ေရာကသြားတ အခါမာေတာ

အေမရကန ျပညေထာငစန႕ ဆဗယကျပညေထာငစ အၾကား အထပထပ ေစစပ ညႏႈငးမႈ ေနာကမာ ကမၻာ ကလသမဂၢရ႕

ဆးျဖတခက အမတ (၃၃၈) န႕ အပစအခတ ရပစဖ႕ ဆးျဖတခ ပါတယ။

ေနာက ၂ ရကအၾကာမာ ဆးျဖတခက အမတ (၃၃၉) က ထတျပနခၿပး ေအာကတဘာလ ၂၆ ရကေန႕က စတငၿပး

တကခကမႈေတြ ရပဆငးခပါတယ။ စစပြလညး ၿပးဆး ခပါတယ။

သကတမးရညပဋပကၡ (အပငး ၄)ေအာငသာငယ

ဇနန၀ါရ ၁၇၊ ၂၀၀၉

၁၉၄၆ မ ၂၀၀၀ ျပညႏစအတြငး ပါလကစတငးနယေျမ ဆးရးမႈ။

အစမးေရာငမာ ပါလကစတငးနယေျမျဖစၿပး၊ အျဖေရာငမာ အစၥေရးနယေျမျဖစသည။

Page 53: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 53

လကဘႏြန ပဋပကၡ (၁၉၇၈)

ဒျပသနာရ႕ အစကေတာ PLO ကေန ခြထြကခတ လကနကကင အဖြ႕တချဖစတ ဖာတာ (Fatah) အဖြ႕က အဖြ႕၀င ၁၁

ေယာကဟာ ၁၉၇၈ မတလ ၁၁ ရကမာ အေမရကန ကမၻာလည ခရးသည တေယာကက သတျဖတခပါတယ၊ အဒေနာက

သတ႕ဟာ အစၥေရးႏငငရ႕ တတယ အႀကးဆး ၿမ ႕ျဖစတ Haifa ၿမ ႕အနးက ကမးရးတမး လမးေပၚမာ ခရးသညတင ကားတစးက

စးနငးခတယ၊ အစၥေရး ႏငငရ႕ ဒတယ အႀကးဆး ျမ ႕ျဖစတ Tel Aviv က ေနာကထပ ခရးသညတင ကားတစးန႕ ေမာငးခ

လာခတ လမးတေလာက ျဖစပြားခတ ပစခတမႈေတြမာ အစၥေရး ႏငငသား ၃၆ ေယာက ေသေၾကခၿပး ၇၆ ေယာက

ဒဏရာရခပါတယ။

ဒလမး အျဖစအပကေတြက ေနာကထပ မျဖစေအာင လပေဆာငတ အေနန႕ Litani စစဆငေရးလ႕ အမည ေပးၿပး အစၥေရး

ကာကြယေရးတပဖြ႕က ဆငႏႊခတ စစပြတခပျဖစပါတယ။ စစဆငေရးရ႕ ရညမနးခက ကေတာ လကဘႏြန ေတာငပငးေဒသက

ေျခကပယၿပး အစၥေရး ႏငငထက ၀ငေရာက တကခကေနတ PLO အပါအ၀င တျခား ပါးလကစတငး လကနကကင

အဖြ႕ေတြက Litani ျမစရ႕ ေျမာကဖကျခမးက ေရာကသည အထ တကထတဖ႕ပါပ။ လကဘႏြန ႏငငထက မတလ ၁၄

ရကေန႕မာ ၀ငေရာက တကခကျခငးပ ျဖစပါတယ။

အစၥေရးရ႕ ဒ စစဆငေရးဟာ စစေရးအရ ေအာငျမငခၿပး PLO န႕ တျခား လကနကကင အဖြ႕ေတြက Litani ျမစေျမာကဖကျခမး

ေရာကေအာင တကထတႏငခပါတယ။ လကဘႏြန အစးရရ႕ ကန႕ကြကမႈေၾကာင ကလသမဂၢျငမးခမးေရးထနသမးမႈတပ က

မတလ ၂၃ ရကေန႔ကေန စတငၿပး ပဋပကၡ ျဖစပြားခတ ေဒသေတြမာ တပစြလကပါတယ။ အစၥေရး ကာကြယေရး တပဖြ႕က

တစပတပငး တပရတသမးေစခပါတယ။

ပထမ လကဘႏြနစစပြ (၁၉၈၂)

ပထမလကဘႏြနစစပြလ႕ အစၥေရးႏငငက ေခၚဆေလရတ ဒစစပြဟာ ဇြနလ ၆ ရကေန႕မာ အစၥေရးကာကြယေရးတပက

လကဘႏြနႏငင ေတာငပငးက ၀ငေရာက တကခကရာကေန စတင ျဖစပြားခတာ ျဖစပါတယ။ အစၥေရးက ဒစစဆငေရးက

Operation Peace of the Galillee လ႔ အမညေပးပါတယ။

ဒစစပြရ႕ အေၾကာငးခကေတာ ဇြနလ ၃ ရကေန႕မာ ေသနတသမား ၃ ေယာကက အစၥေရးသအမတ Shlomo Argov က

လနဒနျမ ႕ေပၚမာ ဥးေခါငးက ပစခတၿပး လပၾကခမႈျဖစပါတယ။ လပၾကသ ၃ ဥးလးက ဖမးဆးရမၿပး Abu Nidal Organization

(ANO) ရ႕ အဖြ႕၀ငေတြ ျဖစေၾကာငး သရရပါတယ။ Abu Nidal ဟာ ေတာလနေရးေကာငစလ႕ ေခၚတ Fatah အဖြ႕က

တညေထာငခတ ပါလကစတငး ႏငငေရး ေခါငးေဆာင ျဖစပါတယ။

ဒအျဖစအပကက လကတန႕ျပနတအေနန႕ PLO တပဖြ႕ေတြ တညရေနတ လကဘႏြနေတာငပငးေဒသက အစၥေရး

နယစပကေန ကလမတာ ၄၀ အကြာ အထ ရငးလငးမယလ႕ တရား၀င ထတေဖာေျပာၿပး တကခကခတာ ျဖစပါတယ။

ဒတကခကမႈေၾကာငပ စကတငဘာလထမာေတာ လကဘႏြနမာ ရေနတ တကခကေရး အငအား ၆၅၀၀ အထ ရတ PLO

တပေတြဟာ ေဂာဒန၊ ဆးရးယား၊ အရတ၊ ဆဒန၊ ေတာငယမင၊ ေျမာကယမင၊ ဂရ၊ တနးရား စတ ႏငငေတြက တရား၀င

ဆတခြာခရပါေတာတယ။ Multinational Force in Lebanon (MNF) ေခၚတ ႏငငစ တပေတြ ျဖစတ အေမရကန၊ ျပငသစ၊

အတလန႕ ျဗတသ တပေတြက PLO ဆတခြာမႈက ႀကးၾကပ ကြပကခၾကပါတယ။ ၁၉၈၃ ခႏစ ေမလမာေတာ အစၥေရးတပ အခ ႕

လကဘႏြနေတာငပငးကေန စတင ဆတခြာေပးခၿပး စစပြ ၿပးဆးခပါတယ။ သ႕ေသာလညး ၁၉၈၅ ခႏစ ဇြနလ အထ

အစၥေရးတပမား လကဘႏြန တပမေတာန႕အတ လကဘႏြနေတာငပငးမာ ရေနခပါတယ။

ဟစဇဘလာ

အစၥေရးကာကြယေရးတပဖြ႕ေတြ လကဘႏြနေတာငပငးက ၀ငေရာက သမးပကခနကေန စတင ေပၚေပါက လာၿပး

ယေန႕အခနအထ အစၥေရးတပေတြက ေပာကကားစစ ဆငႏႊေနခတ ဟစဇဘလာ (Hezbollah) အဖြ႕ကလညး အာရပ-အစၥေရး

ပဋပကၡထမာ ထညသြငး ေျပာဆရမာ ျဖစပါတယ။ ဟစဇဘလာဟာ လကဘႏြန ေတာငပငးေဒသမာ ယေန႕အခနထ

ထနးခပထားႏငေနတနးပ ျဖစပါတယ။ သတ႕ဟာ ရယာမြတဆလင လကနကကင အဖြ႕ တချဖစၿပး အာရပကမၻာန႕

မြတဆလငကမၻာက အသအမတျပထားတ ေတာလနေရး အဖြ႕အစညး တခလညး ျဖစေနခပါတယ။

Page 54: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 54

ဟစဇဘလာ တပဖြ႔၀င ၂ဥး (ဓာတပ-AP)

အေမရကန ျပညေထာငစ၊ အစၥေရး၊ ကေနဒါန႕ နယသာလန ႏငငေတြကေတာ ဟစဇဘလာက အၾကမးဖကအဖြ႕အစညးအျဖစ

ေၾကညာထားပါတယ။ ၁၉၈၂ လကဘႏြန စစပြ အခနကေန စတငၿပး ယေန႕ထကထ အေသခ ဗးခြမႈမား၊ ျပနေပးဆြမႈမား၊

ေခာငးေျမာငး ပစခတမႈမား၊ နယစပျဖတေကာ စးနငးတကခကမႈမားန႕ အစၥေရး ကာကြယေရး တပဖြ႕ေတြက ဟစဇဘလာ

တပဖြ႕ေတြက ဆကတက တကခကေနခပါတယ။

တခ အၾသစရာ ေကာငးတာကေတာ ၂၀၀၁ ခႏစ စကတငဘာလ ၁၁ ရကေန႕မာ World Trade Center က Al Qaeda က

တကခကမႈက ဟစဇဘလာေတြက အရပသားမားက တကခကမႈအျဖစ ရႈ႕ခခတာပ ျဖစပါတယ။ ပငတဂြနစစဌာနခပအေပၚ

တကခကမႈကေတာ ေထာကချခငးလညး မျပ၊ ရႈ႕ချခငးလညး မရဘ ဟစဇဘလာက ႏႈတပတေနခပါတယ။

ပထမ အငတဖာဒါ လႈပရားမႈ (၁၉၈၇)

Intifada ဒါမမဟတ war of stones လ႕ ေခၚတ အစၥေရး ကာကြယေရး တပဖြ႕ေတြက ေကာကတး ေကာကခ ေတြန႕

ပစခတတကခကမႈ ျဖစတ ပါလကစတငး ျပညသလထရ႕ အစၥေရး အပခပမႈက ဆန႕ကငတ လႈပရားမႈဟာ Jabalia

ဒကၡသညစခနးကေန စတင ေပၚေပါကခပါတယ။

ဒလႈပရားမႈအတြငးမာ ပါလကစတငးျပညသ ၁၀၀၀ ေလာကက ပါလကစတငးေတြကပ သစၥာေဖာကတယလ႕ ယဆၿပး

သတျဖတခပါတယ။ တကယတကယကေတာ သတျဖတခရသေတြရ႕ အနညးစကသာ အစၥေရး အာဏာပငေတြန႕

ဆကသြယခတယလ႕ သကေသျပႏငခတာပါ။

ဒလႈပရားမႈဟာ ၁၉၈၇ ခႏစကေန ၁၉၉၃ ခႏစထ ျဖစပြားခပါတယ။ အဒကာလေတြအတြငးမာ အစၥေရးတပေတြ လကခကန႕

ပါလကစတငးျပညသေတြ ၁၂၀၀ ေလာက ေသေၾကခၿပး ပါလကစတငး လထ လကခကန႕ အစၥေရးစစသား ၁၆၀ ေကာလညး

ေသဆးခရပါတယ။ ပါလကစတငးျပညသ ၁၂၀,၀၀၀ ေကာလညး အဖမးအဆးခခရပါတယ။

ပငလယေကြ႕စစပြ (၁၉၉၀)

ဒစစပြကေတာ အရတႏငငက သ႔လပ အာရပႏငငတချဖစတ က၀တက ကးေကာ သမးပကရာကေန ျဖစခပါတယ။ ၁၉၉၀

ၾသဂတ ၂ ရကေန႕ကေန ၁၉၉၁ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၈ ရကေန႕အထ ျဖစပြားခတ ပါရနးပငလယေကြ႕ စစပြမာလညး အစၥေရးႏငငဟာ

ပါ၀င ပတသကခရျပနပါတယ။

ၾသဂတလမာ က၀တႏငငက ၀ငေရာကသမးပကခတ အရတႏငငအေပၚ စစေရးအရ အေရးယ ေဆာငရြကခက အျဖစ

ကလသမဂၢရ႕ အတညျပခကန႕အတ ႏငငေပါငး ၃၄ ႏငငပါ၀ငတ ညြန႕ေပါငး တပဖြ႕ေတြက က၀တက ကးေကာထားတ

အရတတပေတြက တကထတရာကေန ပငလယေကြ႕စစပြ စတငခ ပါတယ။

ပငလယေကြ႕စစပြမာ အရတက အစၥေရးႏငငက စစထပါ၀ငလာေအာင စကဒဒးကညေတြ ပစခတၿပး ရနစခပါတယ။ အရတရ႕

တြကကနးမာေတာ ညြန႕ေပါငးတပဖြ႕ထမာ အစၥေရးႏငင ပါ၀ငလာခရင အေမရကနန႕ ညြန႕ေပါငးအျဖစ တြေနတ အာရပႏငငေတြ

ထြကသြားလမမယလ႕ ယဆခတာပါပ၊ ဒါအျပင ဘာသာေရး စစပြအသြင ေဆာငေအာငလညး အားထတခတာပါပ။

ဒလန႕ အစၥေရးႏငငေပၚ စကဒဒးကည စစေပါငး ၃၉ လး ပစခတၿပး ရနစခပါတယ။ ဘယတနးကမ နားရြက တေတြး

ဆြတတာက ၿငမမခခတ အစၥေရးႏငငက ဒတခါေတာ ၿငမခခပါတယ။ အေမရကနျပညေထာငစရ႕ ဖအားေပးမႈေၾကာငသာ

Page 55: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 55

ျငမခေနခတာျဖစပါတယ။ အေမရကန ျပညေထာငစ ကလညး အစၥေရးက စစေရးအရ ၀ငေရာက မစြကဖကေအာင

သတမနနညးအရ အစြမးကန ဖအား ေပးခတ အျပင Patriot ေခၚတ ဒးခြငးဒး Anti-Missile System ေတြ ေပးပ႕ၿပး

စကဒဒးကညေတြရနက ကာကြယႏငေအာင ျဖညဆညးေပးခပါတယ။ အကယ၍သာ အစၥေရး ေလတပက အရတက

လာေရာက ဗးၾကခရင ေဂာဒနန႔ ဆးရးယားႏငငေတြက ျဖတေကာလာရမာ ျဖစပါတယ။ ဒအခါမာ ဒႏငငေတြကလညး

စစပြထက အရတဘကကေန ပါ၀င တကခက လာႏငေျခ ရတာေၾကာင ပမ ရႈပေထြးမႈ ျဖစလာေစမာပါပ။

သ႕က ထလာရင အျမတမး လကတန႕ျပနေလ႕ရတ အစၥေရးႏငငကေတာ ဒစစပြမာ အေမရကနျပညေထာငစက

နားခႏငခပါတယ။

မငးနငးမေသာ ကေလးငယတဥး

ေအာစလ သေဘာတညခက (၁၉၉၃)

အေမရကနသမတ ကလငတန ေရ႕ေမာကမာ ဆဗယက ျပညေထာငစက အနဒရေကာဇယကဗ၊ အေမရကန ျပညေထာငစက

၀ါရနခရစၥတဖာတ႕က သကေသထားၿပး အစၥေရး ၀နႀကးခပ ယစဇကရာဘငန႕ PLO ရ႕ ေခါငးေဆာင ယာဆာရာရာဖတတ႕

ေနာေ၀းႏငင ေအာစလျမ ႕မာ ၾသဂတလ ၂၀ ရကေန႕က တရား၀င လကမတေရးထးခၾကတ သေဘာတညခက ျဖစပါတယ။

သေဘာတညခကအရ ဂါဇာကမးေျမာငေဒသန႕ West bank ေခၚတ ေဂာဒနျမစ အေနာကဖကကမး ေဒသေတြ ကေန အစၥေရး

ကာကြယေရး တပေတြက ဆတခြာေပးမာ ျဖစၿပး Palestinian Authority ေခၚတ ပါလကစတငး အစးရက ဖြ႕စညးၿပး

ဒေဒသေတြက အပခပခြင ေပးမာ ျဖစပါတယ။

ဒနညးန႔ ပါလကစတငး အပခပခြငရေဒသ ေပၚေပါကလာပါတယ။ ။

(အပငး ၅ နဂးပငးက ဆကလကဖတရပါ)

Page 56: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 56

သကတမးရညပဋပကၡ (အပငး ၅)ေအာငသာငယ

ဇနန၀ါရ ၁၉၊ ၂၀၀၉

ဒတယ အငတဖာဒါ လႈပရားမႈ (၂၀၀၀)

၂၀၀၀ ခႏစ စကတငဘာလမာ စတငခတ ပါလကစတငးျပညသလထရ႕ ဒတယအၾကမေျမာက အၾကြမႈပ ျဖစပါတယ။

ယေန႕ထကထ ဒအၾကြမႈရ႕ အကးဆကေတြက ေတြ႔ေနရဆ ျဖစပါတယ။

ဂဒစဇမန႕ အစၥလာမ ဘာသာေတြမာ ဘာသာေရးအရ အေရးပါတ ေဂရဆလင ျမ ႕ေဟာငးမာရတ Temple Mount ဆတ

ဘရားေကာငးက စကတငဘာလ ၂၈ ရကမာ အစၥေရးအတကအခ ေခါငးေဆာင ေအရယယလရရြန န႕ လကြတပါတက

ကယစားလယတခ ႕ သြားေရာကလညပတခတ အေပၚ အာရပ ကမၻာက မခမရပႏင ျဖစရာကေန အၾကြမႈေတြ ျဖစလာတ

ျဖစစဥအျပင ၂၀၀၀ ျပညႏစ ဇလငလ ၁၁ ရက ကေန ၂၅ ရကထ ကငးပခတ အေရ႕အလယပငးေဒသ ျငမးခမးေရး

ေဒးဗစစခနး ထပသးေဆြးေႏြးပြကေန PLO ရ႕ေခါငးေဆာင ယာဆာရာရာဖတ ေကာခငးထြကလာတ ျဖစစဥကလညး ဒ

အျဖစအပကႀကးက ျဖစပြား ေစခတာ ျဖစပါတယ။

ဒအၾကြမႈမာ ပါလကစတငးေတြရ႕ တကခကမႈေၾကာင အစၥေရး ျပညသလထ ၁၀၀၀ ေကာ ေသဆးခရၿပး

ပါလကစတငးျပညသလထ ၅၀၀၀ နးပါးလညး အသကဆးရႈးခရပါတယ။

ဒတယ လကဘႏြနစစပြ (၂၀၀၆)

ဒစစပြက ျဖစေစခတ ဘက ႏစဖကကေတာ အစၥေရး ကာကြယေရးတပဖြ႕န႕ ဟကဇဘလာ ျပညသ႕စစေတြပ ျဖစပါတယ။

ဇလငလ ၁၂ ရကေန႕မာ အစၥေရးနယစပျမ ႕ေတြမာရတ စစစခနးေတြက ဟကဇဘလာ ျပညသ႕စစေတြက ဒးကညေတြန႕

တကခကမႈကေန စတငခတာ ျဖစပါတယ။ အစၥေရးနယစပက ျဖတေကာၿပး ေပာကကားတပေတြန႕ အစၥေရးတပဖြ႕ေတြက

ဟကဇဘလာ ျပညသ႕စစေတြက စတင တကခကခပါတယ။

မၾကာခငမာပ အစၥေရးကာကြယေရးတပဖြ႕ေတြန႕ အစၥေရးေလတပက လကဘႏြနႏငငအတြငးက စစေရးအရ

အခကအခာကတ တတားေတြ အေဆာကအဥးေတြက အေျမာကန႕ပစ ဗးၾကၿပး တကခက ခပါတယ။ ဇလင ၁၆ ရကမာေတာ

ဆးရးယားန႕ အရနႏငငေတြက ေကာေထာကေနာကချပေပးထားၿပး လကဘႏြန ႏငငက ဧညခေပးထားတ

အၾကမးဖကသမားေတြက အစၥေရးႏငငက တကထတမာ ျဖစပါတယ၊ လကဘႏြန အစးရကေတာ တကေနတာေတာ

မဟတပါဘး လ႕ အစၥေရး အစးရက တရား၀င ေၾကျငာခက ထတခပါတယ။ အၾကမးဖကသမားေတြက လကခထားတ

လကဘႏြနအစးရသာ အရာရာ ကစၥအားလး အတြက တာ၀န ရပါတယ လ႕လညး တရား၀င ထတေဖာ

ေျပာၾကားခပါေသးတယ။

စစပြအတြငး အျပစမ ျပညသလထ မားစြာ ေသေၾကခရၿပးတေနာကမာေတာ ကလသမဂၢ လျခေရး ေကာငစ က ၾသဂတလ ၁၁

ရကေန႕မာ ထတျပနေၾကညာခတ ကလသမဂၢလျခေရးေကာငစ ဆးျဖတခက အမတ (၁၇၀၁) ထြကရလာပါတယ။

ေနာကတေန႕မာ လကဘႏြနအစးရန႕ ဟကဇဘလာက ဆးျဖတခကက လကခခၿပး အစၥေရးက ၁၃ ရကေန႕မာ

လကခခၿပးတအခါ ၾသဂတလ ၁၄ ၇ကေန႕မာ အပစအခတ ရပစေရး စတငခ ပါတယ။ ဒလန႕ စစပြလညး ၿပးဆးခပါတယ။

ဟားမတဇ

Page 57: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 57

ဟားမတဇရ႕ အဓပၸာယကေတာ အစၥလမခခေရးလႈပရားမႈ (Islamic Resistance Movement) လ႕ ဆပါတယ။

ဟားမတဇေတြဟာ ပါလကစတငး-ဆြနနမြတဆလငျပညသ႕စစေတြ ျဖစပါတယ။ လကရမာ ပါလကစတငး အစးရအဖြ႕မာ

ေနရာအမားဆး ရရထားတ အဖြ႕လညး ျဖစပါတယ။ ဟားမတဇဟာ ၁၉၈၇ ခႏစ ပထမ အငတဖာဒါး လႈပရားမႈမာ စတင

ဖြစညးခတာ ျဖစပါတယ။ အေသခ ဗးခြမႈေတြ အရပသားေတြက ပစမတထား တကခကခမႈေတြေၾကာင နမညဆးန႕

ေကာၾကားတ အဖြ႕အစညး တခလညး ျဖစေနခပါတယ။

ဟားမတဇရ႕ ေၾကညာခကကေတာ အစၥေရးႏငငက သမးယၿပး အစၥေရးလ႕ အမညရေနတ ေဒသမာ ပါလကစတငး

အစၥလာမႏငငန႕ အစားထးေရးပ ျဖစတယလ႕ ဆထားပါတယ။

ဂါဇာပဋပကၡ (၂၀၀၈-၂၀၀၉)

၂၀၀၈ ဒဇငဘာ ၁၉ ရကေန႕မာ ကနဆးသြားတ ၆ လၾကာ အပစအခတရပစေရး သေဘာတညခက အၿပး ဒဇငဘာ ၂၇

ရကေန႕မာ Operation Cast Lead လ႕ ေခၚတ စစဆငေရးန႕ အစၥေရး ကာကြယေရး တပဖြ႕ေတြက ဟားမတဇ တပဖြ႕ေတြရရာ

ဂါဇာေဒသက ထးစစဆင တကခကခပါတယ။ အပစအခတ ရပစ ထားစဥ ကာလေတြအတြငးမာ အစၥေရးႏငင

ေတာငပငးေဒသေတြမာ ရတ ျမ ႕ေတြက ဟားမတဇတပေတြက ဒးကညေတြန႕ ပစခတတကခကမႈေတြ ရခတာေၾကာင ေနာငက

ဒလ တကခကမႈမးေတြ ေနာကထပ မျဖစေအာင ကာကြယဖ႕အတြက ရညရြယတာလ႕လညး အစၥေရးစစတပက

ေျပာဆပါတယ။

စစဆငေရးစတငၿပး ၄ မနစအတြငးမာ အစၥေရးေလတပက ဟမားဇ အေျခခစခနးေတြ၊ ေလကငေရး ဌာနေတြ၊

ကြပကေရးရးေတြ အပါအ၀င ပစမတေပါငး ၁၀၀ ေကာက ဗးၾက တကခကခတယလ႕ ဆပါတယ။ သ႕ေသာလညး လကေတြ႔မာ

ကေလးငယေပါငး ၄၀၀ ခန႔၊ အမးသမး တရာေကာ အပါအ၀င အရပသား ၁၃၀၀ ေကာ ေသဆးခရတာပါပ။

ဗးၾကတကခကမႈမား အၿပး ၂၀၀၉ ခႏစ ဇနန၀ါရ ၃ ရကေန႕မာ စတငခတ အစၥေရး ကာကြယေရးတပမေတာရ႕ ေျမျပင

စစဆငေရးက ဂါဇာေဒသက ၃ ပငးပငးၿပး ထနးခပထားပါတယ။ ဇနန၀ါရ ၈ ရကေန႕မာ ကမၻာ ကလ သမဂၢ

လျခေရးေကာငစက ဆးျဖတခက အမတ (၁၈၆၀)က ထတျပနၿပး အပစအခတရပစဖ႕န႕ အစၥေရး တပေတြ ဂါဇာေဒသကေန

ဆတခြာေပးဖ႕ ေတာငးဆလကပါတယ။ သ႕ေသာလညး ႏစဖကလးက ခကခငး မလကနာပါဘး။ ၃ ပတအၾကာမာမ

အပစအခတ ရပစေရးေၾကညာၾကပါတယ။

ကလသမဂၢ အေထြေထြ အတြငးေရးမးခပ ဘနကမြနးက လေပါငးမားစြာ ေသေၾကခၿပးေၾကာငးန႕ အမားစဟာ အျပစမ

အရပသားေတြသာ ျဖစေၾကာငးကေတာ ထတေဖာေျပာသြားခပါၿပ။

ကလသမဂၢ၏ စာသငေကာငးမားလညး အတကခကခခရၿပး အမားအျပား ေသဆးခသည။

နဂး

စစပြတခမာ အေသအေပာကဆတာကေတာ ရၾကစျမပါပ။ သ႕ေသာလညး တကခက ေနၾကတ ႏစဖကက စစသညေတြအစား

စစပြ ခငးကငးရာ ေဒသမာ ေနထငေနတ အျပစမတ ကေလးေတြ ေသေၾကေနၾကတာကေတာ ေၾကကြစရာေကာငးတ အျဖစ

အပကပါပ။

အာရပ-အစၥေရးစစပြကေနတဆင ဆကစပစဥးစားမတအခါ ကေနာတ႕ တငးျပညမာလညး အျပစမတ ကေလးေတြ အျပစမတ

ျပညသေတြ ဘယေလာက ေသေၾကခၾကၿပလညး ဆတာ စဥးစားမပါတယ။ ဒလ အျဖစအပကေတြက ရပတနးကရပေအာင

Page 58: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 58

ဘယလ လပေဆာငႏငၾကမလ။

အာရပ-အစၥေရး ပဋပကၡလ အားလး ဆကစပ ပတသက ယကႏြယ ရႈပေထြးေနတ ျဖစစဥေတြက ေလလာ

သးသပၾကညၿပးတအခါ ကေနာတ႕ ႏငငအတြက သငခနးစာယစရာ တခခ ရမာ ေသခာပါတယ။ ။

(ၿပးပါၿပ)

အဒတနးက.. ဥးႏ ၾကားျဖတအစးရ ေရြးေကာကခ ကယစားလယတဥး

ဇနန၀ါရ ၁၇၊ ၂၀၀၉

၁၉၈၈ ခႏစ ဒမကေရစအေရးလထအၾကြမႈကာလက ရနကနတြင ေတြ႔ရေသာ ဥးႏ၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၊

ဗလခပႀကးေဟာငးတငဥး

ရကေတြ တေရြ႕ေရြ႕န႕ကနလာၿပး ရစေလးလး ဒမကေရစ အေရးေတာပႀကးကလညး ရကရငလာၿပ။

ေဒါကတာေမာငေမာငေခၚထားတ အေရးေပၚ ညလာခန႕ လႊတေတာေတာင ရက နးလာၿပ။ ကေနာတ႔ၿမ ႕မာ အပခပေရးက

ေကာငစက မႀကးၾကပႏင။ ၿမ ႕နယတာ၀နက ဗလမးကလညး တာ၀နလႊယဖ႔ ဖအားေတြ ေပးေနေတာ လပရကငရ နညးနညး

ၾကပတညး ခကခလာပါတယ။ ၾကားျဖတ အစးရရယလ႔ ျဖစလာရငလညး ၾကားျဖတအစးရရ႕ ညႊနၾကားခက ေအာကမာ လပရင

နညးနညး ပၿပး စညးကမးတက ျဖစလာမယ။ ၾကားျဖတ အစးရက ေမာပါတယ။ ေရဒယမာ တေန႔ေပၚလာႏး ေစာငမပါတယ။

စကတငဘာလ(၉)ရကေန႔မာေတာ ပါလမနအစးရရ႕ ေနာကဆး ၀နႀကးခပေဟာငး ဥးႏက သရ႕ အစးရအဖြ႕က

ေၾကညာပါတယ။ သ႕အစးရဟာ ၁၉၆၀ ျပညႏစမာ ျပညသလထက တရား၀င ေရြးေကာက တငေျမာကထားတ အစးရ

ျဖစတယ။ ၁၉၆၂ ခႏစက ဗလေန၀ငးက အာဏာသမးၿပး လယတာ ခခရတယ။ အခ ျပညသလထက ဗလေန၀ငးရ႕

စစတပအစးရက မေထာကခဘ လထအၾကြ ဆႏၵျပ ျဖတခလကလ႔ သ႔အစးရသာလင တရား၀င အစးရျဖစလာၿပ။ သ႔ရ႕

တရား၀င အစးရအဖြ႕က ျပနလည ေၾကညာလကၿပ။ စစတပေတြက သ႕ဆ သတငးပ႕ၿပး အမန႕နာခၾက။ ႏငငျခားသ႐းေတြက

သအမတေတြလညး သ႔ အစးရက ဆကသြယၾကဖ႔ ေၾကညာပါတယ။

သ႔ရ႕လပရပက မအားျဖင မနကနတယလ႔ ကေနာ ယဆပါတယ။ သ႕က ေထာကခရမယ အေျခအေနပါ။ ဒါေပမ လပနညး

လပဟန ခ႕ယြငးသြားတယ။ ဒါေၾကာင ဒ(၉)ရကေန႔ ညေန ေရဒယသတငးမာပ သ႔အစးရဟာ

ၾကားျဖတအစးရျဖစလာႏငမအေျခအေနမရေတာတာက သေဘာေပါကမပါတယ။ ေရဒယ သတငး အဆအရ ဥးႏက (၉)ရက

(၉)လ (၉) နာရမာ သ႔အစးရအဖြ႕က ျပနလည ဖြ႕စညးသငတယထငလ႔ ဖြ႕လကတယ။ တလအတြငး လြတလပၿပး တရားမတတ

ပါတစေရြးေကာကပြက ကငးပေပးမယ။ အဖြ႕၀ငေတြ အျဖစ သန႕ တပမးေဟာငးႀကးမား မျဖစမက ဖြ႕စညးထားခတ

ဒမကေရစန႕ ျငမးခမးေရးအဖြ႔ (ဒၿငမး) အဖြ႔၀ငေတြက ထညသြငးထားတယ။ အဖြ႕၀င(၂၅)ဥး ပါ၀ငတ ဥးႏရ႕ အစးရအဖြ႕မာ

ယခငပါလမနေခတက အစးရအဖြ႔၀ငေဟာငးအျဖစ သမၼတေဟာငး မနး၀ငးေမာင၊ လႊတေတာဥကဌေဟာငး ဗလမးေအာင၊

Page 59: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 59

အတြငး၀နေဟာငး ဥးသနးစနန႕ ဗလခငေမာင စတ ထငရားတသေတြ ပါပါတယ။ ေနာကျပး လကရ အေရးေတာပမာ

ထငရားလာတ ဆရာ၀နေတြ တကသလ ပါေမာကၡေတြပါ ကယကယျပန႔ျပန႔ ဖြ႕စညးလကေပမ အဒအစးရ အဖြ႔၀ငစာရငးမာ

ပါတသေတြက သက ႀကတင မညႇႏႈငးခပါဘး။ မၾကာေသးခငက ဖြ႔လကတ ဒၿငမးအဖြ႔၀င တပမးေဟာငးႀကးေတြကေတာင

ႀကတင ညႇႏႈငးျခငး မလပခပါဘး။

ဒေတာ ဒၿငမးက တပမးေဟာငးႀကးေတြက အဖြ႕ထမာ ေဆြးေႏြးတငပငျခငး မရလ႕ သတ႔ လကမခႏငဘးလ႕ ေၾကညာလက

ပါတယ။ တနညးအားျဖင ကန႕ကြကခလကရတယ။ သ႔အစးရ အဖြ႕၀ငအျဖစ ေၾကညာခထားရတ တျခားပဂၢလမားကလညး

သတ႕က ႀကတငညႇႏႈငး တငပငျခငး မရလ႕ ၀နႀကးရာထးမားက လကမခႏငဘးလ႔ ေၾကညာၾကပါတယ။ ဒါေၾကာင

ဒ(၉)ရကေန႔မာဘ ဖြ႕ၿပး နာရပငး အတြငးမာ ႏႈတထြကသ အမားဆး ျဖစၿပး ခငမာမႈ ခန႕သြားတ အစးရအဖြ႕ျဖစသြားပါတယ။

ဘဘစက ဥးႏက တယလဖးန႕ ဆကသြယေမးျမနး ေတာလညး ဥးႏက ကေနာစတထမာ ဒအခနမာ ဒလေတြန႔ အစးရဖြ႔ဖ႔

စတကးရလ႔ ဖြ႕စညးလကတာ၊ ကပက ဘယသ႔မ တငပင စရာမလဘး၊ ဘာေၾကာငတငပငရမာလ ဆတ စကားက ၾကားရတ

တျပညလး ျပညသလထက ၀မးနညးၾကရပါတယ။

မအားျဖင ဥးႏလပရပမနတယလ႔ ကေနာျမငပါတယ။ ဒါေပမ ျဖစသငတာ က ၁၉၆၂ ခႏစ အာဏာအသမးခရစဥက

အစးရအဖြ႕၀ငေဟာငးျဖစတ သမၼတ မနး၀ငးေမာင၊ လႊတေတာသဘာပတ ဗလမးေအာင၊ သကယတင၀နႀကး အဖြ႕၀င

တေယာကျဖစတ ဗလခငေမာငတ႕ ဥးသနးစနတ႔ေလာကဆရင လေလာကသေလာက ရေနၿပ။ ဒအဖြ႕၀ငေဟာငးေတြန႔ပ

စစအာဏာရငစနစက လထက လကမခလ႔ အလလ အစးရအဖြ႕၀ငေတြ ျပနျဖစလာၿပး ကနတ ၀နႀကး အဖြ႕ ၀ငေဟာငးမားက

သမၼတ၊ လႊတေတာဥကဌ န႕ ၀နႀကးခပတ႔ထ လာေရာက ဆကသြယသတငးပ႕ပါ။ လကနကကင အဖြ႕အစညးမားကလညး

သ႔အစးရေဟာငးထ သတငးပ႕ပါ။ ႏငငျခားသတမနမားကလညး မလ တရား၀ငဥးႏ အစးရကပ ဆကသြယပါ။ သပတအဖြ႕

ေပါငးစ အတြကလညး တလ အတြငး ေရြးေကာကပြ လပေပးမာမလ႕ ဥးႏအစးရက ေထာကခပါ။ အဒလ ပစသာဆရင

သမငးမာ အေျခအေန တစမး ေျပာငးလာမယ။ ဥးႏက ၀မးပမးတသာ ေထာကခ ၾကမယလ႔ ကေနာထငပါတယ။

သကလညး ေထာကခမႈ ရခငလ႔ အေရးေတာပအတြငး ထငရားလာတ ေခါငးေဆာငအခ႕က သ႔အစးရထ ထညလကတယ။

အဒ ေခါငးေဆာငေတြ ကလညး အာဏာလခငလ႔ လပတသလ႔ ေကာငးသားန႕ ျပညသ အျမငမားသြားမာက စးရမတယ။

ႀကတငေဆြးေႏြးခကကလညး မရလ႕ လကမခႏင။ ဒလမးန႕ ျဖစသင၊ ေပၚေပါကလာသငတ ၾကားျဖတအစးရ တခဟာ ဥးႏရ႕

ေဗဒင ယၾတာ ယၾကညမႈ၊ ဘယသ႔မ မတငပငဘ ဇြတတရြတ လပမႈေၾကာင ေကာငးသားျပညသ ေထာကခမႈ မရဘ

ေသာငမတင ေရမက ေဟာငးေလာငးကနခတ အစးရျဖစသြားခရတယ။ ရစေလးလး လႈပရားမႈရ႕ အထြတအထပမာ ဥးႏရ႕

ဇြတလပမႈအရ သ႕က အားလးက ေကးဇးရငအျဖစ ၀ငး၀နး ေထာကခမႈက ရသငရကသားန႕ မရဘ ျဖစခရပါတယ။ သမငးမာ

၀မးနညးစရာ တခေပါ။ ။

အမႀကး ေဒၚခငမးခစေမာငစြမးရည

ဇနန၀ါရ ၁၇၊ ၂၀၀၉ http://moemaka.blogspot.com/

ေဒၚခငမးခစ၊ လထေဒၚအမာန႔ ဗလခပေအာငဆနးတ႔ဟာ ၁၉၁၅ ခႏစမာ ၁ ႏစတညး ေမြးဖြားၾကသမား ျဖစပါတယ။

ေဒၚခငမးခစန႔ ကေနာဟာ အသက ၂၀ ေကာ ကြာလ႔ အေမအရြယ ေဒၚခငမးခစက ေဒၚေဒၚခစ၊ အေမခစ ဆတာမး

ေခၚသငေပမယ ကေနာက အမႀကးပ ေခၚလကမတယ။ ဘာျဖစလ႔လ ဆေတာ ကေနာ ငယစဥက ရႈမ၀မဂၢဇငးမာ

ဆရာေသာတာေဆြေရးတ ဟာသ၀တေတြမာ ေဒၚခငမးခစက “အမႀကး” လ႔ ေခၚေ၀ၚသးစြေလရလ႔ ကေနာလညး

ႏႈတကးေနခပါတယ။

ဘဘလတန႔ အမႀကးတ႔ဟာ အလြန သေဘာသကာယ ေကာငးၿပး လငယေတြက ျပစပးေထာင အားေပးခငတ စတထား

အလြနျပငးျပပါတယ။ ကမာရြတမာရတ သတ႔အမဟာ စစၿပးစ ေခတက စာေရးဆရာေပါကစ၊ တကသလေကာငးသားေတြန႔

ရႈမ၀မဂၢဇငးမာ ပါ၀ငေရးသားတ စာေရးဆရာ လႀကး လငယအေပါငးတ႔ရ႕ စားအမ ေသာကအမ ျဖစခပါတယ။ (တကသလ၀ငး၊

တေကာငးေဆာငေနာကက အမအေဟာငးတခ၊ ဧရပသာလ႔ အမညေပးခ)။

ပထမမးဆကဟာ ၁၉၅၀ - ၆၀ ေလာကအတြငးမာ၊ ဒတယမးဆကမာ ပါ၀ငတ ကေနာတ႔က ၁၉၇၀ - ၈၀ ခႏစအတြငးမာ

Page 60: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 60

စစညးမၾကတာ ျဖစပါတယ။ ( တကသလ လငးေပါက၀ငးေရ႔က ျပညရပသာလမးက အမက ဆလတာ ျဖစပါတယ)။

လငယ စာေပသမားေတြက အဂၤလပစာ သငတနး ဖြငေပးတာဟာ ကမာၻ႔စာေပသမငး ပ႔ခသလ အပငပနးခၿပး သငျပ

ပ႔ခခၾကတာ ျဖစပါတယ။ ဘဘလတဟာ ေကာငးဆရာႀကးျဖစၿပး အမႀကးက ပဘစာေရးဆရာမႀကးပါပ။ အငမတန လြတလပ

ပြငလငးပါတယ။

မးမခမာ ဥး၀ငးတငက အမႀကး အေၾကာငးက အမတတရ ေရးထားတာေလး ဖတၿပးေတာ ကေနာန႔ ဥး၀ငးတင ႏစဥးတညး

အမႀကးဆ အလညသြားခၾကတာက သတရမပါတယ။ ဒအေၾကာငးက ျပညတြငးမာ ရေနတနးက ကေနာ ေရးခဖးေပမယ

ထပေရးပါရေစအး။ ဒအေၾကာငးက လကေဆာေရးၿပးေတာ အမႀကး “ဆ” မာ ေၾကာကတာန႔ ႏစပတေလာက အလညမသြားဘ

ေရာငေနခေတာ ဘဘၾကးန႔ အမၾကးတ႔ ႏစဥးလး အမကေရာကလာျပး “လာခ … တတေကာကခ” ဆၿပး ကေနာက

ေခၚပါတယ။

အမၾကးရယ၊ ဥး၀ငးတငရယ ကေနာရယ ၃ ေယာကတညး ဆေတာ အမၾကးက သငယစဥက လၾကးမဘေတြ မႀကကတာေတြ

အကနလပခေၾကာငး စပမစပရာ ေျပာပါတယ။ နဂးခပေတာ “ဒ႔မား တသကလး အမားေတြ လပခတယ။ အမနလပခတာ

တခပရတယ ဆရငေတာ ငါအေနန႔ ကလတက အမေထာငဖကအျဖစ ေရြးခယျခငးပါပ” တ။

ဒလေျပာဆမာ ဘဘလတအျပငက ျပနလာၿပး “ဘာေတြ ေျပာေနၾကတနးေဟ …” လ႔ ေျပာေျပာဆဆ ၀ငလာပါတယ။

ကေနာက “ အမၾကးဟာ တသကလး အမားေတြ လပခသတ။ သ႔ဘ၀မာ မနတာ တခ လပခတာ ရတယ ဆရငျဖင အဒါဟာ

ဘဘလတက အမေထာငဖကအျဖစ ေရြးခယချခငးပါပ လ႔ ေျပာေနပါတယ။ ဘဘလတအေနန႔ ဆရင တသကလး

မနတာေတြခညး လပချပး အမားတခ လပခတာ ရတယဆရင … အဒါဟာ …” လ႔ ကေနာက ျဖညၿပး ေျပာလကပါတယ။

ဒမာတင အမၾကးက ယဒနအဘဓာနထက စကားလးတလးန႔ ကေနာက “ဆ” ေနကအတငးအတငး “ဟ …

ျပငတလငးသား” လ႔ ေခၚၿပး ေကာက ေဗာတးေတာတာပါပ။ အဒါက ကေနာက ဆရာေသာတာေဆြ အားကၿပး

မဂၢဇငးတေစာငမာ ေရးခတာပါ။ (ဒါက အမၾကးရ႕ အမအရာက စာျဖည အျဖစ ေရးလကတာပါပ။)

အမၾကးက ဟာသသမားျဖစပါတယ။ ျမနမာမႈ ျမနမာဓေလ ေရးေဟာငးေႏာငးျဖစေတြ ေျပာၿပး ရယရယေမာေမာ

ေနတတတယ။ အညာက ေရးေဟာငးေႏာငးျဖစ အေျပာေကာငးသေတြ လာရင အမၾကးဆ ေခၚသြားၿပး လကဖကရညအဖန၀ငး

Page 61: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 61

ဖြ႔ၾကပါတယ။ ႏြားထးၾကးက ဆတ ငါး ေကာင ဥးခငေမာင ဆတာရယ၊ ကဗာဆရာ ကေလး (အငး၀ ဂဏရည) ရယ၊

မရြာဥးေလးခန႔ ရယ ကေနာေခၚသြားခဖးတာေတြ သတရပါတယ။ သတ႔ဟာ ျမနမာမႈ ျမနမာစာ အရြတအဖတ ေကာငးတအျပင

ေရႊဘဖကက လေတာသားစကား၊ စကားေတာငစား စကားေတြတ႔လ ဟာေတြက ေလယေလသမးန႔တကြ

ေျပာဆတတသေတြပါ။ ကြကစတဆရာေတြလပါပ။

အမၾကးက လြတလပေရး ေမာကြနး၀င တဥးပါ။ ဒါေပမယ သငယစဥက ဘာလပခတယဆတာေတြက ၾကြားၾကြား၀ါ၀ါ

ေျပာေလမရပါဘး။ ျမငးျခေကးလကက ကေနာဥးေလး ဘအငေအ၊ ဘဒေအ၊ ျပညသ႔ရေဘာေဟာငးေတြဟာ

ရနကနလြတလပေရးပြက ေမာကြနး၀ငေတြအျဖစ တကေရာကဖ႔ လာၾကေတာ သတ႔က လကပ႔ရငးက ဂပနေခတစစရးခပမာ

အမၾကး အလပလပခစဥက အေၾကာငးေတြက စကားစပမခဖးပါတယ။ ဒါေၾကာင ဆကစပေမးျမနးျပး ေျပာျဖစခတာပါ။ ဒလ

မစပမရင ဘာမ ေျပာမာ မဟတပါဘး။

ဂပနေခတ စစရးခပဟာ ခအခါက ကမာရြတ အထက ၁ ေခၚ မရမးျခေကာငးေနရာမာ တညရခပါတယ။

ဖကဆစေတာလနေရးလပဖ႔ စစထြကၾကေတာ မရမးျခကေန ေတာလနေရးပနးျခေနရာက ခတကၾကျပး

ဗလခပေအာငဆနးက “နးရာ ရနသက ရာတကၾက၊ အရာရ တပသား မခြျခားဘ တကပြ၀ငၾက …” လ႔

မန႔ခြနးေျပာခတအေၾကာငး လတငးၾကားဖးၾကပါတယ။

အဒ မရမးျခ စစရးခပမာ စစသားေတြ ၀တဖ႔ ခပထားတ စစယနေဖာငးဖ႔ယ႔ဖားယားၾကး က ၀တျပး ေဒၚခငမးခစဟာ

ရးခပမာ “ခာပရာစ” ေခၚ ၀ငစာထြကစာ ဖငတြရတ စာေရးအလပမးက ဟနေဆာငလပရငး လ ႔၀ကတာ၀န

ထမးေဆာငခရပါတယ။

အဒတနးက ရနကန ေရႊေတာငၾကားထမာ ဆရာၾကး သခငကယေတာမႈငး၊ ဥးႏ၊ ဗလခပေအာငဆနး၊ သခငသနးထြနး စတ

ေခါငးေဆာငေတြ ေနၾကတယ။ ေဒၚခငမးခစက လလစရင ရးန႔ မလမးမကမးမာ ရေနတ မးဖေခာငလ အေဆာကအဥးတခ

အတြငးက သြားျပး ေရဒယကလာတ ကမၻာသတငး၊ အထးသျဖင စစသတငးေတြက လကႏပစကန႔ လကကးျပး သခငႏ၊

သခငေအာငဆနး၊ သခငသနးထြနး စတ ေခါငးေဆာငေတြဆက လကဆြျခငးထမာ စာေတြ ဖး၀က ယသြားျပး ပ႔ရပါတယ။

ဂပနက ေရဒယ နားေထာငရင ေသဒဏ အမန႔ေၾကညာထားတအတြက ဒကစၥက သသြားရင အသကေပးရမာပါ။ ရးခပမာ

စစတပအရာရေတြ ရေပမယ ဘယသမ မသရပါဘး။ ဓမၼကဘသနးတ႔လ အလြနရငးႏးတ ပဂၢလေတြက ရပမဟန ရေပမ

မသဟနေဆာငေနခၾကပါတယတ။ ရးခပမာက ေဒၚခငမးခစက တဥးတညးေသာ အမးသမး စစမႈထမးပါ။

လပေဖာကငဖကေတြက သ႔က ကလားစကားန႔ ဂပနစကားေတြ ၀ငး၀နး သငေပးၾကရာမာ မဟတက ဟတက တလြေတြ

သငေပးၾကလ႔ လရယခရသတ။

ဗလေန၀ငးဟာ လၾကးတဥးျဖစေပမယ ႏငငေရးကစၥေတြမာေတာ သပအားမကးရလ႔ ဗလခပေအာငဆနးက သ႔က သန႔တနတ

စစပစၥညးေတြ ထားရရာ ဆပၸလငးရးမာပ ခပလမးလမးပ႔ျပး အပခပခငးထားသတ။ ကစၥရတအခါ ရးက လာရတယ။

တေန႔ေတာ ဗလေန၀ငး ရးခပ လာတယ။ သတ႔ ဆပၸလငးရးက စာေတြ ရးခပမာ ေရာကေနလ႔ ေဒၚခငမးခစက ၾကတနး

ေပးလကခငတယ။ ဒါေၾကာင “ဗလေန၀ငးတ႔ ‘ေဒါရေဘာ ဘထငး’ ကစာေတြ ေရာကေနတယ။ ကမ ေပးလကခငတယ …”

လ႔ ဗလေန၀ငးက လမးေျပာသတ။

ဗလေန၀ငးကလညး ေဒၚခငမးခစန႔ ရငးႏးေနေတာ နာမညရငး “မခငျမ”လ႔ပ ေခၚတယ။ “ဟ မခငျမ … ခန

ဘာေျပာလကတာလ။ ျပနေျပာစမး …” လ႔ ဆသတ။

“ေဒါရေဘာ ဘထငးအတြက စာေတြ ၀ငေနတာ ရတယ …” လ႔ ျပနေျပာလကေတာ၊ ဗလေန၀ငးက “ေဒါရေဘာ ဘထငး”

ဆတာ အဓပၸာယ သရ႕လားလ႔ ျပနေမးသတ။ “ဂပနလ ဆပၸလငးရးလ႔ ေခၚတာမဟတလား၊ သမားေတြ အသလ

ေခၚၾကတာၾကားလ႔ မတထားတာ” လ႔ ျပနေျဖတယ။

ဗလေန၀ငးက ေဒၚခငမးခစရ႕ အနးက လာျပး ေခါငးပတရငး “ဟ အဒါ ဂပနလ သခးဌာန လ႔ ေခၚတာဟ။ ဟတပါတယေလ၊

ငါတ႔ဌာနကလညး သခးခညးပါပ …” လ႔ ရယရယေမာေမာ ေျပာရငး သ႔တ႔ဌာနက စာေတြ ယျပး ျပနသြားပါေရာတ။

ဒအေၾကာငးေတြက မရမးျခေကာငးႏစပတလညမဂၢဇငးအတြက ထညဖ႔ ဆရာမ ၂ ဥးက အမၾကးက လာေရာကေတြ႔ဆ

ေမးျမနးပါတယ။ ကေနာေျပာျပလ႔ လာေတြ႔တာပါ။ မဂၢဇငးထြကေတာ ပါမလာဘး။ ဘယအဆငက ဘယသက ပယလကမနး

မသလကရပါဘး။

လပသားျပညသ႔ေန႔စဥ (အဂၤလပ)မာ ဘဘလတန႔ အမၾကးတ႔ ႏစဥးစလး လပၾကတယ။ ဗလေန၀ငးက မၾကကေတာ

Page 62: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 62

“ကလတတ႔ ပငပနးၾကျပ၊ သအမတအျဖစန႔ ဘယႏငငသြားခငသလ” လ႔ ေခၚေျပာသတ။ ဘဘလတက “ဗလခပ

ဘာဆလတယ ဆတာ သပါျပ။ ကေနာတ႔က မလလားေတာဘး မဟတလား။ သအမတလပဖ႔ ၀ါသနာမပါဘး။ ေကာငးဆရာပ

ကယဘာသာ ျပနလပပါမယ” လ႔ ေျဖတယ။ “မခငျမ စတမေကာငးမာ စးလ႔” လ႔ ဗလေန၀ငးက ဆကေျပာေတာ “စကတညးက

လပခငတာ မဟတဘး။ ခလ အလပျပတတ သတငးၾကားရင မခငျမက ထ က မာ” လ႔ ေျပာျပး ႏႈတဆကျပနခေတာ

ဗလေန၀ငးဟာ ပါးစပေဟာငးေလာငးန႔ ကနရစပါေလေရာတ။

သအမတရာထးက သတ႔ စစအရာရေတြန႔ သာမနလေတြကသာ မကၾကတာကး။ ဘဘလတက စာေရးဆရာသတက

ျပလကခတာပါပ။ (ဆရာ တကတးကလညး သအမတ ရာထးေပးျပး ဖယရားခပါတယ။ ဆရာတကတးကလညး ျငငးခပါတယ။

ဘဘလတလညး သတငးစာတကက ျပနသြားျပး သန႔ အထးရငးႏးတ ေၾကးမဥးေသာငး (ေအာငဗလ)န႔ ဥး၀ငးတငတ႔က

လမးေခၚျပး လကဖကရညဆငမာ ရယလကဖကရည မာတကရငး အလပျပတေအာငပြၾကး ကငးပလကခပါသတ။

အမေရာကေတာ အမၾကးက “ဒ႔ ၂ ေယာကလး အလပျပတချပ။ ဗလေန၀ငး ကယတင ျဖတလကတာ” လ႔ ျပနေျပာေတာ

အမၾကး တကယ ထ က သလား၊ မက သလားေတာ မသရပါ။ ဒါေပမယ သတငးစာသမငးမာျဖင ဆရာၾကး ဥးခငေမာငလတ၊

ဆရာတကတးန႔ အမၾကး ေဒၚခငမးခစတ႔ရ႔ “စာေရးဆရာ မာန” ဟာျဖင ဂဏေရာငေျပာင ကနခပါျပ။ ကေနာကလညး

ေရာကရာ အရပမာ ဒအေၾကာငးေတြက အရသာချပး ျဖန႔ခလကပါပ။ ျပညတြငးမာေတာ ဒအေၾကာငးေတြက ေရးလ႔ ေျပာလ႔

မရဘးေလ။

စာေရးဆရာ သတငးစာဆရာၾကး ကြယလြနသြားၾကေတာ ျပညသေတြက တေလးတစား လလပပ ပ႔ေဆာင

သျဂဟခၾကပါတယ။ ႏစလညအခမးအနားေတြလညး ကငးပၾကပါတယ။ စာေရးဆရာၾကးေတြ ကြယလြနေပမယ

သတ႔ဂဏသတငးက ထာ၀ရ ရငသန ထြနးေျပာငေနလကပါပ။ ဗလေန၀ငး ကြယလြနေတာ ဘယသေတြက လကလ

ပ႔ေဆာငျပး ဘယလ သျဂႋဟခၾကပါလမ။ သ႔ႏစလညက ဘယသေတြက ဘယလ ကငးပၾကတယ မသ။ ကေနာသတ

ဂပနေခတက “ေဒါရေဘာ ဘထငး” ဗလမးၾကးအေၾကာငးကေတာျဖင အမၾကးအတြက ေရးတ ေဆာငးပါးထမာ

အဆစပါသြားေလရ႕။ ။

ေမာငစြမးရည ( ဇနန၀ါရ ၉၊ ၂၀၀၉)

(ဓာတပ - ၁၉၇၀ ၀နးကင၊ ေဒၚခငမးခစန႔ သ႔ေျမး အမႊာ ၂ ေယာက)

Page 63: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 63

အလကၤာပနးသခင ဖနမးအမရငဘနးျမတေကာ

ဇနန၀ါရ ၁၈၊ ၂၀၀၉

(၁)

၂ဝဝ၇ ဇနနဝါရလ၊ ၂၂ ရကေန႔၊ ေလာစအနဂယလစ၊ ေဒသစေတာခန ၃နာရ။ ယနယစေတရင ဘတာရေထာငထအျဖတမာ

ထငခကေလးေတြက ထးေရာငစမးထားတ ေနရာေလးက ေတြ႔လကရေတာ သအေတာေလး သေဘာကသြားတယ။

တခါမ မေရာကဖးတေနရာမ႔ အသစအဆနးျဖစရတယ။ ဒါေၾကာင အေဖာပါလာတ ကတငေမာငျမငက ဒဆငေလးမာ ထငဖ႔

အေဖာၫလကတယ။ တဆကထပ ဆငေလးဘာေလးမရဘးလားလ႔ ေမးလကတယ။ သ႔အထာက သေဘာကေပါကတ

ကတငေမာငျမငက ေခါငးညတၿပး ထြကသြားေတာတယ။ မၾကာပါဘး။ လကထမာ အေငြ႔တလလန႔ ေကာဖတခြက။

ရထားလကမတလညး ဝယၿပးၿပဆေတာ ေကာဖက ခပသြကသြက ေသာကလကရတယေပါ။ ရငထ ေႏြးသြားတယ။ ၃နာရ ၂ဝ

ရထားထြကမာေၾကာင ဘတာစႀကၤနဆ ႏစေယာကသား ခပသတသတ ထြကလာခၾကတယ။ ရထားေပၚတကတာန႔ ရထားက

လးလြန႔စျပၿပ။ ရထားထငခ ထငမတာန႔ သ စတပကရတယ။

ရထားလားရာန႔ သထငတေနရာက ေျပာငးျပနျဖစေနတယ။ ျပတငးေပါကက ရႈခငးေတြက သ ၾကညလကေတာ

ျမငကြငးေတြက သ႔အပါးက အေဝးဆဖယခြာေနတယ။ သ မႏစသက။ ဒါေၾကာင ထငခေ႐႕က အသားမညးမေလးက

“ေကးဇးျပ၍” ဆတ စကားတခြနးန႔ ေနရာလလကရတယ။

ရထားျပတငးကေနတဆင အျပငဘက ျမငကြငးေတြက မကႏာခငးဆင ၾကၫရတာ အေတာ ႏစၿခကစရာေကာငးတယ။

႐ခငးလလေတြက ကေလးငယေတြ ကယရငခြငထ ေျပးဝငလာသလပ။ လကဆန႔တနး ေပြ႔ဖကမတယ။ ရထားက

အရနရလာသလ တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ ေျပးလႊားေနတ ျမငကြငးေတြကလညး ဇာတခေနာကခ ပနးခကားခပေတြႏယ ဖတခန ဖတခန

ေျပာငးလေနတယ။

ခရစယာနဘရားရခးေကာငးေတြ အေဆာကအဥးေတြ၊ ပနးၿခ၊ ခရစၥမတ ထငးရႈးပင ခြၽနခြၽနေတြ။ ေနျခညလလက

သစပငအေဆာကအဥးေတြၾကား ေပၚလက ေပာကလကန႔။ ဒအခနဆရင သ႔ဇာတ ေမြးရပ အညာေျမမာ - - - ။

သက ျပညပေရာကတာ ၈ႏစရခေပမ ဘာရႈခငး ဘာအေဆာကအဥ ေတြ႔ေတြ႔ ကယၿမ ႕ ကယရြာ ကယေဒသန႔ပ ႏႈငးၾကည႔ကာ

သတတရျဖစမတာ အကငျဖစေနၿပေလ။ ႏငငခစစတန႔အတ ဇာတလြမးစတက ခြျခားမရေအာင အေသြးအသားထေအာင

စြေနေတာလညး အလြမးစတန႔ ကဗာေတြ ေရးမျပနတယ။

‘ကဗာဆရာ ငါျဖစေတာ

ငါခစတ အမေျမ

အလြမးေတြ ေဝ၏ ။

Page 64: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 64

သတ႔ျပည သတ႔ရြာ

တကတာေတြ လမးေတြ အသစန႔

ေခတမမ ပစက

အစစျပညစ

နတဘလအေရာငေတာကေပမ

ဝမးေျမာကဖြယရေသာလညး

လြမးေလာကဖြယမရ။’

ရထားက တေဝါေဝါ ေရြ႔လားေနတယ။ လမးေကြ႔အေကာကမာ ရထားေခါငးတြက ေျမြတေကာငလ တေရာေရာ၊

ေကာျပငကေျပာငေခာေခာ။ ဘတာမတတငေတြက ေရတြကမေတာ တဘတာ၊ ႏစဘတာ၊ ေနာကတဘတာၿပးရင

သတ႔ခရးဆးမ ေဘာဒြငပါခက ေရာကေတာမယလ႔ ကတငေမာငျမငက လမးေျပာလကတယ။

ဘတာသးခ၊ နာရဝက၊ သက ရႈခငးေတြက ခစားလ႔အားမရေသး။ အဒကတဆင ကယျပညကယရြာအလြမးက

ပႏၷကရကတနးရေသး။ ရြာ ဆတာက သရ႕ ဇာတေမြးရပေျမ ဇဂမးကနၿမ။

(၂)

ရခငရးမန႔ ပခးရးမႏစခတ႔ အတားအဆးေၾကာင ဗမာျပညအလယပငးက မတသေလက ေကာျဖတမလာႏငခတာေၾကာင

မးေခါငရပဝနးေဒသ ျဖစခရတယ။ အပပငးလြငျပင ျဖစခရတယ။

‘ျမေတြကဆငးဆငး

မနတငးကမႈနမႈန

ဖေတြကတေထာငးေထာငး

လညးလမးေၾကာငးေပၚမာ

ထေနာငးေၾကာငျခစ

ဆးရစပြင ခါ

မးမရြာသည

ရြာပါေသာလညး၊မးမသညး။ ’

ေျမာကမ ေတာငသ႔ စးဆငးေနတ ဧရာဝတျမစ ႀကးက အညာေဒသက ျဖတေတာ တေနရာအေရာက ဆမးခ၊ ျမငးၿခ၊ ေညာငဥး

စတၿမ ႔ေတြက လကေမာငးန႔ေပြ႔ခၿပး ဗမာျပညအတြငးပငး ရငခြငထဆြသြငးေနသလပါပ။

ျမငးၿခန႔ေတာငသာၾကားမာေတာ သ ဇာတေမြးရပေျမ ဇဂမးကနၿမ။

‘ ဇဂမးကနၿမမာ

ႏမးႀကတာ စမးဆြတာ မငးအသ’

‘ ဇဂမးကနၿမမာ

ပနးလအျဖာျဖာန႔

စခနးလသာပါဘ။ ’

‘ဇဂမးကနၿမ

ဝမးနညးစရာက

လမးလမသာဘ။’

ၫြန႔ဗြကေတြအထမာ

ထြနစကေတြ ကြၽလေမာငး

တေဂာငးေဂာငးေန၏။’

‘ဇဂမးကနၿမမာ

ရဟနးလတဝါဝါ န႔

ဆြမးပြတကာေတြ အျပည

လမးထမာ အရမးဆတာလ မရ။’

Page 65: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 65

‘ရြာလး ႀကး သေလာက

ရြာဘနးႀကး ရြာအဆးအမေတြန႔

ရတနာ သးဝရ။’

သက ဇာတေမြးရပေျမက သတရလြမးဆြတမတငး ကဗာေတြ ရငထဖတအနပြငထြကလာစၿမပင။ ဘယေတာမားမ

ကယရပဌာေနမာ ေခါငးခေပာႏငေလမလလ႔ စတအစဥမာ ေတြးေနဆ။

‘ေျမသားရရ၊ ပႏမးႀကလ႔

ကနၿမ ဇဂမးမာ ေပာခငတယ။ ’

သက ေလာကကခစသ၊ ကဗာကျမတႏးသ၊ ဂတကတြယတာသ၊ စာေပေမြ႔ေလာသ၊ အမနတရားန႔ၿငမးခမးေရးက အလရသ၊

ျပညသ႔ဘကရပတညတ ကဗာဆရာဘဝ ခယမျပနေတာလ ဒါေတြအားလးက သ႔အတြကသစၥာတရား ျဖစခရတယ။

(၃)

၂ဝဝ၇ ဇနနဝါရလ၂၂ ရက ေန႔၊ ေလာစအနဂယလစ၊ ေဒသစေတာခန ၃နာရ ၅၅မနစ။ ေဘာဒြငပါခဘတာကေရာကေတာ

လေတြအသးသး ရထားေပၚက ဆငးၾကတယ။ ကယလရာ ခရးဆးၿပမဟတလား။ ရထားကေတာဆကထြကသြားၿပ။

ဆရာဥးသခရ႕ ‘ခရးပနးတငမေရာကမခငး တေယာကဆငး တေယာကတက ဆကလကထြကခြာလာ’ ဆတ ဘဝသသရာ

သခငးထကလပါပ။ သလညး သသရာခရးသညတေယာကမ႔ ခရးပနးတငမေရာကမခငး ဆကလကခတကဖ႔ပေပါ။

တရြာထသား ကနၿမကေအးေကာရ႔ ကဗာ တပငးတစက သ ရြတမေသးတယ။

‘သသရာဘဝ ဓာတျပားျပငဆ

နာမခႏၶြာႏစဝ ဇာတလားအစဥသည

ကၾကမၼာက အပသြားတငေလၿပ’

ကတငေမာငျမငန႔ ဘတာရထကေန ပစဖတအဗနယးလမးမေပၚ ႏစေယာကသား တြေလာကလကတယ။ မးပြ ငတခအေရာက

သက ကတငေမာငျမငက လကကာျပလကၿပး အနားက ေကာကခေလးေပၚ ခဏ နားလကတယ။ အျပငမာ အေအးဓာတက

လြမးၿခထားေပမ သ႔ရငထမာ ဘာရယမသ ပရနးရနးခစားေနတယ။ တကတကဆငဆငပ သငယခငးၾကညေအာငန႔

မႏေလးတကသလ ေကာကသားေလကားရငးမာ သခငးေတြဆခတာ အမတရမေသးတယ။

‘ အသကရထား

ေမာငးႏငသြား ၿပေပါေလ။

ခစားမႈဆတ

ေငြသားခရးစရတ

အတထမာကနေသးရ႔လားမတေဆြ’

ေကာကခေလးေပၚ ထငေနရာကထၿပး မးပြ ငကတဆင သတ႔ႏစေယာက လမးျဖတကးလကၾကတယ။

လမးေဘးပလကေဖာငးေပၚ ျဖတအေလာက ကနစဆငေလးတဆငမာ စးကရက ၂ဘး ဝငဝယလကတယ။

“ေဆးေပါလပ တဖြာႏစဖြာ

ငါသာယာေန၏။

စးကရကကေတာ

မးမပကေအာင ငါခေပမ

အစြအလမးမရ။”

သ ေဆးလပမျပတဖြာတငး အနးအနားက မတေဆြတစက ေစတနာ၊ ကရဏာ၊ ေမတာအျပညန႔ အၿမတေစ ေျပာၾကတယ။

“ဆရာေဆးလပေသာကတာမားလတယ၊ ေလာပါဆရာ။ျဖတပါဆရာ။” “ဆရာသပဝေနတယ။ ကနးမာေရးဂရစကပါအး။

လအပတေဆးေတြေကာေသာကရ႔လား။ လကဖကရညလေလာပါအး”

သက မကလးပတေအာင ရယေမာတတတယ။ သ႔မာ ဘာအေႏာငအဖြ႔မ မရခင။ လြတလပခငတယ။ ေဆးက

ပမနေသာကရတာလညး သ႔အတြက အတားအဆးတခလ။ ေဆးစစသြားရတာလ သ႔အတြက အေႏာကအယကတခလ။

Page 66: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 66

တျဖညးျဖညးန႔ ေလာကလာလကၾကတာ ေကာကခေလးေတြက ထးေတြမးထားၿပး သားသားနားနား ျပငဆငထားတ

မကဆကဆငေလးက ေရာကလာခၾကတယ။ ဒေနရာန႔ဆ သ႔အမ သပမေဝးေတာတခရးမ႔ ခဏနားခငေသးတယ။ ၿပးေတာမ

အမျပနမယေပါ။

ၾကညေအာငက “ေဆးလပေတြလညး တၿပ၊ ေနလညး ညပ၊ ကေနာအမျပနေတာမယ”တ။ အဒလပတျပကအခနေလးမာပ

“ေဟ - - ခဏေနဥးဆၿပး ေရ႔မာ ခထားတ ဗလာစာအပေလးထမာ ေကာကျခစမလကတယ”။ ‘ဧညသညႀကး’ လ႔

ေခါငးစဥတပလကမတယ။

ဘတာရတနးက ေကာဖေသာကလာေတာ ဒဆငမာ အေအးရရင အေအးပေသာကေတာမယလ႔ စတကးမတယ။ ခနက

ရငထပထားတာေၾကာငလညး ျဖစႏငတယ။ ညေနေစာငးလာေတာ အေအးဓာတန႔ အေမာငဓာတက မတေဆြဖြ႔

တကခကၾကေလၿပ။ ေကာငးကငမာေတာ ျမပဝါပါးပါးလပလပက အလငးဓာတက ပတဆးထားတယ။

အလငးက မနေဖာေဖာ။ ကားသလသဆညသ ရတတရက တတဆတသြားတယ။ အရာဝတပရပေတြက မႈနဝါးသြားတယ။

သတေယာကထ အထးကနသြားသေယာငေယာင။ အ- - တကယျဖစေနတာေတြလား။ အပမကလား။ ဒါဟာ

ကဗာတပဒထကေတာ မပေလာကဘးထငပါရ႕။ သ႔လကထက အေအးခြကကႏႈတခမးမာေတၿပး တငေသာကလကတယ။

ႏာေခါငးဝမာ ေအးျမျမ တခကစမကန ျဖစသြားတယ။လညေခာငးဝမာလ ပရနးရနးန႔။ ေခာငးဟန႔လကေတာ ‘သး’သြားတယ။

ေဆးလပလညးတ

ေနလညးညၿပ

ငါကအမျပနပ႔ၾကပါေလ။ တ

ၾကညေအာငက “ေဟာ - - - ဟတတယဗ ႔ - - - ကေနာျပနေတာမယ”။ တ။ သေပာကကြယသြားပါတယ။

ဆရာတငမးကြယလြနျခငး(၂)ႏစျပညအမတတရ

၁၅-၁-ဝ၉

Page 67: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 67

မနး၀ငးေမာင အတပၸတ - အပငး ၅မတစမတတမး

ဇနန၀ါရ ၁၇၊ ၂၀၀၉

ထငးဘရငႀကး ဘမေဘာႏငအတ ေရႊတဂေစတတြင ေတြ႔ရေသာ သမၼတမနး၀ငးေမာင

အေကာကခြနဌာနမာ ကာကြယေရး အရာရရာထး လစလပေတာ ပါပါ ေလာကပါတယ။ သးေလးေနရာ လစလပပါတယ။

ကာကြယေရး အရာရရာထးဟာ ရာျဖတအရာရထက လစာနညးပါတယ။ အဒအခနမာ လကေထာကမငးႀကး

(ကာကြယေရးဆငရာ)ဟာ အဂၤလပလမးျဖစၿပး ရ၀နထမးအဖြ႕ (ပထမတနး)မ ျဖစပါတယ။ လကေထာကမငးႀကး

(ကာကြယေရးဆငရာ)ဟာ ပါပါက ေခၚေတာ စစေဆး ေမးျမနးပါတယ။ အဂၤလပလမး ျဖစတ အေကာကခြနမငးႀကးဟာ

ကာကြယေရးအရာရ ခန႔တေနရာမာ လကေထာကမငးႀကး (ကာကြယေရးဆငရာ)က အာဏာ ေပးအပထားပါတယ။

လကေထာကမငးႀကး (ကာကြယေရးဆငရာ) ႏင ပါပါ ေတြ႔ဆ အစစခၿပး တပတအၾကာမာ ပါပါက ခန႔အပေၾကာငး

စာလာပါတယ။

ကာကြယေရးအရာရ ရာထးက ပါပါ လကခၿပး ၀ငလပပါတယ။ ပါပါ ၀ငလပတ ရညရြယခကဟာ ကာကြယေရးအရာရ အလပမ

ရာျဖတအလပသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ လပကငရန ျဖစပါတယ။ အဒလ ေျပာငးေရႊ႕ ခန႔ထားျခငးခရၿပး လပကငတလေတြလညး

ရပါတယ။ ကာကြယေရး အရာရအျဖစ ပထမ ပါပါ အလပသငရပါတယ။ ပါပါ ပထမဆး သငရေသာ အလပဟာ

ပငလယကးသေဘၤာေပၚ တကေရာက စစေဆးရေသာအလပ ျဖစပါတယ။ ကာကြယေရးအရာရ လပသမာ ၀ငလာေသာ

ပငလယကးသေဘၤာေပၚ တကေရာကၿပး ေလကားထပနားမာ လကနကမားခြငမျပ ဆငးဘတက ခတဆြထားရပါတယ။

၎ေနာက မာလနမးႏငအတ သေဘၤာစတခနးသ႔ သြားရပါတယ။ တကေရာက စစေဆးေသာ သေဘၤာမာ

သေဘၤာသားအားလး မညမရေၾကာငး၊ ရနကနဆပကမးမာ ဘယႏစရက ၾကာမည ျဖစေၾကာငး၊ မာလနမးအား ေမးျမနးၿပး

သေဘၤာစတးခနးထမာ ရေသာ စားေသာကဖြယရာယဘးမား၊ စးကရက၊ အရက စသညတ႔က တြကခကၿပး

ထတေပးရပါတယ။ ၎ေနာက စတးခနးက ခတပတထားရပါတယ။ အကယ၍ သေဘၤာသည မလ

သတမတထားေသာရကမားထက ပေနလင ပေနေသာရကမားအတြက တြကခကၿပး စတခနးမ စားစရာ ေသာကစရာမားက

ထပမ ထတေပးရပါတယ။ ၎ေနာက စတခနးက ထပမ ခတပတရပါတယ။ ေန႔လယစာစားရန အခနေရာကေသာအခါ

မာလနမးႏငအတ စားရပါတယ။ မာလနမးက စားေကာငး ေသာကဖြယမားႏင တညခငး ဧညခသညအျပင ျပနေတာလညး

အလပငါးဆယ၀င စးကရကဘးမားလညး လကေဆာငအျဖစ ေပးလကပါတယ။ ကာကြယေရးအရာရ၏ တာ၀န၀တရားမားမာ

သေဘၤာေပၚ တကေရာက စစေဆးရေသာ တာ၀နအျပင ေရထ ပတတေရာငလညရေသာ တာ၀နႏင ဆပကမးဂေဒါငမာ

လပရေသာ တာ၀နမားလညး ရပါတယ။

ကာကြယေရးအရာရအျဖစ တလၾကာမ တာ၀နထမးေဆာငၿပး ေနာက၊ ပါပါသည အေကာကခြနမငးႀကးႏင ၀ငေရာက

ေတြ႔ဆၿပး ကာကြယေရးအရာရအလပမ ရာျဖတအလပသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ လပပငခြင ရမရ အေကာကခြနမငးႀကးအား

ေမးျမနးပါတယ။ ပါပါသည အေကာကခြနမငးႀကးေအာကမာ အရာရကေလးပင ျဖစေသာလညး ပါပါက ယဥေကးစြာျဖင

လကခေတြ႔ဆ စကားေျပပါတယ။ အလပက ေျပာငးေရႊ႕ လပကငႏငေသာလညး မညမၾကာမ လပကငႏငမညက သ

အတအက မေျပာႏငေၾကာငး မ႐တမလြန ပါပါက ျပနေျပာပါတယ။

ပါပါသည အေကာကခြနမငးႀကးႏင ေတြ႔ဆၿပး မၾကာမ ကာကြယေရးအရာရ ရာထးမ ႏတထြကလကပါတယ။ ၎ေနာက

Page 68: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 68

ဘ႑ာေရးမငးႀကး႐းသ႔ ျပနလည၍ စာေရးအလပက လပပါတယ။ ဘ႑ာေရးမငးႀကး႐းမာ ပါပါႏငအတ

အလပလပၿပးေနာကပငး ရာထးေကာငးေကာငး ရရသမားလညး ရပါတယ။ ၎တ႔မာ ဦးလေအာင

(ႏငငျခားေရး၀နထမးအၿငမးစား)၊ ဦးဘခစ (ႏငငျခားေရး႐း ဌာနခြမး၊ အၿငမးစား)၊ ဦးထြနးသနး (စကမလကမဌာန

ညႊနၾကားေရး၀န အၿငမးစား)တ႔ ျဖစၾကပါတယ။ ဦးလေအာငႏင ဦးထြနးသနးဟာ ညအစကျဖစပါတယ။

ပါပါ ဘ႑ာေရးမငးႀကး႐းမာ အလပျပနလပၿပး မားမၾကာမ ဒတယကမၻာစစႀကး စတင ျဖစလာပါတယ။ စစႀကး

ျဖစလာတအတြက ေမၿမ ႕မာ စစဗလေလာငးသငတနးေကာငး ဖြငလစပါတယ။ စစဗလေလာငး သငတနးေကာငး မတကမ

ပထမဆငအေနျဖင စစသား႐း႐း အျဖစ သးလၾကာမ စစသားသငတနး တကရပါတယ။ စစသားသငတနး ေအာငျမငမသာ

စစဗလေလာငးသငတနး တကရပါတယ။ တတယ အႀကမေျမာက စစဗလေလာငးသငတနး တကေရာကရန

ပါပါေလာကထားရာ ၀ငခြငရရပါတယ။ စစသား ႐း႐းသငတနး ပထမအဆငအေနျဖင သငၾကားရန ပါပါ ေမၿမ ႕သ႔

ထြကခြာသြားပါတယ။

ေမၿမ ႕သ႔ ပါပါ ၁၉၄၁ ခ၊ ေအာကတဘာလကနမာ ေရာကရပါတယ။ ေမၿမ ႕သ႔ ပါပါ ဒတယအႀကမ ေရာကရျခငး ျဖစပါတယ။

ပထမအႀကမ ေရာကရစဥက ေကာလပေကာငးသား ဘ၀က ျဖစပါတယ။ ၁၉၃၄ ခ ေႏြရာသ ေကာငးပတရကမာ ယတစ

(UTC) ေခၚတ တကသလစစတပရငးဟာ ေမၿမ ႕တကၿပး စခနးခကာ ေလကငေရးမား ျပလပမညျဖစ၍ ပါပါဟာ

အဖြ႕၀ငစစသားတေယာကအေနျဖင လကပါသြားျခငး ျဖစပါတယ။ အဒတနးက ေကာလပေကာငးစစသားေတြဟာ

တေပာတပါးႀကး အထးမးရထားျဖင ရနကနမ နနကအခန စထြကၿပး ေနာကတေန႔ နနကအခနမာ မႏေလးၿမ ႕သ႔

ေရာကရသြားပါတယ။ ပါပါအေနန႕ မႏေလးသ႔ ပထမဆးအႀကမ ေရာကရျခငး ျဖစပါတယ။ ေမၿမ ႕သ႔ ေန႔လယမ

မးရထားဆကထြကမာ ျဖစတအတြက မႏေလးၿမ ႕ထသ႔ အေဖာမားႏငအတ ေလာကလညၾကပါတယ။ နနးေတာထ

သြားၾကပါတယ။ အဒတနးက နနးေတာဟာ ေဟာငးသညမတပါး ပကစးျခငး သပမရေသးပါ။ တငတလးတလးမာ

လတဖကမက ႀကးပါတယ။ ေမာစငလညး ရပါေသးတယ။ လတကလ႔ မရေတာေၾကာငး သရပါတယ။

၁၉၄၁ ခ၊ ႏ၀ငဘာလ (၁)ရကေန႔မာ ပါပါ စစသားသငတနး တကရပါတယ။ ပထမေန႔မာ စစ၀တစစစား ယနေဖာငး

ထတေပးတာန႕ အခနကနသြားပါတယ။ စစသငတနးဟာ သးလ ၾကာပါတယ။ သးလအတြငး တနးစလမးေလာက၊ ဘယလည၊

ညာလည၊ ေလကငေရး အငယစားလကနကမား ကငတြယေရး (အဒတးက ဒသမ ၃၀၃ ႐ငဖယႏင ဘရငးေခၚတ စကေသနတ

အငယစားပ သငရပါတယ) လစြပထးနညး၊ စစခတကနညး၊ အခကအခ ေကာလႊားသြားနညး အစရသညတ႔ ျဖစပါတယ။

လစြပထး ႏင အခကအခေကာလႊား ေလကငရတအခါ အလြနမ ပငပနးပါတယ။ ထမငးစား ပကပါတယ။ စစသားသငတနး

ၿပးဆးခါနးမာ ပစကြငးရရာသ႔ သြားၿပး ႐ငဖယေသနတ ေလကငရပါတယ။

စစသားသငတနး တကေနစဥ ခရစစမတပြေတာအတြက ေကာငးတပတ ပတပါတယ။ ေကာငးတပတပတစဥအတြငး ပါပါ

ရနကနသ႔ ဆငးသြားပါတယ။ ပါပါ ရနကနသ႔ ေရာကတေန႔ဟာ ဂပနတ႔ ဗးလာခၿပး ေနာကတေန႔ ျဖစတယ။ ၿမ ႕ဟာ

ကးလန႔စာစား ျဖစၿပး၊ လေတြဟာ ေျခဦးတညရာသြား ေနၾကပါတယ။ ပါပါေရာကတအခနဟာ နနကပငးျဖစၿပး မးရထားေတြ

တးေခာငကေလး၊ သကၤနးကြနး ေရာကေတာ လေတြဟာ အထပႀကး အထပငယန႕ မးရထားလမးအတငး၊ ကားလမးအတငး

အထကသ႔ သြားေနတာက ေတြ႔ရပါတယ။ ၿမ ႕ထေရာကေတာ ဗးဒဏေၾကာင ေသတ လေတြရ႕ အေလာငးမား

ဖယရားရငးလငးပစတာ ေတြ႔ရပါတယ။ ပါပါလညး အဒေန႔မာပ မႏေလးသ႔ မြနးလြ ၂း၃၀ အခနမာ ျပနထြကတ မးရထားန႕

မႏေလးၿမ ႕သ႔ ျပနတကလာပါတယ။ စစ၀တစစစားန႕ ျဖစလ႔ သြားလာေရး လြယကတယ။

ပါပါစစသားသငတနး တကေရာကေနစဥ ဦးညြန႕လြင (ဒဗလမးႀကးေဟာငး)၊ ဦးပကထရစဖးလ (ဗလမးေဟာငး၊

ဩစေၾတးလျပညေရာက) ဦးစသနး (ေလာေၾကးေပးအရာရခပ၊ လယယာေျမ ျပညသပငလပေရးဌာန၊ အၿငမးစား)၊ ဦးေအးေငြ

(ဗလမးေဟာငးအးဘ၊ ၾကညျမငတင ) တ႔ႏင အေပါငးအသငး ျဖစပါတယ။ ဦးညြန႔လြငရ႕ ေယာကဖ ဦးေအးေဖဟာ

အဒအခနမာ မႏေလး မးရထားဌာန ပ႕ေဆာငေရး၀နေထာက ျဖစပါတယ။ ပါပါတ႔ စစသားသငတနးေကာငးဟာ စေနေန႔တငး

ေန႔လယ (၁၂) နာရမာ ပတၿပး တနလၤာေန႔၊ နနက (၆) နာရအခနမာ ျပနဖြငပါတယ။ စေန၊ တနဂၤေႏြ ေလာကလညခငရင

သကဆငရာက ေျပာသြားရပါတယ။ ပါပါတ႔ အေပါငးအသငးဟာ စေနေန႔ မြနးလြတငးလလ ဦးညြန႕လြငက အေၾကာငးျပၿပး

မႏေလး ညအပ ညေန သြားၾကပါတယ။ ဦးေအးေဖအမမာပ တညးခစားေသာကၾကပါတယ။ ဦးေအးေဖ အလြနမ

စတေကာငးရၿပး ေဖာေရြပါတယ။ ပါပါတ႔က အၿမတမး စားေကာငးေသာကဖြယမား ႏင ဧညခ ေကြ းေမြးပါတယ။ ေနာကပငး

ပါပါ ပ႕ေဆာငဆကသြယေရးဌာန ၀နႀကး ျဖစလာေတာ ပါပါန႕ ဦးေအးေဖ ျပနလည ဆဆညး ၾကပါတယ။ ပါပါ သမၼတျဖစၿပး

ျမငးေပၚမ လမကေတာ ဦးေအးေဖ လာၾကည ပါတယ။ ပါပါ အခပခရၿပး ျပနလြတလာေတာလညး ေမၿမ ႕မာ ေနထငစဥ

ဦးေအးေဖဟာ ေမၿမ ႕လာတငး ပါပါဆ အလညလာပါတယ။

ပါပါစစသားသငတနး ၿပးဆးၿပး ေအာငျမငသျဖင စစဗလေလာငးသငတနး တကခြငရပါတယ။ စစဗလေလာငးသငတနး

မတကေရာကမ ေကာငး ဆယငါးရက ပတထားပါသျဖင ရနကနသ႔ ပါပါသြားပါတယ။ ရနကနမာရတ႐းေတြဟာ

Page 69: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 69

အထကဗမာျပညသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ဖ႔ အစအစဥ လပေနၾကပါတယ။ ပါပါ စစထ၀ငေသာလညး လစာကေတာ ဘ႑ာေရး

မငးႀကး႐းက ထတေပးပါတယ။ ဘ႑ာေရးမငးႀကး႐းမာ ပါပါ ရသငတ လစာေငြေတြ ထတယၿပး ပသမရ ပါပါ

ေကာငးအပေဟာငး ဦးေရႊေတာဆ အလညသြားပါတယ။ ေကာငးအပႀကး ဦးေရႊေတာဆေရာကေတာ သတ႔လညး ပသမမ

ေျပာငးေရႊ႔ဖ႔ ထပပး ျပငဆငေနၾကတာက ေတြ႔ရပါတယ။ အဒအခနမာ ထား၀ယကၿပး၊ ေမာလၿမငကၿပး ဆတ သတငးေတြ

ထြကေပၚေနပါတယ။ ပါပါလညး ပသမမာ ႏစရကေနၿပး ရနကန ျပနလာတယ။ ရနကနအျပန ေရၾကညၿမ ႕မာ တေထာကနားၿပး

တရကေနပါတယ။ ေရၾကညၿမ ႕ဟာ ပသမ၊ ဟသၤာတ မးရထားလမးေပၚ တညရတ ၿမ ႕ျဖစပါတယ။ ေရၾကညၿမ ႕မာ ပါပါ

သကြမးတ ဌာနအပ (စခနးမး) ဦးမငကယေမာငထငထ ၀ငလညျခငး ျဖစပါတယ။ (ဂပနေခတမာ ပါပါဟာ ကေနာ တ႔အေမ

ဦးမငကယ ေမာငတင ညမန႕ အမေထာင ကပါတယ။)

ေမၿမ ႕သ႔ စစဗလေလာငးသငတနးေကာငး မဖြငမ တရကအလမာ ပါပါ ျပနေရာကပါတယ။ ဗလေလာငးသငတနးေကာငး

ဖြငေတာ သငတနးတကခြငရတ လတခ ႕ ျပနလာသညက မေတြ႔ရပါ။ အဒအခနဟာ ဂပနေတြ ေမာလၿမင၊

ထား၀ယသမးၿပးခန ျဖစပါတယ။ ဗလေလာငးသငတနးမာ ေျမပဖတနညး၊ အမေျမႇာငျဖင ခရးသြားနညး၊ စစတကခကေရးနညး

ပရယာယ၊ ေသနဂၤဗဟာ၊ တပရငး၊ တပခြ၊ တပစတဖြ႔စညး အပခပပ အစ ရသညတ႔ ျဖစပါတယ။ စစတကခကေရး

နညးပရယာယ ေသနဂၤဗဟာ သငၾကားရာမာ တကခကရမည ေနရာက ရႊ႕ျဖင ပစထလပၿပး ခတကရမည လမးေၾကာငး၊

စစသားျဖန႔ထားရမညေနရာ၊ အစရသညတ႔က သဘာ၀ကက သငၾကားပါတယ။ ဗမာျပညေအာကပငးမာ တၿမ ႕ၿပးတၿမ ႕၊

တေနရာၿပး တေနရာ ဂပနသမးပကေၾကာငး သတငးေတြ ပါလာသညႏငအမ ဗလေလာငးသငတနးေကာငးက

ဆရာေတြလညး တကသတ႐က သငၾကားေနပါတယ။ အေရးႀကးေသာ ကစၥရပမားကသာ သငၾကားပါတယ။ သငတနးမဆးမ

လတခ ႕က ဗလရာထးေပးၿပး ကလားျပညက ေစလႊတတာလညး ရပါတယ။ အဂၤလပဘက ၀ငကတကေပးတ

ခနေကရတတ႐တတပႏင ဂပနတ႔ေတာငငမာ အႀကတအနယ တကခကခနမာ ဗလေလာငးသငတနးေကာငး ပတပါတယ။

ေကာငးမပတမ တပတအလမာ ဗလေလာငးသငတနးေကာငးအပႀကးဟာ ပါပါက ေခၚေျပာပါတယ။ ကလားျပည လကသြားၿပး

ေထာကလမးေရးသငတနး တကရန၊ ေနာက ေလထးႏင ဗမာျပညထသ႔ ျပနခနဆငးၿပး သလအလပ လပရန ေျပာပါတယ။

ပါပါက ဒအလပ မလပလေၾကာငး ျပနေျပာပါတယ။ ဒအလပကလကခၿပး လကသြားတ လေတြလညး ရပါတယ။ ပါပါက

ဒအလပက လကမခသျဖင ေနာကတေန႔ ဒတယေကာငးအပက ပါပါသြားလရာ သြားႏငေၾကာငး ေခၚေျပာပါတယ။

အဒအခနမာ သြားစရာေနရာ မႏေလး၊ ေမၿမ ႕အထကပငးရ အရပေဒသမားသာ ျဖစသျဖင ျမစႀကးနားသ႔ သြားရန

မးရထား၀ရမးယၿပး ပါပါ ျမစႀကးနားသ႔ သြားပါတယ။

ပါပါ ရနကနၿမ ႕ ဘ႑ာေရးမငးႀကး႐းမာ အလပလပစဥ ျမစႀကးနားသား ဦးစကတငဆသႏင သကြမးခပါတယ။ ဦးစကတငက

ကနသည ျဖစပါတယ။ ရနကနၿမ ႕ ဗးႀကခရၿပးေနာက သ ျမစႀကးနားသ႔ ျပနတကသြားပါတယ။ သ႔ဇနးဟာ ရနကနေဆး႐ႀကးမ

သနာျပဆရာမ ရဘယကာ ျဖစပါတယ။ ကခငအမးသမးျဖစ၍ ကခငနာမညဟာ မခြမ ျဖစပါတယ။ ပါပါ

ျမစႀကးနားေရာကေတာ ဦးစကတင - ေဒၚရဘယကာအမမာသြား ေနပါတယ။ ျမစႀကးနားက ဂပန မသမးပကမ

အခနကေလးမာ ဗမာျပညဘရငခ ဆာေဒၚမနစမစ ႏင ဆာေပၚထြနးတ႔ ျမစႀကးနားမတဆင ကလားျပညသ႔ ေလယာဥပျဖင

သြားေၾကာငး ၾကားသရပါတယ။ ပါပါ ျမစႀကးနားေရာကၿပး ဆယရကအၾကာမာ ဂပနေတြ ဗနးေမာကေနၿပး ျမစႀကးနားက

ခတကလာကာ ျမစႀကးနားႏင သပအလမးမေ၀းေသာ ကဆးသ႔ ေရာကေနေၾကာငး၊ ျမစႀကးနားၿမ ႕မာ ႐ပတရက သတငး

ထြကေပၚလာပါတယ။ အဒသတငး ထြကေပၚလာေတာ ျမစႀကးနားၿမ ႕က လေတြ ႐တခညး ေျပာငးေရႊ႕ၾကပါတယ။ ပါပါလညး

ဦးစကတငတ႔ ေနာကလကၿပး ျမစႀကးနား တဖကကမး ဓားလြယခတေလာကမာ တညရတ မငးနားရြာသ႔ ေျပာငးေရႊ႕

ေနထငၾကပါတယ။

(ပါပါ သမၼတျဖစၿပးေနာက ကခငျပညနယ ျမစႀကးနားၿမ ႕မာ ကငးပတ မေနာပြက တကေရာကတ အခါမာ ပါပါ မငးနားရြာက

သြားလညပါတယ။ ဦးစတကတငတ႔ႏငအတ ပါပါ တညးခ ေနထငခတ အမက သြားပါတယ။ အမရငေတြႏငေတြ႔ၿပး သတ႔က

ေစာငမား ေပးပါတယ။ ေငြလညး ေပးသးပါတယ။ အမ၀ငးထမာေတာ ဦးစကတငႏင ပါပါတ႔ ေျပာငးေရႊ႕ၿပးေနာက ဗးကလ႔

ဗးကငး ခပႀကးႀကးတကငးက ေတြ႔ခပါတယ။ မဟာမတေတြ လာခတဗးလ႔ ေျပာပါတယ။)

ပါပါတ႔ မငးနားရြာက ေရာကၿပး သးရကအၾကာ ၁၉၄၂ ခ ေမလ(၆) ရကေန႔မာ ဂပနစစတပေတြ အခအခမရဘ ျမစႀကးနားၿမ ႕က

သမးပကလကပါတယ။

ဂပနတ႔၀ငလာေသာအခါ

မငးနားရြာဟာ ရမးရြာျဖစပါတယ။ ျမစႀကးနားဘကက ရမးစကားဟာ ရမးျပညက ရမးစကားန႔ မတဘးလ႔ ေျပာၾကတယ။

Page 70: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 70

ဘယေလာက ကြာျခားသလဆတာ ပါပါမသပါ။ ပါပါတ႔ တညးခ ေနထငတအမဟာ ျမစကမးပါးန႔ ကကေလးရာေလာက

ေ၀းပါတယ။ ပါပါတ႔န႔အတ ဦးေမာငေမာငတင - ေဒၚကင တ႔လညး တညးခပါတယ။ သတ႔လငမယားဟာ ဦးစကတင -

ေဒၚရဘယကာတ႔ရ႕ မတေဆြမား ျဖစၾကပါတယ။ ဦးေမာငေမာငတငဟာ ထား၀ယသားျဖစၿပး ျမစႀကးနားခ႐င၀န႐းမာ

အမထမးပါတယ။ ေဒၚကငကေတာ သနာျပဆရာမ ျဖစပါတယ။ ေနာကမားမၾကာမ ေဒၚသႏ ေရာကလာပါတယ။ သ႔

ကရငနာမညက အကေလာငး လ႔ ေခၚပါတယ။ (ယခ ေျမာကဥကလာပေဆး႐မာ စစစတာေဒၚသႏ ျဖစပါတယ။)

ပါပါ မငးနားမာ ေနတာ ပါပါန႔ အတတေနတ ဦးစကတင၊ ဦးေမာငေမာငတငတ႔က လြရင ဘယသ႔မ စစျပနဆၿပး မသၾကဘး။

ရနကနက စာေရးတေယာကလပ သၾကတယ။ မငးနားမာ ေနတအတြက အမရငက ဦးစကတငတ႔က အမလခေပးပါတယ။

ထမငးေတာ ကယဟာကယ ခကစားပါတယ။ သးေရေသာကေရ ခပတအလပကေတာ ပါပါ ဒငခလပၿပး၊ တခါတေလ ထမငး

၀ငကခကပါတယ။ အမရငလပတ လေတြက စပါးေထာငးစားေတာ သတ႔ စပါးေထာငးတအခါ ပါပါ ၀ငကေထာငးေပးပါတယ။

အားလပတ အခနမာ ပါပါ ရမးစကား သငပါတယ။ ဘယသြားမလ ဘယကျပနလာသလ ‘ေရခပၿပးၿပလား’ ‘ေနေကာငးရ႕လား’

‘အမလညလာပါဦး’ အစရသညတ႔ ပါပါ တတခပါတယ။ ေနာကပငးကေတာ ေမကနပါတယ။ အဂၤလပေတြ ဗးလာႀကမယဆလ႔

ပါပါတ႔ မငးနားမာ ေနစဥ ဗးခကငး တးရပါေသးတယ။ ေလယာဥပေတာ လာပါတယ။ ဗးမႀကျဖစဘး။

ျမစႀကးနားက ဂပနေတြ သမးပကၿပး တပတအၾကာမာ ဂပနအာဏာပငမားက မငးနားက ထြကေျပး တမးေရာငေနတ

ျမစႀကးနားက ၿမ ႕မၿမ ႕ဖမားက ေတြ႔လေၾကာငး ေျပာပါတယ။ ဒါန႔ ေနာကတေန႔နနက လဆယငါးေယာက ေလႏစစငးႏင

သြားၾကတယ။ ပါပါလညး လကသြားတယ။ ၿမ ႕မ၊ ၿမ ႕ဖအေနႏင လကသြားျခငး မဟတ၊ ေလေလာသမားတေယာက အေနႏင

လကသြားျခငး ျဖစတယ။ ဂပနစစဌာနခပဟာ ကမးနားမာရတ ယခင အစးရ ဗလတ ျဖစတယ။ ဗလတဆပမာ ေလဆကၿပး

ဗလတသ႔တက သြားၾကတယ။ ပါပါက ေလေလာသမားျဖစေတာ ေနာကဆးမာ တကသြားတယ။ ဗလတနားမာရတ

သစပငႀကးမာ အဂၤလပစစသားဟာ ပါပါက စးကရကေတာငးေသာကပါတယ။ ပါပါက ေပးေသာကခငေသာလညး ဂပနစစသား

ေစာငေနလ႔ မေပးတတပါ။ (၎ အဂၤလပစစသားက ညေနက ဂပနေတြက လညပငးျဖတ သတေၾကာငး ေနာကပငးမာ

သရပါတယ။) ဗလတအေပၚထပမာ ၿမ ႕မ၊ ၿမ ႕ဖလပတလေတြက ဂပနစစဗလန႔ သြားေတြ႔တယ။ ပါပါတ႔

ေလေလာသမားေလးေယာကဟာ ေအာကမာ ေစာငေနၾကတယ။ ခဏအၾကာမာ ဂပနစစသားတေယာကက ပါပါတ႔ဆ လာၿပး

စကားျပနန႔ ကမးနားမာ ေသာငတငေနတ သေဘၤာက တြနးခဖ႔ လာေျပာပါတယ။ ပါပါတ႔ ေလေလာသမား ေလးေယာက

ပြဦးထြက ဂပနခငးတာက လပရေတာမယဆဆ ၿမ ႕မ၊ ၿမ ႕ဖမား ျပနဆငးလာလ႔ သကသာရာ ရသြားပါတယ။ ပါပါတ႔အားလး

ေလေပၚျပနတကၿပး မငးနား ျပနသြားၾကတယ။

မငးနားမာေနစဥ တေန႔ မငးနားရြာသား အေဖာတေယာကန႕ အမပစရန သြားပါတယ။ ရြာျပင ႏစမငခန႔ အေ၀းကေတာ

ကားႀကးေျခရာ ေတြ႔ရတယ။ ရြာသားမဆးက ကားေျခရာမားက ၾကညရငး ကားဟာ တေကာငတညးျဖစၿပး၊ ဒေျခရာေတြဟာ

သပမၾကာေသးဘးလ႔ ေျပာတယ။ ဒလဆရင ကားႀကးဟာ ပါပါတ႔ ေရာကသြားတ ေနရာန႕ သပမေ၀းဘးဆတာ တြကဆလ႔

ရတယ။ ကားႀကးေျခရာေတြ႔ၿပး ပါပါတ႔ ေနာကေၾကာငး ျပနဆတရပါတယ။ အျပနမာ သစပငတပငေပၚမာ ေအာကခငးတအပ

နားေနတာ ေတြ႔ပါတယ။ ေအာကခငးဆတာ အထးေသရင အမပါ လကေသတယ။ အမေသရငလညး အထးပါ

လကေသတယဆတာ ၾကားဖးေတာ ပါပါမပစေတာဘး။ ကားရနကလညး ေၾကာကရေသးေတာ ရြာကပ သတေျခတင

ျပနလာခတယ။

မငးနားရြာမာ ပါပါတ႔ တလနးပါးမေနၿပး ျမစႀကးနားဘကကမး၊ ျမစႀကးနားၿမ ႕န႕ သးေလးမငခန႕ ေ၀းကြာတ ဦးလရငၿခသ႔ တဖန

ေျပာငးေရႊ႕သြားျပနတယ။ ဒတခါဦး ေမာငေမာငတင၊ ေဒၚကငတ႔ ပါမလာေတာပါ။ ဦးလရငျခထမာ ေဆာကထားတ

တအမတအမမာ ပါပါတ႔ ေနပါတယ။ တျခားတအမေတြလညး ရၿပး စစေျပးေတြ ေနၾကတယ။ ဦးလရငၿခမာ ေနစဥ

မးရထားေဒါကတာဦးသနးေမာင - ေဒၚတ (မးရထား ခ႐ငဆရာ၀န ဦးသနးေမာင ကြယလြန)၊ ဦးဘၾကည (မးရထား

အငဂငနယာ)၊ ဦးစနခန႔ (မးရထား႐ပင)၊ ေဒါကတာေမာငေကာ၊ စစေဆး႐ ဗလမး ေမာငေကာ (ကြယလြန) တ႔ႏင ေတြ႔ဆ

သကြမးခပါတယ။ အဒအခနမာ ေဒါကတာသမးေမာငဇနး ေဒၚတဟာ ကယ၀န အရငအမာႏငျဖစေနၿပး ၎တ႔ေနထငတ

တအမမာပ သားဦး ေမြးဖြားပါတယ။ ပါပါတ႔ တအမက ဦးစကတငဇနး ေဒၚရဘယကာ (ေဒၚခြမ)လညး ကယ၀နန႔ ျဖစေနေတာ

ပါပါ ‘ခကထး’ အလပက လပရပါတယ။ ေတာ၀ကသား၊ ဂသား၊ ဆတသား တခါတေလ လာေရာငး ပါတယ။ လာေရာငးတအခါ

အၿမတမး ၀ယၿပး အမးမး ခကစားပါတယ။ ျမစႀကးနားတခြငမာ ငကဖားေရာဂါ ရတတတအတြက ေရက အၿမ

ႀကေသာကရပါတယ။

ျမစႀကးနားၿမ ႕မ တမးေရာငေနတ လေတြလညး အေျခအေနေကာငးလာသျဖင တျဖညးျဖညး ၿမ ႕ထသ႔ ျပနေျပာငးေရႊ႕

ေနထငၾကပါတယ။ ပါပါတ႔လညး ဦးလရငျခထမာ တလနးပါးမ ေနထငၿပး ျမစႀကးနားၿမ ႕သ႔ ျပနေျပာငး ေနထငၾကတယ။

အဒအခနမာ ျမစႀကးနားမ မႏေလးသ႔ မးရထား အျပနအလန စတငေျပးဆြေနပါတယ။ ပါပါလညး သကဆငရာႏင ေျပာဆၿပး

မးရထားလကမတ ယပါတယ။ ၎ေနာက ဦးစကတင- ေဒၚရဘယကာတ႔အား ေကးဇးတငေၾကာငး၊ ေကးဇး မေမေၾကာငး၊

ျမစႀကးနားကလညး အခါအခြငသငလင ျပနလာဦးမည ျဖစေၾကာငး ေျပာဆႏႈတဆကၿပး ပါပါ ျမစႀကးနားမ မးရထားျဖင

Page 71: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 71

ထြကခြာလာပါတယ။ အခနက ဇလငလ ဒတယပတမာ ျဖစပါတယ။

ဂပနေခတ မးရထားစးရတာ မလြယပါ။ အလြနမ စတညစစရာ ေကာငးပါတယ။ လစးတြ မလေလာကလ႔ ကနတြမာ

စးရပါတယ။ အမးအကာ ပါတ ကနတြဆလင ေတာေသးတယ။ အမးအကာ မပါတ တြပကလကေတြစးလ႔ မးရြာရင

တကယလးစရႊပါတယ။ ဂပနေတြက ရပခငတေနရာ အၾကာႀကးရပၿပး ထြကခငေတာ ႐တတရက ေကာကထြကပါတယ။

႐တတရက ေကာကထြကလ႔ စႀကေပၚ ထြကေလာကတ ခရးသညေတြ ကနရစတာလညး ရပါတယ။ ခရးသညေတြကလညး

သြားလရာ ခရးမေရာကမ လမးခလတဘတာမာ ဆြခခငလညး ဆြခထားပါတယ။ စတမထငရင ခရးသညေတြက ပါးခ နားခ

လပပါတယ။

(ဆကလကေဖာျပပါမည။)

မနး၀ငးေမာင အတပတ အပငး(၆)

မတစမတတမး

ဇနန၀ါရ ၂၁ ရက

ပါပါစးနငးလကပါတ မးရထားဟာ ျမစႀကးနားမ နနကပငးမာ ထြကပါတယ။ လစးတြေတြမာ ဂပနစစသား ေတြရလ႕

ပါပါကနတြမာပ စးရပါတယ။ နဘားဘတာက ေန႕လယေလာကမာ ေရာကပါတယ။ နဘားဘတာဟာ ကသာသြားတလမးခြ

ဘတာ ျဖစပါတယ။ အဂၤလပေခတမာ ရထားဆကတအခနတြင အငဖကႏငထပထားတထမငးႏင ဟငးေရာငးပါတယ။

ကပလးေလာကရတ ၀ကအေခာငး ေၾကာအႀကးစားလ ေရာငးပါတယ။ အလြနမ စားေကာငးပါတယ။ နဘားဘတာမာ

စားစရာဘာမား ရသလဆၿပး ဆငးၾကညရာ မးရထား ႐တတရကျပနထြကလ႕ အေျပးအလႊား ျပနလကစးရပါတယ။ ေရႊဘက

ညမးခပမ ေရာကပါတယ။ ေရႊဘမာ အေတာကေလး ၾကာေအာင ရပပါတယ။ ေရႊဘဘတာမာ ရပနားေနစဥပါပါစးတ

ကနတြအေပါက၀နားမာ လကပါလာတ ခရးသညေတြက ေရႊဘဘတာမာ တာ၀နကတ ဂပနစစသားေတြက

ဂပနလဆဆႀကမးေမာငးၿပး ပါး႐ကပါတယ။ ပါပါက တြေထာငတစေနရာမာ ေနေတာ ပါးအ႐ကမခလကရဘး။

ဂပနကဘာေၾကာင ပါးလာ႐ကသလဆတာ မးရထားထြကမ သရတာက ေရႊဘကခရးသညတစစ ပါပါတ႕စးတတြမာ

တကမယလပေတာ အ၀နားမာ ေနတခရးသညေတြက လကမခခတအတြကေၾကာင ျဖစတယဆတာ သရတယ။

မးရထားဟာ စစကငးသ႕ မးလငးေတာ ေရာကသြားပါတယ။ အငး၀မးရထားတတားက အဂၤလပေတြအဆတမာ ဖကထားလ႕

မးရထား စစကငးအထသာ သြားႏငပါတယ။ ျမစႀကးနားမာ ထြကလာစဥ မႏေလးသား ခရးသညတစေယာကႏင

အသျဖစလာတယ။ ၎ခရးသညႏငအတ စစကငးမ သေျပတနး ခတပဘကသ႕ သမၺာနျဖင ကးၿပး ၎မတစဆင

ျမငးလညးစးကာ မႏေလးဘကသြားၾကပါတယ။ မႏေလးလ ဂပနဗးႀကထားလ႕ အနညးအကဥး ပကစးပါတယ။

ပါပါေရာကတအခနမာ ၿမ ႕ဟာ သပမစညကားေသးပါ။ မးရထားဘတာ႐သြားၿပး မးရထား အသြားအလာစစမး ေမးျမနးရာ

ရနကနသ႕ မးရထား နနက (၇)နာရ အခနမာ ထြကေၾကာငး သရပါတယ။

Page 72: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 72

ညဘကမာ ခရးသည အသအမမာ ပ အပၿပး ေနာကတစေန႕နနက (၆)နာရအခန မႏေလးဘတာ႐အေရာက

ပါပါသြားပါတယ။ ဘတာ႐ကေတာ ခရးသညေတြ တနးစၿပး လကမတ၀ယေနတာ ေတြ႕ေတာ ပါပါလ၀ငၿပး တနးစပါတယ။

လကမတ၀ယတေနရာေရာကေတာ ပါပါက ေရာဂါကာကြယေရး ေဆးထးၿပးေၾကာငး လကမတေတာငးပါတယ။ ျမစႀကးနားမ

မထြကလာမ ပါပါပလပေရာဂါ ႏင ၀မးေရာဂါကာကြယေရး ေဆးထးလာၿပး ရရထားတ လကမတက ထတျပမ

လကမတ၀ယခြငရပါတယ။

ဂပနေခတမာ ဂပနေတြက မးရထား၊ ဘတာ၊ သေဘၤာဆပလလသြား လလာမားေသာ ေနရာမာ ေရာဂါကာကြယေရး

ေဆးထးႏေပးၿပး လကမတထတေပးပါတယ။ တစခါက ႏစခါအထးမခရေအာင သတ႕ ထတေပးတလကမတက

ခရးသြားလာတအခါ ေဆာငသြားရပါတယ။ ထတေပးတလကမတဟာ ရကစြပါၿပး တစလပသးခြငျပပါတယ။

တစလေကာလြနၿပး သတ႕ ေဆးထးတေနရာျဖတသြားရင ထပမထး ရပါတယ။ လကမတအသစထတေပးပါတယ။

မးရထားဟာ သတမတထားတ အခနအတငး နနက (၇)နာရမာ ထြကပါတယ။ လစးတြမားမား ပါလ႕လစးတြမာ

ပါပါတစေနရာရပါတယ။ မးရထားဟာ ဂပနထးစအတငး ရပခငတေနရာ ၾကာၾကာရပၿပး ထြကခငေတာ ႐တတရပေလာက

ထြကပါတယ။ ခရးလမး ဘတာမားမာ မးရထားရပတအခါ စႀကေပၚမာ အဂၤလပလကထကက ပါပါေတြ႕ဖးျမငဖးတအစးရ

အရာရႀကးငယမား လမးေလာကတာ ေတြ႕ေတာ သတ႕လ စစေျပးဘကမ ရနကနက ျပနသြားေၾကာငး သရပါတယ။

မးရထားဟာ တစေနကန တစညလး ခတေမာငးၿပး ေနာကတစေန႕နနကပငးမာ ရနကနဘတာက ေရာကသြားပါတယ။

ပါပါဘ႑ာေရး မငးႀကး႐းမာ အလပလပစဥ ဟသာ၀တ အေရးပင (ခ႐င၀န)႐းမာ စာေရးႀကး ဦးထြနးရနႏင သကြမးခပါတယ။

ေမၿမ ႕မာ စစသငတနး မတကမ ပါပါအ၀တအစားမား ဦးထြနးရနန႕ အပထားခပါတယ။ ဦးထြနးရနတ႕ မသားစဟာ ၈၁၊

အလဌာနလမးမာ ေနၿပး ရနကနၿမ ႕ဂပန မသမးမ ၎တ႕မသာသးစဟာ ၎တ႕ေဆြမးရရာ တြေတးၿမ ႕နယ၊

ကလားတနးသးအမရြာသ႕ ေျပါငးေရႊ႕ေနထငၾကပါတယ။

သးအမရြာဟာ တြေတးတးေျမာငး မငတင (၆)မာ တညရတ ကလားတနးေကးရြာအတြငး ဘကႏစမငခန႕ကြာေ၀းတေနရာမာ

တညရၿပး၊ တြေတးတးေျမာငးမ တကလာေသာ သပယေခာငးေဘးမာ ျဖစပါတယ။ သးအမရြာမ တြေတးတးေျမာငးက

သပယေခာငးအတငး သြားလင ႏစမငခန႕ ေ၀းပါတယ။

ရနကနဘတာမ ကလားတနးသးအမရြာသြားရန လမးမေကာ ဆပကမးသ႕ ပါပါသြားပါတယ။ ပါပါအေနန႕ ပစၥညး ဆလ႕

လြယအတတစအတပ ပါတယ။ သးအမရြာသ႕ ပါပါတစခါမ မေရာကဘးပါ။ ကလားတနးရြာအေရာကသြားၿပး ကလားတနးမ

တစဆင သးအမရြာက ေမးၿပးသြားရန ႀကရြယထားပါတယ။ လမးမေတာဆပကမးမာ ေရအလညသငၿပး ေရစတကခနျဖစလ႕

တြေတးသြားမည သမၺာနသး ေလးစငး ေတြ႕ပါတယ။ (ဂပနေခတမာ ရနကနတြေတးသြား ကးတ႕သေဘၤာအဂၤလပ လကထက

ကလ မရပါ။ သမၺာနျဖင သာ ေရလညသငသလသြား ရပါတယ။

ေရလညသငသလဆရျခငးမာ ဒေရအတကအက အေပၚမာ မတညပါတယ။ ဒေရအတကအကလ လဆနးလဆပအေပၚမာ

ထပမ မတညပါတယ။ လဆနးျဖစေစ၊ လဆပျဖစေစ တစရကႏင တစရက ေရတကေရကခနမတပါ။ (၇၅) မနစခန႕ ကြာျခါး

ပါတယ။ လဆနး၊ လဆပ (၁၀) ရကဟာ ေရေသရကမားျဖစၿပး လျပညလကြယမ လဆတလဆနး (၄) ရကထဟာ

ေရထရကမား ျဖစပါတယ။ ေရေသရကမားမာ ေရစး ေပာၿပး ေရထရကမားမာ ေရစးသနပါတယ။)

တြေတးကသြားမယသမၺာနတစစငးန႕ ပါပါလကသြားပါတယ။ ကလားတနးရြာကေတာ ပါပါဆငးကနရစခပါတယ။

အဆငသငခငေတာ ကလားတနးရြာမာ ဦးထြနးရနန႕ ပါပါေတြ႕ပါတယ။ ဦးထြနးရနေနာကကပ ပါပါလကသြား ပါတယ။

သးအမရြာမာ ဦးထြနးရနအမ ေဆာကေနပါတယ။ ဦးထြနးရနအမမာ သ႕ဇနးႏင သားသမးမားအျပင သ႕အေမ၊ သ႕အစက

ႏစေယာကႏင ညမအပတစေယာက ရပါတယ။

ဦးထြနးရနအမဟာ ငါး (?)နကာ ျဖစပါတယ။ သးအမရြာဟာအမေျခ ေလးငါးဆယခန႕ရၿပး ရြာသရြာသားမားဟာ ဗဒၶဘာသာ

ကရငလမးမား ျဖစၿပး လယယာလပကငစားေသာက ၾကပါတယ။ ပါပါေရာကသြားတအခနမာ မးတြငးျဖစသျဖင ရြာထမာ

ေရ၀ငပါတယ။ အမေတြလ ေျခတျမငျမင ေဆာကရပါတယ။

ဦးထြနးရနတ႕အမေထာငစ အမေဆာငၿပး မေနထငမသးအမ သႀကး ဦးစေရႊ (ယခကြယလြန) အမမာတညးခပါတယ။

ဦးစေရႊသည အသကငါးဆယပတ၀နးကငမာ ရၿပး ေပါငးသငးဆကဆေရးမာ လႀကး ေတြႏင

ေျပျပစသလလငယလရြယေတြႏငလ အဆငေျပပါတယ။ ပါပါသးအမရြာေရာကၿပး မၾကာမအတြငးမာပ သႀကးဦးစေရႊႏင

အေပါငးအသငးျဖစပါတယ။ ပါပါလ စစျပနဆတ ၀ေသသန႕ ဦးစေရႊလ ဩဇာတတမန႕ ျပညစေသာသႀကး ဆတ ၀ေသသန႕၊

ဘတကး ႐ေသ၊ ကးဘတ႐ေသ သေဘာန႕ အေပါငးအသငးျဖစပါတယ။ သးအမရြာန႕နးစပတ ကးကနး၊ ကလေအာ သပယ၊

Page 73: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 73

ကလားတနး၊ မကနကနး၊ ေဗာက႐း၊ သာစည၊ ကရြာအစရတ ေကးရြာမားက ေလျဖင သြားလ႕ ရလင ေလေလာ သ႕မဟတ

ကနးေၾကာငးျဖင ပါပါႏင ဦးစေရႊတ႕ ေလာကလညၾကတယ။ ဦးစေရႊမာ ႏစလးျပးေသနတရလ႕ တစခါတေလ သ႕ေသနတက

သယသြားပါတယ။ ပါပါတ႕ႏစေယာကသား ေလႏင ေလာကလညတအခါ ေလေမာကလ႕ ႏစေယာကသား ေရဆငးကးရတ

အခါလညး ရပါတယ။

သးအမရြာက လေတြဟာ လယယာလပကငစားေသာကၾကေသာလညး ေဘး႕နးအျဖစ သမၺာနေထာင ခပစားတလႏစဦး၊

သးဦးရပါတယ။ မ႐းဖလာအရ ဆႀကတ၊ ဆနဖြတလပခၾကေသာလညး တြေတးတးေျမာငးမာ ဆနစကေတြရလာေတာ

ဆနစကမာ ပႀကတခြၾကပါတယ။ ဆနႀကတခြတအခါမာ ျဖစေစ၊ ရနကနသ႕မဟတ တြေတးသ႕သြားရန

လေလးငါးေယာကရလင သမၺာနသမား ေတြက အခေၾကးေငြယၿပး လကပ႕ပါတယ။ ရြာထမာ သမၺာနသမား တစေယာကဟာ

သမၺာနခပတအျပင သအားလပတအခနမာေတာ အရကခကၿပး ေရာငးပါတယ။ သ႕နာမညက ဦးဘးသနး ျဖစပါတယ။ ပါပါက

သ႕သမၺာနစးရငး သန႕အကြမး ၀ငေတာ သအရကခကတအေၾကာငး ေျပာျပပါတယ။ ပါပါလ ေတာအရကခကတာ

ျမငဖးခငတယ ေျပါေတာ တစေန႕သအရက ခကေတာ ပါပါကလာေခၚပါတယ။

သ႕အမေရာကေတာ ေပါငးအးန႕ ဆကထားတငါးျပြနေခာငးမ အရကရညေတြကေနတာက ေတြ႕ရတယ။ ေအာကမာေတာ

ဇလန႕ခထားပါတယ။ ေပါငးအး ဖငမာ ေဆးရြကတပထားရင အရကက ပၿပးျပငးတယလ႕ ဦးဘးသနးက ေျပာပါတယ။

(ယခေခတ ေတာအရကခကတ လေတြဟာ ဓာတဆား ေျမဩဇာသး တယလ႕ ၾကားသရတယ) ေနာကထနးလကစမတာက

စၿပး ျပြနတနမ အရကကဆငးလာသညအထ ဦးဘးသနးကသ႕လပငနးက ရငးျပပါတယ။

ရငးျပအၿပးမာ ပါပါက ဗလႀကးအရကေသာက တတသလားလ႕ ေမးပါတယ။ (ပါပါစစျပနျဖစလ႕ သးအမရြာက လတခ ႕ဟာ

ပါပါက ဗလႀကးလ႕ ေခၚပါတယ။) ေမးမေမး ရကပေလ၊ စစျပနပ၊ မေသာကတတဘ ေနပါမလားလ႕ စတထမာသာ ေျဖၿပး

ပါးစပကေတာ “ေသာကတတပါတယ” လ႕သာ ပါပါကျပန ေျဖပါတယ။ ဒါန႕ဦးဘးသနးက ပါပါက အရကပပေႏြးေႏြး တစခြက

ကမးေပးပါတယ။

ရြာနးခပစပတ၀ကမာမာ ညတငးလလ ေသနတသမားၾကားရ ပါတယ။ ဓားျပတကျခငး ျဖစပါတယ။ အဒလ

ေသနတသၾကားတငး ရြာသား ေတြက ပါပါကလာေခၚပါတယ။ ဦးထြနးရနမာလ ႏစလးျပး ေသနတတစလကရေတာ

ဦးထြနးရနေသနတကယၿပး ပါပါရြာျပင ထြကၿပး ေစာငရပါတယ။ စစျပနဆၿပး ရြာသရြာသားမားက ပါပါက အားကးပါတယ။

ဘယသက လႊငထားတသတငးေတာ ပါပါမသပါ။ သတငးကေတာ ပါပါျပနလာတာ လကနကခယမးမးေကာကေတြ အမားႀကး

ပါလာတယဆတသတငး ပ ျဖစပါတယ။ အဒသတငးေၾကာင ရြာနးခပစပသာ ဓားျပအတကခရၿပး သးအမရြာ

ဓားျပအတကမခရပါ။

ပါပါသးအမရြာေရာကၿပး တစလအၾကာမာ ဦးထြနးရနရ႕ ညမ ေဒၚျမေမ (ေဌး၀ငးေမာငတ႕အေမ) ႏင အမေထာငကပါတယ။

အဒအ ခနမာ ေဒါကတာ ဘေမာအစးရဖြ႕ၿပး၍ ပါပါႏင ဦးထြနးရန အလပအကင စစမးေမးျမနးရန ရနကနသ႕

ဆငးသြားၾကပါတယ။ ေဒါကတာ ဘေမာအစးရအဖြ႕ဟာ အတြငး ၀နမား႐းမာ ႐းထငပါတယ။ အတြငး၀နမား႐း

ေရာကေတာအလပလာရာတ လေတြ၊ ဘအငေအ စစဗလေတြ၊ တ႕ဗမာ အစညးအ႐း၀ငသခငေတြ၊ ေဒါကတာ ဘေမာအဖြ႕၀င

ထားမ ေတြေျခခငး လမေနတာ ေတြ႕ရတယ။

ထးဆနးတျမငကြငးတစခကေတာ အတြငး၀နမား႐း ပတ၀နးကငမာ အဂၤလပလမးဆယေယာကခန႕၊ ဂပနစစသား

အေစာငအေရာကန႕ အမကသ႐ကမား လကလေကာကေနတာက ေတြ႕ရတယ။ ဒါဂပနတ႕ရ႕စတဓာတ

စစဆငေရးနညးတစနညး ပျဖစတယ။ တစခနက အတြငး၀နမား႐းဟာ အဂၤလပေတြ မငးမခတ ေနရာျဖစတယ။ ခေတာ

သတ႕မငးမခတ႐း ပတ၀နးကငမာသတ႕ အမကသ႐ကေတြ လကလ ေကာကေနရတယ။ ေလာကဓတရားအရ ေရစးတစခါ၊

ေရသာတစလည၊ မနကငးတစလည၊ ထငးတစလည ဆတအတငးပါပ၊ အလပက ခစတလေတြ သတမတထားတ ပးထမာ

ေလာကလႊာထညရမယ ဆတ ေၾကာျငါစာေတြေတာ ပါပါန႕ ဦးထြနးရနဟာ ပးထမာ ေလာကလႊာမား ထညၿပး သးအမသ႕

ျပနလာပါတယ။

မားမၾကာမ ဆား၊ သၾကား၊ မးျခစမား ကယစားလယမားမ တစဆင ျဖန႕ျဖးေရာငးခမယဆတသတငး ထြကေပၚလာတယ။

ကနသြယေရး ၀နႀကးက ကယစားလယမားက ခန႕အပတယဆတ သတငး လတဆကတညး ထြကေပၚလာပါတယ။

အဒအခနမာ ကနသြယေရး ဌာန ၀နႀကးဟာ သထ ဦးလေဖျဖစပါတယ။ ၀နႀကး ဦးလေဖက ပါပါကယတင မသပါ။ ဒါေပမယ

ဦးလေဖက သကြမးတ လ ေတြႏင ဆကသြယၿပး တြေတးၿမ ႕အတြက ဆားလကလ ကယစားလယ ရရခပါတယ။

ပါပါနာမညန႕ေတာမဟတ၊ ဘႀကး ဦးထြနးရနနာမညန႕ ျဖစပါတယ။

Page 74: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 74

တြေတးမာဆားေရာငးရမညျဖစေတာ တြေတးျမနစပါယ ေဈးမာ ေနရာသြားၾကညထား ရပါတယ။

ေနာကဆားထညရန စကအတေတြလပဘ႕၊ သတငးစာ စကေဟာငး ေတြစေဆာငးၿပး ကယတင စကအတမား လပပါတယ။

ဆားတစပသာဆန႕ မယအရြယ ျဖစပါတယ။ ဆား လကကားကယစားလယဟာ ရနကန အေနာကပငးမာ ေနေတာ သ႕ဂေဒါငမာ

ဆားသြားထတရပါတယ။ ဆားအးဟာ ေငြတစေထာငနးပါးျဖစေတာ ပါပါတ႕လကထမာ အဂၤလပေငြ စကပ ရတယ။ ဂပနေငြ

စကမားမားစားစား မရပါ။ အဂၤလပေငြ စကန႕လ ပါပါတ႕ ဆားဖး မေခခငဘး။ ဒါန႕ အသတစေယာက ဆမာ ပါပါတ႕

အဂၤလပေငြ စကန႕ သ႕ဆက ဂပနေငြစကန႕လထား ရပါတယ။ (အဂၤလပေတြ ျပန၀ငလာေတာ ဂပနေငြ စကတနဖး

မရေၾကာငး ေၾကညာပါတယ။) ဆား ကအတလကထတၿပး ပါပါတ႕ လကထ ေရာကေတာ တစပသာ စ ခနၿပး စကအတထ

ထညရပါတယ။

ဂပနဆားဟာ အတးအခ ျဖစေတာ ပါပါတ႕က ေထာငးထၿပး မထညရပါတယ။ လကကား ကယစားလယထမ

ထတယတဆားအတဟာ သတမာတထားတ အခနအတငး မျပညေတာ ပါပါတ႕လ စကအတထ ျပနထညတအခါ ေလာခနၿပး

ထညရပါတယ။ လကလဆား တစပသာကဆင ေလးဆယ သတမတပါတယ။ (ဂပနေခတမာ ျပါး အစား ဆင သးပါတယ။

တစကပက ဆငတစရာျဖစပါတယ) အျပငမာ ေဈးမာ ငါးမတ၊ တစကပခြ ေလာကရပါတယ။ တြေတးၿမ ႕၊ ျမနစပါယေဈး

ေရာကေတာ ဆားတစပသာ ဆငေလးဆယ၊ ဆားတစပသာ ဆငေလးဆယ ဆၿပး ပါပါေအာေရာငးပါတယ။

ၾကာၾကာ မေအာရပါ။ ဆားေရာငးမနး သေတာၿပးၿပး၊ တးၿပး လာၾကပါတယ။ တစေယာကက တစပသာစ ပေရာငးတအတြက

အခ ႕လမားေလးငါး ေျခါကခါ ျပနေကာၿပး လာ၀ယပါတယ။ တခ ႕ကလ ဆားရရငၿပးေရာ ဆၿပး သတ႕ေပးတ ပကဆ ပလ႕

ျပနအမးတာ ေတာင မေစာငဘး။ ဆားဟာ အေရာငးရသြကေတာ မားမၾကာမ ကနသြားပါတယ။ ဒလႏင ပဆားဟာ

တစလႏစခါေလာက တြေတးမာ သြားေရာငးရပါတယ။

ဆားေရာငးရငး သးအမရြာမာေနၿပး ေလးငါးလခန႕ ၾကာတအခါ သးအမရြာမာ ေနတ ဦးဘစနဟာ ပါပါက ေျပါပါတယ။

တြေတးက ရအပ (ဒလၿခေရးမး)က ဂပနခငး ေစခကအရ ပါပါအေၾကာငး ကလကလ စစမးတယ။ စစမးတအေၾကာငးက

ပါပါဟာ စစျပနျဖစလ႕ လကထမာ လကနကခယမး မးေကာကေတြ ေတာေတာမားမား ရတအေၾကာငးပ ျဖစတယဆၿပး

ဦးဘစနက ပါပါက ေျပာတယ။

အဆပါအပဟာ ပါပါသးအမမာ မရတေနာကပငးမာ အမလာၿပး လကနကအေၾကာငး ပါပါက ေမးပါေသးတယ။

ပါပါရတေလေသနတ တစလကက ထတျပရပါတယ။ ပါပါက ဂပနလကလစစမးတယ ဆတအေၾကာငးလ ကလားတနးရြာမာ

ေနတလတစေယာကထမ ပါပါထပမၾကားသရျပနတယ။ ဒသတငးက ၾကားရေတာ ပါပါလ ရနကနမာ အလပတစခခ သြားလပမ

ျဖစေတာမယဆၿပး ရနကနသြားၿပး အလပရာပါတယ။ အဒအခနမာ ဦးထြနးရနက သအရငလပခတ ဟသာ၀တအေရးပင

(ခ႐င၀န) ႐းမာ အလပ၀ငလပ ေနၿပး ျဖစတယ။ ခ႐င၀နကေတာ ဦး ဘသနး (ဓားမ) (သမးေတာ အပခပစက ကမၸဏ)

ျဖစပါတယ။

ပါပါအလပဆငး ရာတ အခနမာ ႐း ေတြဟာ အတြငး၀န မား႐းမာ မရေတာပါ။ ရနကနၿမ ႕က မဟာမတေတြက ဗးလာခလ႕

ဗဟနးႏင ဗဟနးတ၀ကမာ ေျပါငးေရႊ႕႐းဖြငၾကတယ။ ဂပနေခတမာ ဘ႑ာေရး မငးႀကး႐းဟာ မလေတာဘးဆၿပး ျပနမဖြငပါ။

ဘ႑ာေရး မငးႀကး႐းမာ ပါပါန႕ အဂၤလပေခတတၚ က အတတ အလပလပခတ လေတြက လကလစစမး ေတာ လယေျမႏင

စကပးေရး ၀နႀကးဌာနမာ အလပလပေၾကာငး သရတယ။ ၀နႀကးက သခငသနးထြနး ျဖစပါတယ၊ ႐းေနရာက အမတ (၁၂)

ကယမငးကယခငး လမးမာ ျဖစတယ။

၀နႀကးသခင သနးထြနး႐း ေရာကေတာဘ႑ာေရး မငးႀကး႐းမာ ပါပါန႕အတတ အလပလပခတလေတြ ေတြ႕ရပါတယ။ သတ႕႐း

ပါပါသြားေမးတ အခနမာ လစလပတ ေနရာမရပါ။ ေလာကလႊာတငထားၿပး တစပတတစခါ လာစစမးပါဆၿပး

ပါပါကအႀကေပးတ အတငး ပါပါေလာကလႊာတငထားၿပး ရြာကျပနလာပါတယ။ ႐းအပ၊ စာေရးႏင မငးေစအလပမားက ၀နႀကး

ကယတင ခန႕ပါတယ။ ၀နႀကးသခငသနးထြနး႐းတြင ေလာကလႊာတငၿပး ႏစပတအၾကာမာ အထကတနးစာေရး အလပကပါပါ

ရရပါတယ။

လယေျမႏင စကပးေရး၀နႀကးဌာနမ အတြငး၀နဟာ အငစအက(စ) ဦးေစာဟနျဖစပါတယ။ အတြငး၀နကေလးဟာ

သခငဗလျဖစၿပး၊ သခငသနးထြနးရ႕ လယေတာျဖစပါတယ။ သခငသနးထြနး႐း ေရာကစမာ ပါပါအလပပလပၿပး ေအးေအး

ေနပါတယ။ ေနာကပငးကေတာ ေအးေအး မေနေတာဘ ဂပနမေကာငးေၾကာငး ေျပါပါတယ။ ဒလဂပနမေကာငးေၾကာငး

ေျပါေတာ ပါပါန႕အတတ အလပလပခတ လေတြက ဘာေျပါသလဆေတာ ႐းမာ သခငသနးထြနး လေတြ တစ၀ကရေၾကာငး

ဒလေတြမ တစဆင သခငသနးထြနး နားေပါကၾကားရင မေကာငးေၾကာငး ပါပါက သတေပးပါတယ။ ပထမေတာ ပါပါက

ၿငမေနၿပး ေနာကပငးကေတာ ေျပာၿမေျပာပါတယ။

Page 75: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 75

ရနကနမာ ပါပါအလပလပေတာ ဘႀကး ဦးထြနးရနန႕အတ ၈၁-ဌာနလမး၊ အလမာ ေနပါတယ။ ေနာကဘႀကး ဦးထြနးရနန႕

တစ၀မးကြ ေတာသဘႀကး ဦးေအာငေကာလ ေနပါတယ။ ဦးေအာငေကာက အျမတေတာေၾကး႐းမာ အလပလပပါတယ။

ပါပါတ႕သးေယာက ကယထမငးကယခကစားၿပး ဗဟနးမာ ရတ႐းသ႕ ေန႕တငးလမးေလာကသြားၾကပါတယ။

အျပနလလမးေလာက ျပနပါတယ။

ဒလ႐းတကရာမ တစေန႕ ဦး၀စာရေကာကတင ေရာကေတာ ေဟ-က၀ငးေမာင၊ ေဟ-က၀ငးေမာင ဆၿပး ခပလမးလမးမ

စကဘး စးလာတလတစေယာကက ပါပါကလမး ေခၚ ပါတယ ဒါန႕ ပါပါက ရပၿပး အဒလကလမးၾကညပါတယ။ လကအရပ

အေမာငးေကာငးေကာငး၊ ၀တထားတာက၊ ကာကေဘာငးဘရည တစပတႏြမး၊ အက ႌစက စပ႕ရပအေဟာငး၊ ေခါငးေပၚမာ

ဂပနဦးထပ၊ အနား ေရာကလာမ ပါပါက အဩစြာႏင ေဟေစာဘသကႀကး လ႕ေခၚ လကပါတယ။

ေစာဘသကႀကးဟာ ပါပါန႕အတ ေမၿမ ႕မာ စစသားသငတနးႏင ဗလေလာငးသငတနး တကေရာကခတ လျဖစပါတယ။

ဗလေလာငးသငတနးၿပးခါနးမ သလအလပလပ လတစေယာကျဖစပါတယ။ ေစာဘသကႀကး ကပါပါကေတြ႕ေတာ

သတ႕ကလားျပညေရာကၿပး ေထာကလမး ေရးသငတနးတကရတယ။ ေလထး ျဖငခနဆငးနညး ေလကငရတယ။

ေနာကသလအလပ လပရန ဗမာျပညထသ႕ ေလထးႏင ျပနဆငးရတအေၾကာငး၊ ေနာကဂပနဆအဖမးခတအေၾကာငး၊

ခဂပနက သ႕က အကယခပႏင ထားလ႕ ၿမ ႕ထမာသြားလာႏငတအေၾကာငး ပါပါကလားျပည မလကသြားလ႕

ပါပါကေကာငးတအေၾကာငး မဟတရင သတ႕လပ ေလထးႏင ျပနဆငးရမည အေၾကာငး အစရသညတ႕က ပါပါက

ေျပါျပပါတယ။

ပါပါလ ကလားျပညက လကသြားတ မတေဆြသဂၤဟအေၾကာငး ေတြက ေစာဘသကႀကး အား ေမးပါတယ။

ေစာဘသကႀကးႏင နာရ၀ကခန႕ၾကာေအာင စကားေျပါပါတယ။ (ေစာဘသကႀကးဟာ ကဆးတကရင အမးသားေခါငးေဆာင

ေစာဘဦးႀကးန႕ ညအစက တစ၀မးကြ ေတာပါတယ။ ဂပနအဆတမာ သ႕က ေမာလၿမငဘက ေခၚသြားပါတယ။ ေနာကပငး

ဂပနလကခကျဖင ကဆးေၾကာငး ၾကားသရပါတယ။)

သခငသနးထြနး႐းမာ ပါပါအလပလပရငး ဂပနမေကာငးေၾကာငး ေျပါတာေၾကာင ပါပါအတြက ထးျခါးတာက အတြငး၀နကေလး

သခငဗလ(?) ဟာ ႐းႏင ပတသကေသာ သသခငတ ကစၥက အေၾကာငးျပ၍ ပါပါက တစေန႕တစခါေလာက ေခၚၿပး

ေမးျမနးပါတယ။ အမနပါ ပါပါအထကက႐းအပက ေခၚရန ျဖစေသာလညး ပါပါကပ ေခၚေမးပါတယ။ ဒလန႕ သခငဗလန႕

စတငရငးႏးပါတယ။ ႐းမာ စတငရငးႏးပါတယ။ ႐းမာ စတငရငးႏးရာမ သတငခငဗလက သေနတအမက

အလညလာရနေခၚပါတယ။

သေနတအမဟာ စမးေခာငး၊ စမးေရတြငးလမးမာ ျဖစပါတယ။ (ယငးအမဟာ ဂပနေတာလနေရးအၿပးမာ သခငသနးထြနး

ေနပါတယ။ သခငဗလန႕ရငးႏး သထကရငးႏးလာေတာ သခငဗလက ပါပါက ႏငငေရး သေဘာတရား တစလးစ၊ ႏစလးစ

ေျပါလာပါတယ။ ကနတဘတာရ ဂဏးခပ ??? () ေရးတကမၻာေျခာကပတစပရ႕ ဆရညလစတငးျပည () စာအပက ဖတရန

ပါပါက ေပးပါတယ။ ယငးစာအပက ပါပါႏစေခါကဖတၿပး ဆရယလစသေဘာတရားက ပါပါစတငစတ၀ငစား လာပါတယ။

ဆရယလစသေဘာတရားက စတ၀ငစားသညထက ဂပနေတြရကစကၾကမးၾကတတာက ျမငရ၊ ၾကားရေတာ ဂပနက

ေတာလနခငတ စတဟာပၿပး ျပငးျပပါတယ။ ဂပနကေတာလနရတယဆလင ဘယက႑ကပ ေနရ၊ ေနရ

ေနဘ႕အဆငသငျဖစတယဆၿပး သခငဗလက ပါပါေျပါျပပါတယ။ သခငဗလန႕ ရငးႏးသထကရငးႏးလာေတာ သခငဗလရ႕

အမဟာ ပါပါရ႕စားအမေသာကအမ ျဖစလာပါတယ။ တစခါတေလ ညအပညေန ေနပါတယ။ သခငဗလဟာ အမအေပၚထပမာ

အပပါတယ။ ဘရား စငလရပါတယ။

“ကြနေတာတ႕ဟာ ကြနျမနစ ျဖစေသာလညး၊ ဘရားတရားၾကညညေလးစားတလေတြပါ” လ႕ဘရားစငက ျပရငး

သခငဗလက ပါပါက ေျပါပါတယ။)

သခငသနးထြနး႐းမာ ပါပါသးေလးလလပၿပး ခနမာ လယေျမႏင စကပးေရး ၀နႀကးဌာနလကေအာကမာ ျမငးေမြးျမေရးဌာန

ခြဖြငလစလကပါတယ။ ျမငးေမြးျမေရးဌာနခြ ညႊနၾကားေရး၀န အျဖစ ျမငး ၀ဇၨာ ဦးဘ၀ငးက ခန႕ၿပး ဒတယညႊနၾကားေရး

၀နအျဖစ မစၥတာကလး(စ) မငးေခၚ ဦးသာထးက ခန႕ပါတယ။ (ဦးသာထးဟာ အဂၤလပလကထကမာ

ရ၀နေထာကျဖစပါတယ။) ျမငးေမြးျမေရး ဌာနခြ႐းမာ ႐းအပအျဖစ သခငသနးထြနးက ပါပါက ခန႕အပပါတယ။

ျမငးေမြးျမေရးဌာနခြဖြငလစရျခငး ရညရြယခကမာ ဂပနစစေအာငႏငေရး အတြက လအပတျမငးမား ေမြးျမသားစပ ေပးေရး

ျဖစပါတယ။ ကနလပငနး အေကာငအထည ေပၚလာရနအတြက တစျပညလးမာ ရတျမငးမားက စာရငးေကာကယၿပး ေမြးျမ

သားစပ ရနသငေလာေသာ ျမငးမားက မတပတငရန ျဖစပါတယ။ အဒအခနမာ ဂပနကသားစပရန အတြက မးေကာငးေသာ

Page 76: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 76

ျမငးထးမားက ေပးထားပါတယ။ ျမငးပငရငမား ျမငးမတပတငရမညျဖစေတာ ရနကနရ ျမငးပငရငမား ပါပါတ႕႐းမာ လာၿပး

မတပတငၾကပါတယ။ ဂပနေခတၿမ ႕ထ သြားလာေရးမာ ျမငးလညးျဖင သာ သြားလာရပါတယ။

ဆငမလက ၀ကသတ႐မ ရနကနသ႕ ၀ကသား ပ႕ေသာ ျမငးလညးပငရငမား ႏင ပါပါတ႕႐းက လေတြန႕

အေပါငးအသငးျဖစၾကလ႕ ပါပါတ႕ လခငတ ၀ကသား ကလြယကစြာျဖင ၀ယလ႕ရပါတယ (ဂပနေခတမာ စားဆရားပါးသျဖင

၀ကသား၀ယေသာ အခါ အဆကထတထားေသာ ၀ကသားသာ၀ယလ႕ ရပါတယ။ ဒါေၾကာငဂပနေခတ ၀ကသားဟာ

တက၀ကသားလ႕ ဆစမတ ျဖစခတယ။)

(ဆကလကေဖာျပပါမည။)

မာတင လသာကငး

အမတတရဆ ေဒၚစ ခးျမႇငခရ19 January 2009

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအပါအ၀င အေမရကန

ဆးနတလႊတေတာအမတ တက ကေနဒ (Ted Kennedy)၊ ေအာကလႊတေတာအမတ ဂၽြန

လး၀စ (John Lweis) န႔ ဘနးေတာႀကး ကေလာဒ ဘလက (Claude Black) တ႔က

လ႔အခြငအေရးေခါငးေဆာင မာတငလသာကငးရ႕ သားသမးေတြက ယၾကညခကအတြက

အမမကေတြက အေကာငအထည ေဖာသေတြအျဖစ လ႔အခြငအေရးဆ

ခးျမႇငလကပါတယ။

ဒေန႔ ဇနန၀ါရလ ၁၉ ရကေန႔ဟာ အေမရကနျပညေထာငစမာ လ႔အခြငအေရး ရေဘာႀကး

မာတငလသာကငး က ဂဏျပတေန႔ ျဖစပါတယ။ ဒေန႔မာ မာတငလသားကငး အမတတရ

အျဖစ ဆခးျမႇငတာပါ။

၀ါရငတနၿမ ႕ေတာ Hyatt Regency - Capital Hilton ေဟာတယမာ အခ

အသလႊငေနတအခနမာပ အခမးအနား ကငးပေနပါတယ။ အခမးအနား

ကငးပေနတေနရာက ေရာကေနတ ဗြအေအ ျမနမာပငး အစအစဥက မေအးသႏာေကာ က မခငျဖေထြး က

ဆကသြယေမးျမနးထားပါတယ။

မေအးသႏာေကာေရ၊ အခ အခမးအနားအေၾကာငးက နညးနညး ရငးျပေပးပါ႔လား။ အခမးအနားမာ ေဒၚေဆာငဆနးစၾကည

ကလညး ဆခးျမငမယဆ -

"ဟတက မခငျဖေထြးေရ၊ အခ ကငးပေတာမယ အခမးအနား က အေမရကနျပညေထာငစမာ ႏငငသားအခြငအေရးန႔

လျဖလမညး အခြငအေရး တနးတေရးအတြက တကပြ၀ငခတ မာတငလသာကငး အထမးအမတအျဖစ Realizing the

Dream လ႔ ေခၚတကငးပတ ဆေပးပြအခမးအနားပါ။ အမမကေတြက အေကာငအထည ေဖာျခငးဆတ ေခါငးစဥန႔ ေပးတ

ဆေပးပြ အခမးအနားပါ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ကေတာ Triumph of Conscience လ႔ေခၚတ ယၾကညမႈ ေအာငျမငျခငး ဆက

ရရတာပါ။ ဒပြမာ တျခား ဆရရတသေတြကေတာ အေမရကန ဆးနတလႊတေတာအမတ တက ကေနဒ၊

ေအာကလႊတေတာအမတ ဂၽြန လး၀စ န႔ ဘနးေတာႀကး ကေလာဒ ဘလက တ႔ပါ။ အထကလႊတေတာအမတ တကကေနဒ က

Realizing the Dream လ႔ ေခၚတ အမမကေတြက အေကာငအထည ေဖာျခငး ဆက ရရပါတယ။ မႏစကေတာ အေမရကန

သမၼတေဟာငး ေဘ ကလငတန (Bill Clinton) က ရရပါတယ။ ဒႏစအခမးအနားကေတာ မာတငလသာကငးက

ေလးႀကမေျမာက ဆခးျမႇငတ အခမးအနားပါ။ ဒလ Realizing the Dream ဆေပးပြမးကလညး ႏစႀကမေျမာက ေပးတ

ဆေပးပြ အခမးအနားပါ။

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင

ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

Page 77: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 77

ဒေတာ ဒ ဆေပးပြမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕ ကယစား ဘယသက ဆက ကယစားတကၿပးယပါသလ။ ဒ ဆကေရာ

ျမနမာအေရးအေပၚ အေမရကနျပညေထာငစရ႕ မ၀ါဒက ရကခတမႈ ရႏငပါ႔မလား။ ဘယေလာကအထ အေရးႀကးသလ။ -

"ဟတက။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ကယစားေတာ အေမရကန အေျခစက လ႔အခြငအေရး လႈပရားမႈအဖြ႔ USCB က

ကေအာငဒင ဆက လကခရယမာျဖစပါတယ။ အခ ဒအခမးအနားမာ ဆတကယတ USCB က အခလ ေျပာပါတယရင။"

ဥးေအာငဒင။ ။ ဒဆေပးပြက ေတာေတာအေရးႀကးတယဗာ။ ဘာလ႔အေရးႀကးလဆေတာ ဒါ အေမရကနျပညေထာငစမာ

ဒါဟာ ႀကးမားတ အေျပာငးအလ ႀကးပေလ။ ေနာက အခဆလ႔ရရင အေမရကနျပညေထာငစရ႕ လမ သမၼတ ေပါေနာ။

ေနာကႏစရက အၾကာမာ သမၼတအျဖစ ကမးသစၥာ ကမဆေတာမယ။ အဒလအခနမာ အေမရကနျပညေထာငစ တခလးက

လမ လ႔အခြငအေရး ကာကြယဖ႔အတြက ႀကးပမးရငးန႔ ကြယလြနခတ ေဒါကတာ မာတငလသာကငး ဂနယာ က

တႏငငလးက သတရေနၾကတအခနေပါဗာ။ ဆေတာ ဒအခနမာ အခလ သမၼတ အဘားမား ရ႕ အစးရအဖြ႔သစကလညး

မၾကာခင အမျဖေတာက သမးပကၿပးေတာ ႏငငတာ၀နက ထမးေဆာငေတာမယအခနမာ အခလမး ဆေပးပြ

ကငးပတာဆေတာ ႀကးမားပါတယ။ အဒလ ဆခးျမႇငတအတြကေၾကာငမလ႔ အဘားမား ရ႕ အစးရအဖြ႔သစ အဖြ႔အေနန႔ ဒ

ေဒါကတာ မာတငလသာကငး ဂနယာ ကယႏကက သ႔ရ႕သားသမးမားက ဂဏျပခးျမႇငတ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည န႔

ျမနမာဒမကေရစလႈပရားမႈအေပၚမာ ဆကၿပးေတာ အားသြနခြနစက ကညေဆာငရြကဖ႔လပလမမယလ႔ ကေနာတ႔

ေမာလငပါတာေပါေနာ။

"မာတငလသာကငး ရ႕ အပမက ဆၿပးေတာ ခစျခငးေမတာန႔ ျပညစတ လ႔ေဘာငအသငးအ၀ငး ျဖစဖ႔က သတ႔ ဆကၿပးေတာ

လႈပရားသြားမယဆတ ရညရြယခကန႔ သတ႔ ဒလမး ဆေပးပြ အခမးအနာက ကငးပတာျဖစပါတယ။"

အခမးအနားကငးပတေနရာမာ ေရာကေနတ ဗြအေအ ျမနမာပငး အစအစဥက မေအးသႏာေကာက

ဆကသြယေမးျမနးခတာျဖစပါတယ။

Page 78: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 78

ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလဆငးေတြ

အရပဘကမာ ၫႊနခပအဆငသာေပးမညNEJ/ ၂၀ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉

ရနကန ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလ သငတနးသားအေရအတြက မားေနသညအတြက သငတနးဆငး

စစအရာရမားက ယခငက တပမမႉး၊ တငးမႉးရာထးမား တက႐ကေပးရာမ ယခအခါ အရပဘကဌာနမားတြင

ၫႊနခပအဆငမးသာ ေပးေတာမညဟ သငတနးသားတဥးက ေျပာသည။

Page 79: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 79

“ခေတာ ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလ သငတနးသားက (၁၃၂) ဥးေတာင ရေနတအတြက မငးတ႔အကနလးေတာ

တငးမႉး၊ တပမမႉး အကနမျဖစေတာဘး၊ ဒါေပမယ မငးတ႔ ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလဆငးေတြကပ ေနာငမာ

ၫႊနခပတ႔ ဥးေဆာငၫႊနၾကားေရးမႉးတ႔ ေပးမယ၊ တျခားသေတြ မေပးဘး” ဟ သငတနးဆရာက ေျပာသညအတြက

စစဘကရာထးႀကးႀကးမနးထားသည သငတနးသားမား စတပကကနသညဟ သငတနးသားတဥးက ေျပာသည။

ႏငငေတာကာကြယေရးတကသလ သငတနးက ယခငက တပတလင ဗလမႉးႀကးအဆင (၃၀) မ (၅၀) ၾကားသာ

လကခေလရေသာလညး ယခအခါ (၁၀၀) ေကာသညထ သငတနးသား မားျပားလာသညအတြက တပမမႉး၊ တငးမႉးရာထးမား

မေပးႏငျခငး ျဖစသည။

ဗလခပႀကး သေရႊမနး (ၾကညး ၁၁၅၃၄) ဆလင ႏငငေတာကာကြယေရးတကသလ သငတနး အမတစဥ (၁) ဆငးျဖစၿပး

အဆပါသငတနးတကစဥက တမခ (၆၆) မ ဗလမႉးႀကးရာထးႏင တကချခငးျဖစသည။ ယေန႔ ျမနမာစစေခါငးေဆာင

အေတာမားမားမာ ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလ သငတနး အမတစဥ (၁) ဆငးျဖစသည။ နအဖ အတြငးေရးမႉး (၁) ဒ-

ဗလခပႀကး သဟသရ တငေအာငျမငဥးသညလညး ႏငငေတာကာကြယေရးတကသလ သငတနး အမတစဥ (၁)

ဆငးျဖစသည။

စးပြားကးသနး၀နႀကး ဗလမႉးခပ တငႏငသနးသည ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလ သငတနး အမတစဥ (၄)

ဆငးျဖစသည။ နအဖ အမန႔စာအခ႕က နအဖ အတြငးေရးမႉးအျဖစ လကမတထးထတေနသည ေနျပညေတာ ၫႊနခပ

ဗလမႉးႀကး သန႔ရငးသညလညး ႏငငေတာကာကြယေရး တကသလ သငတနး အမတစဥ (၆) ဆငးျဖစသည။

ျမနမာစစအစးရသည ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြေနာကပငး အရပဘကဌာနဆငရာမားတြင ေရာကရေနသည စစအရာရမားက

ေလာခေတာမညျဖစရာ မၾကာခင အရပဘက စစအရာရမား၏ စြမးေဆာငရညက ျပနသးသပေတာမညဟ ေနျပညေတာ

၀နႀကးခပ႐းႏင နးစပသညအရာရတဥးက ေျပာသည။

အရပဘကရ စစအရာရမား၏ စြမးေဆာငရညက ျပနသးသပၿပးေနာက ထးခၽြနသမားကသာ ထားၿပး ကနစစအရာရမားက

ပငစငေပးမညဟလညး စစမးသရသည။

Page 80: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 80

ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

“အမနတရားစတဓာတ ႏႈးေဆာသဆ” ရNEJ/ ၂၀ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉

စစအစးရက တကပြ၀ငရာ၌ ျမနမာျပညသမားအား ဥးေဆာငခမႈအတြက အေမရကနႏငငရ Realizing the Dream အဖြ႕မ

“အမနတရားစတဓာတ ႏႈးေဆာသဆ” (Trumpet of Conscience Award) က ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား

ေပးအပလကသည။

Trumpet of Conscience ဆသညမာ ကြယလြနသ လမေခါငးေဆာင ေဒါကတာ မာတငလသာကငး၏ ၁၉၆၇ ခ ႏ၀ငဘာႏင

ဒဇငဘာတြင ေဟာေျပာခသည နာမညေကာ လ႕အခြငအေရးဆငရာ မန႔ခြနးေပါငးခပက ေခၚဆသည အမညျဖစသည။ ၁၉၆၈

ခႏစ ေဒါကတာ မာတငလသာကငး အလပႀကခရၿပးေနာကပငး သ၏ မန႔ခြနးေပါငးခပက အမနတရားစတဓာတ ႏႈးေဆာသ

(Trumpet of Conscience) အမညျဖင ထတေ၀ႏငခသည။

Page 81: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 81

မႏေလး-မရြာ ပခြြစကမား ရပဆငးထားရမငးႏငသ/ ၁၆ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/January_09/16-1-09d.php

ျပညပအထြကမရျခငး၊ ျပညတြငး၀ယလအား ကဆငးေနျခငးတ႔ေၾကာင မႏေလးႏင မရြာ စကမႈဇနမားရ

ပခြစကမား ရပဆငးထားရေၾကာငး လပငနးရငမားက ေျပာသည။

မႏေလးတြင ပခြစက (၅၀) ေကာႏင မရြာတြင(၂၂) စကရၿပး အမားစမာ ၿပးခသည (၆) လခန႔မ

စတငရပဆငးချခငးျဖစသည။

“အခထလညး လပငနးျပနေကာငးမလာေသးပါဘး။ ဒမာေတာ တ၀ကေကာေကာေလာကက

ရပထားၾကရၿပ။ လကရလညေနတစကက (၇) ခေလာကပရမယ။၂၀၀၈ ခႏစ ဇလင၊

ၾသဂတေလာကကစၿပး အတစပ႔ မထြကကတညးက လပငနးေတြ တျဖညးျဖညးကလာတာေပါ။

အဒအခနေတြတနးကေတာ အျခမး (ပခြၿပး အျခမး) ကပ ဘရငေနာငကနစညဒငကေနတဆင

ျပညပကပ႔ေနတာေလးေတြရတယ။ အဒေနာကေတာ ဘာအေၾကာငးျပခကမ မၾကားရဘ

အထြကရပသြားေတာ ခြစကလပငနးေတြ ထခကလာတာေပါ” ဟ မႏေလးၿမ႕မ လပငနးရငက

ေျပာသည။

ယငးကသ႔ လပငနးမား ရပဆငးထားရျခငးေၾကာင အလပသမားမားအား အလပျဖတရသညအထ

အေျခအေန ျဖစပြားေနေၾကာငး သရသည။ မရြာ စကမႈဇနမ ပခြစကလပသားမားအေနျဖင

ေန႔စဥလပအားခ ကပေငြ (၁,၅၀၀)ႏင (၂,၀၀၀) အၾကား ရၿပး ပခြစကအႀကးအေသးေပၚမတညကာ

အလပသမား (၅) ဥးမ (၃၅) ဥး ခန႔အထ ခန႔ထားၾကသည။

“အလပသမားေတြ ေလာတစကက ေလာရတယ။ အနားခငးတ စကက ခငးရတယ။

စကပငေတြအေနန႔ကလညး မလပခငေပမယ လပၾကရတာပေလ။ စကမမလညေတာ သတ႔ကလညး

အလပမေပးႏငဘးျဖစေနတာေပါ။ တခ႕အလပသမားေတြကေတာ ေရနတြငးလပသားေတြ

ျဖစကနၾကတယ။ ဒါေပမယ သတ႔ေတြလညး အဒဘကမာလညး အဆငမေျပၾကဘးၾကားတယ။

ကေနာတ႔ ခြစကေတြတင မဟတပါဘး။ ပြ႐ေတြလညး အလပပါးေတာ အလပသမားေတြ

ေလာကနတာပါပ” ဟ မရြာစကပငက ဆသည။

ယမနႏစမစကာ သသာစြာယငန႔လာေသာ ေကာကပသးႏေစးကြကအတြငး ဘရငေနာငကနစညဒငမ

ပကနသညႀကးအခ႕ ထြကေျပးတမးေရာငမႈေၾကာင ပမဆး၀ါးသြားကာ နယကနစညဒငမားလညး

ထခကခသည။

Page 82: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 82

တကစအားလး မတာတပရနအမန႔ထတNEJ/ ၁၆ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉

ရနကနရ City Taxi အားလး မတာတပရန ထပမအမန႔ထတျပနသညဟ ရနကနတငး City Taxi

ေမာငးသမားထမ သရသည။

“တကစဆြေနတာမာ စအနဂေျပာငးတ ကတစန႔ ဓာတဆ၊ ဒဇယသး တကစေတြဆၿပး ရတယ။

မတာစတပခငးေတာ စအနဂေျပာငးၿပး Taxi ေတြက တပခငးတာ။ အခေတာ စအနဂပျဖစျဖစ၊

ဓာတဆ၊ ဒဇယဆပျဖစျဖစ၊ City Taxi ဆလ႔ကေတာ မတာေတြ တပဆတပပ” ဟ ယာဥေမာငးတဥးက

ေျပာသည။

ရနကနတငး ယာဥစညးကမးထနးသမးေရး ႀကးၾကပမႈေကာမတ ေျပာေရးဆခြငရသတဥးက

“ဟတတယ၊ ၂၀၀၉ ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရ (၂၈) ရကေန႔ ေနာကဆးအၿပးတပရမယလ႔ တငးမႉးက

ၫႊနၾကားထားတယ” ဟ ေျပာသည။

အဆပါ ၫႊနၾကားခကက မလကနာပါက စအနဂ ေျပာငးၿပးေသာ ယာဥစာရငးႏင မတာတပဆငၿပး

ယာဥစာရငးတ႔က တက၍စစေဆးကာ မတာမတပရေသးေသာ ယာဥမားက ေတြ႕ရပါက စာရငးျပစ၍

ကနလမးပ႔ေဆာငေရး ၫႊနၾကားမႈဥးစးဌာန၊ ပ႔ေဆာငေရးစမကနးဥးစးဌာနတ႔က ေပးပ႔ကာ

လပငနးလငစင ျပလပေပးျခငးက ဆငးငခငးမညျဖစၿပး သကတမးတးခြငမျပျခငး၊

လကရေမာငးႏငေနေသာ လငစငအနက လငစငအနကသ႔ ေျပာငးကာ City Taxi စာရငးမ

ထတပယမညဟ သရသည။

ထ႔အျပင စကသးဆအေရာငးဆငမားတြငလညးေကာငး၊ လမးေပၚတြငလညးေကာငး

ယာဥထနးတပဖြ႕ရမားက ေစာင၍ စစေဆးမညဟ အဆပါ ေျပာေရးဆခြငရသက ဆသည။

ရနကနတြင တကစစးေရ (၁၅,၈၉၅) စးရၿပး စအနဂေျပာငးၿပးယာဥမာ (၁၂,၂၃၉) စးရကာ

မတာတပဆငၿပးယာဥမာ (၉,၈၀၂) စးရေၾကာငး စအနဂေျပာငးထားေသာလညး

မတာမတပရေသးေသာ ယာဥမာ (၂,၄၃၇) စးရၿပး ဓာတဆ၊ ဒဇယ City Taxi ယာဥ (၁,၂၁၉) စး၊

စစေပါငး မတာမတပရေသးေသာ City Taxi မာ (၃,၆၅၆) ရေနေသးေၾကာငး

ကနးလမးပ႔ေဆာငေရးၫႊနၾကားမႈ ဥးစးဌာန၏ စာရငးမားအရ သရသည။

မတာတပရန ကမၸဏ (၅) ခက ရရထားရာတြင ကမၸဏမားအား မတာတပဆငမႈမားက ခြတမးခရန

ၫႊနၾကားထားၿပး ျဖစသညဟ ရနကနတငး ယာဥစညးကမးထနးသမးေရး ႀကးၾကပမႈေကာမတ၀င

အစညးအေ၀းမားအရ သရသည။

LYNX Co., Ltd မ မတာအလးေရ (၅၇၆) လး၊ Aye Family Co., Ltd မ (၃,၃၈၀) လး၊ SAUKR Co.,

Ltd မ (၁၂၀) လး၊ ASIA Value Co., Ltd မ (၁,၀၀၀) လး၊ Champion Co., Ltd မ (၁၂၀) လး စစေပါငး

(၁၁,၃၈၈) လးက ပထမအႀကမ တပဆငၾကရန ၿပးခသည ၂၀၀၈ ခ ဇနန၀ါရ၌ တငးမႉးက

ၫႊနၾကားချခငးျဖစသည။

အဆပါ ကမၸဏ (၅) ခမ တပဆငေပးရန ခြတမးမ ကနရေသာ မတာမားမာ စစေပါငး (၁,၅၀၀)

ေကာရေနေသးေၾကာငး၊ မတာတပရန စတငၫႊနၾကားခသညမာ စအနဂေျပာငးၿပး တကစမားက

Page 83: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 83

ျဖစေသာလညး ယခအခါ စအနဂအျပင ဓာတဆ၊ ဒဇယ ယာဥမားကလညး မတာတပရန

အမန႔ထတထားေၾကာငး၊ LYNX Co., Ltd ႏင Aye Family Co., Ltd ကမၸဏက မတာထပမတငသြငးခြင

ရထားေၾကာငး သရသည။

“အဓပၸာယမရတ ကစၥေတြက တခၿပးတခ လပေနတာဗ။ တကစေတြက စအနဂ ေျပာငးမယဆလ႔

ေျပာငးၾကရတယ။ ၿပးေတာ မတာ တပရမယဆလ႔ တပရျပနေရာ။ ဆေစးေတြကလာေတာ စအနဂ

မေျပာငးၾကေတာဘးေလ။ အဒေတာ မတာတပရမယကစၥက စအနဂယာဥတခတညးဆေတာ ဓာတဆ၊

ဒဇယန႔ ေမာငးတ သေတြအေနန႔ မတာခ သကသာသြားလ႔ ေနၾကတာ။ အခ ဒဇယ၊ ဓာတဆယာဥကပါ

တပရမယလ႔ လပလာတယ။ မတပရင လငစငသမးမယဆေတာလညး အာဏာေအာကမာ

ခၾကရတာေပါ။ ဒလကစၥေတြ ျဖစစဥအားလးမာ တကစလပငနးလပတလေတြ၊ ေမာငးသေတြ၊

ကားပငဆငသေတြေရာ၊ မပငသေတြေရာ ကယပငဆႏၵ လး၀မပါၾကဘးဗာ” ဟ တကစပငရင တဥးက

ေျပာသည။

ၿပးခသည ဇနန၀ါရ (၁) ရကေန႔မစ၍ စအနဂေျပာငးၿပး တကစမား မတာမတပရေသးဘ

ကနရေနေသးသညက မတာတပရန ရနကနတငး တငးမႉးသစ ဗလခပ၀ငးျမငက

အမန႔ထတခေသးသည။

နာဂစဒဏ နာလနထေရး (၃-၄)

ႏစၾကာႏငဟ ကလမနးNEJ/ ၁၉ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉

ျမနမာႏငငမ နာဂစမနတငးဒဏထသမားအား လး၀နာလနထေအာင ျပနလညထေထာငေရး

လပရမညဆလင (၄) ႏစခန႔ထ အခနယရႏငသညဟ ကလသမဂၢအရာရတဥးက ေျပာသည။

အကအညေငြ ရသညအတငးအတာေပၚ မတညၿပး နာဂစမနတငးဒဏထသမားအား

လး၀နာလနထေအာင ျပနလညထေထာငေရးမာ (၃) ႏစမ (၄) ႏစထ ၾကာႏငသညဟ ကလသမဂၢ

Page 84: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 84

ဌာနေနကယစားလယလညးျဖစ၊ လမႈေရးညႇႏႈငးမႈတာ၀နခလညးျဖစသ Bishow Parajuli က ရနကန

IRIN ကလသတငးဌာနသ႔ ေျပာသည။

၂၀၀၉ ဧၿပလထ နာဂစ အေရးေပၚကယဆယေရးႏင ျပနလညထေထာငေရး ရနပေငြ အေမရကန

ေဒၚလာ (၄၇၇) သနး လမညျဖစေၾကာငး ကလသမဂၢအဖြ႕ (၁၃) ဖြ႕ႏင အနဂအ (၂၃) ခကယစား

ကလသမဂၢက ၿပးခသည ဇလငလအတြငး ေမတာရပခခရာ ေတာငးခေငြ၏ (၆၄) ရာႏႈနးသာ

ရရေသးသည။

ေဂာကဂက ၀နခကတထးရ

ဆငဆာမေခြႏင မပတသကဟ ေျပာNEJ/ ၁၉ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉

Bi Weekly Eleven ဂာနယက ေရးသားသညသတငးေၾကာင ဟစေဟာအဆရင ေဂာကဂကအား

စာေပစစစေရးႏင ျမနမာႏငင ဂတအစညးအ႐းက ေခၚယ၍ ခ၀နကတလကမတထးခငးေၾကာငး

ဟစေဟာသတငးရပကြကက သရသည။

ၿပးခသည ဇနန၀ါရ (၁၅) ရက ေစးကြကတြငး ျဖန႔ခခေသာ အဆပါဂာနယတြင “ျမနမာယဥေကးမႈ

အစဥအလာႏင လေနမႈစနစအား ထခကႏငေသာ ဆငဆာမ ျမနမာသခငး ညစညမးေခြမား သနးန႔ခထ

ပ႕ႏ႔လကရ၊ နာမညရလငယအဆေတာအခ႕ႏင တး၀ငးအခ႕ ပတသကမႈရ၊ ဖနတးသ ထတလပသ၊

Page 85: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 85

ျဖန႔ခသႏင လက၀ယထားရသ မညသမဆ ဆငဆာဥပေဒ၊ ညစညမးဥပေဒႏင အေရးယခရႏင”

ေခါငးစဥျဖင ေရးသားထားျခငးျဖစသည။

ယငးျဖစရပႏင ပတသက၍ ကာယကရင ေဂာကဂကအား ဆကသြယေမးျမနးရာ ၀နခကတ

ထးရသညမာ ဟတမနေၾကာငး၊ သ႔ေသာ အဆပါသတငးတြင ပါေသာ ၎၏သခငးမားအား

အေခြအျဖစထတ၍ ေရာငးခသမာ မမန႔ မပတသကေၾကာငး၊ ေလာေလာဆယ သခငးေခြထတျခငးက

ရပထားရေၾကာငး ေျပာသည။

စာေပစစစေရး၏ ၀နထမးတဥးက “ကမတ႔ စာေပစစစေရး႐းကေတာ ေဂာကဂကန႔ ပတသကတ

အငတာဗး၊ သတငး၊ ေဆာငးပါးေတြက ရပဆငးထားဖ႔ ၫႊနၾကားထားတယ” ဟ ဆသည။

ဟစေဟာ ႏစသကသ လငယတဥးက “ေ၀ဖနေရးလပတယဆတာ ေ၀ဖနမယ Subject က နားလညမ

ေ၀ဖနသငတယ။ ႏငငတကာမာ ဟစေဟာေတြရ႕ သဆမႈဟာ မေကနပတာေတြ၊ စတထရတာေတြက

ေပါကကြတာပ။ အာဖရကက လမညးေတြဆကတဆင ဒ ဟစေဟာဂတဆတာ စး၀ငလာခတာ

လသားေတြၾကားက၊ ဒါ ေတာလနေရးဂတပ။ ေဂာကဂကသဆတ ဟစေဟာမာ ညစညမးတာပါတယ၊

ဟတတယ၊ ဒါ သ႔အသငးအ၀နးန႔ နးစပတ အရာေတြထက သရထားတ အေတြ႕အႀကပ။ ဘာပျဖစျဖစ

ဒလ သဆမႈေတြက ေဂာကဂက တေကာငတညး ဆတာမဟတဘး။ ျမနမာ Underground

သဆခသေတြ၊ ခ နာမညရေနတ ေကာငေတြလညး လပခတယ။ ေဂာကဂကက အခမ

အဆေတာေတာင မျဖစေသးဘးဗာ၊ ဒေကာငတေယာကတညးက

ပစမတထားသလျဖစေနတအတြကေတာ ကေနာ စတမေကာငးဘး” ဟ ေျပာသည။

ဟစေဟာ ေတးသရငမားစြာရသညအနက ေဂာကဂကအား လငယအမား ႏစသကၾကေၾကာငး၊

ဟစေဟာႏစသကသည လငယမား၏ ေျပာဆမႈက ကးကား၍ သရသည။

ေဂာကဂကသည ဟစေဟာေလာကထသ႔ ၂၀၀၄ ခႏစက စတငေရာကရလာကာ Underground

အေခြမား ေ၀ၿပးခနမစ၍ နာမညရလာၿပး VIP အဖြ႕တြင Ah.Boy၊ ထန၀ငး၊ ေကာထြဋေဆြတ႔န႔အတ

သဆသတဥးျဖစသည။

Rock Star အျဖစ ေျပာငးလလကကာ ၂၀၀၉ ခႏစ ဇနန၀ါရလ အကနတြင ေတးစးရးထြကရန

ရေၾကာငး၊ ယခ အဆပါ ေတးစးရး ထြကလာႏငေတာမည မဟတေၾကာငး ျမနမာႏငင

ဂတအစညးအ႐းႏင နးစပသတဥးက ေျပာသည။

ေဂာကဂက၏အမညရငးမာ ဇငမငးလြငျဖစၿပး အသက (၂၂) ႏစခန႔သာရကာ တ႐တ-ဗမာ ကျပား

လမးျဖစသည။ ရနကန ဗလတေထာငၿမ႕နယတြင ေနထငသျဖစသညဟ ႐ပရငအျမေတမဂၢဇငးအရ

သရသည။

Page 86: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 86

စးပြားေရးဒဏခတမႈက စစအစးရ

ဘာေၾကာင ေၾကာကရသလ၂၀ ဇနန၀ါရ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/editorial/January_09/20-1-09.php

ျမနမာစစအစးရအေနျဖင အာဏာက Road Map ခႏစခကျဖင ဆကလကကငစြသြား ႏငေအာင

ျပငဆင၏။ တဘကကလညး အေမရကနစးပြားေရး ဒဏခတထားမႈ ဖြငေပးေအာင ႏငငတကာကလညး

အခြငရတငး ေျပာ၏။ ထငးဝနႀကးခပအခ႕ကတဆင ေျပာသညပစမးလညး လပ၏။

ကနကနေျပာရလင အေရ႕တေမာသမၼတ ဟေဆး ရာေမာစ ေဟာတားလ ပဂၢလမးကပင စစအစးရက

ခဥးကပၿပး အေမရကန စးပြားေရးပတဆ႔မႈ မေကာငးေၾကာငး ေျပာခငးရသညအျဖစ ေရာက၏။

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညကလညး စးပြားေရးပတဆ႔မႈအတြက တာဝနရသေယာင ဆကတကစြပစြ

အကပကင၏။ စစအစးရသတငးစာ ေဆာငးပါးေတြကလညး စဥဆကမျပတ စးပြားေရးပတဆ႔မႈ

ဖြငေပးဖ႔ ေတာငးဆ၏။ ထသညတ႔ကၾကညလင အေမရကနစးပြားေရး ပတဆ႔မႈေၾကာင

ျမနမာစစအစးရေခါငးေဆာငပငး အႀကးအကယ နစနာေနသညမာ မျငငးႏင။ ဟနမေဆာငႏင။

စငစစ ျမနမာစစအစးရသည အေမရကနစးပြားေရး ပတဆ႔မႈျပနဖြငေရး၊ ႏငငတကာမာ စစအစးရ

သကၡာျပနတငႏငေရးက ယခမ ေတာငးဆ ႀကးပမးေနသညမဟတ။ လြနခသည (၁ဝ)

ႏစေကာကတညးက ေဒၚလာသနးေပါငးမားစြာ အကနခ၊ အေမရကန PR (Public Relations)

ကမၸဏေတြငားၿပး ခးေၾကာငခးဝက ႀကးစားခ၏။ စးပြားေရးပတဆ႔မႈက စစအစးရ အဘယေၾကာင ထမ

ေၾကာကရြ႕ထတလန႔ေနရလ စဥးစားဖ႔လ၏။

လသနညးခသည ထအေၾကာငးေတြက ေခတၿပငက ျပနလညေဖာကသညခလ၏။

၁၉၉ဝ ျပညႏစ အေစာပငးကစၿပး Jefferson Waterman International ဆသည အေမရကန PR

ကမၸဏက ျမနမာစစအစးရက တႏစ ေဒၚလာ ေလးသနးႏငငား၏။ မေအာငျမင။ ထ႔ေနာက Bain &

Associates အေမရကန ကမၸဏက ရနကန ေဇကမာၻကမၸဏပငရင ဥးခငေရႊက တဆင ေဒၚလာ

ႏစသနးခြေကာေပးၿပး ငားျပန၏။ တြကေရးႏင စကသေဌးမကက။

တဖန Atlantic Group ကမၸဏက ေဒၚလာမားစြားေပးၿပးငား၏။ အလပမျဖစ။ ၁၉၉၁ ခႏစတြင Van

Kloberg & Associates က ငား၍ ႀကးစားျပန၏။ အေၾကာငးမထး။ ၂ဝဝ၂ ခႏစတြင အေမရကန DCI

Group ဆသည PR ကမၸဏက ရစလအတြက ေဒၚလာ သးသနးခြေပးၿပး ငားျပန၏။ သ႔ေသာ ၂ဝဝ၃

ခအေရာကတြင DCI ႏင ျမနမာစစအစးရတ႔ ခြာၿပေလၿပ။

အေမရကနစးပြားေရး ပတဆ႔မႈျပနဖြငေရး၊ ႏငငတကာမာ စစအစးရ သကၡာျပနတငႏငေရး စမကနးက

တခနက OSS ေထာကလမးေရး စစဗလေတြ ဥးစးလပခသညဟပင ႏငငျခားစာနယဇငးေတြမာ

ဖတရ၏။

အေမရကန PR ကမၸဏ (၅) ခအတြက ထအခနက ျမနမာစစအစးရ လ႕ဝကသးစြခသည ေငြပမာဏမာ

အေနာကစာနယဇငးေတြ ေဖာျပခကအရပင အနညးဆးေဒၚလာ ႏစသနးေကာ၏။ ေဇကမာၻ

ကမၸဏပငရင ဥးခငေရႊလ ၾကားပြစား အမးမးႏင ငားရမးခသညအတြက အမနတကယ

Page 87: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 87

ကနကစရတမာ ထ႔ထက အဆမားစြာကနႏင၏။ စငစစ ထေဒၚလာေတြမာ တငးျပညဘ႑ာေငြေတြ

ျဖစ၏။ ျပညသက အသမေပးဘ ျပညသ႔ဘ႑ာ အလြသးစားလပမႈအတြက စစအစးရမာ တာဝနရ၏။

အေမရကန PR ကမၸဏမားႏင ဆကဆရာတြင အဓက ၾကားခဆကသြယေပးခရသမာ ထအခနက

အေမရကနႏငင ဝါရငတနဒစ ျမနမာသအမတႀကး ဥးေသာငးျဖစ၏။

ဇာတေပါငးေသာ ျမနမာသအမတႀကး ဥးေသာငးက ေနာငတြင သပၸႏင နညးပညာဝနႀကးဌာန

ဝနႀကးျဖစလာသလ ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊ ယၾကညရသည မငးတငပငအမတႀကး ျဖစလာ၏။

အေမရကနစးပြားေရး ပတဆ႔မႈျပနဖြငေရး၊ ႏငငတကာမာ စစအစးရ သကၡာျပနတငႏငေရး

ေရႊဥာဏေတာစးခသည ေထာကလမးေရးအရာရေတြ ေထာငထ ေရာကကန၏။

တခနက ျမနမာစစအစးရ ငားရမးခသည ထကမၸဏေတြမာလညး စငစစ ေခသမားမဟတ။ Jefferson

Waterman International ႏင Van Kloberg & Associates ကမၸဏတ႔ဆလင အေမရကန

Republican Party ႏင ဆကဆေရးခငမာသည ကမၸဏႀကးေတြ ျဖစ၏။ Van Kloberg & Associates

ပအာကမၸဏပငရင Von Kloberg ၏ ေဖာကသညစာရငးတြင ျမနမာစစအာဏာ ရငသာမက၊

ကမၻာအာဏာရငေတြ အမားအျပားပါဝင၏။ ဥပမာ-အရတ အာဏာရင ဆတဒနဟစန၊ ႐ေမးနးယား

အာဏာရင Nicolae Ceauşescu စသညပဂၢလမးေတြ ျဖစ၏။

ခပၾကညလင ျမနမာစစအစးရသည အေမရကနစးပြားေရး ပတဆ႔မႈျပနဖြငေရး၊ ႏငငတကာ မာ

စစအစးရ သကၡာျပနတငႏငေရးစမကနးက စနစတက လ႕ဝကအားထတ လပကငခ ေၾကာငး

ေပၚလြင၏။

ထအေမရကနကမၸဏမားႏင ဝါရငတနျမနမာသ႐းတ႔ လ႕ဝကဆကသြယၿပး လပကငခ၏။

ခရးေပါကကာနးမ စစအစးရအႀကပကခရ၏။ ထမဆလင စစအစးရသည အေမရကန စးပြားေရး

ရငးႏးျမႇပႏမႈအေပၚ ဘာေၾကာင အာသာငမးငမးျဖစေနသညက ရပစားမေလာက ၿပဟ ယဆ၏။

မညမႀကးစားေစကာမ ႏငငတကာအလညမာ စစအစးရ သကၡာ ကၿမကေနသလ အေမရကနကလညး

စးပြားေရး ပတဆ႔ၿမ ပတဆ႔၏။ ပတလညး ပတဆ႔ထက၏။

သ႔ေသာ ျမနမာႏငငအေပၚ စးပြားေရးဒဏခတမႈက အခနမေရြးျပန႐ပသမးႏငသည

ႃခြငးခကအေျခအေနမးေတြ အေမရကန စးပြားေရးဒဏခတမႈ ဥပေဒတြင ျပ႒ာနးထားျပန၏။

ဥပမာ- လ႕အခြငအေရးခးေဖာကမႈေတြ သသသာသာ ရပဆငးသြားသည တးတကမႈမး၊

အရပသားအစးရအေပၚ အာဏာလႊေပးမညဟ ဒမကေရစ အငအားစေတြအေပၚ စစအစးရက

ကတေပးသည တးတကမႈမး၊ ႏငငေရး အကဥသားေတြ လႊတေပးၿပး ဒမကေရစအစးရ တရပ

ေပၚထြနးလာေစရန ေဖာေဆာငမည တးတကမႈမး ျမနမာႏငငတြငရပါၿပဟ ေရြးေကာကပြအႏငရ

အရပသားအစးရက ေမတာရပခလာလင ျမနမာႏငငအေပၚ စးပြားေရးပတဆ႔ထားမႈက

အေမရကနသမၼတက ခကခငး ႐ပသမးႏငသညဆသည အခကျဖစ၏။

Page 88: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 88

မနမာအေရး မနမာေတၾသာ ဆးဖတ လပေဆာငသငလႚ

တရတအစးရ မဝၝဒက တရတပညာရႀငေဟာေပာ

2009-01-18 http://www.rfa.org/burmese/news/china_policy_toward_burma-

01182009114642.html/story_main?textonly=1

မနမာႎငငမႀာ ႎငငေရးေပာငးလဖႛကစၤနႛ ပတသကရင မနမာေတၾသာ ဆးဖတလပကင သငတယလႛ

တရတပညာရႀငတဥးက ေပာလကပၝတယ။

အေမရကန ပညေထာငစ ဝၝရႀငတနဒစအေခစက မဟာဗႃဟာနႛ ႎငငတကာ ေလလာေရး ဗဟဌာနမႀာ

႓ပးခတ ဇနနဝၝရလ ၁၆ ရကေနႛညေနက ပလပတ အာဆယႎငငမားအေပ တရတအစးရမဝၝဒ

သေဘာထားဆငရာ ေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ တရတႎငင ရႀနဟငး ႎငငတကာ ေလလာေရးသပၯက အာရႀနႛ

ပစဖတေရးရာ ဌာနမႀႃး Dr. Ma Ying က မနမာအေရးနႛ ပတသက႓ပး ေမးမနးခကက

ေဖကားတာဖစပၝတယ။

မနမာကစၤမႀာ အာဆယအဖၾႛဟာ ထထဝငဝင ပၝရႀေန႓ပး အာဆယ ပဋညာဥလညး ခမႀတထား႓ပးဖစလႛ

အာဆယအေနနႛ ဥပေဒေကာငးအရပၝ ပ႓ပး သဇာ အာဏာ ရႀပၝတယလႛ တရတပညာရႀငက

ေပာသၾားပၝတယ။

ကလသမဂၢရႚ ေဆာငရၾကမႁေတၾမႀာ တရတအစးရက ေထာကခခတာဟာလညး မနမာ ႎငငေရး

ပနာမႀာ တရတႎငငရႚ လပေဆာငခကက ပသရာ ေရာကတယလႛလညး Dr. Ma Ying က

ေပာပၝတယ။

ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပရႚ အထးအကေပး မစၤတာဂမဘာရရႛ မနမာ ခရးစဥ ဖစေမာကေရး

ပးေပၝငးေဆာငရၾကခ႓ပး မနမာႎငငေရးကစၤ အေဖရႀာေရးအတၾက အကညေပးခတာေတၾက ေထာကရင

တရတအစးရက မနမာအေရးက ဂရစကတယ ဆတာ ထငရႀားတအေကာငး၊ ဒၝအပင

တရတႎငငအေနနႛ မနမာအေရးမႀာ ႎငငတကာ အသငးဝငးနႛ ပးေပၝငး ေဆာငရၾကေနတယ

ဆတာလညး သကေသပေနေကာငး၊ မနမာ ႎငငေရးအေပ တရတအစးရမဝၝဒနႛ ပတသက႓ပး

တရတႎငင ရႀနဟငး ႎငငတကာ ေလလာေရးသပၯက အာရႀနႛ ပစဖတေရးရာ ဌာန မႀႃး Dr. Ma Ying က

ေပာသၾားပၝတယ။

ခရစယာနဘာသာဝငေတၾအေပ

ကနႛသတပတပငမႁေတၾ တးမားလာ

2009-01-18 http://www.rfa.org/burmese/news/religious_restriction_in_burma-

01182009122310.html/story_main?textonly=1

ရနကနနႛ အနးပတဝနးကင႓မႚေတၾမႀာ ခရစယာန ဘာသာဝငေတၾအေပ အာဏာပငေတၾရႚ ကနႛသတ

ခပခယမႁေတၾ တဖညးဖညး မားပားလာေနတ သတငးေတၾက ႓ပးခတ ရကပငးေတၾက

အာအကဖေအက ထတလၿငေပးခပၝတယ။ ႓ပးခတသတငးပတက ရနကန႓မႚ လမး ၃၀ က

ခရစယာနအသငးေတာ၊ လမး ၅၀ က Wather Hope အသငးေတာ၊ ဗႎၭလပနးခက ဧမာေႎၾလ

အသငးေတာနႛ စမးေခာငး႓မႚနယက AG အသငးေတာေတၾက မမတႛေနအမ၊ တကခနးေတၾမႀာ

လစလေဝးနႛ ဘရားရႀခးတာ၊ ဘရားသခငးေတၾ သဆတာေတၾ လပခၾငမရႀဘးလႛ သကဆငရာက

Page 89: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 89

အေကာငးကားခတယလႛ သရပၝတယ။ ဘာေကာငပတ ပငရသလ ဆတာကေတာ အာဏာပငေတၾက

ရႀငးမပခဘးလႛ ခရစယာန ဘာသာဝင ေဒသခတဥးက အာအကဖေအက ေပာပၝတယ။

ေဒသခတဥး။ ။ "အဒလ ကနႛသတမႁေတၾထားတယဆေပမယ ဘာေကာငတားမစ ရတယဆတ

အေကာငး ေပာဆမႁေတၾကေတာ လး၀မရႀပၝဘး၊ အသငး၀ငေတၾအေနနႛ ဒလဟာမးေတၾမလပဖႛ

နယလႀည႓ပးေတာလညး တရားေဟာေပာမႁေတၾ မလပဖႛ၊ အခလလာရင လကမခဖႛကပ

သတႛႌၿနကားထားတာရႀတယ၊ ဘာေကာင ဆတာကေတာ သတႛထငထငရႀားရႀား ေပာမပဘးခငဗ။"

ဒၝအပင ခရစယာနဘာသာ၀ငေတၾအေနနႛ နယလႀည တရားေဟာေပာခၾငမရႀဘးလႛ ႓မ ႛနယ၊ ရပကၾက၊

ေကးရၾာေတၾက သကဆငရာ အာဏာပငေတၾက ႌၿနကားခကေတၾ ထတ ပနထားပၝတယ။

ဒလမးကနႛသတမႁေတၾဟာ ဘာသာေရး လၾပလပခၾငေတၾအေပ ပတပငတားဆးတာဖစတယလႛ

အဒေဒသခက ေပာပၝတယ။

ေဒသခတဥး။ ။ "ခရစယာနဘာသာဝငေတၾ အေနအထားကေတာ ဗဒၭဘာသာဝင ဖစတ

တငးပညမႀာ အခလ သာသနာပအဖၾႛေတၾအေပ ကနႛသတေနမႁက သတႛအေနနႛ တစတရာ

ပနလညတနႛ ပန ေပာဆ ခငးမပေပမ သတႛရႚ စတထမႀာေတာ အခလ ပတပငမႁအေပမႀာ

ေကနပမႁမရႀဘးခငဗ။ ဒၝဟာဘာသာေရး လၾတလပမႁက ပတဆႛထားတယ၊ ဘာသာေရး လၾတလပစၾာ

စညးရးပငခၾငေတၾက အာဏာပင အဖၾႛအစညးေတၾက လးဝပတပင ထားတ အတၾက ဒၝကေတာ

ေကနပမႁမရႀကပၝဘးခငဗ။"

အလားတပ ပခးတငးနႛ ဧရာဝတတငးအတၾငးက ခရစယာနဘာသာဝငေတၾ အေပမႀာလညး

အာဏာပငေတၾက ဖႎႀပကနႛသတမႁေတၾ လပေနတယလႛ သရပၝတယ။

ကေလးစစသားစေဆာငးမႁအေပ တားမစခသက

ဝတၨရားေႎႀာကယႀကမႁနႛ ေထာငခ

2009-01-19 http://www.rfa.org/burmese/news/NLD_member_who_complaint_ILO_got_2-year_sentenced-

01192009122216.html/story_main?textonly=1

ကေလးစစသား ပေပာကေရးကစၤမားက မနမာစစအစးရႎႀင ေဆၾးေႎၾးရန ကေလးမားႎႀင လကနကကင

ပဋပကၡမားဆငရာ ကလသမဂၢ အထးကယစားလႀယ မးစ ရာခစကာ ကမားရား ဆၾာမ (ဝ) သည ၂၀၀၇ ခႎႀစ၊

ဇၾနလ၊ ၂၇ရကေနႛက မနမာႎငင ေနပညေတာသႛ သၾားေရာက၍ ယာယဝန႒ကးခပ (ယခဝန႒ကးခပ) ဒတယ

ဗလခပ႒ကး သနးစန (ယာ)ႎႀင ေတၾႚဆစဥ မႀတတမးပ ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

Page 90: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 90

ရနကနတငး ေတာငဒဂ႓မ ႛနယမႀာ ေဒသခတပနႛ အာဏာပငေတၾက အရၾယမေရာက ေသးတ

ကေလးသငယေတၾက စစသားအဖစ စေဆာငးတာေတၾက ေထာက ပ ေဝဖနခတ အမးသား

ဒမကေရစအဖၾႛခပ စညးအဖၾႛဝင ကသနးစးက ဒကေနႛ ေတာငဒဂ တရားရးက ဝတၨရားေႎႀာကယႀကမႁနႛ

ေထာငဒဏ ၂ ႎႀစ အမနႛခလက တယလႛ သရပၝတယ။

ဒကေနႛ ရးခနမႀာ အတလကပၝသၾားခတ အစက ဖစသ ကေရၿဂးက အာအကဖေအက အခလ

ရႀငးပပၝတယ။

ကေရၿဂး။ ။ "ေတာငဒဂတရားရးက ႓မ ႛနယတရာသ႒ကး ေဒေဌးေဌးေပၝ၊ အမနႛ ကေတာ ၂ ႎႀစေပၝဗာ၊

၂ ႎႀစခလကတယဗ။ သက ဘာမႁလညးဆေတာ အရငတနးက ကေလးစစသားေလးေတၾက ေခလႛရႀရင

သကလက႓ပးေတာ သားတႛမငးတႛ အငအယအနႛ ႓ငတယ၊ အသကမပညတဟာက

မငးတႛအလမလပရဘး၊ အလလပရင ငၝတႛကတငမႀာ ႎငငတကာတငမယဆေတာ ဒေကာငေတၾက

ပန ပန႓ပးေတာ လၿတေပးရတယ။ အဒၝက မေကနပတအတၾကနႛ ဒေကာငက အမႁဆင႓ပးေတာ

အခဖမးတာေပၝဗာ။ ဘာမႁနႛခလညးဆေတာ ၁၈၉ နႛ ခတာ၊ ဝတၨရား ေႎႀာကယႀကမႁ ေပၝဗာ။

႓ခမးေခာကမႁေပၝ၊ အဒၝေတၾနႛခတာ။"

ပငမႁထငရႀားေကာငး တရားသ႒ကးက အမနႛဖတရာမႀာလညး အသတးတးသာ ဖတတအတၾက

မသားစအေနနႛ အပစစရငမႁက သသကၾကၾမသရဘးလႛလညး ကေရၿဂးက ေပာပၝတယ။

ကသနးစးရႚ အမႁက ဒကေနႛ ညေန ၄ နာရခနႛက အမနႛခခတာဖစ႓ပး ခကခငး အကဥးေထာငကားနႛ

တင႓ပး ေခေဆာငသၾားတအတၾက ကသနးစးမႀာ ညဝတ အေႎၾးထညေတာင မပၝသၾားဘးလႛလညး

မသားစက ေပာပၝတယ။

ဒအမႁက နယေမခ ေထာကလႀမးေရးနႛ အာဏာပငေတၾက တရားစၾဆခတာဖစ႓ပး ကာယကရႀင

ကသနးစးအေနနႛ တရားစၾထားမႀနး အမႁဖၾင႓ပး ၄ လ အကာမႀာ သရႀခရတာပၝ။

ဒအမႁနႛ ပတသက႓ပး ကသနးစးရႚ မသားစက ရနကနမႀာရႀတ အပည ပညဆငရာ အလပသမားအဖၾႛ

အငအယအရးက ဆကသၾယတငကားမယလႛ ေပာပၝတယ။

ကသနးစးဟာ ၂၀၀၃ ခႎႀစ ဒပယငး လပ ကမႁမႀာ ေဒေအာငဆနးစကညရႚ အနးကပ

လ ခေရးတာဝနယခသ အငအယဒ ပၝတဝင လငယတဥးဖစတယလႛလညး သရပၝတယ။

ဒအေကာငး ဥးေကာမငးထၾနးရ ဆကသၾယေမးမနးခကအေသးစတက ဆက႓ပး နားဆငႎငပၝတယ။

Page 91: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 91

ရနကနတကသလဓာတပသတငး

ဇနန၀ါရ ၁၉၊ ၂၀၀၉

ရနကနတကသလ (ပငမ) ရ႕ အဓပတလမး အ၀င၀ ဆငးဘတျဖစပါတယ။ တကသလ စနရတ

(၁၉၉၅) က မြမးမထားခတ ဒဆငးဘတဟာ အခဆ စာလးမား ကြာကမတတျဖစေနပါၿပ။

Page 92: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 92

အဓပတလမးမေပၚမ ပါေမာကၡေတြေနတ အမေတြျဖစပါတယ။

နာဂစေၾကာငအမးေတြ ပကစးေနတာ ျပနမျပငႏငရာေသးဘး။

ေကာငးသားေတြ ေနထငခဖးတ အေဆာငတေဆာငရ႕ ပကစးေနတ ျမငကြငးျဖစပါတယ။

သစပငႀကးက ၿပလၿပး၊ အမးေတြကလညး ေပါကၿပေနပါတယ။

Page 93: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 93

အဓပတလမးမေပၚကပါပ။ ေကာငးသားအေဆာငေတြေရ႕က ျခစညးရး။

အဓပတလမးမေဘးက

ေၾကမြေနတ ပလကေဖာငး။ ၀ါးလးတငန႕ ကားကနထားရတ ျခစညးရး။

Page 94: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 94

ၿခစညးရးေတြရ႕ အနးကပပ။

တကသလမား စာၾကညတကေရ႕က ႏစခေပါငးမ အဂၤါစမယ ခတနးေလးႏစခက

မကႏာခငးဆငေနတယ။ တခက ေကာမ မရေတာဘး။ တခက ထငစရာ မရေတာဘး။ ဒါေရာ

နာဂစေၾကာငပလား။

Page 95: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 95

ဒါကေတာ သစပငငတတေလး တခရ႕ ေနာကက တကသလ စာၾကညတကျမငကြငး။

Page 96: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 96

အပနးေျဖရပသာ (RC) ရ႕ အမးကေတာ တေျပာငေျပာင ျဖစသြားပါၿပ။

သစပပပငအနး အဓပတလမးမေဘးျမငကြငး။ အတတငေတြၿပကသြားလ႔ သစသားတငေတြန႔

အစားထးထားတ ၿခစညးရး။

ဘြ႕ႏငးသဘငခနးမက သပၸေဆာငေရ႕ကေန လမးျမငရပ။

Page 97: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 97

ဒါကေတာ အဓပတလမးမတညတညက ေန လမးျမငေနရတ ခန႔ထညေနဆ ဘြ႕ႏငးသဘင။

ပတေလာငထားတ ၿခစညးရးထက ထးထြကခကျဖာေနတ သစပပပငႀကး။

Page 98: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 98

ေရႊဘေဆာငေနာကဘကကေန RC ထက ၀ငတ လမးၾကားေလး။ အမးေတြ ေပါကၿပေနတယ။

Page 99: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 99

အတြငးပငးျမငကြငး။

ဂပဆငႀကးက ထးထးမားမား ရပေနဆပါ။

Page 100: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 100

ဂပဆငေရ႕က ဆငးဘတျပာရယ.. သစကငးေလးန႕ ေထာကထားရတယ။

ၿခႏြယပတေပါငးၾကားက သရေဆာင။ ကကသေရ ျပည၀ေနေသးရ႕လား။

ေရႊဘေဆာငန႔ ဒဂေဆာငတ႔ၾကားက ေပါငးကးေနရာေလး။

အဒေပါငးကးေဘးက ေတာငငေဆာငဘက သြားတလမးမာ အတးအရး ကဆးေနတာ

ဘာေတြပါလမ။

Page 101: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 101

အရးကကန႔ အမးၿပေနေသာ ဒဂေဆာင။

Page 102: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 102

ေတာငငေဆာငရ႕ ေရ႕တညတည ျမငကြငး။

ေတာငငေဆာငေရ႕မာ ေရကနတခ အသစလပထားတယ။ ေဘးမာ ခတနးန႕ဘာန႕။

ေရကးကနေတာ မဟတတာ ေသခာတယ။

ေ၀သာလေဆာငေရ႕မာေတာ ေရးေခတသပကလးက ျဖတထားတယ။ ပလတစတစပကန႔

အစားထးမယ။

Page 103: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 103

Memories Keep Hope Alive inInsein PrisonBy JIM ANDREW Tuesday, January 20, 2009

MAE SOT — They look like dog kennels, but human beings are locked up in these concrete

boxes, with tiny wire-enclosed yards for exercise.

“They’re the latest cell block at Insein Prison,” explains Aung Kyaw Oo, who spent 14 years

in Insein and is the latest addition to the dedicated staff of the Thailand-based Assistance

Association for Political Prisoners (AAPP).

He shows visitors around the AAPP’s

small museum, one room of the

organization’s headquarters in the Thai-

Burmese border town of Mae Sot.

Centerpiece of the museum exhibits is a

scale model of Insein. Against one wall of

the room is its latest exhibit—a model of

the prison’s new cell block. “I wouldn’t

want even my dog locked up in there,”

said one visitor.

Insein’s new block is probably full to

bursting these days following the series of

kangaroo court trials late last year in

which more than 400 activists were

sentenced to prison terms of up to 68

years.

A further 600 dissidents are still being

detained, awaiting trial, according to Bo

Kyi, co-founder of the AAPP.

From their cramped offices in a Mae Sot backyard, Bo Kyi and his staff of 15 (including two

volunteers) monitor the fate of more than 2,100 Burmese political prisoners and their

families. They give material support, helping prisoners’ families to survive and to keep in

Bo Kyi, co-founder of the AssistanceAssociation for Political Prisoners,outside the organization’s offices in MaeSot, Thailand. (Photo: The Irrawaddy)

Page 104: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 104

touch with their loved ones.

The regime’s callous decision to send convicted activists to prisons scattered throughout

Burma has placed an additional burden on the AAPP, according to Bo Kyi. Some of Burma’s

43 prisons are at least a day’s journey from Rangoon or Mandalay, making it very difficult

for family members or friends to visit.

The AAPP tries to make it financially possible for families to keep in touch and to provide

small necessities and food on an annual budget of US $200,000, provided by the US

National Endowment for Democracy and other donors.

A small bank of computers in the AAPP’s main office contains the personal records of most

of Burma’s increasing number of political prisoners. “It’s difficult to keep track,” says Bo

Kyi. “We rely on many sources, some of them even in the prison service.”

Aung Kyaw Oo, who studied economics in

Rangoon before his arrest and

imprisonment in 1991, believes the AAPP

brings not only material aid but hope to

political prisoners and their families. He

speaks from his experience of so many

years of extreme hardship in Insein

Prison.

After his release in 2005, Aung Kyaw Oo

escaped to Thailand and joined the AAPP

staff in August 2007, determined to work

for the relief and eventual release of his

fellow prisoners.

Aung Kyaw Oo has the AAPP to thank for

helping him to escape to Thailand,

sending him the money he needed to

finance his hazardous trip.

Financial assistance was also recently sent to the wife of a political prisoner who sold her

hair to raise the money to feed her family and visit her husband. “We were able to help her

open a small shop to support herself and her family,” said Bo Kyi.

Aung Kyaw Oo’s dedication to his new job is strengthened whenever he conducts a visitor

around the AAPP museum. Everywhere are reminders of his own prison life—leg irons, a

AAPP’s Aung Kyaw Oo, with a scalemodel of Rangoon’s Insein Prison,where he spent 14 years of his life.(Photo: The Irrawaddy)

Page 105: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 105

guard’s baton, scraps of art and handicraft secretly made and smuggled out, photographs of

fellow activists, some of whom have died of disease or torture.

On one wall hangs an eloquent testimonial to the sheer indomitability of Burma’s political

prisoners—a beautifully embroidered piece of linen, with a love poem stitched above a

cluster of flowers.

“I want you to know that everything reminds me to remember you,” wrote the unknown

prisoner, working undercover in a bare cell. Memories kept him (or perhaps her?) going.

And memories, the poet seems to be saying, are something no amount of oppression can

destroy.

Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

BEYOND 1988 — REFLECTIONSStrange Encounters of a Revolutionary Kind

By AUNG NAING OO Saturday, September 13, 2008

During my stay in the jungle and in my travels to southern Shan state, I met a

number of extraordinary characters. My encounters with them were brief but the

impressions they made have lingered in my memory. These individuals often

seemed as though one could have only read about them in fiction. Yet they were

real. Here are a few of them.

Rambo monk: In May 1989, the Thay Baw Boe Camp Committee organized

military training to boost flagging morale in the camp. We could not blame the

students, who were just bored. There was no fighting in the vicinity. In fact, there

were only a few guns to go around even if hostilities did break out. Everyone in the

whole camp, except for me and several others, was involved in the training so there

was no one to guard the camp.

Page 106: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 106

One afternoon during the training, a pick-up truck rolled into

the unguarded camp. S Aung Lwin, the camp chairman, Soe

Khaing, another leader, and I rushed to try and stop the

vehicle, which finally came to a halt in the middle of the camp

ground. The passenger was a monk. We asked him to leave

immediately because no one could enter the camp without

permission. He was suddenly indignant and told us that he was

a friend of Karen leader Gen Bo Mya.

We paid little attention to what he said. We did not know him and kept telling

him— though politely—that he had no business in the camp. At that, he pulled out

two guns and said: "You want to shoot me? Now go ahead." We were completely

stunned and did not know what say. For a moment we just looked at him and the

guns in his hands. We then pushed the guns away, saying: "Please don't do this."

We were extremely surprised to see a Buddhist monk producing guns. We were

even more stunned that he asked us to shoot him.

Finally we realized who he was. He was a high profile monk known in Karen rebel

territory as "Rambo monk." And it was suddenly clear why he had been given this

name. Educated in a monastery in Mandalay, and a friend of Gen Bo Mya, he was

known to carry guns while travelling in the conflict area, perhaps for protection.

And, in keeping with Burma’s superstitions, we had heard that he was bullet-proof.

Perhaps that was the reason he asked us to shoot him, we thought.

On that day, we let him drive around the camp. He was still not happy when he left

us. Later I was told that he had a monastery near the border, on the way to Wawlay.

So I went to pay respects to him.

The last time I saw him was at Padoe Manshar's funeral this year. He provided the

sermon for the funeral service but, taking advantage of the gathering of Karen

leaders, he berated them for not paying attention to their own security. Indeed, he

was right.

Abadula, the Yemeni: I travelled to Manerplaw in March 1989 for the first time.

My stopover on the way was Kawmoora, near the border with Mae Sot and the

battleground at that time for heavy fighting between the Karen and Burmese army.

Kyaw Kyaw (now with the Political Defiance Committee) was an ABSDF Central

Committee member and chairman of ABSDF (KNU Territory), overseeing 13 camps

in order to coordinate between the camps and the ABSDF Central Committee.

Aung Naing Oo

Page 107: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 107

There I met Abadula, who was working with Kyaw Kyaw. I could not understand his

heavily accented English so Kyaw Kyaw, who had grown accustomed to his accent,

had to help. I found out later that he had gone into exiled from southern Yemen

after the war there. He was said to be a resistance fighter during the civil war in

Yemen. He said he wanted to help Muslims in the Burmese revolution, and was

planning to contact Muslim organizations in the Middle East to get financial

backing for Burmese Muslims. He stayed in Kawmoora for about six months. I am

not sure if he had any success. But I still cannot believe I found a southern Yemeni

in our midst.

The Mission to the Wa Area: In 1990, I was sent to southern Shan State as the

head of a mission of doctors and teachers to the Wa base there. At that time, they

were at war with Khun Sa, the late drug kingpin, whose private army wanted to

eject the Wa from the area. The main reason for waging war against each other was

to secure control over drug trafficking routes to Thailand and the fertile opium

growing areas in Shan State. I remember a Wa officer proudly telling us after

showing us a grainy video of rocky mountaintop that the earth there was "so fertile

that an ordinary potato grows twice as big."

During my sojourn with the Wa, I met many interesting people—Wa officers from

China, former Burmese communist cadres, Wa students from Lashio college, Lahu

tribesmen and even a former CIA-radio operative who had served in the Vietnam

War. I will mention two of them here:

Maung Maung the executioner: U Maung Maung (I don’t know if this was his

real name) was about 60 years old. He was small and thin. When I first met him he

looked frail and I thought that he was not very healthy. I learned that he was with

the Communist Party of Burma (BCP). After the Wa—who made up the BCP rank

and file—mutinied against the party's Burman leadership in 1989, he had remained

with the Wa, like many other Burman cadres; he did not go into exile into China as

the party leadership had done.

I had seen him walk around the Wa military base but did not know who he was. But

one day I happened to talk to him and realized that he was a Burmese and not a Wa.

During our conversation, I learned that he used to be the BCP's executioner before

the munity. He said his duty was to execute suspected spies once they were caught.

I was taken aback yet fascinated. Such an old frail man capable of killing people he

might or might not know! So I ventured to ask him how many people he had killed.

Page 108: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 108

He said: "Many." But he seemed reluctant to go any further so I stopped and

changed the subject. But Wa commanders who knew him confirmed his previous

job.

The Wa headhunter: Like U Maung Maung, the Wa headhunter was over 60. I

don't remember his name. I saw him walking around the Wa military base but it

never occurred to me that he was a Wa headhunter. By the time I knew who he was,

I had already learned from Wa officers about the Was’ not-so-ancient rituals of

beheading strangers who were unfortunate enough to have to pass through Wa

villages and got their heads chopped off as offerings for a good crop and bountiful

food.

The ritual was still in practice until the late 1960s and early 1970s before the BCP's

arrival in the Wa area ended it.

The headhunter did not speak Burmese so I could not communicate with him. I had

to ask Wa officers about him. According to them, he had decapitated about 30

people before the BCP put an end to his work. Later he became a Christian. After

the Wa ceasefire with the Burmese military regime in 1989, he went to Rangoon

and confessed his crime at a church in Insein.

Aung Naing Oo left Burma after the 1988 uprising and went to Thailand, joining

the All Burma Students' Democratic Front and becoming the organization’s

longest serving foreign affairs secretary. He was camp secretary of the Thay Baw

Boe camp, Karen State and head of the "Jungle University." Based now in

Thailand, he writes about Burmese politics.

Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

Page 109: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 109

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၂၂)

ဆရာ သနးေဖျမင၏

သခငကယေတာမႈငးအတပၸတထနလငး

ဇနန၀ါရ ၂၂၊ ၂၀၀၉

သခငကယေတာမႈငး

စာေပန႔အႏပညာသမားေတြဟာ ေခတအေျခအေနေတြေပၚမာ မတညၿပး ရပတည ရငသနၾကရပါတယ။ ဥပမာအားျဖင ကမၻာစစ

ျဖစတအခါ ျမနမာ ရပရငအႏပညာသညေတြက ရပရငန႔ ရပတညလ႔မရေတာ ျပဇာတေတြ ကျပရငး ဝမးေကာငးရတသေဘာ

ျဖစပါတယ။

စာေပပညာရငေတြထမာလညး စာေပလပငနးတစခတညး ေဇာကခလပကငသ စာေရးဆရာေတြ ရသလ ဝနထမးအလပ၊

လကလပလကစား စသျဖင လပငနးမးစက တဖကက လပရငး တဖကမာ စာေရးဆရာ အျဖစ ရပတညေနၾကသေတြ

အမားႀကး ရပါတယ။ ဒလပ ႏငငေရးတာဝန ထမးေဆာငရငး စာေပတာဝနေတြ ထမးေဆာငသေတြလညး ရပါတယ။

ႏငငေရးသမားက စာေရးတာ၊ စာေရးဆရာက ႏငငေရးလပတာေတြ ရေပမယ ၂ ဖကစလးမာ ထးခြၽနသေတြကေတာ

နညးပါတယ။ အဒလ ထးခြၽနသေတြထမာ ဆရာ သနးေဖျမငကေတာ နယပယ ၂ ခစလးမာ ထငရားသျဖစပါတယ။

နဂါးနစာအပအသငးရ႕ ပထမဆးစာအပဟာ ဆရာ သနးေဖျမငေရးသားတ သခငကယေတာမႈငး အမညခ ဥးလြနး

အတပၸတစာအပျဖစၿပး အေစာဆး သခငကယေတာမႈငး အတပၸတျဖစပါတယ။ ဒစာအပ ေရးတအခန ဆရာသနးေဖျမငက

ရနကနတကသလ ေကာငးသားမား သမဂၢမာ အလပအမႈေဆာငျဖစပါတယ။ အဒစာအပဟာ ဆရာသနးေဖျမငရ႕ ထငရားတ

စာအပတစအပ ျဖစေၾကာငးန႔ ဆရာသနးေဖျမငရ႕ တးတကတ သေဘာတရား ရပက ကဗာဆရာတငမးက အခလ

ေျပာျပဖးပါတယ။

“ပထမဥးဆး စာေပသစသေဘာတရားက စတငၿပးေတာ မးေစခတာကေတာ သနးေဖျမငပါ။ သနးေဖျမငရ႕

ကယေတာမႈငးအတပၸတ … ဆရာလြနး အတပၸတနဒါနးမာ သပနစာေရးဆရာႀကးဆတာက စတယ။ သပေကာငးတာပ

အဒနဒါနးက။ နဒါနးကလညး ေကာငးတယ၊ ဆရာလြနး အတပၸတကလညး ေကာငးတယ။ အဒေတာ စာေပမာ အရမး

ၾသဇာႀကးသြားတယ။ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငးရ႕ ဂဏသကၡာကလညး တငးျပညန႔အဝမး ပၿပးေတာ ႀကးမားသြားတာေပါ။

ထတတာကလညး နဂါးနက ထတတာ။ ၁၉၃၇ ခႏစက။ အဒါက စတာပဆပါေတာ။ ေနာကေတာ စစၿပးေခတ ေရာကလာေတာ

သနးေဖျမငကလညး ေဆာငးပါးေရးတယ၊ ေခတေနာကျပနဆြေနေသာ စာေရးဆရာမား ဆၿပးေတာ ျမနမာစာေပက

ေဝဖနတယ။ အဒမာ ဘယစာေရးဆရာ ေရးတာကေတာ ဘယလအခစပ ဝလညေနတယ။ ဘဝသရပေဖာ မပါဘး။

ဘယစာေရးဆရာ ေရးတာ သရပမမနဘး ဘာညာဆတာေတြေပါ။ အေတြးအေခၚေတြ ဘယလ ေခတေနာကျပနဆြတယ ဆၿပး

သနးေဖျမငကလညး ေရးတယ”

ဆရာတငမး ေျပာသလပါပ။ စာအပနဒါနးရ႕ အစမာပ “ဗမာစာေပ၏ အတပၸတက ၾကညလင ပငကဉာဏက အသးခ၍

Page 110: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 110

ေရးသားထားခေသာ စာေပအပငးအစ အလြန႔အလြန ေခါငးပါးသညက ေတြ႔ရမညျဖစသည။ ဗမာစာေပက ၾကည၍

အကခတရလင ဗမာလမးသည ပငကဉာဏ အနညးဆး (ဝါ) ပငက ဉာဏက မသးဆးေသာ လမးတမး ျဖစသညဟ

ဆးျဖတရေလေတာမည” လ႔ ေရးလကပါတယ။ ၿပးေတာ ဗဒၾၶြဘာသာ ကမးဂနမားကေန လြယလငတက ရႏငတ

စာေပသေဘာေတြက ေရးျပၿပး သကဥးဆပငေခတ စာဆေတာေတြအေၾကာငး အခလ ေရးသားပါတယ။

“ေရးအခါက စာပႏပစက မရျခငး၊ ေပတြင ကးေရးရသညမာ မလြယကျခငး၊ ေပရြကႏငပဥျပား မးေသြးႏင

အမညးဆးထားေသာ သငပနးမတပါး ေရးစရာမရျခငး၊ ေရႊၿမ ႔ေတာသ႔ မသြားႏငလင ဗမာပညာရမာ ငတေသရေတာမည

အေၾကာငးမားသာ ရျခငး၊ ဘရငမသးလင အညြန႔တးသြားရျခငးတ႔ေၾကာင ေရးအခါ ဗမာပညာရတ႔သည ေရႊၿမ ႔ေတာ

နနးေတာႀကးသ႔သာလင ေရးရႈတးလးၾကရေလသည။ ဘရငစတႏလးက ဖရဏာပတ ဂြမးဆထေအာင၊ ဘရငက

ခးကးေအာင ‘ေဗာငးေတာညတ စတေတာသ’ဟသျဖင ဘရငအႀကကကသာ အမားအားျဖင စာေရးဆရာတ႔သည

ေရးၾကရေလသည။ ဘရငစကေတာေခၚေနက ၾကမးက ျမညျမည မနငးရနညး၊ ဘရငသားေတာ သမးေတာတ႔က ေျမာကနညး၊

ဘရငလပသမက မေတာလနဘ ခရမညနညး စသညမားက အဖြ႔အႏြ႔ အမးမးျဖင ေရးၾကေလသည။ ဗမာရာဇဝငရ

ဘရငအမားလညး သတ႔အား အေကာငးဆး ေျမာကပငေရးထားေသာ စာေရးဆရာ၊ တငးသျပညသား လအမားအား ကြၽနစတ

အသြငးေပးဆးေသာ စာေရးဆရာ၊ သတ႔ မနးမ ပးပနးရာ၌ ကညအားေပးေသာ စာေရးဆရာ အတခပအားျဖင သာရာညာစား

စာေရးဆရာမားကသာ ခးေျမာကခၾကေသာေၾကာင၊ မငးအလေတာရ စာေရးဆရာမားကသာ ခးေျမ‡ာကခၾကေသာေၾကာင

မငးအလေတာရ စာေရးဆရာမားသာ ထြနးကားခေလသည။ ဗမာစာေပသည မငး မးမတ သေဌးတ႔၏ စာေပသာ ျဖစခ၍

ဆငးရသား ဗမာအမား၏ စာေပမဟတခေပ”

ဒလ ေဝဖနတအခါ ပေဒသရာဇေခတအတြငး ေပၚေပါကခတ စာဆေတာေတြ၊ သတ႔ရ႕စာေပေတြက ဥပမာျပၿပး

ေရးသားထားပါတယ။ စာမကႏာ ၂၃ မကႏာရတ အဒနဒါနးမာပ ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးက ဘာေၾကာင

သပနစာေရးဆရာလ႔ ေခၚရေၾကာငး အခလ ေရးထားပါတယ။

“၁၉၂ဝ ခႏစကမ တျပညလး ေကာသြားသည မစၥတာေမာငမႈငး အမညခ ဆရာလြနးကား အႀကးဆးေသာ

သပနစာေရးဆရာျဖစေလသည။ သေရးနညးမာ ဗမာစာေပတြငလညး မေပၚဖးေသး၊ အဂၤလပစာေပ စေသာ

အျခားစာေပမားတြငလညး မေပၚဖးေသး၊ ဆရာလြနး၏ ပငကဉာဏျဖင ထြငထတလကေသာ ေရးနညးျဖစသည။ သ႔ကယသ

ေယာဂဆရာႀကးအသြင ေဆာငလက၏။ တပညမ အမား တရားေဟာ၏။ သ႔ေရးနညးမာ လကၤာစကားေျပ

ႏစေထြေရာရာျဖစ၏။ စကားေျပအျဖစျဖင ေရးထားေသာလညး တလးႏငတလး ကာရနမသညခညး ျဖစ၏။ ဗမာစာေပ၌

ေပၚၿပးျဖစေသာလညး ေခတမစားေသးေသာ ေလးခးႀကးမားက ေရးသားေလသည။ ေလးခးက အထးေလလာေရးသားသျဖင

ဗမာစာေပ၌ ဆရာလြနးေရးေသာ ေလးခးေလာက ေကာငးေသာ ေလးခးမား မေပၚဖးေခ။ သ႔လ ေရးနညးျဖင

စတငပနကနလကေသာေၾကာင ‘စာေရးဆရာ သပနႀကး’ ေခၚရေပသည”

ဒလ မတဆကၿပးတအခါ ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးရ႕ စာေပေတြဟာ တငးျပညကြၽနျဖစရတာ နစနာတအေၾကာငး၊

လြတလပေရးရေအာင ႀကးစားဖ႔လတအေၾကာငး၊ ေခါငးေဆာငေတြ လမတအေၾကာငး၊ တငးေရးျပညေရး၊ ပညာေရး

ေတာသေတာငသားေတြရ႕ အေျခအေန စသျဖင ေအာကေျခလတနးစား အလႊာစအတြက ေရးတ စာေတြျဖစတအတြက

ႏစေပါငး ၉ဝဝ ေကာ တညတလာခတ ဗမာစာေရးဆရာေတြရ႕ ထးစက ေတာလနခသ သတအရဆး ‘စာေရးဆရာ သပနႀကး’

လ႔ ကငပြနးတပလကပါတယ။

ဒစာအပက ဆရာသနးေဖျမငက ဆရာႀကးန႔ အနးကပေနထငရငး ေရးသားခၿပး အပငး ၄ ပငး ခြထားပါတယ။ ေနာကဆးျဖစတ

စတတပငး ကေတာ ဒးဒတဥးဘခက ျဖညစြကေရးသားခတာျဖစပါတယ။ ၁၉၆၄ ခႏစ စကတငဘာလမာ

တတယအႀကမအျဖစ ထတေဝတ စာအပမာေတာ ဆရာႀကးကြယလြနၿပး ဗလတေထာင သတငးစာမာေရးသားခတ

ဆရာသနးေဖျမငရ႕ ‘မးခစစာဆႀကး သခငကယေတာမႈငး’ န႔ ‘သခငကယေတာမႈငးဆတာ ဘာလ’ ဆတ ေဆာငးပါး ၂ ပဒက

ထပထညထားပါတယ။ စာအပရ႕ အဆးမာ ၁၉၅၃ ခႏစ ဇြနလ ၂၃ ရကေန႔က ဆရာသနးေဖျမင ေရးထားတ စာတကေလးက

ပႏပထားၿပး အဒထမာ ၁၉၃၈ ေနာကပငး ကာလေတြမာ ၾကားသ ေတြ႔ျမငရတ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငးအေၾကာငး

စာအပတစအပ ေရးဖ႔ ရညရြယထားတယလ႔ ေတြ႔ရပါတယ။

တကယလ႔သာ အဒစာအပ ေရးျဖစခမယ၊ ပႏပႏငခမယ ဆရင တငးျပညအတြက အလြန အကးရလမမယလ႔ ယဆမပါတယ။

ထနလငး (၁၃၊ ၁၊ ၂ဝဝ၈)

၂ဝဝ၉ ခႏစ ဇနနဝါရလ ၁၆ ရက ေနာေဝအေျခစက ဒမကရကတစျမနမာအသ၏ ထတလႊငခကအား ျပနလညေဖာျပပါသည။

Page 111: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 111

ဥးတငေမာင၀ငး ကြယလြနျခငး ၁၈ ႏစျပညတာရာေ၀ယ

ဇနန၀ါရ ၂၁၊ ၂၀၀၉

အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ ခရမး ၂ လႊတေတာကယစားလယ ဥးတငေမာင၀ငး (၁၉၄၀-၁၉၉၁) ကြယလြနျခငး ၁၈

ႏစျပည ဆြမးေကၽြးအလက ဇနန၀ါရ ၁၈ နနကပငးက ျပလပခပါတယ။ ဆြမးေကၽြးအလက ဥးတငေမာင၀ငးရ႔ ေနအမရရာ

အမတ ၁၇၊ ဗလဉာဏလမး၊ ဗလစနမန ရပကြက၊ ဗဟနးျမ ႔နယမာ ကငးပခတာျဖစပါတယ။

သခငအနးျမင၊ သခငသနးေမာင၊ ဥး၀ငးတင၊ ဥးအနးေမာင၊ ဥးေမာငေမာငၾကး၊ ေမာင၀သ၊ ဖာပနလဥး အစရတ

ႏငငေရး အသငးအ၀ငးမ ပဂၢလမား၊ အဖြ႔ခပပါတ၀ငမားန႔ စညကားသကျမကစြာ ေဆာငရြကႏငခပါတယ။

ဥးတငေမာင၀ငးဟာ ၁၉၅၇ - ၅၈ မာ ရနကနတကသလ တကချပး ခရမးျမ ႔နယ ေကာငးသားသမဂၢ အတြငးေရးမး၊

တကသလ ခရမးျမ ႔နယ အသငး၊ ဟသာ၀တခရင အသငး၊ ကေလာငရင အသငး၊ သဟာယန႔ စာဖတအသငးမားမာ

ေရ႔တနးက ပါ၀ငချပး ဗကသမား အဖြ႔ခပန႔ တကသ အဖြ႔၀င၊ ေကာငးသားညညြတေရး တပဥး တြဖက အတြငးေရးမးႏင

သဘာ၀တ အဖြ႔၀င၊ ၁၉၆၂ ဇလငအေရးအခငးမာ ရနကနတကသလေကာငးသား အခြငအေရး ကာကြယမႈ တကပြေကာမတ

ဥက႒အျဖစ တာ၀နယခသ ျဖစပါတယ။

Page 112: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 112

၁၉၈၈ ျပညသ႕ဒမကေရစ အေရးေတာပကာလမာ စစျပးေခတႏင လြတလပေရးေကာငးသားသမဂၢ၀ငေဟာငးမား

ေကာမတမာ ပါ၀ငခပါတယ။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြမာ အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ ရနကနတငး စညးရးေရးေကာမတ

အဖြ႔၀ငအျဖစ တာ၀နယချပး ခရမးျမ ႔နယ အမတ ၂ ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယ အျဖစ ေရြးေကာကတငေျမာကျခငး

ခရပါတယ။

ဥးတငေမာင၀ငးဟာ သရ႔ ေရြးေကာကပြ ယဥျပငဘက တစညအမတေလာငး ဥးေဇာ၀ငး (အျငမးစား ဗလမးၾကး

ေဇာ၀ငး) ရ႔ ညအရငး ျဖစပါတယ။

၁၉၉၁ ဇနန၀ါရလ ၁၈ ရကမာ စစအစးရရ႔ အငးစနအကဥးေထာငထမာ ဒမကေရစအေရးေတာပအတြက

အသကေပးခရတ သရေကာငးတဥးျဖစပါတယ။

ေနအမခနးအတြငးက

ဘာသာေရးဆေတာငးပြမား တားျမစခ

မးမခ အေထာကေတာ ၀၀၇

ဇနန၀ါရ ၂၀၊ ၂၀၀၉

၂၀၀၇ စကတငဘာ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရး ေနာကပငးတြင စစအစးရက ဗဒၶဘာသာ၀င

ဘနးေတာၾကးမား၊ ဘနးေတာၾကးေကာငးမား၊ တရားပြမားက ဖႏပမႈမား ျပလပခသည။

သဃာေတာမားကလညး သဃာသပတေမာကကေဆာငမႈက ႏမႏငးရန ဖမးဆး ေထာငချပး အခ႔က

ရဘကစခနးမားအထ ပ႔ေဆာငခသည။ ယခအခါ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားသာမက အျခား ဘာသာေရး

လြတလပခြငမားကပါ ကန႔သတ ခပခယမႈ ဆကလက တးပြားလာေၾကာငး သတငးမားက ဆသည။

Page 113: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 113

ရနကန စညပငသာယာနယနမတအတြငးရ လေနအမမား၊ တကခနး အေဆာကအဥမားအတြငး

မမကယပငအစစဥျဖင စေပါငးျပလပေနၾကေသာ ဘာသာေရး ၀တျပဆေတာငးမႈမားက

အျမနရပတန႔ရန ၊ ရနကနတငး သာသနာေရးမး ဥးစးႏငအမန႔ ျဖင ဇနန၀ါရ ၅ ရကေန႔ က စာတေစာင

ထတျပနလကသည ။

အခက ၃ ခကပါသည သာသနာေရးမး ဥးစးႏင၏အမန႔က ကးကားကာ ျမ႔နယ မယက ဥက႒မားက

သကဆငရာ ခရစယာန ဘာသာေရးဆေတာငးသမား ၊ အစၥလန ဘာသာေရး ဆေတာငးသမားက

ေခၚယသတေပးချပး ၀နခကတ လကမတထးေစခသည ။ လကနာမႈမရလင အေရးယမညဟ

ထတျပနခကတြင ေဖၚျပထားသည ။

လဥးေရ ၄ သနး ေကာအထ တးပြါးလာသည ယေန႔ ရနကနျမ ႔ေပၚတြင ခရစယာနမားႏင

အစၥလနတ႔လညး ပမ တးပြားလာခသည ။ အထးသျဖင လအမား အလြယတက စႏငသည ပနးပတနး၊

ေကာကတတား၊ ပဇြနေတာငၿမ႕နယမားရ တကခနးမားတြင ၀တျပဆေတာငးမႈ ပ မားလာသည။

ပနးဆးတနးလမးအတြငးမာပင ၀တျပဆေတာငးရန စေ၀းသည ခရစယာန အသငးေတာ ၃၀

ခနရသည ။ ပနးပတနး ေကာကတတား ပဇြနေတာင ၃ ၿမနယ ေပါငးလကလင ၀တျပဆေတာငးသည

ေနရာေပါငး ၈၀ ခန႔ ရသည။ ၄ငးကသ႔ ေနအမတကခနးမားတြင ၀တျပဆေတာငးမႈျပသ

ခရစယာနအမားစမာ ခငးတငးရငးသားမား ျဖစၾကသညဟ ဆသည။ အစၥလန ဆေတာငးပြလပသည

ေနရာႏင အေရအတြကကမ မးမခမ ဆကလက စစမးဆျဖစသည။

အဘားမား၏ေရ႕ေရး စဇာဏဘ

ေဟာကနးထတၿပAFP သတငးဌာန

ဇနန၀ါရ ၂၀၊ ၂၀၀၉

Page 114: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 114

သမၼတအဘားမားသည ေနာကထပ သမၼတသကတမးတခ အေရြးခရၿပး၊ ႀကလာမည

လပႀကသတျဖတမႈမားမလညး လြတေျမာကဥးမညဟ ျမနမာျပညမ ထပသး ေဗဒငပညာရငတဥးက

ယမနေန႔က ေျပာၾကားလကသည။

ေဗဒပညာရင စဇာဏဘက "အဘားမားက ေနာကတေခါကက အေရြးခရဥးမယဗာ၊

သဟရာသဖြားေတြက တျခားလေတြက ေခါငးေဆာငလပဖ႔ ေမြးလာတာပ။ သ႔ဇာတာကၾကညလက၊

ဧကရာဇအမတအသား ေတြ႔ရမယ"ဟ ေျပာလကသည။ ဆရာစဇာဏဘသည

ရနကနစးတးအကဖအမေရဒယမတဆင ေန႔စဥေဟာကနးမား ေၾကညာေနသျဖစသည။

အဘားမား၏ ေမြးေန႔ ၾသဂတလ ၄ ရကေန႔သည "နပတ၄ ေန႔မာ ေမြးဖြားတ အဘားမားရ႕

ဥးေဆာငမႈေအာကမာ ႏငငက တးတကလာမယ"ဟ အဓပၸာယရေၾကာငး ၎က ရငးျပသည။

သ႔ေသာလညး နကၡတာရာမားက ၾကညရတြကခကထားေသာ ဆရာစဇာဏဘက သတထားဖြယ

တခက ေျပာျပသည။ ၂၀၀၉၊ ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၃ ခႏစမားတြင "လပႀကသတျဖတမႈမား"ႏင ရငဆငရမည၊

သ၏ ဇာတာအရ ထလပႀကမႈမား ေအာငျမငမညမဟတ ဆသည။

"ဒအတငး တြကၾကညရငေတာ လပႀကဖ႔ႀကးစားတာေတြက ကရးမာပ၊ ေအာငျမငမာ မဟတဘးလ႔

ေျပာႏငတယ။ ဒါေပမယ သ႔ လကၡဏာက မၾကညဘန႔ ေသခာေပါကေတာ ဘယေျပာလ႔ရမလ။"

သက ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရကလငတနတြငလညး အသကအႏရာယက ၿခမးေျခာကမႈမား

ရလာမညဟ သတေပးလကသည။

အဘားမားက စစအစးရလကေအာကမ ျမနမာျပညသမားက ကညမညဟ ျမငပါသလားဟေသာ

ေမးခြနးက ဆရာစဇာဏဘက သဟရာသ၏ ၄ ရကေန႔တြင ေမြးဖြားသမားသည

"အားနညးသမားဘကမ ရပတညေလရသည" ဟ ဆသည။

Page 115: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 115

လငကြနး၊ မာတငလသာကငးန႔ အဘားမား

မသည …ေမာငရစ

ဇနန၀ါရ ၂၀၊ ၂၀၀၉

လြနခတ အႏစ ၄၀ (၁၉၆၈ ဧျပ ၄) မာ လမညး လ႔အခြငအေရးေခါငးေဆာင "မာတငလသာကငး

ဂနယာ" ကဆးခတယ။ သ႔ေမြးေန႔က အေမရကနရ႔ အာဇာနညေန႔တေန႔ အျဖစသတမတတယ။

ဇနန၀ါရ ၁၉။ ေနာကတရက - အႏစ ၄၀ အၾကာ - ဇနန၀ါရ ၂၀၊ ၂၀၀၉ မာ အေမရကနျပညေထာငစက

လမညးတဥးက ပထမဥးဆး သမၼတၾကးတဥးအျဖစ တခနက ေရြးခယလကတယ။ သ႔နမယက

ခငဗားတ႔ ကေနာတ႔ရ႔ "အဘားမား" …

ဂႏၶက စထားတ လ႔အခြငအေရးေခါငးေဆာင မာတငလသာကငးရ႔ ေမာကြနး၀င မန႔ခြနးက "အပမကန႔

ငါတ႔ … အားလး သာတညမ ျငမးခမးတ ဘ၀ … ငါတ႔ တေန႔မာ ေရာကၾကရမယ …" တ။ "တ႔ေခတက

ေရာကရမညမာ မလြပါေပါ …"။

လမညးေတြက ကၽြနဘ၀က လြတေျမာကေစဖ႔ ျပညတြငးစစၾကး ခငးယခရတ သမၼတၾကး လငကြနးရ႔

ျပညနယက လာတ လမညးသမၼတေလာငး အဘားမားက " ငါတ႔အားလး ျပျပင ေျပာငးလၾကစ႔ …" တ။

အာဇာနည မာတငလသာကငးဂနယာရ႔ အပမကဟာ ႏစေပါငး ၄၀ အၾကာ ေရြးခယခသမၼတ

အဘားမား လကထကမာ အေကာငအထညေပၚလာေတာမယလ႔ အားလးက ေမာလငတကၾကြေနပါျပ။

အေမရကနျပညေထာငစသမငးမာ မၾကစဖး ထးျခားတ သမၼတသစ ကမးသစၥာကနဆပြ ျဖစပါတယ။

ကမာၻတ၀မးက လငယ လၾကးေတြ လာေရာက ဆငႏႊၾကမာမ႔ ဧညပရသတ သနးန႔ခမယ။

လမညးကျပား အဘားမားဟာ အာဖရက ႏငငသားတဥးရ႔ သား၊ အေရ႔ေတာငအာရမာလညး

ၾကးျပငးခသမ႔ ကမာၻတ၀မးက သ႔က သတ႔မတေဆြသဖြယ၊ သားခငးသဖြယ အမနးခငးသဖြယ

မတထငေနၾကပပါပ။

စးပြားေရး ျခြတျခကေနတ အေမရကနျပညေထာငစသားေတြမာ အျမငမားဆး ဂဏသကၡာၾကးကေတာ

အာမခခက ျပည၀တ ႏငငေရး စနစပ ျဖစပါေတာတယ။ အသည လြတလပမႈ၊ တရားမတမႈန႔

အမနတရားက အာမခတ ႏငငေရးစနစက လမညးသမၼတတဥးန႔ အစးရအသစတခက ဒႏစမာ

ေမြးဖြားေပးလကႏငတာမ႔ အေမရကနမဟတသ ေမာငရစလ လမးေတြက မငသကလ႔

ရႈေမာမဆးႏငေအာင အၾသကနႏငဖြယ ျဖစေနရတာေပါ ခငဗာ။

အာဏာရငေတြ၊ ေဆြစဥမးဆက မငးဆကေတြ၊ ဖတခငးဖတ ကယအတထ ဖတလ႔မကနႏငတ

တခါးပတ အသငးအ၀ငးကဥးေတြၾကားထ ေနထင ရငသနရတာ အကငပါလြနးေနေတာ ျပညေထာငစ

အေမရကနႏငငၾကးက ႏငငၾကးသားစတဓာတေတြက ဉာဏမမေလာကေတာင ျဖစမပါရ႔။

ဒါအျပင အဘားမားရ႔ ကြယလြနသ ဖခငၾကးဇစျမစျဖစတ ကငညာႏငငက အဘားမားအမးေတြက

သတ႔ႏငငန႔ တကရက မဆမဆင ဂဏေတြယျပး ေပာရႊငတကၾကြေနၾကတာကလညး မနာလမသလလ

အားကမသလလန႔ေပါ ခငဗာ။

Page 116: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 116

ဆနဖရနစစၥက တကသလ (SFSU) မာ ကငညာႏငငသားေလး တဥး လြနခတ ၂ ႏစေလာကက

ေကာငးလာတကခတယ။ ေကာငးစရတကလြရင အပသးစရာမရေတာ အားကစားရက

ေကာငးဘဒေလးမာ သ႔ပစၥညးေတြထညသမး၊ စာၾကညတကက ၂၄ နာရ စာဖတခနးကယက နားစရာ၊

စာကကရာ ျပးေတာ အပစရာအျဖစ ထားျပး ေကာငးတကခတယ။ စာက ေတာလြနးေတာ ဆရာေတြ

ေကာငးသားေတြက ခစျပး ၀ငးကေတာ အခနပငး စာျပဆရာအလပရတယ။ ပညာေရး ေခးေငြ

နညးနညးပါးပါးရတယ။ သကလညး အျမတမး စာဖတရငဖတ၊ မဖတရင သမားေတြက

စာရငးျပေနတာခညးပ ေတြ႔ရတယ။ မကႏာမာက မာနမာနကငးစငတ အျပး။ ေနာကႏစေတြမာေတာ

သ အေဆာငခနး ငားျပး ရပတညႏငခပါတယ။ သက ေဆးပညာရငတဥးျဖစေအာင ပညာေတြ

ဆကသငသြားမာတ။ ၾကးမားတ အပမကန႔။

အေမရကနန႔ တခ႔ကမာၻအျခမးကလေတြ "အဘားမား" ေရာဂါသညးေနခနမာ

အသညေကာငးသားငယေလးဟာ သ႔အလပသ လပေနတာပါပ။ ေနာကေတာ အဘားမား သမၼတအျဖစ

ေရြးေကာကခရခန၊ ကမးသစၥာကနဆပြအတြက ျပငဆငေနၾကခနမာေတာ သ႔က ၀ါရငတနသြားဖ႔

အထပအပးျပငဆငေနတာက ေတြ႔ရပါေတာတယ။

အဘားမားက သ႔အေဖဘကက ကငညာႏငငသား ေဆြမးသားခငး ၂၅ ဥးက ပြတကဖ႔ ဖတပါတယတ။

အဒထမာ အသညက ကေနာတ႔ရ႔ေကာငးသားေလးလညး တဥးပါတယ။ သက အေဖဖကက ညမ

(သ႔မဟတ အမ) ရ႔ သား။ သန႔ဆရင ျမနမာအေခၚ ၀မးကြည။ ဆနဖရနစစၥက တကသလက

ရးကပဆငးရတ ကငညာႏငငသားေကာငးသားေလးတေယာကဟာ အဘာမားရ႔

သားခငးတဥးဆတာက အဒအခနမ ေမာငရစတ႔ သရတယ။

အဘားမားရ႔ သားခငးတဥး ဆနဖရနစစၥကတကသလမာ တကသြားတယဆတ အခကဟာ

ဂဏယစရာတခ ျဖစတယဆရင အဒ ၀မးကြညကေလးက သ႔အရညအခငးန႔ ကယအားကယကး

ကယဒးကယခၽြနလ႔ ခတကသြားတယဆတာ ပျပး ဂဏယစရာ ျဖစပါတယ။ သ႔

"အဘားမား"အေၾကာငးက သ႔တ႔ႏငငသားမားန႔ တနးတညမ အတတကြ ဂဏယချပး ထးထးျခားျခား

ကယေရးကယတာ ထတေဖာၾကြား၀ါသြားျခငး အလငးမရတာကလညး ခးကးစရာ အားမာနတခပ

ျဖစေနပါေတာတယ။

ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငေတာၾကးရ႔ အေ၀းက ေရာကရေနတ ျမနမာႏငငသားတဥးအေနန႔

ျပညေထာငစ အေမရကနႏငငေတာၾကးရ႔ တရားမတမႈ၊ လြတလပမႈန႔ အမနတရားက အာမခခက

ေပးတ ႏငငေရးစနစအျဖစ မးဆကေတြ အဆငဆင လကဆငကမး ၾကးပမးခၾကတ

လလ၀ရယေတြက အေလးျပမပါတယ။ သတ႔ရ႔ အသားအေရာငမခြ၊ ကားမ မခြ၊

အဆငအတနးမခြျခားတ ႏငငေရးစနစတခအျဖစ ယခလ လငကြနးကေန မာတငလသာကငး၊ အဒေန

အဘားမားအထ မဆတမနစတ ခရးရညၾကးက ဥးညြတမပါတယ။

ဒါအျပင လသားတငး တမးေအာကတညးမာ သာတညမ လြတလပၾကသညဆတ အေျခခမၾကးက

အၾကြငးမ ယၾကညလ႔ ေဆြေတြ မးေတြ အမအခေတြ ေကးဇးခ ေကးဇးစားေတြ အေမြအႏစေတြ

အေပးအယ နားလညမႈေတြက ကငးလြတစြာန႔ ျဖစထြနး ထေထာငတ အေမရကနရ႔

ႏငငသားေကာငးေတြထက တဥးျဖစတ အဘားမားကသာမက၊ ထကသ႔ ယၾကညရရငတ

ကငညာႏငငရ႔ အဘားမားည၀မးကြ ေကာငးသားငယေလးကသ႕ေသာ တမာၻတလႊားက လြတလပတ

ႏငငသားေကာငးေတြကပါ အားကဂဏယမလကပါရ႔။

ကေနာတ႔ ျမနမာႏငငၾကးသားေကာငးေတြကလညး "တ႔ေခတေရာကမ ညၾကေတာမာလား …"

Page 117: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 117

၂၁ ရာစရ႔ သမငးသစ

ကငမရာေတြအားလး ၀ါရငတနက

ခနထားမယေန႔

ဥတရမြနး

ဇနန၀ါရ ၁၉ ရက

အဂၤါေန႔ ၂၀ရကမာ အဘားမား ကမးကမသစၥာဆၿပး အေမရကနသမၼတအျဖစ လကခယေတာမ

သမငး၀ငအခနးအနားက သနးန႔ခမလေတြ ၀ါရငတနမာ စရးေရာကရမာ ျဖစသလ

အျခားသနးေပါငးမားစြာေသာ လမားလညး အလပခြငေတြရ႕ ရပျမငသၾကားစက အနားမာ ေရာကေနမာ

ျဖစပါတယ။

“ဒါဟာ သမငးတြငသြားမ အျဖစအပကန႔ လေတြအားလး ေပာရႊင၀မးေျမာကမႈက အတတကြ

ခစားသြားေစမ ေန႔ျဖစသြားမယ၊ လေတြအားလး လပေနတအလပကေန ရပတန႔ၿပး ၾကညၾကမယ” ဟ

စအငအငဌာနမ အႀကးအက တစဥးျဖစသ ေဒးဗစဘမင(David Bohrman) က ေျပာပါတယ။

အေမရကနသတငးဌာန အားလးက ၀ါရငတနမာ ျပလပမ သမၼတကမးကမပြက သာမက၊ အဒေန႔

တေန႔လးရ႔ အျခားအခနးအနား၊ ေတးဂတ ေဖာေျဖမႈ စတာေတြက ရႈေထာငေပါငးစက

တငဆကသြားႏငဖ႔ အလြနအလပမား ေနၾကပါတယ။

Page 118: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 118

တစတငးျပညလးရ႔ စတ၀ငစားမႈဟာ သပႀကးမားလြနးလ႔ ခါတငး ႏငငေရးသတငးေတြက ေဖာျပျခငး

မျပတ သတငးဌာနေတြေတာင ဒအခနးအနားအတြက ျပငဆငေနၾကပါတယ။ လမညး ပရသတေတြက

အဓကထားတ BET န႔ TV One အသလြငဌာနေတြကလညး ဟးအရငတနးက လမညးကြနေတြ

ေဆာကလပခတ Capital Building ရ႕ ေလကားထစေတြေပၚက လမညးသမၼတ အဘားမား

တကေရာကသြားခနမာ ေရာကရေနမာ ျဖစပါတယ။

“ကေနာတ႔ရ႕ ရညရြယခကကေတာ အပမကဟာ အမနတကယျဖစလာတယ ဆတ အေၾကာငးက

ပရသတေတြက တငျပဖ႔ပါပ” ဟ BET မ ေျပာျပပါတယ။

ကေလးလငယမားၾကညၾကတ Nickelodeon ကလညး သတငးေထာက ႏစေယာကလြတထားကာ၊

MTV ကလညး သမၼတကမးကမဆမ ေကာမတက လငယမားရ႕ ေဖာေၿဖမႈပြက တငဆကမာျဖစၿပး၊

ေနာကဆး ရပျမငသၾကားကေန ပစၥညးေတြေရာငးတ QVC ကေတာင သမၼတကမးကမပြမာ

အမတတရပစၥညးေတြက ေရာငးခမာ ျဖစပါတယ။

“အခလ စးပြားေရးအေျခအေနက မေကာငး၊ ဂါဇာကမးေျမာငေဒသမာလညး စစေတြျဖစေနခနမာ

အဘားမားရ႕ သတငးေတြက ေဖာျပမယဆေတာ လေတြမာ အေကာငးဖကကေန

ေမာလငခကေလးေတြ ရလာႏငေစပါတယ” လ႔ NBC သတငးက ေျပာပါတယ။

Page 119: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 119

သနးေပါငးမားစြာေသာ အေမရကနျပညသေတြက သမၼတကမးကမမေန႔မာ ကြနျပတာေရမာ

ေရာကေနမာက ႀကသထားၾကေတာ သတငးဌာနေတြကလညး သတ႔ရ႕ ၀ကဘဆကေတြမာ

တကရကသတငး၊ အခနးအနား၊ မန႔ခြနးေတြက တငဆကသြားမာ ျဖစပါတယ။ ၀ါရငတနဒစဟာ

အဓကေနရာ ျဖစေပမလညး ဌာနအသးသးက သတငးေထာကေတြဟာ တငးျပညရ႕ေနရာအႏ႔မာ

အဘားမားအတြက ျပလပမ အထမးအမတပြေတြကလညး တငဆကသြားမယလ႔ သရပါတယ။

နာမညႀကးသတငးဌာနေတြျဖစတ ABC, NBC န႔ CBS သတငးဌာနေတြက ၂၀ရကေန႔မာ နနက

၇ နာရကစၿပး တေနလး အဘားမားရ႕ သမၼတကမးကမပြ အခနးအနားက ထတလႊငသြားမာျဖစၿပး၊ HBO

ကေတာ ယေန႔စတငလကတ Lincoln Memorial က ေတးဂတဖြငပြက ဒေန႔ပ ျပသသြားပါတယ။ ၁၉

ရကေန႔မာေတာ ဒစစေနကျပလပမ အဘားမား ဂဏျပပြေတးဂတ အစအစဥက

ဒစစေနခနနယ(Disney Channel)ကေန ည ၈ နာရမာ တငဆကသြားမယလ႔ သရပါတယ။ အဒပြမာ

လငယအသစြ နာမညေကာ အႏပညာရင Miley Cyrus န႔ the Jonas Brothers တ႔လညး ပါ၀ငတယလ႔

သရပါတယ။

ဘရကခ အဘားမား ၄၄ ဥးေျမာက

အေမရကနသမၼတသစ ျဖစလာ

21 January 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-01-21-voa1.cfm

အေမရကနသမၼတသစ ဘရကခ

အဘားမားႏင ဇနးသည မစရလ

Page 120: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 120

အေမရကနေတြအေနန႔ မမန႔အတ ႏငငတာ၀န၊

ကမၻာတာ၀နယရငး ေခတသစထက ၀ငၾကပါစ႔

လ႔ သမၼတ ဘရကခ အဘားမား (Barack

Obama) က တကတြနးလကပါတယ။ အေမရကန

ႏငင စးပြားေရး အကပအတညး၊ အခကအခမား

န႔ ၾကာျမငေနတ စစပြႏစပြ ဆငႏႊေနရတအခန

အဒါေတြေကာလႊားႏငေရး အေမရကနေတြ အတ

တကြ လပေဆာငၾကပါလ႔လညး သမၼတျဖစလာသ

ဘရကခ အဘားမားက ေျပာဆသြားပါတယ။

၀ါရငတနၿမ႕ေတာ အမးသားရငျပငမာ

လတသနးေကာ တကေရာကတ ပရသတႀကးက

အေမရကနႏငငရ႕ ၄၄ ဥးေျမာက သမၼတအျဖစ ကမးသစၥာကနဆရငး ဘရကခ

အဘားမားက အဒလ ထညသြငးေျပာဆသြားတာ ျဖစပါတယ။ သက အေမရကနႏငင

ရ႕ ပထမဆး အာဖရကႏြယဖြား သမၼတ ျဖစပါတယ။

အေမရကနႏငငရ႕ စးပြားေရးဟာ ေလာဘရမၼကန႔ စေပါငးလြေခာမႈမားေၾကာင

အကပအတညးျဖစရတယ၊ အမျဖေတာကေရာ ကြနဂရကစလႊတေတာကပါ ဒမ

ကရကတ႔ လႊမးမးထားတအခန ႏငငေရးအျငငးပြားမႈေတြ ေဘးဖယထားကာ ႏငငရ႕

စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးမႈ တးတကဖ႔၊ အလပအကငသစမား ဖနတးဖ႔ လငျမနရ၀စြာ

လပေဆာငၾကရလမမယလ႔လညး သမၼတ ဘရကခ အဘားမားက ေျပာဆသြားပါ

တယ။

ႏငငျခား၀ါဒမားန႔ ပတသကလ႔ အရတႏငငကေန တာ၀နရစြာထြကခြာၿပး အာဖဂန

နစၥတနႏငငမာ ၿငမးခမးေရး ရေစရမယ၊ အေမရကနရ႕စတဓာတဟာ ႀကႀကခငမာ

အငအားႀကးလ႔ မၿဖခြငးႏငဘး၊ အဒါေၾကာင အၾကမးဖကသမားမားက အႏငယရမယ

လ႔လညး ကတျပ ေျပာဆသြားပါတယ။

အဘားမား။ ဇနန၀ါရ ၂၀၊ ၂၀၀၉။

Page 121: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 121

ဥးသန႔ ရာျပည အထမးအမတ တဆပေခါငး ထတမည

22 January 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-01-22-voa2.cfm

ဒေန႔ ဇနန၀ါရလ ၂၂ရကေန႔ဟာ ျမနမာအမးသားေတြက

ကမၻာကသလာေအာင စြမးေဆာငႏငငတ ကလသမဂၢ

အတြငးေရးမႉးခပေဟာငး ဥးသန႔ရ႕ အႏစတရာျပည ေမြးေန႔

ျဖစပါတယ။ ကလသမဂၢမာ အတြငးေရးမႉးခပအျဖစန႔

၁၉၆၁ခႏစကေန ၁၉၇၁ခႏစအထ သကတမး ၂ ႀကမ ဆကၿပး

တာ၀နထမးေဆာငခတ ဥးသန႔ ႏစတရာျပည အထမးအမတန႔

ကလသမဂၢ က ဥးသန႔ပ တဆပေခါငးေတြက ထတေ၀ၿပး

ေဖေဖၚ၀ါရလ ၆ရကေန႔မာ စၿပးထတေ၀မာ ျဖစပါတယ။

အျပညအစက ေဒၚခငမးသကက တငျပေပးပါတယ။

၁၉၀၉ခႏစ ဇနန၀ါရလ ၂၂ရကေန႔က ေအာကျမနမာျပည

ပနးတေနာၿမ႕ကေလးမာ ျမနမာ ဂဏေဆာင တဥး ျဖစလာမယ

အဖ ဥးဘးႏစ၊ အမ ေဒၚနနးေသာင တ႔က ေမြးဖြားခပါတယ။ သား

၄ဥးအနက အႀကးဆး သားျဖစတ ဥးသန႔ဟာ ငယစဥကတညးက

စာေပက လကစားတ ပဂၢလတဥးပါ။ စကားနညးၿပး၊ ေျဖာငမတတညၾကညတ ဥးသန႔ဟာ ပညာေရးမာ

ထးခၽြနၿပး အသက ၂၅ႏစအရြယမာပ ပနးတေနာ ေကာငးအပတာ၀နက ယခပါတယ။

၁၉၄၈ခႏစမာေတာ အသလႊတဌာန ၫႊနၾကားေရးမႉး အျဖစ ခန႔အပခရၿပး ၁၉၅၃ ခႏစမာ ျမနမာႏငင

သတငးန႔ ျပနၾကားေရးဌာန အတြငး၀န ျဖစလာခပါတယ။ ၀နႀကးခပေဟာငး ဥးႏအတြက မန႔ခြနးေတြ

ေရးေပးခရၿပး ဥးႏရ႕ အယၾကညရဆး ပဂၢလျဖစခပါတယ။ ၁၉၅၅ခႏစမာ ျမနမာႏငင စးပြားေရးန႔

လမႈေရးဌာန အႀကးအက ျဖစလာၿပး၊ ျမနမာႏငငဆငရာ ကလသမဂၢ သအမတအေနန႔ ၁၉၅၇ခႏစကေန

၁၉၆၁ခႏစအထ တာ၀နယခသပါ။ တခနတညးမာပ ယာယ ကလသမဂၢအတြငးေရးမႉးခပတာ၀နကပါ

ပးတြထမးေဆာငခရပါတယ။ ၁၉၆၁ခနစကေန ၁၉၇၁ခႏစအထ ၁၀ႏစတတ ကလသမဂၢ

အတြငးေရးမႉးခပတာ၀နယခသျဖစၿပး သ႔က ကမၻာ ၿငမးခမးေရးအတြက စြမးစြမးတမ

ထမးေဆာငခသလ႔ ကမၻာကေန အသအမတ ျပခၾကပါတယ။ အခ ကလသမဂၢကေန ဥးသန႔က

ဂဏျပတအေနန႔ ႏစတရာျပည တဆပေခါငးေတြ ထတေ၀ေတာမယလ႔ သရတာေၾကာင ကလသမဂၢ

စာတက စမခန႔ခြေရးဌာနက ေဒၚေမဥးက ေမးၾကညပါတယ။

ယအင ဌာနခပ ၃ခရတ နယးေယာက၊ ဂနဗာ၊ ဗယာနာမာ နယးေယာကကေတာ ယဆက

တနဖးန႔ထတတယ။ ၉၄ ဆန႔(94 cent) ႏငငတကာ သးလ႔ရေအာင ထတတယ။ Swiss Bank က

၁.၃၀၊ ယရ တနဖးက ၁.၁၅။

အေမရကန ႏငငမာ ထတမယ တဆပေခါငး ပက ဥးသန႔ ကယတပငးပ၊ ေဘးနားက ခရမးေရာင၊

အလယမာ သ႔ပက ေရႊေရာင၊ ၿပးေတာ ဂနဘာက Swiss Bankန႔ ထတတာက အဒ တ၀က ဓာတပပ၊

ေဘးက အနေရာငန႔၊ ၿပးေတာ ဂာမနကေတာ အစမးေရာင။ ယအငမာ ဥးသန႔ ဓာတပ

အႀကးႀကးရတယေလ။ အဒပက အေသးလပထားတာ။ ပေလးေတြက ဆငတရးမာပါပ။ သပေတာ

မကြာပါဘး။ ၃မးေပါ။ ၿပးေတာ တဆပေခါငး စာရြကလႊာတခမာ ဓာတပေပါငး ၂၀ပါတယ။

ဒဟာက ပထမဆး အႀကမထတတာ။ ဥးသန႔ ႏစ ၁၀၀ျပည အထမးအမတန႔ ထတတာပ။

ဥးသန႔(ဓာတပ ကလသမဂၢ)

Page 122: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 122

တညၾကညေျဖာငမတတ ျမနမာ အမးသား ဥးသန႔ဟာ ကမၻာ ေခါငးေဆာင အမားအျပားရ႕

ပဂၢလေရးအရ ၾကညညေလးစားမႈက ခရတအျပင၊ ဂဏျပမႈအမးမး ကပါ ခရပါတယ။ ကလသမဂၢ

အတြငးေရးမႉးခပေဟာငး ဥးသန႔ဟာ ပညာရည ျပည၀ၿပး၊ ထးျခားတ သျဖစရမကဘ၊

ဇ၀နဥာဏရတသလ႔လညး ျမနမာစာေပပညာရင ဥး၀ငးေဖက အခလ ေျပာပါတယ။

ဥးသန႔န႔ ပတသကလ႔ ကၽြနေတာၾကားဖးတာရတယ။ ဥးသန႔က ကလသမဂၢအေထြေထြ

အတြငးေရးမႉးခပ ခန႔ေတာမယလ႔ ျပငသစက သေဘာမတဘးဆတဟာေလ။ သတ႔ရ႕ မတခကက

ဒေလာက လပပေလး တေယာကက ဘယႏယေၾကာင ခန႔ရမာလညး ဆတာေပါ။ ဥးသန႔မာ abrupt

answer ရတယ။ သဟာ နပလယထကေတာ ရညပါတယလ႔ ေျဖလကတယ။ ဇ၀န ဥာဏန႔ ျပနလည

တန႔ျပနမႈေလးေပါေလ။ အေျဖေလးက သပေကာငးတယ။ အဒါေလးေတာ ကၽြနေတာ မတမတယ။

ဥးသန႔က အေတာက ထးျခားတ ကလသမဂၢ အေထြေထြ အတြငးေရးမႉးတေယာကျဖစတယ။ ဥးသန႔က

ဒတ ဟမးမား ရႉး ေလယာဥပ ပကကၿပး ရတတရက ဆးေတာ ဥးသန႔က ရတတရက

ခန႔ရေတာမယဆတ အခနမာ တကယတမး အသြငအျပင ေကာငးလလ႔ေတာ မဟတဘး။ ဥးသန႔

တတတာကေတာ မနတယ။ ဒါေပမယ ျမနမာႏငငရ႕ ၾကား၀ငႏငငမား အဖြ႔၀ငႏငငေတြ အေနန႔

ထေထာငတ အေျခခ ငါးႏငင သကၡာက ေတာေတာႀကးတယဗ။ အဒသကၡာန႔ ပတသကၿပး ဥးသန႔က

ခန႔တာ။ ခန႔တ အခနက အလြနအေရးႀကးတ စစေအးေခတ အခနႀကးမာ သ႔ရ႕

လပရညကငရညျပလကတ အခနမာ ေနာကတခါ သဟာ ျပနၿပး အေရြးခရတယ။ အေရြးခရတအျပင

ဒတယ သကတမးမာ ျပနၿပး အေရြးခရတယ။ အဒေလာက ထးျခားတ လတေယာကက နယးေယာက

ဟကဆင ျမစထမာ ဥးသန႔အတြက ကၽြနးက ရတယ၊ ဂဏျပထားတာ။

ဥးသန႔ဟာ ၁၉၇၄ခႏစ ႏ၀ငဘာလ ၂၅ရက အသက ၆၅ႏစမာ ကြယလြနခၿပး သ႔ဆႏၵအရ သ႔ရပကလာပက ျမနမာႏငငက

ျပနၿပး ပ႔ေပးခရပါတယ။

ျမနမာေငြ ႐တတရကမာ၊

ေငြလႊလပငနးတခ ႕ ရပဆငး THURSDAY, 22 JANUARY 2009 19:09 ေအးခမးေျမ႕

HTTP://WWW.IRRAWADDY.ORG/BUR/INDEX.PHP?OPTION=COM_CONTENT&VIEW=ARTICLE&ID=632:2009-01-

22-12-09-43&CATID=1:NEWS&ITEMID=2

ျမနမာေငြေစး ၂ ရကအတြငး ႐တတရက တကလာၿပး ျမနမာေငြႏင ဆကစပ ေနသည အေမရကန

ေဒၚလာ၊ ထငး ဘတေငြ၊ တ႐တ ယြမေငြ၊ စငကာပ ေဒၚလာ စသည ေငြေၾကးမား ေစးထးကသြားသျဖင

တခ႕ေသာ ေငြလႊလပငနးမား

ရပဆငးထားေၾကာငး ၾကားသရသည။

ယေန႔အေမရကန တေဒၚလာ ေပါကေစး

(ေရာငးေစး) မာ ၁၀၇၀ ကပသာရၿပး

ယမနေန႔က ၁၁၀၀ ကပျဖစသည။ ၂၀

ရကေန႔က အေမရကန တေဒၚလာ

ေပါကေစး (ေရာငးေစး) မာ ၁၁၉၀

ကပအထ ရခသည။

Page 123: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 123

ထငးဘတ ၁ ဘတလင လြနခသည ၂ ရကခန႔က ကပ ၃၀ ေကာ ဝနးကငခန႔ ရရာမ ယမနေန႔

ညေနက ၂၅ ကပ ဝနးကငသာ ရေတာေသာေၾကာင ထငးႏငငမ ျမနမာျပညသ႔ ေငြလႊသည

လပငနးလပကငေနသတခ႕ လပငနးရပဆငးထားသညဟ ၾကားသရသည။

“လြနခတ ၂ ရကက ျမနမာေငြ ၁ သနးအတြက ဘတ ၃၂၀၀ ေကာပလႊရတယ။ မေန႔ညေနက ၃၄၀၀

ေကာျဖစသြားတယ။ ႐တတရကႀကးအလ ျဖစသြားေတာ အလပ ဆကမလပရေတာဘး။

ခဏရပထားဥးမယ။ ဘယေတာမ ျပနဖြငႏငမလ မေျပာတတဘး” ဟ ထငးႏငင ဘနေကာကၿမ ႕တြင

ေနထင၍ ေငြလႊလပငနး လပကငေနသ တဥးက ေျပာသည။

စငကာပ ႏငငမ ျမနမာေငြလႊႏႈနးလညး တရပရပထးကလကရရာ ဇနနဝါရ ၁၇၊ ၁၈၊ ၁၉ ရက

ေန႔မားတြင စငကာပ ၁ ေဒၚလာလင ျမနမာကပ ၇၅၀ ဝနးကငရေနရာမ ၂၀ ရကေန႔တြင ၇၃၇ ကပ၊

၂၁ ရကေန႔တြင ၇၂၀ ကပျဖစသြားၿပး ယေန႔ေငြလႊႏႈနးမာ ၇၁၅ ကပ ဝနးကငသာရေတာေၾကာငး

စစမးသရရသည။ ထႏႈနးမားမာ စငကာပ ေဒၚလာ ၁ ေထာငႏငအထက လႊသမားအတြကျဖစသည။

“မနကက ကေနာလမးေမးေတာ ၇၀၇ ကပတ။ အဒါန႔ မလႊျဖစေတာဘး” ဟ စငကာပ တြင

အလပလပေန သည ျမနမာႏငငသား ကြနပတာ Hard ware ပညာရင တဥးက ေျပာျပ သည။

စငကာပရ ေငြလႊလပငနးတခ ႕ လပငနးရပဆငးထားသကသ႔ ျမနမာျပညသ႔ ေငြပ႔မညသ

အေတာမားမား သညလညး ယခရကပငးအတြငး ေငြမပ႔ၾကေၾကာငး ၾကားသရသည။

တ႐တ - ျမနမာနယစပတြငလညး ေငြလႏႈနးအေနႏင ျမနမာေငြ ကပ ၁ သနးအတြက ၅၆ ယြမ မ ၅၇၊

၅၈ စသညျဖင တရပရပတကလာရာ ယခအခါ ၆၀၊ ၆၁ ယြမအထ ျဖစလာသည ဟ သရသည။

“ဗမာေငြေစးတကလာတာပါ။ ခခနမာ အေရာငးအဝယေတြအားလးလညး ရပေနတယ။

အေရာငးအဝယရပတာကေတာ တ႐တႏစသစကးန႔လညး ဆငပါတယ။ တ႐တဘကက လညး

မဝယေတာဘး။ ျမနမာဘကကလညး မေရာငးၾကေတာဘး” ဟ တ႐တျမနမာ နယစပတြင

ေကာကစမးအေရာငးအဝယ ျပလပေနသည ကနသညတဥးက ေျပာျပသည။

ေဒၚလာေစးအတကအကမာ ႏငင၏ export - import ႏင တကရကသကဆငသညဟ ရနကနတြင

ေနထငသည လပငနးရငတဥးျဖစသ ကေအးသရက ေျပာသည။

၎က ျပညတြငး၌ ေဒၚလာေစးကျခငးမာ ေဒၚလာက သးမညသမား မရေသာေၾကာင ျဖစသညဟ

သးသပျပသည။ ေဒၚလာက မသးျခငးမာ အမးမးရႏငၿပး အစးရ ကယတငက သးခြငမေပးျခငး (import

က ကန႔သတျခငး)၊ ကမၻာစးပြားေရး ကပေၾကာင ျပညတြငး ဝယလအား ကလာကာ လပငနးရငမား

import မလပေတာျခငး စသညျဖင ျဖစႏငသညဟ ဆသည။

“import သမားေတြ မားရင ယအကစေဒၚလာ demand က တကလာမာပ။ ျမနမာေငြ ေစးတကတာ

import ေတြ နညး သြားတာန႔ အမားႀကးဆငတယ။ ဒမာက သမား ႏငငေတြလ open market

economy မဟတေတာ ေျပာရခကတယ။ ဘယလပျဖစျဖစ ျမနမာျပညရ႕ စးပြားေရး ေတာငတငးလာလ႔

ျမနမာေငြ မာလာတာ မဟတတာေတာ အေသအခာပ” ဟ ကေအးသရက ဆကေျပာသည။

Page 124: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 124

ေငြေၾကးေစးကြက ကၽြမးကငသမားကမ ယခကသ႔ ျမနမာေငြေစး ႐တတရက ထးတက လာျခငးမာ

ေမာငခေစးကြကအတြငး အေမရကနေဒၚလာ အေျမာကအျမား ဝငေရာကေန ေသာေၾကာငျဖစသညဟ

သးသပၾကသည။

အတညမျပႏငေသာ သတငးမားအရ ေမာငခေစးကြကအတြငး အေမရကန ေဒၚလာမား

ေဖာငးပြေနရျခငးမာ ရနကနသ႔ ဘနးေမာငခႀကးမားဆငးလာကာ ဘနးအေရာငးအဝယ အႀကးအကယ

ျပလပေနေသာေၾကာငျဖစသညဟ သရသည။

ရနကနတြင ေဒၚလာေစး ထးကေနေသာေၾကာင မျဖစမေန ေရာငးဝယေနသတ႔မအပ

ေငြေၾကးအေရာငးအဝယ မရေၾကာငး စစမးသရရသည။

Jan 27, 2009

UN envoy to visit MyanmarUNITED NATIONS - THE UN special envoy to Myanmar will be returning

soon to pursue a dialogue between the country's military rulers and the

opposition led by Aung San Suu Kyi but details are still being worked

out, the UN said on Monday.

UN deputy spokesman Marie Okabe said she could not confirm reports

from Yangon that quoted a diplomat as saying Dr Ibrahim Gambari

would visit Myanmar on Jan 31. The diplomat spoke on condition of

anonymity because the news had not yet been officially announced.

'I can confirm that the secretary-general has asked Mr. Gambari to

return soon and the Myanmar government has extended an invitation for

him to visit the country,' Ms Okabe said.

'At this point, however, discussions are ongoing about the details of the

visit.'

Dr Gambari will be visiting Myanmar in the wake of a judicial crackdown

during which government courts handed down harsh prison sentences to

scores of pro-democracy activists. It will be his first visit in five months,

and his seventh since he began his assignment in mid-2006.

Mr Ban has expressed frustration at the failure of Myanmar's military

government to open its political process and urged the junta to take

'tangible steps' to include opponents like Ms Suu Kyi, the Nobel Peace

Prize winner who has spent more than 13 of the past 19 years under

house arrest.

Asked about Mr Ban's expectations for Dr Gambari's visit, Ms Okabe

said, 'the secretary-general has expressed his expectation that more

Page 125: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 125

progress is necessary on issues which Mr Gambari raised with the

government on his last visit'.

She said these include especially 'the need for dialogue between the

government and Ms Aung San Suu Kyi, and he has therefore asked Dr

Gambari to return to continue his discussions and engage with the

Myanmar government, opposition and other stakeholders'.

The country's pro-democracy movement has been disappointed by Dr

Gambari's previous visits, which have failed to secure the release of Ms

Suu Kyi from more than 13 years under house arrest.

During Dr Gambari's last visit in August, Ms Suu Kyi refused to meet

him, and he also failed to be received by junta chief Senior Gen Than

Shwe.

Nonetheless, the coming visit was welcomed by Ms Suu Kyi's National

League for Democracy.

'I believe the special envoy's visit this time will be beneficial as the

envoy and the NLD share the same principles on achieving political

reform in the country,' party spokesman Nyan Win said on Friday.

During Dr Gambari's visit, Mr Nyan Win said his party will discuss the

arrests and sentencing of more than 300 NLD members and other

political prisoners last year.

The current junta came to power in 1988 after violently crushing a

nationwide pro-democracy uprising.

It called elections in 1990 but refused to honour the results after Ms Suu

Kyi's National League for Democracy party won a landslide victory. – AP

Aspirin prevents liver damage

Page 126: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 126

Prof Mehal explained that drugs that have failed clinical trials and werenot pursued due to their toxicity for the liver could be used if combinedwith aspirin. -- PHOTOWASHINGTON Jan 27, 2009

- TAKING aspirin on a regular basis can prevent liver damage which

afflicts millions and can result from alcohol abuse, use of certain drugs

and obesity-related disease, a study said on Monday.

'Many agents such as drugs and alcohol cause liver damage, and we

have found two ways to block a central pathway responsible for such

liver injury,' said Prof Wajahat Mehal, lead author of the Yale University

study.

'Our strategy is to use aspirin on a daily basis to prevent liver injury, but

if it occurs, to use TLR antagonists (a class of molecules that block

receptors known to activate inflammation) to treat it.'

The study, published in the Journal of Clinical Investigation, was

conducted on mice.

Prof Mehal explained that drugs that have failed clinical trials and were

not pursued due to their toxicity for the liver could be used if combined

with aspirin.

'This offers the exciting possibility of reducing a lot of pain and suffering

in patients with liver diseases, using a new and very practical approach,'

said Prof Mehal, an associate professor at the Section of Digestive

Diseases and Department of Immunobiology of the Yale School of

Medicine.

The preventative benefits of aspirin to combat cardiovascular diseases

and certain types of cancer are have already been studied and

documented. -- AFP

Jan 27, 2009

Regional forum on refugees

Page 127: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 127

Mr Abhisit's suggestion came after the United Nations' refugeeagency (UNHCR) expressed concern over the fate of 126 boatpeople from Myanmar who were detained in Thailand, asauthorities refused to reveal their location. -- PHOTO: APBANGKOK- THAI Prime Minister Abhisit Vejjajiva on Tuesday proposed the formation of

a regional forum for dealing with illegal immigration following allegations the Thai army

mistreated a group of refugees.

Mr Abhisit's suggestion came after the United Nations' refugee

agency (UNHCR) expressed concern over the fate of 126 boat

people from Myanmar who were detained in Thailand, as

authorities refused to reveal their location.

THAILANDDETAINS 78MORE ROHINGYAMIGRANTSBANGKOK - ABOAT of 78 ethnicRohingya migrantswas detained inThailand, severalwith lacerations,burns and otherwounds they saidwere inflicted byMyanmar soldiers,Thai authoritiesand TV reports saidon Tuesday.

A Thai navy patrolspotted themigrants Monday in

Page 128: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 128

'There are talks within the foreign

ministry that if UNHCR were to be invited

in on this issue it would be under the

framework of four countries - India,

Bangladesh, Myanmar, and Thailand - so

that the problem can be addressed at its

origin,' Mr Abhisit told reporters at

parliament.

The UN refugee agency last week

officially requested access to the group

after reports that Thailand had

abandoned up to 1,000 members of

Myanmar's Muslim Rohingya minority out

at sea in ill-equipped boats with scant

supplies.

Kitty McKinsey, Asia spokeswoman for the United Nations High

Commissioner for Refugees (UNHCR), told AFP it had not

received a response from the Thai government to its request.

The Thai army has denied knowing the whereabouts of the

126 refugees, reportedly found at sea and brought ashore by

the military.

Accusations of mistreatment surfaced earlier this month after

nearly 650 Rohingya were rescued off India and Indonesia.

Hundreds of the boat people are still believed to be missing at

sea.

Last week the permanent secretary of Thailand's foreign ministry, Virasakdi Futrakul,

met ambassadors from Myanmar, India, Bangladesh, Indonesia and Malaysia for

immigration talks and agreed to hold further discussions.

Meanwhile, Mr Abhisit said the authorities were investigating CNN's claims that

photographs it had obtained showed Thai security officials towing refugees out to sea

before cutting them loose and abandoning them.

But he said plenty of other evidence showed humane treatment of refugees.

the Andaman seaoff Thailand'ssouth-west coast ina rickety boat witha broken engine,said navy Col.Manat Kongpan,chief of the InternalSecurity OperationsCommand inRanong province.They were put inpolice custody butwere expected tobe expelled fromThailand, officialssaid.

... more

Page 129: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 129

'There is a lot of evidence and there are many photographs showing how we have

treated them,' he said. -- AFP

ကမၻာကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပ

ဥးသန႔ရာျပည (အပငး - ၁)ဥးအနးေကာ

ဇနန၀ါရ ၂၂၊ ၂၀၀၉

ကမၻာကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပ ဥးသန႔ဟာ ၁၉ဝ၉ ဇနနဝါရလ ၂၂ ရက ေသာၾကာေန႔ဖြားမ႔

အခအခနအထ အသကထငရား ရေနဥးမယဆရင အသက ၁ဝဝ ျပညပါၿပ။

ရာျပညအထမးအမတပြေတြလညး ကမၻာအႏ႔ေရာက ျမနမာေတြက ကငးပၾကတာလညး ၾကားေနရပါၿပ။

တကယေတာ ဥးသန႔ဟာ ကမၻာန႔ ျမနမာ ႏငငေရးသမငးစဥ တခလးမာ အၿမတမးေတာကပေနတ

ၾကယတစပြငအျဖစ မတတငစကထခသပါ။

ကမၻာသမငး ဇာတခႀကးရ႕ အခကအခဆး ျပနာေတြ၊ အရႈပေထြးဆး ပစၧာေတြန႔ နပနးလးခရတ

(၁၉၆ဝ - ၇ဝ တဝကက) ကမၻာကလသမဂၢအဖြ႔ႀကးဟာ အေထြေထြ အတြငးေရးမးခပ ဥးသန႔ရ႕

ေခါငးေဆာငမႈေအာကမာ သကၡာတကခရတယ။ ကမၻာတလႊားမာ စစမးပြားေတြဟာ

မးဟနးဟနးမေတာကခင ဥးသန႔ေၾကာင အစြယကး ၿငမးကနၾကတယ။ ကမၻာၿငမးခမးေရးဟာ

တစထကတစ ပၿပး ခငမာလာခတယ။ အခေနအခါ ကမၻာေဒသႀကးေတြက ဘယသမငးစာအပက

လနလန ‘ဥးသန႔’ဆတ အမညက ထငးခနေနေအာင ေတြ႔ရမာပါ။ သ႔က

ေလးစားၾကညညစရာေကာငးတ အျမငမားဆး စကားလးေတြန႔ ခးကးၾကတယ။ တကသလႀကးေတြက

အျမငမားဆး ဂဏထးေဆာငဘြ႔ေတြ အပႏငးၾကတယ။ ႏငငတကာက အမြနျမတဆး အေတာဆး

လခြၽနလေကာငးဆေတြ ေပးအပၾကတယ။

၁၉၆၄ ခႏစမာ အယလဂးရးယားႏငငက အလညအပတသြားေတာ အဒႏငင သမၼတက

သ႔အစးရတစဖြ႔လးန႔ ေလဆပမာ ဆငးႀကတယ။ ေကာေဇာန၊ ဂဏျပတပဖြ႔န႔အတ အေျမာက ၂၁ ခက

ပစေဖာကၿပး ႀကတာမးက ခမးခမးနားနား လပခတယ။ (တကယေတာ အဒလ အေျမာက ၂၁ ခက

ေဖာကတယဆတာမးက ႏငငတစႏငငရ႕ ေခါငးေဆာင၊ သမၼတေတြလာမ လပေလရတာမးပါ။

ကလသမဂၢရ႕ အတြငးေရးမးခပ ခရးစဥမးမာ ဘယႏငငကမ မလပခဖးဘး။) ေနာကၿပး အဒ သမၼတက

မန႔ခြနးေခြ ေတာ “ကေနာတ႔ အယလဂးရးယားႏငင လြတလပေရးရဖ႔အတြက စြမးစြမးတမ

ေဆာငရြကခတ ဥးသန႔က ေကးဇး အထးတငရတအေၾကာငး ဒနညးန႔ ကေနာတ႔ ျပသခငလ႔ပါ” တ။

(အဒေနာကပငးက စၿပး ကမၻာကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပအဆကဆက အဖြ႔ဝငႏငငေတြက

လာလညၾကတအခါ အေျမာက ၂၁ ခက ပစေဖာကတ အစဥအလာ ျဖစသြားေတာတယ။)

Page 130: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 130

ကေနဒႏင

ဥးသန႔ေၾကာင ျမနမာျပညက ပၿပး လသမားလာတယ။ ကမၻာေျမပေပၚမာ Burma ဘယနားမာမနး

မသရာၾကတ ႏငငျခားသားေတြက (ရညရညေဝးေဝး ရငးျပ ေျပာျပေနမယအစား) ‘ဥးသန႔ရ႕ တငးျပည’

လ႔ တစခြနးတညး ေျပာလကရန႔ ကစၥျပတတယ။ “ကမၻာမာ ဗမာေဟ” လ႔ (ဘယသၾကားၾကား

မၾကားၾကား) ေနာကလေတြက လကဆငကမးၿပး အသကနဟစႏငခၾကတယ။

ျမနမာႏငငေရးကစၥေတြမာလညး (အတြငးေရးမးခပ မျဖစခငက) ေဆာငရြကခတာေတြဟာ

စာေပအေရး၊ အမးသားေရးအပါအဝင နညးတာေတြမ မဟတဘ။ ဥးသန႔အေရးအခငးဆတ (၁၉၇၄)

မတတင လႈပရားမႈႀကးန႔ (ကြယလြနၿပးတတငေအာင) တ႔တငးျပညရ႕ သမငးေၾကာငးက

ေကာငးေကာငးႀကး ေကးဇးျပသြားခရာတယ။

အဒလ ဂဏယစရာေကာငးလတ ျမနမာလခြၽနလေကာငး ဥးသန႔ရ႕အေၾကာငး ေကာငးေတြမာ

အေလးထားၿပး သငၾကားေပးဖ႔လတယ။ ဥးသန႔န႔ပတသကတ စာအပစာတမးေတြ ေရးသားထတေဝခြင

ပတပငထားတာက ခေနရတယ။ အဒါေၾကာင လကလမးမသေလာက စာအပေတြထက

ေကာငးႏးရာရာေတြက ဟတစ ဒတစ ေရးျပလကရပါတယ။ ဥးသန႔ရာျပညႏစမာ သ႔ရ႕ ေကးဇးက

ေအာကေမ သတရၾကရေအာငပါ။

x x x x x

(က)

“ကြၽႏပတ႔ကမၻာႀကး၏ အဖးတန ပငဆငမႈမားအနက လသားအျဖစက ရရျခငးသညသာ အမြနျမတဆး

တနဖးတစခ ျဖစသညဟ ကေနာ စြစြၿမၿမ ပခစားေနမပါသည။ ထ လသားအျဖစသညသာ ကေနာတ႔၏

ရညမနးႀကးပမးမႈ အစႏင အဆး ျဖစရမည မဟတပါေလာ။ ယခ ကမၻာေပၚရ အစးရမား၊ စနစမား၊

ဝါဒမား၊ အဖြ႔မားသညကား ချမင ခေပာက သခၤါရ သေဘာအရ ကြယေပာကသြားမညျဖစၿပး

လသားအျဖစသညသာ တညတခငၿမမည ျဖစေပသည။ လသားမား၏ အေရးပါမႈႏင အသေခ ၤအနႏ

(စြမးပကား) အဖဖက လစလရႈ ဖယထတထားမည (ဝါ) ရငသနခြငမရေအာင

တားဆးပတဆ႔ထားမညဆပါက ဤလ႔အဖြ႔အစညး သတေလာကႀကးသည အဓပၸာယမ

ဟငးလငးျပငပမာ ျဖစေခေတာမည။ ထ႔ေၾကာငပင လသားအျဖစ သဘာဝႏင အေရးပါမႈက တး၍ တး၍

လကခ တနဖးထား၊ ႏစသကေလးစားေနၾကရၿပ မဟတပါေလာ။”

"I feel more strongly than ever that the worth of the individual humam being is the most unique

and precious of all our assets and must be the beginning and the end of all our efforts.

Govemments, systems, ideologies and institutions come and go, but humanity remains. Then nature

Page 131: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 131

and value of this most precious asset is increasingly appreciated as we see how empty organized

life becomes when we remove or suppress the infinite variety and vitality of the individual.”

အဒစာပဒက ဥးသန႔က (၁၉၇၁ ခႏစမာ) ကလသမဂၢက တငသြငးတ သ႔ရ႕ ေနာကဆးအစရငခစာရ႕

နဒါနးပငးမာ ထညသြငးေရးသားခတာပါ။ ဘယေလာက လသားဘဝက တနဖးထားတ စာသားေတြလ။

တနညးအားျဖင ေျပာရရငေတာ “ဒကမၻာႀကးမာ ခငဗားတ႔ ဘယသေခါငးေဆာငလပလပ၊ ဘယဝါဒပ

ကငသးကငသး ကေနာတ႔လသားေတြရ႕ တနဖးက အခငးခငးေလးစားမႈေတြ

ေပာကကြယကနရငေတာ ဘာမ ျဖစမလာဘ ဘာအဓပၸာယမလညး ရမာမဟတဘး”လ႔ ရရဝဝ

ေျပာခလကတာပါပ။

x x x x x

(ခ)

ဗဒၶဘာသာဝငတစေယာကအျဖစ ဗဒၶ၊ ဓမၼ စာေပအရပရပန႔ ႀကးျပငးလာခတ ဥးသန႔အဖ႔ လသားသစၥာန႔

ျဗဟၼစရတရားေတြဟာ အလဥးသငတငး သ႔ရ႕ မန႔ခြနးေတြ၊ အစရငခစာေတြမာ ထငဟပ

ေပၚလြငခတယ။ ႏစႏစကာကာ ယၾကညထားတတရားေတြ ဆေတာလညး ကယ စတ ၂ ပါးစလးမာ

အၿမ ၿခလႊမးေနေတာတာေပါ။ ကလသမဂၢရ႕ ႏစ ၂ဝ ျပည အထမးအမတ အခမးအနားက ၁၉၆၅

ခႏစမာ အေမရကနျပညေထာငစ ဆနဖရနစစၥကၿမ႔မာ လပေတာ သ႔ရ႕မန႔ခြနးထမာ

ဘယလထညေျပာခသလ ဆေတာ -

“ဤအခမးအနားတြင လသားအားလးအကး ေမာကး၍ ကေနာ၏ ဆေတာငး ဆႏၵျပခကမားက

ေဖာျပခငပါသည။ ဤကမၻာေျမေပၚမ လသားမားတြင အာဃာတ အမနးတရားမား ကြယေပာကပါေစ။

- တစဥးႏငတစဥး၊ တစေယာကႏငတစေယာက မတကြျပား ျခားနားေသာ လမး၊ အသားအေရာင၊

ႏငငေရး၊ ဘာသာေရး၊ အယဝါဒ၊ အစြအလမးမားေၾကာင မနးတးျခငး၊ သတျဖတျခငးမား

ကငးေဝးၾကပါေစ။

- ကတရား၏ အစအမေၾကာင ယခဘဝတြင ခမးသာသခႏင ျပညစ ၾကြယဝသမားကလညး ကမြရာသ

ဆငးရသား ေကာမြမားအား စာနာေထာကထားကာ မေဝခစား သဒၶါတရား ထားႏငၾကပါေစ။

- အငအားႀကးႏငငမားမ ေခါငးေဆာငမားအေနျဖငလညး (အခငးခငး ရနေစာငမႈ ကငး၍)

သငသငျမတျမတ ညညညြတညြတျဖင လသားထအကးအတြက ရညရြယေဆာငရြကႏငၾကပါေစ။

“On the occasion of the twentieth anniverary of the Urited Nations, I would like to express the

following wishes for humanity:

- I wish that men cease to hate and kill their fellow-men for reasons of race, colour, religion,

nationalism or ideology;

- I wish that the rich and privileged share their blessings with the poor;

- I wish that the leaders of the great nations of our time surmount their differences and unite their

efforts for the benefits of all mankind. ...”

x x x x x

(ဂ)

ကမၻာဘာသာတရားေတြအေပၚမာ ရငးလငး ျပတသားတအျမင ဥးသန႔မာ ရတယ။ ဘာသာတရားရ႕

အခနးက႑ဟာ လ႔ဘဝခရးအတြက (တနညး) ၿငမးခမးေရးခရးအတြက အဓကေသာခကတစခ

ျဖစတယဆတာကလညး ေကာငးေကာငးသေဘာေပါကတယ။

Page 132: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 132

၁၉၆၄ ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔မာ ေျပာခတ သ႔ရ႕မန႔ခြနးတစခထမာ ဘယလ ထညသြငးေျပာၾကားခသလ

ဆေတာ

“ကမၻာႀကးေပၚတြင ၿငမးၿငမးခမးခမးႏင မတေဆြ ပပသသ အတယဥတြ ေနထငရနအတြက

မညသ႔ေသာ အေျခခစတထားမး ေမြးျမထားရပါမညနညး။

ကမၻာၿငမးခမးေရးႏင သာယာဝေျပာေရး ထေထာငရနအတြက ကြၽႏပတ႔၏ ဆႏၵစြမးအငက မညကသ႔

မယငမလ ခငၿမေအာင လပေဆာငရပါမညနညး။

ထပစၧာ ေမးခြနးမားအတြက အေျဖသည (ကြၽႏပအျမငက တငျပရမညဆပါက) ကြၽႏပတ႔ လသားမား၏

အေကာငးဆး လ႔လဥဟ ျပႏငမႈအေပၚတြငလညးေကာငး၊ ဘာသာတရား အရပရပ၏

အေျခခအဆးအမ၊ တရားဓမၼ ပညတခကမားအား လကနာကငသးႏငမႈ အေပၚတြငလညးေကာငး လးဝ

ဥ တညေနေပသည။ ထ႔ေၾကာင မဆလငဘာသာဝငမား အေနျဖင ပ၍ေကာငးမြနေသာ

မဆလငမား ျဖစလာေအာင၊ ဟႏၵဘာသာဝငမားအေနျဖင ပ၍ေကာငးမြနေသာ

ဟႏၵမားျဖစလာေအာင၊ ခရစယာန ဘာသာဝငမားအေနျဖင ပ၍ေကာငးမြနေသာ ခရစယာနမား

ျဖစလာေအာင၊ ဗဒၶဘာသာဝငမားအေနျဖင ပ၍ေကာငးမြနေသာ ဗဒၶဘာသာဝငမား ျဖစလာေအာင

အတတႏငဆး ႀကးပမးအားထတၾကရနသာ ရေၾကာငး ဆႏၵျပ တကတြနးရပါသည။

“What states of mind are necessary for all of us to live together in peace with anolher as good

neighbours? How are we to unite our strength to maintain internalional peace and security? The

answers to these questions lie, it seems to me, in our ability to bring out the best in us and to

return the basic moral and ethical principles of all great religions. Let us, therefore, dedicate

ourselves anew to a new pledge: to make Muslims better Muslims, Hindus better Hindus, Christians

better Christians and Buddhists better Buddhists.”

ေရႊတဂဘရားေပၚတြင

ဒတယပငး ဆကလကေဖာျပပါမည။

Page 133: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 133

သန႔ရာျပည (အပငး - ၂)ဥးအနးေကာ

ဇနန၀ါရ ၂၆၊ ၂၀၀၉

(ဃ)

ျမနမာသာသနာေရး အာဇာနည အရငသျမတတစပါးျဖစတ (ေတာငၿမ႔)အမရပရ မဟာဂႏၶာရ

ဆရာေတာႀကး (၁၉ဝဝ-၁၉၇၇) ရ႕ ‘အနာဂတ သာသနာေရး’ စာအပဟာ ၁၉၄၉ ခႏစ (လြတလပေရးရၿပး

၁ ႏစအၾကာ) မာ ေပၚထြကလာခတယ။

“(လြတလပၿပးစ) ဤအခနမး၌ ငါတ႔သာသနာဝင အရငျမတတ႔သည ကယစကယင ဣေျႏၵရရႏင

ထထၾကြၾကြ ရလကၾကမညဆလင လြတလပၿပးေနာက ၁ဝ ႏစေလာက အၾကာဝယ ကမၻာက

ေလးစားရေသာ တငးျပညကေလး တျပည မျဖစႏငဘးဟ မညသ ကန႔ကြကရအနညး။ ထကသ႔

အကးက ေျမာျမငကာ ယခအခနမာ ဤကမးစာမး ရသငၿပဟ ထငျမငလာေပသည”

ဟ ရရဝဝ နဒါနးခကာ သာသနာေရးအတြက ျပျပငသငတာေတြက ေရးသားခရာတယ။

ဆရာေတာႀကးန႔ သေဘာထားတညတ ဥးသန႔က လကမလႊတတမး ဖတရႈသငတယ ဆၿပး

တကတြနးထားျပနေသးတယ။ တငးျပည တးတကေရးမာ သာသနာေရး ျပျပငမႈဟာ အေရးႀကးတယ

ဆတ ယၾကညခကန႔ ဘာသာျခားေတြ (ဒစာအပက ဖတမၿပး) ဗဒၶရ႕ အေျခခတရား အႏစသာရက

သရေစခငတ ေစတနာ သ႔မာ ရခတယဆတာ ေပၚလြငတယ။

Page 134: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 134

အနာဂတသာသနာေရး နဒါနးမတဆက

အဒနဒါနးက ေရးတ ၁၉၅၁ မာ ဥးသန႔ဟာ (ဥးႏရ႕ အစးရလကထကမာ) ျပနၾကားေရးဌာနဝနႀကး အျဖစ

တာဝနထမးေဆာငေနတာျဖစၿပး ၆ ႏစအၾကာ(၁၉၅၇)မာ ျမနမာအစးရရ႕ ကလသမဂၢဆငရာ အၿမတမး

ကယစားလယ ျဖစလာခတယ။ ၁၉၆၁ မာေတာ အေထြေထြ အတြငးေရးမးခပ ရာထးအထ

တကလမးႏငခၿပး ၁ဝ ႏစၾကာ လပေဆာငခတာပါ။ အဒ အနာဂတ သာသနာေရးစာအပက

အႀကမေပါငးမားစြာ ရကႏပထတေဝေနဆပါ။ ဒါေပမယ ဥးသန႔ရ႕ အဒ အမာစာကေလးေတာ

စစအစးရရ႕ ‘မေတာမတရား စစစေရး’ေၾကာင ပါမလာရာေတာဘး။

x x x x x

(င)

ကလသမဂၢရ႕ ဒတယေျမာက အေထြေထြအတြငးေရးမးခပျဖစတ ဆြဒငျပညသား ဒကဟမၼားရႈး ၁၉၆၁

မာ ေလယာဥပကကၿပး ကြယလြနသြားေတာ တတယေျမာက အတြငးေရးမးခပ ေနရာအတြက

ယဥၿပင အေရြးခတာေတြ၊ အေရ႕အေနာက အပစေတြ သ႔လ ကယလ အႀကတအနယ မဆြယတာေတြ

စညးရးတာေတြ ရတာေပါ။ အဒအခနမာ ဥးသန႔က (ကလသမဂၢရ႕ က႑အေတာမားမားမာ

သတမနအသငးအဝငးမာ သ႔ရ႕ အရညအခငးက ျပသခၿပးၿပမ႔) တညတညြတတညး

ေရြးေကာကတငေျမာကခၾကတယ။ အဒ ေရြးေကာကပြ မတငခငကေလးမာပ သ႔အေပၚ တးတးတးတး

ခန႔သေတြ ေပၚလာတယ။ ေျခေျချမစျမစလညး မရပါဘး။ အမနကေတာ သတမနေလာကမာ ဒါဟာ

ကေလးကလား စကားပါ။ (“ျပငသစေတြက ဥးသန႔ဟာ အရပ သပပလြနးတယလ႔ ေျပာေနၾကသတ”)

အဒါလညး ၾကားေရာ ခပတညတည ခပျပတျပတ (သတမန ဆနမေနေတာဘ) တ႔ျပန

ေျပာခလကတာကေတာ -

“ကေနာ ျပငသစဘရင နပလယထကေတာ အရပပရညပါတယ။ ေနာကၿပး နပလယက

အဂၤလပလလညး မေျပာတတဘးဗ”

(“I am taller than Napoleon, who did not speak English.”)

ျပငသစဘရင နပလယက အရပပတာ ၅ ေပ ၂ လကမပ ရတယလ႔ ဆၾကတယ။ ဥးသန႔က ၅ ေပ ၇

Page 135: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 135

လကမ ရတယ။ ၅ လကမေတာင ပျမငေသးတယ။

အဒါက ရယစရာလလ ခကကက ျပနေျပာလကတာပါ။ သႀကးတမနႀကးဆနဆန ႏႈငးႏႈငးခနခန

ေျပာေလရတ ကလသမဂၢလ ေနရာမးမာ ဒဒး ေျပာခတာေတြလညး အခါအားေလာစြာ ရခပါတယ။

ကေနဒါႏငငမာ ၁၉၆၄ ခႏစကပါ။ သတငးေထာကေတြက (ဗယကနမစစပြန႔ ပတသကၿပး) အေမရကန

အမတတစေယာကက ေလာေလာဆယ အဆတငသြငးထားတ အႏျမဗး ခပစဖ႔ကစၥက ထငျမငခက

ေပးပါဥးလ႔ ဥးသန႔က ေျပာတယ။

“ခငဗားတ႔ သၿပးျဖစတအတငး ကေနာဟာ အႏျမလကနကက ဘယေနရာမာျဖစျဖစ၊

ဘာအေၾကာငးန႔ပျဖစျဖစ လသတလကနကအေနန႔ သးတာက ကန႔ကြကသပါ။ ဗယကနမမာ အႏျမဗး

သးဖ႔ စတကးေပါကတသဟာ (ကေနာအျမငမာေတာ) ရးသြပတသပါ။ လစတေပာကတသပါ။

နညးနညး အကယခ႕ၿပး ေျပာပါရေစဥး။ ၁၉၄၅ ခႏစမာ ဂပနျပည ဟရရးမားန႔ နာဂါးစကၿမ႕ေတြက

ရကရကစကစက အႏျမဗး ခခတာန႔ပတသကၿပး “ဂပနေတြဟာ အျဖမဟတတ အာရသားေတြ

ျဖစေနလ႔ အႏျမဗးန႔ အသတခရတာ။ မဟာမတေတြန႔ တခနတညး၊ တၿပငတညး စစျဖစေနတ

နာဇဂာမနျပညကေတာ (အျဖေတြ ျဖစေနလ႔) အႏျမဗး မခခဘး” ရယလ႔ အာရတကသား

ေတာေတာမားမားက နားလညခစားမၾကတယ။ လမးေရးဟာလညး အေၾကာငးတရပျဖစတယလ႔

ကေနာ ဆခငတယ။ အဒါေၾကာင ေစာေစာက ကေနာေျပာတ အႏျမဗး ဗယကနမမာ

သးဖ႔စတကးေနတသေတြဟာ အဒအခကက အေလးအနကထားၿပး စဥးစားေစခငတယ။

" As you are no dout aware, I am against the use of atomic weapons for destructive

purpose anywhere, under any circumstances. Any ၻody who proposes the use of atomic

weapons is, in my view, out of his mind. Let me elaborate there is, in my view a RACIAL

FACTOR in such a projected operation.... In 1945, when atomic bombs were dropped over

Hiroshima and Nagasaki in Japan, there was a widespreaded feeling in my many parts of

Asia that these deadly atomic weapons were dropped on Japanese cities because the

Japanese were non-whites, and it was also argued at that time that atomic bombs would

never have been dropped over cities in Nazi Germany, which was also at war with the

allies. So there is a RACIAL ELEMENT which I would commend to the attention of those

who are thinking of launching such atomic blasts.”

အဒေျပာၾကားခကေတြဟာ ေနာကေန႔ထတတ အေမရကနန႔ ကေနဒါက သတငးစာေတြမာ

မကႏာဖးသတငးအျဖစ ေဝေဝဆာဆာ ပါလာၿပးေတာ ဥးသန႔က ဝငးၿပး ‘တြယၾကလမမယ’လ႔

ထငထားေပမယ ဘယသက ဘာမ ျပနမေျပာဘ ၿငမသြားၾကေတာတယ။

x x x x x

အေထြေထြအတြငးေရးမးခပရးရ႕ ဝါရငဝနထမးတစဥးျဖစသ ဥးသန႔ရ႕ ျပနၾကားေရးအရာရအျဖစ

ထမးေဆာငခဖးတသရ႕ ေရးသားခကေတြထမာ ဥးသန႔က ‘သတငးေထာကေတြန႔ ေတြ႔ရမာ၊

အေမးအေျဖ လပရမာက ႏစသကတ အတြငးေရးမးခပ’ တ။ အေရ႕ျခမးတငးျပညမာ ေမြးတ

ႏႈငးႏႈငးဆဆ ခငခငခနခန လတစေယာက၊ ေအာကသကေၾကတ ေဟာေဟာဒငးဒငး ပြငပြငလငးလငး

လတစေယာက (ဥးသန႔)ဟာ တကယ အေနာကႏငငသား ရငမႀကးေတြလ ကငႏငသတ (‘Direct And

Page 136: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 136

Almost Western’)။ ဥးသန႔အရင ကြယလြနသ ဒကဟမၼားရႈးကေတာ သ႔လမဟတဘ ေျပာငးျပန တ။

အေနာကႏငင(ဆြဒင)သား တကယေဆြႀကးမးႀကးက ေပါကဖြားလာၿပး မပြငတပြငန႔ ေၾကာကသလလ

ရြ႕သလလ၊ သတငးေထာကေတြေရ႕မာ အးနငးခြကနငး ျဖစမာ စးရမလြနေနရာတ ဒကဟမၼားရႈးကေတာ

အေရ႕တငးက စာနရသလပ (Eastern Mystic)တ။

ေၾသာ - ဘယအရပမာ ေမြးေမြး လသာပဓာန မဟတပါလား။

ဒကဟမၼားရႈး၏ ဂေပၚတြင ပနးေခြခေနပ

x x x x x

ကမၻာတလႊားက ေကာေပ ေမာေပ ေတာေပ ဆတ ပညာရင သခမနေတြၾကားထမာ ဟတပါေပတယ၊

မနပါေပတယ၊ ေခါငးေဆာင လပထကပါေပတယလ႔ ေသာငးေသာငးျဖျဖ တညတညာတညး

မြနမြနျမတျမတ အပႏငးခတ ရာထးတာဝနက ထကထကတနတနန႔ အေကာငးဆး

ေျပာငေျပာငေျမာကေျမာက ေဆာငရြကခတ တ႔ျမနမာျပညသား ဥးသန႔အတြက တ႔တေတြ

အႀကးအကယ ဂဏယတတၾကဖ႔ လတယ။ (ဂဏျပရမာ ပကကြကခတ အစးရက

ေကာငးသားန႔လထက မခမရပႏငျဖစလ႔ ၁၉၇၄ ဒဇငဘာလမာ ဥးသန႔အေရးအခငး ဆၿပး

အၾကြလႈပရား ဆႏၵျပမႈႀကး ျဖစပြားခတာက မေမသငၾကဘး။)

အခေခတအခနအခါမာ တ႔တငးျပညက မလြတလပေသးေတာ (တ႔ျပညသရ႕ စတေတြက

အတငးခပခယ ပတဆ႔ထားေလေတာ) ဥးသန႔ရ႕ ေကးဇးတရားေတြက ထတေဖာျပသဖ႔

အခြငမႀကၾကရရာဘး။ ဒါေပမယလညး တခနခနကရငေတာ

“ဗမာသားေကာငးမားက အဆအတးအမႈတန႔ပင

Page 137: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 137

ရေသခငမင၊ အားတက အေလးျပလကပ အစဥ” ဆတ ၿမ႔မၿငမးရ႕ ‘လခြၽနလေကာငး’ သခငးထကလပ

ဂဏျပခြင၊ အေလးျပခြင ရၾကမာ မလြပါဘး။ ။

ဥးအနးေကာ

ရညညႊနး -

၁၊ U THANT: THE SEARCH FOR PEACE ( by June ၻingham)

၂၊ U THANT: THE SEARCH FOR PEACE ( by June Bingham)

၃၊ U THANT IN NEW YORK( 1961-1971) (By RsnsesN assif)

၄၊ U THANT : DIVINITY'S SMILE, HUMANITY'S CRY

(by Sri Chimoy)

၅၊ AN INSIDE LOOK AT THE UNITED NATIONS (UN First 50 years)

(by Stanley Meisler)

၆၊ THE RIVER OF LOST FOOTSTEPS (By Thant Myinr-U)

အႏစတရာ မေမသာဉာဏဥးေမာင

ဇနန၀ါရ ၂၅၊ ၂၀၀၉

ဒေန႔ ေန႔လယပငးက ကမၻာကလသမဂၢ အဖြ႔ခပႀကး ရ႕ တတယေျမာက အေထြေထြအတြငးေရးမးခပ

ျဖစတ ကြယလြနသ ဥးသန႔ရ႕ ႏစတရာျပည အထမးအမတပြ ျပလပၾကပါတယ။ ေနရာက ဖရးေမာငၿမ႔

ေမတာနႏၵဝဟာရ ဓမၼ ရပသာမာပါ။ ဒပြက ဆနဖရနစစၥက ေဘးဧရာရ လငယမားက ဥးေဆာင

ကမကထျပလပကာ ကငးပၾကတာပါ။ ဥးသန႔အေၾကာငးက လငယေတြ ပမ သရေစဖ႔ဆတ

ရညရြယခကန႔ ကငးပၾကျခငးျဖစပါတယ။ အရငဉာဏက၊ ဆရာဥးလမငး၊ ဆရာကထနလငးန႔

ဆရာမငးဇငတ႔က ေဟာေျပာၾကပါတယ။

တကယေတာ ကလသမဂၢရ႕ အေထြေထြ အတြငးေရးမးခပ တဥး ျဖစေပမယ ဥးသန႔အေၾကာငးက

လငယမား သပၿပး မသၾကပါဘး။ ဒါကလညး လငယေတြရ႕ အားနညးခက မဟတပါဘး။

သႏငဖ႔ဆတာက ဥးသန႔အေၾကာငး ကယကယျပန႔ျပန႔ ေရးသားထားတ စာေပမတတမးမး

စတာေတြက မားမားရပါမ မဟတလား။ ဒါေပမယ ကဆး လစြာ ဥးသန႔အေၾကာငးက

ေရးသားထတေဝထားတ စာအပစာတနးန႔ အျခားမတတမးက မားမားစားစား မရလ ပါဘး။

တကယေတာ ဥးသန႔က တငးျပညဂဏေဆာငပဂၢလ။ ကမၻာကပင အသအမတျပ ေလးစားရတသ။

ကယ တ႔လမးေတြအဖ႔ ဂဏယထကတသ။ စဥးစားၾကညေပါ။ ကယတ႔တငးျပညမာ

အဒလကမၻာကအသအမတျပေလး စားတသ ဘယႏေယာကမားရခဘးလ႔လ။ တငးျပညဂဏေဆာင

Page 138: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 138

ပဂၢလတေယာကအေၾကာငးဆတာ ကယကယ ျပန႔ျပန႔ အမားသေအာင လပေဆာငၾကရမာပါ။

ဥးသန႔အေၾကာငးက ေျပာစရာေတြ အမားႀကး။ ေျပာရရင သ႔လပေဆာငမႈေတြက တတငးတျပည

တလမး အကးေတာင မဟတ။ တကယကမ ကမၻာန႔ဆငတ အေရးအရာေတြ။ ေနာကၿပးလညး

သ႔ရးသားမႈန႔ ႀကးစားမႈက ကမၻာ ေခါငးေဆာငမားကပင အသအမတျပ ေလးစားခၾကတာ။ ဒလ

ရးသားႀကးစားသတဥးထမာ အတယစရာ စျပဖြယေတြ ဆတာလညး ဘယနညးလမမလ။ ယတတရင

ရႏငမညအရာေတြ တပတပငရမာေပါ။ သ႔ေပမယ ေျပာခ သလပါပ။ သ႔အေၾကာငးက

ထတေဖာထားတာက သပမားမားစားစား မရဘး။ ဒေတာ သ႔အေၾကာငးကလညး သပမသရဘး။

မသေတာလညး သ႔ဆကေနရမယ အတယဖြယေတြကလညး မားမား မရႏငၾကေတာဘးေပါ။ ရဖ႔

ခကခတ အရာေတြေတာင မရမေန ခကခကခခ ယၾကရတာ။ ကယတ႔က လြယလြယန႔ရႏငမယ

အရာမးက ေတာင မယတတလ႔ မရႏငျဖစေနၾကရတာ။

အနာဂတကေမာၾကညရာမာ ေရ႕က ေရာကႏငသမေရာကေအာင ေမာေခၚၾကညၾကရမာ။

ေရတအခကအတန႔ေလးမ ၾကညၿပး ပဂၢလေရးမနးတးမႈ အေျခခေတြန႔ စဥးစားလပေဆာငၾကရမာမး

မဟတဘး။ တကယဆေတာ လငယလရြယေတြဆတာက စျပစရာ ပဂၢလေတြဆ စျပတတၾကတာ။

ေကာငးတစက အေတြ႔မားရငလညး ေကာငးတစက ယဖ႔ အခြငအလမး ပမားတတပါတယ။

အျပနအလနအားျဖင မေကာငးရာမာ စျပဖြယေတြ အေတြ႔မားရငလညး မေကာငးတာကပ စယဖ႔

အခြငအလမး မားသြားတတတာ။ ဒါက လငယသဘာဝ။ ပမ တတကက ဆရရင လ႔သဘာဝ။ ဒါေၾကာင

စျပဖြယပဂၢလေတြရ႕ အေၾကာငးဆတာက လငယလရြယေတြ မားမားသႏငေစဖ႔ ဖနတးေပးၾကရမာ။

လငယေတြၾကားမာ ေကာငးတစေတြ ကယျပန႔ႏငသေလာက ကယျပန႔ေအာင လပေဆာငေပး ၾကရမာ။

ေနာကၿပးလညး ယဥေကးမႈ မတသေတြ၊ ဘာသာလမး ျခားနားသေတြရ႕ စျပဖြယ အေၾကာငးေတြက

အသေပးတာထက ကယယဥေကးမႈ ကယဓေလစရကန႔ ကကညတသေတြရ႕ စျပဖြယဂဏရညေတြက

မေဝတာက ကယတငးျပညက လပလာေအာင ပေဖာရာမာ ပမၿပးလညး ဆေလာႏငပါတယ။

ကယဆမာ အဒလစျပဖြယပဂၢလေတြ၊ အားကအတယဖြယပဂၢလေတြ ရေနပါလက အတယခြင

မရႏငေအာင တားဆးထားတာမးကေတာ အလြနမပ ဝမးနညးစရာေကာငးပါတယ။ ဥးသန႔ဆတာ

ဘယလလမးလ။ ဥးသန႔ ေျပာၾကားခတ စကားေလးတခြနး ႏစခြနး မေလာကကပ

ျမညးစမးၾကညလကပါ။ ဘယေလာကမား သ႔အေၾကာငးက ကယကယျပန႔ျပန႔ အသေပးဖ႔ လမယ

ဆတာ သေဘာေပါကလာပါလမမယ။

‘စစပြေတြဆတာ လသားေတြရ႕ စတထကပ စခတာပါ။ အဒစတထက ခစေမတာတရားန႔

သနားၾကငနာမႈကပ ၿငမးခမးမႈက ကာကြယေစာငေရာကတ အရအတားကလညး

တညေဆာကႏငပါတယ’ တ။ စတထားေတြ ျပျပင ေျပာငးလၾကဖ႔ တကတြနး ႏႈးေဆာခမႈဟာ

ဘယေလာကေတာင တနဖးႀကးမားတ အရာပါလ။ လသားခငး တနးတ ရညတ တနဖးထားဖ႔

ေျပာဆခရာမာလညး အလြနမတသားေလးစား လကနာဖြယေကာငးပါတယ။

‘ေနရာေဒသ ေတြ၊ ဘာသာလမးေတြ မတကြျပားျခားနားေပမယ လသားတငးဟာ လသားဂဏသကၡာန႔

ညစြာ ေလးစားထကသ ခညးပါ။ ကေနာတ႔ဟာ ကယကယက ေလးစား တနဖးထားသလ

အျခားသေတြကလညး ေလးစားတနဖးထားဖ႔လ ပါတယ’။

ဥးသန႔ေျပာခသလပါပ။ လသားအခငးခငး အျပနျပန အလနလန ေလးစား တနဖးထားကာ ၿငမးခမးစြာ

ယဥတြ ေနထငသြားၾကမယဆလင အခငးခငးၾကား ျငငးခေနၾကရတ ပဂၢလေရးဆငရာ

Page 139: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 139

အခငးမားမႈေတြ၊ တစန႔ တစ၊ တဖြ႔န႔တဖြ႔၊ တႏငငန႔တႏငင တကခကေနၾကတ စစပြေတြဆတာ

ဒကမၻာေျမေပၚမာ ဘယမာလာလ႔ ေပၚေပါကလာႏငစရာ အေၾကာငး ရပါေတာမလ။

မနး၀ငးေမာင အတပၸတ အပငး(၇)မတစမတတမး

ဇနန၀ါရ ၂၄၊ ၂၀၀၉

ျမနမာျပညသ႔ လာေရာကလညပတေသာ ထငးဘရင န႔ သမၼတမနး၀ငးေမာင

ျမငးေမြးျမေရးန႔ သားစပေရးစခနးမား သးေနရာ ဖြငလစထားပါတယ။ ရနကနမာ တေနရာ၊ မႏေလးမာ

တေနရာန႔ ေတာငႀကးမာ တေနရာျဖစပါတယ။ ရနကနစခနးက ဥးဘလႈင၊ မႏေလး စခနးက ဥးကငးန႔

ေတာငႀကးစခနးက ဥးဘေပါတ႔က အပခပပါတယ။ ရနကနစခနးဟာ သမၼတအမေတာဝငး ရမးလမးန႔

အလလမးေထာငဘကမာ ဖြငလစထားပါတယ။ ရနကနျမငးေမြးျမေရးစခနး အပခပေရးအရာရဥး

ဘလငဟာ စခနးနားမာ ရတ သစသားအမႀကးမာ ေနပါတယ။ တခါတေလ ပါပါ ဥးဘလငဆသြားၿပး

အပပါတယ။ အဒအခါ သမၼတအမေတာဝငးမာ ရတ သစသားအမမာ ပါပါ အပခေသာလညး

တေန႔ကသမၼအမေတာႀကးထမာ ပါပါအပရမယလ႔ စတမကးခပါ။ အပမကလညး မမကခပါ။

ဥးဘလငဟာ အဂၤလပလကထကမာ ျမငးပြမာ အလပလပတအတြက ျမငးအေၾကာငး၊ ျမငးပြအေၾကာငး

ေတာေတာ ေျပာႏင၊ ဆႏငပါတယ။ ပါပါသန႔ သြားအပတအခါ ျမငးအေၾကာငးပ သေျပာပါတယ။

ဥးဘလငေျပာျပလ႔ ပါပါလညး ျမငးအေၾကာငး၊ ျမငးပြအေၾကာငး ေတာေတာ နားလညပါတယ။

အဂၤလပေခတမာ ပါပါ ျမငးပြ မေရာကဘးပါ။ ေနာကပငး ဝနႀကးျဖစမ ျမငးပြ သြားတတပါတယ။

ရနကနေမြးျမေရးစခနးမာ ရတ ျမငးေတြဟာ တခါတေလ နာၿပး ေသတတပါတယ။ ဒေတာ

ေျမျမပပစရပါတယ။ ေျမျမပရတာ အလပပတချဖစေတာ 'စက' ေခၚတ ျမငးထနးေတြဟာ ဥးဘလငန႔

တငပငၿပး နာပ လကၡဏာ ျပတ ျမငးေတြက သတၿပး စားၾကပါတယ။ ပါပါလညး စားရပါတယ။ ျမငးသား

မစားရတာၾကာရင ပါပါက ဥးဘလငက ျမငးေတြမနာေတာဘးလား လ႔ ရယစရာအျဖစ ေမးပါတယ။

ျမငးေမြးျမေရးဌာနခြမာ ပါပါ ေျပာငးေရႊ႕ အလပလပေသာလညး သခငဗလန႔ေတာ

အဆကအသြယမျပတပါ။ တပတ ႏစခါ၊ သးခါ သေနတ စမးေရတြငးလမးအမက ေရာကပါတယ။

ျမငးသားရတ အခါလညး သေနတအမက ယသြားၿပး တေပာတပါး ခကစားၾကတယ။ သခငဗလဟာ

ေညာငးတးသားျဖစၿပး ေခတပညာတတတေယာက ျဖစပါတယ။ ေကာလပမာ ေကာငးေနဖးတလ

ျဖစပါတယ။ သ႔ကယသ 'ကြနျမနစ' သာ ဆတယ၊ သ႔အသငးအဝငးက သ႔က 'ဘဇြာ'လ႔ ေခၚပါတယ။

'ဘဇြာ' ဆတာ လလတတနးစားလ႔ ေခၚျခငး ျဖစပါတယ။ 'ကြနျမနစ' ဆရင ပစၥညးမ လတနးစား

Page 140: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 140

ျဖစရမယလ႔ အယရၾကတယ။

ျမငးေမြးျမေရး ဌာနခြမာ ပါပါသးလခန႔ၾကာတအခါ သခငသနးထြနးဟာ လကေျမန႔စကပးေရးဌာန

ဝနႀကး အျဖစမ ပ႔ေဆာငေရးန႔ ကနစညျဖန႔ျဖးေရးဌာန ဝနႀကးအျဖစ ေျပာငးေရႊ႕ လပကငရပါတယ။

ပါပါကလညး သလပကငရမယ ဝနႀကးဌာနသစမာ အလပလပဖ႔ သခငဗလမတဆင ေခၚယလ႔

ျမငးေမြးျမေရးဌာနခြမ ပ႔ေဆာငေရးန႔ ကနစညျဖန႔ျဖးေရးဝနႀကးဌာနသ႔ ပါပါ ေရာကသြားပါတယ။

ေျပာၾကတအျဖစအပကတခရပါတယ။ တခါက ဂပနစစတပစ တစ ရြာတရြာက ဝငသြားသတ။

အနးပငေပၚမာ သးေနတ အနးသးက စားခငေတာ ရြာသားတေယာကက တကခငးသတ၊ ရြာသားက

မတကတတ၊ တကတတန႔ မကႏာလမကႏာရ တကေပးသတ၊ ဂပနအကးက

ေဆာငရြကေပးတအတြက ဂပနစစဗလထမ လကမတ ေတာငးသတ။ ဂပနစစဗလကလညး

ထတေပးသတ။ ေနာက ဒရြာကတျခား ဂပနတပစ ဝငလာေတာလညး အဒရြာသားက ဂပနစစဗလက

သရထားတလကမတ ထတျပသတ။ ဂပနစစဗလက လကမတၾကညၿပး သ႔က အနးပင

တကခငးျပနသတ။ ဒလန႔ ဝငလာတ ဂပနေတြက သ လကမတထတျပတငး သ႔က

အနးပငတကခငးေတာ သရထားတ လကမတအေၾကာငးက သ စစမးေမးျမနးသတ။ ဒေတာကမ သ

ရထားတ လကမတဟာ အနးပငတကေကာငးေၾကာငး လကမတျဖစတယ ဆတာ သသရသတ။

သခငဗလက ဂပနစစ႐းက ဘးသးငါးေပါငးေၾကာ လကမတ သြားယမယ လပေတာ

အနးပငအတကေကာငးလကမတ သြားယတာလား လ႔ ႐းက သ႔က ဝငးစၾကတယ။ ဂပနလကမတရၿပး

သယေနာက သြားလာလ႔ ေမာေတာေရယာဥပါ စစဥရတယ။ ပဂၢလကပင ေမာေတာေရယာဥပ

ျဖစပါတယ။ ဂပနေခတမာ တြေတးတးေျမာငးန႔ ဆပႀကးဝမာ ေကာကခထားတ ဂပနသေဘၤာတစငး

ရၿပး ေရယာဥ အဝငအထြကမား အားလးက ရာပါတယ။ ဝနႀကး သခငသနးထြနး ခရးထြကေတာ

သခငဗလ ပါမသြားပါ။ သခငသနးထြနးတ႔ ျပနေရာကလာေတာ တြေတးတးေျမာငးန႔ ဆတႀကးဝမာ

သတ႔သေဘၤာက အသြားေရာ၊ အျပနပါ ဂပနက ေစေစငင ရာတအေၾကာငး သ႔အဖြ႔ဝငမားက

ေျပာပါတယ။ (ကြမးၿခကနးက ဝနႀကးသခငသနးထြနး သြားတ ကစၥဟာ ေျမေအာက

ဂပနေတာလနေရးလပတ သခငစးန႔ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးဖ႔ သြားျခငး ျဖစေၾကာငး ပါပါေနာကမ

သရပါတယ။)

ပ႔ေဆာငေရးန႔ကနစညျဖန႔ျဖးေရး ဝနႀကးဌာနမာ ပါပါေရာကလာတအခနမာ ပါပါဟာ သခငဗလက

အေၾကာငးျပၿပး လ႕ဝက ဂပနေတာလနေရးသမား တေယာက ျဖစေနပါတယ။ 'ကရင-ဗမာ

ခစၾကညေရး' 'ဖကဆစဆန႔ကငေရး' 'ျပညသ႔စစ' အစရတ လကႏပစက ႐ကထားတ

စာရြကစာတမးမားက ပါပါ လ႕ဝကစြာ ေဝင ျဖန႔ျဖး ရတယ။ အဒအခနမာ အငးလားကန

ၾကကကြ နးစခနးမာ ကရငအမးသား ဝနထမးအရာရေတြ သငတနး တကေရာကေနပါတယ။

သတ႔ထမးေဆာငရမယ လပငနးဟာ ကရငဗမာခစၾကညေရးလပငနး ျဖစတယ။ သငတနး

တကေရာကတကေနတ အရာရတခ႕က ပါပါသေတာ တနဂၤေႏြေန႔ တေန႔မာ ဂပနေတာလနေရး

စာရြကစာတမးမား ယၿပး သတ႔ဆက ပါပါ စကဘးန႔ သြားပါတယ။ ပါပါ ယခငကပင သကြ မးခတ

မနးေပါေအးျငမး (ယခအထက ေကာငးအပ) န႔ မနးဘဇ (ယခေတာခ ေကအငဒအ

ေခါငးေဆာင)တ႔အား ဂပနေတာလနေရး စာရြကစာတမးမားက ေပးၿပး အကးအေၾကာငးမားက

ရငးလငး ေျပာျပပါတယ။ သတ႔မ တဆင သငတနးတက တျခား အရာရမားကလညး ေျပာသငက

ေျပာျပ ရငးလငးဖ႔ သတ႔ႏစေယာကက ေျပာပါတယ။ ဂပနေတာလနေရး စာရြကစာတမးမား လကလ

ေဝငရာမာ အတငမရဖ႔ မနးဘဇက ပါပါက သတေပး စကားေျပာပါတယ။

မနးေပါေအးၿငမးန႔ မနးဘဇတ႔က ေတြ႔ၿပးေနာက မၾကာမ ဝနႀကးသခငသနးထြနးက ပါပါက ကနစည

Page 141: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 141

ျဖန႔ျဖးေရး လပငနး စစေဆးၾကည႐ႈရန အထးအရာရအျဖစ ခန႔အပပါတယ။ ခန႔အပစာက

႐းတဆပ႐ကၿပး သခငသနးထြနး ကယတင လကမတ ေရးထးပါတယ။ အထးအရာရ ျဖစလာေတာ

လ႕ဝက ဂပနေတာလနေရးလပငနးမားက ပၿပး လပကငခငးပါတယ။ မနးေပါေအးၿငမးန႔ ပါပါ မၾကာခဏ

ေတြ႔ဆၿပး ျမစဝကြနးေပၚမာ ရတ ကရငအမးသားေတြန႔ အဆကအသြယ ရရန ပါပါတ႔ႏစေယာက

ကယတင ဆငးၿပး စညး႐းရန သေဘာတၾကပါတယ။ ျမစဝကြနးေပၚသ႔ သြားရန သတမာတထားတ

အခနဟာ မနးေပါေအးၿငမး ဝနထမးသငတနးေကာငး ဆငးတ အခန ျဖစပါတယ။

ဝနထမးသငတနးေကာငး မဆငးမ ရကပငးအလမာ၊ တေန႔သခငဗလက ပါပါက ဘယလ

ေျပာသလဆေတာ 'ကေနာတ႔ ဂပနေတာလနေရးလပငနးဟာ ဒမာတင လပလ႔ မၿပးဘး၊

ကလားျပညသြားၿပး လကနကခယမး မးေကာကယဖ႔ လတယ။ ကေနာတ႔ ကလားျပညသြားရင

ကဝငးေမာငပါ လကေစခငတယ' လ႔ ပါပါက ေျပာတယ။ ပါပါလညး ဂပနက ေတာလနရရငၿပးေရာ

ဘာပ လပရလပရ စတဓာတက ရေတာ 'လကမယ' လ႔ ပါပါ ျပနေျပာပါတယ။ အဒအခနမာ ပါပါရ႕

သားဥး (ေဌးဝငးေမာငတ႔ အစကအႀကးဆး) ကမငးၾကည ေခၚ ကေအာငဝငး ဟာ အခါလညေကာသာ

ရၿပး ပါပါရ႕ ဒတယသား လေဌးလညး မမ (အေမ) ဗကထမာ ရပါတယ။ ပါပါ အေနန႔ ေနာကဆတငးစရာ

ရေသာလညး ဂပနက ေတာလနရမယျဖစေတာ သခငဗလေခၚတာက လြယလြယန႔ပ လကမယလ႔

ေျဖလကျခငး ျဖစပါတယ။ ပါပါလညး မနးေပါေအးၿငမးန႔ ျမစဝကြ နးေပၚ ဆငးၿပး စညး႐းစရာရလ႔

ေနာကမ လကႏငမယအေၾကာငး သခငဗလက ေျပာျပပါတယ။ (သခငဗလတ႔ မလ အစအစဥဟာ

ပါပါက ေျပာၿပး တပတအၾကာမာ ကလားျပညသြားရန ျဖစတယ၊ ပါပါက ျမစဝကြနးေပၚ

ဆငးမယဆေတာ ပါပါ ျပနလာသညအထ ကလားျပညသြားရန အစအစဥက

ေရႊ႕ဆငးထားလကပါတယ။)

မနးေပါေအးၿငမး ေကာငးဆငးၿပး ပါပါတ႔ ခရးစထြကပါတယ။ အနညးဆး ဆယငါးရကၾကာမ

ျမစဝကြ နးေပၚသ႔ လညလညသြားရန မလက ရညရြယခကရေသာလညး ဆယရကထသြားရန

သခငဗလက မာလကပါတယ။ ပါပါ ပသမ မြနကရငအထကတနးမာ ေနစဥ သကြ မးခတ

ေကာငးေနဖကသငယခငးမား၊ ေနာကပငးမ သကြမးတ မတေဆြမားထ သြားေရာကၿပး စညး႐းရန

ျဖစပါတယ။ ပါပါတ႔ထြကေတာ ဂပနေတာလနေရး စာရြကစာတမးမား ပါသြားပါတယ။ ရနကနမ

ခရးစထြကစဥ ဂပနေတာလနေရး စာရြကစာတမးမားက သမၺာနအမးၾကားထမာ ထးထားပါတယ။

တြေတးတးေျမာငးဝန႔ ဆပႀကးဝမာ ေစာငေနတ ဂပနသေဘၤာဆေရာကေတာ ဂပနက ရာပါတယ။

အမးက ဆြၿဖ မရာၾကညေတာ ဘာမ မေတြ႔ပါ။

ပါပါတ႔ စတငခရးထြကစဥ သမၺနျဖင ထြကေသာလညး မအပင လြနေတာလမးခရးမာ ေလတလည၊

သမၺာနတလည အလဥးသငသလ သြားပါတယ။ ပနးတေနာၿမ႕နယအတြငး တဇငးေတာ၊ ေထာငႀကး၊

ေကာငးေတာကေလး၊ မရမး၊ စက၊ အမမၿမ႕နယအတြငး ႀကတငးႀကး၊ ႀကတငးကေလး၊

ေရႊေဇာငးနယအတြငး ကငးဝႀကး၊ ပကတနးဥးတ႔ ေညာငင၊ တကကလား၊ ဝါးခယမၿမ ႕နယအတြငး

ေမာငးတး၊ လပြတတလပကေလး၊ သေျပေခာငး၊ ကမေငး၊ ပရြာကေလး အစရေသာ

ေကးရြာမားကေရာကရပါတယ။ ေရႊေလာငးနယ တကကလားရြာက ေလျဖင ေရာကၿပး မၾကာမ 'ကြ '

ေခၚတ ေလယာဥတစငး ေပၚလာပါတယ။ ပါပါတ႔လညး အမထ ေရာကေနၿပး ျဖစတယ။ ေလယာဥဟာ

တပတႏစပတ ဝၾကညၿပး ျပနသြားပါတယ။ ဂပနေခတမာ ကနးလမး၊ ေရလမး ခရးမာ သြားလာေနတ

မးရထား၊ ေမာေတာကား၊ ေရယာဥ၊ ေလ အစရသညတ႔က 'ကြ ' ေခၚတ အဂၤလပ ေလယာဥက

လကလရာေဖြ ပစခတပါတယ။ ေလယာဥအေရာငဟာ အမညးျဖစၿပး အဂၤလပလ (?) လ႔ ေခၚပါတယ။

ဗမာလ ကြ ျဖစပါတယ။ ေရာကရာေနရာမားမာ ေကာငးေနဖကသငယခငးမား၊ မတသဂၤဟမားန႔

ေတြ႔ဆၿပး ဂပနေတာလနေရး ကစၥမားက ေျပာျပပါတယ။ စာရြကစာတမးမားလညး ေဝငပါတယ။

Page 142: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 142

အားလးက ဂပနေတာလနေရးက စတဝငစားၿပး လကနကသာ ခရရင ခ ေတာလနခငေၾကာငး ေျပာတ

လေတြ ရပါတယ။ ပါပါက အမားဆး အကအညေပးတလေတြက ပသမ

မြနကရငအထကတနးေကာငးမာ ေနစဥက ပါပါရ႔ ေကာငးေနဖက သငယခငးမား ျဖစပါတယ။

ေျမာငးျမၿမ႕နယဘကသ႔ သြားၿပး ၎မတဆင ပသမဘကသ႔ သြားလေသာလညး အခနမရသျဖင ပါပါ

ရနကနျပနလာပါတယ။ မနးေပါေအးၿငမးက သ႔ဇာတရြာ ပနးတေနာၿမ ႕နယ ေကာငးေတာကေလးသ႔

ခဏ ျပနသြားပါတယ။ ပါပါ ရနကနျပနေရာကေတာ သခငဗလတ႔က ကလားျပညသြားဖ႔ အစအစဥေတြ

လပေနပါတယ။ ကလားျပညသြားမယ လေတြဟာ ဘဒေအ (ဗမာကာကြယေရးတပမေတာ)

ယနေဖာငးဝတၿပး တပမေတာသား အေဆာငအေယာငအျဖစ သြားရမယ ျဖစပါတယ။ ပါပါက

တပၾကပအျဖစ သြားရမယျဖစေတာ လအပတ ယနေဖာငးရာရာ အကႌ၊ ေဘာငးဘ၊ ဥးထပရေသာလညး

ေျခသလးမာ ပတဖ႔ (?) ေခၚတ သားေရပတက ရာမရပါ။ ပါပါက ေျခသလးနညးနညးႀကးေတာ

ပါပါအရြယ ရာမရပါ။ ဒါန႔ ပါပါက ေျခသလးႀကးတ ဗလဗတင (သတြသား၊ ကြယလြန) ထမာ

သြားယရပါတယ။ ပါပါတ႔ မတပတငလကမတ၊ တဆပအမတအသား အစရသညတ႔က သခငတငျမ

(ယခလမးစဥပါတ ဗဟဌာနခပ) က လကလ လပကင ရာေဖြေပးပါတယ။

ပါပါ ရနကနမာ အလပလပစဥ မမ (အေမ)က သးအမရြာမာပ ထားခပါတယ။ သးအမရြာေရာကစက

ဥးထြနးရနတ႔န႔အတ ေနၿပး၊ ေနာကပငး ပါပါတ႔ သပသပ အမေထာင ခြေနပါတယ။ ပါပါ တပတတခါ

စေနေန႔တငး သးအမရြာျပနသြားၿပး၊ တနလၤာေန႔မနက အေစာႀကး ရနကန႐းတက အမ ျပနလာပါတယ။

သးအမရြာက ပါပါေနာကဆး ျပနသြားတအေခါကဟာ ဘဒေအ ယနေဖာငး ဝတထားေတာ အားလးက

ယၾကညၾကပါတယ။ ရြာျပနသြားၿပး ေနာကတေန႔မာပ ပါပါ ရနကနျပနလာပါတယ။ ကလားျပည မသြားမ

ႏစရကသးရက အလမာ တေန႔ည (၇)နာရ အခန သခငဗလက ပါပါက ဝနႀကးသခငသနးထြနးအမသ႔

ေခၚသြားပါတယ။ ဝနႀကးသခငသနးထြနးအမဟာ ေရႊေတာငၾကားရပကြကမာ ရပါတယ။

ဝနႀကးအမေရာကေတာ အေပၚထပ အခနးတခနးထက ေခၚသြားပါတယ။ အခနးထမာ လေတြ

ေလးငါးေယာကရၿပး ဖေယာငးတငပ ထြနးထားပါတယ။ အားလး ၾကမးျပငေပၚ ဖာခငးၿပး

ထငေနၾကပါတယ။ ပါပါန႔ သခငဗလလညး ဝငထငပါတယ။ ခဏေန သခငသနးထြနး ဝငလာပါတယ။

အခနးထမာ ရတ လေတြက အခငးခငး တေယာကစ မတဆကေပးၿပး ကလားျပညသြားမယ

လေတြျဖစေၾကာငး သခငသနးထြနးက ေျပာပါတယ။ သခငဗလန႔ ကကအေခၚ ကသနးက လြလ႔

ကနလေတြက ပါပါ တေယာကမ မသပါ။ ကလားျပညအတ သြားမယ ရေဘာမားက ပထမဆးအႀကမ

ေတြ႔ဆျခငး ျဖစပါတယ။ အဒအခနမာပ သခငဗလက ေခါငးေဆာင၊ ပါပါက ဒတယေခါငးေဆာငဆၿပး

သတမတပါတယ။ ဂပနေတာလနေရးန႔ ပတသက၍ ပါပါတ႔ လပကင ေဆာငရြကရမယ လပငနးစဥက

ေျပာျပပါတယ။ သေျပာတစကားထမာ ပါပါမတမသေလာက ဆရင 'ေသခငရင ေသပါေစ၊

ဂပနေတာလနေရးလပငနးကေတာ အပကမခႏငဘး၊ ဂပနေခတမာ ဝနႀကးလပရတာ

အဂၤလပေခတတးက ပလပ (ရသား) ေလာကေတာင ႏင အာဏာမရဘး၊ ခငဗားတ႕ ခ

ကလားျပညသြားတာ မေရာကေရာက ေအာငသြားၿပး ဂပနေတာလနေရးအတြက လကနကခယမး

မးေကာကမား ျပနယလာရမယ၊' အစရသညတ႔ ျဖစပါတယ။

အစအစဥအရ ပါပါတ႔ ပထမ မႏေလးအေျမာကတပမ ဗလမးႀကး ဗထးဆ သြားရမယ၊ ဗလမးႀကး

ဗထးမတဆင အထကက ဆကလကသြားရန ျဖစတယ။ မႏေလးသြားရန အာ(ရ)အတ (?)မ

ဥးေကာၿငမးက စလြနးကားတစငး စစဥေပးပါတယ။ အဒ စလြနးကားက မသြားမ တရက

သခငဗလအမက ပ႔ထားတယ။ ပါပါက ဘဒေအယနေဖာငး အျပယအစန႔ ဆေတာ ႐ငဖယေသနတန႔

လစြပပါပါတယ။ လစြပကေတာ ခါးမာ ခတထားရေပမယ ညကေတာ လစြပက ခါးမာ ခတကာ၊

ကားေနာကဘက ဝငထငၿပး ႐တတရက တခါးဖြင ဆငးၾကညတယ။ ဆငးတငး ဆငးတငး လစြပဟာ

Page 143: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 143

တခါးန႔ ညေနတယ။ အဒလဆငးၾကညရျခငးဟာ လမးမာ အဂၤလပေလယာဥပန႔ ဆရင ႐တတရက

ဆငးေျပးရမာျဖစလ႔ လစြပဟာ ကားတခါးေပါကန႔ ညမည သခငတအတြက ျဖစတယ။

၁၉၄၄ ခ၊ စကတငဘာလ (၁၈) ရကေန႔နနကပငးမာ ပါပါတ႔ သခငဗလအမမ ေန၍ စတင

ခရးထြကတယ။ လကပါသြားတလမားမာ ပါပါန႔တကြ သခငဗလ (ကြယလြန)၊ ဥးေကာရင

(မႏေလးတကသလ ပါေမာကၡခပ - ကြယလြန)၊ ဗလမးခစေကာငး (ကြယလြန)၊ ဥးအနးေမာင

(ေလထး)၊ ဥးတကဥေခၚ ဥးသနး (ယခတ႐တျပညေရာက)န႔ ကားေမာငးတလ ကျမၾကညတ႔

ျဖစပါတယ။ (ရကစြက ဗလမးခစေကာငးေရး အႏစႏစဆယက မျငမးပါတယ။) ကားေပၚေရာကေတာ

လစြပခတထားတ ခါးပတက ျဖတထားပါတယ။ ရနကနၿမ႕မ ထြကၿပး မဂၤလာဒလြနေတာ

မးရာသျဖစသညအားေလာစြာ လမးေဘး ႏစဖကႏစခကမာ စပါးပငမား စမးလနး စေျပေနပါတယ။

ျမကတပါ ခငးထားသညအလား ျဖစေနပါတယ။ ေန႔လယ (၁) နာရခန႔ အခန ပႏြယကနးအထြကမာ

(ကြ ) ေခၚတ အဂၤလပေလယာဥပ ႏစစငးဟာ ပါပါတ႔စးတကားက ေဘးတဖကတစငး စယဥၿပး

လကလာတယ။ (ေရႊေလာငးနယတကတဗားရြာမာ ပါပါႀကေတြ႔ခတ ေလယာဥပမး ျဖစတယ)

ေလယာဥပက ေတြ႔ေတာ ပါပါတ႔ ဆငးေျပးပါတယ။ ရနကနမ အထြကမာ လစြပတခါးပတက ေတြ႔ေတာ

ပါပါျဖတထားမလ႔ ခလအေရးႀကေတာ ေလာရစြာ ဆငးႏငျခငးျဖစတယ။ ပါပါတ႔ ဆငးေျပးတ

ေနရာဟာ ကမးတဖက တဖကမာ အပငႀကးမားရၿပး ညာဘကကားလမးေဘးမာ လညပငးအထ

နကေသာ ေရေျမာငးရပါတယ။ ေရေျမာငးထမာ ပနးပငမား ေပါကေနပါတယ။ ပါပါတ႔

အေဖာေတြအားလး အဒေရေျမာငးထက ဆငးေျပးၾကပါတယ။ ေလယာဥပႏစစငးက ပါပါတ႔ကားက

ေကာသြားၿပးမ တပတေကာလာေတာ ပါပါတ႔ ေရငပလကပါတယ။ ေရငပလကတအခနမာ

စကေသနတသ ထြကေပၚလာတာက ၾကားရပါတယ။ ေလယာဥပသန႔ စကေသနတသေတြ

ေပာကသြားေတာ ပါပါတ႔ ေခါငးေဖာၾကညရာ ကားမးေလာငေနတာက ေတြ႔ရပါတယ။

ကားမးေလာငေနတာက ၾကညရငး ေလယာဥပ ေနာကတေကာ ထပမျပနလာေတာ ပါပါတ႔တဖန

ေရငပရပါတယ။ ေနာကတဖန ပါပါေရငပမာ ကြ ေမာႀကး သးေလးေကာင ပါပါဆ ကးလာတာက

ေတြ႔ရပါတယ။ ဒတႀကမ ေလယာဥပ ျပနေကာလာေတာ ပါပါတ႔ကပ ပစမာပလ႔ တြကဆထားပါတယ။

ဒါေပမယ ပါပါတ႔အေပၚ ေလယာဥပ ေရာကေတာ ပစခတသ မၾကားရပါ။ သတ႔ပစထားတကား

မးေလာငမေလာင ျပနၾကညျခငး ျဖစတယလ႔ပ ယဆရပါတယ။ ေလယာဥပႏစစငးဟာ ပါပါတ႔ကားက

ေတြ႔ေတြ႔ခငးပစရင ပါပါတ႔အားလး ေသမာ ေသခာပါတယ။ ခေတာ ခရးသညဆငးႏငရန

ကယေရာငျပၿပးမ တပတေကာၿပး ျပနလာပစတယလ႔ ယဆရပါတယ။

ေလယာဥပေပာကသြားေတာ ပါပါတ႔လစေတြ ကားလမးေပၚသ႔ ျပနတကၾကပါတယ။ လတငး

ကယေပၚမာ ကယစ ေမာေတြ တြယကပေနပါတယ။ ပါပါကယေပၚမာေတာ ေခါငးမာေရာ လကမာပါ

ေမာေတြ တြယထားေတာ လကန႔သပခရတယ။ ေသနတသၾကားရစဥ ေမာေၾကာကရမနး မသပါ။

ေသနတသေပာကမ ေမာမားမား အတြယခရေတာ အသညးယားသလ ျဖစပါတယ။

မားမၾကာမ ပႏြယကနးမ ကညရန ေရာကလာသမား ကားမးက ဝငး၍ သတၾကပါတယ။ ဌာနအပ

(စခနးမး)လညး ေရာကလာပါတယ။ ပါပါတ႔က ဘဒေအ ယနေဖာငးန႔ ေတြ႔ေတာ

တပမေတာသားေတြပလ႔ ယဆၾကပါတယ။ မးေလာငေနတကားက ဌာနအပလကသ႔ အပၿပး ျဖးၿမ႕သ႔

ျမငးလညးန႔ ခရးဆကထြကၾကပါတယ။ ျဖးၿမ ႕ ရာဇဝတ ဝနေထာက ဥးထြနးေရႊဆသြားရန ျဖစတယ။

ျဖးၿမ ႕က ညဥ႔နကမ ေရာကတယ။ သခငဗလက ရာဇဝတဝနေထာကအမမာ အပၿပး ပါပါက

သခငဗလစစဥေပးတ အမတအမမာ အပပါတယ။ ေနာကတေန႔ညေန ျဖးမ ရနကနသ႔ ပါပါတ႔လစ

မးရထားန႔ ျပနလာၾကပါတယ။ မးလငးေတာ မးရထား သကၤနးကြနးဘတာသ႔ ေရာကလာတယ။

သကၤနးကြ နးဘတာမာ ပါပါတ႔ ဆငးၿပး ရနကနက ျမငးလညးန႔ ျပနလာၾကပါတယ။

Page 144: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 144

သခငဗလအမအသြား ေျမနကနးေရာကေတာ သခငတငျမန႔ ေတြ႔တယ။ သခငတငျမက အၾသစြာျဖင

'ဘယလ ျဖစလာၾကတာလလ႔' ေမးပါတယ။

ရနကနျပနေရာကၿပးေနာက ထပသြားရန အစအစဥ လပရျပနတယ။ ဒတခါ လခြၿပး သြားရန

စစဥခကအရ စကတငဘာလ (၂၂) ရကေန႔မာ တပမေတာမ ဗလႀကးတငထြနး (ထားဝယ) ရ႕ ကားန႔

ပါပါ၊ ကအနးေမာင (ေလထးအနးေမာင)န႔ တကေခၚ ကသနးတ႔ လကပါသြားပါတယ။ (၁၉၇ဝ - ၇၁

ခေလာကမာ မႏေလးမ ရနကနၿမ႕သ႔ အျမနမးရထားျဖင ပထမတနးတြမာ ပါပါစးနငးလာစဥ

ဗလႀကးတငထြနးန႔ ဆၾကတယ။ အဒအခနမာ ဗလႀကး မဟတေတာဘ ဥးတငထြနးျဖစၿပး ပလကမာ

တာဝန ထမးေဆာငေနေၾကာငး ပါပါက ေျပာပါတယ။) ဒတႀကမ ပထမတႀကမလ ေန႔ဘက မသြားဘ

ညဘကမာ သြားပါတယ။ ေမာေတာကား တညလး ေမာငးၿပး သနးေခါငေကာသးနာရ အခနခန႔မာ ၿမ ႕လ

ေရနသ႔ ေရာကရသြားပါတယ။ အဒအခနမာ အထကဘကမ ဆငးလာေသာ ကနကားတစငး

လမးေဘးရပၿပး ဓာတဆထယေနပါတယ။ တေယာကက ဓာတဆထညၿပး တေယာက မးတငကငၿပး

မးျပေနပါတယ။ အဒ ဓာတဆထညေနတ ကားက ကကႏစဆယခန႔ ေကာလြနသြားတအခါ

ပါပါတ႔ကားက ေမာငးတ ရေဘာက သ႔သေဘာန႔သ ကားရပၿပး ပါပါတ႔ ေရာကတေနရာက သလသျဖင

ဓာတဆထညတလက သြားေမးပါတယ။ ဓာတဆထညေနတလက ရေဘာက ျပနလညၾကညေတာ

ဓာတဆထညတလကပါ လညမသား ျဖစေတာ မးတငက မးန႔တကမတယ။ မးထေတာကေတာ

လန႔ျဖန႔ၿပး ဓာတဆပးက အေပၚ ေျမႇာကတငလကတယ။ ပးေျမႇာကတငခါမ ဓာတဆေတြဟာ

သ႔ကယေပၚမာ ကဆငးလာၿပး သ႔တကယလးက မးေလာငတယ။ သ႔ကယမ

မးေတာကမးလထြကလာေတာ သ႔အနား ဘယသမ မကပရပါ။ ေသြး႐းေသြးတမး ျဖစၿပး

လကအပခကာ ပါးစပက ကယေတာမပါ ဘရား ကယေတာမပါဘရား ရြတဆၿပး တလမးခငး

ေလာကေနတယ။ ခဏေန လကသြားပါတယ။ ပါပါတ႔ သြားၾကညေတာ တကယလးမ ညးေနၿပး

ႏတခမးနား တဝကမာေတာ ျဖေနတယ။ ေရေသာကခငတယ၊ ေရေသာကခငတယလ႔ အသသသန႔

ေျပာေနတယ။ ပါပါတ႔ ခဏေန ခရး ဆကထြကၿပး မးလငးေတာ ပဥးမနားေရာကသြားတယ။

(မငးေလာငခရတ လလညးအဒမနက (၉)နာရ အခနမာပ ေသဆးေၾကာငး သတငး မႏေလး

ေရာကၿပးေနာက ၾကားသရပါတယ) ပဥးမနားမာ သခငတငထြနး (ကြနျမနစပါတဗဟေကာမတဝင

ကဆး) န႔ သခငေဖတငတ႔ဆမာ သြားၿပး အနားယပါတယ။ အဒအခနမာ သခငတငထြနးန႔

သခငေဖတငတ႔ဟာ ၿမ ႕န႔ ႏစမငခန႔ ေဝးတအရပမာ ေနထငၾကပါတယ။ ပါပါတ႔ေရာကသြားတ အခနမာ

သတ႔ ေတာငသလယသမား အစညးအေဝး လပေနၾကပါတယ။ ။

[ ဆကလက ေဖာျပပါမည ]

Page 145: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 145

သရလကၤာမ နာမညေကာ သတငးစာအယဒတာ Lasantha Wickramatunga သည မၾကာေသးမက လပၾကခခရသည.

အတဂထက လာတစာေက ဘာသာျပနသည

ဇနန၀ါရ ၂၄၊ ၂၀၀၉

ၿပးခတ ၾကာသပေတး ေန႔က သရလကၤာ ႏငငရ႕ The Sunday Leader သတငးစာ အယဒတာ

တေယာကျဖစတ အသက ၅၂ ႏစ အရြယ Lasantha Wickramatunga ဟာ အလပကေန

အမအျပနခရးမာ ေမာေတာဆငကယစး ေသနတသမား ၂ေယာကရ႕ ပစခတ သတျဖတျခငးက

ခလကရပါတယ။ The Sunday Leader သတငးစာရ႕ စစမးေဖာထတ ေရးသားခကေတြဟာ လကရ

အစးရန႔ သ႔ရ႕ တမးလ ခြထြကေရးသမားမားအေပၚ ဆငႏႊေနတ စစက ျပငးျပငးထနထန ေဝဖန

ေထာကျပမႈေတြ ရခတယ။ ဝစကရာ ကယတငကလညး အရငကတညးက တကခကခရတာေတြ

ရခဖးပါတယ။ သကလညး သ လပၾက ခရႏငတယဆတာ သတအတြက သေသသြားခရင ေဖာထတ

တငျပဖ႔ စာတေစာင ေရးထားခတာပါ။ ဒေန႔ပ အဒ စာက သရ႕ မတေဆြ တခ႕ဆကေန ရခတာပါ။

အျပညအစက ေအာကမာ ဖတၾကညေပးပါ။ ဒစာဟာ ခငဗားတ႔ ဒေန႔ ဖတလကရတ တျခားစာေတြန႔

လးဝ ကြျပားျခားနားတယလ႔ ကေနာ ေျပာပါရေစ။

သမငးေနာကခ အကဥးခပကေတာ သရလကၤာ အစးရဟာ ႏငငရ႕ လမားစ ျဖစတ

ဆငဟာလမးႏြယေတြရ႕ ေထာကခမႈက ရထားတယ။ လနညးစ တမးလ မးႏြယေတြက

ကယစားျပေနတ ခြထြကေရး စစေသြးၾကြ အပစေတြန႔ စစခငးေနခတယ။ ၁၉၈ဝ

ျပညႏစလြနကတညးက ျဖစပါတယ။ အခ ႏစမား အတြငးမာေတာ အေမရကန န႔ တခ႕ႏငငေတြက

အၾကမးဖကအဖြ႔အစညးလ႔ သတမတထားတ တမးလေပာကကားသပန (LTTE) န႔ အစးရအၾကား စစပြ

ပစကေနၿပး ၿပငပြမား ပစ ျဖစလာပါတယ။ တမးလ ေပာကကားေတြကလညး တမးလ ျပညသေတြရ႕

ခစားခကက ထငဟပ သလလ ေျပာဆပါတယ။ ဒါေပမ သတ႔ရ႕ လပရား ေဆာငရြကမႈေတြကေတာ

ကေလးစစသား အသးျပမႈေတြ၊ အေသခ ဗးခြမႈေတြန႔ တျခား ေသြးပကဖြယရာမားသာ ျဖစေနပါတယ။

အျပနအလန တကခကခၾကစဥက ဆငဟာလ လမး ေထာငေပါငး မားစြာ အသတျဖတခခရသလ

အခလညး အစးရကလညး တမးလလမးမားက လကစတး သတျဖတမႈေတြ မေရတြကႏငေအာင

လပေနပါတယ။

Page 146: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 146

အခ ဝစကရာရ႕ စာထမာ ရညညႊနးထားတ လကရ သမၼတ မဟငဒါဟာ လ႔အခြငအေရးန႔ ျပျပင

ေျပာငးလေရးေတြ လပမယ ဆၿပး အာဏာရယခသ တေယာကပါ။ သ႕ေသာလညး အခ လကရမာေတာ

တမးလေပာကကား ျပနာက စစေရးန႔ ေျဖရငးဖ႔ ႀကးစားေနပါတယ။ သရလကၤာတပေတြဟာ

စာနယဇငး သတငးသမားေတြက တငးတငး ၾကပၾကပ ကန႔သတၿပးမ တမးလနယေျမေတြထက

သြားခြင ျပခတယ။ ေဒသခ စာနယဇငးသမားေတြကလညး စစဆငေရးက သစၥာေဖာကတယလ႔

စြပစြပါတယ။ အဒလ မဟတတမးတရား စြပစြခကေတြန႔ သတ႔ကေရာ ရးခနးေတြကပါ တကခကဖ႔

အေၾကာငးရာခတာျဖစတယ။ ဝစကရာ ကလညး သ အသတခရလမမယလ႔ သနားလညထားၿပး အဒလ

လပၾကမႈ အတြက တာဝနရတသဟာလညး အစးရ ကယတငပ ျဖစလမမယ ဆတာ သထားပါတယ။

သရလကၤာက ထတျပနတ သတငးတခ႕အရ အစးရက ဝစကရာ အသတခရမႈက ရတခလကၿပး

စစမးမႈေတြ ျပလပဖ႔လညး အမန႔ ထတထားတယလ႔ ဆပါတယ။ သရလကၤာ စာနယဇငးသမားမားန႔

လအခ႕ကေတာ ဒေန႔ ၿမ႕ေတာ ကလဘမာ အသတတ ခတက ဆႏၵျပၾကတယ။ ျပငသစ အေျခစက

နယစညးမထား သတငးေထာကမား အသငး ကေတာ ဆႏၵျပခတကပြက ေထာကခလကၿပး `ဝစကရာ

အသတခရျခငး အတြက လကရ မဟငဒရာ အစးရႏင အေပါငးအပါမားတြင တကရက တာဝနရသည။

အဘယေၾကာငဆေသာ ဝစကရာ အေပၚ မနးတးမႈမား ျဖစေပၚရန လ ႕ေဆာခၾကၿပး စာနယဇငးမားအေပၚ

ထပါး ေစာကားမႈမားကလညး မျပစမယဘ ၾကညေနခၾကေသာေၾကာင ျဖစသည´ လ႔

စာထတျပနပါတယ။

ဒါကေတာ သ႔ရ႕စာပါ။

ဘယအတတပညာကမ သ႔ရ႕ ပညာရငေတြက ဖနတးမႈအႏပညာန႔ လကနကကင အငအားစေတြက

ကညလက ဆၿပး အသကစြန႔ခငးမာ မဟတပါဘး။ သရလကၤာမာ ဆရငေတာ စာနယဇငးပညာ ေပါ။

သပမၾကာခငႏစေတြတနးက လြတလပတ သတငးဌာနေတြ တးျမင တကခကခလာရတယ။

မးရ႕ခရတယ၊ ဗးခြခရတယ။ ခတပတခရတယ။ အၾကပကငခၾကရတယ။ မေရတြကႏငတ

သတငးသမားေတြလညး အေႏာငအယက ေပးခရတယ။ ၿခမးေျခာကခရတယ။ အသတခခရတယ။

အဒါေတြ အားလးက ခခရတ အတြကလညး ကေနာ ဂဏယပါတယ။ အထးသျဖင ေနာကဆး တခေပါ။

ကေနာဟာ စာနယဇငးေလာကမာ အဆငေျပေျပန႔ အခနအေတာၾကာ လပခပါတယ။ တကယေတာ

၂ဝဝ၉ ဟာ The Sunday Leader ၁၅ ႏစေျမာကတ ႏစပါ။ ဒအခနပ သရလကၤာမာ အမားႀကး

ေျပာငးလခတယ။ ေတာေတာ မားမားဟာ အဆးဖကက ေျပာငးတယ ဆတာကေတာ ေျပာစရာ

မလေတာပါဘး။ ကေနာတ႔ေတြဟာ ေသြးဆာေနတ ဥးေဆာငသတခ႕ရ႕ ရကရက စကစက ေခမနး

သတျဖတတာေတြန႔ ျပညႏကေနတ ျပညတြငးစစႀကးထ ရေနၾကတယ။ အၾကမးဖကမႈ ဆတာက

အၾကမးဖကသမားေတြကပ ဖနတးဖနတး၊ အစးရေတြ ကယတငကပ လပေဆာငလပေဆာင ယေန႔

ကမၻာမာေတာ ျဖစစဥတခ ျဖစေနခပါၿပ။ တကယေတာ သတျဖတျခငးဟာ အေျခခ လကနကတခလ

Page 147: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 147

ျဖစလာေနတာပါ။ ဒလန႔ ႏငငေတြဟာ လြတလပမႈရ႕ ကယလကအဂၤါ အစတအပငးေတြက ထနးခပဖ႔

ျဖစလာရေတာတာပ။ ဒေန႔ သတငးသမားေတြ ျဖစမယ။ နကဖန တရားသႀကး ျဖစမယ။

ဘယလလမးအတြကမဆ စြန႔စားမႈေတြ ဒထကပမားမာ မဟတေတာပါဘး ဒါမမဟတ ေလာငးေၾကးက

ဒထက ပနညးမာ မဟတေတာပါဘး။

ဒါဆ ကေနာတ႔ ဘာလ႔ လပေနၾကတာလ။ တခါတခါ ကေနာလညး စဥးစားမပါတယ။

ကေနာကယတငလညး အမေထာငရင တေယာက၊ ခစစရာေကာငးလတ ကေလးသးေယာကရ႕ ဖခငပါ။

ကေနာမာလညး တရားဥပေဒ န႔ စာနယဇငးလပငနး ဆတ အလပတာဝနထက မကတ

မသားစတာဝနန႔ လပေဆာငရမာေတြ ရတာပါပ။ ဒလ စြန႕စားဖ႔ တနရ႕လား။ လအမားကေတာ

မတနဘးလ႔ ေျပာၾကတယ။ မတေဆြေတြကလညး ပေကာငးတ ပလျခတ တရားေရးဘကမာပ

ျပနထမးေဆာငဖ႔ ေျပာၾကတယ။ ႏစဖကစလးက ႏငငေရး ေခါငးေဆာငေတြ အပါအဝင တခ႕ဆ

ႏငငေရးထ ဝငဖ႔ထ၊ ေနာကဆး ႀကကတဝနႀကးဌာနယဖ႔အထ ေျပာလာ ကမးလမးလာၾကတာေတြ

ရပါတယ။ သတမနေတြက ဆရငလညး သရလကၤာမာ ရငဆငေနရတ စာနယဇငးသမား တေယာကရ႕

မလျခမႈက အသအမတျပၿပး လျခတလမးေၾကာငးေတြ ႏငငသား အခြငအေရးေတြေတာင

ေပးၾကပါတယ။ ဘယလ အေၾကာငးန႔မ ကေနာ ကပကပေနရမာလ။ ေရြးခယ ေမာမနးခက တခ

အတြက ဖကတြယေနတာ မဟတပါဘး။ ရာထးအဆငအတနး၊ ေကာၾကားမႈ၊ ေငြ ဆတ

ေခၚသေတြကလညး ရေနပါတယ။ ဒါေပမ ဒါက အသတရားရ႕ ေခၚသပါ။

The Sunday Leader ဟာ အျငငးပြားဖြယရာ သတငးစာတေစာငပါ။ ဘာျဖစလ႔လ ဆရင ကေနာတ႔က

ကေနာတ႔ျမငတအတငး ေျပာလ႔ပါ။ သခးပျဖစျဖစ လသတသမားပ ျဖစျဖစ ကေနာတ႔က ဒအတငး

နမယေပးလကတာပါပ။ စကားလး ႏလေတြန႔ ဖးကြယမထားပါဘး။ စစမး ေဖာထတထားသမ

ေဆာငးပါးေတြဟာလညး သကေသ စာတမး အျပညအစန႔ပါ။ ႀကးမားတ စြန႔စားမႈေတြ ၾကားထက

အဒါေတြက ေရာကေအာင ပ႕ေပးၾကတ ျပညသ႔စတဓာတ အျပညရတ ႏငငသားေတြကလညး

ေကးဇးတငပါတယ။ ကေနာတ႔ဟာ အရပေတာပေတြက တခၿပး တခ ေဖာထတ တငျပခပါတယ။ ဒ ၁၅

ႏစ အတြငးမာ မားယြငးမႈ ရတယလ႔ ဘယတစတေယာကကမ သကေသ မျပႏငခသလ တရားလညး

အစြ မခခရပါဘး။

စာနယဇငးလြတလပခြငအတြက ဆႏၵထတေဖာေနသ သရလကၤာ သတငးသမားတဥး (photo:

Reuters)

လြတလပတ သတငးဌာနေတြဟာ ေၾကးမ မနတခပလပါပ။ အဒထမာ ျပညသေတြက

မကေတာငတေတြ ဆပငေပၚက ေခါငးလမးဆေတြက အတငးသား ျမငႏငတာပါ။ ခငဗားတ႔

Page 148: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 148

သားသမးေတြက ပမေကာငးမြနတ အနာဂါတေတြ ေပးႏငဖ႔ ကေနာတ႔ဆကေနၿပး ခငဗားတ႔

ႏငငအတြက အထးသျဖင ခငဗားတ႔ ေရြးေကာကတငေျမာကထားတ လေတြရ႕ စမအပခပမႈက

သငခနးစာယပါ။ တခါတေလ ဒမနထမာ ျမငရတ ပရပက စတခမးသာစရာ ေကာငးခငမ ေကာငးမာပါ။

ဒါေပမ ခငဗားဟာ ပကလကကလားထငမာ ေအးေအးေဆးေဆး ထငၿပး ၿငးတြား ေဝဖနေနမယ

အခနမာ ခငဗားေရ႕မာ ျမငေနရတ မနက ကငထားတ စာနယဇငးသမားေတြကေတာ အသကန႔လ

စြန႕စား လပေနၾကရတာပါ။ ဒါဟာ ကေနာတ႔အတြက ေခၚသပါ။ ေရာငလြ မေနခၾကပါဘး။

သတငးစာတငးမာ သ႔ကယပင အာေဘာ ရေဒါင ရမာပါ။ ကေနာတ႔မာလညး ကေနာတ႔ကယပင

ရတယ ဆတာ မျငငးကြယပါဘး။ ကေနာတ႔ရ႕ အဓ႒ာနက သရလကၤာႏငငက ထငသာ ျမငသာရတ

ဘာသာအယဝါဒစြ ကငးတ၊ လြတလပ မတတ ဒမကေရစႏငငတခ အျဖစ ျမငခငတာပါပ။ အဒ

စကားလးေတြက စဥးစားၾကညပါ။ စကား တလးခငးမာ သပက ေလးနကတ အဓပၸာယေတြ ရပါတယ။

ထငသာျမငသာ ရရပါမယ။ ဘာအတြကလ ဆရင အစးရ တရပဟာ ျပညသလထ အတြက

ပြငပြငလငးလငး အသေပး ေနရမာျဖစၿပး သတ႔ရ႕ ယၾကညမႈက အလြသးစား မျပသငလ႔ပါ။

ဘာသာအယဝါဒစြ ကငးရပါမယ။ ဘာျဖစလ႔လ ဆရင ကေနာတ႔ႏငငလမး လမးစ ေပါငးစ၊

ယဥေကးမႈ ေပါငးစ ပါဝငေနတ လ႔အေဆာကအဥးတခမာ အယဝါဒစြကငးမသာ အားလး ညညႊတ

ပါဝငႏငမယ အေျခခေကာငးတခ ရႏငမာမ႕ပါ။ လြတလပမတမႈ ရရပါမယ။ ဘာေၾကာငလ ဆရင

လသားတငးဟာ မတညစြာ ဖနတးတညရ ေနၾကတာက ကေနာတ႔ အသအမတျပလ႔ပါပ။၊

တျခားတပါးေသာသက သျဖစတအတငး လကခႏငဖ႔ လအပၿပး ကယျဖစေစခငသလ ျပလပလ႔

မရပါဘး။ ၿပးေတာရင ဒမကေရစနညးလမးက ရပါမယ။ က - ခငဗား ကေနာက ဒမကေရစ ဘာျဖစလ႔

အေရးႀကးလလ႔ ရငးျပေစခငရငေတာ၊ ဒသတငးစာက ဝယေနတာသာ ရပလကပါေတာ။

Sunday Leader သတငးစာဟာ လအမားစရ႕ အျမငကသာ ေဖာျပရငး လျခမႈ ဘယတနးကမ

မရာခပါဘး။ ရငဆငစရာက ရငဆငလကတာပါပ။ ဒလပစန႔ပ သတငးစာက တငဆကေနခပါတယ။

တဖကမာ ေျပာစရာရတာက ဒႏစေတြထမာ ကေနာတ႔ အေတြးအျမင အယအဆ ေတြက အေသအခာ

ရငးလငးေဖာျပ ျဖစတအတြက တခါတေလ လတခ႕အတြက နားဝငခခငမ ခမာပါ။ ဥပမာ ခြထြကေရး

အၾကမးဖကသမားေတြက အျမစျပတ ေျခမနးရမယ ဆတ အခနမာ အၾကမးဖကမႈရ႕ မလဇစျမစ

အေၾကာငးခက ျပနသးသပဖ႔ဆတ အျမငက ေတာကေလာက ေရးသား ေနပါတယ။ အစးရကလညး

သရလကၤာ လနညးစ လမးစေတြရ႕ နာကညးခက ေဒါသေတြက အၾကမးဖကမႈ ဆတ မနေျပာငးႀကးန႔

မၾကညဘ သမငးစာမကမာေတြမာ ျပနရာၾကညဖ႔ အျမ တကတြနးေနတယ။ ကေနာတ႔ဟာ

အၾကမးဖကဝါဒ ဆန႔ကငတ စစပြလ႔ နာမညတပၿပး အစးရ ကယတငက အၾကမးဖကေနမႈက

ေထာကျပခတယ။ သရလကၤာဟာ ကမၻာေပၚမာ သ႔ ျပညသေတြက အလညက ဗးေထာငေနတ

တခတညးေသာႏငင ဆတ ေသြးပကစရာ အျဖစႀကးကလညး ဖးကြယ မထားခဘး။ အဒလ အျမင

ရေထာငေတြေၾကာင ကေနာတ႔က သစၥာေဖာကေတြလ႔ အမညတပတယ။ ဒါဟာ သစၥာမမႈ ဆရငလညး

ကေနာတ႔ ဂဏယေကနပစြာန႔ပ လကခပါမယ။

လေတာေတာမားမားက The Sunday Leader မာ ႏငငေရး ရညမနးခကေတြ ပါေနတယလ႔ သသယ

ရၾကတယ။ အဒါ မဟတပါဘး။ အကယ၍မား ကေနာတ႔က အတကအခပါတထက ပၿပး အစးရအေပၚ

ေဝဖနေနပ ေပါကေနတယ ဆရငေတာ ( ခရစကက စကားန႔ေျပာရရင ) ကြငးေခါငေခါငဘက

ေဘာလးသြားပစလ႔ ဘာအဓပၸာယမ မရဘးဆတာ ကေနာတ႔ ယၾကညမလ႔သာ ျဖစပါတယ။ UNP

အာဏာရေနတ တေလာက ကေနာတ႔ ရပတညခတ ႏစေတြ အတြငးမာ မတရားမႈ ခစားမႈ မနသမက

ေဖာထတရငး သတ႔ရ႕ အသားထက အႀကးဆး ဆးတေခာငး အျဖစ သကေသ ျပႏငခတာက

အမတရမတယ။ တကယေတာ ကေနာတ႔ ေတာကေလာက ပႏပထတေဝလာခတ စတမသကသာစရာ

Page 149: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 149

အမနတရားေတြက ဒအစးရက အကပငး ေရာကေအာင ေကာငးေကာငးႀကး တြနးပ႔ခင ပ႔ေနခမာပါ။

ဒစစပြက ကေနာတ႔ မႀကကဘး ဆတာက “ကား(သပန) ေတြက ေထာကခတယ” လ႔ ဘာသာ

မျပနသငပါဘး။ တမးလခြထြကေရးကား ဆတာေတြဟာ ဒၿဂဟႀကးေပၚမာ စြကပလာတ

အရကစကဆးန႔ ေသြးအဆာဆး အဖြ႔အစညးေတြထက တခ အပါအဝငပါ။ ဒါေပမ သတ႔က

အျပတတကပစရမယလ႔လညး ကေနာတ႔ အႏငပငး မေျပာခပါဘး။ ဒါေပမ တမးလ ျပညသေတြရ႕

အခြငအေရးေတြက ခးေဖာကၿပး ဒလ ရကရကစကစက ဗးေထာင သတျဖတေနျခငးဟာ

မားယြငးယတငမက ဓမၼက ေစာငေရာက ထမးသမးသမားလ႔ ေျပာေနတ ဆငဟာလ လမးေတြအတြက

ရကစရာ ျဖစတယ။ ဆငဆာ တားျမစမႈေတြေၾကာင လထက မသမျမငႏငတ ဒလ ရကစက

ၾကမးၾကတမႈေတြဟာ ဆငဟာလေတြအတြက အျမ ေမးခြနးထတစရာ ျဖစေနမာပါ။

ေနာကတခက တငးျပညရ႕ ေျမာကဘကန႔ အေရ႕ဘကမာ စစတပက သမးပက တပစြထားမႈဟာ

အဒေဒသမာ ရတ တမးလ လမးေတြအတြက ကယပင ေလးစား ေစာငထနးမႈေတြ အကနလးက

ဖယရားၿပး တသကလး ဒတယတနးစား ႏငငသားအေတြအျဖစ တြနးပ႔ေစေတာမာပါ။ စစၿပးခနမ႕

သတ႔အတြက ျပညလည တညေဆာကေရးေတြ ဖြ႔ၿဖးေရးေတြ ပါဆတ စကားလးေတြန႔ အခသပ

ႏငမယလ႔ မေမာလငပါန႔။ စစရ႕ ဒဏရာေတြက သတ႔အတြက ေသရာပါ အမာရြတေတြပါ။ ပၿပးေတာ

ခါးသက မနးတးမႈေတြ ျပညေနတ ျပငပလတစန႔သာ ရငဆငလာရဖ႔သာ ရလာပါလမမယ။ ႏငငေရးနညး

န႔ ေျဖရငးလ႔ရမ ျပနာေတြကေနၿပး ပပပြေနတ ဒဏရာႀကးအျဖစ တသကလး နာကင အမကရ

ေနရပါလမမယ။ ကေနာ စကားေတြက စတတ၊ အခဥေပါကေနဟန ေပၚေနမယ ဆရငေတာ ဒါဟာ

ကေနာ ခေရးတ စာက အမားစ ျပညသေတြန႔ အစးရကလေတြ နရတခေပၚမာ ပပသသ

ရငးရငးလငးလငး ဖတခြငမရႏငလ႔ ပါပ။

ကေနာက ျဖစရပႏစခန႔ လမဆနစြာ ေစာကားခတယဆတာ လေတာေတာမားမား သၾကပါတယ။

တခက ကေနာအမက စကေသနတန႔ ေမႊေနာက ပစခတ သြားတာပါ။ အစးရက သေကာငး ဟစၿပး

ကတေပးတာက လြလ႔ တကခကခတ လဆးေတြ အေပၚမာ ရဘက စစမးစစေဆးမႈေတြ ဖဖစးစး

မရခပါဘး။ အဒလေတြကလညး ဘယတနးကမ မဖမးမခပါဘး။ အဒလ ကစၥရပေတြ အားလးေၾကာင

တကခကခသေတြဟာ အစးရ ခငးေစ ေထာကပခတယဆတာ ယၾကညစရာ အေၾကာငး ရပါတယ။ အခ

ေနာကဆး ကေနာ အသတခရၿပ ဆရငေတာင၊ ဒါဟာ အစးရက သတတာပ ျဖစပါလမမယ။

Lasantha Wickramatunga သည ကားေမာငးေနစဥ ဥးေခါငး၊ ရငဘတတ႔က ပတခတ

လပၾကခခရသည။ (photo: Reuters)

ဒေနရာမာ လညကြကတခ ျဖစတ ကေနာန႔ မဟငဒါဟာ ရာစႏစ တစတေကာေကာ သငယခငးေတြ

Page 150: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 150

ျဖစခၾကတယ ဆတာက လေတာေတာမားမား မသခၾကပါဘး။ တကယဆ ကေနာထငတယ။

သန႔စကားေျပာတအခါ သရ႕ ေရ႕နာမညန႔ `အရာ´ ဆတ ရငးႏးေနတ ဆငဟာလ နာမညက သးတ

လအနညးငယထမာ ကေနာလညး တေယာကေပါ။ သတငးစာ အယဒတာေတြက ပမန ေတြ႔ဆတတတ

အစညးအေဝးေတြက ကေနာ မတကေရာကေပမ၊ သမၼတရ႕ အမမာ ရငးႏးတ

မတေဆြသငယခငးေတြခညးပ လြတလြတလပလပ ေတြ႔ဆေလရတ ပြမာလညး မေတြ႔ျဖစတာ

တလေကာေလာက ရပါၿပ။ အဒမာ ကေနာတ႔ စကားေတြ ဖလယၾကတယ။ ႏငငေရး အေၾကာငးေတြ

ေဆြးေႏြးၾကတယ။ တခနက ေန႔ရကေဟာငးေတြက ေနာကေျပာငရငး သတရတတၾကတယ။ အဒမာ

သ႔က မတခကေပး ေဝဖနၾကတာလညး ရတာေပါ။

- - - - - - -

မဟငဒါ -

၂ဝဝ၅ မာ SLFPပါတကယစားျပ သမၼတေလာငးအျဖစ အေရြးခရတ အခနမာ ဒသတငးစာ

ေကာလေလာက မငးက ေႏြးေႏြး ေထြးေထြး ႀကဆတေနရာ မရခပါဘး။ တကယေတာ မငးရ႕

ေရ႕နာမညက မေခၚျဖစေတာဘ ငါတ႔လမးခြ ေနခၾကတာ ဆယစႏစ တစစာ ရခၿပေလ။ မငး

လ႔အခြငအေရးန႔ လြတလပမတမႈ တနဖးေတြအေပၚ လပေဆာငခၾကတနးက ငါတ႔အတ ရခၾကတာ

တကယ ေလေကာငးေလသန႔ေတြက ရရကခတ အခနေတြေပါ။ အဒေနာကေတာ မကမတ အျပအမႈ

တခန႔အတ မငးဟာ ဟနဘနတတာ ေဒသ ကညေရး အရပေတာပမာ ပါဝင ပတသက ေနခၿပ။ အဒ

ဇာတလမးက ငါတ႔ ေဖာထတၿပးတာန႔ တၿပငနက မငးက ေငြေတြ ျပနေပးဖ႔ တကတြနးခတယ။

ရကသတပတ အေတာၾကာေတာ မငး ျပနေပးခပါတယ။ ဒါေပမ မငးရ႕ ဂဏသကၡာက အမားႀကး

ထခကသြားခတယ။ ဒါဟာ မငး ခထကထ မေကခမးႏင မေမႏင ျဖစေနတ တခေပါ။

မငးကယတငပ ငါက ေျပာခဖးတယ၊ သမၼတရာထးက မမကေမာ ပါဘးတ။ မငး မကေမာ ေတာငတ

ေနဖ႔လညး မလခပါဘး။ အခြငအေရးက မငးဆက ေရာကလာခတာပါ။ မငး ငါက ေျပာဖးေသးတယ၊

မငးရ႕ သားေတြဟာ မငးရ႕ အႀကးကယဆး ေပာရႊငေကနပမႈပ တ။ အဒါေၾကာင တငးျပညရ႕ ယႏယားက

လညပတဖ႔ မငးညအကေတြန႔ ပစထားၿပး မငးရ႕သားေတြန႔ပ မငး ေပာရႊငေနခတယ။ အခေတာ ဒ

ယႏယားႀကးက ေကာငးလြနးလ႔ ငါရ႕သားသမးေတြက အေဖမေအာင လပသြားခၿပ ဆတာ အားလး

ရငးရငးလငးလငး ျမငရပါလမမယ။

ငါသတယ။ ငါ အသဘမာ မငးလပေနက အတငး ဟနေဆာငပနေဆာင အသေကာငးေတြ ဟစၿပး

ရတပေတြက အမႈစစေဆးဖ႔ မငး အမန႔ထတဥးမယ။ ဒါေပမ အတတက မင အမန႕ထတခဘးတ တျခား

စစေဆး ေဖာထတမႈေတြလပ ဒတခါလညး ဘာမ အေျဖထြကလာမာ မဟတပါဘး။ အမန က ေျပာရရင

ငါတ႔ ႏစေယာကလး ဒ ေသဆးမႈ ေနာကကြယမာ ဘယသ ရတယဆတာ သၾကပါတယ။ ဒါေပမ

သ႔နာမညက မေျပာရၾကဘး။ အဒအေပၚမာ ငါဘဝတင မကဘး၊ မင ဘဝပါ မတညေနရတယေလ။

ဝမးနညးစရာ ေကာငးတာက မငးရ႕ ငယဘဝ အခနေတြက တငးျပည အတြက အမမက

မကခတာေတြဟာ ဒ သးႏစေလာကကေလး အတြငးမာပ ေလပေပါငးေတြ ျဖစသြားခတာပ။ မးခစစတ

ဆတ နာမညေအာကမာ မငးဟာ လ႔အခြငအေရးေတြက နငးေခပစခတယ။ အေတာမသတတ

ေငြေၾကးခစားမႈေတြက ၾကညေနခတယ။ မငး အရငက သမၼတေတြလပ ျပညသ႔ ဘ႑ာေတြက

ျဖနးတးပစခတယ။ တကယေတာ မငးရ႕ လပရပေတြက အရပဆငထမာ ကေလးတေယာက

ရတတရက စတရးေပါကၿပး ေလာကေဆာေနသလ ျဖစေနတယ။ ဒ ဥပမာပျပခကကမ နန လြခင

လြေနဥးမယ။ ဘာျဖစလ႔လ ဆရင ဘယကေလး တေယာကကမ မငးလပခသလ ဒေျမေပၚမာ ေသြးေတြ

မစြနးေပေစခပါဘး။ အခ မငး မျမငဖးခတ အာဏာ ပါဝါေတြက ယစမးေနေပမ အဒေသြးေၾကြး

Page 151: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 151

အေမြေတြန႔ သပခမးသာေနမယ မငးရ႕သားေတြ အတြက မငး ေနာငတရလာဥးမာပါ။ အဒ

ေနာငတကလညး ေၾကကြစရာေတြကပ သယေဆာငလာမာပါ။ ငါအတြကကေတာ ဒါဟာ ငါရ႕ ပငရငက

ေတြ႔ဖ႔ သြားတာပလ႔ စတရငးပါတယ။ ငါ ဆႏၵျပပါတယ။ ေနာကဆး မငးအခန ေရာကလာရင မငးလညး

အဒလပ ခယ နားလညႏငပါေစလ႔။ ငါ ဆႏၵျပပါတယကြာ။

ငါအတြကေတာ ငါဟာ ဘယသ တဥးတေယာကကမ ဥးမညႊတခဘ ငါလမးကငါ တညတည မတမတ

ေလာကခတယ ဆတာက သေနတအတြက ငါ ေကနပတယ။ ဒလမးက ငါတေယာကတညး

ေလာကခတာလညး မဟတဘး။ တျခား စာနယဇငး နယပယ အသးသးက ငါရ႕ ေရာငးရငး

သတငးသမားေတြန႔အတ ေလာကခတာပါ။ ေရာငးရငးအမားစက အခဆရင ေသတသကေသ၊

တရားစရငတာ မခရဘ ေထာငေတြထ ေရာကလေရာက၊ ေဝးလတ ႏငငေတြအထ ေျပးေနရတယ။

တခ႕ေတြကေတာ ေသမငး အရပေအာက လမးေလာကေနၾကရတယ။ မငး တခနက ခကခကခခ

တကယခရတ လြတလပမႈေတြ ဆတာ သမၼတႀကးအျဖစ မငး ေရြးခယခရေတာ ေပာကကနၿပေလ။

မငးရ႕ မကစေအာကမာပ ငါအသတခခရတ အျဖစက မငး ဘယေတာမ ေမမာ မဟတပါဘး။

ဒလသတသမားေတြက ကာကြယေပးဖ႔က လြလ႔ မငးမာ ေရြးခယစရာ မရဘး ဆတာကလညး ငါ

သတယ။ မငး ဒလပ လပရလမမယလ႔က ငါ နာနာကငကင သေနပါတယ။ အျပစရတ

တေယာကဟာလညး ဘယေတာမ ရာဇဝတမႈ ကခရမာ မဟတဘး ဆတာ မငး ျမငေနမာပါ။ မငးမာ

ေရြးခယစရာ မရပါဘး။ မငး အတြက ငါ စတမေကာငး ခစားရပါတယ။ ၿပးေတာ မငးရ႕ ဇနးသည

ရာရနသ ေနာကတခါ အျပစေျဖဖ႔ သြားတအခါ အၾကာႀကး ဒးေထာကရေတာမယ။ သ

မလပခတာေတြအတြက၊ ၿပးေတာ မငး ရာထးၿမေနေအာင သ႔အမးအေဆြေတြ ျပခတာေတြ အတြက

သအျပစရတယဆၿပး သ ဝနခရရာေတာမယ။

Sunday Leader ရ႕ စာဖတ ပရသတေတြကေတာ၊ ကေနာတ႔ရ႕ ဥးတညလပေဆာငခကေတြက

ေထာကခတအတြက ေကးဇးတငပါတယလ႔ ေျပာရကလြလ႔ ကေနာ ဘာမ မေျပာႏငေတာပါဘး။

ကေနာတ႔ေတြဟာ လမသ သမသ အျဖစအပကေတြက ေဖာထတခတယ။ ကယဘာသာကယေတာင

မရပႏငေလာကေအာင ေၾကာကရြ႕ တနလပေနတ လေတြအတြက ကေနာတ႔ ရပတညေပးခတယ။

ကယ ရငးျမစ ဇာတကေတာင မသႏငေတာေလာကေအာင အာဏာဆပ တကေနတ ဥးခႀကးေတြက

ထးခပခတယ။ အကငပက ျခစားမႈေတြ၊ ေခၽြးႏစာ အခြနေငြေတြ ျဖနးတးေနတာေတြက

ေဖာထတခတယ။ ဒေန႔ ဝါဒျဖန႔ စကားေတြ ဘယေလာကပ ရေနပါေစ ဆန႔ကငတ အျမငေတြကလညး

ခငဗားတ႔ ၾကားသခြင ရခၿပ။ အဒအတြက ကေနာန႔ ကေနာမသားစဟာ တေန႔မာ ေပးဆပရလမမယလ႔

သေနခတ အဖးအခကလညး ေပးခပါၿပ။ အဒ အတြကလညး ကေနာ အသငရတယ၊ ရေနခတယ။

အဒလ မျဖစေအာငလညး ကေနာ ဘာမ မကာကြယခဘး။ ဘာလၿခေရးမ မထားဘး။ ဘာ

ႀကတငျပငဆငမႈမ မလပခဘး။

ကေနာဟာ အျပစမတ လေထာငေပါငးမားစြာက သတျဖတၿပး လတစရ႕ အကာအကြယက

ယထားတသ႔လ သရေဘာနညးတေကာင မဟတဘး ဆတာ ကေနာက သတတလက

သေစခငလကတာ။ အခ ေရးခတာေတြထမာ ကေနာဟာ ဘာလ။ ကေနာက သတေတာမယ၊

ဘယသက သတမယ ဆတာ ကေနာ အမားႀကး ေရးခပါၿပ။ ကနတာေတြကေတာ ဘယအခနမာ

ဆကေရးၾကမလ။

- - - - - - - -

Sunday Leader ဟာ တရားတ တကပြက ဆကတကသြားမယလ႔လညး ေျပာခ ေရးခၿပးၿပ။

ဒတကပြကလညး ကေနာ တေယာကတညး တကခတာ မဟတဘး။ ဒသတငးစာႀကးက

Page 152: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 152

ပတမပစခငအထ ကေနာတ႔ေတြ အမားႀကးဟာ အသတခရႏငတယ၊ ခၾကရလမမယ၊ ကေနာက

လပၾကသတျဖတျခငးဟာ လြတလပျခငးက အႏငပငးသြားျခငးလ႔ မျမငၾကဘ

ရငသနကနရစသေတြရ႕ေျခလမးေတြက ေရ႕တလမး တးေစမယ ယၾကညမႈ ခြနအားေတြပ

ျဖစလာမယလ႔ ကေနာ ေမာလငပါတယ။

တကယပ ကေနာေမာလငပါတယ။ ဒါဟာ ကေနာတ႕ အမေျမမာ လသားေတြ လြတလပတ

ေခတသစတခက တြေဆာငယဖ႕ အငအားေတြ လႈ႔ေဆာေပးပါလမမယ။ မးခစစတဓာတဆတ

ေခါငးစဥေအာကမာ လအမားက သတျဖတေနေပမ လသား ၀ညာဥ အညြန႔အေညာကေတြဟာ

တးမသြားဘးဆတ အခကကလညး သမၼတႀကးရ႕ မကစက ဖြငေပးလမမယလ႔လညး ကေနာ

ေမာလငပါတယ။

ဒလ ဘာေၾကာငစြန႔စားရတာလလ႔ လေတြက မၾကာခဏ ကေနာက ေမးၾကတယ။ ကေနာ

အသတခရလမမယလ႔ ေျပာၾကတယ။ ကေနာ သတာေပါ။ ဒါဟာ မေရာငလႊနငပါဘး။ ဒါေပမ .. အခ

ကေနာတ႔ မေျပာရင တငးရငးသား လနညးစေတြ၊ ဒကၡေရာကေနသေတြ၊ ဖမးဆးႏပစကခေနရသေတြ

အတြက စကားေျပာေပးဖ႔ လတေယာကမ ကနေတာမာ မဟတဘး။

စာနယဇငး လပသက တေလာကလးမာ ကေနာက အားအငေတြ ေပးခတ ဂာမန ဘနးေတာႀကး

Martin Niemoller ဆတာ ရခတယ။ ငယတနးက သဟာ ဂးဆန႔ကငေရး သမားတေယာက ျဖစၿပး

ဟစတလာကလညး ေထာကခခတယ။ ဂာမဏမာ နာဇေတြ အာဏာရလာတအခါ သက နာဇ၀ါဒဆတာ

ဟစတလာက ဂးေတြက လက သတသငေနတာ သကသက မဟတပ ဒါဟာ လတေယာကရ႕

မတညတ အျမငတခလ႔ပ ယဆခတယ။ ဒါေပမ သလညး အဖမးဆးခရၿပး ၁၉၃၇ ကေန ၁၉၄၅ အထ

အလပၾကမး စခနးေတြမာ အသတခရလနးပါးထ ေနခရဖးတယ။ သ အကဥးကစဥ အတြငး ကဗာတပဒ

ေရးခတယ။ အဒကဗာက ကေနာ ဆယေကာသက အရြယမာ ပထမဆး ဖတလကတအခါက စၿပး

စတထမာ ေျခာကေျခာက ျခားျခားက စြၿမ သြားခမတယ။

ပထမ အႀကမ ဂးလမးမားက ဖမးဆးေသာအခါ

ကၽြႏပ ဘာတခြနးမ မဟ

ကၽြႏပက ဂးလမး မဟတသညအတြက....

ေနာက.. ကြနျမနစမားက ဖမးဆးရန ေရာကလာျပန

ကၽြႏပ ဘာတခြနးမ မေျပာပါ

ကၽြႏပ ကြနျမနစ တေယာက မျဖစျခငးေၾကာင....

ေနာကတဖန.... အလပသမား သမဂၢ၀င မား အေပၚ

ဖမးဆးရန ေရာကလာျပန

ကၽြႏပ စကားတခြနးမ မဆ

ကၽြႏပသည အလပသမား သမဂၢ၀င မဟတေသာေၾကာင....

ယခ..ကၽြႏပက ဖမးဆးရန လာၾကပါၿပ

သ႕ေသာ... ကၽြႏပအတြက ေျပာဆဖ႔တဥး တေယာကမ မရေတာ.... ။

ခငဗားတ႔ ဘာမ မမတထားခငဘး ဆရငေတာင The Sunday Leader ဟာ ေဟာဒမာ

Page 153: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 153

ခငဗားတ႔အတြက ဆတာက မတထားေပးပါ။ ဆငဟာလေတြ၊ တမးလေတြ၊ မဆလငေတြ၊

ဇာတနမေတြ၊ လငတခငးႏစသကသေတြ၊ အစးရ အတကအခေတြ၊ အႏမခနငးျပားေတြအတြက

ျဖစပါတယ။

The Sunday Leader သတငးစာတက ၀နထမးေတြကလညး ဆကၿပး တကေနပါဥးမယ။ ဥးမညြတ၊

မေၾကာကရြ႕ပါဘး။ ခငဗားတ႔လညး အဒလ သတမးေတြန႔ အသားကလာပါလမမယ။

အဒလ စြန႔စားမမးကလညး တစတရာ ခစားခြငရဖ႔အတြက မလပၾကပါန႔။ ကေနာတ႔ သတငးသမားေတြ

ဘယလ စြန႔လြတ စြန႕စားမကပ လပလပ၊ ဒါဟာ ကေနာတ႔ရ႕ ကယပင ဂဏေရာင ထြနးေျပာငဖ႔အတြက

လပတာ မဟတဘ... အမားအတြက လပတယ ဆတာက ဘယသကမ သသယ မရေစပါန႔။

အဒလ စြန႔လြတမႈေတြန႕ ခငဗားထကတနတယ မတနဘး ဆတာကေတာ တပငးပါ။ ကေနာ ႀကးစား

ေဆာငရြကခတယ ဆတာကေတာ ဘရားသခင သပါတယ။ ။

မရငး- http://www.newyorker.com/online/blogs/stevecoll/2009/01/letter-from-the.html

(မတခက- ကဗာ ဘာသာျပနအား အဂၤလနအေျခစက လ႔အခြငအေရး အဖြ႔မ ထတေ၀ေသာ

လ႕အခြငအေရး လကစြ ဗမာျပနစာအပမ ယပါသည)

Page 154: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 154

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ

ဧညသညႀကး

ေနျခး

ဇနန၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

အမာစာ

အေဖ ကဗာဆရာဥးတငမး ဆးၿပး လအနညးၾကာတ႔ တေန႔မာ ကယ႔လကထက စာအပေလး

တအပ ေရာကလာပါတယ။ အေဖ႔ သားအရငးတေယာကလ ခစခငတ႔ ေကာငးသားေလး တေယာကရ႔

အေဖ႔အေၾကာငးေရးထားတ႔ စာမပါ။ မလြတလပတ႔ ေနရာ၊ အကဥးေထာငထကေန ႏလးေသြးန႔

ေရးလကတ႔ စာမေလးပါ။

အေဖ႔အေၾကာငးက လေတြ သတ႔ျမငတ႔ေထာင႔ကေန အမးမးေရးၾကတာ ဖတဖး

မတဖးပါတယ။ ဒါေပမ႔ အမနတရားအတြက အေဖ မတရားအဖမးဆးခရစဥ အငးစနေထာငထမာ

ေနခ႔ရတ႔ အခနေတြကေတာ႔ မသခ႔ရပါဘး။ လြတလပမက ျမတႏးလြနးတ႔ အေဖ အကဥးေထာငထမာ

ဘယလမား ေနထငခ႔သလ ကယေတြးၾကည႔မဖးတယ။

အခ ေဖာျပမ႔ ဒစာေလးဟာ အဒကြကလပေလးက ျဖည႔လကတာပါပ။ ဒစာထမာ အကဥးစေတြ

ျဖစတ႔၊ အာဏာရငစနစက မရခးႏငၾကတ႔ ေကာငးသားေလးတေယာကန႔ ေကာငးဆရာ

ကဗာဆရာတေယာကရ႔ မျမငရတ႔ သေယာဇဥေတြက ေတြ႔ရမာပါ။ အကဥးကသေတြရ႔ ရငဆင

ရနးကနေနရတ႔ ဘဝေတြက နားလညခစားလ႔ရမယ၊ သတ႔ရ႔ ေမာလင႔ခက၊ ယၾကညခက၊

ခစားခကေတြက ဖတရငး စာနာနားလညႏငေစဖ႔ ေဖာျပလကပါတယ။

စာမက အပငးခြၿပး တငသြားပါမယ။ ဖတၾကည႔ၾကပါအးရင။

မးခသငး <!--[if !supportLineBreakNewLine]--> <!--[endif]-->

စာေရးသရ႔ မတဆကစာ

Page 155: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 155

အမတ႔ခငဗား

လတစေယာက ဆးပါးသြားတ႕အခါ သ႕က ခစခငတနဖးထား ေလးစားတ႕သေတြက လကယတင

စာပနအခမးအနားက တကေရာကၾကတယ။ အေၾကာငးတစခခေၾကာင႕ မတကေရာကႏငၾကရင

ဝမးနညးေၾကာငးသဝဏလႊာ ၊ လြမးသ႕ပနးေခြ ပနးစညးေတြပ႕ၿပး မသားစန႕အတထပတ

ေၾကကြဝမးနညးရေၾကာငး သတ႕ရ႕စာနာမေတြက ျပသေလ႕ရၾကတယ။ ဒါဟာယဥေကးတ႕သေတြရ႕

ဓေလ႕ထးတမးအစဥအလာတစခပါဘ။ ကေနာက လကယတငလညးတကလ႕မရ ပနးေခြပနးစညး

သဝဏလႊာလညး ပ႕လ႕ မရ ဆေတာ႕ ကေနာက မယဥေကးတ႕သမားျဖစေနမလားပ။

ဆရာႀကးက အမတ႕သပခစရတ႕အေဖပါ။ ဒလဘ။ ကေနာ႕ရ႕အေဖဆလညး မမားပါဘး။

ဆရာႀကးဆးသြားလ႕ အမတ႕ညအမေတြ ေၾကကြထခကၾကရသလ ကေနာလညး

ဘယေလာကေၾကကြထခကရသလဆတာ ခကေနာပ႕လကတ႕စာအပက စ … ဆး ဖတၾကည႕ရင

ေတြ႕ရပါလမ႕မယ။

တငးသျပညသဆရာႀကးရ႕ အမားသၿပးသားအေၾကာငးေတြက ထည႕မေရးေတာ႕ဘ

တကယျဖစခ႕ၿပး လသပမသတ႕ အေၾကာငးေတြကပ ေရးထားတာပါ။ အထးသျဖင႕ ဘာမမဟတတ႕

ခပရငးရငး ေကာငေလးတစေယာကက ယဥေကးတ႕ လသားတစေယာကျဖစေအာင သ ဘယလ

ထဆစခ႕တယ ဆတာ လသရငၾကားသေစခငတာပါ။

လသမျမငႏငတ႕ေနရာမးေတြမာေတာင ဆရာႀကးဟာ အရးခသကသက ျပမေနထငခ႕တာေတြ၊

ဟနေဆာငမကငးၿပး မာနမာန မရတာေတြ၊ ျဖစငရးသားၿပး စာနာတရား ႀကးမားတာေတြ ကဗာ၊

စာေပန႕ ပညာက ခစမက တနဖးထားတာေတြ သေစခငလ႕၊ အထးသျဖင႕ ကေနာ႕လ အရငးက

အယဥျဖစေအာင လပႏငစြမးတ႕ ေမတာတရား ႀကးမားတာက အမတ႕ သေစခငလ႕ ''ေကာငးကငစတန႕

ေျမလကငတ ဧညသညႀကး'' ျဖစလာရတာပါပ။

အေရးႀကးဆးကေတာ ဆရာႀကးရ႕ အရးျပာအး ျမနမာျပညက မခ ျပနေရာကရမယလ႕

လသရငၾကား ဟစေႄကြးလကတာပါပ။

အမတ႔ၿငမးခမးပါေစ..

ေနျခး

Tue, Feb 6 , 2007

10:05 PM

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ

ဧညသညႀကးေနျခး

ဇနန၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

၂ဝဝ၇၊ ဇနနဝါရ ၂၂ ၊ ညေန ၄ နာရ၊ အေမရကန၊ ေလာအနဂလစမာ ဆရာႀကးဆးၿပတ။

ကငစကန႔ တ႔ခလကရသလ တကယလး ေတာငေတာငႀကးျဖစသြားရတအထ။ ကယနားေတာင

ကယမယခငဘး။ "မဟတပါေစန႔ … မဟတပါေစန႔ …" လ႔ တကယတညး နတပးသလ

ေရ႐ြတေနမတယ။ အျမင၊ အၾကားအာ႐ေတြ ဆြ႕အသြားသလ ပတဝနးကငတခလး လငးလက

Page 156: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 156

ေမာငလကန႔။ ေဆာငး ေခါငေခါငႀကး မးၿခမးသေတြ တဂနးဂနး၊ တဂမးဂမး။ ဘရား ... ဘရား ...

အပမက မဟတဘးပ။ တကယ ဆရာႀကး ဆးၿပတ..။

တမာန႕သငးသငး၊ ေနျပငးျပငး အညာေဒသမာ ေမြးဖြားခတ အညာသားစစစစႀကး ဥးဘဂမး

ျမနမာ ယဥေကးမႈ ေကးလကစ႐ကက ႏစႏစကာကာ ခစျမတႏးတ မးခစကဗာစာဆႀကး

တငမး

'ဖနမးအမ' 'ဧညသညႀကး' ကဗာေတြန႔ ကဗာတေခတ ေမာကြနးထးခတ ကဗာသရေကာငးႀကး

ဒမကေရစေရးန႔ လြတလပခြငက ခစျမတႏးလြနးလ႔ ေထာငသြငးအကဥးကခရတ

ျပညသ႕ဘကေတာသားႀကး

အမားက ''သခငကယေတာမး''လ႔ မညေခၚရေလာကေအာင ၿငမးခမးေရးစတ ျပငးျပလြနးတ

တငးခစျပညခစ ဆရာႀကး …

ခေတာ သသပခစတ သ႕ေမြးရပတငးျပညမာ ေခါငးခခြင မရ႐ာတာ ဘယေလာက ေၾကကြ

ထခကဖ႔ ေကာငးလကသလလ႔ …

သ႕က ကေနာ စေတြ႕ခတာ … ဟး လြနခတ ၁၅ ႏစ ေလာကက ခလ ႏစတႏစရ႕ ႏစဥးကာလ

ႏငးေတြေဝေနတ မနကခငးေလး။ အငးစနေကာငးေတာႀကးရ႕ အမတ ၁ အပေဆာငမာပါ။

ကေနာန႔ သကဝငးေအာငက အမႈတြ၊ အေပၚ (၁ - ခ) မာ အတတေန ေနရတအခန။ ၁၉၉၁၊

ဇြနလ ထက ႐းထြက ႐းျပနန႔ ဒအေဆာငမာ ေန ေနရတာ။ ၁၉၉၂ ဇနနဝါရ လကနပငးေလာက

တညေနခငးမာ ႐းျပနတစေယာက ကေနာတ႔ဆေရာကလာၿပး ''ကဗာဆရာတငမး'' ဆတာ ဒေန႔

အခပသစန႔ ပါလာတယလ႔ သတငးလာေပးတယ။

ကေနာက ''ကဗာဆရာတငမး''ဆတာက မသဘး။ မသဆ ၾကားေတာင မၾကား ဖးဘး။

သကဝငးေအာငက လကသာ မသတာ။ သ႕နာမည ၾကားဖးတယ။ ထင႐ားတ ကဗာဆရာႀကးဆတာ

သေနတယ။ ကေနာတ႔က အရငေရာကႏငေနတ လေဟာငးေတြဆေတာ လအပတာေတြကညဖ႔

ႏစေယာကသား တငပငျဖစၾကတယ။

သက ဒေန႔မ စေရာကတာဆေတာ ပစခနးဝငရဥးမယ။ ပစခနးဆတာ ကေနာတ႔ေနတ အခနးရ႕

ေအာကတညတည အခနးနပါတ (၁-က)။ ေရာကလာခသမနသမ ဒအခနးကဝငၾကရတာ ထးစပ။

ပစခနး ဆတအတငး ေရာကလာတအခပသစေတြက သမတလငးမာ ဖငခထငခငးထားၿပး

ပစျပ တစေယာကက ေ႐႕မာ ပစျပမယ။ ''စညးကမးထနး'' ဆတသေတြက တတေတြ၊

သားေရပတေတြကငထားၿပး ေတြ႕ကရာလက ေလာက႐ကမယ။ "ပစ" လ႔ ေအာလကရင လကမက

လကဖဝါးထ ထညဆတၿပး တငပလငခတ ထငထားတ ဒးႏစဖကေပၚ တငတား၊ ခါးဆန႔ၿပး

ေခါငးင႔ထားရတယ။ ''ေအးေစ'' လ႔ ေအာမ ေခါငးေမာရတယ။ ''ပစရပ''န႔ ''အေရးေပၚပစ''ဆတာ

႐ေသးတယ။ ကလနစ႐ကန႔ အာဏာ႐ငဝါဒ သားစပကထားတ "ေမာဖးေစ" ပစ တခပါပ။

ပစ ျပေနတနး အေယာငေယာငအမားမားျဖစတသက စညးကမးထနးေတြက တအးအး၊

တဒငးဒငးန႔ ႐ကႏက ကနေကာကၾကေတာတာပ။ ပစခနး ဆတာ ငရခနး အေသးစားေလးဆရင

မမားဘး။ အခပသစန႔ ေရာကလာသမနသမ ဒအခနးထက ဝငရတယ။ ၂ ရကေလာကေနၿပးမ

တျခားအခနးက ခြပ႔တယ။

ကေနာန႔ သကဝငးေအာငလညး ဒအခနးမာ ၂ ရကေလာကေနၿပးမ အခေနတ ( အခနး ၁-ခ )

က ေရာကေနၾကရတာ။

Page 157: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 157

ညေနဖက သ ေရာကတယၾကားၿပး ေနာကတေန႔မနက တနး ဖြငေတာ ကေနာန႔

သကဝငးေအာငတ႔ ပစ ခနးသြားၿပး သ႕က႐ာၾကတယ။ အခမ ေရာကတာဆေတာ သမာ ဘာမ ပါမာ

မဟတဘးဆတာ အေတြ႕အႀကအရ သႏငၿပးသား။ ဒါေၾကာင သြားတကတအသစ တစေခာငး႐ာၿပး

သြားတကေဆးပါ ယသြားၾကတယ။ သ႔က လမျမငဖးေတာ ''ဥးတငမး'' ဘယသလဆတာ

လကေမးၾကရတာ။ အခနးဝရပေနတ လ တစေယာကက လကၫႇးထးျပလ႔ ၾကညလကေတာ -

အသကႀကးႀကး ဝဝဖငဖင အဖးႀကးတစေယာကက ေတြ႕လကရတယ။ ေခါငးရငးဘကျပတငးေပါက

သတငေတြကကငၿပး အျပငက ေငးၾကညေနတယ။

ကေနာတ႔ႏစေယာက သ႕ဆသြားၿပး

''အဘက ဥးတငမးလား''

လ႔ ေမးလကေတာ သက ေကာခငးလက ကေနာတ႔ဘက လညၿပး

''ဟတပါတယ။ ကေနာတငမးပါ''

လ႔ ျပနေျဖတယ။

မကလးကဝငးဝငး၊ ပါးက ေဖာငးေဖာငးႀကးန႔ အၾသတ အမအရာန႔ ကေနာတ႔ ႏစေယာကက

တစလညစ ၾကညေနတယ။

ကေနာတ႔ ေကာငးသားေတြပါ။ နာမည ဘယသ ဘယဝါပါ ဆၿပး ကေနာတ႔အေၾကာငး

အကဥးခး မတဆကလကေတာ သ႕မကႏာဝငးသြားၿပး ဖကလတကငး ျပနႏႈတဆကပါတယ။

သ႕ျဖစစဥအေၾကာငးလညး အကဥးခး ေျပာျပပါတယ။

ကေနာတ႔က

"အဘ … မကႏာမသစရေသးဘး မဟတလား။ လာ..ေရကနသြားမယ"

ဆၿပး ေခၚသြားပါတယ။ ေရကနေရာကေတာ သြားတကတေပၚ သြားတကေဆးၫႇစထညၿပး

သ႔ကေပးလကေတာ သက သြားတကတေပၚက သြားတကေဆးက လကၫႇးေလးန႔ေကာၿပး

သြားတကတက ျပနေပးတယ။

ကေနာက

''အဘ ႐ြတတလ႔လား။ ဒါ သြားတကတအသစပါ …"

လ႔ ေျပာလကေတာ သက

''ဟာ … မဟတဘး။ မဟတဘး။ ကယ မ႐ြတတပါဘး။ သြားတကတန႔ တကလ႔ မရလ႔ပါ''

လ႔ ပာပာသလ ျပနေျဖၿပး သ႕ပါးစပက ''ဟ'' ျပပါတယ။ ၾကညလကေတာ

ပါးစပကေဟာငးေလာငးႀကး၊ သြားေတြ တေခာငးမ မ႐ဘး။ ဟတတာေပါ။ သြားဖးခညး သကသကက

သြားတကတန႔ တကလ႔ ဘယရပါမလ။

ကေနာန႔ သကဝငးေအာင တစေယာက မကႏာ တစေယာကၾကညၿပး

ၿပးစစေလးျဖစသြားေတာ သက အားရပါးရ ရယေမာလကပါေတာတယ။

အဒါ သန႔ကေနာ ပထမဆး စေတြ႔ေတြ႔ခငး အမတရစရာ ေလးပါ။

၁၉၉၂ ႏစဥးပငး ႏငးေတြေဝေနတ ေဆာငးနနကခငးေလးက အစျပလ႔ ေအးျမတ ေႏြးေထြးတ

ေမတာရပေတြ ကေနာႏလးသားက သငးၿခ ရစပတေတာမယဆတာ ကေနာမသခဘးေလ။

သ ပစခနးက ထြကေတာ ကေနာေနတ အေပၚ (၁-ခ) မာ လာေနရတယ။ ကေနာန႔

ေဘးခငးယဥ အပရတာပါ။ သကဝငးေအာငက ကပလကအခနးက အေပၚ (၁-က) မာ။

အဒတနးက ကေနာန႔ သကဝငးေအာငက အသက ၁၉ ႏစအ႐ြယ၊ ၉ တနး

ေကာငးသားေလးေတြ၊ သက ေကာငးဆရာ၊ ကဗာဆရာ ၊ ပညာန႔ ေမြ႕ေလာသဆေတာ ကေနာတ႔ ၂

Page 158: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 158

ေယာကက ၉ တနး ျပနေျဖၿပး ဘြ႕ရေအာငယဖ႔ တကတြနးတယ။ ကတလညး ေတာငးတယ။

သကဝငးေအာငက ျပနေျဖဖ႔ ကတေပးလကေပမ ကေနာက မေပးဘး။ မေသခာဘန႔ ဘာ ကတမ

မေပးခငဘး လ႔ ျပနေျပာလကေတာ သ ကေနာက စကၾကညေနတယ။ ဘာမေတာ မေျပာဘး။ ဒါေပမ

သ႕မကႏာမာ ခပမႈငးမႈငး အရပေလးေတြ ေတြ႕လကရတယ။

အဒတနးက ကေနာက ခပထနထန၊ ခပ႐ငး႐ငး။ ကခငျပညနယ ေတာေတာငေတြထ ၂

ႏစခြေလာက လကနကကင တကခကေနရာကေန၊ ေလာေလာလတလတ အခပကေနတ ကာလ။

ေျပာရရင အ႐ငလတလတ ေလာငခငထ ထညပတခထားရလ႔ ႐း႐း႐ား႐ားျဖစေနတ

ေတာ႐ငးတရစၧာန တေကာငလမး။ အစြယ တျပျပ၊ လကသညး တျပငျပငန႔။ ပဆးတာက ဘာ

ဘာသာေရးမ မ႐တာ။ အ႐ငးတးႀကး။ အေဖက ဗဒၶဘာသာ ျမနမာလမး၊ အေမက ခရစယာန

ကရငလမးဆေတာ ဘာသာက ဖကစပ၊ လမးက ကျပား။ ၾသကာသ မသ၊ သခငေယ႐ႈ မသ၊

ကယထငရာ ကယ စငးေနတ စတအခမး။

အဒလ ဘာသာမ၊ ေတာျပန၊ အခပက၊ ႐ငးခငတငး ႐ငးေနတ ကေနာက သက

ကေနာႀကရေလ႐တ တျခားလႀကးေတြလမး ေ႐ာငဖယဖယ ေနတာမး မလပဘး။ ေဖးေဖးမမန႔

တရငးတႏး ဆကဆတယ။ ကေနာေနာကခ ဘဝဇာတေၾကာငးက ခေရေစတြငးက ေမးတယ။

အေဖအေၾကာငး၊ အေမအေၾကာငး၊ မသားစေနထငမႈပေတြ အေၾကာငး၊ ကေနာတကခတ ေကာငးက

အစ၊ ေတာထ ေနခရတ တကပြေတြအဆး အကနေမးတယ။ တကဆငခငေတာ ကေနာရ႕အတနးေဖာ

ခငဝတမႈနဆတာ သ႕ရ႕ ရေဘာႀကး ဥးတငေမာငဝငးရ႕ သမး၊ သ႕တပညမ ျဖစေနတယ။

အဒလေလာကေမးေနေတာ ကေနာက ေျပာျပရတယ။

အၾသဖ႔ေကာငးတာက ကေနာေျပာသမက သက ေသေသခာခာက အာ႐စကၿပး

နားေထာငတာ။ တစခါတစခါေတာ သေမးတာက ကေနာက ''ဘ'' ျပနေတာမတာလညး ႐တယ။

အဒလအခါမးမာ ဘယေတာမ စတဆးဟန မျပဘး။

''ေအး … ေအး … ခ မေျပာခငလညး ေန၊ ေနာကမ ေျပာေပါ။ လာ … အခ

လမးေလာကၾကရေအာင''

ဆၿပး ကေနာ႔လကက ဆြၿပး ထ လမးေလာကေတာတာပ။

ဒအေၾကာငး အခ ျပနေတြးေတာ သ႕မကႏာ ျမငေယာငၿပး ရငထ ဆစကန နာကငမတာ

အမနပ။

အဒလ တရငးတႏးေနၾကရငး ကေနာ သ႔က ''အဘ'' လ႔ ေခၚရာကေန ''ဆရာႀကး''လ႔

ေျပာငးေခၚမတယ။ ဘယလ ဘယလ အဒလ ေခၚမတယမသဘး။ စာသငတ ဆရာ၊ အသကႀကးလ႔

ေခၚမတာလား၊ ကဗာဆရာႀကးမ႔လ႔ ေခၚမတာလားလညး မသဘး။ ေနာကပငး ကေနာေရာ၊

သကဝငးေအာငေရာ ဆရာႀကးလ႔ ေခၚျဖစၾကေတာတယ။

သက ပထမ သ႕ကယသ 'ကေနာ' လ႔ ေျပာတယ။ ေနာကေတာ 'ကယ' 'ေမာငရင' လ႔

ေျပာရာကေန 'မငး' 'ငါ' ဆၿပး တရငးတႏး ျဖစလာတယ။ တခါတေလ

"ေဟေကာင၊ ေခြးေကာင ... ေခြးမသား ... လာ ..."

ဆၿပး အာလတသႀကးန႔ တလးတခ ေျပာၿပး ကေနာေခါငးက သ႔ရငဘတမာ ဖထားတာမး

လပတတတယ။ ပထမေတာ အဒလေခၚတာက ကေနာမႀကကဘး။ စတဆးမတယ။

"ဆရာႀကး ကေနာက ဘာျဖစလ႔ ေခြးေကာငလ႔ ေခၚတာလ"

လ႔ ျပနေမးေတာ သ စတမေကာငး ျဖစသြားပရတယ။

Page 159: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 159

''မဟတပါဘးကြာ၊ ငါ ဘယသ႔ ျဖစျဖစ၊ ဘယေလာက ငယငယ 'မငး' 'ငါ' ဆတာမးေတာင

မသးပါဘး။ မငးကေတာ ငါ ခစလ႔ ဒလ ရငးရငးႏးႏး ေျပာတာပါ။ စတမဆးပါန႔ကြာ။ ဆရာႀကး

သခငကယေတာမႈငးဆရငလညး သခငႏတ႔၊ သခငေအာငဆနးတ႔က အဒလ ရငးရငးႏးႏး

ေျပာဆတာပ''

လ႔ ျပနေျပာတယ။

အဒက စလ႔ သန႔ ကေနာၾကား ဘယအခါ ေတြ႕ေတြ႕

''ေဟေကာင ... ေခြးေကာင ... ေခြးမသား ... လာ''

ဆၿပး ကေနာ ေခါငးက အတငးဆြ သ႕ရငဘကန႔ အတငး ဖကပထားေတာတာပ။ အဒ သ

ကေနာ႔က ႏႈတဆကေနက ပရပေလး တခအျဖစ ကေနာရငထ စြကနေနမတယ။

အဒလ သန႔ ကေနာတ႔ ၄ လေလာက အတေနရာကေန တေန႔ သ႕က စစခ႐းကေနေခၚၿပး

အမန႔ခမတလကတယ။ ၄ ႏစ တ။

စစခ႐း အမန႔ခၿပးတာန႔ "အက"ေဆာင ၅ က တနး ပ႔လကေတာ ကေနာတ႔ခငး

မေတြ႕ၾကရေတာဘး။ ေနာင သန႔ အကေဆာငမာ ျပနေတြ႕ေတာမ စစခ႐းအေတြ႕အႀကက ဖလယရငး

သ႕က ဘယလ စရငခက စြတယဆတာ သ ျပနေျပာလ႔သရတယ။

စစခ႐းက သ႕ကဗာေလး ဖတျပၿပး စရငခကခလကတာ … တ။

ခ႐း တရားသႀကးက သ႔ ကဗာက ဖတေတာ ယနေဖာငးအျပညအစန႔တ။

''လမးေဘး ေသြးအငထ လေနတ ေကာငးသားေလး ... သား ျပနအလာက ေမာေနတ အေမ

တေယာကရ႕ အျဖစ ...'' စတ ကဗာေလးပါ။

''ဒ တခန႔တင တန သြားၿပကြာ'' တ။

ဆရာႀကး အမန႔ခခရၿပး တလေလာက ထပေနၿပးေတာ သကဝငးေအာင အခပဘဝကေန

လြတေျမာက သြားတယ။ ေနာကထပ တစလေလာက ထပေနၿပးေတာ ကေနာက စစခ႐းက ၇ ႏစ

အမန႔ခလကတယ။ ဒေတာ ဆရာႀကး ႐တ ၅ ေဆာငက ေရာကၿပး သန႔ ျပနဆရတယ။

ကေနာက စစခ႐း အမန႔ခလကတာ မတမတရရ ၁၉၉၂၊ ဇလင ၂၃ ရကေန႔။

ထးစအတငး အကေဆာငေရာကေတာ အခပေဆာငတနးကလပ ပစခနးဆတာ

ဝငရေသးတယ။ ကေနာ အမန႔ကၿပး ၅ ေဆာင ေရာကတယ ဆတာ ညတြငးခငး ဆရာႀကး သတယ။

ေနာကတစေန႔ တနးဖြငဖြငခငး သ ကေနာဆ ေရာကလာတယ။

မကႏာသတပဝါ ပခးေပၚ တင၊ ဆပျပာခြက၊ သြားတကေဆး၊ သြားတကတ လကထ ကငလ႔။

ကေနာဆ လာေတြ႕မယဆတာ သေနရကန႔ ျဗနးကန အျဖေရာင ထကေအာက 'ေထာငဝတစ'န႔

ေတြ႕လကရေတာ ရငထ တစမးႀကး ျဖစသြားတယ။ အခပေဆာငတနးက အရပဝတ အရပစားန႔

ေတြ႕ေနၾကေလ။ ခေတာ ေထာငဝတစႀကးန႔ ေခါငးကလညး ေဖြးေဖြးျဖလ႔။ ေတြ႕ရတာ တစမးႀကးပ။

ေတြ႕ေတြ႕ခငး သကေတာ ထးစအတငး

''ေဟ … ေခြးေကာင ... လာ''

ဆၿပး ကေနာ ေခါငးကဆြၿပး သ႔ရငဘတန႔ ထထားတယ။ ၿပးမ မကႏာ သြားသစရေအာငလ႔

ေျပာတယ။ ကေနာက သ႕လကထက သြားတကေဆး၊ သြားတကတက တလည၊ သ႕က တလည

ၾကညေနေတာ၊ သက …

Page 160: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 160

"ဘာလ၊ မငး ႐ြ႕တတလ႔လား။ သြားတကတက အသစပါ ကြ။ သြားတကေဆးက

လကၫႇးန႔ေကာၿပး တကစရာ မလပါဘး။ မငးသြားေတြက အေကာငးေတြခညးပ'' တ။

ကေနာတ႔ အခပေဆာငမာ ပထမဆးေတြ႕ခၾကတ ျမငကြငးေလးက အမတရလ႔ ျပနေျပာတာန႔

တပါရ႕။

ကေနာလညး စေတြ႕ၾကတနးက သေျပာခတပက ျပနေျပာၿပး ႏစေယာကသား အားပါးတရ

ရယေမာမၾကတယ။ အခပေဆာငမာတနးက ကေနာက သြားတကေဆး လာေပးသ၊

ဒအကေဆာငမာေတာ သက လာေပးရတသ။ ဟမာတနးက သက လသစ၊ ကေနာက လေဟာငး။

ဒကေတာ သက လေဟာငး၊ ကေနာက လသစ။ အဒတနးက ဇနနဝါရ နနကခငး၊ ႏငးေတြ ေဝလ႔။

ခေတာ ဇလင နနကခငး မးေတြ ႐ြာ လ႔။

ဒလန႔ ကေနာတ႔ ၅ ေဆာငမာ အတ ေနၾကရျပနတယ။ အခနးကေတာ မတဘး။ သက ၃၊

ကေနာက ၄။ မနကခငးေတြမာ ကေနာက ေတာငယာထ ဆငး၊ သက လမးေလာကေပါ။

ညေနခငးေတြဆ ကေနာတ႔ႏစေယာက အတတ လမးေလာကၾက၊ စကားေတြ ေျပာၾကန႔။

ေန႔ခငးေတြဆ သက ထးစ အတငး ေမးခြနးေတြ ေမး၊ ကေနာက ေျဖေပါေလ။ သက စာေတြ၊

ကဗာေတြအေၾကာငး ေျပာျပတယ။ ႀကရင ႀကသလ ကဗာေလးေတြ ၫႇပၿပး ႐ြတျပေသးတယ။

ထးဆနးတာက သ႐ြတတကဗာေတြထ သ႕ ကဗာတစပဒမ မပါတာဘ။

''ဧညသညႀကး'' ကဗာအေၾကာငးေတာ တခတတရ ေျပာျပတယ။ မႏေလးမာ သန႔

ေမာငစြမးရည၊ ေမာငၾကညေအာငတ႔ ကဗာေတြ စေရးၾကပေတြလညး ပါတယ။ မားေသာအားျဖင သ

႐ြတျပတကဗာေတြဟာ ဆရာႀကးမငးသဝဏန႕ ဆရာႀကးေဇာဂ ကဗာေတြပါပ။

သ ေျပာျပတအထမာ ဆရာႀကးေဖေမာငတငအေၾကာငး ၊ ဆရာႀကးဒဂနတာရာ၊

ေဒါကတာသနးထြနး၊ လထဥးလ န႔ အေမမာအေၾကာငး၊ ေမာငသာႏး၊ ေမာငစြမးရည၊

ေမာငၾကညေအာငစတ သန႔ ေခတၿပင ကဗာဆရာႀကးေတြအေၾကာငး ... အစပါပ။

ခကတာက သ ေျပာတ လေတြအေၾကာငး တေယာကမ ကေနာ မသတာပ။ နာမညေတာင

ၾကားဖးတာ မဟတဘး။ ကဗာဆတာ ဘာမနးလညး မသ။ ခစားရေကာငးမနး၊ ဖတရေကာငးမနးေတာင

သတာမဟတဘး။ အားနာလ႔သာ နားေထာငေနရတာ၊ ပငးလညးပငး၊ စတကလညးညစေပါ။ ဒါက သ

ရပမတယန႔ တပါတယ။ တေန႔ ကေနာက ကဗာန႔ ပတသတၿပး ဘယလ သေဘာထားလ ဆၿပး ေမးခြနး

ေမးလာတယ။

ကေနာကလညး သတအတငး ဘဆတဆတ၊ ဂစကနကနန႔ ဆေတာ

''ဟာ ... ကဗာဆတာ လေဘာေၾကာေတြ၊ အလပအကငမ႐၊ လပငးေတြ လပတ အလပပါ။

ဘာမနးလညး မသဘး။ ခစားလ႔လညး မရဘး …"

လ႔ ျပနေျပာလကေတာ သ ခဏ ေတြသြားတယ။ ၿပးမ ကေနာပခးေပၚ လကတငၿပး

"အလ မဟတပါဘးကြာ။ ကဗာဆတာ အငမတန သမေမြ႕ႏးညတ ပစၥညးပါ။ လ႔ႏလးသား

ႏးညေပာေပာငးဖ႔ ကဗာဖတဖ႔ လတယ။ ႏလးသားၾကမးတမးတသေတြဟာ ေလာကက အပက

ျမငတတၾကတယ …"

ဆၿပး ကဗာန႔ပတသတတ သေဘာ သဘာဝေတြ တသတတနးႀကး ေျပာေနပါေတာတယ။

ဥပမာေတြလညး အမားႀကးပ။ ကေနာ အေသးစတ မမတမေတာဘး။ အဒတနးက ကေနာ

ေျပာခတစကားေတြအတြက အခ ဆရာႀကးက လကအပခေတာငးပနမတယ။

Page 161: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 161

တကယေတာ ဆရာႀကးဟာ စတႏလး ႏးညေပာေျပာငးသပါ။ မေတာငးပနခငက

ခြငလႊတၿပးသား ဆတာ ကေနာ အေသအခာ ယတယ။ ကဗာက ႐ႈတ႐ႈတခခေျပာခတ ကေနာ၊

ခေတာ ကဗာက ခစား ဖတ႐ႈႏင႐မက ကယတင ကဗာဖနတးသတစေယာက ျဖစခရၿပ ။

ဒအေၾကာငးေတြ ဆရာႀကး သမသသြားပါေလစ။

ကေနာစတကးထ ေထာငကလြတလ႔ ဆရာႀကးန႔ျပနဆရင ေျပာမယစကားေတြ ရငထအျပည။

ရငဘတႀကးထ အကန႔လက ခြခြ သမးထားခရတာေတြ။ ခေတာ ဆရာႀကး ဆးၿပတ။

ဆရာပြငက ကေနာ တခါက ဒလ ေျပာဖးတယ။

"ဆရာပြငထက အရင ကေနာ ေစာလြတရင ဘာလပေပးရမလ" လ႔။

ဆရာပြငကလညး ကေနာက ဒလ ျပနေမးတယ။

''ခငဗားထက ကေနာ ေစာလြတရငေကာ'' တ။

ဒေတာ ကေနာက

“ဆရာႀကးန႔ ထေတြ႔ခၿပးတေနာက ကေနာႏလးသားထ ဆကဆကၿမကၿမက ဝငလာသဟာ

ဆရာပြငပါပ လ႔။ အခ ကေနာ အထမာ ဘာေတြ လပေနတယ၊ ဘယလ ကငႀကေနတယ ဆတာေတြ

ဆရာပြင အသဆးပါပ။ ကေနာစတကး၊ ကေနာအပမကေတြ၊ ခစားမႈေတြက ေကာငးေကာငး

သတသဟာလညး ဆရာပြငပါပ။ ကေနာ ဆရာႀကးအေပၚ ဘယလ သေဘာထားတယ ဆတာလညး

အသဆးပါ။ ဒါေၾကာင ဆရာပြင ကေနာထက ေစာလြတရင ဆရာႀကးန႔ ဆကသြယၿပး အဒါေတြ

ေျပာျပေပးပါ”

လ႔ ဆရာပြငက ကေနာ ေသေသခာခာ မာခဖးတယ။

ဒါေတြသာ သရင ဆရာႀကး ဘယေလာကမား ဝမးသာပတ ျဖစေနလကမလ ဆတာ စတကးန႔

ကေနာ ျမငေယာငမပါေသးေတာတယ။

အခေတာ ဆရာႀကးမ႐ေတာပါဘး။ ကေနာ သေစခငတ ကေနာရငထက စကားေတြ သမ

သသြားပါမလား။ ဆရာႀကး မဆးခင တႏစခြေလာက ႀက ၿပး ဆရာပြင လြတသြားပါရ႕။

ဒါေပမယ သ ေျပာမ ေျပာျဖစပါမလား...။ ေျပာခငအးေတာ ေျပာခြငမ သာရ႕လား။ ကေနာ

ရငဘတထ တဆစဆစ ကကေနလကတာ။

ဆရာႀကးန႔ ကေနာ ၅ ေဆာငမာ ၅ လေလာကပ အတေနရေသးတယ။ ၁၉၉၂၊ ဒဇငဘာ ၇ ရက

ညမာ ေထာငဝနထမးေတြ အလကကငးလကဝငလာၿပး ကေနာအပါအဝင ၁၅ ေယာကေလာကက

နာမညေခၚ၊ ေခါငးစြပ စြပၿပး သးသန႔ေထာငက ပ႔လကတယ။ မၾကာခင ကငးပေတာမယ

အမးသားညလာခန႔ ပတသကၿပး အထမာ လႈပလႈပ႐ြ႐ြျဖစေနတယလ႔ ယဆတယန႔ တပါရ႕။

ကေနာတ႔က လစ ခြလကတသေဘာပါ။ ဒါေၾကာင ဆရာႀကးန႔ တခါ ထပခြရျပနတယ။ သက ၅

ေဆာငမာပ ကနခတာ။

သးသန႔ေရာကလ႔ ဆရာႀကးန႔ ေဝးရေတာမ ကေနာ ဆရာႀကးက သတရ ရေကာငးမနး

သလာတယ။ ညေနခငး လမးေလာကခပေတြ၊ ကေနာက ေမးခြနးေတြ ေမးခပေတြ၊ ... အစပါပ။

ဆရာႀကးက ကေနာ လြမးေနၿပေလ။

၅ ေဆာငကေန ကေနာန႔အတ ေျပာငးေ႐ႊ႕ခရတ သေတြထမာ ကေကာေကာဝငးလညး

ပါတယ။ သက ပညာက ခစျမတႏးသ။ ေအးေအးေဆးေဆး ေနတတၿပး ကဗာဖြ႕ဖ႔ ႀကးစား

အားထတေနတသ။ သးသန႔မာ ေနၾကတနး သဖြ႕ျဖစတ ကဗာေလးေတြ လမးေလာကရငး ကေနာက

႐ြတျပေလ႐ တယ။ ဘယလ သေဘာလ မသပါဘး။ အဒ ကဗာဆတာႀကးန႔ ကေနာက လာ လာ

Page 162: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 162

ပတသတေနတာ ေျပာပါတယ။ ကဗာဆရာႀကးရ႕ ကဗာေဗဒ ကြနယကကေန လြတၿပ၊ ကြၽတၿပ

မတတယ။ ခ ကဗာဆရာ ေလးရ႕ေထာငေခာကမာ ယကကန၊ ယကကနန႔ လာၿငေနျပနေရာ။

ဒလန႔ေနၾကရငး တေန႔မာ ကေနာန႔ ကေကာေကာဝငး လမးေလာကေနၾကတနး ေလအေဝ႕မာ

လြငလာတ စာ႐ြကတ႐ြက ကေနာတ႔ ေ႐႕တညတည လာကတယ။ ကေကာေကာဝငးက

လမးေကာကၿပး ဖတၾကညကာ ဖတရငး သ အၾသသြားပက ပါးစပကေတာင အသထြကလာတယ။

"ေဟလ၊ ဒမာ ၾကညစမး။ ဆရာႀကးရ႕ ကဗာေလးဗ" တ။

ကေနာလညး ဆြယ ဖတၾကညေတာ … အဟတပ ကဗာေခါငးစဥ အပငးေတာ စတၿပေနလ႔

မပါေတာဘး။ ကဗာေအာကေျခမာေတာ 'တငမး' ဆၿပး ထငထင႐ား႐ား ပါေနေသးတယ။

'ဆရာႀကးမႈငးက ဖြ႕ထားတ ျပ႒ာနးစာအပမာပါတ ကဗာေလးပါ။ 'ကြမးအစ တလး၊

ေယာငတထးန႔ အစခၿပး ... ေသာငးျမနျပညတနခး ေဒါငးအလ လႊငထး' … ဆၿပး အဆးသတထားတ

ကဗာေလး။

ဘာေျပာေျပာ ကေနာေရာ၊ ကေကာေကာဝငးပါ ဝမးသာသြားၾကတယ။

"ဒါ ဆရာႀကး ကေနာတ႔က ပ႔လကတ ေမတာလကေဆာငေလးပ။ ကေနာတ႔ မၾကာခင

ဆရာႀကးန႔ ျပနဆရမယသေဘာပ"

လ႔ ကေကာေကာဝငးက ေျပာတယ။

ကေနာလညး ဒအတငးခစားရတယေလ။

ဒါေၾကာင ကေနာတ႔ ႏစေယာက ဒကဗာေလးက အလြတကကထားၿပး ဆရာႀကးန႔ ျပနဆရင

႐ြတျပရေအာငလ႔ သေဘာတၿပး ကကထားလကၾကတယ။

ကေကာေကာဝငးကေတာ အထမာ ဆရာႀကးန႔ ျပနမဆျဖစေတာပါဘး။ ဘာေၾကာငဆ

အဒစာ႐ြကရၿပး မၾကာခငမာပ လြတရကေစလ႔ သ လြတေျမာကသြားတယေလ။

သ႔က လႊတဖ႔ လာေခၚတအခနမာ ကေနာအခနးေ႐႕ ေျပးလာၿပး

"ခငဗား ဆရာႀကးန႔ ျပနဆရင ဒကဗာေလးရပ ေျပာၿပး အလြတ ႐ြတျပလကဗာ။

ကေနာကယစားပါ ၂ ေခါက ႐ြကျပလက''

လ႔ အမတတရ လာ ေျပာသြားပါေသးတယ။

သးသန႔မာ ၈ လ ေလာက ေနရၿပး ကေနာတ႔က ေထာငမႀကးထ ျပနေျပာငးလကပါတယ။

ေထာငမႀကး ေရာကလ႔ မနးေဂလးမာ ထငခငးထားၿပး အေဆာငခြပ႔ဖ႔ လစစၾကတယ။

ထးစအရ ကယ ထြကသြားတ အေဆာငက ျပနပ႔ေလမ႐ဘး။ ကေနာက ၅ ေဆာငက

ထြကသြားရတာဆေတာ ၃ န႔ ၄ ေဆာင တခခေရာကရမယ။ ျဖစခငေတာ ဘယက

ဘယလခြလကတယမသဘး။ ကေနာက ၅ ေဆာင ျပနေရာကမယ စာရငးထပါေနတယ။ ေနာငမ

ျပနသရတာက ကေနာ ထြကသြားခတ အေဆာငစာရငးမာ ၅ ေဆာငအစား ၃ ေဆာငလ႔

ေရးထားတယလ႔ဆတယ။ ဒါေၾကာင ၃ ေဆာငက မေရာကေတာဘ ဆရာႀကး ႐ရာ ၅ ေဆာငက

ဆကဆကၿမကၿမက ျပနေရာကပါေလေရာ။

ကေနာတ႔အေဆာငထက ဝငတအခနက ေန႔ခငးႀကး ဆေတာ ကနတ ရေဘာေတြက ထြကၿပး

ႀကေနၾကတယ။ ကေနာလညး အပယာလပက တစဖက၊ ကနတပစၥညးေတြက တစဖကန႔ ၅ ေဆာငထ

ဝင႐႐ ေသးတယ။ လအပၾကားထက ဆရာႀကး ထြကလာၿပး

Page 163: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 163

''ေဟေကာင ... ေခြးေကာင ... လာ''

ဆၿပး ကေနာေခါငးက ဆြ၊ သ႕ရငဘတထ ဖထားေတာတာပ။

ကေနာလညး အပယာလပန႔ ပစၥညးေတြ ပစခလကၿပး ဆရာႀကးက ဖကထားလကတယ။

တေအာငေနလ႔ လခငးခြာၿပး ဆရာႀကးမကႏာ ေမာၾကညလကေတာ သ႕မကဝနးမာ

မကရညၾကညေတြ ရစဝငးေနတာ ေတြ႕လကရတယ။ ႐တတရက ကေနာ

ေၾကာငအမးအမးျဖစသြားတယ။ ဟတမာပါ။ ဆရာႀကးက ''ေဟ … ေခြးေကာင … လာ'' ဆၿပး ရငခြငထ

အတငးဖကပထားတအခနတငး ကေနာ သ႕က ျပနဖကေလ မ႐ခဘးေလ။ သ ကေနာေခါငးက အတငး

ဖကပထားလ႔1သာ ဒအတငး ေန ေနရတာပ ႐တယ။ ခမ ကေနာက ပထမဆးအႀကမ ျပန

ဖကထားလကမတာကး။ ဖကထားတာမ တအားက ဖကထားတာ။ နနလညး ၾကာသြားတယထငပါရ႕။

ဒါေၾကာင ဆရာႀကး မကရညဝ သြားတာျဖစမာ။

ဒါန႔ ကေနာက

"ဆရာႀကး … ခဏေလး။ ဒ အပရာလပေတြ သြား ထားလကဥးမယ။ ၿပးရင ခကျခငး

ျပနလာခမယ။ ေျပာစရာ ႐တယ …"

လ႔ ေျပာၿပး ပစၥညးေတြ သြားထားလကတယ။ ၿပးတာန႔ ခကျခငး ျပနလာၿပး ဆရာႀကးေနတ ၃

ခနးမာ ႏစေယာကသား ထငလကၾကတယ။ ကေနာလညး လႈပလႈပ ႐ား႐ားသြားလာခရေတာ နန

ေမာေနတာန႔ အေမာေျဖ ထငေနတနး ဆရာႀကးက

"က၊ ေျပာစရာ႐တယဆ ... ေျပာ ... ဘာေျပာမာလ''

ဆတသေဘာန႔ ကေနာက ၿပးၿပး ၾကညေနတယ။

ကေနာက …

''တျခားမဟတဘး ဆရာႀကး။ ကဗာ တပဒ ႐ြတျပမလ႔"

လ႔ ေျပာၿပး ''ကြမးအစတလး ေယာငတထးန႔ …" အစခၿပး ေတာကေလာက ႐ြတျပလကတယ။

႐ြတရငး သ႕မကႏာက ၾကညေနေတာ သ အေတာ အၾသ သြားပရတယ။ ကဗာအေၾကာငးေျပာရင အၿမ

ညစေနတတတ ကေနာက အခ သ႕ကဗာက အလြတ႐ြတ ျပေနေတာ သ မအၾသဘ ဘယေနပါမလ။

" မငး … ဒ ကဗာ ဘယလ ရေနတာလ။ အရငက မရပါဘး …"

လ႔ တအတၾသ ေမးပါတယ။

ကေနာက

"ဆရာႀကးပ ကေနာတ႔က ေမတာလကေဆာင ပ႔ေပးလကတာေလ။ အဒက ရတာေပါ …"

လ႔ အတညေပါက ဟ လကေတာ သ မကေမာကၾကတသြားတယ။ သလညး မေပးရပါလား၊

ဘယလပါလမ ဆတ သေဘာေပါ။ အဒေတာမ ကေနာက ကဗာ ရပ ထးထးဆနးဆနးအေၾကာငးေလး

ေျပာၿပး ကေကာေကာဝငးမာတအတငး ေနာကတႀကမေတာင ႐ြတျပလကပါေသးတယ။

ဆရာႀကး အဒအခနတနးက ကေနာက ၾကညတ အၾကညက တမးေလးပ။ ကေနာပါးစပက

ကဗာ ႐ြတေနတာက သ အေတာ ပတ ျဖစေနတပပါ။

ၿပးေတာမ ကေနာက သ႔ထးစအတငး ျဖညးျဖညး တးတးေလး ေျပာပါေတာတယ။

''မငးတ႔ ကဗာရပေလး ဆနးတယ။ ေကာေကာဝငး လြတသြားတာ ဝမးသာတယ။ မငး

ကဗာ႐ြတတာ ပလ႔ေတာင ဝမးသာေသးတယ။ ငါလညး မငးက သတရေနတာ။ ကဗာ ဆတာ

ႏလးသားန႔ ထေတြ႕ရတ အရာပါ။ မငး ႏလးသားက ခကထန မာေၾကာလြနးတယကြာ။ မငးမာ

ေျဖာငမတမႈ၊ သစၥာ႐မႈေတြ ႐တယ။ သတလညး အရမးေကာငးတ ေကာင။ ဒါေပမ မငး ႏလးသား

Page 164: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 164

ေပာေျပာငးဖ႔ လေနတယ။ အဒလ ေပာေျပာငးလာတာန႔ မငးဟာ အရမးက ျပညစသြားမယသပ။

တငးျပညအတြက အားကးရမယ။ ငါတ႔က အသကႀကးလာၿပ ဆေတာ ေနာငအနာဂတအတြက

မငးတ႔လ လငယေတြကပ အားကးရမာ။ ဒါေၾကာင မငးကဗာဖတဖ႔ လတယ။ စာေတြ အမားႀကး ဖတဖ႔

လတယ။ ငါက ေကာငးဆရာဆေတာ ေကာငးသ၊ ေကာငးသားေပါငး မားစြာက စာသငေပးခရတယ။

မငးက ထးဆနးတယ။ ၿပးေတာ မငးက သားတစေယာကလ ခစတာပါကြာ..''

လ႔ တသတတနးႀကး ေျပာလကပါတယ။

ကေနာ သ႕စကားနားေထာငးရငး ၾကကသးေမႊးညငး ထ သြားတယ။ ေဖာျပလ႔မရတ ထးဆနးတ

ခစားမႈေလး ခစားလကရတာ။ ဘာမ မေျပာမဘ သ႕ေ႐႕ ဒအတငး ငငႀကး ထငေနမတယ။ ကေနာရငထ

အသညးထကေန သလကပါၿပ။ ကေနာက ခညေႏာငထားတ သရ႕ေမတာႀကးဟာ ဘယေလာကခငမာ

သလဆတာေလ..။

(ဆကပါအးမည..)

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ

ဧညသညႀကး - ၂ေနျခး

ဇနန၀ါရ ၂၄၊ ၂၀၀၉

ဒလန႔ ဆရာႀကးန႔အတ (၅)ေဆာငမာေနရငး ၁၉၉၃၊ ႏဝငဘာ၊ ၁၉ ရကမာ ဆရာႀကး အသက(၆ဝ)

ျပညတယ။ (၆ဝ) ျပည အမတတရအေနန႔ သ ကဗာတပဒဖြ႕တယ။ ကဗာက တတေလးပါ။ ဒါေပမ ဒ

ကဗာေလးဟာ သ အကဥးခကာလမာ ပထမဆး ဖြ႔တ ကဗာေလး လ႔ ေျပာပါတယ။

''ငါကြ၊ ငါဟ

ဘာကမ ႐ာမရ

မာန ျပာက

စာနာမသည

လငပတဖမး လြတခၿပ...'' တ။

ဒါပါပ။ ဒကဗာေလးက ကေနာန႔အတ တျခား ရေဘာေတြကလညး ႐ြတျပတယ။

Page 165: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 165

အျပငထတထားခငတယလ႔လညး ေျပာတယ။ ခကတာက အဒကာလ ေထာငတြငး အေျခအေနက

အေနအထင ေတာေတာၾကပတ ကာလ။ စာအပဖတခြင အလဥးမ႐။ စာေရးဖ႔ ဆတာ ေဝးေရာ။

စာ႐ြကဆရင ေထာငဝငစာမန႔ထပထ ပါတ တဆပေတာင ေဖာကထတထားၾကတာ။ ကေနာတ႔

လကထ ေဘာပငတေခာငး မရင ေသနတတလက မသေလာကက အျပစႀကးတာ။ အဒကာ လမာ

သ႔ကဗာက အျပငထတဖ႔ဆတာ မျဖစႏငသေလာက ႐ေနတယ။

ဒါေပမ အငးစနမာေနတ ႐း႐း အကဥးသားတေယာက လြတရကေစခါနးၿပ။ သ႔က အကးအေၾကာငး

ေျပာၿပၿပး သ႔အကႌ ခပ႐းေၾကာငးထ သ႐ာေပးတ မငတေလးန႔ ျခစျခစကတကတ ေရးၿပး

ထညလကတယ။ သလြတေတာ အဒ အကႌဝတၿပး ထြကသြားေလရ႕။ ေနာက ဆရာႀကး မသားစ

ေထာငဝငစာလာေတာ အဒကဗာေလး အမ ေရာကသြားၿပ ဆေတာ ေတာေတာ ဝမးသာသြားၾကတယ။

ဒါေပမ ၁၉၉၇ ကေနာ လြတေတာ ဆရာႀကး ကဗာစာအပ ထတတအထ အဒကဗာေလးပါတာ

မေတြ႔ဘး။ ဒါန႔ ဆရာႀကးက ေမးၾကညေတာ သက ''ေအး..ဒကဗာေလး အသမးလြနၿပး

ေပာကေနတယ။ ငါလညး မမတမေတာဘး'' တ။ ကေနာ အလြတရေသးတယ ဆေတာ

သဝမးသာအားရ ေရးမတသြားတယ။ အဒအခနအနားမာ ကယဥမငးပက ႐ေနေတာ ဆရာႀကးက သ႔က

ကဗာေလးျပၿပး ေနာကတခါ ထပ႐ကရင ထညရေအာငလ႔ ေျပာလက တယ။ ခထ ထညျဖစ၊ မထညျဖစ

ကေနာမသဘး။

ဒလ ဆရာႀကးန႔ (၅) ေဆာငမာ အတေနၾကတနး မတမတရရေလးတခ ျဖစခေသးတယ။ ၁၉၉၄၊

ၾသဂတလေလာကမာ ထငပါရ႕။ အဒတနးက ဆရာႀကးန႔ ကေနာ ေနရတာ အခနး မတဘး။ သက (၃)၊

ကေနာက (၄)ခနး။ တခနးထ အတတေနရဖ႔ ဆရာႀကးေရာ၊ ကေနာေရာ ေထာငမးေစာထြနးက

အႀကမႀကမ တငျပၾကေပမ မရခဘး။ ေထာကလမးေရး တငျပရဥးမယ တ႔၊ ႐းခပထ တငရမာ တ႔န႔

အေၾကာငး အမးမးျပခတာ (၁)ႏစေကာေကာ ႐ၿပ။

တေန႔ေတာ (၄) ခနးမာ အတတေနတ ကကႀကး(ျမမႏလာ)န႔ ကေကာေငြတ႔ “Food Poison”

ျဖစၾကတယ။ အနလအန၊ ဝမးလညးသြားၾကတယ။ ျဖစတ အခနက တနးပတၿပး ည (၇)နာရေလာကမာ

ျဖစတာ။ အဒေန႔ကေတာင အသားအစား ငါးေၾကာ ေကြၽးတေန႔။ (တပတမာ တခါ ေကြၽးတာ။) ညေနခငး

ငါးေၾကာန႔ ထမငးစားၾကေတာ ငါးက အေပၚယ ကကေပမ အတြငးပငး မကကဘး။

ေသြးစေသြးနေလးေတြ ေတြ႔ရတယ။ အဒါစားလ႔ (အခန႔လညး မသငလ႔) ခလျဖစတာပါ။ ဒါက

တာဝနကဝနထမး ေခၚၿပး ေဆး႐ အေၾကာငးၾကားေပးဖ႔ ေျပာလကေတာ ေထာငမးေစာထြနး

ေရာကခလာၿပး ''မငးတ႔က အစားအေသာကမ မဆငျခငၾကတာ၊ အခေတာ ဟလကယပါ၊ ဒလကယပါ

န႔ ဇာတလမးက ႐ႈတတယ..'' ဆၿပး ေအာႀကး ဟစကယ လပပါေတာတယ။

ကေနာလညး ေထာငးကန ေဒါသထြကသြားၿပး ''ေထာငမး - ခငဗား ဘာသလ႔ ေျပာေနတာလ။

အချဖစတာ အစားေသာငးကနးလ႔ မဟတဘး။ ခငဗားတ႔ေထာငက ေပးတ ငါးေၾကာ မကကလ႔

ျဖစတာ။ အပေတြ ေလာကေျပာမေနန႔။ အေရးႀကးတာ ေဆး႐အျမနပ႔ေပး'' လ႔ေျပာခလကတယ။

ေထာငးမးေစာထြနးကလညး မခဘး။ ''မငးက ငါက ျပနေျပာရေအာင ဘာေကာငမ႔လ႔လ။

အကဥးသားက ငါက ဘာမ ျပနေျပာစရာမ႐ဘး။ မငးက အေရးယလကလ႔ရတယ။ အခ

ထတ႐ကပစလကမယ..'' ဘာညာဆၿပး ႐း႐း႐ား႐ား ျပနေအာတယ။ ကေနာကလညး

''အကဥးသားလညး လပ။ ခငဗား သတ႐ရင ထတ႐ကစမးပါ။ သတပစလ႔ရတယ။ ကပက လးဝ

ဂ႐စကတေကာင မဟတဘး။ ခငဗားတ႔ဘကက မားတာက ကာကြယခငတာန႔ ဟဟဒဒ

အျပစေလာကဖ႔ခငေသးတယ။ အခ ေဆး႐ အျမန အေၾကာငးၾကားေပး..'' ဆၿပး စတထ႐ရာ

ေဖာကခြပစလကတယ။ ၿပးေတာ ဆကၿပး ဝနးဒငးႀကလကေတာ ေထာငမးထြကသြားတယ။

Page 166: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 166

ကကႀကးတ႔ အေျခအေနက ဆကတက အန၊ ဝမးလညးသြား ဆေတာ ေတာေတာပငပနး ႏြမးနယ

ေနၿပ။ အဒါက စးရမတာေရာ၊ လက ႏငထကစးနငး လာေဟာကတာကေရာေၾကာင ကေနာ ေဒါသ

အထြတအထပ ျဖစေနတာ။ လေပါငး (၁၂ဝ)ေလာက႐ တ ကေနာတ႔ အခနးလညး အားလး

တတဆတေနၾကတယ။ ဟဘက ဆရာႀကးတ႔ အခနးကေတာင ကေနာန႔ေထာငမး အျပနအလန

ေအာဟစေနၾကတာက အတငးသား ၾကားေနရတယ။ ခဏေနေတာ ဝနထမးေတြ ေရာကလာၾကၿပး

ကေနာက စားမတတ၊ ဝါးမတတ ဝငးၾကညေနၾကတယ။ ေတာကတေခါကေခါက၊ တတတကငကငန႔။

ကေနာလညး မထးဘး ဆၿပး ''အေရးေပၚလနာ၊ အေရးေပၚလနာ..'' ဆၿပး ဆကတက အသကန

ဟစေအာေနလကတယ။ ဒေတာမ တခါးလာဖြငၿပး ကကႀကးတ႔က ေဆး႐ေခၚသြားတယ။

ေဆး႐ေရာကၿပး အငနရညသြငးၿပး သကသာသြားတယလ႔ ေနာကပငး ျပနသရတယ။

ေနာကတေန႔မနက တနးဖြငဖြငခငး ဆရာႀကး ကေနာဆ ေရာကလာတယ။ ညကျဖစပကပ ေမးလ႔

ကေနာ အေသးစတ ျဖစေၾကာငးကနစင ေျပာျပလကတယ။ ''ညက ေထာငမး အေတာ ႐ကသြားတယ။

မငးက အေရးယမယလ႔ ေျပာသၾကားတယ'' လ႔ သ မကႏာ မသာမယာန႔ ေျပာတယ။ ကေနာက

''ယပေစ၊ ဂ႐မစကဘး။ ဒကစၥ ကေနာ လးဝ မမားဘး။ သတ႔လညး မားေသးတယ။ ကေနာလညး

အေရးယခရဥးမယ ဆေတာ ဒါ လးဝ သဘာဝ မကဘး။ ကေနာ ရတနညးန႔ ရငဆငမယ'' လ႔

ေျပာလကေတာ ဆရာႀကးက ''ျဖစစဥကေတာ မငးမမားဘးဆတာ ဟတတယ။ ဒါေပမ သတ႔က

လပပငခြင ႐ေနေတာ အႏရာယေပးႏငတယ။ ျပနာတခက မန႐တင မၿပးေသးဘးေလ။ လပနညး

လပဟန လေသးတာကး။ ညကဆ ငါ အေတာ စးရမသြားတယ။ မငးက သတ႔

ထတ႐ကၾကေတာမာလား၊ စစေခြးတကပ ပ႔ပစလကေတာမာလားလ႔ ပမတယ။ ငါေျပာခငတာက

ျပနာက ေဒါသန႔ မေျဖ႐ငးပါန႔။ ေဒါသပါရင ကယဘကက မနေနဥးေတာ ကြစရာ႐ရင ကယက

ကြမာ။ ၿပးေတာ ကယက လကမ၊ သတ႔က လက႐၊ ဒါေၾကာင ..'' သ႔စကား မဆးေသးဘး၊

ကေနာကျဖတၿပး ''ကြပေစ..ႀကကသေလာကကြ.. ကေနာဘကက မနေနသ၍ ကြ႐မကဘး၊

ေသမာေတာင ဂ႐မစကဘး။ ေျပာသမ မားမား မနမန ေခါငးင႔ခေနရင ကေနာ ေထာငထေတာင

ေရာကစရာအေၾကာငး မ႐ဘး။ ကယထမငး ကယစား ေကာငးတကၿပး ေအးေအး လလ ေနလ႔ရတယ။

မမနတာႀကးက ေခါငးင႔ မခႏငလ႔ ေထာငထေရာကလာတာ။ အကဥးသား လာျဖစေနရတာ။

လကၫးေထာင၊ ေခါငးညမ၊ ေပးတာယ၊ ေကြၽးတာစားေတြအထ ကေနာမပါဘး” လ႔ ေဒါသစတန႔

ျပနေျပာခလကတယ။ ဆရာႀကး မကႏာ တခက မခန ျဖစသြားတယ။

ကေနာက ေသေသ ခာခာစကၾကညၿပး ''မငးက အကဆတလြနးတယ ကြာ၊ ခကစၥ မငး မားတယလ႔

ငါမေျပာေသးဘး။ ဒါေပမ ေျဖ႐ငးပက ပရယာယမရာ ကလြနးတယ။ အရာရာ ထပတက ရငဆငေနလ႔

အကးမ႐ဘး။ တခ႕ကစၥေတြမာ ေနာကတလမးဆတတယ ဆတာ အ႐ႈးေပးတာ မဟတဘး။ လအပရင

ေနာကထပ ဆတခင ဆတရဥးမယ။ အဒါ ေအာငျမငဖ႔အတြက ကယကကယ ျပငဆငတာပ။

မလအပဘ အထအခက မျဖစေအာင ေ႐ာငတသေဘာပ'' လ႔ သ႔အသက ထနးၿပး ေျပာေနတယ။

ကေနာ ညကျဖစခတ ေဒါသေတြ ႐တခညး ျပနေပၚလာတယ၊ ဒါေပမ ျဖစရမာက ဆရာႀကးက။

သ႔ေနရာမာ တျခားတေယာကဆ ေသခာတယ၊ ကေနာရငထ ႐တာ ေဖာကခြပစလကမမာပ။

''ခငဗားတ႔ လႀကး ဆတာေတြ အသကေတြ ႀကး၊ အဖးႀကးေတြ ျဖစလာတာန႔အမ

ေသြးေၾကာငလာၾကတယ၊ ဟဟာေ႐ာင၊ ဒဟာေ႐ာငန႔ ေ႐ာငရငး ေ႐ာငရငး ဘာမလပစရာ

မ႐ေတာေအာင အနငးခေနၾကရၿပ။ အဒါေတြ ခငဗားတ႔ ေတြေဝေနၾကလ႔ ျဖစတာ။ ခငဗားတ႔

တာဝန႐တယ..'' ဘယသ႔ ဘယညာ ဆၿပး စတလြတကယလြတ ေျပာပစလကမာ အမနပ။ ဒါေပမ

ဒါေတြ ဆရာႀကးက ကေနာ မေျပာျဖစခပါဘး။ ရငထက ေျပာခငခစကားေတြ မသပ ထားရေတာ

မကႏာက တငးမာေနမာ ေသခာတယ။ ဒါက ဆရာႀကး ရပစားမတယန႔ တတယ။ ကေနာပခးက

Page 167: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 167

ပတၿပး ''က..က မကႏာသြားသစရေအာင၊ ၿပးမ ေအးေအးေဆးေဆး ေျပာတာေပါ'' လ႔ ေျပာတယ။

ကေနာလညး မကႏာသစၿပး ဆရာႀကးဆ မသြားေတာဘ ေတာငယာထ ဆငးခတယ။ သြားခငစတ၊

ေျပာခငစတလညး မ႐ေတာဘး။ ျဖစစဥတခလး ကေနာမနေနရကန႔ ဆရာႀကး နားမလညႏငတာက

ဝမးနညးေနတာ။ ခဏေနေတာ ဆရာႀကး ႐းခနးထက ျပနထြကလာၿပး ကေနာ႐ရာ ေတာငယာထ

လကလာတယ။ သ႔မကႏာက မနကတနးကလ ညးမေနေတာ႔ဘ ဝမးသာတ အရပအေယာငေတြ

ေတြ႔ေနရတယ။ ကေနာကေတြ႔ေတြ႔ခငး ထးစအတငး ''ေဟ.. ေခြးေကာင ..လာ .. မငး ငါအခနး

ေျပာငးလ႔ရၿပ။ ခပ ေထာငမးက ေျပာငးခြင ျပလကတာ'' ဆၿပး တကယက ဝမးဝမးသာသာန႔

ေျပာတာပါ။ ကေနာ စတထ ထငကနျဖစသြားတယ။ ေထာငမးေစာထြနး အၫႇာကငလကၿပပ။

ေထာငမာ အျပစေပးတပစ အမးမး ႐တယ။ အခနးေျပာငး ျပစဒဏ၊ အေဆာငေျပာငး တကပတ၊

ေဒါက၊ ေျခကငးခတ ဆၿပး ျပစဒဏေတြ ႐တယ။ အခ ကေနာက အခနးေျပာငးျပစဒဏ ဆၿပး

လပခလကတာပ။ ဒါ သဘာဝမကဘး။ တကယဆ ကေနာတ႔ အခနးေျပာငးၿပး ဆရာႀကးန႔ တတေနဖ႔

ႏစေယာကလး အႀကမႀကမ တငျပခဖးၿပပ။ ခြငမျပခဘး။ ခကမ သ႔ကျပနေျပာလ႔ ျပစဒဏခတတ

အေနန႔ အခနးေျပာငး ဆၿပး လပလကတသေဘာပ။ ဒါက ကေနာ လကသငခလ႔ မျဖစဘး။

ဆရာႀကးကေတာ ႐း႐းေလးေတြးၿပး ကေနာတ႔ အတေနခြငရလ႔ ဝမးသာေနတာ။ ကေနာ အခနး

မေျပာငးေတာဘးလ႔ ေျပာလကေတာ ဆရာႀကး အအားသငသြားတယ။ ဘာလ႔လလ႔ ေမးတယ။ ခနက

ကေနာ စဥးစားခသလ ကေနာျမငတ ႐ႈေထာငကေန အကးအေၾကာငး ႐ငးျပလကတယ။ ဆရာႀကး

ခဏၿငမသြားတယ။ ၿပးမ ''မဟတဘးေလကြာ။ အခဟာက သ႔ ဟာသ ဘယလပ လပလပ မငးန႔ငါ

အတေနခငတာ ေနခြငရၿပေလ။ လကငငးအကးပ။ အခနးေျပာငးဖ႔သာ လပပါကြာ'' တ။ ကေနာစတထ

ေၾကကြ သြားမတယ။

''မဟတေသးဘး ဆရာႀကး။ ကေနာ မမားဘ အျပစဒဏန႔ အခနးေျပာငးရတာမးက အဓပၸာယမ႐ဘး။

အမားအျမငမာ ေထာငမးက ျပနေျပာလ႔ အျပစဒဏ ခရတယ ဆတာမးက အလားအလာ

မေကာငးဘး။ ေနာကဆ ကယဘကက မနေနရကန႔ ဘာမ ျပနမေျပာရဘ ေခါငးင႔ခေနရမယကနး

ဆကေနၿပ။ ဒါေၾကာင ကေနာမေျပာငးႏငဘး။ အလ မေျပာငးလ႔ ျဖစလာမယ အကးဆကေတြအတြက

ကေနာခမယ'' လ႔ ျပနေျပာလကတယ။ ''မငး ႐ႈေထာငက ၾကညရင မနပါတယ။ ဒါေပမ ခဟာက

ျပစဒဏန႔ ေျပာငးတာလ႔ဆရငေတာင တ႔ဘကက အတေနခြငရတ အကးေတာင ႐ေသးတယ။

ဒထကပၿပး ျပစဒဏခတတာ ဆရငေတာ ထားပါေတာ။ တဖကမာလညး ထပတက တးမၿပး

အေဆာငေျပာငး၊ တကပတ၊ ေထာငေျပာငးဆရင ဘယႏယလပမလ။ ငါဆႏၵကေတာ မငးက

ငါမကစေ႐႕မာ ဆးဆးဝါးဝါးျဖစတာမး မေတြ႔ခငဘးကြာ။ အထးသျဖင တ႔ေတြ မလြတေျမာကခငမာ

အတတ ေနသြားခငတယ။ အဒါ ငါဆႏၵပ'' တ။ ကေနာ ဆရာႀကးက ဘာမ မေျပာေတာဘး။ ေျမႀကးေပၚ

ေျခပစလကပစ ထငခလကၿပး ကေနာ ေ႐႕တညတညက အတနရက ေငးၾကညေနမတယ။

သလညး ဘာမ ထပမေျပာေတာဘ ဒအတငး ထငေနတယ။ အဒအခနမာ ကေနာအခနးက

အခနးလႀကး(တနးစး) ေရာကလာၿပး ကေနာက ေထာငမးက အခနးေျပာငးဖ႔ ေျပာေၾကာငး

လာေျပာတယ။ ကေနာ ဆတကန တခက လညၾကညလကၿပး ''ခငဗားတ႔ ေထာငမးက ေျပာလက။

ကပ အခနး မေျပာငးႏငဘးလ႔ ...။ ကပ မမားဘန႔ ျပစဒဏခတတာမး ဆရင မခဘး။

ႀကကတေနရာတင ကပ ရငဆငမယ။ ခငဗား ေထာငမးက အဒ အတငး သတငးပ႔လက'' လ႔ ခပမာမာ

ေျပာလႊတလကတယ။ တနးစးလညး ဘာမမေျပာဘ လညျပနသြားတယ။ ဆရာႀကးက သ႔ေနာက

လကသြားဖ႔ဟန ျပငေနတာန႔ ကေနာက ''ဆရာႀကး လကမသြားန႔။ ဒကစၥ ဆရာႀကး

သကသာသလေနပါ။ ျဖစသမ ကေနာ ရငဆငဖ႔ ဆးျဖတၿပးၿပ'' လ႔ ေျပာလကတယ။ ဆရာႀကးက

Page 168: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 168

ေလာေလာဆယ စတလကမာနပါ မဆးျဖတဖ႔၊ အခေရခးၿပး ေအးေအး ေဆးေဆး ေနဖ႔၊ ေန႔လည

(၂)နာရ တနးဖြငမ ဆကေျပာၾကဖ႔ ေျပာၿပး သ႔အခနး ျပနသြားပါတယ။

ကေနာလညး ေရခးထမငးစားၿပး တေန႔လညလး အျပနျပန အလနလန စဥးစားၾကညတယ။ ျဖစစဥ

တခလးက ၿခၾကညရင ကေနာဘကက လးဝ မမားတာ ေသခာတယ။ တျခားရေဘာေတြကလညး

ကေနာ မနေၾကာငး၊ အခနး မေျပာငးသငေၾကာငး၊ ဒအတငး ေတာငခထားသငေၾကာငး

ဝငးေျပာၾကတယ။ ခကေနတာက ဆရာႀကး။ သက တျခားကစၥေတြမာသာ ဝငပါေလမ႐တာ။ အခကစၥ

ကေနာန႔ တက႐က ပတသကေနေတာ သကယတင ေထာငမးန႔ စကားေျပာၿပး ထထ ဝငဝင ပါဝင

ပတသကေနတယ။ သ ကေနာ အေပၚ ဘယေလာက သေယာဇဥႀကးတယ။ ေစတနာႀကးတယ ဆတာ

ကေနာႏလးသားထက သေနတယ။ ကေနာအကးအတြက ခလ သဝငပါေနတယ ဆတာလညး

ကေနာ သတယ။ ဒါေပမ တဖကက အမနတရားန႔ ဆငတကစၥ၊ မတရားမႈက ေခါငးင႔မခဘ

တြနးလနေနတကစၥ၊ ေနာကၿပး ဒါဟာ ကေနာ တဥးတညးန႔ ဆငတကစၥ မဟတဘး။ ဘယေလာက

မနမန ေထာငအာဏာပငက ခေျပာရင ျပစဒဏခရမယ ဆတ အစဥအလာ ျဖစသြားမာ စးရတယ။

ပဆးတာက ဒထကပတ အျပစဒဏ ခရမာ ေၾကာကလ႔ အခနးေျပာငးျပစဒဏပ ေကေကနပနပ

ခယသြားတယလ႔ အျမငခရမယသေဘာ ႐ေနတာပ။ စဥးစားရငး စဥးစားရငးန႔ ''အမနတရားန႔

ဂဏသကၡာ'' က တဖက၊ ''ေမတာတရား''က တဖက အျပငးအထန လြနဆြေနတယဆတာ ေတြ႔ရတယ။

''ဘယလပျဖစျဖစ ငါမေျပာငးဘးကြာ။ ျဖစခငတာျဖစစမး'' ဆၿပး ဆးျဖတၾကညတယ။ ဆရာႀကးမကႏာ

ဘြားကန ေပၚလာတယ။ ဒလဆ သအႀကးအကယ စတထခကသြားႏငတယ။ ကေနာ

ဘယလဆးျဖတရမနးမသေတာဘး။ ေခါငးထလ ထပၿပး ႐ႈတယကခတေနတယ။ ဒါေပမ

ေနာကဆးေတာ ကေနာ အၿပးသတ ဆးျဖတခက ခလကပါတယ။ ရငထက ဆစခနပသြားတာ အမနပ။

ထာဝရ အမနတရား မဟတတ သမတ အမနတရားန႔ ေမတာတရား ထပတက ရငဆငရတ ပြမာ

ဘယဖကက အေလးေပးသငတယ ဆတ ဆးျဖတခကမး အဒတနးက ခမတႏငခတာ အခ

ျပနေတြးၾကညေတာ ကယကကယေတာင အၾသမတယ။

ေန႔လည (၂) နာရ တနးဖြငေတာ ကေနာ ဆရာႀကးဆ တနးတနးမတမတ သြားလကတယ။ ဆရာႀကး

အပယာထ လေနတနး ႐ေသးတယ။ ကေနာကျမငမ ထထငလကတယ။ သ စကားစ႐ာရငး

ကေနာမကႏာက လမးအကခတေနတယ။ အဒအခနမာပ ကေနာက ''အခနးေျပာငးဖ႔ ကေနာ

ဆးျဖတလကၿပ'' လ႔ ျဗနးစားႀကး ေျပာခလကေတာ သ အၾသလြနးလ႔ ႏႈတကေတာင ''ေဟ'' လ႔

ထြကသြားတယ။ မကႏာလညး ဝငးကနျဖစသြားၿပး ''ေခြးေကာင.. ငါဝမးသာတယ ..အခပ

ေျပာငးေတာကြာ'' တ။ သအၾသမယဆလညး အၾသေလာကတယေလ။

ေနာကမ သျပနေျပာလ႔သရတာ တေန႔လညလး သ စဥးစားၾကညတာ ကေနာ အခနးေျပာငးမယပ လးဝ

မ႐ဘး။ အသက (၁၆) ႏစေလာကန႔ မဘ အသငးအဝငးက ေကာခငးၿပး ေတာခသြားတသ၊

ေခါငးမာမာန႔ ကယမနတယ ထငရာ စြတလပမယသ၊ ခလညး မနတယလ႔ ရပခထားၿပး လးဝ ေလာမယ

အရပအေရာငမ႐ဘး။ ဒါေၾကာင (၂)နာရ ထးရင ျပစဒဏန႔ေျပာငးတာ မဟတဘး ဆတာ ကေနာက

ေခၚေျပာဖ႔ ေထာငမးက သြားေျပာမယလ႔ စတကးထားတာတေလ။ အခကမ ကေနာက ဆငးမဆင

ဗမဆင အခနးေျပာငးေတာမယ လ႔ေျပာေတာ သအၾသသြားရေတာတာေပါ။ ''ကေနာအခနး

ေျပာငးဖ႔ေတာ ဆးျဖတၿပးၿပ။ ဒါေပမ ေထာငမးေစာထြနးန႔ သြားေတြ႔ၿပး စကား တခြနးႏစခြနး သြား

ေျပာဥးမယ'' လ႔ေျပာေတာ ဆရာႀကးက ''ငါလညးလကေတြ႔မယ'' ဆၿပး ေျပာေျပာ ဆဆ

ကေနာေနာကက လကလာတယ။ ကေနာက မလကခဖ႔၊ ကေနာဖာသာ ကေနာ သြားေျပာမယ ဆတာ

မရဘး။ ေနာကက အတငး လကလာတယ။

Page 169: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 169

ေထာငမး႐းခနးထဝငေတာ ေထာငမးက ကေနာက ေကာၾကညၿပး ေနာကက ဝငလာတ ဆရာႀကးက

''ဥးတငမး .. လာ ထငပါ။ ဘာေျပာစရာ ႐လ႔လ'' လ႔ေမးတယ။ တခချဖစမာ စးလ႔သာ ဆရာႀကးက

ကေနာေနာက လကလာတာ။ ကေနာဘာေျပာမယ ဆတာ သမသဘးေလ။ ဒါေၾကာင ကေနာန႔

ေထာငမးက တလညစ ၾကညၿပး ေယာငနနျဖစေနတယ။ ''ေျပာမာက ကေနာပါ။ တျခားမဟတဘး။ ခ

ကေနာက အခနးေျပာငးဖ႔ ေထာငမးက ေျပာတယလ႔ သရတယ။ ဘယလပျဖစျဖစ မေန႔ညက

ကေနာေထာငမးက ျပနေျပာလ႔ ျပစဒဏအေနန႔ အခနးေ႐ႊ႕တ သေဘာလ႔ ကေနာယဆတယ။

ဒါေပမယ ကေနာ ေျပာငးမာပါ။ ဒါက မေျပာငးဘေနရင ျဖစလာစရာ ႐တ အကးဆကေတြက စးရမလ႔၊

ေၾကာကလ႔ ေျပာငးေပးတာေတာ မဟတဘး။ မေန႔ညက ျဖစတ ကစၥကလညး ကေနာဘကက

မားတယလ႔ လးဝ မယဆဘး။ အခ ကေနာေ႐႕က ဆရာသမားလ၊ မဘလ ဆရာႀကးတငမးရ႕ မကႏာက

ေထာကၿပး အခနး ေျပာငးေပးလကတာပ။ ကေနာေျပာခငတာ ဒါပါပ'' လ႔ ေျပာၿပး ႐းထက

တနးထြကလာခတယ။ ေထာငမးက ေနပါဥး၊ ဘာညာန႔ ေျပာေနပါေသးတယ။ ဒါေပမယ ကေနာ

ေနာကလညမၾကညေတာဘး။ တနးထြကလာခတယ။ ဆရာႀကးကေတာ ကနခၿပး စကားစျမည

ေျပာေနပါေသးတယ။ ဒလန႔ ဆရာႀကးေနတ (၃) ခနးက ေရာကသြားၿပး သန႔ ေဘးခငးကပ အပရတယ။

အခ ဒအေၾကာငးက ျပနေျပာေတာ ဆရာႀကးရ႕ ေမတာက ကေနာ အသအမတျပခပါလား ဆတ အသန႔

ရငထ ေႏြးေႏြးေလး ခစားလကရတယ။

(၅) ေဆာင (၃) ခနးမာ ေနရငး ဆရာႀကးန႔ ကေနာၾကားမာ အမတရစရာေလးတခ ျဖစခေသးတယ။

မတမတရရ အဒေန႔က ၁၉၉၄၊ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ည။ ၁၉၉၅ႏစသစက ႀကဖ႔ ဆရာႀကးန႔

ကေနာတ႔ ဝငးဖြ႕စကားေျပာေနၾကတယ။ ကေနာက ''ဆရာႀကး ေခာငးေတြ အရမးဆးေနတယ။

ေဆးလပျဖတပါလား''လ႔ ေကာကခါငငကာ ေျပာလကမတယ။ သ နညးနညး ေတြသြားတယ။ ''ေအး ..

ငါအမးသမး ႐တနးကေကာ၊ သမးေတြကေကာ အားလး ငါက ေဆးလပျဖတဖ႔ခညး ေျပာၾကတယ။

ငါက ေဆးလပန႔ လကထပ ေပါငးသငးလာတာ ႏစေပါငး ၾကာလၿပကြ။ ျဖတဖ႔လညး အႀကမႀကမ

ႀကးစားၾကညပါေသးတယ။ မရဘး။ ေဆးလပမေကာငးဘးဆတာ သတယ။ ဒါေၾကာင

ကယန႔ရငးႏးသတငးက ေဆးလပမေသာကဖ႔ အၿမေျပာတာပ။ ငါကေတာ စြေနၿပ ျဖတဖ႔

မလြယေတာဘး'' လ႔ ေျပာပါတယ။ ကေနာကလညး မေလာေသးဘး.. ''ဆရာႀကး စကားက ကေနာ

အၿမလလ နားေထာငခတယေနာ။ ဒ အခနးေျပာငးတကစၥဆ အထငအ႐ားပ။ ေဘးၾကပနၾကပကစၥမာ

ဆရာႀကး စတထခကမာစးလ႔ ဒေျပာငးဖ႔ ဆးျဖတခတာ ဆရာႀကးသပါတယ။ အခလညး ဆရာႀကးရ႕

ကနးမာေရး က ေ႐႕႐ႈၿပး ကေနာ ေတာငးဆတာက ဆရာႀကး အသအမတျပသငတယ။ ခတေလာ

ဆရာႀကး ေဆးလပ တအားေသာကတယ။ ဘယခါ ၾကညၾကည လကၾကားထ ေဆးလပၫႇပလကပ။

ဒအတငးဆ ဆရာႀကးရ႕ ကနးမာေရးမလြယဘး။ ခေတာင ေခာငးေတြ တအားဆးေနၿပ'' လ႔

ထပေျပာလကေတာ သက ''သမးေတြလညး ေထာငဝငစာ လာတငး ေဆးလပျဖတဖ႔ ေျပာတယ။

ငါလညး ျဖတဖ႔ စဥးစားေနတာပ။ အေျခအေနေပးရင ျဖတၾကညတာေပါ'' တ။

''ဟာ..ဆရာႀကးကလညး အေျခအေန ေပးရငဆၿပး ေစာငေနရင ျဖတျဖစမာမဟတေတာဘး။ ဒေန႔ဆ

(၉၄)ရ႕ေနာကဆးညပ။ (၉၅)ႏစသစ ေရာကဖ႔ နာရပငးပ လေတာတာ။ ဒေတာ အမတတရအေနန႔ စ

ျဖတရင မေကာငးဘးလား'' လ႔ ကေနာက ေျပာေတာ ေဘးနားက ကေအာငထြနး (မ/ဥကလာ)၊ ေဝမးန႔

တျခား ရေဘာေတြက ေကာငးတယ လ႔ ဝငးေျပာၾကေတာ ေနာကဆး ဆရာႀကး ေဆးလပျဖတဖ႔

သေဘာတလကတယ။

''(၉၄) မကနခင ေသာကမယကြာ။ ည (၁၂)နာရေကာၿပး ဟဘကႏစသစ ေရာကရင

မေသာကေတာဘး'' လ႔ေျပာၿပး ေဆးလပ စ ျဖတပါေတာတယ။ တကယဆ ဆရာႀကးဟာ

Page 170: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 170

သပခစဖ႔ေကာငးတယ။ သ႔သမးေတြဆႏၵက ျဖညဖ႔ အႀကမႀကမ အားယေနတ အခနမာ

တကတကဆငဆင ကေနာ ကလညး တြနးအားတရပ ေပးမရကသား ျဖစသြားေတာ သ သပႀကကတ

ေဆးလပက ျဖတဖ႔ ႀကးစားခတာေလ။ အဒရကေတြအတြငး ဆရာႀကး သပ သနားဖ႔ေကာငးတယ။

အရငလ ႐ႊင႐ႊင လနးလနး မ႐ဘး။ ေငါငေနတတတယ။ သအရမးက ခရခကေနတာေလ။ ကေနာက

ေတြ႔တငး ေဆးလပျဖတတာ ဘယႏစရက႐ၿပေနာ၊ ဘာညာန႔ ေျပာတတတယ။ ေထာငဝငစာေတြ႔ၿပး

ျပနလာေတာလညး သ ေဆးလပျဖတတာ သမးေတြ အရမး ဝမးသာေနၾကတယ ဆၿပး တခတတရ

ေျပာတတေသးတာ။ ဒါေပမ သအရမးခစားေနရတာ သသာတယ။

ႀကတမတခေနတာ သလ႔ တခါေတာ ကေနာက ''ဆရာႀကး အရမး ခစားေနရရင အာ႐

ေျပာငးသြားေအာင ကြမးေလးဘာေလး ငပါလား။ ျမနမာအဖးႀကး၊ အဖြားႀကးေတြ ကြမးတၿမ႔ၿမ႔န႔

ကနးမာေနၾကတာပ။ ေဆးလပန႔စာရင ကြမးက အႏရာယ ကငးေလာကပါတယ လ႔ ေျပာမေတာ ဆရာ

ႀကးက ''ဟာ..ေခြးေကာင.. ငါ..သြားတေခာငးမ မ႐ဘ ဘယလ ကြမးဝါးရမလ'' လ႔ ေျပာေတာ

ဝငးရယၾကရေသးတယ။ ဆရာႀကး သြားေတြ ဘယလျဖစကနတာလ၊ ဘာလ႔ျပနမစကဘ

ဒအတငးထားရတာလလ႔ ကေနာ တခါက သ႔က ေမးဖးတယ။ ''မငးလေကာငေတြ

ငါဒကၡေပးသြားၾကတာကြ။ သြားေကာလပ ေကာငးသားေတြေပါ။ သတ႔ လကတညစမးခငတာလား

မသပါဘး။ ငါေတြ႔တငး ဆရာသြားေတြ မေကာငးဘး။ ကေနာတ႔ ႏႈတေပးမယ၊ ၿပးမ ျပနစကေပးမယ၊

႐ယလပေပးမယခညး ေျပာေနၾကတာ၊ ငါလညး အဟတမတတာေပါ။ ႏႈတေပါေလ။ ၿပးေတာ

ဒေကာငေတြ ေကာငးဆငးလ႔ နယေတြ ေရာကသြားၾကၿပး တေကာငမ ျပနေပၚမလာၾကဘး။ အဒလ

တေယာကက လာႏႈတလက၊ ျပနစကေပးမယ ေျပာၿပး ေပာကသြားလကန႔ ငါသြားေတြသာ

ကနသြားတယ။ ေခြးေကာငေတြ ဘယေရာကကနတယ မသဘး။ ငါလညး သြားစကဖ႔ သတ႔က

တေမာေမာန႔ ေထာငထေရာကလာတအထ မငးအျမငပ။ တေခာငးမက မ႐ ေတာဘး'' လ႔

ရယရယေမာေမာ ေျပာဖးတယ။

ဆရာႀကးက အဒလလစားမးပါ။ ကေနာန႔ေနစဥတေလာက တခါမ ေဒါသထြကတာ မေတြ႔ခဖးဘး။

ဘယသ႔ကမလညး မေကာငးေျပာတာ မၾကားခရဖးဘး။ သ စြစြၿမၿမ လကကငထားတ ဝါဒက

''အေကာငးျမင'' ဝါဒေလ။ ဘယေလာကဆးတလ ျဖစပါေစ ေကာငးကြကေတာ ႐စၿမပလ႔ သက

ခယထားတာ။ သသငါငါ ႐ာေတြ႔ဖ႔ ခကတ အဒ႕ မဆစေလာက ေကာငးကြကေလးက သက

အၿမ႐ာေတြ႔တတစၿမပ။ ဒါေၾကာင ထငပါ ရ႕။ ကေနာလ ဂစကပကပ၊ ခပ႐ငး႐ငး၊ ခပဆးဆးေကာငက

သလာၿပး သေယာဇဥျဖစေနတာေနမာ။ ေနာက ဆရာႀကးရ႕ ထးျခားခကက မကလးပ။

ကေနာအထငပါ။ သ႔မကလးက အျပစကငးတ ကေလးေလး တေယာကရ႕ မကလးေတြလပ၊ ႐ႊငလနး

တကႄကြေနတတတယ။ အေရာငလကေနျပး တခခက အၿမ စးစမးေနတတတ မကလးေတြ။ ဆပငေတြ

ျဖ၊ သြားေတြ တေခာငးမ မ႐လ႔ ခႏၶာကယတခလး အမငး ရငေရာေနေပမ ဆရာႀကးရ႕ မကလးေတြက

အၿမႏဖပ၊ ၿပး႐ႊင၊ ချမေနတတတာ။ ဆရာႀကး ကြယရာမာ ရေဘာတခ႕က ေအာငထြနးေလးလ႔ ခစစႏး

ေခၚၾကေသးတယ။ အဒလ ေခၚၾကတအေၾကာငး ကေနာက ေျပာျပေတာ သက စတမဆးဘ ရယေတာင

ေနလကေသးတယ။

တခါတေလ သေရခးတာန႔ႀကရင ကေနာက 'ဂး' တြနးေပးတတတယ။ သ႔ဗကက ေဖာငးေဖာငး

ကားကားႀကး။ အဒဗကႀကးရ႕ခလယတညတညမာ စထြကေနတ ''ခက''ႀကး ႐တယ။ ဘသးႀကးတခ

တငထားသလပ။ ကေနာက ဆရာႀကးက စ ခငရင အဒခကႀကးက လကၫႇးန႔ ဖတြနးၿပး

ကလသြားထးတယ။ အဒအခါေတြဆ ဆရာႀကးက ''ဟာ..ေဟေကာင .. ေခြးေကာင .. ယားတယ

မလပန႔'' ဆၿပး ေအာဟစေနေတာတာ။ ကေနာက ရယေပါ။ ဆရာႀကးက အရမးယားတတတာ။

သ႔ဗကႀကးက လကန႔ သြားထမရင ယားလ႔ တြန႔ခန ျဖစျဖစသြားတတတယ။ သ႔က ဘယသမ

Page 171: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 171

မစၾကပါဘး။ ကေနာပ အဒလ ကလထး သြားသြားစတာ။ သ ဟကဟကပကပက ရယတာက

ၾကညခငလ႔။ သ အဒလ ရယရင မကလးႏစလးကပတၿပး ေပာကသြားေရာ။ သြားေတြ တေခာငးမ

မ႐တ ပါးစပႀကးက ဟလ႔၊ တကယက ခစစရာႀကး။ တခါတေလ ကေနာက ''ဆရာႀကး ကေနာ

ကေလးမ မဟတေတာတာ..'' လ႔ ေျပာေတာ သက ''ဘာ႐ကစရာလကြ။ မငးန႔ငါက သားအဖ၊ ေျမးအဖး

အ႐ြယပ'' လ႔ျပနေျပာတတ တယ။ ကေနာက ''ဒါဆ ဆရာႀကးရ႕ ခကႀကးကလညး ကေနာလကန႔

အတငးဖမယ'' လ႔ေျပာေတာ ''ဟာ..ေခြးေကာင'' ဆၿပး ဟကဟကပကပက ရယေနေတာတယ။

တကယက ျဖစငၿပး ခစစရာေကာငးတ ဆရာႀကးပါ။

ေနာက သန႔ကေနာၾကားမာ႐တ ဆကသြယမႈက ကေနာ ထမငးစားေနတာန႔ ႀကရင ကေနာ

ထမငးပနးကနထက တလတ၊ ႏစလတ ဇြနးန႔ ခပစားတတတယ။ တခါတေလလညး ကေနာက

လကန႔ခြ႕ေပးရတယ။ ဘာဟငးန႔စားစား ေကာငးေကာငး၊ မေကာငးေကာငး ကေနာထမငးစားတာန႔

ႀကလ႔ကေတာ အနညးဆး တလတေလာကစားလကရမ ေကနပတာ။ သ ထမငးစားတာန႔ ႀကရငလညး

ကေနာက ''ေခြးေကာင .. လာ ဆၿပး'' အတငး ခြ႕ေကြၽးေတာတာပ၊ မစားခငဘးေျပာလညး မရဘး။

အထးသျဖင ဟငးေကာငးတေန႔ေတြဆ အတငးက ေကြၽးေတာတာ။ အထမာ သတအတငး ''ကယတာ''

န႔ စားရေတာ ဟငးနညးသြားမာစးလ႔ ကေနာ ျငငးရငမရဘး။ အနညးဆး တလတေလာကစားလကမ

သ ေကနပသြားတာ။ ကေနာတ႔အျပငမာ ျပနဆၾကေတာ ''ငါ အစားေကာငးစားတ အခါတငး မငးက

သတရတယကြာ'' လ႔ ေျပာခဖးတယ။

အဒလ ဆရာႀကး ေဆးလပျဖတၿပး (၁)လေလာက႐ေတာ တေန႔မာ ကေအာငထြနး (မ/ဥကလာ)က

ဆရာႀကး ေဆးလပျပနေသာကေနတာ သလား လ႔ ကေနာက လာေမးတယ။

ကေနာေတာငယာလပရငး တနးလနးႀကး ဆေတာ လကေတြေျခေတြမာလညး ႐ႊ႕ေတြ ေပေနတယ။

ကေနာက မသပါဘးေပါ။ ကေနာန႔အတေနတာ ကေနာ သတာပ။ သ ျပနမေသာကပါဘး လ႔

ျပနေျပာလကေတာ ကေအာငထြနးက မယရင ဟး .. ျပတငးေပါကနားမာ သြားၾကညတ။ ကေနာ

သြားၾကညေတာ သေျပာတေနရာမာ ဆရာႀကးန႔ ကေအာငမငးတ႔ ထငေနၾကတယ။

သတ႔ႏစေယာကၾကားမာ ေဆးလပမးခးေတြ ေတြ႔ေနရတယ။ ဒါေပမ မးၫႇထားတ ေဆးလပက

ကေအာငမငးလကၾကားမာ။

ကေနာက ေတြ႔ေတာ ဆရာႀကးက ဘာလလ႔ေမးတယ။ ကေနာက ဘာမ မဟတပါဘး။ ဆရာႀကးတ႔

ဘာလပေနတာလ လာၾကညတာလ႔ ေျပာေတာ သက ဘာလပေနရမာလ။ စကားထငေျပာေနတာ

ေပါကြလ႔ ခပတညတညန႔ ျပနေျပာတယ။ ကေနာစတထ မ႐ငးဘး။ ဆရာႀကး ၾကညရတာ ေဆးလပမား

ျပနေသာကေနၿပလားေပါ။ ဒါန႔ ေနာကတေန႔မာ ဆရာႀကးန႔ကေအာငမငးတ႔ ထငေနတနး ေနာကကေန

တတတတေလး သြားၾကညတယ။ အဟတပ။ ကေအာငမငးလကထ မးၫႇၿပးသား ေဆးလပက

ဆရာႀကး ယဖြာတယ။ ႏစဖြာေလာကဖြာၿပး ကေအာငမငး လကထ ေဆးလပ ျပနထညလကတယ။

ကေနာလညး တတတတကေလး ဆကၾကညေနလကတယ။

ေနာကတႀကမ သဖြာေတာ ျဗနးဆ ကေနာ ထလကၿပး ''မၿပ။ မၿပ။ ဆရာႀကး ေဆးလပ

ျပနေသာကေနၿပ''လ႔ ေအာေျပာလကေတာ ဆရာႀကး ချမာ ႐ကကး ႐ကကနးန႔ ရယေနတယ။

“ေအးကြာ။ ငါမေနႏငေတာဘး။ ဒါေၾကာင ကေအာငမငးဆက တဖြာ၊ ႏစဖြာ ယယဖြာေနတာ'' လ႔

ေျပာ႐ာတယ။ ကေအာငမငးကလညး ''ဟတတယ၊ ဆရာႀကးက မငးက ကတေပးထားေတာ မငးေ႐႕မာ

ေဆးလပျပနေသာကဖ႔ ခကေနတာ။ ဆရာႀကး ေတာေတာ ခေနရတယ။ ေသာကပါေစကြာ။ မမားရင

ၿပးတာပါပ'' လ႔ ဆရာႀကးဘကက ေ႐႕ေနလကေနပါေသးတယ။ ကနတရေဘာ တခ႕ကလညး

အဒအတငးဝငးေျပာၾကတယ။ ကေနာကလညး ဆရာႀကး အရမးခေနရတာ သတယ။ ဒါေပမ

Page 172: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 172

ကနးမာေရးအတြက ေျပာတာ။ သပမေနႏငလြနးရင ေသာကေပါ။ ဒါေပမ တတႏငသေလာက

ေလာေသာကဖ႔ ေျပာေတာ သ႔မကႏာ လကခန ျဖစသြားတယ။ ''ေအးပါကြာ။ နညးနညးပါးပါးပ

ေသာကမာပါ။ အရငေသာကေနကရ႕ ေလးပတပပ ေသာကမယ'' လ႔ ေျပာ႐ာတယ။ ဒလန႔ ဆရာႀကး

ေဆးလပ ျပနေသာကျဖစသြားတယ။ ''သမးေတြကေတာ မေသာကေတာဘး ေျပာထားတာ ဘယလ

ျပနေျပာရမလ မသဘး။ မကႏာပလကတာ'' လ႔ ၿငးတြားေနပါ ေသးတယ။ ဆရာႀကးက

ကယသားသမးေတြကေတာင အဒလ အေလးထားတ ပဂၢလႀကးပါ။

ကေနာန႔ ဆရာႀကးၾကားမာ႐တ အထငကရ အမတတရတခက ''ဘာသာေရး'' ကစၥပါ။ သတအတငး

ကေနာက ကရငကျပား၊ ဘာသာတရား သတသတမတမတ မ႐တသ။ ဒါကသက ဘာသာတရားရ႕

အႏစသာရက နားဝငေအာင ေျပာျပတယ။ အထးသျဖင ဗဒၶဘာသာရ႕ ေလးနကပက ႐ငးျပတယ။

ဓမၼစၾကာရ႕ တရားကယေတြ႔ျဖစတ အစြနးတရားႏစပါး ေ႐ာငတ အလယအလတ မဇၩမ ပဋပဒါ လမးစဥ၊

မဂၢင (၈) ပါး စတာေတြက အပေၾကာငး ထပေအာင ေျပာျပခတယ။ သအၿမေျပာေလ႐တာက (၃၈)ျဖာ

မဂၤလာ တရားေတာပါပ။ အႀကမရာန႔ေထာငန႔ခၿပး သေျပာေနကကေတာ “စတ႐ည၊ ဇြသန၊ သညးခ၊

ဧကန နဗၺာနေရာက'' တ။ ဒါေလးက ခဏ ခဏ ေျပာတယ။ တဖြဖြ ေျပာတယ။ ႀကတငးေျပာတယ။

သန႔ရငးႏးတသတငး ၾကားဖးၾကပါလမမယ။ ကေနာကလညး ''ပရတ'' န႔ ''ဓမၼစၾကာ'' က ကကဖ႔ ခဏ

ခဏ ေျပာတာ ကေနာကလညး သတအတငး ဂစတးဂစကနဆေတာ မကကဖးခညး ျပနေျပာတာ။

ဒါက သက မေလာဘး။ ႀကတငး တဖြဖြ ကကခငးေနေတာတာ။

တေန႔ေတာ သက ''မငးက ခငဝတမႈနတ႔န႔ တတနးထဆေတာ (S) ခနးကေပါ။ (S) ခနးဆတာ

စာေတာတ ေကာငးသားခညးထားတာ ဆေတာ မငးလညး စာေတာလ႔ေပါ။ ဒါေပမ ေကာငးစာ

ဘယေလာက ေတာေတာ ဘနးႀကးစာေတြကေတာ မလြယဘး။ အရမး ခကတယ။ ''ပရတ''ထက

''ရတနသတ'' ဆရင ေတာ႐လ ရဖ႔ မလြယဘး။ မငးလညး ကကလ႔ရမာ မဟတပါဘးကြာ” လ႔

ေျပာလာတယ။ ကေနာကလညး သတအတငး မာနက ခပေထာငေထာင ဆေတာ ဘာလ႔ မရရမာလ၊

မကက ခငလ႔။ ကကရင ရၿပးသားပ လ႔ မခခငစတန႔ ျပနေျပာေတာ ဆရာႀကးက ''ဒါဆ မငးန႔ငါ

ေလာငးရေအာင၊ ရတနသတက (၂)ရကန႔ရရင မငးလခငတာ ေတာငး ငါေပးမယ။ မရရင ငါလခငတာ

ေတာငးမယ။ မငး ေပး'' ဆၿပး စနေခၚပါေလေရာ။ ကေနာကလညး မခခငေတာ၊ ရတယ။ ကကမယ

ဆၿပး သ႔ေလာငးေၾကးက သေဘာတလကတယ။

တကယ ကကေတာ မေခာငဘး။ ကေနာက 'ၾသကာသ'ေတာင ေျဖာငေအာင ႐ြတတတတသ

မဟတေတာ ခကေနၿပ။ ပါဠ ဆတာလညး ကယန႔ ယဥပါးတာမဟတေတာ အသထြကဖ႔ေတာင

မလြယဘး။ ဒါေပမယ ဆရာႀကးက အသခေပးပါတယ ဒလန႔ (၂)ရကလးလး ဘာမမလပဘ ထငကက၊

ထကက၊ လကကန႔ တတြတတြတ ႐ြတေနရတယ။ ဆငတ အပဒေတြပါလ႔ ေ႐႕ကရလက၊ ေနာကက

ေမလကန႔ ခာလပတက လညေနေတာတာပ။ ဒါေပမ (၂)ရကျပညလ႔ သတမတထားတအခနမာ

ကေနာ ရသြားပါတယ။ ကေနာဘဝမာ ဘရားစာန႔ ပတသကၿပး ပထမဆး ရတာလ႔ ဆရမယ။

ေလာငးေၾကးႏငသြားတအတြက ဆရာႀကးက ကေနာက လခငတာေတာငး၊ သေပးမယလ႔

ေျပာပါတယ။ တကယက ကေနာ တခခလခငလ႔ ကကတာမ မဟတဘ။ မခခငလ႔ကကခတာေလ။

ဒါေၾကာင ကေနာဘာမမေတာငးပါဘးလ႔ ေျပာေတာ ဆရာႀကးက ''မငးမေတာငးလညး ငါက

ဂဏျပရမာပ'' ဆၿပး သ႔ေထာငဝငစာထက အေကာငးဆးမန႔ ေတြက ခေကြၽးပါေတာတယ။

ကေနာန႔အတ ရေဘာေတြ ဝငးစားၾကရငး ဆရာႀကးက ''ဒေကာင ေတာတယ၊ ဉာဏလညး

ေကာငးတယ'' ဆၿပး ခးကးေနေတာ လၾကားထ ေနရထငရေတာင ခကပါေသးတယ။

Page 173: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 173

တကယဆ ကေနာကကလ႔ရမယမနး ဆရာႀကး သပါတယ။ ဘယသမဆ ကကလ႔ ရႏငတာပေလ။

ဘာသာတရားန႔ ထေတြ႔ေပးခငလ႔။ ႐း႐းတနးတနး ကကခငးတာ၊ မကကလ႔၊ ရတနညးန႔ လညပတ

ကကခငးတယဆတာ ေနာငမ ကေနာသရတယ။ ဒလန႔ ဆရာႀကးေၾကာင ရတနသတကေန ဓမၼစၾကာ၊

ေမတာသတ၊ ပ႒ာနးေတြပါ အားလး ကေနာ အလြတရသြားတယ။ ကေနာတ႔ေနတအခနးက မနက (၅)

နာရထၿပး ပ႒ာနးတရက၊ ဓမၼစၾကာတရက၊ ပရတတရက ေန႔တငး ႐ြတၾကတယ။ အရငကေတာ

ကေနာက မထဘး။ သမားေတြ ႐ြတလညး ေခါငးၿမးၿခၿပး ေပအပေနတာပ။ ေနာကပငးေတာ

ဆရာႀကးက မရဘး။ အတငးလာႏႈးၿပး ထ႐ြတခငးေတာတာပ။ သကယတငလညး ႐ြတတယ။

ကေနာမာ မထခငဘန႔ သလာ လာႏႈးလ႔ ထ႐ြတေနရတယ။ အဒါ ဆရာႀကးခေပးတ

ဘာသာတရားမးေစ ျဖစေနတယဆတာ ေနာကမ သလာရတယ။ ခေတာ ကေနာဟာ

ဗဒၶဘာသာတရားက တကယ ယၾကညလာသ တေယာကျဖစလာၿပး တရားဘာဝနာကေတာင

ကငေနပါၿပ။ ဒေတာမ ဆရာႀကးေကးဇး ဘယေလာက ႀကးမားတယဆတာ သလာရတယ။ ဝမးနညးဖ႔

ေကာငးတာက ကေနာ ခလဗဒၶတရားက ႏစႏစကာကာ ယၾကညေနၿပ ဆတာ ဆရာႀကး

သမသြား႐ာဘး။ သန႔ လခငး ျပနဆၾကရင ကဗာန႔ ဘာသာတရားအေၾကာငး ကေနာ

သနားလညထားတာေတြ ေျပာဖ႔၊ ေဆြးေႏြးဖ႔ စတကးခတာ၊ အခေတာ ေျပာခြငမရေတာဘး။ ဒါထက ...

သ ကေနာက ျမငေစ၊ ျဖစေစခငခတာေတြ ကေနာျဖစေနၿပ၊ ျဖစေအာငႀကးစားေနၿပ ဆတာ

သသမသြားရလ႔ ယႀကးမရျဖစမတယ။

ဆရာႀကးန႔ပတသကၿပး ေနာကပငး ေျပာသ၊ ဆသ တခ႕ ၾကားရတယ။ ဆရာတငမးဟာ လကဝဝါဒက

အလြနအမငး ယၾကညသ၊ ဘာသာတရားမ႐သ'' တေလ။ လကဝဝါဒ ယၾကညမႈဆတာ ထားပါ။ ကေနာ

ဘာမ မတခကမျပလဘး။ လတငး ဘယသမဆ ကယႀကကရာဝါဒက စြကငယၾကညခြင

႐ၾကတာခညးပ။ ကယသနရာ ကယယ။ အေရးႀကးတာက လ႔အဖြ႕အစညးက အႏရာယမေပးတ

ဝါဒျဖစဖ႔ပ လတယ။ ဒါေၾကာင ဆရာႀကးန႔ လကဝဝါဒကစၥ ကေနာဘာမ မေျပာလဘး။ တခါမလညး

ကေနာ သ႔ကမေမး ၾကညဖးဘး။ သကလညး အဒအေၾကာငး တလးတပါဒမ ေျပာသမၾကားရဘး။

႐ပ႐ငမငးသားႀကး ဥးျမတေလးန႔ ေလးေလးလ႔ ေခၚတ ဥးထြနးေဝအေၾကာငးေတာ တဖြ႔တႏြ႕

ေဆြးေဆြးေျမ႕ေျမ႕ ေျပာခဖးတာပ႐တယ။

အခ ကေနာေျပာခငတာက ဆရာႀကးမာ ဘာသာတရား မ႐ ဆတကစၥပါ။ ဒါက ကေနာလးဝ

လကသငမခႏငပါဘး။ ဒလေျပာတသေတြဟာ ဆရာႀကး အေၾကာငး ဂဃဏန မသၾကလ႔

တဆငစကားန႔ ေျပာေနၾကတာပျဖစမယ။ ကေနာန႔ ေနစဥ ကာလမာ သ႔ေမြးေန႔၊ တခါတေလ

လျပညေန႔ေတြမာ သ ဥပသေစာငေလ႐တယ။ ဆရာႀကးဟာ အငမတန ႏမခတတၿပး မာနမာန

ကငးစငတသပါ။ ဘာသာတရားကလညး အလြန ေလးစားတယ။ အထင႐ားဆး သာဓကန႔ျပရရင

ကေနာတ႔ (၅)ေဆာငမာ (၂၉၅)ပဒမန႔ ေထာငကေနတ စာခဘနးႀကးေလးတပါး ႐တယ။

ဘနးႀကးေလးက အသက (၃ဝ) စြနးစြနးဆေတာ ဆရာႀကးန႔ အသက ေခါကခးေလာက ကြာတယ။

ဘနးႀကးဆေပမယ ေထာငထမာဆေတာ သလကယလ ေထာငဝတစန႔ ဆပငန႔ပါပ။ ဒါေပမ အျပငမာ

စာခဘနးႀကး လပခတာဆေတာ ဆရာႀကးက သ႔ဆက အဘဓမၼာ သငယခငေနတယ။

ဘနးႀကးကလညး လလခငခငပ သငေပးပါတယ။ ထးျခားတာက ဆရာႀကးဟာ မသငခငမာေရာ

သငၿပးမာပါ အဒဘနးႀကးေလးက ကနးဥးခတာပါပ။ ကနေတာတာမ ထျခငး ငါးျဖာ ဆသလ

နဖးန႔ၾကမးျပင ထၿပး ႐႐ေသေသ လကအပခ ကနေတာတာပါ။ စားစရာေလးေတြ ယၿပး

ဘနးႀကးေလးက သြားေပးတအခါမာလညး ရရေသေသ လကအပခ ကနေတာၿပးမ ေပးတာပါ။

ကေနာက ဒ ကယေတာေလးဟာ 'ကတး' လညးမဟတ၊ သကၤနး လညး မစးထားဆေတာ လပေပါ။

ဆရာႀကးန႔လညး အသက အရမးကြာတယ။ အဒါ ဘာေၾကာင ကနေတာရတာလ လ႔ ေမးဖးတယ။

Page 174: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 174

ဆရာႀကးက ''ရဟနး''ဆတာ ဝနညးန႔အည သကၤနးစးၿပးရင ဝနညး မခးေပါကသေရြ႕ အဒရဟနးရ႕

စတဆႏၵမပါဘ သကၤနးခြၽတလ႔ မရဘး။ ႐ပဝတျဖစတ သကၤနးကပ အတငးခြၽတလ႔ ရခငရမယ။

ရဟနးအျဖစကေတာ ဖယ႐ားလ႔ မရဘး။ ရဟနးက ရဟနးပါပ။ ဒကယေတာေလးက ဝနညး

မခးေဖာကပါဘန႔ အဓမၼသကၤနးခြၽတ ေထာငထထညခထားရတာ။ ခထ သကၡာမခေသးလ႔ သ႔ကယသ

ရဟနးလ႔ ခယေနေသးတယ။ ရဟနးလပ ကငႀကေနေသးတယ။ ဗဒၶတရားေတာေတြ သ႔ကယထမာ

ကနးဝပေနတယ။ အဒတရားေတာေတြက ငါက ပ႔ခေနေသးတယ။ ဒါေၾကာင ရရေသေသ

ကနေတာတာလ႔ . . . စတရညလကရည ရငးျပတယ။

ေနာကတခက ညေနခငးေတြမာ လမးေလာကၿပးရင ကေနာန႔ ဆရာႀကးတ႔ သြားထငေလ႐တ

ေစတေလးတဆ႐တယ။ ဆရာႀကး တခါမ ဥးမခဘန႔ ေစတထ မဝငဘး။ ဥးမခဘန႔ ေစတထက

ထြကေလမ႐ဘး။ ဒါေၾကာင ကေနာက ''ေစတဆတာ အတ၊ သ၊ ေကာက၊ ဘလပေျမန႔

လပထားတအရာပ။ အဒါက ၿဖခၾကညလကရင အတ၊ ေကာက၊ သေတြပ ထြကလာမာေပါ။ ဒါက

ဆရာႀကးက ကနေတာေနေတာ အတ၊ သ၊ ေကာကအပႀကးက ကနေတာေနသလ ျဖစေနတယ ..

မဟတဘးလား..''လ႔ ေျပာေတာ သက ''မငးေျပာသလ အတ၊ သ၊ ေကာကေတြန႔ လပထားတယ

ဆတာေတာ ဟတပါတယ။ ဒါေပမယ အထမးအမတ သေကၤတဆတာ ႐တယ။ ေကးဇးတရားက

အေလးအျမတ ျပတာန႔ အေမြအႏစက လကဆငကမး သယတယဆတာ ႐တယ။ ဥပမာ မငးအေဖန႔

မငးအမးတ႔ ေကြၽး ေမြးခတာေတြက မငး ေကးဇးမတငဘးလား။ သတ႔ေကးဇးက ရညမတၿပး

သတ႔န႔ဆငတ ပစၥညးေတြ သမးမထားဘးလား။ ဒလပေပါ။ ေစတဆတာလညး ဗဒၶရ႕

အေမြအႏစေတြပါပ။ ဗဒၶရ႕ ေကးဇးက ရညမတၿပး အထမးအမတလပ တညထားတယဆေတာ ဒါေတြက

ရညမနးၿပး ကနေတာတာပ။ ဒအစဥအလာ အေမြအႏစေတြက ေ႐းလေတြက လကဆငကမး

သယလာၾကလ႔ ခထ႐ေနၾကတာ။ တခ႕ႏငငေတြမာဆ တမေကာ ပကစးကနၾကတာေတြ ႐တယ။ ဒလ

မျဖစေအာင တ႔ေတြကလညး လကဆငကမးသယေဆာင သြားရမယ တာဝန ႐တယ။ ဒါမ

ေကးဇးသတတတ လသား ျဖစမာ..'' လ႔ ကေနာ နားလညႏငေလာကမယ စကားေတြ ေ႐ြးၿပး

တခတတရ ႐ငးျပခတာပါ။

ဒလမး ဘာသာတရားအေပၚ ၾကညညအေလးျမတ ထားတ ဆရာႀကးက ''ဘာသာတရားမ႐သ'' လ႔

ေျပာဆတာက ကေနာ နားမလညႏငဘး။ ခ အသက႐ြယႀကးမ သကဝင ယၾကညလာတာ ျဖစမာေပါ႕။

ငယငယကေတာ ဘာသာတရား ရခငမရမယ ''လ႕ အဒလ လညေျပာၾကရငလညး ကေနာ

လကမခႏငပါဘး။ ဆရာႀကးက ငယငယကတညးက ဘနးႀကးေကာငး ပညာေရးန႔ ႀကးျပငးလာသပါ။

သ ဆယတနးေအာငတနးက ျမနမာတျပညလး ျမနမာစာ ပထမဆ ရခ႕တယ။ အဒ႕ ဂဏထးရ ျမနမာစာ

အေျဖလႊာ စာစစာကးမာ ပရတတရားေတာထက ေႏြဥးအလက ပါဠလ အပဒလက ကးကားၿပး

ထညေရးထားတာ။ ဒါကၾကညရင ဆရာႀကးဟာ ငယငယကတညးက သ႔ႏလးလားထ ဥးေႏာကထမာ

ဗဒၶတရားေတာ ကနးဝပေနတယဆတာ အထငအရားပ ။ အဒ႕အျပင ဆရာႀကးဟာ ဗဒၶတရားေတာက

သကဝင ယၾကညသသကသက မဟတဘ တရားေတာန႔အည တသကလး ကငႀက ေနထငသြားတယ

ဆရင ဘယသ ျငငးဥးမာလ. . . ။

ေနာက ဆရာႀကးန႔ ပတသကၿပး မရငးတာ တခ ရေသးတယ။ အထငအျမင လြၾကတာပါ။

ကတးတးထြနးက ကေနာက ဒလ ေမးဖးပါတယ။ ဆရာတငမးက ကပေစးနညးတယဆ။

သ႔ေထာငဝငစာက ဘယသ႔ကမ မေကြၽးဘးဆ . . ဟတလားတ ။ ကေနာ အႀကးအကယ

အအားသငသြားတယ။ တကယက ေျပာငးျပနႀကးဗာ။ ကတးတးထြနးက သမားေျပာတာ ၾကားလ႔

ဟတလား ဆၿပး စကားအျဖစ ေမးၾကညတ သေဘာပါပ။ ဘယက ၾကားတယဆတာလညး သ

ေျပာျပပါတယ။ အဒါေတာ ထားလကပါေတာေလ။ ကေနာ ေျပာခငတာက ဆရာႀကးဟာ

Page 175: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 175

ရပဝတပစၥညးန႔ ေငြ ဆတာက ဘယတနးကမ မကေမာခ႕တာ မဟတဘး ဆတာပါပ။ ေငြအေၾကာငးက

ဘယတနးကမ စကားထေတာင ထညေျပာခတာ မဟတဘး။ မဆလပါတ မဝငလ႕ အၿငးခထားရၿပး

ေနာကေတာ ကရငျပလ႔ ဆတ အေၾကာငးျပခကန႔ တကသလက အနားေပးေတာ သ႔မာ

ေနစရာအမေတာင မရပါဘး။ ဒလ ဆငးရခတာ သန႔ နးစပသတငး သၾကမာပါ။ အဒလ ေငြေၾကး

ရပဝတပစၥညးေတြက တနဖးမထားခတသဟာ ေထာငထ ေရာကမ ဘာမဟတတ

ေထာငဝငစာထပေလးက မကေမာေနပါမလား။ စဥးစားသာ ၾကညၾကပါေတာ။

ဆရာႀကးရ႕ ထမငးစားဝငးမာ သကလြရင ဘယသမ ေထာငဝငစာ ဟတတပတတ မလာႏငၾကပါဘး

သ႔ရတာန႔ မစားေနၾကတာပါ။ ဆရာႀကးန႔ တဝငးတညးစားၿပး ဆရာႀကးက အစစအရာရာ

လပကငေပးေနတ ကသနးေအာင အသဆးပါ။ ဆရာႀကးက ( ၁၄ ) ရက တခါ ေထာငဝငစာ လာတယ။

သ႔အမက ထညေပးလကတ အစား အစာေတြဟာ သတေယာကတညးစားရင ( ၁၄ )ရက မဟတဘး၊

တလစားေတာင ကနမာ မဟတဘး။ ဒါေပမယ ဆရာႀကးက မရတသေတြန႔ မရအတ ရအတ ဝငးဖြ႕ၿပး

မေဝ စားေသာကတာပါ။ ေထာငဝငစာလာလ႔ အခနးျပနေရာကတာန႔ သ႔ ေထာငဝငစာထပက လညက

မၾကညေတာဘး ။ ထမငးဝငးက အၿပး အပလကတာပ။ ထမငးဝငးက စစဥတသက စစဥၿပး သ႔က

ထညေကြၽးတာပ စားတယ။ ဟဟာေပးပါ ဒဟာေပးပါ တခါဖးမ မေတာငးဖးဘး။ ရေဘာႀကး

ကသနးေအာငက အားလး သမးဆညးၿပး စမေပးတာ။ တခါတေလ စားစရာ ျပတသြားတအခါေတာင

ရေသးတယ။ ဒါေပမယ ဆရာႀကးက တခါမ မညညးဖးဘး။ သ႔ထညေကြၽးတာန႔ စားတာပ။ တကယဆ

သ႔အသကအရြယ သြားေတြလညး မရ ဆေတာ အခြငထးယမယဆ ယခြငရလကန႔ သမယဘး။

ဒါေတြအားလး သ႔ဝငးစားေတြ အသဆးပါ။ အထးသျဖင ကသနးေအာငႀကး အသဆးပါ။

တခါတေလ ဆရာႀကး မတေဆြတခ႕က သ႔ဆက စားစရာေတာငးရင သပငပစၥညးေတြပ

သယေပးလ႕ရတာေပါ။ ဒါေပမယ ဘယေတာမ ကယတင ယေပးတာမးမလပဘး။ ကသနးေအာငက

ေမးတယ။ ရေသးရ႕လား ရရင နညးနညး ေပးလကပါ။ မရလညး ကစၥမရဘး။ အဒလ ခြငေတာငးတာပါ။

ၿပးေတာ ဆရာႀကးဟာ အရမးလညး အားနာတတတယ။ တဖကသားက အရမး ငညာတတတယ။ ဒလ

စတအခရတ ဆရာႀကးက ခနကလ ေျပာၾကတာေတြ ၾကားရေတာ ကေနာ ေတာေတာ အၾသပါတယ။

ေလာကႀကးက ေျပာငးျပနႀကးပါလား။ မေသခာမေတြ ျပညႏကေနပါလား လ႔ ခစားမတယ။

ဂဃနဏမသဘ ထငရာေလာက ေျပာေနေတာ တဆငစကားတဆငန႔ မဟတတာႀကး

အဟတျဖစသြားၾကရေရာ။ ခဆ ကတးတးထြနးက သၾကားတာေမးလ႔ေပါ။ မေမးဘ တကယ ထငေနရင

မခကပါလား။ ကေငြလငးလညး ဒလပ သထားတာလ႔ ကေနာက ေျပာဖးတယ။ ဒါေပမယ

ကေနာရငးျပလကေတာ သတ႔ေတြ ရငးသြား ၾကပါတယ။ အမန သသြားၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင

ကယတကယမသဘန႔ ထငေၾကးန႔ ေျပာတာပ ျဖစျဖစ သလကန႔ တျခား မေကနပခက တခခေၾကာင

ရညရြယၿပးေျပာတာပ ျဖစျဖစ ဒႏစခလး မေကာငးဘး ။ အကသလခညးပ။ ။

ဆကပါဥးမည..

Page 176: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 176

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ႔

ဧညသညႀကး - ၃ေနျခး

ဇနန၀ါရ ၂၆၊ ၂၀၀၉

ေနာက ဆရာႀကးရ႕ ခစစရာေကာငးတာေလးက သ႔ေၾကာင တဖကသား ထခက နစနာသြားမာက

မလလားတာပ။ ခစစရာေကာငးတာထက ေလးစားဖ႔ ေကာငးတာပါ။ ( ၅ ) ေဆာငမာ ''ဘးေတာဟနး''

ဆတ႔ ဘးေတာတေယာက ရတယ။ ေယာငထးႀကးန႔။ ဆနေတြ စထားၾက၊ ဆေတြ စထားၾက၊ တငးျပည

ပကေတာမယဆၿပး သ႔တပညေတြက ေျပာလ႔ စစခရးက (၅-ည) ပဒမ တပၿပး ေထာင (၁ဝ)ႏစ

ခခထားရသပါ။ ဘးေတာဟနးက အျပငမာ စးပြားေရးသမား လခမးသာေတြ ကးကြယၾကတယလ႔

သရတယ။ အထမာေတာ ေနခငသလေန၊ ျဖစသလစား၊ ပါးစပကလညး ေတာငေတာငအအ

ေလာကေျပာေနတာပါပ။ ဘယသ႔ကမေတာ ဒကၡမေပးဘး။ ဒါေပမယ အရးႀကးတေယာကလ

စတစတျပတျပတန႔ေနတာ။ ပဆးတထညက ေတဇလငယေတြ ပခးသငး လညစး ထားသလမး အၿမ

စညးထားတယ။ မနကခငးန႔ ညေနခငးေတြဆရင အဒ ပဆးႀကးန႔ ေဝ႕ယမးၿပး ပါးစပကလညး

တတြတတြတန႔ ရြတဖတေနတတတာ။ ဘယသမ သ႔က အဖကမလပၾကပါဘး။ တခ႕

ရးရးအကဥးသားေတြဆ သ႔က ဖငပတ ေကာပတ စ ေနာကၿပး ထြကေျပးၾကတာ။ သက စတဆးၿပး

ေနာကက လကေပါ။

အဒလေနတ ဘးေတာဟနးက ဆရာႀကးက သနားေနတယ။ ''သ႔ခမာ ေၾကာငေတာငေတာငပါကြာ၊

ဒါေပမယ ဘယသ႔မ ဒကၡမေပးပ ရးရးသားသား ေနရာတယ'' လ႔ ဆရာႀကးက ခဏခဏ

ေျပာေလရတယ။ ဘးေတာဟနးက ဘယသ႔ကမ စကား ဟကဟက ပကပက ေျပာတာ မဟတဘး။

ေဘာကခညး ေျပာေနတတတာ။ ဒါေပမယ ဆရာႀကးက သန႔ စကား သြားသြားေျပာရငး ၾကာေတာ

ဆရာႀကးက စတလလကရ စကားေတြ ေဖာငေအာင ေျပာေနေတာတယ။ ဆရာႀကးကလညး

ထးစအတငး ဟေမး ဒေမးေပါ။ ဒလေနၾကရငး တေန႔ေတာ ဘးေတာဟနးက သ႔က ကလားသခငးေတြ

ဆျပတယလ႔ ဆရာႀကး ျပနေျပာျပပါတယ။ ဘးေတာဟနးဟာ အႏၵယက အႏ႔ ေလာကသြားဖးတယလ႔

ဆတယ။ အဒလ ဘးေတာဟနးက ဆရာႀကးက သခငးေတြဆျပ စကားေတြ ေျပာေျပာေနလကၾကတာ

တေန႔ေတာ ဘးေတာဟနးက ထေပါကပါေလေရာ။

ျဖစပက ဆရာႀကးက ပထမ သခငး ( ၂ ) ပဒ ဆျပတယ တ။ ၿပးေတာ ထသြားမယ လပေတာ

ဆရာႀကးက ေနပါဥး ေနာကတေခါကေလာက ဆျပပါဥးလ႔ ေျပာလညးေျပာ၊ လကလညးဆြ ေပါေလ။

ဒမာတင ဘးေတာဟနးက '' ဟာ . . ဒေကာင . . ေတာေတာ လကေပါကကပတ႔ အေကာငပ '' ဆၿပး

ျဗနးခန ဆရာႀကးက ''နားရငး'' ပတအပလကပါေတာတယ။ ကေနာ ေဒါသျဖစၿပး ဘးေတာဟနးက

Page 177: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 177

ႀကမးေမာငး ထးႀကတမယ လပေတာ၊ ဆရာႀကးက ပာပာသလ ေျပးလာၿပး ''မလပန႔၊ မလပန႔ . .

ငါမားတာ.. ငါမားတာ.. သမမားဘး .. သ႔ဖာသာ ေနတာ ငါ သြားေႏာကယကလ႔ ျဖစရတာ၊ သ႔က

ဘာမသြားမလပပါန႔… '' လ႔ အေမာတေကာ တားရာတယ။

တကယဆ ဆရာႀကးဟာ သ႔အသကအရြယ၊ သ႔ဂဏန႔ ဘယသမ သ႔က ကယထလကေရာက

ေနေနသာသာ၊ စကားေတာင မာမာထနထန မေျပာၾကပါဘး။ အခလ နားရငးအပခရတာ ေတာေတာ

လြနလြနးေနၿပေလ။ ဒါေပမယ ဆရာႀကးက သ႔ေၾကာင တဖကသား ထခကနစနာသြားမာ မလလားဘး။

သမားလ႔ ဆတာခညး ထပတလလ ေျပာၿပး သ႔အမားက ဝနခရတသတ ရသပါ။ ေနာငေတာ သ႔က

ေအးေအးေဆးေဆး ေမးၾကညတယ။ နားရငးအပခလကရတာ စတမဆးဘးလား လ႔။ သက ၿပးၿပး

''ျဗနးခန ထအပလကေတာ စတထ ပခန ျဖစသြားတာေပါ။ ဒါေပမယ ကယက အတငးအၾကပ

သြားလပေတာ ကယမားတာေပါ။ ကယမားလ႔ ခရတာပ၊ စတထ ဘာမမရေတာပါဘး'' လ႔

ျပနေျဖပါတယ။ ဆရာႀကးဟာ အဒလ လစားမးပါ။ သ႔အစၨတရပက ထငးခန ေတြ႔ႏငၾကပါတယ။

ဆရာႀကးန႔ကေနာက ထမငးစားဝငး မတဘး။ ဆရာႀကးတ႔ဝငးမာက ကသနးေအာင၊ ကရငေလး၊

ေကာငးဆရာ ကစးလြင အပါအဝင စစေပါငး (၅) ေယာကေလာက ရမယ။ ကေနာတ႔ဝငးမာက

ကတငဝငးေအာင၊ ေဝမး၊ ကမးေအာင၊ ရေကာလင၊ ကခငေမာငဝငး၊ ကေမာငဥး အားလး ( ၇ )

ေယာက။ ကတငေဝေအာငက လႀကးဆနတယ။ ျပနာတခက ဘယေတာမ ထပတက မေျဖရငးဘး၊

ဒါေပမယ လြယလြယန႔ အေလာေပးတတတ လစားမးေတာ မဟတဘး။ မရ ရတနညးန႔

ကားကတကားခ လပတတတ ဝရယမးရသ။ ကေနာက သ႔က ေအာငဘလ႔ ေခၚတယ။ ကေနာအေပၚ

ေတာေတာ နားလညေပးႏငတသပါ။ အထးသျဖင ကေနာ ေဒါသထြကရင အၿမ

အေလာေပးတတတယ။ ၿပးမ အကးသင အေၾကာငးသင ျပနေျပာတတသ။

ကမးေအာငကေတာ ကေနာန႔ ကခငျပညနယမာ စစသငတနး အတတ တကခတ တကေဖာတကဖက

ရေဘာေဟာငး၊ ေထာငထေရာကမ ျပနဆတာ။ သက ရးရးရားရားသမား။ တခချဖစတာန႔

ခမယႏကမယ ဆတာခညးပ။ ကေနာေတာင ဘရတအပအပထားရတ လစားမး။ ရေကာလငက

ကေနာထက အသက(၁) ႏစေလာကပ ငယတယ။ ဒါေပမယ ကေနာက အကတေယာကလ

ဆကဆတတတယ။ အနစနာခစတ ရတသ၊ ထမငးဝငးမာ ဘယသမ မလပတ အလပမးက

သမးႀကးလပတတတာ။ ဘယသလပလပ မလပလပ၊ ဘာကမ မေျပာတာ၊ သပလပလကတယ။

အစားအေသာကလညး အရမးညာတတတယ။ ဟငးက အလယမာပၿပး ခပစားၾကမယ ဆရင

အျဖစေလာက ထညစားၿပး ထသြားတာ။ ေနာကလ ေရ႔လ အတြက အျမ ဥးစားေပးတယ။ ''ေဝပက''

''ကယတာ''န႔ စားတာေတာင သရတ ေဝစက ဘယေတာမ အကနမစားဘး။ တဝကေလာကစားၿပး

ထမငးဝငးထ ဘယသ ဟငးလသလ လကၾကညၿပး ဟငးကနေနတ သ ပနးကနထ အတငး

ထညေပးတာ။ မားေသာအားျဖင ကေနာဟငးပနးကနထ ေရာကတာ မားပါတယ။ ကေနာက အျမ

ဟငးကနကနေနတတလ႔။

ေဝမးကေတာ ကေနာတ႔ဝငးမာ အငယဆး။ ကေနာညတေယာကလ ခစရတသ။

ကေနာအေပၚကလညး အစကလ သေဘာထားတာ။ သက လပက ျဖျဖႏြ႔ႏြ႔ ကလနကလားႀကး

ဆေပမယ စတဓာတ အေတာမာတေကာင။ အရြယန႔ မလကေအာင စာဖတအား မားတယ။

ယၾကညခက ခငမာျပငးထနသလ၊ အျငငးလညး သနတယ။ အဒလ အျငငးသနလ႔ တခါက ဆရာႀကးန႔

“ဘ” ျဖစခရေသးတာေပါ။ အဒတနးက ကေနာန႔ ေဝမး စာေပ စစစေရးကစၥ ေျပာရငး

စာေပလြတလပခြင အေၾကာငး ေရာကသြားတယ။ သက စာေပလြတလပခြင ဆတာ အလးစ

လြတလပရမယလ႔ သေဘာရတယ။ ကေနာက လအပတ အကန႔အသတ စညး ေဘာငေတာ

Page 178: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 178

ရသငတယလ႔ ယဆတယ။ ယဥေကးမႈန႔ အမးသားေရးဆငရာ ကစၥမးမာ ထနးထနး သမးသမး

ရသငတယလ႔ လကခထားလ႔ပါ၊ ေဝမးကမဟတဘး။ လးဝ လြတလပရမယ။ အလးစ

အကန႔အသတမေနရမယ ဆၿပးေတာ ရပခထားတယ။ ကေနာက လငမႈဆငရာ အညအေဟာက ကစၥ

မးမာ ပရမးပတာ ျဖစတာန႔စာရင လအပတထနး သမးမႈရရင ေကာငးမယ လ႔ျမငတယ။ သက “၁၆

ႏစေအာက မဖတရ” စာတမး ကပလကတာန႔ လေလာကတယလ႔ ယဆတယ။

အဒလန႔ သန႔ကေနာ ေဒါငတခစကေန ရပခေျပာေနၾကတနး စကားဝငးထက ဆရာႀကး ဝငလာတယ။

ဆရာႀကးက ကေနာရေဒါငအျမငက လကခတယ။ သေျပာတာပၿပးေတာင ျပညစေသးတယ။

သမငးေၾကာငး၊ ယဥေကးမ၊ အမးသားေရးလကၡဏာ၊ ဘာသာတရားေတြန႔ ခနထးၿပး ကေနာအျမငက

ထပျဖညစြကတယ။ ေဝမးက သ႔အျမင သ႔ရေဒါငကေန တျပားမ မေလာဘး။ အဒလ ေျပာေနရငးကေန

ေဝမးက ''ဒါဆ ဆရာႀကးက န.ဝ.တ အာဏာပငေတြက အားေပးေနသလပေပါ။ ဘာထးေသးလ။

ဆရာႀကးလညး အာဏာရငပါပ'' လ႔ ေျပာေတာ ဆရာႀကးမကႏာ တငးခန ျဖစသြားတယ။ ''ေအး..

ငါသာ အစးရ ယႏယားထရရင မငးလေကာငမးက အရင ဖမးခပပစမယ'' လ႔ ေျပာၿပး စကားဝငးထက

ထထြကသြားပါေလေရာ။

မတမတရရ ဆရာႀကး စကားမာမာန႔ မကႏာတငးတငးန႔ ေျပာတာ ဒတခါတညး ေတြ႔ဖးတယ။ သက

အာဏာရငဆတာက ေသြးထ အသားထကေန ဆန႔ကငေနတသပေလ။ အခ သကယတင

အာဏာရငလ႔ ေျပာခလကရေတာ 'ဘ' သြားတယန႔ တပါတယ။ ဒါေပမယ ေဝမးအေပၚမာေတာ

ဘယလမ သေဘာမထားပါဘး။ ေနာငေန႔ေတြမာလညး ေဝမးက ဖကလတကငး ေႏြးေႏြးေထြးေထြး

ဆကဆေနတာပါပ။ တကယေတာ ေဝမးအေဖကလညး စာေပနယကပေလ။ ဆရာႀကးန႔ ရငးႏးေနတာ

ႏစေပါငးၾကာလၿပ။ ေဝမးအက ေဝဥးကလညး ( ၁ဝ ) တနးမာ ဆရာႀကးက စာသငေပးခဖးတာ။ ၁၉၉၈

ေဝမး ေထာငကလြတလ႔ ဘနးႀကးဝတေတာလညး ကေနာန႔ ဆရာႀကး သြားခၾကပါေသးတယ။

ရယစရာေလးတခရေသးတယ။ (၅) ေဆာငမာ ကရငေဂါငးျပားဆတ ကရငေလးရတယ။ သက

ဘနးႀကး ကေဆာငသပတမာ ပါၿပး ေထာငကေနတာ။ အဖမးခရေတာ ( ၁၆ ) ႏစသား ရေသးတယ

ဆလားပ။ သက အသကကလညး ငယ၊ သြကကလညးသြက၊ ယဥလညးယဥေကးလ႔ အားလးက

ဝငးခစေနၾကတာ။ အဒတနးက ေထာငထမာ ဆရာႀကးရ႕ ' ဧညသညႀကး ' ကဗာက သသငါငါ

ေျပာေနၾကတအခနေလ။ ကဗာေလးက ရြတလ႔ကလညး ေကာငး၊ တလညး တတေလးဆေတာ

လတငးပါးစပဖားမာ 'ေဆးလပလညးတ၊ ေနလညးညၿပ၊ ငါက ျပနပ႔ၾကပါေလ' ဆၿပး

ရြတရြတေနၾကတာ။ အဒါက.. ကရငေဂါငးျပားက '' ပစလညးၿပ၊ ဝလညးစြၿပ၊ ငါလညး အမျပနခငလၿပ

..'' ဆၿပး လပခလကတာ။ လတငး တေသာေသာ ျဖစကနၾကတယ။

' ပစ ' ဆတာ ေထာငဝတစန႔အက ႌ၊ ပဆးက ေခၚတာ။ ေထာငမာက အားလး ပစန႔ မလြတဘး။ ပစထင၊

ပစထ၊ ပစရပ၊ ပစပနးကန၊ ပစခြက၊ ပစေဆာင၊ ပစထမငး၊ ပစဟငး၊ ပစဆပျပာ၊ ပစန႔သြား၊ ပစန႔ေျပာ..

ဆၿပး ေထာငထ ရရသမ ပစဆတာန႔ ပတသကေနေတာ႔တာ။ ' ငါးပ ' ေတာင ေထာငက ေပးတ ' ငါးပ '

က ' ပစငါးပ ' လ႔ ေခၚတာေလ။ ကရငေဂါငးျပားက အဒ ' ပစ ' ဆတာက အမအရ ယၿပး ဆရာႀကးရ႕

'ဧည႔သညႀကး' ကဗာက တဆလကေတာ အားလး သေဘာကသြားၾကတယ။ ဆရာႀကးကယတငက

'ကရငေတာတယ၊ ကဗာဉာဏရတယ' ဆၿပး ရယရယေမာေမာန႔ ခးကးေနလကေသးတယ။

အဒေနာကပငးေတာ 'ေဆးလပလညးတ' ဆတေနရာမာ 'ပစလညးၿပ' ဆၿပး ေျပာေနၾကေတာ႔တာပ။

ဆရာႀကးကေတာ ထးစအတငး ၿပးၿပး ၿပးၿပးန႔။

ဆရာႀကးက သခငးလညး အေတာ ဝါသနာႀကးတာ။ သ႔အသကေတာ သၾကတအတငးပ။

Page 179: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 179

စကားေျပာတာေတာင မနညး ညစေျပာေနရတာ။ ဒါေတာင အသက သပမထြကခငေသးဘး။ ရရႀကး။

ဒါေပမယ သက သခငးေတာ ဆခငေသးတာ။ ကေနာတ႔ ရေဘာႀကး ကခငေမာငညြန႔က

သခငးႀကးေတြ အကနရတာဆပ။ ဘယသခငး ေျပာလကေျပာလက အကန သရၿပးသားပ။ ဒါက

ဆရာႀကးက သပ သေဘာေတြ႔ေနတာ။ အားတာန႔ ကခငေမာငညြန႔က သခငး ဆခငးေတာတာပ။

ကခငေမာငညြန႔ကလညး သပ မဆခငရာပါဘး။ ငခငလက လကတ႔သ ဆသလ

မဆခငးခငကတညးက ဆခငလြနးလ႔ ပါးစပ တျပငျပင ျဖစေနတာ။ ဒါေၾကာင သ႔က 'ဖးဆခင

ခငေမာငညြန႔' လ႔ ေခၚၾကတာ။

သတ႔ႏစေယာက ဆၿပ ဆတာန႔ သခငးပ။ ကခငေမာငညြန႔ သခငးေတြရ႕ စာသားေတြသာ ရတာ၊

အသကေတာ ( ၅ ) ေဆာငပရတသတစကားန႔ ေျပာရရင 'တအအ၊ တအာအာ' ဆတာမး။

''ခငေမာငညြန႔ သခငးဆရင ဆရာႀကးက စညးခကေလး လကၿပး သလညး လကဆလကေသးတယ။

ကေနာက ဆရာႀကးန႔ ကခငေမာငညြန႔ အျပငေရာကလ႔ 'စးရး' ထတရင ဝကဝကကြမာပ။ 'ဝကဝကကြ'

မယဆတာ ပရသတ ဝကဝကကြမာ မဟတဘး။ ရသမ စညးစမ ဝကဝကကြမာက ေျပာတာလ႔'' လ႔

ေျပာေတာ ဆရာႀကးက ထးစအတငး ' ေခြးေကာင. . ေခြးမသား ' ဆၿပး ကေနာေခါငးက ထပါေလေရာ။

ၿပးေတာ ရယလကတာမ မကလးႀကးက ပတလ႔။ ဒျမငကြငးေလးက ခထ ကေနာမကစထ

စြကနေနေသးတယ။

ေနာက ဆရာႀကးန႔ အတြမသတေယာကက စာေရးဆရာ ေမာငသာမညပါ။ ကသာမညက ကေနာတ႔န႔

တဝငးတညး စားတာ။ ေနာကပငးမ သးသန႔ ေျပာငးခလကရတယ။ ဆရာႀကးန႔သ အမားဆး

ေျပာျဖစတာကေတာ စာအေၾကာငးေပအေၾကာငးေတြပါပ။ ဆရာႀကးက ကသာမညက ေတာေတာ

ခးကးတယ။ စာ အရမးဖတေၾကာငး၊ ႏ႕စပေၾကာငး၊ အေတြးအေခၚ မတေၾကာငး ခဏခဏ

ေျပာဖးတယ။ အျပငေရာကေတာလညး သတ႔ႏစေယာက မၾကာခဏေတြ႔ျဖစ၊ ေျပာျဖစၾကတယ လ႔

ဆတယ။ ကေနာန႔ ကသာမညက အျပငမာ တခါမ မဆျဖစၾကပါဘး။

ဒလန႔ ၁၉၉၅ ေဖေဖာဝါရလမာ တပမေတာ ေရႊရတ အထမးအမတန႔ ဆရာႀကး လြတသြားတယ။ သာမန

လြတရကေစ႕ဖ႔ (၄) လ ေလာကပ လေတာတယ ထငပါရ႕။ ဆရာႀကးလြတတေန႔က တကတက ဆငဆင

သ ေထာငဝငစာေတြ႔ရမယေန႕။ သ႔သမးေတြ ေထာငဝငစာလာေတြ႔တာ သ႔က လာႀကသလ

ျဖစသြားၾကတာေပါ။ ေထာငဝငစာ ပစၥညးေတြက ကေနာတ႔က လမးပ႔ေပးလကပါတယ။

ဆရာႀကးမရေတာ ကေနာ ေတာေတာဟာသြားတယ။ အထးသျဖင ညေနပငးေတြမာ ေနလ႔ ထငလ႔က

မရဘး။ အဒအခနက ဆရာႀကးန႔ကေနာလမးေလာက၊ စကားေတြေျပာ၊ ေစတေလးထ သြားထင၊

အဒလ ေနေနကေလ။ ကေနာ သရသေလာက ရန႔သစမာ ကဗာက႑အေနန႔ ဆရာႀကးလြတေတာ

သ႔ကဗာေလးတပဒ ပါလာတယ။ “တကယေတာ” တ႔။ ကေနာတ႔အတြက အမတတရ လကေဆာင

လမးပ႔ေပးတယ။ သငဘဝမဂၢဇငး ထငပါရ႕။

'သညလစကား' မာ ဆရာႀကးကဗာေတြထက ေကာကႏတခကေလး ထညေပးလကတာ။ ' ရကၡာန႔

သကၡာ အတယဥလာၿပ ဆရင. . ရကၡာ မရႊငေပမယ သကၡာတငရတအခါလညး ရရ႕. . သကၡာစငမ

လပျပာရႊငမာ မဟတလာ း. . ' တ။ ကေနာတ႔အတြက ပ႔လကတ အမတတရ လကေဆာငဆတာ

ကေနာတ႔ ခကခငး တနးသတယ။ သတအတငးပ ကေနာတ႔ ေနေနရတအေျခအေနက

အစားအေသာက အဝတအစား၊ အေနအထငကစလ႔ ခ႕တျခငး ေပါငးစန႔ ေနေနရတာေလ။ ဒါေပမယ

ကေနာတ႔ ရေဘာေတြ ရပဝတပစၥညးဆတ ရကၡာေတြ ခ႕တေနေပမယ သကၡာစငေနၾကတယ

မဟတလား။ ဒေတာ လပျပာလညး ရႊငေနၾကတာေပါ။ ဆရာႀကး ရငထက စကားလးေတြန႔ ကေနာတ႔

ျဖစေနတာေတြန႔က တထပတညးပေလ။ ဒါက ၾကညျခငးအားျဖင ဆရာႀကးဟာ ရကၡာန႔ သကၡာမာ

ဘယဟာက ပတနဖးထားရမယဆ တာ ေတြ႔ရမယ။ လပျပာသန႔ဖ႔

Page 180: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 180

ဘယေလာကလလားတယဆတာလညး ထငးခနေတြ႔ရပါလမမယ။

ဆရာႀကးလြတၿပး ( ၇ ) လအၾကာ၊ ၁၉၉၅ခ စကတငဘာလ ( ၅ ) ရကေန႕မာ ကေနာ

ေထာငေျပာငးခရတယ။ မႏေလးေထာငကေနတဆင ျမငးၿခေထာင ေရာကတယ။ ျမငးၿခေထာငမာ ( ၂

) ႏစေလာက ေနရၿပး ၁၉၉၇၊ ေအာကတဘာလ ( ၈ ) ရကေန႕မာ ကေနာ လြတရကေစ႕လ႔လြတတယ။

ရနကနေရာကၿပး ( ၂ ) ရကေလာကေနၿပးေတာ ဆရာႀကးဆ သြားေတြ႔တယ။ ကေနာန႔အတ အမတြ

ေထာငကတ ထြနးထြနးက လကပ႔ေပးတာ။ သက ကေနာအရင ( ၁ ) ႏစေလာကေစာၿပး

လြတသြားတသ။ အငးစနက ဆရာႀကးအမေရာကေတာ သတခါးမာ ခတထားတ ေခါငးေလာငးေလးက

ဆြလကတယ ဆရငပ ခပဝဝ အမးသမးတေယာက ထြကလာတယ။ ဘယသန႔ ေတြ႔ခငလ႔လလ႔

ေမးေတာ၊ ကေနာက ဆရာတငမးန႔ ေတြ႔ခငလ႔ပါ လ႔ ေျပာလကတယ။ ေခၚေပးမယလ႔ ေျပာၿပး သ

ျပနလညထြကသြားတယ။ ကေနာက တခါး မဖြင႔ေပးဘး။ ကေနာန႔ ထြနးထြနးလညး တခါးဝမာ

ဒအတငး ရပေနရတာေပါ။

ဒလ လညထြကၿပး ေျခလမး သးလမးေလာက လမးၿပးေတာမ ေနာကျပနလညၿပး ဘယသလ႔

ေျပာလကရမလလ႔ ေမးပါတယ။ ကေနာက 'ေနျခး လ႔ ေျပာလကပါ' လ႔ ေျပာလကေတာ 'ဟယ . .

ေနျခးလား' လ႔ ေျပာၿပး တခါးလညး ျပနေျပးဖြင၊ ပါးစပကလညး 'ေဖေဖေရ . . ဒမာ ေနျခး

ေရာကေနတယ' လ႔ အမထကလညး ေအာေျပာလကေသးတယ။ တခါးဖြငၿပး ကေနာက အမထ

ေခၚထငခငးထားၿပးတ အခနထ ဆရာႀက းေရာကမလာေသးဘး။ ေနာကထပ အမးသမး ႏစေယာက

ထပေရာကလာတယ။ 'ေနျခး..လား၊ ေဖေဖ ေျပာျပလ႔ ေမာငေလးအေၾကာငး အမတ႔ သထားၾကၿပးသား.

. ေနေကာငးလား. . ေဖေဖေအာကမာ၊ ခပတကခမယ။ လြတတာ ဘယႏစရက ရၿပလ. .” ဆၿပး

ဝမးပမးတသာန႔ ေျပာေနလကၾကတာ ခရးေဝးက ျပနေရာကလာတ သတ႔ေမာငေလးက ဝငးႏတဆက

ေနၾကသလမးပါပ။

ခဏေနေတာမ ဆရာႀကး ေလကားကေန အေမာတေကာ တကလာၿပး၊ ကေနာလညး ျမငေရာ ' ဟာ . .

ေခြးေကာင . .' ဆၿပး တအားဖက ႏတဆကပါေတာတယ။ ဆရာႀကး မကဝနးထမာ မကရညစေတြ

ရစဝေနတယ။ ကေနာကယတငလညး ဒလပ ျဖစမယ ထငပါရ႕။ ဆရာႀကး အသေတြေတာင

တနခါေနလ႔။ ေမးတာေတြလညး အမားႀကးပ။ 'ေနေကာငးရ႕လား။ အခဘယမာေနလ။ ျမငးၿခေထာငမာ

ေသလေမာပါး ျဖစေနတယ ၾကားလ႔ . ဟတလား ..' န႔ စေနတာပါပ။ သမးေတြန႔မတဆကေပးေတာ

အမႀကး မမးမးစ၊ မမးမးေအး၊ မမးမးႏငးတ႔က လန႔နာမညန႔ တြမသြားတယ။ မမးခသငးန႔

ကဉာဏမးစနးတ႔က အမမာမရၾကဘး။ သတ႔ (၂)ေယာကန႔ ေနာကပငးကမ လခငး ေတြ႔ဖးၾကတာ။

မမးမးစကဆ ကေနာက ေမာငေလးတေယာကလပ။ 'ဘာလလ.. လတာရရငေျပာေနာ' ဆၿပး

အႀကမႀကမ ေျပာတာ။ ဆရာႀကးအမက အျပနမာ ထြနးထြနးက 'မငးက ဆရာႀကးက ေတာေတာ

ခစတာပ၊ သ႔သမးေတြဆလညး မငးန႔လခငးခမ ေတြ႔ဖးတယသာ ဆတာ၊ တကယ ေဆြမးရငးခာ

တေယာကလမး ႏတဆကၾကတာ' လ႔ သအၾသၿပးေတာ႔က ေျပာတာပါ။ ကေနာကယတငလညး

အၾသသြားမတာ အမနပါပ။

ပထမခကခငး တခါးမဖြငေပးဘး။ ေနာက ကေနာနာမညၾကားတာန႔ တခါးဖြငၿပး ပာပာသလ

ႏတဆကပေတြက လခငး မေတြ႔ဖးၾကေပမယ ကေနာအေၾကာငးက သတ႔ရငထ

ရငးႏးေနၾကၿပးသားဆတာ ေဖာျပေနတာပါပ။ ဒါကၾကညရင ဆရာႀကး ကေနာအေၾကာငး

ဘယေလာကမား ရႊနးရႊနးေဝေအာင ေဖာကသညခထားမလဆတာ ေတြးၾကညရန႔ သသာပါတယ။

တကယဆ ကေနာကယတင အဒေလာက ထငမထားခမဖး။ ဆရာႀကးန႔သာ ရငးႏးတာေလ။

သ႔မသားစန႔ကေတာ ပမန ဝတေကတနးေကေလာက ဆကဆၾကမယ ထငခတာ။ အဒတနးက

Page 181: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 181

ျမငကြငးေလး ခထ ကေနာမကလးထ စြထငေနဆပါ။

ဆရာႀကးန႔ေရာ သ႔မသားစေတြန႔ပါ စကားေျပာ ႏတဆကၿပး ျပနမယလ႔ လပေတာ ဆရာႀကးက

ခဏဆၿပး အမထ ဝငသြားတယ။ ျပနထြကလာေတာလကထမာ ပကဆေတြ ကငလာၿပး ' ေရာ. .

မငးသးဖ႔ ယသြား' ဆၿပး ေပးတယ။ ကေနာက မယဘး ျငငးတာ မရဘး။ အတငးအတထထည

ေပးေတာတာပ။ 'ဆရာႀကး ကေနာမယခငဘး။ ကေနာ ဒကလာတာ ဆရာႀကးက ေတြ႔ခငလ႔

လာႏႈတဆကတာ၊ ပကဆမလဘး' လ႔ ျပနေျပာလကေတာ ဆရာႀကးက 'အထက ထြကလာတ႔သေတြ

ငါဆလာၾကရင ငါက သးဖ႔ဆၿပး ေပးေနကပ။ ထြကခါစမာ သးဖ႔ လတယမဟတလား။ ဒါေၾကာင

ယပါကြာ' ဆၿပး အတငး ေပးေနျပနတယ။ ကေနာကလညး အတငး ျငငးေနတာ။ မကစမကႏာ ပကၿပး

ျငငးလြနးမက ျငငးေတာမ ဆရာႀကး မေပးေတာပါဘး။ မမးမးစအနား ကပၿပး တးတးေလး

ေျပာလကေတာ မမးမးစအထ ျပနဝငသြားတယ။ ျပနထြကလာေတာ ပဆးန႔အက ႌတစ ပါလာတယ။

''ဒါေတြ ယကြာ။ အသစေတြပ။ မငးဝတလ႔ရတာေပါ'' ဆၿပး ေပးေနျပနေရာ။ ကေနာလညး အေတာေလး

စတကသကေအာက ျဖစသြားတယ။

မယခငဘးဆၿပး ဇြတျငငးေတာ ဆရာႀကးက ''ငါမငးက အမတတရေပးတာ၊ ယပါကြာ'' ဆၿပး အတငး

ေပးျပနတယ။ ''အမတတရလား။ ဆရာႀကးန႔ကေနာၾကားမာ ရပဝတပစၥညးအမတတရ လေသးလ႔လား၊

ကေနာတ႔ရငထမာ ဘယလမ ေဖာကဖကပစလ႔ မရတ အမတတရ ရႏငၿပးသားပ။ ဒါေတြ

ဆရာႀကးဝတဖ႔ ယထားလကပါ'' လ႔ ေျပာလကေတာ ဆရာႀကး လစခန ၿပးတာ ေတြ႔လကရတယ။

ကေနာ ေျပာလကတစကားက သေဘာကသြားပရပါရ႕။ ဒါေပမယ သေပးတာ ကေနာ မယလ႔ ''မငး

ေတာေတာမာနႀကးတေကာငကြာ'' လ႔ ၿငးျငလကတယ။ အဒလ မတခကမး အထမာ

ေနစဥကတညးက သ ကေနာက မၾကာခဏ ေျပာခဖးသားပါ။ ကေနာက အစားအေသာကကအစ

မလအပပ သမားဆက မယတတဘးေလ။ အထးသျဖင အလကားရတာက မလခငတာပ။ ေနာက

သန႔ကေနာၾကားမာ ခဏခဏ ကသကေအာက ျဖစရတာရေသးတယ။ လကဖကရညဆငထငရင

ေငြရငးတကစၥ။ သလညးရငးမယ ကေနာလညး ရငးမယ ျဖစၾကတာ။ ေနာကဆးေတာ ဆရာႀကးက

ဒလ စညးမဥး ခလကပါေတာတယ။ သေနတ အငးစနၿမ ႕နယ ပရဝဏထမာဆရင သရငးမယ။

ကေနာေနတ႔ၿမ႕နယ ဧရယာထဆရင ကေနာက ရငး။ ဒလေတာမ အဆငေျပသြားေတာတယ။

ကေနာက ပစၥညးတခရ႕ တနဘးက လအပမန႔ တငးတာတယ။ လ႔သတမတခကအရ

ဘယေလာကတနဖးရတ ပစၥညး ျဖစေနပါေစ၊ ကေနာ မလအပရင ဒပစၥညးက ကေနာအတြက တနဖး

မရဘး။ သတမတခကအရ တနဖးနညးေနေပမယ ကေနာ အတြက လအပေနရင အဒပစၥညး

တနဖးႀကးတယ။ ေနာကတခက အလကားရတာက ကေနာမယတာပ။ အလကားရလ႔ယရင စတက

အဒ အလကားရမအေပၚက သာယာသြားၿပး အလကားလခငစတ အေခာငလခငစတေတြ

ျဖစသြားတတတယ လ႔ ယဆတယ။ ဘာပျဖစျဖစ အားထတမတခ စကထတၿပးမ ကေနာ လခငတယ။

အဒလအားထတမန႔ ရတ အေပၚတနဖးထားတယ။

ေနာကတခက လ႔စတက တခခေပးၿပးရင တခချပနလခငၾကတယ။ တနရာတနေၾကး

ျပနေတာငးခငတတၾကတာ ထးစလ ျဖစေနၿပ။ ဆရာႀကး ကေနာအေပၚ အဒလမး မရဘးဆတာ

ကေနာ အတအက ယၾကညတယ။ ကေနာစတမာ ကယက ကယယၾကညခကန႔ ကယ အခအခ

ျဖစေနတာေလ။ ကေနာအေနန႔ တခခ ယၿပးရင တခချပနေပးဖ႔ တာဝနရတယလ႔ ခယထားတယ။

ဒခယခကေၾကာင႔ပ ဘာပျဖစျဖစ မလရင မယဘး။ အလကားရလ႔ ယတာမး ဘယေတာမ မလပဘး။

ေငြေၾကးဥစၥာသာ မကပ ကေနာ ပညာေရးမာလညး ဒါမး ကငသးခတာပါ။ ဒါေပမယ

အမားအျမငမာေတာ ကေနာဟာ မာနႀကးတယ၊ ေခါငးမာတယဆၿပး အၿမလလ အျမငခရတယ။

Page 182: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 182

ဒအျမငက ကေနာရငးဖ႔ မႀကးစားဘး။ လပေလ။ အျမငခရတတတာခညပ။ အဒါ လ႔ေလာကရ႕ ထးတမး

အစဥအလာတခခလေတာင ျဖစေနၿပေလ။

ကေနာ လြတခါစအခနေတြမာ ဆရာႀကးန႔ သးေလးႀကမေလာကပ လခငး ေတြ႔ျဖစၾကတယ။

ဖနးန႔ေတာ ေန႔တငး ေျပာျဖစပါတယ။ ေထာငကထြကေတာ ကေနာအသကက ( ၂၆ ) ႏစ၊ ပညာ

အရညအခငးက ( ၉ ) တနး၊ စးပြားေရးက ဘာမမရ၊ လကမပညာကလညး ေသနတပစတာက လြရင

ဘာတခမ မလပတတမကငတတ။ ရြယတ တနးတေတြ အားလး လလက ဘြ႔ေတြရလ႔ တခခမာ

ေျခကတ ရေနၾကၿပ။ လေတာေတာမားမားက ( ၈၈ ) လမး လထတကပြႀကး ျဖစခဖးပါလား

ဆတာေတာင ေမ႕သေလာကရေနၾကတယ။ စတထမာ အားမလ အားမရမေတြ၊ မခခငမေတြန႔ မနတငး

ထနေနေတာတယ။ လေတြက ၾကညၿပး အဓပၸာယမသလမး ခစားလာရတယ။ ဒေတာ လေတြန႔

ေဝးသထကေဝးၿပး တကယတညး အထးကနလာတယ။ ေထာငထ ကနခတ ရေဘာေတြအတြက ဘာမ

မကည မေထာကပ႕ႏငလ႔ အႀကးအကယ ေၾကကြ ဝမးနညးရတယ။

ကယစတက ဘနးဘနးလၿပကမသြားေအာင အႏငႏင စစညးမတညဖ႔ ႀကးစားေနခနမာ ကေနာက

ငယငယက စာသငေပးခတ ဆရာမ (၂ ) ေယာကက ကေနာစတ အေျခအေနက နားလညတယ။

ကေနာက အားေပးတယ။ စာေမးပြ ျပနေျဖဖ႔ တကတြနးတယ။ လအပတာမနသမ သတ႔ တာဝနယဖ႔

ေျပာတယ။ တကယဆ ဒဆရာမႏစေယာကဟာ ကေနာ အေမလပါပ။ ငယငယကတညးက ကေနာက

ေစာင႔ေရာကခတာပါ။ သားတေယာကန႔ မျခားပါပ။ သတ႔တမသားစလး ဆရာ ဆရာမေတြခညးဆေတာ

သတ႔အမကလညး ေဘာဒါေဆာငလ ျဖစေနတယ။ အၿမတမးေကာငးသားေတြန႔ တရးရး၊

ဒလအေျခအေနမာ ကေနာသာ စာေမးပြ ျပနေျဖမယဆရင ကေနာရ႕ ပညာေရးန႔ ပတသကၿပး

အစစအရာရာ တာဝနယမယ။ ကေနာဘကက ဆးျဖတဖ႔ပ လေတာတယ။

ပထမေတာ ကေနာ ပညာေရးက ေကာခငးလကဖ႔ပါပ။ အသကက ( ၂၆ ) ႏစ၊ အတနးက ( ၉ ) တနး၊

အစပအဟပက အရမး ကြာလြနးတယ။ ဆရာမေတြကေတာ စာေမးပြျပနေျဖဖ႔ပ တပပတစာစာ

လပေနၾကတယ။ သတ႔က စာသငၾကားမအျပင ကနကစရတ အကနလး တာဝနယဖ႔ အဆငသင။

ကေနာငယငယက စာႀကးစားတာ သတ႔ သေနတယေလ။ (၈၈) ေၾကာင ပညာေရး တပငးတစ

ျဖစသြားရတာက စတမေကာငး ျဖစေနၾကတာ။ ေနာကဆးေတာ ဆရာမေတြရ႕ေမတာ ေစတနာက

လကေလာဖ႔က တေၾကာငး၊ အေျခအေနေတြရ႕ ျပဌာနးခကေၾကာင႔တေၾကာငး ကေနာျပနေျဖဖ႔

ဆးျဖတခက ခလကပါတယ။ ၿပးမ ဆရာႀကးဆ ဖနးဆကၿပး ကေနာ ျဖစေနတ အေျခအေနေတြန႔

ဆးျဖတခကကပါ ေျပာျပလကပါတယ။

သ ဝမးသာသြားပါတယ။ ဖနးထကေန ''မငးအခအမမာ ရလား၊ ခပ ငါလာခမယ၊ ေစာငေန ''ဆၿပး ဖနး

ခၿပးတာန႔ ကေနာဆ တနးလာခတယ။ လခငးေတြ႔ေတာ ဆးျဖတခကမနေၾကာငး သလညး လအပတာ

မနသမ အကန ပပးေပးမယဆတအေၾကာငး၊ ကေနာဖကကသာ မာနမထားပ လကခဖ႔ လတ

အေၾကာငးေတြ ေျပာၿပး၊ ''အထမာကတညးက မငးက ကတ မေပးခဘး။ အခ မငး ျပနေျဖမယလ႔

ဆးျဖတလကတအတြက မငး ျဖစထြနးေအာငျမငမယဆတာ ငါယတယ။ မငးက ဆးျဖတခက ခၿပးရင

မရရေအာင အေကာငအထည ေဖာတတတယ။ ဒါက ငါအျပညအဝ ယေနတယ.. '' တ .။

ေထာငက လြတတာက ၉၇ ေအာကတဘာ၊ စာေမးပြက ၉၈ ေဖေဖာဝါရ ဆေတာ အခနက (၄)

လေလာက ရတာ။ ဒါေတာငမ လြတခါစက ဟဟဒဒန႔ အခန (၁) လ ေကာေကာကနသြားၿပးမ

စာေမးပြျပနေျဖဖ႔ ဆးျဖတတာ ဆေတာ ျပငဆငခန (၃) လေတာငမရေတာဘး။ ( ၈၈ ) မျဖစခင

ကေနာ တကခတ႔ ေကာငးမာပ ျပနေျဖဖ႔ လပတာဆေတာ ဆရာမ ေတာေတာမားမားက ကေနာ

Page 183: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 183

ေနာကခအေၾကာငး သေနၾကတယ။ ဒါေၾကာင သတ႔အားလး အကအည ဝငးေပးၾကတယ။ ကကရ

ဖတရမယ သငခနးစာေတြက ဘာသာရပအလက မတစထတၿပး ေကာပ ကးေပးၾကတယ။ အျပငေျဖ

ေကာငးသားေတြအတြက ဖြငထားတ သငတနးေတြကလညး လာတကဖ႔ ေခၚၾကေသးတယ။

ကေနာကလညး ကယယၾကညခကအတငး စာ လးဝ ခးမခဘး။ ကေနာမသတ စာတလးက

အေျဖလႊာထ ပါမသြားေစရဘး။ အားကန ကကမယ၊ ႀကးစားမယ၊ ရသေလာကေျဖမယ၊ အလ

အားထတမေတြန႔ ရတ ေအာငျမငမမးကပ ကေနာ ယမယ။ ခးခၿပး ေအာငတ စာေမးပြမးက ကေနာ

လးဝ တနဖးမထားဘး။ ဒလ ကေနာခယခကေတြက ဆရာမေတြက ႀကေျပာထားတယ။ ၿပးတာန႔

အခနဇယားဆြၿပး စာထ ႏစထားလကတယ။

ေတာထန႔ေထာငထ စစေပါငး ( ၁ဝ ) ႏစေလာက စာန႔ အဆကအသြယ ျပတသြားေတာ ထငသေလာက

မလြယဘး။ စတမာလညး အျခား အခအခေတြန႔ဆေတာ မနညး အားထတေနရတယ။ ဆရာႀကးလညး

ကေနာဆ လ ကယတင လာတအခါလာ ဖနးန႔ေတာ အၿမ ေျပာျဖစတယ။ စာေမးပြ ေျဖခါနးဆဆမာ

အေဒၚ အသညးအသနျဖစလ႔ ေဆးရတငရတယ။ စာေမးပြတဖက ေဆးရတဖကန႔

ဗာမားသြားပါေသးတယ။ စာေမးပြေျဖၿပး မၾကာဘး၊ အေဒၚလညး ဆးသြားတယ။ ကေနာ စာေမးပြေတာ

ေအာငသြားပါတယ။

ဆကပါဥးမည..

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ႔

ဧညသညႀကး - ၄ေနျခး

ဇနန၀ါရ ၂၇၊ ၂၀၀၉

၁၉၉၈ သႀကၤနအၿပးေလာကမာ ဆရာႀကးရ႕ ရပေဆြရပမးတေယာကရ႕သမး မဂၤလာေဆာငရလ႔

သ ျမငးျခသြားရမယအေၾကာငး ေပၚလာတယ။ ဆရာႀကးညမ အနတစနးလညး ရနကနေရာကေနၿပး

သန႔အတ ျမငးၿခ ျပနမယ။ ကေနာက သန႔လကဖ႔ ဆရာႀကးက အတငးေခၚတယ။ ဆရာႀကးရ႕

သမးေတြကလညး သတ႔ အေဖန႔အေဒၚ လငယအေဖာ မပါပ ခရးသြားရမာ ပေနတာန႔ ကေနာ

Page 184: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 184

လကသြားႏငရင သပေကာငးမယလ႔ ေျပာၾကတယ။ ကေနာကလညး ျမငးၿခေထာငက ထြကလာေတာ

အထက ရေဘာေတြက စားစရာ ေပးခငတာန႔ အေၾကာငးဆၿပး လကသြားျဖစေရာ ဆပါေတာ။

ကေနာတ႔က ဆရာႀကး သမးေတြက အေဝးေျပးဂတအထ လကပ႔ၾကတယ။ မမးေအးရ႕

သမးေလးက သ႔အဖးန႔ လကမယခညး တကက။ ဒကေလးေလးက ဆရာႀကးန႔ အေတာက

ခြၽတစြတတတာ။ ရလကတာမ လြနေရာ။ ဘာကမ မေၾကာကတတဘး။ ကေနာကလညး ျမငရဖန

မားလာေတာ မတမေနၿပ။ ဥး.. ဥး ဆၿပး လကကမးေပးတတတယ။ ကေနာကလညး သ႔အတြက

ကစားစရာေလးေတြ ယသြားေပးတတတာကး။

အဒ ျမငးၿခခရးကေတာ ဆရာႀကးန႔ ကေနာန႔ တကယ အမတတရေလးပ။ ဆရာႀကးန႔ ကေနာ

ပထမဥးဆးန႔ ေနာကဆး ခရးရည ထြကျခငးပါပ။ ဆရာႀကး အတြကကေတာ သ႔ဇာတေျမက ျပနခတ

ေနာကဆး ခရးရည ထြကျခငးပါပ။ ဆရာႀကး အတြကေတာ သ႔ဇာတေျမက ျပနခတ ေနာကဆးခရး

ျဖစမယဆတာ အဒတနးက မသခၾကဘးေလ။ ကားစစထြကခငး စကားေတြ ေျပာလကတာ

ေတာကေလာကပ။ တေမးေလာကပ ေမးခရတယ။ ဆရာႀကးကေတာ စကားေတြလညး ေျပာ၊

ကားတခါရပရင ေဒသစာ တခမဟတ တခ ဝယစားတယ။ တလမးလးပ။

သ႔ဇာတေျမ ျပနရမာဆေတာ သ႔႔ပစက တကၾကြ လနးဆနး ျမးတးေနတယ။ တကယ ပဘ

ကေလးေလး တေယာကလပ။ သ႔ဇာတေျမ အေၾကာငး၊ သ႔ငယဘဝ ေနပထငပ အေၾကာငးေတြ၊

ငယသငယခငးေတြအေၾကာငး အစပ ေဖာငေနေအာင ေျပာျပတာ။ အခ ကေနာတ႔ စးေနတကားက

သ႔အဆကေဟာငး ပငတ ကားလငး လ႔ ရကအမးအမးန႔ ေျပာျပေသးတယ။ ကားေပၚမာ ‘‘ေရႊသႏၵရ

‘‘သခငးဖြငေတာ သ႔ရြာသား 'ပနးရညဘဏတက' သခငးေရးဖြ႔သ အေၾကာငး ျပနေျပာျပပါတယ။

အဒပဂၢလရ႕ အႏပညာဗဇန႔ သ႔အစမႀကးအေၾကာငး၊ သဆးေတာ သ႔အစမႀကးက ကနခတ အႏပညာ

အစအန အားလးက မးရ႕လကလ႔ ႏေျမာတသ ျဖစရတအေၾကာငး ေဆြးေဆြးေျမ႕ေျမ႕ ေျပာျပပါတယ။

ကေနာ သသမ ဆရာႀကး ရႊငလနး အတကၾကြဆး အခနဟာ အဒ ခရးစဥပ ျဖစမယ ထငပါတယ။

ေနာကတေန႔ မနကေစာေစာ ျမငးၿခေရာကေတာ မဂၤလာပြ ကငးပတ အမမာပ ကေနာတ႔

တညးရတယ။ ေတာဓေလ မဂၤလာပြ ဆေတာ ရြာနး ဝနးကငက ေဆြမးသားခငးေတြ မဂၤလာပြ မစခင

တပတေလာကထက ႀကေရာကေနၾကတာ တအမလး ဧညသညေတြခညး တရးရးန႔။ ဆရာႀကးက ဝငး

ႏတဆကၾကတ အထမာ သ႔သငယခငး အဖးႀကးတခ႕လညး ပါတယ။ 'ေဟ . . ဘဂမး.. ေဟဘယသ..

မငး.. ငါ' န႔ ေျပာေနလကၾကတာ။ ရယလက ေမာလကန႔ တကယ လပ ေပါကစနေလးေတြ အတငးပါပ။

ေဘးက ကေနာတ႔ကေတာင အမတမရၾကေတာ႔ဘးန႔ တပါတယ။

မဂၤလာပြက ေနာက ( ၁ ) ရကေကာမ ကငးပတယ။ အဒအမန႔ မနးမေဝး ဧညခနးမမာပါ။

ျမငးၿခၿမ ႕ရ႕ အေကာငးဆးခနးမ လ႔ ဆတာပါပ။ ဆရာႀကးန႔ ကေနာကေရ႕ဆးက လႀကးေတြ အတြက

သးသန႔ထားတ ခေတြမာ ေနရာခေပးတယ။ အဖးႀကးေတြ ၾကားေနရတာဆေတာ ကေနာမာ

မလြတမလပန႔ မအမသာႀကးက ျဖစလ႔။ မဂၤလာပြအစအစဥစေတာ ဆရာႀကးက သ႔ရ႕အခစ ကဗာတပဒ

စငျမင႔တကၿပး ကယတင ရြတတယ။ ‘‘အခစဆတ'ေခာက'.. လကတြကာ အတေလာကေတာ .. ’’

ဆတ ကဗာေလးပါ။ မဂၤလာပြ ၿပးေတာ ကေနာတ႔ ေနာကထပ ( ၃ ) ရကေလာက ေနၾကေသးတယ။

ျမငးၿခေထာငထ ရေဘာေတြအတြက အစားအေသာကေတြ သြားပ႔ ျဖစတယ။ ဆရာႀကးန႔

သ႔မတေဆြေတြက ဝငးေပးၾက ဆေတာ ပစၥညးေတြ အမားႀကးပ။ ျမငးၿခသပတ ကစၥန႔ ေထာငကေနတ

ရေဘာႀကး ကသနးေဌးအမလညး ေရာကခေသးတယ။ သ႔က ေထာငဝငစာ သြားေတြ႔ေသးေပမယ

ဝနထမးေတြ ကေနာက မတမသြားလ႔ မေတြ႔ရဘ ျပနခရတယ။

Page 185: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 185

စြနးလြနးဆရာေတာႀကး ရပကလာပက သြားဖးဖ႔ ဆရာႀကးက ေခၚသြားတယ။ ဟေရာကေတာ

ဆရာႀကးန႔ သ႔မတေဆြက ရပကလာပက ဝပခ ကနေတာ႔ေနေတာ ကေနာတေယာကတညး မးတး

မတတပႀကး ျဖစေနတာ။ ဆရာႀကးက ကေနာလကဆြၿပး အတငး ဝပခကနေတာဖ႔ မကရပ မကကျပ၊

ပါးစပကလညး ေလသေလးန႔ ‘‘ကနေတာ.. ဥးခ’’ လ႔ ေျပာေသးတာ။ ကေနာက ေပရပေနေတာ သ

ကေနာနား ကပၿပး ဒဆရာေတာႀကးက ဖးရခတယ၊ ဖးထား .. တ။

တညေနေတာ ဆရာႀကးက ၿမ ႕ျပင ထနးေတာသြားဖ႔ ကေနာက ေခၚသြားတယ။ သ႔မတ

ေဆြလႀကး ( ၂ ) ေယာကန႔ လလတပငး ေကာငးဆရာေဟာငး တေယာကလညး ပါတယ။ ဆရာႀကးက

‘‘ငါ.. ေသာကကင႔ မရေတာ မးရင နညးနညး ပါးပါး ငါ ထနးဥး။ ငါအနားမာေန။ လရင မငးက

တြေလာကလ႔ ရတာေပါ’’ လ႔ ကေနာက ႀကေျပာထားပါတယ။ ထနးေတာ ေရာကေတာ

တေလးတလးေရ႕ အပငေအာကမာ သစသား ကြပပစေလးတခ၊ ဘာခြက ဘာပလငးမ မရဘး။

တျခားလညး ဘယသမ မရဘး။ ခဏေနေတာ ထနးရည အျပည ျဖညထားတ ေျမအးေလးတလး

လာခေပးတယ။ လကကငတပထားတ အနးမတတလးပါ လာခေပးတယ။ ကေနာ အေတာ

အၾသေနတာ။ လက ( ၅ ) ေယာက၊ အးတလး၊ ခြကတခြကတညး၊ ဘယလေသာကၾကမလေပါ။

အျမညးဆလ႔ ပေလာန႔ ေျမပေလာ ( ၂ ) မးတညး။ ေကာငးဆရာ ယလာတ အမေၾကာေလး ပါလာလ႔

ေတာေသးတယ။

အဒတနးက ဆရာႀကးက သ႔သြားေတြ ျပနစကၿပးၿပ ဆေတာ ပေလာလညး ဝါးလ႔ရေနၿပ။

(ႀကတနးေျပာရဥးမယ။ ကေနာ ေထာငက လြတခါစက ဆရာႀကးက ၾကညၿပး အၾသရေသးတယ။

ၾကညဥးေလ။ သြားေတြ အကန ျပနစကထားတယ။ စပ႔ရပန႔။ ေခါငးလညး ေဆးဆးထားေတာ နကလ႔။

သ႔သမးေတြ သ႔က အျပတ ရငးေပးထားတာ။ ကေနာက ''ဆရာႀကးက ဒလဆေတာ

ေတာေတာၾကညေကာငးတာပ၊ ႏဖတလ႔ ''ဆေတာ သက ''မငးေျပာသလဆ ခမ ၾကညေကာငးတယ

ဆေတာ အရငက ေတာေတာ ၾကညရဆးတသေဘာ ျဖစေနၿပ’’ လ႔ ရယရယေမာေမာ ျပနေျပာတယ)

ဒလန႔ ကေနာတ႔ ထနးရည ေသာကၾကတယဆပါေတာ။ သတ႔ ထနးရည ေသာကတဓေလက

တေယာကၿပးတေယာက အလညက ဝငးပတေသာကၾကတာ။ သ႔ခြကကယခြက သပသပစ

ေသာကၾကတာ မဟတဘး။

ေသာကရငးန႔ ( ၂ ) အး ကနၿပ ေနာက( ၁ ) အး ထပေသာကၾကတယ။ ကေနာက ေတာၿပ။

ကေနာက အလညေကာလကဖ႔ ေျပာတာ မရဘးတ။ တေယာက ေတာရင တဝငးလးေတာ ရတာ။

ေကာလ႔ မရဘး တေလ။ ဒါန႔ တအးကန ဆကေသာကလကရတယ။ ေသာကလ႔ၿပးလ႔ ျပနဖ႔ထၾကေတာ

ဆရာႀကးက ကေနာ အနား ကပၿပး ‘‘ငါ နညးနညးထတယကြ’’ ဆၿပး ကေနာပခးက ကငၿပး

ကားရပထားတဆ ေလာကလာၾကတယ။ ေမလ ေနပရနကလညး ျပငး၊ ကေနာက ေသာကေလ

ေသာကထလညး သပမရေတာ လက မဟနဘး ျဖစေနတယ။ ယငတငတင ျဖစေနတာ

ကယကယကလညး မနညး မတထားရတယ။ ကားနားေရာကေတာ ကေနာက မဟနေတာဘး။

ထနးထားရငးန႔က လကသြားပါေရာ။ ဆရာႀကးက ကေနာက ျပနထေနရတယ။ သက ထတယသာ

ဆတယ ေအးေအး ေဆးေဆး လမးေလာကလ႔ ရေသးတယ။ ကားေပၚေရာကေတာ ကေနာ

မေနႏငဘး။ အနခငေနတာ။ မနညး ထနးထားရတယ။

တညးတအမ ေရာကလ႔ ကားေပၚကဆငး အမထဝငရ ရေသးတယ။ ကေနာ ထးအနပါေလေရာ။

ဧညသညေတြ အမားႀကး ကေနာက ဝငးၾကညေနၾကတာ။ အမထက လငယ (၂) ေယာက ထြကလာၿပး

ကေနာက လာတြေခၚၾကတယ။ ေရခးခနးေရာကေတာ အားရေအာင အနလကမ နညးနညး

သကသာသြားသလ ရလာတယ။ ဆရာႀကးက ေရခးခနးထထ လကလာၿပး ခကခငး ေရမခးဖ႔

Page 186: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 186

လာသတေပးတယ။ အဒညေနက ကေနာ ထမငးလညး မစားႏငေတာဘး။ တညလးလညး

အပလ႔မရဘး။ ရငပလ႔ထလက ေရေသာကလကန႔ မးက စငစငလငးေရာ။

ေဘးနားက ဆရာႀကးကေတာ ထးစအတငး တေခါေခါန႔ ေဟာကေတာင ေနလကေသးတယ။

မးလငးလ႔ ေရခးေကာဖၾကမးေသာက၊ မန႔စားၿပးမ ေနလ႔ သကသာလာတယ။ မေန႔ကေတာ မးေနလ႔

ရကရေကာငးမနး မသတာ။ ဒမနကေတာ ရကလြနးလ႔ လေရ႕ေတာင မကႏာ မျပရေတာဘး။

အမရငေတြကေတာ ရယရယေမာေမာပါပ။ ‘‘ရနကနသားသာ ဆတယ၊ ထနးရညေလး နညးနညး

ေသာကတာ ေခါငးက မေထာငႏငေတာ .. အ႕ပါရ႕’’ တ။ ဆရာႀကးကေတာ ထးစအတငး ‘‘ေခြးေကာင..

ငါမငးက ျပနတြေနရတယ၊ ေျပာငးျပနျဖစေနၿပ’’ ဆၿပး ကေနာေခါငးက ထပါေလေရာ။ ခေန

ျပနေတြးၾကညေတာ မေန႔တေန႔တနးကလပ ဆရာႀကးမကႏာ ျမငေယာငလာၿပး လြမးလကတာ။ ရငထ

ဆ႔တကလာမတယ။

ရနကနျပနေရာကၿပး သပမၾကာလကဘး။ ဆရာဥးျမသနး ဆးတယ။ ဆရာႀကးအမမာ ႐၊ မ႐

ဖနးဆကၿပး ႐တယဆေတာ အမက ကဗာေတာငးဖ႔ လကယတငသြား လကတယ။ ဟေရာကေတာ

အကးအေၾကာငး ေျပာလကေတာ ဆရာႀကးမကႏာ မႈငးကသြားတယ။ ''ကျမသနးက ေတာေတာ

စတႏလး ႏးညတသပ။ ဆရာဆတ ဂဏန႔ ရာႏႈနးျပည ထကတနတသ။ ေစတနာန႔ စာသငဖ႔

ေလာကမာ လအျဖစ ေမြးဖြားလာတလပ။ သပႏေျမာဖ႔ေကာငးတယ” ဆၿပး ေလးေလး တြ႔တြ႔ႀကး

ေျပာေနေတာတယ။ ၿပးမ ဒည သ ကဗာေရးမယ ဆတ အေၾကာငးန႔၊ မနကျဖနမနက

ကေနာဆကမတဆင ဆရာဥးျမသနးအမက သြားၾကဖ႔ ေျပာတယ။ ေနာကတေန႔မနက အေစာႀကး သ

ကေနာဆ ေရာကခလာၿပး ကေနာ လကထ ကဗာ (၂) ပဒ ထညေပးတယ။ တပဒက “ျမတဆရာ”

ဆလားပ။ “အၿပးတျမျမန႔ ႏလးလတတ႔ရေဘာ..” ဆၿပး ႏႏညကညက သမသမ ေမြ႕ေမြ႕ေလး။

ေနာကတပဒကေတာ စကားလးေတြက ခပမာမာ၊ ခပျပငးျပငး။

ဟေရာကေတာ (၂) ပဒလးက white board မာ ကးေရးလကတယ ဆေတာ

နာေရးလာေမးသတငး အလြယတက ဖတလ႔ရသြားတာေပါ။ စာပန အဖြ႔ေလး ဖြ႔ၿပး တာဝနေတြ ခြေတာ

ကေနာလညး တာဝနထည ခြထားတယ။ ဒါေၾကာင ေျမခတေန႔မာ ဆရာႀကးက သ႔ကားန႔ သြားဖ႔

ေျပာေပမယ ကေနာ လကလ႔ မရဘ လြမးသ႔ပနးေခြကစၥ လပေနရတယ။ ကေနာ တသကတာမာ

အဒေလာက စညကားၿပး လမားမား စားစား လကပ႔ၾကတ စာပန အခမးအနားမး တခါမ မေတြ႔ဖးဘး။

လမးတခလး ျပညေနတအျပင၊ အျပငဘက လမးမႀကးအထ ကားေတြ၊ လေတြ ျပြတခေနတယ။

ဆရာက ခစခငေလးစားသေတြ ဘယေလာက မားခတယဆတာ သရ႕ ေနာကဆးခရးမာ အထငးသား

ေတြ႔ေနရတယေလ။ ဆရာက တာေမြ (၅) ေကာငးမာ အလပလပဖးတယ။ အခလညး ေတာကေလာက

စာသငေနတာ။ ဆရာဝနက ကနးမာေရးအရ အနားယဖ႔၊ အထပျမင မတကဖ႔ သတေပးလကန႔

သ႔တပညေတြက င႔ၿပး အထပျမငတကေတြေပၚ တကၿပး စာသြားျပတာ။ သငရငးန႔ ေဆး႐ေရာကၿပး

ဆးသြားရတာ ဆေတာ ဆရာဟာ ေသတအထ စာသငသြားသလ႔ ေျပာရမာပ။

တကယေတာ ဆရာက ကေနာ လခငးမႀကဖးပါဘး။ ကေနာအမႈတြေတြ ျဖစတ

သကဝငးေအာင တ႔၊ ေဇယာဝငးတ႔ ေျပာျပလ႔ ဆရာအေၾကာငး သေနၾကရတာ။ ကေနာ

ေထာငကလြတေတာ ဆရာဆမာ အဂၤလပစာ သြားသငဖ႔ ဆရာႀကးက တကတြနးခတယ။

ကေနာသြားခပါေသးတယ။ ဒါေပမ ဆရာအမမာမ႐လ႔ မဆလကရဘး။ ေနာကပငးလညး ကေနာ

မေရာကျဖစေတာပါဘး။ အခ သဆးမ ေရာကျဖစတာ။ ေျပာရရင ဆရာအေၾကာငး နားန႔ မဆေအာင

ေမႊးေမႊးျမျမ ၾကားခရေပမ သက႐ထင႐ား တခါမ မေတြ႔ခဖးဘး။ ဆရာရ႕ စတေကာငး

ေစတနာေကာငးေတြေၾကာငပ ဆရာက လာေရာက ဂါရဝျပသေတြ ေဖြးေဖြး လႈပေနၾကတာေလ။

Page 187: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 187

လေတြက တအားမားေတာ ထမခကမမာ စးလ႔ ဆရာ ႐ပကလာပက ကာထားတာပါ။ ကေနာက ကာဖ႔

တာဝနေပးထားေတာ ႀကးဝငးထ ဝငၿပး ဆရာ႐ပကလာပ နားမာ ေစာငၾကညေပး ေနရတယ။ ဆရာက

ေသတာန႔ မတဘး။ အပေပာေနသလပ။ မကႏာမာ တငးမာမႈ အ႐ငးမ႐ဘး။ ၿငမးခမးလ႔။

ဆရာလကထ ေဘာလပငေလး ထညေပးထားၾကတယ။

အျပန လကဖကရညဆငထငေတာ ဆရာႀကး ေျပာခတ စကားေတြ ကေနာနားထ အခထ

ၾကားေယာငေနေသးတယ။ ''လက အေသေကာငးဖ႔ လတယ၊ ဒါေပမ အေနေကာငးမ

အေသေကာငးမယ။ ကျမသနးဆ ဘဝ တေလာကလး ေကာငးတာေတြပ လပခေတာ

အေနေကာငးခတယ။ တကယ ေစတနာဆရာ၊ ျမတဆရာ တေယာကပ။ စာသငတ အလပက

ျမတျမတႏးႏး လပခတသ။ သျမတႏးတ အလပက ေသတအထ လပသြားတာ အားကဖ႔ ေကာငးတယ။

ေသေတာလညး ဘယသ႔ကမ ဒကၡ ေပးမသြားဘး။ အေနလညး ေကာငးခတယ။ ဒါေၾကာင အေသလညး

ေကာငးတာ..''

ဆရာဥးျမသနး ရကလညၿပးေတာ ကေနာ (၁ဝ)တနး ေျဖဖ႔၊ က႐ငတက၊ ျပငဆငတာေတြ

လပရေတာတယ။ ဆရာႀကးက သနလငက သ႔ၿခႀကးဆ သြားတငး ကေနာဆ ဝငလာတတတယ။

တေန႔က အဒၿခ အသြား ကေနာဆ ဝငလာတယ။ ကေနာ အမမာ ခဏေနၿပး ဖနးဆကေသးတယ။ ၿပးမ

ထြကသြားၾကတာ။ ေနာကတေန႔ညေနကေတာ ဖနးန႔ နရၾကားမာ ပကဆအတတလး ေတြ႔လ႔ အၾသၿပး

ဖြငၾကညလကေတာ ဆရာႀကးအတ ျဖစေနတယ။ ဒါန႔ ကေနာ ခကခငး ဖနးဆကလကေတာ မမးမးစ

ဖနး လာကငတယ။ ည (၇)နာရ ေလာက႐မယ။ ကေနာက ဆရာႀကး ပကဆအတ ကေနာဆ

ကနခေၾကာငး ေျပာေတာ မစက ရယေနတယ။ ''ဟတလား..ေဖေဖက သ ခါးပကႏႈကခရတယ

ေျပာေနတာ။ သ႔ႏႈကတ ခါးပကႏႈကေတာင သျမငရင မတမတယတ။ သ႔က ဝငတကသြားၿပးမ

ႏႈကသြားတာလ႔ အတအက ေျပာေနတာ” လ႔ ေျပာပါတယ။ ဒါန႔ ကေနာက ''ဒါဆ မစ သ႔က

သြားေခၚေပး။ ဘာမ သြားမေျပာန႔ဥး။ ကေနာ စဥးမယ” လ႔ ေျပာေတာ မစ သြားေခၚေပးတယ။

သ ဖနးကငေတာ ကေနာက ဘာမ မသေသးသလန႔ မေန႔က ဘယလ ျဖစတာလ ဆၿပး

ေမးလကေတာ သက ''ေအးကြာ .. မငး အမက ထြကၿပး သလငအသြား ကားေပၚမာ

ခါးပကႏႈကခလကရတာ။ ငါက ဝငတကသြားေသးတာ။ အမႈမ အမတမေပါ။ ကားခေပးဖ႔ ၾကညလကမ

ပကဆအတ မ႐ေတာဘး။ ပါသြားၿပ။ ငါ ဝငတကသြားတ ခါးပကႏႈက ၾကညေတာလညး မ႐ေတာဘး။

ဘယမာ ဆငးသြားတယ မသဘး။ ကားသမားက အကးအေၾကာငး ေျပာၿပး စးခရတယ။

သနလငေရာကေတာ မတေဆြ တေယာကဆ ေငြေခးၿပး ျပနလာခရတာ” လ႔ ေျပာေတာတာပ။

ဒါန႔ ကေနာက ''ဘာမ ခါးပက မႏႈကဘး။ ကယဟာကယ ေမကနခၿပးေတာ။ အခ

ပကဆအတက ကေနာလကထမာ။ ဆရာႀကး ဖနးဆကၿပး ေမကနခတာ။ ကေနာလညး

ၾကားထကေနေတာ မျမငဘး။ အခမ ေတြ႔လ႔ ဆရာႀကးဆ ခကခငးဖးဆကလကတာ။ မနကျဖန

ကေနာျပနေပးမယ။ ဒါေပမယ ဒအတငးမရဘး။ ေရအဆး၊ ကနးတဝကဆေတာ

ကေနာတဝကပငတယ” လ႔ ေျပာလကေတာ သက ရယၿပး ''ရပါတယကြာ” တ။ ေနာကတေန႔ မနက

ပကဆအတ သြားျပနေပးေတာ ကေနာန႔ သ႔သမးေတြက ဝငးစၾကေသးတယ။ ''ခါးပကႏႈကခရသေလး

ဘာေလးန႔။ ခါးပကႏႈကပ သ သသလလ၊ ဘာလလန႔ ဆၿပးေတာေပါေလ။ သက သ႔အျပစ သသေတာ

ဘာမ မေျပာဘး။ ရယပ ရယေနတယ။ ကေနာက ထပၿပး ''ဆရာႀကးကလညး လႀကး ႐ကေတာရယ

ဆတာ ဒါမးျဖစမယ ဆေတာ သက ''ေခြးေကာင .. မရယလ႔ ငါက ကေလးလ ငရမာလား'' တ။

အဒေန႔က သ႔ပကဆအတ ျပနရလ႔ ကေနာန႔ ကပကႀကးက လကဖကရည လကတကပါေသးတယ။

Page 188: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 188

ပညာေရးန႔ ပတသတရင ကေနာမာ အၿမ အခကအခ ေတြ႔ရတတတယ။ ခလညး

(၁ဝ)တနးေျဖဖ႔ က႐င တကေနတနး ဒႏစပညာေရးစနစ ေျပာငးၿပ ဆၿပး ျဖစေရာ။ (၁ဝ)တနး

ကဖးသေတြသာ အျပငေျဖလ႔ရမယ။ အခမ (၉)တနးေအာင (၁ဝ)တနး စ တကတ သေတြ အျပငေျဖလ႔

မရဘး။ ေကာငးတက၊ ေကာငးေခၚခန ျပညမ စာေမးပြေျဖလ႔ ရမယ ဆၿပး လပေရာ။ အဓက ကေတာ

ေဘာဒါေဆာငေတြက သတခငတာပါ။ အမားစက (၉)တနးေအာငတယ ဆတာန႔

ေကာငးမတကေတာဘ ေဘာဒါတကၿပး အျပင ဝငေျဖၾကတာ မဟတလား။ ဒါက သတခငလ႔

စနစေျပာငးဖ႔ လပ။ ကေနာအတြကေတာ သတငးဆးႀကးပါပ။ ကေနာက ခမ (၉)တနးေအာငတသ

ဆေတာ (၁ဝ)တနးက အျပငေျဖလ႔ မရေတာဘးေပါ။ ေကာငးတကဖ႔ ဆတာကလညး ၾကညပါဥး။

အသကက (၂၇)ႏစ၊ ကယထက (၁ဝ)ႏစ (၁၁)ႏစေလာကငယတ တ၊ တမ အ႐ြယေတြန႔ အတ

အျဖအစမး ဝတၿပး ေကာငးျပနတကဖ႔ ဆတာ မျဖစႏငဘး။ ဆရာမေတြကေတာ ေကာငးအပၿပး

ေျဖဖ႔ပ တကတြနးေနၾကတယ။ ကေနာကလညး ဒအ႐ြယႀကးကမ အျဖအစမး ဝတၿပး ေကာငးထ

ျပနမဝငခငေတာဘး။ ဒါေၾကာင မေျဖေတာဘး ဆၿပး ေနလကတယ။

ဒါက ဆရာႀကး သေတာ စတမေကာငးဘး။ ပညာေရးစနစ ကေမာကကမကလညး သသတယ။

''တတႏငရငေတာ ေကာငးအပၿပး ဝငေျဖကြာ။ သသငါငါ (၁ဝ)တနးေအာငဘြ႔ရေနခနမာ ကယက

(၁ဝ)တနးေတာင မေအာငဘးဆေတာ အမားအျမငမာ မတငတယဘး။ အထငေသးခရတတတယ..”

ေျပာလကေတာ ကေနာရငထ ေအာငသြားတယ။ သ႔က တခကၾကညၿပး ''ကေနာမေအာငတာ

မဟတဘး ဆရာႀကး။ မေျဖတာ...'' လ႔ ေျပာလကတယ။ သက ''ဒါေပမ အမားက အဒါေတြ သမာ

မဟတဘး။ ပညာ အရညအခငး ေမးရင (၁ဝ)တနးပ။ ဒါဆ (၁ဝ)တနး မေအာငဘး။ ဒါပ သၾကမာ” လ႔

ျပနေျပာတယ။

ကေနာရငထမာ ဆစကန နာသြားတယ။ အတနးပညာ (၁ဝ)တနး ပ႐လ႔ အထငေသးတတတ႔

သေတြထ ဆရာႀကး ပါေနၿပလား။ ဒါဆ လတေယာကရ႕ အရညအခငးက (၁ဝ)တနးေအာင၊ မေအာငန႔

တငးတာၾကတာလား။ ကေနာ အျမငမာေတာ (၁ဝ) တနးေအာင ဘြ႔ရၿပး ''ဖြတ'' ျဖစေနတသေတြ

တပႀကး၊ မျမငခငမ အဆး။ အတနးပညာ မ႐ေပမ အရညအခငး ႐တသေတြ ဒန႔ေဒးပ။ ကေနာရငထ

ဗေလာငဆေနတယ။ ဆရာႀကးကေတာ ဘာဘာညာညာ မေျပာေတာပါဘး။ ႏႈတဆကၿပး ထျပနခတယ။

ကေနာ မကႏာမေကာငး ျဖစသြားတာ သသတယ။ ဒါေၾကာင ေနာကေန႔မာ

ေကာငးတကဖ႔ကစၥ ဆးျဖတၿပးၿပလားလ႔ ဖနးန႔လမး ေမးတယ။ ကေနာက မဆးျဖတရေသးဘး၊

ဆရာမေတြ နားပနားဆာလပေနလ႔ ကေနာ ဂြကေနတယလ႔ ျပနေျပာလကတယ။

''ေခါငးေအးေအးထားၿပး စဥးစား ဆးျဖတပါကြာ” လ႔ ေျပာၿပး ဖနးခသြားတယ။

ကေနာ ဘယလဆးျဖတရမလ မသေတာဘး။ ကယကယကယ မကစထ ျပနျမငၾကညတယ။

အျဖ၊ အစမးဝတ၊ လကပက၊ စာေအာဆ. . ေဘးက ကယ တ၊ တမ အ႐ြယေတြ၊ တဖကမာကလညး

ကယက သားလ ခစၾကတ အေမလ ဆရာမေတြ၊ ကယက(၁ဝ)တနးေအာင ဘြ႔ရေစခငတ

ေမတာ႐ငေတြ။ ေနာကတဘကမာက '(၁ဝ)တနးေတာင မေအာငဘး' ဆၿပး အထငေသးၾကတသေတြ။

ကေနာ ေခါငးထ ခာခာလညေနတယ။ ေနာကဆးေတာ ကေနာ ယတျပတ ဆးျဖတခက

ခလကပါတယ။

ေနာကတေန႔မနက ဆရာမေတြဆ သြားၿပး ေကာငးတကဖ႔ ဆးျဖတခက ခလကၿပဆေတာ

ဆရာမေတြခမာ ဝမးသာလြနးလ႔ မကရညေတြ ဘာေတြ ကလ႔။ ''ငါသား.. မငးေျဖရင ေသခာေပါက

ေအာငမာ။ ဆရာမတ႔ ယတယ'' တ။ ''ကေနာ ေအာင႐ေလးန႔ ေကာငးတကၿပး ေျဖမာ မဟတဘး။

ဘာသာစဂဏထး ရရမယ။ ဒါေတြက အထငႀကးလ႔၊ မကေမာလ႔ေတာ မဟတဘး။ ေထာငက

Page 189: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 189

ဖႏပခခရေပမ အ႐ႈး ေပးမသြားဘး။ ဒါမးရေအာင လပလ႔ရတယဆၿပး ျပခငလ႔၊ ကေနာ အရငးႏးဆး

လေတြထကေတာင (၁ဝ)တနး မေအာငတာက အထငေသးခငတ အသေတြ ၾကားရတာက

ရငနာလြနးလ႔ .. ဒါေၾကာင ဘာသာစ ဂဏထး ရေအာင ခမယ'' ဆၿပး ရငထ ႐တာေတြ

ဖြငထတပစလကတယ။ ဆရာမေတြက ပေတာင ဝမးသာၾကေသးတယ။ ''ငါသား .. ခ ဆရာမတ႔

ေနာကကေန လတာ မနသမ အျပညအဝ ပပးေပးမယ..” လ႔ အားေပးၾကတယ။

ကေနာ ဒလ ဆးျဖတတာ ဆရာႀကးက မေျပာဘး။ ဟေန႔က သေျပာခတ စကားေတြေၾကာင

ရငထ ခထ မေကာငးေသးလ႔။ ေကာငးအပေတာ ကေနာ အရင တကခတ ေကာငးက လကမခဘး။

ဆရာမေတြက လကခခငေပမ ေထာကလမးေရးက ေထာငထြက ေကာငးသားက ေကာငးတကခြင

မေပးရဘး ၫႊနၾကားထားလ႔ တ။ ကေနာ႔စတထ တငးခန ျဖစသြားတယ။ ကေနာ ထပတက

ဝငတးလညး ရမာ မဟတဘး။ သတ႔က ဓားထကေနတ အခနေလ။ ကေနာ႔အကႀကးန႔ တငပငၿပး

ကေနာေနာကေၾကာငး မသတ လလညးနညးတ တျခားေကာငးမာ သြားအပလကတယ။ ေကာငးအပ

ဆရာမႀကးကေတာ လမထားရတာေပါ။ အေရးအခငးမာ ေကာငးက တပငးတစန႔ စကၤာပ ထြကၿပး

အလပလပေနလ႔။ အခ (၁ဝ)ႏစေလာက ၾကာမ ျမနမာျပည ျပနေရာကတာ။ သငယခငးေတြ အားလး

ဘြ႔ရေနၾကလ႔၊ မခခငတာန႔ ေကာငးတကၿပး ဘြ႔ယမလ႔ ဆၿပး အေၾကာငးျပရတယ။ ဒါန႔ အဆငေျပၿပး

ေကာငးတကျဖစေရာ ဆပါေတာ။

ဆရာမေတြ ဝယေပးတ အျဖအစမးဝတၿပး ေကာငးထဝငေတာ ေကာငးသ၊

ေကာငးသားေတြက ဆရာအသစလ႔ ထငေနၾကတာ။ ကေနာက ခႏၶာကယကလညး ခပႀကးႀကး၊ (၁၄၅)

ေပါင႐တယ။ အရပက (၅ေပ ၇လကမ)။ ဆပငလညး တတကပကပေလး ၫႇပထားလကေတာ

မကစထ ျမငသာ ျမငၾကညလကေတာ။ ပထမဆး ေကာငးထ စဝငတေန႔က ရငေတြဘာေတြ ခနလ႔။

စာသငခမာ ဝငထငၿပး ''မဂၤလာပါဆရာမ”လ႔ ေကာငးသ ေကာငးသားေတြန႔အတ

သၿပငႏႈတဆကရေတာ ရငထ တမးႀကး။ တလပလပန႔။ ႐ကတာလညး မဟတဘး။ (၈၈) မတငခင

ငယဘဝ စာသငခနးေတြက ျပနျမငေယာငၿပး လြမးသလလ။

ေနာကေန႔ေတြမာေတာ သ႔ဟာသ အထာကသြားပါတယ။ ကေနာလညး အခနျပည ေကာငးန႔

စာမာပ ႏစထားလကတယ။ ဘယသန႔မလညး သပ မေတြ႔ျဖစဘး။ ကယဝနးကငန႔

အဆကျဖတထားလကတယ။ ေကာငးတကတ ကစၥ ဆရာႀကး မသေသးဘး။ ဆရာႀကး ေျပာခတ

စကားန႔ အၾကညက ခထရငထ အခအခ ႐ေနေသးလ႔ ေကာငးတကတာက သ႔မေျပာဘ ထားလကတာ။

တေန႔ေတာ အျဖ အစမး ဝတစန႔ ေကာငးသြားဖ႔ အထြကမာ ဆရာႀကး ကေနာဆအလာန႔

တကတကဆငဆင သြားဆတယ။ ကေနာက အျဖအစမးန႔ လြယအတန႔ ျမငေတာ ဆရာႀကးမကႏာ

အၿပးန႔ အေရာငလကသြားတယ။ ''ေခြးေကာင .. ဒလဆေတာ မငးက ေခာသားပကြ” ဆၿပး

ထးစအတငး ကေနာေခါငးက ဆြၿပး သ႔ရငဘကန႔ ဖထားေတာတယ။

တကယေတာ ကေနာ ေကာငးတကေနၿပဆတာ ကေနာအမး ဖနးထက ေျပာထားလ႔

သထားၿပးသားပါ။ အခ ကေနာ ေကာငးသြားမယအခနကက ကေနာက လာၾကညတာ

''ဆယတနးေအာငမ လရာဝငတယဆတာ ငါ သတမတတာ မဟတဘးကြ။ မငးန႔ ငါတ႔ပတဝနးကငက

လေတြ သတမတၾကတာ။ လေတြန႔ေနရင ႀကကႀကက မႀကကႀကက လ႔သတမတခကေတြက

ေ႐ာငလ႔ မလြတဘး။ အဒသတမတခက ေဘာငထမာ ရာႏႈနးျပညျဖစေအာင ကယကကယ

လပဖ႔ပလတာ” လ႔ေျပာပါတယ။ ကေနာ ရငထက အဖအထစေလးက သျဖညတာပါ။ ''ဆရာႀကး

..ကေနာ မေျဖေသးလ႔ပါ။ ေျဖရင ေအာင႐တငမကဘး။ ဟဘကကမးေတာင လြနေသးတယ။

ဆရာႀကးေစာငၾကည” လ႔ ျပနေျပာလကၿပး ကေနာက ေကာငးသြား၊ သက ၿမ ႕ထ ထြကသြားပါတယ။

Page 190: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 190

ကေနာ ေကာငးအပေတာ ဇလင ပမနအပရမာထက (၁)လ ေနာကကၿပးမ အပျဖစတာ။ အခ

ေကာငးတကၿပး (၁)လ ေကာေကာေလာက ႐ေသးတယ။ မထငမတတ မနတငးတခန႔

ရငဆငတးရျပနေရာ။ NLD က 'လႊတေတာ' ေခၚေပးဖ႔ ေတာငးဆၿပး ျမနမာတျပညလးက

တပလန႔လကတယ။ ႏငငတကာေရာ၊ ျပညတြငးမာပါ လႈပလႈပ႐ြ႐ြ ျဖစသြားၾကတယ။ အခ

ကေနာတကေနတ ေကာငးက တာေမြၿမ ႕နယမာ လဥးေရ အနညးဆး၊ အစဥအလာအရ

ႏငငေရးလႈပ႐ားမႈေတြမာ ဘယတနးကမ မပါဝငခဖးဘး။ ျဖစခငေတာ ကေနာ ခးၿပးတကတႏစကမ

တျခားေကာငးေတြ ၿငမေနတအခနမာ ဒေကာငးက ထဆႏၵျပပါေလေရာ။ လႊတေတာေခၚယေရး ကစၥန႔

တျပညလး ႏငငေရးစတ ႏးၾကားေနတအခနမာ ဒေကာငးက ထဆႏၵျပတာ ဆေတာ ရေတြ၊

ေထာကလမးေရးေတြ ခကျခငး ေရာကလာၿပး ေကာငးက ဝငးထားလကတယ။ လမးဟဘက

ဒဘကမာလညး စစကားေတြ ပတထားလကၾကတယ။ ေကာငးသားမဘေတြ ေရာကလာၾကၿပး

ေကာငးသား ေကာငးသေတြက မဘေတြ လကထ ထညၿပး ျပနလႊတေနတယ။

ဆႏၵျပဖ႔ စတငတ ေကာငးသား (၁၅)ေယာကေလာကက ေကာငးအျပင ေရာကသြားႏငၾကၿပ။

ကေနာလညး လအပၾကားထက ကယေရာငေဖာကၿပး ေကာငးျပငထြကဖ႔ ႀကးစားေပမ

ေထာကလမးေရးေတြက ကေနာက ေတြ႔သြားၾကတယ။ ကေနာအေၾကာင းသထားၾကေတာ ဒကစၥ

ကေနာလကခကလ႔ ယဆၿပး ညကေတာ ကေနာက လာဖမးပါေလေရာ။ ကေနာကလညး မေ႐ာငဘး။

စာေမးပြေအာငေရးပ ဗဟာခထားေတာ ကနတာေတြ အားလး ျဖတထားတယ။ ေကာငးအပဆရာမႀကး

အပါအဝင တေကာငးလးက ဆရာမေတြ၊ ေကာငးသ ေကာငးသားေတြ အားလး ကေနာအေၾကာငး

မသၾကဘး။ စကၤာပက ျပနလာၿပး ေကာငးျပနတကတယပ သထားၾကတာ။ ဆႏၵထျပတ

ေကာငးသားေတြ ကယတငလညး မသၾကဘး။

ေထာကလမးေရးကေတာ ႏငငေရး လႈပ႐ားမႈေတြမာ ပါဝငေလမ႐တ ေကာငးက ခမ ဒလ

ျဖစတာဆေတာ ကေနာေၾကာငပလ႔ ေကာကခက အခငအမာ ခထားတယ။ ဖမးထားတ

ေကာငးသားေလးေတြက ကေနာ ခငးလ႔လပတာ မဟတလား ဆၿပး အတငး ေမးၾကတာ။

ဟတမမဟတပ။ အားလးက ထြကခကေတြ တေနေတာ ေနာကဆး ကေနာက ျပနလႊတလကတယ။

ဒါေပမ ေကာငးထ မဝငဖ႔ ဝငရင ဖမးမယ ဆၿပး အတအလငး ေျပာလကတယ။ ကေနာ အႀကးအကယ

ေဒါပြသြားတယ။

''ခငဗားတ႔ဟာ လြနလြနးတယဗာ။ ေအးေအး ေဆးေဆး ပညာသငတာက ခြငမျပရေအာင

ကေနာက ဘာျဖစေနလ႔လ။ ရာဇဝင လဆးမ႔လား။ အၾကမးဖကသမား မ႔လား။ ေထာငက လြတၿပးမ

အျပငမာ ေထာငကေနတ အကဥးသားလ ျဖစေနၿပ။ ေကာငးၿပ။ ကေနာေကာငးထ မဝငရရင

ေကာငးေခၚခနရေအာင ခငဗားတ႔ လပေပး။ အဒါမ ကေနာ စာေမးပြေျဖလ႔ရမာ..'' ဆၿပး

မာမာထနထနပ ျပနေျပာလကတယ။ ဒါေပမ မရပါဘး။ ေကာငးေခၚခနကစၥ သတ႔ လပေပးလ႔

မရႏငဘး။ သတ႔ အေနန႔ေတာ ေကာငးထ ဝငရင ဖမးရမာပလ႔ အတအလငး ထပေျပာပါတယ။

ဒါ မတရားမႈတခပ။ လကနက႐တယ၊ အာဏာ႐တယ ဆၿပး ဥပေဒက ေဘးဖယလကတာပ။

လက ႏငထကစးနငး လပတာပ။ တငးသျပညသား တေယာကရ႕ ၿငမးခမးစြာ ပညာသငခြငက

အဓမၼကငပစလကတာပ။ ကေနာရငထ ဗေလာငဆေနတယ။

အမေရာကေတာ ဘယသန႔မ စကားမေျပာေတာဘ အပယာထ တနးဝငၿပး ကတငေပၚ

ပစလလကတယ။ ကေနာမာ ေ႐ြးခယခြင၊ ေ႐ြးခယစရာ ဘာမ မ႐ေတာဘး။ ေကာငးထ ဝငရင

အဖမးခရမယ။ ေကာငးထ မဝငရင ေကာငးမတကလ႔ ေကာငးေခၚခန မရရင စာေမးပြေျဖလ႔ မရဘး။

အျပငလညး ေျဖလ႔မရဘး။ ဒ စာေမးပြေျဖဖ႔ ကေနာ အခကအခေတြ၊ စတညစစရာေတြ အားလးက

Page 191: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 191

နပမးလးၿပး ႀကးစားခရတာ။ အားခထားတာ။ ႏစၿပး လပထားတာ။ ဆယတနးေအာငတာက

မကေမာလြနးလ႔ေတာ မဟတဘး။ ကေနာ ေျပာခသလ မခခငလ႔ ထလပခတာ။ အခေတာ မတတ

အေၾကာငးျပခက မ႐ဘန႔ ကေနာ ေကာငးက ထြကခရျပနၿပ။ မကႏာက အစမးသကသက

ျဖတ႐ကသလမး ခစားေနရတာ။ ဗလာခညႀကး။

မတရားမႈမနး သပါလကန႔ ဘာမ ျပနလပလ႔မရတာေလာက ခရခကတာ ေလာကမာ

ဘာမမ႐ေတာဘး။ အဒအခနမာ ကေနာလကထ လကပစဗးသာ႐ရင အဒ ေထာကလမးေရး႐းက

သြားထမမာ အေသအခာပ။ အဒအခနမာပ ေဘးနား စာၾကညစားပြေပၚက ေကာငးစာအပေတြ ျမငေတာ

ကေနာရငထ နငခန ျဖစသြားတယ။ ကေနာ မခႏငေတာဘး။ စာအပေတြ အားလးက ေအာကထပ

သမတလငးေပၚခၿပး တအပမကန မး႐ႈ႕ပစလကေတာတယ။ မးေတာကေတြက ၾကညၿပး ကေနာ

ရငထမာလညး မးဟနးဟနး ေတာကေနတယေလ။ ရငထကမးက ပပတယဆတာ ေျပာဖ႔ေတာင

မလဘးထငပါရ႕။

စာအပေတြ မး႐ႈ႕ပစတာက အမးကတဆင ဆရာႀကးသေတာ ခကျခငး ကေနာဆ

ေရာကလာပါတယ။ အဒအခနမာ ကေနာ အေတာ ဖလကျပေနၿပ။ မနယေနတ ဆငတေကာငလလား။

ဒါမမဟတ နာေနတ ကားနာတေကာငလလားေတာ ဘာျဖစမယ ကေနာမသဘး။ ေသခာတာကေတာ

ကေနာ အႀကးအကယ နာေနတာပ။ ဆရာႀကး ကေနာ အေျခအေန ျမငေတာ အေတာ

စတထခကသြားပ ရပါတယ။ သ႔မကႏာေပၚမာ ေဖာျပလ႔မရတ အသြငျပငမးလ႔ ကေနာထငတယ။

မႈငးၿပး ေမာငေနတာမးလညး မဟတဘး။ ေဒါသန႔ ခကထနေနတာမးလညး မဟတဘး။ ထနးခပ

ထားရလ႔ ခရခကတ အရပေယာငေလးေတာ ေတြ႔ရတယ။ ကေနာအတြက သလညး စတထခကေနတာ

ေသခာတယေလ။ ဒါဟာ မတရားမႈ ဆတာ သလညး သေနတယေလ။ ၿပးမ ကေနာက စကား

တလးခငး ေျပာပါေတာတယ။ ''စာအပေတြ မး႐ႈ႕ပစတာေတာ မေကာငးဘး။ မေတာလ႔ အမပါ

မးေလာငသြားရင မခကပါလား..'' တ။

''အမပါမဟတဘး။ ကေနာပါ မးထပါသြားရင ပေတာင ေကာငးဥးမယ..'' လ႔ ေျပာလကေတာ

သက ''မငး ဘယလ ခစားရမယဆတာ ငါနားလညပါတယ။ မငး အစြမးကန လပခၿပးၿပပ။ သတ႔က

လကနကေတြ၊ အာဏာေတြန႔ မငးသြားမယ လမးက ပတဆ႔လကၾကတာ။ ကယမနးထားတ၊

ကယအားခထားတ ကယရ႕ဆႏၵက ပတပငခလကရတာေလာက ခရခကတာ ဘာ႐ဥးမာလ။ ဒါေပမ

ငါအခေျပာမာ ေသခာ နားေထာငကြာ။ မငးအခ (၁ဝ)တနး မေျဖရေတာ ဘာျဖစေသးလ။

ဘြ႕မရေတာေကာ ဘာျဖစေသးလ။ ဒမာ .. ဆယတနး ေအာင၊ ဘြ႔ရဆတာ သာမန ႐ြကၾကမးရညက

လေတြအတြကပ လတာပါ။ မငးလ အရညအခငး႐တ လေတြ အတြကေတာ ဆယတနးေအာင ဘြ႔ရ

ဆတာ မလပါဘး။ အေမရကန သမၼတေတြထမာ အေတာဆးလ႔ ေျပာလ႔ရတ လငကြနးက ၾကည..

ေနာက ေဒါကတာႏငပနးလ.. ေနာက..” ဆၿပး ေနာကထပ နာမည သးေလးခေလာက

ဆကေျပာပါေသးတယ။ ကေနာနားထ ပတငထပ ကနခတာကေတာ '႐ြကၾကမးေရက' ... 'မငးလ

အရညအခငး ႐သေတြ' .. 'ဆယတနးေအာင ဘြ႔ရ..လမလ' ဆတာေတြပါပ။

ကေနာ ဆရာႀကးက ေသေသခာခာ ၾကညလကမတယ။ ခါတငးလ ရယရယေမာေမာ

မဟတဘး။ ေလးနက တညၾကညၿပး ၿငမသကေနတယ။ တငးျပညက တက႐က စကားေျပာေနတ

သမၼတ တေယာကရ႕ဟနမး။ သ႔အသက ခါတငးန႔ မတဘး။ ခပေလးေလး။ ဒါေပမ မာေနတယ။

ဆယတနးေအာင မေအာငကစၥ သအရငက ေျပာခတစကား ကေနာနားထ ျပနၾကားေယာငလာတယ။

''သသငါငါ ဆယတနးေအာင၊ ဘြ႔ရေနတ ေခတမာ ကယက ဆယတနးေလးေတာင မေအာငဘး

Page 192: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 192

ဆေတာ လရာမဝငဘး၊ လအထငေသး ခရတတတယ..” ဆတာေလ။ အခေလးတင သေျပာလကတ

စကားန႔ အရငေျပာခတ စကား အေၾကာငး အရာ တခေပၚမာပ ဆန႔ကငဘက ျဖစမေနဘးလား။

ကေနာရငထ သခငစတ ျပငးျပလာတာန႔ ''ဆရာႀကး အရငတခါက ဆယတနးေလးေတာင

မေအာငရင လရာ မဝငဘး၊ လအထငေသးခရတတတယ လ႔ ေျပာခဖးတယ မဟတလား။ အခေတာ

ကေနာလလေတြအတြက ဆယတနးေအာငဖ႔ မလဘး ေျပာေနျပနၿပ။ ေ႐႕စကားန႔ ေနာကစကား

ဆန႔ကငဘက ျဖစမေနဘးလား” လ႔ ေျပာလကေတာ သက ''ေအး ဟတတယ။ အဒတနးက မငး ေျဖခြ

င႐တယ မေျဖတာ။ အခက ေျဖမယ။ ဒါေပမ ေျဖခြင ပတခရတယ။ ရတနသတ ကကခတာ

မတမေသးလား။ ကကရင ရရ႕သားန႔ မကကဘေနတာ။ မငးရ႕ မခခငစတက ဆြေပးလကမ

မငးကကတယ။ တကယလညး ရခတယ။ ခလညး ဒအတငးပ။ ေျဖခြင႐တာက မငးက မေျဖခငဘး။

မငးေျဖရင ေအာငမယဆတာ ငါယတယ။ မငးစကားန႔ ေျပာရရင ေအာင႐တင မကဘး။

ဟဘကကမးေတာင လြနေသးတယ။ ဒါေၾကာင မငး ေျဖျဖစေအာင ငါ တမငေျပာလကတာပ။ မငးငါက

စတကြကသြားတယ ဆတာလညး ငါသတယ။ ဒါေၾကာင ေကာငးအပၿပးတာေတာင မငးငါက

အသမေပးခဘး။ အခ အဒါေတြ ထားလကေတာ။ မငးလလအတြက ဆယတနး မေအာငလညး

ဘာမမျဖစဘး။ ပငကယ အရညအခငး ႐ၿပးသားပ။ ဘဝမာ လပစရာေတြ အမားႀကး ႐ေသးတယ။

အဒအတြက အားေမြး၊ ကယကယကယ တညေဆာကရမာ အေရးႀကးဆးပ။ မငးလပႏငသမ

အစြမးကန လပခၿပးၿပ။ မငးညလ႔ မဟတဘး။ မတရားမႈေၾကာင ကယရည႐ြယခက အထ

မေျမာကရတာ။ ဘာမ ဝမးနညးစရာ မလဘး..” ကေနာ ဆရာႀကးစကားေတြ နားေထာငေနရငး

ေလဟာနယထ ေျမာကတကသြားသလ ခစားလကရတယ။ ရငထမာလညး ေပါပါး လြတလပ

သြားသလမး၊ ကာလတခထ ဆရာႀကးေပၚ ''ဖ''ေနတ စတအခေရာ၊ အခ ေလာေလာလတလတ

ခစားေနရတာေတြေရာ အားလး လြငစင ေပာကကြယသြားသလ ခစားလကရတယ။

ဆရာႀကးက ၾကညရငး ကေနာ လကအပခလကမတယ။ ''ကေနာက ခြငလႊတပါ။ ေကးဇး

ႀကးလြနးပါတယ ဆရာႀကး” လ႔ေျပာခငေနတာ။ ဒါေပမ ပါးစပက ဘာအသမ ထြကက မလာဘး။

ႏႈတခမးေတြ တဆတဆတ တနရငး ပါးျပငေပၚ မကရညေတြ ပးပးေပါကေပါက ကလာတယ။ ကေနာ

စကားေျပာခငေနေပမ ေျပာလ႔ မရဘး။ တဒဂၤ ဆြ႕အသြားသလ ခစားေနရတယ။ ရငထမာ

စကားေတြအဆကမျပတေျပာေနသလပ။ ဆရာႀကးက လကအပခထားတ ကေနာလကက

ကငလကၿပး ကေနာေခါငးက သ႔ ရငဘတန႔ ထၿပး ဖထားလကတယ။ ကေနာရငထက စကားက

ဆရာႀကးသသြားၿပေလ။ တကယဆ ကေနာရငထ ထးေဖာက ျမငႏငတ သဟာ ဆရာႀကးပေလ။ ခလ

ကေနာ မကရည ပးပး ေပါကေပါက ကတာက ဆရာႀကး ျမငဖးတာ ပထမဆးပါပ။ ၿပးေတာ

ေနာကလညး ေနာကဆးပါပ။ (၂ဝဝ၇၊ ဇနနဝါရ နနကခငး ႏငးေတြၾကားမာ ကတ မကရညေတြကေတာ

သ မျမငႏငေတာဘး။ သမ မဟတပါဘး။ ဘယသမ မျမငႏငေအာင နရေတြ အထပထပ

ျခားထားၾကတယေလ။)

[ မရငး - http://moechothin.blogspot.com ]

Page 193: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 193

ေကာငးကငစတန႔ ေျမလကငတ႔

ဧညသညႀကး - ၅ေနျခး

ဇနနဝါရ ၂၇၊ ၂ဝဝ၉

ကဗာဆရာႀကးတငမး (၁၉၃၃-၂၀၀၇)

အဒါျဖစၿပး တပတေလာက အၾကာမာ ေဝမး ကေနာဆ ေရာကလာတယ။ သက ျပနလြတလာတာ

မၾကာေသးဘး။ လြတလြတၿပးခငး ဘနးႀကးဝတေတာ ကေနာန႔ ဆရာႀကးတ႔ သြားၾကေသးတယ။ အခ

သက ဘနးႀကးထြကခါစ အမမာ အနားယေနတ အခန။ ကေနာဆေတာ မၾကာခဏ လာတတတယ။

အခ လာတာကေတာ အလပကစၥန႔ပါ။ ''အက႔က လတေယာကက ေတြ႔ခငလ႔ တ။ အေရးႀကးတယ။

လ႕ဝကေတြ႔ရမာ..''။ ေတြ႔မယ သ ဘယသလ လ႔ေမးလကေတာ သက ''ဘယသလ႔ မေျပာရဘးလ႔

မာလကတယ။ ေတြ႔ရင သမာပ။”

ဒါဆ ငါမေတြ႔ေတာဘးကြာ။ မငးပ စဥးစားၾကည။ အခလ ႏငငေရး အခငးအကငးမးမာ

ဘယသမနးလညး ႀကမသ၊ အေရးလညး ႀကး၊ လ႕ဝကလညး ဆေသး ဆေတာ ငါ

မေတြ႔ေတာဘးကြာ..''။ ေဝမးျပနသြားတယ။ ကေနာ ျပတ အေၾကာငးျပခကက ခငလေနတယေလ။

ေနာကတေန႔ ေဝမး ျပနေရာကလာတယ။ ကေနာနား နားကပၿပး ''ခေတြ႔မယ လက တျခားသ

မဟတဘး။ ကသကဝငးေအာငပ” လ႔ ေျပာလကေတာ ကေနာ ရငထ ဒနးခန ျဖစသြားတယ။

သကဝငးေအာငန႔ ကေနာ မေတြ႔ရတာ (၆)ႏစ ေကာၿပ။ ၁၉၉၂ သ လြတသြားၿပး ကေနာက

႐းထြကမာ လာေတြ႔ခတာ ေနာကဆးပ။ ၁၉၉၇ ကေနာ ေထာငက လြတေတာ သ ရနကနမာ

မ႐ေတာဘး။ ႏငငေရး ကစၥေတြန႔ ေထာကလမးေရး လကဖမးေနလ႔ ထငးဘက ထြကသြားၿပ။ ဒါေၾကာင

သကဝငးေအာငက ေတြ႔ရင ဖမးဖ႔ ေထာကလမးေရးက ဝရမး ထတထားတအခန။ ဒါေပမ သ ထငးမာ

႐ေနတယဆေတာ ကစၥမ႐ဘးေပါ။ ခေတာ ျမနမာျပညထ ျပနေရာကၿပး လႈပ႐ားေနၿပေပါ။ ၾသဂတ

လညးတနးကစၥ၊ ပမန ထြကေနတ Statement ကစၥ၊ ေကာငးသား လႈပ႐ားမႈေတြ..။ တခခငး ကေနာ

Page 194: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 194

ေခါငးထ အစစ အရရ ေပၚလာတယ။ ဒါ သ႔လကေတြပ။ သန႔ တစတရာ ပတသကေနတယ ဆတာ

သထားေပမ လကယတင ျပညတြငး ျပနေရာကၿပး လႈပ႐ားေနမယေတာ ထငမထားခမဘး။ အခ

သျပနေရာကေနၿပ။ လႈပ႐ားေနၿပ။ ကေနာက ေတြ႔ဖ႔ ခနးေနၿပ။ ကေနာ ဘာလပရမလ။

ဒအခနမာက ညတငး လဖမးပြႀကး လပေနတအခန။ NLD အဖြ႔ဝငေတြေရာ၊

ေကာငးသားေတြေရာ တသတၿပး တသတ ဖမးခေနရခန။ ကေနာက ေထာငက ထြကလာတာ

(၁)ႏစေတာင တငးတငး မျပညခင ေသးဘး။ ေထာကလမးေရး စစေၾကာေရးခနးက ျပနထြကလာတာ

ရကပငးပ ႐ေသးတယ။ ဒ အေျခအေနမာ သ႔က သြားေတြ႔မလား။ မေတြ႔ဘ ျငငးလကမလား။

သြားေတြ႔ရင အႀကးအကယ အႏရာယ ႐ႏငတယ။ အနညးဆး ေထာငဒဏ (၇)ႏစပ။ မေတြ႔ဘ

ျငငးလကရငေကာ ကေနာ ေခါငးထ ဆကတက ျဖစလာတ အေတြးေတြပါ။ ကေနာ ၿငမကသြားတာက

ေဝမး သတထားမတယ။ ေနာကဆးေတာ ကေနာ ေတြ႔မယလ႔ ဆးျဖတလကပါတယ။ ေတြ႔မယ အခနန႔

ေနရာ သတမတၿပး ေဝမး ျပနသြားတယ။

ခလ သကဝငးေအာငန႔ ေတြ႔ဖ႔ ဆးျဖတလကတာဟာ ကေနာအတြက အႏရာယၾကားက

စြန႔စားမႈတခပါပ။ သာမနအခနမာ အဒေလာက မဟတေပမ အဒတနးက ႏငငေရးအခငးအကငးက

ဇာတ႐န အျမငဆး ျဖစေနတ အခန၊ ကေနာ ျပငဆငသငတာေတြ အေသးစတ ျပငဆငတယ။ ကေနာ

အမးအတြက လအပတာေတြ၊ ေပးရမယ အရာေတြ၊ ရစရာ႐တာေတြ အကန စာရငးခၿပး အၿပး

လပထားလကပါတယ။ ေနာကေန႔မနက (၉)နာရေလာက ေဝမး ေရာကလာတယ။ သလညး လကဖ႔

လာေျပာတာပါ။ ဒါေပမ ေတြ႔ဖ႔ ခနးထားတာက ေန႔လည (၂)နာရ။ အခန အေစာႀကး ႐ေသးလ႔

ကေနာတ႔ အမမာပ စကား ထငေျပာေနၾကတယ။ (၁၁)နာရေလာကကေတာ ဆရာႀကးက ဆငးမဆင

ဗမဆင ျဗနးစားႀကး ေရာကခလာတယ။ သန႔လကခဖ႔ အတငး ေခၚေနေတာတယ။ ပထမ ကေနာ

ျငငးေသးတယ။ ဒါေပမ သက မရဘး။ အေၾကာငးျပခက မခငလလ႔ကေတာ အတငး ဇြတေနေတာတာ။

ကေနာလညး နာရၾကညေတာ အခမ (၁၁)နာရဆေတာ (၃)နာရေလာက လေသးတာပ ဆၿပး သန႔

လကသြားလကတယ။

ေဝမးလညး လကလာတယ။ ပထမေတာ မဂၢဇငးတကက သြားၾကတာ။ ေနာက ကေနာတ႔ေတြ

ပနးဆးတနးက ဟႏၵဘရားဝငးထ ဖြငထားတ လကဖကရညဆင သြားထငၾကတယ။ အဒမာက စားစရာ

စတယေလ။ အဒမာ ေနရငး (၁)နာရထးေတာ ကေနာ ထြကဖ႔ လပတယ။ ဆရာႀကးက မရဘး။

ညေနထသန႔ေနခညး လပေနတယ။ သျပနပ႔ေပးမယေပါ။ ကေနာကလညး ခနးထားတာ ႐လ႔ သြားမယ

ဆတာက ''ဘာလ မငး ရညးစားရေနၿပလား။ ငါက မတဆကေပး၊ ငါလညး လကမယ'' ဆၿပး

လပေနတယ။ ကေနာလညး ဘယလေျပာရမလ မသေတာဘး။ နာရၾကညၿပး ေဝမးလညး

မကစမကႏာ ပကေနၿပ။ သကဝငးေအာငန႔ ေတြ႔ဖ႔ ကစၥက ကေနာ ဆရာႀကးက အသမေပးခငဘး။

သ႔က အႏရာယ စကကြငးထ မေရာကေစခငလ႔။ ဘာေျပာေျပာ သထားရင အႏရာယ ႐တယေလ။

ဘယလမ ထြကလ႔မရတအဆး ကေနာ ေဝမးက မကရပျပလကၿပး ဆရာႀကးက

လကကတလကတယ။ လကဖကရညဆငက ထြကလာၿပး ဆရာႀကးနားကပၿပး အခေတြ႔မာ

သကဝငးေအာငျဖစေၾကာငး ဆရာႀကး အႏရာယ႐မာစးလ႔ အသမေပးတာ ျဖစေၾကာငး၊ အခ

ခနးထားတအခန မနစပငးပ လေတာေၾကာငး၊ ေျပာလကမ မကလးျပးသြားတယ။ ခကျခငးပ ‘‘ေအး..

ေအး..သြား.. ငါကားယသြား” ဆၿပး ကားပါ ေပးလကတယ။ သကေတာ အဒမာပ ကနခတယ။ ကားေပၚ

တကခါနး ကေနာနားနား ကပၿပး ‘‘သကဝငးေအာငက ေျပာလက၊ ငါ သတရေနတယလ႔။ ငါက

ေပးစရာရတ အေၾကြးလညး ဆပဥး” လ႔ မာလကေသးတယ။ သ႔က ေပးစရာရတအေၾကြး ဆတာက

Page 195: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 195

အထမာ ေနၾကတနး စာေမးပြျပနေျဖဖ႔ သေတာငးထားတ ကတက သကဝငးေအာငက ေပးခၿပး စာေမးပြ

မေျဖျဖစေသးတာက ေျပာတာပါ။

ခနးထားတ ေနရာေရာကေတာ သကဝငးေအာငက ႀကေရာကႏင ေနၿပ။ သ႔ပစက လြနခတ

(၆) ႏစက အတငးပ။ ဘာမ သပမေျပာငးဘး။ ကေနာက ေတြ႔ေတြ႔ခငး ကေနာလကေမာငးက

လကသးန႔ ထးလကတယ။ ကေနာလညး သ႔ရ႕ေျပာငေနတ နဖးက လကန႔ လမးေတာကခလကတယ။

ၿပးမ (၂)ေယာကသား ၿပငတ ရယလကၾကၿပး ေဘးခငးယဥလကက တေယာကပခး တေယာက

လမးဖကထားလကၾကတယ။ အဒါ ကေနာတ႔ႏစေယာက ႏႈတဆကေနက ပစေလ။ သန႔ကေနာ (၁)

ေဆာင မာ အတတ ေနၾကတနးက ကေနာက ေန႔တငး 'ဒက' ထးတယ။ အဒါက သက

''မငးလကေမာငးေတြက ေကာငးသားပ။ မနး .. ငါစမးၾကညစမးမယ” ဆၿပး ထးေတာတာပ။ ကေနာက

ဘယအခနေတြ႔ေတြ႔ ကေနာလကေမာငးက ထးလကရမ ေကနပတေကာင။ ကေနာကလညး သ႔နဖးက

လကန႔ လမးလမးေတာကတယ။ သ႔နဖးျပငက ထးထးျခားျခားက ကယေနတာ။ အဒါက သက ဆပငန႔

ဖနးထားတတတယ။ ကေနာက သ႔က ဘယအခန ေတြ႔ေတြ႔ သ႔နဖးက တခကေလာက

ေတာကလကရမ ေကနပတေကာငေလ။ ဒလန႔ သန႔ကေနာၾကားမာ အဒလ ႏႈတဆကတ ပစေလး

ျဖစမနးမသ ျဖစသြားၾကတာေလ။

အဒမာ ခဏပေနၿပး ေ႐ႊတဂဘရားသြားဖ႔ သကေျပာတယ။ သက သ႔ဆငကယန႔

သကသကသြားတယ။ ကေနာန႔ ေဝမးက ဆရာႀကးကားန႔။ ဘရားေပၚမာ ညေန (၅)နာရေလာကထ

ေအးေအး ေဆးေဆး စကားေတြ ေျပာျဖစၾကတယ။ သ ကေနာက ေတြ႔ဖ႔ ေခၚတ အေၾကာငးကေတာ

အလပကစၥထက အရငသေယာဇဥအရ ေခၚေတြ႔တ သေဘာပါပ။ အဒမာ သ ကေနာက

ေျပာခတာေတြကေတာ ပမန တရားထငဖ႔၊ သလညး ပမန တရားထငျဖစတ အေၾကာငး၊ အခကအခေတြ

ႀကလာတ အခါတငး တရားထငထားတ အကးေၾကာင တညတညၿငမၿငမ ရငဆငလ႔ ရခေၾကာငး၊

ဒါေၾကာင တရားထငတာ အကးမားေၾကာငး၊ ကေနာအေနန႔ ေလာေလာဆယ ႏငငေရးကစၥ

ခဏနားထားၿပး ပညာေရးကစၥက ေဇာငးေပးသငေၾကာငး၊ ကေနာအေနန႔ ဟဖကထြကၿပး ပညာေရး

ဆကလပသငေၾကာငးေတြ ေျပာတာပါ။ အဒတနးက သက ကေနာ ေထာငထ (၆)ႏစ ေကာ

ေနခရတာက စတမေကာငး ျဖစေနတာ။

ကေနာကေတာ သ႔က သပၿပး မေျပာျဖစပါဘး။ သပၿပး အတငမရဖ႔န႔ ကစၥဝစၥ ၿပးရင

ေျခရာေဖာကေနဖ႔ေလာကသာ သတေပးလကတာပါ။ ညေန (၅)နာရထးေတာ ကေနာတ႔ ျပနဖ႔

ထရပလကၾကတယ။ ထးစအတငး သက ကေနာ လကေမာငးက ထးလကေတာ ကေနာက သ႔နဖးက

လမးေတာကလကတယ။ ၿပးေတာ တေယာကပခး တေယာကဖကၿပး ႏႈတဆကလကၾကတယ။ အဒါ

ကေနာတ႔ ေနာကဆး ႏႈတဆကၾကတယဆတာ (၂)ေယာကလး မသခၾကဘးေလ။ ကေနာန႔ေတြ႔ၿပး

ေနာက(၂)ရကေလာက ေနေတာ သ အဖမးခရတယ။ အဒထက အျပငေလာကက အသက႐ငလက

ျပနထြကလာခြင မရေတာပါဘး။ ေထာငထမာ (၈)ႏစေကာေလာက ခကခ ၾကမးတမးမႈေတြ၊

တကပြေတြန႔ ရငဆငတးခရၿပး ပထမ ေအာကပငး ေသသြားတယ။ ေနာကေတာ (၂ဝဝ၆)

ေအာကတဘာ (၁၆)မာ မႏေလးေထာငထမာ ကဆးသြားရတယ။ သဆးေတာ ကေနာက

သာယာဝတမာ၊ နရေတြၾကားကေနပ သ႔က ''သကဝငးေအာင (သ႔မဟတ) ၿငမးခမးေရးဝညာဥ” လ႔

ကငပြနးတပၿပး လမး ဥးၫြတခရတယ။

Page 196: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 196

ေထာငဒဏ ၅၉ ႏစ ခမတခထားရစဥ ကြယလြနခသ သက၀ငးေအာင (အသက ၃၄ ႏစ)

(၁၉၇၁-၂၀၀၆)

သကဝငးေအာင အဖမးခရၿပး ဘဘလညး ဖမးခရတယ။ ေနာကေတာ ကထြနးျမငေအာငပါ

အဖမးခရေတာ ကေနာလညး အမမာ သပမေနဘ ေ႐ာငေနလကရေတာတယ။ အဒ အေတာအတြငး

ပညာေရးစနစ အေျပာငးအလေတြ ျဖစသြားတယ။ ႏစစတနးက ေျပာခတစနစက ေနာကႏစမစမာ

ဆေတာ ဒႏစမာ ဘယသမဆ ဆယတနး အျပငေျဖခြင ႐ေသးတယ။ ကေနာ ဆရာမေတြက

ကေနာအတြက 'ေဖာင' ဝယၿပး တငဖ႔လပတယ။ ကေနာလကမတ လေနလ႔ ကေနာဆ

အေၾကာငးၾကားေတာ လကမတ သြားထးေပးလကရတယ။ ဒါေပမ စတထမာေတာ စာေမးပြေျဖဖ႔

စတကး လးဝ မ႐ေတာပါဘး။ ျမနမာျပည ပညာေရးက လးဝ ေကာခငးလကပါၿပ။ ေလာေလာဆယ

ကေနာ ကယတငလညး အဖမးခရမလား၊ ထြကေျပးရမလား ဆတာလညး ေသေသခာခာ

မသႏငေသးဘး။ ဒါေတြက ဆရာမေတြ စတမေကာငးျဖစမာစးလ႔ ဖြငမေျပာခပါဘး။ ဒအေတာအတြငး

အေျခအေနက ပ ႐ႈပေထြးလာတယ။ ကေနာအမက ေထာကလမးေရးေတြ လာေမးေနၿပ ဆတာ

သေတာ ကေနာ နယထြကသြားပါေတာတယ။

နယမာ (၃)လေလာက ေ႐ာငေနၿပး ေအးေဆးၿပဆမ ရနကန ျပနတကလာခတယ။ မတမတရရ

ကေနာ ရနကန ျပနေရာကတေန ႔က ၁၉၉၈ရ႕ ေနာကဆးေန႔ ဒဇငဘာ (၃၁)ရကေန႔ပါ။ ေနာကေန႔မာ

ဆရာမေတြ သြားႏႈတဆကတယ။ ဟေရာကေတာ ဆရာမေတြက ကေနာ႔က ေမာေနၾကတာ။

စာေမးပြအတြက ျပငဆငဖ႔၊ စာကကဖ႔ အတြကပါ။ ဒေတာမ ကေနာ စာေမးပြေျဖဖ႔ အစအစဥ မ႐တ

အေၾကာငး ေျပာျပလကတယ။ ဆရာမက မရဘး၊ ေျဖက ေျဖရမယ ဆၿပး အတငး လပေတာတာပ။

ကေနာလညး မေျဖေတာဘးဆတာ အေၾကာငးေတြ ႐တယေလ။ စာေမးပြေျဖရမာက မတလ

(၉)ရကေန႔။ ၾကားထမာ (၂)လေလာကပ အခန႐ေတာတာ။ ေခါငးထမာလညး ဘာစာမ မ႐ေတာဘး။

ဒၾကားထမာလညး အပမကဆးေတြ ျဖတသနး မကခရေသးေတာ ကေနာ ေတာေတာ ပငပနး

ႏြမးနယေနၿပ။ ဒါေၾကာင မေျဖေတာဘး။ ေျဖရငလညး ကဖ႔ပ ႐ေတာတယ။ ကေနာမက

''ေျဖရငေအာငရမယ''။ ဆရာမေတြက ဘယလပျဖစျဖစ ေျဖက ေျဖရမယ၊ ေနာကဆး ကရင ကပါေစ။

ကေနာ စာေမးပြခနးထဝငရင ေတာၿပ။

ဒလန႔ ကေနာန႔ ဆရာမတ႔ စကား အေျခအတင ျဖစၾကတယ။ ကေနာက မေျဖေတာဘးလ႔

ေျပာၿပး ျပနဆငးဖ႔လပေတာ ဆရာမက ''မငးမျပနန႔။ ဒမာ စာကကရမယ။ မငး ေျဖက ေျဖရမယ”

လ႔လမးေျပာတယ။ ကေနာကလညး မရဘး။ ဖနပစးၿပး တခါးဖြငဆငးမယ လပေတာ ဆရာမက

ေနာကကေန ကေနာဂတက ကငၿပး မကႏာက လကသးန႔ ထးခလကတယ။ ကေနာမကစထ

မးေတာင ပြငသြားတယ။ ဆရာမအေဖက နာမညေကာ လကေဝ႔သမားႀကး။ ဆရာမလညး ငယငယက

သအတေတြ ဘာေတြ ထးၿပး လကသးကငခဖးတ ဆရာမ။ သက ေကာငးသားေတြက ဘယေတာမ

Page 197: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 197

မ႐ကဘး။ မာမာထနထနေတာင ေျပာတာ မဟတဘး။ စာသငရင အၿမ ၿပး႐ႊငေနတတတာ။ ဒါေပမ

သစတဆးၿပ ဆရငေတာ ခနကလ ဂတဆြၿပး ဘယျပနညာျပန ထးေတာတာ။

ကေနာအက ငယငယတနးက သ႔လကသးစာ မၿပး (၃)ရကေလာက ထမငးမစားႏင

ျဖစခဖးတယ။ ကေနာလညး (၈)တနးႏစေလာကက တႀကမ ထခဖးတယ။ အခ တႀကမ ထျပနၿပ။

စတထ ထပသြားၿပး ဆရာမက လညၾကညလကေတာ သက မငး အထျပနဝင ဆၿပး ေနာကတခက

ထးခလကျပနတယ။ ဒတခါ ကေနာ ေ႐ာငလကႏငပါတယ။ ဒတခကပါ ထရငေတာ ကေနာထငတယ

(၅)ရကေလာက ဆနျပတ ေသာကရမယကနးပ။ ကေနာလညး အသားလညး နာ၊ ႐ကလညး

႐ကဆေတာ ဆရာမက စးစးရရ ျပနၾကညလကတယ။ အ႐ငးစတေတြ ၾကြလာတယ။ ဆရာမ ေနရာမာ

တျခားလ ဆရငေတာ အ႐းတျခား၊ အသားတျခား ျဖစသြားမာ အမနပ။ ဒါေပမ ဒဆရာမက ကေနာက

ငယငယထက သားတေယာကလ ေစာငေ႐ာကခတ ဆရာမ၊ ကေနာက အေမ တေယာကလ ခစခရတ

ဆရာမ ဆေတာ စတေလာၿပး ေခါငးင႔ခလကရတယ။ ဆရာမအေမ ေရာကလာၿပး ကေနာတ႔က အမထ

ေခၚသြားလ႔ ဆရာမလညး ဘာမ ထပမေျပာေတာပါဘး။

ကေနာ စဥးစားၾကညတယ။ ကေနာ ဘဝမာ အႏငကငမႈ မနသမက ဘယေတာမ

ေခါငးင႔ခေလ မ႐ဘး။ ရတနညးန႔ တြနးလနခတာခညးပ။ ႐ပပငးန႔ တြနးလနလ႔မရတ ကစၥေတြဆရင

စတပငးန႔ တြနးလနခတာပ။ ဒါေပမ ကေနာ တြနးလနလ႔ မရဘ ဒးေထာက အညခခရတ

အႏငကငမႈေတာ ႐တယ။ အဒါ 'ေမတာရ႕ အႏငကငမႈပ'။ အခ ဆရာမ လပရပန႔ ကေနာ ေထာငထမာ

႐စဥ ေထာငမးေစာထြနးန႔ ျဖစတကစၥမာ ဆရာႀကး ပါဝငခတ လပရပမးေတြပါပ။ အဒါေတြက

ကေနာက 'ေမတာရ႕ အႏငကငမႈ' လ႔ ေခၚခငတယ။ လတေယာကက လတေယာကက အႏငကငတယ

ဆတာ အႏငကငသက သ႔ရ႕အတ အကးစးပြားအတြက အႏငကငတာပါပ။ ဒါေပမ ေမတာရ႕

အႏငကငမႈကေတာ အဒါန႔ေျပာငးျပနပါ။ အႏငကငသက သရ႕အတ အကး စးပြား လးဝ မပါပ

အႏငကငခရသရ႕ အကးက ေ႐း႐ႈၿပး အႏငကငတာပါ။ ဒလ အႏငကငမႈမးက ေမတာရ႕အႏငကငမႈလ႔

ယဆတယ။ ကေနာဘဝမာ ကေနာ ဘာကမ မေၾကာကပါဘး။ ေမတာရ႕ အစြမးသတကေတာ အရမး

ေၾကာကတယ။ ဒဒဏက ကေနာ မခႏငဘး။ တကယေတာ ကေနာဘဝမာ အငတမြတဆး၊

အေတာငတဆး အရာဟာ ေမတာပေလ။

အဒလ ေမတာရ႕ အႏငကငမႈေၾကာင (၁ဝ)တနးေျဖဖ႔ လပရပါေတာတယ။ ေျဖရဖ႔ရကက

တအား နးေနေတာ ဂဏထး ထြကဖ႔ မေမာမနးေတာဘး။ ေအာငမတရဖ႔ေတာင မနညး လပရမာ။

ေတာေသးတာက ဝဇၨာတြ (၃)ဘာသာမာ (၂)ဘာသာ (၄ဝ) ရရင ေအာငတယ။ သပၸတြလညး ဒလပ။

အခနမရေတာလ႔ ဝဇၨာတြထက သမငးန႔အကပ ၾကညၿပး ပထဝက လးဝ လႊတထားလကတယ။

သပၸတြထက Chemistry န႔ Physics ကပ ၾကညၿပး Bio က လးဝ လႊတလကတယ။ အပခန (၅)

နာရေလာကပ ထားၿပး ကနတ အခနေတြမာ စာန႔ပ မကႏာအပထားလကတယ။ ဆရာႀကးက

ကေနာဆ တပတတခါေလာက လကယတင ေရာကလာတတၿပး ဖနးန႔ေတာ ေန႔တငးနးပါး

ေျပာျဖစၾကပါတယ။ စာအပေတြ၊ ေမးခြနးလႊာေတြ ေတာကေလာက ပ႔ေပးပါတယ။ စာေမးပြ စ ေျဖေတာ

ျမနမာစာ ေ႐ာေ႐ာ႐ႈ႐ႈပ ေျဖႏငတယ။ အဂၤလပလညး ေအးေအး ေဆးေဆးပ။ သခာၤလညး

ေအာငမတရေအာင ေျဖႏငတယ။

သပၸတြ မေျဖခငညမာေတာ ဆရာမက ကေနာအတြက နညးနညး စးရမေနတယ။ Bio က လးဝ

လႊတထားေတာ ကနတ Physics န႔ Chemistry က အျပည ရထားေစခငတယ။ Physics ကေတာ

ရပါရ႕။ Chemistry ကေတာ (၁) ခနးေလာက လႊတလကရတယ။ အခနလညး မ႐၊ ကေနာလညး အရမး

ပနးေနၿပေလ။ ဒါေပမ႔ ကေနာကေတာ ကရာမ ကေရာ။ ကေနာ ခယခကက လးဝ အထ မခဘး။

Page 198: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 198

ကးခလ႔ ေအာငတာထကစာရင အကခၿပး ဂဏယလကမယ။ စာခးခတာ ဘယသမ မသရငေတာင

ကယကယတငေတာ သေနဥးမာပ။ ကယလပျပာ ကယမလတ အျဖစမး မလပခငဘး။ ကေနာ

လပျပာသန႔ခငတာလ႔ ေျပာလကေတာ ဆရာမက ကေနာက အထးအဆနးလ ၾကညေနတယ။

စာေမးပြ ေျဖၿပးၿပးခငးပ ကေနာန႔ သငယခငးတ႔ စေပါငးၿပး အလမနယကမၸဏတခ ေထာင

လကပါတယ။ ဆရာႀကးက သေဘာေတြ ကလ႔။ သလညး ႐ယယာထညမယ ဆၿပး သ႔သမးဆက

ပကဆယလာၿပး ကေနာဆမာ ႐ယယာထညတယ။ ကေနာတ႔ ကမၸဏဖြငပြမာ ဆရာႀကးလာၿပး

ဧညမတတမး စာအပမာ ေအာငျမငေစေၾကာငး ဆေတာငးလကမတ ထးေပးခေသးတယ။ ဒလန႔

ၾသဂတလထမာ (၁ဝ)တနး ေအာငစာရငးထြကတယ။ အဒေန႔က ကေနာ ရနကနမာ မ႐ဘး။

အလပကစၥန႔ မအပင ေရာကေနတယ။ ေအာငစာရငး ထြကမနးေတာင မသပါဘး။ ရနကနက

ဖနးဆကေျပာမ သတာ။ ေနာကတေန႔ ရနကန ျပနေရာကေတာ ကေနာ ဆရာႀကးဆ သြားလကတယ။

ကေနာ ျမငေတာ ဆရာႀကးက ထးစအတငး ''ေခြးေကာင.. ငါ အရမး ဝမးသာတယကြာ။ မငး

စာေမးပြေအာငတာ..''ဆၿပး ကေနာ ေခါငးက သ႔ရငဘတန႔ ဖကပထားေတာတယ။ ကေနာက

ဂဏျပမယလ႔လညး ေျပာပါေသးတယ။

“ငါက ေကာငးဆရာတေယာက ဆေတာ ေကာငးသားတေယာက စာေမးပြေအာငတာ

မဆနးသလ ကတာလညး မဆနးဘး။ ဒါေပမ မငးေအာငတာ အတြကေတာ ဆနးတယ။ အခကခေတြ၊

အပတဆ႔ အတားဆးေတြ အထပထပကေန ေျဖရမလ မေျဖရေတာဘး လလန႔ ကေမာ ေသာပါး

ေျဖခရတာ မဟတလား။ ဒါထကပတာက စာ လးဝ ခးမခဘ ေျဖမယဆတ မငးရ႕ခယခက အတြက

ငါခးကးတာ..” လ႔ ဝမးသာအားရ ဆကေျပာေနပါေသးတယ။ သက “အဒါသစၥာပကြ။ သစၥာရ႕

ေရာငျပနဟပမႈပ” လ႔ ေျပာပါတယ။ ကေနာ ေၾကာငသြားတယ။ ခကစၥန႔ သစၥာန႔ ဘယလ

စပဆကေနလေပါ။ အေတာမ သက ''မငး စာေမးပြ မေျဖခငကတညးက ကယမသတာေတြ၊

အေျဖလႊာထ မပါသြားေစရဘး။ ကရင ကပေစ။ စာ လးဝ ခးမခဘး ဆၿပး မငးဆးျဖတထားတယ

မဟတလား။ အဒ ခယခကက သစၥာပ။ မနတ႔ သစၥာေၾကာင မငးအခ အခကအခေတြ ၾကားကေန

ေအာငခတာ” တ႔။

ကေနာက သစၥာဆတာ သပ နားမလညေသးေတာ သ႔က ထပေမးမတယ။ သက ''ဗဒၶဘာသာ

တရားေတာက ျခလကရင စကား လး (၂)လးပ ထြကလာတယ။ အဒ (၂)လးက ပညာန႔ သစၥာပ။

ပညာဆတာက ''အေကာငးျမင”န႔ ''အဆးျမင''က လြတတ “ယထာဘတအျမင”ကရတပညာ။

သစၥာဆတာကေတာ အမနတရား ပ။ တကယ အစစအမန၊ တကယ အျဖစတရား၊ အ႐တရားပ။

ဗဒၶတရားေတာေတြမာ ပညာအေၾကာငး အမားႀကး ပါသလ၊ သစၥာန႔ ပတသကၿပးလညး အမားႀကး

ပါတယ။ သစၥာေလးပါးက ခဏထားလက။ ေထာငထမာတနးက ႐ြတေနတ ပရတထမာ

အဂၤလမာလသတ ဆတာ ႐တယ။ အဒါက သစၥာက ေဟာတာပ။ ‘ငါသည အရယာ ျဖစၿပးသည

အခနမစ၍ မညသညအသကကမ သတျခငး မ႐ခပါ။ ဤမနေသာ သစၥာစကားေၾကာင မခငေရာ၊

ကေလးပါ ခမးသာရာ ရပါေစ။’ ဆၿပး သစၥာျပတာ ဒါက ႐ငး႐ငး ယၾကညရင ကယ တကယ

ေစာငထနးတ၊ ကငႀကတ တရားတခက သစၥာျပရင အဒ သစၥာ စး႐တာပ..” လ႔ ႐ငးျပ တယ။

တကယဆ အဒတနးက ဆရာႀကး ေျပာခတာေတြက ကေနာ ေသေသခာခ ာနားမလညခပါဘး။

ေရးေရးေလးေလာကသာ မခတာပါ။

ကေနာက ဘာေမဂာေလာကမာလ လ႔ ေမးပါေသးတယ။ ကေနာက Law ေလာကဖ႔

စဥးစားထားတယ ဆေတာ သက Law မယန႔ကြာ။ ဥပေဒ အေၾကာငးက အျပငကေန စာေတြ

ဖတယလ႔ရတယ။ မငးန႔ကကတာ ''ဖေလာ''ပ။ ဒါေၾကာင ''ဖေလာ''ယကြာ တ။ ကေနာသထား တ

Page 199: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 199

ဖေလာ ဆတာက နကနကနန စဥးစားရတအလပ။ အၿငမအလပ။ ကေနာက လႈပလႈပ႐ား႐ား သမား။

အပန႔အေအး တျခားစလ႔ ဆရာႀကးက ျပနေျပာလကတယ။ “ဆရာႀကးက မငးက အေပၚယ သေဘာ

ၾကညရငေတာ ဟတတယ။ ဒါေပမ မငးရ႕ အေတြးေတြထမာ ဖေလာန႔ ဆကစပေနတယ။ ဥပမာ

ေစတက ၿဖၾကညလကရင အတ၊ သ၊ ေကာကပ ထြကလာမယ။ ဒါက ဘာလ႔ ကနေတာရလ ဆတ

မငးအသက (၂ဝ)ေလာကက ငါက ေမးခတ စကားမး ေနာက အမားႀကး ႐ေသးတယ။ မငးက အမား

လကခထားတအတငး လကခခငမ လကခတာ။ အဒအျမငေတြက ဖေလာန႔ အကကဆးပ။ ဒါေၾကာင

မငး ဖေလာ ယသငတယ။ ငါမငးက အႀကေပးလ႔ မငးဒကၡ ေရာကတာ ရဖးလား” ဆၿပး ေမးပါတယ။

ဟတပါတယ ဆရာႀကးေၾကာင ဒကၡမေတြ႔ရဖးပါဘး။ ဒါေပမ ကေနာ စဥးစားဥးမယလ႔ ေျပာေတာ

ဆရာႀကးက “အဒါပ။ မငးက ကစၥတခက ဘယေတာမ လြယလြယန႔ အေျဖ မေပးဘး။ စဥးစားၿပးမ

ေပးတယ။ ဆးျဖတခက ခၿပးၿပ ဆရငလညး ေရကနေရခမး လပေတာတာပ။ အဒါ မငးဆမာ

ငါႀကကတ စ႐ကေတြထက တခပ''တ။

ဒါေပမ ကေနာ ဆရာႀကးေျပာခတ “ဖေလာ” မေလာကျဖစခဘး။ ဘာေမဂာမ မေလာကရခင

ေထာငထ ေရာကလာခတာ ခထပါပ။ ကေနာ ေထာငထေရာကၿပးမ စာအပတအပထမာ ''ဖေလာ''က

အဓပၸာယဖြငထားတာက “Philo” န႔ “Sophia” ကေန လာထားတာ လ႔ ဆတယ။ အဓပၸာယကေတာ

Love and Wisdom or Love of Wisdom တ။ ဆေတာ ''ပညာက ခစျမတႏးျခငး'' လ႔လညး

အဓပၸာယထြကႏငတယေလ။ ဒေတာ ဆရာႀကး ကေနာက ဖေလာ ေလာကခငးတာဟာ

''အေတြးအေခၚပညာ'' က ေလလာ ဆညးပးခငးတာပလား။ ဒထကပၿပး ပညာက ခစျမတႏးဖ႔

ပညာသားပါပါ တြနးအား ေပးခတာမားလား.. ကေနာ စတထ သခငတာ။ ဆရာႀကးန႔ ေတြ႔ၿပး

ေျပာလကခငစတေတြ တဖြားဖြား ေပၚခဖးတယ။ ခေတာ ဆရာႀကး မ႐ေတာဘး။ ဘယလပျဖစျဖစ

ဆရာႀကး ဆးတယ ၾကားတ ေနာကတေန႔မာပ ကေနာ ဆးျဖတခက ခလကပါတယ။

ေကာငးတကျဖစရင ''ဖေလာ''ဘာသာရပ ယမယ။ ခမးခမးနားနား မဟတရငေတာင နကနတ

ဒနစာတမးတေစာင ျပစဖ႔ ႀကးစားမယ။ ကေနာအေပၚ တငေနတ ဆရာႀကးရ႕ ေကးဇးေတြအတြက

ဒစာတမးန႔ ဆရာႀကးက ကေနာ ပေဇာမယ။

ေအာငစာရငး ထြကၿပး သပမၾကာဘး။ တညေနမာ ဆရာႀကး ကေနာက ဖနးဆကၿပး

ေခၚပါတယ။ အေရးႀကးလ႔ အခပ လာခပါတ။ ကေနာ ဖနးလကခတ အခနက ည (၇)နာရေလာက႐ၿပ။

တာေမြ န႔ အငးစနက (၁)နာရေလာက သြားရေတာ ဟက (၈)နာရေလာကမ ေရာကတယ။

ဟေရာကေတာ ဆရာႀကးက ''ငါ မနကျဖန ႏငငျခား ထြကေတာမယ” လ႔ ေျပာေတာ ကေနာ

အၾသသြားတယ။ နမညရငး ျဖစတ႔ ဥးဘဂမးဆတ နာမညန႔ တငၿပး သသဝကဝက လပခလ႔ အခမ

အသေပးတာလ႔ ဆကေျပာပါတယ။ ဒါေတာင ဒည လ႕ဝကထားဖ႔ ေျပာပါေသးတယ။

မနကျဖနေလဆပမာ အတားခရမယ အႏရာယ ႐ေသးတယေလ။ မသားစဝငေတြေလာကန႔

အရငးႏးဆး မတေဆြေတြေလာကပ အသေပးထားတာ တ။ ဘာေျပာေျပာ ဆရာႀကးန႔ ခြရေတာမယ

ဆေတာ ကေနာဝမးနညးသြားတယ။ ဘယေတာေလာက ျပနလာမလ ေမးေတာ ''သပမၾကာ ပါဘးကြာ။

အလြနဆး (၃)ႏစေပါ'' တ။

ကေနာ ဆရာႀကးက ၾကမးျပငမာ ထငၿပး ကနေတာလကပါတယ။ ေဘးမာထငေနတ

မမးခသငးက ခကထၿပး ေဘးကေန ရပၾကညေနတယ။ ကေနာေရာ၊ ဆရာႀကးပါ မကရညေတြ

ဝေနတာ သ ထငထင႐ား႐ား ေတြ႔ရမာပေလ။ အဒါ ကေနာ ဆရာႀကးက ေနာကဆး ကနေတာျခငးပါပ။

အဒတနးကေတာ ေနာကဆးလ႔ ဘယထငပါမလ။ ၿပးေတာမ ဆရာႀကးက မငးန႔ငါ အမတတရ

လကဖကရညဆင ထငရေအာင ဆၿပး အမက ထြကခၾကတယ။ တခါးလကဖြငေပးတ မမးခသငးက

သပေဝးေဝး မသြားဖ႔ မာတယ။ ကေနာ သ႔က လညၾကညေတာ ''မနကျဖနေလဆပမာ

Page 200: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 200

အတားအဆးျဖစမာ ပေနလ႔'' တ။ ကေနာ ကယခငးစာပါတယ။ သတ႔လ သတ႔အေဖက ပၾကမာပါပ။

တကယဆ ဒအခနမာ အျပင မထြကသငေတာဘးေလ။ ခါတငးအခနေတြမာ ဘာမ ေျပာေလမ႐ေပမ

အခ သတ႔စးရမမႈက ကေနာ အသအမတျပရမယ။ ဒါေၾကာင ကေနာက မသြားေတာဘး ေျပာေတာ

ဆရာႀကးက မရဘး။ ''လမးထက လကဖကရညဆငေလး သြားထငမယ'' တ။ ဒါန႔ သန႔ကေနာ

ထငျဖစသြားတယ။ ဆရာႀကးအတြက ျမနမာျပညရ႕ ေနာကဆး လကဖကရညဆငထငျခငး

ျဖစပါလမမယ။ အဒညက ဆရာႀကးက သ႔အမမာ အပဖ႔ ကေနာက ေျပာေသးတယ။ ကေနာ

ျငငးလကတယ။ သ သမးေတြန႔ လြတလြတလပလပ ႏႈတဆကၾကပါေစ။ လစမးတေယာက ႐ေနရင

သတ႔ရ႕ လြတလပမႈက အနညးအမား ထခကႏငတယေလ။ အဒေန႔ညက ဆရာႀကးအမက ကေနာ

ျပနထြကေတာ ည (၉)နာရ ေကာေနပါၿပ။

ေနာကတေန႔ ဆရာႀကး ဘနေကာကေလဆပက ေခာေခာေမာေမာ ေရာကသြားတယ။ ေနာက

တပတေလာကေနေတာ ကေနာလညး ဒတယအႀကမ ေထာငနနးစရတာ ခထ စေနရတနးပါပ။

ခေတာ ဆရာႀကး ဆးၿပ။ ကယတငးျပည ႐ေနလကန႔ ကယျပည ကယ႐ြာက ခစလကန႔

သတပါး တငးျပညမာ ဆးပါးရတာ ကေနာ ဘယလ ေျဖရမလ ဆရာႀကး။ ဆရာႀကး ႐ပအေလာငး ႐တ

L.A မာ ႏငးေတြ ကေနလား။ ကေနာ မသဘး။ ျမနမာျပည သာယာဝတမာေတာ ႏငးေတြ

တအားကေနတယ။ ခါတငးႏစေတြထက အေအးပလြနးတ ဒႏစမာ ထးထးျခားျခား အေအးကလညး

တာ႐ညေနေသးတယ။ ကေနာရငထမာ မးဟနးဟနး ေတာကေနေလရ႕။ ဟးလြနခတ (၁၅)ႏစက ခလ

ဇနနဝါရ ႏငးေတြေဝေနတ မနကခငးေလးမာ ဆရာႀကးရယ၊ ကေနာရယ၊ သကဝငးေအာငရယ

(၃)ေယာကေလ။ ခေတာ ကေနာ တေယာကတညး ကနပါေတာလား။ ၂ဝဝ၆၊ ေအာကတဘာ

၁၆ရကေန႔မာ သကဝငးေအာင ဆးတယ။ ေနာက (၃)လအၾကာမာ ဆရာႀကး ဆးျပနတယ။ ကေနာ

ဘယလေျဖရမလ ဆရာႀကး။ ပေၾကကြဖ႔ ေကာငးတာက ဒႏစေယာကလးရ႕ စာပန အခမးအနားက

ကေနာ တကေရာကခြင မရဘးေလ။ အတ႐း၊ သတင၊ ေသာခေလာကေတြက မစၧာေတြ အလက

ကေနာက တားဆးထားၾကတယေလ။ 8’ 10’ အခနး ကဥးေလးထမာ ကေနာတေယာကတညး စတန႔

ဥးၫြတ အေလးျပေနရတယေလ။

တကဆငလြနးတယပ ေျပာရမလား။ သကဝငးေအာငဆးေတာ ၈၈မးဆကသစ

ေကာငးသားေတြရ႕ “အျဖေရာငေဖာျပခက” လႈပ႐ားမႈကာလ။ လတငး အျဖေရာငဝတၿပး ဆႏၵ

ထတေဖာျပေနခနမာ သကဝငးေအာငက သ႔ရ႕ ခႏၶာကယက မးသၿဂႋလစကထ ထည၊

ျပနထြကကလာတ အျဖေရာငျပာမႈန႔ေတြန႔ အျမငဆး ဆႏၵထတေဖာျပလကတယေလ။ အခ ဆရာႀကး

ဆးတအခနမာလညး (၈၈) မးဆကေတြရ႕ “ရငဖြငလႊာ” လႈပ႐ားမႈကာလ။ လတငးလတငး

သတ႔ခစားေနရတ ဒကၡေတြ၊ မတရားမႈေတြက ဖြငဟထတေဖာ စာေရးသားေနခနမာ ဆရာႀကးက

“ငါသပခစတ ငါတငးျပညက ငါျပနခငတာ ငါက ျပနခြငမျပဘ မတရား ပတပင

တားဆးထားၾကတယေဟ” ဆၿပး လသ႐ငၾကား ျဖစေအာင အေကာငးပကတကေန ဘနးခန

လေသျပလကပါေရာလား။ ဒါဟာ “အျမငဆး ရငဖြငလႊာ” ေရးျပလကတာမားလား..။

သကဝငးေအာငေရာ ဆရာႀကးပါ (၂) ေယာကလး ဘနးခန လက၊ ႏလးရပၿပး ေသသြားၾကပ

တေနတာ တမငတကာ တကဆငမႈေတြမားလား။ သကဝငးေအာငက သ႔မသားစန႔ ေဝးရာ

နရေလးဘကၾကား တေယာကတညး ေရကနအသြား ဘနးခန လက ႏလးရပသြားတယ။ ဆရာႀကးက

သ႔မသားစန႔ေရာ သခစတ တငးျပညန႔ေဝးရာ တငးတပါးမာ လကဖကရညဆင ထငရငး ဘနးခန လက

ႏလးရပသြားတယ။ သကဝငးေအာင အ႐းအးက သ႔ဇာတ ရနကနမာ ျပနသၿဂႋဟခငတာ ခြငမျပဘး

တေလ။ ဆရာႀကးရ႕ အ႐းအးက သ႔ဇာတ ျမနမာျပညက ျပနသယခငတာ သယခြင မရဘး ဆပါလား။

Page 201: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 201

ကေနာ ဘယလေျဖရမလ ဆရာႀကး။ ကေနာ ကယတင အတ႐း၊ သတင၊ နရေလးဘကၾကားမာ ဒ

ေၾကကြဖြယရာ ျဖစရပေတြက ရငန႔ မဆေအာင ခစားေနရတယေလ။

သတ႔ သပရကစကၾကပါလား.. အဟတပ သတ႔ သပက ရကစကလြနးတယ ဆရာႀကးေရ..။

ဆရာႀကး အ႐းျပာအးက ျမနမာျပည သယခြငမေပးတာ ထားပါဥး။ ဆရာႀကး နာေရးေၾကာျငာကေတာင

ထညခြင မျပၾကဘးတ။ လၾကားလ႔မ ေကာငးၾကေသးရ႕လား။ ဒါ ျမနမာလမးေတြရ႕ စတဓာတတလား။

ယဥေကးပါတ ျမနမာလမးေတြ ကမၻာအလယမာ ဘယလ မကႏာျပဝၾကေတာမာလ။ ဆရာႀကးေရ

သတ႔ ဆရာႀကးက အလႈက သညးလႈက မနးေနၾကပါေရာလား။ သရ၊ တေစၧေတြ 'ဂဏေတာ' ျမငရင

ထြန႔ထြန႔လး ေၾကာကၾကသလ သတ႔ ဆရာႀကးရ႕ ဝညာဥက ေၾကာကေနၾကၿပေလ။ ဒါေၾကာင

ဆရာႀကးရ႕ ၿငမးခမးေရးဝညာဥ ျပညေတာဝငခြငက မေပးရၾကေတာတာေလ။ ဆရာႀကး ေရးခဖးသားပ။

ဗဒၶဆငးတက သႀကးန႔တပ ခပေႏာငထားမယ ဗလခပေတြ ဆတာေလ။ ဆရာႀကး မလြနဘး။ သတ႔

ျမငျမငကရာ သႀကးန႔တပ၊ ခပေႏာငခငေနၾကတာ ဘရားေတာင ခမးသာမေပးၾကေတာဘးေလ။

ဆရာႀကး ကေနာ ဘယလေျဖရမလ။ ဆရာဥးျမသနး စာပနမာ ဆရာႀကး ေျပာခဖးတယေလ။

''လဟာ အေသေကာငးဖ႔ လတယ။ အေနေကာငးမ အေသေကာငးမယ'' ဆတာေလ။ ဆရာႀကးေရာ၊

သကဝငးေအာငေရာ အေနေကာငးခၾကတယ ဆတာ ကေနာ အျပညအဝ လကခတယ။ ဒါေပမ

အေသေကာ ေကာငးၾကရ႕လား။ ဆရာႀကးက အေနေကာငးရင အေသေကာငးမယလ႔ ျမငတယေနာ။

ကေနာကေတာ အေသေကာငးဖ႔အတြက အေနေကာငး႐ သကသကန႔ မလေလာကဘးလ႔ ယေနတယ။

အေသလညး ေျဖာငဖ႔လတယ မဟတလား။ အေသေျဖာငမ အေသေကာငးမယေလ။

အေနလညးေကာငး၊ အေသလညး ေျဖာငမ အေသလညး ေကာငးတယလ႔ ေျပာလ႔ရမယေလ။

ဒါဆ ဆရာႀကး အေသေျဖာငခရ႕လား။ အေနေကာငးခေပမ အေသမေျဖာငခဘး မဟတလား။

မေသခငမာ ဆရာႀကး သပခစတ တငးျပညက ျပနခငတ အမလြမးစတ ေဝဒနာ အႀကးအကယ

ခစားခရတယ မဟတလား။ အမျပနခငတ ဆႏၵ မျပညဘ ေသသြားခရတာ မဟတလား။ ဆရာႀကး

သပခစတ တငးျပညလညး အေမာငလႊမးေနဆ မဟတလား။ ဒမကေရစမ႐၊ လ႔အခြငအေရးမ႐၊

ဆငးရျခငးန႔ မတရားမႈေတြၾကားမာ ဆရာႀကး ခစတ ျပညသေတြ မခမဆ ခစားေနရဆဆတာ

ဆရာႀကးအသပ မဟတလား။ ဒေဝဒနာေတြက လြတေျမာက ေစခငလြနးလ႔ ဆရာႀကးပ တဖြဖြ

ေျပာေနခတာ မဟတလား။ ကယျပညကယ႐ြာ ျပနခြငမရပ ေသခရတ ဆရာႀကး၊ ကယတငးျပညက

လြတလပတ၊ တရားမတတ ဒမကေရစ ႏငငေတာႀကးအျဖစ မကဝါးထငထင မျမငလကရဘ

ေသခရတ ဆရာႀကး အေသမေျဖာငခဘး မဟတလား။ ဟတတယ။ ဆရာႀကး အေသမေျဖာငခတာ

ေသခာတယ။

ဆရာႀကး .. ကေနာ ဘယလ ေျဖရမလ။ ဆရာႀကးန႔ ေတြ႔ရင ေျပာဖ႔ ရငဘတထ

ထညသမးထားခတ စကားေတြ အခ ကေနာဘယသ႔က သြားေျပာရေတာမာလ။ ကေနာရငထက

စကားေတြ ဆရာႀကး မၾကားႏငေတာဘးလား။ ဆရာႀကး ကေနာက ကဗာခစား ဖတ႐ႈေစခငခတာ

မဟတလား။ အခ ကေနာ ကဗာက တ႐ႈကမကမက ခစားတတေနၿပ။ ကဗာက ကယတင ဖနတးေနၿပ။

ကဗာန႔ ကေနာႏလးသားက ႏးညေအာင မြမးမေနၿပေလ။ ဆရာႀကး ကေနာက ဘာသာတရား န႔

ယဥေကးတ လသားတေယာက ျဖစေစခငခတာ မဟတလား။ အခ ကေနာ ဘာသာတရားက သကဝင

ယၾကညသတေယာက ျဖစေန႐တငမက ဘာဝနာပါ ကငႀကေနၿပေလ။ ဒါေတြ ဆရာႀကး သမသြားရဘး။

ဒအေၾကာငးေတြ ကေနာ ဆရာႀကးက မေျပာလကရေသးဘး။

ဆရာႀကး .. ကေနာ ဘယလေျဖရမလ။ ကေနာ ဆရာႀကးက ကတေပးမယ။ ဆရာႀကး

သပခစတ တငးျပညအတြက၊ ဆရာႀကး သပတနဖးထား ျမတႏးတ ပညာေရးလပငနးေတြ အတြက

Page 202: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 202

ဘဝတခလး ႏစၿပး အစြမးကန လပသြားဖ႔ ကတေပးတယ။ ဆရာႀကး .. ကေနာအသ ၾကားရလား။

ကေနာ ကတေပးတာ ၾကားရရ႕လား။ ကေနာ ကတေပးတယ။ ကေနာ အသကန႔ ထပၿပး ေပးတ ကတပါ

ဆရာႀကး။ သမားတငးျပညမာ ေနေနရတ ဆရာႀကးရ႕ အ႐းျပာအးက ကယျပည ကယ႐ြာက

မေရာကေရာကေအာင ကေနာ ျပနသယမယ။ မျဖစျဖစတ နညးန႔ ေရာကေအာင ကေနာ

ျပနသယမယ။ ဆရာႀကးလ တငးခစျပညခစ ပဂၢလႀကးရ႕ အတဂဟာ ျမနမာျပညမာ အထငကရ

႐ေနရမယေလ။ ကေနာ သစၥာျပတယ။

ဆရာႀကးရ႕ အ႐းျပာအး ျမနမာျပည ျပနမေရာကမခငး ကေနာ မေသေသးဘး။ ဆရာႀကး

ကေနာ ကတေပးၿပေလ။ “မငးက ကတေပး ၿပးရင မျဖစျဖစေအာင လပတတတယဆတာ

ငါယတယ”လ႔ ဆရာႀကး ေျပာခဖးတယ မဟတလား။ ယေတာ ဆရာႀကး။ အခ ကေနာကတေပးၿပ။

အသကန႔ထပၿပး ေပးတ ကတေလ။ သစၥာျပၿပးေပးတ ကတေလ။ ဆရာႀကး ကေနာအသ ၾကားရရ႕လား။

ကေနာ ကတေပးတာ ၾကားရရ႕လား။ ကေနာရငထက အလအေလာက ထးေဖာက သႏငစြမးတ

ဆရာႀကး၊ အခ ကေနာ႔ ရငထ သမးထားတ စကားေတြ ျမငရရ႕လား။

ကေနာ တကခြငမရတ ဆရာႀကးရ႕ စာပန အခမးအနားမာ ဆရာေအာငေဝးက ''ဆရာ

ကြယလြနသြားပါၿပ။ ဒါေပမ ဆရာမေသဘး တ။ ဆရာ သကေတာ ရာေကာ ႐ညပါေစ'' တ။ ဟတတယ။

ဆရာေအာငေဝးေျပာတာ ကေနာ အျပညအဝ သေဘာတတယ။ ဆရာႀကး မေသဘး။ ဘယေတာမ

ဆရာႀကး မေသဘး။ ဆရာႀကးကယတင ေရးခဖးတာပ။ ''အာဇာနညမး၊ ေသ႐းမ႐၊ အာဇာနညတငး၊

သမငးမေသ”ဆတာေလ။ ဆရာႀကးက ကေနာ အာဇာနညပ။ ျမနမာျပညရ႕ အာဇာနညပ။ အာဇာနည

ဆရာႀကး ေသ႐းထးစ မ႐ဘး။ ျမနမာရာဇဝငမာ ဆရာႀကး သမငးတြငရစေနဥးမယ။ ဆရာႀကး ထာဝရ

ၿငမးခမးပါေစ ...

ေနျခး

2.2.07

11:10 PM

Page 203: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 203

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၂၃)

အမးသားစာဆ ကဗာဆရာတငမးထနလငး

ဇနန၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ကလသမဂၢ အတြငးေရးမးခပေဟာငး ဥးသန႔အေၾကာငး ေရးသားတနးက အေမရကနသမၼတ

ဂြၽနဆငဟာ ဥးသန႔ရ႕ ၆၄ ႏစျပညေမြးေန႔မာ ကြယလြနခတအေၾကာငး ဥးသန႔ေရးထားတစာအပထက

ေကာကႏတၿပး ေျပာျပခပါတယ။ တကယေတာ သကြယလြနၿပးမ သ႔ေမြးေန႔မာ ကြယလြနခတ

စာဆႀကးတစေယာကအေၾကာငးေတာ ဥးသန႔ သမသြားခပါဘး။ သကေတာ ကဗာဆရာႀကး

တငမးျဖစပါတယ။ ဆရာတငမးက ၂ဝဝ၇ ခႏစ ဇနနဝါရလ ၂၂ ရကေန႔မာ ကြယလြနခတာဆေတာ

ဥးသန႔ရ႕ ရာျပညေမြးေန႔ျဖစတ အခႏစမာ ဆရာတငမး ကြယလြနခတာ ၂ ႏစျပညခပါၿပ။ ကမၻာႏငင

အႏ႔အျပားက ပဆးန႔ ပငနတကပ ဝတဆငရငး သြားလာခတ ဆရာဟာ ျမနမာျပညက

သပခစတသျဖစပါတယ။

ျမနမာျပညက ျပနရင သ႔အတြကအႏရာယရလ႔ ဘယလမ မျပနျဖစခေပမယ အၿမတမး ျမနမာျပညက

လြမးဆြတတစတန႔ ေနထငသြားခသ ျဖစပါတယ။ တခါတခါ ဖမးခငလညး ဖမး၊ ျဖစခငတာျဖစ ဆၿပး

ျပနဖ႔ စတကးမတ အေၾကာငးလညး မၾကာခဏ ေျပာေလရပါတယ။ ဒါေပမယလညး ကေလာငန႔

တငးျပညအကးက သယပးရငး ျပညပမာပ ကြယလြနခရပါတယ။ ဆရာကြယလြနခရတာန႔ ပတသကၿပး

အေမလထ ေဒၚအမာက “သ႔လ မေနရလ႔ ေသရရင ကယႏငငမာပ ေသေစခငတယ။ ေနာကဆး ျမငရ၊

ေတြ႔ရ၊ သၿဂႋဟရတာေပါ” လ႔ ေၾကေၾကကြကြ ေျပာခပါတယ။ ဘယလပျဖစျဖစ တငးျပညက

တကယခစတ အႏပညာသည၊ လထဘကက ရပတညတ အႏပညာသညဆရင ဒလပ

ရပတညသြားရမယလ႔ ဆရာက လကေတြ႔ကငႀက ေနထငရငး ျပသသြားတယလ႔ ေတြးမပါတယ။

ဆရာတငမးက ၁၉၃၃ ခႏစ ႏဝငဘာလ ၁၉ ရကေန႔မာ ေမြးဖြားခၿပး ဆရာရ႕ ပထမဆး ပႏပစာမက

၁၉၅ဝ ျပညႏစ သတငးကြၽတ အထးအျဖစ ထတေဝတ မႏေလးၿမ႔ ပဟရစည သတငးစာမာ ေဖာျပခတ

‘ဝါကြၽတသဘင’ ဆတ ကဗာျဖစပါတယ။ အဒကဗာက ‘ကနၿမသကႏငး’ဆတ ကေလာငအမညန႔

ေရးသားခတာျဖစပါတယ။ ကရငဂမး၊ စနးေရာင စတ ကေလာငနာမညေတြန႔လညး ေရးသားခၿပး

‘တငမး’ဆတ ကေလာငအမညက ၁၉၅၈ ခႏစ ေဖေဖာဝါရလမာ စတငသးစြခပါတယ။

ဆရာတငမးအေၾကာငးက ေျပာၾကတအခါ မႏေလးတကသလ ကေလာငရငအသငးက ပထမဆး

ထတေဝခတ ‘ဖနမးအမ’ ကဗာစာအပအေၾကာငး ေျပာတတၾကသလ ‘ထးကေလးန႔ မန’

စာအပအေၾကာငး ပါဝငေလရပါတယ။ တခ႔ကေတာ လကရ ‘က ကေလးငယ ခစစဖြယ၊ ခ ခေရကး

မေလးၿပး’၊ ‘မမ ဝဝ ထထက အက ပထမ’ စတ သငပနးႀကးဖတစာထက ကဗာေတြအေၾကာငး

ေျပာၾကပါတယ။ အဒ ကဗာေတြလပ ျမနမာျပညအႏ႔က လေတြရ႕ ေန႔စဥသး စကားေတြထက

ဘဝေမတတသေတြက ေျပာေလရတ ‘ဆးသးသည မဗငး’ ဆတ စကားရပဟာ ဆရာေရးသားခတ

အေၾကာငးအရာသာ ျဖစပါတယ။ ‘ဆးသးသည မဗငး’ဆတ အဒစာအပဟာ စာဖတရနျမငတငေရး

Page 204: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 204

သကႀကးစာစဥတစခ ျဖစၿပး ၁၉၇၂ ခႏစမာ ထတေဝခတ စာအပ ျဖစပါတယ။ ‘ဆးသးသည မဗငး’

ပဝတဟာ ဘယပျပင ဘယအေၾကာငးအရာေတြကမ ျပနေရးတာ မဟတဘ သ႔ကယပငစတကးန႔

ေရးသားခတအေၾကာငး ဆရာကယတင ေျပာျပခဖးပါတယ။

ဆရာတငမးရ႕ အထငကရ လပေဆာငခက ေနာကတစခကေတာ ‘တ႔ေကာငးသား’စာေစာငရ႕

စာစစာကးၿပငပြေတြ ျဖစပါတယ။ တ႔ေကာငးသား ဆရစာစစာကးေတြဟာ အခထကထ

ေကာငးသားေတြ၊ ဆရာ ဆရာမေတြ အားထားရတ စာမေတြျဖစၿပး အဒၿပငပြမာ ဆရခတ တခ႔

ေကာငးသားေတြ ဆရငလညး လကရ ျမနမာစာေပေလာကမာ အယဒတာေတြ၊ စာေရးဆရာေတြအျဖစ

ရေနဆျဖစပါတယ။ တ႔ေကာငးသား ထတေဝသျဖစတ စာေရးဆရာ မငးယေဝက အဒၿပငပြေတြ

ျပလပဖ႔ ဆရာက အႀကေပးခသလ ၿပငပြ တေလာကမာလညး အကျဖတအဖြ႔ အတြငးေရးမးအျဖစ

စာမေရြးခယတာေတြ၊ မတခကေရးသားတာေတြ လစဥ ျပလပခပါတယ။

ဒလ ကဗာေတြ၊ စာေပေတြၾကားမာပ ေနထငလာခတ ဆရာဟာ ၈၈ ဒမကေရစ အေရးေတာပ

ေပၚေပါကလာတအခါ လထဘကက ရရဝဝ ရပတညခၿပး ေနာကပငးမာ အမးသား ဒမကေရစ

အဖြ႔ခပရ႕ တတသပညာရင အဖြ႔မာ ပါဝငခပါတယ။ ႏငငေရးန႔ပတသကတယဆရင၊ အာဏာရငက

အတတယဆရင စာေပသမားျဖစျဖစ ဘာျဖစျဖစ သညးမခဘးဆတ ေခတဆေတာ ၁၉၉၁ ခႏစကေန

၁၉၉၅ ခႏစအထ ဖမးဆး ေထာငခတာက ခခရပါတယ။ ေထာငက ျပနထြကလာျပနေတာလညး

ပတပင တားျမစတာေတြ အလပခရၿပး ေနာကဆး ျပညပမာပ ေနထငခရတ အျဖစက

ေရာကရခပါတယ။ ေထာငက ျပနလြတလြတခငး ဆရာက စာေရးခြင ဖြငေပးလား လ႔ ကေနာက

ေမးၾကညေတာ ဆရာက အာဏာပငေတြရ႕ ဆကဆပ တခ႔အေၾကာငး အခလ ေျပာျပဖးပါတယ။

“ဖြငေပးလ႔ ဘယရမလ။ ၂ ခါေလာက လာၿပးေတာက ဟဟာေပး ဒဟာေပး ေပးတာ။ ေငြ

ဘယေလာကလသလ၊ ရငးႏးျမပႏဖ႔ ဘယေလာကေလာက လသလ၊ သနးႏစဆယ ဆလညး ႏစဆယ၊

ငါးဆယဆလညး ငါးဆယ ေပးမာ။ တကခနးလသလား တယလဖနး လသလားေပါ။ လာေပးေနတာ။

ကေနာက အဒါေတြ နားမလညဘးဗာ လ႔၊ ေကးဇးတငပါတယ။ ကေနာက လြတရငကပ ဝမးသာပါၿပ။

မဟတပါဘး တ၊ လႀကးေတြက လႊတလကလ႔ပါ တ။ ဘယသ ဘယသေတြကေတာ မေျပာဘး၊

တစခါေတာင လာေျပာတယ။ ေကးဇးတငပါတယ လ႔၊ ကေနာ စးပြားေရး မလပတတေတာ ကယက

စာသငတာန႔ စာေရးတာ ဒါပ ဝါသနာပါတယ။ ကေလးေတြလညး ေပာကနၾကပါၿပ

ကေနာလြတလာေတာ။ ေကနပပါၿပ၊ သညးခပါဗာ လ႔ အဒလ ေျပာလကတယ။ ယဥယဥေလးန႔

ျငငးလကတာ။ သမးသြငးဖ႔ ႀကးစားတာေပါေလ ေနာ။ ေၾသာ - ကယကလညး ကယသမငးက အလႀကး

ဘယလလပ ေရာငးႏငမာလ။ ပထမေတာ သက ပပငာငာ ျဖစေနတာ လြတလာေတာ။ အဒါလညး

ကယက ျငငးၿပးေရာ ေနာက ေထာကလမးေရးက လကေတာတာပ။ ဒေကာင မရဘး၊ ေစာငၾကညမ

ဆၿပး ေနာကကေန တေကာကေကာက ျဖစသြားတယ”

ဆရာဟာ ပႏပေဖာျပခြင ရသညျဖစေစ၊ မရသညျဖစေစ ကဗာေတြက မရပမနား ေရးခသျဖစပါတယ။

ဆရာရ႕ ထးျခားခကကေတာ ကဗာေတြေရးသားတအခါ ျပငလက ဖကလက

ေရးသားတာေတြမဟတဘ ျပငရာဖကရာမရဘ ေရးသားႏငျခငး ျဖစပါတယ။ ျမနမာျပညတြငးမာေရာ

ျပညပမာပါ ပႏပထတေဝခတ ဆရာရ႕ ကဗာန႔ စကားေျပ လးခငးစာအပေပါငး ၂ဝ ေကာရၿပး

ပႏပေဖာျပျခငး မရေသးတ ဆရာကဗာေတြလညး အမားႀကး ရေနပါေသးတယ။ ဒစာမေတြအားလး

မေပာကမပကန႔ တခနမာ ပႏပႏငမယလ႔ ေမာလငပါတယ။

ဆရာရ႕ကဗာေတြ စာေတြမာ အညာရန႔၊ ျမနမာျပညရန႔ေတြ အၿမတမး ကနးေအာငးေနၿပး လကရ

Page 205: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 205

အခနအခါေတြန႔လညး ကကညတာေတြ ေတြ႔ရပါတယ။ ျမနမာျပညက ဘယလ လြမးဆြတေၾကာငး၊

ျမနမာျပညက ဘယလ ေကာငးစားေစခငေၾကာငး ေစတနာေတြကလညး သ႔စာေတြမာ ေတြ႔ႏငပါတယ။

ဒလပညာရငမး ဆးရႈးလကရတာ တငးျပညအတြက အရမး နစနာလပါတယ။ တခနမာေတာ

ဆရာတငမး အပါအဝင ဂဏျပထကသေတြက ထကထက တနတန ဂဏျပႏငမယလ႔ ယဆမပါတယ။

ထနလငး (၄၊ ၁၉၊ ၂ဝဝ၈)

၂ဝဝ၉ ခႏစ ဇနနဝါရလ ၂၃ ရက ေနာေဝအေျခစက ဒမကရကတစျမနမာအသ၏ ထတလႊငခကအား

ျပနလညေဖာျပပါသည။

ကမၻာႀကး ေျပာငးလသြားတေန႔ ဥတရမြနး

ဇနန၀ါရ ၂၂ ရက

ဇနန၀ါရ ၂၀ ရက၊ ပစဖတ စေတာခန နနက ၉နာရ ၅မနစမာ အသက ၄၇ ႏစသာ ရေသးတ အဘားမားဟာ

ေအဘရာဟငလငကြနး သးဖးတ ကမးစာအပေပၚမာ လကတငၿပး ကမးကနသစၥာဆကာ ပထမဥးဆးေသာ လမညး

အေမရကန သမၼတ ျဖစသြားပါၿပ။ ၀ါရငတနမာ ျပလပတ သမၼတ ကမးကနပြက လေပါငး ၁ သနးေကာေလာက

တကေရာကခၿပး လအပႀကးဟာ ၂မင နးပါးေလာက ရညလားပါတယ။ သမၼတအဘာမားရ႕ မနစ ၂၀ ေလာကရတ

သမငး၀ငမန႔ခြနးက တကမၻာလးက သနးေပါငး မားစြာေသာ လမား နားေထာင ၾကညရႈခၾကပါတယ။

အငတာနကမ ၾကညရႈသလညး အလြနမားခၿပး ကမးကနခါနး အခနေလာကမာ စၿပး အငတာနက ကြနယကမား

ရပတန႔သြားသေလာက ျဖစခပါတယ။ ၁၂ နာရအတြငး စအငအငရ႕ အငတာနကကေန တကရက ၾကညရႈတ အႀကမေပါငး ၂၅

သနး ေကာခၿပး ၿပးခတ သမၼတ ေရြးေကာကပြတနးက ၂၄နာရအတြငးၾကညရတ အေရအတြက ၅သနးေကာထက မားစြာ

ေကာလြနခပါတယလ႔ စအငအငသတငးဌာနက ထတေဖာပါတယ။ ယက (youtube) ကေန တဆင ၾကညရႈသမားလညး ၃

သနးေကာရပါတယ။

အဘားမားရ႕ဖခင ေမြးဖြားရာႏငင ကငညာ န႔ အဘားမားငယစဥက ေကာငးတကဖးတ အငဒနးရားႏငငတ႔သာမက အျခား

အာရ၊ ဥေရာပ၊ အာဖရကန႔ လကတငအေမရက ႏငငမားကပါ အဘားမားက ဂဏျပ ႀကဆတ ပြေတြ ျပလပခပါတယ။

Page 206: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 206

ေတာငအာဖရက သမၼတေဟာငးျဖစတ နယဆငမငဒလား (Nelson Mandela)က အဘားမားဆသ႔ ေပးပ႔တ ဂဏျပစာထမာ

“သင သမၼတအျဖစ ေရြးခယခရျခငးဟာ လသားမားအတြက ပေကာငးမယ ကမၻာႀကးျဖစေအာင ဖနတးႏငမယ၊

ျပနာေတြက ေျဖရငးႏငမယ ဆတ ေမာလငခကအသစက ေပးႏငခပါတယ” လ႔ ေရးသားထားပါတယ။

ကငညာမာ ရးရာအကမား၊ အစားအေသာကမားန႔ ရပရငပတကားႀကးေတြက ေထာငၿပး ကမးကနပြ

အခမးအနားက ၾကညရႈ အားေပးခပါတယ။ အဘားမားန႔ ေဆြမးဆကစပမႈရတ အဘးရ႕ အဘး

ေနထငခဖးတ အငယာလနႏငငက Moneygall လ႔ ေခၚတ ရြာေလးမာလညး အန၊ အျဖ၊ အျပာေရာင

အလမားန႔ တနဆာဆငကာ ဂဏျပ ႀကဆပါတယ။ ဘရားဇးန႔ အႏၵယႏငငမာလညး ေကာငးသ

ေကာငးသားမားက အဘားမားရပပ မကႏာဖးက စြပကာ အထမးအမတပြ လပပါတယ။ Guyana လ႔

အမညရတ ေတာငအာဖရကႏငငေလးမာ အလပရ ေတာေတာမားမားက ေန႔လညခငးမာ

ပတေပးလကၿပး အလပသမားေတြက ကမးကနပြ ႀကညရႈေစခပါတယ။

ပရးႏငငရ႕ ၿမ ႕ေတာ လမာ(Lima)တြင ဘရာဇး၊ ပရး၊ မကဆက၊ ဘလးဗးယားႏငငသား shaman

ဘာသာ၀င တခ႕က ရးရာပေဇာမႈ ပစျဖင ကခနကာ ပါးစပမလညး “အဘားမား … အဘားမား…” ဟ

ေရရြတၿပး အဘားမား ဓာတပေပၚက ပနးမား ႀကခပါတယ။ “ေရးေခတကေတာ ဒရးရာပေဇာမႈဟာ

ဘရငေတြအတြက ျဖစပါတယ။ အခဟာက အဘားမားအတြက ရညရြယၿပး လပတာပါ၊

ဘာလ႔လဆေတာ အဘားမားရ႕ ႏလးသားဟာ ကမၻာႀကးတစခလးအတြက ျဖစပါတယ” လ႔ ေျပာပါတယ။

လနဒနမာလညး နာမညေကာ Madame Tussauds ဖေယာငးျပတကမာ ျပထားတ အဘားမားပတ

အသစက ၾကညႏငဖ႔ လကမတ အခမ ေပးပါတယ။

အငဒနးရားႏငင ဂာကာတာၿမ ႕က Menteng 1 Elementary မလတနးေကာငးေလးမာ ငယစဥက

အဘားမားန႔ ေကာငး အတတကဖးတ ေကာငးသားေဟာငးတစဟာ တဗြကေန ကမးကနပြက အတ

ၾကညရႈၾကပါတယ။ မလတနး ေကာငးသားဘ၀က အဘားမားက Barry လ႔ ေခၚၾကပါတယ။ “အခ

အေမရကနသမၼတဟာ တခနတနးက ေကာငးေနဘက ဆတာ သရလ႔ ကေနာ ဂဏယမပါတယ” လ႔

ေကာငးသားေဟာငး Rully Dasaad က ေျပာျပပါတယ။

ေဂာဘရက သရ႕ သမၼတ သကတမး ေနာကဆးေန႔မာ ႏႈတခြနးဆက ဂဏျပစာတေလးက

ကဒျပားေလးတခမာ ေရးၿပး Oval Office လ႔ ေခၚတ သမၼတရးခနးထက စားပြ အဆြေလးထက

ထညထားခပါတယ။

Page 207: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 207

(ဇနန၀ါရ ၂၁ ေန႔ထတ San Francisco Chronicle မ ေကာကႏတသည။

ျမနမာစာေပသမငးမာ တငမးရ႔ က႑က

သးသပၾကရင(တငမးကြယလြနျခငး ၂ ႏစျပည အထမးအမတ)

ေမာငစြမးရည

ဇနန၀ါရ ၂၂၊ ၂၀၀၉

ဓာတပ - ၂၀၀၆ ႏ၀ငဘာ ၁၂၊ မးမခ ၃ ႏစျပည မတဆပြ ကာလ။ တငမးန႔ ေမာငစြမးရည။

ဆနဖရနစစၥက ဧညရပသာ

ကဗာဆရာ တငမး ကြယလြနတာ ၂၀၀၉ ဇနန၀ါရ ၂၂ မာ ၂ ႏစျပညခပါၿပ။ တငမးဟာ "လသာ ေသ၊

နာမည မေသဘး" လ႔ လတငးက မတခကခႏငတ ကဗာဆရာျဖစပါတယ။

တငမးဟာ တသကလး ကဗာေရးသြားခသ ျဖစပါတယ။ တငမးဟာ ကဗာက ထ႔ပငး ထ႔ပငး ႀကးၾကား

ရခါ ေရးသ မဟတပါ။ ဘယေလာကမား ေရးသလဆရင ကြယလြနခါနး အခနအထ ေန႔စဥလ

ေရးသြားခပါတယ။ မကြယလြနမ တေန႔အထ ေရးသြားခေလရ႕။

ဒမကေရစ အေရးေတာပကာလ ၁၉၈၈ က ၂၀၀၇ ခႏစ၊ သကြယလြနခနအထ ႏစေပါငး ၂၀ နးပါး

ကာလမာေတာ ဒမကေရစ အေရးေတာပက ဖြ႔ဆတ ကဗာေတြ စကလကမတတတ၊ တကတကၾကြၾကြ

ေရးသြားခတာေၾကာင သ႔က "ဒမကေရစ အေရးေတာပ စာဆႀကး" လ႔လညး ဆရမာ ျဖစပါတယ။

ဒအဆကလညး ဘယသကမ ကန႔ကြက ေျပာဆၾကမာ မဟတပါ။

ျမနမာစာေပသမငးမာ တငမးရ႕ က႑က ေႏာငးေခတစာဆမား၊ စာေပသမငးရငမားန႔

စာေပေ၀ဖနေရးဆရာမားက ၀ငး၀နး ခငတြကၾကရပါလမမယ။ တငမးန႔ အနးဆးေနခသတဥးအေနန႔

ကေနာ သသမက အကဥးခပ တငျပထားခငပါတယ။

ခအခါဟာ "မႏေလး တကသလ ေရႊရတ အခါကာလ" ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ကေနာတ႔

ပါ၀ငလႈပရားခတ "မႏေလးတကသလ ကေလာငရငအသငး" ရ႕ စာေပလႈပရားမႈေတြမာ တငမး

ဘယလက႑က ဘာေတြလပေဆာငခတယ ဆတာက တငျပပါမယ။

ျမနမာျပညမာ တငမးရ႕ နာမညက စစအစးရက လး၀ေဖာျပခြင မရတာေၾကာင ဒါေတြက

ဖတရႈၾကားသၾကရမာ မဟတပါဘး။ ဒါေၾကာင ျပညပမာ ေဖာျပခြငရတေနရာကပ ေဖာျပလကပါမယ။

Page 208: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 208

မႏေလးေကာလပမာ ျမနမာအသငးဆတာ ေပၚေပါကလာပါတယ။ ေနာကမ မႏေလးတကသလ

ကေလာငရငအသငး ဆတာ ေပၚေပါကလာပါတယ။ ကေနာ ေရာကသြားတ ၁၉၅၆ ခႏစမာ

ျမနမာအသငး ရေသးတယ။ ေဇာေဇာေအာင ေခၚ ေဇာ(သလာ) ေခၚ ကေဇာျမငက

အတြငးေရးမးအျဖစန႔ စာေပၿပငပြလပတာက ကေနာ မလကတယ။ ေနာကႏစ ၁၉၅၇ မာ

ေမာငသနးႏင (ခ - ဂဏထးသနးႏင)န႔ ေမာငဘဂမး (အဒတနးက ကေလာငနာမည ကနၿမ

နနးျမငႏြယ) တ႔ ျမနမာစာ ဂဏထးရငမားအျဖစန႔ ေရာကလာေတာ က၀ငး (တကသလ ၀ငး)က

ေကာငး ျပန၀ငလာတာန႔ ဆမၿပး ကေလာငရငမားအသငးက ျပနလည ဖြ႔စညး လႈပရားလကတယ။

တကသလ၀ငး ဆတာက လထသတငးစာ အယဒတာ ျဖစဖးသ၊ ၁၉၅၃ ခႏစက ေအာကတဘာ

အေရးေတာပမာ ပါ၀ငခသ ျဖစပါတယ။ မႏေလးတကသလ ကေလာငရငအသငးက တကသလ

ႏြယထြနး ေခၚ ကထြနးအ (ျမနမာပညာရ ဆရာလငးၾကးရ႔ ေျမး) န႔ ေမာငေပါကစည (မနးတကသလ)

ေခၚ အငဒရးျမဟန (ေနာငအခါ ခရစယာန သာသနာပငခပ) တ႔န႔အတ တညေထာငခသ တဥးလညး

ျဖစပါတယ။ "ေရ႔သ႔" လ႔ အမညတပထားတ သစစကလပသားဘ၀ ထငဟပတ လးခငး၀တ

တပဒလညး ထတဖးသ တဥးျဖစလ႔ မႏေလးမာ ထငရားစ စာေရးဆရာတဥး ေပါ။

သတ႔ ျပနလည ဖြ႔စညးတ မႏေလးတကသလ ကေလာငရငအသငး (၁၉၅၈ - ၅၉) မာ တကသလ၀ငး

က ဥက႒၊ ကနၿမနနးျမငႏြယ ေခၚ ကဘဂမးက ဒတယဥက႒၊ ေမာငသနးႏငက အတြငးေရးမးပါ။

သတ႔က တကသလမာ ေကာငးသားသမဂၢကလြရင ၾသဇာ အရဆး၊ အကယျပန႔ဆး အဖြ႔အစညး

ျဖစလာပါတယ။ သတ႔ ဥးစးကငးပတ စာဆေတာေန႔ အထမးအမတပြေတြဟာ မႏေလးၿမ႔ထက

စာဆေတာေန႔ထက စညကားတယ။

အဒအဖြ႔မာ ကနၿမနနးျမငႏြယက စာအပထတေ၀ေရးက အထးစတ၀ငစားတယ။ ေရစႀက အထကမာ

နရကပစာေစာငန႔ ေကာငးမဂၢဇငး ထတခဖးတယ။ လထဂာနယမာ ကေလာငေသြးခသ ျဖစတယ။

တကသလႏစလညမဂၢဇငးမာလညး ျမနမာစာ စာတညး လပခတယ။

ကနၿမနနးျမငႏြယရ႕ စတကးန႔ မႏေလးတကသလ ကေလာငရငအသငး စာစဥေတြ အဆကမျပတ

ထတေ၀သြားဖ႔ စစဥတယ။ အဒအခါက "အငး၀ေအာငေဆြ" နာမညန႔ ကေလာငေသြးေနတ

ၾကညေအာင၊ ေမာင၀ငးေဖ (ျမငးျခ) အမညန႔ ကေလာငေသြးေနတ ေမာငစြမးရည၊ ေလးျမင (ျမငးျခ)

အမညန႔ ကေလာငေသြးေနတ ကေလးေမာင (ကကးကၽြနး အစာငတခတကပြ ကဆး)၊ ေမာငမးသ

(ကစနျမင)၊ ကသာ၀ငးၾကြယ (ခငေမာင၀ငး) စတ တကသလ ကေလာငရင ေပါကစေတြက သပ

ဒငခစညးရးတယ။ စာအပေတြ ထတၾကဖ႔ တကတြနး ႏႈးေဆာတယ။

ကနၿမနနးျမငႏြယက ၁၉၅၉ ခႏစမာ ကေလာငရငအသငး စာစဥ ၁ အျဖစ ဖနမးအမ ကဗာစာအပက

ထတတယ။ တျခား ကေလာငရငေတြက အသင မျဖစေသးဘး။ သက သရ႔ ကေလာငနာမညက

မၾကကလ႔ အသစရာၿပး "တငမး" လ႔ တပလကပါတယ။ စာေပေလာကမာ တခါမ မသးေသးတ

ကေလာငအမညသစပါ။ ဒစာအပက ၁၉၅၉ စာေပဗမာနဆ ရခပါတယ။

ႏယဥ (ဆရာမငးသ၀ဏရ႕ ႏမ)၊ မငးယေ၀ (ေဇာဂ၊ မငးသ၀ဏတ႔ရ႕ တပညရငး)၊ ေဒါငးႏြယေဆြ

(ကဗာဆရာအသငး ဥက႒) စတ ၀ါရင ကဗာဆရာေတြက ေကာျဖတၿပး လသစ၊ လစမးတဥးက

ရသြားတာဆေတာ ဟးေလးတေကာ ျဖစသြားခပါတယ။ အကျဖတအဖြ႔မာ ပညာရ ကဗာဆရာႀကးမား

Page 209: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 209

ျဖစၾကတ ဆရာေဇာဂန႔ မငးသ၀ဏတ႔ ဥးေဆာငပါ၀ငတယ။

ေဒါငးႏြယေဆြက "ေလာကမကကနး" ဆတ ကဗာစာအပ တအပထတၿပး အကျဖတအဖြ႔က

မေကနပေၾကာငး ဆႏၵျပခဖးတယ။ ဒါေပမယ သကယတငက တငမးရ႕ ကဗာစာအပက ဖတ၊ တငမးန႔

ေတြ႔ၿပးေတာ တငမးက သရ႕ ေရးေဖာ ရေဘာတဥးလ တသကလး ခစခငရငးႏးသြားခၿပး တငမးရ႕

ကဗာမားကလညး အလြတကကၿပး ဘယေနရာက ဘယလ ေကာငးတာပ လ႔ ခးကးစကားေတြ

ဆခပါတယ။

ဆရာႀကး ေရႊဥေဒါငးန႔ အးေ၀ဥးညျမတ႔က လထသတငးစာတက အေပၚထပ၊ တငမး ဖနမးအမ

ဂဏျပပြမာ ခးကးတ စကားန႔ ဆရာေဇာဂက ေဒါငးႏြယေဆြက ေျပာျပဖးတစကားေတြဟာ

ထပတကပါတယ။

"တငမးက အညာသား၊ မနးတကသလ ေကာငးသား။ ေရးက ျမနမာဂႏ၀ငစာေပေတြဟာ

အညာေဒသက ရငလရဟနး စာဆေတြက အညာေဒသ ၀နးကငက ေနာကချပ ေရးသားျပစခၾကတာ။

ေႏာငးေခတမာ အညာသား ကေလာငရငေလာငးလာေတြက ဂႏ၀ငစာေပက ေလလာခစားၾကရမာ

ခကဆစအေျဖရာစရာ မလဘ နားလညခစားႏငၾကတယ။ အေၾကသား ေအာကသားေတြက ခကဆစ

အေျဖရာၿပးမ ခခယဥးယဥး ေလလာခစားႏငၾကတယ။ ကဗာဆတာ ဘာသာစကား ကစၥျဖစတယ။

ဒါေၾကာင ကဗာဗဇ ဓာတခ တအးေတာ အညာသားက ဘာသာစကားအရာမာ ပစြမး ပကၽြမးတအတြက

မပငမပနး ဖြ႔ဆႏငၾကတယ။ အညာ အေၾက ကြာျခားမႈ ရတယ။ ဒါေၾကာင အညာသား တငမးက

ဘာသာစကား ကၽြမးကငမႈ၊ စြမးမႈ ရလ႔ ကဗာစတကး လလေလးေတြက စကားလး လလေလးေတြန႔

ပသေခာေမြ႔ေအာင သကးႏငတ အရာမာ ပၿပး ေကာငးမြန ေသသပတယ ..." လ႔

ခးကးခၾကဖးပါတယ။

ကနၿမနနးျမငႏြယဟာ တငမးျဖစလာၿပးေနာက မႏေလးတကသလက ကဗာစာအပေတြခညး

ဆကတက ထြကခတယ။ တငမး အမာစာေရးၿပး ၾကညေအာငန႔ ေမာငစြမးရည ႏစဥးေပါငး ေရးဖြ႔တ

"စၾတ ကဗာမား" က ထတတယ။ ဖနမးအမလမးစန႔ ဘတလငခစေလး၊ တကသလ ေမာငထြနးေ၀၊

ကသာ၀ငးၾကြယ၊ ၾကညေအာင၊ ကေလး(အငး၀ဂဏရည)၊ ေမာငစြမးရည၊ ေမာငသနးေဌး၊ ေမာငမးျမင၊

မရြာ၀ငးေဖ တ႔က အစ ၂၀၀၇ စာေပဆရ ေရစႀကသနးေအာင အထ ကဗာစာအပေတြ

ဆကတကထတခၾကပါတယ။ ေမာငသနးႏငက ဇာတသဘငန႔ ရပေသးဆငရာ သေတသနစာအပေတြ

ထတေ၀ပါတယ။ မငးသစတ႔ ကဗာစာအပကေလးေတြ ထတၾကတာေတြလညး ရပါတယ။

တငမး ဆြထတလ႔ ထြကလာခရတ ကဗာဆရာေတြထမာ ဘတလငခစေလး၊ ၾကညေအာင၊

ကေလး(အငး၀ဂဏရည)၊ ေမာငစြမးရညတ႔ ဆကတက ဆရၾကတယ။ ေမာငသနးေဌးန႔ ေမာငမးျမင

ညအကက ကေလးကဗာ ပထမန႔ ဒတယဆ ရၾကေသးတယ။ မရြာ၀ငးေဖက တတယ ထငတယ။ ဒလန႔

မႏေလးတကသလမာ ကဗာအငအားစႀကး တခ ျဖစထြနးခပါတယ။

လထေဒၚအမာကေတာ တငမးရ႕ ကဗာေတြက သ႔ဆရာေတြျဖစတ ဆရာေဇာဂ၊ ဆရာမငးသ၀ဏတ႔

ကဗာေတြထက ႏစသကတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ "အညာအေငြ႔အသက ပါလ႔" တ။ ဆရာ

ဒဂနတာရာကေတာ အသ"ခ" တယလ႔ ေျပာခဖးပါတယ။ တငမးဟာ ဂႏ၀ငစာေပ ေကညကသ၊

မဟာဂတ ေကညကသ၊ တးတတမႈတတတ သဆတတသ ျဖစလ႔ သ႔ကဗာေတြဟာ အသခတယလ႔

သ႔ရငးႏးသေတြက မတခကခဖးပါတယ။

Page 210: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 210

တငမး အစရတ မႏေလးတကသလ ကဗာဆရာေတြရ႔ ကဗာေတြက ေမာငသာႏးက (Neo-Khitsan)

န၀ေခတစမး ေတြလ႔ ေ၀ဖနပငးျခားခပါတယ။ မႏစတႏစကမ ေ၀ဖနစာေတြထမာလညး ေမာငသာႏးက

သတ႔ဟာ (Traditionalist) ရးရာသမားေတြလ႔ပ သတမတေျပာဆခပါတယ။ ဒေန႔

ေပၚေပါကေခတစားလာတ "ပ႔စေမာဒန" ဆတ ကဗာအမးအစားေတြထမာ မပါဘးလ႔ ဆလတာပါပ။

ေခတစမးကဗာေတြ အရနရေနတ (၁၉၃၀ - ၁၉၄၀) ကာလအလြနမာ ဒတယကမာၻစစၾကး ျဖစၿပး ဂပန

ဖကဆစ အပစးတယ။ ၿပးေတာ အဂၤလပနယခ႔ ျပန၀ငလာတယ။ ၿပးေတာ ျပညတြငးစစ ျဖစပါတယ။

ဒကာလမာ ပညာေရးနမကခတယ။ ျမနမာစာေပ အလငန႔ ကဗာအလငဟာလညး

တ႔ဆငးသြားခတယ။

စစၿပးစ ကဗာေတြမာ ေခတစမးန႔ မတတာက ႏငငေရးကဗာေတြ အထးမားျပားလာခတယ။

(ႏငငေရးကလညး ဂဏးကြေတြ ေထြျပားတယ)။ ကဗာေတြဟာ "ဘာသာစကား အားနညးမႈ"ရ႕

အရပလကၡဏာေတြ က လာတယ။ တခ႕က "အ အ အပမက" ေတြ ျဖစလာတယ။ ေမာငသာႏးက

သဟာ န၀ေဒဒ နတသငေနာင ကဗာေတြက အေခါက ၁၀၀ ေလာက ဖတဖးတယ။

ခေခတလငယေတြဟာ လး၀ မဖတဖးဘး။ ဒါဟာ အားနညးခက တခအျဖစ ေထာကျပဖးပါတယ။

ကဗာဆတာ ဘာသာစကားရ႕ ကစၥ ျဖစပါတယ။ ဘာသာစကား အားနညးမႈေၾကာင အတာ လကၤာရ၊

သဒၵါ လကၤာရ အားနညးလာခပါတယ။ "ရစသမ" ေခၚ "နရ" မေျပျပစမႈေတြ မားလာခပါတယ။ ဒလ

ကာလရ႔ အထြတအထပမာ တငမးရ႕ ဖနမးအမ ေပၚလာခရာမာ ထးျခားသြားခပါတယ။ အထး

ေျပျပစလတ ကဗာေတြပါ။ ဖနမးအမ ထြကၿပး ေနာက ၁၀ ႏစ အၾကာမာ တငမးရ႔ "ထးကေလးန႔ မန"

ကလညး ကေလးကဗာဆ ရခပါတယ။

တငမးဟာ မႏေလးမာ "သေျပစာအပတက"၊ ကမာၻေခတ စာအပတကတ႔က အေပါငးအသငး

ေရာငးရငးေတြန႔ ထေထာငခတယ။ ေနာကဆး သ႔ရ႕ ဖနမးအမ စာအပတကက ထေထာငတယ။

ရသစာေပနဒါနး (ေဇာဂ)၊ ပနးႏငပငစည (မငးသ၀ဏ)၊ ငဘ (ေမာငထင)၊ အနႏငအျပာ

(ေမာငစြမးရည)၊ ဟခမငးရ႕ အကဥးေထာငက ပေလြသ (ေမာငစြမးရည ဘာသာျပန)၊ ေလတစငးန႔

သခငးသည (တငမး)၊ တတယမကလး (ေဒါကတာသနးထြနး ဘာသာျပနတ ေလာဘဆနရမးပါးရ႕

စာအပ)၊ သနးသနးထြနးရ႕ ကေလးကဗာစာအပ စတာေတြက ဥးစး ထတေ၀ခပါတယ။

သငယခငးေတြ အငအားန႔ ေမာငမးသက မးဥးပနး စာေပတကေထာငၿပး တကတး၊ တကသလ

ဘနးႏင၊ ေမာငသာရတ႔ စာအပေတြ ထတပါတယ။ ေမာငစြမးရညက ကေလာငရငအသငး စာစဥအျဖစ

ဆရာေဇာဂရ႔ 'ရသစာေပအဖြင' ၊ ၀ငးၾကြယရ႕ "ေခါငးေလာငးသ ကဗာမား"၊ ဘတလငခစေလးရ႔

"ကေျခသည ကဗာမား" က ထတတယ။

ဒါေတြဟာ တဆကတညး ျဖစခတာေတြပါ။ ပနးခ၀ငးေဖန႔ ေပၚဥးသကတ႔ကလညး လထတကရ႕ လခစား

ပနးခဆရာေတြပါ။ အားလး ေကာငးေနဖကေတြခညးပါ။ သတ႔က အဖးဆြေပးတယ။

မႏေလးတကသလကေလာငရငအသငးက ကေလာငရငေတြဟာ မႏေလးတကက တခတညးေသာ

စာအပတက၊ တခတညးေသာ သတငးစာတကအျဖစ ရပတညေနတ လထတကရ႕ အရပအာ၀ါသက

ခ၀ငၾကတယ။ တငမးက လထသတငးစာ တနဂၤေႏြကဗာ အခပပရ႕ အယဒတာ လပခတယ။

ၾကညေအာင၊ ေမာငသနးႏငန႔ တငမးတ႔ စမးလပၾကညၿပး သတ႔မလပခငတ စာေပေ၀ဖနေရးက

ေမာငစြမးရည လက လႊေပးခၾကတယ။

Page 211: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 211

(ဆကလကေဖာျပပါမည)

၀ငးေဖလြယအတ အမတ ၁၁

ရပရင အကယဒမဆ၀ငးေဖ

ဇနန၀ါရ ၂၈၊ ၂၀၀၉

ေသာတရငမားခငဗား ၊

ၿပးခတအပတက စစအစးရရ႕ ရပရငဆငဆာ အေၾကာငးေတြ ေျပာရငးန႔ဆကၿပး ဒတပတ ရပရင

အကယဒမအေၾကာငး တငျပခငပါတယ။

ရပရင ပညာ ထးခြၽနဆေတြ ႏစစဥ ခးျမငေပးတာဟာ အလြနေကာငးတ အစအစဥ ျဖစပါတယ။ ရပရင

အႏပညာသညေတြကလညး ရပရင အကယဒမဆက ျမတျမတႏးႏး တနဘးထား ေမာလငၾကပါတယ။

ရပရငပညာ ထးခြၽနဆ ရသေတြဟာ ထကထက တနတန ႀကးစား အားထတ ရယၾကတာလညး

မနပါတယ။ တခါတေလ အကယဒမဆေပးအဖြ႔န႔ အမားျပညသဆႏၵ လြေခာတာမးကေလးေတြလညး

ရခပါတယ။ ဘယလပ ျဖစျဖစ ရပရငအကယဒမဆေပးပြ အခနကာလ ေရာကလာၿပ ဆရင ရပရင

ေလာကႀကး တခလးန႔ ရပရငၾကည ပရသတေတြဟာ စတဝငတစား လႈပလႈပရားရား တေပာတပါး

ရၾကတာလညး မနပါတယ။

ဆေပးပြေရာကၿပ ဆရငလညး ျပညသခစတ ရပရင အႏပညာသညေတြ တေနရာတညးမာ တစတစညး

တညးဆၾကမယ၊ အေကာငးဆး အဝတအစားေတြန႔ အလဆး အျမးၾကြဆး ျမငၾကရမယ မဟတလား။

ဒသတငးေတြကလညး ရသမ မဒယာေတြမာ ေဖၚျပၾကၿပးေတာ တႏငငလးက စတဝငတစား

ဒအေၾကာငးေတြကပ ေဆြးေႏြး ေျပာဆၾကမယ မဟတလား၊ အေရးအႀကးဆးက ရပရငအကယဒမ

ဆေပးပြက တႏငလးက သပၿပး စတဝငစားၾကတယ ဆတ ကစၥေတြပါပ။

ဒေတာစစ အစးရ ဝါဒျဖန႔ခေရး န႔စညးရးသမးသြငးေရးက မကေစ ကလာၿပေပါ။ ပထမ စစအစးရရ႕

ဝါဒျဖန႔ခေရး ေပၚလစကားေတြက နာမညႀကး ရပရငသရပေဆာငေတြန႔ ရကကး ထတလပ ျပသမယ။

အဒကားေတြဟာ ရပရငဖလငန႔ ရကကး ျပသတာျဖစမယ ဆရင ပါဝင လပေဆာငေပးၾကတ

အႏပညာသညေတြက ရပရင ပညာ ထးခြၽနဆ အကယဒမ ေပးလ႔ရၿပ။ သပ အရပမဆးေအာင

အနညးန႔ အမား ထနးသမးၿပး ဆေတြ ေပးပါေတာတယ။

ပထမေတာ ထနးထနးသမးသမးကေလး ရပါေသးတယ။ ေနာကပငးကေတာ ရပရင ထးခြၽနဆ

အကယဒမကပ ဝါဒျဖန႔ခေရး လကနက၊ စညးရး သမးသြငးေရး လကနကအျဖစ ထထေရာကေရာက

Page 212: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 212

သးလာပါေတာတယ။ စစအစးရ ဝါဒ ျဖန႔ခေရး ကားေတြက ရကမေပးဘ ေရာငေနၾကတ ရပရင

အႏပညာသညေတြကလညး အကယဒမဆန႔ ေဝးသြားခငသလား ဆတ ၿခမးေျခာကမႈမးေတြန႔

ထနးခပလာပါေတာတယ။

အဒလန႔ ရပရငအႏပညာ ထးခြၽနဆ ဆတာရ႕ ဂဏသကၡာက ထပါး လာပါေတာတယ။ ရပရင ထးခြၽနဆ

အကယဒမရယငဘ ရပရင အႏပညာ တကယထးခြၽနလ႔ မဟတဘ စစအစးရက ဖားလ႔ စစအစးရက

ပပးလ႔ ဆရတယလ႔ မတခကေပးတာေတြ အေတာမားလာပါတယ။ ဒါမမဟတ ဆရတသက

ဝါဒျဖန႔ခေရးကားန႔ ရတာ ဟတမဟတ စစစ တနဘးျဖတၾကတ အဆငက ေရာကလာပါတယ။

တခ႕ဆရင စစအစးရ ဝါဒျဖန႔ ကားတကား ထြကတာန႔ အဒကားထက ပညာသညေတြက

ဆရေတာမာပလ႔ တစၾက ေပးေနၾကေတာတာပါပ။

ဝါဒျဖန႔ကားန႔ ဆရၾကတ ပညာသညေတြကလညး ကယအႏပညာန႔ကယ ဆန႔ ထကတနေအာင

ႀကးစားထားတာ အမနျဖစေပမ တကယ ဆရတအခါမာ ခတြငးပကေနတတၾကပါတယ။

ဝါဒျဖန႔ကားေတြက ေရာငၾကတ ရပရင အႏပညာသညေတြမာ အေၾကာငးအမးမး ရပါတယ။

စစအစးရရ႕ လပရပေတြက မႀကကလ႔ ေရာငၾကတာေတြ ရသလ ျပညသလထက ဆန႔ကငေနတ

စစအစးရ ဝါဒျဖန႔ခေရးမာ ပါဝငမရင ျပညသလထ ၿငျငငမႈရ႕ အမနး ဒဏက ေၾကာကလ႔

ေရာငၾကတာေတြလညး ရပါတယ။

အာဏာက အသးျပၿပး အက အည ေတာငးတာက မႏစၿမ႕လ႔ ေရာငၾကတာရသလ

အလကားမတတငးန႔ လပမေပးႏငလ႔ ေရာငၾကတာေတြလညး ရပါတယ။ တခ႕ ပညာသညေတြဆရင

ဝါဒျဖန႔ကားထမာကပ ျပညသ႔ခဥဖတ ေနရာမာ တာဝနယမရာက ေနာကပငး ရပရငေလာကတခလးက

ဝငးပယၿပး သးမယသ မရေတာလ႔ ထမငးအး ကြရတအျဖစေတြအထ ခၾကရရာပါတယ။

ဒါဟာ ရပရင အႏပညာနယပယ တခတညးမာတင မဟတပါဘး။ တျခား အႏပညာ

နယပယေတြမာလညး စစအစးရရ႕ လပေဖာကကဘက ႀကရာပါလ ျဖစသြားရင ဂဏသကၡာ

ထပါးကနပါတယ။ လမးလမးေတာက နာမညႀကး စာေရးဆရာႀကးေတြေတာင စစအစးရန႔ ပလးပလ

လပတယလ႔ ျပညသလထက ျမငသြားတာန႔ သကၡာေရာ ရငသန ရပတညမႈေရာ ထးကသြားတာက

အမားႀကး ေတြ႔ေနရပါတယ။ တကယနာမညႀကး ဂတပညာရင အဆေတာေတြလညး အစးရ

ေပၚလစသခငး ဆေပးမလ႔ ျပညသလထရ႕ အၿငအျငင ခရၿပး သ႔ကယပင ရပတညမႈ သသ သာသာႀကး

ယမးယငသြားတာမးေတြလညး သျမငေနၾကရတာပါပ။

တကယကေတာ ႏငငေတာအစးရတခမာ ထကတနတ သကၡာ ရေနတာ မနရင ႏငငေတာအစးရန႔

ပတသကတယ၊ နးစပတယ ဆတ ကစၥဟာ ဂဏတကၾကရမယ ကစၥပါ၊ ႏငငေတာ အစးရအဖြ႔က

ခးျမငတ ဆေတြ ဘာေတြ ရၾကတယ ဆတာဟာ အလြန ၾကကသေရ မဂၤလာန႔ ျပညစၾကရမာပါ။ ျမနမာ

စစအစးရ အာဏာပငမား အေနန႔ အေလးအနက ထားၿပး စဥးစားခန တနပါၿပ။

Page 213: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 213

အေလးအနက စဥးစားေနတာပါပ ဆရငလညး စဥးစားပ စဥးစားနညး မားေနတာလညး ျဖစႏငပါတယ။

အႏပညာ ထးခြၽနဆေတြကလညး စစလကနကပစၥညးေတြအျဖစ သးေနရတာ အလြန စတပကစရာ

ေကာငးမနး သသႀကးန႔ လပေနၾကရတယလ႔ ျပညသ လထက နားလညေနၾကပါတယ။ ျမနမာ

အႏပညာသညေတြရ႕ ေလာကမာ သန႔သန႔ ရငးရငး ၾကညၾကည လငလင လနးလနး ဆနးဆနးန႔

ရငသန တးတကခြင ေပးဖ႔ အခနတနပါၿပ။ စစအာဏာရငမား အေနန႔ ျပနာ အရငးအျမစေတြက

တကယ ျမငႏငစြမးရတ ဉာဏအလငး ပြငလာၿပး အျမနဆး ျပျပငႏငၾကပါေစ။

ကနးမာ ခမးသာၾကပါေစ။ ကေနာဝငးေဖပါ။ ။

[ မရငး - ဘဘစအသလႊငဌာန၊ ျမနမာပငး ]

၂၀၀၉ ဂါလလယ ႏစ ၄၀၀ ျပည အထးႏစ

ေငြစငေယာ

ဇနန၀ါရ ၂၈၊ ၂၀၀၉

ဂါလလယ ဂါလလ (Galileo Galilei) - ၁၅၆၄-၁၆၄၂

ဒႏစ ၂၀၀၉ က ဂါလလယႏစ ဟ ဆၾကပါသည။ တငးျပည ေတာေတာမားမားမာ သ႕ ႏစ ၄၀၀ ျပည

အျဖစ သတမတကာ သ႕အေၾကာငးေတြ ရပရငရကထားတာေတြ ထတလႊင ျပၾကသည။ တေန႕ကပ TV5

ျပငသစလငးတစလငးမ သ႕အေၾကာငး ရပရင ၾကညလကရသည။ ဒါအျပင သ႕ႏစ အျဖစ သတမတကာ

နကၡတေဗဒ နကၡတာရာျပပြမား ကငးပၾကသည။ အမတတရ ေကာငးကငယၾကညပြမား

ျပလပၾကဖ႕ေဆာၾသထားသညက ကယတင ေတြ႕လကရသည။ ေဟာေျပာပြမား ျပလပဖ႔လညး

စစဥေနၾကတာေတြ ရသည။ ဒေတာ သ႕အေၾကာငးေလးက ျပနလန စဥးစား ေကာကႏႈတ တငျပကာ

ေကာငးကငယ၏ သရေကာငးတစဥးအျဖစ တငစားရငး ဂဏျပ အမတတရ တငဆကလကခငပါသည။

Page 214: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 214

အတတကျဖစရပမား

အရစၥတတယ (၃၈၄-၃၂၂ ဘစ) ၏ အဆမားထက တခက ၅ ေပါင အေလးန႔ ၁ ေပါင အေလးက

အျမငကေန လႊတခရင ေလးတအေလးက အရင ေျမၾကးက ထမယ။ သ႕အေတြးအေခၚမားမာ မားယြငးမႈ

လြမားမႈေတြ ရေနခေသာလညး ရာစေပါငးမားစြာ သ႕အဆမားက ယၾကညခၾကပါသည။ ၁၆ ရာစ

မတငမအထ အရစၥတတယ ၏ အဆမားက ျပငဆင သငၾကားေပးခသ အဂၤလနက

ေကာငးဆရာတစဥးပငလင ဒဏေၾကး ၅ ပ ကခခရပါသည။

၁၆ ရာစမာ ေမြးဖြားခသ ဂါလလယကေတာ “သပၸပညာရပက အဆေတြက သကေသျပခကမရဘ

လကမခႏငဘး” ဟ ေၾကြးေၾကာခပါသည။

၁၆၀၉ ခႏစ လြနခေသာ အနစ ၄၀၀

ဂါလလယသည ပါဒး၀ါး (Padua) တကသလတြင အလပလပေနစဥ

သတထြငေသာအေ၀းၾကညမနေျပာငးက ေကာငးကငသ႕ ေထာင ၾကညလကသည။ ထအခါ သသည

ၾကာသာပေတးျဂလ (Jupiter) ေဘးမ လမား၊ လေပၚရ ေတာငမား၊ ေနေပၚရ အေျပာကမားႏင

ေသာၾကာျဂလ (venus) ၏ လညပတပ ထးျခားခကတ႔က ေတြ႕ရခသည။

ဂါလလယသည အတလရ “ပစာ” ေမာစငေပၚမ အေလးခနမတေသာ အရာ၀တႏစခက

လႊတချပျခငးျဖင အရစၥတတယ၏ အဆ မားယြငးေၾကာငး သကေသျပခသည။ ေျမျပငေပၚက

တျပငနကတညးကတာက ျမငရသေတြက “ဒါ လညကြက တခသာ ျဖစတယ။ ငါတ႔မကစန႕ တပအပ

ျမငတယလ႔ မေျပာၾကန႔ …” ဟ ေတာငးဆခၾကေလသည။

၁၆၁၅ ခႏစတြင ဂါလလယသည သ႔ေတြ႕ရခကမား ေရးသားထားေသာစာအပ တအပက ထတခသည။

ထ စာအပပါ အေၾကာငးအရာမားသည အရစၥတတယ၏ယဆခကမားနင မတညျခငးေၾကာင

ခရစယာနဘနးေတာၾကးမားက ဂါလလယမာ မေကာငးဆး၀ါးေတြ ပးကပေနျပဟ စြပစြကာ

အကဥးခထားသည။ တရားရးတြင သ၏ တရားခြငေလာကလခကမားက

ရပရငေသခာရကျပထားသညက ေတြ႕လကရသည။

ဤတြင သ႕အား မးရႈ႔သတခရမညအေရးက ေရာငလြဖ႔ တခတညးေသာနညးလမးက ဂါလလယသည

သေရးခသမအားလး မားယြငးေၾကာငး၊ ကမာၻၾကး ေရြ႕လားေနတယဆတာလညး မဟတေၾကာငး

စသညျဖင ဘနးေတာၾကးမားေရ႔မာ ၀နခလကမတ ထးခရသည။ ဂါလလယ ေရးသားခေသာ

စာအပမားက ျမ ႕လညေခါငတြင မးပရႈ႔ ခၾကေလသည။

ေနာကပငးတြင ဖေလာရငျမ ႕၌ ေနာကထပစာအပတအပ ထပေရးသားခရာ အရစၥတတယ၏

အေတြးအေခၚမားႏင မတေသာေၾကာင သ႕က ေရာမျမ႕က အရာရမားက အမမာ အကဥးခထားခသည။

အမမာ အကဥးခခရစဥ၁၆၄၂ တြငကြယလြနသည။

အလာေကာငးေပမယ အခါေႏာငးျပလား

သကြယလြနျပၤးေနာက အႏစ ၃၅၉ ႏစ ၾကာေသာအခါကမ ဂါလလယ အႏငရေလသည။ ထအခါကမ

ခရစယာနအာဏာပငမားက သတ႔ မားေၾကာငး၊ ဂါလလယ မနကနေၾကာငး အဆက

ပပရဟနးမငးၾကးထ တငသြငးသည။ ပပရဟနးမငးၾကးကလညး ခရစယာနအာဏာပငမားက

ဂါလလယအေရးယခသညမာ မားယြငေသာလပရပျဖစေၾကာငး ၀နခသည။

Page 215: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 215

သကြယလြနျပးေနာက သ႕အေတြးအေခၚမား စာအပမား ဥေရာပတခြငတြင ျပန႔ႏ႕ခသည။ လေတြ၏

ဥးေႏာကေတြက ဖြငေပးခသည။

“ကယ ယၾကညတာက လကခဖ႕အတြက ေလလာဆနးစစဖ႕ လပါတယ”

ဤကား ဂါလလယ၏ အေတြးအေခၚတခ ျဖစေလေတာသည။

ဂါလလယ အမတတရ ေန႔စြမားအျဖစ ၁၆၀၉ ခႏစၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႕တြင တယလစကတေခၚ

အေ၀းၾကညမနေျပာငးက ပထမဥးဆးအၾကမ လေတြေရ႕မာ ျပသခသည။ ၁၆၀၉ ခႏစတြငပင

ဂပတာ၏ေဘးက လသးစငးက အေ၀းၾကညမနေျပာငးျဖင ေတြ႕ရခသည။

ဂါလလယေသဆးျပး အခါေႏာငးမ သ႕ကအသအမတျပျခငးအေပၚ ထရတကသလ (University of

Trieste) မ နကၡတေဗဒဆငရာ ပါေမာကၡ မာဂရတာဟတ (Margherita Hack) က “အခါေႏာငးတာဟာ

လး၀ မလာတာန႕စာရင ေတာပါေသးရ႕” ဟ ေကာကခကခထားသည။

ဘာပျဖစျဖစ ဂါလလယက အခထ မေမၾကပါ။ သ႔အမတတရက ကငးပေနၾကတာ ႏစ ၄၀၀ ျပညမာ

ျဖစပါသည။ ထ႕ျပင ဇနန၀ါရလ ၉ ရကေန႔ ၂၀၀၉ ခႏစ မာ “အဂၤါျဂလ ေပာပြရႊငပြ - မားစပြေတာ”

(MarsFestival)ကပင ဂါလလယ ႏစ ၄၀၀ အျဖစ အသအမတျပခၾကျပး ျဖစသည။

သ႕အေၾကာငးေလးေတြ ျပနေလလာၾကညရတာ စတလႈပရားစရာေကာငးသည။ သ႕ေခတသ႕အခါေပမယ

အမတရစရာေတြ အမားၾကး ျဖစသည။ ဘ၀ဆတာ တကပြတစခပါပ ဟ ဆလင

အၾသစရာမဟတေတာတာ ေတြ႔လကရပါသည။

ဂါလလယ ကသတရလက …

နာဂစေဒသက လာတစာ

ဂရဏာရင

ဇနန၀ါရ ၂၆၊ ၂၀၀၉

ဒတေခါက နာဂစေဒသက ရြာေတြက ျပနေရာကေတာ အေျပာငးအလေတြ ေတြ႔ရတယ။ ပထမဥးဆး

ပကေတာ ယခင ငပေတာျမ႔နယ၊ ယခ လပြတာျမ႔နယက ေအာကျပြန၀ရြာက သဘာ၀ေဘးရနကာ

အေဆာကအဥၾကးျဖစပါတယ။ အဒ ေကာငးေတြ အမေတြက ပနးလႈငအဖြ႔က ျပညပအလရငမားန႔

ၾကညၾကပျပး ေဆာကေပးခတာ ျဖစပါတယ။ ေနေရာငျခညသး ဓာတအားစနစ၊ ဘကထရအားသြငး

လပစစမးစနစေတြက သးထားလ႔ ညဆရင မးေတြ ထနေနတာ ေတြ႔ရပါတယ။

ယခငတနးက အဒရြာကေလး ရြာလးကၽြတပါသြားခေတာ သဃာေတာေတြက ျမနမာေငြ ၁၅

သနးေလာကန႔ မတညျပး အားေပးခရတ ရြာကေလးေပါ။ အဒတနးက ေဆာကထားခတ

တတနးရညၾကးေတြ၊ အမေတြအားလးက အသစျပငေဆာကလကၾကျပ ျဖစတယ။ ၀မးသာၾကညႏးဖြယ

ျမငကြငး တခပ။

Page 216: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 216

ရြာေလးက တကာ၊ တကာမေတြက ဘနးၾကးတ႔ ျပနလာတာက ၀မးသာအားရ ၾကဆၾကတယ။ ယခငက

ရႊ႔ေတြ ႏြေတြထက ရနးျပး တကလာရတ ျမစဆပမာ ရြာသ ရြာသားေတြက ေစာငေတြ ခငး၊ ထးေတြ

မးျပး ၾကၾကတယ။ ေမတာတရားရ႔ အသးအပြငေတြဟာ အခနအၾကာၾကး မေစာငရဘ

ဒလတခ႔ေနရာေတြမာ သးပြငလာေတာ နာဂစကယဆယေရး လပငနးေတြအတြက ပငပမးသမေတြ

ေပာကကြယကနရပါတယ။

တခ႔ရြာေတြမာ အခလ အဆငေျပၾကေပမယ အျခားအျခားေသာ ရြာမားက ရြာသားေတြမာ

ျပျပငေျပာငးလမႈေတြ ဆကလက လအပေနတနးပ။ Child Aid Foundation အတြက အလေငြေတြက

ကယတငကယက ဆရာေတာေတြက ေပးအပခငတအတြက မႏေလး၊ ငပေတာ၊ လပြတာ၊ ဘကေလး၊

ဖာပ၊ ေဒးဒရန႔ ကြမးျခကနးနယေတြက ေကးရြာေတြ အထ ခရးေတြ အမားၾကး ဆကျဖစခပါတယ။

မႏေလးက ဓာတပ - အစမးေရာင ၃ ထပ ေကာငးေဆာငၾကးက မႏေလးျမ႔ေပၚက ေဖာငေတာဥး

ပရဟတေကာငး ျမငကြငး ျဖစပါတယ။ ႏစဖကမဘမ ကေလး ၂၅ ဥး ရျပး တငးရငးသား (ကရင၊ ရမး

စသည) ကေလးသငယေတြကလညး ေစာငေရာကထားတယ။ နာဂစကေလးငယမားက အလေငြေတြ

ေပးအပၾကတယ။ ဆရာ ဆရာမေတြက ေဟာေျပာပြတခ ေဆာငရြကေပးႏငခပါတယ။ ဒါအျပင

နာဂစကေလးသငယေတြက ေစာငေရာကထားတ ခတကကနးက မစးရမေကာငးကလညး

သြားေရာကျပး အလေငြမား ေပးအပခပါတယ။

ကေလးေတြက အားမငယဖ႔၊ လ႔ဘ၀တခက ဘာန႔မ တငးတာ တနဖးျဖတလ႔ မရတအေၾကာငး၊

ေမာလငခကန႔ ဘ၀က ရငသနဖ႔ အစြမးကန အားေပးျဖစခပါတယ။

လပြတာ ဓာတပ - လပြတာျမ႔ေပၚက နာဂစမဘမ ကေလးေတြ အမားဆး ရတေနရာလ႔ ဆခငပါတယ။

ဓာတပမာက ေဆာကလပဆ ေကာငးၾကး ေအာကထပမာ ကေလးေတြ ၂၀၀ နးပါး လာေရာက

ေတြ႔ဆၾကတယ။ Child Aid Foundation က ဥးစးျပး ျပညတြငး ျပညပ အလရငေတြ လာေရာက

ကညတယ ၾကားၾကလ႔ လပြတာျမ႔နယက ေကးရြာမားကပါ လာေရာကၾကတယ။ လာတ

ကေလးေတြအတြက စကေလခက ဆရာေတာအဖြ႔ေတြက ကသလျပပါတယ။ လသားအကးျပ

ပရဟတအလပဆတာ တဥးတညး၊ တဖြ႔တညး လပလ႔ရတာမး မဟတဘး။ အားလးက အဖကဖကက

၀ငးလပရတာက သသာထငရားစြာ ေတြ႔ျမငရပါတယ။

သကၤနးကနး ဓာတပ - အဒက ဘနးေတာၾကး ေကာငးမာ ဗဒၶ၀ငျပခနးေတြ ေတြ႔ႏငပါတယ။ ရြာနး

ခပစပက ကေလးေတြကေကာ၊ မဘမကေလး ၁၀၀ ေကာ လာစျဖစတယ။ လမေ၀ႏငသေလာက

ကညႏငခလ႔ ထာ၀ရ မဟတေတာင တဒဂၤ အခကအတန႔မာ လနးဆနးေပာရႊငၾကရတာက

ေတြ႔ႏငပါတယ။

သကကယေသာင ဓာတပ - သကကယေသာငဆတာ အဆေတာ ေဇာပငရ႔ ရြာေပါ။ ဒ

ဘနးေတာၾကးေကာငးကေတာ မးမလလ႔ အမး ၂ ထပ မးထားတ ခနးမအေဟာငးတချဖစပါတယ။ နရက

ပဥေတြလညး ေဟာငးႏြမးေနတယ။ မဘမကေလး ၅၀ ေကာ ရပါတယ။ စကေလက ဒေရ အကန႔ ၾကလ႔

အားလး ေလေပၚကဆငးလ႔ ၀ငးတြနးၾကရတယ။ “အခနန႔ ဒေရသည လက မေစာင” ဆတာ အဒ

ေဒသေတြမာ ပသေဘာေပါကမပါတယ။

ဘကေလး ဓာတပ - အဒမာ ကေလး ၅၀ နးပါးရတယ။ မကငျမငကၽြနးတ႔ကေန စကေလငားျပး

လာေတြ႔ၾကတယ။ Child Aid Foundation က ခရးစာရတေတြက စကထတေပးပါတယ။

Page 217: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 217

ဆငးရခ႔တၾကတာခငး အတတ မဘရတကေလးေတြဟာ မဘမကေလးေတြန႔ ႏႈငးယဥရင ေရ

၀၀လငလင ေသာကရတ အပငန႔ ေရမ၀တ သစပငမားလ အေျခအေနေတြ ကြာျခားလပါတယ။

ကြမးျခကနး ဓာတပ - ဖာပမာေတာ ကေလးအနညးအကဥးပ ရပါတယ။ ေဒးဒရန႔ ကြမးျခကနးမာေတာ

နာဂစကေလးငယမားက ကြမးျခကနးအမတအမမာ စထားျပး ေတြ႔ဆျဖစပါတယ။ အမႊာညအမပါတ

ပေတြဟာ အဒက ရကလာတ ပေတြ ျဖစပါတယ။ ကေလးသငယေတြန႔ ရငးႏးလာေတာ သတ႔ဟာ

ကယေဆြမးသားခငးမားလ စတထက ခစားမတယ။

“မညသမျပ၊ မမမႈ” ဆေပမယ ဂရဏာတရားရႈေဒါငက ၾကညရငေတာ မသနားဘ မေနႏငပါဘး။

သတ႔အျဖစေတြဟာ သတ႔အရြယေလးေတြန႔ မမေအာင ဆး၀ါးလေတာ သတ႔ရ႔ ေလာကဓဟာ

ခါးသးလြနးလပါတယ။ အခလ မမတ႔ မကစေရ႔ေမာကမာ သတ႔က ၾကေတြ႔ရျပနေတာ ဂရဏာတရားႏင

ႏြယျပး တာ၀နဆတာက အလလ ရပါပါတယ။ သတ႔ဘ၀ေလးေတြဟာ ဘယေတာမားမ

ေႏြးေထြးၾကငနာတ အရပမာ ႏစႏစျခကျခက အပစကႏငၾကပါလမမာလ။ ။

ေျပာျပစရာေတြလညး တပႀကးရေသးတယ (၂၆၁)

‘ေရႊျပညစး’ န႔ ‘ေဟ၀နနနး’မာမာေအး

ဇနန၀ါရ ၂၅၊ ၂၀၀၉

ေသာတရငမား ကနးမာေတာမၾကပါစရင။ မာေအးခစတေသာတရငေတြ ဂတဝါသနာရငေတြအားလး

မာေအးရ႕အသေလး ၾကားရတအခါမာ ကယေရာစတပါ ခမးသာၾကပါေစလ႔ ဆမြနေကာငး

ေတာငးလကပါတယ။

ေသာတရငတ႔ေရ၊ ေရ႕တပတမာတနးက မးခစစာဆေတြထမာ တဥး အပါအ၀င ျဖစတ ျပဇာတ၀ဇၨာ

ဒါရကတာႀကး ဒဂနဆရာတင ေရးခတ ‘ဓနရင’ န႔ ‘အာဏာရင’ သခငး ႏစပဒဟာ အသတ စာကြ

သခငးေတြ ျဖစတအေၾကာငး ေျပာရငး မသမသာ ယဥေကးမႈ လႊမးမး ထးေဖာက နယခ႕တာမး

ခစားမေနလ႔ သတေပးတာမးလညး ေျပာခမပါတယရင။

မာေအး ေျပာျပလာခတ အစအစဥေတြထမာ ဂတစာဆကစၥန႔ ပတသကၿပး ေျပာခတ ‘အာယားမ’

သခငး အေၾကာငးက နနးေတာေရ႕ဆရာတငလား၊ ျမနမာညြန႔ဆရာတငလား မကြျပားတ ကစၥပါရင။

‘စေတာၿမင’သခငး ေရးတ ဆရာကစၥမာလညး နနးေတာေရ႕ဆရာတငလား၊ ေရႊတငညြန႔လားေပါရင။

တေလာကေတာ အလႏြ က ျမနမာအေရး စာတမးမားဖတတဆက အျပနမာ အကေတာ ဒါရကတာ

၀ငးေဖ န႔ ‘လကေရတျပငတညး’ အတဆခရပက သတရၿပး၊ ဒသခငးမာ မကြလ႔ ေျပာရမယ

သခငးေလးတပဒ ရေသးပါလား လ႔ အဒ ‘လကေရတျပငတညး’ န႔ ‘ဇာတႏြယ’ အထကအညာက

ေလဘာတျမရငန႔ ေအာကေျမ အေၾကက မၾကညေအာငတ႔ သခငးႏစပဒအေၾကာငး ေျပာခတာပါပ။

Page 218: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 218

ဒအထမာ မာေအးရ႕ ရညရြယရငး ကစၥ ဂတ မတတမးမတရာေတြ လပဖ႔ ေဖာငေဒးရငးတခ ထေထာငၿပး

အမားအားန႔ လပမ ဆတာမးလညး ေျပာမတာကး။

ဒါေၾကာငမ႔ ထငပါရ႕ တခ႕ကလညး ဖနးဆကၾကတယ။ စာတခ႕လညး ေရာကပါတယ။ Email န႔လညး

ပ႔တာမး ရပါတယ။ ဒါေတြထကEmail န႔ ပ႔ထားတ စာတေစာငမာကေတာ အေၾကာငးတကဆငရင BBC

မာ ထညေျပာေပးပါ လ႔ ဖတရပါတယရင။ ေတာငကရးယားက ပ႔လကတာ တ။ Email စာရငက

“က၀ငးေပၚေမာင” ျဖစပါတယ။ ျမနမာသခငးေတြက ေၾကေၾကညကညက နားဆငတတတ

ဂတ၀ါသနာရင၊ ဂတန႔ ပတသကတာေတြ အေပၚမာလညး ေသခာ သျမင ၾကားခင နားလညခငတတတ

စာေပနယသားတဥး ျဖစတ အေၾကာငးကလညး သေရးလကတ စာအရ သရတာေပါ။

အေတာပါပ မာေအးကလညး ကယဆေရာကလာတ Email ေတြက ကြနပတာမာ ဖြငဖတတာေလာက

စာေလး တလးစ ႏစလးစ ရကတာ ျပငတာေလာကသာ လပႏငတာေလ။ အတတက ျဖတသနးခရတ

ျဖစရပေတြက မေမေပာကေသးတ ‘ေခါငးတလးန႔ ညာလကရးတဖက’ ေလာကဓက အတဖ႔အတြက

အေကာငးကနေသးတာ အနေႏာအနႏငါးပါး ဂဏေကးဇးေၾကာငလ႔ ဆရမာ ေသာတရငတ႔ရ႕။

အခ သက BBC မာ ထညေျပာပါလ႔ ေရးလကေတာ အကကပ။ ၿပးေတာ ေသာတရငတ႔လပ သလညး

BBC ပရသတ တ။ မာေအးတ႔ အစအစဥေတြက နားေထာငတယ၊ စာလညး ဖတတယ တ။

ေဖာငေဒးရငးဖြ႔တာက ၀မးသာေၾကာငးန႔ ကလ႔ရတာရရင ကခငတယ တ။ အငတာနကေပၚကေနၿပး

အရပေတြ အသေတြ စာေတြ သေကၤတေတြန႔ ဂတသငတနး ေပးလ႔ရရင ရႏငပါတယ၊ နညးပညာ

ကြ မးကငတ ပညာရငေတြ ရတာပ လ႔ အႀကေပးပါေသးတယ။

BBCက မာေအးတ႔ အစအစဥေတြအေပၚ စတ၀ငစားတယ ဆလ႔ ေကးဇးတငပါတယ။

ကညခငတာကလညး ႀကဆပါတယ။ အေၾကာငးေပၚေတာ ေျပာမာေပါေနာ။ အငတာနကန႔

သငတနးေပးရင ျဖစႏငမယမနးေတာ သပါရ႕။ ကယက ခမးသာတာမ မဟတေတာ

အေထာကအကျပစကေတြ၊ ေဆာ(ဖ)၀လေတြ စရ ေဆာငးရဖ႔ အခနလဥးမယေလ။ နညးပညာရင၊

အတတပညာရငေတြကလညး သတ႔ေပးရမယ အခနေတြ ပညာေတြအတြက ထကသငသေလာက

မပပးႏငရင ဘယ သငေတာပါမလ။ ျဖညးျဖညးေတာ ျဖစလာေအာင ႀကးစားရမာေပါရင။

ေနာက သေမးထားတာကေတာ ‘ေရႊျပညစး’ သခငးန႔ ‘ေဟ၀နနနး’ သခငးတ႔ဟာ အေတာက

ထပတျဖစေနပါတယ တ။ ‘ေရႊျပညစး’ က နနးေတာေရ႕ဆရာတင ေရးတာ၊ ‘ေဟ၀နနနး’ က ေရႊတငညြန႔

ေရးတာပါ။ သခငးေရးဆရာ တဥးစ ျဖစေနေတာ အဒါဟာ အသတ ပြားယၾကတာလား၊ မေတာတဆ

တကဆငတာလား၊ ဘယသက အရငေရးတာပါလ မရငးမလငး ျဖစေနလ႔ တ။

ဆရာနနးေတာေရ႕ႀကးကေတာ မကြေတြ ေရးေလရလ႔ ‘ေရႊျပညစး’ ေနာကတပဒေရးၿပး ကယတင

ဆသြားတအေၾကာငး ဖတဖးတယ လ႔လညး ေရးထားပါေသးတယ။ အဒ ေရႊျပညစး ေနာကတပဒရတယ

ဆတာက မာေအးေတာ မၾကားဖးခပါဘးရင။ ဖတဖးတယလ႔ ဆေတာ က၀ငးေပၚေမာငဆက စာက

ေပးဖတပါဥးလ႔ ေျပာရေတာမာပရင။ ‘ေဟ၀နနနး’ သခငး ဆတသ မသဘး ဆတာ ဖတရေတာ မာေအး

အၾသသြားတယ။ သက စာအစ ဖတတသပ မဟတလား။ ေခတေဟာငးက နာမညေကာ အဆေတာႀကး

ဘလပျပနသနး ဆခတာက မသဘး ဆလ႔ပါရင။ ‘ေရႊျပညစး’ န႔ ‘ေဟ၀နနနး’ သခငးႏစပဒမာ

အစအဆး ထပတ မကြ မျဖစေနပါဘး။ ေျခဆငးပဒ အၿပးမာ စညး၀ါးန႔ စၿပး ဆရတ ပထမပဒန႔

သခငးတပဒစရ႕ အဆး သခငးအခေတြမာသာ အလကတ ျဖစေနတာပါ။ ပၿပး သေဘာေပါကရေအာင

လကေတြ႔ ဆျပလကမ ထငပါရ႕ေနာ။ ‘ေရႊျပညစး’သခငးရ႕ အပဒဆးတငးမာ “xxx ေရႊျပညစး၊ ေရႊျပညစး၊

ေရႊျပညစး လြမးပဖြယရာ xxx” လ႔ ဆရပါတယ။ ‘ေဟ၀နနနး’ သခငးမာကေတာ “xxx ေဟ၀နနနး၊

Page 219: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 219

ေရတခြနစမး၊ ေဟ၀နနနး၊ လြမးဖြယစညxxx” တ။

အဒလ သခငးအခေတြမာ အလကတ ျဖစေနတာက ေျပာတာပါ။ သခငးတပဒလးမာ ေျခဆငးအၿပး

စညးန႔၀ါးန႔ ၀ငဆ ၀ငတးရတ ပထမအပဒကေတာ အလကတတယ လ႔ ေျပာထားၿပေလ။

‘ေရႊျပညစး’ထက ‘ျမန႔ေမာငန႔ ခမေတြ႔တာ’ အဒအပဒန႔ ‘ေဟ၀နနနး’ထက ‘ၿမငတနးေမာငေ၀ ေဘြမဟ’

အဒအပဒက တၾကတာပါ။ ေရႊျပညစးေတာ မၾကာခဏ ၾကားဖးမာမ႔ ေဟ၀နနနးက အဒ တတတပဒက

နားေထာငၾကညေပါေနာ။

“xxx ၿမငတနးေမာငေ၀ ေဘြမဟ၊ ဂႏငေတာတနးက နားစြလ႔ အလြနသာယာသည၊ ေဟမ၀ါ

ေသလာထမာ ၀ကာပၿပ၊ ေဖာမစ သကၿမနနးမာ လြမးကာေနမည၊ မာဂဓာ ဘာသာေၾကြးလ႔ ေမး၍

ေနရာၿပ၊ တကယက သနားေလာကဖြယ မနားမေန ရာသည၊ ေတာန႔ေတာငမဟ (တေကာငတညး

ေဖာကြခလ႔ လြမးျပနသည)၂၊ ငကကေလးက ေမာေတြးလ႔သာ ကပလညး ေဆြးပါသည၊ ဂႏငဆးတ

ၿမငႀကးထက ေမာမနးလ႔သာရည၊ လြမးပတ ရာသ (မႈငးမႈျပာငယရ)၂၊ ၿမငနနးဘသာဥး၀ယ၊

ခငပနးစစြာဖးတယ၊ တကယပင လြနၾကညႏးဖြယ၊ ထးတ ေသလာမဟ၊ ေဟ၀နနနး၊ ေရတခြနစမး၊

ေဟ၀နနနး လြမးဖြယစည xxx” (ေဟ၀နနနး - ပပဒ)

[ မရငး - ဘဘစအသလႊငဌာန၊ ျမနမာပငး ]

Thursday, January 22, 2009

ဖလမးအမကဗာမားေရးသ-တငမး

၁။ ဖလမးအမ

ဖလမးအမသည....

ေၾကာငလမႏြယဆင၊ နနးအမျမငမာ

ထြနးတငႏငမည မဟတပါ....။

ဖလမးအမသည....

တမလႊာကစား၊ လ ရထားျဖင

၀ငကြားစြာလင၊ ခရးႏငသည

သခငတ႔ျမနး၊ ပနးခငးလမးတြင

ညႇထြနးႏငမည မဟတပါ....။

ဖလမးအမသည....

မၿငမမသက၊ စတေယာကယကႏင

လမးပကတ႐၊ ေ႐ာကလာသက

အားကမသာ ထြနးမညတညး....။

Page 220: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 220

သ႔အဆငးသည....

ေနမငးပမာ၊ ေသာတာအလား

မ၀ငးျငားလညး၊ သ႔အားသ႔မာန

သပငဟနျဖင၊ သသနရာမ

ဤေလာကက....

အလဆငလဟနတကား။ ။

၃။ ခစသ႔အေတြး

လမငးက အ႐င

ၾကယစငက ကယ ဆပါေတာ.....။ ။

ေျမကမၻာ ပတခာ၀ကလ႔၊

လကပါမယေနာ.....။ ။

ႏငးဆက ကလာ

ဆးညႇာက ကယ ဆပါေတာ....။ ။

ေ႐ႊလပျပာ ေတာငပကားက

တားပါမယေနာ.....။ ။

ေဗဒါကသခင၊

ေရျပငက ကယ ဆပါေတာ....။ ။

ေသာငမတင လရာကြရေအာင

ေဆာငပါမယေနာ.....။ ။

သ႔ေပမင....

ေကြပြငက ခစႏမ၊

အပငက ကယ သာလင၊

ျဖစခငဘးကယေတြး....။ ။

ေကြပြငငယ ခာခာ၀၊

ေလထမာ ပပကာ၊

Page 221: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 221

သငလြငရာ ကယမာမကြႏငဘ၊

အထးကန မကရညစငယန႔၊

လြမးရမယေလး.....။ ။

၇။ ဧညသညႀကး

ေဆးလပလညးတ

ေနလညးညၿပ

ငါက ျပနပ႔ၾကပါေလ.....။ ။

၁၁။ စရာကၽြနး

တမကေလး ျပာျပာ၊

ဘယမာလ ေမး....။ ။

ျမေကာငးကင ခရးဆန႔၊

အႏ႔ကြ႔ေလး....။ ။

ကဗာေတး သာသာ၊

ဘယမာလ ေမး....။ ။

သ႔ရငခြင သညးျပငျပန႔၊

အႏ႔ကြ႔ေလး......။ ။

၁၃။ အရးတ႔တ

အရးတ႔ တကေလး၊

ေရေဖြးလ႔ေလး.....။ ။

မးလကၾကေဟ....

တေခါငေျခ ေ႐ႊထနး႐ြကန႔၊

မးပကလ႔ေလး.....။ ။

အရးတ႔ ေ႐ႊတ

ယငလလ႔ေလး....။ ။

Page 222: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 222

စကလကၾကေဟ...

တေျခမာ ၀ါးပးထးန႔၊

တငကးလ႔ေလး....။ ။

အရးတ႔ တဖကရပ၊

ေလခတလ႔ေလး...။ ။

ကာလကၾကေဟ....

ေျမန ေ႐ႊရညေလာငးန႔၊

ေဆာငး၀ငလ႔ေလး....။ ။

၁၆။ ႐ႈခငးႏစကြက

ေကာငမကေလး နကေျခာကေျခာက၊

ေျမပတေတာင ေကာက။

အေမာကမေလး လယဥမး၊

ေဖာငတနေလးႏင ျမး.....။ ။

၂၂။ ခစသ႔မကေမာကေရာကေသာခါ

တေန႔ေျပာမယန႔၊

ရငေမာယင ကဗာေပါ၊

ရငဆာယင ေတးကဟစျပနမ၊

စတညစယင မကရညကမယေလ....

ေခါငးဖြကာ ေနတတသ.....။ ။

မေျပာျဖစႏငေတာ၊

ေမာရစတယ ကယသာပရ႔၊

ခစတသ တာအႏြ႔ကလ၊

စာဖြ႔ကာ မေနပငသမ႔၊

သညထငခ စာသငခနးဆက၊

ၾကညယငးသာ မကလႊာကမးကာဘ၊

Page 223: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 223

လြမးဆြတရငဆ....။ ။

ေတြ႔တငးသာ ျပးခငလကပါရ႔၊

အေလ႐ငးကာ မနးပငစကမာလ၊

႐ြ႕ ထကလ႔ ႐ြ႕ ကာပ၊

ျငစမာထင အ... မရ....။ ။

ခစသေ႐႔မာေတာ......၊

ေမတတတယ ခစလကၤာ၊

ခြါတတတယ သတစတ၊

ပတတတတယ ႏႈတတခါးေပမ႔၊

အမား အေယာငေယာငန႔၊

ကယေကာငးေဆာင ကယအခနးဆသ႔၊

ပငသကက ရငမာလႊမးပါလ႔၊

ျပနလမးသာ ကယလငၾကရ႔၊

ရငတခန သညတနေၾကးဟာလ၊

ကာရနသာ ျပနကာေပးတယထင၊

ေစးအရန......။ ။

၃၈။ သခမတကသလ

(ႏြယသာကသျဖတ)

ေရျပာ ေ႐ႊၾကာ ေ၀ဆာေမႊးသပ၊

ေ႐ႊညာေကးက တကသလ႐င...။

ပဏၰမာ ဂဏ၀ါ စစြာကငး၊

ဘပါလငးတ တကသလ.....။

ကမၻာတန စာစ အညာဂဏပ႔တ၊

ရတနာပၿမ႔က တကသလ....။

န႔သာေမႊးျမ ပနးတခကလ၊

အညာေကးက မနးတကသလ....။

ေနျခညအေစာငး...

ေလျပညေလာငးေတာ...

ေဆြမဒအေပါငးက လမးေလာကလာ၊

ေရနေျမာငးက လြမးေလာကစရာေလ....။

Page 224: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 224

တမတနးဆငလ႔ ရျပာျပာ၊

စနပနးပငတ႔ နတာတာ....။

ေကာငးအ၀ငလမးက ကကသေရ၊

ထေနာငးပငတနးက အခကေ၀႐င......။

႐မး႐းမက ျမခးေ၀ယင၊

လြမးမးကလ႔ ပမးေထြသ႐င....။

ဆရာတပည လကညစြာငယ၊

ကမၻာသတ တကသလာရယ....။

အႏအလတ႔ မကသက

သခမၿမ႔ တကသလေလ......။

ေမခပငးတ႔ ဘကညညာ၊

ေ႐ႊေျခကဥးတ႔ တကသလာေတာ....။

ေမလြမးေယာငလ႔ တ,တအခါေနာ

ေ႐ႊမနးေဆာငသ႔ ကြခပါေတာ၊

ေလာကအေပါငးက ခြါပါခငလင၊

ေဗာဓေကာငးသ႔ လာပါ႐င...။

အလ.. ဖရက႐ာကေလး...

ရကၾကာမေႏးေစႏင၊

အထကအညာေကး တကသလမကဋဆမ၊

ေ႐ႊညာသ ပျဖတသကကယတ႔၊

အေမာစကကာ ႐ႊငခခပ၊

သေျပည ေအာငညြန႔ပနးေတြန႔၊

လကကမးကာ ႀကႏငမယေလး....။ ။

ကဗာဆရာႀကး တငမး ကြယလြနျခငး ႏစႏစျပညမာ၊ ဆရာ "ဖလမးအမ" ႏစ ငါးဆယျပညႏင

တကဆငလာသျဖင၊ ဆရာက လြမးတသေသာအားျဖင၊ ဖလမးအမ ပထမႀကမထတစာအပမ

ေကာငးႏးရာရာတ႔က ေ႐ြးထတတငျပလကပါတယ။

စာအပအညႊနး

ဖလမးအမကဗာမားကဗာဆရာ- တငမး

ထတေ၀သ- မႏေလးတကသလကေလာင႐ငအသငး၊

စာစဥ [၁] ၊ ပထမပႏပျခငး၊ ၁၉၅၉-ခ ေဖေဖာ၀ါရ၊

မကႏာဖးပနးခ- ေမာငစနေမာင (ေမၿမ ႔)၊ မႏေလးတကသလ။

Page 225: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 225

ဖနမးအမအတြက ဒဂနတာရာ၏ အမာ

(၁)

မႏေလးတကသလမ ကတငမး၏ "ဖလမးအမ" ကဗာမား စာအပအတြက အမာစာေရးေပးရန

လာေျပာေသာအခါက ကၽြနေတာမာ ရနကနတကသလကေလာင အသငးမ ႀကးမးေသာ ရကသတပတ

စာေပေဆြးေႏြးပြတြင "ျမနမာစာေပတြင ကဗာ၏အခနး" ဟေသာ အေၾကာငးက ေျပာရေသာအခါ

ျဖစေပသည။

ကေလာငအသငးဥကဌ ကဗာဆရာ-မငးယေ၀က "ကဗာအေၾကာငးေျပာပါ" ဟ ဆလာေပ၏။

စာေပေဆြးေႏြးပြတြင ေဇာဂ၊ မငးသ၀ဏ၊ ေမာငထင၊ သနးေဖျမင၊ ဥးတငေအး (႐မးျပည)၊

ပါေမာကၡဥးေအးေမာင စေသာပဂၢလမား ေျပာသညအထတြင ကဗာအေၾကာငး ဟ၍ သတသတမပါေပ။

ထ႔ေၾကာင "ကဗာအေၾကာငး ေျပာတာေပါေလ" ဟ ကတေပးခ သည။

တကယေျပာမည႐ေသာအခါ ဘာက စေျပာရမနး မသေပ။

သညၾကားထမာ မငးယေ၀ႏငေတြ႔ရာ ကၽြနေတာက "စာေပေ၀ဖနေရးအေၾကာငး ေျပာရယင

မေကာငးဘးလား" ဟ ေျပာမ၏။ မငးယေ၀က "ကဗာဘ ေျပာေစခငတယ၊ ေကာငးသားေတြကလ

ကဗာအေၾကာငးေျပာတာ နားေထာငခငေနၾကတယ" ဟ ဆေလသည။ ကၽြနေတာလညး

ကဗာအေၾကာငးပင ေျပာျဖစေလေတာသည။ ေျပာသည ေန႔က ေတာေတာလာၾကသညက

ေတြ႔ရေလ၏။

(၂)

အမနအားျဖင ကၽြနေတာသည ကဗာက ယၾကညသညႏင ေျပာျခငးျဖစသည။ ကဗာက ယၾကည၍

ကဗာဘကမ ကာကြယ၍ ေျပာရျခငး ျဖစသည။

ကဗာသည ေခတမားက ျဖတသနးကာ တညတန႔ခေပသည။ ကဗာသည ေခတမားက

ထငဟပခသည။ ကဗာဆရာသည သ႔ေခတ၏ အသ႐ငျဖစသည။ ၾကညပါ- သခငကယေတာမႈငးသည

ကလနဆန႔ကငေရး အမးသားလႈပ႐ားမႈ၏ အားမာနက ေဘာကးေသာ ကဗာ႐ငျဖစေပသည။

ကဗာဆရာသည သ၏ ခစားခကက ေဖာျပျခငး ျဖစေသာလညး သေနေသာ ပတ၀နးကင

လ႔အဖြ႔အစညး၏ ခစားခကက ေဘာျပျခငးဟ ဆႏငေပသည။

ကဗာသည စတခစားမႈက အႏဆးအစတဆး ေဘာျပႏငေသာ ဘာသာျဖစေပသည။ ကဗာသည

အသစအသစမားက ဖနတးရသည။ ဘာသာစကား၏ ျပနလညလနးဆတ လာျခငးက ကဗာ၌

ထေတြ႔ရသည။

ကဗာဆရာကား- ဖနတးသဟ အဓပၸါယထြကသည။ ယေန႔ေခတတြင တကသစစ လငယမားသည

ကဗာက တပမကၾကသည။ ယေန႔ တကသစစ လငယမားက ေလလာလလင သတ႔၏ ကဗာမားက

ေလလာသငေပသည။ သတ႔၏ ကဗာမားတြင သတ႔၏ ခစားမႈမားက ေတြ႔ရေသာေၾကာင ျဖစေပသည။

(၃)

တကသစစလငယတ႔၏ ကဗာမားအနက ကတငမး၏ "ဖလမးအမ" ကဗာမားမာ ႏစသကဖြယ ႐သည။

သသည ေတးဆနဆန စကးသညက ေတြ႔ရသည။ ခသာေသာ အသက ညႇ၍ စပဟန႐သည။

ေျပျပစေသာ အဆငအယင ႐သည။

သ၌ ကဗာစတကးမား ႐ေပရာ ယငးစတကး၏ တငစားခကမားက အႏပညာပသ႑နတြင

ႏစသကဖြယျဖစေအာင ထညသြငးတတသညက ေတြ႔ရသည။ လငယတ႔၏ စတကးစတသနးတြင

Page 226: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 226

ေပာျမး႐ႊငျပျခငး သာမကဘ မမေနထငေသာ လ႔အဖြ႔အစညး၏ ဘ၀မကႏာျပင အမးမးအေထြေထြက

ခစားထေတြ႔ကာ လပေသာ ကဗာမား ဆကလက၍ သကးႏငပါေစဟ ေမာလငရေပသည။

သ႔မသာလင ကၽြနေတာတ႔၏ မကေမာကေခတ ကဗာစတြင ကလကြယ၀လာမည ျဖစေပသည။

ဒဂနတာရာ

၂၈- ၁- ၅၉

မနမာစစတပ၏လကနကမားက

ဝတပဖၾႚသမးယ

2009-01-27 http://www.rfa.org/burmese/news/wa_group_confiscates_arms_from_army-

01272009124613.html/story_main?textonly=1

မနမာစစအစးရ အေရႀႚေမာကတငး စစဌာနခပ လကေအာကခ ေခမနတပရငးက ေပးပႛတ

လကနကခယမးေတၾက အပစအခတရပ ဝပည ေသၾးစညးညႌၾတေရးတပ UWSA က သမးယမႁ ၂ ႒ကမ

ဖစပၾားခတယလႛ RFAက သတငးရရႀပၝတယ။

တ႟တ မနမာနယစပ ဝေဒသ ပနဆနးမႀာရႀတ တနႛယနးလကေအာကခ ခမရ (၃၂၆) က တပခၾ ၂

ခၾဆက တပရငးက ေပးပႛတ လကနကခယမးေတၾက အခလ ဇနနဝၝရလ ပထမပတထမႀာ

ဝနယ ခားေစာငတပေတၾက သမးယထားခတာ ဖစပၝတယ။

ဒလကနကေတၾက အခခနထ မနမာစစတပဖကက ပနမေပးေသးဘးလႛ ဝေဒသ

သတငးရပကၾကေတၾက ကးကား႓ပး တ႟တ မနမာနယစပ မနမာစစေရး ႎငငေရး ေလလာသ

ဥးေအာငေကာေဇာက ေပာပၝတယ။

ဥးေအာငေကာေဇာ။ ။ “ ပမႀနအားဖငေတာ ဝနယထမႀာ ဝဌာနခပ ဖစတ ပနဆနးတဝကမႀာ

ဗမာစစတပက တပခၾတခၾေလာက ရႀ႓ပးေတာ ဝမးေကာငေပၝ မကမနးကငဖကမႀာ တပခၾတခၾေလာက

ရႀတယ၊ တပခၾႎႀစခၾေပၝ။ ဗမာအစးရက ခမရ ၃၂၆က ပထမဥးဆး မကမနးကငဖကေန႓ပးေတာ

လကနကတခႚနႛ ခယမးတခႚက ထပ ဖညတယ။ အဒၝက လၾယပနလနႛ မကမနးကငကားမႀာ ရႀတ

ဝတပမေတာရ ဂတကေန႓ပးေတာ ဒၝက သမးဆညးလကတယ၊ အလ ဖစ႓ပး ႎႀစရကေလာကအကာ၊

ဒၝအားလးက ဇနနဝၝရလဆနးက ဖစတာ၊ တခၝ ထပမ႓ပးေတာ ကၾနလ ဗႃဟာေအာကကေန႓ပးေတာ

၃၂၆ သနႛ ဘာမႀ မပတသကပနႛ အဒ နနတဘကကေန႓ပးေတာ BA 103ေပၝ ဗမာစစတပက သးတ

ေလာငခာကညတခႚက ပႛတယ။ ပႛတအခၝ အဒမႀာလညး နနတဘကမႀာ ဝနယထအဝင ဖစတ နနတ၊

နနတငး ဂတမႀာ သမးဆညးရမတယ။ ဗမာအစးရကေန ခကခငး ေတာငးဆတယ၊ ပနေပးဖႛ၊

ဝတပမေတာဘကကေတာ ခထကထ ဆကလက စဥးစားထားဆဖစတယ။ ပနေပးဖႛ၊ မေပးဖႛ။ ”

မနမာစစအစးရ ထပတနးေခၝငးေဆာငေတၾနႛ ဝအဖၾႚအကား ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာကပၾ၊ လကနက

ဖတသမးေရးကစၤနႛ ဝပညနယ အမညေပာငးတာေတၾနႛ ႎႀစဖက အဆငမေပ ဖစေနစဥမႀာ အခလ

ေအာကေခ တပေတၾအကား ပနာတရပ တးလာတာလႛ ေလလာသေတၾက ေပာပၝတယ။

Page 227: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 227

ရႀမးပညနယေမာကပငး ကငးတ ေမာကဖက ေ႟ၿ႒တဂနယေမရႀ ပနဆနးတၾင နအဖ စစအစးရႎႀင

အပစအခတ ရပစထားေသာ ဝ လကနကကင တပဖၾႚမားက ေတၾႚရေသာ မႀတတမး ဓာတပ ဖစပၝသည။

(Photo: AFP)

အခလ တငးမာမႁဖစအ႓ပး ဝေဒသက မနမာစစအစးရ စစဖကေရးရာ လ ခေရး အရာရႀခပ ဒ-

ဗလခပ႒ကး ရမင ႓ပးခတ ၂၀ ရကေနႛက ႒တဂစစေဒသတငးမႀႃးနႛ အတ ေရာကရႀလာခ႓ပး

၀ေခၝငးေဆာငေတၾနႛ ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာကပၾကစၤနႛ ဝတပ ပနလည ဖၾႚစညးေရးကစၤေတၾက

ေဆၾးေႎၾးရာမႀာလညး အဆငမေပခဘးလႛ သရပၝတယ။

UWSA ဝတပဟာ အပစအခတ ရပစထားေပမ မနမာစစအစးရ ေတာငးဆထားသလ လကနက

မခေသးပ ရႀေနတ လကနကကငတငးရငးသားအဖၾႚ ဖစပၝတယ။ ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာကပၾ ဝငေရးကစၤ

ကနဥးက စဥးစားမယလႛ ေပာဆထားေပမ ဝကယပငအပခပခၾငရ ပငနကဆငရာ သေဘာထား

ကၾလၾမႁနႛ လကနကကငလမးစဥ သေဘာထားကၾတာေတၾေကာင မနမာစစအစးရနႛ ဆကဆေရးမႀာ

တငးမာမႁေတၾ ရႀေနတအဖၾႚလညးဖစပၝတယ။

ဒအဖစအပကေတၾက အေခခ႓ပး ေနာကကၾယက စစေရးႎငငေရးဆငရာ အေခအေနအေကာငး

တ႟တ မနမာနယစပက စစေရးႎငငေရးေလလာသ ဥးေအာငေကာေဇာက RFAမႀ ကေကာမငးထၾနးက

ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

သဃာအေရးအခငး မႀတတမးရပရႀင

တညးဖတမႁဆငရာ ႎငငတကာရပရႀငဆရ

2009-01-25 http://www.rfa.org/burmese/news/saffron_films_awarded-

01252009141611.html/story_main?textonly=1

ေရၿဝၝေရာငေတာလႀနေရးလႛ လသမားတ ၂၀၀၇ ခႎႀစ စကတငဘာ သဃာအေရးအခငး

အဖစပကေတၾက လ႖ႚဝႀက ဗဒယေတၾကေန မႀတတမးရပရႀငအဖစ ေပာငးလထားတ Burma VJ

ရပရႀငဟာ တညးဖတမႁ ဆငရာ Sundance ရပရႀငပၾေတာဆက ဆၾတခးရရႀသၾားပၝတယ။

ဒရပရႀငက တညးဖတခတ ဖလငအယဒတာ Janus Jansen နႛ Thomas Papapetros တႛက

မနမာႎငငထက သတငးေထာက ၃၀ ရႚ လ႖ႚဝႀကရကကး မႀတတမးတငခတ ဗဒယအပငးစေတၾက

ဆကစပ႓ပး မႀတတမးရပရႀငအဖစ ပပငေအာင တညးဖတႎငခတအတၾက အေမရကန ပညေထာငစမႀာ

ကငးပတ Sundance ရပရႀငပၾေတာက ဆခးမငတာဖစပၝတယ။

Page 228: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 228

Burma VJ ဟာ ႎငငတကာသတငးေထာကေတၾက ပတပငထားတ ၂၀၀၇ သဃာ အေရးအခငးက

မႀတတမး တငခတ ေနာေဝအေခစက ဒမကရကတစ မနမာအသက သတငးေထာက ၃၀

ရႚအတေကာက အမည ဖစပၝတယ။

Burma VJ ရပရႀငကားဟာ လ႖ႚဝႀကသဖ ရပရႀငကားတကားလ ဖစေနေကာငး၊ ဒၝေပမယ ထနႛလနႛစရာ

ေကာငးေနတာက ဒအဖစပကေတၾဟာ ဖစရပမႀန ဖစေနတအတၾက ဖစေကာငး Sundance ရပရႀငပၾေတာ

အဖၾႛရႚ အငတာနက စာမကႎႀာမႀာ ေရးသားထားပၝတယ။

ေ႟ၿဝၝေရာင ေတာလႀနေရးဟ ေခကသည သဃာ လႁပရႀားမႁအတၾငး ၂၀၀၇ခႎႀစ စကတငဘာ ၁၈ရကေနႛက ရနကန႓မႚလယတၾင

ေမတၨာပႛ ဆေတာငးရငး စတနးလႀညလညလာေသာ သဃာမား ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

ညၾနႛေပၝငးအစးရ (NCGUB) ပနလညဖၾႛစညး

2009-01-24 http://www.rfa.org/burmese/news/NCGUB_formed_new_cabinet-

01242009110708.html/story_main?textonly=1

အမးသားဒမကေရစ အဖၾႚခပ လၿတေတာကယစားလႀယ ဥးခၾနမငထၾနး (ယာအစၾန)သဂတလ ၇ရကေနႚက ဖလပငႎငင မနလာ႓မႚ

သတငးစာရႀငးလငးပၾတခတၾင ရႀငးလငးေပာကားေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

အငယာလနႎငင ဒၝဗလင႓မႚမႀာ သးရကတာ ကငးပခတ ပညပေရာက ပညသႚလၿတေတာ

ကယစားလႀယမား (MPU) ညလာခမႀာ ပညေထာငစ မနမာႎငင အမႃးသားညၾနႚေပၝငးအစးရ (NCGUB)

က ပနလည ဖၾႛစညးခတယလႛ ဝန႒ကးမားအဖၾႚမႀာ အသစပၝဝငလာတ သထ႓မႚနယ ပညသႚလၾတေတာ

ကယစားလႀယ ဥးခၾန မငထၾနးက ေပာပၝတယ။

Page 229: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 229

ဥးခၾန မငထၾနး။ ။ "ပထမဆးကေတာ အစးရအဖၾႛက ပန႓ပးေတာ ေရၾးခယတငေမႀာကတာ ဖစပၝတယ။

ဒတယအေနနႛကေတာ ဒ ၂၀၀၈ ခႎႀစ ေဖေဖဝၝရလမႀာ ကငးပခတညလာခရႚ ဆးဖတခကက

ဆကလက အေကာငအထညေဖဖႛအတၾက ေကာမတတရပ ဖၾႛစညး ႓ပးေတာ တာဝနေပးခပၝတယ။

ေနာကမပငးဆငရာနႛ ပတသကရငလညး ေဆၾးေႎၾး ဆးဖတႎငခပၝတယ။"

အစးရအဖၾႛသစမႀာ ဝန႒ကးခပအဖစ ေဒၝကတာစနဝငးကပ ပနလညေရၾးေကာက

တငေမႀာကခကပၝတယ။ ဝန႒ကးအဖၾႛထမႀာေတာ ဥးဘလႀတင၊ ေဒၝကတာတငေဆၾ၊ ဥးခၾနမားကးဗနးတႛ

ပနလညပၝဝငခ႓ပး ပညသႛလၿတေတာ ကယစားလႀယေတၾ ဖစကတ ဥးခၾန မငထၾနး၊ ဥးဝငးလႁငနႛ

ဥးထၾနးဝငးတႛက ဝန႒ကးအဖၾႛဝငသစေတၾ အဖစ ပၝဝင ပၝတယ။ အခ ၂၀၀၉ ဇနနဝၝရမႀာ ဖၾႛစညးလကတ

အမးသားညၾနႛေပၝငး အစးရသစအေနနႚ စစအစးရရႚ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁေတၾနႛ ပတသက႓ပး

ႎငငတကာ ခရးတငႎငေအာင ႒ကးစားသၾားမယလႛ ဥးခၾန မငထၾနးက ေပာပၝတယ။

ဥးခၾန မငထၾနး။ ။ "ကလသမဂၢအေထၾေထၾညလာခ႒ကးက ၁၉၉၄ ခႎႀစ ကတညးက ခမႀတထားတ

ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးေရး အေခခလမးေကာငးေပ မတည႓ပးေတာ ရပတညခကတယ။ အထးသဖင နအဖ

က အပသေဘာေဆာငတ ခဥးကပမႁေတၾအေပ မႀာပ မားခပၝတယ။ အေတာ အခအခၝမႀာေတာ နအဖ

အေနနႛက ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးေရး လပေဆာငဖႛက လးဝဆႎၬမရႀခဘး၊ ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးေရး အတၾကလညး

ဘာမႀပငဆငမႁ မရႀေတာပၝဘး။ ဒၝေကာငမႛ ကေနာတႛအေနနႛ ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးေရးဆတ တခၝးကေတာ

ကေနာတႛ အမဖၾငထား ေပးမယ။ သႛေသာလညး ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးေရး ဖစဘႛကေတာ နအဖက

ဖအားေပးမႀရမယ။ နအဖက ကႃးလၾနခတ ရာဇဝတမႁေတၾကေတာ ႎငငတကာ ခရးေတၾမႀာ

တရားစၾဆေရးလပငနးေတၾ လပေနတ ကေနာတႛ အားေပးကည ႓ပး ေထာကခေဆာငရၾကသၾားမႀာ

ဖစပၝတယ။"

ပညပေရာက ပညသႚလၾတေတာ ကယစားလႀယအဖၾႛဝင ၃၃ ဥးရႀတအထက ဒညလာခ က ၃၂ ဥး

တကေရာကခ ပၝတယ။ အဖၾႛရႛညလာခက ေလးႎႀစတ႒ကမကငးပခ႓ပး ေနာကဆး ညလာခကေတာ

ထငးႎငငမႀာ ၂၀၀၈ ခႎႀစ ဇနနဝၝရလတနးက ကငးပခ ပၝတယ။ အဒညလာခမႀာ

အစးရသစ ပနလညေရၾးေကာကတငေမႀာကဖႛ မေဆာငရၾက ႎငခတအတၾက ဒႎႀစ ဇနနဝၝရလမႀာ

အငယာလနႎငင ဒၝဗလင႓မႚမႀာ ဆကလကကငးပခ႓ပး NCGUB က ပနလညဖၾႛစညးခတာဖစပၝတယ။

ဒညလာခနႛပတသက႓ပး ပညေထာငစ မနမာႎငင အမႃးသားညၾနေပၝငးအစးရ (NCGUB)

ဝန႒ကးမားအဖၾႛမႀာ အသစပၝဝငလာတ သထ႓မႚနယ ပညသႚလၾတေတာ ကယစားလႀယ ဥးခၾန မငထၾနးက

မအငကငးႎငက ဆကသၾယေမးမနး ထားပၝတယ။

Page 230: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 230

ရာဇဝတမႁမားႎႀင ပတသကေနသည ဆရာေတာတပၝးက

ႎငငေတာ သဃာအဖၾႚ ကာကၾယ

2009-01-23 http://www.rfa.org/burmese/news/monk_involved_in_death_case-

01232009174328.html/story_main?textonly=1

မႎၩေလးတငး မလႁင႓မႚနယ မႀာရႀတ ေ႟ၿေပက႗နး ေစေတာဝင သာသနာပစခနးရ လကရႀ

နာယကဆရာေတာဟာ အမးသမးတေယာကက ႟ကတအမႁနႛ တရားရငဆငေနရပၝတယ။ ဒၝအပင

၂၀၀၇ ခႎႀစက သာသနာပစခနးအတၾငးမႀာ လေသမႁနႛ ေဖာကထၾငးမႁေတၾမႀာ ပၝဝငပတသကတယ ဆ႓ပး

စၾပစၾခေနရလႛ သရပၝတယ။

ေ႟ၿေပက႗နး ေစေတာဝင သာသနာပစခနးဟာ မႎၩေလးတငး မတၪလာခ႟င မလႁင႓မႚနယမႀာ

တညရႀပၝတယ။ ေ႟ၿေပက႗နး သာသနာပစခနးရ မလဆရာေတာဘရား႒ကး

ဥးေဇယသဒၭဓမဥာဏကဟာ ၁၂ႎႀစ ဆရာေတာပလၾနေတာမခ အဒေနာက ဆရာေတာရ

တပညရငး၄ပၝးက ဝငးဝနးေစာငေရႀာကရာကေန မႎၩေလးတငး သဃမဟာနာယက အဖၾႚက

ဥးကမာရဆတ ဆရာေတာတပၝးက ေကာငးထငဆရာေတာအဖစ အပႎႀငးခ႓ပး မလဆရာေတာဘရားရ

တပညရငး ၄ပၝးကေတာ လကေထာကအဖစ တာဝနယေစခပၝတယ။ ဆရာေတာ ဥးကမာရဟာ

သေကာငးထငဆရာေတာ ဖစ႓ပး မ႒ကာခငမႀာ လပငးအတၾငးမႀာပ မလတပညရငး ဆရာေတာေတၾက

ေကာငးမႀာမေနႎငေအာင ဖအားေပးတာေတၾ အတငးအကပ လဝတလခငးတာေတၾ လပခတယလႛ

ေဂၝပကအဖၾႚဝငေတၾက အာအကေအကေပာပၝတယ။ အဒေနာက ၂၀၀၃ ခ ေအာကတဘာ ၁၇

ရကေနႛမႀာ မလဆရာေတာဘရားရ လကေထာက ဆရာေတာတပၝးဖစတ ဥးနေႎၬာဘာသက

အတငးအကပ ႟ကႎႀက႓ပး လဝတလခငးတ အခနမႀာ ဝငေရာကေပာဆခသ ေကာငးေဝယဝစၤ

လပေပးေနသ မႎၾယႎၾယဝငးက ဆရာေတာနႛအဖၾႚက ဝငးဝနး႟ကႎႀကခတ အမႁဖစပၾားခတယလႛ

ဆပၝတယ။ ၂၀၀၃ခႎႀစက ဖစပၾားခတ အဒအမႁဟာ ေနာကဆးအ႒ကမအဖစ ဇနနဝၝရ ၂၂ရက မေနႛက

မတၪလာ႓မနယ တရား႟းမႀာ စစေဆးခတယလႛသရပၝတယ။ ဒအမႁမႀာ တရားလ ဖစတ

ေဒႎၾယႎၾယဝငးက သ႟ကႎႀကခရတာ မႀနကနေ႒ကာငး အာအကဖေအက ေပာပပၝတယ။

ေဒႎၾယႎၾယဝငး။ ။ “အေႎၩာနႛ ဗဟအေမၾမႁဖစလႛရႀရင ပငဆငမႁအရ ဝနညးေတာအရ အေႎၩာကပ

ပငဆငခၾငရႀတယ။ ဗဟက ပငဆငခၾငမရႀဘး ဒၝကဥးကမာရက သထားတအခၝမႀာ စခနးတၾငးမႀာ ရႀတ

သဃာေတၾ အကနလးက ေဟာဒ ေ႟ၿေပက႗နးစခနးထကေန အပငက ဆၾထတခငတာ အ႟ကခခရတာ

ဥးနေႎၬာဘာသေလ အဒေတာ ကမက မဖစသငတာ မဖစရေအာင ကမက ဝငေရာက႓ပး

ေအးေအးသကသာ တားမစတသေဘာရႀင၊ အဒတားမစတအေပမႀာ ကမက အားလးနႛဝငး႓ပးေတာ

႟ကလၿတတာ ကမေသႎငတအဆငထ ရႀပၝတယ။”

ေဒႎၾယႎၾယဝငး ေပာသၾားတ အေႎၩာဆတာကေတာ တပညရငးဆရာရငးဖစ႓ပး ဗဟဆတာကေတာ

ေနာကမႀေရာကတ သဃာေတာက ဆလ႓ပး ဥးကမာရက ေနာကမႀေရာကတ သဃာေတာလႛ

ေပာတာဖစပၝတယ။ မႎၾယႎၾယဝငးေပာတာနႛ ပတသက႓ပး ဆရာေတာဥးကမာရက အာအကဖေအ က

ေလ႖ာကထားတအခၝမႀာ တရားရငဆငေနရတာ မႀနကနေ႒ကာငး ဒၝေပမ ေဒႎၾယႎၾယဝငးက

သ႟ကတယဆတာေတာ မဟတမႀနေ႒ကာငး မနႛ႒ကားပၝတယ။

ဥးကမာရ။ ။ “ ကပက႟ကတာ လးဝမဟတပၝဘး၊ ဟတပၝတယ၊ တရားရငဆငပၝတယ။

ဘနး႒ကးေကာငးထက သတႛက လာဆ႓ပးေတာမႀ အမႁဖၾင႓ပးေတာမႀ ဂဏသကၡာကေအာင လပတအမႁ

ဖစပၝတယ။ ႎၾယႎၾယဝငးက လကဖားနႛလညးမထဘး၊ ေလနႛလညး မပစဘးပၝဘး။”

Page 231: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 231

ဒအေတာအတၾငးမႀာပ ၂၀၀၇ ဇၾနလ ၁၉ ရကေနႛမႀာ ေ႟ၿေပက႗နးစခနးအတၾငး ေဝယာ၀စၤေတၾက

လပကငေပးေနတ ဥးေကာ မငဆသဟာ ေသဆးသၾားခပၝတယ။ သၾားေရာက႒ကညရခတ

မက မငသကေသတေယာကက ဥးေကာ မငက တေယာကေယာကက သတ႓ပးမႀ ႒ကးဆၾခေသတပစ

လပထားတာဖစတယလႛ အာအကဖေအက ေပာပၝတယ။

မက မငသကေသ။ ။ “ အဒေနႛကပစဆရင ထပမႀာ ႒ကးက ခညထားတာ မဟတဘးဗ ၊

အထပထပရစထားတာ၊ ႒ကးမႀာလညး အငဂငဝငဆေတၾ ေပေနတာ ေနာက႓ပး

ဆၾ႒ကးခေသထားတ႒ကးကလညး ေခၝကတပခညထားတာ ကၾငးေလာမဟတဘး ေအာကက

ေခေထာကကလညး ေမ႒ကးနႛမလၾတဘး ေသသရကလကမႀ အငဂငဝငစ တစမႀ မရႀဘးဗ၊

ဖတခလကတအခနမႀာ ေခၝငးက ေသၾးေတၾ ထၾကလာတယဗ။ ဒၝလသတ႓ပးေတာ ဆၾ႒ကးခေသေအာင

လပတာလားဆတာ ထငရႀားေနတယ။ ေသမႁေသခငးမႀာ သကဆငရာ ေဆး႟ေဆးခနးက ယ႓ပးေတာ

ေဆးစစခက ယ႓ပးေတာမႀ ေမမပသ႓ဂႇဟရမႀာ၊ အမႁဖၾင႓ပးေတာမႀာ အလမလပပနႛ ဥးကမာရရ

လမးညၾနမႁနႛ စစေဆးတာမရႀပ၊ အမႁမဖၾငပ၊ ဒၝ႒ကးက ေမမပသ႓ဂႇဟ လကပၝတယ။ ”

ဒအမႁဖစပၾားတနးက မလႁငရစခနး လကေအာကခ ေႎႀာကနရစခနးက စခနးမႀႃး ဥးေနဝငးနႛ တပ႒ကပ

၂ဥး လာေရာက စစေဆးခ႓ပးေနာက ဆရာေတာဥးကမာရ ညၾန႒ကားမႀႁနႛ ခကခငး အေလာငးက

ေမမပလကတယလႛ ေပာပၝတယ။ အဒေ႟ၿေပက႗နးစခနးမႀာရႀေနတ တခားဆရာေတာတပၝးဖစတ

ဥးေတဇနယကေတာ ခေသဆးသၾားတ ဥးေကာ မငဟာ ဆရာေတာ ဥးကမာရနႛ

မေပာမလည ဖစေနေ႒ကာငး ဆရာေတာရ လပရပအမႀားေတၾက မမကလညး လာေရာက

ေပာဆအသေပးခေ႒ကာငး အခလေပာဆ႓ပး မ႒ကာခငမႀာ ေသဆးသၾားတာ ဖစေ႒ကာငး

အာအကဖေအက ေပာဆခပၝတယ။အဒလ ဥးေကာ မငက မမကယေပာခတာက တခားသမားက

မမက ပနလညေပာဆခတအတၾက ဆရာေတာဥးကမာရ အညးထား႓ပး မမကယတငပငလ႖င

ေ႟ၿေပက႗နးေကာငးက ႎႀငထတခရ႓ပး ဆရာေတာဥးကမာရရ တပညတပနးေတၾက မမပင

ပစၤညးေတၾက ခးယခေ႒ကာငး အာအကဖေအက မနႛ႒ကားခပၝတယ။

ဥးေတဇနယ။ ။ “ ဥးဇငးက ညး႓ပး ၈ ရက ၇လေနႛမႀာ ေကာငးက ႎႀငထတေတာတာပ၊ ဘနး႒ကးက

ႎႀငထတ႓ပးေတာ ၁၀ ရကေနႛမႀာ ဥးဇငးေကာငးမႀာရႀတ အေပက ေသာမႀာရႀတ ဥးဇငးမႀာရႀတ

လကဝတလကစား၊ ေ႟ၿေငၾ ဘနး႒ကး လႛဘဝတနးက ဝတတဟာေလးက ဘရားသခငရ

သဟာသနပလငေအာကမႀာ ဝႀကထားတာက ဒေကာငေတၾက အကန ယခသၾားတယဒကာ႒ကး။ ”

ဆကလက႓ပး ဆရာေတာ ဥးေတဇနယက အဒလ သပငဆငတ ကာလတနေ႒ကး ၂၈ သနးေကာ

ပစၤညးေတၾနႛ ပတသက႓ပး ေပာကဆးတအမႁက သကဆငရာက တင႒ကားခရာမႀာ ဆရာေတာရ

ေယာကဖေတာသ ဥးစးမငေခ ဥးကမဒ ၊ ဥးေသာငးတႛက ထၾကေပး တမးေရႀာငခေ႒ကာငး

ကန၂ဥးကေတာ အစစေဆးခကာ အာမခနႛ ေနထငေ႒ကာငး ေပာပၝတယ။ ဒၝေပမ

ထၾကေပးတမးေရႀာငေနခတ ဥးစးမင နႛ ဥးေသာငးဟာ ခလကရႀ ေ႟ၿေပက႗နး စခနးမႀာ

ပနလညေရာကရႀေန႒ကေပမ သကဆငရာက ဖမးဆးတာရႀဘးလႛ ေပာပၝတယ။ ေကာငးထငဆရာေတာ

ဥးကမာရက ဒကစၤဟာလညး မဟတမမႀန လပ႒က စၾဆမႁသာ ဖစေ႒ကာငး မနႛ႒ကားပၝတယ။

ဥးကမာရ။ ။ “ ခခနထ ဘန႒ကးက ဘာမႀအေရးယခငး၊ ဘာမႀမလပပၝဘး၊ တရားဥပေဒဆတာက

သကတင႒ကားသရႀလႛ စစေဆးခငးသာဖစပၝတယ။ ”

ေ႟ၿေပက႗နး စခနးမႀာ ႎႀစရႀညလမား ေဂၝပကအဖၾႚဝငအဖစ တာဝနယခတ ပဂၢလတေယာကကေတာ

မလဆရာေတာဘရား႒ကး ထားရစခတ ေငၾေ႒ကးပစၤညးေတၾဟာ ခလကရႀဆရာေတာ

ဥးကမာရလကထကမႀာ ယတေလာကဆငးသၾားခေ႒ကာငး၊ အဒကစၤေ႒ကာင ဆရာေတာ ဥးကမာရက

ေငၾေ႒ကးအလၾသးစားလပမႁနႛ မႎၩေလးတငး သဃာမဟာနာယကက အဖၾႚက တင႒ကားေ႒ကာငး

အဒေနာက တငးသဃာမဟာနယကအဖၾႚရ ညၾန႒ကားခကအရ ႓မႚနယသဃာနာယကက စစေဆးခ႓ပး

Page 232: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 232

ဆရာေတာ ဥးကမာရက မလႁင႓မႚနယကေန ထၾကခၾာဖႛ ဆးဖတခေ႒ကာငး အာအကေအက

ေပာပၝတယ။

ေဂၝပကအဖၾႚဝင။ ။ “ ေငၾက ၄၀၈သနး၊ ဆရာေတာ႒ကးက ေစတ ၁၀၈ ေတာင တညဖႛဆ႓ပးေတာ

အတက ၆သနးေကာ၊ ဆနဆရင တငး ၆၀၀၀ ရႀတယဗာ သစကဆရင က႗နးေတၾေရာ သစမာေတၾေရာ

တန၂၀၀ ေကာရႀတယ။ တင အလး၂၀၀ စေနတာ မငးတႛတဥးခငးအေနနႛ မသးနႛ ဒၝက ၅ပၝးတငပင႓ပးမႀ

သးဆ႓ပး အပခတ ေငၾေတၾ ပစၤညးေတၾ၊ အဒၝက သတေယာကတညး သးေတာ ေဂၝပက

ကမခႎငေတာဘး၊ တငေတာက တငးဘနး႒ကးကေန အာဏာက ဖဆနတယဆ႓ပးေတာ ႓မႚနယက

ဝနညးဓရလႛ ေခတ အဖၾႚဖၾႚ႓ပး၊ အဒေကာငက စစစမးဆ႓ပး စစလကေတာ ၂၄ နာရအတၾငး

မလႁင႓မႚနယအတၾငးက ထၾကရမယ ေကာငးမႀာတင မဟတဘး ႓မႚနယကက မေနရဘးေပာတာ။

သႛမႀာေရးထားတာ ဒပၯဇ ဆတအပစ ေရးထားတယ၊ စညးကမးတကလပလာတ ေကာငးစခနး႒ကးက

စညးပကကမးပကနႛ ပကလႛပကစး လပလာတာက မမငႎငတာပဗာ၊ မ႒ကညရကတာပ။”

အခလ မလႁငသဃနာယက ဆးဖတခကက ဆရာေတာ ဥးကမာရက လကနာခငးမရႀပ ႎငငေတာ

သဃာမဟာနာယက အမနႛနႛ ဆကလက ေနထငတယလႛ ဆပၝတယ။ ဆရာေတာ ဥးကမာရကေတာ

ဒအမႁနႛ ပတသကလႛလညး ေကာငးထငဆရာေတာ ဥးကမာရက မမက ေဂၝပကအဖၾႚ က မမဂဏသကၡာ

ညးႎၾမးေအာင လပတာသာဖစတယလႛ အာအကဖေအက မနႛ႒ကားခပၝတယ။ ဥးကမာရ။ ။ “

ဆရာေတာရႀခစဥတနးက ေငၾဟာသနး ၃၅၀ ရႀတအခနပ ဘနး႒ကးလကခတအခနမႀာ သနး ၂၇၀

ရႀပၝတယ။ အခဘနး႒ကးသးေနတ သာသာနာေတာအတၾကေကာ လမႁေရးအတၾကေကာ

သးလကတာဟာ သနး ၂၀၀၀ ေကာ ရႀပၝတယ။ ဆရာေတာရႀတနးက ေငၾဟာ ဘႎး႒ကးရ

အစတအပငးပ ရႀသၾားပၝ႓ပ။ အဒၝေတၾကလညး ဘဏမႀာ ဘာမႀ မသးစၾပရႀပၝတယ။”

ဆရာေတာ ဥးကမာရ အလမနႛ႒ကားေပမလညး ေဂၝပက အဆအရေတာ ဘဏမႀာ ၁၅ သနးပ

လကကနရႀတယလႛ ေပာပၝတယ။ ဆရာေတာ ဥးကမာရနႛ ပတသက႓ပး ခတင႒ကားထားတအမႁေတၾက

မတၪလာ႓မႚနယ တရားသ႒ကး ဥးခငေမာငေမာငရ႟းမႀာ စစေဆးဆဖစပၝတယ။ သကဆငသေတၾကေတာ

ဒအမႁနႛ ပတသက႓ပး အာဏာပငေတၾ အဆငဆငရ ေဆာင႟ၾကေနပေတၾဟာ မႀနကနမ႖တမႁမရႀဘးလႛ

စၾပစၾေပာဆေန႒ကပၝတယ။ မတၪလာ႓မႚနယ တရားသ႒ကး ဥးခငေမာငေမာငက ဆကသၾယခေပမလညး

အခအခနထအ ဆကသၾယမရခေသးပၝဘး။

ေရႊေပၚကြ နးေကာငးထငဆရာေတာ ရကႏကမႈျဖင

တရားစြခရ

က၀ငး

တနလၤာေန႔၊ ဇနနဝါရလ 26 2009 19:16 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ နာမညေကာ ေရႊေပၚကၽႊနး ေစေတာဝင သာသနာျပစခနးအတြငး

ေကာငးထငဆရာေတာ ဥးကမာရသည အမးသမးတဥးအား ရကႏကမႈျဖင မထလာၿမ ႕နယ

တရား႐းတြင အမႈရငဆငေနရသည။

မႏေလးတငး မထလာခရငရ ေရႊေပၚကၽႊနး ေစေတာဝငစခနးအတြငး၌ ေနထငသ ေဝယာဝစၥအဖြ႔ဝင

မႏြယႏြယဝငးဆသအား ဆရာေတာက အပစျဖင ဝငးရကေၾကာငး စြပစြခထားရျပး ယခလ (၂၁)

Page 233: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 233

ရကေန႔က မထလာၿမ႕နယ တရားရးတြင ဆရာေတာ ဥးကမာရကယတင စစေဆးခခေၾကာငး

ေစေတာဝငစခနး ေဂါပကဥကဌေဟာငး ဥးသာဒငက မဇၥမက ေျပာသည။

ဥးသာဒငက " မႏြယကရကတအမႈက အခလ (၂၁) ရကေန႔က မထလာၿမ႕နယရး တရားသႀကး

ဥးခငေမာငေမာငရ႕ရးမာ စစသြားၿပ။ ဥးကမာရက (၁၈) ႀကမေလာက ခနးခတာက လးဝမလာခတာ။

ေႏာကနရစခနးက စၿပး အဆငဆင အမႈတငတာ။ ခဆ သးႏစရၿပ" ဟေျပာသည။

မလႈငၿမ ႕နယ၊ ေရငနေကးရြာအပစအတြငးမ ေရႊေပၚကၽႊနးရြာ ေစေတာဝငစခနးအား တညေထာငခသ

မလ ဆရာေတာ ဥးေဇယသႏၶဓမၼ ဉာဏက ပလြနေတာမျပးေနာက လကရ ဆရာေတာ ဥးကမာရအား

မႏေလးတငး သဃာနာယက ခန႔အပခသည။

ေကာငးဝနးအတြငး၌ ေကာငးတက အလး (၃၀၀) ေကာ၊ ေဝယာဝစၥသးရန ကား (၃၀) စငး ရၿပး

ေဝယာဝစၥလပ ကငသႏင ဧညသည (၁,၀၀၀) ေကာအား ေန႔စဥေကၽႊးေမြးေနသည။

အမႈႏငပတသက၍ ဆရာေတာဥးကမာရႏင ရစခနးတ႔ထ ႀကးစားဆကသြယခေသာလညး

ယခအခနအထ ဆကသြယ၍ မရႏငဘရသည။

ထ႔အျပင အဆပါ ေစေတာဝငေကာငးအတြငး၌ လေသမႈ၊ ေရးေဟာငးဘရားခးမႈမားလညးျဖစပြားခဖးျပး

တရားခမားမာ လြတေျမာကေနဆျဖစေၾကာငး ခးမႈအတြက တရားလအျဖစ လကပါေဆာငရြကေနသ

ဥးေတဇနက (လအမည ဥးတငေဆြ) ကမန႔သည။

"ေဖာကထြငးခးမႈန႔ တရားစြထားတယ။ ဥးဇငးအေဆာငက ေရႊေပၚကၽႊနးဝနးအတြငးမာရတယေလ။

ဇးကနးေကာငး ေဆာငလ႔ေခၚတယ။ အဒါ ဥးဇငးမရတအခနမာ ဥးဇငးၿခစညးရးက ဖကတယ။

တခါးေတြက ရကဖြငၿပး ပစၥညး (၂၈) သနးေကာပါသြားတယ။ ပစၥညးေတြက ဘနးႀကး

လ႔ဘဝတနးကရခပစၥညးေတြ။ hand change တ႔၊ ဆြႀကး၊ နဝရတ လကစြပ၊

ဒဂတယကငမရာေတြပါတယ" ဟမန႔ၾကားသည။

စခနးအတြငး ျဖစပြားခေသာ ဆြႀကးခ လေသမႈတခလညး ၂၀၀၇ ခႏစေႏာငးပငးက

ျဖစပြားခဖးေသးသည။ ေသဆးသမာ ဥးေကာျမငဆသျဖစျပး ေ၀ယာ၀စၥလပကငသျဖစသည။

ေရးေဟာငးဘရားပစၥညးမား ခးရာတြင ကယတငပါ၀ငခေၾကာငး ထတေဖာေျပာဆျပးေနာက

ေသဆးျခငးျဖစသညဟ ေဒသခမားက ေျပာသည။

ဥးေကာျမင၏ အေလာငးသည မကလးျပးျခငး၊ လာထြကျခငးမရသညအျပင ေျခေထာကသညလညး

ေျမႀကးႏငထေနၿပး ဒးေကြးေနေၾကာငး၊ ႀကးဆြခသညႀကးက အငဂငဝင ဆမားေပေနေသာလညး

ေသဆးသ၏ လကတြင မညသညဆမေပးေနျခငးမရေၾကာငး အေလာငးက ေတြ႔ခရသ

မကျမငသကေသတဥးက ေျပာသည။

Page 234: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 234

ေဒါကတာစန၀ငးကပင စငျပငအစးရ

၀နၾကးခပအျဖစ ေရြးခယ

ဖနဒါ

တနဂၤေႏြေန႔၊ ဇနနဝါရလ 25 2009 01:43 - ျမနမာစေတာခန

http://www.mizzimaburmese.com/news/regional/2320-2009-01-24-19-27-46.html

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ ပမနလပေနၾက ေရြးေကာကပြက အတကအခ စငျပငအစးရ ၀နၾကးခပအျဖစ

ေဒါကတာစန၀ငးကပင ျပနလညေရြးခယလကၾကသည။

ျပညေထာငစျမနမာႏငင အမးသားညႊန႔ေပါငးအစးရ (အနစဂယဘ) ၏ အၾကးအကက

အငယာလနႏငင ဒဗၺလငတြင ဇနန၀ါရ ၂၀ ရကမ စတငကာ ေလးရကၾကာျပလပေသာ ျပညပေရာက

ပါလမနအမတ ၃၀ ေကာတကေရာကသည အစညးအေ၀းတြင လ႔၀ကမေပးစနစျဖင

ေရြးခယျခငးျဖစသည။

ေရြးခယမႈတြင ၀နၾကးသစ ၃ ဥးလညး ပလာခရာ အဖြ႕၀င ၇ ဥးပါ အစးရျဖစလာခသည။

ယခင၀နၾကးမားျဖစေသာ ဥးဘလတင၊ ေဒါကတာတငေဆြ၊ ဥးခြနမာကဘနး တ႔အျပင ခြနျမငထြနး

(သထ မဆႏၵနယ)၊ ဥး၀ငးလႈင (တပကနးမဆႏၵနယ) ၊ ဥးထြနး၀ငး (မငးျပား မဆႏၵနယ)တ႔က

ထပတးခန႔ခသည။

အသက ၆၄ ႏစအရြယ ေဒါကတာစန၀ငးသည ေနအမအကယခပကခေနရေသာ

နဘယလျငမးခမးေရးဆရင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ အကတ၀မးကြျဖစျပး သခၤာပါရဂဘြ႔က

ဂာမဏတြင ရရခသည။ သ၏ ဖခင ဥးဘ၀ငးသည ဗလခပ ေအာငဆနး၏ အကျဖစျပး

အာဇာနညေခါငးေဆာငတဥးျဖစသည။

အေမရကနႏငင ၀ါရငတနဒစတြင အေျချပလကရေသာ အနစဂယဘက ၁၉၉၀ တြင

လႊတေတာအမတမားထမ ျပညပေရာကေနသမားျဖင ထငး-ျမနမာနယစပအနးတြင ဖြ႔စညးထားချပး

ေဒါကတာစန၀ငးက ထစဥကတညးက ဆကတကေရြးခယခခရသည။

ဒဗၺလငအစညးအေ၀းတြင ျမနမာစစအစးရက ကလသမဂၢမ ဖယရားေရး ေဆြးေႏြးရာ

သေဘာတညမႈမရဘ ပယခခခရသည။ ျပညပေရာက အတကအခတပေပါငးစၾကး တချဖစသည

အနစယဘ ေခၚ ျပညေထာငစျမနမာနငင အမးသားေကာငစက ျမနမာစစအစးရသည

တရားမ၀ငအစးရျဖစသျဖင ကလသမဂၢတြင စစအစးရ၏ အဖြ႕၀ငႏငငတႏငငအေနျဖင

ကယစားပါ၀ငမႈက ကန႔ကြကပယခပါရန ၾကးစားေနခသည။

ဇနန၀ါရ ၁ ရကေန႔က အနစယဘကလညး စငျပငအစးရတရပဖြ႔စညးရန ၾကးစားသြား မညဟ

ေၾကညာခကထတျပနခရာ ျပညပအေျခစက အတကအခမားအၾကား ျငငးခ ဆပြကသြားခသည။

Page 235: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 235

ျမနမာစစအစးရက ၁၉၉၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြအႏငရ ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယမားက

အာဏာလႊေပးရန ျငငးဆနချပး အေျခခဥပေဒက ေရးဆြရနသာ တာ၀နရသညဟဆကာ

ေရြးခယခကယစားလယအမားစ သေဘာမတႏငေသာ အကန႔အသတမားျဖင အေျခခဥပေဒက

စတၾကကကယစားလယမားျဖင ေရးဆြခသည။

ျမနမာျပညတြငး ပထမဆး ႏငငေရးဂာနယ

ထြကမညဟဆ

ဖနဒါ

တနလၤာေန႔၊ ဇနနဝါရလ 26 2009 18:59 - ျမနမာစေတာခန

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/2322-2009-01-26-12-42-49.html

ခငးမင(မဇၩမ) ။ ။ ဆငဆာျဖတေတာကမႈဆးရြားလသည ျမနမာျပညတြင ႏငငေရးအေၾကာငးအရာမား

ေဖာျပမညဆေသာ ဂာနယတခက လာမည ၾကာသာပေတးေန႔တြင ထတေ၀သြားမညဟ သရသည။

၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအမ ႏငငေရးအျမင၊ သးသပခကႏင ေဆာငးပါးမား အဓက ေဖာျပမညဆေသာ

Northern Star ဥတရအလငးဂာနယက စစမႈထမးေဟာငးတဥးျဖစျပး အစးရအာေဘာ

ျမနမာအလငးသတငးစာ ဒတယအယဒတာခပေဟာငး ဥးသဟေအာငက အယဒတာခပအျဖစ

တာ၀နယမာျဖစသည။

"ျမနမာႏငင ဒမကေရစက သြားေနတယေလ။ ဒမကေရစ အသြင ကးေျပာငးေရးကာလမာ

သတငးစာဆရာ၊ စာေရး ဆရာေတြ ေရးသားခတ အမတရစရာေလးေတြ၊ တငးျပညအတြက

အကးရမဟာေတြ ျပနရဗးလပျပးေတာ၊ ေနာကပငး ပါတေတြ ဖြ႔ေတာမယ။ စညးရးေရးေတြ

လပေတာမယ။ ေရြးေကာကပြ လပေတာမယ။ အတတက နညးနညးျပနတညျပး လမးမနေပါေနာ။

အနကယတ႔ ျမငတ ပစအတငး သြားသငတယဆတ အယအဆန႔ ထတေ၀မာပါ"ဟ ဥးသဟေအာငက

ေျပာသည။

"၈၈ကေန ၂၀၀၈ထ ႏစေပါငး ၂၀ထ ျဖတသနးခရျပေလ။ တငးျပညတြငးမာ ျပညသေတြက

သတာလညး ရတယ၊ မသတာေတြလညး ရတယ။ တခ႔က သေပမယ ေမသြားတာေတြရတယ။

သမငးထမာ မတတငေတြ ဆတာ ရတယေလ။ အဒအေရးၾကးတ ကာလေတြက ျပညသလထက

ျပနလည သရ၊ မတမျပးေတာ ချဖစေနတ ေနာကဆး အေျခအေနေတြက ေပါငးစပျပးေတာ

ေလလာသးသပႏငေအာင တငျပမာပါ"ဟ သက ဆကေျပာသည။

Page 236: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 236

ပထမဆးထြကရမည စာေစာငတြင ဒမကေရစအသြင ကးေျပာငးေရးႏင စာနယဇငးသမားမား၏

အခနး႑၊ ေမာင၀သ၊ ေမာငစးစမး၊ ေကာ၀ငးတ႔၏ ေဆာငးပါးမား ပါ၀ငမညဟ သရသည။

"အဓက ရညရြယခကကေတာ အခအမားအားျဖင အနကယတ႔မာ အားနညးေနတာက ႏငငေရးန႔

ပတသကျပးေတာ အေၾကာငးအရာ အျပညအ၀ ေပးတ႔ ဂာနယမရဘး။ ကယယၾကညရာ

ကယလပၾကတာေလ။ ၂၀၀၉- ၂၀၁၀က ဒအခနမာ ႏငငေရးႏင ပတသကတ အသပညာ၊

အေတြ႔အၾကေတြ၊ အယအဆေတြ ချပဖ႔ ဆတာ နညးနညးန႔ ချပဖ႔ ဆတာ မလြယဘး။ ႏငငေရးန႔

ပတသကတာ ေတာမားမားပါျပးေတာ ျပညသလထ စဥးစားလာႏငေအာင သမာသမတ ကကန႔

ချပမယ။ တငးျပညေကာငးေစခငလ႔ပါပ။ ဒတခပါပ"ဟ ဥးသဟေအာငက ေျပာသည။

သ႔ေသာ စာေပကငေပတငဟ နာမညဆးျဖငေကာၾကားေသာ စစအစးရ၏ ဆငဆာဘတေအာကမာ

ေပးျဖတခြင မရသေလာက နညးပါးလေသာ ေနအမအကယခပကခေနရသည

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင သမ၏ပါတျဖစသည အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ၀ငမားႏင

ေခါငးေဆာငအမားအျပား ေထာငကခေနရသည ၈၈ မးဆကေကာငးသားမားအေၾကာငးကမ

အေၾကာငးတစတရာ တကဆငမသာလင ေရးသားေဖာျပျဖစပါလမမညဟ သက ေျပာသည။

ဥးသဟေအာငသည ဗလမးအျဖစ ၁၉၇၂ခနစမ ၁၉၉၁ခနစ တပမေတာ

တာ၀နထမးဆာငခသျဖစသည။ ထ႔ေနာက ျပနၾကားေရးဌာနသ႔ ေျပာငးေရႊ႔ကာ ျမနမာအလငးတြင

ဒတယ အယဒတာခပမ ညြနၾကားေရးမး၊ အေထြေထြ မနေနဂာ ရာထး တာ၀နမားယချပး

၂၀၀၇ခနစတြင အျငမးစားယခသည။

သတငးစာဆရာဘ၀မ ႏငငေရးထ ၀ငေရာကလာချပး ဆးရြားလေသာ စစအစးရ၏

အကဥးေထာငထတြင ႏစ ၂၀ ခန႔ေနခသ အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ ေခါငးေဆာငတဥးျဖစသက

"ေကာငးပါတယ၊ ခလ ထတေ၀မယဆရင ဘာပ ထတထတ၊ အမနတရားက အေျခခထားဖ႔

ေရးသားၾကဖ႔ သတငးစာ ကင၀တ သကၡာန႔အည တညးျဖတဖ၊႔ ေဖာျပဖ႔ပါပ။" က မဇၩမသ႕ ေျပာသည။

ျပနၾကားေရး ၀နၾကးဌာနမ ၂၀၀၈ခႏစ ေအာကတဘာလတြငး ဂာနယ ၆ေစာငနင မဂၤဇငး

၆ေစာငတ႔အား ထတေ၀ခြင ခေပးခသည။ ထတေ၀ခြငမတပတငထားသည အပတစဥ ဂာနယသည

အနညးဆး ၁၃၀ ထကရသည။

ျပညတြငး အယဒတာတဥးကမ ဆငဆာျဖတေတာကမႈ ပမဆးရြားလာေသာ လကရအေျခအေနတြင

ႏငငေရးအေၾကာငးဆလင ျပညပနငငေရးသာ ပမေရးခြငရျပး ျပညတြငးႏငငေရးအတြကမ

အကန႔အသတမားလြနးလ၍ သပေမာလငမထားဟ ဆသည။

စာမကႏာေပါငး၂၀ ရ Northern Star ဂာနယအား ယခတပတ ၾကာသာပေတးေန႔တြင ေစာငေရ

၃ေထာင အနညးဆး ျဖန႔ခမညျဖစျပး တနဖးအားျဖင တေစာငလင ၃၀၀ကပျဖင စတင ေရာငးခမညဟ

သရသည။

Page 237: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 237

အတကအခ အဖြ႔အစညးမားႏင

ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမား ျပလပရန စငျပင

အစးရက တကတြနး

ေဆာလမြန

အဂၤါေန႔၊ ဇနနဝါရလ 27 2009 17:00 - ျမနမာစေတာခန

http://www.mizzimaburmese.com/news/regional/2325-2009-01-27-10-43-11.html

နယးေဒလ (မဇၩမ)။ ။ ျမနမာႏငငေရးတြင ထးေဖာကေအာငျမငမႈတရပ ရရေရးအတြက အတကအခ

အငအားစမား အားလးႏင ညညြတစြာ လပေဆာငသငေၾကာငး ျပညေထာငစ ျမနမာႏငင

အမးသားေကာငစ (အနစယဘ)က စငျပငအစးရက ေျပာၾကားလကသည။

စငျပငအစးရျဖစသည ျပညေထာငစ ျမနမာႏငင အမးသားညႊန႔ေပါငးအစးရ (အနစဂယဘ) သည

အတကအခ လႈပရားမႈ၏ ေခါငးေဆာင အခနးက႑က ယရာတြင မေအာငျမငခေၾကာငးႏင

ယခအခနသည ျပညတြငး ဒမကေရစလႈပရားမႈက အထေရာကဆး လပႏငရန အေလးအနက

လပေဆာငရမည အခနျဖစသညဟ တပေပါငးစအဖြ႔၏ တြဘက အေထြေထြအတြငးေရးမႈး(၁)

ဥးျမငသနးက ေျပာသည။

"အရငကေတာ အနစဂယဘ အေနန႔ ျပညတြငးမာေကာ၊ ျပညပမာပါ ႏငငေရး လႈပရားမႈန႔ ပတသကလ႔

ေခါငးေဆာငမႈ အခနးက႑က မယႏငခပါဘး။ အခလညး ကေနာတ႔ သတ႔က ဆကလကျပး

ေစာငၾကညသြားပါမယ" ဟ ဥးျမငသနးက ေျပာသည။

ပါလမနအမတမားသမဂၢ (အမပယ)၏ အငယာလနႏငင ဒဗၺလငျမ ႔တြင ကငးပေသာ အစညးအေ၀းက

ေဒါကတာစန၀ငးက စငျပငအစးရ ၀နၾကးခပအျဖစ ျပနလည ေရြးခယအျပးတြင ေပၚထြကလာျခငး

ျဖစသည။

အနစဂယဘက ၁၉၉၀ ခႏစ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြတြင အႏငရခေသာ လႊတေတာ

ကယစားလယမားထမ ျပညပေရာက အမတမားျဖင ဖြ႔စညးထားျခငး ျဖစသည။ မၾကာခငက အသစ

ေရြးခယခရေသာ အစးရအဖြ႔တြင ၀နၾကးခပအျပင ၀နၾကး ၆ ဥး ပါရသည။

ေဒါကတာစန၀ငးသည ေနအမအကယခပ ကခေနရေသာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏

အက၀မးကြေတာသျဖစျပး ၁၉၉၀ ခႏစကတညးက ၀နၾကးခပအျဖစ ေတာကေလာက

အေရြးခခရသည။

Page 238: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 238

လႊတေတာကယစားလယမားသာ ပါ၀ငခြငရေသာ အတကအခ အစးရအဖြ႔၏ ေခါငးေဆာငမႈ

အခနးက႑ႏင ပတသက၍ ျမနမာဒမကေရစေရး လႈပရားမႈတြင ေ၀ဖနေဆြးေႏြးဖြယရာ ျဖစေနခသည။

ဇနန၀ါရလ ၁ ရကေန႔က အနစယဘ၏ ေၾကညာခကတြင အေ၀းေရာက အစးရသစက

ဖြ႔စညးသြားမညဟ ေၾကညာခကတရပ ထတျပနေၾကညာခသည။

ေၾကညာခကေၾကာင အတကအခ အငအားစမားအၾကား အမးမးေသာ မနးဆေျပာၾကားခကမား

ျဖစေပၚေစချပး စငျပငအစးရ ႏစရပေပၚေပါကလာမည အေရးက အမားစက ဆန႔ကငခၾကသည။

သ႔ေသာလညး အခ႕ကလညး လကရ အနစဂယဘ၏ အျခားအတကအခ အဖြ႔၀ငမားႏင တငးရငးသား

အဖြ႔အစညး အမားအျပားက လႊမးျခ ထစပထားႏငျခငးမရ ဟဆကာ ဤစတကးက

ေထာကခသမားလညး ရခသည။

ဤအေတာအတြငး ျမနမာႏငင၏ သကတမးအရညဆး အတကအခ လကနကကင

အဖြ႔အစညးျဖစေသာ ကရငအမးသား အစညးအ႐း (ေကအငယ) ၏ ဒဥကဌ ေဒးဗစသာကေပါကလညး

သ႔အေနျဖင အနစဂယဘသည ျပညသလထ၏ ေမာမနးခကက ကယစားျပ လပေဆာငႏငလမမညဟ

ေမာလငေၾကာငး ေျပာသြားသည။

ထ႔အတ ျမနမာႏငင အမးသမးအဖြ႔ခပ (WLB) ၏ အေထြေထြအတြငးေရးမႉး ေလြးေအးနနးကလညး

ျမနမာႏငငေရး လမးေၾကာငးသည အျမငဆးအမတသ႔ နးကပလာေနျပျဖစေၾကာငး၊

ယခအခနကာလသည အေရးၾကးေသာ အခနေရာကေနျပ ျဖစသျဖင အတကအခ အဖြ႔အစညးမားႏင

ညညညြတညြတ လပေဆာငသငသညဟ ေျပာၾကားသည။

"အျခား အဖြ႔အစညးအားလးန႔ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမယဆရင ကမတ႔ အေရးေတာပအတြက ညညြတမႈက

ရရျပး ေမာလငထားတ တစတရာ ေအာငျမငမႈက ရႏငမာပါ" ဟ ေလြးေအးနနးက ေျပာသည။

Page 239: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 239

၂၀၁၀ ခႏစဆငရာ မဟာဗဟာအျမငႏင

ျမနမာႏငင ပဋပကၡအတြငး အျပသေဘာ

အျမငရသမား အခနးက႑

ေဆာငးပါး

မငးေဇာဦး

ဗဒၶဟးေန႔၊ ဇနနဝါရလ 28 2009 13:35 - ျမနမာစေတာခန

http://www.mizzimaburmese.com/edop/songpa/2329-2009-01-28-07-20-16.html

ျမနမာႏငငအစးရဟာ တပမေတာန႔ အရပသား ညြနေပါငးအစးရတရပ ေပၚေပါကေရးက ေရးရႈ တ ၂၀၁၀

ခႏစ ေရြးေကာကပြအသစတရပ ကငးပဖ႔ အဆျပခပါျပ၊ အဆပါ ညြနေပါငးအစးရ ပစက

တပမေတာအစးရ ဦးေဆာငကငးပခတ အမးသားညလာခမ ေရးဆြချပး ေ၀ဖနမႈ အမးမး

ေပၚေပါကခတ လထဆနၵခယပြႏင ျပးခသညႏစက အတညျပလကျပ ျဖစပါတယ။ NLD အပါအ၀င

ဆနကငသမားအဖ႔ ျပးခတ (၁၈) ႏစအခနက ကငးပခတေရြးေကာကပြ အႏငရမႈက

ဆကလကဆပကငထားတ အတြက ေရြးေကာကပြသစကငးပမယ အလားအလာအေပၚ လကခႏငမႈ

မရၾကပါ။

ေရြးေကာကပြအသစက လလားသတဦးအေနန႔ ဒမကေရစ စေတြန႔မညတ ဖြ႔စညးအပခပပ

အေျခခဥပေဒတရပက အားေပးေထာကခသအျဖစသ႔ ကေရာကသြားမယ အလားအလာ

တညရေနျပနတယ။ ဒါေပမယ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြတြင အျပသေဘာအျမငရတ ဒမကေရစ

အငအားစမား ပါ၀ငမႈဟာ မဟာဗဟာအရ မနကနသလ ရငၾကားေစဖ႔ မားစြာလအပေနတ

ျမနမာႏငငရ ႏငငေရး၊ လမႈေရး၊ ပဋပကၡမား ေျပလညေစျပး ႏငငျငမးခမးတညျငမမႈ ျဖစေပၚေရးအတြက

လကေတြ႔လအပခကလညး ျဖစပါတယ။ ယခစာတမးမာ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြ အေရးပါမႈႏစ၂၀၁၀

ေရြးေကာကပြအျပးကာလတြင အျပသေဘာအျမငရသမားက အမးသားျပနလညသငျမတေရးက

ဘယနညးဘယပ ျပစပးေထာင ေပးႏငစရာ အလားအလာတ႔ကတငျပ ေဆြးေႏြးထားပါတယ။

အစးရဆနကငေရး လႈပရားမႈေတြရ အေနအထား

အနာဂတက မစဥးစားေသးခငမာ အေနာကႏငငမားရ ေထာကခမႈရရေနတ ဒမကေရစလလား

သမားရလႈပရားမႉက ႐းသားပြငလငးစြာ ဓမၼဓဌာနကက သးသပၾကညသငတယ။ ၂၀၀၃ ခႏစတြင

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ ယာဥတနးတကခကခရျပး NLD က ျဖခြငးခမႈဟာ ပဋပကၡက

အလညအေျပာငးကာလသ႔ ေရာကေစခတယ၊ တဘကတြင ဒပယငးျဖစရပဟာ ျမနမာႏငငမာ

နာတာရည ေ၀ဒနာျပြမးတးမႈျဖစစဥအေပၚ အခ အတကအခသမားေတြအဖ႔ မမတ႔ရ လပငနးစဥေတြက

ျပနလည သးသပလာေစခတယ။ ဒပယငး အျဖစအပကဟာ ျမနမာအတကအခ

အသငးအ၀ငးမားအၾကား အၾကးအကယ ေဒါသပနထသြားေစခတယ။ တပမေတာအစးရက

ျပနလညဒဏခတဖ႔ ႏးေဆာခၾကတယ။ အေမရကနအစးရ ထပတနး တာ၀နခအပါအ၀င

Page 240: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 240

ကမၻာႏငငမားရ ျပငးထနတ ေ၀ဖနမႈေတြ ေပၚထြကလာခတအတြက မမတ႔အေပၚ အေနာကကမၻာက

ေထာကခသမားဟာ စတဓါတေရးအရ အားေပးမႈ၊ ေငြေၾကး အနညးအကဥးပပးမႈေတြ ျပေနတ

အေနအထားမ ေရက တဆငတကေတာမယလ႔ ျမနမာဆနကငေရးသမားေတြ ယၾကညလာခတယ။

ဒါေပမယ ျမနမာဒမကေရစလႈပရားမႈဟာ အေနာကကမၻာအဖ႔ စတဓါတျမႇငတငေရး အားေပးမႈ

အဆငမာသာ ဆကလကတညရေနခပါတယ။ ႏငငတကာဆကဆေရး နယပယတြင စတဓါတေရး

အားေပးမႈဟာ မဟာဗဟာေျမာက အေရးပါမႈေလာက တနဖးျမငမားမႈ မရပါ။ ၁၉၉၈ခႏစတနးက

ဘကလငတနအစးရဟာ အရတ အတကအခမားက ေဒၚလာသနး (၁၀၀) ေထာကပေပးခဘးတယ။

ယခ ျမနမာႏငင အတကအခမားက အေမရကနအစးရ ေထာကပမႈဟာ ေဒၚလာ (၁၀) သနးမသာရျပး

အဒအထမာ ဒကၡသညန႔ လသားခငးစာနာမႈ အကအညေတြလညး ပါေနပါေသးတယ။ ဒပမာဏဟာျဖင

သမဒၵရာေရထက ေရတစကကတာေလာကသာ ရပါတယ။

၂ ဒပယငးႏမနငးမႈဟာ ျမနမာႏငငအေပၚ ႏငငတကာအားေပးမႈရ အတငးအတာ ဘယေလာက

ရတယဆတာ လကေတြ႔ ျပလကတာပါပ။ ျမနမာဒမကေရစ လပရားအေပၚ အေနာကရအားေပးမႈဟာ

အစြမးကနေနျပ ဒအတငးအတာထက မေကာႏငေတာဘးဆတာ ျပညပအေရာက အတကအခအခ

မကစပြငလာခၾကေတာတယ။

ဒအေရးမာ ကလသမဂၢ လျခေရးေကာငစက ၀ငေရာကေဆာငရြကဖ႔ NLD က ျပတျပတသားသား

ေတာငးဆခတယ။ ယခလ အေရးေပၚ ကယဆယေရးလပေပးဖ႔ ေတာငးခလကရတာကေတာ

ျပညတြငးမာ NLD ပါတရ စညး႐းလႈပရားမႈက အစးရက ျပငးထနစြာ ႏမနငး ခပကငလကျပလ႔

ပါတေခါငးေဆာငမား သရလာလ ျဖစတယ။ အစးရဟာတဘကမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔

လပရညကငရည ရသေတြက ထမးသမးလကသလ တခနတညးမာ ပါတေအာကေျခ အဖြ႔အစညးေတြရ

လႈပရားမႈကလညး ကနသတ ခပကငလကပါေတာတယ။

ျပညပေရာက ဆနကငသေတြန႔ သတ႔က အားေပးေထာကခသေတြဟာ NLD ရ အေရးေပၚ

အသကကယ အကအညေတာငးခမႈက တကတကၾကြၾကြ ပးေပါငးေဆာငရြကခၾကတယ။ ခကသမၼတ

ေဟာငး ဘားကလပဟာဘယန႔ ႏဘယဆရင ဒကစမြနတတးတ႔ ပါ၀ငတ ေကာမရငတရပ ဖြ႔စညးျပး

၀ါရငတနမာရတ အတကအခ အဖြ႔၀ငေရေန အခက ရညလားတ ပနၾကားစာတေစာင

ထတျပနခၾကတယ။ ျမနမာအစးရဟာ ေဒသလျခေရးက ထပါးအႏရာယျပေနျပလ႔

ေတာငးဆလကၾကပါတယ။ ဒါေပမယ အမနးခငးႏငငမား အားလးေလာကက ဒအဆက ေထာကချခငး

မရၾကပါ။ အေမရကန ပငတခြနစစဌာနခပန႔ ေထာကလမးေရး နယပယတ႔ကလညး ဒအဆက

ေထာကချခငး မရပါ။ တကယေတာ ဒါဟာ အစးရအေပၚ ပမဖအားေပးဖ႔ လႈ႔ေဆာမႈ သကသကမသာ

ျဖစေနပါေတာတယ။ ကလသမဂၢ လျခေရး ေကာငစမာ ဒအဆဟာ ေအာငျမငမႈမရမနး သသၾကးန႔

အေမရကန ကြနကရကလႊတေတာႏင ဘြတရအစးရဟာ အတကအခေတြရ လလားခကက

အေကာငအထညေဖာ ေပးခၾကတယ။ ၁၉၉၅ ခႏစတနးက ကလသမဂၢဆငရာ အေမရကန

ကယစားလယ မယဒလငေအာဘ႐က န႔ ေတြ႔ဆစဥကလညး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက အလားတ

ေတာငးဆမႈ ျပခဘးတယ။ ဒါေပမယ ကလငတန အစးရဟာ ဒအေရးက ကလသမဂၢ

လျခေရးေကာငစအထ တကေရာကျခငး မရခပါဘး။ ျမနမာႏငင လြတေျမာကေရး လႈပရားမႈန႔

တဘကလြတေျမာကေရး လႈပရားမႈတ႔ရ ကၾကမၼာဟာ တထပတညး ကေနပါတယ။ အဆပါ

လႈပရားမႈႏစရပလးဟာ လအမား သရလာေအာင လႈ႔ေဆာႏငတ အဆငအထေတာ ေအာငျမငစြာ

ေဆာငရြကႏငခၾကတယ (Awareness Campaigns)၊ ဒါေပမယ ဒစြမးေဆာငမႈဟာ ႏငငတကာ

Page 241: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 241

ေထာကခမႈရရေရးတြင အဆငတရပမသာ ျဖစပါတယ။ ေပၚလစမ၀ါဒတရပ လကေတြ႔

အေကာငအထညေဖာေရးမာ ကမၻာအငအားၾကးႏငငမားရ သေဘာဆနၵပါ၀ငမ ျဖစမာပါ။ ျမနမာ န႔

တဘကလႈပရားမႈ ႏစခစလးဟာ ႏငငတကာ မကႏာစာက ေရာကသြားျပဆရင အရနအဟန

ရပတနသြားၾကတာခညးပါပ။

တပမေတာအစးရဟာလညး ျပးခတ(၈)လအတြငး အဓကအၾကပအတညးၾကး (၂) ရပက

ေရဆငေနာကဆကဆတာလၾကခရပါတယ။ ဘနးေတာၾကးေတြဦးေဆာငတ လႈပရားမႈဟာ(၁၈) ႏစ

အတြငးပထမဆးအၾကမအျဖစ လမားစြာက လမးေတြေပၚထြကလာေစခတယ။ နာဂစဆကကလး

မနတငးဟာ ဆနစပါးအဓကစကပးရာ ျမစ၀ကြနးေပၚေဒသမာျဖစပြားချပး လ (၁၃၀ယ ၀၀၀)ခန

ေသေကပကစးေစခတယ။ ျမနမာသမငးမာအဆး၀ါးဆး သဘာ၀ေဘးလညးျဖစတယ။ ဒါေပမယ

ဒအၾကပအတညး(၂)ရပလးက အစးရကႏငနငးစြာကငတြယႏငခတယ။

ျမနမာလ႔အဖြ႔အစညးက ဦးစားေပးတသာသနာ၀နထမးပငျဖစေပေစ ဥပေဒေရးရာႏင ပတ သကလာရင

မငမကြက ေဆာငရြကမယဆတအစးရတစရပရ လပရညကငရည (Institutional

Capacity) ကလညး ျပသခတယ။ ဆကကလးမနတငးေၾကာင ဒကၡဖစးမႈမားလာျပး ႏငငေရးထက

စား၀တေနေရးဘကကသာ လထေတြဦးစားေပးလာေစခတယ။ အဆပါအၾကပအတညး (၂)ရပ

ျဖစပြားျပးတေနာက ေပၚေပါကလာတ ႏငငေရးအတမႈမားကလညး ေအာငျမငစြာခပထမးႏငခတယ။

၃ တညဆ တပမေတာအစးရရ အေနအထား

ဗလခပေန၀ငးရ၁၉၆၂ခႏစ တပမေတာအာဏာသမးမႈႏင တညဆတပမေတာအစးရတ႔ အၾကား

မာၾကးမားတ ကြျပားျခားနားမႈ အေျခခတရပရတယ။ အဒါကေတာ တပမေတာအာဏာသမးျပး (၁၂)

ႏစအၾကာမာ တပါတအစးရစနစအျဖစသ႔ ဦးေန၀ငးက အသြငကးေျပာငးကာ မမအေျခခက ခငမာ

ေအာငျပလပခတာျဖစျပး တညဆႏငငေတာ ေအးခမးးသာယာေရးႏင ဖြ႔ျဖးေရးေကာငစ (SPDC)

ကေတာ မမတ႔ဟာ ႏငငအာဏာက ထနးသမးေစာငေရာကတ အသြငကးေျပာငးေရးကာလ

အစးရတရပသာ ျဖစေၾကာငး ေၾကညာချခငးပ ျဖစတယ။

ဒါအျပင တပမေတာအစးရဟာ ျပညတြငးျပညပ ဆနကငသအမားရ အဆကမျပတ ဖအားေပးမႈက

ယခအခနအထ တြနးလနဖယရားႏငစြမး ရေနဆျဖစေပမယ တဘကတြင အဆပါ ဖအားဟာ

ဆကလက တညရေနဆ ျဖစပါတယ။ ဒပယငးကစၥ ျဖစပြါးမႈဟာ တပမေတာအစးရရ

အသြငကးေျပာငးေရး လမးညႊနေျမပက အခနမဆငးဘ ထတျပနေၾကညာလာေစခပါတယ။

အသြငကးေျပာငးေရးဟာ အစးရဦးေဆာငေရးဆြခတ ဖြ႔စညးအပခပပ အေျခခဥပေဒအေပၚမာ

အေျခစကထားျပး ၂၀၀၈ ေမတြင ဆကကလနးမနတငးဒဏ သငေနစဥ အခနအတြငး လထဆနၵခယပြ

ကငးပ အတညျပခတယ။ ေပၚေပါကလာမယ ဥပေဒျပ လႊတေတာတြင တပမေတာကယစားလယ၂၅

ရာခငႏႈနးပါ၀ငျပး တပမေတာ ရညရြယခကေတြက ကာကြယေစာငေရာက သြားပါလမမယ။

ဒါေပမယ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒက လကေတြ႔ကငသးမႈဟာ ေရြးေကာကပြတြင အရပသားႏငင

ေရးသမားမားပါ၀ငမႈ အတငးအတာရယ အစးရအဖြ႔အတြငး ေရြးခယခ ကယစားလယမားရ လပပငခြင

ရယတ႔ အေပၚမာ မတညေနပါလမမယ။ အစးရအဖြ႔သစအတြငးမာ ေရြးေကာကခရတ ကယစားလယ

မားရ လပပငခြငေတြ အမားၾကးရရႏငဖ႔ရာ ဖြ႔စညးပဥပေဒက အပႏငးထားပါတယ။ ၂၀၁၀

ေရြးေကာကပြ ရလဒ အေကာငအထညေဖာႏငမႈဟာ ဒမကေရစလလားတ အရပသားေတြ

Page 242: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 242

ေရြးေကာကပြမာ ပါ၀ငမႈ အတငးအတာရယ အစးရအဖြ႔သစတြင သတ႔ရအခနးက႑ရယတ႔ အေပၚမာ

တညမေနပါတယ။ တပမေတာ အစးရဘကမာလညး အခကအခၾကး (၃) ရပ ရေနပါတယ။ ပထမ

အခကအခကေတာ ေရြးေကာကပြအတြက မဆြယစညး႐းေရး ဆငးဖ႔ရာ အရပသား

ႏငငေရးသမားမားက ႏငငေရးလပပင ခြငေပးဖ႔ ခနဆေနဆ ျဖစပါတယ။ ဘာေၾကာငဆ

ေကာငးသားေခါငးေဆာငမားက လႊတေပးျပး သတ႔ လလားသမား အၾကားမာ လႈပရားစညး႐းခြင

ေပးလကမႈက ရလကတ ခါးသညးတ သငခနးစာေၾကာငပ ျဖစတယ။ သတ႔ရ လႈပရားမႈဟာ ၂၀၀၇

ခႏစတြင သဃာေတာမား ဦးေဆာငဆနၵျပမႈေတြ ျဖစေပၚေစခတယ။ ဒါေၾကာင အလားတအမားမး

ထပမမကးလြနမေအာင အစးရဘကက အထးသတထားလက ရတယ။

ဒတယအခကအခကေတာ ၂၀၁၀ေရြးေကာကပြတြင NLD အႏငရႏငတ အလားအလာန႔

ပတသကပါတယ ေရြးေကာကပြအႏငရ အရပသားကယစားလယမား အၾကားတြင တပမေတာ

ဆနကငေရးသမားေတြ အမားစျဖစလာျပး ေရြးေကာကပြ အျပးကာလတြင တပမေတာက

ထပတကဆနကငမႈျပဖ႔ အတကအခမားက လႈေဆာလာႏငပါတယ။ တနညးဆရရင လာမယ

ေရြးေကာကပြတြင အျပ သေဘာေဆာငသေတြ ပမပါ၀ငယဥၿပငေရးက တပမေတာက လလားပါတယ။

၂၀၀၄ ခႏစတြင ေကာငးသားေခါငးေဆာငမားက လႊတေပးလကမႈဟာ NLD ႏင အစးရအၾကား

တတယအငအားစ တရပ ဖနတးဖ႔ မလကရညရြယရငး ရခပါတယ။ ဒါေပမယ

ေကာငးသားေခါငးေဆာငမားက ျပငးထန တ ရညရြယခက သေဘာထားဘကက ေရြးခယခၾကတယ။

အစးရရ အဓက ရညရြယခကဟာ NLD အပါအ၀င သေဘာထားျပငးထနသမားရ အရနၾသဇာ

ကေလာခေရးျဖစပရတယ။ ႏငငေရးလႈပရားသမားက ေလာေလာဆယဖမးဆး ႏစရညေထာငဒဏေတြ

ခမတေနတာဟာ ေရြးေကာကပြမတငမ သေဘာထားတငးမာသမားက လမးရငးထားေရးစမခကျဖစ

ပရတယ။ တဘကမာေတာအတကအခအငအားစမားဘကတြင အျပသေဘာေဆာငသေတြတစ

တစညးတညး ရပတညမလာႏငေသးပါ ျမနမာႏငငေရးဟာ ရန-ငါ အစြနးႏစဘကသာရတ ဆကဆ ၄

ေရး (Nature of Polarization) ျဖစေနလ႔ အျပသေဘာေဆာငသ တသးပဂၢလမားအေနန႔ တတယ

အငအားစအျဖစရပတညေရးမာ လကေႏးေနၾကတယ။ ျမနမာအတကအခ ႏငငေရးနယပါယတြင

အျပသေဘာေဆာငတရညရြယခကက အေခာငသမား၊ အစးရအလေတာရလ႔လြယလြယပ တဆပကပ

ခးႏမျပစေလရတယ။

တတယစးရမမႈကေတာ အရပသားေတြဦးေဆာငတအစးရဟာ တပမေတာရအဓကဦးတည ခကေတြက

ထပါးလာမယအလားအလာႏငပတသကလ႔ပါပ အရပသားႏငငေရးသမားေတြအေပၚ

မယၾကညစတမခႏငလ႔ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒမာ အထမးအကြပေတြထားတာ ျဖစပါတယ။

အခပဆရလင ၂၀၁၀ေရြးေကာကပြအျပးကာလ ေပၚေပါကလာမယအစးရသစမာ ေရေနာက

ခငခနႏငစြမးရတ အရပသား လပေဖာကငဖကေတြ မရေသးပါ အရပသား ႏငငေရးသမားမားအေပၚ

စတမခႏငမႈကတဘက အျပနအလနမတေဆြရငးျခာသဖြယ ဆကဆေရးမေပၚေပါကေသးတာကလညး

တဘကဆသလ ၾကေနရတအတြက တပမေတာ ေခါငးေဆာငစမားအၾကား ကယတပက

အခငအလျပေရးက (Siege mentality) ေရတနးေရာကလာျပး ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒမာ

အထမးအကြပေတြ ပထညလာမႈ ဖမးဆးႏပကြပမႈေတြန႔ မမတ႔ရပတညခကေတြက

အကာအကြယယလာပါေတာတယ။

၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအတြငး အရပသား အငအားစမားရ အခနးက႑

ေရြးေကာကပြ၀ငၾကမယ တပမေတာလလားသအပါအ၀ငအငအားစမားမာလာမယေရြးေကာက

Page 243: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 243

ပြအေပၚထားရတသေဘာထားန႔ အခနးက႑ေတြေပၚအေျခချပး အရပသားႏငငေရးသမားမားအၾကား

(၄)မး(၄)စားခြျခားႏငပါတယ အတကအခအမားစကေတာအစးရရလမးညႊနေျမပက ဆနကငေနၾက

တယ။ သတ႔ဟာ၂၀၁၀ေရြးေကာကပြက ဆနကငကနကြကေနဦးမာျဖစတယ။ အဒလသေဘာထား

ျပငးထနသအမားစဟာျပညပမာရေနတယ ျပညတြငးသေဘာထားျပငးထနသအမားစကေတာ ျပးခတ

သဃာလႈပရားမႈျဖခြငးျပးေနာကပငးမာ ဖမးဆးခခရျပးျပျဖစတယ။ အစြနးေရာကသမားေတြရသေဘာ

ထားေတြဟာ ေရြးေကာကပြကငးပမႈအေပၚအနညးငယသာ အကးသကေရာကႏငပါေတာမယ။

ဒတယအမးအစားကေတာ လာမယေရြးေကာကပြက ေနာကတၾကမထပတကရငဆငပြအျဖစ

ကငသးလတအတကအခေတြျဖစတယ။ ၁၉၉၀ေရြးေကာကပြရလဒက အသအမတျပဖ႔ဆကလက

ေတာငးဆေနေပမယ ၂၀၁၀ ေနာကပငးကာလတြင NLD ပါတ တရား၀ငရပတညခြငရေရးလထစညး႐း

လႈပရားႏငေရးတ႔အတြက NLD ဟာ၂၀၁၀ေရြးေကာကပြမာ ပါ၀ငႏငစရာရပါတယ ဗမာျပညကြနျမနစ

ပါတ(ဗကပ) အပါအ၀ငသေဘာထားျပငးထနသမားအဖ႔ကေတာ လာမယေရြးေကာကပြဟာ ပဋပကၡပမ

အရနအဟနျမႇငတငေရးအတြကစစေျမျပငတရပျဖစပါတယ။

တတယႏငငေရးအငအားစကေတာ လာမယေရြးေကာကပြက မမတ႔အကးစးပြားေတြ ဆက

လကခ ထြငေရးအခြငအလမးအျဖစသေဘာထားတ ျငမးခမးေရးအပစအခတရပစေရးအဖြ႔ေတြျဖစတယ

လာမယေရြးေကာကပြလြတလပတရားမတမႈရမရဆတာထက ေရြးေကာကပြမတဆငမမတ႔ရရပတညမႈ

ပမခငမာေရးတရား၀ငျဖစလာေရးက လလားၾကတယ။

စတတအမးအစားတြင အျပသေဘာအျမငရတ တတယအငအားစေတြအျဖစရပတညလတ

ျငမးခမးေရးအဖြ႔အစညးေတြပါ၀ငတယ။

ျမနမာႏငငအတြငးက တတယအငအားစအျဖစခယထားၾကတ တသးပဂၢလမားဟာ NLD မဟတတ

ဒမကေရစေရးလႈပရားသမားျဖစျပး စးပြါးေရးပတဆ႔မႈကလလားတ NLD ရသေဘာထား ရယ

အစးရႏငထပတကေတြ႔ေရးရယတ႔က မႏစသကသေတြျဖစတယ။ အျပသေဘာအျမငရသမား

အျဖစခယထားၾကျပး NLD ဦးေဆာငတအတကအခလႈပရားမႈဟာ အေရးနမေနျပလ႔ ယဆထားၾကသ

ေတြပ အဒအသငးအ၀ငးမာ ႏငငေရးအကဥးသမားေဟာငးမား၊ NLD မ ေရြးခယခလႊတေတာကယ

စားလယမား၊ လတတေလာဖြ႔စညးထားတ ျြဥ အဖြ႔တာ၀နခမား ပတ၀နးကငထမးသမးေရးသမား မား

ပါ၀ငၾကတယ သတ႔အေနန႔ ႏငငေရးအငအားစတရပအျဖစ တလးတစညးတညး ေပၚထြက

မလာေသးေပမယ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြတြငမဟာမတဖြ႔ျပး ယဥၿပငမယ အလားအလာရေနပါတယ။

၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအျပးကာလတြင ႏငငေရးမတညျငမမႈ ေပၚေပါကႏငစရာအလားအလာ

တညဆဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒအရ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအျပး ေပၚထြကလာမယ ႏငငေတာ

အစးရပစဟာ ရာႏႈနးျပညဒမကေရစစနစမးျဖစမညမဟတပါ။ ၁၉၅၅ ခႏစမ ယေန႔အခနအထ ကမၻာ

အ၀မးႏငငေရးမတညျငမမႈမားကေလလာဆနးစစခကအရေခတစနစတရပသ႔ အသြငကးေျပာငးသည

ၾကားကာလတြင ပါတစဒမကေရစအျပညအ၀ကငသးျခငးမရတ ႏငငတရပမာ စးပြားေရးကဆငးမႈန႔

ႏငငေရးဂဏးဂနစတ၀မးကြမႈေတြရေနျပဆရင ႏငငေရးမတညျငမမႈေတြ မခေပၚေပါကလာတတတယ

ဆတာ ေတြ႔ရရပါတယ။ (Goldstone , J. Robert Bates , Ted Gurr & et. al. ( 2005 )

အေမရကနႏငငေရးသပၸတြင ႏစပတလညအစညးအေ၀းတြင ႏငငေရးမတညျငမမႈေလလာေရးအဖြ႔

ဖတၾကားတ ''A global forecasting model of political instability'' စာတမး)

အစးရသစတရပဟာမညသညအသြငကးေျပာငးေရး ပစကငသးသညျဖစေစ ေလာေလာဆယ

စးပြားေရးနမကေနမႈမ ခကခငးနလထလာႏငမညမဟတေပ။ လေနမႈအဆငနမကေနမႈဟာ ၂၀၁၀

Page 244: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 244

အျပးကာလတြင ဆကလကတညရေနပါလမဦးမည။ စးပြားေရးအခကအခေတြဟာႏငငေရး မေကနပမႈ

မားသ႔ ကးစကသြားတတတယ၊ စးပြားေရးနမကဆငးရမႈ ဆကလကတညရေနရင အစးရအဖြ႔ထ

တပမေတာဆကလကပါ၀ငေနမႈက လထကအျပစျမငလာႏငတယ။

ရာႏႈနးျပည ပါတစဒမကေရစစနစသ႔ ခကခငးကးေျပာငးႏငျခငးမရေသးတ ႏငငမားမာတခန က

ဖႏပခပခယခထားရတ ႏငငေရးအတကအခမားအဖ႔ လြတလပခြငတစတရာပြငလငးလာပါ တယ။

စးပြားေရးမာမေကနပျဖစေနတ လထေတြဟာ ႏငငေရးလႈ႔ေဆာမႈေတြေနာကက ပါသြားတတပါ တယ။

သေဘာထားတငးမာတ အတကအခေတြဟာ အစးရသစအေပၚ ဖအားေပးဖ႔ရာ ဆငးရဒကၡ

ေရာကျပးမေကနပစတေတြန႔ မြမးၾကပေနတလထေတြက လတတေလာပြငလငးလာတ ႏငငေရးအခြင

အလမးအသးျပျပး လႈ႔ေဆာေလရတယ။ သတ႔ရဦးတညခကကေတာ တညဆဖြ႔စညးပဥပေဒပကျပား

ေစေရးန႔ တပမေတာက ႏငငေရးမဖယထတေရးေတြပါပ။

၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြျပးစးခနတြင မမလမးညႊနစမခတဖြ႔စညးပဥပေဒ အကာအကြယရေနေသး

တတငေအာင တပမေတာဟာခစစအေနအထားသ႔ ေရာကရႏငစရာရပါတယ။ ပါလမနအတြငးရ

တပမေတာကယစားလယ ၂၅% ဟာအတကအခဆနကငမႈေတြ အႏရာယမ တပမေတာရအဓကဦး

တညခကမားဆကလကတညတေရးက ထမးသမးေစာငေရာကသြားပါလမမယ။ တပမေတာဟာ

သေဘာထားတငးမာသမားက ၂၀၁၀ေရြးေကာကပြတြင မဆနၵေပးခြငမရေအာင လပသြားႏင သလ

၂၀၁၀ ေနာကပငးကာလမာပင သတ႔ရႏငငေရးလြတလပခြငက ကနသတသြားႏငစရာရပါတယ။

အဆပါ အေျခအေနအလားအလာအရပရပအရ ေရြးေကာကပြအျပးကာလမာလညး တပမေတာႏင

သေဘာထားတငးမာသမားအၾကားထပတကေတြ႔မႈဟာ ပမအရနျမငလာစရာရပါတယ။

၂၀၁၀ ေနာကပငးတကလာမအစးရသစအတြက စနေခၚမႈေနာကတခကေတာ အပစအခတ

ရပစထားတအဖြ႔စညးမား ဖကသမးေရးပါပ။ အႏစ ၂၀ ၾကာချပျဖစတ လကနကကငအပစအခတ

ရပစေရး အဓကအဖြ႔အစညး (၁၅) ခႏငႏငငေရးသေဘာတညမႈရသညအထခရးမေရာကေသးပါ။ စစ

ေပါငးလကနကကငအငအား ၄၀ယ ၀၀၀ ခနရျပး အာဖဂနနစၥတနရ တာလဘနအဖြ႔ထက ( ၄ ) ဆ

ၾကးပါတယ။ ၂၀၁၀ အသြငကးေျပာငးေရး ေျခလမးတခကမားရင တငးျပညတြငးမာ လကနကကင

ပဋပကၡၾကးေတြ ျဖစေပၚလာႏငပါတယ။ စစမကထေျပာလာတာန႔အမ ျမနမာႏငငေရးတြငတပမေတာရ

အေရးပါမႈဟာလညး မေရာငလႊသာဆကလကတညရပါလမမယ။

၂၀၁၀ ေနာကပငးလကေတြ႔ကတ အမးသား ျပနလညသငျမတေရး

ႏငငေရးမတညျငမမႈေတြ၊ ပကစးေကျပနးမထပတကေတြ႔မႈေတြ၊ ဖႏပခပခယမႈ တဖနျပန

ေခါငးေထာငလာမႈေတြ စတအလားအလာေတြမေရာငကြငးဖ႔ရာ တခတညးေသာ လမးကေတာ ၂၀၁၀

အျပးကာလတြင စစမနတအမးသားျပနလညသငျမတေရးက လကခကငသးဖ႔လပါတယ။ အတကအခ

မားရ အတတက အမးသားျပနလညသငျမတေရး ေဆာငရြကမႈမားမာ အဓကလအပခကမား မပါ၀င

တအတြက အထမေျမာကမေအာငျမငခတာပါ။

၂၀၁၀ အျပး အသြငကးေျပာငးေရးၾကားကာလဟာ အမးသားျပနလညသငျမတေရးကခကခငး

လကငငးေမြးဖြားေပးမယေတာမဟတပါ ဒါေပမယ ပဋပကၡအတြငးက အဓကတာ၀နရသမားအၾကား

အျပနအလနယၾကညမႈတညေဆာကႏငမယ ဘရပတညခက ႏငငေရးနယပါယတရပ ဖနတးလာႏင

ပါလမမယ အတတတနးကေတာ ကာယကရငႏစဦးႏစဘကလးဟာ အမးသားျပနလညသငျမတ

ေရးစကားလးက တဘကႏငတဘက အသာစးရေရးမာသာ အသးခခၾကျပး ႏငငႏငပတသကတ

Page 245: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 245

ဘအကးစးပြၚးႏင စပဆငတေနရာမာပးေပါငးေဆာငရြကရန ဘရပတညခက (Commonground) ေတြ

မရာေဖြခၾကပါ။

(၂၂) ႏစၾကာျပးတေနာက ပါလမနအတြငးတြင အရပသားႏငငေရးသမားကယစားလယမားႏင

တပမေတာကယစားလယမားအတ ယဥတြေဆာငရြကၾကရေတာမာ ျဖစပါတယ။ အနာဂတအတြက

မ၀ါဒေရးရာရာေဖြ ေဆြးေႏြးတငပငခမတရာ အစညးအေ၀းခနးမျဖစလာပါလမမယ။ ၂၀၁၀ အသြငကး

ေျပာငးေရးကာလဟာျဖင တငးျပညတြငမားစြာ လအပလကရတ အမးသားျပနလညသငျမတေရးက

ရာၾကရာမာ အရနအဟနႏငအျပနအလနယၾကညမႈတညေဆာကေရးအစျပဖ႔ အခြငအလမးတရပ

လညး ပြငလငးလာစရာရပါတယ။

အစးရရအနာဂတလမးညႊနေျမပကေတာ ေရာငရားလ႔ရႏငေတာမာမဟတပါ အဒလမးညႊနခက

ကစြနလႊတျပး အတကအခန႔ေစစပလမမယလညးမဟတပါ။ တပမေတာဦးေဆာငမယ အသြငေျပာငး

ေရးျဖစစဥမတဆငသာ ႏငငေရးခနးဟာ ျဖစေပၚစရာရပါတယ အတတတနးက ဆနကငဘကႏငငေရး

သမားေတြဘကက မမတ႔ခငးကငးထားတစားပြမာ တပမေတာက ထငဖ႔ေတာငးဆခတယ။

ယခအခနမာေတာ တပမေတာရအခငးအကငးအတငး ဆနကငသ ေတြက

လကပါေဆာငရြကရေတာမယ အေနအထားက ေရာကေနပါျပ။

၂၀၁၀ ခႏစအျပး အမးသားျပနလညသငျမတေရးဟာ တပမေတာ၊ ဒမကေရစလလားတ

အတကအခမားန႔လမးစမားအၾကား သးပြငဆငေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈပစရယလ႔ ခကခငးလကငငးေပၚ

ထြကလာဦးမညမဟတပါ ပါလမနလႊတေတာန႔ အစးရအဖြ႔အတြငး တပမေတာႏငအျပသေဘာအျမငရ

သမားရ ဆကဆေရးေတြန႔အစျပစရာရပါတယ။ ႏငငေရးနယပါယမာပါ၀ငေနျပျဖစတ အပစအခတရပ

အဖြ႔မားဟာ လမးစျပသနာမားေတြ႔ဆေဆြးေႏြးရာတြင အေရးပါတအခနးက႑မ ပါ၀ငလာစရာရပါ

တယ။

၂၀၁၀ ျပးကာလရ ဦးစားေပးလပငနးမားဟာ အဖကလပငနးဆနကငကာကြယေရးန႔ ႏငင

တညေဆာကေရးေတြ ျဖစပါလမမယ။ ဒမကေရစထြနးကားေရးေအာငျမငဖ႔ရာ အဆပါလပငနးစဥ

(၂)ရပ ဟာ အေရးပါလပါတယ။ လြတလပပြင လငးေရး(Liberalization) န႔ ဒမကေရစထြနးကားေရး

(Democratization) ျဖစေပၚဖ႔တြင အပစဂဏးဂဏစတ၀မးကြမႈဟာ ဆးကးကသာျဖစေပၚေစပါတယ။

ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးေရးဆငရာ ခါးသညးနာကညးစရာအမနတရားကေတာ ၁၉၅၅ ခႏစမစလ႔

ေရတြကရင ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးမႈ (၁၀၈)ခမာ ႏငင(၁၂)ႏငငသာ ဒမကေရစစခနးသ႔

တကလမးေရာကရႏငခတယဆတာပါပ။ ကစၥမားစြာမာ အသြငကးေျပာငး ေရးေနာကေတာပါးမ

ႏငငမတညမျငမမႈေတြလကပါလာချခငးပါပ။ အခႏငငမားမာေတာ အာဏာရင

စနစအသြငတမးမးျပနေပၚေပါကလာခပါတယ။ အသြငကးေျပာငးမႈျပေနတႏငငမားအတြငး အပစ

ဂဏးဂဏတကပြ စတ၀မးကြမႈ ေတြန႔ၾကေတြ႔ေနၾကရဆျဖစပါတယ။

အျပသေဘာ ေဆာငသမားရ အေရးပါမႈ

ျမနမာႏငငေရးပဋပကၡမာ ဂဏးဂဏစတ၀မးကြမႈေတြလညး မားျပားလပါတယ။ တပမေတာန႔

ဆနကငဘကအပစတ႔ၾကားမာလညး နကရႈငးတကြာဟမႈရေနပါတယ။ ဆနကငဘကအပစမားက

ေတာ ၂၀၁၀ ေနာကပငးမာလညး တပမေတာန႔ထပတက ဆကလကရငဆငသြားစရာရတယ။ စးပြား

ဖြ႔ျဖးေရး ၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ လျခေရးန႔လထဘ၀ဖလေရးလ အကးတကစၥရပမားမာပင

အရပသားႏငငေရးသမားမားန႔ တပမေတာတ႔လကတြေဆာငရြကႏငမႈ မရသမကာလပတလး ယၾကည

Page 246: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 246

မႈတညေဆာကေရးဟာ အေကာငအထညေဖာႏငမညမဟတပါ။ အလးစထပတကဆနကငေရးအစား

အကးတကစၥေတြမာ ပးေပါငးေဆာငရြကၾကေရးဟာအဓက အလပပါ။

၂၀၁၀ ေနာကပငးကာလမာ လကတြေဆာငရြကႏငမယ အရပသားႏငငေရးသမားေတြ အလ

အေလာက မရေသးဖးလ႔ တပမေတာအေနန႔ထငျမငေနေသးရင လာမယေရြးေကာကပြမာ အရပသား

ႏငငေရးသမားေတြပါ၀ငမႈန႔ စညး႐းလႈပရားႏငမႈေတြက ကနသတခပခယထားႏငစရာရပါတယ။

တပမေတာႏငယၾကညစတခလကတြေဆာငရြကသြားလတ အရပသားအငအားစတရပကေတာ NLD

မဟတတ အျပသေဘာအျမငရသ ဒမကေရစသမားမားျဖစတယ ဆနကငေရးလႈပရားမႈေတြအေပၚ

လလားလကခမႈမရၾကပါ တပမေတာအေနန႔ အဆပါတတယအငအားစအေပၚ အျပညအ၀ယၾကည

စတခမႈမရႏငေပမယ မမရလမးညႊနေျမပအေကာငအထညေဖာေရးမာ လကတြေဆာငရြကရမယ တခ

တညးေသာ အရပသားလပေဖာကငဖက ျဖစပါတယ။

အရပဘကန႔စစဘကဆကဆေရးတြင ယၾကညမႈတညေဆာကၾကရာမာ တာထြကပဏာမ

အဆငေတြျဖစတ ႏငငဖြ႔ျဖးေရးဆငရာနယပါယမားတြင တပမေတာႏင တတယအငအားစတ႔ အၾကား

တညတ ဘရပတညခကေတြရေနၾကတယ။ ျမနမာႏငငေရးပဋပကၡအတြငးက ရန-ငါ ဆကဆေရး

ေတြက ေလာပါးေစျခငးျဖင အစြနးႏစဘကတ႔အၾကား လအပေနတ ၾကားခစခနးေထာကအျဖစ အဆ ပါ

တတယအငအားစဟာ ထမးရြကႏငစရာရပါတယ။

ျမနမာႏငငအတြငးက တတယအငအားစျဖစလာႏငဖ႔ အလားအလာရသမားအၾကား အဓက

လအပခကျဖစေနတာကေတာ ထကျမကတေခါငးေဆာငမႈန႔ ညညြတေပါငးစညးမႈ တ႔ပါပ အျပသေဘာ

အျမငရသမားအၾကားမာ လကရအေျခအေနတြင ႏငငေရးအဖြ႔အစညး

တရပအျဖစလကေတြ႔ကကေဆာငရြကႏငဖ႔ရာ မမတ႔ကယပငႏငငေရးလမးစဥန႔ ေခါငး

ေဆာငမႈေတြစစညးႏငျခငးမရေသးပါ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြဟာျဖင ျမနမာႏငငေရး နယပါယ တြင

အျပသေဘာေဆာငတ သေဘာထားရသမား တစတစညးတညး ျဖစေပၚလာေရး အတြက

ေမြးျမေလကငေပးမယ ဘမနကသနေနရာမန ျဖစလာပါလမမယ။ ျမနမာႏငငတြင

အေျပာငးအလတရပျဖစေပၚေရးအတြက တပမေတာရလမးျပေျမပဟာ မေရာငသာတလအပ

ခကျဖစေနသမကာလပတလး ၂၀၁၀ေနာကပငး အမးသားျပနလညသငျမတေရး အရန

အဟနႏငျဖစေပၚဖ႔ကစၥတြင လပရညၾကရညႏငျပညစတ တတယအငအားစ ေပၚေပါကေရး ဟာလညး

မဟာဗဟာေျမာက အေရးပါအရာေရာကမႈျဖစေနပါေတာတယ။

ဦးမငးေဇာဦးဟာ ေတာငအာရႏငအေရေတာငအာရဆငရာ ေဒသလျခတညျငမေရးျပနာႏင

ပတသကျပး အထးျပေလလာသျဖစတယ။ သဟာ ေဂာေမဆငတကသလမာ ဒမကေရစအသြငကး

ေျပာငးမႈ (၁၀၈)ခအေပၚ ေလလာသးသပခကပါရဂဘြ႔ဆငရာစာတနး တငသြငးထားသ ျဖစပါတယ။

ေဂာေတာငးတကသလတြင လျခမႈဆငရာေလလာေရး မဟာ၀ဇၨာဘြ႔ ေဂာေမဆငတကသလတြင

ပဋပကၡဆနးစစေျဖရငးမႈ မဟာသပၸဘြ႔မား ရရထားသျဖစပါတယ။

ရကစြ၊ ၂၀၀၉ ခႏစ၊ ဇနန၀ါရ (၂၂)

ဘာသာျပနသရအမာစာ

၁၉၅၅ ခႏစမအစျပလ႔ ဒကေန႔အထ ႏငငေပါငး(၁၀၈)ႏငငရ ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးေရး

ျဖစရပမားက သးသပေလလာထားတ ပါရဂဘြ႔စာတနး ေဂာေမဆငတကသလမာ တငသြငးထားသ

Page 247: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 247

ဦးမငးေဇာဦးက ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးေရးဆငရာ ခါးသညးနာကညးစရာ အမနတရားက ေတာ

၁၉၅၅ ခႏစမစလ႔ေရတြကရင ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးမႈ(၁၀၈)ခမာ ႏငင(၁၂)ႏငင သာ ဒမကေရစ

စခနးသ႔ ေအာငျမငစြာတကလမးႏငခေၾကာငး ေဖာျပခပါတယ။

ႏငငဖြ႔ျဖးေရးဆငရာ သမငးလမးေၾကာငးမားက ကယပငအေတြ႔အၾကမားမတဆင ဆညးပး

သငအအေျဖရာရတ ျပညတြငးက တ႔မားအဖ႔ေတာ ၁၉၇၀ ျပညလြနကာလမားဆကပင ဒမကေရစ

အသြငကးေျပာငးေရးမာ စကမႈႏငကနသြယအရငးရငတ႔က အပစးသပေဒသရာဇလတနးစားအေပၚ ဆန

ကငဦးေဆာငဆငနႊတ ေတာလနေရး (Revolution From Below) အမးအစားသာမက ႏငငေခတမ

ဖြ႔ျဖးေရးက အပစးသ လတနးစားမား အထက လမးခြထြကျပးဦးေဆာငဆငနႊတေတာလနေရးမး

(Revolution From Above) ရေၾကာငး ဂာမန၊ ဂပန၊ ေတာငကရးယား၊ တင၀မတ႔ရ အေတြ႔အၾက

မားအရ ေတြ႔ရသျမငခပါတယ။

ဦးမငးေဇာဦးက ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအျပးတြင အျပသေဘာေဆာငတဒမကေရစလလားသ

အရပသားမား ပါလမနမာ တပမေတာႏငလကတြသြားဖ႔အေရးဟာ ဒမကေရစ အသြငကးေျပာငးေရး

အတြက အေျခခ လအပခကျဖစေၾကာငး တငျပထားပါတယ။

တ႔မားဟာလညး အပစးသလတနးစားမားထက အစတအပငးတရပ လမးခြထြကျပး

ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးေရးဆငနႊတ ရာဇ၀ငလမးေၾကာငးက သျမင သေဘာေပါကထားတာရယ

တဘကမာလညး ႏငငေရးအရျငမးခမးတညျငမျပး စးပြားဖြ႔ျဖးမႈအရနမပကျဖစေပၚမသာ လထေတြ ဟာ

ဒမကေရစထးစဥလာေတြ အေလအကငရ ကငသးေဆာကတညလာႏငတယဆတ မကၡ၀ါဒ

ႏငငေရးေဘာဂေဗဒရ အလငးေရာငေပးမႈရယတ႔ေၾကာင ၁၉၈၈ ခႏစတြင ႏငငေတာအာဏာရယျပး

ပါတစဒမကေရစႏငငေရးန႔ ေဈးကြကစးပြားေရးက ကငသးမယလ႔ တပမေတာေခါငးေဆာငစမားက

ေၾကျငာလကတအခနမအစျပလ႔ ျပးခတႏစေပါငး (၂၀) ေကာကာလအတြငးမာ အျပသေဘာေဆာင

တ ဒမကေရစအငအားစေတြေပၚေပါကေရးက သေဘာတရားအရေရာ လကေတြ႔အရပါ ကယတငပါ၀င

ေလကငပးေထာငမႈေတြ အဆကမျပတျပလပခပါတယ။

လာမ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြအၾကကာလမာလညး အမးသားႏငငေရးလလားတ အဖြ႔(၈)ဖြ႔ ပးေပါငးျပး

အျပသေဘာေဆာငတဒမကေရစအငအားစမား ၂၀၁၀ေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငဆငနႊဖ႔ ၾကး

ပမးသြားေတာမာျဖစပါတယ။

ဒၾကးပမးမႈအစဥမာ ပးတြပါ ဦးမငးေဇာဦးရစာတနးဟာျဖင အမတေရႊဂ ဒမကေရစျပညနဗၺနသ႔

သယယေဆာငပ႔မယ ေဖာငကးတ႔ၾကးတစငးသဖြယျဖစပါေၾကာငး မတတမးတငလကရပါတယ။

အျပသေဘာေဆာငတ ဒမကေရစႏငငေရးသမားမား ေပၚထြနးေရးသ႔

(လျမင)

အမးသားျပနလညစညးလးညညြတေရး

သေတသနႏငတးခ ထတလပမႈေကာငးေတာသားစ

အမတ၊၃၄၁၊ ဆေတာငးျပညဘရားလမး၊ ေစးရပကြက၊

သရကၿမ ဖနး - ၀၆၈ – ၂၁၃၉၈

hla myint 068 – 21352 @ gmail .com

Page 248: 1Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 71 - Booklet Version A5 Size - 11.6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 71 248