1polaris burmese library _ singapore _ collected articles volume 74 booklet version

290
jynf ol vl xk taygif ;cH pm;ae&aom qif ;&J'k uQ rsd K;pH k rS vG wf ajrmuf atmif ppf tm%m&S if pepf ud k t&if OD ;qH k ;wd k uf zsuf jypf &rnf / vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 1 ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 74 txl ;aqmif ;yg; ဦးခြန္ထြန္းဦး၊ ဦးအုန္းသန္း ဖမ္းဆီးမႈ ဥပေဒန ႔မညီ၊ ကုလအဖ ႕ ထုတ္ျပန္ ဒၚစုကိုဖမ္းဆီးမႈ ဥပေဒန ႔မညီ ကုလ လူ႔အခြင့္အေရးအဖ႕ အသိအမွတ္ျပ ကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဦး အမႁ ဥပေဒႎႀင့ မညီေကာငး ကလ သံးသပ

Upload: witmone

Post on 16-Nov-2014

351 views

Category:

Documents


46 download

TRANSCRIPT

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 1

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 74

txl;aqmif;yg;

ဥးခြနထြနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည၊

ကလအဖြ႕ ထတျပန

ေဒၚစကဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည ကလ

လ႔အခြငအေရးအဖြ႕ အသအမတျပ

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင

မညေကာငး ကလ သးသပ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 2

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 3

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 74

txl;aqmif;yg;

ဥးခြနထြနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည၊

ကလအဖြ႕ ထတျပန

ေဒၚစကဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည ကလ

လ႔အခြငအေရးအဖြ႕ အသအမတျပ

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင

မညေကာငး ကလ သးသပ

yHkEdSyfrSwfwrf;

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf2009 ckESpfpifumyledKifiHPOLARIS BURMESE LIBRARY ( Singapore )

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 4

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 5

rmwdum 22.2.2009

1? UN diplomat to visit Karen State

2? UN human rights envoy visits Myanmar prisons

3? Clinton says US reviewing policy toward Myanmar

4? UN human rights envoy visits Myanmar's military capital

5? အလပအကင ေလာခေနရတ အေမရကနႏင အလပလကမ အေျခအေန

6? ၾကရဆရ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရး အၾကကာလ

7? ျပညသ႔ အကဥးသား ---------- ခငထြနး

8? ေနေရာငမခတ ေတာငေတြဆမာ (ေဆာငးပါး) ---------- ေရႊအမစည

9? နအဖ ႏင ဝ ဆကဆေရး ပမနပါ (ဝ ေျပာေရးဆခြင ရသႏင အငတာဗး)

10? အငးစနေထာငမ ႏငငေရးအကဥးသား အခ႕ လြတေျမာကလာ

11? အနအယဒ အမတ၊ ၿမ ႕နယ ဥက႒ႏင အဖြ႔ဝငတဥး လြတေျမာကလာ

12? ဗကသ ေခါငးေဆာင ဒၿငမးလငး အငးစနေထာငမ ခႏးေထာငသ႔ ေျပာငးေရႊ႔ခရ

13? မစစေႏြးက ေထာငဒဏ ေလာခ

14? ၿဗတသ၊ အႏၵယ႐ပရင Slumdog Millionaire (႐ပရငအညႊနး)

15? ကြငတားနား ၆ မနစၾကာ သတငးစာ ရငးလငးပြ ျပလပ

16? ကြငတားနား ဇာဂနာႏင မေတြ႔ခ ဟ ကလေျပာ

17? လကနကခ ရမးအဖြ႔၀ငေဟာငးမားက လကလရာေဖြ

18? UNA က ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက လကမခ

19? တပမ ၇၇ ရနကနမ ျပနခြာ

20? ကြငတားနား ေနျပညေတာတြင တရားသၾကးခပႏင ေဆြးေႏြး

21? လငယမား တးတကေရးအတြက ဆရာေအာငသငး၏ အႀကေပးခက

22? ထငး၀နၾကးခပေဟာငး တပဆင အတတဘ၀က ျမနမာသတခသျဖစေန

23? ျမနမာေငြ တနဖးတက ကနသြယေရး ထခက

24? ဆကလပသငတ Credentials Challenge လႈပရားမႈ (ေဆာငးပါး) ----- မးခမး

25? ကကထး႐းအထမးသမားမား တြကေျခမကက

26? ၿဂလတစေလာငး စာရငးေကာက ျပညသေတြ စးရမ

27? ပဥၥာနႏရယကထကေသာသ ဘရားတညေသာလညးအကးမမား (ေဆာငးပါး)--- ပညာေကာ

28? ႏငငျခားေရာက စကမႈ (၁) ၀နထမးေျပးမား ႏငငကးလကမတ အဖကခရ

29? ဗလထနေမာငအဖြ႔ႏင ပးေပါငးသမား ရြာသားေတြျဖစဟ ေကအနယျငငးဆ

30? ျပနလြတလာလ အနအယဒအဖြ႔၀ငလ႔ ခယထား ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ေခတၿပငကေျပာ

31? ျမနမာေမာငခဆန ထငးဘကကပတ ထငးႏငငေရးသမားေတြပါ ပတသက

32? ဗငနဇြလား အေျခခဥပေဒသတငး ျပညတြငးမာ ေမာငခ

33? အကဥးေထာငအတြငး အေျခအေန မတးတက (ႏစရည ႏငငေရးအကဥးသားေဟာငး ေဒါကတာေဇာျမငေမာင

အငတာဗး)

34? ျမနမာႏငငေရးအကဥးသား အားလးလႊတေပးဖ႔ ႏငငတကာ ၀ငးေတာငးဆ

35? လၿတေပးသည အကဥးသား ေခာကေထာငေကာမႀာ နငငေရးအကဥးသား ၂ဝ ေကာသာပၝ

36? လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယႎႀင ေတၾႚဆခၾၾငရသ နယေထာငေပာငးခရ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 6

37? UDP ေခါငးေဆာင မးယစလပငနး ပတသကခဟ VOA သတငးကဆ

38? ေရႊႀတဂနယစပေဒသ စစေရးျပငဆငမႈမားရေန

39? ေကြးႏြနစေနတ လယသမားေတြ

40? ေပါကကြမႈ အႏအလ

41? ၀နႀကး ဥးေအာငေသာငး Safety First ေဆာငပဒျပငခငး

42? ျမနမာႏငင၏ မးယစေဆးေရာငးရ၀ငေငြ တႏစ ကနေဒၚလာ သနး ၃၀၀၀ ထရ

43? မေလးရား အထညခပ ျမနမာအလပသမားမား အလပရငေၾကာင ပနးေနရဆ

44? ရနကနမာ လပစစမးပက တကစမား စအနဂ ျဖညမရ

45? ၂ဝဝ၉ ရနကနမာ ေရရရမႈ အဆးဆး အေျခအေနေရာက

46? အေကာငးဆးေျမၾသဇာ လငယသးဥး ရနကနတငးရရးမာ ဖမးထားဆ

47? စးပြားေရး ဒဏခတခရထားသည ဇငဘာေဘြ ဒသမၼတ

ကယပင ေရႊတနခန ၄ တနက ေဒၚလာ သနး ၉၀ န႔ ေရာငးဖ႔ႀကးစား

48? ျမနမာကားမားၾကညျပး ရရလာေသာ ဗဟသတ ၁၀၀

49? ေရႊတငညြန႔

50? ၿမ ႔မၿငမး ---------- လထေဒၚအမာ

51? ယခငႏင ယခ ---------- အရငဉာဏက

52? Burma offers Rohingya return deal

53? Burma: We'll take Bengalis, not Rohingya

54? စစအစးရ၏ လႀညစားသညလပရပက သဃာအဖၾႚခပေဝဖန

55? ILO ႎႀင စစအစးရတႛ နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ သကတမးတႎႀစတးမင

56? ႎငငခားလပသား ေနာကဆးထၾကခၾာရက မေလးရႀားအစးရသတမႀတ

57? Activists barred from talks---PUBLIC PARTICIPATION IN ASEAN COMMUNITY SUFFERS

SETBACK

58? Kasit gets invitation to pay a visit to Burma

59? ႏငငေရး အကဥးသားမား လႊတရန အာစယက ျမနမာအစးရက တကတြနး

60? နဗာနယာဥမား ရနကန႓မႚတၾငး ထားခၾငမပဖႛ တားဆးမနႛထတပန

61? ASEAN leaders challenged on rights, economy

62? ASEAN unveils rights body but it still lacks teeth

63? US complains about China's human rights record

64? RPT-FACTBOX-Global narcotics activity in 2008-U.S. report

65? Human rights activists barred from ASEAN meeting

66? ASEAN suffers blow on human rights

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 7

67? ေနျပညေတာက ေစတႀကး ၿပးလၿပ

68? ေတာထတြင ဒကၡသည ၄ သနးေကာ ပနးေနဆ

69? ရနကနတြင မးပကႏႈနး စခနတင

70? ႀကဖြ႕ ပါတေထာငေတာမည

71? အဘားမားႏင ျမနမာျပည

72? ေနာငဘဝဆတာ ရခရင

73? ပလကေဖာငးေပၚက ကေလးငယမား ----------- ၾကညေဝ

74? ရမးလမးစအေၾကာငး ေလလာမႈတရပ

75? ဓမၼစက ၊ အာဏာစက န႔ ကားပကႀကး

76? ေကအနယက ထငး ဖအားေပး

77? ေရႀႚေန ဥးဖးဖႃက ေထာငဒဏ ခမႀတ

78? ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင ဥးေဆာငသည တပဖၾႚထမႀ ဖတသမးထားေသာ လကနကမားက ပနမေပးႎငဟ ဝ တပ

အေကာငးပန

79? ခြပေဒါငးသ႔ပနၾကားခက ---------- ေရးသ-တငမး

80? လမငးကထရေပါကမၾကညျခငး ---------- ေဟာေျပာသ-ျမသနးတင

81? ပကယြငးခရတ ကတစကားတခ ---------- ေရးသ- ေအာငၿမင

82? မႏေလး အႏစ၁၅၀ ---------- ေရးသ-ယာေတာကသာေျဗာ

83? ဥးခစေမာင ---------- ေရးသ- သခငသနးၿမင (ျပညသ႔အာဏာ-အယဒတာ)

84? ေသြးစညးညညြတၾက၊ ေသြးမကြၾကန႔........ ေရးသ- ထကျမက

85? ဆရာလြနးကစ၍ ၾကညညျခငး ---------- ေရးသ- ဒးဒတဥးဘခ

86? မငးသားက ဆးမပ ---------- ေရးသ- ဒးဒတဥးဘခ

87? ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင မညေကာငး ကလ သးသပ

88? ေဒစက ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ လႛအခၾငအေရး အဖၾႚ အသအမႀတပ

89? ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား

90? ဥးခၾနထၾနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ ထတပန

91? မနမာ ႎငငခားေရး ဝန႒ကးနႛ အနအယလဒ ေခၝငးေဆာငပငးက အေမရကန အရာရႀ သးခားစ ေတၾႚဆ

92? ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

93? ဗလမး႒ကး အပန ေနာကေကာငး လႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

94? ေမာကဥကလာတၾင ဗးကၾ လတဥး ေသဆး

95? တၾေတး ကႃရႀငဆရာ ဆႎၬပပန႓ပ

96? လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင

97? ကဗာဆရာ ကညေအာင ကၾယလၾန

98? တပမေတာန႔ ျပညသ နးစပေရး မလြယက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 8

99? အေမရကနအရာရ ျမနမာခရးစဥ ႏငငျခားေရးဌာန အတညျပ

100? ျမနမာႏငငျခားေရး၀နႀကးန႔ NLD ေခါငးေဆာငပငးက အေမရကနအရာရ သးျခားစ ေတြ႔ဆ

101? ဥးခြနထြနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည၊ ကလအဖြ႕ ထတျပန

102? ေဒၚစကဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည ကလ လ႔အခြငအေရးအဖြ႕ အသအမတျပ

103? လမးစလကနကကငမားန႔ ေဆြးေႏြးႏငေရး ျမနမာစစအစးရ ထငး အကအညေတာငး

104? ျမနမာ ဘယေဆးႏစမး ခဆပပါ၊ ဖ႔ဒ၀နးကနးမာေရးဌာန သတေပး

105? ထငးႏငင ၾကား၀င ေဆာငရြကမယကစၥ ေကအနယန႔ အကစအကစေအ ႀကဆ

106? ကဗာဆရာၾကညေအာင ကြယလြန

107? ႏငငေရးပါတေတြ ေဆာငရန ေရာငရန ဗလခပမႉးႀကး ေျပာၾကား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 9

UN diplomat to visit Karen State

DPA, YANGON, MYANMARMonday, Feb 16, 2009, Page 5http://www.taipeitimes.com/News/world/archives/2009/02/16/2003436213

UN Special Rapporteur for Human Rights Tomas Ojea Quintana left Yangon yesterday tovisit the Karen State, where Myanmar’s junta has waged a decades-old war against theKaren people, driving hundreds of thousands of them into Thailand.

The Karen, many of whom are Christian, are one of the few ethnic minority groups inMyanmar who have refused to sign a ceasefire agreement with the government, makingthem the targets continued military attacks and rights abuses.

Yesterday, the New Light of Myanmar — a government mouthpiece, said that the KarenNational Union (KNU) “terrorist insurgents” fired artillery shells into Myawaday City in theKaren State, with one landing in a Buddhist monastery.

“In practice they kill and frighten the innocent people by firing from the distance into thetowns and villages in a cowardly way with heavy weapons,” the state-run newspaper said ofthe KNU. “Therefore, the people abhor the acts of the KNU.”

The government has been calling the Karen “terrorists” since former US president GeorgeW Bush launched his “war on terror.”

Human rights groups have documented widespread rights abuses by the military in theKaren State, such as forced labor, rape, forcing thousands of villagers off their land andcreating conditions of starvation.

The Karen have been waging a guerrilla war for the autonomy of their traditional state since1949, making their struggle one of the world’s oldest insurgencies.

Quintana was scheduled to be in the Karen Satte all day yesterday, returning to Yangontoday, UN sources said.

On the eve of Quintana’s arrival in Yangon on Saturday, Myanmar’s junta sentenced twowell-known political activists to 15 years in jail.

The opposition National League for Democracy said on Saturday that two of its members,Nyi Bu and Tin Min Htut, had been punished by a closed court session on Friday forsending an open letter to the UN in August that was critical of the military’s plans to set upa civilian government.

Quintana wants to meet arrested opposition leader Aung San Suu Kyi and other politicalprisoners following a months-long spate of lengthy jail terms against scores of the military’scritics ahead of a general election next year.

After the Karen State, Quintana is scheduled to visit the Rakhine (Arakan) and Kachinstates, where local opposition movements have complained of repeated harassment by theauthorities.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 10

ASIA-PACIFIC NEWS

UN human rights envoy visitsMyanmar prisonsBy DPAFeb 16, 2009, 12:16 GMThttp://www.monstersandcritics.com/news/asiapacific/news/printer_1459778.php

Yangon - United Nations special rapporteur for human rights, Tomas OjeaQuintana, was allowed to visit Yangon's notorious Insein prison Monday, securitysources confirmed.

Quintana, who arrived in Myanmar Saturday, travelled to the Karen State onSunday where he visited Hpa-An prison, where a 28 year-old Burmese bloggernamed Nay Phone Latt is serving a 20-year prison term, according to sources whoasked for anonymity.

Upon his return to Yangon on Monday, Quintana met with foreign diplomats andthen went to Insein prison, where hundreds of political prisoners of the military-ruledstate are being held.

On the eve of Quintana's arrival in Yangon on Saturday, Myanmar's juntasentenced two well-known political activists to 15 years in jail.

The opposition National League for Democracy said Saturday that two of itsmembers, Nyi Bu and Tin Min Htut, had been punished by a closed court sessionFriday for sending an open letter to the UN in August that was critical of themilitary's plans to set up a civilian government.

Quintana wants to meet arrested opposition leader Aung San Suu Kyi and otherpolitical prisoners following a series of lengthy jail terms against scores of critics ofthe military and ahead of a general election scheduled for next year.

The UN envoy Ibrahim Gambari - who most recently visited Myanmar a week ago- has notably failed to induce the ruling generals to bend even slightly in thedirection of compromise. Suu Kyi even refused to see Gambari on an earlier visitbecause she was so dissatisfied with his efforts.

Quintana will attempt during his five-day visit to persuade the regime to improvecore human rights. Among the steps he will encourage are progressively releasing'prisoners of conscience,' giving independence to the judiciary, bringing laws intoline with international human rights standards and training officials to respect theserights, according to a statement released by the UN in Geneva.

After his visit to the Karen State, home to one of the world's oldest insurgenciesand countless documented reports human rights abuses by the government,Quintana is scheduled to visit the Rakhine (Arakan) and Kachin states, where localopposition movements have complained of repeated harassment by the authorities.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 11

Clinton says US reviewing policytoward MyanmarTOKYO (AP) 19.2.2009— President Barack Obama's administration is reviewing its policytoward Myanmar to see if it can more effectively promote reform in the military-ruledSoutheast Asian nation, Secretary of State Hillary Rodham Clinton said Tuesday.

Secretary of State Hillary Rodham Clinton speaks on stage during a townhall meeting withstudents of Tokyo University in Tokyo, Japan, Tuesday, Feb. 17, 2009. (AP Photo/ItsuoInouye)

Clinton, on her first trip abroad as the top U.S. diplomat, said Washington "is looking atwhat steps we might take that might influence the current Burmese government and we'realso looking for ways that we could more effectively help the Burmese people."

The U.S. Government refers to Myanmar as Burma, the country's name before it waschanged in 1989 by the ruling junta.

Washington applies political and economic sanctions against Myanmar because of its poorhuman rights record and failure to hand over power to a democratically elected government.It also seeks the freedom of pro-democracy leader Aung San Suu Kyi — who has beendetained for 13 of the last 19 years — and an estimated 2,100 other political prisoners.

"We want to see a time when citizens of Burma and the Nobel prize winner Aung San SuuKyi can live freely in their own country," Clinton said at a town hall meeting at TokyoUniversity in response to a question from a woman who said she was from Myanmar.

The issue of Myanmar democracy was taken up by former first lady Laura Bush, and hadbipartisan backing in Congress. But the junta in Myanmar has shown little inclination tomake political reforms, and instead cracked down violently on mass pro-democracy protestsin September 2007 and sentenced many dissidents to long jail terms.

Myanmar has been under military rule since 1962. The current junta came to power in 1988after crushing pro-democracy demonstrations and killing as many as 3,000 people. It called

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 12

elections in 1990 but refused to honor the results when Suu Kyi's political party wonoverwhelmingly

ASIA-PACIFIC NEWS

UN human rights envoy visitsMyanmar's military capitalBy DPAFeb 18, 2009, 2:04 GMThttp://www.monstersandcritics.com/news/asiapacific/news/printer_1460098.php

Yangon - United Nations special human rights envoy Tomas Ojea Quintanavisited Myanmar's junta headquarters of Naypyitaw Wednesday, for talks likely toconcentrate on the country's estimated 2,100 political prisoners.

UN officials said it was not known which generals Quintana would meet inNaypyitaw, 350 kilometres north of Yangon. He is expected to at least meet withPrime Minister General Thein Sein, who also met with UN special envoy IbrahimGambari on an official visit last month.

Myanmar's military supremo and junta chief, Senior General Than Shwe, hasrefused meetings with any UN representatives since May, when he granted anaudience with UN Secretary General Ban Ki-moon.

Quintana arrived in Yangon on Saturday for a trip aimed at pressing for thefreedom of the country's 2,100 political prisoners, including opposition leaders AungSan Suu Kyi and Tin Oo.

Tin Oo, the 82-year-old deputy leader of the opposition National League forDemocracy (NLD), was sentenced to another year under house arrest on the eve ofQuintana's arrival.

The UN rapporteur on human rights also visited jails in the Karen State and thenotorious Insein prison in Yangon, meeting with several political prisoners.

Critics of his visit called it a 'showboat' mission for the junta, permitted only toimprove its image at the 14th summit of the Association of South-East AsianNations in Thailand later this month.

While allowing the visit, the regime has already sent a clear message to Quintanathat it will continue to brook no political opposition.

Besides slapping another year on to Tin Oo's house arrest Friday, the day beforeQuintana's arrival, Myanmar courts sentenced NLD members Nyi Bu and Tin MinHtut to 15 years for sending an open letter to the UN in August that was critical ofthe military's plans to set up a civilian government.

Quintana hopes to persuade the junta to free hundreds of political prisonersbefore a scheduled general election in 2010.

His mission was to encourage the regime to progressively release 'prisoners ofconscience,' giving independence to the judiciary, bringing laws into line with

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 13

international human rights standards and training officials to respect these rights,according to a statement released by the UN in Geneva.

It was not known if he would visit Suu Kyi, who has been under house arrestsince May 2003 and has spent almost 13 of the past 19 years in detention

အလပအကင ေလာခေနရတ

အေမရကနႏင အလပလကမ အေျခအေန

ေဆာငးပါး

မဇၩမသတငးဌာန

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 16:56 - ျမနမာစေတာခန

အေမရကနႏငငမာ ေဖေဖာ၀ါရလအတြငး ေနာကထပ အလပအကင ဆး႐ႈးမႈ ထပမ

ျဖစပြားချပနပါၿပ။ အလပအကင ဆး႐ႈးမႈေၾကာင အစးရက အလပလကမေတြအတြက

ေထာကပေပးၾကရမည ဥးေရဟာ ၅ သနးနးပါး ရေနၿပလ႔ အလပသမား ၀နၾကးဌာနက လစဥ

ထတျပနတ ေၾကညာခကမာ ေဖာျပထားပါတယ။

ေဖေဖာ၀ါရလမာ အလပလကမ အကးခစားခြင ေလာကထားသ ၁၇၀,၀၀၀

တးလာတာေၾကာင ေဖေဖာ၀ါရလ ၇ ရကေန႔ အပတမာ စစေပါငး ၄ ဒမ ၉ သနးန႔

အျမငဆးထ ေရာကရခတယလ႔ ဆတယ။ လြနခတ ႏစကစၿပး အလပလကမ ခစားခြင

ေလာကထားသဟာ ၂ ဒမ ၇၇ သနး ရခၿပး၊ ဒထက ၁ ဒမ ၅ သနးဟာ မႏစက

လႊတေတာက အတညျပထားတ ဥပေဒအရ ဆကလကၿပး အလပလကမ အကးခစားခြင

ရေနတာေၾကာင ယခဆလင အလပလကမ ၆ ဒမ ၅၄ သနးက အစးရက

ေထာကပေပးေနပါတယ။

အလပလကမ ခစားခြင တၿပညနယန႔ တျပညနယ မတသလ၊ ၀ငေငြ အခြနေဆာငထားခမႈေတြ၊

၀ငေငြေပၚ မတညၿပး ခစားမႈရတ အစးရရ႕ ေထာကပေငြဟာ အနညးငယ ကြျပားမႈ ရပါတယ။

အေမရကန အငဒယားနား ျပညနယမာေတာ ၀ငေငြခြန ေဆာငထားခတ တပတလင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 14

နာရေပါငး ၄၀ လပခတ အလပသမားတဥးဟာ အလပအကင ေလာခခမႈေၾကာင

အလပလကမ ျဖစခလင အစးရက တပတမာ ေဒၚလာ ၃၉၀ ႏႈနးန႔ အနညးဆး ၆ လ

ေထာကပေပးပါတယ။ ဒေထာကပေငြထက အခြန ျပနေဆာငရပါတယ။

သတမတထားတ တခ႕ ေထာကပမႈ နညးသေတြက အစားအစာ ၀ယယႏငတ

ကပြနေတြကလညး ေထာကပေပးပါတယ။ အေမရကနမာ ယေန႔ ရငဆငေနရတ

စးပြားေရးပကကပေၾကာင အစးရက ေထာကပေပးမႈ ကာလက ၁ ႏစမ ၁ ႏစခြအထ

တးျမႇငေပးထားတာေၾကာင ျပညနယအစးရေတြမာ လေငြေတြ ျပေနၿပး၊ တခ႕ ျပညနယေတြမာ

ေထာကပေပးရမညေငြေၾကး ျပတေတာကမႈေတြန႔ ရငဆငေနရတယလ႔ ျပညနယအစးရေတြက

ေျပာဆေနၾကပါတယ။

ၿပခတ အပတက ၆၂၇,၀၀၀ အလပအကင ဆး႐ႈးခၿပး၊ အဒ အပတမတငခငက ၆၃၁,၀၀၀

အလပအကင ဆး႐ႈးခတာေၾကာင ၁၉၈၂ ခႏစကတညးက ရကသတတပတမာ အလပအကင

ဆး႐ႈးမႈ အမားဆးလ႔ ေဖာျပထားပါတယ။ ဒလ ၆၀၀,၀၀၀ ထကမက သးပတ ဆကတက

အလပအကင ဆး႐ႈးခမႈဟာ ၂၆ ႏစအတြငး ပထမဥးဆးအၾကမ ျဖစခပါတယ။

ဇနန၀ါရလကလညး အလပအကင ၅၉၈,၀၀၀ ဆး႐ႈးခတာေၾကာင ၁၉၇၄ ခႏစကစၿပး ဒါဟာ

အျမငမားဆး ျဖစခေသာလညး၊ ေဖာေဖာ၀ါရလမာ ဒထက ပမဆး၀ါးလာလမမယလ႔

ေဖာျပထားပါတယ။

မေန႔ကေတာ အေမရကန ကားကမၸဏၾကးေတြ ျဖစၾကတ GM and Chrysler ေတြက

တကမၻာလးမာ သတ႔ရ႕ အလပသမားေတြက ေလာခမယလ႔ ေၾကညာသြားပါတယ။

ဒေၾကညာခကထမာ GM က ၅၀,၀၀၀ ႏင Chysler ကမၸဏက ၄၇,၀၀၀ အလပအကင

ေလာခမယလ႔ တရား၀င ေၾကညာခက ထတျပနထားၿပး၊ အေမရကန ဗဟအစးရဆက ၂၁

ဒမ ၆ ဘလယ ေခးဖ႔ ထပတးေတာငးထားၾကပါတယ။ GM ေမာေတာကား ကမၸဏဟာ

လပငနးေတြ ဆကလကလညပတသြားႏငဖ႔အတြက ၂၀၁၁ ခႏစအထ အေမရကန ေဒၚလာ

ဘလယ ၃၀ လအပလမမာ ျဖစတယလ႔ ကမၸဏ အၾကးအကက ေျပာဆခပါတယ။

အရငတနးက အေမရကန ဗဟအစးရဆက ၁၃ ဒမ ၄ ဘလယ ေခးထားတာေၾကာင

အခဆ ၁၈ ဘလယ ထပမ လအပေနေၾကာငးန႔ Chysler ကမၸဏကလညး အရငက ၇ ဘလယ

ေတာငးထားတာက ၉ ဘလယ ထပမလအပေနၾကာငး ေဖာျပထားပါတယ။

အေမရကန ကားကမၸဏ GM ဟာ ၂၀၀၂ ခႏစမာ အလပသမားေပါငး ၁၇၇,၀၀၀ ရခရာက

၂၀၀၈ ခႏစမာ ၉၃,၀၀၀ သာ ကနရခပါတယ။ အလပသမားေတြ၊ ႐း၀နထမးေတြက

ဆကလက၍ ေလာခသြားေနတာေၾကာင ၂၀၀၉ ခႏစ အကနမာ အလပသမားေပါငး

၁၀၀,၀၀၀ ေကာ အလပအကင ဆး႐ႈးလမမယလ႔ ကမၸဏ အၾကးအကက အတညျပ

ေျပာဆသြားပါတယ။

ဒလ ေမာေတာကား ကမၸဏေတြက အလပအကင ေလာခေနသလ၊ ေမာေတာကား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 15

ဘးတာရာေတြ ထတလပေနတ Goodyear Tire& Rubber ကမၸဏကလညး ၂၀၀၉ ခႏစမာ

သတ႔ရ႕ ႐းအမႈထမး အလပသမား ဥးေရ ၄၅,၀၀ က ထပမေလာခသြားမယလ႔ ေၾကညာခတယ။

Goodyear Tire& Rubber ကမၸဏဟာ ၂၀၀၈ ခႏစမာ တကမၻာလးမာ လပကငေနၾကတ

သတ႔ရ႕ အလပသမားေပါငး ၇၅,၀၀၀ ေလာခခၿပးသြားပါၿပ။

လကရ ရငဆငေနရတ ကမၻာစးပြားေရး အကပအတညး ကာလအတြငး ေမာေတာကား

ထတလပေနတ ကမၸဏၾကးေတြဟာ ႏစေပါငး ၂၇ ႏစအတြငး ကနကစရတ ျမငမားေနမႈ၊

အ႐ႈးေပၚေနမႈ၊ ေရာငးအား ကဆငးေနမႈေတြ အျမငမားဆးအဆငက ေရာကရေနတာေၾကာင၊

ဒလ ဧရာမ အလပအကငေတြက ေလာခေနရျခငးျဖစေၾကာငး ေမာေတာကား ထတလပေနတ

ကမၸဏ အၾကးအကေတြက အေမရကန အထကလႊတေတာ ၾကားနာစစေဆးမႈမာ

ထတေဖာေျပာဆခပါတယ။

ေမာေတာကား ကမၸဏၾကးတခမာ သတ႔က မခ ေထာကပေနတ ေမာေတာကားပစၥညး

ထတလပတ (Suppliers) ကမၸဏေပါငး ရာန႔ခရၾကၿပး၊ ဒ ရာန႔ခတ႔ (Suppliers)

ကမၸဏေတြမာလညး အလပအကင ေလာခမႈေတြ ဆကတက ျဖစေပၚလာမာေၾကာင ၂၀၀၉

ခႏစမာ ဧရာမ အလပအကင ေလာခမႈေတြ၊ အလပလကမ ျဖစမႈေတြဟာ အေမရကန

အပါအ၀င ကမာၻ႔ေဒသ အေတာမားမားမာ ဆကလက ရေနၾကမယလ႔ စးပြားေရး

သးသပေလလာေနသေတြန႔ စးပြားေရးကြမးကငသ ပညာရငေတြက ခန႔မနးေျပာဆ

ေနၾကပါတယ။

Next >

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 16

ၾကရဆရ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရး

အၾကကာလ

ဗဒၶဟးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 18 2009 19:22 - ျမနမာစေတာခန

၂၀၀၉ ခႏစ ေဖာေဖာ၀ါရလ ၁၁ ရကေန႔သညကား ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ)က

စတငဖြ႔စညးၿပး လႈပရားခတာ ၂ ႏစတငးတငး ျပညခေသာ ေန႔တေန႔ျဖစခေပ၏။

ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ) ဆတ သဃာအစအဖြ႔တခက လြနခေသာ ၂၀၀၇ ခႏစ

ေဖာေဖာ၀ါရလ ၁၁ ရကေန႔တြင လ႕၀ကစြာ ဖြ႔စညးခၾကျခငးျဖစသည။ ထေဒသဆငရာ

အဖြ႔အစညးကကား ဦးဂမၻရ (ရဟနးပသမဂၢ-ရနကန) ႏင ဦးဣရယတ႔မ

လႈ႔ေဆာစညး႐းကာ ဦးဣရယကယတင ဦးေဆာင၍ ပါ၀ငဖြ႔စညးခၾက၏။

ယခအခန၌မကား ထသ႔ ဦးေဆာငစညး႐းခၾကသ ေခါငးေဆာငမားသညလညး နအဖ

အကဥးေထာငမားအတြငး ႏစရညလမား အကဥးစေနၾကရၿပျဖစကာ လႈပရားခမႈ

အစတအပငးတခ႕ကလညး နအဖ သတငးတပဖြ႔မ ေဖာထတသရၿပးျဖစေၾကာငး

လြနခေသာကာလက တရား႐းမား၌ တရားလစြဆခကမားအရ ၾကားသခရ၏။

ပါ၀ငလႈပရားခၾကေသာ သဃာေတာ တခ႕လညး လကရအေနအထား၌ စာေရးသ အပါအ၀င

လ၀တလကာ ဆကလကတကပြ၀ငဆ ရၾကသလ တခ႕ဆရငျဖငလညး သဃာ၀တျဖင

စာသငတကတခ႕သ႔ ေျပာငးေရႊ႔ကာ ရပတညလႈပရားေနၾကဆျဖစ၏။

သ႔ျဖစ၍ စာေရးသအေနျဖင တခေသာ အခးအေကြ႔မာ အာဏာရင

ေတာလနေရးတညးဟေသာ ႏငငအကးစးပြားအတြက တေထာငတေနရာက

ပါ၀ငအကးျပခေသာ ရေဘာရဘက ရဟနးပမား၏ ၾကးစားအားထတမႈ အစစအား

မေပာကပကေစလ၊ မကနရစေစလေသာ ေစတနာစတေဇာျဖင တစတတေဒသအရ

မတတမးစ ဂဏျပရငး စာေရးသ ၾကခဆခရသည ေရႊ၀ါေရာင မတငမကာလက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 17

ကယေတြ႔တစတတေဒသကလညး ေလလာလၾကသမားအား ေလလာသးသပေစလသည

ျဖစရကား ဤ ၾကရဆရ ေရႊ၀ါေရာငအၾကကာလ ဆတေခါငးစဥက တငလကရပါေၾကာငးပါ။

(ျခြငးခကအားျဖင) ဤစာတမးပါ အခကအလကအခ႕ႏင အမည၊ လပစာတ႔သညကား နအဖ

စစအာဏာပငမား၏ တရား႐း၌ တရားလ၏ စြဆခကမားအတငးပင ျဖစ၏။

အခနကား … ၂၅.၁.၂၀၀၇၊ ည ၈ နာရခန႔

ဦးဣရယသည စာေရးသေနထငရာ စာသငတကသ႔ ေရာကရလာပါသည။ ထအခန၌

ေကာငးတကတြငးရ စာသငသား သဃာေတာမားအားလးသည သမေကာငးေဆာငေပၚတြင

(ည၀ါ) စာအေကာငးတကေနၾက၏။ မမမာမ ကနးမာေရးမေကာငးသျဖင

စာခဆရာေတာမားအား ေလာကထားကာ တပါးတညး ေကာငး(အေဆာင)ေစာငရငး အမရပရ

မဟာဂႏၶာ႐ ဆရာေတာဘရားၾကး ေရးသားစရငအပေသာ သၿဂႋဟ ဘာသာဋကာ

ကမးစာအပၾကးက စတ၀ငတစား ေလလာေနခနျဖစ၏။

ဦးဣရယသည မမတပါးတညးအား အဆငသငေတြရသျဖင ၀မးသာအားရ ႏႈတဆကကာ

သာေၾကာငးမာေၾကာငး ေျပာၾကရငးက မကေမာကႏငငေရး အေျခအေန၏ အကပအတညး၊

အခကအခမားကပါ စကားလကဆက ေဆြးေႏြးျဖစခၾက၏။ ဦးဣရယ သည ထစဥက

ေရနေခာငးၿမ႕ ရနမးေအာငရပသာတြင သတငးသး၍ မမတ႔စာသငတကသ႔ မၾကာခဏ

ေရာကရတတသျဖစကာ စာသငသားမားန႔လညး ရငးႏးကြမး၀ငသျဖစ၏။

သအား HIV ေ၀ဒနာသညမားအား တကၾကြစြာ ကညေပးရငး ေရနေခာငး HIV

ဆရာေတာဟပင လသမားခသျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာငပင မမသညလညး သ႔အား ပြငလငးစြာ မမ၏

ယၾကညခကမားက ထတေဖာေျပာျပရငးက လကေတြ႔ကသည ေရ႕လပငနးစဥမားကပါ

ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးျဖစခၾကသည။

ဦးဣရယက "တပညေတာတ႔ သဃာလႈပရားမႈေတြ စလပေနၿပဘရား။ တပညေတာတ႔

ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ)က စတငဖြ႔စညးၿပး စနစတကလႈပရားဖ႔ စတအားသနတယ။

ျဖစေျမာကေအာငလညး ၾကးပမးစစဥေနတယ" ဟ ရငးလငးေျပာၾကားလာပါသည။

မမအေနျဖငလညး ထသ႔ေသာ အဖြအစညးမားမာ ၀ငေရာကလပကငဖးေသာ အေတြ႔အၾကက

ရလသညမဟတ။ သ႔ေသာလညး ထသ႔ အဖြ႔အစညးန႔ ညညညြတညြတ

စေပါငးလႈပရားရသညကကား ႏစၿခကအားရမ၏။

သ႔ျဖစ၍ မမက "တပညေတာ အရမးစတ၀ငစားတယဘရား။ ဒစစအာဏာရငေတြ ျပတကဖ႔န႔

စစအာဏာရငစနစဆးက ပေပာကေအာင လပေနၾကတသ မညသ႔ကမဆ

တပညေတာေလးစားတယ။ ဒလ လပေနတသေတြဟာ ဆရငျဖငလညး ခပညညလေတြ

မဟတဘးဆတာက တပညေတာ အေတြ႔အၾကေတြအရ နားလညသေဘာေပါကေစခတယ

ဘရား။ ဒအတြက အရငဘရားတ႔ အကအည လအပတာရရငေျပာပါ။ တပညေတာအေနန႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 18

အခနမေရြး ကညႏငေအာင တတႏငသေလာက ၾကးစားပါမယ" ဟ အားေပးစကား

ေျပာၾကားလက၏။

ဦးဣရယသညကား အားရ၀မးေျမာကစြာျဖင "ဟတၿပဘရား။ တပညေတာလညး အရင

ဘရားတ႔လ ရဟနးပေလးေတြက အားကးယၾကညမတာ အမနပါပ။ တပညေတာတ႔က

ေျမလတအဖြ႔ဆတာက အခမ စတငဖြစညးၿပး လႈပရားဖ႔ စစဥေနၾကတာပါ။ တျခား ရနကန၊

မႏေလး အစရတ ဆငရာဆငရာ ေဒသေတြ အေနန႔လညး လႈပရားမႈေတြက အထငတက

ရေနၾကၿပဆေတာ တပညေတာတ႔က ေနာကေတာငကေနၿပ။ ဒါေၾကာင တပညေတာတ႔လညး

အျမနလႈပရားႏငဖ႔ အေလာတၾကး တြနးလပေနရတာပ ဘရား။ အခ စတငဖြ႔စညးမယ

ေျမလတအဖြ႔မာလညး အရငဘရား ပါ၀ငလႈပရားလ႔ ရပါတယ။ တပညေတာအေနန႔လညး

အရငဘရားက ပါ၀ငလႈပရားေစခငပါတယဘရား" ဟ စညး႐းေျပာၾကားလာခ၏။

မမအေနျဖငလညး "စတပါ၀ငစားမႈ႔ အျပညရပါတယ။ ဒါေပမ ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ)

ဆတ စကားလးေလာကန႔ အလပမျဖစဘးေလ။ လပငနးစဥေတြ၊ မ၀ါဒေတြ၊ ဖြစညးပေတြ

စသျဖင သသငတာမနသမက ဂဃနဏ သထားပါမ အလပျဖစမာေပါ။ တပညေတာအေနန႔

အယ၀ါဒကေတာ ရငးတယ။ ဘာသာေရးဆရငလညး ေထရ၀ါဒစစစစပ။

ယၾကညကးကြယႏငေအာင ၾကးစားတယ။ ႏငငေရးဆရငလညး ဒမကေရစစနစကသာ

တငးျပညက နညးမနလမးမန တးတကႏငမယလ႔ ျမငတယ။ ေလာေလာဆယမာက

ပါဠစာေပကပ အဓက ေလလာလကစားေနတအတြက မကေမာက

ႏငငေရးအေျခအေနကေတာ လကမမေတာဘးေပါ။ ဒါေၾကာင အရငဘရားတ႔က

ေသေသခာခာ ေဆြးေႏြးျပဖ႔ လမယ။ ဒါမ တပညေတာ အလပျဖစမယဘရား" ဟ

ေျပာျပခ၏။

ဦးဣရယက "အဒအတြက မပပါန႔ဘရား။ တပညေတာတ႔ စစဥထားတာရပါတယ။

လတတေလာ တပညေတာတ႔ လပသငလပထကတာေတြက စနစတက ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးေပးဖ႔

အစအစဥရပါတယ။ ဒါေပမ ဘရား တပညေတာစဥးစားတာက အရငဘရားတ႔

စာေမးပြကလညး နးေနၿပဆေတာ လကႏငပါမလားဆတာ ခငခနေနရတယ။ တပညေတာတ႔

ေဆြးေႏြးေပးမာကေတာ ၃ ရက၊ ၄ ရကေလာကပ အခနယရင ျပညစသေလာက ျဖစသြားမာပါ။

အသြားအျပနန႔ဆရင သတငးတပတေလာက အခနေပးရင ရပါတယ" ဟ ဆေလ၏။

မမလညး စတ၀ငတစား ရလသည၊ သ႔ေသာလညး မမတ႔ အားထတေမာလငထားသည

အစးရ ပါဠပထမျပနစာေမးပြ ေျဖဆရနအခနသည ၂ လပတ၀နးကငသာ လေတာ၏။ ထ႔အျပင

မမတ႔ ေကာငးတြငး (အရညအခငးစစ) စာေမးပြ ေျဖဆရနကာလဟာ ဆရငလညး

ရကပငးမသာ လေတာသည။ မညသ႔ပငျဖစပါေစ "တပညေတာ လကႏငေအာင

ၾကးစားပါမယ။ တျခား သဃာတခ႕ကလညး လကႏငေအာင စညး႐းၾကညပါမယ။

ဘယေနရာက ဘယေန႔သြားရမယ ဆတာကသာ ေျပာထားခပါ" ဟ ဆေတာ ဣရယက

''ေဖေဖာ၀ါရလ ၃ ရကေန႔ေလာကအထ အခနရပါတယ။ တပညေတာ ေညာငဦးက

ခရးဆကစရာ ရေသးလ႔ ေအးေအးေဆးေဆးပါပ။ ေရနေခာငးကေတာ ၁ ရကေန႔ေလာက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 19

အေရာကျပနလာခပါမယ။ သြားရမယေနရာက အတအက ေျပာလ႔မရဘး ျဖစေနတယ။

အရငဘရားလညး သတအတငးပ နညးနညးလ႕၀ကထားတာပါ။ ဒါေပမ

ရနကနအနးတ၀ကပါပ'' ဟ ဆသျဖင မမတ႔ ဘ၀ငမက ျဖစခရေသး၏။

အဒေနာက မမသည ေရႊေတာငတကက ဦးသ၀ရဆသက မျဖစမေန တာ၀နခစညး႐းကာ၊

မမတ႔ တကအပဆရာေတာအား ဒါယကာ၊ ဒါယကာမတ႔၏ အေရးတၾကးကစၥက အေၾကာငးျပ

ေလာကထားၿပး ၂၆ ရကေန႔ ေန႔လယခငးမာ ေခာကၿမ႕သ႔ ဦး၀မလဆသႏင ေတြ႔ဆရန

ခရးထြကခပါသည။ ဦး၀မလသည ေခာကၿမ႕၌ မေနေတာသညျဖစ၍ ၎ေနထငရာ ပြငျဖၿမ႕သ႔

၂၇ ရကေန႔ မနကေစာေစာထကာ ခရးဆကခရ၏။ ထ႔ေနာက ဦး၀မလေနသည ေကာငးက

လကလစစမးကာ အေရာကသြားခရသည။ ေကာငးေရာကသညတြင ဦး၀မလႏင

အဆငသငေတြ႔ရ၍ အလာပသလာပ စကားမားေျပာၾကားရငး မမတ႔ ဖြ႔စညးလႈပရားမႈ

လပငနးစဥတခ႕အား ရငးလငးေျပာျပကာ မမႏငအတ ေဆြးေႏြးပြက တကေရာကရန

စညး႐းခ၏။

ဦး၀မလသည မမႏငအတ စာသငတကတခမာ ေနကတညးက မမ၏ ႏငငေရးခယခကက

အထကအေလာက သထားၿပးျဖစသည

ဦးဣရယသည ေရနေခာငးသ႔ ေဖေဖာ၀ါရလ ၂ ရကေန႔၌ ျပနလညေရာကရလာကာ မမႏင

လာေရာကေတြ႔ဆၿပး သြားရမည ခရးစဥက ေျပာျပပါသည။ သ၏ အမညက ကေရႊမ ဟ

ေခၚရနႏင ရနကန၌ မမတ႔က လာၾကမညသမာ ကလႈငဘြားဟ ေခၚေၾကာငး၊ ကလႈငဘြားက

ရနကနေရာကေရာကခငး ဖနးဆကေခၚရနႏင သ၏ ဖနးနပါတကေပးကာ မမတ႔အား

ဂ႐တစက မာၾကားပါသည။ ကလႈငဘြား ဆသမာ ရဟနးေတာတပါးပငျဖစၿပး

ႏငငေရးလႈပရားမႈမား အကယတ၀င ျပလပေနသညျဖစ၍ လၿခေရး အေျခအေနအရ

လနာမညမားျဖငသာ သးစြေခၚေ၀ၚေနျခငးျဖစေၾကာငးက ရငးျပကာ မမတ႔လညး လအမညမား

သးစြေခၚေ၀ၚဖ႔ မာၾကားပါသည။ ထ႔အတ မမတ႔ႏင တၿပငတညးမာပင သဃာႏစပါးလညး

ပါမညျဖစၿပး သတ႔မာ လၿခေရး အေျခအေနေၾကာင ကားတစးျဖင သးသန႔

လကပါမညျဖစသည။

ေဖေဖာ၀ါရလ ၅ ရကေန႔ နနက ၄ နာရခန႔တြင မမတ႔သည ရနကနေအာငမဂၤလာ

အေ၀းေျပးကားဂတသ႔ ေရာကရၿပး စနေတာငတနး လၻကရညဆငကရာကာ ကလႈငဘြားဆသ႔

ဖနးဆကရန စစဥရပါေတာသည။ ဆင၌ မမတ႔ႏင ၿမ႕ခငးတေသာလညး လၿခေရး

အေျခအေနေၾကာင လမးခြကာ လာခၾကေသာ ဦးေခမက၊ ဦးေ၀ဠရယတ႔က ေတြ႔ဆခရ၏။

၎တ႔မ ကလႈငဘြားဆသ႔ ဖနးအဆကအသြယ လပၿပးၿပျဖစေၾကာငး၊ သ ယခခကခငးပင

ထြကလာေနၿပျဖစေၾကာငး ေျပာသျဖင မမတ႔အပစ နနကစာစားရငး ထငေစာငေနၾကရသည။

ခဏၾကာေသာ ဆပင တလကမနးပါးခန႔ ရညၿပး၊ အသားျဖျဖ မကႏာမာ ၀ကၿခအျပည၊

အရပအေမာငး ကယေနဟနက ခပေတာငေတာငႏင (ထငး) ပးသကၤနးက ဂြ တတကေအာင

၀တထားကာ လြယအတအ၀ါေရာင ခပညစညစထ၌ ပစၥညးအျပညထညၿပး လြယထားသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 20

ကယေတာတပါးသည မမတ႔စားပြ၀ငးသ႔ အားရ၀မးသာသည အၿပးကေဆာငကာ

၀ငထငသည။ လမးခရး၌ သာေၾကာငးမာေၾကာငး ေမး၍ ကြမးတၿမ႕ၿမ႕၀ါးကာ မမတ႔အား

တေလးတစား မတဆကပါသည။

မမတ႔လညး ကနဦးအစက မသကၤာျဖစေနရာမ သ၏ စကားေျပာပ တေလးတစား

မတဆကေနပက ၾကညကာ ကလႈငဘြားမနး သသာလာ၍ မမတ႔လညး

ျပနလညမတဆကကာ ရငးရငးႏးႏး စကားေျပာျဖစခပါသည။

ထ႔ေနာက မမတ႔အား အခြငေတာငးကာ အျခားစားပြ၀ငးတြင ထငေနေသာ ဦးေခမကတ႔အား

သြားေရာကမတဆကၿပး ခဏတျဖတ သးခေစာငဆငးရန ေျပာကာ မမတ႔စားပြ၀ငးသ႔

ျပနလာ၍ စကားလကဆကခပါသည။ ထ႔ေနာက မမတ႔ စေပါငးေတြ႔ဆမည ေနရာက ေမးရာ

''ရနကနအနးနားက ၿမ႕တၿမ႕မာပ စစဥထားပါတယ'' ဟ ေျပာ၍ မမတ႔ အားမရခပါဘး။ ထ႔အျပင

မယသကၤာက ျဖစခရပါေသး၏။

အပငး (၁) ၿပးပါၿပ

ျပညသ႔ အကဥးသား

ေဆာငးပါး

ခငထြနး

အဂၤါေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 17 2009 16:05 - ျမနမာစေတာခန

အျဖစမနတခ ရေနသည။ ဒမကေရစက လလားပါသညဆေသာ ျပညသလထက

ဒမကေရစတကပြက တကယေနၾကေသာ ရေဘာမားက စစအစးရက ရကရကစကစက

ဖႏပေသာအခါ ၎တ႔ႏင ပတသကရမညက ေၾကာကေနၾကေလသည။ ဤအဆ

တကယမနသေလာ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 21

ေရြးေကာကပြၿပးသညမစ၍ စစတပက အာဏာက သမးပကသည။ မခႏငေသာ

ေတာလနေရးသမားမားက ဆန႔ကငသည။ ကန႔ကြကသမနသမ ႏပစကသည။

ေထာငခသည။ မသားစကပါ ဒကၡေပးေတာသည။ တခ႕မာ ျပညတြငး၌ပင မေနႏငေတာဘ

ျပညပသ႔ လကလြတေျပးရသည။ စကားလးျဖင ေဖာျပျခငးငာ မစြမးသာေသာ ဒကၡမးစ

ခၾကရသည။ ဤသ႔ျဖင စစတပအာဏာ ၾကးမားလာေသာအခါ ဒမကေရစေတာငးဆေသာ

ျပညသတ႔မာ ေခာကခားလာၿပး ႏငငေရးလႈပရားသ ေတာလနေရး ရေဘာမားက

ေရာငလာေတာသည။

ယခ ႏငငေရးအကဥးသားမားက ၾကညပါ။ ၎တ႔ အဘယေၾကာင ေထာငက၊ တနးက

အႏပစကခၾကရသနညး။ ျပညသတ႔ ေတာငးဆၾကေသာ လခငၾကေသာ ဒမကေရစက

ျပညသ႔ကယစား ရယေတာငးဆ တကပြ၀ငမျခငးေၾကာင ျဖစရေလသည။ ယခ ၎တ႔က

အစးရက ႏပစက၊ ၎တ႔မသားစက အေျခာကတက ဒကၡေပး၊ ၾကြကမႏငကမးရႈ႕။

ဒါကျပညသက မသကးကၽြ။

ယခ စစတပက အကဥးသားေတြက နယေ၀းေထာငေတြ ပ႔သည။ မသားစ၀ငေတြ

ဒကၡမားၾကရသည။ သညဒကၡက ျပညသတ႔ မေ၀၍ မယသငသေလာ။ ၎တ႔မသားစက

မေစာငေရာကသငၾကသေလာ။

ဒမကေရစရေဘာမားမာ ၎တ႔ဆန႔ကငမသည အာဏာရငစစတပက ႏပစကရသညအထ

ကယျပညသကယတငက ေရာငဖယဖယလပၾကေတာ "ပကလကလနကနရစ" ဆသလ

ခစားရေတာသည။

၎အကဥးသားတ႔သည မညသတ႔နညး။ ျပညသ႔အတြက တကပြ၀ငေနေသာ

ျပညသ႔ဘကေတာသား၊ ျပညသ႔အကဥးသားမားျဖစသည။

ဤေတာလနေရးသမားမားက စစတပက ဒဏခတလင ျပညသက ဆတဆပခးျမႇငခရေသာ

ကယရငေသြးကသ႔ ဂဏယၿပး ကယရေဘာ ကယရငေသြးက ယခမ ခးေျမႇာကခြငရၿပ၊

ေစာငေရာကခြငရၿပ၊ ကညခြငရၿပဆၿပး အားေပးသငလေပသည။

ထအခါ စစအစးရက ဖႏပေလေလ ရေဘာမားက ဆန႔ကငေလေလ၊ ဒဏခတခရေလေလ၊

ျပညသက ခးေျမႇာကခြင၊ ေစာငေရာကခြင ရေလေလ ျဖစေနရေပမည။

ဆရာမငးသ၀ဏ၏ ဖးေမာငကဗာ၊ ဆရာၾကးသခငကယေတာမႈငး၏ ခြပေဒါငး ေလးခးတ႔သည

ဤဇာနညရေဘာမားက ဥဒါနးတြငေအာင စာေပျဖင ခးေျမႇာကခၾကျခငးျဖစေပသည။

ယခ ျပညသတ႔ မမတ႔၏ ေတာလနေရးရေဘာမားက မညသ႔ သေဘာထားေနၾကပါသနညး။

မညသ႔ ခးေျမႇာကေနၾကပါသနညး။ ျမနမာကဗာဆရာတ႔ ဘာေတြေရးဖြ႕ေနၾကပါသနညး။

မႈငးရာျပည၊ ၀ဏရာျပည၊ လပေနၾကပါလက အဘယေၾကာင မႈငးတ႔၊ ၀ဏတ႔လ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 22

ျပညသ႔သားေကာငးမားအေၾကာငး မဖြ႕ဆႏငၾကပါသနညး။ မဂၢဇငးထ ပါဖ႔မလ၊ ျပညသထ

ပ႕ႏ႔ဖ႔လသည။ သ႔မသာ သားေကာငးဇာနည ေတာလနကဗာသည ကမာၻခေပလမမည။

ကဗာဆရာတ႔ စဥးစားၾကပါကန။

ရေဘာမားအတြက လအပလေသာ စတဓာတခြနအားႏင ျပညသ႔ေမတာေရစငသည

ေတာငကလညး ထြငးႏင၏။ ဓားသြားေပၚလညး ေလာကႏင၏။ ဤမထ တနခးၾကးလသည။

ျပညသ႔တာ၀နက ဘာပါလမ။ တငးျပည၏ အဖႏပခ သားေကာငးတ႔က စစအစးရက

ေထာငဆခးျမႇငလင ျပညသကေကာ ဘာဆခးျမႇငမညနညး။ အပယခဆေလာ။

ေထာငကအကဥးသား၊ လပဂၢလ၊ ရဟနးသဃာတ႔က အားတကေစမည

မညသညအျပအမတ႔က လပၾကမညနညး။

နယေ၀းေထာငကပ႔လင မညမပငေ၀းပါေစ ထနယတ႔ရ နယခလထတ႔က

ကယဆေရာကလာေသာ ကယသားေကာငးမားက ျပစေစာငေရာကခြင မရၿပေလာ။

မကညသငၿပေလာ။ ၎တ႔၏ မသားစမားက မေစာငေရာကသငၿပေလာ။ အ၀တအထည၊

စားစရာ၊ အပရာ၊ ေနရာ၊ သြားေရးလာေရးတ႔က နယခလထတ႔ မကညသငၿပေလာ။

ေငြေၾကးမတတႏငေစကာမ စတဓာတျဖင အားမေပးသငမညေလာ။ ဤကမာၻတြင

ကယႏငမဆငပါဘလက ကယတာ၀န၊ ကယအသျဖင အဖြ႕အစညးမား ဖြ႔စညးကာ

နယပယအသးသးတြင ပရဟတ လပေဆာငေနၾကေသာ လသားမားက အလြနေလးစားဖြယ

ေကာငးလသည။ ယခလညး စစအစးရ ႏပစကသမ အကဥးသားမားက အသငးဖြ႔၍

ကညေနၾကေသာ ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရး ဆငရာပဂၢလမား၊ ေအေအပပ ေခၚ

အကဥးသားမားက ကာကြယေစာငေရာကဖ႔ ဖြ႔စညးထာေသာ အဖြ႔မားက အတယစရာ

ေကာငးလေပသည။

၎တ႔က နမနာယ၍ ကယနယ၊ ကယေဒသတြင ကယစြမးသေလာက စစညးၿပး

အဆကအသြယမား ရယကာ အႏပစကခ ရေဘာတ႔က ကညေစာငေရာကသငလသည။

အေတြ႔အၾကရၿပးသား ထပရဟတ အဖြ႕အစညး မားကလညး ထသ႔ ဖြ႕စညးရန နညးေပးလမးျပ

ျပလပသငသည။ သ႔မသာ ထထေရာကေရာကရေပလမမည။ အဖြ႕အစညးမား

နယပယအသးသးတြင အဆငဆငဖြ႕စညးၿပး စညးစနစကနစြာျဖင ထေရာကေသာ

အကအညမား ေပးအပႏငၾကမညဆလင တကပြ၀င ရေဘာတ႔၏ စတထ

ဘယေနရာေရာကေရာက ျပညသ၏ အားျဖင စစတပက ႏပစကသမက

ရငေကာခႏငၾကေပလမမည။

ျပညတြငးရ အလႊာအသးသးမ ျပညသမား၊ ျပညတြငးျပညပမဒယာမားက

အကဥးသားတ႔အတြက အေကာငးဆး အတတႏငဆး၊ လပေဆာငေပးရေပလမမည။ သ႔မသာ

တခနတြင ဒမကေရစက မကေမာကျပႏငလာလင ကယရေဘာ ကယေခါငးေဆာငမားက

ေစာငေရာကခြင ရလကဖးသညအတြက မေမႏငေသာ ပတက ခစားၾကရေပလမမည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 23

သခငစးေမာငက ဗလခပေအာငဆနးမျဖစမ၊ သခငေအာငဆနးဘ၀က အဂၤလပရနမ

တမးေရာငေနစဥအတြငး ထမငးေကၽြးခဖးသည။ ေျပးဆ၊ လႊားဆဘ၀က ရေဘာေအာငဆနး။

ဤသညက သားစဥေျမးဆက ေျပာလ႔မဆး၊ ဂဏယမဆး ျဖစခသည။ သညလပ

ေစာငေရာကခၾကဖးသည လမားစြာ ရခၾကေပလမမည။ ၀မးသာမဆး၊ ဂဏယမဆးေသာ

လထ၏ ပတမား။

ဤသညကပင ကယစြမးသမ တာ၀နေကခၾကေသာ ျပညသ၏ တနဖး၊

ဂဏသကၡာမဟတပါေလာ။ တေလာကပင သခငသနးေဖက သခငေအာငဆနး အပါအ၀င

ရေဘာမားက ဒ႔ဗမာအစညးအ႐း ကာလအတြငး ေကၽြးခေမြးခဖးသညမားက မတမတရရ

ျပနေျပာေနဆ၊ ပတက ခစားေနရဆ။ သညအေၾကာငးက ယခႏစကေရာကသည

ဗလခပေအာငဆနးေမြးေန႔တြင ၀မးသာအားရ ျပနေျပာျပသည။ အလြနခစစရာေကာငးေသာ

ညအကစတဓာတပင။

ေတာလနရေဘာတ႔အတြက အတတခပ၊ သတပြင၊ ျဖစၾကပါစ႔။

ဆရာၾကးသခငကယေတာမႈငးႏင ဆရာမငးသ၀ဏတ႔၏ ျပညခစစတဓာတႏင

သားေကာငးရေဘာမားက ဂဏျပတတသည စာဆစတဓာတက ေအာကပါကဗာျဖင

ေရးဖြ႕ပေဇာပါသည။

ေကာငးကးအေထြေထြ ခၽြနေစ ျမေစေသာ၀

ေဒါငးအးေ၀တ႔ တြနေစကေစေသာ၀

တ႔ရြာသရေကာငး ကဖးေမာင

သမငးတြငသည သ႔ဂဏေရာင

သညစာသည ကဗာေရးသမားကျဖင

အေလးအဆငဆငျပလကပါ၏။

သတ႔ေကးဇး စာအထးထးေၾကာင

ကယရေဘာ ကယျပညသား

ဇာနညမားရ႕ ရာဇ၀င

ႏႈတတြငအစဥစြပါ၏။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 24

အသညးတြင အစဥၿမပါ၏။

ဒမကေရစ

ေတာငးဆသညတကပြ

အဆးတင ညညၿမပါလ႔

မာနသြငးကာ ဘာမထရေဘာတ႔

ရၾကသည ျမနမာပပ

ဒလမ သားေကာငး ေမာငးခတႏငမည။

သ႔အမည သ႔အေၾကာငးကျဖင

တ႔ရငမာ ဘယမေမႏငဘး

စြခတလကၿပ။

မကရညကကဆ

ေနာကလေတြ ဂဏယၾကစရာေပါ

သမငးစဥ ဥဒါနးတြငေအာငလ႔

စာေျပာငေျပာငရာဇ၀ငထြငးခမယ

(အေမေရ) ငါတ႔ရ႕ ေဒါငးမးႏြယဖြား။

ကဗာနာမညကေတာ " ရရငဇာနည" လ႔ ေပးထားပါတယ။ ေနာကကဗာတပဒကေတာ

အစးရေထာငထက ျပညသ႔အကဥးသား အေၾကာငးပါ။ ေခါငးစဥက " ျပညသ႔အကဥးသား "

ပါ။

ငါတ႔ျပညတြင

ႏစရညလမား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 25

ဗလကထားသည

ငမကသားတသကရေလသည။

ထလတသက

စ႐ကညစဆး

အမးဂဏလညး ခးခၿပ။

ထလတသက

ကၾကးထက၍

သဃာကလည သတခၿပ။

ထလတသက

ေမာဟမကျဖင

ျပညသကလညး ႐ကခၿပ။

ငါတ႔ဇာနည

ဘာမထတ႔လညး

ရငႏငဆးခ

အၿမအတ

မမႈခၿပ။

ငါတ႔သမငး

မ႐ငးၾကေအာင

ဇာနညေမာမား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 26

ရေဘာမားက

၀ငးလ႔ကညၾကရမည။

ငါတ႔သမငး

မ႐ငးရေအာင

စကာ႐းကာ

ညညာစြာျဖင

သငးပငးဖြ႕စညး

အနညးနညးျဖင

ေထာငနးေထာငေ၀း

ေျပးလႊားေရာကလာ

ရငဆ႔ရာသည

ရေဘာအမက ကရမည။

ရေဘာအမက ကရမည။

ရေဘာညဘြား ေနာငေတာမားလညး ကရမည။

ရေဘာမယား သမးသားလညး ကရမည။

ရေဘာအမး တ႔အမးလညး ကရမည။

အကဥးစခနး

သညႇဥးပမး၍

ႏြမးေခြလက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 27

ဇာနညလက

အားအငျပညၿဖး

စတဓာတတးေအာင

ျပညသ႔ေမတာ

က႐ဏာျဖင

ေရစငပကဖနး

ရႊငလနးေစမည။

ရေဘာေတာငထား

ေပာမသြားႏင

ရေဘာေနာကက

တ႔ရၾကသည

အားကညၾက ႐ငးပငးၾက။

ဤသ႔မသာ

အေမာငတကတြငး

စတဓာတျပငးသည

ဇာနညရေဘာ

စကလ႔ေပာလမ

ဘ၀ငလညးက

ခစားသမသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 28

ထကတနေပ၏ တနေပ၏။

စြန႔သငေပ၏ သငေပ၏ဟ

၀မးေျမာက၀မးသာ ရရာမည။

ျပညသလထ

ဤသ႔ျပမ

ျပညသ႔အကဥးသား

ျပညခစသားက

တနဖးထားရာ ေရာကေပမည။

ရေဘာႏငျပညသ

အစဥေသြးတမ

တငးျပညႏပစက

စစသဘကတ႔

ေခြးေျပး၀ကေျပး ေျပးလမမည။

ငါတ႔ညညာ

ရၾကပါေလ မၾကေစ။

တငးဖြ႕ျပညဖြ႕ကဗာေတြ၊ ရေဘာေတြအတြက ခြနအားရမယ အလပေတြ လပႏငပါေစလ႔

ဆႏၵျပပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 29

ေနေရာငမခတ ေတာငေတြဆမာ (ေဆာငးပါး)

ေဆာငးပါး

ေရႊအမစည

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 13 2009 14:07 - ျမနမာစေတာခန

(၁)

`ေစာထ´ႏင`ေစာဖးထ´ရြာက နာရ၀ကခန႔ ေျခလငေလာကလင ေရာက၏။ မေ၀း..။

အတတအဆငး မရသညအတြကလညး ပငပနးသညခရး မဟတဟ ထငမ၏။ သ႔ေသာ ..

`ႏြားေလးခ´ ေဆးခနးအတြက ကေနာတ႔ႏငအတ ေဆးပစၥညးမား ပါလာသည။ D5W ႏင

D5S ဆားရညပလငးမားပင စကပါကငမားႏင ၆-ပါကင ပါ၏။ အျခားေဆးမားႏငဆလင ..

အထမးသမား ၅ ဥးခန႔ ထမးရမည ပစၥညးမား ျဖစသည။ ေစာထက ရြာမဟတ ….

ေစးတနးျဖစ၍ ရြာလၾကးဆသြားၿပး `၀နထမး´ ေတာငး၍မရ…..။

အထမးသမားငားရနလညးမလြယ….။ ၀နတင`လား`ရာ၍လညးမရ…..။ ခကၿပ။

မးက စသြားၿပးျဖစေသာလညး အ႔မႈငးေနေသးသည။ ေနမ၀ငမ `ေစာဖးထ´ သ႔

အေရာကသြားၾကရမည။ `ေစာဖးထ´ေရာကမ ညစား ထမငးခကစားၾကမည။ မတတႏင…..။

ကေနာတ႔ ၄ ဥးပင ေဆးပစၥညးမားအား ထမးပးသြားရနသာ ရေတာ၏။ မ၍ ခြၾက၏။ တဥးလင

၁၅ ကလခန႔ ထမးပးရန ေ၀စရ၏။ ထမးပးစရာက မရ….။ မတတႏင….။ လခညကြငးအတြငး

စပထညၿပး လခညကြငးသငး၍ ထမးၾကရေတာ၏။ ေကာပးအတအတြငး ထည၍ ထမးပးရျခငး

မဟတသညအတြက ပစၥညးမားက ေကာေပၚတြင ေနသားမက။ ဟနခကမည….။

ဟနခကမကသညအတြက ထမးရသညမာ ပ၍ခကခ၏။ ေလးသညဟ ပထငရသည။

ေစာထမ ထြကသညခရးတြင ကေနာတ႔ႏငအတ `အမးၾကး´ တဥးလညး ပါသည။ သလညး

KNU ၏ ေညာငေလးပငခ႐င၊ ေကာကၾကးၿမ႕နယသ႔ပင သြားမညျဖစသည။ သ၏ ခငပြနးက

KNU ေကာကၾကးၿမ႕နယ ဥက႒……။ ဖဒအယမႉး….။ ဖဒအယမႉးက ေမာလၿမငတကသလတြင

ပညာသငခဖး၏။ ပဒမနးရာႏင သကတရြယတခန႔ ရမည။ သတ႔အမကေလးက `ဟတးထ´

ေခာငးေဘးတြင ေခာငးအား မကႏာမ၍ ေဆာကထား၏။ သကကယမး၊ သပြကခငး၊

သပြတကာ တအမေလးမသာ….။ လငမယားႏစဥးတညးသာ ေနၾက၏။ ကေလးမားကမ

`ေဖြးေဖၚလ´ ေကာငးတြင ထား၏။ `ေဖြးေဖၚလ´ ေကာငးက KNU ပညာေရးဌာနမ

ဖြငထားသည အထကတနးေကာငးျဖစသည။ နယေကာငးသားမားအတြက `ေဘာဒါ´

ရသည။ `ေဖြးေဖၚလ´ ရြာက မႈငးလးၾကးေခာငးေဘးတြင ရသည။ `ေဖြးေဖၚလ´ တြင ဗလခပျမ

ေနသည။ အျခား KNU ၏ စစဖကနယဖက ေခါငးေဆာငမားလညး ေနၾကသည။ ထစဥက …..

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 30

ေဖြးေဖၚလသည ဗလခပရြာ ……။

(၂)

ေစာထေစးတနးအား လြနသညႏင ေတာငၾကား လြငျပငငယအတြငးသ႔ ေရာကသည။

လသြားလမးက ဖသည။ လမးေဘး၀ယာတြငမ ခါးေစာငးခန႔ရမည ျမက႐ငးပငမား….။

ေတာငၾကားလြငျပင ဆေသာလညး ျမငမားသည ေတာငတနးၾကးမားက အေ၀းတြင ….

အထပထပႏင….။ အခ႕က စမးညႇ၍ ေနသည။ အခ႕က ျပာမႈငးမႈငး ….။ ေတာငၾကားလြငျပငက

ေရညျပငကသ႔ ျပန႔ျပးေနသညမဟတ ….. ေတာငတနးငယမား၊ ဆငေျခေလာမားႏင …..။

ေတာငကနးငယမားတြင သစၾကး၀ါးၾကးဟ၍ မရ…..ေျပာင၍ ေနသည။ လြနခသည ၃-၄

ႏစခန႔က ေတာငယာခတထားသည ေတာငယာကနးေဟာငးမားျဖစမည။

ေဘာလးကြငးတစခအား ကေနာတ႔ ျဖတၾကသည။ ေဘာလးကြငးဟ ဆေသာလညး

ကြငးအတြငး ျမက႐ငးမားက ေပါငလယခန႔ ေတာထ၍ေနသည။ ေဘာလးကြငး၏ တဖက၌

ၿခစညး႐းပကတခအား ေတြ႔ရ၏။ စညး႐း၏ အတြငးဘက၌မ ၿပေနသည တတနးရည ႏစခအား

ေတြ႔ရ၏။ ဘားတကေဟာငးမား ျဖစခဟနတသည။

`အဒါ …ေစာထ Camp ေလ၊ ေကာငးသားတပမေတာ တပရငး ၂၁၀ ေနရာေဟာငးေပါ…..´

ေစာထစခနး…..။

၁၉၈၈ ….. စကတငဘာ အာဏာသမးၿပးသညေနာက …. သပတစခနးအသးသးမ

သပတတပသားတ႔ လကနကကငေတာလနေရး ဆငႏႊရန နယစပေဒသအသးသးသ႔

ေတာခခၾကသည။ ေကာငးသားလငယမားက အမားစျဖစသည။ ဓား ဓားခငး၊ လ လခငး

၀ါဒတ႔အား ရငဆငရနမာ လကနကကငတကပြမတပါး …. အျခားမရ။ အစလက၊ အၿပလက

ေတာခၾကသည။ သပတစခနးႏငအနးဆး လြတေျမာကေဒသဆသ႔…..။

ေဇယ၀တ၊ ျဖး၊ ေတာငင၊ အတတြငး၊ ကညႊတကြငးဘကမ သပတတပသားတ႔

ေစာထသ႔ေရာကၿပး ဤေနရာတြင စခနးတညခၾက၏။ ေစာထ Camp…..။ ထစဥက ေစာထ

Camp တြင သပတတပသား ၃၀၀ ခန႔ရမည။ အမးသမးမားလညး ပါသည။ အမးသမးမားက

၂၀ ခန႔ပင ရမည။ ထအထ၌ ….. ကေကာဥးလညး ပါသည။ သက …. ေဇယ၀တသား

ျဖစသည။ ညအက ၂ ေယာကရသညအနက သက အငယျဖစသည။ သ႔အကကမ

အာဏာသမး စစတပအတြငး၌….။

သက အာဏာသမးစစအပစအား လကနကကင၍ ေတာလနရန ေစာထသ႔ ေရာကလာခ၏။

ထစဥက သ႔အသကသည ၂၀ ၀နးကငသာ ရေသး၏။ အသားညည ပနပနသြယသြယႏင….။

ဆပငအား ေဘးခြ၍ သပရပစြာ ဖးေလရသည။ ၿမ႕ျပမ ေရာကလာသည ေကာငးသားတ႔

ပထမဥးစြာ ရငဆငရသညက ….. `ငကဖား´။ ေစာထသ႔ေရာကၿပး ၁၀ ရကခန႔ၾကာသညႏင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 31

ငကဖား၏ ထးစစဆငမႈအား အားလးခရသည။ အလးအလ….။ လနာကမားၿပး

ေဆး၀ါးကနညးနညး….ကသမႈက မျပညစ…..။ ဤအထ ကေကာဥးသည ငကဖားဒဏ

အခရဆးဟ ဆရမည။ ငကဖားဖကေဆးအား ပေလာစားသလ စားေနရသည။ ထစဥက

….ငကဖားဖကေဆးက `ဖနစမက´ဟ ေခၚသည ေဆးျဖစသည။ ကေကာဥးႏင`ဖနစမက´

ျပတသည မရခ။ ထေၾကာငပင သ႔အား ရေဘာမားက ေကာဥးဟ မေခၚၾက၊ ဖနစမကဟပင

ေခၚၾကေတာ၏။

ေစာထစခနးေကာမတအားဖြ႔၏။ ၈ ဥးႏငဖြ႔သည ၈ ဥးေကာမတ ျဖစသည။ ေကာမတတြင

ကေကာဥးလညး ပါသည။ ဒ-စစေရးတာ၀နခ အျဖစႏင…..။ ABSDF အား ဖြ႔စညးၿပးသညအခါ၌

ေစာထစခနးသည ABSDF ၏ တပရငး ၂၁၀ ျဖစလာသည။ တပရငး ၂၁၀ တြင ကေကာဥးက

တပခြမႉး….။

ကေနာတ႔ ေစာထ Camp ေဟာငးေနရာအား ေကာခၿပ။ လမးသည ဆငေျခေလာ

ေျပေလာေလာ ဆငးသြား၏။ ေစာထ Camp ႏင ေကာငးသားတပမေတာတပရငး ၂၁၀ ၏

ေနရာေဟာငးက အေနာကတြင ကနခၿပ။

`ကယဘကက အလ႔က ေရာကမမႏြ႔သာ ...

စကခသမ တ႔ ရတသမးရေတာမယ ......

မေၾကတအေၾကြးဆပရန ခတကခၿပ .....

႐းမေတာငေျခ ေနေရာငမခတ ေတာငေတြ ....

ၿငမးခမးေန ....´

ကေနာတ႔ အေရ႕မသြားေနသည ရေဘာတဥး၏ သခငးညညးသအား ၾကားရ၏။ အေရ႕တြင

ေစာဖးထရြာအား ေတြ႔ရ၏။ ကေနာတ႔ ေစာဖးထရြာအတြငးသ႔ ၀ငခသည။ ရြာအ၀ငလမးက

ေမာေမာေလး တကသြားရသည။ ရြာက ကနးမ႔မ႔ေပၚ၌ တညထားေသာရြာ….။ ရြာအတြငးရ

ဘရားရခးေကာငးမ ဓမၼေတးသအား ၾကားရ၏။ ေခါငးေလာငးထးသႏင

၀တျပဆေတာငးသတ႔အား ရြာအတြငး ပ႕လြင၍ ေနသည။ ၿငမးခမးေရးေတးသမား….။

ဘာသာတရားဆရာတ႔ကား ၿငမးခမးေရးအတြက ၀တျပဆေတာငး၍ ဓမၼေတးမားအား

ရြတဆၾက၏။

အေမရကန သမၼတၾကးတဥးကမ …..`ၿငမးခမးေရးအတြက ကေနာတ႔ စစခငးေနၾကရတာပါ´

ဟ ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 32

စစႏင ၿငမးခမးေရး ……။

နအဖ ႏင ဝ ဆကဆေရး ပမနပါ (ဝ

ေျပာေရးဆခြင ရသႏင အငတာဗး)

အငတာဗး

မဇၩမသတငးဌာန

ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 19:05 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၩမ) ။ ။ နအဖ ႏင UWSA အၾကား ဆကဆေရး တငးမာေနၿပး

စစအစးရတပမားက ဝ ထနးခပ နယေျမမားတြင လကနကမား ျဖညတငးေနေၾကာငး

သတငးမား ေပၚထြကေနသည။

ထ႔အျပင ႏငငေရး ပါတဖြ႔ၿပး ၂ဝ၁ဝ ခႏစ ေရြးေကာကပြသ႔ ဝငေရာကယဥၿပငရန UWSA ေခၚ ဝ

ျပည ေသြးစညးညညြတေရး တပမေတာအား နအဖ က ဖအားေပးေနသညဟလညး

သတငးမား ထြကေနသည။

ထ႔အျပင ယခႏစ ဇနနဝါရလဆနးပငးက UWSA သည သတ႔ကယသတ႔ နအဖ

သတမတေပးထားေသာ အထးေဒသ (၂) ဟ မသးေတာဘ ျမနမာႏငငေတာ ဝ'

ျပညနယအစးရ အထး အပခပေရးေဒသဟ ေၾကညာခသည။

ဝ ေဒသ အေျခအေနႏငအတ UWSA ထနးခပရာ ေဒသတြင ဘနးစကပးမႈ အေျခအေနမားက

သရႏငရန UWSA ေျပာခြငရပဂၢလ ဥးေအာငျမငအား မဇၥမ သတငးေထာက ကဝငးက

ဆကသြယ ေမးျမနးထားပါသည။

UWSA န႔ နအဖ တပဖြ႔ေတြအၾကား တကပြျဖစတယ၊ ေနာကၿပး မငးဆတဘကမာ နအဖ

တပေတြက လကနကၾကးေတြ ျဖညတငးေနတယလ႔ ၾကားပါတယ။ အဒသတငးေတြန႔

ပတသကၿပး ဘာမားေျပာခငပါသလ ခငဗာ။

တကပြမျဖစပါဘး။ ကေနာက ရနကနမာ ဟဘကကကစၥ ကေနာ သပမသဘး။

လကနကၾကးျဖညတာတ႔၊ ဘာတ႔ေတာ သပမသဘး။ တကပြျဖစတယ ဆတာေတာ မရပါဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 33

နအဖ န႔ UWSA အၾကားမာ ဆကဆေရး အေျခအေန တငးမာေနတယဆၿပး သတငးေတြ

ထြကေနပါတယ။ ဘယလရပါသလ။

ေကာငးပါတယ။ ပမနပါ။

နအဖ က ဝေတြက လကနကခခငးဖ႔၊ ဒါမမဟတရင ျပညသ႔စစ လပခငးဖ႔ စစဥေနတယဆၿပး

သတငးေတြလညး ၾကားရပါတယ။ တကယလ႔ လကနကခဖ႔၊ ျပညသ႔စစလပဖ႔ နအဖ က

တြနးအားေပးလာမယဆရင UWSA အေနန႔ ဘယလ အစအစဥရပါသလ။

ဒါကေတာ ဌာနခပရ႕ ဆးျဖတခကရမာေပါ။ (အမးသား) ညလာခၿပးတေနာကမာ တပက

ျပနလညဖြ႔စညးဖ႔တ႔ ဘာတ႔ ညာတ႔၊ ဒကစၥေလးေတြ ရတယေလ။ ဘယလေဆာင႐ြကၾကမလ၊

ဘယလလပၾကမလဆတာ တခ ရေသးတယေလ။ တပျပနလညဖြ႔စညးၿပးေတာ

ကယေဒသကယ ျပနအပခပဖ႔၊ ကယေဒသမာ ကယေနဖ႔ ကစၥေတြေတာ ေဆြးေႏြးပါတယ။

လကနကခရမယ ကစၥကေတာ မရပါဘး။

အဒကစၥန႔ပတသကလ႔ နအဖ ဗလခပေတြက UWSA ဌာနခပက လာၿပး တပေတြ ျပနလည

ျပငဆငဖြ႔စညးဖ႔၊ ပါတဖြ႔ဖ႔ ေျပာဆတယဆတ သတငးေတြကေရာ အတညျပလ႔ ရမလားခငဗ။

ဒဟာကေတာ ေျပာတာေတြေတာ ရပါတယ။ ဒကစၥေလးလညး ေရြးေကာကပြက

ေရာကေတာမယဆေတာ ဒဟာေလးေတြ ေျပာတာ ေဆြးေႏြးတာေတာ ရမာပါ။

ၿပးခတ အမးသားညလာခမာ UWSA အဖြ႔ အပါအဝင အပစရပထားတ

တငးရငးသားအဖြ႔ေတြကေန ကယပငအပခပခြငန႔ ပတသကတ စာတငထားတာရတယေလ။

ေတာငးဆထားတာေတာ ျပညနယလ႔ေတာ ေတာငးဆထားတယ။ ဒါေပမ ညလာခကေန

အမားက ဆးျဖတခကကေတာ ကယပငအပခြငရ တငးအဆငေတာ ေပးပါတယ။ ဆလတာက

ျပညနယထက နညးနညးနမတယ။ ခ႐ငထက နညးနညးျမငတယ။ ခ႐ငန႔ ျပညနယၾကား

သေဘာမးေပါ။

အဒဆးျဖတခကက UWSA က လကခပါသလားခငဗ။

ေယဘယအားျဖင ဆန႔ကငတယလ႔ေတာ မေျပာပါဘး။ အမား ဆးျဖတထားတာကေတာ

လကခထားရမယ အပငးေတာ ရတာေပါ။

UWSA အေနန႔ကေရာ ၂ဝ၁ဝ ခႏစ ေရြးေကာကပြမာ ဝငဖ႔ေရာ အစအစဥရလားဗ။ ျပငဆငမႈေတြ

ရပါသလား။

အခထ ဘာမ ဆးျဖတခက မရေသးပါဘး။ ဘာမေတာ မျပငေသးဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 34

အခႏစ ဇနနဝါရလဆနးပငးမာ UWSA က ျမနမာႏငငေတာ ဝ' ျပညနယအစးရ

အထးအပခပေရးေဒသ ဆၿပးေတာ ေၾကညာလကတာ ရပါတယ။ အဒါန႔ပတသကၿပး နအဖ က

တစတရာ ေျပာဆတာမား ရသလားဗာ။

ဒကစၥန႔ ပတသကၿပးေတာ ကေနာတ႔ဆက နာမညေျပာငးတ သေဘာေလးပ ရပါတယ။

ေနာကပငး ဒႏစ တလပငးမာပ နအဖ ဘကက ဗလခပၾကးရျမငတ႔လညး

လာေဆြးေႏြးပါတယ။ ကေနာတ႔ဆက လၾကး အကနလးန႔ ဆပါတယ။ ဥက႒ၾကးန႔လညး

ေတြ႔ပါတယ။ ကေနာတ႔ ဒနာမညက မသးေတာဘန႔ မလအတငးပ အထးေဒသ (၂)

နာမညကပ ျပနလညသးစြထားပါတယ။

နအဖ က အတညျပထားတ ၂ဝဝ၈ ခ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒ အေပၚမာေရာ ဘယလ

သေဘာထားပါသလ။

၂ဝဝ၈ ဆႏၵမထညတကစၥက ကေနာတ႔ မပးခတ ေနရာေတြကေတာ ထညၾကတယ။ အစးရရ႕

အေျဖကေတာ စာရငးေကာကခကအရ အမားစက မထညၾကပါတယ။ ဒါေပမ ေကးလကေတြ

ဘာေတြ ေတာထ ေတာငထအထေတာ သြားၿပးေတာ ေကာကတာမးေတာ မရေတာ အားလး

မစညဘးေပါ။ မျပညစဘးေပါ။

မပးေထာငတ ေနရာေတြက ဘယေနရာေတြဆတာ ေျပာျပေပးလ႔ ရမလားခငဗာ။

မငးေပါကဖက၊ ပနဆနးဖက၊ နနးတစ၊ မငးေမာမာရတယ။ ၿမ႕နယေတြပ။ ပနဆနးကေတာ

ဌာနခပ႐းစကရာ ၿမ႕ေပါ။

ဆႏၵမေပးတ အဒေဒသေတြမာ အမားစက ကန႔ကြကမ ထညၾကလား၊

ေထာကခမထညၾကသလားဗ။

အစးရ႕ စာရငးျပနေကာကခကအရကေတာ ေထာကခမက မားပါတယ။ ဒါေပမ

ေဒသၾကးတခလးမာေတာ သက အခနက ကပတအတြက ျပညျပညစစ မရဘးေပါ။ အမားစက

မထညတာက မပါဝငႏငခဘးေပါ။

မထညတနးက ၾကးၾကပမႈထမာ UWSA ကေရာ ပါရေသးပါလား။

ကေနာတ႔ စေပါငး လပၾကတာခငဗ။ ပးတြလပၾကတာပါ။ နအဖ ဘကက အရာရေတြေရာ။

လဝက ကယစားလယေတြ၊ ေနာက ကေနာတ႔ဆက ကယစားလယေတြေရာ

ပးတြလပၾကပါတယ။

ဝ ေဒသရ႕ ဘနးပေပာကေရး လပေဆာငမႈ အေျခအေန ေျပာျပေပးပါလား။ ဝ ေဒသမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 35

ဘနးစကဧက တးလာတယဆတ သတငးေတြ ထြကေပၚေနလ႔ပါ။

ဝ ေဒသမာ ဘနးစကပးမႈ ျပနတးလာတယ ဆတာေတြကေတာ ေကာလာဟလေတြပါ။

ကေနာတ႔ ေဒသမာက ဘနးစကတ သမငးအေၾကာငးေတာ မေျပာခငေတာဘး။ ႏစေပါငး

ရာန႔ခၿပး ျဖစလာတကစၥ။ ကေနာတ႔ လၾကးေတြအားလး ဆးျဖတခကက ဝ ေဒသမာ

ဘနးစကေနတအတြက ကမၻာျပညသျပညသားေတြကလညး ၿခမးေျခာကရာ ျဖစေစတယ။

တခနတညးမာ ကယေဒသက လငယေတြလညး ထခကတယ။ ကယလမးလညး

တးမာျဖစတယ။

ဒါေၾကာင ေဒသမာ ဘနး လးဝမစကဖ႔၊ စးပြားေရးစနစက အေျခခကေန စၿပးေတာ

ျပနလညေျပာငးယဖ႔ ဆးျဖတၿပး ၁၉၉၁-၉၂ ေလာကကေန ၁ဝ ႏစ၊ ၁၅ ႏစ စမကနးန႔

ေဆာငရြကတာေလ။ ၂ဝဝ၆ မာ အၿပးအျပတ ကမၻာက အခမးအနားန႔က ေၾကညာၿပးေတာ

တားဆးပတပငလကတာ ျဖစတယေလ။ အခဆရင ၃ ႏစ ေကာလာၿပ။

စၿပး တားဆးတ ႏစကဆရင တဧက၊ ႏစဧက ဒနားနညးနညး၊ ဟနားနညးနညး

ျပနေတြ႔တာရတယ။ ျပနတားျမစ ပညာေပးတယ။ အခထေတာ ဘနး လးဝ စကမႈ မရပါဘး။

တခေတာ ေျပာခငတယဗာ။ ကေနာတ႔ ဘနးစကေနတနးကေတာ UNODC ေရာ၊ ႏငငတကာ

အသးသးကေရာ ကညဖ႔၊ ေထာကပဖ႔ ဒဟာေတြ လာတယဗ။ အခက ၃ ႏစရၿပ။

မစကေတာဘးဆတ အခါကေတာမပ ကညေထာကပမႈေတြက နညးသြားတယ။ တခ႕

လာေတာင မလာေတာဘး။ စကေနတနးကေတာ ဖအားေပးတယ။ မစကေတာ

လညမၾကညေတာဘး။ ျပညသအရပသား ဘနးစကေတာငသေတြ ေနထငမႈ ဘဝက

ဘယလရတယ ဆတာေတာင ျပနမၾကညေတာဘး။

မဇၩမ သတငးေထာက ျပနလြတလာၿပ

နနးေဒ၀

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 13 2009 19:04 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ (မဇၩမ) ။ ။ ကာလကတားၿမ႕ အကဥးေထာငတခတြင တႏစႏင ၄ လၾကာ

ထနးသမးခရၿပးေနာက မဇၩမ သတငးေထာကတဥးက အႏၵယက ယခလ ၁၁ ရကေန႔တြင

ျပနလႊတေပးခသည။

ႏငငျခားသား အကဥပေဒ ခးေဖာကမႈျဖင ၂၀၀၇ ခႏစ စကတငဘာလအတြငးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 36

ဖမးဆးခခရေသာ ဥးေကာမးက ဒြနဒြနအကဥးေထာငတြင ထနးသမးထားခၿပးေနာက

ဘဂၤလားေဒရနယျခားဘကသ႔ ျပနလႊတေပးချခငးျဖစသည။

ဥးေကာမးက ''လြတေျမာကလာတယဆေတာ ေပာတာေပါ။ မသားစေတြလညး

၀မးေျမာကတာေပါ။ ကေနာအတြကေတာ ဒေလာကလညး မဟတပါဘး။ ဒလပ

ႏငငေရးလပတယဆေတာ၊ ႏငငျခားမာေနေတာ အေတြ႔အၾကေတာ ရမာပ။ သြားခါတလည၊

ခလတတကလက ဒလပ ျဖစမာပ'' ဟ ေျပာသည။

''ကနးကနးမာမာပါပ။ ဒါေပမ အတြငးေ၀ဒနာေတြ ခစားရတယ။ ဘယဘက

ရငေခါငးေအာငတာ ၅ ႏစေလာကရၿပ။ အထမာ အပန႔ ထးသလ ခစားရတယ။ ေထာငကေန

ေျပာလကတာက CT scan လပရမယ ေျပာတယ။ အဆတကျဖစတယလ႔ ေျပာတယ။

အရငကေတာ အဆတေရာဂါျဖစတာ ေပာကသြားၿပ'' ဟ သကဆကေျပာသည။

တႏစခြခန႔ၾကာ မသားစႏင ခြခြာေနခရသ ဥးေကာမးသည ယမနေန႔က ဇနးသည၊ ကေလး ၃

ဥးႏင ျပနလညဆစညးလကရသည။

"ထေပါကသလပါပ" ဟ ဥးေကာမး၏ ဇနးက မဇၩမက တယလဖနးမတဆင ေျပာဆခသည။

ဘဂၤလားေဒရႏငင ၿမ႕ေတာ ဒါကာတြင အေျခစကေသာ ဥးေကာမး (ကေလာငအမည

ၿငမးခမး)သည မဇၩမက ကာလကတားတြင ျပလပေသာ စာနယဇငးသငတနး

တကေရာကအၿပး အျပနတြင အႏၵယ-ဘဂၤလားေဒရ နယစပတြင လၿခေရးတပဖြ႔၀ငမားက

ဖမးဆးခသည။

သ႔က ဘဂၤလားေဒရရ ကလသမဂၢ ဒကၡသညမားဆငရာ မဟာမငးၾကး႐း - UNHCR က

ဒကၡသညအျဖစ အသအမတျပထားေသာလညး နယျခားက တရားမ၀င ျဖတေကာမႈျဖင

တရားစြဆခခရသည။

ႏငငျခားသား အကဥပေဒအရ ၂၀၀၈ ခႏစ ေမလ ၂၆ ရကေန႔တြင တရား႐းက ရကေပါငး ၂၅၀

ေထာငဒဏ ခမတခသည။

အႏၵယက ၁၉၉၈ ခႏစတြင အနဒမနႏင နကဘာကြနးစတြင ဖမးဆးထားေသာ

ျမနမာလြတေျမာကေရး တကပြ၀င ၃၄ ဥးအတြက ခခေရ႕ေနလကေပးေနေသာ

အဖြ႔အစညးျဖစသည ေသြးစညးေရးေကာမတကပင သ၏ အမႈကပါ ကညေဆာငရြကေပးခၿပး

လြတေျမာကေရးအတြက ေလာကလေပးခသည။

မဇၩမသတငးဌာန၊ အႏၵယေရာက ျမနမာတကၾကြလႈပရားသမားႏင UNHCR က ဥးေကာမး

လြတေျမာကေရးအတြက ၾကးစားခေသာလညး အႏၵယအာဏာပငမားက အာမခႏင

လႊတေပးရနပင ျငငးဆနခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 37

ေထာငဒဏ ရကေစသြားၿပးေသာအခါ အေနာကဘဂၤလားအစးရက ဥးေကာမးက ျမနမာျပညသ႔

ျပနမပ႔ဘ ဘဂၤလားေဒရဘကသ႔ ျပနလႊတေပးခသည။ အကယ၍ ျမနမာျပညျပနပ႔လင

အႏရာယရရာ၊ လႊေျပာငးျခငး မျပပါရန UNHCR ၊ မဇၩမႏင တကၾကြလႈပရားသမားက

ေတာငးဆခၾကသည။

အငးစနေထာငမ ႏငငေရးအကဥးသား

အခ႕ လြတေျမာကလာ

နနးေဒ၀

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:49 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ (မဇၥမ)။ ။ အကဥးသား ၆၃၁၃ ဥးအား စေနေန႔ (ယေန႔) တြင လႊတေပးမညဟ

ႏငငပင ႐ပျမငသၾကားႏင ေရဒယမတဆင ယမနေန႔က ျမနမာစစအစးရမ ေၾကညာခၿပးေနာက

ယေန႔တြင အကဥးေထာငအခ႕မ ႏငငေရး အကဥးသားအခ႕ အပါအဝင

လြတေျမာကလာသမား ရခသည။

ယေန႔ ညေနပငးတြင ရနကနၿမ႕ အငးစနေထာငမ အကဥးသား ၁၀၀ ေကာ

ျပနလႊတေပးခရာတြင အကဥးသ ၃၅ ဥးခန႔ ပါဝငၿပး၊ ခထ ေလာငးကစားမႈျဖင

အကဥးကေနသမား အပါအ၀င ႏငငေရး အကဥးသားအခ႕လညး ပါဝငခေၾကာငး

အငးစနေထာငႏင နးစပသည အသငးအ၀ငးမတဆင သရရသည။

လြတေျမာကလာသမားထတြင ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ အမးသား ဒမကေရစအဖြ႔ခပ -

အနအယဒ ပါတ ဥက႒ ဥးသကေ၀ႏငအတ သဃာေတာမားႏင လပဂၢလအခ႕ ပါဝငခသည။

လြတေျမာကလာသမားအနက ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ ဗားကရာတကမ သဃာေတာ ၄

ပါး၊ ရနကငး စႏၵသရယ ေကာငးတကမ သဃာတပါးႏင ခရမးၿမ႕နယ ကငးကနးေကာငးတကမ

သဃာေတာ ၂ ပါးလညး ပါဝငသည။

အဆပါ သဃာ ၇ ပါး၏ ဘြ႔အမည၊ သကေတာႏင ေထာငဒဏမားမာ ေအာကပါအတငး

ျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 38

၁။ ဥးသရႏၵ ေခၚ ေကာမး (ဗားကရာ) (ဖမးဆးစဥက သကေတာ ၁၆ ႏစ) (ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစ)

၂။ ဥးေကသရ ေခၚ ေကာမငးသက (ဗားကရာ) (ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစ)

၃။ ဥးဒမၼက ေခၚ ထြနးထြနး (ဗားကရာ) (ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစ)

၄။ ဥးတကၡ၀ျႏၵာယ ေခၚ ေမာငေဇာ (ဗားကရာ) (ေထာငဒဏ ၁၇ ႏစ)

၅။ ဥးအဂၤရ ေခၚ ေအးထြနးသာ (စႏၵသရယ) (ေထာငဒဏ ၁၆ ႏစ)

၆။ အာဒစၥ ေခၚ ေအာငကက (ကငးကနး) (ဖမးဆးစဥက သကေတာ ၁၆ ႏစ) (ေထာငဒဏ ၁၆

ႏစ)

၇။ မကႏၵ ေခၚ မငးေဇာေအာင (ကငးကနး) (ေထာငဒဏ ၁၆ ႏစ)

ယခ သဃာအားလးအား ၂၀၀၃ ခႏစ ဒဇငဘာလတြင ဖမးဆးခၿပး အျမငကပပဒမဟ

လသမားသည (၀ါ) ႏငငေရးပဒမဟ ေခၚဆၾကသည ပဒမ ၅ (ည) အပါအဝင တရားမဝင

စာရြကစာတမး လကဝယထားရမႈ၊ သာသနာေတာအား ၿငႇးႏြမးေအာင လပေဆာငမႈ စသည

ပဒမားျဖင ႏစရညေထာငဒဏမား ခမတချခငး ျဖစသည။

၎တ႔ႏငအတ ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားသမဂၢမား အဖ႔ြခပ - ဗကသ အဖြ႔ဝင

ကထြနးထြနး၊ ရခငအမးသား ဒမကေရစအဖြ႔ခပ ပါတမ ဥးခငဘျမင

လြတေျမာကလာသညဟလညး သရသည။

အေသးစတ သရႏငရန မဇၥမမ ဆကလက စစမးကာ တငျပသြားပါမည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 39

အနအယဒ အမတ၊ ၿမ ႕နယ ဥက႒ႏင

အဖြ႔ဝငတဥး လြတေျမာကလာ

နနးေဒ၀၊ ဖနဒါ

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:44 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ၊ ခငးမင (မဇၥမ) ။ ။ ႏစရညေထာငဒဏ ကခေနရသ အမးသား

ဒမကေရစအဖြ႔ခပ လႊတေတာအမတတဥး၊ ၿမ႕နယ ဥက႒တဥးႏင အဖ႔ြ႔ဝငတဥးအား

အာဏာပငမားက ယေန႔ညေနပငးတြင အကဥးေထာင အသးသးမ ျပနလႊတေပးလကသည။

အကဥးသား ၆၃ဝဝ ေကာ လြတၿငမးခမးသာခြင ေပးမညဟ စစအစးရက ယမနေန႔တြင

ေၾကညာခအၿပး မႏေလးတငး အမရပရၿမ႕နယ အနအယဒအမတ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာင၊

ကခငျပညနယ မးညႇငးၿမ႕နယမ ပါတအဖြ႔ဝင ဥးေဖစနအား ျမစၾကးနားေထာငႏင ရနကနတငး

စမးေခာငးၿမ႕နယ ပါတ ဥက႒ ဥးသကေဝအား အငးစနေထာငမ ျပနလႊတေပးလကျခငး

ျဖစသည။

"ညေန ၃ နာရ ၄၅ မနစေလာကမာ ၂ ေယာကစလး လြတလာတယ။ ေထာငအာဏာပငေတြက

သတ႔က တညးခရပသာအထ ပ႔ေပးတယေလ။ ကနးမာတယလ႔ ေျပာတယ။ ဒါေပမ အတြငး

ကနးမာ၊ မမာေတာ အမျပနမပ ေဆးစစၾကညရမယလ႔ေတာ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငက

ေျပာေနတယ" ဟ လြတေျမာကလာသ ႏစဥးႏင နးစပသတဥးက မဇၥမက ေျပာသည။

ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငအား ၁၉၉ဝ ခ ႏဝငဘာတြင စငၿပငအစးရ ဖြ႔ရန

ၾကစညသညဟဆကာ ဖမးဆးခၿပး၊ ၁၉၉၁ ခႏစ ဧၿပလအတြငး ႏငငေတာ ပနကနမႈျဖင ၂၅ ႏစ

ေထာငခခသည။

ထ႔ေနာက ၁၉၉၇ ခႏစတြင ကလသမဂၢ၏ လ႔အခြငအေရးဆငရာ မဟာမငးၾကးထ ေထာငတြငး

ခးေဖာကမႈမား အစရငခသျဖင ၁၂ ႏစ အတးခရကာ ၃၇ ႏစ ျပစဒဏကခခရသည။

အလားတ ၂ဝဝ၇ ေရႊ၀ါေရာင လႈပရားမႈၾကးတြင ပါဝငခသည ကခငျပညနယ မးညႇငးၿမ႕မ

အနအယဒ အဖြ႔ဝငမားျဖစသည ဥးေဖစနႏင ၿမ႕ေတာ ျမစၾကးနားမ ဥးေကာေမာင၊

ဥးေနဝငးတ႔အား ၂ ႏစစ ျပစဒဏခထားရာတြင ဥးေဖစန ျပနလြတလာသည။

ဥးေနဝငး၏ ဇနးသညက "အနတက ေမးတယ။ ဥးေနဝငးတ႔ေရာလ႔ ေမးေတာ၊ သတ႔က

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 40

လႊတမယစာရငးထ မပါဘးလ႔ ေျပာတယ" ဟ မဇၥမက ေျပာသည။

အလားတ အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႔ခပ (ILO) သ႔ ျမနမာႏငင ကေလးစစသား

အသးျပမႈ တငၾကားရန ၾကးစားသျဖင ၿပးခသညႏစ စကတငဘာလက အငးစနေထာငတြင

ေထာငဒဏ ၂ ႏစ ခပေႏာငခထားရသ ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ အနအယဒ ဥက႒

ဥးသကေဝလညး ယေန႔ညေနတြင ျပနလြတလာသည။

"ညေန ၄ နာရ ၄၅ မနစမာ ေထာငကေန သတ႔ကား ထြကလာတယ။ ဥးသကေဝက

ကားေပၚကေန လမးျမငလကတယ။ ဟငးလပစကား အျဖေရာငန႔ပ၊ သတ႔အပစက

ေခၚသြားတယ။ ေခါငးျပထြကလာၿပးေတာ ၁၁ ေယာကလ႔ လမးေအာသြားတယ။

ကနတလေတြက ၾကညရတာ လလတပငးေတြပါပ" ဟ ႏငငေရး အကဥးသားမားက

ေလလာေစာငၾကညေနသည ျမနမာျပညတြငးမ ပဂၢလတဥးက ေျပာသည။

ယေန႔ ညေနပငးက အငးစနေထာငမ ပထမသတအျဖစ အကဥးသား ၁ဝဝ ေကာ

ျပနလႊတရာတြင အမးသမး ၃၅ ဥးခန႔ ပါဝငၿပး၊ ခထ ေလာငးကစားမႈျဖင ကခရသမား

အပါအဝင ႏငငေရးအကဥးသားအခ႕ ပါဝငခသည။

ဗကသ ေခါငးေဆာင ဒၿငမးလငး

အငးစနေထာငမ ခႏးေထာငသ႔

ေျပာငးေရႊ႔ခရ

မဇၩမသတငးဌာန

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:42 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၥမ)။ ။ ဗကသ ေခါငးေဆာင ကဒၿငမးလငးအား ရနကနတငး အငးစနေထာငမ

စစကငးတငး ခႏးေထာငသ႔ ယေန႔ နနကပငးက ေျပာငးေရႊ႔လကသည။

ဗကသ ေခၚ ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားသမဂၢမား အဖြ႔ခပ ျပနဖြ႔ရာတြင ဥးေဆာငခၿပး၊

၂၀၀၇ ခႏစ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးတြင ပါ၀ငခသျဖင ႏငငေတာ လၿခေရးက ထခကေစမႈ

အပါအ၀င ပဒမ ၆ ချဖင ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစခြ ကေနရသည သ႔က အငးစနေထာငမ

ျမနမာျပညေျမာကပငး ခႏးေထာငသ႔ ေရႊ႔လကျခငးျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 41

"ဒမနက ေထာငဗးဝမာ သြားစစမးတာေပါေနာ။ ေထာငမႉးက သားေလးက ၃ နာရေလာကမာ

ခႏးေထာငက ပ႔လကၿပလ႔ ေျပာတယ" ဟ ကဒၿငမးလငး၏ မခင ေဒၚေဌးေဌးက မဇၥမက

ေျပာသည။

"အနတက စတမေကာငးဘး။ မတရားဘး။ ဒေလာက ကေလးက ငယငယေလးက

နယစြနနယဖားက ပ႔လကတာ။ မတရားဘးလ႔ တြကတယ။ ဖေအက ေတာငငေထာငမာေလ။

သားက ခႏးဆေတာ စဥးစားၾကညေတာ။ ရာသဥတ ဆးရြားတေနရာက ပ႔လကတာ။

ငကဖားေဆးေတြေတာ ထညေပးလကတယ" ဟ ေဒၚေဌးေဌးက ဆကေျပာသည။

၂၀၀၇ ခ စကတငဘာလအတြငး သဃာေတာမား ဥးေဆာငသည အစးရဆန႔ကငေရး

ဆႏၵျပမႈၾကး (၀ါ) ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးဟ အမညတြငခေသာ လထလႈပရားမႈၾကးႏင

ဗကသ ေခါငးဆာငမႈပငးက ျပနဖြ႔ရာ၌ ဒၿငမးလငးလညး ပါ၀ငဥးေဆာငခသည။

ဗကသ သည စစအာဏာရငစနစက ဆန႔ကငတကပြ၀ငေနေသာလညး၊ စစအစးရ

အဆကဆကက တရား၀င ဖြ႔စညးခြင မျပေသာေၾကာင ေျမေအာကလႈပရားမႈျဖင ရပတည

လႈပရားေနေသာ ေကာငးသားအဖြ႔ ျဖစသည။

သသည ထအခနက ရနကနအေနာကပငး တကသလတြင ဘမေဗဒ ေနာကဆးႏစ

တကေရာကေနသျဖစသည။

ေနာကပငးတြင အာဏာပငမား၏ အဖမးအဆးက တမးေရာငေနရငး ၂၀၀၈ ခႏစ

ေအာကတဘာလ ၂၃ ရကေန႔တြင ရနကနရ ပါရမ တကခနးတခတြင အဖမးခလကရသည။

ထႏစ ႏ၀ငဘာလအတြငး သ႔က ႏငငေတာလၿခေရးက ထခကေစမႈ အပါအ၀င ပဒမ ၄ ချဖင

ေထာငဒဏ ၆ ႏစခြ၊ ေနာကပငးတြင ႐နးရငးဆနခတ ျဖစေစမႈႏင ထပေပါငးကာ ၄ ႏစ

တးခခသည။

ထ႔ေနာက ယခလ ၄ ရကေန႔တြငမ တရားမ၀င အသငးအဖြ႔ ဖြ႔စညးမႈ ပဒမ ၆ ျဖင

ေတာငဒဂၿမ႕နယ တရား႐းက ေထာငဒဏ ၅ ႏစ ထပခလကျပနသည။

ဖခငျဖစသ ဥးေဇာေဇာမငးမာ ၈၈ မးဆက ေကာငးသားအဖြ႔၀င ျဖစၿပး၊ ေထာငဒဏ ၆၅ ႏစ

ကခေနရသည။

အဘးျဖစသမာ သာယာ၀တေထာငတြင အကဥးကေနစဥ ကြယလြနခေသာ ထးလငးၿမ႕

မဆႏၵနယမ ေရြးေကာကခ လႊတေတာအမတ ဥးေစာ၀ငး ျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 42

မစစေႏြးက ေထာငဒဏ ေလာခ

ဖနဒါ

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:39 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင(မဇၩမ)။ ။ လ႔အခြငအေရး လႈပရားသ စစေႏြး အပါအ၀င ႏငငေရး အကဥးသား ၁၅

ဥးထက မနညးက အာဏာပငမားက လြနခသည ရကသတပတခန႔အတြငး ေထာငဒဏမား

ေလာခခသည။

အနအယဒ အဖြ႔၀ငႏင ရနကနတငး ထနးမႏငေကးရြာသ မစစေႏြးအား ၄ ႏစခြ၊ အမႈတြတ

ကဘဘ၀ငးလႈငအား ၂ ႏစျဖင ယခလ ၁၉ ရကေန႔တြင တငးတရား႐းက ေလာေပးခသည။

"စစေႏြးက အခ ၈ ႏစ ကနတယ။ သန႔ အမႈတြ ဘဘ၀ငးလႈငကေတာ ၂ ႏစ ေလာခလကေတာ

အခ ၆ ႏစ ကနေသးတယ" ဟ မစစေႏြး၏ ေရ႕ေန ေဒၚခငေဌးၾကြယက မဇၥမက ေျပာသည။

၂ဝဝ၇ ခႏစ ႏဝငဘာလ ၁၄ ရကေန႔က ရနကနၿမ႕ ျမရပည ဟတယေရ႕တြင စစအစးရ

ဆန႔ကငေရးစာတမး ခတဆြခသည သတ႔ႏစဥးက စတငဖမးဆးခသည။

ေနာကပငးတြင ႏငငေတာ ၿငမဝမပျပားမႈက ပကျပားေစရန လႈ႔ေဆာမႈ အပါအ၀င

အျခားပဒမမားျဖင စြခကတငကာ ျပစဒဏမား ခချခငးျဖစသည။

အလားတ ေထာငဒဏ ႏစ ၂၀ ႏင ၆ လ ကခေနရသ ဘေလာဂါ ေနဘနးလတအား ရနကနတငး

တရား႐းက ယခလ ၂၀ ရကေန႔တြင ၈ ႏစခြ ေလာေပးခသည။

သ႔က ႏငငေတာ ၿငမ၀ပပျပားေရးက ထခကေစမႈ၊ အလကထေရာနစ အကဥပေဒ၊

ဗဒယအကတ႔ျဖင ျပစဒဏခချခငးျဖစသည။

ထ႔အျပင ရနကနၿမ႕တြင ေလာငစာဆေစးႏႈနး ကဆငးေရး ဆႏၵျပခသျဖင

ဖမးဆးေထာငခခရသည ကစညသေမာင အပါအ၀င ၇ ဥးအနက ၆ ဥးအား ယခလ ၁၆

ရကေန႔က ၂ ႏစခြစ ျပစဒဏ ေလာေပါမႈမား ျပလပခသည။

ကဇငလငးေအာင၊ လ႔အခြငအေရး ကာကြယျမႇငတငသမား ကြနယကမ ကမးသန႔

(ဂၽြနေနာတန) (လႈငၿမ႕နယ)၊ အနအယဒ အဖြ႔ဝင ကရမငးဥးႏင ကသနးေဆြ (ဖာပ) တ႔အား ၆

ႏစခြမ ၄ ႏစသာ ကခရေတာမည။

ႏငငေရး တကၾကြလႈပရားသ ကစညသေမာငႏင အနအယဒ အဖြ႔ဝင ကရျမနဟနတ႔က

ယခငက ၁၇ ႏစခြႏင ၁၆ ႏစခြစ ကခခရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 43

အားလးက ႏငငေတာ ၿငမ၀ပပျပားေရးက ပကျပားေစရန လႈ႔ေဆာမႈ ၅၀၅ (ခ) ပဒမအျပင အျခား

ပဒမမားျဖင ျပစဒဏခချခငးျဖစသည။

သတ႔၏ ေရ႕ေန ေဒၚခငေဌးၾကြယက "စညသေမာင ပါ ၇ ဥးထမာ ကၾကညျဖက အယခ

မတကဘး။ ကမက ပါဝါေပးတာ သ မပါဘး။ ၆ ေယာကအတြကေတာ တကခတယ" ဟ

ေျပာသည။

သက ဆကၿပး "ကမတ႔ကေတာ ဥပေဒန႔ ၿငစြနးမႈ မရလ႔ ခေပးတယလ႔ ေျပာရမယ။ ဒါေပမ အခ

၅ဝ၅ (ခ) ကေတာ ဘယတေယာကကမ လးဝ မခေသးဘး" ဟ ေျပာသည။

အလားတပင ထငးအေျခစက အတကအခ အဖြ႔အစညးတခႏင ဆကသြယသညဟ ဆကာ

ေထာငဒဏ ၂၆ ႏစစ ကခေနရသည မႏေလးၿမ႕မ ႏငငေရး အကဥးသား မေကသေအာငႏင

ကေ၀မးထးက တငးတရား႐းက ယခလ ၁၇ ရကေန႔တြင ၁၆ ႏစစ ေလာေပးခသည။

ထ႔အျပင နာဂစမနတငးဒဏသင ဒကၡသညမား ကညေနရငး ဖမးဆးေထာငခခခရသည

ကဇာဂနာႏင အမႈတြမားတြင အလကထေရာနစ ပဒမမားျဖင ေထာငကခထားရသ

ေဘာလးသတငး ေဆာငးပါးေရးသ ကေဇာသကေထြး၊ ကသန႔ဇငေအာင၊ ကတး (ေခၚ)

ကတငေမာငေအးတ႔ကလညး ယခလ ၁၃ ရကေန႔က ေထာငဒဏမား ေလာခေပးခသည။

ယခအခါ ကဇာဂနာသည ျမစၾကးနားေထာင၊ ကေဇာသကေထြးမာ ေတာငၾကး၊

ကသန႔ဇငေအာင ဘားအႏင ကတး (ေခၚ) ကတငေမာငေအးမာ ျမငးၿခေထာငတြင ရေနသည။

ျမနမာစစအစးရက အကဥးသား ၆၃၁၃ ဥးက စေနေန႔ (ယေန႔) တြင လႊတေပးမညဟ ႏငငပင

႐ပျမငသၾကားႏင ေရဒယတ႔မ ယမနေန႔ ညေနပငးတြင ေၾကညာခသည။

ႏငငေရး အကဥးသားဟ၍ မရပါဘးဟ ျငငးဆနထားခသည စစအစးရ အေနျဖင

ႏငငေရးအကဥးသားမား ပါ၀ငျခငး ရ၊ မရက ထးစအတငး ထညသြငးေၾကညာျခငး မရခပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 44

ၿဗတသ၊ အႏၵယ႐ပရင Slumdog

Millionaire (႐ပရငအညႊနး)

ၿငမးခမးၿငမး

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 17:19 - ျမနမာစေတာခန

အႏၵယႏငင မဘငးၿမ႕ (ယခင ဘေဘၿမ႕) မ ဆငးရသားမား စေပါငးေနထငရာ ရပကြကတခမ

လငယတေယာက၏ ဘ၀ျဖတသနးမႈက တငဆကထားသည Slumdog Millionaire

ဇာတကားမာ ဇနန၀ါရလက ကငးပခသည ေရႊကမာၻလး ဆေပးပြတြင အေကာငးဆး

ဇာတကားဆ အပါအ၀င ဆ ၄ ဆ ခးျမႇငခရသည။ ၿဗတသ႐ပရင

အကယဒမဆေပးပြတြငလညး အေကာငးဆး ဇာတကားဆ အပါအ၀င ဆ ၇ ဆ

ခးျမႇႇငခရျပနသည။

Slumdog Millionaire ဇာတကားမာ

ႏငငတကာ ႐ပရငပြေတာမားတြငလညး

ဆမားစြာ ဆြတခးခသလ ေဖေဖာ၀ါရလ ၂၂

ရကေန႔တြင ကငးပမည ေအာစကာ

ထးခၽြနဆေပးပြ၌လညး ဆေပါငး ၁၀ ဆ

လာထားခရသည။

အေကာငးဆး ဇာတကားဆအျပင ဂတဘကဆငရာ ထးခၽြနဆမားပါ လာထားခရသည။

ထဇာတကား၏ ဇာတ၀ငေတးမားမာလညး ဇာတလမးတခလးက အထေရာကဆး

ပပးေပးႏငသျဖင ေအအာရာမနမာ သ၏ ဂတဖနတးမႈအတြကလညး ဆမားစြာ ရရခသည။

Slumdog Millionaire ဇာတကားက အႏၵယစာေရးဆရာႏင သတမန၀နထမး ဗကာဆြာရပ၏

ဘြတကစာေပဆ ရထားသည Q and A ဆသည ၀တက ႐ပရငအျဖစ

ဖနတးထားျခငးျဖစသည။

အႏၵယႏငင မဘငးၿမ႕ (႐ပရငၿမ႕ေတာ) ၏ အခပခနးတခတြင ပလပအရာရတေယာကက

ဂမလမာလစ ဆသည ခာတတေလးက လမးေပၚမ ခးဆးလယကမႈမားႏင

ဆကႏြယေနသညဟေသာ သသယျဖင ဖမးဆး၍ စစေဆးေမးျမနးေနသည။

ရအခပခနးထတြင ေရာကေနေသာ ဂမလမာ အႏၵယတဗြပ႐ဂရမတခမ စစဥတငဆကသည

ဘယသမလနာ ျဖစခငလဆသည ဉာဏ စမးပေဟဠအစအစဥ၏ ေနာကဆးေမးခြနးက

မနကျဖနတြင ေျဖၾကားရမညျဖစၿပး ယေန႔တြင သသည အခပခနးထ ေရာကေနသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 45

ဉာဏစမးပေဟဠ အစအစဥ၏ အဆငေပါငးမားစြာက ေအာငျမငစြာ ေကာျဖတခၿပး

မနကျဖနေမးခြနးအတြက အေျဖမနက ေျဖႏငခလင ဆေငြအျဖစ ႐ပးသနး ၂၀ ရမည။

မနကျဖနအတြက ေမးခြနးက ေျဖၾကားခြငရေရးအတြက ယေန႔တြင ရအရာရ၏

ေမးခြနးေပါငးမားစြာက ဂမလ ေျဖၾကားရဥးမည။ ကေကာငးလင ၂၄ နာရအတြငး

သနးၾကြယသေ႒းတေယာက ျဖစသြားႏငၿပး၊ ကၾကမၼာက သ႔ဘကတြင မရလငေတာ

မသကၤာမႈျဖင ေထာငနနးစရမည။

ဂမလ၏ အနာဂတမာ မညသ႔ျဖစပကသြားသညက ဒါ႐ကတာက ထပထမဥးဆး

ဇာတ၀ငခနးျဖစသည ဂမလ၏ ငယဘ၀က ရအရာရက စစခကယသည ပစမးျဖင

ဇာတေၾကာငးျပန (Flash Back) ျဖင ဆကလက တငဆကသြားခသည။

တႏစက ဟႏၵႏင မြတစလင အဓက႐နး ျဖစခနတြင

ဂမ(လ)တ႔၏ အေမမာ ေသဆးသြားခသည။

ကေလးသာသာအရြယ ဂမလကေတာ ထကစၥက

ဘာမမသရာေသး။ သတ႔ေနထငရာ မဘငးၿမ႕စြနသ႔

လာေရာကလညပတသည သအလြနၾကကေသာ

မငးသားၾကး အမတာဘာဂမးဆက ထးၿမလကမတက

အမတတရအျဖစ ေတာငးယႏငခသညက

ဂဏယမဆး ျဖစေနေသးသည။

သအမျပနေရာကေတာ (တကယေတာ အမဟပင

မေခၚႏငသည ဆာလာအတမားျဖင ကာရထားေသာ

ေလးတငစငေလးျဖစသည။) အေမဆးသြားသည

သတငးက ၾကားရသည။ အေမအေလာငးက

မျမငရေတာ။ အဓက႐နးႏမႏငးေရး ရေတြက

သမးသြားၿပး ျမစထေမာလကသညဟသာ

သလကရသည။ မခငဆးေသာလညး ဆငးရလြနးေသာေၾကာင ဂမလတ႔မာ သပၾကာၾကာ

ပေဆြး၀မးနညးခနမရ။ သ႔ထက အသကအနညးငယၾကးေသာ အကျဖစသ

ဆလငးႏငတငပင၍ သမဒၶရာ၀မးတထြာက ျဖညရမည။

မခငျဖစသ ကြယလြနၿပးေနာက သတ႔ညအကႏစဥး၏ ေလာကထပၸတ လတ႔ဇာတမာ

မၿပးဆးေသးသျဖင ငါ၀မးပဆာ မေနသာဆသလ ဖနပတက၊ ကလလပ စသျဖင

ဆငးရႏခာလြနး အားၾကးေသာ ေန႔ညမားက ျဖတသနးခရသည။ (မလဇာတညႊနးတြင

ညအကႏစဥးမာ တေန႔ ဗကဆာလြနးၿပး စားစရာမရသျဖင ၀ကစာပင ခးစားရသည။

႐ပရငကားတြငေတာ ထဇာတ၀ငခနး မပါေတာေခ။) မြတစလငဘာသာ၀ငျဖစေသာ

သတ႔ညအက ႏစဥးမာ သတ႔လပင မဘမကေလးျဖစသည လာတကာ ဆသည

ေကာငမေလးတေယာကႏင ရငးႏးခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 46

သတ႔ႏစဥး ရငးႏးသြားၿပးေနာက ဂမလက သ လပငးေလာက ေကာငးပညာေရး

သငၾကားခစဥက တခတညးေသာႏင အၾကကဆး၀တျဖစသည စာေရးဆရာၾကး

အလကဇႏၵားႏးမား၏ သရေကာငးသးေဖာထမ သရေကာငးသးေယာက၏ နာမညမားက

အစြျပ၍ မညေခၚထားသည။ (ဂမလက ထဇာတေကာငမားက ၾကကေသာလညး ထ၀တက

ဆးေအာငပင မသငၾကားခရပါ။) သ႔အက ဆလငးက တတယေျမာက သရေကာငးအမည

မညေခၚထားသည။

သတ႔ ရသးေဖာမာ ၿမ႕အစြနရ အမကစြန႔ပစရာ ျပြနၾကးတြင ေနထငစဥ မာမနးဆသည

လ႐ႈပတဥးႏင ရငးႏးသည။ မာမနးက လမးေပၚမ အေျခအေနမ ကေလးမားက

အလစသတျခငး၊ ပကဆေတာငးျခငးမား သငေပးကာ ကေလးမားရရေသာ ၀ငေငြမ

ေခါငးပျဖတစားေနသတဥး ျဖစသည။ ဆလငးက ပထမတြင မာမနးႏင

ပးေပါငးေဆာငရြကခသညမား ရေသာလညး ေနာကပငးတြင အကာအကြယေပးရငး မာမနးႏင

ျပနာ ျဖစၾကသည။ မာမနးလကမ သတ႔သးဥးစလး ထြကေျပးၿပး ရထားေပၚအတကတြင

ညအကႏစဥးစလး လြတသြားေသာလညး လာတကာက မာမနးက ျပနလညဖမးဆးႏငခသည။

ယတမာေသာ မာမနးက လာတကာက ေဖာကသညမားအၾကက အဖးအခၾကးမားေသာ

ကေလးျပညတနဆာအျဖစ ေဆာငရြကခငးေလသည။ ေနစရာမရေသာ ညအကႏစဥးမာလညး

ထရထားၾကးေပၚတြငပင ေစးေရာငးျခငး၊ တပခမဟာ ဘရားဖးလာသမားအား

ဧညၾကလပေပးျခငး၊ ရဖနရခါတြင ဆလငးက အလစသတျခငးမားျဖင သတ႔ငယဘ၀၏

အငတျပနာက ေျဖရငးခရသည။

မာမနးလကခပထက ေရျဖစေန႔သည လာတကာ၏ သတငးက ၾကားရသညအခါ

စတမေကာငးသျဖင သတ႔ ည

အကႏစဥး မဘငးသ႔ျပန၍ လာတကာက သြားကယၾကသည။ မာမနးက သတ႔ကသတရန

ၾကစညသျဖင ဆလငးက ျပနပစရာ မာမနး ေသဆးသြားၿပး လာတကာက ကယတငႏငခသည။

မာမနးက သတပစႏငခသည ဆလငးက မာမနး၏ ၿပငဘကတေယာကျဖစသည ဂာဗကက

ေခၚယကာ သေကာငးျပထားသည။ ဆလငးက ဂမလႏင ေရ႕ေရးေဆြးေႏြးစဥ လာတကာက

သတမညဟ ၿခမးေျခာကသညအခါ လာတကာက ၾကား၀ငျပနေျပာေပးရသည။ သ႔ေသာလညး

ဆလငးက "သတ႔ပငဆငပါသည" ဆသညစကားက သ လကမခေၾကာငး ေျပာသျဖင ဂမလမာ

အသညးကြၿပး လကေလာလကရေတာသည။

ႏစမားစြာ ၾကာသညအခါ ဂမလမာလညး အမားသး ဖး႐းတြင ႏ႔ေရာငးသအျဖစ

အလပလပေနရၿပး ဆလငးကေတာ ဂာဗက၏ ဂဏးတြင ထပတနးအဆငရသ ျဖစေနသည။

ဂမလကလညး လာတကာႏင ပကသက၍ တရကမ ေမမရသလ လာတကာကလညး

ညအကႏစဥး ျပနာမျဖစေစလ၍ ၾကား၀ငရငးေပးလကရေသာလညး ၾကာလာသညႏငအမ

ဆလငးလကထတြင မေပာပကေတာ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 47

ဆလငးကလညး ညျဖစသ ဂမလက သႏငလာေနရန ဖတေခၚသည။ ဆလငးရေသာ

ေနရာတြင လာတကာ ရမညဟ ယၾကညေသာ ဂမလက လာတကာႏင အဆကအသြယ

ျပနလပၿပး ေန႔စဥ ညေန ၅ နာရတငး ခတထရာပါတ သ၀သဘတာ႐မ ေစာငေနခသည။

တေန႔တြင ထဘတာ႐သ႔ လာတကာ ေရာကရလာၿပး သတ႔ႏစဥး ထြကေျပးရန ၾကစေနတနး

ဆလငးႏင ဂာဗက၏ တပညမား ေရာကရလာကာ ဂမလက ရနျပကာ လာတကာက

ႏငထကစးနငးျပကာ ေခၚေဆာငသြားခသည။

မေလာေသာ ဇြလ႔လျဖင ဂမလက လာတကာႏင

ျပနလည၍ အဆကအသြယရေအာင

ၾကေဆာငေသာလညး ဂာဗကက သတ႔က

ေနရာေရႊ႔ထားလကသည။ လာတကာႏင မညသ႔

အဆကအသြယရေအာင လပလင

ေကာငးမညနညးဟ ဂမလ စဥးစားသညအခါ ႐ပသမ

စစဥတငဆကသည ဉာဏစမးပေဟဠ

အစအစဥကသြားၿပး သတရမသည။ လာတကာက

ထအစအစဥမားက မလြတတမးၾကညသညက

သေသာ ဂမလမာ မမ၀ငေရာကယဥၿပငလင

လာတကာႏင ဆစညးႏငမညဆေသာ အေတြးျဖင

ထၿပငပြသ႔ ၀ငေရာကယဥၿပငသည။

ထဂမးၿပငပြ၏ အဆငေပါငးမားစြာက ေကာျဖတခၿပး

ဂမလ ပါ၀ငယဥၿပငေသာ အစအစဥ၏

ေနာကဆးအဆင မေေရာကမမာပင လာတကာက သ ပါ၀ငယဥၿပငေနသညဟ

သရသြားေလသည။ ကဆးေသာ ဂမလမာလညး ေနာကဆးအဆင မေရာကခင

တရကအလမာပင ရက သသယအမႈျဖင ဖမးဆးထားကာ စစေဆးေမးျမနးေနၾကသည။

႐ပရငဇာတကား၏ အဖြငဇာတ၀ငခနးမာလပင ရအရာရက ဂမလက စစေမးရငး ဂမလက

သ႔ဘ၀ဇာတေၾကာငးက ေျပာျပသညအခါ ရအရာရက သ႔အား ႐းသားသညဟ ယဆကာ

ျပနလႊတေပးခသည။

အခပထမ ဂမလက ျပနလႊတေပးလကသညတြင ၿပငပြအစအစဥကလညး ကငးပရန

နာရပငးမသာ လေတာသျဖင ဂမလမာ ထပြေနရာသ႔ အေျပးသြားရသည။ တဖကတြငလညး

အကျဖစသ ဆလငးက ဂမလ ျပနလြတလာမနး သသညအခါ ထြကေျပးတမးေရာငဖ႔ လပၿပး၊

လာတကာကလညး သ၏ ဖနးႏင ကားက ေပးကာ ထြကေျပးခငးေလသည။

ေနာကဆးေမးခြနးက ေျဖခါနးတြင ဂမလက ဆလငးက ဖနးေခၚလကရာ ဖနးက

လာတကာလကထတြင ရေနသျဖင လာတကာႏင အဆကအသြယ ရသြားသည။ ထအခနတြင

ဉာဏစမးပေဟဠ အစအစဥကလညး အလကဇႏၵား၏ The Musketters ၀တထမ

တတယေျမာက သရေကာငးနာမညက ေမးေလသည။ မေန႔က ရအခပခနးထတြင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 48

သေတာငးစားတေယာက ေကြ းေသာ ထမငးၾကမးချဖင တငးတမခရသည ဂမလမာ နာရ ၂၀

ရကအၾကာတြင မလနာသေ႒းတေယာက ျဖစ၍ေနသည။

ကၾကမၼာအလညအေျပာငးက သတ႔ညအကႏစဥး ခားရဟတ၏ တဖကတခကစတြင

ထငခငးသလမးပင။

ဂမလႏင ျပနာတကကာ ဂာဗကကလညး ပစသတၿပး၊ သ႔ကလညး သတေသလကသည။

ေနာကတေန႔တြင ဂမလေရာ လာတကာပါ သတ႔ႏစဥး ခနးဆထားသည ဘတာ႐တြင

ေတြ႔ၾကၿပး အနမးမးေတြ ေ၀ၾကသည။

ဒါ႐ကတာ ဒနနဘြ ငးက ဇာတကားတခလးက မကေတာငတခက မခတရေလာကေအာင

ရငဖလႈကေမာဖြယ တငဆကခသည။ ဂမလအျဖစ Dev Patel က သ႐ပေဆာငသည။

ဂမလ၏ ကေလးဘ၀က တျခား ကေလးသ႐ပေဆာင ႏစေယာကက သ႐ပေဆာငသည။

လာတကာအျဖစ Freida Pinto က သ႐ပေဆာငသည။ သ၏ ငယဘ၀အျဖစ တျခား ကေလး

သ႐ပေဆာငႏစေယာကက သ႐ပေဆာငသည။

အႏၵယႏငငတြင ႐ကကးေသာ ၿဗတသ ႐ပရငဇာတကားျဖစၿပး၊ ထဇာတကားထမ သ႐ပေဆာင

ဂမလမာ ကၾကမၼာက သ႔က ေမးမနလသည အခြငအေရးေလးတခ ေပးခက၊ အေကာငးဆး

အေျခအေနကျဖစေအာင လပသြားႏငခသညမာ ထဇာတကား၏ ပရသတက စြေဆာငႏငေသာ

အခကျဖစသည။

ကြငတားနား ၆ မနစၾကာ သတငးစာ

ရငးလငးပြ ျပလပ

မဇၩမသတငးဌာန

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 10:09 - ျမနမာစေတာခန

ရနကန (မဇၩမ)။ ။ လ႔အခြငအေရး တးတကမႈမားႏင ပတသက၍ ေလလာရန ျမနမာျပညသ႔

အလညအပတ လာေရာကခေသာ ကလသတမန မစၥတာ ေတာမတ အဂ ကြငတားနားသည

ျမနမာႏငငမ ျပနလည မထြကခြာမ ယမနေန႔ ည ၇ နာရတြင ရနကန အျပညျပညဆငရာ

ေလဆပ အထး သးသန႔ေဆာင၌ ျမနမာႏငငရ ႏငငျခား သတငးေထာကမား၊

ျပညတြငးဂာနယမားမ သတငးေထာကမားႏင ေတြ႔ဆခသည။

မစၥတာ ကြငတားနားက ျမနမာႏငင၏ လ႔အခြငအေရး အေျခအေနသည စမေခၚမႈမားႏင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 49

ရငဆငေနရာဆ ျဖစသညဟ ၆ မနစတာ ၾကာျမငေသာ သတငးစာ ရငးလငးပြ၏ အစမာပင

ေျပာၾကားသြားသည။

ခရးစဥက စစဥေပးေသာ ျမနမာအစးရက အထးပင ေကးဇးတငပါေၾကာငးႏင သ၏

ေျပာဆေဆြးေႏြးမႈမားက ျမနမာအစးရ အေနျဖင အေလးထားစဥးစားၿပး

အျပသေဘာေဆာငေသာ တးတကမႈမား ရလမမညဟ ေမာလငမပါေၾကာငး အထးသတမနက

ေျပာပါသည။

သသည တရားသၾကးခပ ဥးေအာငတးႏငလညး ေတြ႔ဆခြငရခၿပး လြတလပေသာ

တရားစရငေရး စနစျဖစရန ျမနမာႏငင၏ တရားစရငေရး ဥပေဒမား ျပနလည

သးသပမႈျပလပရနႏင ျပညသျပညသားမား၏ အေျခခ ရပငခြငတ႔က ေလးစားရန စစအစးရက

အၾကျပခေၾကာငး အဆပါ သတငးစာ ရငးလငးပြတြင ေျပာၾကားခပါသည။

"တရားသၾကးခပ၊ ၀နၾကးတ႔န႔ေတြ႔ၿပး ေဆြးေႏြးေတာ သတ႔ဘကက ႏငငေရးသမားေတြက

ျပစဒဏစရငတ ကစၥ၊ ႏငငေရးအကဥးသားေတြ လႊတေပးေရး ကစၥေတြ ေဆြးေႏြးေတာ

အျပသေဘာေဆာငတ တန႔ျပနမႈေတြ ရပါတယ" ဟ ကြငတားနားက ေျပာသည။

လ႔အခြငအေရး အထး ကယစားလယ၏ ခရးစဥအတြငး အငးစနေထာငရ ေကာငးသား၊

သလရင၊ ေရ႔ေန၊ လႊတေတာအမတတ႔မ ယၾကညခကေၾကာင ေထာငခခရသ ႏငငေရး

အကဥးသား ငါးဥးႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခြင ရချပး အခန ေလးနာရေကာ ၾကာျမငသညဟ သက

ထညသြငး ေျပာဆသြားသည။

ကရငျပညနယ ခရးစဥတြငမ အစးရႏင ၿငမးခမးေရး ရယထားခေသာ ကရငအမးသား

အစညးအ႐းမ ခြထြကကာ ျငမးခမးေရး ရယထားသည ဗလခပ ေစာေ႒းေမာင (KNU/KNLA)

ၿငမးခမးေရးေကာငစ၊ ပဒေအာငဆနး၏ ဘရားကနး ၿငမးခမးေရးအဖြ႔၊ ဥးသာထးေကာ၏

DKBA အဖြ႔မားႏင ေတြ႔ဆခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 50

ကြငတားနား ဇာဂနာႏင မေတြ႔ခ ဟ ကလေျပာ

ေဆာလမြန

ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 21:51 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ – ျမနမာျပညသ႔ အလညအပတ လာေရာကခေသာ ကလလ႔အခြငအေရး

ကၽြမးကငသ မစၥတာ ကြငတားနားသည နာမညေကာ လရႊငေတာ ဇာဂနာက ဗဒၶဟးေန႔

ကေတြ႔ဆခသည ဟေသာ သတငးက ရနကနၿမရ ကလသမဂၢ႐း က ျငငးဆလကပါသည။

ကဇာဂနာက ကလသတမနက ကခငျပညနယ ျမစၾကးနား အကဥးေထာငတြင ဗဒၶဟးေန႔

ညဥးပငးက ေတြ႔ဆခသညဟ အေစာပငးက ျမစၾကးနား အကဥးေထာင အရာရတဥးႏင

ကဇာဂနာ ၏ေဆြမးတဥးက မဇၩမက ေျပာၾကားခပါသည။

အမညမေဖာလသ ကဇာဂနာ၏ ေဆြမးတဥးက ဤသ႔ ေတြ႔ဆခေၾကာငး ျမစၾကးနား

အကဥးေထာငက ေစာငၾကည ေလလာေနသ သတငးရပကြကတခက သ႔က

ေျပာၾကားခသညဟ ေျပာဆခသည။ သ႔ေသာ ဤသတငးက အတည မျပႏငေၾကာငးလညး

သမက ဝနခေျပာၾကားခသည။

သ႔ေသာ ရနကနၿမရ ကလသမဂၢ႐း ေျပာေရးဆခြငရသ ဥးေအးဝငးက “မစၥတာကြငတားနား

ကခငျပညနယက မသြားခပါဘး၊ ကဇာဂနာန႔လ မေတြ႔ခပါဘး။ သက ဗဒၶဟးေန႔ န႔

ၾကာသပေတးေန႔ေတြမာ ေနျပညေတာမာဘ ရေနခတာပါ” ဟ ေျပာၾကားသြားခသည။

မစၥတာ ကြငတားနားသည ၾကာသပေတးေန႔တြင သတမနမားႏင ေတြ႔ဆခၿပး၊ တငးျပညတြငးမ

မထြကခြါခင ရနကန ၿမ၌ သတငးစာ ရငးလငးပြတရပ ကငးပ ျပလပခသညဟလညး

ဥးေအးဝငးက ေျပာသည။

ကလသတမနၾကးသည ၎၏ ခရးစဥအတြငး အစးရ အရာရမားႏင ေတြ႔ဆကာ

ကရငျပညနယ၊ ကခငျပညနယ ႏင ရခငျပညနယတ႔သ႔လညး သြားေရာကမညဟ

ကလသမဂၢ၏ အေျပာအရ သရသည။

သ႔ေသာ ၾကာသပေတးေန႔က သ၏ ခရးစဥက အဆးသတခေသာ သတမနၾကးသည

ျမနမာျပညေျမာကပငးရ ကခင ျပညနယႏင ျမနမာႏငင အေနာကပငးရ ရခငျပညနယတ႔သ႔

သြားေရာကႏငျခငး မရခပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 51

လကနကခ ရမးအဖြ႔၀ငေဟာငးမားက လကလရာေဖြ

မးၾကး

ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 19:17 - ျမနမာစေတာခန

ေရႊလ (မဇၥမ) ။ ။ ရမးျပည အမးသား တပမေတာမ တပဖြ႔၀ငေဟာငးမားက

ကြတခငအေျခစက နအဖ စစဗဟာလကေအာကခ တပရငးမားက ယခအခါ လကလ

ရာေဖြလက ရသည။

၂၀၀၅ ခႏစ အတြငးက ျမနမာ စစအစးရထ လကနကခခသည SSNA ေခၚ ရမးျပည အမးသား

တပမေတာမ အဖြ႔၀ငေဟာငးမား ေနထငရာ မဆယႏင ကြတခငၿမ႕နယ အတြငးရ ခမနး၊

နားရမး၊ ခတနး၊ နမအြန၊ ေကာငး၀နး၊ တာလ စသည ေကးရြာမားတြင စစတပက ရာေနျခငး

ျဖစသည။

စစသားမားက ရမးတပဖြ႔၀ငေဟာငးမားက မေတြ႔သျဖင ဇနးသညမားႏင ကေလးမားက

ေခၚေဆာငသြားေၾကာငး ၎အဖြ႔၀ငေဟာငးမားႏင နးစပသ တဥးက မဇၩမက ယခလ

ေျပာသည။

"အရငတနးက ေယာကားေတြက SSNA အဖြ႔၀ငေဟာငးေတြပ။ ျပတၿပးမ နားထားတာ။

ဘာမမလပဘး၊ ၾကာၿပ။ နာမညရထားတယေပါ။ ဒါေပမ သတ႔ေယာကား အမမာ မရဘး။

မးေသြး သြားဖတတယ၊ ေတာငေပၚတကၿပးမပ။ အဒါန႔ အမးသမးေတြပ ဖမးတယ" ဟ သက

ေျပာသည။

ယခလ ၁၀ ရကေန႔က ကြတခငႏင နမဖတကာၾကား ျဖစပြားခသည ကနကားၾကးမား

ဓားျပတကခရမႈအၿပး မဆယၿမ႕နယ ေကာငး၀နးေကးရြာတြင ေနထငသည SSNA

အဖြ႔၀ငေဟာငး ၂ ဥးက စစတပက ဖမးေခၚသြားသည။ ထ႔အျပင ခငပြနးသညမားက

မေတြ႔သျဖင ဇနးသည ၅ ဥးႏင ကေလးတဥးက ဖမးခသည။

"နမအြနရြာက တေယာကဆရင သ႔အမးသမးအမေရာ၊ ေယာကၡမေရာ ပါသြားတယ။ သ႔အမ

သြားေမႊတာ သ႔အမးသမးက ဖမးတယဆတာ ၾကားတာန႔ ကေလးန႔ ခကခငး ေရာငလကတာ။

ေနာကၿပး သ႔အမးသမး အမေရာ၊ ေယာကၡမေရာ ခမနးဘကက ဆြေခၚသြားတယ၊ မဆမဆင"

ဟ သက ေျပာသည။

အဖမးခၾကရသည အမးသမးႏင ကေလးငယက ယမနေန႔က ျပနလႊတေပးခေသာလညး ၃

ရကအတြငး ေယာကားမား လာေရာက အဖမးခရမညဟ ေျပာဆခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 52

"လြတခၿပ။ မေန႔က လြတခတယ။ ၃ ရကက ခနးတယတ။ ေယာကားေတြက

သြားလခငးတာေပါ။ မလရငေတာ ခငဗားတ႔ အမးသမးပ ေထာငကခႏငမလား၊ အမပစၥညးပ

အသမးခမလားဆ အမပစၥညးပ အသမးခမယဆၿပး အဒါ ၃ ရကခနးတယ။ ၃ ရကခနးဆ

မနကျဖန ေနာကဆးေပါ" ဟ သက ေျပာသည။

UNA က ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက လကမခ

က၀ငး

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 19:08 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၥမ)။ ။ ျမနမာျပညတြငးရ စညးလး ညၫြတေသာ တငးရငးသား လမးမား

မဟာမတအဖြ႔ - UNA က ျမနမာ စစအစးရ ကငးပမည ၂၀၁၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြအား

ကန႔ကြကေၾကာငး ယေန႔ ထတေဖာေျပာဆသည။

ဤသညမာ ကလသမဂၢ လၿခေရး ေကာငစအတြငး ျမနမာျပညဆငရာ ကလ အေထြေထြ

အတြငးေရးမႉးခပ၏ ကယစားလယ မစၥတာ ဂမဘာရက ျမနမာျပညႏင ပတသက၍ တခါးပတ

အစရငခစာ တငသြငးသည အခနႏင တကဆငစြာ ယခလ ထတေဖာ ေျပာဆျခငး ျဖစသည။

"အဓက ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြန႔ ပတသကလ႔ UNA ရ႕ stand က ေဖာျပတာပါ။ ဒေန႔ ယအန

လၿခေရးေကာငစမာ တခါးပတ စညးေဝးပြ လပမယေလ။ ေရြးေကာကပြျဖစရင ကေနာတ႔က

ဝငၿပငမာ မဟတဘးဆတာ ျပတျပတသားသား၊ ဟတနးက လပထားတာ မရဘး၊

ကန႔ကြကတယလ႔ပ ေျပာထားတာ။ ေ႐ြးေကာကပြ ဆတာမးက အားလး

ေျပလညၿပးေတာမေလ။ အခဟာက ေထာငကေနတ လေတြလညး မလႊတဘး။ ဘာမ

ေဆြးေႏြးတငပငတာလညး မလပဘး" ဟ UNA ၏ ေျပာခြငရပဂၢလ ဇမးအမးသားကြနကရက

ဥက႒ ပကငရငးထနက မဇၩမက ေျပာသည။

UNA က ၁၉၉၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငယဥၿပငခသည တငးရငးသားလမးပါတ ၁၂

ပါတျဖင စတငစစညးခေသာလညး ျမနမာစစအစးရက ၁၀ ပါတအား တရားမ၀င

ဖကသမးပစခၿပး လကရအခနတြင ရမးျပည ကးကန႔ဒမကရကတစ ပါတႏင

ရမးတငးရငးသားမား ဒမကေရစ အဖြ႔ခပတ႔သာ အသအမတ ျပထားသည။

ယေန႔ထတျပနသည UNA ထတျပနခကတြငမ ျပညသ႔ဆႏၵ အစစအမန မဟတဘ နအဖ က

တဖကသတ အတညျပထားေသာ ၂၀၀၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒအရ ျပလပမည ၂၀၁၀

ခႏစ ေရြးေကာကပြကလညး အသအမတျပမည မဟတေၾကာငး ေဖာျပထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 53

ထ႔အျပင စစတပ၊ အမးသား ဒမကေရစအဖြ႔ခပ (အနအယဒ) ႏင တငးရငးသား

ကယစားလယမား စေပါငးေျဖရငးမသာ ျမနမာႏငင၏ ျပနာမား ေျပလညမညဟလညး

ဆထားသည။

ျမနမာႏငင၏ ျပနာမားအတြက ဗလခပမႉးၾကး သနးေရႊႏင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညတ႔

ၾကတင သတမတခကမား မပါဘ အျမနေတြ႔ဆရန မၾကာေသးခငက ထတျပနခသည

အနအယဒ၏ အထးေၾကညာခက အမတ ၂ ၏ ေတာငးဆခမႈသည UNA ၏ ထတျပနခကႏင

ကြလြမႈ မရေၾကာငးႏင အနအယဒက ၂၀၀၈ ခ ဖြ႔စညးပက ျပနလညသးသပရန

ေတာငးဆထားမႈႏင ပတသက၍လညး ေထာကခေၾကာငး UNA ထတျပနခကထတြင

ဆထားသည။

ပကငရငးထနက "ကြလြမႈ မျဖစပါဘး။ ေဆြးေႏြးတယဆတာက စစလငလငလညး ျဖစတယ။

ဒမကေရစ ဘကေတာသား အားလးက ေဒၚစလညး ကယစားျပႏငပါတယ။ ဒါက နဂးခပတာ

မဟတေသးဘးေပါဗာ။ စစတပက ကယစားျပဖ႔လညး ဗလခပမႉးၾကး သနးေရႊ

ကယစားျပႏငတယ'' ဟ ဆသည။

ဆကလကၿပး ''ဒႏစေယာက ေဆြးေႏြးၿပးရင ေရ႕ဆကၿပး ဘာလပမယဆတာ လာဥးမယ။

အဒအခါက ကေနာတ႔ ပါရင ပါဥးမယဆတ အျမငမးန႔ ဒါက ရပါတယဆတ အျမငမး

ေျပာတာပါ။ သတ႔ ႏစေယာက ေဆြးေႏြးရငဆတာ ကေနာတ႔က ပယထားတာ မဟတပါဘး။

အလပျဖစေအာင ပဏာမ အေနန႔ သတ႔ ႏစေယာက ေဆြးေႏြးရင တခါတညး

ဆးျဖတႏငေအာင ကေနာတ႔ ေထာကခတာပါ" ဟ သက ေျပာသည။

ကလသမဂၢႏင လၿခေရးေကာငစ၊ ႏငငတကာ အသငးအဝငး အေနျဖငလညး နအဖ ၏

မဝါဒလမးစဥ ၇ ရပႏင ၂၀၁၀ ခ ေရြးေကာကပြအား မေထာကခရနႏင နအဖ အေပၚ

ထေရာကသည လပေဆာငမႈမား၊ ဖအားေပးမႈမား ေဆာင႐ြကေပးရနလညး ထညသြငး

ေတာငးဆထားသည။

တငးရငးသားအဖြ႔မားတြင UNA၊ အပစရပ၊ ေတာတြငး လကနကကင စသညျဖင

ကြျပားလကရရာ တငးရငးသားအားလးက UNA တခတညးႏင ကယစားျပႏငျခငး မရသျဖင

တငးရငးသားအားလး စစညး ေဆြးေႏြးရမညဟလညး ပကငရငးထနက ေျပာဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 54

တပမ ၇၇ ရနကနမ ျပနခြာ

မဇၩမသတငးဌာန

ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 16:43 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ ရနကနျမ႔တြင တပျဖန႔ထားချပး တပမ ၇၇ ေအာကရ တပမား ယေန႔တြင

ရနကနျမ႔မ ျပနလည ထြကခြာသြားၾကျပ ျဖစသညဟ မကျမငသကေသမား အေျပာအရ

သရသည။

စစသားမား အျပည တငေဆာငထားေသာ စစထရပကားၾကး အနညးဆး ၄၀ စးသည

ရနကနမသည တပမဌာနခပ အေျခစကရာ ပခးဘကသ႔ ယေန႔ မြနးတညခနက စတင၍

ႏစစးတြ၊ သးစးတြ ထြကခြာသြားခေၾကာငးႏင အမေထာင ပရေဘာဂမား ပါ၀ငေၾကာငး

ေျပာၾကသည။

ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးအျပး ရနကနျမ႔တြင သသာေပၚလြငစြာ တပစြထားျခငး မရေတာဘ

လထနးရမားကသာ ေတြ႔လာရျပး ယခတြင တပမား ႐တသမးသြားျခငး ျဖစသည။

သဃာေတာမား ဥးေဆာငေသာ ၂၀၀၇ ခႏစ လထအၾကြမႈတြင တပမ ၆၆ ႏငအတ ေနရာခြ၍

ျဖခြငးရာတြင တပ ၇၇ လညး ပါ၀ငျပး တပစမားက ရနကနျမ႔ေတာခနးမ၊ ကနသြယမႈ

ဗဟဌာန၊ ကကကြငးအပါအ၀င ရနကန စညပငသာယာ နယနမတအျပငပ

ျမ႔နယအခ႔တြငလညး တပစြထားခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 55

ကြငတားနား ေနျပညေတာတြင

တရားသၾကးခပႏင ေဆြးေႏြး

မဇၩမသတငးဌာန

ဗဒၶဟးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 18 2009 16:34 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ (မဇၩမ)။ ။ ကမၻာကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရး သတမနသည ဗဒၶဟးေန႔က

တရားသၾကးခပႏင ေနျပညေတာတြင ေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးခသည။

တရားသၾကးခပ႐းအဆအရ ေတာမတ အဂ ကြငတားနားသည နနက ၉း၃၀ မ ၁၀း၃၀ အထ

ၾကာျမငေအာင ေဆြးေႏြးခကာ ေနျပညေတာမ ျပနလည ထြကခြာသြားသညဟ ေျပာသည။

သ႔ေသာ အေသးစတက ေျပာၾကားရန အရာရက ျငငးဆနခသည။

မစၥတာ ကြငတားနားသည ၾသဂတလ ၂၀၀၈ ခႏစက ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကလညပတျပး

ျမနမာႏငင၏ တရားစရငေရး ဥပေဒမား ျပနလည သးသပမႈျပလပရန၊ ျပညသျပညသားမား၏

အေျခခ ရပငခြငတ႔က ေလးစားရနႏင လြတလပေသာ တရားစရငေရး စနစျဖစရန စစအစးရက

အၾကျပခသည။

ထ႔အျပင အကဥးကခေနရေသာ ႏငငေရးအကဥးသား ၂၀၀၀ ေကာ လႊတေပးေရးႏင

စစတပက လ႔အခြငအေရးေလးစားလကနာေအာင ေလကငျပျပငရနလညး

တကတြနးထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 56

Mizzima – On the Road to Media Freedom in a

Better Burma

by Mizzima News

Saturday, 15 November 2008 23:03

The suffocating media environment inside Burma over the course of

recent decades forced Burma’s independent media to reinvent itself in

exile. Taking advantage of the flow of refugees emigrating from Burma

to neighboring countries, Burma’s exile media offers opportunities for

the country’s youth and professionals to work for both self and country,

in the fight to restore freedom of the media and democracy inside

Burma.

Mizzima – On the Road to Media Freedom in a Better Burma sheds

light on the success to date of Burma’s independent exile media and

speaks of the obstacles still to be overcome and the hopes and dreams

of those involved in the industry.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 57

For ten years, Mizzima has been at the forefront of Burma’s media

revolution, delivering news, images and analysis on events and issues

from, and relevant to, Burma – through an ever expanding network of

reporters and staff both inside Burma and in neighboring countries.

This volume chronicles the evolution of Mizzima from a single laptop to

one of the leading sources of news and information about Burma today,

and explores what Mizzima hopes to accomplish in the years ahead.

Additionally, the reader is offered an opportunity to come to know in

greater detail of the hardship and struggles of Mizzima staff in their

attempt to deal with life in exile, while still working to bring Burma to

the world.

Mizzima is proud of what it has accomplished and hopes that our readers

will agree that Burma’s exile media needs continued support as the

journey toward media freedom in a better Burma remains a formidable

fight to be won.

Available Now!

Write to [email protected] for copy

Contribution: 2 US dollar per copy

.................................................................................

COME RAIN Or SHINE

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 58

လငယမား တးတကေရးအတြက

ဆရာေအာငသငး၏ အႀကေပးခက NEJ / ၂၀ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

(ရနကနၿမ႕မ စာေရးဆရာႀကး ဥးေအာငသငးသည ယခ အသက (၈၂) ႏစ ရၿပျဖစသည။

ဆရာေအာငသငးသည လငယမား တးတကေရးအတြက အစဥတစက ေရးသား ေဟာေျပာ

ခသျဖစသည။ ဘ၀မာ လငယေတြအတြက လပေပးႏငသမ လပေပးသြားသည ကစၥမလြ၍

အျခားမရေတာၿပဟ ဆရာက ေခတၿပငသ႔ေျပာသည။ ျမနမာႏငင၏ အေျခအေနမာ

လငယေတြအတြက လႀကးေတြက ကယဘ၀က စေတးရမာ ႏေျမာေနၾကသညအတြက

အေတာ စတမေကာငးစရာ ျဖစသညဟ ဆရာေအာငသငးက ယဆသည။

ႏငငရပျခားမ လငယမား၊ ျပညတြငးမ လငယမား တးတကေအာငျမငေရးႏင ပတသကၿပး

စာေရးဆရာႀကး ဥးေအာငသငးႏင ေခတၿပင အယဒတာခပ ဥးစနေကာလႈငတ႔

တယလဖနးမတဆင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခသည။ လငယေတြ ဘာလပရမလ၊ ထြကေပါကရာ

ရမလား ေဖာကထြကရမလား၊ အခကအခၾကားက ႐နးထြကနညး၊ အဂၤလပစာ ဘယလသင

မလ၊ မးခစစတဓါတ စသညတ႔က ေဆြးေႏြးခသည။

ေအာကေဖာျပပါ ႏငငရပျခား ျမနမာလငယမားအတြက ဆရာေအာငသငး အႀကေပးခကမာ

ေတြ႔ဆေမးျမနးခနးမ ေကာကႏႈတခကျဖစသည။ အျပညအစက အသဖငျဖင

နားဆငႏငသည။)

ႏငငရပျခား ျမနမာလငယမားအတြက ဆရာေအာငသငး၏ အႀကေပးခက

၁။ ငါမခႀကးပြားေအာငျမငရမယဆတ အဓ႒ာနထားပါ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 59

လငယတေယာကဟာ အေရးႀကးဆးအခကက ငါဟာမခႀကးပြားေအာငျမငေနရမယ ဆတ

အဓ႒ာန ခငခငမာမာခဖ႔ အေရးႀကးတယ။ မားေသာအားျဖင လငယေတြဟာ အမတမထင

အမတမထငေလးေတြ ေနၾကတယ။ အဒလ ခငခငမာမာ ကယကယက ျပနၿပးေတာ

ဆးျဖတခက အဓ႒ာနျပခသလား။ ေ၀ေ၀၀ါး၀ါးေလးေပါ အမတမထင ပရတတတယ။

ခငမာရမယဆတာ။ ဘရားေရ႕မာ အာ႐ဏျပသလ အဓ႒ာနျပလကသလ၊ သစၥာဆလက သလ

အလက အဓ႒ာနျပရတယ။ အဒါဟာ အလြနက အေရးႀကးပါတယ။ အဒအဓ႒ာနခက

ခငမာသြားလ႔ရရင ကနတဥစၥာေတြဟာ သ႔ကယသထနးသြားလ႔ရတယ။ ဘယသမဆ အဒလ

ျဖစေလျဖစထ ရပါတယ။ ဒါေၾကာင အဒဟာက အေရးႀကးတယလ႔ ကေနာ ေျပာဆ

ျခငးျဖစပါတယ။ အဒါ နပါတ (၁) အခကေပါ ေနာ။

၂။ ကနးမာေရးက ကးကြယပါ

နပါတ (၂) အခကကေတာ အေအာငျမငခငလ႔ရရင ကနးမာေရးက ကးကြယရတယ။

ကးကြယရတယဆတစကားလးက ကေနာတကယေျပာတာပါ။ ကယကနးမာေရးက

ဘယေလာက အေရးႀကးတယဆတာက လငယေတြဟာ အမတမထင ေနတတၾကတယ။

မကနးမာရင ဘာမမျဖစႏငေတာဘး၊ သမားက မခေနရတဘ၀က ေရာကသြားတတ

တယဆတာက ေမေနၾကတယ။

ကယကကနးမာေနတအခါမာ ကနးမာေရးရ႕တနဖးက ေမေနတတတယ။ အဒေတာ

ဘရားရငက ေမတာပ႔တာေတာငမ မမကယက မမပထမဆးေမတာပ႔ပါ လ႔ေျပာခတာ။

ဘာေၾကာငလလ႔ဆေတာ ကယကယက ကနးမာမ တျခားသက ဒကၡမေပးမမာေပါ။ အဒေတာ

ကနးမာေရးက ဂ႐စကတယ ဆတကစၥမာ အဒါဟာ ေမေမေလာေလာ ျဖစတအခါကေတာ

ကနးမာေရးန႔ ဆန႔ကငဘက ဥပမာ မးယစေဆး၀ါး သးတာေတြ၊ အရကေသစာအမားႀကး

ေသာကတာေတြ၊ သ႔မဟတလ႔ရရင အ၀လြနလြနးတ အဆအအမ တမကတေမာစားတာေတြ

အဒဥစၥာေတြ အကနလးက ထနးခပသြားရတာ။

အဒဘာကပ စားသညျဖစေစ၊ လပသညျဖစေစ၊ အပသညျဖစေစ၊ ေနသညျဖစေစ

ကနးမာေရးက မထခကရေအာင လေတြသပကအေရးႀကးတယ။ မကနးမာတာန႔

တၿပငနကတညး ကယသည မခေသာ လဘ၀က ေရာကသြားတတတယ ဆတာက

ေမေနတတတယ။ အငမတနအေရးႀကးပါတယ ကစနေကာလႈင အဒါေလးက ေသေသခာခာ

အေလးနက ကေလး ထညေပးေစခငပါတယ ေနာ။

၃။ စတ၀ငစားတလပငနး ေရြးခယပါ

ေနာကတခါ နပါတ (၃) အခကက ကယစတ၀ငစားတလပငနးက ေရြးခယရတယ။

ဥပမာ လပစစဘကမာ စတထကသနလား၊ ေဆာကလပေရးဘကမာ စတထကသနလား

သ႔မဟတ ကြနပတာမာလား၊ စာေရးတာမာ စတထကသနတာလား အစရတာတ႔ေပါေနာ။

တကယက အသကေမြး၀မးေကာငးက ေပးႏငမယ လပငနးတခက ကယခငခငခနခန

ေရြးခယရပါမယ။ ကယ၀ါသနာပါတဥစၥာ ေဟာဘသေဘာမးေပါ။ အပ၀ါသနာပါတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 60

ကစၥမးကေတာ ပနးခေရးသည ဘာေရးသညျဖစေစ အသကေမြး၀မးေကာငးမး မဟတဘ န႔

လပခငတာလပေပါ။

ဒါေပမယ လကငငးအေရးႀကးတ ဥစၥာကေတာ အသကေမြး၀မးေကာငးန႔ ပတသကၿပးေတာ

ဘယလပငနးက စတ၀ငစားလ ဆတာ ပထမဆး ေရြးခယဖ႔ လပါတယ။ အဒေရြးခယတ

ဥစၥာဟာ ကယစတန႔ ပတ၀နးကငန႔ ရတအထမာမ ကယေရြးလ႔ ရႏငတ လပငနးေတြထမာ

ဘယဟာက ေရြးႏငမလဆတာ၊ အဒါက ခငခနေရြးခယၿပးေတာ အဒဥစၥာက ေန႔ေန႔ညည

ေလလာရတယ။

၄။ ေရြးခယတပညာက ေန႔ေန႔ညည ႀကဆပါ

ဆကၿပးေတာ ေျပာခငတာက နပါတ (၄) အခကက အဒေရြးခယလကတ ပညာရပက

သ႔မဟတ အလပငနးက ေလလာတာ အဒါက ေန႔ေန႔ညည စတထမာေတြးၿပးေတာ

ႀကဆေနရပါတယ။ အႀကဆမေနလ႔ရရင အဒဥစၥာ ဘယေတာမ မေအာငျမငႏငဘး။ အဒလ

ႀကဆရငးကေန ဘာျဖစလာသလဆေတာ တခါတရမာ ျဖစသြားတတတာက ပထမ

ေရြးခယထားတ လပငနးထက ပၿပးေကာငးတလပငနး၊ ကယန႔ပသငေတာတ လပငနး

ေတြ႔သြားတတတယ။ ဒါမမဟတလ႔ရင ကယေရြးခယထားတ လပငနးမာ တးတကရာ

တးတကေၾကာငး ျဖစလာတတပါတယ။ အဒါကေနာေျပာတာ ေန႔ေန႔ညည ႀကဆပါလ႔ ကေနာ

ေျပာခငပါတယ။

၅။ မတေဆြအေပါငးအသငးထ တပညခဖ႔ ၀နမေလးန႔

ေနာကနပါတ (၅) အခကက အဒဟာန႔ ပတသကၿပး လပငနးန႔ ပတသကၿပးေတာ

သကၽြမးတသ၊ မတေဆြအေပါငးအသငး အဒကေန ဆရာတငဖ႔ ကယက တပညခဖ႔

၀နမေလးပါန႔။ ေနာကၿပးေတာ ဆလတာက ေမးဖ႔၀နမေလးန႔၊ ငါအဒါေလးသငေပးစမးပါကြာ

ဆတာမး ေျပာတာလမး။ ကေနာက အဒါေလးသငေပးပါခငဗာလ႔ အဒလေျပာတာမး။ အဒလ

လပေဖာကငဖက အခငးခငးကျဖစေစ တပညခဖ႔ ၀နမေလးရဘး။ တခ႕က ဆရာတငဖ႔

တပညခဖ႔ အငမတန ၀နေလးတတၾကတယ။

ကေနာကယတင ေျပာရမယဆလ႔ရရင ကေနာတခ႕ အပငးေတြမာက ကေနာတပညေတြ

ဆကေန ျပနၿပးသငယေနတာပ။ တပညေတြက ကယဆရာျဖစတအခါကေတာ လလခငခင

သငေပးၾကတယ။ ကေနာ အဒနညးအားျဖင ကေနာ ပညာေတြ အမားႀကးရခတယ။

ကယတပညဆမာျပနၿပး ကေနာတပညခခတာပါ။

အဒေတာ ကယတပညဆေတာငမ တပညခရတယဆလ႔ရရင ကယမတေဆြ၊ အေပါငး

အသငးဆ ဘာျဖစလ႔ တပညမခႏငရမာလညး။ ဒါေပမယ အတခရတယ တပညခၿပး

သငလ႔ရတအခါမာ ကယကႏႈတဆတၿပးေတာ မေနပါန႔။ သ႔က ေကးဇးတငေၾကာငးက

လႈကလႈကလလ ေျပာဖ႔လတယ။ ေနာကၿပး ေကးဇးတငေၾကာငးကလညး ျပဖ႔လပါတယ။

ဥပမာဆပါေတာ သ႔ကေကးဇးတငေၾကာငးေလး တကယလ႔ ရပေ၀းမာေနတယဆလ႔ရရင

ေကးဇးတငေၾကာငးေလး စာန႔တေၾကာငးေလးျဖစေစ၊ မငးေပးလကတ ေကးဇးေလးရတယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 61

ကြာ ငါအခထကထ ေကးဇးမေမႏငေသးဘး ဆတာမးေလး စာေလးတေၾကာငးေလာကန႔

ျဖစေစ၊ ဒါမမဟတ ကဒေလးတခေလာက ပ႔ၿပးျဖစေစ ၀နမေလးပါန႔။ တကယလ႔ႀကလ႔ ျဖစေစ

သ႔က လကဖကရညတခြကတကတာျဖစေစ၊ ထမငးတနပေကၽြးတာျဖစေစ ၀နမေလး ပါန႔။

အဒဥစၥာ တသကတာလး ကယအတြကက သငျပမယသေတြေပၚလမမယ၊ လမးၫႊန

မယသေတြ ေပၚလမမယ၊ အဒလဟာမး အဒါမး၀နမေလးပါန႔။

ေနာကတခက အလနညးအားျဖင အေပါငးအသငး သပဖြ႔ၿဖးလာလမမယ၊ အဒ အေပါငး

အသငးက ကယဘ၀ တးတကမႈအတြက အၿမေစာငေရာကမယသေတြ ျဖစလာလမမယလ႔

ကေနာ အႀကဥာဏေပးခငပါတယ။ အဒါရပေ၀းမာေနတ ကေလးေတြအတြက ကေနာ

တတႏငတ အႀကေပးခကပါ။ အဒါေလးပါပ ကစနေကာလႈင။

ထငး၀နၾကးခပေဟာငး တပဆင

အတတဘ၀က ျမနမာသတခသျဖစေနThe Nation / ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ကနမေနသည ျပညေျပး ထငး၀နႀကးခပေဟာငး တပဆင၏ အတတဘ၀မ ၀ဋေကြး

ကေကြးမားေၾကေစရန ရညရြယသည ယစပေဇာ ယၾတာေခပြႀကးတရပက

ထငးႏငငခငးမငၿမ႕၌ တပဆင ေထာကခသမားက တခမးတနား ကငးပခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 62

ဗဒၶ၀ါဒ၊ ေမာကးကြယမႈ၀ါဒႏင ေတာေစာငနတ ေတာငေစာငနတပေဇာမႈ၀ါဒတ႔

ေပါငးစပထားသည ထယၾတာေခပြႀကးက တပဆငႏင ညအက၀မးကြေတာစပသ

ကာကြယေရးဥးစးခပေဟာငး ဗလခပႀကး ခငးဆစ ရငနာ၀ပထရက ႀကးမႉးၿပး

တပဆငေထာကခသ (၃၀၀) ေကာက ကငးပချခငး ျဖစသည။

တပဆငေထာကခသ နတကေတာတဥးအား သကဆငရာက ၀ငပးၿပးေျပာဆခကအရ

တပဆငသည အတတဘ၀မာ စစလလားသည ထငးဘရငတဥးျဖစခစဥက ျမနမာေတြသတၿပး

ေငြႏင ဘရားဆငးတေတြ လယခသည မေကာငးမႈဒဏေၾကာင ယခဘ၀မာ ဤသ႔

ဒကၡသကၡေတြ ႀကေနရျခငးျဖစသညဟ ေဟာခသည။

ထ႔ေၾကာင တပဆငအတြက ယၾတာေခသညအေနျဖင ေရးျမနမာဘရငတပါးအား ရညစးၿပး

မားျပားလသည ပကဆအေကြေတြ၊ အသားေတြ၊ ဆနေတြ၊ အရကေတြ၊ သစသးေတြျဖင

တခမးတနား ပေဇာပသခၾကသညဆ၏။ သ႕ေသာ မညသည ျမနမာဘရငအား ရညစးၿပး

ပေဇာပသခသညဆသညကမ ရငးရငးလငးလငး မသရေပ။

ထ႔ျပင တပဆငႀကေနရသည ၿဂလဆး ၾကမၼာဆးေတြက တပဆင၏ကယစား

ႏငငေရးရနသမားက တနျပန ခၾကေစရနအတြက တပဆငအား အာဏာသမးခသ ဗလခပႀကး

ဆြနထ ဘြနယာရတဂလငးႏင ပေအဒအဖြ႔ေခါငးေဆာငတဥးျဖစသည ဆြနထ

လငေထာငကားတ႔၏ အမညေတြကပါ အဆပါ ယၾတာယစပေဇာပြႀကးမာ

တပဆငေထာကခသေတြက ထညသြငး ရြတဆခၾကသညဆ၏။

ျမနမာေငြ တနဖးတက

ကနသြယေရး ထခကNEJ / ၁၉ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ကနေဒၚလာ၊ ထငးဘတ၊ ဘဂၤလားေဒရ တာကာ အပါအဝင ႏငငျခားေငြေၾကးမားႏင ႏႈငးယဥလင

ျမနမာကပေငြတနဖး အလငအျမန ျမငတကေနသညအတြက ကနသြယေရးလပငနးမား ထခကလာေနေၾကာငး

ကနသညႀကးမား အသငးအဝငးမ စစမးသရသည။

နယစပကနသြယေရးမတဆင ထငးႏငငနယစပ ျမဝတသ႔ ၾကကသြနန တငပ႔ေနသတစဥးက “ကြၽနေတာတ႔က

ျမနမာေငြန႔ ေစးျဖတၿပး ျမဝတ အေရာကတငတယ။ အျခားကနသည တစေယာကက ပါမစကစၥ

အေရာငးအဝယကစၥ သ႔ဖာသာသ လပၿပး မေဆာကဘကက ထပတငတယ။ ခရနကနမာ လကကားေစး

တစပ (၃၅ဝ) ကပ (၃၈ဝ) ကပရတယ။ ပါမစေၾကး၊ ကားခ အပါအဝင နယစပအေရာက တစပ စားရတ

(၁၃၅) ကပေလာကရ တယ၊ ပမနအားျဖငဆရငေတာ ကကတယ။

ဒါေပမယ ၿပးခတ ရကပငးကစ ျမနမာကပေငြ တနဖးတကလာေတာ ထငးဘတန႔ ရတေငြက နညးသြားၿပး

အ႐ႈးျပလာတယ။ ခ မေန႔ကဆ ဟဘကပ႔တ ကနသညက ဒေစးအတငးပဆ ဆကမတငဖ႔ ေျပာလာတယ။

တကယလ႔ ရနကနၾကကသြနေစး ထပကဥးမယ ဆရငေတာ ျပနပ႔ႏငလမမယ ထငတယ” ဟ ေျပာျပသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 63

ေဒၚလာေငြ တနဖးသည ၿပးခသညႏစ မကနခငက ရနကနမာ တစေဒၚလာ ကပ (၁,၁၅ဝ) ဝနးကင ရခသည။

လြနခသည တပတခန႔အထ တစေဒၚလာ (၁,ဝ၈ဝ) ကပ ပတဝနးကင ထ ကဆငးခၿပး ယခရကပငး တစေဒၚလာ

ကပ (၁,ဝဝဝ) ေအာကေရာကကာ ၁၈.၂.၂၀၀၉ ေပါကေစး တစေဒၚလာ (၉၈ဝ) ကပ ေလာကသာ ရေတာသည။

ရကပငးအတြငး (၁ဝ) ရာခငႏႈနးေကာ ကဆငးခတာျဖစသညအတြက ႏငငျခားက ကနပစၥညးတငပ႔ေနသည

ပ႔ကနသမားေတြ အထးအထနာခသည။

ဘဂၤလားေဒရ နယစပကနသြယေရးႏင ပတသကၿပး စစေတြၿမ႕အေျခစက စးပြားေရး သတငးေဆာငးပါးမား

ေရးသားေနသတစဥးက ေမးျမနးၾကညရာ ၄ငးက ၿပးခသညႏစက ဘဂၤလားေဒရ တာကာ (၁ဝဝ) က

ျမနမာကပေငြ (၁,၇ဝဝ) ေကာ ရေနခရာမ လကရ ကပ (၁,၂ဝဝ) ပင မျပညခငေတာေၾကာငး၊ တာကာေငြ

တနဖးကေနလ႔ ပ႔ကနသမားေတြ တြကေျခ မကကတာေၾကာင ေမာငးေတာဘက သြားသပင သပမရေၾကာငး၊

ပဇြန ပ႔သမားလညး ရပနားထားေၾကာငး ေျပာျပသည။

ႏငငျခားေငြမားန႔ စာလင ကပေငြတနဖး ယခလ ျမငတကေနမႈေၾကာင ပ႔ကနသမားမား တြကေျခမကက

ျဖစေနခန သြငးကနသမားမားလညး ျပညသေတြ စးပြားေရး ကဆငးၿပး၊ ျပညတြငး ဝယလအား

ေလာကေနျခငးေၾကာင ကနပစၥညးတငသြငးမႈ မားစြာေလာက ေနသညဟ စစမးသရသည။

ရနကနမဂၤလာေစးမ ေငြလႊလပငနး လပေနသ တစဥးကလညး ယခတေလာ မေလးရားအပါအဝင ျပညပက

ေငြလႊေပးပ႔မႈ ထကဝကမက ကဆငးသြားေၾကာငး၊ အလပသမား အခ ႕ျမနမာျပည ျပနလာျခငး၊ ျမနမာေငြ တနဖး

တကေနလ႔ ေငြမလႊၾကေသးပ အေျခအေန ေစာငၾကညေနျခငး စတာေတြေၾကာင ျဖစႏငေၾကာငး ေျပာျပသည။

စာေရးဆရာ ေဘာဂေဗဒ ပညာရငတစဥးကမ တ႐တျပညဆရင သ႔ရ႕ ပ႔ကနလပငနး ထခကမာ စးလ႔

တ႐တယြမေငြ တနဖးက မလ ရေနတ တနဖးထက ႏမခ သတမတထား တာမး တစေလာကလး

လပကငလာေၾကာငး၊ ျမနမာကပေငြ တနဖး ျမငတကလာလင လညး အလားတ ပ႔ကနလပငနးက

ထခကလာႏငစရာ ရေၾကာငး၊ ႏငငတစႏငင၏ ေငြတနဖး တညၿငမေနလင စးပြားေရး အတြက

အေကာငးဆးျဖစေၾကာငး၊ ေငြတနဖးအတက အက ျမနဆနေျပာငးလေနျခငးသည စးပြားေရးက ဆးကးသာ

ျဖစေစႏငေၾကာငး သးသပျပခသည။

ဆကလပသငတ Credentials Challenge

လႈပရားမႈ (ေဆာငးပါး)

မးခမး / ၁၉ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

ယေန ျမနမာႏငငရ႕ ႏငငေရးေရခနဟာ ျမငတကလ႔လာေနပါၿပ။ ၂၀၁၀ ေရာကဖ (၁၀) လပ

ကနပါေတာတယ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက ေခါငးမာမာန ဆကလကကငးပသြားမယ ဆရင

ကေနာတ ျပညသေတြအားလး ရငတထတထတန႔ နအဖရ႕ အႏရာယက ရငဆငရေတာမာ

ျဖစပါတယ။ ေသခာတာကေတာ ၂၀၁၀ က နအဖ လကထ မအပဘ ကယျပညသလကထ

ေရာကဖ အထးလအပ ေနပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 64

၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြတနးက

တငးျပညဟာ ျပညသ လကထ ေရာကၿပလ

အမားျပညသေတြ အေနန ယဆခၾကတာပါ။

မရသြားခတ (၈၀) ရာခငႏႈနး ထကမကတ

ျပညသေတြက သတ႔အတြက ကမာၻ႔အလယမာ

ကယစားျပဖ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

ဥးေဆာငတ

အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပက တရား၀င ေခါငးေဆာငမားအျဖစန႔ ေရြးခယခၾကပါတယ။

ေနာကပငး ျပညပေရာကလာတ ဒမကေရစ ေခါငးေဆာငမားကအစ၊ ျမနမာႏငင

လြတေျမာကေရး စတအားထကသနစြာ ၀ငေရာကႏႈးေဆာေပးတ Activists မားကပါ

အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ ကသာလင မႏငခတပါတ ျဖစတအတြက နအဖက တရား၀င

အာဏာလႊေပးရမယ တာ၀နရတယ ဆတအထ ႏငငတကာမာ ေျပာဆခရပါတယ။

အဒကေနတဆင နအဖက ေဒၚစတ န Dialogue လပဖ အတြကပါ ႏႈးေဆာခရပါတယ။

ျပညပမာ ဒလ ႏႈးေဆာခတာ (၁၈) ႏစၾကာခၿပလ႔ ဆႏငပါတယ။

၉၀ ေရြးေကာကပြ ၿပးလ႔ (၁၈) ႏစအၾကာ ၂၀၀၈ ခႏစ ၾသဂတလမာ ျပညေထာငစျမနမာႏငင

အမးသားေကာငစက ဥးေဆာငၿပး ကလသမဂၢမာ Credentials Challenge လႈပရားမႈက

လပေဆာငခပါတယ။ ဒလႈပရားမႈရ႕ ရညရြယခကကေတာ တရား၀င အစးရ မဟတတ နအဖက

ကလသမဂၢမာ ျမနမာႏငင ျပညသေတြရ႕ ကယစားလယ မျဖစသငေၾကာငးန ဒါက ျပနလည

ဆနးစစၿပးေတာ တရား၀င ျပညသ႔ကယစား လယန အစားထးႏငဖ႔ပ ျဖစပါတယ။

ကေနာတ႔လညး ဒကစၥအေပၚ ကယကယက ျပနလညဆနးစစလရပါတယ။ ဘာလဆေတာ

နအဖက ကေနာတ႔ ျပညသန႔ ႏငငက တကယပ ကယစားျပေနသလား။ သတ က

ျမနမာႏငငရ႕ တရား၀င အစးရလား။ De-facto အစးရပ ေျပာအးေတာ သတ အႏစ (၂၀)

ေလာက အပခပခြင ရသလား။ ျပညတြငး လႈပရားမႈန႔ ကမာၻရ႕ ဖအားေပးမႈေတြမရခရင

ေနာငအႏစတစရာမက အပခပ ပါလမမယ။ ဒါေၾကာင လႈပရားမႈတစရပအေနန႔ ဒလ

Credentials Challenge လပေဆာငခကက အေရးႀကးပါတယ။ ဒလပရပ ေအာငျမငခရင

နအဖေခါငးေဆာငမား အကပ႐ကၿပ ဆတာ ေသခာသေလာကပ။

မႏငခရင ဘာျဖစမလဆတ အေတြးလညး ရႏငပါတယ။ လြတလပေရးလခငပါတယဆတ

ျပညသေတြအတြက မရမခငး တကရမ တာ၀နဟာ ကေနာတ႔ အားလးရ႕ တာ၀နပ ဆတာ

အခငအမာ ႏလးသြငးထားဖ႔လပါ လမမယ။ ကယလမးအခြငအေရး အတြက တကခတ

Martin Luther King၊ ေတာငအာဖရက အေရးမာ လမညး လြတေျမာကဖ တကခတ Nelson

Mandela၊ အႏၵယ က ဂႏၵ တ႔က စနမနာ ယရဥးမာ ျဖစပါတယ။ အေကာငအထည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 65

မေဖၚရေသးပန ႐ႈးဖ က ေတြးမေနသငပ၊ ႏငမယဆတာ ဘယသကမ အတပမေျပာႏင ေပမလ

အမနတရားက ကယျပညသေတြဘကမာ ရေနတယဆတာ ကမာၻကျငငးလ မရပါဘး။

ဒလလႈပရားမႈဟာျဖင အခမ စတငတာ မဟတပါဘး။ ၂၀၀၀ ခႏစတနးကလညး UNseat

Campaign ဆၿပး Free Burma Coalition အဖြ က လပခပါေသးတယ။ ဒလႈပရားမႈကလညး

Activists မားရ ႐ႈေထာငကေနၿပး ကလသမဂၢမာ ထငေနတ နအဖ သအမတက “ျမနမာ”

ဆတ ထငခကေန ဖယရားဖ ဆၿပး ႀကးစားခတာပါ။ အဒတနးကလညး ေထာကခတလ

ေတြရခသလ ျငငးပယတ လေတြလညး ရခေသးတယ။ ဘာလ မေထာက ခတယ ဆတာ

ဃဂဏန မသခရေပမယ ျပညေထာငစျမနမာႏငငအမးသားၫြန ေပါငးအစးရရ႕

ကလသမဂၢ႐းက လကမခလ ဆၿပး ရပလကရပါတယ။ ဘာျဖစလ လကမခလလ ေမးခေတာ

တကတ အေျဖက မရခပ FBC ရ အထကက တာ၀နရသမားရ႕ ဆးျဖတခကန

ေနာကလကေတြလညး ရပခရပါတယ။ ဒေနရာမာ ကေနာအေနန အႀကျပခငတာက

ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငအမးသားညြန ေပါငးအစးရရ႕ ကလသမဂၢ႐းကလညး ေျဖရငးခကေတြ

ရလာႏငပါတယ။ အားလးတတကက ေလလာၿပးမ ေကာကခကခၾကဖ႔ လညး

စာဖတသမားက သတေပးပါရေစ။

တဖန ယချပလပတ Credentials Challenge ကျပနေတာ ျပညေထာငစျမနမာႏငငၫြန႔ ေပါငး

အစးရက “မအရ” ေထာကခတယဆၿပး လကေတြ မာ မေထာကခတာ ရငးရငးလငးလငး

ျဖစသြားပါၿပ။ ျပညေထာငစျမနမာႏငငၫြန႔ေပါငး အစးရက ထတျပနထားတ ၂၀၀၈ ၾသဂတ

(၁) ရက စာရ႕ ေနာကဆး အပဒမာေတာ “ျမနမာ ဒမကေရစ အငအားစမားက နအဖ

စစအပစ၏ တရားမ၀ငမႈႏင ျမနမာျပညသတ႔အား ကလသမဂၢ၌ ကယစားျပခြငမရျခငးအား

စနေခၚသည လႈပရားမႈမားသည ႏငငေရးအရ၊ မအရ မနကနေသာ

ဥးေဆာငလႈပရားမႈမားအျဖစ မမတ အမးသားၫြန ေပါငးအစးရ က သေဘာတ

ႀကဆပါေၾကာငး ထတျပနအပပါသည” လ ေဖၚျပထားပါတယ။ ဒလေဖၚျပထားျခငးဟာ

တကယေတာ ကေနာတ အခငးခငးလပတ လႈပရားမႈက အားေပးသလျဖစၿပး ညညြတေရးသ႔

ဥးတညေစပါတယ။ ညၫြတေရးရဖ ဆရင လတစေယာက (၀ါ) တစဖြ ရ႕ မနကနတ လပရပက

ေနာကတစေယာက (၀ါ) တစဖြ က ေထာကခအားေပး သ မဟတ အသအမတျပမႈက

မလြမေသြ လပရပါလမမယ။

Credentials Challenge လပရျခငး အေၾကာငးက ကေနာ ေလလာထားသေလာက အတခးၿပး

တငျပလကပါတယ။ ကေနာတ CC လပဖ စျပငခတ အခနမာ ဒ လႈပရားမႈန ပတသကလ

ေနာကခသမငးေတြ၊ ကလသမဂၢန ပတသကတ အေၾကာငးအရာေတြ ေလလာခြငရခပါတယ။

ကမာၻ႔သမငး ပညာရငမား န ကမာၻ ဥပေဒ ပညာရငတ ရ႕ မတတမးေဖၚျပခကေတြအရ

ကလသမဂၢမာ ၁၉၄၅-၁၉၉၀ ထ (၄၅) ႏစ သကတမးမာ ႀကးကယတ Credentials Challenge

လႈပရားမႈ အနညးဆး (၇) ႀကမ ျဖစခပါတယ။ အဒလႈပရားမႈ (၇) ႀကမဆရာမာ

ေတာငအာဖရကႏငင၊ တ႐တ၊ ဟနေဂရ၊ ကြနဂ၊ ယမင န ကေမာၻဒးယား အေရး (၂) ႀကမ

တ႔ပျဖစတယ။ ၁၉၉၀-၂၀၀၀ ၾကားကာလမာေတာ Credentials Challenge လႈပရားမႈ (၄)

ႀကမေလာကရခတယ။ ပါ၀ငခတ ႏငငေတြကေတာ အာဖဂနနစၥတန၊ ကေမာၻဒးယား

(တတယအႀကမ)၊ ေဟတ န စရရား လယမး (Sierra Leone) တ ပျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 66

ဒေနရာမာ တခ႕ ႏငငေတြရ႕ Credentials Challenge န ပတသကတ လႈပရားမႈေတြ ဘယလ

ရခသလ ဆတာ တငျပပါမယ။ ကမာၻ ဥပေဒ ပညာရငေတြ ေဖၚျပထားတာကပ ကးကား ေဖၚျပ

လကပါတယ။ အခလ ေဖၚျပလကျခငးက CC န ပတသကၿပး စာဖတသတ႔ရ႕ စဥးစား

ေတြးေခၚပက အကးျပေစလမမယလ ထငပါတယ။

ပထမေဖၚျပခငတာကေတာ CC လပၿပဆရင ကလသမဂၢမာ ဘယလအဆငေတြက ျဖတေကာ

ရသလေပါ။ ဒေနရာမာ ဗဟသတ အျဖစ ေ၀မခငတာက အဒလပငနး အဆငဆင ဘယလ

လပရသလဆတာ ကေနာတ ျမနမာႏငငသားေတြ သာမက တျခား ကလ သအရာရ

တခ ႕လညး ဃဂဏန နားမလညတာေတြရခတယလ သလကရပါတယ။ သတ ေတြလညး

ဥပေဒပညာရငေတြန အၿမတငပင ေမးျမနးၾကရတယ။ ဒါဟာ ကေနာတ႔ အားလး

စနမနာယရမယ အခကပါပ။ ဘာျဖစလ လဆေတာ ကမာၻႀကးမာ သသလလ န မသတာေတြ

အမားႀကးရတအတြက မသသက နားလည တတကၽြမးတသေတြန ေတြ႔ဆ ေမးျမနးၿပး

ေဆြးေႏြးမ စစမနတ အခကအလကေတြ ရမာပါ။ ဒါမ ကယက ဆးျဖတခကခ တအခါ

မနကနမႈ ရာခငႏႈနးအား ပေကာငးၿပး ရလာဒေကာငးေတြ ထြကေပၚလာမာ ျဖစပါတယ။

CC န ပတသကၿပး ကလသမဂၢမာ တာ၀နယ ဆးျဖတရတ အဆင (၃) ဆငရပါတယ။

စငၿပငအစးရ ပျဖစျဖစ၊ အာဏာရ အစးရပျဖစျဖစ မမက တရား၀င ကယစားလယအျဖစန

ကလသမဂၢက အသအမတျပဖ ပထမဥးစြာ အေထြေထြအတြငးေရးမႉး႐းသ တငသြငးရပါ

တယ။ ၿပးေတာ ဒတငသြငးခကက ကလသမဂၢရ႕ ဥပေဒေဘာင၀ငမ၀င အေထြေထြအတြငး

ေရးမႉး႐းက စစေဆးၿပး ေဘာင၀ငရငေတာ ဒတယအဆငျဖစတ Credentials Committee

သ႔ပ႔ပါတယ။ အကယ၍ ကလရ႕ ဥပေဒေဘာငမ၀ငဘးလ အေထြေထြအတြငးေရးမႉး႐းက

ဆးျဖတခရငေတာငမ Credentials Committee ထပါတ ႏငငမားအေနန ေတာငးဆ

စစေဆးခြင ရၿပး ေဆြးေႏြးလ ရပါတယ။ (Credentials Committee ထမာ ႏငငေပါငး (၉)

ႏငငရပါတယ။ ပမနအားျဖင U.S., China, Russia တ ပါ၀ငၿပး ကနတ (၆) ႏငငကေတာ

တႏစ တစခါ General Assembly ဆတ အေထြေထြညလာခက ေရြးခယပါတယ။) ၿပးေတာ

Credentials Committee ကေန မခြ ဆးျဖတၿပး ႐ႈး႐ႈးႏငႏင တတယအဆငျဖစတ

အေထြေထြညလာခသ တငျပရပါတယ။ အေထြေထြညလာခ အေနန ပမနအားျဖင

Credentials Committee က ဆးျဖတတအတငး လကၿပး ဆးျဖတေလ ရပါတယ။ အကယ၍

ကလအဖြ ၀င အျခားႏငငတစခကေန Credentials Committee ရ႕ ဆးျဖတခကက ျငငးမယဆ

ျငငးခြင ရပါတယ။ ေနာကဆးမာေတာ ကလအဖြ ၀င အားလး တကေရာကတ

အေထြေထြညလာခကေန မခြၿပး ဆးျဖတခကေပးရပါတယ။

ယေန အေျခအေနမာေတာ ျမနမာႏငငျပညသေတြရ အေရးက မမကယတင

အားႀကးမာနတက မလပရငေတာ ဘာရလာဒမ မရႏငပါဘး။ ဆလတာက ကလသမဂၢရ႕

အဆငတငးမာ လမးစေတြ ဖြငထားပါတယ။ ကေနာတ႔မာ လပမယဆရင တကယလပ

စရာေတြ အမားႀကးပါ။ စညး႐းေရးက အစျပပါတယ။ ယေန ျမနမာအေရးမာ ကေနာတ႔

ဘကက အမနတရားဆတာရေနရ႕သားန႔ ကမာၻ႔အလယ နအဖက စနမေခၚ၀ဘး ဆရင

ျပညသေတြက ေကးဇးမဆပပ လစလ႐ႈ ထားတယလ ေျပာမယဆရင မားမယမထငဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 67

ဥပမာအေနန ကလသမဂၢမာ Credentials Challenge လပေဆာငခတ ႏငငတခ႕ရ႕ လႈပရားမႈ

ေတြက ၾကညႏငပါတယ။ ဥပေဒပညာရငေတြ အဆအရ ၁၉၉၀ မတငခင ကလသမဂၢ

Credentials Committee က တငးျပညတျပညရ႕အစးရလ အသအမတျပဖ႔ ဆရင

အဒအစးရက အာဏာ ထနးခပထားႏငရမယ၊ ၿပးေတာ နယေျမရရမယ ဆတ

အခကေတြအေပၚ အဓကထားၿပး ေထာကခဆးျဖတေလရပါတယ။ အဒေနာကပငးမာေတာ

ေျပာငးလမႈေတြရလာၿပး ၁၉၉၂ ကာလ ေလာကက ျဖစခတ ေဟတႏငငရ႕ အျဖစအပက၊

၁၉၉၆-၂၀၀၀ အတြငး ျဖစခတ အာဖဂနနစၥတန ႏငငရ႕အျဖစအပက၊ ၁၉၉၇ ကာလေလာကက

ျဖစခတ ကေမာၻဒးယားန စရရား လယမး (Sierra Leone) တ႔ရ႕ အျဖစအပကေတြကေတာ

ကေနာတ ေလလာအတယစရာ သကေသ အေနန ရခပါတယ။

အတယစရာ သကေသမားအနက ကေနာ ေဟတန ကမေဘာဒးယားႏငင တ႔ရ႕

အျဖစအပကက အနညးငယ ေ၀မလကပါတယ။ ဘာလ ဒႏစႏငငရ႕ အျဖစအပကေတြက

ေရြးခယရသလ ဆေတာ သတ ဟာ ျမနမာႏငငေရး အေျခအေနန ခပဆငဆင ျဖစေနခၿပး၊

ကလသမဂၢ Credentials Committee ရ႕တ႔ျပနခကမားက နားလညထားျခငးအားျဖငလညး

ျမနမာအေရး အတြက အကးျပတနေကာငး၏ ဆၿပး တငျပလကပါတယ။

၁၉၉၁ စကတငဘာ ေလာကမာ ေဟတႏငငရ႕ စစဗလခပတဥးဟာ ၿပးခတ ၁၉၉၀ ဒဇငဘာလ

တနးက ဒမကေရစနညးန ျပညသလထက တငေျမႇာကခတ သမၼတ ေရာငဘာထရမး

အာရစထဒ (Jean-Bertrand Aristide) က ဖယၿပး အာဏာသမး လကပါတယ။ ေနာကေတာ

အာဏာသမးခ ရတ သမၼတဟာ ျပညပသ ထြကေျပးခရ ပါတယ။ အာဏာသမးလကတ

စစဗလခပ ကေတာ ေဟတႏငငက ဆကလက ဖႏပအပခပပါတယ။ လကရ ျမနမာ နအဖလ

ဖႏပအပခပခတ ေဟတ အာဏာရငေတြဟာ ကလသမဂၢက သတ႔က တရား၀င အစးရအျဖစ

အသအမတျပဖ တငျပခရာမာ Credentials Committee က လကခဖ ျငငးဆခပါတယ။

၁၉၉၃ ခႏစအတြငး အေမရကန သမၼတ ကလငတန က ကလသမဂၢန႔ ေပါငးၿပး

ေဟတအာဏာရငန႔ ျပညပေရာက သမၼတ တ႔က ညႇႏႈငး ေပးပါတယ။ ဒါေပမယ

မေအာငျမငခပါဘး။ ၁၉၉၄ ဇလငလမာ ေဟတျပညသေတြ ဟာ ပၿပး ဖႏပ ခရတာက

တေၾကာငး၊ စစအာဏာရငေတြက ကလသမဂၢန႔ မပးေပါငးတာက တေၾကာငးတ႔ေၾကာင

လၿခေရးေကာငစက ကလျပ႒ာနးခက အခနး (၇) ပါ ဥပေဒအတငး ေဆာငရြကဖ႔

ဆးျဖတလကပါတယ။ တနညးအားျဖင ေဟတ အာဏာရငေတြက ပတ၀နးကင

ၿငမးခမးေရးက ထပါးလာၿပး ရနလသအျဖစ သတမတခရလ႔ လၿခေရး ေကာငစက ႏငငတကာ

စစအငအားေတြ စစညးဖ႔ ဆးျဖတခကေပးခၿပး အေမရကနရ႕ ဥးေဆာငမႈန ေဟတက

၀ငေရာကခပါတယ။ ျပညပေရာက ေရာငဘာထရမး အာရစထဒ (Jean-Bertrand Aristide)

လညး ၁၉၉၄ ေအာကတဘာမာ သမၼတအျဖစန ေဟတႏငငက ျပနလည

အပခပခြငရခပါတယ။

ဆကလကၿပး ကေမာၻဒးယား အေနအထားက တငျပပါမယ။ ၁၉၉၇ တနးက ကေမာၻဒးယား

ႏငငက သ က တရား၀ငအစးရအျဖစ ကလသမဂၢက အသအမတျပဖ႔ တငသြငးျခငးန

ပတသကၿပး တတယအႀကမ အျငငးပြားခရပါတယ။ ဘာျဖစလ လဆေတာ အစးရအျဖစ

တငသြငးတာ ႏစဖြ ျဖစေနလ ပါပ။ Ranariddh’s Royalist Party န Hun Sen’s CCP ဆတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 68

ႏစဖြ က ကလသမဂၢအေနန သတ႔က အသအမတျပဖ အၿပငတငသြငးခပါတယ။ အေမရကန

ႏငငက Ranariddh ကေထာကခခၿပး၊ Hun Sen ကေတာ အတငးအဓမၼ

အာဏာလယမႈေၾကာင ဆန႔ကင ခပါတယ။ ဒေနရာမာ စတ၀ငစားစရာက Credentials

Committee အေနန ကေမာၻဒးယား ကစၥက စဥးစားၿပး အေထြေထြ ညလာခရ႕

လပထးလပနညးန အည “တစဖြ ကမ အသအမတမျပဘ (၅၂) ႀကမေျမာက ညလာခမာ

ကေမာၻဒးယား ႏငငရ႕ ထငခက မညသမမထငရ” ဆၿပး ဆးျဖတ လကပါတယ။ ေနာကေတာ

ႏစဖြ လးက ၫြန႔ေပါငးအစးရဖြ႔ဖ႔ သေဘာတညမႈ ရရခၿပး ၁၉၉၈ ဒဇငဘာမာ Credentials

Committee ရ႕ ေထာကခမႈန အေထြေထြညလာခက ကေမာၻဒးယား ႏငငရ႕

တရား၀ငကယစားလယအျဖစ ၫြန႔ေပါငးအစးရက လကခလကပါတယ။

ဒေတာ….ျမနမာအေရး ျပနၾကညမယဆရင ေလာငးကစားသမားလ ႐ႈးမယ၊ ႏငမယ ဆတ

အေပၚၾကညၿပး ႏငငေရးမလပသငပါဘး။ ဒလသာစဥးစားၿပးလပရင ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင

ေတာလနေရး ျဖစခငမ ျဖစမာပါ။ လကနကကင ေတာလနေနတ တငးရငးသားအဖြ႔ေတြ လညး

လကနကခရေတာမယ ကနးဆကေနၿပ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညကလညး “အေကာငးဆးက

ေမာလငထားၿပး အဆးဆးအတြက ျပငဆငထား“ တ။ ဥး၀ငးတငကလညး ထြကေပါကက

ရာဖ႔ထက “ေဖါကထြက” ၾကလ မာၿပးၿပ။ တဖန ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက

ဗလခပေအာငဆနး ရ႕ စကားက ထပသးၿပး ႏငငန ျပညသအတြက “ျပတျပတသားသား”

ေဆာငရြကၾကတ။ ေခါငးေဆာငရ႕ အမန႔ကနာခၿပး ကေနာတ႔မာ ျပတျပတသားသား

ေဆာငရြကဖ႔အတြက ေတြေ၀ေနမႈက ရပသငၿပ။

ယေန နအဖ အေၾကာကဆးက ကေနာတ ရ႕ ျပညတြငးျပညပ အတကအခအငအားလား။

စဥးစားစရာပါ။ ဒါေပမယ ေသခာတ သတ႔ အေၾကာကဆး အခကတစခကက ကေနာတ႔

အားလး ညၫြြတမယအေရးပ ျဖစပါတယ။ သတ ရငတနမယလပရပမးက ကေနာတ

အေကာငအထည မေဖၚႏငသမ နအဖက ဒငရာေလာခ (Dialogue) မလပသလ ဘယသ႔ ကမ

ဂရမစကပါဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 69

ျမနမာလြတေျမာကေရး ရဖ႔ဆတေနရာမာ နညးလမးေပါငးစန တကပြ၀ငႏငမ အကကျဖစ

လမမယ။ အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပန ေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညတ႔ ကယတင

နအဖန စကားေျပာဖ႔ေတာင ဖတေခၚထားတယ။ ကေနာတ႔ အခငးခငး ေနာကေကာ ဓါးန

ထးဖ႔ထက ညၫြတေရးက တညေဆာကသငပါတယ။ သေဘာထားႀကးၾကဖ႔ အခနတနပါၿပ။

သးေလးသးန ျမပဏၰမာအၿငမ ေျပာခတ နအဖရ႕ မႏစရပ “အခတစမး၊ ေတာၾကာတစမး”

ဆတအတငး ကေနာတ မျပလပမဖ အထးသတထားရပါလမမယ။ တကယေတာ

Credentials Challenge လပရပက ၁၉၉၀ န အေစာပငးကာလ ကတညးက လပသငတာ ပါ။

အတတမာ မလပႏငခေပမယ ယခေတာ Credentials Challenge ကစၥက ႏငငေရးန႔မ အရ

ေထာကခတယ ဆရင လကေတြ႔မာလညး ေထာကခဖ အေရးႀကးပါတယ။ လကေတြ႔ မာ

ကယတငကယက အေကာငအထညေဖၚဖ အခကအခရခရငလညး လပေဆာငႏငမယ

သေတြက အားေပးသင၊ ေထာကခေပးသငပါတယ။ ေထာကခတယ ေျပာၿပး မေထာကခ

သလလပေတာ ခ႕ယြငးေနတ ေတာလနေရး ပလ႔ေတာင ပကစးရပါတယ။ ကေနာတ႔ Next

Generation ေတြရ႕ မကႏာမားန႔ ရငေသြးအသစတ႔ရ႕ ဘ၀ေကာငးစားေရး ေရး႐ႈၿပး အျခားေသာ

ျမနမာႏငငလြတေျမာကေရး လႈပရားမႈမားန႔အတ Credentials Challenge က ဆကလက

လပေဆာငဖ႔ လအပေၾကာငး ေလးစားရတ ျပညသလထက အသေပးရငး

ျပညပေရာကေခါငးေဆာငမားအား တကတြနးႏႈးေဆာ လကပါတယ။

ကကထး႐းအထမးသမားမား

တြကေျခမကကNEJ / ၁၉ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 70

ကကထး႐းေတာငေပၚသ႔ ရေသေတာငမ အထမးမားျဖင လကကာ ခရးသညမား

ပ႔ေပးေနသည အထမးသမားမား ယခလအတြငး လး၀တြကေျခမကကဟ သရသည။

ရေသေတာငမ ကကထး႐းရငျပငေပၚသ႔ ျပညတြငးဧညသညမားက ေျခလငလမးေလာက

တက ဆငးျပလပၾကသညက မားေၾကာငး သရသည။

“အသြားအျပနဆရင (၂) ေသာငးကပ ေပးရတာေလ ဘယလလပ တကႏငမာလ၊ ေျခလငပ

တကေတာတာေပါ၊ အရငႏစေတြက ဆရငေတာ အထမးန႔တကခေသးတယ၊ အခကေစး

(၅,၀၀၀) ကပေလာက ပလာတအတြကလညး အထမးန႔မတကေတာတာပါ” ဟ ကကထး႐း

ဘရားဖးခရးစဥက သြားေရာကခသ တဥးကေျပာသည။

ကကထး႐းေတာငေပၚတြင လြနခေသာ (၂) ႏစခန႔ကစ၍ အထမးသမားဘ၀ျဖင အသကေမြး

သည အသက (၂၀) ၀နးကငရ လငယတဥးက သ၏တေန႔တာ အထမးျဖင ၀ငေငြရာႏငမႈမာ

ယခငက တေန႔လင (၅,၀၀၀) ကပရေသာလညး ယခအခါ ေစးဥးပင မေပါကသည

ေန႔မားရေၾကာငး ဆသည။

“လတေယာကက အတကတေခါကစာ ဆရငေတာ (၁၂,၀၀၀) ကပယတယ၊

အသြားအျပနဆရင (၂၀,၀၀၀) ကပပါ၊ ထမးတလက ေလးေယာကဆေတာ တေယာကက

(၅,၀၀၀) ကပရတယ၊ အဒရတ အထက လတဥးစက (၅၀၀) ကပစ စစေပါငး (၂,၀၀၀)

ကပက ဘရားက ေဂါပကအဖြ႔က ေပးရတယ၊ တေန႔မာ တေခါကပ ထမးခြငရပါတယ၊

သ႔အလညန႔ သထမးရတာပါ” ဟ ၎ကရငးျပသည။

ျပညပဘရားဖးမား လာေရာကမႈ ေလာကသြားသညအတြက အထမးသမားမား အမားစ

တြကေျခမကကသျဖင တကယစာျခငးျဖင ပစၥညးသယၿပး၊ ကေလးမားက

သယယပ႔ေဆာငေပးျခငးမားက ထြက၍ လပၾကရေၾကာငး အထမးသမားမားက ေျပာသည။

“ဧညသညေတြ မလာတအတြက အထမးရတေန႔ရရင အမစရတမရဘး၊ အမအတြကက

ေန႔တငးလေနတာဆေတာ အဆငေျပမယ အလပမးက လပရတာေပါ၊ ျခငးန႔ပစၥညးသယတာ၊

ကေလးေတြက ပ႔တာမး ေအာကဆကရာရတာေပါဗာ” ဟ ကကထၿမ႕နယ ကကကသာရြာမ

အထမးသမားတဥးက ဆသည။

ယခရာသမာ ျပညတြငးဘရားဖးမားလညး ျပညပဘရားဖးမား ေလာကသညအတငး

ေလာကေၾကာငး၊ တကသလ၀ငတနး စာေမးပြေျဖဆခန နးေနသညအတြက ျဖစေၾကာငး

ကကထး႐း ေဂါပကအဖြ႔က ေျပာသည။

ခရးသြားေလာကသြားသည ရာခငႏႈနးမာ (၆၀) ရာခငႏႈနး ခန႔ရမညဟ ေဂါပကအဖြ႔၀င

တဥးကေျပာသည။

“ယးဒယားေတြလာမ ထမးရတာဗ၊ သတ႔က ထမးစငစးၿပး တကရတာက ႀကကတယ၊ သတ႔က

ေပးတမန႔ဖးကလညး ကေနာတ႔က အားကးလ႔ရတယ” ဟ အသက (၄၀) ခန႔

အထမးသမားတဥးက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 71

ကကထး႐းရငျပငႏင ရေသေတာင သ႔ အထမးမားျဖင ပ႔ေနေသာ အထမးအေရအတြကမာ

(၁၂၆) ထမးရၿပး ထမးသည လဥးေရ (၄၀၀) ခန႔ ရေၾကာငး သရသည။

ၿဂလတစေလာငး စာရငးေကာက

ျပညသေတြ စးရမNEJ / ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ၿပးခသည အပတအတြငး ရနကနၿမ႕လည ဧရယာေတြမာ ၿဂလတစေလာငးတပဆငမႈႏင

ပတသကၿပး လကလစာရငးေကာကယမႈေတြ ရေနတာေၾကာင ျပညသေတြအၾကား

စးရမထတလန႔မႈမား ရေနေၾကာငး စစမးသရသည။

ဗလတစေထာငၿမ႕နယ (၄၁) လမးအတြငး ေနထငသတစဥးက “ကြၽနေတာတ႔ ရပကြကမာ

ဆကသြယေရးက ဝနထမးတစေယာက၊ ရပကြက ရယက က တာဝနေပးသတစေယာက၊ ၾကဖြ႔

တစေယာက ပါတ အဖြ႔က စာရငးလာေကာကသြားတယ။ သတ႔စာရငးေကာကတာက

တစအမတကဆငး လကၿပး ဘယအမစေလာငးရသလ ေမးတာမး မဟတဘး။

ေခါငမးေတြေပၚၾကညတယ၊ ၿဂလတစေလာငး ေထာငထားရင တကနပါတ ဘယေလာက

အေပၚမာ စေလာငး ဘယႏစခ ေထာငထားသလ စာရငးျဖညတယ။ အဒပစ အဖြ႔ေလးေတြ ခြၿပး

စာရငးလကေကာကတာ၊ ဘာလပဖ႔ လကေကာကတာလလ႔ ကြၽနေတာကေမးေတာ

အထကက ေကာကခငးလ႔ ေကာကတာ၊ မသဘးလ႔ေတာ ေျဖတယ” ဆၿပး ေျပာျပသည။

ယခလ ၿဂလတစေလာငး တပဆငထားမႈ စာရငးလကလ ေကာကယမႈေၾကာင အခ႕

စေလာငးက ျဖတသမးသမားပင ရေနေၾကာငးလညး စစမးသရသည။ ပဇြနေတာငၿမ႕နယ

အတြငး ေနထငသတစဥးက ယခလ စာရငးလကလေကာကခမႈက ေတြ႔တာေၾကာင ၄ငးအမ

မာ တပဆငထားသည ၿဂလတစေလာငးႏင ဆကစပထားသည ႀကးမားက ျဖတပစလကၿပး

ဖမးစကမားကလညး သမးထားလကေၾကာငး၊ ေခါငမးေပၚက စေလာငးျပားကေတာ

သမးခငသမးပါေစဆၿပး ထားလကေၾကာငး ေျပာျပသည။

ရနကနၿမ႕ ဆငေျခဖးၿမ႕နယမားမာ အမေထာငစေတြ၏ ပငဆငမႈ အလပလပကငမႈေတြႏင

ပတသကၿပး စာရငးေကာကခစဥ အခနကလညး ၿဂလတစေလာငး တပဆငထားျခငး ရမရ

ေမးျမနးၿပး အခကအလကေတြ ေကာကယသြားခဖးသည။

နအဖ စစအစးရသည ၿပးခတႏစကအထ ၿဂလတစေလာငး တပဆငမႈေတြက လငစငျဖင

ခြငျပေပးၿပး ႏစစဥေၾကး ေကာကခသည။ ၂ဝဝ၈ ႏစဆနးမာေတာ ပထမ ႏစစဥေၾကးက

တစႏစ ကပ(၁ဝ) သနးအထ တးျမႇငေကာကခရမညဆၿပး ျပညနယတငးမားရ ၿမ႕အသးသးက

ဆကသြယေရး႐းေတြထ ၫႊနၾကားခက ပ႔ခသည။ ေနာကပငး အဆပါကစၥ

ျပငပမဒယာေတြကေန ကယကယျပန႔ျပန႔ ေဝဖနသညအတြက လငစင သကတမးတးျခငး က

လပမေပးေတာဘေနတာ ယေန႔အထ ျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 72

လငစငသကတမး ထပတးမေပးျခငးေၾကာင ျမနမာတစႏငငလးမာ တပဆငထားသည

သနးႏငခရသည ၿဂလတစေလာငးဖမးစကေတြ သကတမးကနဆးၿပး တရားမဝင

တပဆငထားသည သေဘာ သကေရာကသြားသည။

စစအစးရ ဆကသြယေရး ဥပေဒအရ တရားမဝင ၿဂလတစေလာငး တပဆငထားမႈက

ေတြ႔ရပါက ဆကစပ ပစၥညးေတြက ႏငငပငသမးမညအျပင တပဆငၾကည႐ႈသကလညး

အျမငဆးေထာငဒဏ (၇) ႏစအထ အျပစေပးႏငသညဟ ျပဌာနးထားသည။

ၿပးခတ ၂ဝဝ၈ ေမလ နာဂစမနတငး တကခတမႈ ျဖစပြားၿပးေနာက မနတငးဒဏခရသည

ဧရာဝတတငးႏင ရနကနတငးရ ေနအမေတြမာ တပဆငထားသည စေလာငးအရြကေတြ

အားလးနးပါး ပကစးကနသည။ ေနာကပငး အလငအျမန ျပနလည တပဆငၾကသည အတြက

စေလာငးအရြကေစးႏႈနးေတြ ျမငတကကနသည။

သ႔ေသာ ျပညသေတြ စေလာငးျပနလညတပဆငတာက မလလားတ စစအစးရ

အာဏာပငေတြဟာ ဗလဆြနပကလမးန႔ ဘားလမးက ၿဂလတစေလာငး ေရာငးတ

လပစစပစၥညးဆငေတြက ဝငေရာက ဖမးဆးတာ လပခသညဟ ၿမခေတြက ေျပာသည။

ၿဂလတစေလာငးႏင ဆကစပပစၥညးေတြက သမးဆညးသြားသညအျပင ဆငပငရင

ေတြကလညး ေခတ ထမးသမးထားခေသးသည။ ေနာကပငး ရနကနမာ ၿဂလတစေလာငး

ေရာငးချခငးႏင တပဆငျခငးလပငနးမာ ေမာငခသေဘာ ျဖစသြားသည။

စစအစးရ အာဏာပငေတြ ယခကသ႔ ၿဂလတစေလာငး စာရငးေကာကယေနခနသည

အေမရကန အေျခစက ဗြအေအ အသလႊငဌာနက ၿဂလတစေလာငးမတဆင ႐ပသသတငး

စတင ထတလႊငမညအခနႏငလညး တကဆငေနသည။ မလက ေနာေဝ အေျခစက ဒဗြဘသာ

ၿဂလတစေလာငးမ ႐ပသလႊငမႈ ရေနခၿပး၊ ယခ ဗြအေအ ကပါ ထတလႊငလာ သညအတြက

စစအစးရက ပတပငမညသေဘာမးလညး ျဖစႏငေၾကာငး အခ႕ရနကန ၿမ႕ခေတြက

သးသပေနၾကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 73

ပဥၥာနႏရယကထကေသာသ

ဘရားတညလညး အကးမမား (၁)(ေဆာငးပါး)

ပညာေကာ / ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ျမနမာတ႔သည ေရႊေရာငတဝငးဝငးေတာကေျပာငေနသည ဘရားပထးေစတမားက

တနဖးထားဂဏယစြာျဖင မမတ႔က ေရႊျမနမာဟပင တငစားေခၚေဝၚၾကပါသည။

ဘရားပထးေစတေပါငး မားစြာတ႔သညကား ယခမပင ကကသေရတး၊ တနခးထြားခသည

မဟတဘ ေရးႏစေထာငခခၿပးေသာ အတတကာလ ကတညးကပင ျမနမာေျမေပၚတြင

"ေၾကးစညသတလြငလြင၊ ေကာငးမႈတေဝေဝန႔ ၿငမးခမးတညၾကညစြာ ျဖင"

သတငးသးစေပာလာခသညသာ ျဖစပါသည။

အေနာရထာမငးမ အစျပတ ပဂေခတတြငပငလင ဘရားပထးေစတမားက

"လညးဝင႐းသတညညပဂဘရားေပါငး" ဟေခၚဆႏငေလာကေအာင တညထားကးကြယ

ခေၾကာငး သမငးစာမကႏာတြင ေဖၚၾကးထားၾကပါသည။ "သဇငပနးခငတၿမငၿမင ရခင

ဘရားေပါငး" ဟရခငေဒသတြငတညထားခေသာ ဘရားမားကလညး ဂဏယေဖၚျပထား

ၾကသည။

ဤသ မားျပားစြာေသာဘရားမားက ေရးျမနမာမား ဘာေၾကာငတညထားကးကြယ

ခပါသလဆလင ဗဒၶဘာသာကယၾကညျခငးေၾကာငျဖစသည၊ ဆသညက

လတငးေျဖၾကမညသာျဖစပါသည။ ေရးျမနမာတ႔သည မမတ႔၏ဘာသာေရးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 74

တနဖးထားေလးစားမႈ ရၾက သလ ကသလတးပြားပါေစေၾကာငးႏင ဗဒၶသာသနာ

အရညတညတပါေစေၾကာငး ဟသည ေကာငးျမတေသာရညရြယခကက ထားရၿပး

ဘရားပထးေစတမားက တညထားကးကြယချခငးလညးျဖစပါသည။

မားေသာအားျဖငပဂတြငတညထားခေသာ ဘရားမားႏငရခငဘရားမား၊ မြနေဒသရဘရား

မားကေလလာၾကညလင ဘရငမငးျမတတ႔၏ ေကာငးမႈကသလျဖစတညခေသာ ဘရားမား

အျဖစေလလာေတြ႔ရရမညသာ ျဖစပါသည။

ဘရားတညခေသာ ဘရငမားသညလညး သမငး တြင ထငရားခသညကေတြ ရပါသည။

ေရးဘရငမား ဘရားတညထားကးကြယသညမာ (၁) သာသနာတညတပါေစေၾကာငး၊

(၂)ႏငငေတာသာယာေအးခမးပါေစေၾကာငး၊ (၃) ႏငငက တရားသျဖင

အပခပႏငပါေစေၾကာငး၊ (၄) ႏငငအတြငးလေတာလေကာငးမား ေပၚထြနးပါ ေစေၾကာငး၊ (၅)

မမတ႔သကရည ကနးမာစြာျဖင တငးျပညအကး သယပးႏငပါေစေၾကာငး စသည

ေကာငးျမတေသာစတထားတ႔ျဖင တညထားကးကြယခသညက ေလလာႏငပါသည။

ဤအခကအလကမားက ရာဇကမၼာေကာကစာ၊ ရခငအာနႏၵစျႏၵား ေကာကစာမားႏင

မြနေကာကစာမားတြင ေတြ႔ရႏငပါသည။ ဤအေၾကာငးရပမားသည ျမနမာရာဇဝငမားတြင

သာမကဘ ဗဒၶဘာသာႏငငအမားစတ႔၏ရာဇဝငတ႔တြငလညး ေတြ႔ရႏငပါသည။

သဟဠရာဇဝငတြင ထငရားခေသာ ဝသဘမငးအေၾကာငးက ေလလာၾကညၾကရေအာငပါ။

ဝသဘတြငမဘမား မရသညအတြက သ႔ရ႕ဥးရးေတာစစသႀကးက သ႔ကေမြးစားထားပါ တယ။

တေန႔မာေတာ နနးေတာညလာခတြင ပဏၰားမားက အသငမငးႀကးၿပးေနာက " ဝသဘသည

ဤတငးျပညတြင မငးျဖစပါလမမည"ဟ နမတျမငေဟာၾကားေလရာ "ယသဠာလက" မငးက

သ႔တငးျပညအတြငးရေသာ ဝသဘ အမညတြငသ ခေလးလႀကး အကနသတေစဟ

အမန႔ေတာထတေလသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 75

စစသႀကးလညး ဘရငမငးႀကးထမ ဆလာဘရာထးရလ၍ တေတာေမာင ဝသဘအား

မငးႀကးထ သြားအပေလသည။ စစသႀကး၏ဇနးမာ မနးမပပ ခေလးအေပၚခစခငသညျဖစ၍

စစသႀကးစားေသာကြမးယာ၌ ထးမပါဘထပေပးလကသည။ စစသႀကးမာ

ကြမးအလြနႀကကသျဖစသျဖင နနးေတာတခါး ေပါကအေရာက ကြမးစားမညျပလင

ထးမပါသညကေတြ႔၍ ဝသဘအား အမျပနၿပး ထးယခငးေလသည။ စစသႀကးဇနးလညး

ဝသဘျပနလာလင အျပာတစေထာငက ေပးၿပး ထြကေျပးခငးေလသည။

ဝသဘလညး ထြကေျပးလာရာ ေတာရြာကေလးတခရ ဘနးႀကးေကာငးတြင ခကပေနေလ၏။

ထေကာငးတြငရေသာ အဘးအတစဥးကသ႔၏ ဇာတာကၾကညၿပး မၾကာမ မငးျဖစလမမညဟ

ေဟာေလသည။ ဝသဘလညး ထစကားက ၾကားၿပး စတဓါတတကကြလာကာ အနးအနားရြာမ

ရြာသားမားကစကာ စစပညာသငေပး သည။ ယငးေနာကတငးျပညက သမးေလရာ မၾကာမ

မငးျဖစလာပါေတာသည။

ဝသဘ သည မငးျဖစၿပးလင ပဏၰားမားအား ဇာတာကတြကခငးရာ နနးသက (၁၂)

သာရညမည ဟေဟာေလ၏။ ထအခါ ဝသဘလညး သဃာေတာမားထခညးကပၿပး

အရငျမတဘရားတ႔ အဘယကသလကျပလင အသကရညၿပး ေအးခမးပါသလဟ

ေလာကေလေသာ သဃာေတာမားက "ရတနာသးပါးကခဥးကပပါ၊

ငါးပါးသလကၿမၿမစြာေစာငပါ၊ ဘရားပထးေစတမားတညပါ၊ တငးသျပညသားမားအေပၚ

ေမတာတရားျဖငအပခပပါ၊ ရဟနးသဃာမားအား ဆြမး၊ ေဆးတ႔ကလႉပါ" ဟေျပာေလသည။

ဝသဘလညး သဃာေတာ မားေျပာသညအတငး ထကသလမားကျပလပသျဖင "၁၂"

သာစရမနနးသကကေန "၄၄" ႏစအထနနးစခရပါတယ။ ဝသဘတညခတဘရားဟာလညး

သဟဠရာဇဝငတြင ထငရားခ ပါသည။ ဝသဘသည အတတကအလက ပစၥပၸနကန႔

ထပျဖညၿပးေတာ သာသနာအကး၊ ႏငငအကးကေဆာငႏငချခငး ျဖစပါတယ။

ျမနမာသမငးတြငလညး ပဂမသညကနးေဘာင၊ ကနးေဘာငမသညယေန႔ထ မငးအဆကဆက

ဘရားမားတညထားကးကြယလာၾကပါသည။ ရခငတ႔တြငလညး ဓညဝတေခတမသည

ေဝသာလ၊ ေလးၿမ႕ေခတအထႏင မြနသထတ႔တြင ေခတအဆကဆက

ဘရားမားတညထားခၾကပါသည။ ထ႔ေၾကာငလညး ယေန႔တင စာေရးသ တ႔

ေရးေဟာငးဘရားမားအျဖစ ဖးေမာၾကညညၾကရျခငးသာျဖစပါသည။

ဘရားကတညသ ဘရားဒါယကာမားသည ကယကငသလႏငျပညစျခငး၊

တညထားကးကြယလသည ဆႏၵေကာငးမြနျခငး၊ ဘရားတညေစ သဒၶါေစတနာျဖစငျခငး၊

လႉဖြယဝတ သန႔ရငးစငၾကယ ျခငး စသညတ႔ႏင ျပညစသျဖငလနတအေပါငးတ႔က

ေကာငးခးေပးကာ ပေဇာၾကျခငးလညး ျဖစပါသည။ ဘရားတညၿပးေသာအခါတြငလညး

ဘရားဒါယကာမားသညမမတ႔၏ ကသလ ေကာငးမႈႏင ေစာငထနးအပေသာသလတရားမားက

အေျခခၿပး ဘရားအရညတညတၿပး၊ လနတမား အႏရာယကငးစြာ ပေဇာႏငျခငးငာ

သစၥာအဓဌာနျပထားခသညကလညး ဘရားတညသမငးမား၏ ျပညသ႔လထအေပၚ

ထားရေသာေစတနာေကာငးမားကေတြ႔ႏင ပါေသးသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 76

ထေစတနာေကာငးမားက ျပညသ၊ ရဟနးရင၊ လနတ အေပါငးတ႔ကသရၿပး ေမတာတ႔ျပန

ေစတနာအေရာငဟပေသာေၾကာင ဘရားတညသမားမာ မမတ႔အလရေသာ

ေကာငးကးကအျပညအဝရရသညသာပင ျဖစပါသည။ ယေန႔

ကနးေဘာငေခတေနာကပငးတြင စတငေတြ႔ရသည ဘရားဒါယကာမာ ဝနႀကးခပဥးႏ

ျဖစပါသည။

ဥးႏသညကမာၻေအးဘရားက တညထားကးကြယခၿပး ဆ႒သဃာယနာကတငခသည။

ကမာၻေအးက တညထား ျခငးမာ သာသနာ (၂,၅၀၀) ျပညႏစတြငဘရားသတမတထားခသည

သာသနာကတကနဆး ခနတြင သာာသနာတညတခငၿမေစရန (သာသနာဆကႏငေစရန)

ဆသည ရညရြယခကႏင အတကမာၻႀကးေအးခမးပါေစေၾကာငးက

ရညရြယၿပးတညထားခသညဟ ေတြ႔ရပါမည။ ေကာငးျမတေသာ ေစတနာမြနသာျဖစပါသည။

ထ႔ေၾကာငလညး ႏစေပါငးငါးဆယေကာ

သကတမးတဘရားျဖစေပမ သကတမးရည ေရးေဟာငးဘရားမားနညးတ ထငရားေနျခငး

သာျဖစပါသည။

ဆရယလစေခတတြင ဥးေနဝငးသညလညး အားကမခ ဥးႏက အၿပငထားကာ

ေရႊတဂကဗဟျပ၍ လကယာဘကတြက မဟာဝဇယေစတက တညထားခပါသည။ သ႔ေသာ

ဘရားချမာ ဒကာေကာငးကမရပါသျဖင ဆြမးအႏငႏင၊ပနးအႏငႏငန႔လာဖး၊

လႉဒါနးသနညးပါးစြာ ဘရားျဖစၿပးမ ဆငးရကမလြတရေလျခငးဆသလ ျဖစေနပါေတာ သည။

ရနကနလေနရာမးမာတညထားေသာလညး၊ ေရႊတဂဘရားႏငနးပါေသာလညး အဘယေၾကာင

မထငရားျဖစရပါသနညး။ ေမးခြနးထတရပါေတာမည။

ဥးေနဝငးအစးရသည ျပညသက တငေျမာကထားေသာမငးမဟတဘ ျပညသက အႏငကင၊

စးမးေသာ မငးသာျဖစ၍၊ ျပညသက (၁) သ၏အပခပမႈနနးသကရညမာကသာ

ေၾကာကေနၾကျခငး၊ (၂) သာသနာ၏အကးက လလားသညဟ ျပညသကမျမငဘ

(ျပညသတရပလး၏ ဆငးရ ၾကာရညမည) သ၏အသကရညျခငးအတြကသာ

ရညရြယသညဟျမငျခငး၊ (၃) သန႔ရငးမႈ မရသည အတငးအဓမၼမလႉမေနရ

(တစအမေထာငဘယေလာက၊ ယာဥတစစး ဘယေလာက) ေကာကချခငးစသညတ႔အျပင

ဥးေနဝငးသည ကယကငသလလညးမရျခငး စသညတ႔ေၾကာင

လနတတ႔၏ေလးစားမႈကမရျခငးျဖစရပါသည။

ထ႔ေၾကာင ဘရားက႐ေသေသာလညး ဒါယကာကမေလးစားသျဖင လာေရာကဖးေျမာသ

နညးပါးရျခငး ျဖစပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 77

ပဥၥာနႏရယကထကေသာသ

ဘရားတညေသာလညးအကးမမား

အပငး(၂)(ေဆာငးပါး)

ပညာေကာ / ၂၀ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

ဥးေနဝငးကဆးၿပးေနာက စစအစးရလကထက နဝတေခတတြငလညး ေရးမငးမားနညးက

အတယၿပး ဘရားတညထား လလာၾကသည။ ဘရားမာလညး ျပညသေအးခမးသာယာေရး

တ႔ထက မမတ႔ ၾသဇာတညၿမေရးက အကးေပးေစမည အတတက ေဆာငေစေရးကသာ

အဓကဟေသာ စတကကငစြၿပး ဘယလဘရားက ဘယလေနရာတြင တညထားသငပါ

သလဆတာစဥးစားလာသည။

ဤသ႔န႔ တ႐တမယလာေသာ စြယေတာက ပြားၿပး စြယေတာျမတက တညပါသည။

စြယေတာျမတသည ဗဒၶျမတဘရား၏ အေတာအစစျဖစ သညအတြက

ျမနမာမားေလးစားၾကညည တနဖးထားၾကပါသည။ သ႔ေသာလညး စစအာဏာရငမားသည

စြယေတာျမတက တညသညမာ ျပညသမားအား ဥးကးေစရန နနမၿပး သတ႔၏ ၾသဇာ

(အဆပ) အစြယက ထတျပျခငးသာ ျဖစသညဟ ျပညသမားက သတမတကာ ဘရားက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 78

ၾကညညေသာလညး စစအာဏာရငတ႔၏သေဘာက "စကဆပရြရာ” ေၾကာကလန႔ခ

ၾကပါသည။

ထ႔ျပင အစးရဝနထမးမားႏင ရပကြကမားမ ျပညသမားက မတရားလပ အားေပးေစခငးျခငး

တ႔က အသးျပခသျဖင ကသလေရးဆေသာလညး အပါယငရအလား ေၾကာကရြ႕ခၾကပါ

ေသးသည။ ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာက ကသလအေရးဆ ျမနမာလမးတ႔သည

ေစတနာထကသနစြာ ျပလပေဆာငရြကလၾကေသာလညး မတရားေသာ စစအစးရက

အလမရသျဖင ထဘရားတညေသာ ကသလမားေၾကာင စစအာဏာရငတ႔၏

သကတမးရညတညတ မာက မလလားျခငးေၾကာငသာ ျဖစပါသည။

နဝတလကထကတြင တညထားေသာ ဘရားမားမာ စြယေတာ (ရနကန၊ မႏေလး၊ ေတာငႀကး)၊

ေလာကနႏၵာ (စစေတြ) ၊ ေကာကေတာႀကးဘရား (ရနကန) တ႔အပါအဝင တငးန႔

ျပညနယေပါငးမားစြာတ႔တြင တညထားေသာ ဘရားေပါငးမားစြာ ရပါလမမည။ ေမတာ၊

ေစတနာတ႔မညသည အလားအန မရေသာလညး အသြားအျပနရ၏ ဆသည

ဗဒၶစကားေတာအတငး စစအစးရတ႔ ဘရားတညသညမာ သတ႔၏ တနခးအာဏာအတြက

မဟတပါဟ ျငငးေသာလညး မရဘသကသ႔ ျပညသမားက သတ႔၏ အလပအေပၚ

အလအေလာက နားလညထားၾကၿပး ျဖစပါသည။

စစအစးရတ႔၏ လပရပမားကလညး စကားသြားရာ ပညတပါဆသလ လယျပငတြင

ဆငသြားသကသ႔ ထငထငရားရားေပၚလြငေနပါသည။ စစေတြတြင တညေသာ

ဘရားကၾကညလင လညး "ေလာက" ဆသညမာ တေလာကလး၏ အႀကးအမႉးကဆလျခငး၊

နႏၵာဆသညမာလညး ႀကးကယျမငမားျခငးက ဆလျခငးတ႔ အနကအဓပၸါယအရ

ျမနမာေလာကက သတ႔ (စစအစးရ) ကသာ ႀကးစးလႊမးမးမညဟ ျပညသမားက

နားလညထားၾကပါသည။

ထ႔ေၾကာငလညး အစးရက မနးတးေသာျပညသမားက ကသလက လလားေသာလညး

စစအာဏာရငက မလလားသျဖင မမတ႔၏ မသနားမလညေသာ သားသမးမားကပင

ထဘရားမားသ႔ မသြားေရာကမဖးေမာရန တားျမစပတပငၾကပါသည။ ယေန႔

စစအစးရလကထက နအဖေခတေရာကျပနလညး ျပညသ၏ ေစတနာသေဘာထက မမတ႔၏

ၾသဇာအာဏာ တညၿမေရးသညသာ အဓကျဖစသညဟေသာသႏၷ႒ာနက လကကငျပကာ

ေနျပညေတာၿမ ႕သစကေဖၚၿပး ဥပၸါတသႏေစတေတာက တညထားကးကြယလာျပနသည။

တကယေတာ ဗဒၶဘာသာတစေယာကအေနျဖင စာေရးသခလေျပာေနျခငးမာ ဘရားမားပြား

မားလာသညက မႀကကမႏစၿမ႕ျခငးေၾကာငလညး မဟတပါ။ စာဖတသမားအေနျဖငလညး

ေနာကေနာငက ဘရားတညထားသညကပင ေတြ႔ရလာပါက ကသလမပြားဘ ေၾကာကရြ႕မႈ

တးပြားလာေစရန ရညရြယေျပာေနျခငးလ႔လညး မခယထားၾကပါရန ေမတာရပခပါရေစ။

ဗဒၶဝါဒက လကကငျပကငသးမညဆလင ေရးကကငသးခၿပးေသာ ကသလျပ (ဘရားတည၊

ေကာငးေဆာက) နညးမားကကား မေလလာ၍ ျဖစမညမထငပါ။ ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာက

ကသလျပနညးတ႔သညကား ေရးသေတာေကာငးတ႔ ဥးေဆာငလမးၫႊန ကငသးခသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 79

လမးစဥျဖစေသာေၾကာငျဖစသည။ ဘရားရငကယေတာတငကလညး

အလႉျပသ၌ရရမညအဂၤါရပမားႏင ဘရားတညထကေသာ ေျမေနရာ၊

ဘရားတညသငေသာအရပ စသညတ႔က ေလးနကတညၾကညစြာ မန႔မာထားခသညက

မဟာျမတမနဘရားက တညထားစဥ မဟာစႏၵသရမငးျမတက ေဟာၾကားခေသာ

"သဗၺဘမၼပဇနယသတာန" တြင ေတြ႔ရရပါသည။

အသငမငးႀကး ဘရားတညလလင " (၁) ဤေျမသညကားသန႔ရငး စငၾကယ၏၊ (၂)

လအမားလာေရာကပေဇာလြယေသာ အရပျဖစရာ၏၊ (၃) လနတတ႔၏ စတႏလးအား

ၿငမးေအးမႈကေပးေစ၏၊ (၄) သဒၶါတရားျပညစသတ႔ ပြားမားရာ၏၊ (၅) သာနာတညတေအာင

ထနးသမးႏငသတ႔ရရာ၏၊ စသညအခကမားအျပင အခကေပါငး သးဆယေကာက

ေဟာၾကားခပါသည။ ေရးဗဒၶဘာသာဝငတ႔သညလညး တရားေတာလာအတငး ဘရားတည

ေကာငးေဆာကျခငးတ႔တြင လကနာကငသးခသညက ျမနမာမငးမား သာမက

သရဓမၼာေသာကမငးတ႔ပါ လကနာခသညက သမငးမတတမးမားအရ ေတြ႔ရရ ပါသည။

အခ႕ေသာမငးတ႔သည ဘရားမတညခင ဥးေခါငးေဆးမဂၤလာမားကျပလပၿပး ရစပါးသလက

ႀကတငေစာငထနးခသညမားကလညး ေတြ႔ရသည။ ဘရားတညေနစဥ ကာလတြငလညး

သလေစာငထနးေနၾကသညကလညး သဟဠ၊ မြန၊ ရခင၊ ယးဒယားရာဇဝငတ႔တြင

ေတြ႔ရရပါသည။ ဤသ႔ သလေစာငထနးၾကျခငးမာ အလပသမားမား လပငနးခြင

အႏရာယကငးရငးပါေစျခငးႏင နတျဗဟၼာမား ဘရားကၾကညည ပေဇာႏငပါေစျခငး

အကးအလ႔ငာျဖစပါသည။ တငးသျပညသားအေပါငးတ႔သညလညး ဘရင၏ကသလက

ဝမးေျမာကဝမးသာ ေကာငးခးေပးၾကပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 80

ဘရားပထးေစတတ႔အား ၿပးလငၿပးေရာ တညထားကးကြယေကာငးေသာ အရာမဟတေပ။

ဒါယကာ၌ တကယျပညဝမနကန ျဖစငေသာေစတနာ သဒၶါတရားရရနလအပပါသည။

"ဘရားတညလငအသကရည၏၊ ဘနးတနခးႀကး၏" ဆေသာလညး ထဆႏၵကရငဝယကနး၍

လခငေသာစတတ႔ျဖငကား မျပလပသငပါ။ မမ၏ျဖစငေသာ ေစတနာသညသာ

အခရာျဖစပါသည။ "ကသလျပရာ၌ အကးကလခငေသာ စတထက ျဖစေစခငေသာ

ေစတနာ" ကသာထားၿပး ေဆာငရြကရမညျဖစသည။ ေရးပညာရမငးျမတတ႔သညကား

ဤနညးကသာ သးခၾကပါသည။ မမအကးကသာေမာေတြးၿပး ေရ႕ကမငးတ႔ထက

သာလြနေစလေသာ ေစတနာတ႔ကကား မထားသငပါ။

ရခငရာဇဝငတြင ဖခငမငးဗာႀကးက သစေသာငး (ရစေသာငး) ဘရားကတညခသျဖင

သားျဖစသ မငးဖေလာငးက ဖခငထကပၿပး ကးေသာငးဘရားက တညေလရာ

ဘရားမၿပးခငပင ပကစးခရသည။ ေစတနာအၿပငေၾကာငသာတညး။ စစအစးရသညလညး

ေရးကမငးတ႔အားလးက ေကာလြနကာ ေလာကက ႀကးစးေစလသည ေစတနာျဖင

ေလာကနႏၵာဘရား (စစေတြ) က တညေလရာ ဘရားမၿပးခငပင မးႀကးပစျခငး ခခရပါသည။

ေရးမငးတ႔သည ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာကရာတြင ကယကငသလက ခငမာစြာေစာင

ထနးျခငး၊ သဒၶါတရားျပညဝျခငး၊ တငးျပညႏငလမးတ႔၏ သာယာၿငမးခမးမႈကရလျခငး

စေသာေစတနာေကာငးမားက ထားရၿပး၊ ျဖစငေသာ လႉဖြယဝတက အသးျပကာ

တညထားခၾကေသာလညး ေရးေဟာငး ဘရားတငး မေကာၾကားႏငခ။ ေကာငးမႈျပလင

တကယေကာငးကးက လလားရမညသာ ျဖစပါသည။ မမလပခသမေသာ အကသလ

မနသမတ႔သည ဘရားတညေသာ ကသလေၾကာင ေကေအးပေပာကပါေစသတညးဟ

ဆေတာငးယျဖင မပေပာကႏငပါ။

ေလာကတြင လသားတ႔ေစာငထနးအပေသာ တရားတ႔က လ႔အဆငအလက ခြျခားသတမတ

ထားပါသည။ လတ႔ေစာငထနးရမညကား ငါးပါးသလ၊ မငးတ႔ေစာငထနးရမညကား ကငဝတ

ဆယပါး ျဖစသျဖင ေပါငးေသာ မငးတ႔သည ဆယငါးပါးေသာသလက ေစာငထနးရမည။

အဇာတသတမငးသည ဘရားတည၊ ေကာငး ေဆာကျခငး ကသလက ျပခပါေသာလညး

ဖခငကသတခသျဖင၊ ေဒဝဒတသည ရဟနးဘဝက ရခပါေသာလညး ဘရားႏငသဃာက

ျပစမားခသျဖင ကသလအကးေပးက မခရဘ အဝစငရသ႔သာ သြားရေလသည။

လတ႔အတြက လပသမေသာ ကသလက မတးပြားေအာင တားဆးေစတကေသာ အရာသည

ကား ပဥၥာနႏရယကျဖစပါသည။ (၁) အမကသတေသာသ၊ (၂) အဖကသတေသာသ၊ (၃)

ရဟနးသဃာက သတေသာသ၊ (၄) သဃာကသငးခြေသာသ၊ (၅) ဘရားကျပစမား

ေစာကားေသာ သတ႔ျဖစပါသည။ ဤကကကးလြနၿပးေသာသမားမာ အဘယကသလက

ပျပျပ အကသလအကးေပး အဝစငရက ခၾကရမညသာ ျဖစပါသည။

ယေန႔ စစအာဏာရင တ႔ လကထကတြင ဘရားႀကး၊ ဘရားငယအသြယသြယက

တညထားကးကြယေနသညမာ သာသနာအကး ျပညသ အကးအတြက မဟတဘ

ကယကးအတြကသာျဖစသည။ ျပညသ႔အေပၚ ဗလကစးမးေရး၊ အာဏာတညၿမေရး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 81

အတြကသာ ျဖစသညဟ ျပညသမားက ယၾကညၾကကာ စစအစးရျပေသာ ကသလအေပၚ

သာဓမေခၚဆႏငၾကဘ ရြရာစကဆပကာ ထဘရားမားကက ဥးခကနေတာရမာက

ေၾကာကလန႔ေနၾကပါသည။ ထဘရားမားက ဥးခကနေတာမလင စစအာဏာ ၾကာရညမညဟ

ျပညသမားက ယၾကညေနျခငးေၾကာင ျဖစပါသည။ ျမနမာတ႔၏ တနဖးထား ျမတႏးကာ

ဗဒၶဘာသာက ယၾကညေလးစားေသာ စတဓါတမားက ပကစးေအာငဖကဆးေနျခငးလညး

ျဖစသည။

တကယေတာ ဘရားတညေသာသသည ျပညသမား၏ ေစတနာသဒၶါတရားတးပြားေအာင၊

သလပညာကငးေအာငး ေစႏငရန ေပးစြမးႏငရမညသာျဖစသည။ "မမသည ေလာက

အတြကသာ ျဖစရမည ေလာကသည မမအတြက မျဖစေစရ” ဆေသာသာသနာျပပဂၢလတ႔၏

ထးႏလးက ေသြဖကာ စစအာဏာရငတ႔၏ ဘရားတညျခငးမာ သာသနာကေစာကား၊ သဃာက

သတသည ကမားေၾကာင အပါယသြားမညက ေၾကာကလန႔ၿပး" မးႀကးပစသညက

ထနးလကျဖငကာေနျခငး" သာျဖစပါသည။

ႏငငျခားေရာက စကမႈ (၁) ၀နထမးေျပးမား

ႏငငကးလကမတ အဖကခရ NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

အငဂငနယာ ဘအးဘြ႔ရသမားအပါအ၀င စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာနမ ၀နထမးေျပးအျဖစ

သတမတထားၿပး ျပညပႏငငမားတြင သြာေရာက အလပလပကငေနသမားအား

ျပညထေရး၀နႀကးဌာနႏင ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနတ႔ႏင ညႇႏႈငးၿပး အျမနဆး အေရးယရန

၀နႀကး ဥးေအာငေသာငးက ၫႊနၾကားခက ထတျပနထားသည။

ျပညပတြင သြားေရာက အလပလပကငေနသည စကမႈ (၁) ၀နထမးမားအား ခကျခငး

အေရးယေဆာငရြကရနႏင ၄ငးတ႔အား ထတေပးသည ႏငငကးလကမတေန႔စြ၊

၀နထမးေျပးျဖစရသည ျပစဒဏမားက စစမးေဖာထတ၍ ျပညထေရး၀နႀကးဌာနႏင

ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနတ႔ႏင ညႇႏႈငးၿပး အျမနဆး အေရးယရန ၀နႀကးဥးေအာငေသာငးက

ၫႊနၾကားထားျခငးျဖစေၾကာငး ေနျပညေတာ စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာန သတငးရပကြကက

ေျပာသည။

“စကမႈ (၁) ၀နထမးမားက ခစားခြငမယဘ အလပကေန ႏႈတထြကခြငမေပးဘး။

ႏႈတထြကခငတယဆရင ေလာေၾကးေငြ သနး (၄၀-၅၀) ထ ေပးရမယဆၿပး ညစထားတယဗာ။

ေနာက ၀နႀကးဥးေအာငေသာငးရ႕ တငးၾကပတ စညးမဥးေတြေၾကာင အငဂငနယာ ဘအးဘြ႔ရ

အရာရေတြ ၀နထမးေျပးအျဖစခၿပး အလပခြငက ျပနမလာတာ ပါဘ။ ဒါေၾကာင

ဒေၾကျငာခကထတၿပး ၀နႀကးဥးေအာငေသာငးက ဒကၡေပးဖ႔ ၾကစညတယလ႔ပ ျမငၾကတယ”

ဟ အမညမေဖာလသည စကမႈ (၁) ၀နထမးတဥးက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 82

စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာန လကေအာကခ ေကာကဆည အပခပစက႐မ မဟာအငဂငနယာဘြ႔ရ

ဥးရထြနးဆလင ၀နထမးဘ၀မ ထြကခြငမရသညအတြက အလပခြငသ႔ ျပနမလာေတာဘ

စငကာပႏငငသ႔ ထြကခြာသြားသျဖင ဥးရထြနး၏ ႏငငကးလကမတက ပယဖကေပးရန

စငကာပ ျမနမာသ႐းသ႔ ၀နႀကးဥးေအာငေသာငးက အေၾကာငးၾကားခသလ လအပသလ

အေရးယေပးရန ျပညထေရး၀နႀကးဌာနကပါ စာျဖင အေၾကာငးၾကားခသညဟ စစမးသရသည။

အလားတပင မေကြး ေဆးတကသလမ လကေထာကကထကတဥးႏင မႏေလး

ေဆးတကသလမ သ႐ပျပဆရာ ဆရာ၀န (၇) ဥးတ႔အား တာ၀နမ စြန႔ခြာျခငး၊

၀နထမးစညးမဥးေဖာကဖကျခငး ဆသည စြပစြခကမားျဖင ၀နထမးအျဖစမ

ထတပယလကေၾကာငး ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနမ ၂၀၀၉ ႏစဆနးပငးတြင

အမန႔ထတျပနခသည။

ေခတၿပငမ ဖတ႐ႈခြငရသည အဆပါအမန႔က ၂၀၀၈ ခႏစ၊ ႏ၀ငဘာ (၂၆) ရက ေန႔စြျဖင

ထတျပနချခငးျဖစၿပး ကနးမာေရး၀နႀကးကယစား ေဆးသပၸပညာဥးစးဌာန ဒ- ၫႊနၾကား

ေရးမႉးခပ ေဒါကတာသနးေဇာျမငက လကမတထး ထတျပနချခငးျဖစသည။ ၿပးခသည ၂၀၀၈

ခႏစ ၾသဂတလအတြငး သပၸႏငနညးပညာ၀နႀကးဌာနက အလပမ ထြကခြာသြားေသာ

ပါရဂဘြ႔ရ ဆရာ၊ ဆရာမ (၂၃) ဥးအား ၎တ႔ပင ၀ကဘဆကမ ထတျပနကာ ေလာေၾကး

ေငြေတာငးခခေၾကာငး ေခတၿပငက ေဖာျပခသည။ ေလာေၾကးေငြ ေတာငးခမႈတြင

သကဆငရာဘြ႔မားအလက ျမနမာေငြ (၅) သနးမ (၃၄) သနးအထ ပါ၀ငသည။

ဗလထနေမာငအဖြ႔ႏင ပးေပါငးသမား

ရြာသားေတြျဖစဟ ေကအနယျငငးဆ NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ဗဒၶဟးေန႔က ေကအနယ၊ ေကအနအယလေအ ၿငမးခမးေရးေကာငစအဖြ႔ႏင သြားေရာက

ပးေပါငးခ႔သ (၁၃) ဥးသည ကရငအမးသား လြတေျမႇာကေရးတပမေတာမ စစသညမား

မဟတဘ ေကာကရတၿမ႕နယရ စကက၀ကရြာမ ရြာသားမားသာျဖစသညဟ ကရငအမးသား

လြတေျမႇာကေရးတပမေတာ တပမဟာ (၆) တပမဟာစစ႐းမ ဒ-ဗလမႉးႀကးတဥးက

ေခတၿပငသ႔ေျပာသည။

၄ငးက " ဒလ (၁၈) ရကေန႔ ညေနက တပမဟာ (၆) လကေအာကခ တပရငး (၁၈) တပခြ (၃)

က M- ၁၆ (၄) လက၊ M- ၁၆ (၇၉) ေမာတာ (၁) လက၊ M- ၁၆ ကည (၁၆၀) ၊ M- ၇၉ ကည

(၂၁) လး၊ စကားေျပာစက (၁) လးန႔အတ သြားၿပးပးေပါငးၾကတ႔ လေတြဟာ

စကက၀ကရြာသားေတြျဖစတယ။ ေရ႕တနးမာ ကေနာတ႔ ရေဘာေတြဟာ ရြာသားေတြန႔

အတေနၿပးသြားလာလႈပရားတယ။ ကယေရာငေဖာကၿပး သြားလာတ႔အခါမာ လအပလ႔ရရင

လကနကေတြက ရြာသားေတြဆမာပ အပထားတယ။ အဒရြာသားေတြက အပထားတ

လကနကကယၿပးေတာ ဗလထနေမာငတ႔အဖြ႔႔န႔ သြားပးေပါငးတာျဖစတယ" ဟ ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 83

အဆပါရြာသားမားမာ ေစာဖါးေကာ၊ ေကာနဟ၊ ဖားထးသး၊ ေကာမးေဂ၊ ဖားေအာတး၊

ေကာဖရး၊ ေကာအ၊ ဖားကလ၊ ဖားေအာလ၊ ဖားေမားက၊ ေမာငေထြး၊ ေကာယ၊ ေကာပလထး

တ႔ျဖစသည။

ယချဖစစဥႏင ပတသက၍ ေကအနယ၊ ေကအနအယလေအ ၿငမးခမးေရးေကာငစမ ပႀကးခ႕၍

၀ါဒျဖန႔ေနေသာလညး ျဖစစဥအမနက သရႏငရနအတြက ရငးျပျခငး ျဖစေၾကာငး ၄ငး ဒ-

ဗလမႉးႀကးက ျဖညစြကေျပာၾကားသည။

အေျခအေနမနက အေသးစတသရႏငရန ေကအနယ၊ ေကအနအယလေအၿငမးခမးေရး

ေကာငစအဖြ႕မ ဗလခပယဥႏအား ေခတၿပငမ ဆကသြယေမးျမနရာ ဖနးပတထားသည။

ျပနလြတလာလ အနအယဒအဖြ႔၀ငလ႔ ခယထား

ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ေခတၿပငကေျပာမငးႏငသ / ၂၃ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/interviews/feb_09/23-2-

09.php

မၾကာခင ရကပငးအတြငး ျမစႀကးနားေထာငမ ျပနလြတလာသ မႏေလးတငး၊ အမရပရၿမ႕နယ

မဆႏၵနယအမတ (၁) မ ေရြးေကာကခကယစားလယ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငက မမကယမမ

အနအယဒအဖြ႔၀ငတဥးအျဖစ ခယထားေၾကာငး ေခတၿပငသ႔ ေျပာသည။

ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငသည မၾကာခငက ျပနလြတလာသည အကဥးသား (၆,၀၀၀)

ေကာတြင တဥးအပါအ၀ငျဖစၿပး ေခတၿပငႏင သးသန႔ေတြ႔ဆ ေမးျမနးခနးတြင ယခကသ႔

ေျပာၾကားချခငး ျဖစသည။

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငသည ျမစႀကးနားေထာငမ ျပနလြတလာျခငးျဖစၿပး

ျမစႀကးနားေထာငတြင (၁၂) ႏစမ အကဥးခခခရသည။ ေလာေလာဆည ကနးမာေရးအတြက

ေဆးစစခဥးမညဟ ေခတၿပငသ႔ေျပာသည။

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငသည ၁၉၉၀ ခႏစ စငၿပငအစးရ ဖြ႔စညးေရး အစညးအေ၀း

တကေရာကမႈျဖင အဖမးခခရၿပး ေထာငဒဏ (၂၅) ႏစ အျပစေပးခရသည။ ၁၉၉၁ ခတြင

စစအစးရ ေရြးေကာကပြေကာမရငက ေဒါကတာေဇာျမငေမာငအား ပါလမနမ ပယဖကၿပး

ေနာကေရြးေကာကပြမားတြင ၀ငေရာကယဥၿပငခြင ပတခသည။

ျမစႀကးနားအကဥးေထာငမ ျပနမလႊတေသးသမားထတြင ကမးေအာငသနး၊ ကၾကညလငး ၊

ကဇာဂနာ၊ ကလမးေနာငတ႔ကသ႔ ႏစရညေထာငဒဏကခေနရသည ႏငငေရး

အကဥးသားမားအျပင ေထာကလမးေရးတပဖြ႔၀ငမား၊ အေကာကခြနအရာရမား ၊ စသးလး

ၫႊနခပတ႔လညး ကနေနေသးသညဟ ျပနလြတလာသေတြက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 84

နအဖ စစအစးရက အကဥးသား (၆,၃၁၃) ဥး လြတေပးမညဟ ေဖေဖာ၀ါရ (၂၀) ရကတြင

ေၾကညာခၿပးေနာက ျပနလညလြတေျမာကလာခသမားအနက ႏငငေရးအကဥးသားမာ (၂၀)

၀နးကငခန႔သာ ရေနေသးေသာလညး ယငးတ႔အနက ေထာငဒဏ (၁၈) ႏစ (၃) လ

ကခခရေသာ အမရပရၿမ႕နယ မဆႏၵနယအမတ (၁) ေရြးေကာကခကယစားလယ

ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ပါရလာချခငးကမ ေကနပရေၾကာငး အနအယလဒအသငးအ၀နးက

လညးေျပာဆသည။

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငသည ျမစႀကးနားအကဥးေထာငတြင (၁၂) ႏစမ အကဥးခခခရကာ

ယခလ (၂၀) ရကတြင ကခငျပညနယ အနအယလဒ ဒ-ဥက႒ ဥးေဖစနႏင အတ ျပနလည

လြတေျမာကလာသည။ ျမစႀကးနား အကဥးေထာငတြင ႏငငေရးအကဥးသား (၂၀) ေကာ

ရေနသညအနကမ ၄ငးတ႔ႏစဥးသာ ျပနလညလြတေျမာကခသည။

ဥးေဖစနသည ျမစႀကးနား အကဥးေထာငအတြငး အသက (၇၄) ႏစရ အသကအႀကးဆး

ႏငငေရးအကဥးသားျဖစကာ ၂၀၀၇ စကတငဘာ အေရးအခငးအၿပးတြင ပဒမ (၅၀၅/ခ) ျဖင

ျမစႀကးနား အနအယလဒ ဒ-ဥက႒ ဥးေန၀ငးႏင အတ ေထာငဒဏ (၂) ႏစစ ကခခရသည။

“မးကြကကားရြာတယလ႔ေျပာရမလား။ ဒမာက ႏငငေရးအကဥးသား (၂၀) ေကာကနေန

ေသးတယ။ အျပညအ၀ ၀မးမသာႏငပါဘး။ ကေန၀ငးတ႔ ကေကာေမာငတ႔လညး ကနေန

ေသးတယဗာ။ ကမးေအာငသနး (ILO)၊ ကၾကညလငး (ေတာငဒဂNLD)တ႔ဆလညး

ႏစေတြၾကာလၿပေလ။ သတ႔ကလညးလြတေစခငပါတယ”ဟ ဥးေဖစနက ဆသည။

ႏငငေရးအကဥးသာႏစဥးႏင အတ မဆယ (၁၀၅) မငဂတ အေရးအခငးေၾကာင ေထာငဒဏ

တသကတကၽြနး ျပစဒဏေပးခထားရေသာ ေထာကလမးေရးတပမ ဗလႀကး တငေဆြလညး

ျပနလညလြတေျမာကလာေၾကာငး ေခတၿပငက စစမးသရရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 85

ျမနမာေမာငခဆန ထငးဘကကပတ

ထငးႏငငေရးသမားေတြပါ ပတသက NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

လြနခသည ႏစလခန႔ ေကာကသစေပၚခနမစ၍ ျမ၀တမ မေဆာကဘကသ႔ ညစဥ ဆနအတေရ

တစေသာငးခန႔ တရားမ၀င တငသြငးေနျခငးက ထငးဘကမ ႐တတရက တငသြငးခြင

ပတလကသညအတြက ျမ၀တဘကကမးတြင ျမနမာဆနအတေရ ႏစေသာငးခန႔

ေသာငတငေနသည။

ျမနမာဆနကနသညတဥးက “ထငးဘကက ပတလ႔ ျမနမာဆနေတြ ေသာငတငေနတာ

ေလဂတတဂတမာဆရင အတေရ ငါးေထာငေလာကက ဒအတငးကမးနဖးမာ ပထားရတယ။

ေဟြ႔မတဂတန႔ သညဂတမာဆရင ပမားတယ။ ထငးဘကက ဆနကနသညေျပာတာက

ဆနခးသြငးတကစၥ စစေဆးေရး၀ငလ႔ ပတထားရတယလ႔ ေျပာတယ။ အခပတတာ ငါး

ရကရၿပ။ ထငးဘကက ျပနဖြငမရကကပ ေစာငေနရတယ။ ကယက တရား၀ငသြငးတာ

မဟတေတာ သတ႔ လာသမးရင အလကားျဖစမာကလ စးရမရတယ” ဟ ေျပာသည။

ထငးဘကျခမး ကမးနဖးရ အထညခပစက႐မားမ ျမနမာအလပသမားမားသည

အလပမရသညရကမားတြင ျမနမာဆနထမးပ႔ေပးရသညအတြက တဥးလင တည ျမနမာေငြ

တေသာငးခန႔ ရရၾကသညဟ သရသည။ ဆနထမးသမားတဥးက “ဆနထမးတာ ႏစလေကာ

သြားၿပး၊ တအတက (၂) ဘတခြရတယ။ ဆနထမးတလ ရာန႔ခရတယ။ ညတငးပ အတေရ

တေသာငးအထကမာ ရတယ။ ျမ၀တဘကက စကေလန႔ လာတဆနက

ထငးဘကေလဆပကေန ဆယဘးကားေပၚ ထမးတငရတယ” ဟ ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 86

ဆနထမးသမား၏ အဆအရ ညဘကဆနခးထတရာတြင ထငးဘကမ အရပ၀တ

အာဏာပငမား လာၾကညတတၿပး ကားအစးတငးေပၚတြင တငသည ဆနအတ

အေရအတြကအား စစေဆးမႈမားပမနလပေၾကာငး၊ အရပ၀တမားႏင ျဖစေသာလညး

ေျခာကလးျပးမား ခါးထးထားကာ လမးေလာက စကားေျပာစကမား ပါရေၾကာငး အဆပါ

လမားအား ေန႔ခငးဘကတြင အေကာကခြန၀နထမး ၀တစမား၊ အျခား၀နထမး၀တစမား

၀တဆငထားသညက ေတြ႔ရရသညဟ ေခတၿပငသ႔ ေျပာသည။

ျမနမာဆန ထငးဘကေမာငခသြငးသမားေနာကတြင ရာထးႀကး ႏငငေရးသမားမား၊

၀နႀကးေဟာငးမားႏင ယနေဖာငး၀တမားပါသညဟ ယေန႔ထတ ဘနေကာကပစ

သတငးစာႀကးက ေဖာထတထားသည။ အထးသျဖင မေဆာကႏင မယရမတခ႐ငမားရ

အရာရမား၏ ကညမႈျဖင ထငး-ျမနမာ ႏစဖကလးမ ဆနေမာငခသမားမားက ခးသြငး

ၾကျခငးျဖစသည။ ျမနမာေမာငခ ဆနတအတက နယစပျဖတဖ႔အတြက တအတ ဘတေငြ

(၆၀၀) ထ အရာရမားက ေပးရသညဟပါ ေရးထားသည။

ျမနမာဆနကနသညတဥးက ဆနတငပ႔မည ကမၸဏမားအေနျဖင တငပ႔မညဆနမား

အရသငစစညးၿပးမသာ လငစငေလာကထားႏငေၾကာငး၊ မညသညၿမ႕နယမားမ

ဆန၀ယယစေဆာငးၿပး တငပ႔မည ဆသညအခကက ေဖာျပရေၾကာငး၊ ၿပးလင အဆငဆင

အစစအေဆးခရေၾကာငး၊ ၎အျပင ကမၸဏႀကးမားကသာ အဓက ခြငျပသျဖင သာမန

ကနသညမားမာ ယခနညးျဖင ထငးသ႔ ဆနတငပ႔ျခငးသည ကနစညစးဆငးမႈ ျမနဆနၿပး

ၾကန႔ၾကာမႈမရသညအတြက ကနသညငယမားသည အာဏာပငအဆငဆငႏင နားလညမႈ

ယၿပး လပကငရျခငးျဖစေၾကာငး ေခတၿပငသ႔ ေျပာသည။

၂၀၀၈ ခႏစ ေအာကတဘာလမ ဒဇငဘာလ (၁၂) ရကအထ နယစပကနသြယေရး စခနးမားမ

လငစငထတေပးသည ကမၸဏ (၉) ခရၿပး ဆနတနခနေပါငး သးေထာင တငပ႔ၿပးျဖစသညဟ

ျမနမာလယယာထြကကန ေရာငး၀ယေရးဌာန၏ မတတမးမားတြင ေဖာျပထားသည။

ျမ၀တမ မေဆာကသ႔ တရားမ၀ငတငပ႔ေနသည ျမနမာဆနမားမာ ညစဥ အတတေသာငး

ဆပါက တနခန ငါးရာ ရသျဖင နယစပကနသြယေရးမတဆင လငစငျဖင တငသြငးသည

ဆနတနခနအေရအတြကသည တရားမ၀င တငသြငးသမား၏ အစြနးထြကပငမရဟ

ဆနကနသညတဥးက ေျပာသည။

ထငးဆနကနသည ႏငစခငးက “ျမနမာဆနန႔ ထငးဆနက ေစးႏႈနးေခါကခး ေလာကကြာ

ေတာ ေဒသတြငးန႔ ထငးႏငငတလႊားမာ ေရာကေနတ ျမနမာေတြဟာ တစသနးအထကမာ

ရတယ။ သတ႔ကပ အဓက ျပနျဖန႔ ေပးရတယ။ တခ႕ကေတာ ထငးႏငငမာ တရစာၦနအစာ

ျပနလပတယ၊ ဆနၾကာဇ၊ ဆနေခါကဆြန႔ မန႔တ၊ မန႔ဖတေတြ ျပနလပရာမာ ေစးသကသာ တ

ျမနမာဆနက သးၾကတယ” ဟေျပာသည။

ျမနမာဆနသည ႏငငတကာရ ဆနတငပ႔သည ႏငငမားႏင ယဥလင “အရညအေသြးပငးန႔

ထတလပမႈအပငးမာ မယဥႏငေသးေၾကာငး၊ ဒါေၾကာင ေစးႏႈနးန႔ပ ယဥႏငေၾကာငး၊

သေဘာကေတာ ေအာကေစးန႔ပ ေရာငးေနရတယ။ ျမနမာဆနတတနဟာ ႏငငျခားက ပ႔ရင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 87

အမားဆး အေမရကန ေဒၚလာ (၃၃၀) အထက ပမရဘး”ဟ ျမနမာဆနကနသည တဥးက

ေျပာသည။

ျမ၀တၿမ႕တြင ျမနမာႏငင၏ ဒတယအႀကးဆး နယစပကနသြယေရးဇန ဖြငလစထားေသာ

လညး တရားမ၀ငဆနႏင အျခားကနစညတငသြငးမႈမား ျဖစေပၚေနျခငးသည စနစမက သည

နယစပကနသြယေရး၏ လပထးလပနညးမားေၾကာင ျဖစၿပး ေရ႕ဆက ျမ၀တနယစပ

ကနသြယေရးအေျခအေနမာ ပမ႐ႈပေထြးလာႏငသညဟ ျမ၀တၿမ႕ခကနသညတဥးက

ေျပာသည။

ဗငနဇြလား အေျခခဥပေဒသတငး

ျပညတြငးမာ ေမာငခ NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ဗငနဇြလားႏငငရ႕ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒ ျပငဆငေရး လထဆႏၵခယပြ သတငးက

ျပညတြငးမဒယာေတြမာ လးဝေဖာျပျခငး မျပရန ၫႊနၾကားထားေၾကာငး၊ ပဂၢလက

ဂာနယအသငးအဝငးမ စစမးသရသည။

ျပညတြငး သတငးဂာနယတစခမ အယဒတာ တဥးက “ဗငနဇြလားသတငးက

ေအအကဖပကေန ဘာသာျပနၿပး သတငးအျဖစ ဂာနယမၾကမးမာ ကေနာတ႔ တငတယ။

စစစေရးက လးဝ ေဖာျပခြငမျပဘး။ ဒါန႔ စစစေရးသြားၿပး စာမသြားမတတအခန စာဖတမႉး

အမးသမး တစေယာကက ေမးၾကညတယ။ ကေနာတ႔ ဂာနယပ ေဖာျပခြငမရတာလား၊

သမားေတြေရာ ရသလား ဆေတာ သက ဘယသမ မရဘး၊ ဒါေပၚလစတဆၿပး ေျပာျပတယ။

အရငတနးကဆ ထငးအတကအခ အငအားစေတြ ေလဆပသမးတကစၥ တစခ႕ ဂာနယေတြ

ေဖာျပခြငမရဘး။ ဒါေပမယ Weekly Eleven န႔ ဂာနယအခ႕ေတာ ေဖာျပခြငရတာ ရခဖးလ႔

ေမးၾကညတာပါ” ဟ ရငးျပသည။

အျခား ပဂၢလက ဂာနယတေစာငမ သတငးေထာက တဥးကလညး ၄ငးတ႔ဂာနယမာ

သတငးမဆထားႏင ရကစြမတတမးမာ အဆပါေန႔က ဗငနဇြလားမာ ဖြ႔စညးပျပငဖ႔

လထဆႏၵခယပြလပသည။ သမၼတ အးဂခားဗကစ အဆျပခက အႏငရသည ဆသည

မတစသေဘာ တတေလးေတာင ေဖာျပခြင မရဘးဟ ေျပာျပသည။

အလားတ ပဂၢလက ဂာနယတစခမ ဝါရင အယဒတာ တဥးကလညး သေစာငဖတသမ

ယခတပတအတြငး ထြကသည သတငးဂာနယ အားလးလလ ဘယသတငးဂာနယမာမ

ဗငနဇြလားန႔ သမၼတ အးဂခားဗကစ အေၾကာငး မပါဘးဟ ေထာကခ ေျပာဆသည။

ၿပးခသည ေဖေဖာ၀ါရလ (၁၅) ရက တနဂၤေႏြေန႔က ဗငနဇြလားႏငငမာ ဖြ႔စညးပ အေျခခ ဥပေဒ

ျပငဆငေရး ဆငရာ လထဆႏၵခယပြ တစရပ ကငးပခသည။ ၁၉၉၈ ခႏစကတညးက

အာဏာရလာသည သမၼတ အးဂခားဗကစက သ႔အေနႏင ဆရယလစ ေတာလနေရးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 88

ဆးခနးတင ဆငႏႊႏငဖ႔ ယခ သမၼတသကတမး ၂ဝ၁၂ ခႏစကနၿပးရငလညး၊ သမၼတ အျဖစ

ေရြးေကာကပြ ထငမ ဝငခငေသးေၾကာငး လကရဖြ႔စညးပအရ သ႔အေနႏင ၂ဝ၁၂

ေရြးေကာကပြမာ သမၼတအျဖစ ထပမ အေရြးခႏငခြင မရေတာသျဖင ဖြ႔စညးပက ျပငဆငခင

သည။ ဒအတြက ဖြ႔စညးပ ျပငဆငမလား၊ မျပငဘးလား လထဆႏၵခယပြ တစရပ ကငးပျခငး

ျဖစသည။

အးဂခားဗကစသည အလားတ ဆႏၵခယပြမး ၂ဝဝ၇ ခႏစက ကငးပျပလပခေသာလညး

ျပညသအမားစက သ႔အဆက ပယခခဖးသည။ ယခတစႀကမမာေတာ မဆႏၵေပးသမား၏ ၅၄

ဒသမ ၄ ရာခငႏႈနးက အေျခခဥပေဒ ျပငဆငေရး သ႔အဆက ေထာကခခသျဖင သအႏငရ

ေအာငပြခခသည။ ဗငနဇြလား အတကအခ အငအားစေတြႏင အေနာကႏငင ေတြကေတာ

အးဂခားဗကစက လထဆႏၵခယပြမ တဆင အာဏာရင ျဖစလာေၾကာငး ေဝဖနခၾကသည။

ျမနမာစစအစးရသည ယခသတငးက ျပညတြငးမဒယာေတြမာ လးဝ ေဖာျပခြင မေပးပ

ေမာငခခသည။

ပမနအားျဖင ဆရင ဗငနဇြလားသမၼတ အးဂခားဗကစဟာ အေမရကန အစးရက စနေခၚ

စကားစစထး ေဝဖန၊ တကခကေလရသ တေယာက ျဖစျခငးေၾကာင သန႔ ပတသကသည

သတငးေတြ ေဖာျပျခငးက စစအစးရ စာေပစစစေရးက ခြငျပေလရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 89

အကဥးေထာငအတြငး အေျခအေန

မတးတက (ႏစရည

ႏငငေရးအကဥးသားေဟာငး

ေဒါကတာေဇာျမငေမာင အငတာဗး)

23 February 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-02-23-voa6.cfm

ျမနမာႏငင အကဥးေထာငေတြထက လ႔အခြငအေရး

အေျခအေနေတြဟာ သသသာသာ တးတကလာမႈ မရ

ဘးလ႔ စေနေန႔က ျပနလြတလာတ အနနအယလဒ

အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပရ႕ အမရပရၿမ႕နယ

ျပညသ႕လႊတေတာကယစားလယ

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငက ေျပာလကပါတယ။

၁၉၉၀ ခႏစကတညးက ရနကန အငးစနေထာငန႔

ျမစႀကးနားေထာငေတြမာ ေျပာငးေရႊ႕အကဥးခခခရ

တ ေဒါကတာေဇာျမငေမာငက ျပနလညလြတေျမာက

လာခနမာ အခလေျပာလကတာ ျဖစပါတယ။ ၁၈ ႏစ

လးလး အကဥးေထာငထမာ ေနခရၿပး အခေတာ

ေနအမက ျပနေရာကေနၿပျဖစတ ေဒါကတာ

ေဇာျမငေမာငက မစျမတမြနက ဆကသြယေမးျမနးၿပး တငျပေပးထားပါတယ။

ေထာငထကလြတလာခနမာ ထးထးျခားျခား ဘာေတြက သတျပမသလလ႔ စေမး

ၾကညေတာ ေဒါကတာေဇာျမငေမာငက အခလေျဖပါတယ။

“ေျပာရရင အနကယက အထမာေနခတာ အားလးေပါငး ၁၈ ႏစန႔ ၃ လဆေတာ

ခကခငး အျပငလညး ျပနထြကလကရေရာ ပတ၀နးကငအေနန႔ ႐ပပငးဆငရာအရ

သသသာသာ ေျပာငးလသြားတာေတာ သလကရတာေပါ။ ဒါေပမယ ႐ပပငးဆငရာ

ေျပာငးလမႈဆတာကေတာ အခနန႔ ကာလန႔အည ေျပာငးလေနတာပေလ။ စတပငး

ဆငရာ ဘယေလာကေျပာငးလသလဆတာေတာ အနကယ ေလလာရဥးမယန႔

တတယ။

“လေတြရ႕ Inclination ဘယဘကလညေနတယ၊ ဘယဘက Tendency လညေန

တယဆတာေတြေတာ အနကယ ၾကညရဥးမယထငတယ။ သတ႔ ႏငငေရးက

စတ၀ငစားေနေသးလား၊ စတမ၀ငစားေတာဘးလား၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြက သတ႔

ေဒါကတာေဇာျမငေမာင။

(ဓာတပ-fbppn

အငတာနက စာမကႏာ။)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 90

ေမသြားၿပလား။ အဒါမးေတြ အနကယသခငတာေပါ။ ခကခငးလကငငးႀကးေတာ

ေျပာလ႔မလြယဘးထငတယ။”

ေထာငထမာ အနကယ ၁၈ ႏစေနခရတ ကာလအတြငးမာ အျပငမာျဖစေနတ

အေျခအေနေတြက ဘယေလာကအထ သခြငရခပါသလ။

“အျပငမာျဖစေနတ အေျခအေနေတြက ေထာငထမာဆေတာ မဒယာက တဆငေပါ

ေနာ။ မဒယာဆတာလညး ျပညတြငးကထတတ မဂၢဇငးတ႔၊ ဂာနယတ႔အရပ သရတာ

ကး။ အဒါေတြကလညး ဆငဆာန႔ဘာန႔ဆေတာ အနကယ ဘယေလာကသႏငမလ

ဆတာ မသဘး။ သတငးစာေတာ ဖတခြငရတာေပါ။ အဓက Weekly ဂာနယေတြက

အနကယ လကဖတတာေပါ။ အဒေလာကကပ သရတာေပါ။ အားလးကၿခၿပး မျမင

ႏငဘးထငတာပ၊ ဂာနယေတြကလညး အျပညအစ မေရးႏငဘးန႔ တပါတယ။”

အနကယအေနန႔ ေထာငတခမက ေနခရတအခါၾကေတာ ေထာငေတြထက အေျခ

အေနေရာ အနကယ ဘယလသးသပပါသလ။

“ေထာငေတြထက အေျခအေနက သးသပရငေတာ အရညႀကးပ။ အငစအာစ

မ၀ငခင၊ အငစအာစ ၀ငၿပးသြားတ အေျခအေနေတြက ႏႈငးယဥၿပး ေျပာရမာေလ။

ေထာငတြငးအေျခအေနက ေယဘယ ၿခေျပာရရင ေထာငဆတာေတာ အျပငန႔

စာရင လြတလပမႈအားလး ဆတသဥးသြားတေနရာပေလ။ ေျပာခငတစကားလညး

မေျပာရဘး၊ စားခငတအစားလညး မစားရဘး၊ ေနခငသလလညး မေနရဘး။ ေျပာရ

ရငေတာ သတ႔ ေထာငဥပေဒအတငး ေခၚရငလာ၊ ခငးရငလပ၊ ခမေျပာန႔ဆတပစမး

ျဖစသြားတာေပါ။ လြတလပမႈဆတသဥးေနတေနရာက ေထာငလ႔ေခၚတာပေလ။”

အနကယ ေထာငကၿပးမၾကာခင ေထာငထက လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကတာေတြ

အေၾကာငး ကလသမဂၢကတဆင သေအာငလပခလ႔ ေထာငဒဏတးခတာ ခခရ

တယ။ အခ အနကယ ျပနလြတလာၿပဆေတာ ေထာငထမာျဖစေနတ အေျခအေန

ေတြေရာ အရငတနးကလပ ေျပာဖ႔အစအစဥ ရပါသလား။

“အဒါက ေမးတလအေပၚမာ မတညၿပးေတာ အနကယအေျဖက ထြကလာမာပ။

သခငတာက လ႔အခြငအေရး အေျခအေန တးတကလာလား၊ ဆတယတသြားလား

ဆတာလား။ ဒမာ လ႔အခြငအေရး ကယစားလယေတြ လာေနတာပ မဟတလား။

ဥပမာ အနကယစမတာ ယဇယကတာက စမလကတာပ။ အခဆရင ေတာမတစ

အေဟး ကငတားနားအထ။ အေတာ အဒၾကားထ လာေနတာေတြ အႀကမေပါငး

ဘယေလာကရၿပလ။ ၉၂ ခႏစကတညးက။ အနကယထငတာ Very Significant

Changes ေတာ မေတြ႕ဘး။ သသာထငရားတ လ႔အခြငအေရး ေထာငထမာ ေျပာငးလ

လာသလားဆရင မေျပာငးလဘးလ႔ ေျပာရမာပ။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 91

ေရ႕ႏစကရင ျမနမာႏငငမာ ေရြးေကာကပြလပဖ႔ အစအစဥရတယဆတာ အနကယ

ၾကားမမယထငပါတယ။ ျပညသ႕လႊတေတာ ကယစားလယတေယာကအေနန႔

ဒအေပၚမာ ဘယလသေဘာထားပါသလ။

“ဒမကေရစျဖစစဥမာ အနကယ၀ငလာတယဆတာက အနကယတ႔ႏငငမာ ဒမ

ကေရစ ရခငလ႔ဆၿပး အနကယ ၀ငလာတာပါ။ အနကယကယကး မပါပါဘး၊ အတ

မပါဘး။ အနကယတ႔တငးျပညမာလညး လအပေနၿပလ႔ ယဆတာေပါ၊ ဒမကေရစ

ျဖစေပၚဖ႔။ ႏငငတကာန႔ ရငေပါငတနးႏငဖ႔ဆရငေတာ အနကယတ႔ ဒမကေရစ

လေနၿပဆတာေတာ သတယ။ အေတာ ၉၀ ေရြးေကာကပြမာ အနကယက ျပညသ

ေတြရ႕ Man Date က ရထားတာေပါ။ ဒ Mandate က အနကယ တနဖးထားတယ။

“ဒ ၉၀ ေရြးေကာကပြကမ အနကယတ႔က ဘာမ ေရေရရာရာ မသရဘန႔ အခလာမယ

၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက အနကယ ဘယလသေဘာထားမလဆရင ၉၀ ေရြးေကာက

ပြကပ အနကယစတထမာ ရေနေသးတယ။ ျပညသေတြကေပးထားတ Man Date က

အနကယကငထားေသးတယ။ အနကယ Committed ျဖစထားတယ။ အဒအတြက

ေလာေလာဆယမာ အနကယအေနန႔ ၂၀၁၀ အေၾကာငးက မစဥးစားေသးဘး။ ဒါ

အနကယသေဘာထားက ေျပာတာပါ။ အနကယ အနနအယလဒဗဟန႔လညး

မဆကသြယရေသးဘး။ အနကယက အနနအယလဒျဖစတအတြက သ႕ရ႕အလေတာ

ေအာကမာဆရင သ႕ရ႕ အေျခခအခကေတြကလညး အနကယေလးစားရဥးမာကး။”

အနနအယလဒ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပရ႕ အမရပရၿမ႕နယ ျပညသ႕လႊတေတာ

ကယစားလယ ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။ ေဒါကတာ

ေဇာျမငေမာငဟာ ၁၉၉၀ ႏစကနပငးမာ အဖမးခခရၿပး ေထာငဒဏ ၂၅ ႏစ ခခခရ

ပါတယ။ အဒေနာက အငးစနေထာငတြငးက လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈ အေျခအေန

ေတြက ကလသမဂၢဆက စာေရးေပးပ႔ခလ႔ ထပတးျပစဒဏ ၁၂ ႏစကခၿပး စစေပါငး

ေထာငဒဏ ၃၇ ႏစ ကေနရာက စေနေန႔မာ ျပနလြတလာတာျဖစပါတယ။

ျမနမာႏငငမာ ၂၀၁၀ ကရငျပလပမယ ေရြးေကာကပြမာ ႏငငေတာအကးက

ထမးႏငဖ႔ အကဥးသား ၆,၃၁၃ ေယာကက လြတၿငမးခမးသာခြငေပးမယလ႔ ျမနမာ

စစအစးရက ေၾကညာၿပး လႊတေပးေနတအထမာ အခအခနထ ႏငငေရးအကဥးသား

စစေပါငး ၂၅ ေယာကပ ပါေသးတယလ႔ ႏငငေရးအသငးအ၀နးက ေျပာပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 92

ျမနမာႏငငေရးအကဥးသား

အားလးလႊတေပးဖ႔ ႏငငတကာ

၀ငးေတာငးဆ

24 February 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-02-24-voa3.cfm

အေမရကန၊ ကလသမဂၢန႔ အးယ ဥေရာပသမဂၢတ႔က အသးသး ျမနမာႏငငမာ

ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အပါအ၀င ႏငငေရးအကဥးသားအားလး လႊတေပးဖ႔

စစအစးရက တကတြနးလကပါတယ။

ႏငငေရးအကဥးသား ၂၀ ေလာက မျပညေအာင လႊတေပးဖ႔ ဆးျဖတတာဟာ

မလေလာကဘး၊ လႊတေပးတာကေတာ ၀ါရငတနက ႀကဆပါတယ၊ ဒါေပမယ

လပစရာေတြ အမားႀကးကနေနေသးတယလ႔ အေမရကန ႏငငျခားေရးဌာန

ေျပာခြငရပဂၢလ ေရာဘတ ၀ဒက ေျပာဆပါတယ။

ျမနမာျပညမာ ဒမကေရစတးတကမႈ မရတအတြက ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ

ကလငတနကလညး စတပကစကား ဆလကၿပး ျပငပက ဖအားေပးေနေပမယ

ျမနမာစစေခါငးေဆာငေတြက မလႈပဘးလ႔လညး ေျပာၾကားေၾကာငး ေျပာခြငရ

ပဂၢလက ဆကၿပး ရငးျပပါတယ။

ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရးျပျပငေျပာငးလမႈမား လပပါမယလ႔ ေပးထားတကတတည

ေရး၊ ျမနမာျပညက ထပသြားၿပး စစေခါငးေဆာငေတြက ဖအားေပးဖ႔ လလားေၾကာငး

ကလသမဂၢ အတြငးေရးမႉးခပ ဘနကမြနးကလညး တနလၤာေန႔မာ ေျပာဆလကပါ

တယ။ စစအစးရန႔ အတကအခတ႔ၾကား ႀကတငသတမတခကမား မထားဘ

စကားဆပြ ျပနစဖ႔လညး ကလသမဂၢ အတြငးေရးမႉးခပက တကတြနးလကပါတယ။

အးယ ဥေရာပသမဂၢ အလညကဥက႒ ခကသမၼတႏငငကလညး ျမနမာျပညမာ

ႏငငေရးအကဥးသားအားလး ခကခငးလႊတေပးဖ႔၊ ႏငငေရးပါတမားအေပၚ

ကန႔သတခပခယထားတာေတြအားလး ႐ပသမးဖ႔ စစအစးရက တကတြနးေၾကာငး

ေၾကညာခကတရပ ထတျပနလကပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 93

လၿတေပးသည အကဥးသား

ေခာကေထာငေကာမႀာ

နငငေရးအကဥးသား ၂ဝ ေကာသာပၝ

2009-02-22

http://www.rfa.org/burmese/news/aapp_states_only_twenty_are_political_prisoner

s_among_release-02222009154401.html/story_main?textonly=1

ေဖေဖာဝၝရလ ၂၁ ရကေနႛက စ႓ပးလၿတေပးေနတ စစအစးရအကဥးေထာငေတၾက အကဥးသား

ေခာကေထာငေကာမႀာ အခအခနအထ နငငေရးအကဥးသား ၂၃ ဥးဘ

အမညစာရငးရရႀေသးတယလႛ နငငေရးအကဥးသားမား ကညေစာငေရႀာကေရးအသငး AAPP

က ေပာပၝတယ။

အကဥးသားမသားစဝငမား အငးစနေထာငဗးဝ၌ ေစာငဆငးေနကစဥ။ (Photo: AAPP)

ဒကေနႛ ေနႛစၾနႛ ထတ ပနတ AAPP ရႛ ထတ ပနခကမႀာ မေနႛက လၾတတ နငငေရးအကဥးသား

၁၉ ဥးရႛ အမညစာရငးက ေဖာ ပထားပၝတယ။ ဒကေနႛညေနပငး ထပ႓ပးသရႀရတာနႛ

ပတသက႓ပး အဖၾႛအတၾငးေရးမႀႃး ကတတနငက RFA က ခလေပာပၝတယ။

“ဒ ၁၉ ေယာကအပင ကေနာတႛ ထပသရတာက ကသနးေဌး၊ ေညာငတနးက ကတငေဌး၊

သတႛႎႀစေယာကက ကေလးေထာငကေန လၾတလာတယလႛ ကားရပၝတယ။ ေနာက

ကေဇာႎငေထၾး ေခ ကကနက၊ သက ၈၈ မးဆကကမာကးရႛည၊ သက ရဘကစခနးကေန

လၾတလာတယလႛ ကားရပၝတယ။ သက ကမာကးက ေထာငထကေန စာထတေပးလႛ

အဖမးခရ႓ပး ရဘကပႛခရတာပၝ။ ေနာက မေကၾး NLD က မေဌး ေခ မသနးသနးေဌး

လၾတတယလႛ ကားရပၝတယ။ တခႛေထာငေတၾမႀာ မေနႛကတညးက လၿတေပးေနတာေတၾ

ရႀပၝတယ။ မႎၨေလးေထာငက ၈၀ ေလာကလၿတတအထမႀာ ႎငငေရးအကဥးသား

ႎႀစေယာကပၝတယလႛ ကားရပၝတယ။ နာမညအတအကေတာ မသရေသးပၝဘး။ အဒလပ

မစ႒ကးနားေထာငမႀာ အမား႒ကးလၿတတအထက ေလးေယာကပပၝတယ”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 94

ကေလးေထာငက လၾတလာသ ကတငေဌးနႛ ကသနးေဌးတႛဟာ ေညာငတနး႓မႛက ဖစ႓ပး

ဗလခပမႀႃး႒ကးသနးေရၿရ သမး မဂလာေဆာင ဗၾစဒအေခၾ ကညရႀတအတၾက ပဒမ ၅၀၅ (ခ) နႛ

႓ပးခတ ၂၀၀၆ ခႎႀစက ေထာငသးႎႀစ ခခလကရသေတၾပၝ။ သတႛ ႎႀစဥးစလးက

အငးစနေထာငကေန ကေလးေထာငက ပႛလကတာဖစပၝတယ။

ဒကေနႛ မၾနးလၾပငးက အငးစနေထာငက လ ၂၀ ေကာ ထပလၾတေသးတယလႛ သရပၝတယ။

ဒၝေပမယ နငငေရးအကဥးသား တဥးမႀ ပၝဝင ခငး မရႀဘးလႛ ဆပၝတယ။ ဒကေနႛ

မနကပငးကတညးက အငးစနေထာငမႀာ နငငေရးအကဥးသားေတၾရ မသားစဝငမားနႛ

မတေဆၾတခႛ လာေစာငေနကပၝတယ။

“ႎႀစဆယေကာေလာက ထၾကသၾားတာေတၾႛတယ၊ ေနႛလညပငးေလာကမႀာ။ လႁငသာယာက

ဥးတငယရႛ သမးႎႀစေယာက လာေစာငတယ။ ႓ပးေတာ စစေႎၾးအမ မေထၾးေထၾးကည။

ကနတာက NLD လငယေတၾ သးေလးေယာက ရႀတယ။ တခႛ ပနသၾား႓ပ။ ေဇာမးေကာတႛ

ပနသၾား႓ပ”

ဒၝကေတာ အငးစနေထာငက သၾားေရာကသတဥးေပာပတာပၝ။ အလားတ အငးစနေထာငက

လာေစာငသ နငငေရးအကဥးသားတဥးရ ဇနးကလညး RFA က ခလေပာပၝတယ။

“ကမက ဗဟနး႓မႛနယ အတၾငးေရးမႀႃး ကထၾနးမငရႛဇနးပၝ။ အေယာက

ႎႀစေထာငေကာလၿတမယလႛ ေပာတာ။ မေနႛက တရာေကာ လၿတလကတယ။

လၾတလလၾတ ငား လာစစမးကညတာပၝ။ သကေတာ ရမညးသငးေထာငမႀာေပၝ။ မေနႛက

ရမညးသငးက ဖနးဆကကညတာေတာ ႎငငေရးသမားေတၾ မပၝေသးဘး။ ေထာငက

တကရကပ ဆကလကေတာမယလႛ။ ႎငငေရးသမားေတၾ ပၝမပၝဆတာ၊ အကးအေကာငး

သခငလႛ။ ႎငငေရးသမားေတၾ ပၝမယဆရင နညးနညးေလး ေမ႖ာလငခကရႀတာေပၝ”

မေနႛက ညပငးက သရကေထာငက အကဥးသား ၁၀၀ေကာလၾတလကပၝတယ။ ဒၝေပမယ

နငငေရးအကဥးသား တဥးမႀ ပၝဝင ခငးမရႀေသးဘးလႛ ဆပၝတယ။

“ကမတႛ မေနႛက တေနႛလး ဖနးေခေနတာ၊ မရဘး။ သရကက။ ေလးနာရ ငၝးနာရအထ

အထကက ႌၿနကားလၿာ မေရာကလာေသးလႛတေလ။ ညကေတာ ကးနာရေလာက ေမႀာငမႀ

လၿတတယတ။ သးရက ဆကလၿတမယလႛေပာတယ”

သရကေထာငက သးရကဆကတက အကဥးသားေတၾက လၾတမႀာ ဖစတယလႛ သရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 95

လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယႎႀင

ေတၾႚဆခၾၾငရသ နယေထာငေပာငးခရ

2009-02-23

http://www.rfa.org/burmese/news/prisoners_transferred_after_meeting_rights_env

oy-02232009113947.html/story_main?textonly=1

လႛအခၾငအေရး အထးကယစားလႀယနႛ ေတၾႚဆခၾငရလကသ ႎငငေရး အကဥးသား

ကေကာကက က ေဖေဖာဝၝရ ၂၀ရက ႓ပးခတ ေသာကာေနႛက အာဏာပငေတၾက

အငးစနေထာငကေန နယေဝးေထာငက ေပာငးလကပၝတယ။ ကေကာကက က

ေတာင႒ကးေထာငက ေပာငးလကတာ ဖစတယလႛ အငးစနေထာင အာဏာပငေတၾက

ေပာေကာငး ကေကာကကရ မခင ေဒစးစးေသာက RFA က ေပာပၝတယ။

ေဒစးစးေသာ။ ။ “၂လပငးကေလ၊ သအမနႛခခရပၝတယ၊ ၃ႎႀစ၊ ႓ပးေတာ က႗နမတႛက

အဒတပတက ၁၃ရကေနႛကမႀ သႛက ေတၾႚရပၝတယ။ ၁၃ရကေနႛ ေတၾႚလညး႓ပးေရာ

ကနးမာေရးအတၾကေပၝေနာ၊ ေဆးေတၾဘာေတၾ အဒေနႛက ဝယေပးလကပၝေသးတယ၊ က႗နမတႛ၊

သေဆးစစရမယဆတ အေကာငးေတၾ ေပာပၝေသးတယ၊ ေပာလညး ႓ပးေရာ၊

ေနာကတပတကေတာ က႗နမတႛက ေတၾႚခၾင မရႀဘးရႀင။ ပၝဆယပ ေပးရတယ။”

“႓ပးခတအပတက တနလာေနႛက ကလသမဂၢ အဒ လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယနႛ

ေတၾႚတယလႛေတာ သတငးပ ကားရပၝတယ။ က႗နမတႛက သနႛ မေတၾႚလကရဘးရႀင၊

မေတၾႚလကရေတာ သႛဆက ဘာသတငးမႀ ပနမကားရဘးေပၝေလ။”

ကေကာကကနႛ အမႁတၾတခတညးပၝတ ကဥာဏလငးေအာငကလညး ႓ပးခတ စေနေနႛက

ဗနေမာေထာငက ေပာငးလကတယလႛ က ဥာဏလငးေအာငရ မခင ေဒလႀလႀကႃ က

ေပာပၝတယ။ ကဥာဏလငးေအာင ေထာငေပာငးခရတယဆတ သတငးက အပငက

သေနေပမ အာဏာပငေတၾက ေဖေဖာဝၝရ ၂၃ရက ဒကေနႛ သၾားေရာက ေမးမနးတအခၝ

ေထာငမေပာငးေကာငး ငငးဆပၝတယ၊ အ႒ကမ႒ကမ ေမးမနးေတာမႀ ဗနးေမာေထာငက

ေပာငးလကေကာငး ပနေဖတယလႛ ေဒလႀလႀကႃက ေပာပပၝတယ။

ကေကာကကနႛ ကဥာဏလငးေအာငတႛဟာ ဗလမႀႃးခပေဟာငး ေကာေဇာရ အတၪပၯတၨ

စာအပလကဝယေတၾႚမႁ အပင ဗဒယ အကဥပေဒအရ အေရးယခရတာဖစ႓ပး ေထာငသး ႎႀစစ

အပစေပးခခရတာပၝ။ သတႛ ႎႀစဥးစလးဟာ စးပၾားေရး တကသလေကာငးသားေတၾ

ဖစကပၝတယ။

ကေကာကကရ မခငနႛ ကဥာဏလငးေအာငတႛရ မခငေတၾက RFA မႀ ဥးတငေအာငခငက

ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 96

မနမာႎငငဆငရာ ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယ မစၤတာ ေတာမတစ ကငတားနား (အလယ) ထငး-မနမာနယစပ၊

မေဆာက႓မႚရႀ ႎငငေရးအကဥးသားမား ကည ေစာငေရႀာကေရးအသငး ပခနးသႛ သၾားေရာကေလလာစဥ မႀတတမးပ ဖစပၝသည။

(Photo: AAPP)

UDP ေခါငးေဆာင မးယစလပငနး

ပတသကခဟ VOA သတငးကဆ TUESDAY, 24 FEBRUARY 2009 19:50 ဧရာဝတ

ႏငငေရးပါတ ေခါငးေဆာင တဥးသည မးယစေဆး လပငနး၊ ေငြမညး ခဝါခသည

လပငနးမားႏင ဆကႏြယ ေနေၾကာငး ေထာကလမးေရး အရာရေဟာငး ဥးေအာငလငးထြဋက

ဗအေအ ျမနမာပငး အသလႊငဌာနသ႔

ေျပာလကသည။

ဥးေကာျမင

အဆပါ ေခါငးေဆာငမာ ညညြတေသာ

ဒမကရကတစ ပါတ (UDP) ဒဥက႒

ဥးေကာျမင ျဖစေၾကာငး၊ ဝ ျပည ေသြးစညး

ညညြတေရး တပမေတာ (UWSA)၏

ဘ႑ာေရးဌာနတြင ဒတယဌာနမးအျဖစ

ဥးေကာျမင တာဝနယခစဥက

ထလပငနးမားက လပကငချခငး ျဖစေၾကာငး ဥးေအာငလငးထြဋက ဆသည။

ထအခနက ျမနမာကယြမ ကမၸဏက တညေထာငၿပး၊ UWSA အဖြ႔က စးပြားေရးဘဏ ၄ ခက

ေကာေထာက ေနာကခ ျပေပးခသညဟ ဥးေအာငလငးထြဋက ဆသည။

Asiaweek မဂၢဇငးကလညး ျမနမာကယြမသည ေငြမညး ခဝါခသည လပငနးမားႏင

ဆကႏြယေနသည ကမၸဏ အျဖစ စြပစြခေနရေၾကာငး ၁၉၉၈ခႏစ ဇနနဝါရလတြင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 97

ေရးသားခသည။

ျမနမာစစအစးရက အဆပါ ကမၸဏက နာမညပကစာရငး သြငးခသည၊ အဘယေၾကာင

ဆေသာ “UWSA၏ ဘ႑ာေရးဌာန ဒဝနႀကးဟ ဆေသာ မကကယဟြာဟ (ေခၚ)

ဗလမးေကာျမငသည စးပြားေရးဆငရာ ဥပေဒ ႏင စညးကမးမားက ေျပာငေျပာင တငးတငး

ခးေဖာကခသည” ဟ Jane’s ေထာကလမးေရး စာေစာငက ၁၉၉၈ ႏဝငဘာလတြင

ေဖာျပခသည။ ဥးေကာျမငသည ယခအခါ ကေနဒါႏငငတြင ေနထငလကရသည။

ျမနမာႏငငတြင ရစဥက ဥးေကာျမငသည ဥပေဒ စညးမဥးမား ခးေဖာကမႈ ႏင ေငြေၾကး

မသမာမႈမားေၾကာင ေထာငဒဏ ၁ဝ ႏစခန႔ ခမတခခရသညဟ ဥးေအာငလငးထြဋက

ဆသည။

“တကယေတာ ဥးေကာျမငက ေထာငေျပးပါ၊ - - - ရဘကစခနးကေန ထငးႏငငဘကက

ထြကေျပးသြားတယလ႔ သရပါတယ” ဟ ဥးေအာငလငးထြဋက ေျပာၾကားခသည။

ဥးေကာျမငသည ကေနဒါႏငငတြင မၾကာေသးမကမ အာရစကျခငး ခခရသျဖစသည။

ၿပးခသညလကနပငးတြင Future Canada China Environment Inc. ကမၸဏ၏

အစရယယာတနဖး ေဒၚလာ ၁ ဘလမက တကသြားသညအတြက အေမရကန ျပညေထာငစက

အဆပါ ကမၸဏက တားျမစ ပတပငချခငးျဖစသည။

ဥးေကာျမငကမၸဏႏင ပးေပါငးလကၿပး ရယယာတနဖးမား ခနတကသြားချခငး ျဖစေၾကာငး

ကေနဒါႏငငထတ Vancouver Sun သတငးစာက ဆသည။

“Future Canada China Environment Inc. ၏ လပငနးမားက ယာယ

ပတသမးလကေၾကာငး၊ အဆပါ ကမၸဏ၏ အစရယယာ တနဖးမားမာ ဝ.၉၂ ေဒၚလာ မ ၂၈.၅ဝ

ေဒၚလာအထ ခနတကသြားေသာေၾကာင စစမးစစေဆးမႈမား ျပလပေနေၾကာငး” စသျဖင

အေမရကန ျပညေထာငစ၏ ေငြေၾကး လလယမႈ ႀကးၾကပေရး ေကာမရင၏ ဇနနဝါရလ ၂၈

ရကေန႔ ေၾကညာခကတြင ေဖာျပထားသည။

ေကာမရငက အဆပါ ကမၸဏ၏ ေနာကခ အခကအလကမား၊ ထတျပနမည သတငးမားႏင

ပတသကၿပး ဂရျပၾကရန စေတာရယယာ ပြစားမား၊ ရယယာပငရငမား၊

ရယယာဝယယမညသမားက သတေပးထားသည။

“အဆပါ ကမၸဏတြင ပငဆငမႈ အနညးငယသာ ရၿပး လပငနး လညပတမႈလညး မရပါ” ဟ

ေဖေဖာဝါရ ၄ ရကေန႔ထတ Vancouver Sun သတငးစာက ဆသည။

ဥးေကာျမငသည ကေနဒါ အေျခစက ကမၸဏ NAH Development Group Inc., က

ပငဆငသျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 98

ဧရာဝတမဂၢဇငးက ေရးသားထားခကမားႏင ပတသကၿပး ဥးေကာျမငက ၎အေနျဖင

မးယစေဆးဝါးလပငနး၊ ေငြမညးခဝါခမႈ လပငနးမားႏင ဆကႏြယမႈ မရပါဟ ျငငးဆထားသည။

“ကြႏပ ဥးေကာျမငသည ဘဝတေလာကလး တရားမဝင မးယစေဆးဝါး လပငနး၊ ေငြေၾကး

ခဝါခမႈ လပငနးမားႏင မညသညအခါကမ ပတသက ဆကႏြယမႈမရခပါ” ဟ ၎၏

အငတာနက စာမကႏာရ ေၾကညာခက တေစာငတြင ေဖာျပထားသည။

“ေျမာကအေမရကတက ႏင အာရတကရ ကြႏပ၏ လပငနးမား အားလးမာ

တရားဝငလပငနးမားျဖစသည” ဟ ေၾကညာခကက ဆသည။

မၾကာေသးမက ဥးေကာျမငသည လာမညႏစတြင ျပလပမညဟ ဆေသာ ေရြးေကာကပြတြင

ပါဝငရန UDP ပါတက ဖြ႔စညး ထေထာငထားသည။

ျမနမာျပညတြငးရ ဝါရင ႏငငေရးသမား ဥးသေဝ၊ ထငရားသည စးပြားေရးသမား ဥးရထြနးတ႔

က ပါတ၏ ဥက႒၊ ဒဥက႒ မားအျဖစ တာဝနေပးလကေၾကာငး ၿပးခသည လကနပငးက

ထတျပနေၾကညာခသည။

ဥးေကာျမငသည ျပညပမေန၍ ေငြေၾကး ေထာကပေပးချခငးျဖင ထငရားသည

ႏငငေရးသမားမားက ပါတတြင တာဝနယရန စညးရးေနေၾကာငး ျပညပေရာက

အတကအခမားက ေျပာဆေနၾကသည။

ပါတ အဖြ႔ဝငစာရငးတြင ဝနႀကးခပေဟာငး ဥးေကာၿငမး၏ သမးျဖစသ ေဒၚခခေကာၿငမး၏

အမညက ေတြ႔ရသည ဟေသာ သတငးမား ထြကေပၚခေသာလညး ေဒၚခခေကာၿငမးကမ

UDP ပါတႏင ပတသကျခငး မရေၾကာငး ျငငးဆထားသည။

ေကာငးသားေခါငးေဆာငေဟာငး ဥးထြနးေအာငေကာကလညး ပါတတြင ၎ ပါဝငျခငး

မရေၾကာငး ျငငးဆထားသည။

“သ႔ရ႕ အကးစးပြားေတြ ျမနမာျပညထမာ ရေနပါဥးမယ၊ ဒါအျပင သန႔ ပတသကရာ

ပတသကေၾကာငး ျဖစခတသေတြ၊ တခ႕လညး လႀကးေတြ ျဖစေနၾကပါၿပ။ သ႔က

ျမနမာအစးရကမား လြတၿငမး ခမးသာခြငမား ေပးေလမလား ဆၿပး ျပနၿပးေတာ

ခညးကပတယလ႔ ထငပါတယ” ဟ ဥးေအာငလငးထြဋက ဗအေအ ႏင

ဆကသြယေမးျမနးခနးတြင ေျပာၾကားခသည။

ဥးေကာျမငသည တရတလမးျဖစသညဟ ဥးေအာငလငးထြဋက ေျပာသည။ သ႔ေသာလညး

ဥးေကာျမငက ၎သည ျမနမာျပညမ ကခငတငးရငးသားျဖစသညဟ ၎၏

အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 99

ေရႊႀတဂနယစပေဒသ

စစေရးျပငဆငမႈမားရေန WEDNESDAY, 25 FEBRUARY 2009 18:09 ကစး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=7

57:2009-02-25-11-11-13&catid=1:news&Itemid=2

ျမနမာႏင လာအ စစေရးပးေပါငး ေဆာင႐ြကမႈ ျမႇငတငရန မၾကာေသးခငက ႏစႏငင ထပတနး

ေခါငးေဆာငမား ေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြး ၾကေၾကာငး

သရသည။

ဗလခပႀကး သရေရႊမနးႏင လာအ သမၼတ

Choummaly Sayasone တ႔ ေတြ႕ဆစဥ

(ဓာတပ - Laos News Agency)

နအဖ စစအစးရ အဖြ႕၀င ဗလခပႀကး

သရေ႐ႊမနးႏင လာအသမၼတ Choummaly

Sayasone တ႔သည လာအ ႏငင ၿမ႕ေတာ

ဗယနကငးၿမ႕၌ ေတြ႕ဆ၍ ႏစႏငင နယစပလၿခေရးအေျခအေနႏင ပတသကၿပး ေဆြးေႏြးမႈမား

ျပလပသညဟ ဆငဟြာသတငးက ယမနေန႔တြင ေဖာျပထားသည။

လာအ သတငးေအဂငစကလညး ဗလခပႀကးသရေ႐ႊမနးက သမၼတ Choummaly Sayasone

က ၎၏ ႐းခနးတြင လကခ ေတြ႕ဆ၍ ႏစႏငငအၾကား ရငႏးခစၾကညမႈ ဆကဆေရး

အစဥအလာ ပမခငမာေရးႏင အထးသျဖင စစတပမားအၾကား ပးေပါငး ေဆာင႐ြကေရးမားက

ၿပးခသည တနလာၤေန႔က ေဆြးေႏြးသညဟ ေရးသားထားသည။

ယငး ဗလခပႀကး သရေ႐ႊမနး၏ ၂ ရကၾကာ လာအႏငင ခရးစဥသည လာအ ဒ ၀နႀကးခပႏင

ကာကြယေရး ၀နႀကး ဒ ဗလခပႀကး Duangchay Phichit ၏ ဖတၾကားခကအရ

လာေရာကျခငးျဖစသညဟ ဆငဟြာက ဆသည။

ယခႏစအေစာပငးတြငလညး လာအကာကြယေရး၀နႀကးဌာနတြငျပလပသည

လာအျပညသ႔တပမေတာေန႔ အခမးအနားသ႔ ဗလခပႀကး သရေ႐ႊမနး

တကေရာကခေၾကာငးလညး သရသည။

အဆပါ အခမးအနားအၿပးတြင လမႈ စးပြား ကစၥမား အပါအ၀င အမးသားလၿခေရးဆငရာႏင

ႏစႏငငစစေရး ဆငရာ ျမႇငတငမႈမားျပလပရနတ႔က ေဆြးေႏြးၾကသညဟ ဆငဟြာက

ေရးသားထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 100

ဆကလကၿပး လာအ-ျမနမာ နယစပေဒသေနျပညသမား လေနမႈအဆင ျမငမားေရး၊

နယစပကနသြယေရး လြယကေခာေမာေစေရးမားႏငပတသကၿပး

ႏစဥးႏစဖကပါ၀ငပးေပါငးေဆာင႐ြကရနတ႔က ေဆြးေႏြးၾက ေၾကာငး သရသည။

နယစပျဖတေကာ၍ တရားမ၀င မးယစေမာငခ ကနကးမႈမား၊ တရားမ၀င

ကနစညကးသနးမႈမား၊ တရားမ၀င လကနကးမႈမားႏငပတသကသည

အေျခအေနအျဖစအပက သတငးမားက ပမနေဆြးေႏြးဖလယၿပး ပးေပါငး

ေဆာင႐ြကရနတ႔လညး ပါ၀ငေဆြးေႏြးၾကသညဟ ဆငဟြာကဆသည။

ၿပးခသည ေဖေဖာ၀ါရ ၈ ရကကလညး ျမနမာႏငင ရမးျပညနယအေရ႕ပငး တာခလတၿမ႕တြင

ျမနမာ-လာအ နယစပေကာမတ ပထမအႀကမ အစညးအေ၀းက ကငးပေၾကာငး၊

ယငးအစညးအေ၀းသ႔ ႏစႏငင တာ၀နရသ မား တကေရာက၍

နယစပေဒသတေလာကလၿခေရး၊ နယစပကနသြယမႈ တးျမႇငေရးႏင ျပညသမားအၾကား

အျပနအလန လညပတမႈ တးျမႇငေရး စသည ပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈမားက ေဆြးေႏြးၾကေၾကာငး

ေဖေဖာ၀ါရ ၁၀ ရကထတ ျမနမာအလငး သတငးစာတြငေဖာျပထားသည။

ယခကသ႔ စစအစးရက လာအႏင စစေရးပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈ ျမႇငတငရန စစဥေနျခငးသည

ျမနမာႏငငႏင ထစပေနေသာ နယစပေဒသတေလာကရ

တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕မားက ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြကာလ အတြက

လကနကျဖတသမးလ၍ ျဖစႏငေၾကာငး ဒမကေရစႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ကြနယက(NDD)မ

သေတ သန အရာရ စစေရးေလလာသ ဥးေဌးေအာငက သးသပသည။

“တ႐တန႔ ထငးအပါအ၀င ျမနမာႏငငန႔ ထစပေနတ နယစပတေၾကာလးမာ

တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕ အစညး အသးသးရေနၾကပါတယ၊ တခ႕လညး

အပစအခတရပစထားသလ တခ႕ကလညး အခအခနအထ

လကနကကငတကေနတအဖြ႕ေတြလညး ပါတာေပါ၊ ဒအဖြ႕ေတြက စစအစးရအေနန႔ ၂၀၁၀

ကာလမာ လက နက ျဖတသမးဖ႔ ျဖစလာမယဆရငေတာ ေကာေထာကေနာကချပထားတ

ႏငငေတြ အေနအထားက အေရးပါ လာတာေပါ၊ တ႐တ ႏငငအေရးပါလာမယ၊ ထငးတ႔

လာအတ႔လညး သ႔အေနအထားန႔သ အေရးပါလာမာေပါ၊ စစအစးရအေနန႔ ဒကစၥေတြအတြက

ႀကၿပးေတာ အခလသြားလပထားတာလညး ျဖစေကာငးျဖစႏငပါတယ”ဟ ဥးေဌးေအာငက

ဆသည။

အဆပါ နယစပေဒသမားရ

တငးရငးသားလကနကကငၿငမးခမးေရးအဖြ႕မားျဖစေသာဥးစငးလငး(လငမနဇငး)

ဥးေဆာငသည အမးသား ဒမကရကတစ မဟာမတ တပမေတာ(NDAA)

မငးလားအထးေဒသ(၄)အဖြ႕ႏင ၀ ျပည

ေသြးစညးညညြတေရးတပမေတာ(UWSA)အဖြ႕မား၏လႈပရားမႈမားက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 101

တငးကပထနးခပရနစစအစးရက လာအႏင စစေရးပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈျပလသညဟ

ယဆရေၾကာငး တငးရငးသားအေရးေလလာသမားက လညး ေျပာဆၾကသည။

၀ အေရးေစာငၾကညေလလာသ မငးအကဖနးက ထငး-ျမနမာ-လာအ သးႏငင နယစပ

ေ႐ႊႀတဂေဒသတြင တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕မား၏ လႈပရားမႈမားက စစအစးရ

စစတပမားက တငးကပရန စစဥေနသည ဟ ေျပာသည။

“၀ အဖြ႕က အရမးတငးကပလ႔ ရမယမထငဘး၊ ဘာျဖစလ႔လညး ဆေတာ သတ႔မာလညး

သတ႔ရ႕ အပငနယ ေျမ ရေနတယ” ဟ မငးအကဖနးက ဆသည။

တာခလတၿမ႕မ UWSA အဖြ႕ႏင နးစပသတဥးကလညး ျမနမာစစတပမားႏင

တကပြျဖစပြားပါက အဆငသင ျဖစေစရန UWSA က အရပသားမားက

စစသငတနးေပးေနေၾကာငး ေျပာသည။

“UWSA က အရပသား ၀ တငးရငးသားေတြက အခေႏြရာသအတြက စားေရရကၡာ

စေဆာငးထားဖ႔ ႏႈးေဆာ ထားတယ၊ အရပသား ၀ တခ႕လညး သတ႔သားသမးေတြက

တျခားေနရာေတြဆ ပ႔ထားတယ၊ ၿပးေတာ စစ သငတနး တကေနၾကတာလညးရတယ”ဟ ၎

က ေျပာျပသည။

လြနခသည အပတအတြငးကလညး မငးလားအေျခစက စစအစးရ စစတပအား ေပးေနရသည

အခြန ၃၀ ရာခင ႏႈနးက ေပးရနျငငးဆသညအတြက NDAA အဖြ႕ႏငစစအစးရအၾကား

တငးမာမႈျဖစေနေၾကာငး၊ အဆပါနယေျမ အတြငး အစးရစစတပမား တးခထားေၾကာငး

သမးသေတာဆင သတငးဌာန အယဒတာ ဥးစနၾကညကလညး ေျပာဆသည။

ေကြးႏြနစေနတ လယသမားေတြ TUESDAY, 24 FEBRUARY 2009 16:23 ၾကညေဝ

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=7

52:2009-02-24-09-24-29&catid=2:article&Itemid=30

ေဆာငး ေႏာငးရာသရ႕ မြနးတညေနက လြနစြာ ပျပငးလ႔ ေနတယ။ လယကြငးရး

ျပတေတြၾကားက ေျမၾကး ေတြကေတာ ေနရ႕ အပရနက မခရပႏငလ႔ ပကၾကား

အကလကရတယ။

ပကၾကားအက ေျမသားေတြထက စမည႕ည႕ စပါးပငေတြ ေခါငးေထာငျပး ထလာၾကသလ၊

အေငြ႕ေတြ ေထာငးေထာငး ထေအာင ပေနတၾကားမာ လယကြငးထ ခေမာကေတြေဆာငး၊

ပဆးေတြန႔ ေခါငးေပါငးျပး တကတကတန႔ လယအလပ လပေနၾကသေတြ ရသလ၊

ေခါငးအေဆာငးပင မပါဘ အလပလပေနၾကသ ေတြလညးရတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 102

လယယာလပငနးခြင

၀ငေနတ လယသမားႀကး

ကထြနးေရႊ (ဓာတပ -

ၾကညေဝ)

အသည လယလပသေတြ

အားလးရ႕

ေမာလငခကကေတာ

ဒႏစအေၾကြး

အားလးေကေအာင

ဆပႏငေရးပ ျဖစတယလ႔

လယသမားၾကး ဥးျမငေဆာငက ေျပာပါတယ။

ကမၻာဆနေစးနႈနးေတြ ကဆငးေနတာန႔အတ ျပညတြငး စပါးေစးေတြကလညး စပါးတငး

တရာက ကပ ၃ သနး န႔ အထကမ၂ သနးေအာကအထ ကဆငးခတ အတြက

စပါးစကေတာငသ အားလးနးပါး စကစရတ မေၾကဘ အရႈးန႔ ရငဆငခရေၾကာငး

လယသမားၾကး ဥးျမငေဆာငက ဆပါတယ။

“အခေတာငသေတြမာ မးစပါးစကတနးက ေၾကြးေတြ မဆပႏငတအျပင၊ ေႏြစပါးစကဖ႔

အတြကလညး စကစရတ မရေတာ စပါးေပးစနစန႔ အသစထပယၾကရတယ၊ အဒါလညး

ဒေႏြစပါးေပၚရင ထြကသမစပါး အားလး ထး ပရမယသေတြေတာင ရေနတယ၊ လယသမားေတြ

မကကပါဘး၊ မရးဖလာ လပစားေနၾကလ႔သာ ေၾကြးတငချပး လပေနၾကတာပ၊ အခဆ

လယသမားေတြမာ ေၾကြးလညပငး ခကေနၾကျပ”လ႔ သက လယကနသငးေတြ ေပၚကေန

ျဖတေလာကရငး ေျပာျပခတယ။

ျမနမာႏငငက စပါးစကသေတြ အေနန႔ စကပးရာသတချပးတခ အဓက ရငဆငေနရတ

စနေခၚမႈၾကး တခကေတာ စကစရတ ျပသာနာပျဖစျပး အဒသသရာထကေန ေၾကြးကငးစြာန႔

လြတေျမာက လၾကတာကလညး ေခတအဆကဆကက ေတာငသေတြရ႕ ေမာလငခကေတြပ

ျဖစတယလ႔ သက ေလးေလးနကနက ေျပာပါတယ။

လယကြငးေတြထက ၀ါးထရကာ၊ ဓနမးျပး ခေနာခန႔ ေဆာကထားတ လယေစာငတေလး

တခနား အေရာကမာ “လမြေတြက မေႏးေခတမ၊ သေဌးျဖစေတာမည တ႔နဂါးန”လ႔ ဆေနတ

နဂါးန သးခငးသက ပပသသၾကး ၾကားေနရတယ။

ဒလပးျပငေျခာကေသြ႕တ ေန႔လယခငးအခနမာပင လယသမားေတြဟာ

လယေစာငတေတြထမာ တခဏမ အနားမယႏငေလာကေအာင သတ႔ရ႕ ပပနမႈေတြက

သတ႔က ေစခငးေနၾကျခငးျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 103

တကယေတာ လယယာလပငနးခြငရ႕ထးစအရ လယသမားေတြဟာ မနက ၆ နာရ

ေလာကကတညးက လယ ထဆငးျပး လယအလပလပရငး မနကခငး ၁၀ နာရခြ ၁၁

နာရဆရငပ နားၾကျပ၊ ေနကသြားတ ညေန ၃နာရခြ ၄နာရမ ကြငးထျပနဆငးၾကတာ

အေလအထလ ျဖစေနပါျပ။

“ျပးခတ မးစပါးတနးက ခြကခြကလနေအာငရႈးလ႔ စကစရတေတာငျပနမရၾကဘး၊ ဒႏစေတာ

ဘယလမ ရႈးလ႔ မျဖစေတာဘးဆျပး အရငထကက ႏစဆသးဆေလာက

ဂရစကရတာပ၊ဒါေတာင လယထမာပးကေနလ႔ မနက ကတညးကေဆးျဖနးထားရတယ၊

ေဆးကလညး သပစတမခရဘး”လ႔ အသက ၄၀ ၀နးကငရ ကထြနးေရႊ က

စတပကလကပက ေလသမးန႔ ေျပာပါတယ။

ကထြနးေရႊရ႕လယေစာငတကေလးက ပျပငးလတေနကြနယကထမာေတာ

ေခတနားခစရာေနရာ ေလးတခပါပ၊ ဒါေပမယ တထတခတခ၀ငတးတတတေလကလညး

ေလႏေအးမဟတဘ၊ ေလပပၾကးျဖစေနတယ။

“စပါးေစးကလ႔ဆျပး ကပတ႔ဆမာစပါးလာ၀ယတသမရလ႔ ကပတ႔ရြာကလေတြအားလး

ဆနခြျပး ပြရ အေရာက သြားေရာငးရတယ၊ ဆနတအတမ ကပ ၉၀၀၀ နႈနးန႔ေရာငးခရတယ၊

အဒေငြကလညး ေၾကြးဆပ လ႔ေတာင မစေစပါဘး”လ႔ ကထြနးေရႊက ဆကေေျပာပါတယ။

ေၾကြးေတြပေနတ ေတာငသလယသမားေတြရ႕ အမသေတြန႔

သားသမးေတြဟာလညးလယယာလပငနးတခ တညးန႔အဆငမေျပၾကေတာတအတြက

ၾကရာအလပက ၾကသလလပပါမ ၀မး၀ၾကတအေနအထားျဖစေနျပလ႔ လယသမားၾကး

ဥးျမငေဆာငက ေျပာပါတယ။

“လယသမားေတြလယစကရန႔ ရပတညလ႔မရေတာဘး၊ ၾကရာလပစားေနရတာပ၊ ကေနာ

အမးသမးဆရင အမမာ ၾကကေတြ၊ ဘေတြ၊ ၀ကေတြ ေမြးထားတယ၊ ဒႏစ စကစရတေၾကြးက

အဒအေကာငေတြ ေရာငးျပး ဆပရတာပ၊ ႏ႔မ႔ဆရင အမေရာငးဆပရမယ ပရတယ”လ႔ သက

ဆပါတယ။

လယသမားကထြနးေရႊရ႕မနးမဆရငလညး ရနကန သရမဂၤလာေစးမာ

ကနစမးသြငးတအလပက လပပါ တယ။ ခေနခါမာေတာ ဇနးသညဆက ရတ

ကနစမးအျမတဟာ သမားက အတးေပးရတ အတးေငြ ျဖစသြားျပ လ႔ ကထြနးေရႊက

ညညးေျပာေျပာပါတယ။

အခလ ေႏြစပါးစကဖ႔ စကစရတမရလ႔ ကနသညဆကေန စပါးေပးစနစန႔ စပါး တငး၂၀၀

အတြက ေငြ ေခးရ ေၾကာငးလညး သက ေျပာပါတယ။

“ကေနာတ႔ စပါးေပးယရတာအရမးနစနာတယ၊ အခဆကေနာက စပါး တငး၂၀၀ အတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 104

ေငြယလကတယ၊ တကယလ႔ ကေနာလယကရာသဥတ မေကာငးလ႔ သ႔က စပါး တငး၂၀၀

ျပည ျပနမဆပႏငဘး၊ တငး၁၅၀ ပ ဆပႏငတယဆရင အေၾကြး တငး ၅၀ ကနတယ။

ဒါဆရငေနာကႏစမာ ဆတးန႔ တငးတရာျပနေပးရတာပ၊ တခ႕ဆရင ဒႏစလညးစကစရတလလ႔

ေနာကထပ တငး၂၀၀ ဖးယလကရင ေနာကႏစကေတာ အရငႏစက တငး ၅၀ အတြက တငး

၁၀၀၊ ဒႏစဆပရမယ တငး၂၀၀ န႔ ထြကသမစပါးအားလးထးေပးလကရတာေတြလညး

ရတယ”လ႔ သကရငးျပပါတယ။

စပါးေပးယစနစဆတာက လကရအျပငမာ စပါးေစး ကပ၂၃၀၀၀၀ ေေပါကေစးေပါကေနခနမာ

ေတာငသက စကစရတလတအတြက ေငြရငကနသညက ၾကပြငအေနန႔စပါးတငး တရာဖးက

ေငြ၂ သနး ၀နးကငေလာက ႏင လကရေပါကေစးထက ေလာတေစးန႔ ေငြထတေပးပါတယ။

ေတာငသက စပါးေပၚတာႏင စပါးတငး ၁၀၀ ထးအပျပး အေၾကြးျပနဆပရတ စနစက

ဆလျခငးျဖစပါတယ။

ေတာငသမားအေနန႔အစးရကေနထတေခးေပးတ တဧက ကပ ၈၀၀၀

နႈနးန႔စကစရတဟာလညး အမန တကယကနကတစကစရတန႔ကြာျခားလြနးလ႔

ေတာငသေတြဟာ စပါးစကစရတအတြကအျပငကေန အတးၾကးၾကးန႔

ထတေခးၾကရတာျဖစပါတယ။

အမားစကေတာ စပါးေပးစနစန႔ ေငြယၾကျပး၊ ထြကလာတစပါးက ေၾကြးဆပပတစပါးကမ

ထတေရာငးရတ အတြက စပါးကေစးေကာငးရခနထ မထားႏငဘ၊ ေတာငသမာ ေနာကရာသ

စကစရတျပနမရဘ စကစရတ လေနတ သသရာထမာလညေနရျခငးျဖစတာက

ေတြ႕ျမငရပါတယ။

စကပးစရတကနကစရတဟာလညး တႏစထကတႏစတကလာေၾကာငး၊၂၀၀၇ ခႏစ

ေႏြစပါးစကရာသမာ တဧက ကပ ၁ သနး ၃ ေသာငး၀နးကငရချပး ၂၀၀၈ ခႏစ

မးစပါးစကပးတနးက တဧက စကစရတမာ ကပ၂ သနးထ ကနကခေၾကာငး၊ အခ ၂၀၀၉

ခႏစတြငးမာေတာ ဒဇယေစးန႔ ေျမၾသဇာေစးနႈနးအနညးငယ က ဆငး ခေပမယ

တျခားလယလပသားမားရ႕လပအားခမားန႔ ျခားစရတတ႔မာ ကဆငးျခငးမရတအျပင စပါးေစး

ကေန သညအတြက အရငႏစေတြကထက ပခကခလာေၾကာငး၊ မရဆငးရသား

လယဧကအနညးငယသာ

ပငသမား မာပဆးေၾကာငး

ရနကနတငး

တကၾကးျမ႕နယမ

ေတာငသေတြက ဆပါတယ။

ပးပငေတြၾကားထက

လယသမႀကး ေဒၚခငဥး

(ဓာတပ - ၾကညေဝ)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 105

“ဒါက လယသမားေတြရ႕ စားစရတက ထညမတြက ထားပါဘး၊ ျပးေတာ မးမားလ႔ ၊ ေရၾကးလ႔

ပကစးသြားတ အခါ ျပနျပးစကရတ စရတေတြ မပါေသးဘး၊ ကေနာတ႔ ေဒသက ျမစန႔နးေတာ

ျမစေရၾကးရငျပနစက ရတာ ေတြလညးရတယ”လ႔ ဥးျမငေဆာငက ဆပါတယ။

၄ငးတ႔ေဒသမာ ေမာဘဆနးတ႔၊ ဇယာတ႔၊ မေနာသခ၊ မေနာထြနး၊ ဆငးသြယလတတ႔

စကပးၾကျပး တဧက ထြကနႈနးဟာ အမားဆး တငး ၅၅ နႈနးထက မပေၾကာငး၊ တခ႕

အကြကမားဆရင တငး ၃၀ ၀နးကငသာရရ တယလ႔ သရပါတယ။ ျပးခတ မးစပါးတနးက ၁

တငးက ေငြ ကပ၂ ေထာငေစးန႔ ေရာငးခရတအတြက တဧက က ေငြကပ ၁ သနး ၀နးကငပ

ျပနရျပး ၁ ဧကက ေငြ ကပ ၁ သနးေလာက ရႈးၾကေၾကာငး လယသမား ေတြ က

ေျပာျပၾကပါတယ။

ျပးခတ မးစပါးတနးက ခြကခြကလနေအာင ရႈးလကၾကတအတြက ဒႏစေေႏြစပါးက

မစကေတာပါဘးလ႔ သ႔လ ဆးျဖတၾကသေတြလညး ရတယလ႔ ကထြနးေရႊက ေျပာျပပါတယ။

သေတာငမ လယ ၁၀ ဧကမာ ၅ ဧကပ စပါး စကျပး ကနတာက သခြားန႔ ခဥေပါငစကဖ႔

စတကးခပါေသးတယ။ ေတာငသအမားစကေတာ ဒႏစစပါးက ေလာစကလာၾကတာ

ေတြ႕ရပါတယ။ အရငႏစက ၁၀ ဧက စကတသက အခ ၅ ဧက၊ အရင ဧက၂၀ စကတ

သေတြက အခ ၁၀ ဧက အဒလ ထက၀ကေလာက ေလာျပး စကလာၾကပါတယ။

မးစပါးစကတနးက အစးရဆကေန ၁ ဧက ကပ ၈၀၀၀ နႈနးန႔ ေခးထားတသေတြ ဒႏစဆနး

ဇနန၀ါရ လထမာ အျပးဆပရမာ မဆပႏငတသကမားတယလ႔ လယသမၾကး ေဒၚခငဥးက

ေျပာျပပါတယ။

“မးစပါးတနးက စကဘဏက ၁ ဧကက ၈၀၀၀ နႈနးန႔ ေခးေပးတယ၊ အတးက ၁ ကပ ခြ ႏႈနး၊

လယသမားေတြ မာ ဒႏစက ထြကနႈနးလညးမေကာငး ေစးကလညး ကဆေတာ

စကစရတမေကဘး၊ ဒါက အစးရက၂ လ ပငး မာ အကနအျပးဆပခငးထားတယ၊ အမနေတာ

ပမနအတငးဆ ၁ လပငးမ ဆပရမယ၊ မဆပႏငတသက မား လ႔ ဆပရကက ၂ လပငးထ

ေရႊ႕ေပးတယ၊ အဒလ ရကေရြ႕ေပးရတသေတြက ေနာကကေၾကးအေနန႔လက ဒဏရကတယ၊

ေငြဒဏရကတယ၊ အတး ၁ ဆက ဒဏေငြအျဖစ ျပနေပးရတယ”လ႔ သမက ေျပာျပပါတယ။

တျခား လယသမားေတြကေတာ အစးရရ႕စကစရတေၾကြးဆပဖ႔ အမမာေမြးထားတ ၀က၊ၾကက၊

ဘ ရသမ တရစၧာနေတြအားလး ေရာငးချပးဆပ အမေမြးတရစၧာနမရတ သေတြကေတာ

လယယာမာ ခငးေနတႏြား ကပငေရာငးျပး ဆပၾကရေၾကာငး လယသမားၾကး ဥးျမငေဆာငက

ေျပာပါတယ။

“ေတာငသေတြမာ ထြကနႈနးေကာငးတ မးေတြမရဘး၊ သတ႔သးေနတမးေတြက

စပါးေပၚတအခါ မးစပါး အေန န႔အလြယဖယထားတာေတြက သးေနၾကရတာ၊ ဒထမာ

အဖငးပါမပါ၊ မးသန႔မသန႔လညး စစေဆးမႈေတြ မရဘး ဆေတာ သတ႔ အထြကနႈနးက

ကသထက ကလာဖ႔ပ ရတယ၊ လယသမားေတြက မးေကာငးမးသန႔ ျဖန႔ေ၀ ေပးဖ႔လညး

လအပေနျပ”လ႔ လယယာစကပးေရး ၀နၾကးဌာမ၊ အျငမးစား အရာရ ၾကးတဥးက အၾကျပ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 106

ေျပာဆ ပါတယ။

မးမေကာငးျခငး၊ ရာသဥတေဖာကျပနျခငး၊ အရညအေသြးျမင ေျမၾသဇာမား မသးစြႏငျခငး၊

စပါးပငမား ပးက ျခငးစတ အခကအခေတြန႔ရငဆငေနရတ ေတာငသေတြဟာ

စပါးေစးေတြကလာတအခါမာ နာလနထရခက ေလာကေအာငက အထနာသြားျပ ျဖစေၾကာငး

အဆပါ အျငမးစားအရာရက သးသပေျပာဆပါတယ။

ျမနမာႏငငဟာ စကပးေရးက အဓက ထားျပး စကပးထတလပတ ႏငငျဖစတအတြက

စပါးစကေတာငသ လယသမားဥးေရမာလညး ႏငငလဥးေရရ႕ ၇၀ ရာခငနႈနး ၀နးကငအထ

ရေၾကာငး လယယာစကပးေရး ၀နၾကးဌာနမ ထတျပနခကအရ သရပါတယ။

“ေတာငသလယသမားေတြ တးတကလာျခငးဟာ တငးျပညတးတကလာျခငးလ႔

ေျပာလ႔ရပါတယ၊ ေတာင သ ေတြ တးတကဖ႔ဆတာ သတ႔ေတြခထကပျပး

ကနထတႏငဖ႔လအပပါတယ၊ ေတာငသေတြက ကနထတ လပမႈ အတြက အစးရအေနန႔

အဘကဘကက အျပညအ၀ကညပ႔ပးေပးဖ႔လပါတယ”လ႔ စးပြားေရးပညာရင တဥးက

သးသပေျပာဆပါတယ။

ေပါကကြမႈ အႏအလ MONDAY, 23 FEBRUARY 2009 18:44 ေကာစြာမး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=7

48:2009-02-23-11-48-31&catid=2:article&Itemid=30

ျမနမာျပညက သသယေဆာင လာသမကေတာ ေသနတေတြန႔ စစလကနက ပစၥညးေတြ

ခညးပါပ။ ဒါေပမယ အဒ လကနကေတြက လ႔အသကက တကယ မေသေစႏငပါဘး၊ ၿပးေတာ

အေရာငအေသြးေတြ စလငလ႔ ေနပါေသးတယ။

သ႔ လကနကေတြန႔ တကခကေခမႈနးလတ ရနသေတြက စစသားေတြန႔ ဖြ႕စညးထားတ

စစတပႀကးေတာ မဟတပါဘး။ သ႔ရနသေတြက နယခ႕စနစ၊ နညးပညာ ေခတေနာကကမႈ၊

ကမၻာလဥးေရ အလြနအမငး ေပါကကြမႈ၊ ေရသန႔ရားပါးမႈ၊ ၾကကငကတပေကြးေရာဂါ စတ

ျပနာေတြပ ျဖစေနပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 107

သ႔ရ႕ “လကနကေတြ” က ထငးႏငင ခငးမငၿမ႕က သဝဏၰဘမ ပနးခ ျပခနးမာ

ခငးကငးျပသထားပါတယ။ သ ဆတာကေတာ ပနးခစမငးပါ။ အဒျပခနးမာ ျပသခသမ

ပနးခဆရာေတြ ထမာေတာ သက “လကနက” စးရးက ပထမဆး ခငးကငးျပသသ

ျဖစတအတြက ထးျခားပါတယ။

ယတလြန (ဆာရယယလစဇင) ပနးခေတြက ဆြတ ကမၻာေပၚက တျခား ပနးခဆရာေတြလပ

ပနးခ စမငးဟာလညး သ႔ပနးခကားေတြက အေတြးအေခၚအယအဆေတြန႔ ဖနတး

ျခယမႈနးထားတအတြက ပနးခကား ၾကညသတငးအတြက ခငခနေတြးေခၚ ခစားဖ႔

အခနအနညးန႔ အမား လအပပါလမမယ။

မၾကာေသးခငက ကငးပခတ သ႔ပနးချပပြ ဖြငပြေန႔က Turning Point လ႔ အမညေပးထားတ

ပနးခကား ကၾကညၿပး ပရသတထက အသေတြ ထြကေပၚလာခပါတယ။

“ကေနာအထငေျပာရရငေတာ ဒပနးခကားက စစပေဒသရာဇစနစက ျပခငတာျဖစမယ” လ႔

ပရသတထက အသတသထြကလာ ခတယ။ အဒ ပနးခကားထမာ ပေဒသရာဇေခတ စစဝတစ

ဝတထားတ ေရးေခတ စစသား တေယာကက ဓား၊ လ လကနကေတြအစား အခေခတ

ေသနတ တလကက ကငထားတာ ေတြ႕ရပါတယ။

ဒါေပမယ ပနးခစမငးကေတာ သဆြခတ ဒပနးခကားရ႕ အနကက ျပနလည ရငးျပခပါတယ။

“ေရးေခတက ကေနာတ႔ရ႕ ဘရငေတြက လကနကပစၥညး ေခတမမ မျပညစလ႔ ကလန

လကေအာကခ ဘဝက ေရာကခရတယ။ အဒအခနမာသာ ေခတမတးတကခမယ ဆရင

တပါးကၽြနျဖစခမာ မဟတဘးလ႔ ကေနာေျပာခငတာပါ” လ႔ သက ေျပာပါတယ။

ဒါေပမယ ျမနမာႏငငက စစစေရးအရာရေတြကေတာ ဒပနးခကားက အဓပၸာယတမးန႔

ျမငပရတယ။ ပနးခစမငးရ႕ ရနကနျပပြမာ ဒပနးခကားက ျပသဖ႔ မသငေလာဘးဆၿပး သတ႔က

ပတပငခပါတယ။

ခအခနမာ အသက ၅၈ ႏစရၿပျဖစတ ပနးခစမငးဟာ ပနးခပညာက ဥးဘလေလး၊

ဥးလြနးကြယ စတ ျမနမာ ပနးခဆရာႀကးေတြဆက နညးနာခ၊ သငယခတာျဖစပါတယ။ ၁၉၆၉

ခႏစက စတငၿပး အႏပညာေလာက ထမာ ေျခခခတ ပနးခဆရာဟာ “လကနက” စးရးက

၁၉၇၄ ခႏစမာ စတငေရးဆြခၿပး အဒစးရးရ႕ ပထမဆး ပနးခကားကေတာ “အခစႏင စစ”

ျဖစပါတယ။

“ဘာေၾကာငလ ဆေတာ အခစဆတာလညး စစပြ တမးပ မဟတလား” လ႔ ပနးခဆရာက

ၿပးၿပးေျပာတယ။

ပနးခစမငးဟာ လကနကေတြန႔ပတသကလ႔ ပနးခကားေပါငး ၂၄ ကားထ ဆြၿပးခေပမယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 108

ခငးမငၿမ႕က ပနးချပခနးရ႕ ေနရာ အခကအခေၾကာင ၁၆ ကားပ ခတဆြျပသႏငခပါတယ။

၁၉၈၀ ေကာကာလေတြက ေဖာကလနကၽြနးအေရးအခငးေၾကာင ျဖစပြားခတ ၿဗတနန႔

အာဂငတးနား စစပြကလညး လကနကစးရးေရးဆြဖ႔ ပနးခစမငးအတြက

တြနးအားတချဖစခတယလ႔ ဆပါတယ။

ပနးခစမငးဟာ ႏငငတကာအေရးကစၥေတြန႔ ပဋပကၡေတြ၊ စစေရးစစရာ ကစၥေတြက

စတဝငစားသ တဥး ျဖစပါတယ။

Turning Point ရ႕ ေဘးမာ ခတဆြထားတ ပနးခကားရ႕ အမညကေတာ Attraction

လ႔အမညရပါတယ။ ေသနတ ေျပာငးဝကေန ႏႈတခမးနေတာင တေတာင ထြကေပၚေနၿပးေတာ

ေဘးပတပတလညမာ ရရေတာက ေနေအာင ဆးေဆးေတြဆးထားတ ရမကျပငးထနတ

ႏႈတခမးေတြ၊ ျခယသထားတ မကလးေတြန႔ အမးသမးသး အလျပငပစၥညး မးစ

ဝနးရထားပါတယ။ ပနးခဆရာကေတာ ဒါေတြဟာ “မာယာလကနက ေတြေပါ” လ႔

ေျပာပါတယ။

ပနးခစမငးရ႕ Equal Reaction ဆတ ပနးခကားထမာေတာ ဗဒၶရ႕ “က၊ က၏အကး” ဆတ

ေဟာၾကား ခကတခကက ေတြ႕ျမငလကရပါတယ။ ေျပာငးႏစဘကပါတ ေသနတတလကက

ပနးခကားထမာ ေနရာ ယေနပါတယ။ အဒေသနတက ပစလကရင ပစသကပါ ထမနမယ

ဆတသေဘာ၊ ပစသရ႕ ဘကမာပါ ေျပာငးဝတခက ရေနတယ။ ေကာငးတာလပရင

ေကာငးတက၊ မေကာငးတာျပမရင မေကာငးတက ခစားရမယ ဆတ ဗဒၶရ႕ တရားေတာက

ေဖာကးတ ပနးခကားလ႔ ဆရမာပါ။

စတတနလႈပဖ႔ ေကာငးတ ပနးခကား တခပကလညး ေတြ႕လကရတယ။ အဒါကေတာ

Explosion လ႔ နာမည ေပးထားပါတယ။ ထကားတြင လကပစဗးႀကးတခထ၌

သေႏၶသားေလာငး ပတပပါရၿပး ေနာကခကေတာ မးေတာက မးလမားက အလႀကးႀကးန႔

ေတာကေလာငေနပါတယ။ ကမၻာ လဥးေရ သနး ၆ ေထာငေကာေနၿပ၊ ထနးခပသငၿပ

ဆတာက ပနးခကားက ျပသေနတယ။ ကမၻာေပၚမာ လဥးေရေပါကကြမႈႀကး ေၾကာကခမနး

လလ ျဖစေနတယ ဆတအခကက ပနးခဆရာက ေျပာခငတယထငပါတယ။

တျခားပနးခကားတခပထမာေတာ ေရးေဟာငးေသနတတလကရ႕ ထပမာ ကေလာငသြားတခ

ေပၚထြက ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ။ ထကားရ႕ နာမညကေတာ Weapon of Art – 1 ျဖစပါတယ။

“ဓားသြားထက ကေလာငသြားထကတယ” ဆတ စကားအတငး အႏပညာ၊ စာေပ၊ သတငး

မဒယာေတြဟာ ေသနတ တလကလပ ထေရာကမႈ အားေကာငးတယလ႔ ဆလေနပရပါတယ။

သ႔ ပနးခကားေတြရ႕ တနဖးက ေဒၚလာ ၄၀၀၀ ဝနးကင ဆေပမယ အဒ ပနးခဆရာက

ေငြေၾကးအတြက ေရးေနျခငး မဟတပါဘး။ သပနးခဆြခတ ႏစေပါငး ၃၀ ေကာအတြငး

ပနးခကား ရာန႔ခ ေရးခေပမယ ၁၀ ကားေတာင မေရာငးခရဘးလ႔ သရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 109

သဆြခငတာကသာ ေရးဆြေနခတာ ျဖစပါတယ။ သ႔ ပနးခကားေတြကလညး တဥးခငးစရ႕

အမေတြမာ ခတဆြထားတာထက ျပတကေတြမာပ ျပသထားတာက ပ

သငေတာမယထငပါတယ။

“ကေနာကေတာ ကေနာယၾကညတ အႏပညာကပ လပေနမာပ။ ကေနာဆြခငတာေတြပ

ဆြေနမာ” ဟ ပနးခဆရာက သ႔ ယၾကညခကက ေျပာျပသည။

ေနာကဆးမာေတာ ပနးခဆရာက Lokanat ဆတ ပနးခကားေရ႕မာ ရပလကၿပး

“ဒပနးခကားကေတာ ကေနာအႀကကဆးပ” လ႔ ေျပာပါတယ။ ေလာကနတဆတာက

ၿငမးခမးေရးရ႕ သေကၤတ တခပါပ။

ဒ႑ာရထမာ ရးပႀကးန႔ ဆငပႀကးတ႔က တမညြန႔ေတြ ခးစားၾကရငး ေကာငးကငတကပြ

ျဖစကေတာ ၿငမးခမးေရး ရဖ႔အတြက ေလာကနတက ၾကားဝငျဖနေျဖေပးခတာပါ။

ပနးခစမငးရ႕ “ေလာကနတ” ပနးခကားထမာ ေခတသစ လကနကေတြ၊ တကေလယာဥေတြ

ဝပေနတ ၾကားထ ေလာကနတ႐ပတက ထညသြငးေရးဆြထားတာ ေတြ႕ရပါတယ။

ဒေန႔ ပဋပကၡေတြန႔ စစပြေတြ သပမားေနတ ကမၻာႀကးဆက ၿငမးခမးေရးေတြ

ေဆာငၾကဥးလာေစဖ႔ အတြက ပနးခစမငးရ႕ ေလာကနတက ၾကားဝင ေဆာငရြက

ေပးေတာမယဆတ သေဘာလ႔ ထငရပါတယ။

ေကာစြာမးေရးသည Explosive Art from Burma က ဆေလာေအာင ျပနလညေရးသားသည။

၀နႀကး ဥးေအာငေသာငး

Safety First ေဆာငပဒျပငခငး NEJ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

စကမႈ (၁) တညေဆာကေရး လပငနးခြငမားတြင ေရးထားသည Safety First

(အႏရာယကငးေရး ဥးစားေပး) ဆသည ေဆာငပဒမားအစား “အႏရာယက သတျပပါ”

ဆသည ေဆာငပဒျဖင အစားထးရန ၀နႀကး ဥးေအာငေသာငးက အေရးတႀကး

ၫႊနၾကားခသျဖင ေနျပညေတာ စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာန တခလး ဟာသ ၫႊနၾကားခကအျဖစ

ေျပာစမတ ျဖစသြားသည။

စကမႈ (၁) တညေဆာကေရး လပငနးခြငမား၊ စက႐ စကတပဆငမႈ စမကနးမား ေႏာငေႏး

ၾကန႔ၾကာၿပး အခနမ မၿပးသည အေၾကာငးရငးမာ Safety First (အႏရာယကငးေရး ဥးစားေပး)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 110

ဆသည ေဆာငပဒေၾကာငဟ ၀နႀကးဥးေအာငေသာငးက ယဆသညဟ ဥးေအာငေသာငး၏

လကေထာကတဥးက ေျပာသည။

၄ငးက “ဘယန႔ဗာ Safety First (အႏရာယကငးေရး ဥးစားေပး) ဆတ ေဆာငပဒဟာ

တကမာၻလးက ေဆာကလပေရး လပငနးခြငေတြ၊ စက႐ေတြအတြက အေရးႀကးတ

ေဆာငပဒလ႔ သတမတထားတာပါ။ ဒါေပမယ ဒေဆာငပဒပါ စာသားဟာ လၿခမႈက

ဥးစားေပးလြနးၿပး အလပလပရာမာ စြန႔စြန႔စားစား လပေဆာငမႈက အဟန႔အတား

ျဖစေစတယဆၿပး ၀နႀကး ဥးေအာငေသာငးက ေရႊဥာဏေတာ စးေရာကစြာန႔ အျပစပခပါတယ။

ဘယလ ၀နႀကး ဥးေႏာကလ စဥးစားသာၾကညေပါဗာ” ဟေျပာသည။

ထ႔ေၾကာင စကမႈ (၁) တညေဆာကေရး လပငနးခြငမားတြင ေရးထားသည Safety First

(အႏရာယကငးေရး ဥးစားေပး) ဆသည ေဆာငပဒမားအား ၀နႀကး ဥးေအာငေသာငးက

အျမနျဖတခခငးၿပး “အႏရာယက သတျပပါ” ဆသည ေဆာငပဒျဖင

အစားထးေပးၾကရသညဟ စစမးသရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 111

ျမနမာႏငင၏ မးယစေဆးေရာငးရ၀ငေငြ

တႏစ ကနေဒၚလာ သနး ၃၀၀၀ ထရ NEJ /၂၄ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

မးယစေဆး၊ ဘနးျဖႏင မကတာအဖကတမငး ေရာငးရ သည ျမနမာႏငင၏ ႏစစဥ၀ငေငြမာ

အေမရကန ေဒၚလာ သနး (၁,၀၀၀) မ သနး (၂,၀၀၀) ၾကားရေၾကာငး အေမရကနသမၼတ

ဘြတရ လကထက အေမရကန ကြနဂရကသ႔ တငသြငးခသည အစရငခစာ တေစာငတြင

ေဖာျပထားသည။

ေခတၿပငမ ဖတ႐ႈခြငရသည အဆပါ အစရငခစာက အေမရကန ကြနဂရက ႏငငျခားေရးရာ၊

ကာကြယေရးႏင ကနသြယေရးဌာနခြမ ၂၀၀၈ ခ ဇြနလတြင တငသြငးချခငးျဖစသည။

အေမရကနေဒၚလာ သနး (၁,၀၀၀) မ သနး (၂,၀၀၀) ၾကား ၀ငေငြသည ျမနမာႏငင

မးယစေဆး ေရာငးရေငြမ ႏစစဥရေငြ ေဒၚလာသနး (၉၀၀) ေကာထ ရႏငသညဟ ရနကန

အေမရကနသ႐းမ ၁၉၉၀ ခႏစမား အလယပငး မနးထားခကထက ပမားေနသညဟပါ

အစရငခစာ၌ သးသပထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 112

၂၀၀၂ ခႏစတြင မကတာအဖကတမငး စတကြေဆး ေရာငးခမႈမရသည ၀လမးမား၏

၀ငေငြမာ အေမရကန ေဒၚလာ သနး (၃၀၀) ခန႔ရမညဟ မနးထားၿပး အဆပါႏစတြင

ဘနးျဖေမာငခ ေရာငးခမႈမ ရေငြမာ ကနေဒၚလာ သနး (၂၅၀) မ သနး (၃၀၀) ထရႏငသညဟ

မနးထားသည။

၂၀၀၁ ခႏစတြင ျမနမာစစေထာကလမးေရး အရာရမားႏင ၀ေခါငးေဆာငမားၾကား

သေဘာတညခကတြင မးယစေဆးေရာငးခမႈ၏ အျမတ (၅၀) ရာႏႈနးက ျမနမာစစတပအား

ေပးရမညဆသည သေဘာတညခက ပါ၀ငသညဟ ေထာကျပထားသည။

မးယစေဆး ေမာငခေရာငးခသ အမားစမာ ထငးျမနမာနယစပႏင ထငးတ႐တနယစပမ ၀၊

ရမးစသည တငးရငးသားအပစမားႏင ဆကစပေနသည။ သ႔ေသာ ျမနမာစစအစးရ၏

အဆငမားစြာမ အရာရမားသညလညး အဆပါ မးယစေဆးေရာငးရေငြ ရယယာမား

နညးအမးမးျဖင ရေနၾကသည။ စစတငးမႉးမားဆလင မးယစေဆးေရာငးသမားထမ အစးရ

အခြနမားမား ေကာကခၾကသလ မးယစေဆးေမာငခမႈက စစတပမ အကာအကြယေပးမႈ၊

စစတပက သယေပးမႈ စသညတ႔အတြက အခေၾကးေငြ ေကာကယၾကသညဟ

ေဖာျပထားသည။

သ႔ေသာ ျမနမာစစအစးရ ထပပငးအရာရမား မးယစေဆးေရာငး၀ယမႈ၌ တက႐ကပါ၀င

ပတသကေၾကာငး ခငလသည သကေသမရဟ အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာန

ႏငငတကာ မးယစေဆး အစရငခစာ၌ ေဖာျပထားသည။ ျမနမာစစတပသည အထးသျဖင

မးယစေဆး ထတလပသ မးယစေဆး ေမာငခေရာငးခသ ၀တငးရငးသားမားအပါအ၀င

၀လမးမားႏင အနးကပ ဆကဆမႈရသည။

မေလးရား အထညခပ

ျမနမာအလပသမားမား

အလပရငေၾကာင ပနးေနရဆ မငးႏငသ/၂၄ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/February_09/24-2-

09b.php

မေလးရားလပငနးရင၏ ဖႏပမႈမားေၾကာင ထြကေျပး တမးေရာငေနရသညအတြက

ျမနမာအထညခပ အလပသမ (၁၅) ဥးႏင လပသား (၁) ဥးတ႔၏ ေရ႕ေရးမာ ယခအခါ

ေသာငမတင ေရမက ျဖစေနသည။

မေလးရားလပငနးရင၏ ဖႏပမႈမားေၾကာင ျမနမာအလပသမား အခြငအေရး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 113

အကာကြယေပးေရး ေကာမတ (BWRPC) သ႔ ထြကေျပးလာခၾကၿပး ထြကေျပးရာအထ

လပငနးရငက လကလအႏငကင ႐ကႏကမႈေၾကာင လၿခရာသ႔ ေရြ႕ေျပာငး ခလႈေနရေသာ

ျမနမာအထညခပ အလပသမမားအား ျမနမာသ႐းက လကလ ဆကသြယေနသညဟ

သတငးမားေပၚထြကေနသည။ မေလးရားႏငင ျမနမာသ႐းသ႔ ယငးကစၥႏင ပတသက၍

ဆကသြယခေသာလညး ဖနးကငေျဖဆျခငး မရခေပ။

သ႔ေသာ ျမနမာအထညခပ အမးသမးမားက ၄ငးတ႔ထ တက႐ကဆကသြယမႈ

မရေသးေၾကာငးႏင ၄ငးတ႔ ထြကခြာစဥက ကနကခေသာေငြ ျပနလညရရသညအထ

ေနထငလပကငလၾကေၾကာငး အထညခပ အမးသမးတဥးက ေျပာသည။

ျမနမာအလပသမား အခြငအေရး ကာကြယေပးေရးေကာမတ (BWRPC) မ ကရမငးထြနးက

လြနခေသာ ေသာၾကာေန႔တြင ျမနမာသ႐းမ ကမးဆသက (BWRPC) ႐းအနးရ လၻကရညဆငမ

တဆင လာေရာက ေတြ႔ဆရန ေခၚဆခေၾကာငး၊ ျမနမာအထညခပ အမးသမးမားသည

၄ငးတ႔႐းတြင မရေတာဘ Tenaganida ေခၚ အမးသမး အနဂအ အဖြ႔တခက

စစဥေပးထားသည လၿခရာတြင ေရာကရေနၿပျဖစေၾကာငး ေျပာသည။

“သ႔ကသ ကမးဆၿပး မတဆကတယဗာ။ ျမနမာသ႐းကတ။ သက မေလးရစခနးေတြ၊

ေဆး႐ေတြလကသြားၿပး ဒလေတြက သတ႔န႔ ဆငတအေၾကာငး ေျပာတယ။ ကေနာတ႔က

မေပးရင ကေနာတ႔ကပ ညစတာလလ ဘာလလ သ႐းက ေျပာေနတယဗာ။ တကယဆ

သတ႔က အေၾကာငးၾကားတနးကေတာ ဘာမလပမေပးခလ႔ ကေနာတ႔က

ဆကသြယလာတာဗာ။ ကေနာတ႔ကေတာ ပြငပြငလငးလငးေျပာရရင သတ႔န႔

ထညေပးလကရင ကေနာတ႔က ၀နေတာင ေပါသြားေသးတယဗာ။

ေခါငးေျခာကသကသာတယဗာ။ ကေနာတ႔ေတာင ကမေကာငးေတာ အ႐ကခရ

အႏကခရျဖစေနတ အခနႀကးမာ ဒါမးေတြမျဖစခငဘး။ ကေနာတ႔က ကာယကရငေတြရ

ဆႏၵအတငးလပရတာ။ ခကေနတာက ကာယကရငေတြက မလကခငၾကတာ။ သတ႔

မလကခငတာကလညး (၁) အခက ျမနမာျပည ျပနပ႔ခရမယတ။ ျပနပ႔ရင သတ႔ ထြကလာတ

ေငြေလးေတြ ဆး႐ႈးမယတ။ (၂) အခက သတ႔အမႈက ဟးေလးတေကာ ျဖစသြားေတာ

ျမနမာျပည ျပနေရာကရင သတ႔ အေရးယ ခရမလားတ။ အဒါေတာ ကေနာတ႔လညး

မေျပာျပတတဘး”ဟ ကရမငးထြနးက ရငးလငး ေျပာဆသည။

အဆပါ အမးသမးမား မေလးရားတြင ဆကေနထငပါက ဥပေဒအရ သကတမးလြနေနထငမႈ

(over stay) ျဖစသြားမညျဖစေၾကာငး၊ သ႔ေသာ ယငးကစၥက ေဆာငရြကေပးေနေသာ

အနဂအက အလပရင Mr.Kumar အေနျဖင ကယထလကေရာက ႐ကႏကမႈမား

ရထားျခငးေၾကာင အမးသမးမား၏ ေနထငခြင သကတမး ထပတးေပးျခငး၊ ညႇႏႈငးေပးျခငးမား

ရလာရမညဟ ေမာလငထားေၾကာငး ကရမငးထြနးကေျပာသည။

ျမနမာအထညခပ အမးသမးမားအား မေလးလပငနးရင Mr.Kumar ကယတင ျမနမာႏငငသ႔

လာေရာက အငတာဗးၿပး ေခၚယချခငးျဖစေၾကာငး၊ ညႇႏႈငးစဥက မနက (၈) နာရမ ညေန (၅)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 114

နာရအထ အလပဆငးခန သတမတကာ လစာ ရငးဂစ (၇၅၀) ႏႈနး သတမတခၾကေၾကာငး၊

အခနပေပး သးသန႔ထပေပးရမညဟ ညႇႏႈငးခၾကေၾကာငး အမးသမးတဥးက ေျပာသည။

သ႔ေသာ အလပဆငးခနတြင အခနပေၾကး မေပးခေၾကာငး ၊ ယငးကစၥက ေျပာဆရာတြင

ျမနမာ အမးသမးမားအား အျပငထြကခြင၊ ဖနးကငေဆာငခြငမားကပါ ပတပငခေၾကာငး

၄ငးက ဆကေျပာသည။

ျမနမာအထညခပ အလပသမ (၈) ဥးသည ၂၀၀၈ ခႏစ ၾသဂတလ (၃၀) ရကတြင

ျမနမာႏငငမ ထြကခြာ ခၾကၿပး စကတငဘာ (၁) ရကတြင စတင အလပဆငးခၾကကာ ေနာက

(၄) လေကာတြင ေနာကထပ (၈) ဥး ထပမ ေရာကရလာခၾကျခငးျဖစသည။ ၄ငးတ႔သည

ယငးအလပအကငအတြက ေငြကပ (၁၁) သနး၀နးကင အကနအက ခခၾကရျခငးျဖစေၾကာငး

အမးသမးတဥးက ေျပာသည။

ထ႔ေနာက ျမနမာအလပသမား အခြငအေရး ကာကြယေပးေရးေကာမတ (BWRPC) သ႔

ထြကေျပးလာခၾကရာ အလပရငက ေစလႊတလကေသာ လမားက ေဖေဖာ၀ါရ (၁၄) ရကတြင

(BWRPC) ႐းအထ လာေရာက ႐ကႏကခေသာေၾကာင (BWRPC) အဖြ႔၀ငမားႏင ကၿဖးဆသ

လပသားတဥးတ႔ ႐ကႏကခခၾကရကာ ကၿဖးက အတြငးလနာအျဖစ ေဆး႐သ႔

တငပ႔ခၾကရသည။

ျမနမာအလပသမမားက အလပရငက အခနပေၾကး မေပးသညအေၾကာငး ျမနမာသ႐းသ႔

ဥးစြာတငျပခ ေသာလညး ျမနမာသ႐း ၀နထမးတဥးက မငတ႔က ငါတ႔ေခၚထားတာမ

မဟတတာဟ ျပနလညေျပာဆ ခေၾကာငး အလပသမတဥးက ေျပာသည။

“သမးတ႔ကေတာ ျမနမာသ႐းက ဘယလ ေဆာငရြကေပးမယဆတာ သမထားရေသးေတာ

သတ႔က ဘာမေျပာလ႔ေတာ မရေသးဘးေပါေနာ။ အခလကရမာေတာ ကမတ႔

ကရမငးထြနးတ႔က ထပၿပး အကအညေတာငးထားတယ။ ျမနမာျပညက လာရတ သမးတ႔မာ

အခကအခေတြ အရမးရပါတယရင။ ဘယလ အခကအခေတြရလဆေတာ အမေတြ ၊ ျခေတြက

ေပါငႏၿပးေတာ မေလးရားက လကလာခတာေပါေနာ။ ဒလအခန မာ ခကခငးျပနသြားရင

မဘေတြလညး စတဆငးရရမယ။ သမးတ႔မာရတ အမေတြၿခေတြလညး ေရာငးၿပး

သမားကထးေပးရမယ။ သမးတ႔ ကယ အေကြးေလးရရငေတာ ျပနမယေပါေနာ။ အဒအခန

ေလာကထေတာ လပခငပါေသးတယ။ အခေနရတ ေနရာမာေတာ ေနထငစားေသာကေရး

အဆငေျပပါတယ” ဟ အမးသမးတဥးက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 115

ရနကနမာ လပစစမးပက

တကစမား စအနဂ ျဖညမရ NEJ / ၂၄ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

လပစစမးပကေနသျဖင စအနဂ ျဖညေသာေနရာတြင တကစယာဥေမာငးမား

အခနၾကာျမငစြာ တနးစေနရသညအတြက အခကေတြ႔ေနေၾကာငး ရနကနၿမ႕ခ

တကစသမားမားက ေျပာသည။

“အခတေလာမးက ေတာေတာက ပကတယ၊ မလာတအတငးပ၊ စအနဂ ထညဖ႔ တနးစတာ

ည (၈)နာရ ကေန မနက (၄) နာရထးတယ၊ ကားက ညမာ ဆြဖ႔ယထားတာ၊ ညမာ

မဆြရေတာဘး၊ တနးစလညး ၿပးေရာ ေန႔ဘကဆြမယသက ေပးလကရေရာ” ဟ ညေမာငး

တကစသမားက ေျပာသည။

တကစယာဥေမာငးမားက စအနဂ ဆငတြင အခနကနေနၾကသညအတြက ၎တ႔၏

စား၀တေနေရးကပါ ထခကေၾကာငး ယာဥေမာငးမားက ေျပာသည။

“စား၀တေနေရး ကစၥက အမကတေန႔မာ (၅,၀၀၀) ေလာက အသးစရတရတယဗ၊

ကေနာတ႔က တကစက စေဘာန႔၊ Owner ခေပးၿပး ငားေမာငးေနရတာဆေတာ ပဆးတာေပါ၊

တေန႔တေန႔ Owner ချပညဖ႔ေတာင မနလကရာေနရတာဗာ၊ ေမာငးရမယအခနေလးမာ

စအနဂ ကတနးစေနၿပ၊ စအနဂ ဆငမာခညး ျဖစေနေတာ တကစ စးေရေတြ လမးေပၚမာ

ေလာသြားမယ၊ ကားရားေတာ ခရးသညေတြအတြက ေစးပလာမယ၊ ေနာကဆကတြေတြက

အမားႀကး” ဟ သာေကတၿမ႕နယက တကစ အငားယာဥတဥးက ေျပာသည။

စအနဂ ေျပာငးလၿပး တကစယာဥေပါငး (၁၂,၀၀၀) ေကာရသညအနက တ၀ကခန႔သာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 116

အလပျဖစေနၿပး ကနသညကားမားမာ စအနဂ ဆငတြငတနးစေနသည အခနျဖငသာ

အခနကနေနေၾကာငး ရနကနရ တကစယာဥေမာငး အသငးအ၀ငးက သရသည။

“ကေနာက ကားက စေဘာ (၅) သနးန႔ ငားတယ၊ တေန႔က Owner ခ (၁) ေသာငးခြ

ေပးရတယ၊ ကယအမစရတ၊ တေန႔တာ ကေနာအသးစရတ အဒါကတြကရင (၂၅,၀၀၀)

ကပေလာကရမ အဆငေျပမယ၊ အခမရဘး၊ Owner န႔ နားလညမႈေတြ ယေနရတယဗာ၊

ေတာေသးတာေပါ Owner က သေဘာေကာငးလ႔” ဟ ပဇြနေတာငတြငေနသည အသက (၄၀)

ေကာ အငားယာဥေမာငးတဥးက ေျပာသည။

ရနကနတြင မးျပတလင (၂၄) နာရ စအနဂ ထည၍ရေသာ စအနဂ အေရာငးဆငေပါငး (၃) ဆငႏင

မးျပတလင စအနဂ ထည၍မရေသာ ဆင (၃၄) ဆင ရေၾကာငး သရသည။

၂ဝဝ၉ ရနကနမာ ေရရရမႈ

အဆးဆး အေျခအေနေရာက NEJ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

လကရ ၂ဝဝ၉ ခႏစသည ရနကနေနသေတြအတြက ေရရရမႈ အဆးဆးႏစ ျဖစေၾကာငး

ၿမ႕ခမားက ေျပာျပသည။

ရနကနၿမ႕လည (၃၇) လမးမာ အကးေဆာငလပငနး ႐းခနးဖြငလစ ေနထငသ တဥးက “ကြၽနမ

ရနကနသပါ။ ဒ (၃၇) လမးမာ ႐းခနးလညးဖြင လလညးေနတာ (၁၅) ႏစ ေကာၿပ။

စညပငသာယာက ေပးတ ေရဆတာ မးလာရင ေမာတာန႔ စတလက႐ပ၊ ဘယအခနစတစတ

ေရတကတယ။ အျခားၿမ႕နယေတြမာ ေရခကေပမယ ေကာကတတားၿမ႕နယ ဒ (၃၇) လမးမာ

ေရရတယ။ ခ ဒလထမာ မးလာလ႔ ေရစတေပမယလညး ေရက မရဘး။ မးမလာလ႔ သမားေတြ

မစတတအခန မးစကငားၿပး စတေတာလညး ေရကမရဘး။ ေနာက စညပငက

ေခၚျပၾကညေတာ လမးထက ပကထမာ ေရမရလ႔လ႔ ေျပာတယ။ မနးပကကေန

ေဖာကၿပးသြယထားမ ေရရႏငမယလ႔ ေျပာတယ။ ဒါန႔ မတတႏငဘး၊ စညပငကလက (၁)

သနး (၇) ေသာငးေပးၿပး မနးပကေဖာကၿပး ေရသြယလကရတယ။ ကြၽနမ သသေလာက ဒ

(၁၅) ႏစအတြငး အဆးဆးပ” ဟေျပာျပသည။

အဆပါကစၥ ဗလတစေထာငၿမ႕နယအတြငး ေနထငသတဥးက စစမးၾကညရာ သက

၄ငးေနထငရာ ရပကြကမာ မလကတညးက ည (၁၂) နာရမ နနက (၅) နာရ အၾကားသာ

ေရစတတငလ႔ ရေၾကာငး၊ ယခ အခ႕ရကေတြမာ မးပကတ အတြကေၾကာင စတမရသလ၊

မးလာတ ရကမားမာလညး ပကထ ေရမရလ႔ စတမရေၾကာငး၊ ေရစတမရတာ (၂၃-၂-ဝ၉)

ရကေန႔ အထ စစေပါငး (၇) ရကခန႔ ရၿပျဖစေၾကာငး ေျပာျပသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 117

အဆပါကစၥ ဗလတစေထာငၿမ႕နယ စညပငသာယာ႐းက စစမးၾကညရာ ယခရကပငး

လပစစမး အပကမားသျဖင ေရတြနးစကမားက ေရမတြနးႏငလ႔ ပကေတြထ

ေရမေရာကႏငတာ ျဖစႏငေၾကာငး၊ ၄ငးတ႔လညး တတကက မသရပါေၾကာငး ေျဖၾကားသည။

ပဇြနေတာင၊ မဂၤလာေတာငၫြန႔န႔ တာေမြ ၿမ႕နယမားမာ ေနထငသေတြက စစမးၾကညရာ ေရ

အလြန ခကခေနသညမာ မနကနေၾကာငး၊ ယခႏစ အခကခဆး ျဖစေၾကာငးလညး အတညျပ

ေျပာၾကားၾကသည။

ေရခကခလာသညအတြက ေငြတတႏငသေတြက စညပငဝနထမးမားအား လာဘေငြေပးၿပး

မနးပကေဖာကကာ ေရသြယလာၾကသလ၊ ေငြမတတႏငသေတြက မနးပကအခ႕၏

ေရယေပါကမားမ တဆင ေအာကဘကက ေျမႀကးကယကၿပး ဇလခ ေရခကာ

ခပယသးစြေနၾကသညကလညး ျမငေတြ႔ၾကရသည။

ၿမ႕လည တကခနးေနသ အမားစကေတာ ေရက ထမငးဟငးခကျပတ၊

မကႏာသစေလာကသာ အဓကထား သးစြၿပး အဝတေလာတာမးကအစ ထနးထနးသမးသမး

ေခြၽေခြၽတာတာ လပေနၾကရသည။

စစအစးရ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရး ေကာမတသည ရနကနၿမ႕ေတာ

စညပငသာယာေရး နယနမတအတြငးရ ၿမ႕နယေပါငး (၂၆) ၿမ႕နယက ျပညသမားက ဂးျဖ၊

ဖးႀကး၊ ေလာကား၊ ငမးရပ ေရေလာငကနမားန႔ အဝစတြငးေပါငး (၂၂၅) တြငးမ ေရရယ

ေပးေဝလကရေၾကာငး၊ ယခအခါ ရနကနၿမ႕ လဥးေရရ႕ (၆ဝ) ရာခငႏႈနးက ေရဂါလနေပါငး

(၁၃၅) သနးခန႔ ေန႔စဥေပးေဝေနၿပး တးခ႕ ေပးေဝႏငရန စစဥေနေၾကာငး၊ ရနကနၿမ႕အတြငး

ေပးေဝေနသည ေရအရငးအျမစမားမာ ၂ဝ၂ဝ ျပညႏစအထ ခန႔မနးထားသည လဥးေရ

ေျခာကသနးခြအတြက လေလာကမႈ ရေၾကာငး ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရးေကာမတ

ဥက႒ ၿမ႕ေတာဝန ဗလမႉးခပ ေအာငသနးလငးက ပဂၢလက မဒယာမားႏင ေတြ႔ဆရာမာ

ေျပာဆခဖးသည။

ဗလတစေထာငၿမ႕နယမ အမညမေဖာလသ စညပင ဝနထမးတစဥးကေတာ ရနကနက

ေရေပးေဝမႈသည မးတြငးမာပ လေလာကၿပး ေဆာငးရာသ ေရာကသညႏင လေလာကေအာင

မေပးေဝႏငေတာေၾကာငး၊ ဒါ႔အျပင ေရေပးေဝမႈ မေလာကငသည ၾကားထ ၂ဝဝ၇ ခ

ႏစဆနးပငးမာ သာေကတၿမ႕နယက ေရပကသြယၿပး ေရေပးခေၾကာငး၊ အဒအခနက

ေရပကဖးန႔ ေရမတာခ တစအမ ကပ (၈၃,ဝဝဝ) ေကာကခခၿပး ျပညသေတြကေတာ

ေငြေၾကးပမ ကနကခေၾကာငး၊ သာေကတက ေရေပးျခငးသည ဝငေငြရလတာ

တစခတညးမကပ ၾကဖြ႔အဖြ႔ စညး႐းေရးသေဘာ လပချခငးလညး ျဖစေၾကာငး၊ ထ႔ေၾကာင

ယခႏစ ရနကနၿမ႕တြငး ေရျပတလတမႈ ပမျဖစေပၚလာၿပး မနးပကက ေဖာက

ေရသြယယသေတြ ပမမားျပားလာျခငး ျဖစေၾကာငး ရငးျပသည။

ယခလ ျပညသေတြ ေရရရမႈ ခကခေနသညအေၾကာငး ဂာနယေတြမာ ေရးသားေဖာျပဖ႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 118

ႀကးစားတငး စာေပစစစေရးက ပတပငလကရေၾကာငး၊ ျပညတြငး ပဂၢလက ဂာနယမားမ

သတငးအယဒတာမား ကလညး ေျပာျပၾကသည။

အေကာငးဆးေျမၾသဇာ လငယသးဥး

ရနကနတငးရရးမာ ဖမးထားဆ မငးႏငသ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

အေကာငးဆးေျမၾသဇာအဖြ႔မ ကစးမငးထက၊ ကေကာဇငႏင၊ ကေအာငထကမငးတ႔

ေဖေဖာ၀ါရ (၁၄) ရက၌ ေျမာကဥကလာပၿမ႕နယ အထက (၃) ေရ႕တြင ႏငးဆပနး

လထလႈပရားမႈအျဖစ ပစတာမား ကပႏချခငးေၾကာင အာဏာပငမားက ေနအမသ႔လာေရာက

ဖမးဆးခၿပး၊ ယခအခါ ရနကနတငးရ႐းတြင ဖမးဆးႏပစက စစေဆးေနေၾကာငး

ယငးအဖြ႔၀ငလငယတဥးက ေျပာသည။

အဆပါကစၥႏငစပလဥး၍ ရနကနရ႐းသ႔ ဆကသြယေမးျမနးခေသာလညး ဖနးကင

ေျဖၾကားျခငးမရေပ။

လထအတြက စေတးခအေကာငးဆးေျမၾသဇာအဖြ႔၊ မးဆကသစလငယမားအဖြ႔၊

ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားသမဂၢမားအဖြ႔ခပတ႔ ပးေပါငးကာ ၿငမးခမးေရးႏင

ခစျခငးေမတာ သေကၤတအထမးအမတ လႈပရားမႈအျဖစ ေဖေဖာ၀ါရ (၁၄) ရကတြင

လထလႈ႔ေဆာေရးတရပ ျပလပခၾကသည။

အဆပါ လႈပရားမႈအတြက အဖမးခလငယ (၃) ဥး ပစတာကပႏသညက စြမးအားရင

ဆကားသမားတဥး ျမငသြားကာ အာဏာပငမားထ သတငးေပးချခငးေၾကာင အမအထ

လာေရာက ဖမးဆးသြားျခငး ျဖစေၾကာငးသရသည။

၄ငးတ႔သးဥးက ၿမ႕နယမယကရးတြင ဖမးဆးထနးသမးထားရာမ (၁၆) ရကတြင တငးရ႐းသ႔

ေျပာငးေရြ႕ လကျခငးျဖစေၾကာငး အဖြ႔၀ငလငယက ေျပာသည။

“ကေနာတ႔ အဖြ႔၀င လငယေတြဟာ ဘယေလာကပ အဖမးခေနရပါေစ။ ေနာကတြန႔သြားမာ

မဟတဘး ဆကလကလပေဆာငသြားမယဆတာ လႈပရားမႈေတြန႔ သကေသျပေနပါတယ။

အဒါေၾကာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ ႏငငေရးအကဥးသားေတြက ျပနလြတေပးပါ။ ၂၀၁၀

ေရြးေကာကပြက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ တငးရငးသားကယစားလယေတြမပါဘန႔

လပေဆာငေနမယဆရငလညး အခလလႈပရားမႈေတြန႔ လထက နားလညေအာငေျပာျပ

ဆြေခၚတငၿပး ဖယရားသြားမာပါခငဗ။ သးပြငဆင ေဆြးေႏြးပြေတြျဖစဖ႔အတြက

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ ႏငငေရးအကဥးသားေတြက အျမနဆးျပနလြတေပးပါ။ ကေနာတ႔

လငယေတြရ ရငထကဆႏၵေတြ ေဖာထတျပသတာကလညး လြတလပစြာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 119

ေဆာငရြကခြငေပးပါ။ ဖမးတာဆးတာေတြရပပါ။ ကေနာတ႔အဖြ႔က အဖမးခလငယေတြကလညး

ခၽြငးခကမရ ျပနလြတေပးပါ” ဟ အဖြ႔၀ငလငယက ေတာငးဆသည။

ယငးကသ႔ ဖမးဆးမႈမားရေနေသာလညး အဖြ႔အေနျဖင လႈပရားမႈမား

ရပတန႔သြားမညမဟတဘ နယၿမ႕မားတြငပါ တးခ႕ လပေဆာငသြားမညျဖစေၾကာငး

ယငးလငယက ဆကလကေျပာဆသည။

စးပြားေရး ဒဏခတခရထားသည ဇငဘာေဘြ ဒသမၼတ

ကယပင ေရႊတနခန ၄ တနက ေဒၚလာ သနး ၉၀ န႔

ေရာငးဖ႔ႀကးစား NEJ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

ႏငငတကာ ဒဏခတခထားရသည ဇငဘာေဘြႏငင၏ အမးသမး ဒ-သမၼတတဥးက

သပငသည ေရႊတနခန (၄) တနႏင စနမား ခေရာငးဖ႔အတြက ဥေရာပ ရတနာကမၸဏတခသ႔

ပြစားျဖင လ႕၀က ေစးဆငခေသာလညး ေရာငးသအမည ေပါကၾကားသြားသညအတြက

အေရာငးအ၀ယ ပကသြားခသည။

အဆပါသတငးက လနဒနၿမ႕ထတ တငးသတငးစာႀကးႏင ဘဘစ အဂၤလပပငးတ႔မ

ေဖာထတခသည။

Firstar Europe Ltd ၏ ေျပာၾကားခကအရ ဇငဘာေဘြ ဒ-သမၼတ မစၥဂၽြကစမဂးရးက သပင

ေရႊ (၄) တနက ေဒၚလာ သနး (၉၀) ႏင ေရာငးမညအေၾကာငး သမးႏင သားမကက

ပြစားလပၿပး ကမးလမးခသည။ လကရေရႊေစးမာ ေရႊတကလက ကနေဒၚလာ (၃၀,၇၀၀)

ေပါကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 120

မစၥဂၽြကစမဂးရးက ဒ-သမၼတအျဖစ ဇငဘာေဘြ သမၼတ အာဏာရငေရာ ဘတမဂါေဘးက

လြနခသည (၅) ႏစကထက ခန႔အပချခငး ျဖစသည။ ဒ-သမၼတ မစၥဂၽြကစမဂးရးသည

ဒမကေရစႏင လ႔အခြငအေရးက ေသးသမေအာငလပသည ဇငဘာေဘြ ထပတနးအရာရ

(၂၀၀)ေကာ ထတြင အပါအ၀ငျဖစၿပး အဆပါ နာမညပကစာရငး၀င ပဂၢလမားအား

အေမရကနႏင အးယမ (၂၀၀၂) ခကထက ဒဏခတပတဆ႔ထားသည။

အေမရကနက ဒဏခတထားျခငးသည တငးျပညႀကေနရသည ျပနာမား၏ အဓက

လကသညျဖစသညဟ ဇငဘာေဘြ အာဏာရင မဂါေဘးက စြပစြေလရသည။ “ခလ

တငးျပညထမာ ျဖစေနတ ျပနာေတြဟာ ကေနာတ႔ ျပညတြငးေရးက ၀ငစြကခငတ

ကလနအငအားႀကး ႏငငက ဖနတးထားတာ ျဖစတယ” ဟ အာဏာရင မဂါေဘးက

ေျပာခသည။

စးပြားေရး ဒဏခတခထားရသည ႏငင၏ အႀကးအကတဥးက ယခကသ႔ ေရႊေတြခေရာငးဖ႔

ကမးလမးျခငးသည ဒဏခတမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကသညဟ သလာၿပးသညေနာက ေရႊ၀ယဖ႔

ကမးလမးခရသည Firstar ကမၸဏက လကမခဘ ေနာကဆတသြားသည။

Firstar ကမၸဏ ဥက႒ ဘနးဟာဂါမနးက လနဒနၿမ႕ထတ တငးသတငးစာႀကးႏင ေတြ႔ဆရာတြင

“ဘယလ အေရာငးအ၀ယကျဖစျဖစ ရလာတ ေငြေတြန႔ လကနကေတြ၀ယၿပး

လေတြပသတမယ ႏငငမး ျပညသေတြ ကာလ၀မးေရာဂါျဖစေနတ တငးျပညမးက

အပခပေနတ သေတြဆက ေရႊ၀ယဖ႔ ကေနာတ႔ စတမ၀ငစားပါဘး။ ဒေရႊေတြဟာ

ေသြးစြနးေနတေရႊေတြပါ။ ဒေရႊေရာငးသေတြဟာ ရာဇ၀တေကာငေတြပါ” ဟ ေျပာသည။

ဇငဘာေဘြ ဒ-သမၼတ မဂရး၏ သမးႏင သားမကတ႔၏ ေရႊေရာငးမည ကမးလမးခကႏင

ပတသကသည အးေမးမားႏင အျခားအေထာကအထားမားက Firstar ကမၸဏက ၄ငး၏

၀ဂဆကတြင တငထားသည။

ဒ-သမၼတ မစဂၽြကစမဂးရးႏင ခငပြနးျဖစသ (ဇငဘာေဘြ စစတပအႀကးအကေဟာငး)

တ႔သည ဇငဘာေဘြႏငင၏ အခမးသာဆး အာဏာအရဆး လတနးစားတြင ပါ၀ငသည။ River

Ranch Diamond စနတြငးအပါအ၀င ရတနာသတတြငးမားစြာ ပငသည။ မဂးရးပင River

Ranch Diamond စနတြငးကမၸဏသည ေသြးစြနးသည ေမာငခစနမားက ဇငဘာေဘြ

ရတနာမားႏငေရာၿပး ေတာငအာဖရကသ႔ ခးထတေနသည ကမၸဏျဖစသညဟ

ကမာၻ႔စနေကာငစက စြပစြထားသည။

ယခင ကြနဂေခါငးေဆာငေဟာငး ေလာရငကာဘလာ၏ ခြငျပခကျဖင ရထားသည ကြနဂ

ရတနာသတတြငးမားမ ဇငဘာေဘြ အာဏာရင မဂါေဘး၏ အစးရအဖြ႔၀ငေတြ မညမ

အကးအျမတရေနေၾကာငး ကလသမဂၢအဖြ႔ႀကးမ အေထာကအထား ျပစထားၿပး ျဖစသည။

၁၉၉၈-၂၀၀၂ စစပြတြင ဇငဘာေဘြ တပေတြ လာေရာကကသညအတြက ကာဘလာက ကြနဂ

ရတနာသတတြငးေတြ လပခြငေပးၿပး ျပနေကးဇးဆပချခငး ျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 121

ျမနမာကားမားၾကညျပး ရရလာေသာ

ဗဟသတ ၁၀၀အမညမသစာဆ

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၄၊ ၂၀၀၉

[ မတခက - အငတာနကစာမကႏာေပၚတြင ပ႕ႏ႔ေနေသာ ဟာသမား ျဖစသည။ ]

၁။ ျမနမာလမးမားသည အတတက ခဏခဏ ျပနသတရေလရသမား ျဖစၾကျပး မားေသာအားျဖင

အတတက အျဖအမညးျဖငသာ သတရေလရသည။

၂။ သခငး နားေထာငေလရသမားျဖစျပး သခငးနားေထာငေနရငး အတတအေၾကာငးမား

ျပနေတြးေလရသမား ျဖစၾကသည။

၃။ စားေသာကဆငတြင စကားစျမည ေျပာမညဆပါက .. အစာ လး၀ မစားရ။

(သပစားခငလင အရညတခခ သ႔မဟတ အနညးငယမ စားခြငရသည။ )

၄။ မနးကေလးမား ကားပကလင အနးအနားတြင ကညေပးခငေသာ ေယာကားေလးမား

အမားအျပား ရသည။

၅။ ထေယာကားေလးမား အားလးသည ကားျပငတတသမားသာ ျဖစၾကသည။

၆။ ထမနးကေလးသည Handphone ရေသာလညး မားေသာအားျဖင လမးသြားလမးလာမားကသာ

အကအည ေတာငးေလရသည။

၇။ Professional Graphic Designer တစေယာကသည Laptop ျဖင Touch pad က သးျပး

အၾသဖြယေကာငးေသာ ဒဇငးမားက Microsoft paint ျဖင ဖနတးေလရသည။

၈။ Instant Messenger / Chat Client ဆသညမာ Pagemaker / MS Word က ဆလျခငးျဖစသည။

၉။ ကြနပတာပညာရငမားသည စာရြကမားျဖငသာ အလပရႈပေနတတၾကျပး

ကြနပတာ သးေလမရၾက။

၁၀။ သခးမားသည အသမၾကားေအာင ေျခဖားေထာကျပး လမးေလာကေလရသည။

၁၁။ ဆငးရသားမား ရနအလြနျဖစၾကသည။

၁၂။ ရပဆးသမားသည လဆး၊ လမကမား ျဖစၾကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 122

၁၃။ လမကမားသည ေဘာငးဘသာ ၀တၾကျပး ပဆး၀တေလ မရၾက။

၁၄။ လဆးေခါငးေဆာင အမားစသည ကတအက (သ႕) Leather Jacket ၀တေလရျပး

တခါတရ ဦးထပေဆာငးတတၾကသည။

၁၅။ လဆးမားသည ျခကယၾကးမား၊ တကပကၾကးမားတြင စခနးခေလရသည။

၁၆။ ေထာငမ ထြကလာသမားသည ေကာငးမြနစြာ လပကငစားေလမရဘ လဆးမားျဖငသာ ျပနလည

ေပါငးသငးျပး ဆကလက ဆးသြမးၾကသည။

၁၇။ Snooker ကစားသ အမားစသည အကငပက လေပြမားသာ ျဖစေလရသည။

၁၈။ ျမနမာလမးမားသည ေရကးကနနားသ႕ ေရာကလင မညသ႕ကမဆ ေရထသ႕ တြနးခေလရသည။

၁၉။ စးပြားေရးသမားအမားစသည အေနာကတငး ၀တစက ၀တစျပည ၀တဆင သြားလာေလရသည။

၂၀။ ထလအမားစသည အနကေရာင လကဆြေသတာမား ကငေဆာငေလ ရၾကသည။

၂၁။ ဖနခြကကကြလင ထသႏငပတသကသ တစတေယာကမာ ေသေဘး (သ႕) အႏရာယႏင

ၾကေနရသညမာ အေသအခာပင။

၂၂။ ေသခါနး လမမာမားသည စကားအလြနမားေသာသမား ျဖစၾကသည။

၂၃။ သတ႕စကားေျပာလ႕ မျပးမခငး ေသေလမရ။

၂၄။ ေကးရြာတငးတြင ထနးေတာ ရတတျပး၊ အဆပါ ထနးေတာတြင အခနျပည မးရးေနသမားျဖင

ျပညေနေသာ ထနးရညဆင ရသည။

၂၅။ တကသလ ေကာငးသားဘ၀သည ကငတငးတြင တေနကန ထငျပး ရယစရာ ဟာသမား ေျပာကာ

ေကာငမေလးမားက ထငငမးေနေသာ ေန႕ရကမား ျဖစသည။

၂၆။ တကသလေကာငး ဆသညမာ Myanmar Info Tech ( ICT Park ) ႏင အငးလားကနေဘာငက

ဆလျခငးျဖစသည။

၂၇။ စာသငခနးထတြင စတၾကက စကားေျပာခြင ရသည။

၂၈။ ေကာငးသ အမားစသည အသ စြာကယ စြာကယ စကား ေျပာေလရျပး၊

ကငတငးတြင ဟးဟးဟားဟား လပေလရသမား ျဖစၾကသည။

၂၉။ ထမနးကေလးမားသည ဆငထသ႕ ေယာကားေလးတေယာက လာလင ၀ငးစတတၾကသည။

၃၀။ အစခရေသာ ေယာကားေလးတငး ရကျပး အမားမား အယြငးယြငးမား လပေလရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 123

၃၁။ အသက မညမပငၾကးေစကာမ အထကတနးေကာငး တကေလရၾကသည။

၃၂။ လငယ ေယာကားေလး မနးကေလးမားသည ၃ေယာက ၄ေယာက အဖြ႔လကသာ

ေပါငးသငးေလ ရၾကသည။ တေယာကတညး ေနေလ သပမရ။

၃၃။ ေယာကားေလးအဖြ႕မ တေယာကေယာကႏင မနးကေလးအဖြ႕မ တေယာကေယာက

ခစသရညးစား ျဖစသြားလင ေယာကားေလးမားသည ထမနးကေလးအဖြ႕မ အျခားေသာ

မနးကေလးမားႏင ရညးစားျဖစသြားေလရသည။

၃၄။ သမးရညးစားမားသည သခငးဖြငထားေသာ ပနးျခထတြင ေျပးလႊားေနေလရသည။

၃၅။ မနးကေလးမား ေအာအနပါက ကယ၀နရေနျပျဖစသည။

၃၆။ ကယ၀နရေသာ မနးကေလး ေခာလလင ကယ၀နပကကဖ႔ ၉၀% ေသခာသည။

၃၇။ ေမြးလာေသာ ကေလးမာ ေယာကားေလးျဖစလင လငေယာကားမာ အလြန ေပာရႊငေလရသည။

၃၈။ ျမနမာ မနးကေလးမားသည စတဆးလင ပါးရကေလရၾကသည။

၃၉။ အသညးကြသမားသည အလြမးသခငးမား နားေထာငျပး ငေၾကြးေလရၾကသည။

၄၀။ မနးကေလးတေယာကႏင ရနျဖစပါက အဆပါ မနးကေလးႏင ရညးစားျဖစတတသည။

၄၁။ မနးကေလး တေယာကသည ေယာကားေလး တေယာကအား မေကနပ၍ လကစားေခလလင

သမးရညးစားအျဖစ တြေလရသည။

၄၂။ အရကမးလာရင အာေလး လာေလးျဖင စကားေျပာတတျပး .. ေျပာသမ စကား အမားစမာ

ရနစကားမားသာ ျဖစၾကသည။

၄၃။ အရကဆငအတြငး ရနျဖစလင မားေသာအားျဖင ရလာဖမးေလမရ။

၄၄။ မးရးျပး အမျပနလာလင အမရ ေကာငမေလးမားအား မတရားျပကငတတၾကသည။

ထအခနတြင စားပြေပၚမ ပနးအး လသြားျခငး၊ ကကြျခငး၊ ပနးပြငေၾကြျခငးမား ျဖစတတသည။

၄၅။ အခနးတခနးအတြငးမ ထြကလာျပး ပဆးျပင၀တလင မဒနးေကာငျဖစသည။

(မးေနသျဖစျပး မကႏာတြင အဆျပနေနပါက ၁၀၀% ေသခာသည။)

၄၆။ မတရားျပကငခရသတငး ကယ၀နရလာၾကသည။

၄၇။ သတ႔သည အမားအားျဖင တရားစြေလ မရၾက။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 124

၄၈။ ကယ၀နဖကခေလလညး မရသညအျပင ကေလးက ေတာရြာတခခသ႔ သြားျပ ခကခ ဆငးရစြာ

ေမြးေလရသည။

၄၉။ အမမားတြင ေခာေမာလပေသာ အမေဖာေကာငမေလးမား ရတတသည။

၅၀။ ထအမေဖာေကာငမေလးမားသည အမရင၏ သားမားႏင ျငစြနးသြားတတၾကသည။

၅၁။ ရပဆးေသာ အမေဖာအား မညသမ မတရားျပကငျခငး မရ။

၅၂။ ေခတလငယအမားစသည Shopping Mall မား၊ Snack Shop မားတြင တခနလး

အခနျဖနးေနတတၾကသည။

၅၃။ အဆပါ ဆငမားတြင ေတြ႔သမ ေကာငမေလးမားအား မကစပစျပျခငး စသည စသညမား

စတၾကက လပခြငရသည။

၅၄။ မနးကေလးမား အဖြ႔လက ခရးထြကပါက ေယာကားေလးအဖြ႔တဖြ႔ႏင

လမးခရးမာ ၾကေတြ႔ေလရျပး ခစသရညးစား ျဖစသြားေလရသည။

၅၅။ ေယာကားေလး မနးကေလး အဖြ႔မားတြင အေခာဆးတေယာကမ လြျပး ကနေသာ

သငယခငးမားမာ တခနလး ဟာသလပျပး ရယစရာမား ေျပာေနတတၾကသည။

၅၆။ ေခတလငယ အမားစမာ မဘ တဦး (သ႔) ႏစဦးစလး မရတတၾက။ ဦးေလး အေဒၚမား

သငယခငးမားျဖငသာ ေနေလရၾကသည။

၅၇။ စတးဆငရ အေရာငးစာေရးမမားအား ရညးစားစကား စတၾကက ေျပာခြငရသည။

၅၈။ (အေရာငးတာ၀နခ/မနေနဂာ/Security) မညသကမ မတားဆးၾက၊ အေႏာငအယက ေပးေလ

မရၾက။

၅၉။ မညသမဆ Taxi ငားစးလင မညသညအခါမ ေစးမဆစၾက။

၆၀။ အသက၄၀ေကာ မနးမၾကး ၉၀% ခန႕မာ အတငးေျပာတတသမားသာ ျဖစၾကသည။

၆၁။ ရႈပေပြေသာ မနးမမားသည အခနျပည ဖရကေနေလရသည။

၆၂။ အမတအမတြင အဖး၊ အဖြားမားသည ၾသဇာအရဆးလမား ျဖစၾကသည။

၆၃။ ညအခနမေတာ လမးမေပၚတြင သခငးအကယၾကး ဆျပး ဂစတာတးေနသမားက

တရပကြကလးက သညးညညးခၾကသည။

၆၄။ ဂစတာတလးထျဖင Drum/Keyboard အသမား ထြကေအာင တးတတၾကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 125

၆၅။ ေကာငမေလးမားသည အေဖာမပါဘ ညအခနမေတာ လျပတေသာ လမးမားတြင

သြားလာေလရသည။

၆၆။ ထလမးမားတြင အေဖာမပါေသာ ေကာငမေလးအား ဆြလား ရမးလား လပဖ႔

အရကမးေနေသာ လရမးကားမား လဆးမား ေစာငေနတတသည။

၆၇။ ထမနးကေလးမားသည အမားအားျဖင ေအာဟစ အကအည ေတာငးေလမရၾက။

၆၈။ ေယာကားေလးမားသည တေယာကတညးပင ျဖစေစကာမ ၂ေယာက ၃ေယာကမကေသာ လဆး၊

လမကမားႏင ရနျဖစေလရသည။ ရနျဖစသညအခါမားတြင တကဆငစြာ ေဘာငးဘရညသာ

၀တထားေလရသည။

၆၉။ ရနျဖစသည အခနတြင လကသြားပါက ရႈးျပျဖစသည။

၇၀။ အလြန ေခာေမာလပေသာ ေကာငမေလးမားတြင ခပေပါေပါ ခပခာခာ အစကတေယာက

ရေနတတသည။

၇၁။ ထမနးကေလး၏ အေဖသည သ၏သားမကေလာငးအား မညသညအခါမ မကႏာေကာမတည။

၇၂။ နယမ တေယာကတညး လာေနေသာ မနးကေလးမားသည သနးခေပးရေသာ

အခနးမား ငားေနတတၾကျပး ဘတစကားျဖင သြားလာေလရသည။

၇၃။ ဆငးရသား အလပသမားမားသည စတခာေသာ (တခါတရ) စတျပေနေသာ

အ၀တအစားမားသာ အျမလလ ၀တဆငၾကသည။

၇၄။ ခမးသာသတ႔၏ သားသမးမားသည ဘြ႕ရျပးသညအထ အလပ လပေလမရၾက။

၇၅။ အသညးကြသမားသည မးရထားလမးေဘးတြင လမးေလာကေနေလရသည။

၇၆။ ပကဆခမးသာေသာ လပငနးရင သေဌးမားသည ဆငးရျပး ေခာေမာလပေသာ

ေကာငမေလးအား လကထပခြငရရန ေယာကၡမေလာငးမားအား ေငြျဖင သမးသြငးတတသည။

၇၇။ အျဖေရာင ကတအကရည ၀တထားျပး နားကပ လညပငး တပထားသတငး ဆရာ၀နမား

ျဖစၾကသည။ (သ႕) ဆရာ၀နတငး ဂတကတ၀တျပး နားကပ လညပငး ဆြထားတတၾကသည။

၇၈။ ခြစတကသမႈ မေအာငျမငလင ခြစတဆရာ၀နၾကးသည ခြခနးအတြငးမ ေခါငးယမး၍ (သ႕)

မကႏာပက၍ ထြကလာတတသည။

၇၉။ မငးသား(သ႕) မငးသမး၏ အေမမားတြင ႏလးေရာဂါ (သ႕) ေသြးတးေရာဂါမားရတတသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 126

၈၀။ တယလဖနးမ သတငးဆးၾကားရလင တယလဖနးေျပာေနရငးမ မးေမလသြားတတသည။

၈၁။ အလြနေတာေသာမနးမမားသည အသးမကေသာ (သ႕) အလြနမာနၾကးေသာ ေယာကားမားက

ၾကကႏစသကၾကသည။

၈၂။ အလြနထကျမကေသာ မနးမမား၏ အမေထာငေရးသည အဆငမေျပ။

၈၃။ လငယမား၏ နာမညအမားစမာ ေခၚရခကေသာ ေသာကညငကတဖြယ နာမညမား

ျဖစေလရသည။

၈၄။ တခါတရ မညသ႕မ ေတြးေတာယဖြယ မရေလာကေသာ နာမညမးရသည။

၈၅။ ထ ေသာကညငကတဖြယ နာမညဆးက မညသကမ စျခငး ေနာကျခငး ေျပာငေလာငျခငး မျပၾက။

၈၆။ ေယာကားေနာက ခးရာလကေျပးသြားေသာ မနးကေလးမားသည မဘမားအား

ခးရာလကသြားျပျဖစေၾကာငး .. လကမရာရန ႏင ခြငလႊတေစခငေၾကာငး .. အစရသျဖင

စာေရးထားတတၾကျပး .. အပယာေပၚ သ႕မဟတ အပယာေဘးက စားပြေပၚတငထားေလရၾကသည။

၈၇။ ထစာအမားစတြင သမးမက ဆေသာ စာသား ပါေလရသည။

၈၈။ ေယာကားေလး အမားစကေတာ မဘက မနးမခးမည ကစၥႏင ပတသကျပး လး၀ အသေပးေလ

မရ။

၈၉။ ႏသၾကားပါက (နာတာရည) မမာမကနးျဖစေနသမား ေသတတသည။

၉၀။ ေယာကားေလးမား၏ အခနးသည လမေနသည အခနးကသ႕ အစဥအျမ ရငးလငးေနတတျပး

သန႕ရငးေနေလရသည။

၉၁။ အမေဖာမနးမမား၊ ျခေစာငမားသည အမရင၏ သမးအား မမေလး ဟသာ ေခၚေလရသည။

၉၂။ အခေနာကပငးတြင ေပါေပါပါးပါးစကားမားကပင ေလးနကေအာင တမငၾကးစား

ဖစညစ ေျပာတတေသာ အကငမား ရလာၾကသည။

၉၃။ လၾကားထတြင အေျႏၵပကေလာကေအာင တကယလးႏင လကမား ရမးခါလႈပျပး

စကားေျပာတတသမားက .. မထးျခားသေယာင ဆကဆေျပာဆတတၾကသည။

၉၄။ လငယမားသည ပအကေသာ ရာသမာပင အေႏြးထညမား ၀တဆငေလရသည။

၉၅။ ေကာငးသားေကာငးသ အမားစမာ စာၾကးစားသညက မေတြ႕ရ။

၉၆။ ဖေယာငးတငမား ထြနးထားလင အလြနပင ရမနတစျဖစသည။

၉၇။ သၾကၤနလညရာတြင မညသမ အရကမေသာကၾက။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 127

၉၈။ ႏငငျခားသြားျပး ပညာသငလာပါက ျမနမာျပညတြင အလြနေအာငျမငေသာ စးပြားေရးလပငနးရင

(သ႕) ပညာရငအျဖစ ရပတညႏငသည။

၉၉။ ေယာကားျဖစျပး ႏႈတခမးေမႊးမရရင အတတပထားတတၾကသည။

၁၀၀။ ျမနမာလမးမားသည မညမပင ေဒါသထြကေစကာမ ဆဆျခငးမျပၾက။

ေရႊတငညြန႔ျမနမာစြယစကမး

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ေရႊတငၫြန႔ (၁၉၀၉ - ၁၉၄၅)

“ေရႊတငညြန႔က စာကစ ေတးသခငးန႔ ေဘးကငးၾကေတာမည” စသညျဖင စာဆေတာ

ေရႊတငညြန႔သည သစပေသာ သခငး အေတာမားမားတြင သ႔နာမည ထည၍ စပေလရသည။

ဒတယ ကမၻာစစႀကေခတက ထငရားေသာ သခငး ခပမားမားသည စာဆေတာ ေရႊတငညြန႔၏

လကရာမား ျဖစသည။

ေရႊတငညြန႔က အဖ ႏငငေကာ လရႊငေတာ အႏပညာရငႀကး ဥးကငခ၊ အမ ေဒၚေအးမငတ႔မ

၁၂၇ဝ ျပညႏစ တနခးလတြင ရနကနၿမ႔ ၾကညျမငတငရပတြင ဖြားျမငသည။ ေမြးခငး

ႏစေယာက ရသညအနက ေရြတငညြန႔သည သားငယျဖစ၍ အစကျဖစသမာ နာမညေကာ

ဇာတမငးသား ေကာအနးလႈင ျဖစသည။ ေရႊတငညြန႔၏ အမညရငးမာ ကအနးဆင ျဖစသည။

ကအနးဆငသည ဘမးဘးတ၊ ဝါသနာကလညး ထသျဖစသည အေလာက ပတလား၊ တေရာ၊

ဘငဂ၊ မငဒလင၊ ဆငးဝငး၊ စႏၵရားစသည တရယာမးစတ႔က ႏငႏငနငးနငး တးတတသည

အျပင၊ သခငးကလညး ပငပငႏငႏင ဆတတသ ျဖစသည။ ငယစဥကပင ျမနမာမႈ ကဗာစက

ေလလာရန ဝါသနာရေသာ ကအနးဆငသည ဖခငျဖစသ၏ သငၾကားေပးမႈျဖင သကယတငပင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 128

အၿငမ ဇာတပြမား အတြက သခငးမားစပ၊ သကယတင ဝင၍ေမာငးတး၊ တေရာထး၊

ပတလားေခါကယငး ဇာတသဘငေလာကထသ႔ ပဌမဆး ေျခစပစ ဝငခသည။ သခငးမား

စ၍စပစက ‘ဝစန ဆရာဆင’ ဟသည နာမညႏင စပခေလသည။ အၿငမမားအတြက

သခငးမား စပဆ ေရးသားေပးခရမက အၿငမမငးသမးမားကလညး သဆနညး

ကယတငကယက သငၾကားေပးခေလသည။ အၿငမမငးသမး ယနဘာစတ ျမသနးၾကည၊

ဝဇၨာမယ၊ ေလဘာတ မျမရငတ႔သည ကအနးဆင၏ သခငးမားျဖင နာမညေကာခသမား

ျဖစၾကသည။

ေလဘာတမျမရင အၿငမတြင ေနာကဆး ဝငေရာကလပကငခၿပးေနာက ကအနးဆငသည

ကလဘယာ ဓာတျပား ကမၸဏသ႔ ပဌမဆး ဝငေရာက သခငးေရးသည။ “ေနရာတကာ

ေရာကပါတယ၊ ေပတရာမာ ေလာကခါလည” အစ ရေသာ နာဂရာမယျမင သဆသည

လယသမားသခငးျဖင ပြဥးထြက သ၏သခငးက ဓာတျပားသြငးခရာ လႀကကမားခသည။

ထသခငးမစ၍ ေရႊတငညြန႔ ဟေသာ အမညျဖင ေရးသားခသည။ လယသမား သခငးက

လႀကက မားသေလာက စပဆေရးသားသ ေရႊတငညႊန႔ကလညး လသမားခေလသည။

ေရႊတငညြန႔ ေရးသား စပဆခေသာ သခငးမားမာ မားလသည။ စပဆခသည သခငးမားမာ

ျမနမာ ႏငင၏ ကကသေရမဂၤလာႏင သဘာဝပစၥညး ျပညစပ အေၾကာငး၊ သဘာဝရႈခငး

လပပအေၾကာငး၊ ဗဒၶဝင၊ မဟာဝင၊ ရာဇဝငတ႔မ ေနာငလာေနာငသားတ႔ မတသားဖြယရာ

အေၾကာငးမား အထးသျဖင ပါဝငသည။

ေရႊတငညြန႔၏ သခငးမားအနက သ၏ လကစြမးျပ ဟ ဆရမည သခငးမားမာ ဝစၾတာႏင

မဘေမတာတ႔ ျဖစသည။ ထသခငး ႏစပဒစလးပင မညသည ေခတတြငမ မရးဘ၊ လႀကးေရာ

ကေလးပါ လကခႏငသည သခငးမားျဖစေလသည။

ျမနမာႏငင၏ သဘာဝပစၥညး ၾကြယဝခမးသာပ၊ ေအးခမးသာယာမည နမတလကၡာဏာ

ရပတ႔ကလညး ဆရာေရႊတငညြန႔သည အးေဝေဝႏင သတာရတနာ သခငးမားျဖင

စပဆထားေလသည။ ေတာေကးလက သဘာဝ လပပသရပေပၚ ေအာငလညး သ၏

ဇာတႏြယႏင စေတာၿမင သခငးမား၌ စပဆထားသည။ အမးသားစတဓာတ ႏးၾကားရန

တငးျပညကခစရန လႈ႔ေဆာသည ေနရာ၌ ဆရာေရႊတငညြန႔၏ သခငမးေဟ တ႔ဗမာ၊ နဂါးန၊

အလပစသြားမေမာင စေသာ သခငးမားသည ထပတနးက လကေလသည။

ေရႊတငညြန႔သည ရာဇဝငနပါတလာ အေၾကာငးရပမားက သခငးစပရာ၌ ပ၍ သနသည ဟ

ဆသည။ သ၏ ေဗာဓပငႏင ေရႊပလင၊ ဓာတေတာေဝခနး၊ စြယေတာခးခနး၊ ဓမၼစၾကာ၊ မဂဒါဂန၊

ေတ-ဇ-သ-ေန-မ၊ ေနရဥၨရာ၊ ေကာသလအမမက၊ မာတဂၤ၊ မငးကသ၊ မဖရားမေစာ၊

ပါေတာမစေသာ သခငးမားသည ဗဒၾၶြဝင၊ မဟာဝင၊ ရာဇဝငတ႔မ ထတႏတခက သခငးမား

ျဖစသည။ “ေသရညက မေသာကႏင၊ ေရၾကညက မေႏာကႏင၊ ေသရညက ေသာကယင

အပါယငရကမည၊ ေရၾကညက ေႏာကယင အနယကလ ထမည” ဆေသာ ေရးစကားပက

ေတးသြား ျဖစေအာင ေရႊတငညြန႔သည သ၏ ဥးႏစကားပသခငးတြင စပဆထားေလသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 129

ဒတယ ကမၻာစစ ျဖစခါနးကာလတြင ျမနမာလထသည လမးျခား အပခပမႈ

ေႏာငႀကးအတြငးမ ရနးထြကလေသာစတ ျပငးထနေနခန ျဖစသည။ ထေၾကာင အခ႕က

မးျခား အစးရက တြနးလနရန ေတာငတၾကသည။ အခ႕ကမ စၾကာမငးေပၚ ႏးႏး၊ ဘးဘးေအာင

မေတာ မေယာငေယာငႏင သကတေပါငစနညးတ႔က ရြတ၍ တမးတေနၾကေလသည။

ယငးသ႔ေသာ ေခတတြင ေရႊတငညြန႔သည ေခတႏင လကေအာင လတ႔အား

ေျမာလငခကေပး၍ အားတကေစမညသခငးမားက စပခသည၊ ဘးဘးေအာင၊ စၾကာတက၊

သၾကားသာသနာ စေသာ သခငးမားသည ေရႊတငညြန႔၏ တေပါင၊ စနညးဆငရာ

နာမညေကာသခငးမား ျဖစသည။ ဘးဘးေအာငႏင စၾကာသက သခငး ဓာတျပားမားက

ၿဗတသအစးရတ႔က ထတမေရာငးရနပင ပဌမ ပတပငျခငး ခရသည။ ဂပနေခတကလညး

ေရႊတငညြန႔သည သ႔ေခတႏငသ လကေအာင အာဏာရင သခငးက စပဆခေလသည။

ေရႊတငညြန႔သည ရာဇဝင၊ နပါတ၊ သက၊ တေပါငဆငရာ သခငးမား၌သာ သနသည မဟတ၊

အခစႏင စပလဥးေသာ သခငးမားကလညး ပငႏငသ ျဖစသည။ “ခေခြးယပင စသတ

ခစေတာ အႏစသာရလ႔ ဆမေလ” ဟသည အခစဒပနသခငးသည ေရႊတငညြန႔စပဆသည

ေျပာငေျမာကလေသာ အခစသခငး ျဖစ၏။ ေရႊတငညြန႔သည သခငးမားက ေရးစပရာ၌

ျမနမာအသႏငသာ မဟတ၊ အေနာကတငး သခငးသႏငလညး ေတာေတာမားမား

စပဆႏငခသည။ ‘ေရးေရစက’၊ ‘ေလကေလး’၊ ‘ေဟဝနနနး’၊ ‘မနးမျမတ’ စေသာ သခငးမားက

အေနာကတငး သခငးသျဖင စပဆထားသည။ ေရႊတငညြန႔၏ နာမညေကာ သခငးမား

ျဖစၾကသည။

ဒတယ ကမၻာစစႀကေခတက နာမညေကာ ဓာတျပားသခငး အမားဆး စပဆခရာ တဥးျဖစသ

ေရႊတငညြန႔သည ျမနမာ သကရာဇ ၁၃ဝ၆ ခႏစ မးရာသ ကနခါနးခန႔တြင

နာမကနးျဖစလာသျဖင ေဆးရသ႔ တကေရာကကသေသာလညး နာလနမထေတာဘ ၁၃၁၆

ခႏစ တေပါငးလဆတ ၁ ရကေန႔တြင ၾကညျမငတင ေစးကေလး ရပကြကရ ေနအမ၌ပင

ကြယလြနေလသည။ မကြယလြနမ ေဆးရတကေနစဥ အစာေကာငးစြာ မဝငေသာ အခန၌ပင

ဗမာတပမေတာ အရာရႀကးမား၏ ေတာငးပနခကအရ “တပမေတာႀကးက အငအားရဖ႔

အရာရာမာ ကည၊ ရေဘာအေပါငးက ကယေသြးသားလ အစဥ မေမအပေပသည” အစခေသာ

တပမေတာအငအား သခငးက စပဆေပးခရေလသည။ ဤသခငးကား ေရႊတငညြန႔၏

ေနာကဆး လကရာ ျဖစေလသည။ ၁၃ဝ၆ ခႏစ တနးခးလဆနး ၁၅ ရက (၁၉၄၅ ခႏစ မတလ

၂၇ ရက) ေန႔တြင ဖကဆစဂပနအား ေတာလနရန ျမနမာတပမေတာႀကး ခတကသြားစဥက

ေရႊတငညြန႔၏ တပမေတာသခငးႏငပင ေအာငနမတျဖင ေအာငသေၾကြးခေလသည။

ေရႊတငညြန႔ မကြယလြနမ သးလခန႔တြင ထအခနက စစအတြငးအစးရ ႏငငေတာ အဓပတ

ေဒါကတာဘေမာက ေရႊတငညြန႔အား စာဆေတာဘြ႔ ခးျမငခေလသည။

ေရႊတငညြန႔သည တႏစလင သခငးအပဒေပါငး ၈ဝ ေကာ ေရးသား စပဆခသညဟ ဆသည။

သခငးစပ အလြနျမနသ အျဖစလညး ေကာၾကားသည။ အေၾကာငး ကစၥ ေပၚတငး ဥးအးခင၊

ဥးႏ (ထအခနက နဂါးနစာအပ အသငးလႀကးမား)၊ တပမေတာ အရာရမား စသညတ႔သည

ေရႊတငညြန႔ထ ခဥးကပ၍ သႏင အလြနရငးႏးသ ေစာငးဥးဘသနးက တးကာ သခငးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 130

အေကာငအထည ေဖာေပးေလရသည။ ေရႊတငညြန႔ ေရးစပေသာ သခငးမားက အဆေကာ

မၾကညေအာင၊ မဧမ၊ စနပါတ၊ နဂရာမယျမင၊ ဗလတျပနသနး၊ ဥၾသဘေသာင၊

ဂတာစမးေမာငတ႔ မားေသာအားျဖင သဆ၍ ယငးတ႔အနက မၾကညေအာငက အမားဆး

သဆခေလသည။ ေရႊတငညြန႔သည မျငမးျပ စပဆရာ၌ ထးခြၽနသျဖစသညသာမက ေတးသြား

အေဟာငးက မး၍ စကားသစတြင ထညေရးရာ၌၎ စကားအေဟာငးက ေတးသြားသစတြင

သြငးရာ၌၎ ထးခြၽနသ ျဖစေလသည။

ေရႊတငညြန႔ ကြယလြနေသာအခါ ဇနး ေဒၚေသာငးစန၊ ေဒၚတငစနႏင သားအဆေကာ

သခငးေရးဆရာ ေမာငမးဆက၊ သမး မျမရင၊ သား လရႊငေတာ ေမာငတငးေကာ၊ သမး

အဆေကာ ထား တ႔ ကနခသည။ ေရႊတငညြန႔သည အေပးအကမး ရကေရာသတဥး ျဖစသည။

မမတြငရသမ ေပးခငစတ ေပါကလင အကနေပး၊ အကနေကြၽး တတသျဖစသည။

ငယစဥမစ၍ ကြယလြနသညတင ဂတ အႏပညာျဖငပင အျမတတႏး အသကေမြး

ဝမးေကာငးသြားသ ျဖစေလသည။

ၿမ ႔မၿငမးလထေဒၚအမာ

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ျမနမာေတးဂတသမငးတြင ႏစကာလရညလားစြာ တညတကနရစမည သတမားရေသာ

ျမနမာသခငး (Modern classicism) မားက သကးေရးဖြ႔သြားခသည ၿမ႔မၿငမးကား

အေသေစာ၍ ႏေျမာထကသည ျမနမာသားေကာငးတဥးပါေပ။ ဆရာၿငမးသည

အႏပညာပါရမထးသ ျဖစသျဖင အကယ၍သာ အရငးရငစနစအတြက ဆရာၿငမးလ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 131

ငယရြယေသးသက စေတးမေပးလကရပါက ဆရာၿငမးသည ယခေနအခန၌ သရညမနး

တမးတသည ျမနမာဂတက ကမၻာဂတႏင ရငေပါငတနးႏငေရးက ဆကလက၍

ႀကးပမးေနဥးမည မချဖစသည။ သ႔ ႀကးပမးရငး သကပဆာ၊ ငါကပဆာၾကမႈမားေၾကာင

ခစစဖြယ ဆနးၾကယသည ျမနမာေတးသခငးကေလးေတြကလညး တပဒၿပးတပဒ

သကးေရးဖြ႔ေနဥးမည ဧကနျဖစေပသည။

ၿမ႔မဆရာၿငမးက ျပညသက သသညမာ သခငးေရးဆရာ ဟ၍သာသၾကသည။ သ႔ေသာ

ဆရာၿငမး၏ ရညမနးခကႏင သ႔တစသကလး အခနျပည ႀကးပမးသြားမႈသည ျမနမာဂတက

ကမၻာဂတအဆငသ႔ ျမငတငႏငေရး တးျမငႏငေစရန ဆငဖန (Symphony) ေခၚ ျမနမာသစ

တးဝငးႀကးတစဝငး ဖြ႔စညးႏငေရးသာလင ျဖစေလသည။

ဤရညမနးခက ေအငျမငေရးအတြက ဆရာက သ႔တြငရသမ အငအားႏင အစြမးအစက

သြနလ၍ သးသည။ သ႔တစသကလး ဇြႀကးနပႀကးႏင မျဖစမေန ႀကးစာသည။

အဆငးရအမးမးက ဆရာက မတနမလႈပခသည။ ငတျပတမႈက ရငဆငသည။

ဆရာၿငမးသည ျမနမာဂတမားႏင ရငေပါငတနးႏငေရးကသာ အၿမတမး

စတကးလပေဆာငရငးက အေျခအေန၏ ေတာငးဆခကအရ သခငးမားက ေရးစပေပးျခငး

ျဖစေလသည။ သ႔တစသကတာ၌ သ႔ဥာဏစြမးရသမ၊ သ႔ကယစြမးရသမ

ႀကးပမးသြားျခငးသည ျမနမာဂတဝငးႀကးဖြ႔ေရးျဖစသည။ သ႔ေသာ သ႔ရညမနးခကသည

အေကာငအထည မေပၚရစေသာေၾကာင သြားရငးဟနလြ လပေဆာငခကျဖစသည

သခငးကေလးမား ေရးစပ သကးထားချခငးမားကသာ ဆပကင၍ ဤေနရာမ

သ႔အႏပညာရညက တေစတေစာငးၾကညၿပး ခးကး ေဝဖနရမညမာ စငစစေတာ

ဆရာၿငမးအေပၚ တရားေသာ ေဝဖနမႈျပရာ မမညေပ။ သ႔ေသာ ဆရာၿငမး အသကႏင

ထငရားရလငလညး ဤအျဖစက ခြငလႊတမည ဟ၍ပင ယမသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ

ဆရာၿငမးသည ေလာကဓ၏ အေခာကအခားက တသကပနလး ၾကၾကခ၍ သြားႏငသ

ျဖစေသာေၾကာင ပါေပတညး။

ဆရာၿငမး ေရးဆြထားသည ပနးခကားက ျမငဖးသတ႔က ဆရာၿငမးက ပနးခဆရာပဟ

ဆသည။ ဆရာပနးပလကရာက ျမငဖးသတ႔က ပနးပတြင တကယေတာသဟ ေျပာသည။

ဆရာၿငမးသခငးေတြက ႀကကၾကသတ႔က ဆရာၿငမးသည သခငးေရး အေကာငးဆး

စာေရးဆရာဟ ဆသည။ ၿမ႔မဝငးေတာသားမားကမ ဆရာသည သတ႔အတြက သခငးႏငအတ

တးကြကကပါ ယလာ၍ သခငးေရာ တးကြကပါ ေဖာသ (Composer)ပါဟ ဆမည။ ထ႔ျပင

ဘယသက ဘာတး၊ ဘယသက ဘာက ဘယအခနမာ ဘယလဝင၍ မႈတ၊ ဘယအခနတြင

ရပဟ တးကြကမား ခြျခားေပးၿပး တးဝငးက အသဖြ႔စညး စမခန႔ခြေပးသ (Arranger) ႏင

ဝငးထနးသ (Conductor) ပါဟလညး ဆၾကလမမည။

သ႔ေသာ ဆရာၿငမးႏင အနးစပဆး အခငမင အရငးအႏးဆး ေသတပန သကဆး

လကပြနးတတး အရဆး ဆရာၿငမးက အသဆး ခစမတေဆြ ဥးသန႔ကမ ဆရာၿငမးသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 132

ပနးခဆရာလညး မဟတ၊ ပနးပဆရာလညး မဟတ၊ သခငးေရးဆရာလညး မဟတပါ။

ဤအလပေတြမာ ဆရာၿငမးက အျမငမေတာေသာေၾကာင ၾကညမေနႏင၍ လပၾကညျခင၊

လပမညသမရ၍ လပရျခငး၊ အအားမေနတတ၍ လပၾကညျခငးသာ ျဖစပါသည။ သ

ျဖစခငသညမာ ဘာမနးမသပါ။ ဆရာၿငမးသည အသခကလသ ျဖစသည။

သ႔ကၾကညရသညမာ အဘဓမၼာဆရာႏင တပါသည။ သသည အလြနေလးနကသည

အဘဓမၼာတရပက ေဖြရာေနသသာ ျဖစပါသညဟ ေျပာပါသည။

ဆရာၿငမးသည သခငးတပဒက ေရးစပေပးမညသမရ၍၊ သ႔မဟတ သ႔က သမားက ပဆာ

ေတာငးဆ၍ ေရးစပေပးျခငးျဖစေသာလညး သက ထအလပက သ႔အလပဟ

ထငသမဟတေပ၊ ေရးစပေပးၿပးသည သ႔သခငး မယေတာ ေမာငေတာမားအတြက သက

ရက၍ ေနေလသည။ ထ႔ေၾကာင သခငးစပခငးသအား သ႔သခငးက ေပးအပသညအခါ

မကႏာမထားတတ၍ သက အရကေသာက ရေဆးတငၿပးမ သြားအပရသည။

ရေဆးတငလာပါလကႏငပင မကႏာခငးဆငၿပး တဘကသား၏မကႏာက ေစေစၾကည၍

ေပးဝေသးသညမဟတ၊ သေရးစပလာသညသခငး အပစဥ ဆရာသည သ႔မကႏာက

တဘကသ႔ လႊထားလကကပင ေခါငးင႔ႀကးႏင သခငးက ထးအပသည။ အပသညအခါ

သ႔သခငးက သ႔က ဆျပဝသလညး မဟတေပ။ ဆတတသတဥးေခၚ၍ ဆစမးဟ ခငးလက

သက အလကက မႈတစရာႏငျဖစေစ၊ တးစရာႏငျဖစေစ တးမႈတ၍ အသျပေပးသြားသ

ျဖစေလသည။

ဆရာၿငမးက သခငးတပဒကေရး၍သာ ေရးေပးခသည၊ သလပခငသညက ဤအလပမဟတ၊

မလႊမကငးသာ၍ အျမငမေတာ၍ ဝငေရးေပးျခငးမး ျဖစေသာေၾကာင ထသခငးအတြက

သခငးေရးခ ရေရးဆေသာ ျပနာမာ ဆရာၿငမးအဖ႔ အလြနကသည ကစၥ ျဖစေပသည။

ဆရာသခငး အမားစသည ေရးခ တျပားတခပမမရဘ ေရးေပးရသည သခငးေတြ

ျဖစေလသည။ ။

(မရငး - လထ ေဒၚအမာ ျပစသည “ျပညသခစေသာ အႏပညာသညမား” စာအပ။

ၿမ႕မၿငမးအေၾကာငး ေရးသား ေဖာျပခကထမ နဒါနးပငးက ကးယေဖာျပျခငးျဖစသည။)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 133

ယခငႏင ယခအရငဉာဏက

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ဟးလြနခတ ႏစေပါငးမားစြာက ျဖစခတ အျဖစအပက။ အဒတနးက လသားေတြ ေတြးခတ

အေတြးအေခၚန႔ အျပ အမ။ လ႔ျဖစစဥလအဆငဆင ေျပာငးလပက ေျပာတအခါတငး

ပညာရငမားက ရပပငးဆငရာ ပသဏၭာနန႔အတ စတပငးဆငရာ ေတြးေခၚ ေျမာျမငမႈေတြ

တးတကလာပကပါ ထညသြငး ေျပာဆေလ ရတတတယ။ လ႔ယဥေကးမႈ ျဖစစဥေတြ

ဘယေလာက တးတက ေျပာငးလလာခသလ။ ဆငျခငၾကညပါဥး။

မဃလလငရ႕အေတြး - ေလာကမာ ေမြ႔ေလာရာ

ေနရာမးဆတာ လတငး ႏစသကတယ။ ဘယသတဥးတေယာကမ ေမြ႔ေလာဖြယေကာငးတ

အရာက မႏစသကသ မရဘး။ ဒေတာ ဒေန႔ကစၿပး သတပါးေတြ ေမြ႔ေလာ ႏငေစဖ႔

မေကာငးတ လမးေတြက ေကာငးေအာင ျပျပငမယ။ အေဟာငးေနတ ဇရပေတြကလညး

အသစျဖစေအာင ျပနလညျပျပငမယ။ တဥးက ဒလေတြးတယ။

အျခားတဥးကေတာ

ရြာသႀကးရ အျမင - အမရာတညေထာင လ႔ေဘာငမာ ေနတသေတြဆတာ ခလ

ေကာငးမႈလပငနးေတြခညးကသာ လပေနဖ႔ မသငဘး။ ေတာကေနၿပး အမသားငါးေတြ

ရေအာငလပဖ႔၊ ေသရညေသရက ေသာကစားကာ အေပာ ၾကးေနဖ႔၊ ဒါမ မဟတလ အထးထး

အျပားျပား လပဖြယရတ အလပေတြကပ လပေနဖ႔သငတယ။

စာေရးသရ အေတြးအျမင - မနကဖနမာ သငၾကားေပးရမယ ဆနဖရနစစၥက ေဗးဧရယာရ၊

ေဒလစးတးၿမ႔၊ ေထရဒါဒဓမၼအသငး ဓမၼသငတနးအတြက ဓမၼပဒလာ မဃဝတက

ဖတျဖစတယ။ ဒဝတထမာပါတ ဇာတလမး တပငးက ဒလပါ။ သၾကားမငးေလာငးျဖစတ

မစလရြာသား မဃလလငန႔ မတေဆြ ၃၃ ေယာကအဖြ႔က အမား ျပညသ အဆငေျပေျပ

ေခာေခာေမြ႔ေမြ႔ ေနထငႏငေစဖ႔ ေကာငးမႈေကာငးရာ လပရပေတြက အားႀကးမာနတက

လပေဆာငၾကတယ။ ‘ေလာကမာ ေမြ႔ေလာရာ ေနရာမးဆတာ လတငးႏစသကတယ။

ဘယသ တဥးတေယာကမ ေမြ႔ေလာဖြယေကာငးတအရပက မႏစသကသ မရဘး။ ဒေန႔ကစၿပး

သတပါးေတြ ေမြ႔ေလာႏငေစဖ႔ မေကာငးတ လမးေတြက ေကာငးေအာင ျပျပငမယ’ ဆတ

ေကာငးျမတတ အေတြးက ေရ႕တနးတငလ႔ေပါ။

ဒါက မၾကညလ မျမငလတ မစလရြာသႀကးက သတ႔လပရပေတြက တားျမစပတပငတယ။

ေနာကၿပး သႀကးက ‘အမရာတညေထာင လ႔ေဘာငမာ ေနတ သေတြ ဆတာ ခလ

ေကာငးမႈလပငနးေတြခညးကသာ လပေနဖ႔ မသငဘး။ ေတာကေနၿပး အမသားငါးေတြ

ရေအာငလပဖ႔၊ ေသရညေသရကေတြ ေသာကစားကာ အေပာၾကးေနဖ႔၊ ဒါမ မဟတလညး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 134

အထးထး အျပားျပား လပဖြယရတ အလပေတြကပ လပေနဖ႔ သငတယ’လ႔ ေျပာတယ။

မဃတ႔အဖြ႔ မးယစေသာကစားကာ ေပာပါးေနစဥက သတ႔က အမျပလ႔ မးယစခြနေတြ ရတယ။

အမႈအခငးျဖစေတာ လဘ လကေဆာငပ႑ာလညး သႀကးမာရတယ။ ခ မဃတ႔

ေကာငးတာေတြ လပေနေတာ ဒါေတြ မရႏငေတာဘးေပါ။ ေနာကၿပး ေကာငးမႈ ေကာငးရာ

လပတသဆတာ ခစခငသမားမယ။ အမားတကာရ႕ ေလးစားမႈကလညး ခရမယ။ ဒါက

သဘာဝပဟာ။ ဒါေပမယ တဥးတေယာက ခလ မတေဆြမားလာတာ၊ ခစခငသ ေပါလာတာက

သ႔အတြက အႏရာယတခလ႔ သႀကးက ျမငဟနရတယ။ သေျပာတအတငး မလကနာေတာ

မဃလလငတ႔အဖြ႔ ပကစးရာ ပကစးေၾကာငးအတြက ‘ဒလေတြဟာ ခးဆးတကခက

လယကေနသေတြပါ’ ဆၿပး အာဏာရတ ဘရငက သႀကးက မဟတမမန သတငးေပးကာ

ေခာပစဂနးတကတယ။

ရငဘရငကလညး ရြာသႀကးေျပာတစကားက စးစမးစစေဆးမႈမျပဘ မဃလလငတ႔အဖြ႔က

ဖမးဆးၿပး ဆငန႔နငးသတဖ႔ အမန႔ေပးတယ။ တကယေတာ ရငဘရငဆတာ

တဖကစကားကသာ နားေထာငရမာေတာ မဟတေပဘးေပါ။ ဒလ ရငဘရငက အျပစေပးေတာ

မဃလလငက အျပစဒဏခမတတ ရငဘရငကေရာ၊ မဟတမမန ေခာပစဂနးတကတ

ရြာသႀကးကေရာ၊ နငးသတဖ႔လာတ ဆငအေပၚမာပါ အမကမထြကဖ႔ သ႔မတေဆြေတြက

ေျပာတယ။ သတ႔မာ ေမတာမတပါး အားကးရာ မရၿပမ႔ အားလးအေပၚမာ သန႔စငစြာ

ေမတာပြားမားၾကဖ႔ တကတြနးပါတယ။ ဒါ ေၾကာင နငးရနလာတဆငက သတ႔က နငးသတဖ႔

မဝရဘ ပထမအႀကမ ျငငးဆနတယ။ ဒါက ရငဘရငက ဆငက လအပကျမငလ႔

ေၾကာကလန႔ကာ မနငးတာျဖစမာ။ လေတြ မျမငရေအာင အဝတန႔လေအာင အပၿပး

ထပမနငးသတလ႔ မန႔ျပနတယ။ ရငဘရငရ႕ ဒ ဒတယ အမားကေတာ ခြငလႊတဖ႔

ခကတအမားပါ။ သ႔ေပမယ ဒတႀကမမာလညး ဆငက နငးဖ႔ ျငငးဆနၿပး ထြကေျပးသြားတယ။

ဒေတာမ ရငဘရငက အကးအေၾကာငး ေမးျမနးၿပး အျဖစမနက သလ႔ မဃလငတ႔အဖြ႔က

လႊတေပးကာ မစလရြာသႀကး ရာထးေပး ခးေျမာကတယ။ သ႔ကယသလညး တရစၧာန ျဖစတ

ဆငကမ သတတေသး။ သက အသဉာဏရတ ရငဘရငတပါးျဖစေနၿပး

တရစၧာနတေကာငေလာကမ မဆငျခင မစဥးစားႏငဘးဆၿပး သ႔ကယသ အျပစတငတယ။

မဃလလငတ႔အဖြ႔ကလညး သ႔အျပစ ခြငလႊတဖ႔ ေတာငးပနတယ။

ဒအျဖစအပကမာ ပါဝငၾကသေတြရ ေျပာစကားေတြ၊ ေတြးေခၚယဆပေတြက ဖတေနတစာ

ခဏရပၿပး ဆငျခငမ တယ။ ဒလဆငျခငေနမတာက ဖတတအခနထက အမားႀကး

ပၾကာသြားခတယ။ ေလာကမာ အျမငမတၾကသေတြဆတာက ေနရာတကာမာ ရပါတယ။

အျမငမတေတာ အသမတ။ အသမတေတာလညး ခစားပျခငး မတေတာဘးေပါ။ ခစားပျခငး

မတေတာ အႀကကကမတ၊ အႀကကမတေတာလညး သေဘာထား တဖ႔က

မလြယကျပနပါဘး။ သေဘာထား မတေတာ ပးေပါငးလပကငဖ႔က ခကခသြားတတျပနပါတယ။

ယဥေကးမႈျဖစစဥမာ အတတကြ ပးေပါငးကာ အခကအခေတြက ေျဖရငးတတၾကတ

သတမးႏြယစေတြသာ ရပတညရငသနရစၾက၊ အသဉာဏ အဆငလညး

တးျမငလာၾကတယလ႔ ပညာရငမားက လကခထားၾကပါတယ။ (Evolutionary Process က

ေလလာၾကညေပါ)။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 135

သေဘာထား မတတအရာက ရာႏႈနးျပည တေအာင ညဖ႔ ဆတာကေတာ ျဖစႏငခပါတယ။

သ႔ေပမယ ကယန႔ သေဘာထားမတသဟာ ကယရနသပဆတ လြမားတ အေျခခ ယဆခက

မရဘးဆလင မတတ သေဘာထားေတြက အနးကပဆး တညေအာင ညယဖ႔က

မျဖစႏငတအရာ မဟတေတာပါဘး။ အနညးဆး ဥးတညခကတတ လပငနး တခ

ပးေပါငးလပႏငေအာင တညတအထ ညယႏငဖ႔ ျဖစႏငပါတယ။ ကယဘကက

ျမငတအျမငထက အျခားဖကက အျမငကပါ ထညစဥးစားေပးဖ႔ေတာ လတာေပါ။

အသဉာဏျမငမႈ ဂဏရညထမာ အျခားသမားရအျမငက ထညသြငး စဥးစားျခငး၊

နားလညေပးႏငျခငးတ႔ ပါဝငပါတယ။

ဒဝတမာ ထးစအတငး အဆးမေတာ မဃလလငတ႔အဖြ႔ရ လပရပမနေတြက ရငဘရငက

နားလညသြားတယ။ မဃလလငကလညး မစလရြာသႀကးခန႔အပကာ အမားအကးေဆာင

ေကာငးမႈေကာငးရာ အလပေတြက ဆကလက လပကငခြငေပးခတယ။

မဃလလငတ႔အဖြ႔ကလညး အသကထကဆး လသားေကာငးကးျပ လပငနးေတြက

လပကငသြားၾကတယ။ ကြယလြနတအခါမာလညး တာ၀တ သာက အစးရတ သၾကားမငး

ျဖစလာတယ။ စညးစမ ဥစၥာ အျခအရေတြလညး အလအပယန႔ေပါ။ မစလရြာသႀကးကေတာ

သ႔ရအျပစဒဏေၾကာင ရြာသႀကးအျဖစက ေလာခကာ တေဆြမးလး မဃလလငတ႔ထမာ

တသကတာ ကြၽနခၾကရတယ။ ေနာကဆကတြ ဘဝျဖစစဥကေတာ မသရပါဘး။

ဒဇာတလမးကေန ေကာငးတအလပေပမယ သေဘာမကႏငသေတြ ရတတတယ၊

စတရညသညးခကာ ကယ အလပက ဆကလပက အဆးမာ ေအာငျမငမႈက ရႏငတယဆတ

သခၤနးစာက ထတယႏငပါတယ။ တဖကမာလညး မေကာငးတလပရပမာ မေကာငးတ

တနျပနဆးကး ရတတတယ၊ ဖးကြယ လညစားထားေပမယ အမနတရားက အခနတနေတာ

ေပၚလာတတတယ၊ မေကာငးမႈဆတာ အသဉာဏရတ လသားေတြ မဆထားန႔

တရစၧာနေတြေတာငမ မႀကကဖးဆတ အသကလညး ဆငျခငပါက ရႏငပါတယ။

မဃလလငတ႔အဖြ႔န႔ မစလရြာသႀကးအမႈမာ စရငခက ဆးျဖတသက ရငဘရငႀကးေပါ။ သ႔ရ႕

မဆငမျခင မားယြငး စြာစရငဆးျဖတခမႈေၾကာင အသကေသလမတတ ျဖစရသညအထ

မဃလလငတ႔ ျဖစခရတယ။ တကယလ႔သာ တရစၧာနတေကာငျဖစတဆငက

ရငဘရငအမန႔အတငး နငးသတခလင ဇာတလမးက ဘယလမား ျဖစသြားေလမလ လ႔

စဥးစားမတယ။ ေနာကၿပးလညး ယဥေကးမႈ အဆငေတြ တးတကလာပါတယဆတ ေခတသစ

လ႔အဖြ႔အစညးအခ႔က လေတာေတာမားမားက ယဥေကးမႈ မဖြ႔ၿဖးေသးဘးလ႔ သတမတၾကတ

ေရးေခတက ဆငတေကာင စဥးစားသလမး စဥးစားေစခငမတယ။ ခငးသမ အမားက

ေခါငးညတ လပကငျခငးဆတာ လ႔စႏႈနးထက အနမကဆးေသာ မကမျခငး လကၡဏာ

တရပပါ။ အျပစမရတသေတြက အျပစရတသေတြလ ဘာေၾကာင မကမစြာ ဆကဆၾကရမာလ။

အျပစမတ လေပါငးမားစြာ အသကက သတေစလ႔ မားယြငးကာ စရငဆးျဖတခတ

ရငဘရငအတြက ေနာကဆကတြျဖစစဥက ဘာလလ႔ ေရးသားတာ မပါဝငခတအတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 136

ရငဘရငႀကး ဘယလမား ျဖစသြားေလသလလ႔ သခငေနမတယ။

မစလရြာသႀကးအသစ မဃလလငက ကြယလြနခနမာ အေဆာငအေယာငအျပညန႔ တာဝတ

သာ နတျပညက အစးရတ သၾကားမငး ျဖစသြားတယ ဆေတာ တငးျပညသခငရငဘရငႀကးက

တာဝတ သာ နတျပညရ အရင မျဖစဘး ဆတာေတာ ေသေသခာခာ သရတယ။ ရြာသႀကးက

နတဘရငဆေတာ တငးျပညအရင ဘရငႀကးက ဘာဘရငမား ျဖစသြားပါလမ။ တေနရာက

ဖတမလ႔ ဒအေျဖက သလငျဖင ေျပာျပစမးပါဘ။ သခငစမးလခည။ ။

ေမတာျဖင

အရငဉာဏက

ေဖေဖာဝါရ ၂၁၊ ၂ဝဝ၉

Burma offers Rohingya return deal

By Jonathan HeadBBC News, Bangkok

The Burmese government has said it

will take back ethnic Rohingyas who

have fled to neighbouring countries.

But it will only do so if they identify

themselves as Bengalis, as it refuses to

recognise the Rohingyas as one of its

official minorities.

Tens of thousands of Rohingyas have left

Burma in recent years and washed up in

Thailand, Malaysia and Indonesia.

In December, the Thai military began

dragging boats of Rohingya asylum seekers to sea and setting them

adrift.

The policy has provoked widespread condemnation.

However, leaders from the affected countries attending the summit of

the Association of Southeast Asian Nations in Thailand have been

unable to agree on a solution to the displaced Rohingyas.

Confronted by evidence that his military had been casting hundreds of

Rohingya boat people adrift at sea, the Thai Prime Minister, Abhisit

Vejjajiva, has responded that this is a regional problem which can only

be solved in consultation with the various affected countries.

Bizarre policies

This week's Asean summit would seem to be the ideal opportunity - it

is one of the few international venues attended by senior Burmese

leaders.

Burma refuses to grantofficial status to theRohingya minority

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 137

But the other Asean states are getting

little co-operation from their Burmese

colleagues.

The Burmese foreign minister told his

Thai counterpart that his country might

be willing to take back Rohingyas - but

only if they were categorised as Bengalis

who reside in Burma, not Burmese

citizens.

This is in keeping with a bizarre official

policy which denies Rohingyas official

status, the right to move around, even to marry without permission,

despite the fact that they have lived in western Burma for more than a

thousand years.

A memo faxed to journalists by the Burmese consul in Hong Kong last

week insisted Rohingyas could not be real Burmese, as they were

dark-skinned and "as ugly as ogres".

In any case, sending them back to a country where they face even

worse treatment than the average Burmese citizen does not appear to

be a practical solution.

That has left the Asean leaders bereft of ideas.

None wants to open the door to more Rohingyas.

Malaysian Prime Minister Abdullah Ahmad Badawi said the only option

his country had was to turn them back - but that just raises the

prospect of hundreds more being left to drift and die on the high seas.

Survivor's ordeal on

Andaman Sea

Burma: We'll take Bengalis, not Rohingya

By: THANIDA TANSUBHAPOL and ANUCHA CHAROENPOPublished: 28/02/2009 at 12:00 AMNewspaper section: News

PHETCHABURI : Burma yesterday only agreed to take back boat people if they could beidentified as coming from its Bengali ethnic minority and are not Rohingya.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 138

Prime Minister Abhisit Vejjajiva with Burmese counterpartThein Sein before their bilateral meeting. GOVERNMENT HOUSE

Asean foreign ministers have promised to find a solution to help the remaining boat peoplewho are Rohingya.

Foreign Minister Kasit Piromya said the Burmese foreign minister told Asean ministers hisgovernment would help screen migrants and accept the return of Bengalis to Burma.

"The Burmese government does not recognise the Rohingya people as one of 135 minorityethnic groups and it would accept only those who can be identified as Bengalis residing inthe country," Mr Kasit quoted his Burmese counterpart Nyan Win as saying.

Those who are Rohingya would be discussed by Asean ministers as the grouping hadexperience in dealing with Cyclone Nargis in Burma last year, the minister said, adding thatthe Burmese government would also discuss the migrant issue with the Bangladeshigovernment.

The Rohingya boat people problem was raised in talks at the informal Asean foreignministers dinner on Thursday and yesterday.

The foreign ministers have also agreed to discuss the Rohingya issue further in Bali fromApril 14-15.

At least four Asean countries were affected by the Rohingya boat people - Thailand, Burma,Malaysia and Indonesia. India and Bangladesh will be invited to join in the Bali process too.

The Asean foreign ministers have asked Asean secretary-general Surin Pitsuwan to act as aworking group chair in coordinating with the Burmese government to ascertain the numberof Bengali people among the migrants.

Earlier this week, the Australian government held a meeting to discuss the matter inBrisbane.

Prime Minister Abhisit Vejjajiva reaffirmed that the Rohingya issue should be tackled at theregional level. This, he said, would be a sustainable solution as all parties would beconfident about their security and also that it would have no impact on the human rightsfront.

Mr Abhisit yesterday held bilateral talks with Burma, Malaysia and Cambodia.

The Burmese government has agreed to allow Asean to extend humanitarian assistanceunder the tripartite core group to its people who were affected by Cyclone Nargis foranother year, said Mr Kasit.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 139

"Burma will hold a general election next year and its new government will reconsider post-Cyclone Nargis rehabilitation," he said.

Burmese political activists yesterday called on Burma to grant citizenship to the Rohingya.

"They should not be treated as stateless people. Instead they should provide jobs and otherstate welfare to help develop their livelihoods," said Kyaw Lin Oo, director of the BurmaDemocratic Concern.

He said it was high time the Asean summit helped push for change in Burma, especially onissues regarding promotion of democracy and human rights.

"But first of all we would like the Burmese authorities to release all the 2,000 politicalprisoners and then hold a constructive dialogue with Aung San Suu Kyi as quickly aspossible," he said.

In a related development, Scot Marciel, US deputy assistant secretary of state, East Asia andPacific Bureau and ambassador to Asean, said while the US support Asean's goal of anintegrated market, it would like to see Burma as a unified state and reach out to all of itspeople and the opposition.

Burma needs to solve the problems with its economy which has been mired in recession forthe past few years and improve its health care and education systems, he said

Boat people to be sent back toMyanmar and uncertain fate

Story Highlights

Thailand to deport nearly 80 men and boys

They are among thousands of a minority to flee Myanmar amid reports of persecution

Human rights groups fear the Rohingya will face murder, torture if sent back

By Dan RiversCNN

BANGKOK, Thailand (CNN) -- Scores of boat people who fled Myanmar and are

now in Thailand are to be sent back despite human rights groups' concerns theycould be tortured or killed upon return.

"They will have to be sent back, according to our law," Thailand's Prime MinisterAbhisit Vejjajiva told CNN. "They are entering the country illegally. We do what theywould do."

The 12 boys and 66 men who arrived are among thousands of members of theRohingya minority who have fled Myanmar, formerly known as Burma, because ofpersecution and in search of a better life.

Many of them make it across a dangerous sea crossing in crowded boats toThailand where they are housed in camps. But the Thai navy has been accused offorcing the boats back out to sea.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 140

The 78 people targeted for deportation are being held in Ranong, in southernThailand. Two remain in hospital and no date has been set for the forcedrepatriation, an immigration official said.

But human rights groups are concerned about what will happen to the men andboys when they return. Watch how crowded boats were towed out to sea andabandoned »

"We know as a point of fact that there are Rohingya who've been returned toMyanmar who have ended up in prison," Benjamin Zawacki, from AmnestyInternational, said.

A photograph released by the Thai navy shows a group of men captured onDecember 12

"The Myanmar government has interviewed these 78. Our fear is that if thesepeople are sent back, the government has a record of who they are, where theirfamilies are," Zawacki said. "They may be tortured and or they could even be killed.That wouldn't be out of the question -- that is the real fear."

Sunai Phasuk, Thailand-Burma researcher for Human Rights Watch, said that theRohingya had the "unenviable distinction of being the most blighted" people inMyanmar.

"Denied citizenship, subject to tight restrictions on movement, employment andreligious freedoms, this Muslim minority have been the target of abuses by theBurmese military for decades," he said.

"Today they face serious risks of state violence and coercion, in part arising frompreparations to build a pipeline through their region that will deliver offshore gas toChina. Already reports are emerging of forced relocations and other abuses tied togas exploitation."

The Myanmar government has not responded to CNN's request for an interview,but the plight of the Rohingya will be discussed at this weekend's ASEAN summit ofSouth-East Asian nations, which the Myanmar prime minister and foreign ministerare expected to attend. However, the man that effectively runs the country, SeniorGeneral Than Shwe, will not attend.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 141

Thai Prime Minister Vejjajiva has stressed the need for regional cooperation to helpsolve the problem of the thousands of Rohingya fleeing Myanmar. His governmentviews them as economic migrants rather than political refugees and said it cannotaccommodate them in Thailand.

A recent CNN investigation found evidence that the Thai army was towingboatloads of Rohingya out to sea and cutting them adrift. Hundreds are thought tohave died as a result.

Vejjajiva said the practice has stopped and insisted the Rohingya were givensupplies of food and water. "We regret some of the incidents that have happened inthe past, they are now being corrected," he said.

စစအစးရ၏ လႀညစားသညလပရပက

သဃာအဖၾႚခပေဝဖန

2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/junta_decieving_the_world-

02262009122446.html/story_main?textonly=1

မကာေသးခငက လၿတေပးလကတ အကဥးသား ေခာကေထာငေကာမႀာ ႎငငေရးအကဥးသား

၂၀ ေကာေလာကပ ပၝဝငတာဟာ မနမာစစအစးရက ႎငငတကာက လမညာလႀညစားတ

လပရပ ဖစတယလႛ သာသနာဥးေသ႖ာင အပည ပညဆငရာ မနမာရဟနးေတာမား အဖၾႚခပက

ေဖေဖာဝၝရ ၂၅ရက မေနႛက ေပာဆလကပၝတယ။

ေ႟ၿဝၝေရာင သဃာႎႀင လထ လႁပရႀားမႁကာလ ၂၀၀၇ခႎႀစ စကတငဘာ ၂၃ရကေနႛက

ရနကန႓မႚ ေ႟ၿတဂေစတ ရင ပငေတာေပတၾင သဃာႎႀင သလရငမား ေမတၨာပႛ

ဆေတာငးေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

ဥးေကာဝဒ။ ။ “ႎငငေရး အကဥးသားေတၾ ဘယေလာကပ လၿတေပးေပး၊ လၿတေပးတကစၤက

႒ကဆပၝတယ။ ေကညာခကထမႀာလညး ပၝပၝတယ။ ဒၝေပမယလႛ ဒၝက ေစတနာအဖစနႛ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 142

လပတာ မဟတဖးလႛ ထငတယ။ ေစတနာ အစစအမႀနနႛ လပတယဆလႛရႀရင ဖမးထားတ

ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ အားလး လၿတေပးရမယ။ သတႛက ဘာမႀ အပစမရႀဘး။”

“သတႛ ယကညခကနႛ သတႛ လပတာနႛပ ဖမးထားတာပ။ ဘာဥပေဒမႀ အခငအမာ မရႀဘး။

သတႛက ေထာကခတလေတၾကေတာ လပခငရာလပ မဖမးဘး၊ မဆးဘး။ သတႛက

ဆနႛကငမလ၊ ဆနႛကငမလဆတာလညး ပညသလထအကးနႛ ႎငငအကးအတၾက

လပတလေတၾက သတႛ ဖမး႓ပး ေထာငခထားတယ။ အဒေတာ ခလ တခခလပခငလႛရႀရင

သတႛ ဒလ လပေလရႀတယ။ ဒၝက သတႛ ထးစဖစေန႓ပ။ ႎငငတကာက လႀညစားခငတယ။

အာဆယ အစညးအေဝးကလညး နးေန႓ပေလ။ နးေန႓ပဆေတာ အာဆယ အစညးအေဝးက

သတႛက နညးနညး မကလႀည ပခငတ သေဘာမးနႛ ရာဇဝန အကဥးသားေတၾက

လၿတေပးလကတယ။ အဒၝကလညး သတႛ မမားမားရေအာင လပတာပ။ အဒေတာ ႎငငေရး

အကဥးသားေတၾေတာ မဖစစေလာကေလးက နညးနညး ထညေပးလကမယ။ ဒၝပၝပ။”

သာသနာ ဥးေသ႖ာငအပည ပညဆငရာ မနမာရဟနးေတာမားအဖၾႚခပရ ဥကႉ ဆရာေတာ

ဥးေကာဝဒက RFA က မနႛကားသၾားတာပၝ။ ေဒေအာငဆနးစကညအပၝအဝင၊ ႎငငေရး

အကဥးသားအားလးက ႕ခငးခကမရႀ လၿတေပးဖႛ စစအစးရက သာသနာဥးေသ႖ာငအဖၾႚက

တကတၾနးထားပၝတယ။ ဒၝအပင စစအစးရက တဖကသတ အတည ပ ပဌာနးခတ ၂၀၀၈

အေခခဥပေဒ ဖၾႚစညးပအတငး ကငးပမ ၂၀၁၀ေ႟ၾးေကာကပၾက ပညသလထအေနနႛ ဝငးဝနး

ကနႛကၾကကဖႛ မေနႛက ထတ ပနတ ေကညာခကထမႀာ ေဖာ ပထားပၝတယ။ ဒၝနႛပတသက႓ပး

ဆရာေတာ ဥးေကာဝဒက ခလ မနႛကားခပၝတယ။

ဥးေကာဝဒ။ ။ “ဗမာႎငငရ အေခအေနက ဗမာပညတၾငးက လေတၾပ သတႛ ေကာငးေကာငး

သႎငတယ။ တကယလႛ သတႛ ထငသလ အတကအခေတၾ လၾတလၾတလပလပနႛ

ပၝႎငမယထငလႛရႀရင ဘာဖစလႛ ဆကလက႓ပး ဖမးဆးေနရသလ။ လႛအခၾငအေရး

ကယစားလႀယ ကငတားနား လာတအခနတနးမႀာပ တခႚ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ

ထပဖမးတယ၊ ေထာငေတၾ ေပာငးတယ၊ ႎႀစရႀညေတၾ ခတယ။ အဒလ လပေနတယ။

“တကယလႛ ေစတနာအမႀနနႛ စစတပက လပေပးခငတယ ဆလႛရႀရင

ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ ထပ႓ပးေတာ ေထာင ႎႀစရႀည ခစရာလညးမလဘး။ အကနလး

လၿတေပးပၝ။ ပညသလထ လၾတလၾတလပလပ ထတႎငတ ကားေနသတငးစာက ခၾင ပပၝ။

စာေပစစစေရး႟းေတၾ ဆတာလညး ဖကေပးပၝ။ တရားစရငေရးအာဏာ၊ ဥပေဒပေရးအာဏာ၊

အပခပေရးအာဏာ ဒသးခက ကၾပားသၾားမယ။ ခေတာ တငးပညကာကၾယေရး မလပႎငပနႛ

အပခပေရးထ ဝငစၾကေနတအတၾက စစတပမႀာလညး အားနညးတယ။ ႎငငတကာနႛလညး

မယႀဥႎငဘး။ ပညသလထလညး ဒကၡေရာကတယ။ တကယလႛ သတႛ ေကာငးတ

ေစတနာေလး နညးနညးပ ပလကလႛရႀရင တငးပညလထက လကလာမႀာပၝ။”

သာသနာဥးေသ႖ာင အပည ပညဆငရာ မနမာရဟနးေတာမား အဖၾႚခပက ၂၀၀၇

စကတငဘာ ေ႟ၿဝၝေရာငေတာလႀနေရးအ႓ပးမႀာ ပညပေရာကဆရာေတာ၊ သဃာေတာမား

ပးေပၝငး႓ပး အေမရကန ပညေထာငစမႀာ စတင ဖၾႚစညးခပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 143

ILO ႎႀင စစအစးရတႛ နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ

သကတမးတႎႀစတးမင

2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/ilo_and_junta_extends_mou-

02262009134244.html/story_main?textonly=1

စစအစးရတပဖၾႚမားႎႀင ၎တႛ အဓမ အလပခငးေစသဖင အထပအပးမား ထမးေနရေသာ

ေပတာမားက ေတၾႚရပ ဖစပၝသည။ (Photo: Courtesy of Free Burma Rangers)

မနမာႎငငမႀာ ေရာကရႀေနတ ILO အလပသမားအဖၾႚခပ ကယစားလႀယအဖၾႚနႛ

မနမာစစအစးရတႛ မေနႛက ေဖေဖာဝၝရလ ၂၅ ရကေနႛမႀာ စစအစးရ ႓မႚေတာ ေနပညေတာမႀာ

ေတၾႚဆေဆၾးေႎၾး႓ပးတေနာက၊ အခလ နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ ေနာကထပ တႎႀစ

သကတမးတးခ ႛဖႛ သေဘာတ လကမႀတေရးထးခတာ ဖစေကာငး အငအယအ အ႒ကးအက

Mr. Tapiola က RFAက မကာခင အခနပငးကပ အတည ပ ေပာဆခပၝတယ။

ILO အလပသမားအဖၾႚခပရ အလပသမား စသတမႀတခကနႛ အေခခ အခၾငအေရးမား

ဆငရာဌာန ဥးေဆာငႌၿနကားေရးမႀႃးခပ Mr. Kari Tapiola ဥးေဆာငတ အဖၾႚဝင ၄ ဥးပၝ

ကယစားလႀယအဖၾႚဟာ မနမာႎငငမႀာ တပတကာ ေနထင႓ပး မနမာစစအစးရနႛ

ညႎႁငးေဆၾးေႎၾးမႁေတၾ အပၝအဝင အငအယအ ဆငရာ လပငနးေတၾက လပေဆာငဖႛ

ေရာကရႀေနပၝတယ။

႓ပးခတ ႎဝငဘာလအတၾငးက အငအယအ အလပသမား အဖၾႚခပ႒ကးကေန မနမာႎငငမႀာ

အဓမလပအားေပးေစခငးမႁ၊ လယယာေမေတၾ အဓမသမးယမႁ စတာေတၾက ဆကလက

ကးလၾနေနေကာငး အစရငခစာမႀာ ေဖာ ပခ႓ပး၊ ဒအေခအေနေတၾနႛ ပတသကလႛ

လာေရာကေဆၾးေႎၾးတာ ဖစပၝတယ။

မနမာႎငငမႀာ အဓမ လပအားေပး ေစခငးေနတာ အပၝအဝင၊ အလပသမား၊ လယသမားေတၾ

အခၾငအေရး ခးေဖာကခရလႛ တငတနးတာေတၾက စစအစးရက အပစေပး

အေရးယထားတကစၤေတၾနႛ ပတသကလႛလညး ေဆၾးေႎၾးခတ အေကာငး Mr. Kari Tapiola က

ေပာပပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 144

မနမာစစအစးရနႛ အငအယအ အလပသမား အဖၾႚခပ႒ကးတႛအကား ရရႀထားတ

သေဘာတညခကအရ စစအစးရရ အဓမေစခငးမႁအပၝအဝင အခၾငအေရး ခးေဖာကမႁ ေတၾက

မနမာပညသေတၾ အေနနႛ အေႎႀာငအယႀကမရႀ တငကားခၾင ရႀရမႀာ ဖစပၝတယ။

ILO အလပသမားအဖၾႚခပ ကယစားလႀယအဖၾႚဟာ လကရႀ စစအစးရက ဖမးဆးထားတ

အလပသမားအေရး လႁပရႀားသေတၾ၊ ILO က တငတနးခလႛ ေထာငဒဏ ခမႀတခရသေတၾ

အေရးကလညး မနမာ အာဏာပငေတၾနႛ ေဆၾးေႎၾးခေကာငး သရပၝတယ။

မနမာႎငငမႀာ တပတကာေနထငမ ILO ကယစားလႀယအဖၾႚဟာ မစ၀က႗နးေပေဒသကလညး

သၾားေရာကဖႛ ရႀပၝတယ။

မနမာႎငငက ေရာကရႀေနတ ILO ကယစားလႀယအဖၾႚက ဥးေဆာငသ၊ အလပသမားအဖၾႚခပရ

အလပသမား စသတမႀတခကနႛ အေခခ အခၾငအေရးမားဆငရာဌာန

ဥးေဆာငညၾနကားေရးမႀႃးခပ Mr. Kari Tapiola က RFA မႀ ကေဇာမးေကာက ဆကသၾယ

ေမးမနးထားပၝတယ။

ႎငငခားလပသား ေနာကဆးထၾကခၾာရက

မေလးရႀားအစးရသတမႀတ

2009-02-26

http://www.rfa.org/burmese/news/malaysia_set_last_date_for_migrant_workers-

02262009142008.html/story_main?textonly=1

ကမာစးပၾားေရး ပနာနႛအတ မေလးရႀားႎငငမႀာလညး မနမာအပၝအဝင ႎငငခားသား

အလပ သမားေတၾရ အေခအေန ဆး႟ၾားလာေန႓ပး မကာခငမႀာ အဖမးအဆးေတၾ ထေပာလာမ

အေနအထားမႀာ ရႀေနတအတၾက မေလးရႀားေရာက ႎငငခား အလပသမားေတၾကား

စးရမေသာက ဖစေနကပၝတယ။

အခအခၝ မေလးရႀား အာဏာပငေတၾက တရားဝင အေထာကအထားရႀသ

ႎငငခားအလပသမားေတၾ အေနနႛ အဒသကေသခ အေထာကအထားေတၾ

သကတမးကနဆးေနေပမ ႎငငကေန တရားဝင ပနလညထၾကခၾာခၾငေပးထား႓ပး

ေနာကဆးရကအဖစ ဒလ ေဖေဖာဝၝရလ ၂၈ ရကေနႛက သတမႀတထားပၝတယ။ အဒလ

ခၾငေပးတာက မေလးရႀားေရာက မနမာအလပသမားေတၾကားမႀာ အေပလမးဖၾငတယ လႛ

ေခကပၝတယ။ အေပလမးဖၾငလႛ ပနခငသေတၾဟာ မနမာသ႟းမႀာ မေလးရႀားရငးဂစေငၾ ၆၀၀

ေလာက အခၾနေဆာင႓ပး မနမာႎငငက တရားဝင ပနလႛ ရပၝတယ။ အဒသတမႀတရက

ကနဆးရငေတာ မေလးရႀားမႀာ အဖမးအဆးေတၾ စေတာတာပၝပလႛ မေလးရႀားေရာက

မနမာအလပသမားမား ကညေရးအဖၾႚက ကရမငးထၾနးက ေပာပၝတယ။

ကရမငးထၾနး။ ။ “သက အဒဟာ ဘာလဆေတာ ဒမေလးရႀားမႀာ အဒၝမး လပေနက။

အဒၝက အေပလမး ဖၾငတယ ေပာတယ။ အဒ အေပလမး ဖၾင႓ပးသၾားလႛရႀရင

မေလးရႀားစကားနႛ ဂမးဘေပၝဗာ၊ မမမင ဖမးေတာတာပ အဒအခၝကရငေတာ ဟအမေတၾ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 145

တကဖမး၊ ဟတခၝးေတၾ ႟ကခး၊ မမမင အကနဖမး၊ ကယဝနေဆာငမခင၊ ကေလး ဘာညာ

ဘာမႀ ထားတာမဟတဖး။”

စးပၾားေရးကဆငးေနစဥအတၾငး မေလးရႀားႎငငသားေတၾက အလပ ဖတပစရင အစးရမႀာ

ဝနထပဝနပး ဖစလာမႀာမႛ ႎငငသားေတၾက အလပမဖတပ လပခနညးနညး ေလ႖ာေပးတ

နညးလမးကပ သးစၾဖႛ အစးရက ႌၿနကားခပၝတယ။ ဒအတၾက ႎငငခားသား

အလပသမားေတၾပ အလပ ဖတခရဖႛ အေကာငးဖနလာပၝေတာတယလႛ ကရမငးထၾနးက

ဆပၝတယ။

ကရမငးထၾနး။ ။ “တနဆာခက က႗နေတာတႛ ဒမႀာ ရႀေနတ ႎငငခားသားေတၾပ

မားတယ။ မေနႛညက တဗ ၈နာရ သတငးမႀာ ဆလႛရႀရင ဒ ဘဂလားေဒရႀ လမးေတၾကလညး

သတႛ သ႟းနႛ အနားက ေရေမာငး႒ကးမႀာ လ တရာေကာေလာက သၾား႓ပးေတာ အပရတယ။

လာဖစလႛလဆေတာ အလပေတၾ ပတ႓ပးေတာ ဘယမႀ သၾားလႛမရ၊ လာလႛမရ ပနဖႛလညး

လမးစရတမရႀဆေတာ သတႛ ဘဂလားေဒရႀ ေကာမရႀငနာကေတာငမႀ တဗနႛ အငတာဗႃးေတၾ

ဘာေတၾ လပတယ။ အေခအေနကေတာ ႎငငခားသားေတၾအတၾက မေကာငးဘး။”

ဒလအေခအေနရႀေပမ မနမာႎငငသားေတၾကေတာ မေလးရႀားက ေနႛစဥ

ေရာကလာေနကတာပၝပတ။

ကရမငးထၾနး။ ။ “လာတာပ အကရယ၊ လေတၾကလညး ဘယေလာကေပာေပာ

လာတာပ။ မေနႛက အေယာက ၂၀ေကာေလာကေရာကတယ။ ေလဆပအဝငက

ကညလကေတာ မနမာ အေယာက ၂၀ေလာက ေရာကတယ။ က႗နေတာတႛ မနမာႎငငသားပ

အကရာ နယက လေတၾ အေယာက ၂၀ေလာကဆေတာ လာလညတာ ဘယလလပ

ဖစႎငမႀာလ။”

အခအခၝ မနမာႎငငသားေတၾဟာ မနမာပည နယနမတ ပငပက နညးအမးမးနႛ တရားဝငေရာ၊

တရားမဝငပၝ ထၾကခၾာလာေနကရာမႀာ ထငး၊ မေလးရႀား စတ အမနးခငးႎငငေတၾေလာကသာ

မကေတာပ ေဝးကၾာလႀတ အေရႀႚအလယပငး ေဒသေတၾအထပၝ ေရာကရႀသၾားကပၝတယ။

မကေသးခင သးေလးလအတၾငး အေရႀႚပငးအလယပငးေဒသ ေဆာဒအာေရဗတဝကမႀာ

ဥပေဒမ ခးဝငလာသေတၾက ဖမးဆးမတအခၝ မနမာႎငငက လာသေတၾပၝ ပၝဝငေနတယဆတ

သတငးေတၾ ထၾကေပခပၝတယ။ ဒကေနႛလညး တရကႎငငတၾငး ခးဝငလာသေတၾက ဖမးဆးမခ

ရာမႀာ အရတ၊ ပၝလကစတငး ေဒသေတၾက လာသေတၾအပင မနမာႎငငက လာသေတၾပၝ

ပၝဝငတယလႛ တ႟တအစးရအာေဘာ ဆငဝႀာ သတငးက ေဖာ ပလကပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 146

Activists barred from talks

PUBLIC PARTICIPATION IN ASEAN COMMUNITY SUFFERS

SETBACK

By: ACHARA ASHAYAGACHATPublished: 1/03/2009 at 12:00 AMNewspaper section: News

PHETCHABURI : Attempts to make the Association of Southeast Asian Nations morecitizen-friendly suffered a setback yesterday when activists from Burma and Cambodiawere barred from holding talks with regional leaders.

Activists from the two countries had to withdraw after the Burmese and Cambodian leaderscomplained.

GET STUCK IN: Members of Amnesty International rally in HuaHin in an effort to get the Association of Southeast AsianNations to abandon its non-interference policy in Burma, andoppose its military regime.

Burma Premier Thein Sein and his Cambodian counterpart Hun Sen wanted onlygovernment-endorsed activists to be present, and threatened to boycott the talks if theactivists were not told to leave.

"The refusal by the Burmese regime clearly shows they are not committed to change," oneof the two barred activists, Khin Ohnmar from Burma, said after the meeting.

She said the move showed that the Asean Charter which came into force in December, andcalls for a new regional human rights body were just cosmetic.

The meeting between the other Asean civil society members and Asean leaders took placebefore the 10 government leaders officially launched the summit in Cha-am district ofPhetchaburi.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 147

In his opening speech, Prime Minister Abhisit Vejjajiva said citizens in Southeast Asiashould play a bigger role in decision-making, as Asean will become one community in2015.

Public participation was needed to build the Asean community, which should have a senseof "Asean citizenship", he said.

The talks with the other activists lasted 20 minutes.

Wathshlah Naidu of the Asean Women's Caucus said they went well, with noconfrontational sentiments.

"We did emphasise our regret that our two colleagues could not be present. But our talkswent well. We could not afford to walk out of the dialogue mechanism," she said.

"We also informed the leaders that no matter how many civil society members were in theroom, we represent one Asean voice.

"We are not there just as individual countries," said Ms Wathshlah, from Malaysia.

She warned that the image of Asean as a community which promoted citizens' rights couldbe jeopardised if the problem occurred again.

Burmese activist was one of those barred from the humanrights meetings.

"In the charter's Article 1.13, the rights of civil society are mentioned and I hope that thethreat to boycott talks with civil society members will not be repeated, as the rest of theworld is watching how Asean implements the charter," she said.

In a conciliatory gesture, Mr Abhisit and Foreign Minister Kasit Piromya met Khin Ohnmarand Cambodia's Pen Somony, also barred from the talks, for 10 minutes outside the room.

Ms Khin Ohnmar, who works for the Chiang Mai-based Burma Partnership, said it was indeference to the Burmese and Cambodian governments that she and her Cambodiancolleague were asked not to take part.

"Our exclusion reflects a lack of political will among some Asean leaders."

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 148

Kasit gets invitation to pay a visit toBurmaBy: ANUCHA CHAROENPOPublished: 1/03/2009 at 12:00 AMNewspaper section: News

Burmese Foreign Minister Nyan Win has invited his Thai counterpart Kasit Piromya to payan official visit to Burma to discuss problems between the two countries.

Nyan Win

The visit is tentatively set for the end of the month, Tharit Charungvat, director-general ofthe Foreign Ministry's Information Department, said after bilateral talks between theministers at the Association of Southeast Asian Nations (Asean) summit yesterday.

U Nyan Win also asked Mr Kasit to prepare topics for discussion, he said.

See also: US says Thai drug production has virtually ended China-Burma military operation kills 11 members of drug-hijack gang

Burma had offered to help Thailand solve problems such as cross-border crimes, illicit drugproduction and trafficking, illegal labour, and the Rohingya boat people issue, he said.

U Nyan Win insisted the drugs situation in Burma had improved in recent years, he said.

Chartchai Suthiklom, adviser to the Office of the Narcotics Control Board, said the nationsshould step up border cooperation to stem the flow of drugs, especially heroin andmethamphetamines.

Mr Chartchai said Thai and Burmese drugs officials have been working together to suppresstrafficking at the northern Thai-Burmese border, especially in Mae Sai district of ChiangRai.

Such an approach should be adopted in other border areas too, particularly Myawaddy ofBurma and Mae Sot in Tak province.

Drug dealers and traffickers have been diverting drugs from Tachilek-Chiang Rai toMyawaddy-Mae Sot to avoid heavy suppression operations in the North.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 149

Meanwhile, Burma says it will allow United Nations officials to observe its long-awaitedgeneral election next year.

Deputy government spokesman Suphachai Jaisamut said Burmese Prime Minister TheinSein had told his Thai counterpart Abhisit Vejjajiva that Burma would allow UN specialenvoy Ibrahim Gambari and UN staff to observe the election.

Mr Suphachai said Gen Thein Sein also briefed Mr Abhisit on the timeframe for its roadmap to democracy and development of the constitution which was passed last year.

Burma also wanted observers from developed countries to monitor the election.

Mr Abhisit pledged to help promote the democratic process in the neighbouring country.

"I have sent a message to him [Gen Thein Sein] that the process of democracy developmentshould be inclusive," he said.

ႏငငေရး အကဥးသားမား လႊတရန

အာစယက ျမနမာအစးရက တကတြနး

01 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-01-voa3.cfm

ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရး အကဥးသားေတြ လႊတေပးၿပး လာမယ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြမာ

ႏငငေရး အစအဖြ႔ အားလး ပါ၀ငခြငျပဖ႔ အာစယ ေခါငးေဆာငေတြက ျမနမာ အစးရက

တကတြနးလကပါတယ။ ျမနမာ စစအစးရက စစဥထားတ ႏငငေရး လမးျပေျမပ

လပငနးစဥေတြက ဆကၿပး ေဆာငရြကသြားဖ႔လညး အာစယ ေခါငးေဆာငေတြက

တြနးအားေပးၾကပါတယ။ အေၾကာငးစက ဥးသားညြန႔ဥးက တငျပေပးပါမယ။

ေဖေဖၚ၀ါရ ၂၈ရကေန႔ကစတငချပး မတလ ၁ရကေန႔မာ ၿပးဆးသြားတ အာစယ ထပသး

အစညးအေ၀းပြမာ ျမနမာ ႏငင အေရးကစၥက တရား၀င ေဆြးေႏြးခၾကတာပါ။ ဒေန႔

ေနာကဆးရက ပတပြ သတငးစာ ရငးလငးပြမာ ထငး၀နႀကးခပ အဘဆစ ၀ကခာခ၀က က

ျမနမာအေရး အေရးက အာစယ ထပသးေဆြးေႏြးပြအတြငးမာ ေဆြးေႏြးခၾကတာက အခလ

ျပနၿပး ရငးလငးသြားပါတယ။

“ျမနမာႏငငအေရးန႔ ပတသကၿပးေတာ ပြငပြငလငးလငး ေဆြးေႏြးခၾကပါတယ။ ျမနမာ

၀နႀကးခပက အေျခအေနေတြက ရငးလငးတငျပပါတယ။ ျမနမာႏငငအေနန႔ ကလသမဂၢန႔

ပးေပါငးေဆာငရြကဖ႔န႔ စစဥထားတ ႏငငေရး လမးျပေျမပ အတငးလညး လပငနးစဥေတြက

အစအဖြ႔အားလး ပါ၀ငခြင ရႏငသမ ပါ၀ငႏငေအာင လပၿပးေတာ ဆကၿပးေဆာငရြကသြားဖ႔

အာစယ ေခါငးေဆာငေတြက ျမနမာ အစးရက အားေပး တကတြနးခၾကပါတယ။ ဒအထမာ

ႏငငေရး အကဥးသားအားလးက လႊတေပးဖ႔န႔ လာမယ ေရြးေကာကပြမာ ႏငငေရးပါတ

အစအဖြ႔ေတြ ပါ၀ငခြငေပးဖ႔ကလညး တကတြနးခပါတယ။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 150

ေနာကဆး ထတျပနတ အာစယ ထပသးေဆြးေႏြးပြ ထတျပနခကမာလညး ဒအေၾကာငးက

ထညသြငးထားပါတယ။ ႏငငေရး အကဥးသားေတြက လႊတေပးဖ႔၊ ေနာက ႏငငေရး

လပငနးစဥေတြမာ ႏငငေရး အဖြ႔အားလး ပါ၀ငဖ႔၊ ျမနမာႏငငမာ ၿငမးခမးေရး

အလားအလာေကာငးေတြ ရလာဖ႔ အမးသား ညညြတေရး တညေဆာကဖ႔ကလညး အာစယ

ေၾကညာခကထမာ တကတြနးထားပါတယ။

ရဟငဂာကစၥကလညး ေဆြးေႏြးခၾကပါတယ။ ဒါေပမ အႏၵယ သမဒၵရာက တရားမ၀င ႏငင

ျဖတေကာသမားလ႔ ေခါငးစဥတပ သးႏႈနးထားၿပးေတာ ရဟငဂာ ဆတာက ေရာငၿပး

သးထားတာက ေတြ႔ရပါတယ။

“အႏၵယ သမဒၵရာထမာ ရတ တရားမ၀င ႏငငျဖတေကာ ၀ငေရာကသေတြ ကစၥက ေဒသ

ျပနာ အျဖစန႔ သတမတကငတြယဖ႔ သေဘာတခၾကပါတယ။ မတလမာ ကငးပမယ

လကနကမႈ တကဖကေရးန႔ ႏငင ျဖတေကာသမား အေရး ဘာလေဆြးေႏြးပြမာ ေဆြးေႏြးၾကဖ႔

စစဥထားပါတယ။”

ေလစးေျပး ရဟငဂာ ကစၥကေတာ အာစယ ႏငငေတြအတြငးမာ ေဆြးေႏြးၾကဥးမယ သေဘာပါ။

ဒကစၥကလညး ေဒသတြငး ႏငငေတြရ႕ အကး စးပြားန႔ တကရကဆကႏြယေနတာမ႔ အာစယက

ေဒသ ျပနာ တရပလ႔ သေဘာထားႏငၾကေပမ ျမနမာဒမကေရစေရးကေတာ

အစညးအေ၀းၿပးတအခနမာ ေၾကညာခကထမာ တကတြနးထားတ သေဘာေလာကပါပ။

နဗာနယာဥမား ရနကန႓မႚတၾငး

ထားခၾငမပဖႛ တားဆးမနႛထတပန

2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/hearse_banned_from_city-

02262009153854.html/story_main?textonly=1

ရနကန႓မႚေတာ နယနမတအတၾငး နဗာနယာဥမား ထားခၾငမရႀေကာငး ရနကန႓မႚေတာ

စညပငသာယာက ႓ပးခတ ေဖေဖာဝၝရလ ၆ရကေနႛက ဘာသာေပၝငးစ

နာေရးကညမႁအသငးေတၾက ေခယေတၾႚဆ ပး ညၾနကားလကပၝတယ။

နဗာနယာဥေတၾက ေရေဝးသ န အပၝအဝင သကဆငရာ သ နေတၾက

ေပာငးေ႟ၿႚရမယလႛ ညၾနကားထားတာပၝ။ ဒကစၤနႛပတသက႓ပး နာေရးကညမႁအသငး ရနကန ရ

ဥကႉ၊ ႟ပရႀငသ႟ပေဆာင ကေကာသက ခလေပာပၝတယ။

ကေကာသ။ ။ “က႗နေတာတႛက ေခေပာတနးကေလ၊ ဒစာကေပၝေလ၊ ဒရပကၾကေတၾမႀာ

မထားရဘးဆတာ ၁၉၂၂ အဂလပလကထကတနးက အဒတနးက ထတထားတ ဥပေဒနႛ

သၾားကကတအတၾက ဒၝ က႗နေတာတႛ ဒဟာလပရတယ ဆ႓ပး ေပာတယ။ အဒအခနတနးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 151

က႗နေတာတႛလညး မေမၾးေသးဘး၊။ ရပကၾကသရပကၾကသားကေတာ

က႗နေတာတႛအသငးအေပက နားလညမႁ အပညရႀတယလႛ က႗နေတာ ယပၝတယခငဗ။”

ဒကစၤနပတသက႓ပး စညပငသာယာက ေရေဝးသနမႀာ မမတႛ ရ နဗာနယာဥမား ထားဖႛ

ေနရာငႀားခၾငဖႛ ေဖေဖာဝၝရလ ၈ရကေနႛက တင ပခေပမ ဘာမႀ အေကာငးမပနပ ေဖေဖာဝၝရလ

၁၈ရကေနႛက ညၾနကားခကက လကနာခငးမရႀပၝက ပညသရနႛ ကညန တႛရ ဥပေဒေတၾအရ

အေရးယမႀ ာဖစတယလႛ အမနႛစာထၾကလာတယလႛ သရပၝတယ။

႓မႚေတာစညပငသာယာရ ခလေဆာင႟ၾကခကေကာင ဘာသာေပၝငးစ နာေရး ကညေရး

အသငးေတၾအေနနႛ နစနာမႁေတၾ အမား႒ကးရႀတယလႛ သရပၝတယ။ ဒကစၤနႛပတသက႓ပး

ပညတၾငးထတဂာနယတခႚမႀာ ရနကန႓မႚေတာဝနက ရပကၾကအတၾငး ေနထငသေတၾရ

တငတနးခကေကာင ခလညၾနကားတာ ဖစတယလႛ ေဖဆထားတယလႛ ေဖာ ပထားပၝတယ။

ASEAN leaders challenged on rights, economy

HUA HIN, Thailand (AFP) 28.2.2009— Southeast Asian leaders Thursday faced renewedpressure to deal with rights abuses in Myanmar on the eve of an annual summit likely to bedominated by the global economic crunch.

International rights watchdogs and the United States both urged Association of SoutheastAsian Nations (ASEAN) leaders gathering here this weekend to push for reform in themilitary-ruled nation, the 10-member group's black sheep.

Tight security was in place in the Thai beach resort of Hua Hin, amid fears anti-governmentprotesters who have besieged the premier's office in Bangkok could turn their attentions tothe three-day summit starting Friday.

ASEAN ministers are expected to discuss the formation of a regional human rights body onFriday, a day before heads of state formally meet, but Amnesty International and HumanRights Watch expressed concerns.

"To be worthy of its name, the body must be empowered to effectively address humanrights in Myanmar," Donna Guest, London-based Amnesty's Asia-Pacific deputy director,said in a statement.

Myanmar, ruled by the military since 1962, is a member of ASEAN but has long been athorn in its side, with Western nations urging the regional bloc to push the junta towardspolitical reform.

The rights groups said the summit must in particular address the rights of refugees andmigrants, in particular Myanmar's Rohingya boat people, whom the military of fellowASEAN member Thailand is also accused of abusing.

They also highlighted recent harsh prison terms handed down to pro-democracy activists.

Separately the US ambassador to ASEAN, Scot Marciel, called on the region to pushMyanmar's rulers for "political progress" using their contacts and access to the country.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 152

ASEAN has not put the issue of the Rohingyas on its agenda for the rigidly organisedsummit, but Thai Foreign Minister Kasit Piromya said it might be discussed at an informaldinner with his colleagues late Wednesday.

Kasit defended the planned rights body, saying: "We are an ASEAN family... we can talk toone another without making demands or questioning."

But the focus of the summit is expected to be ASEAN's efforts to help its export-driveneconomies escape the ravages of the global financial crisis, with several member nationseither already in recession or on the brink.

Leaders are to sign a declaration on a roadmap for forming a European Union-stylecommunity by 2015 and to formally initial a free-trade pact with Australia and NewZealand.

They will also discuss a 120-billion-dollar emergency fund agreed on by Asian financeministers on Sunday -- but analysts warn that the region is largely at the mercy of whathappens elsewhere.

Several ASEAN nations are also distracted by elections or political turmoil, with Thailandfacing a recent resurgence of months of unrest that had forced the summit to be delayedfrom its original date in December.

Key regional partners including China, Japan and India have stayed away from therescheduled summit.

In Bangkok, supporters of ousted Thai premier Thaksin Shinawatra rallied for a third dayoutside current Prime Minister Abhisit Vejjajiva's office to demand new elections.

Thailand's Kasit, who faces calls to quit over his involvement in a protest movement thatshuttered Bangkok's airports last year, defended his record and said he did not think hisattendance at the summit would be a distraction.

"I am such a nice person and serving society to the best of my ability," Kasit said.

Officials said there was no threat to the summit from the latest protests but police said theyhad deployed more than 5,000 officers, including some with sniffer dogs, to protect thevenue.

Thailand currently holds the rotating chair of ASEAN, which includes Brunei, Cambodia,Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore and Vietnam.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 153

ASEAN unveils rights body but itstill lacks teethThe Associated PressFriday, February 27, 2009

CHA-AM, Thailand: A new Southeast Asian human rights body will promotefundamental freedoms, but will lack the power to punish violators such as military-ruled Myanmar, according to a draft proposal obtained Friday by The AssociatedPress.

Officials attending the annual summit of the 10-nation Association of SoutheastAsian Nations hailed the push to create the body as a historic first step towardconfronting abuses.

The confidential draft, which outlines the proposed powers of the future rights body,says it will "promote and protect human rights and fundamental freedoms." It fallsshort, however, of key demands voiced by international human rights groups, whichsay the body will have limited effectiveness unless it can impose sanctions or expelcountries that violate the rights of their own citizens.

ASEAN traditionally shies away from criticizing its members, although some leaderssaid that issues of democratic reform in Myanmar and human rights abuses werebeing discussed on the sidelines of the meetings.

The document was presented behind closed doors to ASEAN foreign ministersgathered at a coastal resort in Thailand ahead of the annual leaders' summit thisweekend.

The draft is the first to outline the body's proposed powers; a final one is expectedin July.

"It is a historic first for Southeast Asia," said Rosario Manalo, a Philippine diplomaton the panel that drafted the human rights body's outline.

But some officials acknowledged concern that the text's lack of clout would preventthe body from being taken seriously.

"Of course we are concerned," Indonesian Foreign Minister Hassan Wirajuda toldthe AP. "What we need to develop is a good mechanism in ASEAN to promote andprotect human rights."

Rights groups said the draft appeased violators of human rights and offered little inthe way of human rights protections.

"How can you promote human rights and not interfere in domestic affairs?" saidYap Swee Seng, executive director of the Bangkok-based Asian Forum for HumanRights and Development. "This is a victory for Myanmar and other ASEAN

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 154

governments who want this principle included because they don't want outsideinterference."

Despite the attention given to the human rights issue, leaders say the summit willfocus on the global economic meltdown and how the export-dependent region canbest cope with the crisis.

ASEAN signed a free trade agreement with Australia and New Zealand on Friday, apact that could boost the combined gross domestic product of all 12 nations bymore than $48 billion by 2020.

Officials sought to temper criticism of the proposed human rights body, saying thatMyanmar's acceptance of a human rights group was a step forward and that thebody's powers could evolve over time.

According to the document, the body would follow the principle of "noninterferencein the internal affairs of ASEAN member states" and all decisions would be "basedon consultation and consensus," giving Myanmar and other violators veto power toblock decisions.

International human rights groups have urged ASEAN leaders to press Myanmar'sruling military junta to end its rights abuses, including its detention of thousands ofpolitical prisoners.

The summit, hosted by current chair Thailand, is the first since the group signed alandmark charter in December making ASEAN a legal entity and moving it a stepcloser to its goal of establishing a single market by 2015 and becoming a EuropeanUnion-like community.

ASEAN's 10 members — Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar,the Philippines, Singapore, Thailand and Vietnam — range from very poor tomoderately rich

US complains about China's humanrights recordBy MATTHEW LEE

WASHINGTON (AP) 27.2.2009— Just days after Secretary of State Hillary RodhamClinton suggested human rights would take a back seat to broader concerns like the globalfinancial crisis, the United States criticized China for numerous human rights abuses lastyear.

A State Department report released Wednesday covers 2008 and was largely drafted duringPresident George W. Bush's administration, but Clinton signed off on the findings.

In the report on the state of human rights around the world, the department singled outChina for numerous violations while noting a general deterioration in conditions in othercountries in Asia, the Middle East, Africa and Eastern Europe.

The report noted some improvements in Afghanistan and Iraq, two countries whereAmerican troops are fighting insurgencies. The document also made clear that the Obama

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 155

administration welcomes comments about U.S. human rights practices, an oblique referenceto international criticism of the United States' own treatment of prisoners taken in thoseconflicts.

The State Department accused China of stepping up "severe cultural and religiousrepression" of minorities in Tibet and elsewhere as well as increasing its detention andharassment of dissidents.

"The government of China's human rights record remained poor and worsened in someareas," the State Department said. The report noted that Chinese authorities continued tolimit citizens' right to privacy, freedom of speech, assembly, movement and association. Itsaid authorities also committed extrajudicial killings and torture, coerced confessions fromprisoners and used forced labor.

The report said the abuses peaked around high-profile events like last year's OlympicGames in Beijing and unrest in Tibet, and that toward the end of last year the governmentbegan harassing activists who signed a petition calling for respect of human rights.

China's communist authorities had no immediate statement on the report, but China'sofficial Xinhua News Agency said the report interfered in the country's internal affairs andignored China's achievements in human rights, which Beijing defines mainly asimprovements to living standards.

"It willfully ignored and distorted basic facts, groundlessly assailing China's human rightsconditions and making random and irresponsible remarks on China's ethnic, religious andlegal systems," said Xinhua, which generally serves as the government's mouthpiece.

The report, issued every year since 1977, is used by Washington as "an excuse to interferewith others' internal affairs," Xinhua said.

Clinton was criticized by human rights groups for saying on a trip to Asia last week thatwhile the Obama administration is deeply concerned about human rights in China, thematter could not be allowed to interfere with attempts to cooperate with Beijing on theworldwide economic meltdown and fighting global climate change.

Clinton said a continuing debate over human rights with the Chinese government was notnecessarily productive, drawing fire from Amnesty International and Human Rights Watchas well as several Republicans in Congress.

She said the Obama administration would work with both government and privateorganizations to improve human rights conditions throughout the world. "We must rely onmore than one approach as we strive to overcome tyranny and subjugation that weakens thehuman spirit, limits human possibility and undermines human progress," she said.

During her trip, Clinton also questioned whether the current U.S. policy on military-ruledMyanmar, which relies heavily on sanctions, was effective in attempting to restoredemocracy. The State Department report said Myanmar's military regime committed"severe human rights abuses" and "brutally suppressed dissent" through a campaign ofextrajudicial killings, disappearances and torture.

In its section on the U.S. human rights record, the State Department said the Obamaadministration would "hear and reply forthrightly to concerns about our own practices."

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 156

The report noted that President Barack Obama has pledged to close the detention center atGuantanamo Bay, Cuba, by the end of the year and has barred harsh interrogationtechniques of prisoners. Critics said some of the interrogation methods used during the Bushadministration constituted torture.

In Afghanistan, where many Guantanamo inmates were captured, the report said rightsconditions had continued to improve since the 2001 fall of the Taliban. But the report notedthat the country's record "remained poor" because of a weak central government and theongoing insurgency.

In Iraq, the report said a substantial improvement in security and easing of sectariantensions had resulted in some progress.

RPT-FACTBOX-Global narcoticsactivity in 2008-U.S. reportFri Feb 27, 2009 9:22pm GMT(Repeating without changes to text or headline)

Feb 27 (Reuters) - The U.S. State Department said Mexico has made headwayagainst powerful drug cartels and Afghanistan had slashed opium poppy productionin its annual narcotics survey released on Friday.

Following is a summary of the report's findings:

ASIA

* Opium poppy cultivation in AFGHANISTAN, the world's largest producer, droppedby 19 percent in 2008 and production of raw opium dropped 6 percent due to poorweather, decreased prices, and improved governance in some provinces.

But the $3.4 billion export value of the crop equaled a fifth of the country's GDP andcontinued to fuel insurgencies.

* Poppy cultivation in MYANMAR, the second largest opium producer, hasincreased in recent years, along with production of methamphetamine and othersynthetic drugs.

* IRAN is experiencing an epidemic of drug abuse, especially among its youth. Thecountry is a major transit route for opiates from Afghanistan, and synthetic drugsare being imported in growing quantities.

* PAKISTAN is a major transit country for opiates and hashish and is once again asignificant opium producer. Poppy eradication was not conducted in 2008 becausesecurity forces were fighting militants.

* INDONESIA has seen a significant increase in methamphetamine laboratories.

* The drug problem remains immense in the PHILIPPINES, with widespread use,trafficking and production of marijuana and amphetamine.

* LAOS has made tremendous progress reducing opium cultivation, now at the

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 157

lowest levels since 1975.

* There has been no evidence of NORTH KOREAN involvement in drug traffickingfor six years.

LATIN AMERICA

* COLOMBIA is still the principal supplier of cocaine to the world. Most heroin usedin the eastern half of the United States comes from Colombia as well. Thegovernment seized a record 223 metric tons of cocaine in 2008, thanks to a greaterpresence throughout the country.

* MEXICO remains a major source of heroin, methamphetamine and marijuana anda major transit country for cocaine. Government anti-narcotics efforts have proveneffective, but arrests of cartel leaders have left criminal gangs in the hands of moreerratic and violent subordinates.

Corruption remains high and drug-related violence nearly doubled to 5,000 deathsin 2008. Firearms from the United States are used in 95 percent of those killings.Mexican drug cartels are increasingly carrying out contract killings and kidnappingswithin the United States.

* Anti-drug forces in PERU, the world's second-largest cocaine producer, meetoccasional violent resistance from growers but have exceeded their cocaeradication goals for the second year in a row.

* Cocaine production in BOLIVIA increased rapidly last year due to greatercultivation and more efficient manufacturing methods. The government hasexpelled U.S. counternarcotics forces and has failed to live up to its obligationsunder international agreements.

* VENEZUELA, a major transit country, also has refused to cooperate oninternational counternarcotics efforts.

* JAMAICA remains the Caribbean's largest source of marijuana for the UnitedStates, and cocaine seizures have increased.

* BRAZIL has become the second largest consumer of cocaine in the world afterthe United States.

AFRICA

* Many West African countries have become major hubs for South Americannarcotics and Afghan heroin bound for Europe, thanks to corruption and weakgovernance. NIGERIAN criminal gangs have become major worldwide traffickers.Narcotics volume increased exponentially in GUINEA in 2008, and GUINEA-BISSAU risks degenerating into a narco-state.

* MOROCCO is one of the largest cannabis producers but hashish production isdeclining thanks to government efforts.

EUROPE

* SPAIN remains the primary entry point for cocaine into Europe and continues to

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 158

be the largest consumer of cocaine, hashish and designer drugs in the EuropeanUnion. The government was on pace to seize twice as much heroin in 2008 thanthe previous year.

* Opiates are a major problem in RUSSIA, leading to 80,000 drug-related deathsannually and the bulk of new HIV cases.

* PORTUGAL saw a significant decline in cocaine seizures as shipments to Europeare increasingly routed through Africa.

* The NETHERLANDS is an important drug distribution point and a major producerof Ecstasy and marijuana. (Reporting by Andy Sullivan; Editing by Eric Walsh)

Human rights activists barred fromASEAN meetingBy JIM GOMEZ

CHA-AM, Thailand (AP) 1.3.2009— Prominent activists from military-ruled Myanmar andCambodia were barred Saturday from a meeting with Southeast Asian leaders, upstaging theopening of a summit billed as a historic step toward greater human rights in the region.

The two human rights activists were barred from a meeting on political reform and humanrights in Myanmar, after the leaders of Myanmar and Cambodia threatened to walk out ifthey attended. The activists had been selected by a regional human rights forum to act asdelegates for their respective countries, along with activists from the other eight delegatenations.

Two hours later, Thai Prime Minister Abhisit Vejjajiva officially opened the annualASEAN summit with an address stressing that "ASEAN will put people first — in itsvision, in its policies, and in its action plans."

U.S. Deputy Assistant Secretary of State Scot Marciel called the incident "unfortunate," andhuman rights advocates said it again proved Myanmar would continue to hamstring theAssociation of Southeast Asian Nations if it remained a member of the bloc.

The meeting went ahead without the two delegates — Khin Ohnmar, a prominent Myanmaractivist awarded Sweden's Anna Lindh human rights prize last year, and Pen Somony fromthe Cambodia Volunteers for Civil Society.

Summit officials made no immediate comment on the incident, although it clearlydispleased host Thailand. As reporters swarmed around the ejected activists, organizerspumped loud music through the speakers to force the group outside, then beefed up security,telling the activists they needed permission to hold a news conference.

On Friday, delegates from the 10-member bloc lauded a forthcoming ASEAN human rightsbody to promote fundamental freedoms as a landmark event in the group's 42-year history.However, critics noted that the body, expected to begin functioning later this year, wouldlack power to punish violators such as Myanmar with expulsion or sanctions.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 159

"The military regime of Burma (Myanmar) is the one who has been sabotaging ASEANever since they joined ASEAN in 1997," said Debbie Stothard with the human rights groupALTSEAN-Burma.

While human rights became the hottest issue during two days of preliminary discussions,the two-day summit was intended to focus on how to overcome the global financial crisisand move forward on economic, political and security integration.

ASEAN was set to endorse an early warning system to defuse regional conflicts that couldderail its goal of becoming a European Union-like community by 2015, according to aconfidential document obtained by AP. The blueprint for peace in the highly diverse regionwhere conflicts still erupt was to be adopted Sunday.

"More efforts are needed in strengthening the existing modes of pacific settlement ofdisputes to avoid or settle future disputes," says the final draft of the ASEAN Political-Security Community Blueprint. It outlines a long wish list, ranging from fighting piracy,terrorism and cyber crime to promoting democracy and good governance.

But officials stressed that numerous stumbling blocks remain to true economic, political andsecurity integration.

"The European Union has been and remains our inspiration, not our model. Not yetanyway," ASEAN Secretary-General Surin Pitsuwan said.

He said that for the foreseeable future economic integration was largely about droppingtrade barriers and that a common currency was probably "a long, long way off."

ASEAN, which encompasses a region of more than 500 million people, includes among itsmembers two communist regimes, two constitutional monarchies, a military dictatorshipand fledgling democracies.

While Southeast Asia has not seen major conflicts since the Vietnam War era, tensions andconfrontations persist. Thailand and Cambodia narrowly avoided a shootout last year in anongoing dispute over an ancient temple along their common border, and territorial claimsremain unresolved in the resource-rich South China Sea. Bloody Muslim insurgencies alsoplague southern Thailand and the southern Philippines.

Not spelling out details, the blueprint calls for an early warning system "based on existingmechanisms to prevent occurrence/escalation of conflicts." It also outlines intensifiedcooperation among the bloc's military forces.

The summit is the first since the group signed a landmark charter in December makingASEAN a legal entity and moving it a step closer to its goal of integration.

ASEAN's 10 members include Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, thePhilippines, Singapore, Thailand and Vietnam.

Associated Press writers Jocelyn Gecker and Ambika Ahuja contributed to this report

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 160

ASEAN suffers blow on human rightsBy JOCELYN GECKER

CHA-AM, Thailand (AP) 1.3.2009— Southeast Asian leaders wrap up a summit Sundaythey hoped would highlight their championship of human rights, but instead suffered asetback when military-ruled Myanmar and Cambodia refused to talk to two pro-democracyactivists.

The prominent activists were barred from a meeting Saturday on human rights in the region,after the leaders of the two countries threatened to walk out. The activists had been selectedas delegates for their countries.

The two-day summit of the 10-nation bloc ends Sunday with a general declaration and aseparate document on the region's economy as it faces the global financial crisis.

U.S. Deputy Assistant Secretary of State Scot Marciel called Saturday's incident"unfortunate," and human rights advocates said it again proved Myanmar, also known asBurma, would continue to hamstring the Association of Southeast Asian Nations if itremained a member.

ASEAN, which encompasses a region of more than 500 million people, includes twocommunist regimes, two constitutional monarchies, a military dictatorship and fledglingdemocracies.

The meeting went ahead without the two pro-democracy delegates — Khin Ohnmar, aprominent Myanmar activist awarded Sweden's Anna Lindh human rights prize last year,and Pen Somony from the Cambodia Volunteers for Civil Society.

The incident clearly displeased the host organizers, but Thai Prime Minister AbhisitVejjajiva did not directly address it in his opening address. He told reporters that ASEANwould "try to ensure that there is civil society participation" in its future work.

"We will take gradual steps and encourage a wider participation," he said.

The summit was intended to focus on measures to confront the global financial crisis as wellas economic, political and security integration, but human rights issues took the spotlight.

On Friday, delegates lauded a forthcoming ASEAN human rights body to promotefundamental freedoms as a landmark event in the group's 42-year history. However, criticsnoted that the body, expected to begin functioning later this year, would lack power topunish violators such as Myanmar with expulsion or sanctions.

"The military regime of Burma is the one who has been sabotaging ASEAN ever since theyjoined ASEAN in 1997," said Debbie Stothard with the human rights group ALTSEAN-Burma.

ASEAN was also set to endorse an early warning system Sunday to defuse regionalconflicts as it seeks to become a European Union-like community by 2015, according to aconfidential document obtained by AP.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 161

"More efforts are needed in strengthening the existing modes of pacific settlement ofdisputes to avoid or settle future disputes," says the final draft of the ASEAN Political-Security Community Blueprint.

But officials stressed that numerous stumbling blocks remain to true economic, political andsecurity integration.

While Southeast Asia has not seen major conflicts since the Vietnam War era, tensions andconfrontations persist. Thailand and Cambodia narrowly avoided a shootout last year in anongoing dispute over an ancient temple along their common border, and territorial claimsremain unresolved in the resource-rich South China Sea. Bloody Muslim insurgencies alsoplague southern Thailand and the southern Philippines.

The summit is the first since the group signed a landmark charter in December makingASEAN a legal entity and moving it a step closer to its goal of integration.

ASEAN's 10 members include Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, thePhilippines, Singapore, Thailand and Vietnam.

Associated Press writers Jim Gomez and Ambika Ahuja contributed to this report.

ေနျပညေတာက ေစတႀကး ၿပးလၿပ FRIDAY, 06 MARCH 2009 20:21 ကစး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=8

09:2009-03-06-13-22-21&catid=1:news&Itemid=2

ေနျပညေတာတြင ယခလဆနးမစၿပး ထးတငပြ အထမးအမတေနႏင ၾကညခငပြမား

ပြလမးသဘငမား စညကားစြာကငးပေနေသာ စစအစးရေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊ

တညေနသည ဥပၸါတသႏ ေစတ ႀကးႏငပတသကၿပး ျမနမာျပညသမားၾကားတြင

ေ၀ဖနေျပာဆမႈမားရေနေၾကာငး သရသည။

ယမနေန႔က ပဥးမနား ေနျပညေတာရ ဥပၸါတသႏ ေစတ ဘရားပြသ႔သြားေရာကခေသာ

ရနကနၿမ႕မ ဓမၼာစရယ သဃာေတာတပါးက ယခ စစအစးရအေနျဖင သဃာေတာမားက

ႏပစကသတျဖတမႈမား အပါအ၀င ျမနမာ ျပညသမားအေပၚ ကးလြနထားသည

ျပစမႈမားစြာအတြက ယၾတာေခသည အေနျဖင ဤေစတက တည ျခငး ျဖစႏငသညဟ

မန႔ၾကားသည။

“အဒ ေစတႀကး ေလးဘကရ ဓာတေလခါးေတြကလညး ေဆးေတြသတ၊ မၿပးေသးတ ၿခစညး႐း

အတနရေတြက လညး ေန႔ခငးညခငး အားခငးက လပေနတာ၊ လေတြကေတာ ဒါ ယၾတာ အခါ

အတြက လပတာလ႔ ေျပာေန ၾကတယ၊ ထးတငပြကေတာ တေပါငး လျပညေန႔မာ

လပမယလ႔ၾကားတယ”ဟ ဓမၼာစရယ သဃာေတာက မန႔ သည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 162

ဥပၸါတသႏေစတ က အေ၀းမ ျမငရစဥ

ယငးေစတေတာႀကးႏင ပတသကၿပး

အစးရသတငးစာမားတြင ပြလမးသဘငမား

စညကားစြာကငးပေနပက ဓာတပမားျဖင

ေ၀ဆာစြာေဖာျပထားၿပး အထကဌာပနာ

ပတပြႏင စနဖးေတာ တငပြ၊ ထးတငပြ

ကငးပမည ေနရက ေဖာျပျခငးက

မေတြ႕ရရေပ။

စစေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကးက ေရးေခတ ပေဒသရာဇ ရငဘရငမား အလားသ႑န

ခယကငးသးေနသဟ ယဆရေၾကာငးႏင ယခ ေစတေတာႀကးကလညး ရငဘရငမားက

နနးဥးေစတ၊ နနးတကဘရားသဖြယ တည သကသ႔ တညထား ျခငးလညး ျဖစႏငသညဟ

အထကပါ သဃာေတာက မန႔ဆသည။

အဆပါ ဥပၸါတသႏ ဟေသာ ဘြ႕အမညကသတမတျခငးသည ေဘးအႏရာယ ကငးေ၀းျခငး

အဓပၸာယက ယ၍ သတမတျခငးျဖစသညဟလညး သရသည။

“အဓပၸာယက ေဘးအႏရာယ ကငးေ၀းတယ၊ ေနာကၿပး မးေခါငတာတ႔ ၊ ဆနေရစပါး

သယဇာတ ရားပါးတာတ႔၊ ကပေဘး ျဖစေနတာတ႔ ၊ တငးျပညမာ မၿငမမသကျဖစေနတာတ႔

ျဖစေပၚတအခါ ႐ြတဖတသရဇၹာယရတ ဘရား ပဋကတေတာမာပါတ ဥပၸါတသႏကမး

ဆတာရတယ၊ အဒ ကမးရ႕အမညန႔အတတပ”ဟ ဓမၼာစရယ သဃာေတာ က ရငးျပသည။

သ႔ေသာယငးေစတေတာ တညေဆာကစဥကာလက လပငနးခြငတြင အလပသမားမား

ထခကေသဆးမႈ ရခ ေသာေၾကာင ဥပၸါတသႏေစတေတာႀကးအား ခကသညဟ

ေနျပညေတာ၀နးကငေကးရြာမားႏင ၀နထမးမား က ေျပာဆေနၾကေၾကာငး သရသည။

လြနခသည ၂ ရကခန႔ကလညး ယခကငးပေနဆ ဘရားပြတြင ခားရဟတ ျပတက၍ လ ၂၀

ထကမနညး ေသဆးမႈ ျဖစခေၾကာငး ဘရားပြသြားေရာကခေသာ သဃာေတာက ေျပာျပသည။

၀နႀကးခပေဟာငး ဗလခပႀကးခငညြန႔ ရာထးမျဖတခမခရမ ကငးပခေသာ ေရႊတဂ

ေစတေတာႀကး ထးတငပြ တြင ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊ

မသားစအမညကမၸညးထးလဒါနးထားသည ငကျမတနားေတာက ဥပၸါတသႏ

ေစတေတာႀကးဆ ေ႐ႊ႕ေျပာငးမႈျပလပသညဟေသာ ေကာလာဟလမားလညး

ထြကေပၚေနခသည။

တခနတညးတြငပင ကာကြယေရး၀နႀကးဌာနမ ဒ ဗလခပႀကး ျမငေဆြ ႏင ရနကနတငးမႉး

ဗလမႉးခပ ၀ငးျမင တ႔ဥးေဆာင၍ ရနကနၿမ႕ ေ႐ႊတဂဘရားရ စနဖးေတာႏင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 163

ငကျမတနားေတာ၌ ေ႐ႊျပားကမၸညးစာႏင ရတနာ ပစၥညးမားက တပဆငလဒါနးၿပး

ေရာငေတာဖြင ပေဇာေၾကာငးလညး ယမနေန႔က အစးရသတငးစာမားတြင ေဖာျပထားသည။

မညသ႔ပငျဖစေစ ယခင အာဏာရငေဟာငး ဥးေန၀ငးသညလညး ရနကနၿမ႕ ေ႐ႊတဂ

ဘရားအနးတြင မဟာ၀ဇယ ေစတေတာက တညၿပး၍ မားမၾကာမတြင ရာထးမ ဆငးေပးရကာ

ကယစတႏစပါး ဆငးရျခငးျဖင ကြယလြနသြားခရသညဟအမားက ေျပာဆေနၾကသည။

မဟာ၀ဇယေစတအား ၁၉၈၀ ခန႔ က သာသနာသန႔ရငးေရး အထမးအမတက အေၾကာငးျပ၍

စတင တညခၿပး ၁၉၈၆ ခတြင အၿပးသတၿပးေနာက ၂ ႏစ ခန႔အၾကာ ၁၉၈၈ ခႏစ

ဒမကေရစေတာလနေရး လထအကြမႈ ႀကးျဖစပြားခကာ ဥးေန၀ငး

အာဏာလကလႊတခရျခငးျဖစသည။

ယခ ဥပၸါတသႏ ေစတေတာႀကး တည၍ ၿပးစးၿပးေနာက မၾကာေသာကာလတြင ဗလခပမႉးႀကး

သနးေ႐ႊ ရာထးမ ဆငးေပးရမညျဖစေၾကာငး နမတဖတမႈမားလညး ထြကေပၚေနသည။

ျမနမာႏငင ရနကနၿမ႕မ နကၡတေ၀ဒ ပညာရငတဥးကလညး ထသ႔

တငးျပညေခါငးေဆာငမားက ဘရားပထး ေစတမားတညၿပးသညေနာကတြင ထးျခားေသာ

ေျပာငးလမႈမား ျဖစေပၚတတေၾကာငး ေျပာဆသည။

“အကးသကေရာကမႈက ေစတေတြ တညၿပးလ႔ ၂ ႏစ ၀နးကငအၾကာမာ

တငးျပညကေျပာငးေတာတာပ၊ ဥပမာ အားျဖင မဟာ၀ဇယ ေစတက ၈၆ မာ ၿပးတယ၊ ၈၈ မာ

အေျပာငးအလ ျဖစတယ၊ အသလပ ဒ ေစတ ႀကးၿပးသြားရငလညးပ အလြနဆး မားရင ၂

ႏစေပါ၊ ေကာငးမြနေသာေျပာငးလမႈေတြ ေအးခမးမႈေတြရလမ မယလ႔ ေမာလငလ႔ရတယ၊

တငးျပညအတြကေပါ”ဟ ၎က ဆသည။

ေတာထတြင ဒကၡသည ၄ သနးေကာ

ပနးေနဆ FRIDAY, 06 MARCH 2009 19:18 ဧရာဝတ

ျမနမာျပည အေရ႕ဘကျခမးတြင ေတာေတာငမားအတြငး ေျပးလႊား ပနးေအာငးေနရသေပါငး

ေလးသနးခြ ရသည ဟ ႏငငတကာ အဖြ႔အစညးတခက ယမနေန႔က ထတျပန

ေၾကညာလကသည။

ထသ႔ ပနးေအာငးေနရသည အေၾကာငးရငးမာ ျမနမာျပညတြင ျဖစပြားေနေသာ ပဋပကၡ ႏင

လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈတ႔ေၾကာင ျဖစသညဟ ဆြစဇာလနႏငင အေျခစက Internal

Displacement Monitoring Centre ဟ ေခၚသည တငးျပညအတြငး ေနရပ စြန႔ခြာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 164

ထြကေျပးရျခငးမားက ေလလာ ေစာငၾကညေနသည အဖြ႔အစညးက ေျပာၾကားလကျခငး

ျဖစသည။

စာမကႏာ ၂ဝဝ ေကာ ပါဝငသည အဆပါ အစရငခစာက မၿပးဆးေသးေသာ ျပညတြငး

အးအမ စြန႔ခြာရမႈ ပဋပကၡ ဟ အမညေပးထားသည။

ကရငျပညနယအတြငး ပနးေအာငး ေျပးလႊားေနရသည ဒကၡသညမား (ဓာတပ - FBR)

၁၉၉၆ မ ၂ဝဝ၇ ခႏစ အတြငး ထငး ျမနမာ နယစပေဒသတြင ေရႊ႕ေျပာငး ဖယရားခရသည

ေကးရြာေပါငး ၃၂ဝဝ ရေၾကာငး ေဖာျပထားသည။

ၿပးခသညႏစအတြငး ခငးျပညနယတြငလညး ေဒသခမား အးအမ စြန႔ခြာ ထြကေျပးခရၿပး

အေၾကာငးရငးမာ မးေခါင ေရရားျခငး၊ သးႏမား ရားပါးျခငး၊ လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကခရျခငး

တ႔ေၾကာင ျဖစသညဟ ဆသည။

၂ဝဝ၈ ခႏစ နာဂစမနတငး တကခတစဥ အးအမ စြန႔ခြာခရသမားအား သြားေရာက၍ ကည

ကယဆယမႈမားကလညး စစအာဏာပငတ႔က အဟန႔ အတား ျပခသညဟ အစရငခစာတြင

ေရးသားထားသည။

ႏငငအတြငး အးအမစြန႔ခြာၿပး ထြကေျပးေနရမႈမားႏင ပတသကၿပး ၿဗတနႏငင အေျခစက

အျပညျပည ဆငရာ လြတၿငမး ခမးသာခြင အဖြ႔ႀကးကလညး အစရငခစာ တေစာင

ထတျပနခဖးသည။

ၿပးခသညႏစ ဇြနလ ၅ ရကေန႔က ထတေဝခသည အစရငခစာတြင ၂ဝဝ၅ မ ၂ဝဝ၇

ခႏစအတြငး ကရငျပညနယ၊ ပခးတငးတ႔တြင ျဖစပြားခေသာ ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရး

ဥပေဒ ခးေဖာကမႈမားက ေဖာျပထားသည။

ျမနမာ တပမေတာက အဆပါ ေဒသမားရ ျပညသလထအေပၚ ကးလြနသည ဥပေဒ

ခးေဖာကမႈမား ျဖစသည။

ၿပးခသညလက အေမရကန ႏငငျခားေရး ဝနႀကး ဌာနက ထတျပနသည ႏစပတလည

အစရငခစာတြငလညး ျမနမာႏငငႏငပတသကၿပး ေဖာျပထားသည။ စစအစးရသည

အတကအခမားက ေထာငသြငး အကဥးခၿပး ျပညသ လထက ဆကလက

အႏငကငချခငးေၾကာင ၿပးခသည ႏစအတြငး

ျမနမာျပည၏ လ႔အခြငအေရး အေျခအေနမား

ဆးဝါးခသညဟ ဆသည။

သ႔ေသာလညး ျမနမာစစအစးရက အဆပါ စြပစြခကမာ

မနကနျခငးမရဟ ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 165

ၿပးခသည ဗဒၶဟးေန႔က ထတျပနသည ျမနမာအစးရ ႏငငျခားေရး ဝနႀကးဌာန၏

ေၾကညာခကတြင အဆပါ စြပစြခကမားက ပယခထားသည။ အာဏာပငတ႔က ျပညသလထ

ေကာငးကးအတြက ေဆာငရြကေနသညဟ ဆသည။

“တငးရငးသားလမး အမားစ ေနထငရာ နယစြနနယဖား ေဒသမား အပါအဝင ႏငင

တဝနးလးတြင ဘကစ ဖြ႕ၿဖး တးတကရန ၿမ႕ျပႏင ေကးလကေဒသ ကြာဟမႈ

ကဥးေျမာငးလာေစရန မနားမေန အားသြနခြနစက ႀကးပမးလက ရပါသည” ဟ စစအစးရ၏

ေၾကညာခကတြင ေဖာျပထားေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

ရနကနတြင မးပကႏႈနး စခနတင FRIDAY, 06 MARCH 2009 19:15 ေအးခမးေျမ႕

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=8

06:2009-03-06-12-17-22&catid=1:news&Itemid=2

ေႏြရာသ ဝငလာၿပ ျဖစေသာေၾကာင ျမနမာတႏငငလး လပစစမးရရႏႈနး အလြနနညးပါးလာၿပး

ရနကနၿမ႕၌ မး ပကႏႈနးမာ ယခငႏစမား၏ စခနကခးသြားၿပျဖစေၾကာငး ၿမ႕ခမားထမ

ၾကားသရသည။

“မးလာရမယအခနမာ လာတယ ၁၅ မနစေလာကပ။ ၿပးရငေတာကေလာကပကလကတာ

ပကခါနး ၁၅ မနစ အလေလာက တခါ ျပနလာတယ။ ၿပးရင ပကရမယအခနမာ

ပကသြားေရာ။ တခါတေလ တေန႔လးက မနစ ၂၀ ပ လာတယ” ဟ ေကာကတတား ၿမ႕နယ

အတြငးရ အထပျမင တကခနးေန ရနကနသားတဥးက ေျပာသည။

ျမနမာႏငင တႏငငလး သးေနသည လပစစပမာဏ ၁၇၇၅ မဂါ၀ပ၏ ၅၀ ရာခငႏႈနးက

ရနကနၿမ႕က အသးျပေနၿပး ထ ၅၀ ရာခငႏႈနးထမ ၅၃၀ မဂါ၀ပမာ စကမႈလကမႈ

လပငနးမားႏင စးပြားေရး လပငနးမားက အသးျပလကရေၾကာငး သရသည။

တႏငငလး သးစြေနသည သးပတပထကပေသာ လပစစဓာတအား ပမာဏသည အေသးစား

ေရအားလပစစ ထတလပမႈမရရျခငးျဖစၿပး လကရႏငငတြငး ေရအားလပစစ စမကနး ၂၂ ခ

က အေကာင အထညေဖာ ေဆာင႐ြကေနေၾကာငးႏင လာမည အနာဂတကာလတြင

ေနာကထပ ၁၅ ခ ထပမ တးခ႕ သြားရနရေၾကာငး ျမနမာႏငင လပစစစြမးအား ၀နႀကးဌာနက

ေျပာထားသည။

သ႔ရာတြင ယခကသ႔ ေႏြဥးေပါကလာတငး ေရအားလပစစ စမကနးမားမ ေပးေဝေနသည

လပစစမး ရရႏႈနး ေလာပါးသြားေလရရာ ယခႏစသည ယခငႏစမားကထက မးလာႏႈနးမားစြာ

ေလာကၿပး မလာသေလာက ျဖစေနသျဖင ရနကနေနျပညသအမားစမာ ေရရရေရးအတြကပါ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 166

ခကခေနေၾကာငး ၾကားသရသည။

စစအစးရပင သတငးစာမားတြငမ “ဆန႔ကငဘက အဖြ႕မားက” လပစစမးႏင ေရကစၥက

ခတးလပကာ ျပညသလထက ေသြးထးလႈ႔ေဆာ ေနသညဟ ေရးသားထားသည။

“ႏငငေတာအေနႏင ႏငငႏင ျပညသမားအားလး အတြက လပစစမးရရေရး၊ ေသာကသးေရ

ရရေရးက အဘကဘကက အားတကသေရာ ႀကးပမး ေဖာေဆာငေပးလက ရသည” ဟ

ေဖေဖာဝါရ ၂၃ ရကေန႔ထတ ေၾကးမ သတငးစာတြင ေတြ႕ရသည။

သတငးစာမားတြင မးႏငေရ ရရေရးအတြက ႏငငေတာမ ႀကးပမးေပးေနသညဟ

ေရးသားေသာလညး ရနကန အပါအဝင ျမနမာႏငတြငးရ ၿမ႕နယ၊ ေကးလကေန ျပညသတ႔မာ

လပစစမးႏင ေရရရေရးအတြက ကယအား ကယကးလက ႀကးပမးေဆာငရြကေနရေၾကာငး

ေျပာဆေနၾကသည။

လအမား အလပလပႏငသည ေန႔ခငးဘကႏင ညဥးပငး မးလာရမည အခနမားတြင မးက

မနမနပကေလရၿပး ည ၁၁ နာရေနာကပငး မးလာရမည ေန႔မးတြင မးလာတတေသာေၾကာင

အမားစမာ ညပငး မးလာမည ရကက ေစာငၿပး ေရေမာငးၾကရေၾကာငး ရနကနၿမ႕လယ

တကခနးတြင ေနထငသ တဥးက ေျပာသည။

“ညဘကေတြ မအပဘ ေရထေမာငးရတယ။ ကယအမက မးလာေပမယ ေရတြနးစကရတ

ေနရာက မးပက ေနရင ေရက မရျပနဘး” ဟ သဝဏၰၿမ႕နယတြင ေနထငသတဥးက

ေျပာသည။

ၿမ႕လယမဟတသည ဆငေျခဖးတြင ေနထငသမားမာ ေရစညလညးက အားကးေနရသညဟ

၎က ဆသည။ ယမနႏစက ေရစညလညးတလညးက ကယတငတြနး ကပ ၂၀၀၀ ထ

ေစးေပါကသြားခဖးၿပး ယခႏစ တြငလညး ယခငႏစထက ေစာစြာ ဤေစးေပါကႏငသညဟ

သက ဆကေျပာသည။ ယခ လတတေလာတြငမ ၎တ႔ သဝဏၰ ၿမ႕နယအတြငး

ေရစညတလညးလင ကယတငတြနး ကပ ၅၀၀ ေပါကေစး ရေနသညဟ သရသည။

ရနကနၿမ႕လယ တကခနးမားတြင ေနထငသတ႔မာမ ေရပေရလသေလာငရန ပလတစတစ

တငကမား၊ ပးမား ေဆာငထားၾကရသည။ မးစကျဖင အငားေရတငသည လပငနးမား

အလပျဖစလကရရာ အထပျမငလင ျမငသလ ေရတငခမာ တနာရ ကပ ၇၀၀၀၊ ၈၀၀၀

ေပးရသညဟ သရသည။

တခ ႕က မးစကျဖင ေရေမာငးေသာလညး ေရတြနးစက ေနရာက မးပကသျဖင ေရပါ

မလာလငေတာ ေရသန႔ဘးႀကးမားက ခးေရအျဖစ အသးျပၾကရသညဟ ၿမ႕လယတကခနးေန

ရနကနသား တဥးက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 167

“ေရသန႔ဗးႀကး ၂ ဘးေလာကဆ လတေယာက ခးလ႔ရတယ။ တဘးက ေရခညးပ ကပ ၃၀၀။

ဒါေတာင ခလ မးအရမးပကတအခနေတြဆ ေရသန႔က လခငတငး၊ ပကဆေပးတငး

ရတာမဟတဘး။ ကေနာတ႔လ အထပျမင တကေတြဆ ပဆးေသးတယ။ ပ႔ေပးဖ႔ မနညးက

ေတာငးပနရတယ” ဟ သက ဆသည။

သနလငတြင ဓာတပဆငဖြငထားသ တဥးက “မးလာရင လာတယလ႔မတ။

မလာရငမလာဘးလ႔မတ။ အခနန႔ ေပးတယဆေပမယ ဘယလေပးေနမနးက မသေတာဘး”

ဟ ေျပာျပသည။

မညသညအတြကေၾကာင ဤမေလာက လပစစမး ပကရသညက ၿမ႕နယ လပစစ

႐းသ႔ဖနးဆကေမးၾကညရာ အတအကအေျဖမေပးဟ ၎ကဆသည။ သနလငၿမ႕နယတြင

ေဆး႐စသည အေရးႀကး အစးရ အေဆာက အအ မားတြင မးပမနပကေနေသာလညး

ရစခနးကေတာ မးပမနလာသညဟ ဆသည။

ရနကနၿမ႕ရ အငတာနကကေဖးမား၊ မတကးဆင၊ ကြနပတာ စာစစာ႐က၊ ဂာနယတကမား၊

မဂၢဇငးတက မား၊ ဓာတပဆင၊ ပႏပစက၊ ဖလငခနး စသည လပစစမးျဖင အလပလပရသည

လပငနးမားမာလညး ကယပင မးစကမားကသာ အားကးေနရသည။

ရနကနၿမ႕လယ လမးတငး၏ လသြားလမးမားေပၚတြင ၁၀ ေပခန႔ျခား၍ မးစကအႀကး၊ အေသး

အရြယစက ျမငေတြ႕ေနရသညဟ ရနကနအေျခစက သတငးသမားတဥးက ေျပာသည။

“ရနကနကေတာ တထနးထနးန႔ မးလငးေနတယလ႔ ေျပာရမယထငတယ။ မးစကသ

တထနးထနးညေနတာက ေျပာတာ။ ၿပးေတာ မးစကက ထြကတ အပေငြ႕ေတြန႔၊ လက

ဘယေျပးရမနးေတာင မသဘး” ဟ ၎က ဆသည။ ယခအခါ စကသးဆေစးကသျဖင

လအမားက မးစကမားက ပမ အသးျပလာရာ ရနကန တၿမ႕လး မးစကသမား ညေနသညဟ

သက ဆကေျပာသည။

လပစစ႐းရ ဝနထမးမားမာ မးျဖတရမည အခနတြင မျဖတမပါက အထကလႀကးမား၏

ဆပမႈက ခရေသာ ေၾကာင ျဖတရမည အခနက အလြနသတထားကာ ျဖတေပးေနရသညဟ

ဆေၾကာငး သဝဏၰၿမ႕နယ လပစစ႐း ဝနထမးမားႏင နးစပသ တဥးကေျပာျပသည။

“သတ႔က ည ၂ နာရ ၃ နာရ မးျဖတဖ႔ ရတယဆရင အေစာကတညးက

ႀကျဖတထားလကတယ ေျပာတယ။ အပေပာသြားၿပး မျဖတမလကမာစးလ႔ တ” သက

ဆသည။

၁၀ တနး စာေမးပြမားမာ မတလ ၁၃ ရကေန႔တြင ေျဖဆၾကရေတာမညျဖစၿပး လပစစမး ပမန

မလာေသာ ေၾကာင ေကာငးသားမား အခကေတြ႕ေနရေၾကာငး ဒဂၿမ႕သစတြင ေနထငသည

သတငးေထာက တဥးက ေျပာျပသည။ ၎၏ ညမငယမာ ၁၀ တနးေျဖဆရမညျဖစၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 168

ညဘကတြင ဖေရာငးတငကသာ အားကး အားထားျပကာ စာကကေနရေၾကာငး ေျပာျပသည။

“စာေမးပြေတြနးရင မးပမနလာေပးမယလ႔ ေျပာေပမယ ခထ မလာေသးပါဘး။ စာေမးပြအတြငး

လာမာ လားေတာ မသဘး” ဟ သက ဆသည။

စစအစးရ၏ ႐းစကရာ ေနျပညေတာတြငမ လပစစမးမား ပမနလာ၍

ထနထနလငးလကရေၾကာငး ေနျပညေတာသ႔ ပမန သြားေနရသည ဝနထမးတဥးက ဆသည။

မဂၤလာဒၿမ႕နယတြင ေနထငသတဥးကမ “မးကမလာေတာ မတာကမတကဘး။ အဒါက မတာခ

လာေကာကတ အခနမာ မတာမတကလ႔ ဆၿပး မတာဖတတ စာေရးက ဆတယ” ဟ

သ႔အေတြ႕အႀကက ေျပာျပသည။

စစအစးရ က မဂါ၀ပ ၂၁၀၀၀ ခန႔ ထြကရမညျဖစေသာ ေရအားလပစစ စမကနးအသစ

တညေဆာကေနေသာ လညး ယငးလပစစဓာတအားမား အမနတကယထြကရလာပါက

အမနးခငး ထငး၊ တ႐တႏင ဘဂၤလားေဒရ ႏငငမားသ႔ ေရာငးခဖြယရေၾကာငး

ေ၀ဖနေျပာဆေနၾကသည။

အမနးခငး ထငးႏငငမ ထတလပသးစြေနသည လပစစပမာဏ ၂၄၀၀၀ မဂါ၀ပ ၏ ၁၉

ရာခငႏႈနးသည ျမနမာႏငငမ ရရျခငးျဖစေၾကာငး သရသည။

ႀကဖြ႕ ပါတေထာငေတာမည FRIDAY, 06 MARCH 2009 20:19 ဧရာဝတ

ျမနမာစစအစးရ၏ အဓကအားထားရာ၊ အရပသား အဖြ႕အစညးျဖစသည ျပညေထာငစ

ႀကခငေရး ႏင ဖြ႔ၿဖးေရးအသငး (ႀကဖြ႕) က ၂၀၁၀ ျပညႏစေရြးေကာကပြအတြက ႏငငေရး

ပါတထေထာငမညဟသည သတငးမား ထြကေပၚလက ရသည။

အကယ၍ ေရြးေကာကပြ ဥပေဒက စစအစးရက သႀကၤန ႏစသစကး ပြေတာမတငမ

ထတျပနလကလင ႀကဖြ႕အသငးကလညး ႏငငေရးပါတတခအျဖစ ေရြးေကာကပြတြင

ဝငေရာကယဥၿပငမညဟ ေၾကညာေတာမည ျဖစေၾကာငး ၎အသငးႏင နးစပသည

သတငးရပကြကမ ၾကားသရသည။

ျမနမာႏငငတဝနးရ ႀကဖြ႕အသငးဝငမားမာ ႏငငေရးပါတအျဖစ အသြငကးေျပာငးေရးအတြက

ႀကတင ျပငဆငလကရၿပး ပါတ၏ အမညကမ ယခထ အတညမျပရေသးေၾကာငး

ဝါရငႀကဖြ႕အသငးဝင တဥးက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 169

ႀကဖြ႕အသငးမာ ႏငငေရးပါတအျဖစ ေရြးေကာကပြ ဝငမညျဖစေသာလညး အစးရမဟတေသာ

လထကယစားျပသည အသငး အျဖစလညး ဆကလကရေနဥးမညျဖစေၾကာငး ၎က

ဆကေျပာသည။

၂၀၁၀ ျပညႏစေရြးေကာကပြ ဝငေရာကယဥၿပငမည အမတေလာငးစာရငးေပါကသမား၏

ကယေရးရာဇဝင အခကအလကမားက ႀကဖြ႕အသငးက ဥးေဆာင

စာရငးျပစလကရသညဟလညး သတငးရရသည။

၁၉၉၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြ ကငးပစဥက မဆႏၵနယေပါငး ၄၉၂ ေနရာရခေသာလညး ၂၀၀၈

ခႏစက အတညျပခသည အေျခခဥပေဒမၾကမးအရ ဆလင လာမည ၂၀၁၀ ျပညႏစ

ေရြးေကာကပြ၌ ျပညသ႔လႊတေတာတြင ေနရာေပါငး ၄၄၀ သာ ရေတာမညျဖစသည။

၂၀၁၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြ၌ ျပညသ႔ လႊတေတာ၏ ေနရာေပါငး ၃၃၀ သ႔မဟတ ေလးပ

သးပကသာ ျပညသမားက ေရြးခယခြငရမညျဖစၿပး ကနသည ၁၁၀ သ႔မဟတ ေလးပတပမာမ

ကာကြယေရးဥးစးခပက အဆျပသမား အတြကသာ ျဖစေနေပလမမည။

၁၉၉၀ ျပညႏစႏင ႏႈငးယဥပါက ျပညသလထက တက႐ကေရြးခယမည မဆႏၵနယ ၁၆၂ ေနရာ

ေလာပါး သြားမညျဖစသည။

ႀကဖြ႕အသငးမ ႏငငေရးပါတဖြ႕၍ ေရြးေကာကပြဝငမညသမားမာ လထက

ယၾကညေလးစားသည လထ ထမ လာသမား ျဖစေသာလညး ထအထမ တခ႕မာ

အမနတကယ ႀကဖြ႕အသငးဝငမား မဟတေၾကာငး ၎ အသငးႏင နးစပသ

တဥးကေျပာသည။

“ဝငအေရြးခမယ ပဂၢလေတြက အေျခခအားျဖင လထက တကယေလးစား ယၾကညတသေတြ

ျဖစရမယ၊ ႏငငေတာအစးရက ဆန႔ကငဆႏၵျပတသေတြ မျဖစရဘး၊ သတ႔ရ႕ အျပအမေတြက

ေကာငးမြနရမယ၊ အကင စာရတေကာငးမြနရမယ၊ ၿပးေတာ စးပြားေရးေတာငတငးတ

သေတြျဖစရမယ” ဟ ၎က ဆကေျပာသည။ ေရြးေကာကပြဝငမည ႀကဖြ႕အဖြ႕ဝငမား အေနႏင

ႏငငေရးႏင စးပြားေရးအျမင ရရမညျဖစေၾကာငးလညး သရသည။

၂၀၁၀ ျပညႏစေရြးေကာကပြက ဥးတညသည ယခကာလတြင စစအစးရက

ျပညသလထအတြကဟ ေကြးေၾကာကာ လမးတညေဆာကေပးျခငး အစရသည

ဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမားက ျပလပေပးေနေၾကာငး ေၾကညာလကရသည။

ႀကဖြ႕အသငးအေနႏငလညး အေသးစားေခးေငြမားက ရနကနၿမ႕ရ လႈငသာယာ၊ ဒဂၿမ႕သစ

အစရသည ဆငးရသားရပကြက မားရ အေျခခ လတနးစားမားအား

ထတေခးေပးလကရေၾကာငး ရနကနအေျခစက သတငးေထာက တဥးကေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 170

၁၉၆၂ မ ၁၉၈၈ အထ အပခပခေသာ ျမနမာဆရယလစ လမးစဥပါတ (မဆလ) လကထကက

ပါတဝငမားသာ ျပညသ႔လႊတေတာ ကယစားလယျဖစႏငခသည။

အဘားမားႏင ျမနမာျပည FRIDAY, 27 FEBRUARY 2009 18:35 ေအာငေဇာ

ျမနမာျပညသမားက သတ႔၏ ဒမကေရစအေရးအတြက ဝါရငတနအစးရက

ေမာလငအားကးလက ရေနၾကသည။

ဘရက အဘားမားက

အေမရကနျပညေထာငစ၏

သမၼတရာထးဟသည ဧရာမတာ၀နက စတင

ယရခနတြင အၾကပအတညး ပဋပကၡမား

ျပညႏကေနၿပး ႏငငေရးအရ တးတကမႈမား

မျမငရသေလာကရေနသည ျမနမာႏငငမ

အဖႏပခ ျပညသမားက သ႔က

အားကးေမာလငေနၾကသည။ သမၼတသစ၏

မ၀ါဒမားက ယခင သမၼတမား၏ မ၀ါဒမားႏင

မညသ႔ ျခားနားလမမညက သခငေနၾကသည။

တ႐တ၊ အႏၵယ၊ ႐ရား သ႔မဟတ တျခားေသာ ဥေရာပသမဂၢ၀ငႏငငမား၊ အာဆယအဖြ႔

၀ငႏငငမား၏ အစးရမားထမ အလားတ ေမာလငအားကးျခငး မရေသာလညး ျမနမာႏငငႏင

မငေထာငခကြာေ၀း သည အေမရကနျပညေထာငစ အစးရထမ ဒမကေရစ

အေျပာငးအလအတြက ႏငငေရးအရ ေထာကခပပးမႈ တခခက ရရန ေမာလငေနၾကျခငးျဖစ

သည။

သ႔ေသာ ေမးခြနးက ကနေနပါေသးသည။ သမၼတသစအဘားမား၏ အပခပေရးကာလတြင

ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒမားမာ လၾကားေကာငး႐ ေျပာေန႐မဟတဘ ရလဒအတအက

ထြကေပၚလာေရးက ေတာငးဆသည မ၀ါဒ ျဖစလာႏငမလား၊ ပ၍အေရးႀကးသညမာ

အပခပေရးသစ၏ မ၀ါဒမားသည ယခငသမၼတ ဘရ ကငသးခသည မ၀ါဒမားႏင ကြာျခား

လာမလား ဆသည ေမးခြနးမား ျဖစပါသည။ ယခငသမၼတဘရက ျမနမာအေရးအေပၚ

ခငခငမာမာ ေထာကခမႈ ျပသခသညအေပၚ ျမနမာျပညတြငး ျပညပမ လအမားက

လႈကလႈကလလေထာကခ အားေပးခၾကသည။

အဘားမားကလညး ျမနမာျပညအေရးအတြက အစမးသကသကေတာ မဟတပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 171

လြနခသညႏစက ထနးသမး ခထားရသည ဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏

၆၃ ႏစေျမာက ေမြးေန႔ အခမးအနား ကငးပခစဥ အထကလႊတေတာအမတျဖစေနသည

အဘားမားက “သ၏ ႏငငထတြင ဆကလကျဖစေပၚေနသည ေၾကကြဖြယရာ အေျခအေနက

ကမၻာမသားစသ႔ သတေပးႏငသည အခြငအလမးတခပင ျဖစသည။ တခနတညးတြင

အေျပာငးအလမား ျဖစေပၚေစေရးအတြက ဖအားေပးၾကရန မမတ႔ကလညး သတေပးေနသည”

ဟ ေျပာဆခသည။

ဤေျပာဆခကမားက ၾကား၍ေကာငးပါသည။ သ႔ေသာလညး အမနတြငမ

ျမနမာႏငငအေရးသည သမၼတသစအဘား မား၏ ဥးစားေပးကစၥမားထ၌ မပါ၀ငပါ။ သ

အေရးေပၚေဆာငရြကရမည ကစၥအေျမာကအမားထတြင ဆးရြားယယြငး လာေနသည

ျပညတြငးစးပြားေရးကပက အရငဆး ေဆာငရြကရမညျဖစၿပး သတမနေရးကစၥမားတြငလညး

အရတ၊ အာဖဂန နစၥတန၊ ပါကစၥတန၊ ေျမာကကရးယား၊ ဒါေဖာႏင

ဇငဘာေဘြႏငငမားအေရးက ေရ႕တနးတြငရေနကာ ျမနမာအေရးက ေနာကတနး

ေရာကေနသည။

၀ါရငတန အေျခစက ျမနမာအေရး လႈပရားေဆာငရြကသမားအဖြ႕ ေခါငးေဆာင

ကေအာငဒငက “အဘားမားအေနႏင တျခားေတာငးဆခကမားေၾကာင

အလပမားေနေသာလညး မမတ႔ကမ ျမနမာျပညသမား အေရးႏင ပတသက၍

ကြနဂရကလႊတေတာမတဆင သတေပးတကတြနးသြားမည” ဟ ေျပာဆခသည။

ကေအာငဒငက အေကာငးဘကမ ရႈျမငရာ၌ “ကေနာတ႔အေနန႔ အခအခနအထ

ပါတႏစခလးကေန ခငခငမာမာ ေထာကခမႈေတြ ရေနပါတယ။ အထကလႊတေတာမာေရာ၊

ေအာကလႊတေတာမာပါ ေထာကခမႈ ရပါတယ။ ကေနာ ယၾကညတာကေတာ

ကြနဂရကအေနန႔ ျမနမာျပညအေရးက သမၼတအဘားမားရ႕ ႏငငျခားေရးမ၀ါဒေတြထမာ ဥးစား

ေပးေဆာငရြကရမယ ကစၥေတြထ ပါလာေအာင အေႏးန႔အျမန တကတြနးႏငလမမယလ႔

ထငပါတယ” ဟ ဆခသည။

သမၼတသစ အဘားမား၏ အပခပေရးအဖြ႔အေနႏင ျမနမာႏငငအေရးႏင ပတသက၍

ယခငသမၼတဘရက ခမတ ေဆာငရြကခသည ခငမာစြာ ရပတညေထာကခေပးေရး မ၀ါဒ

အေတာမားမားက အေမြဆကခ ရယႏငလမမညဟ ေမာလငဖြယ ရပါသည။

တကကြလႈပရားသမား အေနႏငလညး ျမနမာႏငငအေရးအေပၚ အေလးထားလာေစရန

ဆြေဆာငႏငၾကလမမညဟ ေမာလငထားဖြယ ရေနသည။

ျမနမာႏငငက အေမရကန သတငးမဒယာမား၏ အာ႐ထားမႈက ခေနရဆ ျဖစသည။

ၾသဇာႀကးသတငးစာတေစာင ျဖစ သည ၀ါရငတနပ႔စက ျမနမာႏငငအေရးႏင ပတသက၍

ေခါငးႀကးပငးတြင အႀကမႀကမေဖာျပခၿပး အဘားမား သမၼတ အျဖစ

ေအာငပြခၿပးေနာကပငးတြငပင ထပ၍ေရးသားေဖာျပခၾကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 172

“ေတာငအာဖရကႏငငလပ ျမနမာျပညသေတြကလညး သတ႔ဖႏပအပခပခေနခရတ

ႏစေတြအတြငးမာ ဘယသက သတ႔န႔အတ ရပတညေပးခတယ၊ ဘယသက

ဖႏပသေတြန႔အတ ရပတညေပးခတယ ဆတာက သတရေနမာပါ” ဟ သတငးစာက

ေရးသားေဖာျပခသည။

“အသားအေရာငခြျခားဖႏပမႈအေပၚ အေမရကနျပညေထာငစ၏ရပတညခက အေရြ႕က

ကမၻာကေစာငၾကည တငးတာေနၾကသလ၊ ျမနမာႏငင ဒမကေရစအေရးအေပၚ

အေမရကနအပခပေရးသစ၏ ရပတညခကႏင ေနာကပငး လပေဆာငမႈမားကလညး

ေစာငၾကညတငးတာေနၾကမည” ဟ သတေပးခသည။

ဒဇငဘာလတြင ယခငႏငငျခားေရး၀နႀကး တာ၀နယခဖးသ၊ အမးသား ဒမကေရစ အငစတက

(NDI) ၏ ဥးေဆာင ဥက႒ အမးသမးျဖစသ မစၥ မကဒလငး ေက ေအာဘ႐ကကလညး

ျမနမာအေရးက တစကမတမတ ရပတည ေထာကခ ေပးခသ ဘနးေတာႀကး

ဒကစမြနတးတးႏင အမးသမးမားအဖြ႔ခပ (ျမနမာႏငင) က လ႔အခြငအေရးဆမား ခးျမႇင

အပႏငး ေပးခေသးသည။

မစၥ ေအာဘ႐ကက ျမနမာႏငငသ႔ ၁၉၉၅ ခႏစတြင အေမရကနျပညေထာငစ၏ ကလသမဂၢ

သအမတႀကး တာ၀နထမး ေဆာငရစဥ၌ သြားေရာကလညပတခၿပး အတကအခေခါငးေဆာင

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏငလညး ရနကနတြင ေတြ႔ဆ ခသည။ သ႔မတငမကလညး

အေမရကနျပညေထာငစ ေအာကလႊတေတာအမတ ဘလ ရစခတဆငက ေဒၚေအာငဆနး

စၾကညထ လာေရာကေတြ႔ဆဖးေသးသည။

ျမနမာအတကအခမားက သမၼတကလငတနအပခပေရး ကာလ၊ ၁၉၉၇ ခႏစ၌

ျမနမာစစအစးရႏင ပတသကသည ပတဆ႔အေရးယမႈမား စတငလာခသညကလညး

အမတရေနၾက ေသးသည။ သမၼတ ကလငတနမာ ေဒၚေအာငဆနး စၾကညက သမၼတ၏

အျမငဆးဆ ခးျမႇငေပးခဖးသည။

အေမရကန ျပညေထာငစ၏ ကြနဂရကလႊတေတာထ၌ ၾသဇာတကမႀကးမားသည

မတေဆြမားလညး ရေနပါေသးသည။ ထသမားက သမၼတဘရႏင ၎၏ဇနး ေလာရာဘရတ႔

အမျဖေတာတြင တာ၀နယစဥကာလအတြငး ျမနမာအေရးက ကယတငကယက

ထထ၀င၀ငေဆာငရြကခမႈမားအား ေမပစၾကမည မဟတပါ။

ကေအာငဒငက “သ႔အပခပေရးကာလ ေနာကဆးရကေတြမာေတာင သမၼတဘရန႔

သ႔ဇနးတ႔က ျမနမာႏငင အေရးက ႏငငတကာမာ ပၿပးသတထားမလာေအာင၊

ေရ႕တနးေရာကလာေအာင တႀကမမက လပေပးခၾကတယ။ ေနာကလာမယ

အပခပေရးအတြကလညး နမနာေကာငးထားခတယ။ သတ႔ေကးဇးေတြ ကေနာတ႔အေပၚမာ

မားပါတယ” ဟ ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 173

သ႔အေနႏင “အၾကမးဖကမႈ ဆန႔ကငေရးစစပြ” ႏင အလပမားေနၿပး ျပညတြငး ျပညပတြင၊

အထးသျဖင အရတက ကးေကာ တကခကခမႈ အပါအ၀င တျခားေသာ သ၏ႏငငျခားေရး

မ၀ါဒမားအေပၚ အျပငးအထန ျပစတငေ၀ဖန ခေနရေသာလညး ျမနမာလမးအမားစကမ

သမၼတဘရက ေလးစားေထာကခခၾကသည။ ဖႏပအပခပေနသည ျမနမာစစအစးရက

ျပငးျပငးထနထန ဆန႔ကငရပတညေပးခသည သ၏ ရပတညခကအတြက ေလးစားၾကျခငး

ျဖစသည။

ရႈပေထြးေပြလလသည ျပနာမားက အျဖႏင အမညးအျဖစသာ

လြယလြယခြျခားၾကညတတသညအေပၚ သမၼတဘရက လအမားက မားသညဟ

မၾကာခဏဆသလ ျပစတငေ၀ဖနေလရသည။ သ၏ ႏငငေရးအယအဆက အရတတြင

အတငးအကပသြတသြငး ကငသးရန ႀကးပမးမႈေၾကာင ျပစတငၾကေသာလညး၊

ျမနမာအေရးကစၥ၌မ လအနညးငယ မသာ အလားတ ေ၀ဖနမႈမး ရၾကပါသည။ သက

မအတငး အခငအမာရပတညခသလ၊ လကေတြ႔တြငလညး တစကမတမတ ခငကညစြာ

ရပတညေပးခသည။ သမၼတဘရကေ၀ဖနျပစတငခၾကသမားပငလင ျမနမာႏငင

ေကာငးရာေကာငးကးအတြက ဇနးသညႏငအတ လပေဆာငေပးခၾကသညက

မသကမသာျဖင ၀နခခၾကရသည။

သမၼတဘရက ၂၀၀၅ ခႏစတြင လ႔အခြငအေရးလႈပရားသ ရမးအမးသမး နနးခနေတာငးက

အမျဖေတာသ႔ ဖတၾကား၍ ေတြ႔ဆခေသးသည။ သမၼတကေတာ ေလာရာဘရကလညး

၀ါရငတနႏင နယးေယာကတြင မၾကာခဏဆသလ ျမနမာ အတကအခ လႈပရားေနသမားႏင

ေတြ႔ဆခသည။ အခြငရလငရသလ သက ျမနမာႏငငအေရးက စတအားထက သနစြာ

ေျပာဆေဆြးေႏြးခၿပး အမျဖေတာတြငလညး ျမနမာအေရးကစၥက ေရ႕တနးေရာကလာေအာင

ေျပာဆတကတြနး ေပးခသည။

စစအစးရက ၂၀၀၇ ခႏစတြင ဆႏၵျပပြမားက အၾကမးဖကႏမနငးေခမႈနးသညအခါ

သမၼတကေတာက ကလသမဂၢ အေထြေထြ အတြငးေရးမႉးခပ ဘနကမြနးက ဖနးေခၚ၍

အေျခအေနက စးရမပပနစြာ ေဆြးေႏြးလာခသည။ ဤ အျဖစမးက ကမၻာထပသးႏငငႀကး၏

သမၼတကေတာမားတြင ရားရားပါးပါး ေတြ႔ရျခငး ျဖစသည။ သက ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊ

ဆငးေပးရနပင စနေခၚေျပာဆခေသးသည။ ယခအခါ တာ၀နရသမၼတကေတာ

မဟတေတာေသာ လညး မစၥေလာရာ ဘရက ျမနမာအေရး အေလာေပးလမမည မထငပါ။

ဆက၍ ျမနမာအေရးႀကးပမးလပေဆာငေပးေန ဥးမည ျဖစသည။

၂၀၀၈ ခႏစ၊ သမၼတဘရႏင ဇနးတ႔ ထငးႏငင အလညအပတခရးတြင သမၼတက ထငရားသည

ျမနမာအတကအခ ေခါငးေဆာငမားႏင ကယတငကယက ေတြ႔ဆခေသးသလ သမၼတကေတာ

ေလာရာဘရက ျမနမာနယစပသ႔ သြားေရာက၍ ဒကၡသညမားႏင လသားခငးစာနာမႈ ကပေဘး

ကယဆယေရး ၀နထမးမားႏင ေတြ႔ဆခသည။ ထမမက မၾကာေသးမက ျမနမာ

ရဟနးေတာတပါးႏင ဘေလာေရးသတဥးတ႔ကလညး ေတြ႔ဆခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 174

အေမရကနျပညေထာငစ အေျခစက ပညာရငတဥးလညးျဖစ၊ ဧရာ၀တမဂၢဇငး၏

ပငတငေဆာငးပါးရင တဥးလညး ျဖစသည ကမငးဇငက ျမနမာျပညသမားအေနႏင

သမၼတဘရႏင သ၏ဇနးထမ ေထာကခပပးမႈ ရရသညမာ အလြန ကေကာငးလသညဟ

ေျပာပါသည။ သတ႔ေၾကာင ျမနမာႏငင၏ အေရးက ထပတနးႏငငေရး ေခါငးစဥတခ အျဖစသ႔

ေရာကရေစခသညဟ ေျပာသည။

“ၾကညရတာ ဒျပနာအေပၚ ပဂၢလေရးအရက အေလးထားပရတယ” ဟ သက ေျပာသည။

သမၼတဘရအစးရအေန ႏင ျပခသည တခတညးေသာအမားမာ ျမနမာႏငင၏အေရးက

ကလသမဂၢ လၿခေရးေကာငစတြင ေဆြးေႏြးရန တငျပခ မႈ ျဖစသညဟ သကဆပါသည။

အေမရကနျပညေထာငစက ကမကထျပ တငျပသည ဆးျဖတခကမားက တ႐တႏင

႐ရားႏငငတ႔က ဗတအာဏာျဖင ပယခခၾကသည။ ျမနမာႏငငအေရးက ကလသမဂၢ

လၿခေရးေကာငစေရ႕ေမာက တင ျပေဆြးေႏြး ေစခသည ႀကးပမးမႈသည “ဆကလကထနးသမး

ထားႏငတ ၿခမးေျခာကမႈ တခအေနန႔ပ ရေနေသးတယ” ဟ ကမငးဇငက သးသပသည။

သမၼတဘရက ျပစတငေ၀ဖနေနၾကသမားက ေတြးေတာၾကသညမာ သ၏

အဆးအရႈးမားလေသာ အရတကးေကာေရး စြန႔စားမႈေၾကာင ကနအေနာကႏငငမားကပင

ျမနမာႏငငအေရးတြင အေမရကနအစးရ မ၀ါဒမားႏင ဆန႔ကငရပတည ေစရန

ျဖစလာသညဟ ဆၾကပါသည။ သတ႔က အေမရကန ႏငင၊ ႏငငျခားေရးမ၀ါဒ၏

ဥးတညခကမားႏင ကမၻာအႏ႔ တျဖညးျဖညး ႀကးထြားလာေနသည

အေမရကနဆန႔ကငေရးစတဓာတ အေျခအေနက စးရမေနၾကသည။

မညသ႔ဆေစ ျမနမာႏငငျပငပတြင ေနထငၾကသ ျမနမာလမးမားအဖ႔ ရပတဘလစကင အစးရ

အပခပေရးအေပၚ ႏစလသညသေဘာထား ရၾကပါသည။ အေၾကာငးမာ

ရပတဘလစကငမားက ျမနမာႏငငဆငရာမမားတြင တငးမာ သညသေဘာထား

ခမတကငသးမညမာ ေသခာေသာေၾကာင ျဖစသည။ ၀ါရငတနရ ေလလာသးသပသမားက

သမၼတသစ အဘားမား အမျဖေတာ ေရာကလာသညအတြက ျမနမာမားအဖ႔

စးရမဖြယအေျခအေန သပမရဟ ေျပာဆၾကေသာလညး သတ႔တြင တျခားႁခြငးခကကစၥမား

ရလာႏငပါသည။

အဘားမား၏ ဒသမၼတ ဂးဆကဖ အာရ ဘငဒင ကလညး ျမနမာျပညအေရးအတြက

လစမးတဥး မဟတပါ။ သက အထကဆးနတ လႊတေတာ၏ ႏငငျခား ဆကဆေရးေကာမတ

ဥက႒တာ၀နယစဥကာလ၌ ျမနမာႏငငအေရးႏင ပတသကသည အေမရကနအစးရ၏

မ၀ါဒမားက ခမတရာ၌ အေရးပါသည က႑က တာ၀နယေဆာငရြကခရသ တဥး ျဖစသည။

ဘငဒငသည တြမလနးေတာစ ဥးေဆာငတငသြငးခသည ျမနမာႏငငမ ေကာကစမးမား

ပတဆ႔ေရးဥပေဒ (စစအစးရ၏ ဒမကေရစ ဆန႔ကငေရးႀကးပမးမႈမား) ၂၀၀၈ ကအဓက

ဥးေဆာငခၿပး ေနာကဆး သမၼတဘရက ၂၀၀၈ ခႏစ၊ ဇလငလ ၂၉ ရကေန႔ တြင

အတညျပလကမတေရးထးချခငး ျဖစသည။ ဤဥပေဒက ၂၀၀၇ ခႏစတြင ျပဌာနးခသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 175

ျမနမာႏငငမ ေကာကမကမား တငပ႔မႈက ကန႔သတသညဥပေဒႏင သတတးေဖာေရး

စမခကမားက ပတဆ႔အေရးယမႈ ျပသည ဥပေဒတ႔က ပမတငးကပစြာ ထပမ အသစျပင

ျပဌာနးချခငးျဖစသည။

ဘငဒငက ဥပေဒျပရန တငျပရာတြင “ျမနမာျပညသမား၏ လ႔အခြငအေရးကစၥအတြက

အားမေလာတမး ႀကးပမးခသ ျဖစတ ကေနာ အရငးႏးဆး မတေဆြႀကး တြမလနးေတာစက

ဂဏျပတအေနန႔ တငျပပါတယ” ဟ ထညသြငး ေျပာၾကားခသည။

ဘငဒငက ဆကလက၍ “ကေနာတ႔အေနန႔ တြမရ႕ ႀကးပမးခကက

အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအသငး (အာဆယ)၊ ဥေရာပ သမဂၢ၊ အႏၵယ၊ တ႐တႏငငေတြ

အပါအ၀င ႏငငတကာ မသားစန႔ အတတကြ လကတြၿပး ဆကလက ႀကးပမး ေဆာငရြကရမာ

ျဖစပါတယ။ ဒမကေရစျပည၀ၿပး ၿငမးခမးတ ျမနမာႏငငအေနန႔ တေန႔မာ ႏငငတကာမသားစန႔

အျပညအ၀ ပးေပါငးေဆာငရြက လာႏငလမမယလ႔ ေမာလငပါတယ” ဟ ဆသည။

တြမ လနးေတာစတငသြငးသည ျမနမာႏငငမ ေကာကမကမား ပတဆ႔ေရးဥပေဒက

အေမရကနအစးရ အေနႏင ျမနမာႏငငအေပၚတြင တငးမာသည သေဘာထားရသညဟ

ေဖာျပရာ ေရာကေစပါသည။ ဤဥပေဒ ျပဌာနးခရာတြင ရညရြယ ခက ၃ ခကရသည။

ေနာကထပဘ႑ာေရး တငးကပအေရးယမႈမား ျပရန၊ စစအစးရေခါငးေဆာငမားႏင

အေပါငးအပါ မားက ခရးသြားလာခြင ကန႔သတရနႏင ၂၀၀၃ ခႏစက ခမတျပဌာနးခသည

ျမနမာႏငငမ ေကာကမက မား တငသြငးမႈ ပတဆ႔ေရးဥပေဒက တရစတငးရန ျဖစသည။

ထမမက ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒမားက ညႇႏႈငး ေဆာငရြကရန အထးကယစားလယ

ရာထးကလညး အသစ တထြင ခန႔အပခေသးသည။

ယခငက အမးသားလၿခေရးေကာငစတြင တာ၀နထမးခၿပး ယခအခါ

ေဂာခေတာငးတကသလတြင လကေထာက ပါေမာကၡအျဖစ တာ၀နထမးေနသည မကကယ

ဂရငးက ဤရာထးေနရာအတြက အဆျပခေသးသည။ သ႔ေသာလညး အမျဖေတာတြင

ေနရာအေျပာငးအလ ျဖစေပၚလာမႈေၾကာင ရာထးခန႔အပမႈက အတညျပရန ဆငးငထားရဆ

ရသည။

အဆျပထားသည အေမရကန အထးသအရာရက ျမနမာႏငင၏ အမနးခငးႏငငမား၊ ဥေရာပ

သမဂၢ၊ အာဆယအဖြ႔ စသည တျခားစတ၀ငစားသည ႏငငမားႏင ပးတြလပေဆာငမည

ျဖစသည။ ၎သအမတႀကး၏ တာ၀နမားတြင ျမနမာႏငင၏ အၾကပအတညးျပနာအတြက

ဘကစမခဥးကပမည နညးနာမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရး မလြမေသြ ပါ၀ငလမမည။ ထ႔ျပင

ဖအားေပးမႈ၊ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေရး၊ ျမနမာျပညသမားဒကၡ သကသာေခာငခေစေရး အတြက

အစးရမဟတသည အဖြ႔အစညးမားက လသားခငးစာနာသည ကညမႈမား

ေထာကပေရးကစၥမား စသျဖင က႑စ ပါ၀ငပါလမမည။

ျမနမာအတကအခ အငအားစမားက သမၼတအဘားမားက ျမနမာႏငငမ၀ါဒႏင ပတသက၍

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 176

တငးမာသညသေဘာထား ထားရေစလေသာလညး နညးပရယာယပငးဆငရာ

အေျပာငးအလမားႏင ပ၍ ေကာငး မြနသည ဗဟာ ခမတေဆာငရြကမႈမား ျမငေတြ႔ရဖြယ

ရသည။

ထငရားသည ျမနမာအတကအခ ႏငငေရးေခါငးေဆာငတဥးျဖစသ ဥး၀ငးတငက အဘားမား၏

ေအာငပြက ခးကးဂဏ ျပစကားေျပာရငး အေမရကနျပညေထာငစအေနႏင

ျမနမာႏငငအေရးႏင ပတသက၍ ႏငငတကာအစးရမား၊ အဖြ႔ အစညးမားႏင

ပးတြေဆာငရြကသည ခဥးကပမႈျပရနလညး တကတြနးခပါသည။

“ကေနာတ႔က အေမရကနက ႏငငတကာမသားစရယ ကလသမဂၢရယန႔ ပးတြ

လပေဆာငေစခငပါတယ” ဟ သက ဆသည။

စစအစးရ၏ အကဥးေထာငထတြင ၁၉ ႏစၾကာ ျဖတသနးခရသ ဥး၀ငးတငက

အေမရကနျပညေထာငစ အေနႏင စစ အစးရႏင အေပးအယျပ ညႇႏႈငးျခငးမျပရနလညး

သတေပးခသည။ ႏငငတကာမသားစမ ပမထေရာကသည ပတဆ႔ အေရးယမႈမားႏင

လကဥးမႈယ လပေဆာငသည ဖအားေပးမႈမား ျမနမာႏငင ဒမကေရစ လႈပရားမႈ

ေရ႕ဆကတးတက ႏငေရးအတြက လအပသညဟ ဆပါသည။

အေမရကနျပညေထာငစက ျမနမာဒမကေရစ လႈပရားမႈအေပၚ မ၀ါဒေရးရာအရ ခငခငမာမာ

ရပတညေပးမည အခကက ဥး၀ငးတင အေနႏင စးရမပပနဖြယ အေၾကာငးမရပါ။ အေမရကန

သမၼတေရြးေကာကပြ မတငမမာပင ၀ါရငတန အေျခစက အႀကေပးအဖြ႔တချဖစသည

မဟာဗဟာႏင ႏငငတကာေရးရာ ေလလာေရးဗဟဌာနက ေနာကဆး ထတျပန ခသည

ေအာကတဘာလ သးသပခကတြင သမၼတသစအဘားမားကလညး ျမနမာႏငငအေပၚ

စးပြားပတဆ႔ ျပစဒဏ ခတေရး မ၀ါဒက ဆကလကေထာကခလမမညဟ

တြကခကေဖာျပခသည။

အဆပါသးသပခကတြင “ဤသ႔ အေျပာငးအလမား ျဖစေပၚလာေစရန တြနးအားသည

ေနာကဆး ျမနမာႏငငအတြငးမ လာရမညပငျဖစသည။ အဘားမားက ျမနမာႏငငအတြငး

ႏငငေရးျပျပငေျပာငးလေရးႏင အမးသားျပနလည သငျမတေရး လပငနးစဥမား

ျဖစေပၚလာေစရနအတြက အာဆယအဖြ႔၊ တ႐တ၊ အႏၵယ၊ ဂပနႏင ဥေရာပႏငငမား အပါအ၀င

ႏငငတကာက ခတဆကမႈရစြာ ပးေပါငးေဆာငရြက လာေစေရးအတြက ႀကးပမးလမမည

ျဖစသည” ဟ ပါရသည။

အဘားမား မဆြယစညး႐းေရးအဖြ႔၏ အာရေရးရာ အဆငျမငအႀကေပး အရာရျဖစသ ဖရင

ဂနႏဇကလညး ျမနမာ ႏငငျပနာေၾကာင အာဆယေဒသတခလးႏင အေမရကနႏငငတ႔

ပမနကရႈငးစြာ ပးေပါငး ေဆာငရြကေရးက အဟန႔အတား မျဖစေစသငဟ ဆသည။

“ျမနမာႏငငက အာဆယအဖြ႔၀ငႏငင တႏငင ျဖစေနတယ ဆေတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 177

အေမရကနျပညေထာငစအေနန႔ အာဆယအဖြ႔န႔ လကတြၿပး သတ႔လကနာေစာငထနးရမယ

ကင၀တေတြက လကနာဖ႔ တကတြနးတာမး ျဖစသငတယ” ဟ သကေျပာသည။

ျမနမာႏငငအေရး ေလလာသ ပညာရင ေဒးဗစ စတငးဘာဂကလညး အဘားမားအစးရ

အေနႏင ျမနမာစစအစးရထမ ျပနလည သငျမတလသည ထငရားေသာ လကၡဏာမား

မျပသမခငး စးပြားေရးပတဆ႔အေရးယမႈက ႐ပသမးဖြယ မရဟ ျမငေနသည။ မညသ႔ပင

ျဖစေစ အစးရအသစအေနႏင ျမနမာစစအစးရႏင ေဆြးေႏြးမႈမား ပ၍ ျပလပရန ဆႏၵရႏငမည

ဟ သက ေမာလငထားသည။

ျမနမာစစဗလခပမားက ကမၻာမဟာအငအားႀကးႏငငႏင ပမနဆကဆေရး

ျပနလညထေထာငလသညကေတာ သသယျဖစဖြယ မရပါ။ လြနခသည ဆယစႏစအတြငးက

သတ႔သည ၀ါရငတနၿမ႕ေတာတြင စညး႐းေျပာဆေပးမည ကမၸဏမားကပင ငားရမး၍

ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနႏင သမၼတ အမျဖေတာတ႔ ဆကဆေရး ျပနလည ေကာငးမြန

လာေစရန ခဥးကပႏငမည နညးလမးမား ရာခၾကေသးသည။ ေနာကဆး

သမၼတကလငတနႏင ဘရအစးရ တ႔က ထးေဖာက မရႏငေတာသည အခါမ

လကေလာခၾကျခငး ျဖစသည။

အဘားမား ေရြးေကာကပြႏငသညအခါ ျမနမာစစအစးရ ထနးခပထားသည သတငးဌာနမားက

အဘားမား၏ ေအာင ပြအတြက ခးကးဂဏျပေၾကာငး ေဖာျပခၾကသညျပင ဗလခပမႉးႀကး

သနးေရႊက ဂဏျပသ၀ဏစကား ပါးခေသးသည။

မၾကာေသးမက ရရခသည အတညမျပႏငေသးေသာ သတငးမားအရ

ယခငျမနမာသအမတေဟာငးမားက အေမရကန ျပညေထာငစ အပါအ၀င

အေနာကႏငငမားသ႔ ခရးလညလည၍ ယခတကလာမည အစးရသစ၏ ျမနမာျပညဆငရာ

မ၀ါဒ မညသ႔မညပ ရမညက နားစြငတးေခါကခၾကသညဟ ဆသည။ အဘားမား၏

အစးရသစႏင စစအစးရအၾကား တရားမ၀င ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမားရလာႏငမညဟ

ခန႔မနးေျပာၾကားရန အခနေစာေနေသးေသာလညး ဤသ႔မျဖစလာႏင ဟလညး

ကနးေသေျပာ၍ မရပါ။

၂၀၀၇ ခႏစတြင ၀ါရငတနအစးရ၏ အေရ႕အာရႏင ပစဖတေရးရာ ကစၥမား တာ၀နယရ သ ဒ

လကေထာက ႏငငျခားေရး၀နႀကး အရစ ဂၽြန ႏင ျမနမာစစအစးရ၀နႀကးမား တ႐တႏငင၊

ေပကငးၿမ႕ေတာ၌ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈ တႀကမ ျဖစေပၚ ခသည။

ဤေတြ႔ဆမႈက ျမနမာစစအစးရ၏ ေတာငးဆမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာခရၿပး ပြငလငး လြတလပစြာ

ႏစဘကအျမငက ေဆြးေႏြးခၾကသညဟ ေဖာျပခၾကသည။ ျမနမာစစအစးရ အရာရမားက

ေဆြးေႏြးပြမားက ျမနမာႏငငအတြငး ဆက လက ကငးပလၾကေသာလညး၊ အေမရကန

အရာရမားကမ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခြငမရလင မေဆာငရြကႏငဟ

ပယခခၾကပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 178

အေမရကနႏင ျမနမာအရာရမား၏ ေဆြးေႏြးပြ အေသးစတအေၾကာငးအရာမားက ျပငပသ႔

ထတေဖာေျပာဆျခငး မရ ေသာလညး ေဆြးေႏြးၾကသညကစၥမားတြင

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင ႏငငေရးအကဥးသားမားက ဆကလကဖမးဆး ထနးသမးထားမႈ၊

အေမရကနျပညေထာငစ၏ စးပြားေရးဒဏခတ ပတဆ႔မႈကစၥႏင ျမနမာႏငင၏ အေထြေထြ

ႏငငေရး အေျခအေနတ႔ ပါ၀ငႏငပါသည။ ေဆြးေႏြးပြတကေရာကခရသ အေမရကန အရာရက

ျပန၍ေျပာျပရာတြင ေဒၚေအာင ဆနးစၾကည၏ နာမညက ထတေဖာေျပာဆသညႏင

တၿပငနက ျမနမာစစအစးရ ၀နႀကးမား၏ မကႏာက ခကခငး ေျပာငးလသြားၿပး တေစၦသရက

ေတြ႔လကရသမားႏယ ရခသညဟ ဆသည။

ေနာကထပ အေမရကနျပညေထာငစႏင ျမနမာစစအစးရတ႔ ေဆြးေႏြးပြမား

ျဖစေပၚမလာႏငဟလညး အျပတေျပာရန မျဖစ ႏငပါ။ သ႔ေသာလညး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက

ထေတြ႔ဆကဆခြင မရေသးဘႏင ျမနမာႏငငအတြငး ေဆြးေႏြးပြမား ျဖစလာရန

အေျခအေနေ၀းပါေသးသည။

စတငးဘာဂက “အေျပာငးအလေတြ မရရငေတာ တက႐ကေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈေတြက

ျမနမာႏငင ျပငပမာပ ျဖစႏငေျခ ရပါတယ။ တကယလ႔ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔

ေတြ႔ခြငမရဘးဆရင အေမရကနအစးရအေနန႔ သ႔အရာရေတြက ျမနမာႏငငက လႊတဖ႔ဆတာ

သသယရစရာပါ။ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက အာဏာကခပကင ထားသေရြ႕ ဒလ အေျခအေန

ကလညး ျဖစဖ႔ ခကပါတယ” ဟ ဆသည။

စတငးဘာဂက အဘားမား အပခပေရးကာလတြင ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒႏင ပတသက၍

သသသာသာ ေျပာငးလလာ ရန အေၾကာငးမရဟ သးသပသည။

သ႔ေသာလညး သက “ဒါေပမယ ၀ါရငတနမာရေနတ အငအားစေတြ ၾကားမာေတာ စစတပဟာ

ျမနမာႏငငရ႕အေျဖ တစတတပငး ျဖစတယဆတာက ပအသအမတျပလာၾကတယ။

ျမနမာႏငငက ျပနာေတြ ေျပလညလာေစဖ႔ စစတပက က႑တရပအေနန႔

လအပတယဆတာလညး ျမငလာၾကတယ။ အရငတခနက အေမရကနရ႕ မ၀ါဒျဖစဖးတ

သတ႔က စစတနးလားျပနခငးလက ဆတာမး ေရ႕ဆက မျဖစႏငေတာဘး ဆတာ

သျမငလာတယ။ အရငကလညး မျဖစခဘး” ဟ ျဖညစြကေျပာခသည။

“ၿခေျပာရမယ ဆရငေတာ ၾကညရတာ အေျပာငးအလျဖစဖ႔ကနညးတယ၊ အရငအတငးပ

ျဖစဖ႔က ပမားေနတယ။ ျမနမာျပညသေတြအေနန႔လညး ဒကၡဆငးရေတြ ဆကခစားေနရဖ႔

ရတယ” ဟ သက ဆကေျပာသည။

ကမငးဇငကမ အေမရကနသမၼတသစ၏ အပခပေရးသည ယခငသမၼတ ဘရ ကငသး ခသည

“တကယေတာႀက” မ၀ါဒထက စာလင အမားႏင ေကလညေအာငညႇႏႈငး အေျဖရာသညပစ

ပ၍ျဖစႏငသညဟ ျမငသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 179

သမၼတဘရ ခဥးကပခရာတြင အားနညးခသည အခကမာ ျမနမာျပညအေရးႏင ပတသက၍

ႏငငတကာ အငအားစမားႏင အေပးအယျပေနရျခငး၊ ညႇႏႈငးလပေဆာငေနရျခငးပင

ျဖစသညဟ ကမငးဇငက ဆသည။ ဤ အခကေၾကာင ျမနမာႏငငတြင ထငသာျမငသာသည

ရလဒမား မထြကေပၚႏငဘျဖစခရသညဟ သကျမငသည။

အေမရကန ႐ပျမငသၾကားကြနယကတချဖစသည ေအဘစ သတငးဌာနႏင

ေတြ႔ဆေမးျမနးခနးတြင ျမနမာႏငငက “အာဏာရငမား၏ ခကတတႏငင” တခအျဖစ

လသရငၾကား ထညသြငးေဖာျပခသည ႏငငျခားေရး၀နႀကး ကြနဒလဇာ ႐ကစက

ႏငငတကာမသားစအေနႏင ျမနမာျပညသမားက မကယဆယႏငျဖစခရသညအေပၚ

သမ၀မးနညးမ သညဟ ေျပာဆခသည။ ယခလ ပြငပြငလငးလငး ၀နခေျပာဆခသညအေပၚ

ႀကဆရန ရပါသည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာ ျပညသမား အေနႏင ေနာကတႀကမ

ပစထားခရသည အေျခအေနမးကေတာ မလခငၾကေတာၿပ။

ေအာေဇာေရးသားသည Burma and Obama က ဆေလာေအာင ျပနဆေဖာျပပါသည။

ေနာငဘဝဆတာ ရခရင

FRIDAY, 06 MARCH 2009 15:24 ေအာငသကဝငး

လေပါငးမားစြာသြားလာေနတ ရနကန၊ သဃၤနးကၽြနးၿမ႕နယအတြငးက လမးမႀကးေပၚမာ

အျဖေရာင အကႌန႔ ဂါ၀နရည ၀တဆငထားၿပး မကႏာတခလး မတကပေတြျခယသထားတ

အမးသမးတဥးက

သ႔ရ႕ ႏ႔ႏစေရာင စလငးဘကအတထက အနကေရာငေျခာကလးျပးေသနတက ျဖညးညငးစြာ

ထတလကတယ။ ေသနတက ကငၿပး ပတ၀နးကငက ေ၀၀ၾကညလကတယ။ ၿပးေတာ

ေသနတက သ႔ရငခြငဆခနလကၿပး မကႏာမာ ေၾကကြမႈအျပညန႔

ႏႈတခမးဆကတနရအကကြတ စကားသေတြ ထြကေပၚလာတယ။

“ကက၊ တ႔န႔ လမးခြဖ႔ ဆးျဖတၿပးသြားၿပလား။ ကက တ႔က ဆကမခစႏငရင တ႔ဘ၀က

သတေသလကမယ။ တ႔ကခြငလႊတပါ ကကရယ” ဆတ စကားသ ထြကေပၚလာၿပးေနာကမာ

ေသနတေမာငး ကကငထားတ သ႔ရ႕ လကညႇးက ေျဖးညႇငးစြာ ဖခလကပါေတာတယ။

ေသနတသ ကယကယေလာငေလာင ထြကေပၚလာျခငးမရေပမယ သမဟာ

ရငဘတကလကန႔ဖၿပး ေျမႀကးေပၚ က လကသြားတယ။ လကေနတ သ႔ရ႕ေဘးမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 180

ေဟာငးႏြမးေနတ အစမးေရာငထးတလကန႔

အစမးေရာင ေကာယပေတာငတခက

ျပန႔ကေနတယ။

ကေမာငေမာငဥး (ေခၚ) မစႏၵာလြင (ဓာတပ -

ဧရာဝတ)

ဒျမငကြငးက အေတာက

ေၾကကြစရာေကာငးတ ျမငကြငးျဖစေပမယ

အမးသမး လကသြားခနမာ ရယသေတြ

ေသာေသာညသြားတယ။

လေတြဘာေၾကာငမား

အၾကငနာတရားကငးမစြာ ရယေမာ

ေနၾကတာပါလ။ အေၾကာငးကေတာ

လကသြားတ အမးသမးဟာ

တကယအမးသမးအစစ မဟတဘ အမးသမး

အ၀တအစား ေတြ၀တဆငလ႔

လေတြကေဖာေျဖရငး ၀မးေရးအတြက

ေရာကသးေဆးျပားလကလ ေရာငးခေနရတ

မနးမလာလ႔ အမားေခၚၾကတ လငတခစသ တဥးျဖစေနလ႔ပါပ။

သ႔နာမညက ေမာငေမာငဥးျဖစၿပး မနးမလာအျဖစ မညေခၚတ အမညကေတာ မစႏၵာလြင

ျဖစပါတယ။

ကေလး၊ လႀကး မကန ေမာငေမာငဥး(ေခၚ) မစႏၵာလြင ရ႕သ႐ပေဆာငမႈက သေဘာက

ရယေမာေနခနမာ သဟာ ေျမၾကးေပၚက လးလထလာတယ။ သရ႕ ပလတစတစ ေျခာကလးျပး

ေသနတက စလငးဘကထ ျပနထညၿပး အဆေတာေကာနရ႕ ေကာၾကားလတ

ေတးသခငးတပဒက ကယဟနအမအရာန႔ လႈပလႈပရားရား ကခန သဆလကခနမာေတာ

သ႔က ၾကညေနတ လေတြအားလးဆက ရယသေတြ တေသာေသာ ထြကေပၚ

လာပါေတာတယ။

“ကကခစေရ ဒလပ တ႔ကေတာ ေခၚမာပေလ။ ကကခစေရ၊ ကက႔ ခစေရ။ ကကခစေရ” ဆတ

သခငးက သရ႕တငတ၊ ရငတေတြ လႈပခါ သဆေတာ ငယရြယတ ကေလးေတြကပါ သန႔အတ

လကလကၾကတယ။

သခငးၿပးဆးသြားခန သရ႕နဖးျပငမာ ေခၽြးေတြက ေရေတြအလား ဒလေဟာ စးကလာၿပး

ပရသတထက လတဥးက သ႔က ေျဖေဖာခအျဖစ ေငြ သးရာလာေပးတယ။ အဒ

ေငြလာေပးတသက သက ေရာကသးေဆးျပား

တထပျပနေပးရငး ႏႈတက “ေကးဇး ကက” လ႔ မခ႔တ႐႕ ကယဟနအမအရာန႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 181

လမးႏႈတဆကတယ။

ေရာကသးေဆးျပား လကလေရာငးခရငး အသကေမြး ၀မးေၾကာငးၾကတ ရနကနက

လငတခစသ ေတြထမာ ေမာငေမာငဥး(ေခၚ) မစႏၵာလြငလညး တဥးအပါအ၀ငျဖစပါတယ။

ေမာငေမာငဥး ဆတ သက အသက ၁၄ ႏစအရြယကတညး ေရာကသးေဆးျပား

ေရာငးရငးလမးတကာ လညလညေဖာေျဖခတာ အခဆရင ၄၁ ႏစေတာင ရလာပါၿပ။ သ

ေရာကသးေဆးျပားစတင ေရာငးတ အခနက သခငးတပဒက ေငြတမတန႔

ေဖာေျဖခတာျဖစေပမယ တရပရပတကလာတ ကနေစးႏႈနးေၾကာင အခအခါ သက

သခငးတပဒက ေငြ ၁၅၀ ကပ ယၿပး ေဖာေျဖပါတယ။ သခငးအျပင ဇာတလမးတ

ပစေလးေတြပါ သ႐ပေဆာင ခငးရငေတာ ဇာတလမးတတခက ေငြ ၂၅၀ ကပ ေတာငးယ

သ႐ပေဆာင ေပးတယ။

“သခငးကေတာ အမားဆးဆရတယ။ တခါတေလ ဇာတလမးတေလးေတြလညး သ႐ပေဆာင

ေပးရတယ။ ေၾကာျငာန႔ ကရးယား ဇာတလမးေတြထက ပစအတငး လပျပပါဆရငလညး

လပျပရတယ” လ႔ သက ေျပာတယ။

သေနတ ေနရာကေတာ ရနကနၿမ႕ထန႔ အလြနေ၀းကြာတ ၿမ႕ဆငေျခဖး

တခမာေနထငတာျဖစၿပး မငေပါငး မားစြာ ေ၀းကြာတ ၿမ႕ထက

ေန႔စဥလမးေလာကလာရတာပါ။ သ႔မာ အသက ၇၀ ေကာအေမအန႔ ညအစကေမာငႏမ

ေျခာကဥးရပါတယ။ဒါေပမယ သ႔အေမက သကသာ လပကငေကၽြးေမြး ေနရတာပါ။

သ ၇ ႏစအရြယမာ သရ႕ဖခငက အျပငးဖားနာရာကေန ေဆးခနးသြားဖ႔ ေငြေၾကးမတတႏငတ

အတြက ေနာကဆး ရစရကေလာက ဖားနာၿပးခနမာ ကြယလြနဆးပါး သြားခပါတယ။

ညအစကေမာငႏမ မားျပားလြနးတ သ႔မသားစမာ အေမမဆးမရ႕လပစာကသာ

မခခရတအတြက ငတတလည ျပတတလည ျဖစရငး ပညာမသငၾကားခရပါဘး။

“ငယငယေလးကတညးက အၿမအားငယတယ။ထမငးအနပေပါငးမားစြာ

ငတခရေတာထမငးငတမာ အရမးေၾကာကတယ” လ႔ သရ႕ငယစဥအတတဘ၀က မကရည၀စြာ

ျပနေျပာျပတယ။

လမးမေပၚေတြမာ သခငးဆရငး ေရာကသးေဆးျပား စေရာငးတ အခနကစလ႔

ထမငးငတခရတ ျဖစရပအဆး သက ေျပာျပပါတယ။ လကဖကရညတခြက ေငြငါးမးသာ

ရခနမာ သက တေန႔က ေငြသးကပ၊ ေလးကပ

ရာႏငေနပါၿပ။ အခဆရင သ႔ရ႕၀ငေငြက ေန႔စဥအနညးဆး ငါးေထာငရပါတယ။

ဒါေပမယ သရာလ႔ရတ ေငြေတြအားလးက သးပစတာေတာ မဟတပါဘး။ သရာလ႔ရတ

ေငြေတြထက ေတာငၿပးပြလ႔ေခၚတ ကယေတာႀကး ကယေတာေလး နတႏစပါးပြ အတြကေန႔စဥ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 182

ေငြငါးရာ စပါတယ။

ဒလ စတာဟာ သတေယာကတညး မဟတဘ သရ႕သငယခငး လငတခစသေတြ အားလးပလ႔

ဆပါတယ။

“အရငးႏးဆးသငယခငး အားလး ၁၃ ေယာကရတာ။ ေသတလလညး ေသကနျပ။ အခေတာ ၅

ေယာကပ ကနတယ။တျခား လပေဖာကငဖကသငယခငးေတြလညး အမားႀကးရတယ။

အားလးက ေတာငၿပးပြမာ ျပနဆၾကတယ” လ႔ သက ေျပာတယ။

တခါတေလ နတကႏၷားပြေတြမာ ပမနကၾကတ သငယခငးေတြက ေခၚရငလညး

နတလကကေသးတယ။ အဒလနတကတ ရကဆရင တေန႔ ကပ ၅ ေထာင

နတပြေပးတသဆက လပအားခအျဖစ ရပါတယ။ ဒါေပမယ နတကလ႔ရတ လပအားခကေတာ

အနညးငယသာသးစြၿပး ကယေတာႀကး ကယေတာေလးအတြက ျပနလ ပါတယ။

ဒါဟာ သ႔လ နတကးကြယတ လငတခစသတငး လပေလလပထရတ လပ႐းလပစဥ

အစဥအလာတရပလ႔ သက ဆတယ။ သ႔ရ႕ေန႔စဥဘ၀က လမးေပၚမာေန၊ လမးေပၚမာစား၊

လမးေပၚမာပကဆရာရငး ကနဆး ေနတာပါ။ ဒါေပမယ လေတြဆက ရယသၾကားတငး

သခစားေနရတ အေမာေတြေျပသြားတ အတြက ဒအလပက မစြန႔လႊတႏငေသးတာပါလ႔

ေျပာျပတယ။

“ေသတအထ ဒအလပက လပသြားမယ။ ဒအလပလပရငး ေသမယ။ လေတြေပာရင

ရယရငေကနပတယ။ အေျခာကလ႔ေခၚၿပး အႏမခရေပမယလညး ဒအလပက မစြန႔လႊတပါဘး”

လ႔ သက ျပတသားတ ေလသန႔ ေျပာတယ။

အခအခန သ႔အတြက အလခငဆးဆက ေတာငးပါဆရင ပညာတတ အမးသမးေခာတဥး

ျဖစခငပါတယတ။

“ဘရားေရာကတငး ဆေတာငးတယ။ ေနာငဘ၀ဆတာ ရခရင ဥစၥာေပါ၊ ႐ပေခာ၊ ပညာတတ

မနးမေခာတဥး ျဖစပါရေစလ႔”

ပလကေဖာငးေပၚက ကေလးငယမား FRIDAY, 06 MARCH 2009 15:52 ၾကညေဝ

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=8

04:2009-03-06-08-55-07&catid=2:article&Itemid=30

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 183

အခနက ေန႔လယ ၁၂ နာရခန႔ ၊ ရနကနၿမ႕ ေဒါပျမ႕နယထက ကားမတတငတခမာပါ။

ကားမတတငမာ ဘတစကားတစးထးစကလကတငး ကားနားကေျပးကပသြားျပး

ေစးေရာငးေနတ ေစးသညအမားစဟာ ေဌးေဌးတ႔အရြယ အသက ၁၀ ႏစ ၀နးကင

ကေလးေတြျဖစေနတတတာမားပါတယ။

ေစးဗနးကေလးေတြက ရြကရငး အရနမေသေသးတ ကားေဘးကေနသ႕ထကငါ အလအယက

ေအာျပး ေရာငးေနတ ေဌးေဌးတ႕လ ေခါငးရြကဗပထးကေလးေစးသည ေတြဟာ ခလ ေနပပ၊

ကားကကျဖစ တေန႕လယခငးပငးေတြမာသာ လငးကားေတြ နားကပျပး

ေစးေရာငးႏငတာျဖစပါတယ။

ကနစြနးဥျပတသညေလး ေဌးေဌး (ဓာတပ - ၾကညေ၀)

စညပငသာယာဥပေဒအရ ဘကစကားမတတငေတြမာ

ေစးေရာငးခြငမရသလ၊ေခါငးရြကဗပထး ေစးသည ေတြကလညး ကားေတြအနားကပျပး

ေစးေရာငးခြငမရပါဘး၊ ေတြ႕ခရငလညး ေစးဗနးသမးတအျပင ဒဏ ေငြေဆာငရေၾကာငး

ေစးသညမားထမ သရပါတယ။

ခလ ေနမငးေခါငးတညတညေရာကေနခနမးမာသာ အဖမးအဆးနညးပါးတအတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 184

ေဌးေဌးတ႔လ ေခါငးရြကဗပထးေစးသညေတြဟာဘတစကား ဂတေတြနားမာ မေယာငမလည

ရပရငးကေန ေစးခးေရာငးေနရတာျဖစပါတယ။

ျခစျခစေတာကေအာင ပေနတ ေနပရနေၾကာင ပနပနေျခာကေျခာက ေဌးေဌးတကယလး

ေခၽြးေတြ ႐ႊနစေနျပး၊ မနကကတညးက ထပနးေနေအာင လမးခတ သနပခါးေတြလညး

ခပမညးမညးပါးျပငမာမရ ၾကေတာဘ ေခၽြးေတြန႕ ေစးကပကပျဖစေနပါျပ။

ဒါေပမယ ေဌးေဌးကေတာ မတတငမာ လငးကားတစးထးရပလကတငးဘ၀တ

ကေလးေစးသညေတြန႕ အျပင ေျခလမးကကလမးျပး ကားဆကသ႕ထက ဥးေအာငေျပးရင

ကားေပၚက ခရးသညေတြက ကနစြနး ဥျပတ၊ ကနစြနးဥျပတ ယပါဥး၊ ၀ယပါဥးလ႔

တကတကၾကြၾကြန႔ ေအာဟစရငးေစးေရာငးေနဆျဖစပါတယ။

အဒလ အရနမေသေသးတ ကားေတြနားေျပးကပသြားတအခါတငး ကားဘးၾကးေတြေအာကမာ

ေျခေထာက၀ငမသြားေအာငလညး သတထားရတအေၾကာငးေဌးေဌးက ေျပာျပပါတယ။

"သမးသငယခငး မေစာ ေျခေထာကက ကားၾကတသြားကတညးက

သမးတ႔အားလးလန႔သြားၾကတာပ၊ ကားေအာက ေျခေထာက၀ငသြားမာေတာ ေၾကာကတယ"

လ႔ သမကေျပာပါတယ။

သယၤနးကၽြနးကေေန ေစးလာေရာငးတ ေဌးေဌးဟာ အမကေန မနကကတညးကထြကချပး

ဒကားဂတ အေရာကလမးတေလာကလးေစးေရာငးလာရတာျဖစေၾကာငး ၊ ကနစြနးဥျပတ ၁ ခ

က ၁၀၀ ကပေစးန႔ ေရာငးျခငးျဖစျပး ပါလာသမ အကနေရာငးရတေန႕ေတာငမ ကပ

ႏစေထာင ေကာေလာကသာရေလရျပး ေစးေရာငးပါးတေန႕မားဆ ကပ ၁၀၀၀ ျပညေအာငပင

မနညးေရာငးရေၾကာငး သမကေျပာျပပါတယ။

ဒကားဂတေလးမာ ေဌးေဌးဟာ ေန႕လယ ၁၂ နာရကေန ညေန ၃

နာရေလာကထပမနေရာကလာျပး ေစးေရာငးပါတယ။ သမဟာ ေေမာငႏမမားတ

မသားစ၀ငတဥးျဖစတအတြက ေကာငးမေနႏငဘ အမ

မာအေမကကေလးကထနးေပးရပါတယ။ ခလ ရာသအလက ရာသစာေရာငးခတာခဆလင ၃

ႏစရျပ လ႕ သမက ညညးညပါတယ။

ေဌးေဌးလပ ဘ၀တေစးေရာငးဘကတဥးျဖစတ သနးစနကေတာေစးေရာငးတအလပအျပင

လေခၚေပး တအလပကပါ တြလပတအတြက သက ပကကတယလ႔ ေဌးေဌးက

ၾကကဥျပတေရာငးေနတ သနးစနက လမးျပးေမးေငါျပပါတယ။

တေန႔ ေငြ ၃၀၀၀ ပါမ အမျပနရတယဆတ သနးစန (ဓာတပ - ၾကညေ၀)

သနးစနဟာလညး ေဌးေဌးလပ ပနကပကပ၊ မညးေျခာကေျခာကန႔ ၁၂ႏစအရြယ

ကေလးတေယာကပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 185

အဒ သနးစနဆတ ပနကပကပန႔ကေလးဟာ အမက တေန႕ ေငြ ၃၀၀၀ အပရေၾကာငး၊ အဒ ေငြ

၃၀၀၀ ရဖ႕အတြက သနးစနဟာေစးေရာငးတ အလပအျပင တျခားအလပေတြကပါ

လပေနရေၾကာငး၊ ေငြ ၃၀၀၀ ျပညေအာင မရာႏငတေန႕ဆရင သနးစနတေယာက

အမမျပနရလ႕ ေလာကသြားေနရေၾကာငး ေဌးေဌးက ေျပာျပပါတယ။

"သမးတ႕က အမက ရသေလာကပ ေပးလ႔ ရတယ၊ အေမက ဘာမ မဆဘး၊ သ႕အမကေတာ

မရဘး သ႕ဥးေလးလား သ႕အေဖလားမသပါဘး ေငြ ၃၀၀၀ မျပညတေန႕ဆရင သ႕က

အရမးရကတာတ၊ အရမး နာတာပတ၊ အဒါက ေၾကာကလ႕ သက ေငြ ၃၀၀၀

မျပညျပညေအာငရာရတာ"လ႔ ေဌးေဌးက ဆပါတယ။

ေဌးေဌးေျပာသလပ သနးစနဆတ အသက ၁၁

ႏစအရြယကေလးဟာၾကကဥျပတေရာငးတာအျပငအေပာ အပါးလကစားခငသေတြက

ေနရာရာေပး၊ လေခၚေပးးတအလပကလညး လပတယလ႔ သရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 186

ျပညတနဆာ လခငတသေတြက ျပညတနဆာရာေပးရင ျပညတနဆာဆက ေငြ ၅၀၀ ကပန႕

ရာခငးတသ ဆက ေပးတ ေငြေၾကးအနညးအကဥးကရတတတအျပင၊ အဒကားဂတအနားက

တညးခခနးေတြဆက ေခၚသြားေေပးရငလညးတညးခခနးက သနးစနက တခါေခၚလာ ကပ

၂၀၀ နႈနး ေပးတအတြကသနးစနဟာ ေငြရာေတာတ ကေလးတေယာကအျဖစ

ကေလးေစးသညေတြၾကားမာနာမညၾကးပါ။

"ကေနာေစးေရာငးရန႔ ေငြ ၃၀၀၀ မရပါဘး၊ ဧညသညရာေပးႏငမကကတယ၊

ဧညသညပါးတေန႔ ဆရင သပမကကဘး"လ႔ သနးစနက ေျပာျပပါတယ။

ဒတယတနးအထ ေကာငးေနဖးတ သနးစနဟာ သၾကးလာတအခါ

ကားဆရာ(ယာဥေမာငး)တေယာကျဖစ ခငတယလ႕ ေျပာျပပါတယ။

ေကာငးလး၀ မေနခဘးတ ေေဌးေဌးကေတာ သ ဘာျဖစခငလညးဆတာမေျပာျပတတပါဘး၊

ဒါေပမယ သကေတာ သ႕အေမကေကာငးေကာငးမြနမြနထားခငတယ၊ သ႕

ညမေလးကလညးေကာငးထားခငတ အတြက သနးစနလပ

ပကဆမားမားရာခငတယလ႕သ႕ဆႏၵက ေျပာျပပါတယ။

သနးစနလ၊ ေဌးေဌးတ႕လ စား၀တေနေရးအတြက၊ မသားစအတြက အလပလပေနၾကတ

ကေလး စားပြထး ေတြ၊ ကေလးေစးသညေတြ၊ ကေလးအလပၾကမးသမားေေတြ၊

ကေလးပနးရေတြ၊ ကေလးစစသားေတြ၊ ကေလးဧညၾကေတြ စတ ကေလးေတြ

ဘာျဖစလ႕စာသငခနးျပငပ ေရာကေနၾကတာလ ဆတ အေျဖက ေတာ

လတငးသတအေျဖမးျဖစေနပါျပ။

ဆငးရၾကပတညးၾကတ ျမနမာႏငငသားေတြဟာ ကယေမြးထာတေကာငးေနအရြယ

သား၊သမးေတြရ႕ စား၀တေနေရးက တာ၀နမယႏငတအျပငကေလးေတြရ႕ လပစာပါ

ပးေပါငးပါ၀ငမ စားေလာကရ အေျခ အေနမးကေရာကေနၾကပါျပ။

အဆပါ ကားဂတအနးက စားေသာကဆင ၁ ဆငမာ အလပ၀ငေနတ မခငတဥးကလညးသမရ႕

အသက ၁၃ ႏစအ႐ြယ သမးက ခလ ေစးေရာငးခငးေနရတအတြက

စတထခကေၾကကြရေၾကာငး၊ မတတသာတ အဆးခလ ခငးေနရျခငးျဖစေၾကာငး ေျပာပါတယ။

"ေကာငးစရတမတတႏငေတာ ေကာငးမထားႏငေတာဘး၊ အငယ တေယာကကလညး

ေကာငးထားရ တယ၊ ေနာကျပးေတာ သ႕အေဖရ႕ လပအားခက တေန႕က ၁၅၀၀ ပရတယ၊

ကမကလညး တေန႔ ၁၀၀၀ ပ ရတယဆေတာ သမးၾကးေစးေရာငးလ႔ရတ ေငြပါမ

စားေလာကတာမ႔ ခငးရေတာတာပ"လ႔ ေျပာပါတယ။

မသားစ၀င ငါးဥးရတ သမတ႔မသားစအတြက တေန႔ မးဖေခာငစရတက ဆနအတြက ေငြ ၅၀၀၊

ဆအတြက ၁၀၀၊ ထငးဖး ၁၀၀၊ ေရဖး ၂၀၀ ကပ၊ ဖေယာငးတငဖး ၂၀၀ကပ၊ ကေလးမန႕ဖးန႕

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 187

ကားခ ၃၀၀ ကပ န႕ ဟငးဖး ၁၀၀၀ ကနကျပး သ႕ဖခငရ႕ လမးစရတက ၁ ေန႕ ၅၀၀ ကပ၊

သမးျဖစသ ေစးေရာငးဖ႕အတြက ေစးရငး ၁၀၀၀ကပ လအပေၾကာငး၊ ေစးေရာငးရာမ

ျမတသည ေငြက အမလခႏင အငယေကာငးစရတ အတြက ဖယထတထားရေသးေၾကာငး

သရပါတယ။

မသားစအတြက၊ စား၀တေနေရးအတြက စာသငခနးျပငပမာ အစေတးခေနၾကရတ

ကေလးငယေတြက ျမင ရတငး သတ႕ေနာငေရးအတြက စတမေကာငးျဖစရေၾကာငး

ေကာငးဆရာမတဥးက ေျပာျပပါတယ။

"ဒကေလးေတြရ႕ အနာဂတေတြက ကမ ေတြးမၾကညရဘး၊ အသကငယငယေလးေတြန႔

မႏင၀နေတြ ထမးေနၾကရေတာ သတ႕ရ႕ စတေတြဟာ ပကစးျပးသားျဖစေနမာပ၊ သတ႔

ၾကးလာတအခါ ဘယလ လမး ေတြျဖစလာျပး ကမတ႕ တငးျပည ဘယလျဖစလာမလဆတာ

မေတြးရပါဘး"လ႔ ဆရာမက ဆပါတယ။

ရမးလမးစအေၾကာငး ေလလာမႈတရပ WEDNESDAY, 04 MARCH 2009 15:29 ေဒးဗစ စေကာ မကသဆင

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=7

87:2009-03-04-08-32-34&catid=5:book-shelf&Itemid=12

ျမနမာႏငင၏အႀကးဆး တငးရငးသားလမးစတစအေၾကာငး ေရးသားထားသည

ဤစာအပသည အလြနမားျပားေသာ အေသးစတအခကအလကမားက ေျပာထားပါသည။

အခနးထမာ ကားတေကာငရေနတအေၾကာငးက တစတေယာကကမ

ေျပာဆျခငးမရဘးဆလင ထကားသည ရမးလ မးပ ျဖစပါလမမည။ ျမနမာလမးစၿပးလင

ႏငင၏ဒတယလဥးေရအမားဆးျဖစေသာ ဤတငးရငးသားအပစသည အျခား

တငးရငသားအပစငယမားကသ႔ ျပညတြငးျပညပ၏အာရစကမႈက မရရခၾကပါ။

အနညးအကဥးေလာကသာ ရေသာ ရမး၊ ျမနမာႏင အေနာကတငးပညာရငမားအျပင

လြနခေသာ အႏစ ၁၀၀ ခန႔က ရမးျပညနယႏင အထက ဗမာျပည စြယစကမးအညႊနးက

ပညာရင ေဂ ဂ စေကာ ေရးသားျပစၿပးကတညးက

ရမးျပညနယအေၾကာငး ေလလာမႈျပသ အလြနရားပါသည။

စာအပ အမည - ရမးျပညသမငး

ရမးလမးမား၏အစမသည ၁၉၆၂ ခႏစအထ၊

ေရး - စငးေအာငထြနး

ဆစခ၀မး ပရကစ၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 188

၂၀၀၉ ခႏစ၊ စာမကႏာ ၆၈၄ မကႏာ

---------------------------------------------------

တငးလမး (`ရမး´ ဆသညစကားလးသည ျမနမာစကားလးျဖစၿပး `စအမ´ (Siam)

မဆငးသကလာျခငးျဖစသည) မားသည အႏၵယ အေရ႕ေျမာကပငးမသည ျမနမာႏငင

ေျမာကပငးကျဖတၿပး တရတျပညေတာငပငးႏင ထငးႏငင ေျမာကပငး၊ လာအႏင

ဗယကနမအထ အကယအေျပာ ပ႕ႏ႔လကရပါသည။ သ႔ေသာ ရမးလမး အမားဆး ေနထင

ရာေဒသမာ ျမနမာႏငင အေရ႕ေျမာကပငးတြငျဖစပါသည။ ၄ငးတ႔သည လြနခေသာ ႏစေပါငး

၁၀၀၀ ေကာခန႔က ရမး အငပါယာမားျဖစေသာ နနေခာငးႏင ေမာအငပါယာတ႔ ၿပကြၿပး

တရတျပညမ ေရႊ႕ေျပာငးေရာကရလာျခငးျဖစသည။

လြတလပေရးမရမ ႏစ ရာေပါငး အေတာၾကာက ရမးျပညေဒသမားသည နယေျမအႀကး

အေသး၊ ၾသဇာအာဏာ ရမႈ အေပၚမတည၍စေပါငးၿပး ေခာငဖာ (`ေကာငးကင၏အရငသခင´

သ႔မဟတ ျမနမာႏငငတြင `ေစာဘြား´) မားက အပခပၾကသည။

၁၉၅၉ ခႏစတြင သတ႔၏နယပယမားက တခတညးေသာ

ျပညနယအျဖစမေပါငးစညးခငအခနအထ ေစာဘြားမားသည ၄ငးတ႔၏အမနးနားခငးမားႏင

ဆကဆေရးတြင ေခာေမြ႕လသညေတာမဟတပါ။ ထကာလ ေနာကပငး စစပြားမား

ျဖစပြားသညအထ ဆကဆေရးကဆငးခၾကသည။

ဤစာအပသည ႏငငေရးအရဆနးစစေလလာမႈမားႏငအတ သမငးဆငရာေရးသားခကမား၊

မႏေဗဒ၊ သစပငႏင တရစၧာနတ႔အေၾကာငးေရးသားထားေသာ

သဘာ၀ေလာကပညာရငမား၏ မတတမးမား စသည စညးမဥး ဥပေဒသ ေပါငးစျဖင

ဆကစပေလလာထားျခငးျဖစပါသည။ ဤစာအပတြင ေျမပမား၊

အခကအတန႔သေဘာေရးမတခသည စတ၀ငစားစရာ မတတမးမား၊ ရမးအကၡရာ၊ စာမားႏင

ဓာတပမား၊ ကမးကးအမားအျပားကေန ထတႏတထားေသာ ရညလားသည အညြနးမား

ပါ၀ငပါသည။

ဤစာအပထတြင သလြငျမစ၊ ဆငမားကအသးျပပ၊ ရမးအးစည ျပလပပ၊ ၀ါဂြမး၊ ေျမႊမား၊

ရမးရးရားအ၀တအစားႏင လကကငပ၀ါ၊ ၀ါး ျဖင ျပလပထားေသာ ထမငးဘးမားႏင

အစားအစာမား (ရမးအစားအစာသည ကမာၻေပၚတြင အလ႕ ၀ကဆးႏင အေကာငးဆး

အစားအစာထတြင ပါ၀ငသည) ႏငပတသကၿပး ေရးသားထားေသာ အခနးမားပါ၀ငသည။

ဤစာအပ၏အရြယအစားက ေငြေၾကးအကန႔အသတေၾကာင ကန႔သတၿပးထတေ၀ရေၾကာငး

စာေရးသက ၀နခထား ပါသည။ (ဆလသညမာ ဤစာအပသည ယခထကပၿပး

စာမကႏာမားႏငပါေသးသည။) ဤစာအပသည ၁၉ ရာစႏစ ေႏာငးပငး ကာလက ၿဗတသ

ပထ၀အသငးႀကး၏ ေလလာခကမားက ဖတရသညႏငတပါသည။

စငးေအာငထြနး၏ခဥးကပပမာ အမားကငးသညေတာ မဟတပါ။ အထးသျဖင စစအစးရက

ေထာကခေသာ ျမနမာႏငင သမငးျပစေရးအဖြ႕၀ငတဥးျဖစေနသညအတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 189

ျမနမာျပညတြငးကေနေရးသားရသည တငးကပေသာကန႔သတ ခက မားက သမငးေရးဆငရာ

ျငငးခမႈမားအတြက လအပေသာမတစြာေရးသားေဖာျပမႈက မေတြ႔ရျခငးျဖစပါသည။

ထးထးျခားျခား စတအေႏာငအယကျဖစစရာေကာငးသည

တငးရငးသားအခငးခငးသဟဇာတျဖစမႈက အထးတလ ေဖာျပထားသည-

“ဗမာႏင ရမးလမးတ႔သည ျပညပကးေကာမႈမား သ႔မဟတ စစပြမားက

ရငဆငႀကေတြ႕ရသညအခါတငး ေသြးစညး ညညြတၾကသည” စသညတ႔သည

အမားလကခထားေသာ အျမငမား မဟတပါ။ ထအျမငမားသည အႏရာယမရေစ ရန

အထကကအာဏာရသမားက ဥးညႊတျပျခငးသာျဖစၿပး ေလးေလးနကနက

ဆနးစစေလလာထားခကမားမဟတပါ။ သ႔ေပမယ ထကးယးကားယားႏငေသာစာပဒမားက

ေတြ႕ရခပါသည။

ေနာကထပအားနညးခကတရပမာ သမငးေရးဆငရာအခကအလကမားက ေလလာရာတြင

ပညာရပဆငရာ ဆနးစစ နညးမားက အစအစဥတက သးစြထားျခငးမရပါ။ ဗမာႏင

ရမးျပညနယ သမငးတြင အေရးႀကးေသာ အျငငးပြား ဖြယ အေၾကာငးရပတခ႕က

ထးထးျခားျခား ခနလပထားခရာ အထးသျဖင ပဂေခတအလြန (၁၂ ရာစႏင ၁၅ ရာစ အၾကား)

ရမးအပခပမႈႀကးစးခန အခနးတြင ျဖစပါသည။

ထကာလက စငးေအာငထြနးက လကခထားၿပး စာေရးဆရာႏင သမငးပညာရင

မကကယေအာငသြငက ေလးေလး နကနက စနေခၚထားပါသည။ လြနခေသာ ႏစေပါငး ၂၀

အတြငး ျမနမာႏငင၏ စတပကစရာေကာငးလေသာ တငးရငး သား

လနညးစႏငငေရးႏငပတသကၿပး ထငရားသည ပညာရင ႏစဥးျဖစေသာ

ဘာေတးလလစတနာႏင မာတငစမစ တ႔က မညသညမတခကမ မေပးပါ။

၁၉၅၀ ခႏစမားအတြငးက ကမငတန တရတျဖမား ကးေကာ၀ငေရာကသည အခနးတြင

အေမရကနအစးရက လကညးထးအျပစတငးထားေသာလညး စအငေအက

ရညညႊနးေျပာဆမႈကေတာ ခနလပထားခသည။ သ႔မဟတလင သတငးအခကအလက

အလြနျပညစစြာျဖင သးသပထားျခငးမး ျဖစပါလမမည။

စာအပ၏အေကာငးဆးအခနးမားသည ၁၉၆၀ ႏင ၁၉၆၁ ခႏစအတြငး

ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒက ျပနလညေရးဆြေရးႏင ျမနမာႏငငတြင ပမႀကးမာသည

ဖယဒရယလမးစဥေအာငျမငျဖစထြနးေရးအတြက ရမးေခါငးေဆာငမား၏အဆျပခက မားႏင

အျငငးအခမားက အေသးစတေဖာျပထားခကမားပင ျဖစပါသည။ ၁၉၅၀

ခႏစကာလမားအတြငး ပဋပကၡျဖစေစ ေသာ အေၾကာငးအရငးမားျဖစခသည ၁၉၄၇ ခႏစ

ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒပါ ျပဌာနးခက အမားအျပားက ရမးေခါငး ေဆာငမားက

ျပငဆငရနႀကးပမးခၾကသည။

စာမကႏာ ၁၀၀ ရသည အေသအခာသေတသနျပစၿပး ေရးသားထားခကမားက

ျပသေနသညမာ လြနခေသာ အႏစ ၅၀ က ဖယဒရယ၀ါဒ၊ ဘ႑ာေရးဆငရာ ညမမႈ၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 190

သယဇာတ အရငးအျမစမားက ခြေ၀သးစြမႈႏင အေျခခလ႔အခြငအေရး မားအေပၚလြတလပၿပး

တရားမတသည ျငငးခမႈမားသည ယေန႔ေခတထက အမားႀကးပ၍ နကနရႈပေထြးခပါသည။

လကရစစအစးရ၏ အဓပၸာယမရကစကလြနးသည ျပျပငေျပာငးလေရးျဖစစဥႀကး

အၿပးသတကာလက ျမနမာႏငင ေရာကရေနခနမာ အထးသျဖင ဒအခကက အထငအရား

ျဖစပါသည။

စာဖတသမားသည ေခတေရစးေၾကာငးကေတာလနေသာ ေခတလြန

သအရသမားမားမဟတဘးဆလင ေရးရးဆန သည ဤသမငးစာအပက ဖတရတာ

ႀကကႏစသကမာ အမနပင ျဖစပါသည။

ေနာကဆးအေနႏင ရမးလမးမားမာ တရားမတမႈကရာေဖြမည စာအပ တအပ ရလာပါၿပ။

ဤစာအပက မၾကာေသးမက ထတေ၀ခေသာ စပစႏၵာ ၏ ကယတငေရးအတပၸတ

“လမငးသမး”ႏင ယဥတြ ၿပးဖတရႈ႕ရန တကတြနးပါသည။

ေနာကထပစနေခၚေနသညအခကမာ ၁၉၆၂ ခႏစေနာကပငး ဆယစႏစမားအေၾကာငး

သမငးက ယခစာအပကသ႔ ကယကယျပန႔ျပန႔ျဖင အေသးစတအခကအလကမားက

ဂရစကၿပး ေရးသားျပစေရး ျဖစပါသည။

မၾကာခငႏစမားအတြငးကျဖစခေသာ အရႈပအေထြးမားက စစညးရာတြင

ပညာရပဆငရာလြတလပမႈ အနညး ငယ ပရလာရန ေမာလငမပါသည။

ေဒးဗစ စေကာ မကသဆငသည နယးေယာကတြငအေျခစကေသာ

လ႔အခြငအေရးေစာငၾကညအဖြ႕ႀကး(HRW)၏ ျမနမာႏငင ဆငရာ အႀကေပးအရာရ ျဖစသည။

ဓမၼစက ၊ အာဏာစက န႔ ကားပကႀကး THURSDAY, 05 MARCH 2009 13:26 ဧရာဝတ

မေလးရားႏငင ပနနၿမ႕တြင သတငးသးေနေသာ သာသနာေမာဠ(သာသနာ ဥေသာင)အဖြ႕

ဥကဌ ဆရာေတာ ႀကး ဥးပညာ၀သ (ဘဒၵႏ ပညာ၀သ) သည ကမၻာဗဒၶဘာသာ

သာသနာျပလပငနးမားအျပင ၂၀၀၈ ခႏစ ေမလ က တကခတခေသာ နာဂစ ဆငကလနး

မနတငး ဒကၡသညမား ကညကယဆယေရး အတြကလညး ျပညပမ ၀တေငြေၾကးမားစြာ ျဖင

ေထာကပ လဒါနးခသည ဆရာေတာႀကး တပါးျဖစပါသည။

မၾကာေသးခငက ရနကနၿမ႕တြင ကငးပသြားေသာ ဆဌအႀကမ ႏငငေတာ

သဃမဟာနာယကအဖြ႕(၄၇)ပါး စည သတမ အစညးအေ၀း၌ ဥကဌ ဆရာေတာႀကး ဘဒၵႏ

ကမာရ၏ ၾသ၀ါဒ မန႔ၾကားခကတြငပါ၀ငသည ပဋကတေတာႏင မညညြတဟ ဆေသာ

ကစၥရပမားႏင ျမနမာႏငငအတြငးရ ဗဒၶဘာသာ သဃာေတာမား တငးကပခေနရမႈမား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 191

အပါအ၀င သာသနာေတာဆငရာ အေရးကစၥမားႏငပတသကၿပး ဆရာေတာႀကး အား ဧရာ၀တ

က ေမးျမနး ေလာကထားခကမားက

ေဖာျပလကပါသည။

ဆရာေတာ ဥးပညာ၀သ (ပနးခ - ဟနေလး)

ေမး။ ။ ျမတစြာဘရား ပဋကတေတာ န႔ မညညြတတ

ေရးသား၊ ျပသ၊ ေဟာေျပာတယဆတာ

ဘာကရညညႊနး တယ၊ ဘယလအေျခအေနက

ေဖာျပတယ၊ ညညြတျခငး မညညြတျခငးဆတာ

ဘယလပဂၢလမးေတြက ဆးျဖတသလဆတာ

သခငပါတယဘရား။

ေျဖ။ ။ ျမတစြာဘရားရ႕ သာသနာေတာဆငရာမာ

ဘနးႀကးတ႔ ေသေသခာခာ

လကနာကင၀တတအခါက ေတာ ဘနးႀကးတ႔

တခတညးလညး ေျပာလ႔ မရဘး၊ ျမတစြာဘရားက အထးသျဖငေတာ ဘနးႀကးေတြေပါေလ၊

ပဋကတ သးပ ရတအနကမာ၊ အဘဓမၼာတ၊ သတနတ၊ ၀နညးတ ၊ ၀နညးဆတာက

တကယေတာ စညးကမး ပါပ၊ ဥပေဒ ပါပ၊ ဗဒၶဘာသာ Law ပ ၊ ဗဒၶဘာသာ Law ဆတ ဥစၥာက

ဘနးႀကးတ႔ ဘာပျဖစျဖစ သာသနာ၀န ထမးတ ပဂၢလက သဃနာယကရယ၊ ဥးပဥၹငးေလးရယ၊

ဥးပဥၹငးႀကးရယ ဒလ ေျပာလ႔ေတာလညး မရဘး၊ ျမတစြာဘရား ကယတငေဟာထားတာက

သာသနာေတာက ၀ငၿပး သသနာ ၀နထမးခငတ ပဂၢလဆလ႔ ရရင အကနလး ၀နညး

ေဒသနာေတာက လကနာရမယလ႔ ဒလပေဟာထားတာကး။

ေနာကၿပးေတာ ျပနၾကညရမာက ျမတစြာဘရားက ဘာေဟာသလဆေတာ၊ ခဏက ႀကးတ

ပဂၢလဆရင ငယ တ ပဂၢလက ႐ေသရမယဆၿပးေတာ ၀နညးေဒသနာေတာမာေတာ

ေဟာထားတာေပါ၊ သ႔ေသာလညး ႀကးတ ပဂၢလေတြကလညး ၀နညးေဒသနာေတာန႔

မညဘးဆလ႔ရရင၊ ႀကးတ ပဂၢလေျပာတာက အကနလး လကခေန ရမာမဟတဘး။

ႀကးတ ပဂၢလေတြ ေျပာၾကားတာက ျမတစြာဘရားရ႕ ၀နညးေဒသနာေတာန႔ ညမည

စစတမးထတၿပးၾကညတ အခါကေတာ လး၀မညဘးဆလ႔ရရင၊ ဒလဆရာေတာမးက ၊

ဒလလႀကးမးက ၊ ဒလပဂၢလမးက၊ ဓမၼ သေမၻာ ဂ၊ အာမသ သေမၻာဂ ဆတာ ႐႐ေသေသ

ပဂၢလအေနန႔ မဆကဆရဘးလ႔ ျမတစြာဘရားက ေဟာ ထားတာ။

ဘနးႀကးတ႔ ဆလတာက ခဏ သဃနာယက ဆတာ ဘနးႀကးတ႔

တကယအတအကေျပာမယဆရငေတာ၊ ဗမာျပညမာက ဘယသက တငထားတ

သဃနာယက မနးလညး မသဘးေလ၊ ေရးက ဘနးႀကးတ႔မာ ဒလဟာ မး

တခါမလညးမရခဘး၊ အခ ဗလခပေတြ ေခတေရာကမ သဃနာယက

ဆၿပးလပတအခါကေတာ၊ ဒါေၾကာင မ႔လ႔ ကနတ ဆရာေတာေတြက ဘာျဖစသြားသလ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 192

ဆေတာ နညးနညးေတြေ၀ေနၾကတယ၊ ဘာျဖစလ႔လညး ဆေတာ စကတငဘာ

အေရးအခငးလျဖစတအခါမာ ပါတ ဘနးႀကးေတြက သဃနာယက က ဘနးႀကး အစစ

မဟတဘးလ႔ေျပာတယ။

ဒဘနးႀကးေတြက ၀နညးေဒသနာန႔အည ရဟနးခထားတ ဘနးႀကးေတြပ၊ သတ႔မာ

ဘာလကနကမ ပါတာ လညး မဟတဘး၊ တကခကဖ႔ေျပာတာလညး မဟတဘး၊ သတ႔က

ခငဗားတ႔ ဗမာျပည ႀကးက ၁၉၆၂ ခႏစ ကေနစၿပး ႏစေပါငး ၄၀-၅၀ ရၿပ ျပညသေတြမာ

ဆငးရလၿပ ဒကၡေတြေရာကလၿပ ၊ ဒါေၾကာင အမနကေတာ ခငဗားတ႔ စစတပကလညး ဒ

ရာထးႀကးကေန ထြကေပးရမယ၊ ဒလေျပာတာေတာ မဟတဘး၊ အဒါေတြက ၾကညၿပးေတာ

စမၾကပါလ႔ ေမတာ ရပခတာ။

ေမတာ ရပခတာက သဃနာယက ဆရာေတာႀကးေတြအေနန႔က အစးရ

မကႏာကၾကညၿပးေတာ ဒဘနးႀကး ေတြက ရဟနးအတျဖစတယဆေတာ ဘနးႀကးတ႔

သာသနာေတာမာ ရဟနး အစစက ရဟနးအတလ႔ ေျပာတ ဘနးႀကးကယတင ရဟနး

မဟတဘးလ႔လညးဆထားတယေလ။

ေမး။ ။ ဗဒၶ ၀နညးေတာအရ သဃာ အတ အစစကေရာ ဘယလ ခြျခား သတမတပါသလ

ဘရား။

ေျဖ။ ။ သဃာ အတ အစစက ခြဖ႔ ဆတအခါကေတာ ဘနးႀကးတ႔ ဒလ ႐း႐းခြလ႔လညး မရဘး၊

ျမတစြာဘရား ၀နညးေတာ ရတယ၊ ဒလ မး တဥးတေယာကက ေျပာလာခရင၊

သဃာေတာေတြမာ တကယ ၀နညး ေဒသနာ ေတာက ေလးစားတ ပဂၢလေတြက

သြားေျပာၿပးေတာ အရငဘရား ဒလ ျဖစေနတယဆၿပးေတာေပါ၊ အဒ ပဂၢလ က

၀နညးေဒသနာေတာကလညး နားလညတ ပဂၢလလညး ျဖစရမယ၊ ၿပးေတာ သလ သမာဓ

ပညာန႔လညး ျပညစရမယ၊ အဒလ ပဂၢလမးက ၀နညးဓရ ခန႔ၿပးေတာ

အစစလားအတလားဆတာ စစေဆးရမာကး။

ဒအတငး သြားၿပးေတာ ကယက မႀကကတာန႔ ဘနးႀကး အတ ျဖစတယဆၿပးေတာ

ဆးျဖတလကၿပး သကၤနး ခြ တပစလကတယဆပါေတာ၊ အဒ ျပတ ပဂၢလကယတင

သာသနာမာ ဘနးႀကးျဖစခလ႔ရရင ပါရာဇက က တာပ၊ ပါရာဇက ကတယဆတာ

ဘနးႀကးမဟတေတာဘး ဆလတာေပါ၊ သသကၤနး၀နထားတာေတာ ဘယ တတႏင မလ၊

သက သာသနာေတာန႔ မေလာ ေတာဘးေလ၊ သက ပဂၢလေကာငးက မဟတဘးလ႔ စြပစြတာ၊

အစစအတဆတ ဥစၥာက ဘနးႀကးန႔ ခငဗားန႔ မေကနပတာန႔ ေျပာလ႔မရဘး။

၀နညးေဒသနာေတာက ေလးစားတ သမးျဖစရမယ၊ သဃနာယကန႔ ဘာမ မဆငဘး၊

သဃနာယက က သ႔ဘာသာသ ခန႔ထားတာကး၊ အဒ သဃနာယက က ၀နညးေဒသနာ

သကၡာပဒန႔ ညရ႕လား၊ သကယတင ေရာ ဘနးႀကး အစစဟတရ႕လား ဆတာ ရေသးတာကး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 193

အဒါေၾကာင ၀နညးက အေသအခာေလးစားတ ပညာတတတ ပဂၢလတပါးရ႕

ဆးျဖတခကမသာလင သဃာ အစစအတ ဆတာက ခြႏငမာေပါ၊ ဒအတငး ကယက

မေကနပတာန႔ သြားၿပးေတာ သဃာအတလ႔ ေျပာလ႔ရ ရင ေျပာတလလညး ဒကၡေရာကတယ၊

ဒါ အငမတနႀကးေလးတ အျပစ ဂ႐ကမၼ ေခၚတယ၊ ဒါ သဃာေဗဒက က မဟတဘး၊ သဃာက

ေစာကားတ က ျဖစတယ။

ၿပးေတာ တရားေဒသနာ ေဟာေျပာရာမာလညး ျမတစြာဘရားေဟာၾကားတအတငး

ေဟာေျပာပ႔ခခြငမရဘး ဆ တာ ဘနးႀကးတ႔ ၾကားေနတာေတြလညးရတယ၊ သ႔ေသာလညး

ျမတစြာဘရားရ႕တရားေတာေတြကေလးစား တ ဆရာေတာေတြ မနသမ ဆရင

၀နညးေဒသနာေတာန႔အညလပဖ႔ လတာေပါ၊ ၀နညးေဒသနာမာ ဆးျဖတ တ အခါမာလညး

ေဒါသဂတ၊ ဆႏၵာဂတ ဆတ အဂတတရားေတြန႔ အစးရမကႏာ ၾကညၿပးလပလ႔ရရင ၀နညး

ဓရ မဟတဘး၊ တရားဆးျဖတထကတလမဟတဘး၊ မဆးျဖတထကတ လလ႔

ျမတစြာဘရားကယတင ေဟာ ထားတယ၊ တခ႕ကလညး သေပမယ ေၾကာကလ႔

ဆးျဖတရတာမးေတြ၊ အဒါေၾကာင ၀နညးဓရ ကယတငက ဂတေလးပါး မလကစားရဘးဆတာ

ျမတစြာဘရား က ေဟာထားတာ။

ေနာကၿပးတာ သဃနာယက က ဘနးႀကးတ႔ ဗဒၶဘာသာ တရားေတာန႔ ေျပာမယဆရငေတာ

သဃနာယက ကယတငက ဂတ ေလးပါး လကစားသြားရငေတာ ၀နညးဓရ

မျဖစထကေတာဘး၊ တကယလ႔ ဘယဘကမ မလကဘးဆရငေတာ သ႔ရ႕ဆးျဖတခကက

မနတယ၊ ၿပးေတာ အတလ႔ စြပစြခရတ သဃာက ေမးရဥးမယ၊ ဘာေတြလပခသလ၊

သကယတင ၀နခသလား၊ ၀နမခဘးလားဆတာ။

ေမး။ ။ သာသနာေရးဆငရာ ဆးျဖတေဆာင႐ြကတ ေနရာမာ ဓမၼစက ၊ အာဏာစက ဆၿပး

သးတာ ေတြ႕ရပါ တယ ဘရား၊ ဘယလ ေနရာေတြမာ ခြျခားသးပါ သလဘရား။

ေျဖ။ ။ ဓမၼာစကဆတာန႔ ဆးျဖတမယဆရင တရားေတာန႔အည ဆးျဖတရမယ၊

ျမတစြာဘရားရ႕၀နညး ေဒသနာေတာ န႔ ဆးျဖတတာက ဓမၼစကလ႔ ေခၚတယ၊ အဒ သာသနာန႔

ပတသကလာရင အစးရမာ ဆးျဖတ ခြငမရဘး၊ အာဏာစကဆတာက အစးရရ႕ Authority

အမန႔ၾသဇာကေျပာတာ၊ အဒေတာ အစးရကယတငက မငးကင တရား ဆယပါးန႔

ညညြတရမယတ၊ ဒါမ အာဏာစကန႔လညး ညမယ။

သ႔ေသာလညး ဓမၼစကဆတာကလညး ျမတစြာဘရား ေဟာၾကားထားတ

၀နညးေဒသနာေတာေတြက ဂတ ေလးပါး မလကစားဘန႔ စစတ ဆရာေတာမးရ႕

ဆးျဖတခကကလညး ဒါ ဓမၼစကန႔ညတယ၊ အဒလ ညတ ဟာက ခဏ အာဏာစကက

အသး၀ငလ႔ ဆရာေတာန႔ တြလကရင အစးရအပခပေနတယလ႔ ဆလတယ၊ အဒါ

မငးကငတရားန႔ ညတ အစးရက အာဏာစက၊ ဓမၼစကန႔ အပခပတာ။

ဘနးႀကးတ႔ ျမနမာျပညက ၾကညလကတ အခါကေတာ ဓမၼစကေရာ၊ အာဏာစကေရာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 194

မေကာငးတ အခးေတြ အန႔ေတြထြကေနတယ၊ ဒါ ေၾကာင ကားေတြပကခါနးမာ အတေဇာက

အခးေတြ ထြကေနတယမဟတလား၊ စကက သြားေတာ သြားေနတယ၊ ဒါေပမယ မေကာငးတ

အန႔ေတြ အခးေတြထြကေနတာ၊ မကငးနစက မျပငလ႔ မျဖစေတာဘး၊ ဒါေၾကာင ျမနမာျပညမာ

ဘနးႀကးျမငတာက ဓမၼစကေရာ၊ အာဏာစကေရာ က ေမာေတာကား လပ အတေဇာက

မေကာငးတ အခးေတြထြကေနတယ၊ မေကာငးတ အန႔ေတြ၊ အဒကားက အလပေတာ လပ

တယ၊ ေနာကကရင ပကေတာမယ၊ အဒါေၾကာင ဘနးႀကးတ႔ သပ၀မးနညးစရာ

ေကာငးပါတယလ႔ ဘနးႀကး ေျပာခငတယ၊ ရကဖ႔လညးေကာငးပါတယ။

ေမး။ ။ လကရအေျခအေနအရ ျမနမာျပညရ႕ ဗဒၶသာသနာန႔ပတသကၿပး ေရ႕အလားအလာက

ဘယလ ျမငပါ သလ ဘရား။

ေျဖ။ ။ ေရ႕အလားအလာကေတာ ေကာငးမာပ၊ ဘာျဖစလ႔ ေကာငးမာပလ႔ ေျပာလညး ဆေတာ

ကေမၻာဒးယား မာ ပေပါ အစးရလကထကမာ ဘနးႀကး တပါးမ မရေတာဘး၊ အကနလး

သတျဖတပစလကတယ၊ ထြကေျပး ေနတ ဘနး ႀကးေတြ ရတ ဘနးႀကးေတြလညး အကနလး

လထြကရတယ၊ ဘယလပ ျဖစေနပါေစ၊ ဓမၼစက ေရာ၊ အာဏာ စက ေရာ ဘယလပ အခးေတြ

ထြကေနေန သာသနာဆတာက ဘယလမ ဖကလ႔မရဘးဆတာ ကေမၻာဒးယား က

ျပနၾကညပါလ႔ ေျပာခငတယ၊ ဒကေန႔ ကေမၻာဒးယားမာ သာသနာ ျပနထြနးကားေနတာပ၊

အငမတန ဆးတ ကေမၻာဒးယားေတာင ဒလျပနျဖစတယဆေတာ အကနလး သတလ႔ေတာ

ဒသာသနာႀကးက ပကမသြားဘး၊ ညႇဥးဆလ႔ပကမသြားဘး၊ ေထာငခလ႔ ပကမသြားဘး၊

ဘယလလကမ ဖကဆးလ႔ မပကႏင ဘးဆတာ အားလးက သေစလပါတယ။

ေမး။ ။ ျမနမာျပညတြငးက သာသနာ၀နထမး သဃာေတာေတြန႔ပတသကၿပးေတာေရာ

ဘာမားမန႔ၾကားခင ပါသလ ဘရား။

ေျဖ။ ။ ျမနမာျပညမာ ရေနတ သဃာေတာေတြက ဘနးႀကးေျပာခငတာက ဒကေန႔

တပညေတာတ႔မာ သာသနာ အႏရာယႀကးန႔ ရငဆငေနရတယ ဆတာေတာ အားလးပ

အထးေျပာေနစရာမလပါဘး၊ အားလး ကလညး သေနၾကပါတယ၊ သ႔ေသာ

ဒသာသနာေတာႀကးရ႕ ဒအႏရာယႀကးန႔ တ႔တေတြသည ရငဆငေနရ တာက မမတ႔

တတႏငတ ဘကကေနၿပး သလ သမာဓ ပညာ ျဖင စတေကာငး ေစတနာထားၿပး အတတႏင

ဆး ကာကြယ၍ ေသာလညးေကာငး၊ ေစာငေရာက၍ေသာလညးေကာငး ဒသာသနာေတာ

အဓြန႔ရညစြာ တညေအာင အားလး ၀ငး၀နးၿပးေတာ သာသနာက တကယခစျမတႏးတ

ဆရာေတာေတြ သဃာေတာေတြက ေဆာင႐ြကပါလ႔ ဘနးႀကးက ေမတာရပခၿပးေတာ

႐ေသစြာ ေလာကထားခငပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 195

ေကအနယက ထငး ဖအားေပး THURSDAY, 05 MARCH 2009 19:36 ဧရာဝတ

ကရငအမးသား အစညးအ႐း (ေကအနယ) စစဘက ထပပငး ေခါငးေဆာငမားက

ထငးႏငငတြငးမ ထြကခြာ၍ ၎တ႔ ပငနကနယေျမသ႔ ျပနရန ထငးအာဏာပငမားက

ဖအားေပးေနေၾကာငး ဧရာ၀တက စစမးသရရသည။

ယငးဖအားေပးမႈသည ယခႏစ အေစာပငးက ထငး-ျမနမာ နယစပၿမ႕ ကရငျပညနယ ျမ၀တၿမ႕၌

ျပလပခ သည ႏစႏငင နယစပေကာမတ အစညးအေ၀းေနာကပငးတြင

ျဖစေပၚလာျခငးျဖစသညဟ နယစပ သတငး ရပကြကမားက ဆသည။

ျမ၀တ ၿမ႕ႏင မကႏာခငးဆင ထငးႏငင တာခ ခ႐င မေဆာကၿမ႕ရ ျမနမာစစအစးရက

ဆန႔ကင တကခကေန သည ေကအနယ အဖြ႕ႏင ေကအနယ လကေအာကခ

ကရငအမးသားလြတေျမာကေရးတပမေတာ (ေကအနအယလေအ) တ႔ႏင ပတသကသည

႐းမား၊ အမမားက ထငးအာဏာပငမားက ပတပစရန ဖအားေပးေနျခငးျဖစေၾကာငး သရသည။

ထငး-ျမနမာ နယစပ အနး အေျခစက ေကအနအယလေအ တပဖြ႕၀င

ကရငစစသားမားကေတြ႕ရစဥ (ဓာတပ - ယဇ/ဧရာ၀တ)

ေကအနအယလေအ ထပပငး အရာရမားႏင ၎တ႔၏ ေနအမ၊ ႐းခနးမားက

ေျပာငးေ႐ႊ႕ထြကခြာရန ထငးအာဏာပငမားက ေျပာဆျခငးျဖစသညဟ ေကအနယ

ဗဟေကာမတ၀င ေဒးဗစေထာ က ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 196

“တရား၀ငစာလ႔ေတာ ကေနာ မေျပာလဘး၊ အဒလမး အလားတ စာေတြေတာ ပ႔တာရပါတယ၊

သတ႔က စစေရးအရ ညႊနၾကားႏငတ ပဂၢလေတြက ကယရ႕ေဒသမာေနၿပး ညြနၾကားပါ၊

သတ႔ႏငငက အေျခခၿပး ညြနၾကားတာမး သတ႔ အေနန႔ မလလားဘး၊ တငတာေတြ

ရတယဆတအေပၚမာေလ”ဟ ၎က ေျပာသည။

ထငးအာဏာပငမား ေျပာသကသ႔ ေကအနအယလေအ တပဖြ႕ႏင တာ၀နရ

စစေခါငးေဆာငမားအေနႏင မမတ႔ပငနကနယေျမတြငသာ ေနထငလႈပရားသငေၾကာငး

ထငျမငသညဟလညး ေဒးဗစေထာက ဆသည။

“ေကအနအယလေအ ေခါငးေဆာငေတြကလညး ထငးအာဏာပငေတြက မေဆာကကေန

ခရးသြားလာခြင တငးကပထားတယ၊ ကေနာထငတယ၊ ထငးအစးရက သ႔ေျမထမာ

ေကအနအယလေအ ရ႕ စစေရးလႈပရား မႈေတြက တားဆးပတပငတာေတြ

ျဖစေပၚလာႏငတယ”ဟ ၎က ဆကေျပာသည။

တခနတညးတြငပင ယခပြငလငးရာသ၌ စစအစးရက ယငး ကရငလကနကကငအဖြ႕က

ေခမႈနးထးစစဆင ရနအတြက စစေရးျပငဆငမႈမားျပလပေနသညဟေသာ သတငးမားလညး

ထြကေပၚခသည။

စစအစးရ က အမညးေရာငနယေျမအျဖစ သတမတထားေသာ ေကအနအယလေအ

လႈပရားရာ ကရငျပည နယ ၾကာအငးဆတႀကး ဘကတြငလညး အစးရ တပရငး တပဖြ႕မားက

ေ႐ႊ႕ေျပာငးျပငဆငမႈရေၾကာငး စစဖကဆငရာ သတငးမား ရရသည။

ေရႀႚေန ဥးဖးဖႃက ေထာငဒဏ ခမႀတ

ဒမကေရစေရး လႛအခၾငအေရး လႁပရႀားသေတၾဘကက လကပၝ အကးေဆာင ေနတ

လငယေရႀႚေန ဥးဖးဖႃက မနမာ စစအစးရရႚ တရား႟းက ဒေနႛမၾနးလၾမႀာ ေထာငဒဏ ၄ ႎႀစ

ခမႀတ လကပၝတယ။

နအဖ စစတရား႟း ေထာငဒဏ ၄ ႎႀစ ခလကခတ ေရႀႚေန ဥးပးဖႃ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 197

ဒဗၾဘ ၊ ၁၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ဥးဖးဖႃက အာဏာပငေတၾက မတရားသငး ဖၾႚစညးမႁနႛ တရားစၾ႓ပး မေကၾးတငး

တရား႟းတၾငး အထးခ႟းက စရငခက ခလကတာလႛ တရား႟းနႛ နးစပသ တဥးက ေပာပၝတယ။

မေကၾးတငးက လယသမားေတၾ အဓမ လယသမးခရမႁ အတၾက လကပၝ ေဆာင႟ၾက

ေပးေနတ ဥးဖးဖႃက အာဏာပငေတၾက ႓ပးခတ ဇနနဝၝရမႀာ ဖမးဆး ခပၝတယ။

မေကၾးတငး နတေမာက႓မႚ မကရကန၊ ေကာငး႟ၾာေလး စတ ႟ၾာေတၾက လယဧက

၅,၀၀၀ ေကာက နယေမခ စစတပက ေလာေကး မေပးဘ သမးယမႁက လယသမား ၅၀ ခနႛက

ရနကနရႀ အငအယလအ - ႎငငတကာ အလပသမား အဖၾႚခပ႟းဆ တငကားခပၝတယ။

အဒ တငကားရာမႀာ ပၝဝင ကညတ ေအာငလ႓မႚက ကေဇာေဌးနႛ တခား သးဥးက

အာဏာပငေတၾက ဖမးဆး တရားစၾပၝတယ။ အာဏာပငေတၾရႚ စၾပစၾခကက ေခပဖႛ

ကေဇာေဌးရႚ မသားစက ဥးဖးဖႃက ေရႀႚေနအဖစ တာဝန ေပးအပလႛ လကပၝ

ေဆာင႟ၾကေနစဥ ႓ပးခတ ဇနနဝၝရမႀာ ဖမးဆး တရားစၾတာက ခခသ ဖစပၝတယ။

ဥးဖးဖႃရႚ အမႁသညေတၾထက ကေဇာေဌးက အာဏာပငေတၾ သမးတ လယေမေတၾက

ဓာတပ ႟ကတအေပ ႎငငေတာ လ႖ႚဝႀကခကက ေပၝကကားေစမႁနႛ လၾနခတ ဇနနဝၝရ ၂၃

ရကမႀာ ေထာငဒဏ ၁၀ ႎႀစ ခမႀတခပၝတယ။

ဒမကေရစေရး လႛအခၾငအေရး လႁပရႀားသေတၾဘကက အမႁအခငးေတၾမႀာ ေရႀႚေန

အဖစ လကပၝ ေဆာင႟ၾကေပးတ ေရႀႚေနေတၾက အာဏာပငေတၾက နညးမးစ ေႎႀာငယႀက

ေနတအပင အမႁ အမးမးနႛ တရားစၾ႓ပး အေရးယ ေနပၝတယ။

လငယ ေရႀႚေန ဥးညညေထၾးက လႁင႓မႚနယ တရား႟းက တရားစရငေရး ေႎႀာငေႎႀးေစမႁနႛ

တရားစၾ႓ပး ႓ပးခတ ေအာကတဘာမႀာ ေထာငဒဏ ၆ လ ခမႀတထားပၝတယ။

အလားတ ပဒမနႛ မကကၾက ေထာငဒဏ ခမႀတခရတ လငယ ေရႀႚေန

ေစာေကာေကာမငးကေတာ ထငး-မနမာ နယစပက တမးေရႀာင သၾားပၝတယ။

တရား႟းခပ ေရႀႚေနေတၾ ဖစတ ဥးေအာငသနးနႛ ဥးခငေမာငရႀနတႛက တရား႟း

မထမမင ပမႁနႛ ႓ပးခတ ႎဝငဘာမႀာ ေထာငဒဏ ခမႀတ ခပၝတယ။ သတႛ ႎႀစဥးဟာ

ဧရာဝတတငးရႀ ပသမေထာငနႛ ေမာငးမေထာငတႛကေန ဒလဆနး ၆ ရကမႀာ အသးသး

လၾတေမာက လာခပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 198

ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင ဥးေဆာငသည တပဖၾႚထမႀ

ဖတသမးထားေသာ လကနကမားက

ပနမေပးႎငဟ ဝ တပ အေကာငးပန

စစအစးရ (စရဖ ႌၿနခပ) ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမငႎႀင လ ခေရး တပဖၾႚ စစကားတနး ဝ ဌာနခပ

ပနဆနးသႛ သၾားစဥ လမး တဝက၌ ကားေမႀာကသဖင ေပလာေသာ ၎တႛ လ႖ႚဝႀက

သယေဆာငသည လကနက႒ကး/ ငယ အားလးက ယဒလႃအကစေအ (UWSA) လ ခေရး

တပဖၾႚက ဖတသမးထားခရာ နအဖဘကမႀ အ႒ကမ႒ကမ ပနေတာငးေသာလညး

ထလကနကမား တခမႀ မေပးႎငေကာငး ဝ တပဖၾႚ ပနဆနး ဌာနခပမႀ ပတသားစၾာ

ေပာလကသညဟ နယစပ သတငးက ဆသည။

ယဒလႃအကစေအ ဝ တပဖၾႚရႚ လကနက ဖတသမးခငးက ကယတင ေတၾႚက ခရသ

ကာကၾယေရး ဝန႒ကး ဌာနမႀ နအဖ အဖၾႚဝင ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင။

သ႖မးသေတာဆင ၊ ၁၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

"ဗလခပ ရမငဆက သမးထားတ လကနက အားလး ပနေပးဖႛ ၁၂၊ ၀၃၊ ၀၉ က လား႟ႁး

စရဖ တပမႀႃး ေနာကဆး လာေတာငးတယ။ ဒၝေပမ ဝ တပဖၾႚက ပတ ပတသားသားပ။ အဒ

လကနက မေပာနႛ ကားေပ ပၝလာတ ဆနေစ တေစေတာင ပနမေပးႎငဘးတ" ဟ ဝ

တပဖၾႚႎႀင ရငးႎႀးသည ကငးတ ကနသည တဥးက ဆသည။

ဇနနဝၝရ ၁၈ ရကက နအဖ စစတပ၏ စစဘကေရးရာ လ ခေရး အရာရႀခပ

(ႌၿနကားေရးမႀႃးခပ) ဒ ဗလခပ႒ကး ရမငႎႀင လ ခေရး တပဖၾႚ ၄၀ ေကာ၏ စစယာဥတနးမႀ

ကားတစး ဝ ဌာနခပ ပနဆနး အသၾား မငးေပၝက အလၾန ၅ မင လမးခလတ၌

တမးေမႀာကခသည။ ဝ တပဖၾႚ အငအား ၂၀၀ ခနႛ လာေရာက ကညေပးရာမႀ ထလကနကမား

ေတၾႚရႀကာ ဖတသမး ထားလက ခငး ဖစသညဟ ဝ ထပပငး ႎႀင ရငးႎႀးသည ထကနသညက

ဤကသႛ ဆကေပာပၝသည။

"ဗမာ စစတပက ဉာဏနဉာဏနက အကအစည ရႀလႛ အခလ ဖစတယ။

ဆနအတေအာကက လကနက႒ကး ၁၂၀ မမ ေမာထာ ၁ လကနႛ ကည အလး ၄၀၊ ပခးထမး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 199

အာပဂ ၈ လက ကည ၃၈ ေထာင၊ ႟ရႀား/ အႎၬယထတ ဒငေခၝက ေအေက ၄၇ လလ အမ ၂၂

လလ ေအာတ ႟ငဖယ အသစ ၆၃ လက ကညဆေထာငနႛခ၊ အမား႒ကးပ" ဟ ဆ၏။

ဝ ပညသမားအား ဆနမား အခမ သၾားေဝငႀမည ဟေသာ အေကာငးပခက ဖင

ဆနအတ ၃၀၀ တင တ႟တလပ တနးဖႀနးကား ၅ စးေပ ဖးထားေသာ လကနက႒ကး/ငယ

အမားအပား ေတၾႚရႀရသည ဖစရပမႀန ေပလာခငး ဖစ၏။

ဤကသႛ အေခအေန တငးမာမႁ အေပ စစအစးရႎႀင ဝ တပဖၾႚတႛ ဆကဆမႁ

ေအးခလာရာ ဝ တပဖၾႚကလညး ၎တႛ သကာမကငးသည ဝ ထနးခပ နယေမ အတၾငး ရာခရႀ

ဗမာေ႟ၿႚေပာငး အလပသမား အရပသား အားလးအား လကခ အလပေစခငးခၾင မေပးေတာဘ

ယခ ၁၄ ရက ေနာကဆးထား၍ ဝ ထနးခပ နယေမမႀ ထၾကခၾာ ေပာငးေ႟ၿႚရန အမနႛ

ထတခသညဟ ဆသည။

[မႀတခက - လကရႀ တပမေတာ စစဘကေရးရာ လ ခေရး အရာရႀခပမႀာ ဒ-ဗလခပ႒ကး

မငေဆၾ (က/၁၂၆၂၉) ဖစ႓ပး၊ ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင (က/၁၀၃၁၀) OTS - (၃၁) မႀာ ယခငက

အမႀတ (၁) စစဆငေရး အထးအဖၾႚမႀႃး (ကခင၊ ခငး၊ စစကငး၊ မေကၾး၊ မႎၩေလး) ဖစသည။

႓ပးခတ ၂၀၀၈ ဇၾနလ ၂၀ ရကေနႛမႀာ တပက အ႓ငမးစား ေပးခရသညဟ သတငး

ထၾကခေသာလညး ယခအခၝတၾင ကာကၾယေရး ဝန႒ကးဌာနနႛ နအဖ အဖၾႚဝင တာဝန

ဆကလက ယေနဆ ဖစသည။]

Sunday, March 1, 2009

ခြပေဒါငးသ႔ပနၾကားခကေရးသ-တငမး

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

(၁)

မငးသားႀကး မလပရရင

ပတမႀကး ထးေဖာကမယဆတ

ညစကယကယ လစားေတြ

တ႔ျပညမာ အမားသားကလား

ဟနားမာေတြ႔ သညနားမာေတြ႔

ဟေကြ႔မာႀက သညေကြ႔မာႀက

တပတပငႀကးပါကလား၊

ေခါငးေဆာငက တရာႏစရာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 200

ငယသားက တေယာကႏစေယာက

မကစေနာကစရာ ပါလားေနာ။

(၂)

ကယကသာ ဘာမမဟတ

လတြငကယ လပခငတယ

ပပလကတ စတဓာတ

စတျပတလကပါဘ။

ပါးစပန႔ အလပလပ

ခြတပတ လမး

လကညႇးတေခာငးန႔ လရာ၀င

သသာလင အေရးပါသတ

ပညာကလ မ႐

အသအျမငကလ ကဥးေျမာငး

စတေကာငးကလ မေမြး

ကေလးစတ မနးမစတ

အတတလ မေ၀ဖန

ပစၥပၸနလ မသးသပ

အနာဂတလ မေတြး႐ႈ

အေရးတခရယလ႔ သေဘာမထား

ေတာသားအခငးခငး

ေကာျပားက နငးခငတယ

႐ငးပငးမယလေတာ စတမကး

လကဥးေအာင ဖာခငး

အာဏာျပငးလခည

ရာဇာမငးဂဏန႔ မတန

ႏန႔ ဟနေပါကလကပက

သေဘာကမသား

လရမးကားေတြ ပါလားေဟ။

(၃)

သမငးစာမကႏာက

အမသာသးစကသဖြယ

အသးျပခၾကတယ။

လရာကဆြသး

အမတးေခြးဆြသလေပါေလ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 201

ေရလန႔ သးခတယ။

ဗေလာငးဗလစကား

အေျပာငးအလက မားသန႔

ေခာငးထကငါး ေရကးျမနသလ

မမနမကနေတြက

ျမနျမနဆနဆန ေျပာၾကတယ

ၾကားသတငး ႐ႈပေထြးၿပး

အလေလးတ, ရေအာင

ပါးစပက ကညဆထြက

ထြထြမခြက ပကလကေမာစရာ

စကားနာ စကားလမ

စကားသမ စကားဖငး

စကားတငး စကားယတ

စကားပပ စကားလည

စကား႐ြ႔ စကားေစာငး

အေၾကာငးအမးမးျပၿပး

မတမက ေျပာခၾကတယ

ေျပာသ မ႐က

ၾကားသ ႐ကရပါကလား။

(၄)

ဒမး ဒေျမ ဒလေတြန႔

ဒအေျခ စခနးသြားရင

လမးမားေတြေရာက

ေဂာကေပါကေတြ တးမာေသခာတယ။

တနရာတနရာ မလပရင

႐ြာနာတယဆတ ေဆာငပဒအ႐သား

အဟတကဘ ႐ြာနာခၿပ။

ျမနမာျပည သညပမးန႔ဆရင

အမးေပာကရလမမယ။

သခးက လ လဟစ

မခစသက ေမတာစကားဆေတာ

ဘယလမ မေကာငးႏင

ခြပေဒါငးေရ...... ကယပါအးလ႔

ျပညလးကၽြတ ေအာခငလၿပ

မေကာငး အညစေတြက

ေျပာငးပစမ ေနရာကၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 202

ျပည႐ြာလလမမယ။

(၅)

အ..... ခြပေဒါငး

လြတေၾကာငးအတြက

ခြပလကျပင ခြပလကေသြးကာ

အေရးေတာပ ေအာငေစေလာ

အေရးေတာပ ေအာငေစေလာ

အေရးေတာပ ေအာငေစေလာ။ ။

{"တငမး ရ႔ ဗဒၶႏငေတြ႔ဆျခငး ႏင အျခားကဗာမား" ပဌမႏပျခငး၊ လမငးတရာစာေပ၊၂၀၀၀။ မ

ကးယေဖာျပပါတယ။}

Sunday, February 22, 2009

လမငးကထရေပါကမၾကညျခငးေဟာေျပာသ-ျမသနးတင

အခမးအနားက တကေရာကလာတ စာေရးဆရာႀကးမားန႔ စာေပမတေဆြမား ခငဗား။

ဒေန႔ ျဖးၿမ႔ မတေဆြမား စာၾကညအသငး စာေပဆေပးပြမာ စကားေျပာခြင ရတအတြက

၀မးသာပါတယ။ ေကးဇးတငပါတယ။ ဒေန႔ စာေပဆေပးပြဟာ ထးျခားတ လကၡဏာႏစခကက

ေဆာငပါတယ။ တခကကေတာ ဒစာေပဆဟာ စာဖတသမားက ေပးတဆ ျဖစလ႔ပါပ။

ေနာကတခကကေတာ ျဖးၿမ႔မတေဆြမား စာၾကညတကအသငးက အမႈေဆာငလငယမားဟာ

သတ႔ၿမ႔မာ မလပဘ သမားရပ႐ြာ စာေရးဆရာေတြ ႐ရာကလာၿပး ဆေပးတပြ ျဖစလ႔ပါ။

သမားရပ႐ြာမာ ကယက အမသညလပၿပး ဧညသညေတြက ဖတေခၚကငးပရတာဟာ

ေတာေတာစြန႔စားရတ ကစၥျဖစပါတယ။ ေတာေတာ တာ၀နႀကးတ ကစၥျဖစပါတယ။

ေတာေတာလညး ေငြကနေၾကးက မားတကစၥ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒဆေပးပြဟာ ထးျခားတ

လကၡဏာႏစခက႐တယလ႔ ကၽြနေတာေျပာျခငး ျဖစပါတယ။

အမနကေတာ ကၽြနေတာဟာ ဒစငျမငေပၚက တကေရာကၿပး ေဟာေျပာစရာ

အေၾကာငးမ႐ပါဘး။ ဒစငျမငေနရာဟာ ကၽြနေတာေနရာ မဟတပါဘး။ ေ႐႔တနးမာ

ထငေနၾကတ ဆရာႀကးတကတး၊ ဆရာမႀကးေဒၚႏယဥ၊ ဆရာႀကး ထငလငး၊ ဆရာႀကး

တကသလေန၀ငးတ႔ရ႔ ေနရာျဖစပါတယ။ သတ႔သာလင ဒေနရာမာ ရပၿပး ေျပာသငပါတယ။

ဒပဂၢလႀကးေတြဟာ အသကအားျဖင၊ ဂဏအားျဖင၊ ပညာအားျဖင ကၽြနေတာထက ႀကးျမငတ

ပဂၢလေတြ ျဖစပါတယ။ တကယေတာ ဒေနရာဟာ သတ႔ ရပေျပာရမယေနရာ ျဖစပါတယ။

ဒါေပမယ ဆရာႀကးေတြဟာ အသကကလညးႀကး၊ (အဂၤလပေတြေျပာေလ႐သလ)

"ရကစကေသာ တတဆတမႈ" ကလညး ေဆာငေနၾကတအတြက အသကမႀကးတႀကးျဖစတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 203

ကၽြနေတာက "ရကစကေသာဆညမႈ" က ျပလပေနရျခငး ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာငမ႔ ကၽြနေတာရ႔

"ရကစကေသာဆညမႈ" အတြက ခြငလႊတပါရန ေတာငးပနခငပါတယ။

ကၽြနေတာ ဒအခနးအနားမာ ေဟာေျပာဖ႔ အခကငါးခကေလာကက စတထမာ

မတလာခပါတယ။ အဒါေတြကေတာ......

(၁) စာအပဆတာ ဘာလ၊

(၂) စာက ဘယလဖတၾကမလ၊

(၃) ဘယလအခနအခါမာ ဘယလစာေတြက ဖတၾကမလ၊

(၄) ဘယအ႐ြယမာ စာဖတရင ဘယလ အကးသကေရာကမႈက ရေစသလ ဆတာန႔

(၅) စာဖတရာမာ ဘယလ သေဘာထားမးန႔ ဖတရမလ ဆတအခကမား ျဖစပါတယ။

ဒအခကေတြဟာ ကၽြနေတာေခါငးထက၊ ကၽြနေတာဥးေႏာကထက ထြကလာတ အေတြးေတြ

မဟတပါဘး။ ဆရာသမား ပညာ႐ႏစဥးက ေျပာခတ အဆအမန႔မားက

ကၽြနေတာမတသားထားတ အခကမား ျဖစပါတယ။ ဒအခကေတြက ကၽြနေတာ သေဘာက

လြနးလ႔ စာအပထမာ မတသားထားၿပး မၾကာခဏ ျပနဖတေလ႐ပါတယ။ ကၽြနေတာ

ကယပငအေတြးေတြက ေျပာတာထက ပညာ႐မားရ႔ အဆအမန႔က ပၿပး တနဘး႐တအတြက

ဒအခကမားက ေဖာကသညခရျခငး ျဖစပါတယ။

အဒပညာ႐ႏစဥးကေတာ ၁၉ ရာစမာ ေပၚထြနးခတ အဂၤလပစာေပအႏပညာ ေ၀ဖနေရးဆရာ၊

ပနးခေ၀ဖနေရးဆရာ၊ ဗသကာေ၀ဖနေရးဆရာ၊ စာတမးဆရာ ဂၽြနရပစကငး ျဖစပါတယ။

ေနာကပညာ႐တဥးကေတာ ၁၇ ရာစႏစက ေပၚခတ တ႐တစာဆ ကနးေကာက ရ႔ အဆအမန႔

ျဖစပါတယ။ သတ႔ ႏစဥးရ႔ အဆအမန႔ေတြက ေပါငးၿပး ကၽြနေတာ ေျပာသြားပါမယ။

(၁) စာအပဆတာ ဘာလ။

ပညာ႐တေယာက၊ စာေရးဆရာတေယာကက ႐းသားစြာန႔ ေစတနာ႐စြာ ေရးသား ထားတ

စာပဒဟာ စာအပတအပပါပ။ စာအပေတြထမာ မေကာငးတာေတြ၊ အေပၚယကတာ ေတြ၊

ကေရာကမယေရးထားတာေတြ၊ ဟနလပေရးထားတာေတြ၊ ပါေကာငးပါႏငပါတယ။ ဒါေပမယ

ကယက မနကနစြာဖတတတလ႔႐ရင အဒအထမာ ေကာငးမြနတ အပငးအစေတြ ေတြ႔လမမယ။

အဒ အပငးအစေတြဟာ စာအပပ။

စာအပအမးအစား အားလးက ခြၾကညလကရင ႏစမးပ႐တယ။ တမးက ခေလာေလာဆယ

ဖတရမယစာအပ၊ ခနာရပငးသာ ခတ စာအပျဖစတယ။ ေနာကတမးက

ေရ႐ညဖတရမယစာအပ၊ ေခတတငး ေခတတငးခတ စာအပျဖစတယ။ နာရပငးသာခတစာ၊

ခခကခငး ဖတရမယစာဆတာကေတာ ဗဟသတက ေပးတစာေတြ ျဖစပါတယ။ သတငးစာတ႔၊

ဂာနယတ႔ဟာ တေန႔လးဖတရမယ စာေတြ မဟတပါဘး။ မနကပငး ဖတလကရင

ကနသြားတာပ။ ေခတတငခတစာ ဆတာကေတာ ခစားခက၊ အေတြးအေခၚက လ႕

ေဆာေပးတစာ ျဖစပါတယ။

ဒစာအပ အမးအစားႏစခက ရပစကငးက ေနာကတနညး ေျပာပါေသးတယ။ အသက

ပြါးေစတစာအပန႔ အသက ထနးသမးထားတ စာအပလ႔ ေျပာပါေသးတယ။ အသက ပြါးေစတ

စာအပဆတာ လေပါငးမားစြာက တခါတညး မေျပာႏငတအတြက၊ တေနရာ တညးမာ

ေျပာလ႔မရတအတြက ကးယပႏပၿပး ေျပာရတာ။ တငး မဂၢဇငးတ႔၊ ဘာတ႔ဆတ

သတငးမဂၢဇငးေတြဟာ တခနတညး၊ တေနရာတညးမာ ေျပာလ႔ မျဖစႏငတအတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 204

အဒအထမာ ပါတသတငးေတြက ပြါးၿပး၊ ကးယၿပး ျဖန႔ေ၀ရတယ။ ဒါေၾကာငမ႔ အသက

ပါြးေစတစာအပလ႔ ရပစကငးက ေခၚပါတယ။ အသက ထမးသမးေပးတယဆတ

စာအပကေတာ အေတြးအေခၚမား၊ အဆအမန႔မား၊ ခစားခကမားက ေနာငမာ မေပာကကြယ

သြားေအာင ေနာငလာေနာကသားေတြ မတႏငဖတႏငေအာင ထနးသမးထားတ စာအပေတြပါ။

ဒႏစမးကပ ရပစကငးက ေနာကတနညး ထပေျပာပါေသးတယ။ စကားေျပာထားတ စာအပန႔

စာေရးထားတစာအပလ႔ သက ေခၚပါတယ။ စကားေျပာထားတ စာအပဆတာ မႏစက

ဒေနရာမာ ဘယလရာသဥတ ႐ခတယ။ လမးပနးက ဘယလ႐တယ။ စားေသာကဆငက

ဘယႏစဆင႐တယ၊ ဘယနားမာ ဘာ ဘရား႐တယဆတ စာမးေတြပါ။ သတ႔

အဒလစာေတြက ဘယေလာကပ လပခန႔ညားတ သားေရဖးႀကးေတြန႔ ခပထားသည ျဖစေစ၊

အဒစာအပဟာ တကယစာအပ မဟတဘး။ ေျပာျပထားတ စာအပျဖစတယ။

တကယစာအပကေတာ ေရးျပထားတ၊ ဖတၿပး သ႐ေရးထားတ အရာမဟတဘ ဖတၿပး

ခစားရေအာင ေရးထားတ စာအပလ႔ ေျပာတယ။

သတစာေပန႔ ရသစာေပက ေျပာတာပါပ။ ဒေတာ စာအပဟာ အမးအစားခြလကရင

ႏစမးပ႐တယ။ တမးက ေရတခတ စာအပန႔ ေနာကတမးက ေရ႐ညခတ စာအပ၊

တနညးေျပာရရင သတစာအပန႔ ရသစာအပ။ ဒါပါပ။

ဒေနရာမာ ေရတခတစာအပဟာ မေကာငးဘး၊ ေရ႐ညခတစာအပဟာ ေကာငးတယလ႔

အဆးအေကာငး ေျပာတာ မဟတဘး။ ႏစမးစလးဟာ စာေကာငးခညးပ။ ဒါေပမယ တမးက

ေရတအတြကဖတတာ။ သတအတြက ဖတတာ။ ေနာကတမးက ေရ႐ညအတြက ဖတတာ၊

ရသအတြကဖတတာ၊ အဒါက ေျပာေနတာ။

(၂) စာက ဘယလဖတၾကမလ။

စာဖတတ လတေယာကဟာ ေ႐ႊတြငးတးသမားတေယာကန႔ တတယ။ ကၽြနေတာအေနန႔

ၾကညလကရင လပစစစြမးအားစေတြဟာ ေျမႀကးထမာ ႐တ ေ႐ႊေတြက ဘာျဖစလ႔ တခါတညး

ေတာငထပေပၚ အသငျဖစေနေအာင အလြယတက ပ႔မေပးလကသလ။ ဘာျဖစလ႔

ေျမႀကးထမာ ဟတစ သညတစ ႐ေနရသလလ႔ မခငမရ ျဖစခငစရာပ။ ဒလဆရင

ကၽြနေတာတ႔အတြက ေ႐ႊတးရတာ မလြယေပဘးလား။ ခေတာ ကၽြနေတာတ႔မာ

တးလကရတာ။ ေျမေအာကမာ အနကႀကး အခနကနရတယ။ လပငပနးရတယ။ စးရမေသာက

ျဖစရတယ။ တခါတေလမာ ဘာမမရဘ အခညးႏး ျဖစရတယ။

သဘာ၀ႀကးဟာ ေ႐ႊေတြက ေျမႀကးပတၾကားအကေတြမာ ဟတစ သညတစ နညးနညးစပ

သမးထားတယ။ ဘယေနရာမာ ဘာ႐တယဆတာ ဘယသမ မေျပာႏငဘး ပငပနးႀကးစြာ

ရကေပါငးမားစြာ တးေပမယ ေ႐ႊေလးတစက ရခငမ ရတာ။

ပညာ႐ေတြရ႔ အေကာငးဆးေသာ အသဥာဏ ပညာေတြဟာလညး ထနညး လညးေကာငးပ။

ဒေတာ စာအပေကာငးတအပက ေကာကကငၿပး ကယကယက ေမးခြနးထတၾကည ရလမမယ။

ငါဟာ ေ႐ႊတးသမားတေယာကလ လပႏငပါမလား။ ကယေပါကတးေတြ၊ ေဂၚျပားေတြ၊

လကနကကရယာေတြ ေကာငးရ႔လား။ ကနးမာေရး ေကာငးရ႔လား။ စတဓါတၾကခငရ႔လား။

အဒေမးခြနးေတြ ေမးဖ႔ လတယ။ ဒေမးခြနးေတြဟာ အေရးႀကးပါတယ။ ခငဗား

ခြေခထေထာငးၿပး အရညကရမယ ေကာကခတးေတြဟာ စာေရးဆရာရ႔ စကားလးေတြ

ျဖစပါတယ။ ခငဗားသးရမယ ေပါကတးေတြ ေဂၚျပားေတြဟာ ခငဗားရ႔ အေလးထားမႈ၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 205

စတအားထကသနမႈ၊ စတ႐ညမႈ၊ ပညာအခတ႔ ျဖစပါတယ။ ခငဗားရ႔ မးဖဟာ ခငဗားရ႔

ကယပငစဥးစားဥာဏ၊ ကယပငအေတြးအေခၚ ျဖစတယ။ ေ႐ႊ႐မယလ႔ ထငရတ စာအပက

ခငဗားဖတၿပး၊ ခငဗားပညာအခန႔ ခငဗား ေမာလငခကဆတ ေပါကတးေတြ

ေဂၚျပားေတြန႔တးၿပး၊ အဒါေတြက ခငဗား ကယပငဥာဏ၊ ကယပငအေတြးအေခၚ ဆတ

မးဖေပၚမာ ကလကၿပ။ အဒအခါမာ တခ႔ေသာ ေကာကခေတြဟာ အျဖနးေတြ ျဖစၿပး၊

အခ႔ေသာ ေကာကခေတြမာ ေ႐ႊစေတြ ပါလာတာက ေတြ႔ရလမမယ။ ဒါေၾကာင ေ႐ႊေလးတစက

လခငရင ကယမာ လကနကကရယာ ႐ရလမမယ။ စာအပတအပက ဖတၿပဆရင ကယမာ

လကနကကရယာ ႐ရလမမယ။ စတ႐ညမႈန႔၊ စတအားထကသနမႈတ႔၊ ကယပညာအခတ႔

ဆပါေတာ။ စကားလးေတြက ထေထာငးခြေခၿပး ကယပငဥာဏ၊ ကယပငအေတြးန႔

မးျပငးတကကရလမမယ။ စာအပတအပက ဆယမကႏာေလာကဖတၿပး၊

အဒဆယမကႏာေလာကထက စာလးေတြ တလးခငးရ႔ အဓပၸါယက တတကက၊

ေသေသခာခာ နားလညၿပဆရင တစတခေသာ အတငးအတာအထ

စာေပကၽြမးကငသတဥးလ႔ ေခၚႏငတယ။ စာတတျခငး၊ မတတျခငးဟာ အဒ စကားလးေတြက

တကစြာ နားလညျခငး မလညျခငးေပၚမာ တညတယ။ ပညာသငၾကားျခငးရ႔ ရည႐ြယခကဟာ

ရာထးရဖ႔မဟတ၊ အမားန႔ အမနက ဆးျဖတတတဖ႔၊ တရားမႈန႔ မတရားမႈက ခြျခားတတဖ႔

ျဖစပါတယ။

ဒါဟာ စာက ဘယလဖတမလဆတာန႔ ပတသကလ႔ ရပစကငးက ေျပာခတ စကားျဖစပါတယ။

(၃) ဘယအခနအခါမာ ဘယစာေတြက ဖတၾကမလ။

ဒါကေတာ တ႐တပညာ႐င ကနးေကာကက ဒလေျပာပါတယ။ ေ႐းေဟာငး ဂႏ၀ငက

ဖတခငရင ေဆာငးတြငးမာ ဖတရမယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ေဆာငးတြငးမာ စတဟာ

ပ႔လြငျခငးကငးၿပး တညၿငမတအတြက ျဖစတယ။ သမငးက ေႏြရာသမာ ဖတရမယ။

ဘာျဖစလ႔လဆရင၊ ေႏြရာသမာ ေန႔ဟာ႐ညလားၿပး အခနမားမားရလ႔ ျဖစတယ။ ဒနက

ေဆာငးဥးေပါကမာ ဖတရမယ။ ဘာျဖစလ႔လ ဆေတာ ေဆာငးဥးေပါကဟာ ႏစသကစဖြယ

စတကးေတြက ေပၚေပါကေစတယ။ ေခတေပၚစာေပက ေႏြဥးေပါကမာ ဖတရမယ။

ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ေႏြဥးမာ သဘာ၀ေလာကႀကးဟာ အသကျပန၀ငလာလ႔ ျဖစတယလ႔

သက ေျပာတယ။ ေသေသခာခာ စဥးစားၾကညရင ဒအဆအမန႔ဟာ ေတာေတာမတသားဖ႔

ေကာငးပါတယ။

(၄) စာေပဟာ ဘယအသကအ႐ြယက ဘယလ အကးသကေရာကမႈ ႐ေစသလ။

သက လငယအ႐ြယမာ စာဖတရတာဟာ လမငးက ထရေပါကၾကား၊ နရအကၾကားက

ေခာငးၾကညရတာန႔ တတယ။ လငယဆေတာ အေတြ႔အၾက မရငသနေသးဘး။ အေတြးအေခၚ

မေလးနကေသးဘး။ ဒါေၾကာငမ႔ ႐းတးရပတတပ ျမငလကရတယ။ လလတပငးအ႐ြယမာ

စာဖတရတာဟာ လမငးက အမေ႐႔တလငးျပငက ရပၾကညရတာန႔ တတယ။

ကယပတ၀နးကငက ျမငႏငၿပ။ လေရာငဘယေလာကလငးသလ။ ပတ၀နးကငမာ

လေရာငျဖာပဟာ ဘယလအေနအထား ႐သလဆတာ အကခတခြင ရၿပ။ လႀကးပငးမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 206

စာဖတရေတာ လမငးက လသာေဆာင ၀ရနတာေပၚက တကၾကညရတာန႔ တတယ။

ကယေနာကမာ အေတြ႔အၾကေတြ အမားႀကး ကနရစခၿပ။ ပတ၀နးကငက ျခငသးသပႏငၿပ။

ခရးသညေကာငးတေယာကဟာ သြားေလရာရာမာ ႐ႈခငးက ျမငတတတယ။ သ႔အဖ႔

စာအပေတြန႔ သမငးဟာလညး ႐ႈခငးပ။ ၀ငအရကန႔ ကဗာဟာလ ႐ႈခငးပ။ လမငးန႔

ပနးပြငဟာလ ႐ႈခငးပ။ အလားတပ စာဖတေကာငးသတေယာကဟာလ သြားေလရာရာမာ

စာအပကပ ျမငတယ။ သ႔အဖ႔ ေတာငန႔ေရဟာ စာအပပ။ စစတရငခန႔ ၀ငအရကဟာလ

စာအပပ။ လမငးန႔ ပနးပြငဟာလ စာအပပ။

(၅)

စာဖတရာမာ ဘယလသေဘာထားမးန႔ ဖတရမလ။

စာအပတအပက ဖတရာမာ ပညာ႐ေတြရ႔ အဆးအမက နာခလတ ဆႏၵ႐ရမယ။

ဆရာသမားေတြရ႔ အေတြးအေခၚေတြထက ၀ငေရာကႏငေအာင ႀကးစားရမယ။ သတ႔န႔အတ

ေနထငၿပး သတ႔ခစားခကေတြက ခြေ၀ခစားႏငေအာင ႀကးစားရမယ။

ဒါေတြေတာ ရပစကငးန႔ ကနးေကာကတ႔ရ႔ အဆအမန႔ေတြ ျဖစပါတယ။

နဂးခပအေနန႔ စာဖတတာ အေရးႀကးပန႔ ပတသကလ႔ ရပစကငးရ႔ ေဟာေျပာခကထက

စာတပဒက ကၽြနေတာ ဖတျပပါမယ။ ေကာကႏတခကက နညးနညး ႐ညတအတြက

ကၽြနေတာ အလြတမရပါဘး။ ဒါေၾကာငမ႔ ဖတျပရတာ ခြငလႊတၾကပါ။

ဒစကားေတြက ေျပာခတအခနဟာ ၁၉ ရာစရ႔ ဒတယပငးကာလ ျဖစပါတယ။ အဒတနးက

အဂၤလန နပလယန စစပြေတြၿပးလ႔ က႐ငးမးယားစစပြက တကေနခန ျဖစတယ။ အာဖရကမာ

စစပြေတြ တကေနခန ျဖစတယ။ အာ႐တကမာ အာဖဂနစစပြက တကေနခန ျဖစတယ။

ျမနမာျပညမာ ဒတယစစပြက တကၿပးခန ျဖစတယ။ အေ႐႔ဖားမာ ဘနးစစပြက တကေနခန

ျဖစတယ။ တနညးေျပာရရင ၿဗတသ အငပငယာႀကးက ခ႔ထြငေနခန ျဖစပါတယ။

အဒအခနမာ ရပစကငးဟာ ဒစကားေတြက ေျပာချခငး ျဖစပါတယ။ သ႔စကားက ကၽြနေတာ

ေကာကႏႈတေဖာျပၿပး ဖတျပပါမယ။ နားေထာငၾကညၾကပါ။

ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ ဒစစပြမာ ဘယဘကက မနသလ၊ ဘယဘကက မားသလဆတာ

မၾကညဘ၊ ဒစစပြၿပးရင ငါတ႔ ကနအေရာငးအ၀ယ ဘယလေနမလ၊ ငါတ႔ အျမတေတြ

ဘယေလာကရမလ ဆတာကပ ေတြးၿပး စစေျမျပငမာ လငယေတြ ေန႔စဥန႔အမ

ေသေနၾကတာက လကပကၾကညမေနဘး။

ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ သစၾကားသးေျခာကလးေလာက ခးမတာန႔ ကေလးေတြက

ေထာငထမပ႔ဘး။ ႀကးျမတတ လမးတမးဟာဆငးရသားေတြရ႔ စေငြန႔ ခမးသာေနၾကတ

ဘဏသေဌးႀကးေတြ ခး၀ကေနတာက ဒအတငး လကပကၾကညမေနဘး။

ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ ေတာငတ႐တပငလယတ၀ကမာ လကနကအျပညအစ

တပဆငထားတ သေဘၤာႀကးေတြန႔ အေျမာကႀကးေတြခနၿပး သမားတငးျပညကသြားၿပး

ဘနးေရာငးေနတာက ဒအတငး လကပကၾကညမေနဘး။

ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ ပကဆေပးမလား၊ အသကေပးမလားဆတ လမးဓားျပတ႔ထက

ပကၿပး ပကဆေရာ၊ အသကေရာေပးလ႔ ႏစခစလးက ေတာငးေနတ ဓားျပအႀကးစားႀကးေတြ

ဓားျပတကေနတာက ဒအတငး လကပကၾကညမေနဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 207

ကၽြနေတာတ႔ တေတြဟာ ဘာျဖစလ႔ လေတြ စာဖတဖ႔ အေၾကာငးက ေျပာေနရသလ။

အခအေျခအေနမာ ကၽြနေတာတ႔ လမးဟာ စာမဖတႏငဘ ျဖစေနတယ။ ဒလ စတဓာတ

ပကျပားေနတ လမးတမးဟာ စာမဖတခငဘ ျဖစေနတယ။ ဘယေလာက ႀကးကယတ

စာေရးဆရာက ေရးခတ စာပျဖစေစ စတဓာတပကျပားေနတ လမးတမးဟာ နား၀ငမာ

မဟတဘး။

ခလက႐ အေျခအေနမာ ကၽြနေတာတ႔ အဂၤလပလမးဟာ ေလးနကတ အေတြးအေခၚပါတ

စာေတြက ဖတႏငမာ မဟတဘး။ ေလာဘေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ ေမာဟေတြ ဖးေနတအတြက

ဘယအေတြးအေခၚကမလ လကခႏငမာ မဟတဘး။

လမးတမးဟာ စာေပက အထငေသးေနရင၊ သပၸပညာက အထငေသးေနရင၊ အႏပညာက

အထငေသးေနရင၊ သဘာ၀က အထငေသးေနရင၊ ေမတာဂ႐ဏာက အထငေသးေနရင၊

ပကဆေနာကကသာ ငမးငမးတကလကေနရင အဒလမးဟာ ေရ႐ည တညတႏငမာ

မဟတဘး။

ကၽြနေတာ ေျပာခတ စကားေတြဟာ ရငသးတယလ႔မား ထငၾကရင သညးခ နားေထာင ၾကပါ။

ရပစကငးရ႔ စကားပါ။ ဒါပါပ။ ေကးဇးတငပါတယ။

[၁၉၉၄၊ ဒဇငဘာ ၅ ရက၊ ရနကနၿမ႔၊ ၀ငအမစေအခနးမတြင ကငးပေသာ ျဖးၿမ႔ မတေဆြမား

စာၾကညအသငး စာေပဆေပးပြ အခနးအနားတြင ေျပာသညစကား]

{ျမသနးတင ရ႔ လမငးကထရေပါကမၾကညျခငး စာအပ ၂၀၀၀ ခ၊ ပထမႏပျခငး မ

ကးယေဖာျပပါတယ။}

Monday, March 2, 2009

ပကယြငးခရတ ကတစကားတခေရးသ- ေအာငၿမင

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

မငးမာသစၥာ လမာကတဆတစကားက ငယစဥကတညးက ၾကားသမတသားခ ရတယ။

အသကအ႐ြယန႔ ယဥၾကညရင ကၽြနေတာၾကားသခရတ ဒစကားဟာ ကၽြနေတာသစတ၊

ကၽြနေတာႏလးမာ သမႈန႔ စြထားသလ ႐ေနခတာ ႏစေပါငး (၆၀) တငခၿပ။ ကၽြနေတာရ႔

တဥးခငးခစားခကအရ ဒစကားဟာ ကၽြနေတာအတြက ရာသကပန

သစတအေႏြးထညႀကးတထညလေတာင ျဖစေနခၿပ။ ဟတတယ။ ကယေပးထားတ

ကတစကားအတငး တဖကသားက အသ႐႐၊ ေစတနာပါပါန႔ ကညေဆာင႐ြကေပးၿပးတ

အခါတငး ရငန႔အျပည ေကနပရတယ။ ပတျဖစရတယ။ ကယေရာစတပါ၊ ႏလးအမပါမကန

ေကနပပတေတြန႔ အေႏြးထညႀကးလ႔ တငစားအသအမတျပရျခငး ျဖစပါတယ။

အေႏြးထညဆတာကလညး လအပခကန႔ တကဆငမ ထတသး၊ ထတ၀တရတယ

မဟတလား။

ကၽြနေတာဟာ ကတစကားက ေနရာတငး၊ လတငးက မေပးဘး။ ကယေဆာင႐ြက မေပးႏငတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 208

ကစၥကလညး လပေပးမယလ႔ ကတမေပးဘး။ ေပးၿပးလ႔ ကယဘကက အဒကတအတငး

မလကႏငရင အေတာက မကႏာပကစရာ ေကာငးတယ။ အဒလ မကႏာပကစရာေကာငးတ

အျဖစတခက ကၽြနေတာဘ၀မာ တႀကမႀကခရတယ။ တႀကမဆ ဆသေလာကပါပ။

မကႏာပကရတယဆတာထက ပၿပး အေတာက စတမေကာငး ျဖစေနရတာ ခထ။ ကၽြနေတာ

အသကန႔ခႏၶာ ခပၿငမးမ ေနာကဆးထြကသကတငေအာင တသသ စတမေကာငးျဖစရမယ

ခစားခကဟာ ကၽြနေတာရငထမာ ေတာကေလာက ပါ႐ေနေတာမာ အမနပါပ။

(၂)

ႏ၀ငဘာလဆနးပငး ရကတရကမာ ပေတာကပြငသစမဂၢဇငးတကက ကၽြနေတာ

ေရာကခတယ။ သငယခငးႏစေယာကက ပေတာကပြငသစကေန ေစာငေနမယလ႔

ဖနးဆကလ႔ သတ႔က သြားေတြ႔ရငး ေရာကတာပါ။ ပေတာကပြငသစတကမာ ကၽြနေတာ

သငယခငး ၂ ေယာကအပါအ၀င ဂတပညာ႐ငတဥးန႔ ပေတာကပြငသစအယဒတာခပ

ကစမးနတ႔ စကားလကဆ ကေနၾကတယ။ ကၽြနေတာလညး သတ႔စကား၀ငးထက စးေမာ

သြားခတယ။ ပေတာကပြငသစမဂၢဇငးအေၾကာငး ေရာကသြားတအခါ "ေ႐႔လမာ

ဆရာျမသနးတင အမတတရထတမယ၊ ခငဗားလညး ေရးေပးပါ" လ႔ ကစမးနက ေျပာလာ

တယ။ ကၽြနေတာကလညး ေရးေပးမယလ႔ ဆလကတယ။

ကၽြနေတာတတႏငတာျဖစလ႔ ကတေပးလကတာ ျဖစတယ။ ဆကၿပးေထြရာေလးပါး

ေျပာဆရငး ကၽြနေတာသငယခငးႏစေယာကက ကၽြနေတာက လကဘကရည တကခငးတယ။

အဒါမ ဒကၡ။ ကၽြနေတာ ၿမ႔ထ အလပလာတအခါ ကၽြနေတာဇနးက ကၽြနေတာအတြက

လမးစရတ (၁၀၀၀/-) ခြငျပတယ။ ဒါက ကၽြနေတာအတြက မသားစ ၀ငေငြထက တေန႔တာ

ခြငျပစရတ။ ကၽြနေတာက လႈငသာယာမာေနေတာ အသြားအျပန ကားခက ငါးရာ၊

ေျခာကရာ႐တယ။ ကၽြနေတာန႔ေတြ႔တငး ကၽြနေတာသငယခငးေတြက အကနကခ

ေကၽြးေမြးခတာကလညး အႀကမေပါငး မနညးမေနာပါပ။ ဒတခါေတာ ကၽြနေတာကျပနၿပး

တလညဧညခခငေနတယ။ ဘယလ လပရပါမလ။ ကၽြနေတာခကခငး အၾကထတလကတယ။

"ကစမးန၊ ကၽြနေတာေဆာငးပါးအတြက စာမခ ႀကထတေပးဗာ။ သတ႔က လကဘကရည

တကမလ႔"

"ဟက.... ေဆာငးပါးက ဘယဆေနမနး မသေသးဘ စာမခ ႀကထတေနတလ ဟတေတာ

ဟတေနၿပဗ႔...."

အားလးက ၀ငးရယၾကတယ။ အရယအေမာေတြထမာ ကၽြနေတာတ႔ အခငးခငးသာ သတ

သေယာဇဥေ႐ြးမဥေတြ ယကေဖာကေနတယ။ ကစမးနက ေျပာေျပာဆဆ

စာမခႀကထတေပးလ႔ အဆငေျပသြားတယ။ အဒအခနက ေရးေပးရမယ စာမအတြက

ကၽြနေတာေခါငးမာ စဥးစားထားတာ မ႐ေသးဘး။ တကတကဆငဆင ေနာက ႏစပတေလာက

ၾကာတအခါ ကၽြနေတာတ႔ မသားစအတြငးမာ ရငကးရတ အျဖစၾကခရလ႔

ပေတာကပြငသစအတြက စာမကစၥ ကၽြနေတာေခါငးထကေန ေပာကခငးမလ ေပာကသြားခ

ရျပနတယ။ ကၽြနေတာမသားစ ကမၻာေလးအတြငး ေတာကေလာငတ မးၿငမးေအးသြားတ အခါမ

ဒစာမကစၥ ေခါငးထ ျပနေပၚလာတယ။ ဒေဆာငးပါးဟာ ကစမးနက ေပးထားခတ

ကတစကားအတြက ေဆာငးပါး။ ဒေနရာမာ ကယကယကေဖာ မသေတာတပါး

လပျပခငပါတယ။ ကၽြနေတာဘ၀မာ ေပးခတ ကတအတငး လပေပးခဖးတာေတြ အနတဂၢမ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 209

႐ခဖးပါတယ။ လပငနးခြငက ပငစငေပးလကၿပးေပမယ ပငစငလစာ ငါးႏစေျခာကႏစ

ေလာကထ မရေသးဘ ႐ေနတ တာခလတက ကနးမာေရး၀နထမးတေယာကန႔ ကငးတက

ေကာငးဆရာတေယာကက ပငစငလစာေငြေတြ အစလက အျပလက တပတေခါငးႀကး

ျပနရသြားေအာင လြနခတ အႏစႏစဆယေကာေလာကက ကၽြနေတာကညခဖးတယ။

မဆလလကထက လကသငရာ နးစပရာ ခထားေနထငခြငျပခတ (LBG အခနး)

ႏငငျခားသားျပန အမခနးက ပင႐ငျဖစသ ကၽြနေတာမတေဆြလကထ ျပနေရာကေအာင

အဒအႏစႏစဆယေကာေလာကကပ ကညေဆာင႐ြက ေပးခဖးေသးတယ။ ကၽြနေတာက

ေျပာၿပးရင လပတယလ႔ ဆခငတာပါ။ အခလညး ကစမးနက ေပးထားတ ကတစကားက

ဒေဆာငးပါးန႔ တညလကပါတယ။ ဒါေပမယ.......

(၃)

ဒ ဒါေပမယက ကၽြနေတာအတြက စတမေကာငးျဖစေနရတ ဒါေပမယ။ အထကမာ

ေဖာျပခသလ ကၽြနေတာကတပကခဖးတယ။ ကတပကခရလ႔ ကၽြနေတာႏလသား၊

ကၽြနေတာသစတမာ ေသြးမတတတ ဒဏရာတခလ ျဖစေနခတယ။ ေတြးမတငးလညး

စတမေကာငးခငး ျဖစၿပး ၀မးနညးသလ ခစားေနရတယ။ ဒလပါ။

၁၉၈၅ ခႏစ ေဆာငးဥးရကတရက နနကပငးမာ ကၽြနေတာန႔ ကၽြနေတာသငယခငး တေယာက

ဆရာဥးျမသနးတငအမက ေရာကတယ။ အဒကာလမာ ဆရာတ႔ မသားစက

ေဆာကၿပးစတကအမေပၚက မတကေသးဘး။ တကရ႔ ေျခရငးလား ေခါငးရငးလား

မမတမေတာတ ပဥေထာငအမအေဟာငးေလးမာဘ ေနၾကတယ။ အဒက ကၽြနေတာ ယခငက

သးေခါကေလာကေရာကဖးခလ႔ မတမေနတယ။ အမေပၚေရာကသြားတအခါ ဆရာကေတာန႔

တနးေတြ႔တယ။ "ဆရာဥးျမသနးတငန႔ ေတြ႔ခငလ႔ပါ။ ကၽြနေတာနာမည ေအာငခငပါ" လ႔

ဆရာကေတာက ကၽြနေတာေျပာလကတယ။

"ေအာ မငးတ႔ဆရာက ဟဘကအမမာ စာေရးေနတယကြ႔။ သြားေတာေျပာေပးမယ"

"ဟတက"

ဟတက လ႔သာ ေျပာလကရတယ။ ကၽြနေတာတ႔ အလြနအားနာသြားတယ။ ဆရာက

မနကတငး လမးေလာကအျပနမာ စာေရးေလ႐တယ ဆတာက ကၽြနေတာသထားရကန႔၊

အဒါက သတေမေလာၿပး လာခမေနၿပ။ ဆရာကေတာက တားဖ႔ အခနမမေတာ။

ကၽြနေတာတ႔လညး အားနာနာန႔ ထငေစာငေနခတယ။ ပထမဆး ဆရာရ႔

ကငးအနကမကမနက အလငးျပနခက တခ ၀ငကန ေရာကလာတယ။ ေနာကေတာ၊

'ကေအာငခငတ႔ပါလား၊ မေရာကလာတာၾကာၿပပ' လ႔ ႏႈတဆကလကတ ဆရာအသ ခပ႐႐၊

ၿပးမ ကၽြနေတာတ႔ အနး႐ ခတလးမာ ဆရာ၀ငထငတယ။ ဆရာန႔ ကၽြနေတာတ႔

တနာရေကာေလာက စကားေျပာျဖစတယ။ စကားေျပာျဖစတယ ဆတာကလညး

ဆရာေျပာသမ နးနးက ကၽြနေတာတ႔ တေလးတစား နားေထာငခတာက ေျပာတာပါ။

ကၽြနေတာတ႔ ျပနခါနးမာ ဆရာက ကၽြနေတာက ေမးတယ။

"ခငဗား အခ ဘာလပေနလ၊ ႐းမာ လပေသးလား"

"အလပထြကလကတာ ၾကာၿပဆရာ၊ ကၽြနေတာ အခ ကငးတ၊ တာခလတဘက သြားၿပး

နယျခားကနကးေနတယ။ အဒကကနေတြ ရနကနက သယၿပး ေရာငးတယ"

"ဘာန႔သြားၿပး၊ ဘာန႔ ျပနလ"

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 210

"တခါတေလ ေလယာဥန႔၊ တခါတေလ ယာဥတနးန႔"

ဆရာ စတ၀ငစားသြားတယ။ ဒလ ကနကးၿပး ဘ၀ ၀မးေၾကာငးတာရ႔ ဇစျမစန႔

အခငးအကငးက စာေရးဆရာတေယာကအေနန႔ စတ၀ငစား၊ ခစားရလ႔လညး 'ဓါးေတာင' န႔

'မာယာဘ' ၀တေတြက ဆရာေရးခတာ မဟတလား။ 'ဓါးေတာင' မာက စကေလန႔ လႈပ႐ားတ

ေမာငခလမးေၾကာငး။ 'မာယာဘ' ကေတာ ကေလး-တမး ေမာငခလမး။ ကၽြနေတာသြားေန

တာက တာခလတ-ကငးတ ေမာငခ လမးေၾကာ။ ဒလမးေၾကာက ဆရာ စတကး၀တ အတြက

ဆရာစတ၀ငစားတာ ျဖစမယ။

"ကၽြနေတာ ခငဗားန႔လကၿပး ကနၾကမး႐ာခငတယ၊ ေလယာဥန႔ေတာ မလကခငဘး၊

ယာဥတနးန႔သြားမယ။ အသြားအျပန အေခါကကရင....ေျပာ"

"ဟတက၊ ကၽြနေတာေျပာမယဆရာ..."

ကၽြနေတာက ဆရာေရးမယ "တာခလတ-ကငးတေမာငခလမးေၾကာ ဗဟျပ၀တ" က

ဖတခငတာန႔ ခကခငးပ ဟတက လပမခတယ။ ေနာကတခက 'လကခေတာျမနႏၵာ'

ေရးတနးက ကငးတအေၾကာငးက သတလဆ ေမးၿပး ေရးခတာလ႔ ကၽြနေတာက

ေျပာျပဖးထားတာ ႐တယ။ ဆရာသာ ဒဘကလမးေၾကာက လကေတြ႔ လကခရင

"လကခေတာျမနႏၵာ" "ဓားေတာင" န႔ "မာယာဘ" ထက ပေကာငးတ ၀တေကာငးေကာငး

တပဒ ထြကေလမလားဆတ အေတြးေၾကာငလညး 'ဟတက' မတာ ျဖစတယ။

ဆရာအမက ျပနလာၿပးေနာကပငးကမ ျပနစဥးစားမတအခါ ဆရာအသကအ႐ြယ၊

ဆရာကနးမာေရးန႔ ဒလမးေၾကာငး။ ျဖစမ ျဖစပါမလား။ ခရးကလညး ေ၀းလြနးတယ။

ကားလမးက ေတာထေတာငထ၊ ေတာငတကေတာငဆငးလမး။ လမးေၾကာတေလာကက

လညး ႐စဆယရာႏႈနးေလာကမေကာငး။ တခ႔ေနရာမာ ကားေပၚကဆငးၿပး လမးေလာက

ရတယ။ တခါတေလ လသမနးတ ေတာႀကးမကမေနရာမာ သးညေလာက အပရတယ။

လျခမႈကလညး မ႐သေလာက။ ေအးကလညးေအး။ ငကဖားကလညး ရင၀နားကပေနတ

ေဒသ။ ဘရား... ဘရား။ ဆရာက ဒခရးေခၚသြားလ႔ ေတာပါမလား။ ဆရာအတြက စးရမစတန႔

ေတြးပမခတယ။

ဒလန႔၊ ဆရာန႔ ျပနမဆျဖစတာ ႏစန႔ခၿပး ၾကာသြားခတယ။ အဒကာလအတြငး

ဘ၀ၾကမၼာအလညအေျပာငးက ကၽြနေတာအေပၚက စေနၿဂဟဆး ကေရာကလကတာ ၁၉၈၉

ခႏစ ကေန ၂၀၀၅ ခႏစ အလယပငး အထပါပ။ ၁၉၉၇ ခႏစအတြငးမာ ဆရာဆးသြားတာက

ကၽြနေတာ ၾကားခရေသးတယ။ တာခလတ-ကငးတ ေမာငခလမးေၾကာေပၚက လပစားကင

စားရတ ျပညသေတြရ႔ ဘ၀က ၀တအႏပညာန႔ သ႐ပေဖာခယမႈနးျပခငခတ ဆရာက

တခနေစာၿပး ေခၚသြားခတ သဘာ၀မခငရ႔ လကတြငးကေန ကၽြနေတာ ျပနလယခငတ

စတေတြ ေပါကခတယ။ ဒါေပမယ ကၽြနေတာကလညး လ႕ ၀ကေမာငခလမးခရးမာ

မတေစာကေစာက ေတာငေလးလးဆယၾကား ပတမေနခတယ။

ဆရာက ေပးခမတကတ တကယပင ေရစေမာ ပကယြငးသြားခရတယ။ အဒကစၥအတြက

အျပစတခလ ကၽြနေတာခစားေနရတယ။ ဘာျပလ႔လဆေတာ ဆရာ၀တဆရင

တ႐ႈကမတမတ ဖတခငၾကတ စာဖတပရသတ အေထာငအေသာငး ႐တယမဟတလား။

ငျပာရညတပလငး၊ ငါးပတပာ၊ ဆနတျပည ၿမ႔နယေကာသယ လာတ မ႐ဆငးရသားအေပၚ

ေမာငခလ႔ သတမတခတ ေစာငက ေဖာၾကးမယ သ႐ပေဖာ၀တတပဒ ဆး႐ႈးခရတယ

မဟတလား။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 211

ေအာငၿမင။

{ပေတာကပြငသစ၊ အမတ ၂၂၊ ဇနန၀ါရ။ ၂၀၀၉ မ ကးယေဖာျပပါတယ။}

Tuesday, March 3, 2009

မႏေလး အႏစ၁၅၀ေရးသ-ယာေတာကသာေျဗာ

မႏေလး အႏစ၁၅၀

၂ဝဝ၉ ခႏစ၊ မတလ ၅ ရက။

ကဟဒငးေရ-

အတကစေကာေအး မႏေလး၊ အငၾကငးၾကာအ ရတနာပ ဆတအတငး ျမနမာသကရာဇ

၁၂၂၁ ခႏစမာ မငးတနးမငး တညခတ မႏေလးၿမ႔ႀကးဟာ မၾကာမ လပငး အတြငးမာပ

အသက၁၅ဝ ျပညေတာမယ။ ဒအေၾကာငးက ျပနစဥးစားမယ လပလကတာန႔ပ ေခါငးထမာ

မနးေတာငလကာ ယးဒယား လဟာကအစ ၿမ႔မဆရာၿငမးရ႔ 'နနးၿမ႔ေတာ' သခငး၊

ဆရာလငးေခးလလငရ႔ 'မနးရတနာပေနျပည' သခငး စတ သခငးသေတြက ၾကားေယာင

လာၿပး မနးရာျပညပြေတာႀကးကလညး ျပနသတရလာမတယဗာ။ ဟတတယ၊ ရတနာပ

မႏေလးၿမ႔က တညတာ အႏစတရာ တငးတငးျပညတ အထမးအမတပြေတာႀကးက

ေျပာတာပါ။

တကယေတာ ၁၉၅၉ ခႏစ ဆတာဟာ အမေစာငအစးရလ႔ေခၚတ ဗမာျပညရ႔ ပထမဆး

စစအစးရလကထကပ ျဖစပါတယ။ ပထစအစးရ တကလာမယေ႐ြးေကာကပြက

မကငးပရေသးပါဘး။ ကေနာ မတမသေလာကဆရင မႏေလးအႏစတရာျပညက အေစာဆး

စတဝငစား၊ ေဖာထတသဟာ ေ႐ႊကငးသားလ႔ ကေလာငနာမညယထားတ ဆရာေတာ

ဥးေသာဘတပဗ။ သက အေစာႀကးကတညးက ဒကာလက ႀကတြကၿပး မႏေလးဆတ

စာအပႀကးတအပကလညးျပစ၊ လထသတငးစာကေနလညး လႈ႔ေဆာေနတာ။ အဒတနးက

ဆရာႀကးဥးသနးထြနးတ႔၊ ဥးေကာရငတ႔ မႏေလးကမေရာကၾကေသးဘး။ ဆရာေတာက ဒလ

တငလကေတာ ႐ေနတ ဆရာႀကး ေ႐ႊျပညဥးဘတငတ႔လ ျမနမာပညာ႐ႀကးေတြကလညး

ပါဝငၾက၊ တကသလျမနမာစာဌာနလဟာက သငးဝငးၾကန႔ အဒေခတ အဒအခါက ဗမာျပညမာ

အႀကးကယဆးလ႔ ဆရမယ မနးရာျပညပြေတာဆတာႀကး ျဖစေပၚလာခ တာပဗ။

မႏေလးေတာငေျခမာ၊ အဒတနးက ဘာမအသးမျပတ၊ အခ တရစၦာနဥယာဥ လပထားတ

ကြကလပႀကးမာ ခြနႏစရက၊ ခြနႏစလ ကငးပတာ။ ဒအယငကေတာ ဒကြငးႀကးထမာ

ရေသႀကး ဥးခႏရ႔စာပနပ ကငးပဖးတယ။

ဒပြေတာႀကး ကငးပတယဆေတာ မႏေလးသားေတြအဖ႔ ဂဏယမဆး၊ ေမာမဆးေပါဗာ။

အဒတနးက မႏေလးမာ အာဏာပငျဖစေနတ နမခ ေခၚ

အေနာကေျမာကတငးစစဌာနခပကေတာ ထးစအတငး ျမငးဝနမငးဘရားတည၊ ျမငးသား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 212

မားေကာငးမႈ ဆတာမး ႏမးျဖးတာေပါဗာ။ ဖြငပြမာ တငးမႉးက ဖြငလစတယ ထငပါရ႔။

တကယလပၾကတာ၊ ပငပမးၾကတာကေတာ ၿမ႔လႀကးေတြန႔ ၿမ႔လထေတြပါ။ ဘာပေျပာေျပာ

သတ႔ ပငပမးရကး နပတယလ႔ ဆရမယထငပါရ႔၊ ပြႀကး ၿပးသြားေတာ အားလးပ ေကနပ အားရ

ျဖစသြားၾကတယ။ ေနာင ႏစေပါငးမားစြာပ ဒအေၾကာငးကမႏေလးသားေတြက ၿမနေရယကေရ

ေျပာေလ႐ၾကတယ။ သတ႔က လတေယာကရ႔ အသကအေၾကာငးေျပာရင သက

မနးရာျပညကငးပတ ႏစမာေမြးတာ၊ မနးရာျပညၿပး ေနာကတႏစမာ ေမြးတာ စသျဖင

ၫႊနးတတၾကတယ။ ဒါအျပင လနာမညေတာင ရာျပညလ႔ မညသေတြ မနညးဘး။

ေအာ- မႏေလးဆတာကလညး ဗမာျပညသမငးန႔ ဗမာျပညသားေတြရ႔ စတထမာ

သ႔ထးျခားခကန႔ သ႐ေနတာကးဗ။ ျမနမာမႈရ႔ၿမ႔ေတာ၊ ျမနမာယဥေကးမႈရ႔ အခကအျခာ၊

ဗမာျပည ဗဒၶဘာသာဝငေတြရ႔ အဓကရ ၿမ႔ႀကး စတ ဂဏပဒေတြက လေတြက ေပါေပါဆဆ

ခးျမႇငထားၾကတာမ မဟတတာကလား။ ဗမာတႏငငလး သ႔ကြၽနဘဝေရာကၿပး ျမနမာမႈ၊

ျမနမာယဥေကးမႈေတြ အၿခမးေျခာကခရခနမာ ဒေနရာကေန ေတာငေတာင တငးခၿပး

"သ႔ကြၽနမခ၊ မးမာနမခ၊ မကသ႔ေအာက" ဆသလ အမးသား အလက လႊငထခတၿမ႔၊

လမႈေရး၊ ႏငငေရး၊ ယဥေကးမႈေရး၊ ဘယဖကကျဖစျဖစ ဂဏယစရာေတြန႔ ျပညလမးေနတ

ၿမ႔ႀကးပါဗာ။

အဂၤလပ ကလနသမားေတြက ဗမာႏငငရ႔ ၿမ႔ေတာက ရနကနက ေျပာငးပစ လကတ ေနာကမာ

မႏေလးဟာ သမ႔လ႔ ဒလ သ႔ဂဏသ႔ျဒပန႔ ေနႏငတယလ႔ ေျပာရေလာကေအာင အေျႏၵအျပည၊

တညၾကညဂဏ႐စြာ ရပတညခပါတယ။ ရနကနၿမ႔ႀကး ဟာ အေ႐႔ေတာငအာ႐ရ႔

နပါတတစၿမ႔ေတာလ႔ ဆရမေလာက တကေတြတာေတြ၊ ဥယာဥေတြ ပနးၿခေတြ၊

ေလယာဥကြငးေတြ ပငလယဆပကမးေတြန႔ ႀကးကယလာခေပမ မႏေလးကေတာ

မႏေလးပလ႔ ဆရေလာကေအာင တသးတျခား၊ ထးထးျခားျခား တည႐ခပါတယ။

ဒါေၾကာငလညး နနးေတာေ႐႔ဆရာတငက သ႔ရ႔ ေ႐ႊမးၫ သခငးထမာ "ရနကနမာ

မျပတေနပါတယ၊ နတျပညႀကးလ႔ပ ဆၾကပါစ႔၊ သ႔ေပမ ကယၿမ႔ကယေတာ၊ လြမးေသးတယ

႐း႐းပဗ" လ႔ေရးခတာျဖစပါတယ။

အခေတာ ဒ ၿမ႔ႀကး အႏစ၁၅ဝျပညတ အထမးအမတက နအဖစစဗလမားက ေပယာလက

ျပထားၾကေလရ႔ ကဟဒငးေရ႔။ ဒ လေတြဟာ အတတန႔ သတ႔န႔ ဘာမမဆင၊ ေ႐႔ကလေတြျပစ

ထေထာငခတာေတြက တနဖးမထား၊ သတ႔ကယသတ႔ တသးတျခား သမငးတရပ

ထေထာငႏငမယလ႔ ယဆေနၾကေလသလား မသပါဘး။ သတ႔ရ႔ "ေနျပညေတာ" ကလြၿပး

တျခား ဘယၿမ႔ဘယ႐ြာမ ဂဏမျပထက၊ စာမဖြ႔ထကလ႔ ယဆေနၾကဟန တပါရ႔ဗာ။

သတ႔အေနန႔ (ၾကပေျပးလ) ၿမ႔ေတာတခက တညေဆာက လကတယ ဆတာန႔ အဒ

ၿမ႔ေတာမာ ဂဏေတြျဒပေတြ သ႔အလလ ႐သြားေရာလ႔ ထငမတ ေနၾကသလား မသပါဘး။

မဟတပါဘးဗာ။ ၿမ႔ဆတာလညး လေတြလပ သမငးကျဖတသနး၊ စမးသပခၿပးမ ဂဏတကၾက၊

ဂဏတညတရတာ ျဖစပါတယ။ ဗမာျပညမာ မငးေနျပည ျဖစခဖးတ ၿမ႔ေတြမနညးပါဘး။ ဒါေပမ

သတ႔က မႏေလးလ အနးဆးေခတ နယခ႔ ဆန႔ကငေရး လႈပ႐ားမႈႀကးန႔ ဆကစပမသြားတာမး

မျဖစခၾကဘးေလ။ ေ႐းေခတတနးက ပေဒသရာဇမငးတပါးဟာ မငးေနျပညက

ေျပာငးတယဆရင ေနျပညေတာအေဟာငးကေန သ႔က ျခားနားမာစးလ႔ အဒၿမ႔က

ဖကထားခေလ႐ၾကတယ။ မႏေလးကေတာ အဒလ မဟတဘး။ နနးေတာ၊

နနးၿမ႔႐းစတာေတြက လေတြက ကယထးကယနနး ေနခတ ဘဝေတြ မေမဖ႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 213

အဂၤလပလကေအာကမာ သတေပးေနသလ ထးထးမားမား ကနေနခတာ။ ဒလ

တည႐ေနတာေတြက ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးလ လက "ေၾသာ- မနးအပကတြငျဖင၊

ၾကငနးမကလကရပက၊ ပခနးထြကတၿပး၊ အၾကမးဖကေရာမဟလ႔၊ ငမးငမးတက သေရယ

ေအာင၊ နနးဆကအေမြကလ မနးမတျပင" ေရးေစခတာျဖစပါတယ။

ဒါေပမ နအဖအစးရ လပေနတာန႔ပ ေနာငတခနကေတာ ဗမာျပညသားေတြရ႔ သညာထမာ

သတ႔ရ႔ ၾကပေျပးၿမ႔ေတာဟာ ဗမာျပညသားေတြက သတျဖတညႇငးဆဖ႔ အမန႔ေတြ

ထတျပနခတ ၿမ႔တၿမ႔လ႔စြမတသြားမယ အလားအလာေတြ ေတြ႔ေနရတယ။ ဒါမမဟတလညး

အေကာငးဖကက ျပနစဥးစားရင နအဖစစအပစက ေနာကဆးေခမႈးႏငတ ေနရာလ႔

ကမၺညးတငႏငတ ၿမ႔မားျဖစမလားေပါ။ ဒါန႔ပတသကလ႔ ကေနာ ေခါငးထမာ ဝငေနတ

ေမးခြနးတခက 'ဒေန႔ကာလမာ ကယကယက ေနျပညေတာ (ၾကပေျပး)သား' လ႔ လကမေထာင

ဂဏယတလရယလ႔ ႐မ႐ရ႔လားဆတာပ။ တျခားၿမ႔သားေတြကေတာ ကယကယက

ဘယၿမ႔သားလ႔ ဂဏယေလ ႐ၾကတယ မဟတလားဗ။

အာဏာ႐တ လေတြအေနန႔ ၿမ႔ေတာဆတာက ထငသလ ဟေ႐ႊ႔ ဒေျပာငး လပႏငၾကပါတယ။

ဒါေပမ သတ႔ အဒလ ေ႐ႊ႔ေလရာမာ အဒၿမ႔ရ႔ ဝဉာဥကေတာ တပါတညး သယမသြားႏငပါဘး။

ၿမ႔ေတာက ရနကနကေန ၾကပေျပးဆ ေျပာငးသြားေပမယ ရနကန ၿမ႔ႀကးရ႔ ဂဏသကၡာ၊

ဗမာျပညသားေတြရ႔ ရနကနအေပၚ သေယာဇဥန႔ အေလးထားမႈ၊ ဒ ၿမ႔ႀကးအတြက ဂဏယမႈ

စတာ ေတြဟာ ေဟာဒ ေ႐ႊတဂေစတေတာျမတႀကးန႔ သ႔ေျခရငးမာ ကနခပါတယ။

ဗမာျပညသားေတြ အဖ႔ေတာ ရနကနဟာ ရနကနပါပ။ တကယက မဟာရနကန ျဖစပါတယ။

အလားတပ၊ မႏေလးဟာလညး မႏေလးပါပဗာ။ မႏေလးသားေတြ ၿမ႔ျပငေရာက၊

တျပညသားေတြ ျပညတြငးေရာက၊ ဘယလပ ကေျပာငးကျပနေတြ ျဖစျဖစ စနေဗဒါ၊ ၿမ႔မၿငမး၊

ေလဘာတမျမရင စသေတြရ႔ ရငထအသထက မႏေလးၿမ႔ႀကးဆတ အျဖစကေတာ

ဘယလမမေျပာငး လႏငပါဘး။ ရာစႏစတခန႔ တဝကတတ ဗမာျပညသားေတြရ႔ ခစသ

ျဖစေနခတ မႏေလးဟာ ေနာငမာလညး ခစသျဖစေနအနးမာ ေသခာပါတယ။

ေစာငၾကညပါ မတေဆြႀကးရယ။ ဘာမမေဝးတ တခနကရင မႏေလးသား ေတြဟာ

ျပညေတာဝင သခငးက ၿမငၿမငဆတးၾကၿပး သတ႔ၿမ႔က သတ႔ စတႀကက

တညေဆာကၾကအနးမာပါ။

ဘယာေဘး ကြာေဝးၾကပါေစ။

ယာေတာကသာေျဗာ

အေ၀းကေပးစာတေစာင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 214

Wednesday, March 4, 2009

ဥးခစေမာငေရးသ- သခငသနးၿမင (ျပညသ႔အာဏာ-အယဒတာ)

(၁)

စကားစပမ၍၊ သတငးစာ-ဂာနယဆရာမားအေၾကာငး ေျပာမၾကလင ဥးခစေမာင သည

ပရတအလယသ႔ ၀ငလာတတေပသည။

လကဥးဆး တကယတနး ဥးခစေမာငက သေအာင ေထာငထတြင မတဆကေပး ခသ မာ

သခငတငေဖျဖစသည။

လြနခေသာ ၇- ႏစခန႔က ျဖစေလသည။

အျပငလ႔ေလာကႏင အဆကျပတေနေသာ အခနေပတညး။

ကဥးေျမာငးလေသာ ေထာငနရအတြငး၌ သခငတငေဖႏင ကၽြနေတာတ႔ စကားလကဆ

ကတငးလပင၊ သခငတငေဖသည သသေသာ ဥးခစေမာငအေၾကာငးက

ေျပာျပတတေလသည။

သခငတငေဖက ပစေဆးလပက ဖြာေနရာမ ၿပးၿပး ဥးခစေမာငႏင စာေရးဆရာမား

အခနးတခတြငစၿပး ေနခပက ခေလးမားအား ပ၀တေျပာျပသကသ႔ ဇာတေၾကာငးျပန

ေလ႐ေလသည။

ကၽြနေတာက ပစေဆးလပ လပရန၊ ေဆးျပငးလပတလပက မတဆပရတသညဓါးျဖင ပါးပါး

ပါးပါးလးေနရာမ နားေထာငေနေလသည။

(၂)

အဒတနးက- သပေပာဒါဘဗာ၊ အကနစာေရးဆရာေတြခည စေနၾကတာကး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 215

တခါဟာ- နယကဧညသညတေယာက လာၿပးတညးသြားတယ။ ဧညသညက သျပနတအခါမာ

ကနေနတလေတြ ေသာကခငရင ေသာကရေအာငဆၿပး၊ ၀မးႏႈတေဆး ပလငးတလး

ထားပစခတယ။ အဒပလငးမာလ စကကပၿပး ၀မးႏႈတေဆးဆၿပး စာေရးထား တယ။

ဒါေပမယ ဘယသ လကကျမငးတယ မေျပာတတဘး၊ ေနာကတေန႔ကေတာ၊

"၀မးႏႈတေဆးမဟတ" ဆၿပး ျဖစေနပါေရာ။

ဒါတြငမကေသးဘး၊ တေယာကက "အဆပ" လ႔ ထပၿပး ေရးပစချပနေရာ။

စာေရးဆရာေတြခညး စေနေတာ တေယာကၿပးတေယာက လကစြမးျပၾကဒါေပါ။

ေနာကတခါ အဆပေနာကကဆကၿပး "ဟ၍မဆလ" လ႔ တေယာကက ေရးသြားတာ ေပါ။

အဒေတာ "၀မးႏႈတေဆးမဟတ၊ အဆပဟ၍မဆလ" ဆၿပး စာက႐ႈပလာေရာ။

ဒါန႔- မရပေသးဘး၊ ေနာကတေယာကက ၀ငျဖညလကေသးတယ။

"သ႔ေသာ" တ။

တခါ ေနာကတေယာကက ဆကလကေသးတယ။

"မေသာကရ"

အဒါေတာငမဆးေသးဘး။

ေနာကဆးမာ "ဟမမတသငေပ" လ႔ ဆကလကေသးတယ။

"၀မးႏႈတေဆးမဟတ၊ အဆပ ဟ၍မဆလ၊ သ႔ေသာ၊ မေသာကရ ဟမမတသငေပ"

အဒါန႔ဘ ၀မးႏႈတေဆးပလငးက ဘယသမ မေသာက၀ေတာဘ၊ တခါတညး

လႊငပစလကရတယ။

ကခစေမာငန႔ စာေရးဆရာေတြ စေနၾကတနးကေပါ။

ကၽြနေတာက ၿပးလကေလသည။

(၃)

တခါဟာ- ကခစေမာင ဘတာ႐က သြားၿပး လႀကတာကး။ ရထားဆကလာတအခါ၊ ရပၿပး

ဟၾကညသညၾကည ၾကညေနတနး၊ အမးသမးတဥးက၊ ရထားျပတငးေပါကက

ေခါငးျပထြကတၿပး၊ ကလ- ကလ လ႔ ေခၚေနတာကး။

ကခစေမာငကလ- လခညတတ ခဖနပန႔ စြပျပအကႌက ၀တလ႔။

ကလ- ကလလ႔ ေခၚသၾကားေတာ- ကခစေမာငက ေဘးပတလညက ၾကညသတ။

ကလလ တေယာကမ မေတြ႔ဘး။

ေနာကေတာမ ကလေခၚသက ၾကညလကေတာ၊ သ႔က ေခၚေနေၾကာငး သရတယတ။

ကခစေမာငကလ ေခၚတဆက ေလာကသြားတာေပါ။

ကလေခၚတ အမးသမးက ကခစေမာငလ အနားကေရာကလာေရာ၊ ၀မးသာအားရန႔ "ဒလ

ဒ႔ဗမာ အမးသားေတြ အခလ ကလအလပက ၀ငလပလာတာ ေတြ႔ရေတာ ၀မးသာစရာဘ၊

ကမက ဗမာအမးသား အခငးခငးမ ငားခငတာ" လ႔ ေျပာေျပာဆဆဘ

သားေရေသတာတလးက လမးေပးလကတယတ။

အဒအခနတနးက ဗမာျပညမာ အမးသားစတေတြ တကကြေနတ အခနေပါ။ အမးသမးမာ

မးခစစတေတြ တကကြေနတာက မဖကဆးခငတာန႔ဘ၊ ကခစေမာငက ေသတာႀကးက ယၿပ

ထမးလကေရာတ။

ေသတာကထမးၿပး အမးသမးေနာကက လကသြားတအခါမယ၊ အမးသမးက သ႔က ၾကညၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 216

ေျပာေသးသတ။

အမယေလး- ဒ႔ဗမာေတြကေတာ၊ ကလလပေနတာေတာငမ၊ မကမနႀကး တပလ႔။

အဒေတာ ကခစေမာငက၊ ကၽြနေတာ ေမြးကတညးက မကစမြလ႔ တပတာပါ၊ ဟနထတခငလ႔

မဟတပါဘးလ႔ ျပနေျပာလကတယတ။

ဒါန႔ သေရေသတာက ထမးၿပးလကပ႔လကတာ၊ အမးသမးေနတတကေရာကသြားလ႔၊ ေပးတ

ကလခက ယၿပး ျပနဆငးလာတအခါ၊ ခဖနပႀကးန႔ဆေတာ ေခာပး ဒလမေကာက ေကြး

ကသြားပါေလေရာ။

အဒဒင- ကလအျဖစ ငားလာတ အမးသမးက၊ ကဗာကရာ ဆငးၿပးလာသတ။

ကခစေမာင မကမနလ ကြသြားတာေပါ။

အမယေလး- ဆငးရရတအထ ျဖစမ ျဖစရေလ၊ မကမနက ဘယေလာကတန သလလ႔

အမးသမးက ဂ႐ဏာန႔ ေမးသတ။

အစပေလာကတနပါတယခငဗာ။

ဒါန႔ သ႔က မကမနဘး ထတေပးလကတယတ။

ကၽြနေတာသည ဥးခစေမာင၏ စတသေဘာထားက ေတြးၾကညေနမသည။

(၄)

သ႔ႏငပင- မျမငဘး မေတြ႔ဘးဘ ဥးခစေမာငက စြလနးလက ႐သည။

ကၽြနေတာ အငးစနေထာငမ လြတေသာအခါ- ရနကန ေရေကာမ ဂာနယေကာ

အလပတကသ႔ ၀ငမေတာသည။ သေဟာငးကၽြမးေဟာငးတေယာက အမတြင ၀ငရဘ

သကသ႔ပင စတထ၌ ျဖစေနသည။

ဥးခစေမာငက မေတြ႔၊ ဘယသြားေနသည မသ။ သ႔ႏငပင တေဂာငးေဂာငးႏင ႐ကေနေသာ

ဂာနယေကာ ပႏပစကႀကးကသာ ေငးၾကညၿပး ထြကခရသည။

ထမ နဂါးန အလပတကသ႔ သြားၿပး နဂါးနအယဒတာ ဥးထြနးေ႐ႊႏငသာ ေတြ႔ရေတာသည။

ေထာငတြငးမ သခငစး၏ မာၾကားခကအရ သြားရျခငးပင ျဖစ၏။ သခငစး ေရးေသာ

"လ႔ေလာကျဖစစဥ" ဆေသာ စာအပႀကးက ႐ကႏပေရးကစၥပင ျဖစသည။

အဒစာအပဘဗဟ ဥးထြနးေ႐ႊက "လ႔ေလာကျဖစစဥ" စာတြႀကးက လမး၍ ေပးလကသည။

ကၽြနေတာက ယ၍ ၾကညသည။ အလြနပင ႀကးကယသည ကမးႀကး တေစာငပင ျဖစသည။

အဒါက ပကဆမ႐တာန႔ မ႐ကႏငေသးဘးဗာဟ ဥးထြနးေ႐ႊက ညညးေလသည။

ကၽြနေတာက ဘာမျပနမေျပာ၊ ပမႏပရေသးေသာ စာအပက အားပါးတရ သတေျခတငၿပး

ဒနးစငး၍ ဖတေနမသည။ ဥးဥးဖားဖား ပမႏပရေသးသည စာမက ဘတရသည

ကသလကသည ႏယႏယရရမဟတ။ ဧရာမ ကသလကပင ျဖစေလသည။

ကၽြနေတာ စာအပႀကးက ဖတ၍ ၿပးေသာအခါ၊ ဥးထြနးေ႐ႊက မေတြ႔ရေတာ။ ဘယအခနက

ဘယက ထြကသြားသညမသ။ ထအခနမစ၍ ေနာကကလညး ဘယနေရာ အခါမ

မေတြ႔ရေတာ။

ဥးခစေမာငကမကား ဂပနေခတေရာကေတာမ ေတြ႔ရသည။ ဤေခတမတငမအတြငး

မေတြ႔ျခငးသည ခကခငးလပင ျပန၍ ေထာငနနးစရေသာေၾကာငတညး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 217

(၅)

ဂပနပနေခတတြင၊ ကၽြနေတာ ရနကနသ႔ လာေရာကေနထငသည။ ထ႔ေနာက ဥးခစေမာငႏင

ခငမငရငးႏးသတေယာက ျဖစလာသည။

ဥးခစေမာငႏင စကားလကဆကတငး ကၽြနေတာမသမခေသာ ႐ညေ၀းလသည

အတတကာလမ အျဖစအပကကေလးမားကေဖာကသညခေလ႐သည။ ႏငငတြင စတင

ေကာၾကားခေသာ စာေရးဆရာႀကးမားအေၾကာငးက အထးသျဖင ေျပာသည။

ေဇယႀကးက စာေရးရာမာ အေတာေကာငးတာကး- ဆရာလြနးႀကး (သခငကယေတာမႈငး)က

သေဘာကတာန႔ သ႔သမးန႔ ေပးစားလကေရာ ဟသညကအစ ပမးနငးႀကးက

စကဘးတကသညအထ အားလးေျပာေနတတသည။

မားေသာအားျဖင ကၽြနေတာႏင ဥးခစေမာငသည ဆကကားစး၍ လညပတတတၾက သည။

ဥးခစေမာငက ေ႐႔မ ထင၍ ကၽြနေတာက ေနာကမ ထငတတသည။ထ႔ေနာက ဗဟနးမ

လကဘကရညဆငမားတြင ကကစားၾကေလသည။

အသမားႏငေတြ႔တငး၊ ဥးခစေမာငက အတငးေခၚၿပး လကဘကရညတကသည။ သေရာ

ကၽြနေတာပါ လကဘကရညက ေသာကၿပးေသာလညး၊ အသႏငအတ ထပေသာကၾကသည။

သညလႏင အသႏငေတြ႔တငး- မေရတြကႏငေအာင လကဘကရည ေသာကၾကသည။

ဥးခစေမာငမာ အေတာပင လကဘကရညေသာကႏငပါေပသည။ ကၽြနေတာလညး

ေခသမဟတ၊ လကဘကရညဆသညမာ ေရပငျဖစသည။ အႀကမႀကမ ဘယႏစခြကပင

ေသာကရေစကာမ ေသာကႏငၾကသမား ျဖစၾကသည။ အငမတ အငမတန

ဘကညပါေပသည။ ဤသ႔ လကဘကရညေသာကလက မန႔စားလကႏင နနကစာ

မစားရသညက မားေလသည။

အခနကနေတာမပင အမသ႔ ျပနၾကေလသည။

မတမတရရ တခါက ဆကကားျဖင အမသ႔ ျပနၾကရာ၊ ဘာစတကးႏငမသ၊ ဥးခစေမာငက

"ဗမာျပညမာ သၾကားမငးဆရင ရစရာလ႔ဘ ေအာကေမေအာင ေျပာငေလာငေရးတာ

ဘယသလ" ကၽြနေတာအား ေမးသည။

ကၽြနေတာက ဇ၀နေပါဟ ျပနၿပးေျပာလကသည။

ဥးခစေမာငက ဘာမ မေျပာေတာ၊ ဘာေၾကာင ေမးသညကလညး ကၽြနေတာမသ။

(၆)

တခါက- ဗမာစာေတာေအာင ဘယလလပရမလဟ ကၽြနေတာက ေမးသည။

ဗမာစာေတာခငရင- မဃေဒ၀က ဘတ၊ မဃေဒ၀ ဟာ ဗမာစာေပမာ အကြယ၀ဆးဘ၊ ဟ

သက ျပနေျပာေလသည။

သ႔ႏင ကၽြနေတာ မဃေဒ၀က ၿပးဆးေအာင ဘတဘးေတာသည။ ဘတ႐သာ

ဘတျခငးျဖစသည။ ဥးခစေမာငလေတာ ေသခာစြာ မတျခငးမား မ႐ခ။ ဥးခစေမာငမာ

မဃေဒ၀အတြငးမ စာညြန႔ကေလးမားက အာဂေဆာငထား၍ တခါတခါတြင အလဥးသင လင

႐ြတ၍ ျပတတသည။

ဤမ ဥးခစေမာငထသ႔ ကၽြနေတာခဥးကပခသည အေၾကာငးရငး တခမာ သတငးစာ

ဂာနယလပငနးက ၀ါသနာပါေသာေၾကာငလညး ျဖစေလသည။

သတငးစာ ဂာနယဆရာလပတယဆရင- ကဗာကလ ေခါကမရတယ- ဟ ဥးခစေမာငက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 218

ေျပာသည။

ကၽြနေတာက - သတငးစာဆရာတဥး ျဖစလာေစခငသမာ ဥးခစေမာငပင ျဖစသည။

ကၽြနေတာအား ကဗာစပနညးမားက သငၾကားေပးသည။ ဥးပည ျပဇာတမားလညး

အဘတခငးသည။ ဥးတးေရးသည ရာမရကနက သအေတာႏစသကသည။

ဤသ႔ စာေပႏင ပါတသက၍ ဥးခစေမာငထမ ဗဟတ ဆးပးျခငး ျပခေသာလညး၊ ႏငငေရး

ယဆခကမားႏင ပါတသက၍ ဘာမမေမးပါ။ ေမးလညး မေမးခင၊ ႏငငေရးႏင

ပါတသက၍မကား ကၽြနေတာႏင သေဘာခငး တကဆငခငမ တကဆငမည။ ဤသ႔ျဖစ၍

စာေပႏင ပါတသက၍သာလင ေမးျမနးျခငး၊ ေဆြးေႏြးျခငး ျပခသည။

(၇)

ဂပနေတြ ၀ငလာလ႔ ေတာက ေျပာငးၿပးေနတာ တႏစေလာကၾကာတယ။ အဒ တႏစအတြငးမာ

စာအပေပါငးတေထာငေကာ ဘတၿပးခတယဟ ဥးခစေမာငက ကၽြနေတာအား

ေျပာျပခေလသည။ ဥးခစေမာင စာဘတမားေၾကာငးကမ ကၽြနေတာ သပါသည။ သ႔ေသာ

တႏစအတြငး စာအပေပါငး တေထာငေကာ ဘတၿပးသည ဆျခငးကမ မယႏငေလာကေအာင

ျဖစခရေပသည။

မညသ႔ပငဆေစကာမ- ဥးခစေမာငသည ဗဟသတ ဟငးေလးအးႀကးျဖစေၾကာငး၊ သ႔စာက

ဘတဘးသတငး၊ သ႔က ေတြ႔ဘး သဘးသတငး ၀နခရေလသည။

ထ႔ေၾကာငပင သတငးစာ ဂာနယဆရာတ႔၏ အေၾကာငးက ေျပာၾကတငး၊ စကား

လကဆကတငး၊ ဥးခစေမာငသည ပရသတလညသ႔ ၀င၍ ၀င၍ လာတတေပသည။

သနးၿမင

{တာရာမဂၢဇငး၊ အတြ၁၊ အမတ၅ (၁၉၄၆?) မ ကးယေဖာျပပါတယ။}

ေသြးစညးညညြတၾက၊ ေသြးမကြၾကန႔........ေရးသ- ထကျမက

ေသြးစညးညညြတၾက၊ ေသြးမကြၾကန႔

ခစခငရငးႏးၾက၊ အမနးမပြါးၾကန႔..........

နာရ၀ကခန႔သာ ကားေမာငးရသည။ ဆရာနတႏြယအမသ႔ ကၽြနေတာတ႔ ေရာကလာ

ၾကေလသည။ ေရာကႏငသမားလညး ေရာကေနၾကၿပ။ ဆရာခန(ပခး)တ႔ပင ေစာေစာစးစး

ေရာကေနသည။ ဆရာနတႏြယတ႔ ဇနးေမာငႏအျပင ဆရာေဌးေမာငလညး ႐သည။

ဆရာနတႏြယအမမာ ယခငက ႏစထပအမ မဟတေတာပါ။ ႏြယန ၃ လမးထပ လမးေထာငက

ျခ၀ငးေလးႏင တထပအမေလး ျဖစသည။

အမ၀ငးထ ကၽြနေတာတ႔ ၀ငလကခနတြင ဆရာက ထငေနပါသည။ ဆရာမကႏာမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 219

အမးေနသညဟ ကၽြနေတာထငသည။ စကားေျပာရာတြင အားယေျပာရသည။ နညးနညး၀ါး

သည။ ဆရာနားမာ ယခငကထက ဆးေနသည။ နားနားကပၿပး ကယကယေအာေျပာမ

ၾကားရသည။ ဆရာနတႏြယ အသက ၇၇ ႏစ ျပညပါၿပ။ အယဒတာဘ၀၊ စာေရးဆရာဘ၀ ႏင

ဆယစႏစ ၅ ခခန႔ ျဖတသနးလာခသည။ စာေပဘ၀ျဖငသာ အသကေမြး၀မးေကာငးျပၿပး

စာေရးဆရာဘ၀ျဖင ရပတညခသည။ စာေပသည ျပညသက အကးျပရမညဟေသာ

ယၾကညမႈျဖင ျပညသ႔ဘကမေန စကလကမတတတ ရပတညခသ ျဖစသည။ တေကြ႔ေတာ

ေတြ႔ၾကဥးမည ၀တမာ သ၏ အေကာငးဆးစာအပျဖစသညဟ တခ႔က သတမတၿပး၊ တခ႔က

ျမနမာျပညေျမာကပငးသည အေကာငးဆးျဖစသညဟ သတမတၾက၏။ ဆရာသည

လထသတငးစာ၊ စေထာကမဂၢဇငး၊ မးေ၀မဂၢဇငး၊ ႏြယနမဂၢဇငးတ႔တြင လပကငခသည။

ထးခၽြနေအာငျမငေသာ အယဒတာ တဥးအျဖစ စေထာကမဂၢဇငး၊ မးေ၀မဂၢဇငးႏင

ႏြယနမဂၢဇငးတ႔က ဂဏသကၡာ႐စြာ စာေပစငေပၚ တငေပးခပါသည။

မနက ၁၀ နာရေကာသညႏင မဂၢဇငးမား၊ ဂာနယမားမ အယဒတာမား၊ စာေရးဆရာမား၊

ကဗာဆရာမား တဖြဖြ ေရာကလာၾက၏။ 'ကစမးနေရာ ' ဟ ေမးၾကညရာ ဆရာဒဂနတာရာက

၀ငေခၚေနသညဟ ေျပာၾကသည။ ကၽြနေတာတ႔လညး ဆရာတာရာ အလာက

လညတဆန႔ဆန႔ျဖင ေမာေနပါသည။ ဆရာနတကလညး ေမာပါသည။ စငစစအားျဖင

ဆရာနတႏြယႏင ဆရာဒဂနတာရာတ႔ မဆခသညမာ ႏစေပါငး ၃၆ ႏစခန႔ ႐ၿပဟ

ကၽြနေတာထငပါသည။ ဆရာတာရာက ေအာငပနးေတြေနၿပး ဆရာနတက ရနကနတြင

ေနသညအတြကလညး ဆေတြ႔ဘ႔ မၾကႀကကသညလညး ျဖစႏငပါသည။ ဆေတြ႔ေအာင

[ကၽြနေတာတ႔၊ ေမာငစမးနတ႔၊ ကခါး(ကြမးျခကနး)တ႔လ ဖနတးသမား] ႀကးစားေပးသမား

မ႐ချခငးေၾကာငလညး ျဖစႏငပါသည။

တကယေတာ ဆရာတာရာႏင ဆရာနတႏြယတ႔အဖ႔ မဆႏငစရာ၊ မေတြ႔ႏငစရာ၊

စကားမေျပာႏငစရာ ဘာအေၾကာငးမ ခငခငမာမာမ႐ေပ။ တခ႔ စာေပသေဘာထား

မတညမႈမား ႐ႏငပါသည။ သ႔ေသာ အေျခခ စာေပအယ၀ါဒမာ ကြျပားသညဟ

ကၽြနေတာမထငပါ။ ဆရာတာရာႏငလညး ကၽြနေတာ ေျပာဆ ေဆြးေႏြးဖးသည။ ဆရာ

နတႏြယႏငလညး ေဆြးေႏြးခဖးသည။ အယအဆ အတတျဖစသည။

၁၉၇၂ ခႏစက ကၽြနေတာတ႔ ရေဘာတစ ျပညသ႔ၾကယဂာနယ ထတေ၀ခစဥက

ဆရာနတႏြယက 'အပမကတြငေတြ႔ဆျခငး' အခနး အျမေရးသည။ ဆရာတာရာက ဗညားသဟ

'စာေပစစတမး' ႏင ေမာငစမးျမနာမညျဖင စာေပေဆာငးပါး အျမေရးပါသည။ ထစဥက

တ႔ထေရးရငး လငယကဗာဆရာတခ႔ မးေ၀တြင ေရး၊ မေရး သေဘာထား ကြခၾကသည။

ကၽြနေတာက မးေ၀တြင မေရးေရး သေဘာထားက ဆန႔ကငကန႔ကြကခသည။

အဓကဥးတညခကက ဆပကငၾက ဆေသာ ေဆာငးပါးတပဒက ျပညသ႔ၾကယတြင ကၽြနေတာ

ေရးခပါသည။ စာေပသမားမား စညးလးညညြတၾကဖ႔ လႈ႔ေဆာျခငး ျဖစသည။

ကၽြနေတာတ႔သည တႏြယထမ အသးမား ျဖစသည။ တပငထမ အ႐ြကမားျဖစသည။

ဥးတညခကတ၊ အယဆတသမား ဘာေၾကာင ဘာေၾကာင မစညးလးႏငသနညး။ ဘာေၾကာင

လကမတြႏငသနညး။ ဘာေၾကာငစကားမေျပာႏငရသနညးဟ ကၽြနေတာေရးခ ပါသည။

၁၉၉၈ ဆရာျမသနးတင ကြယလြနစဥက ထနပငသခႋငး ဆရာျမစာပနတြင ဆရာနတႏြယႏင

ဆရာဒဂနတာရာတ႔ ဆခသညက ကၽြနေတာေတြ႔ခပါသည။ ဆရာျမ အေလာငးက

ေနာကဆးႏႈတဆကရငး၊ ဆရာေတာဥးပညာ၊ ဆရာဒဂနတာရာ၊ ဆရာ နတႏြယႏင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 220

ကၽြနေတာတ႔ စကားေျပာခၾကပါသည။

xxxx xxxxx xxxx xxxxx

မနက ၁၀ နာရခြခန႔တြင ဆရာဒဂနတာရာ ေရာကလာပါသည။ ဆရာနတႏြယက ကားေပၚက

တြဆငးလာေသာ ဆရာတာရာက လကက ဆပကငရငး ႀကဆပါသည။

အလြနၾကညႏးစရာေကာငးေသာ ျမငကြငး၊ ျပနလညဆဆညးၾကေသာ ဆရာ ၂ ဥး၏ Reunion

က လငယစာေပသမားမားက ၀မးသာၾကညႏးစြာ ဓာတပမား ႐ကၾကသည။

ပတျဖစၾကေလသည။ ထအခနတြင ဆရာမ ေဒၚခငေဆြဥးလညး ေရာကလာပါသည။

ဆရာတ႔အားလး စားပြတြငထင၍ စားေသာကၿပးသညႏင-

"ကြေရာကလာတ မတေဆြစာေပသမားမား ခငဗား၊ ဒေန႔ဟာ ဆရာနတႏြယရ႔ ၇၇ ႏစေျမာက

ေမြးေန႔ျဖစပါတယ။ ဒလေန႔မာ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗာဆရာေတြ၊ အယဒတာေတြ

အားလးစညးစညးလးလးန႔ ဆစညးၾကစဥမာ ဆရာဒဂနတာရာလညး ေရာက႐လာတအတြက

ကၽြနေတာတ႔ အားလး ၀မးေျမာကၾကညႏးရပါတယ။ ဒါေၾကာင ဆရာတ႔က ကၽြနေတာတ႔

လငယစာေပသမားေတြက ၾသ၀ါဒေပးဖ႔ ေမတာရပခပါတယ" ဟ ကၽြနေတာက ဆရာတ႔က

ပနၾကားလကပါသည။ ပထမဆး ဆရာဒဂနတာရာက ဆရာနတႏြယ၏ ၇၇ ႏစေျမာက

ေမြးေန႔က တကေရာကရသညအတြက ၀မးေျမာကဂဏယေၾကာငး၊ ဆရာနတႏြယ

ကနးမာေစဖ႔လညး ဆေတာငးပါေၾကာငး၊ ျပညသ႔အကး စာေပေလာကအကးအတြက

စာေပမား ဆကလကေရးသားဖ႔ ဆႏၵျပပါေၾကာငး ဥးစြာေျပာဆၿပးေနာက-

ဒေန႔မာလညး ကၽြနေတာေျပာေနက ကၽြနေတာလကခယၾကညတ ကၽြနေတာ သေဘာထားကပ

ေျပာခငပါတယ။ ရနသမ႐၊ မတေဆြသာ႐၊ မနးသမ႐ ခစသသာ႐၊ ႏငငေရးလပတာဟာ

ရနသက မတေဆြျဖစေအာင လပတာျဖစတယ ဆတာပါပ။ ၿငမးခမးေရးရ႐ဖ႔ လအပပါတယ။

ၿငမးခမးေရးအတြက၊ ညညြတေရး ႐ရပါလမမယ။ ညညြတေရးရ႐ဖ႔ လြတလပမႈ ႐ရပါမယ။

ျပညသအားလးတနးတ အခြငအေရး႐မယ လြတလပမႈရမ ညညြတေရးရမာ ျဖစပါတယ-

ဟ ဆရာဒဂနတာရာက စာေပသမားအားလးက ၾသ၀ါဒေပးၿပးသညအခါ၊

ဆရာနတႏြယကလညး သ၏ ၇၇ ႏစေမြးေန႔သ႔ စာေပသမားမား တကေရာကလာသည

အတြက ၀မးေျမာကေၾကာငး၊ ဆရာဒဂနတာရာႏငအတယခကသ႔ စာေပသမား စစညည

လာေရာကၾကသညအတြကလညး ၀မးေျမာကပါေၾကာငး၊ ေနာကထပ ရငးႏးခငမငသည

စာေပသမားမားလညး လာေရာကၾကမည ျဖစေၾကာငး၊ ဆရာဒဂနတာရာ၏ ၿငမးခမးေရး၊

ညညြတေရး သေဘာထားအတငး အားလး စညးစညးလးလး ညညညြတညြတ ႐ေစလေသာ

ဆႏၵ႐ပါေၾကာငး ေျပာၾကားသြားခသည။

ဆရာမ ေဒၚခငေဆြဥးကလညး ဆရာနတႏြယႏင သမတ႔မာ အသကတေၾကာငး၊ လပငးပင

ကြာလမမညထငေၾကာငး၊ ယခ ေမြးေန႔သ႔ လာေရာကရသညအတြက ၀မးေျမာက

ဂဏယေၾကာငး၊ ဆရာနတႏြယအေနျဖင ကနးမာစြာ စာေပအကးက ဆကလကထမးေဆာင

သြားႏငပါေစဟ ဆေတာငးေၾကာငး၊ ဆရာဒဂနတာရာ၏ ရနသမ႐၊ မတေဆြသာ႐ေသာ

ၿငမးခမးေရး အယအဆက လကခယၾကညေၾကာငးလညး ဆရာမက ေျပာၾကားသြားခ

ေလသည။

ကၽြနေတာတ႔ အေနႏင စာေပသမားအားလးက ကယကယျပန႔ျပန႔ မဖတႏငခပါ။ မဂၢဇငး၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 221

ဂာနယမားကလညး စေစေအာင အေၾကာငးမၾကားႏငခပါ။ ဆရာနတႏြယကလညး

ရငးႏးခငမငသမားကသာ သ႔ေမြးေန႔က ဖတႏငခပါသည။ သ႔ေသာ ထေန႔က လေတာေတာ

စပါသည။ ဆရာနတႏြယ၏ ယခငေမြးေန႔မားသ႔ ကၽြနေတာ မတကေရာကခဖးပါ။ ယခ ေလာက

လမားသညဟလညး မၾကားခဖးပါ။ ယခ ၇၇ ႏစ ေမြးေန႔တြငကား မဂၢဇငး၊ ဂာနယမား၊

လငယစာေရးဆရာမား၊ ကဗာဆရာမား တကေရာကလာၾကပါသည။

ဆရာအမေ႐႔ျခ၀ငးေလးထ႐ စားပြကလားထငမား အားလး လျပညပါသည။ ဆရာ

အမထတြငလညး လျပညပါသည။ အမတြငး ႏင ျခ၀ငးအတြငး ထငစရာမ႐ေတာသျဖင

လမးေပၚတြင ထြကရပေနၾကရပါသည။

ဆရာဒဂနတာရာက ယခႏစတြင အသက ၉၀ ႐ပါၿပ။ ထအသကအ႐ြယမာ လ႔သကတမး၏

အျမငဆးအ႐ြယ ေရာကေနၿပ ျဖစသည။ ဆရာသည မကစမေကာငး ေတာပါ။ သ႔ေသာ

ကနးမာ႐ႊငလနးေနဆ ျဖစသည။ ဆရာနတႏြယမာ ဆရာတာရာထက ၁၃ ႏစ ငယေသာလညး

ကနးမာေရးမေကာငးလပါ။ ဆရာနတ ကနးမာေရးက အားမရပါ။ သ႔ေသာ ဆရာက

သတေကာငးပါသည။ သ႔မတေဆြ စာေပသမားအားလးက မတမပါသည။ သ႔ေမြးေန႔က

ဂဏျပလာသ အားလးကလညး လကလႀကဆႏႈတဆကပါသည။ ဆရာ ဒဂနတာရာႏင

ဆရာနတႏြယတ႔ ႏစေယာက ယဥတြစကားေျပာေနသည ျမငကြငးက ကၽြနေတာမကစထတြင

မေပာကေတာပါ။ ေတြ႔ဆစကားေျပာလကသည ရငးႏးခစခငမႈ၊ ညညြတေပါငးစညးမႈကလညး

ကၽြနေတာမေမေတာပါ။

မတသားစရာ၊ အေလးအနကထားစရာ၊ နညးယဖြယရာ၊ ဆေတြ႔မႈက စာေပသမား အားလးက

အမတရေနပါသည။ ၿငမးခမးမ ညညြတမည။ ညညြတမ ၿငမးခမးေပမည။ ညညြတမ

လြတလပမညဆေသာ ဒဂနတာရာ၏ ၿငမးခမးေရး၊ ညညြတေရး၊ လြတလပေရး၊

တနးတအခြငအေရးရ႐ေရး တရားမာ ကၽြနေတာနားထ စြေနပါသည။ ပထမမးဆက၊

ဒတယမးဆက၊ တတယမးဆကစေသာ မးဆကအားလး စညးလးညညြတၾကဖ႔ စာေပအကး၊

ႏငငအကး သယပးႏငဖ႔ ႀကးပမးအားထတသြားၾကရမည။ ဆရာနတႏြယ၏ ေမြးေန႔မ

စာေပသမားမား၏ ၿငမးခမးေရး၊ ညညြတေရး ျပယဂသည ကၽြနေတာတ႔ အားလး အတြက

နမတလကၡဏာျဖစေနသညဟ ခစားမပါေတာသည။

ထကျမက။

{အလငးတနးဂာနယ၊ ၉၊ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉။}

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 222

ဆရာလြနးကစ၍ ၾကညညျခငးေရးသ- ဒးဒတဥးဘခ

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

ကၽြနပသည ျမနမာစာေပတ႔က ၀ါသနာထသညအေလာက၊ ကဗာလၤကာမႈတ႔က

၀ါစကဌျပခရာ၊ မစၥတာေမာငမႈငး အမညျဖင သရယသတငးစာတြင ေရးသားေသာ

ေဆာငးပါးအျဖာျဖာ၊ မာေတာပကမး၊ ဗလဋကာေဆာငးပါးစေသာ စာေပတ႔သည၊ ကၽြနေတာ ၏

ကဗာမႈတြင ဆရာသဘြယျဖစ၍၊ မစၥတာေမာငမႈငးဟေသာ ပဂၢလက မျမငဘး

မေတြ႔ဘးေသာလညး၊ ထအမညကပင ထာ၀စဥၾကညညကာ၊ ေရးထားသမ စာေပက

အေလးဂ႐ အထးျပခပါသည။ ဆရာလြနး ေရးသားစရငေသာ ကဗာသာရတသၿဂဟကမး

သည ကၽြနပအား ကဗာပညာ၏ ဘဏတကႀကးက ဖြငလစေပးေသာစာအပႀကး ျဖစေပ

ေတာ၏။ ထစဥအခါ ကၽြနပမာ ဟသၤတၿမ႔တြင ေနထငခက ျဖစ၏။

တေန႔ေသာအခါ သရယသတငးစာတြင ပါ႐ေသာ မစၥတာေမာငမႈငး၏ ေဆာငးပါး တေစာငတြင

မဟာကဗာေလးခးတပဒမာ အအပအခ ကာရခၽြတေခာတမးပါးေနရာ၊ ထခၽြတေခာမႈက

ညႊနျပေသာ ေဆာငးပါးတေစာင တပညမေကသာ၀တ ေကလာသ ဟေသာ အမညျဖင

သရယသ႔ ေရးသားေပးပ႔လက၏။

မၾကာမ ပမာဒ ေလချဖစ၍ ထကဗာ၌ ကာရနတမးပါးသြားျခငးက ၀နခၿပးေနာက

ဤသ႔ညႊနျပျခငးအတြက အထးေကးဇးတငေၾကာငးက ေလးခးတပဒေရးသား၍၊ ကာရန

ျပငဆငခကႏငတကြ၊ သရယမစၥတာေမာငမႈငး ေဆာငးပါးခဏးတြင ေျဖၾကားထားသညက

ေတြ႔႐ရေသာ ကၽြနပမာ မမမျမငဘးေသာ ဆရာ၏အေပၚ၌ ၾကညညရငးထက ဆထက

ထမးပးတး၍ ၾကညညလာေလသည။

ေ႐းေခတက အေလးဂ႐ျပျခငး

ျမနမာျပည၌ ပထမသပတေမာကကစၥႀကး ျဖစေပၚခၿပးေနာက၊ ေန႐ငနယေကာလပ

ေကာငးႀကးက တညေထာငၾကေသာအခါ ကၽြနပသည အစးရအမႈထမးမ ထြကခ၍ အဆပါ

ေန႐ငနယေကာလပႀကးတြင ျမနမာစာပ႔ဆရာအျဖစ အမႈထမးရန ေရာက႐လာေသာအခါ

ဆရာလြနးက ပထမအႀကမ ျမငဘးရေလသည။ ဆရာလြနးမာ ျမနမာဘာသာ "ပေရာဖကဆာ"

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 223

ရာထးျဖင ထအခါ ထမး႐ြကလက ႐ေလသည။ ကၽြနပေရာက႐ေသာအခါ ျမနမာစာေပႏင

ကဗာက၊ ကၽြနပအား လး၀တာ၀နလႊေပးလက၊ ဆရာလြနးမာကား ျမနမာရာဇ၀ငက

အထးတလည ပငႏငစြာ တပညတ႔အား သငၾကား ျပသေလသည။ ဆရာလြနးသည ေ႐းအခါက

စာသငေကာငးတြင ဆရာလပခဘးသလညး မဟတ။ ဆရာျဖစ စာေမးပြမားက

၀ငေရာကေျဖဆ ေအာငျမငခဘးသလညး မဟတပါလက၊ ရာဇ၀ငက သငၾကားျပသရာ၌

တပညတ႔ ဥဏအျမငကယေစရန၊ မနနနးရာဇ၀ငက၊ ဥးကလားရာဇ၀င၊ တြငးသငးရာဇ၀င၊

မေ႐ြးရာဇ၀င၊ သစဆမရာဇ၀င အစ႐ေသာ ရာဇ၀င အေစာငေစာငတ႔ျဖင ႏႈငးယဥျပေသာအခါ၊

၀နစၦယခမတပ၊ ရာဇ၀ငပါ စကားတလး၊ အတပၸတတခ၏ အေျခအျမစတ႔က၊ ေကာကစာမား၊

သပငးသမငး ဧခငး ေမာကြနး၊ ရာဇ၀င သေပါက သာခငးတ႔ျဖင ညႇႏႈငး႐ာေဖြ၍ ျပသပ

အစ႐သညတ႔က ေတြ႔ျမငရေသာ ကၽြနပမာ အဘယမာ မအၾသ မခးမြမးဘ

ေနႏငေတာမညနညး။

ဤသ႔ ျပသရာ၌၊ အဂၤလပရာဇ၀ငဆရာတ႔ အဂၤလပဘာသာျဖင ေရးသားထားေသာ

ျမနမာရာဇ၀ငမေလာကကသာ သငခဘးေသာ တပညအခ႔တ႔သည၊ တေန႔ေသာအခါ

ဆရာလြနးအား "ဆရာက ေ႐းေခတအေၾကာငး အလြနခးကးၿပး၊ ေ႐းမငးမား၊ ေ႐းမးမတမား

ေကာငးေၾကာငး လမၼာေၾကာငးေလာကကသာ ေျပာသည။ ေ႐းေခတေဟာငး က

ေအာကေမဘြယႀကးတရပျဖစေအာင ဆရာအျမ ေျပာသည။ ကၽြနေတာတ႔ စတထကျဖင

ျမနမာဘရငေတြ မယားဒါေလာကမားမား ယတာကဘ၊ မႏစၿမ႔ႏင၊ မယားေတြႏင အေပာအပါး

အားႀကးေနတာႏငဘ တငးျပည ပကစးကနတာဘလ႔ ထငမတယ....." ဟ ေစာဒက

တကၾကပါသည။

ထအခါ ဆရာလြနးက "ေ႐းက ျမနမာဘရငတ႔ မယားမားမားယတာက ခကာလ မငးတ႔

လကထက ၀တလေကာငး၊ ဘရားလႀကး လေကာငး အစ႐တ ဂဏသေရ႐လ႔

အေခၚခတကာလ လႀကးလေကာငးမား ေတာသလငးေခြးလ အေ႐ြလကတသေဘာန႔၊

မယားမားမား ယထားတာ မဟတဘးကြ႔။ ဟေ႐းေခတအခါက၊ ဒ႔ဗမာျပညမာ ဧရာ၀တ

ျမစေၾကာငး ကလြလ႔ လမးပမးမ႐၊ စာတကတ႔ ေၾကးနနးတ႔ မ႐ေသး။ အသလ ေခတအခါမာ

တငးျပညအပခပရတာ မလြယဘးကြ႔။ ဘရငခတဥးဥး နယစားပယစားတဥးက ပနကနတယ

ဆပါေတာ၊ ခကာလလျဖင ခကခငး သႀကးန႔ သတငးရ၊ ေမာေတာကား၊ မးရထားန႔

စစတပလႊတၿပး ႏမနငးႏငမယ မဟတလား။ ေ႐းကေတာ ပနကနတသတငးက

ေျခလငေတာလႊတၿပး၊ လမးမ႐တ ကနးေၾကာငးခရးန႔ သတငးပ႔ရမယ။ ဒေတာ (၁၀)

ရကလၾကာမယ၊ တလလ ၾကာခငၾကာမယ။ အသလ ၾကာေနေတာ မးေလာငစက

မၿငမးသတႏငဘ၊ မးအားေကာငးမ ၿငမးသတရမယဆေတာ မခကပါလား။ အဒါေၾကာင မးက

မေလာငခငက တားရေအာင မယားမားမားယရသကြ႔။ ဥပမာအားျဖင ယးဒယားသြားတကလ႔

ႏငပါၿပဆပါေတာ၊ ယးဒယားျပည ဘရငခ ခန႔အပၿပး ျပနလာခပါလင ေတာအထပထပ

ေတာငအထပထပ ျဖတေကာၿပး၊ တလ ႏစလ သြားရတ ခရးျဖစေတာ တပမေတာႀကး

ေနျပညေတာက ျပနမဆကခင၊ ယးဒယားမာ ပနကနၿပး ျမနမာဘရငခႏင ျမနမာတပသား တစ

သတပစလကမာေပါကြ။ ဒသတငးကလ တလ ႏစလၾကာမ ၾကားရမယမဟတလား။ ဒါေၾကာင

ယးဒယားျပညက အလေတာျပညလင ဘရငသမးေတာက ဆကေစေတာ၊ သမး႐ငကလညး

ငါသမး ဘရငကေတာေပလ႔ ေၾကနပစရာ႐တယ၊ ေကးဇးသစၥာေတာက

ေဖာကဖကမယဆလငလညး သမးေတာက သတပစမာ စးရတယ။ ဒါေၾကာင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 224

ပနမကန၀ဘး...။ အဒါေတြအျပင ကယတငးျပညထမာပင တနခးႀကးတ ရမညးသငးစား

သလ၀တ႔လ ဘရငခမးကေတာ ႐ငဘရငကေတာ ႏမေပးၿပး၊ ေခာထားေသးသကြ႔။ တခ႔

ေစာဘြားမားကလ အၿမတအစြနးမားန႔ လကထပေပးထားရသကြ႔၊ အသြားအလာ အငမတန

ခယဥးတ ေ႐းေခတမာ ႐ငဘရငက သမားႏမ၊ သမားသမးက ယလယရသကြ႔၊ သက ျပနၿပးလ

ေပးရသကြ႔။ အဒါေတြဟာ ယခငလ႔ ယရတာ မမတန႔၊ မယမျဖစလ႔ ယရတာ၊

ရာဇပရယာယမားလ႔ မတရမယ၊ ဒါမ တငးျပည ၿငမ၀ပပျပားတယ။ ခကာလမာေတာင

ဥေရာပတကမာ ႐ငဘရငေတြ ၾကညစမး၊ လမးခငးမတဘ အဂၤလပ၀တရယ ဘရငမႀကးက

ဂာမနမငးသားက ယတယ၊ သ႔သားေတာ ဧဒြပက ဒနးမတမငးသမး ယတယ။ အမးမတပ

သ႔ႏမငါယ၊ ငါႏမသ႔ေပး လပေနၾကတာ၊ မငးတ႔က ႀကကလ႔မား ယၾကတယ ထငၾကသလား။

႐ငဘရငတ႔ မငးညမငးသား မငးသမးတ႔ ျဖစလာရင မယားယေရး လငယေရးမာ

မငးတ႔ေလာကမ ေနရာမကဘးကြ။ တငးေရးျပညေရးၾကညၿပး မဟာမတဖြ႔ဘ႔ ယၾကရတာ၊

သ႔ေခတန႔သ ေတာေအာင ၾကညလပရတာကြ... " ဟ ဆရာလြနးက ျပန၍ ေျဖၾကားေလရာ၊

တပညတ႔မ တစတရာ ေစာဒက မတကႏငၾကေတာဘ ဟတမနေၾကာငး ၀နခၾကရလက၊

ေ႐းျမနမာမငးတ႔အေပၚ၌ အထငအျမငေသးခေသာ စတထားမားက ပယ႐ားရေလေတာ သည။

ဒးဒတဥးဘခ

{သနးေဖျမငေရး သခငကယေတာမႈငး-ဥးလြနးအတပၸတ တတယႏပျခငး၊ ၁၉၆၄ ခ၊

စကတငဘာ၊ စာအပမ ကးယေဖာျပပါတယ။}

မငးသားက ဆးမပေရးသ- ဒးဒတဥးဘခ

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

ကၽြနပသည ဤကသ႔ ဗဟနးေကာလပ၌ ဆရာလြနးႏင အတတ အလပလပေနစဥ၊

တေန႔ေသာအခါ ျမနမာမငးတ႔၏ အႏြယအဆက မငးသမးတပါးက မမ၏ လငေတာေမာင

မငးသားသည အစးရ၏ ေထာကပေသာ လခရကၡာေတာက အေပာအပါးတ႔ လကစား၍

ျဖနးတးပစသျဖင အမးမး ဒကၡေရာကရေၾကာငးႏင လငသညမငးသားက ဆဆးမပါမည

အေၾကာငး ဆရာလြနးက ေတာငးပနေလသည။

တေန႔ေသာအခါ ကၽြနပ၏အမ လကဘကရညၾကမး၀ငး၌ ဆရာလြနးႏင အဆပါ မငးသားတ႔

ဆမၾကရာ၊ ဆရာလြနးသည တရားနညးလမး အမးမးျပ၍ ဆးမေလသည။ မငးသားလညး

ဆရာလြနးအား အမးမးေသာ ဆငေျခဆငလကတ႔ျဖင ျပန၍ ရယရယ ေမာေမာ

ေစာဒကတကေနရာ၊ ေနာကဆး၌ ဆရာလြနးက "လရငမႀကးက (ဒး) ေခၚရာ လကေနရင

ဘယေနရာကမလ ကယေတာႀကးရ႔၊ အဒစကားတလးကသာ ျမျမမတထား...." ဟ

ေျပာလကေလသည။ မငးသားလညး ဆငေျခကပ၍ မတကႏငေတာေခ။

ဤစကားတခြနးက ကၽြနပသည အသညးႏလးတြင ထြငးထားဘသကသ႔ စြျမမတ

သားထား႐မမက အေ႐ြလကေသာ စ႐က၀ါသနာ႐သည မတေဆြမားအား၎၊ တပညမား

အား၎၊ ဤစကားက ေလးေလးနကနက ေဖာကသညခခေလသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 225

ဤစကားတခြနးသည နား၀ငပင ၾကမးေသာလညး ေယာကားမနသမတ႔အား မားစြာ

သတသေ၀ဂ ျဖစေစေသာ ဆင႐ငးက ကြပကစးအပေသာ ခၽြနးႏငတေသာ စကားျဖစ

ေလသည။ ဤစကားတခြနးက ျမနမာအမးသား ေယာကားမနသမတ႔အား ယခကၽြနပသည

ေမတာလကေဆာငအျဖစျဖငလညး ကမးလမးလကပါ၏။

ဒးဒတဥးဘခ

{သနးေဖျမငေရး သခငကယေတာမႈငး-ဥးလြနးအတပၸတ တတယႏပျခငး၊ ၁၉၆၄ ခ၊

စကတငဘာ၊ စာအပမ ကးယေဖာျပပါတယ။}

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ

ဥပေဒႎႀင မညေကာငး ကလ သးသပ

ကမငးကႎင အပၝအဝင ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးက မနမာ စစအစးရက

ဖမးဆး ေထာငခခတာဟာ တရား ဥပေဒနႛ မညတ အေကာငး၊ ကလသမဂၢ မတရား ဖမးဆး

အေရးယမႁမား ဆငရာ အမႁေဆာင အဖၾႚ (UN Working Group on Arbitrary Detention) ရႚ

ဥပေဒ သးသပခကမႀာ ေဖာ ပလကပၝတယ။

၂၀၀၆ ခႎႀစ၊ ဇလင ၁၉ ရက အာဇာနညေနႛက ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငမား

အာဇာနည ဗမာနသႛ အေလးပရန စေဝး သၾားေရာကေနစဥ။ (ဓာတပ - ေအအကဖပ)

အာရအကဖေအ ၊ ၂၄ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ကမငးကႎင၊ ကဂငမ၊ ကမငးေဇယာနႛ က ပးခတႛက မနမာ စစအစးရက ဖမးဆး

ေထာငခခတာဟာ ႎငငတကာ ဥပေဒေကာငး အရ မတရား ဖမးဆးမႁေတၾ ဖစတယဆတာ

ငငးခကထတလႛ မရေအာင ေတၾႚရႀရေကာငး၊ အပည ပည ဆငရာ လႛအခၾငအေရး

ေကညာစာတမး သေဘာတခကေတၾက အမား႒ကး ခးေဖာကေနေကာငး ကလသမဂၢ

လႛအခၾငအေရး ေကာငစ လကေအာကခ ဒအဖၾႚက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငေတၾရႚ

ေရႀႚေနေတၾနႛ မနမာ စစအစးရဆက ေပးပႛတ ဥပေဒေရးရာ သးသပခကမႀာ ေဖာ ပထားပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 226

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးရႚ အမႁက ကလသမဂၢမႀာ တင ပခတ ေရႀႚေန ၂ ဥးထက

တဥးဖစတ လနဒန အေခစက Burma Justice Committee က ေရႀႚေန Ms. Sappho Dias က

ဒကလသမဂၢ သးသပခကနႛ ပတသက႓ပး အာရအကဖေအက ေပာပပၝတယ။

ပထမဆး အခကက ႎငငတကာ တရားစရငမႁ အရ ဒ ၈၈ ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄

ဥးက မနမာ အစးရက ဖမးဆး အေရးယတာဟာ ႎငငတငး လကနာရတ ႎငငတကာ

ဥပေဒေတၾက ခးေဖာကေနတယ ဆတာက ႎငငတကာ တရားစရငေရး အဖၾႚအစညး႒ကး

တခက ေတၾႚရႀလကတာ ဖစပၝတယလႛ အမႁက တင ပခတ ေရႀႚေန Ms. Dias က

ေပာသၾားပၝတယ။

ကလသမဂၢ မတရား ဖမးဆး အေရးယမႁမား ဆငရာ အမႁေဆာင အဖၾႚရႚ ဥပေဒ

သးသပခကမႀာ ဒေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးရႚ အမႁနႛ ပတသက႓ပး မနမာ အစးရ အေနနႛ

အပည ပည ဆငရာ လႛအခၾငအေရး ေကညာ စာတမးရႚ အပဒ ၆ ပဒက ခးေဖာကေနတ

အတၾက ေကာငးသားေတၾက အမနဆး ပနလၿတေပးဖႛ ေတာငးဆထားပၝတယ။

ဒဥပေဒ သးသပခကက မနမာ စစအစးရထ ေပးပႛထား႓ပး ေနာငကငးပမ

လႛအခၾငအေရး ေကာငစမႀာ ဒအမႁက တင ပ အစရင ခသၾားမယလႛ သရပၝတယ။

ေဒစက ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ

လႛအခၾငအေရး အဖၾႚ အသအမႀတပ

မနမာ ဒမကေရစ ေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရက ဖမးဆးထားတာဟာ

မနမာပညတၾငးနႛ ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾနႛ ကကညမႁ မရႀဘး ဆတာက လကခ သေဘာတတ

အေကာငး ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ arbitrary detention ေခ ဥပေဒမ

ဖမးဆးမႁေတၾက စစမးေရး ဆငရာ အလပအမႁေဆာင အဖၾႚက ေကညာခက ထတ ပနပၝတယ။

(ပ - beth-sobel.blogspot.com)

ဗၾအေအ ၊ ၂၄ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 227

ကလသမဂၢ လႚအခၾငအေရး ေကာငစရႚ arbitrary detention ေခ ဥပေဒမ

ဖမးဆးမႁေတၾက စစမး စစေဆးတ အလပအမႁေဆာင အဖၾႚက ပထမဆး အ႒ကမ အဖစ

ေဒေအာငဆနးစကညက ဖမးဆးထားတာနႛ ပတသကလႛ သတႛဘကက သေဘာထားက

တႛ ပန ေကညာခက ထတ ပနလကတာ ဖစပၝတယ။

ေဒေအာငဆနးစကညရႚ အမႁက ေရႀႚေန လကေပးေနတ အေမရကန အေခစက

Freedom Now အဖၾႚက ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရက ဖမးဆး ထားတာဟာ

ပညတၾငးနႛ ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾနႛ ကကညမႁ မရႀဘး ဆတာက ကလသမဂၢက တင ပခတာ

ဖစပၝတယ။

ဒလ ထတ ပနခကက ေဒေအာငဆနးစကည လၾတေမာကေရး အတၾက

ဘယေလာကထ အကး သကေရာကမႁ ရႀႎငပၝသလ၊ ေဒေအာငဆနးစကညရႚ အမႁက

ဥးေဆာင လကေပးေနတ Freedom Now အဖၾႚက ေရႀႚေန ဂားရကဒ ဂနဆာ (Jared Genser)

က အခလ ရႀငးပ ပၝတယ။

"ေရႀႚက ဆက႓ပး အလပလပဖႛ အတၾက အဆငေလး တခ အေနနႛ အေရး႒ကးတယ

ဆတာ ရႀငးပၝတယ။ ဒ ကလသမဂၢ အဖၾႚမႀာ အကဖတတ တရားသ႒ကး ၅ ေယာက ပၝပၝတယ။

ခလ၊ ပၝကစၤတန၊ ႟ရႀား၊ ဆနေဂၝနႛ စပနတႛကပၝ။ အေမရကန ပညေထာငစနႛ ဥေရာပ

ႎငငေတၾကတင ေဒေအာငဆနးစကည ဖမးဆး ခေနရတာက စးရမတယလႛ ေပာလာကတာ

မဟတပၝဘး။ ကလသမဂၢနႛ ကလသမဂၢ လ ခေရး ေကာငစေတၾကလညး ႎငငေရး

အကဥးသားေတၾက အမနဆး လၿတေပးဖႛ ေပာဆ ေနပၝတယ။"

"စစအစးရက ဒအဖၾႚက ေပာတာက ဂ႟စကမႀာ မဟတဘး ဆတာ ကေနာတႛ

သပၝတယ။ ဒၝေပမ ကေနာတႛ တင ပေနတ အခကေတၾက လကခလာတာ ထငရႀားတ အတၾက

ဒၝဟာ ေရႀႚဆကဖႛ အတၾက ထးခားတ တးတကမႁလႛ ကေနာ မငပၝတယ" ဆ႓ပး Freedom

Now အဖၾႚက ေရႀႚေန ဂားရကဒ ဂနဆာက ေပာဆသၾားတာပၝ။

ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရ ဖမးဆးထားတာက ႎငငတကာ ဥပေဒက

ခးေဖာကမႁ ဖစတယ၊ ကလသမဂၢက လကခထားတ ဥပေဒေတၾ အရေရာ၊ မနမာႎငင

အတၾငးက ဥပေဒေတၾနႛပၝ ကကညမႁ မရႀဘး ဆတာ အေထာကအထား ပ႓ပး ခငမာ

လာခပၝတယလႛ ေရႀႚေန ဂားရကဒ ဂနဆာက ေပာဆ သၾားပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 228

ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ

သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား

Weekly Eleven News Journal - Vol. 4, No. 24, March 25 Wednesday 2009 စာမကႎႀာ

(၂၃) မႀာ ေဖာ ပ ပၝရႀတ တငႎငတးရႚ "ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆင" ႟ပပလၿာ

ေဆာငးပၝးနႛ ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေရးသား႓ပး၊ ပညသ လထ အကားမႀာ ေရပနးစား

ေကာကားတ ေတးသခငး အခႚက ပေတာကပၾငသစ၊ ၂၀၀၈ ေဖေဖာဝၝရ ထတကေန ပနလည

ကးယ႓ပး "ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား"

ေခၝငးစဥနႛ လၿငတင ေပးလကတာ ဖစပၝတယ။

[အထက ဝမႀ ယာ၊ ေအာက ဝမႀ ယာ] ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဖခင ဥးကငခ၊ သခငအနးဆင (ခ)

ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၊ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ေမး ေဇာဝငးထၾဋႎႀင မစ အတး။

ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား

ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ

မနမာ လၾတလပေရး အတၾက ႒ကးပမး ေဆာင႟ၾက ခကရာတၾင 'အေရး႒ကးက ေသၾးနးရာ'

ဆသကသႛ လထ လတနးစား ေပၝငးစက မးခစ စတဓာတက အရငးခလက ပးေပၝငး ပၝဝင

ခကသည။ ထသမားထတၾင ဂတပညာရႀင အခႚလညး ပၝဝငခကရာ ဂတစာဆ ဆရာ

ေ႟ၿတငႌၾနႛမႀာ သခငအနးဆင ဖစလာခသည။ သခငအနးဆငသည ဝငအမဘ သခငတင၊

ဒဂန သခငတင၊ သခငစမးေမာင (ဂတာစမးေမာင)၊ သခငခငးစန (ေ႟ၿညာေမာင) တႛ ကသႛပင

မနမာ လၾတလပေရး ႒ကးပမးမႁ သမငး၌ တေထာင တေနရာမ ပၝဝငခသည။

ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက ဗလခပ ေအာငဆနးကပင အေလးတယ ဆကဆခ၏။

၁၉၄၅ ခႎႀစ၊ ႎႀစဆနးပငးတၾင ဖကဆစ ဂပနက ေတာလႀနရန လႚဝႀက ပငဆင ခကသည။

ယငးေတာလႀနေရး အတၾက တပမေတာ အငအားရႀဖႛ လသည။ သႛ ဖင လငယထ အတၾငး

စညး႟းႎငရန ဗလခပေအာငဆနးက သခငး တပဒ ေရးစပေစခရာ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏

'တပမေတာ အငအား' သခငး ေပထၾက လာခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 229

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ မဘ ဘးဘၾားမား

ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဘးေဘးမားသည နနးတၾငး ဂတ ပညာရႀငမား

ဖစကသည။ ရတနာပ ေခတတၾင နနးတၾငး အမႁထမး ဆရာလနး ဟ၍ ထငရႀားသ တဥး

ရႀခဖးသည။ ဆရာလနးသည သခငး႒ကး၊ သခငးခနႛမားက စညးဝၝး ကနစၾာ သဆ တးမႁတႎငသ

ဖစ႓ပး နနးတၾငး အသငးအဝငး၌ ထငရႀား ေကာကားခသည။ သသည နနးတၾငးႎၾယဖၾား

ေဒသာ ဆသ အမးသမး တဥးႎႀင လကဆကခ၏။ သေပၝမငး ပၝေတာမ သၾား႓ပးေနာက

ဆရာလနးတႛ ဇနးေမာငႎႀ နနးတၾငးမႀ ဧရာဝတမစေကာငး အတငး စနဆငး လာခက႓ပး

ပည႓မႚတၾင အေခခ ေနထင ခကသည။ ထစဥ အတၾငး ၁၈၈၆ ခႎစတၾင သား ေမာငငယက

ဖၾားမငခသည။ ေမာငငယအား အေဒဖစသ တဥးက ခစစႎးဖင ကငခဟ ေခရာမႀ

ေနာငယငးသႛ အမညတၾင ခသည။

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဖခင လ႟ၿငေတာ ဥးကငခ

ေမာငကငခ ၁၂ ႎႀစသား အ႟ၾယတၾင ဆရာလနးတႛ မသားစ ပည႓မႚ သတေခာငးလမး

ေနအမမႀ ရနကန ကည မငတင ထးတနးရပသႛ ေပာငးေ႟ၿႚ ေနထင ခက၏။ ရနကန၌

ဆရာလနး ဇာတေထာငခရာ ေမာငကငခမႀာလညး လ႟ၿငေတာကေလး အဖစ ထငရႀား

လာခသည။ ကကငခသည ဖခင ဆရာလနး၏ ဇာတသဘင အဖၾႚ၌ သာမက ေဒၝပ

အနးစနအဖၾႚ၊ အလ မစနတင အဖၾႚတႛ၌လညး ဝငေရာက ကပခသည။ ယငးသႛ ကပရာမႀ

ကည မငတငသ မသနးမ႖ငႎႀင အမေထာင ကခသည။

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ အတၪပၯတၨ

လ႟ၿငေတာ ဥးကငခႎႀင ဇနး ေဒသနးမ႖ငတႛ၌ သားႎႀစဥး ထၾနးကားခရာ

ေမာငအနးလႁငႎႀင ေမာငအနးဆငတႛ ဖစကသည။ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ဖစလာမည ေမာငအနးဆငက

၁၉၀၈ ခ၊ ဧ႓ပလတၾင ကည မငတင၌ ဖၾားမငခသည။ ဖခငမႀာ လ႟ၿငေတာ အဖစ သာမက

မနမာအက၊ ယးဒယားအက တႛကလညး ကနစၾာ ကပႎငသ ဖစသညအပင တရယာ

မးစကပၝ က႗မးကငသ ဖစသည။ ၁၉၁၄ ခႎႀစက ဆလ႖င အ႓ငမမငး သမး ေဒၝငးယဥပ အဖၾႚႎႀင

အႎၬယသႛပင လကပၝ သၾားခေသး၏။

ဥးကငခ၏ သားႎႀစဥး အနက သား႒ကး ေမာငအနးလႁငမႀာ ဇာတမငးသား

ေကာအနးလႁင ဖစလာ႓ပး သားငယ ေမာငအနးဆငမႀာမ သခငး ေရးဖၾႚရာ၌ ဝၝသနာ

ထသညအေလာက ငယစဥကပင ဖခငထမႀ ေမာငးဆငးတး၊ တေယာထး၊ ပတၨလားတးမား

သငယခသည။ ထႛ ပင ဆငးဆရာ႒ကး ဥးမးညငး၊ ဇာတမငးသမး ေဒေဇာေမတႛ ထ၌လညး

ဇာတသဘင ပညာက ေလလာ ဆညးပးခသည။ မဂလာ ေအာငဘည ဇာတအဖၾႚႎႀငလညး

ဓႎ ဖႃဘကသႛ လကပၝ သၾားခဖး၏။

ေတးေရးဆရာ

ကအနးဆငသည မဂလာ ေအာငဘည ဇာတအဖၾႚႎႀင လကသၾားစဥ၌ပင

ပတတးလကေထာက ကတငသၾင အတၾက သခငးတပဒ ေရးစပ ေပးခသည။ ယငးသခငးမႀာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 230

ကအနးဆင၏ ပထမဆး လကရာပင ဖစသည။ ဖခင ဥးကငခက စၾယစရသမႛ ကအနးဆင

အတၾက အားကစရာပင။ ဥးကငခသည ဇာတမငးသား ဥးဖးစန႒ကး အတၾက "ေခာသည

ေရာဟဏ၊ ေပာမည၊ ဇမႃဒတမမ ႓ပငစရႀားမႛ၊ ခၝးေသးရငဟနခ" စသဖင သခငး ေရးဖၾႛခ

သကသႛ ဓာတ ပားခပေရ ၁၀၀ ေကာလညး သၾငးခရသည။ ဖခင ေခရာက နငးသည အေနဖင

ကအနးဆင ဇာတသခငး တပဒ ေရးဖၾႚကညရာ ပရသတ အမား၏ အားေပးမႁက ရရႀခသည။

ထစဥက ကအနးဆငမႀာ ဝစန ဆရာဆငဟ အမညရခ၏။

ယငးေနာက ကအနးဆင သခငးမား ဆကလက ေရးဖၾႚသည။ လယသမားတႛ၏

သဘာဝက ဖၾႚဆထားသည လယသမား သခငးဖင ပထမဆး ဓာတ ပားသၾငးခၾင ရသည။

ကည မငတငတၾင ေနထငသည ကအနးဆငက ထသခငးမႀ စ၍ ေ႟ၿတငႌၾနႛဟ အမည

ခယလက၏။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛသည ေတးေရးဆရာ ဘဝ၌ပင အ႓ငမမငးသမး ယနဗာစ

တမသနးကည ေခ သဘာကညႎႀင အမေထာငကခ၏။ သႛေသာ အမေထာငသက မရႀညဘ

ေလဘာတ မမရင အ႓ငမထသႛ ေရာကရႀစဥ မငးသမး မေသာငးစန၊ မတငစနတႛႎႀင

မေရႀးမေႎႀာငး ဆသကသႛ ထပမ လကဆကခ၏။

ဓာတ ပား သခငးမား

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ လကရာ လယသမား သခငး ေပထၾက လာ႓ပးေနာက သခငး

အမားအပား ဆကလက ေရးဖၾႚ သကးခသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ထငရႀား ေကာကား

လာခနမႀာ မနမာ လငယမား နယခ ႚ အဂလပ လကေအာကမႀ လၾတေမာကေရး အတၾက

ႎးကား တက႔ကလာခန ဖစပၝသည။ ေ႟ၿတငႌၾနႛႎႀင ရငးႎႀးသ ဂတာစမးေမာငက တႛဗမာ

အစညးအ႟းသႛ ဝငေရာကကာ သခငစမးေမာင ဖစလာေသာ အခၝ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛကလညး

သခငအနးဆင ဖစလာခ၏။

ထႛေနာက လငယမား မးခစစတဓာတ ရႀငသန ထက မကေစေရး အတၾက အကးပ

ေတးသခငး မားစၾာက ေရးဖၾႚခသည။ "တႛနဂၝးန၊ သဒၭတနခးနႛ ဆငးရသားတႛ မည း႓ပ၊ အကးထး

ေပးေတာမည၊ ေခတသစ ထေထာငမည၊ ေအးခမး သာယာသည၊ နဂၝးန တနခးနႛ အမးဂဏ

တကေစမည" စသည စာသားမား ပၝဝငေသာ နဂၝးန ေတးသခငးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက

ေရးစပခ႓ပး မငးသား႒ကး ခငေမာငရငက သဆခရာ တႎငငလး ဟးေလးတေကာ

ဖစသၾားခသည။

တႛဗမာ အစညးအ႟းက အလေတာအား အဝၝ၊ အစမး၊ အန သးေရာင ဖင

အတည ပလကေသာ အခၝ သးေရာင ခယ သခငးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက ေရးဖၾႛ႓ပး အဆေတာ

မကညေအာငႎႀင ဓာတ ပား သၾငးခ၏။ "ဗမာကနး အန၊ အဝၝ အစမး အန၊ အဝၝေရာင

ရည႟ၾယခကက ဘာသာရယ သာသနာရယ ပညာရယ ဆရမည၊ အစမးေရာင ဆတာကေတာ၊

စပၝးဆနေရ အေထၾေထၾ ေ႟ၿေငၾလာမည၊ အနေရာင မငသ အသမႀာ ရစတရမာန

ထကသနေစရမည" စသဖင အဓပၯာယ ဖၾငဆ ေရးဖၾႚခသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဓာတ ပား

သခငးမားထတၾင ဘးဘးေအာငႎႀင စကာသက သခငးတႛ ဆလ႖င သႛက႗နဘဝသႛ

ေရာကရႀေနခက ဖစသဖင ႓ဗတသ႖ အစးရကပင စးရမတ႒ကးႎႀင ပတပငခရသည။ ထႛ ပင

ပၝေတာမ၊ ဇာတမာန၊ ဖလေနဝနး၊ ေရႀးေရစက စသည သခငးမားမႀာလညး အမည

ထငရႀားခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 231

သစဥမးစ

ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက မနမာ လမးမား အ႒ကက မနမာ သစဥမားက လႀပစၾာ ဖနတး

ေပးႎငစၾမး ရႀသ ဖစသည။ အဆေတာ မကညေအာင၏ "ေဝေဒဟ ေဖမဆညႎငပၝ၊

ခစတာေတၾ အေမေပာပမည" စသည ေတးသၾားမႀာမ နားဆငရသ ပရသတ အေပၝငးအား

ည ႚယ ဖမးစားႎငစၾမး ရႀေလသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက မနမာ သစဥမားကသာ ေရးဖၾႚခသည

မဟတေပ။ အေနာကတငး ေတးသၾားမားအား မနမာမႁ ပလက ေရႀးေရစက၊ ေလႀကေလး၊

ေဟဝနနနး စသည ေတးသခငး အမားအပားကလညး ေရးဖၾႚခ ပၝေသးသည။ ေတးသခငး

အမားစမႀာ ယေနႛတင ေခတမ ဆနးသစေနဆ ဖစ၏။

ေနာကဆးေနႛမား

ရနကန႓မႚသႛ ဒတယ ကမာစစမး ကးလာေသာ အခၝ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛတႛ

ကည မငတငတၾင ဆကေန၍ မဖစေတာ။ ၁၉၄၁ ခႎႀစ၊ ဒဇငဘာလတၾင ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ

ေမာငးမသႛ စစေဘးေရႀာငရငး ေပာငးေ႟ၿႚ ေနထငသည။ ဂပနေခတတၾင စားေရရကၡာက

ရႀားပၝးလႀသည။ ခႚတစၾာ ေနထငရစဥ အတၾငး ဆရာေ႟ၿတငႌၾနႛ တစတစ ကနးမာေရး

ခႚယၾငးလာ၏။ ၁၉၄၅ ခႎႀစ ႎႀစဥးပငးတၾင အဆပေရာဂၝ ေဝဒနာက ပမ ပငးထနလာသည။

ေဆးဝၝးက မပညမစ၊ ဆရာဝနက မရႀႎႀင ဘဝ ေလာကဓက ခကခ ကမးတမးစၾာ

ရငဆငခရသည။

ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛေမး ေဇာဝငးထၾဋႎႀင မစအတး

ထအေတာအတၾငး မးခစ ပဂၢလမားက ဖကဆစဂပနက မနမာေမေပမႀ

ေမာငးထတပစရန ဆးဖတခကသည။ ဗလခပေအာငဆနးက ဖကဆစ ဂပနက

တကထတႎငေရး အတၾက မနမာ တပမေတာ႒ကး အငအားရႀဖႛ လေကာငး၊ တပမေတာ

အငအားရႀမႀ တငးပည အငအားရႀမည ဖစေကာငး ေပာကား၏။ ထႛေနာက ဤအေကာငးက

ေတးသခငး ေရးဖၾႚ၍ လငယမားအား စညး႟းႎငရန ဗလခပေအာငဆနးက ဆရာ

ေ႟ၿတငႌၾနႛထသႛ ဥးဘတင (ဒဂနပ) ႎႀင အပၝးေတာ႓မ ဗလထၾနးလႀ (တကသလ ေနဝငး) တႛက

ေစလၿတသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛမႀာ ဗလထၾနးလႀတႛ ေရာကရႀလာခနတၾင ကနးမာေရး

အေခအေန အေတာ ဆးဝၝးေန႓ပ ဖစ၏။ အပယာထ လေနရငးပင အနး၌ ပစေနေသာ တပည

စန မေမာငက သခငး ခေပးသည။ ဗလထၾနးလႀကလညး ဂတ ဝၝသနာပၝသမႛ တေယာဖင

သခငး တကယသည။

ဤသႛ ဖင "တပမေတာ႒ကးက အငအားရႀဖႛ အရာရာမႀာ ကည၊ ရေဘာအေပၝငးက

ကယေသၾးသားမႛ အစဥ ေလးစား အပေပ႓ပ၊ ႒ကး႒ကးစားစား တႛအမးသား စစသည ဇၾသတၨ ည၊

ထးထးခားခား အငအား စၾမးပမည ရေဘာဇာနည၊ တငးပညႎငင ကကသေရေဆာငက႓ပ၊

တကယ မၾန မတတ တပမေတာ ေရႀႚသႛခ" စသည ေတးသခငး စာသားမား ေပထၾက

လာခသည။ ေတးသခငး ေရးဖၾႚ႓ပး ရကပငးအကာ ၁၁ ေဖေဖာဝၝရ ၁၉၄၅ ခႎႀစတၾင အသက ၃၆

ႎႀစ အ႟ၾယသာ ရႀေသးေသာ သခငအနးဆင ေခ ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ကၾယလၾန

သၾားပၝသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 232

ကၾယလၾနစဥ ဗလခပေအာငဆနးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ေခၝငးတလားထက၌

ဖကဆစဂပန ေတာလႀနေရး အလက ဖးအပ လၿမးခကာ ဂဏ ပခသည။

ေဆၾစဥမးဆကမား

ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛႎႀင ဇနး ေဒေသာငးစနတႛမႀ သားသမး သးဥး ဖၾားမငရာ ကမးဆက

(ေတးေရး)၊ လ႟ၿငေတာ တငးေကာႎႀင ခငမးႎၾယ (ေတးသရႀင ထား) တႛ ဖစကသည။

ေတးသရႀင အဆေတာထားမႀာ ႎႀစရႀညလမား ပရသတ၏ အသညးစၾ ဖစခ၏။ ယခအခၝ

အဆေတာထား၏ သား (က) ေဇာဝငးထၾဋ၏ သား၊ သမးမား ဖစကေသာ အတးႎင

ခနခနတႛတင ေဆၾစဥ မးဆကမားက အထငအရႀား ေတၾႚရႀရဆ ဖစပၝသည။ ဖကဆစဂပန

ေတာလႀနေရး အတၾက တေထာင တေနရာမႀ ပၝဝငခသ သခငအနးဆင ေခ ဆရာ

ေ႟ၿတငႌၾနႛအား ဤေဆာငးပၝး အားဖင ဂဏ ပ အပပၝသည။

တငႎငတး

ကမးကး။

၁။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ (သႛ) အစားထးရန မရႀေသာ စာဆေတာ (ဘကေလး

တငေအာင)၊ ႟ပသမဂၢဇငး၊ ၁၉၉၆ ဇလင။

၂။ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေရးေသာ သခငးမား (သခမန)၊ ပေတာကပၾငသစ၊ ၂၀၀၈ ေဖေဖာဝၝရ။

၃။ ကလနေခတ မနမာသမငး အဘဓာန (မဟန)။

ေနာကဆကတၾ အဖစ ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေရးသား႓ပး၊ ပညသ လထ

အကားမႀာ ေရပနးစား ေကာကားတ ေတးသခငး အခႚက ပေတာကပၾငသစ၊

၂၀၀၈ ေဖေဖာဝၝရ ထတမႀေန ပနလည ကးယ ေဖာ ပ လကပၝတယ။

သးေရာငခယ

ဆ - မကညေအာင

ဒႚဗမာေခတ အစဥမည း႓ပ၊ ရႀစပလ႞င စးခပၝရႚ၊ ဓမရာဇ ဘရင႟း၊

ကနးေဘာင ႎၾယမႀနသည၊ သးေရာင ခယ အလေတာ႒ကး၊

ကမၯညးနႚ စကထမည။

(ဗဒၭ မနမာပည၊ ဥတၨမ စာဂ၊ ေအာငမဂလာတရားနႚ စည)၂။

(အတတတေဘာင သဘာထၾနးသည၊ နမတေဆာငကာ

ေပာရဥးမည။ အတတတေဘာင သဘာထၾနးသည၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 233

က႗နးလကာ ဇမႃဒ)၂။ (ဒႚအမးဇာတက ဘနးရႀခတာ ယကည၊

တကလမား ဒစတထားနႛ စၾနႛစားခကသည)၂။ (ဗမာပညဝယ

ဘနးေရာငလကသည၊ သာကႎၾယ ကနးေဘာငဆကသည)၂။

ကမာက စးမး အပခပခက႓ပ။ ေခတသစ ထေထာငမည၊

အေရာငသးမးနႛ တႛအလ စကထမည။

ဗမာကနးအည၊ အဝၝ အစမး အန၊ အဝၝေရာင ရညရၾယခကက၊

ဘာသာရယ၊ သာသနာရယ၊ ပညာရယ တးလမမည၊

အစမးေရာင ဆတာကေတာ၊ စပၝးဆနေရ ေ႟ၿေငၾ ရတနာ

အေထၾေထၾ ေပၝမည (အနေရာင မငသ အသမႀာ၊ ရစတရမာန

ထကသနကမည)၂။ ဒႛဗမာ ကနးေဘာငႎၾယ မႀနသည၊

သးေရာင ခည အလေတာ႒ကး၊ ကမၯညးနႛ စကထမည။

(ဒႛဗမည ပည)၂။ အေနာကဘကကေတာ ဗဒၭေဟ နနးတည၊

အေရႀႚဘကက ပေဗ ရႀမးပည၊ ေမာကဘကကေတာ တ႟တေမ

စခနးတည၊ ေတာငဘကကေတာ သမဒေရစမး ေအးခမး

သာယာစည၂။ (မနမာပည ရာဇာကငးေပမ၊ သာသနာေတာ

အဆငးကေတာ၊ လငးေပသည)၂။ မငးေနပည၊ တရားအမႀန

႒ကကသည၊ ကမာႚ အလစက႓ပ၊ တကတေသာငးက၊

ခေညာငးရေစမည၊ ဒႛအလသည၊ အေရာငသးမး၊ တနခးနႛ စည။

မးဇာနည၊ သမာမည း ႎးကားလာက႓ပ၊ ဒႛဗမာပည ဆထမးပး

တနခး သာလမမည။ ႟းရာအည၊ ကမာအတၾငး

ထၾနးလငးကလမမည။၂ တငးပညအကး သညပး

ေဆာင႟ၾကကသည၊ ဗဒၭဘာသာမား၊ သဒၭၝပၾား တရားနႛည၊

(ဒႛဗမာမငးေတၾ ထငလငး ေပေတာသည)၂။ ေရေမ ႎႀစလပင

အပစး ႓ဖးေမာကခ႓ပ။ ။

ပၝေတာမ

ဆ - စနပၝတ

(ရတနာပေနပည မငးဆယတဆက (အပစးခသည))၂။

ေရႀးေရႀးတနးကေတာ အလၾနသာယာစည၊ သေပၝရာဇာ နနးစ

ခနစႎႀစမႀာ၊ ဖစရတ အေရးက ေတၾးမပၝေတာသည။

မနမာပည ဇာတလမး႟ႁပသမ႖ ေ႟ၿကညစနႛ ေရးကာ စာကစ၊

ရာဇဌာန မနနး အယဇၤမႀာ ဧကရာဇနႛ ေဝးတာကာေလ႓ပ။

တေထာငနႛ ႎႀစရာ ေလးဆ ခနစ ခႎႀစမႀာ အတည၊

တနေဆာငမနး လဆတ ရႀစရကေနႛကေတာ (မေမႎငပၝသည၊

ယေနႛတင ကာရႀည)၂။ ေရေမရႀငက ယငငသၾားေတာ လရႀင

အမားတႛ ေကကၾကလႛ ေရနညး ငၝးပအည၊ ေသာ သေပၝရာဇာ

ပၝေတာမရႀာ႓ပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 234

သ႓ပင ။ ။ (ကယဘရင ကယသခငက ေမ႖ာမႀနးရည၊ ယေနႛတင

မေမႎငပၝေတာသည)၂။

ဘ႟ေပ ေမာငႎႀတငလႛ၊ ေဆာင ပနရႀင ဇာတာႎၾမးလႛ

မနးရရႀာေလ႓ပ။ ကမာ အလလ တအား ယတေစဖႛ၊ အာဠာဝ

တခၝးက ထတလႛ ရာဇသမတက ေဆာငသည၊

မဟာမတမနကေတာင ဖးေမာခင လကကနႛ၊ ဥးေတာ မတငရ

ရႀာေလ႓ပ။

သ႓ပင ။ ။ (ကယဘရင … ပၝေတာသည)

ေ႟ၿမႀနကငး အစစက ထငးဖစခတာ က႓ပ၊ ေရစးတခၝ ေရသာ

တလႀညစ၊ အမ မနမာပည၊ တငးမနမာပည၊ ေ႟ၿတငႌၾနႛက

စာစ ဘနးတနခးနႛ တးတကကေတာမည။ ေရေမရႀငက ယငင

သၾားေတာသည။

သ႓ပင။ ။ (ကယဘရင … ပၝေတာသည) ။ ။

ဇာတမာန

ဆ - ဥသဘေသာငး

(ဒၝဒႛတငး - ဒႛေပ - ဒႛ မနမာေတၾ)၂။ (မငမတတ

ဂဏကကသေရ - ကပတႛရႚ ေ႟ၿထး ေ႟ၿနနး တငဆနးေပ)၂။

အာဇာနည ဗဒၭဘာသာ အမးသား တငးေပ၊ ရာဇဝင

ေရႀးထးစဥလာ ထၾနးေတာကခေပ၊ ပငဆငသ ဘးဘၾားဘဘင

ဒႛအေမၾ ဒႛေပ ဒႛေမ။

သ႓ပင ။ ။ (႟းရာအေခ၊ မည းပၝသေလ၊ မးသာကႎၾယ ဆငးသကေပ၊ ဒၝဒႛ ေ႟ၿထး၊

ဒ ဒႛေမ႒ကး၊ စညထးခ႟င ကယပင မနမာေပ၊ (တကလေတၾ)၂။ လႛလ ဝရယ

ရႀကေစ၊ မးဂဏတကေအာင ႟ၾကေဆာငေလ၊ ဒႛတာဝန မႀနေပ၊ အာဇာနည

ဗဒၭဘာသာ အမးသား တငးေပ၊ ရာဇဝင ေရႀးထးစဥလာ ထၾနးေတာကခေပ၊

ပငဆငသ ဘးဘၾား ဘဘင ဒႛအေမၾ ဒႛေပ ဒႛေမ။)

(မး႟းနႛ တနခး ရႀခသေလ၊ ထးနနးနႛ စမနးလာတာေတၾ)၂။

(ကမာမးေမ ေတဇာေတာ ႓ဖးေဝ၊ မဟာမးေတၾ စတအား

တကကေစ)၂။ (ေ႟ၿမႀနကငး အစစ ဝငးဝငး ေတာကခေပ၊

ေနာငလာ ေနာကသားေတၾ သအပကတ အေခ)၂။ မနမာခငး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 235

႟ငးပငးေစ၊ ဘနးတနခး တးတကကဘႛ ေခတေကာငး

ေရာကေပၝေလ။

သ႓ပင ။ ။ (႟းရာအေခ … ဒႛေမ)။

(မးကကသေရ၊ တးတကေစ၊ ေအာငေကာငး မဂလာ အေခ၊

မးေအာကေမ၊ တနခးေတာကေပ၊ ေခတေကာငး

ေရာက႓ပေလ)၂။ ေအာကက မခဘးေဟ အမးသားတႛေရ၊

ေအာကက မခဘးေဟ အမးသမးတႛေရ၊ မနမာေပၝငး

အေကာငးသေစ၊ အာဇာနညေတၾ၊ ေ႟ၿမႀနကငး အခငးတႛေရ

အာဇာနညေတၾ၊ တငးပညလးဘ၊ နယလးဘ၊ ညႌၾတကေစ၊

မး႟းက အထကတနးစားေတၾ။

သ႓ပင ။ ။ (႟းရာအေခ … ဒႛေမ)။ ။

နဂၝးန

ဆ - ခငေမာငရင

(ဆငးရခငး လၾတကငးေအာင၊ လမးပေဆာငပၝမည၊ ရတနာ

ခနစသၾယ တကယပငစည၊ ဒႛအမးသား တငးပည)၂။ မၾတသ

လႀႃဒၝနးႎငမည၊ ေကာငးေဆာကကာ၊ ဘရားပၝတည၊

ဘးဘးေအာငနႛ၊ ရႀငအဇၦေဂၝဏတႛ၊ မ တ ကနးဆက႓ပ။

သ႓ပင ။ ။ (ကနးကနးမာမာ၊ ခမးခမးသာသာ၊ ေဘးရနကာဆးမည၊ လမၾေတၾက

မေႎႀးေခတမ၊ သေဌး ဖစေတာမည)၂။ (တႛနဂၝးန၊ သဒၭတနခးနႛ၊ ဆငးရသားတႛ

မည း႓ပ၊ အကးထး ေပးေတာမည)၂။ ေခတသစ ထေထာငမည၊ ေအးခမး

သာယာစည၊ ေဟ - နဂၝးန တနခးနႛ အမးဂဏ တကေစမည။

(ေနေရးနႚ စားေသာကေရးပၝ၊ မေႎႀးေအာငပင ကေဆာငရမည၊

လမၾမား စတခမး သာေအာင ကေဆာငမည၊ တႛနဂၝးန)၂။

(သာသနာေရာင၊ ဘာသာေရာင၊ ထၾနးလငးေပာငမည)၂။

ေကာငးစားမ တႛ မန ပည ေ႟ၿမး႟ၾာမည။

သ႓ပင ။ ။ (ကနးကနးမာမာ … တကေစမည)

သဒၭ အဖဖ လ ခေစမည၊ ေနႛစဥ ဖမထးဘ အကးေပးႎငသည။၂၊

မနမာပည နဂၝးန တနခးရယနႛ၊ ေမလ႖းပၝလႛ မးပႎငမည၊

မၾတသေတၾ ေငၾမရႀားေအာင တးပၾားဘႛ ေဆာင႟ၾကကာမႀနး၊

ထၾကရပ လမးပမည။

(ကနးကနးမာမာ … တကေစမည)။ ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 236

ဘးဘးေအာင

ဆ - ခငေမာငရင

တႛဗမာ ေတဇာဂဏရည၊ ကပတႛ လမး တနခး ရႀသည၊

ဘနးကရႀငမား ထငရႀားခသည၊ ပထမ အတတနႛ ထၾကရပလမး

ေပၝကခပၝ႓ပ၊ ဘးဘးေအာင အတၪပၯတၨက သခငေပလမမည။

က႗နေတာ ကားဖးသလ ေပာဆပၝမည၊ ေကာငးသားအ႟ၾယ

ငယသငယခငး သးေယာက ရႀေလသည)၂။ စစညည ကတသစၤာ

ထားကပက၊ အ႟ၾယေရာကတ ခနခၝမ၊ တေယာက

ေကာငးစားရင တေယာကက မ, မည၊ ေတာအရပ ခမႀ၊

တဥးကေတာ ရဟနးဘဝနႛ ေနေတာမသည၊ အလယလ

ထငလငးစၾာ မငးဖစေတာသည၊ ကနလ တေယာကမႀာ ထးစၾာ

ေပလာသည၊ ပဒၝးနႛ ေရသယ၊ သက မထးဘ၊ ပထမ

တနခးေကာင ဘးဘးေအာင တေပၝငနႛ ေပလာ႓ပ။

တေနႛေသာ အခၝမႀာ အာဏာပငးတ၊ ရာဇာမငးက၊

သငယခငးမားနႛ၊ ထားတ သစၤာမတည၊ ဘးဘးေအာင

ပညာအတတနႛ နနးရပ ထးဖႃ လယမယ ထငသည၊

အမနႛေတာက မေသၾမႀတလႛ အေသသတမယ အထးပ

စတ ကစည၊ ကတက မတည၊ အက႟ငးတ ဘးေတာ

ဥးဝငးသည၊ မဆငးခဏပင ကစည၊ ဗလမႀႃးေတၾက သေစခငးလႛ၊

ေသၾမေစာငး ေလႀေလာငးနႛ ည၊ လက ပန႒ကး အမးမးခည၊

ဖမးခပနသည၊ အရမးမ ကစည၊ ဂဏေမာကတ ထမငးက

ထငလငး ေစရေအာင အေကာငးက ပဥးမည။

ပထမဂဏေရာင၊ ဘးဘးေအာငက၊ သႛတငးပညေဘာငသႛ

ဌာနဆကေအာင လကကာ လာပနသည အတည၊ မငးလ

ဘရင ဧကရာဇက၊ အပစရႀာသည၊ သစၤာမတည၊ ပထမ

အတတဟာ၊ သတလႛ မေသပၝသည။ သတရနက

မဆထားနႛေတာ၊ ထငရႀား ေအာင မငရမည၊ ငၝေရးပပၝတ၊ ဝ

တလးကသာ အတည၊ မငးပကေအာင ဖကႎငရင၊ ငၝက

ႎငလမမည။

ပထမ ဂဏေရာင၊ ဘးဘးေအာငက၊ ဤကသႛ လငစၾာ ပညာက

ပသည၊ ထးဘရင မဟာသည၊ သကယတင ထငလငးစၾာ

အတငး ဖကလကခၝမႀ၊ အစက ဝ တလးဟာ ႎႀစလး

ဖစလာသည၊ ႎႀစလး ဖကပနေတာ၊ ေလးလး ေပခပၝ႓ပ၊ ႎႀစဆ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 237

တးတာဟာေလ၊ က႗နေတာတႛ ဗမာ တနခးပၝဗ၊ အလၾန

ထးဆနးတ စၾမးဉာဏရည၊ ဘးဘးေအာင ပၝရမ။

(ဗဒၭဘာသာ မနမာဟသမ႖၊ ရနဘယာ မႃမခ၊ စတသာခ

အတည၊ ဝဇၦာ မ, မည)၂။ စးပၾားခမးသာ ကနးမာကာ ႟ၿငကည၊

ထငတငးေပၝကမည၊ ဝမးေမာကကေစဖႛ ခနခၝမ၊

ဘးဘးေအာငသည မကာခဏနႛ မ,လမမယ ယကည။ ။

ဖလေနဝနး

ဖလေနဝငးသႛ အည ထၾနးလငး ေပာငေပသည၊ ဒၝ ဒႛတငး ဒႛ ပည

ဒႛကာကၾယမည၊ ထးမတတ ဒႛတငးပည၊ တငးရငးသား ငၝတႛ

လမး ပငရမည၊ လၾတလပတ ဒႛတငးပည၊ ငၝတႛရႚ ခေသ

စတထား တညရမည၊ ေသေပေစ ရတဇာနည၊ ဇၾနႛတကမည၊

ဗမာေတၾ ႎးကားလာ႓ပ၊ အမးသား စစသည၊ ေသပေစ ရတ

ဇာနည ဇၾနႛ တကမည ခကမည။

တပမေတာ႒ကးလ ခလာပၝ႓ပ၊ ေအာငတပေတာ႒ကးလ ခလာပၝ႓ပ၊

ဗမာ အာဇာနည၊ ကမာမႀာ တာရႀည၊ ခငမာေအာငသာ ငၝတႛ

ကေဆာငမည၊ ေအာင႓ပ။

အဘတငးပည၊ ဒႛကငးႌၾတမည၊ စညး႟း႓ပး ေဆာင႟ၾကကာ

ဒႛကာကၾယမည၊ ခၾနအားနႛ ည၊ စၾနႛစားခသည၊ ရေသၾးနႛ

ေသမငးက သစၤာႎႀ႓ပ၊ ဗမာမႀနရင သတၨရႀသည၊ အသကနႛလမ

ရေဘာ ဖစသည၊ (မး႟း အာဇာနည၊ စစကလညး အ႓မ

တကရမည၊ ဗမာပညက ဒႛေစာငေရႀာကမည … အသကနႛ

လမယ ရေဘာ ဖစသည။)

တပမေတာ႒ကးလ … ေအာင႓ပ။ ။

(ဂပနေခတ တပမေတာဖၾႚစညးစဥက ေရးေသာသခငး)

ေရႀးေရစက

ဆ - ပညလႀေဖ ေမရႀင

ကား ။ ။ လမငရင ခစခငဖၾယ၊ ႟ပၝ႟ ေခာလႀတယ၊ သေဘာေကာငးတ

သကေလးရယ၊ အတဆဖႛ နဖးစာေရးတယ။

မ ။ ။ ယကညဖၾယ မာယာေႎႀာကာ၊ ေပာတတတ သကလယရယ၊ ေနာငခၝကၾယ

ေမရႀငေလးက အေရးမစကမႀာ အလၾနစးတယ။

ကား ။ ။ ခစမႀာလား … ကၾယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 238

မ ။ ။ ေမတၨာထားတယ၊ ေရႀးေရစက ကဆတယ၊ တႎႀစသၾယ ဆစညးရတယ။

ကား ။ ။ ခစစရာ ေကာငးသေလးရယ၊ ေမာငစတထမႀာ စၾလမးတယ။

မ ။ ။ အဟတက ေပာတာလားကၾယ၊ လမဉာဏေတၾ ပတယ။

ကား ။ ။ က႟ဏာထားတာ အဟတပၝပ၊ ေမတၨာထားတာ တကယကပ မငးအလ

ရႀရင၊ ေမာငအသညး ခၾကာေပးမယ။

မ ။ ။ ေတၾႚရငေတာဖင လၾမးေအာငခ႗၊ ေနာကကၾယကရင ေမမႀာပ၊ အသမႀာစၾတ

ပေမရႀငက၊ အလ လကရလမမယ။

ကား ။ ။ တေမာငမယ ေမတၨာေကာငးနႛ၊ ေပၝငးဖႚရာ ဆေတာငးမယ။

မ ။ ။ ခငနႛ ေမာင သစၤာထား နတသကားေတၾ အကနသတယ။

ကား ။ ။ ခစတသရယ။

မ ။ ။ ႒ကကတသရယ။

ကား ။ ။ ရာသကပန ႟ၾယကးလႛသာ၊ အ႟းကေအာင ေပၝငးပၝမယ။

မ ။ ။ (စးရမဖၾယ)၂။ ေယာက ားမားဆ ေဖာက ပားမယ။ တကယ

ေကာကအားပတယ၊ ယဘး ယဘး ခစဥး ပႚသကလယ။

သ႓ပင ။ ။ (ခစစရာ ေကာငးသေလးရယ … အလ လကရလမမယ)၂။ ။

ေလႀကေလး

(သာယာလႀေပသည၊ အာကာမးတမဆ၊ ေနေရာငအဆငး

ထနကည၊ ထၾနးလငးတ ေရာင ခည)၂။ ေမာကေလေသၾးေတာ

ေမၿးသည၊ ပနးေပၝငးစည၊ ညေနခငး သငးပႚသည၊ ဆငးရနႛ

ထကည၊ ေသာငယထက ေဗၾမဟ၊ ေတာငပ ယႀကေနသည၊

ေမာငႎႀ ငႀကေတၾစ၊ မႃးထး ကေတာသည။

(သတာ ေသာငကမးေဘးက ေမၿးသည။ ခငမာလာပနး

ဆငးရနႛကည၊ ညေနခငးမႀာ သနႛရႀငးေတာသည။ ေလခေသၾးရင

ေအးေတာသည)၂။ ေသာငကမားယ ကမးေခဆ၊

ကညလငေပသည၊ တမအာကာ နနးမဟ ပနးသႛ ပည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 239

သတာေသာင ကမးေဘးက၊ ေအးေတာသည၊ ေလႀကေလးက

ေလႀာမည၊ ေဘးမသနးဘ ေအးခမးေတာသည၊ မစကမးေခ

ေရနဒ၊ စမးလလကည။

သာယာ ကညလငေပသည၊ မးေကာငးကင အာကာမဟ၊ ထးလ

ထးသည၊ ဆနးလ ဆနးေတာသည။ တမ ဖႃ တမဝၝ တမန

တခႚကေတာ ဝၝေရာင ခည၊ အမးမး လႀသည။ ေပာငးလ

ကေတာသည။ ပနးေပၝငးစ ယမးႎၾႚကာပင စမးလကည ေအး

ေမၿးသည။ ေကးငႀကေတၾ အားလး စည၊ မႃထး ေပာပၝးကသည။

တမ ဖႃ … တမဝၝ … တမန၊ တခႚကေတာ ဝၝေရာင ခည၊ အမးမး

လႀသည၊ ေပာငးလ ကေတာသည။ ▪ - ¤ - ▪

ဥးခၾနထၾနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ

မညဟ ကလ ထတပန

ႎႀစရႀည ေထာငဒဏ ခခထားရတ အကစအနအယလဒ - ရႀမး တငးရငးသားမား ဒမကေရစ

အဖၾႚခပ ေခၝငးေဆာင ဥးခၾနထၾနးဥးနႛ သႚရႚအမႁတၾေတၾ အပၝအဝင တကယေတာ ဆႎၬပလႛ

ဖမးဆး ေထာငခခထားရတ ဥးအနးသနးတႛရႚ အမႁေတၾဟာ မနမာႎငင ဥပေဒေတၾနႛ

ကကညခငး မရႀဘးလႛ တရားလကလၾတ ဖမးဆးမႁ ဆငရာ ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး

ေကာငစရႚ စစမး စစေဆးေရး လပငနး အဖၾႚက ဆးဖတခက ခလကပၝတယ။

ရႀမးတငးရငးသား ေခၝငးေဆာင အကစအနအယလဒ ဥကႉ ဥးခၾနထၾနးဥး (ဝ) ႎႀင ဥးအနးသနး

(ယာ) တကယေတာ ဆႎၬပေနစဥႎႀင ႟းထတလာစဥ အခၝက မႀတတမး ဓာတပ ၂ ပ။

ဗၾအေအ ၊ ၂၅ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

မနမာႎငငမႀာ ေဒေအာငဆနးစကည အပၝအဝင ၈၈ မးဆက ေကာငးသား

ေခၝငးေဆာငေတၾက တရား လကလၾတ ဖမးဆး ေထာငခေနတယလႛ ကလသမဂၢ

လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ လပငနး အဖၾႚ တခက ေပာခတာနႛ ပတသက႓ပး အခလ

မနမာႎငငမႀာ ဖစေနတာေတၾက စတပကမတယလႛ အေမရကန ႎငငခားေရး ဌာနက ဒေနႛ

ေကညာခက ထတ ပနပၝ တယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 240

ရႀမးတငးရငးသား ေခၝငးေဆာင ဥးခၾနထၾနးဥးနႛ သႚရႚ အမႁတၾေတၾက ပစမႁဆငရာ ဥပေဒ

ပဒမ ၁၂၂ (၁) ႎငငေတာ ပနကနမႁ၊ ဥးအနးသနးက စၾဆ ထားတာကေတာ ၁၂၄ (က)

ႎငငေတာ အကညည ပကေစတ အမႁေတၾနႛ အပစေပးထားတာ ဖစပၝတယ။ ဒလ ပဒမေတၾက

လကရႀ တရားဝင အစးရတရပ ဖစပၝမႀ ခမႀတ စရငႎငတာမႛ လၾေခာေနတ အေကာငး အဒ

ဥပေဒေရးရာ အဖၾႚ႒ကးက ေထာက ပခတာ ဖစတယလႛ ေအအပခ အာရစ ေခ အာရႀ

လႛအခၾငအေရး ေကာမရႀငက ဥးမငးလၾငဥးက ေပာပၝတယ။

"တရားစၾဆတ အဖၾႚအစညးေတၾ အေနနႛ လအပတ အဂၝရပမႀာ ဖၾႚစညးပ အေခခဥပေဒ

အရ တညေထာငထားတ အစးရ တရပ ဖစဖႛ လပၝတယ။ လကရႀ အစးရက ဖၾႚစညးပ အေခခ

ဥပေဒအရ တညေထာငထားတ အစးရတရပ မဟတတ အတၾက ပစမႁဆငရာ ဥပေဒမႀာ

ပႉာနးထားတ ပညတၾငး ဥပေဒ ပႉာနးခကက ေဖာကဖကတာလညး ဖစတယ။ အဒေတာ

ဒၝေတၾကလညး အခ မတရား ဖမးဆး ထနးသမးထားခငး ခရတာက ေစာငကညတ အဖၾႚကေန

ေထာက ပထား႓ပ ဖစတယ။"

ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ ဥပေဒေရးရာ အဖၾႚ႒ကးက အခလ ေထာက ပ

လကတာဟာ ဘယေလာကအထ လကရႀ မနမာႎငင တရားစရငေရး စနစေတၾ အေပမႀာ

အကး ရႀလာႎငမလ၊ ဒၝအပင လကရႀ အခ ပဒမေတၾနႛ အပစေပး ခထားရတ သေတၾက

ဘယေလာက အထ အကး ရႀလာမလလႛ ဥးမငးလၾငဥးက ေမးကညေတာ …

"၂၀၀၈ ခႎႀစမႀာ ႎငငေရး တက႔က လႁပရႀားသ ေတာေတာမားမားက ႎငငေတာ

အကညည ပကေစမႁ ပဒမေတၾ တပ႓ပး စၾဆပၝတယ။ အဒလ စၾဆ ေနတာေတၾက တရားစၾဆ

ေနစဥကာလ တဝကမႀာပ ပညထေရး ဝန႒ကး ဌာနကေန ဒအမႁက စၾဆခၾင ႟ပသမးသၾားတာ

ေတၾႚရႀရပၝတယ။ မတရား ဖမးဆး ထနးသမးခငး ခရတ အဖၾႚအစညး ကေန႓ပးေတာ

အခကအလကေတၾ ပနလည သးသပေပးဖႛ လ႓ပဆတ ပႛထားတ အခကအလကေတၾနႛ

တကဆင ေနတာက ေတၾႚရႀရပၝတယ။ ဒၝေကာင ေနာကပငးမႀာေတာ ႎငငေတာ အကညည

ပကေစမႁနႛေသာ လညးေကာငး၊ ႎငငေတာ ပနကနမႁနႛေသာ လညးေကာငး စၾပစၾထားတ

စၾဆခကေတၾ၊ တရားစရငမႁေတၾ မရႀေတာဘး ဆတာက ကေနာတႛ ေတၾႚလာရတယ။

ဥးအနးသနးကေတာ အဒလ ေကညာခက ထၾက႓ပးတ အခနမႀာမႀ သႛအမႁက စရငခက

ခ႓ပးသား ဖစေနတ အတၾက အခလမး အဖၾႚကေန အထး ပနလၿတေပးဖႛ အေရးယ

ေတာငးဆရတာ ဖစပၝတယ။"

ဒၝအပင ေထာက ပခကေတၾကေရာ မနမာ စစအစးရက လကနာပၝမလား ဆတ

ေမးခၾနးကေတာ ဥးမငးလၾငဥးက …

"ခကခငးေတာ လပေဆာင လာလမမယလႛ ကေနာတႛ ေမ႖ာလင မထားပၝဘး။ ဒၝေပမ

ႎငငတကာကေန ဖအား ေပးလာမယ ဆရင သတႛ အေနနႛ မဖစမေန လကေလာရမယ

အေခအေနမႀာ ဖစတယ။ ေနာကတခက ကေနာတႛ အေနနႛ ဒ စစအစးရက ႎငငတကာ ခ႟းက

တငတအခၝ ဒၝေတၾက ခငမာတ အေထာကအထားေတၾ ဖစလာမယ ဆတာက ကေနာတႛ

အေနနႛ မႀတတမးမႀတရာေတၾ ဖစလာႎငတယ။ ဒဥစၤာေတၾကလညး ပညတၾငးမႀာရႀတ

ပညသလထေတၾ အေနနႛကလညး ဒအဖၾႚအစညး အသးသးကသာ မဟတဘနႛ ပညသလထ

တဥးခငး အလက တငကားႎငတယ ဆတ ဥစၤာေတၾကလညး ကေနာတႛ အသေပး

ေပာကားလ ခငး ဖစပၝတယ။"

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 241

ဒၝအပင လနဒန အေခစက The Burma Justice Committee မနမာႎငင

တရားမ႖တေရး ေကာမတကလညး ႎႀစရႀည ပစဒဏေတၾ ခမႀတခထားရတ ၈၈ မးဆက

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငေတၾ ဖစတ ကမငးကႎင၊ ကဂငမ၊ ကမငးေဇယနႛ က ပးခတႛ

အမႁတၾေတၾနႛ ပတသက႓ပးေတာလညး အဒ ဥပေဒ အဖၾႚ႒ကးက တင ပထားပၝတယ။ အခ သတႛ

၄ ဥးရႚ အမႁေတၾ ဟာလညး မနမာႎငင တရားစရငေရး ဥပေဒေတၾနႛ ကကညခငး

မရႀဘးလႛလညး ဆးဖတခက ခထားပၝတယ။

မနမာ ဒမကေရစ ေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကညက ဖမးဆး ထားတာကလညး

မနမာႎငငရႚ ဥပေဒနႛေရာ ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾနႛပၝ ကကညခငး မရႀဘးလႛ အဒ

ဥပေဒေရးရာ အဖၾႚ႒ကးက ဆးဖတခက ခထားပၝတယ။ ဒၝအပင မနမာႎငင အကဥးေထာငေတၾ

အတၾငးမႀာ အဖမးခ ထားရသေတၾရႚ အမႁေတၾကလညး ဆကလက တင ပ သၾားမယလႛ အဒ

အဖၾႚေတၾက ဆပၝတယ။

ရႀမး တငးရငးသား ေခၝငးေဆာင ဥးခၾနထၾနးဥးဟာ အခ ပတာအေထာငမႀာ

အဖမးခထားရ႓ပး အေမရကန သ႟းေရႀႚမႀာ တကယေတာ ဆႎၬပခလႛ ၂၀၀၇ ခႎႀစ ကတညးက

အဖမးခထားရတ ဥးအနးသနးကေတာ ခႎၩးေထာငမႀာ အပစေပး ခထားရတာ ဖစပၝတယ။

မနမာ ႎငငခားေရး ဝန႒ကးနႛ အနအယလဒ

ေခၝငးေဆာငပငးက အေမရကန အရာရႀ

သးခားစ ေတၾႚဆ

အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဌာနရႚ ေဒသဆငရာ အရာရႀ တဥးဟာ မနမာႎငငက

ႎငငေရး အေခအေနေတၾက အကခတဖႛ အတၾက အတကအခ ႎငငေရး ပၝတဝငေတၾ၊ အစးရ

တာဝန ရႀသေတၾနႛ ေတၾႚဆရငး မနမာႎငငမႀာ ေရာကေန ပၝတယ။ ႎငငခားေရး ဝန႒ကးဌာန

အေရႀႚေတာင အာရႀေရးရာ ႌၿနကားေရးမႀႃး ဖစတ စတဖင ဘလတခ (Stephen Blake) ဟာ

ဒကေနႛ ဆရငလညး ရနကန႓မႚက အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ (အနအယလဒ) ဗဟ

ေကာမတဝငေတၾနႛ ဌာနခပမႀာ ေတၾႚဆခတာ ဖစပၝတယ။

အေမရကန သမတသစ အဘားမား (ယာ) ၏ အစးရ အဖၾႚတၾင ႎငငခားေရး ဝန႒ကး အဖစ

တာဝန ေပးအပ ခရသည မစၤက ကလငတန (ဝ) က အေမရကန အစးရ၏ မနမာႎငင ဆငရာ

မဝၝဒမားက ေပာငးလဖႛ စဥးစား သးသပ ေနေကာငး ထတေဖာ ေပာဆခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 242

ဗၾအေအ ၊ ၂၅ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကးဌာနရႚ အေရႀႚေတာင အာရႀေရးရာ ႌၿနကားေရးမႀႃး

မစၤတာ စတဖင ဘလတဟာ ရနကနမႀာ ရႀတ အမးသား ဒမကေရစ ႟းခပမႀာ ဗဟ

ေကာမတဝငေတၾ အပၝအဝင ပၝတ တာဝနရႀ သတခႚနႛ ေတၾႚဆခတာပၝ။ တနာရကာ ေတၾႚဆမႁ

အတၾငး မနမာႎငငက မေပလညႎငေသးတ ႎငငေရး ပနာေတၾနႛ ပတသကလႛ

အပနအလႀန ေဆၾးေႎၾး ဖစခကတယလႛ အနအယလဒ ပၝတက ေပာပၝတယ။

ဒၝဟာဆရင မကာေသးခငတနးကပ အာရႀတကက ခရး ထၾကလာရငး မနမာႎငငနႛ

ပတသကတ အေမရကန အစးရရႚ ႎငငခားေရးရာ မဝၝဒေတၾက ပနေပာငး သးသပ စဥးစား

ေနတယလႛ ေပာဆလကတ အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဟလာရ ကလငတနရႚ ခရးစဥ

ေနာကပငး အေမရကန အစးရ အရာရႀတဥး မနမာႎငငက သၾား႓ပး စစအစးရနႛေရာ

အတကအခ ႎငငေရး အငအားစေတၾနႛပၝ ေတၾႛဆမႁ တခလညး ဖစပၝတယ။

အနအယလဒ ပၝတ ေပာခၾငရသ ဥးဉာဏဝငးကေတာ မနမာႎငငေရး အေခအေနနႛ

အေမရကန အစးရရႚ သေဘာထားေတၾက အပနအလႀန ေဆၾးေႎၾး ဖစတယလႛ ဆပၝတယ။

"ႎငငေရး အေခအေနရ အနအယလဒက ဘာေတၾ လပေနတယ။ ဘာေတၾ

ဖစေနတယလႛ က႗နေတာတႛက ေပာတယ။ သတႛ ဘကက အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး

ေပာခတ ကစၤေတၾက ရႀငးပတယ။ ေနာကထပ နညးလမးသစေတၾက ရႀာတနးပ။ ဘယေတာ

ဖစမယဆတာ တတကကေတာ မေပာႎငဘး။ ဒၝေတၾပ ေပာတာပၝ။ က႗နေတာတႛ ဘကက

စအးစ ၇ေယာက၊ ဥးဝငးတင၊ ဥးခငေမာငေဆၾ၊ ဥးႌၿနႛေဝ၊ ဥးသနးထၾနးဥး၊ ဥးလႀေဖ၊ ဥးစးမင၊

ေနာက ပနကားေရး အေနနႛ က႗နေတာ ရယ၊ ဥးဟနသာမငရယ၊ ေဒၝကတာ သနး႓ငမးရယတႛ

ပၝတယ။ သႛခရးစဥက အာဆယ ႎငငေတၾ ဖစတ လာအတႛ ၊ ဗယကနမ သတႛနႛ သကဆငတ

ကစၤမႛ သႛလာခငတာ ကာ႓ပေပၝ။ အခ အခၾငအေရး ရတနး လာတယ။ ဒၝပ ေပာပၝတယ။"

လာမယႎႀစမႀာ ေ႟ၾးေကာကပၾက လပေတာမႀာမႛ ႎငငေရး ရပတညခကေတၾမးကေရာ

ေပာဆ ေဆၾးေႎၾးတာေတၾ ရႀပၝသလား ခငဗ။

"ဟတပၝတယ။ အဒ ရပတညခကေတၾလညး ေဆၾးေႎၾးတယ။ က႗နေတာတႛရႚ

ရပတညခကက ေ႟ၾးေကာကပၾ ကစၤက အာဂငဒၝထမႀာ မထညရေသးဘး။ က႗နေတာတႛ အဓက

ထားေနတာက ကၽၾနေတာတႛ ေတာငးဆထားတ အေခခ ဥပေဒက ပနလည သးသပဖႛပ။ ဒၝဟာ

သပအေရး႒ကးတယ။ ဒၝကပ ေလာေလာဆယ ဥးစားေပး စဥးစားေနတယ။ ေ႟ၾးေကာကပၾနႛ

ပတသက႓ပး ပပင ေပာငးလတာေတၾ ဘာမႀ မရႀရငေတာ က႗နေတာတႛ အတၾက စဥးစား

ဆးဖတရတာ အခကအခေတၾ ရႀမယ။ သႛေသာ ဆးဖတရမႀာပလႛ ေဆၾးေႎၾး ခပၝတယ။ သတႛ

အေမရကန အေနနႛ ေဆာင႟ၾကဖႛ အကပခကေတၾ ရႀရငလညး အကပခကေတၾလညး

လခငပၝတယလႛ ေဆၾးေႎၾးသၾားပၝတယ။ က႗နေတာတႛ အမငခငး ဖလႀယလႛ ရတယ။ သတႛ

ႎငင႒ကးေတၾ အေနနႛ သတႛ အမငေတၾက ကားရတာက အ႓မတမး ႒ကဆတယ။

ပ႓ပးေတာလညး ကေနာတႛ ႎငငေရး အေခအေနက စဥးစား သးသပလႛ ရတာေပၝ။"

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 243

တနဂေႎၾေနႛကတညးက မနမာႎငငမႀာ ေရာကေနတ အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး

ဌာန အရာရႀ စတဖင ဘလတဟာ ဒကေနႛ ခရးစဥ အဆးသတဖႛ ရႀတယလႛ ရနကနမႀာ ရႀတ

အေမရကန သ႟းက ေပာပၝတယ။ အဂၝေနႛမႀာ တနးကေတာ သဟာ အစးရ ႟းစကရာ

ေနပညေတာက သၾားေရာက႓ပး စစအစးရ ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဥးဉာဏဝငးနႛ ေတၾႚဆ

ခ႓ပးေတာ ဒေတၾႚဆမႁနႛ ပတသက႓ပး အစးရပင သတငးေတၾမႀာေတာ ၂ ႎငင ဆကဆေရး

တးမငေရးနႛ အကးတ ကစၤရပေတၾက ေဆၾးေႎၾးတယလႛသာ ေဖာ ပခတာ ေတၾႚရပၝတယ။

တကယေတာ မနမာ စစအစးရဟာ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁေတၾ ရႀေနတယ၊

ဒမကေရစ ပပင ေပာငးလေရး အတၾက ေဆာင႟ၾကဖႛမႀာ ပကကၾကမႁေတၾ ရႀေနတယ

ဆ႓ပးေတာ အေမရကန အစးရရႚ စးပၾားေရး အရ ပတဆႛ ဒဏခတ အေရးယမႁေတၾက ခေနရတ

ႎငင တႎငငလညး ဖစပၝတယ။

ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ

ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

"ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး" က ၁၉၈၅ ခ၊

ဒဇငဘာလမႀာ 'ပရပက စာေပႎႀင အႎပညာ' က ပႎႀပ ထတေဝခတ စစကငးဟနတငရႚ

'ဗလခပေအာငဆနး၏ ရႀားပၝး မနႛခၾနးမား' စာအပမႀေန ပနလည ကးယ ေဖာ ပလကတာ

ဖစပၝတယ။

ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး။

ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနးမနႛခၾနး

ရေဘာတႛ …

ရေဘာတႛသည မမတႛ၏ အသက သားမယား အးအမ စညးစမဥစၤာ ပစၤညးတႛက စၾနႛပစ

ခၾခၾာကခငး မပႎငကပၝလ႖င ဤဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ အတၾငး အမႁထမး အဖစနႛ

မဝငေရာကက ေစလပၝ။ သညကသႛ မစၾနႛလၿတႎငကလ႖င ယခကပင ဗမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ၌ အမႁထမးကခငး မပကဘ ႎႁတထၾကႎငကပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 244

စစဟသည ႎငမည ႟ႁးမညက အေသအခာ မေပာႎငပၝ။ ေသမည ရႀငမညဟလညး

မသႎငပၝ၊ ေပာလညး မေပာႎငပၝ၊ ယခဆရင အဂလပနႛ ဂပနတႛဟာ အပနအလႀန

စစေကညာ၍ တကခကကေသာ စစပၾ ဖစေနပၝသည။ ဤစစပၾ အတၾငး ရေဘာတႛဟာ ဗမာ

လၾတလပေရး အတၾက ပၝဝင ဆငႎၿကရမည ဖစရာ တကပၾမား အတၾငး၌၊ ဂပန ဖစေစ၊

အဂလပ ဖစေစ သႛပနး အဖစ အရႀင လကရ ဖမးဆးမကရင သတပစကရတ စညးကမး

သတမႀတခကမား မရႀကသဖင ႎႀပစက ညငးဆ သတ ဖတ ခငး မပကဘ ေကာငးေကာငး

မၾနမၾန ေစာငေရႀာက ထနးသမး ထားကရမည။

ရေဘာတႛ …

ငၝတႛေတာ ရနသ အဂလပမားက အရႀငလကရ ဖမးဆး၍ ရရႀသၾားကပၝမ

ပနကနကသမား အဖစ ႒ကးစင၊ ဒၝမႀမဟတလ တသကတက႗နး စရင၍၊ ေထာငသၾငး

အပစေပးကမည အမႀနပင ဖစေပမည။ အ ရေဘာတႛ ငၝတႛဟာ မကာမပင ဗမာ လၾတလပေရး

အတၾက အဂလပမားက လကနက စၾကင၍ ဆငႎၿကရ ပၝေတာမည။

ရေဘာတႛ …

ရေဘာတႛ ငၝတႛမႀာ စစတကရငး စားေသာကကရန စားေရ ရကၡာ အစားအစာဆလႛ

လးဝ မရႀ၊ ဝတဆငစရာ အဝတဆလႛလညး တထည တပငးမ႖ မရႀ၊ ဒၝေကာငမႛလႛ ရေဘာတႛ

သညစစပၾ တေလ႖ာကမႀာ အပကရဖႛ ေမ႒ကး၊ စားေသာကကစရာဆလႛ ေကာကခနႛ သလပ

ရႀကမယ။ ဒၝပ ငၝတတႎငတယ။ ဒ ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာအတၾငး ဝငေရာက

စစမႁထမးကခငးဖင ရာထး စသည အခၾငအေရး ရရႀကလမမည သေႉး သ႔ကယမား႒ကးမား

ဖစကရလမမညဟ မေမ႖ာလငကပၝနႛ။ အ႒ကးဆး လာဘကေတာ ေသမငးပ။

ရေဘာတႛ …

ေအး … ဒၝေပမ ကအားေလာစၾာ စစႎငကလႛ ဗမာ လၾတလပေရး ေကညာခၾင ရရႀခကမ

မနမာႎငငေတာက အထးတးတက ေကာငးမၾနေအာင တညေဆာကကဖႛပ၊ ဒလ ႎငငေတာက

တညေဆာကလႛ တးတက ထၾနးကားလာသည အဖစ ေရာကရႀခသည အထ တညေဆာက

ဖနတး ႎငခကတ အခၝဆရင ရေဘာတႛရႚ ကယအား စတအား စသညတႛ ဖင စၾမးအားရႀသမ႖

တတႎငကသေလာက ႒ကးစား အားထတကသည အလက ထကထက တနတန

အကးခစားခၾင အမႀနရရႀကမႀာပ။

ရေဘာတႛ …

အကယ၍ စစအႎငရကလႛ ငၝတႛ လၾတလပေရး ေကညာခၾင ရရႀက႓ပး အသက

ရႀငလက အနားယကတ အခၝ ရေဘာတႛဟာ အးပင အမပငမား အေပ စတခမးသာ

ကယခမးသာဖင အပ႓ပးစား၊ စား႓ပး အပႎငကရမည အပင သာသာယာယာ ပည ပညစစ

ေနထင စားေသာက ႎငကရလမဟ ယကညတယ။ ေအး … ႎငငေတာရႚ ကယစားလ ငၝ

အာမခခက ပလကပၝတယ။

ရေဘာတႛ …

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 245

စကား မားမား ေပာကဖႛ အခနအခၝ မဟတေသးဘး၊ ႎငငေတာ လၾတေမာကေရး

တကပၾဝင ဆငႎၿကဖႛ နဂးခပစကား မႀာကားလကပၝတယ … ရေဘာတႛ။

စစကငးဟနတင မႀတခက ။ ။ ၁၃၂၂ ခႎႀစ၊ နတေတာလဆနး ၅ ရက၊ အဂၝေနႛ (၂၂၊ ၁၁၊ ၆၀)

ဗလလကာထ မနမာႎငငေတာ မႀတတမး အတၾက ေတၾႚဆ ေမးမနခစဥ ကယပင မႀတတမး

စာအပ ထတေပးသဖင ခၾင ပခက အရ ထညသၾငးခငး ဖစသည။

▪ - ¤ - ▪

ဗလမး႒ကး အပန ေနာကေကာငး

လႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

"ဗလမး႒ကး အပန ေနာကေကာငး လႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး" က ၁၉၈၅ ခ၊

ဒဇငဘာလမႀာ 'ပရပက စာေပႎႀင အႎပညာ' က ပႎႀပ ထတေဝခတ စစကငးဟနတငရႚ

'ဗလခပေအာငဆနး၏ ရႀားပၝး မနႛခၾနးမား' စာအပမႀေန ပနလည ကးယ ေဖာ ပလကတာ

ဖစပၝတယ။

ဗလမႀႃး႒ကး စဇကး ေခ ဗလမး႒ကး (ေရႀႚဆးတနးမႀ မနမာ ပဆး၊ တကပအကႈႎႀင ေခၝငးေပၝငး

ေပၝငးထားသ) ႎႀင ဗလခပေအာငဆနး (ေရႀႚဆးတနး အလယလ) တႛ ဥးေဆာငေသာ ရေဘာ

သးကပဝင အခႚ။

ဗလမး႒ကးအပန ေနာကေကာငးလႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

၁၂၄၇ ခႎႀစ၊ တနေဆာငမနး လပညေကာ ၈ ရက တနဂေႎၾေနႛက (၂၉၊ ၁၁၊ ၁၈၈၅)

မနမာႎငငေတာေရာ မနမာလမး တရပလး၏ အမၾနအမတဆး လၾတလပမႁ အားလးကပၝ

ဆး႟ႁး ပက ပား ခကရ႓ပး ႎငငခားသား လမးမားေအာက က႗နသားေပၝက အဖစသႛ ကေရာက

ခကရသဖင လၾတလပေရး ပနလည ေကညာ ႎငကရေအာင မနမာ လမးတရပ အရပအနား

မရႀ မနားမေန ကစည အားထတ ႒ကးစားလာ ခကရေလသည။

မနမာတႛ၏ သကဥးဆပင သေပၝဘရင မငးမတက လမလည လႀည ဖား၍ ဖမးယ

သၾားကသည အခၝက မနမာ နယေမ တရပလး ေတာငေပ ေမပနႛရႀ လမးစ အားလးပင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 246

ရရႀကရာ လကနကမားဖင ဥေရာပတကသား ေဖာက ပနသည အဂလပ အစးရ၏

လကနကကင တပမားက ဆယႎႀစေကာမ႖ အႎငမခ အ႟ႁး မေပးကေသးေသာ စတေန

စတထားမား အရ ပနလႀန တကခက ေမာငးႎႀင ေနကေပေသးသည။

ထႛေကာင ေဖာက ပနေသာ အဂလပ အရငးရႀင နယခ ႚသမားမားသည မနမာတႛ

သကဥးဆပင သေပၝဘရင မငးမတက အႎငအထကေရာ လမလည လႀည ဖား၍ပၝ ဖမးယ

သၾားက႓ပးေနာက မနမာလမး တရပလး အေပ သတမႀတခက စညးမဥးအရ အပခပကခငး

မပလပ ႎငကေသးဘ လကနကကင တပဖၾႚမား ဥးစးထားကသည စစအပခပေရးဖင

ရကစက ကမးတမးစၾာ ဖႎႀပ အပခပ ေနကရေပေသးသည။

လကနကစၾကင ပနလႀန တကခက ေမာငးႎႀင ေနကေသာ မနမာ အငအားစမားသည

တးတက ထၾနးကားကခငး မရႀကေသးသည အေလာက လကနက အစၾမး အငအား

လအငအား မမ႖တကပ ခခ ေမာငးႎႀင ေနကရေသာေကာင ဆတယတ ေလာကမႁဘကသႛ

ေရာကရႀ သၾားကရေလရာ ေနာကဆး လတေယာက လကနက တခမ႖ ကနရႀကရေသာ

အေခအေန အရ အားမတန မာနေလ႖ာ ခလကက ရေတာသည။

ဤကသႛေသာ အဖစအပက အေခအေနသႛ ဆကေရာက သၾားကရသည အခၝ

ေဖာက ပနေသာ အဂလပ အရငးရႀင နယခ ႚသမားတႛ တပၝးက႗နမားသည လကနကကင

တပဖၾႚမား ဥးစး ႒ကးကင ထားကေသာ စစအပခပေရးက ႟ပသမး လကက႓ပး စစဝတစစစား

ေဘာငးဘမားခ႗တ အရပဝတ အရပသား ဝတဆငကကာ အပခပေရး စညးမဥးအရ

အရပသား အပခပေရးသႛ ေပာငးလ အပခပ လကကေတာသည။

ေဖာ ပခသည အတငး အရပသား အပခပေရးသႛ ေပာငးလ လကကေသာ အခၝ မနမာ

ႎငငေတာေရာက အပခပေရးဘက ဆငရာ တာဝနခမားသည ဖႎႀပ အပခပမႁ လၾယကကရ

ေစရန ရည႟ၾယ၍ မနမာႎငငေတာဖၾား မနမာ လမးမားက အပခပေရး အတၾငး သၾတသၾငး

အသးပ လကသည အတငး စာသငေကာငးမား ဖၾငလႀစ သငကား ေပးလကကေလသည။

ထကသႛ ေကာငးမား ဖၾငလႀစ သငကား ပသ ေပးလကကရ၊ အဂလပစကား၊

အဂလပစာမား ေပာဆ ေရးသား တတေမာက လာခကေသာ မနမာ လငယကေလးမားသည

မနမာႎငငေတာ လၾတေမာကေရး အတၾက အသငးအဖၾႚ အစညးအ႟းမား တညေထာင ဖၾႚစညး

လာကကာ မနမာလမး တရပလး ေသၾးစညး ညႌၾတေရး ရရႀကရေအာင စညး႟း လႁပရႀားလာ

ခကရာ အေနာကဘက ဥေရာပတက အတၾငး၌ ႎႀစ႒ကမေမာက ကမာႛ လသတ နယခ ႚ

စစပၾ႒ကး ဖစပၾား ေပေပၝက လာခေလသည။

ဥေရာပတက အတၾငး၌ ကမာႛ လသတ နယခ ႚ စစပၾ႒ကး ဖစပၾားလာသည အခန မနမာ

ႎငငေတာ၏ လၾတလပေရး အတၾက စညး႟း လႁပရႀားမႁ အရႀန အမငမားဆးသႛ

ေရာကရႀေနသည အတငး မနမာအသငး အဖၾႚ အစညးအ႟းတႛတၾင တႛဗမာ အစညးအ႟းသည

အမငဆး အဆင ဖင ထပတနး ေရာကရႀ ေနေပရာ မနမာ လၾတလပေရး ေကညာႎငကဖႛ

ဆလ႖င လကနကကင တကပၾ အရသာ တလမးတညးဟ တၾကဆ ယကည ယဆကကာ

လကေတၾႚ လမးစဥ လပငနးမား ေဖာထတႎငကေအာင သပသပသညးသညး စစဥ စငးပငး

လာခက ရေတာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 247

ထႛေကာင သခငမား ေရႀႚေဆာင ဥးစး ေနကေသာ တႛဗမာ အစညးအ႟း ႎႀစပငးလး

အတၾငးရႀ ေခၝငးေဆာငမားသည မနမာ ႎငငေတာက စးမး အပခပ ေနကေသာ

ေဖာက ပနသည အဂလပ အရငးရႀင နယခ ႚသမားမား ရပတည မေနႎငကေအာင မနမာ

လထ စညး႟းေရး အရငးခသည လကနကကင တကပၾ ဆငႎၿကရင တးတကေသာ အငအား

ရႀေနကသည ႎငငရပ ခား အကအညမား မရရႀကဘ လကေတၾႚ တကပၾမား ဖစေပ

မလာႎငကဟ ယဆ ယကည ခကသည။

ဤကသႛ ယဆ ယကည လကကသည အတငး သခင ကယေတာမႁငး အပစဘကရႀ

တႛဗမာ အစညးအ႟း ေခၝငးေဆာငမားသည လကနကကင တကပၾအရ စစဆငေရး အတၾက

စစလကနက စစအသးအေဆာငမား ရရႀႎငကရန နယေမ တစပတညး အနးရႀ တ႟တႎငင

ဘကသႛ ဥးတည၍ သခငေအာငဆနး၊ သခငလႀ႓မငတႛ ႎႀစေယာက ပငလယ လမးေကာငးဖင

သေဘစး၍ ထၾကခၾာ လာခကေလသည။

ထနညးအတပင သခငဗစန၊ သခငထၾနးအပတႛ ဥးစး ေရႀႚေဆာင ေနကေသာ တႛဗမာ

အစညးအ႟း အတၾငးရႀ ေခၝငးေဆာငတႛကလညး လကနကကင တကပၾ ဆငႎၿ ကရမည

ဆလ႖င ႎငငရပ ခား အကအည မရရႀကဘ မဖစႎငကဟ ေတၾးဆ လကခ ခကသည အတငး

စစအတတမားေရာ စစလကနက အသးအေဆာငမားပၝ အပညအစ ရရႀႎငကရန အေရႀႚ

အာရႀဘကရႀ အတးတက အမငမားဆးသႛ ေရႀႚတနး တေနရာယ ေရာကရႀေနေသာ

ဂပနႎငငဘက ထၾကခၾာ လာခကေလသည။

ဤသႛေသာ နညးအားဖင သခငမား ေခၝငးေဆာင ေနကေသာ တႛဗမာ အစညးအ႟းဝင

ေခၝငးေဆာငမားသည ကယစကယစ တသးတခား ယဆ ယကညခကမား အတငး

ႎငငရပ ခား ေဝးေမမားသႛ တကၾတပားစ ထၾကခၾာ လာခကေသာလညး အယအဆခငးတ

အေတၾးအေခခငး တကဆင လာခကရေလရာ အေကာငးအား ေလာစၾာ ဂပန ႎငငအတၾငး

သၾားေရာက ေပၝငးစပမကကာ မနမာ လၾတလပေရး လကနကကင တပမေတာ ဖၾႚစညး

တညေထာင မခကသည အဆငတၾင ေပၝငးဆ သၾားမ ခကေလသည။

ထကသႛေသာ နညးမးအရ ယးဒယားႎငင ဘနေကာက႓မႚ၌ မနမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ တညေထာင ဖၾႚစညးမခက႓ပး မနမာႎငငေတာ နယေမအတၾငး အေရာက ခတက

တကခက လာႎငကေအာင စစေကာငးမား ခၾ၍ တပထၾကကရန စနစတက ဖၾႚစညး

လကကသည အခၝ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဗလခပ႒ကး အဖစ ဗလမႀႃး႒ကး

စဇကးက မနမာအမည ဗလမး႒ကးဟ မႀညေခ သးႎႁနးကကာ ကၾပက အပခပ ဥးစး

ခကေလသည။

ဗလမး႒ကး ဥးစး ကၾပက အပခပလာခေသာ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာေရာ

ဂပန လကနကကင တပဖၾႚမားပၝ ပးေပၝငး စစဆင တကပၾဝငလာ ခကရေသာေကာင

ေခာကလခနႛမ႖ဖင မနမာႎငငေတာ နယေမ အားလးအေပ တပစၾ အပစး၍ ေကာငးမၾန

႓ငမးခမးစၾာ ရပတည ေနႎင ခကေလသည။

မနမာႎငငေတာ အတၾငးသႛ စစဆင ဝငေရာက တကခက သမးပကကရန ရည႟ၾယ

ပငဆင ခကစဥ အခၝက သခငေအာငဆနး၊ သခငထၾနးအပတႛ ဂပန စစဘကဆငရာ

အရာရႀ႒ကးငယမား မနမာႎငငေတာ အေရး ေဆၾးေႎၾးခကရာ မနမာႎငငေတာ ေအာကပငး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 248

နယေမရႀ ေရး၊ ႓မတ၊ ထားဝယ၊ ေမာလ႓မင စသည ႓မႚ႒ကးမားက လကရ သမးပကမ႓ပး ကရင

မနမာ အစးရအဖၾႚ တညေထာင၍ မနမာ လၾတလပေရး ေကညာႎငကခၾင ရရႀက ရမညဟ

ႎႀစဥး ႎႀစဖက ေဆၾးေႎၾး လကခခကခငး အရ ေကနပ သတမႀတထား ခကသည။

ဤကသႛ လကခေကနပ သတမႀတထား ခကေသာလညး မနမာႎငငေတာထက

ေအာကနယေမ အားလး အေပ တပမား အတညတက စခနးခ တပစၾ ထားႎငခကသည

တငေအာင မနမာ လၾတလပေရး ေကညာခၾင မရရႀခကသည အပင မနမာ လၾတလပေရး

လကနကကင တပမေတာကပင အ႓ပးအပင ႟ပသမး ဖကပစ လကကဖႛ လကေတၾႚ စစဥ

လကကေတာသည။

ထကသႛေသာ အဖစအပက အေခအေနမား ဖစပၾား ေပေပၝကလာသည အခၝ ဂပန

လကနကကင တပဖၾႚမား အတၾငးေရာ မနမာ လကနကကင တပဖၾႚမား အတၾငးပၝ ဆနႛကင

အငငးပၾားမႁမား လႁပရႀား ပနႚပၾား ပငးထန မငမား လာခကရေလရာ မနမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ ေခ ဘအငေအ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးသည မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ

ဘကက ရပတညလက ရႀေန ေပေတာသည။

ဗလမး႒ကး မနမာတႛဘကက ရပတည အေရးဆ လာေသာ အခၝ မနမာ ႎငငေတာ

နယေမေပရႀ ဂပန စစဗလခပ႒ကးမား အတၾငး ဝငေရာက ေမၿေႎႀာကလကရာ ႓ငမဆမ

တတဆတ မေနသာေတာဘ ဂပနႎငငရႀ ဗဟ စစဥးစးခပသႛ တငေအာငက အ႟ႁပအေထၾး

ေရာကရႀ သၾားေသာေကာင မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးက

ဂပနႎငင ဗဟ စစဥးစးခပ အေရာက ပနလည ေခယ လကကေလသည။

ထႛေကာင မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးက လကရႀ

စစတာဝနရပမား ႟ပသမးလကက႓ပး ဂပနႎငငသႛ အေရာက ပနလည ေခယ

လကကေလရာ ဗဟ စစဥးစး အမနႛ အေပ ေလးစား လကနာကရေသာ ထးတမးစဥလာ အရ

ဂပနႎငင အေရာက ပနလည သၾားရေတာမည ဖစေလသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဂပနႎငငသႛ ပနသၾားရေတာမည ရက အခန မတငမ မနမာ

လၾတလပေရး တပမေတာ ဥးစး ေခၝငးေဆာငပငးရႀ ဂပန ပန ရေဘာ သးကပဝင စစဗလမားက

႒ကးမႀႃး စစဥ၍ ၁၃၀၄ ခႎႀစ၊ ဝၝဆလပညေကာ ၁ ရက တနငးလာေနႛ (၁၃၊ ၇၊ ၄၂) ေနႛလည

တနာရ အခန ရနကန႓မႚ အလပ ဘရားလမး ဘအငေအ ေခ မနမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ စစ႟းခပ အဖစ ထားရႀသည တဘၾနတတ အေဆာကအအ အေပဆးထပ

ခနးမေဆာင အတၾငး ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ တရပ ကငးပ ပလပခကေလသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဂပနႎငငသႛ အပန ေလးစားကေသာ အားဖင ခးကႃး

ႎႁတဆကပၾ ကငးပ ပလပခရာ ခနးမေဆာင အခမးအနားသႛ မနမာ နယေမေရာက ဂပန

စစဗလခပ႒ကးမား အပၝအဝင ၂၆ ေယာက၊ ဂပန ရေဘာ သးကပဝင မနမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ စစဗလ ၂၁ ေယာက၊ ေပၝငး ၄၇ ေယာကသာ တကေရာက ရရႀ က႒ကက

ခကရေလသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 249

၁။ မနာမ ေခ ဗလမး႒ကး ၂။ ကာဝၝရႀးမား

၃။ ယာမာမတ ၄။ ကကာဂမား

၃။ ယာမာမတ ၄။ ကကာဂမား

၅။ အဇမယား ၆။ ဒးဘ

၇။ ေတရာ ၈။ ေအအကး

၉။ ကဇာကး ၁၀။ ေဇအဗန

၁၁။ ကမရာ ၁၂။ ႎးဆး

၁၃။ ဒးအ ၁၄။ တာယာ

၁၅။ ဆာတ ၁၆။ မာတစးတား

၁၇။ ရာဆဒၝး ၁၈။ ယကတာ

၁၉။ ေဒၝကတာ ဆဇကး ၂၀။ တဂခး

၂၁။ မလာကာမး ၂၂။ အဆဆး

၂၃။ ဘမရား ၂၄။ ကမတ

၂၅။ အဟငဂနာေဂး ၂၆။ မနာမး

မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာဘက ဆငရာ စစဗလမား

၁။ ဗလေတဇ ၂။ ဗလလကာ

၃။ ဗလေဇယ ၄။ ဗလရနေအာင

၅။ ဗလေကာေဇာ ၆။ ဗလလေရာင

၇။ ဗလစကာ ၈။ ဗလေနဝငး

၉။ ဗလမငးေခၝင ၁၀။ ဗလလငးယန

၁၁။ ဗလဗလ ၁၂။ ဗလေအာင

၁၃။ ဗလဇငေယာ ၁၄။ ဗလမငးေရာင

၁၅။ ဗလမးည ၁၆။ ဗလ မငေအာင

၁၇။ ဗလေတာကထန ၁၈။ ဗလတာရာ

၁၉။ ဗလေစာေနာင ၂၀။ ဗလရထၾတ

၂၁။ ဗလမငးေ႟

အထကပၝ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾသႛ တကေရာကလာကမည ဂပန မနမာ စစဗလမား

ေနထငကရန အေဆာကအအ အေပဆးထပ ခနးမေဆာင အတၾငး အေရႀႚဘကထပက

စားပၾရႀည႒ကး တခပ ခငးထား႓ပး ထစားပၾရႀည႒ကးက ကနႛလနႛ ထပတက စားပၾအရႀည သးခပ

ငၝးေပခနႛစ ကၾာခား၍ ခငးထားလကရာ အဂလပစာလး အးစာလးကသႛ ဖစေန ေပေတာသည။

ဤကသႛ ခငးကငး ပငဆငထားေသာ အေရႀႚဘက ထပဆးရႀ စားပၾရႀည႒ကး အလယ၌

မနမာ လၾတလပေရး ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး၊ ဗလေတဇတႛ ႎႀစေယာက အတယႀဥထငက႓ပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 250

ေဘးတဖကတခကက ဂပန မနမာ စစဗလမား တေယာက ခားစ ထငကရာ ဗလေတဇေဘးက

ဗလမး႒ကး၊ ဗလေတဇေဘးက ကာဝၝရႀးမားတႛ ေနရာ ယထားကေလသည။

ကနအခား မနမာ စစဗလ ဂပန စစဗလမားသည အေရႀႚဘက စားပၾ႒ကးသႛ ထပတက

ခငးထားေသာ စားပၾသးလး၌ ဂပန မနမာ စစဗလမား တေယာက ခားစ အတယႀဥတၾ ေနရာယ

ထငကသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ ဖတကားသည ခးကႃး သဘာစာတမး

ဗမာ လမးမားသည လၾနခသည ႎႀစေပၝငး ၂၅၀၀ ေကာက စ၍ ႓မႚေတာ အသးသးတၾင

ေ႟ၿထး ေ႟ၿနနး ေ႟ၿကငႀနး စကထကကာ မငးအဆကဆကတႛ ဖင အပခပ စးမးခက၍

လၾတလပ ယဥေကးသည သခင လမးမား ဖစခကပၝသည။ ဤကသႛ ယဥေကးသည သခင

လမးမား ဖစခကေသာလညး လၾနခသည ႎႀစေပၝငး တရာေကာေလာကက အဂလပတႛ

လကေအာက ကေရာက က႗နသားေပၝက အဖစသႛ ေရာကရႀ လာခကရသည။

ဤသႛ အဂလပတႛ လကေအာက က႗နသားေပၝက အဖစသႛ ကေရာက ခကရသဖင

မနမာ လမးတႛ၏ ယဥေကးမႁေရး၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ စးပၾားေရး၊ သာသနာေရး စသညတႛ

နာလန မထႎငကေအာင ဖႎႀပ ခပခယ ဖကဆးခငး ခခကရေသာေကာင လမး

မေပာကကရ ႟သာ ကနရႀ ေနခက ရေတာသည။

အဂလပတႛ ရကစက ပငးထနေသာ ဖႎႀပ ခပခယမႁေအာက ပားပားေမႀာက ကေရာက

ေနခကရာ အားကးရာ မမင တၾယရာမ ဖစေနကရသည အခက လၾနခသည ၃၇ ႎႀစက

ဂပနတႛသည စစအငအား ဗလပၝမားစၾာ ႒ကးမားလႀေသာ ႟ရႀားတႛက တကခက ေအာင မင

ခကေလရာ အာရႀတကသားတႛ စတအား တက႔က လာခက ရေလသည။

ထႛေနာက ဂပန လမးတႛသည ႒ကးကယ ဖၾႚ႓ဖး တးတက လာခကသည အေလ႖ာက

ကမာႛထပတနး ႎငငအဆငသႛ တဟနထး မငမား တက႔က လာခကရာ ဥေရာပ ဒတယ

ကမာႛစစ႒ကး ဖစပၾားလာခ သဖင အဂလပ အေမရကန မဟာမတ ႎငငမား အေပ

စစေကညာ၍ အေရႀႚ အာရႀဘက မငးမလက ရႀေနကေသာ အဂလပ အေမရကနတႛက

ေမာငးႎႀင တကထတ ႓ဖခၾငး ႎငခကေလသည။

အေရႀႚအာရႀဘက ပစဖတ ေရပငအတၾငးရႀ က႗နးငယ ႎငငကေလးမားအေပ ဗလခ ႚ

အပစးကလက ရႀေနကေသာ အဂလပ အေမရကနတႛက ေခမႁနး တကခက ေမာငးႎႀင

လကက႓ပးေနာက က႗ႎပတႛ ဗမာပည၏ လၾတလပေရး ေခတသစ ထေထာငေရး တႛကလညး

စၾမးစၾမးတမန ေဆာင႟ၾကႎငကရန မနာမ အမညရႀေသာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးသည ဗမာ

လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကး ထေမာက ေအာင မငေအာင ဖၾႚစညး ေပးလကေလသည။

ဤကသႛ ဖၾႚစညး တညေထာင႓ပးေနာက ဗလေတဇ အမညခ သခငေအာငဆနး အမႀႃး

ရႀေသာ အာဇာနည ေယာကား မနမာ လငယမား၏ အကအညဖင ဗမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ႒ကးက ႒ကးမႀႃး ဥးေဆာငကာ ဂပနဘရင တပမေတာမားႎႀင အတ မနမာပည

အတၾငးရႀ အေမရကန အဂလပ တ႟တ စစသညမားက ထးလေမၿ ေရလေႎႀာကက႓ပး

တကခက ႎႀမနငး ခကေလသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 251

ေမာငးႎႀင တကခကက႓ပးေနာက ႔ကငးကနေနေသာ မစာၥေကာငမားကလညး

မနမာပညမႀ အပသႛ ရကေပၝငး ၇၀ အတၾငး ခၝးဝတ ေဘာငးဘကမ႖ အစးမရကေစပ

အတငးတရကမး ေမာငးႎႀင တကခကကသညက တကမာလး သရႀက႓ပး ဖစခကသည

အတငး ဗမာ လၾတလပေရး ရာဇဝင အတၾငး ေမာကၾနး တငသၾငးရမည ဖစေသာ

အေကာငး႒ကး တရပ ဖစေပသည။

ထႛ ပငတဝ အဘဖစသသည မမ၏ ရငႎႀစ သားခစ၊ သမးခစတႛက မေကာငးမစတာ

ေကာငးရာႌၿန ပ ဆးမ သၾနသငကာ ေစာငထမး အပခပဘ သကသႛ ဗလခပ႒ကး

ဗလမး႒ကးသညလညး ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာသားမား အေပ ထးက မၾန မတေသာ

ေစတနာ ထား၍ ဆးမသၾနသင ပပငလ႖က အပထမး ေစာငေရႀာက ခသညကလညး ဗမာ

ပညသပညသား အေပၝငးတႛသည မညသညအခၝမ႖ ေမေပာက ႎငကမည မဟတကေပ။

ထမႀတပၝး ကမာေပတၾင မနမာႎငတညး ဟေသာ လၾတလပေသာ ႎငငတခ အဖစ ဖင

တညတ ခင႓မႎငေရး ေမ႖ာေတၾးလ႖က ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကး ကသႛေသာ

ကနးတပ႒ကး တခတညးဖင ေတာငတငး ခငလ႓ပဟ စတခရသည မဟတေသာေကာင ဗမာ

လၾတလပေရး ေရတပမေတာ႒ကးကလညး မကာမကပင ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးက စတင

တညေထာင ဖၾႚစညး ေပးခေလသည။

ဤသႛလ႖င ဗမာပည၏ အကးစးပၾားမားက အား႒ကး မာနတက ေဆာင႟ၾက သညပး

ခေပေသာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးသည မကာမ ဂပန ပညသႛ ပနလညရေတာမည ဖစရာ ဗမာ

လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကး၏ မဘ အသၾင ေကးဇးရႀင ဗလခပ႒ကးအား က႗ႎပတႛသည

အ႓မအစဥ သတရကမည ဖစသညအပင ဗမာပည အတၾက ဗလခပ႒ကး ေဆာင႟ၾက

ခသမ႖ေသာ အကးေကးဇး တရားတႛသည ကမာေကေသာလညး ဥဒၝနး ေကေတာမည

မဟတေတာေပ။

ဂပန ပညသႛ ဗလခပ႒ကး ပနလည ဆကေရာကသည အခၝ၌လညး က႗ႎပတႛ ဗမာ

လမး အေပၝငးတႛ၏ ဧညဝတ ေက႕ပနမႁ၊ သစၤာရႀမႁ၊ သရသတၨ ပညစမႁ ဂပန

စစသညေတာမားက အားေပး ကညမႁ ဂပနမား အေပ ဗမာလမးတႛ ခစခင ရငးႎႀး ေပၝငးသငး

ဆကဆမႁတႛက ဗလခပ႒ကး မငေတၾႚခရသည အတငး ဂပန ဘရငမငးမတႎႀင တကၾ နနးရငး

ဝန႒ကး တဂ စေသာ ထပတနး စစေခၝငးေဆာငမား ဂပန အမးသား အမးသမးမားသႛ တဆင

စကား ေပာကားကာ ဗမာပည၏ လၾတလပေရးက မေႎႀးအမန ရရႀေစရန အတၾက။

(က) ဗလခပ႒ကး ဥးစး တညေထာငခေသာ ဗမာ လၾတလပေရး

တပမေတာ႒ကးလညး ယခထက လကနက အငအား ပညစ ေတာငတငး

လာေစရန။

(ခ) ဗမာ လၾတလပေရး ေရတပမေတာ႒ကးလညး တညေထာင

ဖၾႚစညးေပးရန စစသေဘာ ႒ကးငယတႛ ဖင တငတယ ခနႛ ငားစၾာ မားမားမတမတ

ရပတည ေနႎငရန။

(ဂ) မကာမအတၾငး ဗမာ လၾတလပေရး ေလတပမေတာ႒ကး

တညေထာင ဖၾႚစညး ေပးေစရန ကေဆာင ႒ကးစား လမမညဟ က႗ႎပတႛ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 252

အထးေမ႖ာလင ယကညလ႖က ရႀေနကပၝေကာငး ထပေလာငး၍ ေမ႖ာလင

ေတာငးတ ကပၝေကာငး။

ဤခးကႃး သဘာ စာတမးက ဖတကား႓ပးေနာက အဂလပ မနမာ ႎႀစမး ေရးသား

႟ကႎႀပထားေသာ ထစာတမး ၂ ေစာငက ေကာငးမၾန သပယပ လႀပ တငတယစၾာ

ပလပထားေသာ ေငၾကပအတၾငး ထညသၾငး၍ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးလကသႛ ေလးစားစၾာ

ဆကသ လကကေပသည။

ဤကသႛေသာ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ အခမးအနား ပလပခးကႃး သဘာစာတမး

ဖတကား ႓ပးေနာက ဗမာလၾတလပေရး တပမေတာ၏ တာဝနရပမား ႟ပသမး၍ ဂပန ပညသႛ

ပနလည ထၾကခၾာ သၾားရေတာမည ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးေနရာ ဆကခရမည

သခငေအာငဆနး ေခ ဗလေတဇသည ႎႁတခၾနးဆက စကား ေပာကားသၾား ေလသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဧညခ ႎႁတဆကပၾ၌ ဗလေတဇ ေပာစကား

က႗နေတာ ဂပန ပညက ေရာကစက က႗နေတာတႚရႚ အကအစညမားက

ေအာင မငေအာင ႒ကးစား ခပၝတယ၊ ႒ကးစား ခေသာလညး ပထမ ဂပနဘရငက က႗နေတာရႚ

အကအစညက သေဘာမတ အသအမႀတ မပခပၝဘး၊ က႗နေတာတႛဟာ ဂပန ပညမႀာ

ေသာငမတင ေရမက အေခဆကေတာမလ ဖစခပၝတယ၊ သႛေသာလ ေနာကဆး မနာမ ေခ

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးရႚ ေဆာင႟ၾက ေစစပခကေကာင က႗နေတာရႚ အ႒ကအစညမားက

အသအမႀတ ပကာ က႗နေတာတႛအား လေလေသးမရႀ ကညခပၝတယ။

ဟတနးက အကအစညဟာ ဘာလဆရင ဗမာပညတၾငးက သပနထ႓ပး

က႗နေတာတႛက ဗမာပညက လၾတလပေရး ရေအာင ဝငတကဖႛပၝပ၊ ဒၝက ဗလမး႒ကးအား

ရႀငးပ႓ပး သက တဖန ေစစပေပးသည အတၾက ဒလ အေခ ေရာကခပၝတယ။ ဒအခန အခၝမႀာ

အဂလပ အေမရကနတႛႎႀင ဂပနဟာ စစေရး မစရေသးပၝ၊ တငးပည အားလး

ေအးေအးေဆးေဆး ေနတအခၝ ဖစပၝတယ၊ ဒေတာ က႗နေတာတႚရႚ အကဟာလ

ပကရေတာမလ ဖစေနတ အေတာအတၾငး ဗလမး႒ကးရႚ ေကးဇးေကာင ဒအေခအေန

ေရာကခရပၝတယ။

ဒအပင ဗလမး႒ကးနႛ ဂပန ပညရႀ ဂပနမား အားလးဟာ က႗နေတာတႛက

သားအရငးပမာ ပစ ေစာငေရႀာက ခကပၝတယ။ ဒေနာက ဗလမး႒ကး ေခၝငးေဆာင႓ပး

ယးဒယားမႀာ လအနညးငယႎႀင ဘအငေအ စတင ဖၾႚစညးကာ ေတာေတာငတႛက ဖတေကာ႓ပး

မားစၾာ အပငပနးခရ ဆငးဆငးရရႎႀင ထမငးအငတငတ၊ မစားရတနပ၊ စားရတနပနႛ

ထမငးေတၾႚလ ထမငးခညးပ စားရ႓ပး ဒကၡ႒ကးစၾာ ခခရပၝတယ။

ေရႀးတနးက အေလာငးဘရား၊ ဆင ဖႃရႀင၊ ဘရငေနာင စတ ေရႀးမနမာ ဘရငေတၾဟာ

ယးဒယားက စစခတကတာက စာမႀာ ေတၾႚရေတာ ဒေလာက ဒကၡေရာကမယ မထငခမဘး၊

အခလ ကယတင ေတာေတာငမားက ဖတေကာခရေတာ တေတာင တကမတငး ေရႀးမနမာ

ဘရငေတၾရႚ ဇၾသတၨ၊ စစသညမားရႚ စၾမးရညမားက ခးကႃးမပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 253

ဒလအခၝမႀာ လမးတေလ႖ာကလး က႗နေတာနႛ ပၝလာခကတ ရေဘာေတၾဟာ

အခႚလညး ဖားသဖား၊ ေသသေသ၊ ဖားတ လကလ ပစစရာ ဘာမ႖မပၝ၊ ေဆး႟မရႀ ဘာမရႀနႛ

ဒလ ဖားခကေတာ လမးမႀာပ ပစတန ပစခရတယ၊ အခႚလ ရနသေတၾနႛ ေတၾႚကရ႓ပး

အသတခ ခကရတယ၊ အခႚလ ဗမာပညတၾငး သတငးယ သတငးပႛကတ ရေဘာေတၾလ

ရနသ ဖမးမ႓ပး အသတခ ခကရတယ။

သႛေသာလ က႗နေတာ တခ မငရတာေတာ ေခၝငးေပၝငးစ ေထာင႓ပး ရာထးရဖႛ အေရး

အတၾက ႒ကးစား ေနကတာ ေတၾႚမငရတယ၊ အခႚ လ႒ကး လေကာငးေတၾက ဘအငေအက

တႛမး ႟ႁႚမး လပတာ ေတၾေတၾႚရ၊ ဟ႟ႁပ ဒ႟ႁပ လပကတာေတၾ မငရကားရေတာ အမား႒ကး

ဝမးနညးမတယ၊ ဒလ လမးေတၾသာ မားေနရင ဗမာပညဟာ လၾတလပေရး ရမႀာ မဟတဘး။

အခလ မကစဖးေအာင ေပေပၝက လာခရတ အခၝ အခၾငေကာငး အခန႒ကးမႀာ

လ႒ကးေတၾဟာ ဒလ လက႓ပး ႟ႁပေနကမ အစား ညညႌၾတႌၾတနႛ တငးပည လၾတလပေရး

အတၾက စေပၝငး႓ပး ေဆာင႟ၾကကဖႛက က႗နေတာ တကတၾနး လပၝတယ။

ဗမာပည ေခၝငးေဆာင႒ကးမားဟာလ ဗမာပည လၾတလပေရး အတၾက မမတႛ

တာဝနက ႒ကးစားက႓ပး ေဆာင႟ၾက သငပၝတယ။ ဗမာေတၾ အရငက စတမး မထားကဘ

အားလး စေပၝငးက႓ပး ညညႌၾတႌၾတ ေဆာင႟ၾကကပၝ၊ ညႌၾတဖႛဟာ အေရး႒ကးဆး အခက

ဖစပၝတယ၊ စစဘက တာဝနကေတာ မလစဟငးရေအာင က႗နေတာ ေဆာင႟ၾကပၝမယ၊

က႗နေတာဟာ ဗမာပည႒ကးက ဘယေတာမႀ သစၤာ မေဖာကပၝဘး၊ ႎငငေရးဘကက ဆရင

တငးပည ေခၝငးေဆာင လ႒ကးေတၾရႚ တာဝနပ၊ ကယတာဝနကယ ေကပၾနေအာင

လပသၾားကဖႛ ပၝပ။

က႗နေတာတႛ ဘအငေအ ထမႀာလ ဝငလာကတညးက ဗလခပ ဖစခငတ လေတၾ

ေတၾႚရတယ၊ က႗နေတာတႛ ဗမာေတၾဟာ အဂလပ လကထကက ဆရင အဂလပအတ အေတာ

ခးခကတယ၊ အခ ဒ အဂလပ အေတၾး အဂလပ အယ မကနကေသးတ အတၾက ဒလ စတေတၾ

မားေနတာက ေတၾႚရတယ၊ အခႚ တပမေတာသားေတၾနႛ ဗလေတၾကလ ဟက ေမာေတာမား

သမး ဒမႀာ သၾားေရာငးနႛ ႟ႁပက ေပၾကတာေတၾ အားလးက က႗နေတာ သပၝတယ၊ ဒလေတၾ ၁၄-

၅ ေယာက အပစက ကည႓ပး က႗နေတာတႛ ဂပန ပညက စ႓ပး အနစနာ ခခတာေတၾက

မေထာကထားကဘ တပမေတာ႒ကး တခလးက ပ႓ပး အပစ ေပာကတာေတၾ၊ အကညည

ပကေအာင လပတာေတၾက ကားရေတာ အမား႒ကး ဝမးနညးမပၝတယ။

အရငက လ႒ကးေတၾကသာ အထငအမင ေသးခေပမယ အခ လငယေတၾကလ

အထငအမင မ႒ကးေတာဘး၊ စစထ ဝငလာက႓ပး ႟ႁပေနတာကလ ဒကေနႛက စ႓ပး ရႀငးလငး

ပစလကပၝမယ။ ဘအငေအကလ အသစ ပနလည ဖၾႚစညး တညေထာငဖႛဟာ စစဥ႓ပး

ဖစပၝတယ။ ခငဗားတႛကလ က႗နေတာတႛရႚ စစတပက ဗမာပည႒ကး လၾတလပေရး အတၾက

ေဆာင႟ၾက ေနတတပ (သႛ) အမးအတၾက တညေထာငထားတ တပတႛနႚ ဆငတ တပလႛသာ

ေအာကေမ ထားကပၝ၊ အခား ဟေတၾး ဒေတၾး အထငမႀား မေနကပၝနႛ ဒစစတပဟာ

ဗမာပည႒ကးရႚ လၾတလပေရးနႛ ကာကၾယေရး အတၾက တညထားတ တပ ဖစေကာငး

ေလးေလးနကနက႒ကး သထားကဖႛပၝပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 254

ယခ က႗နေတာလ ဗမာပညမႀာရႀတ ဂပနဘရင တပမေတာရႚ စစဗလခပ႒ကးနႛ

ဘအငေအ အတၾက ေရႀႚက ဘယလ စခနးသၾားကမယ ဆတာက တငပင ေဆၾးေႎၾး ေနပၝတယ။

အမႀနေတာ က႗နေတာတႛ တပမေတာ႒ကးဟာ ဂပန တပမေတာ႒ကးရႚ ညရငးသဖၾယ ဖစရမယ၊

ည ဆတာေတာင အားမကးရတ ကေလးသငယလ မဟတဘ အားကးေလာကတ ည

ဖစရမယ။ သတႛနႛ ရငေဘာငတနး တကေပးရမယ ည ဖစရမယ၊ ဂပနဟာ က႗နေတာတႛရႚ

ေကးဇးရႀင ဖစတယ။ ေကးဇး သတတတ အေနနႛ သတႛက တကရာ လကတက ေပးရမယ။

ဒၝမႀ သတႛရႚ စတထမႀာ အားကးေလာကတ ညရယလႛ ထငမႀတမယ။

ဂပန ပညမႀာ ရာထး႒ကးသည ငယသညမဟတ ဥပေဒအတငး စစထ မဝငမေနရ

လကကရတယ။ က႗နေတာတႛ ဗမာေတၾဟာ ဂပနေတၾရႚ ဝရယ ရႀကပ၊ လပကပ၊ ကငကပ

ေတၾက နညးယဖႛ ေကာငးတယ။ စငစစအားဖင အဂလပနႛ အေမရကနဟာ လကနကအား

လအား ဂပနထက သာေပမယ စတဓာတ၊ ဝရယ သတၨတႛမႀာ ကၾာခားသၾားေတာ

အပတအသတ ႟ႁးကရတာပ၊ ဂပနေတၾဟာ ဖစသလေန၊ ဖစသလထင၊ ဖစသလ စားက႓ပး

ေတၾႚက ကရတ အခကအခ ဟသမ႖ ႒ကးစား ေကာလၾနႎငကေအာင အလပလပ ခကတယ။

သတႛတေတၾ လပကပ၊ ကငကပမားက မားမား႒ကး အတခးဖႛ ေကာငးတယ။

ဗမာပညမႀာ ပပငကဖႛ အခကေတၾ အမား႒ကး ရႀေသးတယ။ ဒၝေတၾဟာ သတႛက

နညးယက႓ပး ပေပမယ ဘရငေရႀႚေတာေမႀာက ကရင ဒၝေတၾအကန ေပာကက႓ပး ပနလည

တညကရတယ။ ဒၝေလာကအထ သတႛဟာ တငးပညနႛ ရႀငဘရငက သစၤာ ေစာငကတယ

ဆတာ သကရမယ။ က႗နေတာတႛဟာ ဒလ တးတက ႒ကးပၾားေနတ ဂပန ပည႒ကးရႚ နညးစနစ

အမးမးက နညးယ အတခးက႓ပး ဗမာပည႒ကးရႚ တးတကရာ တးတကေကာငးမားက

ေဆာင႟ၾက သငကပၝတယ။

က - ဒေတာကာ က႗နေတာ ေတၾႚက သရႀခရတ ဂပန လမးေတၾ အေကာငးမားေရာ

ဂပနေတၾ အဖကဖကက တးတက ႒ကးပၾားလာ ခကတ အေကာငး၊ စစေရးအရ ေအာင မငစၾာ

အႎင ရရႀလာကတ အေကာငးမားေရာ ခငဗားတႛ တေတၾ ေကာငးေကာငးသရႀ ကရ႓ပး

မဟတလား။

အဒလ သရႀကရ ႓ပးေတာကာ က႗နေတာတႛ ဗမာ လမးေတၾဟာ အလၾနတးတက

ထၾနးကား ႒ကးပၾားလာ ခကတ အေကာငး၊ ကမာႛ စစေရးအရ ေနရာတကာ ေအာင မင

ေနကတာမားက အားက အတယက႓ပး က႗နေတာတႛ ဗမာပည႒ကးတၾင လၾတလပေရး

ရရႀေအာင အထး ႒ကးစား၍ တကယ ႒ကးပၾား တးတကေအာင အားထတကပၝလႛ က႗နေတာ

တကတၾနးရငး နဂး ခပခပၝတယ။

သခငေအာငဆနး ေခ ဗလေတဇ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ စကား ေပာကား႓ပးေနာက

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဂပနႎငငသႛ အပန မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဂပန ပန ရေဘာ

သးကပတႛ သးသနႛ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ အခမးအနားက ႟ပသမး လကေလသည။

▪ - ¤ - ▪

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 255

ေမာကဥကလာတၾင ဗးကၾ လတဥး ေသဆး

ေမာကဥကလာပ ႓မႚနယ၊ ေအာငမဂလာ အေဝးေပး ကားဂတအနး၊ ေတာဝငနနး

တညးခရပသာ တတယ ထပတၾင ယမနေနႛက ညေန၄ နာရ ခၾခနႛက ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခကာ

လတဥး ေသဆး ခေသာေကာင ေအာငမဂလာ အေဝးေပး ကားဂတႎႀင ေမာကဥကလာပ

႓မႚနယ အတၾငး လ ခေရးမား ထထပစၾာ ခထားသည။

ဗးေပၝကကၾရာ ေတာဝငနနး တညးခရပသာ။ (ဓာတပ - ကညေဝ)

ဧရာဝတ ၊ ၂၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခေသာ ေတာဝငနနး တညးခ ရပသာက ပတထားခ႓ပး

တညးခရပသာ၏ မနေနဂာ အပၝအဝင တခား တာဝန ရႀသမားအား စစေဆး ေမးမနးလက

ရႀေကာငး ၎ တညးခရပသာ အနးတၾင ေနထငသက ေပာဆသည။

"ဗးေပၝကကၾတာ အသလညးသပမပငးဘး၊ ႓ပးေတာ အဒ အခနး တခနးတညးမႀာပ

ေပၝကသၾားတာ၊ တခား ထခကမႁေတၾ မရႀပၝဘး၊ အဒ အခနးထက လပ ဒဏရာရ႓ပး ေသဆး

သၾားတာ၊ တခား ဒဏရာရတ သေတာ မကားမဘး" ဟ အဆပၝ တညးခခနး အနးတၾင

ေနထငသ တဥးက ဆသည။

ဗးေပၝကကၾမႁေကာင တညးခခနး တတယထပတၾင တညးခေနသ လတဥး ေသဆး

ခရ႓ပး ထသမႀာ ဗးတပဆင ေနစဥ ေသဆးခငး ဖစႎငေကာငး အဆပၝ တညးခခနးမႀ ဝနထမး

တဥးက ခနႛမႀနး ေပာဆခသည။

၎ တညးခးခနး အနးတၾင ေနထငသ တခႚကမ အမးသမး တဥးႎႀင အမးသား တဥး

ပငးထနစၾာ ဒဏရာ ရရႀသၾားသညဟ သတငးကားေကာငး ေပာဆ ေနကသည။

တပမေတာေနႛ မတငမ တရက အလတၾင ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခခငး ဖစ႓ပး

ရနကန႓မႚတၾငး လ ခေရးက ရတပဖၾႚဝငမား သာမက အရန မးသတဝငမား၊ ရယကမားႎႀင

စၾမးအားရႀငမားကပၝ လမးဆ လမးေထာင ေနရာမားတၾင စကားေပာ စကမားႎႀင

ေတၾႚမငရသည။

"မေနႛည ကတညးက ကားဝငးထက တညးခခနးေတၾေရာ၊ စားေသာက ဆငခနးေတၾနႛ

လေနတ အခနးေတၾ အားလးက ဧညစာရငး စစ႓ပး ဝငရႀာကတယ။ ခရးသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 256

စာရငးေတၾကလညး ေသခာ စစတယ၊ ႓ပးေတာ သတႛ မသကာတ သဆရင ေမးမနးေနလႛ

ကားထၾကတာေတာင ေနာကက ကနတယ" ဟ ေအာငမဂလာ အေဝးေပး ကားဂတဝငး

အတၾငးမႀ ကားဂတစာေရး တဥးက ေပာဆသည။

ယမနေနႛညက ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခေသာ ေမာကဥကလာပ ႓မႚနယအပင

ေတာငဥကလာပ႓မႚနယ၊ မရမးကနး႓မႚနယ၊ လႁင႓မႚနယႎႀင မဂလာဒ ႓မႚနယမား အတၾငးရႀ

ရပကၾက တခႚတၾငလညး ဧညစာရငး စစေဆးခငးမား ပလပ ခေသးေကာငး ႓မႚခမား၏

ေပာပခက အရ သရႀရသည။

၂၀၀၉ မတလ ၃ ရကေနႛ ညကလညး စမးေခာငး ပဒမာ ပနးခ အတၾငးႎႀင ကမာ႟ၾတ

လႀညးတနး ရနကန - အငးစန ကားလမးမ၊ အငးစနဘက အသၾား မႀတတငတႛတၾင ဗး

ေပၝကကၾခငးမား ဖစေပခသည။ ထေပၝကကၾမႁမားမႀာ ပငးထနေသာလညး လေသဆးမႁ

မရႀခေပ။

ေတာဝငနနး တညးခခနး အတၾငး ဗးေပၝကကၾမႁမႀာ ၂၀၀၉ ခႎႀစ အတၾငး တတယ

အ႒ကမေမာက ဖစ႓ပး ပထမဥးဆး အ႒ကမ လေသဆးေသာ ေပၝကကၾမႁလညး ဖစသည။

ဗးေပၝကကၾမႁႎႀင ပတသက၍ ယေနႛ စစအစးရထတ သတငးစာ မားတၾင ေရးသား

ေဖာ ပထားခငး မေတၾႚရေပ။

ရနကန အေခစက ဧရာဝတ သတငးေထာက ကညေဝႎႀင အတ ေအးလ ပၝဝင ေရးသားသည။

တၾေတး ကႃရႀငဆရာ ဆႎၬပပန႓ပ

ရနကနတငး တၾေတး႓မႚမႀ တကယေတာ ဆႎၬပသမား ကႃရႀငဆရာ ဥးေအာငေဖသည ယေနႛ

နနကပငးက ဆႎၬပရာ အာဏာပငမားက ဖမးဆး ေခေဆာငသၾားသည။

႓ပးခသည (၈၈) ႎႀစေမာက အမးသား ေအာငပၾေနႛ အခမးအနားတၾင အမးသား ဒမကေရစ

အဖၾႚခပ ႟းခပေရႀႚတၾင ႎငငေရး အကဥးသားမား ပနလၿတေပးေရး အတၾက အဖၾႚခပဝင

ကမငးသနး တကယေတာ ဆႎၬပေနစဥ။

မဇ႙မ ၊ ၂၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 257

အသက ၅၂ ႎႀစ အ႟ၾယ ဥးေအာငေဖသည တၾေတး႓မႚနယ အမးသား ဒမကေရစ

အဖၾႚခပ ႟းေရႀႚတၾင ယေနႛ နနက ၆ နာရခနႛမႀ ေနႛလယ ၁၁ နာရခၾ အထ (၅ နာရခၾခနႛ အကာ)

မတတပရပ ဆႎၬပခခငး ဖစသည။

"သက ဘာမႀ မလပဘး။ သႛစာ သ ဖတေနတာ။ စညးဝငးတား႓ပး မတတပရပတယ။

တမနကလး ရေတၾ မေတၾႚဘး။ ေတၾႚေတာမႀ ဓာတပ႟က႓ပး ေခသၾားတာပ။ ႟း႟းရေတၾ၊ ရသတငး

တပဖၾႚဝငေတၾနႛ ရပကၾကလ႒ကး (ရယက) ေတၾ ပၝတယ" ဟ မက မင သကေသ တဥးက

မဇ႙မက ေပာသည။

ဆႎၬပစဥ တေလ႖ာကလး မညသည ေ႔ကးေကာ ေအာဟစမႁမးမႀ မရႀေကာငး သရသည။

ယေနႛသည (၆၄) ႎႀစေမာက ေတာလႀနေရးေနႛ (တပမေတာေနႛဟ စစတပက ေပာငးလထား)

ဖစ႓ပး စစအစးရက ေနပညေတာတၾင အခမးအနား ပလပေနခကာ လမငကၾငးတၾင မနႛခၾနး

ေပာဆေလ နညးပၝးေသာ စစတပ အ႒ကးအက ဗလခပမႀႃး႒ကး သနးေ႟ၿက ဂဏ ပ တပဖၾႚသႛ

မနးခၾနး ေပာကား သၾားခသည။

ဥးေအာငေဖသည ယခငႎႀစမားကလညး ဆႎၬပမႁမား ပလပခသ ဖစသည။

၂၀၀၈ ခႎႀစ၊ ဇနနဝၝရလ ၄ ရကေနႛတၾင ကေရာကသည (၆၁) ႎႀစေမာက

လၾတလပေရးေနႛတၾင တငးပည၌ အမႀနတကယ လၾတလပ ခငး မရႀေကာငး ပသသည

အေနဖင လကက ပလပစတစ႒ကးႎႀင ခညကာ လၾတလပေရး ေကာကတငေရႀႚတၾင ၂ မနစခနႛ

အေလးပ ဆႎၬပခသည။

႓ပးခသညႎႀစ ႎဝငဘာလ ၂၂ ရကေနႛတၾင ကေရာကသည အမးသားေနႛတၾင

ရနကနတငး ဗဟနး႓မႚနယရႀ အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ႟းသႛ သၾားေရာကေနစဥ

တၾေတး႓မႚနယ ရမႀႃးက ေမးစရာ ရႀသညဟ ဆကာ အခပခနးတၾင တလေကာကာ ထနးသမး

ခရေသးသည။

႓ပးခသည သဂတလ ၈ ရကေနႛက ရႀစေလးလးေနႛ အမႀတတရ ပလပ ခငး၊ ေမလ

အတၾငးက လထ ဆႎၬခယပၾ ကငးပရာ မ႟တၾင မလမလညမႁက ကနႛကၾက ခငး၊ အဖၾႚခပ

လကကမး စာ႟ၾကမားက "ႎး" (NO) အကႈဝတကာ လကလ ေဝငႀခငးတႛေကာင ႎငငေတာ

႓ငမဝပ ပပားမႁက ထခက ပက ပား ေစသညဟ ဆကာ တၾေတး႓မႚနယ တရား႟းက ႓ပးခသည

ဒဇငဘာလ ၁၆ ရကေနႛမႀ စတငကာ သႛက တႎႀစ ေခခပ ခထားခသည။

၂၀၀၅ ခႎႀစ၊ ေဖေဖာဝၝရလ ၁၃ ရကေနႛကလညး ၁၀ တနး ေကာငးသားမားႎႀင အတ

လၾတလပေရး ေကာကတငတၾင ဗလခပ ေအာငဆနးေမၾးေနႛ အခမးအနား ပလပခသဖင

ေနာကတရကတၾငမ သႛက ႓မႚနယ တရား႟းက ပဒမ (၂၃) ကႃရႀင အကဥပေဒဖင

တရားစၾကာ ေထာငဒဏ ၃ ႎႀစ ပစဒဏခခရာ ၂၀၀၈ ခႎႀစ၊ ေဖေဖာဝၝရလ ၁၄ ရကေနႛတၾင

ပနလၾတလာသည။

တၾေတး႓မႚနယတၾင ယေနႛ ဆႎၬပမႁသည ယခလ အတၾငး ဒတယ အ႒ကမေမာက

ဖစသည။ နာဂစ မနတငးသင ဒကၡသညမားက မနမာႎငင ကကေခန အသငးခပက

ေပးေဝထားသည ေနအမမားက ေဒသအာဏာပငမားက ေဆၾမး နးစပမား အတၾက ဥးစားေပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 258

ေဝငႀလက သဖင မေကနပသည ႟ၾာသား ၂၀ ခနႛက တၾေတး႓မႚ ေလေဘး ပနလည

ထေထာငေရး႟း ေရႀႚတၾင ယခလ ၂၀ ရကေနႛက ဆႎၬပ ခေသးသည။

လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင

" . . . ဂငယတႛက အထး ဂ႟ ပ၍ သနႛရႀငးေအာင သတသငလကလ႖င မနမာတႛ ဂဏယစရာ

ပနးခ ခနးမ႒ကးမား ဖစလာ၍ ေခတခငး တလ႖င ဥေရာပ လကရာထက မနမာက သာေကာငး

ေကာငးစၾာ ေတၾႚရမညဟ ေရးခ၏။ သႛေသာ ပကစး၍ လကသဖင အလငအမန ထနးသမး

ေစာငေရႀာကရန လပၝသည။ ပတမားလည ကးထားရန လသည။ (ပတ ကးသသည ေတၾႚသည

အတငး ကးရန လေသာလညး ေရႀးလကရာ သေဘာ အဓပၯၝယက နားလညေသာ ပနးခေကာငး

ဖစရေခမည။) ဤသႛ ေဆာင႟ၾက ဖစလ႖င မနမာ ပနးခမႁတၾင ယခလ ပကစး ဆတယတ

ေနသညမႀ ပနလည ဆနးသစ တးတကလာရန ေမ႖ာလငခက ရႀေသး၏ . . . " . . . [၁၉၇၅

စကတငဘာမႀာ မကနသာ စာေပက ပႎႀပ ဖနႛခခတ သမငး ပၝေမာကၡ ေဒၝကတာသနးထၾနးရႚ

'အသစ မင ဗမာသမငး' စာအပမႀေန "လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင" က ပနလည ကးယ

ေဖာ ပလကတာ ဖစပၝတယ။]

ယေနႛေခတ ပဂမငကၾငး တစတတပငးႎႀင ပဂက ခစေသာ သမငး ပၝေမာကၡ ဂအပခ လစ။

လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင

ပၝေမာကၡ ဂအပခလစသည မညသည အခၝက မနမာ ရာဇဝငက စတင ေလလာ ခသညဟ

က႗နေတာ မသပၝ။ သႛေသာ သေတသန ပ႓ပးသမ႖က မနမာႎငင သေတသန ဂာနယတၾင

မႀနမႀန ေရးသား ေဖာ ပေလ ရႀသဖင ၁၉၁၆ ခႎႀစက စသညဟ ဆရေခမည။ ထႎႀစထတ

ဂာနယ အတၾ ၆ တၾင ဆရာ႒ကး၏ ေဆာငးပၝးက စတင ဖတ႟ႁရပၝသည။ အႎႀစ ငၝးဆယမ႖

ရႀခပၝ႓ပ။ ထႎႀစမား အတၾငး၌ မနမာ ရာဇဝင သေတသနက ေလ႖ာသည မရႀ၊ တး၍ တး၍သာ

ေလလာေကာငး ေတၾႚရ၏။ ယခအခၝ ေရႀးမနမာႎငင ဟေသာ အမညဖင သေတသတႛ

မႀငမးပစရာ ကမး႒ကး ကမးခင တေစာငက ေရးသား႓ပး၍ ႟ပပေပၝငး သးရာေကာ ဖင

တခမးတနား ထတေဝရန စစဥဆ ဖစပၝသည။ ထကမး႒ကး မထၾကလာမ တမ မပ ေနေသာ

မနမာ ရာဇဝငက ဆရာ႒ကးက မညမ႖ ေဖာထတ ေပးေကာငးက အတအက သႎငကမည

မဟတေသးေခ။ သႛေသာ ဆရာ႒ကး ေရးသား ပစခသမ႖ ေဆာငးပၝးမားက ပနလည

ဆနးစစလ႖င ဆရာ႒ကး၏ ေကးဇး ႒ကးမားပက တစတတေဒသမ႖ သကရအဟ စတေစတနာ

ထား၍ ဆရာ စာတမး အစစက ေဖာ ပလကပၝမည။ သႛေသာ ဆရာလကစၾမး ကနစငေအာင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 259

သလပၝလ႖င ယခ ေဆာငးပၝး ေဖာ ပသည စာရငးအရ ဆရာ စာတမးမားက ပငရငး အတငး

ရႀာေဖၾ ေလလာကရန အထး တကတၾနး လပၝသည။

× × ×

၁။ လကဝသႎၬရ ရတ။ အဂလပ ကဗာဖင ဘာသာပနဆခက (၁၉၁၆ - ဂာနယ အတၾ

၆၊ အပငး ၁၊ ၉-၁၇)

၂။ မနမာဘာသာ ေလလာခက။ ေ႟ၿဇေအာငသႛ ေပးစာ (၁၉၁၆ - ဂာနယ အတၾ ၆၊

အပငး ၃၊ ၁၉၁-၂)

၃။ ပဂ ေစတ ပထးမား အေကာငး။ (၁၉၁၈ - ဂာနယ အတၾ ၈၊ အပငး ၃၊ ၁၈၉၊ ၉၈၊ ႟ပပ

၄ ပ ပၝသည။ ပဂ အေဆာကအအက မငရခငးဖင ပဂ ယဥေကးမႁက ဆရာ႒ကး စတ၌ မားစၾာ

အသ ခးကႃးခငး ဖစမေကာငး ဤေဆာငးပၝးက သကေသခလက ရႀသည။ ဗသကာ

ဆရာသည မမ တညေဆာကေသာ ေစတက မငမားေသာ အဆငးသဏၵာန ရေအာင

႒ကးစားခ၏။ သႛေသာ အတၾငး အဆငအပင ဟာလၾနးသညဟ ေဝဖနသည။ ပဂ ဘရားႎႀင

ဥေရာပေမာကပငး ဂသစ ဘရားေကာငးမား အထး ဆငသညဟ ဆ ပနသည။ ဆငက ဆငက

မငတက သၾားပက လညေမာ၍ မကစတဆး ကညရသည။ ဖနပေတာမႀ စ၍ ေဖာငးရစ

ေဖာငးလပတႛတၾင ကာ႟း ကာစၾယတႛ ရစပတ လမယႀကလက ရႁမ႓ငးေအာင

အေပာကအကၾကေဖာကာ မငမား ေကာတက၍ ဖးပၾငဟနက မငရပၝသညဟ ဆ၏။

အထကမႀ မး၍ ေနပက ထငရႀားေအာင (က) အတၾငးအပင မခခ႗နးက သးသည။ (ခ) တခၝးႎႀင

ပတငးေပၝကတငး၌ ေပၝငးကးတၾင အလ႖ေပာငေပာင ေတာကေသာ မးႌၾနႛမား သဖၾယ ခ႓မး

ေထာငသည။ (ဂ) ပစၤယာ အဆငဆငတၾင ေစတငယ ရသည။ အထကေစတ႒ကးကား

ဟႎၬႃပစမႀ ဆငးသကလာေသာ ေခၝငးေလာငးပ ဖစ၍ ေအာကခ ေလးေထာငပက

အထကဝငးေအာင ဖတယရာ၌ အလၾန ေပပစ တငတယ၏။ အထၾတတၾင

ထးေဆာငးသညမႀာလညး ထးခားေအာင ညႌၾတ၍ အဆငေပ လႀသည။ စာႎႀင ေရးသညထက

႟ပပ ဖင ပရလ႖င ပ၍ ထငရႀား ေခမညဟ ထးလမငးလမႀ အဂေတပနးႎႀင ေဖာငးရစ

ေဖာငးလပ ပစၤယာဆငပ၊ ေကာကကး ဥမငမႀ ပစၤယာ ဆငပ၊ ေဂၝေတာ ပလင အထက ေစတႎႀင

အရေစတပႎႀင သဗည တခၝးေပၝက ပတႛက ေရးဆၾ ေဖာ ပထား၏။

၄။ ေ႟ၿက႗နးဆၾယ ကဗာ။ (၁၉၁၈ - ဂာနယ အတၾ ၈၊ အပငး ၃၊ ၁၉၆-၈၊ ဂၝဒယန အတၾ ၁၊

အပငး ၄၊ ၉-၁၀)

၅။ မနမာႎငင အရညးႎႀင ေမာကပငး ဗဒၭဘာသာ ေဆာငးပၝး ေဝဖနခက။ (၁၉၁၅-၁၆

ေရႀးေဟာငး သေတသန အစရငခစာ။ ၁၉၁၉ - ဂာနယ အတၾ ၉၊ အပငး ၁၊ ၅၃-၆) မလ

ေဆာငးပၝး ေရးေသာ ပၝေမာကၡ ဒ႟ၾငဆက အန႟ဒၭ တငေအာင မနမာ သာသနာဝငက မႀနနနး

အတငး ေဖာ ပ၍ အမား အယ ရႀသကသႛပင အန႟ဒၭက အရညးမားက ႎႀမနငးခေကာငး

ေရး၏။ အရညးဟသည ေခာကရာစေလာကက ဘဂလား သႛမဟတ ေမာကအႎၬယမႀ ပဂသႛ

ေရာကလာေသာ ေမာကပငး ဗဒၭဘာသာဂဏး ဖစမညဟ ဆ၏။ သႛေသာ ဆရာလစက ပဂ

အေရႀႚ ၄ - မငကၾာရႀ မငးနနသ႟ၾာတၾင နရေဆးေရး ပနးခလကရာ ေမာက မားစၾာ ကနရႀ

ေနသညက ႌၿနးလက ၎တႛ၏ ပစ ေရးနညးႎႀင ယခတင အေကာငး ပကတ ကနရႀ

ေနခငးတႛတၾင ပဂရႀ အခား လကရာမားထက သာလၾနေကာငး ေဖာ ပ၏။ ထအ႟ပမား၌

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 260

တခၝတရ ကမးတမးေသာ စ႟ကက မငေတၾႚ ေနရသဖင စတမေကာငးေလဟန ဒ႟ၾငဆက

ေရးခ၏။ ဆရာလစကမ ထကမးသညဟ ထငရေသာ အ႟ပမားက ယခေလာက

အေလးဂ႟ထား၍ ေဖာ ပေနရန မလဟ ထငသည။ ဒ႟ၾငဆက ဤအ႟ပမားက ၁၂ ရာစဥးက

ေရးဆၾခခငး ဖစမညဟ အခနကာလ သတမႀတသညမႀာလညး ေစာလၾနး လႀပၝသညဟ ဆ၏။

၆။ ပဂ ကငယမား အေကာငး။ (၁၉၂၀ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၀၊ အပငး ၂၊ ၄၁-၈)

အကမးအားဖင (က) တငရႀညႎႀင စ႒ကပတလည တမး၊ (ခ) လဏသဏၵာန တမး ဟ၍ ႎႀစမး

ႎႀစစား ရႀပၝသည။ သေရေခတၨရာမႀ ေလးမကႎႀာႎႀင ဘဘ ဘရားမားမႀ အသးသး အဆပၝ ႎႀစမး

ဆငးသကလာသညဟ ယဆႎငသည။ ပႃ ပစတၾင တငရႀညႎႀင စ႒ကပတလည ထား၍ မခဥး

တနေဆာငး တၾလက ခငးဖင သမႃလႎႀင ေ႟ၿဂကသႛ ဂဘရားမား ဖစေပ လာက၏။

အပငဘက၌ ေစတ ပထးမားမႀာလပင မငသညထက မငေအာင ကစ တညေဆာကက၏

အထက ေစတက မလ လမးေထာင ႟း႟းပစမႀ အဝငးေဖာ၍ ေခၝငးေလာငးပ ေပေစခ၏။

တထပတကသာ ေဆာက႓မ ဖစ၍ အတၾငး၌ အထး ေကာငးမၾန လႀပေသာ အေပာကအမၾမးမား

ခယလႀယ၍ ထားပၝသည။ ခႃးပနး ခႃးႎၾယတႛက မားစၾာ ခမးနား တငတယေအာင အေသးစတ

ေဖာ ပ၍ အႎၾယအလပမား အထမႀ ဘလး နဂၝး မကနးတႛ မႃးတးဟနကလညး ေတၾႚရသည။

စငစစအားဖင ပနးလညး ဘလး၊ ဘလးလညး ပနးဟ ဆရေလာကေအာင အယႀကအတင

သပသညး၏။ အႎၾယအႌၾနႛလ႖င ႎႀာေမာငး၊ အကငးအခတလ႖င အ႟း၊ အ႟ၾကအလကလ႖င

သၾားက က မကလး႓ပ႓ပ မငကရပၝသည။ ပနးခ ဆရာသည စတကးယဥယဥ ဖင

မဥးတေကာငး ဆၾ႟ႎႀင မးမည သဏၵာန ကၾပားေသာ ႟ပအမးမး မငသာေအာင ေရးဆၾႎင၏။

သႛေသာ ခနးမအလယမႀ ဆငးတေတာ၏ သပၯာယ ခငးက ဖးအပ သၾားေလေအာင မညသည

ေနရာတၾငမႀ အကအပ ေရးခယထားခငး မရႀပၝ။ ငၝးရာ ငၝးဆယ ဇာတကၾကမားကပင

အတနးလက ေရးခသဖင တကၾကလ႖င တမး ေရးေသာလညး တနရလးကညမႀ ကားတကား

ကည၍ ႓ပးသည ဟေသာ သေဘာေဆာငလက ရႀသည။ အေသးစတ အားဖင ကပ၊ ဂ -

၂၈၉၊ ဂ - ၃၅၆၊ သမႃလ၊ ဘရားသးဆ၊ နႎၬမညာ၊ သေရပစၤယာ တဝကမႀ ဂငယမား၊ ဝနညးဓရ၊

ကသ၊ အဓႉာန၊ မေလာင ပစ၊ ေ႟ၿဂတႛက ေဖာ ပ၏။ ေ႟ၿဂမႀာ ေသးေသာလညး ေအာကခ

ခ မင မငေပတၾင တညေဆာက ထားသဖင မငမား ႒ကးကယသညဟ ထငရ၏။ သဗည

လကရာမး၏ အငယစားဟ ဆရေပမည။ ဆရာလစက ခစစဖၾယ စာဖင ေရးစၾမးသလ ခႃးပနး

ခႃးႎၾယတႛက ဆရာ ဥးဉာဏက ပနးခဆၾ၍ ထညလက၏။ အဆးသတတၾင ဆရာလစက

ေဖာ ပပၝ ဂငယတႛက အထး ဂ႟ ပ၍ သနႛရႀငးေအာင သတသငလကလ႖င မနမာတႛ

ဂဏယစရာ ပနးခ ခနးမ႒ကးမား ဖစလာ၍ ေခတခငး တလ႖င ဥေရာပ လကရာထက မနမာက

သာေကာငး ေကာငးစၾာ ေတၾႚရမညဟ ေရးခ၏။ သႛေသာ ပကစး၍ လကသဖင အလငအမန

ထနးသမး ေစာငေရႀာကရန လပၝသည။ ပတမားလည ကးထားရန လသည။ (ပတ ကးသသည

ေတၾႚသည အတငး ကးရန လေသာလညး ေရႀးလကရာ သေဘာ အဓပၯၝယက နားလညေသာ

ပနးခေကာငး ဖစရေခမည။) ဤသႛ ေဆာင႟ၾက ဖစလ႖င မနမာ ပနးခမႁတၾင ယခလ ပကစး

ဆတယတ ေနသညမႀ ပနလည ဆနးသစ တးတကလာရန ေမ႖ာလငခက ရႀေသး၏ဟ

တကတၾနး ေရးသား ခပၝသည။

၇။ ပဂ ေ႟ၿက႒ကးေကာကစာ (ေအဒ ၁၁၄၁) (၁၉၂၀ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၀၊ အပငး ၂၊

၆၇-၇၄) ဤ ေကာကစာက အကၡရာ လႀယသမႀာ ပၝေမာကၡ ေဖေမာငတင ဖစ၍ အဂလပ

ကဗာဖင ဘာသာပနသမႀာ ဆရာလစ ဖစပၝသည။ ထစဥက ေကာကစာ၏ ရကစၾက ေအဒ

၁၁၄၁ ဟ ေဖာ ပ ခေသာလညး ေအဒ ၁၁၃၁ ခႎႀစသာ အမႀန ဖစေကာငး ၁၉၃၂ ဂာနယ အတၾ

၂၂၊ အပငး ၃၊ ၁၅၁ တၾင ပငဆင ခပၝသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 261

၈။ ေမာငဂႎၩႎၫရ ဗဟသတ၏ ကဗာစရယ ကဝဝသ စာတမးေခ မနမာစာဆတႛ

အေကာငးက ဥးဘကားႎႀင တၾ၍ ဆရာလစ ဘာသာပနခသည။ (၁၉၂၀ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၀၊

အပငး ၃၊ ၁၃၇-၅၄)

၉။ စေ႟ၿပ၏ လပကမာမ ဝတၪတၾင ပၝေသာ ကဗာ ဘာသာပန။

၁၀။ ပၝေမာကၡ ေဖေမာငတငႎႀင တၾ၍ တေကာငး ရာဇဝင ဘာသာပန။ (၁၉၂၁ - ဂာနယ၊

အတၾ ၁၁၊ အပငး ၁၊ ၂၉-၅၄)

၁၁။ ဒရၾငဆ၏ ဖးဝနးေတာငေကာကကမားအေကာငး စာတမး ေဝဖနခက။ (၁၉၁၄-

၁၅ ေရႀးေဟာငး သေတသန အစရငခစာ၊ ၁၉၂၁ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၁၊ အပငး ၁၊ ၅၇-၉)

ခငးတၾငးမစ အေနာကဘက ဖးဝနးေတာင႟းတၾင မ႟ၾာမႀ ကားႎႀင သၾားေသာ ၂၅ မင အဆပၝ

ေကာကဂမား ရႀပၝသည။ ထကတႛ၏ ထးခားဟနမႀာ (က) ေကာကေတာင ပကတက

ထၾငးေဖာက၍ ပလင ဆငးတေတာမႀ အစ အားလး တသားတညး ဖစ ခငးႎႀင (ခ) ေကာကစာ

ေရးထး မထားခငးတႛ ဖစသညဟ မလ ေဆာငးပၝးေရးေသာ ဒ႟ၾငဆက ေဖာ ပ၏။

ရငးႎႀစခကက ေထာက၍ ပႃတႛ လကရာ ဖစအ ထငသညဟ ဆ ပနသည။ သႛေသာ

ဆရာလစက တခၝးေပၝကတႛ၌ ေႎႀာငးေခတ ဓေလဖစေသာ ခႃးႎၾယ ခႃးလမမား မငေတၾႚ

ေနရသဖင ပႃေခတက မဟတတနရာဟ ယခငသည။ ထထက ဂတငးမႀာပင ပဂေခတ

လကရာမးပင မပၝ။ အဆနးတကယ စမထားသည မႀနေသာလညး လႀပ တငတယသညဟ

မဆႎင။ မနမာတႛ ေကာကသားက ထၾငးထ တတေသာလညး သပရပ ေကာငးမၾနေအာင

မလပတတေကာငး ေတၾႚရသဖင အသ မသညဟ ေဝဖနခ၏။

၁၂။ ေတာစနခ၏ အမရပရ စကားေကာငးမား အေကာငး စာတမး ေဝဖနခက။ (၁၉၁၄

- ၁၅ ေရႀးေဟာငး သေတသန ႎႀစလည အစရငခစာ၊ ၁၉၂၁ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၁၊ အပငး ၁၊ ၅၇-

၉) လၾနခသည ၁၉ ရာစတၾငးက မယေတာေကာငးႎႀင သမးေတာေကာငး ဟ၍ ေကာငး

ႎႀစေကာငး ရႀခရာ ၁၈၅၅ ခေရး ဟငနရယလ၏ မႀတတမး၌ အေသးစတ ေဖာ ပဖးသည။

ေတာစနခက တဆင ကးယ ေဖာ ပလက ဟယနစန၏ ခနစရာစ နာလႎၬေကာငး ေဖာ ပခကႎႀင

ႎႁငးယႀဥ၍လညး ပသည။ အသဖၾယ ေကာငးေလာကေအာင တညခကမား ရႀပၝ၏။

ဆရာလစက စကားေကာငးမားက အလၾယတက သၾားႎငသည။ လႀသည သႛေသာ ပကစး

ယယၾငးစ ပ႓ပဖစ၍ မန မန သၾားကညကရန တကတၾနး၏။ ထႛ ပင ဖနပ ခ႗တရမည ဖစ၍

အေရာကအေပၝက နညးကမညက ဝမးနညးေကာငး ေဖာ ပသည။ ဖနပခ႗တရန ဝနမေလးသတႛ

သၾားေရာကကပၝလ႖င သမးေတာေကာငးတၾင အပင ဆင ပငပက အေလးထား၍

မယေတာေကာငး၌ အတၾငး ဆင ပငပက အေလးထားကာ ေလလာပၝဟ မႀာပနသည။

မယေတာေကာငးတၾင မနမာ မႀနစေ႟ၿခ လကရာ အေကာငးဆး ရႀ၏။ မနမာတခၾင၌

အတငတယဆး ေကာငးမား ဖစ၏။ အသ၏၍ မကနႎငေလာကေအာင လႀပေသာ

သစသားပနးပႎႀင မႀနစ ေ႟ၿခတႛမႀာ အနညးႎႀင အမား ပကစးေန႓ပ ဖစသဖင ယခအခၝ

တတစၾမးသမ႖ ကယဆယေရးက ဓာတပ ႟ကယရနသာ ရႀေတာေကာင ဝမးနညးဖၾယ

ေဖာ ပသည။

၁၃။ ယးဒယားသငး ဂာနယ အတၾ ၅၊ ၈၊ ၁၁၊ ၁၂ ႎႀင ၁၃ ေဝဖနခက။ အဆပၝ

ဂာနယမား၌ ဖရာဖ႟ငစၾနဆရက (ဥးေအာငသနး) က တဆယေခာက ရာစမႀ တဆယကး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 262

ရာစအထ မနမာႎႀင ယးဒယား စစပၾမားက မႀနနနးမႀ ထတ၍ အဂလပ ဘာသာပနခသည။

တအပတညး ေပၝငး၍ ထတႎငလ႖င ေကာငးမညဟ အကေပး၏။ ဘရငေနာငက အထငမ႒ကး။

တငးပညက စညးလးရန တာဝနရႀလက မစညး႟း။ ယးဒယား ယဥေကးမႁက ဖကဆး၍ မနမာ

ယဥေကးမႁတၾငလညး ဘာမႀ မညမညရရ မဖညစၾကခဟ အထငရႀသည။ မညသည ႎငငတၾငမႀ

မနမာႎငငကသႛ လစၾမးေကာငးေကာင ဒကၡေရာကပမး မေတၾႚဘးပၝ ဟ၍ နဂးခပ

ေဝဖနခသည။

၁၄။ မနမာႎငငတၾငးသႛ ကေမာဇ တငးသားတႚ ဝငေရာက ေႎႀာငရႀက ဖးသေလာ။

မနမာ တလငး ရာဇဝငတႛ ႎႁငးယႀဥ ေလလာခက။ (၁၉၂၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂၊ အပငး ၁၊ ၃၉-

၄၅) အာ၊ ဟာလေဒး ေပးေသာ အခကအလကတႛက စစစ၍ ဤေဆာငးပၝးက ေရးခပၝသည။

တဆယတရာစဥး၌ သထ ဘရင ဥဒႎၮက ႔ကမးမား လာေရာက ေႎႀာငရႀကရာ ပဂမႀ

စစကေတာငးလ႖င လေလးေယာက လာ၏ဟ မၾနရာဇဝင ရာဇဓရတတၾင လာ၏။ ပဂးႎႀင သထ

လၾသညမႀ တပၝး မႀနနနးႎႀင မခားလႀ။ တၾငးသငး ရာဇဝငသစ၌ ႔ကမးလာခနႎႀင သထပကခန

တကဆင၏။ မႀနနနးကမ အန႟ဒၭ နနးသက ဆးခၝနးတၾင လာသညဟ ဆသည။ ထႛေကာင

ပနာကား (က) ႔ကမး ေခ ဂ႗မးမားသည ကေမာဇ တငးသားမား ဟတ‚ မဟတ။ (ခ)

လာေရာက တကခကသညမႀာ ပဂး ဖစမည၊ သထ ဖစမည။ (ဂ) အန႟ဒၭ နနးတကစတၾင လာ၍

တကသည၊ သႛမဟတ နနးသက ကနခနတၾင လာသညတႛက စစေဆးရေခမည။ အတအက

အေဖ ႟မညမထင။ သႛေသာ ဆရာလစက ေလာပရ အနးအပၝးေန ကေမာဇ အဆကအႎၾယ

လမးတႛသည သထက လာေရာက ေႎႀာငရႀကရာ ပဂးက စ၍ တကမည။ ေမေခၾး ႎႀစေကာင

ရနပၾက ေဖလႀညပၝဟ ခေသမငးက ပငေခရာ ႎႀစေကာငစလးက စားပစ ခငးဖင ရနပၾက

အဆးသတ ေပးပမး အန႟ဒၭ ေဆာငရၾကခသညဟ ထငေကာငး ေရးသည။

၁၅။ ဗႎၭကာတက မႀတတမး အတၾ ၃၊ အပငး ၁ ႎႀင၂ ေဝဖနခက။ (၁၉၂၂ - ဂာနယ၊

အတၾ ၁၂၊ အပငး ၁၊ ၅၇-၈)

၁၆ ။ ႟ပ ေခ အေရႀႚတငး အႎပညာ ဂာနယ အမႀတ ၁ မႀ ၁၀ ထ ေဝဖနခက။ (၁၉၂၂ -

ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂ ၊ အပငး ၁၊ ၆၂-၂)

၁၇။ ႟ၾငရယ ေအရႀတ အသငး (မေလးသငးခၾ) ဂာနယ အမႀတ - ၈၅ ၊ ၁၉၂၂ ခ၊ မတလ

ေဝဖနခက၊ (၁၉၂၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂၊ အပငး ၁၊ ၆၂-၂)

၁၈။ ဂာနယ ေအရႀတ စာစဥ ၁၁၊ အတၾ ၂၀၊ အမႀတ ၁ ႎႀင ၂။ ၁၉၂၂ ဇလငႎႀင ဒဇငဘာ

ေဝဖနခက။ (၁၉၂၃ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၃၊ အပငး ၁၊ ၆၂-၄) ဤတၾင အမဂဖာရန၏

အေရႀႚေတာင အာရႀရႀ ယခငႎႀင ယခ ႓မႚ႟ၾာ နယပယမားက ႎႁငးယႀဥ ေဖာ ပထားပ အားလးက

လကခႎငမည မဟတဟ ဆရာလစက ဆ၏။ မခင ဟသည ပငလယ ကမး႟းတနး၌ ရႀ၍

စစေတာငးမစဝ၌ ရႀမညထငသည။ မနမာရာဇဝင တေလ႖ာက၌လညး အညာႎႀင ေအာက ပည

တကခက႓မ ဖစ၏။ ဤသႛအားဖင ႎႀစဖကစလး အကး ဆတယတရသညဟ ဆရာလစက

ေရးသည။

၁၉။ ႟ၾငရယ ေအရႀတ အသငး ဂာနယ ၁၉၂၂ ေလးတၾႎႀင ၁၉၂၃ သးတၾ ေဝဖနခက။

(၁၉၂၃ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၃၊ အပငး ၂၊ ၁၅၇-၉)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 263

၂၀။ တ႟တမငးဆကႎႀင မငးဆက ရာဇဝငစာရငး။ ဖကနတလ။ တန (ေအဒ ၉၇-၁၃၂)

ႎႀင ငေလာ မနမာ အမနးခငး ႎငငမား။ (၁၉၂၄ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၄၊ အပငး ၂၊ ၈၇-၂၀၅)

ဂာနယ တေစာငလး တ႟တမႀတတမး ဘာသာပနမားသာ ပၝသည။ ဂာနယ အယဒတာ

ဆရာလစက ယခ ဂာနယ၏ ရည႟ၾယခကမႀာ မနမာမႁ သေတသတႛက မနမာႎငငႎႀင

ဆငေသာ အေကာငးအရာ မားစၾာက တ႟တ ရာဇဝငႎႀင စာေပတႛ၌ အေမာကအမား

ေတၾႚႎငေကာငး အမႀတရလက ေလလာကပၝဟ ႎႁးေဆာရန ဖစသညဟ ဆ၏။ ၁၉၀၄

ခႎႀစေလာကကပင ဆရာ႒ကး ေပလယသည ပငသစ အေရႀႚတငးေကာငး စာတမး အတၾ ၄ ၌

စာမကႎႀာ ၃၀၀ ခနႛ ပၝသည လမးႎႀစသၾယ ဟေသာ ေဆာငးပၝးက ႎငနငး ကနစၾာ ေရးသားခ၏။

အဆပၝ ေဆာငးပၝးကား မနမာႎငင သာမက အေရႀႚေတာင အာရႀ တခလး အတၾက မားစၾာ

အသးဝငသည။ သေတသန အေဆာကအအက ဆက၍ တညေဆာကရန ေကာကခပင

ဖစေတာသည။ သႛေသာ ပငသစ ဘာသာဖင ပစခသဖင အမား အကးရႀေစရန

မနမာႎငငႎႀင ဆငသမ႖ စာမကႎႀာ ငၝးဆယခနႛက အဂလပဘာသာ ပနလကပၝသည။ ဤမ႖

အဖးတနေသာ စာတမးမးက ယခ အႎႀစ ႎႀစဆယကာမႀ အေလးဂ႟ ပႎငေတာသဖင

ရႀကဖၾယပင ဖစပၝေကာငး ဝနခရႀာ၏။ (ဆရာ႒ကး လစေရးသမ႖ အဖးတန ေဆာငးပၝးတႛက ယခ

အႎႀစ ေလးဆယ အတၾငး မနမာ မပန ဖစ ေတာသညမႀာလညး ရႀကဖၾယပင ဖစပၝသည)။

၂၁။ မနမာႎငငသႛ တဆရႀစရာစက တ႟တမား ကႃးေကာလာပ။ (၁၉၂၅ - ဂာနယ၊

အတၾ ၁၅၊ အပငး၂ ၊ ၁၁၈-၂၈)။ ပဂ မပကမက မနမာႎငင အေကာငး တ႟တ မႀတတမး

အလၾန နေသာလညး ပဂပက႓ပးေနာက အလၾနမား၍ လာပၝသည။ ထမ႖ မားပားေသာ

မႀတတမးတႛက စစစ႓ပးလ႖င ႟ႁပေထၾးလႀေသာ အဝေခတ ရာဇဝငက အသစ ပန၍

ေရးရလမမညဟ ရဝစၾာ ေပာႎငပၝသညဟ ဆရာလစက ဆ၏။ ယခ ၁၈ ရာစ ရနပၾ အတၾက

ကနးေဘာငဆကမႀ ဆငရာ အပငးက လညးေကာငး၊ ရႀနဗက ေခ တပမေတာ မႀတတမး၊

တနဟၾာ ေ႟ၿနနးေတာ မႀတတမး၊ ကန ဖနကဝင ေနႛစဥ မႀတတမး၊ ဝကနကရႀန ေခ

ေကာငယ၏ မႀတတမးတႛက လညးေကာငး မႀငမး ပပၝသည။ တ႟တက ဘာေကာင

စစ ပသညဟ မနမာတႛ အမႀန သဟနမတ။ မနမာက ေပာေသာ အေကာငး ႎႀစမးက

တ႟တက အသအမႀတ မပ။ အေကာငးရငး အစစကား တ႟တ လကေအာကခ နယစပ

ေစာဘၾားတႛထမႀ မနမာက ဆကေကး ေကာကခေသာေကာင ဖစရ၏။ စစ ပလာေသာ တ႟တ

အငအားက တရာလာလ႖င တေထာင လာသညဟ မနမာက သညတလး ပေလ ရႀသညဟ

ဂအးဟာေဗးက ဆ၏။ ဆရာလစက သညတလးထက ပေကာငး၏ဟ ဆသည။

၂၂။ ရႀမးပညေတာငပငး ေလာကေဆာကရႀ ဘရားေဟာငး တဆ (၁၉၂၈ - ဂာနယ၊

အတၾ ၁၈၊ အပငး၂၊ ၆၉-၇၀၊ ပ ၃ ပ ပၝသည) ေညာငေ႟ၿေမာကဘက မင ၄၀ ခနႛတၾင ရႀေသာ

ေလာကေဆာက၌ ဆရာလစသည အပကအစးမား ခရလက ေ႟ၿဥမင ဘရား၌ တခၝးအထက

ေပၝငးကးတၾင ခ႓မးေထာငပက ပဂလကရာ အတငး တအတသ ေတၾႚရပက ေဖာ ပ၏။

ေကာကစာ အမႀတအသား မရႀေသာလညး ပဂမငးတႛ အေရႀႚသႛ ဤေဒသ တငေအာင သဇာ

ပနႛသညဟ ယေသာ ရေကာငး၏ဟ ဆသည။

၂၃။ ပႃတႛအမည။ (၁၉၃၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၂၊ အပငး၂၊ ၉၀) ေရႀးမနမာစာ၌ ပႃက

ရရစႎႀင မေရး၊ ယပငႎႀငသာ ေရး၏။ တ႟တက ေဖာကဟ ေခ၏။ ထနရာဇဝငသစ၌

ပႃတႛသည မမတႛ အမးက ထေလာကဟ ေခလက ဂာဗာ အမးသားတႛက တလခႃဟ

ေခသည။ ထႛေကာင ဆရာလစက (က) မနမာႎငင ေမာကဘကေန လမးတႛက မနမာတႛ

ေခပမး ဖစေသာ ပႃႎႀင ဆငဆငတသည အမညမားဖင ထလမးက ေခေဝလက (ခ) ပႃတႛ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 264

ကယတငက မမ အမးက ထလစဟ ေခ၍ ထအမညမးဖငပင မနမာႎငင ေတာငဘကေန

လမးတႛက ေခသညဟ ယဆ၏။ ထေကာင ကနစစသား၏ (ေအဒ ၁၁၀၁) နနးေတာ

ေကာကစာ၌ ပၝေသာ တရစလ လမးကား မၾနဘာသာဖင ေခေသာ ပႃပင ဖစမညဟ

ခနႛမႀနးသည။

၂၄။ ပဂေကးဇး။ (၁၉၃၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၂၊ အပငး၃ ၊ ၁၂၀-၇) ဤေဆာငးပၝး၌

ဆရာလစသည မမ ေတၾႚရႀထားေသာ အေရး႒ကးသည အယအဆသစ တခက ပထမဥးဆး

အမားသေအာင ေကညာခသည။ ထအယအဆကား "မနမာတႛသည ရႀမးပညေမာကပငး

ေတာငကနးေပမႀ မနမာႎငင ေမပနႛ အရပသႛ ေအဒ ၈၃၂ လၾနခၝမႀ ဆငးလာ ေနထငကသည။

ပထမတၾင မစသား ဆတခ႟င၌ အေခစက႓ပးမႀ ဧရာဝတဘကသႛ တဖညးဖညး သၾားေရာက

ေနထငကာ ပဂက တညေထာငက၏။ ေတာငဖကသႛ စလငးလယကငး၊ မပငးစရ စေသာ

ေခာကခ႟ငက တညသည။ ေမာကဘက၌ ယခ မႎၩေလးနယတၾင ေတာင ပးခ႟င တည႓ပးမႀ

အေနာကေမာကသႛ တဖညးဖညး တးဝငလက မးမစ႟းက သမးပကက၏။ (ပဂမႀအပ)

သၾားေလရာတၾင ေရေကာငးမည အရပကသာ ရႀာ၍ လယစကက၏။ တခၝတရ ေမာငးႎႀင

ဆညက အားကးရသည။ မနမာတႛသည ေအဒ တဆယရာစခနႛတၾင ပဂက ဗဟ ပ၍

ယဥေကးမႁ ထေထာငက၏။ ထ ပင ဆရာလစက ပဂေရာက ဗဒၭသာသနာတၾင ပႎး နတမငး

ကးကၾယ ခငး စေသာ ဟႎၬႃ ဗဟဏ အယ ေရာေႎႀာ ေနသည။ နတႎႀင နဂၝး ကးကၾယေသာ

ေရႀးအယတႛကလညး မားစၾာ စၾလနးလက ရႀေသးေကာငး သသယ ရႀဖၾယမမင။ ဗဒၭ

ဆငးတကလညး သကေတာ ထငရႀား ရႀဘသကသႛ ဆၾမးကပ၏။ မနမာတႛ အေကာငး

ေပာရာ၌လညး ဆရာလစက မနမာသည တလငးကသႛ စတကးယဥသ မဟတ။

လကေတၾႚသမား ဖစ၏။ တလငးတႛ ေစတပထး ေဆာကပက အတခး၏။ သႛေသာ မကာမ

ယခင ေမႀာငလက လငးႎႛ ေပၝေသာ ဂတၾငးသႛ ပတငးေပၝက တခၝးေပၝက႒ကး႒ကး ေဖာက ခငးဖင

အလငးေရာင မားမား သၾငးေပး၏။ ဂနရ၌ အတငအတယ ေဆးေရးရာ၌လညး

အေရာငလၾငလၾင စပသည။ ခႃး အႎၾယအလပ သၾယတနး သၾကလက ေပာေပာငးသည။

အေဆာကအအ အမားဆး ေဆာကေသာေခတ ဖစလာ၏။ အေကာငးဆးလညး

ေဆာကခသည။ အလႀဆးလညး ဆငခ၏။ စာေပတၾင ကဗာမဆန၊ စကားေပ သမားမား

ဖစသည။ ကဗာ ဟ၍လညး ရႀသညထားဥး၊ နမနာ ဖတကညစရာ တပဒတေလမႀ မကနရစခ။

အနႎၩသရယ၏ မကေဖလကာႎႀင 'သးကေလ …' စေသာ လကာတႛ ေပာသညအတငး

ေရႀးကလႀမည မထငပၝဟ ဆက၍ ေရးပနသည။ ထေခတတၾင ရႀသမ႖ စာေပကား (က) စဥကၾငး၊

သႛမဟတ ကနရ ေဆးေရး ငၝးရာငၝးဆယ ဇာတေတာ အ႟ပေအာကမႀ စာတမး၊ (ခ) ေကာငးမႁ

မႀတတမးတင ေကာကႎႀင မငစာမားႎႀင (ဂ) အမေတာတႛ၌ စာတကႎႀင ထားေသာ

ေပထပမားသည ဖစ၏။ ေကာကစာက ကး၍ စာေပႎႀင ထားဟနတ၍ ထစာမးက ေနာငအခၝ

ေမာကၾနး ေခသည။ စာေရးရန ေပေရာ ထနးပၝ သး၍ ပႃေခတက စ၍ ထအေလအကင

ရႀခဟန တသည။ ေရးနညး တ၏၊ ရႀငး၏။ ယငးပငလ႖င မနမာစာေပ စမးေရအယဥ၏

ကတၾတေပၝက ဖစေတာသည။

၂၅။ မး အေရႀႚ ေရႀးေမာငးမားက ပေသာ ေ႟ၿဘ ဆညေမာငးဌာန ေလးလကမ တမင

ေမပ၊ ေ႟ၿဘခ႟င ေရဥးေမာငးႎႀင ေရႀးဆညမားက ပေသာ တလကမ တမင ေမပႎႀင

ေမာငးစာရငး၊ မႎၩေလး ေမာငးႎႀင ေရလၿတေပၝက စာရငးႎႀင ဥးဘရႀင ေရးေသာ မငးဘးခ႟င

သမငးတႛက မနမာႎငင သေတသန ဂာနယ တၾင ပႎႀပေပးရန ေတာငးပနစာ။ (၁၉၃၆ -

ဂာနယ၊ အတၾ ၂၆၊ အပငး ၁၊ ၃၅) ဥးဘရႀင ေရးေသာ သမငး၌ ေရႀးမပငးစရ ခ႟ငတၾင ပၝေသာ

အမညမားက ရႀာေဖၾ ေတၾႚရႀရ သဖင မားစၾာ အသးဝငေကာင ခးမၾမးသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 265

၂၆ ။ မနမာတႛ ဆေတာငးခနး။ (၁၉၃၆ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၆၊ အပငး၃ ၊ ၁၃၁-၈)

ဆရာလစသည မနမာစကားက တတရန ခကခသညဟ ဝနခ၏။ သတငးစာမ႖ ဖတရန

လၾယပၝသည ေခတဝတၪကလညး ဖတရန မခကပၝ။ သႛေသာ နာမညေကာ မနမာ စကားေပ

အေရးအသားက သေဘာေပၝကရန အႎငႎင ႒ကးစားရ၏။ မနမာ ကဗာ ဆလ႖င အနက လးဝ

မထငသေလာကပင ခကခ၍ ေနပၝေသးသည။ သႛေသာ ကယေတၾႚတခ ေပာေသး၏။

ေရႀးအကဆး မနမာစာက စ၍ ဖတခလ႖င မနမာ အမးႎႀင စာေပ တၾဖက ႒ကးပၾားလာပက

အဆငဆင မႀတသားႎင၏။ မနမာတႛ စာေရး တတစက ေရးရန အေကာငးလညး ႟း၏။ အလႀႃ

မႀတတမး တင ခငးမ႖ ဖစ၍ သာသနာ အေထာကအပ ဖစေစရန လယပယ စာရငး ပၝ၏။ က႗န

စာရငး ပၝ၏။ ေဝၝဟာရ မ႔ကယေသး။ ဆဖၾယ ရႀသညက တက႟က ဆ၏။ ေရးပ ရႀငးသည။

ေကာကစာက ဖတရသညမႀာ ဘယေတာမ႖ မ႓ငး။ ကငနာ ယယသကေလးမား ဖတရလ႖င

ကညႎးမ၏။ မနမာစကား အေခခ အသငအတင ရႀ၍ ရာဇဝင ဗဟသတ အနညးငယ ဖငပင

ေကာကစာက လၾယလၾယ စ၍ ဖတႎငပၝလမမညဟ မနမာ မဟတသမားကပင မနမာ

ေကာကစာဖတရန ဆၾယခသည။ မနမာ ေကာကစာတႛ အနက အသငအတင ရႀည၍

ေရႀးအကဆး တခဟ ဆႎငေသာ ေကာကစာကား ေအဒ ၁၁၁၃ မႀ ရာဇကမာရ ေကာကစာ

ဖစသည။ မငးထး ေကာကစာတႛ၌ မနမာ သကသကက စတင သးစၾသမႀာ နရပတ စညသ

ဖစ၏။ ပဂမငးဆက ကနခၝနးသႛ ေရာကလ႖င ေကာကစာ ေရးထးခငး ပ၍ မားလာ၏။ အစစ

ေလးရာေကာ ရႀပၝသည။ အမးသမး အလႀႃရႀင ေရးထးသည ေကာကစာမႀနလ႖င ကငနာ

ယယသကေလးမား ပၝတတသဖင ဖတ၍ အလၾန ေကာငးတတပၝသည။ ေကာကစာဖတ၍

လေနမႁ အေခအေနက ေဖာထတ ႎငစရာ အခကအလကစစ ႟ရမည။ မနးမတႛ ခစားရေသာ

အခၾငအေရးသည ေယာကားထက မည။ သႛေသာ သာသနာေရး အမင ဖင ေယာကားဆက

ပနက၏။ တလငမယား စနစ မရႀေသး။ မယားငယတႛလညး အေနေခာငဟန တသည။

မဆးမမား အမေထာငသစ ထခၾငရႀ၏။ ဇနးေမာငႎႀ ေကနပ ႎႀစသကဟနက မကာခဏ

ဖတရ၏။ ေ႟ၿနနးေတာ၏ မငးမဖရား ေမာငးမ မ အထနးအယတႛ အေကာငးလညး ဖတရ၏။

အမးသမး အရာရႀလညး ခနႛပၝသည။ ဤကသႛ ေကာကစာမားက ဖတခငေလာကေအာင

ဆရာ လစက ေပာပ႓ပးေနာက ဆေတာငး ဆယ ပကပႎႀင ကနစာမား ထားခပက နမနာမား

ကးကား၍ ေရးခပၝသည။

× × ×

ပၝေမာကၡ ဂအပခ လစသည မနမာ ရာဇဝင ေဆာငးပၝး အမးမးက ေရးသားခရာ

အဂလပ ဘာသာဖငသာ ရႀေသးသဖင မညသႛေသာ အေကာငးအရာမား ဖစေလမညနညးဟ

မနမာ သေတသတႛ သလကေပမည။ အားလးက မနမာပန၍ စာတအပ ထတရန လၾနခေသာ

၃ ႎႀစေကာခနႛကပင က႗နေတာသည ဆရာဥးဝန၊ ဆရာဥးသနးဟန တႛႎႀင တငပင ခဖးပၝသည။

အားလး ေကနပ ႎႀစသက အားေပး ကေသာလညး ယခတင အထမေမာကေသးပၝ။ ဤအတၾငး

မနမာစာဖတ ပရသတႎႀင မတဆက သေဘာဖင ဆရာ႒ကး၏ ပဂေခတ မနမာႎငင ႓မႚ႟ၾာ

နယပယမား အေကာငးက မနမာႎငင သေတသန ဂာနယ အတၾ ၄၁၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ ၃၂၊

၅၁ တၾင ပၝေသာ အဂလပဘာသာ ေဆာငးပၝးက မနမာပန၍ ၁၉၆၀ ပည၊ ဂႃလငလ

ယဥေကးမႁ စာေစာင (စာမကႎႀာ ၉၂ - ၁၁၀) တၾင ထညသၾငးခဖးပၝ႓ပ။ ထႛ ပင ေဆာငးပၝး မညမ႖

ေရးသားဖး၍ မညသည အေကာငးအရာမား ဖစသညက အကမးမ႖ သသာႎငကရန

ေဆာငးပၝး အစစ ၂၆ ခတႛ၏ အေကာငးက ေငၾတာရ မဂၢဇငး (၁၉၆၀ ေအာကတဘာ စာမကႎႀာ

၉၀-၁၀၉) တၾင အထကက ေဖာ ပခဖးပၝသည။ ယခ ထပမ၍ ေဖာ ပပၝဥးမည။ ထစဥက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 266

မႀာကားခသည အတငး ဆရာ လကစၾမး ကနစငေအာင သလပၝလ႖င ယခ ေဆာငးပၝးတၾင

ေဖာ ပသည စာရငးအရ ဆရာ စာတမးမားက ပငရငး အတငး ရႀာေဖၾ ေလလာကရန အထး

တကတၾနး လပၝသည။

၂၇။ ေခတေဟာငး ပႃတႛ အေကာငး (၁၉၃၇ မနမာႎငင သေတသန ဂာနယ၊ အတၾ ၂၇၊

အပငး ၃ ၊ ၂၃၉-၅၃)။ ခရစႎႀစ သးရာစမႀ စ၍ မနမာႎငငတၾင အႎၬယ ယဥေကးမႁမားစၾာ

အေရးပၝ၍ လာေကာငး ေတၾႚရသည။ သႛေသာ မနမာႎငငတၾင ရႀေနေသာ လအမားက ထ

ယဥေကးမႁမားက အေခခမႀပင စ၍ မားစၾာ ဆနးကယေနေကာငး ေတၾႚရသဖင အစခပသမး

အားလး လကသင မခႎငကေခ။ ရႀရငး အမအကငတႛက ထနးသမး၍ အယသစ အမသစမႀ

သငတင ေလာကပတသမ႖ကသာ ေ႟ၾးႎတ လကနာက၏။ သေရေခတၨရာႎႀင ဟနလငးကသႛ

အႎၬယ ယဥေကးမႁ အေရာကအေပၝက မားရာ ေဒသ၌ကား ေတၾႚဖးသမ႖ ေရႀးလကရာ

အ႔ကငးအကနမားသည အႎၬယ ဆနလႀ၏။ အခား ေဒသမားမႀာမ အႎၬယ စကရပမႀ

ကငးလၾတလကပင ရႀသည။ သႛေသာ ထ တငးရငးသား ယဥေကးမႁမႀာ တမေကာခ႓ပ ဖစ၍

အစအနမ႖ မကနေအာင ရႀသညမႀာ မားစၾာ ႎႀေမာဖၾယ ဖစပၝသည။ သးရာစ တ႟တ

မႀတတမးမား၌ မနမာႎငင အလယပငး၌ဟ ခနႛမႀနးရေသာ ေဒသတၾင ဗဒၭသာသနာ

ထၾနးကားသည လငယနႎငင ရႀသညဟ ဆ၏။ ထသးရာစ၌ပင ေဖာကဟ အမညရႀေသာ

လမး တစသည မနမာနယစပ ယနခန၏ အေနာကေတာငဘက လသးေထာင အကၾာ၌

ေနသညဟ သရ၏။ ထ ေဖာကမားကား ပႃ ဖစသညမႀာ ထငရႀားလႀ၏။ ဤတၾင

ပၝေမာကၡလစက ပႃ ဟေသာ ေဝၝဟာရက ယပငႎႀင ေရးမႀ ေရႀးသတပႎႀင ညႌၾတမညဟ

ေဖာ ပသည။ ထန ရာဇဝငသစ အရ ၎တႛက ထေလာဆဟ ေခေကာငးသရ၍ ဂာဗာမႀ

လမားက တလခႃဟ ေခသည။ အထကက ၁၉၃၂ ဂာနယ အတၾ ၂၂၊ စာမကႎႀာ ၉၀ တၾင

ေရႀးမၾနမားက ၎တႛက တရစလဟ ေခမည ထငေကာငး ေရးသား ေဖာ ပခဖး၏။ အဆပၝ

အသမးဖငပင ခရစႎႀစ ၈၈၀ ခနႛက အာရပမားက ေခခေကာငးကလညး သရ၏။

သေရေခတၨရာ (ကကသေရရႀေသာ ေမ) ကား တခၝက ၎တႛ၏ ႓မႚေတာ ဖစခ၏။ တ႟တ

ဘရားဖး ဆၾနဆနက ခရစႎႀစ ၆၄၈ တၾင လညးေကာငး၊ ဣဆငက ၆၇၅ ခႎႀစေလာကတၾင

လညးေကာငး၊ ယငးတႛ ပႃႎငငက ဗဒၭသာသနာဝငမား ဖစေကာငး မႀတတမး တငခ၏။ ဝကမ

မငးဆက တဆကသည ပႃႎငင၌ ခရစႎႀစ ၆၇၃ မႀ ၇၁၈ အထ အနညးဆး အပစးခဟန

ရႀသည။ သကရစဟ ယခတင သးစၾလက ရႀေသာ ႎႀစအစဥက ခရစႎႀစ ၆၃၈ တၾင

ထမငးဆကက တထၾင ခမညေလာဟ ေတၾးေတာဖၾယ ရႀ၏။ ဝရမန မငးဆကက အခားတ႓မႚ

(?ပႎး႓မႚ) တၾင အပစးလက တ႓မႚႎႀင တ႓မႚ သငတင ညႌၾတစၾာ ကးလး

ဆကဆကသညဟ ထငရ၏။ မငးဆက အမညမားက ကား႟ ဖင မဒရပ အနး ကနစပရ

(ကၾနဂဗရမ) မႀ ပလဝႎႀင အဆကအသၾယ မကငးေကာငး ခနႛမႀနးရေခမည။ သေရေခတၨရာ

႓မႚေဟာငး ေနရာ (ေမာဇာ) မႀာ ယခ ပည႓မႚ၏ အေရႀႚေတာင ၅ မငခနႛတၾင ရႀ၍ စေန၊ တနဂေႎၾ

ရကအားမားတၾင သၾား၍ လညပတ ကည႟ႁသငေသာ ေနရာ ဖစပၝသည။ ထသႛ သၾားလ႖င

ေကာကကာ သနကနး ပတက၊ ရဟႎၩာဂႎႀင ႓မႚေပၝက၊ ေဘာေဘာ႒ကးဘရား၊ ဘဘေလး ဘရား၊

ေလးမကႎႀာ ဘရား၊ ပႎး သငးခငး၊ ဖးေဂၝငကနး ပနးပ လကရာမား၊ ေဈးကးဘရား ႎႀစဆ

စသညတႛက လကမလၿတတမး ကည႟ႁသင၏။ ႓မႚေဟာငးရာမႀာ အကမးအားဖင

အဝငးသဏၵာန ရႀသည။ ပဂ သႛမဟတ မႎၩေလးထက မားစၾာ ကယသည။ ေရႀးက မစႎႀစသၾယ

ဆရာေထာငက ယ၍ တညထားခဟန ရႀသည။

ေဘာေဘာ႒ကး ဘရား ပစမႀာလညး ဆနးသည။ အတတင႒ကးကသႛ ေပ ၁၅၀ ေကာ

တေဖာငတညး တကလက ရႀသည။ ဘဘ၊ ေလးမကႎႀာႎႀင ေဈးကး ဘရားမားကား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 267

အတၾငးလဏ ရႀေသာ ဘရားမားဖစ၍ ပဂတၾင ေနာငအခၝ တညေဆာကကသည ဘရားမား၏

မရငး ပမား ဖစ၏။ ပနးပလကရာ၌ အႎၬယမႀ ဂပတာ (ဂပၩ)ဟန ရႀ၍ ႟ပလးထက ႟ပ ပားက

ပႃတႛ ပ၍ က႗မးကင ႎႀစသကဟန ရႀေကာငး ေတၾႚရသည။ ပႃ ပနးပႎႀင ပနးတမ ဆရာတႛ

လကရာကား ပဂ ပညာသညတႛ လကရာထကပင ေကာငးေကာငး ေတၾႚႎင၏။ ရခငမႀ စ႑ႎၬ

ဒဂၝးတႛႎႀင အသငအတင ဆငေသာ ေငၾဒဂၝးက သးစၾေကာငး သရ၏။ ႟ပတမား ပၝေသာ

အတခၾက ရာေထာင မားစၾာတၾင ပနးႎႀင တရစာၥန႟ပ အေမာကအမားက ေတၾႚရ၏။ ပႃတႛ

သာသနာယကညမႁကား ဝၝဒတခတညး မဟတမ၍ ပႎး ကးကၾယ ခငးႎႀင တကၾ ဟနယနႎႀင

မဟာယာန အားလး ေရာေႎႀာလက ရႀေခ၏။ ပႃစာ ေရးသားပကား အေနာက အႎၬယမႀ

ေမာကကနရ၏ ကဒဗ ငၝးရာစ လကေရးႎႀင မားစၾာ ဆင၏။ ပႃတႛသည ေသသက မးသ႓ဂႇဟ၍

ပာက အးႎႀင ထားေလ ရႀသည။ ထအ႟းပာ ထညေသာ အး၌ ေကာကခ အဖႃ၊ သခ႗နႎႀင

ဓားသၾားကေလးမား ေတၾႚရတတသည။ ေဒၝကတာ စအ ဗလကဒနက ပႃေဝၝဟာရ

ငၝးဆယေကာမႀ တရာအထ အဓပၯာယ ရႀာေဖၾ ေတၾႚရႀသဖင ပႃ စကားလညး တလးခငး

အဓပၯာယ ယရေသာ ဘာသာစကား ဖစ၍ အသ အနမ အမင မားသညဟ သရ၏။ ခရစႎႀစ

၈၀၀ ေကာခလ႖င ပႃအေကာငးက တ႟တ မႀတတမးမား၌ ေရးသားထားသညက ေတၾႚရပန၏။

အထက မနမာႎငငက ထအခၝက နနေကာငက အပစးလက ရႀသည။ ထႛေကာင ပႃတႛမႀာ

၎တႛ၏ လကေအာကခမား ဖစ၏။ ခရးလမး အဆကအသၾယမား ပၾငလာသဖင ေမာကဘက

လမးသစ တခသည ပႃ႓မႚေတာက ဖတ၍ သၾားသည။ ထ႓မႚေတာက ေ႟ၿဘ ခ႟ငမႀ ဟနလငး

ဖစသညဟပင ဆခငလႀသည။ သႛေသာ တ႟တတႛ ေဖာ ပေသာ ပႃ႓မႚေတာသည

ဟနလငးဖစဘမ ဟနလငးႎႀင ကပလက ေရပတၾငး အမား ထငရႀား ရႀေနပၝလက ၎တႛ

အေကာငးက ထညသၾငး ေဖာ ပခငး မပသဖင တ႟တတႛ ေဖာ ပေသာ ပႃ႓မႚေတာကား

ဟနလငးတညးဟ မခ မဆသာ။ ပႃ အတးဝငး တဝငးသည တ႟ပ နနးေတာသႛ ခရစႎႀစ ၈၀၀

တၾင ေရာကသၾား၍ ၎တႛ ဘရင ခနေမာခနက နနေကာငမႀ တဆင ၇၀၁ - ၂ ခႎႀစမားတၾင

တ႟တသႛ သ ေစလၿတ ပနသည။ ထသတႛ အေကာငးက တ႟တ မႀတတမးမား၌ ေတၾႚရ၏။

အခႚက ဆရာလစက ဘာသာပန၍ ေဆာငးပၝးတၾင ထညသည။ ခရစႎႀစ ၈၃၂ တၾင

ထ႓မႚေတာက သမးယ ဖကဆး ပစက၏။ ထမႀ အႎႀစ ႎႀစရာ လၾနခလ႖င ပႃ ဟသည ေလးစား

ထကေသာ ေရႀးလေဟာငးတႛ ဖစသညဟ သာမညသာ မႀတသား ေပာဆ မကေပေတာမည။

ခရစႎႀစ ၁၁၁၃ ခႎႀစက ေရးထးခေသာ ရာဇကမာ ေကာကစာတၾင ပႃ တမကႎႀာ ပၝ၍

ထဘာသာဖင ေနာကဆး ေရးထးေသာ ေကာကစာကား ပဂပကသည ၁၂၈၇ ႎႀင ၁၂၉၈

အတၾငးက ဖစ၍ ယခတင ဖတမရေသးပၝ။

× × ×

၂၈။ ေခတဥး မနမာတႛ စးပၾားေရး။ (၁၉၄၀ - ဂာနယ အတၾ ၃၀၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ -

၂၈၃-၃၃၅။) ခရစႎႀစ ၁၉၃၂ ခက စ၍ ပၝေမာကၡလစက အလၾန အေရးပၝေသာ အယအဆ

တခက ထတ ပန ေကညာခသည။ ယငးကား မနမာတႛ မနမာႎငငတၾငးသႛ ကးရာစ လယတၾငမႀ

ဝငလာကသည ဟေသာ အခကပင ဖစသည။ ယခ ၁၉၄၀ ပညသႛ ေရာကလ႖င ဆရာလစက

အဆပၝ အယအဆတၾင ထပေလာငးလက ေနာငအခၝ မနမာ ဟ၍ ဖစလာမည ဂယတႛသည

တ႟တ အေနာကေမာကရႀ ကနစနယ ေတာငပငးတၾင ေနထင ခက၍၊ ၃၀၀၀ ဘစတၾင မားစၾာ

အဆငအတနး မငေသာ ေကာကေခတသစ ဓေလသႛ ေရာကေအာင တးတက႓ပး ရႀေနသညဟ

ဆ၏။ (၃၀၀၀ ဘစမႀာ ေစာလၾနးသည၊ ၂၀၀၀ ဘစ ဖစေကာငး၏ဟ ေနာကထပ ပငဆင၍

ေရးသား ပၝေသးသည။) ထသမားသည အရပရပသႛ လႀညပတ သၾားလာသမား ဖစ၍

အေနာကဘကသႛ နယခ ႚလာေသာ တ႟တက မပတ ေႎႀာငရႀက လာသဖင ေတာငဘကသႛ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 268

ထၾကေပး ခကဟန တ၏။ ကနစတၾင ေနခစဥက ၎တႛ၏ ယဥေကးမႁ အဆင မညမ႖ပင

မငေစ၊ ေတာေတာင ကႎၩာရ အထပထပ ဖတ၍ ေတာငအရပသႛ ေပးပနး တမးေရႀာငကာ

ႎႀစေပၝငးမားစၾာ ေနကရသဖင ယဥေကးမႁ အရာ၌ မားစၾာ ဆတယတ ခရသည။ ေမာကဘက

ရနအေပၝငးက ေကာကလၾနးသဖင ေတာငအရပ၏ အပရႀနကပင မေကာကႎငဘ မနမာႎငင

ေမပနႛသႛ ခဝင လာကသည။ ၎တႛ ေနထငပက ကညလ႖င ေမာကဘကမႀ ေတာငဘကသႛ

အလလ အဆငဆင ေပာငးခရေကာငး သကေသ အေထာကအထားမား မငသာပၝသည။

ဤသႛ ေပးခရ သဖငလညး အႎႀစ ႎႀစေထာငမ႖ ယဥေကးမႁ ေနာကက သၾားရရႀာသည။

မနမာႎငငတၾငး၌ကား (စာေပ မတတက႗မး ေသးေသာ ေတာငေပသား လ႟းမားကသႛ

ခပကမးကမး ေနကသည) ထႛေကာင ေနာင ႎႀစတရာေကာ - ႎႀစရာမ႖တၾင ၎တႛက ပဂကသႛ

အဖၾယ အတရႀေသာ ႓မႚေတာက တညေဆာက ႎငခခငးကား ထးက အသဖၾယ ဖစသညဟ

ဆႎငပၝသည။ ထသႛ တညေဆာကႎငရန လမးခား ဆရာ သးဥး ရႀခ၏။ မနမာႎငငတၾငးသႛ

မဝငလာမ ရႀစရာစက နနေကာင သ႖မးမားက ဆရာ တငရသည။ ကးရာစ၌ ေကာကဆည

ေမပနႛတၾင ပထမ အေခစက၍ ေနလာကေသာ အခၝ မၾနတႛက ဆရာ တငရသည။ ေနာငအခၝ

အန႟ဒၭက ေအာက မနမာႎငငက သမးယ၍ ပငလယလမးဖၾင သဖင ကလားမားက

ေတၾႛ ကရလက ဆရာတငခၾင ရခသည။ နနေကာငထတၾင တပည ခစဥက ယခင တတသခဖး

ေသာလညး ေမ႓ပဖစေသာ စကပးေရးႎႀင က႗ ႎၾား ေမၾးမႃေရး ပညာက ပန၍ သငယ ခက၏။

သႛေသာ နနေကာငကား အလပတာဝန ေပးရာတၾင ရကစကေသာ ဆရာမး ဖစ၏။ ထႛေကာင

၎တႛ တနခးသတၨ ညလ႖င ၎တႛက စၾနႛခ၍ သ႖မးပည ေမာကပငးက ဖတ၍

မနမာႎငငတၾငးသႛ (ကဆခ၍) ေပးဝငလာ ခကပၝသည။ မၾနတႛ ေနရာ ဖစေသာ ေကာကဆည

ခ႟ငတၾင မစသား တဆယတ႟ၾာ တည၍ အေခစက ကပၝသည။ ေကာကဆည မၾနတႛသည

မနမာတႛ အေပ၌ အရာ ေရာကေလာကေအာင နညးေပး လမးပ ပသဖင မနမာတႛ သထက

သမးယခငး မပမကပငလ႖င မၾန ယဥေကးမႁက ေလကက႓ပး ဖစသည။ ဘာသာစကားက

တးခ ႚႎငေအာင သငေပး၏။ မၾန မနမာ ႎႀစမး စလး၌ပင စာေရး စာဖတနညး သငေပး၏။

အပခပနညး ပစ အခႚကလညး ပေပးသည။ ပႃႎႀင မၾနေပၝငး၍ မနမာက အေဆာကအအ

ပညာ သငကား ကေပသည။ မနမာတႛသည မကာမ ဧရာဝတ မစကမးေခသႛ တးခ ႚလာ၏။

မစ႒ကး အေနာကဘက မငးဘးတၾင ေခာကခ႟င ဟ၍ နယဖၾႚစညးလက သၾားေရာက ေနထင

ကပနသည။ ထမႀတဖန ခငးတၾငး မစညာသႛ လညးေကာငး၊ မးမစညာသႛ လညးေကာငး၊

ဧရာဝတ မစညာသႛ လညးေကာငး နယခ ႚ၏။ ေအာကသႛ မေကာငးရ အနး ပညေတာသာ

က႗နးအထ စနဆငး သမးယသည။ ထသႛ သမးယေသာ နယသစက တကဟ ေခသည။

တကက ေကာ၍ သမးယပနလ႖င ႎငင ဖစသည။ ပငလယ ကမးေခက သမးမလ႖င သဟဠ

အဝငအပၝ အႎၬယႎႀင ေရလမး အားဖင တက႟က ဆကသၾယ မကသည။ မနမာႎငငသႛ

ပၝဠစာေပ အစလက အပလက ေရာကရႀလာေပရာ မနမာတႛ အတၾက စတအာ႟ ေစစားရန

အေကာငးအရာႎႀင သေဘာ အယအဆ အပညအစက အသင ပငဆင႓ပး လကခ

ရရႀခပၝသည။ ဤမ႖ နဒၝနးစကား ေရးသား႓ပးေနာက ဆရာလစသည ယဥေကး႓ပး မနမာတႛ၏

ဘဝ အေနအထားက ေကာကစာတႛ၌ ေတၾႚရသည အတငး ေရးသား ေဖာ ပ ခပၝသည။

ေကာကစာက ကးကၾယရာ၌ အခကအခ တခကား ရႀ၏။ ယငးကား ေကာကစာ၌

သာသနာေရးက အဓက ထားသဖင ေရႀးလတႛ ေနႛစဥ သၾားလာ ေနထငပ ဖစေသာ

အမလက ခငး၊ ငၝးမ႖ားခငး၊ ေပာပၾ၊ ႟ၿငပၾ ဆငႎၿခငးတႛက မေတၾႚႎငေသာ အခကပင ဖစပၝသည။

သႛေသာ စကပးေရးႎႀင ပတသက၍ သမႀတဖၾယမားက ေကာကႎႁတ၍ ယႎငပၝသည။ စပၝး

အမားဆး စကသည မးေရေသာက သနလယ ဟ၍ ရႀ၏။ ေရမားစၾာ မလေသာ

မရငးလယလညး ရႀသည။ ပးခငးမား ရႀေသာေကာင အပငငယက ႎတယ၍ တဖန ပန၍

စကေသာ ေကာကစက ခငးလညး ရႀမည။ ေကာကရတသမး ႓ပးေနာက ႟းပတက မး႟ႁႚေလ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 269

ရႀသညဟလညး ယရန ရႀသည။ ထစဥက ကနသငး မရႀေသးေခ။ ပဂေခတမႀ စ၍ မနမာႎငင

အလယပငး၌ ရာသဥတ ေပာငးလ ခေလဟန ေရးသား ေပာဆကခငးကား မမႀနပၝ။ ယခ

အခၝလပင ထစဥက မးေခၝငသဖင ဆညေမာငး လသည။ ငၝးဖမးေသာ အငးမားစၾာ ရႀေကာငး

သရေသာလညး အေသးစတ မသရပၝ။ ေရႀးအခၝမႀ စ၍ မနမာတႛ အစားအေသာကတၾင ငပ

အေရး႒ကးပၝသည။ စကပးေရး ကရယာ ဟ၍ ထၾနသာ ရႀသည။ ထယမရႀ၊ ေပၝကတး၊ ပဆနႎႀင

ခကရငးခၾ ရႀသည။ ႎၾားက လယထၾနရနႎႀင လႀညးဆၾရန ႎႀစမးစလး သးသည။ ပဂေခတ

မနမာတႛသည ယခေခတ မနမာတႛထက ႎၾားႎႛႎႀင လပေသာ ပစၤညးမားက ပ၍ ႎႀစသကသည။

ေမယာ တငးထၾာရာတၾင တဧကႎႀင သးစတရႀေသာ ပယက သး၏။ ရာသအလက

ေရလၿမးမးရာ အရပတၾင ပ၊ သခၾား၊ ဖ႟၊ ဖရ၊ ေမာကဥ၊ င႟တေကာငး၊ မနညငး၊ ကကသၾန

စသညတႛ စက၏။ ဥယာဥ (ဥယန) တၾင အမားအားဖင ကၾမးသးပငက စကသည။ သရက

စေသာ အသးစား အပငမားက လညးေကာငး၊ ကပင ကသႛေသာ အရညအလႛငႀာ စကေသာ

အပငတႛက လညးေကာငး၊ အ႟ၾကအရည ႎႀစမးလး အတၾက ထနးပင ေပပငတႛက

လညးေကာငး၊ ဥယာဥ၌ စကပးကသည။ က႗နမားက ေမၾး၍ လယ၌ အသးပသည။ ပဂေခတ

ေ႟ၿဒဂၝး ဟ၍ မညသည ပသဏၵာနႎႀငမ႖ မေတၾႚဘးေခ။ အေရာငးအဝယတၾင

ကနဖလႀယ ခငးသာ ပဟနတသည။ ေ႟ၿတကပလ႖င ေငၾတဆယတန၍ ေကးတပာလ႖င

ေငၾႎႀစကပႎႀင တညသညဟ သရသည။

ေမယာ တနဖးကား တငးစၾန ပညနား၌ ေပၝ၏။ တပယလ႖င တကပမႀ တပယလ႖င

ေငၾႎႀစဆယ ေရးသညအထ ကၾခားကသည။ ပၝေမာကၡလစသည ကနပစၤညမား တနဖး၊ က႗ ႎၾား

တနဖး၊ က႗နတနဖး စသဖင တနဖးမားကလညး ရႀာေဖၾ၍ တင ပသည။ နဂးခပလ႖င "ေပာစရာ

ကနပၝေသးသည။ သမငစရာ အားလး ကန႓ပဟ မဆလပၝ။ အမား သကသည အတငး

အမႀနက ဝနခရလ႖င က႗နေတာ ကယတင ပဂေခတ မနမာတႛ ေနပက ေကာငးစၾာ သမငသည

မဟတပၝ" ဟ ဆ၏။ မရငး ေဆာငးပၝးႎႀင တနတ စတပၝ ဝငစားဖၾယ ဖစ၍ အေရးပၝပခငးလညး

တေသာ မႀတခက ၁၁၂ ခ တၾဖက ေရးသား ေဖာ ပ ခပၝသည။

၂၉။ မနမာရာဇဝငႎႀင ေရႀးေဟာငး သေတသနတၾင အႎႀစတရာ အတၾငး တးတကလာပ

(၁၉၄၉ - ဂာနယ အတၾ ၃၂၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ - ၇၉-၉၄) မနမာ ရာဇဝငတႛ၌ ပၝေသာ

ေခတဥးပငး ဆငရာ ေရးသားခကမားက လကခႎငရန ခက၏။ မနမာတႛ မလ ဇစ မစက

မသႎင။ ဓဇရာဇာ ဝငေရာကလာပမႀာ ထးဇာတ သကသက ဖစ၏။ ထႛေကာင

အားကးေလာကေသာ မနမာ ရာဇဝင တေစာငက ေရးႎငရန သေတသနက အားေပးရသည။

ဆရာလစက ကာနယဗာေနႎႀင ဂမးပရငဆပတႛမႀ စ၍ ပညာရႀင စာရငးက ေဖာထတခ၏။

၎တႛကား ေလယၾနေဒေဗလ၊ စအဗလကဒန၊ ဒဗလႃ အကစေဒဆင၊ စေဗလႃဒန၊ စဒ႟ၾငဆ၊

အေဖာခမမာ၊ ေဂအကစဖာနဗ၊ ဒဂအးေဟာ၊ ဂအးဟာေဗး၊ အးဟဗာ၊ အးအပခ ဂ႗နစတန၊

ဥးခငေဇာ၊ ဥးလေဖဝငး၊ ဖရနစစ ေမဆၾန၊ ဥးမ၊ အကဖအအာတယ၊ အးအပခ ပၝကာ၊ ဗအာပနး၊

ဥးေဖေမာငတင၊ အာသာဖယရာ၊ ဒေဂ စေလာစ၊ ေဂေအ စတးဝပ၊ ေတာစနခ၊ ရစခပတငပယ၊

ဒဗလႃသယဖယ၊ ဥးထၾနး႓ငမး၊ ႎႀင ဟငနရယးတႛ ဖစက၏။ အဆပၝ ပညာရႀငတႛကား

မနမာႎငင အတၾက ဂဏယထကသည ေကာကေကာငး ေကာက မတမား ဖစဘမ၊ ပၝေမာကၡ

ေဂၝဒၾနဟနနငတနလစကား ငေမာကေကာကပင ဖစပၝသည။ ထသႛ စာရငး တင ပရာ၌ မမ

ကယတငလညး ထးခား ေပာငေမာကေအာင ေဆာင႟ၾကခေကာငး ထညသၾငး ေဖာ ပခငး

မပခေခ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 270

၃၀။ မနမာပတက အတၾက အကမး စမကနး (၁၉၅၀ - ဂာနယ အတၾ ၃၃၊ အပငး ၂၊

စာမကႎႀာ - ၉၁-၁၃၀)။

၃၁။ ပဂေခတ မၾနမား အေကာငး (၁၉၅၃ - ဂာနယ အတၾ ၃၆၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ -

၁၂၀) မနမာႎငင၌ ေနထငကေသာ လမးတႛတၾင မၾနတႛကား ေရႀးအကဆး ဖစ၏။ ယေနႛ

ယးဒယား ႎငငကား တခၝက မၾနႎငင ဖစခပၝသည။ မနမာႎငင၌လညး အႎႀႛအပား လာေရာက

ေနထငက၍ ေကာကပက စတင စကပးသမား ဖစသည။ ခႎႀစရာစက ေလာပရတၾင

႓မႚေတာထား၍ ၎တႛ တညေထာငေသာ ဒၾၝရဝတ ႎငငသည အထၾဋအထပသႛ ေရာက၏။

ထႎငငမႀ ခၾထၾက၍ ဟရပဥၦယ ႎငင ဖစ ပနသည။ မနမာႎငင၌ ပႃတႛက ဧရာဝတ မစ႟းတၾင

ေန၏။ မၾနက ၎တႛ၏ အေရႀႚဘကတၾင ေနသည။ ထအေတာ အတၾငးဝယ နနေကာငတႛ

တနခး႒ကးလာရာ ပႃ႓မႚေတာက ခရစႎႀစ ၈၃၂ တၾင ဝင၍ ဖက႓ပးေနာက "ေအာက မနမာႎငင

မၾနတႛ ေဒသဖစဟန တေသာ ႓မႚ႒ကး ႎႀစ႓မႚကလညး" ၈၃၅ ခတၾင ဖက၍ ပစ ပနသည။

ထအခၝတၾငမႀ မနမာတႛက အခၾငေကာငး ယ၍ မနမာ ေမပနႛသႛ ဆငးလာလက နတထပ

ေတာငကားလမးမႀ ေကာကဆည ခ႟ငတၾငးသႛ ဝငလာကသည။ ထအရပ၌ မၾနတႛ

ရႀေနေသာလညး အပငး ခခ တၾနးလႀန ခငး မရႀေခ။ ထ မၾနတႛကထမႀ မနမာက ဗဒၭဝၝဒႎႀင

စာေရး ဖတနညးက ရလက၏။ မၾနတႛသည ဟႎၬႃဝၝဒ အမးမးကလညး လကခ ကငသး

ေနသမား ဖစသဖင ထဝၝဒကလညး မနမာတႛက ဖနႛ ဖႃး လက ပနသည။ ကေမာဇမႀ ႔ကမး

(ဂ႗မး) တႛသည မၾနတႛက ေႎႀာငရႀကလၾနး သဖင သထမႀ မကတသည ၎ရနက ခခရန

႒ကတင ပငဆငခသည။ မကတ နနးေတာရာႎႀင ၎ တညေဆာကခေသာ ႎႀစထပ ႓မႚ႟းက

သထ၌ ယခတင မငႎင ပၝေသးသည။ ဆရာလစက ထအခၝက အေခအေနက ေဖာ ပရာ၌

မၾနတႛ စတဝမးကၾလက မညမႌၾတ ရႀေနသညဟ ဆ၏။ ေမာကဘကမႀ ဟရပဥၦယက

ဗဒၭသာသနာဝင မဟတေသာ ဝ လမး၊ သႛမဟတ နနေကာငတႛက ထပၝး ေႎႀာငရႀကလက

ရႀသည။ ထႛေနာက ကာလဝမး ေရာဂၝ ကေရာကသည။ ထႛေကာငပင မၾနတႛသည သထ၊ ပဂး၊

အဝငအပၝ ေအာက မနမာႎငင အတၾငးသႛ ဝငလာကဟန ရႀသည။ ဗဒၭသာသနာဝင ဖစေသာ

ဟရပဥၦယ၊ ေလာပရႎႀင လေဂၝရ တႛကလညး အခငးခငး သတ ဖတလက ရႀသည။

လေဂၝရဘရငက အနေကာရ၌ ပထမ သရယဝၝမရ ဖစ၍ လာ၏။ ေလာပရက သမးယ၏။

ထႛေနာကမႀ ကေမာဇသားတႛက မၾနအားလးက ႎႀမနငးရန ဟေသာ သေဘာဖင

ေအာက မနမာႎငငက ဝငေရာက ကႃးေကာလာ၏။ မၾနတႛမႀာလညး သထ၊ ပဂး စသည ကၾ၍

ဗဟဏ အယႎႀင ဗဒၭအယ တကပၾ ဖစလက ရႀသည။ အန႟ဒၭက ယငးက အခၾငေကာငး ယ႓ပး

အညာမႀ ဆငးလာ၍ သဝနတ ကးကၾယသတႛက တကထတမညဟ ဗဒၭအလက လၿငလက

ေ႔ကးေကာ၍ ေနာကလက ငယသားမား စရာ မၾနတႛ၏ ကညမႁ၊ သႛမဟတ ေကနပမႁက

ရယခ၏။ ပဂးႎႀင မဟာမတ ဖၾႚသည။ သထက အညမခ သဖင ႟တခငး တက၍ သမးယဟန

ရႀသည။ ႓ပးမႀ ႓မတအထ ဆက၍ သၾားဟန ရႀသည။ အန႟ဒၭ လၾနလ႖င မၾနတႛ သပနထသည။

ထးလငမငးက ရနအေပၝငး ႎႀမနငး၍ ခရစႎႀစ ၁၀၈၄ တၾင ပဂထးနနးက သမးယ၏။ ထမငးကား

မၾန မနမာ အသငအတင ေနႎငေရးက မားစၾာ ေဆာင႟ၾကခသည။

ေဒၝကတာ သနးထၾနး

[ေငၾတာရ မဂၢဇငး၊ ေအာကတဘာ ၁၉၆၀ စာမကႎႀာ ၉၉ - ၁၀၉၊ ဒဇငဘာ ၁၉၆၀ စာမကႎႀာ

၂၃၈ - ၄၀၊ ဇနနဝၝရ ၁၉၆၁ စာမကႎႀာ ၂၃၆ - ၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 271

ကဗာဆရာ ကညေအာင ကၾယလၾန

မနမာ အႎပညာ ေလာကရႚ တနဖး ရႀလႀတ အႎပညာသည တဥး ဖစတ ကဗာဆရာ

ကညေအာင ဒကေနႛ ညေနမႀာ ကၾယလၾန သၾားခ႓ပ ဖစပၝတယ။ အသက ၇၂ ႎႀစ အ႟ၾယက

ေရာကရႀေန႓ပ ဖစတ ဆရာ ကညေအာငဟာ ဒကေန ညေန ၃ နာရ ၄၆ မနစ အခနမႀာ

မႎၩေလး ေဆး႟႒ကး ႎႀလးေရာဂၝ အထး ကသေဆာငမႀာ ႎႀလးေရာဂၝနႛ ကၾယလၾနခတာ

ဖစပၝတယ။

ကဗာဆရာ ကညေအာင ကၾယလၾန။

ဒဗၾဘ ၊ ၂၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ဒအေကာငးက ဆရာ႒ကးရႚ တေတာစပသ ကခငေမာငေအးက အခလ ေပာပပၝတယ။

"ဒကေနႛ ညေန ၃ နာရ ၄၆ မနစမႀာေပၝ မႎၩေလး ေဆး႟႒ကးမႀာပ ကၾယလၾနပၝတယ၊ ႎႀလး

အထးကပမတ ေဆာငမႀာပၝ၊ အသက ၇၂ ႎႀစပၝ၊ ၂၉ ရကေနႛေပၝေလ၊ တနဂေႎၾေနႛ မနက ၁၀

နာရမႀာ မႎၨေလးေဆး႟ အေအးခနးကေန ႓ပးေတာ ကာနကန သသာနက ပႛေဆာငမႀာပၝ။"

အခလ မနမာ အႎပညာ ေလာကရႚ တနဖးရႀတ ကဗာဆရာ တဥးလညးဖစ

သငယခငး တေယာကလညး ဖစတ ဆရာ ေမာငမးသက ဆရာကညေအာင ကၾယလၾန

ခတအေပ အခလ ေပာပၝတယ။

"ကညေအာငက ကေနာတႛ အႎပညာသမား တေယာက ဖစပၝတယ။ အငမတနမႀ

ထငရႀားတ ကဗာဆရာ တေယာကလညးဖစပၝတယ၊ တခနထမႀာ အငမတန ေကာငးမၾနတ

ကဗာက ေရးခပၝတယ၊ တငးကး ပညကးနႛ ပတသက႓ပးေတာလညး ပတ ပတသားသား

ရရဝဝ ရပတညတ အတၾက ေနာက သ ကဗာ ေရးခၾငေတာငမႀ မရႀဘ ဖစေနခပၝတယ၊

သႛနာမညနႛ ေပၝေနာ။ ရနကနမႀာလညး သအ႓မတမး လာပၝတယ၊ သကၾယလၾန သၾားတအတၾက

သငယခငး တေယာက ဆး႟ႁးသၾားတ အတၾက ဝမးနညးသလ တငးပညအတၾက စာေပအတၾက

အႎပညာ အတၾကလညး အငမတန ႒ကးမားတ ဆး႟ႁးမႁ တခ ဖစတယလႛ ကေနာ

ခစားရပၝတယ၊ ကေနာ စတလညး မေကာငးပၝဘး။"

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 272

ဒၝအပင မနမာ စာေပ ေလာက အတၾက မႎၩေလး တကသလကေန

ဆရာကညေအာငနႛ အတ ေမၾးဖၾားခသ တဥး ဖစတ ဆရာ ေမာငစၾမးရညကလညး၊

"ကေနာ ကေတာဗာ သက အငမတန ထက မကတ တက႔ကတ ကဗာဆရာ

တေယာကေပၝဗာ၊ သႛက ကသနးႎငက ရသ ထးခ႗နတ ကဗာ ဆ႓ပးေတာ ေဝဖနေလ ရႀပၝတယ၊

ေပာေလ ရႀပၝတယ။ သက အငမတန တက႔ကတ ကဗာဆရာ တဥး ဖစ႓ပးေတာ

ေဒေအာငဆနးစကညက သတႛက ႎႀစစဥ ႎႀစတငး အမးသားေနႛ၊ လၾတလပေရး ေနႛတႛမႀာ

ဖတေခ႓ပးေတာ ေဟာေပာေလ ရႀတယ။ အဒၝေကာင မႛလႛ သတႛ ႎႀစေယာကက (ကဗာဆရာ

ကေလး (အငးဝ ဂဏရည) က ဆလ ခငး ဖစပၝတယ) စာေရးခၾငကလညး ပတပင ထားပၝတယ၊

ေနာကထပ ေရးခၾငက လပထားပၝတယ ဒၝေပမ သႛကဗာေတၾဟာ ဖမးဆးတ ဗလခပေတၾသာ

ေပး႓ပးေတာ ေပာကသၾားမယ ေမာငးထ ေရာကသၾားမယ၊ ကကညေအာငကေတာ ထာဝရ

ရႀငသနေနမယ ကဗာဆရာ တဥး ဖစပၝတယ။ သတႛ မေရးရေပမယလညး သေရးထားတ

ကဗာေတၾလညး ရႀပၝလမမယ၊ ကေနာတႛ ေနာကတခၝကေတာ လပကမယ၊ ကေနာတႛ

သႛေကာကတငက မႎၩေလး တကသလမႀာ စကကမယ ဆ႓ပးေတာ ရညစးထားပၝတယဗာ။"

ဆရာကညေအာငရႚ နာေရးက လာမယ တနဂေႎၾေနႛ နနက ၁၀ နာရမႀာ မႎၩေလး

ေဆး႟႒ကး ေရခတကကေန ကာနကန သသာနက ပေဆာင႓ပး ဂသၾငး သ႓ဂဟမႀာ

ဖစတယလႛလညး သရပၝတယ။

မနမာ အငအကစပမႀ ဆရာကညေအာင ကၾယလၾန ခငး ဝမးနညးတသ အထမးအမႀတ

အဖစ ဆရာရႚ ကဗာ တပဒကပၝ ပးတၾ လၿငတင ေပးလကပၝတယ။

"သစၤာတင"

ဒေတာင႟း

ကားဆးေပၝရႚ။

ေမာငအခစ

မ႖စခးလကခ ။ ။

ကညေအာင

* * * * * * * *

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 273

တပမေတာန႔ ျပညသ နးစပေရး မလြယက

27 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-27-voa1.cfm

ဒကေန႔ မတလ ၂၇ ရကေန႔ဟာ ျမနမာႏငငရ႕ ၆၄ ႏစေျမာက ေတာလနေရးေန႔ ဒါမမဟတ

တပမေတာေန႔ ျဖစပါတယ။ ျပညသေတြက ကာကြယဖ႔အတြက ဗလခပေအာငဆနး

တညေထာငခတ တပမေတာအေပၚ တခနက ျပညသလထရ႕ ခစခငေလးစားမႈ ရခေပမယ

ဒေန႔ဒအခနမာေတာ ျပညသန႔ တပမေတာၾကားမာ ယၾကညမႈဟာ အေတာေလး အလမး

ကြာေနၿပလ႔ ေျပာႏငပါတယ။ ဒေတာ ႏစဘက ေလးစား ခစခငမႈ အျပနအလနျပနရဖ႔

အေျခအေန ရပါေသးရ႕လား၊ ဘယလမးလပႏငမလ ဆတာက မစျမတမြနက

သးသပတငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာလြတလပေရးအတြက ဖကဆစဂပနက စတငေတာလနတကခကခတေန႔က အစြျပၿပး

ျဖစလာခတ ေတာလနေရး ေန႔ ေရာကတငး ျမနမာႏငငမာ တပမေတာသားေတြက

မဘျပညသေတြက ပနး၊ ေရခမးန႔ ဂဏျပလာခၾကတ အစဥအလာဟာ ဒကေန႔မာ

ေမးမနလနးပါး ျဖစေနပါၿပ။ ျပညသ႕ရန ကာကြယေပးမယဆတ တပမေတာအေပၚ ျပညသ

ေတြရ႕ ခစခငေလးစားမႈေတြဟာလညး တေန႔တျခား နညးလာၿပလ႔ သးသပသေတြက

ေျပာေနၾကပါတယ။ ဒေတာ တပမေတာန႔ျပညသ အလမးကြာသြားေစတ

အဓကအေၾကာငးေတြက ဘာေတြပါလ၊ လ႕ေဘာငသစ ဒမကရကတစ ပါတရ႕ ဒ-ဥက႒

ကယဥေထြးက အခလသးသပပါတယ။

“အဓကအေၾကာငးကေတာ စစတပက ႏငငေရးကစၥ၊ ျပညသလထရ႕ အေရးကစၥေတြထမာ

တရားမ၀ငေရာကချခငးဟာ အဓကအေၾကာငးပလ႔ ကေနာေတာ ထငပါတယ။

တကယတမး၀ငခတာေတာ ၁၉၆၂ ခႏစကတညးကေပါ။ အဒ အခနတနးက ရေနတ

အေနအထားက ေ၀းေတာေ၀းသြားတယ၊ သပမသသာေသးဘး။ ရစေလးလးအေရးေတာပရ႕

အစပငးကာလေတြမာ ၾကညမယဆရငေတာငမပ ျပညသလထက လမးေလာကရငးန႔ေတာင

စစသားေတြ ေတြ႕လ႔ရရင ျပညသ႕စစသား ဒ႔စစသားဆၿပး ေအာခဟစခတာေတြ ရပါတယ။

အဒအခနအထ ျပညသလထထမာ စစတပက ငါတ႔

ဘကမာရႏငတယ၊ ငါတ႔န႔ တသားတညးရႏငတယဆတ ေမာလငခက တကယက

ရခၾကပါတယ။

“ရစေလးလးအေရးေတာပႀကးမာ စစတပက တရားလကလြတ အႏငကငၿပး

ၿဖခြလကတကစၥမာ ေတာေတာထငရားတ ေ၀းကြာေစမႈႀကးလ႔ ကေနာထငပါတယ။

အခေနာကဆးျဖစခတ သဃာအေရးေတာပလ ဟာမးမာေတာ နဂက ပငလယ

ေလာကျခားေနတာ အခေတာ သမဒၵရာေလာကျခားသလ ျဖစသြားပါတယ။”

ဒေတာ တခနကလ ျပညသေတြရ႕ ခစခငေလးစားမႈ ျပနရဖ႔ တပမေတာဘကက

ဘယေလာကျပနၿပး လပရမာပါလ၊ လကရ စစတပဘကကေရာ ျပညသေတြရ႕

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 274

ေလးစားေထာကခမႈက အေရးတယ ရပါရ႕လား၊ ျမနမာႏငင မးခစ စစသည ေဟာငးမား

အစညးအ႐း ဥက႒ ဥးခငေမာငၫြန႔ကေတာ …

“အမနကေတာ ရပါတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြမာပ ျပညသေတြ

ဘယလခစားတယ၊ ျပညသေတြ ရ႕ စတဓာတအေျခအေန ဘယလရတယ၊ ျပညသေတြ

ဘယသ႕က ေထာကခအားေပးတယဆတာ တပထကလေတြ သပါတယ။ သတအတြကလညး

၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြမာေရာ၊ ၁၉၆၀ ေရြးေကာကပြမာေရာ တပတြငးအငအားစ ေတာေတာ

မားမားဟာ သတ႔ လြတလြတလပလပ ေရြးခယ ဆးျဖတႏငခြင ရခတအတြက

ျပညသဘကကပ ရပေနတာ ပ။”

လကရအေနအထားကၾကညရင ျပညသေတြရ႕ စစတပအေပၚထားတ အျမငေတြ၊

သေဘာထားေတြဟာ ေရႊဝါေရာင သဃာလႈပရားမႈျဖစၿပး ေနာကပငးမာ နာကညးတ

အေနအထားမးေတာင ေရာကသြားခတယဆေတာ ျပညသန႔ တပမေတာ အျပနအလန

ယၾကညမႈ ျပနရေအာငလပဖ႔ လကေတြ႕မာ လြယႏငပါမလား။

“ဒဟာကေတာ တပထမာရေနတပဂၢလေတြ တငးျပညမကႏာကပၾကညမယ၊ ဘယသ႕မကႏာမ

မၾကညဘး၊ တပမေတာ ရ႕ ေနရာမနက ျပနေရာကေအာငသြားခငတ ပဂၢလေတြက

သတ႔ရ႕လပေဆာငမႈအေပၚမာပ မတညတယ။ သတ႔လပရ တာလညး ေတာေတာေတာ

ခကခမာပ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ အခအခနထက ၾကမးၾကမးတမးတမး သတျဖတထားတ

ကစၥေတြ၊ မတရားဖမးဆး ႏပစကညႇဥးပနးတာေတြ၊ တရားခ အကနလးက

တပမေတာအေပၚမာပ လကညႇးထးရမယ အေနအထား ေရာကေနတယဆေတာ ျပညသက

ျပနခဥးကပၿပး လပလ႔ရရငေတာ ျဖစႏငတ အေနအထားမာ ျဖစပါတယ။”

“တကယတမးလပမယဆရငေတာ သပအမားႀကး လပစရာေတာ မလပါဘး။ အဓက

လပရမာကေတာ လကရ စစေခါငးေဆာငေတြ အေနန႔ အဒလ အရမးက ေ၀းကြာေနၿပ၊

ေ၀းကြာျခငးဟာလညး အမနးတရားေတြန႔ ေ၀းကြာေနတာ ျဖစတယ၊ အဒါကလညး

မေကာငးတအေနအထားတခ ျဖစတယ၊ အဒါ ငါတ႔စစတပမာ အဓကတာ၀နရတယ ဆတာက

ျမငဖ႔လပါတယ။ အဒအျမငရၿပး ေကာငးတာကလပမယဆရငေတာ သပအမားႀကး၊

အႀကးႀကးလပစရာေတာ မလပါဘး။ စစတပက စစတပအလပက လပၿပး

ျပညသလထန႔ဆငတ ကစၥေတြက ျပညသလထကယတင ဆးျဖတလပကငခြင

ရသြားတအေနအထား ျဖစလာရငေတာ နးစပစရာ အေျခအေနက အလြယတက ျဖစလာမယ၊

ျမနမယလ႔ ကေနာ ထငပါ တယ။”

“ျပညသမၿငျငငမယဟာမး၊ ျပညသန႔တပမေတာ နးနးကပကပျဖစႏငမယဟာမး

ႀကးစားၿပးေတာ သမသမေမြ႕ေမြ႕န႔ လႈပရားရမယ။ ေျပာဆရမယ၊ ျပညသကခဥးကပရမယ။

ဒါဆရင ျပညသက အလအေလာက နားလည သေဘာေပါက လာမယလ႔ ကေနာတ႔

ယၾကညပါတယ။”

ျမနမာႏငင မးခစစစသညေဟာငးမား အစညးအ႐း ဥက႒ ဥးခငေမာငၫြန႔န႔ လ႔ေဘာငသစ

ဒမကရကတစပါတရ႕ ဒ-ဥက႒ ကယဥေထြးတ႔က သးသပျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 275

သတ႔ေျပာသြားတအတငး လကေတြ႕ျဖစလာၿပး တပမေတာ အေပၚ ျပညသရ႕ ေလးစားခစခငမႈ

ျပနရႏငဖ႔က အခန ေတာေတာယလမမယလ႔ ေျပာရပါလမမယ။

အေမရကနအရာရ ျမနမာခရးစဥ ႏငငျခားေရးဌာန အတညျပ

26 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-26-voa3.cfm

အေမရကန အစးရ ထပတနး အရာရႀကး တဥး ဒသတငးပတထ ျမနမာျပညက သြားေရာကစဥ

စစအစးရႏငငျခားေရး ၀နႀကးန႔ေရာ တျခား ပဂၢလမားန႔ပါ ေတြ႔ဆခေၾကာငး အေမရကန

ႏငငျခားေရး ဌာနက အတညျပလကပါၿပ။ အေမရကန ႏငငျခားေရးဌာန

အေရ႕ေတာငအာရေရးရာ ဌာနမႉး စတဖင ဘလတ အဂၤါေန႔က ျမနမာ ႏငငျခားေရး ၀နႀကး

ဥးဥာဏ၀ငးန႔ ေတြ႔ဆခသလ အတကအခ အမးသားဒမကေရစ အဖြ႔ခပ၀ငမားန႔ေရာ

တငးရငးသား လနညးစ အဖြ႔အစညးမားက ကယစားလယမားန႔ပါ ေတြ႔ဆခေၾကာငး

ဗဒၶဟးေန႔မာ အေမရကန ႏငငျခားေရး ဌာနက ထတျပနေၾကညာပါတယ။

စတဖငဘလတ(Stephen Blake) ျမနမာ စစအစးရႏငငျခားေရး ၀နႀကးန႔ ေတြ႔ဆေပမ ျမနမာ

ႏငငက ထားရတ အေမရကန ရ႕သေဘာထား ကေတာ မေျပာငးလပါဘး။ သမၼတ ဘားရကခ

အဘားမား အစးရက ၀ါဒသေဘာထား ျပနလည သးသပ ေနေပမ ျမနမာႏငငမာ

ဒမကေရစဘကဆ ေျပာငးလေရးကသာ ဆကလက အားေပးသြားမာ ျဖစတယလ႔ အေမရကန

ႏငငျခားေရး ဌာန ေၾကညာခကထမာ ေဖာျပထားပါတယ။ ဥးဥာဏ၀ငးန႔ ေတြ႔ဆတာ

မဟတမမနဘးလ႔ ျငငးဆတာဟာ သရလကၤာႏငငဆငရာ အေမရကန သအမတ ေရာဘတ

ဗလတက ညြနၾကားေရးမႉး စတဖင ဘလတန႔ လခငးမား ကးကား မတအေၾကာငးက

အေမရကန ႏငငျခားေရးဌာနက ရငးျပထားပါတယ။

ျမနမာႏငငျခားေရး၀နႀကးန႔ NLD ေခါငးေဆာငပငးက

အေမရကနအရာရ သးျခားစ ေတြ႔ဆ

25 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-25-voa3.cfm

အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဌာနရ႕ ေဒသဆငရာ အရာရတဥးဟာ ျမနမာႏငငက ႏငငေရး

အေျခအေနေတြက အကခတဖ႔အတြက အတကအခ ႏငငေရးပါတ၀ငေတြ၊ အစးရ

တာ၀နရသေတြန႔ ေတြ႔ဆရငး ျမနမာႏငငမာ ေရာကေန ပါတယ။ ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာန

အေရ႕ေတာငအာရေရးရာ ညႊနၾကားေရးမႉး ျဖစတ စတဖင ဘလတခ (Stephen Blake) ဟာ

ဒကေန႔ ဆရငလညး ရနကနၿမ႕က အမးသား ဒမကေရစအဖြ႔ခပ (အနအယလဒ)

ဗဟေကာမတ၀ငေတြန႔ ဌာနခပမာ ေတြ႔ဆခတာပါ။ ဒအေၾကာငးက စစမးထားတ

ကေအာငလြငဥး က တငျပထားပါတယ။

အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနရ႕ အေရ႕ေတာငအာရေရးရာ ညႊနၾကားေရးမႉး မစၥတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 276

စတဖင ဘလတ ဟာ ရနကနမာရတ အမးသားဒမကေရစ႐းခပမာ ဗဟေကာမတ၀ငေတြ

အပါအ၀င ပါတတာ၀နရသတခ႕န႔ ေတြ႔ဆခတာပါ။ တနာရၾကာ ေတြ႔ဆမႈအတြငး ျမနမာႏငငက

မေျပလညႏငေသးတ ႏငငေရး ျပနာေတြန႔ ပတသကလ႔ အျပနအလန

ေဆြးေႏြးျဖစခၾကတယလ႔ အနအယလဒ ပါတက ေျပာပါတယ။ ဒါဟာဆရင

မၾကာေသးခငတနးကပ အာရတကက ခရးထြက လာရငး ျမနမာႏငငန႔ ပတသကတ

အေမရကန အစးရရ႕ ႏငငျခားေရးရာ မ၀ါဒေတြက ျပနေျပာငး သးသပ စဥးစားေနတယလ႔

ေျပာဆလကတ အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတန ရ႕ ခရးစဥေနာကပငး

အေမရကန အစးရ အရာရတဥး ျမနမာႏငငကသြားၿပး စစအစးရန႔ေရာ အတကအခႏငငေရး

အငအားစေတြန႔ပါ ေတြ႔ဆမႈတခလညး ျဖစပါတယ။ အနအယလဒ ပါတ ေျပာခြငရသ

ဥးဥာဏ၀ငး ကေတာ ျမနမာႏငငေရး အေျခအေနန႔ အေမရကန အစးရရ႕ သေဘာထားေတြက

အျပနအလန ေဆြးေႏြးျဖစတယလ႔ ဆပါတယ။

“ ႏငငေရး အေျခအေနရ NLD က ဘာေတြလပေနတယ။ ဘာေတြ ျဖစေနတယလ႔

ကၽြနေတာတ႔က ေျပာတယ။ သတ႔ ဘကက အေမရကန ႏငငျခားေရး ၀နႀကး ေျပာခတ

ကစၥေတြက ရငးျပတယ။ ေနာကထပ နညးလမးသစေတြက ရာတနးပ။ ဘယေတာ

ျဖစမယဆတာ တတကကေတာ မေျပာႏငဘး။ ဒါေတြပ ေျပာတာပါ။ ကၽြနေတာတ႔ဘကက

CEC ၇ေယာက၊ ဥး၀ငးတင၊ ဥးခငေမာငေဆြ၊ ဥးညႊန႔ေ၀၊ ဥး သနးထြနးဥး၊ ဥးလေဖ၊ ဥးစးျမင၊

ေနာက ျပနၾကားေရး အေနန႔ ကၽြနေတာ ရယ၊ ဥးဟနသာျမင ရယ၊ ေဒါကတာ သနးၿငမး ရယတ႔

ပါတယ။ သ႔ခရးစဥက အာစယ ႏငငေတြျဖစတ လာအတ႔ ၊ ဗယကနမ သတ႔ န႔

သကဆငတကစၥမ႔ သ႔လာခငတာ ၾကာၿပေပါ။ အခ အခြငအေရးရတနး လာတယ။ ဒါပ

ေျပာပါတယ။”

လာမယႏစမာ ေရြးေကာကပြက လပေတာမာမ႔ ႏငငေရးရပတညခကေတြမးကေရာ ေျပာဆ

ေဆြးေႏြးတာေတြ ရပါ သလား ခငဗ။

"ဟတပါတယ။ အဒ ရပတညခကေတြလညး ေဆြးေႏြးတယ။ ကၽြနေတာတ႔ရ႕ ရပတညခကက

ေရြးေကာကပြကစၥက အာဂငဒါထမာ မထညရေသးဘး။ ကၽြနေတာတ႔ အဓက ထားေနတာက

ကၽြနေတာတ႔ ေတာငးဆထားတ အေျခခဥပေဒ က ျပနလည သးသပဖ႔ပ။ ဒါဟာ သပ

အေရးႀကးတယ။ ဒါကပ ေလာေလာဆယ ဥးစားေပး စဥးစားေနတယ။ ေရြးေကာက ပြ န႔

ပတသကၿပး ျပျပငေျပာငးလတာေတြ ဘာမ မရရငေတာ ကၽြနေတာတ႔အတြက စဥးစား

ဆးျဖတရတာ အခကအခ ေတြ ရမယ။ သ႔ေသာ ဆးျဖတရမာပလ႔ ေဆြးေႏြးခပါတယ။ သတ႔

အေမရကန အေနန႔ ေဆာငရြကဖ႔ အႀကျပခကေတြ ရရငလညး အႀကျပခကေတြလညး

လခငပါတယလ႔ ေဆြးေႏြးသြားပါတယ။ ကၽြနေတာတ႔ အျမငခငး ဖလယလ႔ ရတယ။ သတ႔

ႏငငႀကးေတြအေနန႔ သတ႔အျမငေတြက ၾကားရတာက အၿမတမး ႀကဆတယ။ ပၿပးေတာလညး

ကေနာတ႔ ႏငငေရး အေျခအေနက စဥးစား သးသပလ႔ ရတာေပါ။”

တနဂၤေႏြေန႔ကတညးက ျမနမာႏငငမာ ေရာကေနတ အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာန

အရာရ စတဖင ဘလတ ဟာ ဒကေန႔ ခရးစဥ အဆးသတဖ႔ ရတယလ႔ ရနကနမာရတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 277

အေမရကန သ႐းကေျပာပါတယ။ အဂၤါေန႔မာတနးကေတာ သဟာ အစးရ႐းစကရာ

ေနျပညေတာက သြားေရာကၿပး စစအစးရ ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဥးဥာဏ၀ငး န႔ ေတြ႔ဆခၿပးေတာ

ဒေတြ႔ဆမႈန႔ ပတသကၿပး အစးရပင သတငးေတြမာေတာ ၂ ႏငင ဆကဆေရး တးျမႇငေရးန႔

အကးတ ကစၥရပေတြက ေဆြးေႏြးတယလ႔သာ ေဖာျပခတာ ေတြ႔ရပါတယ။ တကယေတာ

အေမရကန အစးရက ျမနမာစစအစးရရ႕ လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈေတြ ရေနတယ။

ဒမကေရစ ျပျပငေျပာငးလေရးအတြက ေဆာငရြကဖ႔မာ ပကကြကမႈေတြ ရေနတယ

ဆၿပးေတာ စးပြားေရးအရ ပတဆ႔ဒဏခတ အေရးယမႈေတြက ခေနရတ ႏငင တႏငငလညး

ျဖစပါတယ။

ဥးခြနထြနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႈ

ဥပေဒန႔မည၊ ကလအဖြ႕ ထတျပန

25 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-25-voa2.cfm

ျမနမာႏငငမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အပါအ၀င ၈၈ မးဆက

ေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြက တရားလကလြတ ဖမးဆး ေထာငခေနတယလ႔ ကလသမဂၢ

လ႔အခြငအေရးေကာငစရ႕ လပငနးအဖြ႕တခက ေျပာခတာန႔ ပတသကၿပး အခလ ျမနမာႏငငမာ

ျဖစေနတာေတြက စတပကမတယလ႔ အေမရကန ႏငငျခားေရးဌာနက ဒေန႔ ေၾကညာခက

ထတျပနပါ တယ။

တခနတညးမာပ ႏစရညေထာငဒဏ ခခထားရတ အကစအနနအယလဒ

ရမးတငးရငးသားမား ဒမကေရစအဖြ႕ခပ ေခါငးေဆာင ဥးခြနထြနးဥးန႔

သ႕ရ႕အမႈတြေတြအပါအ၀င တကယေတာဆႏၵျပလ႔ ဖမးဆးေထာငခခထားရတ ဥးအနးသနး

တ႔ရ႕ အမႈေတြဟာ ျမနမာႏငငဥပေဒေတြန႔ ကကညျခငးမရဘးလ႔

တရားလကလြတဖမးဆးမႈဆငရာ ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရးေကာငစရ႕ စစမးစစေဆးေရး

လပငနးအဖြ႕က ဆးျဖတခက ခလကပါတယ။ ဘာေၾကာင သတ႔အမႈေတြ ဟာ

ျပညတြငးဥပေဒေတြန႔ မကကညဘးလ႔ ေျပာရတာပါလ။ အေၾကာငးစက မသငးသရက

စစမးေမးျမနးၿပး တငျပေပး ထားပါတယ။

ရမးတငးရငးသားေခါငးေဆာင ဥးခြနထြနးဥးန႔ သ႕ရ႕အမႈတြေတြက ျပစမႈဆငရာ ဥပေဒပဒမ

၁၂၂(၁) ႏငငေတာ ပနကနမႈ၊ ဥးအနးသနးက စြဆထားတာကေတာ ၁၂၄(က)

ႏငငေတာအၾကညညပကေစတ အမႈေတြန႔ အျပစေပးထား တာ ျဖစပါတယ။ ဒလ ပဒမ ေတြက

လကရ တရား၀ငအစးရတရပျဖစပါမ ခမတစရငႏငတာမ႔ လြေခာေနတအေၾကာငး အဒ

ဥပေဒေရးရာအဖြ႕ႀကးက ေထာကျပခတာျဖစတယလ႔ AHRC ေခၚ

အာရလ႔အခြငအေရးေကာမရငက ဥးမငးလြငဥးက ေျပာပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 278

“တရားစြဆတ အဖြ႕အစညးေတြအေနန႔ လအပတအဂၤါရပမာ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒအရ

တညေထာငထားတ အစးရ တရပ ျဖစဖ႔ လပါတယ။ လကရအစးရက ဖြ႕စညးပ

အေျခခဥပေဒအရ တညေထာငထားတ အစးရတရပ မဟတတ အတြက ျပစမႈဆငရာဥပေဒမာ

ျပ႒ာနးထားတ ျပညတြငးဥပေဒ ျပ႒ာနးခကက ေဖာကဖကတာလညး ျဖစတယ။ အဒေတာ

ဒါေတြကလညး အခ မတရား ဖမးဆးထနးသမးထားျခငးခရတာက ေစာငၾကညတအဖြ႕ကေန

ေထာကျပထားၿပ ျဖစတယ။”

ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရးေကာငစရ႕ ဥပေဒေရးရာအဖြ႕ႀကးက အခလ ေထာကျပလကတာဟာ

ဘယေလာကအထ လကရ ျမနမာႏငင တရားစရငေရးစနစေတြအေပၚမာ အကးရလာႏငမလ၊

ဒါအျပင လကရ အခပဒမေတြန႔ အျပစေပးခ ထားရတသေတြက ဘယေလာကအထ

အကးရလာမလလ႔ ဥးမငးလြငဥးက ေမးၾကညေတာ…

“၂၀၀၈ ခႏစမာ ႏငငေရး တကကြလႈပရားသ ေတာေတာမားမားက

ႏငငေတာအၾကညညပကေစမႈ ပဒမေတြတပၿပး စြဆပါတယ။ အဒလစြဆေနတာေတြက

တရားစြဆေနစဥကာလ တ၀ကမာပ ျပညထေရး၀နႀကးဌာနကေန ဒအမႈက စြဆခြင

႐ပသမးသြားတာ ေတြ႕ရရပါတယ။ မတရား ဖမးဆးထနးသမးျခငး ခရတ

အဖြ႕အစညးကေနၿပးေတာ အခက အလကေတြ ျပနလညသးသပေပးဖ႔ လၿပဆတ

ပ႔ထားတအခကအလကေတြန႔ တကဆငေနတာက ေတြ႕ရရပါတယ။

“ဒါေၾကာင ေနာကပငးမာေတာ ႏငငေတာ အၾကညညပကေစမႈန႔ေသာလညးေကာငး၊

ႏငငေတာပနကနမႈန႔ ေသာလညးေကာငး စြပစြထားတ စြဆခကေတြ၊ တရားစရငမႈေတြ

မရေတာဘးဆတာက ကေနာတ႔ ေတြ႕လာရတယ။ ဥးအနးသနးကေတာ အဒလ ေၾကညာခက

ထြကၿပးတအခနမာမ သ႕အမႈက စရငခကခၿပးသား ျဖစေနတအတြက

အခလမး အဖြ႕ကေန အထးျပနလႊတေပးဖ႔ အေရးယ ေတာငးဆရတာ ျဖစပါတယ။”

ဒါအျပင ေထာကျပခကေတြကေရာ ျမနမာစစအစးရက လကနာပါမလားဆတ ေမးခြနးကေတာ

ဥးမငးလြငဥးက …

“ခကခငးေတာ လပေဆာငလာလမမယလ႔ ကေနာတ႔ ေမာလငမထားပါဘး။ ဒါေပမ

ႏငငတကာကေန ဖအားေပးလာ မယ ဆရင သတ႔အေနန႔ မျဖစမေန လကေလာရမယ

အေျခအေနမာ ျဖစတယ။ ေနာကတခက ကေနာတ႔အေနန႔

ဒ စစအစးရက ႏငငတကာခ႐းက တငတအခါ ဒါေတြက ခငမာတ အေထာကအထားေတြ

ျဖစလာမယဆတာက ကေနာ တ႔ အေနန႔ မတတမးမတရာေတြ ျဖစလာႏငတယ။

ဒဥစၥာေတြကလညး ျပညတြငးမာရတ ျပညသလထေတြ အေနန႔က လညး

ဒအဖြ႕အစညးအသးသးကသာ မဟတဘန႔ ျပညသလထ တဥးခငးအလက

တငၾကားႏငတယဆတ ဥစၥာေတြက လညး ကေနာတ႔ အသေပး ေျပာၾကားလျခငး

ျဖစပါတယ။”

AHRC ေခၚ အာရလ႔အခြငအေရး ေကာမရငက ဥးမငးလြငဥး ရငးျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 279

ဒါအျပင လနဒနအေျခစက The Burma Justice Committee ျမနမာႏငင

တရားမတေရးေကာမတကလညး ႏစရည ျပစဒဏေတြ ခမတခထားရတ ၈၈ မးဆက

ေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြျဖစတ ကမငးကႏင၊ ကဂငမ၊ ကမငးေဇယန႔ ကၿပးခတ႔

အမႈတြေတြန႔ ပတသကၿပးေတာလညး အဒဥပေဒအဖြ႕ႀကးက တငျပထားပါတယ။ အခ သတ႔ ၄

ဥးရ႕ အမႈေတြ ဟာလညး ျမနမာႏငင တရားစရငေရး ဥပေဒေတြန႔ ကကညျခငးမရဘးလ႔လညး

ဆးျဖတခကခထားပါတယ။

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ဖမးဆးထားတာကလညး

ျမနမာႏငငရ႕ ဥပေဒန႔ေရာ ႏငငတကာ ဥပေဒေတြန႔ပါ ကကညျခငးမရဘးလ႔ အဒ

ဥပေဒေရးရာအဖြ႕ႀကးက ဆးျဖတခက ခထားပါတယ။ ဒါအျပင ျမနမာႏငင

အကဥးေထာငေတြအတြငးမာ အဖမးခထားရသေတြရ႕ အမႈေတြကလညး

ဆကလကတငျပသြားမယလ႔ အဒအဖြ႕ေတြက ဆပါတယ။

ရမးတငးရငးသားေခါငးေဆာင ဥးခြနထြနးဥးဟာ အခ ပတာအေထာငမာ အဖမးခထားရၿပး

အေမရကနသ႐းေရ႕မာ တကယေတာဆႏၵျပခလ႔ ၂၀၀၇ ခႏစကတညးက အဖမးခထားရတ

ဥးအနးသနးကေတာ ခႏးေထာငမာ အျပစေပးခထား ရတာ ျဖစပါတယ။

ေဒၚစကဖမးဆးမႈ ဥပေဒန႔မည ကလ

လ႔အခြငအေရးအဖြ႕ အသအမတျပ

24 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-24-voa2.cfm

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက စစအစးရက ဖမးဆးထားတာဟာ

ျမနမာျပညတြငးန႔ ႏငငတကာ ဥပေဒေတြန႔ ကကညမႈမရဘးဆတာက

လကခသေဘာတတအေၾကာငး ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရး ေကာငစရ႕ arbitrary detention

ေခၚ ဥပေဒမ ဖမးဆးမႈေတြက စစမးေရးဆငရာ အလပအမႈေဆာငအဖြ႕က

ေၾကညာခက ထတျပနပါတယ။ အေသးစတက ကသနးထကဥးက တငျပေပးထားပါတယ။

ကလသမဂၢ လ႕အခြငအေရးေကာငစရ႕ arbitrary detention ေခၚ ဥပေဒမ ဖမးဆးမႈေတြက

စစမးစစေဆးတ အလပ အမႈေဆာငအဖြ႕က ပထမဆးအႀကမအျဖစ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက

ဖမးဆးထားတာန႔ပတသကလ႔ သတ႔ဘကက သေဘာထားက တ႔ျပနေၾကညာခက

ထတျပနလကတာ ျဖစပါတယ။

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕အမႈက ေရ႕ေနလကေပးေနတ အေမရကနအေျခစက Freedom Now

အဖြ႕က ေဒၚေအာငဆနးစၾကည က စစအစးရက ဖမးဆးထားတာဟာ ျပညတြငးန႔

ႏငငတကာဥပေဒေတြန႔ ကကညမႈမရဘး ဆတာက ကလသမဂၢက တငျပခတာျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 280

ဒလထတျပနခကက ေဒၚေအာငဆနးစၾကည လြတေျမာကေရးအတြက ဘယေလာကထ

အကးသကေရာကမႈ ရႏငပါ သလ၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕အမႈက ဥးေဆာငလကေပးေနတ

Freedom Now အဖြ႕က ေရ႕ေန ဂားရကဒ ဂနဆာ (Jared Genser) က အခလရငးျပပါတယ။

“ေရ႕က ဆကၿပး အလပလပဖ႔အတြက အဆငေလးတခအေနန႔ အေရးႀကးတယဆတာ

ရငးပါတယ။ ဒ ကလသမဂၢ အဖြ႕ မာ အကျဖတတ တရားသႀကး ၅ ေယာက ပါပါတယ။ ခလ၊

ပါကစၥတန၊ ႐ရား၊ ဆနေဂါန႔ စပနတ႔ကပါ။ အေမရကန ျပညေထာငစ န႔

ဥေရာပႏငငေတြကတင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ဖမးဆးခေနရတာက စးရမတယလ႔

ေျပာလာၾကတာ မဟတပါဘး။ ကလသမဂၢန႔ ကလသမဂၢ လၿခေရးေကာငစေတြကလညး

ႏငငေရးအကဥးသားေတြက အျမနဆး လႊတေပးဖ႔ ေျပာဆေနပါတယ။

“စစအစးရက ဒအဖြ႕ကေျပာတာက ဂ႐စကမာ မဟတဘးဆတာ ကေနာတ႔သပါတယ။ ဒါေပမ

ကေနာတ႔တငျပေနတ အခကေတြက လကခလာတာ ထငရားတအတြက ဒါဟာ

ေရ႕ဆကဖ႔အတြက ထးျခားတတးတကမႈလ႔ ကေနာျမငပါတယ” ဆၿပး Freedom Now အဖြ႕က

ေရ႕ေန ဂားရကဒ ဂနဆာက ေျပာဆသြားတာပါ။

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက စစအစးရ ဖမးဆးထားတာက ႏငငတကာဥပေဒက

ခးေဖာကမႈျဖစတယ၊ ကလသမဂၢ က လကခထားတ ဥပေဒေတြအရေရာ၊

ျမနမာႏငငအတြငးက ဥပေဒေတြန႔ပါ ကကညမႈမရဘးဆတာ အေထာကအထား ပၿပး

ခငမာလာခပါတယလ႔ ေရ႕ေန ဂားရကဒ ဂနဆာ က ေျပာဆသြားပါတယ။

လမးစလကနကကငမားန႔ ေဆြးေႏြးႏငေရး ျမနမာစစအစးရ

ထငး အကအညေတာငး

23 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-23-voa6.cfm?CFID=153768997&CFTOKEN=15498400&jsessionid=88305821c80bf738b20120786d4629505216

ေလစးေျပး ႐ဟငဂာဒကၡသညေတြအေရး ေျဖရငးေရး အပါအ၀င

ႏစႏငင အေရး ကစၥေတြက ေဆြးေႏြးဖ႔ ျမနမာႏငငက ၂

ရကၾကာသြားတ ထငးႏငငျခားေရး ၀နႀကး ကဆစ ပရြမး (Kasit

Piromya) ဟာ ဒေန႔ ေန႔လယပငးက ထငးႏငငျခားေရးဌာနမာ

သတငးေထာကေတြက တယလဖနးေပၚကေန တဆင

သတငးစာရငးလငးပြ လပခ ပါတယ။ ဒသတငးစာရငးလငးပြက

ကယတင သတငးသြားယခတ ဘနေကာကေရာက ဗြအေအ

၀ငးေတာသား ကေအာငလြငဥးက ဆကသြယ ေမးျမနးၿပး

တငျပေပးထား ပါတယ။

ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ျမနမာႏငငမာ

ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကး

မစၥတာကဆစပရြမး။

မတ ၂၀၊ ၂၀၀၉။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 281

တာ၀နရသေတြန႔ေတြ႕ေတာ ဘာအေၾကာငးေတြက အဓက ေဆြးေႏြးျဖစပါသလ။

“ထငး-ျမနမာ ႏစႏငငဆကဆေရးေတြ တးတကေအာငလပဖ႔ဆၿပး ျမနမာႏငငက

၂ ရကၾကာသြားခတ ခရးစဥထမာ ျမနမာစစအစးရ၀နႀကးခပ ဗလခပႀကးသနးစန၊

ႏငငျခားေရး၀နႀက ဥးဉာဏ၀ငး စတ ပဂၢလေတြန႔ ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ေတြ႕ၿပး

ျမနမာျပညက ႏငငေရးျပနာေတြ၊ ထငးကေရာကလာတ ႐ဟငဂာ ဒကၡသညကစၥေတြ

ေျပာခတယလ႔ ဆပါတယ။

ႏငငျခားေရး၀နႀကးက ႏငငေရးကစၥေတြန႔ ပတသကလ႔ ျမနမာစစအစးရန႔

ေဆြးေႏြးတယဆတေနရာမာ ျမနမာ စစအစးရ ဘကက သ႕ရ႕

ႏငငေရးလမးျပေျမပအဆငတချဖစတ ေရြးေကာကပြေတြလပဖ႔ ရေနတယဆၿပး သ႕က

ရငးျပခတယလ႔ ေျပာပါတယ။ ဒါကလညး တခ႕က တြကေနၾကသလ ဒခရးစဥက

ႏစႏငငဆကဆေရးကစၥဆၿပး အေစာပငးမာ ေယဘယ ေျပာထားေပမ ႏစႏငငကစၥထက

ႏငငေရးကစၥ၊ အထးသျဖင လာမယႏစ ျမနမာႏငငမာ ျပလပမယ ေရြးေကာကပြကစၥေတြက

ျမနမာစစအစးရဘကက သြယ၀ကၿပး ထငးအစးရက တဆငေျပာခငလ႔ ဒလလပပရတယလ႔

ယဆလ႔လညး ရပါတယ။

“ေရြးေကာကပြေတြမာ အတကအခအငအားစေတြ ပါႏငမယအေျခအေန မရဘ ျဖစေနတာေတြ၊

ေရြးေကာကပြဟာ ဘယေလာက လြတလြတလပလပ လပခြငရမလဆတာေတြကလညး

ေမးခြနးထတစရာေတြ ျဖစေနတာပါ။ ဒါန႔ ပတသကလ႔ ႏငငျခားေရး၀နႀကး ကဆစ ပရြမးက

ကလသမဂၢ၊ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအသငး(အာဆယ) တ႔က တကတြနးထားသလပ

ႏငငေရးလပငနးစဥမာ အားလးပါ၀ငခြင ရဖ႔အတြက ထငးဘကကလညး လလားတအေၾကာငး

ေျပာသြားပါတယ။ ဒလ အားလးပါ၀ငတေနရာမာ လကနကကငတကခကေနတ

တငးရငးသားေတြပါ ပါ၀ငေအာင

ျမနမာ စစအစးရဘကက ႀကးစားေနတယဆၿပး သ႕ကေျပာတယလ႔ ေျပာပါတယ။”

အဒေတာ ဒလမး တငးရငးသားအေရးမာ ထငးႏငငဘကက ဘယလမး ကညေစခငတ

သေဘာပါလ၊ ျမနမာဘကက ေန ၿပးေတာ ႏငငေရးလပငနးစဥမာ

အားလးပါ၀ငရမယဆတေနရာမာ လကနကကငတကခကေနတ တငးရငးသား

အဖြ႕အစညးေတြအေနန႔လညး ၿငမးခမးေရးယၿပး ပါ၀ငလာႏငေအာင ျမနမာစစအစးရဘကက

ႀကးပမးေနပါတယတ။ ဒါကလညး ထငးအစးရက အကအညေပးဖ႔ ၀နႀကးခပ

ဗလခပႀကးသနးစနန႔ ေတြ႕တနးကေရာ၊ ႏငငျခားေရး၀နႀကး န႔ ေတြ႕တနး ကေရာ

သ႕ကေျပာလကတယဆၿပး ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ေျပာပါတယ။ ဒလေျပာလ႔လညး

ထငးအစးရ ဘကက ဒါန႔ပတသကၿပးေတာ တတႏငသေလာက သတ႔ဘကက

အကအညေပးမယဆၿပး အျပနအလန ကတျပခတယ ဆၿပး ေျပာပါတယ။”

အဓက ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကး ကဆစ ပရြမး ျမနမာႏငငကသြားတကစၥက ႐ဟငဂာကစၥ

မဟတဘးလား၊ ႐ဟငဂာ ကစၥ န႔ ပတသကၿပးေတာေရာ ျမနမာန႔ ထငးႏငငၾကားမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 282

သေဘာတညမႈ ေဆြးေႏြးဖ႔ အေျဖရခတယဆတာမးေရာ

မေျပာဘးလား။

“ဟတပါတယ။ အခ သ႕ခရးစဥရ႕ အဓကရညရြယခကတချဖစတ ႐ဟငဂာကစၥန႔

ပတသကလ႔လညး သတငးစာ ရငးလငးပြမာ သက ေျပာပါေသးတယ။ သေျပာတအထမာ

ထငးလ၀ငမႈႀကးၾကပေရးကလညး ဒကစၥေတြက စၿပး ကငတြယေနတာရသလ ကလသမဂၢ

ဒကၡသညမားဆငရာ မဟာမငးႀကး႐း (UNHCR) န႔လညး ပးတြေဆာငရြကမႈေတြ ရေနတယ။

ၿပးေတာ အခေရာကလာတ ႐ဟငဂာေတြက ျမနမာႏငငန႔ ဘဂၤလားေဒရႏငငေတြဘကက

ျဖစတယဆၿပး ေျပာေနတာေတြ ရတာမ႔လညး ဒလေတြ ဘယကလာသလဆေတာ

ေသခာစစမးသြားမယ၊ ဒအတြက ဘနေကာက

မာရတ ျမနမာသ႐း၀နထမးေတြဘကကလညး အကအညေပးသြားဖ႔ ေျပာတယလ႔လညး သက

ေျပာပါတယ။

“ဒါေပမ တကယလ႔ ဒလေတြက ျမနမာႏငငကဆရငလညး အဒလေတြလာတေဒသေတြမာ

အလပအကငေတြရေအာင ထငးအစးရက ကညၿပး ဖနတးေပးသြားမယ။ ေနာက

ဘဂၤလားေဒရႏငငဘကကဆလညး အဒဘကမာရေနတ ဆငးရ မြေတမႈ အေျခအေနေတြ

ေလာပါးေအာင ထငးအစးရက အကအညေပးသြားမယဆၿပးေတာလညး သက ေျပာပါတယ။”

အဒေတာ ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးရ႕ ျမနမာျပညခရးစဥအတြငးမာ ထငးန႔ျမနမာ ႏစႏငင

ပးေပါငးေဆာငရြကေရး ကစၥေတြန႔ ပတသကၿပးေတာေရာ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးျဖစခပါသလ။

“အခ ဒခရးစဥ မစခငကတညးက သြားရင ေဆြးေႏြးမယဆတ ကစၥေတာေတာမားမားထမာ

ပါတအတငး သတ႔ ေဆြးေႏြး ျဖစၾကပါတယ။ အဒထမာ ျမနမာႏငငက

ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားေတြကစၥ၊ လေမာငခကးတကစၥ၊ မးယစ ေဆး၀ါး ႏမနငးေရးကစၥေတြ၊

ဒါေတြအျပင စးပြားေရးကစၥေတြအေနန႔ ထငးက ေဆာကဖ႔ရတ တနသၤာရတငး ထား၀ယ

ေရနကဆပကမးကစၥေတြ၊ ၿပးေတာ ျမနမာႏငငက သဘာ၀ဓာတေငြ႕က ထငးက ၀ယေနတ

ကစၥေတြ၊ အဒါေတြန႔ ပတသကၿပး သတ႔ ေဆြးေႏြးျဖစခတယလ႔ ေျပာပါတယ။”

တယလဖနးေပၚကေနတဆငလပတ ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးရ႕ သတငးစာရငးလငးပြက

ထငးႏငငျခားေရး႐းမာ ကယတငသတငးသြားယခတ ကေအာငလြငဥး တငျပေပးခတာ

ျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 283

ျမနမာ ဘယေဆးႏစမး ခဆပပါ၊

ဖ႔ဒ၀နးကနးမာေရးဌာန သတေပး

24 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-24-voa3.cfm

ျမနမာႏငငသားေတြ အမားစေနထငတ အေမရကနျပညေထာငစ အငဒးယားနားျပညနယ

ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕က ျမနမာ ကေလးငယေတြ စားသးေလရတ ျမနမာႏငငထတ

အစာေၾကေဆးႏစမးမာ ခန႔ အာဆငးနစ အဆပသငတာေတြ စမးသပေတြ႕ေနရတအတြက

မစားဘ ေရာငဖ႔ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအသငးေတြက သတေပးထား ပါတယ။

အေသးစတက ကသနးထကဥးက တငျပေပးထားပါတယ။

ေဒၚေတြ ေဂါမတေဆးန႔ ေဒၚကင သငယနာ

၀မးႏတေဆးေတြမာ အဆပသငတာ ေတြ ေတြ႕ေနရတယဆၿပး

အငဒးယားနားျပညနယ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕မာရတ St. Joseph

Community ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအသငးက

သတေပးထားပါတယ။ ဒအဖြ႕ရ႕ အထးစမခက

မနေနဂာတဥးျဖစတ ေလာရငး ဟကဂါတ (Loaine Hagerty)

က ဗြအေအက အခလ ရငးျပပါတယ။

“ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕က ဒကၡသညအျဖစ ေရာကလာတ

ကေလးငယေတြအားလးက ကမတ႔ စစေဆးၾကညပါတယ။

သတ႔မာ ခအဆပသငတာရမရ စစေဆးၾကညတာပါ။ ျမနမာ

ေတြထမာ ခဆပသငေနတ ကေလးငယအေရအတြက

ေတာေတာမားတာက ကမတ႔ ေတြ႕ရပါတယ။ ဒလေတြ႕ၿပဆရင ကေလးေတြရ႕

အမေတြကသြားၿပး သတ႔ ဘာစားတယ၊ ေဆးေတြ ဘာေတြသးတယ ဆတာေတြက

ေမးျမနးစစေဆးပါတယ။”

ကေလးငယေတြ ခဆပသငတာေတြက ေတြ႕ၿပဆရင အစားအေသာကေတြ၊ ေဆးေတြက

စစေဆးတာေတြအျပင အမေတြမာ ေဆးသတထားတ နရေတြက လညး

စစေဆးတအေၾကာငး St. Joseph Community ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအသငးက

ေလာရငး ဟကဂါတ က ရငးျပပါတယ။

ျမနမာမသားစေတြ အမားဆးေနထငတ တကခနး ၂၀၀ ေလာကက တခနး၀င တခနးထြက

စစေဆးခတာလ႔လညး ေျပာပါတယ။ ျမနမာကေလးငယေတြ ဖားနာတာ၊ ခဆပန႔ အာဆငးနစ

အဆပသငတာေတြ ရလာေနတာက ဖ႔ဒ၀နးၿမ ႕ က ေရာကလာတ ျမနမာႏငငသားေတြအၾကား

ၿပးခတ လပငးေတြအတြငးမာ ပၿပး အာ႐စကလာခတယလ႔ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ခ တေယာကျဖစတ

ဥးခငေဇာက ေျပာပါတယ။

အဆပသငေဆးတမးျဖစေသာ

ေဒၚေတြ ေဂါမတေဆး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 284

“ကနခတ ႏစလေလာကကတညးက ခဆပသငတယဆၿပးေတာ ေဆး႐ေတြမာ

ျပနာေပၚတအတြက ဒက တာ၀နရတ အေမရကန ဆရာ၀နေတြန႔ ညႇႏႈငးစညးေ၀းပြတခ

လပပါတယ။ သတ႔မသကၤာတာက ပထမေတာ သနပခါးလလ၊ ျမနမာေဆး၀ါးလလ အဒလ

မထငမရားျဖစေနတယ။ ဒါန႔ ပေသခာေအာငဆၿပး သတ႔နညး သတ႔ဟနန႔ ဒက ဓာတေဗဒ

ဓာတခြခနးေတြန႔ စစေဆး တြကခကၾကညတအခါကေတာ အခ အေျဖထြကလာတာက

ျမနမာေဆး၀ါးေတြကေနၿပးေတာ အထးသျဖင ျဖစတယဆတာက ေတြ႕ရလ႔ ပညာေပး

ပေလးေတြန႔တကြ အဒ ေဂါမတ သငယနာခေဆးတ႔ အဒါေတြက ပန႔တကြ ကပၿပးေတာ

သတေပးၿပး အေၾကာငးၾကားတာ ေတြ႕ရပါတယ။”

ဥးခငေဇာ ေျပာသြားတာျဖစပါတယ။

St. Joseph Community ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအသငးက ေလာရငး ဟကဂါတ ကေတာ

ခဆပသငၿပဆရင ကေလးငယေတြရ႕ ဥးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈ ထခကႏငတအတြက သတထားၿပး

ေစာငေရာကဖ႔လအပတယလ႔ ေျပာပါတယ။

“အဆပသငၿပဆရင အဆပက ဥးေႏာကန႔ ကယခႏၶာထက အေရးႀကးတ အစတအပငးေတြက

သြားၿပး ကယကယ ျပန႔ျပန႔ ထခကႏငပါတယ။ ဖြ႕ၿဖးမႈေတြက အရြယေရာကတအခါ

ရသငသလ ရမလာေတာပါဘး။ ကေလးေတြအေနန႔ ကယခႏၶာ ခညန႔တာေတြ၊ စကားေျပာ

ေနာကကတာေတြ အျဖစမားပါတယ။ ျဖစတာက သသခငး ေဘးျဖစေစမယ အစားအစာ

သးစြတာက ခကခငးရပဆငးဖ႔ လပါတယ။ ေနာက ကေလးငယေတြက အာဟာရျဖစေစမယ

အစားအစာ ေတြ ေကၽြးၿပး ျပစေစာငေရာကဖ႔ လပါတယ။”

ခဆပသငတ ကေလးငယရ႕ ေသြးထမာ လညပတေနမယ ခဆပပမာဏက ေလာခပစဖ႔၊

အၿမတေစ ေစာငၾကညၿပး အဆပသငေစတ အစားအစာေတြက ေရာငရားဖ႔န႔ လအပရင

ေဆးရမာထားၿပး ကသရတာေတြရတယလ႔ ေလာရငး ဟကဂါတက ေျပာပါတယ။

အခေတာ ေဘးျဖစေစႏငတယဆတ ေဒၚေတြ ေဂါမတေဆးန႔ ေဒၚကင သငယနာ

၀မးႏတေဆးေတြက ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ ျမနမာေစးဆငေတြမာ မေရာငးဘ႔လညး သတေပးထားပါတယ။

ေနာကထပ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ခတေယာကျဖစတ ကသနးထြနးေအာငကလညး ေဘးျဖစေစတတတ

ေဆးေတြက အရငကေရာငးခတ ေနရာေတြန႔ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕အတြငး

ျဖန႔ေ၀ထားတ သတေပးခကေတြန႔ ပတသကလ႔ အခလ ေျပာပါတယ။

“ဒေဆး၀ါးေတြက သးတအခါ ဘာေတြျဖစလာမလဆတဟာ၊ ဘာဓာတေတြပါတယဆတာ

အဒထမာ ထညေရးထားတယ။ ဒေဆး၀ါးေတြန႔ပတသကၿပး သခငရင ဖနးနပါတေတြ

ထညေပးထားတယ။ ဘယဖနးက ဆကသြယပါေပါ။ ဆကသြယၿပး

ေမးႏငပါတယဆၿပး အဒစာထမာ ထညေရးထားတယ။ ေရာဂါအေနန႔ သတ႔ေျပာတာကေတာ

ကေလးဖြ႕ၿဖးမႈေတြ နညးသြားတာေပါ။ အဓက ဥးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈေပါ။ ဥးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈမာ

႐းသြပသြပျဖစသြားတာတ႔ဘာတ႔ အလမးေတြ ျဖစတတတယ။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 285

အငဒးယားနားျပညနယ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ ေဒသခတေယာကျဖစတ ကသနးထြနးေအာင ေျပာသြားတာ

ျဖစပါတယ။

ျမနမာႏငငက အစားအစာေတြ၊ ေဆးေတြန႔ပတသကလ႔ ေဘးျဖစေစႏငတအေၾကာငး

ဘယအစားအေသာက၊ ေဆး၀ါးလ႔ နာမညတပၿပး အတအက ေၾကညာတာဟာ

အေမရကနျပညေထာငစမာ အခတႀကမ ပထမဆးအႀကမ သတေပးတာလ႔ ေျပာႏငပါတယ။

မၾကာေသးခငတနးကပ ျမနမာႏငငအတြငးမာ လကဖကေတြက ဆးေဆးေတြသးၿပး

ထတေနတာ ေတြ႕ရတအတြက ေဘးျဖစေစႏငတအေၾကာငး စမးသပေတြ႕ရတယဆၿပး

ျမနမာကနးမာေရးအရာရေတြ သတေပးခပါတယ။

ထငးႏငင ၾကား၀င ေဆာငရြကမယကစၥ

ေကအနယန႔ အကစအကစေအ ႀကဆ

24 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-24-voa5.cfm

စစအစးရရ႕ ႏငငေရးလပငနးစဥေတြမာ တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕အစညးေတြ

ပးေပါငးပါ၀ငေရးအတြက အမနးခငး ထငးႏငငအေနန႔ ၾကား၀ငေစစပေပးဖ႔ စစအစးရက

ေမတာရပခခကက ထငးႏငငက ေစတနာန႔ ကညခမယဆရင လကခ

ႀကဆၾကမာျဖစေၾကာငးန႔ ထငးသတငးမဒယာေတြက ေရးသလ လကနကခဖ႔ေတာ

ဖအားေပးလမမယလ႔ေတာ မယဆေၾကာငး ေကအနယ ကရငအမးသားအစညးအ႐းန႔

အကစအကစေအ ရမး လကနကကင အဖြ႕တ႔က တ႔ျပနလကပါတယ။ အျပညအစက

ဗြအေအျမနမာပငး ထငးအေျခစကသတငးေထာက မေအးေအးမာက တငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာတငးရငးသားေတြရ႕ အေရးကစၥေတြန႔ပတသကၿပး ထငးအစးရရ႕ အကအညကယၿပး

လပေဆာငဖ႔ ကမးလမးခတ ျမနမာစစအစးရရ႕ ေျပာဆခကအေပၚ ေကအနယ ကရငအမးသား

အစညးအ႐းရ႕ တြဖကအတြငးေရးမႉး ဗလမႉး ေစာလေငြ က အခလ ေျပာဆပါတယ။

“အဒအပငးမာေတာ ကေနာတြကတာက နအဖက လပခငးတငး ထငးက လပမလား၊

မလပဘးလားဆတာလညး စဥးစားစရာ အေၾကာငးရတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ထငးက

ဒမကေရစ အဖြ႕အစညးေတြေရာ၊ ကေနာတ႔ကေရာ၊ နအဖကေရာ တေလာကလး

ေပါငးသငးလာတအခါကေတာ ဘယသန႔မ ရနဘကန႔ မတရားေသာ

အားျဖင တဖကသတ ဖႏပညႇဥးပနးၿပးလပတ အေလအထမရဘး။ အဒါကတပငး။ တကယလ႔

နအဖခငးတငး ဖအားေပးလာခမယဆရငေတာ ကေနာတ႔က ကေနာတ႔ ရပတညခက၊

ယၾကညခကကေန ေရြ႕မယအဖြ႕အစညး မဟတဘး။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 286

ထငး-ျမနမာနယစပမာ အေျခစက လႈပရားေနတ အဖြ႕ေတြျဖစတာေၾကာင ထငးအစးရက

ဖအားေပး ေဆာငရြကလာ မယ ဆရငေရာ ဘယလျဖစႏငမလဆတာကလညး

ထပေမးၾကညခပါတယ။

“ထငးကေန ကေနာတ႔က တကယပ ျဖတေတာကပတဆ႔ၿပး ေနာကဆး ကေနာတ႔ရ႕ အေျခခ

လမႈအခြငအေရးဆငရာ ေတြက အစ ေဆာငရြကလာမယဆရင ကေနာတ႔မာေတာ

အကပအတညး ေတြ႕ႏငတယ။ သ႔ေသာလညး ကေနာတ႔ရ႕ အဓက ခ႐င ၇ ခ၊ တပမဟာ ၇

ခက ထငးနယစပန႔ ပတသကေနတာခညးပ မဟတပါဘး။ ၇၀% က အတြငးန႔ပ

ပတသကေနတ အေပၚမာေတာ ဘယလပျဖစျဖစ ကေနာတ႔ လမးရာၿပး ရပတညသြားမာပါ။”

ဒါဆရင ထငးက ဘာပေျပာေျပာ၊ ဘယလပ ဖအားေပးေပး ျမနမာစစအစးရရ႕ ေျပာဆခကဟာ

သကေရာကမႈမရဘးလ႔ ေျပာႏငပါသလားလ႔ ေမးေတာ …

“အဒါကေတာ မနကနတ ေစတနာ သေဘာထားေပၚမာ ထငးႏငင တကယတမး

အမနတကယလလားတ မနကနတ အမးသားျပနလညသငျမတေရးက ဥးတညတ

စကားေျပာမႈမးက ေဆာငရြကမယဆရငေတာ အကးရႏငတယ။ သတ႔ မဒယာထမာ

ေဖာသလ လကနကခခငးဖ႔အတြကသကသက၊ ေရြးေကာကပြ၀ငဖ႔အတြက သကသက၊

တကတြနးမႈ သကသကပဆရငေတာ အဒကစၥ ေဆာငျမငႏငဖ႔အေၾကာငး မရပါဘး။”

ျမနမာစစအစးရရ႕ ေျပာဆခကန႔ပတသကၿပး အကစအကစေအ

ရမးျပညတပမေတာဘကကေတာ စစမနတ ေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြး အေျဖရာေရးက

တခါးဖြငထားတအတြက လကခဖ႔အသငရေၾကာငးကေတာ လကေထာကေျပာေရးဆခြငရသ

စငမနးက အခလ ေျပာသြားပါတယ။

“ကေနာတ႔ အကစအကစေအအေနန႔ ထငးႏငငက နအဖန႔ တငးရငးသား

အဖြ႕အစညးေတြၾကားမာ ေတြ႕ဆႏငေရး အတြက ထငးအစးရ အဆကဆကကလညး

ႀကးစားခပါတယ။ အဒေစတနာအေပၚမာ ကေနာတ႔ အကစအကစေအ အေနန႔

ဂဏယ၀မးေျမာကပါတယ။ ဒလမး ေတြ႕ဆဖ႔အတြကလညး ကေနာတ႔က အၿမတမး

လမးဖြငထားပါတယ။ နအဖန႔ေဆြးေႏြးဖ႔လညး အၿမတမး ကေနာတ႔ ကမးလမးခဖးပါတယ၊

လမးဖြငထားပါတယ။”

အဒလေတြ မျဖစလာဘ ျမနမာစစအစးရဘကက လကနကခေရးကစၥကသာ

ေဆြးေႏြးလာမယဆရငေရာ အကစအကစေအ အေနန႔ ဘယလစဥးစားထားပါသလလ႔

ေမးၾကညတအခါမာေတာ …

“ကေနာတ႔ လကနကစြန႔ဖ႔ကစၥေတာ မရပါဘး။ ဒါေပမယ ထငးႏငငကလညး

ဒလမးအတြကေတာ စဥးစားမယလ႔ ကေနာတ႔ ယၾကညတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ

ထငးႏငငက တဖကတလမးက ဒလမး ျမနမာႏငငေရးအေျခအေနက ကညခငတယဆရင

သတ႔ဟာ ျမနမာႏငငရ႕ ျပနာအရငးအျမစက သရမယလ႔ ကေနာတ႔ ယၾကညတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 287

ဒါေၾကာင ဒလမး ဖအားေပးလာဖ႔ဆတာေတာ ထငးအစးရအေနန႔ ျပနလည သးသပရမယလ႔ပ

ျမငပါတယ။”

ဒါေပမလညး နယစပမာ အေျခစကထားတ တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕ေတြဟာ

ထငးနယစပက အမျပၿပး စားနပ ရကၡာကအစ၊ လမႈေရး၊ ကနးမာေရးကစၥေတြ

လပေဆာငရတာေၾကာင ထငးႏငငက မျဖစမေန ဖအားေပးလာမယဆရင ေရာ

လကခႏငမလားလ႔ ေမးေတာ …

“ထငးႏငငက ရမးျပညန႔ျဖစေစ၊ ျပညေထာငစျမနမာႏငငန႔ျဖစေစ အမနးနားခငးႏငငလညး

ျဖစတယ။ ဒါဟာ အတြငးေရး ႏငငေရးပငးျဖစတအတြကေၾကာင သတ႔ တဘကတလမးက

ကညဖ႔ အခြငအေရးရပါတယ။ ဒါေပမ ဒလ ၀ငေရာက စြကဖကတအပငးမာ သတ႔လညး

လပလမမယလ႔ ကေနာတ႔ မထငပါဘး။ လပရငလညး ကေနာတ႔ လကခမာ မဟတပါဘး။”

ထငးနယစပက လမးစ လကနကကငအဖြ႕ ၂ ဖြ႕က ဆကသြယေမးျမနးခတာ ျဖစပါတယ။

ကဗာဆရာၾကညေအာင ကြယလြန

28 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-28-voa3.cfm

ကဗာေတြက ၀ရရသလ႔ေခၚတ ရရငမႈရသ ေပၚေအာင ေရးဖြ႕တတတ

အငး၀ၿမ႕က ကဗာဆရာၾကညေအာင မေန႔က

ကြယလြနသြားတအေၾကာငး ဗြအေအ ျမနမာပငး က သသခငးပ

မေန႔ကညပငးအစအစဥမာ ထတလႊငခပါတယ။ အခတခါေတာ

ဆရာၾကညေအာင ေျပာခတ စကားန႔ သ႔ရ႕ ေရးေဖာေရးဖက

ကဗာဆရာ ေမာငစြမးရည တ႔ရ႕ ေျပာဆခကေတြက စေပါငးၿပး

မညညလြငက တငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာဒမကေရစအေရး အားေပးေထာကခလ႔ဆၿပး စာေရးသားခြင

ပတပငခထားရတ ကဗာဆရာ ၾကညေအာငဟာ မေန႔က မတလ ၂၇

ရကေန႔ ညေနပငးမာပ ႏလးေရာဂါန႔

ကြယလြနသြားခပါတယ။ ကဗာဆရာၾကညေအာငဟာ အသက ၇၂ ႏစမာ ကြယလြနခ

တာျဖစၿပး အမေထာငမရသတဥးလညး ျဖစပါတယ။ ဆရာၾကညေအာငဟာ လမငးတရာ ဆတ

ကဗာစာအပန႔ ၁၉၆၃ ခႏစက အမးသားစာေပဆက ရခသပါ။ သ႔ရ႕ ေဆး႐ေပၚက

ေနာကဆးအခနေတြ အေၾကာငးကေတာ သန႔ ေဆြမးေတာစပသတဥးက ဗြအေအက မေန႔က

ရငးျပထားပါတယ။

“ဒေန႔ညေန ၃ နာရထးဖ႔ ၆ မနစအလေပါ။ မႏေလးေဆး႐ႀကးမာပါပ။ အချဖစတာေတာ

အစေပါ၊ ပထမဆးက Heart Attack ေပါ။ ေနာက ေကာကကပေရာ အဆတေရာ

ေတာကေလာကျဖစလာတာေပါ။ အကနလးတြျဖစတာပါ။ ေဆး႐ တငတာ ၁၅

ကြယလြနသ

ကဗာဆရာၾကညေအာင။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 288

ရကေလာကရၿပေပါ။ ပထမတႀကမ ၄ ရကေလာကတငတနးကေတာ Heart Attack ေပါ။ အဒါ

သကသာ သြားၿပ ဆၿပး ျပနဆငးတယ။

“အငး၀မာ ၂ ရကေနၿပးေတာ အေမာေဖာကတာန႔ မႏေလးက ခကခငးျပနတငတာပါ။ မဆးခင

ဒေန႔မနက အငး၀က သ႕တပညေလးေတြ လာေတြ႕ေတာ သကငတယ။ ငၿပး

ဘာေျပာလဆေတာ မငးတ႔ေလးေတြက လမးေကာငးမနေပၚ ငါေရာကေစခငတာတ၊ အခေတာ

ငါ မလပေပးႏငေတာဘးန႔တတယတ။ အဒါ ေနာကဆးစကားပ။ အဒေနာကပငး သ

သတမရေတာဘး။”

ကဗာဆရာၾကညေအာငန႔ တခနထ၊ တေခတထ ကဗာေတြေရးခၾကၿပး အရငးႏးဆး

ေနထငလႈပရားခသတဥးကေတာ အခ အေမရကနႏငငမာ ေရာကေနတ ကဗာဆရာ

ေမာငစြမးရညပါ။ သ႔ရ႕သငယခငး ကဗာဆရာ ၾကညေအာငရ႕ အေၾကာငး ဆရာ

ေမာငစြမးရညက အခလ ရငးျပပါတယ။

“ၾကညေအာငက လ႐းတေယာကဗ။ အေျပာအဆလညး ႐းတယ၊ အေနအထငလညး

႐းပါတယ။ ကဗာကေတာ သက ရရငတကကြတ ၀ရ ရသေျမာကတကဗာေတြ

ေရးေလရတယဆတာမး ကသာႏးက ခဏခဏ ေထာကျပဖးပါတယ။ သ႕ရ႕ လမငးတရာဆတ

ကဗာစာအပန႔ အမးသားစာေပဆရတအခါၾကေတာ သ႕သငယခငး ေကာငးသားသမဂၢ ဥက႒

ကေစာလြငက သ႕သားကေတာငမ လမငးတရာလ႔ နာမညေပးခတယဗ။ သက မႏေလးခ႐င

ဗကသဥက႒အျဖစလညး လပပါတယ။ သက လခစလခင အငမတနမားၿပး ရရငတကကြတ

ကဗာဆရာအျဖစန႔ သ႕ကဗာေတြကလညး အငမတန ထငရားသ ျဖစပါတယ။

“ကေနာရ႕ ျမနမာျပညမာ ေနာကဆးထတခတ အေမေခၚသကဗာစာအပက သကယတင

ေရြးခယစစဥၿပး အမာစာေရး ထတေပးခတာ။ လထတကကထတဖ႔အတြက သလပခတာ။

အဒအမာစာမာ သက တငမး၊ ၾကညေအာင၊ ေမာငစြမးရည ဆတာ မႏေလးတကသလက

ေမြးထတလကတ အႁမႊာညအစကသးဥးပါပလ႔ ေျပာတယ။ ကေနာန႔ကေတာ သက စၾတ ဆတ

ကဗာစာအပ ၁၉၆၀ ခႏစက အတ ထတခတယ။ အဒါေတြဖတၿပး အခေတာ

စတမေကာငးျဖစေနရတာေပါ။ ကေနာတ႔ကေတာ ျပညပမာေရာကေနတယ။ သကေတာ

ျပညတြငးမာ စာလညး ေရးခြငမရ၊ ေဟာေျပာခြငလညး မရဘး ေပါ။

“သက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ဖတေခၚၿပး ၿခထမာ ေဟာေျပာပြလပရာကစၿပး

ကေလး(အငး၀ဂဏရည) န႔ သန႔က ပတပငတာခခရတယ။ စာလညးေရးခြငမရေတာဘးေပါ။

အမနကေတာ သတ႔မႀကကရင မႀကကတစာ မေရးန႔ဆရင ေတာေလာကပါၿပ။ အခေတာ ပၿပး

ရကစကလြနးရာ ကပါတယ။ စာလး၀က မေရးရဘး။ သတ႔ နာမညပါ ထတေဖာခြင မရေတာ

အငမတနဆးပါတယ။ ဒလစာဆႀကးေတြက ပစမထားေကာငးဘးဗ။ အဒါေတြက ေနာကကရင

အျပစႀကးေတြ အျဖစန႔ ေပၚလြငလာပါလမမယ၊ သတ႔လပခတာေတြက။ ဆး႐ႈးမႈကေတာ

အငမတနႀကးကယတ ဆး႐ႈးမႈေပါဗာ။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 289

ကဗာဆရာၾကညေအာင မကြယလြနခင လြနခတ ၄ လေလာကက ဗြအေအ ျမနမာပငးရ႕

အႏပညာမးေကာငးကင အစအစဥမာ ဆရာၾကညေအာင ေျပာဆခတာ ရပါတယ။ အဒအထက

ျမနမာအႏပညာသမားေတြရ႕ လြတလပခြင အေျခအေနေတြအေၾကာငး ေျပာျပခတာကေတာ…

“ကေနာတ႔ ျပညသေတြန႔ အႏပညာသညေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗာဆရာေတြရ႕ ပါးစပက

အပန႔ အခပခေနရတယ။ တပေႏာင ေထာငတနး ခခေနရတယ။ ကဗာဆရာ

အႏပညာရငေတြအားလး သတ႔ဆခငတေတးက မဆရ၊ သတ႔ ဖနတး ခငတ အႏပညာက

ဖနတးခြငမရ၊ ဒမကေရစ ေမာငကေနတာေပါဗာ။”

ကဗာဆရာၾကညေအာင ေျပာခတာ ျဖစပါတယ။ ဆရာရ႕ စာပနက အခလာမယ တနဂၤေႏြေန႔

မနက ၁၀ နာရကရင မႏေလးေဆး႐ႀကးကတဆင သသာနက ပ႔ေဆာငသၿဂႋဟမာ

ျဖစပါတယ။

ႏငငေရးပါတေတြ ေဆာငရန ေရာငရန

ဗလခပမႉးႀကး ေျပာၾကား

27 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-27-voa4.cfm

စစအစးရေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက

ႏငငေရးပါတေတြအေနန႔ ဒမကေရစ လခငရင

ႏငငျခားပေယာဂကငးေအာင ေရာငရားၾကဖ႔ ဒေန႔ သတေပး

လကပါတယ။ ေနျပညေတာမာ ဒေန႔ ကငးပတ ၆၄ ႏစေျမာက

ေတာလနေရးေန႔

အခမးအနားမာ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက ၂၅ မနစၾကာ

မန႔ခြနးေျပာၾကားခတာ ျဖစပါတယ။

ႏငငေရးပါတေတြအေနန႔ ပဂၢလေရးတကခကတာေတြ၊

အျပနအလန ပတခတတာ ေတြ၊ တညၿငမမႈပကျပားေအာင

လႈပရားတာေတြက ေရာငရားၾကဖ႔ ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊက

သတေပးလကတာ ျဖစပါတယ။

ျမနမာႏငငရ႕ ဒမကေရစဟာ ႏနယသမေမြ႕ေသးတာမ႔ ဂ႐တစက

စတရညသညးခဖ႔

ကလညး ေျပာဆသြားပါတယ။ စစသညအငအား ၁၃,၀၀၀ ရ႕ စစေရးျပ အခမးအနား မာ

ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက အမးဖြငကားန႔ အေလးျပခခပါတယ။

တဆကတညးမာပ အေမရကနသမၼတ အဘားမားအစးရက ျမနမာႏငငအေပၚ

ရပတညတ မ၀ါဒက ျပနၿပးသးသပေနတအခနမာ အေမရကနသတမနတဥး ျမနမာႏငငက

လာေရာကခတာန႔ ပတသက ၿပး ျမနမာႏငငဟာ အေမရကနျပညေထာငစန႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆဖ႔

ေနျပညေတာတြငကငးပသည

ေတာလနေရးေန႔

အခမးအနားတြင ေတြ႕ရေသာ

ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊ။

မတ ၂၇၊ ၂၀၀၉။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 290

တခါးဖြငထားပါတယလ႔ စစအစးရ ျပနၾကားေရး ၀နႀကး ဗလမႉးခပေကာဆနးက

ေျပာဆလကတအေၾကာငး ကးကားၿပး ေနျပညေတာကလာတ ႐ကတာ သတငးတရပမာ

ေဖာျပထားပါတယ။