2 0 $.eþ% 0/û1 0/) / ' 0þ 0/ÿ 0u4þ0. þ0.)$0) $ 1+%/ &/ 1$/ #5þ0 … ·...

1ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား

ၿငမးခမးေရးအတြက ကား၊ မ တနးတေရး မဟာမတအဖြ႔ (AGIPP)ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥ၌ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ သငေတာေသာကမးအကးအကားမား

ပထမ အႀကမ၊ ၂၀၁၆ ခနစ၊ စကတငဘာ ၁ ရက

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥမား၌ ကား၊ မ ေရးရာ၊ ဂ(န)ဒါ ထညသြငးပါ၀ငျခငး၊ ျမနမာႏငငအတြငး အမးသမးမား၏ အဆငအတနးႏင အေျခအေနမား၊ ၎တ႔ႏငသကဆငေသာ ေခါငးစဥမားအား စာဖတသမား ပမေကာငးမြနစြာ နားလညႏင ရန သငေတာေသာ အရငးအျမစမားအား ၿခငသးသပၿပး ဤကးကားခက စာတမးအား AGIPP မ ျပစသည။

ဤကးကားခကစာတမးက အခကအလကမားႏင ေဖာျပခကအသစမားျဖင ႏစစဥထညသြငးျခငးျပလပမည။ သတငးအခက အလကမား လကလမးမမႈက ျမႇငတငေစရန အလ႔ငာ အဓကကေသာ စာေစာငမားကလညး ျမနမာဘာသာသ႔ ဘာသာျပနေပး ရန ၎စာေစာငမားက ျဖန႔ခခသည အဖြ႔အစညးမားအား AGIPP မ တကတြနးႏႈးေဆာပါမည။ ထညသြငးခက အမားစတြင လငမား ထညသြငးထားၿပး၊ စကတငဘာ ၂၀၁၆ အခနထလငမား အလပလပေနဆျဖစသည။ ဤကးကားခက စာတမး၌ အခ႕ေသာထညသြငးခကမားတြင အကဥးခပမား ေဖာျပထားေသာလညး၊ အျခားထညသြငးခကတငး၌ အကဥးခပမား အားလးက မထညသြငးျခငးက သတျပေပးပါ။

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား ၁

ActionAid, Care and Oxfam (၂၀၁၁)။ အခြငအေရး ေပးခေသာ၊ ျမနမာႏငင၏ ျပညသ႔ေရးရာ ဘ၀တြင အမးသမးမား၏ ပါ၀ငလပေဆာငမႈ၊ ရနကန။ ActionAid. ျမနမာ ဘာသာ။

ျမနမာႏငင၏ ျပညသ႔ေရးရာဘ၀ႏင ဆးျဖတခကခမတသည ေနရာမားတြင အမးသမးမားပါ၀ငျခငးႏင ပတသကၿပး သကေသသာဓကမား တးျမငေစရန ရညရြယ၍ ဤအစရငခစာက ActionAid, Care ႏင Oxfam တ႔မ ျပစေရးသားျခငး ျဖစပါသည။ ဤအစရငခစာတြင အစအစဥ ခမတေရးဆြျခငး၊ သေတသနျပျခငး၊ ေလလာ ျခငး၊ မ၀ါဒေရးဆြျခငးႏင စညးရးလႈ႕ေဆာျခငးမားအတြက အၾကျပခကမား ပါ၀ငသည။

ဤသေတသနေလလာခကက ၂၀၁၀ ခႏစ၊ ႏ၀ငဘာလႏင ၂၀၁၁ ခႏစ၊ ဇနန၀ါရလအတြငး ျပညနယ ႏင တငး ၇ ခရ ရြာေပါငး ၃၀ တြင လပေဆာငခပါသည။ ေလလာခကကေဒသ၏ အပခပမႈစနစ ႏင ျပညသ႔ ေရးရာ ဘ၀မားတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈ အတငးအတာက မတတမးတငၿပး လမႈေရးႏင ယဥေကးမႈစႏႈနး မား၊ သေဘာထားမားႏင ကငသးမႈမားသည ထအပခပေရးစနစမားတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈ အေပၚတြင (သ႔မဟတ) ပါ၀ငႏငျခငး မရမႈအေပၚတြင မညကသ႔ သကေရာကမႈရျခငးက ဆနးစစပါသည။ ဤေလလာခက သည အမးသမးမား ပါ၀ငမႈက ျမႇငတငေပးသညအခကမားက ေထာကျပျခငးျဖင အမားျပညသဆငရာ ဆးျဖတခကခမတသည ေနရာမားတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈက တးျမႇငေပးေသာ နညးလမးမားကလညး ေလလာခပါသည။

ေလလာခကအရ ေလလာခရသည နယပယတငးတြင ျပညသ႔ေရးရာဘ၀မားႏင ဆးျဖတခကခမတသည ေနရာမားတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈက အဟန႔အတားျဖစေစသည စသတမတခကမား ကေတြ႔ရခသည။ ထစသတမတခကမားသည ယဥေကးမႈ၊ ဘာသာေရး၊ လမးေရးႏငေဒသေပၚမတညကာ ၎တ႔၏ေဘာငခတ ထားၿခငးမာလညး အမးမးကြျပားၿပး၊ ထစႏႈနးမားကကငသးသည အတငးအတာ သတမတခကမာလညး ကြျပားသည။ အမအလပမား ခြေ၀လပကငျခငးႏင ဆးျဖတခကခမတျခငးမား၊ ကား၊မ ျဖစျခငးအေပၚ အေျခခသည ပစခြကအတြငး ထညသြငးသညအျမငမားႏင အမးသမးမားအားအျဖညခအျဖစ ခယခကစသည စသတမတခကမားသည အမးသမးမားပါ၀ငရနေနရာမား ဖနတးရာတြင သကေရာကမႈရေၾကာငး သကေသ ျပလကရသည။ အမားျပညသေရးရာတြင အမးသမးမား၏ ပါ၀ငမႈက အတားအဆး ျဖစေစေသာ အရာမားသည အမးသားမားႀကးစးေသာ အဖြ႕အစညးမားျဖစေသာ ေကးရြာၿငမးခမးေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစမား၊ မးသတ အဖြ႕အစညးမားႏင ျပညသ႔စစမားစသညဖြ႕ၿဖးေရးႏင လၿခေရးက အတအကြ လပေဆာငသညလပငနး မားႏင အလြနပတသကေနသည။

ေလလာေတြ႕ရခကအရ အစးရအဖြ႕အစညး၏ ေခါငးေဆာငပငးႏင ဆးျဖတခကခရာ က႑မားတြငအမးသမး မား လး၀နးပါးမပါရပါ။ သ႔ရာတြင လထအေျချပ လမႈအဖြ႔အစညးမားတြင (ပပးမႈျပလပေသာအခနးက႑ အမားစ)တြငမ အမးသမးအေတာမားမား ပါရေနသညကေတြ႔ရသည။ ေခါငးေဆာငမႈအပငးတြင အမးသမး မား၏ အေရးပါမႈက အမးသမးအသငးအဖြ႕မားတြင လကေတြ႕သကေသအျဖစ ေတြ႔ရသည။ အမးသမးမား ဆးျဖတခကခရာက႑မားတြင ပါ၀ငျခငးအားျဖင တစဦးခငးအဆငတြငသာမက အဖြ႕အစညးတစခလး အပါ အ၀င လမႈအသငးအ၀ငးအဆငတြငပါ အကးသကေရာကမႈမားရသညက ေတြ႕ရသည။ ''လ႔အသငးအ၀နး ပမေကာငးမြနေရး'' အတြက ႏႈးေဆာမႈျပျခငးသည ျပညသ႔ေရးရာဘ၀တြင အမးသမးမား ပါ၀ငလာေစရန အထေရာကဆးေသာ အာေဘာမားျဖစသညက ေတြ႕ရရပါသည။

Batliwala, Srilatha (၂၀၁၀)၊ လမႈေရး အေျပာငးအလအတြက အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈ - အေတြးအျမင တမလႊာက ရငးလငးျခငး။ CREA၊ နယးေဒလ။

ထညသြငးခကမား

http://www.creaworld.org/publications/feminist-leadership-social-transformation-clearing-conceptual-cloud-2011-0

http://www.creaworld.org/publications/feminist-leadership-social-transformation-clearing-conceptual-cloud-2011-0

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား၂

၂၀၀၈ ခႏစတြင ျပလပေသာ ''အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈက ပးေထာငျခငး၊ ေနာကသ႔ လညၾကညျခငး၊ ေရ႕သ႔ ေမာၾကညျခငး'' အစညးအေ၀းတြင အသးျပရန အရငးအျမစအျဖစ ဤစာေစာငက ျပစျခငးျဖစသည။ ဤစာေစာင၏ ရညရြယခကမာ အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈဆငရာမားက သအရ ထတေန႐မဟတဘ အသး၀င သည မေဘာင (သ႔မဟတ) အျမငမားက ဖနတးကာ ထမတဆင အမးသမးေခါငးေဆာငမႈ ျမႇငတငေရး အစအစဥမားက အေသးစတစစေဆးျခငး၊ ထအစအစဥမားက အားေကာငးေအာငလပျခငးႏင ထကသ႔ေသာ ေခါငးေဆာငမႈ အရညအေသြးႏင ထေရာကမႈက ျမႇငတငေပးျခငးမားက လပေဆာငရနျဖစသည။

Belak, Brenda (၂၀၀၂)၊ စြမးအားမား စစညးျခငး- ျမနမာျပညမ အမးသမးမား၏ အခြငအေရးမား။ ခငးမင- အာရပရပမား။

Bell, Christine (၂၀၀၅)၊ “အမးသမးမား ၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကမား၏ ျပနာမားက ကငတြယ ေျဖရငးျခငး”။ ကမရပ(စ) ၀ါမ၊ ရဒက၊ ေဖာနေဆကႏင ဒရ၀(စ)ရ (တညးျဖတ)။ အမးသမးမား၊ ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငျခငးႏင ဖြ႔စညးပ ဥပေဒမား၊ နယးေဒလ - Women Unlimited။

Betkerur, Niharika and Dnyanada Palkar (၂၀၁၃)၊ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငျခငးႏင အမးသမးမား- ျမနမာႏငင အစရငခစာ။ နယးေဒလ၊ Delhi Policy Group.

Buchanan, Cate and Antonia Potter Prentice, Editors (၂၀၁၁)။ အာရႏင ပစဖတေဒသတြင ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငျခငး- အမးသမးမား၏ ပါ၀ငမႈ၊ အထငအျမငမားႏငဦးစားေပးမႈမား။ ဂနဗာ၊ Centre for Humanitarian Dialogue. ျမနမာ ဘာသာ။

ဤစာတညးတြင အာရပစဖတေဒသရ ႏငငမား၏မတ ကြျပားေသာ အေျခအေနမားေအာက ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငရာတြင အမးသမးမား ပါ၀ငမႈက ကယစားျပမႈနညးပါးေနျခငးအေၾကာငးက စးစမးေလလာတငျပ ထားပါသည။ မငဒါေနာင၊ သရလကၤာ၊ အငဒနးရား၊ အေရ႕ တေမာ၊ အႏၵယ အေရ႕ေျမာက၊ ေဆာလမြနကြနးစ မားႏင နေပါႏငငမား၏ ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈ လပငနးစဥတြင ပါ၀ငသည အမးသမးမား၏ေထာကပမႈက ဦးစားေပးထားပါသည။ ဤအစရငခစာတြင အမးသမးမားအား ထနခနထားမႈကသာ အဓကထားေဖာျပမည အစား၊ ၿငမးခမးေရးအတြက အမးသမးမား ေပးဆပပါ၀ငခပမားက ေလလာတငျပထားပါသည။ အစရငခစာ သည တစကမာၻလးရၿငမးခမးေရး ျဖစစဥမားတြင အမးသမးမားအား ဖယကဥထားမႈႏင မညသညအေၾကာငး မားေၾကာင ထအေျခအေန ဆကလကျဖစေပၚေနရေၾကာငးက ပမနျငငးခခကမားအေပၚ သးသပျခငးျဖင အေျခအေနက မတဆကထားသည။

ထ႕ေနာက ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈ လပငနးမားတြင အမးသမးမား အေရအတြကအားျဖင တစခအထ ပါ၀ငရနႏင အေရအတြကမားမားျဖငလညးေကာငး၊ အဓပၸါယရစြာျဖငလညးေကာငး ပါ၀ငေစမႈက ျမႇငတငရန ႏင ပတသကသည ခငမာေသာ အၾကျပခကမားက ေဖာထတထားပါသည။ ထအၾကျပခကမားတြင လကေတြ႕ပငးဆငရာ ႏင နညးပညာပငးဆငရာအဆငမားတြင အမးသမးမားပါ၀ငရန လၿခမႈရေသာ ေနရာမား ျဖစေစရန ဖနတးေပးရနႏင ေထာကပေပးရနအတြက ကား၊မေရးရာ ဂ(န)ဒါ ကၽြမးကငသမား ပါ၀ငေစျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။ အစရငခစာ၏ ေနာကဆကတြေဖာျပခကတြင ေစစပျဖနေျဖေပးသမား၊ ပပးသမားႏင အၾကေပးသ မားအတြက ၾကား၀ငျဖနေျဖမႈကသးသပျခငးႏင ျပငဆငျခငးအဆငမားတြင အသးျပႏငရန လကေတြ႔ကေသာ လမးညႊနခကမားလညး ထညေပးထားသည။

CARE Myanmar (၂၀၁၅)။ ျမနမာႏငငရ အမးသမးမား၊ ၿငမးခမးေရးႏင လၿခေရးအတြက လကေတြ႕ လပေဆာငျခငး - ကလသမဂၢ လၿခေရး ေကာငစ ဆးျဖတခက အမတ ၁၃၂၅ က အေကာငအထညေဖာရာတြင ေရ႕တးလပေဆာငရန လအပျခငး။ မ၀ါဒ ရငးလငးခက၊ ရနကန။ ျမနမာ ဘာသာ။

Chie, Ikeya (၂၀၀၅)။ “ျမနမာျပညရ ႐းရာအရ အဆငအတနးျမငသည အမးသမးမား - သမငးက ျပနလည သးသပျခငး။” ျမနမာအေရး ေလလာျခငး ဂာနယ၊ အမတစဥ (၁၀)၊ စာမကႏာ ၅၁ မ ၈၁။

Chie, Ikeya (၂၀၁၁)။ ျမနမာႏငငရ အမးသမးမားက ျပနလညပေဖာျခငး၊ ကလန၀ါဒႏင ေခတမျခငး။ ဟႏလလ - ဟာ၀ငအ တကသလ ပႏပတက။

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1782006

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1782006

http://www.delhipolicygroup.com/uploads/publication_file/1052_DPG_-_Myanmar_Report.pdf

http://www.hdcentre.org/uploads/tx_news/57WomenatthePeaceTableAsiaPacificreportMarch2011.pdf

http://www.hdcentre.org/uploads/tx_news/57WomenatthePeaceTableAsiaPacificreportMarch2011.pdf

http://www.caremyanmar.org/document/unscr-1325-english-version/



http://www.caremyanmar.org/wp-content/uploads/2015/11/Briefing-Paper_Myanmar-Version.pdf

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား ၃

Faxon, Hilary, Roisin Furlong and May Sabe Phyu (၂၀၁၅)။ “ေလာကဒဏခႏငမႈက ျပနလညအားျဖညျခငး -ျမနမာျပညရ အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈ၊ ေျမပငဆငမႈ အခြငအေရးႏင အမးသမးမား၏ ၿငမးခမးေရး လႈပရားမႈ။” ကား၊ မ အေရးႏင ဖြ႔ၿဖးမႈ - အမတစဥ ၂၃ (၃) - စာမကႏာ ၄၆၃ မ ၄၇၉။

Oxfam က မၾကာေသးမက ထတေ၀ေသာ ကား၊မ ေရးရာႏင ဖြ႕ၿဖးမႈဂာနယပါ ေဆာငးပါးတစပဒတြင မေရမရာ ႏင လငျမနစြာေျပာငးလအသြငကးေျပာငးေသာ အခနအခါ ျမနမာျပညရ ကား၊မ တရားမတမႈရရေရး အတြက လႈပရားမႈမား၏ ႀကခငႏငမႈက ေထာကျပထားပါသည။ ကား၊ မ ေရးရာ တနးတညမေရး ကြနရက၏ အေတြ႕အႀကေပၚမတညၿပး ၎ေဆာငးပါးသညအဖြ႕၏ ျပညေထာငစအဆငစညး႐း လႈေဆာမႈမားတြင ႀကခငမႈရေသာ ႀကခငမႈယႏရားမားကခ႕ထြငျခငး (ပဂၢလေရးႏင အမားႏငအတတကြဆငရာ လၿခမႈရေအာင ျပလပျခငး၊ စေျပလညပတ အသကေမြး၀မးေၾကာငး လပငနးႏင ႏငငေရး ထေတြ႔မႈရျခငးမား)ႏင ၾကခငမႈကမတတမးတငခသည အျဖစအပကသးခကေလလာထားသည။ ပထမျဖစရပတြင အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈ ဆန႔ကငေရး၊ တကဖကေရးႏင လသေအာငလပရနႀကးစားခကကေဖာျပထားသည။ ဒတယ ျဖစရပတြင အမးသားေျမယာပငဆငမႈမ၀ါဒတြင ကား၊ မ အေျချပအျမငမား ထညသြငးေရး၊ အမးသမးမား၏ စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကခမတျခငး ႏင သဘာ၀သယဇာတက လကလမးမမျခငးမားက အဓကထား ေဖာျပထားသည။ ေနာကဆးျဖစရပတြင အမးသမးမားပဋပကၡမား၏ သကေရာကမႈေၾကာငျဖစေပၚလာ ေသာ ႀကခငမႈအေပၚမတဆင ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈ လပငနးစဥတြင အမးသမးမားပမပါ၀ငလာမႈက ဆနးစစထားသည။ ေဖာျပခကသးခစလးတြင ေတြ႕ရသညမာ ထေရာကမႈရေသာ စညး႐းျခငးႏငဆကသြယမႈ ကြနယက တညေဆာကျခငးသည အမးသမးမား၏ႏငငေရး အသကတးျမႇငေစရသာမက ထေရာကမႈရေသာ မ၀ါဒ၊ သေတသနျပမႈ၊ စညး႐းမႈႏင ဆကသြယျခငး နညးဗဟာမား စျပျခငးအားျဖင ပမၾကခငေသာ ဒမကေရစ က ေဖာေဆာငႏငမည ျဖစသည။

Ferguson, Jane (၂၀၁၃)၊ “ကေလာငတဟာ ေအေက ၄၇ ထက လကစြမးထကပါရ႕လား။ ရမးအမးသမး၏ စစေသြးၾကြမႈက ေျခရာချခငး ႏင႕အလြန၊” ဆမတမား - အာရပစဖတ ရ ကား၊ မေရးရာ ႏင လင သေဘာတရား အမတစဥ (၃၃)။

Fischer, Rahel (၂၀၁၂)၊ KOFF အခကအလက - ပဋပကၡႏင ၿငမးခမးေရး တညေဆာကျခငးအား ကား၊ မ ရႈေထာငမ ျမငျခငး၊ ဗနးၿမ႕၊ ဆြစဇာလနႏငင - KOFF Center for Peacebuilding.

Gasser, Rachel (၂၀၁၄)။ လကရ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင အမးသမးမား၏အသက ပပးေပးျခငး၊ Bachtold, S et al, ဆကတယ -ဘကထး အခနး (၂)။ ျမနမာအေရးက ျမနမာျပညတြင လပေဆာငျခငး- ေျခရာ နညးလမးေပၚ ျပနလညသးသပျခငး၊ ဆြစပစ၊ သေတသနစာတမး။

ဤအခနးသည ျမနမာႏငင၏ ႏငငေရး၊ အပခပေရးႏင စးပြားေရး အကးအေျပာငးတြင ပါ၀ငပတသကေနေသာ ႏငငတကာႏင ျပညတြငးလႈပရားသမားအေပၚ သးသပထားေသာ သေတသနစာစဥမ အပငးတစခ ျဖစပါသည။ ဤအခနးတြင ညႇႏႈငးေရးအဖြ႕မား၊ အပစအခတရပစမႈ ေစာငၾကညေလလာေရးႏင အစးရဖြ႔စညးပအဆငမား တြင အမးသမးမား ကယစားျပမႈႏငပါ၀ငမႈ နညးပါးေနမႈႏငအတ ျမနမာႏငငအေျခေနတြင အမးသမးမား ပါ၀ငမႈ ကန႔သတထားေနရမႈစသည ၿငမးခမးမႈေဖာေဆာငမႈလပငနးစဥတြင အမးသမးမားအတငးအတာ အကန႔အသတျဖင ကယစားျပပါ၀ငမႈ အေၾကာငးကေဖာျပထားသည။ ထ႕ေနာက အပစအခတ ရပစေရးစာခပ (NCA) တြင ပါ၀ငေသာ အပစအခတရပစေရး သေဘာတညခကမားႏင အစညးအေ၀း ေဆြးေႏြးရာအစအစဥ မားတြင ကား၊မ ေရးရာ ထညသြငးစဥးစားထားေသာ စကားလးေ၀ါဟာရမား မပါ၀ငေပ။

ဤအခနးတြင ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင ပါ၀ငဖ႔ရနႀကးစားရာတြင အမးသမးမားႀကေတြ႔ရေသာ အတား အဆးမား၊ ယဥေကးမႈႏင လကရျဖစပကေနေသာ အေျခအေနတြငး အခကအခမားက ေဖာျပထားပါသည။အခ႕ေသာအတားအဆးမာ ယဥေကးမႈစမား ၊ အဓကေခါငးေဆာငမား၏ စစတပအေတြ႕အႀက ႏင အဓက ကေသာ ညႏႈငးေရးအဖြ႕မားတြင ကား၊ မ အေရး ဂနဒါကၽြမးကငသမား မပါ၀ငျခငးတ ႔ျဖစၾကသည။ Swisspeace ႏင ၿငမးေဖာငေဒးရငး (Shalom Foundation) မ ေထာကပေပးထားေသာ အစအစဥ အဆငဆင ႏင လမႈအဖြ႕အစညး၏ နယပယမးစမ အမးသမး ၂၀၀ ဦး ႏင အတတကြ လပေဆာငျခငးျဖင WPS ကစၥရပက ကယျပန႔စြာျဖင စတ၀ငစားမႈျဖစေစျခငးမသည ၿငမးခမးေရး ျဖစစဥအေပၚ တစဦးခငး ၾသဇာလႊမးမးမႈ ရသည

http://www.tandfonline.com/eprint/ptEyBBRz6jBPPE9SzSpc/full



http://www.swisspeace.ch/fileadmin/user_upload/Media/Publications/WP_5_2014.pdf

http://www.swisspeace.ch/fileadmin/user_upload/Media/Publications/WP_5_2014.pdf

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား၄

အမးသမး အခ႕အား သငတနးေပးျခငးႏင အတတကြ လပေဆာငျခငး စသညတ႔ကလညး ေဖာျပထားသည။ေနာကပငးအဆငမားျဖစေသာ ျပညေထာငစအဆင ေဆြးေႏြးမႈတြင အမးသမးမားပမပါ၀ငလာေအာင ႀကးပမးျခငး ႏငလပငနးစဥတြင အမးသမးမားပါ၀ငမႈက ျမႇငတငျခငးႏငစမေဘာငမား ရာေဖြတညေဆာက ျခငးအၾကားခငခနတြကျခငး တ႔ပါ၀ငပါသည။ ဤအခနးတြငထခငခနတြကၿခငးမား လအပသညအေၾကာငးမာ ဤၿငမးခမးေရးျဖစစဥသည သးသန႔ျဖစေနၿပး၊ ၿငမးခမးေရးစားပြမားတြငခမား အကန႔အသတရကာ အကန႔အသတမားလညးရေနေၾကာငး ျငငးခထားသည။ ေနာကဆးတြင စြမးရညနမခမႈကမျဖစေစေသာ သငတနးေပးျခငးႏငအခြငအေရးမားကဖနတးေပးျခငးသည ႏငငတကာအသငးအ၀ငး၏ အခနးက႑ ျဖစေၾကာငးက ေမးခြနးထတထားသည။ ဤအစရငခစာတြင သငတနးေပးျခငး ႏင စြမးအငျမငတငေပးျခငးသည ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥက အေထာကအကျပႏငေသာနညးလမးအမားထမ တစခသာျဖစၿပးအျခားနညးလမးမားမာ အေၾကာငးအရာမးစေရးသားထားသည ေဒသတြငး စာေစာငမားမား ဖြ ႔ၿဖးေရးေထာကပျခငးႏင ေဒသခ အဖြ႔အစညးမားႏင ေရရညမဟာမတဖကဖြ႔ျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။

Gender and Development Initiative-Myanmar (၂၀၁၅)။ လမးဆလမးခြရအမးသမးမား - ျမနမာႏငငတြင အမးအသးမား၏ ႏငငေရး ေခါငးေဆာငမႈအတြက အတားအဆးႏင အခြငအလမးမားအေပၚ အစရငခစာ၊ ရနကနၿမ႕။ GDI

Gender Equality Network (၂၀၁၄)။ တတဆတျခငး၏ ေနာကကြယ၊ ျမနမာ အမးသမးအေပၚ အၾကမးဖကမႈ ႏင ႀကခငႏငမႈ၊ ေအာကတဘာလ၊ ရနကနၿမ႕။ ၿမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network (၂၀၁၃)။ ျပညသ႔ေရးရာ ဘ၀ႏင ေရြးေကာကခ ႐းမားတြင ကား၊ မေရးရာ တနးတညမမႈ၊ ရနကန။ GEN။ ျမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network (၂၀၁၃)။ ဦးစးဦးေဆာငမႈျပျခငး - ျမနမာျပည အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈ သငတနးမားႏင သငတနးမား ဦးေဆာငကငးပမႈမားက ဆနးစစမႈ။ ရနကန၊ GEN၊ ျမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network (၂၀၁၃)။ ျမနမာ ဥပေဒမားႏင CEDAW ၊ အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈက ဆန႔ကငေသာ ဥပေဒမား။ မ၀ါဒ စာတမး။ ကေမာၻဒးယားႏငင၊ ထငးႏငင ႏင ဗယကနမႏငငတ႕၏ ေနာကခ သမငး၊ ဥပေဒ ဆနးစစမႈႏင အေၾကာငးအရာမား ေလလာျခငး။ ရနကန၊ GEN၊ ျမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network (၂၀၁၃)။ အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈက ဆန႔ကငရာ ဥပေဒသ မားကေရးဆြျခငး၊ ေဆြးေႏြးမႈ စာတမး အပငး(၁)၊ လကရ ေရြးခယစရာမား။ ဇနန၀ါရလ၊ ရနကန၊ GEN၊ ျမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network (၂၀၁၃)။ အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈက ဆန႔ကငရာ ဥပေဒသမားက ေရးဆြျခငး၊ ေဆြးေႏြးမႈ စာတမး အပငး(၂)၊ ေနာကခအေၾကာငးအရငးအခကအလကမား။ ဇနန၀ါရလ၊ ရနကန၊ GEN၊ ျမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network (၂၀၁၃)။ အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈက ဆန႔ကငရာ ဥပေဒမားက ေရးဆြျခငး ေဆြးေႏြးမႈ စာတမး အပငး(၁)၊ လကရ ေရြးခယရနေခါငးစဥမား။ ဇနန၀ါရလ၊ ရနကန၊ GEN၊ ျမနမာ ဘာသာ။

Gender Equality Network and Kachin Women’s Peace Network (၂၀၁၃)။ ကခငျပညနယရ ဒကၡသည စခနးမားမ အမးသမးမား၏ လအပမႈမားက ဆနးစစမႈ၊ ေဖေဖာ၀ါရလ၊ ရနကနၿမ႕။ GEN ႏင KWPN။ ျမနမာ ဘာသာ။

Hedström, Jenny (၂၀၁၃)။ အမးသမးေတြ ဘယေရာကေနသလ။ ျမနမာ ၿငမးခမးေရး ညႏႈငးမႈမားအတြက။ The Swedish Burma Committee, Stockholm: SBC.

http://www.burmalibrary.org/docs20/GEN-2014-11-Behind_the_Silence-en-ocr-tpo.pdf

http://www.burmalibrary.org/docs20/GEN-2014-11-Behind_the_Silence-en-ocr-tpo.pdf

http://www.genmyanmar.org/publications/Behind%20the%20Scilence_Myanma_Full%20Report.pdf

https://drive.google.com/drive/folders/0B_fYk-UPjaJ3fmFyX1NGS0x2VVd6NGl6Z05qQzNuVDlKVDN3YnF0M2oyUjNLVzlLcnkyX3M?tid=0B_fYk-UPjaJ3flFrOWphRF9qY0FYRUo3d3hMR0pfSDEzU2ZyUDE3aVpuQm1PZ0FZdVFOTlk

https://drive.google.com/drive/folders/0B_fYk-UPjaJ3fmFyX1NGS0x2VVd6NGl6Z05qQzNuVDlKVDN3YnF0M2oyUjNLVzlLcnkyX3M?tid=0B_fYk-UPjaJ3flFrOWphRF9qY0FYRUo3d3hMR0pfSDEzU2ZyUDE3aVpuQm1PZ0FZdVFOTlk

http://www.genmyanmar.org/publications/Gender%20Equality%20in%20Public%20Life%20%26%20Elected%20Office%20%28Myanmar%29-2014.pdf

https://drive.google.com/drive/my-drive


http://www.genmyanmar.org/publications/Taking%20the%20Lead%20-%20Briefing%20Paper%20%28Myanmar%29.pdf



http://www.genmyanmar.org/publications/Myanmar%20Laws%20and%20CEDAW%20Book%20%28Myanmar%29.pdf



http://www.genmyanmar.org/publications/Developing%20AVAW%20Law%20Discussion%20Paper%20Part%201%2c%20Background%20Information%20Book%20%28Myanmar%29.pdf

http://www.genmyanmar.org/publications/Developing%20AVAW%20Law%20Discussion%20Paper%20Part%201%2c%20Background%20Information%20Book%20%28Myanmar%29.pdf



http://www.themimu.info/sites/themimu.info/files/documents/Ref-Doc_Developing-Anti-Voilence-Against-Women-Part-2_GEN_Jan2013.pdf

http://www.themimu.info/sites/themimu.info/files/documents/Ref-Doc_Developing-Anti-Voilence-Against-Women-Part-2_GEN_Jan2013.pdf



http://www.genmyanmar.org/publications/Women%27s%20Needs%20Assessment%20IDP%20Camps%20Kachin%20State%20Feb%202013%20FINAL.pdf

http://www.genmyanmar.org/publications/Women%27s%20Needs%20Assessment%20IDP%20Camps%20Kachin%20State%20Feb%202013%20FINAL.pdf

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား ၅

ဤစာတမးတြင ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြငအမးသမးမားအားဖယကဥထားျခငးက ေလလာေဖာျပထားပါ သည။ လြနခေသာ ကာလမား၏ အပစအခတရပစမႈမသည လကရၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငမႈလပငနးထ၊ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ၏ ႐ႈေထာငမးစကေလလာဆနးစစထားၿပး ၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကမားတြင ကား၊ မေရးရာဆငရာ စကားလးေ၀ါဟာရမား ပါ၀ငျခငးႏင ၿငမးခမးေရးညႏႈငးမႈမားတြင အမးသမးမား ပါ၀ငမႈက ျမႇငတငျခငးတ႔ျပလပႏငေၾကာငးေထာကျပထားသည။ ၿငမးခမးေရးက အေလးထားလပေဆာင ေသာ ျမနမာႏငငရ အဖြ႕အစညးမားသည စညးရးလႈ႕ေဆာမႈႏင ျပနလညျငငးခေျပာဆမႈမားက ပမအားေကာငး လာေစရန အေထာကအကျပသညဟ ဤသေတသနနင ၎ သတငးအခကအလကမားက ေတြရခသည။

အစရငခစာေရးသားရန ျပလပခေသာ သေတသနအရ ၂၀၁၁ ခႏစမ စတငခေသာ တရား၀ငၿငမးခမးေရး စကား၀ငးမားတြင အမးသမးအနညးငယမသာပါ၀ငခသညက ေဖာျပသည။ အစးရအဖြ႕ ကယစားလယမား သည အမးသားမားျဖစၿပး၊ ဤအစရငခစာထတသညအခနတြင လကနကကငအဖြ႕သးဖြ႕ျဖစေသာ ေကအနယ၊ ေကအငနပပႏင စအငနအကဖတ႕သာကယစားလယအဖြ႔တြင အမးသမးမား ပါ၀ငေစလႊတသည။ လကေတြ႕ကကၾကညမညဆလင၊ အပစအခတရပစေရး ႀကတငသေဘာတညမႈ အခက(၁၂) ခကမ မညသည အခကမ အမးသမးအေရးက ေဖာျပျခငးမရပါ။ အစရငခစာအဆးတြင ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားႏင ျပညတြငးေခါငးေဆာငမားက အမးသမးအခြငအေရး ႏင ႏငငေရးလပငနးစဥမားႏင လကရၿငမးခမးေရး ညႏႈငး မႈမားတြငအမးသမးမားက ပါ၀ငေစျခငးႏင ပတသက၍ လကေတြ႔လပေဆာငစညး႐းရန ေထာကခအားေပး ေျပာဆရန ေတာငးဆထားပါသည။

Hedström, Jenny (၂၀၁၃)။ ”ျပညပတြင စစညးၾကမညလား။ ျမနမာျပည၏ ဒမကေရစအေရး ႐နးကန လႈပရားမႈတြင ကား၊ မ ႏငငေရး လႊမးမးမႈ၊” ဒမကေရစႏင ေရြးေကာကပြ အေထာကအကအတြက ႏငငတကာ အဖြ႔၊ ထတပယျခငးမ လကခထညသြငးျခငးသ႔ ခရး - အပယခ အမးသမးမား၏ ႏငငေရးဆငရာဖႏပမႈက ေအာငျမငေကာလႊားျခငးမား။ စေတာဟမး။ IDEA၊ စာမကႏာ ၂၃၅ မ ၂၆၅ အထ။

Hedström, Jenny (၂၀၁၅)၊ “ကား၊ မ ျပနာမားက နားလညသေဘာေပါကျခငး မရခ၊ ထ႕ေၾကာင ဤအေတြးအေခၚေကာငးသညဟ ကၽြႏပတ႔ ထငသည။ ျမနမာ အတကအခမား၏ ႐နးကနမႈမားတြင ကား၊ မ ေရးရာ က႑မား။” ႏငငတကာ အမးသမးေရးရာ ႏငငေရး ဂာနယ။

ယခေဆာငးပါးတြင ျမနမာျပညရ တငးရငးသားမားႏင ေကာငးသား လကနကကငအတကအခ အဖြ႔မား အၾကား ဆကဆေရးႏင အမးသမးမား အဖြ႔ခပ (ျမနမာႏငင) (Women’s League of Buma) ေပၚေပါကလာပ အေၾကာငးက ေရးသားေဖာျပထားပါသည။ ယခေဆာငးပါးသည ေတာလနေရးလႈပရားမႈမားတြင အမးသမးမား မညသ ႔ပါ၀ငပကအဓကထားလက၊ ျပညတြငးပဋပကၡမားက ေျဖရငးရာတြင အမးသမးမား ပါ၀ငပက ေထာကျပၿပး၊ ကား၊မ အေရးႏငပဋပကၡအေပၚ အျမငဖြငေပးရနရညရြယသည။ အမးသမးလႈပရားမႈ အစပး တညေထာငခသည အဖြ ႔၀ငမား၊ အစးရမဟတေသာ လကနကကင အဖြ ႔မားႏငအျခားလမႈအဖြ ႔အစညး မားတြင တကၾကြလႈပရားသမားႏင ေမးျမနးခကမားက အေျချပထားသည ယခေဆာငးပါးသည ၁၉၈၈ ဒမကေရစအေရး ဆႏၵျပမႈမား ေနာကပငးလကနကကင အတကအခအပစမားတြင အမးသမးမားအား ဒတယ ဦးစားေပးအဆင ေနရာမားသာေပးသညက မေကနပရာမ ကား၊မ အေျခခ ႏငငေရးအသစတေပၚထြက လာျခငးက စးစမးေဖာထတထားသည။ ကား၊မ အေျခခ ေနရာခထားေပးျခငးက အေျခခေပၚထြကလာသည ညညႊတမႈျဖင WLB မ အမးသမးမားသည မတကြျပားေသာ တငးရငးသားေပါငးစ ပါ၀ငသည လႈပရားမႈတစခ ဖနတးႏငခသည။

Hedström, Jenny (၂၀၁၅)၊ “စစတပက မ၀ငခငမေတာ ကေလးတစေယာကလပါပ - ကခငေျမမ စစ၀ါဒႏင အမးသမးမား၏ အခြငအေရး။” ေမရဆဒန (တညးျဖတသ)။ ျမနမာ နယစပေဒသမားမ စစ ႏင ၿငမးခမးေရး - ကခငႏင အပစအခတရပစမႈ၊ ၁၉၉၄ မ ၂၀၁၁၊ ကပငေဟဂင - နးယက(စ) ပႏပတက - စာမကႏာ ၁၆၉ မ ၁၉၀။

Hedström, Jenny (၂၀၁၅)၊ ၿငမးခမးေရးဟာ မညသ႕အတြကနညး။ ျမနမာ ျပျပငေျပာငးလေရးမ ကား၊ မ တနးတ မညမမႈက အဖြ႔အစညးမားတြင ကငသးျခငး၊ The Swedish Burma Committee, Stockholm: SBC.

http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14616742.2015.1005516#abstract



ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား၆

Hedström, Jenny (၂၀၁၅)၊ “ျမနမာႏငင” - Hedström, Jenny and Thiyumi Senarathna (တညးျဖတသမား) ပဋပကၡ ႏင ၿငမးခမးေရးၾကားမ အမးသမးမား၊ Stockholm: International IDEA၊ စာမကႏာ ၆၁ မ ၈၈။ ျမနမာ ဘာသာ။

Harriden, Jessica (၂၀၁၂)၊ လြႊမးမးႏငမႈ အခြငအာဏာ - ျမနမာသမငးထမ အမးသမးႏင အခြငအာဏာ၊ ဟႏလလ - ဟာ၀ငအ ယနဗာစတပႏပတက။

Htoi Gender and Development Foundation (၂၀၁၄)။ ကခငျပညနယ ပဋပကၡေျဖရငးရာ လပငနးစဥတြင လထႏင အမးသမးမား ပါ၀ငမႈ၊ လမးညႊနမႈႏင အၾကျပခကမား။ ျမစႀကးနားၿမ႕ - Htoi Gender and Development Foundation.

International IDEA (၂၀၁၅)။ ဒမကေရစဆငရာ အသးအႏႈနး - အဂၤလပ - ျမနမာ လမးညႊန၊ Stockholm: IDEA.

Karen Women's Organisation (၂၀၁၀)။ ဓားသြားထကထကေပၚ ေလာကလမးျခငး။ ျမနမာျပညအေရ႕ပငးရ ပဋပကၡေဒသမားမ ကရငအမးသမး ရြာသႀကးမား၏ ေဖာျပျခငး မခရေသာ ရစြမးသတ။ Mae Sariang, Thailand: KWO.

Kachin Women Association Thailand (၂၀၁၃)၊ တရတ၊ ျမနမာ နယစပေဒသ ပဋပကၡထရာႏင လကနကးရာ ေခာကထသ႕ တြနးပ႕ခရျခငး။ ခငးမငၿမ႕။ KWAT။ ျမနမာ ဘာသာ။

Kachin Women’s Association Thailand (၂၀၁၄)၊ အသတတ တကခကခရမႈ - ျမနမာစစတပ၏ နညးဗဟာ က ကခငျပည မးယစေဆး၀ါး ျပနာက မညသ႔ ဆး၀ါးေစပ၊ ခငးမငၿမ႕။ KWAT။ ျမနမာ ဘာသာ။

Karen Human Rights Group (၂၀၀၆)၊ ဖႏပခဘ၀မ လ႔ဂဏသကၡာ၊ စစစနစဆးလကေအာကမာ ဖႏပခရၿခငး ႏင႕ ကယႀကမၼာကယဖနတးေပးႏငေသာ ကရငအမးသမးမား။

Khen, Salai Isaac and Muk Yin Haung Nyoi (၂၀၁၄)၊ ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥက ကား၊ မ ေရးရာ ရႈ႕ေထာငမ ၾကညျခငး။ အေျပာငးအလၿဖစေစေသာ ျပနလညသးသပျခငး၊ စာေစာင အမတစဥ (၁)၊ Bern: Swisspeace. ျမနမာ ဘာသာ။

ဤစာေစာငသည လကရၿငမးခမးေရး ျဖစစဥတြင ပါ၀ငလပေဆာငေနေသာ ျပညတြငးစာေရးသမားမ ထတေ၀ ေသာ စာစဥမား၏ အပငးတစချဖစၿပး ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥအား နညးစနစကေသာ ကား၊မ ေရးရာ ဆနးစစ ေလလာရန လအပေၾကာငးက အသအမတျပျခငးျဖင စတငထားပါသည။ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥတြင အမးသမးအခြငအေရးႏင ကား၊မ ေရးရာ ကစၥမားက ထညသြငးရန အတားအဆး ျဖစေစေသာ အေၾကာငးအရာ သးခကေထာကျပထားပါသည။ ပထမအေၾကာငးအရာမာ အမးသမးမားအား ညႇႏႈငးမႈလပငနးစဥတြင ပါ၀င ခြငမေပးျခငး၊ ပါ၀ငရန ျငငးဆနခရျခငးျဖစပါသည။ ဒတယတစခမာ ျမနမာျပညတြင UNSCR 1325 ႏင ပတသကၿပး အမးသား အဆငမဟာဗဟာစမကနး အစအစဥမရျခငး ျဖစပါသည။

ေနာကဆးတစခမာ ပါ၀ငပတသကေနသမားသည ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင ကား၊ မ ေရးရာကစၥရပ မားႏင ပတသက၍ အသပညာႏင နားလညသေဘာေပါကမႈ နညးပါးေနျခငး ျဖစပါသည။ Khen ႏင Nyoi တ႔၏ စာတမးတြင ျမနမာႏငင၏ လကနကကင ပဋပကၡ အေျခအေနတြငး ကား၊ မ ေရးရာအေပၚအျမငက ကယျပန႕စြာ ေဖာျပထားပါသည။ အမးသားမားႏင အမးသမးမား ပဋပကၡက မညသ႔ကြျပားစြာ ႀကေတြ႕ရပႏင ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင အမးသမးမား၏ လနညးစအျဖစ ေနရာအနညးငယသာရပက ေဖာျပေရးသားထားပါသည။

ျမနမာႏငငတြင စစပြအလြနႏငပဋပကၡမားတြင ေတြ႕ရေသာ ကား၊ မ ခြျခား ဆကဆျခငးဆငရာမားဆကတက ျဖစေပၚေနပါသည။ ထခြျခားဆကဆမႈသည ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငမႈဆငရာ အဖြ႔မား၏ တညေဆာကပမား အတြငးတြငပင အျဖစေနျခငးသည လကရၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငမႈမားႏင ထလပငနး က လပေဆာငသမား

http://www.idea.int/publications/women-in-conflict-and-peace/index.cfm?utm_content=buffera9775&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer

http://www.idea.int/publications/women-in-conflict-and-peace/my.cfm

http://www.idea.int/publications/women-in-conflict-and-peace/my.cfm

https://karenwomen.files.wordpress.com/2011/11/walkingamongstsharpknives.pdf

https://karenwomen.files.wordpress.com/2011/11/walkingamongstsharpknives.pdf

http://khrg.org/2006/11/dignity-shadow-oppression-abuse-and-agency-karen-women-under-militarisation

http://khrg.org/2006/11/dignity-shadow-oppression-abuse-and-agency-karen-women-under-militarisation

http://www.khrg.org/2006/11/dignity-shadow-oppression-abuse-and-agency-karen-women-under-militarisation

http://www.swisspeace.ch/fileadmin/user_upload/Media/Publications/Catalyzing_Reflections_1_2014_Myanmar_Version.pdf



ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား ၇

ကယတင ကား၊မ ေရးရာကစၥရပမားအေၾကာငးကေကာငးစြာသျမငဖ႕ရနလအပေသးသညက ျပသေနပါ သည။ ထမသ နားမလညျခငးသည အမးသမးမားက စးပြားေရး၊ လမႈေရး ႏင ႏငငေရးလပငနးစဥမားတြင ေဘးဖယထားျခငးပမျဖစေစၿပး သတ႕၏ဘ၀သာယာေရးႏငအရညအေသြးေကာငးသည ဘ၀ရရေရးကခကခ ေစပါသည။

စာေစာင၏နဂးတြင အဓက အပစေလးစျဖစသည ျမနမာအစးရ၊ လကနကကငအဖြ႕မား၊ ႏငငတကာမပါ၀င ပတသကသမားႏင လမႈအဖြ႔အစညးမားက ပစမတထားသည အၾကျပခကမားျဖင အဆးသတထားပါသည။ထအႀကေပးခကမားတြင ျမနမာႏငင၏ ကား၊မ ေရးရာႏင ပတသကသည သေတသနမား ပမျပလပရန၊ ပါ၀ငပတသကသမား၏ အျမငကပြငလာေစရန၊ ထေတြ႔မႈရေစရန ကား၊မ ေရးရာ အေၾကာငးမားက ပမ ျပန႔ႏ႔ေအာင ႀကးပမးရန၊ ညႏႈႈငးေရး အဖြ႕မားတြင ကား၊ မ ေရးရာ ကၽြမးကငေသာ အႀကေပးသ ခန႔အပရနႏင အပစအခတ ရပစေရးႏင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈမားတြင ကား၊မ ဆငရာကစၥရပမားက ေဆြးေႏြးရနတ႔ ျဖစသည။

ထ႔အျပင အစးရအေနျဖင UNSCR 1325 က အမးသားအဆင နညးဗဟာစမကနး အျဖစ အစးရက မေရးဆြမ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥႏင ႏငငေရးေဆြးေႏြးပြတြင အမးသမးမားအား ညႏႈငးေပးသမားအျဖစ ပါ၀ငရနစသည ကား၊မ အခးကခြတမးကသ႔ေသာ ယာယအထးလပေဆာငခကမားလပေဆာငရန လအပေၾကာငးလညး တကတြနးထားပါသည။

Klot, Jennifer and Hakan Seckinelgin (၂၀၁၄)၊ “ကမာၻလးဆငရာ မ၀ါဒမ ျပညတြငး အသပညာသ႔။ ပဋပကၡျဖစပြားရာေဒသတြင ကား၊ မ တနးတေရးႏင အမးသမးမား ႏငငေရးတြင တရား၀ငပါ၀ငမႈအၾကား ဆကစပမႈက ဘာလ။” ကမာၻ႔ မ၀ါဒ၊ အမတစဥ ၅ (၁) - စာမကႏာ ၃၆ မ ၄၆။

Khin Mar Mar Kyi (၂၀၁၄)၊ "ျမနမာႏငင၏ ကား၊ မ တနးတေရး တးတကမႈ- ဆန၊ ဆ၊ ဆားအတြက အမးသမး မား ၏ ႐နးကနမႈ။" ” In Cheeseman, N., Farrelly, N., and Wilson, T. (တညးျဖတ)၊ ျမနမာျပည ဒမကေရစ ျပျခငး အေပၚျငငးချခငး၊ စငကာပႏငင - အေရ႕ေတာငအာရေလလာေရးေကာငး - စာမကႏာ ၃၀၅ မ ၃၂၈။

Lahtaw, Ja Nan, and Nang Raw Zahkung (၂၀၁၂)၊ ျမနမာျပည၏ လကရၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ-အမးသမးမားအတြက က႑အသစမားလား။ အေတြးအျမင - အာရပစဖတ၏ ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈခေပၚမ အမးသမးမား။ Geneva: Centre for Humanitarian Dialogue. ျမနမာ ဘာသာ။

ဤစာေစာငက Centre for Humanitarian Dialogue အဖြ႔၏ လကရ မလပေဆာငေတာသည ''အာရပစဖတ၏ ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးခေပၚမ အမးသမးမား” စမကနး၏ အပငးအျဖစ ထတေ၀ျခငးျဖစသည။

ဤစာေစာငတြင ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ၌ အမးသမးမား၏ အခနးက႑မားႏင လကရျမနမာႏငငေရးျဖစစဥ မားအတြက သတ ႔၏ ႀကးစားမႈမားက ဆနးစစေလလာထားပါသည။ အစရငခစာတြင ေဖာျပခကအရ အမးသမးမားအား ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥမ ဖယကဥထားသည အေၾကာငးရငးမားက ေဖာထတထားသည။ ပထမအေၾကာငးတစခမာ ၂၀၁၁ ခႏစ မတငခငမၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈမားသည ျပညသလထသ႔ ပြငပြင လငးလငး အသေပးမႈမရျခငးသည အမးသမးမားအားဖယထတမႈ ျဖစေစသည အေၾကာငးရငးတစခ ျဖစသည။

ဒတယအေၾကာငးတရားမာ ျမနမာယဥေကးမႈအရ အမးသမးမားသည အမတြငးတာ၀နက ဦးစးလပေဆာငရန တာ၀နရသျဖစၿပး ႏငငေရးႏငျပညသ႔အေရးမားတြင ပါ၀ငဖ ႔ရနမသငဟျမငျခငးျဖစသည။ ထးတမးအရ ႏငငေရးလပငနးစဥမားတြင ပါ၀ငရနႀကးပမးေသာ အမးသမးမားက လဆးလမကမားအျဖစျမငျခငးျဖစ သည။ ေနာကဆးတစခမာ အမးသားမား၏ ဦးေဆာငမႈက နာချခငးမာ လမႈေရး၏ အဓကအခက ျဖစျခငး ႏင အမးသားမားသည အမးသမးမား၏ ျပနာမားႏင လအပခက အကနလးကသသမားအျဖစ ခယျခငး ျဖစသည။

http://www.hdcentre.org/fileadmin/user_upload/Our_work/Mediation_support/Current%20activities/1%20Gender%20and%20Mediation/Gender%20main%20page/2%20Sous%20page%20Women%20at%20the%20Peace%20Table%20Asia%20Pacific/Supporting%20documents/Myanmar%20FINAL.pdf

http://www.hdcentre.org/fileadmin/user_upload/Our_work/Mediation_support/Current%20activities/1%20Gender%20and%20Mediation/Gender%20main%20page/2%20Sous%20page%20Women%20at%20the%20Peace%20Table%20Asia%20Pacific/Supporting%20documents/Myanmar%20FINAL.pdf

ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား၈

စာေရးသက အမးသမးမားသည လပငနးစဥမား၏အပငးတစချဖစလာေနၿပး ထလအပခကအတြက ေနရာမားရရဖ႔ရန သတ႔ကယတင ႀကးပမးရမညဆသည အခကျဖစသည။ လြနခေသာကာလမားတြင အမး သမးမားသည ၿငမးခမးေရး တညေဆာကရာ၌ အဓကလအပခကမားျဖစေသာ အသကေမြး၀မးေကာငး လပငနးမား ဖနတးေပးျခငး၊ လမႈေရးလပငနး လပေဆာငျခငးႏင စတေ၀ဒနာမား ကစားေပးျခငးျဖငအကး ျပခၾကပါသည။ သ႔ရာတြင အေၾကာငးရငးတရားႏစခေၾကာင ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥႏင ပတသကၿပး အမး သမးမား၏ အျမငေျပာငးလမႈျဖစလာသည။ ထအေၾကာငးရငးႏစခမာ အမးသမးဆငရာ အဖြ႕အစညးမား၏ ဆကသြယမႈကြနယကတ ႔ႀကးထြားလာမႈႈ၊ ႏငငေရးအခငးအကငးေျပာငးလလာမႈႏင အားလးပါ၀ငေရးႏင ပြငလငးမႈရရမညဟသည ႏငငတကာ ဖအားေပးမႈတ႔ျဖစသည။

ဤစာေစာငအဆးတြင ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥတြင အမးသမးမားပါ၀ငေရးႏငပတသကၿပး အႀကျပေဖာျပထား သည။ အမးသမးမား၏ လအပခကႏင အျမငမားအေၾကာငးက စစညးေလလာဖ႔ရန လအပမႈ၊ ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈတြင အမးသမးမား၏ စြမးအငျမႇငမႈမား ရရန လအပမႈႏင ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးရာ စားပြတြင အမးသမးမားအား စြမးအငပျဖညဖ႔ရန အေထာကအပ အစအစဥမားက ပမလပေဆာငရနတ႔ ျဖစၾကသည။

Lahtaw, Ja Nan (၂၀၀၇)၊ “တငးရငးသားမားႏင ၿငမးခမးေရး လပငနး ေဖာေဆာငမႈ ပဏာမေျခလမးမား- ကခငျပညအေရး၊” အငနဂါနပဆနႏင ေကာရငလႈင (တညးျဖတ)၊ ျမနမာျပည- ႏငငေတာ၊ ျပညသမားႏင တငးရငးသားမား၊ စငကာပႏငင -ISEAS -စာမကႏာ ၂၃၆ မ ၂၅၅။

Lahtaw, Ja Nan, Nang Raw Zahkung and Nang Shan Lahpai (၂၀၁၄)၊ ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥအေပၚ လမႈအဖြ႕အစညးမား၏ ပပးမႈမား၊ သးသပခက စာစဥအမတ (၃)၊ ဘမး-ဆြပစ (Swispeace)။

Lanz, David (၂၀၁၁)၊ “ေဆြးေႏြးစားပြတြင မညသေနရာရသလ။ ၿငမးခမးေရး ညႏႈငးမႈမားတြင ပါ၀ငေစျခငးႏင ထတပယျခငးဆငရာ အေျခခက အေၾကာငးရငးက နားလညရန မေဘာင။” ႏငငတကာ ညႏႈငးမႈ အမတစဥ ၁၆ (၂)၊ စာမကႏာ ၂၇၅၆ မ ၂၇၉၅။

Maber, Elizabeth (၂၀၁၄)၊ “မညမျခငးႏငလႈပရား လပေဆာငမႈမား - ျမနမာျပညတြင အမးသမး ေခါငးေဆာငမႈကျမငတငရာ၌ အမးသမးဆငရာ သငတနးမား၏ ပဏာမေျခလမးမား။” ကား၊ မ ေရးရာႏင ဖြ႕ၿဖးမႈ အမတစဥ ၂၂ (ခ)၊ စာမကႏာ ၁၄၁ မ ၁၅၆။

လမႈဖလေရး ေထာကပေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရး ၀နႀကးဌာနႏင ျမနမာ- ကလသမဂၢ ကား၊ မ ေရးရာအဖြ႕ (၂၀၁၅)၊ ကား/မေရးရာ ဆနးစစမႈ။ ကား၊ မေရးရာ အေျခအေန သးသပခက။ ျဖန႔ခ ထတေ၀ျခငး မရပါ။

Minoletti, Paul (၂၀၁၄)၊ ျမနမာ တငး/ျပညအဆင အပခပေရး တြင အမးသမး မား၏ ပါ၀ငပ၊ ျမနမာ တငး/ ျပညအဆင အပခပေရး ေဆြးေႏြးမႈစာစဥ အမတ (၃)၊ Myanmar Development Resource Institute and Asia Foundation။ ျမနမာ ဘာသာ။

မမခင (၁၉၈၄)၊ ျမနမာ အမးသမးမား၏ ကမာၻ၊ လနဒန - ဇက (ဒ)။

Myanmar National Committee for Women’s Affairs (၂၀၁၃)၊ အမးသမးမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးဆငရာ အမးသားအဆင မဟာဗဟာစမကနး(NSPAW) (၂၀၁၃-၂၀၂၀)။ ေနျပညေတာ- MWCWA

Nderitu, Alice and O’Neill, Jacqueline (၂၀၁၃)၊ အားလးပါ၀ငေစျခငး-အမးသမးမား ျငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင ပါဝငရာလမးက အတားအဆး ျဖစေစေသာ အယမတခကမား (၇) ခ၊ ဝါရငတနဒစ- The Institute for Inclusive Security။

O’Reilly, Marie, et al (၂၀၁၅)၊ ျငမးခမးေရး ေဖာေဆာငမႈက ျပနလည ရႈျမငျခငး- ျငမးခမးေရး လပငနးစဥမားတြင အမးသမးမား၏ အခနးက႑။ နယးေယာက- ႏငငတကာ ျငမးခမးေရးအဖြ.။

http://asiafoundation.org/publication/womens-participation-in-the-subnational-governance-of-myanmar-burmese/



http://www.ipinst.org/2015/06/reimagining-peacemaking-womens-roles-in-peace-processes

http://www.ipinst.org/2015/06/reimagining-peacemaking-womens-roles-in-peace-processes


Open Society Foundation (၂၀၁၄)၊ ျမနမာႏငငရ လ႔အခြငအေရး အေျခခ အမးသမးေရးရာ အဖြ႔အစညးမား - ျမနမာႏငငရ အမးသမးအဖြ ႔အစညးမား၏ လပငနးမားက ေၿမပဆြသးသပျခငး။ ျမနမာႏငင စမကနး နယးေယာက- OSF။Oxfam, CARE, Trocaire, ActionAid (၂၀၁၄)၊ အမးသမးႏင ေခါငးေဆာငမႈ။ ရနကန - Oxfam။ ျမနမာႏငင။

ျမနမာႏငငရ အမးသမးေရးရာ၊ ကား၊မ ဂနဒါေရးရာႏင ေခါငးေဆာငမႈဆငရာမားက ေလလာၿပး ေတြ႔ရခကမား အႏစခပထားေသာ ဤအစရငခစာက Oxfam, CARE, Trocaire ႏင ActionAid မ ထတေဝထားျခငးျဖစသည။ ေလလာခကမားမာ ျမနမာျပည အမးသမးမားေခါငးေဆာငျဖစလာရန မညသ ႔မညပအခကအခမားက ေကာလႊားရပ၊ ၎တ႔၏ေခါငးေဆာငမႈ အေတြ႔အၾကမားႏင ေခါငးေဆာငမႈႏင အဆးအျဖတျပရာ ေနရာမားတြင အမးသမးမား ပမပါဝငလာႏငရန မညသညအရာမား ေျပာငးလရနလအပပတ႔ျဖစၾကသည။ စစေပါငး စးပြား ေရး၊ ႏငငေရးႏင လမႈေရး အစရေသာ အမးမးေသာ ေခါငးေဆာငမႈ ေနရာမားမ အမးသမးေခါငးေဆာင ၇၅၆ ဦး အားေမးျမနးထားသည။

အစရငခစာတြင အမးသမးမားေခါငးေဆာငမႈ အခနးက႑ႏင ဆးျဖတခကခမတသည ေနရာမားတြင တနးတပါဝငလာခြငရေၾကာငး ေသခာေစရန မ၀ါဒ ခမတသမားက စနစမား၊ ဖြ႔စညးပမားႏငလကေတြ႔လပ ေဆာငမႈမားတြင ထညသြငးႏငသည ေတြ႔ရခက ၈ ခကက မးေမာငးထးထားပါသည။ ထအႀကေပးခကမားမာ ေခါငးေဆာငမႈက နားလညရန၊ အမးသမးမားအား ေခါငးေဆာငမႈ လမးေၾကာငးသ႔ တြနးပ႔သည တြနးအားမား၊ အမးသမးမား၏ေခါငးေဆာငမႈႏင ေခါငးေဆာငမႈလမးေၾကာငးက တားဆးေနသည စႏႈနးမားႏင အယစြ မား၊ ကား၊မ အေျချပ အၾကမးဖကမႈ၊ အမမႈတာဝနႏင လပငနးခြငဘ၀ ခနညမႈ၊ ခြျခားဆကဆမႈက တြနးလနရာ တြင အမးသမးက႑၊ ကား၊မ တနးတေရးသည အဓကႀကးပမးမႈျဖစပကသရနႏင ေနာငလာမည အမးသမး ေခါငးေဆာငမားက ေထာကပေပးရန အေရးႀကးပတ႔ ျဖစသည။

အမးသမးႏင ေခါငးေဆာငမႈအစရငခစာက ျမနမာအစးရအေနျဖင အမးသမးမား၏ အခြငအေရးႏငလအပခက အေၾကာငး ျဖညဆညးျခငးမရဘ ေရရညတညတၿပး အားလးပါ၀ငသည ၿငမးခမးေရးႏငဖြ႔ၿဖးမႈရရန ခကခစြာ ႀကးပမးရမညျဖစေၾကာငးတငျပရန အဆးသတထားသည။ အစရငခစာသည အမးအစားသးမး ခြထားသည အႀကေပးျပထားသည။ ထသးမးမာ ဥပေဒမား၊ ႏငငေရးႏင ႏငငေရး လပငနးစဥမားကေျပာငးလရန၊ လမႈ သေဘာထားမားႏင ယဥေကးမႈ စႏႈနးမားက ေျပာငးလရနႏင အထကတြင ေဖာျပထားျပးေသာ ၈ ခကေပၚ အဓကထားလက အမးသမးမားအား ေခါငးေဆာငမႈ အခနးက႑သ႔ ေရာကရရန ပပးေပးျခငး ျဖစႀကပါသည။

Palmiano, Julia (၂၀၁၄)၊ အမးသမးေရးရာႏင ပတသကျပး ေျခကနလကပနးကေနၿပလား - အမးသမးမားႏင ျငမးခမးေရး ညႏႈငးမႈမား၊ စာေစာင ၂၊ ဘမးၿမ႕ - Swisspeace။

Palmiano Federer, Julia (၂၀၁၅)၊ ကား၊ မ အေရး- ႏငငတကာ ျငမးခမးေရး ၾကားဝငေစစပမႈမားတြင စႏႈနးမား၏ အခနးက႑၊ ဘမးၿမ႕- Swisspeace။

Peace Support Fund (2016), အမးသမးမား အဆငသငရၿပ၊ ျမနမာ႔ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥအား ျပျပင ေၿပာငးလႏငေသာ အခြငအေရးတစခ၊ ရနကန၊ PSF.

ဤေဆြးေႏြးပြစာတမးသည ၂၀၁၅ ခႏစ ႏစကနကာလအထ ျမနမာႏငင၏ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥမား အတြငး အမးသမးမားပါ၀ငမႈႏင ကား/မ ေရးရာ၊ ဂ(န)ဒါ ထညသြငးစဥးစားျခငး ကစၥရပမားအားပထမဆး အေနျဖင အေသးစတေလလာဆနးစစမႈ ျပလပထားသညက တငျပထားပါသည။ ဤအစရငခစာသည အစးရ၊ တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႔အစညးမား၊ လထအေျချပ အဖြ႔အစညးမားႏင ႏငငတကာ တကၾကြလႈပရားသမားသည ကား/မေရးရာ၊ ဂ(န)ဒါတရားမတမႈအေပၚ မညသ႔လႈပရား၊ လပကင၊ ေဆာငရြကေနသညက အကျဖတ ေလလာဆနးစစထားေသာအစရငခစာတစချဖစသည။ ထ ႔အျပငဤအစရငခစာသည ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥ အတြငးႏင၊ ပ၍ကယျပန႔စြာေျပာရလငလမႈဘ၀မားတြင အမးသမးမား ၏ ပါ၀ငလႈပရားမႈက အတားအျမစအၿဖစရေနသည ဆကစပအေၾကာငးရငးရစမးကလညး ေဖာျပထားပါသည။ ၎ရစမးတြင

https://www.care.org.au/wp-content/uploads/2014/12/Myanmar-Women-and-Leadership-in-Myanmar-Report.pdf

10 ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား

လမႈေရး ႏင ယဥေကးမႈဓေလထးတမးဆငရာ ကား/မ ေရးရာ၊ ဂ(န)ဒါ သတမတခကမားႏင ေမာမနးခကမား၊ အမးသမးမား၏ ျပစေစာငေရာကမႈေပးေသာ ႏင အမေထာငထနးသမးရေသာတာ၀န ၀တရားမား (သးဆင ၀နပမႈမား)၊ မတကြျပားေသာတငးရငးသား၊ လမႈအတနးအလႊာႏင ကား/မ ေရးရာ၊ ဂ(န)ဒါစသည ေျမာကျမား စြာေသာလမႈရပတညရမႈမားအၾကား ႐နးကနညႇႏႈငးေနရျခငးမား၊ ျမနမာႏငငအတြငးယဥေကးမႈ ထးစအရ အမးသားဥးေဆာငမႈကအားေပးေသာ ဂ(န)ဒါခြျခားမႈမား၊ အမးသမးမား၏ ‘အဆငျမငမနးမသားဘ၀’ ႏင ဆကစပလကရေသာဆန႔ကငဘကအေျခအေနမား၊ ကား/မေရးရာ ဂ(န)ဒါအေပၚ အေျခခေသာအၾကမးဖကမႈမား၊ ပမကယျပန႔ေသာ လမႈလျခေရးဆငရာအေၾကာငးအရာမား ႏင ႏငငေရးႏင လၿခေရးနယပယတြင အမးသမး မားအား ကယစားလယျပႏႈနး နညးပါးၿခငး စသညတ႔ပါ၀ငပါသည။ ဤအစရငခစာ၏ ေနာကဆး အပငးတြင ျမနမာႏငငအတြငးရ အမးသမးမား ေတြ႔ၾကခစားေနရေသာ မညမမႈမား၊ အထးသျဖငၿငမးခမးေရးလပငနးစဥမားတြငအမးသမးမားပါ၀ငျခငးႏင ဆကစပေနေသာမညမမႈမားအား တန႔ျပနရန လကေတြ႔ကေသာ နညးဗဟာ၊ မေဘာငမားအားေဖာျပေပးထားပါသည။ ေဖာျပထားေသာ နညးဗဟာမားသည ႏငငတကာတြင ေအာငျမငစြာ၊ လကေတြ႔အသးျပထားေသာ (သ ႔) အသးျပလကရသည နညးဗဟာမားက အေျခခ၍ ေဖာထတထားပါသည။ ၎မေဘာငမားသည အစးရ၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား၊ လကနကကင အဖြ ႔မား၊ ႏငငတကာတကၾကြလႈပရားသမားႏင အျခားေသာပါ၀ငလႈပရားသမားအတြကပါ အသးျပရန သငေတာပါသည။ ထ႔အျပင ၎မေဘာငမားသည ေနာကလာမညသေတသနႏင ေလလာဆနးစစျခငးမားအတြကအေရးပါသည၊ အကးရမညျဖစသည ေခါငးစဥမားကလညးအႀကျပထားသည။ ဤအစရငခစာ၏ အပငးခြတစခစတြင ေဆြးေႏြးပြမားႏင စကားရညလပြမားအတြက အထးရညရြယထားေသာေမးခြနးအခ႕ ကလညး ထညသြငးေပးထားပါသည။ (ျမနမာႏငင အေျချပအဖြ႔အစညးမား-အကယ၍ သငတ႔၏ အဖြ႔အစညး မား၏ လပငနးပငးဆငရာတြင အသးျပရန ဤအစရငခစာအား ထတေ၀စာမအျဖစ ရယလပါလင PSF သ႔ ဆကသြယပါ)။

Phan Tee Eain and Gender Equality Network (၂၀၁၂)၊ ျမနမာနငင- ၂၀၁၂ လႊတေတာရ အမးသမးမား၊ ရနကနၿမ႕။ PTE ႏင GEN။

von Burg, Corinne (၂၀၁၅)၊ အားလးပါ၀ငျခငး - ႏငငတကာ ၿငမးခမးေရး ၾကားဝငေစစပမႈမားတြင စႏႈနးမား၏ အခနးက႑၊ ဘမးၿမ႕- Swisspeace။

UN Women (၂၀၁၂)၊ ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးညႏႈငးပြမား၌ အမးသမးမား ပါ၀ငျခငး မကေမာကအေျခအေနႏင ၾသဇာလႊမးမးႏငမႈ အၾကားဆကႏြယမႈ၊ နယးေယာက - UN Women။ ျမနမာ ဘာသာ။

UN Women, Gender and Development Initiative-Myanmar, Swisspeace (၂၀၁၅)၊ ပဋပကၡႏင ၿငမးခမး ေရးတြင ကား၊ မ အေရး ဘာေၾကာင အေရးပါပ-ကရငႏင မြနျပညနယမ ရႈေထာငမား၊ ရနကနၿမ႕။ UN Women. ျမနမာ ဘာသာ။

Than, Tharaphi (၂၀၁၄)၊ ေခတသစ ျမနမာျပည အမးသမးမား၊ လနဒနၿမ႕- ေရာဒလစခ။

Transnational Institute (၂၀၁၆)၊ အမးသမးမား မရ၊ ၿငမးခမးေရးလ မရ။ ျမနမာႏငငရ ကား၊မ ေရးရာ တနးတညမမႈ၊ ပဋပကၡႏင ၿငမးခမးေရး။ မ၀ါဒ ရငးလငးခက၊ ဇနန၀ါရ။

ဤအစရငခစာ အႏစခပတြင အထးသျဖင ျမနမာျပည တငးရငးသားေဒသမားရ ျပညသမားအတြက ပဋပကၡႏင ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈအေပၚ ကား၊မ ဂနဒါ ရႈေထာငႏင ကား၊မ ဆငရာ ဂနဒါ အကး သကေရာကမႈရပက ေရးသားေဖာျပထားပါသည။ စာတမးတြင အမးသမးမား၏ လ႔အခြငအေရးသည လ႔အခြငအေရးဆငရာ သေဘာတညမႈမားႏင ကမာၻ႔ကလသမဂၢ လျခေရးေကာငစေျဖရငးခကမား အစရသည ႏငငတကာ ဥပေဒႏင ႏငငတကာယႏရားးမားက မညသ႔ပပးေပးထားသညက တငျပေဆြးေႏြးထားပါသည။ လကရ ကာလတြင ျမနမာျပညတြငးႏင ျမနမာျပညရ အမးသမးအဖြ႔အစညးမားသည ျပညသ႔အဆင ၿငမးခမး ေရးေဖာေဆာငမႈႏင ျပနလညသငျမတေရး လပငနးမားတြင တကၾကြစြာပါဝငလကရသည။ သ႔ရာတြင ႏစဦးႏစဘကဆငရာ အပစအခတရပစေရး ညႏႈငးျခငးမားႏင ျပညေထာငစအဆင အပစအခတရပစေရး သေဘာတညမႈလပငနးစဥ

http://www.themimu.info/sites/themimu.info/files/documents/Ref-Doc_Myanmar-Women-in-Parliament-2012_GEN_10Oct2012.pdf

http://www2.unwomen.org/~/media/field%20office%20eseasia/docs/publications/2016/01/82794_unw008-03a-women-peace-myanmar-s.pdf?v=1&d=20160114T051126

http://www2.unwomen.org/~/media/field%20office%20eseasia/docs/publications/2015/11/wps-report-burmese-final-2015.pdf?v=1&d=20160105T051610



https://www.tni.org/files/publication-downloads/bpb18_052016_web.pdf

https://www.tni.org/files/publication-downloads/bpb18_052016_web.pdf


အစရေသာ အစးရႏငအဆငျမင ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈမားတြင အမးသမးပါဝငမႈ ခနလပခထားရဆ ျဖစ သည (အနညးငယမသာ ပါဝငခြငရရပါသည)။

စာတမးတြင အမးသမးအခြငအေရးအတြက ကယစားျပလႈပရားသမားႏင ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင အမးသမးမားစြာပါဝငမႈ လအပပႏင အကးရပကေဖာျပၿပး ထသ႔ျဖစႏငရန နညးလမးမားကအႀကေပးေဖာျပ ထားပါသည။ ေနာကပငး အခနးမားတြင အပငးခြၿပး တငျပထားပါသည။ ကား၊ မ တနးတေရးက ရငးလငး ေဖာျပေသာ အျမငပငးဆငရာ အခကအလကမား၊ ပဋပကၡႏင ၿငမးခမးေရးဆငရာ အေတြးအေခၚမား၊ ျမနမာျပည ကား၊မ တနးတမညမမႈႏင စပဆငေသာ အဓကျပနာမား ၿခငခက၊ ျမနမာျပည ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငမႈ ႏင ျပနလညသငျမတေရးလပငနးစဥတြင အမးသမး အဖြ႔အစညးမားႏင အမးသမး လ႔အခြငအေရးႀကးပမး သမား၏ ေထာကပေပးဆပမႈ ေဖာျပခက၊ လကရ ျမနမာျပည၏ ၿငမးခမးေရးႏင ဒမကေရစ လပငနးစဥမားတြင အမးသမးအဖြ႔အစညး ကယစားလယမားပါ၀ငပ ေဆြးေႏြးခကႏင နဂးေဖာျပခကျဖစေသာ ၿငမးခမးေရးေဖာ ေဆာငမႈလပငနး အဖကဖကတြင အမးသမးမားပမအားေကာငးစြာပါ၀ငလာႏငေစမည အႀကေပးခကမားဟ အပငးမားခြလက တငျပထားပါသည။

Women´s League of Burma (၂၀၀၅)၊ ေဘကငးမ စၿပး ျမနမာျပည အမသမးမားဘ၀ တးတကမႈ ရရလား။ ခငးမငၿမ႕- WLB။

Women’s League of Burma (၂၀၀၆)၊ ကြနမတ႕၏ အခြငအေရးက ဖြ႔စညးျခငး။ ခငးမငၿမ႕- WLB။ ျမနမာ ဘာသာ။

Women’s League of Burma (၂၀၀၈)၊ စစအာဏာရင၏ လႊမးမးမႈ ေအာကတြင။ ခငးမငၿမ႕- WLB။ ျမနမာ ဘာသာ။

Women’s League of Burma (၂၀၁၄)၊ အေရးယမႈ ကငးလြတျခငးႏင မေျပာငးလေသးသည စနစ။ ခငးမငၿမ႕- WLB။ ျမနမာ ဘာသာ။

ဤအစရငခစာတြင ျမနမာျပညရတငးရငးသား ေဒသမားမ အမသမးမားသည ျမနမာတပမေတာ၏ ကား၊ မ အေျခခ အၾကမးဖကမႈက မညသ႔ေတြ႔ႀကခစားရပက တငျပထားပါသည။ ကခင၊ ကရငႏင ရမးတငးရငးသား အမးသမးမားအေပၚ အစးရစစတပသား ႏင စစဗလမား၏ လငအႀကမးဖကမႈေပါငး ၁၀၀ ေကာကေရးသား တငျပထားပါသည။ အေရးႀကးဆးအခကမာ အၾကမးဖကမႈမားသည ၂၀၁၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြေနာကပငး တြင ျဖစပကျခငးျဖစၿပး ဒမကေရစႏငငေတာႀကးဟေခၚေသာႏငငတြင အမးသမးမားႏင မနးကေလး ငယမား ႀကေတြ႔ရေသာ လျခမႈဆငရာ ျပနာမားကေထာကျပထားပါသည။ အစးရမ ကား၊မအေျခခအၾကမးဖကမႈ က ကငသးျခငးသည တငးရငးသားအဖြ႔အစညးမားက စတကေစရန (စတဓာတ စစဆငေရး) ႏင ဖကဆးရန ရညရြယေသာ အစးရ၏စစပရယာယျဖစၿပး ႏငငတကာလ႔အခြငအေရးက လးဝ ခးေဖာကေနျခငးျဖစသညဟ အစရငခစာက ဆထားပါသည။ အစရငခစာအဆးတြင ျမနမာအစးရ၊ တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႔မားႏင ႏငငတကာမပါ၀ငပတသကသမားက အႀကျပခကမား ေပးထားပါသည။ ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒက ျပျပငေျပာငးလ ရနလအပၿပး ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒသည စစဒဏခေဒသမားတြင ကးလြနေသာ အမႈမားက အေရးမယျခငးႏင အစးရအေပၚ စစတပၾသဇာ သကေရာကမႈက ခငမာေစျခငးျဖင ျမနမာႏငငတြင အမးသမးမား အျပညအဝႏင တြဖကပါဝင ႏငေရးအတြကအဓက အတားအဆးျဖစသညဟ အဓက အႀကေပးတကတြနးထားသည။

ယခစာတမးအတြက ကးကားခက - ၿငမးခမးေရး အတြက ကား၊ မ တနးတေရး မဟာမတ အဖြ႔ (AGIPP: Alliance For Gender Inclusion in the Peace Process) (၂၀၁၆)၊ ျမနမာ ၿငမးခမးေရး ျဖစစဥႏင ဆေလာသည ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈႏင အမးသမးမား ပါ၀ငျခငးႏင သကဆငသည အရငးအျမစမား၏ ကမးအကးအကားမား၊ ပထမ အႀကမ၊ ၂၀၁၆ ခနစ ဇနန၀ါရ၊ AGIPP.

http://womenofburma.org/Report/beijingplus.pdf

http://womenofburma.org/publications/Constituting_Our_Rights_bur.pdf

http://womenofburma.org/publications/Constituting_Our_Rights_in_English.pdf

http://womenofburma.org/publications/Constituting_Our_Rights_in_English.pdf

http://womenofburma.org/Report/2008%20CEDAW%20Burmese.pdf



http://womenofburma.org/wp-content/uploads/2014/01/SameImpunitySamePattern_Burmese-final.pdf

http://womenofburma.org/wp-content/uploads/2014/01/SameImpunitySamePattern_Burmese-final.pdf

12 ျမနမာ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥႏင သငေတာေသာ အမးသမးမား ပါ၀ငမႈႏင ကား၊ မ ေရးရာ တရားမတမႈဆငရာ အရငးအျမစမား

2 0 $.eþ% 0/û1 0/) / ' 0þ 0/ÿ 0u4þ0. þ0.)$0) $ 1+%/ &/ 1$/ #5þ0 … ·...

Documents