2 2. 2.1 - mahasarakham universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12...

21
บทที2 ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง 2. ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง 2.1.1 นิยามศัพท์ คอมพิวเตอร์ (อังกฤษ: Computer) หรือในภาษาไทยว่า คณิตกรณ์ คือ เครื่องมือหรือ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ที่มีความสามารถในการคานวณอัตโนมัติตามคาสั่ง ส่วนที่ใช้ประมวลผล เรียกว่าหน่วยประมวลผล ชุดของคาสั่งที่ระบุขั้นตอนการคานวณเรียกว่าโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ผลลัพธ์ที่ได้ออกมานั้นอาจเป็นได้ทั้ง ตัวเลข ข้อความ รูปภาพ เสียง หรืออยู่ในรูปอื่น ๆ อีกมากมาย ลักษณะทางกายภาพของคอมพิวเตอร์นั้นมีหลากหลาย มีทั้งขนาดที่ใหญ่มากจนต้องใช้ห้องทั้งห้อง ในการบรรจุ และขนาดเล็กจนวางได้บนฝ่ามือ การจัดแบ่งประเภทของคอมพิวเตอร์สามารถจัดแบ่ง ได้ตามขนาดทางกายภาพเป็นสาคัญ ซึ่งมักจะแปลผันกับประสิทธิภาพความเร็วในการประมวลผล โดยขนาดคอมพิวเตอร์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเรียกว่า ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ เคาร์เตอร์บริการ หมายถึง พื้นที่เป็นส่วนแรกสาหรับต้อนรับลูกค้าเมื่อลูกค้าเข้ามาใช้ บริการภายในกิจการของเราซึ่งประกอบไปด้วยส่วนอานวยความสะดวกต่างๆให้กับลูกค้าและ ระบบงานสาหรับให้บริการทางธุรกรรมต่างๆ การรับซ่อมสินค้า หมายถึง การรับสินค้าจากลูกค้าเพื่อทาการซ่อมบารุงรักษา (Preventive Maintenance) เป็นรายครั้ง การส่งสินค้าซ่อมต่อ หมายถึง การส่งสินค้าซ่อมต่อยังศูนย์ซ่อมอื่นๆในกรณีสินค้านั้นยัง อยู่ในระยะเวลาและเงื่อนไขการรับประกันของศูนย์ซ่อมนั้นๆหรือนอกเหนือความสามารถในการ ให้บริการของกิจการเอง การรับคืนสินค้า หมายถึง การรับคืนสินค้าจากรายการสินค้าที่ส่งซ่อมไปยังศูนย์ซ่อมจาก แหล่งอื่นเพื่อรับสินค้าที่ส่งซ่อมรับสินค้าเข้ามาในร้านโดยมีกระบวนการการรับเข้า การปิดงาน หมายถึง การตรวจเช็คปรับปรุงรายละเอียดการซ่อมสินค้าที่เป็นปัจจุบันนั้น แล้วทาการบันทึกรายละเอียดการทางานที่เกี่ยวข้องกับสินค้านั้นๆ การสั่งซื้อสินค้า หมายถึง การบอกรายละเอียดเกี่ยวกับสินค้าที่ต้องการจะสั่งซื้อเพื่อ ตัวแทนจาหน่ายจะได้ส่งสินค้าให้แก่เจ้าของกิจการได้ถูกต้อง การรับสินค้า (จากการสั่งซื้อสินค้า) หมายถึง เมื่อมีการสั่งซื้อสินค้าแล้วก็รับสินค้าจาก ตัวแทนจาหน่ายเข้าร้าน

Upload: others

Post on 02-Oct-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

2. ทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 นยามศพท คอมพวเตอร (องกฤษ: Computer) หรอในภาษาไทยวา คณตกรณ คอ เครองมอหรออปกรณอเลกทรอนกส ทมความสามารถในการค านวณอตโนมตตามค าสง สวนทใชประมวลผลเรยกวาหนวยประมวลผล ชดของค าสงทระบขนตอนการค านวณเรยกวาโปรแกรมคอมพวเตอร ผลลพธทไดออกมานนอาจเปนไดทง ตวเลข ขอความ รปภาพ เสยง หรออยในรปอน ๆ อกมากมาย ลกษณะทางกายภาพของคอมพวเตอรนนมหลากหลาย มทงขนาดทใหญมากจนตองใชหองทงหองในการบรรจ และขนาดเลกจนวางไดบนฝามอ การจดแบงประเภทของคอมพวเตอรสามารถจดแบงไดตามขนาดทางกายภาพเปนส าคญ ซงมกจะแปลผนกบประสทธภาพความเรวในการประมวลผล โดยขนาดคอมพวเตอรทมขนาดใหญทสดเรยกวา ซเปอรคอมพวเตอร เคารเตอรบรการ หมายถง พนทเปนสวนแรกส าหรบตอนรบลกคาเมอลกคาเขามาใชบรการภายในกจการของเราซงประกอบไปดวยสวนอ านวยความสะดวกตางๆใหกบลกคาและระบบงานส าหรบใหบรการทางธรกรรมตางๆ การรบซอมสนคา หมายถง การรบสนคาจากลกคาเพอท าการซอมบ ารงรกษา(Preventive Maintenance) เปนรายครง การสงสนคาซอมตอ หมายถง การสงสนคาซอมตอยงศนยซอมอนๆในกรณสนคานนยงอยในระยะเวลาและเงอนไขการรบประกนของศนยซอมนนๆหรอนอกเหนอความสามารถในการใหบรการของกจการเอง การรบคนสนคา หมายถง การรบคนสนคาจากรายการสนคาทสงซอมไปยงศนยซอมจากแหลงอนเพอรบสนคาทสงซอมรบสนคาเขามาในรานโดยมกระบวนการการรบเขา การปดงาน หมายถง การตรวจเชคปรบปรงรายละเอยดการซอมสนคาทเปนปจจบนนน แลวท าการบนทกรายละเอยดการท างานทเกยวของกบสนคานนๆ การสงซอสนคา หมายถง การบอกรายละเอยดเกยวกบสนคาทตองการจะสงซอเพอตวแทนจ าหนายจะไดสงสนคาใหแกเจาของกจการไดถกตอง การรบสนคา (จากการสงซอสนคา) หมายถง เมอมการสงซอสนคาแลวกรบสนคาจากตวแทนจ าหนายเขาราน

Page 2: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

10

2.1.2 ทฤษฎโปรแกรม 2.1.2.1 อนเตอรเนต (Internet)

“อนเตอรเนต” มาจากค าวา International Network เปนเครอขายของการสอสารขอมลขนาดใหญ อนประกอบดวยเครอขายคอมพวเตอรจ านวนมาก เชอมโยงแหลงขอมลจากองคกรตางๆ ทวโลกเขาดวยกน ค าวา “เครอขาย” หมายถง - การทมคอมพวเตอรตงแต 2 เครองขนไป เชอมตอเขาดวยกนดวยสายเคเบล (ทางตรง) และหรอสายโทรศพท (ทางออม) - มผใชคอมพวเตอร - มการถายเทขอมลระหวางกน 2.1.2.2 ภาษา PHP PHP เปนภาษาจ าพวก scripting language ค าสงตางๆจะเกบอยในไฟลทเรยกวาสครปต (script) และเวลาใชงานตองอาศยตวแปลชดค าสง ตวอยางของภาษาสครปกเชน JavaScript, Perl เปนตน ลกษณะของ PHP ทแตกตางจากภาษาสครปตแบบอนๆ คอ PHP ไดรบการพฒนาและออกแบบมา เพอใชงานในการสรางเอกสารแบบ HTML โดยสามารถ สอดแทรกหรอแกไขเนอหาไดโดยอตโนมต ดงนนจงกลาววา PHP เปนภาษาทเรยกวา server-side หรอ HTML-embedded scripting language เปนเครองมอทส าคญชนดหนง ทชวยใหเราสามารถสรางเอกสารแบบ Dynamic HTML ไดอยางมประสทธภาพและมลกเลนมากขน Server Side Include (SSI) กจะสามารถเขาใจการท างานของ PHP ไดไมยาก สมมตวา เราตองการจะแสดงวนเวลาปจจบนทผเขามาเยยมชมเวบไซดในขณะนน ในต าแหนง ใดต าแหนงหนงภายในเอกสาร HTML ทเราตองการ อาจจะใชค าสงในรปแบบน เชน <!--#exec cgi="date.pl"--> ไวในเอกสาร HTML เมอ SSI ของ web server มาพบค าสงน กจะกระท าค าสง date.pl ซงในกรณน เปนสครปตทเขยนดวยภาษา perl ส าหรบอานเวลาจากเครองคอมพวเตอร แลวใสคาเวลาเปนเอาพท ( output) และแทนทค าสงดงกลาว ลงในเอกสาร HTML โดยอตโนมต กอนทจะสงไปยงผอานอกทหนง PHP ไดรบการพฒนาขนมา เพอแทนท SSI รปแบบเดมๆ โดยใหมความสามารถ และมสวนเชอมตอกบเครองมอชนดอนมากขน เชน ตดตอกบคลงขอมลหรอ database เปนตน PHP ไดรบการเผยแพรเปนครงแรกในปค.ศ.1994 จากนนกมการพฒนาตอมาตามล าดบ เปนเวอรชน 1 ในป 1995 เวอรชน 2 (ตอนนนใชชอวา PHP/FI) ในชวงระหวาง 1995-1997 และเวอรชน 3 ชวง 1997 ถง 1999 จนถงเวอรชน 4 ในปจจบน PHP เปนผลงานทเตบโตมาจากกลมของนกพฒนาในเชงเปดเผยรหสตนฉบบ หรอ OpenSource ดงนน PHP จงมการพฒนาไปอยางรวดเรว และแพรหลายโดยเฉพาะอยางยงเมอใชรวมกบ

Page 3: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

11

Apache Webserver ระบบปฏบตอยางเชน Linux หรอ FreeBSD เปนตน ในปจจบน PHP สามารถใชรวมกบ Web Server หลายๆตวบนระบบปฏบตการอยางเชน Windows 95/98/NT เปนตน เนองจากวา PHP ไมไดเปนสวนหนงของตว Web Server ดงนนถาจะใช PHP กจะตองดกอนวา Web server นนสามารถใชสครปต PHP ไดหรอไม ยกตวอยางเชน PHP สามารถใชไดกบ Apache WebServer และ Personal Web Server (PWP) ส าหรบระบบปฏบตการ Windows 95/98/NT ในกรณของ Apache เราสามารถใช PHP ไดสองรปแบบคอ ในลกษณะของ CGI และ Apache Module ความแตกตางอยตรงทวา ถาใช PHP เปนแบบโมดล PHP จะเปนสวนหนงของ Apache หรอเปนสวนขยายในการท างานนนเอง ซงจะท างานไดเรวกวาแบบทเปน CGI เพราะวา ถาเปน CGI แลว ตวแปลชดค าสงของ PHP ถอวาเปนแคโปรแกรมภายนอก ซง Apache จะตองเรยกขนมาท างานทกครง ทตองการใช PHP ดงนน ถามองในเรองของประสทธ ภาพในการท างาน การใช PHP แบบทเปนโมดลหนงของ Apache จะท างานไดมประสทธภาพมากกวา 2.1.2.3 Microsoft SQL Server 2005

Microsoft SQL Server 2005 พฒนามาจาก Microsoft SQL Server 2000 เปนโปรแกรมจดการฐานขอมลระดบเซรฟเวอร ทมขดความสามารถในการรองรบขอมลขนาดใหญ ทชวยใหการบรหารจดการฐานขอมลมประสทธภาพรวดเรว SQL Server 2005 มาพรอมกบเทคโนโลยใหมทจะชวยใหการพฒนาแอพพลเคชนท าไดอยางมประสทธภาพมากยงขน แพลตฟอรมส าหรบจดการขอมลนสนบสนน .NET Framework เพอใหนกพฒนาท างานรวมกบเครองมอ Visual Studio ไดเปนอยางด ไมวาจะเปนการสรางและใชงานฐานขอมลทมประสทธภาพ มความปลอดภยแตวามความซบซอนนอยกวา ส าหรบฟเจอรใหม ๆ ในสวนนของโซลชน SQL Server 2005 ประกอบดวย การสนบสนนภาษาในการเขยนโปรแกรมทหลากหลายมากขนอยางเชน Transact-SQL, Microsoft Visual Basic .NET และ Microsoft Visual C# ผานกลไกลของ Common Language Runtime (CLR) 2.1.2.4 โปรแกรม phpMyadmin phpMyAdmin เปนสวนตอประสานทสรางโดยภาษาพเอชพ ซงใชจดการฐานขอมล MySQL ผานเวบเบราวเซอร โดยสามารถทจะท าการสรางฐานขอมลใหม หรอท าการสราง TABLE ใหมๆ และยงม function ทใชส าหรบการทดสอบการ query ขอมลดวยภาษา SQL พรอมกนนน ยงสามารถท าการ insert delete update หรอแมกระทงใช ค าสงตางๆ เหมอนกบกนการใชภาษา SQL ในการสรางตารางขอมล ในสวนของการแสดงผลหนาแรกเมอเขาสหนาแสดงผล phpMyAdmin จะแสดงรนของ phpMyAdmin ทใชงานอย พรอมทงสามารถทจะจดการกบรหสอกขระทใชในการเกบขอมล ฝงเมนดานซายจะแสดงขอมลของฐานขอมลปจจบน (DATABASE NAME) และเมอท าการเลอกแลวจะแสดงโครงสรางของ ตารางขอมล

Page 4: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

12

2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คอ โปรแกรมทรวบรวมเอา Open Source Software หลายๆ อยางมารวมกน โดยม Packageหลก คอ 2.1.2.6 โปรแกรม Apache Web Server 2.2.3

Apache พฒนามาจาก HTTPD Web Server ทมกลมผพฒนาอยกอนแลว โดย รอบ แมคคล (Rob McCool) ท NCSA (National Center for Supercomputing Applications) มหาวทยาลยอลลนอยส เออรแบนา-แชมเปญจน สหรฐอเมรกา แตหลงจากท แมคคล ออกจาก NCS และหนไปใหความสนใจกบโครงการอนๆ มากกวาท าให HTTPD เวบเซรฟเวอร ถกปลอยทงไมมผพฒนาตอ แตเนองจากเปนซอรฟแวรทอยภายใตลขสทธ กน คอ ทกคนมสทธทจะน าเอาซอรสโคดไปพฒนาตอได ท าใหมผใชกลมหนงไดพฒนาโปรแกรมขนมาเพออดชองโหว ทมอยเดม (หรอ แพช) และยงไดรวบรวมเอาขอมลการพฒนา และการแกไขตางๆ แตขอมลเหลานอยตามทตางๆ ไมไดรวมอยในททเดยวกน จนในทสด ไบอน บเลนดอรฟ (Brian Behlendorf) ไดสรางจดหมายกลม (mailing list) ขนมาเพอน าเอาขอมลเหลานเขาไวเปนกลมเดยวกน เพอใหสามารถเขาถงขอมลเหลานไดงายยงขน และในทสด กลมผพฒนาไดเรยกตวเองวา กลมอะแพช (Apache Group) และไดปลอยซอฟตแวร HTTPD เวบเซรฟเวอร ทพฒนาโดยการน าเอาแพชหลายๆ ตวทผใชไดพฒนาขนเพอปรบปรงการท างาน ของซอฟตแวรตวเดมใหมประสทธภาพมากยงขน ตงแต ป พ.ศ. 2539 Apache ไดรบความนยมขนเรอยๆ จนปจจบนไดรบความนยมเปนอนดบหนง มผใชงานประมาณ 65% ของเวบเซรฟเวอรทใหบรการอยทงหมด การทอาปาเชเปนซอฟตแวรทอยในลกษณะของ โอเพนซอรส ทเปดใหบคคลทวไปสามารถเขามารวมพฒนาสวนตางๆ ของอาปาเชได ซงท าใหเกดเปน โมดล ทเกดประโยชนมากมาย เชน mod_perl, mod_python หรอ mod_php ซงเปนโมดลทท าใหอาปาเชสามารถใชประโยชน และท างานรวมกบภาษาอนได แทนทจะเปนเพยงเซรฟเวอรทใหบรการเพยงแค เอชทเอมแอล อยางเดยว นอกจากนอาปาเชเองยงมความสามารถอนๆ ดวย เชน การยนยนตวบคคล ( mod_auth, mod_access, mod_digest) หรอเพมความปลอดภยในการสอสารผาน โปรโตคอล https (mod_ssl) นอกจากน กยงมโมดลอนๆ ทไดรบความนยมใช เชน mod_vhost ท าใหสามารถสรางโฮสทเสมอน www.sample.com, wiki.sample.com, mail.sample.com หรอ www.ilovewiki.org ภายในเครองเดยวกนได

Page 5: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

13

2.1.3 ทฤษฎการวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis and Design) ระบบ คอกลมขององคการตางๆ ทท างานรวมกนเพอจดประสงคอนเดยวกน ระบบอาจจะประกอบดวยบคคลากร เครองมอ เครองใช พสด วธการ ซงทงหมดนจะตองมระบบจดการอนหนงเพอใหบรรลจดประสงคอนเดยวกน ตวอยางเชน ในรางกายคนเราจะมระบบในตวคอมความสมพนธตดตอกนระหวางสอง เสนประสาท เซลลรบรความรสก เพอบรรลเปาหมายในการรบรความรสกรอนหนาว เปนตนในการใชภาษากถอท าอยางเปนระบบนนระบบนนคอ ความสมพนธตดตอกนระหวาง การใชค าสญลกษณตางๆ เพอบรรลเปาหมายในการตความใหเขาใจภาษานนๆ ในธรกจกเปนระบบอยางหนง ซงมสวนประกอบคอ การตลาด โรงงาน การขาย การคนควา การขนสง การเงน บคคล การท างาน โดยททงหมดมการตดตอสมพนธระหวางกน เพอใหบรรลเปาหมายใหเกดก าไร 2.1.3.1 การวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis and Design) การวเคราะหและออกแบบระบบคอ วธการทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนง หรอระบบยอยของธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขนดวยกได การวเคราะหระบบคอ การหาความตองการ ( Requirements) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขามาในระบบและการออกแบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบสารสนเทศนนใหใชในงานไดจรง ผทท าหนานกคอ นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis: SA) 2.1.3.2 วงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle: SDLC) ระบบสารสนเทศทงหลายมวงจรชวตทเหมอนกนตงแตเกดจนตายวงจรนจะเปนขนตอนทเปนล าดบตงแตตนจนเสรจเรยบรอย เปนระบบทใชงานได ซงนกวเคราะหระบบตองท าความเขาใจใหดวาในแตละขนตอนจะตองท าอะไร และท าอยางไร ขนตอนการพฒนาระบบมอยดวยกน 7 ขน ดวยกน คอ

ภาพท 2-1 แสดงวงจรของการพฒนาระบบ

Page 6: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

14

ขนท 1: เขาใจปญหา (Problem Recognition) ระบบสารสนเทศจะเกดขนไดกตอเมอผบรหารหรอผใชตระหนกวาตองการระบบสารสนเทศหรอระบบจดการเดม ไดแกระบบเอกสารในตเอกสาร ไมมประสทธภาพเพยงพอทตอบสนองความตองการในปจจบน ปจจบนผบรหารตนตวกนมากทจะใหมการพฒนาระบบสารสนเทศมาใชในหนวยงานของตน ในงานธรกจ อตสาหกรรม หรอใชในการผลต ตวอยางเชน บรษทของเรา จ ากด ตดตอซอสนคาจากผขายหลายบรษท ซงบรษทของเราจะมระบบ MIS ทเกบขอมลเกยวกบหนสนทบรษทขอเราตดคางผขายอย แตระบบเกบขอมลผขายไดเพยง 1,000 รายเทานน แตปจจบนผขายมระบบเกบขอมลถง 900 ราย และอนาคตอนใกลนจะเกน 1,000 ราย ดงนนฝายบรหารจงเรยกนกวเคราะหระบบเขามาศกษา แกไขระบบงาน ปญหาทส าคญของระบบสารสนเทศในปจจบน คอ ระบบเขยนมานานแลว สวนใหญเขยนมาเพอตดตามเรองการเงน ไมไดมจดประสงคเพอใหขอมลขาวสารในการตดสนใจ แตปจจบนฝายบรหารตองการดสถตการขายเพอใชในการคาดคะเนในอนาคต หรอความตองการอนๆ เชน สนคาทมยอดขายสง หรอสนคาทลกคาตองการสง หรอการแยกประเภทสนคาตางๆทท าไดไมงายนก การทจะแกไขระบบเดมทมอยแลวไมใชเรองทงายนก หรอแมแตการสรางระบบใหม ดงนนควรจะมการศกษาเสยกอนวาความตองการของเราเพยงพอทเปนไปไดหรอไม ไดแก "การศกษาความเปนไปได" (Feasibility Study) ขนตอนท 2: ศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) จดประสงคของการศกษาความเปนไปไดกคอ การก าหนดวาปญหาคออะไรและตดสนใจวาการพฒนาสรางระบบสารสนเทศ หรอการแกไขระบบสารสนเทศเดมมความเปนไปไดหรอไมโดยเสยคาใชจายและเวลานอยทสด และไดผลเปนทนาพอใจ ปญหาตอไปคอ นกวเคราะหระบบจะตองก าหนดใหไดวาการแกไขปญหาดงกลาวมความเปนไปไดทางเทคนคและบคลากร ปญหาทางเทคนคกจะเกยวของกบเรองคอมพวเตอร และเครองมอเกาๆถาม รวมทงเครองคอมพวเตอรซอฟตแวรดวย ตวอยางคอ คอมพวเตอรทใชอยในบรษทเพยงพอหรอไม คอมพวเตอรอาจจะมเนอทของฮารดดสกไมเพยงพอ รวมทงซอฟตแวร วาอาจจะตองซอใหม หรอพฒนาขนใหม เปนตน ความเปนไปไดทางดานบคลากร คอ บรษทมบคคลทเหมาะสมทจะพฒนาและตดตงระบบเพยงพอหรอไม ถาไมมจะหาไดหรอไม จากทใด เปนตน นอกจากนนควรจะใหความสนใจวาผใชระบบมความคดเหนอยางไรกบการเปลยนแปลง รวมทงความเหนของผบรหารดวย สดทายนกวเคราะหระบบตองวเคราะหไดวา ความเปนไปไดเรองคาใชจาย รวมทงเวลาท ใชในการพฒนาระบบ และทส าคญคอ ผลประโยชนทจะไดรบ เรองเวลาเปนสงส าคญ เชน การเปลยนแปลงระบบเพอรองรบผขายใหไดมากกวา 1,000 บรษทนน ควรใชเวลาไมเกน 1 ป ตงแตเรมตนจนใชงานได คาใชจายเรมตงแตพฒนาจนถงใชงานไดจรงไดแก เงนเดอน เครองมอ อปกรณ ตางๆ เปนตน พดถงเรอง

Page 7: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

15

ผลประโยชนทไดรบอาจมองเหนไดไมงายนก แตนกวเคราะหระบบควรมองและตออกมาในรปเงนใหได เชน เมอน าระบบใหมเขามาใชอาจจะท าให คาใชจายบคลากรลดลง หรอก าไรเพมมากขน เชน ท าใหยอดขายเพมมากขน เนองจากผบรหารมขอมลพรอมทจะชวยในการตดสนใจทดขน ขนตอนท 3: การวเคราะห (Analysis) เรมเขาสการวเคราะหระบบ การวเคราะหระบบเรมตงแตการศกษาระบบการท างานของธรกจนน ในกรณทระบบเราศกษานนเปนระบบสารสนเทศอยแลวจะตองศกษาวาท างานอยางไร เพราะเปนการยากทจะออกแบบระบบใหมโดยทไมทราบวาระบบเดมท างานอยางไร หรอธรกจด าเนนการอยางไร หลงจากนนก าหนดความตองการของระบบใหม ซงนกวเคราะหระบบจะตองใชเทคนคในการเกบขอมล (Fact-Gathering Techniques) ดงรป ไดแก ศกษาเอกสารทมอย ตรวจสอบวธการท างานในปจจบน สมภาษณผใชและผจดการทมสวนเกยวของกบระบบ เอกสารทมอยไดแก คมอการใชงาน แผนผงใชงานขององคกร รายงานตางๆทหมนเวยนในระบบการศกษาวธการท างานในปจจบนจะท าใหนกวเคราะหระบบรวาระบบจรงๆท างานอยางไร ซงบางครงคนพบขอผดพลาดได ตวอยาง เชน เมอบรษทไดรบใบเรยกเกบเงนจะมขนตอนอยางไรในการจายเงน ขนตอนทเสมยนปอนใบเรยกเกบเงนอยางไร เฝาสงเกตการท างานของผเกยวของ เพอใหเขาใจและเหนจรงๆ วาขนตอนการท างานเปนอยางไร ซงจะท าใหนกวเคราะหระบบคนพบจดส าคญของระบบวาอยทใด การสมภาษณเปนศลปะอยางหนงทนกวเคราะหระบบควรจะตองมเพอเขากบผใชไดงาย และสามารถดงสงทตองการจากผใชได เพราะวาความตองการของระบบคอ สงส าคญทจะใชในการออกแบบตอไป ถาเราสามารถก าหนดความตองการไดถกตอง การพฒนาระบบในขนตอนตอไปกจะงายขน เมอเกบรวบรวมขอมลแลวจะน ามาเขยนรวมเปนรายงานการท างานของระบบซงควรแสดงหรอเขยนออกมาเปนรปแทนทจะรายยาวออกมาเปนตวหนงสอ การแสดงแผนภาพจะท าใหเราเขาใจไดดและงายขน หลงจากนนนกวเคราะหระบบ อาจจะน าขอมลทรวบรวมไดน ามาเขยนเปน "แบบทดลอง" (Prototype) หรอตวตนแบบ แบบทดลองจะเขยนขนดวยภาษาคอมพวเตอรตางๆ และทชวยใหงายขนไดแก ภาษายคท 4 (Fourth Generation Language) เปนการสรางโปรแกรมคอมพวเตอรขนมาเพอใชงานตามทเราตองการได ดงนนแบบทดลองจงชวยลดขอผดพลาดทอาจจะเกดขนได เมอจบขนตอนการวเคราะหแลว นกวเคราะหระบบจะตองเขยนรายงานสรปออกมาเปน ขอมลเฉพาะของปญหา (Problem Specification) ซงมรายละเอยดดงน รายละเอยดของระบบเดม ซงควรจะเขยนมาเปนรปภาพแสดงการท างานของระบบ พรอมค าบรรยาย , ก าหนดความตองการของระบบใหมรวมทงรปภาพแสดงการท างานพรอมค าบรรยาย ,ขอมลและไฟลทจ าเปน, ค าอธบายวธการท างาน และสงทจะตองแกไข. รายงานขอมลเฉพาะของปญหาของระบบขนาดกลางควรจะมขนาดไมเกน 100-200 หนากระดาษ

Page 8: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

16

ขนตอนท 4: การออกแบบ (Design) ในระยะแรกของการออกแบบ นกวเคราะหระบบจะน าการตดสนใจของฝายบรหารทไดจากขนตอนการวเคราะหการเลอกซอคอมพวเตอร ฮารดแวรและซอฟตแวรดวย (ถามหรอเปนไปได) หลงจากนนนกวเคราะหระบบจะน าแผนภาพตางๆ ทเขยนขนในขนตอนการวเคราะหมาแปลงเปนแผนภาพล าดบขน (แบบตนไม) ดงรปขางลาง เพอใหมองเหนภาพลกษณทแนนอนของโปรแกรมวามความสมพนธกนอยางไร และโปรแกรมอะไรบางทจะตองเขยนในระบบ หลงจากนนกเรมตดสนใจวาควรจะจดโครงสรางจากโปรแกรมอยางไร การเชอมระหวางโปรแกรมควรจะท าอยางไร ในขนตอนการวเคราะหนกวเคราะหระบบตองหาวา "จะตองท าอะไร (What)" แตในขนตอนการออกแบบตองรวา” จะตองท าอยางไร (How)" ในการออกแบบโปรแกรมตองค านงถงความปลอดภย (Security) ของระบบดวย เพอปองกนการผดพลาดทอาจจะเกดขน เชน "รหส" ส าหรบผใชทมสทธส ารองไฟลขอมลทงหมด เปนตน นกวเคราะหระบบจะตองออกแบบฟอรมส าหรบขอมลขาเขา (Input Format) ออกแบบรายงาน (Report Format) และการแสดงผลบนจอภาพ (Screen Fromat) หลกการการออกแบบฟอรมขอมลขาเขาคอ งายตอการใชงาน และปองกนขอผดพลาดทอาจจะเกดขน ถดมาระบบจะตองออกแบบวธการใชงาน เชน ก าหนดวาการปอนขอมลจะตองท าอยางไร จ านวนบคลากรทตองการในหนาทตางๆ แตถานกวเคราะหระบบตดสนใจวาการซอซอฟตแวรดกวาการเขยนโปรแกรม ขนตอนการออกแบบกไมจ าเปนเลย เพราะสามารถน าซอฟตแวรส าเรจรปมาใชงานไดทนท สงทนกวเคราะหระบบออกแบบมาทงหมดในขนตอนทกลาวมาทงหมดจะน ามาเขยนรวมเปนเอกสารชดหนงเรยกวา "ขอมลเฉพาะของการออกแบบระบบ” (System Design Specification) เมอส าเรจแลวโปรแกรมเมอรสามารถใชเปนแบบในการเขยนโปรแกรมไดทนทส าคญกอนทจะสงถงมอโปรแกรมเมอรเราควรจะตรวจสอบกบผใชวาพอใจหรอไม และตรวจสอบกบทกคนในทมวาถกตองสมบรณหรอไม และแนนอนทสดตองสงใหฝายบรหารเพอตดสนใจวาจะด าเนนการ ตอไปหรอไม ถาอนมตกผานเขาสขนตอนการสรางหรอพฒนาระบบ (Construction) ขนตอนท 5: การพฒนาระบบ (Construction) ในขนตอนนโปรแกรมเมอรจะเรมเขยนและทดสอบโปรแกรมวา ท างานถกตองหรอไม ตองมการทดสอบกบขอมลจรงทเลอกแลว ถาทกอยางเรยบรอย เราจะไดโปรแกรมทพรอมทจะน าไปใชงานจรงตอไป หลงจากนนตองเตรยมคมอการใชและการฝกอบรมผใชงานจรงของระบบระยะแรกในขนตอนนนกวเคราะหระบบตองเตรยมสถานทส าหรบเครองคอมพวเตอรแลวจะตองตรวจสอบวาคอมพวเตอรท างานเรยบรอยด โปรแกรมเมอรเขยนโปรแกรมตามขอมลทไดจากเอกสารขอมลเฉพาะของการออกแบบ (Design Specification) ปกตแลวนกวเคราะหระบบไมมหนาทเกยวของในการเขยนโปรแกรม แตถาโปรแกรมเมอรคดวาการเขยนอยางอนดกวาจะตองปรกษานกวเคราะหระบบเสยกอน เพอทวานกวเคราะห

Page 9: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

17

จะบอกไดวาโปรแกรมทจะแกไขนนมผลกระทบกบระบบทงหมดหรอไม โปรแกรมเมอรเขยนเสรจแลวตองมการทบทวนกบนกวเคราะหระบบและผใชงาน เพอคนหาขอผดพลาด วธการนเรยกวา "Structure Walkthrough " การทดสอบโปรแกรมจะตองทดสอบกบขอมลทเลอกแลวชดหนง ซงอาจจะเลอกโดยผใช การทดสอบเปนหนาทของโปรแกรมเมอร แตนกวเคราะหระบบตองแนใจวา โปรแกรมทงหมดจะตองไมมขอผดพลาด หลงจากนนตองควบคมดแลการเขยนคมอซงประกอบดวยขอมลการใชงานสารบญการอางอง "Help" บนจอภาพ เปนตน นอกจากขอมลการใชงานแลว ตองมการฝกอบรมพนกงานทจะเปนผใชงานจรงของระบบเพอใหเขาใจและท างานไดโดยไมมปญหาอาจจะอบรมตวตอตวหรอเปนกลมกได ขนตอนท 6: การปรบเปลยน (Construction) ขนตอนนบรษทน าระบบใหมมาใชแทนของเกาภายใตการดแลของนกวเคราะหระบบ การปอนขอมลตองท าใหเรยบรอย และในทสดบรษทเรมตนใชงานระบบใหมนไดการน าระบบเขามาควรจะท าอยางคอยเปนคอยไปทละนอย ทดทสดคอ ใชระบบใหมควบคไปกบระบบเกาไปสกระยะหนง โดยใชขอมลชดเดยวกนแลวเปรยบเทยบผลลพธวาตรงกนหรอไม ถาเรยบรอยกเอาระบบเกาออกได แลวใชระบบใหมตอไป ขนตอนท 7: บ ารงรกษา (Maintenance) การบ ารงรกษาไดแก การแกไขโปรแกรมหลงจากการใชงานแลว สาเหตทตองแกไขโปรแกรมหลงจากใชงานแลว สาเหตทตองแกไขระบบสวนใหญม 2 ขอ คอ 1. มปญหาในโปรแกรม (Bug) และ 2. การด าเนนงานในองคกรหรอธรกจเปลยนไป จากสถตของระบบทพฒนาแลวทงหมดประมาณ 40% ของคาใชจายในการแกไขโปรแกรม เนองจากม "Bug" ดงนนนกวเคราะหระบบควรใหความส าคญกบการบ ารงรกษา ซงปกตจะคดวาไมมความส าคญมากนก เมอธรกจขยายตวมากขน ความตองการของระบบอาจจะเพมมากขน เชน ตองการรายงานเพมขน ระบบทดควรจะแกไขเพมเตมสงทตองการไดการบ ารงรกษาระบบ ควรจะอยภายใตการดแลของนกวเคราะหระบบ เมอผบรหารตองการแกไขสวนใดนกวเคราะหระบบตองเตรยมแผนภาพตาง ๆ และศกษาผลกระทบตอระบบ และใหผบรหารตดสนใจตอไปวาควรจะแกไขหรอไม

Page 10: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

18

2.1.3.3 เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบระบบ ผงงาน (Flowchart) ผงงาน คอ แผนภาพทมการใชสญลกษณรปภาพและลกศรทแสดงถงขนตอนการท างาน ของโปรแกรมหรอระบบทละขนตอน รวมไปถงทศทางการไหลของขอมลตงแตแรกจนไดผลลพธตามทตองการ ผงงานโปรแกรม (Program Flowchart) การเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตาง ๆ ทเรยกวา สญลกษณ ANSI (American National Standards Institute) ในการสรางผงงาน ดงตวอยางทแสดงในรปตอไปน ตารางท 2-1 แสดงสญลกษณทใชในการเขยนผงงานโปรแกรม

จดเรมตน / สนสดของโปรแกรม

ลกศรแสดงทศทางการท างานของโปรแกรมและการไหลของขอมล

ใชแสดงค าสงในการประมวลผล หรอการก าหนดคาขอมลใหกบตวแปร

แสดงการอานขอมลจากหนวยเกบขอมลส ารองเขาสหนวยความจ าหลกภายในเครองหรอการแสดงผลลพธจากการประมวลผลออกมา

การตรวจสอบเงอนไขเพอตดสนใจ โดยจะมเสนออกจารรปเพอแสดงทศทางการท างานตอไป เงอนไขเปนจรงหรอเปนเทจ

แสดงผลหรอรายงานทถกสรางออกมา

แสดงจดเชอมตอของผงงานภายใน หรอเปนทบรรจบของเสนหลายเสนทมาจากหลายทศทางเพอจะไปสการท างานอยางใดอยางหนงทเหมอนกน

Page 11: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

19

แผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram: DFD) แผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram: DFD) คอ แบบจ าลองกระบวนการ (Process Model) ประเภทหนง มกน ามาใชในการวเคราะหและออกแบบระบบเชงโครงสราง โดยแสดงความสมพนธระหวางกระบวนการกบขอมล ซงเปนการแสดงการเคลอนทของขอมลจากกระบวนการหนงไปยงกระบวนการหนงโดยไมองเทคโนโลยการจดเกบขอมล เชน สอบนทกขอมล ฯลฯ สวนประกอบของ Data Flow Diagram กระบวนการ (Process) แสดงการท างาน หรอการประมวลผลของระบบ โดยทตงชอเพอใหสอถงวา ณ. ต าแหนงหนง ๆ ระบบตองมกระบวนการท างานอยางไร ตามล าดบ การเคลอนทของขอมล (Data Flow) แสดงการเคลอนทของขอมลจากต าแหนงหนงไปยงอกต าแหนงหนง ของแผนภาพ โดยใชสญลกษณเสนและมลกศรแสดงทศทางการเคลอนทของขอมล การเคลอนทของขอมล แสดงเฉพาะการเคลอนทของขอมล เทานน เอกสารบางอยางถกจดอยในกลมของขอมล เชน รายงานตาง ๆ เปนตน หนวยภายนอก (External Entity) แสดงหนวยภายนอกทตดตอกบระบบ โดยอางองจากขอบเขตของระบบ (System Boundary) หนวยภายนอกของระบบ ไดแก บคคล กลมคน หนวยงาน ระบบสารสนเทศ เปนตน ซงมหนาทหลก คอ สงขอมลเขา และ/หรอ รบขอมลทออกจากระบบทก าลงศกษา แฟมขอมล (Data Store / File) แสดงทเกบขอมลภายในระบบทก าลงศกษา ทเกบขอมล ไดแก แฟมขอมล แฟมเอกสาร ตเอกสาร เปนตน สญลกษณทใชในการวาดแผนภาพกระแสขอมล สญลกษณทนยมใชในการวาดแผนภาพกระแสขอมลม 2 แบบ คอ สญลกษณแบบ Gane and Sarson Symbol และ สญลกษณแบบ Yourdons

Page 12: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

20

ตารางท 2-2 แสดงสญลกษณในการวาดแผนภาพขอมล สญลกษณ ค าอธบาย

กระบวนการ (Process)

การเคลอนทของขอมล (Data Flow)

หนวยภายนอก (External Entity)

แฟมขอมล (Data Store/File)

คอนเทกซไดอะแกรม (Context Diagram: Level 0) Context Diagram: Level 0 คอ แผนภาพทอยบนสด แสดงภาพรวมของระบบทงหมด ซงประกอบดวย กระบวนการเพยงกระบวนการเดยว (อยตรงกลางของภาพ) นนคอ ระบบทก าลงศกษา ณ. ปจจบน บคคล/ระบบภายนอก และการเคลอนทของขอมลจากภายนอกระบบสระบบ ดงตวอยาง

ภาพท 2-2 แสดง Context diagram: DFD Level 0 ของระบบสงซอ

Customer

0

Order

System

Sales

RepAccountingBank

WarehouseOrder

Picking List

Completed Order

Order Reject

Notice

Invoice

Payment

Commission

Bank

Deposit

Cash Receipts

Entry

(Context Diagram for an Order System)

Page 13: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

21

แผนภาพกระแสขอมลระดบท 1 (DFD Level 1) แผนภาพกระแสขอมลระดบท 1 คอ แผนภาพบรบทซงผานการแยกออกเปนสวน ๆ โดยทนกวเคราะหระบบยงคงวาด บคคล/ระบบภายนอก และการเคลอนทของขอมลจากภายนอกระบบสระบบไว แตจะท าการแยกกระบวนการหลก (ซงอยตรงกลางภาพในแผนภาพบรบท ) ใหออกเปนกระบวนการยอย ๆ (Sub Processes) ในแผนภาพกระแสขอมลระดบท 1 นกวเคราะหระบบใชตวเลขเพอเรยกกระบวนการ โดยเรมจาก 1.0 ไปเรอย ๆ จนกวาจะครบทกกระบวนการ หลกการใหตวเลขกบกระบวนการนน ไมมกฎเกณฑแนนอน แตนยมใหตวเลขเพมขนตามการเคลอนทของขอมลจากกระบวนการหนงส กระบวนการหนง หากมการจดเกบหรอคนคนขอมลจากแฟมขอมล ใหวาดเสนเชอมตอระหวางแฟมขอมลกบกระบวนการทเกยวของ

ภาพท 2-3 แสดง Data Flow Diagram Level 1 ของระบบสงซอ

Customer

3

Apply

Payment

Sales

Rep AccountingBank

Warehouse

OrderPicking List

Completed Order

Order Reject

Notice

Invoice

Payment

Commission

Bank

Deposit

Cash Receipts

Entry

Diagram 0 DFD for an Order System

2

Create

Invoice

1

Fill

Order

Accounts

ReceivableD1

Invoice Detail

Payment Detail

Page 14: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

22

แผนภาพกระแสขอมลระดบท 2 (DFD Level 2) แผนภาพกระแสขอมลระดบท 2 คอ แผนภาพกระแสขอมลระดบท 1ซงผานการแยกออกเปนสวน ๆ โดยนกวเคราะหระบบจะเรมจากการเลอกกระบวนการทอยในแผนภาพกระแสขอมลระดบท 1 ทละ 1 กระบวนการ เชน เลอกกระบวนการหมายเลข 1.0 หลงจากเลอกกระบวนการทตองการศกษา (1.0) แลว นกวเคราะหระบบยงคงวาด การเคลอนทของขอมลเขา และ การเคลอนทของขอมลออก ทมผลตอกระบวนการทเลอก (1.0) และท าการแยกกระบวนการทเลอก (1.0) ใหออกเปนกระบวนการยอย ๆ ในแผนภาพกระแสขอมลระดบท 2 นกวเคราะหระบบใชตวเลขเพอเรยกกระบวนการ ซงเลขตวแรกเปนหมายเลขของกระบวนการทเลอก และเมอไดกระบวนการทไดรบการทผานการแยกกระบวนการ เชน เลอกกระบวนการหมายเลข 1.0 (ในระดบ DFD-1) ดงนน ในแผนภาพกระแสขอมลระดบท 2 กระบวนการยอยทอยภายในกระบวนการหมายเลข 1.0 ไดแก 1.1 1.2 1.3 ...ตามล าดบ

ภาพท 2-4 แสดง Data Flow Diagram Level 2 ของระบบสงซอ (Process 3)

Customer

3.3

Prepare

Accounting

Entry

Sales

RepAccountingBank

Payment

CommissionCash Receipts

Entry

Diagram 1 DFD for Process 3 of the Order System

3.4

Pay

Commission

3.1

Post

Payment

Daily Payment

Accounting

Payment

3.2

Deposit

Payment

Payment

Detail

Accounts

Receivablel

Invoice Detail

Daily

Payments

Customer

Payment

D1

D4

Bank

Deposit

Commission

Earned

Page 15: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

23

แผนภาพแสดงความสมพนธของขอมล (ER-Diagram) ER-Diagram เปนแบบจ าลองขอมลซงแสดงค าโครงสรางของฐานขอมลทเปนอสระจากซอรฟแวรทจะใชในการพฒนาฐานขอมล รวมทงรายละเอยดและความสมพนธระหวางขอมลในระบบในลกษณะทเปนภาพรวม ท าใหเปนประโยชนอยางมากตอการรวบรวมและวเคราะหรายละเอยด ตลอดจนความสมพนธของขอมลตาง ๆ ท าใหบคคลทเกยวของกบฐานขอมลสามารถเขาใจลกษณะของขอมลตางๆ ท าใหบคลากรทเกยวของกบระบบฐานขอมลสามารถเขาใจลกษณะของขอมลและความสมพนธระหวางขอมลไดงายและถกตองตรงกน ระบบทไดรบ การออกแบบจงมความถกตองและสอดคลองกบวตถประสงคขององคกร ER – Diagram ประกอบดวยสวนตางๆดงน Entity หมายถง สงทสนใจสามารถระบไดในความเปนจรง และตองการเกบรวบรวมขอมลทเกยวของดวยไวในฐานขอมล โดยตวอยางของเอนทตประเภทตางๆ เชน บคคล สถานท สงของ หรอ เหตการณ เอนทตสามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภท 1. Entity ปกต (Strong Entity) หมายถง เอนทตทสนใจและตองการจดเกบขอมลทเกยวของไวในระบบฐานขอมล ซงการคงอยของเอนทตนไมเกยวของกบเอนทตอน

ภาพท 2-5 Entity ปกต

2. Entity ออนแอ หมายถง เอนทตทมการคงอยเกยวของกบเอนทตอนในระบบฐานขอมล โดยเอนทตอนทมความสมพนธกบเอนทตนเรยกวา Parent Entity หรออาจกลาวไดวา เอนทตออนแอจะไมมความหมายหรอไมสามารถปรากฏในฐานขอมลได หากปราศจาก Parent Entity ทมความสมพนธเกยวของกน ในอ -อารไดอะแกรม ใชสญลกษณรปสเหลยมผนผาสองรปซอนกน (double rectangle) แทนหนงเอนทตออนแอ โดยมชอของเอนทตออนแอนน ๆ ก ากบอยภายใน

ภาพท 2-6 Entity ออนแอ

Property หมายถง ขอมลทแสดงคณสมบตหรอคณลกษณะของเอนทตหรอความสมพนธ เชน Property ของเอนทตนกศกษาประกอบดวย รหสประจ าตว ชอ สกล เพศ รหสคณะ เปนตน

ภาพท 2-7 แสดงคณสมบตของ Entity

Entity

Entity Entity

Page 16: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

24

Relationships (ความสมพนธ) หมายถง ความสมพนธระหวาง Entity การจ าแนกประเภทของความสมพนธตามความสมพนธระหวางเอนทต วธนสามารถจ าแนกความสมพนธไดเปน 3 ประเภท

ภาพท 2-8 แสดงความสมพนธ

1. ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One-to-one Relationships) การแสดงความสมพนธของขอมลใน Entity หนงทมความสมพนธกบขอมลในอก Entity หนง ในลกษณะหนงตอหนง (1: 1)

ภาพท 2-9 แสดงความสมพนธแบบ 1:1

2. ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One-to-many Relationships) การแสดงความสมพนธของขอมลใน Entity หนง ทมความสมพนธกบขอมลหลาย ๆ ขอมล ในอก Entity หนง ในลกษณะ (1: M)

ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธแบบ 1: M

3. ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many-to-many Relationships) การแสดงความสมพนธของขอมลสอง Entity ในลกษณะกลมตอกลม (M:N) ซงการแสดงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหลายรายการในเอนทตหนง มความสมพนธกบสมาชกหลายรายการในอกเอนทตหนง

ภาพท 2-11 แสดงความสมพนธแบบ M: N

Page 17: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

25

พจนานกรมขอมล (Data Dictionary) พจนานกรมขอมล (Data Dictionary) เปนหวใจส าคญของระบบจดการฐานขอมล ซงจะอธบายถงรายละเอยดของฐานขอมลทระบบจดการฐานขอมลนน ๆ บรรจอย ซงจะเกบค าอธบายรายละเอยดตาง ๆ ของฐานขอมล (Meta-Data) อนประกอบดวยเคารางฐานขอมลในระดบแนวคด เคารางฐานขอมลระดบภายนอกและเคารางฐานขอมลในระดบภายใน รายละเอยดทเกยวของกบความปลอดภยหรอขอจ ากดตาง ๆ ทใชการควบคมความบรณภาพของฐานขอมล และรายละเอยดอน ๆ ทเกยวของกบการบรหารฐานขอมล เปนตน Data Dictionary ใชก าหนดขอบเขตของขอมล (Data Field) ทใชในฐานขอมล และอธบายความสมพนธกบขอมลอนๆ ไดแก

1. ชอแอททรบวต (Attribute) 2. ค าอธบาย (Description) 3. ขอบเขตคาขอมล (Attribute Domain) 4. ชนดของขอมล (Data Type) 5. คาวาง (Null) 6. คยหลก(PK) 7. คยนอก(FK) 8. แอททรบวตทอางอง (Attribute Reference) 9. ตารางทอางอง (Entity Reference)

ภาพท 2-12 แสดงตวอยาง Data Dictionary

Page 18: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

26

2.1.4 ทฤษฎการจดการฐานขอมล ขอมล (Data) คอขาวสารรายละเอยดตาง ๆ ทตองการจดเกบ เพอทจะเรยกขอมลมาอางองหรอแกไขไดในภายหลงตามวตถประสงคของขอมล อาจจะมทงชนดทเปนขอความ ( Text) ตวเลข (Numbers) วนท (Dates) หรอแมกระทงรปภาพ (Pictures) ฐานขอมล(Database) คอ การรวบรวมขอมลทมความสมพนธกนโดยจะเกบอยภายใตหวเรองหรอจดประสงคอยางใดอยางหนง ฐานขอมลไมจ าเปนตองใชเครองคอมพวเตอรในการชวยเกบเสมอไป อาจเปนฐานขอมลทเกบลงในหนงสอกได เชน สมดโทรศพท พจนานกรม เปนตน การเกบรวบรวมขอมลเปนฐานแบบน กเพองายตอการคนหา การเกบฐานขอมลในคอมพวเตอรจะท าใหการคนและการวเคราะหฐานขอมลทมอยเปนไปไดอยางรวดเรว จงเปนทนยมกนมากในปจจบน ในเอกสารประกอบค าสอนเลนนจะเนนการเกบฐานขอมลในคอมพวเตอรเทานน ดงนนเมอกลาวถงฐานขอมลจะหมายถงฐานขอมลในคอมพวเตอร DBMS (Database Management System) หรอ ระบบการจดการฐานขอมล ท าใหการเรยกใชฐานขอมลเปนอสระจากสวนของ Hardware หรอ กลาวอกนยหนงวา โปรแกรม DBMS จะมหนาทในการจดการ และควบคมความถกตอง ความซ าซอนและความสมพนธระหวางขอมลตางๆ ภายในฐานขอมลแทนโปรแกรมเมอร ท าใหผใชสามารถเรยกใชขอมลจากฐานขอมลได โดยไมจ าเปนตองทราบถงโครงสรางทางกายภาพขอขอมลในระดบทลก เชนเดยวกบโปรแกรมเมอรเนองจากโปรแกรม DBMS จะมสวนของ Query Language ทเปนภาษาทประกอบดวยค าสงตาง ๆ ทใชจดการและเรยกใชขอมลจากฐานขอมล ซงสามารถน าไปใชรวมกบภาษาคอมพวเตอรอนๆ เพอพฒนาโปรแกรมทใชส าหรบเรยกใชฐานขอมลมาประมวลผล เชน Visual Basic, Delphi, ASP ฯลฯ เปนตน สวนการท างานตาง ๆ ภายในโปรแกรม DBMS ทท าหนาทในการแปลค าสงไปเปนการ กระท าตาง ๆ ดงน Data Manager เปนสวน ทท าหนาทก าหนดการกระท าตางๆ ใหกบสวน File Manager เพอไปกระท ากบขอมลทเกบอยในฐานขอมลในระดบกายภาพ (Physical) Query Processor เปนสวน ทท าหนาทท าหนาทแปลงประโยค ใหอยในรปแบบของค าสงท Data- base Manager เขาใจ Database Manipulation Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล ( Compile) ประโยคของค าสงของกลมค าสง ( DML) ใหอยในรป แบบทสวน Application Programs Object Code จะน าไปเขารหสเพอสงตอไปยงสวน Database Manager ในการแปลประโยคค าสงของกลมค าสง DML ของสวน Data Manipulation Language Complier นจะตองท างานรวมกบสวน Query Processor Data Definition Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล ( Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DDL ใหอในรปของ Metadata ทเกบอยในสวน Data Dictionary ของฐานขอมล ( Metadata) ไดแก รายละเอยดทบอกถงโครงสรางตาง ๆ ของขอมล

Page 19: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

27

Application Program Object Code เปนสวนทท าหนาทแปลงค าสงตาง ๆ ของโปรแกรม รวมทงค าสงในกลมค าสง DMLทสงตอมาจากสวน Data Manipulation Language Precompiled ใหอยในรปของ Object Code ทจะสงตอไปให Database Manager เพอกระท ากบขอมลในฐานขอมล การท า Normalization Normalization เปนวธการลดความซ าซอนของขอมลทอาจเกดขนได มกใชในการออกแบบฐานขอมลทเปนแบบ Relational Database ซงการท า Normalization นจะชวยใหความซ าซอนของขอมลลดลง และลดโอกาสทจะท าใหเกดความผดพลาดจากการประมวลผลขอมลในตารางตางๆ ซงหลกการท า Normalization น จะท าการแบงตารางทมความซ าซอนของขอมลออกมาเปนตารางยอย ๆ และใช Foreign Key เปนตวเชอมความสมพนธระหวางตาราง ขอมลทซ าซอนกนนจะกอใหเกดปญหาขนอยางนอย 2 ประการ คอ 1. ปญหาความผดพลาดของขอมล เชน การทลกคาเปลยนชอหรอในกรณทบรษทมการเปลยนแปลงรายละเอยดสนคา เราจะตองท าการแกไขขอมลใหครบทกเรคคอรดในตาราง มฉะนนขอมลในบางเรคคอรดจะเกดความผดพลาดได 2. เปลองเนอทในการจดเกบขอมลเพราะจะตองจดเกบขอมลเดยวกนไวในหลาย ๆ เรคคอรด Normal Form (NF) คอรปแบบโครงสรางของ relation ทมคณสมบตเฉพาะ NF มหลายระดบ NF ระดบทสงกวา จะมการจดโครงสรางขอมลทดกวา และลดปญหาทอาจเกดขนใน NF ระดบทต ากวาได ประโยชนหลกๆของการท า Normalization คอ การลดความซ าซอนของขอมล และขจดปญหาความผดปกตของขอมลทเกดจากการเพม /การลบหรอแกไขขอมล (insertion/ deletion/ update anomalies) ในการท า normalization หากมการเปลยนแปลง relation schema จะตองค านงถง การคงความถกตองของขอมล หลกการท า Normalization สงส าคญคอ “การลดความซ าซอนและโอกาสทจะเกดความผดพลาดกบขอมลได” ซงการทจะท าใหบรรลจดประสงคดงกลาวจะตองมเกณฑและขนตอนในการวเคราะหขอมลโดยทวไปเราตองรกอนวาแตละตารางม field ใดบางสามารถบงชหรอคนหาขอมลได เชน เมอทราบรหสลกคาจะท าใหสามารถคนหา ชอ, นามสกล, ทอย ฯลฯ ได 1NF (First Normal Form) ตารางใดจะถอวาอยใน 1 NF หรอไมจะพจารณาทก Fields ในตารางวาจะตอง"ไมม Fields ใด Fields หนงทลกษณะเปน Multivalued (Field เดยวแตเกบหลายๆ คาไวดวยกน) 2NF(Second Normal Form) การท า 2 NF เนนการวเคราะหฟลดทเปน Primary Key โดยปรกตแลว Primary Key ของตารางหนงๆ อาจประกอบดวย Field เพยง Field เดยวหรอหลาย Fields รวมอยดวยกนกไดโดยมหลกวา "หากมตารางใดทประกอบดวย Field เพยง Field เดยวจะถอวาตารางนนอยใน 2NF" สวนตารางใดทมหลาย Fields รวมกนเปน Primary Key ใหแยกเอา Fields นนไปสรางตารางใหม 3NF (Third Normal Form) หลกการท า 3NF คอ การทจะตองไมมฟลดใดในตาราง นอกจาก Primary Key ทสามารถไปก าหนดฟลดอน

Page 20: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

28

หลงจากการท า 3NF แลวขอมลในแตละตารางลดความซ าซอนไดเปนอยางมาก ขอมลจะถกจดใหเปนระเบยบมากขน แตจะมตารางตางๆ มากมาย ซงความเรวในการเขาถงขอมลจะชาลง เนองจาก DBMS เพราะจะตองท าการอานขอมลจากหลายตาราง ตองคนหาขอมลทมความสมพนธกนจากหลายๆ ตาราง ผออกแบบระบบจงตองเปรยบเทยบขอดขอเสย แลวปรบใชใหเหมาะสมกบฐานขอมล การท า Normalization โดยทวไปจะท าอยในระดบ 3 (3NF) ซงฐานขอมลของเราจะมความซ าซอนนอยมาก และการเขาถงขอมลกท าไดเรวเชนกน

Page 21: 2 2. 2.1 - Mahasarakham Universitybc.msu.ac.th/project_file/chapter2(98).pdf · 2010. 3. 11. · 12 2.1.2.5 โปรแกรม AppServ 2.5.7 คือ โปรแกรมที่รวบรวมเอา

29

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ ระบบฐานขอมลลกคารานซอมคอมพวเตอร โดย : นายสมปอง มจรน web.technicchan.ac.th/~somporn/web/.../pj_computerdb.htm

จดการในธรกจรานซอมคอมพวเตอร ทยงไมมการใชระบบสารสนเทศมาจดการ ซงในระบบนนยงคงตองใชเอกสารในการเกบขอมลมากมาย ดงนนผจดท าจงไดคดจดท าโครงงานระบบฐานขอมลลกคารานซอมคอมพวเตอร ซงเปนระบบทท างานบนเวบเบราซเซอร ใชเพอเกบขอมลตาง ๆ ของลกคา เชน ขอมลสวนตว ขอมลเครองทสงซอม ซงจะท าใหระบบงานตาง ๆ ในการจดการสะดวกมากขน อกทงลกคายงสามารถเขามาตรวจสอบสถานะของเครองทสงซอม และยงสามารถแสดงความคดเหนผานหนาเวบไซตได

เจาของรานสามารถตรวจสอบขอมลและสามารถแกไข ลบ คนหา ขอมลตาง ๆ ไดดวยความสะดวกรวดเรว มการรกษาความปลอดภยใหกบระบบอยางครบถวน ท าใหระบบงานมประสทธภาพ อกทงยงเปนการใชเทคโนโลยทางสารสนเทศมาใชในการจดการธรกจใหเกดประโยชน เปนไปดวยความสะดวกรวดเรว ประหยดเวลา และคาใชจาย โดยระบบดงกลาว สรางขนดวยภาษา PHP ตดตอกบฐานขอมล My SQL ซงสามารถใชเกบขอมลตาง ๆ มาจดการบนหนาเวบได ใชโปรแกรม Macromedia Dreamweaver อกสวนหนงไดมาจากประสบการณของผจดท าเองในเรองของโครงสรางขอมลตาง ๆ นน อาจจะยงไมสมบรณมากนก แตทวาโปรแกรมนนสามารถใชงานไดจรงและยงสามารถปรบปรงแกไข เพมเตมไดในอนาคต