tiea · 2...
TRANSCRIPT
1
TIEA
คมอแนวทางการออกแบบการสองสวางภายในอาคาร Guidelines for Indoor Lighting Design
สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย
2
คมอแนวทางการออกแบบการสองสวางภายในอาคาร
(Guidelines for Indoor Lighting Design)
เลขมาตรฐานสากลประจำาหนงสอ 978-616-91662-1-4
ผเขยน / จดทำาโดย สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย
487 ชน 3 อาคาร วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ซ.รามคำาแหง39
ถ.รามคำาแหง แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กทม.10310
โทรศพท 0-2935-6905 โทรสาร 0-2935-6569
ภาพปก ศรรฏฐ สมสวสด
ออกแบบ ศาตนนท ปรชญาพรศร
คณะทำางานผศ.ดร.จรรยาพร จลตามระ ประธาน
รศ.ไชยะ แชมชอย ทปรกษา
ดร.อจฉราวรรณ จฑารตน คณะทำางาน
รศ.พรรณชลท สรโยธน คณะทำางาน
คณกตต สขตมตนต คณะทำางาน
คณเกษม นลเจรญ คณะทำางาน
คณพรอนงค วงศธนากรชย คณะทำางาน
คณจรนทร หาลาภ คณะทำางาน
คณจรญ บญยะคงรตน คณะทำางาน
คณศกดา บญทองใหม คณะทำางาน
คณวรพล เอาทารยสกล คณะทำางานและเลขานการ
ความสองสวางบนพนททำางาน
ความสองสวางบนพนทใกลชดโดยรอบ
ความสองสวางบนพนทพนหลง
ความสมำาเสมอของความสองสวาง
จดคำานวณความสองสวาง
แสงจาระคายตา
การบงแสงจา
การสะทอนบดบง และแสงจาสะทอน
ความสองสวางทรงกระบอกเฉลยทตองการในพนทกจกรรม
การมองเหนความเปนสามมต
แสงสวางแบบมทศทาง สำาหรบงานทใชสายตา
ลกษณะสปรากฏ
ความสามารถในการทำาใหสวตถปรากฏ
สารบญ
บทนำา
คำาศพทและบทนยาม
แนวทางการออกแบบการสองสวาง
การกระจายความสวาง
ความสองสวาง
แสงจา
การสองสวางพนทภายใน
แสงขาว
การกระเพอมของแสง และปรากฏการณสโตรโบสโคป
1
2
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.2.1
3.2.2
3.2.3
3.2.4
3.2.5
3.3.1
3.3.2
3.3.3
3.4.1
3.4.2
3.4.3
3.5.1
3.5.2
หนา
5
7
11
11
12
13
14
14
15
15
17
17
17
18
18
18
19
20
20
20
21
21
การสองสวางสำาหรบโตะทำางานทมหนาจอแสดงผล
ตวประกอบการบำารงรกษา
ความตองการดานประสทธภาพพลงงาน
ประโยชนของแสงธรรมชาต
การแปรเปลยนของแสง
การใหแสงเพอสรางบรรยากาศ
การใหแสงเพอการทำางานเฉพาะท
การใหแสงทเนนสวนทสำาคญ
การใหแสงเพอตกแตง หรอเปนสอบอกเลาความเปนอตลกษณ
โครงการ Aloft, Bangkok (หองอาหาร)
โครงการ Citadine สขมวท 23 (โถงโรงแรม)
โครงการ The Sukhothai Residence, Bangkok (หองออกกำาลงกาย)
พพธภณฑ (สวนจดแสดง)
โครงการ โรงพยาบาลศรราช ปยมหาราชการณย
โครงการ สำานกงาน C-ASEAN
โครงการ บางกอก อรนา (สนามกฬาในรม)
โครงการ ราน i Studio สาขา Central World
หนา
22
24
25
26
26
29
51
51
52
53
52
55
56
56
58
59
60
62
64
65
67
71
4
5
5.1.1
5.1.2
5.1.3
5.1.4
5.2.1
5.2.2
5.2.3
5.2.4
5.2.5
5.2.6
5.2.7
5.2.8
3.7
3.8
3.9
3.10
3.11
5.1
5.2
ตารางเกณฑคณภาพแสงสวางทตองการ
การออกแบบการสองสวางในงานสถาปตยกรรม
ภาคผนวก ก ปรมาณทางแสง หนวยวด และการแปลงหนวย
เทคนคของการออกแบบการสองสวางในสถาปตยกรรม
กรณศกษาการออกแบบการสองสวางในสถาปตยกรรม
1
5
แสงสวางทดถอเปนสงจำาเปนเพอใหคนเราสามารถ
มองเหนไดอยางเตมประสทธภาพ และมความสบายตา
อยางไรกตาม ในพนทตาง ๆ ซงมการใชงานแตกตางกน
ยอมตองการสภาพแสงทแตกตางกน สมาคมไฟฟาแสง-
สวางแหงประเทศไทยจงจดทำาคมอการออกแบบการ
สองสวางภายในอาคารฉบบนขน เพอใชเปนแนวทาง
ในการออกแบบการสองสวาง โดยคำานงถงเกณฑทงใน
เชงคณภาพและปรมาณ เพอใหไดสภาพแวดลอมการ
สองสวางทเหมาะสมกบพนทใชสอยลกษณะตาง ๆ โดย
ครอบคลมพนทสวนใหญภายในอาคาร อยางไรกตาม
พนทพเศษบางประเภท เชน หองผาตดในโรงพยาบาล
หองควบคมการบน และสนามกฬา เปนตน อาจตอง
พจารณาเกณฑคณภาพแสงสวางและขอกำาหนดเฉพาะ
ของพนทนน ๆ เพมเตม
เอกสารฉบบนจดทำาขนโดยใชขอมลปจจบน
และใชทดแทนเอกสารเดมของสมาคมฯ คอ TIEA - GD
002 “ขอแนะนำาการสองสวางสำาหรบหองทมจอคอม-
พวเตอร” และ TIEA – GD 004 “ขอแนะนำาระดบความ
สองสวางภายในอาคาร ของประเทศไทย” ซงครอบคลม
เนอหาไดแก คำาศพทและบทนยาม (ขอ 2.) เพออธบาย
คำาศพทเทคนคตาง ๆ ใหเขาใจไดงายขน; แนวทางการ
ออกแบบการสองสวาง (ขอ 3.) รวมถงปจจยสำาคญท
ควรใชพจารณาในการกำาหนดสภาพแวดลอมการสอง-
สวาง; ตารางเกณฑคณภาพแสงสวางทตองการ (ขอ 4.)
ในการใชงานประเภทตาง ๆ ; และสดทายคอการออก-
แบบการสองสวางในงานสถาปตยกรรม (ขอ 5.) ทจะ
กลาวถงเทคนคในการออกแบบการสองสวางอยางงาย ๆ
และกรณศกษาในการสรางสรรคการออกแบบการสอง-
สวางในอาคาร
บทนำา
บทนำา
เพอใหเกดความเขาใจตรงกน คมอแนวทางการออกแบบ
การสองสวางภายในอาคารนไดกำาหนดความหมายและ
คำาอธบายสำาหรบ คำาศพทตาง ๆ ดงตอไปน
คำาศพทและบทนยาม
2.1 บรเวณการมอง (field of vision หรอ visual field)
พนทการมองเหนทงหมดซงรวมถงการมองเหนทชดเจน
บรเวณจดเพงมองของสายตาและโดยรอบ
2.2 งานทใชสายตา (visual task)
กจกรรมทขนอยกบองคประกอบในการมอง อนไดแก
ขนาดของงาน ความสวาง ความเปรยบตาง เมอเทยบกบ
พนหลง และระยะเวลาทใชในการมอง
2.5 พนทใกลชดโดยรอบ
(immediate surrounding area)
แถบบรเวณรอบ ๆ พนททำางานทอยในบรเวณการมอง
2.3 พนทกจกรรม (activity area)
พนททใชทำากจกรรมอยางใดอยางหนง
2.6 พนทพนหลง (background area)
พนทซงถดจากพนทใกลชดโดยรอบ
2.4 พนททำางาน (task area)
พนทสำาหรบการทำางานทใชสายตา
2.7 จอแสดงผล (Display Screen Equipment, DSE
หรอ Visual Display Unit, VDU)
หนาจอแสดงผลตวเลขหรอกราฟฟก
แนวการมองมาตรฐาน
ขอบเขตการมองเหนของทงสองตา
ขดจำกดการมองเหนของตาขวา
0°
5-30°
62°62°
5-30°
ขดจำกด
การมอง
เหนของ
ตาซาย
การจดจำสญลกษณ
แนวการมองปกตขณะนง
การกลอกตา
ทเหมาะสม
การกลอก
ตาสงสด
การกลอกตาสงสด
ขดจำกดของพนทการมองเหน
ขดจำกดของพนทการมองเหน
พนทการมองเหนดานลาง
พนทการมองเหนดานบน
0°
15°
30°
70°
25°
50°
แนวการมองมาตรฐาน 2.8 ชองแสงหลงคา (roof light)
ชองเปดรบแสงธรรมชาตบนหลงคา
รปท 2.1 แสดงบรเวณการมอง
2
8
รปท 2.2 ความเขมการสองสวาง (I) และมมตน (ω)
ωI
2.11 มมตน (solid angle, ω)
มมในวตถทรงตน ใชอธบายขนาดของการกวาดมมแบบ
สามมต (ทรงกรวย) มหนวยเปน สเตอเรเดยน
(steradian, sr)
2.18 คาการสะทอนแสงของพนผว (reflectance)
อตราสวนของแสงทสะทอนออกจากพนผวตอแสงท
ตกกระทบลงบนพนผว มคาระหวาง 0 ถง 1 (หรอ 0
ถง 100%)
2.15 ความสวาง (luminance, L)
ปรมาณแสงทออกจากพนผวของวตถหรอแหลงกำาเนด
แสงทเขามาในทศทางการมองของผสงเกต มหนวยเปน
แคนเดลาตอตารางเมตร (cd/m2)
2.12 ความสองสวาง (illuminance, E)
ปรมาณแสงทตกลงบนพนทตอตารางเมตร มหนวยเปน
ลกซ (lux, lx)
2.19 แสงธรรมชาต (daylight)
แสงทผานบรรยากาศมายงพนผวโลก ประกอบดวย
สองสวน ไดแก แสงตรงจากดวงอาทตยหรอแสงแดด
(sunlight) และแสงกระจายจากทองฟา (skylight) โดย
แสงตรงจากดวงอาทตย คอ รงสดวงอาทตยทเคลอนท
ผานบรรยากาศเปนแนวเสนตรงจากดวงอาทตยมายง
พนผวโลก สวนแสงกระจายจากทองฟา คอ รงสดวง
อาทตยทกระเจง (scatter) เมอเคลอนทผานโมเลกลของ
อากาศ ฝ นละอองและเมฆ มทศทางไมแนนอน โดย
สวนหนงกระจายมาตกกระทบยงพนผวโลก
2.16 มมกำาบง (shielding angle)
มมระหวางแนวระนาบนอนกบแนวเลง (line of sight)
แรก ทสามารถมองเหนสวนเรองแสงของหลอดไฟทอย
ภายในโคมไฟไดโดยตรง
2.13 คาดำารงความสองสวางเฉลย
(maintained illuminance, Ēm)
ระดบความสองสวางเฉลยของพนท ทตองคงไวไมให
ตำากวาน
2.10 ความเขมการสองสวาง (luminous intensity, I)
ปรมาณแสงทออกมาจากแหลงกำาเนดแสงในทศทาง
หนง ๆ (มมตน) มหนวยเปน แคนเดลา (candela, cd)
2.17 การสะทอนบดบง (veiling reflection)
การสะทอนแสงของพนผวสวางขนาดใหญบนพนททำางาน
ทมความเปนมนเงาสง เปนผลใหสญเสยความเปรยบ
ตางระหวางพนททำางานกบพนหลง
2.14 ความสมำาเสมอของความสองสวาง
(illuminance uniformity, Uo)
อตราสวนระหวางความสองสวางตำาสดบนพนผวตอความ
สองสวางเฉลยของทงพนผว
2.9 ฟลกซการสองสวาง (luminous flux, ϕ)
ปรมาณแสงทออกมาจากแหลงกำาเนดแสงในแตละวนาท
มหนวยเปน ลเมน (lumen)
11
การสรางสภาพแวดลอมการสองสวาง (luminous environment) ทดนนกเพอตอบสนองความตองการ
พนฐานของมนษย อนไดแก ความสามารถในการมองเหน ความสบายตา และความปลอดภย โดย
ปจจยสำาคญทควรใชพจารณาในการกำาหนดสภาพแวดลอมการสองสวาง ประกอบดวยหลายปจจย
อาท การกระจายความสวาง (luminance distribution) ความสองสวาง (illuminance) แสงจา (glare)
ทศทางการใหแสง (directionality of light) การสองสวางพนทภายใน (lighting in the interior space)
แสงขาว (white light) การกระเพอมของแสง (light flicker) และแสงธรรมชาต (daylight) เปนตน
โดยมรายละเอยดเพมเตมตามหวขอดงตอไปน
3.1 การกระจายความสวาง (luminance distribution)
การกระจายความสวางบนพนผวตาง ๆ ภายในอาคารจะทำาใหการมองเหนเปนไปอยางมประสทธ-
ภาพและเกดความสบายตา ความสวางทมากเกนไปอาจทำาใหเกดแสงจา หรอหากมความเปรยบ
ตางของความสวางสงเกนไปกอาจจะทำาใหเกดความเมอยลาในการมองได ในขณะทความสวางและ
ความเปรยบตางทตำาเกนไปอาจทำาใหพนทหรอบรเวณนนดนาเบอไมมชวตชวา
ความสวางของพนผวตาง ๆ จงมความสำาคญ และถกกำาหนดโดยการสะทอนแสงของพนผว
รวมถงความสองสวางทตกลงบนพนผว ซงโดยทวไปควรใชวสดทมคาการสะทอนแสง และมคาความ
สองสวางบนพนผวตาง ๆ เปนไปตามตารางท 3.1
แนวทางการออกแบบการสองสวาง
พนผว คาการสะทอนแสงของพนผว(%) ความสองสวางบนพนผวตาง ๆ
เพดาน 70-90 Ēm ≥ 30 ลกซ โดยมความสมำาเสมอของ
ความสองสวาง UO ไมนอยกวา 0.1
ผนง 50-80 Ēm ≥ 50 ลกซ โดยมความสมำาเสมอของ
ความสองสวาง UO ไมนอยกวา 0.1
พน 20-40
ตารางท 3.1 คาการสะทอนแสงและระดบความสองสวางทแนะนำาสำาหรบพนผวตาง ๆ
3
12
ตวอยางวสด คาการสะทอนแสง (%)1)
กระดาษขาว 78
ปนพลาสเตอร 78
หนออน 68
โลหะ 80
ไม (สออน) 52
ไม (สเขม) 15
ปน (สออน) 47
คอนกรต 27
อฐ 20
กระจกใส 6
ตารางท 3.2 ตวอยางวสดทมคาการสะทอนแสงตาง ๆ กน
1) เปนคากลาง ๆ ทวไป คาการสะทอนแสงอาจเปลยนแปลงตามชนดและสของวสดนน ๆ
(ขอมลจาก DIALux version 4.12)
สำาหรบพนททตองใชสายตาเปนเวลานาน เชน ภายในสำานกงาน โรงเรยน สถานพยาบาล ควรพจารณา
การกระจายความสวางบนพนผวตาง ๆ โดยใหมความสวางบนเพดานและผนงสงขนเพอใหเกดความ
สบายตา แนะนำาใหมคาความสวางดงน
เพดาน ควรมคาความสวางไมตำากวา 20 แคนเดลาตอตารางเมตร (หรอประมาณ 75 ลกซ
บนพนผวทมคาการสะทอนแสง 80%)
ผนงหรอฉากกนทตดกบพนททำางาน ควรมคาความสวางไมตำากวา 35 แคนเดลา
ตอตารางเมตร (หรอประมาณ 150 ลกซ บนพนผวทมคาการสะทอนแสง 60%)
3.2 ความสองสวาง (illuminance)
ความสองสวางมผลอยางมากตอการรบรสเปซ (spatial perception) และความสามารถในการมองเหน
ดงนนในการออกแบบการสองสวางตองใหพนทตาง ๆ ซงไดแก พนททำางาน พนทใกลชดโดยรอบ
และพนทพนหลง มระดบความสองสวางทเหมาะสมและสมพนธกน เพอใหเกดสภาพแวดลอมการ
สองสวางทด อกทงยงเปนการเพมประสทธภาพการใชพลงงาน
13
1313
3.2.1 ความสองสวางบนพนททำางาน
เกณฑการสองสวางในขอ 4. กำาหนดคาความสองสวางบนพนททำางานซงอาจอยในแนวระนาบ แนวตง
หรอแนวเอยง ขนอยกบลกษณะงาน ซงตองคงไวไมใหตำากวาน โดยคาทกำาหนดเปนคาสำาหรบสภาพ
การมองเหนทวไป ซงไดจากการพจารณารวมปจจยตาง ๆ เหลาน ไดแก
- คณลกษณะดานจตสรรศาสตร (psycho-physiological aspect) เชน ความสบายตา
และความเปนอยทด
- ความตองการแสงสวางสำาหรบงานทใชสายตา
- การยศาสตรในการมองเหน (visual ergonomic)
- ประสบการณจากการใชงานจรง
- ความปลอดภย
- ความคมคา
คาความสองสวางนอาจปรบเพมขนหรอลดลงเมอสภาพการมองเหนแตกตางจากสภาพ
ปกต โดยอาจปรบเพมขนเมอ
- เปนงานทมความสำาคญ
- มคาใชจายสงเมอเกดความผดพลาด
- เปนงานทตองการความแมนยำา และตองการเพมผลตภาพ หรอเปนงานทตองการสมาธสง
- รายละเอยดของงานมขนาดเลกกวาปกตทวไป หรอมความเปรยบตางนอย
- เปนงานทตองใชเวลาทำามากกวาปกต
- ความสามารถในการมองเหนของผปฏบตงานตำากวาทวไป
และอาจปรบลดลงเมอ
- รายละเอยดของงานมขนาดใหญกวาปกตหรอมความเปรยบตางสง
- เปนงานททำาในชวงเวลาสน ๆ
สำาหรบกรณทไมทราบขนาดและ/ หรอตำาแหนงของพนททำางาน อาจทำาการออกแบบโดย
วธท 1: พจารณาพนททงหมดเปนพนททำางาน และใหมความสองสวางเปนไปตามทแนะนำา
ในขอ 4. หรอ
วธท 2: ใหพนททงหมดมคาความสองสวางเปนไปตามทกำาหนดโดยผออกแบบ ซงอาจ
กำาหนดใหมคาอยระหวางความสองสวางของพนทใกลชดโดยรอบและของพนทพนหลง (ทงนขนอยกบ
ลกษณะของงานและความตองการของผออกแบบ) และความสมำาเสมอของความสองสวาง Uo ≥ 0.4
โดยหลงจากทราบขนาดและ/หรอตำาแหนงของพนททำางานแลวจงออกแบบเพมเตมเพอใหไดคาความ
สองสวางตามทตองการ
หมายเหต: แนวทางการออกแบบการสองสวางตามวธท 1 เปนวธทงายตอการออกแบบ แตมประสทธภาพ
การใชพลงงานตำาเนองจากในบางพนทอาจมคาความสองสวางสงกวาทจำาเปน สวนวธท 2 เปนวธทมประสทธ-
ภาพการใชพลงงานสง แตซบซอนตอการออกแบบ เนองจากตองมขอมลลกษณะของงานททำาและตำาแหนง
ของพนททำางานทชดเจน
1) พนททำางาน
Ēm 500 ลกซ, UO ≥ 0.6
2) พนทใกลชดโดยรอบ
Ēm 300 ลกซ, UO ≥ 0.4
3) พนทพนหลง
Ēm 100 ลกซ, UO ≥ 0.1
รปท 3.1 ตวอยางแสดงพนททำางาน พนทใกลชดโดยรอบ พนทพนหลง และความสองสวาง
1414
3.2.2 ความสองสวางบนพนทใกลชดโดยรอบ
การทความสองสวางบนพนททำางานกบพนทโดยรอบมคาแตกตางกนมากจะทำาใหเกดความเครยดใน
การมอง และไมสบายตา ดงนนความสองสวางบนพนทใกลชดโดยรอบอาจมระดบทตำากวาความสอง
สวางบนพนททำางานแตไมควรตำากวาคาทใหไวในตารางท 3.3
สำาหรบขนาดของพนทใกลชดโดยรอบ ควรมความกวางไมนอยกวา 0.5 เมตร รอบ ๆ พนททำางาน
ความสองสวางบนพนททำางาน (ลกซ) ความสองสวางบนพนทใกลชดโดยรอบ (ลกซ)
≥ 750 500
500 300
300 200
200 150
≤ 150 เทากบความสองสวางบนพนททำางาน
3.2.3 ความสองสวางบนพนทพนหลง
นอกจากพนททำางานและพนทใกลชดโดยรอบ พนทถดมารอบ ๆ ซงเรยกวา พนทพนหลง ควรมการ
สองสวางดวยเชนกน โดยเฉพาะบรเวณทไมคอยไดรบแสง ธรรมชาต พนทพนหลงควรมความกวาง
ไมนอยกวา 3 เมตรถดออกมาจากพนทใกลชดโดยรอบ และมความสองสวางไมนอยกวา 1 ใน 3
ของความสองสวางบนพนทใกลชดโดยรอบ
ตารางท 3.3 ความสองสวางบนพนทใกลชดโดยรอบทสมพนธกบความสองสวางบนพนททำางาน
1
1
32
2
1515
3.2.4 ความสมำาเสมอของความสองสวาง (uniformity)
ความสมำาเสมอของความสองสวาง (UO) บนพนททำางานไมควรนอยกวาคาทใหไวในขอ 4. สำาหรบพนท
ใกลชดโดยรอบและพนทพนหลง ควรมคา UO ≥ 0.4 และ ≥ 0.1 ตามลำาดบ ยกเวนบรเวณทไดรบแสง
ธรรมชาตจากทางหนาตาง ซงความสองสวางจะลดลงอยางมากเมออยถดเขาไปภายในจากบรเวณรม
หนาตาง ทำาใหมความสมำาเสมอของความสองสวางตำา อยางไรกตามขอดของการไดรบแสงธรรมชาต
สามารถชดเชยความไมสมำาเสมอนได
รปท 3.2 เฉดสแสดงความสมำาเสมอของความสองสวางทไดจากการคำานวณโดยโปรแกรมจำาลองสภาพแสง
3.2.5 จดคำานวณความสองสวาง (calculation grid)
เพอใหการคำานวณความสองสวางเปนไปอยางถกตอง จดทใชคำานวณความสองสวางบนพนททำางาน
พนทใกลชดโดยรอบ และพนทพนหลง ควรมระยะหางเทา ๆ กนทงในแนวดานกวางและแนวดานยาว
โดยระยะหางระหวางจดและจำานวนจดทคำานวณควรมความสมพนธกบความยาวของพนทตามแนว
ดานยาว ดงตวอยางตามตารางท 3.4 และมระยะหางระหวางจดสงสดไมเกน 10 เมตร
ตารางท 3.4 ระยะหางระหวางและจำานวนจดคำานวณทแนะนำา
ความยาวของพนท (เมตร)
ระยะหางระหวางจด ไมเกน (เมตร)
จำานวนจด ไมนอยกวา (จด)
0.40 0.15 3
0.60 0.20 3
1.00 0.20 5
2.00 0.30 6
5.00 0.60 8
10.00 1.00 10
25.00 2.00 12
50.00 3.00 17
100.00 5.00 20
≥ 200.00 10.00 -
212 257 284 288 287 286 294
479
158
16
ในกรณทดานกวางของพนทมระยะนอยกวาครงหนงของดานยาว ใหใชระยะดานกวางแทนดานยาว
ในการพจารณาระยะหางระหวางจดคำานวณ
โดยแถบพนทรอบ ๆ หองหางจากผนงเปนระยะ 0.5 เมตร ถอเปนพนทชายขอบ (border
area) ไมตองนำามาคำานวณ ยกเวนวามการใชงานในพนทน และใชแนวทางเชนเดยวกนนในการ
กำาหนดจดคำานวณบนผนงและเพดาน
รปท 3.3 แสดงตวอยางจดคำานวณความสองสวางบนระดบพนและคาทคำานวณไดโดยโปรแกรมจำาลอง
สภาพแสง
0.5 เมตร
0.5 เมตร
17171717
3.3 แสงจา (glare)
แสงจาเปนความรสกทเกดจากการทในบรเวณการมอง มพนผวหรอสงทมความสวางจามาก ๆ เมอ
เทยบกบพนหลง ซงควรหลกเลยงเนองจากจะทำาใหเกดความเมอยตา อาจเกดความผดพลาด หรอ
เกดอบตเหตได แสงจาอาจเกดไดหลายลกษณะทงจากแสงไฟฟาหรอแสงธรรมชาต ดงน
- เกดจากการมองเหนแหลงกำาเนดแสงโดยตรง เรยกวา “แสงจาโดยตรง” (direct glare)
เชน การมองเหนหลอดไฟโดยตรง หรอการมองเหนแสงสวางจากชองหนาตาง
- เกดจากแสงสะทอนจากพนผวทมความมนวาว เรยกวา “แสงจาสะทอน” (reflected glare)
เชน การมองเหนแสงสะทอนของดวงอาทตยบนกระจกเงา
แสงจาททำาใหเกดความไมสบายตา เรยกวา “แสงจาระคายตา” (discomfort glare)
สวนแสงจาททำาใหสญเสยความสามารถในการมองเหน เรยกวา “แสงจาพรานยนตา” (disability
glare) สำาหรบพนทภายในอาคาร แสงจาพรานยนตามกไมเปนปญหาเมอมการจำากดแสงจาระคาย
ตาในระดบทเหมาะสม
3.3.1 แสงจาระคายตา
แสงจาระคายตาทเกดจากโคมไฟโดยตรงสามารถประเมนไดโดยใชคา “พกดแสงจารวม” (Unified
Glare Rating, UGR) โดยในแตละพนทใชงานควรจำากดคา UGR ไมใหเกนตามทระบในขอ 4. ซง
ไดกำาหนดคาจำากดสำาหรบ UGR นไวในลกษณะเปนลำาดบขนคอ 10, 13, 16, 19, 22, 25, 28 ทงน
เพอใหเหนความแตกตางไดอยางชดเจนในแตละขน
โดยถาคา UGR สงสดภายในหองเกนกวาคาทกำาหนดในขอ 4. ผออกแบบควรใหขอมล
ตำาแหนงพนททำางานทเหมาะสมไวดวย
อนง สำาหรบการประเมนแสงจาระคายตาทเกดจากหนาตาง ในปจจบนยงไมมวธการท
เปนมาตรฐาน
สตรการคำานวณ UGR
LB ความสวางของพนหลง มหนวยเปน แคนเดลาตอตารางเมตร
L ความสวางของสวนทแปลงแสงของโคมไฟแตละโคมในทศทางการมองของผสงเกต
มหนวยเปน แคนเดลาตอตารางเมตร
ω มมตนในหนวยสเตอเรเดยนของสวนทเปลงแสงของโคมไฟแตละโคมทดวงตาของผ
สงเกต
p ดชนตำาแหนงกธ (Guth position index) ของโคมไฟแตละโคม ซงสมพนธกบระยะ
กระจดของแนวเสนการมอง
3.3.2 การบงแสงจา
แหลงกำาเนดแสงทมความสวางมาก ๆ สามารถเปนสาเหตของแสงจา ควรหลกเลยงโดยการบงแสง
จากหลอดไฟ ชองแสงหลงคา หรอแสงแดดทเขามาทางหนาตางดวยวธการทเหมาะสม
สำาหรบโคมไฟ ควรใหมมมกำาบง α (ดรปท 3.4) อยางนอยสดเปนไปตามตารางท 3.5
โดยขนอยกบความสวางของหลอดไฟ
18
ความสวางของหลอดไฟ(1000 แคนเดลาตอตารางเมตร)
มมกำาบงอยางนอยสด
20 ถง < 50 15°
50 ถง < 500 20°
≥ 500 30°
3.3.3 การสะทอนบดบง และแสงจาสะทอน
แสงสะทอนทสวางจามาก ๆ บนงานทใชสายตาอาจรบกวนการมองและทำาใหเกดอนตรายได การ
ปองกนการสะทอนบดบงและแสงจาสะทอนสามารถทำาไดโดยวธการ ดงน
- จดวางตำาแหนงโตะทำางานใหเหมาะสมกบตำาแหนงโคมไฟ หนาตาง และชองแสงหลงคา
- เลอกลกษณะพนผวของวสดตาง ๆ ใหเหมาะสม เชน ใชวสดผวดาน
- จำากดความสวางของโคมไฟ หนาตาง และชองแสงหลงคา
- เพมความสวางใหกบเพดานและผนง
3.4 การสองสวางพนทภายใน (lighting in interior space)
นอกเหนอจากการสองสวางเพอการทำางาน ปรมาตร (volume) ของพนทภายในตองมการสองสวาง
ทเหมาะสมเพอสองเนนวตถ เผยใหเหนลกษณะพนผว (texture) ของวสด รวมทงทำาใหมองเหน
ลกษณะและใบหนาผคนทอยในพนทเพอใหเกดการสอสารและมปฏสมพนธไดดยงขน โดยใชคำา
เหลานในการอธบายสภาพการสองสวาง เชน ความสองสวางทรงกระบอกเฉลย (mean cylindrical
illuminance) การมองเหนความเปนสามมต (modeling) และแสงสวางแบบมทศทาง (directional
lighting)
3.4.1 ความสองสวางทรงกระบอกเฉลยทตองการในพนทกจกรรม
ในการสอสารทางการมองและการจดจำาวตถทอยภายในสเปซจำาเปนตองอาศยแสงสวางทสอง
ภายในสเปซนน ๆ สามารถพจารณาโดยใชคาความสองสวางทรงกระบอกเฉลย (Ēz) ซงตองคงไวไม
ใหตำากวา 50 ลกซ และมความสมำาเสมอของความสองสวาง (Uo) ไมนอยกวา 0.1 บนระนาบแนวนอน
ทความสงจากพน 1.2 เมตรสำาหรบระดบคนนง และท 1.6 เมตรสำาหรบระดบคนยน
รปท 3.4 มมกำาบง α
ตารางท 3.5 มมกำาบงตำาสดสำาหรบหลอดไฟทมความสวางตาง ๆ กน
α
1919
สำาหรบบรเวณทการสอสารทางการมองมความสำาคญ เชน สำานกงาน หองประชม หองเรยน ควรม
ความสองสวางทรงกระบอกเฉลยไมนอยกวา 150 ลกซ และมความสมำาเสมอของความสองสวาง
ไมนอยกวา 0.1
3.4.2 การมองเหนความเปนสามมต
การสองสวางลกษณะโครงสราง ผคนและสงของใหสามารถเหนถงรปทรงและลกษณะพนผวไดอยาง
ชดเจนและเปนทพงพอใจ มสวนชวยสงเสรมการมองเหนภายในอาคาร แสงสวางไมควรจะสองมา
ในทศทางโดยตรงเทานนเนองจากจะทำาใหเกดเงาเขม แตกไมควรจะกระจายมากเกนไปจนทำาให
การรบรสภาพแวดลอมดแบนไมนาสนใจและสญเสยลกษณะความเปนสามมต นอกจากนเงาซอน
ทเกดจากแสงโดยตรงทมาจากแหลงกำาเนดแสงมากกวาหนงจดกเปนสงทควรหลกเลยงเนองจากจะ
ทำาให มองแลวเกดความสบสน
ดงนน เพอใหเกดการมองเหนความเปนสามมต จงควรรกษาสมดลระหวางแสงสวางโดย
ตรงและแสงสวางแบบกระจาย (diffuse light) โดยสามารถพจารณาไดจากอตราสวนระหวางความ
สองสวางทรงกระบอกตอความสองสวางในแนวระนาบ (ณ ระนาบคำานวณเดยวกน) สำาหรบพนท
ทมการตดตงโคมไฟอยางสมำาเสมอ หรอใชแสงจากชองหลงคา ซงคาระหวาง 0.3 ถง 0.6 ถอเปน
ตวบงชการมองเหนความเปนสามมตทด
แสงธรรมชาตทเขามาทางหนาตางจะมผลอยางมากตอคาน อยางไรกตามประโยชนท
ไดรบจากแสงธรรมชาตสามารถชดเชยผลกระทบนได
19
รปท 3.5 อธบายคาความสองสวางทรงกระบอกเฉลย
รปท 3.6 สภาพการสองสวางทไดจากการใชแสงสวางโดยตรงเทานน (ซาย) และสภาพการสองสวางท
ไดจากการใชแสงสวางโดยตรงและโดยออม (ขวา)
20
3.4.3 แสงสวางแบบมทศทาง สำาหรบงานทใชสายตา
การใหแสงจากทศทางหนง ๆ สามารถเผยใหเหนรายละเอยดของงานทใชสายตา ทำาใหการมองเหน
ดขน และสามารถทำางานไดงายขน แตตองระวงการเกดการสะทอนบดบงและแสงจาสะทอนทไม
พงปรารถนา นอกจากนควรตองหลกเลยงเงาเขมทรบกวนงานทใชสายตา อยางไรกตาม บางครง
เงากทำาใหสามารถมองเหนงานไดดยงขน ทงนขนอยกบลกษณะการใชงาน
รปท 3.7 ตวอยางการใชแสงสวางแบบมทศทางในการตรวจหาความสมำาเสมอของชนงาน
3.5 แสงขาว (white light)
คณภาพของแสงขาว หรอแสงทเปนแบบเดยวกบแสงธรรมชาต สามารถกำาหนดไดดวยคณลกษณะ
สองประการซงตองพจารณาแยกกน คอ
- ลกษณะสปรากฏ (color appearance) ของแสง
- ความสามารถในการทำาใหสวตถปรากฏ (color rendering)
3.5.1 ลกษณะสปรากฏ
ลกษณะสปรากฏของหลอดไฟ หมายถงลกษณะสของแสงทเปลงออกมา สามารถอธบายในเชงปร-
มาณไดโดยใชคา “อณหภมสสหสมพนธ” (correlated color temperature, CCT หรอ Tcp) มหนวยเปน
เคลวน (K) และอธบายอยางกวาง ๆ ไดดงน
ตารางท 3.6 กลมของลกษณะสปรากฏ
ลกษณะสปรากฏ อณหภมสสหสมพนธ
อน ตำากวา 3300 K
ปานกลาง ระหวาง 3300 ถง 5300 K
เยน สงกวา 5300 K
21
รปท 3.8 ตวอยางลกษณะสปรากฏและอณหภมสสหสมพนธ
การเลอกลกษณะสปรากฏเปนเรองทางดานจตวทยา ความสวยงาม และความเปนธรรมชาต โดย
ขนกบระดบความสองสวาง สของหองและเฟอรนเจอร ภมอากาศ การใชงานและความคมชดในการ
มองเหน (visual clarity) ตวอยางเชนคนทอาศยอยในประเทศทมภมอากาศเยนมกชอบลกษณะส
ปรากฏอน สวนคนทอาศยอยในประเทศทมภมอากาศรอนมกชอบลกษณะสปรากฏทเยนกวา ในการ
ประยกตใชงานบางประเภทมการจำากดชวงลกษณะสปรากฏทเหมาะสม โดยไดระบไวในขอ 4.
3.5.2 ความสามารถในการทำาใหสวตถปรากฏ
สของสงตาง ๆ ทอยแวดลอมทงทเปนวตถหรอสของผวมนษยจะตองดเปนธรรมชาต เพอใหมความ
สามารถในการมองเหน เกดความสบายตา และมสขภาพความเปนอยทด โดยใชตวชวดไดแก
“ดชนความถกตองของส” (color rendering index, CRI หรอ Ra) ซงมคาสงสดคอ 100
รปท 3.9 แสดงตวอยางสของวตถทเหนภายใตแสงทมคาดชนความถกตองของสตาง ๆ กน
ดชนความถกตองของสทเหมาะสำาหรบการใชงานพนทในอาคาร งานหรอกจกรรมตาง ๆ ไมควร
ตำากวาทกำาหนดไวในขอ 4.
3.6 การกระเพอมของแสง และปรากฏการณสโตรโบสโคป (flicker and stroboscopic effect)
การกระเพอมของแสงเปนสาเหตทำาใหเสยสมาธ และมผลทางสรรวทยา เชน ปวดศรษะ ในขณะท
ปรากฏการณสโตรโบสโคปอาจนำาไปสสถานการณทเปนอนตราย เนองจากทำาใหการรบรความเคลอน-
ไหวเปลยนไป เชน เครองจกรทกำาลงหมนดวยความถทสมพนธกบความถแสงทำาใหดเหมอนหมน
ยอนกลบหรอหยดนง
ดงนนการออกแบบระบบสองสวางตองหลกเลยงไมใหเกดการกระเพอมของแสงและ
ปรากฏการณสโตรโบสโคป เชน การเลอกใชบลลาสตอเลกทรอนกสความถสง
ขาวอน <3300 เคลวน ขาวปานกลาง 3300-5300 เคลวน ขาวเยน >5300 เคลวน
2700K
CRI 97
2700K
CRI 90
2700K
CRI 80
2700K
CRI 70
22
3.7 การสองสวางสำาหรบโตะทำางานทมหนาจอแสดงผล
(lighting for work station with display screen equipment)
การสองสวางสำาหรบโตะทำางานทมหนาจอแสดงผลตองเหมาะสมสำาหรบการทำางานทกอยางทเกด
ขนบนโตะทำางานนน ไมวาจะเปนการอานขอมลบนหนาจอ การอานและเขยนบนกระดาษ การพมพ
งานบนแปนคยบอรด เปนตน โดยใชเกณฑการสองสวางใหสมพนธกบลกษณะงานหรอกจกรรม
ซงไดกำาหนดไวในขอ 4.
อยางไรกตาม แสงสะทอนบนหนาจอแสดงผล (หรอบางครงบนคยบอรด) อาจทำาใหเกด
แสงจาระคายตาหรอแสงจาพรานยนตา ดงนน ผออกแบบจงจำาเปนตองคำานงถงการจดวางตำาแหนง
และเลอกใชอปกรณเพอหลกเลยงการสะทอนทจะทำาใหเกดการรบกวนนน
การจำากดความสวางของโคมไฟ
แสงสวางอาจทำาใหความคมชดของสงทแสดงบนหนาจอแสดงผลลดลง อนเนองมาจาก
- การสะทอนบดบงจากความสองสวางบนหนาจอ และ
- ความสวางของโคมไฟ ทสะทอนบนหนาจอ
ดงนนความสวางของโคมไฟจงตองถกจำากดใหเหมาะสมกบคณภาพของหนาจอแสดงผล
(คณภาพหนาจอแสดงผลมอธบายไวใน ISO 9241-307) ในตารางท 3.7 ไดกำาหนดคาจำากดความ
สวางเฉลยของโคมไฟทมมเงย 65 องศาจากแนวดง ในทศทางรอบโคมไฟ สำาหรบโตะทำางานทม
หนาจอแสดงผลวางเงยหนาขน 15 องศา
รปท 3.10 แสดงมมเงย (ของโคมไฟ) 65 องศา และมมเงยของหนาจอ 15 องศา
มมเงยของโคมไฟ (65 องศา) ทตองจำากดความสวาง
มมเงยของหนาจอ (15 องศา)
เสนของภาพสะทอนทสวนบนของหนาจอ
โคมไฟ เพดาน
β
α
23
รปท 3.11 ขอมลการจำากดความสวางของโคมไฟในทศทางตาง ๆ ทมมเงย 55 (สแดง), 65 (สนำาเงน) และ
75 องศา (สเขยว)
ตารางท 3.7 คาจำากดความสวางเฉลยของโคมไฟ ทสามารถสะทอนบนจอแบน
ความสวางสถานะสงของหนาจอ(screen high state luminance)
หนาจอความสวางมากL > 200 cd/m2
หนาจอความสวางปานกลางL ≤ 200 cd/m2
กรณ A
(หนาจอทมพนหลงสออน ตวอกษรสเขม และมความตองการทางสและการแสดงรายละเอยดของขอมลแบบปกต เชน ทใชในสำานกงาน สถานศกษา)
≤ 3000 cd/m2 ≤ 1500 cd/m2
กรณ B
(หนาจอทมพนหลงสเขม ตวอกษรสออน และ/หรอมความตองการทางสและการแสดงรายละเอยดของขอมลสงกวาปกต เชน ทใชในงาน CAD เพอตรวจสอบส)
≤ 1500 cd/m2 ≤ 1000 cd/m2
หมายเหต ความสวางสถานะสงของหนาจอ (ด ISO 9241-302) เปนการอธบายความสวางของสวนส
ขาวบนหนาจอ ซงสามารถหาคานไดจากผผลตหนาจอ
งานและกจกรรมบางประเภท และเทคโนโลยหนาจอแสดงผลบางชนด (โดยเฉพาะอยางยง
ชนดทมความมนวาว) อาจตองใชวธการอน เชน จำากดใหมความสวางลดลง หรอใชอปกรณบงแสง
หรอปรบหรแสงสำาหรบแตละคน
ในงานอตสาหกรรม บางครงมการเพมกระจกปองกนดานหนาจอแสดงผล ดงนนการลด
การสะทอนทไมตองการบนกระจกปองกนเหลาน สามารถทำาไดโดยการใชกรรมวธลดการสะทอน
การปรบมมกระจก หรอการใชอปกรณบงแสง เปนตน
24
3.8 ตวประกอบการบำารงรกษา (maintenance factor, MF)
คาความสองสวางทกำาหนดใหสำาหรบงานแตละประเภทเปนระดบความสองสวางทตองคงไว ดงนน
ในการออกแบบการสองสวางตองนำาตวประกอบการบำารงรกษารวม (overall maintenance factor)
มาใชในการคำานวณ คาตวประกอบการบำารงรกษานขนกบคณลกษณะของอปกรณทใช (หลอดไฟ
และโคมไฟ) การสะทอนแสงของพนผว สงแวดลอม และการบำารงรกษา ซงสามารถคำานวณโดยใช
สตรขางลาง และแสดงตวอยางการคำานวณคาตวประกอบการบำารงรกษาในตารางท 3.8
MF = LLMF x LSF x LMF x RMF
โดย
MF ตวประกอบการบำารงรกษา (Maintenance Factor)
LLMF ตวประกอบคาดำารงลเมนของหลอดไฟ (Lamp Lumen Maintenance Factor)
แสดงถงคาลเมนของหลอดไฟทลดลงตามอายการใชงาน
LSF ตวประกอบการอยรอดของหลอดไฟ (Lamp Survival Factor) แสดงถงอตรา
การอยรอดของหลอดไฟ
LMF ตวประกอบการบำารงรกษาของโคมไฟ (Luminaire Maintenance Factor) โดย
คำานงถงการเสอมสภาพของโคมไฟ เชน การมฝนสะสม การเสอมสภาพของ
อปกรณควบคมแสง
RMF ตวประกอบการบำารงรกษาของหอง (Room Maintenance Factor) การเสอม
สภาพของคณสมบตการสะทอนแสงของพนผวตาง ๆ ภายในหอง
ตารางท 3.8 ตวอยางการคำานวณคาตวประกอบการบำารงรกษา
ตวอยาง โคมไฟหลอด T5 ในพนทสำานกงานทการใชงาน 16000 ชวโมง
โคมไฟ LED ใน พนทสำานกงานทการ ใชงาน 30000 ชวโมง
LLMF : ตวประกอบคาดำารงลเมนของหลอดไฟ 0.90 0.90
LSF : ตวประกอบการอยรอดของหลอดไฟ 0.94 0.94
LMF : ตวประกอบการบำารงรกษาของโคมไฟ 0.95 0.95
RMF : ตวประกอบการบำารงรกษาของหอง 0.98 0.98
MF : ตวประกอบการบำารงรกษา 0.90 x 0.94 x 0.95 x 0.98 = 0.79
0.90 x 0.94 x 0.95 x 0.98 = 0.79
25
ดงนนในการออกแบบ ผออกแบบควรตอง - ระบคาตวประกอบการบำารงรกษา พรอมทงรายการสมมตฐานทงหมดถงทมาของคาตว ประกอบการบำารงรกษาทใช - กำาหนดหลอดไฟ โคมไฟและอปกรณประกอบใหเหมาะกบสภาพการใชงาน - จดทำาตารางกำาหนดการบำารงรกษา ความถในการเปลยนหลอดไฟ การทำาความสะอาด โคมไฟและกระจก พรอมทงวธการทำาความสะอาดทเหมาะสม ตวประกอบการบำารงรกษามผลอยางมากตอประสทธภาพพลงงาน ดงนนสมมตฐานตาง ๆทใชในการกำาหนดคาตวประกอบการบำารงรกษาตองมความเหมาะสม
3.9 ความตองการดานประสทธภาพพลงงาน (energy efficiency requirement)การออกแบบการสองสวางตองใหมเกณฑการสองสวางเปนไปตามทตองการ และมการใชพลงงานอยางเหมาะสม โดยในการประหยดพลงงานตองไมทำาโดยลดคณภาพเกณฑการสองสวาง เนองจากเกณฑทกำาหนดไวนเปนคาเฉลยตำาสดทตองคงไว การเลอกใชอปกรณทมประสทธภาพสงสามารถพจารณาไดจากอปกรณทผานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) หรอพจารณาจากฉลากประสทธภาพพลงงาน (Energy Label) เชน ฉลากเบอร 5 ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ซงปจจบนไดครอบคลมผลตภณฑไฟฟาสองสวางอยหลายรายการ
ตารางท 3.9 เกณฑดานประสทธภาพพลงงานและผลตภณฑไฟฟาสองสวางทครอบคลม
เกณฑ ผลตภณฑทครอบคลม
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
- มอก. 2237-2557 บลลาสตสำาหรบหลอดฟลออเรสเซนซ : คณลกษณะทตองการดานประสทธภาพพลงงาน
- มอก. 2309-2556 หลอดฟลออเรสเซนซขวค คณลกษณะทตองการดานประสทธภาพพลงงาน
- มอก. 2310-2556 หลอดมบลลาสตในตวสำาหรบการใหแสงสวางทวไป - คณลกษณะทตองการดานประสทธภาพพลงงาน
- มอก. 2334-2557 หลอดฟลออเรสเซนซขวเดยว - คณลกษณะทตองการดานประสทธภาพพลงงาน
กฏกระทรวงพลงงาน
- กำาหนดแบลลสตขดลวดทมประสทธภาพสงสำาหรบหลอดฟลออเรสเซนซ พ.ศ. 2558
- กำาหนดโคมไฟฟาเพอการอนรกษพลงงานสำาหรบหลอดฟลออเรสเซนซขวค พ.ศ. 2558
ฉลากประสทธภาพพลงงาน (ฉลากเบอร 5) ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย
- หลอดฟลออเรสเซนซชนดแทงตรง T5- หลอดคอมแพกตฟลออเรสเซนซชนดบลลาสตในตว- หลอด LED§ชนด MR16§ชนด PAR30/38§ชนดแทงตรง T8§ชนดขวเกลยว E27 (แบบไมบงคบทศทางแสง)
- โคม LED ไฮเบย/โลวเบย
26
สำาหรบการประเมนประสทธภาพพลงงานของทงพนท (หรอทงอาคาร) สามารถทำาไดโดยการหาคา
“ความหนาแนนกำาลงไฟฟาแสงสวาง (Light Power Density, LPD)” คำานวณไดจากสตร
ความหนาแนนกำาลงไฟฟาแสงสวาง = กำาลงไฟฟารวมทใชสำาหรบระบบสองสวาง (วตต)
พนท (ตารางเมตร)
มหนวยเปน วตตตอตารางเมตร (W/m2)
โดยความหนาแนนกำาลงไฟฟาแสงสวางตองมคาเปนไปตามเกณฑทกำาหนดโดยกระทรวงพลงงาน
วาดวยการกำาหนดประเภท หรอขนาดของอาคาร และมาตรฐาน หลกเกณฑ และวธการในการออกแบบ
อาคารเพอการอนรกษพลงงาน และอาจพจารณาเกณฑอน ๆ ทงในและตางประเทศรวมดวย เชน
EN 15193 (ของสหภาพยโรป) หรอ ASHRAE (ของสหรฐอเมรกา) ทงนเพอสงเสรมใหการออกแบบ
ใชงานระบบสองสวางเปนไปอยางมประสทธภาพพลงงานสงสด
การประหยดพลงงานเพมเตมสามารถทำาไดโดยการนำาแสงธรรมชาตเขามาใช การปรบ
การทำางานใหตอบสนองตอรปแบบการเขาใชงานพนท การปรบปรงการบำารงรกษา และการนำาระบบ
ควบคมมาใชอยางเหมาะสม
3.10 ประโยชนของแสงธรรมชาต (benefits of daylight)
แสงธรรมชาตสามารถใชในการสองสวางเพอการใชงานไดเชนเดยวกบแสงไฟฟา จงทำาใหมศกยภาพ
ในการประหยดพลงงาน นอกจากนการทแสงธรรมชาตมความแปรเปลยนตามเวลา ทงดานระดบ
ความสวาง ทศทาง ส ทำาใหเกดการมองเหนความเปนสามมตและรปแบบความสวางทหลากหลาย
ซงถอเปนประโยชนตอผใชงานในสภาพแวดลอมการทำางานภายในอาคาร
ชองหนาตางเปนทนยมใชเพอรบแสงธรรมชาต และมปฏสมพนธกบสงแวดลอมภายนอก
อยางไรกตามควรออกแบบเพอปองกนความรอน และความไมสบายตา (เนองจากแสงจา) และคำานง
ถงการสญเสยความเปนสวนตว
3.11 การแปรเปลยนของแสง (variability of light)
แสงมผลตอความเปนอยทด อารมณและความตนตวของมนษย แสงสามารถใชในการสงเสรมหรอ
ปรบจงหวะรอบวน (circadian rhythms) และสงผลตอทงสรรวทยาและจตวทยาของมนษย ใน
ปจจบนมผลการวจยซงบงชวาปรากฏการณเหลานสามารถทำาไดโดยใชความสองสวางและลกษณะ
สปรากฏของแสงซงไมเกยวของกบการมองเหนภาพ (non-image forming) การปรบเปลยนโดย
ใชความสองสวางทสงขน ลกษณะการกระจายความสวาง และชวงอณหภมสทกวางขนสามารถ
ชวยในการกระตนและทำาใหความเปนอยของมนษยดขน
อยางไรกตาม แนวทางในการนำาไปใชยงอยระหวางการศกษา
2929
เกณฑคณภาพการสองสวางดงตอไปนเปนคำาแนะนำาสำาหรบพนททำางานของหองและกจกรรมทหลาก
หลาย ซงอาจอยในแนวระนาบ แนวตง หรอแนวเอยง ขนอยกบลกษณะงาน โดย
- คอลมนท 1 เปนรายการชนดของงานหรอกจกรรมภายในตาง ๆ
- คอลมนท 2 เปนคาความสองสวางเฉลยขนตำา หรอ Ēm ซงตองคงไวไมใหตำากวาคาน
- คอลมนท 3 เปนคาจำากดพกดแสงจารวม หรอ UGRL ซงตองไมใหเกนกวาคาน
- คอลมนท 4 เปนคาความสมำาเสมอของความสองสวาง หรอ UO ซงตองคงไวไมใหตำากวาน
- คอลมนท 5 เปนคาดชนความถกตองของสตำาสด หรอ Ra
- คอลมนท 6 แสดงคำาแนะนำา ขอยกเวน และงานพเศษของสถานการณในคอลมนท 1
ตารางเกณฑคณภาพแสงสวางทตองการ
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
1. พนทในอาคารทวไป (general areas)
ทางเขาอาคาร (entrance halls)
100 22 0.4 60
โถงพกรอ (lounge)
200 22 0.4 80
บรเวณสญจรและทางเดน (circulation areas and corridors)
100 28 0.4 40 พนทเชอมตอระหวางพนทหนงไปสอกพนทหนง โดยหลกเลยงการเปลยนแปลงความสองสวางอยางทนททนใด
บนได, บนไดเลอน (stairs, escalators)
150 25 0.4 40
ทางลาด, เวงระหวางเสา (ramp, bay)
150 25 0.4 40
หองอาหาร (canteens)
200 22 0.4 80
หองนำา (rest rooms)
100 22 0.4 80
หองออกกำาลงกาย (physical exercise)
300 22 0.4 80
4
30
หองฝากของ, หองลางมอ ลางหนา (cloakroom, washroom)
200 25 0.4 80
หองพยาบาล (sick bay) 500 19 0.6 80
หองพบแพทย (medical attention) 500 16 0.6 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
หองเครอง (plant, switch gear rooms)
200 25 0.4 60
หองไปรษณย, หองโทรศพท (post room, switchboard)
500 19 0.6 80
คลงสนคา, หองเกบของ, หองเยน (store, stockrooms, cold store)
100 25 0.4 60 200 ลกซ ถาทำางานตอเนองเปนเวลานาน
บรเวณหบหอสงของ (dispatch packing handling areas)
300 25 0.6 60
สถานควบคม (control station)
150 22 0.6 60 200 ลกซ ถาทำางานตอเนองเปนเวลานาน
2. อาคารการเกษตร (agriculture building)
ทวางอปกรณจบสนคาและเครองจกร (loading and operating of goods handling equipment and machinery)
200 25 0.4 80
พนทสำาหรบปศสตว (livestock building)
50 28 0.4 40
พนทสำาหรบสตวปวย, หองคลอด (sick animal pens, calving stalls)
200 25 0.6 80
ทเตรยมเมลดพนธ, รดนม, ลางของใช (feed preparation, dairy, utensil wash)
200 25 0.6 80
3. รานเบเกอร (bakeries)
เตรยมและอบ (preparation, baking)
300 22 0.6 80
ตกแตง, เคลอบ, โรยหนา
(finishing, glazing, decorating)
500 22 0.7 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
31
4. อตสาหกรรมซเมนต, คอนกรต, อฐ (cement, concrete and bricks industry)
อบแหง (drying) 50 28 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
จดเตรยมวสด, เตาเผา/ผสม
(preparation of materials,
work on kilns and mixers)
200 28 0.4 40
งานเครองจกรทวไป
(general machine work)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ขนรปหยาบ
(rough forms)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
5. อตสาหกรรมเซรามกและแกว (ceramics and glass industry)
อบแหง (drying) 50 28 0.4 20
งานเครองจกรทวไป
(general machine work)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
เคลอบ, มวน, อด, ขนรป,
ขดเงา, เปาแกว
(enameling, rolling,
pressing, shaping simple
parts, glazing, glass blowing)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
บด, แกะ, ขดเงา, ขนรปชนสวน
ละเอยด, ทำาเครองมอ
(grinding, engraving,
polishing, shaping
precision part, manufacture
instrument)
750 19 0.7 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
งานตกแตง (decorative work) 500 19 0.7 80
เจยระไนเลนสแวนตา,
เจยระไนครสตล, ฯลฯ
(grinding optical glass,
crystal grinding and
engraving, work on average
goods)
750 16 0.7 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
32
งานประณต เชน เจยระไน
ตกแตง, เขยนส (precision
work e.g. decorative
grinding, hand painting)
1000 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
หนลำาคาสงเคราะห
(synthetic precious stone)
1500 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
6. อตสาหกรรมเคม, พลาสตก, ยางพารา (chemicals, plastics, rubber industry)
กระบวนการผลตททำางาน
ระยะไกล (remote operated
processing installation)
50 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
กระบวนการผลตทอาจมการ
ทำางานดวยมอ (processing
installations with limited-
manual intervention)
150 28 0.4 40
พนททำางานดวยมออยาง
ตอเนองในกระบวนการผลต
(constantly manned work
places in processing
installations)
300 25 0.6 80
หองวดละเอยด, หองทดลอง
(precision measuring room,
laboratory)
500 19 0.6 80
ผลตยา
(pharmaceutical production)
500 22 0.6 80
ผลตยางรถยนต
(tyre production)
500 22 0.6 80
ตรวจสอบส
(color inspection)
1000 16 0.7 90 Tcp อยางนอย 6500K
ตด, จบงาน, ตรวจสอบ
รายละเอยด (cutting,
finishing, inspection)
750 19 0.7 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
33
7. อตสาหกรรมไฟฟา (electrical industry)
ผลตสายสญญาณและ
สายไฟฟา (cable and wire
manufacture)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
การมวนพน (winding) :
- ขดลวดขนาดใหญ (large coils)
- ขดลวดขนาดกลาง (medium coils)
- ขดลวดขนาดเลก (small coil)
สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
การชบขดลวด
(coil impregnating)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
การอาบ/ชบสงกะส
(galvanizing)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
งานประกอบ (assembly work):
- หยาบ เชน หมอแปลง
ขนาดใหญ (rough e.g.
large transformers)
- กลาง เชน แผงไฟฟา,
แผงโทรศพท (medium
e.g. switchboards)
- ละเอยด เชน โทรศพท
(fine e.g. telephones)
- ประณต แมนยำา เชน
เครองมอวดตาง ๆ
(precision e.g. measuring
equipments)
สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
300 25 0.6 80
300 25 0.6 80
500 22 0.6 80
500 22 0.6 80
750 19 0.7 80
750 19 0.7 80
1000 16 0.7 80
34
ทดสอบ, ปรบตงทางอเลกทรอ-
นกส (electronics workshops,
test, adjust)
1500 16 0.7 80
8. อตสาหกรรมอาหาร (food industry)
บรเวณตม, หมก, เตม, ลาง,
กรอง, บม และเกบ เครองดม,
นำาตาล, ยาสบ (workplaces
and zones in breweries,
malting floor, for washing,
barrel filling, cleaning,
sieving, peeling, cooking in
preserve and chocolate
factories, work places and
zones in sugar factories, for
drying and fermenting raw
tobacco, fermentation cellar)
200 25 0.4 80
แยก, บด, ผสม, หบหอ
ผลตภณฑ (sorting and
washing of products,
milling, mixing, packing)
300 25 0.6 80
เชอด, แลเนอ, รดนม, ทำา
นำาตาล (workplace and zone
in slaughter house,
butchers, dairies mills, on
filtering floor, in sugar
refineries)
500 25 0.6 80
หน, ผา, คดแยก ผกและผลไม
(cutting and sorting fruit and
vegetable)
300 25 0.6 80
ผลตอาหารสำาเรจรป, หองครว
(manufacture delicatessen
food, kitchen)
500 22 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
35
ผลตบหร, ยาสบ
(manufacture work of cigars
and cigarettes)
500 22 0.6 80
ตรวจสอบแกวและขวด,
ควบคม, ตดแตง, คดแยก
(inspection of glasses and
bottles, product control,
trimming, sorting decoration)
500 22 0.6 80
หองทดลอง, หองปฏบตการ
(laboratory)
500 19 0.6 80
ตรวจสอบส (color inspection) 1000 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
9. โรงหลอ, หลอม โลหะ (foundries)
ทอใตดนขนาดเทาคน
(man-size tunnels)
50 28 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
พนยก (platform) 100 25 0.4 40
เตรยมทราย
(sand preparation)
200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ซอมชนงาน เกบงาน
(dressing room)
200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
บรเวณวางเตาหลอมแบบ
พนลมและเครองผสม
(workplaces at cupola and
mixer)
200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
โรงหลอ (casting bay) 200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
บรเวณแกะชนงานหลอออก
จากแบบ (shake out area)
200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ทำาแบบหลอดวยเครองจกร
(machine molding)
200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ทำาแบบหลอดวยมอและแกน
(hand & core molding)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
การหลอดวยแบบโลหะ
(die casting)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
36
ขนรปจำาลอง (model
building)
500 22 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
10. รานทำาผม (hairdressers)
ทำาผม (hairdressing) 500 19 0.6 90
11. อตสาหกรรมเพชรพลอยอญมณ (jewellery manufacturing)
งานททำากบหนมคา (precious
stones work)
1500 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
งานเพชรพลอย (jewellery) 1000 16 0.7 90
งานทำานาฬกาดวยมอ
(manual watch making)
1500 16 0.7 80
งานทำานาฬกาอตโนมต
(automatic watch making)
500 19 0.6 80
12. รานซกรดและซกแหง (laundries)
ทรบของ, ทำาสญลกษณ,
คดแยก (goods in, marking
and sorting)
300 25 0.6 80
ซก, ซกแหง (washing,
dry cleaning)
300 25 0.6 80
รด (ironing, pressing) 300 25 0.6 80
ตรวจสอบและซอมแซม
(inspection and repairs)
750 19 0.7 80
13. อตสาหกรรมฟอกหนง (leather)
วางบอ ถง ภาชนะ (work on
vats, barrels, pits)
200 25 0.4 40
ขด, ถ, นวด, กลงหนง
(flashing, skiving, rubbing,
tumbling of skins)
300 25 0.4 80
ทำาอานมา, เยบ, ขด, ราง, ตด,
ตอกร(saddlery work, shoe
manufacture stitching,
sewing, polishing, shaping,
cutting, punching)
500 22 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
37
คดแยกกลม (sorting) 500 22 0.6 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
ยอมสดวยเครอง
(dyeing by machine)
500 22 0.6 80
ควบคมคณภาพ
(quality control)
1000 19 0.7 80
ตรวจสอบส (color inspection) 1000 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
ทำารองเทา (shoe making) 500 22 0.6 80
ทำาถงมอ (glove making) 500 22 0.6 80
14. งานและกระบวนการโลหะ (Metal)
การตขนรปดวยแมพมพ
ชนดเปด (open die forging)
200 25 0.6 60
การทบกระแทก, เชอม, ขนรป
เยน (drop forging, welding,
cold forming)
300 25 0.6 60
การตบแตงดวยเครองมอกล
อยางหยาบและปานกลาง:
เกณฑความคลาดเคลอน
≥ 0.1 mm (rough & average
machining: tolerances
≥ 0.1 mm)
300 22 0.6 60
การตบแตงดวยเครองมอกล
อยางประณต: การเจยระไน:
เกณฑความคลาดเคลอน <
0.1 mm (precision machin-
ing: grinding: tolerances <
0.1 mm)
500 19 0.7 60
การขดเสนโลหะ; ตรวจสอบ
(scribing; inspection)
750 19 0.7 60
ขนรปดวยการดงลวดและดงทอ
(wire & pipe drawing shape)
300 25 0.6 60
การทำาแผนเพลทดวย
เครองมอกล ≥ 5 mm
(plate machining ≥ 5 mm)
200 25 0.6 60
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
38
งานโลหะแผน (sheet
metalwork) < 5 mm
300 22 0.6 60
ทำาเครองมอ: อปกรณตด (tool
making: cutting equipment)
750 19 0.7 60
งานประกอบ (assembly)
- หยาบ (rough)
- กลาง (medium)
- ละเอยด (fine)
- ประณต (precision)
200
300
500
750
25
25
22
19
0.6
0.6
0.6
0.7
80
80
80
80
สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
การอาบ/ชบสงกะส
(galvanizing)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
เตรยมพนผวและทำาส (surface
preparation & painting)
750 25 0.7 80
การทำาเครองมอ แบบ ตวจบยด
ทมความประณต และเครองกล
ขนาดเลก (tool, template and
jig making, precision and
micro mechanic)
1000 19 0.7 80
15. อตสาหกรรมกระดาษ (Paper)
บดเยอกระดาษ ตดขอบ
กระดาษ (pulp mills, edge
runners)
200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
งานและกระบวนการผลต
กระดาษ เครองผลตกระดาษ
และขนรปกระดาษลกฟก ผลต
กระดาษแขง (paper
manufacture and process-
ing, paper and corrugating
machines, cardboard
manufacture)
300 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
39
งานเขาเลมหนงสอมาตรฐาน
เชน พบ จดเรยง ตดกาว ตด
ปมนน เยบ (standard book
binding works, e.g. folding,
sorting, gluing, cutting,
embossing, sewing)
500 22 0.6 60
16. สถานพลงงาน (power stations)
แทนเตมเชอเพลง
(fuel supply plant)
50 28 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
โรงตม (boiler house) 100 28 0.4 40
หองเครอง (machine halls) 200 25 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
หองเครอง เชน หองปม หอง
ตวควบแนน แผงไฟฟา
(auxiliary room, ex. pump
room, condenser room,
switchboard)
200 25 0.4 60
หองควบคม (control rooms) 500 16 0.7 80 1. หนาจอควบคมสวนใหญอย
ในแนวตง (Vertical) อาจจำาเปน
ตองปรบหรแสง
2.สำาหรบการทำางานทมจอ
แสดงผล ดขอ 3.7
17. เครองพมพ (printers)
หองตด เคลอบทอง ปมนน ทำา
บลอกพมพ ทบหนบนบลอก
พมพ เครองพมพ เรยงตว
หนงสอทพมพ (cutting,
gilding, embossing, block
engraving, work on stone
and platen, printing
machines, matrix making)
500 19 0.6 80
เรยงกระดาษและงานพมพมอ
(paper sorting and hand
printing)
500 19 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
40
เตรยมการพมพ ตกแตง พมพ
หน (type setting, retouching,
lithography)
1000 19 0.7 80
ตรวจสอบสสำาหรบงานพมพ
หลากส (color inspection in
multi-colored print)
1500 16 0.7 90 Tcp 5000K
ทำาลวดลายโลหะและทองแดง
(steel and copper
engraving)
2000 16 0.7 80 สำาหรบแสงสวางแบบมทศทาง
ดขอ 3.7.3
18. อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา (iron and steel works)
โรงผลตทไมมการทำางาน
ดวยมอ (production plants
without manual operation)
50 28 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
โรงผลตทมการทำางานดวยมอ
เปนครงคราว (production
plants with occasional
manual operation)
150 28 0.4 40
โรงผลตทมการทำางานดวยมอ
ตลอดเวลา (production
plants with continuous
manual operation)
200 25 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด
HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
คลงเหลกแผน (slab store) 50 28 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
เตาหลอม (furnace) 200 25 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
รางรด เขามวน ตดแผน (mill
train, coiler, shear line)
300 25 0.6 40
แทนควบคม, แผงควบคม
(control platform,
control panel)
300 22 0.6 80
ทดสอบ วด และตรวจสอบ
(test, measurement and
inspection)
500 22 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
41
อโมงคใตดน, หลมใตดน
(under-floor man size tunnel
belt section, cellar, etc
50 28 0.4 20 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
19. อตสาหกรรมสงทอ (textile industry)
งานชำาระลาง เปดเสนใยทอด
อยในกอง (workplace in
bath, bale opening)
200 25 0.6 60
สางเสนใย ซกลาง รดเรยบ
สาวดงเสนใย หวใหเสนใยเรยง
ตว ใสแปงและสารเคมเพอให
เสนยนแขงแรง ตดเสนใยทสาง
แลว เตรยมการกอนปนเสนใย
ปนเสนใยปอกระเจาและปาน
(carding, washing, ironing,
drawing, combing, sizing,
card cutting, pre-spinning,
jute and hemp spinning)
300 22 0.6 80
ปนดาย เขาเกลยว สาวไหม
มวนดาย เตรยมเสนยน ทอ
ถกเปย ถก (spinning, plying,
reeling, winding, warping,
weaving, braiding, knitting)
500 22 0.6 80 ตองปองกนปรากฏการณ
สโตรโบสโคป
เยบ, ถกละเอยด, เยบตะเขบ
(sewing, fine knitting, taking
up stitch)
750 22 0.7 90
ออกแบบดวยมอ รางแพทเทรน
(manual design, drawing
patterns)
750 22 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
ตกแตงผว ยอมส (Finishing,
dyeing)
500 22 0.6 80
หองอบแหง (Drying room) 100 28 0.4 60
พมพผาแบบอตโนมต
(automatic fabric printing)
500 25 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
42
ตดปมผา ตดแตงเกบงาน
ตดแตงขอบ (burling, picking,
trimming)
1000 19 0.7 80
ตรวจสอบส ควบคมคณภาพผา
(color inspection, fabric
control)
1000 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
ซอมแซมรอยผา (invisible
mending)
1500 19 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
งานผลตหมวก (hat
manufacturing)
500 22 0.6 80
20. อตสาหกรรมยานยนต (vehicle)
งานตวถงและงานประกอบ
(body work and assembly)
500 22 0.6 80
พนส, ขดเงา (spraying,
polishing)
750 22 0.7 80
แตงส (touch up), ตรวจสอบส 1000 16 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
ทำาเบาะ (upholstery
manufacture)
1000 19 0.7 80
ตรวจสอบรวมขนสดทาย (final) 1000 19 0.7 80
งานบรการทวไป ซอม ทดสอบ
(general vehicle services,
repair and testing)
300 22 0.6 80 พจารณาใชแสงสวางเฉพาะท
21. อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอร (wood working & furniture industry)
งานผลตอตโนมต เชน หองอบ
ไมอด (automatic processing
e.g. drying plywood
manufacturing)
50 28 0.4 40
หองไอนำา (steam pit) 150 28 0.4 40
เลอยกรอบ (saw frame)
300 25 0.6 60 ตองปองกนปรากฏการณ สโตรโบสโคป
งานประกอบมานง, ลงกาว
(work at joiner’s bench,
gluing, assembly)
300 25 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
43
เคลอบเงา ลงส ทำาลวดลาย
(polishing, painting,
fancy joinery)
750 22 0.7 80
วางเครองจกรงานไม เชน ขด,
กลง, ทำารอง, ลบเสยน, ตด,
เลม, เลอย, เจาะ
(work on wood working
machine e.g. turning, fluting,
dressing, rebating, grooving,
cutting, sawing, sinking)
500 19 0.6 80 ตองปองกนปรากฏการณ
สโตรโบสโคป
เลอกไมบาง, เลยมขอบ
(selection of veneer wood,
inlay work)
750 22 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
ควบคมคณภาพ
(quality control)
1000 19 0.7 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
22. สำานกงาน (offices)
เกบเอกสาร, ทถายเอกสาร,
โถงกลาง
(filing, coping, circulation, etc.)
300 19 0.4 80
เขยน, พมพ, อาน, จดการขอมล
(writing, typing, reading,
processing)
500 19 0.6 80 สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล
ดขอ 3.7
เขยนแบบ
(technical drawing)
750 16 0.7 80
โตะเขยนแบบคอมพวเตอร
(CAD workstation)
500 19 0.6 80 เปนความสองสวางบนโตะ
สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล
ดขอ 3.7
หองประชม, หองสมมนา
(conference room, meeting
room)
300 19 0.6 80 ควรปรบความสองสวางให
เหมาะสมกบกจกรรมได
โตะพนกงานตอนรบ
(reception desk)
300 22 0.6 80 ความสองสวางในแนวตงม
ความสำาคญ
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
44
หองเกบเอกสารสำาคญ (archives)
200 25 0.4 80
23. รานคาปลก (retailing)
พนทขายขนาดเลก (sales area small)
300 22 0.4 80
พนทขายขนาดใหญ (sales area large)
500 22 0.6 80
เครองเกบเงน (till area) 500 19 0.6 80
โตะหอของ (wrapper table) 500 19 0.6 80
24. ภตตาคาร,โรงแรม (restaurant, hotel)
โตะพนกงานตอนรบ, โตะเกบเงน, โตะพนกงานถอกระเปา (reception, cashier, porters desk)
300 22 0.6 80
หองครว (kitchen) 500 22 0.6 80
ภตตาคาร, หองอาหาร, หองสมมนายอย (restaurant, dining room, function room)
- - - 80 ควรออกแบบการสองสวางใหไดบรรยากาศทด
ภตตาคารแบบบรการตวเอง (self-service restaurant)
200 22 0.4 80
หองอาหารบฟเฟต (buffet) 300 22 0.6 80
หองประชม (conference room)
300 19 0.6 80 ควรปรบความสองสวางใหเหมาะสมกบกจกรรมได
ทางเดน (corridors) 100 25 0.4 80 ควรลดระดบความสองสวางในชวงกลางคน
25. สถานเพอความบนเทงและพพธภณฑ (entertainment place and Museum)
โรงภาพยนตร, มหรสพ (theater, concert halls)
200 22 80
หออเนกประสงค (multi-purpose halls)
300 22 0.6 80 ควรปรบความสองสวางใหเหมาะสมกบกจกรรมได
หองฝกซอม, หองเปลยนเสอผา (practice rooms, dressing rooms)
300 22 0.6 80 สำาหรบการแตงหนา ตองการแสงสวางทกระจก (mirror lighting) ทปราศจากแสงจา
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
45
พพธภณฑ
(museums)
- - - - รายละเอยดใหดในคมอแนะนำา
การออกแบบการสองสวาง
เฉพาะสำาหรบพพธภณฑ
26. หองสมด (libraries)
ชนวางหนงสอ
(bookshelves)
200 19 0.4 80 เปนคาความสองสวางเฉลยบน
สนหนงสอ
บรเวณอานหนงสอ
(reading area)
500 19 0.6 80
โตะทำางานเจาหนาท
(counters)
500 19 0.6 80
27. ทจอดรถสาธารณะ (public car park)
ทางลาดชวงกลางวน
(day ramp)
300 25 0.4 60 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
ทางลาดชวงกลางคน
(night ramp)
75 25 0.4 60 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
ทางรถวง
(traffic lanes)
75 25 0.4 60 ตองสามารถมองเหนและจดจำา
สเพอความปลอดภยได
ลานจอดรถ
(parking area)
75 28 0.4 60 ความสองสวางแนวตงจะชวย
ในการจดจำาใบหนาและเพม
ความรสกปลอดภย
จดออกตว
(ticket office)
300 19 0.6 80 1. ควรหลกเลยงแสงสะทอนใน
กระจก
2. ควรปองกนแสงจาจาก
ภายนอก
28. อาคารเรยน (educational building)
หองเรยนและหองทวไป
(school room)
300 19 0.6 80
หองเรยนตอนเยน, หองเรยน
ผใหญ (room for evening
classes and adult)
500 19 0.6 80
อาคารเรยนรวม (lecture hall) 500 19 0.6 80 ควรปรบความสองสวางให
เหมาะสมกบกจกรรมได
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
46
กระดานดำา (blackboard) 500 19 0.7 80 เปนความสองสวางบนแนวตง
อาจารย/ผสอนควรมระดบความ
สองสวางในแนวตงทเหมาะสม
กระดานขาว (whiteboard) 300 19 0.7 80 เปนความสองสวางบนแนวตง
ตองระวงแสงสะทอนบนกระดาน
อาจารย/ผสอนควรมระดบความ
สองสวางในแนวตงทเหมาะสม
โตะทดลอง
(demonstration table)
500 19 0.7 80 ในอาคารเรยนรวมควรเปน
750 ลกซ
หองศลปะ/งานฝมอ
(art/craft room)
500 19 0.6 80
หองเรยนศลปะในโรงเรยน
ศลปะ
(art rooms in art schools)
750 19 0.7 90 Tcp > 5000K
หองเขยนแบบ
(technical drawing)
750 16 0.7 80
หองปฏบตการ
(practical room/lab)
500 19 0.6 80
หองปฏบตการสอน
(teaching workshop)
500 19 0.6 80
หองดนตร
(music practice room)
300 19 0.6 80
หองคอมพวเตอร
(computer room)
500 19 0.7 80 เปนความสองสวางบนโตะ
สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล
ดขอ 3.7
หองฝกภาษา
(language lab)
300 19 0.6 80
หองเตรยมสอน (preparation
room)
500 22 0.6 80
หองพกนกเรยน
(student common room/
assembly hall)
200 22 0.4 80
หองพกคร (teachers rooms) 300 19 0.6 80
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
47
สนามกฬาในรม, สระวายนำา ในรม (sport gymnasiums, swimming pools)
300 22 0.6 80 สำาหรบอาคารกฬาสาธารณะใหดขอกำาหนดของกฬานน ๆ เพมเตม
29. สถานดแลสขภาพ (health care premise)
หองพกรอ (waiting room) 200 22 0.4 80 เปนความสองสวางทระดบพน
ทางเดนชวงกลางวน (day corridor)
200 22 0.4 80
ทางเดนชวงกลางคน (night corridor)
50 22 0.4 80
หองพกผอน (day rooms) 200 22 0.6 80
หองทำางานเจาหนาท (staff office) 500 19 0.6 80
หองพกเจาหนาท (staff rooms) 300 19 0.6 80
ตกแผนกคนไข (wards) ควรเลยงไมใหเกดความสวางมาก ๆ ทอยในบรเวณการมองของผปวย
- แสงสวางทวไป (general lighting)
100 19 0.4 80 เปนความสองสวางทระดบพน
- แสงอานหนงสอ (reading lighting)
300 19 0.7 80
- การทดสอบงาย ๆ (simple examine)
300 19 0.6 80
การตรวจและการรกษา (examination and treatment)
1000 19 0.7 90
แสงชวงกลางคน, แสงสำาหรบการสงเกตการณ (night lighting, observation lighting)
5 - - 80
หองอาบนำาและสขาสำาหรบผปวย (bathrooms and toilets for patients)
200 22 0.4 80
หองตรวจทวไป (general exam room)
500 19 0.6 90 4000K ≤ Tcp ≤ 6500K
หและตา (ear and eye) 1000 19 0.7 90 ใชโคมไฟสำาหรบการตรวจเฉพาะท
ทดสอบการอานและตาบอดส (reading & color vision test)
500 16 0.7 90
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
48
หองสแกนทมจอแสดงผล (scanner with image enhance and TV)
50 19 - 80 สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล ดขอ 3.7
หองฟอกไต (dialysis rooms) 500 19 0.6 80 ควรปรบความสองสวางได
หองโรคผวหนง (dermatology room)
500 19 0.6 90
หองสองกลอง (endoscopy rooms)
300 19 0.6 80
หองเขาเฝอก (plaster rooms) 500 19 0.6 80
บรเวณทำาความสะอาดและบำาบดผปวย (medical baths)
300 19 0.6 80
นวดและรงสบำาบด (massage and radiotherapy)
300 19 0.6 80
หองเตรยมผาตดและพกฟน (pre-op and recovery rooms)
500 19 0.6 90
หองผาตด (operating theatre) 1000 19 0.6 90
บรเวณทกำาลงทำาการผาตด (operating cavity)
พเศษ Ēm = 1,000 ลกซ – 100,000 ลกซ
หอง ICU (intensive care unit)
- แสงสวางทวไป (general lighting)
100 19 0.6 90 ทระดบพน
- การตรวจอยางงาย (simple examinations)
300 19 0.6 90 ทระดบเตยง
- การตรวจและรกษา (examination & treatment)
1000 19 0.7 90 ทระดบเตยง
- แสงสวางตอนดก (night watch)
20 19 - 90
ทนตกรรม (dental)
- แสงสวางทวไป (general lighting)
500 19 0.6 90 แสงสวางไมควรจาบาดตาคนไข
- ทผปวย (at the patient)
1000 - 0.7 90 ใชโคมไฟสำาหรบการตรวจเฉพาะท
- อดฟน (operating cavity)
5000 - - 90 แสงควรสวางมากกวา 5000 ลกซดขอกำาหนดความตองการเพมเตมจากมาตรฐานทเกยวของ
- เทยบสฟน (white teeth matching)
5000 - - 90 Tcp > 6000K ดขอกำาหนดความตองการเพมเตมจากมาตรฐานทเกยวของ
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
49
หองตรวจสอบส (color inspect lab)
1000 19 0.7 90 Tcp > 5000K
หองกำาจดเชอ (sterilization rooms)
300 22 0.6 80
หองปลอดเชอ (disinfection room)
300 22 0.6 80
หองผา/เกบศพ (autopsy / mortuary)
500 19 0.6 90
โตะผา/ศกษา (autopsy / dissecting)
5000 - - 90 แสงควรสวางมากกวา 5000 ลกซ
30. สนามบน (airports)
โถงผโดยสารเขา / ออก, บรเวณรอรบกระเปา (arrival/departure halls, baggage areas)
200 22 0.4 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
บนไดเลอน, ลฟท (escalators, lifts)
150 22 0.4 80
ประชาสมพนธ, ลงทะเบยน(information desks, Check-in desks)
500 19 0.7 80 สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล ดขอ 3.7
ศลกากร / ตรวจหนงสอเดนทาง (customs and passport control desks)
500 19 0.7 80 ความสองสวางในแนวตงมความสำาคญ
พนทพกรอ (waiting areas) 200 22 0.4 80
หองเกบกระเปาเดนทาง (luggage room)
200 28 0.4 60
พนทตรวจสอบเพอรกษาความปลอดภย (security check area)
300 19 0.6 80 สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล ดขอ 3.7
หอควบคมการบน/จราจรทางอากาศ (air traffic control tower)
500 16 0.6 80 สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล ดขอ 3.7
หองควบคมการบน/จราจรทางอากาศ (air traffic rooms)
500 16 0.6 80 สำาหรบการทำางานทมจอแสดงผล ดขอ 3.7
โรงเกบ/ซอมเครองบน (hangars)
500 22 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
พนททดสอบเครองยนต (engine test)
500 22 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
พนทวดคาในโรงเกบ/ซอมเครองบน (measuring area in hangars)
500 22 0.6 80 สำาหรบโคมไฮเบยทใชหลอด HID ดหมายเหต 1 เพมเตม
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
50
ชานชาลาและอโมงคผโดยสาร (platforms and passenger subways)
100 28 0.5 40
อาคารขายตวโดยสารและอาคารเทยบอากาศยาน (ticket hall and concourse)
200 28 0.5 40
สำานกงานตวโดยสารและกระเปา และเคานเตอร (ticket and luggage offices & counters)
300 19 0.5 80
หองพกรอ (Waiting rooms)
200 22 0.4 80
31. โบสถ สเหรา วหาร วด (churches, mosques, synagogues, temples)
ตวโบสถ, สเหรา, วหาร (church body)
100 25 0.4 80
เกาอ, แทนบชา, ธรรมาสน (chair, altar, pulpit)
300 22 0.6 80
หมายเหต 1: เนองจากหลอด HID สวนใหญมคา Ra ตำากวา 80 อยางไรกตามในพนททมการทำางานตอเนองกนหรอทตองมการ
จดจำาสเพอความปลอดภย ควรใชหลอดทมคา Ra สงทสดเทาทเปนไปได
ชนดของงานหรอกจกรรมภายใน Ēm ลกซ UGRL UO Ra คำาแนะนำาเพมเตม
51
รปท 5.1 layer การใหแสงในสถาปตยกรรม
51
การออกแบบการสองสวางในงานสถาปตยกรรมนน วธ
การออกแบบทไมจำากดอยแคการสรางความสวางและ
คาความสมำาเสมอของแสง หรอใหความสวางเพอมอง
เหนแตเพยงอยางเดยว เพราะสำาหรบนกออกแบบแสง
ทด จะเลอกมองลงไปใหลกกวาความตองการพนฐาน และ
เฟนหาวธการสรางประสบการณรปแบบใหม ๆ ทงดงาม
และประทบใจใหกบผทไดเขาไปสมผสทวางในงานสถา-
ปตยกรรมดวยแสง แตยงมแนวทางอน ๆ ใหไดลองนำา
ไปใชตามบรบททเหมาะสม จงขออธบายแนวทางและ
เทคนคในการออกแบบการสองสวางอยางงาย ๆ และ
หยบยกตวอยางผลงานการสรางสรรคจากนกออกแบบ
แสงเพอการเรยนร ในเรององคประกอบในการรบรในการ
มองเหน งานสถาปตยกรรม พนทวาง แสงสวางธรรมชาต
และผลลพธทเกดขน ในบทนจะกลาวถงเทคนคในการ
ออกแบบการสองสวาง ตามดวยกรณศกษาในอาคาร
ชนดตาง ๆ
5.1 เทคนคของการออกแบบการสองสวางใน
สถาปตยกรรม
แนวความคดในการออกแบบควรเนนเรองความสมพนธ
ของมนษยกบสภาพแวดลอม โดยแสงเปนตวทำาใหพนท
วางของอาคารปรากฏตวขน การสรางแสงและเงาเปน
องคประกอบทด นอกเหนอจากการทำาใหมองเหนหรอ
ปลอดภยเทานน มนยงจะทำาใหอาคารดมชวตและ
สวยงาม กลายเปนเนอเรองเดยวกบสถาปตยกรรมได
อยางกลมกลนหรอไมแปลกแยก ในทนจะขออางองจาก
นกออกแบบแสง เจมส เบนยา (James Benya) ซงแบง
รปแบบการใหแสงในสถาปตยกรรมใหเปน layer
โดย Layered technique นนสามารถแบง
การออกแบบการสองสวางในงานสถาปตยกรรม
การใหแสงเพอสรางบรรยากาศ (Ambient /General light)
การใหแสงทเนนสวนทสำาคญ (Focal light)
การใหแสงเพอการทำางานเฉพาะท (Task light)
การใหแสงเพอตกแตง หรอเปนสอบอกเลาความเปน
อตลกษณ (Decorative light)
5
52
5.1.1 การใหแสงเพอสรางบรรยากาศ (Ambient /General light)
คอการสรางบรรยากาศดวยการสรางพนผวฝาเพดาน ผนงหรอพนทสวางดวยแสงตกกระทบลงบนพนท
นน ๆ ไมวาจะดวยdown light indirect light หรอ โคมไฟโปะกตาม ความสวางเพยงไมเทาไรทตกกระทบ
บนวสดผวสออนกจะสะทอนออกมาใหความสวางกบหองได ลดความแขงของวสดหรอทวางในงาน
สถาปตยกรรม หากความสวางนนนอยกวา task light หรอสวางนอยกวาแสงทตองการเพอการทำางาน
เฉพาะจดนน เรยก Ambient light แตหากความสวางนนมากพอ ๆ กบ Task light เรยก General light
และในบางครง Decorative light หรอไฟประดบนนกสามารถสรางบรรยากาศ หรอ Ambient light
ไดเชนกน ดงนนจงไมมสตรเฉพาะเจาะจงหรอตายตวสำาหรบ Layered technique ทงนมนเปนคำา
แนะนำาในการออกแบบ การใชงานขนอยกบจดประสงคและความพงพอใจในการเลอกใชเทคนค
รปท 5.2 การใหแสงเพอสรางบรรยากาศ
Cove Lighting
53
5.1.2 การใหแสงเพอการทำางานเฉพาะท (Task light)
โดยทวไปแลวคอการใหความสวางในจดทตองการในการทำางานเฉพาะ เชนโตะอานเขยนหนงสอ
ทงนความสวางของแสงนนกควรเปนไปตามความตองการในการมองเหนของมนษยดงทกลาวใน
บทตน ๆ และขอควรระวงคอการเกดเงาบงจากจดตดตงทไมเหมาะสมกบเนองานและคนใชงาน
อกประเดนกคอเทคนคการออกแบบทควรเออใหเกดความยดหยนในการควบคมความสวางสำาหรบ
ความตองการของแตละคนในกรณทหลายคนอยในหองเดยวกน
รปท 5.3 การใหแสงเพอการทำางานเฉพาะท
Downlighting
54
5.1.3 การใหแสงทเนนสวนทสำาคญ (Focal light)
ในการใหแสงเพอบรรยากาศและการใชงานนน อาจยงไมทำาใหผลลพธทเกดขนดพอ ขาดมต หรอ
ความหมายทตองการสอใหงานนน ๆ ประสบความสำาเรจได จากหองทเรยบสงบนงทสวยอยแลว ถก
ทำาใหเกดความจบใจขนไดดวยแสงและเงาของความเปรยบตางของความเขมของแสง หรอสของ
แสง แสงทเพมขนเพอสองเนนบางจดทสำาคญนนเรยก Accent light หรอ Focal light โดยผลลพธ
ทเกดขนไมใชเพยงเพราะความบงเอญทมแสงอยในบรเวณนนพอด แตเปนการออกแบบทตงใจให
มนำาหนกขนเพอสะทอนหวใจของงานทจะไมสามารถเหนไดชดจากความสวางปกต ทงนเพอสราง
ความทรงจำาทดอยางมความหมาย ในหลาย ๆ กรณ Focal light จะชวยเพมความสวางในแนวตง
และเพมโอกาสในการมองเหนทสวยงาม
Accent Lighting
รปท 5.4 การใหแสงทเนนสวนทสำาคญ
55
5.1.4 การใหแสงเพอตกแตง หรอเปนสอบอกเลาความเปนอตลกษณ (Decorative light)
ความคดของการออกแบบไมไดจบลงแครงสรรคความสวางและการสรางความเปรยบตางของแสง
เทานน การแสดงความเปนตวตนของโครงการนนกมสวนใหคนทวไปรบรถงปรชญาหรอแนวทาง
ของโครงการใหลลวงไดดวยรปแบบของโคม Decorative light การเลอกรปแบบโคมทเหมาะสมนน
จะเปนตวใหความสวางและสไตลของโครงการไดเปนอยางด ความเปนอตลกษณนนจงถกรบรได
ดวย Decorative light นอกจากนแลวยงชวยลดความเปรยบตางของแสงในหอง ทำาใหหองดนม
ขน หากเปนโถงสงและมการเลอกใชโคมตงโตะหรอพน โคมนนจะชวยใหรสกลดทอนขนาดใหหอง
ดอบอนกนเองขน ทงนขอพงระวงในการเลอกโคมนนคอเรองรปแบบ ขนาดและตำาแหนงของโคมกบ
ขนาดของทวางในงานสถาปตยกรรมนน ๆ ควรพจารณาหลกการจดวางองคประกอบทางศลปะดวย
Decorative Lighting
รปท 5.5 การใหแสงเพอตกแตง
5.2.1 โครงการ Aloft, Bangkok (หองอาหาร)
56
การสรางความประทบใจในการมองเหนนนทมแสงเปนสวนเกยวของ กบประสบการณการเขาไป
สมผสรปแบบใหมๆ ทำาใหเราไดเขาไปสมผสแสงและงานสถาปตยกรรมอยางใกลชด ความสวาง
ของแสง วสดทแสงตกกระทบ การจดวางองคประกอบของแสง ตำาแหนงและทศทางของแสง
รวมทงเวลาของมมมองจะสรางบรรยากาศทใหอารมณ ความรสกทตางกนไดอยางสนเชงแมวาจะ
เปนหองหรอสถานทเดยวกนกตาม โดยดตวอยางจากกรณศกษาทคดเลอกมาน
5.2 กรณศกษาการออกแบบการสองสวางในสถาปตยกรรม
แสงไฟเปลยนสได หลอดไฟซอน
บรเวณขอบใตพนกระจกขน
ออกแบบโดย DJCOALITION
ภาพโดย วระเกยรต เสวตววฒน
57
พนทเปนบารของโรงแรม ใชเฉพาะเวลากลางคน ตองการความสองสวางทนอยกวา 20 ลกซ สวน
โตะ ซงจะมเทยนใหแสง สวนบรเวณพนทใกลชดโดยรอบนน จะมระดบการสองสวางทตำากวาบรเวณ
โตะ ชวยเสรมใหผใชสอยสนใจแสง เพราะตามธรรมชาตแลว คนจะมองไปในสวนทสวางกวา ไมมอง
ไปทศทางอนๆทมดกวา คอแสงชวยกำาหนดสเปซได เหมอนกบการถอเทยนเลาเรองในเวลามดผฟง
จะจบจองไปทแสงเทยนทผพดถอเลา และเนองจากพนทนไมมแสงธรรมชาต จงตองการแสงสวาง
จากแสงประดษฐ
การออกแบบ: มการใหแสงดวยแหลงกำาเนดหลายรปแบบ ทงแบบ Spot Light และการใหแสง
จากแหลงกำาเนดแบบเสน ซงในสวนทนาสนใจของพนทน นอกจากจะเปนเรองแสงไฟเปลยนสเพอ
ชวยใหเกดอารมณตางๆตามสและปรบใหบรรยากาศมการเปลยนแปลงไมนงไดแลวนน ยงเปนเรอง
วา มการซอนแสงไฟไวในพนกระจก ซงเปนกระจกฝา เมอเปดไฟแลวแสงจะทำาใหพนทน มความ
แตกตางและเปนแสงทใหบรรยากาศกบพนทน
58
5.2.2 โครงการ Citadine สขมวท 23 (โถงโรงแรม)
พนทกจกรรมหลกอยดานลาง บรเวณชนหนงเปนโถง
หนาลฟท มชองแสงซงมขนาดแคบและสง บรเวณนเปน
พนททใชสอยตลอดเวลา ทงกลางวนและกลางคน
ตองการ ความสองสวางทประมาณ 50 ลกซ
การออกแบบ: ออกแบบโดยมลกษณะการใหแสงแบบ
ตาง ๆ ประกอบดวย
- แสงเพอสรางบรรยากาศ บรเวณชนหนง ใหแสงไฟสอง
ลงเพอใหความสวางทวไป ใชแสงทมอณหภมสสหสม-
พนธ 2700 K เพอใหมลกษณะทปรากฏอน
- แสงเพอการทำางานเฉพาะท ทสองลงเฉพาะบรเวณท
นงซงเปนเฟอรนเจอรทอยทชนหนง มการผสานเขากบ
เฟอรนเจอร
- แสงทเนนสวนทสำาคญ ทเปนสวนหนงของงานตกแตง
ภายใน เปนแสงทมาจากแหลงกำาเนดแสงชนดเสนโดย
ใชสทเขากบอตลกษณของโรงแรม ซอนในผนงเพอให
เกดลวดลาย แสงไฟสมการเปลยนสของแสง ซงแสงน
จะเกดขนทงบนผนงและฝา
นอกจากนยงตองคำานงถงการบำารงรกษา เนองจากบาง
พนทมการเขาถงยาก จงเลอกหลอดไฟทมอายการใชงาน
นาน และอปกรณควมคมทเหมาะสมกบหลอด
แสงไฟเปลยนสได หลอดไฟ
ซอนในชองแสง แสงออกมา
บรเวณขอบ
ออกแบบโดย DJCOALITION
ภาพโดย David Skelley
59
ออกแบบโดย DJCOALITION
ภาพโดย วระเกยรต เสวตววฒน
5.2.3 โครงการ The Sukhothai Residence, Bangkok (หองออกกำาลงกาย)
เปนพนทสำาหรบกจกรรมโยคะและการออกกำาลงกาย ซงมการใชสอยทงในเวลากลางวนและกลาง
คน ในเวลากลางวนจะไดรบแสงธรรมชาตจากพนทดานนอก
การออกแบบแสงเพอสรางบรรยากาศโดยรวมใหมคาความสองสวาง 250 – 500 ลกซ
โดยไมมการสองเนนเฉพาะจด แสงทเกดขนเปนแสงทสะทอนจากหลบฝา ไมเหนหลอดไฟโดยตรง
เพอไมใหเกดแสงจาตอการมองของผใช แสงทปรากฏเปนสโทนอน คาอณหภมสสหสมพนธ 3000 K
และมการใชผนงกระจกเงาเพอสะทอนชวยเพมคาความสองสวางใหกบพนทภายในใหมากขน
60
5.2.4 พพธภณฑ (สวนจดแสดง)
Hyogo Prefecture Museums
of Art – Kobe, Japan
ภาพโดย พรรณชลท สรโยธน
Hyogo Prefecture Museums
of Art – Kobe, Japan
ภาพโดย พรรณชลท สรโยธน
การใช diffusing ceiling panels
บนฝาเพดานเพอสองสวางทวไป
ในหองจดแสดง และใชไฟสอง
เฉพาะจด (spotlighting) เพอ
สองเนนภาพทผนงแตละภาพ
ใหโดดเดนขน
ไฟสองผนง (wall washing) ใน
ระบบรางไฟ (track lighting) ตด
ตงเปนระยะยาวตอเนองเพอให
แสงสวางบนผนงทจดแสดงภาพ
ศลปะ ใหแสงเกลยจากขอบบน
ลงมาจนถงขอบลางของผนง
อยางสมำาเสมอ
61
Museo del Duomo – Milan, Italy
ภาพโดย พรรณชลท สรโยธน
ไฟสองเฉพาะจด สองสวางวตถท
จดแสดงใหมลกษณะเปนสามมต
โดยใชการรกษาสมดลระหวางแสง
สวางโดยตรงและแสงสวางแบบ
กระจาย พจารณาไดจากอตราสวน
ระหวางความสองสวางทรงกระบอก
ตอความสองสวางในแนวระนาบ
(ณ จดเดยวกน)
62
5.2.5 โครงการ โรงพยาบาลศรราช ปยมหาราชการณย
โรงพยาบาลนนมหลายสวน ตวอยางในทนไดคดเลอกมาสองสวนหลกๆไดแก สวนหองพกผปวยและ
สวนโถงตอนรบ โรงพยาบาลศรราชปยมหาราชการณย
จากผลการวจยหลายชนงานบงวาการรบรถงแสงธรรมชาตทเชอมโยงกบสภาวะภายนอก
นนชวยใหผปวยหายเรวขน การใหแสงทไมแยงตาดวยการเลอกโคมชนดทมครบกนแสงจา และ
ตวหลอดลกเขาไปจากหนาโคม การใชมาน หรอตนไม เพอกรองแสงแดดจาจากภายนอก ประกอบ
กบการใหความสวางกบฝาเพดานและ/หรอผนง นอกเหนอไปจากการใหแสงทเพยงพอสำาหรบการ
ใชสอยนนชวยใหผปวยและผทำางานในโรงพยาบาลมความสบายตา และลดความเครยดลงได
เมอกลาวถงโรงพยาบาลศรราช ผปวยสวนใหญทมาใชบรการจะเปนผปวยหนก ดงนน
แนวทางในการออกแบบสถาปตยกรรมและการออกแบบแสงจะใหผปวยไดใกลชดกบวว ตนไม
และแสงธรรมชาตใหมากทสด ระเบยงหองพกผปวยจะมตนไมเพอความสวยงามสบายตา ในหอง
พกนนมหลบไฟเพอบรรยากาศทวไปทด มหลอดไฟฟลออเรสเซนซพรอมครบกนแสงแยงตาอยเหนอ
ปลายเตยง ใหความสวางทวไปทเพยงพอในการตรวจอาการเบองตนและไมแยงตาผปวย หากแพทย
ตองการตรวจดรายละเอยดนนกมไฟเพมเตมอก ในกรณทผปวยตองการพกผอนหรออานหนงสอ
จะมไฟหวเตยงอกหนงชด
หองพกผปวยดลกซ ภาพโดย ศรรฏฐ สมสวสด
62
63
มมมองจากโถงพกรอในโรงพยาบาลมองออกไปยงคลองบางกอกใหญ ภาพโดย ศรรฏฐ สมสวสด
ในสวนของโถงพกคอยหลก ผออกแบบจงใจเปดใตถนของชนบนทางดานทศเหนอเพอสรางมมมอง
ออกไปยงภายนอกได เปนการนำาแสงธรรมชาตและการมองเหนววสผใชอาคาร ใตถนอาคารนน
ภมสถาปนกไดผกเรองราวของประวตศาสตรของวงหลงทถกคนพบระหวางการกอสรางอาคาร โดย
ไดออกแบบสระนำา ใหมการจำาลองรปแบบฐานของวงเกาใตสระนำานน แสงอาทตยและเงาสะทอน
ภายนอกจะทำาใหมองเหนมนไมชดนก ดวยความจงใจในการบอกเลาเรองราวทถกลม หากตงใจ
มองจะรบรได การใหแสงตอนกลางคนทโถงนเชนกน ความสองสวางในโถงโดยรอบๆสระจะถก
ออกแบบใหนอยกวาตรงสวนเคานเตอรดวยโคมตงพนและโคมทสรางมากบเฟอรนเจอร เพอใหมอง
เหนสระนำาทม Photoluminscent หรอพรายนำาประปรายแบบคลมเครอดวย LED ในชวงสมวงใกล
รงสอลตราไวโอเลท
63
64
5.2.6 โครงการ สำานกงาน C-ASEAN
C-ASEAN คอสถานทพบปะเพอความรวมมอในโครงการ
หรอกจกรรมตางๆระหวางกลมทำางานในภมภาค ASEAN
โดยมจดประสงคทจะเปนศนยกลางองคความร สราง
เครอขายในกลมประเทศนเนนไปยงคนหนมสาวกลม
เรมตน การตอยอดศลปวฒนธรรมในเชงธรกจอยาง
สรางสรรค ท C-ASEAN ประกอบดวยพนทเพอการใช
สอยตางๆกนไปเชน โถงตอนรบทใชเปนโถงอเนกประสงค
เพอการจดงานนทรรศการหรองานเลยงได หองสมด ราน
กาแฟ หองประชมเลกใหญ หองทำางานเดยว หองทำางาน
รวมสำาหรบเจาหนาทและผบรหาร หองสตดโอถายทำา
รายการโทรทศน ลานอเนกประสงคภายนอกเปนตน
ในทนจะขอหยบยกสวนทำางานเดยวเพอเปนตวอยาง
การออกแบบแสงสำาหรบสถานททำางานกควรใหสอดคลอง
กบกจกรรมทเกดขนในหองทำางานนน ๆ เชนการทำางาน
กบคอมพวเตอรทตองการความสวางทวไปเพยง 300 ลกซ
โดยการใชโคมตงพนสงทมการกระจายแสงดานบนท
กวางไปบนฝาเพดานทำาใหเกดความสวางทเนยนบนฝา
สะทอนลงทำาใหบรรยากาศหองสวางแบบสบายตาเพยงพอ
แกการมองและทำางานทวไป คาอตราสวนความสวาง
ระหวางจดทสวางทสดและมดทสดบนฝาเพดานนนไม
ควรสงกวา 3 ตอ 1 แตหากมการอานหนงสอ หรอเขยน
งานบนโตะความสวางบนโตะทเพยงพอกควรเพมเปน
400-500 ลกซ โคมไฟตงพนเดยวกนนนสามารถเปดให
ความสวางลงมาบนโตะทำางานโดยตรง ใหความยดหยน
ในกจกรรมตางๆ นอกจากความสวางทเพยงพอบนโตะ
แลวนนอตราสวนความสวางกไมควรเกน 3 ตอ 1 อกดวย
เพอความสบายตาในการอานหรอเขยน ในขณะเดยวกน
หองทำางานนมไฟหลบใหความสวางบนผนงจากโคม LED
ทำาใหผนงไมมดจนเกดความเปรยบตางของความสวาง
จนเกนไป โดยมอตราสวนความสวางบนโตะทำางานตอ
ความสวางบนผนงไมเกน 10 ตอ 1 และถาจะใหดยงขน
การใชผนงทมลกษณะพนผวดานจะทำาใหมการสะทอน
และกระจายแสงไดดกวาแบบมน
โคมไฟตงพนสองขนและลง
เพอความสวางทวไปและ
สำาหรบโตะทำางาน
ภาพโดย Waldermann
65
5.2.7 โครงการ บางกอก อรนา (สนามกฬาในรม)
บางกอกอรนา เปนสนามกฬาทสรางขนเพอสามารถรองรบการแขงขนฟตซอลในระดบนานาชาตท
มการถายทอดโทรทศน คณภาพแสงสวางจงตองเปนไปตามขอกำาหนดของสหพนธฟตบอลนานาชาต
(FIFA) ในระดบสงสด นอกจากความสองสวางในแนวระนาบแลว ยงตองคำานงถงความสองสวาง
ในแนวตง ซงมผลตอคณภาพของภาพทไดสำาหรบการถายทอดโทรทศน และเนองจากสนามกฬาน
อาจใชในการแขงขนกฬาประเภทอน หรอใชในการจดกจกรรมตาง ๆ ระบบสองสวางจงถกออกแบบ
ใหสามารถปรบลกษณะการเปด/ปดใหเหมาะกบลกษณะการใชงานได
ภาพโดย อจฉราวรรณ จฑารตน
ภาพโดย อจฉราวรรณ จฑารตน
โคมไฟดาวนไลทตดตงบน
เพดาน เพอใหแสงสวางทวไป
ในแนวระนาบ
โคมไฟฟลดไลทตดตงโดย
รอบดานขางเพอเพมความ
สองสวางในแนวตงสำาหรบ
การถายทอดโทรทศน
พนทแขงขน
66
การออกแบบ:
- คาความสองสวางเฉลยในแนวระนาบ (Ēh) ของพนท
แขงขน ทระดบพน ไมนอยกวา 1000 ลกซ และมความ
สมำาเสมอไมนอยกวา 0.7 (คาตำาสด/คาเฉลย)
- คาความสองสวางเฉลยในแนวตง (Ēv) ของพนทแขงขน
ทระดบความสงจากพน 1.5 เมตร (ทงสทศทาง) ไมนอย
กวา 1500 ลกซ และมความสมำาเสมอไมนอยกวา 0.6
(คาตำาสด/คาเฉลย)
- ดชนความถกตองของส ไมนอยกวา 80
- อณหภมสสหสมพนธ 5000 – 6000 K
- คาพกดแสงจา (Glare Rating, GR) ไมเกน 50
หมายเหต กรณสนามกฬาจะใชคาพกดแสงจา (GR) แทน
พกดแสงจารวม (UGR) ในการประเมนไมใหมระดบแสงจา
สงจนทำาใหสญเสยการมองเหนหรอรำาคาญตาจนเกนไป
นอกจากนยงตองคำานงถงแสงสวางบนอฒ-
จนทรซงตองมคาความสองสวางเพยงพอสำาหรบผชม
ในการมองเหนและสญจรผานไปมา
การคำานวณความสองสวางใน
แนวตงในทศทางกลองหลก
(main camera)
การคำานวณความสองสวางใน
แนวตงในสทศทาง (บน, ลาง,
ซาย, ขวา) กรณกลองไมประจำา
ตำาแหนง (mobile camera)
ความสองสวางในแนวตงเปนการคำานวณ
ปรมาณแสงทตกลงบนคน/วตถในแนวตง
มความสำาคญอยางมาก โดยเฉพาะสำาหรบ
การถายทอดโทรทศน เนองจากเปนตวบง-
ชวากลองสามารถมองเหนผเลนหรอวตถ
ไดดเพยงใด และมผลตอคณภาพของภาพ
ทได
67
5.2.8 โครงการ ราน i Studio สาขา Central World
ราน i Studio เปนตวแทนจำาหนายอยางเปนทางการของสนคาแบรนด Apple ในประเทศไทย โดย
สาขานไดรบการออกแบบตกแตงภายในดวยแนวคดใหมเพอใหเปนรานตนแบบของ i Studio สาขาอน
ทวประเทศ เนนการสรางความรบรและสงเสรมภาพลกษณของแบรนดทเปนสนคาเทคโนโลยขนสง
แตมรปทรงทเรยบงายไมยดตดกบลกษณะการใชงาน ซงตางจากแนวคดการออกแบบผลตภณฑ
แบบดงเดมคอ FORMS FOLLOW FUNCTIONS นอกจากนยงตอบสนองการใชชวตของกลมลกคา
เปาหมายทเปนคนรนใหม ใชเวลาสวนใหญกบอปกรณอเลกทรอนกสเคลอนท โดยพนทใชสอยภายใน
แบงออกเปน 4 สวนหลกไดแก ดานหนาราน เคานเตอรชำาระเงนและบรการลกคา สวนจดแสดงสนคา
หลกประเภทเครองคอมพวเตอร สวนจดแสดงสนคาอปกรณอเลกทรอนกสเคลอนทและอปกรณเสรม
ขนาดเลก และบรเวณสาธตการใชผลตภณฑเพอสรางประสบการณทดของสนคาและบรการ
68
การออกแบบแสงสวางจงสามารถแบงไดเปนประเดนตาง ๆ ดงน
- การสงเสรมภาพลกษณของแบรนด และทำาใหสามารถมองเหนชอรานและโลโกไดเดนชดจากภายนอก
โดยใชเทคนคการใหแสงจากดานหลงของวสดโปรงแสง (back-lit) ไดแก กระจกฝา เคานเตอรหน
สงเคราะห (corian) ทเซาะรองจากดานหลงเปนชอของรานและซอนไฟสขาวกลาง (intermediate
white) ทำาใหเหนแสงเรองออกมาดานหนา (ภาพท 1) เพอสะทอนปรชญาการออกแบบของแบรนด
ทมกใช user interface ระบบสมผสและกราฟฟคทเรยบเนยนไปกบพนผวของผลตภณฑ
- สรางความโดดเดนและทำาใหเหนทศนยภาพภายในรานไดชดเจน ดวยการเนนความโปรงใสของ
กระจกโดยทำาใหพนผวขนาดใหญมความสวางสง ดวยเทคนคแสงสาดผนง (wall-wash) ลงบนผนง
คอนกรตและกลองไฟบนเพดานทใชเทคนคการใหแสงจากดานหลง (back-lit) ดวยแสงขาวทมอณห-
ภมสสหสมพนธ 4000K นอกจากนเพอเนนใหเหนบรเวณทางเขาราน (transitional area) ไดชดเจน
แสงในบรเวณนจงมคาความสองสวาง 1,200 ลกซ ซงสงกวาบรเวณทวไปภายในรานประมาณสองเทา
- แสงบรเวณทวไปภายในรานมาจากโคมไฟหลอดเซรามคเมทลเฮไลด 35 วตต 40 องศา และจาก
กลองไฟทใหแสงแบบฟงกระจาย (diffuse light) บรเวณเหนอโตะแสดงสนคา โดยคาเฉลยความ
สองสวางจากแหลงกำาเนดแสงทงสองประเภทประมาณ 600 ลกซ และ 300 ลกซตามลำาดบ
- แสงสำาหรบการจดวางสนคา (display lighting) ไดแก คอมพวเตอรและสนคาขนาดใหญทวางบน
โตะไดรบแสงในแนวระนาบเพอสองเนน (accent lighting) ประมาณ 1,500 ลกซ เปนแสงจากโคม
สองลงแบบปรบไดทผสมผสานระหวางโคมไฟหลอดเซรามคเมทลเฮไลด 35 วตต 40 องศาและโคมไฟ
หลอดทงสเตนฮาโลเจนชนด IRC (infrared coating) 50 วตต 25 องศา อณหภมสสหสมพนธ 3000K
- แสงเพอสองเนนสนคาและอปกรณเสรมขนาดเลกบนชนตดผนงไดรบแสงในแนวตง คาเฉลยระหวาง
800-1,200 ลกซ จากโคมไฟหลอดเซรามคเมทลเฮไลด 35 วตต อณหภมสสมพนธ 3000K แบบปรบได
และกระจายแสงเปนวงร (oval distribution) ซงเหมาะกบการสองเนนชนวางของโดยเฉพาะ นอก
จากแสงเพอสองเนนในแนวตงจากฝาเพดานแลว ภายในชนวางของยงไดเสรมไฟซอน (concealed
linear lights) ตามความยาวของชน เพอเพมความโดดเดนใหแกสนคาอกดวย
- แสงสำาหรบการทำากจกรรมสงเสรมการขาย เชน สาธตการใชงาน การใหคำาปรกษาแกลกคา ไดลด
การใหแสงแบบสองเนนบนสนคาซงทำาใหเกดแสงและเงาชดเจน แตเสรมดวยแสงจากโคมไฟแบบ
แขวน (pendant) ทำาใหมแสงเพยงพอสำาหรบการใชงานและไมสวางจาจนรบกวนการสนทนา และ
สรางบรรยากาศทเปนกนเองมากกวาบรเวณอน ๆ ภายในราน
จากตวอยางรปแบบทงหมดทไดหยบยกมาเพอทำาความเขาใจใหเกดการเรยนรนน ทำาใหเหนวาการ
สองสวางนนสามารถถกออกแบบใหกลายเปนสวนหนงของสถาปตยกรรมไดอยางด เขาไปชวยเสรม
ในสงทตองการจะสอสารใหเกดการรบร ลดการมองเหนของสงทไมพงใหปรากฏลงไป และหวง
เปนอยางยงวาจะเปนแรงบนดาลใจใหแกนกออกแบบหรอบคคลทวไป เปดมมมองการสรางสรรค
งานทดใหเกดขนในประเทศเราไดอกตอ ๆ ไป
71
หนวยวดสำาหรบปรมาณทางแสง (ไดแก ฟลกซการสองสวาง ความเขมการสองสวาง ความสองสวาง
และความสวาง) ทใชในคมอเลมนเปนหนวยในระบบ SI ซงถกใชอยางกวางขวาง อยางไรกตามใน
ตำาราหรอมาตรฐานบางประเทศอาจใชหนวยวดทแตกตางออกไป จงไดรวบรวมและสรปไวดงน
ปรมาณ หนวย ทมา/คำาอธบาย ตวคณ เพอทำาใหเปนหนวย SI
ฟลกซการสองสวาง(luminous flux)
Dekalumen 10 ลเมน 10 lm
light-watt 1 วตตของพลงงานทแผออกมาของความยาวคลน 555 นาโนเมตร
683 lm
ความเขมการสองสวาง(luminous intensity)
candle ปรมาณแสงทไดมาจากหลอดไสมาตรฐาน (incandescent standard lamp) อาจเรยกวา แรงเทยน
1 cd
Hefner candle
ปรมาณแสงทไดมาจากหลอดเปลวมาตรฐาน (flame standard lamp)
0.9 cd
ความสองสวาง(illuminance)
Metrecandle 1 ลเมนตอตารางเมตร 1 lux
footcandle 1 ลเมนตอตารางฟต 10.764 lux
phot 1 ลเมนตอตารางเซนตเมตร 10000 lux
nox 0.001 ลเมนตอตารางเมตร 0.001 lux
ความสวาง(luminance)
lambert 1/π แรงเทยนตอตารางเซนตเมตร 3183 cd/m2
footlambert 1/π แรงเทยนตอตารางฟต 3.426 cd/m2
nit 1แรงเทยนตอตารางเมตร 1 cd/m2
stilb 1 แรงเทยนตอตารางเซนตเมตร 10000 cd/m2
apostilb 1/10000π แรงเทยนตอตารางเซนตเมตร (0.0001 lambert)
0.3183 cd/m2
blondel = 1 apostilb 0.3183 cd/m2
skot = 0.001 apostilb 0.00032 cd/m2
ปรมาณทางแสง หนวยวด และการแปลงหนวย
ภาคผนวก ก
73
EN 12464-1:2011 Light and lighting – Lighting
of work places – Part 1: Indoor work places
CIE S 008/E:2002 Lighting of indoor work places
Benya, James. http://www.unicamp.br/unicamp
Philips Lighting Correspondence Course –
Quantities and Units, Measurements
Philips Lighting – Basic of light and lighting by
Wout van Bommel and Abdo Rouhana
http://www.omslighting.com//data/files/PDF/
BROCHURES/rl_school_en_screen.pdf
http://blog.lightingever.co.uk/choose-the-suitable-
light-colour-for-your-room/
http://www.mazzoleni.co.nz/blog/how-can-high-
cri-led-lights-can-add-value-to-your-merchandise
เอกสารอางอง
ขอขอบคณผสนบสนนการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย
ทอย: เลขท 53 หม 2 ถนนจรญสนทวงศ
ตำาบลบางกรวย อำาเภอบางกรวย
นนทบร 11130
โทรศพท: 02-436-8380-3
โทรสาร: 02-436-8388
www.egat.co.th
บรษท อลลอยอนดสทร จำากด
(สาขาปนเกลา)
ทอย: 71/53 ถนนบรมราชชนน
แขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอย
กรงเทพมหานคร 10700
โทรศพท: 02-434-3688
โทรสาร: 02-434-5344,02-434-3686
www.alloyindustry.com
บรษท อฟ ไลทตง จำากด (สำานกงานใหญ)
ทอย: เลขท 256 ซอยลาดพราว 84
(สงคมสงเคราะหใต 1) แขวงวงทองหลาง
เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร 10130
โทรศพท: 02-538-9900
โทรสาร: 02-538-0202
www.evelighting.com
บรษท ลกมนไลทตง จำากด (สำานกงานใหญ)
ทอย: เลขท 17/2 หมท 4 ตำาบลหมอนทอง
อำาเภอบางนำาเปรยว ฉะเชงเทรา 24150
โทรศพท: 038-581-676-80
โทรสาร: 038-581-680
www.ligman.com
บรษท ไลทตง แอนด อควปเมนท จำากด (มหาชน)
ทอย: เลขท 539/2 ชน 16-17 อาคารมหานครยบซม
ถนนศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว
กรงเทพมหานคร 10400
โทรศพท: 02-248-8133
โทรสาร: 02-248-8144,02-642-5091
www.lighting.co.th
บรษท เนาวรตนพฒนาการ จำากด (มหาชน)
ทอย: ชน 18 และ 19 อาคารบางนาทาวเวอร เอ
เลขท 2/3 หม 14 ถนนบางนา-ตราด กม.6.5
ตำาบลบางแกว อำาเภอบางพล
สมทรปราการ 10540
โทรศพท: 02-730-2100
โทรสาร: 02-751-9484-6
www.nawarat.co.th
บรษท ฟลปสอเลกทรอนกส (ประเทศไทย) จำากด
ทอย: เลขท 1768 อาคารไทยซมมททาวเวอร
ชน 26 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงบางกะป
เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310
โทรศพท: 02-614-3300
โทรสาร: 02-614-3361
www.philips.co.th
บรษท แซทเทล (ประเทศไทย) จำากด
(สำานกงานใหญ)
ทอย: เลขท 52/84 หมท 4 ซอยพหลโยธน 52
ถนนพหลโยธน แขวงคลองถนน เขตสายไหม
กรงเทพมหานคร 10220
โทรศพท: 02-973-8729-30
โทรสาร: 02-973-8731
www.sattelthailand.com
บรษท ไทยซน รซอรสเซส จำากด
(สำานกงานใหญ)
ทอย: เลขท 799/81 ซอยลาดพราว 80 (จนทมา)
แขวงวงทองหลาง เขตวงทองหลาง
กรงเทพมหานคร 10310
โทรศพท: 02-106-2000 ตอ 1
โทรสาร: 02-106-2002
www.thaixinled.com
บรษท สยาม แอลอด จำากด (สำานกงานใหญ)
ทอย: เลขท 440 ถนนพระรามท 2
แขวงบางมด เขตจอมทอง
กรงเทพมหานคร 10150
โทรศพท : 02-877-0010
โทรสาร: 02-877-3519
www.siamled.co.th
บรษท อมแพค เอกซบชน แมเนจเมนท จำากด
ทอย: เลขท 47/569-576 หมท 3 ชน 10 อาคาร
บางกอกแลนด ถนนปอปปลา 3 ตำาบลบานใหม
อำาเภอปากเกรด นนทบร 11120
โทรศพท: 02-833-5348
โทรสาร: 02-833-5127-9
www.ledexpothailand.com
บรษท ทาซา อนดสเทรยล จ�ากด(สำานกงานใหญ) ทอย: เลขท 2/4 ซอยพระราม 2 ซอย 47
ถนนอนามยงามเจรญ แขวงทาขาม
เขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร 10150
โทรศพท: 02-417-2777
โทรสาร: 02-417-2233
www.tasaindustrial.com
บรษท แสงมตร อเลคตรค จ�ากดทอย: เลขท 77/21-24 หม 11 อาคารแสงมตร
ถ.สวนผก แขวงตลงชน เขตตลงชน
กรงเทพมหานคร 10170
โทรศพท: 02-882-2033
โทรสาร: 02-882-2044-45
www.delight.co.th
บรษท สกายคอมเมอเชยล จ�ากด(สำานกงานใหญ)
ทอย: 484,486 ซอยจรญสนทวงศ 66/1 แขวงบางพลด
เขตบางพลด กรงเทพมหานคร 10700
โทรศพท: 02-879-0240,02-862-5560-4
โทรสาร: 02-879-0241,02-862-5565
www.skycommercial.co.th