azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

1

ب ام خذاذ جاى خرد

2فارسی

دهمزایپایه

9911- 9911

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

2

لطف خذا ستاص

بـاى ا در ج هعت سالح بخـص زباى ا اضـب ام چ -1

كالير ىغ : ى ثو. / ثو : ډٺيا س ٽ ث ٱا ډ وىي. / آوـ ث سإط وه ثٶاي. ) ډٽت ( ؿبى :ٹچمي ثبو

ثبن : ثبن آي

ډا٭بر و٪: ثبن / ثبن / ب / كالير ىغ ثبن ب ك آډ: ؿبى ثو ثبن« / وه» ا « ثبن :» ډؼب :ٹچمي اىث

ؿبى ثو / كالير ىغ

ث وبڇ آن هيا وىڈ ا آٱب ډ ٽىڈ ٽ بى اي سإط وه ا بى ډ ٽىي / ي ٽالڇ ا ى ډ ثوي:ٹچمي ٵپ

ذش ژ ک ا خاذ ، دل آى ژذ ذشـبل خاذ ا ک سر آى ذـبل -2

ووي : اٵى ، دز ، ها / : وٺ ډٶٮڅ:ٹچمي ثبو

سچمق : سٮ ډه سبء ي سڃ ډه سبء/ ياع آا : ن/ ډا٭بر و٪: ىڃ / « / يػى» ډؼب ا « » سپا: ثچىي / ووي / ډؼب : :ٹچمي اىث

هيايوي ٽ ا ثواي ٭ ډ ٽىي ي ٽ ا ثواي ها ي څڄ ډ بى :ٵپٹچمي

ز ىاى ز ثب ډ آوـ ـ ٽ ث ز اكـبن ځـبى وبثش ى -3

اكبن : وپ ٽىن ، ثو ٽىن :ٹچمي ثبو

: ى اكبن ) اكبن ډبوىي هبو ا از ٽ ى ىاى( / ياع آا: ا١بٵ اشٮبځىن / ،ډا٭بر و٪: ى :ٹچمي اىث

هيايوي ى اكبن ي ثوىيځ ا ا ث ي م ثب ٽى از ي ث ٽ آن ؿ ا ٽ الڇ ي بش اي ثى، ثوي :ٹچمي ٵپ

از.

کن بص ذـباض ه ک ک عـالن ضـع ادـ بب ترت -4

وبى: ډب١ وٺچ ) وبى از ( :ٹچمي ثبو

«ؿ ثب اويٻ » ٽىب ا « ټ ډ » س٢بى: ث / ٽڈ / ٽىب : :ٹچمي اىث

آٵي از ٽ م ؿ ى ػب ي اويا هى از ي ؾ ؿ ٽڈ ي بى آٵي وي از.هيايوي ػبن ا ٥ :ٹچمي ٵپ

گردد ال بـال بارا د ا وـ حال گردد اگر لطفـص لـري -5

آيىن، د آډين، ٥بڅ٬، هجوشٹه : ما / اىثب: دز ٽىن ، ثيثوش / اٹجبڃ : ي :ٹچمي ثبو

س٢بى: اىثب/ اٹجبڃ :ٹچمي اىث

اځ څ٦ٴ هيايوي بډڄ كبڃ ٽ ى م ثيثوش ب اي سجيڄ ث هجوش ډ ى :ٹچمي ٵپ

را از آذ کار بـر تذ از پا ذ س ک ا تفك گر -6

ى ډا٫ ىيڇ « آي » كٳ ث ٹى څٶ٪ ٵٮڄ :ٹچمي ثبو

سىبت: ا ،سيث /ػىب: دب / ا« / ما وجىن» ٽىب ا « دب ټ وبىن» سو :دب وبىن سٵٸ / ٽىب : :ٹچمي اىث

ا ىز اوي ي ٭ٺڄ ، ٽب ثوم آي ي اوبن ا اوؼبڇ ٽب وبسان اځ څ٦ٴ هيايوي بډڄ كبڃ ثىي ا وى ىڂ :ٹچمي ٵپ

از.

را ر ـت در ابذ تا اذـبو رضا بخطـذ گر را خـرد -7

ډٽت -س ا : يوي :ٹچمي ثبو

» ٽىب ا « س ا»ٽىب : سچمق : وػوڈ ډه اڅ٪چمبر اڅ اڅى / س٢بى: يىب،س / ډا٭بر و٪: هى ، ا / :ٹچمي اىث

«ځما

اځ هيايوي ا ٭ٺڄ ا يه وبى ي ا ىز ا وبن ويي م ٭ٺڄ ى وبىاو ډ ډبوي. :ٹچمي ٵپ

گا آ چ از ستـن گذ ک را اي در باضـذ آى لـعم کوال -8

ځي: ثڂي ) ډ٢ب٫ اڅشاډ( :ٹچمي ثبو

« ىٻ ي ډٮٵز » اشٮب ا « اه ا » سو: ٭ٺڄ ثڂي. / سىبٹ٠: ٽمبڃ ٭ٺڄ ثڂي آځب وشڈ / اشٮب : :ٹچمي اىث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

3

ډبو ٭ٺڄ اوبن ى ا ىبهز ي ډٮٵز ث ٽمبڃ ډ ي ٽ اٹا ث وباځب ثپىي. :ٹچمي ٵپ

ٵبى ي ه ، يك ثبٵٺ

ک درس کن

خذا صـع لطف در ــذ ها فر پا دست ب دذ رب ک -1

پ : اڈ ډجڈ / ٵيډبوي: سٮؼت ٽى / ى٬ : آٵى ، آٵين :ٹچمي ثبو

.وبساوثىن ٽىب ا ډا٭بر و٪: ىز ي دب / څ٦ٴ ي ى٬ / ٽىب : ث ىز ي دب :ٹچمي اىث

؛ ا آٵى ي څ٦ٴ هيايوي سٮؼت ٽى... (وبسان ثى ث ىز ي دب ثى) و يثب ا ىي ٽ :ٹچمي ٵپ

خرد؟ ه کجا از پا دست يبذ برد؟ ر هـب س ک چى زذگا -2

/ ث ثىن : ذ ٽىن ؿن: ؿڂو ٹچمي ثبو:

ا٭بر و٪ : ىز ي دب / ٽىب : ث ثىنډ :ٹچمي اىث

ٽ ؿڂو ويځ ډ ٽىي ي ثب اه وبساو ؿڂو ٱا ډ هى؟ :ٹچمي ٵپ

چـگ ب ال ـ، ضغ آهذ بر ضـر ک رگ ص ضرذـدر بد اي در -3

ث ؿىڀ : پب ٽى / ثآډي: ثين آډيى اه ثى : ى اه ٵپ ثى / ي وڀ : آٶش كبڃ/ :ٹچمي ثبو

ډا٭بر و٪ : ي ٲبڃ ) ىي كان شىي( / س٢بى : ي ٲبڃ ) ٹيسمىي ي ١ٮٴ( / ٽىب : ث ؿىڀ آيىن :ٹچمي اىث

و ىي دبن كبڃ ى اه ٵپ ثى ٽ آډي ى كبڅ ٽ ٲبڅ ا پب ٽى ثى: ٹچمي ٵپ

سر خرد آى از ربا، ـ چآ بواذ ضـر خرد را ى بخت گال ـضغ -4

وڂن ثوز : ثيثوز ) ٶز ډٽت( :ٹچمي ثبو

و٪: ٲبڃ ي يثب / ػىب وبٹ: ي / ٽىب : وڂن ثوز ثىنډا٭بر :ٹچمي اىث

ٲبڃ ثـب ا هى ي ثبٹ ډبوي آن ا يثب هى ٹچمي ٵپ:

بذاد رزش لت رز رساى ک ادـافت اق ـاتف باز رز دگر -5

/ اسٶبٷ ايٵشبى: م ىاى / ي بن : هيايوي ) ٶز ٵب٭چ ډٽت ډهڈ; ي ) سٽت يٶ ( ي : ي ىڂىځ :ٹچمي ثبو

ٹر: ٷ ، ي / : ډ٢بٳ اڅ ) ي اي (بوىي(.

ي بوي اه اسٶبٷ) ٲبڅ ا پب ٽى( ي ىڂ ڈ م ىاى ؛ هيايوي ي يثب ا ث ا :ٹچمي ٵپ

کرد ذ ـآفر بر تک ضذ کرد ذـب ، دذ را هرد مي، -6

ي: ٵز / / ٺه : امبن ٹچج ث ٹير هيا ٽ ى آن ټ ا ىاش ثبي / ىي : ؿڈ / ثىىي : آځب ، ب :ٹچمي ثبو

سپ ٽى: سٽڄ ٽى / ا: ٵټ ا١بٵ ) ثيڃ ا ٽ . ىي ډى (

) ى / ابڇ سىبت : ىي : اڅٴ( ؿڈ ة ( ئز ي ډا٭بر و٪: ىي ي ثىىي / ٽىب : ثىىي ٽىن ) آځب ٽىن( :ٹچمي اىث

از« ؿڈ» اه ػب ډى٪

بهز ي ٵز ي ث هيايوي سٽڄ ٽى ٺه ، ؿڈ ډى ا آځب :ٹچمي ٵپ

زر ب الى ـپ خردذ رز ک هر چ ن ـط کج ب پس اي کس -7

ووىوي : ٽىغ: ځ / وىڈ : ډ٢ب٫ اهجب / ډ : ډؿ / «/ډ٢ب٫ اهجب» وىڈ : ډ وىڈ ٽ اه : ٽ ا اه/:ٹچمي ثبو

دڄ: ٵڄ / ث ي: يډىي « / وم هوي » ٵٮڄ ډب١ ى ډٮى ډ٢ب٫ اهجب

ي / سج : ډه ډبوىي ډ ث ٽىؼ ډ وىڈ ي ٽب وم ٽىڈ ،س٢بى: ډ/ دڄ / ػىب: ډ :ٹچمي اىث

) يډىيان ( و ث ي ثبي هى ي ث ډبوىي ډؿ ا ى ځ ا ث ٽب ډ وىڈ ؿا ٽ ٵالنډه ا اه ث ثٮي ي ٵپ:ٹچم

ىز ډ آيوي ثچپ هيايوي ي آوب ا ډ بوي. ) ث ىز آيىن ي ث ي ي ساومىي وز(

غب ز ذـفرست رز ، ذ ـبخط ک جب ب ذ ـچ برد فر ذاىـزخ -8

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

4

وويان : ؿبو / وويان ث ػت ٵي ثىن : ث سٶپ ٵي ٵشه ي ٽ وپىن / ػت: ٺ ، ځجبن/ ثوىي : هيايوي :ٹچمي ثبو

ثوىي

/ سچمق : ان اهلل اڅاٷ ػىب: ػت / ٱت ٽىب : وويان ث ػت ٵي ثىن / :ٹچمي اىث

ډيس سال وپى ث اه اډي ٽ هيايوي ٷ ي ي ا ا ٱت ډ ٵشي. : ٹچمي ٵپ

دز ي ډبوي اشوان ي ڂ ، ٿ ـؿى ؿ ىيز و هى ب ـسم و ثڂبو -9

دش ( –اشواو -سمب هىن : ٱڈ هىن / : ډ٢بٳ اڅ . ) ػ ١م : سمب( )ځ : ٹچمي ثبو

ؿىڀ : اوڂز ، يچ ډٺ

دز / سج : و ډبوىي ؿىڀ الٱ ي ولٴ ي ثى ،اشوان ،ٿ ،س٢بى : ثڂبو / ىيز / ډا٭بر و٪: ؿىڀ : ٹچمي اىث

/ ػىب: ىيز / دز / ابڇ سىبت : ؿىڀ : اڅٴ ( و٭ ب ة( اوڂز ىز . ى اه ډٮى ثب ٿ ي اشوان ي دز

.سىبت ىاى ٽ ډى و٪ ب٭ وز

ډبوىي ؿىڀ الٱ ي ولٴ ي ثى. وپى، ي ا اي ٱمواؾ ٽ ث ٵپ اي وجى : ٹچمي ٵپ

:گش ب آهذ رابص ـهح دار ز ش ضعف از واذ رش ـچ صب -11

/ ىا ډلاة ث ځ آډي« ، ػ ١م ډ٢بٳ اڅ» از ثا اي ج ومبوي ؛ ى ډلاث « ډشمڈ» ى ج : : ٹچمي ثبو

ډلاة: ػب اشبىن د ومب ى ډؼي

/ ػىب: ، ځ ىا ډلاة : ډؼب ا ٭بڅڈ ٱت : ٹچمي اىث

يٹش ج سمبڇ ي ا ٭بڅڈ ٱت ويا ا ىي : ٹچمي ٵپ

ضل ربا چ را خد ذازـه دغل ، ا باش درذ ر ـبر ض -11

/ ڄ: څىڀ ، ث دب / ىوي : ٶز ) ى اڄ ٽ ٽ ؿ ا ثا ځما هيا سٲ ډ ىي(ىٱڄ: كچ ځ، ٵجپب : ٹچمي ثبو

ٵب٭چ

/ ډا٭بر و٪ ٻ ي يثبسج : س ډظڄ ىوي ثب. : ٹچمي اىث

ا ډى ٵجپب ثي ډبوىي ىوي ثب ډبوىي يثب سىجچ وپه. : ٹچمي ٵپ

ر؟ـ، س اهاذ ب رب چ باض چ رـض چ هاذ ت کس کي اى سعـچ -12

ياډبوي : ثبٹ ډبوي / ، ډ٢ب٫ اڅشاډ / ډبوي: ثمبويٮ : سال ، ٽب / : ٹچمي ثبو

س مبوىي ثب سب ؿ ا س ثمبوي/ سج : ػىب: / : ٹچمي اىث

)سال ٽه( ؿىبن ويځ ٽه ٽ ډبوىي ا س ٱا ثا ىڂان ثبٹ ثمبوي، يثب وجب ٽ ا ثبٹ ډبوي ىڂان اشٶبى ٽى : ٹچمي ٵپ

صـخ تراز در بد سعت ک صـخ باز ب تا تا بخر -13

س ث ډ ځىى وشؼ ٽ س ث هىٮ ار ثى ى ساي ه : / ثو : ث ډىي : ٹچمي ثبو

اشٮب : ٮ ) ٮ ډبوىي يو ا از ٽ ى ساي ٹا ډ ځى ( / «وي ، ساوب »ډؼب ا ډؼب : ثبي : ٹچمي اىث

ٽىب : ډا٫ ىيڇ ) وشؼ ٽ س ث هىس ث ډ ځىى ( / سچمق : څ څالوبن اڅب ډب ٮ

) ٽ وبن ا ٭مڄ ه هى .ا ساوب هىر اشٶبى ٽه ؿا ٽ ث اويا ٮ ي سال هىر ، ث ډىي ها ي : ٹچمي ٵپ

/ ډىز كبسڈ ٥ب وجى (

بگر ن ـدست ک يـبفگ را خد پر ص ـدر دست ، جاى ر اـبگ -14

/ وبسان وبن وي :وٶپه / ثڂ : ب ٽه / ىي : ٵٺىز : ٹچمي ثبو

« وبسان وبن وي» : ٽىب ا وٶپه «/ ب ٽه»ٽىب ا س٢بى: ػان / د / سپا : ىز / ٽىب : ىشڈ ثڂ : ٹچمي اىث

ا اوبن ٮ ٽه ث ىڂان ٽمټ ٽى و اه ٽ هى ا وبسان وبن ثي سب ىڂان ث س ٽمټ ٽىىي. : ٹچمي ٵپ

است اصـآس در جدش از لكـک خ است اصـبخط ذ ـب آى بر را ذا ـخ -15

، ٭ٶ ٽىن ي كڈ ٽىن / ( ٭ٶ ٽىن ، ىځشه -« + ثوب » ثوب : )ثه ډ٢ب٫ : ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

5

« اڅمچڈ ډه چڈ اڅمچمن ډه څبو يي» / ډا٭بر و٪: هيا ، هچٸ ، ثوب ي ثىي / سچمق ث كيض ثز سمظڄ از : ٹچمي اىث

هيايوي وجز ث آن ثىي څ٦ٴ ي ثو ىاى ٽ ىڂان ا يػى اي ى اكش ي آب شىي. : ٹچمي ٵپ

پست هغس ب اذ ـوت ى د ک است در هغس ک رـس آى رزد کرم -16

/ ث ډٲ ي دز : ث ډٲ ي سىب دز ٽڇ : څ٦ٴ ي ثو / ىين مشبن : ٵيډبڂبن : ٹچمي ثبو

/ ډا٭بر س٢بى : دز ي ډٲ« / ٩ب » ډؼب ا ډؼب : دز/ «ٵپ » ډؼب ا ډؼب: ډٲ /« يػى » ډؼب ا ډؼب : :ٹچمي اىث

و٪: ، دز ي ډٲ

ٽ ث ااى ب ي اكز ٥چجبن اڄ اوي وشىي ي سىب دز ي ٩ب ا ا ثوىي شىي / ، اوبن ب ٭بٹڄ ي ىاوب : ٹچمي ٵپ

اوبن ثىن ا ىاوي.

ياـه هچٸ ث بويـ وپ ٽ ا ىي ـ ث ي ـثى ٽ وټ -17

/ بوي : ثبوي ، ډ٢ب٫ اڅشاډ وپ : هث« / ډ ثىي » ا : هبو ىي ا ) ىي ىوب ( / ثىي : ٵٮڄ ډ٢ب٫ اهجب . :ٹچمي ثبو

« / سچمق : ٵمه ٮمڄ ډظٺبڃ ها ؛ اڅيوب ډ٭ االه اشٮب : ا : ٹچمي اىث

ثشبن ، ٮي ٽ ى ىي ىوب ) ىوب ي آهر ( وپ ډ ثىي ٽ ث ثىيځبن هيا وپ ثبوي : ٹچمي ٵپ

کارگا هتي پژ

ٹچمي ثبو

ډٮىب يا ب ډو ي ا ثىي: -1

ډي -چ ځ ـكي كبػز از ٹ١ ث ڈ سؼث ا ىيشبن ٥چت بئت ىٱڄډٮب ىيشبن

ٺ -بن ـځجډڅ ػتـر ثـ ـر ث كـي ٱت آىـ ىڃ سبٵـز ث ډــ

ڂ ډب ي ـٵ ي دش ي ځ وبڇ ي وىڀ ىا ا آن ٵو ، ٭ب ىا ايكي مشىين ٵو ٽ ا يچز

.ثبثي ى ډشه ى ا ومو ، ډاى ا ټ ٽبثى ثا -2

ٽى ي ـآٵىى ث سپ ي ي ٽى يـثىى ، ىي ا ډى ه،ـٺ :ب دب ڈ دويب

ٱت يـٵش ي ، ي ـثوى ٽ ػت ث ي ـؿى ثى ٵي يانـوو :ب ياثش دويب

ا ى يى ث ٽىي:« ي » ډٮبو ٵٮڄ -3

يڄ يـسج ځ بڇ ي ل پ ٽ ١ب٬ وڂز ٹ٦ ثبان ډب ځـ ـټ ىاوـ ي

ٵز كبٵ٨ ډىڃ كبٵ٨ ، ٽىـن ثبځـ دبىبز ىڃ ث ىڅيا ٵز ، ػبن ث ػبوبو ي

ػمچ ب وؼ وه ٹبثڄ ىٻ از.ډٮىب ثه يا ب سىب ى -4

ثب اشٶبى ا ب ، ث ډٮىب ټ ا يا ب ډو ي، ىٹٸ س ډ سان د ثى:

اڅٴ( ٹا ځٵشه يا ى ػمچ:

ډب سبثىبٻ ثى. –ډب ٥الو ثى. -

، س٢مه ي سىبت ( ة( سػ ث اث٦ ب ډٮىب ) ساىٳ ، س٢بى

س٢بى ي ځى - ساىٳ ي ثا -

س٢مه ي ځب - سىبت ي دب -

ث ٽمټ ىي ي ثبال ، ؿىي ػمچ ډىبت ثىي.« سىي» ي « ىز » اٽىن ثا ىبٵز ډٮبو ټ ا يا ب

بت ـثى : سى ي س ، سىي ٽ ډظڄ بت ـ: سى ډ ى دب ي ىز ى وش ب اي

ات سىي ي س ډ آډي: ساىٳ ىز ي ٹير اي ڂٶز اوڂ ثى : ساىٳ

ٱا ډ ثب سىي ىاز : س٢مه ثب ڈ ىز ي دىؼ وڇ ډ ٽىوي: س٢مه

ي آن وز ٽ ځ سىي ي ځ آش يى : س٢بى دب ا : سىبت ي س٢بى ځى ځب ځب ىش ا ډ

ٹچمي اىث:

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

6

ا ډشه ى ، ىي ٽىب ثبثي ي ډٶڇ آن ب ا ثىي. -1

ى ثى ٽ ٮز / ٽمټ ٽىن : ځٵشه ا ىز ٽ / ٽىنـ: ځ ځ ٵي ثىن ػت ث يانـوو

ډ ثى ا بڅز ـا٭م وشؼ : ـه ساي

ى ثز ، ب٭ ، ؿڂو آا ػىب مبن ) سبڇ ( ا ديي آيى از؟ -2

ؿىڀ از ي ىڃ ى ؿىڀ وز ٮيثب ډبو ىڂ اويا ا ٽ دىيڇ ډ ى ٽبه ډبوڈ ځ ث

اوڂشبن. ډؼم٭ ، دىؼ : واهش ډ ى. ؿىڀ بنـاوڂش يچ ث ٽ م بب ـپ ا ؿىڀ :

اٽبن سج ا ى ډا٫ ىيڇ ثز ىياىڈ ډو ٽىي. -3

؟ثب ياډبوي يثب ډبوىي س ؿا

يػ ج ډج ث اىار ډج

بعـيثب : ١ٮٴ ي ډلش ب٫ ـي ي ؼـ: ٹيسمى ومبى ؿ ٽبو شىي؟« يثب » ي « » ى اه يى ، -4

ٹچمي ٵپ

اوبن ب ٭بٹڄ ي ىاوب ، ثوىي شىي / ا ٽ ث ااى ب ي اكز ٥چجبن اڄ .ډٮى ي ډٶڇ ثز بوىڈ ا ث وظ يان ثىي -1

اوي وشىي ي سىب دز ي ٩ب ا اوبن ثىن ا ىاوي.

ثز ثىي:ىٻ ي ىبٵز هى ا ا -2

ٺه ، ډى ا ىي ، ثىىي ٽى ي ي سپ ث آٵىىي ٽى

ثي ر ـث ي ځب آ ث ي ثوي بـٽى ا بڃ بـي ه بن بـځم دى بن ـاو ٽ ډ ى ٺه ، جت

ډىبت ا ډشه ى ثبثي.ثا ډٶڇ ټ ا يى ب ، ثش -3

11ثز ٷ ؿىي ث ځمبن ثي ٣ ٭ٺڄ از ػشه ا ىب ٮي -

ل ىـيڇ ىهـز اٱاو ٽي ث ثبڇ هش ػبو -

15ثز يين ډ ث ځ اٱان آش ځٶشڈ ثبر ه ٽ ٵپـ ىڂاو ٵ

13ثز ؿ ى ٽب ي ؿ ى ٽب آډىن وجبي ػ ث هى، ډلشبع ثىن ديه ا٭شبډ -

س١ق ىي.« ا س كٽز ، ا هيا ثٽز » ( ى ثب اسجب٣ ډٮىب ډشه ى ي ډظڄ 4

ٽى. سال ثبي ي ډ ى ـوپ چـسىج

ځىغ كپمز

مز

ي:ـځٶشى سٮؼت ث . ىاش ث هى ثاث ى ا ډچو ي ثش ـٽم ي ـيډى ث ٽ ىيوي ا ډ

«ي؟ ـډ ٽ ؿن اه ځاو ث ٽ يـثجى ا ډ اه »

ث و ي ،ـٽى كمز ثبي ي مز ي ـو ث ا ثب ، ډىان » : ځٶز ي ييـثوى يـثى اه ؿن ډ

«سه. ٹر

ثبشبن

كمز: /ځاو: ىڂى /«( ٽم+ ثز + » ډٽت –ٽمثش : آډبى ي ) يوي /ي ډىي: يوي ) ي + ډىي + ( ٹچمي ثبو:

ډىاوڂ ، ػاومى

سو: ثبي كمز ) كمز ډبوىي اوبو از ٽ ثبي ىاى( :ٹچمي اىث

اه ٽشبة ڈ و٪ڈ از ڈ وظ. از.ٮي وش ي « ځچشبن» ب٭ ٹن وڈ از ٽ ث سٺچي ا ٽشبة « ػبډ » ٽشبة ثبشبن اط

زث ٹب١ ى ىيڇ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

7

ي ان ي ثبان ثب ي ډىي ٵز ـ يى ٽان ث ي ث وز ،ـجڂ ډٮى > ـ، = اډ ىيىج ي ي

هم ب ي آډيوي ٵيى آة ٽان ث . د، ثىوي ډٲڃ يـ ث ڂبـؿبش سب ؛ ثبن ـډ٦ ي ويمبن ي ڈـك

ثىوي. ب ى ا٫ ـ ي

جڂ: ل ، جق هچ يى. / ث وز: ا ي / ٽان : بكڄ / : ػبو پب ٽؿټ س ا دچىڀ، ى ٹيڈ : ٹچمي ثبو

ؿبز ، آن ا ثا پب سثز ډ ٽىوي / كڈ: هيډشپبان / ويمبن : ڈ وىبن / ډ٦ثبن : واويځبن/ ؿبشڂب : ىڂبڇ هىن

ٽ آٵشبة ث آډي / هم : ؿبى / ا٫ : ب ثبن ، هم ىڂبډ ا ي

ي ىيىج ، اډ ډٮى جق يى ا ث ات ي ي ث بكڄ يى ډىي ٵز ثب ثبب ي ب ي هيډشپبان ي واويځبن :ٹچمي ٵپ

سب ٹجڄ ا ٩ ډٲڃ ي ثىوي . ذ ث بكڄ يى ډىي آډيوي ي ب ثبن ب ى ثىوي .

اي وز . پ ثٿ س، ا ػز بيىويـث ى ي وب ي ثواز ٽش باډ ب، ـ، د ا وم آډي بـا ٹ٢

ثىوي ىڂ ٽش ب ى ډىڇ ىش ا ي ٵز بـآوؼ ي . ي ٽيوي ي ث ا٭ـي يويـاٵڂى بډ بـػ ي

ٽ يويـ ځب آ آوڂب . ىين ځٵز ي ، وشه يـ د ي ٽش ثى ٽى يـؿن آة و ٽ آن ىيوي ، وبځب

هاز ي. ٱٹ

ا ٹ٢ب آډي : اسٶبٹب / د ا ومب : ومب ٩ / وبي : ٹبٸ ٽؿټ / ا ػز وز اي: ثا وشه اډ ډٮى./ ػبډ :ٹچمي ثبو

ب اٵپىيوي: ځشىو ب ا ځشىوي/ ا٭ ث ي : ب ثبو ث ٹبٸ/ ا ىش : ا ځي / ٽ ا هج و : ٽ ا ٽ هج

/ وشه ي ىين ځٵز : ٽش ي٫ ٽى ث وياز. / آن ىيوي : ډشػ يوي/ آة وي ځٵز : ٵب آة بى ي ، آة ث ير ثبال آډي.

ٵيٵشه ي پشه. / ٱٹ هاز ي: وىټ ثى ٱٷ ى.

ٿ س ثى ثا وشه اډ ډٮى اوشوبة ٽىوي ي ځشىو اسٶبٹب ثٮي ا ومب ٩ اډ ډٮى ٽش هاز. ټ ٹبٸ ٽ ث :ٹچمي ٵپ

ب ا ځشىوي ي ب ثبو ث ٹبٸ ٽيوي ي اډ ډٮى آن ػب ٵز ي ا ځي ډىڇ ى ٹبٸ ب ثىوي ي ٽ ا ٽ هج وياز.

ي ٵشه ى آة ي پشه . ډبو ډشػ يوي ٽ وبځبن ډشػ يوي آة ث ير ثبال آډي ي ٽش ا آة د ي ، ٽش ي٫ ٽى ث ٵ

ٽش ډ هاز ٱٷ ى

وىټ ثىوي. اي ث ىڂ ٽ ٽش ب ثى آن ـى ي . بزـثه ـ. اډ بزـه ٱ ي ا ي ثبوڀ

ي يويـبو ىڂ ٽش ث ي ثىوي ث ي يـثڂٵشى ا اډ ي سه ز يٶز ي ي ـى ػشى بنـا

بوي ثىـوم ؾ ي ز ڂث ي ځز دز ىياڃ ټ ٽ بن ـؿى ي؛ اٵڂب از دب ي يـ وټ ٽٵش

ي يـ، س بـآن ث ث ا بى ـ ي ي ؛ ٹير ومىن ا د ٽى كمز اى اډب ين.ـ ٱٹ ا

.يويـبو يى ي ث ٽاو اويوي ث ٽش ب ي، ـ ٽش ث ـاډ ؿن

ا: ٵشى ي كاىط ٽ ډىڇ ا ث ػىج ى آيى/ ٱ : ٵبى/ ى آن ثى : ه ثوشبو/ ى ػشىي : ديوي / ثثىوي : ا :ٹچمي ثبو

آة ځٵشىي. / وټ ٽٵش ي: ث وش ډؼيف ي / اٵڂب : ډؼيف ، هم / ىياڃ : سم، ٽم ثىي. / ثڂز : ٽىي ي/ د ا ومىن

: ثٮي ا وبن ىاىن ٹير/ : بى / س ي : ا ثه ٵز. ٹير

ٵبىب ثهبز ) ثچىي ي(. اډ ډٮى ثچىي ي . ه ثوشبو ٽش ب ىڂ وىټ ٽش اډډٮى ثىوي. ٶز ز :ٹچمي ٵپ

وٶ ديوي ي اډ ا ا آة ځٵشىي ي ث ٽش بويوي. اډ ث وش آت ىي ي دب از اي هم ي ؛ ث ځو ا ٽ ټ ال ا

ي ي وىټ ثى اډ ٱٷ ى. اډب هيا د ا ٹير ومب كڈ ٽى ٽ آن وب٣ ي بى ٵايان ا ثه ٵز ي دز ي ځز ا آن ػيا

يٹش اډ ث ٽش ي ٹبٸ ب ا اويوي ي اي ا ث بكڄ يى بويوي.

ث ي ث وز ي ي ثى بـي سج س ي ي ـثڂىاو ػبډ ي آډي هم ٵيى ث ، آډي بن ـػ آن ا ـي اډ

ي يـ دب ث ثٿ س ي ا٦١اث ي بى ثىـاٵش څڂځب ى وز وبه ـٽټ آډي ٽ هج ث يى

٭ز ي څپ ا ثى ى٭ب ي ي، هي ـا الډز بٵشى بـدبى ؿن ي. ـٵشى بڃ ـاشٺج يډزـه ث ي ي بن ـا٭

وجى. اويا ا آن ٽ ىاىوي يٹ ـ يانـؿى ي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

8

ا آن ػبن آډي : ا ډٿ وؼبر بٵش.) ٽىب( / ػبډ ثڂىاوي: څجب ا ٭ ٽى/ س ي سجب ي ثى : ه ي وبه ي :ٹچمي ثبو

ثى/ ٽټ : ٹ / ا٭بن : ثځبن / ث هيډز اشٺجبڃ ٵشىي : ث دا ٵشىي.

هم آډي ي څجب ا سٮ٠ ٽى ي ه ي وبه ي ثى ي ا ات ي ي ث ٭ز ث ي اډ ا ډٿ وؼبر بٵش ث :ٹچمي ٵپ

ثب وبهبىي ى ډبن څپ اٵشبى ثى ي ىڃ وڂاو يي ث يػى آډي ثى ي ثځبن ي ي ث دا ٵشىي . ٹ آډي ؿا ٽ بٮ

ډىڇ ثچىي ي. آن ٹي يٹ ىاىوي ٽ كي ي اويا وياز. يٹش دبىب ا الډز ىيوي ٵبى بى ي ى٭ب ي پ ا څپ ي ٭بډ

الډز ي بىـاٵش ٽ ي ٮت ثٿ بىطـك ث اه ډمچپز ػمچ ي ٱوه ث ٵډى وبډ ب ـي ىڂ ي، اډ

بن ـث ډشلٺ بڅټ،ـډم ىڂ ث ىڇ ا ا ىي ي ٱوه ث ىڇ سب ا ا ىاى بڃ ـډظ ي ي ـ ينٺډ آن ث ٽ

ثٵشىي! ډجان ي ځز ث سٹ٬ ، ډٽي ي آډي وجش ي ا ؛ اه ىىي، پ ىيبن ي

ىڂ ي : ي ىڂ / ٱوه : دبشوز ٱوبن / ػمچ : سمبڇ / ٮت: ىا / ډٺين : ما/ ډظبڃ ىاى : ىش ىاى / وجش :ٹچمي ثبو

آډي : وش ي/ سٹ٬ : اډ٢ب. / ډاٽي: سإٽي ي/ ډج : ثبر ىىي.

ثٿ ٽ اسٶبٷ اٵشبى ثى ي اه ٽ اه كبىط مبڇ ٽ وش ى ى ثبي ثٮي ، اډ ىش ىاى وبډ ب ث ٱوه ي س :ٹچمي ٵپ

اه الډش. اٽىن اډ بڅڈ از . ي ىش ىاى سب ټ ډچن ىڈ ث ٱوه ي ىي ډچن ىڈ ث وٺب٣ ىڂ ، ث وب ډىيان ثيىي ث پاو

وبډ ب وش ي ي آن ب اډ٢ب يوي ي ثبر ىىيځبن ٵشىي.

ا ډلؼة ځز ي ىاى وشاوز ثب بوپـ، ؿى بىـاٵش بډ ي ان ؛ ست ځٵز ست ا ـدىؼىج ، اډ ي ي

ى. ؿن بڃ ـك سب ي ـډشل وز ىڃ ب ي ن ي ډى يډشپبانـؿىي ا ه سى ي بـا٥ج ا ، ډڂ ډىډبن

«ډىډبن» ىڃ ب:ډؼب ا ډلؼة:دىبن ډالٹبر ىاىن/ بڇ:كبڅز آٶشڂ ي دبن كا ج ث ىاوڂ/ ثب ىاىن: اػب :ٹچمي ثبو

ك٢ ث ٽ ثيي ي ا و٪ ب دىبن ي ان ي ىى يي. ؿىبن ٽ وشاوز اػبي دىغ ىج ، اډ ست ٽى، سج :ٹچمي ٵپ

، ث ػ ا دپبن ي ؿىي سه ا هيډشپبان ډى ي ن ، ډىڇ ثب وڂان يوي سب ؿ د ډ آي.

ز،پو ب ـث ا ي ډ آيى ينـز ثپ، وـه ٤ ه ث ي ا، ـ وبډ ب ـ، ث و بى ثىـاٵش ب١ـ٭ اه سب

بىڇ ډ ىاىڇ ي ه ه ـه آٱبػ ث ډه ي ډه ىز ث ، اـ ٵيى بى ـډ ٵش وجى ش ٽا ى اي ٽ ـؿ

ي وبډ ب د ثىڇ آن ز پي ډه و ٭چ سپه ان ـآډي ا د بٽ وبډ آوڂب سب وييډ ؾ ػاة ډ آيىڇ ي اډـ ا

«.ډ ثواوي ـاډ س ا ، ڄـاثاڅٶ٢ ا » ځٶز ي ثآډي ، ب٭زـد ثى. د ا ټ ي يـثش بػ ـثى. آٱ بسـث

. / ٵيى ا: اوييو هال ي ؿپي وبډ ا ډ وز٭ب١ : ثمب/ اٵشبى ثى : د آډي ثى/ وپز ثين ډ آيى : :ٹچمي ثبو

/ ث آډي : ثځز/ ډه : ثٺ/ آٱبػ هبىڇ : هبىڇ ډو / ه ه : ٬.

ا وبډ ب ي ، ثب ه٤ هى ډ٦بڅت ډڈ ا ػيا ډ ٽى ي ا وپش ب ا ډبو ٽ اه ثمب اسٶبٷ اٵشبى ثى ، ثو :ٹچمي ٵپ

ډه) ثٺ( وى اډ ډ ٵشبى ي ډه آن ا ث هبىڇ ډو ډ ىاىڇ ي ٬ ػاة ډ ٵايان سىب آن ثو ا ٽ وبه وجى ث يچ

آن وبډ ب ا د ثىڇ ي هج بى آي ان ٭چ سپه آډي ي ډه هالآيىڇ ي اډ ا اال وم ىيڇ سب آن ډبو ٽ وبډ ب ا د

«.ا اثاڅٶ٢ڄ ثٺ اډ س ا ٵا ډ هاوي» ثى آٱبػ آن ب ا ځٵز ي ثى ي د ا ټ ب٭ز ثب ځز ي ځٶز :

ثٿ سب ب ي بىـو به بـب ـث س ٽى ي آيوش بن ـٽش دى ب ي سبټ ٽى بوـڈ هـڈ. بٵشـد ٵش

م ي ـى ځىن، ٭ٺ ډوىٺ ، س اهـد ، وش سوز ث ث بـبٵشڈ آوؼ ا ـي اډ آن ث ثن د

وش ىيڇ. سوز بـآوؼ ٥جت ثاڅٮال ي ٽبٵ

ٽشبن: ځب از ٽ ا بٹ ب اڅبٳ آن ى وبػ اشٶبى ډ ٽىىي/ به : دب ٩ٳ / سب : ٩ٳ ثٿ ٱبڅجب ډ ب :ٹچمي ثبو

ٽشبو ډٮيٳ ث س ثوؼ/ س : وبڇ ا ب ٹيڈ ٵب ٽ ى ٹن شڈ ؼ يان ځىي ي ا ډبن ٵش ي دبؿ

/ ٽبٵ: ډبى ا از ٶي يٵ ي ثيڃ ا ډوىٺ (» ډىة ث آن از/ ث: ثبال / ډوىٺ : ځىن ثىي، ٹالى / ٭ٺي : ځىن ثىي

ٽىوي. ىاا ث ٹ ي وبٵ ي اط ١ي ٭ٶو ٽىىي ، ى ٥ت ٹيڈ ػز سٺز ٹچت ي دبه آيىن كار ثين اشٶبى ډ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

9

د اډ ٵشڈ . هبو ا سبټ ىيڇ ي دى ب ٽشبن آيوش ثىوي ي س ٽى ثىوي ي به ب ىهز ثب ثا ا ثه :ٹچمي ٵپ

بٻ ٩ٳ ب ثٿ د ا ن ث ثبال آن به ب ځاش ثىوي ي اډ ا ىيڇ ثبال سوز وش ، داه و ثىن ست ځاش ثىوي ي

س ) دي ثى( ي ځىن ثىي ا ٽبٵ ى ځىن ىاز ي اثاڅٮال ٥جت ا آن ػب ) ٽىب ( سوز وش ىيڇ.

بډـسم ست ي ٭چز ٽ آي ثب ىاى ، ي ىي ى اه ي ڈ ـىش اډي ٽ ثڂ ا ـثو» ځٶز:

«ي. اڄ

ثو ا : ث ثو / ىز: بڅڈ/ ٭چز : ثمب / اڄ ي : ا ثه ٵز. :ٹچمي ثبو

ځٶز : ث ثو ثڂ ٽ اډي كبڅڈ هة از ي ى اه ىي ي اػب ډالٹبر ث اٵاى ىاى هاي ي، ؿا ٽ ثمب ي :ٹچمي ٵپ

ست ث ٥ ٽبډڄ ا ثه ٵش از.

ي ٭ ا هيا ٽى پ يـؼ ي ي بى ڈ، وز ـثڂٶش ـثو ثب ٵز، ؿ اه ي ڈ ـډه ثبځش

ىڂ ، يايويـه بن ـىيا م بىرـڈ، سب ٮـبٵش ا ي ثىڇ آٱبػ وجش آډي . وىټ وبډ ي ،ـاډ الډز ث ػڄ

ثب ى، س ٽى ڄ ـځ وبډ ب ؿن »ځٶز: ي ٽى سٹ٬ ي هاز ىيار ي آن وبډ ا ثواوي ي ڈـبٵش ثب

سٹٮ وبډ ا ثب ڈ، ـثبځش ي «ڈ.ـه ٽىـؿى» ڈ ـځٶش «آي.ىاى سب ، ث ثب ى ـ ثو ي از بډـدٲ ٽ آ

ڈ.ـ ثڂٶشـثو ثب ا كـبڃ ب اه ي

/ سٹ٬: اډ٢ب ٽىن / ځڄ ٽىن : « چ٦بن ډٮى» ٵهىي/ هيايوي : دبىب ؿ مبن : ىياوجش آډي : وش ي / ٹچمي ثبو:

وبډ سٹٮ: وبډ اډ٢ب ي . ى ثبث : ى ه ډئچ ا/ . س: ډى٪ ثٺ از/ ٵشبىن /

ځش ثى ا ث ثو ځٶشڈ . ثب بى ي ي ث هب٥ الډش اډ ډٮى هيايوي ا ؼي ٽى ي ډه ثبځشڈ ي آن ا ؿ ٹچمي ٵپ:

ډجبٻ دبىب ىيثب وجڈ ي.اډ آن وبډ ا ثواوي ي ىيا ؿ ٮبىر ييى بٵشڈ،سب وبډ وش ي.آن وبډ ا وى آٱبػ ثىڇ ي اػب

ډئچ ا دٲبډ ثا ثو ىاڇ ، سب آن دٲبڇ ا يٹش وبډ ٵشبى ى ، س ثب ځى ٽ ى ثب» ىيار هاز ي اډ٢ب ٽى ي ځٶز :

«ثيڈ.

ي ي ثى ٵبٯ بر ـډم اه ا ، ده ب ـوم وىټ بى. سبـو ى ب٣، ٹچڈ ـ ٽبٵ، ث وـث ى ي ثٿ ي اه ډى

.ىاى ډا ي ثب ومى ٽى ثى ؿ ي ـاډ ث وجز ځڄ ٽى. د، ٹٮش ا ي ا ببنـهچش

ومب ده: ومب ٩ / ىث ٽبٵ : وىي الٸ) ٽب آډي(. / ومب ىڂ : ومب ٭. / ٹچڈ ى وبى : ډٲڃ وشه ي. ٹچمي ثبو:

/هچشببن : ځي وٽان ي ؿبٽان. / ثب ومى : ف ىاى.

ثب سمبڇ اه اسٶبٹبر ا ث ثو ځٶشڈ. ثو اه ډى ثٿ ي وىي اډ٢ب ي ثب ځشڈ ي ي ثب وبډ« ؿىه ډ ٽىڈ.»ځٶشڈ : :ٹچمي ٵپ

ا اه ٽبب ډڈ ٵبٯ ي ي وٽان ي اان دبڇ بن ا ياو ٽى . ٽٶبز ثب بى سمبڇ ډٲڃ وشه ي. سب اه ٽ وىټ ومب ٩

ځا ىاى ي وبډ ا ث ډه ىاى سب ث اډ ثبوڈ.ذ وبډ ا وز ث اډ ي ٽب ا ٽ ٽى ثى ث اډ

ډا ي « بي!ـٽ ب ث» ځٶز ا هبىڇ بػـآٱ ي« وټ آډي » ي ځٶز ثواوي ي اډ يڇ ـڈ ي ثبوـبٵش ا ڇ يىي ثج

ييشبنـى ٱي ا ډب دي ٽ بز ٽ ثڂ ا ـثو از. دب بڃ ـى ٽ ا ډظٺ بن ـثش» : ځٶز

اه ا ا ډب ـٶ ى ي ډبڃ بز . ي كالڃ س ٽى دب ي ثڂياهش ي پش ه بن ـي ثش آيى از

ثاڅله ثز ، ٽ ٹب١ ډ ىڈ ي ؛ ڈ ـٵډب اه ي اـثب ز ث ج كالڃ ڈ ٽى ـٽ ها يٹ ا ـ سب بويـث

دي ث ٽ ټ ىاوي. ١ٮش اويٻ ډب ي بوىيـوش ـؿ ٽ ا ي اوي ىز سىڀ وز ثثپ ـي د ثالو

اه كٸ ډب ي ز ي ـثشاوى م س ا ٵ ي هوي كالڃ پ ـٮش١ ا ه ـهش سب ، د ث ټ ٽ ي ىاى ثبي

ث وىټ ثو آيىڇ ي كبڃ ثب ځٶشڈ. ي ڇيثش ب ډه ٽ .« ڈـثب څوش ځاى ڈ، ـبٵش ثب ٽ يش ـسى وٮمز

ىن، پ ثا ؿن) اػب ك٢ بٵشڈ. / ث جز : ثيين ؾ ټ / دب : پ ٥ال هبڅ.ا بٵشڈ : :ٹچمي ثبو

/ ٱي : ػىڀ / (ځىي ډ دب ثيان ي اه ا ىآيى، ډپٻ ر ث ي ثڂياهز د ي بهز ػيا دپ ا ا ٥ال ثبي ډ ووز

١ٮز: ډه ا٭ش / ٵام س : آى س / څوش : اويٽ / ځاى ثبڈ : ث ػب آيى ثبڈ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

10

ي ث آٱبػ هبىڇ ځٶز « هة ي:» وبډ ا ثىڇ ي اػب ييى ث ىثب ا بٵشڈ وبډ ا بويڇ اډ ډا ٵاهاوي ي ځٶز :ٹچمي ٵپ

ثڂ ، ى ٽ ، ا ډظٺبڃ ٥ال هبڅ از . ث ثو ثڂ ٽ اه ٥ال ب از ٽ » ث ډه ځٶز : ي « ٽ ب ٥ال ا ثبي.:»

ديڇ ا ػىڀ ىييشبن آيى از ي اه مبن ٥الب از ٽ ثز ب ٥ال ا پش ي دب دب ٽى از ، ي كالڃ سه ډبڃ

اه دڃ ب ) ډبڃ ب ( ډ آيوي سب اځ ثواڈ يٹ ا ثيڈ ا اه ثيڈ ؿا ٽ ثيين بز .ى ٶ ٽ ثا ډب د ډ آي ا

ؾ سىي كالڃ از ؛ ىي اڈ ٽ ٹب١ ثز ، اثاڅله ثالو ي د ثثپ، ثب سىڂيز ي اوي ي ا ٽ ؿ وم ځوي

دڃ ث دي ثي ي ټ ٽ ث د ، سب ثا هىبن ډه ا٭ش كالڅ ثووي ي ي سىب ډه ٽبي ي ا٭ش ىاوي . ثبي ټ ٽ

«ثشاوىي ثش ي اكز س ويځ ٽىىي. سب ډب كٸ اه الډش ا ٽ ىيثب ث ىز آيىڈ اويٽ ث ػب آيى ثبڈ.

ا ىاىڇ(ډه ٽ ب دڃ ا ځٵشڈ ي ث د ثو آيىڇ ي ډ٫١ ا ځٶشڈ.) ځ

ىڇ ى ث ٽ ثبي يٹز ـي د ث اڅله ٽ اڇ ي ىى يايوي اه وز وپ ٽى ـه» ى٭ب ٽى ي ځٶز:

ا ـي د ثاڅله ي ٹب١ بىـثب ي ثىوي ي د ا ومب، ٽ ٵش ب ٽ ي ثبځز هبو ث ي« اوي. ىډبوي

بوي.ـ ٹب١ ث اډـ بڇ ـدٲ ثو . بډيويـث ي ثواوي

/ اډ : اډ ډٮىهيايوي: چ٦بن ډٮى/ ىډبوي اوي : ډلشبع اوي. :ٹچمي ثبو

اه ٽب چ٦بن ډٮى ثب هة از ي ىي اڇ ٽ اثاڅله ي د ثٮ٢ يٹز ب ث ى » ثو ى٭ب ٽى ي ځٶز: :ٹچمي ٵپ

ثو ث هبو ثځز ٽ ب دڃ) ٥ال( ا ثب ي ثىوي ي ثٮي ا ومب ٽ ا ٵشبى سب ٹب١ اثاڅله ي د ا « ىڈ وبډىيوي.

آډيوي. ثو دبڇ اډ ډٮى ا ث ٹب١ ي د بوي. ٵا ثواوىي ي آوبن

وز بډز ـٹ ي وز ٽب ث ډا ٽ ثب ىاىڇ ي ڈـدٵش ٵو از زچاه » ي ځٶز: ٽى ى٭ب ثب

ي ىاڇ ـآوـ ث ؿن اډب وز ثبز ى وز ډا ٽ ڈ ـي وڂ ىاى ڈ ـوشاو اه بةـاز ، ك وىټ

آي؟ ٽب ث ؿ اه ثبڃ ي ي ، اويٻ از ٹبوٮڈ

ىاڇ ث آوـ/ چز: اكبن ٽىن ث ٽ ثب ىاىن ډبڃ، ثو/ ي: ځىب، ىڂى ثب/ى ثبز: الڇ، وب/ يثبڃ: وش،٭اة :ٹچمي ثبو

.از« ى كبڅ ٽ » ى اه ٭جبر ث ډٮى « ي : » اويٻ از ي

اٵشوب از. آن ا دٵشڈ ي ىيثب ثب ځىاويڇ ٽ ث ىى ډه وم هى ي ي اه ي ډب» ٹب١ ثب ى٭ب ٽى ي ځٶز : : ٹچمي ٵپ

ٹبډز ثب وىټ از ، دبن آن ا وم ساوڈ ثيڈ ي وم ځڈ ٽ ث آن ب وب وياڇ اډب ؿن ث آن ؿ ٽ ىاڇ ي ٽڈ از ٹبو٬

«شڈ ځىب ي ٭اة اه ډبڃ ث ؿ ىى ډه ډ هى؟

بن ـي ثش ثبي ثبيى ث م ب بوـثشو ا ٱي ث بن اڅچ ، ٽ چ٦بن ډلمىـا جل:» ځٶز ـوث

« بوي؟ـم وش ٹب١ ، ، آن شين ىاى يا اڅماډىه ډـاډ ا ي آن دب ٽى ي پش

ثٲياى / ډ يا ىاى شين : اډ اڅمډىه: هچٶ« / ػىڀ » م : ډؼب ا ا جلبن اهلل : ڂٶشب ، ) ج ػمچ( / ٱي: ػىڀ/ :ٹچمي ثبو

ځٵشه آن ا ػب ډ ىاوي؟

بٵان آيى از ي ثز ب ثب ا ڂٶشب ، ٥ال ا ٽ چ٦بن ډلمى ثب ػىڀ ٽىن ا ثز هبو ب ٽ» ثو ځٶز : : ٹچمي ٵپ

« ثٲياى ځٵشه آن ا يا ډ ىاوي آن ٹب١ وم ځى؟ پش از ي هچٶ

ـثب اډ هاػ ي از يالز هيايوي اي ٽ از ىڂ هچٶ كبڃ ثبى ؛ ىا يايويـه ويځبو » ځٶز:

ډه و؟ ب ز ث ٥ٸ ىز ډ٦ٶ از ٽ آن ٱيب اڇ ي ث ډه دي وجى ډه ي ثى از ب ٱي ث ډلمى

ىيبن ي بن ـډشلٺ ث يـبځىان هـث ،ـوذ س اځ : » ځٶز.« وڇ اه يـ٭ ى ي ڇ ـوذ اه

«ى.

هيايوي: چ٦بن ډٮى / هچٶ : هچٶ ثٲياى / هاػ : ثو ډپبن / ىز: ي :ٹچمي ثبو

ويځبو چ٦بن ىا ثبى ، هچٶ ػبڂب ىڂ ىاى ؿا ٽ اي كبٽڈ ډه از ي هاػ ثو ثب اډ » ٹب١ ځٶز : :ٹچمي ٵپ

ب ثى از ي ډه وجى اڇ ي ث ډه طبثز وي از ٽ آن ػىڀ ب ث ي ك٢ر دبډج) ( ثى از ب و . ډلمى ى ػىڀ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

11

اځ س اه ٥ال ب ا وم د ث بځىان » ثو ځٶز : ثىبثاه ډه اه ٥ال ب ا ٹجڃ وم ٽىڈ ي ډئڅز اه ا ث ٭ي وم ځڇ.

.«هى ي وبډىيان ثي

ٽ ٽ بى از ـاٵش ؿ ډا ي ىاى سان بن ـا ث ٽ ثز بڈ ىـوى ډشلٸ ؾ ډه» ځٶز:

: ځٶز ا ـد ـثو «ڈ. ـٹجڃ وپى يـ٭ ، اه كبڃ ؾ ث ىاى ؟! ډا ثبي بډزـٹ ث آن بـم ي ى ث ىڂ

«بن.ـثش ـه آن ا س »

ډشلٸ: وبډىي / ډا ؿ اٵشبى از : ث ډه ؿ ث٦ ىاى. : ٹچمي ثبو

ډه ؿ ث٦ ىاى ٽ ٥ال ا ٽ ډه ؾ وبډىي وم ىبڈ ى ثز ٽ ٥ال ا ث آوبن ثيڈ ي اال ث » ٹب١ ځٶز : :ٹچمي ٵپ

ىڂ ثجى ي ډه ى ٹبډز دبن ځ ثبڈ؟ ث ؾ يػ اه ډئڅز ا ٹجڃ وم ٽىڈ.

«س ڈ هىر ا ثىا.» ثو ث د ٹب١ ځٶز :

ي ا ي ٭چڈ ځٶز هـو اه ٽ ديڇ اه ٵوي ـبڃ ، ډه وـك ا ثبى ! ٭چ ىا ي ـمويځبو هاػ ٭» ځٶز:

ـثياوش ، ياػت ٽى ٽ ى ډير ٭م ي بىارـ٭ ي اكاڃ ي ثىډ ټ ي ىي ا ي اځ ي اڇ آډهش

ڈ ـثش بډز ـٹ د ي سٹٴ ي بةـا آن ك ڈ ډه ي اڇ ىي بڃ ب ـآن ٽ ػب اي ٽىډ؛ د ، ؿ ي ـد

بىر ؾ ث ي بز از ـي ٽٶ از كالڃ ب ـو ى بڇ ـك٦ ډب ا اويٻ ىاڇ ـي آوـ ي ـس ډ ي ٽ

«ڈ.ـوش كبػشمىي

/ سٹٴ: اشبىن ى شبه/ څٺت ثو/ ثبى : ٵٮڄ ى٭ب، ثبي/ ىي ثىډ : ډ ىي ثىڇ. ډى ا٭شمبى، ، ٭مي : ثٿ :ٹچمي ثبو

ثٿ ) ثو( ٥الو ثبي. ث كبڃ ډه ڈ ٵوي اه دي شڈ ٽ اه وه ا ځٶز ي د ٹب١ ځٶز ٭م هاػ : ٹچمي ٵپ

٭چڈ ا ا اي بى ځٵش اڇ اځ كش ټ ي اي ا ىي ثىڇ ي كبڃ ي ٭بىر ب اي ا ډ ىاوشڈ ث ډه ياػت ثى ٽ ى سمبڇ ٭م ا اي

ڇ ډه ڈ ا كبة ي ٹبډز ډ سڈ مبن ٥ ٽ ديڇ ډ سي ي ث آن ؿ ا ډبڃ دي ٽىڈ . ؿ ثي ث اه ٽ بڃ ب ثب اي ثى

اويٻ ىوب ىاڇ ٹىب٭ز ډ ٽىڈ ي ثا ډه ٽبٵ از ي ث ډبڃ بى وبډىي وشڈ .

ي اوي ثبٹ ي ي ـځىاو ثب ا بن ـا ي ثڂز ي سه اي ىي ب ـٽ م ثځب ؛ بـٽم ى څچ» ثو ځٶز:

بى ـٵش ثب ي ثب ومى كبڃ ي ـاډ ث وجز ىڂ ي ٹٮش ٽى. ي ډ بى اه ي ثى ډىي

ٹٮز : وبډ ٽسب ٵي ٵشه / ياوي ډىي: سين ، ث او هلل ى ٽمب : هيا هسبن ثيي/ ثځب:ؿٺي ثٿ شي/ :ٹچمي ثبو

ي ا ى ٵپ ثى ي ا هيا هسبن ثيي مب ىي وٶ ؿٺي ثځاي. ځ ٽى ي آوبن ا ثب ځىاوي ي ثٺ» ثو ځٶز : :ٹچمي ٵپ

اه ډ٫١ بى ډ ٽى .

ي ىڂ وبډ ا ث اډ وز ي ډ٫١ ا ځٶز ي ٥الب ا ثب ځىاوي.

سبن ثٺ ، اثاڅٶ٢ڄ ثٺ

ٽب ځب ډشه دي

ٹچمي ثبو

يا ب ډىبت ا اوشوبة ٽىي ي ى ػبب هبڅ ٹا ىي.« سىبت » ا ډشه ى ، ثب سػ ث اث٦ ډٮىب -1

) وبډ ، ډپشة( سٹ٬ ، وپز ، ٹچڈٹٮز : - ٱالډبنڈ ځي ، ڈ ٹ٦ب، اان ( ، وٽان . هچشببن ) -

ډٮبىڃ ډٮىب ٵٮڄ ب ا ا ډشه ى ثبثي ي ثىي: -2

( ثب ىاى آي( اػب ك٢ ىاى ى. ) ) ث وزا ات ي. -( ډظبڃ ىاىٵډبن ىاى. ) -

ا ى ٭جبر ب ث ٽىي:« ډلؼة» يا ٽبثى ډٮىب -3

بـبثڄ ٩ـډٺ ثب ىاش ي ، ډلؼة ځز ا ډىډبن ، ډڂ ا ا٥جب ي ... . -

ثب آڇ ثب كب ، ډڂه ، ډى ډلؼة ثى ي ىي ي ىڅ ا ځىب ث ىي . -

ث ىي ػمچ ي سٶبير آوب سػ ٽىي: -4

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

12

ٽشبة ډ هاوي. ة( ٽشبة هاوي ډ ى.اڅٴ( ډڈ

ا ډٮچڇ ي ٵٮڄ « اڅٴ » ث وبى ٽ ٹجال ډٶٮڃ ثى از ، وجز ىاى ي از. ٵٮڄ ػمچ « ة » ث وبى ي ٵٮڄ ػمچ « اڅٴ» ٵٮڄ ػمچ

ډ وبډڈ . « ډؼڃ » ػمچ ىيڇ ا

ڃ ٽىن ػمچ ډٮچڇ آىب ډ ڈ:ثب ىٹز ى ػييڃ ، ثب بهز ي ډؼ

ٵٮڄ ډٶٮڃ وبى بهز

ډ هاوي ٽشبة ډڈ ډٮچڇ

هاوي ډ ى _ ٽشبة ډؼڃ

هاي هاوي ٽشبة ډڈ ډٮچڇ

هاوي هاي ي - ٽشبة ډؼڃ

مبو٦ ٽ ډ ثىي ى ډؼڃ بهشه ػمچ ډٮچڇ:

؛ ثٮي : . اځ ځا ث ډٶٮڃ وجى ثبي آن ا ث پڄ ځا ث ډٶٮڃ ثىڈثبي ځا ث ډٶٮڃ ثبيوپش : اثشيا ثبي ىٹز ٽىڈ ٽ ٵٮڄ ػمچ

اڅٴ( وبى ػمچ ډٮچڇ ا كٳ ډ ٽىڈ.

ة( ډٶٮڃ ػمچ ډٮچڇ ا ى ػبڂب وبى ٹا ډ ىڈ.

ٵٮچ ډشىبت ثب ډبن ٵٮڄ اچ ډ آيڈ.« ين » ډ وڈ؛ ذ ، ا « ث ډب١ + » ح( ٵٮڄ اچ ػمچ ا ث پڄ

ر( ى ډكچ آه ، ىب ٵٮڄ ا ثب وبى ػيي ، ا و٪ مب ) ډٶى ب ػم٬ ( ډ٦بثٺز ډ ىڈ.

هش و ب« ځشه » ي« آډين» بهش ډ ى اډب ى ځش، ثب ٵٮڄ ب ىڂ ډبوىي « ين» : اډي ، ٵٮڄ ډؼڃ ث ٽمټ ډي سػ

ډ ي.

اٽىن ا ډشه ى ، ومو ب ا ٵٮڄ ډؼڃ ثبثي ي ډٮبىڃ اډي آوب ا ثىي. -

بى ى ـڄ ٽى ى: ٵشـځ ب ىاى ډ ى ـثب ىاى آي : اػ وجش آډي : وش ي

ٹچمي اىث:

ب وظ ى ا ثبثي.ىي ومو ا يځ -1

ٽبثى ١م – ي ٶز ػب ث ػب ډٳ –ٽ ػئبر – ٹى ث اٵٮبڃ كٳ –بى اٵٮبڃ –ٽسب ػمچ ب

) ثالٱ( اػا ػمچـڈ ي سإهـسٺي . و ثا ٱ ػبويا

ي ډٶڇ آن ب ا ثىي.ب ا ثبثي « ډؼب » ى ٭جبر ب -2

اڅٴ( ث ٽان آة ٵيى آډيوي ي هم ب ي ا٫ ب ى ثىوي.

« يى» ب اـډؼ آة :

ة( ٽ چ٦بن ډلمى ث ٱي ا ثشوبو ب ث م ثبيى ثبي ي ثشبن پش ي دب ٽى .

«ػىڀ » ا بـډؼ م : « ډهـ» ب ا ـډؼ بو ب : ـثشو

ٹچمي ٵپ:

«اډ ا آن ػبن آډي ث هم ٵيى آډي ي ػبډ ثڂىاوي . » ډٮى ي ډٶڇ ٭جبر ا ث وظ يان ثىي: -1

ب ٭ ٽى ـڅج ي آډي بىـؿ ث بٵش ثى بر ـوؼ ډٿ ا ٽ ـاډ

« :اه ډى ثٿ ي ىث ٽبٵ ، ث وب٣ ٹچڈ ى وبى . » ثب سػ ث ػمچ -2

ثو ؿ ٽ از؟ « اه ډى » اڅٴ( ډٺى ا

وىي ثب ٽٶبزث ؿ ډٮىب از؟ « ىث ٽبٵ » ة(

ب٭ز ډ ٽىـي ٹى ٹبو٬ ثىن ځىي ٭جبر ، ا ٽياڇ ٵ٢چز اهالٹ ثهىا از ؟ -3

« آن ؿ ىاڇ ا ك٦بڇ وب كالڃ از ي ٽٶبز از ي ث ؾ بىر كبػشمىي وز. »

ى ثب ډىبجز ډٶډ ثز ي ډشه ى س١ق ىي: - 4

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

13

ډٶپه ث ي ػا ٽب هى ا بئت سجكبة هى اىؼب ثپه ، آى ىڃ

كبجا ٹجڄ ؤن سلبجا. ى اه ىوب هىر ث ا٭مبڅز يځ ٽه

5-.............................................................................................................................

زاغ کبک :ضعر خا

يـٽ اٱ ث ثبٯ ا هى هز ځي ٵاٱ ٽ بـآوؼ ا اٱ -1

لا. ىاډى ٽ ، ٵاٯ: آب. / اٯ: ٹچمي ثبو:

« ن » ياع آا: / ، اٱٵاٱاٱ ، ػىب: /« وٺڄ ډپبن ٽىن» هز ٽين: ٽىب ا :ٹچمي اىث

اٱ ا آن ػب ٽ ث ىوجبڃ آب ي اكش ثى ا ثبٯ ث لا اٹبډز ٽى) وٺڄ ډپبن ٽى(: ٹچمي ٵپ

ٽ بنـدى ن ـډو ى ٭١ ٽ ىاډبن ث ـ٭ پ ىي -2

ٽ / ٭١ ى: وبن ىىي. ٭: ىز. / ىاډبن ٽ: ىاډى :ٹچمي ثبو

سو: ىاډبن ٽ ) ٽ ډبوىي اوبو از ٽ ىاډبن ىاى( :ٹچمي اىث

،جب ب دىبن ٽ ا ث ومب ډ ٽ ىاز)ج ب ي ځڄ ب ىىڃ ا ځىغ وٶش ىش د ا ج ي ځڄ ىيٽ وبن: ٹچمي ٵپ

(ځاز

ٵبڇ يـٵ ي١ بي آن سمبڇ بڃـػم ث پـٽج وبى -3

ث وڀ ٵي / ٵي ٵبڇ : ع. ب وبى : ث مشب / ػمبڃ: جب / سمبڇ : ٽبډڄ / بي : جب ي / ي١: ثبٯ :ٹچمي ثبو

جبي بي : ابڇ اڅٴ( ځا ة( :ٹچمي اىث

ٽجټ جب ي ث و٪ ٭ي آن ثبٯ ج ثى.: ٹچمي ٵپ

ڈ ث بة ـ ډشٺـه٦اس ڈ ـ ث ـڈ بت ـډشى ٽبس ـڈ ك -4

٦ ، ٹيڇ ب ، ځبڇ ب / ډشٺبة: وىټ وي ، مڂا /ه ډشىبت : مبىڀ / ه٦ار: ع :ٹچمي ثبو

ي ځبڇ ب وىټ ي مبىڀ ثى. كٽبر ٽجټ ډشىبت :ٹچمي ٵپ

ا ما ـػىج ي ي آن ي ا ب ـٵش ي ىي آن ؿ اٯ -5

ثه » ( /ػىج : يوي ) ػىت -« + ډ٢ب٫ثه » ٵشب:ى ځش ث ډٮىب ا ٵشه ٽبثى ىاش از. / ي : يوي : ) ي :ٹچمي ثبو

(-« + ډ٢ب٫

يٹش اٯ ا ٵشه ډشىبت ي مبىڀ ٽجټ ا ىي... : ٹچمي ٵپ

ػب يـسٺچ ث ٽى اي د ى دب ـ ه ي ا ي ـثب ٽ -6

ثب ٽين : ب ٽىن ، ٽىب ځاشه :ٹچمي ثبو

دب ، ػب :/ ػىب« ى د ٽ ػب ٽىن » ٽىب : :ٹچمي اىث

ا ي ي هى ا ب بهز ي ا ځبڇ ب اي سٺچي ٽى. :ٹچمي ٵپ

يـٽ ډ ٹم اي ڈ ـي ٹچ ٽي ډ يډـٹ اي يڇ ـث ٹ -8

« وٺ » / ډؼب : ٹچڈ ډؼب ا ػىب: ٹيڇ / ٹچڈ سٺچي ٽىن / «; ا ٹچڈ اي ٹچڈ ٽين »ي« ثٹيڇ اي ٹيڇ ٽين» :ٹچمي اىث

.ث ىوجبڃ ځبڇ ب ډشىبت اي ث سٺچي ٹيڇ ث ډ ىاز ي ٮ ډ ٽى ا كٽبر اي سٺچي ٽىي :ٹچمي ٵپ

ؿب ي يـٹب٭ اه ث ٵز ډٱا آن ى ـاڅٺ ا د ى -9

ډٱا: ؿمىا / « / ٹي » اڅٺ: هال، ٹچمي ثبو:

هال اٯ ث ىوجبڃ ٽجټ ى آن ىز ، ؿىي ي ث اه ا ٽجټ سٺچي ډ ٽى. ٹچمي ٵپ:

بډهشـو ٽجټ يـ هش هى هبډ ا ٭بٹجز -10

/ ا ٵشه/ هش : بن ىي / ي : ، ث سؼثڂ دوشڂبهبډ: وبىاو ، و :ٹچمي ثبو

س ا هبډ هى هشه ډ ساوي ، دباىيٽ ثبي.« / م » ياع آا : ٹچمي اىث :

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

14

هى بن وبىاو ي ث سؼثڂ هى ا ىي ي وشاوز ٵشب ٽجټ ا ثبډى. اٯ ا سٺچي وىؼي ي ٽٽاو :ٹچمي ٵپ

ـه ٽب ا ى ٱاډز ډبوي ـه ب ـٵش ي ٵاډ ٽى -11

/ ، بن ىيٱاډز ى: دمبن ي :ٹچمي ثبو

سٺچي ٽٽاو ي وب ث ػب ، ٵشب هى ا ڈ ٵاډ ٽى ي اوؼبڇ ا ٽب دمبن ي.اٯ ثب اه : ٹچمي ٵپ

ىٻ ي ىبٵز:

اه يى ا ا ىي څله ي آىڀ هاو ث ٽىي. -1

ثب سػ ث ٹچمي ٵپ ٮ ، ى ثب ب ي دبډيب سٺچي وب ث ػب ي ٽٽاو ، ځٶز ي ځ ٽىي. -2

در اهاج سذ سمدرس

ٽبان دز ډ ځز بن ـو يـه ٹ ډبالن ى ةـث ډٲ -1

ىاانـو ي بـو ي ث وڀ انـ٭ٶ ځى وز ډ ٵي -2

ى ډبالن : ى ه . / ٹ: آوـ ىاا پچ ٽمب ث ج ىا از. / ځى ٭ٶان وڀ : و ٥ال وڀ ٱية :ٹچمي ثبو

ډٽت( / ٽبان : يوي ) ٽ + ب + ان ( –هي . / و ىاان : ػىڂؼبن. ) و+ ىا+ ان; يوي

اشٮب : ځى سج : ځى ا ث ٭ٶان وڀ سج ٽى از/ اشٮب ي سو : اه ٽ هي ى ډبالن كٽز ٽىي / :ٹچمي اىث

/ ٭ٶان وڀ ) و هي(

ز ٽ ب ډ هي ي ا ؿڈ ب دىبن ډ ي.هي ث ىڂبڇ ٱية آاڇ آاڇ ث د :ٹچمي ٵپ

هي و ب ٥ال وڀ هى ا ث ي ػىڂؼبن ي و ببن ډ دبي.

هى ـس اج هـىڂ سه ډ هى ٱچز ث ا ـ -3

ډى ڈ ـو ىا ڈ ـه ا ىى ا يـڅ وب ډ ثب ث -4

ثب : ات / وڈ ډى : ى كبڃ ډٿ / ٱچز ډ هى : ډ ٱچشي ، ث ي هى ؿهين / : ٹچمي ثبو

ي اٵشبى ث ډه ا ير ىى ډ وبڅي.س هى ث ډه ډ ٱچشي؛ ي ا هم ػىڀ ، اجى ډيان : ٹچمي ٵپ

بـ ى ت ىاډه ث يه ي ي بن ډ ځزـو -5

بډـها هځ ٵيٯ ى آن سبټ ت ډ ځز دىبن -6

ډٽت: ) هاڇ + ب + ( -ثٿ. / يوي هځ: هم/ ٵيٯ: و ، يى . : ٹچمي ثبو

س٢بى: ي / ىاډه ت : ت ډبوىي اوبو از ٽ ىاډه ىاى.؛ ي سو : ي، ډبوىي اوبو از ٽ ي ىاى. ډپى اشٮب :ٹچمي اىث

«ٹير » ا «ډؼب «هځ» / ډؼب : ب ،ت ؛ ٵيٯ ،يه ،/ ډا٭بر و٪: ي / ت

يى ٭٪مز هم هاډب ى آن ت سبټ ا ثه ي آاڇ آاڇ ث دببن ډ ي ي ت م ػب ا ٵا ډ ځٵز. :ٹچمي ٵپ

ډ ٵز.

ىي ٽه اان ، آڅى ث هن بڇ ـ ىاډه ى ٶٸ هوبة ث -7

ىــي هشه آٵشبة ٱية هي ٹ ى ، ن ىب ه آن ى -8

هوبة: هن ي آة ، هن آډوش ث آة. / ٶٸ: ه ٱية آٵشبة. :ٹچمي ثبو

١م ډشٻ: ه ) هى ، ه ، هشه : ١مب ډشٻ شىي ؛ ٮى ، ثا ٲ ث ٽب ډ يى (

/ اشٮب : ب هن سج ٽى ازهوبة : ډج ث ( / سج : ٹ هي ا ث ى ،سج: هوبة ٶٸ) ٶٸ: ډج : ٹچمي اىث

: ٱية آٵشبة ا ث آى ا سج ٽى ٽ ډ سان ى آن ىي / (ډ٢م)سج ىب هن اشٮب ا ٶٸ/

ٵشبة ) ثوز ي اٹجبڃ ( آٽىب : ٱية آٵشبة هشه : وبثى كپډز هى. / اشٮب :

هاډب ثب وڂب ٽىن ث ٱية هي ډه اان ا ٱٷ ى هن ىي. : ٹچمي ٵپ

ػالڃ اڅيه ثب وڂب ٽىن ث ه ٱية هي وبثى كپډز هى ا ىي.

ي ، س ىي هن ث ـډځبو ٽ وياوز ـىڇ ٽ ي آنـاوي ؿ -9

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

15

ي س وي ڈ ٽمـ ـآس بى ـاٵش ىمه ب ـى ذ ـآس ؿ -10

ث ير ځزس ي : ث هن ىي /آن ىڇ : آن څل٪./ ډځبن : ډ ب ؿڈ. : ٹچمي ثبو

/ اٱاٷ : وي س ا آس ينسج : ؿ آس ى ذب ىمه اٵشبى.: ٹچمي اىث

ي ډبوىي آس ان ث ذب ى آن څل٪ ٽ وياوز ٽ ػالڃ اڅيه ث ؿ ؿ ٵپ ٽى ٽ ؿمبو د ا اټ ي. :ٹچمي ٵپ

ىمه كمچ ٽى.

ډ ځز بهـش ډبن بڇ دالى ثٷ ي ـس ثبان آن ى -11

ډ ځز ـؿىڂ ىوجبڃ ث سبټ ىز ى هن ىب آن ى -12

شبه : ٹبډز / ؿىڂ : ٵډبوي ذب ډٲڃ: ٹچمي ثبو

) ډيان از ډيان ػىڀ ،ىب هنډى٪ ا اشٮب : بڇ شبه : اشٮب ا ډيان ػىڀ / سج : ثبان س ي ثٷ دالى / :ٹچمي اىث

«وبثى ٽىن » ٽىب: ث ىوجبڃ ٽ ځشه ، ٽىب ا / ىب هن : سج / ػىڀ ډبوىي ىب د ا هن ثى (

ٽى.ى ډبن ير ثبان س ي ثٷ و ب ٽ ٹبډش ث دب ي ثى ػالڃ اڅيه ډجب ډ : ٹچمي ٵپ

اي ا ثپيث ىوجبڃ ؿىڂ ډ ځز سب اوج ٽش يځبن ، ى ډبن

ډ ٽى ډٿ ٽب ، اوج آن ى ٵز ٭ب ـس ـثيان م -13

ډ ٽى ثٿ ي ډ پٶز ؿىيان ىي ډ وز به ا ثٿ ٽ ؿىيان يڅ -14

٭بٵز : وبثى ٽىىي / اوج : چٱ / ډ پٶز : ډب١ اشما: ٹچمي ثبو

ي اشٮب : ثٿ : ثب ډٲڃ / به : څپ ډٲڃ / ٽىب : ٽب ډٿ ډ ٽى : ٽشه / ثٿ ډ ٽى : بى ډ :ٹچمي اىث

اډب ثب ډٲڃ ا ٽ ډ ٽز ؿىي وٶ ا ثب م س ي ثان هى ى ډيان ػىڀ ثبان ډٲڃ ا ډ ٽز . :ٹچمي ٵپ

ثبان ډٲڃ ػب اي ا ډ ځٵشىي.

اوج بـٹ ډٿ ، اهش ث آة ى ي ـډ ٹ ډع بن ـډ -15

ٽ د ا ٽ ، ځان اډاع ڈ ث ي ـډ ٱچش ي ـى يى ث -16

اهش : شب / ځان : ىڂه ، ثٿ : ٹچمي ثبو

/ ٹىي ( / ډا٭بر و٪ : آة ، ىي ، ډعسو : ٹين شبځبن / سىبٹ٠ : ٹ ډٿ ) ى ىڂبڇ ډٿ وم : ٹچمي اىث

ٽ ث ر دش ي اوج ى اشٮب ا ٽش يځبن ذببن اان ، اشٮب ا كمچ ډٲالن / اشٮب : ٽ ا د ٽ، اشٮب : اډاع ځان

هبٻ ډ اٵشبىوي ي ځ ٽ ب ػب ث ػب ډ يوي.

ډع ب ثٿ يى ىي مبوىي ٽ ب ث ي ڈ شبځبن بى ى ډبن ډع ب يى ىي ٹ ډٿ اوؼبڇ ډ ىاىوي . : ٹچمي ٵپ

ډ ٱچشيوي.

ډ ٵز د ي ډ ىي ىڃ ت ، ٽٴ آڅى ث دىب ، ٳ ، هيبن -17

ډ ٵز و اان ډػ ب ـ ىي ى يان ي ـ اه ا -18

ٽٴ آڅى : ٶز ډٶٮڅ ) ٽٴ آڅى ي ( ىي يان: يى ىي / ٹچمي ثبو:

: ي يان ) ي يان وم ى ( / سج: ډع ب ډبوىي و آا ىىي ثىوي. ډشىبٹ٠ ومباشٮب ي سو ) ىڃ ت ( / : ٹچمي اىث

و ى ىي ٵشه : ٽىب ا آا ىين / « / ؿڈ » : ىي ډؼب ا / ډؼبىڃ ت ىين ٽىب ا د ٵشه ى سبپ. / ٽىب :

ػالڃ اڅيه ا وڂب ب ت ا ډ پبٵز ي ث ٭ز د ډ ٵز.يى ىي د هي ، ٭مٸ ، دىبي ي ٽٴ آڅى :ٹچمي ٵپ

) ا ډبو٬ ٵا اي ي هبواى ا ډ ي( ٽىن ث اه يى آا ډ ىي

ډ ىي آة ث ځ وي بـثى اپ وز ډ ٵي ب ـه -19

ډ ىي: هاة ى سب ا بڃـه څان اډاع ځن بةـم آن ى -20

هب : ر / ثىب ويځ ثآة ىين : ويځ ا وبدبيا ىين/ مبة : ػ / ځن : ډبوىي. :ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

16

/ سج: اډاع ډبوىي ػ څان ، دبىب: ثىب ويځ ثآة ىين : ويځ ا وبدبيا ىينٽىب سج : ثىب ويځ / : ٹچمي اىث

ثىوي

ثب وڂب ٽىن ث اډاع ب څان آة ىي ٵپ سب ا ا وبدبيا ډ ىي. ا ويځ ػالڃ اڅيه ث ير ځ ډ ٽى ي: ٹچمي ٵپ

ث ى ي.

بن ځـٽم ي د ااو ىب آن ا ڈـها ب ث -21

ث م هبومبن ببن ثڇ وز ڈ ـٽ ٱالن اه بنـػ ا ىډب -22

ىډب: الٻ ، اوٺا / ٱالن : ډٲالن / ىب : يى ىي / : ٹچمي ثبو

ډا٭بر و٪ : د ، ٽمبن ځ / ٽشه ، م اشٮب : ىب اشٮب ا يى ىي / ٱالن اشٮب ا ډٲالن / : ٹچمي اىث

ا ډىٺ٠ ٽىڈا آن يى ىي ډجباو ا ث ٽمټ هاڈ هاز سب وڄ ډٲالن : ٹچمي اىث

ا ن ي ٵوي ، ډمچپز ا ث ٽى يا ـٵ ثبي ډ ٽ آډي ج -23

ي٥ه ا ، امه ي ـثى ا بوي ػىڂي ي اشبى بنـىمى د ث -24

بوي : وؼبر ىاى / امه : ٦بن ، ډٲالن اشبى : ډوٶٴ اشبى / :ٹچمي ثبو

ى ډٺبثڄ ٽ اشبىن : ٽىب ا ډٺبيډز ٽىن/ / ډىڇ ي٥ه ډؼب اډٲالن / ډؼب: ي٥ه اشٮب ا اشٮب : امه : ٹچمي اىث

ي ى ډٺبثڄ ىمه ثبي ډٺبيډز ٽىڈ سب ي٥ه ا وؼبر ٽ، هبواى ا ٵيا ٽى.ډبو ٵا ي ٽ ډ ثبي ى ا ډمچپز ي : ٹچمي ٵپ

ثيڈ.

يـاٵپى هى ، ب سه ب ىه پ ـڅ ثب ج سب ا ج -25

يـاٵپى يى ى دب ثبى ، ٽش ؿ ځٵشىي ځى ث ځى څپ ؿ -26

ج ا سب ج : ى ٥ڃ ټ ي / هى: ٽؿټ / هى : ٽال ػىڂ / ځى ث ځى ځٵشه : ډلب ٽىن. :ٹچمي ثبو

ثبىدب : سىي ي . / ؿ : ى ډا٫ ڇ ، كٳ ث٤ ) يٹش ( ى ډا٫ ؿبڇ ،كٳ ا١بٵ ) ډظڄ (

اشٮب : ثبىدب ) ات / ب هى اٵپىين: ٽشه / سج: ثبىدب ا ډبوىي ٽش ى يى اٵپىي ، ٽىب : سه ب اٵپىين :ٹچمي اىث

يى ، / ډا٭بر و٪ : ٽش ډبوىي ثبى ٬ ثى(

هاډب ى ٥ڃ ي ثب ذببن ډٲڃ ػىڂي ي آوبن ا وبثى ډ ٽى. :ٹچمي ٵپ

ػالڃ اڅيه ا ډلب ٽى، ػالڃ اڅيه ات هى ا مبوىي ٽش ى يى ىي اوياهز سب ٵا ٽىي. ، يٹش ذب ډٲڃ

بنـآ ، دببة ث ىب آن ا ىا ڀـػى آن د ا ؿ ثڂز -27

بنـ اه ثبي ، ثبي ٵوي ځ ٽ ـؿىڂ ځٶز بان ي ٵويان ث -28

يى هبو ٽ ثشان ا آن ځز ، ث دببة : ث ځيا، ٭مٸ. ) يوي ډٽت( / اه بن: ىب : يى ىي / دببة : ػب ا :ٹچمي ثبو

اه ځو

آبن / سپا: ٵوي،س٢بى: ىا :ٹچمي اىث

ٶز ٽ: ٵوي ؿىڂ ث ٵويان ي بان هى ځيٹش هاډب ثٮي ا آن ػىڀ ىا ث آبو ا ډبن يى ىي ځز ... : ٹچمي ٵپ

اوبن ثبي اه ځو ؼب٫ ي ىڅ ثبي.

سب ي سٻ ا يـؿىه ثشى ثىوي د اه ا ٽ آوبن ، ثچ -29

وجب ـ ، ث ي يـٹ ثياو اډي ٽ ىاشبن ځٶشڈ اه ، ا آن -30

/ سٻ ي سب : ثڂبوڂبن. سب : ٭ة / سٻ: ډٲڃ : ٹچمي ثبو

آ ، ٽبو ٽ ى اه ډمچپز ويځ ډ ٽىوي اه ځو ا ثڂبوڂبن ا ثشىي.: ٹچمي ٵپ

آن ا ها ي څڄ ومب.ث آن ىڅڄ اه ىاشبن ا ځٶشڈ ٽ ٹي ي٥ه ا ثياو ي

ٵش ٽ ب آن ، از بـث ؿ ډچټ اه ا هبٽ يػت دب ث -31

ٵش ٽ بـاٵ ؿ ىاوي هيا هبٻ ه ٹ٦ٮ ث ډش -32

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

17

ډچټ : دبىب ، ثځ ، ٭٪مز / اٵ : سبع: ٹچمي ثبو

ٽىب: ٵشه ٽىب ا ٽش ين / ػىب: ، / اوبن ب ثٿ ډؼب ااٵ ؛ اوبن ډؼبډؼب ب :ٹچمي اىث

ثا وڂجبو ا اه ډه هيا ډ ىاوي ؿ اوبن ب ثځ ٽش ي اوي. : ٹچمي ٵپ

ث هب٥ ٭ٸ ث اه ي٥ه هيا ډ ىاوي ؿ اوبن ب ثځ ػبن هى ا ا ىز ىاى اوي.

ډي كمي ا

ٽبځب ډشه دي

ٹچمي ثبو

ب ى ډٮبو ث ٽب ٵش از؟ى ډشه ى ، ٽياڇ يا -1

( ٳ ( ٭مٸ ) ٭بٵز ( وبثى ٽىىي ) ثبىدب ات )

سػ ډ ٽىڈ:« اډي » ػمچ ب ا ثب ڈ ډ هاوڈ ي ث وٺ ب ډوشچٴ ٽچم -2

وٺ : ډٶٮڃ اډي ا ٱىمز ىان. -

وٺ : وبى ي ، ي بى از. اډ -

وٺ : ډىي ځىؼى ٭م ، اډي از. -

وٺ: ډ٢بٳ اڅ ثوبډ اډي ، سإي ي. -

وٺ : ٹي اډي ، ث ٽشبثوبو ډچ ډ يڇ. -

ى ػمچ آه ، ؾ ټ ا وٺ ب « اډي » وٺ ب اڈ ا ځٵش از. ٽچم « اډي» ى م ػمچ ب ثبال ث ػ ػمچ آه ، ٽچم

از. « ځي ٹي » ى ػمچ ډٽ، « اډي » اڈ ا وياى. ډىبىا ڈ وز.

ي ډ ٽىي ب س١ل و٪ كبڅز ، ډبن ، ډپبن ، سىي ، ٺه ، سپا ي ... ځي ٹي ، ثو ا ػمچ از ٽ ػمچ ب ػئ ا آن ا ډٺ

، اڈ ب ٶز ثبي.« و٫ » ا ث ػمچ ډ اٵاي. ٹي ډ ساوي ا و٪

ى ثز ب وڈ ي ىڈ ، ٹيب ا ډو ٽىي.

ى ذب ىمه ) ډشمڈ ي ٹي ( ٽم) ٹي ( آن ىڇ ،) ٹي ډبن ( ث هن ىي،) ډشمڈ ي ٹي( ؿ آس ) ډشمڈ ي ٹي (

ٹچمي اىث

ى ثز شڈ ي ىياىڈ ، اشٮب ا ؿز؟ « ىب هن » -1

ثز ىياىڈ: ډيان ػىڀ ثز شڈ : ٱية هي

ث ٽىي:« ٽىب »ي « سج» ( اثبر ا ا و٪ ٽبثى 2

هب ٵي ډ وز اپ ثىب ويځـ ثـ آة ډـ ىي

ډ ىي وبدبيا ا ويځ ، ا ب ـډا٫ ىيڇ : ٽى

ى آن مبة ځـن اډاع څان هبڃ سب ا ى هاة ډ ىي

ي ثى( ـ) ب ، ٶ ىث څان ي ػـډبوى سج : اډاع

ٽىب : ډا٫ ىيڇ ؛ ٵپ سب ا ث هب٥ ي.

ىٹز ٽىي؛ اه ٮ ا ؿىي ثىي ڈ ين ي ڈ آىڀ سپڄ ي از.« ى اډاع ىي » ( ث ٮ 3

ډ ځىي؛ ؿب دب ، ثش ثا ٥ف « دش ثش ب ىي »ب « ب دبـؿ» ثىي ، بډڄ ؿب ډا٫ از . ث اه و ٮ

ث ٽب ډ يى ي ىي ياع آن ، ا ىي ډي٥ ثى ي سبٽىن اىاډ بٵش از. ب ي اػشمب٭ډ٢بډه

ډچټ اڅٮا ثب ، ٵيين ډ ي ٵيين سڅچ يى ب ى اه ٹبڅت ىاوي.

ؿب دب ا ث ٽمټ پڄ وبن ىي. اٽىن ، ول ٹا ځٵشه ٹبٵ ب ى -

*

*

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

18

ٹچمي ٵپ

ب٭ ى ثز ، ٹي ثبن ؿ وپش ا ا ىاى؟ -1

ى آن سبټ ت ډ ځز دىبن ٵـيٯ هـځ هـاډبـ

بنـبـهاډ وبثى كپډز

. ؼـب٫ ثىن ػالڃ اڅيه هاډبكمي ا ى اثبر ، ؿ ٽ ا ي ثب ؿ يځ ب يٴ ډ ٽىي؟ -2

ؿ اويي آن ىڇ ، ٽ وياوز ٽ ډځبو ث هن ىي س ي

ؿ آسـ ى ذـب ىمـه اٵشبى آس ڈ ٽم وي س ي

ىثب اسجب٣ ډٮىب ثز ي ډشه ى س١ق ىي: -3

ى ٭ٸ ي٥ه ا ي ػبن هبش اڈ سب ى اه ؿ ٽىي مز ډىاو ډب ډٮ

ڈ ٽى.ـها ٵيا ا هى بن ـػ هى ډه ـثا كٶ٨ ي كاز ا

ى ثز ، ؿ لى ا يٴ ي از؟ -4

« يڅ ؿىيان ٽ ثٿ ا به ډ وز ىي ؿىيان ډ پٶز ي ثٿ ډ ٽى»

ډ ځٵشىي ا اي ػب وٶ يهـؿى ٽش ي ثبـػب ث ٽ ډٲالن ذب بى

5- ....................................................................................................................

ځىغ كپمز

ؿ ي ثب

آاى ا ؾ ټ ثيډىي ، ي آٵي از ػڄ ي ٭ ياـيه ىهز وبډ ٽ هـؿى» كپم ا ديوي :

«ؿ كپمز از؟ ه ى ، وياى ٽ طم ا ا يـډڂ وواوي اوي

آن يڇـ٭ ث ځب ي آي سب آن يػى ډٮچڇ ، ث يٹش ث ډٮه از ٽ طم ا هش ى :» ځٶز

«اه وز ي م يٹش ه از، ي اه از ٶز آاىځبن. ا ؾ ا يـدډى ى ، ي

ٲياىث ى ځز ثواي ـهچٶ ا د ث ىػچ ٽ ډى ىڃ ډ ځى ـآوـ ث

آاى ثب ـي ؿ وبي ىز ير ٽڈ ثب ووڄ ؿ ثآي ىز ځر

ځچشبن ، ٮي

/ ٭يڇ : وش / ىڃ وبىن : ٭الٹ ډىي ين ) م: اٵبو ( وبډ : ډٮيٳ / ثيډىي: ډ ىا ، بىاة / طم: ډ :ٹچمي ثبو

/ ځر ىز : اځ ا ىز س / ير ىز : ي اځ ا ىز س

سىب آٱبځ دىؼڈى

ٱث هى، ىياب ذب دبد ٵام، ى اج ث ا ٭ىب، ي سا ه ثبي ي ث ثب ثبال ډبن وػاو

ىبٵز ثب ي ډلميهبن بٱآ بـث ٶ ب، ځاز. ٵشلٮچ ډ دز ،ـسج ډٺي ث ثب ي ؼبن ثب ا انـس

.ثى ٽى ـسج ىااڅچ٦ى ا وبن يالشٮي، بـا٭٦ ثب ا ډـا بـهى، ٭ج ىيڇ ٵوي ،ـه و ب

ا٭٦ب وبن / / ا٭٦ب : ىاىن / اج ى ٵام : ات ٹ ي ٽ دپ ث: ى / ٭ىب : ه ٹي ي ٹبډز / ٵام : ده :ٹچمي ثبو

ىا اڅچ٦ى : دبشوزيالشٮي : ىاىن وبن ػبوى ب /

ي سىب و وػان ي ا ا ٭ ٹبئڈ ډٺبڇ وجى. باىـى اه ٶ باى ا ٵاو ډى ما ډ ٽى ، اي ٽ ػ ډ

وټ ي يـاويمى ي ٷ. ى وم ٽب ث ىز اي هاز ي ان ث ي ىاوز ډ هى ډٮى دي ي يـډ ثچپ ، هىډىي

ي ډٮى ػبن، ټ ډا، ٭جب اـځ ي بـ ىز، ب ؿـڈ ى اي وجى؛ ي ث ٷ يڅٮي ا ٽمش اي ث ـو ها

.ډ هاوي ا دي ٭ز ي ډچټ سيث يه ب اٵٸ ډشٶپ، وڂب ياىـاډش ى ي ډ ىي ٽ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

19

/ ٭ز : ٭بډ ډىڇ /ان : اػب ، هز :ٹچمي ثبو

ذب ٵډبويبن ي ٥اٴ ثځبن .از وش ٽ اه دچ ث ٽبى ډظڄ ىاهچ ب ػىڀ ي اهشالٵبر ٽ از ثش ٹن ټ

ى اډب اوي، ٽى سجب ي ٽشب ي سب ي سبهز ډيان ا ٽـ ڈ اٵشبى، ػبن ث يالبر ب كپډز ث ين ي ب سبع ٽت ثا

ڀـسٶى ي سح ب بوـٽبه .بهشىي ىٮش يىـډشٮ ب ٽبځب ب آن .از ثىاش دٵـز ثځ ثا ب يڇـٹ ايدب ٵبچ، اه

ا ػبوڂىببن ي ب ٽش ي ىاىوي سست ٭٪م ىب يـو س ، ډڈ م ا . ٽىوي ثدب ثٿ ب ىاوڂب .ا اوياهشىي

م ي بنـٽم ي س ثب ثى، وي ډبډبن ايدب ث دٵز ث ٽ ډوشچٴ ٹجبڄ ي ب ډچز .ٵشبىوي بنـػ وٺب٣ ىيسه ث

.ىآډي ايدب ب ٹير سٳ ث ىببن سست، اه ث .يـثآى ب ڀ آنـسٶى ي سح ث ډؼ څپ ثب ډٺبثچ ٭ي ا وشاوشىي

سجب: وبثى / ډبڇ : ثى / ىب : ډه : ٹچمي ثبو

از. وش ٽ اه دچ ث ٽبى ډظڄ ىاهچ ب ػىڀ ي سج: اهشالٵبر :ٹچمي اىث

ب، وي الڇ ى ډاـڈ ٽز ثا ا هى سج، ى ك٢ بڃ ؿىي ا ثٮـي ډا ٭جب ي ثى ـ . 1183 وي

وي ثب٣ اه ا ب ػچ دي، ثشىىڃ ػب ٽىن ثا ثب سالبن ي ياب سٺيڈ ى باىځبن ٹبثز . ثى بويـ انـس ث

.ىاز ي ث برـسٶ ا بثٮـڅ سىب ځػشبن، ي آثبؼبن مبڃ ى ب ي سلٻ هج ينثب ـبڃ آن ډاڈ م، اه ثب . ثى

ٵشلٮچ ؤ ى ي ٽ ان .ثى ى ؿىج ىثب ي يا ثوشټ ي، كمچ ٵپ . ثى اڅشبة ي سبة ي ست ى ىين ا ىثب

آځب ث ي ٽڈ ي، هى، بڅـم مب ٹير ا ب . ثىوي ي ب ب اويا ىز ثب ډٺبثچ ثا ذب سياٻ ٵپ ى ب،

بى كبٽڈـاسل . ثى اوياهش يػى ث يكش ب ٽ، آن ٵايان ي دٵش ب الف ي اس ا بډبن سب بـهج ىاز؛

سان هىن ڈ ث ا وبن وجى، اان ا ټ ډى٦ٺ ډل٠ ٵشه ىز ا ي ين ثي آن، اڅلمبڂ سلز ث ٵشه ي ي ثب ځػشبن

. ثى ٽ ٹت ؿځ ي ثس ي مب ٽ ىي ٹا

څٮبة: اة ىبن ، يٽ ډو ٽ ي ٶبڃ ي ٽب ډ ٽىي. / اڅشبة: ثاٵيهشڂ / ثوشټ: ٽبث / :ٹچمي ثبو

. ؿىج: كچٺ

ىڈ ب وٮ ي ياب .ثى ٵا ځٵش ا سج آمـبن ذببن، ٱجب ي ځى . ٽي ډ س ىاـز ي. آٵشبة ٵا كٽـز جق

سٶىڀ ي ات ٽ ثباو .آډوز ډ ى ػىڂـ ب ٥جڄ ي آىڀ ذب ثب ب، ات ي ثبٽ ٹب٥ب وجٻ، كبډڄ شب

ا ٽ ؿ ب .ٽي ډ سى ب ىڃ ى ىٵب٫ ي ػىڀ .ىاشىي ثډ ٹـيڇ ډمڈ ي ډشبٹبو ي سٶىڂياان، اان دز وياشىي،

ؿبثټ، ي دپـ ٽ اجـ ث ا ذب، ډا دبد ٭جب . ي ډ پٶش ذب، پ سمبب ثب ثى، ٵش ىڈ ي هجكمچ

.ثى ډ وب٩ان ٽىي، ىڃ ا ځ ػچ ا سذ ٵا ثـ ٽ ډٮجي مـن

وجٻ: و٭ سح ػىڂ ٽؿټ ٽ ى ډبن ٶ ي ٹبػب ث ش ډ ثشىي. / سى : ىيىٽ. / ىڈ ٵش ثى: : ٹچمي ثبو

وباكز ثى ) سي ثى( / ؿبثټ : ډب ، وڀ

ب كچٺ آهه ثب ي ٱجب، ځى ي آس ي ىيى ب سى .ي ثب ي، سح ب ځچڅ ٶ ي وت ثب ځىؼ ٵىا يـذ

ٵان ثش اىټ ، ٽى ډ آډبى ثب ا اشٺجبڃ ثا ا ىاز هى ٽ .وياز ثبي ا ؿىه جل پٶشه ٽ .ىآډوشىي ت

ډ ب ػبن ى ثاىاو، ي ٵويان ډځ د ي ىٵب٫ ى ، ػاىهبن ، كبٽڈ م، دڂبډ اه ثب . ثى ي ىمه يآ هڈ

ب ت ا پ اىپ سب ي ثى ٵشه ي ډبوين ياډبوي ىي، ث هٶش ثب ثب ىمه .وي ډ ىاان سٶىڀ دبيا ثب كب، ث وٶ .وبى

.يوي داٽىي دى ى ډچن ي ډ ډظڄ ب ي ىوجبڃ آن، ث ي ي ثب ځان ډلب ي ث ثػ ا ، ا ځي هبوز ثب

وت : آيا ډت / ٶ : ثبوڀ ي ٵبى/ سى : اوج / آ : ك ي ٥م٬ / ياډبوي : وبسان :ٹچمي ثبو

اشٮب : پٶشه جق ) جق ډبوىي ځچ از ٽ ډ پٶي ( / ٽىب ي سج : ډظڄ ډ ي ډچن : ٹچمي اىث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

20

هبن ػاى.بهشىي ب آسه ځچڅ ذ ا ب ى ي اشبىوي ډشؼبيان ثاث ى ىٺبو، اثا ي ىش ؿة دب، ىڀ ثب ډىڇ

ب ي ب هم ي اػبى .آٵي ب كمب ي ى آس ىمه ٴ ث كب ا ثين ا هى ثب، ؿىيه ٵوياو، ي ثاىان ما

ي پز. ػاىهبن ډ ىڂ ا د پ ډىډ ډٺبيډز ب ٴ .ثى دبوي ډه ا ى، هان ب ثٿ ډظڄ ځىؼ ، ډىڇ ي

ٱجب ي ىيى ٺٶ ا ب، ډٸ ياده ثب ځىؼ .آيى ډ هب٥ ث ا ډل ي ٭ .ٽيوي ډ ثبٽبو م ث باو

هن ث ثب ا ياډبويځبن ب وبڅ ډشبن، اياه ثبىب .ٽ اه ډى٦ٺ ث سٳ ذب ي ى آډي وڂز ى . ٽي ډ وٶ

.ثى ډ ٹٶٺب ب ٵا ٹچ سب ځىؼ ؼب٫ اان ي ػاىهبن

ث ثبٽبو : ثيين س / ث اشا ى آډي: ثاٵاش ي / ىز : س وبٻ :ٹچمي ثبو

ډپبن اه ى ب هبن ي ٶب كبٽمبن ي كپڈ آوپ ا د ا ٵډبويبن ي . ثبان ثىوي ي ػم٬ سج ى آډبى يبـو

ي وبة ب لى بيـډ .ثى بويـٽ بـاىؼ ث ي٥ىبوبن ڈ ش ي ويځ كڈ ا ىٵب٫ ي ډه ث ٭ٸ ثبي، ځىآيى

ا ډچ ب آډبن سلٺٸ ثا ا ـىڅ ي آيى ډ يػي ث ا ػان ٭جب ثب ىمه، يبي ثا ډه، ٵويان يځـسٵى

.ډ ٽى اډييا ي اشا

؛ ) سٳ + وي + ( / يػي : ؼبن « ثه ډ٢ب٫ ا ډي سٵين » سٵىيځ : سٳ :ٹچمي ثبو

ب ثو ىيا ي جت ىمىبن هبوڂ ا سه ؿىي هىٵيهشڂ ي ذىځ ، ډىڇ ا ثب ٵبو ػبن ي دبيا يػى ثب

ب ٽاو ث ي، ثى د ډ٭ي ا س ٽسب ا ٵبچ ى ا اان، ويب ذب ٵډبوي .ى ثب ىمه ي ث ٹٶٺب ا س ي٬

ٽى ثى، آٱب كٽز ډا ٭جب ذب ٽ ػب ػىة، ث ا ػ ب ي ډىش٪ وڂب ىي، شڈ ي هڈ هى ٹٶٺب . بوي ا يى

ٽى. ډ ه وب٩ان ا ؿڈ ي ثى اشبى ذب ثاث ى ييا ا، اٵبځوش ي ىڂه ب ډع .ثى ىيهش

.د ڇ دي، ثڇ ڇ؛ ىثب ي ثڇ ىثب ىثبثى! ىي ي، آن اان ى

ډ٭ي : ىڂبڇ ، ډبن / ٽاو : بكڄ / ييا: ډبوىي ي / ثڇ : ػه ، ډمبو / ڇ : ػىڀ :ٹچمي ثبو

از ( / سج : ډع ب ډبوىي ي ثىوي« ډىڇ » سو : ٹٶٺب هڈ هى / ډؼب : ٹٶٺب ) ډى٪ :اىثٹچمي

اډي، ځىمب ا ٱ ٭، بان ي ىڂان ڈ ، ب٫ـؼ ٵډبويبن ي انـاٵ» ځٶز: ي كب١ان ث ٽى ي اڅچ٦ى وبت

.وز ػىڀ ي ىٵب٫ ډبئڄ ا ـٽمش بنـامش ٽ از ب وپش ثبن

ث هٵ ي هٶز ثب ځ ي ډوچبو ػىڂيي ي ؼب٭بو ىٵب٫، ب بڃ ٥ڃ ى اٵا، ػىڂبيان مب ٽ از ډچڈ مڂبن ث

ٽ ثى آوؼب ث سب ٵايان ب ډليډز ٱڈ ٭چ ٭، اٵان ي مب ٵياٽب ثبان ب ٵبو ػبن ي ب ىالي .وپيي ىي

بڃ اه ى ا هى سه ب دب ي م٥ىبن ي ډبى ب ډه ا ثب ډب كبڃ، اه ثب . ىاز ا٭ؼبة يا ي سله ث ڈ ا ىمه

يڈ .« بنـځچش» وىڂه ٭يوبډ ى ىا ا٦ ٹجڃ ث ډؼج ب ا ىز ىاىڈ ي

هٶز : ها / هٳ : س / ٭چ ٱڈ : ثب يػى :ٹچمي ثبو

ػىڀ وجى؛ ٽ اس ىي ډبن ػىڀ ډب ثب يذب ػىڀ اىپ، آن ي ىاى وبن ډب ث ا ياٹٮش سچو، دببن ي ىٵب٫ بڃ ب

ي و ػىڀ ثى؛ ډشٶبير ډبن ىي ثه ػىڀ ػىڀ، اهوجى؛ ىاهچ اهشالٵبر ىؿب ي وبډىؼڈ ٽ ي اس ثب ثٿ ٽ ي اس

ب دش ث آڅى ؿىي ػاو، ي و ي؛ وم و٪ ث ىا ؿىيان ڈ، ؿىه ثهى وشؼ ثى د .ٵىځ ي سبځ ٽى،

.وياز ڂٶش ػب ؾ ډب پزـ ، يٴ اه ثب .از ډيان يـد ثبي، ٱبڅجب ب ثو ي

ب ځچڅ ي ب سح ډت ياـ .ځى ډب ي ث ا ىب ډٺبثڄ، ى ځٵز، ډب ا ا يـامى ؿب ػىڀ، اځ ډه، بان

.ىاڈ وب ىٮز ي ىاو ػيي بىبـو بىـاؼ ث دب ثش، ي ډبوين وي ثا ډب . ٽى ياـث ب ٹن هاة ا ا ډب ىمه،

.ىڈ ڈـسٮچ يځب ب ډٮمڃ ي ي ب ىاو ثب ا ٵوياومبن ثبي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

21

ډ ياـدب ډبن، هة ي٥ه ډب ا ډبو ډب ثب ي ـاٵ .ثبي يـثٮ سټ ي ټ ساوي وم ينـسم ي دٵز

آىځ، ث ډبو ، ىيڅز ي ډچز ځو ٽ مبن ي؛ـثب امه ډچټ، ٭بىالو ي بوـ٭بڅم اىا ي ډه ػبوت ا بنـٵپ ٽ ٽىىي

.ىاى ا ډب ا ياـدب ثا بشـٹير ي اثا ب آن اس ثياوىي ٽ ىاز هاىي هى ٽب ث

بنـؿم آه ځان شىي؛ ،ـوځ ي ثب ب دىؼ ا اوي، ٽى ٭بىر ـىـ ث ي سبټ ب بوـه ث ٽ ډىډ

آىڇ سه ثڂبو، ي ثين ىمه ثب ػىڀ .بز ػج ى ي ي ػىڀ ا ىاس ، دي اٵپب ثب ػىڀ . ٽىي ډ بن هش ي وي ډ ا

ى ي از ٽببس ؼب٭ز ين،ـث ػج ى ٽ سٶبير اه ثب .از ٭ٸ ػج، ىي ى بـډج ي ك٢ الډ .ٽىي ډ هش ا

.ىاز ټ، اه

يا٭٪ سىب،ډؼي ډا،آٱبځ ٭جب

ٽبځب ډشه دي

ٹچمي ثبو

بن ٽى.ـبڅت ډم ا ثـډ٦ اان ، ٶـٶا ثىي ي آن ا ى ػمچ ا ث ٽب ثجي. « ٶ » ڈ آيا ٽچم -1

ا ٽ امز اډال ىاش ثبىي ، ا ډشه ى اوشوبة ٽىي.« سٽت ا١بٵ » ( ؿب 2

ٹير ب ٳ ـس – ب٣ ػبنـوٺ – ث ان اي – بن ـب وـا٭٦

ى. ىاى ٽ ډ ساوي ثب ټ ب ؿىي ياثش ده ي ده ما« ش» مبو٦ ٽ ډ ىاوي ، ځي ام ، ټ -3

ث اوا٫ ياثش ب ده سػ ٽىي:

( ٶز د ٽياڇ ي؟1

( ٶز سٮؼج ٭ؼت ي 2

( ٶز اب آن ي3

( ٶز ډجڈ ي4

( ٶز مب اچ ټ ي 5

ډه ( ىيډه ي ٶز مب سسج) ثب دوي -6

ٶز ٭بڅ ثشه ي -7

اىټ ثب ټ و٫ ىڂ ا ياثش ب ده آىب ډ ڈ:

به: به ب څٺت ب ي ٭ىان ب شىي ٽ ثيين ؾ وبو ب وٺ ومب ى ٽىب اڈ ٹا ډ ځوي.

« هبڅ ، ٽيهيا، څپ ، ډىي ي ... . اډبڇ ، ٭چبډ ، اشبى ، آٹب ، كبػ ،» ډبوىي :

: به ب ث ٽچمبس شىي ٽ ٱبڅجب ، ث ٵبچ د ا ش ډ آىي ؛ اه ٽچمبر ى ػب ىڂ ډ ساوىي ش ځي ام ، سػ

ډظبڃ: ډ٢بٳ اڅ ي ب ... ٹا ثڂوي ؛ ى اه ر ، به ډلة وم وي.

بهه ، ٵىڀ ٵب ا ى ػچي سييه ٽى از. اشبى ډٮ -

ش ځي امابن ، اشبى ثبن ي اىثبر ٵب ثىوي. -

ډ٢بٳ اڅٽشبة اشبى ، ىثىاوي ډ٦بڅت ډٶي از. -

ځي ام ى ػمچ ث ٽب ثجي.« ش » ي ثب ىڂ ث ٭ىان « به » ب ا ټ ثب ث ٭ىان اٽىن يا

ىڀ كى ث دبڂب ٵز. / ىڀ ٽالوش ث ډ٫١ يځ ٽى* ىڀ :

س٢ آيى ازي ډس٢ آيى ى ډيان ډه ث بىر ي / ي اڄ ٹچڈ ، څٺت ډ* ي :

ٹچمي اىث

ډشه ى ا ا و٪ و٫ اىث ث ٽىي. -1

( ثا ټ ا آا ب ومو ا ا ثىي ٶشڈ ى ) ذي ځىؼ ...( اوشوبة ٽىي ي ثىي.2

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

22

ومو آا اىث

ي يويـداٽى ـ دى ى ڄ ډ ډچنـي ب ډظ سج

ډظڄ ډ ي ډچن آډيوي ٽىب

ٽ ىاز هىا ثا اشٺجبڃ ا ثب آډبى ډ ٽى سو

ى ٭جبر ، ث ځ ا ٽياڇ آا ب اىث ث جب وه اٵيى از؟ -3

ى اان آن ي ، ىي ىثب ثى ! ىثب ثڇ ي ىثب ڇ ؛ ثڇ دي ، ڇ د!

: دي ، دـبر و٪ـسپا : ىثب / ډا٭ بى : ثڇ ، ڇ /ـس٢

ٹچمي ٵپ:

ؿ ٭بډچ ٭جب ډا ا ثا سلٺٸ آډبن ب ډچ ، اشاس ي اډيياس ډ ٽى؟ -1

آډبن سلٺٸ ثا ا ىڅ ي آيى ډ يـيػ ث ا ػان ٭جب ثب ىمه، يبي ثا ډه، ٵويان يځـسٵى ي وبة ب لى ډبي

.ډ ٽى يياـاډ ي اشا ا ډچ ب

ى ٭جبر ، ډٺى وىي ا ٹمز ب ډو ي ؿز؟ _2

«ځان شىي. ا دىؼ ب ثب ي و ځ، هبو ب سبټ ي ث ىـ ٭بىر ٽى اوي ډىډ ٽ ث »

اٵپب و ي سب اٵپب دي ي ٹيم

ا سلچڄ ومبي. « ٭جب ډا » ( ثب سػ ث ثز ، وز 3

ؿن ث هى ذ په ثب ٵوي هبڃ هـشه ثب و٪بډ

4- .........................................................................................................................

سب ٱڃ ثٮي... يان هاو

........ يڇ ډشػ ٽ ځز ډ 4 ډڄ ويان ث ييىڇ ا ډب ؿىي

ىٻ ي ىبٵز

ا ا و٪ اي ىي ي وز ب اچ ډٺب ومبي.« سب ٱڃ ثٮي» ي « آٱبځ سىب» ډشه -1

اپبب ى يبي ثب ىاب ابر ث ځٵش ي از؟( ى اه ډشه ، ا ؿ 2

پررد عطك درس ضطن

بن ځـڅچ آم ډ ؿن ي بوڂ ـػ آن ؿن از ٭ٸ -1

ؿن : يٹش ٽ ) كٳ ث٤( / از : دؿڈ / آن ػبوڂ: ډؼىن / ؿن: ډظڄ ي ډبوىي ) كٳ ا١بٵ( / : ٹچمي ثبو

/ اٱاٷ « ر څچ » اشٮب : ډ څچ اشٮب ا « / ډ ين» سج : از ٭ٸ / ٽىب : ػبوڂ ين ٽىب ا :ٹچمي اىث

ىاى ٽ ډى و٪ ب٭ وز. « آمبن » ي « ډ» ابڇ سىبت : څچ اڅٴ ( هبوڈ څچ ة ( )څڄ( ت ٽ ثب

يٹش آيا ٭ٸ ډؼىن ؿن جب څچ ى ػبن دـي... :ٹچمي ٵپ

بڇ س ځزـى ٶشڂ سم ي وبڇ س ځز ـ ي هى -2

هىي : يا ي آيا ٽ ى ډبن ىي ٽ ي ځىجي ي ډبوىي آن دـي ، ډ ، ډٮيٳ ى وى م ٽ. : ٹچمي ثبو

ٽىب : هىي وبڇ س ځشه ٽىب ا ) ډ س ين ، دآيا س ځىين( ٹچمي اىث:

ىن ، ثش ډ ي ي اي ٭بٸ س ډ ي ي ، آيا ٭ٸ ډؼ :ٹچمي ٵپ

اي وز ٽب ث دي ىډبوي ىڃ ٽب اي ثوز ثىاش -3

)ٹي(ثوز : اٹجبڃ / ىډبوين : وبسان ، ٭بػ يث سيث ين / وز : ث ير :ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

23

ػىب: ثوز ، وز « / وبسان ين.» ىډبوين ٽىب ا « / وب اډي ين » ٽىب : ىڃ ثىاشه ٽىب ا :ٹچمي اىث

سو: ثوز ا ٽب ىڃ ثىاى

ي ثځىاوي ، دي ى كڄ ډپڄ اي ث ير وبسان ي ىډبوي ي.ىن( ) ډؼثوز ي اٹجبڃ ا اي ٹچمي ٵپ:

اي ثب ب ؿب يـ ټ اي وب ثب ى م بنـه -4

م: ثيڃ. هبن: اٹاڇ، وىپبن. / ؿب ب : ؿب بوي ، ډپڄ كڄ ٽىىي :ٹچمي ثبو

« كڄ ٽىن ډپڄ » ٽىب ا « م ى وب ثب اي» ٽىب : :ٹچمي اىث

سمبڇ وىپبن ث ٽمټ اي ډ شبثىي ي اي ا اىمب ډ ٽىىي. :ٹچمي ٵپ

ٽيوي ثبن ب ځـى ؿ ىيوي ؿ يا بځـثـ -5

ؿب ځ : سيث يؿب ػ : ي ا ) دي ډؼىن ا ( / يا ىډبويځ /ثـبځ ، : يوي :ٹچمي ثبو

«ي٫ ث كٳ ىن ٽىن.» ٽىب ا « ثبن ٽين» ٽىب : : ٹچمي اىث

وىپبن يٹش ىيوي دي ډؼىن ى ٽب د ى ډبوي از ثا ٽمټ ث اي دىبى ىاىوي. :ٹچمي ٵپ

ى اه ځىى بىـٽ ٽٮج ځ ټ اسٶبٷ ث ي ـځٶشى -6

اه ى: اه ډپڄ /ث اسٶبٷ ټ : مڂ. :ٹچمي ثبو

ډپڄ /ٽٮج:ډؼب ا بر ٽٮج/ ځبى ځىى اه ى: ٽىب ا كڄ«ډپڄ ي ٭بٸ ين ډؼىن»اشٮب ا «اه ى »اشٮب : :ٹچمي اىث

مڂ دىبى ىاىوي ٽ ثبي ث بر ٽٮج ثي )ث څ٦ٴ هيا ډ ساوي اه ډپڄ د س ا كڄ ٽىي.( :ٹچمي ٵپ

بن ايزـډلاة ډه ي آم بن ايز ـػ كبػز ځ ػمچ -7

ر ػمچ : م / ػبن : ډػىار ػبن / ډلاة : ډلڄ ٭جبى :ٹچمي ثبو

« م ډػىار» ډه ي آمبن « / م ډػىار ػبن» ډؼب : ػبن :ٹچمي اىث

هبو ٽٮج) هيايوي( ث آيوي وب سمبډ ډػىار ػبن از . :ٹچمي ٵپ

آاز ډلمڄ ي ٥چجي ـاش ي ثهبز ـؿن ډڈ كغ -8

ډڈ : ډبن / ثهبز : آډبى ي / ډلمڄ : ډي ، ٽؼبي :ثبوٹچمي

«آډبى ين» ٽىب : ډا٫ ىيڇ ٽىب ا : ٹچمي اىث

هيا ي. يٹش ډبن كغ ٵا ي دي ډؼىن آډبى ٶ ث هبو :ٹچمي ٵپ

يـپ ډ ى ډب ؿ بويـثى ي ـي ػـا ث ٭ ٵوي -9

ػي : سال / ډي: ٽؼبي ، ډلمڄ :ٹچمي ثبو

/ ػىب: ډي ، ػي / اٱاٷ ) ي وبو ٽظر از ( وبوي ي ى ډي سج: ٵوي ډظڄ ډب ٭ ثى :ٹچمي اىث

ٵوي ځاډ هى، ډؼىن ا ثب سال ثب ى ٽؼبي وبوي. : ٹچمي ٵپ

ځى كچٺ بى ـو ٽٮج ؿن د ػ ى ٽٮج آډي -10

.ى د ػ : ثب ىڅ د ا ٱڈ ي اويي :ٹچمي ثبو

ٱالډ ي ثىيځ » ٽىب : كچٺ ى ځ ٽىب ا « / وباكش ٵايان.» ى د ػ ٽىب ا ٽىب :ى ډؼب ا ىڃ/ ډؼب : :ٹچمي اىث

/ سج: ډؼىن ا و٪ كچٺ ث ځ ثىن ث ٽٮج سج ي.«ٽ ا ٽىن

ابڇ : كچٺ : اڅٴ( كچٺ ى ٽٮج ة( كچٺ ث ځ ٱالډبن.

ىوب ى ب٭ ي ىاى ا كچٺ ٽٮج، ى) ٽٮج ډشڄ ي. ىىډىي ث ٽٮج آډي ي ؿ ٱالډ ث هبو ثب ىڅدي ډؼىن : ٹچمي ٵپ

( .هى ديىځب ااى ثاث ى ؿا ي ؿن ث سچڈ ثىيځ ي وبو ث ىاى ځ ث كچٺ ٽ ىاوي ډ ٱالډ ډبوىي ا ٽٮج هى، هبڃ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

24

ز ؿب ب ػب ٽ بة ـثش ثب ز ػب و اه ـځٶز: ا د -11

ػب ثب: ػب ٽؿټ ي ث ا. / ؿب ب: كڄ ٽىن ډپڄ. ٹچمي ثبو:

؛ سال ٽه سب ؿب ا ثا ىى هى ثبث.وز ډلڄ سٶق ځٶز ا ٵوي اه ػب :ٹچمي ٵپ

ڂبـش ث ڈ ـى سٵٸ ځ: ب ة ا اه ځاٳ ٽب -12

ث ډه سٵٸ ثي. « ڇ » ډشمڈ: « / ب : كٳ ويا ، ځاٳ ٽب: ٽب ثى ) ٭ٸ ث څچ ( / ډىبىا: ة :ٹچمي ثبو

ث ډه سٵٸ شڂب وت ٵډب. ثڂ هياب ا اه ٭ٸ ډا وؼبر ثي ي ٵويڇ ، :ٹچمي ٵپ

ڈـثال ٭ٺ ا ٽه ڈ آاىـىبة ٽ ډجشال ٭ٺ -13

ډٶٮڃ ، ډا آاى ٽه« ڇ » ثال ٭ٺڈ: « شڈ » ٵٮڄ اىبى « ڇ » ډجشال: ځٵشب، ا / ډجشال ٭ٺڈ : :ٹچمي ثبو

ثال ٭ٸ : سج ) ٭ٸ ډج ، ثال : ډج ث( : ٹچمي اىث

ث ٵبىڇ ث ي وؼبسڈ ثي ٽ ځٵشب ٭ٸ ي اڇ، ي ډا ا اه ثال ب ٽه. ، ثڂ هياب :ٹچمي ٵپ

ييـايڃ ثڂز د ثوى ي ـډؼىن ؿ كيض ٭ٸ ثى -14

ؿ : يٹش / كيض: وه ٹچمي ثبو:

كيض ، ثىي ، ثڂز يهىيي س٢بى: ځز / هىيي / ډا٭بر و٪: :ٹچمي اىث

ډؼىن يٹش وه ٭ٸ ا ىي اثشيا ځ ٽى ي ذ هىيي. : ٹچمي ٵپ

ىز ى ٽٮج څٴ كچٺ ى ثػز كچٺ ډب ؿ ا ػب -15

ؿ: ډظڄ ، ډبوىي / ډب كچٺ : ډب كچٺ ى ثػز : دي :ٹچمي ثبو

« دىؼ»ا ډؼب «ىز » سج : ډؼىن ډظڄ ډب كچٺ ى ا ػب دي / سو : څٴ ٽٮج / ډؼب : :ٹچمي اىث

ځٵز.ث ىز ى ٽٮج ا ډلپڈ ډؼىن ډبوىي ډب كچٺ ى ا ا ػب هى دي ي كچٺ : ٹچمي ٵپ

ى ث كچٺ ؿ ڈ ـىٽبډي ډ ث ى كچٺ ځٵش ډ ځٶز -16

ٽبډي : ٽ اډيى ث : ى آٱ / : ٹچمي ثبو

ىيڇ ى ډٮى كٳ ا١بٵ « ث»ث ډٮى آٱ ي ايڃ «ث»/ ػىب : )يػ ج: آيان ثىن(شڈ سج : ډه ؿن كچٺ ث ى : ٹچمي اىث

/ كچٺ ى ث ځٵشه : ٽىب ا ډشڄ ين/

ى ٽٮج ا ى آٱ ځٵش ثى ډ ځٶز : هياب ډه اډي وبډىي ى ځب س شڈ. ) اډي ډه ډبوىي كچٺ ا ى كبڅ ٽ كچٺ: ٹچمي ٵپ

يان ثبي ث س ډشڄ ي اڇ (آٽ ث ى

بـآى ٥ٸ وز اه يا ـٽه ػ ٭ٸ يـځى -17

ػيا ٽىن ا ٭ٸ«:اه»ډػ٬ ١م / / ځىي: ډ ځىي)ډ٢ب٫ اهجب(ي ٥ٸ : ا يڈ ، : ٹچمي ثبو

ډا٭بر و٪ : ٭ٸ ، ػيا يآىب :ٹچمي اىث

ى ٭ٸډٶڇ: دبيا ا ٭ٸ (ث ډه ډ ځىي ا ٭ٸ ىي ځه ، هياب ، اه ا ي ڈ ٭بٺ وز.) اځ ىي ٽىڈ ٹچمي ٵپ:

ڈـوش بىـډج ٭ٸ ػ ڈ ـش ي ـ ٭ٸ ديى -18

ډٶڇ: يٵبىا ى ٭ٸهياب ، يػىڇ ثب ٭ٸ دي بٵش از ، ث ػ ٭ٸ وم هاڈ وش ىڂ ىاش ثبڈ. :ٹچمي ٵپ

بزـدبى بڃـٽم ث ياوڂ ياز ـه ياـب ة! ث ه -19

ډٹٳ اڅمٮبو ثب ثز ثٮي/ ، هيا س« ر » ډ٢بٳ اڅ : :ٹچمي ثبو

هياب س ا ځىي ډ ىڈ ث ٽمبڃ ي ٭٪مز س ... :ٹچمي ٵپ

بوڈـوم ډه ؿ اځ ډبوي ٽبي بوڈ ـ ث ٱبش ٽ ٭ٸ -20

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

25

ٽبي: ٽ اي ) څچ ب ٭ٸ( بوڈ: ڇ ډٶٮڃٱبز : وبز . :ٹچمي ثبو

ى اهىځشڂ.) ځىى آيا د ىوب ى ي ثمبوي ثػب دب ٭ٺڈ ثيڇ ىوب ا ؿ اځ ډه ٽ ثبو ا ډسج ث ډا ٭ٸ ا ى :ٹچمي ٵپ

(٭ٸ ػبيىاوڂ ٭ٸ،

ڈـش ڈ ٽـٽى اه ا ٭بٸ س ڈ ـاة ٭ٸ ډشـځ ؿ -21

ػىبټ ډز ، ز/ اة ٭ٸ: سج ) ٭ٸ : ډج ، اة : ډج ث( : ٹچمي اىث

) دبيا ى ٭ٸ( ٽه.هياب اځ ؿ يػىڇ څج ا ٭ٸ از، ډا ا اه ڈ ٭بٸ س : ٹچمي ٵپ

اٵا څچ ٭م ث ي بن ـثش ػب ث ز ـآوـ ډه ا ٭م -22

ثشبن : ثڂ :ٹچمي ثبو

)ٵياين ثا ثٺب ٭ٸ/ اظب ٭بٺبو(ٽه.آن ؿ ا ٭م ډه ثبٹ از ثڂ ي ث ٭م څچ ا١بٵ :ٹچمي ٵپ

هبډ ځز ي ـى ٹ ٽبه ځ اي ث دي ډ ىاز -23

ٽ ځ ىاشه : ٽىب ا ىين / هبډ ځز : بٽز ي : ٹچمي ثبو

دي ډؼىن ٽ ث وىبن ډؼىن ځ ډ ٽى ، يٹش اه وىبن اي ا ىي بٽز ي. :ٹچمي ٵپ

ىاى د ىيا و ىى ىاى ـا ىڃ ٽ ىاوز -24

دي ډؼىن ٵمي ٽ ډؼىن ىڅ ٭بٸ ىاى ، ىى ىاى ٽ ىډبن وبد از. :ٹچمي ٵپ

څچ ي ډؼىن ، و٪بډ ځىؼ ا

ٽبځب ډشه دي

ٹچمي ثبو:

ډٮىب يا ب ډو ي ا ثىي: -1

څ٦ٴ اڅ سال ، ٽ اوپ سٵٸ ي ػي ز ٵٸ ىب سٵٸث سز ي ث هيا ػي

ثچىي آيا ىيث ځش ث ډ ي يٵب امى ىي ي ىي ا ػٶب ٵ هىي

بڃ ځش هاويڈ ٽ ى ثالٱ ، ػب اػا ٽالڇ ى ػمچ ، سٲ ډ ٽىي، اډب ى ډشه آډ ،ډ٦بثٸ ثب ٭بى ي وشب -2

ډٮب ، وبى ى آٱب ػمچ ، ي ٵٮڄ ى دببن آن ٹا ډ ځى.

ثبن ډٮب ډست ٽىي. اٽىن ، اػا ثز ا ډ٦بثٸ -

ځٶشىي ث اسٶبٷ پ ٽ ٽٮج ځبى ٽىى اه ى

ځبى ځىى ٽٮج ا ) ډپڄ( ى اه ٽ يـځٶشى ـث اسٶبٷ پ

ا ث ٽىي:« ڇ -» ى ثز ب وٺ -3

( ډه ا) ثـال ٭ٺـڈآاى ٽه ا ( شڈ) اڅٴ( ىبة ٽـ ډجشال ٭ـڈ

( وز ډه) ػ ٭ٸ ډجبى وشڈ ( ز ډه) ة( ديى ٭ٸ ي شڈ

ٹچمي اىث:

ث ډ ځوي؛ ډڈ سه ىڅڄ آن ا ثىي.« ډظى»ب٭ان ، ى يىن ډى٪ډ ب ىاشبو ، ٱبڅجب ا ٹبڅت -1

ا ٹبٵ ب ثز ډشٺڄ از ي ب٭ ډ ساوي د ا ؿىي ثز ، ا ٹبٵ ب ٹجچ و اشٶبى ٽىي. يى ١مه ى يىن ډظى

ؾ ډلييىش ثا سٮياى اثبر يػى وياى ثىبث اه ډىبت سه ٹبڅت ثا يىن ډ١٭بر ثچىي ډظڄ ىاشبن از .

ا ا و٪ ٽبثى آا ب اىث ث ٽىي: ټ ا ثز ب -2

ٽىب -اشٮب -سج ؿن از ٭ٸ آن ػبوڂ ي ؿن ډ څچ آمبن ځ -

ٽىب -بـػىثىاشـ ىڃ ٽب اي ثوـز ىډبوي دــي ث ٽب اي وز -

ا سج ثا هچٸ ٽىب ث ځٵش از؟ى ثز ، ب٭، ؿڂو -3

آډي ٽٮج ، ى د ػ ؿن ٽٮج وبى كچٺ ى ځ»

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

26

سج ي ٽ ثا « ٽٮج » دي ډؼىن ى اه ثز ث يځ از ـي ثى ثىا ا ا٭الڇ ٵډبن بـٽى «بىن ـكچٺ ى ځ و»

ډؼىن دي از ىاـٵډبوج ي يځـبن ثىـكچٺ ثا ٽٮج و ه ـي از . ڈ ؿىبوپ ىاشـث ٽٮج ڄ ـبػش ډشـثآيىن ك

ب ثىيځ يٵډبن ثىا ډ ٽىي . ـا٩ ياـه ثاث ى ىاى ځ ث ٽ كچٺ ا ثب ـو

: ٹچمي ٵپ

ډٮى ي ډٶڇ ثز ا وظ يان ثىي: -1

«كبػز ځ ػمچ ػبن ايز ډلاة ډه ي آمبن ايز»

هبو ٽٮج ډلڄ ثآيى ين كبػز سمبڇ اوبن بز يٹجچ ځب ) ډلڄ سػ ىڃ ( سمبڇ ډوچٹبر از .

يٵبىا ثىن ي ٵياٽبب از؟ ث« ډؼىن » ى ثز ب ٶيڈ ي ثشڈ ، ٽياڇ يځ ب -2

ث ډجىب ى ي ثب سػ ث ثز ب ، سلچچ ا ٵپ دي ډؼىن اا ىي: -3

وٮمز اهلل يڅ٭ٸ ثب ، ٽب ثپبان ثى ٭بٹچ ثب ٽب ثپبان ؿ ٽب؟ -

ٽب اوبوب ثپب از يآىڇ ٭بٹڄ ثب ثپبب ٽب وياى .٭بٸ ين

يڃا سٮم ىڃ ثڂ ٽ ډٮمبان ٭ٸ ي ايڃ ، وڀ اه ياو ، يان وشىي. ث -

از.٭ٸ ما ٽىوي ياو ىڃ پا اوبن اځ ٭بٸ ش ث ٵپ آثبى يسٮم ىڃ وجب ا ى ي اڃ ياو ا ثب ىڃ ٭ٸ

.ياو ىڃ ٭ؼه از ثب

دي ډؼىن اثشيا ىډبوي ډ ى ا هبن ي اٹاڇ ٽمټ ډ ٥چجي ي ى وبز ث ٽٮج ډ يى ث اډي آن ٽ ډؼىن ا ٭ٸ ب

ي څل٪ ا هيا ډ هاي ى ٭ٸ، ٹيڇ ب ا ديا ٽىي اډب ثب ىين وىبن ډؼىن ډشػ ډ ى ٽ ډؼىن ٭بٺ ىڃ هش از

اشاس ٽىي د اه ٭ٸ ىډبو وياى.

ډٶڇ ثز ا ثب وڂ هبن ډؼىن ي ؿب ب آوب ډٺب ٽىي: -4

ډلمي ٭چ ثمىټ ثب ڈ ا ٭ٸ ډه ا ٭ٺڄ ډىي ثڂا ٽ ىڃ كڄ ثپىي ډإڅ ب ا .

اه ثز وٺ٦ ډٺبثڄ سٶپ هبن ډؼىن ٹا ىاى آن ب ثا ٭ٸ ى د ا ؿب ا ٭بٹالو اوي. ى اه ثز ؿب ب ي كالڃ

ډپالر ا ٭ٸ ډ ىاوي اډب هبن ث ىوجبڃ ا ٭بٹالو شىي.

گج حکوت

هرداى الع

ي آډي . الڇ ٽى « ٺ٦ » بر ث څپبڇ پ ا ٽ

« ځٶز. الڇ ا س ا ٽ څپبڇ ـد ٵالن:» ځٶز

بن ـؿى ، ساوي ثى ډٲڃ ثبا بن ـډ ى ثبي ډى . بيـوج ٽب ـث ي از ؟ بٽهـي ى ٽ » : ځٶز

«بڅ ٱبت وى.ـسٮ كٸ ا ـڅل٪ ټ ٽ

سٽ االيڅب ، ٭٦ب

هچٸ ا ٭څز ي اويا ي ډىٶ ي وپ ، جبوز سٻ: دبڇ ځىغ كپمز

اثشيا ى ي ثى ثٲياى ډشڅي ڇ ٹم ٹن ٵ ي ٭بٳ ٺ٦، ث ډٮيٳ )ٹم 253 يٵبر(اڅٺ٦ اڅمٲچ ثه اثاڅله

ي ثٲياى ٭ٵب اٽظ ډي ي اشبى ي .ٽى ډ ٵي ) ى ا٦چق ثبابن ؛ ثب ٺ٤ ٽ ؿب وز ؿن ٹىي ي اډظبڃ آن ثبي( ٺ٤

ثى ٽه ډيان ډٮيٳ ي بځىان ا ي ثٲياى ػىي ىائ

باراى هحبت درس فتن

او » بڇ ، ثٽب ٽى. ؿن ٽب ث هچٺز آىڇ ي، ځٶز : ـى ډٺ بٳ ډػىار ډ آٵي، يب٤ ځوبځن ـؿن اى سٮبڅ كٸ

«بهش ا ؟ ـم س و :»ي ـ. ػمٮ ا ډشج ي، ځٶشى بڇـځڄ آىڇ ، ډه ډ ي آة هبو« ډه ٥ه اث بڅٸـه

يا٦، ٽ ى اي ځىغ ډٮٵز سٮج هاڈ ٽى. ث ىڂ ز ٽ اه ا ث هى هى ډ بڇ ب ـاىؼب اهش:» ځٶز

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

27

ټ ٽ هاز ؛ ثٵز - اڅالڇ ٭چ –ئڄ ـػج.« ثبي ي ثىا بٻـز هثي ا ي ډه ټ ډ» ا ثٶډى ٽ: ئڄـد ػج

« ٽى؟ ډ ؿ ػجئڄ ا »: ځٶز هبٻ. ثىاى هبٻ ډز

« س ا ث ك٢ر ډ ثڇ ٽ ا س هچٶش ډ آٵىي.» ځٶز :

ب ٽىڇ. ٽ ٹثز ـوياڇ ي سبة آن وبڇ. ډه وبز ثٮي اهش ٽ ډه ٥بٹز ٹة ـهبٻ ځىي ث ىاى ث ٭ر ي ياڅؼالڅ كٸ ٽ ډا ډج

ا ه٦ ثب از.

: ډه ث ا هبٻ ډ او هبڅٸ ثا ډه ٥ه : اشٶبى ٽى / ثٽب ٽىاىبٳ: اوا٫ / يب٤ : يا٦ ب . ػم٬ ي٦ / :ٹچمي ثبو

/.بڇ ډ يا٦ ث ي هى ىز ث سىب ي سىب ا اه يا٦ ث اه ا ث هى هى ډ بڇ آٵىڈ / ډشج : وبډٮچڇ ، ى اشجب /

: ٵټ ا١بٵ ؛ ه٦ ٹثز ثب / اسٮج هاڈ ٽى : آډبى هاڈ ٽى / ياڅؼالڅ : بكت ثځ / ٹة: وىپ / ثٮي : ىي .

از

سج : ځىغ ډٮٵز اشٮب : هبو آىڇ اشٮب ا ػڈ / / ډا٭بر و٪ : آة ، ځڄ / «او هبڅٸ ثا ډه ٥ه» س٢مه : :ٹچمي اىث

س »ا ٵډى : ڄ ـډپبئ« ىاوبس . هبٻ سه ى وم ىي.يايويا، س ـه» ي، ث ك٢ـر ثبځز ځٶز: ـي ىـؿن ٽ ځى ئڄ ـػج

: ثبځز . ىاى ث اي ثٵز ؛ مـىه ځىي« س ثي.» ڄ ا ٵډى: ـي ثىاى. ااٵـ؛ مـىه ځى اي ثٵز.« ثي

«بي.ـي ث ـثځ ب ـػجبي ، ث اٽا ي اـي ٱجز و ثي ، اځ ث ٫٥» ا ثٶډى : ڄـ٭ائ سٮبڅ كٸ

ثبيى. آن هبٻ ا ډبن ډپ ي ٥بئٴ ٵي ٽى . ٭ٸ .ټ ٹج٢ هبٻ ا ي ػمچ ډه ثځٵز ـٹ ث ي بډيـث ڄ ـ٭ائ

كبڅ ىي اج ډ آډي.

ٹج٢ : آوـ ثب اوڂشبن ب ډز سه ى وم ىي: ٹجڃ وم ٽىي / ٫٥ : ٵډبن ثىن / اٽا : ي ، ٵب ، وبدىي ىاشه / : ٹچمي ثبو

/ ىي اج ډ آډي : ث ٭ز ي ثب ٷ ډ آډي ځوي ، ټ ډز ا ؿ/

ر ٭ر ـڄ ا ا ك٢ـڅ بٻـثمبوي ٽ آب اه ؿ از ٽ ه ـػمچڂ ډالئپ ا ى آن كبڅـز ، اوڂز سٮؼت ى ىويان سل

٭ر ي ٽجب ، ؿىيه وب ډ ٽىي ي ثب اه م ، ك٢ر ر ـډڅز ي ها، ثب ك٢ بڃ ـا٭ا ډ هاوىي ي هبٻ ى ٽم ث ؿىيه

ٱىب، ىڂ ا ث ػب اي وواوي ي اه ثب ىڂ ى ډبن وىبى.

ػمچڂ : م / اوڂز سٮؼت ى ىويان ډبوين : كر ٽىن / ا٭ا : ٭ ىاشه / ٽجب : ٭٪مز ، ثځ / ٱىب : ث : ٹچمي ثبو

وب

ٽىب : اوڂز سٮؼت ى ىويان ډبوين :ٹچمي اىث

ي ٽ ډب ا ثب اه ډش ـمب ؿ ىاو« ن. مچٮڅب س ډب او ؤ٭چڈ » ث ډالئپ ٵي ډ ځٶز : ثثز ي كپمز ز اڅ بٳ ـاڅ٦

ي سب ډه ث ـيٽ ؿىي ج ٽى . ي ٽب ثب ٭ٸ وجى از ا ب ـډٮيي ٽ م اثي ى د از ؟ ؿ ٽبب ا اڃ سب بٻ ، ـه

اي ي ـآى وٺـ ب ثٹچمن ثجىي. ايڃ وٺ ، آن ثبي ٽ م ا ؼى اه ب ـاه ټ ډز هبٻ ، ىشپب ٹـير ثىمبـڈ، سب م

ٽى. ثبي

.٭ٸ وشؼ ډلجز ايز د ا اث ٽڇ ، ثبان ډلجز ث هبٻ آىڇ ثبي ي هبٻ ا ځڄ ٽى ي ث ي ٹير ى ځڄ ا ځڄ ىڃ ٽى

: نمٮچب سب څډ ڈ٭چؤ اواڅز : اڅ ثىن / ثثز : هيايوي / ث ډالئپ ډ ځٶز : ث ىڃ ٵشڂبن اڅبڇ ډ ٽى / : ٹچمي ثبو

ٵټ ا١بٵ، « ا : » . ا يٽب ثب ٭ٸ وجى از مبډه ؿ ډ ىاوڈ ٽ مب وم ىاوي / اڃ : ډبن ث آٱب / اثي : ډبن ث اوشب /

يٽ ؿىي : ؿىي ي اويٻ / ىشپب ٹير ثىمبڈ : ٹير ومب ٽىڈ / ى اه آى : ػڈ اوبن يٽب مب ثب ٭ٸ وجى از/

( / م ا ؼي : ٵټ ا١بٵ ) ؼي م ؼي م ث اي ياػت هاي ي.: اي ثبي ٽى م ا ؼي/ ثٹچمن : وڂبوڀ /

. / اشٮب : آى. / سج : اث ٽڇ ، ثبان ډلججز / اشٮب : ي ٹير ) ٹير ډبوىي نمٮچب سب څډ ڈ٭چؤ اوس٢مه : :ٹچمي اىث

ډػى از ٽ ىز ىاى( ػىب: ځڄ ، ىڃ / سپا : ىڃ

يـكبڄ بن ـػ ى ي ي ٵشىـ يـځڄ آىڇ بٻـه ڈ ٭ٸ ـجى ا

يـي ي وبډ ىڃ ـٵي ؿپ ـټ ٹ٦ ىوي يف ٿ ث ٭ٸ ـ وشـ

وش، آڅز ٵچ وٻ سوش: : ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

28

سج : جىڈ ٭ٸ / سج : وش ٭ٸ / اشٮب : ٿ يف / سج : ىڃ ډبوىي ٹ٦ ٽؿټ از/ :ٹچمي اىث

هبٻ يػى آىډ ا ثب جىڈ ٭ٸ ى آډوش اوي ) ٭ٸ ثب يػى آىډ ٭ؼه ي از(، ي ٱٱب ى ػبن ثدب ي. ا : ٹچمي ٵپ

ٽؿټ ي ثب ا ث وبڇ ىڃ ث يػى آډي ٽ ډلڄ سؼچ اوا هيايوي از. آډوش ين ٭ٸ ثب يف آىډ ٹ٦ ا

ػمچ ، ى آن كبڅز ډشٮؼت يا ډ وڂشىي ٽ ك٢ر ػچز ث هيايوي ه ، ى آة ي ځڄ آىڇ ، ؿڄ جبي سٳ ډ ٽى

مب ى ځڄ ډىڂي ، ى :» ، دي ډ ىاى ي كپمز ثب ډالپ ډ ځٶز ي ى ا آن ځڄ ، ىڅ سٮج ډ ٽى ي آن ا ث و٪ ٭ىبز .

«ىڃ وڂي.

آة ي ځڄ آىڇ : ػڈ آىڇ / سٳ ډ ٽى : ٹير ومب ډ ٽى / سٮج ډ ٽى : آډبى ډ ٽى / : ٹچمي ثبو

سج : و٪ ٭ىبز ) ډ سان اشٮب ڈ ى و٪ ځٵز ( : ٹچمي اىث

ين آڇـا ىڀ ، ىڅ هش ث بڇ ـث ىڀ ث ، ثڂم ـ ډه و٪ځ

ايڃ ٽ ثى ؿ . آن آيى ىاډى ى ث ا ىز اي ، ثڂى ي ٽ ا ٭ٸ ډٮپ ځـىى ، اځـ ډٮٷ هايب ـاىؼ

ي اه ؿز ٽ اډي ى ډ آي؟ډ ځوش

يڇ ، ى ډ آيڇ . ىڃ ـم اډي ي ځڄ ثىڇ، ډ ځوشڈ،آن -

/ ىڅ هش : ىڅ ٭بٸ . و٪ ٽىڈثڂمبڇ : و٪ث ىڀ ث : آيىن ىي كٳ ا١بٵ ثا ټ ډشمڈ / : ٹچمي ثبو

م ىڃ يڇ : ادب ٭بٸ يڇ / ىآيى : ډشڄ ډ ى

سو: و٪ ا ث ډىة ٽىڈ / ٽىب : ىڅ هش آيىن . :ٹچمي اىث

.ٽىڈ ډ هچٸ ٭بٸ اوبو ىڀ، مبن ا ، ثىڂڇ ىڀ ث ٭ىبز و٪ ث ډه اځ: ٹچمي ٵپ

ػمچ ى آة ي ځڄ آىڇ ، مـىه ، څل٪ ا هاه ٱت ، ځ ، ى وبى اي سٮج ډ ٽىوي ، سب ؿ ا وٶب هاه ٱت ثى ،

كبر اثي شىي ي ث آٵشبة و٪ ثذيىوي. ىڃ ا ا ثز ثبيىوي ي ث آة ىٵه ٽىوي. ؿن وثز ث ىڃ ي ، ځڄ

ؾ هاو الٸ ؿن ٽب ىڃ ث اه ٽمبڃ ي، ځ ثى ى هاو ٱت ٽ آن ا ا و٪ هبوبن دىبن ىاش ثى . ٵډى ٽ آن ا

آىڇ. ىڃ ب ډب ك٢ر وز ، اال

هاه : ځىؼى ، ػم٬ هاو / وبى : يػى / سٮج ډ ٽىوي : ٹا ډ ىاىوي / وٶب : ؿب ځاوجب ، ػم٬ وٶ / : ٹچمي ثبو

ٵټ ا١بٵ ، ؾ هاو الٸ آن وز.« ا : » وزآن ا ؾ هاو الٸ شه : ډوچ٣ ٽىن ، هم ٽىن /

سج : آٵشبة و٪ / « / ٭ٸ » اشٮب ا « ځ» اشٮب : : ٹچمي اىث

ؾ ، ىاش ٭١ ډچپر ي ټچډ ث اډبوز ډٮٵز سٮج ٽى ثىوي، ي يٳ ـى ٽ ثى آن ؿ ثى ؟ ځ ډلجز

ػبن آىڇ بش ، آن ىا ث هاو ي هاوڂ آن ا ىڃ آىڇ الٸ ثى . بٵشـهاو ىا آن ځ و ي هاوڂ بٷ ـاشلٺ ٽ

ثى.

«آب اه ؿ وٺ ٭ؼج از ٽ ډ وڂبوي؟» ډالټ ډٺة ، ؾ ٽ آىڇ ا وم ىبهشىي. ټ ث ټ ث آىڇ ډ ځشىي ي ډ ځٶشىي:

«اځـ مب ډـا وم ىبي ، ډه مب ا ډ ىبڈ ، ثبي سب ډه ، ابډ مب ا ټ ث ټ ثمبڇ.:» آىڇ ث څت آش ډ ځٶز

ٸ ال آىڇ ىڃٵټ ا١بٵ، «ا:» هاوڂ آن ا ىڃ آىڇ الٸ ثىډچپر : ٭بڅڈ ٵشڂبن/ اشلٺبٷ : بشڂ/ ډچټ : ٭بڅڈ ډبى/: مي ثبوٹچ

.ثى آن هاوڂ

سج : ځ ډلجز اشٮب : آن ځ اشٮب ا ٭ٸ / : ٹچمي اىث

وم ىاوشىي ٽ اه ؿ ډؼم٭ ا از سب اثچ دسچج ٽ ځى اي ٥اٳ ډ ٽى . ؿن ؿىي ٽ ډالپ ىاي و٪ ډ ٽىوي،

ٽ ي ـبٵز. ؿى ٽپ بڃ ـاثچ ، ځى آىڇ ث آډي ، ؿ ا ٽ ثيي، ىاوز ٽ ؿز، اډب ؿن ث ىڃ ي ، ىڃ ا ث ډظ

بٵز.ي ٽ ا بثي سب ث ىين ىڃ يى، ؾ ا وـٽ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

29

ي ا اه و ، ا اه ډ٬١ ساوي ثى ي اځ آٵش ا ٽب ډپڄ اه ػبز. اځ ډب ؿ ىيڇ ، ڄ ثى.:» اثچ ثب هى ځٶز

ا ؿن ثب ي ا اوي وډي ا ى ىڃ ثب ځز . اثچ « ٹبڅت ، ي ٽب هاي ثى، ى اه ډ٬١ ساوي ثى. اه ثب ا كٸ سٮبڅ

ځز. ػبن م ى ىڃ آىڇ ثب وياىوي ، ډىيى

بڅت : ٽبڅجي ، ػڈ / ډ٬١ : ػبڂب /ٹسچج : ووڀ / ٥اٳ : ىي ؿ ځشه/ ٽټ : ٹ/ آٵز : آت ، بن / :ٹچمي ثبو

ثب وياىوي : اػب ييى وياىوي / ډىيى : اوي ي

ىا ( وؼڈ ث ا) ډٮيٳ اڅيه ډبىاڅٮجبى ډه اڅمجيؤ اڅ اڅمٮبى، وؼڈ

کارگا هتي پژ

ٹچمي ثبو

ډٮىب يا ب ډو ي ا ثىي: -1

ډىڅز : ػبڂب ٱجز : ډڄ ، ٭الٹٽچچ ي ىډى وشان بٵز. ډىڅزبىٷ وجبي ، اه ٱجشسب ى سلڄ ٵ٢ڄ اىة ، -

ك٢ر : ك٢ ٽڈ ، سمىب ؿ كبػز از. كبٵ٨ ك٢راثبة كبػشڈ ي ثبن ااڃ وز ى -

ډڅز : هاٮي هاز ډڅزوبوڈ اٵيى ي آثيڈ ٽبز ثىا ث ا -

ثب ىٹز ي سػ ث ػييڃ ، پچب ي ػبڂب م ا ى ٽچمبر ٵب ثش ثىبڈ: -2

ئ ئ ؤ آ ء 1 پڄ م

دببوډبو ي ډبو ي دببو ډبو ي دببو آٱب ي دببو دببو آٱب ػب م

اث ډظبڃ

ااى

اػر

ػء

ء

آبن

ان

ډبثآ

ؤٵز

ډجيؤ

ئب

ډاڅٴ

څاڅا

ئز

ډشألڅء

اٽىن ثا ٽبثى پڄ ب ډوشچٴ م ، يا ډىبت ثبثي ي ثىي. -

اځ ، ؿن ث٤ ياثش ب :كيٳ .ٽىي ډو ا ب ياثش دويب ي ډٽت ب ػمچ ى، دببو ثىي ى -3

ٹچمي اىث

٭جبر ا ا ىي آا ب اىث ث ٽىي: -1

د اث ٽڇ ، ثبان كمز ث هبٻ آىڇ ثبي ي هبٻ ا ځڄ ٽى ي ث ي ٹير ى ځڄ ا ځڄ ، ىڃ ٽى.

ير سج : اث ٽڇ ، ثبن كمز ډا٭بر و٪ : ثبان ، ثبي / هبٻ ، ځڄ / ػىب: ځڄ ، ىڃ / سپا : ځڄ / اشٮب : ي ٹ

ا ډو ٽىي ي آن ا ث ومبي.« اشٮب » ى ثز -2

. وش ٭ٸ ث ٿ يف ىوي ټ ٹ٦ ٵي ؿپي ي وبډ ىڃ ي

ٿ يف : يف ډبوىي ډػى از ٽ ٿ ىاى

ثا ډٶڇ ، ا ډشه ى ، ډٮبىڃ ٽىب ثبثي ي ثىي: -3

( ثب وياىنوذٵشه ) -

( ى آيىډشڄ ين ) -

(ىي اج آډينشبة ىاشه ) -

ٹچمي ٵپ

ز ب ډو ي ا ؿز؟ى ٭جبر ب ډٺى ا ٹم -1

ػڈ اوبن، وٺ ب ثٹچمن ثىي. آىاڅٴ( مب ى اه

٭ٸ ، ى وبى اي سٮج ډ ٽىوي. ځة( څل٪ ، ا هاه ٱت ،

ٹچتډالپ ٵي ډ ځٶز : ... . ح( كپمز ثثز ث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

30

سىبت ډٶډ ىاى؟( ثز ، ثب ٽياڇ ٹمز ا ډشه ى 2

وب ي وب س ، ي م ىڅذ ډه سب س ىڅذ ي ، ش وبځ ډه كه ډىي -

آب اه ؿـ از ٽ هبٻ څڄ ا ا ك٢ر ٭ر ث ؿىيه ا٭ا ډ هاوىي ي هبٻ ى ٽمبڃ ډڅز ي ها، ثب ك٢ر ٭ر ي

ٽجب ، ؿىيه وب ډ ٽىي.

ز ػبو ډلڇ اا ٭ٸ ٽ ا ى ػبن ، ٱڈ ػبوبو وز هاػ ٽډبوو -

ډٮيي ٽ مب ا يٽب ثب ٭ٸ وجى از.

س ٹآن ، ا د ، ٩ب ډجه ى آىڇ ا وجىي ٱ ٥ه ډڅ -

مب ى ځڄ ډىڂي ى ىڃ وڂي.

ب آبر ٶ ي ډشه ى س١ق ىي:ى ثب اسجب٣ ډٮى -3

ب ) م وبڇ ب ا ث آىڇ آډهز.( اڅٴ( ي ٭چڈ آىڇ االمبء ٽچ

، 72ب اإلوبن بو ٽبن ٩چډب ػال. ) ة( بوب ٭١ىب االډبو ٭چ اڅمبيار ياأل ياڅؼجبڃ ٵإثه ؤن لمچىب يؤٶٺه ډىب ي كمچ

اكاة(

ا دٵشه ي كمڄ آن هىىا ٽىوي ي ا آن اىبٻ ثىوي ي اوبن ، آن ) ډب اډبوز ا ث آمبن ب ي ډه ي ٽ ب ٭١ ٽىڈ ؛ د ،

ا ث ىي ٽي. ث ىش ٽ اي شمڂ ي وبىان ثى.(

ٮ هاو

آٵشبة كه

آيز ڈ ـٵاياو يـٹى ٽ څت بـثڂ آيز ڈـځچشبو ي ثبٯ ٽ م ب ـثىم -1

ٽ : ا ٽ ، ث ىڅڄ اىپ / ڇ : ػ ١م ، ثبٯ ي ځچشبن آي ډه از / :ٹچمي ثبو

ك م ب ډبوىي ثبٯ ي ځچشبن از ؛ وه ډٮٷ ډبوىي ٹىي ه از / ځچشبن: ومبى هلبڅ ي بىاث / سج : :ٹچمي اىث

آډ : وه ه

آي ىين وىبن ه س ا ىاڇ جب س ا ىاڇ ،ي ىين ؿآ :ٵپٹچمي

سبثبوڈ آيز ٬ٮٽبن ؿ ډ ـا آٵشبة كه ثين آ ىډ اث -2

آٵشبة كه : ډى٪ م سج از/ ىډ : څل٪ ا / ډٮ٬ : ىهبن ي سبثبن / :ٹچمي ثبو

اشٮب : آٵشبة كه اشٮب ا م سج / ډا٭بر و٪: سج : آٵشبة كه) كه ډبوىي آٵشبث از ٽ ډ ىهي ( / : ٹچمي اىث

آٵشبة ، سبثبن ، اث ،

ا ىاڇا ډ٪ جب څل٪ ا آن ؿ ىهبوز ا وبن ثي ؿا ٽ آي ىين آن ؿ سبثبن : ٹچمي ٵپ

آيز«بوڈـث ډوؼ :» ٽ ځٶشىز آن « ثي ډا بن ـډوؼ ث» وب ځٶش -3

« ځٶشه س » ډ٢بٳ اڅ از « ځٶشىز » وب : ا ي وب / ر : ى :ٹچمي ثبو

ىبن س ثىڇا ي وب ځٶش ډا ث ا اه ډبا ، ثب ىڅڈ ډ هاي ٽ آن وه ا ا : ٹچمي ٵپ

آيز بوڈ ـڈ ىشـيا ي شـ ه ىڅڈ ځٵز ب ـز ٭ىمبن ه -4

هيا : ك٢ر ٭چ) ٫ ( ز ٭ىب: ١ٮٴ ي سىجڄ، ثن، ث ىى /از) ڈ + + ان ( / « يوي» مبن : يا ا : ٹچمي ثبو

څٺت اڃ از/ « ىشبن » شڈ ىشبن : شڈ د اڃ، /

سچمق :ٹچمي اىث

ما هيا ي شڈ ا ىاڇا اٵاى ث ىى ي وبسان ىڅڈ ځٵش از آي : ٹچمي اىث

آيز اوبوڈ ي ډچڅڈ ىى ي ى ٽ ځى ځز م ؿاٯ ثب ن ى -5

:ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

31

از . ى ث ا٭شىب اي ث ډىڇ ځٶش اوي : يٹش اي )ڇ.ٷ Diogene(404-323) )ىػبو ب ىن مبن ن، اهى : ىي / ن :

اثىبء يٹش و ى ثب اي كپببر بى ځٶش اوي. ي« اوبن ډ ػڈ :» ا ىيوي ي ثب ٵبو يه ډ ځىي ، جت ديوي ، ځٶز

/ .« ځاشڈ ى ا آوب ډه از، ؿىه و» :ځٶز « اويوي ا ا س مبن،» :ځٶز ٥ٮه ث ٽ ٽىوي، سجٮي ا اي ي٥ى

ىى : كان يك /

: ٹچمي اىث

سچمق

: ٹچمي ٵپ

ځز ي ډ ځٶز: ا ى ي كان آى ي اڇ ث ىوجبڃ اوبن شڈ. ثب ؿاٯ ډ، ى ، ىي ن ى ػبو ، ى ي يه

«آيز آوڈ ډ وى بٵز ٽ آن » : ځٶز «ػش اڈ ډب بٵز ډ وى :»يـځٶشى -6

بٵز ډ وم ى: بٵز وم ى / : ٹچمي ثبو

ديا ، آن ٽ ا ٽ ث ىوجبڅ ش ديا وم ٽى. ډب سال ٽىڈ اډب وي. ځٶز : آن ٽ ٽ ثى سال وپه :ث اي ځٶشىي : ٹچمي ٵپ

وم ى آي اي ا ىاڇ.

يز آ بوڈ ـدى پب ىٮز آ آن ايز ا ىي ب م ي ىي ب بن ـدى -7

. / از دىبن ب ىي ا هى ي از آپب اي ى٬ آطب ٽ ياه آنآپب ىٮز دىبن : : ٹچمي ثبو

ين ث اي ا ىاڇ. ي ا ىي ب دىبن از ، آيهيايوي م ىوب ا ث يػى آيى از ، : ٹچمي ٵپ

ٱڅبر م ، ػالڃ اڅيه ډلمي ډڅ

ىٻ ي ىبٵز

ثز ب ڇ ي ڈ ا ا و٪ هاو ي سػ ث اشڂبب آيا ث ٽىي. -1

ب آډبو ب٭ س١ق ىي ىوى ثب -2

عاضماى ک در طتن درس

» ب « يډ » اياڄ ٹن ٶشڈ ، ى ثچن ث ىوب آډي. ٭چز ر اي ث « ډڅ » ب « ډالوب » ث ډ اڅيه، ػالڃ ث ډچٺت ډلمي،

ا مبو ي مى هابن ډىڇ ا ا ىه ما اڅيه ػالڃ اډب از، ثى ٹو ـ ى ي ٥الو اٹبډز« ډالوب يڇ

.وجى از آاڇ ىڅ آوبن، بى ا ي ډ ىاش ىيز

كم ث ا ا جت ، ا ىاومىيان يځب هى ثى. ث« ثبء اڅيه يڅي » ث ډٮيٳ ه٦ج، كه ډلميثه اڅيه، ػالڃ دي

هبوياو، ٽ ثى بڅ دىغ ابڇ، اه ى اڅيه ػالڃ .ٽى بػرـډ ثچن ا وبؿب هاډب، ا وؼ ي ډٲڃ څپ ٽشب ي ب

ن .ٽى ډالٹبر ٭٦ب، ٵياڅيه ن ثب ي،ـ بثـو ث ؿن .ځىي ذب ٹي كغ، ث ي ځٶز ثييى ا هبن ي ثچن ـ

ى آس س، د اه ٽ ثبي يى» : ځٶز بءاڅيهـث دي ث ي ىاى ي بڃـىه اڅيه ػالڃ ث ا« ااوبډ « بةـٽش ٭٦ب،

«وي. ٭بڅڈ هشڂبن

ي سٺا آيا .ثى ث واك ى آن ډيس ي ځىي ياو بڇ ٥ٳ ث ثبځز، ثى، ى دببن ث ا كغ ډىبټ يڅي، ثبء ٽ ىڂبډ

.ځىي ي ىيا ٥بڅت بٵز، آځبـ اي ا ډٺبډبر ٽٺجب، ى ٭الءاڅيه يڇ، چؼٹ دبىب ي ٵاځٵز ا ػب م يڅي ثبء سإط ي ٵ٢ڄ

.ب دز ثيان ي ي ياو ٹو ث اي ها ث يڅي ثبء

ډچٺت : څٺت بٵش ، ډٮيٳ ين ث وبډ ٽ ٱ ا وبڇ اچ و ثبي ياه وبڇ ىالڅز ث شب يب وپ آن و :ٹچمي ثبو

هشڂبن : ٭بٵبن ي٭بٺبن . «/ ډبو ٽ »از . / وؼ : آى هب٥ ين . / ثييى ځٶز : هيا كبٵ٪ ٽى ./ ؿن : ى ډٶڇ

. / ډىبټ : ػم٬ ډىټ، آه ب ٭جبى./ ب : دبىب . اڈ ډٽت ) ; ب(يا يوي از

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

32

ي آاڇ ډل٦ ي دي ٭بڅڈ ثر ي بكتـ ي ىاوب دبىب ي ثى ثٽىب ډٲڃ ذب سب ي سبهز ا يڇ ىب ٽ ػب آن ا يڅي ثبء

.ډ ىاز ځاډ ا اي اويا، ث و، چ٦بن ي بٵشىي ث اي ٵاياو ٭الٹ ـډه، آن ډـىڇ .ځي ؼـر واك ثيان ىاز، آاى

ث ډلمي اڅيه اىياع ٽى. د ا ى ځز ثبءاڅيه ، ػالڃ« ځ هبسن » ثب دي، ٵډبن ث بڅڂ ؼي ى اڅيه، ػالڃ

.ىاز بڃ ؿب ي ثز ىڂبڇ، آن ى اڅيه ځٵز؛ ػالڃ ٭ـي ث ا ي٭٨ ي ى ډؼبڅ دي، بځىان ي ډيان اا

وبك، آن ى بڃ بـؿ ث ا ي ي ىډٸ ٭بڇ ذ ي دىاهز ڇـ٭چ سلڄ ث كچت ـ ى ډيس اڅيه ػالڃ اه، ا د

.ډ آډهز ډٮٵز ي ډ اوييهز ىاو

ث ي، م ي آډي ثب ٹو وجى، ث ث بڃ ٶز آن، ډؼم٫ ډير ٽ بڇ ي كچت ب ى اٹبډز ؿىي ا د اڅيه، ػالڃ

.ډ يوي كب١ اي ډل٢ ى ٮز ٥بڅجبن ٭چـڇ ي ډ دىاهز ابى ي ىى ٭چڇ ى ث ډي، ى دي،

يځب ډىڇ ي ډ ثىوي ث ا ك٢ ثب ديان ي بځىان ي ډ ځاوي سي ٲڄ ث يب اڅيه، ػالڃ ٽ ابڇ اه ى

ډىڇ ا مـ .ثى سج اڅيه م اي ـي؛ ومببن ثاث كٺٺز ، ى م ي ٭ٸ آٵشبة وبځبن ثىوي، ډشٶٸ اي ي ي سٺا ث

ىڅڄ ث .ثى ث ٵاياو ډبن ا ي ٽى ډبٵر ثب ډٮبٳ، ي ٭چـڇ ٽت ثا اي .سج ثىوي اڄ ڈ ي هبويان ي ثى سج

ي.ـډ ځٶشى« دوي م» ا اي ، ډٮىب ٭بڅڈ ى ديا ي ػ ي ػز اڅجش ي ٶـ ـ

ػالڃ ډالوب ي ثى كٸ ډى ي ٭بٵ ٽبډڄ م، .ي ياى ٹو ث ٹم ؼ 642 بڃ اه ػمبى ڈ ي ثز اڅيه، م

ډي ي ـد مبن اي ٽ ىاوز ي بٵز اي ى ا اڅ څ٦ٴ وبن ب ا ىي، ا م ؿن ثى، هيا ډىان ٥چت ى ما ٽ اڅيه

ثڂبو ي بـآى ث هبو ى ي وز هچر ي لجز ث اي ثب ي آيى ي م ث ي، ا اه ثى؛ يػ ػز ى بڅب ٽ از

ثى؛ ز بڅ ي ييىاـك ٽ ابڇ اه ى ،ـه بىـاش ي ٭چـڈ م ثب اڅيه ػالڃ ډالوب .ٽى ب ا ي٭٨ سي ي ي ثز

.ٽي ٥ڃ ي ؿڄ كـييى ٭بٵبو، هچر اه ځز؛ وآډ ي ى او م هيډز

سٲ ا بځىاو ډبوىي ايان ڈ، ي بـ٭چم ي ٹو اـڄ .ثى بى ا ا هى ډيان ٽ ـي ٱـٷ م، ډٮبٳ ى بنـؿى آن ډالوب

اه ى ػالڃ اڅيه ډالوب .ډ ځز ٵين س ي م، وجز ث آوبن ىمى .دىاهشىي اي و ث ي يوي همڂه ډالوب ٵشب

.ډ ٽى ځڇ ٭بٺبو، ځيا ي د ي ځڇ ب ٱڃ ـيىن ثب ا ډىڇ، هى ب ي ډالډز ث ث سػ ثب ډبن،

هج اوؼبڇ ي سپبد اٵشبى ث م ٥چت ى ډالوب .ٽى سٻ ا ٹو م، وبځ ډـىڇ، ٱ٢ـت ي هڈ ځٵشه ٵيو د ى

.ٽى ياو م هيډز ي ث ـيى ٱڃ ي ٵشبى دٲبڇ ي وبډ ؿىيه ډالوب .از ٵش ىډٸ ث اي ٽ بٵز

ډالوب ث ي ي بن يويـدم هى، ٽىا ا ثىوي، ىي م ٱجز ى ا اي ىڅشىڂ ي دډىځ ٽ ڈـ ډالوب بان

.ٽى ىډٸ ياو م، ا ثب ٱڃ ، ث ٥چت« چ٦بن يڅي » هى ، ٵوي ي دٵز ا ٭بن ډالوب .آيىوي

ي٭٨ : دىي ياوي / ٭بڇ : ذب / اٹبډز : بٽه ين / ثب آډي : ثځز / ٥بڅجبن : ع ٥بڅت ، هاىي ، هابن / ډل٢ :ٹچمي ثبو

: دڂب / سٺا : هيا س ، ىه ىا / ٮز : ىه يآئه / ٥ٺز / ي ،ډچټ ،ډت ،ر ، ى ډٺبثڄ ٮز از /

ب ،د / ډشٶٸ : ثب ڈ ثىن ، پ ثىن ، ڈ و٪ ثىن / ډٮبٳ : ىاو ب ، ىبهز ب / ډبن : ػم٬ ن ، ثځبن / ي : دب

: ډالډز ډي : ابى ٽىىي / د : ى اه ػب اىمب يياز ٽىىي / ډي : ٥ٵيا ، ىيشيا / ايان : دبببن يدځبان /

و / هڈ يٱ٢ت اث٦ ساىٳ ىاوي / سپبد : ػز يػ يسال بى /

ا دب ځ ڈـى ، آه آيي ډه ث ا ډب ب يـثپ ، بنـكٶ ا ثيي

ځ دب : ٵا يځان . ٶز ثبو. ډٽت« / ب يىڅج » ډى٪ كٶبن : ڈ وىبن يبيان . ډىبىا / ىڈ : ثز . : ٹچمي ثبو

«ب » اشٮب ا « ىڈ » اشٮب : :ٹچمي اىث

ا بيان ب ځ دب ا ثب ىڂ وى ډه ثبيي. : ٹچمي ٵپ

ا ه څٺب هة ډ هبو، يـثپ ه بو بـث ث ، هـ ساو ب ث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

33

ه : ىاا ين يآىڀ ه ، جب يځ وا / ډين: ىاا ين / هة : جب ي / ه څٺب : ه ؿ ، :ٹچمي ثبو

جب

« ب» اشٮب ا « ډ » ك آډ : ساو ب ه / اشٮب : :ٹچمي اىث

ثب وىبن ه ي ساو ب ه آىڀ ، ب ډب ا ث هبو ثځىاوي. : ٹچمي ٵپ

...ا مب اي يـج ثٶ ، ثبي ډپ يـي٭ م ثبڈ ىځ ىڇ ٽ ځي يـي٭ ث اي اځ

اي : ډٮٷ / ىڇ ىځ : څل٪ ا ىڂ / ثبڈ: ډ آڈ / ډپ: كچ ، ٵت / ثٶجي: ډ ٵجي :ٹچمي ثبو

«اي » سپا يا « / ي٭ي ي ىڇ » ي « ډپ يٵت » سىبت ثه « / ى » ياع آا: « / ى » ياع آا: : ٹچمي اىث

سمبڇ ي٭ي ب اي ٵت از ي ىاى مب ا ٵت ډ ىي. « څل٪ ا ىڂ ډ آڈ.» اځ ب ډه ث مب ي٭ي ثيي ي ثڂي : :ٹچمي ٵپ

آډين ثب .ثبځز ٹو ث ثب ىڂ ي دٵز ا ډالوب ها م، . ثوي سإط م، ىڃ ى ٭بٹجز وبډ ب، ي دټ ب اه

ين سٮ٦ڄ ا ډيان ىځثب، .ځىي ډالوب اكاڃ جت اوٺالة ي ي د ىد اي ثب ډالوب ډالٹبر ي وز ب ىڂ، ثب م،

.هاويوي ػبىيځ ا م ي ىاو ا ډالوب ي آډيوي هڈ ث ى، ډؼبڅ

ػب ي وبي ثب دٱٱب ىڂ ثيان ٽ ٽى ٭ڇ ي ثٽىي ٹو ا ىڃ وبځ م، ثهبشىي، م آا ث ډالوب بان ؿن

.ٵز ي وىوي، ـهج اي ا ٽ ثيى

ث بځىان ، م ٱجز ا د .وز يه ث ىش، آډي، اي ث ؿ اه ٽ ي م ٽب ٭بٹجز ي اوؼبڇ ثٮي، ث اه ا

ث ب،ـث ػز ي ػ ا دـ ډالوب .وم ىاى ځا هجـ ىش اه ث ـىڅ يڅ ي، ٽش م ٽ ىاىوي هج ځو اه ډالوب

.ډ يى ٮ ي ډ ٽى ث سبث ٹا،ير ث ا ي ي ت .ځىي بڃـآٶش ك ي ٹا

٥چت ى و اي ٽ ي جت ډوبڅٶبن ڈ اوپب ي آا.از ىډٸ ى م ٩با ٽ ي هج ثب ډالوب ثب، ػ ي ػز ا د

ػ ي ػز ثن، ي ٽ ا ا م ٹا، ث ي ا ي ث اٵٲبن دش ىډٸ، ى ډالوب .ى ىډٸ ٭بڇ هى، ميڇ ي ميڃ ب

وم بٵز ي ډ ٽى

ا ا كٸ ٵزـډٮ بٹبنـابى ډش ي سثز ي ثبځز ٹو ث مابن اا ثب وبؿب ي، يـوباډ م بٵشه ا ډالوب ؿن

اڅيه الف ن هى، وىټ بان مز ث ډالوب (، 672ىځز ) بڃ ىڂبڇ ( سب 647) بڃ ىي اه ا كٺٺز، ى .ځٵز

كبڇ ثب ي ث بان، اه ثب ډالوب ميډ ابڇ بىځب ثشه . ثى ډٲڃ اڅ ډٮبٳ ث و ،چجؿ كه اڅيه كبڇ ذ ي ٽة

ٽ ډ ٽىىي ياز ځو اه ثب، اه ى .از االڇ ي اان اىث آطب ٭بڅـ سه ا پ ٽ از ډظى ځاوجب ٽشـبة اڅيه، يىن

ا ىوڀ ث ډالوب . آى و٪ڈ ث ٭٦ب « ـډى٦ٸ اڅ٦» ب ب ـى« اڅ وبډ » ٥ ث بثـٽش ومى ىهاز ډالوب ا اڅيه بڇـك

ىاى. اڅيه بڇـك ىز ث ي آيى ينـث آٱب ډظى، ا ثز يـؼ ث ثى ڄـډشم ٽ ٽبٱ هى ىشب

ابڇ : ػم٬ ڇ ، يب / ث و٪ڈ آيىن : يىن ، ث ٮ وشه / ث ىوڀ : ثيين ډٮ٦چ / ىشب : ٭مبډ ، دبؿ ا ٽ :ٹچمي ثبو

ث ىي دـىي / ډشمڄ : ى ثځوي يبډڄ وي /

اي ، ي ډ وز ي ى دڂب اڅيه بڇـك جب ي ثى ډٲڃ ډظى و٪ڈ ث ي وم ځٵز آاڇ ي، ي ت ډالوب د، اه ا

.يـډ ٽ جلڂب ث سب وشه ي ، ځٶشه ت ب ثه .ډ هاوي ډالوب ث ي ډ وز اڅيه كبڇ ي ډ ـيى ډظى

.ډ وشىي ي ىڂان ؿچج ي ثى ډٲڃ ډظى و٪ڈ ث ډالوب ، ٭م اياه سب ٩با

اڄ شى ي ر، اهالٷ و٪ـ ا ي ىاز ػاة وز ؿمبو ي ثى الٱ ي اوياڇ ثبټ ي ـى ؿ ډى ډالوب

ى ٽبوي، ډ٦چٸ ه ي ٽمبڃ ي چق ٥چج ي پوڂ ي ٭ٸ بنـػ ث ا هى ي ثى هى يځبان ڈ آډيـ ي كٺٺز

ي ٥ٮه ٽ ٥ ثوي؛ ٭٪ڈ سلمڄ ي ثىثب ا اي كٺٺز، ي ثب ٭ٸ ڂبوڂ ي چق كبڅـز مه .ثى ب ي چق اڄ ويځبو ،

.ډ آيى از ا ث ا آوبن هچٸ، كه ي وډ ث ي وم ىاى ػاة سچن ځ ا ىمىبن وبا

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

34

ډالٹبر ي ىيا ي ثب وٶ ىي ٩با ٽ ثىوي ٭اٹ اڅيهـٵو ي يـٮ ډالوب، ميځب ي ٭بٵـبن ي ب٭ـان ا

:بهزـ ـه ٶش ا ٮي ډالوب، ا ٱڃ .ٽى اوي

٥ٮه : و ٽىن ، ٽىب ىن . / ٶش : ٭بٸ يكان . / :ٹچمي ثبو

از ٽ بـسمب ٭ڇ ڈ،ـي ډ ٵچټ ث ډب از ي ؿخ ا يـډ ٭ٸ آيا ـوٶ

وٶ : څل٪ / ٵچټ : آمبن / ٭ڇ : ٹي ، وز / سمبب : ثب ڈ ا ٵشه :ٹچمي ثبو

« م ػب » ٽىب ا « ؿخ ي از» سو: آيا ٭ٸ / س٢بى: ؿخ / از / ٽىب : « / څل٪ » ډؼب ا « وٶ » ډؼب : :ٹچمي اىث

ىڂ ٥بٹز ىي وياڈ ي ث ډچپر كٽز ډ ٽىڈ ٽ ثب ډب ډ هاي آيا ىيز ا م ػب ىي ډ ى ؛ :ٹچمي ٵپ

ثبي

ډبز آن ٽ ، ػمچ ، يڈ ػب بنـم ثب ثى اڈ ټچډ ب ، ثى اڈ چټٵ ث ډب

ٵچټ : آمبن ، ى اه ػب ثز يب ٭بڅڈ ډٮىب ) اب ث اه ىاى ٽ اوبن د ا آٵى ػمبو ث ر يف ى ٭بڅڈ :ٹچمي ثبو

« ٹي » ثبال ك٢ ىاز ( / ډچټ : ٵش ػم٬ ډالئټ. / ػمچ : م ،

سچمق : اوب هلل ي اوب اڅ اػٮن ، ٽڄ ء ػ٬ اڅ اچ « / ډه » ډؼب ا « » ػىب: ٵچټ ، ډچټ / ډؼب : :ٹچمي اىث

ػبڂب كٺٺ ډب ٭بڅڈ ثبال از ، ډب ب ي مىه ٵشڂبن ثى اڈ ؛ ىيثب ، م ث ػبڂب اچ هى ثبهاڈ ځز :ٹچمي ٵپ

،ٵوي« بن يڅي ـچ٦ «ثىوي ي ٹا ي ث وڂان بـث دشڂبن، ي بنـه ثى، ي وز ډالوب بـثم ٽ آه ت ى يـځى

:يى ا هى ٭م ٱڃ آهه كبڃ، آن ى ډالوب .ٵز ين ډـث اسبٷ ا ثب ي آډي ډ دي ثبڅه ث سبثبو ث ىڇ ډالوب،

ٽه ډجشال ڂىـج هاة ډه ٽه سٻ ب ډا بـ، سى ثبڅه ث ثى ـي

جڂى : ت ثيا / ډجشال : ځٵشب : ٹچمي ثبو

ثب هبڃ آى ث ٵپ هى ثىن/ابڇ: هاة اڅٴ( ډز ة(يان ي ث ڈ وش/ ث ثبڅه وبىن : : ٹچمي اىث

سىب ثڂا ٽ ډز ي ت ثيا ي ځٵشبڇ ا س ثب هبڃ آى ثب ، ډا : ٹچمي ٵپ

ىيا ٽه ا ىى ٽبه ڈ ، ـد ډه ؿڂو ځ بيـوج ىيا ا ٽبن ډىن ـىى از ٱ

د ډه ؿڂو ثڂڈ ٽ از ٭بٺ ىى آن ي وياى ىډبن ٽ ز و ىڂ ىى وز، آن ثا ا ؿب ٽ ډىن ٱا : ٹچمي ٵپ

اه ىى ٭بٺ ا ىډبن ثپه ) ى كبڅپ ىډبن وياى(

ٽه ډب ٭ڇ ٽ ٽى ڈـىز ابس ثب ٭ٸ ىيڇ ٽ ى ـىي ، د ى هاة

/ ٭ڇ : ٹي ، ااى ډي ىي : ىت / د: : ٹچمي ثبو

ٽ ث ډب ثب. ډ ٽى ډي ثب ىز ث ډه ابد ي ىت ى هاة ىيڇ ٽ : ٹچمي ٵپ

ا و ډالوب هي ٭مـ بة،ـآٵش ٱية ىڂبڇ ،ـٹم ؼ 672 بڃ اه بىـػم ڈـدىؼ ، ىج ټ ي ٭بٹجز،

ي يوي كب١ ب،ـذ بٻـي ه ډالوب پـد س٬ ى ، ثٿ ي ىه ا ٹو، اڄ ٽى ٶ آهر بنـػ ث بنـػ اه

.هاويوي ومب ډالوب ث ي ځشىي ثب ي ٽىوي ميى

« هي ٭م» سج ا١بٵ : :ٹچمي اىث

:از يى بان، ىڅيا ي هى ډط ى ډالوب ځ، ٽ از ٱڅ ا ثو ، اثبر

ثبي بنـػ اه ى ى ډا ٽ ډج، بنـځم ثبي يان ډه سبثر ؿ ، ډٿ ي ث

«ان « + ثه ډ٢ب٫» ي » يان : يوي « / ىى اه ػبن ډه » ا : ٵټ ا١بٵ :ٹچمي ثبو

ٱمڂه ي وباكز ثىن / ډا٭بر » ٽىب ا « ىى اه ػبن ىاشه» ٽىب ا ډىن ي س٬ ٽىن. « يان ثىن سبثر » ٽىب : :ٹچمي اىث

و٪: ډٿ / سبثر /

ڈ.ىڂبڇ ډٿ ٽ سبثسڈ ا ډ ثوي ، ځمبن وپه ٽ ث هب٥ سٻ اه ػبن وباكز ي ٱمڂه ش :ٹچمي ٵپ

ثبي آن ى ، ىاٵش ى ىاڇ ث ! ى ! ى ډڂ ، ي ډڂ ډه ثا

از / « سپا » / ى ىيڇ « ج ػمچ » ى: اٵ « / ځشه » ډڂ : ٵٮڄ و ا ډي :ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

35

« / ا ي » اشٮب ا « ى » / سپا: ى / اشٮب : ى،ډا٭بر و٪: ىاڇ :ٹچمي اىث

ثا ډه ځ وپه ي وڂ اٵ اٵ ٽ ٵز ، اځ ى ىاڇ ا ب وٶبو ځٵشب ، ػب اٵ ىاى. :ٹچمي ٵپ

ثبي؟ نمـب ځ اه بوزـاو ىاو ث ؿا وز ٽ ډه ى ٵز ٵي ىاو ٽياڇ

« شه » وز : ا ډي :ٹچمي ثبو

« ى » ډا٭بر و٪ : ىاو ، ډه ، شه / ياع آا: « / اوبن ډبوىي ىاو ا از ٽ ډ يي »سج : ىاو اوبن :ٹچمي اىث

ٽياڇ ىاو ٽبش ي ي ي وپى ؟ ؿا وجز ث اوبن اه ځمبن ي ا ويا؟ :ٹچمي ٵپ

ډڅ، ث ،ډ ډلمي ػالالڅيه ويځبو

سٲ اويٻ ي سچو ثب ٵياوٶ، ثي٬ اڅډبن

ٽبځب ډشه دي

ٹچمي ثبو:

ى ډشه ى ث ؿ ډٮىب از؟« ډي » يا -1

ياز ٽىىي ، ج ، ٽ ٽ ا از ا ثىمببوي. ى اه ى ى ډٮى اىمب يج ٭بٵبن ياڄ سٳ ث ٽب « ابى» اڈ ٵب٭ڄ ا

ٵش از .

ؿب سٽت ا١بٵ ٽ امز اډال ىاش ثبىي ، ا ډشه ى ثبثي ي ثىي. -2

ثر بكت ـ – بټ كغـډى - بـ٭ڇ سمب –بڇ ىډٸ ـ٭

ډ ځڈ.« وٺ سجٮ » ځب ، يا ا و٪ وٺ ىش ، دي ځي ام د ا هى از؛ ث اىڂو وٺ ب ى ا٦الف ، -3

وٺ ب سجٮ

ډٮ٦ٳ ثيڃ سپا

ډٮ٦ٳ

» يا ب يا ب ٽ ثٮي ا كٳ ٭٦ٴ

ډ آي.« ي

ثيڃ

يا ب يا ب ٹجڄ ا هى ا س١ق ډ

ىي.

سپا

ټ وٺ ، ىيثب ى ػمچ سپا ى

آډيوي. اډڈ ي

ډٮ٦ٳ

، آډي. ها اډڈ ،

ثيڃ

.ډڈډڈ آډي

سپا

اٽىن ثا ٽبثى ټ ا وٺ ب سجٮ ، ډظبڃ ثىي.

ډه ثا ، ا ډٺبډبر اي آځب بٵز. / بىـ٭الءاڅيه ٽٺج ب چؼٹ يڇ ، ـي ځٵز. / دبىـث٭ ا ي٭٨ ډؼبڅ ى ي

. ى ، ى ډڂ ي ډڂ

ٹچمي اىث

ثا ٽبثى آا ، ومو ا ا ډشه ى ثبثي. -1

( «وٺ ومب ا١بٵ» سٻ ډه هاة ډپه ډجشال ٽه ٽه /ب ډا ب ـثبڅه ، سى ث ثى ي ياع آا: )

(هى ا ثب يىن ٱڃ ب ځڇ ځڇ ډ ٽىك آډ: )

(ى وٶ ، ٽ ٭ٸ سج : )

ثو ډو ي ى يى ، ثبوڂ ٽبثى ٽياڇ آا اىث از؟ ىڅڄ هى ا ثىي. -2

ډبن ا ثب ډه ثوان ث ٵبىثيا

ي ډى هاة ي هٶش

ٶٮ ٽيٽى «ي ثى ث ثبڅه ، سىب ډا ب ٽه»

از. آيى ٭ىب هى ٮ بهشهـ ب ـج ثا ا ډڅ ا ا٭ـب٭ ډـس٢مه ،

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

36

ٹچمي ٵپ

ي دوي آن ثب ويځ ډڅ س١ق ىي.« ډاى » ي « د» ى ثب ا٦الف -1

ډي ي ياز ٽىىي و ٶ ا ٭ٸ از. اي اوبن ٽبډچ از ٽ ډيان ا ث ا كٸ ى٭ر ډ ٽىي . ډڅ اځ ؿ هى د ي

وبو ډاى ثب ٽبن ثى از اډب ى سمبڇ ٥ڃ ويځ هى ث ىوجبڃ اوبو ثى از ٽ وبو ب اڅ٦بٳ اڅ ا هى ىاش ثبي اي اه

ا ى م ډ ثىي ي ى دببن ٭م ډٮىب د ثا سٲ ډ بثي ي اه دوي ، دوي ډشٮبڅ ډ ى. ب

ثب سػ ث ډشه ى ، ث ا٭شٺبى ډالوب ، ؿ ؿ ا ثبي ډب ى ي اٵ ىاوز؟ -2

بىن ـث ىاڇ ى وٶ ىاٵش

ډٮىب ىاى؟ دبڇ ډشٻ اه اثبر ا ثىي.( ٽياڇ ثز ى ، ثب اه يى كبٵ٨ اسجب٣ 3

كبٵ٨« ؿىه ٹٶ و ا ؿن ډه ه اڅلبو از يڇ ث ځچه ١ان ٽ ډٯ آن ؿمىڈ »

بځز ث اڄ ث ډب ث ٵچټ ثى اڈ ب ډچټ ثى اڈ ثب مبن ػب يڈ ، ػمچ ، ٽ آن ډبز.

ثز ، ثبوڂ ؿ ىيځب از؟ -4

ٽياڇ ىاو ٵي ٵز ى ډه ٽ وز ؿا ث ىاو اوبوز اه ځمبن ثبي؟ ډڅ

وز. ويځ دببن ډٿ ، ډٿ ا د ډىځبن وي ين ، بهـش

ي ه ډالوب ا ثب اه آبر ٹآن ٽڈ ٽ ث ك٢ر ډ ) ٫ ( ي ك٢ر بين ) ٫ ( ه٦بة از ، ( ث ډجىب ډشه ى ، هچٸ 5

ډٺب ٽىي.

(43 -40اجب بڅ ٵ٭ن بو ٥ٲ . ٵٺڅب څ ٹال څىب. ) ٥ /

ا بن ـب بى . ٥ ٽ ٥ٮه ي وبا ىمىـ ثى ي سلمچ ثب ثىثب ي جـڄ ثـى ويځ اڄ چق ي ب ثى ث مه ىڅ

، آوبن ا ث ا از ډ آيى. هچٸ ي كه وډ ثب ي وم ىاى سچن ػاة ځ

6- ..........................................................................................................................

ځىغ كپمز

ؿىبن ثب ...

ي » : ثى. ځٶز - ـ اڅٮ يك اهلل ي ٹ –ي ـياڅپڈ ، = ٽ > هبىڇ هب ن ډب، اثٮـهاػ ٭ج

« ډ وشڈ. ـډب ، اي ا ؿ كپبز ب ن ا سب ثى بويـثى ډا ىي

« ؿ ٽب ډ ٽى ؟ :» ٽ ي ـد ن ، يڇ ـ ڈ . ؿن د نـثٵش« ن س ا ډ هاوي.:» ٽ بډيـٽ ث

«ڈ.ـ، ډ وش ن آن ا ي هاز ، ـىي كپبز ؿى » ڈ :ـځٶش

«ي! ـٽىى كپبز س ا ٽ ثب بن ـب ، ؿىـي اڅپڈ ! كپبز و ډجـب ٭ج:» ن ځٶز

، ډلميثه ډى اااڅشكي

لطف رق ندرس

ثى ډبوي اي ي ثىوي ډى هاځ ى مڂ ا ثـ ؿىي ؛ ثى ي ػيا ـ ا . ثى ثٿ س ډبىڇ ا بڅ ؿىي اڇ هبڅ

.ثى ځىان ي بىـوب ىڂ ػبر ا ، ډ ٵز مب ث ډشمپه هى و٫ ى ي وياز ډپچ ؾ ډبڅ و٪ـ ا آن ٽ ثب . سىب

وم ٽجى ى ځب ، ډ ٽى ثاى ويځ وى ٹڈ ى ځب اي ي ثى ثٿ ډپچ ن ټ ثا ث ٵوي ي سىب

.ثيياوي بـٽؼ ى ىاوز

/ ثيياوي: ثمبوي ٽجى : وبڇ يشب ث مب ډ ٵز : ٵٮڄ اىبى /ډشمپه: ىاا اډپبوبر ، طيسمىي/ :ٹچمي ثبو

از اغ اډي ٽ ثلـان ب ٭ج ا . ډ ثوي ااى اشلپبڇ ي ډٺبيډز اي ث ٽ ىاز سٽچ ډبىڇ ډبوىي و اي كبڃ، اه ثب

ٽ ثى يـڄ بنـام بئجـث ډىج٬ ث ٵپ ي ٭ت .وجى هج ډبن آن ى از، ٱة ثب ٷ ٵىڀ ثهى سلٶ ي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

37

ا وبځا دبډي ٽ وم ثز ىڃ ٹيب آن ځا ويځ اه ث .ډ دٵز اڅ ډز ٭ىان ث ا ثي ي هة

.ثى دىب آن ث ثى ٽ ثى ىڂ ي ډ ي، ز ي ويځ ټ اځ و٪ ى ي ثىڂبى ٵبػٮ ا

/ ثلان : آة ى اه ػب ٮى سپ ځب ډٮى، امبن ډلپڈ ث هيا . ى اڄ ٮى ياځا ٽىن ٽبب ث هيايويسٽڄ: :ٹچمي ثبو

: يآٶشڂ ، سٲ كبڅز وبځبو / سلٶ : ي ، اډٲبن / ث بئج : ثيين آڅىځ ، ث ٭ت، ثيين سىي يټ / ډز

وز يكبىط وبځاهاز / ىڃ وم ثز : ٭الٹ ډىي ي ياثش وم ي . / وبځا : وبهب ىي ، سچن يوباكز ٽىىي . / ٵبػٮ : ثال

: م اډييا ثىثى دىب آن ث ثى ٽ ثى ىڂ ي /

ٽىب ا وبځا ب « ي ز ويځ» اشٮب : ټ ي ويځ : ويځ ډبوىي پ ا از ٽ ىي ي ىاى. / ٽىب: :ٹچمي اىث

ويځ / سو: ويځ ي ىاش ثبي

اي ثب سٽڄ ث هيايوي يامبو ٽ ث ايىاز ډ ساوز ثلان ب ٵپ ييك ا ث هث ى هى ا ثه ثجى يث ىوب : ٹچمي ٵپ

ب آن دٵش ثى . ٵبو ياثش وى .ش ىوب ا ى ٽىب جب

ـثش ث ٽ ػز ا آن ثچپ ڄوـث ا و ، ثى ٽى ب٭زـٹى ا بوـىي ويځ ث ىاز، ٽ سمپى م ثب اڇ هبڅ ثىبثاه،

بڅ ٽه هبو .ىاز اسبٷ ټ ٽىوي، ويځ ډ آن ى ڈ ـىڂ هبواى ٽ ٽـډش هبو ى . وياز بعـاكش آن ا

.ثى ٽى ډشمٽ ا هى ويځ اسبٷ ټ بنـم ى .آب اډپبن ځو ا ٭ب ، ثب وپجز ڈ ث ي ثى

ثوڄ: هبز ، سىڀ ؿم / وپجز : ثيثوش، ٵالٽز / ٭ب : ٵبٹي ، ثيين :ٹچمي ثبو

.ځٶز ډ ٹ ډه ثا اي ي وشڈ ډ دىؼ بـٽى ي ډ ٵشڈ ىيا ث ځب ث ځب .ثىڇ ٵوي ډىڅ ث ډه هبڅ اه ثا

كٳ ډوشچٴ بكضـډج ا ي ي، وم هبع« بر ـجډ» ي يډ بئڄـډ ىا ا ي ثى، وه ٽڈ ي هټ ٽ ډبىڇ ثهالٳ

ي ٩اٵز ډٺيا ثب ځٶشب ځٶز، ډ وه ډٿ ٭ا ي آهر ا يٹش كش ٮ؛ مـىه ي ب ځش كيض، ، سبن ا ى؛ ډ

.ثى ما بنـىاش ي وٺڄ

بى دي( ډبىثٿ )ډبى ا اه .ىاشىي بى ث ثځبن ډبى ا ا آوب ىي، ډبىڇ ي اي ٽ ډ ځٶز ى ٹ ب ډه ثا

ډبى ػن اه ٥ » ثى: ثبوبن يى «ډبىػن» ي: ـځٶشىاي ډ ث .ثى ځٶش ػاث بنـوى ي ٽى ىا ـ٭م ٽ ډ ىوي كٳ

«ځٶز ، ډبى ػن آن ٥ ځٶز.

ث ډىڅ : ډبوىي ، ى كپڈ / ډجبر : ډ١٭بر ډج / ٭ا : ػم٬ ٭ب١ . كبىط ، دبډي / ٩اٵز : ٽ ٹچمي ثبو :

/ يى ثبن ثىن : ٽىب ا ىائمب ا ؿ كٳ ىن يډبر ، جب ، وپش ىؼ يه ثبو / ػاة : ځا يجب / يى : ى٭ب ، ٽ

ك آډ: ٹ ب ه« / ػي ثىن » ٽىب ا « هټ ثىن » ٽىب : :ٹچمي اىث

م آن ٽ – اٵبو ب ث ٭بڅڈ ي ىيڇ ا ااو اڄ ثب ٹ ب ا ثٮ٢ ٽ ثى ډبىڇ ڈ ځب ي هبڅ ثبن ا ثب ووشه

ثب ٮي ٥ٸ ا ثب ووشه ډا ىاز، ٽ څ٦ٶ يٷ ثب هبڅ اڇ آن، ث ٭الي . ٽىڇ ديا ا – از وڇ ي دان م آن ي وڂب ي دوڀ

يڅ وم ىاوز ا وشه ي ډ ىاوز ا هاوين ى ، ى ىڂ ن ؿىي ډبوىي كش ؿىياو وياز؛ اى اي . ومى آىب بپب ٮ

ډػى ىاـ اڇ ډبوىي و اي .ثى كي اه ا ثش هچ ٵڈ اىث ا ىػ

. ثى اي بـي ٱمڂ ي مـيڇ ٮي اه . ىاز ا ٮـي ٽچبر ٵٺ٤ اڅؼىبن، ثى ؛ ٮىـ ، ٭الي ث ٹآن ي ډٶبسق« ٽشبث ټ»

ډبن دز ٽ هشواث ث ڈ؛ـډ وش ٹبڅـ ي ځو بنـم ثى، ډالڈ ٵڃ اځ ي ٽ، ثى، اځ ډشبن اي ي ډه

بن،ـثش بن،ـځچش ډ هاويڈ؛ يـٮ ي ډ ىاىڈ سپ ، ىاز دش كپڈ ي ثى ي ػم٬

٭الٹ آن ث ثى، سمظچ اوي ي ٮب ٥ٵيا ٽ و هبڅ اڇ ي وجى ٽبٵ ٱڃ څ٦بٴ ىبٵز ثا ډه ٵڈ ى .ٹبي ځب

.ىاىوم وبن ياوـؿى

ٱمڂب : ٱموا ٹچمي ثبو:

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

38

« / آطب ٮي» ډؼب ا« ٮي » ٽىب ا هبڃ اوڂ ثىن / ډؼب: « از وڇ ي دان م آن ي وڂب ي دوڀ م آن ٽ» ٽىب : :ٹچمي اىث

/ سو : آطب ٮي ٽ ثبىي. . ثى اي ي ٱمڂب ي مـيڇ ٮي سج : اـه

» م ن ثي. اه ډه ٽىٽبو وبؿ ڈـٵ كي ث ٽ ډ ٽى هـڈ ا هى يـآوٺ ىاى، ػبىيځاو ا بٳـاوٮ٦ ٽ يـٮ

ب،ـدش ټ ډ ڈ ي ىاى ا آډځب ټ جز ڈ ٽ ايڃ، ڈـډٮچ ، ٵب ثبن ب٭ـ ػان سه ي سهـد «بة ـ

ٽىىي ػم٬ بي،ـوج بهشـى اي ػبوت ا ٽ وز ويځ ااو كٶـ ب ا ا ٶك ؾ ـ ٽ ٽجس، بٵزـڅ٦ ي بةـ٭ٺ ؿڈ

ٶز ا ،ـد ىشڂ ي ٽىٻ مـيڇ اه كبڃ، ث . ... ڄـ٭ٺ ي ٭مچ، يځ ويځ ي ٭ٸ ٭ٵبن ، ي س٫ : ياىـا١

.از ىاش ػبن ثبن ب ٵب ٵپ بـٵ٢ ى ا ، ډبوىي اه ث د بڃ يـ

اوٮ٦بٳ: ب يوډ وبن ىاىن ،بځبين ثب ا٤ ، هڈ ين / ن : د ، ثٿ / بة : ػان جز : پ : ٹچمي ثبو

، ٭٪مز / كٶ : ام ، ځىاڃ / ا١ياى : ع ١ي ، ؿب ډوبڅٴ / جز : س يڃ ، پ ي٭٪مز / يځ :

ىه ي ٮز ، ډٺبثڄ ٭ٵبن ي٥ٺز ز ، س٫ ، ىاشه ٵشب ي٭بز ا٭مبڃ ٹبوومىي يى ؿبؿة هب آئه ٭ٸ / س٫ :

ب ىى يډج از يثا مه ځب ثب ٥ٺز ي٭ٵبن ؿىيان ڈ وم ثبي .

« ى كي ٵڈ ى وه ډ ځٶز » ٽىب ا « ډ ٽى هڈ ا هى آوٺي» سىبٹ٠ ) دباىيٽ(: ن م بة/ ٽىب: :ٹچمي اىث

سج : كٶ ب ويځ « / س ثى ي وډ » ٽىب ا « ٽجسـ څ٦بٵز ي ٭ٺبة ؿڈ/ »

ي وش آوب ى يـٮ هى ٽ كؼ ب بنـم ـو٪ يڇ؛ بـآى اي ثب سبټ ي ٽؿټ اسبٷ آن ى ډه

ٮي هز سىب اه .ډ ومى بى ا ٹ ب ډ ٽى، ډٮى هى اىاٻ كي ى ي ډ هاوي ثى. هبڅ اڇ ځٶش ا بـٮ

٭ه ى ي ثوي كٳ اي ډبوىي از وشاوش اكي ثبن ٵب، ى .وجبي ج ؾ ٽ ث ي ثبي ج م وه ث ـوى ٽ از

.ډ ىڈ ثبا ي ٽؿ ى ي ا اي ىن كٳ و٪ كبڃ،

كؼ : اسبٷ ، هبو / و٪ : ډبوىي / اىاٻ : ٵڈ / اكي : ؾ ٽ ، ٽ ٹچمي ثبو :

ثى « ډمشى٬ ڄ ي » وجبي: وى ج ؾ ٽ ث ي ثبي ج م وه ث وى ٽ از ٮي هز سىب اه: ٹچمي ٵپ

از. ث ٩ب ثب بى از اډب وم سان ډظڄ آن ځٶز .

ؿن ډه ي ، وي ي يڅ ځب بوـوب سب ثب ىڂ بحـؿ ثى؛ ڈ سب بډـڄ ىاز، هبڅ اڇ ٽ ي اـٮ برـآن ٽچ

ٵان ث ـثش . ٽى ډ آډب ڈـى اؿ .ډ يڇ ـڅج ډ ىيڇ، ا ٭پ ب ي ډ هاويڇ ي ډ ىيڇ ا كپبز ب اه

ډ ٹ ڈ،ـډ ځش ثب هىډبن هبو ث بڅ اڇـه هبو ا ٮـي ، يٹش هاوين ا ىيدب . د ي ث سب ډ ٵشـڈ ا ڄـسو

. ياشىيـډ دى« هڄ» ٽم بي ـاه ځو ډ ىيوي ، ډا ٽؿ س ٽ بوـٽ«. ډ ىييڇ څپ» بنـؼ ٵ٣ ا ي ٽىڇ

اؿ: هبو ٽؿټ / آډب: يڇ ، ثآډيځ / ٵان : ػين ب ػين آة ا ؿم / ٹ : ثآډيځ ٱ :ٹچمي ثبو

: ير / څپ ډ ىييڇ : ثب ٷ ػز ي ه ٽىبن د ډ ٥جٮ دز اوبن ، ٹ ډ ٽىڇ : ث ير دشڈ ا هڈ ډ ٽىڇ / ٵ٣

ٵشڈ ، سم ات يش /

اشٮب : ٵان سوڄ « / ډٮچډبسڈ بى ډ ي » ٽىب ا « ډـ ٽى آډب ىڈ اؿ» ٽىب : : ٹچمي اىث

بنـؿى ىي ډ ٽى. ډا ما كچ ثب بثاه،ـثى ډ ىاىڇ؛ بنـو ٭الٹ ٮي ٽالڇ ث وجز ډه ٽ ثى يٹز ه و هبڅ اڇ

ډ آوب ا وم ٵميڈ ٽ ا بسـٽچم ډٮى .به به ث ا ي ثس ا ث ثس ا ا ډ ؿيڈ ؛ يـٮ ـدبڅ ى ځ ٽ ثىڈ

.ځشڈ

دبڅ : ثبٯ ي ثشبن : ٹچمي ثبو

« آطب ٮي» اشٮب ا « دبڅ ٮي» اشٮب : : ٹچمي اىث

ٽ ىاز يٮز ٹي ٽبٵ ث ډٮى ي ٽالڇ ىاډى هجوشبو، .ڈـثذ ثشاوڈ اي ا ٽ ثى ٽ و ي ىاشڈ څٲش بةـٽش و

ي ځز آاىسه ىډ بٵشڈ؛ ا ډٶډ ىڂ ثز وم ٵميڈ، ا ا ثز ټ اځ . وڂىى ډب ثهىا ا ډبو٬ څٲز، ډٺيا وياوشه

.ثى ځا

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

39

آن ډ وشڈ، بـاو بن ـىثش ى يٹش ثٮي، ٽ ىاى ٷ ډؼ٬ جـټ ا سٺچي ث ډا بنـځچش هاوين ٽ ثى مبن ػب ا

.ډ ثىڇ ٽب ث ا

. ډ وي ا اي ٭٢چ ي اشوان ثىي ڄ ٽ دبـثى ثا ٥ٶ« آٱ » ـ ډىڅ ث ډه ثا يـٮ بر،ـاىث ثب بـآى ب٧ـڅل ا

وياشڈ، ٽبآډى ا ډث ٽ آن ػب ا . ىاى ٹا ثچىي ث پ ا هى ي ي دسٹ٬ آطب، اه ثب آىب ثب آٱب مبن ا ډه اىث يٷ

ي هى آډهشه مه ا ثىڈ، ؿب ٽ ىاىڇ ػئز هى ث اځ ثٮيب . ٽىڇ ٵشه ث ا آٱب اىث ٽډبڃ ٽډبڃ مه ى

:ٽ ثى وى سىبي

» بـاشٺ ي ىـ آة ي بنـسبثش ي ثى بثبنـث ٽىڇ ثي ٽ ډه ا ـډڂ هىڇ ثشـا ك ث «

)ىب(

/ هى :ٽ ڃ : ثب اكشب٣ ا ٵشه وبثىببن آٱ: ايڅه ډبى د ا ثيوب آيىن ٵوي / ٽ ډبڃ ٽ ډب: ٹچمي ثبو

: ثب ٽ وب ل وياى ي ثيين ډر ٽب ثپىي ، ډشٺڄ ، هى ډوشب ، ب يآاى ، ډشجي يهى ا / سىب ي : ث سىب / ډڂ

ى .هاز وپه / اشٺب : آة هاشه، آة ٥چجين ثا ٵ٬ سىڂ ، و٭ ثمب ٽ ى آن ثمب ا هىن آة وم

« ډلپڈ ډ بهز » ٽىب ا « ث ډىڅ آٱ ثى » ٽىب : : ٹچمي اىث

اځ ا ي ك ٽب ٽىڇ ، ډا ډى ډااه ٹا وي ؛ ډه ډبوىي اوبو ثىڇ ٽ ى ا ځڇ سبثشبن يى كبڃ سىڂ :ٹچمي ٵپ

ي ي هى وىيځ اثشيا اكشمبڅ ب هاي ٽبش ډ سا٬١ ثب وىي) يي ، آة ى ا ىيڇ ي ث ٭ز ث آن ىييڇ.

ٽىي( سػ ا كٵ اه ث آيىن

وييه االډ ډلمي٭چ ىٽش ، يب

کارگا هتي پژ

ٹچمي ثبو

( ػييڃ ا ډبوىي ومو ٽبډڄ ٽىي:1

( ىاا ، طيسمىيډشمپه ) ( اشٺا بٵش بٽه ،ـډشٺ ) ( يبـٽچډٶبسق )

ا ډشه ى ، ؿب سٽت يٶ ٽ امز اډال ىاوي ، ثبثي ي ثىي. -2

بئجـ ث ډىج٬ –ان ب ٭ج ـثل –بٳ ػبيىاو ـاوٮ٦ –ڄ ـٹ ا

ى ډشه ى ډو ٽىي. « ثيڃ » ى وٺ سجٮ ثومو ا ا ٽب -3

ٽ د ا اه هاوي اڈ ، ػمچ ىي ٹمز ىاى: وبى ، ځا.مبن ٥ -4

.ډا ووشه ثب ا ٥ٸ ٮي ثب ٮ بپب آىب ومى هبڅ اڇومو :

وبى ځا

از. « بكت هج » وبى ، ٽچم ب ځي ا ٽچمبر از ٽ ى ثب آن هج ډ ىڈ ؛ ٮى ،

ځا ، هج از ٽ ى ثب وبى ىاى ډ ى.

ى ثىي دىؼڈ ى ، ػمچ ب ا ډو ٽىي ؛ ذ وبى ي ځا ټ ا ى ػييڃ ثىي:

ځا وبى

ٹ ب ه ډ ځٶزثا ډه ) اي ( -

آوب ا ا ډبى ثځبن ث بى ىاشىي. اي ي ډبىڇ ، ىي

ا اه ډبى ثٿ بى كٳ ډ ىوي ) آن ب ( -

ٹچمي اىث

ٽياڇ ٭جبر ډشه ، ث يځ ڄ ډمشى٬ ثىن جټ ٮي اب ىاى؟ -1

بيـٽ ج وج ؾ ث ي ثبي ج م ث ـوى ٽ وز ي ـهز ٮ بـاه سى

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

40

ځ يػى كب١ ٱبت ىي ا ډه ى ډبن ػم٬ ي ىڅڈ ػب ىڂ از. ث ثز ا ٮي سػ ٽىي: -2

ث ثبن ىڂ ، ٱبت ، ٶز كب١ ، ڈ ډبن ، ث ديي ا ياكي وجز ىاى ي اوي ي « ٱبت » ي « كب١ » مبو٦ ٽ ډ ثىي يا ب

ث و٪ مب ؿىه اډ ډمپه از؟ ياٹ٬ ي از.

ټ، ؿن از؛ وبډمپه ثبڈ آوب ين ػم٬ اوبو ٽ كب١ از ، وم ساوي ٱبت ثبي ؛ ؿن اه ىي ٶز ، ډشىبٹ٠ اوي؛ ٮى

ډ ي دٵشى ٽىىي اٹىب٫ جب، ٽ از ثى ٽب ث هى ٽالڇ ى ىډىياو، ا ىي آن ؿىبن كبڃ، ب٭ اه ثب ٽىي؛ ډ وٺ٠ ا ىڂ يػى

) دباىيٽ ( ډ ځىي » ومب ډشىبٹ٠» آا ډش٢بى، ډٶبڈ ٽبثى ځو اه ث .ومبي

ثبثي. « ٹ اډه د» كبڃ آا ډشىبٹ٠ ومب ا ى ىي يى

ثب ٽ بى س آاډ از ٥ٵبو. ٽىب وبڇ س څىڂ ځٵز ٽش ٭ٸ -

«آاډ ٥ٵبو وم ى» آاډ ٥ٵبو

ثبب ا س ځٶش اڇ / ثبب ا س / ا كٺٺ سه ډؼب ، ا ٭ٸ / ا م اشٮب ب ا س. -

يډؼب ٮى آن ؿ ٱ ياٹٮ از .« كٺٺ ، ډؼب وم ى» كٺٺ سه ډؼب :

ٹچمي ٵپ

د وڀ ي وڂب ، دان ي وڇ.وىي ثا ٹ ب ااو ؿ يځ ب ا ث ډ مبى؟ -1

ډٮى ي ډٶڇ ػمچ ب ا ثىي:-2

ډٮچډبسڈ بى ډ ي.اڅٴ( اؿ ىڈ آډب ډ ٽى.

ثب يٷ ى ډ يڇة( ا ٵ٣ ؼبن څپ ډ ىييڇ.

ىبٵز هى ا ا ٭جبر ثىي:ىٻ ي -3

٭ت ي ٵپ ث ډىج٬ ث بئج امبن يڄ ثى ٽ هة ي ثي ا ث ٭ىان ډز اڅ ډ دٵز.

اډ اوبو ډاډه ي ډٮشٺي ثى ي دٵش ثى ٽ سمبڇ يٹب٬ ا هة سب ثي، م ث هاز ديىځب اسٶبٷ ډ اٵشي .ي مه ا٭شٺبى، ث اي آ

ډ ىاى .

ىثب اسجب٣ ثز دببو ي ډشه ى س١ق ىي.-3

ىٽش االډ وييه ، ثب ٵيسى ه٦بب هى ا ى دي ا جټ ٮي ډ دى ي اه ػبر ي ځشبه ا مبوىي ٮ دببو

ى وشؼ ك ي ٥م٬ ډ ىاوي.

4- ........................................................................................................................

ډظبٷ ىيش يان هاو

بځىـ ثا ٽ دكمز ٽب اه ا ي ي بنـاډشل ډب ىي ٹمز آهه آن، ا ٹجڄ ي . ثى ډبوي ٵيىه ايڃ ث ي

ومى ډٵٺز سلڄ ه، ي ساوب ٹي ث ي م ثىڈ بٵش ب از، ډپالر ثبالسه اٵشمىي ي ډشٮت ډي

.ثىڈ

ي ث ٽ ډه كش وي ي ٽى ثى ىي كب١ٽىن ٳ ا ه ايٹبر ي ، ثز ا ث بځىان، سه كبٵ٪ ٽڈ

ي ا١ ه ٽب ا ٽ ػز ثيه ي ثىڇ ٵاډ وپى ا ٵاو ثبن ث اىث ٹ٦ٮبر ډي ىاشڈ، بنـا٥مى ه كبٵ٪

ت ٽىي، ډ ڄ اؼبى ٽ آوب ا ثب ثباو .ثڈ ث بىـ ي سٶق ث بوبر ثى،ـاډشل د ى ٽ ا ي هاشڈ ډ ډي،

ٽ دز ا .ثى بهش بنٵـى ا ثىٶ بـځچ ځو ي ٵش ا ثبٯ ا ٽى، ىش ؿبثټ بنـثش ي لا ز ي ثا ده

ا ډب ػاو ػه ځٶش ٽى؛ ډ سجڈ ځىآډي ثىڈ، لځببن ا ٽ ډب ي ث ب،ـث ثو ٥اير بةـآٵش ٥ال، اٵٸ بنـځج ا ي

.ځٶز ډ سجټ

، ػبي « يثين » يب « يٵشه » ډي : بىډبن ، هلبڃ / ؿبثټ ىش : ډبر ، ؿبالٽ ،اشبى / ٵش :ا ډي: ٹچمي ثبو

ٽىن يا ځى يٱجب دبٻ ٽىن ) ىويا ( / ىاٵبن: ىهبن ، اٵبوىي ډياي ، ٶز ٵب٭چ ډٽت يډهڈ ز

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

41

سو : ثبان ثب ؿبثټ ىش ٽىي./ ځجبن اٵٸ ٥ال / آٵشبة سجڈ ٽىي / آٵشبة سجټ ثڂي :ٹچمي اىث

ډ ، ثىوي ٶي ا پٵ، ٽ ثٿ ىهشبن ځىاځى ب يؿچـچ ډز ه، ىيو ٥اير ا ؛ ځچب هىيي ډ آمبن

ثبډياى ىآن ي آيى وب ، آٵشبة د ىاى ، سپبن ا ىا ه جىڈ دب وش، هىي ٭چٶ به ي ى، ٹيوي.ځىؼپ

ا يـځٶى ځچ ىي، ث ثچىي ؿثيش اوياهش، ىي ث ا ه ٽؿټ يمو دـ يشب .هاوي ډ ا ه ػٶز ٵهىي،

.از ٵاڈ آيى بسـسٶ ٥جٮز يـ٭ ينـ ثا و اي ٽ ىاى ډ بنـو اي ب ثشـكى ب ىز .ٽى ډ ٽ، ياز ىاډى ث

ومي : ٵ ډبوىي ٽ ا ډبڅين دڈ ٽٻ ىز ډ ى :ٹچمي ثبو

ٽ ډب ث ډ هاي ثبو ث ثبن ثب ياشـدى ى؛ يـٽى، څجوى ډب ث وڂب ځز، ډب دچ ا آياهاوبن دٻ،

ډب او اوؼمه يڅتـ٭ى ٽ ځ ثڅ ي هچٸ ه ٵٺ. ٽىي سىز ي سجټ ٭ ډشڈ، بـث ينـ ا هى ډبوىي

«ؿز؟ امز دػبن،» :ځٶز اي ث ي ى ياـ ا اي بىډبن،ـ دٻ، هىي ا ي، ډ ډلة

ثڅ ځ : آىڇ م ، ه ډل٢ / ٭ىيڅت : ثچجڄ ، ا ىشبن :ٹچمي ثبو

سىبٹ٠: ثب ثبن ث ثبو ؿ ثڂي. :ٹچمي اىث

ي ى ٽى ػم٬ ا ٵا هى اډب ٽى، ڈځ ا ه دب ي ىز ثى، وپى ډپبڅم بٽىه ثب يٹز ؾ ٽ اـل ٵوي

بٵش ډس ي اه ا ي آډي هب٥ ث از، ډ ٽى اىا ډٹ٬ اه ى دي ٽ ا ػمچ ځٶش ي؛ ديا ٵيٱ ىش بـؿم

«كه وٽ مب،» ىاى: ػاة د ؛ از

«ا؟ ٽى س ؿ ٭ي، ثا »دي: ىڂ

ٵيٯ: و ، يى / ځٶش : اوڂب / ډر : ه ، بىډبو :ٹچمي ثبو

ى ٽ آيى ثاڈ ٽال ثى، آډي ـ ا ٽ ىي ي هي ثاڈ ځ ػٶز ټ ديڇ» ځٶز: ي ى ا يـهى ػاة ى دٻ

«ي. هاي كب١ جق ٵىا سب ٽ ځي ډ ډبىڇ ي وي سمبڇ ى ج، بـٹج ي از ځاش ا٥بٷ ځ ى ٽبٱ څٶبٳ ثب

ا ٽبډ ي ثيڈ بنـىٺ ٽىٻ ث م ىاشڈ، ما ٽ ب ى ا ٽىڇ بىـدى م ا س ط ډشإ ډه ثه، اه ى

.ٽىڈ ؿىه ي ٽىڈ هـ

ٽى، ػت ى ىز ثبي ثيى، ي اوي ي ىي هچ يبـځٶى ىي ٽ مه ي ځٵز ا آوب ٭ؼت ي سا١ٮ اىة ثب ٽىٻ

.ىاى ٵٺب ث ي آيى ثين ٽم ډش

ځ: و٭ ٽٶ ٽ ي آن ا ون ب اثڈ ثبٵش ډ ى. / څٶبٳ: دبؿ ي ٽبٱ ٽ ث ؿ دـىي : ٹچمي ثبو

ٹجب: و٭ څجب ثچىي ډىاو. / ډشإط: اوييڂه / ٽبڇ : ىبن

ډٮچڇ ي ثى دي ا اٵپىي ث ىز ؿڈ ػٶز ټ ثچىي، ي ب ډ ب سىب وجى، ما سٺب١ب ي د ٽچم ي، اه ثب

جټ ي ثب ب٭ز، ؿىي ا د ت، يـسىډى ىهز ټ ثبٯ، ى .از بـډ ه ي وبؿ ا كه ٽ ٽى ډ

ي ثى آىي، ځوبځن ينـث ډي ا هاشىي ډ سب ٽ ػان بځىان آيىڈ. آيب ډبن ى وى ى ا ي وشڈ اشاكز ث

.ومى ډ آوب ډر ا ي ٽى ثبن بىځ ي اكز بزـو ثب به ثا ٽ ىاز آډبو ټ

هؼبڅز ى / اكز: هبڅ ، آپب يند : ٭ ها، ډٮر. / ډځبن : ډب دچټ ؿڈ / ډب : : ٹچمي ثبو

ډشويڇ دي ٽ ا اىا ى ډ هاز وبي ، ي ٥ٶڄ ى اډب ، ىاز ىز ؿمب ي ځبى ا ٹبٵ ٽ م سه ػان

هى يٹز ، هبڃ ث ي آاى هاشڈ س ډ دز هبڃ مـ ا ډه .ډ ٽى كب١ ډٺيډبس وٺ، اه اىا ثا ي ى ىاهڄ ثى،

ډ ډٮى ث ثز ب سب يب ىآن . ثيڇ اىث ر د ى ي ثبڇ اويٻ وبن ثب ٽىڈ، ٳـ ب٭ـ ي ٮ ث ا

.ثى بـٵٺ يـهى يچ بهشڈ ٽ

هچ س ٽ از ىز» ډ ځٶز: پ ٽىوي، داو څ٦ٶ ث ي٫ ټ ي ځىي ىيشبن ه ډ٫١ ډيس سب آي اه

«ٽىي. وم سإډه ا بنـاو ډبى ويځ ر، اه از، يڅ رـ يچ و اىثبر اڅجش ي ش ٹل ي يٷ بكت ي ثب

«ٽى. هاڈ اڅٮا ډچټ ا س يڇ،ـ ب ٽ ي ي يڇـدى ډ ا س چٺ ي از هة ثب:» ځٶز ډ س م ىيډ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

42

ٹر ثياوڈ ي،ـثڂ ډه ځ ډيف ى ٮ ٽى، سٺچي ډٮ اډـ ا ثبڅجيا ډؼچـ، مه ى څ٦ٶب ب٭ـ، آٹب» ځٶز: ډ

«از. دب ؿ سب مب ٥ج٬

ا ىڂان آيب ثبي وٺي ث .ثڂاي آه ثا ډا ثب ى يځ ځٶز» ځٶشڈ: ٽى، ډىيـى ٭اة، ى ب بـٽى اه ا ډه

«ىٶز.

ثبڅجيا : ثيين ٵپ ٹجچ: ٹچمي ثبو

د ا ثبځبو اويٻ، ډب ډه ډ هاڈ ثب» ځٶـز: ى څجوىي ىاز، سؤڇ جبكز ثب ا ر كه ٽ ډه ٵٺب ٭سه

ثبن ا ه آډبن ٽ اڅؼمچ، ٵ «ثبي. ډه ا سؼبسوبو ٽىىي، هـيا هاىي ډ يٹز ـ بـٵٺ ٽ ٣ ثيان اډب ځڇ

:ځٶز س آډهش سؼث اي . ي ٵٺب سه بڅوى ث سب وثز ٽىڈ لجز آوب ثبة ى ي ىاز

مب ث ي سٲار ى هاي بـؿه ډب ث يځب، ىي . از بٷـاسٶ ي بىٳـس ىشو ډب آىي ويځبو ب!ـٵٺ»

د ډب ثا آىي ى ؿ ٽىڈ يـ٭ پيڂ ثب ٽ از اه اث ٽب . اډي ثبي ىڂ ـؿ ډب سٺي ٽ ثب ؿ ومى؛ هاي

پڄ ث ثبي ويى، ډب هب٥ ا ځ يـ٭ اه اىپ ثا ي بڈـوىم ٵيځا پيڂ ث ٽمټ ا ىاش، وڂب ا ػبوت ىيش آي،

«بڈ. ډاٽي ا اډي ډظبٷ ثي،

ثي : يه ، كه ر : هث هچٸ ي ٭بىر / جبكز : جب ، وپ ي ين / سؤڇ : ما / آډبن : يٳ / :ٹچمي ثبو

آپب / ډظبٷ : ٭ي ي دمبن

« اسٶبٷ ٱ د ثى م ثيي» ٽىب ا « سو: ت ؿ ثاي. / ٽىب : ـ ت اثشه ثىن : ٹچمي اىث

پٵ ىاو ډه، ټ . ٽىوي ٽب آن وبډى ډا ي «ٽىڈ. ډ ب هىډبن، دز بڃـه ٵٸ ث ا بنـدم ٥ف» ي:ـځٶشى ٵٺب

اياٷ ډبن ،ـه ىهبو ا آن ٽى، ياـپٵ ا ػ اه ا ثٿ ټ بن،ـدم ثشه ا د وٶ دىغ بيـث» ځٶشڈ: ؿي، ت

«ٽىڈ. ١ج٤ ػاو ابڇ بىځب ث بث،ـٽش

:ځٶشڈ ؿىه ډه ي،ـثـىى ا بـثځ آوپ ا ٹجڄ ي ٽىوي، هڈ پٵ ي ا بـ ٵٺب

ډظڄ ، يځب اوٺالثبر ي اكاڃ بڇـسم ى ٽ يـځى بن،ـثش ييـٶ ـىي اه برـ٥ ث ي ثب ځىب ث ٹبي دبٽ ث»

چت ىڂ ا ټ ؾ ٭الٹ ي ډلجز ا ٽى، ڈـ ا ا ډب ثبى يـسى اځ ي ٽىڈ كمبز پيڂ ا دبٽياډه ځڄ اه بـثځ

«ىاڈ. وڂب ا ىيش ى، ٽبٵ ډب ډ ، پٵ اه ڄـډظ سب ي وى

.ځاز هى ىٵش بنـډ ى ا هى ثٿ ټ ي يويـٽى ا پٵ بـثځ ؿبثټ، ىز دىغ آوڂب

اياٷ: ع يٷ ، ثٿ ب / ١ج٤ ٽىڈ : وڂياڈ / اوٺالثبر : ىځځو ب / چت : ځٵشه : ٹچمي ثبو

ډظڄ پٵ ب -سو : ٹبي ث ځىب ثب / سج : ډظڄ ثٿ ب « / پٵ » اشٮب ا « ٹبي ثب» اشٮب : : ٹچمي اىث

« .د ين» ٽىب ا « ى ٽبٵ ډب ډ» ٽىب : « كاىص وبځا» شٮب ا ا« سىي ثبى » اشٮب :

څ٦ٶٮچ سڂ« وظ ٵق ٵب » ثځٵش ا ٽشبة

و٫ اىث ډشه يان هاو ا ثب ٽ ىڅڄ ثىي. -1

س١ق ىي.« اڅٮجي يث ي اهلل ٺي » سىبت ډٶډ ، ډشه يان هاو ي ٭جبر ى ثب -2

ثبوڀ ػ ى ىڈ

ثىيڈ هب ي هب يـ ا ٭ج ث ىڃ ثىيڈ ثب ث ـٶ ثٿ سب از يٹز -1

آيٹ / ثب : ات / هب : ىڀ هبا ، ىڀ ي ډبلشبع وب؛ ډى ؿ ي ثٿ : س : ٹچمي ثبو

ثىيڈ: ٽىب ا ػب ثڂڈ. / هب ، هب: ػىب وبٹ/ثٿ ٶ ثشه: ٽىب ا آډبى ٶ ين./ ىڃ ث٭ج : ٹچمي اىث

ي هب: اشٮب ) وش ب ي ډپالر ډبوىي يهب شىي.( -يهب: سج.) هب ډبوىي ي از(

ډبن آډبىځ ثا ډجب ثب ىمه ٵاي از، ثبي ا وش ب بى ٭ج ٽىڈ. : ٹچمي ٵپ

همڈ ډه يا ثهبز ػ ا ثبوڀ ځڈ ث آي ڄـك ثبوڀ ٽان ا -2

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

43

ػ: وڀ / ٶ ٽىن / ٽىن، ٽؽ ٵشه، ىڂ ػب ث ػب ا كڄ : / ٽىب ػز، ٥ٳ،ٽان : ثبوڀ : ٵبى ، يا / : ٹچمي ثبو

ثز ؿب ػمچ از/

ډا٭بر و٪: ثبوڀ، كڄ ، ځ : ٹچمي اىث

ا ځ ا يا ٽؽ ٽىن ث ځڈ ډ ي اځ ډه پر اهشب ٽىڈ ي ٽب وپىڈ ، يا ث ډه ثبى. : ٹچمي ٵپ

ىاوي ـه اا ٽبة ى دب ىاوي د ى ـٶ ا ىالن ىب -3

سىيي / ي كٽز ٽىي؛ ه ډ كٽز يان ي وڇ اډب شبة ثب آوـ اا : ٶ : ډجب ثب ىمه /ډىيځبن / ىبىالن : : ٹچمي ثبو

.ځاى ډ آن ى دب ا ي ى ډ ات آيوش ه ٥ٳ ىي ى ٽ ٵچ ا ٽبة: كچٺ

/ سج ىين يا ا : ٽبو ٽ ىڃ بن ډبوىي ىب ثٿ ي ي٬ از/ دب ى ٽبة ىاشه: ٽىب ا آډبى ثىن. : اىثٹچمي

ډجبان ا ډجب ا ى د ځٵش اوي ي آډبى كمچ ي ؼڇ شىي. : ٹچمي ٵپ

از ب ؿب مز ، بةـثش ډپه، ديا از ىا ، ثاى آډي ـٶ ځب -4

ثز ػمچ از/ځب ٶ : ډبن ٶ / ثاى : ا ثاى ، ډىبىا / ديا ډپه : وش / : ٹچمي ثبو

ٽىب : ا ىا ثىن ٽىب ا وش ب بى يػى ىاى. : ٹچمي اىث

ه ٽ مز ثچىي ؿب ٽب ډب ٭ؼچ ٽ ا ي از ي سب دي، وش ب بى يػى ىاى، وش،ٵ ا ثاى،ډبن ډجب : ٹچمي ٵپ

از.

ثاوڈ هـام ياى ځب ث سب ثاوڈ ىاډه ث ثب ي ـٶ ځب -5

ياى امه ياى : ډه / ث ځب: ډلڄ اكشاڇ، ډه ډٺي ي بش بر / /ٽ ، لا ىاډه : ىاډىثب : ات / : ٹچمي ثبو

لا ي ثبثبو از ى ػبوت از ٽ ٥) ٥ ىب ( ٽ ى آن ػب ويا كٸ سٮبڅ ث ډ ) ٫ ( ي. :

اشٮب : ث ځب ياى امه ، اشٮب ا ډه ٵچ٦ه از / سچمق / سج : ياى امه ډبوىي ث ځب از / : ٹچمي اىث

اٽىن يٹز كٽز ٵاي از، ثبي سب ډه ٵچ٦ه ٽ ډٺي ي بش بر از، د ثيڈ. : ٹچمي ٵپ

از ډبن اوي ڄـو ي از ىا چـػ ډ از بنـٹج٦ ي بنـٵ٭و ا د ياى -6

ج / وڄ : يى وڄ/ػچىا: ع ٹج٦، ډىة ث ٹج٤، پى ٹيڈ ٽ ډ / ٹج٦بن : وبن: څٺت دبىببن ډ / ٭ٵ : ٹچمي ثبو

اشٮب ا ډپالر / « وڄ » ، «اډبڇ همى » اشٮب ا « ډ » ، « اائچبن» اشٮب : ٵ٭وبن اشٮب ا : ٹچمي اىث

ډه ٵچ٦ه ا وز ب اٲبڃ ٽى اوي ، اډبڇ همى دؿڈ ډجب ثب وز ب ا ثاٵاش از اځ ؿ : ٹچمي ٵپ

ىا ب بى ى اه ا يػى ىاى.

ثاى ا از ڀـوى ثڂبو ډب ػب ث ثاى ا از سىڀ هبو ا ډب از سىڀ -7

ثز دىغ ػمچ از / ا : ٵټ ا١بٵ هبو ډب سىڀ از/ : ٹچمي ثبو

سپا : سىڀ / ػىب : سىڀ ، وىڀ / « / ٿ » ياع آا: : ٹچمي اىث

ثب يػى ىمه ٱبت ى اه هبو ) ٵچ٦ه(، اه هبو ثا ډب سىڀ از، ا ثاى، يػى ىمه ى هبو ) اځ ٽب : ٵپ ٹچمي

وپىڈ( ثا ډب وىڂ ث وز.

ثڂي هـم ا ىز ا هـوڂ ي سوز ثڂي هـىم ا هبو اه يـ ٵډبن -8

اه هبو : ډه ٵچ٦ه / سوز : ٵچ٦ه / وڂه : ٹي / امه : ٦بن ، ډى٪ اائچبن از : ٹچمي ثبو

اشٮب : هبو ، سوز ، وڂه ، امه : ٹچمي اىث

پٵب ثبوي.اډبڇ همى ٵډبن ىاى از ٽ ٹي ا ا ىمه ثڂي ي ث : ٹچمي ٵپ

ٽى بي ا يڅ ثبي بيان ا ٽى بډـ ػبن ڀـآى ٽچڈ ٮى -9

د ا ٵشه وبڇ ډى ځ ډىبٵٸ ى ثى اائڄ . ٽچڈ : وىڂ ، څٺت ك٢ر ډ ) ٫ ( / آىڀ : ٹي / بډ : : ٹچمي ثبو

ى آن ػب ، ډى ث وبڇ بډ ، ځبڅ ا ا ٥ال بهز ي ډىڇ (ث ػب ي) ك٢ر ډ ث ٽ ٥ ي سٹٴ ؿڄ ي ابن

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

44

ى ثبځز ا ٥ اه ځبڅ ا سپ سپ ٽى ي ى٭ر اي ا اػبثز ٽىوي. ك٢ر ډ ) ٽچڈ اهلل( ا ث دش آن ٵاهاوي . ډىڇ و

/ ىيز ،)( دٲمج ا د ىه ى ډٺبڇ ثبالسه / يڅ : ىاويى وڄ اٵپىي.

ٽىب : اىڀ ػبن ٽ ٽىن: سمڈ « / اائچبن» اشٮب ا « بډ » ؛ « اډبڇ همى» اشٮب ا« ٽچڈ» سچمق / اشٮب : : ٹچمي اىث

ث ٽشه ځٵشه

اٽىن اډبڇ همى ٹي وجى ثب ىمه ډشؼبي ا ىاى ي ډب ثبي اي ا ب ٽىڈ. : ٹچمي ٵپ

بيـثش ، هن ا ى ىب اځ بډن بيـثش بډن ث از ػچىا ڈـكپ -10

ج / بډن : ىز / ػچىا :كپڈ : ٵډبن / : ٹچمي ثبو

سج : بډن ډبوىي ىب ثى/ اٱاٷ : بډن ا هن د ثى/ ډا٭بر و٪ : بډن ، ىب : ٹچمي اىث

ي و واي ي ث د ثيي.ٵډبن ج از ٽ ث ىز ب ثشبي، ي اځ لا د ا هن : ٹچمي ٵپ

ىا وز ، بىـثج ځ ثبى، ـس ځ ػچىا ڈـكپ ا ثىن ٵډبن از ٵ -11

ثز دىغ ػمچ ىاى / / ١ي الڇ، ثبي، ي ٽ وبى ٭ي ث آن اوؼبڇ آوـ ځىاوين، ٵ : ياػت : ٹچمي ثبو

اشٮب : س ډبوىي ثبان ثجبى / اٱاٷ : س ډبوىي ثبان ثجبى/ : ٹچمي اىث

وجى ڈ. ا٥ب٭ز ا كپڈ ج ياػت از، اځ ا آمبن س و ثجبى ثبي آډبى : ٹچمي ٵپ

ٽه ـذ ػبن ، بىـثج ځ ، ثبى ـس ځ ٽه ـٶ ڀـآى ي ثه ډه ػبوبن -12

« / ډظڄ ػبن ٭» ان : ى ػبوبن ، جبز از : ٹچمي ثبو

ډشىبٹ٠ ومب : سج : ػبن ا ډبوىي ذ ثب / اشٮب : س ډبوىي ثبان ثجبى/ « / ير ډٺبيډز» ٽىب ا« ػبن ذ ٽىن» ٽىب : : ٹچمي اىث

ػبن ا ذ ٽىن ) ذ ثا ډلبٵ٪ز ا ػبن از (

ا ػبن ډه، آډبى ډجب ثب ىمه ، ي هى ا ثا و٫ وش آډبى ٽه. : ٹچمي ٵپ

ثاوڈ بنـڅجى ه٤ سب ػالن ث ػب ن ا ثاوڈ ػالن ث ـثه ډه ػبوبن -13

آن ا اٲبڃ ٽى از / ػالن: سبهز ي سب / ه٤ : ډ / وبڇ ډپبو ى ٽ ڈ اٲبڅڂ وز ػالن : : ٹچمي ثبو

« ن » ياع آا : ػىب سبڇ : ػالن / : ٹچمي اىث

سب ډه څجىبن ثيڈ.سبهز ي سب ا ٭ ډه ثه ث ٽ ب ػالن د ثيڈ ي ا آن ػب ثب : ٹچمي ٵپ

ىاى ثىٶش ٱم ـٽ ٽ بـآوؼ ىاى هٶش يـ ي ٽ بـآوؼ -14

ٽ : ډلچ : ٹچمي ثبو

آن ډى ٽ ى ځ آن يب وٶ ي ي اوي، آن ػب ٽ ډىډبو وغ ب ٵاياو ث ىي ډ ٽىي. : ٹچمي ٵپ

ا ډب دز به ى ىاٯ ثپز ا ډب ٽز بنـڅجى اويي ډه ػبوبن -15

: ٹچمي اىث

يٹش بٽىبن آن ا ډه ب از . ى ٵچ٦هى به : وبڇ يشبىاٯ : ٱڈ / « / ٱڈ ي اويي ٵايان » ٽىب ا« دز پشه» ٽىب :

سچمق .ٽشىي ځچڅ ثشىي ي بن ثي ىٵب٫ ا ثيشب وٶ ا107اائچبن ٽبي ث ډ ځشىي،

ٱڈ ي اويي څجىبن ډب ا ٽز، ي ىاٯ بىر ډىڇ ى به دز ډب پز. : ٹچمي ٵپ

ٵچ٦ه سب ػب ه ٵز ى ث ثبي ىه ٥ ا ځى ٵز ډځبن ث ثبي -16

٥ ىه : ٥ ىب / ىيىن / ځى : ځى ي هبٻ / ٵشه،ډځبن : ډ ب / ٵز : : ٹچمي ثبو

٥ » اشٮب ا اائچبن؛ « ځى » / اشٮب : وز ا اوؼبڇ ىاىن ٽىب : ث ډځبن ٵشه : ثب ي ٭ٸ ٽبسچمق / : ٹچمي اىث

ث ى ٵشه : ثب سال ثب / « / ډه ٵچ٦ه » اشٮب ا « ىه

ثبي وز ب ا ډه ٵچ٦ه ثين ٽىڈ ، ي ثب سمبڇ يػى ا اه ډه ډٺي ډلبٵ٪ز ٽىڈ. : ٹچمي ٵپ

ىي ث ثڂٵش ڈـ٭چ ډب اډبڇ آوټ ؿبيي ثبوڀ ثى ي ـثه ډه ػبوبن -17

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

45

اډبڇ » ، ى اه ثز ډى٪ هاوي ډ ډج اٮب آيا ث ي ثچىي ثب يا ي ٽىي ډ كٽز ائان دبد ٽ ؿبيي : آن : ٹچمي ثبو

ډا٫ ايڃ ، ػمچ از٭چڈ : دؿڈ ، څا ، ثٷ / / آوټ : اىټ، اٽىن/ از« همى

ٽىب : ٭چڈ ځٵشه ٽىب ا آډبى ډجب ين : ٹچمي اىث

ا ثاى ډجب ، آډبى ي يا ج ا ثى ، اىټ هى ج دؿڈ ډجب ثب ىمه ا ث ىي ځٵش از. : ٹچمي ٵپ

ىا چـػ مذب ٹي ىب يـډٺ ا ث ثىه ځ څجټ ، نـسپج -18

وٶ ؿىي ب ىي ا ټ ٹيڇ، ڈ سپج ٻ اهلل اٽج ځٶشه / څجټ : ى٭ر ا اػبثز ٽىن / ا: ات سىيي / مذب : ما، : ٹچمي ثبو

از / « يوي » يا ا « مذب» ، ما مڂبډ، :مذب .ىىي ډ اوؼبڇ ٽب ڈ ثب ٽ

: ٹچمي ٵپ : ٹچمي اىث

ثب ٵبى اهلل اٽج ي څجټ ، ا ث ات ي دب ث دب ج كٽز ٽه ؿا ٽ ډٺي وب ډب ٹي از.

كمي جيا

کارگا هتي پژ

: ٹچمي ثبو

ډٮبىڃ ډٮىب يا ب ا ا ډشه ى ثبثي: -1

( ٵ( ياػت ځىاوي ) ڄـك ( ٽؽ ) ػوڀ )

ؿ ډٮىب ىاى؟« ػالن » ى ډا٫ -2

سبهز ي سب ثاوڈ څجىبن ه٤ سب ػالن ث ػب ان

ػمچ از؟ ػمچ ؿىي ثز -3

از ب ؿب مز ثشبة، ډپه، از ديا ىا ثاى، آډي ٶ ځب

.ثىي ا آوب ډٮىب ډٮبىڃ ي ثبثي ى ډشه ا اډال ډڈ يا -4

: ٹچمي اىث

.ثىي ي ثبثي ا ومو ، اىث ب آا ا ټ ثا ى ډشه ا -1

ػالن: )سبڇ( مبن ػىب

سىڀ ، وىڀ: )وبٹ( وبمبن ػىب

.ثىي ا ب ٽىب ډٶڇ -2

ډجب ( ين آډبى ٶ ) ثشه: ثب ث ٶ ثٿ

ب ينـآډبى ډج ځٵشه : ىي ث ٭چڈ

: ٹچمي ٵپ

:»وڄ /«اډبڇ همى »ډ: /« اائچبن» ي ٹج٦بن: ٵ٭وبن ؿز؟ )٫( ډ ي ٹج٦بن ي ٵ٭وبن ا ب٭ ډى٪ ، ثز ى -1

«ډپالر

ز ډبن ا وي وڄ ا ي ز ػچىاا از ډ ٹج٦بن ي ٵ٭وبن ا د ياى

.ثىي يان وظ ث ا دىؼڈ ثز ډٶڇ ي ډٮى -2

ڈ ـڈ شـ٩چ ثب ب ـث ډج ا ډب بـكم بسـٽچم ثب ؿن ، ثچ ؿا؟ ىاوز؟ كمب و٭ ا ػ ثبوڀ ٮ سان ډ آب -3

.ى٭ر ډ ٽىـي بز ا ډ٪چڇـي كم

يـشى بـډج آډبى ؿز؟» ىاوي ه اا ٽبة دب ى» ډا٫ ا ډٺى -4

ه /ـٵچ٦ ډهـسوز : ؿز؟ امهي وڂه ي سوز ا ب٭ ډى٪« سوز ي وڂه ا ىز امه ثڂڈ » ډا٫ ى -5

بنـائچـه : اـام ٴ /ـه : ٹي ـوڂ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

46

هي ي ى ػ ڂ ار ، ٵار ـي سى د وچ ، ډبسمز ىاٯ ث ـٽٮج ا

ث ډټ ٽي ٽ يڇ ـىب وى سز ڈ ا ا ل ، ٵار ٽ س ػ

ىي

ډلمي ٭چ ډؼبي) دياو(

:ٹچمي ثبو

وچ : ث وڀ وڄ ، ٽجى وڀ / ٵار: يى ٵار / ل: ٹ٦ ڈ : ىب

ي ثيين پبٵشه ا ي٤ ٽىي ثبىي ي ى آن ډبز ، ىيٯ ب آة ثويډټ:دز ځٶىي ٽ ىز

:ٹچمي اىث

سو : اه ٽ ٽٮج وچ د ثبي ب ىاٱيا ثبي./ ٵار ى ػ ي هي ثبي./ كه « / ډٮٵز » اشٮب ا « ڈ » اشٮب :

سچمق : ياٹٮ ٽثال ي بىر ك٢ر اثاڅٶ٢ڄ سٮچڄ: اه ٽ ٽٮج ى ډبسڈ ٽ وچ د ثبي. /

سج : ٵار ډبوىي ٹ٦ ا از . ؛ س ډبوىي ىب ش« / اثاڅٶ٢ڄ» اشٮب ا ك٢ر « ىب » اشٮب :

: ٹچمي ٵپ

ى ډٺبثڄ س ډبوىي ٹ٦ از ي س ډبسىىي ا اثاڅٶ٢ڄ ٽٮج ى ٿ س بذ از ي ي ا سىڂ س يى ٵار وب آاڇ ي ث ٹا . ٵار

ىي ٽي ي اه ػب ڂٶش از. ىب ش ٽ ډټ آة ث

بوي 22ب اد گج حکوت

ڈ ـ ا ا ـس اثب ي ، ٽالٳ ا ٷ بو ـوڂه ٽم ي بو ىٳ ډ ىـدى ي ځڇ ىز ٶز ثب بنـآم

ٽڄ ا يـسڅي ػم ځڄ ډلم ي بى ثىـاش بن ـػ هـي ث ثبڇ ، ث ٱية ى ػى يـه ثب ډ ٽى .

ي.ـډ ٽ

ى ي ٵيى آډي ـځ ثٳ ي ي ـثچى ٽ ب بڃ ا آاڇ آاڇ ، ي ـپمى ي ئز ى هـثز ي ىيڇ ثم

ي ڈـبٵش ا اڅ كمز ٭بڇ ثب ث ٹن ډى ي سهـه ب ى ډب . ي بث اوٺالة ، اثي ي ـډل٥ آٵش

بىڈ. ـاش ب ـسمب ث ا اى آ يه جق

ډ ثٿ ا يه ى . كچڃ اه جق څجوىي ډب ډچز ث و٢ز اه بنـىه يـسٺ ا چ بـػ اويٻ اويٻ

ڈ ـها دب بٽـسبثى ث ـه هب٥ ى – م سب – ا ٿ ـش بـاه كم ى ڈ بځانـاظ ي بى ىاڈ

ىاز.

ي ١بءاڅيه ٶٮ

ػه ث ٱية : /ىيٻ ځى دـي مبن ثبىي، ٽى ځى ٽ آن ػ ي مبن ي ون : ٽالٳ ٶز ىز : ٶز ب / : ٹچمي ثبو

ثب : له / ډياوڂب، دى، : ډل٥ / ػم ځڄ ډلمي : ػم االډ / ىاىن چچ بىٽڄ ٽين : بى مڂ /

ثٿ شٿ : ى آډين ، ين / كچڃ : / (ه دا) هب ثب ډٺبثڄ ٵبث مڂبو؛ ٭مډ، دا :٭بڇ ثب هز؛ اػب،

ىهبن ، واو / سبثىبٻ : ، ٭٪ڈ /

/ ـس اثب ٽالٳ / سج:ي ٷ ا وڂه ٽمبو سج:/ ي دىبو ىٳ ډ ى ځڇ ىز آمبن ثب ٶزسو : :ٹچمي اىث

اشٮب : ثبڇ يه ػبن) ػبن ډبوىي هبو ا از ٽ ثبڇ ىاى/ /بى ثىـاش بنـيه ػ ث ثبڇ ، هي ى ػى ث ٱية سو:

ػم االډ اان ( » ا سڅي ػم ځڄ ډلمي اشٮب :

ډل٥ آٵشبث سج : / ٵيى آډي ځ ي ثٳ ثچىي ٽ ب بڃ آاڇ آاڇ ا پمىي، ي ئز ه ىـثز ي ىيڇ ثم سو:

آاى جق يه سج : «/ اډبڇ همى » اشٮب ا هي سه ډى ٹن / اشٮب: اوٺالة

اشٮب : اه و٢ز ډبوىي هي از ٽ / ډب څجوىي ى. ډچز ث ػچ ب اسٺي ىهبن اه و٢ز اويٻ اويٻ سو:

اوٺالة » اشٮب ا « شٿ كمب» اشٮب :« / اوٺالة االډ » اشٮب از ا « يه كچڃ اه جق » ىهىيځ ىاى/ اشٮب :

« االډ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

47

/ډىڇ اان ي م وت اڅ كمز: ا بٵشڈ اڅ كمز ثب ٭بڇ : ٹچمي ٵپ

اراى عاضك درس ازدن

ٽىڈ پبز ـك بٸـ٭ بان ٽىڈ بزـ٭ ا بٺـ٭ بـث -1

٭بٺ ا : ا ي ڈ ٭بٺ ا / بان ٭بٸ : يا ، ډىيځبن :ٹچمي ثبو

٭بٺ: ډؼب ا ا ي ي ٭بٺ اىث:ٹچمي

ثب ا ي ڈ ٭بٺ ا ٭بز ٽىڈ ي بى ٽىڈ ا بان ٭بٺ) يا ( ٽ ىڂ ى ٽىب ډب وشىي. : ٹچمي ٵپ

ٽى اوـي ـه٦ ډيا ث ـٶ ٽى اوي ـٶ هوه ٽ بـآو ا -2

ه٦: ٽب ىا ي ډٿ آٵهځشه ا ػبن ي ډبڃ / : ٽىن ه٦ىن / ډيا آوب : يا ، ډىيځبن / ډيا: ػب ىي : ٹچمي ثبو

: ډياه٦:ا١بٵ اشٮب / ډا٫ ىيڇ ٽىب ا :ه٦ار ا ا دٵشه ي ځشه ا ػبن ي ډبڃ«/ بىر»ډا٫ ايڃ ٽىب ا : ٹچمي اىث

ه٦ ډبوىي ؿ از ٽ ډيا ىاى

) ډٶڇ: ٭بٺبن آځببو ػبن ډ ثبوي./ دببن ٭بٺ بىر از.(ځشىيا ػبن ي ډبڃ هى بان ٭بٺ ٽ ي يوي ي :ٹچمي ٵپ

بنـاى ـل ځچ ا ي ـىډ بنـٵبى ي ـه ٽ بـا آو -3

آن ب : يا ، ډىيځبن / ىډي : ٵٮڄ ډب١ بى : ٹچمي ثبو

سج : هي ٵبىبن ) ٵبىبن ډبوىي هي يى ثو ي ځډب ثو از( / اشٮب : ځچ ل اى ) : ٹچمي اىث

« ىبن» ډؼب ا « ځچ» : / ډؼب ثياځ،كبر ثو(/ لاى: ٽىب ا بوىي ډػى از ٽ ل ډ ايځچبن ډ

٥چ٫ ډ ٽىي. اډي ي ديبى ٽىڈ ا آوب ٽ ٵبىبن ؿن هي يى ثو از ي ا ىبوبن ، : ٹچمي ٵپ

يـوىډ هن ىز ثب ٭ٸ ىٳ يـډ وى ػىن م ـؿ ػبوبو ؿ -4

ىٳ : و٭ ب، /ػبوبو : ػبن + او / ؿم ػىن : ٹ ىاوڂ / ثب ىز هن : ىز هن آڅى ي: ٹچمي ثبو

سج : ىٳ / آڅى ىٳ ىن.ثب ىز هن -2 ؿم ػىن ) ٹ ىڂبڇ بى ي آځب از ( -1ٽ ( :ي) دباىسىبٹ٠ :ٹچمي اىث

ٽىب : ىٳ ىن ) بى ٽىن ( / ) ٭ٸ ډبوىي ىٵ از ٽ ډ وىي ( ٭ٸ

ؿٺي ٭بٺبو ي جب ، ىاو يا ٹ ٭بٺبو ډ ٽىىي ؛ ثب ىشبو هن آڅى ي ث بى ډ دىاوي. : ٹچمي ٵپ

ي:ـډ ٽىى ـ ٭ٸ وٲم ه ـؿى ي ـډ ٽىى ـ ي دب ث ٽ ٹ ث -5

/ ډٹٳ اڅمٮبو ثب ثز ثٮي ډ اىيوٲم : آيا / ډ ٽىىي : : ٹچمي ثبو

: ٭ٸ ډبوىي وٲم ا از ٽ ډ )وٲم ٭ٸ(/ سج .ث وٲم يىن2ث دب ي ٹ ٽىن .1يٽ(:سىبٹ٠ ) دباى: ٹچمي اىث

اىي.

ٽىىي ي آياب بى ډ ىىي.)ث اشٺجبڃ بىر ٵشه(آوبو ٽ ، ث دب ي ، ٹ ٭بٺبو ډ : ٹچمي ٵپ

ډب بنـث ػ اوپب ڈـه ثن ډب بوبنـي ػ ػبن ډىپ ال -6

ال : آځب ثب / ډىپ: اوپب ٽىىي / : ٹچمي ثبو

« و ٽىن » سج : هڈ اوپب) اوپب ډبوىي هم از ( / ٽىب : هڈ اوپب ىن ٽىب ا ػبن ډؼب ا يػى/ : ٹچمي اىث

آځب ثب ا ٽ ٽ ػبن ي ػبوبن ډب ا ډىپ ش ي ډب ا و ډ ٽى...: ٹچمي ٵپ

وپى ا ي وم دىي، سب ډ ساو ثب اوپب ٭ٸ ي ٭بٺ هڈ ث ػبن ډب ثن!() ا ٽ ٽ يػى ٭بٸ ډب ي ډٮٷ ا ىٻ

از بٸـ٭ ڈ ـډىن ، ٱ ڈ ـه ث ٽ از بٸـ٭ ڈـډ اه ڈ ، ـه ثن -7

هڈ ډىن : ډٿ ډٮمڅ ي ٥جٮ.ډڈ : ىاي ٽ ي هڈ ځاوي ، اڅشبڇ ثو . / ث : ٹچمي ثبو

ډڈ ثىن هڈ/ دباىيٽ : سج : هڈ ډبوىي ډڈ از« / و» اشٮب : هڈ اشٮب ا : ٹچمي اىث

سب ډ ساوي ، ثب و ب سبن ث ډب هڈ ثوي ) ثا ډب ػب وڂاو وز( ؛ ٱڈ ٭بٸ آن از ٽ ى ا ډٮٷ ػبن : ٹچمي ٵپ

وذبى ي ث ډٿ ٥جٮ ثمى.

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

48

٭ٸ ٣ـ ايڅه ، بن از هم ٭ٸ ٵ٣ ا بن ډهـهز ػ ډڂ -8

هز : هش ي ) ا اٵٮبڅ ز ٽ ځب وب ث ډٶٮڃ ىاى ي ځب وب ث ډٶٮڃ وياى( / اٵ٣: ى وشؼ ٵاياو : ٹچمي ثبو

بن : ج ػمچ ، آځب ثب /ي ثب. / هم : بٽز ثىن ، ىڇ ث وبيىن

هشه ػبن: ٽىب ا وغ ثب / ٭ٸ ډبوىي آس از ٽ ډ اوي. / اشٮب : ػبن ډبوىي ؿ از ٽ هش ډ ى / : ٹچمي اىث

هم: ٽىب ا پر

؛ ثيان ٽ ايڅه ٣ ٭ٸ ي ٭بٺ ، پر ٽىن ى ثاث وبډالمبر از.« ػبوڈ ا ير ٭ٸ هش ي از :» ډڂ : ٹچمي ٵپ

يازـه سب بن ـٵبى ي يـهمى ډبز ثبٯ ى ٽ ب الڅ هـثج -9

الڅ : ي ، اظبځ / ثبٯ: ػبډٮ ، ډه: ٹچمي ثبو

/ / سىبٹ٠ ) دباىيٽ( : همىي ي ٵبىبن سب هياز / سىبت: الڅ ، ثبٯ )ډه،ي٥ه(ثبٯ - )ي(اشٮب : الڅ:ٹچمي اىث

هبډ ي ٵبى الڅ ب: سو

ب ) يا ( ٽ ى ډه ډب شىي ا ثب ىٹز وڂب ٽه ٽ ؿڂو بٽز شىي ي ٵبى پر بن سب ٭ ثبال اه الڅ : ٹچمي ٵپ

ي ډياٹ ثا ثز ٹجڄ از( )اه ثز سإٽيډ يى.

ڈـٽى بزـكم ا آالڅ ب ٽ ڈـٽى ثٮز الڅ ځڄ ثب ب ـث -10

الڅ/ آالڅ : ٺبٸ ، الڅ وٮمبو: ٹچمي ثبو

كمبز ا االڅ. ، سو: ثٮز ثب الڅ اشٮب : الڅ ي آالڅ اشٮب ا يا / : ٹچمي اىث

) ثډبز ٽ ثب يان ٭ي ثجىيڈ ٽ ا طمار كمبز ٽىڈ.ثب ىيثب ثب ځڄ ب الڅ ثٮز ٽىڈ ي ا ٺبٸ ىي ثب : ٹچمي ٵپ

هوبن بوز ٽىڈ(

ي كه كى ڈ يا ثب كچٸ امب٭ڄ ،

کارگا هتي پژ

ٹچمي ثبو

ډٮبىڃ ډٮىب يا ب ا ثىي -1

اوپبٽىىي آى ثبي ؿڈ ٽ ىمه آى ثبي ي ى ٭مبى ب ىپډ

ػب ىي ىن ي ځىين ډٮى ٮي چمبن وز ډياا ىاي ډبو ، ډچٻ ډبو ا ػ ث ااىر س ډ ي

مبن ٥ ٽ ډ ىاوي ، ٶز ثبو ، ثا س١ق ي يٴ ټ يا ث ٽب ډ يى. يا ا ٽ يٴ ډ ى ، ډٳ وبڇ ىاى. -2

ډٳ ٶز هاويو _ بةـٽشډظبڃ:

* ث د ٽبثى سه ٶز ب ثبو سػ ٽىي:

( ىاو آډ هلبڃ ، ي ه٦وبٻ) ػان دبٻ ، هلبڃ ، ه٦وبٻ ( ډ٦چٸ: دبٻ ،1

ىهىي(ىهىي ) ؿ (بوياوشٺبى )بويثه ډ٢ب٫ + وي:

ٽب ) ػان ٽب ( ثه ډ٢ب٫ + ا: ځب) ٽشبة ځب ( ( ٵب٭چ 2

سبثبن ) هي سبثبن ( ثه ډ٢ب٫ + ان: هىيان ) ىاو آډ هىيان (

ثه ډب١/ ثه ډ٢ب٫ + ځب: آٵيځب ، آډځب) هيايوي آٵيځب، اوبن آډځب(

) و هيا ( هاشب ) اوبن هاشب ( ثه ډب١ + ا: هيا

ځ ( ساوڂ ) اوبن ساوڂ ( يىڂ ) ډ٦چت يىڂ(ځ ) ډى اڈ/ ثه/ ٶز + ځ :

دي اشڂ (اڈ / ٶز + ثه ډ٢ب٫ : هياىب ) ٵچٳ هياىب ( اشڂ )

) ځڄ پٶش ( پٶش«( ډشه ديى ي» ديى ) ډشه ديى ( ډٶٮڅ: ثه ډب١ + / ـ ); ( 3

( څبٹز : ډي + : ويو4

اڈ + : آمبو ) ٽشبة آمبو(

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

49

اڈ + ه : ه ) ځىن ثىي ه (

اڈ + ى: مى ) ځچيان مى ( ( وج5

اڈ + او : يكبو ) ډى يكبو (

اڈ + او : ) وه ٽىٽبو (

* اٽىن ډبوىي ومو ػييڃ ا ٽبډڄ ٽىي:

ٶز ډٶٮڅ ٶز څبٹز ٶز ٵب٭چ ثه ډ٢ب٫ ٵٮڄ

وش وشى وىي و وز

هاوي هاويو هاوىي هان هاويڇ

ٹچمي اىث

ا ډشه ى ، ثا آا اىث ومو ا ډىبت ثبثي ي ثىي: -1

( از ياـسب ه بن ـٵبى ي يـهمىډشىبٹ٠ ومب: ) ( ىٳ ٭ٸسج : )

ډٺب ٽىي.« اٯ ي ٽجټ » ا ا و٪ ٹبڅت ي ډ٢من ، ثب ٮ « ٭بٸ بان» ٮ -2

ٹچمي ٵپ

ى ثز ڇ ، ډٺى ا بان ٭بٸ ، ؿ ٽبو از ي ث ٽياڇ يځ آوب اب ي از؟ -1

ډ ىډي بن ـځچ ا ي ـد ي ـل يـذ از/ ثو يى ي ـبن ډظڄ هـٵبى بځان. ـيا ، اظـ

اوٺالة ب آډبن ي يا ـ ثب ىيثب ثٮز ى ثز آه ، ث ٽياڇ ټ ا ا ب اوٺالة االډ سإٽي ي از؟ -2

ثبثي.ووز ، ډٶڇ ٽچ ثز ب ا ثىي ؛ ذ ثا ټ ، ثش ډشىبت ا ډشه ى -3

اڅٴ( ا ډٯ ل ، ٭ٸ دياو ثبډ ٽبن هش ا ػبن ي ي آيا وبډي ٮي

ي.) ـوپ ٵبى اډب ىاى ىز ا ا ػبو ٽ ، ـبى ثڂ دياو بٺ ډ ٽى؛ ٭ٸ كٺٺ ا ا ـٽ اى٭ب ٭ بوـا او

وش ب ٭ٸ( ثاث ى پر ٽىن

٣ ٭ٸـهم از بن، ايڅه بن ډه ا ٵ٣ ٭ٸـډڂ هز ػ

ة( ؿ ا س ي ؿ ا س ، مب ي وشبثي ٽ ى ػه ٭ٺي ، ٽ ا ٽة ي ثالي. كمي جيا

ا ـڂب) ي ػى از./ سچمق : ث ياٹٮ ٽثالـسج : ٭ٸ ډبوى /ين / ػه : ـثځىاوين : ي ـي سبث

( يـث وم سبث ي ٭ٸ

ډب بن ـػ ث اوپب ڈـه ثن ډب بوبنـػ ي بن ـډىپ ػ ال

4- .........................................................................................................................

بـآو ثىوي پش ا م ثز ب ب ـآو ثىوي ش ، وٶ ـؿىج ا

بـآو ثش ثىوي ىز ٽ ؿىي ٭ ث وي د ځى ي يويـ ديا

ډ٦ٶ ډليط هابو

:ٹچمي ثبو

وبو وٶٮڃ از/ ٭ : آمبن« ا :» ش : ب ي ) ثه ډ٢ب٫ : (/ ثز ب م ا : م ثز ب ا ؿىج: كچٺ ، ىا /

:ٹچمي اىث

« / » وٺ ډبوىي ډػى از ٽ ؿىج ډ وي» اشٮب : ؿىج وٺ « / سٻ سٮچٺبر ډبى » ٽىب ا « ا ؿىج وٺ شه» ٽىب :

سىبٹ٠ ) دباىيٽ ( : ىز ثش دځىن / ياع آا : « / سٮچٺبر ډبى» اشٮب از ا « ثز ب

:ٹچمي ٵپ

اه ثب٭ ى شب يا ٱا يى ي از.

وي ث آمبن ب ديا ٽىوي يا م سٮچٺبر ي ىڅجشڂ ب ا ٽىب ى ثىوي ثب يػى اه ٽ ىز ثش ثى

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

50

صبح ب ت ضعر خا

از ) ٭غ(ٮ ى ثب اډبڇ ډبن

ىاى ٽى ا كبڅش ثبوـډ كش س ث ىاى آىى ټ ـس وڀ ثٮي ا ٩ ث جق -1

كبڅش : ډٶٮڃ آىى : ػمٮ / س : اډبڇ ډبن ) ٭غ ( / : ٹچمي ثبو

سو : ډثبو كبڅز ٽى ىاش ثبي / س٢بى : جق ، ثٮي ا ٩ / : ٹچمي اىث

ؿ ػ ٽى ي وٶر ډثبو كش، . ثيين ك٢ ساز آڅى ٱڈ ب ػمٮ ٩ ا ثٮي ډبوىي س ثيين جقب اډبڇ ډبن ، : ٹچمي ٵپ

وياى.

ىاى آىى ي ىج ا ـهج ٽ اډب ٭ٸ ٭ٺجب ٽب از سٮ٦ڄ ي ـډ ځى س ث -2

ىج ، ػمٮ / س٢بى : ىج ، ػمٮ –ډا٭بر و٪ : سٮ٦ڄ ، ػمٮ سو: ٭ٸ هج ا ؿ ىاش ثبي/ : ٹچمي اىث

.وياى ٽب ث ډبن ٭ٸ اډب از سٮ٦ڄ ٭بٺ ي ٭ٸٽب ، س ثيين ځىي ب اډبڇ ډبن ، ډ: ٹچمي ٵپ

ىاى ځىؼى آن ا ث ياو ب اه بٻ ـه اډب س اوپب ث ډ هاوي ياو ث ي ـػٲ -3

ډبڃ ثب ،ځىغ ځىؼى : : ٹچمي ثبو

ىاى ، ويځ ډ ٽىي/ دىبنسچمق : ث ا٭شٺبى ٹيډب ، ػٲي ى ياو ب ٽ ځىغ اشٮب : اوپب ٽىىيځبن يػى اډبڇ ډبن / : ٹچمي اىث

وبن ؿ ا » ٽىب ا « ث ؿ ا ىاشه» ٽىب : / -ػٲي ث اوپب ثواوي ػٲي ، ياو ، هبٻ ،ځىؼى / سو :ډا٭بر و٪ :

« / ىاشه

آپبا ډظڄ ياو ا از ، وبو ب س ا هبٻ اه ډه ٽ ثيين ك٢ س اډب؛ ٽىىي ډ اوپب ا س يػى ،اوپبٽىىيځبن : ٹچمي ٵپ

ىاى.

ىاى ىى بيويـه آا ثب ٭ٸ بىڇ آډي ، ثڂڈ ىي ـوؼ ا ڈ ـهاش -4

ىى : ٹيم ) ى+ ى ; يوي ( : ٹچمي ثبو

ٸ ثب آا هبيوي ىاش ثبي / ډا٭بر و٪: وؼ ، آا/ سو: ٭ : ٹچمي اىث

) ىي ا ثبي ٹيم ىاوي. ثب وجش ٽ ٭ٸ ثب آا ډيآ ڇاډب بى ثڂڈ ا سىيىيان ب وؼ هاشڈ ډ : ٵپٹچمي

سلمڄ ٽى(

ىاى ى ى اي هم ٽ بـآن ٽجس ؿ ث ٹا ثب يـد ډ ٽ بنـ٭بٺ ى ا -5

. / ٽ اډي ډٮمال ى اډبٽه ډشجٽ ويځ ډ ٽىىي و٭ ٽجس ث وڀ هبٽش ٽجس ؿب : : ٹچمي ثبو

اشٮب : ٽجس ؿب اشٮب ا اډبڇ ډبن) ٭غ( : ٹچمي اىث

) ثبي ث ٵډبن هيا ثبي(٭بٺبوز ډىش٪ ٩ س شىي ؛ س ڈ ث جاو ډىش٪ آډين ش : ٹچمي ٵپ

ىاى آى د ـ ي ـٽچ ىش ى آوپ ډ ځبي ا ځـس ثٿ ٹٶڄ بن ـوبځ -6

سځ ډبوىي هبو ا از ٽ ٹٶڄ ىاى /» ٹٶڄ : ډج ث (، ) ډ ساوي اشٮب ڈ ثبي سج : ٹٶڄ سځ ) سځ ; ډج ، : ٹچمي اىث

اشٮب : د آى اشٮب ا ػبډٮ آډبو /

ا ث آډبن هاي بوي. . ي ډبسځ ب ا ا ثه هاي ثى ي ث ٵډبن هيايوي ، ثب آډين هى ،: ٹچمي ٵپ

ٹ اډه د

ىٻ ي ىبٵز

ػمالر ي ىوڀ يا ب ي ډپض يـه ٮـڅل ى هاو اه يى ، ث ؿ وپبس ثبي سػ ٽىڈ؟ -1

هاو ا ث ٽىي.پ ا ډب ب اىثبر اوٺالة االډ از ؛ ث اه ډجىب ، ډشه ٮ « اوش٪ب ډ٭ى » -2

ٽبي ىاىها ى ىياىڈ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

51

ي ى ىاشبن ب اان ي اب٥ ثبشبن ، ؿ اوٺالث ٽبي آىڂ ث و٪ از ي د ثىي ؿډه اي ٽ ثو ٽى ي ډىڇ ا ث اسلبى

ٵاهاوي ، ىٵ ثى اوٺالث ٽ ث ١ي دبىب يٹـز ، ١لبٻ ثاٵـاز. ىٵـ ٽ دشجبن آن ، ىڃ ىىډىي ي ثبي ډىڇ وغ ػىج

ٽي ي ث دىب ثى.

د «از ډػى ايشب ثي، ى ي ش ي از ٦بو ه ډ٪ ااو، ىاشبوب ى ىبٻ) ;اىب(، ا ، ډٮة ١لبٻ

ٽ ډٮى ثيه ډ هى؛ ا اثچ ٵت ثبب ١لبٻ ٵىيـ، ث ياز . ٵبى ي ٵشى ي آىډبن آت ډب ي ، ىـاى« ؿڈ

ؿبالٻ، ى څجب هاڅڂ ذ . ثي دبىب ث ١لبٻ سب آيى دب ى ډ ثى، ا دبٽيه ډى اي، دي،ډىا، اٽ ثب ډاٵٺز اثچ

ډ اي ٽشٴ ىي ا ډب ىي ١لبٻ، ثىي اثچ ث ىن اط ث ذ ديى؛ ډ اي ا ى ثي هـ ي هاوي ډ ثيي كاو هب

.ى ډ ي وغ ډب ي يي

اي ي ث ډ يى ١لبٻ وى ث ي آيى ى ډ دپ ر ث ا هـى اثچ ىڂـ ثب سب آىي ٭الع ث ومـ ا ٭ـي ٵاو دپبن

ىى سپه ثـا ي ٽىي ډ ؿىه ١لبٻ و .از آىډبن ډٲ ثب آوب ىاشه ډبان ، ٽىن آاڇ ي ىى اه ىډبن ا ځي ډ

ځوي ي ډ ا ػبوبن ي ثوي ډ اي ىان ث ډش اىځبن ب ي ا ٽشان ا ډى ىي ت ٽ سست اه ث .دىاى ډ ٽب اه ث هـى

ا از ډ٪ ډب اان، اب٥ ى .بثي آاډ اويٽ ١لبٻ ىى سب هاوي ډ ډبب آيى ي ث ثـين ډ ا آوبن ډٲـ هـڂ،

. هجض ډى ي ثياى ي امى هب ا از سؼم ٽ يي ډ ١لبٻ ىي ث و ػب ي ى اه امه

ثڈ ا ي … آيى ىډ دب ا ځ ١ة ث ا آوبن اي ا پ ي ٽىىي ډ اي ٹي ػىڂ ډى سه ثىي ډ ىهاة ج شمڂ دبىب

آن سٮج ي ٽىي ډ كپبز ا هى هاة ي هاوي ډ ډر ث ا هىډىيان ي ډثيان وبؿب .دى ډ هاة ا ٵبىوبن ي دـي ډ ثهى

ٽ ىز ث ١لبٻ ثو ٽ ځي ابن ډ ا پ اوؼبڇ، .ځىي وم ؿ ي سب اي هڈ ثڈ ا آوبن .هاي ډ ابن ا ا

اه ى اډب .ىي ٵډبن واى ؿىه يػ ػز ث ثيډى دبىب ٽ از ٽبٵ مه اب .از واى ډبى ا ى ٽ ي هاي اوؼبڇ

١لبٻ ثڈ ا وبځ ٽ آثشه دي اي، .بثي ډ دي ٱب ى ي وي ډ « ث ډب » وبڇ ث ځبي ا ي اي ډ ډبى ا ابڇ، ٵيين

ىز ث ي ثى ډ اڅجٽ ث ا د ٵاوټ، ٵيين، ډبى .ىىي ډ ډبان ا ث ډٲ ي ى ډ ځٵشب ي از، ځان ي سبن

آثشه هبو ي ٽي ډ ا م ؿبدببن ي ثډب ځبي يى؛ ډ آوؼب ث ثى، ډ د واى ده وبوڂب ث ٽ ١لبٻ .ذى ډىه دبٻ ډى

ا ؿن ي دي ډ ډبى ا ا هى وبن ي وبڇ اوؼبڇ، ي ځى ډ وي ثبڅي ي ډ ثٿ هيايوي هاز ث د اډب ٽي؛ ډ آس ث ا

.از آىي ا ث ډىبت ؿڈ ٵش اوش٪ب ى ي اه ا .ځى اوشٺبڇ ي ا ٽ ٽىي ډ ٭ڇ ى، ډ آځب اي ي ػٶبب ١لبٻ دبىب

دببن اډب كمز؛ ي وغ ي از آه ثب يٽب ٽ ىه دبٻ ٵيىز ي ډىڇ ا پ ٮى آيى؛ ډ ٵاڈ ٽبي ا ثب ځان ٵز اه

.ثي ي دي ويثو ى ي ډ شڈ س ت ثو

امه ٽ ي ؿځ ىاز ػب م ث ٩چڈ ي سبپ ثى، آيى يػى ث ډبىي د ثياى دبىب ٽ ډل٦ ى

ث وبځ ا ىڂ سه اان ي ٽبي ٽ يځب از؛ وبن ىاى ځبس ؿ ا ب يب اآن س ٵىي .ز ساوز وم

: ٹبڇ ثاوڂوز ي وبٵډبو ث ه ػبن ثب

بو ب يٹ ب / اسلبى : ټ دبؿڂ ، پ ين / ىٵ : دؿڈ / ډٮة : ٭ث ي / ـ : ػم٬ ا٦ ، اٵـاب٥ ٹچمي ثبو :

بم )هبڅڂ سچٶ٨ ىز آن از ( ـ ، ٥جـهاڅڂ : آذ / امه بن يـڄ ٩ / ه : اهالٷ / اثچ : ٦ـ : وبو ، ډلـډ٪

ٽش : هىس ، هىبڃ س ، ډيايا ، ىډبن / ٵاو : ىاومىي ، كپڈ / : : ٱا / ٭الع ٬ ، ػچي / ه ـ ي / ؿبالٻ : وڀ

ن : ىٵش ډلبج ، ډلڄ يار ، هاو ىا / سؼڈ : س ى ا ىز / ډش اىځبن : ثٿ اىځبن يٵويان ثځبن / ىا

ټ ؿ / ثياى : ٩چڈ يشڈ / هجض : وبدبٻ / ثياى د : شمڂ ي٩بڅڈ /

ا ي اوؼمه بنـث اي بڅ ب ػبن ث ي بٻ ـؿ ١ل -1

ػم٬ ين / اوؼمه ين :ؿ: كٳ ث٤ / ب: ٱ بى ، ډٽت ) / ب( ٹچمي ثبو:

ػبن: ډؼب ٹچمي اىث:

يٹش ١لبٻ دبىب ػبن ي ؛ دبىب اي ا بڃ ٥ڃ ٽي ٹچمي ٵپ:

ىاوڂبن وبڇ يـ داځىي ٵاوڂبن ٽىا ځز بنـو -2

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

52

ٵاوڂبن : ىاوببن ي هثبن / داٽىي : ٱ بى يوي) داٽىي/ ( / ىاوڂبن : يوي ) ىاو / ان ( ) ٿ : ياع ډبػ (ٹچمي ثبو:

ىاوڂبن : ابڇ : اڅٴ: /«ډ ي.» ٽىب ا « داٽىي ي» ٽىب : ؛ وبن ځز ، داٽىي ځز/ س٢بى: ىاوڂبن ، ٵاوڂبن : ٹچمي اىث

ىاو ب ة: ٥ٵياان ١لبٻ

ا ي ڈ ) هة( ىاوببن ا ثه ٵز، وبڇ اوبن ب ٩بڅڈ ي ى ٶز ډ يوي.: ٹچمي ٵپ

ځوي آپبا ، اش بنـو اػمىي ػبىي ، ي ها ـى -3

) يوي : آپبا / آٵز ، آت : ځوي / ا ثب ، بش اػمىي: / ػبىيځ ػبىي: (/ س هب: ) ثن ، دز ها: ثبو: ٹچمي

كٳ څٶ٪ ٹى ث « ي » ٵٮڄ « ځوي آپبا »ي « اش وبن» ، « ػمىي ا ػبىي» ب ػمچ ى / يوي اش: /( ا + آپب

. از ي

« ځوي، اش» ي « اػمىي ، ها» «آپبا ، وبن » « ػبىي،ى » س٢بى: اىث: ٹچمي

ػبىي ) ب وبىز ا بٵز؛ اش ي ىش وبثى ي ، سجب م ػب ا ٵا ځٵز.ى ي ٵ٢چز ا ثه ٵز ،ٽب ٹچمي ٵپ:

ي ى ثاث ى ٹا ډ ځى ي اځ ى ا بشڂ ي ساومىي ثياوڈ د ػبىي ٭مچ هاي ثى ٽ ى ثاث بش بال ٹا ها

ٽ ػبىي ٭مچ امى از (ځٵز. ١لبٻ ػبىي ا ياع ډ ىي ي اه وبن ډ

ٵا سىڂ ث اىبٵ ي ـٽ ىا يځب ثه ثآډي -4

از / سىڂ: وش « ١لبٻ » ثآډي : ذ ي / يځب : يوي اىب ٵ : ډبوىي اىب ډى٪ ٹچمي ثبو:

١لبٻ ى سىڂىب اٵشبى ي يځب ث سىڂ ي سچو ځايډير ډبو ث اه ځو ځز ي :ٹچمي ٵپ

څت ىي بىـث وبڇ ٵيين ځ ي ي ت ا بٻ ـٽ ١ل ي ث بنـؿى -5

از. « ځبى»وبى ٵٮڄ « ىي څت » ا : ٵټ ا١بٵ / ځبى : ځبى ين ، ډ ځبى ) يځ جټ ٹيڈ(؛ :ٹچمي ثبو

ي ي ت ، ؿىبن ث ١لبٻ وز ډ ځز ٽ ىبو ٵٺ٤ ث وبڇ ٵيين ) ا س ي هڈ (ثب ډ ي. ٹچمي ٵپ:

از دز ٽىي دبىب ى ٽ ثواز ا انـ ٽ ډش -6

ډش: ثٿ / ثواز ) امز اډال( ٹچمي ثبو:

.ٽىب ا طبثز ي ډشٺ ين ، ٹير بٵشهٽىب: دز از ٽىن: ٹچمي اىث:

دبىب ٽىي. ي ٹير ا ٽ ثځبن ا ى٭ر ٽى سب) ثبډر ٽىن ثب آن ب ( ثب آىځ ٹچمي ٵپ:

ثوىان، ځ ثب ـى د ٽ ا ډثيان ثب ځٶز ؿىه ا آن د -7

ډثي: يكبو ىه سش. / ثوى: هىډىي. ) يوي ( / ثب ځ : ىاا اڄ ي وت ٹچمي ثبو:

د ى اڄ ي هىډىي ... ثٮي ا آن ځٶز: ا يكبوبن ٹچمي ٵپ:

از يه وه اه ثوىان ث ٽ ز ىمه ا پ بوـو ى ډا -8

ا : ٵټ ا١بٵ ) ثيڃ ا ٽ ( ) ى وبو پ ىمه ډه از ( : ٹچمي ثبو

ټ وٶ ىمه دىبو ډه از ٽ م مب هىډىيان ا اه ډ٫١ آځب ىاي ي ډ ىاوي ٹچمي ٵپ:

ڈ وپ ، ذجي وپزـسو ػ ٽ وز ثجبي اٽىن ـپ ډل٢ -9

از« ١لبٻ »ډل٢ : ځا وبډ ، اشبى وبډ / ذجي: ىا څپ ، ډى٪ ٹچمي ثبو:

سوڈ وپ : سج ) وپ ډبوىي سوم از ٽ آن ا ډ ٽبوي( اځ ؿ ډ سان ث سٮج آن ا اشٮب ځٵز ) وپ ډبوىي ٹچمي اىث:

ځب از ٽ سوڈ ىاى ي آن ا ډ ٽبوي(

اٽىن ثبي ځا وبډ ا وش ډلشا اشبىوبډ ثبي اه ثبي ٽ ذجي ) ١لبٻ( ػ وپ ي ه ها وپى از) ٹچمي ٵپ:

(ى ٽ ډه ) ١لبٻ ( ٵٺ٤ ٽبب وټ اوؼبڇ ىاى اڇ.

مياشبن ي ـځشى ٽب آن ث اشبن ي مـ ثڈ ذج -10

ثڈ : س / اشبن: اوبن ب ىز / مياشبن: ڈ ا ي ڈ و٪) ڈ + ىاشبن ; يوي( ٹچمي ثبو:

ډؼب: ثآن ٽب : ځا وبډ ٹچمي اىث:

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

53

ځي ا اٵاى از ي ڈ ٽ ى ىثب اي ك٢ ىاشىي ي ٵاهاوي ي ثىوي ، ا س ثب آن اشبىوبډ ډاٵٺز ٽىوي. ٹچمي ٵپ:

د ي ثوب ي ـوشى ځا وبځ اىب ـډل٢ نثيا -11

ؿب ( / ثوب: ػانوبځ: وبؿب ) ځ: ٹچمي ثبو:

ډؼب: ثوب ي د ؛ ٮى ، م . / اشٮب : اىب ، ډى٪ ١لبٻ از ٹچمي اىث:

م ډىڇ ث وبؿب ، آن ځا وبډ ا سإي ٽىوي. :ٹچمي ٵپ

ىاىها ينـهي آډي ث بـ ىځب پبټ آوڂ ڈ -12

ڈ آن ځ : مبن ډٹ٬ / پبټ: وبځبن / ىځب : ثبځب / ثآډي : ث ځ ي / ىاىها: ٶز ٵب٭چ ډٽت ډهڈ ٹچمي ثبو:

از / هيين ىاىها : وبى « ٽبي » ) ىاىهاىي( ډى٪

اشٮب ا ١لبٻ« ب» اشٮب: ٹچمي اىث:

وبځبن ، مبن ډبن ا ثبځب ١لبٻ ٵبى ٽبي ىاىها ث ځ ي. ٹچمي ٵپ:

بويويـثى ـوبډيااو ث هاويوي اي د ا ىي شڈ -13

شڈ ىي : ٶز ډٶٮڅ. / اي : ١لبٻ / ث: وى ، ٽىب / : ډٶٮڃ ) ث وبډياان اي ا ثىبويوي( ډ٢بٳ اڅ ) وى ٹچمي ثبو:

وبډيان اي وبويوي(

« ٽبي» ډؼب : شڈ ىي : ٹچمي اىث

ا وى بان ١لبٻ وبويويٽبي ا وى ١لبٻ ى٭ر ٽىوي ي اي ٹچمي ٵپ:

شڈ؟ ىي ٽ ا سب ٽ ث ځ ڇ ى ي ث ـډش ثيي ځٶز -14

ډش: ثٿ س / ىڇ : همڂه / ٹچمي ثبو:

ٽ ) ١م ( ، ػىب : ٽ ) كٳ ث٤( : ٹچمي اىث

١لبٻ هڈ ث ٽبي و، ثچپ ) ١لبٻ ثب ؿ همڂه ث ٽبي ځٶز : ثڂ سب ا ؿ ٽ شڈ ىي سب كبث ا ثڈ : ٹچمي ٵپ

كبڅش ا هڈ ي وباكش ا ثا كب١ان وبن ىاى ٽ ثڂي ا ډبػا ډشإط ي ډشإٴ از ي ى د ػجان (

ىاىها ٽبي ډىڈ ببـ ٽ ب ث ىز ى ي ي ـهي -15

بب : ډىبىا / ٽبي ىاىها : ډىي ٹچمي ثبو:

ٽىب ا كبڅز اويي ي سإٴ ٽىب : ىز ث ىن ٹچمي اىث:

اىؼب آډي اڇ.ٽبي ځٶز : ا ب ا س ث ډه شڈ ي از ي ډه ثا ىاى ها ي پبز ٹچمي ٵپ:

ث ڇ م آي آس ب ڂڇـآى ډى بن ث پ -16

آىڂ / ث بن: ٶز ثبو( / ډا٫ ايڃ : ډىي -ټ ډى آىڂ ث بن : سٽت يٶ) : ٶز مب ٹچمي ثبو:

/ ٽىب : ډا٫ ىيڇ ٽىب از ا اىپ اب ثال ي شڈ ىي اڇ/ اشٮب ا شڈ اشٮب : آس ٹچمي اىث:

از « شڈ » سىبت ىاى. ډى٪ ب٭ « آىڂ » آس ډٮمڅ ٽ ثب يا :شڈ ة :ابڇ سىبت: آس : اڅٴ

ي از.ډه ټ ډى آىڂ ث بن شڈ ٽ ا ب ) س ( ث ډه شڈ ٹچمي ٵپ:

ىاي بن ـىاش ثيه بيـثج پـد اىب ځ ي بـس -17

ي : كٳ ث٤ ڈ دب ب / ځ: ب / اىب دپ: ث پڄ اىب ، سىډىي / ىاشبن: ډ٫١ / ىاي: ٹ٢بير ٹچمي ثبو:

سج: س ډبوىي اىب سىډىي ش. ٹچمي اىث:

اځ س ب ش ي ب ډبوىي اىب سىبٻ ي ٹيسمىي ش ثبي ث اه ډ٫١ يځ ٽى. ٹچمي ٵپ:

ډبز ـث م ي وش وغ ؿا س از بـث ٽ ٶز ځا -18

ٶز ٽ: سٽت يٶ ٹچمي ثبو:

ډؼب : ٶز ٽ ; ٽڄ ػبن ٹچمي اىث:

ػبن دبىب س، سىب وغ ي وش ا ث ډب ثبي اؿا ثبي :ٹچمي ٵپ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

54

ڂٶز اوي ډبوي بن ـػ سب ثيان بي ځٵز ـثج ډه ثب مبز -19

مب ځٵشه : كبة د ىاىن / : ٹچمي ثبو

ډؼب : ػبن ډؼب ا ډىڇ ػبن : ٹچمي اىث

س ثبي ث ډه كبة د ثي ) س١ق ثي( سب ډىډبن ا ٵشب ٩بڅمبو ار آځب وي.: ٹچمي ٵپ

يـ ؿن ډه ث وثز ځش ٽ ديي آي س ب ـم ٽ ډڂ -20

بي ا كبث ٽ د ډ ى ډٮچڇ ى ٽ ؿڂو وثز ٽش ين ث ٵوي) آهه ٵوي( ډه ي از.: ٹچمي ٵپ

هـاوؼم ـ ثبي ىاى م ډه ٵوي ډٲ ا ډباوز ٽ -21

ډىڇ ؿا ډٲ ٵوي ډه ثبي ث ډباوز ىاى ى. ى ډبن م: ٵپٹچمي

ىي ب وه ٽبن آډي ڂٶز ثىڂي اي بـځٶش ث يـذج -22

ا(« + ثه ډب١» ځٶشب : وه ) يوي : ځٶز ٹچمي ثبو:

ٽىن ث ځٶشب) سٽت ىا ي ثىب( ك آډ: وڂب:ٹچمي اىث

١لبٻ ث وىبن ٽبي ځ ٽى ي ا ؼب٭ز ٽبي ڂٶز ى ي. ٹچمي ٵپ:

اي دوي ثؼشىـي ث هث اي ٵوي ىاىوي ثب ثيي -23

/ دوي ٽ ا ػشه : اسلبى ي ڂبوڂ اي ا ػچت ٽىنياع ډبوؼ« ى » ثيي: ٹچمي ثبو:

ٵوي ٽبي ا ثب ه ي هث ث اي ثځىاويوي ٹچمي ٵپ:

اوي ځا ډل٢ آن ث يـثب ٽ بـدبى ا ٽبي د ثٶډى -42

ث ) كٳ ا١بٵ( / ث آن ډل٢ اوي: آيىن ىي كٳ ا١بٵ ثا ټ ډشمڈ.) يځ جپ ٹيڈ( / ځا: ځا ، بيا : ٹچمي ثبو:

دبىب ث ٽبي ځٶز ٽ : آن اشبى وبډ ا سإي ٽىي ٹچمي ٵپ:

ان آن ٽـد ، جټ ـم ډل٢ ٽبي ث هاوي ؿ -25

م ډل٢: سٽت يٶ / جټ : ث ٭ز ٹچمي ثبو:

يٹش ٽبي اشبى وبډ ا ث ٭ز هاوي ، ي ٽى ث ثځبن ٽ ... ٹچمي ٵپ:

هي بنـځ س ا ىڃ ثي ى دبمىان ٽب » ي:ـهي -26

) سٽت ا١بٵ ډٺچة ( / دبمىان: ىشبان كپډز / ى : ١لبٻ / ځبن هي : هيايوي ػبن ثبو:ٹچمي

ػىب: ى، هي/ ثين ; وشين ا س ١لبٻ / ٽىب : ىڃ اشٮب ا اشٮب : ى ٹچمي اىث:

ا كبډبن ١لبٻ ى ٶز ي ا ٽبو ٽ ا هيا ػبن وم » ٽبي ي ث دان ډؼچ ١لبٻ ٽى ي ٵبى ث آيى: ٹچمي ٵپ:

سي

اي بـث ځٶش ىڃ ب ىيـذ بىي يـو ىيم م -27

م : ١م ډجڈ ي وبى ډا٫ :ٹچمي ثبو

« ٹجڃ ٽىن »ٽىب ا ٽىب : ىڃ ذىن :ٹچمي اىث

١لبٻ م مب ث ىيم ډ يي ثب ٹجڃ ٽىن وه ب ٹچمي ٵپ:

دبىب ا ڈـاوي ث ځ و ځا اوي ـوجبڈ ثيه ډل٢ -28

س(ثوم اويڈ : وم سڈ ) اوي : ٹچمي ثبو:

اه اشبى وبډ ا اډ٢ب وم ٽىڈ ، ځ ا دبىب وم اڈ. :ٹچمي ٵپ

دب ث ـډل٢ ى ـثذ ي ثيي ػب څان ثػز ي يـهي -92

ذىن: دبمبڃ ٽىن ، دبځاشه / ډل٢: اشبى وبډ /ي: كٳ ث٤ / څان : ٹي :ٹچمي ثبو

ٽبي ٵبى ى ى كبڅ ٽ ا ير ٭بثز ډ څي ثچىييي اشبى وبډ ا دب ٽى ي دب اوياهز :ٹچمي ٵپ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

55

ثباځب ځز ه ـاوؼم ي ث بـ ىځب يـؿ ٽبي ثين -30

. (آډي از« ډٶى » اوؼمه ي : ػم٬ يوي. ) ؿن اوؼمه اڈ ػم٬ از ٵٮڄ :ٹچمي ثبو

ډؼب : ثباځب ; ډىڇ ثبا :ٹچمي اىث

يٹش ٽبي ا ىځب ١لبٻ ثين آډي ، ډىڇ ثبا ا٥اٳ ٽبي ػم٬ يوي:ٹچمي ٵپ

هاوي ىاى ا ا بن ـػ هاوي ٵبى ي يـث هي م -31

ٵبى ي ا٭شا -كٸ ي ٭ياڅز ة -ډؼب: ػبن ; ډىڇ ػبن / ابڇ : ىاى : اڅٴ :ٹچمي اىث

ٽبي هيي ي ٵبى ٽي ي ډىڇ ػبن ا ث ٭ياڅز) ا٭شا( ى٭ر ٽى . : ٹچمي ٵپ

ىا هڈ ىڂبڇ ي ـثذى دب دز ٽبىڂان ، ؿڇا آن -32

ٽبىڂان : ٽ آىڂان / دز دب: ي دب ، ى دب / هڈ : ١ث / ىا : وڀ ، دشټ آىڂان :ٹچمي ثبو

ىڂبڇ ٽب ثب دشټ ، ث ي دب هى ډ ثىيوي ...ٽبي ا آن ؿډ ٽ آىڂان ٹچمي ٵپ:

ځى ثهبز ثبا مبوڂ و ٽىـمبن ٽبي ،آن ث -33

مبن : و :ٹچمي ثبو

«آډبى ٹبڇ ين»ٽىب ا ٽىب : ځى ثهبشه ٹچمي اىث:

ث ٭ز ث و ٹا ىاى ي ى مبن څل٪ كٽز ىز ػمٮ ډىڇ) ٹبڇ( آٱب ي. :ٹچمي ٵپ

دز ىان وبډياان ا ٽ ىز ث م ٵز و بن ـهي -34

وبو ٶز ٵب٭چ از، « هيبن»م ٵز : ډب١ اشما ) ٽبثى ٹيم( / ان : ى : ٹچمي ثبو

ډٽت ) وبڇ + ىا + ان ( / ىان دز : ٶز ٵب٭چ ډٽت ډهڈ) ىان دشىي ( -وبډياان: يوي

ٽبي ى كبڅ ٽ و ى ىز ىاز ٵبى ډ ٽي ٽ ا ډىان هيا دز، :ٹچمي ٵپ

ٽىي ثين ١لبٻ يـثى ا ىڃ ٽىي ٵيين ا ٽبي ٽ -35

ا: ا ىا، ٥ٵيا :ٹچمي ثبو

س٢بى : ا ٽ ٽىن / ىڃ ٽىين/«ب ٽىن »ٽىب ا « ٽىين ىڃ» ؛« ٥ٵيا ٽىن » ٽىب ا« ا ٽ ٽىن» ٽىب : ٹچمي اىث:

ٵډبوجىا ١لبٻ دـ ډ ٽىي.ٽ ٽ ٥ٵيا ٵيين از ا :ٹچمي ٵپ

از ىمه ىڃ ث ا آٵه بنـػ از آډه ـډش ٽبه ثذي -36

ثذي: ثهي ، كٽز ٽىي / ډش : ثځش ، ١لبٻ / آډه : امه ، ٦بن ٹچمي ثبو:

ث ىڃ ىمه ػبن آٵه از« ثيڃ ا ٽ» ٵب٭چ ډٽت ډهڈ ) ػبن آٵىىي ( / ا : ٵټ ا١بٵ ػبن آٵه : ٶز

سج: اه ډش امه از :ٹچمي اىث

ثهي( ٽ اه ١لبٻ مبن ٦بن از ي ى ىڅ ىمه هيايوي از. -ٹبڇ ٽىي) كٽز ٽىي :ٹچمي اىث

هى و ي ه ـاوؼم ثي ػبو ډى ځى م ٵز د اويين -73

وبو جټ ٹيڈ / ځى : دچان / ػبو ثي اوؼمه ي : دبد؛ د اويين : م ٵز : ډب١ اشما / :ٹچمي ثبو

اشجب وى( « هى » ډىډبن ثب ا٥اٵ ػم٬ يوي / هى : ٽؿټ ) ا و٪ اډال ىٹز ى ثب يا

ډى دچان) ٽبي( مـىبن د ډ ٵز ي ذب ثٿ ا ډىڇ، ىي اي ػم٬ يوي. : ٹچمي ٵپ

از م ٵز ي ي ـٽ اوي بزـٽؼ ٽبٵيين هى ثياوز -38

ٽبي ډ ىاوز ٽ ٵيين ٽؼب از ، ا ا ى د ځٵز ي ډشٺڈ د ٵيين ٵز. :ٹچمي ٵپ

ٱ ثهبز ي ػب آن ثييوي و بال ىځب ث ثبډي -39

بال : ىا ، ذبال / ٱ: ثبوڀ ، ٵبى :ٹچمي ثبو

ٽبي ث ىځب ٵيين آډي ي يٹش ٵيين ا آوؼب ىي ٵبى بى ثهبز. ٹچمي ٵپ:

ىي يايو ١لبٻ د بنـػ ىي ځو آن ث ځش ؿ ٵيين -40

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

56

ډؼب: ځش/ ػبن ; اي١ب٫ ي ډٹٮز :ٹچمي اىث

ٵيين يٹش اي١ب٫ ا ډىبت ىي ث ٵبڃ وټ ځٵز ي١ٮز ١لبٻ ا وبډب٭ي ىي. :ٹچمي ٵپ

ىاى د ، ىڅ ٽى د ثبى ث ډىڃ ؿ ٵز ډىڃ م -41

سج : اي ډظڄ ثبى ٬ ډ ٵز ٹچمي ٵپ:

ٵيين ډظڄ ثبى ث ٭ز ډ ٵز ى كبڅ ٽ ٽى ١لبٻ ا ى ىاز ي ى ىڃ ډ هاز ٭ياڅز ا اػا ٽىي. :ٹچمي ٵپ

ثيوي ، ىاوب ڀ ـػى ى ٽ انـد ؿ ثيوي ثوب ٽ اويين ـث -42

ث اويين: آيىن ىي كٳ ا١بٵ ثا ټ ډشمڈ ، وبو جټ ٹيڈ / ثوب: ػان: ٹچمي ثبو

ى ػاوبن ي مـىه دان ٽب آډى ى ػىڀ ... :ٹچمي ٵپ

يوي ين ـث ١لبٻ وڀ ـو يوي آٵيين پ ـ څ -34

ػبىي ي ٥چڈ / ډپ ي كچ ، ٵٮڄ اىبى / ووڀ : يوي : ) ډا٫ ىيڇ( ،يوي ) ډا٫ ايڃ( : ٵشىي ٹچمي ثبو:

.يوي ب١لبٻ ىاڇ ډپ ث څپ ٵيين ٵشىي ي ا : ٹچمي ٵپ

ثى ث ، سٿ » ي ثى ځبي ځ ث ي ىز آډي ١لبٻ ثب يبي ث ثىوي، آډي ا ب ث ٽ ډىڇ ا څپ ثب ٵيين

ىډبيوي ٽ ث پشڂ مه ثب ا اي از؛ ٵاوي ډځ ډبن ى ٽ ډپ ا اي دبڇ آيى ٽ« ي هؼش « . » ثپز هى

ثى ، « ثى وبديي » ىډبيوي ي ى ٱب ٽ ٽ ث ا اي ذ ثز، ثىي ث ا ١لبٻ ډبن ي ىز ىي ٵيين .ٽه ثىي ى ػب مبن ي ثج

وڂن آيوز .

بځب ډشه ديٽ

ٹچمي ثبو

ى ډشه ى ، ټ ا يا ب ، ى ؿ ډٮىب ث ٽب ٵش اوي؟ -1

(ډكچ ( ډىڃ ) دشټ( ىا ) بى وبډـځا وبډ ، اش( ډل٢ ) ٵ٢چزى )

ب ى ؿ ډٮىب ث ٽب ٵش از؟ « ځ » ى ثز ، ٽچم -2

س ب ي ځ اىب دپ ثجبي ثيه ىاشبن ىاي

آوب مڂ ي ډبويځب وشىي؛ ډمپه از ى ځ ډبن ، ثا يا ، پ ا ؿب ي١ٮز د آي:يا ب ي ډٮىب -3

«ٵشاٻ، ثځشان:» اڅٴ( ث ىالڄ ب ، ٵىڂ ، ډج ب اػشمب٭ ، ا ٵز ياځبن كٳ ى؛ ډبوىي

«ٽظٴ ي ځىي» ىيان ثٮي ډىشٺڄ ى؛ ډبوىي : ة( ثب ا ىز ىاىن ډٮىب ده ي دٵشه ډٮىب ػيي ، ث

«بى ، هىي:» ح( ثب مبن ډٮىب ٹيڈ ث كبر هى اىاډ ىي؛ ډبوىي

«ذ ، وـبڃ » ر( ډٮىب ٹيڈ هى ا كٶ٨ ٽىي ي ڈ ډٮىب ػيي ثڂى، ډبوىي :

* ټ ا يا ب ، ډمڃ ٽياڇ ي١ٮز ب ؿب ځبو ي اوي؟

( ة( م )ر( ٽبة ) اڅٴ( ٵب ) ح د )

ٹچمي اىث

ثا ټ ا يځ ب ٮ كمب ، ومو ا ا ډشه ى اوشوبة ٽىي. -1

* ډى ٹډبو * ډى ډچ

ثز دىؼڈ ا ا و٪ آا ب اىث ث ٽىي. -2

، ډؼب ا ؿز ؟ ټ ا يا ب ډو ي -3

اڄ ثبا ثباځب* ؿ ٽبي ثين ي ىځب ب ث اي اوؼمه ځز

، ٽبىڂان دز دب ثذىي ىڂبڇ هڈ ىا د ثىي ؿڇ * ا آن

دي ى ٽياڇ ډٶڇ ومبىه ث ٽب ٵش از؟ « ىٵ ٽبيبو» ى ثز ، -4

ن ثى ىب٭ز ؿ اٵيين ث ډيان ثب سب ان د ث ػبوت ٽ ي آ ىٵ ٽبيبس ټ ب

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

57

: ٹچمي ٵپ

ډٮى ي ډٶڇ ثز ثز ي ٶشڈ ا ث وظ يان ثىي. -1

دب ي دب ٽى ا بى وبډ ـاش ډ څي ڈ (ـ)ا ه ٽ كبڅ ى ي دي ا ػب هى ي ي ـٵبى ٽ ډٮى :

اوياهز .

. ىاى ځا اي ب ، ث شمڂ ـوذٵز ي ثب ٵش ا ١لبٻ ىيٱه بٳ ـاو ي يڃ ـ٭ ىاىها ٽبي : ډٶڇ

ډباو ٽ ث ىي ١لبٻ ييوي ، ډ٪ ؿ هچش ثىوي؟ -2

اي . دڂ يك شڈ ي ١لبٻ امى ي ي ـار دچ ، بوـ٦ بر ـٶ

اوڂ ٵيين ى ٹبڇ ٭چ ١لبٻ ؿ ثى از؟ -3

يا٦ شڈ ١لـبٻ ث اي يهبواى ا سلمڄ ي ثى ) ٽش ين بن ويځ ٵيين ي ځز ىى وبٽ ٽ ث ـثب سػ ث ىاش

ـٸ دي ث ىش ١لبٻ ي آياځ ا يىب (ٵيين ثب ٹـبڇ هى اٹـياڇ ث ځٵشـه اوشٺبڇ دي ي سمبڇ شـڈ ىـيځبن ي ب ٽـىن هچ

ش ى (شڈ ىي ا ٩چڈ ١لبٻ يكبٽمز ب اي ثى . )هال ا ا ډشه ػاة و

ؿ ٽبو ثىوي؟ وز آوب ا سلچڄ ٽىي.« دبمىان ى » ثب سػ ث ډشه ى ، -4

١لبٻ ايا ىشب ي٩چڈ يشڈ ايا ى كٸ ډىڇ ث ځىب سبي ډ ٽىوي .يٽمټ ډ ٽىوي سب ايث ڈ ـش ى ٽ ثىوي بوـٽ

بٻ شمڂي٩بڅڈ از ـيػى آوپ ډ ىيوي ١ل ثب هى بٵ٬ـاه ٭ي ثا كٶ٨ ډى ـيو ىي اىاډ هى بوـكپډز ٩بڅم

،ا٭شا١ ث اي وم ٽىوي .

کاردا گج حکوت

اڅ. اي بن ـىش ث ڈ ـش ي ثى الڅ اي يان ـثي ى ډ ثى ؛ ـى ي آډب ٽ ثى ـٽش ځ

ث ثش ـد دب ځىين بى ـثڂ ىز ؿ ػاوبن ثب

ي ى ى هاز، هچٸ ـى آډي ي وج ب اـا ٽى ډى ځب ثىوي؛ وب ث سٶع ډا ي ٽىوي بف ـي بان اڅل

ث ڈ ى، ٽش ىز ى كبڃ ٽ آن ډى ث آډي. ـا ثى! ا ٥ٳ ، وٶ ث ٽ ٽ ثبي يوي ؛ يـان ـك

ډلپڈ ى. ډه ث ـي ثڂٵز دب ـځ

يځب رـػ ك ، ډؼى ياىـاشٮ ، ٵبٸ م ث ثبة ى آن ٭بڅڈ از الٸ ثبث م ى ڈـ٭چ:» ڈ ـځٶش

ىن بوـث آ وشان آن الٳ ٽب ڈـويا ٭چ ي ىا ، ؿن «وز.

ي١ هچي ، ډؼي هاٵ

اشٮياى ډؼى : / : ٵچټځىين دىز ځبىن : ٽش ځٵشه / اڅلبف : اا / وٶ : ٵبى / ثي : ډب ٽبډڄ / الڃ : / : ٹچمي ثبو

اى٭ب ٽىن الٳ ىن :اشٮياى ث سىب /

/ ډؼب ا سىډىي ي ٹ پچ ؛ الڃ ډؼب ا الٱ ي ډبن س ثيډؼب : : ٹچمي اىث

ن ډ ىاى ي ث ان هى ا وب آن ٽش ځ يٹش ثب ػاوبن ٽش ډ ځٵز ، ا ٵچټ د ي ثب سؼث و ، دوش س ي ثب سؼث س : ٹچمي ٵپ

ب ٱچج ډ ٽى.

كمچ كي ؿبىڈى

ٽم يىـثى ٽ ايڃ ٽى ث ٽ و٪ ځى ډيان انـىڅ -1

و٪ : ؿڈ / ٽى: ػىڀ ، ىمى :ٹچمي ثبو

« / ٻ :» ٽ / ياع آا ،ػىب سبڇ : ٽ / « آډبى ين » ٽىب ا« ٽم ثشه « / » ډىش٪ ډبوين » ٽىب ا« ځى و٪ » ٽىب : :ٹچمي اىث

«ډؼب ا ؿڈ « و٪ » ډؼب :

ػىڀ ډ ى ي ث ډيان ډ آي. ثىوي سب ثجىىي ؿ ٽ ايڃ آډبىػىڀ ػبن ډيان ډىش٪ :ٹچمي ٵپ

ځى بويـثاٵ ثا ث اوڂوز وجى ـآن ذ ٭مي وبځب ٽ -2

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

58

ثيڃ ا ٭مي / ثاوڂوز : سباوي / اث: ات ٭مي : وبڇ ػىڂؼ از / ذ: آمبن / آن ذ وجى : :ٹچمي ثبو

ث » ٽىب ا « ځى ثاٵبوين » ي « ات ثاوڂوشه» سج : ٭مي ډبوىي آمبو ثى ثچىي ٽ ث م ػب سچ٤ ىاز/ ٽىب : :ٹچمي اىث

/ اٱاٷ اٱاٷ: اه ٽ ٭م ذ وجى ثبي.« / ٭ز كٽز ٽىن

وبځبن ٭مي آن ػىڂؼ ثٿ ا ث ات ي ي ث ٭ز ، ث ډيان آډي. :ٹچمي ٵپ

ځز ٵالى ٽ ڇ ځ م ىز ث آډي ٽ آىه آن ؿ -3

ػىڀآىه : يوي ) آه + ه ( / ڇ ځ : ډيان :ٹچمي ثبو

اشٮب ا ٭مي / سج : ډيان ػىڀ ډظڄ ٵالى ي / ػىب: ىز / ځز / اٱاٷ « آىه ٽ » اشٮب : :ٹچمي اىث

ډيان ا ځٵش از( يٹش ٭مي ياى ډيان وجى ي ځ ا ډيان ػىڀ د ا ٵالى ي. ) ثيو م :ٹچمي ٵپ

هاز ڇـ، م ثبشبى ځ آن د ي وٶ ٽى از ىز ث بډي ـث -4

وٶ از ٽىن : وٶ سب ٽى / ثبشبى: اشبى) ډب١ بى ( / مڇ : كٴ :ٹچمي ثبو

« » ػىب: از / هاز / ياع آا: « / از ٽىنوٶ » ٽىب : « / ډيان ػىڀ» ډؼب ا « ىز » ډؼب : :ٹچمي اىث

يٹش ياى ډيان وجى ي اشبى وٶ سب ٽى ذ كٴ ٥چجي. :ٹچمي ٵپ

ىه ي ډىان ث ٽى آٵه وڂ بن ـػ هيا كجت -5

/ ډىان ىه : څپ االڇػبن آٵه : ػبن آٵىىي/ر دبډج) (كجت هيا : ك٢ ، څٺت ك٢ر دبډج ؛ كجت : ىيز :ٹچمي ثبو

« -» ياع آا: وٺ ومب ا١بٵ:ٹچمي اىث

ډجب ثب ٭مي از. ك٢ر دبډج ث ډىان ىه وڂب ٽى سب ثجىي ؿ ٽ آډبى:ٹچمي ٵپ

اي ڇ ، ا ٽ ؾ يـو ٵي بن ـى ځج ثى م -6

ؾ ٽ ڇ اي وي « ٵټ ا١بٵ » ، « ا » ى ځجبن ٵي ثى : سي ثىوي / :ٹچمي ثبو

ثىنس٢بى: م / ؾ / ٽىب : ى ځجبن ٵي :ٹچمي اىث

م ذببن سيوي ي ډىي ثىوي ، ؾ ٽ ػئز ډجب ثب اي ا وياز.:ٹچمي ٵپ

اىب آن ڇ ٥بڅت يـ ٽ هيا ـ ي ىه ثبي ػ ث -7

٥بڅت : هابن:ٹچمي ثبو

«٭مي» اىب : اشٮب ا /٭چ )٫(.» ر اشٮب ا ك٢« هيا » ، « ىه ثبي » اشٮب : :ٹچمي اىث

ث ػ ٭چ )٫( ؾ ٽ هابن ػىڀ ثب ٭مي وي.:ٹچمي ٵپ

ويي اډب ىش هاز ي ا ىيي هز ـث ډ٦ٶ ث -8

هز : اػب / ث : وى / ىش : اػب :ٹچمي ثبو

« » ػىب: ث / ث ياع آا: :ٹچمي اىث

.ك٢ر ٭چ ث ٭ز د دبډج ٵز ي ا اي اػب ػىڂين هاز اډب دبډج اػب وياى:ٹچمي ٵپ

٭چ)٫( ػ څپه ثؼىڂي؟ ډ دي ٽ ؿ ٽ كب١ از ثب ٭مي څپا ـب ډ ٥چجي.دبډجـثا ثب ىيڇ ډج ٭مي

ډه ڈ ٭چ ثه اث » از. ٭چ)٫( ػاة ډ ىي: ډ ىي ٽ اي ٭مي ياـ ث ٭چ بډج)(ـي. دـٽ ا٭الڇ آډبىځ وم ٽى

ډ ٽىي؛ ثب ب٫ ـا ػىڀ ثب ٭چ اډشى وجى، ٭مي يان ـى ډ ډ ځى. ىـوج ب، ا دبډج)( اػبـي د ا ځٶز ي ځب ث« ٥بڅجڈ

ي هن س ثا ډه ا ډچټ ه ـوش» ٭چ)٫( ى دبن ډ ځي: ، اډب ث ىز ډه ٽش ٽ وم هاڈ بوـاه ث

ي : ډ آي دبه ات ا بوـاه ثب همڂى ٭مي « از. ـثش ډه

ڀ ػـػى آډي ث د ث ي ٽى بن ث ث -9

ث : / بن : ٭جبو ، ػىڂؼ / ػىڂؼ : ك٢ر ٭چ ) ٫ ( :ٹچمي ثبو

« / » اشٮب ا ك٢ر ٭چ ) ٫ ( / ياع آا : « ث » اشٮب : :ٹچمي اىث

٭مي ثه ٭جييى ث ٭چ كٽز ٽى ي ٭چ ) ٫( و ث ٭مي ٵز:ٹچمي ٵپ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

59

ڈ ي ث ي ـثشى چق ڈ ى ىڃ ه ـىييوي ا ٽ -10

ٽه : هڈ ، وٶر / ى ا ثشه : ډبو٬ ين / :ٹچمي ثبو

ي / اشٮب : ى چق ) چق ډبوىي ٹچٮ ا از ٽ ى ىاى( ، ػىب: :ٹچمي اىث

ىي ډجب ػىڂؼ ا ي ٽى ث ڈ ىييوي ي ځو ا چق ي آش ا ثشىي.:ٹچمي ٵپ

دچىڀ ي ـػىڀ ه ـمڂ ثى وڀ ڀ ـػى آنٵچټ ثبهز ا ڈ -11

ٵچټ : آمبن / ڈ : س ، س : ٹچمي ثبو

» سو: ٵچټ ثشي / ػىب : ػىڀ / وڀ / اشٮب : اشٮب ا « / سين » ٽىب ا « وڀ ثبهشه » ٽىب : :ٹچمي اىث

ډا٭بر و٪: ي دچىڀ / سپا : ػىڀ / اٱاٷ « / ٿ ، ن » ك٢ر ٭چ) ٫ ( دچىڀ اشٮب ا ٭مي / ياع آا :

آمبن ا س آن ػىڀ وڂ دي) ث ير سي( ؿا ٽ ػىڀ ي دچىڀ سىبٻ از.:ٹچمي ٵپ

ىهز بم ؿ ثبي ثاٵاهز ثوز ثځش ي آن ووز -12

ثى ي : ثيثوز / ثځش ثوز: ثي ثوز / ثاٵاهز: ثبال:ٹچمي ثبو

سج : ثبي ډبوىي به ىهز ٽي ثى / ډؼب : ثبي ) ىز ( / سىبٹ٠ : ي / اٱاٷ:ٹچمي اىث

اثشيا ٭مي آن ػىڂؼ ثيثوز ىش ا ډبوىي به ىهز ثچىي ٽى.:ٹچمي ٵپ

اىب آن ـم ٽى ٭چڈ اڅ آيى ـ ث ـذ -13

اڅ : ك٢ر ٭چ) ٫ ( / ٭چڈ ٽى : ثچىي ٽى / اى : ٭مي:ٹچمي ثبو

ٹبٵ اه ثز وبىز از ) اڅ / اىب ( / ػىب: / ذ / اشٮب : ، اىب / ډا٭بر و٪: ، ذ:ٹچمي اىث

٢ر ٭چ ذ ا ثبال ځٵز ، ٭مي م ا ثبال ثى ك:ٹچمي ٵپ

ٽه ىويان ث ىويان ي ـثوب ډه ث دب ٽ ؿن ى ـثٶ -14

« ػين » ثوبي : ا ډي هبين ث ډٮى :ٹچمي ثبو

سج : اي ؿن ٽ دب ث ډه ٵى« / همڂه ين » ٽىب ا « ث ىويان هبين ٽىب : :ٹچمي اىث

٭مي مبوىي ٽ دب ث ډه ٵب ىاى ، ي ا ير ٭جبوز ىويان ب ا ث ڈ ډ ٵى.:ٹچمي ٵپ

ىي ا ثب آي ث ڈ كمچ ٽىوي بيـ م ؿ وىمى -15

بي : جب ي :ٹچمي ثبو

ث يٵبن ويوي. « م وىمىن» سج : بي آي ) آي ډبوىي اوبن جب ي ډ٦چة م از (/ ٽىب: :ٹچمي اىث

سو: آي م ثىمبي.

ث ڈ دي وي ىي ثب ث ڈ كمچ ٽىوي.يٹش ىي ډجب وشاوشىي : ٹچمي ٵپ

ډبن ي ډه يـىي ثب ٽڈ ٽ بن ـؿى آيى ځب بىويـو -16

آيىځب : ډيان ػىڀ :ٹچمي ثبو

سو: ډه ي ډبن ؿ ا ثجىىي / اٱاٷ / ډبن ، ػىب: ډه ډؼب : آيىځب ډؼب ا ػىڀ / :ٹچمي اىث

آن ؿىبن ډيان ػىڂ ث يػى آډي ٽ يځب ډبوىي آن ا ٽمش ىي از.:ٹچمي ٵپ

وبديي ـو٪ ا ي ىي سه ي ـث ىډ ا آن ډڂ ځى ـ ث -17

ډيان ػىڀ / ثىډي : ثچىي يډڂ: :ٹچمي ثبو

اٱاٷ:ٹچمي اىث

آن ٹي ځى ي ٱجب ا ډيان ػىڀ ثهبز ٽ ىي دچان ى ډبن ځى ي ٱجب وبديي يوي.:ٹچمي ٵپ

هبٻ ي ا ځى د ډىان ي ي ؿبٻ ؿبٻ ب ـٹج ي څوز څوز -18

څوز څوز / ؿبٻ ؿبٻ : ډٽت:ٹچمي ثبو

« سمبڇ ثين » ډؼب ا « ي ي » / ډؼب : ځى ، هبٻ –ٹجب ، ډا٭بر و٪: :ٹچمي اىث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

60

ىي دچان دب دب ي ثى ي څجببن ؿبٻ ؿبٻ ، ي سبن د ا ځى ي هبٻ ثى.:ٹچمي ٵپ

كة بىـٶش ومىوي ى ڈـ ة ـ١ آىاة ى ډب ىي آن ؿىه -19

١ة: ١ث ، م ىن / كة: يچ ػىڂ:ٹچمي ثبو

ػىب: كة / ١ة:ٹچمي اىث

ٶشبى يچ ػىڂ ػىڀ ٽىوي يڅ ؾ ٽياڇ دي ويوي.آن ىي ډجب آن ؿىبن ډبس ى ػىڂين ىاشىي ٽ ثب :ٹچمي ٵپ

٭چ ، كٸ ٹير ڈ ڀـوج وى ي ، ـىٶٱ ب٫ ـؼ -20

ٱ٢ىٶ: / وج: دبډج / ڈ : ىب :ٹچمي ثبو

ڈ ،سج : ٹير كٸ ډبوىي ىب از ، ٭چ ډبوىي وىڂ ثى ، ٭چ ډبوىي ثى / ډا٭بر و٪: وىڀ :ٹچمي اىث

ياع آا : وٺ ومب ا١بٵ

ك٢ر ٭چ آن ؼب٫ ي ػبوه دبډج ، ي وىڀ ىب هيايوي ...:ٹچمي ٵپ

ؿڈ ا ٽب بهش ي ٽ ڈ ـه هـىم ي ث ىي ؿىبن -21

ٽب بهش ي : ٽش ي / ىي : وڂب ٽى / ؿڈ : وڂب همىبٻ :ٹچمي ثبو

/ ػىب: هڈ ، ؿڈ / اشٮب : ؿڈ ) ؿڈ ډبوىي هب از ٽ ىاى( /ٽىب : ٽب بهش ي :ٹچمي اىث

)ك٢ر ٭چ( آن ؿىبن همڂىبو ث ٭مي وڂب ٽى ٽ ٽب ٭مي سمبڇ ي) پز هى(:ٹچمي ٵپ

دب ىـثٶ ثين ـ د ب ـ هج ځ ىز د ث اٵاهز -22

ثاٵاهز: ثچىي ٽى / هج : وبڇ ٹچٮ از ٽ ك٢ر ٭چ آن ا ځى / ثٶى دب : دب ٵب ٽى/ :ٹچمي ثبو

« ځىن » ډؼب ا « » ىز ، دب / سچمق : ٵشق ٹچٮ هج / ډؼب : :ډا٭بر و٪:ٹچمي اىث

ثين ي. ثچىي ٽى ي آډبىذ ٭چ )٫( ىز هج ځب ا : ٹچمي ٵپ

ىه ب ا ـياهز مـثى آٵه بنـيا ػـه وبڇ ث -23

ثىياهز : ى / ب ىه : ك٢ر ٭چ ) ٫ ( :ٹچمي ثبو

اشٮب : ب ىه :ٹچمي اىث

ك٢ر ٭چ ثب وبڇ هيايوي م ا ى. : ٹچمي ٵپ

ى ىز ىي بن ـ٦ ٽٵز ـث س ڈـث ه اوي ياـ هـؿ -24

// ډا٭بر و٪: ، ىز ٽى ي سإٴ هڈ : ىمه / س : م / ث ٽٵز : ا٩ب ىډبويځ:ٹچمي ثبو

ٽىب : ث ٽٵشه / ىز ى : ا١بٵ اشٮب« / اياهلل » اشٮب : / سچمق : څٺت ك٢ر ٭چ :ٹچمي اىث

يٹش ك٢ر ٭چ م ا ث ٭مي ى ، ٦بن ثب سإٴ هى ي ىي ىش ث هى ٽثي.:ٹچمي ٵپ

ٵوڀ ى هبو ب ثز يويـسذ ي وڀ ـى ى ٽٶ م دي ا -25

وڀ دين : سين / سذيوي : وبآاڇ يوي :ٹچمي ثبو

/ ػىب: ٵوڀ ، « ٱة» ډؼب ا « ٵوڀ » ، «ٷ » ډؼب ا « ىي » ،« ٭بڅڈ ٽٶ» ډؼب ا « ٽٶ» سو: م ٽٶ / ډؼب ::ٹچمي اىث

وڀ

م ٭چ)٫( ػبن ٽٶ سي ، ي ثز هبو ب ى ډه ٱة ث هى څيوي. ثب ١ث:ٹچمي ٵپ

سى ـ ث ، دب ا آيى ى ځىو ث ـس ثى ـىٶٱ -26

/ ا دب ى آيىن : ٽشه / ث سى : سه ث ا اي ا / س: مٱ٢ىٶ : :ٹچمي ثبو

ٽىب : ا دب ى آيىن / ډا٭بر و٪: ځىن ، دب ، سه ، :ٹچمي اىث

ٽى.ك٢ر ٭چ م ث ځىو ى ي ا سى ػيا :ٹچمي ٵپ

دي سه ا ي ځبڇ يـ٭م يـ ؿن ځىو ث ـس ىڇ -27

ىڇ س : څج م :ٹچمي ثبو

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

61

ډا٭بر و٪: ځىن ، ، سه / اٱاٷ :ٹچمي اىث

٭مي ى ٽ ځىو ي ځبڇ ا سى ىي ي.آن ؿىبن ١ث ا ثځىن :ٹچمي ٵپ

ئڄ ـػج اي ىز ث ث ثى ٵڄ وي آن بٻـه ى يـؿ ٱچش -28

ى هبٻ ٱچشي: ٽش ي / وي : ثٿ ، ٭٪ڈ / ىز ثين : سپ ٽىن:ٹچمي ثبو

«٭مي» اشٮب ا « وي ٵڄ » ىز ثين / اٱاٷ: ػجئڄ ىز ٽ ا ثجي / اشٮب : ى هبٻ ٱچشي ، ٽىب : :ٹچمي اىث

ي اي ا سله ٽى ، ك٢ر ػجئڄ ث ىشبن ٭چ)٫( ث ى ٹ پڄ ٽش ي يٹش ٭مي :ٹچمي ٵپ

، ثبڃ ډيكمچ ك

ٽبځب ډشه دي

: ٹچمي ثبو

ا ا ډشه ى ثبثي.( ډٮبىڃ ډٮىب يا ب 1

( ىٶث ، ٱ( ) هز ، ىش( اػب )اث ات )

( ؿب يا ډڈ اډال ا ډشه ى اوشوبة ٽىي ي ثىي.2

، ځي ب ام ي ش ټ ا ډو ٽىي. ثز ي پڈى ثز -3

ٽب / ٽ : كٳ ث٤ ياثش ب / ىمه : ډ٢بٳ اڅ / هڈ : ډشمڈ ي : ډشمڈ / ىي: ٵٮڄ / ٹي /ؿىبن :

ؿڈ : ډ٢بٳ اڅ / : ډشمڈ / بهش ي : ٵٮڄ

ٹچمي اىث

ډٶڇ آوب ا ثىي.ثبثي ي « اشٮب » ى ډشه ى، ىي ومو -1

ب ا ك٢ر ٭چ ) ٫ (ـاشٮ : ب ا ٭مي.ـاشٮاىب : ب ا ك٢ر ٭چ ) ٫ (ـاشٮٱ٢ىٶ:

( ډٶڇ ٽىب ب ا ثىي.2

(ينـس )وڀ ثبهشه ( ه ينـهمڂ ىويان ث ىويان هبين )

ا ى ډشه ى ثبثي.« اٱاٷ » ىي ومو ا ٽبثى آا -3

ٹچمي ٵپ

ډٮى ي ډٶڇ ثز ڈ ا ث وظ يان ثىي. -1

ا وياز. اي ثب بـ، ؾ ٽ ػئز ډج ثىوي يـي ډى يويـس بنـبـذ م

( دبڇ اثبر ا ثىي.2

بن ، دب ب ٽٶ څان ي ـثب ٽش ين پ ا بان ٦ ٽٵز ٦بن ىي ىز ىث ؿ هيا اوي ث هڈ، س

ز ډ ى

سيويبن ـٷ ي ٱة ػ دي ا م ٽٶ ى ىي وڀ سذيوي ثز هبو ب ى ٵوڀ

( ىاشبن ا ٽ ا ډظى ډڅ اوشوبة ي از، ث څلب٧ ډلشا ثب ى ډٺب ٽىي.3

ىٱڄ : ووڀ ا ٭چــ آډــ اهـال ٭مـڄ كـٸ ا ىان ډى ا ىٱڄ

ٱا : ػىڀ ى ٱا ث دچـاو ىـز بٵـز يى م ث آيى ي شبٵز

، سٶ هيي : آة ىبناي هـيي اوـياهـز ى ي ٭چـ اٵشوـب ــ وج ي ــ يڅـ

ى ډبن : ٵا / ٽبچ : شى ډبن اوياهز م آن ٭چ ٽــى اي اوـي ٱاـ ٽبچ

ث ډلڄ : وبث ىڂبڇ ډلڄ ځز كان آن ډجب ـه ٭مڄ ي ومىن ٭ٶ ي كمز ث

ثڂاش : ب ٽى ا ؿـ اٵپىي ډـا ثڂاش؟ ځٶـز ثـ ډـه س س اٵـاش

ځٶز: ډـه س ا د كٸ ډ وڈ ثىــي كٺڈ وـ ډإډــ سىڈ

ا : ا ي ـ كٺـڈ وشـڈ ـ ـا ٵٮڄ ډـه ثـ ىه ډه ثبي ځا

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

62

طي ضعر خا

ځڇ ثى انـ ي ـو آيڇ وبڇ ي ان ا د ډىڈ -1

د: د / ځ : اڄ ، واى : ٹچمي ثبو

«ډىان ثٿ ي وبڇ آي» اشٮب ا « ان » اشٮب : :ٹچمي اىث

دچاوبن شڈا واى ، ډه ٵوي اان ډه ي ىالي : ٹچمي ٵپ

ډه بن ـدم از ؿىه اي ثب ٽ ي٥ه يا ـٵ ا هى ػبن ڈـٽى -2

ؿا ٽ ثب اي اه ؿىه ٭ي ي دمبن ثش اڇ.ػبن هى ا ٵيا ي٥ه ډ ٽىڈ ؛ : ٹچمي ٵپ

ډىاوڂ ز ڈ ـ ، بنـ ػ ځشه ز ٵاوڂ ي٥ه ، ٽ ا ب٫ـىٵ -3

ٽ: ډت ، آه / : ٹچمي ثبو

ىٵب٫ ا ي٥ه آه ىاوب از ؛ ا ػبن ځشه ى ا ي٥ه ، ڈ ػاومى از: ٹچمي ٵپ

از ه ـم ا ثيس ٽ ، ىان ث از ډه ه ـىم ، ثي ٽ ٽ -4

ث ىان : ځىي ث هيا / كٳ ث ٹى ډٮى : ث هيا ځىي ډ هڇ / امه : ٦بن : ٹچمي ثبو

س٢بى: ىان ، امه / :ٹچمي اىث

؛ ث هيا ځىي ٽ ؿىه و ثيس ا ٦بن از. ازٽ ٽ ا ي ثي ار ، ىمه ډه : ٹچمي ٵپ

سز هبٻ ب ـٽم ډه بن ـؿم ث سز اٵالٻ ى ٭ر ايع ډا -5

ا : ٵټ ا١بٵ ) ايع ٭ر ډه ( / اٵالٻ : آمبن ب / : ٹچمي ثبو

س٢بى : اٵالٻ ، هبٻ / سج : هبٻ ډبوىي ٽمب از/ :ٹچمي اىث

ايع ٭ر ي ثچىي ډه ى آمبن س از، ي ى و٪ ډه هبٻ س ٽمب ډ ثبي. : ٹچمي ٵپ

ثبى آٱش آن ډه ث هن ثبى ث هبٽز ځ ا يى -6

از / « ى٭ب » آٱش : آډوش ، ډوچ٣ / ثبى : ى ډا٫ ىيڇ ٵٮڄ : ٹچمي ثبو

« ( ٵٮڄ ى٭ب» ى ډا٫ ىيڇ « ػبن ا » ػىب: ثبى ) ى ډا٫ ايڃ :ٹچمي اىث

.اځ ىمه ثواي ا ا هبٻ ا ث سٳ ٽىي ؛ ثب سمبڇ يػى ا آن دبيا هاڈ ٽى: ٹچمي ٵپ

و٪بڇ يٵب

ىٻ ي ىبٵز

ى ثب څله ي آىڀ اه يى س١ق ىي. -1

ثا وز ١لبٻ ى بىبډ از؟ٽياڇ يا اه ٮ ډٮبىڃ ډىبج -2

کبتر طق دار درس پاسدن

بيي ـ٥ ىڇ ؿن اي، د اٯ ه ـبك ٭پ ا ٽ ثى و ډٱا ي ه يـ ډشـ ٽم اوي ٽ ى وبكز آيى

ډبوش. اٯ د ث ٥بيي ىڇ بڃ ايـ ػم ومى، ي ى د

آيى اوي : وٺڄ ي از. / ٭پ : اوٮپب، ثبسبة. / ډشي: پب ځب. / بكه: ػم٬ لبن ، ځڄ ب ٹچمي ثبو:

وبكز :ډه / ډٱا : ؿمىا / اي : آن / و: ثب ٶب ، ه آة ي ا / ډبوش : ج ثى /هج

/ اٱاٷ س٢بى / سج / ډا٭بر و٪ :ٹچمي اىث

ٽ ا س ي اوٮپب ځڄ ب ي ٽم پب ځب جب ي ؿمىا ه آة ي ا يػى ىاز وٺڄ ي از ٽ ى وبك :ٹچمي ٵپ

.ځببن آن د اٯ ډبوىي ىڇ ٥بيي جب ث و٪ ډ آډي ي ىڇ ٥بيي ى ډٺب ثب جب ډٱا ډبوىي د اٯ، وبجب ث و٪ ډ ي

) ايع جب ؿمىا (

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

63

ىاٱ ػبو ث اي ا ىيى ي څټ ؿاٱ ؿن ي ى الڅ بنـىٵ

ثبى ػـبڇ ث ـبم ډى ؿ اشـبى دب پ ث بٸـٺ

ىهبن / ىيى : ب / ٺبٸ : و٭ ځڄ / ډى : و٭ ىڀ ج وڀ . ى اىؼب ډى٪ وڀ ج از.ىٵبن : : ٹچمي ثبو

سج : الڅ ؿن ؿاٱ يه ثى. / ٽىب : ىاٯ ىا ثىن ; ٭بٸ / ٹبڅت ٮ ډظى از ؿن ثز ٹبٵ ػياځبو ىاى. :ٹچمي اىث

/.ىاوش ؿاٯ ٽىن ىيى الڅ ىين ب ٭چز :سٮچڄ كه / ث ، ډج ؿ : اىار ډا٫ ؿبڇ، ډج سج : ډا٫ ڇ/ثىن

ؿاٱيان ( ة الڅ ځڄ اڅٴ( ؿاٯ : الڅ ،سىبت ىاٯ ي ب / ابڇاڅٴ( ډبسڈ ة ( ، ابڇ : ىاٯ

ي هز ىڅ ډ ،ثبٯ آن كر ي كي ا ي >ډٱا آن جب ثاث ى[ اډب ثى يه ؿاٯ ډبوىي م، يك ب آالڅ: ٹچمي ٵپ

به ي ث وڀ م ثبى ػبڇ ځ ٽ ومى ډ ؿىبن هى بٹ ي ث ٺبٸ .ثى ومببن ا ى ث ىاٱ ؿن ىڅ، هشه ىيى

از ځٵش ٹا ج

ثى . وش ډشاس. اٱ ى كاڅ آن ث ىهش ثٿ ځه هبو ىاز ػب آن بىان ـ اهشالٳ ي ب، ـي پب ث ي ى

ىهز ثيان ىـز، ي ى بـي ٭ ث ځىن ػبډ، ػبڅ هه ثيكبڃ بىـوڂز. وبځب ي از ډ ؿخ ي

ٽ آن ا ب ىاى ىاوز ٽ ٹي ډه آي، ي وشان ډ بى ٽـاٵش ٽب ا ډى اه » : ځٶز هى ثب ي ي ـ. ثش بىـو

«وڂڇ سب ؿ ٽىي. ػب وڂ ىاڇ ي ډ ، ثب . ډه ىڂ

اوبر پب /ځه: د بم ي ثا ٱ اوبن ث ٽب ٵش از./ پب : ك« ي» ي : آن ) پب ځب ( وبو جپ ، :ٹچمي ثبو

ٽب د آډي / ػب وڂ ثا اه ډى ٽب اٵشبى :اه ډى ا اهشالٳ: ٵز ي آډي/ ػبڃ: ىاڇ ثا دويځبن / ډشاس : دش / /ثٿ

، ى ػب هى ډ ډبوڈ ىاڇ : ډىش٪ ثمبوڈ

ي ى آن پب ځب كاوبر پب ٵاياو يػى ىاز ي دش پبؿبن ى آن ػب ٵز ي آډي ډ ٽىوي . اٱ ى ا٥اٳ :ٹچمي ٵپ

آن پب ځب ث ىهش د بم ي ثٿ الو ىاز. وش ثى ي ث ا٥اٳ وڂب ډ ٽى. وبځبن بى ثب ي٬١ ٩ب ثي ي څجب ١وڈ ي

ث آن ىهز آډي . اٯ سي ي ثب هى ځٶز : اه ډى ث هب٥ ٽب ث ، ٽ ىاډ ث ځىن ىاز ي ٭ب ى ىزهه ى كبڅ

اډب وم ىاوڈ ٽ ث ٹي پب ډه ډ آي ب ىوجبڃ پب ىڂ از. ډه ث كبڃ ډىش٪ ډ ډبوڈ ي وڂب ډ ٽىڈ سب ثجىڈ اه ٥ٳ ډ آي .

ؿ ٽب ډ ٽىي.

بن ـ ا ثىز. ب٭ش ثى؛ ٹډ ٽجسان ثيوي، ي ٽمه ى ي ياهز ـثى د آډي ي ػبڃ ثب ٽي ي كج بىـ

يا ٱبٵڄ ثييوي ؿىيان ٽ ىاو . يـځاشى يځب اي ډ٦بي٭ز ي ٥ب٭ز ى ي ، يـډ٦ٹ ځٶشى ا ٽ اي ثى ٽجس

ٽىوي ي بىډبن ځز ي ځاان ث سڀ اشبى، سب ابن ا ى ١ج٤ آى. ي ٽجسان ا٦١اث ډ بىـبىوي. ي ـي ػمچ ى ىاڇ اٵش ٵيى آډيوي

بىيـسوچ هى ى س ا اشوال بان ا ډڈ مڂىبن ؿىبن ثبي ٽ وز، بىڅـػب ډؼ»ٽي. ډ٦ٹ ځٶز: ټ هى ا ډ

ٽجسان ٵډبن « ى آن از. ٽىي سب ىاڇ ا ػـب ثځـڈ ٽ بـ ډب ٹس بينـ سٮ ي ٽ ػمچ ث ٥ٸـ. ي كبڅ اة آن ثب

اٯ .ثٶشىي ي ډبوىي ى آه ٽ ي ـبى، ث آن اډـاش بن ـد ا ى هـ ځٵز. ي ـبى ي ثٽىيوي ي ثپىوي ي ىاڇ

اه ياٹٮ امه وشاوڈ ثى، ي ا ث اط ابن ثيڇ ي ډٮچڇ ځىاوڈ ٽ ٵـػبڇ ٽب ابن ؿ ثبي، ٽ ډه ا ډظڄ» ي ٽ:ـثب هى اوي

«بهز.ـ سان ب الف ٬ كاىص ـىٵ ثا بة ـسؼ

ٱبٵڄ يا : ا ٱٶچز / ب٭ش ثى: ډيس ځز / ػمچ : م ٹډ : ځي /ابن: ئ ابن. كج: ىاو / : ٹچمي ثبو

ي٫ ث ىيين ٽى / ځٶشىي: ډ وبډيوي. ) ٵٮڄ اىبى( ثب ٱي ث سڀ اشبى : ځاان /ځاان:ػچ ٽىبن ي ثب وب ا ٵشه) ځاين(. /

ا ٽىي / ا٦١اة: ث ٹا / ډ٦بي٭ز: ٵډبوجىا / ټ هى ا ډ ٽي: ٽياڇ ثا ب هى سال ډ / ى ١ج٤ آى:

ٽىوي / يځبځاشىي: يځب ډ ځاويوي.

ش٪ ډبوي. ىش ا ا ٽجسان يوي ئ آن بى ػچ آډي ي ىاڇ ا ده ٽى ي ىاو ا وز ي ى ٽمه وز. ډيس ډى : ٹچمي ٵپ

ب ٽجس ثى ٽ اي ا ډ٦ٹ ډ وبډيوي. ي ٽجسان ى ا٥ب٭ز ي ٵډبن ث اي يځب ډ ځاويوي. ث ډل٠ اه ٽ ىاو ا ىيوي ا

ث سبث ٽى.سب آن ب ا ػم٬ آي ٽىي ٽجسان ٱٶچز دبه آډيوي ي مڂ ى ىاڇ اٵشبىوي ي بى بى ي ي ثب وب ي ٱي ي٫ ث ىيين

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

64

اٽىن يٹز ځٶز ي ځ ي ثلض ٽىن وز، ثبي ٽ مڂ ب » ډ٦ٹ ځٶز : ډ ٽىوي ي ټ ثا آاى هى سال ډ ٽىوي.

ڈ سب ىاڇ ا ا ډه ث ٽىڈ، ؿا ٽ ىڂان ا ډڈ س ا ب هى ثياوىي ي ٵٮال ډچلز آن از ٽ مڂ ثب اسلبى ي مپب سال ٽى

ٽجسان ا ىش اي ا٥ب٭ز ٽىوي ي ا هى ا ى د ځٵشىي . بى ث ىوجبڃ ابن ىيي ، ث « ب ډب ٵٺ٤ ا اه ٥ٸ ث ىز ډ آي.

ٮچڇ ٽىڈ ٽ اوؼبڇ ٽب ابڇ ؿ ډ ى .ؿا آن اډي ٽ اوؼبڇ هش وي ي ثٶشىي. اٯ ثب هى ٵپ ٽى ٽ ث ىوجبڃ ابن ثيڇ ي ډ

ٽ ډه و ډمپه از ث ؿىه كبىط ا ځٵشب ڇ ي ا سؼث ب ډ سان ى كاىص وبځا ث ځٵز.

از، ي سب ا ػي ث ډب ٽب ى ي اه ش» بن از بان ا ځٶز:ـا ٹٶب ى بىـؿن ثيي ٽ ي ډ٦ٹ

ډىٺ٬٦ ا ډب اي ـو٪ يڈ سب ب ىهششبن ي ب ٥ٸ آن از ٽ آثبىاو ى. ـوڈ ىڃ ا ډب ثوڂ يا ـوبد اي ڈ ـؿ

اډبڇ ا اي بر ـٽجسان ا« ى.جيب ثبن ډه؛ اي ا ثڂڈ سب اه ثىـځىى، ي وډي ي هبت ثبځىى، ٽ ى اه وىپ ډ از ا ىيش

ثبځز. بى ي ي ـا ثشبٵشى ي يـبهشى

، ىز ا ډب ث ػي: ػي / ىڃ ا ډب ث وڂى: ٽىب ا ډىٳ وم ى ش ي: ث ڇ، ځشبم/ / ٹٶب: ث ىوجبڃ: ٹچمي ثبو

ؿب آن از / هبت: وباډي ؛ ث ث. / ابر: و٪ ، دىبى. / اډبڇ: اىمب، دا.٥ٸ آن از: ا ث وم ىاى /

اه ث ڇ ى ٽب ډب ػي از ي سب ا ؿـڈ اي وبديي :» ډ٦ٹ يٹش ىي ٽ بى ث ىوجبڃ ابن از ث ىيشبن هى ځٶز :ٹچمي ٵپ

. ا ؿب آن از ٽ ث آثبى ب ي ػىڂڄ ب ثيڈ سب اي وشاوي ډب ا ثجىي ي وباډي ي ث ث ث ځىى ىاى ىز ا ډب ث وموڈ

ٽجسان دىبى اي ا اىمب « ؿا ٽ ى اه وىپ ډ ويځ ډ ٽىي ٽ ا ىيشبن ډه از ډه ث اي ډ ځڈ سب اه ثىيب ا ثجى.

هى ا ث ځىاويوي ي بى ثب ځز.هى بهشىي ي ا

ٵډبن اي وڂب ىاشىي ي ػمچ ثىشىي. ي آن ډ ا ثا وبڇ ثى، ثب« ٵيى آي.» ډ٦ٹ ث ډپه ډ ي. ٽجسان ا ٵډى ٽ:

ٽى. ي ى آن ډا٬١ ا ػز ځځب بيـاكاڃ ډ ي ه ي ىي يځب ب، ځڇ ي ىـث ي هى سمبڇ ىب

ي ام بهش ي ټ ا ى ىڂ ا ځبى، ي سمب آن ا ٵاه كپمز ي ث كت ډچلز ثياش. ډ٦ٹ آيا ىاى ي كبىط

آډي. بهز ي ث سٮؼڄ ثينـوبڇ ثڂٶز؛ ثى« ٽز؟» ثا دي ٽ: « ين آ.ـث» ٽ:

ٵډبن اي وڂ ىاشىي: ث ٵډبن اي ٭مڄ ٽىوي / ىب: ٽ / ه ي اكاڃ ډبي ٽى: ٽىب ا هث ي ثي ب بى :ٹچمي ثبو

ىي / ځڇ يى ىي : ٽىب ا ثب سؼث ثى / ډا٬١: ػبڂب ب. / ا ػز: ثا / سمب ثياش: ډا٩جز ٽى.

ث ٵډبن اي ٭مڄ ٽىوي ي مڂ دبه آډيوي. وبڇ آن ډ « دبه ثبي.:» ډ٦ٹ ث ډپه ډ ي. ث ٽجسان ىش ىاى : ٹچمي ٵپ

ي كبىط ثا ثى. ثب ٽ ٵايان ي ىاو ثب ي ثب ثب سؼث ثى ي هث ب ي ثي ب ثب ىي ثى.ي ى آن ػبڂب ثا ٵا ى

ام ثب ىز ٽى ثى ٽ ټ ث ىڂ ا ىاز ي ډ٦بثٸ ثب كپمز ي ډچلز ا آن ب وڂ ىا ډ ٽى. ډ٦ٹ يا ى ٽ

ثين آ : ثا دي ٽ ٽز؟ ډ٦ٹ وبڇ هى ا ځٶز . ثا اي ا ىبهز ي ث ٭ز ا ام ثين آډي.

ا ىيز ٭ ي » ي ځٶز: ثاوي ب ، ػ بـه ث ي ثڂبى ىيځبن ىي ، آة ثش ي ثال ـؿن اي ا ى ثى

ثين ى ډ اه ثىى، ي يى« ي٥ ٽي. اه ى بوـب آمـډا ٹ٢» ػاة ىاى ٽ:« ي؟ـٵٸ ډاٵٸ، س ا ى اه وغ ٽ اٵڂى

ا ىيز، اثشيا » وىمى. ځٶز: بر ـاڅشٶ ثيه وه ډ « ب.ـووز ا آن بان ځ» ډ٦ٹ ثيان ثش ثى. ځٶز: ٽ بى ـاش ثىيب

ثبي ي آن ا ث هى كٺ ٽى؛ ډڂ س ا ث وٶ ه كبػز وم اه كيض ا ډپ ډ» ځٶز: « س. ايڅ بة ـا ثين ثىي ال

بن ا ا آن ي ث ډه كٺ ياػت ي ـاڇ، ي ا ډز وجبي ٽى ٽ ډه بز اه ٽجسان سپٶڄ ٽىډا ثيه ډال» ځٶز:« ىب؟ وم

ا ـو ډا بن ا ىز بى ثؼشڈ،ـا بر ـثڂاىوي، ي ث ډٮوز ي ډ٪ بلز ـبن كٺٷ ډا ث ٥ب٭ز ي ډىـاز، ي ؿن ا

٭ٺي ب ډه آٱب ٽى ډچڃ بىنـسڈ ٽ اځ ا ځ ث اىا بوي. ي ډ ا بىر ـډاػت ين ثبي آډي، ي ـڅاڇ بز ث ٭ي

ډه ػب ػبوت بڃ ـام -ي ثبيـ بڃ ـاځ ؿ ډالڅز ث ٽم -ثمبوىي، ي ؿن ډه ثش ثبڈ ثىي ى بن ـ ي ثٮ٢ ا ا

بنـس، ي اڅب ٥ب٭ى ايڅ ډاٵٺز ى يٹز ٵاٯ ى ىڂبڇ ثال ٽز ثى از ، ـبث، ي وـو هز ثيان ـوم، ي ا ١م

«بثىي. يٹٮز بڃـډؼ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

65

/ آة ىيځبن: ؿم ، آث ثى ٽ ا ىڂ ب ا ډى م اي ث ٥ج٬ ه : ساي ي ػين آة ا ى ؿ: ٹچمي ثبو

/ ي٥ : ځىاة / ى ثين ثىي ب اشبى: ي٫ ث ثين ثىيب ٽى / اڅشٶبر: سػ / ) ؿم ؿڈ ا آة هاوي از( ؿڈ

ايڅ س: بش س / كيض: وه / ډالډز: و / سپٶڄ: ډشٮي ٽىن / ډىبلز: ميڂ ا ولز ٽىن / ډٮوز: ب /

ر: دشجبو / ډاػت: اؼبى ٽىىي . ي٩بٴ ي ا٭مبڅ ٽ اوؼبڇ آن ث و ياػت از بىر: ثځ ، ي / ٭ٺي : ثىي / ډ٪ب

ډچڃ: ث ش آډي ، اوييڂه/ ډالڅز: ىڅشىڂ، آىځ / امبڃ: ش ٽىن ى ٽب، ٵيځاشه / ١م: س ىڃ / هز:

/ ٵاٯ: آىځ / ٥ب٭ه : و ٽىىي / ډؼبڃ: ٵز / يٹٮز: و ، ثيځ اػب

ٽىب / ٽىب : آة ىيځبن ځىن آة ىي ) ؿم ؿڈ ډبوىي از( -) ډ سان سج ڈ ىاوز( ثىي ثال: سج:ٹچمي اىث

اټ ب »اشٮب ا اشٮب : ػ ب اٱاٷ / هب ػ ب ثاوي: ثب ځ ٽى. // ٽىب : ث « ځشه ، اټ ػب ٽىن » ا

« بى

سٺي ي » ډ٦ٹ ځٶز : «. ؿ ٽ س ا ى اه وش ي ثال اوياهز» يٹش ثا ډ٦ٹ ا ى ثىي ىي ثب ځز ي ځٶز: :ٹچمي ٵپ

اثشيا ثىيب ىيشبن :» يٹش ډ اه وىبن ا ىي ي٫ ٽى ث ثين ثىيب ډ٦ٹ. ډ٦ٹ ځٶز « اهز.وز ډا ى اه ځىاة اوي

اه وه ا :» ډ ځٶز « ا ىيز ايڃ ثين ثىيب ىيشبن ياػت س از.:» ډ٦ٹ ځٶز ډ ث اه وىبن سػ وپى.« ا ثج.

ډا ث هب٥ اه وىبن و وپه :» ډ٦ٹ ځٶز « ويا ي ثا هىر كٺ ٹبڄ وش؟ بى سپا ډ ٽى ؛ ډڂ س ػبوز ا ىيز

ي ثب ؿا ٽ ډه بز اه ٽجسان ا ث ٭ي ىاڇ ي ا اه ػز آوبن ث ډه كٺ ىاوي. ؿن ابن آن ؿ ى كٸ ډه الڇ ثى اوؼبڇ ىاىوي

و ثبي كٸ آوبن ث ػب آيڇ ي آن ؿ ث ىڅڄ ثىن ث ډه ياػت از ث اوؼبڇ ٽمټ ي دشجبو ابن ا ىز بى ب يڇ ډه

اځ ؿ -ثبوڈ . ي ډ سڈ ٽ اځ ي٫ ث ثين ثىيب ډه ٽى ، هش ي ثه ا آوبن ى ثىي ثمبوىي ي اډب ؿن ډه ى ثىي ثبڈ

ي ثيان ا١ وم ي ڈ اه ٽ ىڂبڇ ثال ثب ڈ ټ ثىڈ ى ډبن آب ڄ اوڂب ى كٸ ډه ا بش وم ىاو -هش ثب

ڈ ما بش س از. ي ځو ٭ت ػبن ٵز ٭ت ػ ديا ډ ٽىىي.

ى شى ر ـي ييـدى چز ـه ثيه ډىر اثبة ير ـاز، ي ٭ٺ اه زډڄ ډپـ٭بىر ا» ډ ځٶز:

ي بن سمبڇ ثجي، ي ډ٦ٹـي آن ځب ث ػي ي ٱجز ثىيب ا« ي س ثٶاي.ـث ٽڇ ٭ بنـىيش س ځىى، ي طٺز بٵـس ډاالر

ثبځشىي. امه ي ٸچباو ډ٦

ىاشه / طٺز: ا٭شمبىٽىن / ډ٦چٸ: آاى. ډپډز: ٽڇ / اثبة: ثځبن / ډىر: ىيش / ډاالر: ىيز :ٹچمي ثبو

اه ي ي ثځبن از ي و٪ ىيشبن ث اه هچز وپ ي اه ٶبر دىيي ى ىيش ثب س ث » ډ ځٶز : :ٹچمي ٵپ

بڇ ي ډڄ ثب ثىي ب ابن ا ثي ي ي ذ ثب سال سم« ډ ى. ثشس ث ثځا ي دمبن ىا س ډ ځىى ي ا٭شمبى ىيشبن

ډ٦ٹ ي باو آاى ي آى هب٥ ث ځشىي.

ٽچچ ي ىډى ، واهلل ډى

کارگا هتي پس

ٹچمي ثبو

ى ػمچ ب س١ق ىي.« اشبى » ى ثب ٽبثى ي ډٮىب ٵٮڄ -1

ىيي* بى بىډبن ى د ابن اشبى. ي٫ ٽى* ځاان ث سڀ اشبى.

اشوال -بي٭زـډ٦ –بىر ـ –بر ـډ٪ –ډٮوز ؿب يا ډڈ اډال ا ډشه ى ثبثي ي ډٮبىڃ ډٮىب آوب ا ثىي. -2

ى ثبن ډٮب ، كٳ مب ډمپه وز . ى ځش ، ځب ، ى ټ ػمچ ، ىب ث ٹى ٵٮڄ ٹجچ كٳ ډ ي. -3

ان ٱيوي ي ث اسٶبٷ ، آ ا ا ىاڇ بوي.ومو:

آډي از.« بويوي» ث ػب « بوي » ى ػمچ ثبال ٵٮڄ

ځٵزـه ي يويـثٽى ىاڇ ثا كٳ ىب ثبثي ي ثىي. * كبڃ ا ډشه ى ومو ا ىڂ

ٹچمي اىث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

66

ث ا ډو ٽىي:« ډج» ي « ډج» سجبر ا ى ثز ب ثبثي ي ى ډى ، -1

ىٵبن الڅ ى ي ؿن ؿاٱ ي څټ ا ىيى اي ث ػبو ىاٱ

ث پـ دـب اشـبى ؿ ث ـبم ډى ػـبڇ ثـبىٺبـٸ

ثىن : ډج ث ډى بم ث ػبڇ ثبى ؿ : اىار دب ثىن : ډج ث بٸـٺ/ ي ؿاٱ يه ازـالڅ ډبوى

ى ٭جبر ، اشٮب ا ثبثي: -2

ب ا اټـػ : اشٮ « ؿن اي ا ى ثىي ثال ثش ىي، آة ىيځبن ثڂبى ي ث هب، ػ ب ثاوي.»

ا ډشه ، ٽىب ب ډٮبىڃ ډٶبڈ ا ثبثي: -3

( ىڃ ث ځٵشه* وب اډي ين ) (يـؿ يځب ىـځڇ ي * اوبن ثب سؼث )

ٹچمي ٵپ

ډٮى ي ډٶڇ ٭جبر ا ث وظ يان ثىي: -1

ى يٹز ٵاٯ ډاٵٺز ايڅ س ، ي اڅب ٥ب٭ىبن ډؼبڃ يٹٮز بثىي.

يا ډ ـد ثيځ ٵز ٽىىيځبن و ر اه ـى ٱ ثبڈ ب ـآو ب ـٽى ى از ـى ىڂبڇ آىځ ڈ ، ثش

ٽىىي.

( ډٶڇ ٹمز ب ډو ي ا ثىي:2

بڇ ثيڈ ـثبي ي٩ٶ اڇ ا اوؼ ـث ٭ىان ج .ډاػت بىر ث اىا بوياڅٴ( ډا و ا ٭ي څاڇ بز ثين ثبي آډي ي

ويا؟ ىيز بوز اـډڂ س ػ ي آن ا ث هى كٺ وم ىب ؟ ثبيډڂ س ا ث وٶ ه كبػز وم ة(

ټ ا ثز ب ، ثب ٽياڇ ٹمز ى اسجب٣ ډٶډ ىاى؟ -3

ډير وجىـڈ ـبـ ثىي ث سىب ي باوڈ اوي ٽمىي ٮي

ى ثىي ثمبوىي. بنـي ثٮ٢ ا ا ډچڃ ډه آٱب ٽى يب ـثى بىن ـډ سڈ ٽ اځ ا ځ

ىيشبن ا ث ځب ى ي بن ثشان ىي ي آډـى سان ىب

بڃ ـث ٽم اځ ؿ ډالڅز -سڈ ٽ اځ ا ځبىن ٭ٺيب ډه آٱب ٽى ډچڃ ي ثٮ٢ ا ابن ىثىي ثمبوىي، ي ؿن ډه ثش ثبڈ ډ

ثى ٽز ثال ىڂبڇ ى و ي ، بثـو هز ثيان ا ١م ي ،ـوم ػب ډه ػبوت بڃ ـام -ي ثبي

س ايڅ ډاٵٺز ٵاٯ از ، ى يٹز

ب به آن ب ا ثىي.ىي وز ا ث ډجىب اه ىاشبن سمظچ ، سلچڄ ومبي ي يځ -4

ډشٮيـج* ډ٦ٹ : ىياوي ي ډلشب٣* اٯ :

اى اخاذـهو حکوتگج

بىـو اي د ى ومټ ي بن آوـ ىاز ا وبن هټ ـٵز. چم «بن ىااوـچم» بو ـآيى اوي ٽ يٹش ډى ث ډم

ث ثبن ډ اوي: اه اـا٭ش ڄ ـج ث ي

سب ي ي ټـه وبن ي س ڈـؿ ٭ت ډڂ ، آډي وبځ ځٶشڈ ٽ ؿ

«ثى. ـدى دب ا ، وبن اه ثب ٽبپ» ثيي ، ځٶز : وبن بن ، ؿن ـډم

ثوى ، وبن بن ؿنـډمبن آيى.ـهي ي د ډم دى ي ځي ٽى ث ىا ي ٵز ثبا ث ي ثهبز بنـچم

ځٶز :

.« ځىاوي ي ـهى ي ىاى از ب٭زـٽى از ، ٹى ٹمز آوـ ث ا ډب ، ٭ ي ػڄ ، يايويـه ٽ ياهللـاڅلم»

«وٵش! ځي ث ثبا ث ډه ىا ، ومى هىي ي ثى هيا ىاى ث اځ » بن ځٶز :ـچم

ػاډ٬ اڅلپببر ي څاډ٬ اڅيابر، ډلمي ٭ٵ

ډب١ » / دب ا : سپ ا، ډٺيا / ثى : ډ ثى ث جڄ ا٭شا اه ث ثبن اوي : ا ا ٭ ها اه ثز ا هاوي : ٹچمي ثبو

ى. / ؿ ٽ ٹ ځوي وى ٹ ىىي ځاى سب د ا اىا ٹ ډشى ځي : ىا ٻ ػبډ / « / اشما

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

67

ٮى بى ي ٵت « ىشبي بهشه ٹىب٭ز » ي ىڂ « ٹىب٭ز » پ :ٽي ډ ؿبڅ ث اډڈ ډ٫١ ىي اه ىاشبن :ٹچمي ٵپ

ػمچ ثب كپبز .ثٶجي سب آيى ىډ ا ثىن ٹبو٬ اىا ٽ بى ؿ ډمبن، ي ياٹٮ از دڂ ٹىب٭ز ؿ ىااو، ٽب. چمبن

.اٵاي ډ آن ډبويځب ي ى ػىج ث هى اه ي از، بٵش ډظڄ كپڈ ٽ وش ث وشؼ آډ ٥ى ٹب

عکن لص درس ضاسدن

ىي ځ.ډ ىهي ي ډظڄ ٵـيٯ د ي يه اڇ كبٵ٪ بپسب ډبن ا ٽ از وي بىطـك اه ٹي ث

.از ثبٹ اڇ كبٵ٪ ايڃ هبو ى ى اٵشبى، اسٶبٷ د ب٭ز

ډىان ٽ از ډأث ٵوڂ ؿ ټ ٽايار ي سٮچم ډظڄ ٭ىټ، ډ ٽىڇ بڃـه ثىڇ، ڈـش ٽال ٽ يب آن سب

ىي ٽ ثى ٭ىپ ډى اٵا٣ ىاز ، ايڅه يىـسؼ ى ٽ ٱالډ١ب اـډ بنـػ ډ ځاوي. ىا ؿـڈ ث ٹىڂ ثا ينـډشم

ڈ ـى ٵپڇ سٺز ٽى. ځٶش ډا ثبن ډأ ٽبب ىڂ ٵوڂ ي ؿىڂب ڃ ي ي ٽبى ياٽ ٽٶ ى ىا ػبن ٭الٹ .ثىڇ

.ځاويډ ڈـؿ ث ڂـٹى ثا ٽ از يىاوـډشؼ ـؿ ټ ٭ىټ وز، ي ز

/ سؼيى : و ث ٵوڂ ب ي ايدببن ډأث: ډأة ٻ ډلڄ ثبځز / ٵوڂ سٮچم : ٭ب جپ ٽ ث ىز ډ ځوي /: ٹچمي ثبو

ز ي وز : ث ثي ثځى ، كشمب / ځا / اٵا٣ : بى ي /

ٽبډال يه ي يا١ق از / سج : هبو ايڃ كبٵ٪ سج : اه كبىط ډظڄ ي ډ ىهي/ ٽىب : ډظڄ ي ډ ىهي ٽىب ا :ٹچمي اىث

اڇ ) كبٵ٪ : ډج هبو : ډج ث (

ىڈ ث وجز يـثى ٹي .ثوڈ ډ ٽىڇ ڄـلس آن ى ٽ ا ډي ث كبال ي ثبي ىاش ا ډ٦چت اه

ىي »ٽ: ډ ځٶز چپـډش .ثى ا ثچىي وبڅ ډ هي، څجب ثاىڇ ي ډه ثا يٹز -ٽىي كٶ٪ ياـه – وى . ثى ىا م

ىز ي وياز ؿمڈ ىا، ٹي اه ډٺبثڄ ى« ثب ثبيي. آمبن، ثيي ډ هاي ىا، ډ ډبوي. ىا ي ٭چڈ ډظڄ ثاى

ىٴ ومپز ٥ٳ ث ٽال ب م ى ااى ث وم ىيڇ، ا ب سبثچ ؿن .ٽڈ ز ي ١ٮٴ ؿمڈ ثياوڈ آوپ وم ىي. ث

.ډ ٵشڈ ايڃ

ثب : آة ځز / : و ، سان ثىب : ٹچمي ثبو

« ثىن ٹي ثچىي» ٽىب ا « ډظڄ ٭چڈ ي ډ ډبوي » ٽىب : : ٹچمي اىث

ډ آة ٽ ب بةـب ثٺ ه آة څان ث دبڈ وم ىي؛ ؿمڈ ډ يڇ، ثچىي بڇ ب وبب ٶ دب ب ڈ، ٱبڅج هبو ى

ډ هـهمڂ وم ثىڈ، ي ٽڇ وم ډه ٽ يـثٶمى ي يـثياوى ٽ آن ث يٹز آن .ډ پز ٩ٳ ب ډ وز آة هى. ب

ثڄ ىڇ ي چوش ډ ډبو ؛ ځوش بـاٵ ـش ث» ډ ٽى، ډ ځٶز: مبسشڈ ډبىڇ . ډ ځٶز ث ا ي ثي ديڇ .يوي

ڈ هىڇ بوـثيثوش.« وم ٽى . بي ؿب ػچز ثى ي ى آن ثٶش وڂب ا دبز ػچ ش؛ ذ ي ذڄ ي

!ډ ثىىي ٹي مه ډىڇ ډ ٽىڇ م هبڃ ، ٽڇ ڈـو ٽ ڈـوم ىاوش

ا ا ي ډ هى دبز ث ـؿ ټ ىائمب از؟ ي١ٮ ؿ اه ٽه؛ كٽز اكشب٣ ثب ٽ ډ ٽىڇ و ا هىڇ ىڅڈ ى

، ډ ٽىڇ يـثچى ا دبڈ ثـ ب ثٺ وياشڈ؛ ډظڄ ٵزـد اال اثيا ي بڃـٵسج ى .اٵشبى ڈ ىڂ بٷ بـي . اسٶـډ اٵش

ثډ سڈـٱ ٿ ث ډه ييوي؛ـډ هى ثـ ب ث ډ يڇ؛ وم هى؛ سح ث دبڈ اډب ثوڈ سح ث ٽ ډ ٵشڈ بوـو

.هى

اڇ يڅىڂب ي ډمچ ي ث اشٮياى ث كمڄ ثى، وبثىب ا وب ٽ ا ٱٶچز بڈ وي. سمبڇ ىىڇ ث ٽ ڈ ثب ټ بوـثيثوش

.ډ يڇ ټ آوب ثب ڈ هىڇ .ٽىوي

څز ى ډ هؼب / ث ډ يڇ: الاثبڅ ، ىز ي دب ؿچٶش ذڄ ذ :: ث و٪ڈ ي ث سست / مبسز: و / ىڇ ثڄ: ٹچمي ثبو

ث ٿ ٱسڈ ث ډ هى : ٭جبو ډ يڇ / ډمڄ : ثى / يڅىڂب : ث ثىي ي ثب، ث ٹي. يڇ /

ىڇ ثڄ ي ذڄ ذ / ث ډ يڇ / ث ٿ ٱسڈ ث ډ هىٽىب : :ٹچمي اىث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

68

دببن ډب بن ىاـډم ثى ، ٽى كٶ٨ ا ا ىبس ڄـپ ډب هبو ، ثىڈ وهـ ٽ ثى بڃ يهـؿى ٽ آن ثب

.ډ ٽى دا ا بوـډم ي ا ډ ٵيهز ب٭ش ډ ٽى ؛ ا ببن ٽب الس ثى. ى ىڃ ىب ديڇ ، بډىـث هيا .وياز

ډٮى اډب او از ي ث ػت ډٮى ث اڄ ى ٽ ٭ب ؿن ب يا ىٴ ى ثياوڈ اا١ياى ثبي ا يا اهالس: : ٹچمي ثبو

« ػاومى »ٮى اىؼب ى و الس از؛ بٵش ػاومى

« ى ٭ه ويا ثب ثوىي ثى» ٽىب ا « ى الس ٽب ببن ا ډ ٽى » ؛ « ثوىي ثىن » ٽىب ا « ىب ىڃ ثىن » ٽىب : :ٹچمي اىث

ي ثبن هـ اسٶبٹبډ هاوي. ي١ .ثى وبن ثا ا وك ٽب .ثى ٽبيو ] دن= بوبنـډم اه پ ا

ا ىڂان ٭ت ٭ىب ي ثى ڈ از ي ٻ ثب وياز ، يى ٽ ثب ؿن . ډ ىاشڈ ىيز ا اي هچ ثـ ب ډب .ثى ڈ بڃـوٺ

» بةـٽش ي ى٭ب ٽشبة ي «بىـاىاڅمٮ» ثى، ٭ ډمبن هال، .ىيز ډ ىاز ا اي هچ وى، ډ ځٶز، بنـؿم د

ڈ ٭ىټ ټ .ډ دـي ثٺـ ټ ى ا بثبـٽش اه م .ىاز ما ثى، ډط ي ٽشت سٮ اه ا ؿ ي « ػى

ث ٽا ن ـد اډب ثى پش ٵاډ ٽ ثى ٽى ٹي ث ثى؛ ٽى ٭ىټ، اڅجش .يڈـٹ ثبىاډ پڄ آن ٭ىټ ب ا ىاز ؛

ډ ؿذ ځ ىي، ىي ؿىي ي يـډ ٽ ا يـٹى ون ټ ي ثى بويـؿج اش مز ڈ سپ ټ ٵاڇ، ىش ػب

.يـدـ

ي ا ـثا ډو ثٮي . وشڈ ڈ ث ا ايال ٽشبة ب .ثٺـ ب ٵشڈ وجى، دن ٽ ي ي ٽىڇ ٹال ډه

ث ډ٢لټ وز اه ثب ي ٽ ثيڇ ځاشڈ ؿڈ ث ا آن .ىآيىڇ ػٮج ب ا ا ډٳ ٭ىټ ار، ي ثيػى

.ٽىڈ ٽؼ ىه ي ثڂاڇ هاڇ

اى ثب آىڀ هاوي ى /ڃ ) ( / وٺبڃ : ٹ هان/ سىٴ: ٮ ٽ ث ډبت اڄ ثز ي١ : وك ا :ٹچمي ثبو

ٵاڇ: ٵڈ ، ٹبة ٭ىټ / ون ٹىي : و٭ ٽشبة ى٭ب اط ٭جياڅؼاى ػى ىي ٹبػب. ٭الډ ډؼچ / ػى : ٽشبة ى٭ب ااڅمٮبى:

ىي ر بٵز. / ٹال ٽىڇ : ون ډلپڈ ٽ ا اڅبٳ ٽىٴ ډ بوي ي ؿن بثٺب آن ا ىي ٽچ ب ٹىي ډ دـيوي ث ون ٹىي ب ون ٹ

/ ، ىه ٽؼ ٽىن ث ٽ ځاشه : ٽ ا از ٽىنٽچټ ىڇ ، ٽمه ٽىن ثا ٦ىز /

، ث ٽ ځاشه / ك آډ : ه ثبن / ٽىب : ٹال ٽىن :ٹچمي اىث

ٽى؛ ـسٲ ثاڈ ىوب ي، وبځبن ډه ؿڈ ث ٭ىټ ٽ مه ثى؛ ٭٪م ي ٭ؼت څل٪ ډه ثا .وم ٽىڈ ٵاډ ځ آ،

ډظڄ بنـىهش ثٿ . ثى ٥بڅ٬ ى ي ٵش وڀ بةـآٵش .ثى دب ي ټ ٩ ا ثٮي ٽ ډ آي بىڇ .ي ٭ ثاڈ ـؿ م

ا ثٿ ب بنـوبځ وم ىيڇ، ـؿ ٵش ڈـى ثٿ اوج ػ ىهز ب ا ي سب آن ٽ ډه .بىويـډ اٵش سټ سټ سهى ثبان

ى ٹډ ډ هى، ؿمڈ ث ڈ ثب ي ډوچ٣ آػب ي ډ ىيڇ بٳـ ي ىز ټ ا بنـاسبٹم بثڄـډٺ ىا ډه ٽ ىيڇ. ػيا ػيا

ډه ث ا بـىو ٽ ىآن ث ډظڄ بٵشڈ؛ څس ؿ يـوم ىاو . ىاىڇ سو ا بـآو ٵبچ ي ىيڇ سټ سټ ا آػب بة،ـآٵش

.ي اڇـ ډشڅي سب ډه ٽ ٽىڇ بـاك .ډ ديڇ ي ډ ىڇ ثپه ى يٷ .ىاى اوي

« ثپه ىن» ؛ « بى ٵايان » ٽىب ا« ىوب ا ث ډه ىاى اوي » ٽىب :سج : ثٿ ىهشبن ډظڄ ثبان س هى ډ اٵشبىوي. / :ٹچمي اىث

« يٷ ىځ » ٽىب ا

ث .ځاشڈ ػچي ي ى ثشڈ ا آن .ثىڇ بڃـي هل ئهډ٦م ثب اه اډب .آډي ؿمڈ ى س بـىو ىيثب ىآيىڇ، ا ٭ىټ

ڈـډ ىاوش .ى هاي ي ځىوڈ ث ٹچبن و ي ؿىي ځٵز هاي ډه ا ا ٭ىټ ثڂڈ ، ٽچم ټ اځ ٽىڇ ٵپ . وڂٶشڈ ؾ وى

ث ػيي بـىو ىيا ا ه ي ځاشڈ ػت ى ا ٭ىټ ٹ٥ كچج .وم ځىى ث ډب هبو ث ىڂ ي ؿىي سب نـد

.ٵشڈ ډي

ڈ،ـىاش بنـا٥مى ؿمڈ ىڂ ث ٽ ډه . ثى ځ وپش ي م دډى ٭ث، ډٮچڈ .ثى ٭ث سٽت ي سؼ ايڃ ب٭ز ى

ډب ٽال .ٽىڈ اډشلبن ٭ىټ ثب ا ؿمڈ ډ هاشڈ .وشڈ آه ىٴ ى ي ڈـٵش .وپىڇ ٽ ايڃ ومپز ث وشه ثا

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

69

ومپز ىٴ ى ٽال ٽ كبڅ ى .ډ وشىي ٽال ڈ ىٴ سب كب١ ثىوي، اځ بځىانـ م .وياز بى بځى

يٹز ٽال، ايڃ ڈ،ـىاش ٽ اس بثٺـ ـډوش ثب ٽب اه .ثىڇ ٽى اوشوبة ا ىڈ ىٴ ډچق، ؿڈ بن ـاډشل ثا ډه ي ىاز

بځىـ اه ٽ ي ؿ ٽى بڃـه هى د .ډ ٽىي وڂب ډه ث ؿخ ؿخ ىيڇ .ٽى سلټ ا ډٮچڈ دډى ء٩ه

.ثبي ٽب وڈ ا ٽب يـوپى .از وش ٽال س م ثهالٳ ، ٦بن

، / ٽب ا وڈ ٽب ثبي : كچ ا ثبي / ؿخ ؿخ وڂب ډ ٽىي: ثب سٮؼت ي ډپٻ وڂب ډ ٽىيء ٩ه : ثي ځمبو:ٹچمي ثبو

وٺ ثي ٽين /

ٽى بڃـػىؼ بـبڅ ايڃ ىٴ ثا ٽ يـډ ىاوشى. ثىوي بـآى ډه كبڃ ث آوپ هب ٽىوي ؛ سٮؼت ث ي ٽڈ ڈ ثـ ب

ٽچم ټ .ٽى ٽ ه٤ ػييڅ ثٮي ي وز بـ سوش ث ا ٭ث بسـ٭ج ډٮچڈ ، . ي ي٫ ى م، اه ثب .اڇ

ي ثىڇ ىز ىڇ؛ـم ډٲشىڈ ا ٹ٬ ډ كبڅ، ؿىه ى .ٽى سؼ ا ٽچم آن بثڄـډٺ ى ي وز ػييڃ ايڃ شن ى ا ٭ث

[ ث ا يـٹى ون .ځاشڈ از ځ دز ث ا م ىش .ځاشڈ ث ؿڈ ا آن آيىڇ ؛ ينـث ػٮج ا ا ٭ىټ ىٹز ثب

.ثشڈ ي ىاىڇ سبة ؿىي ىي ي ثىڇ ؿخ ځ ] دز

ثبىاډ ٭ىټ ثب ٽياڇ، ٭ٺبث اڇ، ؾ ي ىا ي ٽ ځىن ثى ىشڈ، ر ٲڇ، بٵـٹ .ثى بـسمب ډه ي٬١ كبڃ، اه ى

ىي ډجز ډى دي ي ثى ثبال ٹ ٹ ون ي ڈ ٭ىټ، ىش ب ب،ـٽى ث بـاى سب .وجى ػ ٽؿټ

.ډ ځٵز ي بنـهى ڈ ىا سٻ ث ػز ا ي ث هى ٽ ډي ا بځىان ث ي ؿ ياوي؛ـډ هى ا ا

/ نډپڄ ا ىي ؿىيان ٽىٲ: ثٿ ي وبډشىبت / ٹ ثبالٹ: :ٹچمي ثبو

بٵ ـٹ ا ا بځىانـىٻ ي ثجىي ا ٽال ٽ ثځىاوي ا ي وز ، ثځا ډٮچڈ ٽ ا ايڃ بيى . ٦ـو ثي ي ياـه

ٹبٵ ي ٭ىټ ث ؿڈ ث ي ث ىٹٺ ث ټ ٹت ي اوياهز ا ځؾ ى رـك .بىـاٵش ډه ث وڂب بنـىي؛ وبځ سو ب

كمز ي بـٵ اان ثب ايڃ ىٴ ى ٽ ډه .وم ىبهشڈ دب ا ٽ ثىڇ څر ٱٷ بنـؿى .وجىڇ ډ٫١ ډشػ ډه .ىيهز ډه

.ډ هاويڇ ثچجڄ ډظڄ ا آن ىڈ، ىٴ اٽىن ى ډ هاويڇ، ا سوش ي وش

ډٮچڈ وياىڇ، وبن ؾ ا٦١اث وڂب ب ثب اىپ ي ډه ث سػ. وياشڈ ي ي٫ ډبػا ث سػ اثيا ثىڇ؛ هى ٽب ډل

.ٽىڈ ډو ي ثىياڇ ىز اي ا ٽ ىآيى اڇ ػيي ثب ډه ٽ ي ٺه .ٽى سٺز هى ٩ه ى ا

ډل: ډؼية / ډظڄ ثچجڄ ډ هاويڇ : يان ډ هاويڇ / / ٹت : وىټ / ث ي ث : ثب ىٹز ي ه ه : ٹچمي ثبو

هچ هچ ٽ ىاز اـا ي ىاز اـ ٱچ٨ څؼ ډٮچڈ آٹب اه بٹبـبى . اسٶـاٵش ا همىبٻ دچىڂ ؿن بنـوبځ

:ځٶز هب څؼ ثب ډ آډي، د ٽ مى٦ . ٽىي لجز بوـ٭بډ

« ؟ آيىن ىييٹ ٶز ىش ػب اه ډڂ ى؟ سټ ٹاڃ ب ډظڄ !ث ث «

يوي؛ـى ا ډٮچڈ آٹب ياـ يٹش .ثىوي ىيهش ؿڈ بـ سوش ث ثـ ب ي ثى آاڇ سب يٹش ٽ ډٮچڈ وه وڂٶش ثى ، ٽال

ىيوي؛ ، ي آن ا ٽ ثب سٶ ډا ٭ىټ وڂشىي، ٭ٺت ث بځىان ٽ مه .وي ثبهج ياٹٮ ا ٽ ثځىاويوي ي بځىان ٽال

.پز ٽ ي آډي څڅ ځ ډسج ټ

/ ٶز ىييٹ : ځي ب ومب ىي ځى ثى اوي ٽ ثب اػا ومب ب ي ك١ ، يا هان ، ډ٦ة ٹاڃ : آ :ٹچمي ثبو

/ څڅ آډي ي ٽ پز : ي ډ ځٶشىي. « ٹاڃ » اجبة ځډ ي هىي ډىڇ ا ٵاڈ ډ ٽىوي. ث ټ ا ثبڂان ځي و

زيا بى ثهب

٭جبو ا ډٮچڈ ٽب، ثش اه بىوي،ـاٵش ٹٺ ث بځىان سمبڇ ، ي . ىاى سپبن ا ډي ي ٽال آوبن هىي ډت ياـ

ٵز ث هاشڈ آډي ؛ د ه٦ ٽ ٽىڇ اكب .اڇ اوياهش ا ٽىو ډو ثا ا ثب ب م ٽ ي سڈ اي ثا .ٽى

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

70

ا . س ڇـثج ډي د سټ ثب ا س ٥ مه ثڂا ون؛ ىز» ٵبى ډٮچڈ ثچىي ي : ثىڇ ٭ىټ ث ىز سب .ثىاڇ ا ٭ىټ

«هاوين؟ ى ي بةـٽش ي ډي ث ؿ

ي ډبر .ثڂڈ ىاوڈ ؿ وم ي اڇ؛ ځىڀ .ٽى اڇ ځڈ ا دبڈ ي ىز ڈ ثيثوز ډه ٵش، ٵي هىي ى وز ٽال كبال

ومپز بـٽى آډي ىز ي ٵز ى ا ػب وز ثب اه .ډ ٽىڈ وڂب ا ډٮچڈ ه ه ي از ؿمڈ ث ٽا ٭ىټ ډجر

«ين.ـث ثي دب :» ٽى بةـه٦ ؿىه ي ډه

ي : وبڇ آيا / ٽا : ٽ ي / ا ػب ى ٵز : ٭جبو ي :ٹچمي ثبو

« ا ػب ىٵشه » ٽىب : « / بځىان » ډؼب ا « ٽال » ډؼب : : ٹچمي اىث

ډي آٹب .ػشڈ ثينٽال ا ي ديڇ ثى، هىي ٱٷ ڈ ٽال ي ثى ؿمڈ ث مبو٦ ٭ىټ يڇ، ثچىي ڈ ثيثوز ډه

ډه ث ا سمڈ يـهاشى يٹش .ځٵشىي اهاػڈ ث سمڈ ثب ىن ؿبو ا ثٮي .ٽىوي ٽمن ٭ث ډٮچڈ آٹب ي وب٩ڈ آٹب ي

ڈ ىڀ ى ثى ٽ بىٹبو ځٶش اڇ ٹي آن اډب وپىوي ثبي ايڃ .ځٶشڈ بنـثا ا هى ٽ وم ډبػـا ي،ـٽىى اثالٯ

.ډ ٽى اط

ثڂ، يىس ډ هاش ثـ،» : ځٶز څؼ مبن ثب ٭ث ډٮچڈ آٹب ي يـځشى سٺڇ ا ٽڇ، وم ډه ٽ يوي ډ٦مئه يٹش

ا د ٵـىا« ٭ىپب. چمن ـډ ىٽن ىڇ ب ؿاٯ بـث ي، ڄـسٮ٦ ډي يٹش ٵـىا كبال .ډ ځٶش ايڃ بى،ـث ثبال ػوز

.٭ىپب چمبن ډا ىٽبن ىڇ ب ؿاٯ، له ى ٵشڈ ي، ڄـسٮ٦ ډي ٽ يٹش ىي، هٶز ا د ي ثيثوش ي وغ ٭م ـټ

ثجه وڂب ٽه ث ب٭ز ب ؿاٯ» ځٶز: ي ځاز ډه ؿڈ ث ي ځٵز بنـچم ډا ا ا بـ٭ىپ پ پ آډي؛ ڈ ٭ث ډٮچڈ آٹب

ٽؿټ ٭ٺث آن، ثب ي هى ؿمڈ ث ټ ٭ىټ ثباله . ٽىڇ بنـاډشل ا ٭ىټ ب پ پ ڈ ثىي« و؟ ب ډ ثى ا ٽؿټ ٭ٺث

.يڇ ٭ىپ ي ځاشڈ ؿمڈ ث ي هيڇ چمبن ډا ا ا آن ي ىاىڇ ٹان دبوى .ىيڇ ا

كٳ ثن / ػوز ثبال ثبى : : ٹچمي ثبو

دي يچ ىا، ڃ چاب

کارگا هتي پژ

: ٹچمي ثبو

ډٮبىڃ ډٮىب يا ب ډو ي ا ى ډشه ى ثبثي. -1

ث ي ث اڇ ٽ وىبڈ سٶبير از اځ ي ؿب ا كش ډلمي ٭چ ثمى هث ىين س ؿىبن

ډل كه هشه ثب ىڀ اثشبع ٶشس ا ث آى ىاان ؿ اڅشٶبر ثى ؿىه ٽ

امز اډال ىاش ثبىي.ا ډشه ى ، دىغ ځي ام ثبثي ٽ -2

( د ا اه ى ډجلض ځي ام، ثب اوا٫ ياثش ب ده آىب يڈ. اىټ ث اوا٫ ياثش ب ده سػ ٽىي: 3

ي ډالى ډ٢بٳ اڅ

دىؼڈ ي ڇ ( -و٫ ىيڇ ) ثب دوي ٶز مب سسج

، ډى٪ ىيو هة ي ٶز ثبو

* ا ډشه ى، ثا ټ ا اوا٫ ياثش ده ومو ا ثبثي.

ٹچمي اىث:

ا ثىي.ډٶڇ ٽىب ب (1

* اٵب ځوش ډبوىي ثىن ) ث ىٹز ي ځغ (

* ث ين ) هؼبڅز ٽين (

( ىي يځ ثػش وظ اه ىاشبن ا ثىي. اڅٴ( بى ي يان ة( اشٶبى ا ا٦الكبر ٭بډبو 2

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

71

( اه ىاشبن ا ثب سػ ث ٭ىب ث ٽىي.3

:و ډٶى ايڃاي ىي

:ىاو آډ ٽال شڈوز اچ

:يٹش ا ډي ډ٦مئه ډ ى و ايڃ وم ٽ از ي ا سٺ ډ ځويوٺ٦ ايع

ٹچمي ٵپ:

ي ؿىڂبڃ ي ياٽ ىن ا ٽبى بىـ، اشٶثشه ٭ىټ ىن ي ٽايار ( اي ىاشبن،ؿ ؿ ا وبو سمين ي سؼيى ډ ىاوز؟ 1

( ول ثهى هبواى ي ا٥اٵبن ا ثب وز اچ ىاشبن ث ي سلچڄ ٽىي.2

( ىثب وٺ هىثبي ي ا٭شمبى ث وٶ ى سٮبډڄ اػشمب٭ س١ق ىي.3

دذار راى خا

ثٳ ي د ډ ٵز ب ي ـ ثچىي ا ډ ٽث وياز، ثٳ دى ؾ انـس ى ٽ يـػان، ى آن ډب ٽى ٥چج

بن، سىب.سىب.ـه ث هى دـ ب ـٹج – ث ډ ٽثي ا ي ـٽث

دى : بثٺ / ثٳ ثچىي: ثٳ بى :ٹچمي ثبو

بع آٹب ـك –ػان ډب بن اډب ٥چجـڈ، ځٶز ي ځ ٽىـه،ځډب ثى.سىڀ ـاه ځي ٵش ي ي ىـ٥چبة ىڂ، ؿىي ؿىي ثب ڈ ډ ٵشى

ثى ي ث.ـه ث –يف اڅچ ډ

ځډب ثى : ي كبڅ ثى / سىڀ ڈ : ى ٽىب ڈ / ث ه ثى: ى كبڃ هى ثى:ٹچمي ثبو

ي ـكبع آٹب ډي ډؼي دـي، ث ى هبو ډوجاڅييڅ ٽ ځز، ثو ا ب آثبى ا ٥ ٽى؛ ث ٽؿ كبع آٹب يف اهلل ا ډيان

ځاز ـػان دب ث ىين آن كب٣ ډلٺ ي . ٥چج ځى ى ىاى ب ـٵ ٹي بى. ى ځى وجى اډب ٽچن وجى كبع آٹب ى اـي اش

ي ـا ډلبٵ٪ وياى ي ى هبو ا ؿٶز ي ٽچو ؛ اډب اي ا هاى از ٽ وم سي. هة از ٽ هبو هة» ي ث هى ځٶز:

ي ٽز . ؿ ٹي آبن از ٽ ثب ټ سذبوـ ياى ـبهبن اي ا هاـي ٽز. اوڂچ ب اي ا هاىـٽز. مه ػب هاىي ٽز. ١

بڃ، ثز ـي ا ثز ي ىي ـي ٹچت ب ډٲ؟ هياب، ؿا ى، ثٮـ ث ٹچت ډي چټ ٽىىـساه كب٣ وي، ث ػبوت آن اسبٷ ثيوي ي

ي ىي بڃ . . . ه ډه اه ډئچ ا وڂى از؟ ث ٹچت دي چټ ٽىوي ب ث ډٲ؟

ٽچن : ٹٶڄ ؿث / ډلٺ : ٽؿټ / ؿٶز : دز ثىي ى :ٹچمي ثبو

ڈ ، ر ٽ وياز ، آٹب، :» ي ډ ځٶز ـي ؿا .« ي ثى ـٹان ػج ا ث اويا ټ پ ام :» ډبى ډ ځٶز ؿا

ٽب ثش ټ ا اه ىي ٽياڇ ثب ډي آٹب كبع ټ ډڈ س ا ىڂ از؟ بى ثى ٽياڇ ـآٹب يف اهلل ثب ځ اٵش «وم ....

ډ ٽىي ؟ ٹچت ب ډٲ ؟ ٽياڇ ا سػق ډ ىي ؟

آٹببن ډلشـڇ ، ٭چمب ، يكبون ك ب ، ثب ډٲـبشبن ثب كپډز ٥ٳ ي ، ثب ٹچت بشبن ثب هيا ، اىؼب كبة ٽىي ، ثىؼي» ...

ثب ٹچت بشبن ، ثب هچشبن ، ثب ب ـآوؼ اډب يـش يث ي بىـثي و ياي؛ ؿا ٽ ثب ؿسپ اوياانـ، اويا ثڂي ، ؿسپ ثى

م ا ، بـپش ي هم ي ثبي . اىؼ ب ـآوؼ ي ؛ـث ؾ ٹمز وپى ب ،ـث ي ي . اىؼ ي يا هـبسشبن ، سچڈ سچڈ ثب ـ٥

«ثىاي.... هيا ، دى ب ـب ى ډل٢ـي ؛ آوؼـثمبو ى دى

ؿسپ ثىياي : ډلبج ٽىي: ٹچمي ثبو

بٻ ـى ډب ډج» آٹب يف اهلل ػان ، ىڅ وم هاز ډىج ثيى اډب ىڅ ډ هاز كٳ ب ا ثوي. م ځٵشب اوشوبة ثى .

ډ ٵز ثبال كبع ډ٦ٶ ٽ ډىج بنـث همه ؟ ا دچ ب م ځىڇ ثب ثيڇ ؟ ي ٶ ، آب ثا سجچ ډلڇ ى بن ب ـډ٢

ي ، ډٹ ، آاڇ ، ثيڇ ثبال ډىج ي ثڂڈ ٽ وغ ٭ز ث از ؟ كپډز هبن ب ٹيا ٽ ث از ؟ ـػان ، ثبال ثچى ؛ ثبال ثيڇ ؟

بن اي ا هاي ٽز؟ ـيا ثب از ي ١بهـه م –ب ډ ػىڂي ـم ن بـىىم ٭چ ٽ –بع آٹب ډي ـثڂڈ ٽ ى هبو ك

ىبن ىب ثٳ ثى ي ي ي مبن ػب دب ى وز ، ٽ ـ٥چج ػان ياى اسبٷ آٹب ډي ي ؛ الڇ ٽى ، ٹي هم

ى. ځى

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

72

ٹيا : ػىڀ اٵا ج م ده ي ٽسب ؛ ٹيا ٽ : ٽ ٽ ثب سڄ ث ي ، ث ډٺبي هى ډ ي ، و٭ م :ٹچمي ثبو

ده

ٽ ى ډي ا ث اڈ يڈ . ثاى كبع آٹب ډس٢ دىيي و بهز اډب ـىين ډ ى آٹب ډي ، ٥چج ا ث اويا ثب

يكبو ػان ډمپه از ك وپى ثى ٽ اه ىي ځ اډب بهز ـ ډ ٽى ، ث ډ ىـذ بال ، ځ ځب ى ډل٢ ډي سچم

ډ سپ د ثبڅ ټ ث ٽ ٥ مبن –ي . آىډ اى ډ ساوز ث وڂب آن پ سپ ٽىي ـوياشى ڈ ث بشـي. ؾ جـڈ ثبى ثاى

ي ـي ٽ ىمه ا ډشال هاـي ي ډ٦مئه ثبـي ث ىمه دسبة ٽى بويـثى بن ـٽم ؿچ ى ا پ اه وڂب ساوز ډ ي – ٽىي

ٽى.

ؿچ : ٽمبن :ٹچمي ثبو

بهبن ډدىغ ى اه از ٽ چ٦ىز ا ډ هاي ، ـب ډپچشبن ثب ١ـي ٽ مـػىبة ډي ى ٽؿ ي ثبا ډ ځى:» ٥چج ا ځٶز

بهبن ډدىغ ي ي ـي ؛ كبڃ آوپ ١ـاڅ ډ ىاو شجهبويان چ٦ىز ىاي ي و٪بڇ بىب ا ډ ب ـبى ث ثٺـو ػم ا ي ا٭شٺ

«ي از ... ـىڂ ډ ځىي ٽ ٽب چ٦ىز سمبڇ سمبڇ از ي ٭ ػم ٵا بـب ي ثـ١

ي ث مه ىڅڄ ، م دبن ا ى آشه ىاز . اه ١ث ب ىى ثب ي ىاز بـآى ډي ، ډير ب ثى ٽ ثب اه ١ث ب

و٪بڇ اال ، اش ، ٮى وشڈ؛ ډاٵٸ اثيا اثيا –ي ؿ ىڂ ي ىڂـثب بـؿ ا آن ٹبػ –چ٦ىزٹب ... ه... ثىي ثب آه

ا و٪ڈ ډ٦چث ثا اډز ي ډچز وم ىاوڈ. بوـچ٦

ىي و كپډز ، هيډز ٽىي ، سب ډشػ ـي از ٽ هة از چ٦ىز ٽ بـب ، ى آشبو ٺ٣ وـبن ىډبوي ٹبػـاډي ، چ٦

ىثبو ا –ؿ٦ اي ا ي بٵش اوي ا اي ؿ٦ ډٮچڇ وز ا ٽياڇ ػىم ٩ ٽى ي ٽ و هبوز اډب اه ٱڃ ث بم ي ىڇ

اوڂچ بز ... ا ا٥ب٭ز ي ياىـاشج ث ڄ ـبڇ يػى هىها ي ي دش يډـب بوي اوي ، سمـوؼآث – بن ـآڅم ٶبر

مب، كٵ ىا ٵويڇ ؟

كٵ ىاڇ ، كبع آٹب ؟ ٽ ي ـىاوش ب ـا ٽؼ -

، ى وڂبشبن ا٭شا١ ز. بن ـا وڂبش -

بهبن ا٭شا ىاي ب ث ثڂبو دش ا ؟ـي ١ـمب ث سىډى:» ډ ځڈ -

ډى٪ر ؿز ٵويڇ ؟ -

بهبن ـالٱ ث ا اويا مب ى ثاث اه ٱڃ اوياډ ١ بن ث بى ـ، او«اه ٱڃ ث بم ي ىڇ » ثلض ، ډ ٵډبي ډبو ٽ ١مه -

ي ايز. و اىپ اي ا آيى اوي ث ـډپڄ پـڄ ي مبڄ ي سىډى بهبن ،ـب ثب ١ـ م ي ٽ ډپڄـي ي اه ٥ س ډ ٽىـډ اٵش

ي ث ىڅڄ مه ػڄ ڈ اي ا وڂ ىاش اوي و پڄ . يـي ډشج ػبڄ از ي ىه ي بز ـى ٭چڈ دى ؾ

اشٮب ا ١بهبن.« اه ٱڃ ث بم ي ىڇ» اشٮب : : ٹچمي اىث

اډب ىڂه ثى از.ډي پر ٽى.پر ث ىاا ٽي. آٹب يف اهلل ىاوز ٽ ١ث ا بى

ي ټ و٪بډ ثيٽب اب ـسىډى ث –ډل بـډ ث –٭ ډ هاڈ كبع آٹب، ٹي آاسبن ا وياشـڈ ؛ مب ، يٹش ى ك٢ ػم٬

ي ااى اڅ ي سىډىي بډ وجى ـآن و٪ بـي اهش ى آډيو ديي ٽ يـاب ډ ٵډب ډ ٽىي ، ث ثو ا ډػىز آن و٪بډ

ا ٭٪مشبن ٽالڇ ا٭شجب ي ٽى هاىي ډشڈ ٭ياڅش ث ث ا مـب ، كبڃ اه ى. از ىاش وٺـ آن ى– اكشمبال –ب ـيش دي ي ډبى

بن ومپه ـاز ٽ وىياى ، ىٻ وواىي ٽى ي م ػب هاىي ځٶز ٽ آٹب ډي ، ډى هة ي م ٥جٮ ـاشج آي هٳ ه٦ ى

ثب آن بو هاىي بٵز يـب ي ډچز ي ىه ثـبن مـىمى ي يان ٽ ثبي ى ؿىش وياىـي ٹبثڄ سإډڄ ، ؿىـبئڄ ػـب ډ ځي اډب ډـث

ثب چ٦ هاىي ٽى... . ي ٽثي ي څـشي ، هاى مياډبنؿد بو ، و ٵٺ٤ مب ا ثچپ ډب ا ٽ مبـث

هبډ.

ډبډل : ڄ اوڂب / ي : ىز / هٳ آي : سىبٻ / ؿ ى ؿىش وياى : ث ډب ي ث اى از : ٹچمي ثبو

سو : ثب چ٦ هبډ« / ؿ ى ؿىش وياى » ك آډ: وىبن وپمه . / ٽىب : : ٹچمي اىث

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

73

ډي سإط ا د يابن ا ىبن اه ٥چج ث ديا ه ثبن ثين آډي ثى ، ث ٽڈ ي ٽبز..٥چبة ث اٵپىي ثىوي

وبوي.

آٹب ػان! ٽب ٽ مب ، ثب م ػاو سبن ، ث ػب ډه ، ث اه ډؼچ ا ډ ٵشي . مب ث ىٹز ي ډاط وه ډ ځي ، كبع -

اډب ډه اه ډؼچ ا ؿىيان بش وم ىاوڈ ٽ ػب يكبوز ثبي . آوـ ا ٽ مب ډ ، ډمىن ډلجششبن شڈ ك٢ر كبع آٹب ډي -

از ث ي ، ىڂان ڈ ډ ساوىي ثڂىي . آوـ ٽ مب ډ ساوي اوؼبڇ ثيي ٽ ىڂان وم ساوىي ، ى٭ر ػم٬ ډچمبوبن اانـځ

بوت . اځ اوؼبڇ ، ث ٽمټ ډچز كپډش ث ٽب آيىي ٽ ـډجب سه ث سه ثب ٹبػببن ي ١بهبوبن ي ػمچڂ ٩بڅمبن ي ياثشڂبن ث اػ

سمبڇ ٭ب اوؼبڇ ىاى اي. ٭٦ ي ث كپډز ډال ٭چ ) ٫( ا ىاز ، ي٩ٶ هى ا ث ٭ىان ټ يكبو ډجب

ان ! آب ډى٪سبن اه از ٽ اال ، ډه ډػى يٳ ځڈ ٽى ا شڈ ؟٥چج ػ -

بن ا ـبى ىاڇ اډب يشـه ، يٳ مب ثا ٽسب ډير هة از ٽ ثىي ث ٭ىان ټ ٥چج ٽؿټ ػز ي ػ ځ، ث اه يٳ ا٭شٺ -

ث ـبهبن ١ث وم وي ثچپ ١ـد ١ ب٣ ١ث ـر ، ث وٺثا ين ث اه يٳ ، ي ىز وم ىاوڈ . مب ، ثب ىٹز ي ٹـي

ب ـډب ، بڅ جان ا پ اډب بى ايـبشبن ا ٱبڅجب ، ث اي ي ىڂان ، ث ا دسبة ډ ٽىي . مب ى ىڂ ډي٥ز اش

٣ از.د ، ا ډي٭ز وه ځٶش از ي ى االڇ ، ٫ ډٺيڇ ث

ث ا: ث سػ ، ث ىٹز / ٫ : ىه ، ډت :ٹچمي ثبو

بهبن ث ٭ىان هاي ډبوي ي ثب٣ ٹچي ا ا ده هاي ـوبؿ ، اه ػىڀ ا هاي ثبهز ي ١ اه ثىي بى ـمب ، ث ا٭شٺ

ث ؿب هاي اوياهز ؛ بي ث اه ىڅڄ ٽ آٹب ډي ، سىب سىب شىي ي ؿبڅ ا – ٵډىي ٹجڄ ډب ٽ ؿىبن –ٽى ي ډبا ثب ىڂ

مابوبن ، اڄ ـټ ػىڀ ٹ٦ٮ وشىي ي ى ٭ـه كبڃ، آٹب ډي، ځؿ ث ىڂ ٩چڈ كمچ ډ ٽىي اډب ا ىڂ ٭يڃ ث ىڂ ٩چڈ

وم سبى. ى اه ډي٥ز ؿ وز ٽ ؿ ثبي ... .

ٹچي: يډىي / ا ؿبڅ ث ؿب اوياهشه : ىؿب ډپڄ ثيس ٽىن :ٹچمي ثبو

سج : ىڂ ٩چڈ / سج : ىڂ ٭يڃ :ٹچمي اىث

بن ا ثذڈ؟ـاڈ ٶش ډبوٮ وياى -

اڅجش ث وير.ان ډ آڈ . ـثىي يف اهلل ډ همى شڈ . ا ٹڈ ث س -

ثچ ... مب سب ث كبڃ ، ؿىيه ػچ ډلجز ٽى اي ي ث ىين ډه آډي اي ي م مبن ػب دب ى وش اي ... ؿا سب ث كبڃ ، ى -

ثا وياش ثىي ٵويڇ ؟ ؿا سب ث كبڃ ، اه اٵپب ػان ي وي ا ثبن وپى ثىي؟ اه ډير و٪ ا

ډ ثبز ٽ ث كياٹڄ دوشڂ ډ يوي ، آٹب! ٽالڇ هبڇ ، ثيس ا ٥ٮبڇ هبڇ از. -

٥چج ػان ثىڂبڇ ثهبشه ا ډ ىاوز ، ؿىبن ٽ ثىڂبڇ وه ځٶشه ا .

٥چج ثهبز.

ډي ثهبز .

ػمچڂ كب١ان ثهبشىي.

ي . ثبي ي ثب ډب ځٶز ي ځ ٽىي . ـيثش ث ىين ډب ثبـي ٹجڃ كمز ډ ٽى كبع آٹب يف اهلل ، مب اځ كمش وز ب ز -

ثوڈ ي ثٮي مب بئڄ ډمچپز ي ډپالر ػب كـٳ ـډ ى ثبة ىي ث ىي ډبچڈ ٽ ى هچر سٴ ثبيي سب اڅجش ثىي ثش

ك ثبوي... .و٪بر ي هاش ب ډا ث ځ ٥چبة ػان

ٮ ډ ٽىڈ آٹب. -

٥چج ػان ، ٹي ث م همي ي ٵز سب ثب ثٳ ب وپثي ا ثپثي. -

.« ... . آس ٽ ومى ، م ى ىڃ اي ثى » -ت ث ير ى ثى ، ىڃ يف اهلل ، ث كير ځڇ

ثجي! سٴ ثجي! ٴ ـډ ػىجي اډب ػئز سٻ ډؼچـ ډا وياي... س ډ ثىڈ ٽ ى ػب :» ډي ث ٥چبة ى اشبى ځٶز

بة ٽىي ٽ ٵز ا ىز هاي ٵز ...ـىيش ثي، ش اځ ډ هاي د ٥چجچ ػان ثيي ي ثب اي ٥ف

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

74

ثىوي ٽى وڂه ي –ى پر -بى ي ى ٽىب ڈ ، م ث ػبوت كبع آٹب يف اهلل ځىاوي ، ډ ٵشىيـى ٭ د٥چبة ػان ،

ؿ ٽ ډ ثبز آٱب ٽىي ؟ .ا اي

ب ڈ ... ډب ډشبٷ ىيش ثب مب شڈ... .ـبٹڈ ٽ ثب و٪بر مب آىـكبع آٹب ډ ! ډب م ډش -

ڀ ثا بهشه اٽ ث ٵٮز امبن.ىڀ ي ى

ى.

بة ى.ـډش

ټ سبن ډب.

ي ػاو ٽ ثب آس ىين ، دش ى ډوب٥ هشه ثى... .

ىيا ، وبى اثاڈ

ىٻ ي ىبٵز

ا ا و٪ اي ىي ، ډبن ي ډپبن ث ٽىي.« ىيا » ډشه -1

وىي ى اه ډشه ، ٽياڇ يځ ب وز اډبڇ همى ) ( ا ډٮٵ ډ ٽىي ؟ -2

درا خاهض درس فذن

ٮچ ا

ا بـيى هب٥ ث

، ٽه ذبڂا

ڈ ا يانـؿاٱ اډب

ي،ـاش ډ ب ى جاو م ٽ

.ډج بى ا

ډ اشي : ډ٢ب٫ اهجب/جاو : يوي ) ج + او (يوي ) ؿاٯ + ىان ( / ؿاٱيان : ػب ٽ ؿاٯ ى آن ځاوي، :ٹچمي ثبو

ى ٮچ ومبب / ،س٢بى: يىب ډا٭بر و٪: ٮچ ، ؿاٱيان/سو: ا ٮچ ذب ځا ٽىن ، ي ا ؿاٱيان / :ٹچمي اىث

ٽ ى ډ بوىي يڅ ث ؿڈ وم آىي. / ؿاٱيان ومبى اوبن باوبن ب هيډشڂا

. ىي وم ى ا بى ډجٽ ا سال ي ٽ ٽبوىىي ذبڂا ٽه ي ا اوبن ب ٽ ث ىڂان وپ ډ ٽ: ٹچمي ٵپ

***

اځ ٽى ځ

ا ويي ا بةـآٵش ٽ

ڈ ا ب بـش

. ثى وم

ويي ا : ډب١ وٺچ /شب ب : يوي :ٹچمي ثبو

« س٢بى» ي ث و٭ .شب ،ډا٭بر و٪: آٵشبة :ٹچمي اىث

ثبي، آٵشبة ؿن) ؿب ثب ا ٱمڂه ثب څر ىاشه ؿب ٽؿټ ا و ا ىز ډ ى.اځ ث هب٥ وياشه : ٹچمي ٵپ

ياٹٮش ث ا ؿمبو آوپ :ځي ډ ٽىي؛ هچٸ ډ جب ډ٢من ي ډٮىب ٭چم، ياٹٮز ي س اه ا ب٭ آىي؛ وم ؿڈ ث ب شب

ډبوي ( ډ ډليڇ اڅجش آن ا س ٽؿټ ب ياٹٮز ىين ا ثذي آپب ي ثٿ

***

ي از بډـه آة ى ډب

ي يـٽى ډ بـ بٻـه ي ؿبدب

.هاوي ډ آيا بنـآم ى دوي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

75

آىډ،

اډب

ي ىب هبډ

ي بٻـه بـ

.ىاى هى ى ا بنـآم ډٺ

ب : بى / اډب : كٳ ث٤ / ؿبدب : ډٽت :ٹچمي ثبو

/ىب : ډؼب ا « هپ » : ډؼب ا 1ب/ هبٻ ،سو: هبډ ثىن ډب؛ آيا هاوين دوي / س٢بى : هبډ:ٹچمي اىث

/ ډؼب ا ډػىار ډى : 2ډػىار ىب/ هبٻ

ډػى ٽ ى ىوب ويځ ډ ٽىي يځ ډو ث هى ا ىاى اډب اوبن ډػى ٽبډڄ از ي م يځ ب : ٹچمي ٵپ

ډػىار ا ټ ػب ى هى ىاى

***

ٽ ىڂبډ

، ٵيسى ى

ثبڈ ثٿ

.اڈ ي وىټ ثٿ آن ث م ا ث

آن ثٿ : هيايوي:ثبوٹچمي

يٹش ثب سا٬١ ي ٵيسى ، ثٿ ثبڈ ثش ا م ث هيايوي وىټ شڈ. : ٹچمي ٵپ

***

ډمپه

:يـد ډ وبډمپه ا

«بز؟ـٽؼ ار هبو»

: آي ډ دبن

«وبسان. ټ يب ى»

يب : آوـ اوبن ى هاة ثجىي:ٹچمي ثبو

وبډمپه ،س٢بى: ډمپه / سو: ډمپه ثذي. :ٹچمي اىث

ساوب ي اډي ا د ثبي ډب ئبب .ځٶز وه وجبي ب وبساو ا ) ٵٺ٤ اوبن ب وبسان ، ؿ ا ٱ ډمپه ډ ىاوىي.: ٹچمي ٵپ

( ډب ٽىي ٵي و ثبىي ډب ٽىي ث سب ثبي

سبځ اثىياوبر آيا، ډٱبن ي و ډب

دبب .٫ سػم

ٽبځب ډشه دي

ٹچمي ثبو

، ػبب هبڅ ا د ٽىي:«س٢مه » ثب سػ ث اث٦ ډٮىب -1

بـڄ ي ثـٵ* بنـىب ي ٭م*

كٳ ث٤( ي از بډ ـه آة ى ډب و٫ ، ياي ، ) ٭٦ٴ ، ث٤ ( ا ى ثىي ڇ ى ډو ٽىي. ) -2

كٳ ٭٦ٴ( هبٻ ي ب ـ ي ىب بډـه)

ػمچ ب ا ثواوي: -3

از.اڅٴ( ٥جٮز ، جبز. ة( ٥جٮز ، جب آٵي ي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

76

ا ٽياڇ ػمچ ، و٪ڈ ىش ي ډٮىب ػمچ ا ثڈ ډ وي؟« جب » كٳ يا

ډىي ػمچ ي ا « جب » ډ ى؛ ؿن ا و٪ ىش ػمچ ، وبٹ ي وبٽبډڄ« جب » ، د ا كٳ يا « اڅٴ » ٽ ػمچ ډبي ډ ٽىي

ى ى اه ػمچ ٹي از ي كٳ آن وٺ« جب » مـىبن ٽبډڄ از ؛ ؿن « ب ج» د ا كٳ « ة » اػا اچ آن از يڅ ػمچ

اؼبى وم ٽىي.بهشب ىش ػمچ

ثبي.« ٹي » ي ى ػمچ ىڂ « ډىي » * اٽىن، ټ ا يا ب ا ى ىي ػمچ ث ځو ا ث ٽب ثجي ٽ ى ػمچ ووز ،

ٵز . هبو ث يانـهى يان از / ىاو آډـهى ىاو آډ * هىيان

ډي ٵش؟ ث بن ؿڂو ثى؟ / ؿڂوـاډشل* ؿڂو

ٹچمي اىث

بن آيا ډ هاويـدوي ى آم ي / ـډمپه ا وبډمپه دى ډشه ى ډو ٽىي. « سو » ىي ومو آا -1

، ى ٽياڇ ډٶبڈ اشٮب ث ٽب ٵش اوي؟ « شب » ي « آٵشبة » ى ډشه ى -2

ؿ ٽڈ اشب : ا ثب ـكٺٺز ٽڄ / ؿآٵشبة :

ٹچمي ٵپ

ىي وم ـى ٽب ه بن ـ ٽ سال ب بن بـاوؿ ٽبو از؟ « ؿاٱيان » ى ثىي ووز اه يى ، ډى٪ ب٭ ا -1

ى

بنـاٳ ډوچٹبر ثىن اوى ثىي ڇ ، ث ؿ ډ١٭ سإٽي ي از ؟ -2

ىثب اسجب٣ ډٮىب ٭جبر ، ثب ډشه ى س١ق ىي: -3

ي ىاىـث ٵيسى ي سا٬١ سإٽ* ا آمبن سبع ثبى اډب ث آن ٽ ٽ ٵي آيى. هاػ ٭جياهلل اوب

از ساوب ي ٹبى ٽب ث ثب سػ ث ثىي دببو ، يځ ډڈ اوبن ساومىي ، ؿز ؟ -4

عطك تجسن حکوت گج

وه ثڂ،« ٽب » ا ډب ځٶز: ثب ثڂ آوڂب

:ځٶز دبن ى اي ي

ثبي ٹ آوپ ډڂ ؛ ز سبپ اش ث ويځ ٽ ځڈ ډ مب ث ډه

ثبي ىاو آوپ ډڂ از؛ ٽ م ٷ ي

ثبي ٽب آوپ ډڂ ؛ از ثى م ىاو ي

ثبي ډ ډڂآوپ ؛ ز س م ٽب ي

آډي ى ٭ٸ ث هى ٽب ٽ وجبي سان اځ ا مب

، ٽي ىي ث ٱجز ث ا ا ي٩ٶ ثب دش ي

اوبن ٽ ياشبوي سچو وبن ، وي سى ى هم ، ډچ ث ثب ٽ آن ا !ثي ٽب ا ىز وب،

.ٽىي وم سىب ا

!از ٭ٸ سؼڈ ٽب،

ػجان هچڄ ػجان دبډج،

« / ج ػمچ » ثڂ: ىٺبن ، ٽبي / س : هبڅ / ډ : ډلجز / ٱجز : ډڄ ، ااى / وب : ډجبىا ، ٹچمي ثبو:

ىز شه : ب ٽىن / ياشبوي : ىبٵز ډ ٽىي / سؼڈ : ى و٪ آيىن ، هبڃ ا ث ياٹٮز ى آيىن

ٮى ثبي؛ ثبي ڈ ىاو ي آځب وز، ٽبٵ سىب ث ٭الٹ ي ٷ: ثبي ىاو آوپ ډڂ از؛ ٽ م ٷ ي: ٹچمي ٵپ

.ثبي ډاط ثشاوي اشبٷ آن سب ىڈ هى ٹا اشبٷ ثا ا دشاو ثبي ا ىاو

٭يڃ هان ى ؼيڈ

يازـه آن ا ٷ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

77

يازـه آن ا ٱة

و ػىة ي بڃـم ب ډه ي

.يازـه بنـىش ى آى

ډٽت –ډه ب : يوي : ٹچمي ثبو

» ٽىب ا« ىىشبن هيا ثىن»ٽىب : « / ٹير» ډؼب ا ٽڄ ػبن / ىز : ډؼب ا « ، مبڃ ي ػىة ٱة ،ٷ » ډؼب : : ٹچمي اىث

«. سلز ٵډبن هيا ثىن

سمبڇ ش سلز ٵډبن هيايوي از. : ٹچمي ٵپ

***

از، ډ٦چٸ بىڃـ٭ ٽ ايز

ىـشځ مڂبن ث ا هى يڃـ٭ هان ي

ا، يځبوـ ب ـام بنـډ ا ٽ يـثب

بڈ،ـثش وبڇ مه ث ا اي

! آډه

ډ٦چٸ: ث ٹي ي ٣ / هان : ٶ ، ډبئي ، مب٣ / مڂبن : يوي) م + ځبن ( / يځبو : يوي ) ي + ځبو ( / ٹچمي ثبو:

آډه: ج ػمچ/سج:هان ٭ياڅز «/ ٭ياڅز يين» ٽىب ا«هان ٭يڃ ځشى ثىن»ډا٭بر و٪: هان ، ځشى/ ٽىب:ٹچمي اىث:

هيايوي ٭بىڃ ث ٹي ي ٣ از ي ٶ ٭ياڅز هى ا ثا مڂبن ځشاوي از وبڇ ب اڅ ثب از اډب اي ا ث ٹچمي ٵپ:

، ث ا ٶبر ىڂ شب ٽىڈ. آډه هب٥ ٭بىڃ ثىن

***

از، بوـػ اه ڈـكا ي پـٵ اځ

وز ډه ـث ا ياالس ا ث

بى، بـٱج ث ډجيڃ وشاوي بٻـه ا يف

يى ٵا ٽ سب از سال ث ىڇ ا

ډجيڃ : ىځځن / ىڇ : څل٪ / ٵا يى : ثبال ثيى « / ثا» ا ث : كٳ ا١بٵ « / ك » كا : ػم٬ ٹچمي ثبو:

« ػڈ » ډؼبا « هبٻ» ډؼب : ٹچمي اىث:

اځ ٵپ ډبى ىاش ثب ث ډٮى ووا ثى.ٹچمي ٵپ:

***

:از وٮمز ىي ا وٶ

؛ آډيو ث ي ىاىن ٵي ىڇ

از، برـك ډمي پ آن

ار؛ ف ډٶ پ اه

از يـسى ڈ ى ويځ ب،ـج ؿىه ي

وغ ىڂبڇ ث ٽه، ياـه پـ س ي

.وغ ا شه يٹز ث ٽه، اي پـ ي

كبر : ويځ / ډٶف : بى ثو / جب : يوي ) ت + ا ( / شه : ب ين ډمي: ب بن / ىڇ : وٶ / ٹچمي ثبو :

ار ، ثآډين ؼ٬ : كبر ،س٢بى : ٵي ىاىن ٹچمي اىث:

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

78

ى وٶ ىي وٮمز يػى ىاى پ ٵيىاىن وٶ ي ي ىڂ ثبال آډين وٶ . ٵي ىاىن وٶ ب ٽىىي ويځ از ي ٹچمي ٵپ:

ثبال آډين وٶ بى ثو يػى از. ي اىـىه جب ، ويځ د ا وش ب ي آب ب از ؛ س هيا ا ىڂبڇ وش ي ث ىڂبڇ

آب پ ٽه.

***

بوڈـثم ډٮشج هى ه دز ث ثڂا

بنـثم ثب هى هم ى ي ٽچج ى س

يڇ، ب ىز ىي ث ډز ي ه ٽ اـثڂ

.وجىڈ انـاهش ػ ؾ ڇ ٵا ث ي

ډٮشج: امىي / هم : ؿبى ، هبو / ٵا : ثبال / اهشان : شبځبن ٹچمي ثبو:

ؾ ػ » ډا٭بر و٪ : ٽچج ؛ هبو / ٽىب : « / هبو » ډؼب ا « : ى هم« / » ي ٶ » ډؼب ا « دز ه » ډؼب : ٹچمي اىث:

« مىي ثىن ا» ٽىب ا « اهشان وجىڈ

اػب ثي ډه ى ٶ ثبڈ ي س ى هبو ار ثمبن ؛ اػب ثي بىاة ، سب ىيسه وٺ٦ ديا ٽىڈ ي آاى ي ب ثبڈ.ٹچمي ٵپ:

***

بىـو بنـآم ى ا انـاهش اي

، يـثبى بنـوبوم ـثل ي ث ث سب

ىيڈ، ٵاب ث وڂ سب

.اوييڈ څر اه ا سب

اي : هيايوي / ث: هپ/ ثل : ىب ، ڈ / اوييڈ : ه ٽىڈٹچمي ثبو:

س٢بى : ث ي ثل « / ٽڄ ش » ډؼب ا « ث ي ثل» ډؼب : ٹچمي اىث:

هيايوي شبځبن ا ى آمبن ث ٭ىان وبو ا ٹا ىاى از سب وڂب بمبن ث ٭بڅڈ ثبال ثبي ي ا اه ډٮى څر ثجڈ. ٹچمي ٵپ:

ځس يڅٶڂبوڀ بن ، ٹ- ٱث ىان

ٽبځب ډشه دي

ٹچمي ثبو

بڇ : وٶـي ؿـثى ي ڇ : څل٪ ـثىا ى ډشه ى ث ٽىي. « ىڇ » ٽبثى ډٮىب يا -1

ى ټ ا ځي ب ام ، ش ي ياثش ب آن ا ډو ٽىي: -2

ياثش ده: مه ، ٶز اب ش : وبڇ ، * مه وبڇ :

: ياثش ده ، ډ٢بٳ اڅ ي ځبو : ياثش ده ٶز مب ، ش : امب * امب يځبو ا

ب٫: ـثه ډ٢ ثه ډب١ : ز ا ثىي. « شه » ثه ډب١ ي ثه ډ٢ب٫ -3

ا ا ډشه ى ثبثي.ثا ټ ا ٵٮڄ ب ، ومو -4

( «ثيڇ »ثشبڈ / يڇ ډ٢ب٫ اڅشاډ )( « ځشى از »ځشى/سىي از) ډب١ وٺچ( «وم ساوي »/ وشاويازډ٢ب٫ اهجب )

ٹچمي اىث

ثىي ؿبڇا جټ ٮي از؟ ىڅڄ هى ا ثىي. « ځس » ٽياڇ ثىي ا اه يى، ثبوڂ سإط د -1

ثب سػ ث ډشه ى ، ػييڃ اٽبډڄ ٽىي. -2

ډٶڇ ومو آا اىث

ػڈ / ٽڄ يػى هبٻ / ٵپ ي كا ډؼب

٭يڃ ځشىوڂ ىيڈ / هان ٽىب ٭مٸ ٵپ ٽىڈ / ٭ياڅز ډ يى

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

79

ٹچمي ٵپ

ډبڅټ / ٹبى/ ٭چڈ / كبٵ٨ / وب٩ثىي ووز ى ، بىآي ٽياڇ ٶبر هيايوي از؟ -1

، ٶش ي ىڅجش ٮ ي اوي كبٵ٨ ثى؛ اي ډشه ا و ث سإط د ا كبٵ٨ يى از:« ځس» -2

ډڂ و اىمب ډب بډڂببن ثب يا ىڅپ ثش ؿىي ا ٱڅب اوڂ س ا ډ هاوي سب اهشان آمبن ا ثيا ٽىي ي وبن »

«ٽ ي ىز ا ثشبوي؟

ثىي ڈ اڅٴ( ٽياڇ ٹمز ا ډشه ى ثب يى ثبال اسجب٣ ډٮىب ىاى؟

ة( ثش ا كبٵ٨ ثبثي ٽ ثب يى ثبال ډىبجز ىاش ثبي؟

يا ا ـه ىي ډيى طبٹت بةـډڂ آن بڈـدى هى يا ـث ه ر ـ ٹت ى

اثه ثو ا يى ځس ، ثبوڂ ؿ ىيځب از؟ -3

بڃـى م ك اپ ځـي س پ هيا ٽه ، ث ىڂبڇ وغ / ي پ اي ٽه ، ث يٹز شه ا وغ .

ثىي دىؼڈٽياڇ ثو ا يى ځس ، ثب ډشه ڈ واز؟ -4

ا ، سىب ث آمبن ثب از ، ٽ ى ٽ ، ثين ا ىا هبو، دز كب ى ، ىڂ ؾ وز. لا ث ٽان ٭يڇ از... »

« ج آيب ، ؿم ډاع ي الڃ وا ب ، اډيب ي ... .

٭چ ٮش

آررباد راى خا

ا آة ډبڂ ٹبٸ ڄ ټـبك ا ىي ـٽچډش ټ ث وىټ . يـىه ډ ىب اډاع ي ٥ال ډبوىي بةـآٵش دس ي ثى جق

ى ثىوي، آيى ي ڄـبك ث هى اـٱ آيىن ىز ث ٽ ثا ىب ډٱبن آيا ي چچ ىڂ، ا. ٵز ډ د پبٵش، ث

. ثى ديا هـسم ډٲڃ آثبى ىيس، ډبٵش ى. ي ډ ي٫ سلٻ ىڂ د ي ثى. اٵپىي ٥ىه بـٵ٢

ډ ديا ث اػ٬ ا آوـ ث يـهاشى وم ىب ب ډٯ ـثش . ثوى سمه ا ٽ وجى ٭بى ډٯ ، ټ آثبى

آډهشه ا ويځ ى ؿ ا ث آثبى يڅ ثى، ٱا ډ٦ف ث بٵشه ىز ثا بكڄ ٥ٳ ث ديا ٵٺ٤ آوب ثا .ثبډوي ىاوشىي،

.ثيي ىز ا ىڂان ډبن ا هى ډلجثز اي ٽ ى ډ جت ٵپ ٥ ٽ اه ىبٵز يى ث اي . ثى ډ څر ديا

دويځبن ثا دياب ػ اه ٽ د وم ثب؟! ؿا ىڂان ډظڄ ٽ از وز ثاز ؿا ؟ آثبى . . . ؿا» دي: ډبى

«ا. ي اشوان ي دز ټ دبؿ س ه؟ وم ٱا ؿا ڇـد ډب. ثا و از، ډىبت ىڂ

.« ثىؼڈ ٽب ديا ى ا هىڇ ساوب بزـو هاڈ ډ ډه . ثبڈ دز ي اشوان ٽ وز ڈـډ ډه ثا:» آثبى

: ځٶز ډ ډثبو ثب دي

سمه. ي هاىي ىبي بى ٭مٸ ى ب ډب. آډي يـهاى آة ي ٽمش ٹبٺاوبن ي از وىټ بنـډش ! دڇ ثجه»

«ز. هاٻ آيىن ىز ث ديا، ا ډى٪ وپه ٽ ٵاډ دڇ. ى وم آة ي وبن س ثا يڅ وز ثي ٽب ديا

ا١ ساوز وم ا يڅ هى ثبي، ىڂان ډبوىي سب يـٽ يـآى ي ؿىي ثا ي ىاى سپبن ١ب ٭الډز ث ا آثبى

ٽ وپي ٥څ .ثپىي دٵز ساوز ډ ٹي ؿ ٽى ثى، ديا آډهشه ٳ ا يٹز اه سمبڇ اځ ٽ اويي ډ هى ثب . ٽىي

«ثى. ٽى آٱب ا آډهشه ىيثب ٽ ا ؛ ثى بڃـيڅ هل ،ځى بكڄ ، ىي ا ي بـسى ىيثب آثبى

ٵىڀ ډيس اويٻ ى ثبډى . ي ٭ز ىڂ ىب ډٯ ا ث ساوز اي سمه ٶش ټ ثب ي ثى ٭ز اچ ډإڅ

ث ي ٵز ثبال ډش ا .ٽى ډ سمه ڈ ثب . ډ ىاىوي ىز ا ا هى برـطج اي بـثبڅ "ډٮمال ٭ز اه ثب ي ٵز ډ ا ب

.ي ډ ٽي ؿخ ٥ٳ ث ير ث كبڃ اه ى ي بىـاش ډ ثب كٽز ا طبو يـؿى ؿذ ثبڃ ثب يڅ ي ا دبه ٥ٳ

دب ا دـي، ډٺيا ډ ڈ ى ثبڅب ي، ډ ب٭ز ى ٽچډش بىـٶش ٭ز ث يٹش ثب ي ٽى سپا ديا ا اه ثب ى

.بىـاٵش ډ ىآة وش ث ي يوي ډ ٽىي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

80

ا ديا اي اىپ ث ډل٠ ا ثى؛ ځ يى دي اه يڅ ثى، ي بىس ىڂ ىب ډٱبن ا اي ٭ز اٽىن

ي ثى ت آډي، هى ث يٹش. بىـاٵش ىب ى وش ي ث يـدـ ڈ ى ب ثبڃ ىاى؛ ي مڂ اسٶبٷ مبن ثب ٽى، ٭

هى ىين ا ٵز ډ ٵي ٽ كبڅ ي ى ٽى ب آة ى ا هى .ثى بيـى آة ډيس ي . آثبى ثى ي دييا آمبن ى ډشبة

ا دياب ٥ ساوش اه ډ يٹش. از وبى ډپالس س ا ٥جٮز، ي ش ىب ډٯ ټ س. وز كڄ اه ا» ىي: ويا

، ثبي ىاز كٸ دير .ىاش ډ ٽسب ب ٽى، ثبڃ ديا بىس ٭ز ثب ثبي . اځ ثى ډ ثش اه ا ډٲر سپبډڄ ٽ ثبډ

هى ثب ثٮي، ث څل٪ آن ا« ثب. ا١ ش، بـثـ ي ييىـډل ىب اىپ ډٯ ا ي ثذوي ىڂان ث ، ثڂا بـٽى ا كمبٹز

.«ثبي... ٭بى ىب ډٯ ټ ٽ ٽى ٭ي

وٻ ثب ٵٺ٤ ي ٽىڈ ػم٬ ا بڈـساوڈ ثبڅ از؟ ډ ٽسب ثبڃ ټ ٵٺ٤ ىاڇ بعـاكش آوـ» اويي: ډ هى ثب آثبى ځز. يب

ي ٽى ػم٬ ا بـثبڅ ثپىي، ا پز ب ډٿ ٵپ څل٪ ټ اىپ ثا ثيين ي ځٵز اسٶب٫ ډش ا ىي ذ آثبى .ٽىڈ ديا آوب

.ٽى آډين دبه ث ي٫

هى بـځ ى ا بىـ ي يػي ، هى ډ س ث ډلپڈ ثبى ٽ ٥ مه ي ثز ثبى هالٳ ػز ى ا ؿمب

. وياز بوـدم بـاك ثى، پش ا هى بنـدم اىپ ا آثبى .ٽى ډ ك

ا ي ٽى ډ بـاك اوياڇ هى ث هٶٶ څ ويځ ي ٮٴ ا . ثى ٽى سمه ث ي٫ آثبى ىڇ، يـذ ا د

هى ٭ز وبز ث ډش ا ؿب دمىن ا د .ي ا ىب ث. يـثبڅ ډ هى ث ثى، ٽى ٱچج هى س ث اىپ

ؾ ث . ثى ديا ى ب٭ز ى ٽچډش ؿڄ ي ىيز ٭ز ثب . ٵز ډ د ث پبٵز ي ډ ا ثبى ډلپم ىا ډبوىي . ثى ي

ب٭ز ى ؿڄ ٽچډش ي ىيز ٭ز ثب ثى ساوش ىب ډٯ ټ .ثى ي وب ٭ز ث اي . ٽى وم دي ٵپ ػ ؿ

.ثى ىب ب ډٯ سبن ى څل٪ ثځشه اه . ٽىي ديا

ثب اي ي آن .ي ډ آىب ٵىن اوى سمبڇ ثب سيغ ث اي .ىاى اىاډ هى سمىبر ث ي ٵز هى ىياٵشبى ډپبن ٥ٳ ث آثبى

. آډهز ي ٽى سمه ا ينـؿه اوا٫ ي ينـٱچش يـسى ، ينـٽىي ٱچش ىن، كچٺ اي ٽى؛ ډ ديا ٱية سب ي وڂٶز وه ٽ ؾ

ى ٱٷ ي،ـثياوى ډٱبن يٹش م ٽى ٵپ هى ثب ي وز ډه ث ذ ي ى ا كچٺ ا ى آډين ٵيى ا د بڅـهل ثب اي

ډٮى د ٹي ؿ ويځ كبال . ٽىڈ ډ بنـځم ٽ آن از ا ث ىب ډٱبن ډب ساوب ٽ ٵمڈ ډ ډب ا ؛ ي هاىي بىـ

. ثبڈ ىڂ ىاش يٳ ويځ ى ساوڈ ډ ډب .از ي

بڅز،ـك اه ى ډيس . شىي ډإڅ ا ىثب ډر ډٲڃ ي اوي ي ػم٬ ڈ ىي آوب ٽ ىي ي، ىب ډٱبن وىټ يٹش

. ثىوي وڂان

!«ثٿ ڂـوى ب بـاٵشو »ىاز: ډٮى ىي ي٤ ى بىنـاش . ثى ػي ي هټ ځي، ئ يا« آثبى ! ى ي٤ ثبز!»

ٽ ىاوز ها ي ټ !ثبز ىب ب ډٯ ي ث ي ا، آيى يػى ث ٽ ثځ وىڀ ثا !آثبى» ى: ىاى ځي ئ

ػاة هى ئ ث ډٹٮش ؿىه ى وياوي كٸ ىب ډٱبن« از. وياش ى س ثا ويځ ى ب٫ـاػشم ٹاوه ا دـ

. ومبوي بډـه آثبى يڅ ثيىي

ډٶڇ ٽ يـٵم ډ ىب ډٯ آن ا ثش ا ډئڅز ٽ ،ؿ ډه ثاىان ! از ډمپه ـٱ اه ب٫؟ـاػشم ٹاوه ا دـ »

ٽى سال ب و ي ب ٹبٸ بنـډ ى ډبوي وبن ي ب ډب ٽچ ٽىن ديا ثا ډب بڃ اان !ػي؟ ډ ويځ ى ياالس يٳ ي

بٵش ؿ ٽ ثيڈ وبن مب ث سب ثيي ډه ث ډچز اويٽ سىب. ثىن آاى بٵشه، ، آډهشه . «ىاڈ ويځ ثا ىڂ ىڅڄ كبال ي اڈ

«اڇ.

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

81

ث ي ٽىىي ثب ا هى بنـي ؿمـوواشى آوب. ثذوي بثىي،ـث ديا ى ساوشىي ډ ٽ ا آوـ ٭٪مز ويوي كب١ ىب ډٱبن

ث ،هى ىىي اوؼبڇ ي بډويـث ىب ډٱبن ځي ٽ آي ىاز آوـ. ځٵز ډ بى ا سب ؿ ي آثبى. ثىڂوي بـىو ث ىٹز

.وجى ٱمڂه ځو ؾ ثى، ي هبع ډٱبن ځي ا ي دىاهش ثٿ وٮمز اه آيىن ىز ثا ث ٽ ٹمش ا . ىاى ډ اوؼبڇ سىب

. ٽىىي ډ ٽسب ىب ا ډٱبن ٭م ٽ شىي ٭اډچ هڈ ي س ويځ پىاهز، ٽ ٽى ىٻ ډير اه ى آثبى

س ځي ا ډب ، آثبى« .» شي؟ ٽ مب «دي آثبى.بٵشىي اكش ي آاڇ آمبن ى ا آثبى ي آډيوي ٭ ي ټ ډٯ ىي

» ثجڈ ثبالس ډپبو ث ا س سب اڈ آډي ي ساڈ ثاىان ډب .شڈ

ىيز ٭ز . ٽىي ډ ٭بى ب٭ز، ديا ى ٽچډش دىؼب ي ىيز ٭ز ثب ٽ ٽى ډ ك .ىآډي ديا ث ډٱبن آن ثب آثبى

اىپ ثب ي ىاز يػى ډلييىش اي ثا ى د .ثيى يسـسى ٽ ثشاوي ىاز آي ثب يڅ ثى وب ٭ز ثا ي ٶشبى ي

.وجى ډ ثا آن ث ينـ ٽ ىاز يػى ٭ش ثب ٵز يڅ د ځش ا سىيس هچ

ؿىه ي ځز هب٥ ى اوي ا ثى، ثش ب ثبڃ ثب ىن كچٺ سمه ،ډٲڃ اډي ثٿ آډځب، ثب يٹش جق، ي ټ

«اډي؟ ثٿ ي،ـشى بـٽؼ ډب ثٺ د »:دي

.ٽى ډ اشٶبى ٵه ا اه ـو آثبى ي ىاىوي ډ بڃـاوشٺ ڂ پي ث ياـ ي ثيين ي آاډ ث ا هى اٵپب ب ډٯ بـىاىؼ

» ثىڇ... اه ا د ٽ بـآوؼ ى . يـوشى بـاىؼ ثش ډٱبن ؿا د »

س ث ساوڈ ډ ٽ ػاث بـسى« ىاوڈ ! ډ ... ىاى يػى ىب ډٯ ا اان» ځٶز: ؿىه يٹز ي آن ثي ا اي هـاډي و ثٿ

ث بـىو ټ ا ډب . ىاش ا ٵپ ٥ اه ٽ ثى ٽ سىب ىب ډٯ ډچن ټ بنـډ بيـ س ٽ ډپه ٵاډ ٽ از اه ثيڈ

ٽؼب ث اىپ ث ثيڈ امز ي اڈ آډي بـٽؼ ا بيڈـث هب٥ ث اىپ ثيين . آډيوي ډ ج پيڂ و٪ ث ٽ ٵشڈ ډ ىڂ بـىو

، ٱهىن ث ٭بڅڈ، ٽ ى يڈـٵم سب ٽىڈ ٥ كبر ا ډكچ ؿىي ډب ىاو ډ . ٽىڈ ډ ويځ څل٪ آن ثا بـسى. ډ يڈ

ٽ آډهشڈ سب ٽىڈ ٥ ا ىڂ ډكچ يب ثٮي ډكچ ي ا ى . ىاى يػ و ىڂ بـؿ ډٱبن ٥چج ٹير ي ينـػىڂ

ىڂان ث آن ا ىاىن وبن ذ ي سپبډڄ بٵشه ويځ، ډب ى يٳ ٽ ثٶمڈ سب ٥ ٽىڈ ثبي ا ىڂ بڃ يب ي ىاى يػى سپبډڄ

ا د ي سبټ ـو يـ،ىوب ثٮ وبډڈ ؾ اځ . ځىڈ ډ ث آډڈ ډ بـىو ى ٽ اڅ ي ا ا هى ثٮي بـىو ډب !از

«ث. اىؼب ث ي ٽى ٭ج ډكچ اان اه ي اـو ډؼج ٽ آډهش ٬ يـاىٺ آثبى، س يڅ ثى، هاي ب ډلييىز

ثى، ثوبٽت بځى ٽ يڅ كبال ثى، ٬ آډهشه ى م ي آډهز ډ ٭ؼج ٭ز ثب آثبى. ځز ډب ټ ث وىټ

ٽچمبر آهه اىب .ٵز ډ ثبي ثوبٻ ٽ ي ي ثباله آن . ٽى ډ ػة س ٬ كش ا هى اشبى ب اوي ي ب سؼث

«ثپ. ا اه بډ ي ىـب ٭ٸ ثـآ ثبى، سى:» ثىوي ثوبٻ

ډ هى ثب ثى بىـاش ب ي ډب ٽ ٥ مبن . بىـاٵش ډ ډه ٽ ى ا ويځ ٵپ ث ثش آثبى ي ي ډ ذ يب

بثيـث ٵشه وبن سپ ي ډب بڃـىوج ا ثبالس بـډٮى ويځبو ى ډبوىي اي ثواي ٽ ثبي ىاش يػى ډه ٽ ى ډٱ بي ٽ اويي

.هاىي، ثبډى ډ ٽ ىڂ بنـډٱ ث از ىبٵش ا ـٽ آوـ ثى اه اي ثا يين ٭ٸ ډٶڇ.

ډ آبو ث آوب ي يوي ډ هة د هچ س بځىان .ثځىڇ ډه ث ثبي ډه اډي، ثٿ» ځٵز: ا هى سمڈ آثبى ثباله

«ثىياوي. ا ػيي بځىان ساوىي

ىاوز ډ سؼث ث ي آبو ث ٽى ي سڈ ىڂ بكڄ ى ا ىب ډٱبن ا ىڂ ځي س هى هبڃ ى آثبى اه، ا د

ي ييىـډل ؿ ؾ ثب ٽ از ديا ثچىي ي آاى ا ٽبډچ ومبىي ي ډ٪ ثچپ وز د ي اشوان ا ډٽت پچ سىب اي ٽ

. ى وم ډٺي

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

82

آثبى ډب، ا د« ډ ىي. اوؼبڇ ا ٽب مه و ك ټ .ىاى يػى آن ي اه ث دين ا ثبالس يٵ ديا ى»

بـآو م ثا يڅ ىاشىي، ؼبن ي ديا آډهشه ثا ي م ثىوي ي اوي ډٱبن ػبډٮ ا م بـآو. ثى ٽى ديا بځى

.» ډ٦چٸ آاى ا س شڈ، كٺٺز ډٯ ا س ياٹ٬ ى ډب ا ټ »ثى. آن ي يٳ ډٮى ا س اكز ديا سمه

ٽىي ډ وىټ هى ثب٥ه ي ىٻ ػ ث ا ډب ٹيڇ ټ ديا، ٽبډڄ ي ىٹٸ آډهشه» ... ځٶز : ډ ا وىبن اه ٱية يٹز آثبى

آډڈ ډ ا اوى ٵه ي ، ،ٽڈ بى ٭ز ٽ از اه ثا. . . ى ځاش دز ثبي ٽىي، ډ ډلييى ا ډب ٽ ؿ .

».

.ثبي د سلٺٸ ساوي ډ ديا ػڈ ډبوىي ، اوي ي يف ديا ٽ ثى وٶمي ى ډب كش ، آثبى بځىان ا ٽياڇ ؾ يڅ

اٵپب ي ث ٽ بـاځ وؼ. ثىي ډ ا هى بـم ٽ آو٦ ٮى ؛ وز بـم ب اوي ػ ؿ بـم ثين سب»

«ځچي... . ډ ڈ ا و مب ػڈ وؼب ي،ـثپى بزـم

ډڈ ثابن ىڂ . ډ وڂشىي ا آثبى بځىان ا پ ، آه ٽىؼپبي ثب ي ثىوي آوؼب ډٯ ا ب سٺج بةـآٵش ٥چ٫ سب

ډ وه ببىـث برـډ١٭ ىثب آثبى .ٽىىي ىٻ ا ٽ آثبى ٽيوي ډ ي ىاىوي ډ ځ سىب آوب.و ب ثوي ىي ٽ وجى

.ثڂاى دز ا ب ډلييىز ثبي ي ايز بىـى و آاى ي ، بډىـث ا ثبي ديا دوي ټ اىپ ىثب . ځٶز

ي آډيوي. ټ ډ يـثا وى ػمٮ ي ٭الٹ ي ا ا ٭ي ، ٽىؼپبي ي ا ا يـ٭. ي ډ ـثش ي بځىانـ ٭ي

دٵش ډب ډبو ا بڃ ا د، وجب، اوڂ ڂٶز اځ ډػى س ٽ ځىي ډ م بځىان:» ځٶز ي آډي آثبى وى ډب

«س!

:اويي ډ هى ثب . ثىوي وپى ىٻ هة ا اي ى ،آوب اٵ . ٽي آ آثبى

» بنـ٦ ب ي يازـه يـځى ډ ب ٽىي، بڃـىوج ىاوي، م آوپ ا ـٱ يٵـ ٽ يٹش «

اه ٽ ٽى ب آوب ا ثبي از ي وٶش ډٱبن م ثب٥ه ى ٽ ،كٺٺش ٽى ډبي ا كٺٺز ډٯ ي ٽى سمه ثبي س ډب،

«ثبث. ا آن ڈ ي ا ثبي يس ، از وز ثب ٽب اه. ډ هاڈ «٭ٸ» ا ډه آوـ از اه . ثجىىي ه ىين ى ا كٺٺز

ي سز ډلييىز ي ثيين ياٹٮ ، ٥جٮز يآن ثبث ا هى ػ ي ٥جٮز ثپ ، ثبي ويا وب ډه ث ىڂ س ، ډب

ثى هاي س آډځب ٽ ايز

ثبم ـبى آثبى، وبڇ ث ا دوي

دس ىاث سػم

ديا يف ي اوي ، ډبوىي ديا ػڈ ډ اچ ي ډل اه ىاشبن : ػ ىڂ ثىن از ثا ػ ىڂ ثىن ثبي ى ىاى، بدبډ

٦بن. ب هياز ب ځىي ډ ٽىي، ىوجبڃ ىاوي، م آوـ ا ٱ يٵ ٽ يٹشساوي سلٺٸ د ثبي.

ىٻ ي ىبٵز

ڇ و ب ىاوب ٽڄ اه ډشه ىاشبو ا ا و٪ اي ىي ث ٽىي. -1

دٵز ي ىاوشه ث ڄ ـ، ډ بى ث هى ـا٭شم ډڈ ى ي ي دٵز آثبى ثى؟( ٽياڇ هچز ب ىيو ، ٭بډڄ 2

اڅ

ٽه بالٻ ـ، ؿ بشـ بڃ ـى ا٭م ډا دبٻ ٽه بنـاڅ ، ٭ -1

ؿبالٻ : سىي، س اڅ : ډىبىا / ٭بن : وبٵډبو، هالٳ ٥ب٭ز / : ٹچمي ثبو

.ٽه ؿبالٻ ي سىي ، بش ا٭مبڃ اوؼبڇ ى ي ځىان دبٻ ډٮز ي ځىب ا ډا هياب: ٹچمي ٵپ

ٽه دبٻ آڅىځ ادب آڅى اڇ ادب بن ـث ٭ -2

ياع ډبوؼ از« ٿ» آڅىځ : يوي ) آڅى + + . : سمبڇ يػى / ادب: ٹچمي ثبو

.ٽه دبٻ ځىب ا ډا يػى م ، از آڅى ځىب ث ڇ سمبڇ يػى: ٹچمي ٵپ

azaradab@ یقرش ناجیابرذآ ناتسا یسراف تایبدا و نابز هورگ

83

ٽه بٻ ـى بوڈـث ٱم و ؿن يځـىڅڈ ا ثي ٭ڇ ث ثى -3

ىبٻ : آن ٽ ٽ ى د ب هى ثبي/ ٭ڇ : ٹي ، اىا / ث ٱڈ : ث ا٭شىب / : ٹچمي ثبو

ډؼب : ىڃ ډؼب ا ٽڄ يػى / : ٹچمي اىث

.وڂىان يوي ډ ي ا ىوجبڃ ث ٽ اٵاى ؿن ډا ي ثي ٹا ىڅڈ ى ا هى ثىيځ اىا هياب: ٹچمي ٵپ

ٽه بٻـه ڇ ـ ث آن ډپبٵبر ؼى بڇـو ځ ىر بٻـث ه -4

سپا : هبٻ / ډا٭بر و٪ : ؼى ، هبٻ / : ٹچمي اىث

.ٽه ډؼبار ډا ځىب آن ثا ، وپىڈ ؼي س ىځب ث اځ: ٹچمي ٵپ

ٽه بٻ ـى ، ٱمى څپ ىڃ بىر ډا ـ٭ج ى ثي ب٥ـو -5

وب٣ : بى / : ٹچمي ثبو

/ ډؼب: ىڃ ډؼب ا سمبڇ يػى / س٢بى: وب٣ ، ٱمىبٻ : ٹچمي اىث

.ى ٱمڂه ٦بن ٽ ثي ډه ث وب٥ ؿىبن آن ثىيځ ي ٭جبىر ى هياب: ٹچمي ٵپ

ٽه ثبٻ ث ي آن ى څڈ از ىز ى وبډ ثي كڇ ث -6

ى آن ي » ډٶٮڃ از « ڇ» ڃ : س / څڈ : « / وبډ ى ىز اشڈ ثي » ػ ١م « ڇ » كڇ: ك: ي ٹبډز / : ٹچمي ثبو

« / ډا ث ثبٻ ٽه

سچمق : ٹچمي اىث

.ځىان امه ٹبډز، ي س ډٺبثڄ ى ډا ي ثي اشڈ ىز ث ډا ا٭مبڃ وبډ ، ٹبډز ي ى هياب: ٹچمي ٵپ

ډال ډله ٵ٠ ٽببو