2-VİSUAL BASİC’E GİRİŞ

Bu bölümün amacı Visual Basic programlama ortamı ve elamanları hakkında ön bilgiye sahip olunmasıdır.

• Başlat Menüsü/Programlar/Microsoft Visual Basic 6.0 simgesine tıklayarak Visual Basic’i açın.

• Karşınıza gelecek “New Project” diyalog kutusundan “Standart EXE” simgesini

seçerek “Aç” düğmesini tıklayın.

Visual Basic’te yeni bir proje böyle açılır. Her yeni proje açma isteğinde yukarıdaki adımları takip edeceğiz.

Şekil.2.1. Visual Basic Ortamı

Yukarıdaki ekran görüntüsünde de görüldüğü gibi Visual Basic genel olarak

Toolbox(Araç kutusu), Menüler, Proje gezgini, Özellikler Penceresi ve Form Layout nesnelerinden oluşmaktadır.

Bu nesneleri kısaca özetleyecek olursak: Toolbox: Araç kutusu projelerde özelliklerini belirleyeceğimiz ve programlayacağımız

nesnelerin bulunduğu kısımdır. Bu nesneler standart olarak 20 tanedir. Visual Basic ile bu standartların dışında istendiğinde projeye eklenebilecek olan birçok nesne daha gelmektedir. Ayrıca bu tür nesneleri İnternet’te bulabilir ve download ederek kullanabilirsiniz.

Menü: Menü çubuğunda, aktif projeye tasarım esnasında uygulanabilecek komutalar bulunmaktadır. Bunlardan en sık kullanılanlarına göz atalım.

FİLE MENÜSÜ

EDİT MENÜSÜ

VIEW MENÜSÜ

Menü komutlarından başlangıçta kullanacağımız kısımları bunlardır.

Proje Gezgini: Çalıştığımız projenin bileşenlerinin gösterildiği penceredir. Özellikler Penceresi: Projeniz üzerinde seçilen nesnenin özelliklerini ve özelliklerinin

o andaki değerlerinin gösterildiği penceredir. Özellikler penceresinde iki sekme, bir de açılır menü bulunur. Açılır menüde projenizde bulunan nesnelerin listesi vardır. Bu listeden özellikleri değiştirilecek veya görüntülenecek nesne seçilir. “Alphabetic” isimli sekmede nesnenin özellikleri alfabetik olarak listelenir. Bu pencereden nesnenin özelliklerini değiştirebileceğiniz gibi kod yazarak da değiştirebilirsiniz. Fakat özellikler penceresinden değiştirmeniz önerilir. Böylece daha az kod yazmış olursunuz ve programınızı test etmeden, anında değişikliği görmüş olursunuz.

Form Layout: Programınızın çalıştığı zamanki ekran koordinatlarını bu pencereden

görebilir ve ayarlayabilirsiniz. Visual Basic İle Windows Uygulamaları Yazmak

Bu dersle birlikte, Microsoft Windows ortamında çalışan bilgisayar programları

yazmayı öğreneceğiz. Projeleriniz standart Windows programlarına benzeyip onlar gibi davranış gösterecektir. Visual Basic (VB) pencereler yaratmanız için gereken menüleri, metin kutularını, komut tuşlarını, seçim tuşlarını, onay kutularını, liste kutularını ve kaydırma çubuklarını sağlar. Şekil2.2. Windows kullanıcı arayüzüne bir örnek.

Metin kutuları Etiket

Onay kutuları

Seçim tuşları

Komut tuşlarıŞekil

Şekil2.2.Visual Basic ile tasarlanmış grafiksel kullanıcı arayüzlü uygulamalı programlar

Windows Grafiksel Kullanıcı Arayüzü

Microsoft Windows grafiksel kullanıcı arayüzünü (Graphical User Interface veya GUI) kullanır. Windows GUI çeşitli elementlerin nasıl görünüp ve ne şekilde fonksiyona sahip olduklarını tanımlar. Bir visual basic programcısı olarak, bu elementlerin bir araç kutusuna sahipsiniz. Formlar olarak adlandırılan yeni pencereler yaratacaksınız. Daha sonra kontrol olarak adlandırılan çeşitli elemanları formlara eklemek için araç kutusunu kullanacaksınız. Yazacağınız programlar olay-sürüşlü programlama olarak adlandırılan yeni bir programlama türüdür.

Programlama Dilleri-Prosedürsel, Nesneye Dayalı ve Olay Sürüşlü Yüzlerce programlama dili bulunmaktadır. Her biri, belirli bir çeşit problemi çözmek

için geliştirilmiştir. Çoğu geleneksel dil, BASIC, C, COBOL, FORTRAN, PL/I ve Pascal gibi, prosedürsel diller olarak görülür. Yani program tüm işlemlerin ardışık sırasını belirler. Program mantığı kullanıcının isteğine ve koşula cevap verecek bir sonraki komutu belirler.

C++ ve Visual Basic gibi yeni programlama dilleri farklı bir yaklaşım olan nesneye

dayalı programlama ve olay sürüşlü programlama yaklaşımını kullanır. Microsoft, Visual Basic ‘i Java gibi nesneye dayalı bir dilin çoğu elemanına sahip bir olay sürüşlü programlama dili olarak tanımlar. Visual Basic ‘in her sürümü gerçek bir nesneye dayalı programlama diline daha çok yaklaşmaktadır.

Olay sürüşlü modelde, programlar artık prosedürler değildir; sıralı bir mantığı takip

etmezler. Bir programcı olarak yürütmelerin sırasını belirleyip kontrol altına alamazsınız. Bunun yerine kullanıcı bir penceredeki çeşitli tuşlara ve kutulara tıklayabilir ve kısayol tuşlarına basabilir. Kullanıcının her hareketi daha önceden yazılmış bir basic prosedürünü tetikleyerek bir olayın meydana gelmesine sebep olabilir. Mesela kullanıcı Hesapla isimli bir komut tuşuna tıklar. Tıklama tuşun Click olayının meydana gelmesine sebep olur ve program hesaplama yapmak için yazılmış olan prosedüre otomatikman atlama yapar.

Nesne Modeli Visual Basic de özellikleri (properties) ve metotları (methods) olan nesnelerle

(objects) çalışacaksınız. Nesneler Bir nesneyi bir şey veya bir isim olarak düşününüz. Nesne örnekleri formlar ve

kontrollerdir. Formlar ekrana yerleştirdiğiniz pencereler ve diyalog kutularıdır. Kontroller formun içerisine yerleştirdiğiniz metin kutuları, komut tuşları ve liste kutuları gibi elementlerdir.

Özellikler Özellikler adı, rengi, hacmi, yeri veya nasıl davranacağı gibi bir nesne hakkında bir

şeyler anlatır. Özellikleri nesneleri tanımlayan sıfatlar olarak düşünebiliriz.

Bir özelliğe atıf yapıldığında ilk olarak nesnenin adı sonra bir nokta ve daha sonra özelliğin ismi yazılır. Mesela Form1 olarak adlandırılan bir formun başlık özelliğine (Caption property) atıf yapmak için Form1.Caption yazılır.

Metotlar Nesneler ile ilişkilendirilmiş eylemler metotlar olarak adlandırılır. Metotlar nesneye

dayalı programlamanın yüklemleridir. Tipik bazı metotlar: Move, Print, Resize ve Clear. Metotlara Nesne.Metot (Object.Method) olarak atıf yapılır. Mesela Print metottu farklı

nesnelere uygulanabilir. Printer.Print printer nesnesinin çıktısını gönderirken; Form1.Print Form1 olarak adlandırılan formun çıktısını gönderir.

Visual Basic ‘in Versiyonları Windows için Microsoft Visual Basic, Çalışma Modeli (Working Model), Öğrenme

Basımı (Learning Edition), Profesyonel Basımı (Professional Edition) ve Şirket Basımı (Enterprise Edition) ile gelmektedir. İleri derece veritabanı yönetimini içeren profesyonel uygulama geliştirmeleri yapmayı planlayan birisi Profesyonel Basımı veya Şirket Basımını kullanması tavsiye edilir.

Visual Basic Projeleri Yazmak Bir Visual Basic programı yazarken üç adımlık projenin planlanması süreci izlenilir ve

daha sonra projenin yaratılmasında süreç tekrar edilir. Üç adım kullanıcı ara yüzünün oluşturulmasını, özelliklerin tanımlanması ve daha sonra kodun yaratılmasını içerir.

Üç Adım Süreci Planlama 1- Kullanıcı ara yüzünün tasarımı. Kullanıcı ara yüzü planlanmasında kullanıcının proje

çalıştığında göreceği ekranın taslağı çizilir. Taslak, formlar ve kullanmayı planladığınız tüm kontrolleri gösterir. Forma ve form üzerindeki her bir nesneye vermeyi düşündüğünüz isimler gösterilmelidir. Şekil 2.2 kullanıcı ara yüzü örneğidir. Daha fazla adım ilerlemeden kullanıcıyla danışılmalı ve projenin işlevliği ve görünüşü üzerinde fikir birliğine varılmalıdır.

2- Özelliklerin planlanması. Her nesne için, formun tasarım aşamasında değişecek veya

ayarlanacak özellikler sıralanır. 3- Basic kodunun planlaması. Bu adım proje çalışacağı zaman yürütülecek olan

prosedürlerin planlanmasıdır. Hangi olayların eylem gerektireceğinin ve sonra bu olaylar için adım adım bir plan yapılmasını içerir. Daha sonra gerçekten Visual Basic kodları yazıldığında dil sözdizimi kuralları izlenmelidir. Fakat bu planlama aşamasında eylemler sahte kod (pseudocode) kullanılarak yazılır. Örneğin kullanıcı Çıkış komut tuşunu tıkladığında ortaya çıkan olay planlanmalıdır. Olay için sahte kod terk et projeyi olabilir.

Programlama Planlama adımları tamamlanıp ve kullanıcı ile fikir birliğine varıldıktan sonra artık

projenin gerçek inşasına başlamak için hazır duruma gelinmiştir. Planlama için kullanılan aynı üç adımlık süreç kullanılacaktır.

1- Kullanıcı ara yüzünün tasarımı. Kullanıcı ara yüzü tanımlandığında planlama

aşamasında tasarlanan kontroller ve formlar yaratılır. Bu adım projede kullanılacak nesnelerin tanımlanması olarak düşünülür.

2- Özelliklerin ayarlanması. Nesnelerin özellikleri ayarlandığında her bir nesneye isim

verilir ve etiketin içeriği, metnin hacmi ve komut tuşunun üzerindeki ve formun başlık çubuğundaki kelimeler gibi özellikler tanımlanır. Bu adım her nesnenin açıklanması olarak düşünülür.

3- Basic kodunun yazılması. Programın gerektirdiği eylemleri yerine getirmek için basic

programlama ifadeleri kullanılacaktır. Güçlü Windows programları yaratmak için nasıl birkaç ifadenin gerekli olduğunun görülmesi oldukça şaşırtıcı olacaktır. Bu adım programın eylemlerinin tanımlanması olarak düşünülür.

Visual Basic Projeleri Her Visual Basic projesi en az iki ve genellikle daha çok dosyadan oluşur. 1- .vbp dosyası olarak adlandırılan proje dosyası küçük bir metin dosyasıdır projedeki

diğer dosyaların isimlerini ve aynı zamanda VB ortamı hakkında bazı bilgileri içerir. 2- Projedeki her form .frm uzantılı bir dosya ile birlikte saklanır. Projeye başlarken

sadece bir form olacaktır (ve bu nedenle bir form dosyası). Daha sonra, her form için .frm dosyası ile projelerin birkaç forma sahip olması beklenebilir. Bir form dosyası tüm nesnelerin tanımını ve özelliklerini ve aynı zamanda olaylara cevap verecek yazılmış Basic kodlarını tutar. Visual Basic de form dosyalarının her biri bir form modülü olarak adlandırılır.

3- Seçeneğe bağlı olarak, proje .bas uzantılı dosyalar içerebilir. Bu dosyalar her hangi

bir form tarafından erişilebilecek Basic ifadelerini tutar. Çoklu form projelerini yazar yazmaz .bas uzantılı dosyalara ihtiyaç duyulur. .bas uzantılı dosyalar standart kod modülleri olarak adlandırılır.

4- Özel kontroller (custom controls) olarak adlandırılan kontroller .ocx uzantılı dosyalar

ile saklanır. Eğer proje standart kontrol setinin bir parçası olmayan kontroller içeriyorsa .ocx isimli dosyalar projeye dahil olacaktır.

5- Bir projeyi kaydettikten sonra, Visual Basic otomatikman projeye .vbw uzantılı bir

dosya daha ilave eder. Bu dosya projenin her bir formu hakkında bilgi tutar.

Visual Basic Olayları Program çalışırken kullanıcı fareyi etrafta dolaştırmak, tuşlara basmak, pencereyi

yeniden boyutlandırmak, kapatmak veya başka bir uygulamaya geçmek gibi birçok şey yapabilir. Kullanıcı tarafından yapılan her eylem Visual Basic projesinde bir olayın gerçekleşmesine neden olur. Bazı olaylar (bir komut tuşuna basılması gibi) dikkate alınması gerekirken bazı olayların (farenin hareket ettirilmesi gibi) ise dikkate alınmasına gerek yoktur. Belirli bir olay için Basic kodu yazılırsa bu takdirde Visual Basic olaya cevap verecek ve otomatikman prosedürü yürütecektir. VB prosedürü yazılmayan olayları ihmal eder.

Visual Basic Olay Prosedürleri Visual Basic de kodlar prosedürlerde yazılır. Şimdiye kadar örneklerdeki her prosedür

Private Sub kelimeleri ile başlayan ve End Sub prosedürü ile sonlanan bir alt prosedür (sub procedure). Visual Basic otomatikman olay prosedürlerine isim atar. İsim, nesnenin ismi bir alt çizgi (_) ve olayın isminden oluşur. Mesela, cmdBas komut tuşu için Click olayı cmdBas_Click şeklinde olacaktır.

Visual Basic Kod İfadeleri Bir proje üç Visual Basic ifadesi gerektirir: Açıklama (the remark), atama ifadesi (the

assingment statement) ve Bitiş ifadesi (End statement) Açıklama İfadesi Bazen de yorum olarak adlandırılan açıklama ifadesi sadece proje dokümantasyonu için

kullanılır. Yürütülebilir olarak düşünülmezler ve proje çalıştığında bir etkileri yoktur. Açıklamaların amacı projeyi okuyan kişilerce anlaşılabilirliğini ve okunabilirliğini daha arttırmaktır.

İyi programlama uygulamaları, projenin açıklığını arttırmak için programcının

açıklamaları projeye dahil etmesini dikte eder. Her alt prosedüre o alt prosedürün amacını tanımlayan bir açıklamayla başlanması tavsiye edilir. Ayrıca her proje modülüne, modülün amacını açıklayan ve programcının ismi, modülün yazıldığı tarih gibi bilgileri içeren açıklamalar verilmesi tavsiye edilir. İlaveten bir projenin mantığı içerisinde özellikle açık olmayan bir prosedürün açıklamasının yerleştirilmesi iyi bir fikirdir.

Birisinin yazdığı bir projeyi okurken veya uzun bir aradan sonra kendi yazmış olduğun

projendeki açıklamaların kullanılmasının faydası daha iyi görülecektir. Visual Basic açıklamaları kesme işareti ile başlar. Çoğu zaman açıklamalar kesme

işareti ile başlayan ayrı bir satırda olacaktır. Ayrıca bir kod satırının sağ tarafına bir kesme işareti ve açıklama ekleyebilirsiniz.

Açıklama ifadesi örnekleri ‘Bu proje Serkan Aras tarafından yazılmıştır. ‘Projeden çıkış lblMesaj.Caption = “Merhaba Dünya” ‘Mesajı Caption özelliğine atar. Atama İfadesi Atama ifadesi bir değeri bir özelliğe veya bir değişkene atar. Atama ifadesi sağdan sola

çalışır yani eşitlik işaretinin sağında görülen değer eşitliğin solundaki özellik ismine atanır. Genellikle eşitlik işaretini “yer değiştirildi…..ile” şeklinde okunması yararlıdır. Mesela, örnekteki atama ifadesi “lblMesaj.Caption yer değiştiridi Merhaba Dünya ile” şeklinde okunur.

Atama İfadesi –Genel Form [Let] Nesne.Özellik = Değer Eşitliğin sağ tarafındaki Değer sol taraftaki özellik ismine atanır. Köşeli parantez

içerisindeki Let ifadesi seçimlik olduğunu gösterir. Okunurluğunu kolaylaştırdığı düşünülürse kullanılabilir.

Atama İfadesi Örnekleri lblBaşlık.Caption = “Şık Bir Program” lblAdres.Caption = “1234 Orkide Sokak” lblBaşlık.Fontsize = 12 Let lblBaşlık.FontBold = True Atanacak değer gerçek bir metin olduğunda etrafı tırnak işareti ile çevrildiğine dikkat

ediniz. Eğer atanacak değer sayı ise tırnak işareti ile çevrelemeyiniz. Ayrıca Visual Basic in özel anahtar terimler olarak fark ettiği True ve False terimlerinin etrafına tırnak işaretleri yerleştirmeyiniz.

Bitiş ifadesi (End Statement) End ifadesi bir projenin yürütümünü sonlandırır. Çoğu zaman End ifadesi Çıkış tuşu

veya Çıkış menü seçimi alt prosedüründe içerilir. Bitiş ifadesi - Örnek End

Hataların Bulunması ve Giderilmesi Bir örnek proje oluştururken bazı hataların ortaya çıktığını görmüşsünüzdür.

Programlama hataları üç çeşitlikle ortaya çıkar: derleme hataları (compile errors), çalışma zamanı hataları (run-time errors) ve mantık hataları (logic errors).

Derleme Hataları Visual Basic proje kodlarını makine diline çevirmeye çalıştığı girişimlerde herhangi bir

derleme hatasıyla karşılaşabilir. Basic sözdizimi kuralları kırıldığında ve bazen illegal nesne veya özellik kullanıldığında derleme hatalarıyla karşılaşılır.

Örneğin, End ifadesi yerine ennd in kullanılmaya çalışılması veya End ifadesi yerine

Quit ifadesinin kullanılmaya çalışılması derleme hatasına yol açar ve derleme hatası mesaj kutusunun ortaya çıkmasına sebep olur. Derleyici tam olarak doğru hecelenmemiş bir kelimeyi veya ifadenin diğer anlamlarını fark edemeyip çeviremez.

Ayrıca kazayla yanlış noktalama işaretinin kullanılması veya noktalama işaretinin yanlış

yere yerleştirilmesi bir derleme hatasının alınmasına sebep olur. Derleyici lblMesaj,Caption veya lblMesaj.Caption; ifadelerini anlayamaz.

Editör yanlış satırdan hareket edildiğinde derleme hatasını bulabilir. Veya derleme

hatası proje çalıştırılmaya çalışılıncaya kadar bulunamayabilir. Visual Basic kodları çalıştırmadan önce kodları makine dilinde derleme girişiminde bulunur. VB derleme hatası bulursa hata oluşan satırın altını çizerek Kod penceresini gösterir ve programın yürütülmesine ara (break time) verir.

Derleme hatası düzeltildikten sonra Çalıştır (Run) tuşuna basılarak derlemeye ve

çalışmaya devam etmesi sağlanabilir veya sonlandırmak için Dur (Stop) tuşuna basılır. Yeni başlayan tüm programcılar için oldukça genel olan derleme hatasının bir türü

nesne isimlerinin tutarsız bir şekilde hecelenmesidir. Örneğin bir Etiket (label) kontrolünün isim (Name) özelliği lblMesaj olarak ayarlanırsa artık ona her zaman tam olarak o şekilde atıfta bulunulmalıdır. Aşağıdaki kod satırı bir derleme hatası oluşturacaktır. Bunu fark edebilir misiniz?

lblMeşaj.Caption = “Merhaba Dünya” Çalışma Zamanı Hataları Proje yürütme esnasında durduruluyorsa bu bir çalışma zamanı hatasıdır. Visual Basic

bir diyalog kutusu gösterir ve programın yürütülmesine ara verir ve hata oluşmasına sebep olan satırın altını çizer. Doğru bir şekilde yürütülemeyen ifadeler çalışma zamanı hatasının ortaya çıkmasına sebep olur. Basic ifadesi bakımından doğru bir şekilde oluşturulmuş ifadeler derleyicinin söz dizimi kontrolünü geçer bununla beraber yinede ifadeler hatanın ortaya çıkmasına sebep olur. Çalışma zamanı hataları sayısal olmayan veriyle hesaplama yapmak, sıfıra bölmek veya negatif bir sayının kare kökünü bulmak gibi imkansız aritmetik işlemlerini yerine getirmeye çalışırken ortaya çıkabilir.

Mantık Hataları Mantık hatalarıyla proje çalışır fakat yanlış sonuçlar üretir. Belki bir hesaplamanın

sonucu yanlış veya yanlış metin gösterilmekte veya metin doğru fakat yanlış yerde gösterilmektedir.

Programlamaya yeni başlayanlar genellikle mantık hatalarını gözden kaçırırlar. Proje

çalışırsa her şey yolundadır!!!. Sıklıkla bu ifade yanlıştır. Çıktının değerini kontrol etmek için bir hesap makinesine gerek duyulabilir. Projenin çıktısı tüm açılardan kontrol edilmelidir.

Örneğin bu haftaki Merhaba Dünya projesi Merhaba Dünya yı İngilizce ve İspanyolca

da yazdırmak için olay prosedürlerine sahiptir. Eğer iki prosedürün içeriği yer değiştirilirse program çalışacak fakat sonuçlar yanlış olacaktır.

Aşağıdaki kod İspanyolca da mesajı göstermek için doğru yönlendirmeyi

vermemektedir. Private Sub cmdİspanyolca_Click ‘Merhaba Dünya mesajını İspanyolcada göster lblMesaj.Caption = “Merhaba Dünya” End Sub Projenin Hatasızlaştırılması Hataların bulunması ve giderilmesi hatasızlaştırılma (debugging) olarak adlandırılır.

Derleme hataları ve çalışma zamanı hataları için iş daha kolaydır. Visual Basic hataya neden olan satırın altını çizerek kod penceresini gösterir. Bununla beraber mantık hatalarını kendinizin bulması ve belirlemeniz gerekir.

Problem görünebiliyorsa onu ortadan kaldırıp projenin yürütülmesine Run tuşunun

tıklanmasıyla veya F5 ile veya Run menüsünden Start ın seçilmesiyle kalındığı yerden devam edilebilir. Yürütmeye en başında devam edebilmek için Run menüsünden Restart seçilerek veya Shift + F5 e basılarak yapılabilir.

Nesneler için İsim Verme Kuralları ve Gelenekleri Nesneler için uyumlu isimlerin kullanılması bir projenin okunmasını, anlaşılmasını ve

aynı zamanda hatalardan ayıklanmasını daha kolaylaştırır. Nesnelere, prosedürlere ve değişkenlere isim vermede Visual Basic kuralları takip edilir.

İsim Verme Kuralları Bir nesne için isim seçerken Visual Basic bir harfle başlanılmasını zorunluluk olarak

gerektirir. İsim 40 karakter uzunluğuna kadar uzayabilir ve harfler, sayılar ve altçizgiler içerebilir. Bir nesne ismi bir boşluk veya noktalama işareti içeremez.

İsim Verme Gelenekleri Bu kısım projelerin daha okunabilir hale getiren endüstriyel isim verme geleneklerini

kapsamaktadır: Her zaman nesnenin çeşidini (etiket, komut tuşu veya form) belirten üç harflik bir ön ek ile başlanır ve ön ek den sonra ilk karakter büyük harfle yazılır (nesnenin gerçek ismi). Çoklu kelimeler için isimdeki her kelimenin ilk harfi büyük yazılır. Tüm isimler anlamlı olmalı ve nesnenin amacını göstermelidir.

Örnekler lblMesaj cmdÇıkış frmVeriGirişi lblİndirimOranı Visual Basic tarafından atanan Command1 ve Label3 gibi varsayılan isimleri

tutmayınız. Ayrıca nesnelerinize sayılarla isim vermeyiniz. Bu kural proje yürütümü esnasında asla değişmeyen etiketler için geçerli değildir. Bu etiketler genellikle başlıklar, yönergeler diğer kontroller için etiketleri tutarlar. Bu etiketlerin varsayılan isimleriyle bırakılması uygulamada kabul edilir. Tablo 2.1. nesne ön eklerinin listesini göstermektedir.

Nesne Sınıfı Ön Ek Örnek

Form frm frmVeriGirişi Komut tuşu cmd cmdÇıkış

Metin kutusu txt txtÖdemeMiktarı Etiket lbl lblToplam

Seçim tuşu opt optKalın Onay kutusu chk chkYazdırmaÖzeti

Çerçeve fra fraSeçim Yatay kaydırma çubuğu hsb hsbOran Dikey kaydırma çubuğu vsb vsbSıcaklık

Şekil img imgLogo Resim kutusu pic picManzara Kombo kutusu cbo cboKitapListesi Liste kutusu lst lstİçindekiler