11

2000’Lİ YILLARIN 2000’Lİ YILLARIN OKUL OKUL

YÖNETİCİLİĞİYÖNETİCİLİĞİ

Dr. Mehmet OKUTAN

22

YENİ OKULUN ÖZELLİKLERİ

Bürokratik özellikleri asgariye indirilmiş; informal ilişkiler daha öne çıkmıştır.

33

Öğretmen katı ders programı uygulamalarındankurtulmuş, öğretim yöntemleri açısından serbestliğekavuşmuştur.

Bu okulda, öğretmenler öğrencilere ders anlatmaz; öğrencilerle ders anlatır.

44

Öğrenciler öğretmenlerine "mutlak itaat" anlayışına dayalı bir disiplinle bağlı değiller; karşılıklı saygı ve sevgi anlayışı doğrultusunda bir disiplinleöğretmenlerine bağlıdırlar.

55

Bu okulda, soruları sadece öğretmenler sormaz; aksine öğrenciler soru sorabildikleri oranda öğretmeningörevini yaptığına inanılır. Çünkü bu okulda, "soru sormak bilimin yarısıdır” anlayışı kabul görmüştür.

66

Bu okulda eğitim-öğretim "öğretmen merkezli" değil;“öğrenci merkezli"dir.

Bu okulda, bireysel özellikler önemsenir.

Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına dikkat edilerek eğitim-öğretim faaliyetleri düzenlenir.

77

Bu okulda, "müfredat programı" yol haritası olmakla birlikte, program, "durumsallık ilkesine" göreesneklikle uygulanmaya çalışılır.

Bu okulda, ceza, eğitimin vazgeçilmez bir aracı değil; aksine, öğrencinin özgürlüğü önemli bîr belirleyici olup,iç disiplinin hakim olduğu, "eğitici okul" özelliği öne çıkmıştır.

88

Bu okulda öğrencinin "kişilik hizmetleri"ne önem verilir; öğrencinin sadece "zihinsel" özellikleriningeliştirilmesine değil, bununla birlikte sosyal, ahlâki, psikolojik, duygusal gelişimlerine de özen gösterilir.

99

Bu okulda öğretmenler, “bilge gibi düşünüp, çocuk gibi konuşmayı” bir beceri haline getirebilmişlerdir.

Öğrenci, pasif bir dinleyici konumundan, aktif bir dinleyici konumuna getirilmiştir.

1010

Bu okulda "hayatilik ilkesi" önemli bir yer tutar; bundan dolayı okul, “toplumun aynası” olma özelliği taşır.

Bu okulda öğrenilen bilgiler, öğrencinin hayatını kolaylaştırıcı ve faydalı bilgilerdir.

1111

Bu okul "öğrenen örgüt" olup; yöneticisinden, öğretmenve diğer çalışanlarına kadar herkes, öğrenme etkinliği içerisindedir.

Bu okulda öğretmen, bilginin kaynağı değil; bilginin nereden, nasıl elde edileceğinin rehberliğini yapankişidir.

1212

Okul, çevrenin aynası olduğu gibi, çevrede meydana gelen değişmelerin de odağındadır. Okul statükoyudeğil, değişimi ve gelişmeyi temsil eder.

Okul, milli kültürün tanıtıldığı, benimsetildiği vegeliştirildiği bir kurumdur.

1313

Okul, kendine özgü bir kültür oluşturmuştur.

Okulun misyonu ve vizyonu, okulun bütün elemanlarınca paylaşılmış ve benimsenmiştir.

Bu okulda "öğretim" değil, "öğrenme" ön plandadır.

1414

KALİTELİ BİR OKULDA NELER VARDIR?

1515

Okul müdürü “benim okulum" yerine, “bizim okulumuz“ anlayışına ulaşmıştır.

Okul müdürü, okulu bir patron gibi değil, bir orkestra şefi gibi yönetir.

Okulda müşteri memnuniyetine önem verilir; müşteri, öğretmen, öğrenci ve velilerdir; “müşteri velinimettir”.

1616

Okul öğretmen, müdür veya bir üst yönetici için değil, öğrenci içindir.

Okulda öğrenciler için iyi olan herşey, okul için de iyidir; okul için iyi olan herşey, öğrenci için her zaman iyi değildir

1717

Okul müdürü değerini makamından almaz; kendisi değerli bir insan olduğu için makamı da değerlidir; saygı makamadeğil, kişiye yapılır.

Okul müdürü, makamında oturmaktan değil, okulun çeşitli mekânlarında öğretmen, öğrenci ve velilerle birlikte olmaktan keyif alır.

1818

Bu öğrenciler, okullarında daha önce hiç yapmadıkları kadar “iyi okul çalışması"yapmaktadırlar.

1919

Kalite okulunun öğretmenleri,okulu arkadaşça bir ortam olmasından dolayı seviyorlar ve kimseden baskı görmedikleri gibi, kimseye baskı yapmak zorunda kalmıyorlar.

2020

Bu okulda öğretmenlere "profesyonel" gözü ile bakıldığından, onlar,öğrencilerini iyi yetiştirecek tarzda yüreklendirildiklerineinanmaktadırlar.

2121

Kalite okulunun öğretmeni, "disiplin olaylarını” artık problem etmiyor; çünkü okulda böyle bir sorun kalmamıştır.

2222

Kaliteli okulda, öğrencileri değerlendirmenin amacı, öğretmenin kendi"kalitesi"nin değerlendirilmesi olduğuna inanılmaktadır.

Bu okulda sınavlar, "işe yaramaz" bir biçimde kullanılmadığından, hem öğretmenlerin, hem de öğrencilerin başarı ve mutlulukları artmaktadır.

2323

Okul müdürü, öncelikle okulun "misyon" ve "vizyon"unu belirlemiştir.

Bu okuldaki okul müdürü, geleceğin okul müdürü olup, üç kritik soruyu cevaplamak zorundadır:“- ne?, - niçin? - nasıl?”

2424

Vizyon, "ne?" sorusunun cevabıdır(okul yöneticisinin oluşturmaya çalıştığı geleceğin resmi, okulun vizyonudur).

Misyon "niçin?" sorusunun cevabıdır;okulun, "biz niçin varız?" sorusuna verdiği cevaptır.

2525

Temel değerler; dürüstlük, açıklık, özgürlük, fırsat eşitliği, liyakat ve bağlılığı içerebilir.

Temel değerler, misyonumuzla tutarlı olarak, vizyonumuza ulaşmak için çıktığımız yolda, "nasıl davranmak istiyoruz?"sorusuna cevap verir.

2626

Okul müdürü, kaliteli bir okulda "çekici bir okul kültürü" oluşturmak durumundadır.

Çekici bir okul kültürü, stada koşan öğrenciden çok, okula koşan öğrencilerin oluşturduğu bir okul kültürüdür.

2727

Böyle bir okul kültürü, televizyona bağlı öğrenciden çok, okula bağlı öğrencilerinoluşturduğu bir okul kültürüdür.

Kaliteli okulun öğrencileri, okulu seviyorlar ve her gün okula gitmeyi dört gözle bekliyorlar.

2828

Bu okulda öğrenciler, öğrendikleri bilgilerin kendileri için faydalı olduğuna inanmaktadırlar.

2929

KALİTELİ OKUL NASIL BİR OKULDUR?

3030

Kalite birinci derecede önemlidir.

Kalite, müşterinin istediği, öğrencinin "adam olmasını" sağlayan yaşantılarda ortaya çıkar.

Kalite ihtiyaçlara uygunluğun ölçüsüdür.

3131

Öğretmen öğrencilerle "arkadaş"tır.

Öğrencilerle sıkı bir "işbirliği" geliştiren öğretmen, "kalite"yi yakalamanın peşindedir.

Okul müdürü, öğretmen, öğrenci ve diğer çalışanlarla "arkadaşça" bir yönetişim sergiler.

3232

Okul müdürü, kaliteyi tek başına değil, bütün okul çalışanları ve öğrencilerle yakalayabileceğine inandığından, düzenli aralıklarla, okulda kaliteyi geliştirecek sistemleri konuşup tartışmaktadır.

3333

Her sınıf ve branş öğretmeni ilgili müdür yardımcıları ile haftanın belli günleri bir araya gelip, sistemdeki hataları, hata kaynaklarını, alınması gereken tedbirleri, öğretmenlere ve ilgililere nasıl bir eğitim verilebileceği hususlarını görüşüp karara bağlamaktadır.

3434

Bu yöndeki uygulamalar, belli aralıklarla, okul müdürünün de içinde bulunacağı toplantılarda değerlendirilmektedir.

3535

Öğretmenlerle okul yöneticileri, grup çalışmalarını düzenli olarak sürdürmekte, bu çalışmalarda "beyin fırtınası" gibi tekniklerbilinçli bir biçimde kullanılmaktadır.

3636

Kalite okulunda, sınıfiçi ve sınıflararası sorunlar ve çözümleri, "ortak çalışma ekipleri” marifetiyle ortaya çıkarılmaktadır.

Okul müdürü, okulun patronu değil, "lider yöneticisi" veya "orkestra şefi" rolündedir.

3737

Kalite okulunda müdür okulun, öğretmen de sınıfın antrenörüdür.

Bu okulun müdürü “lider yönetici" olup; görev, yetki ve sorumlulukları paylaşmayı, adamlarına danışmayı ve sorunları onlarla birlikte çözmeyi ilke edinmiştir.

3838

Okulun öğretmenleri, diğer çalışanlarla,öğrencileri, okulun oyuncularıdır.Okulmüdürünün görevi, belirlenmiş amaçlar için bir araya gelmiş olan bu oyuncuların bir arada oynamasını sağlamaktır.

3939

Okul müdürü, makamında oturarak talimatlar dağıtmaz; okulun bütün mekânlarında görülür ve talimatları, ilgililerin "görüşlerini" dikkate alarak "ilkeler" biçiminde ortaya koyar ve uygulamaları takip eder.

4040

Okul müdürü için "mevzuat", liderce yönetimin sürdürülmesi için kılavuzluk yapan bir araçtır; bekçiliği yapılması gereken bir metin değildir.

4141

Okul yöneticisi, küreselleşme enformasyon teknolojisi, örgütsel öğrenme ve toplam kaliteyönetimi karşısında yeni roller üstlenmiştir.

4242

BAZI ATASÖZLERİMİZDE BAZI ATASÖZLERİMİZDE KALİTEKALİTE

Adam olmasını bilmeyen, adam etmesini de bilmez.

Baş nereye giderse, ayak da oraya gider.

Kılavuzu horoz olan, kümeste geceler.

4343

Gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır, ya baş.

Bir elin sesi çıkmaz.

Birlikle demir yumuşar.

Yalnız yapılan iş, yağmursuz gök gürültüsü

Adamın iyisi, işbaşında belli olur.

4444

Adam, işi öldürür; iş, adamı diriltir.

Baş büyük, ama ayağa muhtaç.

Bir baş soğan, bir kazanı kokutur.

Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin.

4545

“Danışmayan düzde yolun şaşırır.

Danışan dağları aşar” demişler.

“Yeriniz dar diye” bulur bahane,

Oynamaya gönlü olmayan demişler.

Aşk olmayınca meşk olmaz.

Çobanın gönlü olursa, tekeden süt çıkarır.Say hatırımı, sayayım hatırını.

4646

Tatlı söz dinletir, tatsız söz inletir.

Adam sormakla alim olur.

4747

ETKİLİ YÖNETİCİLİKETKİLİ YÖNETİCİLİK

Örgütün olduğu her yerde 'yönetim' vardır.

Örgütler bireyler içindir; bireyler örgüt içindeğil! ( İnsanı yaşat ki devlet yaşasın).

4848

Örgüt; belirlenmiş bir amacı gerçekleştirmek için, birden fazla insanın yetki-sorumluluk hiyerarşisi içindeki etkinliklerin yer aldığı sistemdir

Yönetim; belli bir süre içinde, eldeki madde ve insan kaynaklarını en etkin ve verimli bir biçimde kullanma bilimi ve sanatıdır.

4949

Çağdaş yönetim yaklaşımlarının temel felsefesinde "insanın değerli olduğu" düşüncesi yer almaktadır.

Yönetici yönettiği insanlara saygı duyar ve onlardan da saygı bekler; makama değil, kişiye saygı esastır.

Çağdaş yönetici, bütün çalışanları 'adam' yerine koyar; yani onlara saygı duyar.

5050

Çağdaş yönetimin egemen olduğu örgütlerde hiyerarşi asgariye inmiştir.Etkili yönetici insiyatif kullanır.Etkili yönetici, "ben" değil, "biz" bilinci ile hareket eder.

Çağdaş yönetimin etkin olduğu örgütlerde "örgütsel kültür" oluşmuş ve canlılığını sürekli hale getirmiştir.

5151

Etkili yönetimin egemen olduğu örgütlerde“ personel yönetimi”, yerini "insan kaynaklan yönetimi"ne bırakmıştır.

Çağdaş örgütlerde, bütün çalışanların işbirliği ile kollektif bir yönetim egemendir; "sinerji“ etkindir.

Etkili yöneticiler, takım çalışması konusunda etkin bir işleve sahiptirler

5252

Etkili yöneticiler, toplantıları formalite olmaktan çıkarmış,onlan etkin ve işlevsel hale getirmiştir.

5353

Etkili yöneticiler, zaman yönetimini etkin bir biçimde kullanabilmektedirler.

Etkili yönetici, sürekli gelişimin peşindedir.

Etkili yönetici "müşteri memnuniyetini önemsemektedir

5454

Çağdaş örgütlerde yöneticiler, stresle yaşamayı öğrenmeye çalışırlar.

Etkili yöneticiler, denetimlerde kontrolden çok rehberlik yapmaya çalışırlar. "Yangın çıkmadan önce tedbir alınır; yangın çıktıktan sonra itfaiye çağırmanın çok fazla bir anlamı yoktur!

5555

Çağdaş örgütlerde "sürekli eğitim" işlevsel olup, örgütlerin en önemli özelliği "öğrenen örgüt" olması"dır.

5656

Etkili yöneticilerin yönettiği örgütlerde "halkla ilişkiler" birimleri işlevseldir.

Etkili yönetici, patron değil, liderdir; örgüt çalışanlarını bir orkestra şefi gibi koordineli bir biçimde yönlendirmeye çalışır.

5757

Etkili yöneticinin en temel özelliği, iletişim becerilerine sahip olmasıdır.

Etkili yönetici iyi bir dinleyici olduğu kadar, iyi de bir konuşmacıdır.

Etkili yönetici gücünü yasalardan çok, kendi kişisel özelliklerinden ve bilgisinden alır. Bundan dolayı etkili yönetici "lider yönetici"dir.

5858

Etkili yönetici gücünü yasalardan çok, kendi kişisel özelliklerinden ve bilgisinden alır.Bundan dolayı etkili yönetici "lider yönetici"dir.

5959

Bilgi toplumunun Yöneticisi Aranıyor!

Bakımlı olmayı seven,Güler yüzlü ve dinamik, Öğretmenlikten keyif almasını bilen,Öğrenmeye ve kendini geliştirmeye açık,

Takım oyuncusu; "ben” değil, "biz"bilincine sahip,

6060

Mesai kavramı olmayan; esnek çalışma saatlerine ve yeni çalışma ortamına kolay uyum sağlayabilen,

'Müşteri memnuniyeti' ilkesini benimsemiş,

Öğretmenlik, eğitimcilik , eğitim yöneticiliği ve deneticiliğinde ilerlemek isteyen

6161

Türkçe'yi doğru ve düzgün kullanabilen,İletişim becerici gelişmiş,Toplam kalite anlayışını benimsemiş,

Okumayı ve araştırmayı seven,Teknolojiyi kullanabilen; asgari bilgisayar

okuryazarı olan,Kültürel değerlerimizle barışık, demokratik

değerleri benimsemiş,Tercihen bir yabancı dil bilen,

6262

Lider;eski erdemlere dayalı, fakat yeniliğe açık, kökü ülke kültüründe olan, fakatbütün insanlığa elini uzatan,öğrenmekten kaçınmayan, öğretmek ihtiyacını taşıyan,sadece vizyon ilan eden değil, ilan ettiği vizyonu gerçekleştirebilen bir kişidir.

6363

MOTİVASYONU YÜKSEK YÖNETİCİ

6464

*Güleryüzlü ve sevecendir.*İşinden keyif aldığı için mutludur ve

mutluluğu dışarıya pozitif enerji olarak yansıtır.

*Kurumunda(okulunda) geçirdiği vakitten hoşnuttur.

*Planlı çalıştığından zaman yönetiminde etkilidir; zamanı etkili ve verimli bir şekilde kullanır.

*Örgüt çalışanlarını işlerini iyi yapmaya motive etmede başarılıdır.

6565

*Mesai kavramı yoktur; önemli olan işlerin yürütülmesidir.

*Akşam eve gitmek için kurumdan(okuldan) ayrılırken gerçekten verimli bir gün geçirmiş olduğundan mutludur.

*Her zaman daha iyisi için çaba gösterir; başarılı olduğu uygulamaları sürdürürken, başarısız olduğu alanlardaki uygulamalarda kendini geliştirmeye çalışır.

6666

Örgütte çalışan insanların olumsuz tutum ve davranışları onu yıldırmaz; çünkü karşılaşabileceği heristenmeyen davranışı nasıl yöneteceğine ilişkin yöntemler geliştirmiştir.