2008–жылдын отчету...4 лар өткөрүлдү жана маалымат...

2008–жылдын отчету«Сорос–Кыргызстан» Фонду

3

Кымбаттуу достор!

«Сорос–Кыргызстан» фонду 2008–жылы жасаган иш жөнүндөгү отчет колуңуздарда ту-рат. Өткөн жыл дүйнөлүк каржы жана экономикалык каатчылыктардын жана региондогу өлкөлөрдүн бардыгын козгогон ага байланышкан катуу сыноолордун белгиси астында өттү.

Жарандык коомдун бардык институттарына ушундай шартта коюлган жаңы талаптарга байланыштуу фонд ишин кайра уюштурду. Биз өз программаларыбызды, уюмдун структура-сын, башкаруу органдарын кайра карап чыктык. Кайра уюштурууга карабастан фонддун иши-нин жаңы этабы мурдагы баалуулуктарга таянат – ал ачык коом жана бардыгы үчүн бирдей мүмкүнчүлүктөр.

Мындай жаңылануу ошондой эле фонд өз ишин Кыргызстанда 1993–жылдан баштап жүргүзүлүп жаткандыгы менен шартталган. Соңку он жылдын жыйынтыгы боюнча зор таж-рыйба топтоп, фонд белгилүү учурда өзүнүн ролун жана андан ары өнүгүү багыттарын кайра карап чыгуу зарыл экендигин сезди.

Натыйжада фонд укуктук жана билим берүү реформасын, коомдун саламаттыгын сактоо, ММКларды жана «Чыгыш–Чыгыш: Чек арасыз Өнөктөштүк» программасын колдоо боюнча ишин улантып жатат. Ошондой эле Фонддун мурдагы ишине – жаштардын демилгесин кол-доого таянган эки жаңы иш багыты жана бюджеттик ачыктык отчеттуулук боюнча программа иштетилип жатат.

Фонд билим берүү багытында мамлекеттик деңгээлде билим берүүнүн сапатын жого-рулатуу үчүн зарыл болгон орчундуу документти, улуттук куррикулумду илгерилетүү жана өнүктүрүү боюнча ишин улантты. Быйылкы жылы эл аралык эксперттерди тартуу менен кур-рикулумду тышкы экспертизадан өткөрүү жүргүзүлдү жана семинар өткөрүлдү. Анын мак-саты Кыргызстандын эксперттик коомчулугу менен билим берүү системасын өнүктүрүүнүн концептуалдык документи катары макулдашуу болду. Ушул иштин жыйынтыгы боюнча бул документ Кыргыз билим берүү академиясына жана Кыргыз Республикасынын Билим жана илим министрлигине кароого берилди.

Фонд ошондой эле жогорку билим берүүнүн реформасын колдоону камсыз кылды. Жо-горку билим берүүнү реформалоо концепциясы кесипкөй эксперттик топтор тарабынан да-ярдалып, Өкмөттүн катышуусу менен улуттук форумда каралды. Мындан тышкары Фонддун колдоосу алдында иштеген эксперттик топтор мамлекеттик билим берүү стандарттарын мо-дернизациялоо боюнча методологиялык материалдарды даярдады, ага компетенттүү стан-дарттарды жана сапатка баа берүүнүн ички системаларын колдонуу боюнча эки колдонмону камтыйт, алар билим берүү мекемелеринин арасында таратылды.

«Керемет көч» деп аталган кенже балдар үчүн анимациялык билим берүү программасынын циклин программалык даярдоого, «Эвергриния» балдардын билим берүү лагерин өткөрүү жана Кыргыз Республикасында «Кадам сайын кадам» эл аралык программасын институция-лык өнүктүрүүгө гранттык колдоо көрсөтүлдү.

Фонд жетекчилик кылган Ачык коом институтунун белгилүү Стипендиялык программа-сы бул иштин жыйынтыгы болду, натыйжада 39 студент жана окутуучу быйыл АКШнын, Улуу британиянын, Франциянын, Германия жана Венгриянын университеттеринде магистрлик, докторлук жана изилдөө программаларынын деңгээлинде дипломдон кийинки окутуудан өтүүгө мүмкүнчүлүк алды.

АКШнын мамлекеттик департаменти менен бирдикте каржылануучу Фонддун Бишкек ресурстук борбору жүздөгөн студенттер жана абитуриенттер чет өлкөлөрдөн билим алуу жагынан акысыз консультациялык кызмат көрсөттү, өлкөнүн үч шаарында билим берүү жар-манкелерин өткөрдү жана 3 миңден ашык адамды камтыган көчмө лекциялар жана семинар-

4лар өткөрүлдү жана маалымат технологияларын пайдалануу боюнча билим берүүчү өкмөттүк эмес уюмдар (ӨЭУ) үчүн окуу уюштурду.

Академиялык өнүктүрүүнүн борбордук азия программасы (ПАР) Ачык коом инсти-туту тарабынан каржыланат жана фонд менен өнөктөштүктө ишке ашырылат. 2008–2009–академиялык жылда Борбордук Азиядагы Америка университетинде, Тажик улуттук универ-ситетинде жана Монголиянын бир нече университеттеринде 40 жергиликтүү жана 11 чет өлкөлүк окутуучуларды колдоп жатат.

Өзүнүн укуктук программасынын чегинде Фонд сот арачаларынын эл аралык иш практикасы боюнча судьялардын тобу үчүн инновациялык тренингдерди өткөрдү. Ошон-дой эле адвокаттар менен юристтердин тобу үчүн жарандык жана саясий укуктар жагынан эл аралык укукту колдонууну үйрөтүү боюнча долбоор башталды. Программа камактагы аялдарга медициналык жана психологиялык жардам, укуктук колдоо көрсөтүү, ошондой эле Россияда иштеп жаткан Борбордук Азиянын эмгек мигранттарына укуктук консульта-цияларды берди.

Мурунку жылдардагы демилгелерин улантып, программа мамлекеттин эсебинен юриди-калык жардам көрсөтүү системасын реформалоо темасында эксперттер даярдаган кеңири макалалардын сериясын жарыялады. КРдин жазык саясатын гумандаштыруу багыттары бо-юнча өнөктөр менен кызматташуу программасы аркылуу адвокаттар үчүн төрт тааныштыруу семинарлары жана судьялар үчүн семинар өткөрүлдү, анда мыйзамдардагы өзгөртүүлөрдү практикалык колдонуу темасы үзүрлүү талкуудан өттү, ал жазык саясатын гумандаштырууну көздөйт.

Быйылкы жылы маалыматка жол алууга өзүнүн укуктук артыкчылыгын аныктаган про-грамманын жыл сайын өтүүчү конкурстун чегинде жабык мекемелерде адам укуктарынын мониторинги өткөрүлдү, анда укук коргоочу ӨЭУлардын сапаттык 8 демилгесине гранттык колдоо көрсөтүлдү.

Быйылкы жылы жарандык коомду колдоо Борборлорунун ассоциациялары менен бир-дикте Европа Союзу каржылаган КРдеги шайлоо процесстерин өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү боюнча 2 жылдык долбоорду ишке ашыруу ийгиликтүү аяктады. Ушул финалдык этапта бүткүл өлкө боюнча 30 тегерек столдор жана 60 тренингдер уюштурулду. Долбоор менен тренингдик материалдар даярдалды жана 2008–жылдын октябрында жергиликтүү бийлик органдарына шайлоо мониторинги өткөрүлдү. ЕСтин шайлоо мыйзамдары жөнүндө кеңири маалыматты Борбордук шайлоо комиссиясынын өкүлдөрүнүн тобу үчүн долбоор уюштур-ган тааныштыруу визити Брюссель шаарына жасалды. ЕСтин каржылык көмөгү менен Фонд ошондой эле аялдарга каршы үйдөгү зомбулукка каршылык көрсөтүү боюнча кеңири дол-боорду ишке киргизди. Ал зомбулукка жол бербөөнүн укуктук механизмдерин жакшыртуу-га жардам берет.

«ММКны колдоо» программасы корутунду семинар өткөрдү, анда Фонддун эки долбоору-нун жыйынтыгы чыгарылды. Бул өлкөнүн пилоттук ММКларында журналисттик териштирүү жанрын өнүктүрүүгө жана менеджменттин натыйжалуулугун жакшыртууга көмөк көрсөттү. Мындан тышкары, программа Интернет–мейкиндикти жөнгө салуу маселелери боюнча ко-омдук талкуу өткөрүүгө каражат бөлдү жана ММКнын өзүн–өзү жөнгө салуу институтуна – ММКда даттанууларды кароо боюнча комиссияга көмөк көрсөттү – бул иштер сөз эркинди-гин камсыз кылуунун жана бул тармакта адам укуктарын сактоонун зарыл механизмдерин түзүүгө, маалымат талаштарын чечүүгө жардам берет.

Фонддун жаңы жаштар программасынын чегинде жаштар ӨЭУларын талаада иликтөө жүргүзүлдү. Ал региондордогу бейформал жаштар бирикмелерин өзүнө тартты, ошондой эле өз иш аракеттеринин натыйжалуулугун жогорулатуу жана өз күч аракеттерин баш кош-туруу милдеттерин талкуулаган жаштар ӨЭУларынын баш коштуруу жолугушуусун уюштур-ду. Программа «Жаштар демилгеси» гранттык конкурсун ийгиликтүү өткөрдү жана жаштар ӨЭУларынын 6 инновациялык долбооруна колдоо көрсөттү.

5«Бюджеттик ачыкты жана отчеттуулук» деп аталган башка жаңы програм-

ма бюджеттик маалыматка жол ачууга, стратегиялык жана уюштуруучулук өнүктүрүү темасына байланыштуу бюджеттик ачыктыкты жогорулатуу чөйрөсүндө иштеген ЭУлар үчүн тактоочу тренингдерди өткөрдү. Кен казуучу тармактардын ишинин ачыктыгын жо-горулатуу демилгесин (ИППДДО) андан ары ишке ашыруу маселеси боюнча бийликтин жана жарандык коомдун күч аракетин баш коштуруу максатында программа Байкоочу Кеңештин, Секретариаттын жана көз карандысыз эксперттердин жана ӨЭУЛардын мүчөлөрүнүн көптөн үмүттөндүргөн консультациялык жолугушуусун өткөрдү. Ошондой эле бюджеттин ачыктыгы жана ИППДДО багыты боюнча иштеп жаткан уюмдардын өкүлдөрү үчүн Азербайжанга билим берүү туру уюштурулду. Программа бюджеттик ачыктык чөйрөсүндө коомдук пикирди мас-штабдуу иликтөө жүргүзүү үчүн гранттык колдоо көрсөттү.

Коомдук саламаттык сактоо программасында Фонд уюштурууну өнүктүрүү жана фан-дрейзинг, ВИЧ/СПИД, кургак учук жана малярия менен күрөш жүргүзүү боюнча, ошондой эле саламаттык сактоо чөйрөсүндө сатып алууларды жана жеткирүүлөрдү башкаруу боюнча өлкөлөрдүн билдирмелерин кабыл алуу процедуралары боюнча талылуу топтордогу сыр-коолордун укуктарын коргоо боюнча бир катар окутуучу иш чараларды өткөрдү. Програм-манын активисттерине англис тилин үйрөтүү менен катар чет өлкөлөрдөгү өнөктөр менен байланышты жакшыртуу максатында программа тарабынан зыянды азайтуу чөйрөсүндө англис–орус сүйлөшмөсү даярдалды жана чыгарылды.

Фонд талылуу топтордогу сыркоолордун укуктарын сактоо жана мониторинг жүргүзүү бо-юнча төрт кесиптик отчетторду чыгарууну жана презентациялоону колдоду, менталдык сала-маттык жана секс кызматкерлердин укуктарын коргоо чөйрөсүндө ӨЭУлардын ишине мони-торинг жүргүзүүгө көмөк көрсөттү. Менталдык саламаттык чөйрөсүндө бюджеттин ачыктыгы боюнча отчеттун үстүндө иштер улантылды.

Программа ооруканадан тышкаркы психиатриялык жардам көрсөтүү, коомдук саламаттык сактоо системасында бангизаттарды колдонуучулардын укуктары адвокациялоо жана бан-гизатты ашык колдонуудан көз жумган учурлардын алдын–алуу боюнча маанилүү демилге-лерге гранттык колдоо көрсөттү. Фонддун колдоосу менен профилдик ӨЭУлардын өнөктөрү жана активисттери Москва шаарында Чыгыш Европа жана Борбордук Азияда ВИЧ/СПИД про-блемасы боюнча конференцияга, ошондой эле бюджеттик мониторинг чөйрөсүндө иштеген уюмдар үчүн адвокациялоо боюнча региондук семинарга катышты.

GRM International UK өнөктөштүк уюму менен бирдикте Фонд Улуу британиянын өкмөтү каржылаган ВИЧ/СПИДдин алдын–алуу боюнча CARHAP программасын ийгиликтүү ишке ашырууну улантты. Программа зыянды азайтуу боюнча жана түрмөлөрдө бангизаттарды колдонгондорду реабилитациялоо боюнча кызмат жагынан КР Өкмөтүнүн колдонуп жаткан процедураларын өзгөртүүгө таасирин тийгизди. Түрмөлөрдөн тышкары тобокелдиги жогору болгон башка топторго багытталган зыянды азайтуу боюнча иш аракеттер эң мыкты практиканын үлгүсү катары таанылып, Улуу британия өкмөтүнүн ВИЧ/СПИДдин алдын–алуу боюнча жаңы глобалдуу стратегиясына кошулду. Ушул жылдын май айында Кыргызстандын жана Уганданын тажрыйбасын салыштырган BBC WorId документалдуу фильмде методон ордун басуучу терапия боюнча долбоордун иши чагылдырылды.

«Чыгыш–Чыгыш: Чек арасыз өнөктөштүк» программасы Кыргызстан, Тажикстан жана Казакстандын улуттук–маданий бирикмелеринин ортосундагы өз ара кызматташууну өнүктүрүүнү, Кыргызстандын жаш лидерлери үчүн тажрыйба алмашууну, Польша өкмөтүнүн бизнесин жана жарандык секторунун өкүлдөрү менен жолугушуу өткөрүү үчүн тажрыйба алмашууну турак–жай ээлеринин шериктештиктеринин жалпы мүлкүн тейлөөнүн жаңы методдорун өнүктүрүү боюнча Россия менен Литванын инновациялык тажрыйбасын үйрөнүүнү, ошондой эле Кыргызстан, Украина, Молдова, Грузия, Казакстан жана Польшада сыркоолордун коопсуздугун камсыз кылуу чөйрөсүндө иштеген өнөктөш уюмдардын күч аракеттерин бириктирүүнө максат кылган эл аралык үч долбоорду өткөрүүгө үзүрлүү көмөк көрсөттү.

6Фонддун азыркы жана келечектеги ийгиликтери достор менен өнөктөрдүн колдоосу бол-

моюн мүмкүн эмес, алар менен бирдикте биз өлкөбүздө демократиялык коомду куруунун үстүндө иштеп жатабыз, бул өлкөдө адамдын укугу, эркин экономиканы өнүктүрүү жана та-тыктуу жашоого ар бир жарандын укугун ишке ашыруу негизги артыкчылыктардан болуп калат. Биз гранттык программалардын чегинде алар менен биргелешип иштеп, фонддун миссиясында коюлган максаттарга жетүү үчүн бардык өнөктөр менен өз ара аракеттене бер-мекчибиз.

Кыргызстанда демократиялык, ачык коомду өнүктүрүү боюнча иштерибизде ийгилик каа-лайм.

Урмат көрсөтүп, Улан Рыскелдиев,

«Сорос–Кыргызстан» фондунунБайкоочулар Кеңешинин төрагасы

2008–жылдын программалары боюнча гранттык бюджет

ӨЭУну колдоо

Аялдар

Этникалык

Укук

Коомдук башкаруу

ММКны колдоо

Искусство жана маданият

Саламаттык сактоо

Маалымат

Чыгыш–чыгыш

Билим берүү

2008–жылы СКФ гранттык бюджети 876819 дол.түздү; 114 грант берилди

Областтар боюнча бекитилген заявкалардын %

7

«Билим берүү реформасы» программасынын директору – Валентин Дейчман, vaIya@soros kg«Билим берүү реформасы» программасынын координатору – Назира Турарова, nazira@soros kg

Миссиясы

Тиешелүү тараптарды тартуу менен билим берүү системасын реформалоого көмөк көрсөтүү

Долбоор«Кыргыз Республикасында Улуттук Куррикулумду иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү»

Улуттук куррикулум — билим берүүнүн максатын жарыялаган жана аларды ар бир баскыч-та окуучулардын конкреттүү жетишкендиктерине которгон алкактуу документ (билим берүү стандарты). Куррикулумду өзүнүн туруктуулугу мурункулардан принциптүү айырмасы бар баалоо жана мамлекеттик контроль системасынын болушун билдирет. Бул контроль система-сы бардык деңгээлдерде (класс, билим берүү мекемеси, бүтүндөй система) ишке ашырылат. Долбоордун максаты — өзгөрүп жаткан дүйнөнүн талаптарына ылайык базалык билим берүү системасын реформалоо концепциясын иштеп чыгууга жана илгерилетүүгө көмөк көрсөтүү (мазмуну, кадр жагынан камсыз кылуу, баалоо, каржылоо жана башкаруу системалары).

2008–жылга программанын негизги милдеттери• Улуттук Куррикулумду тышкы экспертизадан өткөрүү• Улуттук Куррикулумду улуттук деңгээлде жүргүзүү

Финансылык маалымат

Февраль–апрель. Улуттук Куррикулумду тышкы экспертизадан өткөрүү. Эксперттер: физика–математика илимдеринин доктору Е.Я.Коган жана педагогика илимдеринин кандидаты В.А.Прудникова. Экспертизанын негизги милдеттери: куррикулумду колдо-нууда мүмкүн болгон тобокелдерди сүрөттөө. Куррикулумдун сунуш кылынган модел-деринин «Бүтүндүгү» жана «аякташы».

19–20–май, Бишкек ш., КР Билим берүү жана илим министрлиги. Россия Федерация-сынын Приволжскидеги билим берүүнү өнүктүрүү институтунан эксперттер физика–математика илимдеринин доктору Е.Я.Когандын жана педагогика илимдеринин канди-даты В.А.Прудникованын катышуусу менен «Алкактуу Улуттук Куррикулум: колдонуу механизмдери» темасындагы семинар.

Семинардын катышуучулары – КР Билим берүү жана илим министри И.С.Болжурова, ми-нистрдин орун басары А.Г.Иванников, КР ЖК билим берүү, илим, маалымат жана жаштар саясаты боюнча комитеттин өкүлдөрү, Улуттук Куррикулум алкактык документи долбоорун иштеп чыккан эксперттер, Кыргыз билим берүү академиясы, АӨБ «Экинчи билим берүү» дол-боору, ББ «Айылдык билим берүү» долбоору, донордук жамааттардын, окуу жайларынын жана бизнес структураларынын өкүлдөрү.

Семинардын максаты КР эксперттер жамааты менен КР билим берүү системасын өнүктүрүүнүн концептуалдык документи катары алкактык Улуттук Куррикулумду макулда-шууда турат.

«БИЛИМ БЕРҮҮ РЕФОРМАСЫ» ПРОГРАММАСЫ

8«Б

или

м б

ерүү

Реф

ор

мас

ы»

пр

огр

амм

асы

Сентябрь, Бишкек ш. Тышкы экспертизаны аяктоо үчүн жана расмий рецензия алуу үчүн Кыргыз билим берүү академиясына Улуттук Куррикулумду сунуш кылуу.

Октябрь, Бишкек ш. КР Билим берүү жана илим министрлигинин коллегиясына Улуттук Куррикулумду бекитүү үчүн сунуш кылуу.

Ноябрь–декабрь, Бишкек ш. Базалык Окуу планын жеткире иштеп чыгуу.

Декабрь, Бишкек ш. Программанын эксперттеринин план түзүүчү жолугушуусу. Каты-шуучулар: эксперттер, эксперттик комиссиянын мүчөлөрү.

Жолугушуунун максаты – «2009–жылга Улуттук Куррикулумду илгерилетүү» долбоорун талкуулоо.

ИШ ЧАРАЛАР БОЮНЧА ЖАЛПЫ ЧЫГЫМДАР 127 574 ДОЛ.*

* Чыгымдар эксперттерге кетүүчү гонорарларды, тамактануу чыгымдарын, кеңсе товарла-рын, материалды басып чыгарууну жана унаа чыгымдарын камтыйт.

ПРОГРАММА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫГЫ 127 574 ДОЛ.*

ГРАНТТАР

«Билим берүү демилгелерин колдоо» коомдук фонду. «Эвергриния республикасы» бал-дардын жайкы лагери долбоору.Долбоордун жетекчиси – А.П.Иванов.

«Эвергриния республикасы» – бул өзүнүн укуктук структурасы, экономикалык жана билим берүү системасы бар жана өзүнүн социалдык камсыздоо программасы бар демократиялык мамлекеттин модели. Бул долбоордун уникалдуулугу аны түзгөндөр 13–18 жаштагы бал-дар. «Эвергриния республикасы» долбоору демократиялык мамлекетте өз алдынча тандоо жүргүзүү жана чечим кабыл алуу жөндөмүн өнүктүрүүгө жана ачып берүүгө жардам берет.

30 000 ДОЛ.*

* 66 бала үчүн жолдомо сатып алууга чыгымдар. Жолдомонун наркы жатакана, тамактануу жана унаа чыгымдарын камтыйт.

«Мультмедиа» коомдук бирикмеси. «Керемет көч» балдарга билим берүү» берүүсү долбооруДолбоордун жетекчиси – Айтимбетова Гүлира.

«Керемет көч» 2 жаштан 6 жашка чейинки кенже балдар үчүн кыргыз тилинде анимация-лык билим берүү программалар цикли.

15 000 ДОЛ.*

* Долбоордун администрациялык чыгымдары

9«Б

или

м б

ерүү Реф

ор

масы

» пр

огр

амм

асы «Билим берүү демилгелерин колдоо» коомдук фонду. «Кадам сайын кадам» эл аралык билим берүү программасы» долбоору.Долбоордун жетекчиси – А.П.Иванов.

Долбоордун максаты – программалардын жаңы модулдарын түзүү аркылуу «Кадам сай-ын кадам» программасын андан ары өнүктүрүү жана институционалдаштыруу. Программа-нын ресурстарын мобилизациялоо жана өлкөнүн ичинде жана чет өлкөлүк өнөктөр менен өнөктөштүктү түзүү аркылуу туруктуулукка жетишүү.

56 000 ДОЛ.*

* институционалдык грант

А.П.Иванов. «Бар Кемп» жЖаштар лагерине катышуу, Стамбул шаары, Түркия «Билим берүү демилгесин колдоо» фондунун башкармасынын төрагасы А.П.Иванов.

950 ДОЛ.*

* унаа чыгымдары

«Кадам сайын кадам» билим берүү демилгелеринин борбору. «Кадам сайын кадам» эл ара-лык билим берүү программасынын долбоору. Долбоордун жетекчиси – Мина Якубова.

8 383 ДОЛ.*

* администрациялык чыгымдар

ГРАНТ БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК 110 332 ДОЛ.

10

Академиялык өнүктүрүү программасынын (АӨП) Борбордук Азиядагы жана Монголиядагы региондук менеджери — Элмира Шишкараева.Региондук координатору — Назик МанапаеваМонголиядагы координатору — Герелмаа АмгабазарПрограмманын веб–сайты: http: //www. Soros. org/initiatives/heps/focus/afp

Ачык коом институтунун жогорку билим берүүнү колдоо программасы 2004–жылы түштүк–чыгыш Европада, мурдагы СССРдин өлкөлөрүндө жана Монголияда жогорку билим берүү мекемелерин реформалоо процессин колдоо максатында Академиялык өнүктүрүү программасын (АӨП) негиздеген.

Академиялык өнүктүрүү программасы төмөнкү багыттарды иштейт:• окуу программаларын жана окутуу ыкмаларын өркүндөтүү максатында реформа

жүргүзүүгө багытталган социалдык–гуманитардык кафедраларга жардам;• чет өлкөлөрдө окуп жаткан жаш окутуучуларды өлкөгө жана университеттерге «кайтарып

келүүнү колдоо» жана алардын андан аркы академиялык өнүгүүсүнө көмөктөшүү.

Программа өнөктөш кафедралар менен кызматташуу аркылуу ишке ашырылат, бул ка-федраларда АӨПтүн жергиликтүү окутуучулары менен жана чакырылган чет өлкөлүк про-фессорлор менен иш жүргүзүү колдоого алынат. Борбордук Азияда жана Монголияда АӨП «Сорос–Кыргызстан» фонду жана Ачык коом форуму (Монголия) менен кызматташтыкта иш жүргүзөт. 2008–2009–академиялык жылда АӨП региондо 40 жергиликтүү жана 11 чет өлкөлүк окутуучуларды төмөнкүдөй кафедра/программаларда колдоого алды:• «Антропология», Борбордук Азиядагы Америка университети (БААУ)• «Социалдык жана маданий антропология», Социалдык илимдер мектеби, Монголия улут-

тук университети• «Экономика», Экономикалык илимдер мектеби, Монголиянын улуттук университети• «Коомдук саламаттык сактоо мектеби», Монголиядагы медициналык университет• «Социалдык иштер», Монголия мамлекеттик билим берүү университети• «Социология», БААУ• «Эл аралык жана салыштырма саясат», БААУ• «Юриспруденция», БААУ• «Психология», БААУ• «Эл аралык экономика», Тажик улуттук университети.

ПРОГРАММА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК 130 571 ДОЛ.*

* конференцияларды өткөрүүгө жана программаны администрациялоого чыгымдарды кошкондо.

РЕГИОНДУК АКАДЕМИЯЛЫК ӨНҮКТҮРҮҮ ПРОГРАММАСЫ

11

Программанын ассистенти — Ракия Рустемова

Программа АКШ, Улуу британия, Франция, Германия жана Венгриянын университеттерин-де дипломдон кийинки окуу мүмкүнчүлүгүн берет. Программа конкурстук негизде жүргүзүлөт жана ага кызыккандардын бардыгы катыша алат. Программалар магистрлик жана докторлук изилдөөлөр жана илимий даража алууга алып келбей турган изилдөөлөр деп бөлүнөт.

OSI/FCO Chevening/University of Oxford and University of York

Программа төмөнкүдөй мүмкүнчүлүктөрдү берет:• Оксфорд университетинде 9 ай бою докторантуранын чакырылган студенти катары ди-

пломдон кийинки изилдөөлөрдү жүргүзүүгө• Социалдык–гуманитардык багыттар боюнча Оксфорд университетинде 12 ай бою маги-

стратурада окууга • Социалдык–гуманитардык багыттар боюнча Йорк университетинде 12 ай бою магистрату-

рада окууга

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окутуу мөөнөтү Факультети Университет Исаева Айганыш 12 ай социология Оксфорд универ

3 674,88 ДОЛ.*

* газеталардагы жарыяларга чыгымдарды, почта чыгымдарын, тестирлөөнү, документ тол-турууну, авиабилеттерди алууга, анын ичинде Жайкы мектепке жана Түркиянын Стамбул шаарындагы багыт берүүчү жумалыкка кеткен чыгымдарды кошкондо

OSI/FCO Chevening/University of Edinburgh Программа социалдык–гуманитардык илимдер боюнча Эдинбург университетинде (Улуу британия) 12 ай бою магистратурада окууга мүмкүнчүлүк берет.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окутуу мөөнөтү Факультети Университет Асилбекова Гүлнар 12 ай Эдинбург универ

Исмаилов Адылбек 12 ай Эдинбург универКасымова Айгүл 12 ай Эдинбург универ

Кубатбеков Кылыч 12 ай Эдинбург универТашыбекова Бермет 12 ай Эдинбург универТүлөбаева Бактыгүл 12 ай Эдинбург универ

20 393,3 ДОЛ.*

* газеталардагы жарыяларга чыгымдарды, почта чыгымдарын, тестирлөөнү, документ тол-турууну, авиабилеттерди алууга, анын ичинде Жайкы мектепке жана Түркиянын Стамбул шаарындагы чыгымдарды кошкондо

СТИПЕНДИЯЛЫК ПРОГРАММАЛАР

12С

тип

енд

иял

ык

пр

огр

амм

алар

OSI/FCO Chevening/University of Leeds

2007–жылы «Сорос–Кыргызстан» фондунда жаңы стипендиялык программа пайда болду, ал социалдык–гуманитардык илимдер боюнча Лидсс университетинде (Улуу британия) магистратурада билим алууга мүмкүнчүлүк берет

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окутуу мөөнөтү Факультети Университет Сайпидинова Наргиза 12 ай Лидсс университетиШаршенова Айжан 12 ай Лидсс университети

3 551,91 ДОЛ.*

* газеталардагы жарыяларга чыгымдарды, почта чыгымдарын, тестирлөөнү, документ тол-турууну, авиабилеттерди алууга, анын ичинде Жайкы мектепке жана Түркиянын Стамбул шаарындагы чыгымдарды кошкондо

OSI/Hansard Society Internship Program

Программага OSI/FCO Chevening стипендиясынын бүтүрүүчүлөрү гана катыша алат. Программа 4 бөлүктөн турат жана 3 айга созулат. 1–бөлүк – академиялык курс, аны Улуу

британиядан келген профессор окутат, максаты Британия саясатынын калыптанышына ой жүгүртүүгө студентке жардам берүү болуп саналат. 2– министрликтердеги, соопчулук мекемелериндеги, илимий борборлордогу же Улуу британиянын парламентиндеги практика.

3– студенттин тандап алган темасындагы диссертация жазуу. 4–бөлүгү мурдагы министрлерди саясий темадагы журналисттерди, пэрлерди жана даңктуу окутуучуларды кошкондо Улуу британиянын белгилүү саясатчылары өтө турган лекцияларга катышууну билдирет.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтүДүйшөбаева Лира 3 ай

1 098 ДОЛ.*

* документтерди толтурууга жана авиабилеттерге кеткен чыгымдарды кошкондо

Oxford Colleges Hospitality Scheme

Программа 2007–жылдан тартып Кыргызстанда ишке ашырылат жана Оксфорд универ-ситетинин китепканаларынын ресурстары менен иштөөнү же ушул адистик боюнча аталган университеттеги кесиптештери менен кызматташууну каалаган Кыргызстандын илимий кыз-маткерлери үчүн арналган. Илимий даражасы бар же белгилүү долбоор менен иштеп жаткан талапкерлерге артыкчылык берилет (мисалы китеп жазуу же лекциянын жаңы курсун иштеп чыгуу). Стипендия Оксфорд университетиндеги бардык адистиктер боюнча 1 ай бою окуу үчүн берилет.

13С

тип

енд

иялы

к пр

огр

амм

аларГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетЖумалиева Анар 1 ай Оксфорд универ

Курбаналиев Абдикерим 1 ай Оксфорд универ

4 267 ДОЛ.*

* документтерди толтурууга жана авиабилетке кеткен чыгымдарды кошкондо

Social Work Masters Fellowship Program

Программа социалдык саясатты иштеп чыгууга жана социалдык реформаны ишке ашырууга тартылган, ошондой эле Кыргызстанда социалдык иш аракетти өнүктүрүүгө көмөк көрсөткөн кадрларды даярдайт. Магистрлик программа Колумбия университетинде (Нью–Йорк ш. АКШ) же Вашингтон атындагы университетте (Сент–Луис ш. АКШ) 2 жыл окууга эсептелген.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетЛатипова Каныкей 2 жыл Вашингтон универ

Насритдинов Наил 2 жыл Вашингтон универЧолпонбаева Назгүл 2 жыл Колумбия универ

Social Work Faculty Fellowship Program

2008–жылдан тартып окутуучулар үчүн компонент ЖОЖдордун окутуучуларын колдоо программасына (Faculty Development Fellowship) киргизилди.

6 630,46 ДОЛ.*

* газетадагы жарыяларды, почта чыгымдарын, тестирлөөнү, аңгемелешүүнү, документ тол-турууну, авиабилеттерди, анын ичинде Стамбул шаарындагы жайкы мектепке чыгымдар-ды кошкондо.

OSI/CNOUS /French Embassy

Программа «Сорос–Кыргызстан» фонду жана Франциянын Кыргызстандагы элчилиги та-рабынан администрацияланат, социалдык–гуманитардык багыттар боюнча 1 жыл мөөнөт ме-нен Француз университеттеринин магистратурасында окууга стипендия берет.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтү Факультет Университет

Кайкиева Асел 12 ай Экономикалык

теория Гренобль П

университети

Мамадияров Илияс 12 айЭл аралык

мамилелерЛион Ш университ

Обозканова Мээрим 12 ай Саясий илимдер Страусбург универ

2008–жылы Жайкы мектептеги окуу Түркиянын Стамбул шаарында өттү. Бул иш чаранын максаты — студенттерди Францияда окутууга даярдоо (академиялык жазуу, практикалык кеңештер). Катышкан 4 өлкөдөн (Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан, Өзбекстан) OSI/CNOUS /French Embassy программасынын финалисттери чакырылды. Окутуу 2 жуманын ичинде өттү,

14С

тип

енд

иял

ык

пр

огр

амм

алар

бардык сабактарды Франциянын билим берүү системасынын окутуучулары жана эксперттери өткөрөт.

7 972 ДОЛ.*

* газеталардагы жарыяларды, тестирлөөнү, авиабилеттерди, Жайкы мектепти өткөрүүгө (Стамбул, Түркия) кеткен чыгымдарды кошкондо).

Faculty Development Fellowship Program

Программа даражалууга жол ачат жана окутуучулар курамынын академиялык мансабын өркүндөтүүгө багытталган; окуу пландарын реформалоодо инновациялык мамилелерди түзөт жана региондук, эл аралык институционалдык кызматташтыкты жана биргелешкен долбоорлорду өнүктүрүүнү колдойт. Программанын стипендианттары АКШнын универси-теттеринин биринде бир семестр өткөрөт. Ал жерде чет өлкөлүктөрдүн тажрыйбасы менен тааныша алышат жана бир семестрди өз өлкөсүнүн университетинде өткөрөт. программа эки жылга эсептелген.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетТегизбекова Жылдыз 2 жыл Укук Вашингтон универ

Токобаев Данияр 2 жыл Саясий илим Рутгерс универс

16 233,07 ДОЛ.*

* газеталардагы жарыяларды, почта чыгымдарын, документтерди толтурууну, авиа билет-терди, анын ичинде Түркиянын Стамбул шаарындагы Жайкы мектепке кеткен чыгымдарды жана Венгриянын Будапешт шаарындагы багыттуу жумалыкка кеткен чыгымдарды кош-кондо.

Global Supplementary Grant Program

Программанын максаты Чыгыш Европанын, Орто/Жакынкы Чыгыш, Европа, Азия, Австра-лия, Түндүк Америка аккредиттелген университеттеринде гуманитардык жана социалдык илимдер жагынан докторантурада окуп жатышкан квалификациялуу студенттерди кол-доо болуп саналат. Бул программа студенттерди жарым–жартылай кошумча каржылоого мүмкүнчүлүк берет.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуган өлкөсү УниверситетБотоева Гүлзат Улуу британия Эссекс университети

Жайлообаева Каныкей Улуу британия Эдинбург универстОрозбаев Темирбек Германия Гейдельберг универСанталова Антонина Улуу британия Оксфорд универст.

Сатыбалдиева Элмира Улуу британия Кент университетиШалпыкова Гүлнара Улуу британия Ноттингем универст

461 ДОЛ.*

* газетадагы жарыяларды жана почта чыгымдарын кошкондо.

15С

тип

енд

иялы

к пр

огр

амм

аларБорбордук европа университети (Будапешт ш., Венгрия; магистратура, докторантура)

Университет магистратурада жана докторантурада социалдык жана гуманитардык, эко-номикалык багыттар боюнча билим алуу үчүн стипендия берет. «Сорос–Кыргызстан» фонду бул университетке документтерди тапшыруу процесси жөнүндө консультация өткөрөт, Буда-пештке документтерди жөнөтөт. кирүү экзамендерин тескейт.

2 536 ДОЛ.*

* газетадагы жарыяларды жана тестирлөө, почта чыгымдарын кошкондо.

Борбордук Европа университетинде окуу пландарын иштеп чыгуу борбору (Будапешт ш. Венгрия).

Борбордун программасы Чыгыш Европа жана мурдагы СССРдин өлкөлөрүнүн ЖОЖдо-рунун окутуучуларына колдоо көрсөтүү үчүн түзүлгөн Борбордук Европа университетинин (БЭУ) программасы болуп саналат. Программанын максаты – окуу программаларын жана пландарын иштеп чыгуу үчүн материалдын тартыштыгын жоюу болуп саналат. Программа-нын чегинде БЭУнун факультеттери жана программалары менен бирге уюштурулган темати-калык Сессиялар өткөрүлөт. Сессияларда бул сабак боюнча курстарды иштеп чыгуунун жаңы техникасын жана тийиштүү сабактарын окутууда БЭУнун мамилеси сунуш кылынат. БЭУнун ресурстарын пайдалануу мүмкүнчүлүгү берилет, ошондой эле окуу курстарынын жана оку-туу методологиясын иштеп чыгуу боюнча семинарлар өткөрүлөт.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтү Факультети Констанц Людмила 01–07.2008 Экономика

Сыдыгалиев Мирбек 01–07.2008 Укук Баетов Аяз 01–07.2008 Укук

Маккамбай Урмат 9–16.02.2008 Саясий илимдер Төлөнова Феруза 8–16.03.2008 Гендерлик изилдөө

Мамасалиева Тинатин 31.03–4.04.08 Социология Рахманжанова Асел 4–12.10.2008 Гендерлик изилдөө

Төрөбаева Асел 11–19.10.2008 ММКАнаркулова Айнагүл 8–16.11.2008 Европа контрак укугуМырсалиева Нурзат 8–16.11.2008 Европа контрак укугу

Рахимов Руслан 15–23.11.2008 Антропология Баялиева Гүлзат 15–23.11.2008 Антропология

18 476,17 ДОЛ.*

* газеталардагы жарыяларга, документ толтурууга, авиабилеттерге чыгымдарды кошкондо.

Стипендия программаларынын бүтүрүүчүлөрү менен иштер

«Сорос–Кыргызстан» фонду стипендиялык программалардын бүтүрүүчүлөрү менен бай-ланыш түзөт. Программа боюнча окуган жана Кыргызстанга кайтып келген грант алуучулар конкурстарга катышуу процессин түшүндүргөн лекцияларга катышат. 2008–жылдын октя-брында бүтүрүүчүлөрдүн жолугушуусу уюштурулган.

2008–ЖЫЛ ҮЧҮН БАРДЫК ЧЫГЫМ 85 293,79 ДОЛ.

16

Программанын координатору А.З.Жамашева

Бишкектеги Ресурстук борборду АКШнын Мамлекеттик департаментинин билим берүү жана маданий программалар бөлүмү жана «Сорос–Кыргызстан» фонду каржылайт. Борбор курамына бүткүл дүйнө боюнча 450 борбор кирген Education USA билим берүүчү консуль-тациялык борборлордун тармагына кирет. Бишкектеги Ресурстук Борбордун негизги милде-ти АКШда жана Европада жогорку билим алуу мүмкүнчүлүктөрү жөнүндө маалымат таратуу бардык тийиштүү талапкерлерге консультациялык колдоо көрсөтүү болуп саналат.

Программа чет өлкөдө окуу материалдарын берет, маалымат ресурстарына эркин жол ачат, ошондой эле Ошто, Караколдо жана Нарында билим берүүчү ӨЭУлардын ишин баш коштурат.

Иштин негизги багыттары: • АКШнын жана Европанын ЖОЖдорунда билим алуу, ошондой эле илимий изилдөө

жүргүзүү маселелери боюнча бардык кызыккан адамдарга консультация берүү.• Жекече жана топтук консультациялар, жөнөтүлүүчү барактар аркылуу атайын программа-

ларды кошкондо батыштын ЖОЖдорунда окутуу үчүн программалар жөнүндө консульта-ция берүү

• Америкалык университеттерге арыз берүү процессинде студенттерге жардам көрсөтүү• Чет өлкөлөрдө билим алуу жөнүндө адабияттарды (каталогдорду, брошюраларды, жур-

налдарды, бюллетендерди) сунуш кылуу• АКШда билим алуу мүмкүнчүлүктөрү жөнүндө маалымат берүү максатында Кыргызстан-

дын окуу жайлары менен байланыш түзүү• Чет өлкөлөрдө билим алууга жана илим изилдөөлөрдү жүргүзүүгө тийиштүү темалар бо-

юнча Бишкекте жана бардык региондордо окуу жайларда жана ӨЭУларда көчмө лекция-ларды/семинарларды өткөрүү. Маселен 2008–жылы көчмө лекцияга катышкандардын саны 1647 адамды түзгөн

• TOEFL акысыз тапшыруу үчүн айырмаланган студенттерге ваучерлерди берүүнү администрациялоо. 2008–жылы 15 ваучер АКШнын ЖОЖдоруна тапшыруу процессинде студенттерге берилген TOEFL тапшыруу үчүн ваучерлер Educational Testing Service ETS берилген

• өз алдынча, ошондой эле атайын адистешкен программалар боюнча АКШга окууга жөнөп жатышкандар үчүн жөнөр алдында багыт берүү

• АКШнын ЖОЖдору менен кызматташуу: Кыргызстандын жана АКШнын Мизури универси-тетинин ортосунда телеконференция өткөрүү ж.б.

• Жыл сайын Билим берүү жарманкелерин өткөрүү. 2008–жылы билим берүү жарманкелери Ош, Каракол, Нарын жана Бишкек шаарларында өткөрүлдү, аларга 1538 адам катышты

• Борбордун Виртуалдык консалтинги глобалдуу долбооруна катышуусу; программанын ко-ординатору «студенттик виза» секциясын жетектейт

• Американын ЖОЖдорунда билим алууга өз алдынча документтерин берген Кыргызстан-дын студенттерине гранттарды берген Opportunity Grant программасын администрация-лоо. 2008–жылы КР 26 студенти программадан финансылык колдоо алган. Программаны АКШнын мамлекеттик департаменти каржылайт; грант берүү АКШнын Кыргызстандагы эл-чилигинин билим берүү жана маданий программалар бөлүмү тарабынан ишке ашырылат.

Финансылык маалыматтар:

АКШНЫН МАМДЕПАРТАМЕНТИНИН ГРАНТЫ – 21,533 ДОЛ. СОРОС–КЫРГЫЗСТАН ФОНДУ – 10, 000 ДОЛ. БАРДЫГЫ – 31 533 ДОЛ.

БИШКЕКТЕГИ «ЧЕТ ӨЛКӨЛӨРДӨ БИЛИМ АЛУУ» РЕСУРСТУК БОРБОРУ (БРБ) ПРОГРАММАСЫ

17«Ч

ет өлкө

лөр

дө

би

лим

алуу» БР

Б п

ро

грам

масы

2008–жылдын 20–мартынан 30–июнуна чейин билим берүүгө консультациялык кызмат-тарды колдоо үчүн Евразия боюнча региондук координаторун гранты – 1,190 дол.түздү. 1 компьютерди, англис тилдүү адабияттарды, магнитофондорду, таратылуучу материалдарды сатып алуу.

2008–жылдын 15–19–декабрында «Билим берүүдөгү технологиялык иннова-цияларды натыйжалуу пайдалануу» билим берүү боюнча консультанттар үчүн тре-нинг өткөрүү үчүн Ачык коом институтунун гранты. Катышуучулар – бишкектеги ре-сурстук борбор жана Ош, Каракол, Нарындын билим берүүчү ӨЭУлары – 2,740 дол. семинардын катышуучуларынын жатаканасы, тамагы, унаа чыгымдары, тренерге калем акы, кеңсе товарлары.

Бишкекте жана бардык региондордо окуу жайларда жана ӨЭУларда көчмө семинарларды – лекциялар, билим берүү жарманкелерин өткөрүү.

Жатакана, тамактануу, унаа чыгымдары, кеңсе товарлары, таратылуучу материалдар, ММКда чагылдыруу, имарат жалдоо.

ПРОГРАММА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 35 463 ДОЛ.*

* программа боюнча администрациялык чыгымдарды кошкондо

18

Программанын директору: Сивашева Марина, msivaseva@soros kgПрограмманын администратору: Дооронбекова Альмира, almira@soros kg

Программанын негизги багыттары: 1. ММК секторундагы реформалар

Максаты — Сөз эркиндигин бузууга жол бербөө жана маалыматка жол ачууну кыскартуу жагынан Интернет мейкиндикти жөнгө салуу боюнча туура чечимдерди иштеп чыгуу.

2. ММКнын өзүн–өзү жөнгө салуу институтун өнүктүрүүМаксаты– жарыяланган материалдар үчүн журналисттердин социалдык жоопкерчилигин

иштеп чыгуу үчүн ММКны өз алдынча жөнгө салуу институттарын колдоо жана сот жана укук коргоо органдарын тартпастан медиа чөйрөсүндө чыр–чатакты чечүүнүн жогорку стандарт-тарын өнүктүрүү.

3. «Кыргызстандын ММКсында журналисттик териштирүүнү өнүктүрүү» жана «ММКдагы на-тыйжалуу менеджмент» долбоорлору боюнча жыйынтык семинарМаксаты — коомдо укук бузуу жана коррупция менен байланышкан материалдарды

даярдоодо басма сөз жана электрондук ММКлардын журналисттери менен журналисттик териштирүү жанрын өнүктүрүүнү автивдештирүү. ММК менеджерлерин даярдоо.

4. «Ачык Кыргызстан» долбоору Максаты — жарандык коомдун эксперттик мүмкүнчүлүгүн Кыргызстанда башкаруу си-

стемасын пайдалануу аркылуу бийлик кабыл алган ачык чечимдердин сапатын жогорулатуу, кайта байланышты камсыз кылуу жана заманбап коммуникациялык технологиялар кабыл ал-ган чечимдер жөнүндө кызыкчылыгы бар топтордун маалыматын күчөтүү.

«ММКны КОЛДОО» ПРОГРАММАСЫ

Программанын миссиясы: сөз эркиндигине укук талаптарын канааттандырган маалымат мейкин-

дигин өнүктүрүү, Кыргызстанда ачык коом куруунун зарыл шарты катары маалымат берүү жана ага жол ачуу.

«ММКны колдоо» программасынын иши Кыргыз-станда ММКны иштетүү жана өнүктүрүү үчүн жал-пы абалды жакшыртууга багытталган. Программа-нын долбоорун ишке ашырууда Кыргызстандагы ММКны өнүктүрүү чөйрөсүндө иштеген эл аралык жана жергиликтүү уюмдар менен тыгыз кызматта-шуу зарыл. Алар: Интерньюс, «Евразия» фонду, ОБСЕ, ЮНИСЕФ, Медиа өкүлчүлүк институту, ММК маселе-лери боюнча коомдук палата, Маалымат укуктары борбору, Региондук уктуруучулардын ассоциациясы жана башкалар. Алардын иши Кыргызстанда ММКны өнүктүрүү үчүн биргелешкен күч–аракеттерди бөлүштүрүүгө жана туура жумшоого мүмкүндүк бер-ди. Миссиянын максатына жетүү үчүн «ММКны кол-доо» программасы жарандык сектордун, кесипкөй медиа уюмдардын жана ММКнын өкүлдөрүнүн каты-шуусу менен диалог жүргүзүү демилгесин көтөрөт.

19«М

МК

лард

ы ко

лдо

о» п

ро

грам

масы

пр

огр

амм

аПрограмманын долбоорлору:

1. ММК секторундагы реформалар

«Интернет жана укук» гранттык долбоору

Долбоордун максаты: — интернетти жөнгө салуу маселелери боюнча коомдук талкуу жүргүзүү үчүн шарт түзүү.

Интернет–басылмалар Кыргызстанда маалымат жайылтуунун альтернативалуу каналы бо-луп калар эле, ошону менен катар мыйзам чыгаруу чөйрөсүндө Интернет–басылмалардын ишин жөнгө салган мыйзамды кабыл алуу демилгеси талкууланууда. Атап айтканда, ММКга интернет–басылмаларды киргизүү, ММК жөнүндөгү мыйзамга өзгөртүү жана толуктоо киргизүү, маалымат таратуу, почта жана электр байланышы жөнүндө мыйзамдарга өзгөртүү киргизүү, ошондой эле online чөйрөсүндө өзүн–өзү жөнгө салуу системасын киргизүү масе-лелери активдүү талкууланууда. Эгерде бул сыяктуу демилге мыйзам түрүндө ишке ашырыла турган болсо анда бүгүнкү күндө Кыргызстанда расмий мамлекеттик ММКга альтернативдүү демилге менен чыгып жаткан маалыматтык Интернет–басылмалары жок болуп кетиши же ка-туу жөнгө салынышы мүмкүн. Бул чөйрөдө жагдайды жөнгө салуу, мыйзам чыгаруу бийлиги-нин, жарандык сектордун жана ММКнын диалогуна катышуу зарыл болуп саналат.

Бул процесске тартылган эксперттердин пикирине караганда интернет мейкиндикти жөнгө салуу боюнча мыйзам чыгаруу демилгелерин кабыл алуунун алдын–алуу чечимдери-нин бири — Интернет чөйрөсүндө мыйзам долбоорлорун чыгарууга аракет жасаган депу-таттарды диалогго тартуу болуп саналат. Кыргызстанда либералдык позициядагы пикирди колдогон ар түрдүү өлкөлөрдөн интернет маселесинде эксперттерди чакыруу менен бир катар кеңейтилген конференцияларды өткөрүү пландаштырылып жатат. Күтүлүп жаткандай мындай иш чараларды өткөрүү коомдо, ошондой эле депутаттар менен мамлекеттик чинов-никтердин арасында бул темага кызыгуу туудурат жана көңүлдү бурат.

«Сорос–Кыргызстан» фонду колдогон «Интернет жана укук» долбоору интернетти жөнгө салуу маселелери боюнча коомдук талкуу өткөрүү үчүн шарт түзүүгө багытталган. Интернет аркылуу эркин маалымат жайылтуу жана алуу үчүн ыңгайлуу укуктук чөйрө түзүү коомдук талкуунун максаты болуп саналат. Интернет тармагында жарандардын укуктарын коргоонун механизмдерин өркүндөтүү зарыл. Азыркы учурда мамлекеттик органдардын өкүлдөрүнөн, Жогорку Кеңештин депутаттарынан, өкмөттүк эмес уюмдардан, юристтерден жана маалымат технологиясы жагынан төмөнкү маселелер боюнча адистерден жумушчу топтор уюшулуп жа-тат. Ал маселелер төмөнкүлөр:• Интернеттеги сөз эркиндиги• Интернетти жөнгө салуунун укуктук проблемалары• Иибернетика мейкиндигиндеги маалымат коопсуздугу.

Жумушчу топтордун ишин колдоо үчүн Интернетти өнүктүрүүнүн айрым аспектилери-нин аналитикалык ишин жана изилдөө жүргүзүүсүн өткөрүү зарылчылыгы пайда болду. Изилдөөнүн натыйжалары жаңы механизмдерди кабыл алуунун пайдасы жана тобокелчили-ги жана интернетти жөнгө салуу ыкмалары жөнүндө туура маалымат бере алат. Бул иш чара-лар Кыргызстандын экономикалык жана коомдук турмушуна интернеттин таасири жөнүндө орун алган жагдайга баа берүү үчүн негиз катары кызмат кылат. Долбоордун чегинде Кыр-гыз Республикасынын колдонуудагы мыйзамдарына алдын–ала баа берилет. Анын максаты кабыл алынган нормалар азыркы учурдагы маалымат технологиясын ийгиликтүү өнүктүрүү талаптарына канчалык деңгээлде жооп бере тургандыгын аныктоо болуп саналат.

Долбоорду ишке ашырган уюм: Интернет саясаты жарандык демилгеси фонду

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 2 583 ДОЛ.

20«М

МК

лар

ды

ко

лдо

о»

пр

огр

амм

асы

пр

огр

амм

а2. Өзүн жөнгө салуу институтун өнүктүрүү

«Өзүн жөнгө салуу институтун калыптандырууга көмөк көрсөтүү» гранттык долбооруДолбоордун максаты: ММКны өз алдынча жөнгө салуу институтунун ишинин натыйжалуу-

лугун күчөтүү; маалымат мамилелерине катышкандардын социалдык жоопкерчилигин жана ММКга жарандардын ишеним деңгээлин жогорулаткан журналистиканын кесиптик этикалык стандарттарынын нормаларын илгерилетүү.

2007–жылы декабрда журналисттердин Республикалык 1–сьездинде «ММКдагы даттануу-ларды кароо боюнча комиссия» өзүн–өзү жөнгө салган институту түзүлгөн. ММК чөйрөсүндөгү мындай органдын ролу окурмандар, угуучулар, көрүүчүлөр тарабынан дооматтардын санын гана төмөндөтүү эмес, ошондой эле басылмаларга коюлуучу соттук дооматтардын санын да төмөндөтүү болуп саналат. Бул орган ММК менен аудиториянын ортосундагы талашты сотко жеткирбей ыктыярдуу негизде чечүүнү көздөйт. Өзөн–өзү жөнгө салуу системасы массалык маалымат эркиндигин камсыз кылуу жана бул чөйрөдө адам укуктарын сактоо, басылма жана электрондук массалык маалымат каражаттардын ишинде пайда болгон талаш–тартышты чечүүнүн ыкмасы катары каралат.

Иштеген мезгилден бери комиссияга 74 кайрылуу түшкөн. Кайрылуулардын бир бөлүгү даттанууга чейин өсүп жетилген эмес, анткени ММКлар комиссия тарабынан даттанууларды кароо аркылуу талаш–тартышты өз алдынча чечкен. Этика кодекси Комиссия жана журна-листтер сотко чейинки териштирүүдө колдоно турган негизги документ болуп саналат. Ошен-тип бул документ мыйзамдык милдеттенмелерге ээ болбогону менен ал журналисттердин иши үчүн негизги документ катары таанылат. Бул максат үчүн ушул долбоордун чегинде уюм төмөнкү милдеттерди чечүүгө ниеттенет:

Кыргызстандын журналисттери сунуш кылган жана киргизген толуктоолорду эске алуу ме-нен Этикалык кодекстин толук версиясын иштеп чыгуу. Бул комиссияга 2007–жылы сыналган жана 2008–жылы макулдашылган документти колдонууга мүмкүндүк берет

Даярдалган маалыматтын сапаты үчүн журналисттердин жоопкерчилик деңгээлин жого-рулатат

Этикалык кодексти ратификациялаган ММКны өз алдынча жөнгө салуу органы идеясын колдогон журналисттердин жана ММК редакцияларынын санын көбөйтөт

Долбоордун чегинде Этикалык кодексти колдонууга мониторинг жүргүзүү, даттануулар-ды кароо боюнча комиссиянын маалымат–рекламалык ишмердигин талкуулоо менен байла-нышкан иш чаралар уюштурулат.

Долбоорду ишке ашыруучу уюм: «Маалымат укугу борбору» коомдук уюму


3. «Кыргызстандын ММКда журналисттик иликтөөлөрдү өнүктүрүү» жана «Натыйжалуу ме-неджмент» долбоорлору боюнча жыйынтык семинар

Иш чаранын максаты – Кыргызстанда ММКны журналисттик териштирүү жана натыйжалуу менеджмент боюнча операциялык долбоорлордун натыйжалуулугуна мониторинг.

«Кыргызстанда ММКны журналисттик териштирүүнү өнүктүрүү» долбоорун ишке ашыруу 2007–жылдын февралында башталган. Долбоордун даярдык көрүү стадиясында анын негиз-ги идеясын – журналисттик териштирүүнү өнүктүрүү боюнча иштер жүргүзүлгөн. «Сорос–Кыргызстан» фонду долбоордун катышуучуларын конкурстук тандоону жүргүзгөн. Катышуу-чулардын курамы үч багыт боюнча түзүлгөн: басылма ММКнын журналисттери, ТВ–ММКнын журналисттери, Кыргызстандын ар түрдүү университеттериндеги «журналистика» багытын-дагы улук курстардын студенттери.

21«М

МК

лард

ы ко

лдо

о» п

ро

грам

масы

пр

огр

амм

аДолбоорго катышкан журналисттердин ишине баа берүү ММК аркылуу көтөрүлүп жат-

кан курч жана олуттуу темалар боюнча журналисттерди материалдары коомдогу абалды басаңдатып, митинг маанайын төмөндөтө тургандыгын көрсөттү. Долбоорго катышкан жур-налисттер мурда иликтөөлөргө катышпагандыгына карабастан бул жанрда иштөөгө абдан умтула тургандыгын билдирди. Долбоордун негизги жетишкендиги катары ушул мезгилге чейин соттук доо эч ким тарабынан коюлбагандыгын белгилөөгө болот. Бул журналисттер фактылар жана текшерилген маалымат менен иштөөгө үйрөнүп жаткандыгын билдирет. Бар-дыгы болуп иштеген жылдардын ичинде долбоорго катышкан журналисттер 67 теле жана га-зета териштирүүлөрүн даярдаган. Бардык изилдөөлөр республиканын ар түрдүү телеканал-дарында көрсөтүлгөн жана газеталарга жарыяланган. Ошентип, Кыргызстандын ММКсында териштирүү жанрын өнүктүрүү жөнүндө долбоордун негизги идеясы толук аткарылган.

«ММКдагы натыйжалуу жана системалуу менеджмент» долбоору узак мезгилдүү мүнөзгө ээ болду, ал аны жүргүзүүнүн жана практикалык натыйжалардын баасын аралыкта чыгарууну эске алуу менен долбоордун иш чараларын жана стратегиясын түзөтүү болжолдонгондуктан, узак мөөнөттү мүнөзгө ээ болду. Биринчи этап 2 багыт боюнча семинар өткөрүүнү карады, ал багыттар: «ММК ишканаларындагы стратегиялык башкаруу жана баа түзүү» жана «финансы-ны башкаруунун негиздери». Ошондой эле «ММКнын ишканаларында финансылык отчеттуу-луктун эл аралык стандарттарын колдонуу» деген курс бугалтерлер үчүн арналды. Долбоор чегинде салык алуунун теориялык аспектилери каралды жана практикалык тапшырмалар че-чилди, бул жерде бугалтерлер салык алынуучу базага өз алдынча эсеп жүргүздү. Долбоордун чегинде өзгөчө көңүл Салык кодексинин статьяларын иликтөөгө бурулду. Жыйынтыктоочу семинардын максаты долбоордун иш чараларына катышкандар өз тажрыйбаларын колдонуу туурасында айтып бергени болду.

ИШ ЧАРА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 7 081,27 ДОЛ.

4. «Ачык Кыргызстан» долбоору

Долбоордун максаты – борбордук жана жергиликтүү деңгээлде коомдук мааниси бар че-чимдердин жеткиликтүүлүгүн жана ачыктыгын камсыз кылуу:• кабыл алынуучу коомдук мааниси бар чечимдердин сапатын жогорулатууга көмөк

көрсөтүү• борбордо жана региондордо болуп жаткан коомдук мааниси бар окуяларды чагылдыруу• долбоордун туруктуулугуна жетишүү.

Жалпысынан долбоор жарандык коомдун таламдарын коргоо жана коомдук мааниси бар проблемаларга жана чечимдерге ачык жол ачуу боюнча өз ара аракеттерди күчөтүү боюнча тийиштүү тараптардын (өкмөттүк эмес уюмдардын, аналитикалык борборлордун, донорлук долбоорлордун) коалициясын түзүү процесстерин фасилитациялоого багытталган.

Ар түрдүү тиешелүү тараптардын (кызыкчылыгы бар топтордун, катышуусу жана алардын кы-зыкчылыгын колдоо али да болсо көйгөйлүү маселе бойдон кала берүүдө). Мамлекеттик орган-дар жана алардын өкүлдөрү алиге чейин кабыл алынган чечимдердин ачык талкууланышынын артыкчылыгын түшүнө алышпайт. Жарандык коомдун жана эксперттик жамааттын мамлекет-тик органдар жана жергиликтүү өзүн–өзү башкаруу органдары менен өз ара аракеттенүүсүнүн калыптанган формалары жана механизмдери андан ары өнүктүрүүгө муктаж.

Долбоор ар түрдүү өкмөттүк эмес жана коомдук уюмдар, ассоциациялар жана эксперттик жамааттын айрым өкүлдөрү тарабынан жарандык коомдун маалымат аянтчасы болуп сана-лат. Бул аянттын чегинде орун алган проблемалар боюнча макулдашылган чечимдерди издөө максатында бийлик менен талкуу жүргүзүү үчүн шарттар түзүлдү.


22

Программанын директору: Улан ШабыновПрограмманын координатору: Баглан Мамаев

Программанын негизги багыттары:

1. Жаштардын демилгеси

Максаты – проблемаларды чечүүнүн альтернативдүү жана инновациялык методдорун пайдалануу идеяларын ишке ашырууга багытталган жаштар демилгесин колдоо жана жаш-тардын ӨЭУларын колдоо, алардын иши жарандык коомду өнүктүрүүгө жаштарды тартууга багытталган.

2.Жаштар ӨЭУларынын күч–аракетин баш коштуруу, бейформал жаштар бирикме-лерин жана жаштардын лидерлерин баш коштуруу жана улуттук жаштар тармагын түзүүгө көмөк көрсөтүү.

Максаты – биргелешкен аракеттерди координациялоо жана маалымат алмашуу аркылуу жаштар уюмдарынын ишинин натыйжалуулугун жогорулатууга көмөк көрсөтүү.

3.Региондордогу жаштар ӨЭУларынын жана бейформал жаштар бирикмелеринин ишмердүүлүгүн изилдөө

Максаты – региондордогу жаштар ӨЭУларынын жана бейформал жаштар бирикмелери-нин иши жана демилгеси менен таанышуу, алардын ишиндеги жана өнүгүү келечектерин аныктоодогу көйгөйлөрдү табуу.

ЖАШТАР ПРОГРАММАСЫ

Программанын миссиясы:

Жаштарга бирдей колдоо көрсөтүүнү камсыз кылуу жана жаштар арасында ачык коо прин-

циптерин ишке ашыруу жолу менен жарандык коомдун турмушуна Кыргызстандын жаштарын активдүү тартууга көмөк көрсөтүү.

«Сорос–Кыргызстан» фондунун жаштар про-граммасы «Жаштардын демилгеси» программасы жана Ачык коом институту маалымат программа-сы, ВООН–ПРООН жаштар программасы, ОБСЕ бор-бору, Жарандык коомду колдоо борборлорунун ассоциациясы менен өнөктөштүктө ишке ашып жа-тат. Мындан тышкары ФСК жаштар программасы КР Президентинин администрациясынын социалдык–экономикалык саясат бөлүмү, Дене тарбиясы жана спорт боюнча мамлекеттик агенттиктин жаштар-дын иштери боюнча департаменти, КР Өкмөтүнүн алдындагы жаштардын иштери жана балдарды коргоо башкармалыгы, Жогорку Кеңештин жаш-тар, гендер саясаты, дене тарбиясы жана спорт бо-юнча комитети ж.б. мамлекеттик органдар менен кызматташып жатат.

23Ж

аштар

пр

огр

амм

асы4. «Жаштар демилгесин колдоо» фонду жеке адамдар үчүн конкурс

Максаты – ачык коом идеялдарын илгерилетүү максатында өз курбуларынын көпчүлүгүнө таасир көрсөтө жана аларды мобилизациялай ала турган жаштардын чакан топторун табуу, стимулдаштыруу жана колдоо көрсөтүү.

ПРОГРАММАНЫН ДОЛБООРЛОРУ:

1–багыт: Жаштар демилгелери

«Жаштар демилгелери» гранттык конкурсу

Конкурстун максаты – Иш аракети жарандык коомду өнүктүрүү процессине жаштарды тартууга багытталган жаштардын ӨЭУларын колдоо жана алардын проблемасын чечүү ар-кылуу альтернативалуу жана инновациялык ыкмаларды пайдаланууга багытталган жаштар демилгелерин колдоо.

Жеңүүчүлөр:«Билим берүү демилгелерин колдоо» коомдук фонду (Бишкек ш.). Долбоор: «Жаштардын

жарандык журналистика клубу». Максаты: жарандык жагынан жигердүү жаштарды алардын проблемаларын баяндоо процессине тартуу, аны чечүүнү жолдорун иштеп чыгуу, жаңы ме-диа технологиясы боюнча коммуникативдик виртуалдык аянтча түзүү аркылуу Кыргызстан-ды өнүктүрүү сценарийлерин жана тобокелдерин талкуулоо.Долбоордун жетекчиси: С.Макаров.

СУММАСЫ: 7 300 ДОЛ.*

* иш чаралар жана басмакана чыгымдары

Жаштардын «Лидерство» волонтердук уюму (Каракол ш.). Долбоор: «Биз баардыгыбыз тең укуктуубуз!».

Максаты: коомдогу демократиялык баалуулуктарды өнүктүрүүгө жана Каракол шаарын-да жана Аксуу айылында окутуучу иш чаралардын сериясын жүргүзүү аркылуу мамлекеттин ишине калктын социалдык талылуу катмарларынын чыккан 50 баланын (тоголок жетим жана жетим балдар) катышуусун жогорулатуу.Долбоордун жетекчиси: Бондарева С.

СУММАСЫ: 7 712 ДОЛ.

* жабдуулар, иш чаралар, адабият, администрациялык, басмакана жана унаа чыгымдары

«Education Network» (Бишкек ш.) билим берүү мекемелер ассоциациясы. Долбоор: «Жаштарга кесиптик багыт берүү жана иш менен камсыз кылуу маселелери боюнча электрондук ресурстук бюллетен жана on–line түзүү».

Максаты: жаштардын инсандык жана кесиптик өсүшүнө жана ишке орноштурууга көмөк көрсөтүү, жаштарды иш менен камсыз кылууну жогорулатуу үчүн жергиликтүү жана регион-дук коммуникациялык жана маалымат ресурстарына жаштарга жол ачууну кеңейтүү аркылуу жаштардын атаандашуу жөндөмүн жогорулатуу.

24Ж

ашта

р п

ро

грам

мас

ыДолбоордун жетекчиси: Г.Дүйшөбаева


* иш чаралар, адабият, администрациялык жана унаа чыгымдары.

«Нарындын жаштар лидерлер» (Нарын ш.) коомдук бирикмеси.

Долбоор: «Жергиликтүү лидерлердин жаштар мектеби – 2009». Максаты: жаштарга жаңы ыкмаларды, билим жана маалымат берүү, практикалык иш чараларга катыштыруу жана На-рын областы менен Нарын шаарынын жаштар лидерлеринин ортосунда маалымат алмашууну камсыз кылуу жолу менен айыл жериндеги 23 жаштар лидерлеринин потенциалын чыңдоо. Долбоордун жетекчиси: Өмүрзаков Н.


* Жабдуулар, иш чаралар, администрациялык жана басмакана чыгымдары.

«Спейс» (Талас ш.) жаштар борбору.

Долбоор: «Жаш лидерлердин мектеби». Максаты: социалдык проблемаларды чечүүдө жана жаштардын демилгелерин колдоодо Талас областынын жаштарынын лидерлик мүмкүнчүлүгүн өнүктүрүү.Долбоордун жетекчиси: Т.Асранов


* иш чаралар, адабияттар, администрациялык басмакана жана транспорт чыгымдары

Youth of Osh (Ош ш.) коомдук бирикмеси.

Долбоор: «Жаштар банкы». Максаты: 1 жыл бою жаштарды демилгелүү топторго уюштуруу, социалдык долбоорлорду жазууга жана андан соң ишке ашырууга үйрөтүү аркылуу өз регио-нунун проблемаларын чечүүгө жана аны өнүктүрүүгө жаштарды тартуу.Долбоордун жетекчиси: А.Токтошева


*иш чаралар, администрациялык, басмакана жана унаа чыгымдары.

КОНКУРС БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 44 417 ДОЛ.

«Жаштар демилгелери» конкурсунун жеңүүчүлөрү үчүн көрсөтмөлүү семинар.

Максаты: грантка арыз берген 6 уюмду ар бир «командада» өз долбоорун талкуулоо, меди–план жана мониторинг жана баалоо боюнча план иштеп чыгуу, ошондой эле ФСКнын гранттык процедуралары боюнча тренинг өткөрүү аркылуу долбоорлорду натыйжалуу ишке ашырууга даярдоо.

Катышуучулар: ар бир уюмдан 2 адам: долбоордун жетекчиси жана бугалтер.Тренерлер: Л.Шевченко – ФСКнын грант–менеджери, А.Чикеев – ФСКнын РR–менеджери.

СУММАСЫ 2,993 ДОЛ.*

25Ж

аштар

пр

огр

амм

асы* жатаканасы, тамагы жана семинардын катышуучуларынын унаа чыгымдары

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК 47 410 ДОЛ.

2–багыт: ЖАШТАР ӨЭУларынын, БЕЙФОРМАЛ ЖАШТАР БИРИКМЕЛЕРИНИН ЖАНА ЖАШ ЛИДЕРЛЕРДИН КҮЧ–АРАКЕТИН БАШ КОШТУРУУ ЖАНА УЛУТТУК ЖАШТАР ТАРМАГЫН ТҮЗҮҮГӨ КӨМӨК КӨРСӨТҮҮ

«Кыргызстандын жаштары: жаштар ӨЭУларынын ишинин натыйжалуулугун жогорулатуу милдеттери» координациялык жолугушуусу

Максаты: биргелешкен аракеттерди координациялоо жана маалымат алмашуу аркылуу жаштар уюмдарынын ишинин натыйжалуулугун жогорулатууга көмөктөшүү.

Жолугушууга катышуу үчүн жаштар уюмдарынын өкүлдөрү конкурска катышты — эссе-лерди жөнөтүштү, уюмдун иш тажрыйбасын жана резюмесин беришти.

Семинар өткөрүүдө төмөнкүдөй методикалар пайдаланылды: ice–breaking, жекече пре-зентациялар, топтордо иштөө, брейнсторминг, ачык дискуссиялар, топтук презентациялар, эксперттик баалоо, тренинг–сессиялар, анализ, позициялоо.

Координациялык жолугушуунун жүрүшүндө төмөнкүдөй милдеттер чечилди:

Жаштар чөйрөсүндөгү активдүүлүк жана демилгелүүлүк жагдайы ачылды.Жаштар активдүү, демилгелүү, бирок мында максатка умтулбайт жана өз алдынчалыгы

жок. «Чоңдордун ийгиликтүү ӨЭУлары» — үлгү алуу үчүн эң жакшы жол.

Жаштардын жана жаштар уюмдарынын активдүү аракеттерине тоскоол болгон проблема-лар аныкталды.

Эң маанилүү проблемалар аталды: тийиштүү тажрыйбанын, квалификациянын, учурдагы кырдаалга түшүнүүнүн, өз ишин өлкөнүн чакырыгына ылайык уюштура билүү жөндөмүнүн жоктугу. Мындан тышкары жаштардын ӨЭУларында ишенимдүү актуалдуу маалыматтын жоктугу маанилүү проблемалардын бири катары аталды.

КМШ жана чет өлкөлөрдө жаштар уюмдарынын иштеп жаткан моделдерине жана практи-касына талдоо жана талкуу өткөрүлдү.

Бир нече чет өлкөнүн тажрыйбасы жана бир катар ийгиликтүү ӨЭУлардын иш формалары талкууланды. Тилекке каршы, иштердин толук цикли: өлкөдөгү тышкы, ички жагдай, заказ-дардын жана каржылоонун булактары талкууланбай калды, бир катар гана иш формалары талкууланды. Бирок ушул тажрыйба да белгилүү оптимизмди пайда кылды.

Кыргызстанда жаштар ӨЭУлар арасында маалымат алмашуу боюнча сунуштар иштелип чыкты.

Талкуунун жүрүшүндө көптөгөн жаштар ӨЭУларынын иши жөнүндө өз учурунда анык маалыматтын жоктугу туурасында көп жолу айтылды — жаштар ӨЭУларынын иши жөнүндө кадыресе маалыматтар жок, көп учурда бул басма сөзгө жарыяланбайт. Бирок бул иштер жүргүзүлүп жатат. Андыктан талкуунун жүрүшүндө жөнөтүүлөрдүн тармагын жана жаштар ӨЭУларынын иши жөнүндө баяндап бере ала турган сайт ачуу сунуш кылынды.

Кыргызстандагы жаштар ӨЭУларынын күч аракетин баш коштуруу үчүн уюштуруу форма-ларын түзүү өбөлгөлөрү (тармактар, бирикмелер, ассоциациялар, кыймылдар) талкууланды.

Бир нече иш формалары талкууланды. Иштердин жана өнөктөштүктүн негизги принциби катары тармактык форма тандалып алынды.

26Ж

ашта

р п

ро

грам

мас

ыНатыйжалар:

1. 19 адамдан турган демилгелүү топ түзүлдү. Алар жаштар тармагын (жаштар уюмдарынын тармагын) түзүүнү чечишти.

2. Жумушчу топтордун иш планы түзүлдү.3. Семинардын бардык катышуучулары үчүн жөнөтмө түзүлдү.4. Өнөктүк мамилелер түзүлдү жана катышуучулар арасында бир нече биргелешкен долбо-

орлор талкууланды.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 5 256 ДОЛ.*

*жолугушуунун катышуучуларынын жатаканасы, тамак–ашы жана унаа чыгымдары.

3–багыт: РЕГИОНДОРДОГУ ЖАШТАР ӨЭУларынын ЖАНА БЕЙФОРМАЛ БИРИКМЕЛЕРИНИН ИШ АРАКЕТИН ИЗИЛДӨӨ

Максаты: региондордогу жаштар ӨЭУларынын жана бейформал жаштар бирикмелеринин иши менен тааныштыруу, алардын демилгелерин көрсөтүү өнүгүү перспективаларын анык-тоодо проблемаларды көрсөтүү.

Ачык коом институтунун «Жаштар демилгелери» программасына көмөк көрсөтүүдө көз каранды эмес изилдөөчү – Afghanistan Public Policy Research директору Анастасия Хозяинова, ал «Сорос–Кыргызстан» фондунун жаштар программасынын кызматкери менен бирге Талас, Жалал–Абад, Ош жана Баткен областарында болуп региондордогу жаштар уюмдары жана бейформал жаштар кыймылдары, алардын иши, демилгелери, проблемалары жана өнүгүү келечектери менен таанышты. Мындан тышкары, жаш лидерлер, активисттер жана жаштар-дын «Жаштар демилгелерин колдоо» фондунун Youth Action Fund бейформал топтору үчүн ФСКнын жаңы конкурсу жөнүндө маалымат таратылды.

Бул изилдөө жөнүндө отчетту www. Soros. Kg сайттан табууга болот.


* жатакана, тамактануу жана унаа чыгымдары.

4–багыт: ЖАШТАР ДЕМИЛГЕЛЕРИН КОЛДОО ФОНДУ (Youth Action Fund)

Конкурстун максаты: ачык коомдун идеалдарын илгерилетүү максатында өздөрүнүн көп сандагы курбуларын мобилизациялай жана таасир тийгизе ала турган жаштардын чакан топ-торун табуу, аларга көмөк жана колдоо көрсөтүү. Ачык коом институту бул Фондду Ачык коом институтунун миссиясына ылайык келген прогрессивдүү жаштар демилгелерин колдоо үчүн чакан гранттарды берүүнүн жана жардам көрсөтүүнүн ийкемдүү механизми катары түзгөн.

2008–жылдын сентябрынан декабрына чейин «Сорос–Кыргызстан» фонду басма сөз аркы-луу бул конкурсту илгерилетүүгө көмөк көрсөтүү жана конкурстун шарттары жазылган пла-каттар менен флайерлерди таратты.


* ММКдагы жарыя, басмакана жана унаа чыгымдары.

ПРОГРАММА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 57 719 ДОЛ.

27

Программанын директору: Хакимов РусланПрограмманын координатору: Маниева СаидаПрограмманын администратору: Конулькулов ЭмилПрограмманын ассистенти: Базаркулова Аида

Программанын негизги багыттары:

1.Адам укуктары

Максаты: адам укуктары жагынан проблемаларды чечүүгө комплекстүү мамилени кам-сыз кылуу жана адам укуктарын коргоонун эл аралык жана улуттук каражаттарын өнүктүрүү жана институционалдык жактан бекемдөө, коомдун күнүмдүк турмушунда адам укуктары-нын принциптерин урматтоо жана ошондой эле укук коргоо кыймылын өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү.

2.Сот акыйкаттыгына жол ачууКепилдиги бар мамлекеттик юридикалык жардам системин реформалоо

Максаты – мамлекеттин эсебинен акысыз юридикалык жардам алууга жана каржыланууга калктын керектөөлөрүн канааттандыруу менен юридикалык жардам көрсөтүүнүн мамлекет

УКУКТУК ПРОГРАММА

Программанын миссиясы: Кыргызстанда адам укук-тарын урматтоо, мыйзамдын үстөмдүгү, демо-

кратия дөөлөттөрү жана укук институттарын чыңдоо принциптеринин негизинде ачык коом курууга көмөк көрсөтүү.

Өз ишинде «Сорос–Кыргызстан» фондунун укуктук программасы бийлик менен жарандык коомдун

ортосунда өз ара мамиле түзүүгө жардам берүү менен ачык саясат, эдвокаси, мониторинг жана изилдөө тех-нологиясын пайдаланат. Программа Ачык коом инсти-тутунун адам укуктары жана ак ниет башкаруу боюн-ча программалык гранттарынын, Ачык коом укуктук демилгесинин, ОБСЕ борборунун, БДИПЧ/ОБСЕнин, БУУнун Жогорку комиссарынын адам укуктары боюн-ча башкармасынын Борбордук Азиядагы эл аралык түрмө реформасы өкүлчүлүгүнүн БУУнун Өнүктүрүү программасынын, «Жаштардын укук коргоо тобу» ко-омдук уюмунун, Жарандык коомду колдоо борборлор ассоциациясынын жана «Кыргызстандын юристтери ассоциациясы» коомдук уюмунун көмөктөштүгү менен өнөктүк мамиледе ишке ашырылат. Мындан тышкары, укуктук программа КР Жогорку Кеңеши, КР Президен-тинин администрациясынын укук саясаты бөлүмү, КР Жогорку соту, КР Юстиция министрлиги, КР Ички иш-тер министрлиги, КР Миграция жана иш менен камсыз кылуу мамлекеттик комитети, КР Судьяларынын окуу борбору жана башка мамлекеттик органдар менен активдүү кызматташат.

28Ук

ук п

ро

грам

мас

ытарабынан кепилдик берилген туруктуу системасын (ГЮП) түзүү аркылуу укуктарды жана мыйзамдуу таламдарды коргоо үчүн алардын каражаты жок болгон учурда ал адамдардын сот акыйкаттыгынан пайдалануусун натыйжалуу механизм түзүү.

Сот арачыларыМаксаты – Кыргызстанда сот системасында сот арачылары институтун колдонуу аркылуу

өлкөдө адам укуктарын коргоонун натыйжалуу системасын түзүү.

3.Жазык акыйкаттыгын реформалооПенитенциардык системаны реформалоо

Максаты – пенитенциардык системаны өнүктүрүүгө, эркинен ажыратуу түрүндө жазасын өтөп жаткандардын укуктарын сактоонун жана аларды кармоо шарттарынын минималдуу эл аралык стандарттарын сактоого көмөк көрсөтүү.

КРдеги ИИБ ишине коомдук контрольМаксаты – Кыргызстанда ички иштер органдарынын коом алдындагы иш аракетинин от-

четтуулугун жана ачыктыгын камсыз кылуу жана натыйжалуулугун жогорулатуу.

4.Шайлоо процесстерин реформалоо

Максаты – эл аралык стандарттарга ылайык Кыргыз Республикасында ачык шайлоо про-цессин камсыз кылууга көмөк көрсөтүү.

5.Аялдарга карата үй зомбулугуна жол бербөө

Максаты – аялдарга карата зомбулукка жол бербөө үчүн көрүлүүчү чаралардын натыйжа-луулугун күчөтүү үчүн ар түрдүү структуралардын системдик өз ара аракеттенүү механизмин түзүү.

ПРОГРАММАНЫН ДОЛБООРЛОРУ

1–багыты: АДАМ УКУГУ

«Жарандык жана саясий укуктар жөнүндө эл аралык пактыны (МПГПП) жана Факультатив-дик протоколду колдонуу боюнча Кыргызстандын ӨЭУларынын адвокаттары жана юристте-ри үчүн атайын курс» операциялык долбоору

Негизги стратегиялык максаты: эл аралык жана ички мамлекеттик деңгээлде адам укукта-рынын эл аралык стандарттарын колдонуу аркылуу Кыргызстанда адам укуктарын юридика-лык коргоону камсыз кылуу.

Долбоорго чейинки баян. 2003–2006–жылдардын май айынан тартып «Сорос–Кыргызстан» фонду, жаштардын укук коргоо тобу, БДИПЧ/ОБСЕ, Юристтердин эл аралык комиссиясы, ОБСЕнин Бишкектеги борбору жана БУУнун адам укуктары боюнча Жогорку комиссарынын кеңсеси Кыргызстандын адвокаттары жана юристтери үчүн 2 атайын курс өткөрдү. Курстун программасы Кыргызстанда ӨЭУлардын адвокаттарын жана юристте-рин окутууга багытталган. Программанын максаты – жергиликтүү деңгээлде МПГППны алда–канча натыйжалуу пайдаланууга юристтерди даярдоо жана БУУнун адам укуктары боюнча комитетине жекече даттанууларды берүү үчүн зарыл болгон ыкмаларга окутуу болуп саналат. 2 курстун чегинде Кыргызстандын ар түрдүү региондорунан 50 адвокат жана юрист билим алды.

29Укук п

ро

грам

масы

Кыргызстан МПГППга жана 1994–жылдагы факультативдик протоколго кошулду. БУУнун адам укуктары боюнча комитети МПГППга даттанууларды кароо ишинде программанын баш-талышына карата Кыргызстандан бир дагы билдирүүнү каттаган эмес. Эл аралык деңгээлде адам укуктарын бузуунун курмандыктарын укуктарын коргоо мүмкүнчүлүгү пайдаланылган эмес. 2008–жылдын 22–декабрында 2 жолку курстардын натыйжасы боюнча БУУнун адам укуктары боюнча комитети 17 даттанууну каттаган. 5 даттануу боюнча мамлекет тарабынан укук бузууну таануу менен чечимдер бар.

2003–2006–ж.ж. курстардын бүтүрүүчүлөрү ар түрдүү инстанциядагы жергиликтүү соттор-до МПГППнын нормаларын активдүү колдонуп жатышат. Курс аяктагандан кийин катышуучу-лар менен өткөрүлгөн интервьюга ылайык МПГПП жазык процедураларында, ошондой эле сотко чейинки иштерде (камакка алуу, кармоо, гумандуу эмес кайрылуу) же сот угуулары-нын учурунда процедураларды бузууда өзүнүн практикалык колдонулушуна ээ болду. БУУ-нун адам укуктары боюнча комитетинин жеке иштерге байланыштуу пикири анын курман-дыктары болгондор үчүн гана эмес өлкөнүн укук системасындагы системалуу өзгөрүүлөрдү киргизүү үчүн да каражат катары кызмат кыла алат.

Атайын курстун программасынын ийгиликтүү натыйжаларын бул сыяктуу программалар-га катышууга башка адвокаттардын кызыгуусун көңүлгө алып, МПГПП боюнча курсту улан-тууга чечим кылынды.

«Сорос–Кыргызстан» фонду, «Ачык коом» (Будапешт) институту, Жаштардын укук коргоо тобу, БДИПЧ/ОБСЕ быйыл Кыргызстандын ӨЭУларынын адвокаттары менен юристтери үчүн үчүнчү атайын курсту баштады. Бул курска катышуу үчүн Ош, Жалал–Абад, Ысык–Көл, Талас областта-рынан жана Бишкек шаарынан ӨЭУлардын 30 адвокаты жана юристтери тандалып алынды.

Курстун чегинде быйыл 3 тематикалык семинар өткөрүлдү. Алардын чегинде сот акыйкат-тыгын жүргүзүүдө адам укуктарын сактоо тематикасы каралды.

МПГППны киргизүү жана даттанууларды берүү процедурасы (адам укуктарына киришүү, БУУнун системасында кароо: МПГППны жана факультативдик протоколду колдонуу, даттануу берүүнүн негизги стадиясы, БУУнун адам укуктары боюнча комитетинин негизги процедура-ларын кароо, укуктук коргоонун жана администрациялык сот өндүрүшүнүн ички каражатта-рын аяктоо, тегерек стол: «улуттук соттордо адам укуктарын коргоо стратегия»).

Сот акыйкаттыгын өткөрүү (эркиндикке жана жеке кол тийбестикке укуктар, адилет соттук териштирүүгө укуктар, жеке адамдын укуктарын жана эркиндиктерин бузуу менен келтирил-ген моралдык (материалдык эмес) зыяндын укуктук, психологиялык, экономикалык жана со-циалдык аспектилери).

Сот акыйкаттыгын жүргүзүү (жашоо укугу жана өлүм жазасы, кыйноодон жана гумандуу эмес кайрылуудан эркиндик, камакка алууда гумандуу кайрылууга укук, эл аралык орган-дарга кайрылуу процедурасы (БУУнун Комитетине кыйноого каршы жекече даттануу, БУУнун адам укуктары боюнча Советинин атайын докладчылары), «Кыргызстанда кыйноолордун алдын–алуу» тегерек столу, Кыргызстанда улуттук Превентивдик механизмдин модели).

Сабактар адам укуктарын эл аралык коргоо жагынан эл аралык адистер тарабынан өткөрүлдү. Эксперттер менен тренерлер КМШ жана Европа өлкөлөрүнөн чакырылды, алар мурунку тренингдерге катышкан. Ошондой эле башка өлкөлөрдө Адам укуктары боюнча ко-митетке жана Адам укуктары боюнча Европа сотуна берилген даттануулардын үстүндө иштеп жатышкан адвокаттар тренерлер катары чакырылды.

2009–жылы эл аралык эксперттердин катышуусу менен 2 семинар өткөрүү пландаштырылуу-да. Курс аяктагандан кийин эң активдүү адвокаттар үчүн БУУнун адам укуктары боюнча совети-нин сессиясына катышуу болжолдонулууда. Адвокаттар БУУнун структурасы менен таанышат, Советтин сессиясына катышат, атайын докладчылар менен жолугушат, ошондой эле БУУнун адам укуктары боюнча Жогорку комиссарынын кеңсесинин өкүлдөрү менен, Юристтердин эл аралык комиссиясы, Кыйноого каршы ассоциациянын өкүлдөрү менен жолугушуу уюштурулат.


30Ук

ук п

ро

грам

мас

ы«Укук коргоо ишин колдоо» гранттык долбоору

Долбоордун максаты – укук коргоо ишин колдоо аркылуу адам укуктарынын жана эркин-диктеринин сакталышына коомдук контролду күчөтүү. 2008–жылы төмөнкү багытта гранттык конкурстун артыкчылыгына ээ болду: • маалымат алуу укугу• жабык мекемелерде адам укуктарын сактоого мониторинг• талылуу топтордун укуктарын коргоо жана өткөрүү.

Жеңүүчүлөр:«Баланын укугун коргоо лигасы» коомдук уюму (Бишкек ш.) долбоор: «Кыйноодон, адам-

герчиликсиз мамиледен же аны кемсинткен жазалоодон баланын укугун коргоо». Максаты: зомбулуктан, кыйноодон жана ырайымсыз мамиледен балдардын укугун натыйжалуу кор-гоо; балдар мекемелеринде балдарды коргоо; зомбулукка жана ырайымсыз мамилеге дуу-шар болгон балдарды коргоо; баланын укугун жана кызыкчылыгын коргоого тийиш болгон мамлекеттик органдардын жоопкерчилигин күчөтүү; эл аралык укук нормаларын колдонуу аркылуу балдардын укуктарын соттук коргоону күчөтүү; өзү билип эркинен ажыратуудан балдарды коргоо.Жетекчиси: Н.У.Турдубекова


«Биригүү союзу» КФ (Талас ш.). Долбоор: «Талас ШИИБ жана Талас РИИБ кызматкерлери та-рабынан кармалган адамдарга карата тергөө амалдарын жүргүзүүнүн жүрүшүндө адам укук-тарынын сакталышына контроль жана юридикалык акысыз жардам». Максаты: Талас ШИИБ менен Талас РИИБ жайгашкан ачык коомдук кабылдамалар аркылуу КР Талас областынын калкына укуктук консультацияларды берүү, юридикалык, укуктук жардам көрсөтүү аркылуу калктын талылуу катмарын коргоо боюнча иштерди күчөтүү. Жетекчиси: В.П.Миловацкий


* жабдуулар,тике, администрациялык жана унаа чыгымдары

«Л.М.Фомова атындагы» ООСЗН (Жалал–Абад ш.). Долбоор: «Кары–картаңдар үчүн ү–интернатка мониторинг». Максаты: Жалал–Абад областынын Октябрь айылынын, Сузак районунун кары–картаңдары жана майыптары үчүн үй–интернатында адам укуктарынын сакталышын камсыз кылуу.Жетекчиси: Л.П.Линдоренко


«Жаш майыптардын кыймылы» КУ (Бишкек ш.). Долбоор: «Тышкы мүмкүнчүлүктөрү чектелген адамдардын толук кандуу жашоо–турмушу үчүн бирдей жана жеткиликтүү чөйрө түзүп берүү үчүн». Максаты: майыптардын кадыресе адамдардын чөйрөсүнө аралашуусун жаңы деңгээлге чыгаруу үчүн алардын укуктарын коргоого майыптарды тартуу жана аларга саламаттык сактоо, билим берүү жана маданият, ишке орноштуруу жана натыйжалуу саясий, экономикалык жана социалдык өнүгүү жагынан бирдей социалдык мүмкүнчүлүк берүүгө умтулуу. Жетекчиси: Асангариев М.Р.


31Укук п

ро

грам

масы

«Укуктук демилгелерди коргоо борбору» КФ (Бишкек ш.). Долбоор: «Камактагыларды укук-тук коргоо». Максаты: соттолгондорго жана алардын жакындарына жогорку квалификация-луу укуктук жардам көрсөтүү. Алар үчүн коомдук кабылдаманы иштетүү; «Укуктук агартуу» кызматын иштетүү, бул кызматтын чегинде маалымат–укуктук эскертмелер басылып чыгат.Жетекчиси: Низамова Д.


«Көз карандысыз укук коргоо тобу» КФ (Бишкек ш.). Долбоор: «Баш коргоо чарасын тандоо жөнүндө маселени чечүү боюнча сот териштирүүлөрүнө мониторинг». Максаты: камакка алу-уну соттук санкциялоо практикасын өркүндөтүү аркылуу КР соттук реформаны жүргүзүүгө көмөк. Долбоордо мурда жарыяланган отчет тийиштүү мамлекеттик органдар менен талкуу-лана тургандыгы пландаштырылган. Жагдайды жакшыртуу үчүн мамлекеттик органдар менен жарандык сектордун ортосунда диалог куруу күтүлүп жатат. Камакка соттук санкция берүүгө тартылган судьялар, прокурорлор, тергөөчү, адвокаттар долбоордогу максаттуу топ болуп саналат. Камакка алуу түрүндө баш коргоо чарасын тандоо тууралуу маселе аларга карата чечиле турган айыпталуучулар түпкү жардам алуучулар болуп саналат. Жетекчиси Саякова Д.Ш.


«Дао Лав Ода» КФ (Токмок ш.). Долбоор: «Жеткиликтүү шаар». Максаты: мониторинг өткөрүү жана анын натыйжасын жарыялоо аркылуу эл аралык жана улуттук мыйзамдарга ылай-ык Токмок ш. менен райондун майыптарынын укуктарын сактоо; компанияны эдвокасиден өткөрүү аркылуу калктын бардык тобу үчүн шаар чөйрөсүнүн жалпы ыңгайлуулук деңгээлин жогорулатуу максатында майыптар жана кыймылы чектелген шаардыктар үчүн жеткиликтүү жашоо–турмуш чөйрөсүн түзүп берүү боюнча өбөлгө жаратуу. Жетекчиси: Дубина А.Е.


* жабдуулар, тике, администрациялык жана унаа чыгымдары

«Тынчтык – маданият жарыгы» КУ (Токмок ш.). Долбоор: «Чүй жана Ысык–Көл областары-нын мамлекеттик органдары менен жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын кара-магындагыларга соттук–администрациялык таасир көрсөтүү аркылуу маалымат жеткирүү». Максаты: коммуналдык, медициналык ж.б. кызматтарга акы төлөөгө жеңилдиктер жөнүндө калктын социалдык жактан корголбогон катмарын маалымат менен камсыз кылуу. Жетекчиси: Кулешов М.Г.


«Укук коргоо иш аракетин колдоо» конкурсу боюнча көрсөтмөлүү семинар. «Сорос–Кыргызстан» фондунун укуктук программасы тарабынан долбоорлору жарыялан-

ган конкурстун чегинде каржылоого бекитилген уюмдар үчүн семинар уюштурулду. «Сорос–Кыргызстан» фондунун бардык гранттык процедураларына грант алуучуларды окутуу семи-нардык максаты болду. Анын ичине гранттык колдоо алган уюмдардын өкүлдөрү: жетекчилер, бугалтерлер жана долбоордун ассистенттери катышты. Бугалтерлер үчүн финансылык отчет-туулук жана тийиштүү процедуралар боюнча атайын практикалык сабактар өткөрүлдү.


32Ук

ук п

ро

грам

мас

ыДОЛБООР БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 78 986 ДОЛ.

2–багыты: АКЫЙКАТТЫКА ЖОЛ АЧУУ

«Мамлекет кепилдик берген юридикалык жардам системасын реформалоо»

Долбоордун максаты – Кыргызстандын бардык аймагында башкаруунун демократиялык принциптеринин негизинде иштеген жана мамлекеттин эсебинен каржыланган акысыз юри-дикалык жардам алууга калктын керектөөлөрүн жапкан мамлекеттик кепилдик берген юри-дикалык жардам көрсөтүүнүн туруктуу системасын түзүү аркылуу алардын укуктарын жана мыйзамдуу таламдарын коргоо үчүн каражаты болбогон учурда мындай адамдарга сот акый-каттыгына жол ачуунун натыйжалуу механизмин түзүүгө көмөктөшүү.

2008–жылы «мамлекет кепилдик берген юридикалык жардам көрсөтүү жөнүндө» жана «Кыргыз Республикасынын Жазык–процесстик кодексине өзгөртүү жана толуктоо киргизүү жөнүндө» мыйзамдардын долбоорлору Президенттин Жарлыгы менен түзүлгөн жумушчу топ тарабынан иштелип чыккан, ал КР Президентинин Администрациясынын жумушчу тобунун жетекчисинин атынан министрликтер менен ведомстволуктарга макулдашууга жөнөтүлгөн.

Кийин, КР Өкмөтүнүн жогорудагы мыйзам долбоорлоруна корутундусу жөнүндө атайын ток-тому чыккандан кийин КР министрликтери менен ведомстволорунун сунуш–пикирлерин эске алуу менен документтерди жеткире иштеп чыгуу максатында жумушчу топтун өзүнчө жыйыны өткөрүлгөн. Мыйзамдын долбоорун парламент 2009–жылдын 1–жарымында кароого тийиш.

Жабдуулар, тике, администрациялык жана унаа чыгымдары

Бул жылы «Сорос–Кыргызстан» фонду мыйзам долбоору менен таанышуу жана мамлекет-тин эсебинен юридикалык жардам көрсөтүү системасын реформалоо боюнча иш аракеттер-ди уюштурган. Атап айтканда «Вечерний Бишкек», «Слово Кыргызстана», «Комсомольская правда» газеталарында жогоруда көрсөтүлгөн темага эксперттердин макалалары жарыялан-ган. Макалалардын авторлору төмөнкүлөр:1. Сыдыков Нурлан Берикович – жумушчу топтун эксперти, Бишкек шаар Кеңешинин депута-

ты, «Конституциялык саясат институту» КУ директору2. Майчиев Шамарал Юсупович – Улуттук юридика корпорациясынын директору, «Кыргыз-

стандын юристтери» ассоциациясы башкармалыгынын төрагасы, адвокат3. Сейдалиева Марипа Эрмековна – жумушчу топтун мүчөсү, КР эмгек сиңирген юристи,

1–класстагы юстиция кеңешчиси4. Жолдубаева Индира Ырысбаевна – КР Президентинин администрациясынын укук саясаты

бөлүмүнүн эксперти5. Кожомова Гүльниза Кожомовна – «КР адвокаттар союзу» КУ төрайымы.

«Сорос–Кыргызстан» фонду Бишкек шаарында пилоттук долбоорду аткаруу аркылуу бул ба-гытта андан ары колдоо жана мыйзам долбоорунун аткарылышына көмөк көрсөтүүнү пландаш-тырат. 2008–жылдын акырында пилоттук долбоор үчүн зарыл жабдуулар сатылып алынды.


«Кыргыз Республикасында сот акыйкаттыгын жүргүзүүгө жарандардын катышуусу жөнүндө мыйзам долбоорун иштеп чыгууга көмөктөшүү» операциялык долбоору

Долбоордун максаты – сот акыйкаттыгын аткарууга катышууга КР жарандарынын укуктарын ишке ашырууга багытталган мыйзам долбоорлорун иштеп чыгууга жумушчу топко көмөк көрсөтүү.

2006–жылы БДИПЧ/ОБСЕ менен өнөктөштүктө Укуктук программа сот заседателдердин катышуусу менен аны түзүүгө жана сотко киргизүүгө багытталган жаңы нукка активдүү бурул-

33Укук п

ро

грам

масы

ду. Укуктук программанын кызматкери ичине кирген жумушчу топ түзүү жөнүндө Президент Жарлыкка кол койгон учурдан тартып жана азыркы учурга чейин сот акыйкаттыгына каты-шууга КР жарандарынын укуктарын ишке ашырууга багытталган КР Конституциясынын жо-болоруна ылайык максатта Кыргызстанда методикалык жана техникалык колдоо көрсөтүлүп келе жатат.

2008–жылы программанын алкагында отставкадагы федералдык судья, юридика илимдери-нин кандидаты, Россия Федерациясынын эмгек сиңирген юристи С.А.Пашин «казак гуманитар-дык юридика университетинин Алматыдагы юридика академиясынын жазык процессти жана криминалистика кафедрасынын профессору, юридика илимдеринин кандидаты Гүлнар Жаха-новна Сулейменова сыяктуу эксперттердин катышуусу менен Кыргызстандын судьялары үчүн 5 күндүк эл аралык семинар өткөрүлдү. Анын жүрүшүндө катышуучулар сот заседателдеринин катышуусу менен сотту уюштуруу жана иштетүү чөйрөсүндө Россия Федерациясы менен Казак-стан республикасынын мыйзамдарынын долбоорлорун кең–кесири карап чыгышты жана тал-куулашты. Мындан тышкары семинардын чегинде С.А.Пашин тарабынан сот заседателдеринин соттогу өзүнчө жазык ишин кароо боюнча оюн түрүндөгү сот процесси уюштурулду.

Семинардын натыйжасы боюнча жумушчу топтун мүчөлөрү жана КР Жогорку Кеңешинин Коргоо, коопсуздук, укук тартиби жана соттук–укуктук реформа боюнча комитетинин мүчөлөрү тарабынан С.А.Пашин иштеп чыккан сунуштарды эске алуу менен мыйзам долбо-орлору жеткире иштелип чыкты.

2009–жылы бул багытты илгерилетүүгө көмөк көрсөтүү, атап айтканда Венеция комиссия-сынын укуктук экспертизасынын корутундусу боюнча мыйзам долбоорлорун жеткире иштеп чыгуу жана Кыргызстандын Бишкек менен Ош шаарларында пилоттук долбоорлорду ишке киргизүү пландаштырылууда.


3.багыты: ЖАЗЫК СОТ АКЫЙКАТТЫГЫН РЕФОРМАЛОО

Операциялык долбоор: «КР жазык саясатын гумандаштыруу жөнүндө мыйзамды ишке ашырууга көмөк»

Долбоордун максаты – сот процессинде мыйзамды туура колдонууга багытталган судья-лар менен адвокаттар үчүн окутуучу семинарларды өткөрүү аркылуу КР жазык саясатын гу-мандаштыруу жөнүндө мыйзамды ишке ашырууга көмөктөшүү.

Бул жылы «Сорос–Кыргызстан» фонду КР Юстиция министрлиги, КР судьяларынын окуу борбору, Эл аралык абак реформасы жана «Кыргызстандын юристтери» ассоциациясы та-рабынан КР адвокаттары үчүн 4 таанышуу семинары жана КР судьялары үчүн 1 семинар өткөрүлдү. Семинарлар «КР жазык саясатын гумандаштыруу жөнүндө жана аны практикада колдонуу жагынан КРдин жаңы мыйзамына арналды. КР Юстиция министрлигинин жазык–аткаруу системасын реформалоо башкармасынын начальниги Марат Тургунбаевич Жаман-кулов жана Бишкек шаарынын сотторунда прокурордун катышуусун камсыздоо боюнча бөлүмдүн башчысы Амир Каюмович Шагивалиев эксперт катары чакырылды.

КОНКУРС БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 36 935 ДОЛ.

«КР ИИБ ишине коомдук контроль» операциялык долбоору

Долбоордун максаты – Кыргыз Республикасында ички иштер органдарынын ишинде адам укуктарынын сакталышына жарандык контроль жөнүндө мыйзамдын долбоорун жана Кон-цепцияны иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү жолу менен Кыргызстандын коомчулугунун алдын-да ички иштер органдарынын ишинин ачыктыгын жана отчеттуулугун камсыз кылуу жана

34Ук

ук п

ро

грам

мас

ынатыйжалуулугун жогорулатуу, ошондой эле КР тийиштүү ченемдик–укуктук актыларына өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү тууралуу мыйзам долбоорун иштеп чыгуу.

Карап чыгуунун жана ар түрдүү варинаттарды талкуулоонун натыйжасы боюнча Президент-тин администрациясынын буйругу менен түзүлгөн жумушчу топ көз каранды эмес эксперттер ме-нен кызматташып «Комиссар жана коомдук комиссиялар» моделине токтолду. Комиссар, улуттук деңгээлдеги адам болуп саналуу менен мамлекеттик бийликтин кандайдыр бир органдарына отчет бербейт. Комиссар Коомдук комиссиялардын ишин баш коштурат, алар ИИБ адам укугун бузган кыз-маткерлеринин мыйзамсыз аракеттерине (аракетсиздигине жарандардын даттанууларын карайт).

2008–жылы «Сорос–Кыргызстан» фондунун жана жумушчу топтун күч–аракети менен КР ички иштер органдарында адам укуктарынын сакталышына жарандык контроль жөнүндө концепциянын жана мыйзамдын долбоорлору иштелип чыкты. 2009–жылы КР ички иштер органдарынын ишинде адам укуктарынын сакталышына жарандык контроль жөнүндө кон-цепцияны жана мыйзамдын долбоорун парламент карайт деп күтүлүп жатат.


4.багыт: ШАЙЛОО СИСТЕМАСЫН РЕФОРМАЛОО

«Өткөөл мезгилде жарандык демилгелерди колдоо» операциялык долбоору

Долбоордун максаты: эл аралык стандарттарга ылайык КР шайлоо процесстерин ачыкты-гын камсыз кылууга көмөктөшүү.

Бул долбоор «Сорос–Кыргызстан» фонду тарабынан Европа Союзунун финансылык көмөк көрсөтүүсү менен Жарандык Коомду колдоо борборлорунун ассоциациясы (АЦПГО) менен бирдикте 2007–жылдан тартып ишке ашырылууда.

2008–жылы долбоордун чегинде 2008–жылдагы жергиликтүү шайлоого участкалык шай-лоо комиссияларынын мүчөлүгүнө талапкерлерди даярдоо боюнча тренерлер үчүн тренинг уюшулган. Ага Кыргызстандын бардык регионунан Жарандык Коомду колдоо борборлорунун 22 өкүлү катышты, алар жарандык сектордун өкүлдөрү үчүн 60 региондук тренинг өткөрүүдө алган билимин кийин колдонуу үчүн окуп келишти.

ФСКга жана АЦПГО жергиликтүү шайлоолор аяктагандан кийин шайлоонун жана жалпы эле шайлоо процессинин натыйжаларын талкуулоо үчүн Кыргызстандын бардык региондо-рунда райондук деңгээлде 30 тегерек столдон турган серия өткөрүлдү.

Долбоорду ишке ашыруунун жүрүшүндө, ошондой эле Брюссель шаарына КР өкүлдөрүнүн «Чет өлкөлөрдөгү аралыктан добуш берүү» шайлоо органдарынын эл аралык 5–конференциясына катышуусу үчүн Белгияга баруусун уюштуруу жолу менен КР Борбордук шайлоо комиссиясы-нын өкүлдөрүнүн мүмкүнчүлүгүн жогорулатууга көңүл бөлүндү. Конференциядан тышкары Ве-неция комиссиясынын өкүлдөрү менен КР делегациясынын өзүнчө жолугушуусу болду.

2008–жылдын акырында Жыйынтыктоочу Улуттук конференцияны өткөрүү долбоорду ишке ашыруунун акыркы этабы болду, ал жерде бардык тийиштүү тараптар жана авторлор КР шайлоо процессин жана аны өнүктүрүү келечегин талкуулоо мүмкүнчүлүгүн алышты. Конфе-ренцияга КР Жогорку Кеңешинин депутаттары, КР судьялары, Борбордук комиссиянын, мам-лекеттик органдардын, жарандык коомдун жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрү катышты. Мындан тышкары Конференциянын ишине Венеция комиссиясынын (Страсбург, Франция) секретариатынын шайлоо жана референдум боюнча бөлүмүнүн укук маселелери боюнча кеңешчиси Сергей Кузнецов мырза катышты, ал шайлоо системасын өнүктүрүү жагынан Ко-миссиянын жана башка өлкөлөрдүн иш тажрыйбасын бөлүштү.


ЕВРОПА КОМИССИЯСЫНЫН САЛЫМЫ: ЖАЛПЫ СУММАНЫН 80%,

35Укук п

ро

грам

масы

«СОРОС–КЫРГЫЗСТАН» ФОНДУНУН САЛЫМЫ ЖАЛПЫ СУММАНЫН 20%

5.багыты: АЯЛДАРГА КАРАТА ҮЙ ЗОМБУЛУГУНА ЖОЛ БЕРБӨӨ

«Аялдарды зомбулуктан социалдык жана укуктук коргоонун механизмдерин иштеп чыгуу жана камсыз кылуу» операциялык долбоору

Долбоордун максаты – аялдарга карата зомбулукка жол бербөөдө көрүлүп жаткан ча-ралардын натыйжалуулугун күчөтүү үчүн ар түрдүү структуралардын системалык өз ара аракеттенүү механизмин түзүү.

Долбоордун чегинде бул маселелерде аялдарды окутууну институционалдаштыруу, аял-дарга карата зомбулукка жол бербөө боюнча КР мыйзамдарын өркүндөтүү, «Үй–бүлөдө зом-булуктан социалдык укуктук коргоо жөнүндө» КР мыйзамында каралган кайтаруу ордерлерин системасына мониторинг жүргүзүү, зомбулук боюнча статистикалык маалыматтарды жыйноо жана талдоо механизмин өркүндөтүү, зомбулуктун курмандыктары үчүн көрсөтүлүүчү кыз-маттын сапатын жогорулатуу аркылуу кризистик борборлордун институционалдык туруктуу-лугун түзүү, үй–бүлөдө дайыма зомбулукка дуушар болгондор менен иштөөнүн атайын про-граммаларын өнүктүрүү, ошондой эле ар түрдүү массалык маалымат каражаттарында бул проблеманы чагылдыруу үчүн маалымат компаниясын өркүндөтүү аркылуу аялдарга кара-та зомбулуктун бардык формаларынын алдын–алуу маселелеринде сот системасынын, укук коргоо структураларынын кызматкерлеринин потенциалын күчөтүү боюнча негизги иш ча-ралар каралган. Долбоор 2008–жылы январда башталган жана «Сорос–Кыргызстан» фонду-нун укуктук программасы тарабынан ишке ашырылып жатат. «Гендерлик зомбулукка каршы активдешүүнүн 16 күнү» маалымат компаниясына кошулуу долбоорунун чегиндеги алгачкы иш чаралардын бири болуп калды. Ал жыл сайын 25–ноябрдан тартып 10–декабрга чейин эл аралык уюмдардын жана жарандык сектордун көзөмөлү астында өтөт жана адам укуктары-нын эл аралык күнүнө туш келтирилет. Бул компаниянын чегинде «Сорос–Кыргызстан» фонду БУУнун үйүндө «24.kg» маалымат агенттиги уюштурган пресс–конференцияны колдоду. Бул жерде ММКга бул акциянын башталгандыгы жөнүндө маалымат берилди. Мындан тышкары Бишкек шаарынын ар түрдүү бөлүктөрүндө өтүп жаткан компаниялар жөнүндө маалымат берген 5 банер/тышкы жарнак такталар орнотулду.

2008–жылы 15–декабрда бул компания аяктагандан кийин «Сорос–Кыргызстан» фонду «24.kg» маалымат агенттигинде пресс–конференция өткөрүп, алдыда боло турган «Аялдарга карата зомбулук: проблеманын туура чечилишин издөө» деген улуттук форум жөнүндө маа-лымат берди. Компаниянын натыйжасында зомбулук проблемасына, аялдардын укугун сак-тоого, аларды коргогон мыйзам базасынын начарлыгына, өз укуктарын ишке ашыруу үчүн жарандар алдында мамлекеттин жоопкерчилигине көңүл бөлүндү. «Сорос–Кыргызстан» фонду кыргыз жана орус тилдеринде Кризистик борборлордун ассоциациясы үчүн 3 түрлүү буклеттерди (3 000 нускада) чыгарып берди. Алар мындан ары кайрылуу үчүн кризистик бор-борлордун толук маалыматтарын камтыйт.

Маалымат компаниясынын чегинде «Аялдарга карата зомбулук: проблеманын туура че-чилишин издөө» деп аталган улуттук форум фонддун маанилүү иш чараларынын бири бо-луп калды. Ал эл аралык уюмдардын, Өкмөттүн, укук коргоо органдарынын, саламаттык сак-тоо жана Өкмөттүк эмес ектордун өкүлдөрүнүн катышуусу менен 2008–жылы 16–декабрда «Ысык–Көл» мейманканасында өттү. Улуттук форумдун максаты келечектүү жолдорду издөө, Өкмөттүк эмес уюмдардын, мамлекеттик структуралардын жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрүнүн диалогун уюштуруу жана Кыргызстанда аялдардын укугун зомбулуктун бардык түрүнөн коргоо боюнча биргелешкен стратегияны иштеп чыгуу болду.

Азыркы учурда эксперттердин тобу «Үй–бүлөдө зомбулуктан социалдык жана укуктук кор-гоо жөнүндө» мыйзамдын аткарылышы мониторингден өткөрүп жатат. Бул мыйзамдын неги-зинде берилген убактылуу коргоо ордери аркылуу иштин натыйжалуулугу бааланат.

36Ук

ук п

ро

грам

мас

ыМониторингдин натыйжалары бардык тийиштүү жактарга жеткирилип аналитикалык от-

четто жалпыланат. Бул болсо мыйзамды колдонуу практикасынын сапатын жогорулатууга жардам берет.

Кошумча түрдө долбоордун чегинде «Сорос–Кыргызстан» фондунун веб–сайтында бул долбоор боюнча веб–барактарды түзүү жагынан маалыматтык стратегия иштелип чыкты, анда долбоор боюнча иш чаралар жана анонстор чагылдырылат.

Мындан тышкары бул багыттын чегинде адам укуктары боюнча тармактык Гранттык про-грамманын жана ИОО–Будапешт башкаруусунун колдоосу менен үй–бүлөдө гендердик зом-булукка учураган аялдарга акысыз психологиялык жардам көрсөтүү үчүн беш региондук кри-зистик борборлорду күчөтүүгө Кризистик борборлордун ассоциациясына грант берилди.

Келерки жылы укук коргоо органдарынын жана сот системасынын кызматкерлеринин мүмкүнчүлүгүн жогорулатууга багытталган долбоордук иштер болжолдонууда, ошондой эле зомбулуктун курмандыктары үчүн көрсөтүлүүчү кызматтын сапатын жогорулатуу жагынан кризистик борборлор менен иштер улантылат. 16 күндүк компаниянын жана кийинки улут-тук форумдун контекстинде маалымат компаниясы боюнча иштер улантылат. Ошондой эле долбоордун чегинде гендерлик зомбулук темасына атайын берүүлөрдү жана видеоролик-терди чыгаруу белгиленип жатат.


ЕВРОПА КОМИССИЯСЫНЫН САЛЫМЫ: ЖАЛПЫ СУММАНЫН 80%

«СОРОС–КЫРГЫЗСТАН» ФОНДУНУН САЛЫМЫ: ЖАЛПЫ СУММАНЫН 20%.

КРИЗИСТИК БОРБОРЛОР АССОЦИАЦИЯСЫНЫН ГРАНТЫ 9 340 ДОЛ.*

37

Программанын директору: Нурлан ЖолдошевПрограмманын администратору: Сырга Исабаева

«Бюджеттик ачыктык жана отчеттуулук» программасы өз ишин 2008–жылы сентябрда баш-таган.

Негизги максаты – мамлекеттин кирешесин жана чыгашасын башкарууга коомчулуктун катышуусуна, ачыктыкка, отчеттуулукка жетишүү болуп саналат. Бул максатка жетүү үчүн программа жарандык коомдун ар түрдүү ассоциациялары жана коалициялары, эл аралык финансы институттары, Кен казып алуучу тармактардын ишинин ачыктыгын жогорулатуу де-милгесинин (ИППДДО) эл аралык секретариаты ж.б. донордук уюмдар менен иштейт.

Программанын негизги максаттары: Кыргызстанда кен казып алуу өнөр жайынын кирешесинин ачыктыгын жогорулатуу. Бул

иш аракет КРде ИППДДОну ишке ашырууга, популяризациялоого, андан ары тере1детүүгө жана кеңейтүүгө багытталган.

Кирешелерди мониторингдөө процессине тартылган жарандык коомдун уюмдарынын ин-теллектуалдык потенциалын арттыруу. Мунун иш аракети ӨЭУнун стратегиялык иш планын иштеп чыгууга жана жүзөгө ашырууга көмөктөшүүгө, кирешелерди мониторингдөө жагынан ыкмаларга окутууга, иш аракетине аналитикалык колдоо көрсөтүүгө, Кыргызстандын ӨЭУ, ММК жана алардын башка өлкөлөрдөгү кесиптештер ортосунда тажрыйба жана маалымат алмашууну камсыз кылууга багытталган.

Бюджеттик процесстин ачыктыгын жана мамлекеттик бюджеттин түзүлүшү жана аткары-лышы жөнүндө маалыматтын жеткиликтүүлүгүн жогорулатуу. Иш аракет бюджеттик про-цесске өкмөттүк эмес уюмдарды тартууга, мамлекеттик кирешелери чөйрөсүндө ачыктыкты илгерилетүүгө багытталган жарандык демилгелерди колдоого багытталат.

Өкмөттүн орчундуу башкаруу жана бюджеттик чечимдерин кошкондо, суу–энергетика секторунда маалыматка жол ачылат жана ачыктык деңгээли жогорулайт. Бул иш аракет энер-гетика чөйрөсүндө маалыматка коомчулукка жол ачууну кеңейтүүгө, энерго сектордун олут-туу маселелери боюнча жарандык коом менен өкмөттүн сүйлөшүүсүн жылдырууга, өкмөттүк эмес топтордун, жергиликтүү жамааттардын бул чөйрөдө маанилүү чечимдерди кабыл алуу-га активдешүүсүн кеңейтүүгө багытталган.

Программанын иш чаралары1. ӨЭУлардын кен казып алуу өнөр жайындагы ачыктык үчүн 4–региондук жолугушуусу

2008–жылдын 2–5–октябрь, Одесса ш. Украина.Иш чара «Кайра жаралуу» Эл аралык фонду (Украина) тарабынан уюштурулган, ага финан-

сылык колдоону Revenue Watch Institute көрсөткөн негизги максаты ИППДДОнун демилгеле-рин ишке ашыруу боюнча тажрыйба алмашуу, ага өлкөлөрдү валидациялоо жана Демилгеге жаңы багыттарды кошуу сыяктуу чаралар камтылган. «Сорос–Кыргызстан» фондунан жолугу-шууга «Бюджеттик ачыктык жана отчеттуулук» программасынын директору Нурлан Жолдо-шев катышты. Өздөрүнүн аймагы аркылуу нефть жана газды алып өтүүнүн ачыктыгы боюнча жаңы демилге идеясын коюшкан Украина менен Грузия бул жолугушуунун натыйжаларынын бири болуп калды. Азербайжан валидация процессине даяр экендигин белгилеп 2009–жылы иштөө зарыл болгон бир нече индикаторлорду бөлдү. Кыргызстан болсо валидация процес-синин башталар алдында бир катар милдеттерди аткаруусу зарыл, анткени 2006–жылдан 2008–жылга чейин КР ӨКмөтү бул Демилгени жылдыруу боюнча жетиштүү активдүүлүк көрсөткөн эмес.


«БЮДЖЕТТИК АЧЫКТЫК ЖАНА ОТЧЕТТУУЛУК» ПРОГРАММАСЫ

38«Б

юд

жет

тик

ачы

кты

к ж

ана

отче

ттуу

лук»

пр

огр

амм

асы

2. «ӨЭУларды стратегиялык пландаштыруу жана өнүктүрүү» тренинги 2008–жылдын 28–31–октябры, Чок–Тал айылы (Кыргызстан)Тренингдин максаты – КРде бюджеттик ачыктыкты жана отчеттуулукту жогорулатуу жагын-

да иштеп жаткан ӨЭУлардын ар түрдүү тармактарынан жана ассоциацияларынын курамына кирген өкмөттүк эмес уюмдардын потенциалын өнүктүрүү, ошондой эле долбоорло боюнча алардын ыкмаларын жогорулатуу.

Тренер катары «SBDC consult» коомдук уюмунун жетекчиси Заура Сыдыкова (Бишкек ш. Кыргызстан) жана бул уюмдун тренери Болот Дыйканов (Бишкек ш. Кыргызстан) чакырылган. Алар стратегиялык пландаштыруу, мониторинг жана баалоо темаларын кеңири ачып бериш-ти. Тренинге ошондой эле Любовь Шевченко тартылды, ал «Сорос–Кыргызстан» фондунун грант–менеджери. Алардын максаты гранттык долбоорлорду ишке ашыруунун практикалык моделдерин жана аспаптарын талдоо жана грант программаларын ишке ашыруу учурунда пайда болгон милдеттерди чечүү, социалдык долбоорлордун рыногунун катышуучуларын аныктоо, ар кандай типтеги донорлорго алардын багыт алуусу.

Натыйжада катышуучулар стратегиялык пландаштыруу, уюштуруучулук өнүктүрүү, долбо-орлоо жагынан билим алышты, ошондой эле ФСКнын гранттык билдирмелерине ылайык прак-тикалык сабактардын жүрүшүндө иштелип чыккан даяр долбоордук идеялар сунуш кылынды.


3. «Азербайжанда, Казакстанда жана Россияда мамлекеттик чыгымдардын натыйжалуулугу» эл аралык конференциясы, 2008–жылдын 14–15–ноябры, Астана ш. КазакстанКонференция «Сорос–Казакстан» фонду жана Revenue Watsh Institute уюштурган. Негизги

максаты – мамлекеттик чыгымдардын натыйжалуулугун жогорулатуу боюнча тажрыйба ал-машуу болуп саналат.

Иш чарада төмөнкүдөй презентациялар угулду: өлкөлөрдүн кесилишинде мамлекеттик чыгымдардын моделдерине баяндама, саламаттык сактоого, билим берүүгө жана социалдык коргоого мамлекеттик чыгымдар. «Сорос–Кыргызстан» фондунан жолугушууда аткаруучу директор Кумар Бекболотов жана «Бюджеттик ачыктык жана отчеттуулук» программасынын директору Нурлан Жолдошев катышты. Бул иш чарада Россияда, Азербайжанда жана Казак-станда саламаттык сактоого жана билим берүүгө мамлекеттик финансыны пайдалануунун на-тыйжалуулугун жогорулатууга таасир берүү боюнча эң мыкты практикалар көрсөтүлдү.

ИШ ЧАРА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 1055,77 ДОЛ.

4. «Бюджеттик маалыматка жол ачуу» тренинги 2008–жылдын 25–26–ноябры Бишкек ш. Кыргызстан.Тренингдин максаты – КРдин мамлекеттик органдарынын жана жергиликтүү өз алдынча

башкаруу органдарынын карамагындагы маалыматка жол ачуу жөнүндө мыйзамды практи-калык колдонууда ӨЭУнун мүмкүнчүлүгүн жогорулатуу. Тренингде жалпы эле маалыматка жол ачуу темасы кеңири козголду, ошондой эле ЖӨБ жана ММК менен ӨЭУлардын бюджет-тик маалыматына, бюджетине жана байланышына жол ачуу иши козголду.

Тренер катары меди өкүл Шамарал Айылчиев (Бишкек ш. Кыргызстан), «Ачык бюджет үчүн альянс» ассоциациясынын аткаруучу директору Роза Гайбулина (Бишкек ш. Кыргызстан), «Ату-ул» коомдук уюмунун директору Тимур Байсеркеев (Бишкек ш. Кыргызстан) чакырылган.

ӨЭУларга мамлекеттик органдардын карамагындагы маалымат категориялары боюнча маалымат базасы сунуш кылынган. Тренингдин катышуучуларына маалымат алуу, аны иштеп чыгуу жана практикада колдонуу механизмдери көрсөтүлдү.

ИШ ЧАРА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 2 996,30

39«Б

юд

жетти

к ачыкты

к жан

а отчеттуулук» пр

огр

амм

асы5. Кен казып алуучу тармактардын ишинин ачыктыгын жогорулатуу демилгелерин (ИППДДО) андан

ары ишке ашыруу маселеси боюнча Байкоочу советтин, секретариаттын жана көз карандысыз эксперттердин консультативдик жолугушуусу, 2008–жылдын 3–декабры, Бишкек ш. Кыргызстан.Иш чаранын максаты – ИППДДОну ишке ашыруу чөйрөсүндөгү жакын арадагы иш аракет-

тер жөнүндө, орун алган кемчиликтер, проблемалар жана аларды чечүү жолдору жөнүндө маалымат алуу. Иш чарага жарандык сектордун, мамлекеттик органдардын жана кен казып алуучу компаниялардын өкүлдөрү катышты. Төмөнкүдөй темалар талкууланды: ИППДДОну ишке ашыруу, ар түрдүү стейк холдерлер менен өз ара аракеттенүү, Демилгени ишке ашыру-уда жарандык коомдун ролу. Жолугушуунун жүрүшүндө алынган маалымат 2009–жылга бул багыт боюнча андан аркы кадамдарды аныктоого мүмкүндүк берди.

ИШ ЧАРА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 1522,73 ДОЛ.

6. ИППДДОну ишке ашырган өлкөлөр үчүн Валидация маселелери боюнча жумушчу топтун семинары, 2008–жылдын 8–9–декабры, Баку ш. Азербайжан.Семинар Revenue Wastch Institute финансылык колдоосу алдында уюшулган. Негизги максаты

– 2010–жылы Валидация процессине даярдык көрүп жаткан өлкөлөр үчүн проблемалык инди-каторлорду аныктоо. Иш чарада Азербайжан кесиптештер Валидациянын Азербайжан процес-син өтүнүн проблемалык критерийлери боюнча докладды сунуш кылды, Валидациянын мак-саттарына жетүү үчүн жарандык коомдун, казып алуучу компаниялардын жана өкмөттүн өз ара аракеттенүүсү боюнча талкуу өткөрүлдү. «Сорос–Кыргызстан» фондунан жолугушууга «бюджет-тик ачыктык жана отчеттуулук» программасынын директору Нурлан Жолдошев катышты. Бул иш чарада мамлекеттик, жеке менчик жана коомдук институттар менен Валидация критерийлерин түшүнүүдө жана жакшыртууда өз ара аракеттенүүдө кыйынчылыктар аныкталды.


7. Бюджеттин жана ИППДДОнун ачыктык багыты боюнча иштеген уюмдардын өкүлдөрү үчүн билим берүү туру, 2008–жылдын 8–12–декабры, Баку ш. АзербайжанАзербайжан ИППДДОго кошулган КМШдагы алгачкы өлкөлөрдүн бири болуп саналат жана

2005–жылдан тартып бул демилгени жылдыруу боюнча үзгүлтүксүз иш жүргүзүп келе жатат. Бүгүнкү күндө Азербайжанда ИППДДО боюнча Валидация процессине активдүү даярдык көрүлүп жатат. Кыргызстан келерки жылы Валидация процессине даярдык көрүү боюнча бир катар иш чараларды жүргүзүүнү пландаштырган, турдун катышуучулары үчүн Азербайжан тажрыйбасы менен таанышуу пайдалуу болот. Ошондой эле Азербайжандын жарандык коому бюджеттик башкаруу боюнча ӨЭУнун тармактык иш аракети жагынан чоң тажрыйбалуу. Бюд-жеттин ачыктыгы боюнча иштеп жаткан Кыргыз ӨЭУларынын катышуучуларына бул тармак-тын уюмдарынын ортосунда өз ара аракеттенүүнү ийгиликтүү жүргүзүү жөнүндө маалымат алуу пайдалуу болду. Бул сапарга катышкандар: «Сорос–Кыргызстан» фондунун «Бюджеттик ачыктык жана отчеттуулук» программасынын администратору Сырга Исабаева (Бишкек ш. Кыргызстан), «Ачык бюджет үчүн альянс» ассоциациясынын аткаруучу директору Роза Гай-булина (Бишкек ш. Кыргызстан), «Өмүр дарагы» адамды өнүктүрүү борборунун долбоорунун ассистенти Жазгүл Мутешова, «Интербилим» ОРЦ программасынын ассистенти Мээрим До-смуратова (Ош ш. Кыргызстан), «Кыргыз тоо–кен» ассоциациясынын аткаруучу директору Ка-рыбек Ибраев (Кыргызстан), КР Финансы министрлигинин бюджеттен тышкаркы мамилелер саясат башкармасынын начальниги Кадырбек Калканов (Кыргызстан). Жолугушууда бул уюм-дардын иши жөнүндө маалымат алынды, жаңы байланыштар түзүлдү, айрым иш багыттары боюнча тажрыйба алмашуу болду жана кийинки жылга биргелешкен иш мүмкүнчүлүктөрү талкууланды.


40«Б

юд

жет

тик

ачы

кты

к ж

ана

отче

ттуу

лук»

пр

огр

амм

асы

8. Донордук программаларда жарандык коомдун ролу жөнүндө семинар (Миң жылдыктын чакырыгы программасынын чегиндеги иш чаралар) 2009–жылдын 11–16–январы, Вашинг-тон ш, АКШСеминар ачык коом институтунун финансылык колдоосу менен уюшулган. Негизги мак-

саты – донордук уюмдардын программаларын шөкөттөө, аткаруу жана мониторингден өткөрүүгө катышуу боюнча ар түрдүү өлкөлөрдүн ӨЭУлары арасында тажрыйба алмашуу. «Сорос–Кыргызстан» фондунан Нурлан Жолдошев катышат.

ИШ ЧАРА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 1 600,04 ДОЛ.*

ПРОГРАММАНЫН ГРАНТТАРЫ

«Ачык бюджет үчүн альянс» ассоциациясы юридикалык жактар бирикмеси (Бишкек ш.). Долбоор: «КРдин мамлекеттик мамлекеттик бюджеттин ачыктыгы жана натыйжалуулугу жөнүндө коомдук пикирди иликтөө». Долбоор бюджеттик процесске жарандык коомдун таа-сиринин даражасын билүүгө, бардык деңгээлдеги бюджеттик процесстердин натыйжалуулу-гуна багытталган айрыкча кызыктуу жана натыйжалуу компанияларды аныктоо.Жетекчиси: Р.М.Гайбулина

ГРАНТТЫН СУММАСЫ: 19 886 ДОЛ.

ГРАНТТЫК КОНКУРС ЖӨНҮНДӨ ЖАРЫЯ: 282,04 ДОЛ.

* 2008–жылкы чыгымдар: авиабилет, виза

41

Программанын координатору — Токомбаев Манас

ФИНАНСЫЛЫК МААЛЫМАТ

«Жергиликтүү деңгээлде көп түрдүүлүктү башкаруу» үч тараптуу эл аралык долбоор (Кыргызстан, Казакстан, Тажикстан) 2007–жылдын ноябрь – 2008–жылдын июнь айлары.

Долбоордун максаты – Кыргызстандын, Тажикстандын жана Казакстандын улуттук–маданий бирикмелеринин ортосунда өз ара кызматташууну өнүктүрүү, бүгүнкү күндө Бор-бордук Азия регионунун өлкөлөрү дуушар болгон этникалар аралык жана маданий өз ара аракеттенүү чөйрөсүндөгү проблемаларды жоюуга ар түрдүү мамилелерди иликтөө жана тажрыйба алмашуу.

Казакстандагы стадия–тур Кыргызстандын жана Тажикстандын делегациялары («Диалог ӨЭУ» тарабын кабыл алган – долбоордун 2–фазасы)Долбоордун катышуучулары:Пак С.Н. – Кыргызстан элдери ассамблеясы, Бишкек ш.Смаилов Т.Т. – «Содружество» этникалык диаспоралар совети, Кара–Балта ш.Атанова А.Т. – Жаңы–Пахта айыл өкмөтү, Кара–Балта ш.Кулов Б.А. – Жаңы–Жер айыл өкмөтү, Жаңы–Жер айылыЖурабаева Х. – Тажик диаспорасы, Кара–Балта ш.Айдакеева Ж.А. – Аламүдүн РМА, Лебединовка а.Таштемирова Н.Н. – ОЮЛ «КР айылдар жана поселкалар жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын ассоциациясы» Бишкек ш.


ОЮЛ «КР айылдар жана поселкалар жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын ассоциациясы», апрель 2008–ж. Кыргызстанга стадия–тур – Казакстандын жана Тажик-стандын делегациясы – долбоордун жыйынтыктоочу фазасы.Жетекчиси: Н.Н.Таштемиров.

«ЧЫГЫШ–ЧЫГЫШ: ЧЕК АРАСЫЗ ӨНӨКТӨШТҮК» ТАРМАКТЫК ПРОГРАММАСЫ

Программанын миссиясы — жарандык коомду өнүктүрүүгө көмөктөшүү жана

чек ара аралык жана региондук долбо-орлорду колдоо аркылуу узак мөөнөттүү өнөктөштүктү жөнгө салуу.

Программа ачык коомду өнүктүрүүгө жана кеңейтүүгө көмөктөшөт, жарандык

коомдун уюмдарынын биргелешкен ишин бирден ашык өлкөдө, б.а. «Чек аралардын чегинен тышкары» камсыз кылат.

2008–жылы программаны жарандык коом-дун эксперттери жана өкүлдөрү 2 эл аралык демилгеде колдогон, ал ошондой эле Кыргыз-стандын жаш лидерлеринин мүмкүнчүлүгүн чыңдоого жана күчөтүүгө көмөк көрсөтүп, Кыргызстанда турак–жай фондун башкаруу-ну өнүктүрүүгө жардам берген.

42«Ч

ыгы

ш-Ч

ыгы

ш: Ч

ек а

рас

ыз

өн

өкт

өш

түк»

тар

мак

тык

пр

огр

амм

асы


* катышуучулардын унаа чыгымдары (жатаканасы, тамагы)

«Интербилим» эл аралык борбору КУ, март–июнь 2008–ж. Долбоор: «Жаш лидерлерди Польшага стажировкалоо».

Долбоордун максаты – Польшанын коомдук–саясий лидерлери, жарандык сектордогу лидер-лери, ММКнын өкүлдөрү, мамлекеттик структуралар жана ийгиликтүү ишкерлер менен жолукту-руп алардын концепциясы, лидерлик практикасы менен тааныштыруу жана тажрыйба алмашуу. Жетекчиси: Айтбаев А.А.


ОЮЛ квартира ээлеринин региондук ассоциациясы (РАСК) «Сенин үйүң», июнь–сентябрь 2008–ж.

Долбоор: Россиянын инновациялык тажрыйбасын иликтөө (Санкт–Петербург ш.) жана Литва (Вильнюс ш.) башкаруу боюнча фирмалардын, ТСЖлардын жалпы мүлкүн тейлөөнүн жаңы методдорун өнүктүрүү боюнча. Кыргызстанда ЖККларды тейлөөнүн сапатын жак-шыртуу жана турак–жай фондун башкаруунун жаңы методдорун өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү.Жетекчиси: Полякова Н.Р.


«Пациенттердин укугу жана коопсуздугу» эл аралык долбоору (негизги өнөктөр Украи-на, Молдова, Грузия, Казакстан, Польша) май–декабрь 2008–ж.

Долбоордун максаты – байланышты жөнгө салуу, орун алган проблемаларды эл аралык деңгээлде талкуулоо жана катышкан өлкөлөрдүн саламаттык сактоо системасы үчүн артык-чылык берүү максатында пациенттердин коопсуздугун камсыз кылуу чөйрөсүндө иштеген өнөктөш уюмдардын күч–аракетин бириктирүү.

Пациенттердин коопсуздугу боюнча эксперттердин эл аралык тобунун жалпы жолугушуу-су (Киев, Украина), кабыл алган тарап пациенттердин укугун жана коопсуздугун коргоо боюн-ча бүткүл украиналык совет.

Кыргызстандан байкоочу – Нуралиев М.А. (КР улуттук госпиталы, Бишкек ш.);


Пациенттердин коопсуздугу боюнча эксперттердин эл аралык тобунун региондук жолугушуусу, Алматы, Казакстан – Кыргызстандын делегациясы (кабыл алган тарап «Аман–саулык» КФ).Долбоордун катышуучулары:Нуралиев М.А. – КР улуттук госпиталы, Бишкек ш.Ибраева Г.А. – КР Саламаттык сактоо министрлиги, Бишкек ш.Асанбекова Г.С. – «Жаңы муундагы медициналык кызматкер» КУ, Бишкек ш.Төрөбаева А.О. – КР ооруканалар ассоциациясы, Бишкек ш.

СУММАСЫ: 559 ДОЛ.*

43«Ч

ыгы

ш-Ч

ыгы

ш: Ч

ек арасы

з өн

өктө

штүк» тар

макты

к пр

огр

амм

асыПациенттердин коопсуздугу боюнча эксперттердин эл аралык тобунун региондук жолугушуусу, Кишинев, Молдова – Кыргызстандан байкоочу (кабыл алган тарап «Management and Assurance in Medicine»)Кыргызстандан байкоочу – Нуралиев М.М. (КР улуттук госпиталы, Бишкек ш.);


ПРОГРАММА БОЮНЧА ЖЫЙЫНТЫК: 0 37 450 ДОЛ.

44

Программанын директору: Айбек Мукамбетов, [email protected]; Программанын башкаруучусу: Зулайка Есентаева, [email protected].

ПРОГРАММАНЫН НЕГИЗГИ БАГЫТТАРЫ:

1. Укук жана саламаттык сактооМаксат – саламаттык сактоо чөйрөсүндө калктын өзгөчө чабыр, жарды катмарлары меди-

циналык жана социалдык кызмат көрсөтүүлөргө бирдей жетишүү укугун ишке ашыруу мак-сатында тийиштүү укуктук нормаларды алга жылдыруу.

2. Акыл–эс саламаттыгы жаатындагы демилгелерМаксат – психиатрия кызматын борбордон ажыратууну жана анын кызматтарынан пайда-

ланган жарандардын ой–пикирлерин эске алып, психиатриялык кызмат көрсөтүүлөрдүн оо-руканалардан тышкаркы тармагын өнүктүрүүнү көздөп, коомдук өнөктүктөрдү (адвокация) жүргүзүүгө багытталган жарандык коом демилгелерин колдоо.

«КООМДУК САЛАМАТТЫК САКТОО» ПРОГРАММАСЫ

Программанын озуйпасы:

Саламаттык сактоо чөйрөсүнүн кызмат көрсөтүүлөрү жана бүжети ачык–айкын жана

натыйжалуу болушуна жетишүүгө багытталган иш–чараларды колдоо аркылуу, чабыр катмарларга ме-дициналык жана социалдык кызматтардан пайдала-нууга тоскоолдук кылган калыптанып калган коомдук үрп–адаттарды өзгөртүү.

«Кыргызстан–Сорос» Фондунун «Коомдук сала-маттык сактоо» программасынын ишмердиги мам-лекеттик түзүлүштөрдүн, жарандык чөйрөнүн жана калктын чабыр катмарларынын жамаат өкүлдөрүнүн ортосундагы кызматташтыкка негизделген. Програм-манын багыттары коомдук өнөктүктөрдү (адвокация), жарандык коомдун өкүлдөрүнүн инсандык жана со-циалдык жөндөмдөрүн жогорулатуу, саламаттык сак-тоо жаатында байкоо жүргүзүү жана изилдөөлөрдү өткөрүү сыяктуу ыкмаларды жактырат. «Коомдук са-ламаттык сактоо» программасы “Ачык Коом Институ-ту”, ВИЧ/СПИД боюнча Борбор Азиялык CARHAP про-граммасы, “Зыянды төмөндөтүү тармагы” бирикмеси, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо, Эмгек жана социалдык өнүгүү, Адилет, Ички иштер минис-трликтери, Жогорку Кеңештин Миграция, эмгек, социалдык саясат жана саламаттык сактоо боюнча комитети, ошондой эле коомдук саламаттык сактоо жаатында ишмердик жүргүзгөн көп бейөкмөт уюм-дар менен жигердүү кызматташат.

45«К

оо

мд

ук саламатты

к сактоо

» пр

огр

амм

асы3. Баңги заттарды пайдалануу келтирген зыянды азайтуу

Максат – коомдо баңгимандарга жана ВИЧ/СПИД илдетине чалдыккан кишилерге карата түзүлгөн терс мамилени жоюу (дестигматизация), ошондой эле калктын өзгөчө чабыр, жарды катмарлары медициналык жана социалдык кызмат көрсөтүүлөргө бирдей жетишүүнү камсыз кылган тийиштүү коомдук нормаларды түзүү.

4. Жыныстык саламаттык жана укуктарМаксат – жыныстык кызматтарды көрсөткөн жарандардын жана жыныстык азчылыктар-

дын медициналык жана социалдык кызмат көрсөтүүлөргө бирдей жетишүүсүн камсыз кыла турган коомдук нормаларды түзүү жана бул жаатта терс үрп–адаттарды өзгөртүү.

5. Коомдук саламаттык сактоону көзөмөлдөөМаксат – жалпы эле коомдун жана калктын өзгөчө чабыр, жарды катмарларынын, ме-

дициналык кызмат көрсөтүүлөргө бирдей жетишүү максатында тийиштүү каражаттарды натыйжалуу жана адилеттүү бөлүштүрүүнү камсыз кылган ыкма катары саламаттык сактоо чөйрөсүндөгү мамлекеттик бүжетке болгон мамилесин өзгөртүү.

6. ММК жана ден соолукМаксат – калктын жарды катмарлары (сайып куючу баңги заттардын керектөөчүлөрү, ВИЧ/

СПИДге чалдыккандар, жыныстык кызматтарды көрсөтүүчүлөр, жыныстык азчылыктар жана акыл–эси жабыр тарткандар) үчүн саламаттык сактоо тармагынын кызмат көрсөтүүлөрүүнө жетишүүгө багытталган коомдук жактоо өнөктүктөрү (адвокация) ММК адистерин натыйжа-луу катыштырууну жана саламаттык сактоо чөйрөсүндөгү мамлекеттик бүжетти бөлүштүрүү жөнүндө коомдун көбүрөөк кабардар болушун колдоо.


1. БАГЫТ: Укук жана саламаттык сактоо

“Укук жана саламаттык сактоо боюнча семинар” иштиктүү долбоору, Зальцбург, Ав-стрия, 2008–жылдын 10–16–февралы

Долбоордун максаты – машыгууга Кыргыз Республикасынын атынан катышкандардын жөндөмдөрүн жогорулатуу, тажрыйба алмашуу менен “Мыйзам жана ден соолук” темасы бо-юнча колдонмолорду жазуу жаатында жаңы билим алуу.

Сапаттуу медициналык жардам көрсөтүүдө укуктук жана адеп–ахлак жагдайлары күндөн–күнгө көбүрөөк мааниге ээ болууда. “Ачык Коом” Институтунун, калктын жарды катмарларынын – сайып куючу баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн, ВИЧ/СПИДге чалдыккандардын, акылуу жыныстык кызматтарды көрсөтүүчүлөрдүн, рома улутунун өкүлдөрүнүн жана башка улуттук азчылыктардын – абалын жакшыртууну көздөгөн иш тажрыйбасы көрсөткөндөй, медицина-лык мекемелер көп учурларда медициналык жардам берүү жана дарылоо эмес, тескерисин-че, оорулуулардын өз ыктыярдуу дарыланууга жана оору купуялыгын сактоого болгон негизги укуктары бузулган жазалоо жана мажбурлоо жайларына айланып кеткен. Ошону менен бирге дарыгерлер жана башка медициналык кызматкерлер көп учурларда өз пациенттерине сапат-туу жардам бере албай, өздөрүнүн күнүмкү ишмердигине адеп–ахлак жана укук эрежелерин сабаттуу түрдө кантип киргизүүнү билбей, баш катырууда. Медицина чөйрөсүндө жекече жана уюшкан түрдө адам укуктарын бузууга бөгөт коюуга багытталган укуктук жана административ-дик чараларды издеп табуу муктаждыгы, ошол эле учурда жазаларды колдонууга байланышпа-ган, бирок медициналык жардам көрсөтүлүп жатканда оорулууларга карата мыйзам жоболору сакталышына өбөлгө түзө турган ыкмаларды киргизүү муктаждыгы, – бышып жетилген жана кечиктирилгис жүзөгө ашырылууга талап кылынган чара. Ушуга байланыштуу семинардын

46«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

чегинде тажрыйба алмашуу, Кыргыз Республикасынын медициналык мекемелеринде укуктук кырдаалды жакшыртуу жараянындагы алгачкы кадам болуп саналат.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $3 234,07

«Калктын жарды катмарлары жана саламаттыкты сактоо: эл аралык жана улуттук мый-замдардын баяндамасы. Иш жүзүндө укук колдонуунун көйгөйлөрү» темасы боюнча көнүгүү” иштиктүү долбоору, 2008–жылдын 14–18–апрели

Долбоордун максаты – калктын жабыр тарткан катмарларынын өкүлдөрү болгон пациент-тердин укуктарын коргоо жаатында жергиликтүү эксперттердин жөндөмдөрүн өнүктүрүү. Көнүгүүнүн негизги багыты – пациенттердин укуктарын урматтоо жана коргоо боюнча үгүт–насаат иштерин жүргүзүү үчүн жагымдуу укуктук чөйрө түзүү.

Көнүгүүнүн темалары:1. Кыргыз Республикасынын саламаттык сактоо чөйрөсүндөгү юридикалык жоопкерчилик;2. Медициналык кызматкерлердин кылмыш–укуктук жоопкерчилиги;3. Медициналык кызматкерлердин административдик–укуктук жоопкерчилиги;4. Саламаттык сактоо чөйрөсүндөгү жарандык–укуктук жоопкерчилик;5. Медициналык кызматкерлердин эмгек тартиби жоопкерчилиги.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $ 8 576.15

«Калктын жарды катмарларынын өкүлдөрү болгон пациенттердин укуктарын коргоо жана байкоо жүргүзүү боюнча корутунду маалыматтардын төрт жыйнагын чыгаруу жана бет ачаарын өткөрүү» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын 16–20–ноябры

Долбоор максаты – мамлекеттик түзүлүштөргө жана коомчулукка жыйынтык маалымат берүүгө даярданууда жана бет ачаарын өткөрүүдө «Аман плюс», «Теңдик», «Мусаада» коом-дук бирикмелерине, “Диарон” коомдук коруна жардам берүү.

2006–2007–жылдары «Кыргызстан–Сорос» Фонду “Ачык Коом” Институту менен бирдикте өлкөнүн медициналык мекемелеринде адам укуктарын бузуу учурларын ырасмий каттоо демилге-лерин колдоп келди. «Аман плюс», «Теңдик», «Мусаада», “Диарон” бейөкмөт уюмдары (БӨУ) Бишкек, Ош, Жалалабат шаарларында жана Ысык–Көл областында өткөргөн изилдөөлөрү көрсөткөндөй, көп учурларда медициналык кызматкерлер социалдык жактан жакыр кишилерге медициналык жардам көрсөтүүдөн баш тарткан, аларды кемсинткен жана пациенттердин саламаттыгын сактоо-до аларга кызмат көрсөтүүнүн сапатына коюлган эң жөнөкөй талаптарды аткарбай келет.

Аталган изилдөөлөрдүн жыйнтыгы боюнча ал корутунду маалымат үстүндө иштеген бейөкмөт уюмдар Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо, Эмгек жана социалдык өнүгүү, Адилет ми-нистрликтери, Жогорку Кеңештин Миграция, эмгек, социалдык саясат жана саламаттык сактоо боюнча комитети, ошондой эле Акыйкатчы институту менен жолугушууларды өткөрүшкөн. Ал жолугушууларга «Кыргызстан–Сорос» Фондунун “Коомдук саламаттык сактоо” программасынын жана “Ачык Коом” Институтунун өкүлдөрү да катышкан. Өзгөчө белгилеп кетчү бир жагдай, мамле-кеттик мекемелердин өкүлдөрү көрсөтүлгөн корутунду маалыматтарды моюнга алып, бейөкмөт уюмдарды пациенттердин укуктарын коргоо жаатында кызматташууга чакырды. Бул жагдай көп жагынан жыйынтык маалыматтардын өзү абдан сапаттуу даярдалгандыгы менен түшүндүрүлөт.

Сайып куючу баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн, майыптардын, акыл–эси жабыр тарт-кан кишилердин жана секс–кызматкерлердин медициналык кызмат көрсөтүүлөрдү алууга болгон укуктарын сактоо боюнча жыйынтык маалыматтар, пациенттин коомчулук жана мам-

47«К

оо

мд


к сактоо

» пр

огр

амм

асылекеттик мекемелер талашпаган укуктарын сактоодо жана байкоо жүргүзүүдө жарандык ко-омдун өкүлдөрүнүн кудуреттүүлүгүн далилдеп жаткандыгы менен да өзгөчөлөнөт.

Өлкөнүн медициналык мекемелеринде адам укуктарынын кыжырды келтире турган да-ражада бузулушун каттаган төрт жыйынтык маалыматтардын 2008–жылдын 20–ноябрында Бишкек шаарында өткөрүлгөн маалымат жыйынында жарыяланышы дагы, бейөкмөт уюм-дардын өздөрү жыйнаган маалыматтарды бийик деңгээлде көрсөтүүгө чама–чаркы жеткен-дигинин ачык–айкын далили болуп калды.

Ошентип, пациенттердин укуктарын коргоо жаатында жыйынтык маалыматтарды жары-ялоо, жарандык коом жигердүү жана ынтымакташкан аракеттерди көргөн учурларда анын ой–пикирине мамлекеттик мекемелер да аргасыз макул болушун жогорудагы өтө сапаттуу жыйынтык маалыматтарды жарыялоонун натыйжалары ачык көрсөтүп турат.

Жыйынтык маалыматтардын бет ачаарын, 2008–жылдын 30–ноябрында белгиленген ВИЧ/

СПИД илдетине каршы күрөшүү дүйнөлүк күнүнө арналган иш–чара коштоду. Анын максаты – кал-ктын ВИЧ/СПИД илдети тарап кетиши жагынан күмөндүү топторунун арасындагы пациенттердин укуктарын коргоо маселелерин жаштар арасында чагылдыруу, ошондой эле аталган күмөндүү топтордун өкүлдөрү болгон пациенттерге медициналык кызматкерлер шалаакылык мамиле кыл-ганда, ВИЧ/СПИД кеселин жуктуруп алуу коркунучун түшүндүрүү. Аталган акциянын жүрүшүндө ВИЧ/СПИДге каршы жүргүзүлгөн күрөштү сүрөттөгөн беш айкел ар кайсы түстөргө боёлду да, андан соң дүр– дүнүйө дүкөндөрдө жана сайып куюучу биңги заттарды пайдалануу келтирген зыянды азайтуу жаатында аракеттенген бейөкмөт уюмдардын имараттарында жайгаштырылды.

Алдын ала өткөрүлгөн даярдоо машыгуусу жөнүндө кыскача маалымат: Мамлекеттик мекемелердин өкүлдөрү менен жолугушуулардын жана маалымат жыйындын ал-

дында, маалымдоо жаатында натыйжалуу стратегияларды колдонуу максатында бейөкмөт уюмдар үчүн бир күндүк маалымат машыгуусу өткөрүлдү. Ал машыгууда жыйынтык маалыматтардын юри-дикалык жагдайлары талкууланды. Машыгуунун алып баруучулары: эл аралык кеңешчи Балаш Де-нез жана «Адилет» укуктук клиникасы» Коомдук бирикмесинин өкүлү Эрик Ырыскулбеков.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $12, 881

2. БАГЫТ: Акыл–эс саламаттыгы чөйрөсүндөгү демилгелер

«Рухий саламаттык жөнүндө жамааттык камкордук көрүү» долбоорунун чегинде Чехия Респу-бликасына болгон окутуу сапары» гранттык долбоору, Прага ш., 2008–жылдын 10–16–марты

Долбоордун максаты – Чехия Республикасынын акыл–эс жагынан жабырланган адамдарга оо-руканадан сырткары кызмат көрсөтүү жаатында аракеттенген уюмдары менен тажрыйба алмашуу

Аталган долбоордун чегинде 2008–жылдын 10–16–мартында «Үй–бүлө жана коом» бейөкмөт уюмунун өкүлү «Жергиликтүү жамаатта психиатриялык жардам берүү жаатында коомдук саламаттык сактоону уюштуруу негиздери» аттуу 40 сааттык стажировкада болгон. Аталган стажировка төмөнкү темаларды камтыган: • Кызматтарды уюштуруу жана башкаруудагы өзгөрүүлөр;• Психикалык жактан жабырланган адамдарды реабилитация ыкмалары;• Турак жай жагынан колдоо, иш менен камсыз кылуу жана бош убактын уюштуруу жаатын-

да кызматтарды көрсөтүү.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $2 193

48«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

«Жашаган жеринде ооруканадан сырткары психиатриялык жардам берүү» гранттык долбоору, 2008–ж. «Үй–бүлө жана коом» Коомдук бирикмеси

Долбоордун максаты – «Үй–бүлөдө багуу» жамаатында ооруканадан сырткары психиатри-ялык жардам уюштуруу үчүн көп багыттуу топ түзүү.

Долбоор 2008–жылдын 10–16–мартында Чехия Республикасына окуу сапарга баруунун натыйжасында пайда болгон.

Акыл–эси жабырланган адамдарга ооруканадан сырткары психиатриялык жардамды ийгиликтүү уюштуруунун негизинде «Үй–бүлө жана коом» Коомдук бирикмеси ушундай эле кызмат көрсөтүүлөрдү Кыргыз Республикасында ишке ашыруу демилгесин алга сүрөгөн. Бул максатта уюм, башкы принциби ар кайсы чөйрөдөгү мыкты адистерди (үй–бүлөлүк те-рапевт, психиатр, психолог, балдар психиатры) ишке тартуу болгон көп багыттуу ыкманы пайдаланган. Мындай ыкма үй–бүлөлөргө да, акыл–эси жабырланган адамдардын өздөрүнө да көп тармактык жардам берүүнү камсыз кылат жана адам укуктарын коргоодогу негизги түшүнүктөргө ылайык келет. Долбоордун чегинде «Үй–бүлө жана коом» Коомдук бирикмеси мамлекеттик мекемелер менен жолугушууларды өткөрүп, алардын натыйжасында Саламат-тык сактоо министрлиги кызматташууга жана кошумча каржылоо аркылуу жамааттарга пси-хиатриялык жардам берүүгө багытталган реформа өткөрүүгө даяр экенин билдирген.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $11 938

«Акыл–эс саламаттыгы жаатында изилдөө жана кырдаалды талдоо жүргүзүү» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын 22–июлу – 14–октябры

Долбоордун максаты – акыл–эс саламаттыгы чөйрөсүндөгү көйгөйлөрдү жана акыл–эс жагынан жабырланган адамдардын социалдык–экономикалык абалын изилдөө. Учурда Кыргыз Республи-касында акыл–эс саламаттыгы жабыр тарткан адамдардын абалы жана муктаждыктары тууралуу маалымат дээрлик жок. Аталган топтун абалын жакшыртуу багытында конкреттүү иш–чараларды көрүү үчүн адегенде бул максаттык топтун социалдык жана экономикалык муктаждыктарын ты-кан изилдеп чыгуу кажет. Изилдөө андай кишилердин турмуш–тиричилик шарттарын жакшыртуу, аларга психологиялык жана социалдык колдоо көрсөтүү, ошондой эле Бишкек шаарында жана анын айланасында жашаган психикалык саламаттыгы жабыркаган кишилердин обочолонуп ка-лышын алдын алуу максатында ошол социалдык жана экономикалык муктаждыктарды баалоого багытталган. Алдын ала жарыяланган ачык жарыштын натыйжасында, изилдөөнү өткөрүү үчүн эксперттер катары “Marketing Service Burea” кеңешчи уюмдун өкүлү болгон изилдөөчү Бакытбек Бекболотов жана “Expert” уюмунун өкүлү, изилдөөчү Элвира Тойгонбаева тандалган.


«Психикасы жабыркаган кишилер жана алардын туугандары үчүн ооруканадан сырт-каркы психиатриялык жардам уюштуруу» гранттык долбоору, 2008–ж. «Үй–бүлө жана коом» коомдук бирикмеси

Долбоордун максаты – психикасы жабыркаган кишилер жана алардын туугандары үчүн жа-шаган жерлеринде ооруканадан сырткаркы комплекстүү психиатриялык жардам көрсөтүүнү андан ары өнүктүрүү, ал кишилерди колдоо, реабилитация жана кайрадан коомго катыш-тыруу (ре–социализация). Долбоор 2001–жылы Республиканын психикалык саламаттык борборундагы (РПСБ) стационар деңгээлинде турмушка ашырылган реабилитация жана ре–социализация тармагын өркүндөтүү идеяларынын уландысы болуп саналат, анткени аталган

49«К

оо

мд


к сактоо

» пр

огр

амм

асымезгилге чейин психикасы жабыркаган оорулууларга ооруканаларда гана жардам берүү же-тишсиз экендиги анык болуп калды. Ошондуктан ооруканадан тышкаркы жардамдашуу жа-раяны бара–бара өнүгүп баштады.

Долбоор, психикалык саламаттыгы жабыркаган кишилердин обочолонуп калышын алдын алуу жана аларды кайрадан коомго катыштыруу (ре–социализация) максатында жергиликтүү жамаат деңгээлинде ооруканадан тышкары психиатриялык жардам берүүгө багытталган. Мында алгачкы максат – ооруканадан тышкары психиатриялык жардам берүү принциптерин мамлекеттик мекемелерде жактоо жана алга жылдыруу, ошол мекемелерди жергиликтүү жа-мааттарда психиатриялык колдоо көрсөтүүгө багыттоо.

«Үй–бүлө жана коом» Коомдук бирикмеси “Кыргызстан–Сорос” Фонду жана OSI каржылоосу менен техникалык колдоосунда муктаж кишилер жашаган жерлерде психиатриялык жардам берүүнү эки жылдан бери өнүктүрүүдө. Ушул учурга карата бул кызмат 49 үй–бүлөгө көрсөтүлүүдө (49 керектөөчүлөр, 98 туугандары), долбоордун керектөөчүлөрүн ооруканага жаткыруу учурла-ры бир кыйла азайган (бар болгону 7 киши кайрадан ооруканага жаткырылган, ал эми оорукана-да жатуунун орточо узактыгы 21 күн түзгөн, бул эл аралык стандарттарга ылайык келет).

7 киши ишке орношуп, алардын үй–бүлөлөрү жана жумуш берүүчүлөрү менен туруктуу иш жүргүзүлүүдө.

Аталган долбоордо керектөөчүлөргө көрсөтүлө турган кызматтардын тизмесин жана үй–бүлөлөрүнүн камтылышын кеңейтүү каралган, мунун натыйжасында 162 кишиге керектүү кызматтар көрсөтүлөт. Кызмат көрсөтүүлөрдүн тизмесине үй–бүлөлөргө кеңештерди берүү кошулат да, бул ишке тийиштүү адис тартылат, ошондой эле психотерапевттик, реабилитаци-ялык жана социалдык колдоо көрсөтүлөт. Ушул долбоордун чегинде көп багыттуу топтун иш–аракеттери, пациенттин чөйрөсүнүн (үй–бүлөсү, достору, жамааты) колдоосу аркылуу жар-дам берүүнүн жамааттык түрү өнүктүрүлөт. Көрсөтүлгөн жардам бүт бойдон керектөөчүнүн жана анын тууганынын муктаждыктарын канааттандырууга жумшалат. Ал эми ошол муктаж-дыктарын топтун ар бир мүчөсү аныктайт.


3. БАГЫТ: Баңги заттарды пайдалануу келтирген зыянды азайтуу

«ВИЧ илдетин эмдөө жана баңги заттарды денеге сайып куюунун алдын алуу жаатында жергиликтүү эксперттердин жөндөмдөрүн өнүктүрүү» Тынчтык Корпусунун ыктыяр-ларынын катышуусунда зыянды азайтуу жаатындагы активисттер үчүн Аңглис тили мектеби» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын 11–20–марты

Долбоордун максаты – эл аралык жана чет элдик өнөктөштөр менен натыйжалуу мами-лелерди түзүү максатында зыянды төмөндөтүү программаларынын активисттерине аңглис тилин окутуу.


«Зыянды азайтуу тармагы» бирикмесинин Уюмдук өнүгүү жана фандрейзиң боюнча машыгуусу» иштиктүү долбоору , 2008–жылдын 23–27–июну

Долбоордун максаты – «Зыянды азайтуу тармагы» бирикмесине кирген бейөкмөт уюмдар-дын мүчөлөрүнүн натыйжалуу башкаруу, уюмдук өнүгүү жана фандрейзиң багыттары боюн-ча жөндөмдөрүн өнүктүрүү.

Машыгуунун темалары:1. Тармак – өнүгүүнүн ресурсу. Тармактын өнүгүү шарттары, тармактын ар кандай үлгүлөрү;

50«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

2. Тармактык өз ара аракеттенүүнүн артыкчылыктары жана кемчиликтери. Тармакта иштөө үчүн негизги көндүмдөрдү аныктоо.

3. Тармактардагы жетекчилик түзүлүшү жана башкаруусу;4. «Зыянды азайтуу тармагы» бирикмесинин уюштуруучулук үлгүсүн аныктоо;5. Тармактын түзүлүш бөлүктөрүнүн милдеттерин жана ыйгарым укуктарын аныктоо;6. Бирикмеге мүчөлүк кылыш саясатын аныктоо;


«Коомдук саламаттык сактоо чөйрөсүндө баңги заттарды ийне сайып пайдалангандар-дын укуктарынын адвокациясы» гранттык долбоору, «Аман плюс» коомдук кору

Максат – дарыгерлер жана медициналык кенже персоналдын арасында агартуу иштерин жүргүзүү, коомдук саламаттык сактоо чөйрөсүндө чечимдерди чыгарган кишилер менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү, социалдык жардам кызматын күчөтүү аркылуу коомдук саламаттык сактоо чөйрөсүндө баңги заттарды колдонгондордун жарандык укуктарын ишке ашырууга көмөктөшүү.

Долбоордун максаттары, инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн өзүнчө кемсинүүсү деңгээлин төмөндөтүү, саламаттык сактоо тармагынын кызматкерлерине (дары-герлер жана медициналык кенже персонал) карата маалымдоо–агартуу иштерин жүргүзүү, ошондой эле инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн укуктарын жактоо багытын-да иш–аракеттерди күчөтүү болуп саналат.

Долбоор, коомдук саламаттык сактоо чөйрөсүндө чечимдерди чыгарган кишилер менен

сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү аркылуу, инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн жарандык укуктарын жүзөгө ашырууга өбөлгө түзмөкчү. Бул иш–чаралардын чегинде коомдук саламаттык сактоо чөйрөсүндө инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн укуктарын коомдук жактоо (адвокация) ыкмалары иштеп чыгарылат. Ошондой эле, дарыгерлер жана медициналык кенже пер-соналдын инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнө кылган мамилесин өзгөртүү максатын-да, медиктердин химиялык терс таасирлер, ВИЧ/СПИД илдети, СПИД чөйрөсүн тейлеген бейөкмөт уюмдардын иш–аракеттери тууралуу билим деңгээлин жогорулатуу үчүн медиктердин арасында агартуу иштерди өткөрүү пландаштырылууда. Долбоордун чегинде анын штатына юристти жана социалдык кызматкерди кабыл алуу эсебинен социалдык коштоо кызмат көрсөтүүсү күчөтүлөт, ошентип, инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн ден соолугун коргоого болгон укук-тары жүзөгө ашырылып, долбоордун керектөөчүлөрүнүн жана штатынын укуктук сабаты жогору-лайт. Мындан тышкары, инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн өзүнчө кемсинүүсүн төмөндөтүү жаатында иш–аракеттер жүргүзүлөт да, мунун өзү баңгимандар менен саламаттык сак-тоо тармагынын кызматкерлеринин туура өз ара аракеттенүүсүн өнүктүрүүгө көмөктөшөт.


«Баңги заттарды артыкча көп ченемде кабыл алып өлгөн учурлардын алдын алуу» гранттык долбоору, «Ранар» Коомдук кору

Максат – баңги заттарды көп ченемде кабыл алып өлгөн учурларды азайтуу үчүн налаксон препаратын колдонуунун көп тараптык коомдук жактоосу (адвокация).

Азыркы учурда Кыргыз Республикасында инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнүн арасындагы эң маанилүү көйгөйлөрдүн бири – бул баңги заттарды артыкча көп ченемде кабыл алуу жана ушуга байланыштуу өлүмдөрдүн көптүгү. Баңги заттарды артыкча көп ченемде кабыл алып өлгөн учурлардын алдын алуу максатында кээ бир бейөкмөт уюмдар максаттык топтун ара-

51«К

оо

мд


к сактоо

» пр

огр

амм

асысында негизинен атайын маалыматтарды таратууда. Баңги заттарга көз каранды кишилер аларды көп ченемде кабыл алып алган учурларда медиктер негизинен кордиамин препаратын гана кол-донушат, ошондой эле көчөдө тез жардам берүү ыкмаларынан кабардар кылышат («туз эритин-дисин» сайып куюу, муз жана душту колдонуу). Мында, өзгөчө героинди депрессанттарга, спирт ичимдиктерине кошуп аралаштырганда, ошондой эле абстиненция абалында баңги заттарды ар-тыкча көп ченемде кабыл алып өлгөндөрдүн саны көбөйүүдө. Мындай жагдайлардын алдын алуу максатында өзгөчө налаксон препараты ийгиликтүү колдонулат да, бул ыкманы жөнгө салган тийиштүү программа кабыл алынса, баңгимандар үчүн аталган препарат кол жетердик болмок.

Долбоорду ишке ашыруунун жүрүшүндө «Ранар» бейөкмөт уюмунун кызматкерлери жана Наркология республикалык борборунун (НРБ) администрациясынын бир нече жолугушуусу болуп өттү, ал учурашууларга «Адилет» укуктук клиникасынын юристтери да катышып, бир-гелешип баңги заттардын керектөөчүлөрү налаксон препаратын атайын рецепттер боюнча алууга мүмкүндүк берген жол–жоболорду иштеп чыгарды. Аталган жолугушуулардын натый-жасында, анын катышуучулары НРБ директору Р.Б.Токубаев менен макулдашып, ал препарат нарколог дарыгердин көрсөтмөсү боюнча НРБ аркылуу таратыла турган болду.

Налаксондун катталган соода белгисин тактоо максатында Дары каражаттары департамен-тине суроо–талаптар жиберилип, ошондой эле дары–дармектерди өлкөгө алып келип сатып жаткан компаниялардын өкүлдөрү менен жолугушуулар өткөрүлдү. Бул налаксон препара-тына керектөөчүлөрдүн кол жетердигин камсыз кылуу боюнча алгачкы гана кадамдар болду. Ошондой эле мыйзам чыгаруу негиздерин иштеп чыгаруу, препараттын кеңири өлчөмдө ке-ректигин негиздеген документтерди талдоого даярдоо үчүн юристтер менен да жолугушуу-лар өткөрүлдү. Мындан тышкары, Баңги заттарды көзөмөлдөө агенттигинин (БЗКА) өкүлдөрү, журналистер, юристтер, медиктер, НРБ эксперттери менен уюштурулган жолугушууларда аталган препаратты «А» тизмесинен чыгарып салуу маселеси жакталды. БЗКА жана Медици-налык тез жардам станциясынын өкүлдөрү налаксонду кол жетердик кылуу оюн колдошту. Жана дагы «Ранар» бейөкмөт уюмунда инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрү үчүн «Апийим заттарын артыкча көп ченемде кабыл алуу» темасында туруктуу окутуп–үйрөтүү сессиялар өткөрүлүп, алардын жүрүшүндө препарат боюнча жана аны башка мамлекеттерде зыянды азайтуу программаларында колдонуу боюнча кеңири маалымат берилди.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $ 5327.00

«Eastern European and Central Asian AIDS Conference» гранттык долбоору, 2008–жылдын 3–5–майы, Москва, Россия.

Максат – жарандык коомдун өкүлдөрүнө ВИЧ/СПИД көйгөйлөрүн чөлкөмдүк жана эл ара-лык деңгээлде окуп–үйрөнүүгө багытталган жекече гранттарды бөлүп берүү.

Жекече гранттар, ВИЧ/СПИД илдети келтирген зыянды азайтуу жана эмдөө жаатында аракет-тенген бейөкмөт уюмдардын төмөнкү өкүлдөрүнө кесиптик тажрыйбанын жана жөндөмдөрдү жогорулатуу муктаждыктардын негизинде, «Кыргызстан–Сорос» Фондунун «Коомдук саламат-тык сактоо» программасынын жана «Ачык Коом» Институтунун Зыянды төмөндөтүү эл аралык программасынын кызматкерлеринин биргелешкен чечими боюнча бөлүнүп берилди:

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $ 7,548

«Зыянды төмөндөтүү жаатында аңглисче–орусча сүйлөшмөнү даярдоо жана чыгаруу» иштиктүү долбоору

Максат – «ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө жана баңги заттарды денеге сайып куюунун алдын алуу жаатында жергиликтүү эксперттердин жөндөмдөрүн өнүктүрүү» Тынчтык Корпусунун

52«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

ыктыярларынын катышуусунда зыянды азайтуу жаатындагы активисттер үчүн Аңглис тили мектеби» долбоорун, семинардын катышуучулары аңглис тили боюнча алган билимин андан ары тереңдетүүсү үчүн сүйлөшмө чыгаруу менен жыйынтыктоо.

Долбоордун максаты – эл аралык жана чет элдик өнөктөштөр менен натыйжалуу мами-лелерди түзүү максатында зыянды төмөндөтүү программаларынын активисттерине аңглис тилин окутуу, анткени эл аралык конференцияларда, жарыш сөздөрдө, пикир алмашууларда, донорлор келгенде же эл аралык уюмдардын өкүлдөрү менен кат алмашкан учурларда атал-ган активисттер аңглис тилин жетиштүү билбегендиктен кыйынчылыктарга дуушар болушуу-да. Сүйлөшмө зыянды төмөндөтүү программаларынын активисттери үчүн чет элдик кесип-тештер жана донорлор менен алака–катнаш түзүүдө колдоо көрсөтүү иретинде чыгарылган.

Зыянды төмөндөтүү программаларына камтылгандардын көпчүлүгү чет тилдерди окуп–үйрөнүүгө убакыт жетишсиз деген себепти айтышат. Бирок ошол эле учурда тил билүү жаа-тындагы бул кемчилик эл аралык өнөктөштөр менен өз ара аракеттенүү жараяндын натый-жалыгын олуттуу төмөндөтөт.

Ушул долбоордун алкагында чыгарылган сүйлөшмө, зыянды азайтуу программаларынын өзгөчөлүгүнө байланышкан кесиптик ишмердикте жардамчы болуп саналат. Сүйлөшмө, зы-янды азайтуу программаларынын жалпы мазмунуна байланыштуу мүнөздүү сөздөрдү жана сөз түрмөктөрдү камтыйт. Аңглис тилиндеги текстти бул тилдин тыбыштарын чагылдырган транскрипция коштойт.

Окуу материалы орточо билим деңгээлин эске алып тандалган жана түзүлгөн, ал ВИЧ/СПИД маселелери боюнча маектешүүгө мүмкүндүк берет. Сүйлөшмөнү Аңглис тили мектеби-нин катышуучулары жана Тынчтык Корпусунун ыктыярлары менен биргелешип «Социум» ко-омдук бирикмесинин өкүлү Гүлзат Чолпонбаева жана «Адилет» укуктук клиникасы» Коомдук бирикмесинин өкүлү Улан Дастан уулу даярдашкан.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $ 1, 885

«ВИЧ/СПИД, кургак учук жана безгек ооруларына каршы күрөшүү боюнча Глобалдык фондго өтүнүч билдирмелерин көрсөтүү жол–жоболору жөнүндө семинар» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын 25–28–ноябры

Максат – зыянды төмөндөтүү жаатында аракеттенген бейөкмөт уюмдарга ВИЧ/СПИД, кур-гак учук жана безгек ооруларына каршы күрөшүү боюнча Глобалдык фонддун 9–кезегине өтүнүч билдирмелерди көрсөтүү жол–жоболорун окутуу.

Азыркы учурда, ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө жана зыянды азайтуу жаатындагы иш–аракеттердин натыйжалыгы Глобалдык фонд (ГФ) тарабынан атайын гранттардын берили-шине көз каранды. ГФ антиретровирустук препараттарды каржылоонун жападан–жалгыз булагы болуп келүүдө. Адаттагыдай, ГФ мамлекеттик мекемелердин да, коомчулуктун да өкүлдөрү болгон бир нече реципиенттерди (жардам алуучуларды) колдойт. Ошого караба-стан, жарандык чөйрө Глобалдык фонддун эң негизги жол–жоболорун билбей, маалымат жетишсиздигине дуушар болууда. Ал эми Глобалдык фонддон грант алуу үчүн, бул максатта сапаттуу өтүнүч билдирме толтуруу абзел. Ушуга байланыштуу, Глобалдык фонддун колдо-нуудагы жол–жоболорун чагылдыруу жана билдирмени натыйжалуу жазуу көндүмдөрүнө окутуу максатында «Коомдук саламаттык сактоо» программасы «Ачык Коом» Институтунун Зыянды азайтуу боюнча эл аралык программасы менен биргелешип, Civil Society Action Team (Вильнюс, Литва) уюмунун өкүлү болгон эл аралык кеңешчи Геннадий Рощупкинди чакырды.

Семинардын темалары:1. Глобалдык Фонд: жарандык коомдун катышуусуна тийиштүү жол–жоболор жана

кеңештер;

53«К

оо

мд


к сактоо

» пр

огр

амм

асы2. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн алдындагы Социалдык жактан маанилүү жана өзгөчө

коркунучтуу жугуштуу оорулар боюнча чөйрөлөр аралык тескөөчү өлкөлүк комитеттин чегинде иш жүргүзүү;

3. ВИЧ/СПИД, кургак учук жана безгекке каршы күрөшүү боюнча глобалдык фонддун (Гло-балдык фонд, ГФ) чегинде мамлекеттик, эл аралык уюмдардын жана жарандык чөйрөнүн иш–аракеттери (2002–2008–жж.)

4. Глобалдык фонддун СПИД бөлүгү боюнча грантынын 9 кезегине карата тапшырыла турган өтүнүч билдирменин 6 артыкчылыктуу темалык багыттарынын чектеринде ыктымал боло турган БӨУ мааниси.


4. БАГЫТ: Жыныстык ден соолук жана укуктар

«Жыныстык кызматтарды көрсөткөн жумушчулардын медициналык жактан сапаттуу тейлөөгө болгон укуктарын коргоо жаатында бейөкмөт уюмдардын ишмердигине бай-коо жүргүзүү жана баалоо» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын октябры

Максат – жыныстык кызматтарды көрсөткөн жумушчулардын укуктарын коргоо багытын-да калыптанып калган абалды иликтөө жана баалоо.

Бул жаатта Бишкекте, ошондой эле өлкөнүн түштүгүндө түзүлгөн кырдаалга баа берилген. Ал эми Жалалабат шаарындагы иш–аракеттер «Ачык коом» Институтунун SHARP программа-сынын эл аралык кеңешчиси Katarina Jirešovà менен биргелешип жүзөгө ашырылган. Бул дол-боор «Таис Плюс» жана «Таис Плюс–2» бейөкмөт уюмдары менен бирдикте ишке ашырылган.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: $ 692.58

«Кыргызстанда жыныстык азчылыктардын саламаттык сактоо кызмат көрсөтүүлөрүнө кол жетердиги» жыйынтык маалыматтарын чыгаруу» иштиктүү долбоору

Максат – жыныстык азчылыктардын (ЖА) саламаттык сактоо кызмат көрсөтүүлөрүнө кол жетердигине байланышкан түйшүк–көйгөйлөрүн чагылдыруу, калктын аталган катмары туу-ралуу коомдо түзүлүп калган терс көз караштарды өзгөртүү, ошондой эле ЖА өкүлдөрүнүн укуктарын натыйжалуурак коргоо.

Аталган маалымат «Кыргызстан–Сорос» Фондунун «Жыныстык ден соолук жана укуктар» багыты боюнча «Лабрис» бейөкмөт уюму менен бирдикте, ошондой эле «Ачык коом» Инсти-тутунун SHARP программасы тарабынан даярдалган.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: 2, 083

5. БАГЫТ: Коомдук саламаттык сактоону көзөмөлдөө

«Бүжеттик чөйрөдө эмгектенген Борбор Азиялык уюмдар үчүн адвокация планы» семи-нары» гранттык долбоору, 2008–жылдын 19–22 майы, Алматы, Казакстан

Максат – бүжеттик айкындык чөйрөсүндө аракеттенген бейөкмөт уюмдардын өкүлдөрүнө же-кече гранттарды бөлүп берүү аркылуу инсандык жана социалдык жөндөмдөрдү жогорулатуу.

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: 4, 946

54«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

«Акыл–эс саламаттыгы чөйрөсүндөгү бүжеттин айкындыгы боюнча жыйынтык маалы-мат түзүү» иштиктүү долбоору

Максат – акыл–эс жагынан жабыр тарткан адамдардын укуктарын колдоо түпкү максатын көздөгөн жана бул жааттагы дүйнөлүк тажрыйба менен өзгөчө юридикалык жагдайларды эске алган, акыл–эс саламаттыгы чөйрөсүндө бүжеттик айкындык боюнча сапаттуу жыйын-тык маалымат иштеп чыгаруу.

Аталган максатка жетишүү үчүн, акыл–эс жагынан жабыр тарткан адамдардын укуктарын коргоо жаатында иштеген бейөкмөт уюмдардын өкүлдөрүнөн турган жумушчу топ түзүлгөн. «Ачык коом» Институтунун SHARP программасынын эл аралык кеңешчиси, Түштүк–Африка Республикасынан келген Shaamela Cassiem менен бирдикте жумушчу топ жыйынтык маалы-маттын түрүн жана мазмунун талкуулап чыкты.

Жумушчу топтун мүчөлөрү:Макенбаева Б. – «Психикалык саламаттык жана коом» БӨУПантелеева Л. – «Үй–бүлө жана коом» БӨУТоктакунов Н. – Укук коргоо эркин тобу

ДОЛБООР БОЮНЧА ЖАЛПЫСЫНАН: 1 069.14

«Сатып алууларды жана жеткирип берүүлөрдү башкаруу боюнча семинар» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын 1–5–декабры

Максат – АРВ (?) жана башка медициналык препараттарды сатып алуулардын жана жетки-рип берүүлөрдүн бүжеттик айкындыгы жаатында бейөкмөт уюмдардын жөндөмдөрүн жого-рулатуу.

Семинардын темалары:1. Сатып алууларды жана жеткирип берүүлөрдү башкарууда чечүүчү документтерге

жетишүү2. Документтер жана маалыматтарды сактоо 3. Глобалдык фонддун гранты 4. Санын аныктоо 5. Медикаменттерди каттоо6. Адамдын өмүрү үчүн өзгөчө маанилүү дары–дармектердин тизмесин түзүү комитетине ка-

тышуу7. Презервативдер 8. Кыргыз Республикасы Өкмөтү тарабынан АРВ препараттарын сатып алуу

Семинардын катышуучулары:


6. БАГЫТ: ММК жана ден соолук

«Программанын концепциясын иштеп чыгаруу» иштиктүү долбоору, 2008–жылдын июну

Максат – аталган багыттын башкы идеяларын натыйжалуу алга жылдыруу үчүн «ММК жана ден соолук» программасынын жалпыга түшүнүктүү концепциясын иштеп чыгаруу.

55«К

оо

мд


к сактоо

» пр

огр

амм

асыЖогорудагы максатка жетишүү үчүн «Коомдук саламаттык сактоо» программасы менен кыз-

матташкан бейөкмөт уюмдардын, аталган программанын тескөөчүсүнүн жана «Кыргызстан–Сорос» Фондунун аткаруу директорунун чечиминин негизинде тандалган эксперттердин катышуусунда кереге кеңеш өткөрүлдү. «ММК жана ден соолук» программасынын концепци-ясынын үстүндө иштеген эксперттер: Н.Любезнова – «Интерфакс» эл аралык маалымат агент-тиги, В.Жунусова – «Коомдук байланыштар институту» коомдук кору.



Кыргыз Республикасынын жаза аткаруу тармагында камалгандар арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорду ишке ашыруу

2007жылдын июл 2008–жылдын сентябрына чейин CARHAP программасы Кыргыз Республи-касынын Адилет министрлиги менен бирдикте өлкөнүн жаза аткаруу тармагында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорду жүзөгө ашырган. «Кыргыз Республикасынын Адилет минис-трлигинин түзөтүү мекемелеринде жана тергөө камак жайларында социалдык коштоо кызма-тын түзүү аркылуу жаза аткаруу тармагындагы камалгандар арасында ВИЧ/СПИД илдетинин тарап кетишин эмдөө» – 2007–2008–жж.» долбоору камалгандарды кабардар кылуу жана алар-дын опурталдуу жүрүш–турушун өзгөртүү жагынан жагымдуу натыйжаларга жетишкен; мунун өзү 2007–жылы мыйзамдарды жумшартып–жеңилдетүү өткөрүлгөндөн кийин өзгөчө максатка ылайыктуу болгон. Долбоор камалгандардын 10% камтыган. Аталган долбоор жаза аткаруу тар-мыгынын 10 жабык мекемелеринде бошотулганга чейин жана бошотулгандан кийин 10 ай бою зыянды азайтуу жана социалдык коштоо программаларына камтылган кишилерге көрсөтүлүүчү кызматтарды көбөйтүүнү көздөгөн, андай кызмат көрсөтүүлөр камалгандардын арасында дагы өзгөчө жабырланган катмар катары зордук–зомбулуктан жана айлана–чөйрөдөгү кишилердин терс мамилесинен (стигманын бийик даражасы) жабыр тарткан адамдарга кызмат көрсөтүүнү камтыйт. Ушундай эле чаралар, шприцтерди ж.б. алмаштыруу боюнча кызмат көрсөтүүнү кош-кондо, Бишкек жана Ош шаарларындагы тергөө камак жайларында ишке ашырылган.

£ 81 727, 30

Калктын жабыр тарткан топторун эмдөөнүн жана дарылоонун социалдык–медициналык жана укуктук жагдайларын, Борбор Азия өлкөлөрү менен Азербайжан-дын жогорку жана орто билим берүү тармагындагы кесиптик окутуу программаларына кошуу боюнча жумушчу топтун иш–аракеттерине техникалык жардам берүү

CARHAP программасынын жана Бириккен Улуттар Уюмунун Баңги заттар жана кылмыш-

кердик боюнча башкармасынын техникалык колдоосунда 2008–жылдын август–октябр ай-ларында атайын жумушчу топ Медициналык билим берүүнүн дүйнөлүк федерациясынын (МББДФ) «Негизги медициналык билим берүү жана окутуунун сапатын жогорулатуу боюн-ча МББДФ стандарттары» (2003) аттуу материалын, Саламаттык сактоо дүйнөлүк уюмунун «Баңгилик илдетине чалдыккан оорулууларды дарылоону уюштуруунун максатка ылайыкту-улугу» изилдөөсүн (2005) жана Баңги заттарды кабыл алуу жана ВИЧ жөнүндө мыйзам үлгүсүн (ВИЧ/СПИД боюнча Канаданын укуктук тармагы, 2006), ошондой эле ВИЧ илдетин эмдөө жана дарылоо боюнча улуттук программалардын тийиштүү максаттарын окуп үйрөнүп чыккан.

Аталган талдоонун натыйжалары боюнча жумушчу топтун мүчөлөрү, саламаттык сактоо, со-циалдык коргоо жана жаза аткаруу чөйрөлөрүндө кесиптик даярдоонун диплом алганга чейин жана алгандан кийинки окутуу программалардын үлгүлөрү боюнча кеп–кеңештерди иштеп чы-

56«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

гарган. Ал кеңештер, ВИЧ–инфекцияны эмдөө жана дарылоо кол жетердик болууну уюштуруу үчүн негиз боло турган кесиптик тажрыйба жана кесиптик багыт алууну камсыз кылууда.

$ 40 570

Социалдык кеңселер үчүн социалдык коштоо боюнча укуктук–нормалык базаны иш-теп чыгарууда жумушчу топтун иш–аракеттерине техникалык колдоо көрсөтүү

2008–жылдын декабрында CARHAP социалдык кеңселер үчүн социалдык коштоо боюнча укуктук–нормалык базаны иштеп чыгарууда жумушчу топтун иш–аракеттерине техникалык колдоо көрсөттү. Мекемелер аралык жумушчу топ Кыргыз Республикасында камалгандар-ды бошотууга даярдоо боюнча бардык документтерди баяндап, эсепке алган жана талдаган, тийиштүү эл аралык тажрыйбаны окуп үйрөнүп (бул жаатта мыйзамдарды иликтөө боюнча жыйынтык маалыматтар бар – UNODC/CARHAP жумушчу тобу), бул темада укуктук–нормалык документтерди иштеп чыгарган. Ал документтердин арасында – Социалдык коштоо жөнүндө жобо, Кыргыз Республикасынын жаза аткаруу мекемелериндеги социалдык кеңсе кызмат-керлер үчүн кызматтык нускоолор да иштеп чыгарылган. Кийинчерээк аталган Жобо Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинин жана аталган министрликтин Жаза аткаруу баш-кы башкармасынын (ЖАББ) буйруктары аркылуу бекитилген.

$ 1 382,99

Бүт жыл бою CARHAP программасы жумушчу топторго утур–утур техникалык жардам берип турду. Жумушчу топтордун мүчөлөрү, калктын жабыр тарткан топторуна зыянды азайтуу кыз-маттарын көрсөтүү үчүн жагымдуу шарт түзүү боюнча программалык иш–чараларга жигердүү тартылды. Мындан тышкары, , СПИД оорусуна дуушар болгондорго кызмат көрсөткөн ар бир уюмдун кызматкерлер курамынын жөндөмдөрүн жогорулатуу жана аны окутууда артыкчы-лык багыттарын аныктоо боюнча программанын стратегиясын кайра карап чыккандан кий-ин, программа гранттарды алуучу уюмдар жайгашкан жерлерде машыгууларды өткөрүү үчүн утур–утур кеңешчилерди/машыктыруучуларды тартып жатты.

$ 33 276

СЕМИНАРЛАР, КОНФЕРЕНЦИЯЛАР

2008–жылдын 31–январы – 3–февралы. CARHAP программасы боюнча грант алуучулар үчүн зыянды азайтуу программаларынын адвокациясы боюнча машыгуу

Машыгуу, CARHAP программасы боюнча грант алуучулар үчүн, зыянды азайтуу програм-маларынын адвокациясынын башкы концепциясы жөнүндө аларда так түшүнүк пайда болуп, андан соң алар ВИЧ/СПИД илдетинин зыянын азайтуу жана эмдөө долбоорлорун мамлекет-тик бийлик жана эл аралык шериктештик алдында натыйжалуу жактай алгандай деңгээлге жеткирүү максатында ишке ашырылды. «Ашуу» мейман үйүндө өткөрүлгөн машыгууга Чүй, Ош, Жалалабат жана Баткен областтарында иштеген бейөкмөт уюмдардын жетекчилери жана орто тепкичтеги кызматкерлери, жалпы–жонунан 22 киши катышты.

$ 9 550

2008–жылдын 18–21–февралы. Калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ илдетин эмдөө боюнча кызмат көрсөтүү тармагын иштеп чыгаруу жана жүзөгө ашыруу боюнча машыгуу

57«К

оо

мд


к сактоо

» пр

огр

амм

асыМашыгуу «Потенциал» долбоору менен кызматташууда Ош шаарында өткөрүлдү жана Ош,

Жалалабат, Баткен областтарында калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ/СПИД илде-тин эмдөө боюнча долбоорлорду ишке ашырып жаткан бейөкмөт уюмдардын 20 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун негизги максаты – ВИЧ/СПИД оорусун эмдөө боюнча программаларды натыйжалуу ишке ашыруу маселелерин чагылдыруу жана ВИЧ–инфекциясын жуктуруп алуу коркунучу астында турган калктын өзгөчө жабыр тарткан топтору менен иш жүргүзүүдөн тажрыйба алмашуу.

2008–жылдын 25–28–февралы. Калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ илдетин эмдөө боюнча кызмат көрсөтүү тармагын иштеп чыгаруу жана жүзөгө ашыруу боюнча машыгуу

Машыгуу «Потенциал» долбоору менен кызматташууда Чүй областынын Калмак–Ашуу айылында өткөрүлдү жана Чүй областы менен Бишкек шаарында калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорлорду ишке ашырып жаткан бейөкмөт уюмдардын 20 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун негизги максаты – ВИЧ/СПИД оо-русун эмдөө боюнча программаларды натыйжалуу ишке ашыруу маселелерин чагылдыруу жана ВИЧ–инфекциясын жуктуруп алуу коркунучу астында турган калктын өзгөчө жабыр тарткан топтору менен иш жүргүзүүдөн тажрыйба алмашуу.

2008–жылдын 4–7–марты. Калктын ВИЧ/СПИД жагынан күмөндүү топтору арасында эмдөө иш–аракеттер менен кийлигишүүнү уюштуруу боюнча машыгуу

Машыгуу «Потенциал» долбоору менен кызматташууда Чүй областынын Калмак–Ашуу айы-лында өткөрүлдү жана Чүй областы менен Бишкек шаарында калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорлорду ишке ашырып жаткан бейөкмөт уюмдардын 23 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун жүрүшүндө анын катышуучулары ВИЧ/СПИД жаатында түзүлүп калган абалды, ага чалдыгуу коркунучун, эмдөө ыкмаларын, зыянды азай-туу стратегияларын, бейөкмөт уюмдардын жана мамлекеттик мекемелердин өнөктөштүгү, өз ара аракеттениши, кеңеш берүү, адвокация ж.б.у.с. маселелерди талкуулашты.

2008–жылдын 11–13–марты. Калктын ВИЧ/СПИД жагынан күмөндүү топтору арасында эмдөө иш–аракеттер менен кийлигишүүнү уюштуруу боюнча машыгуу

Машыгуу «Потенциал» долбоору менен кызматташууда Ош шаарында өткөрүлдү жана Ош, Жалалабат, Баткен областтары менен Ош шаарында калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорлорду ишке ашырып жаткан бейөкмөт уюмдардын 25 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун негизги максаты – ВИЧ/СПИД оорусун эмдөө боюнча про-граммаларды натыйжалуу ишке ашыруу маселелерин чагылдыруу жана ВИЧ–инфекциясын жуктуруп алуу коркунучу астында турган калктын өзгөчө жабыр тарткан топтору менен иш жүргүзүүдө тажрыйба алмашуу.

$ 10 918 (4 МАШЫГУУНУН ЖАЛПЫ БҮЖЕТИ)

2008–жылдын 15–17–апрели. Кыргыз Республикасынын жаза аткаруу тармагында зыянды азайтуу программаларынын адвокациясы боюнча машыгуу

Машыгуу «Роял–Бич» мейманкана клубунда өткөрүлдү жана Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинин Чүй областы менен Бишкек шаарындагы түзөтүү мекемелеринин, камалгандардын арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорду ишке ашырып жаткан 20 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун негизги максаты – түзөтүү мекемелердин баш-

58«К

оо

мд

ук с

алам

атты

к са

кто

о»

пр

огр

амм

асы

чыларынын орун басарларында зыянды төмөндөтүү программаларына болгон кызыгуусун арттыруу, абактардагы социалдык кеңселерде иштеген социалдык кызматкерлер менен пси-хологдорду камалгандарды социалдык жактан коштоо негиздерине окутуп–үйрөтүү.

$ 5 094

2008–жылдын 4–6–июну. Ош шаары, Ош, Жалалабат жана Баткен областтарындагы бейөкмөт уюмдардын ортончу тепкичтеги кызматкерлери үчүн зыянды төмөндөтүү программасын башкаруу боюнча машыгуу

Машыгуу Ош шаарында «Кристалл» мейманканасында өткөрүлдү жана Ош, Жалалабат, Баткен областтары менен Ош шаарында калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорлорду ишке ашырып жаткан бейөкмөт уюмдардын 20 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун негизги максаты – бейөкмөт уюмдардын ортончу тепкичтеги кызматкерлеринде зыянды төмөндөтүү боюнча долбоорлорду/программаларды башкаруу көндүмдөрүн өнүктүрүү болгон. Ошондой эле ВИЧ/СПИД кеселин эмдөө жаатында аракет-тенген башка бейөкмөт уюмдар жана мамлекеттик мекемелер менен өнөктөштүк мамиле-лерди түзүү маселелери талкууланды.

$ 3 723

2008–жылдын 6–9–августу. Бишкек шаары жана Чүй областындагы бейөкмөт уюм-дардын ортончу тепкичтеги кызматкерлери үчүн зыянды төмөндөтүү программасын башкаруу боюнча машыгуу

Машыгуу Калмак–Ашуу айылында «Ашуу» конок үйүндө өткөрүлдү жана Бишкек шаары менен Чүй областында калктын жабыр тарткан топтору арасында ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюнча долбоорлорду ишке ашырып жаткан бейөкмөт уюмдардын 19 өкүлдөрүн топтоду. Машыгуунун негизги максаты – бейөкмөт уюмдардын ортончу тепкичтеги кызматкерлерин-де зыянды төмөндөтүү боюнча долбоорлорду/программаларды башкаруу көндүмдөрүн өнүктүрүү болгон. Ошондой эле ВИЧ/СПИД кеселин эмдөө жаатында аракеттенген башка бейөкмөт уюмдар жана мамлекеттик мекемелер менен өнөктөштүк мамилелерди түзүү ма-селелери талкууланды.

$ 5 739

2008–жылдын 24–25–сентябры. CARHAP программасынын Кеңешчилер тобу үчүн семи-нар

Машыгуу Ысык–Көл областындагы «Роял–Бич» мейманкана клубунда өткөрүлдү жана CARHAP программасынын Кеңешчилер тобунун 9 кеңешчилерин жана машыктыруучуларын топтоду. Машыгуунун негизги максаты – CARHAP программасынын өз алдынча интеллектуал-дык агенттиги катары каралган Кеңешчилер тобунун келечегин талкуулоо болду. Кеңешчилер, аталган Топтун өнүгүшүнүн кызыктуу болжолдуу жолдорун тартуулашты жана CARHAP про-граммасын ишке ашыруу аяктаганга чейинки эң жакын мөөнөткө карата иш–аракеттер тар-тибин белгилешти.

$ 1 746

59

2008–жылдын 11–15–майында Испаниянын Барселона шаарында Баңги заттарды пай-далануунун зыянын төмөндөтүү боюнча эл аралык 19–конференция болуп өттү.

Конференциянын максаты – мамлекеттик мекемелер, бейөкмөт жана эл аралык уюмдардын ортосунда, баңги заттарды пайдалануунун зыянын төмөндөтүү жана ВИЧ/СПИД кеселин эмдөө жаатында эл аралык тажрыйба алмашуу болду. CARHAP программасынын чөлкөмдүк кеңсеси конференцияга катышуу үчүн CARHAP программасынын Кеңешчилер тобунун кеңешчиси жана машыктыруучусу Анара Алымкулованы, ошондой эле «Адилет» юридикалык клиникасы» Коом-дук фондунун юристи Улан Дастан уулун көрсөттү. «Жөндөмдөрдү жогорулатуу» сессиясынын чегинде CARHAP программасынын чөлкөмдүк кеңешчиси катышуучулардын көңүлүнө CARHAP Кеңешчилер тобу жөнүндөгү бет ачаарды тартуулады. Ошондой эле конференциянын катышу-учуларына CARHAP программасынын улуттук ассистенти Чынара Мааткеримова жана CARHAP программасынын чөлкөмдүк ассистенти Алтынай Алтыбаева даярдаган «Шериктештик жетекчи-лерин чечимдерди чыгаруу жараянына тартуу» деп аталган бет ачаар постери сунуш кылынды.

2008–жылдын 7–13–сентябрында Бишкек шаарынын СПИД чөйрөсүн тейлеген үч уюмдарынын 5 өкүлдөрү тажрыйба алмашуу максатында Та-жикстандагы Душанбе, Куляб, Кожон шаарларында, Фархор жана Хамадо-ни райондорунда жайгашкан өнөктөш уюмдарга барышкан. Окуу сапарын CARHAP программасынын Кыргыз-стандагы жана Тажикстандагы Ишче Ашыруучу Улуттук Өнөктөштөрү уюштурган. Окуу сапардын чегинде CARHAP программасынын Тажик-стандагы грант алуучулары менен жолугушуулар өткөрүлдү. Жолугушу-улар учурунда зыянды төмөндөтүү программаларды ишке ашыруу таж-рыйбасы, жалпы түйшүк–көйгөйлөр жана аларды чечүү жолдору талкуу-ланды. Кыргыз кесиптештер зыянды төмөндөтүү программаларды ишке ашыруу, жагымдуу кырдаалды түзүү мамлекеттик органдар менен өз ара кызматташуу боюнча өз тажрый-басынан иштеп чыгарылган баалуу кеңештерди беришти.

2008–жылдын 15–22–октябрында Тажикстандагы Душанбе шаарынын СПИД чөйрөсүн тейле-ген эки уюмдарынын 7 өкүлдөрү Кыргызстандын Ош жана Жалалабат шаарларында жайгашкан өнөктөш уюмдарга барып, негизги максаттык топ болгон секс кызматкерлери менен учурашкан. Аталган уюмдар менен тажрыйба алмашуудан тышкары, окуу сапардын катышуучулары Жала-лабат шаарында жыныстык кызматтарды көрсөткөндөр менен кечинде алар топтолгон жерде учурашып, алар менен кандай иш жүргүзүлүп жаткандыгына күбө болушту. Ошондой эле окуу

ЭЛ АРАЛЫК КОНФЕРЕНЦИЯЛАР ЖАНА ОКУУ САПАРЛАРЫ

Сүрөттө (солдон оңго): IHRC 19–конференциясынын катышуучулары – CARHAP программасынын Кеңешчилер тобунун кеңешчиси жана

машыктыруучусу Анара Алымкулова, чөлкөмдүк ассистенти Алтынай Алтыбаева, улуттук ассистенти Чынара Мааткеримова, «Адилет» юриди-калык клиникасы» Коомдук фондунун юристи Улан Дастан уулу, Кыргыз Республикасынын адилет министри Марат Кайыпов, CARHAP програм-

масынын жөндөмдөрдү жогорулатуу боюнча чөлкөмдүк кеңешчиси Гүлмира Төрөкулова, Кыргызстандагы AFEW директору Наталья Шум-ская, Саламаттык сактоо дүйнөлүк уюмунун программалык тескөөчүсү

Салия Карымбаева. Барселона, Испания

60Э

л ар

алы

к ко

нф

ерен

ци

ялар

жан

а о

куу

сап

арла

ры

сапардын катышуучулары жыны-стык кызматкерлерге аты–жөнүн сурабай медициналык жардам көрсөтүлүп жаткан шериктеш кеңселерге барып келишти.

Жалалабат ш., Кыргызстан.

2008–жылдын 2–8–декабрында Кыргызстандын жана Өзбекстандын медицина-лык адистери менен CARHAP программасынын кызматкерле-ринин бир тобу, ВИЧ/СПИД боюн-ча Борбор Азиянын чөлкөмдүк программасы (CARHAP) жана ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө жана дарылоо боюнча Австралия–Кытай долбоору (XJHAPAC) уюш-турган окуу сапарынын чегин-де Кытай Эл Республикасынын Шынжаң–Уйгур автономия районундагы Үрүмчү жана Кулжа шаарларына тажрыйба алмашуу максатында барышты. Окуу са-пардын катышуучулары Саламат-тык сактоо чөлкөмдүк кеңсесине, Шынжаң–Уйгур автономия райо-нунун Үрүмчү шаарындагы Оору-ларга көзөмөл жүргүзүү борбору-на, ошондой эле Австралия–Кытай долбоору колдогон программа-лардын кеңселерине барышты. Ошондой эле катышуучулар ме-тадон аркылуу дарылоо жана ий-нелерди алмаштыруу түйүндөрү, социалдык колдоо борборлору менен таанышуу мүмкүнчүлүгүн алышты.

Кулжа ш., Шынжаң–Уйгур авто-номия району, Кытай Эл Республи-касы.

ГРАНТТАР

Максаттык топтун камтылышын жана зыянды төмөндөтүү боюнча кызмат көрсөтүүлөрдүн тизмесин кеңейтүү жана сапатын жогорулатуу максатында, CARHAP программасы 2008–жылы долбоорлорду каржылоону улантып, аларга бөлүнгөн каражаттардын көлөмүн көбөйттү.

«ДРОП–ИН БОРБОР» ДОЛБООРУ

Демилгечиси – «Аман Плюс» Коомдук бирикмеси

Сүрөттө: СПИД чөйрөсүн тейлеген кыргыз жана тажик уюмдарынын өкүлдөрү, CARHAP программасынын грант алуучулары «Марворид» бейөкмөт уюмундагы

жолугушууда. Душанбе, Тажикстан.

Сүрөттө: Окуу сапардын Кыргызстандан жана Өзбекстандан келген каты-шуучулары Саламаттык сактоо чөлкөмдүк кеңсесинде кытайлык кесиптеш-

тери менен учурашкандан кийин.

61Э

л аралы

к кон

фер

енц

иялар

жан

а окуу сап

арлар

ыДолбоор, ийне сайып куюлуучу баңги заттар келтирген зыянды дроп–ин борбор ишмер-

дигин улантуу аркылуу төмөндөтүү боюнча кызматтарды көрсөтүүгө багытталган. Борбордо төмөнкү кызматтар көрсөтүлөт: ВИЧ–инфекциясы боюнча ыктыярдуу түрдө кеңештерди берүү жана иликтөө; социалдык–психологиялык кеңештерди берүү; кызыктыруучу кеңештерди берүү; шприцтерди алмаштыруу, дезинфекция каражаттарын, презервативдерди берүү; үй–бүлөлөргө кеңештерди берүү; атын атабаган баңгимандардын өз ара жардамдашуу топтору; укуктук жана юридикалык жардам берүү; ишке орношууда көмөктөшүү; турмуш–тиричилик кызматтарын көрсөтүү (душка түшүү, кир жууш, күнүнө бир жолу тамак берүү); алгачкы меди-циналык жардам берүү; кайрылгандарды башка уюмдарга жөнөтүү.Долбоордун жетекчиси – Лев Бабенко.

ДОЛБООРДУН БҮЖЕТИ – £7 583,30

«Утурулап – Социалдык коштоо боюнча кеңсе» долбоору

Демилгечиси – «Таис Плюс» Коомдук кору

Долбоор, максаттык топтун камтылышын жана кызмат көрсөтүүлөрдүн тизмесин кеңейтүү үчүн социалдык кеңсенин ишмердигин колдоого багытталган. Долбоордо, зыянды төмөндөтүү кызмат көрсөтүүлөрүнөн пайдалануу үчүн жагымдуу кырдаалды түзүү боюнча иш–чараларды өткөрүүгө мурдагыдан да тереңирээк көңүл бурулууда. Максаттык топтун камтылышын кеңейтүү үчүн баңги заттарды коопсуз сайып куюу аспаптарын алмаштырып берип туруу жана коопсуз жыныстык катнаштарды камсыз кылуу каражаттарын берүү пландаштырылууда.Долбоордун жетекчиси – Ибрагим Лебузов


«Бишкек шаарында жана Чүй областынын жанаша жайгашкан райондорунда калктын жабырланган топтору тарабынан зыянды төмөндөтүү боюнча толук кандуу кызмат көрсөтүүлөрдү көбүрөөк пайдалануу» долбоору

Демилгечиси – «Социум» Коомдук бирикмеси

Долбоор, жабыр тарткан топту кызмат көрсөтүүлөрдүн кеңейтилген тизмеси менен камту-уну жана аларды колдоп туруучу терапия жагынан камсыз кылууга; амбулаториялык реаби-литация өткөрүүгө; жабырланган топтордун өкүлдөрүнө жана алардын туугандарына психо-социалдык кеңештерди берүүгө; өзүнө өзү жардам берүү жана өз ара жардамдашуу топторун түзүүгө багытталган.Долбоордун жетекчиси – Чолпон Курманова


«Кыргызстандын түндүк областтарында калктын жабырланган топтору (сайып куюучу баңги заттардын керектөөчүлөрү, секс кызмат көрсөтүүчүлөр, айланасындагы алар үчүн маанилүү кишилер) арасында ВИЧ/СПИД кеселин эмдөө» долбоору

Демилгечиси– «Жашоо укугу» Коомдук бирикмесиДолбоор, ишеним түйүндүн ишмердигин колдоого, максаттык топтун камтылышын жана

кызмат көрсөтүүлөрдүн тизмесин кеңейтүүгө, күмөндүү жаштарды максаттык топко кошууга багытталган. Долбоордун чегинде, зыянды төмөндөтүү кызмат көрсөтүүлөрүнөн пайдалануу үчүн жагымдуу кырдаалды түзүү боюнча иш–чараларды жандандыруу пландаштырылууда.

62Э

л ар

алы

к ко

нф

ерен

ци

ялар

жан

а о

куу

сап

арла

ры

Долбоордун жетекчиси – Айбар Султангазиев


«Ош шаарында жана Ош областында калктын күмөндүү тобунун арасында жыныстык жугуштуу ооруларды, ВИЧ/СПИД кеселин эмдөө» долбоору

Демилгечиси – «Подруга» («Курбум») Коомдук кору

Долбоор, Ош областындагы калктын жабырланган тобунун арасында ВИЧ/Жыныстык инфекци-ялардын санын азайтууга жана анын тобокелдүү жүрүш–турушун өзгөртүүгө, ошондой эле ал үчүн кызмат көрсөтүүлөрдүн тизмесин кеңейтүүгө багытталган. Долбоордо каралган иш–аракеттердин негизги түрлөрү – аутрич–жумуш, кеңештерди берүү, семинарлар, жыныстык инфекциялар жөнүндө маалымат берүү, социалдык жана медициналык кызмат көрсөтүүлөрдүн кол жетердигин камсыз кылуу, маалымат материалдарын жайылтуу, презервативдерди таратуу. Долбоордун дагы бир өз алдынча турган багыты катары, ВИЧ/Жыныстык инфекциялар жөнүндө маалымдоо–окутуу семинарларды өткөрүү жана маалыматтарды таратуу аркылуу айдоочулар, милиционерлер жана аскерлер арасында ВИЧ/Жыныстык инфекциялардын алдын алуу болмокчу.Долбоордун жетекчиси – Мавлюда Раимжанова


«Зыянды төмөндөтүү кызматтарын көрсөтүү иретинде калктын жабыр тарткан тобу үчүн түнөк уюштуруу» долбоору

Демилгечиси – «Дени сак муун» коомдук кору

Долбоор, максаттык топтун өкүлдөрү үчүн дроп–ин борбордун ишин колдоого багыт-талган. Долбоор чегинде машыгууларды жана семинарларды өткөрүү, акысыз тамак берүү аркылуу колдоо, керектүү учурларда медициналык тез жардам берүү, турмуш–тиричилик кызматтарын көрсөтүү (кир жууш, душка түшүү), жекече жана топ курамында маектешүү, да-рыланууга ынандыруу максатында маалымат жана кеңештерди берүү, ишеним түйүнүнө ба-рууга ынандыруу максатында иш–чараларды уюштуру, баңги заттарды артыкча көп ченемде кабыл алууну эмдөө. Бул кызмат көрсөтүүлөрдүн баары дарылануу жана реабилитациядан өтүүнү аң–сезимдүү чечүүгө өбөлгө түзүүгө багытталган. Долбоордун жетекчиси – Айсулуу Канназарова


«Бизге бир аз кошулчу» долбоору

Демилгечиси – «Таис плюс эки» коомдук бирикмеси

Долбоор, Жалалабат шаарындагы артыкча жабыр тарткан топко зыянды азайтуу боюн-ча керектүү кызматтарды көрсөтүүгө (маалымдоо, жекече сактануу каражаттардан камсыз кылуу, психолог жана теңтуш ВИЧ–кеңешчи тарабынан тийиштүү кеңештерди берүү, башка долбоорлордун кызмат көрсөтүүлөрүнө жөнөтүү) багытталган. Долбоордун иш–аракеттери, жабырланган топтун өкүлдөрүн эң мурда коопсуз жыныстык катнашта болуу аркылуу өзүнүн ден соолугу жөнүндө камкордук көрүүгө, түпкү натыйжада калктын аталган катмарынын арасында ВИЧ/СПИД илдеттин жана жыныстык жугуштуу оорулардын тарап кетишине бөгөт коюуга түрткү берет.

63Э

л аралы

к кон

фер

енц

иялар

жан

а окуу сап

арлар

ыДолбоордун жетекчиси – Байгазы Эрматов


«Кызыл–Кыя шаарындагы жана Кадамжай посёлогундагы калктын жабырланган тобу тарткан зыянды төмөндөтүү боюнча комплекстүү кызмат көрсөтүүлөрдөн кеңейтилген көлөмдө пайдалануу» долбоору

Демилгечиси – «Гвоздика» коомдук коруДолбоор, Кызыл–Кыя шаарындагы жана Кадамжай посёлогундагы калктын жабырлан-

ган топтору тарткан зыянды төмөндөтүүгө түрткү берген ВИЧ/СПИД илдетин эмдөө боюн-ча кызматтарды көрсөтүүгө багытталган. Долбоорлордун курамында нарколог жана тери–венеролог дарыгерлер иштеп, долбоордун керектөөчүлөрүнө медициналык кызматарды көрсөтүүдө.Долбоордун жетекчиси – Замира Абдрахманова


«Калктын жабырланган тобунун укуктук жактан корголушун жана укуктук маданиятын жогорулату» долбоору

Демилгечиси – «Адилет» укуктук клиникасы» коомдук коруДолбоор, максаттык топко акысыз юридикалык жардам берүүгө, анын укуктук жактан

корголушун жана укуктук маселелерден кабардар болушун жогорулатууга, калктын жабыр-ланган топторун документтерди алуу/кайрадан алуу учурларда укуктук жактан камсыз кы-лууга, ошондой эле коомго кайрадан толук кандуу кошулуу жараянында жарандык–укуктук, никелешүү–үй–бүлөлүк, эмгектик ж.б.көйгөйлөр келип чыкканда укуктук маселелерди чечүүгө багытталган.Долбоордун жетекчиси – Эрик Ырыскулбеков


«Отражение плюс (Чагылдыруу плюс) – Мурда камакта жазасын өтөгөн кишилерди колдоо жана кайра коомго киргизүү (реинтеграция)» долбоору

Демилгечиси – «Ранар» коомдук коруДолбоор, калктын жабырланган тобун жана ВИЧ илдетин жуктуруп алган кишилерди,

алардын ичинде жаза аткаруу мекемелериндеги «Атлантис» программасы боюнча «РАНАР» коомдук кордун базасында ичкиликке көз карандылыктан дарыланган кишилерди, долбо-ордун керектөөчүлөрүнө көрсөтүлүп жаткан кызматтардын көлөмүн кеңейтүү жана сапатын жакшыртуу максатында башка бейөкмөт уюмдар жана мамлекеттик мекемелер менен бирге-лешип социалдык жактан комплекстүү колдоо, камактан кийинки реабилитациясынын жана коомго толук кандуу кошулушунун (реинтеграция) үлгүсүн түзүү боюнча

«Отражение» («Чагылдыруу») долбоорун улантууга багыталган. Долбоордун чегинде төмөнкү кызматтар көрсөтүлөт: «Жарым жолдо» аттуу үйүндө жашоо, камактан кийинки реа-билитация жана реадаптация программаларынан өтүү,

«Жарым жолдо» үйүндө керектөөчүлөр менен терапия көнүгүүлөрүн өткөрүү, мурдагы ил-детке көз каранды болуунун алдун алуу максатында терапия программасын ишке ашыруу, өз ара жардам берүү топторун уюштуруу жана аларда көнүгүүлөрдү өткөрүү ж.б.Долбоордун жетекчиси – Шербото Токомбаев


64Э

л ар

алы

к ко

нф

ерен

ци

ялар

жан

а о

куу

сап

арла

ры

«Боштондукка чыкканга чейин зыянды төмөндөтүү жана социалдык коштоо програм-маларын кеңейтүү» долбоору

Демилгечиси – «Зыянды азайтуу тармагы» бирикмеси» юридикалык тараптардын бирик-меси

Долбоор Кыргыз Республикасынын жаза аткаруу тармагында зыянды азайтуу программа-ларын, тагыраак айтканда, социалдык коштоо кызматын жана Бишкек, Ош шаарларындагы тергөө камак жайларында шприцтерди алмаштыруу түйүндөрдү, ошондой эле жыныстык зордуктоодон жапа чеккендер үчүн эмдөө иш–чараларын кеңейтүүгө багытталган.Долбоордун жетекчиси – Бермет Токомбаева


ЧАКАН ГРАНТТАР

«Кыргызстандын түндүк областтарында калктын жабырланган топторун (инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрү, секс кызматкерлери, мурда камалгандар жана алар-дын чөйрөсүндөгү кишилер) ВИЧ/СПИД илдетинен эмдөө» долбоору

Демилгечиси – «Таис Плюс» коомдук кору• Долбоор, «Утурулап» социалдык кеңсесинин ишмердигин кеңейтүү аркылуу• Кыргызстандын түндүк областтарында калктын жабырланган топторун (инъекциялык

баңги заттардын керектөөчүлөрү, секс кызматкерлери, мурда камалгандар жана алардын чөйрөсүндөгү кишилер) ВИЧ/СПИД илдетинен эмдөөгө багытталган

Долбоордун жетекчиси – Ибрагим Лебузов


«Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинин Жаза аткаруу башкы башкарма-сынын (ЖАББ) №27–түзөтүү колониясындагы “Атлантис” реабилитация бөлүмүнүн ишмердигин колдоо» долбоору

Демилгечиси – ЖАББ №27–түзөтүү колониясы

Долбоор, «Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинин Жаза аткаруу башкы баш-кармасынын (ЖАББ) №27–түзөтүү колониясында, кургак учукка кабылган жана химиялык зат-тарга көз каранды болуп калган камактагы кишилер 12 тепкичтик реабилитация программа-сы боюнча реабилитациядан өтүүгө мүмкүнчүлүк алган “Атлантис” реабилитация борборунун ишмердигин колдоого багытталган.Долбоордун жетекчиси – Галина Пасько


«Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинин Жаза аткаруу башкы башкарма-сынын (ЖАББ) №31–түзөтүү колониясындагы “Атлантис” реабилитация бөлүмүнүн ишмердигин колдоо» долбоору

Демилгечиси – ЖАББ №31–түзөтүү колониясы

Долбоор, «Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинин Жаза аткаруу башкы баш-кармасынын (ЖАББ) №31–түзөтүү колониясында, кургак учукка кабылган жана химиялык зат-

65Э

л аралы

к кон

фер

енц

иялар

жан

а окуу сап

арлар

ытарга көз каранды болуп калган камактагы кишилер 12 тепкичтик реабилитация программа-сы боюнча реабилитациядан өтүүгө мүмкүнчүлүк алган “Атлантис” реабилитация борборунун ишмердигин колдоого багытталган.Долбоордун жетекчиси – Ирина Лапузина


«Чүй областынын Сокулук районунда зыянды төмөндөтүү боюнча көрсөтүлгөн кыз-маттардын сапатын жогорулатуу жана алардын үзгүлтүксүз берилишин камсыз кылуу» долбоору

Демилгечиси – «Жашоо укугу» коомдук бирикмесиДолбоор, зыянды төмөндөтүү боюнча көрсөтүлгөн кызматтардын сапатын башкаруу ыкма-

ларын колдонууга киргизүүгө жана пайдаланууга багытталган. Долбоор чегинде көрсөтүлгөн кызматтардын сапатын жогорулатуу иш–чаралары жүзөгө ашырылды. Атайын аспаптарды ал-маштырып берүү жаатында көрсөтүлгөн кызматтардын сапатын жогорулатуу боюнча колдон-мо иликтенип, аталган кызмат көрсөтүүгө өз алдынча баа берилген, кызмат көрсөтүүлөрдүн эң төмөнкү стандарттарынын негизинде уюмда бул кызмат көрсөтүү боюнча стандарттар иштеп чыгарылды, көрсөтүлгөн кызматтардын сапатын жогорулатуу боюнча иш–чаралардын планы даярдалып, аны жүзөгө ашыруу башталган. Аталган планды даярдоо жана ишке ашы-руунун жүрүшүндө аталган иш–чаралар планын ишке натыйжалуу ашыруу үчүн уюмдун эң зарыл муктаждыктары аныкталган.Долбоордун жетекчиси – Айбар Султангазиев


«Кыргыз Республикасынын түндүк областтарында калктын жабырланган топторун (инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрү, секс кызматкерлери, мурда камал-гандар жана алардын чөйрөсүндөгү кишилер) ВИЧ/СПИД илдетинен эмдөө (“Утурулап” социалдык кеңсесинин кызмат көрсөтүүлөрүн кеңейтүү)» долбоору

Демилгечиси – «Ранс Плюс» коомдук кору

2007–жылдын ноябрынан тартып уюм социалдык коштоо боюнча долбоорду ишке ашырып келет, аспаптарды алмаштыруу, документтерди калыбына келтирүү, амбулаториялык реаби-литация, өз ара жардамдашуу топтору, ар кандай илдеттерге жана көндүмдөргө көз каранды болгон кишилер менен иш жүргүзүү, аларды үйлөрүнө жөнөтүү, социалдык жана психология-лык колдоо боюнча кызматтар көрсөтүлөт. 2006–жылдын ноябрынан тартып жалпы–жонунан 960 кишиге кызматтар көрсөтүлдү. Долбоор негизинен ыкчам ишке ашырылууда, бирок кыз-мат көрсөтүүлөрдүн сапаты азырынча канааттандырарлык эмес. Ошондуктан аталган долбо-ор көрсөтүлүп жаткан кызматтардын сапатын жогорулатууга багытталган.Долбоордун жетекчиси – Ибрагим Лебузов


«Отражение плюс – 2 (Чагылдыруу плюс – 2) – Мурда камакта жазасын өтөгөн кишилер-ди колдоо жана кайра коомго киргизүү (реинтеграция)» долбоору

Демилгечиси – «Ранар» коомдук кору

Долбоор, «Отражение» («Чагылдыруу») долбоорун улантууга багыталган.

66Э

л ар

алы

к ко

нф

ерен

ци

ялар

жан

а о

куу

сап

арла

ры

Долбоор төмөнкүлөрдү камтыйт: юридикалык маселелер боюнча кызматтарды көрсөтүү, психологдун жетекчилиги астында терапия көнүгүүлөрүн аткаруу, социалдык кызматкер та-рабынан кеңештерди берүү.Долбоордун жетекчиси – Дмитрий Самарин


«Эркиндик үнү» долбоору

Демилгечиси – «Кайрос» коомдук коруДолбоор, CARHAP программасынын каржылоосу астында, баңги заттардын

керектөөчүлөрүн жана ВИЧ илдетин жуктуруп алган кишилердисоциалдык жактан комплекстүү колдоо, камактан кийинки реабилитациясынын жана ко-

омго толук кандуу кошулушунун (реинтеграция) үлгүсүн түзүүгө,“Зыянды азайтуу тармагы” бирикмесинин долбоорунун бир бөлүгү катары 1–тергөө камак

жайындагы радио–түйүндү маалыматтык аудиоматериалдардан камсыз кылууга багыттал-ган. Аталган долбоор андай маалыматтык аудиоматериалдарды чогултууну жана талдоону да камтыйт.Долбоордун жетекчиси – Дильшат Хаитов


«Маалымдоо Плюс» долбоору

Демилгечиси – «Зыянды азайтуу тармагы» ассоциациясы» Юридикалык тараптардын би-рикмеси

Долбоор коомду, жаза аткаруу тармагынын камактагы жарандарды боштондукка чыгаруу-га даярдап жаткан кызматкерлерин, инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүн маа-лымдоого жана аларды зыянды төмөндөтүү программаларына тартууга багытталган.Долбоордун жетекчиси – Бермет Токомбаева


«Бишкек шаарындагы Төкөлдөш тургундарын жана инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүн ВИЧ/СПИД илдетинен жана баңгимандыктан эмдөө» долбоору

Демилгечиси – «Жети жолдун кесилиши» коомдук кору

Долбоор, шприцтерди алмаштырууну уюштуруу үчүн ыктыярлар тобун түзүү, кеңештерди берүү, маалымдоо–агартуу материалдарды таратуу, инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрүнө жана башка терс көндүмдөргө көз каранды болгондорго психологиялык жардам көрсөтүү, ошондой эле андай кишилерди спорт ийримдерине тартуу аркылуу ВИЧ/СПИД илдетинен эмдөөгө багытталган.

Долбоор чегинде Бишкек шаарында жана Чүй областында жайгашкан жана СПИД чөйрөсүн тейлеген башка өнөктөш уюмдар менен тыгыз карым–катнаштар түзүлгөн.Долбоордун жетекчиси – Людмила Новиченок


67Э

л аралы

к кон

фер

енц

иялар

жан

а окуу сап

арлар

ыТЕХНИКАЛЫК ГРАНТТАР

«Мамлекеттик мекемелерде жана бейөкмөт уюмдарда ВИЧ/СПИД жана баңгимандык маселелери боюнча иштеген юристтердин, медициналык жана социалдык кызматкер-лердин укуктук билим деңгээлин жогорулатуу» долбоору

Демилгечиси – «Адилет» укуктук клиникасы» коомдук кору

Долбоор, «Адилет» укуктук клиникасы» коомдук корунун базасында машыгууларды жана стажировкаларды өткөрүү жана алган теориялык билимди иш жүзүндө пайдалануу аркылуу мамлекеттик мекемелерде жана бейөкмөт уюмдарда ВИЧ/СПИД жана баңгимандык маселе-лери боюнча иштеген юристтердин, медициналык жана социалдык кызматкерлердин укук-тук билим деңгээлин жогорулатууна багытталган.Долбоордун жетекчиси – Эрик Ырыскулбеков


«Үй–бүлөлүк дарыгерлер топторунун медициналык кызматкерлерин окутуу аркы-луу инъекциялык баңги заттардын керектөөчүлөрү үчүн жагымдуу шарттарды түзүп берүү» долбоору

Демилгечиси – «Үй–бүлөлүк медицина адистери» коомдук бирикмеси

Долбоор,баңги заттарды ийне саюу ыкмасында пайдаланган керектөөчүлөрдүн арасында ВИЧ/СПИД жана башка илдеттердин эпидемиясын алдын алууга, максаттуу топтун жүрүш–турушун өзгөртүүгө, Баткен, Жалалабат, Ош, Чүй областтарынын шана Бишкек шаарынын үй–бүлөлүк дарыгерлер топторунун медициналык кызматкерлерин окутуу, ВИЧ/СПИД жана башка жугуштуу илдеттерге тйиштүү жергиликтүү кырдаалдан кабардар болуп турушу мак-сатында үй–бүлөлүк дарыгерлер үчүн маалымдоо–окутуу сессияларын уюштуруу, ошондой эле областтарда үй–бүлөлүк дарыгерлерди окутуу жараянына байкоо жүргүзүү аркылуу инъ-екциялык баңги заттардын керектөөчүлөрү үчүн жагымдуу шарттарды түзүп берүүгө багыт-талган.Долбоордун жетекчиси – Гүлшара Орозбакова


ПРОГРАММА БОЮНЧА ЖАЛПЫ–ЖОНУНАН

$ 112 675, 00

£ 209 571, 26

* Мында программаны башкаруу–тескөө иштерине кеткен чыгымдар кошулган

2007 Жылдык отчет«Сорос–Кыргызстан» Фонду

Урматтуу достор!

2007-жыл аягына чыкты, ачык иштөө саясатына ылайык келгендей «Сорос–Кыргызстан» Эл аралык Кайрымдуулук Фонду кылган иши тууралуу отчет берет.

2007-жыл жөнөкөй болгон жок, өлкөнүн өнүгүүсүн жаңы этапка көтөргөн бир топ сая-сий окуялар менен коштолду. Бул жыл Фонд үчүн да оңой болгон жок: анын пландары жана мүмкүнчүлүктөрү кайрадан каралып чыгылды. Жарандык демилгелерди колдоо, инновация-лык мейкиндикти жана

стратегиялык мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтүү аркалуу ачык коомдун баалуулуктарын түзүү жана аны алга жылдыруу багытында Фонд өзүнүн озуйпасын тактады.

Фонд жаңы стратегияны иштеп чыкты. «Ачык жаш муун», «Жарандык экспертиза жана контроль», «Кыргызстандын стратегиялык мүмкүнчүлүктөрү», «Социалдык демилгелер» ба-гыттары Кыргызстандын укуктук жана демократиялык векторунун өнүгүүсүнө жана аны кеңейтүүгө

багытталган өнүгүүнүн жаңы формаларын ачууга жана коомдук нормаларды институттоо-нун жаңы формаларын ачууга мүмүкүнчүлүк түзөт.

«Сорос–Кыргызстан» Фондусунун колдоосу жана кызыккан тараптардын өнөктөштүгү ме-нен бир катар манилүү жана ийгиликтүү долбоорлор ишке ашты. Мунун өзү биздин коомдун бышып жетилүү деңгээлин жана ар бир адамдын коомдо татыктуу жашоого укугу бар экен-дигин айгинелейт.

«Сорос–Кыргызстан» Фондусунун жетишкен ийгиликтери Фонддун өнөктөштөрүнүн, до-норлорунун, экперттеринин, грант алуучуларынын колдоосу менен ишке ашты. Мен аларга Фонддун атынан ыраазычылыгымды билдирем. Фонддун кызматкерлерине жана башкарма-лыктын мүчөлөрүнө өзгөчө ыраазычылыгымды айтамын.

Келе жаткан 2008-жылда ийгиликтерди жана бакубатчылыкты каалайм, КЫРГЫЗ РЕСПУ-БЛИКАСЫНЫН элининин жыргалчылыгына багытталган биримдикти тилеймин.

Светлана Баштовенко,«Сорос–Кыргызстан» ФондунунБашкармалыгын төрөайымы

71

Мазмуну:

«Экономикалык реформа» программасы 5 «Коомдук башкаруу» программасы 11 Маалымат программасы 20 Укук программасы 26 «Массалык маалыматты коргоо» программасы 34

«Өкмөттүк эмес уюмдарды колдоо» 38

«Билим берүүдөгү реформа» программасы 48 Регионалдык Академиялык өнүгүү программасы 50ПИКС долбоору 51Стипендиалык программалар 55«Маалымат–консультациялык борборлор» программасы 61 Коомдук саламаттык сактоо программасы 63 ВИЧ/СПИД боюнча Борбордуказиялык регионалдык программа (Carhap) 77 «Маданий саясат» программасы 84«Восток–Восток программасы: Чеги жок өнөктөшүк » 90«Этникалык өнүгүү» программасы 92 Аялдар программасы 96Жол кире Гранттар программасы 101

72«ЭКОНОМИКАЛЫК ӨНҮГҮҮ»ПРОГРАММАСЫ

Программанын негизги максаты — тоокен компани-яларынын финансылык төлөмдөрү, анын ачыкты-

гы, андагы бюджеттик каржаттарды бөлүштүрүүдөгү жана отчет берүүдөгү айкындыкты талкулоо жана калкка маалымат берүү аркылуу бюджеттин ачыкты-гын жогорулатууга жана аны андан ары жакшыртууга багытталган мамлекеттик каржылоо системасын ре-формалоого көмөк көрсөтүү, бюджеттик процедура-ларды жакшыртуу жана коом тарабынан калкка кыз-мат көрсөтүү тармагындагы монополисттерге таасир этүү механизмдерин иштеп чыгуу. Бул иштин бары стабилдүү экономикалык өнүгүүгө багытталган.

Программанын приоритеттүү багыттарынын ичинен бюджеттик процесстердин ачык-

айкындуулугун жогорулатуу, калктын бюджеттин түзүлүшү тууралуу маалымат алышы жана элдин кеңири катмарынын жана жарандык коомдун бюд-жетти түзүүнүн баардык стадиясына аралашуусун камсыз кылуу.

2007-жылдагы Программанын ишке ашуусу бир нече комплекстүү багыттар менен ишке ашты:1. Монополисттердин кызматынан пайдалануудагы

керектөөчүлөдүн укугун коргоо үчүн мамлекеттик саясатты калыптандырууга көмөк көрсөттү .

2. Региондордогу жарандык коом институтун ун по-тенциалын бекемдөө, борбордук жана жергиликтүү бийликтин отчеттуулугун күчөтүү.

3. Экономика, бюджет, каржылоо системасына коом-дук саясатты киргизүү

Программанын координатору — Дамир Бисембин, [email protected]

1. «ТАБИГЫЙ МОНОПОЛИСТТЕРДИН АЧЫКТЫГЫ ЖАНА ОТЧЕТТУУЛУГУ» БАГЫТЫНДАГЫ ИШМЕРДИКТИ ТУРМУШКА АШЫРУУ» БОЮНЧА.

«Табигый монополисттердин ачыктыгы жана отчеттуулугу» долбоору.

Долбоордун негизги максаты: өндүрүш стуктураларын жакшыртуу жана бөлүштүрүү мак-сатында керектөөчүлөдүн кызыкчылыгын, укугун коргоочу жана экономика объектилерине таасир бере алган, ошону менен бирге эле рыноктогу кызыкчылыктардын керектүү балансын кармап туруучу жарандык институттардын өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүү. • Керектөөчүүлөрдүн укугун коргоо ситауциясына көз карандысыз баа берүү жана аны жак-

шыртуунун жолдорун жана ыкмаларын сунуштоо. Мындай иш чаралардын алкагында эл аралык стандарттарга, мыйзамдарга, нормаларга туура келген керектөөчүнүн укугун кор-гоочу укуктук нормативдик документтерди текшерүү,

• Продукция чыгаруу максатында, керектөөчүлөдүн кызыкчылыгын коргоо талабына жооп бере алган, өндүрүүчүлөргө таасир берип жана аларга басым көрсөтө алуучу коомдук кыймылдардын активдүүлүгүн, маалыматтуулугун жана даярдыгын өнүктүрүү.

73«Э

кон

ом

икалы

к өн

үгүү» пр

огр

амм

асыКеректелүүчү товарлар жана тандоого мүмкүнүчүлук түзүүчү кызматтар тууралуу масса-

лык керектөөчүлөргө керек болгон маалыматты кеңейтүү.• Керектөөчүлөрдүн кызыкчылыгын коргой турган ишкерлердин ассоциацияларынын жана

коомдук кыймылдарынын өз ара байланышына жана ар бир тараптын маалыматтуулугун, экинчи тараптан болгон негизсиз талаптардан өз укугун коргоо даярдыгына өбөлгө түзүү.

• Электроэнергия менен камсыз кылуу жана турак-жай коммуналдык комплекс кызматын-дагы монополисттердин тарифтик саясатына баа берүүгө багытталган изилдөөлөрдү иш-теп чыгуу.

• Керектөөчүлөрдүн мыйзамдуу укугун коргоо багытында иш алып барган коомдук бирик-мелердин потенциалын окутуу иш чаралары аркылуу жогорулатуу жана жаңы бирикме-лердин түзүлүшүнө жардам берүү. – нет в отчете.

Долбоордун жетекчиси – Измайлов К.О.Аткаруу мөөнөтү – март–декабрь 2007 ж.

Долбоордун алкагында өкмөт өкүлдөрү, Кыргыз Республикасынын Монополияга каршы жана конкуренцияны өнүктүрүү Агенттиги, Кыргыз Республикасынын экономика жана жы-луулук ресурстар министирлигинин регионалдык өкүлдөрү, Жогорку кенештин жылуулук-энергетикалык комплекс жана суу ресурстары боюнча комитети менен расмий жана жумуш-чу жолугушуулар, консультациялар болуп өттү.

Долбоордун алкагында энергетика проблемалары боюнча бир катар семинарлар, тре-нингдер жана эл аралык форум болду. Монополисттердин бааларды түзүү процессиндеги ачык айкындыкты өстүрүүгө багытталган мамлекттик органды түзүүгө арналган аналитика-лык документти иштеп чыгуу боюнча иш жүрүп жатат.

Бул документ керектөөчүлөрдүн укугун коргоону бекемдөөгө багытталган мамлекеттик саясатты иштеп чыгууга таасирин тийгизе алат.

Июнь, 2007-жыл. Бишкек шаары, «Энергетиканы реформалоо проблемалары – кандай жолду тандап алса туура болот»

Максаты: Энергетиканы реформалоо процессиндеги проблемаларга анализ жүргүзүү.Энергосекторду реформалоодогу негизги багыттарды жана маселелрди аныктоо. Катышу-

учулар — Кыргыз Республикасынын Энергетика ишканаларынын жана уюмдарынын жетек-чилери, Жогорку Кеңештин депутаттары, бизнес структуралардын өкүлдөрү, пресса.

Баардыгы — 38 киши.

Сентябрь, 2007-жыл, Ош, Ысык-Көл областтары: Массалык маалымат каражаттарынын, өкмөттүк эмес уюмдардын, калкка кызмат көрсөтүүчү уюмдардын, монополияга кар-шы структуралардын өкүлдөрү үчүн «Керектөөчүлөр менен табигый монополисттер-дин өз ара катнаштарынын механизмдери» темасындагы тренингдер.

Максаты: катышуучулардын маалыматуулугун жогорулатуу, коомдук башкаруудагы жана жарандардын кызыкчылыгын жактоодогу консультацияларды берүү.

Катышуучулар: Массалык массалык маалымат каражаттарынын, өкмөттүк эмес уюм-дардын, калкка кызмат көрсөтүүчү уюмдардын, монополияга каршы структуралардын өкүлдөрү


Сентябрь, 2007-жыл, Ысык-Көл областы, «Кыргызстандын Энергетикасын реформалоо» — Эл аралык Конференция.

74«Э

кон

ом

ика

лык

өн

үгүү

» п

ро

грам

мас

ыМаксаты: Кыргызстандын Энергетика секторун реформалоо процессине жана жыйынты-

гына баа берүү жана реформаны улантууга рекомендацияларды иштеп чыгуу.Катышуучулар: Кыргыз Республикасынын Өнөр жай, энергетика, жылуулук ресурстар

министирлигинин жетекчилери, ПРООН дун өкүлдөрү, Кыргыз Республикасынын Германия-дагы атайын ыйгарым элчиси, калкка кызмат көрсөтүүчү уюмдардын жетекчилери, РАО ЕС тин өкүлү, энергетика сферасында изилдөөлөордү жүргүзгөн уюмдардын өкүлдөрү, чет эл-дик эксперттер, Массалык маалымат каражаттарынын өкүлдөрү.


ПУБЛИКАЦИИЯЛАР

Измайлов К.О., Каратаева Р., Матеев У., Султанкулова А., Шыгайбаева Ж. Реформа электроэнергетики Кыр-гызстана. – Бишкек: «Сорос–Кыргызстан» Фонду, 2007. – 15 бет.

Бул эмгек Кыргызстандын энергетикасын реформалоо проблемаларын анализдөөгө арналган. Анда өлкөнүн энергокомплексинин проблемаларынын анализи берилген, энергокомплекстин экономикадагы ролуна негизделген электроэнергетиканы реформалоонун негизги багыттары көрсөтүлгөн, эл аралык энергорынокко чыгуу менен бирге өлкөнүн экспорттук потенциалын өнүктүрүүнүн негизги багыттары көрсөтүлгөн. Андан тышкары Кыргызстандын энергетикасынын рыноктук механизмдерин өнүктүрүүгө арналган. Кээ бир главалар энергорыноктогу баалардын түзүлүшүнүн экономикалык негиздерине жана калктын социалдык коргоосуна арналган.

Бул китеп жогорку окуу жайларынын студеттерине, окутуучуларына, сясатты анализдөөчү изилдөөчүлөргө жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрүнө арналган.

БААДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $ 56, 235 *

* Тике төлөмөдөр, жол кире жана коммуникациялык төлөмдөр, экспеттерге кеткен гонорар-лар, «тегерек столдун» катышуучуларынын ичкен тамагы, тренингдерди, эл аралык конфе-ренцияны өткөрүү, публикация.

2. «Кыргызстандын Тоо кен өндүрүшүнүн ачык айкындыгы» багытындагы ишмердик.

Бул багыттын негизги максаты: Кыргызстандагы Тоо кен өндүрүшүнүн ачык айкындык ден-гээлин жогорулатуу, борбордук жана жергиликтүү бийлиутин отчеттуулугун күчөтүү, ТОО кендүү региондордогу жарандык институттардын потенциалын жогорулатуу, ар тараптын кызыкчылыгын эске алып бардык кызыккан тараптардын ортосундагы диалогду күчөтүү( бийлик — жарандык коом–компаниялар.

Аталган долбоордун алкагында төмөнкү иштер аткарылды:

Февраль 2007ж., Талас шаары , Талас областы. Тегерек стол «Талас областында ИППДО программысын ишке ашыруу: проблемалар жана алдыдагы иштер».

Семинардын максаты: Региондогу тоокен өнрүрүшүнүн ачык айкындыгын (ИППДО) жо-горулатууга болгон жарандык коомдун, мамлекеттик уюмдардын бизнес структуралардын кызыгуусун аныктоо. ИППДОну алга жылдыруу үчүн тегерек столдун катышуучуларынын ичинен демилгечи топту түзүү. Ал топтун ишинин негизги максаты: Талас областында кире-шелердин айкындыгын жогорулатуу жана социалдык чыңалууну азайтыш үчүн ИППДОну ал-дыга жылдыруу.

Катышуучулар: МСУ, СМИ, НПО и ОФ

Баардыгы — 35 киши

75«Э

кон

ом

икалы

к өн

үгүү» пр

огр

амм

асыМарт 2007ж., Ыссык–Көл областы. «Иссык–Көл областында ИППДО программысын ишке ашыруу: проблемалар жана алдыдагы иштер».

СЕМИНАРДЫН МАКСАТЫ:

Ысык–Көл областындагы тоокен өнрүрүшүнүн ачык айкындыгын (ИППДО) жогорулатуу-га болгон жарандык коомдун, мамлекеттик уюмдардын бизнес структуралардын кызыгуусун аныктоо. ИППДОну алга жылдыруу үчүн тегерек столдун катышуучуларынын ичинен демилге-чи топту түзүү. Ал топтун ишинин негизги максаты: Ысык– Көл областында кирешелердин ай-кындыгын жогорулатуу жана социалдык чыңалууну азайтыш үчүн ИППДОну алдыга жылдырат

Катышуучулар — МСУ, СМИ, «Кумтор Голд Компани» компаниясы. Кыргыз Республикасы-нын экономикалык өнүгүү жана сода министирлиги, НПО и Коомдук Фонддор. Баардыгы – 29 киши.

Май 2007ж., Ыссык–Көл областы. Иссык–Көл областынын канаттааш жайгашкан рай-ондоруна баруу: Каракол шаары, «Кумтор»комбинатына жакын жайгашкан райондор Тосор, Тамга, Барскоон, Кызылсуу айылдары.

Максаты: тоокен иштетүүчү комбинаттарга карата болгон жергиликтүү калктын мамиле-син изилдөө. «Кыргыз Республикасынын тоокен оөдүрүшүнүн ачык айкындыгы» долбоору тууралуу калкка маалымат берүү. «ИППДДО жөнүндө маалыматтуулукту жогорулатуу» теге-рек столуна катышу, ММК нын ( массалык маалымат каражаттарынын) аталган тармактагы региондогу ишмердигин анализдөө.

Катышуучулар: Долбоордун жумушчу тобу

Июнь–июль 2007ж., Иссык–Көл областы. «Тоокен өндүрүшүнүн ачык айкындыгын жого-рулатуу» тренинги жана «Кризистик абалдагы стратегия». семинары

Тренингдин максаты: тоокен иштетүүчү комбинаттарга карата болгон жергиликтүү кал-ктын мамилесин изилдөө. «Кыргыз Республикасынын тоокен оөдүрүшүнүн ачык айкындыгы» долбоору тууралуу калкка маалымат берүү. РР нормалары жана процедуралары, advocacy тууралуу маалымат берүү.

Катышуучулар: айыл өкмөтүнүн өкүлдөрү, НПО, ЦПГО (эарандык уюмдарды колодоо бор-бору), коомдук уюмдар, облмамлекеттик администрациясынын өкүлдөрү.


Июль–август 2007ж., Ыссык–Көл областы, Талас областы. Ыктыярдуу адамдарды жана регионалдык жумушчу топтун өкүлдөрүн ишке тартуу менен иш жүзүндөгү агитацияны өткөрүү.

Акциянын максаты — долбоордун ишине көңүл бурдуруу. Катышуучулар: Балыкчы шаарынын ыктыярдуу адамдары, Талас шаарындагы регионал-

дык жумушчу топ.

Август 2007ж., Казахстан Республикасы, Алмата шаары, Усть– Каменогорск шаары. Изилдөө стадии туру жана « ВКО до Тоокен өндүрүшүнүн ачык айкындыгына жетишүү демилгелерин алга жылдыруу (EITI)» тегерек столуна катышу.

Стади турдун максаты — Тоокен өндүрүшүнүн ачык айкындыгын камсыз кылуу пробле-маларына калктын кеңири катмарын тартуу боюнча Казакстандык коллегалар менен тажри-

76«Э

кон

ом

ика

лык

өн

үгүү

» п

ро

грам

мас

ыба алмашуу. Тоокен өндүрүшүндөгү ачык айкындылуукка жетишүүдөгү ийгиликтер тууралуу маалымат алуу, тоокен компаниялары, мамлекеттик структуралар жана жарандык коомдун ортосундагы карым катнаш механизмдери тууралуу маалымат алуу.

Катышуучулар — долбоордун жумушчу тобу, регионалдык жумушчу топтор, НПО нун өкүлдөрү.


Сентябрь 2007 ж., Жумушчу топтун мүчөлөрүнүн Кум төр тоокени менен таанышуусу. Ыссык–Көл Областы, Барскоон айылы.

Жолугуунун максаты: «Кумтор Оперейтинг Компании» компаниясынын иштөө шарты жана экологиялык кырдаал менен танышуу.

Сентябрь 2007 ж., Долбоордун Жумушчу тобунун мүчөлөрүрүн жана жарандык коом өкүлдөрүнүн Таласс областындагы Кумтөр тоокени менен таанышуу саякаты.

Максаты: ИППДО суроолору бонча Талас областындагы талаш маеселер боюнча тажриба алмашуу.

Октябрь 2007ж., Азербайджан Республикасы, Баку шаары. Стади тур жана эл арлык «Тоокен өндүрүшүнө таасир этүүгө граждандык контролду уюштуруу» конференциясы-на катышуу.

Стади турдун максаты — Азербайджандагы коллегалар менен тажриба алмашуу, тоокен тармагындагы ачык айкындыкка жетишүүдемилгелеринин ийгилиги тууралуу маалымат алуу. Мамлекеттик уюмдар, тоокен компанияларынын, жарандык коомдун карым катнаш меха-низмдери жөнүндө билүү.

Катышуучулар: долбоордун жумушчу тобу, регионалдык жумушчу топтун өкүлдөрү.


Ноябрь –декабрь 2007ж., Талас областы. Регионалдык топтордун жамааттарга чыгып, алар менен иш алып барышы.

ПУБЛИКАЦИЯЛАР

Омурбекова Н., Череменина Е., Чернышов В., Валиева Г., Печенюк О. Жаңылык баракчалары (Бюллетендер) орус жана кыргыз тилдеринде Кыргыз Республикасынын НИППДО тармагындагы жаңылыктары. – Бишкек: «Сорос–Кыргызстан» Фонду, 2007. Бюллетендин 7 номери басылып чыкты.

№1: Тоокен ишканаларынын жоопкерчилигии тууралуу юристтин комментарийлеринен жана жаңылык маалыматтардан турат.

№2:Жаңылык маалыматтардан жана жер кыртышын колдонуу менен жер байлыктарын пайдалануу боюнча адистин комментарийлеринен турат.

Бул багытты ишке ашыруу мөөнөтү: апрель–декабрь 2007 ж.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $ 32, 802*

* Тике төлөмөдөр, жол кире жана коммуникациялык төлөмдөр, экспеттерге кеткен гонорар-лар, «тегерек столдун» катышуучуларынын ичкен тамагы, тренингдерди, эл аралык конфе-ренцияны өткөрүү, публикация, стади–тур.

77«Э

кон

ом

икалы

к өн

үгүү» пр

огр

амм

асы3. «Экономикадагы коомдук саясат» багытын ишке ашыруу боюнча ишмердик

«БЮДЖЕТТИК ДИАЛОГ» ДОЛБООРУ

Долбоорду ишке ашыруудагы партнер — Кыргызской Республикасынын финансы Мини-стирлиги.

Долбоордун максаты — жарандык коомду бюджеттик процесстердин жана бюджеттик саясаттын ачык айкын болуу процесстерине катышууга тартуу. Жер–жерлердеги аткаруу бийлигинин ишин моноторинг жүргүзүү.

Долбоордун алкагында Бюджеттик топтор, жарандык коом , жергиликтүү жамааттар, жергиликтүү бийликтин, министирликтердин өкүлдөрү катышкан бир катар окутуу семинар-лары, тегерек столдор, талкуулоолор өткөрүлдү.

Долбоордун алкагында жергиликтүү денгээлде бюджеттин ачык айкындыгына көзөмөлдөөгө катыша алган бюджеттик топтор ийгиликтүү иштеп жатышат. www.budget.kg сайты мезгил — мезгили менен жаңыртылып турат. Темасы туруктуу теле көрүүчүлөрдүн суроо талабына жооп берген жана Долбордун жумушчу тобунун кызматкерлери тарабынан аныкталган «Бюджеттик диалог» теле берүүсү чыгып турат.

2007–жылдын июнь айынан баштап кыргыз тилиндеги «Бюджеттик диалог» радио берүүсү чыгып турат. Бул берүүлөрдүн приоритеттүү багыты –региондор. Берүүнүн тематикасы не-изинен экономика жана бюджет тематикасына арналган.

Андан тышкары калктын кеңири катмарына багытталган жана бюджеттик процесстерди жана бюджет маселелерин популяризациялаган, жарандык коомду бюджеттик процесстерге киргизүүгө арналган брошюра түрүндөгү публикация иштелип чыкты.

Бюджет системасы менен таанышууга жана бюджеттик көрсөткүчтөр боюнча анализ

жүргузүүгө мүмкүнчүлүк бере турган жана бюджеттер аралык мамилелер тууралу маалы-мат берүүчү «Бюджеттик жолдомо: бюджет жөнүндө жөнөкөй тил менен» — маалымдоо көрсөтмөсү;

«Ачык бюджет жолунда» — бюджеттин ачык айкындык багытында иштеп жаткан жаран-дык сектор жана бюджеттик топтор үчүн практикалык көрсөтмө кыргыз тилине которулду жана ушул тапта бюджеттик топтор үчүн методикалык жардам катарында даярдалган. Ал көрсөтмөдө калкты бюджетти түзүү жана ишке ашыруу процесине катыштырууга багыттал-ган рекомендацияларды берүү, бюджеттик топтордун мамлекеттик башкаруу органдары жана жергиликтүү өзүн өзү башкаруу органдары иштөө процедураларына арналган суроо-лор каралат.

Долбоордун жумушчу тобу: Тен Л. И. — долбоордун эксперти; Ермеков А. К. — долбоор-дун эксперти , Валиева Т. — «Бюджеттик диалог» телеберүүсүнүн продюссери;

Долбоорду аткаруу мөөнөтү — январь–декабрь 2007 ж.

«ЖАЙКЫ ОКУУЛАР»

Июль 2007 ж. Кой –Таш айылы Чүй областы. Бюджетке анализ жүргүзүү боюнча НПОлор үчүн тренинг өтүү тажрибасы жана жергиликтүү бюджетти түзүүдө жарандык демилге-лерди алдыга жылдыруу тажрибасы бар эл аралык экспеттер жайкы окууларга тарты-лышты.

Жайкы окуулардын максаты:Ачык–айкын бюджетти иштеп чыгуу процесстерине катышкан НПО лордун профессио-

налдык денгээлин жогорулатуу; жергиликтүү бюджетти түзүүгө таасири бар жана өкмөттүк расходдордун эффективдүүлүн мониторинг кыла алуучу жергиликтүү демилгелерди алдыга жылдыруу;

78«Э

кон

ом

ика

лык

өн

үгүү

» п

ро

грам

мас

ыМаалекеттик бюджетти бөлүштүрүү жана түзүү процесстерин алдыга жыдырууга болгон

жарандык демилгелерди алдыга жылдыруу;Катышуучулар: НПО нун, Коомдук бирикмелердин, Коомдук Фонддордун өкүлдөрү.

Баардыгы – 30 киши.

«ТЕГЕРЕК СТОЛДОР»

Июль 2007 ж. Тегерек стол «Программалык негиздеги бюджетти түзүүнүн проблемалуу маселелери» Бишкек шаары.

Максаты — бюджеттин ачык айкындуулугуна жетишүү үчүн программалык негиздеги бюджетти долбоорлоодогу проблемаларды анализдөө.

Катышуучулар: НПО нун, жергиликтүү бийликтин, эл аралык уюмдардын, ММК (массалык маалымат каражаттарынын), бизнес–ассоциациялардын, профессионалдык ассоциациялар-дын өкүлдөрү.

Модераторлор — Бисембин Д.К., Тен Л.И.

Баардыгы – 35 катышуучу.


«Жарандар үчүн бюджет боюнча көрөсөтмө»– ар кандай бюджетти окуп жана анлиз жүргүзүү үчүн орус жана кыргыз тилиндеги окуу куралы. Публикация көз каранды эмес басылма болуп саналат, Бишкек: «Сорос–Кыргызстан» Фонду, ПРООН, USAID, DFID, 2007ж.–68 бет.

Бул басылма калктын кеңири катмары жана бюджеттин ачык айкындык областында иште-ген жарандык топтордун колдонуусу үчүн рекомендацияланат.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА $ 57, 626 *

* Тике чыгымдарды, транспорт, коммуникациялык, басма чыгымдары, семинарлардын ка-тышуучуларынын жаткан жайы үчүн чыгымдар, лектор, экспеттердин гонорарларын кош-кондо

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА: $ 146, 662 *

* Тике чыгымдар, ММК дагы кулактандырууларды, эксперттердин гонорарларын, транспорт кызматын, телекоммуникациялык чыгымдарды , публикацияга кеткен чыгымдарды, про-грамманын кызматкерлеринин эмгек акысын кошкондо.

79Программанын Координаторлору – Роза Мырзабекова, [email protected]; Дамир Бисембин, [email protected] программанын Ассистенти – Эльмира Кайбогарова, [email protected]

Программа Ачык Коом Институнун ( Будапешт) катышуусу менен Кыргыз Республикасын-дагы жергиликтүү жамааттардын, жергиликтүү өзүн–өзү башкаруу жана мамлекеттик башка-руу системасынын потенциалын жогорулатууну колдоо багытындагы ишмердигин улантты. Программанын ишмердигинин нин негизги фокусу — жергиликтүү денгээлдеги башкарууга коомдук катышуу институтун өнүктүрүү саясатын иштеп чугуу; социалдык–экономикалык маселелерди чечүүдө шаардык жана айылдык жамааттардын өзүн өзү каржылоо механизм-дерин иштеп чыгуу.

Программа коомдун чечим кабыл алуу деңгээлиндеги баардык секторлорунун карым кат-нашын камсыз кылган жергиликтүү эксперттик жамааттардын жана коомдук уюмдардын по-тенциалын жогрулатууга багытталган.

2007– жылы, программанын негизги ишмердиги приоритеттүү багыттарга топтолду:• Кыргыз Республикасынын коомдук саясатын өнүктүрүү жана бекемдөө.

Бул багыт аркалуу Сорос–Кыргызстан Фондунун коммуникативдик мейкиндигин түзүү, ал мейкиндиктин уюштуруучуларын жана субъектилерин өнүктүрүүнү ишке ашыруу менен Фонддун приоритети ишке ашты. Бул иш республикада аналитика секторун өнүктүрүүгө (lo-lo-cal think tanks), өкмөттөр аралык жана секторалдык стратегияларды иштеп чыгууга, жана ошондой эле жарандык демилгелер секторун, бизнести, болуп жаткан проблемаларды чечүү үчүн оптималдуу чечимдерди кабыл алууга мамлекетти колдоого багытталган.

• Жергиликтүү өзүн–өзү башкарууда коомдук институттардын катышуусун өнүктүрүү.Бул багыттын алкагында Жергиликтүү өзүн–өзү башкаруу органдарынын ишин жак-

шыртуу максатында жергиликтүү калктын топторунун, жергиликтүү коомдук уюмдардын, Жергиликтүү өзүн–өзү башкаруу органдарынын (МСУ) өкүлдөрүнүн ишмердиги колдонгон.


«Кыргызстанда коомдук саясатты өнүктүрүү жана бекемдөө» тармагы

«АНАЛИТИКА –KG!» ДОЛБООРУ

Долбоордун максаты — Саясий манилүү жана башкаруу чечимдерин кабыл алуу процес-сине катыштыруу максатында Чечим кабыл алуучу жарандар менен эксперт коммчулугунун карым катнашын түзүү.

Долбоор мамлекттер аралык жана секторалдык стратегияларды жана программаларды иштеп чыгуу жана талкуулоо максатында коммуникативдик «мейкиндикти» түзүүнү институ-ционалдык колдоо көрсөттү.

Долбоордун компоненттеринин бири Бишкек Либералдык Клубунун(БЛК) түзүлүшү болду. Бул клубдун максаты: • Коомдук, саясий ишмерлердин жана эксперттик коомчулуктун өлкө үчүн манилүү жана

актуалдуу болгон маселелерин талкулоо максатында аналитикалык ресурсту түзүү болуп саналат;

• Ачык коом баалуулуктарын таратуу мейкиндигин кеңейтүүгө көмөк көрсөтүү;• Өлкөдөгү саясий экономикалык кырдаалды эксперттик тесттен өткөрүү;

«КООМДУК БАШКАРУУ» ПРОГРАММАСЫ

80«К

оо

мд

ук б

ашка

руу

» П

ро

грам

мас

ыДолбоорду аткаруу мөөнөтү — февраль–декабрь 2007 ж. Долбоордун жетекчиси — Ибраимов Т.

2007–жылдын апрель айынан тартып талкулоо, тегерек стол, түрүндөгү 10 дон ашык иш чаралар аткарылды.

БЛК нын төмөнкү темалар боюнча кеңешмелери болуп өттү:

Апрель 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун Презентациясы жана алгачкы кеңешмеси «Либерализм.KG: аргументы «за».

Катышуучулар — эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, эл аралык уюм-дардын жана жарандык коомдун өкүлдөрү, Германиянын Кыргызстандагы Элчиси, Массалык маалымат каражаттардын, саясий партиялардын өкүлдөрү


Май 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун Экинчи кеңешмеси «Саясий оппонент болуу: мүмкүн болгон варианттар».

Эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, эл аралыкуюмдардын жана жаран-дык коомдун өкүлдөрү, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кенешинин депутаттары, Омбуд-смен, Массалык маалымат каражаттардын, коомдук ишмерлер. Баардыгы – 50 киши.

Июнь 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун үчүнчү кеңешмеси «Кыргызстан. Суверени-тетти издөө жолунда».

Катышуучулар — эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, Кыргыз Респу-бликасынын Жогорку Кенешинин депутаттары, Омбудсмен, Массалык маалымат каражаттар-дын, коомдук ишмерлер.


Июнь 2007 ж. Тегерек стол: «Кыргызстан глобалдык жана регионалдык саясаттын объ-ектиси жана субъекти»

Максаты: мамлекеттин кызыкчылыгына негизделген жеке баалуулуктарды аныктоо. Канткенде Кыргызстан глобалдык жана регионалдык саясаттын объкти болбой субъекти

боло алат.Катышуучулар — долбоордун жумушчу тобунун эксперттери, чакырылган эксперттер,

саясий партиялардын, Массалык маалымат каражаттардын өкүлдөрү


Июнь 2007 ж. Эксперттик топтун кеңешмеси «Кыргызстан суверенитетти издөө жо-лунда»

БЛК нын докладчыларына техникалык тапшырманы аныктоо жана макулдашуу. Катышуучулар – долбоордун жумушчу тобунун эксперттери, чакырылган эксперттер.


81«К

оо

мд

ук баш

каруу» П

ро

грам

масы

Июль 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун төртүнчү жана бешинчи кеңешмеси «Кыр-гызстандын идеология мейкиндигинин либералдуулугу жана традициялуулугу»

Катышуучулар — эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, эл аралык уюмдар-дын жана жарандык коомдун өкүлдөрү, Массалык маалымат каражаттары, коомдук ишмерлер.

Баардыгы —29 киши

Август 2007 ж. Эксперттик топтун кеңешмеси «Кыргызстандын рыногундагы катыштар жана мамлекеттик жөнгө салуу»

БЛКнын докладчыларына техникалык тапшырманы аныктоо жана макулдашуу, Кеңешменин катышуучулары үчүн суроолорду талкулоо.

Катышуучулар — Долбоордун жумушчу тобунун эксперттери, чакырылган экспеттер.


Сентябрь 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун алтынчы кеңешмеси «Кыргызстандын рыногундагы катыштар жана аны мамлекеттик жөнгө салуу»

Катышуучулар — эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, эл аралыкуюм-дардын жана жарандык коомдун өкүлдөрү, Массалык маалымат каражаттарынын өкүлдөрү, коомдук ишмерлер.

Баардыгы — 34киши

Ноябрь 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун жетинчи кеңешмеси «Күчтүү мамлекет: Кыргызстандын модели».

Катышуучулар — эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, эл аралык уюм-дардын жана жарандык коомдун өкүлдөрү, Массалык маалымат каражаттардын, коомдук ишмерлер.


Декабрь 2007 ж. Бишкек либералдык клубунун сегизинчи кеңешмеси «Жылдын жый-ынтыгын чыгаруу».

Катышуучулар — эксперттик аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, эл аралык уюм-дардын жана жарандык коомдун өкүлдөрү, Массалык маалымат каражаттардын, коомдук ишмерлер.

Баардыгы —27киши

Декабрь 2007. Тегерек стол: «2007– жылкы шайлоолордон кийинки Кыргызстандагы саясий мейкиндик».

Катышуучулар — Кыргызстандагы политологдор, эксперттер и журналисттер , коомдук ишмерлер.


82«К

оо

мд

ук б

ашка

руу

» П

ро

грам

мас

ы ПУБЛИКАЦИИЯЛАР ЖАНА ПОСОБИЯЛАР

Март 2007 ж. Маалыматтык– аналитикалык жыйнак

Коомчулукту «Аналитика. KG» эксперттик мейкиндигинин өлкөнүн эксперттик потенциа-KG» эксперттик мейкиндигинин өлкөнүн эксперттик потенциа-» эксперттик мейкиндигинин өлкөнүн эксперттик потенциа-лын стратегияларды, программаларды, улуттук жана мамлекеттик денгээлдеги башкаруу тех-нологияларын иштеп чыгуу жана ишке ашыруу процессине киргизүү механизмдерин түзүү ишмердиги тууралуу маалымат берүү.

Май айынын декабрь айына чейин Бишкек Либералдык Клубунун ай сайын чыгуучу 7 бюллетени басылып чыкты.

«Вечерний Бишкек», «The Times of Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-The Times of Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен- Times of Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-Times of Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен- of Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-of Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен- Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-Central Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен- Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-Asia», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-», «Слово Кыргызстана», «МСН», «Обществен-ный рейтинг», «Кыргыз туусу», «Эркин–Тоо» газеталарындагы макалалардын циклы

Бул макалалар Кыргызстандын башкаруу системасындагы эксперттик коомчулуктун ролу тууралуу, Бишкек либералдык Клубунда талкууланган темалар тууралуу болгон.

БААРДЫГЫ $ 69,178 *

* Тике чыгымдар,керектүү китептерди жана техникалык каражаттарды сатып алууга кеткен чыгымдар, Иш чараларды өткөрүүгө кеткен чыгымдар, долбоорду аткарычуулардын эм-гек акысы, тренерлердин гонорары, жол кире акысы

«АчыкКыргызстан» долбоору

Долбоор коомдук манилүү чечимдерди иштеп чыгуу процессеринин эффективдүүлүгүн жогорулатууга; бийлик–бизнес–коомчулуктун карым катнашын бекемдөөгө; керектүү маа-лымат алууга коомчулукка мүмкүнчүлүк түзүүгө; кабыл алынган чечимдердин кесепетин анализдөө жана түзүлгөн кырдаалда оптималдуу варианттарды негиздөөгө багытталган;

Долбоордун максаты: 1. Ар кандай топтордогу жарандарды талкуулоо процессине катыштыруу менен бийликтин

кабыл алган чечимдеринин эффективдүүлүгүн жогорулатуу;2. Мамлекеттик чечимдер тууралуу долбоорлор жөнүндө маалыматтулукту кеңейтүү;

Долбоор өз ара байланышта болгон үч багыттан турат: аналитикалык, маалыматтык, теле-визиондук.

Долбоордун жумушчу тобу – Сыдыкова З., долбоордун жетекчиси, Суюнбаев М., долбоор-дун эксперти, Кененбаева Ж., телеберүүнүн продюссери, Баратбаева Н., сайттын редактору.

ДОЛБООРДУН ИШИНИН 2007– ЖЫЛДАГЫ БАГЫТТАРЫ:

• Аналитикалык багыт. Бул багыт аналитикалык документтерди даярдоого, иштеп чыгууга, таркатууга ылайыкталып,

иштин бардык түрүн жана тибин коштойт: экспресс анализ ( коомдук саясий манилүү теманы анализдөө: себебин, маселени чечүүнүн варианттарын издөө жана тиешелүү сунуштарды берүү).

Ой–жүгүртүүлөрдүн обзору ( ар кандай коомду–саясий проблемалар боюнча аркандай топтордогу жарандардын ой жүгүртүүсү).

Бул документтер жана аларды даярдоо процесси сайтта чагылдырылган. Актуалдуу темалар-га 20 экспресс–анализ даярдалган. Бул экспресс–анализдердин авторлору кыргыз аналитикте-ри жана эксперттери, ошондой эле ар кайсы тармакта иштешкен З.Курманов, Т. Койчуманов, У. Сарбанов ж.б. сыяктуу адистер. Экспресс–анализдер (www.open.kg)сайтында жайгашкан.

83«К

оо

мд

ук баш

каруу» П

ро

грам

масы

• Маалыматтык багыт. Бул багыттын алкагында жума сайын www.open.kg сайты жаңыртылып турат. Бул сайт попу-

лярдуу сайттардын бири болуп саналат жана анда экспресс – анализдер, ой жүгүртүүлөрдүн обзору, аналитикалык документтер жана макалалар, «Ачык Кыргызстан» телеберүүсүндө талкууланган актуалдуу темалар боюнча эксклюзивдүү интервьюлар жайгаштырылган. Сайт жалпы элдин пайдалануусуна ылайыкталган.

Маалыматтык багыттын иши:• Жарандык коомдун жана массалык маалымат каражаттарыын (ММК) мамлекеттик ор-

гандар тарабынан даярдалып жаткан чечимдер тууралуу маалымат алуу каналдарын өнүктүрүүгө;

• Маалыматка ачык жана информациялык коридорун камсыз кылууга;• Долбоордун ишмердигин PR– коштоого;• Кайтарым байланышты уюштурууга; арналган.

2007– жылы сайттын жаңы дизайны иштелип чыккан.Долбоордун максатына жана койгон маселелерине ылайык, сайттын англис тилиндеги

версиясы иштелип чыккан. Сайттын англис тилиндеги версиясында: экспресс – анализдер, ой жүгүртүүлөрдүн обзору, «Ачык Кыргызстан» телеберүүсүндө талкууланган актуалдуу темалар боюнча аналитикалык документтер жана макалалар. Сайтта Кыргызстандагы эксперттик ко-омчулук тууралуу керектүү маалымат берилген (database). www.open.kg сайтында Интернет–форум үчүн 45 тема жайгашкан, булл темалар боюнча сайтка кирген адам өзүнүн оюн айтууга мүмкүнчүлүк алат. Интернет–форумдун темалары телеберүүлөрдүн темалары менен дал ке-лет жана теле эфир учурундагы талкуулордун багытын аныктаганга көмөк берет.• Телвизиондук багыт.

Бийлик тарабынан кабыл алынган чечимдер тууралуу маалыматты кызыккан тараптар-га жеткирүү максатында коомдук талкулоолордун жаңы ыкмаларын жана механизмдерин киргизүүгө топтолгон.

30 мүнөткө созулган Маалымат – аналитикалык токшоу форматындагы«Ачык Кыргызстан» теле программасы орус жана кыргыз тилинде эфирге чыгат.

Телеберүү жумасына бир жолу эфирге чыгат ( 4 программа — 2 орус тилинде, 2 — кыргыз тилинде) «КТР».

Телеберүүлөр Республиканын баардык территориясын камтыйт, телеаудиториянын саны 2–2,5 млн. киши.

Телеберүүдөгү катышуучулардын саны 1500 киши;• Депутаттар• Министерликтердин жана ведомстволордун өкүлдөрү • НПО нун, коомдук фонддордун (ОФ) өкүлдөрү, • Саясий партиялардын өкүлдөрү• Бизнес структуралардын өкүлдөрү• ММК нын өкүлдөрү.

Отчеттук мезгил учурунда 42 телеберүү монтаждалды жана эфирге алынып чыкты. Ал берүүнүн темалары коомчулук талкуулагысы келген жана эксперттердин жыйынтыктоочу чечими каралган актуалдуу суроолор болду. Мисалы Кыргызстандын тышкы карыздары, сая-сий партиялар, эмгек мигранттарынын проблемалары, конституциялык реформа ж.б тема-лар болду.

ПУБЛИКАЦИИЯЛАР

Долбоордун“Ачык Кыргызстан” рекламалык буклети орус жана кыргыз тилдеринде.

84«К

оо

мд

ук б

ашка

руу

» П

ро

грам

мас

ыДолбоорду аткаруу мөөмөтү: январь–декабрь 2007 ж.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА $ 88, 388** Тике чыгымдар, транспорт жана коммуникация чыгымдары, лекторлордун жана эксперт-

тердин гонорары, телеэфир үчүн төлөм.

«Коомдук саясий сферадагы шериктештик»Долбоор Кыргыз республикасынын өкмөтүнүн, тармактык министерликтердин, мамле-

кеттик агенстволордун ишмердигинин регламетин, секторалдык саясатын иштеп чыгууга, экинчиден аналитикалык борболорго граннтык колдоо көрсөтүүгө багытталган. Долбоор эки компоненттен: граннтык жана операционалдык компоненттен турат жана булл эки ком-понент бир эле убакытта паралеллдүү ишке ашырылат.

Долбоордун максаты:• Коомдук саясаттын стандарттарын, анын ичинде регламеттерди киргизүү менен тармак-

тык жана секторалдык саясатты иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү;• Мамлекеттик башкаруудагы чечимдерди кабыл алуу процедурасынын ачык айкындыгын

жана сапатын жогорулатуу (Кыргыз республикасынын өкмөтүнүн регламенти)

Долбоордун маселелери жана ишмердигин негизги багыты:• Долбоордун партнерлору – министирлик, ведомстволор үчүн тармактык жана секторал-

дык саясатты иштеп чыгууда тармактык министирлик жана мамлекеттик агенстволордун ( долбоордун партерлорунун) муктаждыктарын аныктоо;

• Кызматташтык тууралуу Меморандумдарды түзүү менен Долбоордун бенфициарлары жана ФСК нын мамилелерин формалдаштыруу ( «канааттташ» министирликтер);

• think tanks үчүн секторалдык саясатты жана башка аналитикалык материалдарды иштеп чыгуу үчүн гранттык конкурстарды жарыялоо;

• Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн, тармактык министирликтердин, Кыргыз Республи-касынын Жогорку Кеңешинин регламенти менен макулдашылган жаңы регламентти иш-теп чыгуу жана киргизүү жана аларды нормативдик документтер менен бекитүү;

• Граннтык конкурстун алкагында аналитикалык документтерди басып чыгаруу;• Секторалдык саясат иштеп чыккан рекомендацияларды ишке ашырууга көмөк көрсөтүү;

Долбоордун мөөнөтү: май – декабрь 2007 ж.Июнь– август 2007 ж. . Бишкек шаары. Кыргыз Республикасынын Өкмотүнүн регламен-тин иштеп чыгуу боюнча алты жумушчу жолугушуу.

Катышуучулар: Кыргыз Республикасынын Өкмотүнүн Аппаратынын өкүлдөрү, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын, Кыргыз Республикасынын эконо-микалык өнүгүү жана сода министирлигинин, Мамлекеттик кызмат агенттигинин өкүлдөрү, Саясатты изилдөөнүн Эл аралык Борборунун жетечиси В. Никитин.

Максаты – Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн жаңы Регламентин иштеп чугуу жана ишке ашыруу үчүн Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Жетечисинин Аппаратынын буйру-гунун долбоорун жана иш чаралар планын даярдоо;

Аталган долбоор боюнча макулдашууларды өткөрүү, Кыргыз Республикасы-нын Өкмөтүндөгү чечимдерди кабыл алууну иретке салган Кыргыз Республикасынын нормативдик–укуктук актыларын тандоо.

«Коомдук саясат окуулары» долбоору.

Долбоордун стратегиялык максаты: Окутуулар аркалуу Кыргыз Республикасында ко-омдук саясатты андан ары институтциялизациялаштыруу.

85«К

оо

мд

ук баш

каруу» П

ро

грам

масы

Долбоордун максаты:• Кыргызстандын эксперттик коомчулугунун потенциалын жогорулатуу жана бекемдөө.• Мамлекеттик органдардын эффективдүү иш алып баруусу үчүн коомдук саясаттын жана

аналитикалык иштин стандарттарын киргизүү.

Долбоордун маселелери ишмердигинин багыттары:1. Жогорку жана ортоңку катардагы Өкмөттүк кызматкерлерди, эксперттик коомчулукту

(аналитикалык борборлорду) окутуудагы муктаждыктарды тактоо;2. Окутуу курстарынын дизайнын иштеп чыгуу жана төмөнкү аталган курстар үчүн тренер-

лерди аныктоо: 1) Жаңы иштеп баштаган эксперттер жана Өкмөттүк кызматкерлер үчүн, жергиликтүү эксперттик коомчулуктун жардамы менен коомдук саясат форматында иш-теп жүргөн же иштөөнү пландаштырып жаткандар үчүн тренинг; 2) жергиликтүү эксперт-тердин жана жогорку жана ортоңку деңгээлдеги мамлекеттик кызматкерлердин ( өнүгүү программаларын,статегияларды, концепцияларды иштеп чыккандар) катышуусу жана коом-дук саясатта алган билимдерин ийгиликтүү колдонуп жүргөндөдүн катышуусу жана чет элдик эксперттердин PASOS катышуусу менен өткөрүлгөн регионалдык (борбордук азиялык)тренинг; 3) «Алдыңкы катардагы» эксперттер үчүн регионалдык (борбордук азиялык)тренинг: манилүү чечимдерди кабыл алган жана алардын аткарылышына жооп берген жогорку денгээлдеги мамлекеттик кызмакерлер, жана ошондой эле өнүгүү,стратегия, өлкөнү стабилдештирүү про-граммаларын иштеп чыккан ортоңку денгээлдеги мамлекеттик кызматкерлер.

3. Жаңы баштап жаткандар, тренерлер, белгилүү бир билими бар угуучулар үчүн курстарды(модулдарды) даярдоо жана өткөрүү;

4. Окутуу семинарлары аяктагандан кийин окуу материалдарын басып чыгаруу (публикация).Долбоордун жетекчиси Третьякова Т.

ФОРУМДАР, СЕМИНАРЛАР, КОНФЕРЕНЦИЯЛАР

Апрель 2007 ж. Ыссык–Көл Областы. Мамлекеттик саясат форматында иштеп башта-гандар, жаш эксперттер жана аналитиктер, тармактык министирликтер жана ведом-ствоволордун, мамлекеттик комитеттердин, агенттиктердин кызматкерлери, МСУ нун муниципалдык органдарынын, Бишкек жана Ош шаарларынын мэриясынын кыз-маткерлери үчүн. (Бишкекский Дом», «Прозрачный город» долбоорлорунун жумушчу тобунун мүчөлөрү үчүн).

Максаты — катышуучууларды Public polisy ни Кыргызстанда жайылтуу тажрибасынын процедуралары жана форматтары менен тааныштыруу, анын максатын, жалпы структурасын, аналитикалык текстердин жана документтердин кээ бир элементтерин жана өзгөчөлүгүн түшүнүү. Коомчулук, мамлекеттик органдар, көз каранды эмес аналитикалык борборлордун ортосундагы конструктивдүү кызматташууну уюштурууга көмөк көрсөтүү.

Катышуучулар — өкмөттүк эмес уюмдардын, Ош, Каракол, шаардык Кеңештеринин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Аппаратынын өкүлдөрү. Областтык администрациялар-дын өкүлдөрү — Ош, Нарын шаарлары; Ош. Каракол шаарларынын мэриясынын өкүлдөрү.


Июнь 2007 ж. г. Бишкек шары. Public policy боюнча тренерлер үчүн тренинг: «Кыргыз-Public policy боюнча тренерлер үчүн тренинг: «Кыргыз- policy боюнча тренерлер үчүн тренинг: «Кыргыз-policy боюнча тренерлер үчүн тренинг: «Кыргыз- боюнча тренерлер үчүн тренинг: «Кыргыз-станда Public policy ни киргизүү процесси».

Жогорку окуу жайларынын студенттери үчүн Public polisy боюнча лекциялар Максаты — коомдук саясаттын жана аналитикалык жумуштардын стандарттарын мамлекеттик органдардын ишине киргизүү боюнча Кыргызстандын коомчулугунун эксперттик потенциалын жогорулатуу.

86«К

оо

мд

ук б

ашка

руу

» П

ро

грам

мас

ыКатышуучулар: Кыргыз Республикасынын эксперттери жана адистери, көз каранды эмес

эксперттер, аналитиктер, көз каранды эмес аналитикалык борборлордун өкүлдөрү, долбо-ордун жумушчу тобунун мүчөлөрү, жогорку денгээлдеги мамлекеттик кызматкерлер .


Июль 2007 ж. Ыссык–Көл Областы, Тренинг:« Аналитикалык документтерди кандай жа-зыш керек жана саясий чечимдерди кабыл алуу процессине кантип таасир этсе болот».

Максаты — катышуучууларды Public polisyни Кыргызстанда жайылтуу тажрибасынын процедуралары жана форматтары менен тааныштыруу, РР ны Кыргызстанда ишке ашыруу тажрибасы менен таныштыруу; кээ бир аналитикалык документтердин максаты, жалпы струк-турасы, кээ бир элементтери, аналитикалык тексттердин өзгөчөлүктөрү менен тааныштыруу; көз каранды эмес борборлор, коомчулук, мамлекеттик органдардын конструктивдүү кызмат-таштыгын уюштурууга көмөк көрсөтүү.

Катышуучулар: көз каранды эмес эксперттер, аналитиктер, көз каранды эмес аналитика-лык борборлордун өкүлдөрү, Долбоордун жумушчу тобунун мүчөлөрү. Жогорку жана ортоңку денгээлдеги мамлекеттик кызматкерлер .


Июль– август 2007 ж. г. Бишкекшаары: Кыргыз Республикасынын каржы министирли-гинин кызматкерлери жана Кыргыз Республикасынын эмгек жана социалдык өнүгүү Министирлигинин Каржы Башкармалыгынын кызматкерлери үчүн Кыргызстанда коомдук саясатты түзүү жана алдыга жылдыруу боюнча тренинг.

Максаты — Кыргыз Республикасынын каржы министирлигинин кызматкерлеринин жана Кыргыз Республикасынын эмгек жана социалдык өнүгүү Министирлигинин Каржы Башкар-малыгынын кызматкерлеринин потенциалын жогорулатуу. Коомдук саясаттын жана анали-тикалык жумуштун андан ары эффективдүү иштетип кетишин көздөп, аны мамлекеттик ор-гандардын ишине киргизүү.

Катышуучулар: Кыргыз Республикасынын каржы министирлигинин кызматкерлери жана Кыргыз Республикасынын эмгек жана социалдык өнүгүү Министирлигинин Каржы Башкар-малыгынын кызматкерлери.


Декабрь 2007 ж. Эл аралык форум «Борбордук Азия Өлкөлөрүндөгү жарандык коомдун жана мамлекеттин трансформация болуу процесстери”

Максаты — көрсөткүчтүү тажриба алмашуу жана Кыргыз Республикасынын тармактык министирликтеринин жана агенстволорунун статс–катчыларынын коомдук саясаттын стан-дарттарын практика жүзүндө иштетип жана аларды мамлекеттик башкаруу системасына киргизүү боюнча Украиналык коллегары менен тажриба алмашуусу

Катышуучулар — Кыргыз Республикасынын тармактык министирликтеринин жана аген-стволорунун статс–катчылары, Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдарынын кыз-маткерлери, эксперттер — аналитиктер, долбоордун жумушчу тобунун мүчөлөрү.


БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА $ 51, 009*

87«К

оо

мд

ук баш

каруу» П

ро

грам

масы

ГРАНТТАР:

Коомдук фонд «Коомдук саясатты изилдөө жана анализ жүргүзүү Институту».Долбоордун жетекчиси– К. Измайлов

$ 9, 847*

«Жергиликтүү өзүн өзү башкаруу маселелеринде Коомдук катышуу институттарын өнүктүрүү» багыты

«БИШКЕКСКИЙ ДОМ» ДОЛБООРУ.

Долбоордун максаты — Турак жай кызматытын сапатын жогорулатуу үчүн калк менен коммуналдык кызмат көрөсөткөн ишканалардын өз ара мамилесин жакшыртуу максатында Турак жай коммуналдык чарбаларында Коомдук саясатты түзүү менен жарандарды турак жай фондусун башкаруу процесстерине катыштыруу.

Долбоордун партнерлору: Бишкек шаардык Кеңешинин депутаттары, Кыргыз Республи-касынын Жогорку Кеңешинин депутаттары.

Долбоорду аткаруу мөөнөтү – февраль–декабрь 2007 ж. Долбоордун жетекчиси: Туркменова Э.М.

Долбоор төмөнкү багыттар боюнча ишке ашты:• Маалыматтык;• Окутуу;• Туракжай коммуналдык чарба областындагы Мыйзамдуулук;• Туракжай коммуналдык чарба областында Коомдук саясатты түзүү;• Тажриба алмашуу жана чет элдик мамлекеттердин алдыңкы тажрибасын окутуу;

Долбоор НПО жана ТОС ( территориялдык коомдук кеңештер) мониторинг жана баалоо жүргүзүү менен кооммуналдык кызматты жакшыртууга багытталган ишине гранттык колдоо көрсөттү; Турак жай фондун башкарууда шаардыктар менен жергиликтүү өзүн өзү башкаруу кызматташтыгынын механизмдерин түзүү ;

Турак жай коммуналдык чарбасынын проблемаларын чечүүнүн жолдору тууралуу кал-ктын маалыматтуулугун жогорулатуу;

Турак жай коммуналдык чарбасындагы башкаруу маселелери боюнча шаардыктарды активдештирүү;

Доолбордун алкагында Массалык маалымат каражаттарында Туракжай коммунал-дык чарбасындагы прооблемалар тууралуу 20 макала басылып чыкты. Аталган темати-ка боюнча эки филим тартылып, эфирге алынып чыкты. Долбоордун жумушчу тобунун мүчөлөрү КТР, ТРК «Пирамида» нын теле берүүсүндө, «Немецкая Волна» радиосунда чы-гып сүйлөштү.

Эксперттер тарабынын 2007–жылы Туракжай коммуналдык чарбасынын проблемалары боюнча 1856 консультация өткөрүлдү, анын ичинен 427 си юридикалык суроолор менен кай-рылышкан. 282 адам катышкан 9 короолук чогулуш өткөрүлдү–ага ТСЖ ( турак жай менчигин ээлеринин бирикмеси) мүчөлөрү катышып, анда турак жай үйлөрүн башкаруу жана жашоо шартын жакшыртуу маселелери карлган.

Апрель 2007 ж., Бишкек шаары. Тегерек стол стол «Кыргыз республикасынын турак жай Кодексинин долбоорун талкулоо».

Максаты — Турак жай кодексин иштеп чыгуудагы ар тараптуу процессти уюштуруу.

88«К

оо

мд

ук б

ашка

руу

» П

ро

грам

мас

ыКатышуучулар: Кыргыз Республикасынын Жогорку Кенешинин депутаттары, Бишкек шаар-

дык Кеңешинини депутаттары, аналитикалык структуралардын өкүлдөрү, көз каранды эмес эксперттер, бизнес –ассоциациялардын, НПО нун, ТСЖ нын өкүлдөрү.


Май 2007 ж., Бишкек шаары. Yч фокус группа « Учурдагы көп кватиралуу үйлөрдү баш-каруу жана алардын өнүгүү келечеги”.

Максаты – Кыргыз республикасынын турак жай Кодексинин долбооруна карата топтор-дун позициясын аныктоо.

Катышуучулар — мамлекеттик органдардын мүчөлөрү, МСУнун, коммуналдык кызмат көрсөтүүчүлөр, НПО, ТОС.


Июнь 2007 ж., Бишкек шаары. Кыргыз республикасынын турак жай Кодексинин дол-боорун эки жолуу коомчулук менен талкулоо.

Максаты — конкреттүү рекомендацияларды иштеп чыгуу.Катышуучулар мамлекеттик органдардын мүчөлөрү, МСУ мүчөлөрү, коммуналдык кызмат

көрсөтүүчүлөр, НПО, ТОС.


Июнь 2007 ж. Болгария, София, Пловдив. Стади–тур.

Максаты — Көп квартиралуу үйлөрдү башкарууну жөнгө салуу, коммуналдык кыз-мат көрсөтүүчүлөр менен карым катнашты жөнгө салуу боюнча жергиликтүү башкаруу бөлүмдөрүндө тажриба алмашуу.

Катышуучулар: «Бишкекский дом» долбоорунун кызматкерлери, Бишкек шаардык Кеңешини төрөагасы, Ош шаарынын мэри.


Июль 2007 ж., Чолпон –Ата шаары, Ыссык–Көл областы. Семинар:

«Шаарды башкаруудагы жаңы башкаруу технологияларын колдонуунун мүмкүнчүлүктөрү жана проблемалары».

Максаты: Катышуучуларды Public Policy процедуралары менен таныштыруу, Кыргыз Ре-спубликасында РР ны киригизүү тажрибасы менен тааныштыруу, жарандык коомду сөзсүз аралаштыруу менен шаардык саясаттын сферасын аныктоо, жарандык коомду киргизүүнүн механизмдерин жана инструменттерин иштеп чыгуу.

Катышуучулар: Бишкек, Нарын, Каракол, Ош шаардык кенештеринин депутаттары.


Сентябрь–декабрь 2007. ж. Бишкек шаары. 6 “ Көп квартиралуу үйлөрдү профессионал-дуу башкаруу” семинар– тренинги уюштурулду жана өткөрүлдү.

89«К

оо

мд

ук баш

каруу» П

ро

грам

масы

Максаты — Көп квартиралуу үйлөрдү профессионалдуу башкаруудагы практикалык на-выктарды иштеп чыгуу: ПЗУ ну толтуруу, ТСЖ мүчөлөрү менен, тышкы партнерлор менен ке-лишимдик карым катнашты куруу.

Катышуучулар: ТОС, ТСЖ нын төрөагалары, бухгалтерлер


БАСМА ПРОДУКЦИЯСЫ

Апрель–Сентябрь 2007ж. 3 “Көп квартиралуу үйлөрдү профессионалдуу башкаруу” практи-калык пособиесин иштеп чыгуу жана басып чыгаруу; Кыргыз Республикасынын Көп квар-тиралуу үйлөрдү башкаруу маселелери тууралуу нормативдүү актылардын жыйнагы”; “Көп квартиралуу үйлөрдү башкаруу үчүн келишимдердин, нормативдүү докуметтердин үлгүсү”.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА (ОПЕРАЦИОНАЛДЫК ИШМЕРДИК) $ 68, 293

ГРАНТТАР

Сентябрь 2007 ж. Коомдук уюмдардын ортосундагы конкурс (ТСЖ, ЖЭК, ТОС, НПО) Бишкек шаары. Гранттар Көп квартиралуу үйлөрдүн жашоочуларынын укугун ишке ашырууга, алардын сапаттуу коммуналдык кызматтан пайдаланууга арналган ишмер-дигине багытталган

Жеңүүчүлөр:Коомдук Фонд «Инициативы для развития» ( Бишкек шаары). Долбоордун жетекчиси –

Ф. Мендикулова

$ 4 993.2*

ТСЖ «На набережной» ( Бишкек шаары). Долбоордун жетекчиси– Т. Злобина

$ 5 000*

Коомдук Фонд«ДИА» ( Бишкек шаары). Долбоордун жетекчиси– А. Ормонова

$ 4 130 *

Коомдук Фонд«Импульс» (Чуйская область). Долбоордун жетекчиси– Г. Асылбекова

$ 4 900 *

Коомдук бирикме «Бюджетная Группа Ош–К». Долбоордун жетекчиси– С. Мамаева.

$ 4 173.8*

Коомдук бирикме «Көмөкчү». Долбоордун жетекчиси– Л. Арзиева.

$ 4 884.78*

БААРДЫГЫ БЕРИЛГЕН ГРАНТ: $ 28, 082*

90«К

оо

мд

ук б

ашка

руу

» П

ро

грам

мас

ы* Тике чыгымдар, техникалык каражат жана адабиятты сатып алууга кеткен чыгымдар, иш

чараларды өткөрүү, долбоорду аткаруучулардын эмгек акысы, тренерлердин жана экс-перттердин гонорары, транспорт жана коммуникация чыгымдары.

«ПРОЗРАЧНЫЙ ГОРОД» ДОЛБООРУ

Долбоордун максаты — Шаардык Кенештин жана мэриянын кызматы жана ишмердиги тууралуу Ош шаарынын тургундарын туура маалымат берүү жана эффективдүү маалымат ал-машуу системасын иштеп чыгуу. Долбоор жергиликтүү бийлик органдарынын ишинин ачык айкындыгын жогорулатууга багытталган. Коомдук проблемаларды чечүүдө жарандардын катышуусун жогорулатуу, жана ошондой эле шаардык коомчулуктун субъектилеринин орто-сундагы ачык диалог куруу преценденттерин пайда кылуу.

Долбоорду аткаруу мөөнөтү– январь–декабрь 2007 г.Долбоордун жетекчиси– Салиева Н.

Шаардын тургундарына керектүү болгон кеңири маалыматты камтыган, жергиликтүү өзүн өзү башкараган органдар тууралуу, МСУ нун шаарлыктарга көрөсөткөн кызматы тууралуу, токтомдор, нормативдүү –укуктук документтерди камтыган шаардын www.oshcity.kg сайты иштелип чыкты. Долбоордун алкагында шаардын турмушунун ар кандай аспектилерине ар-налган 300 экземплярдан турган бюллетендин 4 чыгарылышы басылып чыкты. Долбоордун партнерлору Ош шаарынын мэриясы, Ош шаардык Кенеши.

Бюллетень мамлекеттик структуранын кызматкерлеринин, жетекчилеринин, калктын, НПО лордун, ТОС тун арасында таратылып жатат. Долбоордун иши башталгандан бери партнер-лор менен бир нече жолу жумушчу жолугушуулар болуп өттү, долбоордун жана веб–сайттын презентациясы болду.

Июль 2007 ж. Ош шаары.

Ош шаарынын активи менен жумушчу топтун жолугушуусу –Ош шаарыны Мэриясы ша-ардык Кеңеш. «Прозрачный город» долбоорунун алкагында аталган структуралар менен долбоордун бирге иш алып баруусу талкууланды. Долбоордун жумушчу тобуна «Сорос–Кыргызстан» Фондунун Оштогу ресурстук борборунун кызматкерлери, PR–менеджер Алла Пятибратова, долбоор боюнча Ош шаардык Кенешинен жопкерчилиликтүү Евгений Баратов, сайттын администратору Максат Тоокеев кирет

$ 7, 847*

* транспорттук жана коммуникациялык чыгымдар , техникалык кражаттар, Эксперттердин гонорарлары.

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $ 322, 644 *

91

Программанын координатору– Р. Мырзабекова, [email protected]

Программы Приориттери – маалыматтык–коммуникациялык технологияны (ИКТ) сфера-сын өнүктүрүү; маалыматка жол ачуу жана маалыматтык ресурстарды өнүктүрүү маалымат-тык–коммуникациялык технология сферасын (ИКТ) өнүктүрүүдөгү багыттар:• Кыргызстанда маалыматтык–коммуникациялык технология сферасын (ИКТ) өнүктүрүүнү

колдоо;• Интернетке кирүүнү камсыз кылуу

Маалыматтыу ресурстарды өнүктүрүү жана маалымат алууну кенейтүү багыттары:• Долбоор: « Калк үчүн элдик китепканалар жана маалымат борборлору».


ИКТ СЕКТОРУН ӨНҮКТҮРҮҮ БАГЫТТАРЫ

« ИКТ СФЕРАСЫНДА КЕЛИШҮҮЧҮЛҮК ЖАНА САЯСАТТЫ ИШТЕП ЧЫГУУ МЕХАНИЗМДЕРИН ИШКЕ АШЫРУУ» ДОЛБООРУ

Партнерлор: Кыргыз Республикасынын транспорт жана коммуникация министирлиги, Кыргыз Республикасынын байланыш боюнча агенттиги, Кыргыз Республикасынын байла-ныш операторлорунун Ассоциациясы, “ Маалымат–коммуникациялык технологияларынын илимий–техникалык борбору” Коомдук бирикмеси Долбоордун жетекчиси: С.Т. Искаков.

Долбоордун максаты:1. Топтордун кызыкчылыгын эске алып, радиожыштык спектри жана аны бекемдеген техни-

калык регламеттерди башкаруу саясатын иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү.2. Секторду башкаруу системасында ИКТ – конференциялардын механизмдерин бекемдөө.

Долбоордун маселелери: • Радиобайланыштын Улуттук регламентинин 1–томун иштеп чыгуу• Кыргыз Республикасы боюнча жыштык денгээлиндеги Цифралык берүүлөрдүн Планынын

долбоорун даярдоо жана аны радиожыштыктардын Эл аралык реестрине бекитүү.• Улуттук “Маалымат–коммуникациялык технологиялары Кыргыз Респуликасынын 2007–

жылдагы өнүгүүсүнө” стратегиясын ишке ашыруудагы иш чаралар Планынын жыйынты-гын чыгаруу жана 2008– жылдагы приоритеттүү багыттар боюнча сунуштарды даярдоо.

МААЛЫМАТТЫК ПРОГР АММА

Программанын миссиясы — коомчу-луктун кенири катмарын катыштыруу

менен маалыматтык–коммуникациялык технологияларды өнүктүрүү областын-да маалыматтык–коммуникациялык технологиялык (ИКТ) сфераны коомдук жана мамлекеттик турмушта колдонууну өнүктүрүүгө салым кошуу, жарандардын эркиндигин жана укугун кенейтүүгө са-лым кошуу.

92М

аалы

мат

тык

пр

огр

амм

а• ИКТ–конференцииялар механизмдеринин алкагында Биргелешкен иш чаралардын меха-

низмдерин жакшыртууну аныктоо (бизнес структуралар жана жарандык коомдун өкмөттүк эмес структуралары)

Жыйынтыгы:• Регулятор процесстеринин ачык айкындуулугу аркалуу Кыргыз Респуликасында радио-

жыштык спектрин пайдалануунун эффективдүүлгүн жогорулатуу ( Аныктамаларды, ра-диожыштыктарды бөлүштүрүү таблицасын, радиожыштыктарды бөлүштүрүү боюнча нормативдик–укуктук актыларды ичине камтыган Радиобайланыштын Улуттук регламен-тинин 1–томун даярдоо)

• ИКТ секторунда 2008–жылга приоритеттүү багыттар аныкталды;• ИКТ сферасынын ишине кызыккан топтор ИКТ сферасынын чечим кабыл алуу процессте-

рине тартылды, макулдашылган чечимдер кабыл алынды.• public policy стандарттарынын ИКТ сферасын башкарууда практикалык колдонуу меха-

низмдери иштелип чыкты

Долбоор боюнча өткөрүлгөн негизги иш чаралар:• 14–15 сентябрь 2007 ж., Кашка–Суу – IV ИКТ–конференцияга даярдануу сесссиясы.

Максаты: аналиткалык топтордун ишинин жыйынтыгын талкулоо; макулдашылган сунуш-тарды иштеп чыгуу; ИКТ сферасында Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдарынына, тармактык бирикмелерге жана эл аралык уюмдарга кыска мөөнөттөгү жана орто мөөнөттөгү иш аракеттер Планына рекомендацияларды сунуштоо.• 30 ноябрь– 1 декабрь 2007 ш., Бишкек шаары, Т.Сатылганов атындагы улуттук китепкана –IV

ИКТ–конференциянын жыйыттыктоочу сессиясы. Максаты: ИКТ сферасындагы өнүгүүнүн негизги багыттарын жана перспективасын аныктоо; ИКТ сферасында Кыргыз Республика-сынын мамлекеттик органдарынына, тармактык бирикмелерге жана эл аралык уюмдар-га кыска мөөнөттөгү жана орто мөөнөттөгү иш аракеттер Планына рекомендацияларды түзүү;

• 30 ноябрь — 1 декабрь 2007 ж., Бишкек шаары – Маалымат технологиялардын бизнести өнүктүрүγдөгү мүмкүнчүлүктөрүн демонстрациялаган «IT.kg – 2007» көргөзмөсүн өткөрүү. Жана ошондой эле IT–чечимдердин мамлекеттик башкаруу жана социалдык өнүгүү сфера-сындагы эффективдүлүгүн жогорулатуу.

БААРДЫГЫ ОПЕРАЦИОНАЛДУУ ДОЛБООР БОЮНЧА $ 19, 578*

• Иш чараларга кеткен чыгым, таркатылуучу материалдар, катышуучулардын транспортко кеткен чыгымдарын кайтарып берүү, тренерлердин гонорарлары.

ГРАНТТАР:

8695 – 376,2 суммасына8651 – 7679,8 суммасына8650 – 8626 суммасына8696– 5340 суммасына8652 – 9377 суммасына8695 – 9477 суммасына

БААРДЫГЫ ГРАНТТЫК КОМПОНЕНТ БОЮНЧА : $40, 876

93М

аалым

аттык п

ро

грам

ма

« КЫРГЫЗСТАНДА АЛГАЧКЫ АЧЫК КОДУ БАР ПРОДУКТЫЛАРДЫ ПОПУЛЯРИЗАЦИЯЛОО ЖАНА КИРГИЗYY» ДОЛБООРУ

Ишмердиктин бул түрү боюнча финансылык маалымат жок

«ИНТЕРНЕТ ТYЙYНYНӨ КОШУЛУУ». ОПЕРАЦИОНАЛДЫК ДОЛБООРУ

Долбоордун максаты– Жогорку жана орто окуу жайлары, медициналык ишканалар, ӨЭУ, Массалык маалымат каражаттары, Бишкек шаарынын китепканалары үчүн интернетке акы-сыз кошулуу,

Долбоордун мөөнөтү – ноябрь 2007 ж. – апрель 2008 ж.Интернеттин кызматынан пайдаланган грант алуучулар:

1. «Соопкер» кайрымдуулук фонду2. «Борбордук Азиядагы Гуманитардык билим – шериктештик» Коомдук Фонду3. Бишкек архитектура–курулуш техникуму.4. Маданий жана ишкер кызматташтык үчүн Эл аралык маалыматык «Отечество» борбору 5. «Матрица 2005» коомдук бирикмеси6. «Максат» коомдук бирикмеси7. «Junior Achievement – Kyrgyzstan» коомдук бирикмеси8. КР ИИМ Академиясы.9. «Атуул» коомдук бирикмеси10. Кыргыз темир жолунун Санитардык–эпидемиологиялык станциясы.11. «Для Вас» Коомдук – саясий гезити.12. «Радиус» Масс Медия Борбору13. «Ассоциация «КРнын Юристери» коомдук бирикмеси14. «Центр права» коомдук бирикмеси. 15. КР нын мамлекеттик патентик–техникалык китепканасы.16. «Аваллон» коомдук бирикмеси.17. « Социалдык–маданий реформаларды өнүктүрүү үчүн Эл аралык альянс «Фанчин» коом-

дук бирикмеси18. №27 кесиптик лицей.19. «Аялдарга жардам берүү борбору» коомдук бирикмеси. 20. «Экоинформ» коомдук бирикмесинин филиалы21. Клуб «Агат» коомдук бирикмеси. 22. №99 кесиптик лицей.23. «Кыргыз Республикасынын жоокерлерини энелери» коомдук бирикмеси.24. «Искусство жана маданият борбору» коомдук бирикмеси.25. КР нын Инженердик академиясы.26. ЦБС Бишкек шаары.27. Кыргыз Улуттук Консерваториясы.28. Билим берүү, маданият, ден соолукту коргоо, жаңы адамды тарбиялоо областында инно-

вациялык демилгелерди колдоо фонду «Rising star».29. Ж.Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук Университетинин жаштар саясаты жана студент-

тик өзүн өзү башкаруу Комитети.30. «Движение Ала–Тоо» коомдук бирикмеси.31. КР нын улуттук Илимдер Акдемиясынын Тоо физиология Институту.32. КРнын саясий документацияларынын Борбордук Улуттук Архиви.33. «Сарт аке К» Чоң кишилерди окутуу борбору. 34. АЭОО «Кыргызстан элдеринин Ассамблеясы».35. «Центр немецких традиций и культуры» коомдук бирикмеси.

94М

аалы

мат

тык

пр

огр

амм

а36. «Аккайың» Жаш таланттарды колдоо жана улуттук маданиятты жана искусствону

өнүктүрүү коомдук бирикмеси.37. КГМИПиПК.38. Чехтердин «Наздар» коомдук бирикмеси .39. Кыргыз баалоочуларынын коомдук бирикмеси.40. Искусство институтунун алдындагы Киноискусство жана телевидение боюнча Жогорку

мектеби41. КР нын Улуттук Китепканасы.42. КРнын Президентинин алдындагы кесиптик билим боюнча мамлекеттик агенттиктин ква-

лификацияны жогорулатуу борбору.43. Г.Айтиева атындагы Кыргыз Улуттук Сүрөт Музейи.44. «Литературный Кыргызстан» журналы45. «Алмаз» Радиосу.46. «Бишкекская бюджетная группа» коомдук бирикмеси.47. «Центр для женщин беженок «Дусти» коомдук бирикмеси.48. КГАФКиС.

Интернетке эркин кирүү Пункттары:1. UNDP менен бирдикте Нарын шаарындагы интернетке эркин кирүү пункттарынын иши

колдонуп келе жатат.2. IREX жана UNDP менен бирдикте Жалалабад шаарындагы интернетке эркин кирүү пунктта-

рынын иши колдонуп келе жатат.3. Бишкек шаарындагы шаарындагы интернетке эркин кирүү пунктунун иши колдонуп келе

жатат.4. to.kg и gartis.kg домендеринде сайттарды регистрация кылуу мүмкүнчүлүгү менен акысыз

хостинг үчүн www.kyrnet.kg серверинин иши колодонуп келе жатат.5. ftp.unix.kg файлдык серверинде эркин программалык обеспечениенин архиви колдонот.

Кыргыз Республикисынан тышка чыккан интернет каналдардын жалпы сыйымдуулугу 1,5

Мбит/с. түзөт.

БААРДЫГЫ ОПЕРАЦИОНАЛДУУ ДОЛБООР БОЮНЧА $39, 913*

* Каналдарды жана залдарды арендага алуу чыгымдары, жабдууды сатып алуу чыгымдары, RIPE мүчөлүк взносторун төлөө, административдик чыгымдар, рекламалык кулактанды-рууларга кеткен чыгымдар, техникалык кызматкерлердин эмгек акысы.

МААЛЫМАТ АЛУУНУ КЕНЕЙТYY ЖАНА МААЛЫМАТ РЕСУРСТАРЫН ӨНYКТYРYY БАГЫТЫ

ОПЕРАЦИОНАЛДУУ ДОЛБООР « ЭЛДИК КИТЕПКАНАЛАР – КАЛК YЧYН МААЛЫМАТ БОР-БОРЛОРУ».

Долбоордун максаты: Коомдун өнүгүү процессине интеграция кылуу максатында китепка-налардын ишинин жаңы формаларын өүнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү.

Аткаруу мөөнөтү – август–декабрь 2007 ж. Сентябрь 2007 ж. – семинар–тренингдердин сериясы «Китепкана сферасындагы маалымат

кызматынын эффективдүү менеджменти, маркетинг жана фандрейзинг ». Баардыгы – 5 се-минар. Партнер – «Китепкана– маалымат консорциуму» Ассоциациясы. Катышуучулар – ки-тепканачылар, коомдук уюмдардын өкүлдөрү, ӨЭУ, Ош, Жалал–Абад, Талас, Нарын, Чүй обла-старынын райондук маданият бөлүмдөрүнүн өкүлдөрү . Баардыгы – 113 киши. Семинардын

95М

аалым

аттык п

ро

грам

ма

алкагында методикалык пособие иштелип чыкты. Тренерлер – Н.Омурбекова, Б.Дыйканов, З. Cыдыкова.

Гранттык конкурс «Китепкананын достору». Бул конкурс « Элдик китепканалар – калк үчүн маалымат борбору» операционалдык долбоорунун алкагында өткөрүлдү.

ГРАНТТАР

«ДАО ЛАВ ОДА» Коомдук бирикмеси (Токмок шаары, Чүй областы).

«Бирге көп ишти бүтүрө алабыз» долбоору. Долбоордун максаты — Мамлекеттик орган-дар, жарандык коом, Массалык маалымат каражаттарынын ортосундагы карым катнашты тереңдетүү. Көптөн бери чечүүнү талап кылган жана бышып жетилген суроолорго коомчу-луктун көңүлүн буруш үчүн коммуникативдик мейкиндикти түзүү.Долбоордун жетекчиси — В. Хмелевская.

$ 2493*

Базаркоргон борбордук китепканасы (Базаркоргон айылы, Жалалабат областы).

Долбоор – «Укуктук маалымат борборун түзүү». Долбоордун максаты– Жалалабат обла-стынын Базаркоргон районунда укуктук маалымат борборун түзүү Долбоордун жетекчиси– М Карабаева.

$ 3000*

Чоңалай райондук маданият бөлүмү (Доороткоргон айылы, Ош областы).

Долбоор – «Китепкана айылдагы укуктук маалымат борбор». Долбоордун максаты– Доо-роткоргон айылынын тургундарынын укуктук билимин жогорулатуу. Долбоордун Маселеле-ри: – Социалдык–укуктук маалымат борборун, коомдук кабылдаманы түзүү. Долбоордун жетекчиси– Г. Жеенбекова.

$ 2980*

Тоң райондук борбордоштурулган китепкана системасы (Боконбаев айылы, Ыссык–Көл областы).

Долбоор – « Райондун өнүккөн маалымат –китепканалык инфраструктурасын түзүү».Долбоордун максаты — Райондун өнүккөн инфраструктурасын түзүү. Долбоордун Масе-

лелери — Чакан жана орто бизнестин өкүлдөрүн айыл чарбасындагы жаны технологиялар менен республикалык, дуйнөлүк масштабдагы жанылыктар менен оперативдүү таанышты-рып туруу. Долбоордун жетекчиси– Г. Мукашева.

$ 2991,50*

Москва райондук маданият бөлүмү (Беловодское айылы, Чүй областы).

Долбоор — «Парус надежды». Долбоордун максаты– Мүмкүнчүлүктөрү чектелген балдар-дын коомго ылайыкташуу, социалдашуу денгээлин жогорулатуу.

96М

аалы

мат

тык

пр

огр

амм

аДолбоордун Маселелери – Мүмкүнчүлүктөрү чектелген балдардын башакалар менен жан

өз ара мамиле куруусундагы комфортуу мейкиндикти пайда кылуу.Долбоордун жетекчиси– Л. Землянская.

$ 2813*

БААРДЫГЫ ГРАНТТЫК КОНКУРС БОЮНЧА $ 14, 278*

* Административдик чыгымдар, ММК тардага кулактандыруулар.

БААРДЫГЫ ОПЕРАЦИОНАЛДУУ ДОЛБООР БОЮНЧА $ 17, 234*

• Иш чараларды өткөрүүгө кеткен чыгымдар, таратылып берүүчү материалдар, катышуучу-лардын транспорттук чыгымдары, тренерлердин гонорарлары.

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $ 131, 879*

* Жогорудагы аталган иш чараларды ишке ашырууга кеткен Программанын чыгымдары (коммуникациялык, канцтоварлар, транспорттук чыгымдар, административдик штаттын эмгек акысы).

97

Программанын Менеджери: Хакимов Руслан, [email protected];

Программанын Координаторлору: Маниева Саида, [email protected]Чухматова Юлия, [email protected]

Программы Ассистенти:Конулькулов Эмиль [email protected]


1. Права человекаМаксаты – Адам укугу областындагы проблемаларды чечүүнү комплекстүү кароо, адам уку-

гун коргоонун улуттук жана эл аралык каражаттарын институционалдуу бекемдөө, күнүмдүк турмушта адам укуктарынын принциптерин урматтоо, жана ошону менен бирге адам укугун коргоо кыймылын өнүктүрүү.

2. Калыс сотторго аралашуу• Мамлекет тарабынан гарантияланган юридикалык жардам системасын реформалоо

Максаты – адвокаттын кызматын өз алдынча төлөй албаган адамдардын сотко катыша алуусун камсыз кылуу; акысыз юридикалык жардамга калктын муктаждыгын камсыз кылган,

УКУКТУК ПРОГРАММА

Программанын миссиясы: Кыргызстанда укуктук Инсти-туттарды түзүү жана адам укуктарынын принциптерин,

мыйзамдын улуулугун, демократиянын баалуулуктарын сый-лоо менен Ачык Коомду курууга шарт түзүү.

«Сорос–Кыргызстан» Фондунун Укуктук программасы өзүнүн ишмердигинде коом менен бийликтин өз ара карым катнашына көмөк көрсөтүү менен, коомдук саясаттын техно-логияларын, эдвокоси, мониторинг, изилдөөнү колдонот.

Программа Ачык Коом Институтунун адам укугу жана абийирдүү башкаруу Гранттар Программасы менен. Ачык

коом Институтунун Укуктук Демилгеси менен, ОБСЕ борбору, БДИПЧ/ОБСЕ, Адам Укугу боюнча БУУ нун жогорку Комисса-рынын Башкармалыгы, ПРООН, Борбордук Азиядагы Эл ара-лык түрмө реформасынын Өкүлчүлүгү (PRI), «жаштар укук коргоо тобу» коомдук бирикмеси, Жарандык коомду колдоо борборлорунун Ассоциациясы, «Коррупциясы жок келечек – Трансперенси Интернэшнл», «Кыргызстандын юристери» Ко-омдук бирикмеси, « Укуктук демилегелерди коргоо борбору» Коомдук бирикмеси партнерлукта ишке ашат.

Андан тышкары Кыргыз Республикасынын Президентинин администрациясынын укуктук саясат бөлүмү,

Кыргыз Республикасынын Юстиция министирлиги, Кыргыз Республикасынын Ички иштер министирлиги, Миграция

жана эмгекке жайгаштыруу Комитети жана башка мамлекет-тик органдар менен кызматташат.

98Ук

укту

к п

ро

грам

ма

Кыргызстандын баардык территориясында башкаруунун демократиялык принциптерине не-гизделген, мамлекет тарабынан каржыланган жана гаратияланган юридикалык жардамдын узак мөөнөттө туруктуу иштеши.

• Присяжныйлардын соту

Максаты – Кыргызстандын сот системасына присяжный соттордун институтун киргизүү менен адам укугун коргоонун эффективдүү системасын пайда кылуу.

3. Кылмыш сотун реформалоо

Пенитенциар системсын реформалооМаксаты — Пенитенциар системасынын өнүгүүсүнө, эркинен ажырап абакта жашаган-

дардын жашоо шартын минималдуу эл аралык стандарттарга жакындаштырууга көмөк көрсөтүү

• Кыргыз Республикасында Ички иштер Бөлүмүмүн ишине коомдук контроль

Максаты – Кыргызстан коомчулугун алдында ички иштер органдарынын ишинин ачык ай-кындыгын жана отчеттуулугун камсыз кылуу жана анын эфективдүүлүгүн жорулатуу.

• Кыргыз Республикасынын сот системасын жана укук коргоо органдарын реформало

Максаты – коомго кызмат кылуу принцибине негизделген, адамдын бөлүнгүс укуктарын сактоого негизделген сот системасын жана укук коргоо органдарын реформалоо концеп-циясын иштеп чыгуу, Концепцияны ишке ашыруу механизмдерин институциялизациялоого сунуштарды даярдоо.

4. Эмгек миграциясыМаксаты – Демократиялык коомдун нормаларына ылайык келген эмгек миграция маселе-

лерине жаңы эффективдүү мамиле, жана ошондой эле эмгек миграция сферасында жакынкы аралыктагы саясатты жана өнүгүүнү аныктаган стратегиялык документтерди киргизүү.

5. Шайлоо системасын реформалоо Максаты – Жаңы шайлоо Кодексин иштеп чыгууда жана талкуулоодо Эксперттик жана фи-

нансылык жардам көрсөтүү менен эл аралык стандартка туура келген Эркин жана ачык айкын парламенттик шайлоолорду өткөрүү; Жаңы шайлоо Кодексинин Жоболору менен шайлоочу-лардын маалымат алуусун жогорку денгээлде камсыз кылуу, шайлоо комиссияларынын иши-не катышуу менен жарандык коомдун шайлоолого активдүү катышуусуна көмөк көрсөтүү.

ПРОГРАММЫН ДОЛБООРЛОРУ

1. АДАМ УКУГУ БАГЫТЫ Операционалдуу долбоор «Кыргызстандын соттору жана прокурорлору үчүн Граждандык

жана саясий укуктар жөнүндө Эл аралык пакты колдонуу боюнча Спец. курс (MПГПП)»

Долбоордун максаты

Кыргызстандын сотторунун жана прокурорлорунун Граждандык жана саясий укуктар жөнүндө Эл аралык пакты колдонуу боюнча профессионалдык денгээлин жогорулатуу.

99Укуктук п

ро

грам

ма

Бул багытта иш бир нече жыл мурун башталган. 2003–2004, 2005–2006 жылдары «Сорос–Кыргызстан» Фонду “ Жаштардын укук коргоо тобу” коомдук бирикмеси, БДИПЧ/ОБСЕ ( Евро-падагы коопсуздук жана кызматташтык уюмунун адам укугу боюнча бюросунун ), Бишкектеги ОБСЕ борбору, Юристердин Эл Аралык Комиссиясы менен партнердукта МПГПП жана анын факультативдик протоколу боюнча Кыргызстандын 50 адвокаты үчүн биргелешкен спец. Курс өткөргөн.

Программанын башталышында БУУ нун Комитетинде бир дагы арыз катталган эмес. Адво-каттар үчүн Программалардын ишинин жыйынтыгы менен Комитетте 16 арыз катталган. Тре-нингдик программалардын катышуучулары МПГПП нормаларын ар кандай инстанциядагы сотторго киргизе башташты. Бирок соттор жана прокурорлор МПГПП нормалары менен таа-ныш болбогондуктан, алар улуттук мыйзам нормаларын гана колдонгонду туура көрүшөт. Эл аралык нормаларга кайрылууда далай кыйынчылыктарга дуушар болгондуктан адвокаттар үчүн «Сорос–Кыргызстан» Фондусун демилгеси менен спец. Курстарды өтүү Чечими кабыл алынган.

Жыйынтыгында Кыргызстандын бардык региодорунан 25 адвокат Граждандык жана сая-сий укуктар жөнүндө Эл аралык пакты колдонуу боюнча спец. курстардын угуучулары болуш-ту. Жана ошондой эле МПГПП ны колдонуу боюнча прокурорлор үчүн спец. семинар уюшту-рулган. Курс жана семинардын эксперти жана тренери катарында Юристтердин Эл аралык коргоо жана эл аралык Комиссия Борборунун Директору (Страсбург, Франция) Каринна Мо-скаленко, «Возрождение» (Киев, УКРаина) Эл арлык Фондунун «Верховенство закона» Про-граммасынын директору Роман Романов, Юридика илимдеринин кандидаты отставкадагы федералдуу сот Сергей Пашин, Дэлэйн Свенсон, ABA/CEELI (Канзас, США), “ Көз карнады эмес укук коргоочулардын тобу” Коомдук бирикмесинин юристи (Бишкек, Кыргызстан), “ Көз кар-нады эмес укук коргоочулардын тобу” Коомдук бирикмесинин директору(Бишкек, Кыргыз-стан), Адвокат Любовь Иванова(Бишкек, Кыргызстан),

Тренингде талкууланган суроолор:

• Адам укугу маселесине киришүү. Адам укугун коргоо боюнча улуттук жана Эл аралык ме-ханизмдер.

• Кыргызстандын укуктук системасында Эл аралык документтердин ээлеген орду. Улуттук мыйзамга Эл аралык документтердин нормаларын Имплементация (киргизүү) кылуу.

• Кыргызстандын сот практикасына Эл аралык нормаларды колдонуу: реалдуу чындык жана перспектива.

• БУУ нун адам укугун коргоо системасы, Адам укугу боюнча Комитет.• Калыс сот ишине болгон укук (киришүү)

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $27071

ГРАНТТЫК ДОЛБООР « УКУК КОРГОО ИШМЕРДИГИН КОЛДОО»

Долбоордун максаты– Кыргызстанда адам укугу тармагындагы жана укук коргоо кыймы-лынын потенциалын күчөтүүдөгү коомдук уюмдардын демилгелерин колдоо.

Жеңичүүлөр:

Азистер жана дулөйлөрдүн Коомдук бирикмеси (Бишкек шаары). Долбоор: « Биздин укук — биздин келечек».

100

Укук

тук

пр

огр

амм

аМаксаты: Көзү көрбөгөндүк боюнча инвалид юристтердин азис жана дулөй инвалиддерге

акысыз юридикалык жардам берүү үчүн укук коргоочулук ишмердигин колдоо.Жетекчиси: Мамбетакунов К. Б.

СУММАСЫ: $9933*

«Союз Единения» Коомдук бирикмеси(Талас шаары). Долбоор: “Талас шаардык ичи иштер бөлүмү жана Талас райондук ичи иштер бөлүмү тарабынан кармалып, үстүнөн тергөө иштери жүрүп жаткан адамдардын укугунун сакталышын контролдоого акысыз юридикалык жардам”

Максаты: укуктук консультацияларды берүү, юридикалык кызмат, Кыргыз Республикасы-нын Талас областынын калкын укуктук окутуу, Талас шаардык ичи иштер жана Талас райондук ичи иштер бөлүмүмдөрүндө коомдук кабылдамаларды уюштуруу менен калктын аяр топ кат-марынын кызыкчылыгын коргоп жана алдыга жылдыруу.Жетекчиси Миловацкий В. П.

СУММАСЫ: $10 000*

«Справедливость» Коомдук укук коргоо уюму (Жалалабад шаары). Долбоор: “Биз ката-алдыкка каршыбыз”. Максаты: Катаал жана адамкерчиликсиз мамилелерди, адамкер-чиликсиз жазалоону, анын ичине армиядагы катаал мамиле да кирет, токтотуу. Долбоор Шаардык иштер бөлүмүмүнүн, катуу режимдеги колонияларда, убактылуу кармоо изоля-торлорунда, армиялык бөлүктөрдө системалуу мониторинг жүргүзүү аркалуу ишке ашат.Жетекчиси Гриценко В.


Ноокен районунун ӨЭУлорунун Ассоциациясы.

Долбоор: «пенсионер–инвалиддерге реалдуу жардам». Максаты: пенсионер–инвалиддерге юридикалык консультация берүү борборун ачуу.Акысыз юридикалык жардам берилет, баардык кызыккан тараптар үчүн: жергиликтүү өзүн

өзү башкаруу органдары, социалдык фонд, пенсионерлер, почта кызматкерлери, райондук структуралардын кызматкерлери, укук коргоо органдары.Жетекчиси: Нусупбеков А. М.


“Укук борбору” Коомдук Фонду (Бишкек шаары).

Долбоор: “ Балдардын укугун коргоо жана аны алдыга жылдыруу”.Максаты: Балдар укугу Конвенциясынын Жоболорун, Кыргыз Республикасынын Балдар

тууралуу Кодексинин Жоболорун алдыга жылдыруу. Балдарды коргоо системасын реформа-лоого жана маалымат таратууга багытталган.Жетекчиси: Шейшекеева Г. С.


«Кыз–Айым» (г.Нарын) Жаш аялдарды коргоо бобору. Долбоор: “ Өспүрүмдөргө Социалдык–укуктук колдоо көрсөтүү Нарын шаары”.

101Укуктук п

ро

грам

ма

Максаты: 12 – 18 жаштагы тарбиясында окууда, социалдык адаптациясында проблемала-ры бар Өспүрүмдөрдүн укугун коргоо Жетекчиси: Оронова Ж. О.

СУММАСЫ: $10 000*

• Каражаттар, тике чыгымдар, административдик жана транспорттук чыгымдар

“Кулукан” Коомдук Гуманитардык Фонду (Бишкек шаары).

Долбоор: « №2 аялдардын колониясында жаза тартуу мөөнөтүн өтүп жаткан аялдарга укуктук жардам».

Максаты: аялдардын колониясында жаза тартуу мөөнөтүн өтүп жаткан аялдарга укуктук, медико– психологиялык жардам берүү менен укуктук жардам берүү кызматын түзүү. Жаза-ланган аялдардын штрафтык изолятордогу жашоо шартын жакшыртуу.Жетекчиси:Аширалиева К. А.

СУММАСЫ: $6693 *

Фомова атындагы Калкты Социалдык жактан коргоо уюмунун филиалы (Жалалабад шаары). Долбоор: “ Аз камсыз болгондордун, пенсионерлердин, инвалиддердин укугун коргоо жана алдыга жылдыруу”

Максаты: Социалдык жактан аз камсыз болгон калкка коммуналдык төлөмдөрдөгү, меди-циналык кызматтагы льготалар тууралуу маалымат берүү.

Долбоор Аталган категория үчүн ар күнү берилүүчү консультациялар аркалуу ишке ашат.Жетекчиси:Линдоренко Л. П.

СУММАСЫ: $9331 *

“Равенство” Инвалиддердин Союзу Коомдук Бирикмеси (Каракол шаары).

Долбоор: “ Билим алуудагы тең укуктук – ийгиликке жетүүнүн жолу”Максаты: Инвалид балдардын билим алууга болгон укугун коргоо. Инвалиддердин уюму-

нун – долбоордун партнерлорунун ишин колдогонго көңүл бөлүнөт. Мындай колдоо бул уюм-дар тарабынан инвалид балдардын билим алууга болгон укугун коргогонго жардам берилет.Жетекчиси:Казакунова Г. К.

СУММАСЫ: $8 684 *

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: 79 956 $

2. СОТ АДИЛЕТТИГИНЕ КИРҮҮГӨ МҮМКҮНДҮК АЛУУ БАГЫТЫ

Операционалдуу долбоор «Мамлекет тарабынан гарантияланган юридикалык жардам системасын реформалоо»

Долбоордун максаты– адвокаттын кызматын өз алдынча төлөй албаган адамдар үчүн Мам-лекет тарабынан гарантияланган юридикалык жардам системасы тууралуу Кыргыз Рспубли-касынын мыйзамынын Долбоорун иштеп чыгууга методикалык жардам көрсөтүү.

102

Укук

тук

пр

огр

амм

аБул багыттагы иш 2000– жылы аз камсыз болгон адамдарга акысыз юридикалык жардамдын

жетишпегендигинен башталган. Бул маселени чечүү – мындай функцияны аткарган өкмөттүк эмес уюмдарды каржылоодон башталган. 2004– жылы Укуктук Программа Ачык Коом Инсти-тутун Укуктук демилелери менен партнерлукта бул областагы системдүү өзгөтүүрлөрдү кам-тыган долбоор менен чыкты.

Бул долбоордун алкагында мамлекеттик жумушчу топ тарабынан гарантияланган юриди-калык жардам системасынын Концепциясы иштелип чыкты жана Кыргыз Республикасынын Президенти тарабынан 2005–жылдын 12 октябрында Буйрук менен бекитилди.

Бекитилген Концепциянын жыйынтыгы жана Кыргыз Республикасынын Президентинин буйругу менен Жумушчу топ түзүлдү, ага Концецияны иш жүзүнө ашыруу үчүн мыйзам дол-боорун иштеп чыгуу үчүн Программанын өкүлү кирди.

«Сорос–Кыргызстан» Фондусунун күчү жана Ачык Коом Институтунун Укуктук Демилге-си менен жумушчу топ тарабынан гарантияланган юридикалык жардам тууралуу мыйзам-дын долбоору иштелип чыкты. Бул мыйзам долбоорунун максаты: адвокаттын эмгек акысын төлөй албаган адамдарга сот адилеттүүлүгүнө бирдей укук алууга, гарантияланган юриди-калык жардам системасынын туруктуу жана узак мөөнөткө кызмат кылуусун камсыз кылуу. Кыргызстандын баардык территориясына жайылтылып жана мамлекет тарабынан каржы-ланган Башкаруунун демократиялык принциптерине негизделген юридикалык жардам си-стемасынын камсыз кылуу.

2007– жылы жумушчу топ мыйзамдын долбоорун коомчулуктун талкуусуна алып чыкты, талкууга юридикалык жана жарандык коомчулуктун өкүлдөрү, өкмөт мүчөлөрү катышты. Андан кийин Эл аралык эксперттер менен жумушчу топтун мүчөлөрүнүн эксперттик жолу-гушуусу болуп анда эл аралык эксперттердин сунуштарын эске алып мыйзамдын добоорун толуктап иштеп чыгышты.

Мыйзамдын долбоору жумушчу топтун жетекчиси тарабынан министирлик жана водом-стволор менен макулдашуу үчүн Президенттин Администрациясына берилет


Операционалдуу долбоор «Кыргыз Республикасында жарандардын сот адилеттүүлүгүнө катышуусу” мыйзамдын долбоорун иштеп чыгуугу көмөк көрсөтүү.

Долбоордун максаты– Кыргыз Республикасында адилеттүү сотко катышуу боюнча адам укугун коргогон мыйзам долбоорлорун иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү

2006– жылы Укуктук Программа БДИПЧ/ОБСЕ менен партнерлукта присяжный соттор-дун кенешмесин түзүүгө арналган жаңы багытка активдүү киришти. Укук Программасынын кызматкери кирген Президенттин жумушчу топту түзүү тууралуу буйругунан баштап азыркы күнгө чейин Кыргызстада Конституциянын Жоболоруна ылайык келген жана жарандардын сот адилеттиги процессине катышууга болгон укугун коргогон присяжный сотторду киргизуу тууралуу мыйзам долбоорун иштеп чыгуу үчүн методикалык жардам корсөтүлүп жатат

Жарандык коомдун, сот органдарынын, адвокатуранын катышуусу менен Республиканын түндүк жана түштүгүндө мыйзамдын долбоору талкууланды.

Жыйынтыгында присяжный заседателдер тууралуу мыйзамдын долбоору коомчулуктун талкуусунан өтүп, жергилитүү жана Эл аралык Эксперттердин кошумча алымчасы менен толукталып иштелип чыкты. Жакын арада долбоор жана ага керектүү болгон нормативдүү – укуктук актылар министирлик дана водомстволор менен макулдашуу үчүн Президенттин Администрациясына берилет.



ро

грам

ма

3. КЫЛМЫШ СОТ АДИЛЕТТҮҮЛҮГҮН РЕФОРМАЛОО БАГЫТЫ

Операционндук долбоор: “ Кыргыз Республикасынын кылмыш саясатын гуманизация-лоо тууралуу мыйзамды ишке ашырууга көмөк көрсөтүү”

Долбоордун максаты– Соттор жана адвокаттар үчүн сот процессинде мыйзамдарды туура колдонуу үчүн Окутуу семинарлары аркалуу Кыргыз Республикасынын кылмыш саясатын гу-манизациялоо тууралуу мыйзамды ишке ашырууга көмөк көрсөтүү

2001– жылы Укуктук Программа бул багытта, Кылмыш–аткаруу системасы Юстиция Ми-нистирлигине өткөндөн бери, иш алып барат. Бул убакыттын ичинде Юстиция Министирлиги жана Жазаны Аткаруу башкармалыгы менен бирдикте бир катар негизги багыттар боюнча иш алынып барылды, анын ичинде төмөнкү суроолор боюнча:• пенитенциар системасын реформа кылуунун улуттук программасын иштеп чыгуу;• жаза–аткаруу системасында иштегендердин квалификациясын жогорулатуучу борборду

ачуу;• “Абактагылардын укуктук коргоо борбору” Коомдук бирикмесине граннттык колдоо

көрсөтүү,Азыркы учурда Ачык Коом Институтунун тармактык “Адам укугу жана адилеттүү башкаруу”

программасы тарабынан каржыланат;• Химиялык көз карандылыкка дуушар болгон адамдар үчүн 12 кадамдан турган “Атлантис”

программасын баштоо жана иштетүү;• Пенитенциардык мекемелердин коомчулук тарабынан моноторинг жүргүзүү;• Жазаны аткаруунун башкы башкармалыгынын (ГУИН) астында пробоция кызматын уюш-

туруу;

2007– жылдын 25 июлунда “Кыргыз Республикасынын кылмыш саясатын гуманизациялоо тууралуу мыйзам ” кабыл алынган, бул мыйзамдын кабыл алышына «Сорос–Кыргызстан» Фон-ду 2004–жылдан бери жардам берип келди.

Кыргыз Республикасынын “Кыргыз Республикасынын Кылмыш жаза Кодексине, Админи-стративдик Жоопкерчилик тууралуу Кодексине, Кылмыш–жаза –аткаруу Кодексине, Кыргыз Респуликасынын “Жогорку Соту жана жергиликтүү соттору жөнүндөгү” , “Кыргыз Республи-касынын Прокуратурасы жөнүндөгү” “ Кылмыш кылууга шектүү деп табылган жарандарды убактылуу кармай турган жайлардын шарты “ , “ Амнистиция жана кечирүү принциптери”, “Кылмыш–процессуалдуу Кодексин ишке киргизүү” мыйзамдарына толуктоолорду жана өзгөртүүлөрдү киргизүгө байланыштуу Юстиция Министирлиги 9 август2007 –жылы № 100 Буйрук чыгарды .

Аталган Буйруктун алкагында “Кыргыз Республикасынын кылмыш саясатын гуманизация-лоо тууралуу мыйзамына ” комментарийлерди иштеп чыгуу, аны мамлекеттик тилге которуу, өзгөртүүлөрдү эске алуу менен кылмыш–процессуалдуу Кодексин, Кылмыш–аткаруу Кодек-син басып чыгаруу жана тренинг семинарларды өткөрүү үчүн жумушчу топ түзүлгөн.

Юстиция Министирлигинин өкүлдөрү менен «Сорос–Кыргызстан» Фонду, ОБСЕ, Эл Арлык түрмө Реформасы менен жумушчу жолугуушулары болуп, анын жыйынтыгында Кыргыз Ре-спубликасынын кылмыш саясатын гуманизациялоо тууралуу мыйзамын ишке ашыруунун иш чаралар планы иштелип чыкты (аткаруу мөөнөтү июль 2007–ж – февраль, 2008–ж). Ал иш ча-ралар планында ишти аткаруучулар жана каржылоо каралган.

Долбоорду аткарууда келээрки жылдын башында Кыргыз Республикасынын сотору үчүн 3 таанышуу семинары жана адвокаттар үчүн 2 семинар болот.


104

Укук

тук

пр

огр

амм

аОперациондук долбоор «Кыргыз Республикасынында ички иштер органдарынын ко-омдук контролго алуу»

Долбоордун максаты– Концепцияны жана Кыргыз Республикасынында ички иштер ор-гандарынын ишиндеги адам укугун коргоодогу граждандык контрол туралуу мыйзамдын долбоорун иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү менен жана Кыргыз Республикасынын керектүү нормативдик–укуктук актыларына өзгөртүүлөрдү киргизүү менен ички иштер органдары-нын ишмердигинин эффективдуулүгүн жана отчеттуулугун жогорулатуу жана алардын коом-чулуктун алдындагы ачык айкын иштешин камсыз кылуу.

ОБСЕнин Кыргыз Республикасынында ички иштер органдарынын жардам берүү Програм-масынын демилгеси менен Президеттин Администрациясынын 2005–жылы 11 октябрда Кыр-гыз Республикасынын Ички иштер органдарына граждандык контрол Институтун түзүү жана ишке ашыруу үчүн Концепцияны жана нормативдүү–укуктук актыларды иштеп чыгуу макса-тында Ведомстволор аралык жумушчу топ түзүлгөн . Ал жумушчу топтун функциясы элден түшкөн доо–арыздарды карап ички иштер органдар тарабынан болгон мыйзамсыз иштердин ( же эч кандай аракеттин жоктугунан) кесепетинен жарандардын бузулган укугун калыбына келтирүүө көмөк көрсөтүү.

«Сорос–Кыргызстан» Фондунун аракети менен 2006–жылы жумушчу топтун составы-на жарандык коомдун өкүлдөрүнөн кошумча мүчөлөр киригизилген. Концепцияны жана нормативдүү–укуктук документтерди иштеп чыгуу процессинде Кыргыз Республикасынын Ички иштер органдарына граждандык контрол Институтун иштетүү жолдорунун бир нече ва-рианты коомчулуктун кароосуна берилген. Натыйжада жарандык сектордон, Эл аралык жана жергиликтүү эксперттерден алынган рекомендацияларды эске алып адам укугун коргоо үчүн Кыргыз Республикасынын Ички иштер органдарына граждандык контрол кылуу мыйзамы-нын жана Концепциянын долбоору даярдалып чыкты.

Кыргыз Республикасынын Ички иштер органдарына граждандык контрол кылуу система-сынын пайда болушу жана иштеши ички иштер органдарынын кызматкерлери тарабынан бузулган граждандардын укугун жана эркидигин коргоону жакшыртат. Андан тышкары Ички Иштер орагндарынын кызматкерлеринин мыйзамды сактоо денгээли өсөт, Ички иштер ор-гандар системасындагы коррупция механиздерине таасир эте алат, жана граждандардын ички иштер органдарына болгон ишеними артат.


Операциондук долбоор «Кыргыз Республикасында сот системасын жана укук коргоо органдарын реформалоо»

Долбоордун максаты : Кыргыз Республикасында сот системасын жана укук коргоо орган-дарын реформалоого концепция иштеп чыгуу жана методикалык жардам көрсөтүү.

Укук Программасы бул багытта 2006–жылдан бери иштеп келе жатат. 2066– жылы Президент-тин тапшырмасы менен Кыргыз Республикасында сот системасын жана укук коргоо органдарын реформалоого концепциясын даярдаган жумушчу тобуна уюштуруу жардамын берди. Концеп-циянын негизги максаты көз каранды эмес сот системасын, укуктук демократиялык мамлекетти, түзүү жана өнүктүрүү, жана ошондой эле сот системасына элдин ишенимин арттыруу.

2007– жылы ПРООН жана башка уюмдар менен партерлукта Укук Программасы Кыргыз Ре-спубликасынын Жогорку Кенешинин Соттук–укуктук реформа Комитетине аталган Концеп-цияны талкулоо үчүн парлементтик угууларды уюштуруу жана өткөрүүгө жардам берди.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $297,68


ро

грам

ма

4. ЭМГЕК МИГРАЦИЯСЫ БАГЫТЫ

Операционалдуу долбоор « Эмгекке Миграциялык процесстерди жана эмгек мигрант-тарынын укугун коргоону жөнгө салуу»

Долбоордун максаты : Миграциялык процесстерди жана эмгек мигранттарынын укугун коргоону жөнгө салу; донор мамлекеттердин (Кыргызстан, Тажикстан, Өзбекстан) жана кабыл алуучу мамлекеттерди миграциялык саясатын гармонизациялаштыруу боюнча мамлекеттик программаны иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү.

Бул багытта Укук программасы 2006– жылдан бери Кыргызстандын Премьер Министири-нин буйругу менен курамына Кыргыз Республикасынын миграция жана жумушка жайгашты-руу боюнча Комитетинин, Кыргыз Республикасынын экономика жана каржы министирлиги-нин, Ички иштер министирлигинин, өкмөттүк эмес уюмдар, “Сорос–Кыргызстан” Фондунун өкүлдөрү кирген жумушчу топ иштеп келе жатат.

Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилген Концепция эмгек миграция су-роолоруна жаңы эффективдүү, демократиялык мамлекеттин нормаларына туура келген ма-милени көздөйт. Фонддун Укук Программасы жакынкы арада эмгек миграциясы сферасын-дагы саясатты аныктаган стратегиялык документтериди иштеп чыгууга көмөк көрсөттү. Бу багыттын алкагында ЕврАзЭс ке кирген өлкөлөрүдүн баарына ылайык келген миграция бо-юнча документтерди иштеп чыгууга багытталган эмгек миграциясынын проблемалы боюнча илимий–эксперттик кеңеш түзүлдү. Андан тышкары “Замандаш”, “Тижикстан” коомдук Фонд-доруна Москва жана Екатеринбург шаарларында жашаган эмгек мигранттарына акысыз юри-дикалык колдоо көсөтүү үчүн гранттар берилди.

В рамках данного направления также была оказана поддержка в создании научно–экспертного совета по проблемам трудовой миграции, чья деятельность будет направлена на разработку документов по вопросам миграции, приемлемым для всех стран–участников ЕврАзЭс. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫНоме этого, были выданы гранты ОФ «Таджикистан» и ОФ «Замандаш» по оказанию бесплатной юридической помощи трудовым мигрантам в горо-дах Москва и Екатеринбург.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $63,649

5. ШАЙЛОО СИСТЕМАСЫН РЕФОРМАЛОО БАГЫТЫ

Операционалдуу долбоор « Өткөөл мезгидеги жарандык демигелерди колдоо»

Долбоордун максаты : Жаңы Шайлоо Кодексинин долбоорун иштеп чыгууга жана тал-кулоого финансылык колдоо көрсөтүү, шайлоочулардын Жаңы Шайлоо Кодекси тууралуу маалыматтулугун жогорулатуу менен эркин жана ачык айкын парламенттик шайлоолорду өткорүүгө көмөк көрсөтүү. шайлоо комиссиясынын иштерине катышуусу менен Жарандык коомдун өкүлдөрүнүн активдүүгүн жорулатуу.

Аталган долбоор2007– жылы башталган жана «Сорос–Кыргызстан» Фонду, Жарандык Ко-омду Коргоо борборлорунун Ассоциациясы, Кыргыз Республикасынын референдум жана шайлоолор боюнча Борбордук шайлоо комиссиясы менен бирдикте Европалык Кеңештин колдоосу менен ишке ашып келе жатат.

Долбоордун негизги компоненттеринин бири болуп Кыргыз Республикасынын Кон-ституциясына туура келген, гендердик өкүлчүлүктү эске алган Шайлоо Кодексинин дол-боорун иштеп чыгууга жана талкулоого эксперттик жана финансылык колдоо көрсөтүү, Кыргыз Республикасында шайлоо процесстерин реформалоо. Кодекстин жаңы редакци-ясында шайлоо процесстерине катышкан өкмөттүк эмес уюмдардын өклчүлүгүнө көңүл бурулган.

106

Укук

тук

пр

огр

амм

аУшул жылы аталган долбоордун алкагында райондордогу30 тегерек столдо, областык

борболордо 7 коомдук талкуулордо каралган Жаңы Шайлоо Кодексинин долбоорун иш-теп чыгууга эксперттик жана технический жардам көрсөтүлдү. Бул талкулоолордун максаты Жаңы Шайлоо Кодексинин долбооруна элден комментарийлерди жана рекомендацияларды топтоо эле. Жетинчи жыйынтыктоочуу талкулоо ушул жылдын август айында Эл аралые экс-перттердин Сергей Кузнецов– шайлоо жана референдумдар боюнча Венеция Комиссиясы-нын (Страсбург, Франция) Секретариатынын Кеңешчиси, Тиграна Карапетян – БДИПЧ/ОБСЕ (Варшава, Польша) нин укук маселелери боюнча эксперти. Андан тышкары тегерек столдун ишине шайлоо мыйзамдыгы, гендер маселеси боюнча жергиликтүү эксперттер, Кодекстин долбоорун иштеп чыгуу стадиясына катышкан ӨЭУ лор катышышты. Баардык чогултулган ре-комендациялар топтолуп Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешиен жөнөтүлдү.

2007– жылдын октябрь айында, референдумдун алдында «шайлоо Кодексин талкуулайбыз»темасындагы 5 маалымат–агартуу телеберүүсү даярдалды. Ага Борбордук Шайлоо комиссиясынын мүчөлөрү, жарандык коомдун эксперттери, саясий партиялардын, бизнес сектордун өкүлдөрү катышты. Берүүлөр «Ачык Кыргызстан» Программасынын алка-гында маалымат–түшүндүрүү форматында болду. Аталган берүүлөрдү циклы Жаңы Шайлоо Кодексининде каралган нормалар менен калктын таанышуусуна мүмүкүнчүлүк берип, 2007– жылдын 21 – октябрындагы референдумга даярданууга жардам берди.

Референдумдун жыйынтыгы менен Кыргыз Республикасынын Президенти тарабынан жаңы парламенттик шайлооло 2007– жылдын 16 октярына дайындалды.

Ушуга байланыштуу аталган долбоордун алкагында Кыргызстандын шайлоочуларынын активдүүлүгү жогорулатуу максатында кеңири маалымат каипаниясы уюштурулду. Кампани-янын жүрүшүндө Бишкек жана обстык борборлордо маалымат биллборддору илинди. КЫр-гызстандын баардык аймагында көрсөтүлгө социалдык роликтер даярдалды. Маалыматтык интернет порталдарында жана веб–сайттарда флеш–анимациялар жайгаштырылды. Калктын кеңири катмарына маалымат жеткирүү үчүчн үч уюлдук опрераторлордун ортосунда текст түрүндөгү билдирүүлөрдү таратуу үчүн атайын SMS–акциясы өткөрүлдү.

Маалымат кампаниясынын маанилүү компоненттеринин бири болуп шайлоочуларга ар-налган брошюра(400 000 экземпляр), участкалык шайлоо комиссияларынын мүчөлөрү үчүн көрсөтмө(1 500 экземпляров), шайлоо процессинин катышуучулары тактап айтканда шайло-ону уюштургандар, байкоочулар, юристтер, саясий партиялар, массалык маалымат кражатта-ры үчүн пособие (2 500 экземпляр) иштелип чыкканы эсептелди.

Келээрки жылы долбоордун алкагында андан ары иш уланат. Ал иш негизинен өкмөттүк эмес уюмдардын шайлоо процесстерине актвдүү катышуусуна арналып, Кыргызстандын шайлоо сиитемасына болгон ишенимди жогорулатып, мындан аркы шайлоолордун эл ара-лык стандарттарга туура келишин, мыйзамдардын калыстыгын жана жогору тураар принци-бин жактайт.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $205 112,21

107

Программын Менеджери: Хакимов Руслан, [email protected]

Программын Координатору: Маниева Саида, [email protected]

Программын Ассистенти:Конулькулов Эмиль [email protected]


1. ММКны реформалоо процессине жардам берүү, массалык маалымат тармагындагы мый-замдыкты өнүктүрүү.

2. Жупналисттердин профессионалдык денгээлин жогорулатуу.

Операционналдуу долбоор «ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу Институтун түзүү»

Долбоордун максаты: элдин ММК га болгон ишенимин жогорулатуу, маалымат мамилеле-ринин катышуучуларынын социалдык жоопкерчилигин жогорулатуу», ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу Институтун түзүү менен журналистиканын этикалык нормаларын аныктоо жана бекемдөө.

Бул багыттагы иш 2006– жылы ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу Институтун түзүү бо-юнча эл аралык тажрибаны изидөөдө башталган. башталган.

Программанын жана башка уюмдардын күчү менен ММКры үчүн жогорудагы проблема-ларды талкулоого площадка түзүлдү, анда журналисттик коомчулук бүгүнкү кырдаалда өзүн өзү регуляция кылуу Кодексин түзүү жана өзүн өзү регуляция кылуу органын пайда кылуу актуалдуу экендиги тууралуу журналситтер жыйнтык чыгарышты.

Ал органдын аткарган негизи маселелери төмөнкүлөр болот: • Журналисттердин профессионалдык этикасынын нормаларынын бузулушу тууралуу арыз-

дарды кароо;

«ММК (массалык маалымат каражаттарын)колдоо» программасы

Программанын миссиясы – Кыргыз-станда Ачык коомду куруунун негиз-

ги шарты болгон, сөз эркиндигинин жана ойду билдирүүнүн талабына жооп бреген Маалымат мейкиндигин өнүктүрүү.

Өзүнүн ишмердигинде «Сорос–Кыргызстан» Фондунун ММК (мас-

салык маалымат каражаттарын колдоо» ПРОГРАММасы Кыргызстандагы ММКны өнүктүрүү сферасында иштеген уюмдар менен кызматташат. Алар: Internews, «Ев-разия» Фонду, Медиа өкүлдүн Институту, ММК боюнча коомдук Палата. Мындай кызматташык Кыргызстандын ММК сын өнүктүрүүдөгү күч–аркеттерди бириктир-генге өбөлгө түзөт.

108

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ы• ММК нын ишмердигине болгон бөлөк талаптарды сотко жеткизбей кароо, мамлекеттик

бийлик жана башкаруу органдарында ММКнын кызыкчылыгын кароо;• ММК тууралуу мыйзамдарды жакшыртуу боюнча сунуштарды берүү;

2007– жылы «ММК ны колдоо» программасынын алкагында эксперттик жана технический колдоо көрсөттү. 2007– жылдын 12 –15 июнунда Кыргызстанда ири масштабдагы ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу проблемасы боюнча биринчи иш чара болуп өттү. Атап айтканда «Кыргызстанда ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу проблемасы» боюнча Эл аралык Конфе-ренция болуп өттү. Конференцияга Кыргызстандые ММК нын, жарандык коомдун, сот орган-дарынын өкүлдөрү катышты. Конференцияга ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу боюнча тажрибасы бар чет элдик эксперттер да катышты: Азербайджандан – Амашов Афлатун, (Азер-байджан басма сөз боюнча Кеңешинин Төрөагасы), – Гусейнова Ирада (экстремалдуу журна-листика Борбору, СНГ өлкөлөрү боюнча Аналитик), Украинадан – Игорь Солдатенко (журна-листскалык этика боюнча Комиссия « Хартия–4»),

Конференциянын жыйынтыгында Этикалык Кодексти иштеп чыгуунун актуалдуулугу жана ММК ынын өзүн өзү регуляция кылуу органын түзүү тууралуу жалпы чечим кабыл алынды. Андан соң Программа атайын түзүлгөн жумушчу топко мындай органдардын иштөөсүндө оң жыйынтыктарга жетишкен Украинанын тажрибасына негизделген Кодексти иштеп чыгууга көмөк көрсөттү.

Андан кийинки кадам болуп жумушчу топтун ишинин жыйынтыгы, атап айтканда Журнал-сттин этикалык Кодексинин долбоору болду. Кодекстин долбоору коомдук саясат форматын-да Кыргызстандын бардык региондорунда өткөрүлгөн элдик талкуудан өттү жана баардык массалык маалыматтарына өзгөтүүлөрдү жана рекомендацияларды топтоо үчүн жиберилди. Долбоордун финалдык версиясы 2007–жылдын 8– декбрында Журналисттердин Республи-калык Съездине талкууго коюлду. Съезддин ишине Кыргызстандые бардык региондорунан келген журналисттер катышты.

Съезддин ишинин жыйынтыгы болуп Журналистин Этикалык Кодексинин долбоорунун толукталып иштелип чыгышы жана кабыл алынышы жана ММК на карата жазылган арыздар-ды кароочу Комиссиянын түзүлүшү болду.

Съездде андан тышкары аталган институттун башка укук субъектилери менен иш алып ба-руу механизмдеринин аткарылыш нормаларынын суроолору каралды.

Өзүн өзү регуляция кылуу органдары ММК ындагы талаш– тартыш маселелерин чечүүдө сотко жеткенге чейинки механизмдерин колдонууну, журналисттердин жазган материалды-рына жоопкерчилиги, Кыргызстандагы журналисттик Этиканын бирдиктүү стадартын түзүү, Өзүн өзү регуляция кылуу маселелерине коомчулуктун жана ММК нын көңүлүн буру, ММКга болгон ишенимди бекемдөө, Кыргызстандагы жарандык коомдун өзгөчөлүгүн эске алып журналисттердин жүрүм турумун эл аралык эрежелерге туура келтирүү.

БААРДЫГЫ ДОЛБООРУ БОЮНЧА: $ 26, 897

Операционалдуу долбоор: « Радиожыштыктарды бөлүштүрүү механизмдерин иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү»

Долбоордун максаты: Радиожыштыктарды бөлүштүрүү жөнүндө Жобо жана берүүлөр жөнүндөгү.

Мыйзамдын долбоорун иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү. Азыркы учурда Кыргыз Республикасынын Электрондук Маалымат Каражаттарынын ры-

ногундагы кырдаал төмөнкү проблемалар менен мүнөздөлөт:


ро

грам

ма

• Кыргыз Республикасынын теле– радио –берүүлөрүндө радиожыштыктардын спек-трин пайдаланууга жаны лицензияларды алуу жана мурдагы алынган лицензиялардын мөөнөтүн узартууга мүмкүнчүлүгүнүн жоктугу;

• Мамлекеттик эмес телерадио компанияларынын радиожыштыктардын спектрин бөлүштүрүүдө цивилизациялуу жолу жок болуп турганда юридикалык жана финансылык стабилдүү эместиги.

Түзүлгөн кырдаал маалымат рыногунда кыйынчылыктардын пайда болушуна алып келет, жана ОШ, Жалалабат, Талас областарынын маалыматтык коопсуздугуна таасирин тийгизет, жана ошондой эле Кыргызстандагы маалмвт мейкиндигин чектөөгө алып келет.

Мунун кесепетинен өлкөнүн жөнөкөй тургундары дүйнөдөгү окуялар тууралуу объективдүүмаалымат ала албайт.

Ушуга байланыштуу “ММК на колдоо” программасы тарабынан ММК нын кызыккан тара-бынын, , мамлекеттик органдардын өкүлдөрүнөн турган жумушчу топ түзүлдү. Ал жумушчу топтун максаты–Радиожыштыктарды бөлүштүрүү жөнүндө Жобо жана берүүлөр жөнүндөгү Мыйзамдын долбоорун иштеп чыгуу болду.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $ 1,182

Операционалдуу долбоор «Улуттук телерадиоберүү корпорациясына байкоочу Кенеш-ти түзүүгө көмөк көрсөтүү»

Долбоордун максаты : Улуттук телерадиокомпаниясынын байкоочу Кенешин түзүү менен Кыргызстанда коомдук телевидениени өнүктүрүгө көмөк көрсөтүү.

Аталган программанын алкагында ММК ны өнүктүрүү областындагы мыйзамдарды иштеп чыгуу демилгелери колдоого алынды, жана ошондой эле Кыргызстандын ММК ынын ишин жөнгө салуучу.

Мыйзамдарды изилдөөгө көмөк көрсөтүлдү. Коомдук телевидениенин иштөө принцип-терин жана механизмдерин кызыккан субъектилердин талкуусу үчүн площадканын пайда болушуна жана анын андан ары иштеп кетишине көмөк көрсөтүүгө активдүү катышты жана катышып келе жатат.

2007–жылы Улуттук телерадио компаниясынын Байкоочу Кенешинин болочок мүчөлөрү менен маалымат кампаниясы уюштурулган. Кампания Улуттук телерадио компаниясынын Байкоочу Кенешинин мүчөлүгүнө Кандидаттарды тандоо максатында уюшулуган конкурс тууралуу кызыккан тараптарга маалымат таратуу үчүн өткөрүлгөн.

Коомдук телевидение эмне экендигин түшүндүрүү максатында, Байкоочу Кенеши туура-лу мыйзамдын жоболорун тааныштыруу максатында конкурска заявка берген кандидаттар жана бардык кызыккан тараптар үчүн тегерек столду өткөрүүгө Программа көмөк көрсөттү.

Жогорку Кенеште кандидаттарга добуш берүү алдында депутуттурдын арасында коомдук телевидение, жана Байкоочу кенештердин иштеши тууралуу эл аралык стандарттар жөнүндө материалдар таратылды.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $ 2, 594

Операционалдуу долбоор « ММКнын эффективдүү менеджменти»

Долбоордун максаты : Электрондук жана басма маалымат каражаттарынын мындан аркы квалификациялуу денгээлин жогорулатууну колдоо жана өнүктүрүү үчүн жана алардын фи-нансылык туруктуулугуна жана өзүн өзү каржылоого өтүүсүнө жардам берүү.

110

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ы Бул долбоор боюнча иш «ММКны колдоо» Программасы тарабынан 2005– жылы баштал-

ган жана цивилизациялуу менеджментти медиабизнестин комплекстүү системасы катарын-да бардык денгээлиндеги калыпатануусун терең изилдөөгө, заманбап ММКынын Кыргыз ре-спубликасынын рынок шартында өнүгүшүнө жана эффективдүү башкарууга рекомендация-ларды иштеп чыгууга багытталган .

Долбоорду аткаруу убагында үч окутуу тернинги болуп өттү. Тренингдин программалары ММК ынын пландаштыруу маселелери менен иштеген персоналды уюштурган, мотивацияла-ган, газета жана телерадиокомпанияларды контролдогон менеджерлер үчүн уюштурулган. Реклама, таратуу, маркенинг жаатында иштеген ММКнын функционалдуу кызматкерлерине, ММКнын бухгалтерлерине жана чыгармачыл адамдарга ( журналисттерге) арналган.

Долбоордун алкагында бир катар окуу пособиелери иштелип чыккан: « ММК ындагы эффективдүү менеджмент», «ММКындагы системалуу менеджмент». Пособиелерди иштеп чыгууга жана тренингдерди өтүүгө Нуралиева Ч., автордук топтун жетекчиси, экономика илимдеринин кандидаты, «Бизнес–Инновации–Консалт», консалтинг агенствосунун директо-ру, Кыргыз–Россия Славяня университетинин Аламанова Ч., «Финансы эана кредит» кафедра-сынын доценти; Имакеева А., Кыргыз улуттук университетинин« Уюмдардын Менеджменти» кафедрасынын доценти; Аширалиев А., Кыргыз¬ мамлекеттик юридикалык академиясы-нын «Бухгалтердик учет, аудит жана менеджмент» кафедрасынын соискатели; Плеша¬кова Е., Кыргыз–Россия Славян университетинин «Экономика жана менеджмент» кафедрасынын доценти, Чыныбаева Н., «Кыргыз Республикасынын Өкмөтүн колдоо» ПРООНдун программа-сы, «Коом чулук жана ММК менен байланыш» компонентинин координатору; Чебышева И., «Имидж» (Санкт–Петербург, Россия) консалтинг агентствосунун Директору; Абдукаримова А., КМУУ нун Экономика жана башкаруу Борборунун Доценти, Арамян И., «Салыктар боюнча консультанттардын бюросу» консалтинг агентствосунун Директору, Мишукова Л., «Салыктар боюнча консультанттардын бюросу» консалтинг агентствосунун Директорунун орун басары.

Долбоорду аткаруунун ортодогу этабы болуп долбоордун «ММК нын конкуренцияга жөндөмдүүлүгү» багыты боюнча 2006–2007 жылдардагы долбоордун катышуучуларынын жайкы окуулары болду. Тренингдердин процессинде практикалык маселелерди жана кейстерди чыгаруу, мини–лекция, ролдук оюндар, жекече иштер, жуп болуп иштөө, топтордогу дискуссиялар, топтогу долбоорлоо, өзгөрүүлөрдүн программасын иштеп чыгуу, чыгарылган продуктыга анализ жүргүзүү ж.б. ишке ашты Ар бир маалымат берүү сессиясы практикалык тапшырма жана көнүгүүлөр менен коштолду. Ошондой эле консалтинг иш чараларын (диагностика, стратегия жана конкуренттик ар-тыкчылык, реорганизация, ишти оптимизациялоо, финансылык анализ и бюджетирование, бренд-ди түзүү, PR жана промоушн, рекламалык ишмердик, башкаруунун психологиясы , команданы түзүү, тайм–менеджмент, персоналды аттестациялоо ж.б.) өткөрүү каралган. Жайкы окуулардын эксперти болуп Санкт–Петербургского Университетинин « ММКынын өндүрүшү жана алардын жасалгасы» кафедрасынын ага адиси чакырылган. Жайкы окууларда төмөнкү суроолор каралды: басылма-нан сырткы кейпи, маалымат алмашуу процессинин дизайны, гезит окуучулардын көңүлн буруу, гезиттеги макала– маалымат пакети, журналистикадагы ойлоп табу формасы, журналистикадагы сүрөттүн орду, анын функциясы жана мүмкүнчүлүктөрү. Андан тышкары монтаж ТВ да жана кинодо визуалдуу материалды уюштуруунун формасы катарында, алардын артыкчылыгы жана кемчилиги, ММК рыногун жана анын конкуренцияга жөндөмдүүлүгүн анализдөө.

Кыргызстандын бардык региондорунан тренингдин катышуучуларынын кайтарым байла-нышына караганда, « ММК ындагы эффективдүү менеджмент» тренинг программасы ММКны башкаруунун заманбап компоненттерин ичине камтыйт. Ал программада эл аралык стан-дартка туура келген жана финансылык туруктуулукту жана башка факторлорду эске алган жыйынтыктуу менеджмент, стратегияны иштеп чыгуу, өнүккөн PR – системасы, квалифика-циялуу бухгалтердик эсеп сяыктуу манилүү суроолор каралган.



ро

грам

ма

Операционалдуу долбоор « Кыргызстандагы ММК ында журналисттик изилдөөнү өнүктүрүү.

Долбоордун максаты : Коррупциянын жана укук бузуулардын аркандай фактылары боюн-ча журналисттик иликтөө жанрындагы курч жана критикалык материалдарды даярдоодогу электрондук жана басма массалык маалымат каражаттарынын ишин өнүктүрүү; ММК редак-цияларында иликтөө бөлүмдөрүн түзүүгө көмөк көрсөтүү.

«ММКны колдоо» Программасынын бул багыттагы иши 2006– жылы, республиканын жур-налистикалык иликтөө жанрында иштеп жүргөн басма жана телевизиондук ММК нын журна-листтери үчүн окуунун алгачкы курстарын уюштуруудан башталган жана иликтөө жүргүзүүнүн механизмдерине арналган.

Курстун максаты бул жанрда иштеген журналисттердин опурталдуулугун төмөндөтүү жана адам укугу жаатындагы укук бузуулар жана коррупция тууралу кеңири маалымат берүү үчүн журналисттик иликтөө жанрын Кыргызстанда активдештирүү жана жайылтуу.

Журналисттик иликтөө боюнча эки тренингдин өтүшү медиа– тернерлердин тобуна өлкөдө аталган жанрдын өнүгүү проблемалыры менен таанышууга, анны андан ары эффективдүү ишке ашыруу тууралуу маалмат берди.

Тренингдин жүрүшүндө журналисттер бул жанрда иштөөгө кызыккандыгын жана моти-вациясы бар экендигин билдиришти. Буга далил болуп тандалын алынган (200) анкета жана журналисттердин семинарлар аралык иштери эсептелет. Долбоордун иштөө убактында катышуучу–журналисттер тарабынан ар кандай темаларга даярдалган 60тан ашык гезит жана телевизиондук иликтөөлөр ишке ашты.

Мыкты деп табылган темалар «Общественный рейтинг», «Слово Кыргызстана», «Акыйкат», «Ош шамы», «Итоги недели», ж.б гезиттерине жаряланды.

Долбоордун аткарылышы иликтөөчү журналисттердин критикалык материалдарды даяр-доодо жоопкерчиликтүү мамиле кылуусун калыптандырат.

Долбоорду аткаруунун манилүү моменттеринин бири болуп «Журналисттик иликтөө: мак-саты жана маселелери иликтөөчү журналисттердин ишинин таасирдүүлүгү:» Жайкы окуу-лардын уюштуруулусу болду. Жайкы окуулардын ишине Россиядан Л.Велехов, «Совершен-но секретно» (Моска шары) гезитинин башкы редактору, Л.Млечин, «Документальное кино» канала «ТВ Центр» программасынын жетекчиси катышышты. Россиялык тренерлер өзүнүн журналисттик иликтөө жанрындагы материалдарын анализдеген мастер– класстын серия-сын көрсөтүштү.

Долбоордун иштөө убагында медиа–тренерлер тобу үчүн «Совершенно секретно» холдин-гине стажировка уюштурулду (Москва шаары, Россия). Стажировканын максаты: журналист-тик иликтөөнүн техникасы жана методикасы жана андагы өзгөрүүлөр жана жакшыртуулар тууралуу маалымат алуу.

Көпчүлүк журналисттер үчүн журналисттик иликтөө аз изилденген жанр болгондуктан, алар көпчүлүк учурда туура эмес түшүнүктө болуп жеке коопчулука жана соттук куугунтук-тоо опурталдуулугуна дуушар болушат.

Белгилей кетчү нерсе. Мамлекеттик ММК ры мындай окутуу долбоорлоруна биринчи жолу катышышты, муну долбоордун жетишкендиги катарында бааласа болот, себеби журналисттер үчүн окутуу долбоорлору ишке ашкан жылдары мамлекеттик ММК ынын өкүлдөрү мындай семинарларга чакырылган эмес. Азыркы долбоорго мамлекеттик ММК ынын өкүлдөрүнөн 5( өкмөттүк газета, областтык телерадиокомпаниялар) киши катышты

Баардыгы долбоор аткарылып жатканда 67 телевизиондук жана гезит иликтөөлөрү даяр-далган. Баардык иликтөөлөр гезиттерге басылып чыгып жана республиканын ар кайсы теле-каналдарында эфирге чыккан.

Ошентип долбордун Кыргызстандын ММКындагы журналисттик иликтөө жанрын өнүктүрүү боюнча негизги идеясы толугу менен ишке ашты.

112

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ыАталган долбоор Кыргызстандын ММКында журналисттик иликтөө жанрында иштөөгө кы-

зыккан көп журналсттерди( максаттуу окутуу программаларын кошпогондо) профессионал-дуу ишмердикке, анын ичинде журналисттик иликтөөгө окутуу жок экендигин көрсөттү.

Данный проект показал, что в СМИ республики есть много журналистов, заинтересован-ных работать в жанре расследования, которым, за исключением таких образовательных це-левых проектов, негде научиться новым профессиональным навыкам, в том числе и по жур-налистскому расследованию.


БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА: $ 178, 149

113

Программанын Координаторлору: Ю. Чухматова, [email protected], Б. Мамаев, [email protected]

2007– жылы Программа эки стратегиялык багытты ишке ашырат:1. Кыргызстанда өкмөттүк эмес уюмдардын потенциалын жогорулатуу.2. Кыргызстанда өнүгүү программалыр жана мамлекеттик реформаларды көз каранды эмес

мониторинг жана баалоону өнүктүрүү.

1. «Кыргызстандын өкмөттүк эмес уюмдарынын Потенциалын жогорулатуу» багытыПроект «Жарандык коомду жана демократиялык процесстериди өнүктүрүүгө багытталган Кыргызстандын өкмөттүк эмес уюмдарынын Потенциалын жогорулатуу»

Долбоордун максаты : Кыргызстандын өкмөттүк эмес уюмдарына сырттан келген кайрылууларга жооп берүүчү

активдүү аракеттердин системасын түзүү.

Долбоордун маселелери: 1) Кыргызстандын өкмөттүк эмес уюмдарынын өнүгүү модели тууралуу системалуу дискус-

сияларды баштоо, жана анын башка секторлор менен болгон карым катнашы жана коом-дук саясий процесстерге берген таасири;

2) Аталган дискуссияларды каттаган аналитикалык иштерди басып чыгаруу;3) Коомдук–актуалдуу проблемалар боюнча ӨЭУлордун биргелешкен позициясын иштеп

чыгууга мүмүкүнчүлүк берген иш чараларды колдоо жана керектүү иш аракеттерди ишке ашыруу жана өз салымын аныктоо.

4) Коомдук уюмдар тарабынан болгон долбоордук демилгелерди колдоо;

«ӨКМӨТТҮК ЭМЕС УЮМДАРДЫ КОЛДОО» ПРОГРАММАСЫ

Программанын миссиясы – Ачык коомдун негизки негизин куруу-дагы жарандык аң сезимди жана жарандык коомду өнүктүрүү.

Өкмөттүк эмес сектор Кыргызстандын коомдук өнүгүүсүндө манилүү роль ойнойт. Билимди өнүктүрүү, укук, ден соолукту сактоо, ис-

кусство, бизнес, маалымат мейкиндигин өнүктүрүү ар кандай коомдук бирикмелердин ишмердигинин манилүү аспектисин түзөт жана алар коомчулукту мобилизация кылышат, өлкөнүн ички потенциалын актив-дештиришет, сырткы донор уюмдардын каржаттарын коомдун ар кан-дай сфераларына өлкөнүн өнүгүшүнө салым кошу үчүн алып келишет.

Кыргызстандагы «Сорос–Кыргызстан» Фонду өзүнүн ишмердиги-нин башынан тартып эле өкмөттүк эмес уюмдарды Институтцио-

налдуу жана уюштуруу башкаруу сферасында, өлкөнүн социалдык өнүгүүсүнө салым кошкон доолборлорду ишке ашыруу үчүн гранттык колдоо, секторлор аралык мамилелерин уюштуруу жана алардын по-тенциалын жогорулатууга багытталган окутуу программалары арка-луу колдоп келе жатат.

Программанын ишмердиги ӨЭУлордун институционалдуу туруктуу-лугуна көмөк көрсөтөт, социалдык–экономикалык, социалдык– ма-

даний, укук сферасындагы коомдук демилгелерди колдойт. Ачык жана демократиялык мамлекетти курууда ӨЭУ нун мамлекеттик жана ком-мерциялык уюмдар менен карым катнаш куруусуна жардам берет.

114

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ыДолбоордун иш чаралары:«ӨЭУ секторунун бүгүнкү проблемасы: эмне кылуу керек жана кайсы багытта иш алып ба-

руу керек?» (март–апрель 2007 ж.) темасында талкуу.Маселелер: Кыргызстандын ӨЭУ секторунун өнүгүүсүнүн учурдагы институционалдуу

жана уюштуруу проблемаларын талкуулоо. Эксперттик коомчулук жана ӨЭУ нун өкүлдөрүнүн арасында бул темага дискуссия баштоо.

Катышуучулар: көз каранды эмес эксперттер, аналитикалык жана ишмердик ӨЭУлор.Март 2007 ж. – « Ачык Кыргызстан» долбоорунун он–лайн сайтында дискуссия башталды. Апрель 2007 ж. – булл тематика боюнча телеберүү уюштурулган

Продукты:1) Аналитикалык макалалар (Э. Ногойбаева: «Кыргызстандын саясий процесстериндеги

өкмөттүк эмес сектордун аткарган ролу». Шерадил Бактыгулов: «ӨЭУ ну жаңы денгээлге кантип өтөрсө болот?»).

2) Талкулоонун жыйынтыгын каттаган Экспресс–анализ (орусча., кырг.),

ӨЭУнун Общенационалдуу Форуму 2007 (март–июль 2007 ж.)Маселелер: өкмөттүк эмес уюмдардын донор уюмдары , жана башка ӨЭУ нун өнүгүшүнө

кызыккан тараптар менен бирдикте республикадагы ӨЭУ секторунун өнүгүшүн көздөгөн Атайын коммуникативдик мейкиндикти колдоо.

Катышуучулар : уюштуруу комитетинин мүчөлөрү, аналитиктер, ӨЭУ, донор уюмдары, эл аралык изилдөө уюмдары жана академиялык изилдөө борборлору (региональнык жана Фо-румдун өзү – тизмелери тиркелет).

Уюштуруучулар: Форумдун уюштуруу комитетиДонорлор: Бишкектеги ОБСЕ борбору, АКШнын элчилигинин алдындагы Демократиялык

Комиссия,, ЮСАИД, «Сорос–Кыргызстан» Фонду.Май–июнь: республиканын бардык областтарындагы регионалдык форумдар). Июль: Бишкектеги Жалпы улуттук ӨЭУ нун Форуму.

Жыйынтыгы: 1) Өкмөт орагандары жана ӨЭУ нун ортосундагы , сектордун ичиндеги диалогдордогу прио-

ритеттер аныкталды;2) Өлкөнүн өнүгүүсүнүн актуалдуу проблемал ары боюнча чечимдерди кабыл алуудаа ӨЭУ

нун катышуусунун механизми талкууланды;3) ӨЭУ секторунун тышкы кайрылууларга болгон реакциясынын механиздери жана форма-

ларын талкулоо;4) Форумду өткөрүүнүн аналитикалык коштоосу бар жаңы форматы текшерилип көрүлдү (

Долбоордун эксперттик колдоосу менен)

Продукты: 1) Ар бир регионалдык Форумдун жыйынтыгы менен алынган аналитикалык материалдар

(ФСК нын колдоосу менен)2) Форумда талкулоо үчүн Жыйынтыктоочу аналитикалык документ ( ФСК нын эксперттиу

жана финансылык колдоосу менен даярдалды).3) ӨЭУ нун 2010– жылга чейинки иштеринин платформасы;4) Өлкөнүн өнүгүү программасы боюнча ӨЭУ нун туруктуу жумушчу тобу.5) Өкмөттүк эмес уюмдардын иштөө принцибинин баалуулуктар Декларациясы;6) 2005–жылкы ӨЭУ нун Форуму (1) 2007–жылкы ӨЭУ нун Форуму (2) жөнүндө эки видиоро-

лик даярдалды ( «ачык Кыргызстан» долбоорунун кызматкерлери тарабынан ФСК нын фи-нансылык колдоосу менен) тартылды.

7) ММК ындаг маалыматтык материалдар ( ФСК нын финансылык жана ресурстук колдоосу менен)


ро

грам

ма

Жарандык коом менен иш алып перспективасы жөнүндөгү фокус группалар (август 2007 ж.). маселелер: Кыргызстандын жарандык коомунун потенциалын жогорулатуу үчүн кырда-алды аныктоо жана анализ жүргүзүү.

Катышуучулар: жарандык коомдун, Кыргызстанда жарандык коомдун потенциалын жого-рулатуу боюнча ишмердикке анализ жүргүзүүчү эксперттик, академиялык, донордук коомчу-луктун өкүлдөрү,

Продукты: 1) Биргелешкен талкуулоор боюнча аналитикалык отчет. Фокус– группанын бардык

мүчөлөрүнө жиберилди.

Кыргызстандын жарандык коому тууралуу тегерек столдордун сериясы. Биргелешкен академиялык площадка – Социалдык изилдөөлөр борбору (АУЦА) жана «Сорос–Кыргызстан» Фонду, Мөөнөтү: июнь–ноябрь 2007 ж.

Задачи: Кыргызстанда ӨЭУ–секторун изилдөө үчүн интеллектуалдуу площадканы түзүү. ӨЭУнун проблемаларын терең түшүнүү, өз ара тыгыз байланыш түзүү үчүн изилдөөчүлөрдүн жана практикердин түйүнүн пайда кылуу жана аларды жаңы дикуссияларга чакыруу, булл об-ласста изилдөөлөрдү жаңы темаларын аныктоо.

Катышуучулар: илимий чөйрөнүн жана аналитикалк уюмдардын , ӨЭУнун өкүлдөрү, жа-рандык билим берүү жаатындагы эксперттер.

Июнь 2007 ж. – « Кыргызстанда жарандык коомдун кандай моделин курууга мүмкүн, жана андагы ӨЭУ нун ээлеген орду» темасындагы №1 тегерек стол

Август 2007 ж. – «Кыргызстанда репрезентативдүү демократиянын бутка турушу жана бул процессте ӨЭУнун ээлеген орду» темасындагы №2 тегерек стол

Сентябрь 2007 ж. – « ӨЭУ нун демократиялык коомдогу орду жана ролу» темасындагы №3 тегерек стол

Октябрь 2007 ж. – « Азыркы этапта Борбордук Азияда жарандык коомду куруунун өзгөчөлүгү» темасындагы №4 тегерек стол

Ноябрь 2007 ж. – «Кыргызстан ӨЭУ–сектору жана саясий процесстер: теория жана практи-ка» темасындагы №5 тегерек стол

Продукты: 1) Тегерек столдордун Стенограммасы жана аналитикалык отчеттору Социалдык изилдөөлөр

борборунун жана ФСКнын сайттарында http://src.auca.kg жана www.soros.kg жайгашкан («ӨЭУну колдоо программасы» бөлүгү)

2) Ар бир тегерек столдор боюнча Видеоматериалдар 3) ММК дагы Маалыматтык материалдары

ГРАНТТЫК КОНКУРС « ӨКМӨТТҮК ЭМЕС УЮМДАР ТАРАБЫНАН КАЛККА ЖАНА ЖЕРГИЛИКТҮҮ КООМЧУЛУККА КЫЗМАТ КӨРСӨТҮҮ»

Конкурстун максаты – Жергиликтүү коомчулуктун проблемаларын чечүүгө багытталган өкмөттүк эмес уюмдардын демилгесин колдоо. Нарын, Талас, Баткен областары үчүн пилотту долбоор.

Тандоо турунун жыйынтыгы менен, жеңүүчү уюмдар (11 киши) социалдык партерлук обла-стындагы берилген долбоорлук идеяларды долбоордун денгээлине жеткире толуктап иштөө үчүн жана аны андан ары каржылоо үчүн окутуу семинарына катышышты.

Жеңүүчулөр:

116

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ы «Таң Нуру» Инвалид балдардын ата–энелеринин Коомдук бирикмеси (Талас обл., Талды–Булак Айыл Өкмөту). Долбоор: « Инвалид балдарга жылуулук жана мээрим берели»

Максаты: Инвалид балдардын жана алардын ата–энелереинин укугун жана кызыкчылыгын кор-гоо, алардын социалдык реабилитацияланышы, эмгекке, окууга, спортко тартуу, алардын толук кандуу жашоо образын колдоо, алардын өнөрчүлүгүн, активдүүлүгүн колдоо жана өнүктүрүү. Жетекчиси:Айтыкулов Ж.

СУММАСЫ: $ 5299*

* техникалык каражат, тике , административдик чыгымдар

«Рема» Коомдук Кайрымдуулук Фонду (Баткен областы, Кызылкия шаары).

Долбоор: «Баткен областынын Кызылкыя шаарынын мүмүкүчүлүктөрү чектелген адамда-рына тең укук жана мүмүкүнчүлүк».

Максаты: Баткен областынын Кызылкыя шаарынын мүмүкүчүлүктөрү чектелген, үйгө алып иш жасаган 25 аялдын жана 1 группадагы инвалиддиктеги балдары бар аялдын бизнес поландашты-руу, өзүнүн кызыкчылыгын алдыга жылдыруу боюнча практикалык билимин жогорулатуу.Жетекчиси: Пак С.


* техникалык каражат, тике, административдик, транспорттук чыгымдар

“Олуя Пирим” Коомдук бирикмеси ( Баткен шаары). Долбоор: “ Бруцеллездон сактануу”.

Максаты: Баткен шаардык управасынын жашоочуларынын жана Кара –Булак айыл өкмөтүнүн жашшочуларын маалымат берүү жана амбулатордук дарылоо менен бруцеллоз менен оруусун азайтуу

Жетекчиси:Ахматов А.Т.



«Күнөстүү өлкө » Коомдук бирикмеси (Баткен областы, Кызылкия шаары).

Проект: «Биз бирдиктүү бир үй–бүлөөбүз». Максаты: Жетим балдарга реалдуу жардам көрсөтүүдө элдердин кызыгуусун жогорулатуу, же-

имт балдардын де малыш күндөрү үй–бүлөгө барып жашап келишин камсыз кылуу, үй–бүлөдөгү тарбиянв көрүүгө шарт түзүү жана келечекке болгон ишенимин жана үмүтү арттыруу.Жетекчиси:Арапова Э.Б.



«Тамерис аялдардын Лигасы» ( Талас шаары).

Долбоор: « Коммуналдык кызматтын сапаты – жашоонун сапаты».


ро

грам

ма

Максаты: Маалымат кампанияларын, изилдөөлөрдү жүргүзүү менен, жана жергиликтүү өзүн өүз башкаруу органдарына жана коммуналдык кызматтарга рекомендацияларды даяр-доо менен Талас шаардык мэриясынын коммуналдык кызматынын сапатын жогорулатууЖетекчиси:Мамырова А.Т.


* тике, административдик, транспорттук чыгымдар

«Нарын шаарынын врачтары» Коомдук бирикмеси ( Нарын шаары).

Долбоор: « Энесин окутуу менен баланы тарбиялоо». Максаты: Нарын областынын 32 айылында орто медициналык кызматкерлерди окутуу ме-

нен , изилдөөлөрдүү жүргүзүү менен медициналык кызматтын сапатын көтөрүү. Жетекчиси:Бексултанова А.



“Калба” Коомдук бирикмеси (Талас областы, Талас району, Калба айылы).

Проект: « Биз жамааттарадын өзгөрүшүнүн агенттерибиз». Максаты: «өзгөрүүнүн агенттерин» даярдоо менен айылдык жаштардын, жаш үй–

бүлөөлөрдүн коомдук жана социалдык активдүүлүгүн, жашоо турмушун жакшыртуу. Жама-аттардын мүчөлөрүнүн активдүүлүгүн жогорулатуу менен айыл коомчулугун турмушунда позитивдүү өзгөрүүлөрдү киргизүүгө көмөк көрсөтүү. Жетекчиси:Мокушова Б.



ГРАНТТЫН ЖАЛПЫ СУММАСЫ: $ 33270

БААРДЫГЫ КОНКУРС БОЮНЧА: $ 34648

* административдик чыгымдар, массалык маалымат каражаттарындагы кулактандыруулар.

Долбоор: “ ӨЭУ лордун жарандык сектордун калыптануу процессиндеги өз ара ка-рым катнашы; ӨЭУнун мамлекеттик башкаруу органдары менен репрезентативдүү жана жоопкерчиликтүү кызматташтыгыгы» репрезентативность и ответственное сотрудничество ӨЭУ с органами госуправления. Польша–Кыргыз долбоору”. ( «Сорос–Кыргызстан » Фонду жана Стефана Батория Фонду , Варшава).

Долбоордун маселелери: 1) Кыргыз жана Польша практиктеринин ортосундагы жарандык Институттарды жана алар-

дын мамлекеттик органдар менен болгон кызматташтыгын ( иштөө сферасына жараша) өнүктүрүү боюнча тажриба алмашуу.

2) Жарандык институттардын турушунун жана алардын мамлекеттик органдар менен кыз-матташы боюнча Польша тажрибасын изилдөө.

118

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ы3) Кыргыз ӨЭУ лору үчүн окутуу модулдары аркалуу Польшанын тажрибасын жайылтуу;4) Кыргыз ӨЭУлоруна алынган тажрибаны жергиликтүү контексте өзүлөрүнүн иш аракеттер

планын түзүшүнө көмөк көрсөтүү.

Долбоордун жыйынтыгы:1) Долбоордун катышуучуларыПольшадагы жарандык коомдун уюштуруучулук структурасы

менен таанышышты;2) Польшадагы ӨЭУлордун жергиликтүү жана Улуттук денгээлдеги өзүн өзү уюштуруу про-

цесстерине таасир берүүчү факторлор изилденди, 3) Польшанан ӨЭУ лорунун милдеттери жана функциялары, мамлекеттик саясатка тиешеси

бар коомдук институттар жөнүндө билим алышты.4) Долбоордон алынган билимдер Кыргызстандагы ӨЭУлорго ӨЭУсекторундагы, процесстерди,

жана ӨЭУнун мамлекеттик башкаруу органдары менен кызматташтыкты иницияция кылат.

Долбоордун иш чаралары:

1 – Этап. Кыргыз ӨЭУлорунун Польшага Стади–туру (Варшава, Польша, октябрь 2007ж.) Жери : Варшава, Польша Мөөнөтү: 1–11 октябрь 2007 ж. Катышуучуулардын саны: 13 киши.

Катышуучулар: Кыргызстандын ӨЭУлорунун 11 өкүлү, Кыргыз Республикасынын Прези-дентинин Администрациясынын жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кенешинин Адми-нистративдик Аппаратынын өкүлдөрү.

Катышуучулар эл аралык уюмдардын жана эксперттердин рекомендациялары менен ал-ган тажрибасын Кыргызстандын үчүнчү секторун өнүктүрүүгө пайдалануу критерийи боюн-ча тандалып алынды.

Максаты: Польшага Стади–турдун негизги максаты ӨЭУ нун өзүн өзү регуляция кылуу тажрибасын изилдегенге ( жергиликтүү, регионалдуу, Улуттук кызматташтыктын платформа-сын куруу) жана ӨЭУ жана жергиликтүү мамлекеттик башкаруунун карымкатнашын иретке келтирүү. Стади–турдун учурунда катышуучулар платформанын өзгөчө мисалдарын жана ӨЭУ лрдун каолицияларын изилдегенге мүмкүнчүлүк алышты. ӨЭУлор менен контактка жоопкерчиликтүү болгон мамлекттик башкаруу органдары менен жолугушуу менен плат-форманын функционалдуу мүмкүнчүлүктөрүнүн мисалдары изилденди.

Стади–тур эмнелерди камтыды:• Польшалык тармактык ӨЭУ лордун өкүлдөрү менен жолугушуу жана ӨЭУнун мамлекеттик

органдар менен кызматташтык платформасы (формалары, ыкмалары, механиздери);• ӨЭУ нун эксперттеринин мамлекеттик органдар менен укуктук суроолор боюнча кызмат-

таштыкка арналган жолугушуулары;• Υчүнчү сектор менен кызматташууга тартылган өкмөт өкүлдөрү менен жолугушуу;• Варшавада, областтык борбор (Гданьск) жана эки чакан шаарда (Элблаг и Ниджина) сек-

торлордун ортосундагы кызматташтык тууралуу практикалык мисалдарды пайдаланган жолугушуулар;

2– Этап. Кыргызстандын ӨЭУлоруна Польшалык модераторлордун өткөргөн семинар-лары (Бишкек жана Ош, декабрь 2007 ж.)


ро

грам

ма

декабрь 2007 ж. Кыргызстанда ФСКнын «ӨЭУну колдоо» Программасы жана Стефана Бато-ри Фонду (Польша) ӨЭУ секторунун репрезентативдүүлүгү жана ӨЭУ нун мамлекеттик струк-тура жана бизнес сектору менен кызматташтыкты түзүү боюнча эки семинар уюштурушту.

1) «ӨЭУ секторунун репрезентативдүүлүгүн түзүү жана анын башкаруунун мамлекеттик структурасы кызматташтыгы» 9–13 декабрь 2007 ж., Исык–Көл ( Чок–Тал айылы)

2) « Партнердук кызматташтыкка энтузиазм менен» 14 декабрь, Ош шаары.

Семинардын катышуучулары: ӨЭУ нун , аналитикалык борборлордун, жарандык коомду өнүктүрүү боюнча жергиликтүү эксперттер, мамлекеттик сектордун, жергиликтуу өзүн өзү башкаруу органдарынын өкүлдөрү .

Семинарларда жарандык коомдун катышуучуларына польшалык эксперттер төмөнкү сфе-раларда өзүлөрүнүн тажрибасын беришти: • Кыргызстандын үчүнчү секторун өзүн өзү уюштуруунун эффктивдуу формалары Жана аоар

кандай иш алып бара алышат. • үчүнчү сектордун кызматташтыгы– жалпы ойлор, баалулуктар, кызыкчылыктар.• Бийлик менен кызматташтыктын потенциалдуу формалары Коомдук саясатка таасир бе-

руусу; • Жалпы стратегияны Жана максаттардын байланышы Жана аны өнүктүрүү

СЕМИНАРДЫН МАЗМУНУ

I. Кыскача маалымат• Жарандык өзүн өзү уюштуруунун Формысы. ӨЭУ нун ар кандай типтери Жана алардын

мамлекеттин кррмдук–саясий тузулузундогу ээлеген орду.• 1989 –жылдан кийинки Польшадагы үчүнчү сектордун өнүгүүсү• Польшадагы Жана башка мамлекеттердеги ӨЭУ нун платформасынын өнүгүү тарыхы

II. ӨЭУ нун ички кызматташтыгы Жана платформаларды түзүү.• Кызматташтык платформаларын түзүү себептери.• Кызматташтыктын негизги динамикасы • Кызматташтыктын ар кандай ченемдери • Платформаны түзүү – маанилүү суроолор

Продукт :1) Польшага Стади–турдун Кыргызстандагы семинарлардын матеиалдары ФСК нын сайтында

www.soros.kg)

БААРДЫГЫ БАГЫТ БОЮНЧА $ 90658

* административдик чыгымдар

2) «Кыргызстандагы реформаларды жана өнүүү программаларын көз карнады эмес моното-рингин жана баалоону өнүктүрүү»Долбоор «Көз карнады эмес моноторингин жана баалоону өнүктүрүүнүн механизмдерин

пайда кылууга жана мониторинг поцессине киргизуу максатында ӨЭУ нун потнциалын жого-рулаттуга көмөк көрсөтүү»

Долбоордун максаты:

1. Министирликтин денгээлинде чечим кабыл алууда ӨӨС тү баалоо, коомдук моноторингди пайдаланунун механизмдерин иштеп чыгуу.

120

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ы2. ӨЭУ ну ӨӨС тү баалоо жана мониторинг поцессине киргизу механизмдерин иштеп чыгууга

жардам берүү

Маселе:1. Мамлекет тарабындагы жана жарандык коомдогу кызыккан субъетилерди аныктоо.2. Мониторингдин жыйынтыктарын эсепке алуу жана ӨӨС тү баалоо системасын анализдөө 3. ӨӨС тү баалоо жана коомдук мониторинг жыйынтыгын пайдалануу боюнча рекоменда-

цияларды иштеп чыгуу.4. ӨӨС тү баалоо жана коомдук мониторинг боюнча мамлекеттик кызматкерлер жана ӨЭУ

үчүн окутуу иш чараларын өтөкрүү5. Көз каранды эмес баалоочулардын демилгелерине көмөк көрсөтүү

ДОЛБООРДУН ИШ ЧАРАЛАРЫ

1) Өткөөл мезгилдеги өлөклөрөгү мониторинг жана баалоо: жарандык коом менен мамле-кеттин өз ара карым катнашы» Эл аралык Конференция (12 – 14 апрель 2007 ж.)

Катышуучулар: мамлекеттик структуралардын, министирликтердин, донор уюмдарынын, ӨЭУ нун өклүдөрү

Конференциянын алкагында мастер –класстар берилди Конференциянын маселелери:

– Региондордо ишке шып жаткан программалырдын ийгиликтуулгүнө таасир беруучу көз кранды эмес мониторинг жана баалоо демонстрациялоо.

– Мындай балоолордун мамлекеттке керектик муктаждыгыг аныктоо, жарандык коомдун мамлекет мнен булл сферадагы кызматташтыгын эффективдуу механизмдерин аныктоо.

– демонстрация успешного опыта использования независимого мониторинга и оценки в качестве инструмента управления и повышения эффективности реализуемых программ в регионе.

Конференциянын жыйынтыгы:• Мониторинг жана баалоо менен иш алып барып жаткан адамдар менен ӨЭУнун карым кат-

нашы боюнча макулдашылган кадамдар.• Мамлекеттик орагандарга мониторинг жана баалоону киргизу учун керетуу жана зарыл

шарттарды аныктоо;• мониторинг жана баалоо боюнча ачык конрустар боюнча донорлордун шарты;• ар кандай уюшулган топтордун кызматташуу шарты;

Продукт :

– конференцииянын Резолюциясы– конференциянын материалдарынын жыйнагы

БАРДЫГЫ КОНФЕРЕНЦИЯ БОЮНЧА $ 19534*

* Катышуучулардын түнөгөнгөжана тамактанууга , транспорткокеткен чыгымдары, конфе-ренц –залдын арендасы, таркатылуучу материалдар, административдик чыгымдар.

2) Семинар–тренинг « Мамлекеттик органдардагы башкаруу. Маалекет көрсөткөн кызматтын стандарты жана мониторинги,баалоосу» (3 – 6 август 2007 ж.) ;


ро

грам

ма

Катышуучулар ӨЭУ лор, көз каранды эмес баалоочулар, баалоочу агенттиктердин, рефор-ма жана өнүгүү программаларын балоо технологияры боюнча мамлекеттик программалар-ды иштеп чыгуучулардын өкүлөдрү.

Максаты – Мониторинг жана баалоону ичине камтыган программаларды иштеп чыгууга

окутуу тренингдин жыйынтыгы:• өнүгүү программаларын балоо жана мониторинг кылуу боюнча ӨЭУ менен мамлекеттин

биргелешкен иш аракетинин механизми;• өнүгүү программаларын балоо жана мониторинг кылуу боюнча ӨЭУнун потенциалы• өнүгүү программаларын коррекция кылууда мониторингди учетко алуу процедурасын

түзүү жагдайы

БААРДЫГЫ ТРЕНИНГ БОЮНЧА $ 28530*

* Катышуучулардын түнөгөнгөжана тамактанууга , транспорткокеткен чыгымдары, конфе-ренц –залдын арендасы, таркатылуучу материалдар, административдик чыгымдар.

3) Семинар: « Борбордук Азия өлкөлөрүндө өнүгүү программаларын балоо жана мониторинг кылуу системасын түзүү жагдайы» (5–9 декабрь 2007 ж.)Катышуучулар : Борбордук Азия өлкөлөрүнүн ((Казахстан , Кыргызстан , Тажикистан ) мам-

лекеттик органдарынын, өкмөттүк эмес уюмдардын, балоо жана мониторинге жооптулардын өкүлөдрү.

Семинардын максаты : Борбордук Азия өлкөлөрүндө өнүгүү программаларын балоо жана мониторинг кылуу системасын түзүү жагдайы маселелер:1. Программалар жана стратегиялардын эффективдуулугу үчүн балоо жана мониторингдин

ролу.2. балоо жана мониторингди мамлекеттик башкарууда колодонуу тажрибасы системасын ка-

рапчыгуу;3. Борбордук Азия өлкөлөрүндө көз каранды эмес баалоонунун стратегиясын түзүү;4. Маалекеттик структуранын, бизнес–уюмдардын, ӨЭУ нун, көз каранды эмес баалоочулар-

дын мониторинг процессиндеги карым катнашынын шарттарын иштеп чыгуу;

БААРДЫГЫ СЕМИНАР БОЮНЧА $ 22833*

* Катышуучулардын түнөгөнгөжана тамактанууга , транспорткокеткен чыгымдары, конфе-ренц –залдын арендасы, таркатылуучу материалдар, административдик чыгымдар

Долбоордун жыйынтыгы:

1. Чечим кабыл алуунун Министирликтин денгээлинде өткөрүүлүчү Коомдук балоо жана мо-ниторингдин механизмдерин түзүү боюнча сунуштардын комплексин даярдоо ишке ашып аяктап калды.

• Сунуштардын биринчи вариантын иштеп чыгуу аяктады;• Коомчулуктун жана бизнес чөйрөсүнүн балоо жана мониторинге катышуусунун ар кандай

схемалары сунушталды;• балоо жана мониторингдин жыйынтыгы менен аналитикалык уюмдардын катышуусу ме-

нен чечим кабыл алуу схемасы сунушталды;• Келээрки жылга балоо жана мониторингдин ишке ашыруу саясатын, процедурасын, маа-

лыматтык камсыз болушун, окутуусун камтыган мамлекеттик органдар менен жарандык коомдун биргелешкен иш чараларынын планы иштелип чыкты

122

«ММ

К к

олд

оо

» п

ро

грам

мас

ы• Кыргызстандын топторунун ишмердигине Эл аралык «Программаларды баалоо»

(IPEN) уюму, Казахстана и Тажикистандын аталган багытта иштеген жарандык коомдун өкүлдөрүнун ресурстары кошулду.

2. ӨЭУну 2007–2010 жылдардагы Өлкөнүн Өнүгүү Стратегиясын балоо жана мониторинг процессине катыштыруу механизмдерин иштеп чыгууга көмөк көрөтүлдү.

• балоо жана мониторинге кызыккан уюмдардын тизмеси түзүлдү , Кыргызстанда балоо жана мониторинг боюнча профессионлдуу тармакты тузуунун биринчи кадамдары жана алгачкы документтери даярдалды;

• Мамлекеттик структуралар менен карым катнаш тузулду( Кыргыз Республикасынын Ад-министрациясынын экономика жана социалдык саясат бөлүмү, Кыргыз Республикасынын экономикалык өнүгүү жана сода министирлиги, Кыргыз Республикасынын Билим беру ми-нистирлиги). Башка министирликтин жана ведомстволордун өкүлдөрү да жарандык коом-дун өкүлдөрү менен семинарларга катышышты;

• балоо жана мониторинг мене ниш алып барган ӨЭУлор жана мамлекеттик органдардын өкүлдөрү катышкан эки биргелешкен иш чара өткөрүлдү,

КОНКУРСТАР

Конкурс: « калкка Мамлекет тарабынан көрсөтүлгөн кызматтын мониторинги».

Максаты – калкка Мамлекет тарабынан көрсөтүлгөн кызматтын мониторингин ишке ашы-руу

Маселелер:1. Көрсөтүлгөн кызматтын Керектөөчүнүн муктаждыктарына жана талабына жооп беруу

денгээлин баалоо ;2. Көрсөтүлгөн кызматтын стандарттарга, нормаларга, ушул ишти регуляция кылуучу про-

цедураларга тура келишин изилдөө; 3. Мамлекет тарабынан көрсөтүлгөн кызматтын эфективдулугун аныктоо4. Мындай кызматтын эл аралык тажрибасын анализдөө жана анны Кыргызстандын шарты-

на ылайыкташтыруу;5. Изилдөө учурунда алынган жыйынтыкты рекомендация теруу максатында бардык кызык-

кан тараптарды катыштырып талкулоону уюштуруу;

Жеңүүчулөр:«Академ и К» Иимий –окутуу борбору (Бишкек шаары). Долбоор«Кыргыз Республикасы-

нын Кыймылсыз мүлктү каттоо агенттигин Калкка Мамлекеттик кызматын коомдук монито-ринг жүргүзүү»

$ 4855*

• Иш Каражаттары, тике, административдик чыгымдар.«Мониторинг борбору» Коомдук бирикмеси(Бишкек шаары). Долбоор «Кыргыз Республи-

касынын Талас областында Мамлекеттик гарантия боюнча алынган калкка медициналык кыз-маттын канаатандырарлыгын мониторинг кылуу»

$ 5297*

* Тике, административдики транспорттук чыгымдар.


ро

грам

ма

«Collaboration – Содружество» Ассоциациясы ( Нарын шаары). Долбоор « Нарын областы-нын саламаттык сактоо ишканалында Клиникалык Протолго ылайык келген Мамлекеттик га-рантия боюнча алынган калкка медициналык кызматтын мониторинги»

$ 3956*

* Иш Каражаттары, тике, административдик чыгымдар.

«Нарын областынын Коомдук бирикмелерди колдоо борбору» Коомдук бирикмеси ( На-рын шаары). Долбоор «Дени сак балдар – ишенимдүү келечек» ( Нарын облстынын 60 мекте-бинин 1–4 класстарынынын окуучуларын ысык тамак менен камсыз болушун ата–энелердин жана окучуулардын муктаждыгына жооп бериши»

$ 5896*

* тике, административдик, транспорттук чыгымдар. «Чеги жок Фергана өрөөнүнүн » Коомдук бирикмеси( Ош шаары). Долбоор «Кыргыз Респу-

бликасынын жарандарына паспорт берүүнү коомдук мониторинг кылуу».

$ 4955*


«Түштүкүн жаш юристери» Коомдук бирикмеси( Ош шаары). Долбоор « МАИ кызматынын мониторинги » ( МАИ нин ОШ шаардык жана областык башкармалыгын мисалында

$ 4041*

* тике, административдик, транспорттук чыгымдар.

БААРДЫГЫ КОНКУРС БОЮНЧА $ 29000*

* административдик чыгымдар., ММК ындагы кулактандыруулар

БААРДЫГЫ ДОЛБОО БОЮНЧА $ 99385

ГРАНТТАР

«Древо жизни» Адамзаттын онугуу борбору (Бишкек шаары).

Долбоор «Жарандык Коом Консорциумун Институционалдуу өнүктүрүү Тоо Кен ондурушунун(ИППДДО Ачык Айкындыгын алдыг жылдыруу демилгелерин колдоо» Жетекчиси – К. Молдогазиева.

$ 14400*

* Административдик, тике чыгымдар, штаттын эмгек акысы.

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $ 204443

124

Билим берүү программасынын Менеджери– Валентин Дейчман, [email protected]Билим берүү программасынын Координатору – Салтанат БуйлашеваБилим берүү программасынын Ассистенти – Назира Турарова, [email protected]

Миссиясы

Кызыккан тараптарды ишке тартуу менен Билим беруу системасын реформалоого жардам корсотуу

Программанын негизги багыттары

• Билим беруунун максаты, проблемаларды аныктоо Жана тактоо, Жана аларды чечуунун жолдорун тактоо

• Жаны типтеги билим берүү системасын башкаруунун ыкмасын Жана структурасын анык-таган дормативдик документтеридин системасын түзүү (улуттук куррикулум, стандарттар ж.б.)..

• Иштин жыйынтыгын Жана доукменттериди Улуттук денгээлде алдыга жылдыруу.

«КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКСЫНДА УЛУТТУК КУРРИКУЛУМДУ ИШТЕП ЧЫГУУГА ЖАРДАМ БЕРУУ» ДОЛБООРУ

Улуттук куррикулум – рамочный документ, билим берүү максатында окуунун ар кандай денгээлинде окуучулардын конкреттуу ийгилигине багытталган ( билим беруунун стандар-ты).

Куррикулумда билим беруудогу мамлекет тарабынан конролдоо системысынын мурунку-дан айырмаланган даалоо системасы бар. Контролдоонун мындай системасы бардык денгэ-элде( класс, окутуу мекемеси, негизи эле система) ишке ашат.

Долбоордун максаты– учурдун талабына жооп берген базалык билим беру системасын ре-формалоо концепциясын иштеп чыгууга жардам беруу (мазмуну, кадр лык амсыздандыруу, баалоо системасы, каржылоо Жана башкаруу).

Аткаруу мөөнөтү – август 2006 – декабрь 2007 ж.


12 – 19 февраль, Таллин шаары (Эстония). Улуттук куррикулум жазуу тажрибасын изилдоо максатында уюшулган Стади тур.

Катышуучулар – Марченко Л.Ю., Иванов А.П., Хамзина С.А., Прояева Э.А., Иптаров С.П., Крас-ницкая Ю.А., Буйлашева С.Т., Дейчман В.К., Матохина Т., Мирошниченко Л.П., Айылчиева Г.О.

$ 14068*

* Транспорттук чыгымдар, тамак аш, виза ачууга кеткен чыгымдар

17–18 апрель, Бишкек шаары. Улуттук куррикулумду иштеп чыгуучу авторлор учун окутуу семинары.

Апрель–август, Бишкек шаары. Эксперттердин тобу тарабынын Улуттук куррикулумду иш-теп чыгуу.

«БИЛИМ БЕРҮҮДӨГҮ РЕФОРМА» ПРОГРАММАСЫ

125«Б

или

м б

ерүүд

өгү р

ефо

рм

а» пр

огр

амм

асы15–16 август, Бишкек шаары. Кыргыз Республикасынын жалпы орто билими учун Жана

Кыргыз Республикасынын билим беру Академисынын кызматкерлерине Улуттук куррику-лумдун долбоорун талкулоо боюнча Семинар.

9–10 август, Бишкек шаары. Кыргыз Республикасынын мугалимдеринин II съездинде Улут-тук куррикулумду талкулоо.

Катышуучулар – Райондук окуу бөлумунун башчылары, мектептин директорлору, завучта-ры, мугалимдер.

Талкууланган суроолор: • Улуттук куррикулумдун структурасы жана мазмуну• Улуттук куррикулумга негизделген мектептик жана предметтик куррикулумдарды тузу

мумкунчулуктору.• Куррикулумду мектептерге киргизуу перспективасы жана мектепти башкаруудагы инно-

вациялар.

20–29 август, Бишкек шаары. Август методикалык декадасынын алкагында Улуттук курри-кулумдан Тыянактарды талкулоо.

Октябрь, Нарын шаары. Улуттук куррикулумду талкулоо боюнча фокус группалар. Катышуучулар: – ММК, ата–энелер, мугалимдер, ӨЭУ.

17 – 25 декабрь, Бишкек Ош, Каракол шаарлары. Улуттук куррикулумду талкулоо боюнча фокус группалар. ММК, ата–энелер, мугалимдер, ӨЭУ.

$ 22910*

* транспорттук чыгымдар, тамактануу, канцелярияе товарлары, таратылуучу материалдар, гонорарлар

ЭВЕРГИНИЯ 2007

Июнь. Долбоор «Жаштарды окутуу лагери Эвергриния 2007».

$ 7500*

* лагердин катышуучуларна путевка алып беру чыгымдары

БАСЫЛЫП ЧЫККАН МАКАЛАЛАР

• Газета «Кут билим» 9 август 2007 ж. №29–30(10255) Макала « мугалимдердин август 2007–ж. Кенешмесинде Кыргыз Республикасынын орто

билиминин Улуттук куррикулумунун долбоорун талкулоо боюнча Рекомендациялар • Газета «Кут билим» 26 октябрь2007 ж. №39 (10264) Билим беру кызматкерлеринин II съез-

динде кабыл алынган РЕЗолюция: «Улуттук куррикулумуду мектеп практикасында ишке ашыруу проблемалары жана мектептин реформасынын келечеги» 10 октябрь 2007 ж.

ОЭСР ЖОЛУГУШУУСУ

7–8 март 2007, Чок–Тал айылы (клуб–отель «Роял Бич»). « Атайын окууга муктаж болгон балдар үчүн Борбордук–Азиялык демилге» долбоордун катышуучуларынын координация-ланган жолугуушусу.

126

«Би

лим

бер

үүд

өгү

реф

ор

ма»

пр

огр

амм

асы

Катышуучулар: Ачык коом Институтунун (Великобритания) Экономикалык кызматташтык жана өнүгүү Уюму, Кыргыз Билим берүү Академиясы, Билим берүү демилгелерин колдоо Фонду, «Кадам артынан кадам» Коомдук Фонду, Азия Өнүгүү Банкы, ЮНИСЕФ, ӨЭУ «Умут–Надежда», ӨЭУ «Мөлтүр көз», Кыргызстандагы ОБСЕ, Билим беру саясаты Борбору(Казахстан), коррекциялык педагогика борбору (Казахстан), Билим беруу министирлиги(Тажикистан), ӨЭУ «Пульс» (Тажикистан), Ачык Коом Институту(Тажикистан), ӨЭУ «Насли наврас» (Тажикистан),

Көзү начар көргөн адамдардын ӨЭУсу(Тажикистан), ӨЭУ «Альфа–Омега» (Узбекистан), Шаг за Шагом (Узбекистан), Шаг за Шагом (Украина), Стенфорд Университети (АКШ), «Every child».

ӨЭУ «Альфа–Омега» (Өзбек стан), Шаг за Шагом (Узбекистан), Шаг за шагом ( Украина), Стенфордский Университет (США), «Every child».

$ 12470*

* Катышуучулардын транспорттук , түнөгөнгө, тамагына, чыгымдары канц товарлар, гоно-рарлар.

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $ 56948

127

Долбоордун директору – Валентин Дейчман, [email protected]

ДОЛБООР: «ЖОГОРКУ БИЛИМДИ РЕФОРМА КЫЛУУГА КӨМӨК»


Долбоор коомчулуктун билим беру маселелерине жана билимдин сапатын жогорулатууга катышуусуна багытталган.

Долбоор (ЮСАИД) Эл аралык кызматташтык боюнча Америкалык Агенттиктин финасылык колдоосунда ишке ашырылып жатат.

Долбоордун Партнерлору – Билим беру боюнча өнүгүүАкадемиясы (АКШ), «Спасите де-тей» фонду (Великобритания), «Спасите детей» фонду (АКШ) и Абт Ассосиэйтс (АКШ).

Гранттар

«Билим беру демилгелерин колдоо фонду» Коомдук Фонду (ФПОИ).

Грант Мектеп администрациясы үчүн «Мектепти жакшыртуу» жана « Окуу жана жазуу ар-калуу демократиялык ой жүгүртүүнү өнүктүрүү» темасындагы тренингдерин жана өткөрүүгө, « Мугалмдердин квалификациясын жогорулатуу системасына ваучер механизмин киргизүү» пилоттук долбоорун иштеп чыгууга багытталган.

$ 78 040*

* семинарларды өткөрүү, жумушчу топторду түзүү, маалыматтык колдоо, административдик чыгымдар.

«Билим беру демилгелер борбору “«Кадам артынан кадам» ”» Коомдук бирикмеси. Грант мультимаданият и инклюзивдүү билим беруугө, «Кадам артынан кадам» методикасы-

ны жекече кызыгуусу бар башталгыч мектептин мугалимдери үчүн семинарларды өткөрүүгө , «Step by Step» маалымат–аналитикалык бюллетенин чыгарууга багытталган.

$ 7 494*

* семинар , конференция, өткөрүү, административдик чыгымдар.

«Жаңы мектеп» Билим берүү кызматынын Көз каранды эмес провайдерлер Ассоциациясы.Грант оргтехника алууга, тренерлерди сертификациялоонун бирдиктүү стандартын иш-

теп чыгууга, билим беру уюмдарын лицензиялоодо жардам берүү, алардын программасын сертификациялоого, сертификаттарды тираждоого жана мугалимдердин квалификациясын жогорулатууга багытталган.

$ 353*

* административдик чыгымдарды кошкондо .

«ПИКС» ДОЛБООРУ

128

«ПИ

КС

» д

олб

оо

ру

Операционалдуу : профессионалдык өнүгүү мектептери үчүн (ШПР), Долбоордун алка-гында мугалимдердин квалификациясын жогорулатуу кызматы. Грант ШПР дин базасындагы жаңы окуу куралдары менен камсыз кылуу чыгымдарын жабуу, партнердук кластердик мек-тептердин мугалимдери үчүн мектептердин семинарларды өткөрүүгө багытталган.

ШПРдин аты Область, район Окутуу тили Суммасы Танатаров лицеи Ош областы, Өзгөн району кыргыз $ 4894 Куршаб айылы Тажибая орто мектеби Ош областы, Ноокат району кыргыз $ 5881 Котормо айылы № 1 мектеп Кызыл–Кия ш. Баткен областы орус $ 1659№ 7мектеп Төрөгелдиев ат. Жалалабат областы кыргыз $640 Машрапов ат. мектеп Ош областы кыргыз $ 1481

БАРДЫГЫ $ 14555

Провайдерлерге Грант :

Ыссык –Көл областынын мугалимдеринин квалификациясын жогорулатуу боюнча пилот-тук долбоордун ваучерн механизмин каржылоо системасын киргизүү.

Уюмдар Гранттын Суммасы Ысык –Көл областык билим беруу институту $ 3463 «Steps to success» Коомдук бирикмеси $ 2223 «Беш–кадам» Коомдук Фонду $ 528 Чоң кишилерди окутуунун Караколборбору $ 597 «Перемена» Центр инновациялык окутуу борбору» $ 72 Т. Сатылганова атындагы мектеп–лицей $ 891Кыргыз Билим берүү Академиясы $ 265 «Исык–көл сабаты» Коомдук Фонду $ 272 «Утан» Окуу борбору $ 384

БААРДЫГЫ $ 8695

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА $109 137

129

Билим берүү программасынын Менеджери – Валентин Дейчман, [email protected]Билим берүү программасынын Координатору – Салтанат БуйлашеваБилим берүү программасынын Ассистенти – Назира Турарова, [email protected]

Миссиясы

Кызыккан тараптарды ишке тартуу менен Жогорку Билим системасын реформалоого көмөк көрсөтүү

Программанын негизги багыттары • Мамлекеттик стандартизацияны оптимизациялоо • Жогорку билимдин сапатын камсыз кылуу инструменттерин изилдөөгө жана иштеп чыгуу-

га көмөк көрсөтүү.

Долбоор: «Жогорку билимди колдоого көмөк көрсөтүү»


Өлкөүн социалдык– экономикалык өнүгүү талабына жооп берген Жогорку билимди кол-доого көмөк көрсөтүү

Долбоордун маселелери• Илим жана билим беруү Министилиги тарабынан көрсөтүгөн жогорку билимди реформа-

лоо стратегиясын иштеп чыгуу процессине жарандык коомдун жана жогорку билим систе-масынын позиционерлерин киргизүүнү камсыз кылуу.

• Академиялык коомчулукту ишке тартуу менен компетенцияларды тандоо жана Кыргыз Республикасынын мамлекеттик компетентносттуу жагдайды ишке ашырган билим берүү стандарттар методикасын иштеп чыгуу

• Академиялык коомчулукту жана профессионалдык коомчулукту ишке тартуу менен жо-горку билим үчүн «госзаказды » түзүү методикасын иштеп чыгуу.

• Жогорку билимдин сапатын баалоо системасын анализ жүргүзүү жана ага, анын ичинде Аккредицияланган агенстволордун ишине баа беру системасын иштеп чыгуу.

• Жогорку билим проблемасы боюнча Билим беру жана илим министирлиги менен бирдик-те туруктуу «ички» семинарды түзүү

Жыйынтыгы• Компетентносттуу жагдайдын алкагында 9 багыт боюнча пилоттуу билим берүү стандарт-

тары иштелип чыкты; • Кыргыз Республикасынын Жогорку Окуу жайларында билим беру сапатынын гарантиясы-

нын ички системасын уюштуруу боюнча көрсөтмө• Кыргыз Республикасынын Жогорку Окуу жайларында Окуунун сапатынына гарантия си-

стемасын уюштуруу боюнча көрсөтмө иштелип чыкты• 2017–жылга чейинки жогорку профессионалдуу билимдин Концепциясы иштелип чыкты

2–3 май, Чок–Тал айылы (клуб–отель «Роял Бич»). Пилоттуу билим стандарттарын иштеп чыгуу боюнча «Кыргыз Республикасында жогорку билим беруу системасын реформалоо» те-масындагы семинар.

Катышуучулар – Кыргыз Республикасынын Билим жана илим министирлигинин, Окутуу–методикалык бирикмелердин, Эл аралык долбоорлордун жана уюмдардын, Окутуу мекеме-

«ЖОГОРКУ БИЛИМДИ КОЛДОО» ПРОГРАММАСЫ

130

«ПИ

КС

» д

олб

оо

ру

леринин Ассоциациясынын EdNet, консалтинг компанияларынын, Жогорку окуу жайлары-нын өкүлдөрү.

28 июнь, Бишкек шаары. Семинар – Кыргыз Республикасынын Жогорку Окуу жайларынын (ЖОЖ) ректорлорунун кенешмеси : «ӨӨС түн жана Концепциянын алкагындагы Кыргыз Ре-спубликасынын Жогорку билим берүрүснүн өнүгүүсүнүн негизги багыттары»

Катышуучулар – Кыргыз Республикасынын Билим жана илим министирлигинин жетекчи-лери, Кыргыз Республикасынын ЖОЖынын жетекчилери.

29 июнь, Бишкек шаары. Улуттук билим беру форуму : «ӨӨС түн алкагындагы Кыргыз Ре-спубликасынын билим беруу Реформасы»

Катышуучулар – Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн , Жогорку Кенештин депутаттары, Эл аралык уюмдардын жана агенстволордун, жарандык коомдун өкүлдөрү, Жогорку окуу жайларынын, орто кесиптик окуу жайларынын жетекчилери.

16–17 июль, Бишкек шаары. Семинар: «Кыргыз Республикасынын жогорку билиминин са-

патынын оптималдуу модели, эларлык тажрибаны эске алганда» Катышуучулар – Кыргыз Республикасынын Билим жана илим министирлигинин жетекчи-

лери., Кыргыз Республикасынын ЖОЖынын жетекчилери.

21–22 сентябрь, Бишкек шаары. Семинар: « Билим беруу мазмунун түзүүнүн Компетент-носттуу жагдайы жана окуу сабактарын иштеп чыгуунун өзгөчөлүктөрү»

Катышуучулар – окутуучулар, Кыргыз Республикасынын ЖОЖ ларынын кафедра башчы-лары.

21–23 октябрь, Алмата шаары (Казахстан). Билим алуунун сапатын баалоо боюнча симпо-зиумга программанын эксперттеринин катышуусу.

29–30 октябрь, Бишкек шаары. Семинар: «Кыргыз Республикасынын ЖОЖ ларында билим берүү сапатынын гарантия системасын түзүү»

Катышуучулар – Кыргыз Республикасынын Билим жана илим министирлигинин жетекчи-лери., Кыргыз Республикасынын ЖОЖынын жетекчилери.

4–5 декабрь, Бишкек шаары. Конференция: «Билимдин мазмунун жана Сапатын балоо си-стемасын өзгөтүүнүн негизги багыттары»

Катышуучулар – Кыргыз Республикасынын Билим жана илим министирлигинин жетекчи-лери., Кыргыз Республикасынын ЖОЖынын жетекчилери.

Максаты: – Компетентносттуу жагдайдагы Жаңы муундун Мамлекеттик билим беруу стан-дарттарын иштеп чыгуу боюнча жана Кыргыз Республикасынын Жогорку окуу жайларындагы окутуунун сапатынын гарантия системасын уюштуруу боюнча Көрсөтмөнүн долбоорун ачык диалог режиминдеги талкуулоо

БААРДЫГЫ ИШ ЧАРАЛАР БОЮНЧА $ 80104

КОНКУРСТАР

Февраль. 28 топтун ( курамында академиялык, эксперттик коомчулук – баардыгы 90 киши) арасында 2017– жылга чейинки Жогорку профессионалдуу билидин өнүгүү Концепциясын иштеп чыгуу үчүн конкурс жаряланды. Аныничинен 6 топ тандалып алынды – Тренинг жана консалтинг борбору, Гуманитардык долбоорлоо Институту, окутуучулардын Академиялык топтору (МУК, БГУЭП), Кыргыз Республикасынын Президентинин алдындагы Эл аралык Стра-тегиялык изилдөө Институту

131«П

ИК

С» д

олб

оо

ру

Январь – ДекабрьЖаңы муундун мамлекеттик билим беруу стандарттарын иштеп чыгууга конкурс

өткөрүлдү. Конкурска академиялык, эксперттик коомчулуктан топтор катышты. Берилген 30 заявка-

дан 9 топЖаңы муундун мамлекеттик билим берүү стандарттарын иштеп чыгуу үчүн тандалып алын-

ды.

$ 12960*

* Жумушчу топтун мүчөлөрүнүн гонорарлары.

Басылып чыккан макалалар• Газета «Кут билим» 28 сентябрь2007ж. №36 (10261)

Макала: « Жогорку билимдин мазмунун сапаты • Газета «Российская газета» 30 октябрь2007 ж. №242 (4505)

Макала: «Сапат – биринчи орунда болуш керек»


Кыргыз Республикасынын Жогорку окуу жайларындагы окутуунун сапатынын гарантия системасын уюштуруу боюнча көрсөтмө.

Компетентносттуу жагдайдагы Жогорку окуу жайларындагы окутуунун Мамлекеттик би-лим беруу стандарттарын иштеп чыгуу боюнча методикалык рекомендация.

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $ 93 064

ГРАНТТАР

«Билим беруу демилгелери фонду» (ФПОИ) Коомдук Фонду Мүмкүнчүлүктөрү чектел-ген балдарга сапаттуу берууну камсыз кылууга грант. Жетекчиси: Иванов А.П.

Долбоор Кыргыз Республикасынын аталган сферасындагы саясатты ОЭСР (OECD менен бирдикте изилдөө . Бул демилгенин алкагында ФПОИ регионалдык денгээлдеги координа-циялоочу борбор катарында иш алып барат.

$ 20 000*

* Транспорттук, административдик чыгымдар, гонорарлар

Борбордук Азиядагы Америка Университети .

Долбоор: Эл арасында чыгып сүйлөө навыгы, оратордук чеберчилик, критический ой жүгүртүү боюнча Бишкек шаарынын Жогорку окуу жайларынын студенттеринин арасында Дебат – турнир, Долбоордун Жетекчиси:– Жолдошбек Осмонов.

$ 1 000


132

Программанын Ассистенти – Ракия Рустемова

Программа диплом алган бүтүрүүчүлөргө АКШ, Великобритания, Франция, Германия жана Венгринын университеттеринен билим алууга мүмкүнчүлүк берет. Программага конкурстук негизде бардык каалаган адамдар катыша алат.

Программалар магистирдик жана доктордук изилдөөлөргө бөлүнөт жана илимий даража бербеген изидөөлөгө берилет.

OSI / FCO Chevening / University of Oxford and University of YorkПрограмма төмөнкү мүмкүнчүлүктү берет:

• Чакырылган студент Оксфорд Университетинде дипломдон кийинки изилдөөнү доктор-антурада (PhD) 9 ай бою Оксфорд Университетинде өткөрөт

• Оксфорд Университетинде социалдык–гуманитардык багыт боюнча магистратурада окутуу;• Йорк Университетинде социадык–гуманитардык багыт боюнча магистратурада 12 ай окутуу.

ГРАНТТАР

Фамилия Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетДжумабаев Нуржан 9 ай Environmental Policy Университет Оксфорд

Дуйшебаева Лира 12 ай Political Philosophy Университет Йорк

$ 6 552,55*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары, тестирлөө, до-кументтерди толтуруу, авиабилеттер, анын ичинде Жайкы окуулардын, Стамбулдагы (Тур-ция) ориентациялоочу жумалык.

OSI / FCO CHEVENING / UNIVERSITY OF EDINBURGH

Программа 12 айлык социально–гуманитардык багыт боюнча магистратурадыгы окуу – Эдинбург университети (Великобритания)

ГРАНТТАР

Фамилия Аты Окуу мөөнөтү Факультет Университет

Ташболотова Нуржамал 12 ай Policy Studies Университет Эдинбург

Темишев Кыялбек 12 ай Policy Studies Университет Эдинбург

$ 10 371,66*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары, тестирлөө, доку-менттерди толтуруу, авиабилеттер, анын ичинде Стамбулдагы (Турция) Жайкы окуулар.

OSI / FCO CHEVENING / UNIVERSITY OF LEEDS

2007–жылдан бери “Сорос–Кыргызстан” Фондунда Лид университетинде социалдык –гу-манитардык багытта магистратурада 12 ай окуганга (Великобритания)жаны стипендия про-граммасы ачылды .

$ 383*

СТИПЕНДИА ПРОГРАММАЛАРЫ

133«П

ИК

С» д

олб

оо

ру

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары.

OSI / HANSARD SOCIETY INTERNSHIP PROGRAM

Бул программага OSI/FCO Chevening стипендиясынын бүтүрүүчүлөрү гана катыша алат. Программа төрт бөлүктөн турат жана үч айга созулат. Биринчи бөлүк – академиялык курс, Великобританиялык профессор сабак берет. Максаты:

Студентке Британия саясатын түшүнүүгө жардам берет.Экинчи бөлүк – Великобританиянын министирликтеринде, кайрымдуулук мекемелерин-

де, илимий борборлордо, парламентинде практика өтүү.Υчүнчү бөлүк – Студент тандаган темага диссертация жазуу. Төртүнчү бөлүк – Великобританиянын атактуу саясатчылары окуган лекцияларга катышу (

мурдагы министирлер, саясий журналисттер, пэрлер, атактуу мугалимдер)

ГРАНТТАР

Фамилия Аты Окуу мөөнөтүТыныстанов Тендик 3 ай

$ 1 060*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, , авиабилетке кеткен чыгымдар

OXFORD COLLEGES HOSPITALITY SCHEME

Программа Кыргызстанда 2007–жылдан тартып ишке ашып келе жатат жана Оксфорд Уни-верситетинин китепкана ресурстары менен иштегиси келген илимий кызматкерлерге багыт-талган, же аталган Университеттеги бир кесиптеги коллегалары менен кызматташуусуна ба-гытталган. Илимий даражасы бар же белгилуу бир долбоордо (китеп жазуу, лекциялардын жаны курсун иштеп чыгуу) иштеген кандидаттарга артыкчылык берилет. Программа Оксфорд Университетинин бардык кесиптери боюнча бир айлык окуну камтыйт.

$ 789*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, , почтага кеткен чыгымдар

SOCIAL WORK MASTERS FELLOWSHIP PROGRAM

Программа социалдык саясатты иштеп чыгууга жана социалдык реформаны ишке ашы-рууга жана ошондой эле Кыргызстанда социалдык ишмердикти өнүктүрүүгө кадрларды да-ярдайт.

Магистрдик программа Колумбия Университетинде( Нью–Йорк шаары, АКШ), 2 –жылга окууга , же Вашингтон атындагы Университетте ( Сент–Луис шаары, АКШ).

ГРАНТТАР

Фамилия Аты Окуу мөөнөтү Факультет Университет

Имамбакиева Эльмира 2 жыл Social Work Колумбия Университети

Лукичева Екатерина 2 жыл Social Work Вашингтон атындагыУниверситет

134

«ПИ

КС

» д

олб

оо

ру

SOCIAL WORK FACULTY FELLOWSHIP PROGRAM

Программа мыкты жаш окутуучуларга социалдык жумуш сферасында билимин жана навы-гын жакшыртууга же социалдык дициплинага кесибин өзгөртүүгө муккундук берет

Программа социалдык жумуш боюнча илимий даража алганга жана Кыргызстанда изилдөлөрдү өткөргөнгө багытталбайт.

Стипендиаты программанын Стипендиаттары бир семестрди Колумбийском Университе-тинде Нью–Йорк ш., АКШ бир семестр в), же Вашингтон атындагы Университети . ( Сент–Луис ш., АКШ), чет элдик коллегалары менен тажриба алмашат.

Экинчи семестр өзүнүн университинде. Программа эки жылга эсептелген.2008–жылдан тартып окутуучулар үчүн компоненти ЖОЖ ларынын оуктуучуларын колдоо

Программасына кирди (Faculty Development Fellowship).ГРАНТЫ

Фамилия Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетКурманбаева Чолпон 2 жыл Social Work Колумбия Университети

$ 9 335,28*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары, тестирлөө, до-кументтерди толтуруу, авиабилеттер, анын ичинде Стамбулдагы (Турция) Жайкы окуулар жана ориентациялоочу жумалык. ( Будапешт, Венгрия)

OSI / CNOUS / FRENCH EMBASSY

Программа «Сорос–Кыргызстан» жана Кыргызстандагы Фонду и Француз элчилиги тара-бынан каржыланат, социалдык –гуманитардык багыттагы француз универсттериндеги маги-стратурага окууга бир жылдык стипендия берет.

Фамилия Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетСаипова Чолпон 12 ай Экономикалык теория Университет Бордо

Эсентаева Зулайка 12 ай Коомдук башкаруу Университет Лион IIIЭрназарова Жылдыз 12 ай Экономикалык теория Университет Лион III

2007–жылдан тартып программанын дагы бир компоненти пайда болду– жайкы мектеп-терде окутуу. Максаыты: Студеттерди Францияда окуугу даярдоо ( акадеаиялык сабаты, прак-тикалы кенештер), окууга үчүн катышкан төрт мамлекеттен (Казахстан, Кыргызстан, Тажики-стан, Узбекистан) OSI / CNOUS / FRENCH EMBASSY программанын финалистери чакырылат. Окутуулар эки жумагаг созулат. Бардык сабактарды француз окутуу системасынын мугалим-дери жана эксперттери берет.

$ 20 257,83*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, тестирлөө, авиабилеттер, анын ичинде (Ысык–, Кыргызстан) Жайкы окуулар.

FACULTY DEVELOPMENT FELLOWSHIP PROGRAM

Программа окутуучулардын илимий даража алганына багытталбайт, академиялык карье-раны жогорулатууга багытталат; окуу пландарын реформалоодогу инновациялык жагдайла-рын түзөт жана регионалдык жана эл аралык институционалдык кызматташтыкты жана бир-гелешкен долбоорлорду өнүктүрөт.

135«П

ИК

С» д

олб

оо

ру

Программанын Стипендиаттары бир семестрди АКШ университеттерин биринде өткөрүшөт, чет элдик коллегаларынын тажрибасы менен таанышышат, дагы бир семестрди — өзүнүн өлкөсүндөг үуниверситетте өткөрөт. Программа эки жылга эсептелген.

ГРАНТТАР

Фамилия Аты Окуу мөөнөтү Факультет УниверситетБаетов Аяз 2 жыл Эл аралык укук Университет Гарвард

Игамбердиев Бахтияр 2 жыл СоциологияУниверситет Джордж

МэйсонМамбеталиев Аскарбек 2 жыл Саясий илимдер Университет Нью–Йорк

Усубалиева Гульнара 2 жыл Социология Университет Рутгерс

Чотаев Закир 2 жылТерроризм жана

жакырчылыкУниверситет Индиана

$ 11 413,38*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары, тестирлөө, до-кументтерди толтуруу, авиабилеттер, анын ичинде Стамбулдагы (Турция) Жайкы окуулар жана ориентациялоочу жумалык. ( Будапешт, Венгрия)

GLOBAL SUPPLEMENTARY GRANT PROGRAM

Максаты: гуманитардык жана социалдык багыттагы докторантурада окуган Чыгыщ Евро-па, Ортонку/Жакынкы Чыгыш, Европа, Азия, Австралия, Тундук Америка университеттеринде аккредитацияланган студенттерге багытталган. Бул программа студенттердин кошумча кар-жылоосуна мумкунчулук тузөт.

$ 302*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары

БОРБОРДУК ЕВРОПАЛЫК УНИВЕРСИТЕТ – CENTRAL EUROPEAN UNIVERSITY (Г. БУДАПЕШТ, ВЕНГРИЯ; МАГИСТРАТУРА, ДОКТОРАНТУРА)

Университет социалдык–гуманитарнык и экономикалык багытта магистратура жана док-торантурага стипендия берет. “Сорос–Кыргызстан” Фонду документтерди тапшыруу процес-синде консультация берет, документтерди Будапештке жөнөтөт, кирүү экзамендерин адми-нистрациялайт.

$ 3 074*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары, тестирлөө

БОРБОРДУК ЕВРОПА УНИВЕРСИТЕТИНДЕ ОКУУ ПЛАНДАРЫН ИШТЕП ЧЫГУУ БОРБОРУ – CURRICULUM RESOURCE CENTER ( БУДАПЕШТ Ш., ВЕНГРИЯ)

Борбордук европа университетинин(ЦЕУ) Борборунун Программасы Чыгыш Европа жана мурдагы СССРдин мамлекеттеринин ЖОЖ ларынын окутуучулары үчүн.

Программын Максаты — окуу пландарын жана программаларын иштеп чыгуудагы жетиш-пегендикти жеңүү, Программанын алкагында ЦЕУ факультеттери жана программалары ме-нен бирдикте темати калык Сессиялар өткөрүлөт , Сессияларда ЦЕУ нун ресурстарын жана

136

«ПИ

КС

» д

олб

оо

ру

факультеттерди пайдаланууга мумкунчулук берет. Окутуунун методологиясынын курсун иш-теп чыгууга семинарлар уюштурулат.

ГРАНТТАР

Фамилиясы Аты Окуу мөөнөтү ФакультетСатывалдиева Бактыгуль 20–28.01.2007 Экономика

Караева Махабат 31.03.–8.04.2007 Айлана чөйрөнү коргоо илимиЭгембердиева Алтынай 8–14.10 Айлана чөйрөнү коргоо илимиРахманжанова Зуура 8–14.10 Айлана чөйрөнү коргоо илими

Мажитов Бакытбек 3–11.11 Эл аралык мамилеАкматов Кубанычбек 3–11.11 Эл аралык мамиле

Осмоналиева Нурзада 10–18.11 Юриспруденция Кулов Эмир 24.11–2.12 Саясий илимдер

Рахманжанов Асан 24.11–2.12 Саясий илимдерТулегабылова Нуржан 24.11–2.12 Саясий илимдер

$ 17 915*

* Газетага берилген кулактандыруулардын чыгымдары, почта чыгымдары, авиабилеттер.

Стипендиалдык программалардын бүтүрүүчүлөрү менен ниш алып баруу

“Сорос–Кыргызстан” Фонду Стипендиалдык программалардын бүтүрүүчүлөрү менен байланыш тузуугө аракет кылат. Грант алуучулар Кыргызстанга келгенде конкурска катышу процессин тушундуруу боюнча лекцияларга катышышат. 2007–жылдын сентябрь айында бүтүрүүчүлөрдүн жолугуушусу болду.

БААРДЫГЫ 2007 $ 81 453,7

137

Программанын координатору– Бумайрам Исмаилова, [email protected]

Программа чет мамлекетте окуу боюнча материалдарды берет, маалымат ресурстарын пайдаланууга мумкунчулук түзөт, академиялык тажриба алмашууну администрациялайт, «Сорос–Кыргызстан» фондунун Кыргызстандын алты региондогу бардык программалары-нын иштешине көмөк берет.

ФСКнын Маалымат–консультациялык борболору «Сорос–Кыргызстан» Фондунун структу-

ралык бөлүмдөрү болуп саналат, Негизги максаты : консультация беру жана чет мамлекетте окуганга көмөк көрсөтүү.

Маалымат–консультациялык борболорунун ишинин негизги багыты: • АКШ жана Европа окуу жайларында окуу үчүн баардык кызыккан тараптарга консультация

берүү жана ошондой эле илимий изилдөөлөдү ишке ашыруу. • Ар кандай стипендиалдык программамалар боюнча заявканын формаларын толтуруу. • Чет малекетте окуу тууралуу окуу китептерин беруу (каталог, брошюра журнал , бюлле-

тень) . * АКШ жана Европа окуу жайларынын өкүлдөрү менен партнердук байланышты түзүү жана

чет мамлекеттеги окуу боюнча болочок партнерлордун тизмесин түзүү. • чет мамлекеттеги илимий изидөөлөр боюнча университеттерде лекцияларды окуу. * Ар жыл сайын өтүчүү « АКШ дагы билим берүү» , «Европада билим берүү» Бишкек шаа-

рындагы жана областтык борборлордогу ярмаркалар. (Ош , Жалалабад , Каракол , Нарын , Талас)

• Англис тилин өз алдынча окуганга ресурстук шарт түзүү. • Англис тилин окуу боюнча клубдун иштерин уюштуруу жана маалымат –консультациялык

борборлордун мугалимдерине жана борборго келген адамдарга методикалык семинар • Интернетке иштөөгө мүмкүндүк берүү. • тармактык стипендиялык программаларды жана чет өлкөлүк университетин стипендия-

лык программала ын администрациялоо • стипендиялык программалар дын финалстерине тест кетер алдындагы ориентация

өткөрүү. • Областык, райондук, шаардык администрациянын, эл арлык уюмдардын, ӨЭУ нун, жогор-

ку жана орто окуу жайларынын, жергиликтуу өзүн өзү башкарган органдардын, ММКнын, маданият, саламаттык сактоо мекемелеринин өкүлдөрү менен жолугуушудагы ФСКнын ба-ардык программаларынын ишин коррдинациялоо. Финансылык маалымат Ресурстук борборлордун Финансылык отчету , TOEFL, GRE, GMAT тесттерин тапшырууга ре-

гистрациялык формаларды таратууга кеткен чыгымдар , китеп сатып алууга кеткен, мезгилдик басмага жазылууга , аренда , окутуу иш чараларынын (окутуу ярмаркалары, профессионалдык өнүгүү боюнча семинарлар, маалымат –консультациялык борборлордун кызматкерлери үчүн семинарлар, чет элдик адистердин катышуусундагы семинарлар ), борбордун кызматкерлери-нин эмгке акысы, ресурстук борбордун жабдуусу, мебель, телекоммуникация.

Бишкек ресурстук борбору Нарын ресурстук борбору Иссык–Көл ресурстук борбору Ош / Джалал–Абад ресурстук борбору Талас ресурстук борбору

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА 85, 000*$

«МААЛЫМАТ–КОНСУЛЬТАЦИЯЛЫК БОРБОРЛОР» ПРОГРАММАСЫ

138

Программанын максаты: Саламаттык сактоо системасындагы ачык айкындыкты камсыз кы-луу аркалуу Кыргызстандын калкына берилген медициналык кызматтын сапатын жакшыртуу.

АЛКОГОЛДУК ЖАНА НАРКОТИКТИК КӨЗ КАРАНДЫЛЫКТЫН АЛДЫН АЛУУ БОЮНЧА ОКУТУУ ПРОГРАММАЛАРЫ

Координатор – Айсулуу Болотбаева, [email protected]Ассистенттер – Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

Программа Анонимдүү алкоголиктердин 12 кадамы (АА) жана Анонимдүү Наркомандар-дын (АН) алтернативдүү программасын ишке ашырууга багытталган.

2007–жылы программанын алкагында алкоголизмди жана наркоманияны профилактика кылуу-

чу адистердин эл аралык иш чараларга катышуусуна гранттар берилген. «Атлантис» программасы боюнча директорлор, директорлордун орун басарлары, «Атлантис» борборлорунун №1,2,8,10,27,31 мекемелеринин алмаштыруу терапиясы боюнча консультанттары үчүн стажировка .

16 июль – 30 сентябрь. Бишкек шаары, Кыргызстан. «Атлантис» программасы боюнча Ста-жировка. Стажировканын Максаты – Көз карандылык терапия бөлүмүнүн персоналын негиз-ги навыктарга окутуу . Тренерлер:

Ковалева Т. (мекеме №3, ГУИН, Кыргыз Республикасынын Юстиция Министирлиги), Исма-налиев А. (мекеме №3, ГУИН, Кыргыз Республикасынын Юстиция Министирлиги)

$ 2118*

• Жалалабат–Бишкек–Жалалабат авиабилеттерине кеткен чыгым, тренерлердин гонорары

ГРАНТТАР

Грант алуучунун аты, фамилиясы

Иштеген жери

Иш чараИшти аткаруу

мөөнөтүГранттын Суммасы

Молдобаев Э.С. ГУИН, КР ИИМ

«Атлантис» реабилитация борбор-лорунунПольшанын пенитенциар мееке-мелерине баруусу Польшанын пенитенциар системасы-нын башчылары менен жолугушуу

11–17 март, Польша

$934*

Алишерова З.К.

ГУИН, КР ИИМ

«Атлантис» реабилитация борбор-лорунунПольшанын пенитенциар мееке-мелерине баруусуПольшанын пенитенциар система-сынын башчылары мененжолугушуу

11–17 март Польша

$919*

Каримов А.Э.

ГУИН, КР ЮМ

«Атлантис» реабилитация борбор-лорунунПольшанын пенитенциар мееке-мелерине баруусуПольшанын пенитенциар система-сынын башчылары менен жолугу-шуу

11–17 март , Польша

$ 919*

КООМДУК САЛАМАТТЫК САКТОО ПРОГРАММАСЫ

139К

оо

мд


к сактоо

пр

огр

амм

асыГрант алуучунун аты, фамилиясы

Иштеген жери

Иш чараИшти аткаруу

мөөнөтүГранттын Суммасы

Джанызаков З.К. Мекеме №1, ГУИН

КР Ю М

«Атлантис» борборунун програм-масы боюнча абактагылардын көз карандылык ооруларын даарылоо боюнча тренинг

26 май–2 июнь,

Польша

$ 142**

Абыканова А.А. Мекеме №27, ГУИН

КР ЮМ

Атлантис» борборунун програм-масы боюнча абактагылардын көз карандылык ооруларын даарылоо боюнча тренингБарцево түрмөсүнө стажировка


Польша

$ 1078*

Ковалева Т.В. Мекеме№3 ГУИН КР

ЮМ

Участие в тренинге по лечению за-висимостей в тюрьмах по програм-ме «Атлантис»


Польша

$ 1084*

Лапузина И.А. Мекеме №31, ГУИН

КР ЮМ КЫРГЫЗ

Атлантис» борборунун програм-масы боюнча абактагылардын көз карандылык ооруларын даарылоо боюнча тренинг

26 мая–2 июня,

Польша

$ 1085*

Исманалиев А.А. Мекеме №3, ГУИН

КР ЮМ



Польша

$ 1084*

Кожомбердиева Р.Э.

Мекеме №8 ГУИН,

КР МЮ

Атлантис» борборунун програм-масы боюнча абактагылардын көз карандылык ооруларын даарылоо боюнча тренингБарцево түрмөсүнө стажировка


Польша

$ 1078*

Мамытова Г.Т. Мекеме №47 ГУИН МЮ КЫР-

ГЫЗ РЕСПУ-БЛИКАСЫ-

НЫН



Польша

$ 1084*

Садырова Н.А. Мекеме №10 ГУИН

КР ЮМ



Польша

$ 1265*

Сыргатаева А.К. Мекеме №2 ГУИН КР Ю М



Польша

$ 1084*

• Виза толтурганга кеткен чыгымдар, , авиабилеттер, транспорттук кызмат, медициналык страховка жана суточныйлар

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $13874

140

Координатор — Айсулуу Болотбаева, [email protected]Ассистенттер — Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

ӨЗБЕКСТАНДА, ТАЖИКИСТАНДА, КЫРГЫЗСТАНДЫН ФЕРГАНА ӨРӨӨНҮНҮДӨ НАРКОТИКТЕГЕ БОЛГОН СУРООТАЛАПТЫ АЗАЙТУУ БОЮНЧА КЕНИРИ МАСШТАБДАГЫ ЮСАИД ДИН БЕШ ЖЫЛДЫК ПРОГРАММАСЫ

Максаты: наркотикти пайдаланууга байланыштуу болгон социалдык жана медицина-лык проблемалар тууралуу маалыматтуулукту жогорулатуу, наркотике болгон мамилени өзгөртүү, Өзбекстанда, Тажикистанда, Кыргызстандын Фергана Өрөөнүнүдө калктын аярлуу топторунун арасында наркотикти колодонунун алдын алуу. Программа USAID дин Борбордук Азиядагы стратегиясынын маанилуу бөлүгү болуп эсептелет жана аярлуу топтордун арасын-да ВИЧ/СПИДдин, наркотикти пайдалануу проблемасын чечүүгө багытталат

5 февраль. Алмат ш., Казахстан. «Өзбекстанда, Тажикистанда, Кыргызстандын Фергана Өрөөнүнүдө Наркотиктеге болгон сурооталапты азайтуу боюнча» квартал сайын жолугуушусу.

Катышуучулар: Болотбаева А. («Сорос–Кыргызстан» Фондунун программалар координа-тору,), Исабаева С. («Сорос–Кыргызстан» Фондунун программалар ассистенти)

$612*

• Катышуучулардын транспорттук чыгымдары, түнөгөнгө жана суточный чыгымдары

13–14 март . Алмат ш., Казахстан. DDRP грант алуучуларынын тажриба алмашуу боюнча Регионалдык жолугуушусу.

Катышуучулар: Исабаева С. («Сорос–Кыргызстан» Фондунун программалар ассистенти), Акаев К. (Долбоордун Жетекчиси:, Ош областтык наркология диспансери), Нурмаматов И. (директор ӨЭУ «Мусаада»), Ибраимова А. (бухгалтер, ӨЭУ «Родители против наркотиков»), Канназаров У. (психолог, ӨЭУ «Диарон»), Канназарова А. (директор ӨЭУ «Здоровое поколе-ние»).

$2946*

* Катышуучулардын транспорттук чыгымдары, түнөгөнгө жана суточный чыгымдары

21–23 март . Ош ш., Кыргызстан. 12 кадамдык системасы менен наркотикалык көз каран-дылыктын терапиясы. Максаты : – химиялык көз карандылык терапия кылуудагы ыкма ката-рында12 кадамдык программаны пайдалануу. Тренерлер Наркотик пайдалануучулардын Ош, Жалал–Абад шаарларындагы долбоордын клиенттери тарабынан уюшулган үч өз жардам топторуна барышты, ал жерде мисал катарында12 кадамдык программанын негизги прин-циптери деталдуу түшүндүрүлдү.

Көз карандылыктын терапиясынын «Миннесот» модели талкууланды.Тренерлер: Лебузов И. (директор ӨЭУ «Ранс Плюс»), Токомбаев Ш. (директор ӨЭУ «РАНАР»).

$2834*

* транспорттук чыгымдар, түнөгөнгө чыгымдар , тамактануу, тренерлердин гонорары, зал-дын арендасы, канцтоварлар

ПРОГРАММА «ӨЗБЕКСТАНДА, ТАЖИКИСТАНДА, КЫРГЫЗСТАНДЫН ФЕРГАНА ӨРӨӨНҮНҮДӨ НАРКОТИКТЕГЕ БОЛГОН СУРООТАЛАПТЫ АЗАЙТУУ»

141Программа «Өзбекстанда, Тажикистанда, Кы

ргызстанды

н фергана өрөөнүнүдө наркотиктеге болгон сурооталапты азайтуу»

13–17 май. Варшава ш., Польша. Нарокотикти пайдаланунун зыяндуулугун азайтуу боюнча Эл аралык Конференция.

Катышуучу: Болотбаева А. («Сорос–Кыргызстан» Фондунун программалар координатору).

$3152*

* транспорттук чыгымдары, түнөгөнгө жана суточный чыгымдары жана регистрацияга төлөм

Май–Август. Бишкек шаары, Кыргызстан. Долбоордун аткаруучуларынын арасында шприцтерди таратуу жана көз карандылыктын

акупунктур терапиясын өткөрүү үчүн жана Акупунктур шприцтерин сатып алууга тендер.

$8798*

* тендер жөнүндө кулактандыруу акупунктур ийнелерин саып алууга жана аларды жеткизүүгө кеткен чыгым.

7–11 июнь. Ош шаары, Кыргызстан. Тренинг: « Наркотиктерди пайдалануучулар менен иш алып барууда эң мыкты тажрибалар. Мотивациоялык интервью техникасы».

Тренингдин максаты – Адистердин билим денгээлин жогорулатуу менен наркотике болгон талапты азайтуу тарабында иштеген уюмдардын потенциалын жогорулатуу.

Тренерлер: Пулатов Д.( Тажикистан Республикасынын Саламаттык сактоо министирлиги-

нин Согдий областынын наркотикке көзөмөл кылуу жана наркоманиянын алдын алуу борбо-рунун башкы адиси, Джамолов П. (директор ӨЭУ «МОСТ»).

$5100*

* транспорттук чыгымдар, түнөгөнгө кеткен чыгымдары, катышуучулардын ичкен тамагы, гонорар, тренерлердин регистрациясы, залдын арендасы, канцтоварлар.

Июнь – Июль. Кыргызстан. Наркотик менен күрөшүүнүн эл аралык күнүнө арналган Ак-ция.

Долбоордун максаты– Республиканын калкына наркотиктин зыяндуулугу жана анын ке-сепети тууралуу маалымат берүү. Наркотикке көзөмөл кылуу агенттиги, «Социум» ӨЭУсу, «По-тенциал» Долбоору, «Аман плюс» ӨЭУсу, ВИЧ/СПИДди координация жана мониторинг кылуу-чу Сектордун катышуусу менен: наркомания проблемаларын арналган пресс–конференция, жаш аткаруучулрдын концерти болур өттү.

Журналисттердин арасында наркомания менен курөшүүнүг эл алалык кунүн арналган эң мыкты медиа–ишке конкурс жарыяланды. Төмөнкү журналисттер конкурстун жеңүүчүлөрү болуп калышты: • «Наркоманиянын позитивдүү профилактикасы» номинациясында сыйлыктарды Ма-

мытова Ж., «24 kg», маалымат агентсттигин корреспонденти, Дядюченко О., «Вечерний Бишкек»газетасынын атайын корреспонденти алышты.

• «Жаштардын наркотизацияланышы жана аны женуунун жолдору» номинациясында сый-лыкты Шадиева М., – «Бара–Кух» радиокомпаниясынын директору алды.

• «Республиканын региондорунда наркоманиянын терс аракети проблемасы» номинациясы боюн-ча сыйлык Ажымаматовой Б., – Жалалабат телерадиокомпаниясынын корреспонденти алды.

$2387*

142

Прог

рамм

а «Өз

бекс

танд

а, Та

жики

стан

да, К

ырг

ызс

танд

ын

ферг

ана ө

рөөн

үнүд

ө на

ркот

икте

ге б

олго

н су

роот

алап

ты аз

айту

у»• акцияны уюштурууга кеткен чыгымдар медиа–конкурс жөнүндө кулактандыруу, гонорары

победителей среди журналисттердин арасындагы конкурстун женүүчүлөрүнүн гонорары.

6 июль. Алмат ш., Казахстан. Программанын партнерлорунун квартал майын жолугуушу-усу «, Өзбекстанда, Тажикистанда, Кыргызстандын Фергана Өрөөнүнүдө калктын арасында наркотикти колодонунуга болгон муктаждыкты азайтуу»

Катышуучулар: Асаналиева Н. («Сорос–Кыргызстан») Фондунун финансылык директору, Исабаева С. ( «Сорос–Кыргызстан» Фондунун программалар ассистент).

$1,011*

* транспорттук чыгымдар, түнөгөнгө кеткен чыгымдары, катышуучулардын ичкен тамагы.

Июль – Сентябрь. Бишкек шаары, Кыргызстан. Долбоор: наркотикалык каражаттардын, психотроптуу заттардын, квалификациялоодо

маанилүү болгон алардын размерлеринин тизмесин даярдоо.Долбоор Кыргыз Республикасынын норакотикке көзөмөл кылуу Агентствосу менен бирдик-

те ишке ашты. Жарандык коомдун, министирликтердин, ведомстволордун, өкүлдөрү катышкан жумушчу топ түзүлдү, « Партнерская сеть» Ассоциациясы тарабынан кенешмелер өткөрүлдү.

2007–жылдын 9 ноябрында Кыргыз Республикасында контролго алынуучу наркотикалык каражаттар , психотроптуу заттар, прекурсорлор тууралуу Өкмөттүн токтому чыкты.

$6736*

• «Партнерская сеть» Ассоциациясынын зыяндуулукту азайтуу кызматынын акысы, доку-ментти мукабалоо. Июль – Сентябрь. Бишкек шаары, Кыргызстан. Жаштардын арасында наркотик менен

күрөшүүгө арналган 4 плакатты басып чыгаруу. Плакаттарга мыкты 2006–жылы өткөрүлгөн плакаттар конкурсунун жеңүүчүлөрүнүн сүрөттөрү алынды.

$1602*

• Дизайнды иштеп чыгуу жана плакаттарды басып чыгаруу

ГРАНТТАР

1. «Ден соолугу таза муун» Коомдук бирикмеси Долбоор: «Жалалабат шаарында наркотик-тен көз карандыларды дарыланууга даярдоо». Грант наркотиктен көз карандылардын өз каалоосу менен дарыланышын мотивациялайт ийне колдонгон наркомандар кызматтын кенири спектри үчүн берилген.

Долбоордун Жетекчиси:– Канназарова Айсулуу.

$11390,89*

* жабдуу, административдик чыгымдар, долбоордун кызматкерлеринин эмгек акысы

2. «Диарон» Коомдук Фонду Долбоора: «Жалалабат шаарында ийне –наркотиктен көз каран-дыларды медикаментоздук эмес жол менен дарылоо жана реабилитациялоо» . Жалалабат шары. Грант наркотиктерди колодонуучуларды социалдык, психологиялык реабилитация борборун колдоого багытталган.

143Программа «Өзбекстанда, Тажикистанда, Кы

ргызстанды

н фергана өрөөнүнүдө наркотиктеге болгон сурооталапты азайтуу»

Долбоордун Жетекчиси:– Жусупова Чинара.

$20480,02*

* жабдуу, административдик, тике чыгымдар, Долбоодун кызматкерлеринин эмгек акысы

3. Ош областтык наркология борбору. Долбоор: «Ош шаарында ийне–наркотиктен көз ка-рандыларды медикаментоздук эмес жол менен дарылоо жана реабилитациялоо». Грант наркотиктерди колодонуучуларды социалдык, психологиялык реабилитация жана коомго реинтеграция кылууга берилди.

Долбоордун Жетекчиси:– Акаев Кылыч.

$ 7586,16 *


4. «Мусаада» Коомдук Фонду, Долбоор: «Ош шаарында ийне –наркотиктен көз карандылар-ды медикаментоздук эмес жол менен дарылоо жана реабилитациялоо», Ош шаары. Грант наркотиктерди колодонуучуларды социалдык, психологиялык реабилитация жана коомго реинтеграция кылууга берилди.

Долбоордун Жетекчиси: Нурмаматов Иса.

$10088,56*

* административдик чыгымдар, долбоордун кызматкерлеринин эмгек акысы

5. «Ата–энелер наркотикке каршы» Коомдук Фонду, Долбоор : « Ош шаарынын наркотиктен көз карандыларын даарыланууга даярдоо» Ош шары.

6. Грант наркотиктен көз карандылардын өз каалоосу менен дарыланышын мотивациялайт ийне колдонгон наркомандар кызматынын кенири спектри үчүн берилген.

Долбоордун Жетекчиси:– Бурханова Рано.

$8715*


БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $93,439*

* Ар жылы өтүүчү аудит, мониторинг жана программаны администрациялоо

144

Координатору – Айсулуу Болотбаева, [email protected]Ассистенттери – Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

Программанын максаты – репродуктивдуу жаш курагындагы адамдардын арасында ВИЧ/СПИД орусунун көбөйүшүнө каршы аракет кылуу. Биргелешкен колдоо– гранттык жана опе-рационалдуу колдоо аркалуу программа сексуалдык ден соолук багытында, опурталдуу сек-суалдык жүрүм турумдагы адамдардын укугун коргоо багытында иш алып барат.

7–13 май. Бишкек шаары, Кыргызстан. Эл аралык Эксперт Беаты Сиерочкинин Кыргыз Ре-

спубликасынын Ички иштер министилигинин Академиясына сексуалдык ишкелер менен иш алып баруу компонентин « Наркомания жана ВИЧ/СПИДди таркатуунун алдын алуу» спец.курсуна киргизүү үчүн визити.

$1176*

* транспорттук чыгымдар, эксперттин жашаганы, котормочунун гонорары

15 июнь. г.Ош, Кыргызстан. ӨЭУнун өкүлдөрү– Ош, Кара–Суу и Жалалабатшаарларындагы дроп–ин борборлор боюнча долбоор аткарып жаткандар үчүн Установочный семинар.

Семинардын жүрүшүндө долбоордон күткөн жыйытыктары, ишке ашпай калу коркунучу, каралды. Долбоордун алкагындагы «Подруга», «Эл Υмүтү» и «Таис +2» ӨЭУ лорунун кызмат-таштыгы талкууланды. Фасилитаторлор: Болотбаева А. ( «Сорос–Кыргызстан» Фондунун программлар координатору), Сыдыканов Б. (Улуттук координатор CARHAP).

$746*

* транспорттук чыгымдар, катышуучулардын жашаганы, уюштуруучулардын суточныйы , залдын арендасы, канцтоварлар.

23 июль. Бишкек шаары, Кыргызстан. Тегерек стол: « Лесбиянка, гей, бисексуал , трансген-дерлердин Кыргыз Республикасынын ден саламаттыкты сактоо кызматынан пайдаланышы»

Тегерек столдо Лесбиянка, гей, бисексуал , трансгендерлердин ден саламаттыкты сактоо кызматынан пайдаланышынын, укугунун корголушу анализи тууралуу эл аралык эксперт Флорином Бухучеану Джамиля Алишева жана Юлия Алешкина менен бирдикте отчет берди. Тегерек столдун катышуучулары: Сексуалдык ден соолук сферасындагы, ИППП и ВИЧ профи-лактикалоочу эксперттер, донор уюмдары, тийиштуу мамлекеттик мекемелердин, укук кор-гоочу ӨЭУ лордун өкүлдөрү катышышты. Аталган сферадагы негизги субъектилердин андан ары иш алып баруусунун приоритетүү багыттары аныкталды.

$1711*

• Уюштуруучулардын транспорттук чыгымдары , залдын арендасы, питание, канцтоварлар, котормочунун гонорары

23–28 июль. Бишкек шаары, Кыргызстан. Долбоорлорду ийгиликтүү ишке ашыруу боюнча жана Чыгыш жана Борбордук Европада

дроп–ин борборлорду уюштуруу боюнча Программанын эл аралык эксперти– Катарина Жи-

«СЕКСУАЛДЫК ДЕН СООЛУК ЖАНА УКУК» ПРОГРАММАСЫ

145«Сексуалды

к ден соолук жана укук» программасыресованын Консалтинг жардамы. Ош жана Кара–Сууда ишке ашырып жаткан жергиликтуу ӨЭУ лорго Эксперт тарабынан консультация берилди.

$1074*

* эл аралык эксперттин транспорттук чыгымдары , залдын арендасы, тамактануу, канцто-варлар, котормочунун гонорары

30 июль–4 август . Бишкек шаары, Кыргызстан. Эл аралык эксперт Беаты Сиерочканын экинчи визити –Кыргыз республикасынын ИИМ нин Академиясына эксперттик жана техни-калык жардам берүү үчүн .

$1038*

* транспорттук чыгымдар , эксперттин жашаганы, котормочунун гонорары

ГРАНТТАР

«Орхидея» Коомдук бирикмеси, Долбоор: «Рука помощи», Кара–Суу шаары.

Грант Кара–Суу шаарынын секс–кызматкерлерине медициналык, социалдык, укуктук жар-дам берүүжана аларды басмырлоочу стигма менен күрөшүүсүнө жардам берүүгө берилген. Жетекчиси: Кадыркулов Дастан.

$26039*

* иш каржаттары, административдик, тике чыгымдар , долбоордун кызматкерлеринин эм-гек акысы


• мониторинг и программаны администрациялоочу чыгымдар

146

Координатору – Айсулуу Болотбаева, [email protected] Ассистенттер – Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

Программа ММК ынын саламатык сактоо проблемалары тууралуу жазууга журналисттер-ди мотивациялоого жана калкка саламаттыкты сактоо проблемалары тууралуу маалымат берүүсүнө, саламаттык сактоо маселелери боюнча журналисттердин профессионалдык ден-гээлин жогорулатууга, коомдук саламаттыкты сактоо сферасында эффективдүү медиа страте-гияны иштеп чыккан ӨЭУ лорго жардам беруугө багытталган. • Июль – Декабрь. Бишкек шаары. Кыргызстан. ««Сорос–Кыргызстан»Фондунун коомдук са-

ламаттыкты сактоо программасынын медиа стратегиясынын Концепциясын иштеп чыгуу.

$3216*

* эксперттердин жана и программанын медиа консультантынын гонорары.

ГРАНТТАР

«Инфо–центр Рейнбоу» Коомдук Фонду, Долбоор:«Ынтымактуу журналисттердин тар-магын түзүү», Ош шаары.

Грант ВИЧ–инфекция проблемаларын чагылдырууда басмырлоочу маанайда жазбай, жур-налисттердин ВИЧ/СПИД тууралуу маалыматтулугун жогрулатууга багытталган. Долбоордун Жетекчиси:– Атабаев Дильшад.

$4799*

* жабдуу, административдик чыгымдар, командировка– транспорттук, тике чыгымдары, Долбоордун кызматкерлеринин эмгек акысы.

«Ранар терапия Борбору» Коомдук бирикмеси. Долбоор: « Медиа кампанияны өткөрүү», Бишкек шаары.

Грант ВИЧ/СПИД сферасындагы белгилуу даталарга багышталган Интернет–сайт, акция, пресс–конференция өткөрүүгө, коомдогу басмырлоо жана стигма менен күрөшүүгө багыт-талган.Долбоордун Жетекчиси:– Безрядина Алла.

$4964*

* жабдуу, административдик чыгымдар , тике чыгымдыр, Долбоордун кызматкерлериниин эмгек акысы.

«Адилет» укук клиникасы» Коомдук бирикмеси. Долбоор « ММК аркалуу жагымдуу укук чөйрөсүн түзүү, ЛЖВС карата болгон басмырлоону жана стигманы жоюуу» , Бишкек шаары.

Грант элге ВИЧ/СПИД маалымат беру у жана зыяндуулукту азайтуу программала ры учун жагымдуу укук чөйрөсүн түзүү, басмырлоону жана стигманы жоюууга багытталган.

$5007*

«ММК ЖАНА САЛАМАТТЫКТЫ САКТОО» ПРОГРАММАСЫ

147«М

мк жана саламаттыкты

сактоо» программасы* административдик чыгымдар, долбоордун тике чыгмдары, кызматкерлердин эмгек акысы

«Аваллон» Коомдук Фонду Долбоор: « Коомчулуктун ЛГБТ проблемаларын чечүү үчүн салым кошууга ӨЭУ мнен ММК ынын биргелешкен иш аракетин күчөтүү» Бишкек шаары.

Грант ЛГБТ менен ММК, коомчулуктун байланышы тууралуу видиофильм тартууга, ЛГБТ ме-нен иш алып барган ӨЭУлордун электрондук маалыматт координаттарын, сайт, ЛГБТ менен ММК, коомчулуктун байланышын күчөтүүгө багытталган конференция ЛГБТ жана ЛЖВС про-блемаларына арналган.

$4242*

* административдик, командировка–транспорттук, долбоордун тике чыгымдары, кызмат-керлердин эмгек акысы, жабдуу

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $22, 228

148

Координатору – Айсулуу Болотбаева, [email protected] Ассистенттери – Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

Ар кайсы өлкөлөрдүн саламаттык сактоо областындагы профессионалдар жана адистер-дин тажриба алмашуусуна багытталган

29 январь – 4 февраль. Лондон шаары, Сассекс, Великобритания. Саламаттык сактоо бо-юнча Улуттук Фонддордун директорлорунун, Саламаттык сактоо боюнча программалардын координаторлорунун , Эл аралык Вилтон Парктын « Наркотиктер боюнча эл арлык страте-гиялар ийгиликтуу боло алышат» конференцииясынын катышуусу менен Коомдук саламат-тык сактоо жана « ММК ны колдоо» программаларынын партнердук жолугушуусуна катышуу жана Ачык коом институтунун семинарында катышуу.

Биринчи жолугушууда ММк ын медициналык суроолорду чагылдыруу маселелери талку-ланды.Катышуучулар: Төлөгөнов М.Т. («Сорос Кыргызстан» Фондунун аткаруучу директору ); Болотбаева А. ((«Со-рос Кыргызстан» Фондунун программлар координатору ).

$2800*

* транспорттук чыгымдар, авиабилеттер, виза жана катышуучулардын суточныйы

ГРАНТТАР

Грант алуучунун аты, фамилиясы

Иштеген жери, кыз-

маты

Иш чара Аткаруу мөөнөтү, жери

ГранттынСуммасы

Исламова Ш. «Таис плюс»КФ

Секс–кызматкерлеринин глобалдык жолугу-

шууга катышы

2–4 апрель, Кам-боджа

$ 1872*

Ирискулбеков Э. «Укуктук клиника

«Адилет» КФ

Наокотикти пайда-лануучулар үчүн укук

кызматын талкулоо боюнча жолугушууга

катышуу

12–13 май, Поль-ша

$ 819*

• виза, авиабилеттер, транспорттук кызмат, медициналык страховка и суточный

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $5491

«ШВЕЙТЦЕРИЯЛЫК СЕМИНАРЛАР» ПРОГРАММАСЫ

149

Координатору – Айсулуу Болотбаева, [email protected]Ассистенттер – Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

Программа ВИЧ/СПИДдин таралышына байланыштуу медициналык кызматтын сапатын жогорулатууга багытталган чечимдерди кабыл алуунун ачык айкындыгына арналган.

20 – 27 май. Киев шаары, Одесса, Украина. ВИЧ/СПИД дин профилактикасы боюнча адво-

каттын кызматын көрсөткөндөргө окутуу визити, ПИН жана ЛЖВС коомчулугун мобилизация кылуу менен зыяндуулукту азайтуу программаларын адвокациялап ПИН жана ЛЖВС ларга комплекстүү кызмат көрсөтүү үчүн Украинадагы коллегалардын ийгиликтүү тажрибасы ме-нен танышууг .Катышуучулар: Абдынасырова Дж. («Сорос Кыргызстан» Фондунун программалар ассистенти) , Исабаева С. («Сорос Кыргызстан» Фондунун программалар ассистенти).

$4286*

* транспорттук чыгымдар, авиабилеттер, катышуучулардын жашаганы жана суточныйлары

28 май– 3 июнь. Мадрид шаары, Испания. Пенитенциар мекемелериндегилерге метадон терапиясын колдонуу боюнча тажриба алмашуу визити.

Катышуучу: Исаков Т. (Кыргыз Республикасынын Наркотиктерди контролдоо боюнча Агентствосунун эксперти )

$2979*

* транспорттук чыгымдар, авиабилет, катышуучунун жашаганы жана суточный

10 август – 10 ноябрь. Бишкек шаары, Кыргызстан. Чет элдик уюмдардын ресурстарын , тажрибасын көрүп Зыяндуулукту азайтуу сферасында иштеген адистерди англис тилине оку-туу үчүн атайын курстар.

2013*

«Школа английского языка» Коомдук Фонддун кызматын төлөө.

14 – 17 август. Бишкек шаары, Кыргызстан.

Кыргыз республикасынын саламаттык сактоо министирлигинин , ГУИН КР МЮ, КР МЮ нун кызматкерлери метадон терапиясы боюнча учүн тренерлер үчүн Тренинг .

Тренингдин максаты – Наркотик пайдалануучуларга адистерди сапаттуу метадон терапия-сын көрсөтүүгө окутуу. Тренер: Джордж Райян ( Королевском Колледждин алдындагы нар-котикалык кө карандылыктан амбулатордук дарылоо боюнча дарыгер, «Метадон Альянсы» британиялык өкмөттүк эмес уюмдун өкүлү).

$5262*

* авиабилет , жашаганга жанаи тамктанууга кеткен чыгымдар, эл аралык тренердин визасы, , транспорттук чыгымдар

«НАРКОТИКАЛЫК ЗАТТАРДЫ ПАЙДАЛАНУУНУН ЗЫЯНДУУЛУГУН АЗАЙТУУ» ПРОГРАММАСЫ

150

«Нар

коти

калы

к зат

тард

ы п

айда

лану

унун

зыян

дуул

угун

азай

туу»

про

грам

масы

7 декбрь. Бишкек шаары, Кыргызстан. Тегерек стол: “Кыргыз республикасында клиенттер-ди жана кызматты кодировкалоонун бирдиктүү системасын Презентация кылуу”.

Тегерек столдо Мониторинг жана баалоо боюнча Эксперттердин иштеп чыккан жана Кыр-гыз республикасында клиенттерди жана кызматты кодировкалоонун бирдиктүү системасы тууралуу көрсөтмө каралды. Катышуучулар: ӨЭУ, эл аралык уюмдар, мамлекеттик мекеме-лердин өкүлдөрү.

2974*

• Жумушчу топтун гонорары, , залдын арендсы, канцтоварлар, катышуучулардын түшкү та-магы.

13 – 15 декабрь. г. Вильнюс, Литва Зыяндуулукту азайтуу боюнча Семинар « шприц жана индикаторлордун чегинен чыкканда». Семинарда Зыяндуулукту азайтуунуу программалы-рынын азыркы кырдаалы жана жаңы мүмкүнчулүктөрү, аярлуу топтор менен иштөөнүн жаңы формалары.

Катышуучулар: Токомбаева Б. ( «« Зыяндуулукту азайтуу Ассоциациясы» коомдук бирик-месинин директору) , Канназарова А. ( ОФ «Дени сак Муун» Коомдук Фондунун директору), Бабенко Л. ( «Аман плюс» Коомдук Фондунун директору)

$9562*

• Виза, авиабилеттер, транспорттук кызмат, катышуучулардын медициналык страховкасы жана суточный

ГРАНТТАР

Грант алуучулардын аты, фамилиясы

Иштеген жери, кыз-маты

Иш чара Аткаруу мөөнөтү, жери

ГранттынСуммасы

Ирискулбеков Э.

«Укутук клиника «Адилет»КФ

Зыяндуулукту азайтуу боюн-ча 18 Эл Аралык Конферен-цияга катышуу

12 – 18 май, Польша

$ 1870*

Бабенко Л. «Аман Плюс»КБ Зыяндуулукту азайтуу боюн-ча 18 Эл Аралык Конферен-цияга катышуу

12 – 18 мая, Польша

$ 2674*

Токомбаев Ш. «Ранар»КБ ЦТ Зыяндуулукту азайтуу боюн-ча 18 Эл Аралык Конферен-цияга катышуу

12 – 18 май, Польша

$ 2689*

Ирискулбеков Э. ОФ «Правовая клиника «Ади-лет»

ВИЧ/СПИД ди профилактика кылуу боюнча адвокаттардын кызматын көрсөткөндөгө окутуу визити

20 – 27 Мая, Украина

$ 1958*

Таранюк Л. «Аман Плюс»КБ ВИЧ/СПИД ди профилактика кылуу боюнча адвокаттардын кызматын көрсөткөндөгө окутуу визити

20 – 27 Май, Украина

$ 1957*

Токомбаева Б. «Зыяндуулукту азайтуу тарма-гы» Ассоциация-сы КБ


20 – 27 Май, УКЫРГЫЗ РЕ-СПУБЛИКА-

СЫНЫНаина

$ 1957*

151«Наркотикалы

к заттарды пайдалануунун зы

яндуулугун азайтуу» программасыГрант алуучулардын

аты, фамилиясыИштеген жери, кыз-

матыИш чара Аткаруу мөөнөтү,

жериГранттынСуммасы

Безрядина А. «Ранар»КБ ЦТ Участие в обучающем визите для поставщиков услуг и ад-вокатов программ по профи-лактике ВИЧ/СПИД


$ 1957*

Ужаловский С. « П о з и т и в н а я Инициатива» КФ



$ 1957*

* виза, авиабилеттер, транспорттук кызмат жанасуточный

1. «Астерия» КФ , Долбоор: « ВИЧ позитивдүү жана наркотик пайдаланган аялдардын муктаж-дыктарын аныктоо», Бишкек шаары. Грант наркотикти пайдалангандардын жана алардын туугандарынын укугун коргоодогу , анын ичинде түрмөдөгүлөрдүн; анкета суроо жообу аркалуу коомчулуктун ойун анализдөө.

Долбоордун Жетекчиси:– Ермолаева Ирен.

4997,2*

* жабдуу, административдик, Долбоордун тике чыгымдары жана кызматкерлердин эмгек акысы

2. КР ИИМ инин «Бетме–бет» газетасынын Редакциясы. Долбоор: « ИИМ кызматкерлери үчүн ВИЧ/СПИДдин Профилактикасы », Бишкек шаары. Грант Кыргыз Республикасында нарко-тикти пайдалунуудан зыяндуулукту азайтуу программалырын реализациялоо тажрибасы-нын анализин “Бетме – бет “ гезитинин беттеринде чагылдыруу

Долбоордун Жетекчиси:– Сеитов Бактыбек.

1800*

* жабдуу, административдик чыгымдар, кызматкерлердин эмгек акысы

3. Зыяндуулукту азайтуу программаларынын Ассоциациясы «Партнерская сеть» Долбоор: «ВИЧ/СПИД эпидемиясына каршы коомчулукту мобилизациялоо жана Кыгызстанда зыян-дуулукту азайтуу боюнча Улуттук тармакты түзүү», “ Бишкек шаары. Грант Кыргызстанда туруктуу өнугүү жана зыяндуулукту азайтуу тармагын кенейтүүгө багытталган. .

Долбоордун Жетекчиси:– Эстебесова Батма.

2814,3*

* жабдуу, административдик,тике чыгымдар жана кызматкерлердин эмгек акысы

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $53, 705*

• мониторинг жана программаны администрациялоо

152


Максаты: психиатрия кызматын децентрализация кылуу жана клиенттердин оюн эске ал-ган орруканадан сырткары психиатрия кызматын көрсөтүүну өнүктурүү

22 – 26 февраль. Бишкек шаары, Кыргызстан. : психиатрия кызматын үйдөн көрсөтүү боюн-ча тренинг . Тренер: Антониус Морис.

2158*

* транспорттук чыгымдар , жашоого кеткен чыгымдар, каышуучулардын тамагы, залдын арендасы

23 – 26 июль. Бишкек шаары, Кыргызстан. Жаш адис –психиатрлар үчүн тренинг. Тренингдин Максаты – Өлкөнүн ар кандай региондорунан келген психиатрия пациентте-

рине ооруканадан сырткары даарылоого жардам берүү боюнча психиатр дарыгерлерине, жана медициналык айымдарга кызматтын спектрин кенейтүү менен менталдык ден соолу-гунда проблемалары бар адамдарга жардам берген уюмдардын санын көбөйтүү менен пси-хиатрия кызматын децентрализация кылуучу пилотту долбоорду сунуштоо.

6943*

* транспорттук чыгымдар, авиабилеттер, катышуучулардын жашаганы жана тамактанусу у , залдын арендасы , канцтоварлар, тренелердин гонорары

ГРАНТТАР

1. Семья и Общество» КБ, Долбоор: « Мобилдик топторду уюштуруу», Бишкек шаары.Долбоордун Жетекчиси:– Пантелеева Лилия.

$2816*

* административдик ,транспорттук чыгымдар, долбоордун тике чыгымдары жана кызмат-керлердин эмгек акысы

2. «Семья и Общество» КБ, Долбоор: « Жашаган жеринде психиатрия жардамын көрсөтүү жана адвокациондук кампаниянын механизмдерин түзүү » Бишкек шаары.Грант адвокациондук кампания жана Жашаган жеринде психиатрия жардамын көрсөтүү

боюнча тренинг өтүүгө берилген Тренер: Жолт БугарскиДолбоордун Жетекчиси:– Пантелеева Лилия.

$11126*

* транспорттук, административдик чыгымдар , долбоордун тике чыгымдары жана кызмат-керлердин эмгек акысы


• мониторинг жана программаны администрациялоо

«МЕНТАЛДЫК ДЕН СООЛУК СФЕРАСЫНДАГЫ ДЕМИЛГЕЛЕР» ПРОГРАММАСЫ

153


Программа Кыргыз Республикасында пациенттердин укугун коргоо системасын жакшыр-тууга багытталган.

23 апрель. Бишкек шаары, Кыргызстан. Калктын аярлуу топторунун ичинен чыкан паци-енттердин укугун мониторинг кылуучу грант алуучуларга тренинг.

Тренингдин максаты – Калктын аярлуу топторунун чинен чыкан пациенттердин укугун бо-юнча инструкцияларды жана көрсөтмо иштеп чыгуу

Тренер: Акейша Шилдс (программанын эл аралык консультанты).

$3308*

* транспорттук чыгымдар, авиабилеттер, тренердин жашаганы жана тамагы, котормочунун гонорары 24 апрель. Бишкек шаары, Кыргызстан. Партнердук жолугушуу.Максаты Кыргыз Республикасында пациенттердин укугун коргоо боюнча маанилүү ачуу-

лар жана рекомендацияларды презентациялоо жана талкулоо. Изилдөөлөр программанын эксперти Скоттом Ньютоном тарабынан жүргүзулдү.

$1638*

* залдын арендасы , катышуучулардын түшкү тамаг ,уюштуруучулардын транспорттук чы-гымдары, котормочулардын гонорары

ГРАНТТАР

1. Диарон»КФ Долбоор: «Жалалабат шаарындагы психиатрия мекемелериндеги пациент-тердин укугун мониторинг жүргүзүү» Жалалабат шаары. Грант менталдык ден соолугунда проблемалары бар адамдардын медициналык–социалдык жардам алуусун мониторинг жүргүзүүгө берилген

Долбоордун Жетекчиси:– Алыбаев Асылбек.

1600*

• Тике чыгымдар, кызматкерлердин эмгек акысы

2. Квалификацияны жогорулатуу боюнча Кыргыз мамлекеттик медициналые ИнститутДолбоор: « Саламаттык сактоонун укутук негиздери».

Грант укук жана саламаттыкты сактоо боюнча медицина кызматкерлери үчүн окуу курсун иштеп чыгуугу багытталган.Долбоордун Жетекчиси:– Сабыралиев Орозбек.

$ 10 000*

• жабдуу, административдик, тике чыгымдар, зарплата сотрудников

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА $16, 546*

«УКУК ЖАНА САЛАМАТТЫКТЫ САКТОО» ПРОГРАММАСЫ

154

Координатор – Айсулуу Болотбаева, [email protected]Ассистенты – Сырга Исабаева, [email protected], Джамиля Абдынасырова, [email protected]

Программа направлена на вовлечение лидеров гражданского общества в процессы при-нятия решений при реализации реформ и программ в области общественного здравоохра-нения

4 мая. Бишкек шаары, Кыргызстан. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫНуглый стол по монито-рингу бюджета службы охраны психического здоровья в Кыргызской Республике. Максаты: улуттук жана эл аралык милдеттемелерге ылайык психикалык денсолукту коргоо кызматын калыс каржылоого системасын реформалоо үчүн рекомендацияларды иштеп чыгуу.

2146*

* транспорттук чыгымдар, авиабилеттер, тренердин жашаганы жана тамагы, котормочунун гонорары

30 июль – 2 август, 2007ж., Бишкек шаары, Кыргызстан. бюджеттик мониторинг боюнчаТре-нинг Тренер: Шаамела Касием.

4107*

* транспорттук чыгымдар, тренердин жашаганы жана тамагы, фасилитатордун гонорары, канцтоварлар


• мониторинг жана программаны администрициялоо

БААРДЫГЫ КООМДУК САЛАМАТТЫКТЫ САКТОО ПРОГРАММАЛАРЫ БОЮНЧА $266, 363

• мониторинг, балоо жана программ администрациялоо, программанын кызматкерлери-нин эмгек акысы

КООМДУК САЛАМАТТЫКТЫ САКТОО ПРОГРАММАСЫ

155

Улуттук координатор – Сыдыканов Болоткан, [email protected]Улуттук ассистент – Мааткеримова Чинара, [email protected]Улуттук ассистент – Исаева Чолпон, [email protected]Улуттук ассистент – Александр Аралбаев, [email protected]

Миссия: Борбордук Азияда ВИЧ/СПИД эпидемиясынын таралышын алдын алуу

CARHAP ВЕЛИКОБРИТАНИЯНЫН ЭЛ АРАЛЫК ӨНҮГҮҮ МИНИСТЕРСТВОСУ (DFID) ТАРАБЫНАН КАРЖЫЛАНАТ ЖАНА СОРОС–КЫРГЫЗСТАН ФОНДУ GRM INTERNATIONAL МЕНЕН БИРДИКТЕ ИШКЕ АШЫРАТ.

Программанын Маселелери: жүрүм туруму опурталдуу болгон адамдардын арасында ВИЧ/СПИДдин таралышын алдын алуу иш чараларын төрт жылга каржылоо; зыяндуулукту азайтууга кызмат кылуучулардын жана чечим кабыл алуучулардын потенциалын жогорула-туу; ББУ нун үч бирдиктүү принцибин колдоо жана мааламат жана прфилактика программа-ларынын эффектидүүлүгүн жогорулатуу максатында саясатты, укук чөйрөсүн ү жакшыртууга көмөк көрсөтүү.

Программанын негизги багыттары: 1. Зыяндуулукту азайтуу кызматын комплекстүүлүгүн жана камтуу мүмкүнчүлүгүн кеңейтүү.

Зыяндуулукту азайтуу кызматын көрсөткөндөргө ( өкмөттүк эмес уюмдар жана мамлекет-тик уюмдар) финансылык жана технический жардам көрсөтүлөт. Алар менен зыяндуулукту азайтуу кызматы тууралу келишим түзүлөт жана элдин көбүрөөк катмарына сапаттуу кызмат көрсөтүүнү пландаштырууга жардам берилет. Кыргызстанда Зыяндуулукту азайтуу боюнча пенитенциар системасында бир катар комплекстүү иш чаралар өткөрүлдү. Зыяндуулукту азайтуу боюнча иштерди пландаштырууда областтык мамлекеттик администрация, мамле-кеттик атайын агенстволорду жана борборлорду, ӨЭУ лордун кызматташтыгын камсыз кылуу. Клиенттер кийлигишүү программаларын түзүүгө катышышат, өзгөчө көңүл алардын мыйзам-дуу укуктарын жана ден соолугун коргоого, стигманы, басмырлоону жоюууга бөлүнөт. Ан-дан тышкары жыл сайын зыяндуулукту азайтуу, ВИЧ тин алдын алуу жана стационардые эмес реабилитация кылуу менен иштеген жана жамааттарга негизделген уюмдарга же өз жардам топторуна граттар берилет.

2. Зыяндуулукту азайтуу кызматын көрсөткөндөрдүн потенциалын жогорулатуу. Келишим түзүлгөн уюмдар, ( 1–пунктту кара), программанын иштөө убагында башкаруу

жана уюштуруу потенциалын өнүктүрүү үчүн жана улуттук ресурстук борборлорду түзүү үчүн, технический колодоо алышат. Клиенттер, персонал, коомчулук, партнерлор менен уюштуруу стратегиялык планын түзүүгө биргелешкен консультациялар жана баалоолор өткөрүлөт. Мамлекеттик партнерлор менен бирдикте Зыяндуулукту азайтуу кызматын серти-фикациялоо системасы иштелип чыкканы жатат. Уюмдардын потенциалын жогорулатуу жана алардын туруктуулугун жогорулатуу программасынын алкагында тренерлердин жана кон-сультанттардын улуттук реферви түзүлдү жана иштеп жатат.

3. Зыяндуулукту азайтууга кийлигишүүнүн мониторинги жана баалоонун негиздери.Аталган багыттын алкагында калктын аярлуу тобунун арасында ВИЧ инвекциясын ал-

дын алуу иштерине болгон тура эмес мамилени баалоо жана мониторинг жүргүзүү карал-ган. Алынган тактоолор саясатты жана программаларды иштеп чыгуу, зыяндуулукту азайтуу принциптерин бириктирүүдө иштеген адамдарды адвокациялоо жана аларды ишке тартууга багытталган. Ошондуктан программаны алынган тактоолорду мониторинг жана баалоонун

ВИЧ/СПИД БОЮНЧА БОРБОРДУК АЗИЯЛЫК РЕГИОНАЛДЫК ПРОГРАММА

156

ВИЧ/

СПИД

бою

нча б

орбо

рдук

азия

лык р

егио

налд

ык п

рогр

амма

унификацияланган системасына кошууга, жана бул тактоолорду улуттук стратегиялык план-дарга жана жумушчу структураларга киргизүүгө болот.

4. ВИЧ/СПИД боюнча улуттук жана секторалдык стратегияларга жана программаларга киргизүү үчүн Зыяндуулукту азайтуу кызматын көрсөтүү сабактары. ВИЧ\СПИДдин алдын алуу боюнча эффективдүү улуттук стратегияларды жана пландарды

иштеп чыгууда Мамлекеттик партнерлорго, анын ичинде жергиликтүү денгээлдеги мамле-кеттик сектор кыска мөөнөттүү жана атайын көмөк көрсөтүү.

5. Зыяндуулукту азайтуу принциптерин ичине камтыган укуктук жана саясий чөйрө. Аталган багыт ВИЧ\СПИДдин алдын алуу боюнча эффективдүү улуттук стратегияларды

жана пландарды иштеп чыгууда Мамлекеттик партнерлорго кыска мөөнөттүү жана атайын көмөк көрсөтүүгө багытталган.

Багыттын алкагында «үч биридиктүү» принципти ишке ашыруу болот: ВИЧ менен күрөшүү иш чараларын бир жерден башкаруу – бардык партнерлордун ишин координация кылат;

СПИД менен күрөшүүдө координацияланган иш чараларды аткаруу үчүн секторалдык ман-даты бар бирдиктүү улуттук көрсөтмө жана моноториг жана баалоонун бирдиктүү системасы.

ПРОГРАММАНЫН ДОЛБООРУ

2006–2010 жылдардагы ВИЧ/СПИД боюнча мамлекеттик программаны ишке ашырууга жана финансылык дефицитти анализ жүргүзүүгө, СПИД, Туберкулезом жана Малярией менен күрөшүү үчүн өлкөлүк заявканы Глобол Фонддун 7– раундуна жөнөтүүго көмөк көрсөтүү.

CARHAP Программасынын колдоосу менен 2007–жылдын март–апрель айында 2006–

2010 жылдардагы ВИЧ/СПИД боюнча мамлекеттик программанын финансылык дефицитин анализдөө жүргүзүү үчүн жумушчу топ түзүлдү. Жумушчу топтун составына министирликтер-дин өкүлдөрү жана эл аралык эксперт жетектеген эксперттердин тобу киришти. Жүргүзүлгөн анализ ВИЧ/СПИДбоюнча мамлекеттик программанын Улуттук агенстволор жана эл аралык донорлор тарабынан каржылоону кайра бөлүштүрүүгө муктаж болгон компоненттерин көрүүгө мүмкүндүк берди. Жасалган иштин манилүүлүгү бала оңой эмес, себеби алынган ана-лиз Туберкулезом жана Малярией менен күрөшүү үчүн өлкөлүк заявканы Глобол Фонддун 7– раундуна жөнөтүүго колдонулду.

12– ноябрда Глобал Фонд Кыргызстандын заявкасын бекитип, 28 млн. 209 тыс. доллардыВИЧ/СПИД профилактикасына беш жылга бөлүп берди, булл каржаттар ВИЧ–инфекциясынын

профилактикасына жана АРВ терапияга жумшалды.

Долбоор: Кыргызской Республикасынын пенитенциар системасындагы абактагылар үчүн ВИЧ/СПИДди профилактика кылуу.

CARHAP Программасынын колдоосу менен 2007–жылдын июнь айында Кыргызской Ре-

спубликасынынЮстиция Министирлиги менен бирдикте Кыргызской Республикасынын пе-нитенциар системасындагы абактагылар үчүн ВИЧ/СПИДди профилактика кылуу долбоору ишке кирди. «ИУ жана СИЗО го социалдык коштоо кызматы аркалуу Кыргызской Республика-сынын пенитенциар системасындагы абактагылар үчүн ВИЧ/СПИДди профилактика кылуу» долбоору «Зыяндуулукту азайтуу тармагы» Ассоциациясы тарабынан ишке ашып жатат жана КР Юстиция Министерстрлигинин СИЗОсунун 8, 2– колонияларынын базасында социалдык коштоо адистерин даярдоого, байланыш түзүү аркалуу жүрүм турумду өзгөртүүгө багыттал-ган. Долбоордун аткарылышында ГУИН КР МЮ дан 25 адис, СИЗО радиофицияланган, социал-дык бюролор үчүн 10 кабинет жабдылды. ГУИН КР нын окуу борборунун базасында 22 соци-алдык коштоо кызматкерлерине окутуу тренинги болуп өттү. Тренингде социлдык бюронун

157ВИЧ/СПИД бою

нча борбордук азиялык регионалды

к программаишинин негизги багыттары жана абактагылар мене ниш алып баруунун өзгөчөлүктөрү мате-риалдар чагылдырылды.

СЕМИНАРЛАР, КОНФЕРЕНЦИЯЛАР

30 январь – 1 февраль 2007 ж. CARHAP программасынын грант алуучулары үчүн монито-ринг жана баалоо боюнча тренинг.

Тренинг CARHAP программасынын грант алуучулары үчүн Бишкек жана Ош шаарларында өткөрүлдү.

Максаты: Мониторинг жана баалоонун негизги Концепциясы тууралуу так түшүнүк алуу жана үчүн CARHAPпрограммасынын маалымат базасын клиенттерди каттодо эффективдүү пайдалануу үчүн колдонуу. Тренингде 21 киши катышты – Долбоордун маалымат базасына Чүй, Жалалабат, Баткен жана Ош областтарындагы жоопкерчиликүтүүлөрү.

$ 948,55

19–20 июнь 2007ж. CARHAP программасынын грант алуучулары үчүн Семинар. Семинар Бишкек шаарында өттү жана ага Чүй, Жалалабат, Баткен, Ыссык–Көл, Талас жана

Ош областтарынын, CARHAP программасын ишке ашырган өкмөттүк эмес уюмдардын 31 өкүлү катышты. Семинардын негизги максаты долбоорду ишке ашыруунун 1– гранттык ра-ундун алкагындагы ортодогу жыйынтыктары талкууланды Ар бир уюмдун өкүлдөрү долбоор жөнүндө, максаттары, маселелери, көрсөткөн кызматы, клиенттердин саны, иш учурундагы кыйынчылыктар тууралуу маалыматка коллегаларынын көңүлүн бурушту.

$ 2384,38

8–10 август 2007. «Атлантис» реабилитация программасы боюнча Тренинг Тренинг КР ГУИНдин окуу борборунун базасында өттү жана ага Чүй областы жана Бишкек

шаарындагы түзөтүү мекемелеринде иштеген «Атлантис» Реабилитация Борборлорунун 15 директору жана директорлордун орун басарлары катышты.

Тренингдин незизги максаты : « 12 кадам» («Атлантис») реабилитация программасы компо-ненттерин чагылдыруу жана банги көз карандылык оорусун даарылоодо колдонуу.

$ 431,37

27–30 сентябрь2007. CARHAP программасынын грант алуучуларын уюштуруучулук өнүгүүсү боюнча тренинг.

Тренинг Бишкек шаарында өкмөттүк эмес уюмдардын – CARHAP программасынын грант

алуучуларынын катышуусу менен өттү. Тренингдин жүрүшүндө уюштуруучулук өнүгүү , струк-тура, уюштуруучулук маданият, уюштуруучулук өзгөрүүлөрдүн моделдери, көрсөтүлгөн кыз-маттын сапаттулугун башкаруу суоолору каралды.

$ 4683,7

10–15 декабрь2007. CARHAP программасынын грант алуучулар үчүн Зыяндуулукту азай-туу программаларын башкаруу боюнча тренинг

Тренинг Чон–Кемин айылында өткөрүлдү, ага Зыяндуулукту азайтууга кызмат көрсөткөн уюмдардын 18 өкүлү катышты. Семинардын негизги максаты : CARHAP программасынын 2–

158

ВИЧ/

СПИД

бою

нча б

орбо

рдук

азия

лык р

егио

налд

ык п

рогр

амма

гранттык келишиминин алкагында Долбоорду эффективдүү ишке ашыруу максатында зыян-дуулукту азайтууну башкаруу навыгына үйрөтүү.

$ 4859,68

ЭЛ АРАЛЫК КОНФЕРЕНЦИЯЛАР ЖАНА ОКУТУУ ТУРЛАРЫ

2007–жылыдын13–майдан 17 майга чейин Варшавда (Польша ) Банги заттардан зыяндуу-лукту азайтуу боюнча 18– Эл аралык Конференция болуп өттү.

Максаты :Банги заттардан зыяндуулукту азайтуу жана ВИЧ/СПИДдин профилактикасы бо-юнча иштеген өкмөттүк эмес уюмдардын, мамлекеттик органдардын, эл аралык уюмдардын ортосундагы эл аралык денгээлдеги тажриба алмашуу. CARHAP Программасы Бауржана Ча-яхметовду, Кыргыз Республикасынын Премьер–министринин Аппараттынын Коргонуу жана укук тартиби боюнча адисин булл конференцияга катышуусун номинациялады.

18– 23 май 2007 жыл. Краков( Польша ) шаарында окутуу туру болуп өттү.Максаты: Банги заттардан зыяндуулукту азайтуу боюнча Кыргыз Республикасынын

өкмөттук эмес уюмдарынын Польшадагы коллегаларынын ортосундагы тажриба алмашуу. Кыргызстандан аярлуу топтордун өкүлдөрүнө акысыз жардам көрсөткөн «Дом Монара» реа-билитация борбору катышты. CARHAP Программасы Лев Бабенкону ( « Аман плюс» Коомдук бирикмесинин жетечиси), Иса Нурматовду («Мусаада» Коомдук бирикмесинин жетечиси) ка-тышууга номинациялады. Катышуучулар зыяндуулукту азайтуу программалары, реабилита-ция программалары боюнча баалуу тажриба алышты.

28 май –2 июнь 2007–жыл. Мадридге(Испания) пенитенциар системасында метадон менен

алмаштыруу терапиясы тууралуу Испаниянын тажрибасын үйрөнүү. . CARHAP Программасы Дамиру Акматованы ( Наркология кызматынын директору ИУ №47

ГУИН, КР МЮ) жана Тимура Исаковду. Номинациялады. Катышуучулар окутуу турунун алкагында Испаниянын Саламаттык сактоо Министирлиги-

не, банги заттарын конролдоо боюнча Агенствосуна, ачык жана жабык типтеги колонияларга барышып жабык мекемелердин шартында алмаштыруу терапиясы менен жана зыяндуулукту азайтуу боюнча маалекеттик камсыздоо программалары менен таанышышты.

ТЕХНИКАЛЫК ЖУМУШЧУ ТОПТОРУ

2007–жылдын январь–февраль айларында CARHAP программасы зыяндуулукту азайтуу боюнча кызматтын минималдуу стандарттарын иштеп чыгууга техникалык жардам берди. Жу-мушчу топтун алкагында аярлуу топко багытталган профилактикалык зыяндуулукту азайтуу кызматынын минималдуу талаптарын иштеп чыгышты. Мисалы: Тестке чейинки жана тесттен кийинки консультация, шприцтерди алмаштыруу, методон менен алмаштыруу терапиясы, со-циалдык коштоо ж.б

2007–жылдын март–апрель айларында CARHAP Программасынын колдосунда жумушчу топ 2006–2010жылдардагы ВИЧ/СПИД боюнча мамлекеттик программанын финансылык дефицитин анализ жүргүздү. Курамына министирликтердин өкүлдөрү кирген жана жергиликтүү эксперттер кирген жумушчу топтун ишин эл аралык эксперт жетектеди. Жургүзүлгөн анализ эл аралык до-норлор жана улуттук агенстволор тарабынан финансыны кайрадан бөлүштүрүү үчүн мамлекет-тик ВИЧ/СПИД программасынын тиешелүү компоненттерин көрүүгө мүмкүнчүлүк түздү.

2007–жылдын июнь CARHAP Программасы Кыргыз Республикасынын Ички иштер бөлүмдөрүнүн, ӨЭУ нүн аярлуу топторго жардам берүү инструкциясына өзгөртүүлөрдү киригизүү үчүн жумушчу топко техникалык жардам көрсөттү.



к программаЖумушчу топтун “Кыргыз Республикасынын 2005–ж, 13– августтагы ВИЧ/СПИД жөнүндөгү

мыйзамына “ , ВИЧ/СПИДдин алдын алуу анын социалдык–экономикалык кесепетии боюнча 2006–2010 жж. мамлекеттик программага ылайык озгөртуулөрдү киргизди. ООБ УВД нын со-ставында СПИДдин профилактикасы менен иштеген топтордун активдүүлүгүн камсыздоочу механизмдерди иштеп чыгышты.

2007 июль–сентябрь: CARHAP Программасы аярлуу топтордун арасында ВИЧти профилак-

тика кылуу жана дарылоо боюнча улуттук мыйзамдыкты жана ведомстволук нормативдик–укуктук документтерди жакшыртуу максатында рекомендацияларды иштеп чыгууга техника-лык жардам көрсөттү. Жумушчу топтун мүчөлөрү жана эксперттер мыйзамга анализ жүргүздү, анын негизинде рекомендацияларды иштеп чыгышты жана пенитенциар системасында ВИЧ-ти профилактика кылуу жана дарылоо тууралуу нормативдик–укуктук документтерди жак-шыртуу боюнча баалоонун жыйынтыгын камтыган толук отчет даярдашты

ГРАНТТАР

Максаттуу топторду жана зыяндуулукту азайтуу кызматынын ассотиментин кеңейтүү үчун жана сапттуурак кызмат көрсөтүү CARHAP Программасы 2007–жылы долбоорлорду узартты жана каржылоону көбөйттү.

ДОЛБООР «ДРОП–ИН БОРБОРУ»

Демилгечи – «Аман Плюс» Коомдук бирикмесиДолбоор Дроп–ин борборунун иштеши менен ийне сайынуу жолу менен ишке ашкан Бан-

ги заттардан зыяндуулукту азайтууга кызмат көрсөтүгө багытталган.Борборддо төмөнкү кызматтар көрсөтүлөт: ВИЧ–инфекцияга өз ыктыяры менен тестирлөө

жана консультация; социалдык–психологиялык консультация, мотивациялык консультация; шприцтерди алмаштыруу жана берүү;дезинфекция кылуучу каражаттарды, презервативдер-ди берүү, үй–бүлөөлүк консультация, анонмдүү наркомандардын өз жардам топтору, укуктук жана юридикалык жардам, жумушка орношууга жардам, чарбалык жардам( кир жуумай, душ, бир жолку тамак), медициналык алгачкы жардам, башка уюмдарга жардам алууга жиберүү. Долбоордун Жетекчиси:– Лев Бабенко.

ДОЛБООРДУН БЮДЖЕТИ– £9 786

ДОЛБООР: « СОЦИАЛДЫК КОЛДОО БЮРОСУНА КАДАМ»

Демилгечи – «Ранс Плюс» Коомдук бирикмесиДолбоор өз ишин жана кызматтын ассортиментие кенейтүү үчүн социалдык бюронун иш-

мердигин колдоого багытталган. Долбоордо Зыяндуулукту азайтууга кызматынан пайдала-нуу үчүн жагымдуу шартты түзүүгө багытталган иш чараларды пландаштырууга көмөк берет. Максаттуу топторду кенейтүү үчун коопсуз инъекция жана секс үчүн инструментарийди ал-маштыруу жана берүү пландаштырылат.Долбоордун Жетекчиси:– Ибрагим Лебузов

ДОЛБООРДУН БЮДЖЕТИ– £10 472,57

Долбоор «Бишкек шаарынын жана Чүйской областынын шаарга жакын райондорунда кал-ктын аярлуу тобунун арасында Зыяндуулукту азайтууга кызматынан толук кандуу пайдала-нуу”

Демилгечи – «Социум» Коомдук бирикмеси

160

ВИЧ/

СПИД

бою

нча б

орбо

рдук

азия

лык р

егио

налд

ык п

рогр

амма

Долбоор калктын аярлуу тобуна кызматтын кенейтилген ассортиментин сунуштоо жана детокс жана колдоочу терапия менен камсыз кылуу; амбулатордуу реабилитацияны жүргүзүү; калктын аярлуу тобуна жана алардын туугандарына психосоциалдык консультация берүү; өз жардам жана өз ара жардамдашуу топторун түзүү ж.б.Долбоордун Жетекчиси:– Курманова Чолпон


Долбоор: «Кыргызстандын түндүк областарында калктын аярлуу тобунун арасында ВИЧ/СПИДди профилактика кылуу(банги заттарын инъекциялык колдонуучулар, секса кызмат-керлери, маанилүү чөйрө) »

Демилгечи – «Право на жизнь» Коомдук бирикмесиДолбоор ишеним пунктунун ишмердигин колдогонго, максатту топторду кеңейтүүгө,

көрсөтүлгөн кызматтын ассортиментин кеңейтүүгө, максаттуу топторго жүрүм туруму опур-талдуу жаштарды кошуу. Долбоордун алкагында Зыяндуулукту азайтууга кызматынан толук кандуу пайдалануу үчүн иш чараларды интенсидештирүү.Долбоордун Жетекчиси:– Айбар Султангазиев


Долбоор « ОШ шаары жана Ош областында калктын аярлуу тобунун арасында ИППП–ЖЖМЖИ(жыныстык жол менен жуккан инфекция), ВИЧ/СПИДдин Профилактикасы”

Демилгечи – «Подруга» Коомдук бирикмеси.

Долбоор ОШ шаары жана Ош областында калктын аярлуу тобунун арасында ВИЧ/ИППП ти азайтууга багытталган. Долбоордун алкагыда пландаштырылган иштин негизги формасы: ау-трич жумуш, консультация, семинарлар, консультации ЖЖМЖИ (жыныстык жол менен жук-кан инфекция) боюнча консультация, медицианлык жана социалдык кызмат, маалымат мате-риалдарын, презервативдерди таратуу. Долбоордун негизги багыты милиционерлер, алыска катточу айдоочулар, аскер кызматындагылардын арасында ВИЧ/СПИДди профилактика кы-луу жана аларга ВИЧ/СПИД тууралуу маалымат материалдарын таратуу.Долбоордун Жетекчиси:– Равшан Мажитов


Долбоор «Калктын аярлуу тобунун арасында зыяндуулукту азайтуу кызматын көрсөтүү үчүн түнөк»

Демилгечи – «Дени сак Муун» Коомдук бирикмесиДолбоор максаттуу топтор үчүн дроп –ин– борбордун ишин колдоо. Долбоордун алка-

гында тренинг, семинар түрүндөгү маалымат берүү, бекер тамак берүү менен эмоционалдык жана социалдык колдоо, социалдык коштоо, алгачкы медициналык жардам, чарбалык кызмат (душ, кир жуумай), жеке жана группалык интервью, дарыланууга даярдануудагы жана өз каа-лоосу менен дарыланганга мотивациялык консультация, ишеним пункттарына өзкаалоосу менен баруу,дозаны ашырууну профилактика кылуу. Мындай иш чаралардын баары өз каа-лоосу менен дарыланууга жана реабилитацияга түрткү берет.Долбоордун Жетекчиси:– Айсулуу Канназарова


Долбоор: «Биз менен бол»Демилгечи – «Таис плюс два» Коомдук бирикмеси



к программаДолбоор Жалалабат шаарынын приоритетүү аярлуу тобуна зыяндуулукту азайтуу боюнча

кызматтын комплексин берүүгө багытталган ( төмөнкү чектеги кызмат, маалымат, жеке сакта-нуу каражаттары, психологдун консультациясы, ВИЧ–консультанттын консультациясы, башка долбоорлордун сервисине жиберүү). Аярлуу топтордун өз ден соолугуна кам көрүү денгээ-лин жогорулатат, биринчи кезекте ВИЧ/СПИД жана ИППП таратууну чектөөгө салым кошот.Долбоордун Жетекчиси:– Байгазы Эрматов


Долбоор «Кызыл–Кия шаары жана. Кадамжай айылынын Калкынын аярлуу тобунун ара-сында зыяндуулукту азайтуу кызматын комплексин көрсөтүү”

Демилгечи – «Гвоздика»Коомдук Фонду.Долбоор Кызыл–Кия шаары жана. Кадамжай айылынын Калкынын аярлуу тобунун ара-

сында ВИЧ/СПИДди профилактика кылуу жана зыяндуулукту азайтуу кызматын көрсөтүүгө багытталган. Долбоордун алкагында долбоордун коиенттерине кызмат көрсөтүүчүврач–наркологдор, кожвенерологдор иштешет.Долбоордун Жетекчиси:– Замира Абдрахманова


Долбоор «Калктын аярлуу тобунун укуктук коргоонусун жана маданиятын жогорулатуу” Демилгечи – «Укуктук клиника Адилет» Коомдук ФондуДолбоор максаттуу топторго акысыз юридикалык жардам берүүгө, укуктук коргонууга,

укуктук маалыматтуулукка, аярлуу топтордун укутук малыматтуулугун жогорулатууга багыт-талган. Аярлуу топтордун документтерин жайына келтирүүгө, коомго реинтеграция болуу процессиндеги кыйынчылыктарды жеңүүгө ( граждандыу–укуктук, нике–үй–бүлөлүк, эмгек-ке орношуу маселелери) жардам берүү.Долбоордун Жетекчиси:– Эрик Ирискулбеков

Долбоордун бюджети– £20 849,93

Долбоор «Отражение плюс – Абактан чыккан адамдарга колдоо жана реинтеграциялык жардам»

Демилгечи – «Ранар» Коомдук фондуДолбоор «Отражение»долбоорунун уландысы – абактан чыккан адамдар, ВИЧ– положи-

тельный адамдар, «РАНАР» коомдук Фондунун базасында «Атлантис» программасы боюнча наркокөзкарадылыктан дарылангандар үчүн комплекстүү реабилитация жана коомго реин-теграция болуу программасын ӨЭУ, мамлекеттик мекемелер менен бирдикте долбоордун бе-нефициарларына көрсөтүлгөн кызматты кеңейтүү жана сапатын жогорулатуу.

Долбоордун алкагында төмөнкү кызмат көрсөтүлөт: «Пол – пути» Үйүндө жашоо мүмкүнчүлүгүнөн пайдалануу кызматы, абактан кийинкиреадаптация жана реабилитация, терапия программасы. ДКТга багытталган Рецидивке каршы терапия, өз жардам топторун түзүү жана өткөрүү. Долбоордун Жетекчиси:– Шербото Токомбаев


Долбоор «пенитенциар системасында оңдоо мекемелерин де , тергөө изоляторлорунда социалдык коштоо кызматын түзүү менен абактагылардын арасында ВИЧ/СПИДди Профи-лактика кылуу »

Демилгечи – «Зыяндуулукту азайтуу тармагы» Ассоциациясы

162

ВИЧ/

СПИД

бою

нча б

орбо

рдук

азия

лык р

егио

налд

ык п

рогр

амма

Долбоор Социалдык коштоо кызматын киргизүү менен Кыргыз Республикасынын пени-тенциар системасындагы абактагылардын арасында ВИЧ/СПИДдин таралышын чектөөгө ба-гытталган.

Долбоордун алкагында СИЗО КР ЮМ нин 8 колониясында социалдык бюро түзүлөт жана ГУИН КР ЮМ кызматкерлерин ичинен социалдык коштоо кызматында иштегенге 25 адис да-ярдалат.

Борбордоштурулган маалымат базасы түзүлөт, коммуникация аркалуу жүрүм турумду өзгөртүү кызматы көрсөтүлөт. ГУИН системасында 11 жай мебель жана оргтехника менен жабдылат, СИЗО радифицияланат. Долбоордун Жетекчиси:– Бермет Токомбаева

ДОЛБООРДУН БЮДЖЕТИ– $86 638,40

КИЧИ ГРАНТТАР

Долбоор :« Зыяндуулукту азайтуу кызматынын ассортиментин кеңейтүү жана Сокулук жана Чүй областында Зыяндуулукту азайтуу кызматынан пайдлануу үчүн жагымдуу шарт түзүү»

Демилгечи – «Право на жизнь» Коомдук бирикмесиДолбоор комьюнити борбор түзүү жана укуктук, юридикалык жардам берүү менен Зыян-

дуулукту азайтуупрограммасына максаттуу топторду тартууга багытталган. Долбоордун алкагында инъекциялык наркомандарга, маалымат–билим берүү кызматы,

алардын эс алуусун, жаштарга, райондун элине, укук коргоо орандарынын кызмакерлерине, райондун активине акция, семинрлар түрүндө өткөрүлгөн иш чаралар каралат. Долбоордун Жетекчиси:– Айбар Султангазиев

ДОЛБООРДУН БЮДЖЕТИ– $5 971,32

Долбоор: ««Партнерская сеть» Зыяндуулукту азайтуу программалары боюнча маалымат–коммуникативдүү Ассоциациясынын ишмердигин күчөтүү”

Демилгечи – «Партнерская сеть» Зыяндуулукту азайтуу программалар АссоциациясыДолбоор on–line режиминде ВИЧ/СПИД жана наркомания тууралуу маалымат топтоого ба-

гытталган, анын негизинде зыяндуулукту азайтуу сферасында эффективдүү сеторлор аралык аракет боюнча рекомендация жана сунуштар иштелип чыгат.Долбоордун Жетекчиси:– Нургуль Исраилова

ДОЛБООРДУН БЮДЖЕТИ– $ 5 940,00

163

Программанын координатору – Найзабекова Алмакан, [email protected] Координатордун милдетин аткаруучу – Турарова Назира, [email protected]

МИССИЯСЫ

Мамлекеттик программалардын ориентирин аныктаган жана Кыргызстанда учурдун та-лабына жооп берген жана маданияттын ар түрдүүлүгүн Кыргыз Республикасынын маданий саясатынын Концепциясын иштеп чыгууга жана ишке ашырууга көмөк көрсөтүү.

Программанын негизги багыттары

• Кызыккан тараптардын катышуусу менен концептуалдуу жана стратегиялык документтер-ди иштеп чыгуу үчүн коммуникативдик площадкаларды түзүү.

• Кыргызстандын маданий саясаты боюнча концептуалдуу жана стратегиялык документтер-ди даярдоо;

• Маданият менен Искусствону модернизация кылуу сферасын мыйзамдуулук менен камсыз-доо үчүн Маданият сферасындагы нормативдүү– укуктук документтерге анализ жүргүзүү;

• Кыргыз Республикасында маданий саясаттын модернизацияланган тармагын ишке ашы-рууда ишмердиктин моделин жана механиздерин иштеп чыгуу

• Ишмердиктин жыйынтыгын алдыга жылдыруу (маалыматтык коштоо).

Долбоор: «Кыргыз Республикасында маданий саясаттын стратегиясын иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү »

Максаты: Кыргыз Республикасында маданий саясаттын стратегиясын иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү

Максаты• Кыргыз Республикасында маданий саясаттын стратегиясынын долбоорун иштеп чыгуу; • Кызматташтык тармагын түзүү боюнча Стратегиялык башкаруу механизмдерин иштеп чы-

гуу ;• Коомдун ар кандай секторлорунун ортосунда мамиле түзүүнун жаңы модель маданияты –

бийлик, бизнес, массалык маалымат каражаттары ж.б.

Жыйынтыгы: • Кыргыз Республикасында маданий саясаттын стратегиясынын долбоору иштлип чыкты

жана маданий саясатты ишке ашыруу үчүн маанилүү долбоорлордун пакети иштелип чык-ты;

• Маданият сферасында иш аркеттерди модернизациялоого багыт алган башкаруучулар-дын тобу даярдалды;

• Кыргыз Республикасында маданий саясатты алдыга жылдырууга багытталган долбоорлор колдонду;

«МАДАНИЙ САЯСАТ» ПРОГРАММАСЫ БОЮНЧА НЕГИЗГИ ИШ ЧАРАЛАР

23–24 апрель, Бишкек шаары. Семинар: « Маданий саясаттын Стратегичялык пландашты-руусу » «Маданий саясат» программасынын эксперттеринин, Кыргыз Республикасынын Ма-даният жана Маалымат Министрлиги кызматкерлеринин катышуусунда.

«МАДАНИЙ САЯСАТ» ПРОГРАММАСЫ

164

«Мад

аний

саяс

ат» п

рогр

амма

сы21–23 сентябрь, Кой–Таш. Семинар: « Маданияттагы Долбоорлоо » маданий саясат Инсти-

тутунун тренерлеринин катышуусу менен, Москва шаары.

Башка иш чаралар:

• 26 март Бишкек шаары. Театралдык сферадагы проблемалар тууралуу талкуу өткөрүү үчүн Орус драма театрында театр ишмерлери менен жолугушуу.

• 17–18 май, Каракол шаары. Стратегиянын долбоорунун негизги жоболорун Ыссык–Көл об-ластындагы кызыккан тараптар менен талкуулоо.

• 28–29 июль, Тамчы, Иссык–Көл областы. Тегерек стол :« Маданий продукциянын террито-рияны өнүктүрүүдөгү мүмкүнчүлүктөрү ( «Оймо 2007»).

• 27–29 август , Тосор, Иссык–Көл областы. Стратегиянын долбоорунун негизги жоболорун эл арналган в рамках международной конференции «Идентичность и диалог культур в эпоху глобализации».

• 13 сентябрь, Бишкек шаары. №2 «Курак» Борбордук–Азиялы альманахтын чыгарылышы жана презентациясы

• 26–27 сентябрь, Ош шаары Стратегиянын жоболорун Түштүк региондогу өкүлдөр менен талкулоо.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА $ 34 161

Төрт багыт боюнча гранттык конкурс:• Партнердук мамиле түзүү үчүн маданий чөйрөнү өнүктүрүү максатында коммуникация

площадкасын түзүү ;• Чыграмачыл уюмдарды жана топторду табуу, алардын мкутаждыктарын, потенциалын, кы-

зуугуларынын сферасын аныктоо;• Социалдык эффекти бар маданий долбоорлорду иштеп чыгуу жана ишке ашыруу• «Маданият» коомдук каналынын Концепциясын иштеп чыгуу (берүүлөрдүн блогу).

Брилген 49 долбоордук сунуштардан7 заявка колдоого алынды:

«ООМАТ» Театры, № 43 лицей ( Жаны Жер айылы). Долбоордун Жетекчиси:– Жунусов Ильгис. Долбоор Тарбиясында проблемалары бар

өспүрүмдөрдү тарбиялоо максатында аларды театр –оюн процессине тартуу менен алардын социалдашуусун жогорулатуу.

Негизги продукт –« Байыркы мелодиянын унутту калган үндөрү».

$ 3727

«Кыргыз Республикасынын Фокусниктеринин Федерациясы» Коомдук бирикмеси. Долбо-ордун Жетекчиси:– доктор Салли Камингс.

Долбоордун максаты – Ар кандай социалдык топтордун тарыхында монументалдуу искус-ствого кайрылуу менен өткөнгө кайрылуу саясатын экран аркылуу изилдөө.

Негизги продукт – Эстеликтерди жаратуу жана аларга болгон мамиле коомдогу консоли-дацияга кандай таасирин тийгизет деген темадагы документалдуу фильм.

$ 3448,28

«Благодать»Коомдук кайрымдуулук фонду. Долбоордун Жетекчиси:–Шакирова Рахат. Дол-боор маданият мекемелеринин учурдагы шартка ылайыташуусун жогорулатуу, маданият уюмдарынын, өкмөттүк эмес уюмдардын, бизнес өкүлдөрүнүн ортосундагы диалогду жана

165«М

аданий саясат» программасыпартнердук мамилени Ош шаарынын жергиликтүү коомчулугун социалдык– маданий про-блемаларын чечүүгө стимулдаштыруу.

$ 2082

«Ийгилик» Чыгармачылык бирикмеси. Долбоордун Жетекчиси:– Калимова Анджела.Долбоор Ыссык–Көл областындагы социалдык, маданий, экономмикалык, коомдогу дайы-

ма болуп турган өзгөрүүлөргө ылайык маданияю уюмдарын модернизациялоо.

$ 2191

«Маданият жана Искусство борбору» Коомдук Фонду. Долбоордун Жетекчиси:–Мусабай Гульнара. Долбоор арт–менеджерлер үчүн коммуникативдүү рлощадканы түзүү, арт–менеджментти өнуктүрүү жана чыгармачыл демилгени колдоо.

$ 5000

«Жаш таланттарды, улуттук маданиятты , искусствону колдоо “Ак кайың” Коомдук фонду. Долбоордун Жетекчиси:–Кочорбаева Жипариса. Долбоор мастер–класстарды өткөрүү ме-нен областтык театрлардын профессионализмин жогорулатууга багытталган.

$ 3880,30

«Чыгармачыл демилгелердин кеңеши» Коомдук бирикмесиДолбоордун Жетекчиси:– Базарбай уулу Жумабек.

Каракол шаары жана ага жакыг жаткан айылдардын жаштарын мастер–класстарды өтүү менен искусствонун жаңы багыттарына окутуу.

Долбоор нацелен на обучение молодежи современным направлениям и видам искусства путем проведения арт–мастерских в Каракол шаары и его оКРестностях.

$ 2820

БААРДЫГЫ КОНКУРС БОЮНЧА $ 23149


166

Программанын координатору– Нургуль Асылбекова, [email protected] Программанын ассистенти– Манас Токтомбаев, [email protected]

Программанын миссиясы – Жарандык коомдун өнүгүү процессине көмөк көрсөтүү жана регионалдык жана трансчекаралуу долбоорлор аркалуу узак мөөнөтүү партнерлукту жөнгө салуу

Программа жарандык коомдун уюмдарынын бирге иш алып баруусу менен (бир эле мам-лекетте эмес, анын чегинен сырткары) ачык коом түзүугө жана аны кеңейтүүгө көмөк берет

2007–жылы программанын негизги долбоорлору болуп (1) жарандык коомдун потенциа-лын жогорулатуу (2) адистердин тажрибасын, билимин жогорулатуу максатында эл аралык долбоорлорго катышуусун колдоо.


Май, 2007ж. Долбоор: «Паллиатив жардамы боюнча Кыргызстан жана Польшанын адистери-нин профессионалдык билимин жогорулатуу жана тажрибу алмашуу». Максаты – Кыргызстан жана Польшанын адистеринин Паллиатив жардамынын ар кандай аспектиси боюнча алмашуу визити, Польшанын окутуу системасы менен медицинада аталган област менен таанышуу.

Демилгечи– Коомдук Фонд– «Мөлтүр–Көз». Долбоордун Жетекчиси:– Л. Асаналиева.

$4740*

• транспорт, виза, страховка, катышуучулардын суточныйы .

Июнь, 2007ж. Долбоор «Демократиянын жайкы окуулары». Максаты– жарадык билимди жана жарандык катышууна алдыга жылдыруу, коомчулуктун лидерлигин бекемдөө жана жаштардын критичксик ой жүгүртүүсүн өстүтүү.

Катышуучулар– Борбордук Азиянын жаш лидерлери. Демилгечи–Коомдук Фонд« жаштар-дынИнтерграция кызматы». Долбоордун Жетекчиси:– А. Догдурова.

$12428*

• транспорт, виза, страховка, катышуучулардын ичкен тамагы.

Июнь, 2007ж. Долбоор « Кыргызстандын жаш лидерлеринин Польшага Стажировкасы». Максаты– демократияга багытталган Кыргыз Республикасынын жаңы муунун түзүү. Саясий чечимдерди кабыл алуу, кызыкчылыктарды алдыга жылдыруу, интеллектуалдуу жана башка каражаттардын жардамы менен өзүнүн артынан элди алып кетүү жөндөмдүүлүгүнө ээ болуу-сун үйрөтүү.

Катышуучулар– «Лидерлик мектеби 2006» Долбоорунун финалисттери. Демилгечи –Ин-тербилим Борбору. Долбоордун Жетекчиси:– Ч. Тыналиева.

$15402,50*

• транспорт, виза, страховка . катышуучулардын ичкен тамагы жана сутойныйы.

«ВОСТОК–ВОСТОК: ЧЕГИ ЖОК ШЕРИКТЕШТИК» ПРОГРАММАСЫ

167«Восток–Восток: Чеги жок ш

ериктештик» программасы

Сентябрь, 2007ж. Конференция « Тоокен тармагына коомдук контроль». Максаты– Кыргыз-стандын тоокен тармагындагы ачык айкындыкка жетишүү. Катышуучулар–Гульмира Темир-бекова « Айкол жарандык демилгени өнүктүрүү борбору» КБ, башкармалыктын төрөагасы), Печенюк Олег ( «Көз каранды эмесэкологичеялык экспертиза»КБ, председатель)

$2398,30*

• транспорт, катышуучулардын суточныйы .

Октябрь, 2007ж., Долбоор: «Чеги жок маалымат – Регионду өнүктүрүү үчүн Борбордук Азиядагы Китепкана Ассоциацияларынын эл аралык кызматташтыгы». Максаты– Борбордук Азия регионунда демократиялык мамлекеттин нормаларына тура келген маалыматка жети-шуу, Борбордук Азияда заманбап маалымат структурасын түзүү.

Демилгечи «Китепкана–маалымат консорциуму» –Ассоциациясы. Жетекчи– С. Баталова.

$9572*

* Катышуучулардын жашаганы, транспорт, долбоордун тике чыгмдары.

Октябрь, 2007ж. Долбоор: « Тоокен тармагынын ишмердигинин ачык айкын ишин жогору-латуучу демилгелер » (ИППДДО). Максаты– айкындыкты жогорулатуу үчүн ИППДДО го кирген өлкөлөрдүн аталган сферадагы тажрибасын үйрөнүү, жарандык коом тарабынан айкындык-ка жетишүү механизмдерин иштеп чыгуу .

Демилгечи–программа «Экономи калык реформа» «Сорос–Кыргызстан» Фонду.

$1,899*

* Транспорттук чыгымдар .

Ноябрь, 2007ж. Долбоор: “Платформаларды ӨЭУ нун каолицияларын түзүү: Мамлекеттик башкаруу органдары менен карым катанш – Польша–Кыргыз Долбоору”. Максаты – ӨЭУ сек-торунун реп резентативдүүлүгү жана анын мамлекеттик башкаруу органдары менен карым катнашы боюнча Польшанын тажрибасын кыргыз ӨЭУна берүү.

Демилгечи– «ӨЭУ ды колдоо» Программасы, «Сорос Кыргызстан» Фонду.

$18,567*

• транспорт, катышуучулардын ичкен тамагы жана сутойныйы.

Ноябрь, 2007ж. Долбоор: «Көп түрдүүлүктү башкаруу: Тажикистан, Кыргызстан, Казахстан» — Тажикистанга алмашуу визити. Максаты — Тажикистан, Кыргызстан, Казахстандын улутту– мада-ний бирикмелеринин ортосундагы карым катнаш, Борбордук Азия элдеринин улуттук–маданий өнүгүүсүн сактоо үчүн маалымат жана методология системасын түзүү.

Катышуучулар – С. Пак Кыргызстандан элдеринин Ассамблеясы, жоопту катчы, Бишкек шаары), Т. Смаилов ( Этникалык диаспоралардын кеңеши, председатель, Кара–Балта ш.), А. Атанова ( этникалык өнүгүү кеңеши, председатель, Джаны–Пахта айылы), Б. Кулов (этника-лык өнүгүү кеңеши, председатель Жаны–Жер), К. Закиров (Өзбек диаспорасы, председатель Кара–Балта), Л. Бова (жаштардын этникалык борбору жетекчи, Токмок), Н. Таштемирова КР сынын айылдарынын (ӨӨБО(өзүн өзү башкаруу органы) Ассоциациясы , Этничекалык өнүгүү боюнча координатор, Бишкек шаары). Демилгечи– КР сынын айылдарынын ӨӨБО (ӨЗҮН ӨЗҮ БАШКАРУУ ОРГАНЫ) Ассоциациясы.

168

«Вос

ток–

Вост

ок: Ч

еги

жок ш

ерик

теш

тик»

про

грам

масы

$630

* Транспорттук чыгмдар.

Декабрь, 2007ж. Долбоор : «Чыгыш Европа өлкөлөрүнүн инновация тажрибасын изилдөө аркалуу ТЖКЧ( турак жай коммуналдык чарбасы) башкаруунун жаңы ыкмаларын өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү». Максаты – фирмалардын көп квартиралуу үйлөрду башкаруу боюнча ин-новациялык тажрибасын ТЖКЧ( турак жай коммуналдык чарбасы) нын кызматын кеңейтүү максатында үйрөнүү. Вильнюс. Демилгечи– Квартиралардын ээлеринин регионалдык Ассо-циациясы (РАСК) «Твой Дом».Долбоордун Жетекчиси:– Н. Полякова.

$3973,36

• транспорт, катышуучулардын жашаганы,долбоордун тике чыгымдары.

Декабрь, 2007ж. Долбоор: «Борбордук Азия өлкөлөрүндө мамлекеттин жана коомдун трансформация процесси» Максаты– Борбордук Азия өлкөлөрүндө өтүп жаткан процсстерге анализ жүргүзүү жана Кыргызстанда, Борбордук Азия өлкөлөрүндө демократия Институтта-рын өнүктүрүү

Демилгечи– «Коомдук башкаруу» программасы ,«Сорос–Кыргызстан Фонду».

$5,411*

• транспорт, Катышуучулардын жашаганы, тамагы

БААРДЫГЫ ПРОГРАММА БОЮНЧА: $ 75, 022

169

Программанын координатору — Нургуль Асылбекова, [email protected]Программанын ассистенти — Манас Токтомбаев, [email protected]

Программанын миссиясы – Кыргыз Республикасында гармониялуу мамилелери бар этно-стор аралык демократиялык, көп маданияттуу коомдуу куруу

2007 –жылдагы иштин багыты :

1. Кыргыз Республикасында этникалык сфераны башкарууга стратегиялык жагдайды киргизүү.

2. Коомдук этникалык саясатка аралаштыруу менен этникалык сферанын субъектилерин өнүктүрүүгө көмөк берүү

3. Өлкөнү өнүгүүсү үчүн ар кандай этникалык ресурстарды бириктирген маалымат –комму-никативдик мейкиндикти түзүүгө көмөк берүү.

ПРОГРАММАНЫН АЛКАГЫНДА ИШКЕ АШКАН ДОЛБООРЛО

ОПЕРАЦИОНАЛДУУ ДОЛБООР :« Кыргызстанда көп маданияттуу жана көп тилдүү билим алууну институциялизациялоого көмөк берүү»

Долбоордун максаты:• Саясий, билим, тарбия берүү процесстериндеги субъектилердин аракетин жана демил-

гелерин бириктирүү менен көп маданияттуу билимди жана тарбияны мектептеги билим берүү ситемасына киргизүү.

• көп маданияттуу билимди дидактикалык жана методикалык өнүгүү менен камсыздоо

Долбоордун Партнерлору:• Кыргыз Республикасынын Билим берүү Министирлигинин өп маданияттуу билим

берүүсектору.

Долбоордун иш чаралары:13 апрель 2007 ж., Бишкек. Донор уюмдарынын Консультациялык жолугуушусу Максаты : көп маданияттуу жана көп тилдүү билим алуу сферасында өз ара кызыкчылык-

тардын жана мүмкүн болгон механиздерин координациялоо. Катышуучулар – Эл аралык уюмдардын өкүлдөрү, «Этникалык өнүгүү» Программасынын эксперттери,ФСК

26 май 2007 ж., Бишкек. Тегерек стол «Кыргызстандагы тил саясаты жана тилди пландаш-тыруу» БААУ(борбордук азиядагы америка университети) менен бирдикте. Максаты: азыркы шартта тил саясатынын өзгөчөлүктөрүн талкулоо (глобализация, регионализация, улуттук ку-рулуш); эксперттик талкуунун алкагында Кыргыз Республикасындагы тил саясатын өнүктүрүү перспективасын аныктоо.

11 июнь, Бишкек. Тегерек Кыргызстан элдеринин Ассамблеясынын өкүлдөрүнүн катышуу-

су менен « Этномаданияттык мүнөздөгү суроолорду заманбап окуу жана методикалык мате-риалдарга кошуу» Максаты – Этномаданияттык мүнөздөгү суроолорду(жомоктор, санжыра ж.б) учурда иштелип жаткан Улуттук Куррикулумга киргизүүнү талкулоо Катышуучулар – КЭА (КЫРГЫЗСТАН ЭЛДЕРИНИН АССЕМБЛЕЯСЫ), Эксперттер, Представители Азиа Өнүгүү банкы-нын өкүлдөрү .

«ЭТНИКАЛЫК ӨНҮГҮҮ » ПРОГРАММАСЫ

170

«Этн

икал

ык ө

нүгү

ү » п

рогр

амма

сыАвгуст, 2007 ж. көп маданияттуу билим боюнча окуу–методикалык иштеп чыгуулардын

конкурсы. Максаты: материалды иштеп чыгуу сферасында иштеген педагогдорду жана мето-дисттерди маданият аралык интеграцияны өнүктүрүү үчүн жарандык таандыкты тарбиялоо үчүн активдештирүү; көп маданияттуу билимди ишке ашыруу Концепциясын ишке ашыруу үчүн практикалык ресурсты түзүү.

Конрустун жеңүүчүсү – М. Друзь ( англист ил мугалими, Бишкек шаары), окуу–методикалык көрсөтмө :« Кыргызстандын элдерини традициялуу жашоосу».

Сентябрь–декабрь 2007 ж. Борбордук Азия өлкөлөрүндөгү тил саясаты боюнча аналитика-

лык обзор даярдоо. Максаты: Кыргызстанда тил саясаты боюнча кырдаалга анализ жүргүзүү жана аны регионалдык тил симпозиумуна алып чыгуу.

Октябрь–декабрь 2007 ж. Визуалдуу пособини түзүү жана методикалык материалдарды

иштеп чыгуу. (Долбоор «Жомоктогу терезедеги жашоо»). Максаты: этникалык жана жеке таан-дык баалуулуктарын түшүндүрүү жана ошондой эле башка элдердин этномаданий таадыгын түшүнүү;

Дүйнө жүзүндөгү маданий плюрализмди таануу жана Кыргызстандагыкөп түрдүүлүк ба-алуулуктарын таануу; башка элдердин маданиятын изилдөөдө алууда ачык жана жагымдуу мамилеге үйрөнүү.

Автор — М. Друзь (англис тил мугалими, Бишкек шаары), окуу–методикалык көрсөтмө «Жомок эмнеге үйрөтөт».

22–24 ноябрь 2007 ж., Бишкек. Семинар–практикум: «Кыргыз Республикасынын окуу меке-мелерине Көп маданияттуу Билим жана тарбиянын Концепциясын киргизүү перспективасы»

Максаты: Көп маданияттуу Билим жана тарбиянын Концепциясынын долбоору менен тааны-шуу жана көп маданияттуус жагдайлуу компетенцияларды Куррикулумдарга киргизүү; Көп мада-ниятту тарбия берүү боюнча Практикалык рекомендациялардын мазмунуна жана структурасына сунуштарды берүү; «Окуучулардын көп маданияттуу компетенциясын өнүктүрүү» курсун иштеп чыгуу; класс жетекчинин көп маданияттуу компетенциясын өнүктүрүү боюнча көрсөтмө;

Катышуучулар: Кыргыз Республикасынын билим берүү уюмдарынын эксперт практиктери.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА $10, 844

Операционалдуу долбоор «көп түрдүүлүктү Улуттук жана жергиликтүү денгээлде баш-каруу»

Долбоордун максаты: • көп түрдүүлүктү жергиликтүү денгээлде башкаруунун саясатын иштеп чыгууга көмөк

көрсөтүү.

Долбоордун мазмундуу маселелери:• Кыргыз Республикасынын көп түрдүүлүктү башкаруу саясатын анализдөө. • көп түрдүүлүктү башкаруу боюнча жергиликтүү демилгелерди консалтинг жана методика-

лык колдоону уюштуруу;• Мамлекеттик органдардагы, жергиликтүү администрациядагы партнерлордун потенция-

лын жогорулатуу. Долбоор боюнча иш чаралар :22 февраль, 2007ж., Ош шаары . Тегерек стол «Кыргызстандын түштүгүнүн Этникалык сферасы:

проблемалар, аны чечүүнүн жолдору» ( Ош шаары). Максаты– Ош областындагы этностор аралык карым катнаш проблемаларын талкулоо жана аларды чечүүнүн механизмдерин талкулоо.

171«Этникалы

к өнүгүү » программасы

Март–декабрь 2007ж., Ош шаары. Ош областындагы көп түрдүүлүкту башкаруу боюнча Ош координациялык Кеңешинин Секретариаты үчүн семинарлары Максаты: Мамлекеттик баш-каруу органдарынын жана жергиликтүү өзүн өзү башкаруу органдарынын Кыргызстандын этникалык сферасында көп түрдүүлүкту башкаруудага ээлеген орду.

Катышуучулар – Мамлекеттик башкаруу органдарынын жана жергиликтүү өзүн өзү баш-каруу органдарынын өкүлдөрү, ӨЭУ жана Ош областынын эксперттик уюмдары .

14 июль 2007ж., Ош шаары. көп түрдүүлүктү башкаруу боюнча Ош областынын акимде-ринин орун басарларынын маалыматтык жолугуушусу. Максаты: Ош областынын этника-лык өнүгүү планы боюнча областын райондук жана шаардык администрацияларынын орун басарларынын Ош областынын этникалык өнүгүү планы боюнча талкуу; территорияныын өзгөчөлүгүн эске алып, кыска жана узак мөөнөттүү райондун денгээлиндеги планды иштеп чыгууга көмөк берүү;

Катышуучулар – Ош областынын райондук жана шаардык акимдеринин орун басарлары , эксперттер, программанын координатору.

Ноябрь 2007ж.–Январь 2008ж. Аналитикалык материалдардын гранттык конкурсу «Көп түрдүүлүктү башкаруу». Конкурстун Максаты: Этномаданият, тил, өлкөнүн регионалдык көп түрдүүлүгү сферасындагы аналитикалык документтерди даярдоо жана мамлекттик жана жергиликтүү денгээлде көп түрдүүлүктү башкаруу саясатына рекомендацияларды берүү.

Аналитикалык иштердин темасы :• Кыргыз Республикасында Көп түрдүүлүктү башкаруунун инстутционалдык механизмде-

рин анализдөө (этномаданий, тил, регионалдык) • Кыргыз Республикасында этностор аралык мамилелер сферасындагы ситуацияны

анализдөө (проблемалар, тренд , риск , тике жана каймана факторлор ж.б.).• Конфликттердин эрте алдын алуу системасын анализдөө (аналитикалык жана уюштуруу

модели, прогноздордун эффективдүүлүгү) • Көп түрдүүлүктү башкаруудагы маданий жана маалымат мейкиндигиндеги

Репрезентативдүүлүктүн анализи (этномаданий, тил, регионалдык) баардыгы Долбоор боюнча: $25, 714

«ГРАНТТЫК КОМПОНЕНТ»

Компоненттин максаты: • Этникалык сферада иштеген Структуралардын жоопкерчиликтүү жана субъектүү позици-

ясын түзүү;• Кыргызстандагы Этникалык чөйрөдө стабилдүүлүктү сактоо жана этностордун өнүгүүсү

жана интеграция болушун көздөгөн Мыкты долбоорлорго граттык колдоо көрсөтүү

Ош областтык администрациясынын демилгеси менен Көп түрдүүлүктү башкаруунун си-темасын иштеп чыгуу үчүн 2007– жылы Ош областы пилоттуу деп аныкталды.

Долбоор боюнча иш чаралар :11–13 июль 2007ж., Ош шаары. ЭР Программасынын гранттык конкурстарынын алкагында

Грант алуучулар үчүн баштапкы семинар. Максаты: Ош областындагы көп түрдүүлүктү башка-руу боюнча Программанын маселелерин чечүүнү колдоо.

Катышуучулар – гранттык конкурстун жеңүүчүлөрү.

$6,708*

172

«Этн

икал

ык ө

нүгү

ү » п

рогр

амма

сы• Публикация, конкурс тууралуу кулактандыруу, иш чараларды өткөрүү,, транспорттук чыгым-

дар , катышуучулардын жашаганы, таратылуучу материалдар, эксперттердин гонорары.

ФИНАНСЫЛЫК МААЛЫМАТ:

Кыргызстана элдеринин Ассаблеясынын Ош бөлүмү, Ош шаары. Долбоор: «Акылман кенешчилер»

Долбоордун максаты – Ош шаарынын жергиликтүү жамааттарынын арасындагы этно-стор аралыкконфликтердин алдын алуу боюнча Ош шаарынын мэриясынын алдындагы оперативдүү реакция кылуучу 15 кишиден турган антикризистик топту даярдоо. Долбоордун Жетекчиси:– Д. Мамаджусупова.

$3000*

• Иш чараларды өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар , Долбоордун атка-руучуларынын эмгек акысы.

Массалык маалымат каражаттарынын Ош ресурстук борбору, Ош шаары. Долбоор «Продвижение ценностей поликультурности в среде СМИ».

Долбоордун максаты– Разработка и внедрение информационной стратегии по продвиже-нию ценностей многообразия и поликультурности среди журналистов юга Кыргызстана. Долбоордун Жетекчиси:– М. Айтиева.

$3000*

* Иш чараларды өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар , Долбоордун атка-руучуларынын эмгек акысы..

«ДИА» Коомдук Фонду, Ош шаары. Долбоор :« Моноэтникалык айыл өкмөттөрүнө этни-калык көп түрдүүлүктү киргизүү» .

Долбоордун максаты– ӨӨБО(өзүн өзү башкаруу органы), раймамадминистрация, жергиликтүү лидерлерди окутуу менен этникалык көп түрдүүлүк маселелерин алдыга жыл-дыруу максатында этникалык көп түрдүүлүк маселелерин Ош областынын 6 айыл өкмөтүнө киргизүү.Долбоордун Жетекчиси:– А. Ормонова.

$5000*

* Иш чараларды өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар , Долбоордун атка-руучуларынын эмгек акысы.

«Южный вектор», Социалдык маалымат жана прогноздоо борбору Ош шары. Долбоор: « Ош областынын этникалык саясатынын Маалымат–коммуникативдик стратегиясы ».

Долбоордун максаты– ММК да этникалык жамааттарды түшүнүү жана алар менен кызмат-ташууга багытталган Ош областында этникалык идеяларды таркатууга көмөк көрсөтүү

173«Этникалы

к өнүгүү » программасыДолбоордун Жетекчиси:– С. Гафарова.

$2000*

* Иш чараларды өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар , Долбоордун атка-руучуларынын эмгек акысы..

«Борош–Ата» Коомдук Фонду, Ош шаары. Долбоор: «Баары базардан башталат»

Долбоордун максаты– Өзгөн районунда улуттар аралык келишүүчүлүк жана стабилдүүлүктү сактоого багытталган. Долбоордун Жетекчиси:– Б. Кайназаров.

$3000*


«ЭлТР» Коомдук телевидениеси, Ош шаары. Долбоор% «ММКдагы Улуттук идеоло-гия». Долбоордун максаты– Көп түрдүүлүк маселелеринде улуттук идеологияны эффективдүү чагылдыруу. Долбоордун Жетекчиси:– Ж.Абдыразакова.

$5500*


Коомдук бирикмеси«Ай–Хан», Ош шаары.. Долбоор «О будущем общества – сегодня». Максаты Долбооров – предотвращение и разрешение межэтнических конфликтов в местных сообществах в городе Ош, посредством изучения и анализа этнической сферы Юга Кыргызстана.Долбоордун Жетекчиси:– Е. Баратов.

$2000*

* Расходы на проведение мероприятий, транспортные расходы, зарплата исполнителям Долбоора.

Коомдук бирикмеси«Жаш–Ниет», Ош шаары.. Долбоор «Спорт – посол Мира».

Долбоордун максаты– способствовать объединению и уКРеплению дружеского взаимоот-ношения воспитанников и тренеров известных молодежных спортклубов Ош шаары.: «Тай-маш», «Динамо», «Он–адыр», «Жапалак».Долбоордун Жетекчиси:– А. Абдувалиева.

$2959*

* Расходы на проведение мероприятий, транспортные расходы, зарплата исполнителям Долбоора.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА: $33, 167

174

Программанын координатору– Нургуль Асылбекова, [email protected] Программанын ассистенти– Манас Токтомбаев, [email protected]

Программанын миссиясы — Кыргызстанда аялдарга жана эркектерге саясатта бирдей мүмкүнчүлүктөрдү берүү жана гендердик теңчилик принциптерин алга жылдырууга көмөк көрсөтүү.

2007 –ж. Иштин багыты :

1. Коомдун жана малекеттин өнүгүүсүндө Гендердик теңчиликтин манилүүлүгүн түшүнгөн жаңы интеллектуалдуу элитаны жаратуу учүн жана Эффективдүү гендердик саясатты түзүү үчүн гендердик окууларды жана изидөөлөрдү өнүктүрүүгө көмөк бкөрсөтүү;

2. Ар кандай социалдык топтордун өнүгүүсү үчүн бирдей мүмкүнчүлүк түзүү жана гендердик теңчиликти алдыга жылдыруу максатында мыйзамдык базаны жакшыртуу; Гендердик зордук зомбулуктун денгээлин төмөндөтүүнүн үстүнөн иштеген структуралар-

га, зордук зомбулуктун курмандыктарынын укугун коргоого, булл сферадагы мамлекеттик саясатты мониторинг жүргүзүүгө көмөк көрсөтүү,3. Коомдогу өзгөрүүлөрдүн гендердик аспектилерин адекваттуу чагылдыруу максатында

маалымат чөйрөсүн жана маалымат саясатын түзүүгө көмөк көрсөтүү.

ПРОГРАММАНЫН ЖАЛПЫ БЮДЖЕТИ: $69779

ПРОГРАММАНЫН АЛКАГЫНДА АТКАРЫЛГАН ДОЛБООРЛОР :

Операционалдуу долбоор « Кыргыз Республикасында академиялык гендердик били алууга жана гендердик изилдөөлөргө көмөк көрсөтүү»

Долбоордун максаты:• Кыргызстанда уюштуруу жана методикалык колдоо аркалуу жана маалымат–методикалык

борборлордун ишин колдоо Гендердик дисциплинаны окутуучуларынын жана гендердик изилдөөлөрдү жүргүзгөн изилдөөчүлөрдүн потенциалын жогорулатуу;

• Кыргызстандын ЖОЖ ынын денгээлинде гендердик окууларды институциялизациялоо. Долбоордун мазмундуу маселелери:

• Регионалдык ММБ(маалымат методикалык борборлор) менен карым катнашта, ген-дердик билимдин акдемиялык стратегиясына ылайык , жогорку билимдеги гендердик изилдөөлөрдү концептуалдуу, методикалык, уюштуруучулук колдоону камсыз кылуу;

• ЖОЖ ларында гендердик дисциплинадан сабак берген окутуучулардын илимий жана про-фессионалдык денгээлин жогорулатуу;

• Жогорку билимдеги гендердик дисциплиналардын спектрин кеңейтүү;• ЖОЖ ынын программасына долбоордун алкагында иштелип чыккан жаңы гендердик кур-

старды киргизүүгө көмөк көрсөтүү;• Гендердик изилдөө областында иштеген окутуучулар жана изилдөөчүлөрдүн арасында

коммуникатвдик площадканы түзүү жана маалымат–методикалык тажриба алмашуу боюн-ча ишти улантуу;

АЯЛДАР ПРОГРАММАСЫ

175Аялдар программасы

• Гендердик изилдөөлөргө арналган сайты жаңыртуу, мониторинг жана кайтарым байла-ныш боюнча ишти улантуу;

• ММБ(Маалымат Методикалык Борборлор) дун ишин өнүктүрүү жана бекемдөө.

Долбоор боюнча иш чаралар:17 март 2007ж., Нарын шаары. ЖОЖ ынын Гендердик изилдөөчүлөрүнүн жана окутуучу-

ларынын семинарга катышуусу. Максаты– Кыргызстанда гендердик академиялык окуунун өнүгүүсүн алдыга жылдыруу. Катышуучулар– Нарын Маалекеттик Университинин (НМУ) сту-денттери жана окутуучулары, НМУ китепканасынын директору, НМУ нун оку бөлүм башчысы, айылдык мектептердин мугалимдери, ӨЭУ нун өкүлдөрү.

* Долбоордун жетекчисинин семинрга катышууга кеткен чыгымдары, эксперттин гонорары.

30 Июнь–7 Июль, 2007ж., Иссык–Көл. IV Улуттук жайкы окуулар: «Гендер капитализм жана глобализациянын таасиринде: гендердик режимдердин үй–бүлөдө, жумушта, саясатта өзгөрүшү». Кыргызстандын гендердик дисциплины окутуучуларынын жана изилдөөчүлөрүнүн гендер проблематикасы боюнча актуалдуу теоретикалык иштер менен таанышуусу. Катышуу-чулар – ЖОЖ ынын окутуучулары, гендер областында иштеген социалдык изидөөчүлөр.

Лекторлор:Здравомыслова Елена

Профессор, Санкт-Петербургдагы Европа Университети-нин Гендердик изилдөө Программасынын тең-директору; Көз каранды эмес социологиялык изилдөөлөр долбоору-нун координатору

Россия

Кон Игорь Семенович

Философия илимдеринин доктору жана тарых илимде-ринин кандидаты н , профессор, РИА ( Россия илимдер акдемиясы)нын Этнология жана антропология Институ-тунун жетектөөчү илимий кызматкери , Россия билим берүү академиясынын академиги Корнелл университе-тинин ардактуу профессору; Суррей университети доктор honoris causa.

Россия

Тартаковская Ирина Наумовна

социология илимдеринин кандидаты, социалдык жана гендердик саясат Институтунун илимий кызматкери

Россия

Темкина Анна PhD социалдык илимдер ; Санкт-Петербургдагы Европа Университетинин профессору, саясий илимдер жана со-циология факультетити ; Гендердик изилдөө Программа-сынын со-директору;

Россия

Трубина Елена А.М. Горького атындагы Урал Малекеттик Университети-нин социалдык философия кафедрасынын профессору; эл аралык жана дисциплина ралак долбоорлордун тең-жетекчиси

Россия

Шакирова Светлана философия илимдеринин Кандидаты. Гнедердик изилдөө Борборунун Директору. ( Алматы ш.)

Казахстан

Ниязова Анара Юридика илимдеринин Кандидаты КРСУнун граждан-дык укук жана процесс кафедрасынын башчысы, Кыргыз Республикасынын Президентинин ЖК КР да Ыйгарымдуу өкүлүнүн орун басары

К ы р г ы з -стан

• о конкурс жөнүндө кулактандыруу жарыялоо, иш чараларды өткөрүү, транспорттук чы-гымдар , катышуучулрадын жашаганы, тамагы, лекторлордун гонорары

176

Аялд

ар п

рогр

амма

сыГРАНТТЫК КОМПОНЕНТ:

Чакан гранттардын Конкурсу: Кыргызстанда гендердик сабактарды өтүү үчүн жана изилдөөлөрдү жүргүзүү үчүн, методикалык пособиелерди иштеп чыгуу.

Финансылык маалымат:

Коомдук Фондподдержки гражданских инициатив «Ковчег», Ош шаары.. Долбоор «Содей-ствие развитию академического гендерного образования и гендерных исследований в КР».

Долбоордун максаты:«Окуучулардын гендердик таандыгын калыпатандыруу жана бул процессте Кыргызстан-

дын мектептеринин ролу» Изилдөөсү Изилдөө « Полигамдуу үй–бүлөлөрдө нике мамилелери»;«Гендер жана саясат» курсу боюнча окуу–методикалык комплекси

Долбоордун Жетекчиси:: Кыдырмышева Б.Т.

$2800*

* Иш чараларга кеткен чыгым, транспорттук чыгымдар, Долбоорду аткаруучулардын эмгек акысы.

«Искусство жана маданият борбору» КБ, Бишкек шаары. Долбоор «Кыргызстанда гендер-дик изилдөөлөрдү жана академиялык гендердик билимдин өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүү ».

Долбоордун максаты: Гендер Темасындагы «Гендер проблемалары: тил, маданият» спецкурсту иштеп чыгуу

Долбоордун Жетекчиси:: Баялиева Г.У.

$600*

* Административдик чыгымдар, Долбоорду аткаруучулардын эмгек акысы.

«Мырзагүл» КБ, Тепке айылы. Долбоор: « Жогорку билим системасында эркектер менен аялдардын социалдык ролуна гендердик анализ жүргүзүү ».

Долбоордун максаты : Билим тармагындагы эркектер менен аялдардын гендердик ассиме-триясына байланыштуу болгон гендердик проблемаларды изилдөө. Долбоордун Жетекчиси:: Боконтаева Д.К.

$1100*

* Административдик чыгымдар, транспорттук чыгымдар, Долбоорду аткаруучулардын эм-гек акысы.

БААРДЫГЫ ДОЛБООР БОЮНЧА : $31789

Операционалдуу долбоор « Уй–бүлөдөгү зомбулуктун алдын алуу боюнча Кыргыз Респу-бликасынын мыйзамдыгын жакшыртуу жана жооптуу структуралардын потенциалын жого-рулатуу »

Долбоордун максаты: • Тийиштүү мыйзамдарга өзгөртүү жана толуктоолорду киригизүү, мыйзамдын аткарылы-

шын мониторинг жүргүзүү, жооптуу структуралардын потенциалын жогорулатуу менен,


«Үй–бүлөдөгү зордук зомбулуктан социалдык– укутук жактан коргоо» мыйзамын ишке ашыруу.

Долбоордун мазмундуу маселелери:• Үй–бүлөдөгү зомбулуктун алдын алуу боюнча Кыргыз Республикасынын мыйзамдыгын

жакшыртуу жана « Үй–бүлөдөгү зордук зомбулуктан социалдык– укутук жактан коргоо» мыйзамын өзгөртүүлөрдү киргизүү боюнча сунуштардын пакетин иштеп чыгуу.

• Статистикалык каттоо жана анализ жүргүзүү менен Мыйзамдын сот жана укук коргоо ор-гандары тарабынан аткарылышын моноторинг системасын түзүү, аталган структуралар-дын жарандык уюмдар, эксперттер менен кызматташтыгын уюштуруу;

• Сот жана укук коргоо органдарынын Уй–бүлөдөгү жана гендердик зомбулуктун алдын алуу маселелери боюнча окутууну Институционализациялаштыруу, нормативдуу–уку ба-засы менен таанышуу жана проблеманын алдын алуу механизмдери менен таанышуу;

* Долбоор «Адам укугу жана чынчыл башкаруу» (ИОО)АКИ–Будапешт программасы аркалуу ишке ашты.

Мероприятия по Долбоору :

Апрель–Июль 2007ж., « Үй–бүлөдөгү зордук зомбулуктан социалдык– укутук жактан кор-гоо» мыйзамынын ишке ашуусу боюнча аналитикалыко обзор жана зомбулуктун алдын алу-уга багытталган Кыргыз Республикасынын мыйзамдыгын жакшыртуу боюнча сунуштардын пакетин даярдоо. в семье.* Коммуникациялык чыгымдар, эксперттердин гонорарлары.

Апрель–Декабрь, 2007ж. Сот жана укук коргоо органдарынын кызматкерлери үчүн Үй–бүлөдөгү зордук зомбулук проблемалары боюнча окуу –методикалык көрсөтмөнү иштеп чы-гуу. Авторлор – Н. Сулайманова (КРСУ кылмыш укугу жана процесс кафедрасынын башчысы, Бищкек), А. Хамзаева ( КРСУ окутучусу, Бишкек шаары).* Коммуникациялык чыгымдар, эксперттердин гонорарлары

22–23 ноябрь 2007ж., Бишкек шаары. Улуттук форум «Гендердик теңчиликке жетишүү боюн-ча Улуттук иш аракеттер планы: Кыргызстанда гендердик зомбулукту жоюуу үчүнресурстарды бириктирүү ». Максаты – 2007–2010 жж Кыргызстанда Гендердик теңчиликке жетишүү боюнча Улуттук иш аракеттер планынын алкагында гендердик зомбулукту азайтуу боюнча күн тартибин түзүүго комөк көрсөтүү; секторлор аралык диалогду: Кыргыз Республикасында гендердик зомбу-лукту азайтуу багытында иштеген мамлекеттик, коомдук, эл аралык уюмдардын ишин бириктирүү жана кеңейтүү; гендердик зомбулук маселеси боюнча жаштадын күн тартибин түзүү;

Катышуучулар – Президенттин Администрациясынын, Өкмөттүн, областтык мамлекеттик

администрациясы, жергиликтүү өзүн өзү башкаруу; коомдук, эл аралык уюмдардын өкүлдөру жана академичеялык структура, ММК.

* Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар, катышуучулардын тама-гы, лекторлордун гонорары.

ГРАНТТЫК КОМПОНЕНТ:

Окутуу–Изилдөө борбору «ESID» Коомдук бирикмеси , Бишкек шаары. Долбоор: ««Ак–босого». Популяризация идей гендерного равенства через улучшение качества теле пере-дачи

178

Аялд

ар п

рогр

амма

сыМаксаты – Адистердин, эксперттердин, телекөрүүчүлөрдүн катышуусу менен Гендердик теңчиликтин маңызы жана негизи тууралуу, тематикалык сюжеттерди талкулоо аркалуу гендердик сезимталдуу жүрүм турумду түзүү. . Ьерүүлөр УТРК сында эфирге чыгат . Долбоордун Жетекчиси:– С. Матикеева.

$4811*

* Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар, долбоорду аткаруучула-рынын эмгек акысы

Эл аралык маалымат кампаниясы: «Аялдарга карата зордук зомбулук мнен күрошүүнүн 16 күндүгү», Кыргызстан . Community Development Alliance ( жергиликтүү жамааттарды өнүктүрүү Альянсы ), Бишкек шаары. Долбоор: «Биз зомбулугу жок жашоону колдойбуз!». Максаты – Ма-алымат, окутуу програмаларын өткөрүү менен Кыргызстанда гендердик зомбулук тууралуу мамлекеттин жана коомдун маалымдуулугу. . Долбоордун Жетекчиси:– А. Жамангулова.

$6500*

Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар, долбоорду аткаруучула-рынын эмгек акысы


Операционалдуу долбоор « Кыргызстандын кризистик борболорунун ассоциациясы-нын институционалдуу өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүү”

Долбоордун максаты: • Кыргызстандын кризистик борболорунун ассоциациясынын(КБА) стратегиялык пландаш-

тыруу, профессионалдык өнүгүү, тышкы чөйрө менен карым катнашы боюнча потенциа-лын жогорулатуу

Долбоордун мазмундуу маселелери :• стратегиялык башкаруу ыктарын өнүктүрүү жана КБА нын көрсөткон кызматынын сапатын

жогорулатуу боюнча семинар –тренингдердин сериясы.

Долбоор боюнча иш чаралар :22–25 июнь2007ж., Бишкек шаары. Тренинг « Тармактык уюмдун менеджментинин негиз-

дери ». Максаты – Тармактык уюмдарды эффективдүү башкаруунун ыктарын өнүктүрүү, КБА нын финансылык жана маалыматтык саясатын иштеп чыгуу.

Катышуучулар – Кыргызстандын кризистик борболорунун жетекчилери жана консультант-

тары. Тренерлер – А. Курбанова, Н. Тезина, А. Мамбетов, жарандык коомду колдоо борболо-рунун Ассоциациясынын тренерлери .

* Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар, катышуучулардын тама-гы, гонорары лекторлордун гонорары.

18–20 сентябрь 2007ж., Иссык–Көл. Тренинг « Аялдар үчүн кризистик борболордун ишмер-дигинин стандарттары ». Максаты – кризистик борболордун көрсөткөн кызматынын сапаты-нын стандарттарын иштеп чыгуу.

Катышуучулар – Кыргызстандын кризистик борболорунун жетекчилери жана консультант-тары. Тренерлер – Л. Понарина (Регионалдык коомдук бирикме «Анна», Москва), Н. Павлова (КБ«Сезим», Бишкек шаары).


* Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар, катышуучулардын та-магы, лекторлордун гонорары

Баардыгы ДОЛБООР боюнча: $10020

Операционалдуу долбоор « Чечимди кабыл алуу денгээлинде гендердик теңчилик прин-циптерин жылдыруу максатында Кыргыз Республикасынын мыйзамдык жана аткаруучу ме-ханизмдерин жакшыртуу ».

Долбоордун максаты: • Мамлекеттик башкаруу бутагындагы гендердик дисбалансты оңдоо максатында

таасирдүү механизмдерин (убактылуу атайын чаралар) түзүү үчүн Кыргыз Республикасынын мыйзамдыгын жакшыртуу

• Чечимди кабыл алуучулардын гендердик теңчилик сферасында Кыргызстандын эл аралык жана улуттук милдеттери тууралуу маалымдуу болушу.

Долбоордун мазмундуу маселелери:• Гендердик теңчилик боюнча Кыргызстандын улуттук жана эл аралык милдеттери, бул

багытта иш алып баруу тууралуу Кыргыз Республикасынын Жогорку Кенешинин депутатта-рынын, алардын консультанттарынын жана КР Президентинин Администрациясынын чинов-никтеринин маалыматтуулугун жогорулатуу.

• Гендерлик тенчиликке жетишүү боюнча улуттук мыйзамдарга толуктоолорду жана өзгөртүүлөрдү даярдоо

• Гендерлик тенчиликке жетишүү боюнча мамлекеттик саясаттын моноториги жана ме-хинизми тууралуу Массалык маалымат каражаттарында Маалыматтык жана эдвокаси кампа-нияларды өткөрүү

Жетишилген жыйынтыктар:• Жаңы шайлоо Кодексине атайын чараларды киргизүү:

1. партиялык тизмеде 70% тен ашык бир жыныстагылардын өкүлү болбош керек; 2. партиялык тизмеде ар бир төртүнчү кандидат башка жыныстагы өкүл болуш керек;

Долбоор боюнча иш чаралар:

Февраль 2007 ж. КР нын Мыйзамдыгын анализдөө, Кыргызстанды гендердик теңчилик принциптерин алдыга жылдыруу максатында мыйзамдын долбоорлорунун пакетин иштеп чыгуу.

* эксперттердин гонорары, коммуникация чыгымдары

Март–Июнь 2007ж., Бишкек шаары. Консультативдик жолугуушулар. Максаты – бийлик бу-тактарында Гендерлик тенчиликке жетишүү боюнча Кыргыз Республикасынын Шайлоо Ко-дексине атайын чараларды киргизүү боюнча иштердин бирдиктүү планын иштеп чыгуу.

Катышуучулар – Эл аралык жана улуттук гендердик эксперттер, саясий партиялардын партий, ӨЭУ, эл аралык уюмдардын өкүлдөрү.

180

Аялд

ар п

рогр

амма

сы*Коммуникациялык чыгымдар

29 марта 2007ж., Бишкек шаары.Тегерек стол «Бийликтин аткаруу бутагындагы гендердик дисбалансты оңдоо максатында Кыргыз Республикасынын мыйзамдык жана аткаруучу меха-низмдерин ( убактылуу тайын чаралар) жакшыртуу ».

Максаты – Бийликтин аткаруу бутагындагы гендердик дисбалансты оңдоо максатын-да Кыргыз Республикасынын мыйзамдык жана аткаруучу механизмдерин ( убактылуу тай-ын чаралар) жакшыртуу боюнча Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына толуктоо жана өзгөртүүлөрдү киргизүү.

Катышуучулар – КР ЖК депутаттары, мамлекеттик бийлик органдарынын өкүлдөру (Пре-зиденттин Администрациясы, Өкмөт, Конституциялык сот , Жогорку сот, Генералдык проку-ратура, Социалдык фонд , Улуттук банк , Эсептөө палатасы, референдум жана шайлоолорду өткөрүү боюнча Борбордук Шайлоо комиссиясы, жергиликтүү өзүн өзү башкаруу), аялдар ӨЭУ, саясий партиялар, эл аралык уюмдардын өкулдөрү, ММК.

* Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар эксперттердин гонорары.

14 июнь2007ж., Бишкек шаары. Консультативдик жолугушуу «Өлкөнүн өнүгүү стратегия-сы: бийликтин шайлоонучу органдарына аялдардын саясий катышуу механизми ». Максаты– бийликтин шайлоонучу органдарына аялдардын саясий катышуусу боюнча КР Парламенти тарабынан көрсөтүлөн механизмдерди талкулоо.

Катышуучулар – КР ЖК спикери жана депутаттары, КР Президентинин Администрация-сынын өкүлдөрү, шайлоо мыйзамдуулугу боюнча эл аралык жана улуттук эксперттер, өнүгүү боюнча эл аралык агенстволордун өкүлдөру.

* Иш чараны өткөрүүгө кеткен чыгымдар, транспорттук чыгымдар эксперттердин гонорары.

Бийлик бутактарында Гендерлик тенчиликке жетишүү боюнча Кыргыз Республикасынын Шайлоо Кодексине атайын чараларды киргизүү боюнча Эдвокаси кампаниясы

6 март 2007ж., Бишкек шаары. Маалыматтык иш чара «Биздин аялдар күнү». Максаты – Эл аралык 8–март майрамын майрамдоо традициясын жана тарыхын, аялдардын укугу үчүн күрөшүү күнү катрында –актуалдаштыруу . Катышуучулар –аялдар ӨЭУ, ММК, укук коргоочу уюмдар, саясий партиялар , эл аралык агентстволор.

23 март 2007ж., Бишкек шаары. Коп аял алууну декриминализация кылууга мыйзам дол-бооруна каршы Парламентин алдындагы Акция . Катышуучулар–аялдар ӨЭУ нын өкүлдөрү.

Май–Июнь 2007ж.Встречи представителей женского движения Кыргызстана с депутатами

Жогорку Кенеша Кыргызской Республики в регионах. Максаты – повышение осведомлен-ности депутатов ЖК КР, их консультантов о существующих международных и национальных обязательствах Кыргызстана по вопросам гендерного равенства и необходимости проведе-ния последовательной политики в данном направлении.

1 июнь 2007ж., Бишкек шаары. Символикалык акция « Энелер ар түрдүүбүз жана саясатта маанилүүбүз !» Катышуучулар – Көлмө, Ак–Босого, Арча–Бешик, Ала–Тоо конуштарында жа-шаган бала бакчалардын кызматынын пайдалана албаган үй–бүлөлөр.* Маалыматтык коштоого кеткен чыгымдар, коммуникацияе чыгымдарыы.


181

Программанын координатору: Мамаев Баглан, [email protected]

Жол кире гранттар Программсы адистердин профессионалдык денгээлин жогорулатууга багытталган. Квалификациялуу адистерди ишмердиктин ар кандай сферасында реформалоо процессине тартуу, контакттарды өнүктүрүү, эркин маалымат алууга кызматташтык, профес-сионалдык карым катнашты өнүктүруу, эл аралык конференцияларга, семинарларга, стажи-ровкаларга, Кыргыз Республикасынын тышкары башка иш чараларга катышууга гранттарды берүү жолу менен коомду демократизациялоо.

Программа окумуштууларды, журналисттерди, артисттерди , маданият кызматкерле-

рин, саламаттыкты сакто жана билим берүү кызматкерлерин, өкмөттүк эмес уюмдардын өкүлдөрүн, укук коргоочуларды , жол кире гранттары менен камсыз кылуу жолу менен кол-дойт.

Программа чакырган тарап же башка уюмдар менен при тең–каржылоо менен ишке ашат

Грант алуучунун аты

Иштеген жери / кызматыАткарылган иш / аткарылган

жери / мөөөнтү

Гранттын суммасы,

USDАсанова А.А. КР Улуттук Госпиталы,

врач-ординатор (Бишкек шаары)

Офтальмологияны жана көрүүнү изидоочү Ассоциация-нын Эл аралык конференциясы и, Сингапур, г.Сингапур, Март

1353

Айтматова Р.Т. «Аялдарга жардам берүү борбору» Коомдук бирик-меси, президент (Бишкек шаары)

Аялдардын статусу боюнча БУУ нун Комиссиясынын 51 сессия-сы АКШ г.Нью-Йорк, Февраль-Март

1313

Маамытова А.А. ОФК «Сахна», актриса (Бишкек шаары)

Кыргыз Эпостору боюнча жал-ры долбоорду ишке ашыруу. АКШ, г.Нью-Йорк, Февраль-Апрель

1316

Акматалиева Э.Б. Ош Мамлекеттик Универ-ситети, Дуйнолүк тилдер факуль-тетинин окутучуусу(Ош шаары)

Конференция «Орус тили: та-рыхый тагдырлар жана учур», Россия, г.Москва, Март

451

Кубакаева Н.Э. «Лидерство» Жаштардык ыктыярдуу уюму, Баш-кармалыктын төрөагасы (Каракол шаары)

Европалык ыктыярдуулар-дын уюмдарынын Аьянсынын мүчөлөрүрүн жана партнерло-рунун Эл аралык конференция-сы, Турция, г.Анталия, Март

521

Сагынбаев Д.Б. Москова Ишкеридик ин-ститутаунун Оштогу фи-лиалы (Ош шаары)

Конференция: «Билим алуу жана өнүгүү е - 2007», Таиланд, г.Бангкок, Март

874

Сарбагишева А.Э. педиатрии Улуттук борбор жана балдар хирургиясы (Бишкек шаары)

Илимий-практикалык семинар «Жаңы төрөлгөн балдардын хи-рургичялык патологииясы Диа-гностикасы жана аны даары-лоо », Россия Санкт-Петербург шаары, Март

484

ЖОЛ КИРЕ ГРАНТТАР ПРОГРАММАСЫ

182

Аялд

ар п

рогр

амма

сы





USDБулдакова Е.В. КР Президентинин Адми-

нистрациясы, Президент-тин жардамчысы (Бишкек шаары)

Эл аралык программа «Маа-лымат эркиндиги: эркин жана ачык айкын мамлекетке жетишүү », Великобритания, .Лондон, Март

872

Шаршеева Э.Ш. КР Саламаттыкты сактоо Министирлиги, Улуттук го-спиталь, төрөт бөлүмүнүн, УҮИ кабинетинин дарыге-ри (Бишкек шаары)

Акушерстводогу доплероме-трия жана гинекология, Рос-сия, Москва, Март-Апрель

371

Алымбаева Д.Б. КРСУ, инфекция оорулары-нын кафедрысынын про-фессору (Бишкек шаары)

12- россиялыкя конференция «Гепатология бүгүнкү күндө», Россия, Москва, Март

493

Султангазиев Р.А. КР Саламаттыкты сактоо Министирлиги, Улуттук госпиталь, бөлүмүнүн ХГЭ жанаЭ дарыгер-ординатору (Бишкек шаары)

Стажировка «Экстрендүү хирургия жана порталдуу гипертензия», Россия, Москва, Март-Апрель

493

Мурзаева Б.М. «Билек»КБ, координатор-дун ассистенти(Исфана шаары)

Социалдык сферада тажриба алмашуу Программасы , Фин-ляндия, Хельсинки шаары, Апрель-Май

1009

Каландаров А.Р. «Перемена»КБ, Центр ин-новациялык билим берүү жана өнүгүү Борбору Окутуу менеджери (Биш-кек шаары)

Методологиялык семинар «Адам укугун үйрөтүү: методи-ки жана технология», Россия, Пермь шаары, Апрель

760

Чакиев А.М. КРСУ, госпиталдык хирур-гия кафедрасынын аспи-ранты (Бишкек шаары)

Хирургдордун Семинары «Кызыл өңгөчтүн Хирургиясы», Россия, Москва шаары, Апрель

536

Тургунбаева А.М. КЭУ, «Эл аралык мамиле » кафедрсынын окутуучусу (Бишкек шаары)

Илимий стажировка архивдик-китепканачылык изилдөө, Өзбек стан, Ташкент шары, Апрель-Май

253

Бегимкулова А.С. Улуттук онкология борбо-ру, онколог-офтальмолог (Бишкек шаары)

Квалификацияны жогорулатуу курсу , Россия, Москва шаары, Май

500

Уметова А.Э. КР Президентинин ал-дындагы МИСИ, башкыэк-сперт (Бишкек шаары)

Жалпы чогулуш АПСН пробле-ма «Миграция: маселелер жана чечүүнун жолдору” Москва, Апрель

382

Кудабаева Г.З. Илимий –окутуу борбору «Академ жана К», директор (Бишкек шаары)

Семинар « Долбоородун жана программалардын эффективдүүлүгүн баалоо п », Россия, Москва шаары, Май

606






USDСагындыкова Ч.Ж. Ош онкология борбору,

аспирант (Ош шаары)Жаш окумуштуулардын Ре-гионалдык конференциясы «экспериментальной жана клиникалык онкологиянын Актуалдуу суроолору», Россия, Томск шаары, Апрель

563

Захарова ШАА-РЫА.

профессор Асымбекова-нын Клиникасы , пренал-талдуу психолог (Бишкек шаары)

Бүткүлдүйнөлүк конгресс «Жатындагы бала жана коом. Акушерстводогу пренаталдуу психологинын ролу , Россия, Москва шаары, Май

541

Дайырбеков А.У. Жаштардын креативдүү студиясы «Оймо», дирек-тор / режиссердун асси-стенти (Бишкек шаары)

Эл аралык кинофестиваль «Бул мен», Армения, Ереван шаары, Апрель

379

Ниязова А.Н. КРСУ, граждандык укук жана процесстер кафе-драсынын башчысы (Биш-кек шаары)

Илимий -практичкалык кон-ференция «РФ Граждандык кодекси аракетте», Россия, Москва шаары, Апрель

595

Эсенгулова М.М. .И.Арабаев атындагы КМУ, педагогика кафедрасынын ага окутуучусу (Бишкек шаары)

Илмий -практикалык конфе-ренция «Психология жана педагогика: оуктуунун про-блемлары , илимий идеялар», Россия, Санкт-Петербург шаа-ры, Май

676

Шерматова У.Б. Педиатрия жана балдар хирургиясы Улуттук бор-бор, илимий кызматкер жана жаңы төрөлгөн балдардын патологиясы болүмүнүн дарыгери (Биш-кек шаары)

жаңы төрөлгөн балдардын реанимация жана интенсивдүү терапия Курсу «Ак түндөр – 2007», Россия, Санкт-Петербург шаары, Май-Июнь

585

Калдыбаев С.К. Нарын Мамлекеттик уни-верситети, билим берүү сапатынын мониторинги борборунун директору (шаарыНарын)

Москадагы жайкы окуулар: Студенттердин даярдыгынын жана педпгогикалык билимдин сапатынын объективдүү педа-гогикалык ченемдери Россия, Москва шаары, Июль

669

Султанбаев А.Д. КР журналисттер Союзу, председатель (Бишкек шаары)

журналисттердин Бүткүл дүйнөлүк конгресси «ММКнын учурдагы кооомдогу ролу », Россия, Москва шаары, Июнь

623

Калчакеева А.М. КРСУ, «Финансы жана Кре-дит» кафедрасынын до-центи (Бишкек шаары)

Эл аралык конференция «Өмүр аркалуу өткөн билим : ту-руктуу өнүгүү үчүн үзгүлтүсүз билим алуу », Россия, Санкт-Петербург шаары, Июнь

648

184

Аялд

ар п

рогр

амма

сы





USDГриценко В.А. Областтык укук коргоо

уюму «Справедливость», председатель (Жалалабат шаары)

Катаал мамиле жана кыйноо-нун курмандыктарына реаби-литацилык борборлорду түзүү жана аны иштетүү механизде-ри боюнча тажриба алмащууо Грузия, Тбилиси шаары, Июнь

912

Усенов К.У. психиатриялык жардам-дын шаардык борбору , директор (Бишкек шаары)

Катаал мамиле жана кыйноо-нун курмандыктарына реаби-литацилык борборлорду түзүү жана аны иштетүү механизде-ри боюнча тажриба алмащууо Грузия, Тбилиси шаары, Июнь

912

Исаева А.А. ӨЭУ « Музей демилгелери-нин борбору », правление мүчөсү (Бишкек шаары)

Эл арлык фестиваль «Интермузей-2007», Россия, Москва шаары, Май

623

Жолобова Е.В. Коомдук-саясий газета «Для Вас», башкы редактор (Бишкек шаары)

Орус Прессасынын бүткүл дүйнөлүк конгресси , Франция, Париж шаары, Июнь

566

Молдоисаева С.Р. КММА, клиникалык аспи-рант каф.базистик и кли-никалык фармакология (Бишкек шаары)

Конференция «Даарылардын коопсуздддугу: иштеп чыккан-дан медициналык колдонууга чейин », Украина, Киев шаары, Июнь

829

Тыналиева А.К. Долбоор «Кыйналгандар-дын театры Кыргызстанда , Жаны Жер айлында», ко-ординатордун ассистенти (Бишкек шаары)

«Кыйналгандардын театры боюнча семинар Санджой Га НМУли менен, Австрия, Вена шаары, Июнь

887

Турдубаева И.Т. Ош филиалы «жашылча-жемиш ишканаларынын Ассоциациясы», атк.дирек-тор (Ош шаары)

Стажировка: « Жашылча же-миштерди кайра иштетүү жана аларды упаковка кылуу. », АКШ, Вашингтон шаары, Июнь-Июль

554

Омурбеков Б. ОсОО «Ош жашылчаже-миш комбинаты», дирек-тор (Ош шаары)

Стажировка: « Жашылча же-миштерди кайра иштетүү жана аларды упаковка кылуу. », АКШ, Вашингтон шаары, Июнь-Июль

482

Ажибеков А.А. КР нын Айыл жана суу чарба, кайра иштетүү Ми-нистерствосу, жетектөөчү адис (Бишкек шаары)

Эл аралык семинар айыл жаш-тарынын жетечилери үчүн, Гер-мания, Хершин шаары г, Июль

880

Алишева А.Б. ОФ «Жарандык демилге жана Интернет саясат», юрист (Бишкек шаары)

Эл аралк жайкы окуулар: ме-диа укук, Украина, Киев шаары, Июнь-Июль

757

Самаева Е.В. Республикалык күйүү-жарат борбору БНИЦТжа-наО, клиникалык ордина-тор (Бишкек шаары)

Пластикалык жана реконструктивдүү хирургиясы боюнча Интенсивдүү, Россия, Москва шаары, Июнь

594






USDАтыканова Д.А. Промоушн Борбор «Вит-

лайн», продюсер (Бишкек шаары)

этнограф жана антрополог-дордун Конгресси, Россия, Саранск шаары, Июль

688

Лаптева Е.В. ОО « Карыган адамдар үчүн Ресурстукборбор », работе с волонтерлор ме-нен иштөө боюнча коорди-натор (Бишкек шаары)

Геронтология и гериатрия боюнча эл аралк конференция, Россия, Санкт-Петербург шаа-ры, Июль

528

Сатыбалдиева З.О. Көз каранды эмес газета The Times of Central Asia, корреспондент (Бишкек шаары)

Программа «Борбордук Азияда Көз каранды эмес басмаларды колдоо », Польша, Варшава шаары, Июль

312

Котова А.С. КГМА, преподаватель кафедры фармакологии и фармацевтической химиии (Бишкек шаары)

Научное исследование при заболеваниях желудочно-кишечного тракта и печени, Нидерланды, шаарыАмстер-дам, Июль-Август

890

Торгоев А.Д. Борбордук Азиялык жердин прикладдык изилдөөсү кенже.илимий кызматкер, инженердик сейсмология багыты (Биш-кек шаары)

Окутуу курсу «Сейсмология, сейсмикалык мааламатттардын анализи», Германия, Потсдам шаары, Август-Сентябрь

915

Турдумамбетова М.А.

Санитардык-эпидемиология станциясы Кыргыз темир жолунун , башкы .врач (Бишкек шаа-ры)

Окутуу курсу «Санитариядагы Экологичиялык альтернатива », Швеция, Стокгольмшаары, Сентябрь-Октябрь

865

Кабак Д.И. «Ачык позиция»КБ, прези-дент (Бишкек шаары)

Рассалык дискриминацияга каршы БУУ комитетинин Сес-сиясы , Швейцария, Женева шаары, Август

946

Утешева Н.А. «Жаштардын укук коргоо тобу », окутуу програм-масынын координатору (Бишкек шаары)

Рассалык дискриминацияга каршы БУУ комитетинин Сес-сиясы , Швейцария, Женева шаары, Август

946

Шаршебаев А.К. Тажриба-методикалык сейсмология экспеди-циясы Сейсмология Ин-ституту КР УИА, инженер-программистМЭБ (Бишкек шаары)

Эл аралык сейсмология мекте-би школа «Учурдагы Сейсмоло-гия маалыматын иштеп чыгуу жана интерпретациясы », Россия, Пермь шаары, Август

802

Грошев С.А. Диплом алгандан кийинки медициналык билим алуу борбору неврология и психиатрия кафедрасынын аспиранты (Бишкек шаа-ры)

Россиялык эо аралык конгресс «Цереброваскулярдуупато-логия жана инсульт», Россия, Санкт-Петербург шаары, Сен-тябрь

1001

186

Аялд

ар п

рогр

амма

сы





USDУзакбаев К.А. Улуттук борбор: педиа-

трия жана балдар хирур-гиясы, директор (Бишкек шаары)

Педиатрлардын Эл аралык конгресси , Греция, Афины шаа-ры, Август

968

Койчуманова А.Т. Продюсерская компания «Ой Арт», директор (Биш-кек шаары)

Эл аралык кинофестиваль, Швейцария, шаарыЛокарно, Август

938

Мендикулова З.Д. ОО « Кыргызстанда суу ме-нен камсыз кылуу, санита-рия жана гигиена маселе-лерин алдыга жылдырууга көмөк көрсөтүү борбору », председатель (Бишкек шаары)

суу менен камсыз кылуу, са-нитария жана кызматташтык Кеңешинин Семинары Шве-ция, Стокгольм шаары, Август

882

Каденова З.А. ОшТУ, ст.преподаватель кафедры «Экономикадагы Прикладдык информатика » (Ош шаары)

Эл аралык конференция «мате-матикалык физиканын тескери жана корректүү эмес маселе-лери », Россия, Новосибирск шаары, Август

1286

Молдошева А. гендерным маселелери боюнча көзкаранды эмес консультант (Бишкек шаа-ры)

Аялдардын Кризистик Бор-борлорунун Регионалдык маалымат-окутуу программасы Германия, Альтенбюкен шаары, Август

824

Курманов З.К. КР ПРООН , улуттук кон-султант (Бишкек шаары)

Глобалдуу Экономикалык форум жана семинар « Бор-бордук Азия өлкөлөрүндөгү Парламенттер : жаңы ьалап-тар и тенденциялар», Польша, Крыница-Здруй шаары, Сен-тябрь

1011

Заркжевская Л.Н. КРда бий спортунун Феде-рациясы, сот коллегиясы-нын председатели (Биш-кек шаары)

Сот жана тренерлердин Кон-гресси IDSF, Германия, Штут-гарт шаары, Август

881

Сартманбетова А.Т.

Нарын райондук муници-палдуу ресурстук борбо-ру, жетекчи (Нарын шаары)

Окутуу курсу « Элдин жергиктүү маанидеги масе-лелерди чечүүгө катышуусу », Шотландия, Глазго шаары, Август-Сентябрь

1435

Абдуманапова З.З. К.Тыныстановатындагы Иссык-Көл Мамлекеттик Университети орус тил кафедрасынын ага-окутуучусу (Каракол шаары)

Бүткүл Россиялык конферен-ция « Сибирь филологиясы-нын алга жылдыруучулары», Россия, Новосибирск шаары, Сентябрь

863






USDМусаева А. “КР инвалид аялдардын

Республикалык көз каран-ды эмес Ассоциациясы», жетекчи (Бишкек шаары)

Инвалиддердин Эл аралык ассамблеясы , Корея, Сеул шаа-ры, Сентябрь

810

Кудайбердиев И. Жаш инвалиддердин Союзу Чүй областы юрист (Бишкек шаары)

инвалиддердин Эл аралык ас-самблеясы, Корея, Сеул шаары, Сентябрь

810

Доолотова Э.К. Таш Мияшев атындагы Областтык балдар китеп-канасы , директор (Ош шаары)

Конференция « Учурдагы бал-дар китепканасынын Фондун тузүү проблемалары », Россия, Москва шаары, Сентябрь

649

Донбаева ШАА-РЫЧ.

Талас Малекеттик Универ-ситети, естествознание факультетинин деканы Талас(шаары)

Эл аралык конференция « Жерди пайдаланунун Ресурс чыгаруучу жана аз сарп кы-луучу жаратылышты коргоо технологиялары », Казахстан, Караганда шаары, Сентябрь

514

Шамшиев О.Ш. Жаратылышты пайдала-нуу жана геотехнологии КГТУ боюнча Кызыл-Кыя Институту, директор (Кы-зылкия шаары)

Эл аралык конференция « Жерди пайдаланунун Ресурс чыгаруучу жана аз сарп кы-луучу жаратылышты коргоо технологиялары », Казахстан, Караганда шаары, Сентябрь

597

Медведев М.А. КР ССМ, Улуттук госпиталь бөлүм башчы (Бишкек шаары)

Конференция « Карек жана склерди дарылоонун заманбап методдору », Россия, Москва шаары, Сентябрь

532

Болокбаева А.А. КГМИПжана ПК, фтальмо-логиякафедрасынын асси-стенти (Бишкек шаары)

Конференция « Карек жана склерди дарылоонун заманбап методдору », Россия, Москва шаары, Сентябрь

532

Эркимбаев Д.А. .М.Жангазиева атында-гы Кыргыз Мамлекеттик куурчак театры , актер-кукловод (Бишкек шаары)

куурчак театрлардын Эл ара-лык фестивалы, Италия, Рим шаары, Сентябрь-Октябрь

267

Грин Т.ШААРЫ Тажриба методикалык сейсмология экспедиция-сы КР УИА башкы геофи-зик (Бишкек шаары)

Конференция « Учурдагы сейсмотуруктуу курулуш жана сейсмология проблемалары », Таджикистан, ушанбешаарыД, Октябрь

335

Рысбаев С.К. Кыргыз Билим берүү Ака-демиясы бөлүм башчы (Бишкек шаары)

Эл аралык фестиваль «БиблиОбраз-2007», Россия, Москва шаары, Октябрь

499

188

Аялд

ар п

рогр

амма

сы





USDУмуралиева А.А. А.Умуралиев атындагы ,

Бишкек шаардык драма театры помощник художе-ственного руководителя (Бишкек шаары)

жогорку окуусунун теарт искусствосундагы Семестри РАТИ, Россия, Москва шаары, Октябрь

532

Абдуллина А.Т. ЖАМУ ИВТ кафедрасынын окутуучусу преподаватель (Жалалабат шаары)

Эл аралык конференция «ин-новатика Социологиясы: ин-новациялык чөйрөнү түзүүнүн социалдык механизмдери », Россия, Москва шаары, Ноябрь

511

Макимбетов Э.К. КРСУ, атайын клиникалык дисциплина кафедрасы-нын профессору (Бишкек шаары)

Балдардын онкологиясы бо-юнча Евроазиялык конгресс , Индия, Мумбай шаары, Ноябрь

1147

2008–жылдын отчету...4 лар өткөрүлдү жана маалымат...

Documents