20090216 - shqip.pdf

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

1/32

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

2/32

shqipE HENE, 16 SHKURT 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

2

POLITIKE

PS: Zgjedhjet n rrezik!

Berisha, skenar manipulimiXhafaj: Pengohet qllimisht ngritja e komisionit ad-hoc

DARDAN MALAJ

Ekziston nj skenar politik prmanipulimin e zgjedhjeve.Ky ishte konstatimi i br dje

publik nga sekretari pr shtjetligjore n Partin Socialiste, Fatmir

Xhafaj. Selia roz ndihet tepr eshqetsuar pr faktin se procesi iardhshm zgjedhor sht n rrezik.Sepse 1/4 e votuesve t lists po-tenciale t zgjedhsve ose rreth 1/3e zgjedhsve t mundshm pr tvotuar nuk mund t votojn, sepse

nuk kan nj prej dokumenteveidentifikuese q krkon KodiZgjedhor, u shpreh Xhafaj. Sipastij, qeveria po tregohet trsisht epaaft t mirorganizoj kt pro-ces, paaftsi t ciln po prpiqet tambuloj me deklarime e premtimedemagogjike e mashtruese ndajopinionit publik dhe partnervendrkombtar lidhur me afatete ktij procesi. Ne shohim meshqetsim se prapa ktij procesit rrezikuar seriozisht fshihet njskenar politik pr ta dshtuar pa-

jisjen me letrnjoftim t shtetasveme qllim krijimin e mundsivepr manipulim t procesit t ardh-shm elektoral, nnvizoi drejtuesisocialist. Teksa argumentoi se Min-istria e Brendshme ka br publikese jan rreth 730000 shtetas prt cilt sht e nevojshme pajisjame letrnjoftim elektronik dhe se

ky proces do t jet detyrues prperiudhn deri m 31 mars, dat

n t ciln do t filloj aplikimi isanksioneve pr qytetart q nuke kan plotsuar kt detyrim. Sotgjendemi n kushtet kur qytetart

jan t interesuar pr tu pajisurme letrnjoftim elektronik, porsht qeveria ajo q po i privon ngakjo e drejt dhe pr rrjedhoj edhenga e drejta kushtetuese pr t vo-tuar, konstatoi Xhafaj. Ai i krkoipublikisht ministrit t Brendshmt prmbush prgjegjsit ligjoredhe politike si autoriteti shtetrorprgjegjs q ligji ka caktuar prprmbushjen e ktij detyrimi lig-

jor. Sekretari socialist sqaroi se kyproces krahas Tirans ka filluarvetm n 7 qytete nga 65 t tilla nshkall vendi, pra vetm n rreth10% t tyre. Kjo situat rrezikonseriozisht pajisjen e shtetasve meletrnjoftim elektronik kur kanmbetur vetm 42 dit pune ngaafati i caktuar pr kt proces ngavendimi i KM dhe ky proces nukka filluar ende n 57 qytete dheende n asnj komun nga 348 ttilla n t gjith vendin, vijoi Xhafaj.Socialistt gjejn rastin t akuzojnsi prgjegjsin kryesor politik e ligjorpr kt situat t papranueshmeKryeministrin e vendit, zotin SaliBerisha, i cili n mnyr sistematikeme nj sr deklaratash politike

t paprgjegjshme ka mashtruaropinionin publik vendas dhe part-nert ndrkombtar pr ecurine ktij procesi. Ne vrejm meshqetsim se sht Kryeministriai q po pengon kt proces nmnyr t qllimshme pr t rik-thyer ndrrn e tij t votimit me cer-tifikatat q ai i ka shum pr zemr,tha Xhafaj. do dshtim, shtoi ai,n kt proces dhe pr rrjedhojdo implikim negativ n procesinzgjedhor t pritshm, jan dhe do tmbeten prgjegjsi e drejtprdrejte Kryeministrit Berisha.

Ne i krkojm publikisht

Kryeministrit t heq dor

nga deklarimet politike

demagogjike q fshehin

transparencn e procesit

Partia m e madhe e opozits ka filluar nj procesmonitorimi n baz pr prgatitjen e infrastrukturszgjedhore. Burimet nga selia roz sqarojn se shtabetlokale kan marr porosit q t ndjekin me vmendjeprocedurat e aplikimit t shtetasve me karta identiteti. Nqendr t vzhgimit do t jen ata qytetar t cilt jan nmoshn e votimit, por nuk jan t pajisur me pasaporta.Evidentimi i rasteve t abuzimit me kto lista po regjistrohetn degt lokale pr tiu prcjell m pas shtabit qendror nselin e Partis Socialiste n Tiran. Problemet me listate zgjedhsve dhe me pajisjen me karta identiteti do traportohen n vijimsi te faktori ndrkombtar i akredituarn kryeqytetin shqiptar. Nj praktik kjo q ka ekzistuarn vijimsi teksa socialistt informojn ndrkombtartdo t premte lidhur me zhvillimet politike. N strukturnqendrore msohet se kan filluar t vijn informacionet eksaj natyre prej disa ditsh. Puna e shtabeve lokale dot vijoj deri n fushatn zgjedhore dhe m tutje edhegjat dits s votimit n 28 qershor. Sakaq, organizatatsocialiste kan marr n dorzim nj kopje t listave pr

qendrat e votimit q mbulojn. Prej kohsh sht kryerevidentimi i ktyre emrave dhe skanimi i situats paraelek-torale. Socialistt pretendojn se nj numr i konsideruarpersonash q nuk kan pasaporta po rrezikojn t mospajisen as me karta identiteti. Kjo pr shkak t orientimitt ktij procesi dhe mungess s nj plani t qart ngaana e qeveris. Opozitart pretendojn se n kt formdo mund t privohen nga e drejta e votimit nj kategori ekonsiderueshme qytetarsh. D.M.

Edi Rama sulmon nga qytetii Skraparit politikn e vjetr

Turi

Kreu i socialistve, Edi Rama, deklaroi dje se politikae re nuk i konsideron Skraparin apo Shkodrn sibastione t atyre q zgjidhen, por si bastione t atyreq zgjedhin. Sipas tij, kjo politik nuk e konsideronSkraparin dhe Shkodrn si bastione t atyre q pr-faqsojn njerzit, por t njerzve q meritojn t pr-faqsohen m mir, m denjsisht dhe q meritojnq me votn e tyre, t marrin mbrapsht ato pr t cilatvotojn. Nuk kam ardhur ktu pr ta ndar, por prta bashkuar Skraparin. Nuk kam ardhur ktu pr tjuthn pse nuk duhet t shikoni majtas dhe djathtas,por kam ardhur pr tju thn pse duhet t shikojmdrejt e prpara, pr nj politik t re, e cila nuk shte politikanve, por e qytetarve, u shpreh Rama. Aiftoi t pranishmit t bhen zdhns t nevojs prndryshim, q edhe Skrapari si gjith Shqipria, kanevoj pr 18 vjet, duke u br lajmtar t rrugs sndryshimit, se n Shqipri nuk mund t duroni edhe 4vite t tjera n keqqeverisje. Ne dhe ju s bashku, dota bjm t mundur ndryshimin m 28 qershor dhedo ta garantojm pr 4 vjet me radh, prmes njqeverie q do t jet e juaja, me ju dhe pr ju, theksoiRama. Ju them qytetareve e qytetarve t orovodsdhe Skraparit, vijoi ai, se kto 10 km t fundit t rrugspr t ardhur deri ktu ne do ti bjm. Kto pakkm jan fytyra e politiks s votuar 18 vjet me radhprej jush. Por gjithashtu do t ndrtojm dhe rrugnpr t dal te 3 Urat, premtoi Rama. N vlersimine kreut t socialistve askush nuk mund ta besonten lindjen e demokracis, se Skrapari i 18 viteve mvon, do t ishte vend i nj papunsie t madhe dhenj varfrie q ndihet kudo. Kush mund ta dinte seedhe 18 vjet pas lindjes s demokracis, arratia ngaShqipria do t mbetej ilai i vetm i qindra mijrafamiljeve t varfra, t papuna, t pashpresa, insistoiRama. 132 dit nga sot, tha lideri i opozits, ne sbashku do ti japim prsri rrug ndrrs evropianet marr peng nga politika e vjetr e interesave dhepazareve personale majtas e djathtas.

NDRRA132 dit nga sot, ne doti hapim rrug ndrrsevropiane, t marrpeng nga politika evjetr e pabarazis,majtas e djathtas

Ilir Meta: Qeveria ka lntrsisht pas dore bujqsin

Lushnj

Kreu i LSI-s, Ilir Meta, zhvilloi dje nj

takim me antar dhe simpatizant nqytetin e Lushnjs. Kryetari i Bashkis sLushnjs dhe antar i Kryesis s LSI, AlbertSanxhaku, u shpreh se LSI sht jo vetmnj forc e re dhe nj forc e madhe, porsht forca e ndryshimit, e integrimit dheprogresit. Meta, u shpreh i knaqur q ndod-hej n kt takim, q mbahet n pallatin qmban emrin e Artistes s Popullit, Vae

Zela. Duke folur pr pro-jektligjin e LSI pr kujdesinndaj moshs s tret, icili nuk u miratua nga de-putett e mazhorancsaktuale, Meta theksoi sepak dit m par pasm shum se nj viti,Kryetarja e Parlamentit, ecila shkeli t gjitha proce-durat pranoi t fuste prdiskutim projektligjin prkujdesin ndaj moshs

s tret t hartuar ngaLSI-ja dhe sindikata epensionistve. Por To-palli, vijoi ai, u kujdes

q kjo seanc t mos jepej nga asnj tele-vizion. Meta sqaroi se qeveria jon, e cilaharxhon para pa fund pr gjra krejtsishtt panevojshme, injoron 380 mij pension-ist, kur ndrkoh fatura financiare pr ktprojektligj ishte vetm 60 milion dollar,theksoi Meta. Ai u ndal edhe n gjendjene rnd n t ciln ndodhet sot bujqsiadhe alternativat dhe programin konkret qLSI do t ket pr t zhvilluar kt sektor trndsishm t ekonomis shqiptare.

BUJQSIA

sht nj ngasektort qkontribuonm shum nGDP, por shtprfituesja me vogl ngabuxheti i shtetit

BILANCI600 milioneuro q vijnnga jasht ngaemigranttshkojn pr tmbuluar ktbilanc negativt importit

Ministria e Brendshme:Procesi po ecn normalisht

Ministria e Brendshme informoi djeopinionin publik se procesi i pajisjess qytetarve shqiptar me letrnjoftimeelektronike po ecn normalisht sipas tgjitha planifikimeve t parashikuara. Si-pas zdhnsit, Fatmir Konja procesi kafilluar dhe vazhdon normalisht n Tiran,procesi ka filluar n Durrs, n Shkodr,n Elbasan, n Lezh, n Kor, n Ka-mz dhe n Lushnj. N fillimin e javsprocesi fillon n Fier, Vlor dhe Gjirokastr,ka prbn mbulimin deri m tani t rreth60% t popullsis s vendit. Vetm n Ti-ran kan aplikuar deri m tani 100 mijqytetar, theksoi Konja. Ministria nnvizon

faktin se qeveria shqiptare ka ofruar prher t par standardet m t larta tinfrastrukturs zgjedhore. Teksa pr hert par sot ka nj regjistr elektronik tshtetasve shqiptar, ka lista zgjedhsishpa publikime, paraqiten listat paraprakekatr muaj prpara zgjedhjeve. Pr hert par sot ka lista zgjedhsish me adrest sakt t qendrs s votimit, vijoi ai. Min-istria e Brendshme n bashkpunim met gjitha njsit e qeverisjes vendore thotse ka realizuar njoftimin individual t tgjith qytetarve q nuk kan pasaport,pr t aplikuar t part pr letrnjoftimeelektronike. D.M.

Reagimi

Vetm n Tiran kan aplikuar 100 mij vet

KONSTATIMIsht kjo arsyeja e vrtet qKryeministri, n t kundrt t deklarimevet tij publike, nuk po lejon krijimin ekomisionit parlamentar ad-hoc

Zgjedhjet

Shtabet lokale, monitorim procesit prgatitor

Infrastruktura zgjedhore, PS

raportim te ndrkombtart

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

3/32

@

3

shqipE HENE, 16 SHKURT 2009 POLITIKE

KONTAKT

[email protected]@gazeta-shqip.com

Kryeministri

Do respektojm shtetin ligjorKryeministri lshon pe prball presionit tndrkombtarve pr lustracionin. Deklaratae tij se Shteti ligjor sht nj kusht i ktijvendi, por, gjithashtu, kusht jetik sht edhendarja nga kapitulli i komunizmit, ka treguar se

Kryeministri do t pres vendimin e GjykatsKushtetuese pr t miratuar m pas ngritjene Autoritetit t Kontrollit t Figurave. Nj tjetrshenj q tregon trheqjen e mazhorancssht fakti q emrat q duhet t zgjidheshin sotn seancn parlamentare ende nuk jan brpublik nga Partia Demokratike

Tahiri

Berisha, bajraktari i fundit komunistAntari i Asambles Kombtare t PS, SaimirTahiri, i sht kundrprgjigjur dje KryeministritSali Berisha. Sipas tij, bajraktari i fundit komu-nist n pushtet n Evropn ish-komuniste,duhet t kuptoj se krimet e komunizmit nuk

dnohen me metoda komuniste. Sali Berishabajraktari i fundit n pushtet n Evropn q dolinga diktatura e sekretarve t partis, duhet tkuptoj se krimet e komunizmit dnohen dukembrojtur parimet e vlerat e familjes evropiane,jo duke mbrojtur familjen politike nga drejtsia,theksoi Tahiri

Lustracioni, Berishandal hapin, pret

vendimin e KushtetuesesGjykata merr n dor dosjen e ankimimeveERJON AJAZI

Mazhoranca nis lkundjete para prball ligjit tlustracionit. Presioni i

prfaqsuesve diplomatik nTiran, por edhe institucionevendrkombtare ka detyruar kreune qeveris, Sali Berisha, t ndalhapin pr ngritjen e Autoritetit t

Verifikimit t Figurave. Kryemin-istri Berisha ka ln t kuptoj dje

se do t pres vendimin e GjykatsKushtetuese pr ligjin e lustra-cionit.

T jeni t bindur ju, se prforcn politike q un kryesojndarja e Shqipris nga krimetkundr njerzimit, t kryera ngasistemi komunist, sht nj procesi pandalshm dhe i pakthyeshm,sht nj proces jetik, por qdo t kryhet n prputhje me tgjitha rregullat e shtetit ligjor, thaBerisha. S pari, Kryeministri ndeklaratn e tij sqaron se do t re-spektoj shtetin ligjor, ka nnkup-ton se do t pres vendimin eGjykats Kushtetuese pr dosjetdhe s dyti bn me dije se ndarjae Shqipris nga krimet kundrnjerzimit n periudhn paraviteve 90 sht nj shtje e pak-thyeshme pr partin Demokra-tike. Ajo q vlen t theksohet sht

toni i zbutur q kreu i qeveris bripr ligjin e dosjeve n krahasimme qndrimin e dy ditve m parnga kryeparlamentarja Topalli seaxhends parlamentare do tishkohet deri n fund. Duket qartq qeveria ka vendosur t presvendimin e Gjykats Kushtetuesem pas t prcaktoj ngritjen eautoritetit t verifikimit t figu-rave. N axhendn e seancs ssotme t Parlamentit, pika tet e

rendit t dits prcakton zgjed-hjen e antarve t Autoritetit tKontrollit t Figurs. Selia blu,prpos faktit q antart e ktijautoriteti duhet t jen me pro-

fesion jurist nuk ka t pacaktuaremrat konkret me t cilt dot prfaqsohet. Nj tjetr fakt,q tregon se Kryeministri do tpres vendimin e Gjykats Kush-tetuese sht se n deklaratn prvonesn e ngritjes s Institutitt Memories n Shqipri, ai ushpreh se Instituti po ngrihet.Ligji i lustracionit ka shkuar nParlament, do t studiohet dhedo t shqyrtohet. Sipas tij, ky

institut do t ket si nj nga ql-limet m madhore, krijimin e njqndrimi t drejt dhe t ri qburon nga dokumente ndrkom-btare q i ka firmosur Shqipria,

si sht Konventa e Gjenevspr dnimin e krimeve kundrnjerzimit, po r q buron edhe ngavendosmria e shqiptarve pr tecur s bashku n respekt t njri-tjetrit, n harmoni, n toleranc,n mirkuptim, n paqe socialedhe kto kan kusht dnimin ekrimeve t shmtuara kundrnjerzimit. Megjithse duket seka lshuar pe, kreu i ekzekuti-vit ka adresuar kritika pr ata q

pengojn dhe vonojn nismnpr t dnuar krimet e komu-nizmit. Problemi sht se nkt vend jan ende t pranishmmendsit e mbrojtjes s krimeve

kundr njerzimit dhe parimevebarbare t lufts s klasave, tha ai.

Gjykata KushtetueseAn tar t e Gjy kat s Kush -

tetuese kan marr n dor ligjine lustracionit bashk me katrkrkesat q synojn rrzimine ktij ligji. Lajmi sht konfir-muar nga Drejtoria e Marrd-hnieve me Publikun e GjykatsKushtetuese. T tjera burimepran ksaj gjykate kan sqaruar

gjithashtu se shqyrtimi i ligjitt lustracionit krkon kohn eduhur dhe se vendimi nuk do tmerret ditn e sotme. Zdhnsjae Gjykats Kushtetuese bn me

dije se n axhendn e sotme nuksht parashikuar nj mbledhje qt shqyrtoj prfundimisht ligjin elustracionit, duke hedhur poshtn kt mnyr pretendimet severdikti pr ligjin q verifikonzyrtart e lart do t jepet sot ngaKushtetuesja. Partia Socialiste,prokurort, dhoma e avokatvedhe Komiteti i Helsinkit kan brankimimet n Gjykatn Kush-tetuese ndaj ligjit t lustracionit.

ANKIMIMET

PS, prokurort, Dhoma e Avokatve dheKomiteti i Helsinkit kan br ankimimet n

Gjykatn Kushtetuese ndaj ligjit t lustracionit

Presioni i prfaqsuesve diplomatik n

Tiran, por edhe institucioneve ndrkombtaree ka detyruar kreun e qeveris t ndal hapin

pr t pritur verdiktin e Kushtetueses

Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, n Shkodr pr 64-vjetorin e kryengritjes antikomuniste

Dmshprblim pr familjart e

t pushkatuarve pa gjyqKryetarja e Kuvendit, JozefinaTopalli, zhvilloi nj vizit n Kel-mend t Shkodrs n prkujtimt 64-vjetorit t kryengritjes antiko-muniste. Kryetarja e Kuvendit e cilsoikt si nj dit t madhe reflektimi.N ligjin pr dmshprblimin e tprndjekurve politik do t prfshi-hen edhe familjart e atyre q janpushkatuar pa gjyq, u shpreh Topalli.Duke e cilsuar kt dat t shnuar sinj dit t madhe reflektimi, Kryetarja

e Kuvendit theksoi se kjo qeveri shte angazhuar plotsisht jo vetm t re-spektoj kt kategori martirsh, pordhe t nderoj kujtimin e tyre si pjese ndritur e historis s Shqipris.Un, shpreh keqardhjen q Edi Ramadhe nj pjes e Partis Socialiste nukgjejn kurajn t krkojn falje, nukgjejn kurajn t dnojn krimet ekomunizmit. Kjo sht nj dhimbje emadhe. Kt e them pr krert e Par-tis Socialiste q e kan t vshtir t

ndahen nga e kaluara dhe jo pr atpjes t shoqris q ata prfaqsojn,u shpreh Topalli. Ky prkujtim, vijoiKryetarja e Kuvendit, sht nj dit eveant jo vetm sepse sht momentreflektimi, por edhe pasi koincidon mevetm dy dit distanc para nj festeshum t madhe, q sht nj vjetorii pavarsis s Kosovs. Kjo sht njdit e madhe pr t gjith ne dhe ne

jemi shum optimist pr t ardhmene saj, theksoi Topalli.

Politikant kan zhvilluarhomazhet e fundit dje prdiplomatin Vladimir Prela.Ish-ambasadori i Shqiprisn Maqedoni u nda nga jetaditn e shtun nga nj atak

n zemr. Kryeministri Beri-sha e ka quajtur nj humbjet madhe, ndarjen nga jetat ambasadorit Prela. shtnj zi e vrtet pr diplo-macin e Shqipris, e cilaka pasur te Vladimir Prelanj nga prfaqsuesit e sajm dinjitoz, nj intelektualdhe zyrtar t ndershm, tprkushtuar, t menur, njdiplomat q ka dhn kon-tribut t veant pr vendindhe kombin n trsi, njprind, familjar, nj qytetardhe mik t shklqyer, ushpreh Berisha. VladimirPrela u lind m 30 korrik tvitit 1949 dhe kreu studimete larta n Fakultetin e Shken-cave Politike-Juridike, n de-gn e Gazetaris. Gjat karri-ers s tij, ai ka ushtruar disafunksione t larta shtetroresi drejtor i kabinetit t Kryem-inistrit, kshilltar i Presidentitt Republiks, i ngarkuar mepun n Kosov dhe s fund-mi, q nga viti 2003 at tambasadorit t Republikss Shqipris n Republikne Maqedonis. KryeministriBerisha i ka shprehur djengushllimet familjes, bash-kshortes, fmijve, t gjithdiplomacis shqiptare dhemiqve t diplomatit Prela.

Greqia, do t jet vendi ifundit q do t ratifikojprotokollin e antarsimitn NATO t Shqipris.Pas ratifikimit nga Portu-galia, Greqia dhe Holandajan dy shtetet antare tNATO-s q megjithse janshprehur pro Shqipris nNATO, nuk e kan dhnende OK zyrtarisht. Senatii Holands pritet t ratifikojkt t mart protokollin eantarsimit t Shqipris

n NATO. Zyra e shtypit eKuvendit t Shqipris brit ditur se ky ratifikim shtprfshir n rendin e ditss seancs s dats 17shkurt 2009. Pas vizits sministres s Jashtme greke,Dora Bakojanis n Shq-ipri, Tirana zyrtare shtm e qet prball faktitse Greqia nuk do t bhetasnj penges q Shqipriat jet antare me t drejtat plota t strukturs sAtlantikut t Veriut.

Politika, homazhe

pr diplomatinVladimir Prela

NATO, Shqiprian pritje t firms

greke

Gjykata Kushtetuese

Po shqyrtojm ankimimetAntart e Gjykats Kushtetuese kan nisurpunn pr shqyrtimin e ligjit t dosjeve. Drej-toria e Marrdhnieve me Publikun e GjykatsKushtetuese ka br me dije pr Shqip segjykatsit kan marr n dor ligjin e lustra-

cionit bashk me katr krkesat q synojnrrzimin e ktij ligji. Burime t tjera pran ksajgjykate kan sqaruar se Gjykata Kushtetuesekrkon m shum koh pr tu njohur me ligjindhe bjn me dije se prpara mbledhjes q dot jet transparente pr publikun, shtja do tprfundoj n kolegj pr diskutim

Ceremonia

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

4/32

@

4

shqipE HENE, 16 SHKURT 2009 INTERVISTE

KONTAKT


Kthimi dhe kompensimi iprons vazhdon t mbetetplag sociale e shum

familjeve shqiptare, por ngaana tjetr penges serioze prinvestitort e huaj dhe vendas.Edhe pse e ndrgjegjshme prproblemet q sjell moszgjidhja eprocesit t prons, qeveri t ndry-shme nuk kan ofruar strategji tplota pr mbylljen sa m shpejtt kthimit dhe kompensimit tprons. Sipas Elvis efa, i sapo-emruar n krye t Agjenciss Kthimit dhe Kompensimit tProns, afati maksimal i prfun-dimit t procesit t prons do t

jet 2015, por nuk prjashtohetmundsia pr shtyrje t afatit. Nintervistn pr Shqip, kreu i ri i

AKKP-s, tregon problemet dhearsyet q kan penguar zgjidhjen

n koh t procesit. I pesti zyrtarq merr postin e kreut t AKKP-sbrenda nj periudhe 4-vjeare,efa tregon strategjin q do tndjek, ndryshe nga pasardhsite tij, n drejtim t shtjes s pro-ns. Kt post e konsideroj si njsfid personale, e cila do t vern prov aftsit dhe dijet e miaprofesionalesht shprehur nfund t intervists kreu i AKKP-s,ndrsa m hert zbardh nj pjest procedurave q do t ndiqenpr ish-pronart q presin ngafondi 600 milion lek.

far pune sht br deritani pr kthimin dhe kompen-simin e ish-pronarve? Sa shtnumri i atyre q kan prfituardhe cila fatura financiare?

Procesi i njohjes, kthimit dhe

kompensimit t prons sht njproces kompleks dhe i shtrirgjat n vite. Pa prmendur ligjinnr.7501 Pr tokn, procesi ikthimit dhe kompensimit t pro-ns ish-pronarve ka filluar nvitin 1993 me ligjin nr.7698 dhenr.7699. Ligji nr.7698 ka qenn fuqi deri n vitin 2004, kohn t ciln sht miratuar ligjinr.9235 Pr kthimin dhe kom-pensimin e prons, ligj i cili, pasdisa ndryshimeve thelbsore qka psuar n vitin 2006, shtaktualisht n fuqi. Me kt ligjsht krijuar Agjencia e Kthimitdhe Kompensimit t Pronave sinj institucion administrativteknik pr trajtimin e krkesavet subjekteve t shpronsuara.

Sigurisht, n tr kt harkkohor 1993-2009 sht br mjaftpun pr realizimin e procesit pr

kthimin e kompensimin e prons.T gjitha strukturat prkatsen vite kan trajtuar pronat, pormendoj se cilsia e trajtimit tkrkesave t subjekteve t shpro-nsuar dhe cilsia e vendimmar-rjes sht prmirsuar dukshm epas ndryshimeve t bra n ligjinnr.9235 n vitin 2006.

Pr sa i prket procesit t kom-pensimit financiar t subjektevet shpronsuar, pr tiu prgjigjurkonkretisht pyetjes suaj, ju sqarojse ky proces ka filluar pr her tpar n vitin 2005. Fondi i ather-

Flet kreu i AKKP-s, Elvis efa: Shprndarja e fondit 600 milion lek, n qershor 2009

Kthimi dhe kompensimii pronave, brenda 2015

shm i kompensimit financiarka qen 200 milion lek. Gjatviteve 2005, 2006, 2007 dhe 2008kan aplikuar pr kompensim nt holla 1562 subjekte t shpro-nsuara dhe kan prfituar 369subjekte. Fondi i kompensimit ntotal pr kt periudh sht 1,5miliard lek, pa prfshir ktufondin e kompensimit financiart vn n dispozicion t AKKPnga qeveria pr vitin 2009, i cilisht n shumn 600 milionlek.

Sapo mbaruat procesin eshprndarjes s 500 milionlekve ku prfituan 163 ish-pronar, q i takonin fondit tvitit 2008. Pse u vonua procesi?

Vonesat n proces kan ar-dhur pr arsye teknike. Mbi tgjitha pr faktin se, duke qen sekishte vrejtje pr vlerat e trojevet prcaktuara n hartn e vlers,n mnyr q kjo vler t ishtesa m afr realitetit t tregut sot,u b rishikimi i harts s vlers.Kjo sigurisht krkoi kohn e vet.Por e rndsishme sht t thek-sohet se megjithse pak i vonuar,procesi i shprndarjes s fondit tkompensimit n t holla pr vitin2008 rezultoi i suksesshm.

Kur mbyllet i gjith procesidhe sa ish-pronar jan n prije?

Procesi duhet t mbyllet bren-da 10 viteve nga miratimi i ligjitPr kthimin dhe kompensimine prons, por nuk prjashtohetmundsia pr shtyrje t afatit. Sa itakon numrit t ish-pronarve q

jan n pritje nuk mund t themnj shifr t sakt, pasi numri ityre ndryshon do vit. P.sh pr2009 ka nj rritje t interesit prshprndarjen e fondit 600 mil-ion lek, ku numri i aplikantvee kalon 800.

Kur do t nis shprndarja e2009-s, fondi i t cils sht 600milion lek? A mund t mbarojbrenda qershorit 2009? Sa mundt jet numri i ish-pronarve qmund t prfitojn dhe cila do tjet kategoria q kan m shumshanse?

Sigurisht q shprndarja ektij fondi do t filloj shpejt.Sapo 163 fituesit e fondit t vitit2008 t likuidohen duke marrparat e tyre. AKKP ka kontaktet rregullta me Ministrin e Dre-

jtsis me t ciln shum shpejtdo t fillojm t bashkpunojmpr hartimin e vendimit t qe-veris prkatse pr prcaktimine procedurave t shprndarjes sfondit t vitit 2009. AKKP synonq fituesit e fondit t vitit 2009t shpallen brenda dats 30 qer-shor 2009, ka sht edhe afati iprcaktuar n ligj.

Pr sa i prket numrit t sub-jekteve t shpronsuara q mundt prfitojn nga ky fond, kt

nuk mund ta them n kt mo-ment. Ky numr varet nga disafaktor. Kategoria e subjektevet shpronsuara q do t kenm shum shanse pr t fituar,nse u prmbahen kritereve taplikuara pr vitin 2008, do t

jen ata subjekte t shpronsuaraq kan vendime pr kompensimt t gjith prons s tyre, t cilatdatojn m hert n koh, mekusht q t mos ken prfituarnga kompensimet financiaret mparshme, t mos kenprfituar tok n zbatim t ligjitnr.7501 dhe t mos ken ushtruart drejtn e parablerjes.

Sipas jush, cili sht problemireal i procesit t kthimit dhekompensimit t prons?

Pr sa i prket procesit tkompensimit, qoft financiar apo

fizik, problemi kryesor konsistonn faktin se n periudhn 1993-2006 nuk sht br pothuajseasgj. Deri n vitin 2005, mundt them se nuk ka pasur asnjstrategji pr realizimin e procesitt kompensimit fizik. Qeveria ak-tuale sht ajo q krijoi konceptindhe strategjin pr kompensiminfizik t subjekteve t shpronsuardhe filloi realizimin konkret t tij.

Aktualisht sht evidentuar pjesam e madhe e pronave shtetroredisponibl dhe sht krijuar e poazhurnohet sistematikisht fondi i

kompensimit fizik.Pr sa i prket problemit real

n procesin e kthimit t pro-ns, nga prvoja ime, mund tthem q ky problem konsistonfillimisht n mungesn e njkulture t mirfillt n trajtimine prons n Shqipri. Shtetishqiptar para vitit 1944 nuk arritit krijonte baza solide pr zhvil-limin e nj shoqrie kapitaliste

t mirfillt. Pr rrjedhoj, kjoprapambetje u reflektua, meprjashtim t qyteteve t mdha,edhe n sistemin e trajtimit tdokumentacionit t pronsis.M tej, diktatura komuniste50-vjeare pothuajse ka fshirnga ndrgjegjja e shqiptarvekulturn e sjelljes ndaj prons,sidomos asaj private. Ky regjim,ndr shum t kqija t tjera, nukkishte aspak respekt pr arkivatn prgjithsi dhe pr dokumen-tacionin e prons n veanti. Ktafaktor kan ndikimin kryesor,mendoj un, n shum gabimet bra, me ose pa dashje, n ktproces. N punn ton t prdit-shme konstatojm shpeshhervendime pr kthimin e pronst dhna ndr vite, t cilat nukbazohen n nj dokumentaciont mirfillt hipotekar apo ka-dastral. Kjo ka sjell si pasojmbivendosjet n pronat e kthyerat disa pronarve e madje edhen kthimin e prons personaveq nuk kan qen realisht pro-nar. Kjo dukuri, n fakt sht endeshur shpesh pas vitit 1997, esidomos n disa zona ku pronaka pasur vler t konsiderueshmesi Tirana, Durrsi apo Vlora.Qeveria, duke pasur si nj ngashtyllat kryesore t programit tsaj shtjen e pronsis dhe dukeqen e ndrgjegjshme pr ktoprobleme, ka ndrmarr nisma trndsishme me an t ndrhy-rjeve n ligj, duke i dhn AKKPt drejtn e rishikimit t vendi-meve t mparshme t marr nmnyr t kundrligjshme, meqllim pr t kthyer pronn tepronari i vrtet i saj.

Sa m ngadal ecni me pro-cesin e likuidimit t pronarve,aq m tepr rritet fatura. A kenimenduar ndonj strategji q ijep zgjidhje m t shpejt k tijproblemi?

Fatura tashm sht krijuar.Strategjia pr zgjidhjen e ktijproblemi sht br nga qeve-ria dhe po implementohet nmnyr t vazhdueshme nga

AKK P n bashk pun im me tgjitha institucionet e tjera tadministrats shtetrore. Para-lelisht kompensimit financiar t

subjekteve t shpronsuara, fondi cili ka ardhur do vit n rritje,

jemi duke br inventarizimine pronave publike, pr efekt tkrijimit t fondit t kompensimitfizik. Ky proces pothuaj sht nprfundim. Nga ky inventarizimsht br n pjesn m t madheprcaktimi i tokave bujqsore,pyjeve, kullotave e objekteveshtetrore q do t vihen n dis-

pozicion t kompensimit fizik tsubjekteve t shpronsuara. Nbashkpunim me Ministrin eDrejtsis, nga AKKP po punohetpr prcaktimin e modalitetevedhe procedurave t kompensimitfizik, t cilat do t miratohen ngaqeveria.

Nga ekspert t pavarur shtbr nj pr llogari nga ku del sefatura financiare arrin deri n 4miliard USD, n nj koh kurpr 4 vjet qeveria ka shprndarrreth 16 milion USD. Me ktoritme procesi rrezikon t mbyl-let shum m gjat se dy apo tremandate qeverisse...

N fakt, kjo fatur nuk mrezulton reale. S pari, un nuke di n far vlerash dhe sipr-faqesh jan referuar kta ekspertn nxjerrjen e ksaj shifre. Sdyti, un nuk e di nse nga ktaekspert sht marr n konsid-erat ndikimi q do t ket nkt fatur fillimi i procesit tkompensimit fizik, q e trajtovam lart?

Nga dixhitalizimi i arkivave tAKKP, pavarsisht se shifrat nukjan 100% t sakta, pr arsye se kagabime n saktsimin e pronavet trajtuara me vendimet e dhnanga komisionet e mparshme (kavendime q kan br trajtim tpasakt t prons, ka vendimeq jan djegur gjat vitit 1997),me shifrat q disponojm, faturarezulton t jet shum m e voglse kaq.

Prve ksaj, krijimi i fon-dit t kompensimit fizik dheshprndarja e tij do t ulndjeshm kt fatur dhe prrrjedhoj do t shkurtoj kohn

e mbylljes s procesit.Mund t na thoni se ku do tgjenden parat, far formash dot prdoren?

Si e theksova m lart, nukbhet fjal vetm pr kompen-sim n para. Paralelisht do tprocedohet edhe me fondin ekompensimit fizik.

Pr sa i prket kompensimitfinanciar, tashm ekziston njvullnet dhe strategji e qart eqeveris pr shprbliminfinanciar t subjektevet shpronsuara duke

Verifikimi i prons

Miratimi i ligjit Pr verifikimin e titujve tpronsis dhe ngritja e komisioneve prkatse

ka si qllim, prve riparimit t gabimeve t bran procesin e ndarjes s toks bujqsore, edhe

pasurimin e fondit t kompensimitfizik me toka tcilat jan prfituar n mnyr t kundrligjshme

nga zbatimi jo i drejt i ligjit nr.7501

Filozofia e Berishs

Filozofia e tij pr zgjidhjen e problemit t pronsn Shqipri, besoj se tashm sht qartsisht e

pasqyruar n politikn e qeveris. N funksiont ksaj, porosia e Kryeministrit sht trajtimi

serioz, i drejt dhe mundsisht i shpejt i t gjithakrkesave t subjekteve t shpronsuara, me

qllimfinalizimin e ktij procesi

Fatura financiare

4 miliard lek?N fakt, kjo fatur nuk m rezulton reale. S pari, unnuk e di n far vlerash dhe siprfaqesh jan referuarkta ekspert n nxjerrjen e ksaj shifre. S dyti,un nuk e di nse nga kta ekspert sht marr nkonsiderat ndikimi q do t ket n kt fatur fillimi iprocesit t kompensimit fizik, q e trajtova m lart?

Problematikt

Tirana, Durrsi

dhe Vlora,

konsiderohen zonat

m problematike

pr kreun e AKKP-

s, pr vet faktin e

vlers tepr t lart

t prons

Prokuroria

Pr hetimet e

fundit nga organi

i akuzs lidhur me

disa mbivendosje

pronash, efa u

tregua i hapur pr

t bashkpunuar

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

5/32

@

5

shqipE HENE, 16 SHKURT 2009 AKTUALITET

KONTAKT


prdorur burime t ndry-shme. N funksion tksaj, para pak ditsh

Kryeministri deklaroi qart qnj nga burimet kryesore t tardhurave, pr efekt t kompen-simit financiar, do t jen edhefondet e prfituara nga privatizi-met n sektor t ndryshm tekonomis.

Po pr fondin fizik, far pobhet? Si ka ecur bashkpun-imi me ministrit? A ka pasur

vonesa?Procesi i akumulimit t fonditfizik t kompensimit sht nj pro-ces q po vazhdon me intensitetine duhur dhe do t vazhdoj n tardhmen. Kjo pr arsye se shtetimund t heq dore gradualishtnga prdorimi apo administrimii shum pronave t tij, t cilatautomatikisht do t kalojn ndispozicion t ktij fondi.

N vijim t asaj q parashtrovam sipr, miratimi i ligjit Prverifikimin e titujve t pron-sis dhe ngritja e komisioneve

prkatse ka si qllim, prveriparimit t gabimeve t bra nprocesin e ndarjes s toks bu-

jqsore, edhe pasurimin e fonditt kompensimit fizik me toka tcilat jan prfituar n mnyr tkundrligjshme nga zbatimi jo idrejt i ligjit nr.7501.

Nse do t riktheheshim edhenj her nga e para kur u krijuaAKKP-ja, far do t bnit ndry-she?

Krijimi i AKKP nga kjo qe-

veri, si organ administrativ ingarkuar me zbatimin e politiksqeverisse n kt drejtim, sipasndryshimeve n ligjin nr.9235dhe n aktet nnligjore n zbatimt tij, sht br me qllim pr tishrbyer sa m drejt dhe n kohsubjekteve t shpronsuara. Kjomendoj se sht rruga e duhurdhe m e mir e mundshmeaktualisht. Sigurisht, kjo nuk pr-

jashton mundsin e plotsimitsistematik t ktij kuadri ligjor.

Ju jeni emruar direkt ngaKryeministri. far porosie t

veant dha kreu i qeveris parase t merrje postin? far filozo-fie ndjek Berisha pr zgjidhjen eshtjes?

Kryeministri sht i mirin-formuar mbi procesin e kthimitdhe kompensimit t prons dheproblemet e hasura n koh.Filozofia e tij pr zgjidhjen eproblemit t prons n Shqipri,besoj se tashm sht qartsisht epasqyruar n politikn e qeveris.Reformat e iniciuara q nga viti

2005 e n vazhdim n kuadrinligjor, rritja konstante e fonditt kompensimit financiar dhekrijimi i fondit t kompensimitfizik, dshmojn qart vullnetin eKryeministrit dhe t qeveris s tijpr zgjidhjen e shpejt dhe prfun-dimtare t ktij procesi.

N funksion t ksaj, porosia eKryeministrit sht trajtimi serioz,i drejt dhe mundsisht i shpejt it gjitha krkesave t subjektevet shpronsuara, me qllim final-izimin e ktij procesi.

Sipas jush, ligji 7501 solli prob-

leme n zgjidhjen e procesit? farpo bhet me verifikimin e titujvet pronsis?

Pr mendimin tim personal,ligji nr.7501 sht nj ligj q nuku zbatua mir. Kjo ka ardhur prshum arsye, nj pjes t t cilavei kam cituar m lart. Miratimi iligjit Pr verifikimin e titujve tpronsis e dshmon kt.

Pr sa i prket procesit t veri-fikimit t titujve t pronsis, jusqaroj se nuk sht AKKP organi

ligjrisht i ngarkuar me kt detyr.Mund t them se ky ligj ishte inevojshm n funksion t zgjidhjess drejt t shtjes s pronsis.

A po bashkpunoni me proku-rorin rreth disa shtjeve t brapublike koht e fundit, si janPlazhi i Gjeneralit, Gjiri i Lalzitdhe Jala? Mendohet se n t triazonat ka rreth 80 ha mbivendosjet pronave.

N fakt, n momentin e ar-dhjes time n krye t AKKP, ngaprokuroria ishte br ndrkohsekuestrimi i dosjes me dokumen-

tacionin prkats pr llogari thetimit t shtjes Plazhi i Gjen-eralit. Prvese pr kt shtje,un nuk kam dijeni pr hetimelidhur me shtje t tjera. Sigurishtq, n zbatim t detyrimeve ligjoret institucionit q prfaqsoj, dot jem i hapur pr bashkpunim.

Cilat jan zonat m problema-tike, t hasura gjat procesit ttrajtimit t prons?

Zonat q kan pasur m teprprobleme jan n fakt zonat ku

vlera e prons dhe pr rrjedhojinteresi pr t sht m i madh.Konkretisht mund t prmendqytetet e mdha si: Tirana, Dur-rsi dhe sidomos Vlora, e cila gjattrazirave t vitit 1997 ka pasurdmtime t mdha pr sa i prketdokumentacionit arkivor t pro-nsis e madje edhe ndrhyrje nkt dokumentacion me qllimprfitime n rrug t paligjshme.

far mendoni se mund tbni m mir se pasardhsit tuaj?Brenda 4 vjetve jan shkarkuarnga kjo detyr 4 zyrtar. Nuk ju

tremb fakti q karriera mundtiu ndrpritet n mes, sikundrndodhi me t tjert?

Aktualisht sht shum shpejtpr t thn dika t till. Undo t prpiqem q performancae AKKP t shkoj vazhdimisht nrritje. Kjo nuk sht e leht. Procesii njohjes, kthimit dhe kompen-simit t prons, sipas konceptit tligjit organik, ushtrohet nga zyratrajonale t AKKP n qarqe. AKKPn qendr mbikqyr dhe drejton

kt proces duke ndrhyr sipasligjit aty ku dika duhet br memir. Pra, punn nuk e bn vetmdrejtori i Prgjithshm, por stafi itij n strukturat e agjencis, staf icili, prvese profesionalisht i aftduhet t ket dhe integritet t lartmoral. Un tashm kam hyr nvitin e 13-t t puns n adminis-tratn shtetrore dhe pretendoj see njoh at. Kt post e konsiderojsi nj sfid personale, e cila do tver n prov aftsit dhe dijet emia profesionale.

ARD KOLA

Masa shtrnguese pr pr-fituesit e pronave n Jal,me mbivendosje. Prokuroria e

Vlors tha dje se ka prgati turmasat e para ndshkimore ndajpersonave q kan falsifikuardokumentet pr 40 hektar pronn bregdetin e Jalit, n Rrethine Vlors. Gjat ksaj jav do tdrgojm n gjykat masat e sig-uris pr personat q dyshohet sekan prfituar 40 hektar pron,n mnyr t paligjshme ngjirin e Jalit, than burime ngaProkuroria e Vlors. Sipas tyre,

nga hetimet ka rezultuar se njperson me dokumente t falsi-fikuara ka shkuar n AKKP-n e

Vlors dhe ka marr vrtetimin epronsis pr 40 hektar pron.N mnyr investiguese, hetuesit

Falsifikimi i pronave shtetrore dhe private sht kthyer s fundmi n biznesin m fitimprurs. Rastet dhe hetimet

Prokuroria zbardh hartn e mbivendosjevePr o ku r o r ia e P r gj i t h -shme mbledh t gjithadenoncimet dhe ankesatpr mbivendosjet e pronavenga Agjencia e Kthimit dheKompensimit t Pronave. Si-pas burimeve t gazets, n tgjith Shqiprin jan eviden-tuar rreth 10 procedime penaleq flasin pr qindra hektarmbivendosje. Kryesisht zonatm t prekura jan Durrsi,Kavaja, Fieri, Vlora dhe Saranda.N kto qytete, AKKP-t lokalekan br krdin. Nn rysh-fetin e majm, krert vendort AKKP-s u kan dhn titujpronsie individve q nuk kantrashguar asnj metr katrorpron. Burime nga Prokuroriae Prgjithshme deklarojn sekan n dor t gjitha pronatq ka dhn agjencia viti n e fun-dit. Jan kryer verifikimet e para

dhe zyrtart e akuzs qendrorekan prcjell n prokuroritprkatse t gjitha verifikimete dhna.

Mekanizmi

Prokuroria e Prgjithshme kazbardhur mekanizmin q AKKP-

ja lshonte tituj pronsie ndajfamiljeve t mdha. Nprmjet

prgjimeve dhe vzhgimevesht arritur n konkluzioninse punonjsit e agjencis mer-reshin n pun me kontratatremujorshe. Gjat ksaj peri-udhe urdhroheshin t kr yeninato procedura q u nevojiteshineprorve t tyre. Pasi mbarontedetyrn, punonjsi hidhej nrrug, ndrsa dokumenti qkishte firmosur i jepej personitq kishte vn n lvizje tgjith kt mekanizm. Zyrtarte Prokuroris s Prgjithshme,gjat marrjes n pyetje t ish-punonjsve t AKKP-s, kanzbuluar dhjetra raste t abuz-imit me pronat shtetrore dheprivate. sht dokumentuartrsisht mbivendosja n ven-din e quajtur gjiri i Gjeneralit.Ndrsa nn proces verifikimisht edhe nj siprfaqe toke

n gjirin e Lalzit n periferi tDurrsit. Flitet se n kt zonbiznesmen t ndryshm kanshfaqur interes pr ndrtimin efshatrave turistik. Kjo ka brq banort e zonave tu vrsu-len atyre pronave q kan mb-

etur pa pronar. Kan marr efalsifikuar disa dokumente dhe

jan drejtua r te zyrat e AKKP-s. Kjo e fundit ktu ka filluarlojn e kompensimit me trojetn bregdet.

Zonat e mbivendosura

Mbivendosjet jan shtrirn zonat turistike, kryesisht nbregdetin e jugut. Prokuroria e

Vlors konfirmoi sa ka nisur he-timet ndaj nj prone t mbiven-dosur n vendin e quajtur gjirii Jalit, me nj siprfaqe prej 40hektarsh. Por ngjitur me ktplazh, sipas burimeve nga akuzaqendrore, po verifikohet njpron tjetr q sht bler nmnyr t dyshimt. Burimetpohojn se zona sht nj ngavendet m t bukura t bregdetit

jonian dhe sht e lakmueshmepr investitor shqiptar dhet huaj. Por probleme ka edhen zonn e Himars. N ktzon, prokuroria deklaron senuk ka shum mbivendosjepor probleme infrastrukture.Gjithsesi, hetimet do t prcak-tojn abuzimet. Krahas ksajzone, mbivendosje dyshohetse ka n zonn bregdetare tFierit, n vendin ku mund tndrtohet parku industrial.Mjaft biznesmen dhe banor tzons kan depozituar n zyratlokale t AKKP-s krkesa prkompensim me pron n ktzon. Prokuroria e Prgjithshmedeklaron se procesi sht nfazn e verifikimit t t gjithapretendimeve. S.obo

Punonjsi hidhej

n rrug, ndrsa

dokumenti q kishte

firmosur i jepej

personit prfitues

HETIMET

Jan evidentuar rreth 10procedime penale q flasinpr qindra hektar mbiven-dosje. Kryesisht zonat mt prekura jan Durrsi,Kavaja, Fieri, Vlora dheSaranda

RYSHFETI

Nn ryshfetin e majm,

krert vendor t AKKP-su kan dhn tituj pronsieindividve q nuk kantrashguar ndonj metrkatror pron

JALI

Prokuroria e Vlors kon-firmoi sa ka nisur hetimetndaj nj prone t mbiven-dosur n vendin e quajturgjiri i Jalit, me nj siprfaqeprej 40 hektarsh

HIMARA

Por probleme ka edhe nzonn e Himars. N ktzon, Prokuroria e Prgjith-shme deklaron se nuk kashum mbivendosje, porprobleme infrastrukture

Prokuroria

Masa arresti pr prfituesit e pronave n JalProkuroria e Vlors

e Prokuroris s Vlors kanzbuluar skandalin dhe kan kryerveprimet e para. Ka rezultuar set gjitha dokumentet kan qent falsifikuara.

Burime nga grupi hetimordeklarojn se prona sht shiturn mesin e vitit 2008 dhe skan-dali i tjetrsimit t pronave shtzbuluar disa muaj m von. Ngaburime konfidenciale msohetse troje n kt zon kan blernjerz t afrm t politikanven Tiran. Ata kan bler trojeme qllim ngritjen e kampeve

t pushimit. Sipas hetuesve, zonaq sht mbivendosur pronasht nj nga zonat m t bukurabregdetare n Shqipri dhe shtshum e lakmueshme pr ndr-timin e fshatrave turistik.S..

Masat

Gjat ksaj jave

do t drgojm n

gjykat masat e

siguris pr personat

q dyshohet se kanprfituar 40 hektar

pron

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

6/32

@

6


OSSH

Largimet nga puna

Rreth 30 punonjs t OSSH-s dega Fier rrezikojnlargimin nga puna. Propozimipr shkarkimin e ktyre pu-nonjsve q jan n pozi-cionin e faturistit bhet pasankesave t konsumatorvelidhur me faturat fiktive. Mshum se 100 ankesa n njdit regjistron filiali i Fierit.Nj dit m par Bibo ka fir-mosur largimin nga puna pr

12 faturist t degs Vlor.Nuk mund t paguaj 7 mijlek n nj muaj. Konsumireal i familjes time nuk shkonm shum se 2500 lek, pasigatimin dhe ngrohjen i kamme gaz, shprehet e shqet-suar nj banore e Fierit.

BSH

Indekset e besimit

Pr her t par Banka eShqipris do t prezan-toj sot Indeksin e Besimit tKonsumatorit dhe Indeksin eBesimit t Biznesit. Indekset ebesimit jan anketime q BSHu drejton agjentve t ndry-shm ekonomik t vendit,ku prfshihen biznese t sek-torve t prodhimit, t ndrti-mit dhe t shrbimeve, si dhekonsumatorve. Kto indeksei ofrojn BSH-s informacionmbi ecurin e mimeve, tkonsumit, t t ardhurave, tprodhimit, t punsimit, t in-vestimeve e t shum treguesvet tjer, t cilt ndihmojn nvendimmarrjen e politiksmonetare.

KUVENDI

HEC-i i Devollit

Komisioni i VeprimtarisProdhuese do t disku-toj sot pr miratimin ose jo tkontrats s koncesionit, ndr-mjet Ministris s Ekonomis,Tregtis dhe Energjetiks, si au-toritet kontraktues, dhe AVN,

Statkraft dhe Devoll Hydro-power, si bashkkoncension-ar pr projektin e financimit,ndrtimit dhe marrjen n pro-nsi pr rreth 1 miliard euro thidrocentralit n lumin Devoll.I pranishm n komision do t

jet zv/ministri Neritan Alibali.HEC-i do t ket nj kapacitetprodhimi prej 320 MW, si dhe62 km tunele.

PDS:

Paket antikriz

Partia Demokracia Soci-ale shpreh shqetsiminpr krizn ekonomike q pokalon vendi dhe sjelljen epaprgjegjshme t qeverisn trajtimin e pasojave nega-

tive t saj. Nn presionin eKryeministrit, pr t mos eprmendur fjaln kriz, min-istrat e Berishs i gnjejn shq-iptart me mesazhe t paqartae mashtruese, duke tentuartu hedhin hi syve, si bn nvitet 1996-1997, tha dje ArturDuckallari, sekretar politik.PDS krkon nga qeveria t nismenjher zbatimin e masaveantikriz, me konsensusin eopozits pr zgjidhje t rnd-sishme pr vendin.

Bizneset i propozojn qeveris krijimin e nj strukture t re pr mimet

Ent rregullator pr tregun e karburanteve

ShkurtVendimet e fundit t Au-toritetit t Konkurrencspr munges transpar-

ence n tregun e karburanteve,si dhe privatizimi i ARMO-s,kan sjell propozimin e radhsnga ana e bizneseve. Grupi ibizneseve industriale, si m tprekurat nga tregu jokonkurrenti karburanteve, i kan drguarnj letr Kryeministrit Berisha,duke i propozuar krijimin e njenti rregullator, i domosdoshmn kushtet kur sektori i hidro-karbureve nuk funksionon sipasparimit t ekonomis s lir. Mean t Konfindustrias, bizneset ekishin paraqitur m hert idene krijimit t entit rregullator t

pavarur pr monitorimin e tregutt karburanteve, por tashmpropozimet duken m konkrete.Gjergj Buxhuku, administratori Prgjithshm i Konfindustrias,argumentoi krijimin e strukturss re, e cila duhet t funksionojpran Entit Rregullator t En-ergjis Elektrike, ERE, sikundrndodh n disa vende t rajonitdhe BE-s. Pas vlersimit edhet Autoritetit t Konkurrencspr problematikn n tregun ekarburanteve dhe sidomos pasvendimit t Kshillit t Ministravepr tregtimin e kufizuar t naftss standardit D2, Konfindustria ikrkon vendimmarrjes politiket ndrmarr hapin e domos-doshm t radhs: krijimin eEntit Rregullator t Karburan-

teve, shprehet Buxhuku. Sipastij, enti do t jet i vetmi mjetrregullator n duart e shtetit, passhitjes s kompanis publike tkarburanteve ARMO, me an t scilit mund t ndikohet n uljen epjess s kostos shtes s karbu-ranteve t krijuara nga mungesae elasticitetit t mimeve t tregutvendor n krahasim me tregjetndrkombtare dhe rajonale.Krijimi i entit rregullator nukdo t mund t lejoj mbartjen e

kostos s kufizimit t tregtimit tnafts s standardit D2 n kon-sumatort fundor: qytetar dhebiznese, shtoi Buxhuku.Monitorimi

Me koh, nga ekspert t ndry-shm sht hedhur ideja e nj entirregullator pr karburantet, porautoritet shtetrore e kan hedhurposht krkesn, me faktin se treguparaqitet krejtsisht i liberalizuar.Bizneset prodhuese n vend nuke konstatojn kt liberalizim dhepr kt qllim i kan krkuar zyr-tarisht Kryeministrit Berisha q tmarr iniciativn pr themelimindhe funksionimin sa m par tentit rregullator t karburanteve,ERK. Sipas bizneseve industriale,ERK-ja duhet t jet nj institu-cion i pavarur nga ekzekutivi,ose i krijuar n nj departamentt veant pr karburantet, pran

Entit Rregullator t Energjis,duke kryer dhe prmirsimet enevojshme ligjore. Domosdosh-mria e krijimit t ERK-s shtohetm tepr nse vlersojm seKshilli i Ministrave ka prcak-tuar disa elemente rregullatoret shtetit n tregtimin e naftss standardit D2, si mjet zbuts ipasojave t ardhura nga kufizimi isubjekteve tregtuese t karburan-tit t standardit n fjal.Cilsia

Ankesat e individve dhe bi-zneseve nuk lidhen vetm me

mimin e karburanteve, poredhe me cilsin e tij. N ktpik, Konfindustria ka prsriturkrkesn e saj, q ekzekutivi t

EKONOMIKONTAKT


Autoritetet e kanhedhur posht

krkesn me

pretendimin se tregu

paraqitet i liberalizuar

marr masa pr t vn n punsa m shpejt Inspektoratin Qen-dror t Cilsis, pr t luftuarrealisht abuzimin e vazhdueshm

me cilsin e karburanteve simnyrn kryesore t abuzimitn tregun e karburanteve mekosto t pallogaritshme prej

qindra milion eurosh pr eko-nomin kombtare, biznesin dheqytetart shqiptar.

A.KOLA

Parashikimi, 20 USD

Nafta n bursa,

34 dollar/fuia

N pritje t fillimit t javs,kur bursat nisin tregtimin,nafta regjistron nivelin mt ult n vitet e fundit. Tpremten e kaluar, n mbylljet burss s Nju Jorkut, naftapsoi rnie me 5.5 pr qind,duke u kuotuar pr rreth 34

dollar/fuia (33,98). Rnia emimit t nafts vjen si rrjed-hoj e reduktimit t krkesspr t n kt koh krize. Prkt qllim, vendet ekspor-tuese t OPEC parashikojnnj ulje t prodhimit me rreth500 mij fui n dit. Ndrkaq,ekspertt japin nj parashikimsa pozitiv, aq edhe t frik-shm. mimi i nafts mundt prek kufirin e 20 dollarven nj koh tepr t shkurtr.Vlera e ult e nafts n tregjete huaja ka hyr n muajin etret, ndrsa n tregun tonmimi i nj litri ka mbetur ipandryshuar me 100 lek qprej dy muajsh nga 150 qishte n gusht t 2008-s.

Abuzimet Fier, aksion kundr pikave t paligjshme. Vendosen 162 gjoba

Ulja e temperaturave rritmimin e gazit n 150 lek/litriU

lja e temperaturave nditt e fundit ka sjellrritjen e mimit t gazit

t lngshm. I ndikuar edhe ngamungesa e energjis elektrike,rritja e krkess bri t mundurq nj litr gaz dje n qytetin eFierit t shitet pr 150 lek nga130 q ishte nj muaj m par.

Probleme jan hasur edhe mepikat e paligjshme, ndaj t cilave

jan vendosur 162 gjoba, si dhemasa t tjera ndshkimore, nkuadr t mungess s standarditt siguris.

Lidhur me mimin e rritur merreth 20 lek pr litr, qytetartkan deklaruar se e kan t do-mosdoshme t blejn edhe mshtrenjt lndn djegse, prshkak se temperaturat kanshkuar nn zero. Nuk kemi kor-

rent pr tu ngrohur dhe gatuar.Kjo i ka shtyr tregtart t lu-ajn me ne, duke na uar drejtblerjes s detyrueshme t gazit,u shpreh nj banore e Fierit.Krkesa n rritje pr prdorim tgazit ka shtyr edhe tregtart epaprgjegjshm t rrisin mimin,duke prfituar edhe nga temper-

aturat e ulta t ktyre ditve.Ndrkaq, n t gjitha pikat e

tregtimit t gazit t lngshm nRrethin e Fierit mungojn kush-tet e siguris. Si rezultat i ktijkonstatimi t kryer nga Reparti iMbrojtjes nga Zjarri dhe Shptimipran Prefekturs s Fierit, janprer me dhjetra gjoba dhesht marr vendimi i bllokimitpr shum njsi tregtimi. Kreui repartit, Xhevat Mrnica, thapr Shqip se ka tregtar q irreshtojn bombolat e gazit dhedepozitat e tyre n katet e parat pallateve. Ka njsi tregtimi qvijojn aktivitetin e tyre shumpran qendrave t banuara. Kame dhjetra raste t tilla q pr-dit e m shum rrezikojn jetne banorve. Gjat ksaj jave kanisur kontrolli n t gjitha njsite tregtimit t gazit t lngshm. Nkuadr t ktij kontrolli jan prer162 gjoba pr njsit e tregtimit tgazit t lngshm q jan gjeturduke tregtuar gaz n kundrshtimme kushtet e tregtimit. Prvegjobave jan prer gjithashtu 6 aktebllokimi pr kto pika tregtimi,si dhe nj tregtar sht uar nndjekje penale. Ndrkoh q aktndalese t tregtimit jan dhnpr 7 dyqane n Fier dhe 9 t tjern Patos, tha Viron Balla, kreu iEmergjencave Civile.

m.troka

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

7/32

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

8/32

8

shqipE HENE, 16 SHKURT 2009 OPINION

VITI I MBARE I DESHMIMIT

Pavarsia e Kosovs dhe

zhvillimi i hapsirs shqiptareGENTI KAPLLANI*

Ub nj vit nga shpallja ePavarsis s Kosovs dhesht koha pr t prku-

jtuar t shkua rn e pr tuprqendruar n lidhje me t ardhmen.Pavarsia e Kosovs i ka rrnjt n luftnshekullore t shqiptarve pr liri dhevetvendosje. Ajo nuk mund t shihete ndar as nga Lidhja e Prizrenit, si epara lvizje politike kombtare, as nga28 Nntori 1912, ku prfaqsuesit e tgjitha trevave shqiptare shprehn vul-lnetin pr pavarsi e as nga prpjekjete vazhdueshme t shtetit t ri shqiptar

nga njra an, por sidomos t shqip-tarve t ish-Jugosllavis nga ana tjetrpr t ruajtur dhe forcuar identitetin etyre shqiptar. Mbi t gjitha, Pavarsiae Kosovs nuk mund t shihet e ndarnga lvizja politike e shqiptarve nKosov n vitet 80 e 90, q kulmoi meluftn e Ushtris lirimtare t Kosovsdhe ndrhyrjen e miqve tan ndrkom-btar n vitin 1999. 17 Shkurti 2008sht kurorzimi i nj etape shum trndsishme t ktij procesi 130-vjear.Prandaj, ndonse nuk mund t jet njetap prfundimtare, ajo sht nj dathistorike pr t gjith shqiptart.

Pas lirimit t vitit 1999, Pavar-sia e Kosovs formalizoi vullnetin eshqiptarve pr liri dhe vetvendosje.Gjat nnt viteve me radh, bisedi-met me ndrkombtart rezultuan nnj marrveshje q duhet t merrteparasysh vullnetin e shqiptarve prpavarsi nga Serbia, t garantonte sa

m shum t drejta pr serbt e Kosovsdhe t parashikonte nj mekanizmndrkombtar, i cili do t kujdesej prmbarvajtjen e ksaj marrveshjeje. Kymekanizm ndrkombtar, i shprehurn fillim n formn e UNMIK, ndrsatani edhe n formn e EULEX, ka ngat r-ruar shpesh misionin pr shoqrimin eKosovs n rrugn e saj drejt pavarsisme mbrojtsin e interesave, jo t serbvet Kosovs, por t vet Serbis, duke

anashkaluar vullnetin e kosovarve prpavarsi. sht e natyrshme prania e for-cave ushtarake t NATO-s pr ruajtjen eintegritetit territorial t Kosovs deri nformimin dhe konsolidimin e nj forcet mirfillt mbrojtse t Kosovs. shte pranueshme q misioni civil i EULEXt shoqroj institucionet kosovare drejtforcimit t tyre. Por sht e papranue-shme q segmente t caktuara, t cilatbjn vend n kta organizma ndrkom-btar t cenojn integritetin territorialt Kosovs dhe vullnetin e popullit t sajpr vetvendosje.

Duke filluar nga 17 Shkurti i vitit tkaluar, Kosova sht njohur nga nj

numr i rndsishm vendesh dhe insti-tucionet e saj kan marr form. Njohjete pamjaftueshme ndrkombtare, roli ipaqart i organizmave ndrkombtardhe pengesat q vazhdojn ti vijn ngaSerbia dhe aleatt e saj kan prer ho-vin e zhvillimit t shtetit t ri shqiptar.Duket sikur institucionet e Kosovs janvn n pozita pritse qoft n lidhjeme zhvillimet e brendshme, sidomosn Veri t Kosovs, qoft n lidhje meato ndrkombtare. Pr sa i prketorganizimit politik, prcaktimi i lokali-teteve me shumic serbe sht br nmnyr plotsisht arbitrare, duke futurn to edhe shum fshatra t populluarvetm ose pothuajse vetm me shqip-tar. Zmadhimi artificial i lokaliteteveme shumic serbe, q i jep nj pakiceprej 6-7% t popullsis rreth 25% t ter-ritorit, reflektohet edhe n mungesn eproporcionalitetit t pushtetit qendrorq u sht garantuar serbve. Kjo vjen

nga paprgjegjshmria e organizmavendrkombtar, por edhe nga mefsht-sia e autoriteteve shqiptare, jo vetm nKosov por edhe n Shqipri e gjetk. Kyproces cenon jo vetm zhvillimin politikdhe ekonomik t Kosovs, por edhe tShqipris dhe t trevave t tjera shqip-tare. Zhvillimet politike, ekonomike dheshoqrore nuk duhet dhe nuk mund tshihen si t veuar. Prandaj, ky procesduhet t kundrshtohet me forc, jovetm nga institucionet e Kosovs, pornga t gjith shqiptart.

Simbolika dhe retorika politike, ekshilluar nga ndrkombtart dhe e

prdorur nga institucionet e Kosovs,nuk knaqet me ngritjen n kmb tinstitucioneve q garantojn t drejtate minoriteteve, por krkojn t japinpamjen e nj shteti shumetnik, i cili fun-ksionon n baz t marrveshjes midisgrupeve etnike. Krkohet t krijohet njidentitet i ri kombtar sikur shtetforci-mi i Kosovs t varej nga riformatimikombtar i saj. Krkohet t ruhet njdistanc e pashpjegueshme midis dyshteteve shqiptare sikur Kosova t kishtekrkuar pavarsi prej Shqipris dhe

jo prej Serbis. Bashki mi Evropian najepet si shembull i zhdukjes s identitetitkombtar dhe n emr t tij na krkohet

t heqim dor nga prkatsia jon kom-btare. Ndrkoh q do bashkpunimmidis Republiks s Shqipris dheRepubliks s Kosovs shihet si hapdrejt krijimit t s ashtuquajturs Shqi-pri e Madhe. Ne na jepet nj imazh igabuar pr Bashkimin Evropian dhepr veten ton, pasi n t vrtet, BEnuk i ka kaluar caqet e nj organizmindrkombtar dhe ne si shqiptar nukduam vese t krijojm mekanizmat enevojshm pr zhvillimin ton. Kjo bnq sot marrdhniet Shqipri-Kosov tmos jen as n nivelin e marrdhnievemidis dy vendeve t BE-s. Pr m tepr,ideja e nj Shengeni mbarshqiptar, ecila u hodh n takimin midis dy Pre-sidentve shqiptar, nuk mori asnjreagim nga qeverit prkatse.

Pavarsia e Kosovs, e shpallur m17 Shkurt 2008, nuk sht nj qllimn vetvete. Mundsit q na jepen ngaekzistenca e nj shteti t dyt shqiptar

t pavarur duhet t shfrytzohen nfunksion t zhvillimit politik, ekonomikdhe shoqror t t gjith shqiptarve.Zhvillim politik pik s pari, pasi kuadrii marrdhnieve shqiptaro-shqiptaresht ende i paqart. Marrdhnietmidis Republiks s Shqipris dheRepubliks s Kosovs nuk duhet t sy-nojn fqinjsin e mir, por mbrojtjene interesave kombtare t shqiptarve.Marrdhniet midis shteteve shqiptarenuk duhet t jen diplomatike porvllazrore. Kur do t mblidhet Kshil lii prbashkt i Ministrave i bashkkrye-suar nga kryeministrat shqiptar pr tu

dhn zgjidhje shtjeve me karakterjo vetm ndrshtetror, por edhe kom-btar? Kur do t mblidhen n seanct prbashkt Parlamentet shqiptare?Po Gjykatat e Larta t t dyja shteteveshqiptare kur do t marrin parasysh,edhe pse jo n mnyr t detyrueshme,vendimet e njra-tjetrs? Pak rndsika nse qeverit prkatse do ta she-sin kt bashkpunim si parakusht iintegrimit evropian apo si mbrojtje tinteresave kombtare. Ajo q ka rndsisht nevoja q kan shqiptart pr ktbashkpunim.

Pr sa i prket zhvillimit ekonomik,ai mbetet i vakt. Shkmbimet tregtare

midis Kosovs dhe Shqipris jan tpaprfillshme dhe kjo si pasoj, sido-mos, e mungess s infrastrukturaverrugore, energjetike, financiare dhe asajt telekomunikacioneve. Kto prbjnmatricn e zhvillimit ekonomik ndr-shqiptar. Heqja e taksave t aeroportevedo t prmirsoj ndjeshm komunikimajror, ndrsa rruga Durrs Prishtin dota zbeh edhe m shum rolin e kufiritshqiptaro-shqiptar. N fushn energjeti-ke, sht e nevojshme t mendohet ngat dyja qeverit nj strategji e prbashktn fushn e energjis. Krijimi i nj tregut prbashkt energjetik nnkuptonngritjen e nj autoriteti rregullues tprbashkt dhe lejimin e operatorvet prodhimit dhe t shprndarjes senergjis t veprojn lirisht n t dyjashtetet. sht e vetmja mnyr pr tudhn zgjidhje problemeve kronike qka Kosova dhe Shqipria me ndrprerjene energjis. E njjta gj nevojitet t bhet

edhe n fushn e telekomunikacioneve.Zgjerimi i tregut t telekomunikacio-neve do tu mundsoj operatorve tveprojn n t dyja shtetet. Kjo do t ketsi pasoj rritjen e konkurrencs, uljen emimeve pr konsumatort dhe rritjene numrit t shrbimeve q do t ofrohennga operatort. Prmirsimi ose ngritjae infrastrukturave t msiprme duhett shoqrohet nga krijimi i nj infrastru-kture t prbashkt financiare, ku do tspikasin veanrisht rregullator t pr-bashkt sidomos pr bankat, kompanite sigurimeve dhe institucionet e tjerafinanciare dhe nj burs e prbashkt n

formn e nj platforme elektronike medyer hyrse n Tiran dhe n Prishtin.Hapja e tregut t puns nga t dyja ante kufirit shqiptaro-shqiptar do t ishtenj tjetr hap i rndsishm n krijimine nj tregu t prbashkt.

Shum gjra mbeten pr tu bredhe n fushn e zhvillimit shoqror. Ajoq e karakterizon m shum identitetinton kombtar sht gjuha. Lvrimi i sajn administrat, n median e shkruardhe t shikuar dhe mbi t gjitha n arsimka nevoj t kontrollohet dhe t disi-plinohet. Akademit e Shqipris dhet Kosovs kan interes ti bashkojnforcat e tyre pr zhvillimin e shkencave

shoqrore dhe t shkencave t nat-yrs. sht e nevojshme q Ministrite Arsimit, sidomos ajo e Shqipris,t parashikojn nj z t veant nbuxhetin e tyre pr udhtimet e nxn-sve, respektivisht n Kosov dhe nShqipri. Ndrsa n fushn e arsimitt lart, sht e nevojshme ngritja e njErasmus-i shqiptar, n mnyr q tnxitet qarkullimi i studentve n t gji-tha universitetet shqiptare n Shqipri,Kosov dhe Maqedoni, si dhe organizimii universiteteve t vers me student ngat gjitha trevat shqiptare. N fushn edisiplinave t ndryshme sportive, shte nevojshme ngritja e federatave tprbashkta n do lloj sporti. Kjo dot ndikoj n rritjen e cilsis s perfor-mancave t sportistve shqiptar. A nukdo t ishte m mir sikur t kishim njkampionat futbolli t prbashkt ngaMitrovica n Sarand? Mbi t gjitha, anuk do t ishte m mir t kishim nj

Kombtare t vetme?Errat e ngrohta dhe t ftohta t

globalizimit q po fryjn n hapsirnshqiptare kan nevoj pr nj sho-qri shqiptare t fort, t ditur dhe tzhvilluar. Globalizimi prkthehet nmundsi pr shoqrit e zhvilluara dhen vshtirsi pr shoqrit m pak tzhvilluara. Mirpo, zhvillimi yn kalonnga bashkpunimi n rang k ombtar.

* Rrjeti i Organizatave Shqiptare

DR. FATMIR SEJDIU

President i Kosovs

Viti 2008 do t jetoj n kujtesn ebrezave t ardhshm t Kosovssi viti i shpalljes s pavarsis.M 17 Shkurt 2008, prfaq-

suesit legjitim t popullit t Kosovse shpalln Kosovn shtet t pavarur,sovran dhe demokratik. Ky akt madhori historis son u arrit fal sakrificavepothuajse njshekullore t popullit tKosovs, si dhe ndihms s prhershmet prijatarve t demokracis dhe t li-ris s kombeve, Shteteve t Bashkuarat Ameriks, Bashkimit Evropian dhevendeve t tjera demokratike nga tkatr ant e globit.

Gjat vitit t par t pavarsis ssaj, Republikn e Kosovs e njohn 54shtete, n mesin e t cilave, ndr tparat, SHBA-t, vendet m me ndikimt BE-s, Turqia, Japonia, Australia, Ka-

nadaja, Emiratet Arabe etj. Pr ne, janshum t rndsishme dhe domethn-se njohjet nga vendet tona fqinje,Republika e Shqipris, Republika eMaqedonis dhe ajo e Malit t Zi, me tcilat kemi marrdhnie t shklqyeshmebashkpunimi e miqsie. Njohja ngakto vende sht nj tjetr dshmi se pa-

varsia e Kosovs jo q nuk e k a trazuar

rajonin, si trumbetonin kundrshtarte saj, por ka krijuar mundsi t reja prprparimin e prgjithshm t ksaj pjeset Evrops Juglindore.

Populli i Republiks s Kosovs shti prkushtuar q tragjiken e prjetuarta mbaj n kujtes, sepse vendi ynsht i vendosur pr t ecur prparadrejt integrimit n Bashkimin Evro-pian dhe n NATO. Na gzon fakti seedhe vendet e tjera t rajonit kan pokt prkushtim. Sukseset e tyre ne imojm si nj mundsi m shum prrajonin dhe pr synimin ton pr paqe,stabilitet dhe ardhmri m t mir pr tgjith popujt tan. N kt kontekst, nepresim q edhe fqinji yn verior, Repu-blika e Serbis, tu bashkohet sa m parprpjekjeve t prbashkta pr krijimine nj fryme t re t bashkpunimit e tmirkuptimit rajonal. N fund t fun-dit, t gjith jetojm nn t njjtin diell

dhe nuk kemi udh tjetr prvese tiashtrijm dorn e pajtimit njri-tjetrit,n mnyr q fmijt tan t jetojn nnj bot m normale e m t lumtur sesa

jetuam ne dhe baballart tan.Republika e Kosovs, gjat vitit t

par t pavarsis, shnoi prparime tprekshme n t gjitha fushat e jets. Naspektin e formsimit t legjislacionitdhe t strukturave shtetrore jan arriturrezultate t rndsishme. M 15 qershor2008 u miratua Kushtetuta moderne eRepubliks s Kosovs, e cila ka prfshir

n vete ligje t rndsishme q dalin ngapropozimi i Presidentit Ahtisari, t cilat

japin garanci t fuqishme pr respekti-min dhe mbrojtjen ligjore t komunite-teve pakic, t kulturs dhe t trashgi-mis s tyre shpirtrore. Ndonse jo pavshtirsi, sht br pun e madhe edhen procesin e krijimit t Forcs s Sigu-ris s Kosovs, e cila do t punoj sipasstandardeve dhe parametrave t NATO-s,pr t qen nj dit edhe vet e gatshme

t jap kontributin e saj pr sigurin dhe

paqen globale. S fundi, jan themeluaredhe Agjencia e Inteligjencs e Kosovsdhe Kshilli Kombtar i Siguris, q dot punojn me profesionalizm pr tkrijuar nj mjedis t qet e t sigurt prt gjith qytetart e Kosovs pa dallimetnie apo besimi.

Institucionet tona jan t vendosu-ra t punojn edhe m tej, me kujdesdhe n bashkpunim t ngusht meEULEX-in, KFOR-in, Policin e Ko-sovs dhe me FSK-n, me qllim qvendi yn ta mbaj kt stabilitet tprgjithshm q ka, pavarsisht se n

Veri ende ekzistojn struktura jolegaleq po prpiqen t mbjellin anarki dhet rrnojn imazhin e mir t Kosovsn bot. Ne u bjm thirrje atyre q ttrhiqen nga kto prpjekje t padobi-shme, sepse ato nuk jan n t mirne askujt, aq m pak t qytetarve tpakics serbe n Kosov, pjestar t

shumt t s cils po japin do ditndihmes t veant pr forcimin einstitucioneve t Republiks s Kosovsdhe thellimin e besimit ndrmjet tgjitha komuniteteve t saj.

Edhe n aspektin ekonomik ka pasursuksese t ndjeshme. Buxheti i Kosovssivjet sht 15 pr qind m i lart se sa aii vitit t kaluar, sektori privat dita-ditspo arrin t rigjallrohet, ndrsa vendettona mike, si gjithmon, vazhdojn tambshtesin Kosovn qoft me donacio-net e dhna ve e ve, qoft me zotimin

e vers s kaluar n Konferencn e Do-natorve pr Kosovn. Pra, sht krijuarnj rrafsh i mir zhvillimi, i cili na bnoptimist se e ardhmja do t jet edhem e mir.

Natyrisht, para nesh mbesin sfidat tjera t mdha, pr t cilat jemi tvetdijshm t gjith. Vendi yn endeballafaqohet me nj shkall t lartpapunsie. Zbutja e ksaj gjendjejeduhet t jet prioriteti kryesor i qeveriss Kosovs, e cila edhe n periudhne ardhshme do t ballafaqohet mevshtirsit e prditshme n arsim, nshndetsi, n infrastruktur etj. Por, be-sojm q angazhimi i t gjithve nuk dot mungoj, n mnyr q kto shtjet ndjeshme t zgjidhen me radh nt mir t prmirsimit t standardit

jetsor t qytetarve tan.N fund, duke ju prgzuar t gji-

thve n prvjetorin e par t Pavarsiss Republiks s Kosovs, si President

juaji, konstatoj pa hezitim se viti 2008ishte vit i mbar i dshmimit ton sishtet i pavarur, demokratik, funksionale ligjor. Kosova sovrane po bhet njfaktor prcaktues i siguris dhe i paqesn rajon, duke u br shembull i gati-shmris pr bashkpunim dhe miqsin kt pjes t Evrops dhe t bots.

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

9/32

shqip

9

@E HENE, 16 SHKURT 2009

PER ME SHUME

www.gazeta-shqip.comOPINION

MINATORI PA NUMER

ARTAN LAME

[email protected]

Sot po shkruaj pr nj tem qrrezikon t mos e lexoj njeri. N

Bulqiz u varros i gjall nj tjetrminator dhe kjo sbn m lajm.Aq nuk bn m lajm, sa jam i bindur qnj pjes e juaja do kaloni n faqen tj etrt gazets q pas ktij rreshti. Megjithatun po vazhdoj pr ata pak t tjer q,ose u ka mbetur ende ndrgjegje, ose qskan mbaruar akoma kafen e mngje-sit dhe kshtu u duhet ta lexojn gazet nrresht m rresht.

Kur vdiqn minatort e par, bninbuj. Politikant vrapuan ti ngushl-lojn atje mes maleve, ndrsa ministrila ministrin te sheshi Sknderbej dheu ngrit e shkoi atje ku Sknderbeu kishluftuar prej vrteti dhe ku pasardhsite heroit po vdisnin si minjt nn dh.Gazetart mbushn gazetat dhe kame-ramant filmat. Shkrova dhe shkruajedhe un, ky sht shkrimi i katrt.Mirpo minatort vazhduan t vritene shtypen shpellave t Bulqizs me njritm q ministrit si dilte m koha t

ndiqte edhe privatizimet n Tiran edhexhenazet n Bulqiz. Duhej t zgjidhtedhe zgjodhi privatizimet.

Diku nga mesi i vitit t shkuar thanq t lanin duart duke u br nj monu-ment t vdekurve. E derdhn n bronz,bn nj miting ditn e prurimit, uprbetuan pr shpirtrat e tyre dhe ikn,ministrat n Tiran dhe bulqizakt nvrimat e tyre. Pas dy javsh, monumentiprej bronzi u vodh dhe prfundoi prskrap n Mal t Zi. M mir kshtu, set paktn shrbeu pr dika, pr tumbushur barkun me buk atyre q e vo-dhn. Monumentet jan shpikje e botsmoderne pr t nderuar t rnt sipaskauzs pr t ciln jan vrar. Por, kushtii par q nj monument t mbijetoj,sht q prreth tij t mos mbretrojuria. Mes t uriturve monumenti shtluks absurd dhe nuk meriton tjetr fat,ve t shitet pr t zbutur urin. Sklle-

vrve q ngritn piramidat tremij vjet

m par, mund tu ngrem shtatorebronzi vetm sot q e kemi kaluar epo-kn e uris, se, po tua ngrinim atherkur sfiliteshin pr t ngritur gur, do qetallje e madhe.

Edhe gazetart i mrziti kjo puna eminatorve q vdesin kshtu njri pastjetrit dhe gjithnj e m tepr kolonaq shkruante pr t shtypurin e radhs,sa vjen e shkurtohet. Ca syresh hum-bn edhe radhn e t numruarit dhesot sgjen dy gazeta q ti vn numrin

e sakt t vdekurit t radhs. Pr ktfatkeqin e fundit, ca than se qe i shta-tmbdhjeti, ca than i nntmbdhjeti,e ca t tjer i njzeti.

Qeveria tashm mund t rrij e qetn Tiran. N nj vend ku shtypen nj-zet vet nn dh dhe sbzan njeri, nukmund t pritet m asgj. Halli ishte teki pari, i dyti e i treti. Pas t tretit, tani atanuk jan m lajm, por vetm numra qngatrrohen nga nj gazet n tjetrn.Po ju e mbaruat kafen tani? Si ishte br?

GRUSHTI I SHTETIT

T mrkurn u thirrn n gjyq 4gjeneral dhe nj karvan kolonel efunksionar t tjer t lart t mbrojtjes.Me di un, ne gjithsej kemi nja 6 gje-neral dhe kjo do t thot se 2/3 e tyrepaskan probleme me drejtsin. E thnndryshe, sht njsoj sikur t onin ngjyq n Amerik njhersh nja 300 gje-

neral, apo n Turqi njhersh t oninn gjyq nja 40 gjeneral. Ju siguroj se, panj pa dy, n kto vende do t ndodhtegrusht shteti, pasi, kur e gjith komandae ushtris ohet n gjyq, ose ata jankomplotist dhe n kt rast do bnin

grusht shteti pr t shptuar kokn; oseata jan n rregull dhe sht mendurshteti, ndaj ata duhet t bjn grushtshteti pr t vn gjrat n vend. Po ktupse nuk ndodhi asgj?

Ndodhi, por ne nuk morm vesh gj.T martn, gjeneralt dhe koloneltmorn fletthirrjet pr n gjyq. Gjatnats, ata mblidhen dhe vendosin tfillojn puin. T mrkurn n mngjes,gjenerali merr n telefon kolonelin dhee urdhron: Nxirr tanket n rrug.

Prgjigjja: Si urdhron zoti gjeneral,por ne nuk kemi m asnj tank, se ikemi shitur pr skrap. Lri tanket. Merrgjeneralin e aviacionit dhe ngri aviontn fluturim mbi Parlament. Shef, gje-neralin e aviacionit po e marr se shtkollaj, po ne nuk kemi m asnj avionluftarak. Dhe koloneli i shpjegon shefitt vet se, n kohn e Enverit ushtria nukarriti t kishte asnj g jeneral aviacioni,por kishte aviacion ama, ndrsa sot nekemi gjeneral aviacioni, por nuk kemim asnj avion. Varja, e ndrpretnervoz gjenerali, shko merr nja njzetdiagae, mbushi me ushtar dhe rrethoParlamentin. Si urdhron shef, ja sa tshkoj t bj aplikimin pr letrnjoftimin,se nuk marr rrogn n fund t muajitpastaj. Lere ore letrnjoftimin dheshko merr diagaet.

Koloneli merr n telefon nnkolone-lin dhe i thot: Urgjent, njzet diagae

t ngrihen n alarm. Prgjigjja: Siurdhron zoti kolonel, diagae kemi,po skemi naft. Fol nj her me atat Tai Oil ose t Alpet-it, se mos t

japin paradhnie ca bidona, sa t bjmtenderin dhe nisu.

Nnkoloneli merr n telefon majorindhe i thot: Urgjent, sill ushtart pr tmbushur njzet diagae. Prgjigjja: Siurdhron zoti nnkolonel, vetm se nukkemi ushtar pr aq, se nga t rinjt, ataq kemi mobilizuar me polic, jan ako-

ma me atlete, ndrsa nga t vjetrit kanmbetur vetm ca evgjit q nuk na ikinse skan ku ven.

Majori merr n telefon kapitenindhe i thot: Urgjent, njzet shoferdiagaesh t mobilizohen n alarm.Prgjigjja: Si urdhron zoti major, po kui kemi ne njzet shofer. T shof se mosi bj aq, duke mbledhur ca kaptera qdin ti japin makins. Nisu ather.Si urdhon shef, po edhe kta vetmmbasdite mund t vijn, se paraditepunojn shofera taksie privat.

Kapiteni merr n telefon togerin:Urgjent, nisi forcat pr t rrethuarParlamentin. Prgjigjja: Si urdhronzoti kapiten, po fol nj ik me ndonjnga t policis, t na japin nja dy policq ta shoqrojn karvanin rrugs, q tmos i ngacmoj njeri. Pasdite gjene-rali merr n telefon oficerin n terren:Urgjent, trupat t hapen n formacionluftimi rreth Parlamentit. Prgjigjja:Si urdhroni shef, po kemi nj hallktu te rruga e Parlamentit. Bashkia kahapur nj kanal se kan gjetur ca mureantike dhe diagaet skalojn dot, ndrsanga ana tjetr nuk kalohet se i ka dalpronari lulishtes dhe sna le. Pastaj, canga jevgjit q kishim marr ushtar, naikn kur ju tham se do niseshin medetyr. Nafta q na dha Armo ishte meshum pisllqe dhe na bllokoi filtrat ediagaeve, kapterat q kisha marr prshofera ikn se ju vajti ora pr t punuartaksi, koloneli iku se kishte hallin errogs dhe kam ngelur vetm ktu mepronarin e lokalit prball Parlamentit,q nuk m lejon ta ndaloj autoblindnktu, se i kam zn tabeln e dyqanit.Pres urdhra.

Vari hejben grushtit t shtetit, lerefare kt pun dhe kthehu n kazerm.

Gjeneralt vendosn t deklaroninse nuk mund ti ngrinin kurr armt

kundr popullit t tyre.

Kushti i par q nj

monument t mbijetoj

sht q prreth tij t mos

mbretroj uria, pasi mes t

uriturve monumenti shtluks absurd dhe nuk meriton

tjetr fat, ve t shitet pr t

zbutur urin

Demokracia shqiptaredhe institucioni Zogby

LORENC RABETA

Nuk ka dyshim q Top Chan-nel sht kthyer vitet e funditn nj prej faktorve m trndsishm t zhvillimit t

shoqris shqiptare dhe t shqiptarven trsi, duke qen se sht pik refe-rimi edhe e bashkkombsve tan tshteteve t tjera dhe atyre qindra mijraemigrantve q prej vitesh jetojn jashtvendit. Paralelisht, gjat gjith ktyreviteve ka qen pa diskutim edhe faktorvendimtar n ecurin e demokracis nvendin ton, por tashm, me kontrakti-min e kompanis Zogby Internationalpr t pasqyruar n vazhdimsi zhvilli-met e opinionit shqiptar n kta muajparazgjedhor, po u dhuron shqiptarvenj prej institucioneve m t rndsi-shme pr nj shtet demokratik, institu-cionin e sondazheve jo se n Shqipri

po kryhen pr her t par survejimet ktij lloji, por sepse pr her t parsht ftuar ta bj kt kompania lidern rang botror n fushn e sondazheve,pikrisht ajo q dgjuam t citohej ngat gjitha mediat amerikane e botroregjat fushats t zgjedhjeve t funditpresidenciale n Shtetet e Bashkuarat Ameriks.

Kjo pasi duhet vrejtur q sondazhetshum m tepr se nj mekanizm q

shrben thjesht pr t kuptuar humorine publikut n nj ast t caktuar, vlejnpr t lexuar dhe pr tu dhn z njserie t rndsishme perceptimesh etrendesh t tjera t palexueshme nsiprfaqe. Gjat zgjedhjeve presiden-ciale amerikane t fundvitit t shkuarqen sondazhet Zogbi ato q ndjens pari efektet e krizs ekonomike nmentalitetin e votuesve. E mira e ksajqe se nuk ishin vetm kandidatt ataq msuan se gjat ksaj fushate ishtee padobishme t luftohej me armt edikurshme, pro a kundr abortit, pro akundr ndrhyrjes s armatosur n Irake Afganistan, pro a kundr martesavet individve t t njjtit seks, por se nrend t dits qen tashm problemetekonomike, gj q, sht edhe m erndsishme, e msoi gjat atyre ditveedhe publiku amerikan.

Qen pikrisht deklaratat e Zogbit

mbi faktin q MekKein po humbte ter-ren m s shumti pr shkak se fushatae tij nuk prqendrohej te kriza ekono-mike ato q e shtyn stafin e kandidatitrepublikan 72-vjear ta drejtonte gjithartilerin nga kriza ekonomike, gj qi dha shum shpejt frytet: vetm paspak dit shifrat e nxjerra nga sondazhetflisnin ndryshe dhe vet Zogbi dekla-ronte: Gjakrat po marrin pr mirpr MekKeinin. Numrat e tij po rriten,ndrkoh q ato t Obams po biendit pas dite. Duket se ky trend sht elidhur n mnyr t drejtprdrejt meprqendrimin e MekKeinit te shtjet

ekonomike.Po ashtu qen pikrisht rezultatet

e ktyre survejimeve fal t cilaveMekKein msoi se loja e telefonataveautomatike t mbushura me notanegative ndaj kundrshtarit kishteluajtur efektin e kundrt. Prmesatyre telefonatave, zra t regjistruaru drejtoheshin zgjedhsve me fjalt:Duhet t dish q Barak Obama kapunuar krah pr krah terroristit Bill

Ajers, organizata e t c ilit sulmoi mebomba selin e Kongresit Amerikan,Pentagonin, shtpin e nj gjykatsidhe vrau amerikan. Demokratt dovn n jet nj axhend t ekstremitt majt n rast se fitojn kontrollinmbi Uashingtonin. Nj tjetr modeltelefonate thoshte: Barak Obama dhekolegt e tij demokrat vn Hollivudinmbi Amerikn. Gjat po asaj dite kurlidert tan t zgjedhur nga populli u

mblodhn n Uashington pr ti gjeturzgjidhje krizs financiare, Barak Obamashpenzoi vetm 20 minuta me kshil-ltar e tij ekonomik. Qen rezultatete sondazheve Zogby ato q ndjenin meprpikri dmin q i shkaktonin ktotaktika t pandershme vet kandidatit,por sht m e rndsishmja, nxjer-rjen n siprfaqe t nj lloj neverie qushqente publiku amerikan pr taktikat tilla, madje shum shpesh edhen radht e republikanve. Edhe nkt rast MekKeini mbajti shnim e iudrejtua taktikave t reja.

T njjtn gj shohim t ngjas

edhe me sondazhin n Shqipri, tpublikuar t hnn prmes valve tTop Channel. I shohim t dy liderte forcave kryesore politike shqiptare ttrumbetojn pafundsisht sukseset epanumrta n pun, bombardohemi melajme pr arritje, fonde t shfrytzuaran mnyr t efektshme, inaugurimerrugsh madhshtore, e megjithat,sipas ekspertve t Zogby-t, msojmse q t dy (po u referohemi vetmliderve t dy forcave kryesore) nukpaskan arritur t bindin as gjysmn eelektoratit me sukseset e tyre - pr njrinmendon pozitivisht m pak se gjysmae t intervistuarve, ndrsa pr punne tjetrit shprehet pozitivisht m pak senj e treta, ashtu si edhe n rastin e asajpike t sondazhit Zogby, e cila i vintet anketuarit para dilems nse Shqi-pria po ecte n drejtimin e duhur apo

jo. Po tu referohemi atyre q na servir

pjesa m e madhe e mediave kronikaa artikuj ku shtetart tan nnshkruajne celebrojn prfshirjen apo ftesat prprfshirje n forumet ndrkombtarem t rndsishme t globit thuajsebindemi se Shqipria sht n rrugn eduhur. Ama t pyetur nj nga nj, vetm44 pr qind e shqiptarve mendokanse jemi n drejtimin e duhur, 41 prqind mendojn t kundrtn, ndrsa15 pr qind t tjer as e kan iden kupo shkojm.

Por vlejn edhe m shum n rastine nj shteti me demokraci t brishtsi i yni, ku manipulimet me votat e

zgjedhsve jan n rend t dits. Sa prt marr nj shembull, n fund t doprocesi zgjedhor, fillimisht uditemi melajmet q na bjn t ditur se rregullishtfestojn fitoren t dyja selit rivale,ndrsa m pas po rregullisht dgjojmakuzat e pals s humbur ndaj asajtriumfuese pr vjedhje votash. Asnjraprej palve nuk do arrinte t manipu-lonte m votat e zgjedhsve (t paktnn masn e zgjedhjeve t mparshme),n rast se do t ekzistonin t dhna apopritshmri t ofruara nga survejuesprestigjioz, t cilat do apo sdo politikashqiptare, jan pik reference pr fakto-rin ndrkombtare gj q mund tshpjegoj edhe motivin pr t cilin Zo-gby International menjher u vu nshnjestr nga segmenteve t caktuarat politiks shqiptare. Kritikat u prqen-druan kryesisht mbi njohjen e kufizuart shtresave t elektoratit shqiptar nga

ana e Zogby-t, i cili sipas zrave, qenkashum m i shtreszuar, i copzuar dhevshtirsisht i klasifikueshm, sa edhevet elektorati amerikan. Por a mundt mendohet vrtet se elektorati 3 mi-lionsh shqiptar sht m i shtreszuardhe m i paklasifikueshm se elektorati300 milionsh amerikan, ku pr mtepr jan kryqzuar (e ndahen) racat,etnit dhe besimet fetare t t gjithavendeve t globit?

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

10/32

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

11/32

@

11


NE TOKEN E FARAONEVE

Ditari i gazetarit

MITRO ELA

Ftojm Berishn pr kafeRuana Zot! U b koh q as shkruaj

e as botoj! Dembelizm me brir. Sotthash me vete: Sikter dembelizmit!Dhe rrmbeva penn. Ngeca. Ndryshkjetruri, llafos Avokati tani q ka br partiedhe t re edhe me statut, edhe grusht-bashkuar rreth Polit t Qendrs me nkrye Nuku ka emra t prvem. NPol t gjith jan edhe antar, edhekryetar! Bir o Mina! Po halli i hon-orareve? Kur m kan munguar idetpr t shkruar, m leht e kam pasur triprtyp kujtime, si puna e bagtive mestomak! Bagtit riprtypin ushqiminkur jan me nge dhe nuk bjn zarare.Edhe un me nge jam. Pa telashe. Bux-hetin e Bashkis s Tirans, ku jam

kshilltar me 140 mij lek t vjetra nmuaj, e mbetm n klas. Le t vrasiveten Rama me shok Sa pr t thn.Rama, n vend q t bj kompromisesi Obama n Senat, mjaftohet mevetnumrimin e votave n KshillinBashkiak! Pastaj bn llogo n takimetme vullnetart rreth m rreth. Thot:Buxhetin e miratova. Por ndalu Beg, seka hendek, llafos populli yn, q sipassondazhit amerikan, ka nisur t bhetmerak edhe pr ekonomin! Duhetedhe firma e prefektit t Tirans. Duhetedhe Thesari t hap thesin e parave, qRama t bj rrug e t mbjell pemm shum se Berisha E zgjatm dhee bm trkuz.

Seria e kujtimeve t mia sht pa nis-han. Duhet nj sebep. Dhe sebepi ishtevizita e Berishs n Amerik. Sukses imadh. Takime e prqafime t nivelevet larta shum. Por nuk ka asgj t repr t kullotur un. Haberet janbotuar e strbotuar pr dit me radh.Pa folur pr konferencn e shtypit tDoktorit. Na e bri zemrn mal, ne,demokratve!... Nuk di pse Amerikam kujtoi vizitn e Doktorit n Egjipt

Vjesht e tret 2007.Sebep pr t shoqruar Berishn

n Egjipt u b nj mesazh (sms) i Fili-pit: Doktor! Kshilltari yn, Mitro elakrkon t na jap kafe! Nuk vonoiprgjigjja: Filip, si shum xhymert kykshilltari yn?! Ndodhi, q at ditBerisha ishte n Shkodr. Pr ngush-llim. Kishte vdekur ish-deputeti de-mokrat, Ferit Hoti Kaluan disa dit.

Asnj ftes. Filipi bie n t thella: Ktodit Fiksi ka qen i ashpr. E ka parDoktori. sht thartuar. N mri e sipr,ka nxjerr nga sirtari fermanin e vjetr:Le t ringrij e t bhet kallkan Filipi?!Ke argumente kundra? M mungoitakti pr tu prgjigjur. Zanati i lasht i

kshilltarve: Heshtin kur duhet t fla-

sin. Flasin kur duhet t heshtinAto dit mora vesh nj haber. Nj

delegacion me n krye Kryeministrindo t shkonte n Egjipt, ditt e fundit ttetorit 2007. Haberi m ngacmoi kujtimet vjetra.

Kur vran SadatinShtator 1981.Punoja n gazetn Zri i Popullit.

M thrret kryeredaktori, n at motMehmet Elezi. M tha: Ansambli ikngve dhe valleve do t shkoj prdisa koncerte n Egjipt. Partia mendont t drgoj ty pr t br reportazhe.Gzimin e ndava me zonjn, n at mott fejuar taze. U kapardisa. Pas 10 vitevepun si gazetar, ishte hera e par q dot shkoja pr vizit jasht shtetit?!...Plotsova letrat. U pren biletat, pornuk t l tersi.

6 tetor 1981.N Kajro u organizua nj parad

ushtarake n kujtim t lufts t vitit1973. N tribun, Presidenti Sadat.Para tribuns parakalonte ushtria. Njtank ndaloi. Zbriti nj ushtar me njmitraloz n dor. Gjakftoht. Armn edrejtoi nga Presidenti. Hapi zjarr. Sadativdiq n vend U trazua bota. U shkundEgjipti Mbeta edhe un pa shkuarn Egjipt. Normale. Nuk mund t ketkng e valle pas nj tragjedie

Sebep pr t anuluar ftesnDuke nakatosur kujtimet me realite-

tin, thash ti bj nj surpriz Filipit. N

fillim ftova pr kafe Grid Rrojin, drejtor

shtypi i Kryeministrit.Un: Me Filipin na ka ngelur gozhd.

Nuk kemi vizituar tokn e faraonveAi: Jeni me fat. Kryeministrin e kan

ftuar n Egjipt. Mund t vini.Un: Me nj kusht. Ftesn ta bj

Doktori!Ai: Pa problem. Ka vetm nj penges.

Parat duhet ti gjeni vetBrenda dits, Gridi tha ok. Na u

deshn dy dit pr t gjetur sponsorizim.Na u ndodh pran Agim Shnediela. Sibiznes zgjidhi qesen. Na bleu dy bileta,edhe pse Filipi dhe un paraplqyempara t thata n dor!...

Nj dit para nisjes, ndodhi hataja. Usmur vjehrri me vjehrrn e Filipit, q je-tojn n Divjak. Miku im, nga dashuriapr gruan, la Kajron pr Divjakn. Gjestfisnik! Kshtu do t veproja edhe un...

Berisha m bn nj ofertt lart shum27 shtator 2007.Zum vend n aeroplan. N rreshtin

e par Berisha me zonjn. N krahun eiftit, u ul ministri i Ekonomis, GencRuli. Prapa tyre kshilltart e Kryemin-istrit: Arben Imami, Grid Rroji, Selami

Xhepa dhe shefi i protokolli t, KujtimXhani. M pas, grupi i gazeta rve tnakatosur me nj tuf biznesmensht njohur: Behar Malaj, Agron Musarai,

Vasil Nai, Gjok Uldedaj etj. Kur kaloiora e par e udhtimit, zura vend nkrah t Rulit. Me kt rast shkmbeva dy

pare muhabet me Doktorin dhe zonjn

Liri. Kur aeroplani qndroi, vura re ngadritarja. Ishte shtruar qilimi i kuq prt pritur delegacionin. U ngrita pr tshkuar n vendin tim.

Berisha: Ku shkon Mitro! Qndroaty ku je! Ti do t jesh zvendsi im iardhshm!

Tha kto fjal dhe, s bashku meLirin dhe Gencin, u drejtuan te shkal-lt. Pash m bisht t syrit kshilltart.Ndjeva pak xhelozi. Pr t zbutur efektetdhe keqkuptimet, sidomos tani q har-tohen listat pr deputett e ardhshm,nga fjalt e Doktorit, nisa debatin:

Un: E dgjuat me vesht tuaj! Sshpejti do t jem kshilltar pr shtypin!

Gridi: Kryeministri e ka drejtorin eshtypit

Imami: Gridi ka t drejt. Doktori tha:zvendsi im. Kjo nnkupton se do tzsh vendin e Okets!

Ende nuk kishte shprthyer ba-ruti n Grdec. Oketa mbante fronin ezvendskryeministrit Ma ka nda.Ka ndryshuar bota N vitin 1992, kurgatuhej qeveria Meksi, isha axhami,ndaj nuk e pranova fronin e ministrit tTurizmit! Tani q mbusha 60, m kanardhur mend edhe pse populli thot: Kurt vin mendt, nuk i duan as qentDrejtova trupin. Nxora gjoksin prpara,si heronjt e realizmit socialist, t hed-hur n bronz dhe thash: Zoti Imami!Fraza e Doktorit: Ti do t jesh zvendsiim i ardhshm! krkon shqiprim me

autorin, pr t mos lindur keqkuptime,

po t kemi parasysh se fraza u tha nfluturim, d.m.th n ajr...

N KajroE njjta dit. Ora 13. Zum vend

n autobus. Nisemi drejt Kajros. Pei-zazh abstrakt. Rr pa fund. Mbi rr, tmontuara shtpi banimi. As pallate. Asskelete. Gjysm pr gjysm. Godinat nkuptimin figurativ ishin edhe male, edhekodra, edhe tarraca. Brenda godins10-katshe, gjendej nj dykatsh, i lnprgjysm. N vazhdim nj peskatsh,s bashku me nj trekatsh.

Futemi n rrugt e Kajros. O Zot! Kaosi vrtet. Lum makinash. As semafor eas polic qarkullimi. Ec t ecim. Makinat plagosura nga prplasjet. Shofer qshajn! Pasagjer q mallkojn. Mish-mash. Autobusi qndroi. Nuk mund tshkonte m tej. Rrugn e kishte bllokuar

nj makin. Kishte parkuar anapulla. Pohalli? Nga autobusi zbritn disa biznes-men. M t fuqishmit. Jo nga fitimet.Nga muskujt. Nuk do harruar fakti qmes biznesmenve ishte edhe presidenti iFederats s Sporteve t RndaU afruante makina. E ngritn pesh dhe rrugau hap. Holli i hotel Hilton. N pritje prtu regjistruar, u ula n kolltuk. Pranmeje nj egjiptian. Mesoburr. N duarmbante nj libr. Pash me bisht t syrit,portretin e nj hoxhe: allm e mjekr ebardh Burri, pa m prshndetur, mazgjati librin. Autori: Gilbert Sinoue. Titulli:Faraoni i fundit. Nntitulli: Mehmet Aliume origjin shqiptare, i mbiquajtur Na-poleoni mysliman Hapa syt, sikur tm ishte shfaqur qoftlargu. Egjiptianikishte n dor nj libr t prkthyer ngaLuan Rama Burri nisi t m flas menj shqipe t al: Gruan e kam shqip-tare. Nga Vlora. Ku e gjeta? M gjeti ajo.T dy student. Pr ekonomi. Deri nmartes ishte e urt, si gamile. Pas mar-tess nisi t hedh shkelma. M thot:Mso shqip ose t ndava! Duke qen ehuaj, ligji e mbron, d.m.th m rrmbenpasurin. Hapa faqen e par. Citatnga libri Kujtimet e prtej varrit, i Cha-teaubriand: Francezt mbolln n Egjiptfarn e qytetrimit, t ciln e kultivoiMehmet Aliu. Lavdia e Bonopartit u rritdhe nj rreze drite deprtoi n errsirate islamit.

Dy dit n Kajro. Takuam Presi-dentin, Kryeministrin, ministrin eJashtm Na premtuan se do t njihninKosovn Por dele pa qumsht, thotpopulli. Egjipti i bn hosana Serbis, nkujtim t miqsis s vjetr mes Naserit,ish-president i Egjiptit dhe MarshallitTito, ish-president i Jugosllavis! Ktuz fill nacionalizma ime: fshiu nga ku-

jtesa nj sr bmash t kolme shum,por q nuk ia vlen t tregohen, deri n

ditn kur Egjipti t njoh Kosovn!

KONTAKT

[email protected]@gazeta-shqip.comOPINION

7/27/2019 20090216 - SHQIP.pdf

12/32


@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

12

AKTUALITET

Prtej Lajmit

NGA POLI HOXHA

Tentativ pr t zbardhur kronikat e zeza

far t bjm me vetvrasjen?!Para tri ditsh, vet kryeredaktori i gazets Ekspres (e prditshme

kosovare), Berat Buzhala, n median q drejton botoi shkrimin:Vetvrasja si smundje ngjitse. Nj dit m pas, nj e prditshmee Tirans e ribotoi me titullin e prshtatur: Media dhe vetvrasjet.Qkurse filloi pun shtypshkronja e par e Gutenbergut, t gjithe din se plagt socio-kriminale t nj shoqrie ekzistojn vetmather kur t gjith msojn se ato jan kryer. Dhe pr t mir a prt keq, kt funksion e bn media. Tashm dihet se media kosovareka pasur nj kndvshtrim t detyruar komplet tjetr, krahasuarme at t zhvilluar n Republikn e Shqipris pas viteve 90. Nsegazetart shqiptar thithn shum shpejt aksiomn lajmi shtmbreti, kolegt kosovar vuajtn shum nga patetizmi dhe idealizminacionalist q normalisht, prve kushteve pr arritjen e ndrrs-pavarsi, funksionuan edhe si rudiment i strategjis s komunizmitt moderuar titist. As t mbyllur dhe as shum t hapur... Gjithsesi,kolegu Buzhita ka prekur n shkrim-vendimin e tij nj shtje tejett mpreht dhe delikate, sidomos pr shoqrin e shqiptarve nShqipri. Jan vetvrasjet. Por kemi planifikuar t merremi n vi-

jim me argumentin pse Buzhita dhe t gjith ata q duan t vn nfunksion zbardhsin apo korrektorin pr nj plag kaq t rnddhe komplekse si vetvrasja, e kan gabim.

Vetvrasja, vetm si statistik?!Gazeta Shqip, n nj nga numrat e fundit t vitit 2008, bri nj

bilanc t zi pr kt shtje. Autori i shkrimit, Kamber Velaj, n atake quan shifrn t llahtarshme. Dhe n fakt ashtu sht kur msonnga policia edhe faktin se shumica e tentativave nuk regjistrohen npolici. Nse bjm nj bilanc t shpej t, jo vetm statistikor, rezultonse n vendin ton, por edhe n Kosov, m s shumti vitet e funditkorrjet dhe krimi ndaj vetvetes kan lulzuar. Flasim pr Shqiprindhe me shifra zyrtare...

Bhet fjal pr nj bilanc tragjik t nj fenomeni q jo vetm porrnon shoqrin ton, por duket se edhe nuk ka asnj shans tzbutet e jo m t zhduket. Dhe e dini pse? Sepse vetvrasja vazhdont konsiderohet si nj shtje individuale; si nj akt q do njeri e kan dor vet, ta kryej apo jo. As policia dhe prokuroria se heton.Por t gjith e din se prve njerzve me t meta mendore, apoatyre me indronktrinim fetaro-mistik, t tjert i shtyn nj tuf joe vogl protagonistsh n jetn e viktims, pr t marr vendiminfatal. Statistikat thon: Shumica e t vetflijuarve jan t gjinisfemrore, t varfr ose t pa prkrahur nga shoqria dhe shteti. Kanevoj pr shpjegim pse?

Plot 332 shqiptar kan vrar veten nga 1 janari i vitit 2008 e derin fund t tij. M shum se 150 t tjer kan tentuar n mnyra tndryshme ti japin fund jets, por nuk ia kan arritur. Pra, do ditzyrtarisht m shum se nj qenie jo vetm frymore, vetekzeku-tohet ose tenton pa sukses t kryej zhdukjen nga bota e t gjallve.Por duket se shifrat e msiprme jan vetm maja e ajsbergut. Nganj krahasim i shifrave zyrtare t nxjerra prej Drejtoris s Policiss Qarkut Kuks, me numrin e vetvrasjeve t raportuara n mediarezulton se policia nuk ka regjistruar n statistika dy nga pes rastete vetvrasjes. Dhe ky fenomen i fshehjes s nj akti individual shtpo kaq i prhapur n gjith drejtorit e policis s vendit. Po shifratzyrtare t policis na vn n dijeni se pas bilancit t br pr vitin qshkoi rezulton q numri i vdekjeve t tilla (lexo vetvrasjeve) n totalsht rritur me 24% dhe n zonat-fshat me rreth 70%. Edhe dje nkryeqytet nj 37-vjear vrau veten. Nse pyesni nj reporter t kroni-ks, lajmi pr nj vetvrasje kushton maksimumi 10 radh gazete...

Vendim radikalEdhe viti 2009 ka startuar me shum vetvrasje n Shqipri dhe

Kosov. N shkrimin e siprcituar t kolegut Buzhala, si rezyme dhealibi theksohet: Hulumtova pak n internet dhe hasa n debatet shumta pr Mediat dhe raportimi pr vetvrasjet. T shumtn,kto debate kishin konkluzione uniforme: mos t raportohet prvetvrasjet individuale... N vitin 1987 u organizua nj fushat, ku

u jepej vrejtje gazetarve q raportimet e tyre potencialisht mundt ken efekte negative dhe u propozua pr forma alternative traportimit. N gjashtmujorin e par, pas ksaj fushate, vetvrasjetn metro ran tet pr qind. Numri i prgjithshm i vetvrasjeven Vjen zbriti gjithashtu, thuhet n nj raport pr kt tem tshkruar nga Organizata Botrore e Shndetsis, n bashkpunimme dhjetra institucione t ndryshme. Dakord! Por as n Shqipri,as n Kosov dhe as kurrkund n Ballkan (e theksoj) nuk rezultonndonj ngjarje q t ket si protagonist ndonj tuf njerzishq vetvriten prnjhersh dhe pr motive snobiste apo ekzisten-cialiste. Jan mijra vetvrasje, por individuale. Njerz t vetmuar,t keqtrajtuar, t braktisur, t varfr, t falimentuar, t dhunuarsistematikisht, t mendur... N fund t fundit, t pashpres edhepr nj jet fare t zakonshme.

N shkrimin e siprcituar thuhet edhe se n at raport kshilluespr mediat, sht raportuar se vetvrasja sht smundje ngjitse.far ironie pr gjith ato femra shqiptare dhe kosovare q han drunat pr nat nga burrat burra. far cinizmi pr ata q vetflijohensepse skan mundsi t ushqejn fmijt, sepse skan pun(Ky po q sht stil patetik gazetarie). Ndrkoh, raporti kshillonq rastet e vetvrasjeve t mos dalin n ballina t gazetave, ose nfillim t lajmeve, dhe q n storie t mos jepen detaje t shumta se

ka e shtyu dik t kryej aktin. Pra, gazetat, mediat n prgjithsie paskan fajin. Dhe prfundimi: Express ka marr qndrim edito-rial q, radikalisht, ta ndryshoj qasjen e raportimit pr vetvrasjet.Storiet pr vetvrasjet nuk do t publikohen tash e tutje n faqene par t gazets.

Edhe njher dakord, por si do zgjidhet kjo plag q po trauma-tizon shoqrin shqiptare? Duke mos e prekur, pra fshehur? Dukeln policin q ta quaj aktin e vetflijimit si shtje t zbardhurdhe njkohsisht t mbyllur? Pra, ja ku keni autorin, ja ku keni edheviktimn

20090216 - shqip.pdf

Documents