2011 yılı verileriyle savunma sanayii analiz raporu · 2017-03-27 · 3. 2011 yılı verileriyle...

29
SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU 2011 Yılı Verileriyle

Upload: others

Post on 10-Jul-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

1

SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU

2011 Yılı Verileriyle

Page 2: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

2 3En iyisinin teminatı

SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU

2011 Yılı Verileriyle

Page 3: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

4 5

atatürk

Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir.

Page 4: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

6 7

İÇİNDEKİLER

1. Yöntem 12. Kapsam 33. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman Şekli ve Borç Yapısı 9 3.3. İşletme Sermayesı İhtiyacı Analizi 13 3.4. Maddi Duran Varlık Yatırımlarının Analizi 17 3.5. Rekabet Gücü Analizi 254. Savunma Sanayi 2011 Mali Analiz Verilerine İlişkin Tespitler 305. Sektör Kırılımları 32 5.1. TSKGV-Kamu Firmaları 32 5.2. Deniz Araçları 33 5.3. Havacılık Ve Uzay 33 5.4. Kara Araçları 33 5.5. Silah Sistemleri 34 5.6. Elektrik, Elektronik Ve Yazılım 346. Savunma Sanayii 25 35 6.1 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii 25 35 6.2 Savunma Sanayii 25 Ana Göstergeleri 37 7. Savunma Sanayiinin Türkiye’deki Ve Dünyadaki Yeri 39 7.1. Sektörün 2011 Yılı Panoraması 39 7.2. Ana Eksenlerde Eğilimle 41 7.4 Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İso 500) Listesinde Yer Alan Savunma Sanayii Firmaları 43 7.5. Defense News Top 100 44EK. Mali Oran Tanımları 46

Page 5: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

8 1

Savunma sanayiinde faaliyet gösteren 52 firmanın bilanço ve gelir-gider tablolarının Savunma Sanayii Portalına girilmesi ile toplanan veriler analize tabi tutulmuştur. Analizler, Sanayileşme ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlıklarının ortak çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir.

Firmaların SınıflandırılmasıEldeki verilerin yorumlanması ve anlamlı çıkarımlar yapılabilmesini teminen firmalar, 4 ana kategoride sınıflandırılmışlar; analize ve kıyaslamalara tabi tutulmuşlardır.

1. YÖNTEM

Sahiplik Kategorisi Ölçek (Ciro) Kategorisi

Yüklenicilik Kategorisi

Alt Sektör Kategorisi

TSKGV-Kamu 100+ milyon TL Ana Yüklenici Kara AraçlarıÖzel 25,1-99,9 milyon TL Alt Yüklenici Deniz Araçları

0-25 milyon TL Yan Sanayi Havacılık ve UzayElektrik, Elektronik ve Yazılım

Silah Sistemleri

1www.ssm.gov.tr

Page 6: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

2 3

Mali Analizler 52 firmanın verileri bahse konu kategorilerde değerlendirmeye alınmış ve firmaların mali performansları analiz edilmiştir.

Savunma Sanayii 25 Çalışması Üretimden S&H satışlarına göre sıralanan firmalardan, gelirleri içerisinde %20 ve üzeri oranlarda savunma ve havacılık cirosu gerçekleştiren ilk 25 firma listelenmektedir. Bu 25 firmanın önemli oranda sektörü temsil edebildiği değerlendirilmektedir.

Ticari Gizlilik DeğerlendirmesiAnalize konu bilanço ve gelir-gider tabloları borsaya kote şirketler hariç olmak üzere mevcut Vergi Usul Kanununun kuralları çerçevesinde hazırlanmış mali tablolardan oluşmaktadır. Bu itibarla, rakamların kamuoyu ile paylaşılmasında hassasiyet gözetilmektedir.

1 www.ssm.gov.tr

Savunma sanayii performansının değerlendirilmesi amacıyla pilot uygulaması geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen analiz çalışması kapsamında 52 firmanın 2011 yılı Bilanço ve Gelir-Gider tabloları alınmıştır. Bunun yanı sıra ihtiyaç duyulan diğer veriler de Savunma Sanayii Portalı’nden alınmıştır.

2. KAPSAM2www.ssm.gov.tr

SAVUNMA SANAYİİ ANALİZ ÇALIŞMASIKAPSAMINDA DEĞERLENDİRMEYE ALINAN FİRMALAR

1 AGS 11 DORA MAKİNA 21 HTR 31 MKEK 41 OTOKAR 51 YOL-BAK 2 Alp Havacılık 12 ELSİS 22 HEMA ENDÜSTRİ 32 MEGE TEKNİK 42 RMK 52 YONCA - ONUK 3 ANADOLU Deniz 13 Erk Yazılım 23 HMS Makina 33 Meteksan Savunma 43 ROKETSAN

4 Aselsan 14 FİGES 24HST OTOMOTİV (AÇA)

34 MFK MAKİNA 44Samsun Yurt Savunma

5 A-TEL 15 FNSS 25 İstanbul Denizcilik 35 MİKES 45 Savronik

6A ydın Yazılım(AYESAŞ)

16GATE ELEKTRONİK

26 KALE HAVACILIK 36 MİKRON MUHENDİSLİK 46 SDT

7 BARIŞ ELEKTRİK 17GİRSAN Makina

27 KALEKALIP 37 MilSOFT 47 STM

8 BMC 18 GÜR METAL 28 KAREL Elektronik 38 MTU Motor 48 TİSAŞ

9COŞKUNOZ SAVUNMA

19 GÜRDESAN 29 Koç Bilgi 39 NETAŞ 49 TEI

10 Dearsan 20 HAVELSAN 30 KÜÇÜKPAZARLI 40 NUROL MAKİNA 50 TAI

Page 7: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

4

Türk Savunma Sanayii son yıllarda hızlı bir yükseliş trendi yakalamış ve dikkat çeken bir performans sergilemiştir. Söz konusu performansın sürdürülebilirliği için bundan sonraki dönemde daha hassas analizlere ve tespitlere ihtiyaç olacağı değerlendirilmektedir. Bu itibarla 2009 yıldan itibaren, firmaların bilanço ve gelir-gider tabloları üzerinden sektörün mali analizi gerçekleştirilmektedir. Aşağıda savunma sanayii firmalarının 2011 yılı verileriyle sergilediği performansa ilişkin değerlendirmeler özetlenmektedir.

3.1. NAKİT YARATMA GÜCÜ2010-2011 net işletme sermayesi değişim oranlarına bakıldığında sektör genelinde firmaların faaliyetleri sonucu nakit yaratma gücü bulunmaktadır. Sektör bazında gemi inşa ve kara sistemleri sektörleri ağırlıklı kısa vadede borçlandığı için bu sektörlerin nakit yaratma gücü görece diğer sektörlere göre düşüktür.

Yüklenicilik bazında baktığımızda ana yüklenici firmaların daha fazla işletme sermayesine sahip oldukları alt yüklenici ve yan sanayi firmalarının ise negatif işletme sermeyesi ile çalıştıkları gözlemlenmektedir.

3. 2011 YILI VERİLERİYLE SAVUNMA SANAYİİ MALİ ANALİZİ

3www.ssm.gov.tr

5

Page 8: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

6 7

İşletme sermayesinin satışlara oranına baktığımızda yan sanayinin elindeki fonu daha hızlı bir şekilde satışa dönüştürebildiği görülmektedir.

Yüklenicilik Kategorisi Net İşletme Sermayesi 2011 Net İşletme Sermayesi 2010 Ana Yüklenici 244 milyon 207 milyon Alt Yüklenici 35 milyon 36 milyonYan Sanayi -268 bin -6 bin

2010 yılı Net İşletme Sermayesi Devir

2011 yılı Net İşletme Sermayesi Devir

12,0010,00

8,006,004,002,00

Ana Yüklenici Alt Yüklenici Yan Sanayi

Hızı

7,006,005,004,003,002,001,000,00

Ana Yüklenici Alt Yüklenici Yan Sanayi

Hızı

3www.ssm.gov.tr

Page 9: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

8 9

Merkez Bankası Sektör Kırılımı Net İşletme Sermayesi Devir Hızı Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı 8,6Gemi ve Tekne Yapımı -0,1Silah Ve Mühimmat İmalatı 2,1Genel Amaçlı Makine Ve Teçhizat İmalatı 2,4Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı 3,2Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı 2,7Savunma Sanayii 2,16

3 www.ssm.gov.tr

Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.*

Savunma sanayinin, genel ve diğer amaçlı makina ve teçhi-zat üretimi sektörü ile benzeştiği dikkate alındığında, işletme sermayesi devir hızlarının paralel olduğu görülmektedir. Sa-vunma içerisinde Kara Araçları sektöründe net işletme ser-mayesi devir hızları diğer sektörlerden yüksektir; keza Mer-kez Bankası bilanço analizleri çerçevesinde de benzeri eği-lim dikkat çekmektedir.

3.2. VARLIKLARIN FİNANSMAN ŞEKLİ VE BORÇ YAPISISektör genel olarak % 30 Öz kaynak, % 70 Borç ile varlıklarını finanse etmektedir. Toplam borçların dağılımına baktığımızda ana yüklenici firmalarının toplam borçlarının %40’ini avanslar oluşturmaktadır. Yan Sanayinde ise bu oran %20’dir.

Kara Araçları ve Deniz Araçları sektöründeki firmaların ağırlıklı kısa vadede borçlandığı dikkat çekmektedir. Özellikle gemi inşa sektörü % 10 Öz kaynak ile varlıklarını finanse etmekte ve öz kaynak yetersizliğinden kaynaklanan finansman ihtiyacını kısa vadeli borçla karşılamaktadır.

Net İşletme Sermayesi Devir Hızı 2011

5,004,003,002,001,00

-Kara Araçları Havacılık ve Uzay Elektrik

Elektronik ve YazılımSilah SistemleriDeniz Araçları

Hızı

3www.ssm.gov.tr

Toplam Borçların Aktiflere Oranı1,40

0,870,66

0,56

1,201,000,800,600,400,20

-

Ana Yüklenici Alt Yüklenici Yan Sanayi

0,6

0,4

0,20

Toplam Avansların Toplam Borçlara Oranı

Page 10: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

10 11

3 www.ssm.gov.tr

Yüklenici bazında bakıldığında, yan sanayi firmaları varlıklarının %15 ‘ini uzun vadeli borç ile finase etmektedir. Bu durum yan sanayinin uzun vadede kredi bulma güçlüğü çektiğine işaret etmektedir.

Sektörde stok hariç kısa vadeli kaynakların kısa vadeli borçlara oranına bakıldığında ana yüklenici firmaların nakit kaynaklarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Sektörün genelinde 2011 yılında cari oran verileri 2010 yılı verileriyle paralellik göstermektedir. Bu durum sektör şirketlerinin 2011 yılında da kısa vadeli borçlarını ödeyebilmelerinde aşırı bir risk taşımadığını göstermektedir.

2011 yılı verileriyle Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların bilançoları analiz edilmiş ve bu firmaların varlıklarını ağırlıklı kendi öz kaynakları ile finanse

Ana Yüklenici Alt Yüklenici Yan Sanayi

Kısa Vadeli Borçların Uzun Vadeli Borçlara Oranı

18,0016,0014,0012,0010,00

8,006,004,002,00

-

CARİ ORAN(Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları Karşılaştırma Tablosu

7,00

6,00

5,004,00

3,002,001,00

-

2,74

1,711,03

3www.ssm.gov.tr

Firma Adı Savunma Cirosu %

Toplam Borçların Aktiflere Oranı %

Özkaynakların Aktiflere Oranı %

HİNDUSTAN AERONAUTİCS 92 13 87ULTRA ELECTRONİCS 82 63 37KAI 76 52 48FINCANTIERI 33 70 30DENİZ ARAÇLARI SEKTÖRÜ - 90 10SAVUNMA SANAYİİ 2011 - 70 30SAVUNMA SANAYİİ 2010 - 65 35

Page 11: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

12 13

3.3. İŞLETME SERMAYESI İHTİYACI ANALİZİAna yüklenicilerde stok çevirme süresi uzun, alacak tahsil süresi kısa iken; yan sanayine doğru gidildikçe stok çevirme süresi kısalmakta, alacak tahsil süresi uzamaktadır. 2011 yılı verilerinin 2010 yılı verileriyle paralellik göstermektedir.

3 www.ssm.gov.tr

ettiği tespit edilmiştir. Türk savunma sanayii sektörü firmaları ise ağırlıklı borçla varlıklarını sürdürmektedir. Firmalar büyümelerini kendi öz kaynakları ile değil borç ile finanse etmektedirler. Firmaların piyasadan para bulamadıkları durumda faaliyetlerini kendi kaynakları ile sürdürememe riskleri vardır.

Ana yüklenicilerde stok devir süresinin uzun olması, projelerin yıllara sari olması sebebiyle savunma sanayiinin doğasından da kaynaklanabilmektedir. Bununla birlikte, firmaların malzeme tedarik süreçleri, etkin olmayan tedarik zinciri yönetimi ve stok yönetimleri de bu rakamları önemli derecede etkileyebilmektedir.

3www.ssm.gov.tr

350300250200150100

500

Alt YükleniciAna Yüklenici Yan SanayiOrtalama Emtianın Stokta Kalış Süresi (gün) Ortalama Alacakların Ortalama Süresi (gün)

NAKİT ÇEVİRME SÜRESİ (2011)(Stokta Kalış Süresi + Alacak Tahsil Süresi)

Page 12: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

14 15

3 www.ssm.gov.tr 3www.ssm.gov.tr

Sektör bazında bakıldığında Elektrik Elektronik ve Yazılım sektörünün yüksek bir stok çevrim süresi ile çalıştığı tespit edilmiştir. Deniz Araçları Sektöründe, 2011 yılında ürün teslimleri gerçekleştiği için stok çevrim süresi kısa çıkmıştır.

Havacılık ve Uzay sektöründe stok çevrim süresinin kısa çıkmasının sebebi yan sanayiden kaynaklanmaktadır. Yan sanayi stok çevrim süresi 25 gündür.

Sektörde faaliyetlerin nakde çevrilme süresi, borç ödeme süresine göre daha uzun olmaktadır. Dolayısıyla firmaların faaliyetlerini sürdürebilmeleri için piyasadan kaynak bulmaları gerekmektedir. Bu itibarla şirketlerinin, işletme sermayesi ihtiyacının üzerinde bir kaynağı, aldıkları avanslarla temin edebildikleri görülmektedir. Genel olarak

sektörün, işletme sermayesi ihtiyacının %120 oranında (avans olarak) fon bulabildiği verilere yansımaktadır.

Ana Yüklenici Alt Yüklenici Yan Sanayi

350300250200150100

500

Havacılık ve Uzay Sektörü Emtianın Stokta Kalış Süresi (2011)

MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI Stok Devir SüresiMotorlu Kara Taşıtlarının İmalatı 48,66Gemi ve Tekne Yapımı 140,38Silah Ve Mühimmat İmalatı 171,43Genel Makine Ve Teçhizat İmalatı 84,88Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı

84,88

Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı 117,74Savunma Sanayii 172Savunma Sanayii Ana Yüklenicileri 237

Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.*

Page 13: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

16 17

Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların stok çevrim süreleri incelendiği zaman, ilgili firmaların stok çevrim sürelerinin Türk Savunma Sanayi firmalarının oldukça altında kaldığı gözlemlenmektedir.

3.4. MADDİ DURAN VARLIK YATIRIMLARININ ANALİZİMaddi duran varlık devir hızı, şirketlerin faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları tesis alt yapı yatırımları ile hangi ölçüde satış hacmi başarısı gösterdiklerini ölçen bir orandır.

Deniz sektöründe maddi duran varlık yatırımı yapılmadığı için devir hızı çok yüksek çıkmaktadır. Elektrik, Elektronik ve Yazılım firmalarında sabit yatırım ihtiyacı düşük olduğundan maddi duran varlıkların nakde dönüşme hızının yüksek çıkması doğaldır. Silah Sistemleri sektöründe atıl kapasite var olduğu gözükmektedir. Havacılık ve Uzay sektöründe alt yüklenici firmaların faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları altyapı yatırımlarının satışa yansıma oranı düşüktür, alt yüklenici firmalarda atıl kapasite söz konusudur.

3 www.ssm.gov.tr 3www.ssm.gov.tr

Elektrik,Elektronik ve

Yazılım

Kara Araçları Deniz Araçları Havacılık veUzay

Silah Sistemleri

25,00

20,00

15,00

10,00

5,00

0,00

MADDİ DURAN VARLIK DEVİR HIZI(Net Satışlar / Maddi Duran Varlıklar)

Firma Adı Sıra Savunma Cirosu % Emtianın Stokta Kalış Süresi

Hindustan Aeronautics 36 92 65

Ultra Electronics 67 82 33

KAI 72 76 94

Ana Yüklenici 2011 237

Ana Yüklenici 2010 196

SAVUNMA SANAYİİ 2011 172

SAVUNMA SANAYİİ 2010 173

Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları Karşılaştırma Tablosu

Page 14: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

18 19

3 www.ssm.gov.tr

Maddi Duran Varlık Değişimi (2010-2011)

0,60,50,40,30,20,1

0-0,1-0,2-0,3

Kara Araçları

Havacılık ve Uzay

Deniz Araçları

Maddi Duran varlıkların geçen seneye göre değişimine baktığımızda, bu sene maddi duran varlık yatırımında 2010 yılına göre %20’lik bir artış gözlemlenmektedir.

Deniz Sektörü Maddi Duran Varlık yatırımı yapmamakta ve amortisman giderleri yüzünden maddi duran varlıkların finansal değeri azalmaktadır.

Şirketlerin faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları altyapı yatırımlarının satışa yansıma oranı Silah Sistemleri sektöründe görece düşük seyretmektedir.

Havacılık ve Uzay ( %52 ) ve Silah Sistemleri (%34) sektörlerinin bir önceki seneye göre Maddi Duran Varlık değişimi sektör ortalamasının üzerinde seyretmiştir.

Havacılık sektöründe özellikle yan sanayi firmaların bu sene yüksek tutarlarda Maddi Duran Varlık Yatırımı yaptıkları gözlenmektedir.

3www.ssm.gov.tr

Ana Yüklenici Alt YükleniciYan Sanayi

Havacılık ve Uzay Sektörü Maddi Duran Varlık Değişimi 2010-2011

0,80,60,40,2

0

Maddi Duran Varlıkların Finansman Şekli2011 yılında da Deniz Araçları sektörünün maddi duran varlık (altyapı, sabit tesis, makina, teçhizat vb.) yatırımları için öz kaynakları yetersiz kalmaktadır. Öz kaynak yetersizliği dış finansman ihtiyacına işaret etmektedir.

MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI Maddi Duran Varlıkların/Özsermayeye OranıMotorlu Kara Taşıtlarının İmalatı 0,61Gemi ve Tekne Yapımı 0,83Savunma Sanayii - Gemi İnşa Sektörü 17,87Silah Ve Mühimmat İmalatı 0,78Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı 0,36Genel Amaçlı Makine Ve Teçhizat İmalatı 0,47Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı 0,51Savunma Sanayii 0,69

Elektrik,Elektronik ve

Yazılım

Silah Sistemleri

Page 15: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

20 21

3 www.ssm.gov.tr 3www.ssm.gov.tr

Savunma sektörünün geneline bakıldığında, özsermaye ve uzun vadeli kaynakların altyapı yatırımlarını karşılamada yeterli olduğu görülmektedir. Ancak yan sanayi görece zayıf pozisyondadır. Bu nedenle yan sanayi yatırımlarını kısa vadeli borçlanarak yapmakta ve faiz yüküne maruz kalmaktadır. Deniz Taşıtları Üreticilerinin özkaynaklarının, savunma alanında faaliyet gösteren Deniz Araçları firmalarına oranla daha yüksek olması dikkat çekicidir.

Aktif Devir Hızı 2011 yılında da düşük seyretmektedir. Bu oran firmaların sahip oldukları kaynaklarla yeterli satış rakamlarına ulaşamadığını göstermektedir. Havacılık sektöründe %50 aktif devir hızında artış görülmektedir.

Genel olarak Savunma Sektörü, yüklenicilik ayrımı gözetmeksizin yüksek kaynak (duran varlık yatırımı) gerektirmektedir. Normal koşullarda yan sanayi için kaynak gereksiniminin görece düşük olması beklenebilir; ancak savunma sektörü için bu durumun aksi verilere rastlanmaktadır. Girişimcilerin, altyapı yatırımlarının devlet tarafından uzun vadeli olarak kredilendirilmesine ihtiyaç duyduğu da söylenebilir.

Aktif Devir HızıAktif devir hızı, işletmenin varlıklarının kaç katı satış yaptığını gösterir. Literatürde oranın, büyük sanayi işletmelerinde 2, küçük sanayi işletmelerinde ise 2-4 arasında olmasının uygun olacağı kabul edilmektedir. Savunma sektöründe genel olarak aktif devir hızı 1’in altında gerçekleşmektedir.

1,000,900,900,600,500,400,300,200,100,00

AKTİF DEVİR HIZI(Net Satışlar / Aktif Toplamı)

Kara AraçlarıHavacılık ve Uzay

Elektrik,Elektronik ve

Yazılım

Deniz Araçları

MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI Aktif Devir Hızı

Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı 1,5

Deniz Taşıtlarının Yapımı ve Onarımı 0,2

Silah Ve Mühimmat İmalatı 0,7

Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı 1,1

Genel Amaçlı Makine Ve Teçhizat İmalatı 1,0

Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı 0,8

Savunma Sanayii 0,48

Silah Sistemleri

Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.*

Page 16: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

22 23

Ana Yüklenici Alt Yüklenici Yan Sanayi

3 www.ssm.gov.tr 3www.ssm.gov.tr

0,900,800,700,600,500,400,300,200,100,00

AKTİF DEVİR HIZI(Net Satışlar / Aktif Toplamı)

Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları Karşılaştırma Tablosu

Savunma sektöründeki düşük aktif devir hızı firmaların; - Altyapı (sabit tesis, makine, teçhizat vb.) ihtiyaçları, - Stok tutma, - Nakit tutma,konularında gereğinden fazla ihtiyatlı davranmasından kaynaklanabileceği değerlendirilmektedir. Bu tutumda, yatırım masraflarının çoğunlukla projeler kapsamında kamu tarafından finanse ediliyor olmasının da etkisi olabileceği düşünülmektedir. Özet olarak sektörde uzun vadeli finansal planlama açısından eksiklik gözlenmektedir.

Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların Aktif Devir Hızı TSKGV firmalarının iki katı büyüklüktedir. Bunun sebeplerinden biri ilgili firmaların daha az stok tutmaları ve stok çevrim sürelerinin daha kısa olmasıdır.

Firma Adı Sıra Savunma Cirosu %

Aktif Devir Hızı

Stokların Aktiflere

Oranı

Emtianın Stokta Kalış

Süresi

Hindustan Aeronautics 36 92 1,17 0,21 65Ultra Electronics 67 82 0,94 0,06 33KAI 72 76 0,83 0,16 93TSKGV Vakıf Ortalaması 0,42 0,30 332Ana Yüklenici Ortalaması 0,46 0,25 237SAVUNMA SANAYİİ 2011 0,66 0,19 172SAVUNMA SANAYİİ 2010 0,40 - 173

Page 17: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

24 25

3www.ssm.gov.tr

3.5. REKABET GÜCÜ ANALİZİBrüt Satış Karlılığı: Brüt satış karı, şirketlerin satışları ile satışların maliyeti arasındaki olumlu farktır. Brüt karın satışlara oranı brüt kar marjı olarak da adlandırılır. BrütKar=NetSatılar–SatışlarınMaliyeti Faaliyet Karlılığı: Şirketlerin hem satış, hem de yatırım ve finansman politikaları hakkında bilgi verir; faaliyet karının satışlara oranı şeklinde hesaplanmaktadır. FaaliyetKarı=BrütKar–FaaliyetveAmortisman Giderleri

Net Kar Marjı: Bir işletmenin net dönem karının net satışlara bölünmesi ile ortaya çıkan, işletmenin satışlarının tüm giderler düşüldükten sonra net kara ne ölçüde yansıdığını gösteren orandır. NetKar=FaaliyetKarı–(FinansmanGelirve Giderleri+DiğerFaaliyetGelirveGiderleri)

Page 18: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

26 27

3 www.ssm.gov.tr 3www.ssm.gov.tr

MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI Brüt Satış Karlılığı(%)

Faaliyet Karlılığı(%)

Net Kar Marjı(%)

Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı 13,5 4,6 2,2Deniz Taşıtlarının Yapımı ve Onarımı 8,9 6,7 5,6Silah Ve Mühimmat İmalatı 21,9 8,5 3,7Makine Ve Teçhizat İmalatı 19,3 7,0 4,0Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı 21,2 7,8 4,2Savunma Sanayii 28 10 7

Benzer Sektörler ile Karlılık Kıyaslaması Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları Karşılaştırma Tablosu

KATEGORİ Brüt Satış Karlılığı(%)

Faaliyet Karlılığı(%)

Net Kar Marjı(%)

Ana Yüklenici 29/22 14/13 8/9Alt Yüklenici 27/16 8/8 6/6Yan Sanayi 29/25 9/7 7/5

Yüklenici Bazında Karlılık Analizi

Alt Sektörler Bazında Karlılık Analizi Brüt Satış Karlılığı(%)

Faaliyet Karlılığı(%)

Net Kar Marjı(%)

Kara Araçları 20/17 8/9 3/5Deniz Taşıtlarının Yapımı ve Onarımı 8,9 6,7 5,6Deniz Araçları 21/13 8/4 -9/3Havacılık 27/17 15/14 9/15Roket-Füze-Mühimmat 32/37 13/19 9/10Yazılım-Elektronik 33/28 8/14 8/15

Alt Sektör Bazında Karlılık Analizi

Firma Adı Sıra Savunma Cirosu %

Brüt Kar Oranı

Dönem Karı Oranı

Aktif Karlılığı

Özsermaye Karlılığı

Hindustan Aeronautics 36 92 0,28 0,22 0,25 0,29

Ultra Electronics 67 82 0,30 0,12 0,12 0,32

KAI 72 76 0,14 0,07 0,05 0,11

TSKGV Vakıf Ortalaması 0,29 0,16 0,09 0,22

Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların aktif karlılık oranları vakıf firma oranlarının ortalamasının üstündedir. Bu durum vakıf firmalarımızın toplam aktiflerine oranla düşük satış hacimleri olmasından kaynaklanmaktadır.

Mali analizlerin sonucu olarak Savunma Sanayii Sektörünün;

• Stok devir sürelerinin uzun; dolayısıyla işletme sermayesi ihtiyacının yüksek,

• Sabit yatırım ihtiyacının yüksek,• Uzun vadeli borçlanma gerektirmekte,• Kar marjları açısından diğer sektörlerden aşırı derecede

farklılık arz etmemekte olduğu değerlendirilmektedir.

Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.*

Page 19: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

28 29

Page 20: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

30 31

4. SAVUNMA SANAYİ 2011 MALİ ANALİZ VERİLERİNE İLİŞKİN TESPİTLER

4 www.ssm.gov.tr

TESPİT 1- Ana Yüklenici firmaların finansman geliri yüksektir.TESPİT 2- Sektörde öz kaynak problemi vardır.

TESPİT 3- Savunma sanayii firmalarında tedarik zinciri yönetimi etkin olarak uygulanmamaktadır.

TESPİT 4- Alt yüklenicilerde atıl kapasite problemi vardır.• Sektörde alt yüklenici firmaların faaliyetlerini

yürütebilmeleri için yaptıkları altyapı yatırımlarının satışa yansıma oranı düşüktür, alt yüklenici firmalarda atıl kapasite söz konusudur. Bu da alt yüklenicilerin maliyetlerini olumsuz yönde etkilemektedir.

0,900,800,700,600,500,400,300,200,10

-Deniz Araçları Kara Araçları Havacılık ve Uzay Roket, Füze, Silah ve

MühimmatElektrik, Elektronik ve

Yazılım

Ortalama Toplam Borçların Toplam Varlıklara Oranı Ortalama Özkaynakların Toplam Aktiflere Oranı

4www.ssm.gov.tr

• Ana yükleniciler tarafından Alt yüklenici ile yan sanayi ayrımının yapılamadığı görülmektedir.

TESPİT 5- Yan Sanayi firmalarının uzun vadeli kaynak bulma problemi vardır.

TESPİT 6- Savunma Sanayii firmalarının sahip oldukları kaynaklarla yeterli satış rakamlarına ulaşamadığı görülmektedir.

Page 21: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

32 33

5 5www.ssm.gov.tr www.ssm.gov.tr

5. SEKTÖR KIRILIMLARI

OYUNCULAR S&H Cirosu(milyon $)

Cirosunda Savunma Oranı (%)

ToplamPersonel

Sayısı

S&H İhracatı(milyon $)

Ar-GeHarcaması(milyon $)

Brüt Kar Marjı (%)

ASELSANHAVELSANROKETSANTAI

2010 1.274.318.205 91,5 9.618 349.416.575 341.551.470 27

2011 1.660.590.118 97,2 10.658 596.479.494 340.966.430 30

ASELSANHAVELSANMİKESMKEKROKETSANSTMTAITEI

2010 1.731.308.832 90 17268 545.246.142 374.423.313 24

2011 2.091.960.678 86 17,999 829.759.726 369.491.682 32

5.1. TSKGV-KAMU FİRMALARI

5.2. DENİZ ARAÇLARI

OYUNCULAR S&H Cirosu(milyon $)

Cirosunda Savunma Oranı (%)

ToplamPersonel

Sayısı

S&H İhracatı(milyon $)

Ar-GeHarcaması(milyon $)

Brüt Kar Marjı (%)

ADİKDEARSAN YONCA-ONUKRMK MARINEİSTANBUL DENİZCİLİK

2010 62.458.836 77 1506 36.451.625 103.333 132011 178.034.001 99 1415 129.730.458 181.276 15

OYUNCULAR S&H Cirosu(milyon $)

Cirosunda Savunma Oranı (%)

ToplamPersonel

Sayısı

S&H İhracatı(milyon $)

Ar-GeHarcaması(milyon $)

Brüt Kar Marjı (%)

ALP HAVACILIKKALE HAVACILIK TAI (TUSAŞ)TEI

2010 615.778.444 97 5.101 434.680.835 101.274.889 172011 949.042.799 98 5.770 713.602.676 81.791.743 26

5.3. HAVACILIK VE UZAY

OYUNCULAR S&H Cirosu(milyon $)

Cirosunda Savunma Oranı (%)

ToplamPersonel

Sayısı

S&H İhracatı(milyon $)

Ar-GeHarcaması(milyon $)

Brüt Kar Marjı (%)

BMCFNSSNUROL MAKİNAOTOKAR

2010 309.375.342 36 4.578 106.232.398 71.075.262 232011 391.621.300 40 4.976 141.872.637 64.029.202 24

5.4. KARA ARAÇLARI

Page 22: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

34 35

6. SAVUNMA SANAYİİ 25 5 www.ssm.gov.tr

OYUNCULAR S&H Cirosu(milyon $)

Cirosunda Savunma Oranı (%)

ToplamPersonel

Sayısı

S&H İhracatı(milyon $)

Ar-GeHarcaması(milyon $)

Brüt Kar Marjı (%)

MKEK ROKETSAN KALE KALIPTİSAŞSAMSUN YURTSANGİRSAN

2010 305.487.260 49 7.148 84.147.737 9.530.775 43

2011 324.695.853 51 7.301 114.364.691 51.904.923 44

6.1 2011 YILI VERİLERİYLE SAVUNMA SANAYİİ 25

5.5. SİLAH SİSTEMLERİ

5.6. ELEKTRİK, ELEKTRONİK VE YAZILIM

OYUNCULAR S&H Cirosu(milyon $)

Cirosunda Savunma Oranı (%)

ToplamPersonel

Sayısı

S&H İhracatı(milyon $)

Ar-GeHarcaması(milyon $)

Brüt Kar Marjı (%)

ASELSAN HAVELSAN

750.514.642840.089.519

9697

4.9645.332

54.079.97955.485.894

246.196.489229.770.439

3233

ASELSAN HAVELSAN AYESAŞ GATE KOÇ BİLGİ MİLSOFT SDT MİKES

2010 894.542.747 96 6.024 80.558.211 285.272.279 28

2011 954.886.718 94 6.390 85.876.176 260.237.441 33

Üretimden S&H satışlarına göre sıralanan ve %20 üzeri S&H cirosu gerçekleştiren 25 firma aşağıdaki şekildedir:

2011 yılı verileriyle Yaltes, Kale Kalıp, HTR, Savronik ve Atel firmaları Savunma Sanayii 25 listesinden çıkarken Dearsan, Küçükpazarlı, Nurol Makine, MTU Motor ve HST Otomotiv firmaları listeye dahil olmuştur.

6www.ssm.gov.tr

2011 SIRA Firma Üretimden S&H

Satışları (TL)Ciro içerisinde

S&H Oranı2010 SIRA

2009 SIRA

1 Aselsan 1.305.698.223 96% 1 12 TUSAŞ- TÜRK HAVACILIK VE UZAY SANAYİ A.Ş. 1.280.296.038 98% 2 23 Tusaş Motor Sanayii A.Ş. 400.468.981 100% 4 54 MAKİNA ve KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU 301.443.015 36% 3 35 BMC SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 299.477.180 36% 9 -6 Havelsan 282.070.969 99% 7 77 ROKETSAN ROKET SANAYİİ ve TİCARET A.Ş. 270.450.094 97% 6 98 OTOKAR OTOMOTİV VE SAVUNMA SANAYİ A.Ş 255.009.793 31% 5 49 Dearsan Gemi İnşaat San.A.Ş. 220.861.308 100% - -

10 FNSS 174.761.672 99% 8 611 MİKES Mikrodalga Elektronik Sistemler A.Ş. 97.719.339 100% 11 1212 STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ. 96.636.617 91% 10 813 YONCA - ONUK ADİ ORTAKLIĞI 83.185.313 99% 12 1314 MTU Motor Türbin San. ve Tic. A.S. 74.075.253 43% - -15 Alp Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. 66.230.189 100% 13 1116 KALE HAVACILIK SAN. A.Ş. 46.695.684 89% 15 1717 Aydın Yazılım ve Elektronik San. A.Ş. (AYESAŞ) 34.550.750 87% 14 1418 ANADOLU Deniz İnşaat Kızakları Sanayi ve Ticaret A.Ş 32.437.641 95% 19 2519 MilSOFT Yazılım Teknolojileri A.Ş. 31.795.211 100% 18 1520 GATE ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 21.969.685 31% 16 -21 HST OTOMOTİV İMALAT SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ. 16.598.886 27% - -22 SDT Uzay ve Savunma Teknolojileri A.Ş 15.659.024 100% 25 2223 Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri A.Ş. 15.272.697 85% 22 2324 KÜÇÜKPAZARLI KARDEŞLER LTD. ŞTİ. 11.255.730 87% - -25 NUROL MAKİNA VE SANAYİ A.Ş. 10.915.613 63% - -

Page 23: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

36 37

GÖSTERGE 2009 ($) 2010 ($) 2011 ($)

1 Net Satışlar 2.585.939.890 3.564.255.329 3.919.531.842

2 SS25 Büyüme Oranı - 38% 10%

3 S&H Cirosu 2.141.188.516 2.633.158.426 2.881.235.400

4 GSYİH İçerisinde SS25 Brüt Katma Değerinin Payı (binde) 1,76 2,03 1,93

5 Dönem Karı 334.866.162 442.782.585 486.006.905

6 Havacılık Sanayii Cirosu 171.749.896 244.754.222 303.398.540

7 Toplam Ciro İçerisinde S&H Payı 83% 74% 74%

8 S&H Cirosu İçerisinde Üretimden Satışların Oranı 90% 88% 95%

9 Yaratılan Toplam Net Katma Değer 1.028.294.418 1.304.852.781 1.492.258.282

10 Çalışan Başına Yaratılan Net Katma Değer 52.132 82.548 61.766

11 Kişi Başına Ciro Ortalaması 131.100 160.580 162.247

12 Toplam Personel Sayısı 19.725 23.695 24.160

13 Mühendis İstihdam Oranı 31,90% 30,40% 28,24%

14 Yurtiçi Yan Sanayi Kullanımının Toplam Ciroya Oranı 27% 17% 8%

15 Yurtiçi Yan Sanayine Aktarılan Toplam İşpayı Tutarı 697.257.446 604.959.915 307.940.826

16 S&H İhracatı 761.328.607 772.185.647 1.188.722.084

17 S&H İhracatı İçerisinde Offsetin Payı 50% 48% 34%

18 Ciro İçerisinde İhracat Gelirlerinin Payı 31% 25% 34%

19 S&H Net İhracatı (İhracat-İthalat Farkı) 217.999.008 188.909.421 319.631.438

20 S&H Ürünleri İthalatı 543.329.599 583.276.226 1.001.359.705

21 S&H Cirosu İçerisindeki Yabancı Girdi (S&H İthalatı) Oranı 25% 22% 35%

22 Toplam Ar-Ge Harcamaları 305.663.383 470.159.156 458.657.645

23 Toplam Ar-Ge İçerisinde Özkaynak Kullanım Oranı 36% 33% 33%

24 Ciro İçerisinde Bakım-Onarım (Lojistik) Gelirlerinin Payı - 7% 3%

$/TL 1,547 1,499 1,889

6.2 SAVUNMA SANAYİİ 25 ANA GÖSTERGELERİ

6www.ssm.gov.tr

Page 24: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

38 39

7. SAVUNMA SANAYİİNİN TÜRKİYE’DEKİ VE DÜNYADAKİ YERİ 7.1. SEKTÖRÜN 2011 YILI PANORAMASI

7www.ssm.gov.tr

Sözleşme İmzası:1. EH.Sabit Tesis Koruma Maksatlı Mobil Karıştırıcı Sistem Tedariği:18.02.20112. E.66 Ay Sınıfı Denizaltı Cihaz/Sistem Yenileme : 30.03.20113. A.TURKUAZ Projesi : 03.05.20114. A. TOPAZ Projesi : 03.05.20115. K. Muharebe Sahası Tanıma Tanıtma Sistemi Projesi : 10.05.20116. MEHEM Projeleri Teknik Danışmanlık Hizmeti : 17.05.20117. H. Orta Sınıf Ulaştırma Uçağı Tedariki : 18.05.20118. E.35 TSK Akıllı Kart : 27.05.20119. Amfibi Gemi (LST) : 16.06.201110. R.06 Alçak İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi : 20.06.201111. R.10 Orta İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi : 20.06.201112. Jet Eğitim Uçağı ve Muharip Uçak Kavramsal Tasarım Projesi : 23.08.201113. E.76 Orman Yangınları ile Mücadele Eğitim Simülatörü (OYMES) : 25.08.201114. E. Hassas Yaklaşma ve İniş Sistemleri Projesi : 14.10.201115. D.11 Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi (MOSHIP) : 28.10.201116. D.14 Kurtarma ve Yedekleme Gemisi : 28.10.201117. H.46 S–92 Helikopteri : 08.12.201118. IHA.P04.02 Pistten Kalkış/İniş Özellikli Taktik İHA Tedarik Projesi : 20.12.201119. E. Zırhlı Araç Mürettebatı Kompozit Başlığı : 23.12.201120. Makila 1A1 Motorları Lojistik Destek Projesi : 26.12.2011

Page 25: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

40 41

7 www.ssm.gov.tr

Önemli Aşama Kaydedilenler:Bot Devir Teslim Töreni (5 Aralık 20111)• Teknopark İstanbul Ar-Ge Binası Temel Atma Töreni (18 Kasım 2011)• MİLGEM Projesi Prototip Gemi TCG-Heybeliada'nın Hizmete Giriş ve Büyükada'nın Denize İniş Töreni (27 Eylül 2011)• Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi Tedarik Projesi Üçüncü Gemi “Tcsg Umut”Un Denize İniş Töreni (31 Mayıs 2011)

Teslimatlar:• Bot Devir Teslim Töreni (5 Aralık 2011)• 2.Yenitip Karkol Boru TCG Karaburun’un Geçici Teslim Töreni(12 Nisan 2011)• Mayına Karşı Korumalı Araç (KİRPİ) Projesi Teslim Töreni (31 Mart 2011)

Diğer Önemli Etkinlikler:• Yeni Fikirler Yeni İşler-2011 Yarışmasının 1. Aşama Ödül Töreni (8 Haziran 2011)• 11 inci Savunma Sanayii Kupası Koşusu (14 MAYIS 2011)• LIMA Uluslararası Havacılık ve Denizcilik Fuarı (06-10 Aralık 2011, Malezya)• İDEF 2011 (09 – 13 Mayıs 2011)• IDEX 2011 Fuarı – ABU DHABİ (20 – 24 Şubat 2011)• 4’üncü Deniz Sistemleri Semineri (ODTÜ KKM – 17-18 Ekim 2011)• Milli Helikopter Ortak Akıl Buluşması (29 Eylül 2011)• Kazan Kümelenmesi Toplantısı (24 Mayıs 2011)• Savunma Sanayii II. Vizyon Paylaşım Toplantısı(Şubat 2011)• TSK-MSB-SSM I.Vizyon Paylaşım Platformu (Mart 2011)• Arama Konferansı (Aralık 2011)

7www.ssm.gov.tr

7.2. ANA EKSENLERDE EĞİLİMLER

60,0

50,0

40,0

30,0

20,0

10,0

00,02003 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TSK İhtiyaçlarının Yurtiçinden Karşılanma Oranı (%)

Toplam Savunma ve Havacılık Cirosu (Milyar $)5000

4000

3000

2000

1000

02006 2007 2008 2009 2010 2011

25,0 36,7 41,6 44,2 45,7 52,1 54,0

1,8 2,4 3,1 3,1 4,2 4,4

Page 26: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

42 43

7 www.ssm.gov.tr

700

510 505

206228345

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

120

666 672

221143

600500400300200100

0

Özkaynaktan Ar-Ge

Savunma dışı Havacılık Sanayi ihracatı

Savunma Ürünleri ihracatı

Toplam Ar-Ge Harcaması

Ar-Ge Harcamaları

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

1.200

1.100

800

600

400

200

0

Sektörün İhracat Performansı2011 yılı toplam S&Hihracatı: 1090 milyon $

02000-2004

6. 9. 9. 9. 8. 11. 14.

23.21.21.22.24.29.27.

İhracat Sıralaması İthalat Sıralaması

2001-2005 2002-2006 2003-2007 2004-2008 2005-2009 2006-2010

5101520253035

5 Yıllık Birikimli Verilerle Türkiye’nin Savunma İhracat-İthalat Sıralaması

7www.ssm.gov.tr

7.4 TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU (İSO 500) LİSTESİNDE YER ALAN SAVUNMA SANAYİİ FİRMALARI:

500 Büyük Sanayi Kuruluşu Sıralaması KURULUŞLAR Üretimden

Satışlar

2011 2010 2009 2008 Net (TL)

42. 45. 40. 64. ASELSAN Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. 978.949.024

47. 55. 82. 179. TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAI) 851.812.139

74. 78. 88. 61. BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. 644.975.536

86. 90. 87. 98. MKEK-Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü 575.608.556

93. 141. 134. 115. OTOKAR Otomotiv ve Savunma San. A.Ş 394.739.112

217. 246. 200. 227. TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) 245.612.470

272. 316. 255. 258. HAVELSAN Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 186.276.326

295. 236. 453. 388. ROKETSAN Roket Sanayii ve Tic. A.Ş. 252.972.239

458. 347. 260. - FNSS Savunma Sistemleri A.Ş 170.936.418

Page 27: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

44 45

7 www.ssm.gov.tr 7www.ssm.gov.tr

7.5. DEFENSE NEWS TOP 100Defense News tarafından her yıl yayımlanan En Büyük 100 Savunma Sanayii Şirketi Listesinde, Aselsan 76. Sırada, TAI 83.sırada yer almıştır.

2011 Sıra FİRMA Ülke 2010

sıra

201 Savunma Cirosu

(milyon $)

2010 Savunma Cirosu

(milyon $)

Savunma Cirosu Artışı

(%)

2011 Toplam Ciro (milyon $)

Ciroda Savunma Payı (%)

1 Lockheed Martin ABD 1 43,978.0 42,800.0 1.8% 45,800.0 93.4%2 Boeing ABD 4 30,700.0 30,858.0 -0.5% 68,735.0 44.7%3 BAE Systems İngiltere 2 29,130.2 33,109.5 -12% 30,723.0 94.8%5 General Dynamics ABD 5 25,506.0 26,622.0 -4.2% 32,677.0 78.1%6 Raytheon ABD 6 23,055.6 23,420.2 -1.2% 25,183.0 93.0%3 Northrop Grumman ABD 3 21,400.0 31,181.0 -31.4% 26,400.0 81.1%7 EADS Hollanda 7 16,092.9 16,286.7 -1.2% 68,368.2 23.5%8 Finmeccanica İtalya 8 14,584.6 14,442.9 1% 24,106.8 60.5%9 L-3 Communications ABD 9 12,521.0 13,074.0 -4.2% 15,169.0 82.5%

10 United Technologies ABD 10 11,000.0 11,600.0 -5.2% 55,800.0 19.7%11 Thales Fransa 11 9,492.6 9,956.0 -4.7% 18,135.0 52.3%27 Saab İsveç 28 3,258.9 3,100.0 5.1% 3,626.7 89.9%38 Elbit Systems İsrail 33 2,676.6 2,536.6 5.5% 2,817.5 95.0%36 Hindustan Aeronautics Hindistan 37 2,769.6 2,277.0 21.6% 2,996.2 92.4%48 Rafael ADS İsrail 46 1,979.0 1,844.8 7.3% 1,979.0 100.0%49 ST Engineering Singapur 48 1,955.2 1,800.9 8.6% 4,768.7 41.0%53 Kongsberg Norveç 50 1,444.3 1,499.8 -3.7% 2,704.1 53.4%63 Samsung Techwin G.Kore 61 1,092.0 1,032.0 5.8% 2,684.5 40.7%74 Embraer Brezilya 87 866.8 671.3 29.1% 5,914.8 14.7%76 ASELSAN Türkiye 80 848.4 762.2 11.3% 899,6 94,3%79 LIG Nex1 G.Kore 73 823.5 811.0 1.5% 823.5 100.0%81 Patria Finlandiya 89 779.5 658.4 18.4% 861.6 90.5%83 TAI Türkiye NR 737.8 445.0 65.8% 848,7 86.9%

100 IMI İsrail 98 485.9 508.6 -4.5% 485.6 100.0%

2009 2010 2011

2

1,9

1,8

1,7

1,6

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

9

8

7

6

5

4

3

2

1

0

2,1

1,76

3,14,6 5,7 5,7

5,9

8,1 7,5 8,1

2,03

1,93

SS25 Toplam Brüt Katma Değer/GSYİH (binde)

Ülke İhracatı İçerisinde S&H Payı (binde)

Page 28: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

46 47

MALİ ORAN TANIMLARI

Oran Açıklama

Net İşletme Sermayesi = Dönen Varlıklar - Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Net işletme sermayesi, şirketlerin faaliyetleri süresince tam kapasitede karlı ve verimli şekilde çalışabilmesi, üretimini devam ettirebilm-esi, iş hacmini arttırabilmesi, yükümlülüklerini karşılayamama riskinin azalması açısından önem taşır.

Net İşletme Sermayesi Devir Hızı = Net Satışlar / Net İşletme Sermayesi

Net işletme sermayesi devir hızı, şirketlerin faa-liyetlerini sürdürebilmeleri için gereken minimum çalışma sermayeleri (net işletme sermayesi) ile hangi ölçüde satış hacmi başarısı gösterdiklerini ölçen bir orandır.

Cari Oran= Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli BorçlarCari oran net işletme sermayesinin yeterliliğini ve kısa vadeli borç ödeyebilme kapasitesini göstermektedir

Nakit Oran = ( Kasa+Banka+Menkul Kıymetler ) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Nakit oran, alacaklar tahsil edilemediği ve satışların azaldığı zor durumlarda şirketlerin en likit varlıkları ile kısa vadeli borçlarının ilk etapta ne kadarlık kısmını geri ödeyebileceğini göstermektedir.

Borç Aktifler Oranı = Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar +Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

/ Aktif

Toplam aktiflerin ne kadarlık kısmının yabancı kaynaklardan fonlandığını göstermektedir

Stok Devir Hızı: Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Ticari Stok

Stok devir hızı, stok olarak tutulan varlıkların firma tarafından ne kadar hızla üretim içinde tüketildiği ve satışa hazır hale getirildiğini göstermektedir.

Emtianın Stokta Kalma Süresi: 365/Stok Devir Hızı

Alacak Devir Hızı: Net Satışlar/ Ortalama Ticari Alacaklar

Alacak devir hızı, şirketlerin ticari alacaklarını tahsil etme kabiliyetini ölçen ve şirketlerin bir yıl süresince alacaklarını satışları ile kaç defa devir ettiklerini gösteren bir orandır

Alacakların Tahsil Süresi: 365/ Alacak Devir Hızı

Maddi Duran Varlık Devir Hızı: Net Satışlar/ Maddi Duran Varlıklar

Maddi duran varlıklar devir hızı, şirketlerin faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları maddi yatırımlar (maddi duran varlıklar) ile hangi ölçüde satış hacmi başarısı gösterdiklerini ölçen bir orandır.

Aktif Devir Hızı: Net Satışlar/ Ortalama Toplam Aktif

Aktif devir hızı, şirketlerin sahip oldukları varlıklar (toplam aktifler) ile yarattıkları satış hacmi başarısını ölçen bir orandır. Bu oran bize varlıklara aşırı yatırım yapılıp yapılmadığını yani şirketlerin aktif büyüklüklerinin gereksiz yere büyütülüp büyütülmediğini gösterir.

EK www.ssm.gov.tr

Page 29: 2011 Yılı Verileriyle SAVUNMA SANAYii ANALiZ RAPORU · 2017-03-27 · 3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi 5 3.1. Nakit Yaratma Gücü 5 3.2. Varlıkların Finansman

48