แนวปฏบตดานความปลอดภย

จดทาโดย สมาคมอตสาหกรรมปนซเมนตไทย

(Recommended good practice for driving

CSI | Driving Safety

ปฏบตดานความปลอดภยในการขบข5

สมาคมอตสาหกรรมปนซเมนตไทย ฉบบท5 2 :

commended good practice for driving

CSI | Driving Safety 0

ในการขบข5

: วนท5 13 กรกฏาคม 2555

safety)

CSI | Driving Safety 1

สารบญ หนา

บทนา 1

สวน ก. องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข� 4

สวน ข. องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผบรหาร 5

ภาคผนวก 1 แนวทางในการนาองคประกอบดานความปลอดภยไปปฏบตเพ�อใหเกดผลสาเรจ 7

ภาคผนวก 2: แนวทางการบรหารจดการผรบเหมางานขนสง 19

ภาคผนวก 3: นยามคาศพท 21

------------------------------------------------------------------

คาจากดสทธความรบผดชอบ

วตถประสงคและการดาเนนงานท�เก�ยวของท�กาหนดในเอกสารฉบบน#จะสอดคลองกบขอกาหนดทางกฎหมายท�ใชปฏบต

อยท#งหมด รวมถงกฎระเบยบและกฎหมายการแขงขนทางการคาท#งท�เก�ยวเน�องกบกจกรรมท�มการกาหนดมาตรฐานหรอ

เก�ยวเน�องกบขอกาหนด แนวทางและขอปฏบตของกฎหมายการแขงขนทางการคาอ�นๆ โดยเฉพาะอยางย�ง กระบวนการราง

เอกสารน# มลกษณะเปดเผย โปรงใส และเปนธรรม และในระหวางการจดทาเอกสารน#ไดมการขอความเหนจากผมสวน

เก�ยวของท#งภายในและภายนอกกลม

------------------------------------------------------------------

บทนา

อบตเหตท�เก�ยวของกบการขบข�ยานพาหนะเปนสาเหตใหญท�สดของการเสยชวตในบรษทสมาชกในกลม ซเอสไอ (CSI)

ในระหวางป 2550 - 2551 พนกงาน ผรบเหมา และ บคคลท� 3 (ท�ไมใชพนกงานและผรบเหมา) จานวนมากกวา 200 คนได

เสยชวตเน�องจากอบตเหตท�เก�ยวเน�องกบการขบข� การเสยชวตท�เกดข#นน#มากกวารอยละ 60 เกดข#นภายนอกโรงงานและ

ประมาณรอยละ 40 เกดข#นภายในโรงงาน โดยการคาดการณวาการดาเนนงานของกลมซเอสไอ (CSI) จะขยายตวกวางข#น

ท�วโลกในอนาคต จานวนการเสยชวตอาจจะเพ�มสงข#นไดถาหากไมมการดาเนนการท�มประสทธภาพอยางเพยงพอ

เม�อพจารณาถงความเปนมาของเร�องน# คณะทางานดานความปลอดภยของกลมซเอสไอ จงไดจดทาแนวปฏบตดานความ

ปลอดภยในการขบข� (Good practice)

CSI | Driving Safety 2

ภารกจเพ�อใหเกดความปลอดภยในการขบข�

บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ไดใหคาม�นสญญาวาจะดาเนนการเพ�อลดจานวนการบาดเจบและการเสยชวตท�เก�ยวเน�องกบ

การขบข� โดยเช�อวาส�งน;สามารถทาใหบรรลผลสาเรจไดโดยการปฏบตตามแนวปฏบตดานความปลอดภยในการขบข� ท�ได

สรปไวในเอกสารฉบบน; ซ�งไดพสจนแลววามประสทธผลในการลดอบตเหตบนถนนท;งภายในและภายนอกโรงงาน

ขอบเขต

ขอบเขตของเอกสารฉบบน#ครอบคลมท#งการขนสงโดยรถขนาดใหญ และรถขนาดเลก (เชน รถยนตบรษท) ของสมาชกใน

กลมซเอสไอ

อยางไรกตาม เน�องจากอบตเหตทางรถยนตท�รนแรงถงข#นเสยชวตท�เกดภายในอตสาหกรรมปนซเมนตสวนใหญจะเกดกบ

รถขนาดใหญ ดงน#นเอกสารฉบบน# จงมงเนนในเร�องการดาเนนการกบรถขนสงโดยใชรถขนาดใหญ

การขนสงตามสญญาจางจะแสดงอยในภาคผนวก 2

การนาไปปรบใช

แนวทางการปฏบต ท�ระบไวในเอกสารฉบบน# ใหนาไปใชกบ

• การดาเนนงานทกอยางท�เก�ยวของกบอตสาหกรรฒปนซเมนตและอตสาหกรรมอ�นๆ (โรงยอยหน คอนกรต

ผสมเสรจ ยางมะตอย เปนตน)

• รถท#งหมดของบรษทและผขบข�

• รถและพนกงานขบรถของผรบเหมาและผรบเหมาชวงตอท�ปฏบตงานในสถานท�ตอไปน#

o ภายในถนนและพ#นท�ของบรษท

o ถนนสาธารณะและพ#นท�สาธารณะในขณะท�ปฏบตงานของบรษท

กลมซเอสไอ (CSI) มความปรารถนาให บรษทผรบเหมางานขบรถนาแนวปฏบตดานความปลอดภยในการขบข� ไปใช

ตามรายละเอยดในภาคผนวก 2 ซ� งไดอางองแนวปฏบตดานความปลอดภยผรบเหมา ซ�งมงเนนในเร�องการลดจานวนการ

บาดเจบและการเสยชวตในกลมผรบเหมา

แนวปฏบต ท�กาหนดไวในเอกสารฉบบน#ไมไดมวตถประสงคบงคบใชกบรถสวนบคคล อยางไรกตามสามารถนาขอปฏบต

เหลาน#มาใชไดตามความเหมาะสม

CSI | Driving Safety 3

การนาไปปฏบต

บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ สามารถท�จะนาเอา แนวปฏบตน#ไปใชไดทนทโดยสามารถกระทาไดในทกภมภาคท�มการ

ปฏบตงานและดาเนนงานอย และพยายามนาไปปฏบตใหครบถวนทกท�ภายในเวลา 5 ป

บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ควรจะนาเสนอความกาวหนาในการนาเอาแนวปฏบตน#ไปปฏบตในรายงานผลการ

ดาเนนงานดานการพฒนาอยางย �งยน (SD report) ท�มอย (เชน รอยละของการนาไปปฏบต หรอจานวนของภมภาคท�มการ

นาแนวทางการปฏบตน#ไปใช)

การอนมต

เอกสารฉบบน#ผบรหารระดบสง (CEO) ของบรษทสมาชกในกลมซเอสไอ (CSI) เปนผอนมต เม�อเดอนตลาคม 2552 และ

ปรบปรงแกไขเพ�มเตม เม�อเดอนกรกฎาคม 2555

เก�ยวกบ ซเอสไอ

ซเอสไอ(CSI) ผนาดานการผลตปนซเมนตจานวน 24 บรษท ท�ดาเนนธรกจอยในประเทศตางๆ มากกวา 100 ประเทศ และม

ปรมาณการผลตปนซเมนตรวมคดเปนประมาณรอยละ 30 ของปรมาณการผลตปนซเมนตท�วโลก บรษทท�เปนสมาชกใน

กลมมต#งแตผผลตปนซเมนตระดบใหญระหวางประเทศจนถงผผลตขนาดเลกระดบประเทศ สมาชกท#งหมดในกลม ซเอส

ไอ ไดรวมการพฒนาอยางย �งยนเขาไวในกลยทธการดาเนนธรกจและการดาเนนงานของบรษท เน�องจากบรษทเหลาน#

ตองการมผลประกอบการท�ม�นคงพรอมๆกบมความมงม�นอยางแรงกลาท�จะรบผดชอบตอสภาพแวดลอมและสงคม

CSI เปนองคกรท�รเร�มจากสภาธรกจโลกเพ�อความย�งยน (Word Business Council for Sustainable Development, WBCSD)

www.wbcsdcement.org.

CSI | Driving Safety 4

สวน ก.

องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข�

ในสวนน#จะกลาวถงองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข� ซ�งบรษทสมาชกในกลมซเอสไอ (CSI) จะตองนาไปใช แนวทางการปฏบตงานเหลาน# อาจจะนาไประบเพ�มเตมไวในขอบงคบทางกฎหมายของทองถ�นน#น และ/หรอกฎระเบยบของโรงงานน#น ในกรณท�มความขดแยงเกดข#นระหวางองคประกอบตางๆ เหลาน#กบกฎระเบยบของโรงงาน หรอ กฎหมายทองถ�นน#น จะตองยดถอปฏบตตามกฎระเบยบของโรงงานหรอกฎหมายท�ใชปฏบตอย โดยมเปาหมายอยางนอยท�สดใหเทยบเทากบ องคประกอบน#

1. การสรางความพรอม และการปองกนการเกดความเหน�อยลา พนกงานขบรถจะตองพกผอนใหเพยงพอและมความพรอมอยเสมอในขณะปฏบตงาน

2. ยาเสพตด และแอลกอฮอล พนกงานขบรถตองไมขบรถในขณะท�อยภายใตฤทธe ของแอลกอฮอล ยาเสพตด หรอสารเสพตดอ�นๆ รวมถงยาตางๆ ท�จะมผลทาลายความสามารถในการขบรถ

3. เขมขดนรภย รถทกคนตองตดต#งเขมขดนรภยท�น�งคนขบและทกท�น�งโดยสาร

4. ผโดยสาร พนกงานขบรถตองไมรบผโดยสารระหวางปฏบตงาน เวนแตจะไดรบอนญาตจากบรษท

5. น;าหนกบรรทก น# าหนกบรรทกของรถจะตองปลอดภยและไมเกนน# าหนกท�บรษทผผลตรถกาหนดไวหรอน# าหนกตามท�กฎหมายกาหนดถากฎหมายจากดน# าหนกนอยกวา

6. การเคารพกฎระเบยบจราจรและเคร�องหมายจราจร พนกงานขบรถจะตองรจกและเคารพเคร�องหมาย และกฎระเบยบการจราจร รวมท#งสถานท�ท�คาดวาจะมการเดนทางไปบางเปนคร# งคราว

7. โทรศพทเคล�อนท�และอปกรณส�อสารสองทาง หามพนกงานขบรถใชโทรศพทเคล�อนท�ระหวางขบรถ รวมถงการสงขอมลทางโทรศพทดวย

8. ความชดเจนในการมองเหนท;งรถและพนกงานขบรถ พนกงานขบรถตองสวมเส#อสะทอนแสงหรอเส#อผาท�ตดแถบสะทอนแสง เม�อปฏบตงานอยภายนอกตวรถหรอบรเวณพ#นท�ใกลกบรถท�ว�งอย พนกงานขบรถตองเปดไฟระหวางการขบรถตลอดเวลาแมในเวลากลางวน ถากฎหมายอนญาตใหปฏบตได

CSI | Driving Safety 5

สวน ข.

องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผบรหาร

ในสวนน#จะกลาวถงองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผบรหารซ�งบรษทสมาชกในกลม ซเอสไอ (CSI) จะตอง

นามาใชเพ�อปรบปรงผลการปฏบตงานดานความปลอดภยในการขบรถในระยะยาวใหดข#น

1. ความเปนผนา และความรบผดชอบ

ผนาในทกระดบของบรษทจะตองแสดงใหเหนถงความมงม�นในการดาเนนงานเร�องความปลอดภยในการ

ปฏบตงานในทกสวนงานใหเหนเดนชด สาหรบความปลอดภยในการขบรถจะตองมการกาหนดบทบาท และ

หนาท�รบผดชอบอยางชดเจนใหกบเจาหนาท�ต#งแตระดบผจดการลงมาตามโครงสรางการจดการตามท�ไดรบ

มอบหมาย

2. คณสมบต และการคดเลอกผขบข�

บคคลใดกตามท�ตองปฏบตงานท�เก�ยวของกบการขบรถจะตองมคณสมบตตามท�กาหนด มความพรอม และ

สามารถขบรถไดอยางปลอดภยตามเกณฑท�กาหนด

3. การฝกอบรม และการประเมนผลการขบข�

พนกงานขบรถทกคนท�ขบรถใหกบบรษท จะตองไดรบการฝกอบรมการขบรถเบ#องตนตามท�จาเปน รวมกบการ

ฝกอบรมอยางตอเน�องโดยพจารณาจากการประเมนความเส�ยง สาหรบการปฏบตงานในสภาพแวดลอมท�มความ

เส�ยงสงและใชรถประเภทพเศษท�ใชเฉพาะงาน จะตองมการฝกอบรมเพ�มเตมใหกบพนกงานขบรถตามท�

เหมาะสมดวย

4. การเลอก และการกาหนดคณสมบตรถ

รถท�ใชตองเลอกใหเหมาะสมกบลกษณะงาน โดยการพจารณาประเภทของงาน และระยะเวลาในการเดนทาง โดย

ใหเหมาะสมกบท#งพนกงานขบรถและประเภทของรถ ท#งน# เพ�อใหม�นใจวาการจดการขนสงจะดาเนนไปอยางม

ประสทธภาพโดยมความเส�ยงตอพนกงานขบรถ และผขบข�บนทองถนน นอยท�สด

5. การซอมบารงรกษารถ

บรษทตองม�นใจวารถของบรษทท#งหมดสามารถปฏบตงานไดอยางปลอดภยและตองไดรบการตรวจสอบและ

บารงรกษาเปนประจาโดยถอเปนสวนหน�งในแผนงานการซอมบารงตามท�กาหนดไว

6. การตรวจสอบรถกอนออกเดนทาง

บรษทตองมระบบท�ใชในการตรวจสอบรถเปนประจาทกวน โดยระบถงจดท�จาเปนตองตรวจสอบและความถ�ใน

การตรวจสอบรวมท#งบคคลผทาการตรวจสอบ

CSI | Driving Safety 6

7. ระบบการบนทกขอมลการใชรถ (ระบบวดอาร หรอ กลองดา)

บรษทหรอธรกจท�พนกงานขบรถมปญหาดานพฤตกรรมหรอตองปฏบตงานในสภาพพ#นท�มความเส�ยงสงจะตอง

พจารณาตดต#งระบบการตดตามรถ (IVMS) หรอ เคร�องบนทกขอมลการใชรถ (VDR) ท�ไดรบการรบรองไวท�รถ

ไมวาจะเปนรถของบรษท รถเชา หรอ รถของผรบเหมากตาม เคร�องบนทกขอมลการใชรถ และระบบการตดตาม

รถจะเกบขอมลการเดนทางเพ�อนามาวเคราะหและแจงผลกลบไปใหพนกงานขบรถและหวหนางานไดรบทราบ

8. การจดการจราจรภายในโรงงาน

บรษทตองมแผนจดการจราจรในทกพ#นท�ของบรษท และจดพ#นทางเดนเทาใหพนจากทาท�มรถว�ง

9. การจดการอนตรายในเสนทางภายนอก

การเดนทางบนถนนสาธารณะในประเทศท�มความเส�ยงสงโดยเฉพาะในเวลากลางคนหรอระหวางท�สภาพอากาศ

ไมดตองมการทาการประเมนและตองมการจดทาแผนควบคมความเส�ยง ถาจาเปน

CSI | Driving Safety 7

ภาคผนวก 1 แนวทางในการนาองคประกอบดานความปลอดภยไปปฏบตเพ�อใหเกดผลสาเรจ

สวน ก. แนวทางการจดการองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข�

แนวทางท�เสนอแนะเหลาน# เปนการสรประบบการจดการท�จะชวยใหม�นใจวาผขบข�ไดปฏบตตามแนวทางดานความ

ปลอดภยอยางมประสทธผล:

1. การสรางความพรอม และการปองกนการเกดความเหน�อยลา

พนกงานขบรถตองไมขบรถ ถาพกผอนไมเพยงพอ และไมมความพรอม

พนกงานขบรถมหนาท�ตองรายงานเวลาพกผอนของตนเอง และบรษทตองแจงใหพนกงานขบรถทราบถงอาการท�

แสดงถงความเหน�อยลา และความไมพรอมในการทางาน และวธการแกไขปญหาน#น

บรษทตองม�นใจวาระบบคาตอบแทนของบรษทจะไมจงใจใหพนกงานขบรถนานเกนไป เพราะอาจจะทาให

พนกงานขบรถปฏบตงานในขณะท�เหน�อยหรอออนเพลย

2. ยาเสพตด และแอลกอฮอล

พนกงานขบรถตองไมขบรถขณะท�อยภายใตฤทธFของแอลกอฮอล ยาเสพตด หรอสารเสพตดอ�นๆ รวมถงยาตางๆ

ท�จะมผลทาลายความสามารถในการขบรถอยางปลอดภย

พนกงานขบรถตองปฏบตตามแนวทางท�กาหนดน# รวมท#งกฎระเบยบของทองถ�นและขอกาหนดท�วไปของบรษท

ท�เก�ยวเน�องกบแอลกอฮอล และยาเสพตด

3. เขมขดนรภย

รถทกคน (รถของบรษท รถของผรบเหมา หรอ รถเชา ) ตองมเขมขดนรภยตดอยทกท�น�ง

พนกงานขบรถ และผโดยสารตองคาดเขมขดนรภยตลอดเวลาท�รถว�ง

การคาดเขมขดนรภยเปนวธการท�ไดรบการยอมรบวาเปนวธการปองกนผโดยสารท�อยในรถขณะท�เกดอบตเหต

ดงน#น จงเปนหนาท�ของพนกงานขบรถท�ตองม�นใจวาผโดยสารทกคนคาดเขมขดนรภยในท�น�งของตนเอง

ตลอดเวลาท�รถกาลงว�ง

รถแทกซ� รถโดยสารประจาทาง หรอ รถโดยสารขนาดใหญ ท�ไมมเขมขดนรภยตดต#งอย จะใหใชตอเม�อไมม

ทางเลอกอ�น และเพ�อเปนการลดความเส�ยงใหนอยลงจะตองหามไมใหผโดยสารน�งในท�น�งผโดยสารดานหนา

(ตดกบกระจกหนารถ) และท�น�งท�อยตดกบประตรถโดยสารขนาดใหญถาท�น�งน#นไมมเขมขดนรภยตดอย

หามใชอปกรณท�ทาใหการทางานของเขมขดนรภยเสยหาย หรอ ใชการไมได

สาหรบรถท�มการตดต#งเบาะนอนรวมอยดวย ถาจาเปนตองใชในขณะท�รถกาลงว�งอย ตองมการปฏบตตาม

ขอกาหนดท�ระบและตองปฏบตตามท�กาหนดตลอดเวลาท�รถกาลงว�ง

CSI | Driving Safety 8

4. ผโดยสาร

พนกงานขบรถตองไมรบผโดยสารอ�นในระหวางปฏบตงานของบรษทเวนแตจะไดรบอนญาตจากบรษท

5. น;าหนกบรรทก

น# าหนกบรรทกของรถตองปลอดภยและไมเกนน# าหนกท�บรษทผผลตรถกาหนดไวหรอน# าหนกตามท�กฎหมาย

กาหนด ถากฎหมายจากดน# าหนกนอยกวา

6. การเคารพกฎระเบยบจราจรและเคร�องหมายจราจร (ภายในโรงงานและภายนอกโรงงาน)

พนกงานขบรถตองรจกและเคารพเคร�องหมายจราจร และกฎจราจรของโรงงาน (เชน การจากดความเรว

เคร�องหมายหยด ฯลฯ) ท#งน# รวมถงสถานท�ท�คาดวาจะมการเดนทางไปบางเปนคร# งคราว

7. โทรศพทเคล�อนท�และอปกรณส�อสารสองทาง

หามพนกงานขบรถใชโทรศพทเคล�อนท�ในระหวางขบรถ รวมท;งหามไมใหรบสงขอมลทางโทรศพทดวย

การใชอปกรณแฮนดฟร (Hands-free) วทยส�อสารสองทาง หรอ “Citizen Band (CB)” เพ�อรบฟงและตอบโต

เหตการณฉกเฉน ไดรบอนญาตใหใชได อยางไรกตาม การใชอปกรณเหลาน#ควรใชเพ�อการตตตอส�อสารท�จาเปน

เทาน#น ท#งน# เพ�อเปนการปองกนอนตรายและความเส�ยงอนอาจเกดข#น

โทรศพทเคล�อนท�เปนส�งท�รบกวนสมาธ และเพ�มความเส�ยงในการเกดอบตเหตทางรถเปนอยางมาก กลมซเอสไอ

ตระหนกดวา ในขณะท�กฎหมายของหลายประเทศอนญาตใหใชอปกรณแฮนดฟรในขณะขบรถ แตการสนทนา

อาจจะทาใหเสยสมาธซ�งเปนอปสรรคตอการขบรถ บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ จงสนบสนนไมใหมการใช

โทรศพทเคล�อนท�ระหวางการขบรถรวมถงการใชอปกรณแฮนดฟรดวย

8. ความชดเจนในการมองเหนท;งรถและพนกงานขบรถ

พนกงานขบรถตองสวมเส;อสะทอนแสงหรอเส;อผาท�ตดแถบสะทอนแสงขณะปฏบตงานอยดานนอกตวรถหรอ

บรเวณพ;นท�ใกลกบรถท�ว�งอย

พนกงานขบรถตองสวมใสเส#อสะทอนแสงในขณะท�ปฏบตงานอยรมถนน ในเหมองหน บนถนนท�มการขนยาย

วสด และบรเวณสถานท�ปฏบตงานท�มอปกรณเคล�อนท�อย

เส#อสะทอนแสงเปนรปแบบหน�งของการควบคมการจดการจราจรท�เปนการเตอนผใชรถใชถนน ใหทราบ

ลวงหนาวามพนกงานขบรถอยบนถนนหรออยขางถนนและตองสามารถใชไดท#งในเวลากลางวนหรอกลางคน

เชน การใชรวมกบวสดท�เปนฟลออเรสเซนส (เรองแสง) และสะทอนแสง

พนกงานขบรถตองเปดไฟระหวางการขบรถตลอดเวลา ถากฎหมายอนญาตใหปฏบตได

การขบรถโดยเปดไฟในเวลากลางวนจะชวยใหมองเหนรถไดดข#นและชวยลดอบตเหต สาหรบไฟท�ใชเปดเวลาท�

ขบรถในชวงกลางวน จะตองมความสวางเพยงพอท�จะทาใหมความระมดระวง และรบรวากาลงมรถว�งมา แตแสง

สวางจะตองไมสวางเกนไปจนทาใหตาพรามว

CSI | Driving Safety 9

สวน ข: แนวทางการจดการองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวของกบผบรหาร

1. ความเปนผนา และความรบผดชอบ

ผนาในทกระดบของบรษทจะตองแสดงใหเหนถงความมงม�นในการดาเนนงานเร�องความปลอดภยในการ

ปฏบตงานในทกสวนงานใหเหนเดนชด สาหรบความปลอดภยในการขบข� จะตองมการกาหนดบทบาท และ

หนาท�รบผดชอบอยางชดเจนใหกบเจาหนาท�ต#งแตระดบผจดการท�ไดรบมอบหมายลงมาตามโครงสรางการ

บรหารงาน

- ผบรหารระดบสงและคณะกรรมการบรหาร

ขอกาหนดประการแรก และเปนขอกาหนดท�สาคญท�สดในการสรางความม�นใจวาแผนงานดานความปลอดภย

ท#งหมดรวมถงแนวปฏบตดานการขบข�อยางปลอดภยจะประสบความสาเรจอยางย �งยน คอ การเปนผนาท�ม

วสยทศน ความมงม�นและการมสวนรวมของผบรหารระดบสงและคณะจดการ

- ผจดการสายงานหลกและผจดการโลจสตกส

ความรบผดชอบและหนาท�ในการนาแนวทางการปฏบตท�เสนอแนะน#ไปปฏบตใหสาเรจ ข#นอยกบผจดการสาย

งานหลก และผจดการโลจสตกส

- ผรบผดชอบงานดานสขภาพอนามยและความปลอดภย

หนวยงานดานสขภาพอนามย และความปลอดภยจะตองใหการสนบสนน แนะนา กระตนและทางานรวมกบ

ผจดการหนวยอ�นอยางใกลชดเพ�อใหการปฏบตงานน#ประสบความสาเรจ อยางไรกตาม การนาไปปฏบตให

เกดผลสาเรจ เปนความรบผดชอบและหนาท�ของสายงานหลก (Line management)

2. คณสมบต และการคดเลอกผขบข�

ผขบข�จะตองมคณสมบตตามท�กาหนด สขภาพแขงแรง และ สามารถขบรถไดอยางปลอดภยตามเกณฑท�กาหนด

กระบวนการตรวจสอบคณสมบตของพนกงานขบรถประกอบดวย :

• ผสมครมใบอนญาตขบรถท�ถกตองตามกฎหมาย และตรงตามประเภทของรถ ท�คาดวาผสมครตองใชปฏบตงาน

• ดประวตอบตเหตท�เคยเกดข#นหรอประวตการถกดาเนนคดทางกฎหมายกอนท�จะทาการคดเลอกเพ�อสมภาษณ

• การตรวจสอบสขภาพรางกาย สายตา และความแขงแรง ของผสมคร

• บคคลอางองของผสมครเปนผท�เช�อถอไดและใบอนญาตขบรถบรรทกของผสมคร(ไมหมดอาย)

• ในข#นตอนการสรรหา ใหทาการประเมนความสามารถและทศนคตดานการขบรถของผสมคร

• การทดสอบความรของผสมครเก�ยวกบกฎระเบยบการจราจ หรอ กฎขอบงคบวาดวยการใชทางหลวง

CSI | Driving Safety 10

3. การฝกอบรม และการประเมนผลการขบข�

ผขบข�ทกคนท�ขบรถใหกบบรษท จะตองไดรบการฝกอบรมการขบรถเบ#องตนตามท�จาเปน รวมกบการฝกอบรม

อยางตอเน�องโดยพจารณาจากการประเมนความเส�ยง สาหรบการปฏบตงานในสภาพแวดลอมท�มความเส�ยงสง

และใชรถประเภทพเศษท�ใชเฉพาะงาน จะตองมการฝกอบรมเพ�มเตมใหกบพนกงานขบรถตามความเหมาะสม

ดวย

เพ�อสนบสนนใหการปฏบตงานบรรลผลสาเรจ พนกงานขบรถขนาดใหญท�ขบรถในงานของบรษทเปนระยะทาง

มากกวา 16,000 กโลเมตร (1,000 ไมล) ตอป (หรอตามสดสวนระยะทางในชวงเวลาใดกไดของป) ควรจะตอง

ไดรบการฝกอบรมและประเมนผลตามแนวทางของ ซเอสไอ โดยพจารณาจากการประเมนความเส�ยง

ผขบข�เคร�องจกรกลหนก (Mobile Plant) ท�ตองใชเวลาในการขบรถมากกวารอยละ 15 ของช�วโมงการทางาน

(หรอตามสดสวนในหน�งป) จะตองปฏบตตามแนวทางการฝกอบรม และประเมนผลตามท�ระบไว

การฝกอบรมการขบข� ประกอบดวยหวขอตอไปน# :

• การทบทวนนโยบาย และหลกเกณฑมาตรฐานท�เก�ยวกบการขบรถของบรษท

• การทบทวนบทเรยนจากเหตการณท�เคยเกดข#น และแนวโนมการเกดอบตเหต

• เทคนคการการขบรถเชงปองกน (ระยะการเดนทางท�ปลอดภย การเคล�อนไหวของดวงตา ระยะโฟกส การคาดเดา

เหตการณ และ การหยดรถ)

• เทคนคการจดการความเส�ยงในการเดนทาง

• การปองกนอาการเม�อยลาและออนเพลย

• ผลขางเคยงของการใชยาและสารเสพตด

• ระบบนรภยในรถ (เขมขดนรภย) และอปกรณดานความปลอดภย

• การตรวจสอบกอนการเดนทางและการจดท�น�งใหเหมาะสม

• อนตรายในการขบรถในทองถ�น (รวมถงความปลอดภยสวนบคคล) กฎขอบงคบและลกษณะทางสงคม

• การประเมนพฤตกรรมและทกษะการขบรถ โดยพจารณาจากประวตการเกดอบตเหต

ความจาเปนในการฝกอบรมเพ�อทบทวนและเพ�มพนความรและการประเมนผล จะพจารณาจากผลการปฏบตงาน

ของพนกงานขบรถและการประเมนความเส�ยง โดยการฝกอบรมเพ�อทบทวน และเพ�มพนความร จะดาเนนการใน

ชวงเวลาท�เหมาะสม หลงจากการฝกอบรมเบ#องตน ถาการฝกอบรม และการฝกสอนน#ยงไมสามารถปรบปรง

CSI | Driving Safety 11

พฤตกรรมและทกษะดานการขบรถท�ไมนาพงพอใจใหดข#นได พนกงานขบรถน#นควรพจารณาปลดออกจาก

หนาท�ในการขบรถ

คณภาพของผดาเนนการฝกอบรม และเน#อหาหลกสตร จะตองเปนไปตามความตองการ และความคาดหมายของ

บรษทในกลมซเอสไอ สมาชกกลม ซเอสไอ จะตอง:

• ใชเจาหนาท�ฝกอบรมภายในท�มคณสมบตท�เหมาะสม หรอผฝกอบรมภายนอกท�เช�อถอได และเปนท�ยอมรบ

• แจงความตองการ และความคาดหวงของบรษทในหลกสตรและเน#อหาการฝกอบรมเพ�อท�จะไดตรงตามความ

ตองการเฉพาะดานของบรษท

• ทบทวนมาตรฐานการฝกอบรมเปนประจา เพ�อพฒนาคณภาพและเน#อหาท�เก�ยวของกบหลกสตรใหดข#น

4. การคดเลอก และการกาหนดคณสมบตรถ

รถท�ใชจะตองเหมาะสมกบลกษณะงาน (โดยพจารณาประเภทของงาน และระยะเวลาในการเดนทางใหเหมาะสม

กบท#งพนกงานขบรถ และประเภทของรถ) ท#งน# เพ�อใหม�นใจวา การจดการขนสงจะดาเนนไปอยางม

ประสทธภาพ โดยมความเส�ยงตอพนกงานขบรถ สนคา และผขบข�บนทองถนนคนอ�นๆ นอยท�สด

รถทกคนจะตองมการตดต#งเขมขดนรภยแบบ 3 จด ท�สามารถใชงานได (ดจากองคประกอบดานความปลอดภย

สาหรบพนกงานขบรถ ขอ 3 ) และ มการจดเตรยมเส#อสะทอนแสงไว (ดจากองคประกอบดานความปลอดภย

สาหรบพนกงานขบรถ ขอ 8)

สาหรบรถขนาดเลกท�จดซ#อใหม แนะนาวาควรตองมอปกรณดงตอไปน# ตดต#งอยอยางแนนหนา และปลอดภย แต

ท#งน# ใหข#นอยกบความเปนไปไดในทางปฏบต

• พนกพงศรษะ (ทกท�น�ง)

• ถงลมนรภย (อยางนอยท�สดตรงท�น�งคนขบ)

• กระจกมองขางตรงท�น�งคนขบและผโดยสาร

• ระบบเบรก ABS

บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ จะไมอนญาตใหพนกงานนารถสวนตวมาใชในการปฏบตงานของบรษท เวนแตรถ

น#นจะมคณสมบตตามท�ระบไวขางตนน#

CSI | Driving Safety 12

บรษทควรพจารณาตดต#งอปกรณความปลอดภยตอไปน# เพ�มเตมในรถตามลกษณะ และความจาเปนในการ

เดนทางและจดฝกอบรมวธการใชใหกบพนกงานขบรถเพ�อจะไดชวยใหใชงานไดดข#นและสามารถจดการกบ

อนตรายและเหตการณฉกเฉนได

• อปกรณดบเพลง (ในกรณท�จาเปน)

• ชดปฐมพยาบาลเบ#องตนและกระบอกไฟฉาย

• ยางอะไหล

• ชดเคร�องมอซอมและอะไหลรถ (หลอดไฟ ฟวส สายพานพดลม)

• ชดไฟเตอนฉกเฉนแบบสามเหล�ยม

อปกรณตอไปน#แนะนาใหมการตดต#งกบรถท�มการจดซ#อใหม และรถเดมท�มการปรบปรงใหมใหดข#น โดย

จดลาดบความสาคญตามความเส�ยง และการประเมนคาใชจายของแตละบรษท

• กระจกมองขางดานขวาและซาย และกระจกนนสาหรบมองจดบอด (ตามกฎระเบยบของสหภาพยโรปท�ออกมา

ลาสดท�กาหนดใหมการตดต#งกระจกมองกวางสาหรบดจดบอดในรถใหมทกคน)

• ระบบเบรค ABS

• สญญาณเตอนถอยหลงแบบมเสยง (สาหรบรถท#งหมดท�มขอจากดในการมองขางหลง)

• หมอนหนนลอ (สาหรบรถบรรทกสนคาเปนประจาหรอรถท�ใชขนถานสนคา)

• เคร�องบนทกความเรว (Tachograph) (เคร�องมอท�ใชบนทกระยะทางและระยะเวลาในการเดนทางของรถ)

• แผนยางหมคนเหยยบเพ�อปองกนการล�นไถล (เชน คลทช และ เบรก)

• เคร�องปองกนการว�งลอดจากดานหลงเพ�อปองกนความเสยหายจากการชนทางดานหลง และเพ�อปองกนไมให

รถบรรทกเขามาชนกบแทนเคร�องยนต (สาหรบรถบรรทกท�มน# าหนกมากกวา 12.5 ตน)

• ยางลอรถท�มความลกของรองยางตามกฎหมายกาหนด (หามใชยางท�มการหลอดอกยางกบลอขบเคล�อน)

• อปกรณจดเกบสนคาเพ�อปองกนไมใหอปกรณตางๆเคล�อนท�ไปมาในหองผโดยสาร

• ยางกนโคลนและแผนกนโคลน

• ปายเตอนสาหรบผข�จกรยาน

CSI | Driving Safety 13

• ผาคลมพ#นท�บรรทกสนคาเม�ออยบนถนนสาธารณะ เพ�อลดการกระจายของละอองฝ น และเศษหนเศษปน

ในกรณท�การประเมนความเส�ยงช#ใหเหนวา อาจเกดความเส�ยงจากการพลกคว �าอนเน�องมาจากสภาพภมประเทศ

ประเภทของรถบรรทกท�ใช หรอสภาพแวดลอมในการปฏบตงานอยในเกณฑท�มความเส�ยงสงมากกวาปกต ควร

ตดต#งอปกรณปองกนการพลกคว �าท�เหมาะสมไวดวย (ภายในหรอภายนอกกได) และในพ#นท�ท�มการบงคบใช

กฎหมายการปองกนการพลกคว �าอยางเขมงวด รถบรรทกจาเปนตองตดต#งอปกรณน#ไว

พนกงานขบรถไมควรเกบ หรอบรรทกส�งของท�ไมไดบรรจในหบหอซ�งอาจจะกอใหเกดการบาดเจบเน�องจาก

อบตเหตไวในสวนของท�น�งผโดยสารของรถทกประเภท รถท�ไมมท�จดเกบอปกรณแยกตางหากจะตองมการตดต#ง

ตาขายคลมของ หรออปกรณใดกตามท�ใชแบงพ#นท�การจดเกบของออกจากพ#นท�ผโดยสาร

ในบางประเทศท�มกฎหมายบงคบ เชน แอฟรกาใต จะตองมการตดแถบสะทอนแสงรอบรถเพ�อชวยใหมองเหนได

ชดเจนข#นในเวลากลางคน

5. การซอมบารงรกษารถ

บรษทในกลมซเอสไอ จะตองแนใจวารถของบรษททกคนท�นาไปปฏบตงานมสภาพท�พรอมและปลอดภยเม�ออย

บนถนน ซ�งนอกจากจะลดความเส�ยงจากการเกดอนตรายบนทองถนน รถไมเสยระหวางการขนสงแลว รถของ

บรษทท�ไดรบการดแลอยางดจะทางานไดอยางมประสทธภาพและชวยประหยดเงนใหบรษทไดมาก

บรษทตองกาหนดวธการซอมบารงรกษารถ ซ�งรวมถงการใหพนกงานขบรถตรวจสอบรถทกวนและทกสปดาห

แผนงานการซอมบารงท�กาหนดไว จะตองมการกาหนดมาตรฐานการปฏบตงานอยางชดเจน และระยะเวลาข#นต�า

ระหวางการเขารบบรการซอมบารงแตละคร# ง บรษทตองนารถไปใหหนวยงานของรฐตรวจสอบเพ�อใหได

หนงสอรบรองการตรวจสอบมาตรฐานตามกฎหมาย ในกรณท�กฎหมายกาหนดไว

บรษทจะตองมการประเมนการซอมบารงเปนประจา และเกบบนทกเปนเอกสารเพ�อใหแนใจวาอยในเกณฑ

มาตรฐานท�ดและม�นใจวา อะไหลท�นามาเปล�ยนทดแทนใหกบรถของบรษทมคณภาพด โดยเฉพาะอยางย�ง

อปกรณท�มผลตอความปลอดภย เชน เบรก หรอ ยางรถยนต และจะตองมการตรวจสอบความคงทนของอะไหล

และขอบกพรองตางๆ เพ�อจะไดสามารถระบปญหาและแนวโนมตางๆ ในการท�จะปรบปรงรถหรอสวนประกอบ

ตางๆ ของรถหรอพฒนาระบบการซอมบารงใหดข#นเร�อยๆ

การซอมบารงท�ดาเนนการภายในโรงงานจะกระทาไดโดยผท�ผานการฝกอบรม และมคณสมบตตามท�กาหนด

และมใบอนญาตใหดาเนนการไดเทาน#นโดยจะตองดาเนนการเฉพาะในพ#นท�ท�กาหนดไวเทาน#น และควรบนทก

รายละเอยดการซอมบารงลงในคมอการซอมบารงของบรษทผผลตรถน#นดวย

บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ตองหามไมใหมการดาเนนการซอมบารงภายในโรงงานโดยผชางท�ฝกหดหรอยง

ไมผานการประเมน ไมวาจะโดยพนกงานขบรถของบรษท หรอพนกงานขบรถของผรบเหมา หรอ พนกงานขบ

รถของลกคา

CSI | Driving Safety 14

สาหรบกรณฉกเฉนท�ตองใหบคคลภายนอกซอมรถให รถคนน#นจะตองนามาใหชางซอมท�มใบอนญาตทาการ

ตรวจสอบ และรบรองการซอมในโอกาสแรกท�สามารถกระทาได

6. การตรวจสอบรถกอนออกเดนทาง

การตรวจสอบรถจะตองทาเปนประจา ระบบท�นามาใชตองระบถงการตรวจสอบท�จาเปน ความถ�ในการ

ตรวจสอบและบคคลผทาการตรวจสอบ ขอมลในการตรวจสอบจะตองบนทกเกบไว เพ�อใหฝายจดการไดนามา

วเคราะหทบทวนเม�อจาเปน

การตรวจสอบรถกอนออกเดนทางเปนกฎขอบงคบท�ใชในทกบรษทท�อยในกลมซเอสไอ เพ�อใหม�นใจวารถอยใน

สภาพท�สามารถขบไดอยางปลอดภย กอนการเดนทางคร# งสาคญหรอการเดนทางท�มระยะเวลานานกวา 24 ช�วโมง

พนกงานขบรถท�ไดรบมอบหมายจะตองทาการตรวจสอบรถกอนออกเดนทางทกคร# ง

การตรวจสอบรถกอนออกเดนทางดวยสายตาควรจะตรวจสอบในเร�องตอไปน# :

• ลอรถและยางรถยนต (เชน นอตลอรถ และ ความลกของดอกยาง)

• ไฟสองสวางและสวนท�ใชสะทอนแสง

• หนาตาง กระจก และท�ปดน# าฝน

• แตร

• โครงสรางของรถ สวนการทางานของรถและระบบน# ามนหลอล�น

• ระบบเบรคและเบรคมอ

• สภาพพวงมาลย

การตรวจสอบกอนออกเดนทาง จะตองดาเนนการในท�ท�มแสงสวางเพยงพอ เพ�อปองกนไมใหเกดความผดพลาด

ในการมองเหน พนกงานขบรถควรจะแกไขปญหาเลกๆนอยๆ ดวยตนเอง (เชน การเตมระดบน# าใหเตมตามท�

กาหนด) และกรอกรายละเอยดในแบบตรวจสอบ เพ�อรายงานความผดปกต หากพบวารถมปญหาท�สงผลตอความ

ปลอดภยในการใชงาน เชน ระบบเบรกมปญหา พนกงานจะตองรายงานเร�องน# และหยดใชรถคนน#ทนท จนกวา

จะแกไขขอบกพรองใหเรยบรอย และเพ�อชวยใหดาเนนการไดงายข#น พนกงานขบรถจะตองปฏบตดงน#

• พนกงานขบรถและชางซอมจะตองรายงานปญหาของรถ

• จะตองมการนาระบบ Lock out / Tag out มาใชกบรถท�มปญหาทกคน เพ�อใหแนใจวาบคคลอ�นๆ ทราบวารถ

เหลาน# “ไมสามารถใชงานได”

CSI | Driving Safety 15

บรษทตองสรางใหเกดความม�นใจวาการตรวจสอบรถกอนออกเดนทางไดนาไปปฏบต และทาใหม�นใจวาส�งท�

ตรวจสอบพบโดยผขบรถจะมการระบและบนทกไว

7. ระบบการบนทกขอมลการใชรถ (ระบบ วดอาร VDRs หรอ กลองดา)

บรษทท�พนกงานขบรถมปญหาดานพฤตกรรม หรอ ตองปฏบตงานในสภาพพ#นท�ภมประเทศท�มความเส�ยงสง

(เชน บางพ#นท�ของแอฟรกา) ควรพจารณาตดต#งระบบการตดตามรถ (IVMS) หรอ เคร�องบนทกขอมลการใชรถ

(VDR) เพ�อทาการวเคราะหขอมลการเดนทาง และแจงผลกลบไปใหพนกงานขบรถ และหวหนางานไดรบทราบ

ขอมลการเดนทางท�ถกบนทกไวจะมหมายเลขประจาตวหรอหมายเลขกญแจของพนกงานขบรถ ความเรวท�ใช

การเรงความเรวอยางแรงหรอการลดความเรวอยางกะทนหน เสนทางท�ขบ ระยะกโลเมตรหรอระยะไมล และ

ช�วโมงการขบรถ

ระบบการจดการขอมลจะครอบคลมส�งตอไปน# :

• คมอท�จะทาใหแนใจวาไดมการตดต#งระบบควบคมท�สามารถใชงานได มการปองกนการลกขโมย และมสญญาณ

เตอนภยท�ถกตองตามขอบงคบการขบรถของทองท�น#น

• ขอมลจากเคร�องตดตามจะถกบนทกไวเพ�อทาการวเคราะห และแจงผลกลบไปใหกบพนกงานขบรถแตละราย

ทราบเพ�อพฒนาปรบปรงทกษะการขบรถใหดข#น

วธการจดการตามความเส�ยงอาจตองถกนามาใชตอจากข#นตอนน# และควรแนะนาใหมการนาระบบ VDR มาใชใน

ระบบขนสงและธรกจบางประเภท

8. การจดการจราจรภายในโรงงาน

บรษทตองมการกาหนดแผนการจดการจราจรท�วบรเวณพ#นท�โรงงานและตองจดแบงแยกพ#นท�ทางเดนออกจาก

เสนทางพาหนะท�กาลงขบเคล�อน

ขอบงคบตอไปน#ตองมกาหนดไวท�โรงงาน

• แผนผงการจราจร / ชองทางการเดนรถ ควรจะตดไวท�ทางเขาโรงงาน

• ปายสญลกษณ จะตองมความชดเจนและเปนเคร�องหมายรปแบบการจราจร กฎระเบยบบนทองถนน (การใหทาง)

กฎระเบยบของโรงงาน (ขอกาหนดดานอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล PPE Requirements) สถานท�ต#ง

โรงงาน การจากดความเรว พ#นท�จอดรถ และพ#นท�กลบรถ พ#นท�หวงหาม

• ความเรว จะตองมการตดปายกาหนดความเรวของรถใหเหนอยางชดเจนท�วพ#นท�โรงงาน และจะตองเหมาะสมกบ

สภาพของโรงงาน

CSI | Driving Safety 16

• แสงสวาง เสนทางการจราจร ทางเดนเทา ชองทางเดน และพ#นท�จอดรถ จะตองจดใหมแสงสวางท�เพยงพอเพ�อ

ชวยใหการมองเหนดข#นรวมถงเพ�มความปลอดภยใหกบบคคลและรถ

• บรเวณท�จอดรถ และท�พกคนขบรถ ควรมการจดบรเวณท�จอดรถ/ท�พกคนขบรถโดยมสญลกษณบอกชดเจนและ

ควรต#งอยหางจากเสนทางหลกและบรเวณอนตราย และควรกาหนดใหรถถอยหลงเขาจอดในบรเวณท�จอดท�

กาหนดไว ผขบรถควรพยายามจอดรถในลกษณะท�รถสามารถเคล�อนไปขางหนาไดทนทเม�อออกตว

• ทางเดนเทา เขตพ#นท�ทางเดนและชองทางเดนท�ปลอดภยจะตองมปายและสญลกษณท�ชดเจนในการแบงแยกพ#นท�

ระหวางบคคลและรถท�กาลงว�ง

• แนวก;นขอบถนน แนวก#นขอบถนนควรจะทาจากหนและควรมความสง 1.5 เมตร หรอมความสงเทากบรศมวงลอ

ท�มขนาดใหญท�สด ข#นอยวาส�งไหนจะสงกวากน โดยเฉพาะแนวขอบหนดานหนาควรจะมความสงเทากบ

เสนผาศนยกลางของลอรถท�ใหญท�สดและมเศษหนเสรมดานหลง และ ในจดท�รถบรรทกมโอกาสขบผานเขาไป

ควรตดต#งแนวก#นขอบถนน (Berms) ใหสงกวาจดอ�น

• ถนน (ภายในเหมอง) การออกแบบความกวางของถนนดงตอไปน# เปนขอแนะนาท�ดในการออกแบบถนนท�เปน

ถนนในเหมอง โดยท�ถนนท�มหน�งชองทางการจราจร (การเดนรถทางเดยว) ความกวางของชองทางควรจะมขนาด

เปน 2.5 เทาของความกวางของรถท�กวางท�สด สาหรบถนนสองชองทาง (การเดนรถสองทาง) ความกวางของแต

ละชองทางควรจะมขนาด 3.5 เทาของความกวางของรถท�มขนาดกวางท�สด และสาหรบทางโคงหรอมมถนนควร

จะมชองทางกวางเปน 4 เทาของความกวางของรถท�มความกวางมากท�สด

• การใหทาง จะตองใหทางกบรถบรรทก และเคร�องจกรเคล�อนท�ขนาดใหญทกคร# ง (ไมวารถบรรทกน#นจะมการ

บรรทกอยหรอไมกตาม)

• การถอยหลง การลดความจาเปนในการถอยหลงโดยการใชระบบเดนรถทางเดยวหรอกาหนดพ#นท�กลบรถ ถา

จาเปนตองมการถอยหลง จะตองมการประเมนความเส�ยงและมการนามาตรการควบคมมาใช ดงตอไปน#

o ใชสญญาณไฟ กระจกนน CCTV ระบบสญญาณเสยงถอยหลง และ อาจจะเลอกใช ระบบเรดาร

ตรวจสอบการถอยหลง (อาจจะมการนาระบบสญญาณตวถอยหลงแบบอลตราโซนคมาใช)

o มพ#นท�สาหรบการถอยหลงอยางเพยงพอ และมแนวก#นขอบถนน

• การตดตอส�อสาร จะตองกาหนดระเบยบ และระบบการตดตอส�อสารท�ชดเจนเพ�อหลกเล�ยงไมใหมผคนอยใน

บรเวณจดท�มยานพาหนะกาลงปฏบตงานอย

CSI | Driving Safety 17

• การฝกอบรมและการสรางจตสานก จะตองระบขอมลตางๆท�เก�ยวกบแผนจราจร และกฎจราจรของแตละโรงงาน

ไวในการปฐมนเทศและการฝกอบรมเร�องความปลอดภยท�จดข#นสาหรบ พนกงาน ผรบเหมา ลกคาหรอ ผท�เขามา

ตดตองานในโรงงาน โดยมขอมลตางๆ เชน

o จะตองรดเขมขดนรภยตลอดเวลา

o หามมการซอมรถในเสนทางโรงงานโดยไมไดรบอนญาต

o หามนอนหลบขางใตหรอบรเวณรอบๆรถท�จอดอย

o หามใชหฟงวทย เชนเคร�องเลน iPods หรอ MP3 ขณะขบรถ

บรษทตองแจงใหผท�เขามาบรเวณพ#นท�บรษททกทาน (ไมวาจะเปนพนกงาน ผรบเหมา ลกคา หรอ ผใหบรการ)

เขาใจอยางชดเจนวาการขบรถภายในโรงงาน จะตองใหความสนใจกฎระเบยบตางๆ เชนเดยวกนหรอมากกวาการ

ขบรถบนถนนสาธารณะ

9. การจดการอนตรายในเสนทางภายนอก

ความเส�ยงของอบตเหตบนถนนจะมมากข#นเม�อพนกงานขบรถและรถท�ใชมการปฏบตงานอยบนถนนเปน

เวลานานมากกวาปกต โดยเฉพาะอยางย�ง ในเขตอนตรายของประเทศกาลงพฒนา บรษทในกลมซเอสไอ ทก

บรษท ควรทบทวนกลยทธดานโลจสตกสโดยรวม และพจารณาวาหากเปล�ยนแปลงรปแบบการขนสง ประเภท

ของรถท�ใช หรอระบบจายสนคาและการจดสงสนคาแลวจะชวยลดความเส�ยงในการขบรถบนถนน โดยไมสงผล

กระทบตอผลการดาเนนธรกจโดยรวม ไดหรอไม

ในกรณท�จาเปนตองมการเดนทาง จะตองประเมนความเส�ยงท#งหมดโดยเฉพาะอยางย�ง การเดนทางท�ใชระยะ

เวลานาน การขบรถในเวลากลางคน การใชเสนทางหรอพ#นท�ท�มความเส�ยงสง และสภาพอากาศ เปนตน เพ�อ

ความเหมาะสม บรษทจะตองกาหนดแผนจดการการเดนทางตามการประเมนความเส�ยงและจะตองมแผนการ

เดนทางท�สรางความม�นใจไดวาการเดนทางน#นปลอดภย

แผนการจดการการเดนทางจะตองครอบคลมประเดนตอไปน# คอ

• มการกาหนดผจดการเสนทางการเดนทาง (หวหนาผลด)

• มการสรปรายละเอยดของงานกอนการเดนทาง ระหวางพนกงานขบรถและหวหนาผลดเพ�อหารอกน ในกรณท�ม

การเปล�ยนแปลงใดๆ เชน การเปล�ยนเสนทาง การหยดพกรถ จดอนตราย น# าหนกบรรทก บคคลและแผนรองรบ

สถานการณฉกเฉนในกรณท�เกดเหตการณฉกเฉนระหวางทาง (เชน ข#นตอนการปฏบตเม�อรถเสย)

• มการระบเสนทางและจดทาแผนท�อยางชดเจน

CSI | Driving Safety 18

• อนตรายจากการขบรถท�อาจเกดข#นได โดยเฉพาะบรเวณส�แยกท�อนตรายจะตองมการแจงใหทราบลวงหนา เพ�อ

จะไดพจารณาถงสภาพพ#นท� เวลาท�จะไปถงจดน#น สภาพอากาศ เขตพ#นท�อนตรายท�ทราบกนอยแลว (จดบอด)

การจากดความเรว วนหยด (โดยเฉพาะเทศการท�มงานสงสรรคและการด�มแอลกอฮอลเขามาเก�ยวของ)

• มการจดรถใหเหมาะสมกบการเดนทางท�ไดมการประเมนอนตรายไวแลว

• พนกงานขบรถท�ไดรบมอบหมายใหปฏบตงานจะตองมใบอนญาตขบรถบรรทกประเภทน#นท�ยงมผลบงคบใชอย

• ตองจดเตรยมวธการตดตอส�อสารท�เหมาะสมระหวางพนกงานขบรถและผจดการการเดนทางและขอปฏบต

ทางการส�อสารตามท�ตกลง (เชน การส�อสารเก�ยวกบจดหมายในการเดนทาง หรอ การควบคมรถ )

• ตองตรวจสอบรถกอนท�จะเดนทาง (โปรดดเร�องการตรวจสอบกอนการเดนทาง)

• ตองกาหนดตารางเวลาการหยดพกรถ

• ตองแจงเวลาประมาณการท�จะถงท�หมายใหผท�อยปลายทางทราบ ถาพนกงานขบรถไมถงท�หมายปลายทางตาม

เวลาท�ประมาณการไว ผท�อยปลายทางจะตองใชแผนรองรบสถานการณฉกเฉน

• การเดนทางในเวลากลางคนหรอในชวงท�ทศนวสยไมด จะตองทาการประเมนความเส�ยงอยางเปนระบบ และตอง

ไดรบอนมตจากฝายบรหารเสยกอน การประเมนความเส�ยง จะตองพจารณาถงความเส�ยงในเร�องการมหมะ ฝ น

ควน หมอก ฝนตกหนก การคกคามความปลอดภย และกฎขอบงคบเร�องการขบรถในทองถ�นน#น

• พนกงานขบรถตองมความพรอมท#งทางรางกายและทางจตใจ โดยตองใหความใสใจเปนพเศษกบช�วโมงการ

ทางานท�ผานมา และ ช�วโมงพกผอน ของพนกงานขบรถในชวงเวลาของวนน#น

• พนกงานขบรถตองเขาใจหนาท�ความรบผดชอบของตนเองอยางชดเจน ในการรายงานการส#นสดการเดนทาง

ใหกบผจดการการเดนทางหรอผจดตารางเวลาไดทราบ

ในขณะท�จอดรถ พนกงานขบรถตองจอดรถใหพรอมท�จะเคล�อนออกจากพ#นท�จอดรถไปขางหนา และกอน

สตารทเคร�องยนต พนกงานขบรถตองตรวจสอบวาไมมใครกาลงหลบ พกผอน หรอ น�งเลนอยขางใตหรอรอบรถ

เม�อมการกาหนดตารางการเดนทางรอบใหม บรษทตองใหคาปรกษากบพนกงานขบรถ และกระตนใหเสนอ

ขอคดเหนเพ�อชวยระบถงความเส�ยงและวธการลดความเส�ยงจากการเดนทางท�อาจเกดข#นได

เม�อกาหนดเสนทางแลว บรษทตองรวมกบเจาหนาท�ทองถ�น เพ�อชวยปรบปรงระบบความปลอดภยในเสนทาง

พงจาไวเสมอวา ผจดการ ผจดตารางเวลา และเจาหนาท�จะตองไมกดดนหรออนญาตใหพนกงานขบรถคนใด

ปฏบตงานดวยความเรงรบหรอปฏบตงานท�มความเส�ยงท�ไมสามารถยอมรบได

CSI | Driving Safety 19

ภาคผนวก 2 แนวทางการบรหารจดการผรบเหมางานขนสง

ในธรกจหลายประเภท การวาจางผรบเหมาดาเนนการขนสงสนคาอาจเปนความเส�ยงท�สาคญสาหรบองคกร การ

ใหผรบเหมาดาเนนการขนสงนอกพ#นท�โรงงานเปนการทาทายท�สาคญในแงของการควบคมการจดการดานความ

ปลอดภย ซ�งจะตองมการดาเนนการอยางมประสทธภาพ เน�องจากการขนสงโดยผรบเหมาเก�ยวของกบการ

เสยชวตและการบาดเจบของผรบเหมา และบคคลท�วไป

สมาชกในกลมซเอสไอ เช�อวา ความปลอดภยของทกคนจะไดรบการพฒนาใหดข#นถาบรษทรบเหมาขนสงปฏบต

ตามแนวปฏบตดานความปลอดภยในการขบข� ภายในระยะเวลา 5 ป

เม�อเปนท�ชดเจนแลววาผรบเหมาจะตองนาแนวทางการปฏบตเหลาน#ไปใชในหนวยรถและการปฏบตงานของเขา

บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ควรสนบสนนใหผรบเหมานาแนวปฏบตน#มารวมไวเปนสวนหน�งในการบรหาร

สญญาจางขนสง ถาการกระทาน#นไมขดกบสญญาของทองถ�นน#นหรอไมเปนการสรางความรบผดชอบใดๆตอ

บรษทท�เปนสมาชกของกลมซเอสไอ

โดยเฉพาะอยางย�ง บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ จะตองแนใจวา

• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวเปนสวนหน�งในการคดเลอกผรบเหมาเบ#องตน

• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวในขอตกลงตามสญญาและการทาสญญา

• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวเปนสวนหน�งในข#นตอนการทบทวนความเส�ยงกอนเร�ม

ดาเนนการ

• มการทบทวนเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเปนประจาระหวางการปฏบตตามสญญา

• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวเปนสวนหน�งของการทบทวนภายหลงการทาสญญา

ข#นตอนของกระบวนการดงกลาวขางตนจะเปนไปในแนวทางเดยวกบเอกสารแนวปฏบตดานความปลอดภย

ผรบเหมา ซ�งมเน#อหาเร�องการบรหารความปลอดภยในงานจางเหมาอยางละเอยด

เม�อมการประเมนความเหมาะสมของผรบเหมาในการใหบรการดานการขนสง สมาชกกลมซเอสไอ อาจตองรวม

ทางานกบฝายท�สนบสนนการทางานภายในองคกร เชน ฝายกฎหมายและฝายจดซ#อ ฝายตางๆเหลาน#สามารถ

สนบสนนธรกจไดโดยการระบความคาดหวงดานความปลอดภยในการขบรถ ผลการปฏบตงาน และขอกาหนด

ดานหลกประกนไวในการเจรจาตอรองเร�องสญญา เพ�อปรบปรงแกไขสญญาและใหคาแนะนาในเร�องท�เก�ยวกบ

ความเส�ยง

CSI | Driving Safety 20

หลกเกณฑท�แนะนาในการพจารณาการคดเลอกผรบเหมาและผใหบรการดานการขนสง

• บรษทผรบเหมาตองมนโยบายความปลอดภยในการขบรถดงน#

o ตองเปนไปตามขอกาหนดทางกฎหมายท�เก�ยวของ

o ตองเหมาะสมกบลกษณะและระดบความเส�ยงขององคกร

o ตองพจารณาถงขอกาหนดเฉพาะของลกคา

o แสดงใหเหนถงความมงม�นท�จะพฒนาปรบปรงความปลอดภยในการขบรถใหดข#น

• บรษทผรบเหมาตองมกระบวนการจดการดานความปลอดภยในการขบรถดงน#

o พนกงานขบรถตองไดรบการฝกอบรม การรบรองคณภาพ และมสภาพรางกายพรอมท�จะขบรถ

o พนกงานขบรถตองพกผอนอยางเพยงพอและมความพรอม

o ตองมการตรวจสอบและแกไขขอบกพรองของรถ

o ตองมการกาหนดข#นตอนการชวยเหลอฉกเฉนเม�อมอบตเหตทางรถเกดข#น

o ตองมการประเมนความเส�ยงในการเดนทางและมการนาวธการควบคมท�เหมาะสมมาใช

o ผลการปฏบตงานของพนกงานขบรถจะตองไดรบการจดการท�เหมาะสม (การใหรางวลตอบแทน / การ

ลงโทษ)

CSI | Driving Safety 21

ภาคผนวก 3 นยามคาศพท

ผรบเหมา หมายถง บคคล หรอ บรษท ท�ทาสญญากบบรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ในการ

ปฏบตงานเฉพาะท�กาหนดไมวาจะเปนระยะส#น (งานพเศษเฉพาะดาน) หรอระยะยาว

(เชน พนกงานขบรถหรอเจาหนาท�ซอมบารง)

บรษทในกลมซเอสไอ หมายถง บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ

พ;นท�ของบรษทในกลมซเอสไอ หมายถง สถานท�ปฏบตงานหรอสถานท�ต#งท�ดาเนนการโดยบรษทสมาชกในกลมซ

เอสไอ หรอ บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ เปนเจาของ

การฝกอบรมพนกงานขบรถ หมายถง โครงการการฝกอบรมพนกงานขบรถอยางเปนทางการเพ�อใหแนใจวา

พนกงานขบรถมคณสมบตและความสามารถท�จะขบรถแตละประเภทได โครงการน#

รวมภาคทฤษฎในหองและประเมนการขบรถบนถนน

พนกงานขบรถ หมายถง บคคลท�ทาหนาท�ขบรถเพ�อธรกจของบรษท

แนวก;นขอบถนน (โรงงานยอยหน) แนวก#นขอบถนนสรางข#นเพ�อใชปองกนการชนกระแทก ซ�งอาจจะใชวตถท�

เหมาะสม เชน หนขนาดเลกๆ หนขนาดใหญท�มอยในโรงงานไมเหมาะท�จะใชเปน

แนวก#นขอบถนนแตสามารถนามาใชแบงเขตถนนบรเวณพ#นท�ราบของเหมองหนได

แนวก#นขอบถนนควรจะมขนาดอยางนอย 1.5 เมตร (5 ฟต) หรอ มความสงเทากบ

รศมวงลอ คอ ควรจะมความสงเทากบคร� งหน�งของเสนผาศนยกลางของลอรถ หรอ

เทากบความสงของเพลาลอ ข#นอยกบวาอยางไหนจะสงกวา และควรจะทาสญลกษณ

ไวดานหนาของแนวก#นขอบถนนเพ�อปองกนไมใหรถบรรทกขบเลยข#นไป

พนกงาน หมายถง บคคลท�ถกวาจางโดยตรงจากบรษทท�เปนสมาชกในกลมซเอสไอ อาจจะ

เปน พนกงานประจา พนกงาน part time หรอ พนกงานช�วคราว

รถขนาดใหญ หมายถง รถประเภทใดกตามท�มน# าหนกมากกวา 3.5 ตน หรอมแทนเคร�องยนต

ประกอบตดอย หรอมรถพวงเช�อมตอ รถประเภทน#จะรวมถงรถท�ทาการขนสงนอก

บรเวณโรงงานของบรษท เชน รถผสมซเมนต และรถบรรทกซเมนต รวมท#งรถลาก

รถบรรทกดมพ 10 ลอ และรถตกลอยาง ท#งของบรษทและของผรบเหมา

แผนการจดการความเส�ยงในการ

เดนทาง

หมายถง ระบบการจดการท�จะทาใหแนใจวาไดมการประเมนการเดนทางท#งหมด

และไดมการดาเนนการลดความเส�ยงท�จะเกดข#นและ มการจดระบบเอกสาร และ

นาไปปฏบตอยางเหมาะสม

CSI | Driving Safety 22

ใบอนญาต หมายถง บตรประจาตวบคคลท�ถกตองตามกฎหมายในการอนญาตใหบคคลท�มช�อบ

ในบตรน#นสามารถขบรถตามประเภทท�ระบไวบนถนนสาธารณะหรอพ#นท�ท�กาหนด

รถขนาดเลก หมายถง รถ (รวมท#งรถบสขนาดเลก mini-buses) ท�มน# าหนกนอยกวา 3.5 ตน ซ�ง

รวมถง รถยนตน�งสวนบคคลและรถตท�ใชเพ�อธรกจของบรษทและรถท�ไมใชของ

บรษทแตมสญญาในการใหบรการขนสงระหวางสถานท�ปฏบตงานหรอในโรงงาน

ถนนสาธารณะ หมายถง ถนนท�มเสนทางมงไปยงท�สาธารณะและอยนอกพ#นท�ควบคมของโรงงาน

รถเชา รถเชาหมายถงรถท�บรษทไมไดเปนเจาของแตเปนรถท�บรษทเชามาภายในระยะเวลา

ท�กาหนด ท#งน# รวมถงการเชารถขนาดเลกในระยะส#นและระยะยาวและการเชาท�

บรษทเปนผสบสทธแทน (Company-sponsored novated leases)

เคร�องบนทกความเรว หมายถง อปกรณท�รวมการทางานของนาฬกาและเคร�องวดความเรวเขาไวดวยกน

เม�อตดเคร�องมอน#ไวท�รถ เคร�องบนทกความเรวจะบนทกความเรวของรถท#งใน

ขณะท�รถกาลงว�ง หรอจอดอย เคร�องบนทกความเรวน#สามารถนามาใชบนทกช�วโมง

การขบรถไดดวย (หมายเหต – เคร�องบนทกความเรวจะแตกตางจากเคร�องวด

ความเรวเพราะเคร�องวดความเรวจะใชวดความเรวของรอบเคร�องยนต)

อปกรณส�อสารสองทาง หมายถง อปกรณใดกตามท�ใชสาหรบการส�อสารทางอเลกทรอนกสระหวางบคคล 2

คนหรอมากกวาน#น อปกรณน#รวมถง โทรศพทเคล�อนท� (ระบบเซลลลารและระบบ

ดาวเทยม) อปกรณชวยเหลอสวนบคคล วทยส�อสาร และอปกรณสงขอความ

วทยส�อสาร หมายถง อปกรณท�ไมใชโทรศพทเคล�อนท� ท�มวตถประสงคเพ�อใชสาหรบการ

ส�อสารสองทางท�อยหางไกล

ระบบบนทกขอมลรถบรรทก วด

อาร (Vehicle Data Recorder)

หมายถง ระบบการบนทกขอมลแบบอเลกทรอนกส และ/หรอระบบเคร�องกลท�จะ

บนทกการทางานท�สาคญตอไปน#ของพนกงานขบรถแตละบคคล

o ช�วโมงการปฏบตงานขบรถ

o ความเรว

o การเรงความเรวอยางแรง

o การลดความเรวอยางกระทนหน

CSI | Driving Safety 23

หมอนหนนลอ หมายถง ล�มท�ทาจากวสดทนทานวางไวขางหลงลอรถเพ�อปองกนไมใหรถเคล�อนท�

หรอเล�อนไหลไปโดยไมมพนกงานขบรถอยในรถ หมอนหนนลอจะวางไวเพ�อเพ�ม

ความปลอดภยนอกเหนอจากการใชเบรกมอ บางคร# งพ#นผวดานลางของหมอนหนน

ลอจะเคลอบดวยยางเพ�อใหยดตดพ#นไดดข#น โดยปกตแลวระบบเบรกมอของรถจะ

ลอกท�ลอหลง ดงน#นในกรณท�เพลาขบลอหลงถกยกข#นจากพ#นโดยมแคเบรกมอ

บงคบไว รถน#นอาจจะใชการขบเคล�อนดวยลอหนาและเคล�อนตกลงไป การใช

หมอนหนนลอวางไวท�ลอหนาจะชวยปองกนปญหาน#ได

ช�วโมงการทางาน หมายถง ช�วโมงการทางานท�ไดรบคาจาง จะคดรวมชวงเวลาพกดวย