sarcevidspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/31139/1/bioregulaciuri... · 2014-02-04 · 2...
TRANSCRIPT
sarCevi
redaqciis misamarTi:
al. yazbegis gamz. 24a
tel.: 2-311-911faqsi: 2-399-377
redkolegia:
Tengiz terunaSviliSorena krawaSviliSalva Wolokava
saredaqcio sabWo:
alibegaSvili Tamaribarkauskasi daliusi (litva)golovaCovi olegide belisi masimo (italia)zimlicki baaduriiaSvili TamarikaranaZe ninokasraZe pavlekorZaia dimitrikustermani klausi (germania)milani leonelo (italia)smiti alta (germania)qacarava vaxtangiSengelia ramazi
damfuZnebeli:
biologiuri medicinisa da homotoqsikologiis sazogadoeba
finansuri uzrunvelyofa:
S.p.s. `naturopaTi~
redaqcia SeiZleba ar eTanxmebodes avtorTa Sexedulebebs da pasuxs ar agebs masalebSi motanili monacemebis sizusteze
E-mail: [email protected] 1987-6939
2
5
10
23
14
27
33
samecniero kvlevebi
akademiis cxovreba
praqtikuli rekomendaciebi
sxvadasxva
#1(12)
2013samecniero-popularuli Jurnali
mkurnalobis Tanamedrove formula
preparati Traumeel S iseve efeqturia rogorc diklofenaki
Ubichinon compositum da Coenzyme ompositum, rogorc organizmis adaptaciuri reaqciebis modulatorebi
antihomotoqsikuri preparatebis gamoyeneba eqsudaciuri otitebis kompleqsur mkurnalobaSi
funqcionaluri kveba
profesiuli daavadebebi
preparati Traumeel S-is gamoyeneba ZuZus kibosTan dakavSirebuli tkivilis kupirebisTvis
biopunqtura da inieqciebis teqnika sayrden-mamoZravebeli aparatis daavadebebis marTvaSi
2 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
Sesavali
ZuZus kibo, SemTxvevaTa sixSiris gamo, msoflio mniSvnelobis problemas warmo adgens. am daavadebis Terapiis Tan mxlebi tkivili, dakavSirebuli qirurgiul CarevasTan, sxivur da qimioTerapiasTan, gavrcelebuli problemaa. tkivilis sindromi SeiZleba ganviTardes operaciis Semdgomi nawiburebis gamo da warmoadgendes dasxivebis da qimioTerapiis arasasurvel efeqts. tkivils SeuZlia mniSvnelovnad daaqveiTos pacientis cxovrebis xarisxi. Sesabamisad tkivilis sindromis efeqturi mkurnaloba Zalian mniSvnelovania. jandacvis msoflio organizaciis mier Sedgenil nusxaSi Sesulia preparatebi ZuZus kibos dros aRniSnuli tkivilis tradiciuli kupirebisTvis: acetilsalicilis mJava, paracetamoli, naproqseni, me tami zoli da diklofenaki (I stadiaaass); agreTve tramadoli, kodeini da dihidrokodeini (II stadiaopioiduri analgetikebi). Tumca es preparatebi efeqturi ar aris yvela pacientisTvis, romlebsac aReniSnebaT ZuZus kibosTan dakavSirebuli tkivilis sindromi. Sesabamisad, msgavs SemTxvevebSi SeiZleba gamoiyenon damatebiTi an alternatiuli mkurnalobis meTodebi (gansakuTrebiT tkivilis xanmokle kupirebisTvis): akuapunqtura, hipnozi, relaqsaciis sxvadasxva saxeebi, musika, masaJi da mcenareuli sakvebi danamatebi. agreTve rekomendebulia naturopaTiuli medicina – antihomotoqsikuri preparatebi, rogoricaa: Trau-meel S (Heel, badenbadeni, germania), romelic SeiZleba gamoiyenon ZuZus ki
bosTan dakavSirebuli mdgradi tkivilis samkurnalod. Catarebul kvlevaSi (Ore-llanaAlvarellosetal, 1) pre parati Traumeel S iniSneba ZuZus ki bosTan dakavSirebuli tkivilis sindro mis kupi rebisTvis iseT pacientebSi, romelTac tki vilis sindromi unarCundeba standar tuli preparatebiT mkurnalobis Semdegac. kvlevam aCvena Traumeel Sis inieqciebis upiratesoba ZuZus kibos TerapiasTan dakavSirebuli tkivilis kupi rebisTvis.
meTodebikvlevaSi CarTuli iyo 9 pacienti Zu
Zus kiboTi. kvlevebi Sesrulebuli iyo tkivilis kupirebis xarisxis da sicocxlis xarisxis SefasebisTvis pacientebSi Traumeel Sis inieqciebis Semdeg. kvle vaSi monawile qalebis asaki Seadgenda 5280 wels (saSualod 69,7 weli). kibos mkurnaloba am pacientebSi moicavda qi rurgiul Carevas (konservatuli – 6 qalSi, radikaluri – 3Si), dasxivebas (9 qali) da qimioTerapias (mxolod 3 qali). zogierT pacientSi tkivilis sindromi gamovlinda uSualod mkurnalobis Semdeg – im dros, rodesac danarCenebSi tkivili daiwyo operaciis da dasxivebidan 212 Tvis Semdeg. tradiciuli analgetikebi, romlebsac qalebi iRebdnen mkurnalobis Semdeg, moicavda paracetamols, pregabalins, ibuprofens da ketoprofens (erTi pacienti ar iRebda arc erT preparats). preparat Traumeel Sis inieqciebis da prokainis gamoyeneba daniSnuli iyo 9 qalSi, romlebsac Semdeg akvirdebodnen 2007 wlis agvistodan 2008 wlis aprilamde. Traumeel Sis inieqciebi moicavda Semdeg aqtiur ingredien
preparati Traumeel S-is gamoyeneba ZuZus kibosTan dakavSirebuli tkivilis kupirebisTvisg. oreini alverelosi, santiago, Cile
3bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
tebs: Arnica montana, Calendula officinalis, Chamomilla recu tita,Symphytum officinale, Achilea millefolium, Atropa belladonna, Aco-nitum napellis, Bellis perennis,Hypericum per-foratum, Echinacea angustifolia, Echinacea pur purea, Hamamelis virginiana, Mercurius solu bilis Hahnemanni, Hepar sulfuris. inieqciebi tardeboda kviraSi erTxel (1 ampula=2,2 ml). Traumeel S Se yavdaT kanqveS 2%iani prokainis xsnariT (5,0 ml). inieqciisTvis arCeuli iyo maqsimum 20 wertili (akupunqturis gaTvaliswinebiT), maT So ris mkerdze, agreTve ifsilateralurad (amputaciis mxares) mxris da beWebis zedapirze. 9 qalSi Catarda 310 inieqcia tkivilis sindromis srul kupirebamde. inieqcia tardeboda kviraSi erTxel. inieqciis dasrulebis Semdeg pacientebs akvirdebodnen 36 Tvis ganmavlobaSi. 9 pacientidan Svidma gaiara gamokvleva 6 Tvis Semdeg, orma mxolod 3 Tvis Semdeg. tkivilis sindromis gamoxatuleba Sefasda 10baliani SkaliT da vizualuranalogiuri SkaliT. pacientebSi agreTve Sefasda cxovrebis xa risxi, maT Soris: fi zikuri Sromisunarianoba, uZilobis faqtori da fsiqologiuri gadatvirTva. das kvnaSi mocemuli iyo monacemebi standar tuli analgetikebis gamoyenebis Sesaxeb antihomotoqsiuri pre parat Traumeel S-is inieqciamde da mis Sem deg.
SedegebiTraumeel Sis bolo inieqciidan 3 Tvis
Semdeg tkivilis intensivobis Sefaseba ±SD Seadgenda 3.3±2.2(Skala 1–7 bali). es miuTiTebs tkivilis sindromis saerTo gauaresebaze Traumeel Sis inieqciidan sawyis etapze. Tumca bolo inieqciidan 3 Tvis Semdeg Traumeel Sis sainieqcio xsnaris efeqti varirebda. mag. erTi pacienti aRniSnavda tkivilis Semdgom daqveiTebas 4idan 2 balamde. 3 pacienti miuTiTebda imave donis tkivilze (13 bali); 5 pacienti aRiSnavda tkivilis intensivobis gaZlierebas (27 bali). saer
To jamSi 9 qalSi aRiniSna ufro dabali intensivobis tkivili, vidre preparat Traumeel Sis pirvel inieqciamde.
bolo inieqciidan 6 Tvis Semdeg tkivilis intensivobis saSualo Sefaseba ±SD Seadgenda 4.1±2.5 (Skala 17 bali). 5 qalisTvis tkivilis Sefaseba igive darCa; mxolod ori qali aRniSnavda tkivilis sindromis gauaresebas (magram gaZliereba iyo iseTi, rom ar saWiroebda mkurnalobis ganaxlebas). mTlianobaSi tkivilis intensivobis Sefaseba iyo ufro dabali, vidre mkurnalobis dawyebamde, sxva Terapiisgan Tavisufali xangrZlivi periodis SemTxvevaSic ki. dabolos, Trau-meel Sis bolo inieqciidan 12 Tvis Semdegac ki, zogierTi qali aRniSnavda, rom tkivili ar gaZlierebula. rac Seexeba fizikuri Sromisunarianobis daqeiTebas, uZilobis da fsiqologiuri daZabulobis simptomebs, preparat Traumeel SiT Terapiis Semdeg kvlevaSi monawile yvela qali (9) aRniSnavda mdgomareobis gaumjobesebas. dakvirvebis samTviani periodis ganmav lo baSi gaumjobeseba iyo myari da metic, – pacientebis umravlesobaSi progresirebda. Tumca 2 qali aRniSnavda cxovrebis xarisxis maCveneblebis gauaresebas (Traumeel Sis inieqciamde aRniSnul maCvenebelTan SedarebiT). 6 Tvis Semdeg 7 qali aRniSnavda cxovrebis karg xarisxs, rac ganpirobebuli iyo arsebuli simptomebis keTilsaimedo dinamikiT.
pacientebs ekiTxebodnen Traumeel Sis inieqciebis efeqturobis Sesaxeb. 9dan 8 qalma is Seafasa rogorc `SesaniSnavi~, 1ma rogorc `kargi~. arc erTma pacientma ar aRniSna Terapiis dabali efeqturoba. saerTo jamSi preparat Traumeel SiT parenterulma Terapiam 9 qalSi, romlebsac aReniSnebodaT ZuZus kibo, gamoiwvia tkivilis sindromis intensivobis myari kupireba. mkurnaloba agreTve daexmara am qalebs yoveldRiuri SromiTi aqtivobis gaumjobesebaSi da
4 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
daaqveiTa fsiqologiuri daZabulobis done. agreTve qalebSi daqveiTda Zilis problemebi.
ganxilvapreparati Traumeel S, anTebisa da
trav mebis samkurnalod, germaniaSi 1937 wli dan gamoiyeneba. kvlevebma aCvena, rom Traumeel Ss axasiaTebs gamoxatuli analgezuri da anTebissawinaaRmdego Tvisebe bi, `ainhibirebs anTebissawinaaRmdego ci tokinebis gamoTavisuflebas~ (in terle ikini 1b da simsivnis manekrozebeli faqtori α) da qemokinebs (interleikini – 8) invitro (2). aseve, Traumeel Sis gamoyenebis Cvenebas warmoadgens qimioTerapiiT gamowveuli stomatitebi, tkivili da anTeba. avtorebis (1) mier Catarebulma sacdelma kvlevam aCvena preparat Traumeel Sis inieqciebis efeqturoba ZuZus kiboTi daavadebul 9 qalSi. es kvleva Catarda brma kontrolis gareSe. 9 qalidan TiToeuli mkurnalobamde iRebda sxvadasxva analgezur saSualebebs inieqciis saxiT, am prepartebis dozireba gansxvavdeboda. am kvlevaSi pirvelad gamoCnda ZuZus kibosTan dakavSirebuli tkivilis kupireba preparat Traumeel SiT parenteruli TerapiiT. magaliTad, 9 pacientidan er Tma, Traumeel SiT 6 Tviani Terapiis Sem deg, Tavisi tkivilis intensivobis Sefaseba 10 balidan 5mde daaqveiTa. preparat Traumeel Sis efeqturoba ganpirobebulia preparatSi tkivilis kupirebis da nevralgiis
Semamcirebeli komponentebis SemcvelobiT, romlebic gamoiyeneba homeopaTiasa da homotoqsikologiaSi.
daskvnis saxiT aRvniSnavT, rom Traumeel Sis inieqciebiT mkurnaloba unda ganvixiloT rogorc tkivilis mkurnalobis alternatiuli meTodi ZuZus kiboTi daava debul pacientebSi. radgan ZuZus kibo rCeba mTel msoflioSiO farTod gavrcelebul problemad da pacientebs aReniSnebaT mudmivi tkivilebi, am tkivilis kupirebisTvis efeqturi preparatebis ar se boba Zalzed mniSvnelovania. preparati Traumeel S efeqturad aqveiTebs tkivils inieqciis Semdeg. tkivilis es kupireba warmoadgens xangrZliv efeqts (raime damatebiTi analgetikis miRebis gareSe). Sesabamisad, radgan mocemul kvlevaSi miRebulia kargi Sedegebi, saWiroa, daigegmos da Catardes kompleqsuri antihomotoqsikuri preparatis efeqturobis da gadatanis klinikuri kvlevebi.
literatura1. Orellana Alvarellos G, Ruiz de Viaspre Alvear P, Kaszkin-
Bettag M. A series of case reports: clinical evaluation of a complex homeopathic injection therapy in the management of pain in patients after breast cancer treatment. Altern Ther Health Med 2010; 16 (1): 54–59
2. Porozov S, Cahalon L, Weiser M, Branski D, Lider O, Ober-baum M. Inhibition of IL–1beta and TNF-alpha secretion from resting and activated human immunocytes by the ho-meopathic medication Traumeel S. Clin Dev Immunol 2004; 11 (2): 143–149.
5bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
2012 wlis ivnisSi evropuli antirevmatuli ligis kongresze (EULAR) pirvelad gamocxadda TAASS kvlevis Sedegebi, romlis farglebSic Sedarda kompleqsuri homeopaTiuri preparati Traumeel Sis efeqturoba diklofenakis moqmedebsTan. TAASS kvleva (Trau-meel in Acute Ankle Sprain Study – Traumeel SiT koWwvivis saxsris iogebis mwvaev daWimulobis mkurnaloba) es aris aseTi masStabis da xarisxis pirveli randomizebuli kontrolirebuli kvleva, romelSic Seadares preparati Traume-el S da diklofenaki. kvlevis CarCoebSi dadasturebuli iyo, rom naturaluri preparati Traumeel S (malamo da geli) tki vilis samkurnalod da koWwvivis saxsris iogebis mwvave daWimulobisas funqciis aRdgenisTvis aranakleb efeqturia, vidre diklofenakis 1% geli. TAASS kvleva warmoadgens imis sarwmuno mtkicebulebas, rom adgilobrivi gamoyenebisTvis gankuTvnili preparati Traumeel S warmoadgens efeqtur alternativas 1%iani heli di k lofenakisa, romelic gankuTvnilia koWwvivis saxsris mwvave daWimulobis samkurnalod. berlini/ EULAR (evropuli antirevmatuli liga), 9 ivnisi 2012 weli – TAASS kvlevis Sedegebi, romelic warmoadgens amgvari masStabis da xarisxis pirvel randomizebul kontorlirebul kvlevas, romelSic Sedarda naturaluri preparatis efeqturoba am mizniT Cveulad gamoyenebul saSualebebTan aCvenebs, rom naturalur preparat Traumeel Ss efeqturoba (malamo da geli) iseve maRalia, rogorc diklofenakis (voltarenis) 1%iani gelisa koWwvivis saxsris iogebis mwvave daWimulobis dros aRniSnuli tkivilebis daqveiTebisTvis (1). TAASS kvlevam warmoadgina sarwmuno
mtkicebulebebi, rom adgilobrivi gamoyenebisTvis gankuTvnili preparati Trau-meel S warmoadgens diklofenakis gelis efeqtur alternativas. amitom Traumeel S SeiZleba aRiaron optimalur naturalur preparatad koWwvivis saxsris iogebis mwvave daWimulobis samkurnalod
`TAASS kvleva umsxvi lesi kvlevaa, romelSic naturaluri samkurnalo saSualebebi Seadares Cveulebriv preparatebs da romelSic warmodgenili iyo mniSvnelovani da statistikurad sarwmuno cnobebi monacemTa arsebuli bazidan. me viyeneb Traumeel Ss sakuTar klinikaSi 20 welze didi xnis ganmavlobaSi da yovelTvis aRvniSnav karg Sedegebs. kvlevam daadastura, rom Traumeel S (malamo da geli) iseve efeqturia rogorc diklofenakis geli da Sesabamisad is warmoadgens pacientisTvis mkurnalobis efeqtur alternatul meTods~ amgvari mosazreba gamoTqva kvelvis Sedegebis prezentaciaze profesorma karlos gonsales de vegam, romelic warmoadgens madridis avtonimiuri universitetis sa medicino skolas, aris sportuli medicinis da aRdgeniTi mkurnalobis klinikis `mediri~ (MEDYR) mTavari eqimi da generaluri direqtori (madridi, espaneTi). TAASS kvleva tardeboda preparat Traumeel Ss (malamo da geli) diklofenakis 1%iani gelis efeqturobis da usafrTxoebis Sesadareblad koWwvivis saxsris iogebis mwvave daWimvis mkurnalobis dros – tkivilis sindromis kupirebisTvis da dazianebuli saxsris funqciis optimizaciisTvis. kvlevis sakvanZo wertilebad SerCeuli iyo pacientebis Sefaseba Semdegi kriteriumebis mixedviT:
tkivili koWwvivis saxsarSi vizualu ri analogiuri Skalis gamoyenebiT 0100 mm:
preparati Traumeel S iseve efeqturia rogorc diklofenakiTAASS kvlevis mokle Sedegebi
6 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
diklofenaki (daqveiTeba 68,9%). manauitnis indeqsis (MW) daqveiTeba da ndobis intervalis qveda zRvari (niqz; mocemuli done 0,4). aRiniSna preparat Traumeel Ss orive saxeobis aranaklebi aqtiuroba diklofenakis gelTan SedarebiT tkivilis mkurnalobisas, romelic dakavSirebulia koWwvivis saxsris iogebis daWimulobasTan:
Traumeel S malamo da geli diklofenakTan SedarebiT (MW=0,4910; niqz = 0,4321);
Traumeel S malamo diklofenakTan SedarebiT: (MW=0,4682; niqz=0,4004);
Traumeel S geli diklofenakTan SedarebiT (MW=0,5142; niqz=0,4464).
me7 dRes saSualo gaumjobeseba yo veldRiuri saqmianobis SkaliT da kwstfSS (koWwvivis saxsrisa da terfis funqciis Sefasebis Skala) Seadgenda 26,2, 26,2 da 25,0 bals (saSualo sawyisi done: 51,2, 56,0 da 51,2 bali) Traumeel Sis malamos jgufSi, traumelis gelis da diklofenakis jgufSi. MW efeqtis sidide da niqz aCvenebda aranakleb efeqturobas preparat Traumeel Ss orive formisa diklofenakTan SedarebiT pacientebis mdgomareobis funqciuri gaumjobesebisTvis:
Traumeel S malamo da geli diklofenakTan SedarebiT (MW=0,5260; niqz = 0,4656);
yoveldRiuri saqmianobis Skala, terfebis funqciis gazomvis Skala.
gazomvis Skala (ИФСГС)TAASS kvlevis Sedegebma aCvena ori
preparatis aranaklebi efeqturoba preparat Traumeel SiT Catarebuli ori tipis Terapiisa diklofenakis efeqturobasTan SedarebiT pacientebSi, romlebsac aReniSnebodaT koWwvivis saxsris iogebis mwvave daWimuloba.
wina kvlevebi agreTve aCvenebda, rom Traumeel Ss axasiaTebs atanis da usafrTxoebis maRali maCveneblebi (2,3) rac damatebiT xazs usvams preparat Traumeel Sis gamoyenebis mizanSewonilobas arCevis Terapiis saxiT aRniSnuli paTologiis dros. `koWwvivis saxsris iogebis daWimuloba warmoadgens gavrcelebul travmas da mravali kvleva adasturebs, rom metnaklebad warmatebuli aRmdgeni mkurnaloba dakavSirebulia normaluri aqtivobis dabrunebasTan. Semdegi mkurnalibis gareSe koWwvivis saxsris travmam SeiZleba gamoiwvios saxsris qronikuli arastabiluroba, amitom mniSvnelovania profilaqtika da drouli mkurnaloba. TAASS kvlevaSi miRebuli iyo imis mtkicebulebebi, rom preparati Traumeel S warmoadgens efeqtur saSualebas tkivilis kupirebisTvis koWwvivis saxsris daWimulobis dros, rac saSualebas gvaZlevs uyoymanod gamoviyenoT es naturaluri tkivilgamayuCebeli da anTebissawinaaRmdego preparati mocemuli paTologiis samkurnalod~ aRniSna profesorma keti spidma, romelic aris revmatologiis da sportuli medicinis konsultanti janmrTelobis da warmoebis kembrijis centrSi, kembriji, didi britaneTi.
TAASS kvlevis Sedegebime7 dRes aRniSnuli iyo tkivilis ba
lebis maCveneblis sumaruli (procentuli) saSualo daqveiTeba vizualuri analogiuri SkaliT sa mive jgufSi: malamo Traumeel S (daqveiTe ba 60,6%iT), geli Traumeel S (daqveiTeba 71,1%) da geli
samecniero kvlevebi
traumel® STraumeel® S
www.heel.com.ge
www.heel.com.ge
ar Seicavs mavne da sportSi akrZalul nivTierebebs!
+ 995 32 39-49-87
janmrTeloba
baden-badenid
an
8 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
ki niSnavs, rom amJamad praqtikosi eqimebi floben dadebiTi Sedegebis monacemebs, rac maT saSualebas aZlevs pacientebs Tavdajerebulad dauniSnon es preparati. preparat Traumeel Ss kidev erT upiratesobas warmoadgens misi efeturoba da inovaciuri kompleqsuri moqmedebis meqanizmi: Traumeel S uzrunvelyofs mravalkompleqsur efeqts, axdens gavlenas anTebiTi procesis sxvadasxva aspeqtze da anTebiTi procesis komponentebze. is ar moqmedebs uSualod ciklooqsigenazaze an prostaglandinebze, amiT iwvevs minimalur uaryofiT moqmedebas kuWnawlavis traqtze da gulsisxlZarRvTa sistemaze. amas garda, amgvari mravlobiTi midgoma iZleva Sexorcebis da qsovilebis aRdgenis daCqarebis SesaZleblobas~ – Catarebuli samuSaos Sedegebi Seajama miunxenis teqnikuri universitetis sportuli medicinis profilaqtikis da aRdgeniTi ganyofilebis mTavarma eqimma, docentma, medicinis mecnierebaTa doqtorma bernd volfartma.
klinikuri kvlevis dizaini
TAASS kvelva warmoadgens ran domize bul, brma, kontrolirebul kvlevas, ro melSic monawileobda 449 fizikurad aqtiuri qali da mamakaci (1840 wlis asakSi), romlebsac aReniSnebaT koWwvivis sa xsris iogebis daWimuloba msubuqidan zomier xarisxamde (1 da 2 xarisxi). pacientebis randomizeba xdeboda sam jgufad Traumeel S malamos jgufSi, traumelis gelis jgufSi da Sedarebis preparatis – adgilobrivi gamoyenebis arasteroiduli antirevmatuli gelis jgufSi (diklofenakis 1% geli). yvela pacienti iRebda sakvlev preparatebs adgilobrivad samjer dReSi toveldRe 14 kviriani kvlevis ganmavlobaSi. ukanaskneli sakontrolo viziti Catarda Terapiis kursis dawyebidan me6 kviras. kvleva Catarda espaneTSi 15 samedicino centrSi 2010 wlis Tebervlidan 2011 wlis seqtembramde.
Traumeel Ss malamo diklofenakTan SedarebiT (MW=0,5169; niqz=0,4485);
Traumeel Ss geli diklofenakTan SedarebiT (MW=0,5352; niqz=0,4666).
me14-e dRes tkivilis indeqsis daqveiTeba vizualuri analogiuri SkaliT Seadgenda 94,3%s.
93,4% da 94,8%s Traumeel S malamos, traumelis gelis da diklofenakis gelis jgufSi. imave dRes saSualo gaumjobeseba yoveldRiuri saqmianobis SkaliT da kwstfSS Seadgenada 41,7, 40,5 da 41,7 bals Traumeel S malamos, traumelis gelis da diklofenakis jgufSi. me6 kviraze yvela pacientSi aRiniSneboda tkivilis sruli gaqroba da adre travmirebuli saxsris normaluri funqcionireba. normaluri funqciis aRdgenis saSualo dro Seadgenda 19,09,19,35 da 19, 39-e dRes Traumeel S malamos traumelis gelis da diklofenakis jgufSi. arasasurvel movlenebs aRniSnavda (n=43) 31/447 pacienti (6,9%). isini umravles SemTxvevaSi iyo msubuqi an zomieri simZimis: ar iyo arc erTi seriozuli an prepartis gamoyenebasTan dakavSirebuli garTuleba, mkurnalobis yvela tipi aitaneboda kargad.
`TAASS kvlevis Sedegebi adasturebs preparat Traumeel Sis efeqturobas, es
samecniero kvlevebi
9bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samkurnalod. es kvelva warmoadgens damatebiT dadasturebas, rom preparati Traumeel S warmoadgens efeqtur da usafrTxo, kargad asatan alternatiul saSualebas sayrdenmamoZ ravebeli aparatis mwvave travmebis da anTebiTi procesebis samkurnalod.
literatura
1. De Vega CG, et al. A randomized, controlled, multicentre study on the effectiveness of Traumeel (ointment and gel) in terms of pain reduction and functional improvement compared with diclofenac gel in acute ankle sprain. Abstract EULAR12-4940 presented at the European League Against Rheumatism (EULAR) Congress, Berlin, Germany, June 6-9, 2012
2. Birnesser H et al. The Homeopathic Prepara-tion Traumeel S Compared with NSAIDs for Symptomatic Treatment of Epicondylitis. J Musculoskeletal Research 2004; 2/3 (8): 119-128
3. Schneider C, Schneider B, Hanisch J, van Haselen R. The Role of a homeopathic prepa-ration compared to conventional therapy in the treatment of injuries: an observational cohort study. Complement Ther. Med 2008; 16 (1): 22-27
4. Lussignoli S, Bertani S, Metelmann H, Bel-lavite P, Conforti A. Effect of Traumeel S, a homoeopathic formulation, on blood induced inflammation in rats. Complement Ther Med 1999; 7(4): 225-230
samecniero kvlevebi
preparat Traumeel S-is usafrTxoeba
arasasurveli movlenebi umravles Se mTxvevaSi iyo msubuqi an zomieri simZimis; ar axasiaTebda gamoxatuli gverdiTi efeqtebi, amitom preparat Traumeel SiT mkurnaloba usafrTxo da efeqturi alternatuli saSualebaa adgilobrivi gamoyenebisTvis gankuTvnili iseTi araste roiduli antirevmatuli saSualebebis Tvis, rogoricaa diklofenakis 1% geli.
moqmedebis meqanizmi
kompleqsuri homeopaTiuri preparati Traumeel S uzrunvelyofs mravalmxriv, kombinirebul moqmedebas anTebiTi kaskaduri procesis sxvadasxva aspeqtze da amgvarad aCqarebs Sexorcebis process. anTebis sawinaaRmdego moqmedebis garda, preparat traumelis komponen tebi ebrZvis anTebis moqmedebas orga nizmis qsovilebze tkivilis kupirebisTvis da qsovilebis aRdgenis daCqarebisTvis (4).
pacientebis azri
2012 wlis TepervalSi organizacia One Pollma kompania `biologiSe hailmittel heel gmbx~ Caatara 250 germaneli moqalaqis gamokiTxva, romlebic iyenebdnen arasteroidul antirevmatul preparatebs. gamokiTxulTa 18%ma icoda aasss (arasteroiduli anTebis sawinaaRmdego saSualeba) regularuli gamoyenebis gverdiTi movlenebis Sesaxeb, 25%s isini aReniSneboda da 92%ma upasuxa, rom uars ityodnen arasteroiduli antirevmatuli preparatebis gamoyenebaze, Tu iarsebebda efeqturi al ternativa.
daskvnebi
TAASS kvlevam warmoadgina sarwmuno mtkicebulebebi, rom prepart Traumeel Sis adgilobrivi gamoyeneba warmoadgens dklofenakis efeqtur alternativas adgilobrivi gamoyenebisTvis koWwvivis saxsris mwvave daWimvis
10 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
axali aTaswleulis zRurblze kacobriobis winaSe mwvaved dadga ekologiuri xasiaTis globaluri problemebi. Cveni garemomcveli sivrce da adamianis Sinagani garemo mWidrod aris erTmaneTTan dakavSirebuli. garemo sacxovrebeli pirobebi iseTivea, rogoric varT Cven. ekologiuri daavadebebis Taviseburebas warmoadgens is, rom isini azianebs ara yvela individs, aramed rezistentobis dabali donis mqone populaciis gansazRvrul nawils.
did qalaqSi mcxovreb Tanamedrove adamianze moqmedebs garemos maRaltoqsikuri faqtorebi, romlebic ganviTarda samecnieroteqnikuri revoluciis Sede gad. amJamad am garemoSi daregistrirebulia 4 milioni toqsikuri nivTiereba da yovelwliurad maTi raodenoba izrdeba 600iT. mxolod ukanaskneli aTwleulis ganmavlobaSi atmosferoSi gamoTavisuflda erT milion tonaze meti nikeli, daaxloebiT milioni tona kobalti, 600 aTas tonaze meti TuTia, 1,5 milioni tona dariSxani da amave raodenobis siliciumi, mavne nivTierebebis gansakuTrebiT didi raodenoba garemoSi xvdeba samrewvelo qveynebSi, did qalaqebSi. arsebuli monacemebis Tanaxmad, ucxo naerTebis simravlidan adamianis Sinagan garemoSi sa k vebTan, haerTan da wyalTan erTad xvde ba daaxloebiT 100
Sinaarsi
garemos arasasurveli moqmedeba gavlenas axdens organizmis adaptaciur meqanizmebze, statiaSi warmodgenilia preparatebis Ubichinon compositum da Coenzyme compositum gamoyenebis Sedegebi organizmis arasasurveli adaptaciuri reaqciebis daqveiTebis aspeqtSi.
aTasi toqsikuri an arasaWiro nivTiereba. Sinagani garemos dabinZurebis wyaros warmoadgens sayofacxovrebo qimiis farTo ganviTareba, soflis meurneobis intensiuri qimizacia da bolos, samkurnalwamlo preparatebi, romelTa raodenobac giganturi nabijebiT izrdeba. biosferos da organizmis Si nagani garemos dabinZurebis Sedegebi aisaxeba mosaxloebis ava dobis da sikvdilianobis struqturaSi. ukanasknel wlebSi mniSvnelovnad gaizarda mwvave da qronikuli intoqsikaciebis wili, romlebic qu Cis travmatizmTan erTad Sevida sikvdilianobis erTerT pirvel adgilze myof mizezebSi. dRes dedamiwis yovel meoTxe macxovrebels aReniSneba alergia da autoimunuri daavadebebi. msoflio klasifikaciaSi am droisTvis gamoiyofa daavadebis 6000ze meti nozologiuri forma, maTgan 80%ze meti warmoadgens ekologiuri dabinZurebis Sedegs. uaryofiTi anTropogenuli faqtorebi moqmedebs ara mxolod ekosistemaze, aramed iwvev s janmrTelobis rezervebis Semcirebas in di vidualur da populaciuri doneeb z e, fsiqofiziologiuri da genetikuri dat virTvis xarisxis matebas, specifikuri pa Tologiebis matebas da ekologiuri da avadebebis axali formebis gamovlenas, agreTve zogierT regionSi depopulaciis movlenebis matebas (4).
Ubichinon compositum da Coenzyme compositum, rogorc organizmis adaptaciuri reaqciebis modulatorebi
ekologiuri fakulteti, xalxTa megobrobis rusuli universiteti, moskovi
11bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
organizmis adaptaciuri SesaZleblo bebi yovelTvis sakmarisi ar aris ara sasur vel klimaturi pirobebSi da eko lo giur garemoSi normaluri funqci oni re bisTvis, ramac xSirad SeiZleba ga moiwvios adaptaciis meqanizmis moSla da romelime paTologiis ganviTareba. ga remos mkveTrad cvalebadi pirobebisadmi adaptaciis aucilebloba da homeostazis SenarCuneba saWiroebs adaptaciis meqanizmebis garkveul daZabvas.
arasasurveli faqtorebis qronikul moqmedebas, rogorc wesi, axlavs re gulaciis meqanizmis daZabva (1,23). amis Sedegs warmoadgens organizmis fun qciur sistemebs Soris urTierTqmedebis darRveva. zemoaRniSnulTan dakavSirebiT did mniSvnelobas iZens meTodebis gamoyeneba, romlebic mimarTulia garemos eqstremaluri faqtorebisadmi organizmis gamZleobis momatebisken.
tradiciul farmakologiur saSu ale bebs ar SeuZlia am problebis gadaWra. es dasturdeba avadobis da invalidobis maCveneblis zrdiT, sicocxlis saSualo xangrZlivobis da Sobadobis SemcirebiT ekologiurad araxelsayrel regionebSi. saavadmyofoebSi adgilebis 30% dakavebulia pacientebiT, romlebsac aReniSnebaT raime reaqcia farmakoqimiur samkurnal wamlo saSualebebze.
amitom, Cveni azriT, SeiZleba metnak lebad perspeqtiuli iyos adap taciis meqanizmis darRvevis profilaq ti k is meTodi bioregulaciuri saSualebebis gamoyenebiT, romlebsac axasiaTebs adapto genuri efe q ti (58). jan mr Telobis mdgo ma re obi s obi eqturi Se fa se bis Tvi s aucile belia or ganiz mze moqmedi mravali faqtoris gaTvaliswineba. amas miekuTvneba sacxov rebeli ga remos
specifika. profesi uli mavneblobis arseboba, sqe so brivi da asakobrivi Tavise burebebi da mravali sxva. ami tom cxovrebis arasasurveli piroebebisadmi organizmis ada p taciuri meqanizmebis Ses wavlis aqtualoba savsebiT cxa dia. amasTan dakavSirebiT, gamokvleulTa jgufSi CarTu li iyo mxolod mamrobiTi sqesis pacientebi, raTa gamo ricxuli yofiliyo hormonuli fonis cikluri cvlilebebi, romlebic aRiniSneba qalebSi. samuSaos mizans warmoadgenda mamakacebSi saerTo araspecifikuri adaptaciuri meqanizmebis xasiaTis Seswavla antihomotoqsikuri preparatebis – Ubi-chinon compositum da Coenzyme composi-tum gamoyenebis fonze – kvleva Catareda abudabiSi (arabeTis gaerTianebuli saemiroebi). gamokvleulia 55 mamakaci (Ziri
nax. 1. atmosferoSi yvelaze xSirad gavrcelebuli damabinZurebeli nivTierebebis koncentracia emiratebis qalaqebSi.
0
50
100
150
200
250
300
350
abudabi alaini xabSani
ozoni azotis dioqsidi
gogirdisdioqsidi
mkg/
m3
12 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
10,9±4,2
16,4±5,0
12,7±4,5
25,2±5,9
34,5±6,4
54,6±6,7
45,4±6,7
10,9±4,2
18,2±5,2
41,8±6,6
27,2±6,0
7,3±3,5
87,3±4,5
12,7±4,5
>0,05 >0,05
>0,05
>0,05
>0,05
>0,05
>0,05
>0,05
>0,05
>0,01
>0,05
>0,01
>0,001
>0,001
adaptaciuri reaqciebi ZiriTadi jgufi sakontrolo jgufiP Pkursamde sawyisi monacemebi 5 kviris Semdegkursis Semdeg
qronikuli stresi
varjiSis reqcia
mSvidi aqtivobis reaqcia
maRali aqtivobis reaqcia
Warbi aqtivobis reaqcia
sasurveli reaqciebi
arasasurveli reaqciebi
11,4±4,6
14,3±4,2
15,7±4,3
21,4±4,9
34,2±5,7
51,4±5,9
48,6±5,9
10,0±3,5
15,7±4,3
14,3±4,2
27,1±5,3
32,9±5,6
57,1±5,9
42,9±5,9
samecniero kvlevebi
Tadi jgufi) 1822 wlis asakSi, romlebic cxovroben abudabiSi. 5 kviris ganmavlobaSi, kviraSi erTxel kunTSi SeyavdaT kompleqsuri homeopaTiuri preparatebi – Ubichinon compositum (orSabaTs) da Coenzyme compositum (xuTSabaTs). sakontrolo jgufs Seadgenda 50 mamakaci, romlebSic prepratebi ar gamoiyeneboda. jgufebSi ganmeorebiTi gamkvleva Catarda 5 kviris Semdeg.
preparatebis Ubichinon compositum da Coenzyme compositum arCeva ganpirobebuli iyo imiT, rom am droisTvis didi qalaqebis macxovreblebis umravlesobas aReniSneba qronikuli daavadebebi, romlebic gamowveulia nivTierebaTa cvlis darRveviT, fermentopaTiebiT, hipovitaminoziT, asTeniuri da hipoqsiuri mdgomareobiT fizikuri da gonebrivi datvirTvis momatebis gamo. rogorc wesi, kvlevis dros vlindeba JangvaaRdgeniTi procesebis darRveva organizmSi, saxsrebis da xerxemlis qronikuli daavadebebi, sunTqvis organoebis, Sardsasqeso sistemis da kuWnawlavis traqtis daavadebebi. radgan yvela gamokvleuli mamakaci iyo axalgazrda asakis, mizanSewonilad CaiTvala inieqciis warmoeba araumetes kviraSi erTxel. organizmis adaptaciuri meqanizmebis xasiaTis Sesafaseblad gamoiyenes l.x garkavis meTodi (2). am mizniT avadmyofebSi xdebo
da periferiuli sisxlis 300 ujredis analizi. reaqciis tipi isazRvreboda sisxlis formulaSi limfocitebis procentuli SemcvelobiT da maTi SefardebiT segmentbirTvian neitrofilebTan. TeTri sisxlis danarCeni formiani elementebi da leikocitebis saerTo ricxvi warmoadgenda reaqciis damatebiT niSnebs, romlebic miuTiTebs maT srulfasovnebaze. eozinofilebis raodenobis mixedviT msjelobdnen Tirkmelzeda jirkvlis glukokortikoiduli funqciis adeqvaturobaze. bazofilia miuTiTebda farisebri jirkvlis funqciis ukmarisobaze. monacemebis statistikuri damuSaveba xdeboda programebiT – Micro-soft Excel lXP da statistika 6.0. ukanaskneli aTwleulis ganmavlobaSi arabeTis gaerTianebuli saemiroebi intensiurad viTardeboda msoflios sxva qveynebTan SedarebiT. arabeTis gaerTianebuli saemiroebis warmoebis ZiriTadi sferoebia – wiaRiseulis mopoveba (navTobi, gazi da alumini), agreTve soflis meurneoba, rac negatiur gavlenas axdes ekologiur situaciaze. 2009 wels navTobis warmoeba Seadgenda 2,3 milion barels dReSi, didi nawili (90%) iwarmoeba abudabiSi. ekonomikaSi mniSvnelovan rols TamaSobs eleqtroenergetika, romelic iwarmoeba TboeleqtrosdgurebiT. sasmeli wylis or mesamedze meti qveyanaSi miiReba zR
cxr. 1. mamakacebSi adaptaciuri reaqciebis xasiaTi Ubichinon compositumiT da Coenzyme compositumiT mkurnalobamde da Semdeg.
13bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
samecniero kvlevebi
vis wylis gafiltvriT. Cven gavaanalizeT ekologiis departamentis monacemebi, romlebmac aCvena, rom abudabis saemiroSi 2009 wels saSualod yovel mcxovrebze modioda 61 kg atmosferoSi gamoTavisuflebuli damabinZurebeli nivTiereba, xolo rig qalaqebSi aRiniSneba am donis mniSvnelovani momateba. amgvarad, metnaklebad didi dabinZureba aRiniSna abudabiSi – 96 kg yovel mosaxleze.
1el suraTze warmodgenili monacemebi miuTiTebs, rom sxva qalaqebTan SedarebiT, damabinZurebeli nivTierebebis koncentraciis maqsimaluri mniSvneloba azotis dioqsidisTvis, ozonis da gogirdisTvis gamovlenilia abudabiSi. Sewonili nawilakebis koncentracia abudabiSi dasaSveb dones 12jer aWarbebda. am nivTierebebis didi nawili haerSi xvdeba dabinZurebis wyaroebidan, romlebic ganlagebulia eleqtroenergetikis saSualebebidan, romlebic moipovebs da gadaamuSavebs mrewvelobas (navTobi, gazi da alumini) agreTve wylis gamfiltravi sadgurebidan.
1 cxrilSi warmodgenilia adaptaciuri reaqciebis xasiaTis kvlevis Sedegebi ZiriTadi jgufis mamakacebSi, kompleqsuri bioregulaciuri preparatebis miRebamde da miRebis Semdeg sakontrolo jgufTan SedarebiT. amgvarad, rogorc Cans warmodgenili monacemebidan (cxrili 1), aqtivaciuri Terapiis mokle kursi kompleqsuri bioregulaciuri preparatebis gamoyenebiT – Ubichinon composi-tum da Coenzyme compositum sarwmunod aqveiTebs organizmis arasasurvel adaptaciur meqanizmebs. amas garda aRiniSna reaqtiulobis donis normalizeba 87,3±4,5% mamakacSi, im dros, rodesac reaqtiulobis dabali donis mqone pacientebis raodenoba iyo mcire da Seadgenda 12,7±4,5%.
sakontrolo jgufSi kacebSi gamovlenili ar iyo adaptaciuri reaqciebis xasiaTis sarwmuno cvlilebebi 5 kviris ganmavlobaSi, agreTve ar aRiniSna rea
qtiulobis donis mniSvnelovani cvlilebebi. ZiriTad jgufSi gamokvleulTa ricxvi, romlebSic dasawyisSi aRiniSna qronikuli stresi, daqveiTda 2jer. 4.7jer Semcirda mamakacebis procentuli raodenoba, romlebSic dasawyisSi daregistrirebuli iyo pereaqtivaciis reaqcia.
literatura
1. Гаркави -.7. Активационная терапия. – Ростов н/Д: Изд-во Рост. ун-та. – 2006. – 256 с.
2. Гаркави Л.Х., Квакина Е.Б., Кузьменко Т.С. Антистрессорные реакции и активационная терапия. – М.: «ИМЕДИС ». – 1998. – 656 с.
3. Гаркави Л.Х., Шепелев А.П., Татков О.В., Марьяновский А.А. Эффективность элеутерококка и препарата, Кралонин при санаторно-курортном лечении больных НЦД и ИБС. // Военно-медицинский журнал. –2000. – №9.– С.42–47.
4. Гичев Ю.П. Загрязнение окружающей среды и здоровье человека. – Новосибирск, СО РАМН, 2002. – 230 с.
5. Марьяновский А.А. Основные направления и результаты оценки клинической эффективности комплексных анти-гомотоксических препаратов с позиций доказательной медицины// .атериалы научного симпозиума «Антигомо-токсическая терапия в концепции медицины доказа-тельств». – М., 2006. – С. 7–9.
6. Реккевег Х.-Х. Микроэлементы и ферментные системы: гомеопатический принцип или заместительная терапия?//Биологическая медицина. – 2008.– №2. – С. 52-56.
7. Хайне Х. Биология стресса// Биологическая медицина. – 2002. – №1. – С. 7–12.
8. Schmid J. Die Reckewegsche Phasenlehre. Antihomotoxis-che Medizin. Band 1: Grundlagen, Klinik, Praxis. Baden-Baden: Aurelia 1996
14 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
seminari Caatara belgielma eqimma, orTopediuli qirurgiis, travmatologiisa da sportuli medicinis doqtorma, briuselis universitetis profesorma stefane deniueTma.
seminarze qarTveli eqimebi gaecvnen profesoris mier warmodgenil Teoriul da praqtikul masalebs, ramac maTi didi interesi ga moiwvia.
Cven gavesaubreT damswre kolegebs, rom SeefasebinaT seminari, gamoeTqvaT sakuTari azri bioregulaciur medicinaze, aseve, mis adgilze TavianT kerZo praqtikaSi.
biopunqtura da inieqciebis teqnika sayrden-mamoZravebeli aparatis daavadebebis marTvaSi
homotoqsikologiis saerTaSoriso sazogadoebis, homotoqsikologiis sa erTaSoriso akademiis,
saqarTve lo s biologiuri medicinis asociaciis, Tbili
sis saxelmwifo samedicino universitetisa da janmrTe
lobis centri `naturopaTis~ organizebiT Tssus sakon
ferencio darbazSi 2013 wlis 21 seqtembers Catarda saer
TaSoriso seminari Temaze `biopunqtura da inieqciebis
teqnika sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebis
marTvaSi~
ar Seicavs mavne da sportSi akrZalul nivTierebebs!
limfomiozoti®
Lymphomyosot®
www.heel.com.ge
www.heel.com.ge
janmrTeloba
baden-badenid
an
+ 995 32 39-49-87
16 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
vladimer afxaZe, Sinagan saqmeTa saministros samedicino samsaxuris mTavari specialisti, orToped-trav matologi.
1997 wlidan var biologiuri medicinisa da homotoq sikologiis asociaciis wevri. CemTvis didi bednierebaa, rom veziare medicinis udides mimarTulebas, biologiur medicinas – homotoqsikologias da dRemde var Zalian didi pasuxismgeblobiT aRWurvili adamiani, rom davexmaro gansakuTrebiT im adamianebs, visTvisac farmakoqimiuri preparatebi raime mize ziT misaRebi ar aris, Sevucvalo ufro efeqturi da naklebad mavne preparatebiT. konferencia, romelic axla Catarda, rom giTxraT, CemTvis didi siaxle iyo, ase ar aris, radgan karga xania, biologiuri medicinis mimdevari var, magram yovelTvis sainteresoa im adamianebTan Sexvedra, visac Zalian didi praqtikuli gamocdileba gaaCnia. misi gamocdilebidan gamomdinare, kidev erTxel davrwmundi, rom Cven swor gzaze varT, dRes rom mTel msoflioSi miRebuli meTodia, biopunqtura da am biologiuri preparatebiT blokadebis gakeTeba na mdvilad did SeRavaTs gvaZlevs. gansakuT rebiT, asakovan adamianebs, romelTac araerTi qronikuli daavadeba awuxebT da eqimis mxridan Zalian faqizi da individualuri mopyroba sWirdebaT. aseve minda vTqva, rom sportuli medicina CemTvis Zalian axlosaa, Cvens uwyebaSi aris xalxi, romlebic varjiSobs. es aris, rogorc sportuli gundebi, aseve
specsamsaxurebi. Zalian bevrs aqvs travmebi. am travmebis mkurnalobaSi farTod viyeneb bioregulaciur preparatebs, gansakuTrebiT, Traumeel S, Zeel T, Lymphomyo-sot. is kombinaciebi, romlebic leqciaze movismineT, Cvenc viyenebT, magram kidev erTxel davrwmundiT, rom swor gzas vadgavarT da Cveni mkurnalobiT pacients zians ar mivayenebT.
CemTvis siaxle iyo, Lymphomyosot-is sainieqcio formis gamoyeneba. me ufro xSirad tab letebs viyenebdi. batoni deniueTi yovelTvis iyenebs Lymphomyosot-s blokadebSi. me Cemi kerZo kabinetic gamaCnia. xandaxan myavs pacientebi, sadac kombinirebul me Tods viyeneb: fizioTerapiuli meTodi, ho mo toqsikologia da lazeroforezi. lazeroforezis dros biologiuri preparatebi rekomendebulia pacientebisTvis, magram cota mogvianebul Sedegs iZleva. ase rom, me gamaCnia Cemi patara nouhauebi, romelsac, SeiZleba vTqva, rom aqtiurad viyeneb, magram pirvel etapze mwvave procesis mosaxsnelad, vniSnav farmakoqimiur preparatebs, Semdgom ukve gadavdivarT bioregulaciur Terapiaze da vRebulobT xangrZliv remisiul Sedegs, rac aucilebelia yvela qronikuli daavadebis dros. maqvs 30 wlis gamocdileba da, aqedan gamomdinare, SeiZleba vTqva, rom maqvs didi areali. vmkurnalob rogorc mcirewlovan bavSvebs, aseve xandazmul, asakovan adamianebs. myolia 90 wels gadacilebuli pacientebi. isev da isev vambob, rom didi madlobeli var biologiuri medicinis, romelmac aseTi didi bedniereba moutana eqimebs, rom mavneblobis gareSe vumkurnaloT asakovan, mravali daavadebis mqone pacientebs. me naklebad mavne meTodebiT da ufro swrafad vmkurnalob im pacientebs, romlebic CemTan dadian da Tvlian, rom maTi ojaxis wevri var. SeiZleba iTqvas, rom me ojaxis wevrebs vmkurnalob. maTi ojaxis eqimi var.
manana aleqsiSvili, Terapevti, fitoTerapevti, manualuri Terapevti, sujok Terapevti.
– me aRvniSne, rom adrec iyvnen sxvadasxva qveynebidan Camosuli profeso
17bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
rebi. erTi da igive homeosiniatrias vxedavT, dawyebuli Spricis dakavebidan, damTavrebuli bioregulaciuri saSualebis koqteilebis aqtiur wertilebSi inicirebiT. amas me mravali weli vakeTeb. sanam viswavlidi bioregulaciur medicinas, vakeTebdi sxva saSualebebiT. axla kargad davamate es saSualebebi da efeqtebic ufro wamovida prolongirebuli. ase rom, erTxel kidev davrwmundi, rom vmuSaob im meTodiT, romelic miRebulia evropis sxvadasxva qveynebSi, var ufro Tavdajerebuli. am profesorebis CamosvliT viswavle rogori kombinaciebiT sjobs gakeTdes homeopaTiuri preparatebiT is inieqciebi, romelsac adre vakeTebdi ara biologiuri saSualebebiT. ra Tqma unda, momemata codnac da Tavdajerebulobac. mravali weli vakeTeb am yvelafers, 20 weli mainc. trigerul wertilebSi Semyavda medikamentebi, rac Zalian swraf Sedegs maZlevda.
ukve didi xania, rac bioregulaciuri preparatebi davamate. mas Semdeg, rac Sesabamisi Semswavleli kursi gaviare. manamde mxolod Traumeel S-s viyenebdi. axla ufro intensiurad, bevr preparats viyeneb da Zalian kmayofili var. imdenad kmayofili var, rom “naturopaTidan” preparatebi Cvens afTiaqSic Semovatanine.
ase rom am seminarebis msgavsi RonisZiebebi aucilebelia. Tu iqneba bioregulaciuri medicinisSemswavleli kursebi, minda, Cemma Svilmac gaiaros.
dRevandeli konferenciiTac Zalian
kmayofili var. Tanac minda aRvniSno, rom yvela prezentacia Tu konferencia, seminari, Zalian maRal doneze tardeba, Zalian kargad aris organizebuli, amitom yovelTvis sulmouTqmelad velodebi xolme. batoni Tengizis organizebiT keTdeba albaT es yvelaferi. Zalian didi madloba mas.
pavle kasraZe, medicinis doqtori, profesori, sauniversiteto klinikis samedicino reabilitaciis da sportu-li medicinis departamentis xelmZR-vaneli. saqarTvelos erovnuli anti-dopinguri sa agentos Tavmjdomare da aRmosavleT ev ropis regionaluri or-ganizaciis Tav mjdomare.
ukve didi xania, aTeul weliwadze metia, rac praqtikaSi viyeneb bioregulaciur preparatebs. mainteresebda kolegasTan Sexvedra, misi gamocdilebis gaziareba. CemTvis Zalian mniSvnelovani da Zalian saintereso iyo es Sexvedra. Tundac imitom, rom bevri raRac, rac CvenTan danergilia, isic imaves akeTebs. ese igi mec im gzaze var, rasac evropaSi akeTeben. me Cemi meTodebi maqvs, magaliTad, koqteilebis SerCevis mxriv, sxvadasxva wertilebis mxriv. rac me vici, rom Sedegebis saxiT, ukve gvaqvs. ra Tqma unda, am saxiT kolegasTan polemikaSi arc Sevidodi. man Tavisi warmoadgina. Zalian kmayofili davrCi imitom, rom raRac niuansebi, raRac wvrilmanebi, romelic am dros xdeba xolme, CemTvis mniSvnelovani iyo. vinc am mimarTulebiT ar muSaobs, misTvis SeiZleba cota damRleli iyo amxela konferencia. Tan praqtikulad ganaxorciela efeqturi inieqciebi, Zalian mniSvnelovani da saintereso iyo diagnostikuri testebi, romelic man warmoadgina Teoriul nawilSi. samwuxarod, cota dro darCa praqtikulisTvis, imitom, rom Semdeg kiTxvapasuxma waiRo didi dro. Tumca, minda giTxraT, rom sakmaod xangrZlivi iyo, dilidan saRamomde vmuSaobdiT. me mgonia, rom praqtikam aCvena, rom dro ar eyo, anda gadaiRala xalxi erTi dRis ganmavlobaSi. SemdgomSi visurvebdi, rom ufro praqtikuli mecadineobebi Catar
18 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
des maTTvis, visac sWirdeba da ufro daixvewos es momentebi. vinc am mimarTulebiT muSaobs, imaTTvis ufro praqtikuli iqneba saintereso. damwyebi vinc aris, maTTvis ufro Teoriuli nawilia saintereso. me Tavi da Tavi minda giTxraT, rom saerTod dawyebuli pirveli konferenciidan, naturopaTebi Zalian sainteresod muSaoben, swori mimarTulebebiT da swori gezi aqvT aRebuli. dasawyisidanve veswrebodi konferenciebs, jer kidev pionerTa sasaxleSi rom imarTeboda. yovelTvis sainteresod mimdinareobda, Sem deg ukve Camomsvlelebis ricxvi gaizarda. maxsovs, Zalian kargi praqtika iyo, rodesac eqimebi mihyavdaT badenbadenSi, naxulobdnen iq qarxanas, eswrebodnen konferenciebs. erTxel gaxldiT da minda giTxraT, rom Zalian mniSvnelovania, roca amdeni qveynis warmomadgenels xedav da rom xvdebi, swor gzaze dgaxar, anda kidev bevri raRac SegiZlia Seiswavlo. ra Tqma unda, es forma, Camoyvanis forma Zalian kargia, magram iq erTad naxulob yvelas, konferenciaze da yvelas gaSveba, cota rTulia xolme. am mxrivac baton Tengizs hqonda Zalian swori mimarTulebebi, axalgazrda eqimebs TavianTi naSromebi gahqondaT da sxvasac acnobdnen da minda giTxraT, rom aravize naklebi ar iyo Cveni Tematika.
Zalian didi gamocdileba maqvs Heelis preparatebTan dakavSirebiT. me ar visaubrebdi Cems kmayofilebaze am preparatebTan dakavSirebiT. ufro metad msiamovnebs, rom pacientebi arian kmayofilebi da aqedan gamomdinare mec kma yofili var. minda giTxraT, rom yovelTvis gaocebuli var xolme, amdeni welia vmuSaob da sul axalaxal SesaZ leb lobebs vnaxulob sxvadasxva mi mar Tu lebiT Heelis preparatebiT da uk ve Camomiyalibda Cemi xedva. me mainc ufro sportul medicinaSi, vertebrologiaSi, arTrologiaSi YvmuSaob, sportuli travmebis mxriv. Heelis pre
paratebi CarTuli maqvs kompleqsuri mkurnalobis ciklSi. tradiciuli medicinis formebsac viyeneb, romelic miRebulia reabilitaciur mkurnalobaSi da amasTanave movixmar Heelis antihomotoqsikur preparatebs. minda giTxraT, rom Zalian kargi simbiozi gamodis da fizikuri meTodebis procedurebs viyeneb. iseTi simbiozi gamodis, rom saboloo jamSi sakmaod karg Sedegebs viReb. ufro seriozuli kvleva unda wavides. ra Tqma unda, erTi aseTi kvleva Catarebuli
maqvs, romelzec disertaciac davicavi. es iyo osteoqondropaTiebis dros Traumeel S-is gamoyenebaze da minda giTxraT, rom bevr qveyanaSi, maT Soris badenbadenis konferenciaze movaxsene. Zalian didi gamoxmaureba hqonda amas, ramdenime saxelmZRvaneloSi Sevida. ufro meti Sromaa saWiro, ufro meti unda daiweros amaze. minda, es axalgazrdebmac gaakeTon, isinic CavrTo am saqmeSi. vnaxoT, ra gamogviva. yovel SemTxvevaSi, me Heelis preparatebis mimarT sakmaod didi ndoba maqvs da minda giTxraT, rom sportul medicinaSi, SeiZleba davikvexo axla, rom saqarTveloSi, yovel SemTxvevaSi, es Zalian seriozulad davnerge. Cemi mowafeebi dRes bevrni arian nakreb gundebTan da vici, rom isinic warmatebiT xmaroben am preparatebs.
radganac usafrTxoa ara marto mkurnalobis TvalsazrisiT da CvenebebiT. sportsmenebSi funqcionaluri momzadebis, imunuri sistemis daxvewis sakiTxebSi, es kidev Seuswavleli sferoa, rac Zalian mniSvnelovania, magram esec win gvaqvs. amis Seswavla aucileblad gamoi Rebs Sedegs. amas imitom geubnebiT, rom dopingTan dakavSirebiT ar gvaqvs prob lema da Cven efeqturad vaxdenT mkurnalobas am preparatebiT, viRebT mkurnalobis Zalian maRal efeqts, swrafad vabrunebT sportsmenebs sportSi da Tan ara gavqvs SiSi, rom Cven akrZalul nivTi erebebs ga
19bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
moviyenebT.kargad vici, rom kidev bevri siRrme
win aris, romelsac albaT erTi cxovreba ar eyofa. axalgazrdebma unda gaagrZelon dawyebuli saqme. me vcdilob, rom es codna gadavce. bevri ramea iq Cadebuli. marto preparati ar aris. iq aris bevri raRac iseTi Cadebuli, romelic eqimma unda marTos. vfiqrob, rom Zalian didi perspeqtiva aqvs. mTavaria kidev SeTavsebebi. amasTanave meti kvlevaa saWiro, iseTi, romelic Cvens rwmenas gazrdis da sxvasac daanaxebs, rom es asea. Cven ki vnaxulobT sxvis statiebs, magram me garwmunebT, rom Tavisuflad SegviZlia es Cvenc gavakeToT, miT umetes, es ar moiTxovs Zalian did danaxarjebs da raime iseT kvlevas. Cve ulebrivad saWiroa Sedegis dafiqsireba im kvlevis meTodebiT, rac saqarTveloSi gvaqvs, Tavisuflad SeiZleba ormagi randomizebuli kvlevebis Catareba, jgufebad dayofa. amitom vfiqrob, rom es samomavlo saqmea.
Tamar svaniSvili, Tbilisis saxelmwifo samedicino universitetis samedicino reabilitaciisa da sportuli me dicinis departamentis asistentprofesori.
antihomotoqsikuri preparatebi, SeiZleba iTqvas, Zalian didi xania fexmokidebulia saqarTvelos bazarze da sakmaod kargad gamoiyeneba. me radgan spor tul medicinaSi vmuSaob, pirvel rigSi, rasac yuradRebas vaqcevT, is aris, rom ar Sedis akrZaluli medikamentebis siaSi, amitom maTi gamoyeneba Zalian Ta vi suflad SeiZleba spor tsmenebis mkurnalobis pro cesSi. mravalmxrivi sa Suale bebia, SeiZleba mono Terapia, SeiZ leba kom pleqsuri Terapia. ase rom, am mxriv winaaRmdegoba ar aris. aseve kargad gamoiyeneba arasportsmen pa cientebSi da Se degsac SedarebiT advilad vRe
bulobT. praqtikulad am wamlebis moqmedebiT kma yofili var da rac mTavaria, gverdiTi efeq tebi Zalian cotaa, faqtiurad, me ar gamigia, ar Semxvedria praqtikaSi. SeiZleba bolomde ver miaRwio sasurvel Sedegs, magram rac mTavaria ar vnebs.
SedegiT ZiriTadad kmayofili var, magaliTad, travmul pacientebSi, aseve imunitetis asamaRleblad da a.S. mravalmxrivi gamoyenebaa.
faqtiurad ar vacden bioregulaciuri medicinis konferenciebs. Zalian kmayofili var, rom sistematiuri saxe aqvs da yvela konferencia Zalian sainteresoa. yovelTvis raRac axals vgebulobT aqedan eqimebi. studentebic iyvnen konferenciaze. gamocdili eqimebic iyvnen, axaldawyebulebic. mokled, mravalmxrivi auditoria iyo da yvela Zalian kmayofili wamovediT imitom, rom sakmaod didxans gagrZelda, metad informatuli iyo da praqtikuli saxec hqonda. mivesalmebiT aseTi tipis konferenciebs. rac mTavaria, regularulad tardeba, wynarad da didi pompezurobis gareSe da visac es sakiTxi ainteresebs, is modis da ismens.
praqtikulad rodesac pacientebTan Sexeba gaqvs da sxvadasxva tipis mkurnaloba gWirdeba, meTodikac sxvadasxva.
meeqvse kurselebs vaswavliT Cven da faqtiurad Zalian bevrs warmodgenac ara aqvs aseTi preparatebis, alternatiuli mkurnalobis Sesaxeb, Cven vcdilobT, rom
yovel praq tikul mecadineobaze garkveuli warmodgena SevuqmnaT, in formacia mivawodoT. zogs hgo nia, rom es ufro placebo meTodia, magram faqti saxezea, Sedegebi aris. principSi, yvelafers praqtikidan gamomdinare vlaparakobT da studenti 6 weli swavlobs wamlebis daniSvnas da Sen rom eubnebi, is wamali mavnea da sxva alternativa arsebobs, sxva SeiZleba gamoiyeno, ro melic naklebad mavnea da kargi efeqti SeiZleba
20 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
miviRoT, misaRebad cota Znelia, amitom studentebTanac vcdilobT, rom am sakiTxze visaubroT.
nona odiSeliZe, mean-ginekologi, Cinuri medicinis specialisti
amJamad vmoRvaweob daviT gaguas klinikaSi orive mimarTulebiT, ro gorc ginekologi da rogorc Cinuri medicinis specialisti. aseve gaxlavarT naturopaTi da bioregulaciuri preparatebiT ukve 15 welia vsargeblob.
didi siamovnebiT veswrebi xolme konferenciebs bioregulaciur medicinaSi. mainteresebs yovelTvis.
dResac, ra Tqma unda, kargi STabeWdileba maqvs da Zalian bevri codna SeviZine am konferenciidan. bevri siaxle Sevityve. iseve, rogorc Cemi yvela kolega, mec aseve siamovnebiT veswrebi Tqvens simpoziumebs. bevri siaxle miviRe Tqvengan da siamovnebiT gamoviyeneb Cems pacientebTan.
me ukve 15 welia viyeneb am prepara tebs. Heelis preparatebi aris ualternativo. Cemi azriT, ar arsebobs Cems moR vaweobaSi daavadebaTa nozologia, sadac ar SeiZlebodes am preparatebiT mkurnaloba. Tuki, ra Tqma unda, sworad da racionalurad flobs eqimi medicinis am mimarTulebas, CvenTan pacienti rom modis, pirvel rigSi, rac ki azrad momdis, aris Heelis preparatebis daniSvna, Semdeg ukve yvela danarCeni.
mouTmenlad velodebi yovel axal informacias bioregulaciur medicinaSi.
givi abazaZe, klinika `naturopatiis~ direqtori, eqimi nevrologi.
30 wlis gamocdileba maqvs. bolo 20 weliwadia homotoqsilogiis, bioregulaciuri medicinis mimdevari var.
daveswari seminars, konferencias. minda vTqva, rom maRali donis moxseneba hqonda profesor deniueTs. Zalian saintereso iyo. magram, me, rogorc profesionals, ufro mainteresebda zogierTi kerZo, konkretuli sakiTxi, romelic im formatSi ver ganixileboda.
CemTvis siaxle iyo, rom evropaSi bioregulaciuri preparatebis gamoyenebis sixSire orjer ufro metia CvenTan SedarebiT. niSnaven kviraSi erTxel da ucdian organizmis pasuxs, amis mixedviT ganmeorebiT akeTeben. ar iyo dakonkretebuli TviTon nozologiis formebi, simZime da konkretuli magaliTebi ar iyo moyvanili. aman cota dagvabnia praqtikosi eqimebi.
CvenTan rTuli avadmyofebi modian da ase iSviaTi gamoyeneba ar gvaZlevs efeqts.ra Tqma unda, pacientsac eCqareba. zogi Tbiliseli ar aris da gviwevs sxva sixSiriT muSaoba. momewona is, rom teqnikurad aRWurvilia sxva doneze. is nemsebi ar gaaCnia saqarTvelos jerjerobiT. rasakvirvelia, rac teqnika aCvena saxsarSi da ineqciebis teqnika, Zalian momxiblavia da vecdebi, rom mec aRviWurvo am teqnikiT da pacientebs SevTavazo es servisi momavalSi. nemsi gamovarTviT nimuSis saxiT, koqsarTrozisTvis romelic gamoiyeneba da naturopaTis warmomadgenloba dagvpirda, rom SeiZenen da axlo momavalSi
21bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
akademiis cxovreba
Tbiliss eqneba es siamovneba. `Heel~is preparatebi erTerTi wam
yvania bioregulaciur medicinaSi evropaSi. preparatebi sakmaod kargi xarisxis aris da karg samkurnalo efeqts iZleva sxvadasxva nozologiebSi. mTavaria, rom eqimma swored gansazRvros avadmyofis diagnozi da SemdgomSi gamoyos is ZiriTadi wamlebi, rac am daavadebas adekvaturad SeebrZoleba. wignSi warmodgenilia aTasamde sxvadasxva preparati da nozologiebic aris miTiTebuli. zogadad aris miTiTebuli mkurnalobis sqemebi, magram radgan xSiria Sereuli paTologiebi, eqimma unda amoarCios, pirvels romels SeeWidos, rom mkurnalobis maqsimaluri efeqti miiRos.
gia nemsaZe, eqimi Terapevtiseminari brwyinvale iyo. deniueTi
brwyinvale profesoria, didi mecnieria, briuselis skolis warmomadgenelia, magram klasikur medicinas acdenili iyo. aq iyo mxolod bioregulaciuri preparatebi da SekiTxvebi rom davusvi klasikuri medicinidan, cota ar iyos, pasuxebma ar damakmayofila.
Cems praqtikaSi me viyeneb `Heel~is preparatebs, romelic kolagenebis revitalizaciasTan, anu xrti lovani qsovilebis aRdgenasTan aris dakavSirebuli. Cemi marjvena xelia. marcxena xeli Tu klasikur medicinaSi maqvs, marjvena xeli aris antihomotoqsikuri preparatebi da amas Zalian didi masStabiT viyeneb diskopaTiebSi, xerxemalSi vakeTeb, saxsrebSi
vakeTeb, muxlebSi, menjbarZayis saxsrebSi, xelis TiTebis saxsrebSi da aRdgena midis Zalian brwyinvaled. Zalian kargad viyeneb Traumeel S-s. batoni Tengizis didi madlobeli var, rom aseTi skola daaarsa. me igi ramdenime welia gavicani da Zalian kmayofili var. aseve avadmyofebi arian Zalian kmayofilebi.
kote kilaZe, eqimi reabilitologi
– Cemi moRvaweobis sferoa sportuli medicina da samkurnalo fizkultura, kinezoTerapia. sportul medicinaSi vmuSaob 1982 wlidan. mimuSavia fexburTelebTan, regbistebTan, wyalbur TelebTan. bolo 1012 weli ZiriTadad vmu Saob regbistebis nakrebTan.
rac Seexeba Catarebul konferencias, batoni stefane deniueTi Zalian saintereso pirovnebaa da etyoba, Zalian seriozulad ekideba am saqmes da ZiriTadad iyenebs bioregulaciur preparatebs. man Tavisi siaxleebi SemogvTavaza, Tumca CvenTvis cnobili iyo am preparatebis kombinaciebis gamoyeneba kompleqsebSi, ramdenime preparati erTdroulad da plus tkivilgamayuCebeli. is prokains gvTavazobs. Zalian kargi pirovnebaa, Zalian gaxsnili. erTi Cveni kolega batoni mixeil gorSkovi briuselSi Casvlasac apirebs. survili aqvs, Cavides da staJireba gaiaros baton deniueTTan. etyoba, didi praqtikuli gamocdileba aqvs.
Zalian kmayofili davrCi.
homotoqsikologiis saerTaSoriso sazogadoebahomotoqsikologiis saerTaSoriso akademia
saqarTvelos biologiuri medicinis asociaciaTbilisis saxelmwifo samedicino universiteti
janmrTelobis centri ``naturopaTi``
``qronukuli respiraciuli daavadebebi``
programa
2013 wlis 30 noemberi 10.00 saaTi
Tssu-s sakonferencio darbazi
(administraciuli korpusi, vaJa-fSavelas gamz. 33)
saerTaSoriso seminari
seminars Caatarebs
zogadi medicinis, gadaudebeli samedicino
daxmarebis, naturopaTiis, akupunqturis
specialisti,
milanis universitetis eqsperti biologiur
medicinaSi profesori qristian engelberti
gaicema sertifikati
seminarze daswreba ufasoa
dainteresebuli pirebi dagvikavSirdiT: telefonze 2-311-311; 568-911-504 an mobrZandiT misamarTze: al. yazbegis gamz. 24a (yofili pavlovis quCa), janmrTelobis centri ``naturopaTi``
10.00-11.00 - monawileTa registracia
11.00-13.30 - qronikuli respiraciuli daavadebebis bioregulaciuri Terapia
13.30-14.15 - lanCi
14.15-15.30 - praqtikuli vorkSopi
15.30-16.00 - diskusia da seminaris Sejameba
23bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
saSualebebis gamoyeneba damatebiT asustebs makroorganizmis imunitets, arakeTilsaimedod moqmedebs RviZlis bioqimiuri procesebze, blokavs fermentebs da katalizatorebs. morecidive anTebiTi procesebi iwvevs zemo sasunTqi gzebis lorwovani garsis wamwamovani epiTeliumis atrofias, sekretis raodenobis da Tvisebebis cvlilebebs (1). sekretis produqcia reologiuri Tvisebebis cvlilebiT – maRali viskozurobiT da adheziiT, wamwamovani ujredebis aqtivobis daTrgunviT, iwvevs sekretis dagrovebas da meqanikur obturacias (6). es procesebi negatiur gavlenas axdens anTebiTi procesis mimdinareobaze da aqveiTebs Terapiis aqtivobas. paTogenezur TerapiaSi didi mniSvneloba unda mieniWos mukociliarul transports da misi koreqciis meTodebs. cxadi xdeba, rom zemoaRniSnuli darRvevebis farmakologiuri koreqcia unda iyos kompleqsuri da sistemuri (5).
am moTxovnebs akmayofilebs antihomo
pacientebSi Sua yuris araCirqovani daavadebebiT, metnaklebad did yuradRebas ipyrobs eqsudaciuri Sua otiti (eSo). eSo Sua otitis forma, romelic vlindeba talRisebri mimdinareobiT, dafis RruSi eqsudatis dagrovebiT, rac zRudavs sasmeni Zvlebis da dafis apkis moZraobas da iwvevs smenis daqveiTebas. eSo didi xania cnobilia. mravali avtoris naSromSi xazgasmulia sasmeni milis obstruqciis, vakuumis ganviTarebis da dafis RruSi eqsudatis warmoqmnis roli (2,4).
Sua yurSi aRniSnuli paTologiuri cvlilebebis gamomwvev mizezebs warmoadgens respiratoruli virusuli infeqciebi, cxviris wiaRebis daavadebebi, cxvirisa da pirxaxis limfuri qsovilis paTologia, alergiuli rinosinusitebi, cxvi ris da cxvirxaxis anatomiuri ano mali ebi, axalwarmonaqmnebi da sxv. mkurnalobis tradiciul sqemebSi antibiotikebis, adgilobrivi da zogadi moqmedebis dekongestantebis, anTebissawinaaRmdego
s.v CerniSenko, s.v petruCeki, t.a duriagina, e.n ramazanovi, s.n mazlimianci
antihomotoqsikuri preparatebis gamoyeneba eqsudaciuri otitebis kompleqsur mkurnalobaSi`klinikuri saavadmyofo~, klinika Genesis, otolaringologiuri ganyofileba, simferopoli, ukraina
Sinaarsi
eqsudaciuri Sua otiti – Sua otitis forma, romelic vlindeba talRisebri mimdin-areobiT, dafis RruSi eqsudatis dagrovebiT, rac zRudavs sasmeni Zvlebis da dafis apkis moZraobas da iwvevs smenis daqveiTebas. antihomotoqsikuri preparatebi axdens mTel rig samkurnalo efeqtebs, romlebsac miekuTvneba sisxlZarRvTa gamafarToe-beli, antimikrobuli, tkivilgamayuCebeli, antihistaminuri da antiagregaciuli moqmedeba. saSualebebs, romlebic moqmedebs lorwovani garsebis da Sua yuris aRd-genaze, warmoadgens preparatebi Traumeel S, Lymphomyosot, Euphorbium compositum. antihomotoqsikuri preparatebis gamoyeneba amcirebs pacientis stacionarSi yof-nis dros, aumjobesebs klinikur mdgomareobas da ubrunebs maT aqtiur socialur cxovrebas.
praqtikuli rekomendaciebi
24 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
praqtikuli rekomendaciebi
rad moqmedebs SemaerTebel qsovilSi absorbirebuli homotoqsinebis gamoyofaze (7).
preparati Lymphomyosot axdens limfis madrenirebel, SeSupebis sawinaaRmdego, detoqsikaciur, imunomodulaciur moqmedebas, zrdis biomisawvdomlobas sxva farmapreparatebisTvis.
Sromis mizani iyo zemoaRniSnuli preparatebis moqmedebis gamokvleva eSo daavadebuli pacientebis kompleqsur mkurnalobaSi.
kvlevis masala da meTodebiotolaringologiis ganyofilebis ba
zaze `klinikuri saavadmyofo~ 20082010 wlebSi antihomotoqsikuri preparatebis efeqturobis kvlevaSi monawileoba miiRo 37ma pacientma 1655 wlis asakSi (17 mamakaci, 20 qali). mkurnalobamde da mkurnalobis kursis dasrulebidan 3 kviris Semdeg yvela pacients Cautarda klinikuri, otorinologiuri (cxviris Rrus da cxvirxaxas endoskopia, audiometria, cxviris danamati wiaRebis rentgenografia), imunologiuri gamokvlevebi (SratSi IgG, IgА, IgМ koncentraciis gansazRvra, mocirkulire imunokompleqsebis (mik) gansazRvra, fagocituri indeqsi). pacientebi gayves 2 jgufad. ZiriTadi I jgufi, Sedgeboda 19 adamianisgan (9 mamakaci, 10 qali) iRebda tradiciul mkurnalobas: antibiotikebs, dekongestantebs, antihistaminur preparatebs, fizioTerapias. damatebiT moce
toqsikuri preparatebi, romlebic aRadgens qsovilis, organoebis da sistemebis funqciur xasiaTs, axdens maregulirebel moqmedebas metabolizmsa da imunur statusze. maT TiTqmis ar gaaCniaT gverdiTi efeqtebi da asakobrivi SezRudva. antihomotoqsikuri preparatebi axdens mTel rig samkurnalo efeqts, romlebsac miekuTvneba sisxlZarRvTa gamafarToebeli, antimikrobuli, tkivilgamayuCebeli, antihistaminuri da antiagregaciuli efeqtebi (3,8).
eSos mkurnalobis tradiciuli meTodebi xSirad kargavs efeqturobas da daavadeba iRebs morecidive formas. axali, ufro efeqturi midgomis Zebna im pacientebis reabilitaciisTvis, romlebsac aReniSnebaT es daavadeba, sakmaod aqtualuria. antihomotoqsikur saSualebebs, ro mlebic moqmedebs zemo sasunTqi gzebis da Sua yuris lorwovanis aRdgenaze warmoadgens preparatebi Traumeel S, Lym-phomyosot, Euphorbium compositum. Traume-el S warmoadgens kompleqsur antihomotoqsikur saSualebas, romelic Sedgeba 12 mcenareuli da 2 mineraluri komponentisgan. es komponentebi axdens mastimulirebel, anTebissawinaaRmdego, antieqsudaciur da regeneraciul moqmedebas.
Euphorbium compositum anormalizebs nivTierebaTa cvlis procesebs, axasiaTebs virussawinaaRmdego moqmedeba, xels uSlis lorwovani garsis gamoSrobas, aaqtivebs lizosomur fermentebs, efeqtu
25bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
maCvenebeli normamkurnalo-
bamdemkurnalo-
bamdemkurnalobis
Semdegmkurnalobis
Semdeg
I jgufi I jgufi
lgG
lgA
lgM
mik
fagocituri indeqsi
12,1±1 14,4±0,9 11,82±0,84 13,8±0,9 11,92±0,76
3,8±0,11 2,51±0,13 2,22±0,17 2,36±0,13 2,08±0,17
1,1±0,1 1,96±0,16 1,04±0,16 1,78±0,16 1,34±0,16
0,065±0,005 0,089±0,004 0,058±0,005 0,086±0,004 0,084±0,006
69,8±3,9 45,4±2,08 62,3±4,6 43,4±2,08 48,3±2,6
muli jgufis pacientebi iRebdnen Traume-el Ss 2,2 mls kunTSi yoveldRe, maqsimum 10 inieqcias, Semdeg 1 tablets samjer dReSi sublingvalurad; Lymphomyosots 10 wveTs dReSi samjer enis qveS. Euphor-bium compositum-is spreis cxvirSi 2 dozas samjer dReSi 1 Tvemde.
sakontrolo, II jgufi Sedgeboda 18 pacientisgan (9 mamakaci da 9 qali), romlebic iRebdnen mxolod tradiciul Terapias.
Sedegebi da maTiganxilvamkurnalobis dawyebamde yvela paci
entSi aRiniSneboda smenis daqveiTeba, yu rebSi `siTxis SegrZneba~. periodulad cxviridan lorwovani gamonadeni, xmis gamtari aparatis dazianeba (audiogramaze Zvalhaerovani garRveva), cxviris lorwovani garsis SeSupeba, sasmeni milis cxvirxaxis nawilis lorwovanis infiltracia, IgМ и IgG, donis momateba, mocirkulire
cxr. 1. sxvadasxva jgufis pacientebis imunuri statusis cvlileba mkurnalobis Semdeg.
parametrebi gazomviserTeuli
I jgufi II jgufi
cxr. 2. subieqturi da obieqturi simptomebis indeqsebis Sefaseba.
2,46±0,201,60±0,16
2,18±0,211,27±0,191,28±0,090,83±0,08
2,66±0,121,03±0,013,88±0,151,65±0,136,35±0,246,41±0,203,76±0,552,88±0,65
28,13±1,1130,52±1,2858,45±1,5254,53±1,489,45±1,178,00±1,64
2,01±0,190,86±0,13
1,83±0,151,05±0,141,04±0,070,63±0,06
2,34±0,121,65±0,133,05±0,162,38±0,156,55±0,216,47±0,204,68±0,394,78±0,55
27,85±1,3028,02±1,2657,98±1,1156,87±1,1310,12±1,329,14±1,80
smenis daqveiTeba
cxviridan gamonadenis xasiaTi
cxviriT sunTqva
Rografia, ssa
eds
endoskopia
leikocitebi
eozinofilebi
limfocitebi
segmentbirTvuli
bali
bali
bali
bali
bali
109/l
%
%
%
mm/sT
praqtikuli rekomendaciebi
warmomadgeneli saqarTveloSi – Sps deizi q. rusTavi, me-19 mikroraioni, universamis mimdebare
teritoria; tel.: 034-1-25-66-77, E-mail: daisy-pharm.ge
axali sityva osteoporozis mkurnalobaSi
osteobiosi
osteoporozi
arTriti, osteoarTriti, revmatiuli arTriti
kalciumis cvlis moSla
farisebri da farisebraxlo jirkvlebis daavadebebi
Zvlis motexilobis dros osteosinTezis damxmare saSualeba
ar gaaCnia ukuCvenebebi da gverdiTi movlenebi
SesaZlebelia sxva medikamentebTan erTad miReba
Tavisuflad eniSneba bavSvebs, moxucebs da orsulebs
27bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
imunuri kompleqsebis donis momateba, fagocituri funqciis daqveiTeba. mkurnalobis Sedegad I jgufis pacientebs aReniSnebodaT smenis gaumjobeseba, cxviridan gamonadenis Semcireba, cxviris da sasmeni milis cxvirxaxis nawilis SeSupebis da infiltraciis Semcireba, cxviris danamati wiaRebis rentgenologiuri suraTis gaumjobeseba, audiogramaze smenis aRdgena da Zvalhaerovani garRvevis gaqroba. amas garda, aRiniSna IgМ Semcvelobis daqveiTeba, IgG donis normalizacia, mocirkulire imunuri kompleqsebis donis normalizacia, fagocituri indeqsis gazrda, rac miuTiTebs autoimunuri procesis inhibirebaze, organizmis araspecifiuri dacvis momateba da specifikuri pasuxis formireba antihomotoqsikuri preparatebiT mkurnalobaze (Sedegebi warmodgenilia 1 cxrilSi).
klinikuri otorinologiuri simptomebis efeqturobis Sefaseba xdeboda `subieqturi simptomebis~ maCveneblebis mixedviT (smenis daqveiTeba, cxviridan gamonandenis raodenoba da konsistencia, cxviriT sunTqva, cxviris danamati wiaRebis rentgenografia, sisxlis saerTo analizi). simptomebis gamoxatulobis xarisxi gamoiyofoda Semdegi Skalis mixedviT: 0 – ar arseboba, 1 – umniSvnelo, 2 – zomieri, 3 – mniSvnelovani (Sedegebi warmodgenilia 2 cxrilSi).
daskvnebi1. antihomotoqsikuri preparatebis –
Traumeel S, Lymphomyosot, Euphorbium compositum gamoyeneba eqsudaciuli oti tiT daavadebul pacientebSi:
zrdis mkurnalobis standartuli sqemebis efeqturobas;
amuxruWebs dafis Rrus, cxviris lorwovanis, cxviris danamati wiaRebis disbiozuri darRvevebis zrdas
xels uSlis antibiotikebiT ganpirobebuli endogenuri intoqsikaciis process.
2. anithomotoqsikuri preparatebis kompleqsuri gamoyeneba:
gavlenas axdens sistemur imunitetze,
aregulirebs imunoglobulinebis dones, zrdis araspecifikur dacvas;
anormalizebs lorwovani garsebis struqturas da funqcias;
aqveiTebs endotoqsikozis dones da amgvarad aumjobesebs daavadebis mimdinareobis prognozs.
3. antihomotoqsikuri preparatebis gamoyeneba:
amcirebs pacientis stacionarSi yofnis dros;
aRadgens bgeris gamtari sistemis adeqvaturi muSaobas, iwvevs smenis gaumjobesebas;
aumjobesebs pacientebis klinikur mdgomareobas da maT aqtiur socialur cxovrebaSi abrunebs.
literatura
1. Пискунов Г.З. Медикаментозная терапия в оторинола-рингологии. Рос. Ринология, 1998, 3: 24–35 с.
2. Тарасов Д.И., Федорова О.,К, Быкова В.П. Заболевания среднего уха. М.: Медицина, 1988. 131 с.
3. Шерноморец Б.В., Жолос А.В. Основные механизмы развития острого воспаления: взгляд современной физиологии. Тез. межд. научно-практ. симп. «Антигомотоксическая терапия острых воспалительных заболеваний». К.,2006.
4. Шеврыгин Б.В., Керчев Б.И. Болезни уха, горла, носа. М.«ГЭОТАР-МЕД», 2002. 39 с.
5. Чурсина Т.Я., Михалев К.А. Аллопатическая и антигомотоксическая терапия острого воспаления: альтернатив ные или взаимодополняющие пути? Биол. терапия, 2006, 1: 17–21 с.
6. Роуз Г. Гомеопатия для всей семьи. М.: Крон-пресс, 2000. 143 с.
7. Рекевег Г.Г. Гомеопатическая антигомотоксикология. Смоленск: Гомеопатическая медицина, 1988. 248 с.
8. Modugno R. Obesita: tratamento biologico-omotossico-logico edallopatico a confronto. A.I.O.T., Milano, 2004.
28 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
FunctionalFood anu funqcionaluri sakvebi produqtebi – iseTi produqtebia, romlebic Seicavs erT an met iseT nivTierebas, romelsac gaaCnia damatebiTi sasargeblo moqmedeba organizmis funqciebze, fizikur mdgomareobasa da janmrTelobaze (kvebiTi Rirebulebebis da sagemovnebo Tvisebebis garda). aseTi rigis produqtebis sia warmodgenilia 1 cxrilSi.
mdgomareobis gauareseba da daavadebebis profilaqtikafunqcionaluri sakvebi produqte
bis cnebis gamoCenasTan erTad SeiZleba saubari paradigmis cvlilebaze, radgan sakvebi produqtebis sferoSi bolo dros Catarebuli kvlevebis mimarTuleba erTgvarad Seicvala – sakvebi nivTierebebis deficitis aRmofxvris Seswavlis mizniT kvlevis Catarebis tendencia Caanacvla axalma veqtorma, romelic mimarTulia fizikuri mdgomareobis gauaresebis da daavadebis profilaqtikisken. tradici uli sakvebi danamatebisgan gansxvavebiT funqcionaluri sakvebi produqtebi warmoadgens Cveulebriv produqtebs (ar iwar
Sinaarsiorganizmis janmrTelobis SenarCunebaSi balasturi nivTierebebis rolis Se-saxeb axali samecniero monacemebis gamoCenam didi interesi gamoiwvia sxvadasxva balasturi nivTierebis mimarT, romlebsac maRali potenciali axasiaTebs. sauba-ria kerZod iseT nivTierebebze, rogorica peqtinebi, guarani (guaranis fqvili) da psiliumi. guarani, karubini, psiliumi (mravalZarRvas foTlis ujredisi) da selis Tesli iyideba afTiaqebSi samkurnalwamlo saSualebebis saxiT. es nivTie-rebebi zrdis glukozisadmi tolerantobas, aqveiTebs sisxlSi lipidebis dones, gamoiyeneba simsuqnis profilaqtikis da TerapiisTvis. balasturi nivTierebebis samedicino gamoyenebis SesaZleblobis CamonaTvalSi isic Sedis, rom is xels uS-lis II tipis Saqriani diabetis ganviTarebas. nivTierebebis mocemuli jgufi ga-moiyeneba Sekrulobis samkurnalod da onkologiuri daavadebebis profilaqti-kisTvis. mTelma rigma gamokvlevebma daadastura balasturi nivTierebebis roli janmrTelobis SenarCunebaSi.
funqcionaluri kvebak. xuti
cxr. 1. sakvebi produqtebi da nivTierebebi profilaqtikisa da TerapiisTvis
funqciuri sakvebi produqtebi
sakvebi produqtebi skumbria, qaSayi, oraguli, zeiTunis
zeTi, brokoli, stafilo, pomidori, niori, soios produqtebi, burRuleuli an burRuleulisgan damzadebuli produqtebi
fitopreparatebi psiliumi selis Tesli guarani, karubini, cxeniswablis fqvili
sakvebi danamatebi alginatebi fitosterini margarinSi iogurti pre da probiotikebiT
antioqsidantebi, mag. vitamini С xilis wvenebSi, Е margarinSi, omega3ujeri cximovani mJavebi mag. purSi
vitaminebi, mineralebi, mikroelemen-tebi
provitamini А vitaminebi D, E magniumi, kalciumi, kaliumi seleni, ftori
29bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
moeba tabletebis an wveTebis formiT). funqcionaluri sakvebi produqtebi gankuTvnilia janmrTeli adamianebisTvis, mTeli mosaxleobisTvis, agreTve winaswargansazRvruli risk jgufebisTvis, kerZod xandazmulebisTvis, romlebsac surT aTerosklerozis Tavidan acileba, orsuli qalebisTvis – sasargeblo nivTierebebis deficitis profilaqtikisTvis, sportsmenebisTvis – varjiSebis intensiuri grafikiT, agreTve maTTvis, vinc Warb wonas ebrZvis. Ciyvis, kibos zogierTi saxeobis profilaqtika, agreTve imuninetis gaZliereba – warmoadgens mocemuli jgufis produqtebis gamoyenebis damatebiT `Cvenebebs~. gamojanmrTeleba funqciuri sakvebi produqtebis miRebis saSualebiT unda eyrdnobodes Zlier samecniero bazas, romelic moicavs klinikur kvlevebs moxaliseebis monawileobiT, agreTve toqsikologiur kvlevebs, dadebiTi daskvnebiT. germaniaSi warmodgenilia iseTi funqciuri produqtebi, rogoricaa iodirebuli marili, puri da kvercxi (kvercxis guli) omega3 ujeri cximovani mJavebis damatebiT, mcenareuli eTeris danamatebi margarinSi, proibiotikebi rZis produqtebSi an inulini purburRuleulis warmoebaSi. produqti agreTve SeiZleba funqcionaluri gaxdes misi Semadgenlobidan zogierTi komponentis gamoricxvisas. iaponiaSi iwarmoeba hipoalergiuli brinji, germaniaSi warmodgenilia ukofeino yava, SemuSavebuli jer kidev 1927 wels.
funqciuri produqtebis moqmedebis efeqtiiodirebuli marili sasargebloa Ci
yvis profilaqtikisTvis, omega3 ujeri cximovani mJavebi aqveiTebs SratSi trigliceridebis dones da axasiaTebs antiariTmuli da anTebissawinaaRmdego efeqti. kofeinis mcire raodenobis Semcveli yava ukeT aitaneba kuWis daavadebis mqone adamianebis mier. cnobil
АСЕ-sasmelebTn erTad, romlebic Seicavs vitaminebs: Аs (Seesabameba karotins), С da Е-s, da selens – antioqsidantis saxiT, arsebobs agreTve kalciumiT, magniumiT da TuTiiT gamdidrebuli sasmelebi. germaniaSi iyideba mce nareuli sterolebis Semcveli margarini (stigmasteroli, sitosteroli, kampesteroli), romliTac mdidaria soios zeTi. isini anelebs qolesterinis SeTvisebas saWmlis gadamamuSavebel traqtSi transportis gzebze konkurenciis gamo. Tu linolis mJavas Semcveli produqtebi aqveiTeben dabali simkvrivis qolesterinis dones 3,2%iT, msgavsi margarini aqveiTebs 12,1%iT (5).
probiotikebi: imunuri sistemisstimulaciagermaniaSi probioturi iogurtebi
gaxda funqciuri kvebis ideis da misi praqtikuli realizaciis mTavari flagmani. 1996 wels bazarze maTi wili Seadgenda
yuradReba miaqcieT, rom pacien-tebma unda gamoiyenon funqcio-naluri produqtebis yvela upi-ratesoba, kerZod, iogurtebis, ro mlebic Seicavs probiotikebs; sasargebloa agreTve balasturi ni v Tierebebi, rogoricaa saxameb-lebi, romelsac Seicavs puri da kartofili.
wyalSi xsnadi balasturi nivTie-rebebi sasargebloa simsuqnis prevenciisTvis da metaboluri sindromis TerapiisTvis. SeiZle-ba da iniSnos fitoTerapiis far-glebSi (psiliumi, guarani).
Sekruloba eqvemdebareba balas-turi nivTierebebiT Terapias, rom lebsac Seicavs mag. xorblis qato. mniSvnelovania sakmarisi raodenobiT siTxis miReba.
praqtikuli rCevebi
30 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
yvela iogurtis 2%s, 2001 wels17%s. laqto da bifidobaqteriebi naRvlis mJavebis moqmedebiT aTavisuflebs laqtozas, rac iZleva rZis Saqris autanlobis simptomebis kupirebis saSualebas. aRiarebulma kvelvebma daadastura, rom probiotikebis moxmareba axdens mastimulirebel gavlenas imunitetze, aqveiTebs infeqciuri daavadebebis risks. rig SemTxvevebSi probiotikebis moxmareba aramarto xels uwyobda kolitis prevencias antibaqteriuli Terapiis Semdeg, aramed rig SemTxvevebSi Secvala antibiotikebic ki. amas garda
Lactobacillus rhamnosus Gm winaaRmdegoba gauwia `mogzaurTa diareas~.
tipiur msgavs probiotiks warmoadgens germaniaSi metnaklebad popularuli probiotiki simbiolaqtkompi. probiotikebis mo x mareba zrdis limfuri qsovilis wina aR mdegobas, romelic dakavSirebulia na w lavis lorwovanTan, sasunTqi da aseve zrdis Sardsasqeso traqtis winaaRmdegobas. amis Sesaxeb SeiZleba vimsjeloT sekretorul gamonayofSi specifikurad IgA momatebiT da araspecifikurad – interferonis sinTezis gaumjobesebis da makrofagebis funqciis gaumjobesebis mi xed viT, agreTve daavadebis klinikur mimdinareobaze dakvirvebiT. probiotikebis moxmareba unda xdebodes regularulad. maT ukeT
uxsnadi balasturi nivTierebebi
Tvisebebi
metabolizmze zemoqmedeba
xsnadi balasturi nivTierebebi
celuloza, lignini, hemiceluloza
aris xorblis qatoSi
wyalTan dakavSirebis dabali SesaZlebloba
ar iwvevs kuWis daclis Senelebas
zemoqmedebis dabali done qolesterinze da LDL qolesterinze
zemoqmedebis ar arseboba glukozis cvlaze
ganavlis moculobis momateba
nawlavis motorikis momateba
nawlavis pasaJis daCqareba
naRvlis mJavebis SekavSirebis dabali SesaZlebloba
bostneulSi, xilSi, burRuleulSi
wyalTan dakavSirebis maRali SesaZlebloba
iwvevs kuWis daclis Senelebas
saerTo qolesterinis donis daqveiTeba, НDLqolesterinis donis SesaZlo momateba
glukozis rezorbciis Seneleba, sisxlSi Saqris da insulinis donis postprandialuri momatebis reduqcia
ganavlis moculobis umniSvnelo momateba
zemoqmedeba kuWnawlavis traqtze
Sekrulobis da diareis simptomebis kupireba
naRvlis mJavebis SekavSirebis SesaZlebloba, gamoyofis procesis gaZliereba
peqtinebi, kamedi, mucilaginebi, heliceluloza
cxr. 2. uxsnadi da xsnadi balasturi nivTierebebis klasifikacia
31bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
SeTvisebas uzrunvelyofs garkveul nivTierebebTan erTad miReba, mag. inulini an ologofruqtoza. es substanciebi atarebs probiotikebis saxels da miekuTvneba balasturi nivTierebebis jgufs. inulini, iseve rogorc guaran ikareubini (orive nivTierebagalaqtomananebi) – miekuTvneba xsnad balastur nivTierebebs (ix. cxrili 2). baqteriebis zrdis stimulaciis Sedegad izrdeba ganavlis moculoba, xolo рН mniSvneloba ixreba mJavianobisken. es xels uwyobs ganavlovani masebis gadaadgilebas da xels uSlis meoradi naRvlis mJavebis warmoq mnas, romlebsac axasiaTebs kancerogenuli Tvisebebi. balasturi nivTierebebis fermentuli damuSaveba, rac xdeba nawlavis mikrofloris monawileobiT, iwvevs moklejaWviani cximovani mJavebis: butiratis, propionatis da piacetatis warmoqmnas. gansakuTrebiT mniSvnelovania butirati, radgan es nivTiereba monawileobs enterocitebis luminalur kvebaSi. Sedegad aRiniSneba anTebis simptomebis kupireba wylulovani kolitis da kronis daavadebis dros; Tanamedrove monacemebis mixedviT (1a) agreTve saubaria karcinogenezis daqveiTebaze. analogiuri efeqti SeiZleba aRiniSnos rezistentuli saxameblis (7) miRebis Semdeg, romelic aRmoCenilia daumwifebel bananSi, marcvalSi da pirvel rigSi kartofilis nafqcvenebSi, romlebic eqvemdebareboboda gaTbobas da gaciebas. am SemTxvevaSi moqmed nivTierebas warmoadgens propionis mJava, romelic savaraudod Trgunavs qolesterinis sinTezs RviZlSi. es efeqti Cndeba balastur nivTierebebTan naRvlis mJavebis dakavSirebis Sedegad.
balasturi nivTierebebi: qolesterinis donis daqveiTeba, aTerosklerozisda kibos profilaqtikaadamianis janmrTelobis xelSewyo
baSi balasturi nivTierebebis rolis
aRmoCenasTan erTad, rac 40 welze didi xnis win moxda, cnobili gaxda, rom sasargeblo SeiZleba iyos ara marto sasicocxlo mniSvnelobis substanciebi, aramed rigi sxva nivTierebebic. kerZod, balasturi nivTierebebis deficiti zrdis civilizaciis mravali daavadebis ganviTarebis risks. gasuli saukunis 80ian wlebSi Sesabamisi epidemiologiuri kvlevebis Catarebisas gamoirkva, rom bostneulis da xilis moxmarebas, romelic Cveulebriv, mdidaria balasturi nivTierebebiT, gaaCnia ukukorelaciuri kavSiri sxvadasxva daavadebasTan. amasTan dakavSirebiT, germaniis kvebis kavSirma SeimuSava rekomendacia, rac moicavs minimum 80 saxeobis xilisa da bostneulis moxmarebas aTerosklerozis an kibos profilatikisTvis. amasTan balasturi nivTierebebiT mdidar sakveb produqtebs gaaCnia samkurnalo da profilaqtikuri Tvisebebi da miekuTvneba `funqciuri sakvebi produqtebis~ jgufs. sxeulis masis Semcireba 5kgiT, xsnadi cximebis miRebis daqveiTeba 7%iT, organizmSi qolesterinis SeRwevis daqveiTeba dReSi 200mgmde, sakveb racionSi 510 g xsnadi balasturi nivTierebis Seyvana, 25 g soios cilis Setana da 12 g mcenareuli sterinis Seyvana uzrunvelyofs dabali simkvrivis qolesterinis donis daqeiTebas 2530%iT (8), amgvarad amcirebs gulis iSemiuri daavadebis risks 5070%iT (10).
xsnadi balasturi nivTierebebis moqmedebaxsnadi balasturi nivTierebebi,
rom lebsac Seicavs guarani an marcvlovani kulturebi, SeiZleba gamoiyenon sacxob mrewvelobaSi. peqtinebs Seicavs vaSli da forToxali. karubini miiReba parkosne bidan.
(Ceratoniasiliqua), es kvebis produqti warmodgenilia germaniaSi. mocemul nivTierebas axasiaTebs simaZRris efeqti da gamoiyeneba pediatriaSi axalSibil
sxvadasxva
32 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
Ta Rebinebis dros. guarani (galaqtomanani) da cxenis wablis fqvili (mas iReben aziuri mcenarisgan Amorphophallus kon-jac), romelsac Seicavs brinjis produqtebi, warmoadgens TerapiaSi gamoyenebul fitokomponentebs. rogorc wyalSi xsnadi sxva balasturi nivTierebebi, isini aqveiTebs moTxovnilebas insulinze metaboluri sindromisas, moqmedebs dabali simkvrivis qolesterinis momatebul doneze naRvlis mJavebis SekavSirebis gamo. hiperinsulonemiaze dadebiTi gavlena SeiZleba gamoyenebuli iyos pirveladi zomis saxiT II tipis Saqriani diabetis profilaqtikaSi, sisxlZarRvTa degeneraciuli daavadebebis, agreTve simsuqnis profilaqtikasa da TerapiaSi.
psiliumi: qolesterinis donisdaqveiTebis efeqtiklasikuri fitoTerapiis saSualeba
psiliumi (induri mravalZarRvas Tesli) da selis Tesli agreTve Seicavs xsnad balastur nivTierebebs, romlebic dadebiTad moqmedebs naxSirwylovan da cximovan cvlaze, agreTve xels uwyobs saWmlis gadamuSavebas, xels uSlis Sekrulobas.
karcinogenezis aspeqtSi balasturi nivTierebebis zemoqmedeba ganixileba naw lavis pasaJis daCqarebasTan kavSirSi, radgan mcirdeba lorwovanze kancerogenuri nivTierebebis zemoqmedebis dro. amasTan Zlierdeba ganavlovani masebiT cximebis, qolesterinis da cximovani mJavebis gamoyofa, rac sasargebloa janmrTelobis saerTo mdgomareobisTvis. dReSi 9,1 g psiliumis miReba iwvevs qolesterinis daqveiTebas 7%iT. psiliumi 86%iT Sedgeba balasturi nivTierebebisgan, maTgan 71% ki, Seadgens xsnad balastur nivTierebebs. psiliumis da guaranis qolesterinis donis damaqveiTebeli efeqti izrdeba sakveb produqtebTan erTad miRebisas (12). aSSSi psiliums amateben tkbileulsa da xilis
wvenebs maTi kaloriulobis dasaqveiTeblad. burRuleulisa da Svriis fantelSi Semavali balasturi nivTierebebi – peqtinebi – aseve xasiaTdeba aRwerili efeqtiT, kerZod Svriis fanteli aqveiTebs qolesterinis dones 13%iT.
guarani: glukozisadmi tolerantobis momateba, hiperinsulinemiis daqveiTebamTeli rigi kvlevebiT miRebuli iqna
Sedegebi, romlebic miuTiTebda savaraudod inertuli celulozis, fxvnilis fo rmiT, dadebiTY zemoqmedebaze Sekrulo basa da sisxlis SratSi qolesterinis doneze. mogvianebiT in vitro eqsperimentebSi aRmoCnda, rom naRvlis mJavebi qolesteraminebis msgavsad, ikavSirebs celulozas. guaranis balasturi nivTierebebis Semdgomi kvlevis dros guaranma gamoavlina sisxlSi Sa
nax. 1. qoleqsterinis saerTo done akarbozis 100 da 150 mgdan 300 mgmde da 1015 g guaranis 4kviriani miRebis Semdeg II tipis diabetis pacientebSi
qolesterenis saerTo done
akarboza 100
akarboza 150
akarboza 300-45
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
guarani 2x5
guarani 3x5
nax. 2. Saqari uzmoze imave pirobebSi, rac nax. 1zea
qolesterenis saerTo done
akarboza 100
akarboza 150
akarboza 300
-16
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
guarani 2x5
guarani 3x5
33bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
qris donis damaqveiTebeli moqmedeba, agreTve 100 gis galaqtoziT datvirTvisas – sisxlSi galaqtozas donis damaqveiTebeli efeqti (sur 1). amgvarad aRmoCenili iqna balasturi nivTierebebis moqmedebis meqanizmi, romelic mimarTulia glukozisadmi tolerantobis gaumjobesebisken, agreTve aRiniSna hiperinsulinemiis daqveiTeba metaboluri sindromisas (sur 2). guaranis (glukotardi) 23jer dReSi 5 g dozirebis akar bozasTan (glukobai) erTad miRebis Sedarebisas akarbozas doziT 3jer dReSi 50 mgsa da 3jer dReSi 100 mgs Soris, aRmoCenili ar iyo uzmod sisxlSi Saqris donis da glukozirebuli hemoglobinis donis Hba1c – s mniSvnelovani gansxvaveba, agreTve gansxvaveba SratSi qolesterinis, dabali simkvrivis qolesterinis da trigliceridebis donis daqveiTebas Soris. maRali simkvrivis qolesterinis donis momatebisTvis guarani ufro efeqturic iyo vidre akarboza (1).
daskvnebiaucilebelia Semdgomi kvlevebi, ker
Zod Terapiuli gamoyenebis, saboloo moq medebis SeswavlisTvis da sxv. rac mogvcemda funqciuri sakvebi produqtebis moqmedebis da mniSvnelobis axsnis SesaZleblobas. soios fitoestrogenebis Sesaxeb arsebuli epidemiologiuri monacemebi arc Tu safuZvlianad gamoiyureba. klimaqteruli sindromebi da osteoporozi qalebSi aziaSi ufro iSviaTia vidre evropaSi da mimdinareobs ufro msubuqad. unda miaweron Tu ara es faqti soios miRebas, Ria kiTxvad rCeba, iseve, rogorc sakiTxi imis Sesaxeb, xels uSlis Tu ara fitoestrogenebi sarZeve jirkvlis kibos ganviTarebas.
literatura
1. Buchwald U. Die beiden oralen Diabetica Guar und Ac-arbose und ihre Auswirkungen auf den Fettstoffwech-sel bei Diabetikern. Inaug.-Diss. Giessen.1998 1a. Bingham SA et al. Dietary food and protection against colorectal cancer in the European Prospective Investi-gation into Cancer und Nutrition (EPIC). An observa-tional study. Lancet 2003; 361: 1496–501
2. Burkitt DP. Epidemiology of cancer of the colon and rectum. Cancer 1971; 28: 3–13
3. Deutsche Gesellschaft für Ernährung: Ernöhrungsber-icht 1996; Frankfurt/M, 1996
4. Erbersdobler H.F., Meyer A.H. (Hsg.) Functional Food. Hamburg, Behr Verlag 2002
5. Hendriks HJF et al. Europ Journal Clin Nutr 1999; 53: 319
6. Huth K, Laube H. Das metabolische Syndrom – eine Indikation für Guar. Med Welt 1993; 44: 283
7. Jacobash G, Schmiedl D. Die Bedeutung resistenter Stärken für eine gesundheitsorientierte Ernährung: Ern Umschau 2002; 49: 4
8. Jenkins DJ et al. Viscous fibres, helath claims, and strat-egies to reduce cardiovascular disease risk. American Journal Clin Nutr 2000; 71: 401
9. Kasper H. Ernährungsmedizin und Diätetik. München, Jena. Urban Fischer 2000
10. Kuschi LH et al. Diet and 20-year mortality from coronary heart disease. The Ireland-Boston-Diet-Heart study. New Engl Journal Med 1985; 312: 811–18
11. Tunali G et al. Vergleichende Untersuchungen der Glu-koseund Galactoseassimilation bei Verabfolgung von Füll- und Quellstoffen. Akt Ern 1976; 2: 76–78
12. Wolever TMS et al. Method of administration influenc-es the serum cholesterol-lowering effect of psyllium. American Journal Clin Nutr 1994; 59: 1055–59
34 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
herbert da haike martinebi 1991 wlidan stumroben saqarTvelos da adamianebTan urTierTobaSi, maT mxardaWeraSi pouloben simSvides da harmonias.
sagulisxmoa erTi faqti: 1991 wels Tbilisidan rom mifrinavdnen, daemgzavraT qa rTveli qali, romelsac maincSi gamokvlevaze mihyavda Tavisi avadmyofi gogona. bavSvi 6 wlis iyo da ukve sami operacia hqonda gadatanili. dedam qarTulis garda ena ar icoda. klinikaSi bavSvis miReba gadawyvetili iyo, magram mainci frankfurtidan 250 kmis daSorebiT mdebareobs. Tanac maT orSabaTs elodnen da ara paraskevs (maSin kviraSi mxolod erTi reisi sruldeboda). deda ki bednieri iyo, rom saWiro 3000 dolari Seagrova da bavSvi gamokvlevaze mihyavda, rac gogonas gamojanmrTelebis imeds usaxavda, sirTuleebi ki ar aSinebda.
es yvelaferi martinebma mgzavrebis meSveobiT Seityves. wina rigSi mjdom gogonas gaeTamaSnen... da dRemde agrZeleben masTan urTierTobas. frankfurtSi Caisves manqanaSi dedaSvili da waiyvanes maincSi. klinikaSi
Ramis moriges bavSvi 2 dRiT adre miaRebines. Semdeg Sua kviraSi estumrnen ambis gasagebad. dedas arc eqimebis ena esmoda da arc maTi, magram ndoba hqonda da maSvelad miaCnda, munjurad emorCileboda martinebs. aRmoCnda, rom bavSvs saWiro operacia kargad hqonda gakeTebuli, saWiro iyo xangrZlivi reabilitacia da mudmivi, regularuli, specifikuri mkurnaloba.
gogona saavadmyofodan gamoweres, TviTmfrinavi ki ori dRis Semdeg mofrinavda TbilisSi. martinebma istumres dedaSvili, gamoamgzavres da mas Semdeg gogonaze zrunva ar SeuwyvetiaT. 20 wlis ganmavlobaSi regularulad ixdidnen gogonas wamlis safasurs, germaniidan gamougzavnes invalidis etli da sasiarulo sabjeni. paralelurad mxarSi edgnen bevr sxva qarTvels ekonomikuri gaWirvebisa da samoqalaqo omis wlebSi.
gogonas dedam madliereba
weriliT gamoxata da miawoda saqarTvelos saelCos germaniaSi.
batoni herberti ixsenebs: erT dResac karze irekeba, vaReb da vxedav uzarmazar Taiguls.
Taiguli da madlobis werili germaniis samxareo ministrisgan iyo, romelic mad lobas uxdida Tavis mo
qalaqes qarTvelebisadmi gaweuli adamianuri TanagrZnobisa da mxardaWerisaTvis.
qalbatoni haike da batoni herberti welsac brZandebodnen TbilisSi, estumrnen naturopaTiul afTiaqs, daaTvalieres klinika, aRf rTo vandnen miRweuli warmatebebiT. ̀ rom davbrundebiT, monayoliT vasiamovnebT ba ton petersons, romelic ax la CvensaviT pensiazea, magram Tavis droze TbilisSi am afTiaqis gaxsniT da warmatebiT iyo dainteresebuli”.
martinebi ukve didi xania sargebloben Heelis nawarmiT, iyeneben sxvadasxva sakveb danamats da inarCuneben janmrTelobas, simxneves da sakmaod axalgazrduladac gamoiyurebian.
megobruli
viziti
sxvadasxva
35bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
Sesavaliprofesiuli daavadebebi – es aris ro
gorc fizikuri, ise fsiqikuri xasiaTis darRvevebis mTeli wre, romelic gaerTianebulia saerTo geneziT – kavSiriT profesiul saqmianobasTan. profesiuli daavadebebis klass mikuTvnebuli fizikuri darRvevebi moicavs sayrdenmamoZravebeli sistemis sxvadasxva daavadebas, dermatits, siyrues, agreTve janmrTelobis sxvadasxva saxis darRvevebs, romlebic aSkarad an savaraudod dakavSirebulia profesiul saqmianobasTan an pacientis samuSao adgilTan. sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebi, rogoricaa tkivili xerxemlis gavawelis midamoSi da misi deformacia, gamowveuli mudmivi datvirTviT, metnaklebad ufro gavrcelebulia evropis qveynebSi.
fsiqologiur darRvevebs Soris, romlebic miekuTvneba profesiuli daavadebis sferos, gamoiyofa iseTi cvlilebebi, rogoricaa `vorkoholiks sindromi~, agreTve SfoTvis momatebuli done. aRiniSneba profesiul stresTan da samuSao pirobebTan dakavSirebuli fsiqikuri xasiaTis darRvevebis gavrcelebis zrda. samuSaosTan dakavSirebuli stresi iwvevs organizmis reaqcias, romelic warmodgenilia rogorc somatur, ise fsiqikur doneze da warmoiqmneba adamianis SesaZleblobebis, misi resursebis da mis winaSe arsebuli davalebebis Seusabamobis dros. agreTve mniSvnelovan rols TamaSobs disonansi sistemaSi ̀ samuSaomoTxovnebis dakmayofileba~, romelic izrdeba qronikuli stresis da fsiqikuri gamofitvis Sedegad, agreTve travmatizmis dros. xangrZlivi drois ganmavlobaSi cvlebSi muSaoba, agreTve mudmivi gadatvirTva iwvevs mwvave reaqciebis ganviTarebas daTrgunulobis da sisustis formiT, viTardeba organizmisTvis mavne Cvevebi, rogoricaa Tambaqos mox
mareba. amgvari mwvave reaqciebis qronizaciisas formirdeba gulsisxlZarRvTa sistemis da sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebi. aRsaniSnavia, rom, savaraudod, fizikuri da fsiqikuri stresuli faqtorebis erToblioba warmoadgens bevrad ufro seriozul paTogens, vidre mxolod erTi stresjgufis moqmedeba. cvlilebebi msoflio ekonomikaSi, teqnikuri progresi da misi Zlieri ganviTareba iwvevs kanonzomier cvlilebebs profesiuli saqmianobis dominantur sferoSi: fizikur da gonebriv Sromas Soris balansis cvlileba am ukanasknelis sasargeblod aRiniSneba. am cvlilebis logikur Sedegs warmoadgens samuSao adgilze fizikuri travmis riskis Semcireba. amasTan izrdeba fsiqikuri janmrTelobis safrTxe, radgan paTogenuri faqtorebis mTeli rigi amoqmeddeba. emociur sferosa da fsiqikaze moqmed faqtorebs Soris metnaklebad seriozuls warmoadgens samuSaos dakargvis SiSi, Sesrulebuli samuSaos xarisxis da raodenobis gaumjobesebis moTxovna, drois ukmarisoba, gauTvaliswinebeli sir Tuleebi SemoqmedebiT saqmianobaSi, rac iwvevs fsiqikuri darRveebis zrdas da samuSao drois dakargvas TanamSroblebis `droebiTi Sromisuunarobis~ gamo. profesiuli daavadebebisadmi miZRvnil mocemul publikaciaSi axsnilia mocemuli Temis
v.zauri, radolfceli, germania
profesiuli daavadebebi
36 bioregulaciuri medicina, #1 - 201336 bioregulaciuri medicina, #1 - 2011
sxvadasxva
iseTi aspeqtebi, rogoricaa daavadebis da paTologiis gavrcelebis Sefardeba, mkurnalobis in di vidualuri da saerTo xarjebi, am daava debebis klasifikacia, asocirebuli riskfaqtorebi, agreTve Terapiis strate gia da samkurnalo saSualebebi.
globaluri xasiaTis problema
monacemebi prof. daavadebebis mqone pacientebis Sesaxeb
SromiTi resursebis laboratoriis 2007 wlis monacemebi aCvenebs, rom evrokavSiris (gaerTianebuli 27 qveyana) mSromelTa 8,6%s aReniSneboda erTi an meti problema, romelic miekuTvneba `prof. daavadebebis~ klass. amasTan, am mSromelebidan, romlebSic aRiniSneboda janmrTelobis darRveva an misi Semdgomi gauareseba SromiTi saqmianobis gamo: 50%Si samuSao aqtivobis done qveiTdeboda `garkveuli xarisxiT~, 22%Si – `mniSvnelovnad~. anazRaurebad Svebulebas daavadebis gamo iRebda dasaqmebulTa 62%, `avadobis baraTi~ ufro xangZrlivi droiT (1 Tveze didxans) esaWiroeboda evrokavSiris qveynebSi dasaqmebul adamianTa 27%s. 2005 wels, SromiTi saqmianobis kontrolis komisiis monacemebiT, dasaqmebulTa 34% aRniSnavda janmrTelobaze samuSaos uaryofiT gavlenas.
evropis profesiuli kavSiris SefasebiT yovelwliurad prof. daavadebebis gamo ikargeba 600 milionze meti samuSao dRe. evrokavSirSi metnaklebad gavrcelebul janmrTelobis ZiriTad problemas, romelic iwvevs droebiT Sromisuunarobas, warmoadgens samuSaosTan dakavSirebuli stresi da sayrden mamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebi. didi britaneTi erTerT pirvel adgils ikavebs sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebis gavrcelebis mxriv: statistika (SromiTi resursebis Seswavlis laboratoria) adasturebs am tendenciis arsebobas. kerZod, 20092010 wlebSi, gamokiTxvis an wina samuSao wlis periodSi, sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebis arseboba da janmrTelobis mdgomareobis gauaresebis SemTxvevebSi Sefasda rogorc 1900 yo
vel 100 000 mSromelze (1,9%); gavrceleba Seadgenda 630s yovel 100 000 mSromelze (0,63%). sixSiris da gavrcelebis mxriv meore adgilze myofi prof. daavadebis tips warmoadgens `stresuli~, rasac adasturebs statistika (didi britaneTis SromiTi resursebis Semswavleli laboratoria~). 20092010 ww. periodSi an wina samuSao wlis periodSi stresul mdgomareobaSi myofi an janmrTelobis gauaresebis mqone pirTa raodenoba (amJamindeli an wina samuSao) Sefasda rogorc 1500 yovel 100 000 mSromelze (1,5%); gavrcelebam Seadgina 780 yovel 100 000 mSromelze (0,78%). rogorc aCvena aSSs statistikuri biuros analogiurma dakvirvebam 2009 wels, prof. daavadebebis klasifikaciaSi travmebis da daavadebebis raodenoba Seadgenda 277 700s, droebiTi Sromisuunarobis gamo dakarguli samuSao dReebis raodenoba – 965 000s. daWimvis raodenoba, maT Soris myesebis daWimvis da kunTebis gaglejis SemTxvevaTa raodenoba Seadgenda 379 340s. xerxemlis sxvadasxva nawilis dazianeba Seadgenda 965 000 SemTxvevas. SedarebiTi kvlevis dros, romelic Catarda aSSis prof. centris gegmiuri s tatistikuri dakvirvebis farglebSi, dadginda, rom am qveynis mSromelTa janmrTelobis mdgomareoba uaresdeba. kerZod, mcirdeba im pirTa raodenoba, romelic Tavis janmrTelobas axasiaTebda rogorc `idealurs~: 2002 wels dafiqsirebuli 34%idan 2008 wels aRniSnul 28%mde. agreTve Semcirda im pirTa raodenoba, romelTa mdgomareobac ar gauaresda maCvenebliT `muSaobis unari wlis bolo Tvis ganmavlobaSi~ 36%dan 29%mde. am cvlilebebis axsna SesaZlebelia stresis eskalaciiT: dasaqmebulTa 41% aRniSnavs erTdroulad sami da meti stresuli faqtoris moqmedebas, amasTan aRiniSneba maTi zrdis tendencia. kanadaSi Catarebuli profesiuli daavadebebis mimoxilva aCvenebs, rom mSromelTa 30,8% aRniSnavs samuSao adgilze sxvadasxva simZimis stress, mniSvnelovnad gamoxatulidan intensiuramde. amasTan aRiniSneba stresis pirobebSi moxvedris saSiSroeba fsiqikur janmrTelobaze misi gavlenis zrdis gamo.
37bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
buleba: umuSevrobis done – sikvdilobis saerTo done, avadobis done, agreTve sikvdilobis sixSire gss daavadebebis gamo da suicidebis sixSire. umuSevrebs Soris dasaqmebulebTan SedarebiT daavadebis gamo mimarTvianoba ufro xSiria, janmrTelobis mdgomareoba ki uaresi. amasTan axalgazrda umuSevar adamianebSic ki, stagnaciis periodSi xSirdeba somaturi da fsiqikuri darRvevebi, intensiuri ekonomiuri zrdis periodSi ki mosaxleobis am segmentSi daxmarebisTvis mimarTvianoba qveiTdeba.
samuSao da profesiuli daavadebebisayrdenmamoZravebeli aparatis da
avadebebi yvela profesiul daavadebas Soris udides nawils Seadgens da, simptomebis simZimis mixedviT, varirebs umniSvnelo tkivilidan – seriozul samedicino problemamde, rodesac aucilebeli xdeba mkurnaloba. mag., gvirabis sindromi, xasiaTdeba mkveTrad gamoxatuli simptomebiT, magram araspecifikuri tkivili da diskomfortis SegrZneba Znelad eqvemdebareba zust aRweras, romelic aucilebelia diagnostikisTvis (cxrili 2). amgvari simptomatika aRiniSneba kefis, kisris, mxris sartylis, zemo kidurebis midamoSi, Tumca SeiZleba Seexos qvemo kidurebsac. evrokavSiris monacemebis mixedviT, evropis qveynebSi daaxloebiT 60 milion dasaqmebuls (mSromelTa 25%) aReniSneba Civilebi zurgis tkivilze, 23%s ki kunTebis tkivili. saSualod evropis mrewvelobaSi dasaqmebuli mosaxleobis 17%s aReniSneba tkivili zemo an qvemo kidurebze. sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebi umravles SemTxvevaSi warmoadgens kumulirebul daavadebebs, romelic formirdeba xangrZlivi drois ganmavlobaSi mudmivi ganmeorebiTi gadatvirTvis gamo, Tumca SeiZleba aRiniSnos mwvave travmis SemTxvevaSic (mag. motexiloba) samuSaoze ubeduri SemTxvevis Sedegad. simZimeebis aweva, mouxerxebeli poza, mudmivad gameorebadi operaciebis Sesrulebis gamo gadatvirTva warmoadgens yvelaze xSir biomeqanikur risk faqtors sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis ganviTarebisTvis. eqspertebis Sefa
profesiuli daavadebebis ekonomiuri aspeqti
profesiuli daavadebebis problemis ekonomiuri aspeqti Zalian mniSvnelovania da moicavs mTel rig momentebs, Semosavlis dakargvis, sadazRvevo premiis dakargvis, avadobis baraTis anazRaurebis, gamocdili personalis pensiaze adre gasvlis, TanamSromelTa swavlebaze gaweuli xarjebis da Sesrulebuli samuSaos xarisxze (Sedegiani produqcia) janmrTelobis darRvevis gavlenis CaTvliT. evrokavSiris qveynebSi amgvari danakargi fasdeba, rogorc erTiani erovnuli produqtis 2,63,8%. amasTan, aqedan 50%mde Seadgens sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebi (eqspertebis SefasebiT, rac Seadgens Sesabamisad erTiani erovnuli produqtis 0,52%s). didi britaneTis SromiTi resursebis Semswavleli laboratoria acxadebs, rom 20092010 wlis periodSi sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis gamo samuSaos dReebis danakargma Seadgina 9300000. amas unda daematos samedicino konsultaciis, mkurnalobis da hospitalizaciis xarjebi.
ras niSnavs profesiuli daavadebebi dasaqmebulebisa da maTi ojaxis
wevrebisTvisprofesiuli daavadebebi uaryofiTad
moqmedebs dasaqmebuli adamianis cxovrebis xarisxze, agreTve mis ojaxur cxovrebaze. mag. did britaneTSi, subieqturi SefasebiT, profesiuli daavadebebiT gamowveuli sicocxlis xarisxis daqveiTebis (tkivili, Civilebi) da agreTve ojaxSi funqciis SezRudvis fonze warmoqmnili problemebiT miyenebuli zarali Seadgens 2,2 miliard funt sterlings. profesiuli daavadebebis gamo pensiaze naadrevad gasvla yoveli dasaqmebulisTvis saSualod 510 000 funti sterlingia.
umuSevrobas da janmrTelobas Soris kavSiri kargad cnobilia. aSkaraa pirdapiri damokidebuleba umuSevrobasa da sikvdilobas, agreTve fsiqikur da fizikur avadobas Soris. saerTod, sxvadasxva kvlevebis monacemebis mixedviT, dadasturebulia Semdegi proporciuli damokide
sxvadasxva
38 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
sebiT, evropaSi dasaqmebulTa daaxloebiT 62% asrulebs ganmeorebiT moZraobebs, romlebSic monawileobs majis da mxris saxsrebi, 46% daaxloebiT samuSao drois meoTxeds atarebs mouxerxebel, damRlel an mtkivneul pozaSi. `TeTrsayeloiani~ TanamSromlebis (klerkebi, umcrosi da saSualo rgolis menejerebi) 18% aRiSnavs, rom gadatvirTulni arian mTeli samuSao dRis ganmavlobaSi. da bolos, dasaqmebuli qalebis 50% da mamakacebis 45% Tavis yvela samuSao dRes kompiuteris monitorTan atarebs. organizmze profesiuli datvirTvis gavlenis Sesafaseblad (somaturi aspeqti) Catarebulma kvlevebma aCvena, rom arsebobs dadebiTi urTierTkavSiri riskis fizikur faqtorebs da sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiul daavadebas Soris. SromiTi pirobebis fizikuri maxasiaTeblebi, romlebsac SeuZliaT daavadebis gamowveva, moicavs iseT stresul faqtorebs, rogoricaa SezRuduli samuSao sivrce, lokaluri an sistemuri gadaciveba an gadaxureba, sinaTlis ukmarisoba (cudi ganaTeba), xmauris maRali done (cxrili
1). maTi zemoqmedeba iwvevs gadatvirTvas, aiZu lebs, miiRon mouxerxebeli, damRleli poza, aqveiTebs yuradRebis koncentracias, rac zrdis travmebis da ubeduri SemTxvevis risks. mag. adamianebSi, romlebic mTel dRes kompiuteris monitorTan atareben, gavrcelda da epidemiis xasiaTs atarebs iseTi profesiuli daavadebebi, rogoricaa xerxemlis kisris nawilis tkivilis sindromi, mxris sartylis da majis saxsrebis tkivili. agreTve mocemuli saqmianoba dakavSirebulia stresuli faqtorebis moqmedebasTan zemoaRniSnuli si idan: samuSaos SezRuduli sivrce, sinaTlis ukmarisoba, aradamakmayofilebeli ergonomika. profesiuli daavadebebis riskfaqtorebis CamonaTvalSi samuSao adgilze arsebuli Zlieri xmauris Seyvana SeiZleba did britaneTSi 21 000 dasaqmebulis registraciaze dayrdnobiTac, romlebic smenis gauaresebas uCivian (20092010 wlis monacemebi). riskfaqtorebis CamonaTvalSi Semdegia `daavadebuli Senobis sindromi~. am sindromisTvis damaxasiaTebelia Semdegi simptomebi: anTebebi, sasunTqi gzebis
meqanikuri(fizikuri faqtorebi)
organizaciulifsiqosocialuri faqtorebi
individualurifaqtorebi
Sromis fizikuri aspeqtebi simZimeebis aweva mZime fizikuri samuSao meqanikuri ganmeorebiTi
moZraobebi pirdapiri meqanikuri zewo
la organizmis qsovilebze vibracia mouxerxebeli da statikuri
pozasamuSao pirobebi (samuSao
adgili) eqstremaluri temperatura cudi ganaTeba xmauris maRali done sivrcis SezRudva qimiuri reagentebis, mtvris,
gazis, gamonabolqvis, Tambaqos bolis zemoqmedeba
muSaoba `gansakuTrebuli tempebiT~ damoukideblobis defici
ti davalebis Sesrulebisas kontrolis ar arsebobis pirobebSi samuSaoTi ukmayofileba,
monotonuri, `meqanikuri~ samuSao cvlebSi muSaoba (Ramis
cvlebi) gamofitva kolegebis mxridan, super
vaizerebis da menejeris mxardaWeris ar arseboba Sromis anazRaurebis sis
tema
avadmyofobis istoria fizikuri da fsiqolo
giuri SesaZleblobebi asaki simsuqne Tambaqos moweva cxovrebis da muSaobis
stili arsebuli gamocdileba molodini Tavdajerebuloba
cxr. 1. profesiul daavadebaTa ganmapirobebeli riskfaqtorebi
39bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
infeqciebi, asTmuri darRvevebi. mizezis saxiT ganixileba saofise dawesebulebebSi ventilaciis dabali done da amasTan dakavSirebuli obis warmoqmna. profesiuli saqmianoba, romlis drosac adamianebi mudmiv SexebaSi arian qimiur reagentebTan, mtverTan, bolTan, TambaqosTan an gazTan, agreTve SeiZleba iwvevdes profesiul daavadebebs (cxrili 3). daavadeba viTardeba ara dauyovnebliv, aramed samuSao adgilze stresuli faqtorebis mravalwliani zemoqmedebis Sedegad; amitom mraval kvlevaSi aRniSnuli sikvdilobis zrdis mizezi adamianebSi, romlebic cota xnis win gavidnen pensiaze, unda eZebon Sromis mavne pirobebis xangrZliv zemoqmedebaSi. axlaxan dadasturda, rom naxSirbadis nanonawilakebis SesunTqva adamianebSi, romlebic muSaoben lazerul printerebTan (toneri) iwvevs maT mezoTeliur dagrovebas organizmSi da negatiur efeqts janmrTelobaze. onkopaTologiebis kvlevam aCvena, rom letaluri gamosavlis 5,3% dakavSirebulia profesiul saqmianobasTan. am daskvnamde misvlis saSualebas iZleva is faqti, rom 2005 wels daregistrirebuli kibos SemTxvevebis 4% dakavSirebuli iyo pacientis muSaobasTan. kacebSi kibos SemTxvevebis 56%Si (mezoTelioma, filtvis kibo, kuWis kibo, saTesle jirkvlis kibo da kanis kibos aramelanomuri formebi) aRniSnuli iyo kavSiri samSeneblo sferoSi muSaobasTan, qalebSi kibos 54%Si gamovlinda kavSiri sxvadasxva cvlaSi muSaobasTan (maT Soris, sarZeve jirkvlis kiboc).
fsiqosocialuri da organizaciuli faqtorebi
fsiqosocialuri faqtorebi moicavs Sromis organizebis, samuSaosadmi wayenebuli moTxovnebis, misgan siamovnebis miRebis, mosalodneli gaTavisuflebis/samuSaos moulodneli cvlilebis, konfliqtebis da safrTxeebis, urTierTobisa da kolegebisa da menejerisgan mxardaWeris individualur subieqtur Sefasebas. fsiqosocialuri riskebi warmoadgens seriozul potencials fsiqoemociuri darRvevebis ganviTarebis mxriv, radgan adamiani maTi arsebobisas mudmivi stresis zewolis
qveS eqceva. aRniSnulia pirdapiri kavSiri stressa da SromiT pirobebs Soris, kolegebTan urTierTobis CaTvliT, amasTan, konfliqti kolegebTan an mmarTvel personalTan miT ufro Rrmavdeba, rac ufro maRalia wayenebuli moTxovnilebebis done. gamovlinda profesionaluri stresis gan sakuTrebiT maRali done ganaTlebul, in teleqtualuri samuSaos Semsrulebel adamianebSi, agreTve menejerebsa da administratorebs Soris. analitikur angariSebSi moyvanilia monacemebi, romlebic adasturebs kavSirs fsiqosocialur riskfaqtorebsa da sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiul daavadebebs Soris. organizaciuli faqtorebi moicavs samuSao sqemebis aRweras, kerZod Sromis da dasvenebis cvlebis ciklebs (muSaoba cvlebSi), warmoebis kulturas, marTvis stils, avtonomiurobis dones, Sromis anazRaurebis sistemas. cvlebSi momuSave dasaqmebulebi gansxvavdebian Tavisi SesaZleblobebiT, atipuri ganrigisa da dasvenebisadmi adaptaciis unariT Sereuli cirkaduli ritmebis gamo. desinqronizacia, romelic exeba rogorc Zilis cikls, ise cirkadul ritmebs, qmnis daavadebisTvis xelsayrel fons cvlebSi momuSavesTvis; kerZod izrdeba gulsisxlZarRvTa daavadebebis ganviTarebis, lipidebis da glukozis metabolizmis darRvevis, kuWnawlavis muSaobis darRvevis, sarZeve jirkvlis kibos riski, qveiTdeba orsulobis albaToba.
individualuri faqtorebiprofesiuli daavadebis ganviTarebis
individualuri faqtorebi damokidebulia specifikur demografiul maxasiaTeblebze, avadmyofobis istoriasa da fizikur mdgomareobaze, agreTve mSromelebSi motivaciis, xasiaTis, qcevis da pirovnuli Tvisebebis arsebobaze. gadatanili stresis saerTo moculoba agreTve damokidebulia mraval sxvadasxva faqtorze, rogoricaa romelime fsiqotipisadmi mikuTvneba, warmodgenil moTxovnilebebTan Sesabamisoba, agreTve moulodnel situaciebTan gamklavebis SesaZlebloba, adre arsebuli gamocdileba, sakuTar ZalebSi darwmuneba, cxovrebis stili. sayrdenmamoZravebeli
40 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
aparatis profesiuli daavadebebis ganviTarebasTan dakavSirebuli faqtorebia TanamSromlebis materialuri waxaliseba, agreTve maTi karieruli ambiciebi, evropaSi zemo kidurebis daavadebebi ufro xSi
ria qalebSi vidre mamakacebSi, radgan qalebSi ZiriTadi datvirTva modis majis da mxris saxsarze. kerZod qalebis 35% asrulebs ganmeorebiT operaciebs; mamakacebSi es maCvenebeli Seadgens 31%s. sayrdenma
zemo kidurebi qvemo kidurebi zurgi da kiseri
gadatvirTvis sindromidaavadebebi kumulaciuri tkivilis SedegaddaZabvis morecidive travmebi
ar arsebobs zurgitkivili qveda areSikiseriarairadirebuli tkivili xerxemlis kisris nawilSi (kisris daWimulobis sindromi)
cxr. 1. sayrdenmamoZravebeli aparatis prof. daavadebaTa CamonaTvali
araspecifikuri profesiuli daavadebebi
mxris sartyelitkivili mxris saxsrebSibursititkivili myesebis travmis gamo tendinitiorTava kunTis tendinitiintraspinaluri tendinitimkerdis kunTis tendiniti Sejaxebis sindromi
idayvilateraluri epikondilitimedialuri epikondilitibursiti
xeli da mtevanigvirabis sindromibursitimyesebis tramvasTan dakavSirebuli tkivilitenosinovitivibraciuli sindromi
fexi da TeZoosteoarTritimenjbarZayis saxsris troqanteritimuxlis myesebis daWimvatkivilebi radikulitisas
muxli da kviristavi`muxliT dartyma/hiperkeratozibursitimeniskis dazianebaosteoarTritipatelofemoraluri tkivilis sindromiprepatelaruli tendinitimuxlis moZraobis SezRudvaintrapateraluri tendinitimotexilobebi
koW-wvivis saxsari, qusliaqilevsis myesis tendinitimazoliiribi brtyelterfianobafexis me2, me3, me4 TiTebis deformaciaplantaruli fastici (quslis dezi)motexilobavarikozivenuri daavadebebi
specifikuri profesiuli daavadebebi
problemebi xerxemlis diskebze (kisris daWimulobis sindromi da spondilolisTezi)kisris kunTebis daZabvairadirebuli tkivili kisris nawilSi
41bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
moZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis bunebaSi aRmoCenili endogenuri gansxvavebebi, paTogenuri faqtorebis Semdegi rigis ganxilvisas, exeba anTropomorful Taviseburebebs: mag. sxeulis zomis da fizikuri Zalis gansxvaveba qalebsa da mamakacebSi. `mamakacuri~ samuSaos Sesrulebisas qalebSi izrdeba sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis ganviTarebis riski. cnobilia, rom warsulSi travmis arseboba zrdis axali travmis risks, gansakuTrebiT Tu adamiani fizikurad mcired an saerTod araaqtiuria arasamuSao dros. eWvs ar iwvevs is faqti, rom sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis riski xandazmulebSi mniSvnelovnad maRalia axalgazrda adamianebTan SedarebiT – rogorc muSaobis didi staJis, agreTve eqspoziciis da riskfaqtorebis gamo, ise organizmis daberebis Sedegad. es dasturdeba Semdegi monacemebiT: zurgis tkivilebze Civilebi aRiniSneba saSualod axalgazrda adamianebis 25%Si 1525 wlis asakSi, 55 wlis adamianebSi ki es maCvenebeli Seadgens 35%s. qvemo kidurebis areSi sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis ganviTarebis riskfaqtorebs (menjbarZayis da muxlis saxsris osteoarTriti) qalebisT
vis xandazmuli asaki da simsuqne (sxeulis masis indeqsis momateba) warmoadgens. amas garda, qronikuli daavadebis Semdgom ganviTarebasa da avadmyofobis gamo samsaxuris xangrZlivi droiT gacdenaSi Tavisi wvlili Seaqvs dacviT qcevas, romelic mimarTulia realobasTan nebismieri saxis konfrontaciis asacileblad.
zurgis mwvave tkivilis mqone pacientebSi aseTi tipis fsiqologiuri Tavdacva dasaxelda avadmyofobis gamo OoTxkviriani Svebulebis aRebis erTerT ZiriTad mizezad, romlis drosac ZiriTadi simptomi iyo mudmivi gadaRliloba – xalngrZlivi periodis ganmavlobaSi tkivilgamayuCeblebis miRebis fonze.
kavSiri sayrden-mamoZravebeli sis-temis profesiul daavadebasa da
stress Sorisramdenime epidemiologiuri kvle
vis daxmarebiT aRweril iqna fizikuri da fsiqikuri xasiaTis sxvadasxva jgufis riskfaqtorebis urTierTqmedebis roli sayrdenmamoZaravebeli sistemis profesiuli daavadebebis ganviTarebaze, maTi xangrZlivi eqspoziciis pirobebSi. paTogenezis am modelis `Sualedur rgolad~ dasaxelda xangrZlivad moqmedi fizikuri da fsiqosocialuri riskfaqtorebis moq
sxvadasxva
organo profesiuli eqspozicia daavadeba
filtvebi
kani
gazis, orTqlis, qimiuri reagentebis, mtvris CasunTqva
filtvebis qronikuli obstruqciuli daavadeba
mineraluri mtvris CasunTqva da filtvebSi dagroveba
azbestozi (azbestozuri cxeleba)pnevmokoniozi (naxSiris mtveri)silikozi (siliciumis kristalebi)
bambis mtvris CasunTqva bisinozi
organuli substanciebis CasunTqva
alergiuli reaqciebi(mag. fermeris filtvi)
tyviis abosrbcia tyviiT intoqsikacia
kontaqturi dermatitikontaqti sarecx da sawmend saSualebebTan, Senobis dasalagebel saSualebebTan (`sveli samuSao~)
cxr. 3. qimiur reaqtivebTan, mtverTan, airebTan, gamonabolqvTan dakavSirebuli prof. daavadebebi
43bioregulaciuri medicina, #1 - 2011
sxvadasxva
medebis fonze ganviTarebuli profesiuli stresi, romelic iwvevs sayrdenmamoZravebeli sistemis mTel rig daavadebebs. sayrdenmamoZravebeli sistemis daavadebis mqone pacientebze riskis fsiqosocialuri faqtorebis zemoqmedeba (magaliTad, depresia an tkivilze dezadaptiuri pasuxi) xels uwyobs mwvave mdgomareobis qronikul formad gadaqcevas, anu daavadebis iseT saxeobad gardaqmnas, romelic invalidobas iwvevs. samecniero literaturis SedarebiTi ganxilva saSualebas iZleva sruliad naTlad moxdes im daskvnis konstatireba, rasac sul ufro da ufro meti jvaredini kvlevebi adasturebs: stressa da sayrdenmamoZravebeli sistemis profesiul daavadebebs Soris kavSiri arsebobs. amasTan, sirTuled rCeba mizezSedegobrivi kavSiri da misi zusti aRwera. Tumca, ramdenime epidemiologiuri kvlevis monacemebiT, SeiZleba saubari prognozirebad urTierTkavSirze fsiqologiuri daZabulobis simptomebsa da sayrdenmamoZravebeli sistemis daavadebebs Soris.
magaliTad, prospeqtulma kvlevebma aCvena dadebiTi korelacia stresis simptomebs/fsiqologiur daZabulobasa da xerxemlis qveda nawilis daavadebebs Soris da stresis simptomebs/fsiqologiur daZabulobasa da kefisa da mxris sartyelSi tkivils Soris. SedarebiT analizSi aseve miTiTebulia, rom prospeqtulma kvlevebma ar aCvena urTierTkavSiri stressa/fsiqologiur daZabulobasa da xerxemlis qveda nawilis daavadebebisa da profesiuli stresisa da tkivils Soris majisa da winamxris areSi, rasac pacientebis damoukideblad afasebdnen.
profesiuli daavadebebis paTologia
meqanizmi, romelic safuZvlad daedo profesiul stressa da daavadebas Soris kavSiris asociaciebs, kerZod ki, gulsisxlZarRvTa sistemis daavadebebs, savaraudod, dafuZnebulia stresze neiroendokrinuli pasuxis uSualo aqtivaciaze da misi aqtivaciis gasaSualoebaze arajansaRi cxovrebis wesis Sedegad (maT Soris, moweva, alkoholi, dabali fizikuri
aqtivoba). sxvadasxva socialuri jgufis warmomadgenlisTvis gulsisxlZarRvTa sistemis daavadebebis riskfaqtorebi gansxvavebulia. mmarTveli personalisTvis – es aris Warbi wona, hipertonia da sisxlSi glukozis da dabali simkvrivis lipoproteinebis momatebuli done.
adamianebisTvis, romlebic, ZiriTadad, fizikuri SromiT arian dakavebuli, – es gulis SegubebiTi memkvidruli daavadebebi da fibrinogenis maRali donea. aRsaniSnavia, rom dResdReobiT adamianebSi SeiniSneba rogorc fsiqikuri, aseve fizikuri stresis zrda. da es aris samuSaos mimarT gazrdili moTxovnebis Sedegi. hipoTalamushipofiziTirkmelzeda jirkvlis qerqis RerZis stimulacia ganapirobebs sisxlSi glukokortikos teoridebis, ZiriTadad kortizolis gadmosrolas. `samizne~ obieqts am dros warmoadgens metabolizmi da cximovani qsovili. globalizaciis da Sromis modernizaciis procesebi karnaxobs pirobebs, romelTa drosac profesiuli nevrogenuli stresi gardauvalia, rac niSnavs rom gardauvalia glukokortikosteroidebis momatebuli gamotyorcna. dRes aRiarebulia isic, rom inteleqtualuri samuSao, Zilis xangrZlivobis da xarisxis Semcirebis fonze, zrdis sisxlSi kortizolis dones, agreTve axdens sisxlSi glukozis donis destabilizacias, ris Sedegadac dabali energetikuli xarjvis gamo izrdeba sakvebze moTxovnileba. es iwvevs qsovilebSi cximis dagrovebas. sxva dasxva kvlevebis dros profesiul saq mianobas, fsiqosocialur faqtorebs da saZile arteriis aTerosklerozs Soris kav Siris Seswavlam mogvca sxvadasxva Sedegi. zogierTi kvlevis Tanaxmad, samuSaoze stress da aTerokslerozis riskis zrdas Soris kavSiri ar arsebobs, sxva kvlevebis dros gamovlenilia aTerosklerozuli saZile arteriis ganviTarebis mniSvnelovani progresi mamakacebSi, romelTa samuSaozec arsebobs Sromis maRali moTxovnebi da romelic arasakmarisad aris anazRaurebuli sxva mamakacebis samuSaosTan SedarebiT. saZile arteriebis Sua intimas kompleqsis sisqe gaxda maCvenebeli, romlis gaTvaliswinebiTac aRmoCenili iyo samuSaoze
44 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
mier aixsneba somatizaciis TvalsazrisiT dabali donis profesionaluri stresiT: stresi gamokvleul pacientebSi ar miiCneva seriozulad, magram somatirdeba, rac vlindeba Sua intimas sisqis momatebiT.
profesiuli saqmianobis dros ganviTarebuli stresuli situaciebi warmoadgens emociuri xasiaTis darRvevis induq
moTxovnis doneebTan korelacia. amasTan aRniSnulia, rom mocemuli damokidebuleba dadasturebulia mamakacebisTvis, magram ara qalebisTvis. profesiul stress da preklinikur aTerokslerozs Soris mniSvnelovani korelaciis koeficinetebis ararseboba (mag. saZile arteriebis Sua intimas kompleqsis sisqe) avtorebis
tipi moqmedebis efeqti zemoqmedeba
kortikosteroidebi
miorelaqsantebi
analgetikebi narkotikuli efeqtiT
tricikluri antidepresantebi
anqsiolitikebi
arasteroiduli anTebissawinaaRmdego preparatebi
tkivilis sindromis Semamsubuqeblebi da anTebis reduqcia
Cveulebriv gamoiyeneba saSualo simZimis xarisxis tkivilis sindromis SemsubuqebisTvis
tkivilis sindromis kontroli
tkivilis sindromis kontroli
gamoiyeneba depresiis TerapiisTvis tkivilis damxmare mkurnalobis saxiT da Zilis darRvevis dros damSvidebisTvis
gamoiyeneba SfoTvis Se sam cireblad da Zilis da rRvevisas dasamSvideblad
prostaglandinebis sinTezis inhibireba cog2is fermentuli aqtivobis daqveiTebisas
savaraudod ZiriTadad moqmedebs zurgis tvinis doneze, Tavis tvinis Reroze an Tavis tvinze, xels uwyobs neorogadacemis progress
zemoqmedebs centralur nervul sistemaze da urTierTqmedebs specifikur receptorebTan impulsebis gadacemis pirobebis Sesaqmnelad.pacientebis movlis xarisxis uzrunvelyofisTvis aucilebelia maTi komfortis uzrunvelyofa, fizioTerapiis CarTva da qronikuli tkivilis sindromis kupireba.
zrdis neiretransmiterebis moqmedebis xangrZlivobas norepinefrinis da serotoninis ukumitacebisas inhibirebis daxmarebiT
aqtivobis gamovlenis farTo speqtri, mimarTuli ZiriTadad imunur sistemazeanTebissawinaaRmdego citokinebis eqspresiis stimulacia da anTebiTi citokinebis eqspresiis Seferxebafosfolipidebis da araqidonis mJavas konversiis inhibitorebiiwvevs Rrma da mravalferovan metabolur efeqtebs (sxvebs Soris diabetis gamwvavebasac)
upirveles yovlisa, moqmedebs gama aminozeTovan mJavis neirogadacemaze tvinis limbur sistemaSi
cxr. 4. sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebis dros gamoyenebuli farmakologiuri Terapia
45bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
torebs, romlebmac SeiZleba imoqmedos neiroendokrinuli imunuri sistemis muSaobaze. adamianebSi, romlebic mZafrad aRiqvamen profesiul stress an eSiniaT samuSaos dakargvis, agreTve umuSevrebSi, aRiniSna dabali reaqciuli SesaZlebloba. mecnierebis azriT, samuSaosTan dakavSirebuli stresi (mag. cirkaduli ritmis darRvevis Sedegad Ramis cvlaSi muSaobisas) asocirebulia autoimunuri darRvevebis momatebul riskTan.
arsebobs monacemebi imis Sesaxeb, rom Zilis darRveva da uZiloba uSualod da kav Sirebulia kileri ujredebis reduqciasTan (NK) da organizmis anTebis sawinaaRmdego reaqciis SemcirebasTan. aRmoCnda, rom profesiuli stresi negatiur gavlenas axdens imunur pasuxze. profesiuli daavadebis sxva kvlevebSi gamovlinda, rom gadatvirTuli samuSao iwvevs kileruli ujredebis Semcirebas (NK), magram ar moqmedebs imunuri sistemis funqcionirebis sxva parametrebze, rogoricaa kileri ujredebis citotoqsikuri aqtivobis da am ujredebis raodenobis Sefardeba, Т da Вlimfocitebis raodenoba. kileri ujredebis (NK) raodenobis daqveiTeba miuTiTebs bunebrivi imunitetis aqtivobis mniSvnelovan daqveiTebaze. zedmeti muSaobisas kileri ujredebis raodenobis Semcireba SeiZleba iyos Sedegi kileri ujredebis ganawilebisa limfur organoebsa da periferias Soris, kiler ujredebze citotoqsikuri aqtivobis dakargvis an β- adrenoreceptorebis disregulatoruli darRvevis gareSe.
mocemuli kvlevis mimdinareobisas agreTve naCvenebi iyo urTierTkavSiri gadatvirTul samuSaos da sxeulis masis indeqsis momatebas Soris, Zilis xangrZlivobis Semcireba, samuSaoTi kmayofilebis Semcireba; amgvarad kileri ujredebis daqveiTeba ganixileba, rogorc mTeli rigi faqtorebis SeTanxmebuli urTierTqmedebis Sedegi.
profilaqtikis strategiebiSedarebiT zogadi warmodgenis Tanax
mad, daavadeba da invalidoba, romelic axlavs sayrdenmamoZrevebeli aparatis
araspecifikur profesiul daavadebebs, SeiZleba gakontroldes mxolod biofsiqosocialuri modelebis farglebSi, rac moicavs gazomvaTa mTel rigs. pirvel rigSi, ganixileba biologiuri gazomvis sakiTxi, janmrTelobis fizikuri an mentaluri faqtorebi, amoqmedebuli fiziologiur disfunqciaSi. Semdeg, fsiqologiuri cvlilebebi, romlebic moicavs adamianis pirovnebis maxasiaTeblebs, Tavdajerebulobas, gadalaxvis strategias, situaciis emociuri gadatanis tips. Semdeg socialuri aspeqti, savaraudo socialuri wnexi, funqcionirebis SezRudva, kerZod, kulturuli da socialuri interaqciis farglebSi. agreTve ganixileba gacnobierebuli funqcionirebis an disfunqciis mode li, rogorc individis janmrTelobis specifikur maxasiaTebels da konteqstualur faqtorebs Soris dinamiuri interaqcia, moicavs sxvadasxva gazomvis urTierTqmedebas, erTi mxriv pirad, fsiqologiurs da meore mxriv ki – socialur, profesionalurs. mocemuli modeli adeqvaturia swored sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiuli daavadebebis profilaqtikisTvis, radgan masSi gaTvaliswinebulia ara mxolod janmrTelobis fizikuri aspeqtis biologiuri sakiTxebi, aramed fsiqosocialuri faqtoric, romelic Zalian mniSvnelovania profesiul saqmianobaSi. Sesabamisad, profilaqtikis strategia, romelic mimarTulia sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis profilaqtiki sken, unda iTvaliswinebdnes profesiul sa qmianobaze uaryofiTi faqtorebis moqmedebis xangrZlivobas, romelic ara mxolod fizikuri, aramed fsiqologiuri xasiaTisa, da, agreTve, Tavad adamianis individualur reaqcias. saerTo profesiuli riskis daqveiTebis miuxedavad, profilaqtikuri zomebi, romlebic mimarTulia fizikur da/an fsiqosocialuri aspeqtebisken, SeiZleba arasakmarisi iyos sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiul daavadebebis profilaqtikisTvis. pacientis individualuri fsiqologiuri reaqcia (maT Soris Tavis daavadebazec) rogorc sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiuli daavadebebis formirebis wo
46 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
nasworuli faqtori, Zalian mniSvnelovan rols TamaSobs: zustad es faqtori sxva danarCenebis gavlenis reduqciis fonzec SeiZleba iwvevdes sayrdenmamoZravebeli aparatis daavadebebs. cota xnis win Cochra-ne mimoxilvaSi gamotanili iqna daskvnebi, rom samuSao adgilze Catarebuli profilaqtikuri RonisZiebebi Sedegebs iZleoda mxolod im samuSao dReebis raodenobis Semcirebis mxriv, romlebic daikarga sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiuli daavadebebiT gamowveuli Sromisuunarobis gamo, magram uSedego iyo mSromelTa saerTo janmrTelobis gaumjobesebis aspeqtSi. arsebobs profilaqtikuri Carevis mravali potenciuri SesaZlebloba, ro melic mimarTulia ama Tu im profesiis Tanmxlebi sxvadasxva problemis Tavidan asacileblad. sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis profilaqtikis Taobaze 20052006 wlebSi miRebuli mecnieruli monacemebis erTerT angariSSi SemoTavazebuli iyo prevenciuli RonisZiebebis Semdgomi klasifikacia, romelic moicavda 4 ZiriTad kategorias:
organizaciuli da administraciuli (mag. Sesvenebebi dasasveneblad)
teqnikuri, axali inJinruli gadawyvetilebebis danergva, ergonomikis gaumjobeseba (instrumentebi, teqnika, meqanikuri aRWurviloba)
specialuri dacva (individualuri spec. dacvis nivTebi)
bihevioristika (treiningebi, aerobika mouxerxebeli pozis efeqtis mosaxsnelad).
sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiuli daavadebebis profilaqtikis efe q turobis kvlevebi sxvadasxva nawilSi, ro melic atarebs SemTxvevebis seriuli Ses wavlis xasiaTs, aCvenebs, rom sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis prevenciis RonisZiebebs Se uZlia:
daaqveiTos SromiTi saqmianobiT gamowveuli Sromisuunarobis gamo aRebuli Svebulebebis sixSire
gaaumjobesos SromiTi pirobebi da Sromis dacvis saerTo done
dadebiTi gavlena moaxdinos Sromis una
ris zrdaze, agreTve Sesrulebul samuSaoze da warmoebul produqtze.
Terapiis SesaZleblobebisayrdenmamoZrevebeli aparatis pro
fesiuli daavadebebis problematikiT da menejmentiT dakavebuli arian sxvadasxva dargis specialistebi: medicinis, Sromis organizaciis, ergonomikis, sociologiis, fsiqologiis da sxv. sayrdenmamoZravebeli aparatis specifikuri da araspecifikuri profesiuli daavadebebis samkurnalod gamoiyeneba Terapiis sxvadasxva SesaZleblobebi – farmakologiuri saSualebebidan fsiqologiur daxmarebamde. Terapiis aramedikamenturi meTodebi moicavs samkurnalo fizkulturas, bihevioristikul teqnikas, kurortologias da balneoTerapias, Sesvenebebis CarTvas samuSao dRis ganmavlobaSi (Sromis dacva). ergonomiuri garemos Seqmnas samuSao adgilas. farmakologiuri saSualebebi (cxrili 4) gamoiyeneba sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiuli daavadebebis fizikuri simptomebis kupirebisTvis (analgetikebi, steroiduli da arasteroiduli anTebissawinaaRmdego preparatebi, miorelaqsantebi), rogorc fsiqikuri diskomfortis moxsnisTvis (mag. antidepresantebi). komplementaruli bioregulaciuri Terapiis meTodebi agreTve warmatebiT gamoiyeneba sayrdenmamoZravebeli sistemis profesiuli daavadebebis mkurnalobis da profilaqtikisTvis: akupunqtura, kompleqsuri antihomotoqsikuri Terapia da sxva meTodebi. bioregulaciuri medicinis meTodebis daxmarebiT mocemuli jgufis mkurnalobisas realizdeba pacientis problemebisadmi saerTo, holisturi midgoma. agreTve farTod gav rcelebulia SeTanxmebuli mkurnaloba, romelic moicavs konvencionaluri (qirurgiul zomebamde, romlebic aucilebelia rig SemTxvevebSi konservatul Terapiaze uaris Tqmisas) da alternatiuli tipis midgomebs. mimoxilvaSi, romelic eZRvneba morecidive tkivilis sindromis mkurnalobas daWimulobis travmis Sedegad, Terapiis sxvadasxva meTodis analizis safuZvelze keTdeba daskvna, rom mkurnalobis midgomebi ar iTva
47bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
sxvadasxva
liswinebs erTian sqemas yvela SemTxvevaSi, magram saWiroebs individualur midgomas. mkacri rekomendaciebis ararseboba ar gulisxmobs maT srul ararsebobas, amitom:
araspecifikuri daavadebebis mkurnaloba rekomendebulia samkurnalo fizku lturis saSualebiT, romelic ax dens sim ptomebis kupirebas, mimarTu lia ufro aqtiuri cxovrebis wesis formirebisken. agreTve mniSvnelovania manualuri Terapiis gamoyeneba mag. osteopaTiis an qiropraqtikis meTodebisa.
majis gvirabis sindromi: kortikosteroidebis lokaluri inieqciebi, agreTve peroraluri kortikostaroidebi (Terapiis mokle kursebi), majis saxsris imobilizacia da qirurgiuli zomebi.
lateraluri epikondiliti (CogburTelis idayvi): lokaluri inieqciebi, agreTve peroraluri Terapia anTebissawinaaRmdego arasteroiduli saSualebebiT (Terapiis mokle kursebi), kortikosteroidebis inieqciebi, ultrasonografia da perkutanuli tenotomia, qirurgiuli zomebi.
tkivili kefis areSi: samkurnalo fizkulturis gamoyeneba, imobilizacia, am meTodebis kombinaciuri gamoyeneba.
tkivilis sindromi mxris sartylis midamoSi: kortikosteroidebis subak romiuli an saxsarSida inieqciebi, fizioTerapia (mag. manualuri Terapiis ga moyeneba da samkurnalo fizkultura) da qirurgiuli arTroskopiuli dekompresia. bioregulatoruli medicinis me Todebis daxmarebiT xorcieldeba sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiuli daavadebebis efeqturi Terapia, kerZod morecidive tkivilis mkurnaloba datvirTvis travmis Semdeg kompleqsuri antihomotoqsikuri preparatis Traumeel Sis inieqciis Semdeg.
kompiuteris mausis mudmivi gamoyenebis Sedegad majis dazianebis sindromi, agreTve profesiuli stresis Semdgomi movlenebi Sedis bioregulaciuri medicinis gamoyenebis Cvenebis wreSi.
daskvnebisayrdenmamoZrevebeli aparatis pro
fesiuli daavadebebis problematika da menejmenti – Ria velia gamokvlevebisTvis, romlis sagansac warmoadgens profesiuli fizikuri da fsiqosocialuri bunebis riskfaqtorebi, agreTve, rac gansakuTrebiT mniSvnelovania, – adamianis individualuri fsiqologiuri reaqcia. dagrovili monacemebi miuTiTebs im gavlenaze, rasac axdens mentaluri da emociuri stresi sayrdenmamoZravebeli aparatis profesiuli daavadebebis ganviTarebaze. am klasis warmoqmnis safuZvelSi myofi rTuli urTierT kavSiri moiTxovs yovelmxriv Ses wavlas, multidisciplinarul midgomas. Terapiis da profilaqtikis efeqturobis momateba SesaZlebelia holisturi principiT, kerZod, myardeba dinamiuri urTierT kavSiri sayrdenmamoZrevebeli aparatis profesiul daavadebebsa da stress Soris, mimarTuli avadobis da stresis Semcirebisken.
literatura
1. EASHW (European Agency for Safety and Health at Work). Introduction to work-related musculoskeletal disorders. FACTS 71. Published 2007. Accessed No-vember 3, 2011
2. Johnson JV, Lipscomb J. Long working hours, occupa-tional health and the changing nature of work organiza-tion. Am J Ind Med 2006; 49 (11): 921–929
3. Devereux J, Rydstedt L, Kelly V, et al. The role of work stress and psychological factors in the development of musculoskeletal disorders: the stress and MSD study. Research Report 273 Health and Safety Executive, 2004
4. von Onciul J. ABC of work related disorders: stress at work. BMJ. 1996;313(7059):745–748
5. Mitchie S, Williams S. Reducing work related psycho-logical ill health and sickness absence: a systematic lit-erature review. Occup Environ Med 2003; 60 (1): 3–9
6. HSE (Health and Safety Executive). Health and safety statistics 2009/10. http://www. hse.gov.uk/statistics/in-dex.htm. Published 2010. Accessed March 30, 2011
7. EASHW (European Agency for Safety and Health at Work). Work-related musculoskeletal disorders in Eu-rope. FACTS 3. 2000a. http://osha.europa.eu/en/publi-cations/factsheets/3. Accessed November 3, 2011
8. European Commission. Eurostat. http://epp.eurostat.ec. europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_data-base. Published 2011. Accessed November 3, 2011
9. US Department of Labour Bureau of Labor Statistics. Injuries, illnesses, and fatalities. http://www.bls.gov/iif/. Accessed November 3, 2011
48 bioregulaciuri medicina, #1 - 2013
konkursi
homotoqsikologiis saerTaSoriso sazogadoeba da kompania `Biologische Hailmitel Heel GmbH~ antihomotoqsikur medicinaSi fundamenturi, klinikuri da gamoyenebiTi kvlevebis mxardasaWerad yovelwliurad acxadebs konkurss hanshainrix rekevegis saxelobis saerTaSoriso premiis mosapoveblad.
mTavari premia 10 000 evro eniWeba saukeTeso dasrulebul samecniero naSroms, romelic aviTarebs antihomotoqsikur medicinas da eZRvneba kompleqsuri homeopaTiuri preparatebis Seswavlas.
miiReba: fundamenturi samecniero kvlevebi; kvlevebi antihomotoqsikuri preparatebis praqtikul gamoyenebaze, rogorc Tanamedrove medicinaSi, aseve veterinariaSi; cxovelebze Catarebuli eqsperimentuli naSromebi ar miiReba.
damatebiTi premia – 5000 evro eniWeba winaswar da pilotur kvlevebs, romelmac SeiZleba gamoavlinos antihomotoqsikur TerapiaSi momavali kvlevebis mimarTulebani.
2014 wlis premiis mosapoveblad masalebis gagzavna unda moxdes momavali wlis 31 maisamde.
detaluri informaciisaTvis mimarTeT homotoqsikologiis saerTaSoriso sazogadoebis warmomadgenlobas saqarTveloSi.
misamarTi: Tbilisi, al. yazbegis #24a, t: 822 311311; 822 311911; 822 183803.
hans-hainrix rekevegis saxelobis saerTaSoriso premia
konkursi