2018 07 03 voortgangsrapportage interventieplan zorg en ... · inleiding voortgangsrapportage...

InterventieplanZorgenWelzijn

Fase2-2018

Voortgangsrapportagekwartaal1

10juli2018

Inhoudsopgave

1 Inleiding...........................................................................................................................................41.1 Aanleidingendoelstelling.............................................................................................................41.2 Terugblik2017..............................................................................................................................41.3 OpgavevanInterventieplanfase2................................................................................................51.4 Relatiemetinterventieplanfase3................................................................................................51.5 Data-gestuurdwerken..................................................................................................................6

2 Eerstekwartaalvan2018.................................................................................................................72.1 Aanmeldingensocialewijkteams..................................................................................................72.2 Jeugd............................................................................................................................................92.2.1 Algemeenbeeld............................................................................................................................92.2.2 Jeugdzorgmetverblijf...................................................................................................................92.2.3 TransformatieJ-LVB.....................................................................................................................102.2.4 Effectennieuweaanbestedingenbudgetplafonds.......................................................................112.3 Wmo............................................................................................................................................122.3.1 Algemeenbeeld...........................................................................................................................122.3.2 (Specialistische)begeleidingWmo...............................................................................................122.3.3 Individueleplaatsingensteun(IPS)..............................................................................................132.4 Overigeinterventies:Casemanagement.......................................................................................132.5 MaatschappelijkeOpvangenBeschermdWonen.........................................................................13

Bijlage1:Resultaten2017......................................................................................................................15

Bijlage2:Interventies2018....................................................................................................................181.InterventiesdomeinJeugd.................................................................................................................182.TransformatieWmo...........................................................................................................................213.Overigeinterventies..........................................................................................................................244.InterventiesdomeinWmoBeschermdWonen...................................................................................25

Inleiding VoortgangsrapportageInterventieplanZorgenWelzijn-fase2

4

1 Inleiding

1.1 AanleidingendoelstellingOp7maart2018steldedeNijmeegsegemeenteraadhetRaadsvoorstelInterventieplanZorgenWelzijn2018(Fase2)vast.Het interventieplan heeft ten doel om het voorziene tekort op Zorg en Welzijn in 2018 terug te dringen (en gelijktijdig onze beleidsdoelen te realiseren en de transformatie van zorg en welzijn krachtig door te zetten). In het interventieplan hebben wij ons voorgenomen om u per kwartaal op de hoogte te brengen van de voortgang van de ambities uit het Interventieplan. De voorliggende rapportage focust op het eerste kwartaal van 2018. U kunt medio oktober, begin januari 2019 en eind maart /begin april 2019 volgende voortgangsrapportages verwachten.

1.2 Terugblik2017Indeloopvan2017verslechterdehetfinanciëlebeeldvanhetprogrammaZorgenWelzijnsterk.Werdendebegrotingsjaren2015en2016nogmeteenfinanciëlevoordeelafgesloten,in2017sloegditomineennadeel.Opdeoorzakenhiervanzijnwijeerderingegaan,maarderecentverschenenMarap2017vanhetRobverschafteenscherperinzichtwaardetekortenzichprecieshebbenvoorgedaan1.Indezeparagraafschetsenwedebelangrijkstebevindingen,inbijlage1vandezevoortgangsrapportagegaanwegedetailleerderopdezecijfersin.JeugdBijjeugdismetnamedestijgingvandeuitgavenaanspecialistische(ambulante)begeleidingvanbelang.Wezienhierhetomgekeerdevandebeoogdenormalisering:deuitgavenaanregulierebegeleidingzijn(licht)gedaald,terwijldeuitgavenaanspecialistischebegeleidingforszijngestegen:van€0,5miljoenin2015naar€3miljoenin2017,eenverzesvoudiging.Hiermeeveroorzaakt(specialistische)begeleidinghetleeuwendeelvanhettekortophetdomeinjeugd(totaal€5,2miljoen).Hettekortover2017kangrotendeelsophetcontovandekleineaanbiedersgeschrevenworden.Watverderopvalt,isdathetresultaatbijJeugdhulpmetVerblijfrelatiefmeevalttenopzichtevandeprognoseeind2017.Waarweafgelopennajaar(tentijdevandeMarap-2,dietevensalsonderleggervanhetinterventieplanwerdgehanteerd)ervanuitgingendatwe2017meteentekortvancirca€1,4miljoenzoudenafsluiten,blijktdatbijhetopmakenvanheteindbeeldbeperkttezijngebleventoteentekortvanietsminderdan€4ton.Hetfeitdatprognoseenrealisatievoorjeugdmetverblijfzoopvallenduiteenlopen,isaanleidingditnadrukkelijktebetrekkeninhettrajectommeetgripopdedatatekrijgen.WmoHetgebruikendekostenvanbegeleidingenspecialistischebegeleidingWmoisin2017zeerforsgestegen.BijregulierebegeleidingWmozieneenstijginginuitgavenvancirca10%perjaar.Voorspecialistischebegeleidingzijndeuitgavenintweejaartijdzelfsmeerdanverdubbeld;van€3,8miljoenin2015naar€10,1miljoenin2017.Hettekortdoetzichvoorhetovergrotedeelvoorbijkleineaanbieders.Zijzorgdensamenvooreenoverschrijdingvanruim€4,5miljoen.

1Zoalsiederjaar,komenookoverboekjaar2017in2018noggeruimetijdfacturenbinnen.Hetbeeld2017uitdeMarapvanhetRobislatertotstandgekomendanonzestadsrekening.DitbetekentdaterindeMarapnoginformatieismeegenomen,diewijniethebbenkunnenbetrekkenindestadsrekening.Cijferssluitendaardoornietexactopelkaaraan.Waarnodigwordenindeslotwijziging2018nogcorrectiesmeegenomen.VerderhoudenderapportagesvanhetRobgeenrekeningmetdedelenvanhetJeugdenWmodomeindatlokaalwordenuitgevoerd(denkaanwijkteams,welzijnenpreventiefjeugdbeleid).BeideeffectenhebbenalsgevolgdathetresultaatvanhetprogrammaZorgenWelzijnafwijktvanhetdatindeMarapwordtverantwoordt.Overhetgeheleprogrammazorgenwelzijnzakenwepersaldoeennadeligresultaatvan€8,9miljoen,waarvandeRaadreedsbijdeslotwijziging2017€3,0miljoenheeftafgedekt.

InterventieplanSociaalDomein-fase3 Inleiding

5

1.3 OpgavevanInterventieplanfase2GeletopdevoorzienetekorteninhetprogrammaheefthetCollegemediovorigjaarbeslotenmiddelseeninterventieplandezetekortentegentegaan2.Fase2vanhetinterventieplanZorgenWelzijnomvatmaatregelendiein2018intotaaloptellentot€7,05miljoen3.Tabel1.1maaktdezeinzichtelijk.Bijdiverseinterventiesisgeenbedragopgenomen.Ditmetnameomdatdezeprimairhelpenomdeopbrengstenvanandereinterventiesterealiseren.Tabel1.1MaatregelenInterventieplanZorgenWelzijn-fase2Oplossingen (inmln.) Beoogdeopbrengstfase2 7,05 1 Jeugd 1,931.1 Vroeginterventiehuis-enjeugdarts 0,281.2 TransformatieJeugdhulpmetverblijf 0,401.3 TransformatieJ-LVB 0,251.4 Poortwachtersfunctiedyslexie 0,101.5 InzettweedelijnsJeugdhulpinprimairenspeciaalonderwijs 0,251.6 Effectennieuweaanbestedingenbudgetplafonds 0,65 2 Wmo 2,922.1 Beschikbaarheidentoeleidingnaarcollectievevoorzieningen 0,022.2 Meerinzetgroepsbegeleiding -2.3 Kortdurendeondersteuning -2.4 Effectennieuweaanbesteding 2,802.5 KantelgesprekkenPGBHulpbijHuishouden 0,102.6 Individueleplaatsingensteun - 3 Overigeinterventies -3.1 Casemanagement - 4 WmoBeschermdWonen 2,204.1 AmbulantiseringBeschermdWonenregionaal -4.2 IndexatietarievenbeschermdWonen 1,804.3 WooncomponentPGB 0,40

Hetvolgendehoofdstukvandezevoortgangsrapportagegaatinopdevoortgangvandezemaatregelen.Alsbijlage(2)bijdezerapportagezijndetoelichtingenopdemaatregelenuithetinterventieplanopgenomen.

1.4 Relatiemetinterventieplanfase3Demaatregelenuitinterventieplanfase2werkendeelsdoorindejaren2019enverder.Figuur1.2maaktditverbandinzichtelijk.Uzietdaarinhoedemaatregelenvanhetcoalitieakkoordstapelenbovenopdeinterventieplanfasetwee.Inhetinterventieplanisvoorgesteldomeenmaligin2018deopbrengstvandemaatregelenophetdomeinMaatschappelijkeOpvangenBeschermdWonenaantewendenalsdekkingvoordetekorten.Voor2019enverderisdezeopbrengstinbeginselnietbeschikbaaromhetresultaatopdeandereonderdelenvanhetprogrammatecompenseren.Wijverwachtendatdeoverigemaatregelenvanfase22Hetinterventieplanbeslaatdrieteonderscheidenfasen.Faseéénrichttezichopboekjaar2017enhadtendoelhettekort2018(metcirca€1miljoen)tebeperken.Fasetweevanhetinterventieplanrichttezichophetlopendebegrotingsjaar(2018).Fasedrievanhetinterventieplanrichttezichopdeperiode2019enverderenvormdeeenbelangrijkeonderleggervoordecoalitiebesprekingen.Dezevoortgangsrapportagerichtzichopfase2:hethuidigebegrotingsjaar.3De tweede fase van het interventieplan is gebaseerd op de prognose 2018 uit najaar 2017, waarin we op basis van de informatie uit 2017 een tekort verwachtten tussen € 6,5 en € 12,5 miljoen. Met het interventieplan is tot in totaal voor € 7,05 miljoen aan maatregelen besloten voor kalenderjaar 2018. Voorts is bij de Zomernota 2018 een bedrag van € 3,95 miljoen aan het programma toegevoegd. Het financiële resultaat van het programma zorg en welzijn is gelet daarop voor een belangrijke mate afhankelijk van de opbrengst van de maatregelen uit het Interventieplan.

Inleiding VoortgangsrapportageInterventieplanZorgenWelzijn-fase2

6

na2018voorpersaldo€4,95miljoenhetresultaatkunnenverbeteren.Daarkomendemaatregelenwaartoeinhetkadervanhetcoalitieakkoordisbeslotenbovenop.Intotaalbetekentditdatdetotaleopgavevoorhetprogrammainstappenoplooptvancirca€6,7miljoenin2019totbijna€13miljoenin20224.Figuur1.2:StapelingmaatregelenInterventieplanFase2enCoalitieakkoord

1.5 Data-gestuurdwerkenZoals wij al in de brief over fase één van het Interventieplan Zorg en Welzijn (september 2017) schreven, werken wij momenteel aan het verbeteren van de mogelijkheden om data-gestuurd te werken en te monitoren. Het resultaat hiervan moet onder meer een dashboard worden, waarop actuele en adequate informatie over indicaties, verstrekkingen en declaraties inzichtelijk is. Dit vergt van ons een forse investering in het ontsluiten van gegevens en het koppelen van gegevensbronnen. Hoewel de eerste resultaten van onze inspanningen geleidelijk zichtbaar beginnen te worden, achten wij de gegevens nog niet voldoende stabiel om deze voortgangsrapportage op te baseren. Wij baseren deze voortgangsrapportage daarom op de gegevens die via het regionaal ondersteuningsbureau (Rob) en Sterker sociaal werk beschikbaar zijn. De consequentie daarvan is dat deze gegevens met een zekere vertraging beschikbaar zijn5. Wij verwachten dat met ingang van de volgende voorgangsrapportage het dashboard een grotere bijdrage zal kunnen leveren.

4OpdeuitwerkingvandemaatregelenuithetCoalitieakkoordkomenwijnadezomerseparaatterug.Dezevoortgangsrapportagefocustzichopinterventieplanfase2.5Tussenhetmomentvanzorgverleningenhetmomentwaaropwijdeproductiegegevensinonzesystemenkunnenraadplegen,kaninbeginselmaximaaleentijdvakvandriemaandenzitten.Leveranciershebbeneenmaanddetijdomhundeclaratiesviahetberichtenverkeeraanteleveren.Onzebackofficeheeftdaarnaeenmaandomdezeteverwerken.Onsmonitoringssysteemwordtverdereenspermaandververst.Ditleidttoteenmogelijkevertragingvandriemaanden.Inveelgevallengaathetsneller,erzijnechterookleveranciersdieernietinslagenomhundeclaratiesbinneneenmaandaanteleveren.Ookkunnenpiekenindewerkvoorraadbijdebackofficevertragingveroorzaken.Onderdeelvanonstrajecttenaanzienvandata-gestuurdwerkenishetverbeterenvanditproces.

7,05

4,95 4,95 4,95 4,95

1,00 1,50 2,00

1,00

2,00

1,00

1,50

2,00

0,50

0,75

1,00

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

2018 2019 2020 2021 2022

Renteovervoorschotten(0,10)

AfbouwenMedischeHeroine(0,23)

AanvullendeeffinciencyslagketenZorgenWelzijn(0,30)

Preventiekinderenenjongeren(0,40)

Doorbraakaanpakgezinnen(1,00)

TaakstellendebesparingZ&W(2,00)

HervormenstelselZ&W(2,00)

VerbeterenJeugdzorgmetverblijf(2,00)

Interventieplanfase2(4,95)

InterventieplanSociaalDomein-fase3 Eerstekwartaalvan2018

7

2 Eerstekwartaalvan2018

2.1 AanmeldingensocialewijkteamsHetaantalaanmeldingenbijdesocialewijkteamsvormteenbelangrijkeindicatorvoordeontwikkelingvandevraagnaarzorg6.Infiguur2.1(Bron:Sterkersociaalwerk)ispermaandhetaantalaanmeldingenuiteengezet.Wezienhierindathetaantalaanmeldingenin2017elkemaand(deblauwelijn)forshogerheeftgelegendanin2016hetgevalwas(depaarselijn).Melddenzichinheteerstehalfjaarvan2016gemiddeld608mensenpermaandbijdesocialewijkteams,hettweedehalfjaarvan2017warendater878(eenstijgingvan44%).Derodelijnlaatziendatheteerstebeeldvan2018vandezetrendnietafwijkt.Figuur2.1:Aanmeldingensocialewijkteamspermaand(2015-heden)

Eennadeelvanhetpermaandpresenterenvanaanmeldcijfers,isdatdezesterkgevoeligisvoor“seizoenseffecten”.Dezeseizoenseffectenzorgenvooreensterkschommelendelijn.Zolaathetaantalaanmeldingeninmaartveelaleenpiekzien,daalthetaantalaanmeldingenrichtingmei,isdirectnadezomervaakweereenstijgingzien,enziewevlakvoordeKerstdagenweereendaling.Ditmaaktdetrendindegrafieklastigerleesbaar.Doordecijfersperkwartaaltegroeperenkanditeffectenigszinsbeperktworden.Datdoenweinfiguur2.2(BronSterkersociaalwerk).Hierinishetaantalaanmeldingenbijdesocialewijkteamssinds1januari2016perkwartaalgeordend.Dezegrafiekondersteundhetbeeldvaneenboeggolf7.Vanafhettweedekwartaalvan2016zienweeenstijginginhetaantalaanmeldingenbijdewijkteamsdieoploopttoteind2017.Hetlijkteropdatheteerstekwartaalvan2018hetaantalaanmeldingenzichstabiliseert,maarhetisgoeddenkbaardatrichtingheteindvanhetjaarhetaantalaanmeldingentochweeropveert,eeneffectdatweookin2016en2017hebbenwaargenomen.Wijachtenhetdaaromtevroegomteconcluderendatde‘boeggolf’voorbijis.

6VooralleberoepoptweedelijnsWmo-zorgvormendesocialewijkteamsdetoegangspoort.VoorJeugdzorgbestaanerookanderetoeleiders,zoalsdehuis-enjeugdartsen,maareenaanzienlijkdeelvandezorgdoordesocialewijkteamstoegeleid.7HieropzijnweinInterventieplanfasetweeingegaan.EenveelgehoordetheorievoordevolumestijgingbijJeugdzorgenWmo,isdatdesamenhangenmeteen‘boeggolf’,eenverschijnseldatvakervoorkomtbijdecentralisatiesvantaken.HetzelfdefenomeenheeftzichbijvoorbeeldenkelejarengeledenvoorgedaanbijdedecentralisatievanvergelijkbaretakeninDenemarken.Doordatlokaleoverhedendichteropdeburgerzitten,vindenzijineersteinstantiemeercliënten,waardoordekostenstijgen,terwijlgelijktijdigdetransformatiewordtingezet.Pasineenlaterstadiumhebbendedecentraleoverhedenechtgripophetbeleidsterreinenzijnzijinstaatdekostentebeheersen.

578624

702

597 515 630

573619

785

699

897

604

684 681

853715

822849 859

768

968

1.021 1.005

646

957

784

868 864

816

500

600

700

800

900

1.000

1.100

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

2016 2017 2018

Eerstekwartaalvan2018 VoortgangsrapportageInterventieplanZorgenWelzijn-fase2

8

Figuur2.2:Aanmeldingenwijkteamsperkwartaal(2015-heden)8

Figuur2.3(Bron:Sterkersociaalwerk)ondersteuntdeinschattingdatde‘boeggolf’nognietvoorbijis.Hierinzettenwedegemiddeldewachttijdenbijdewijkteamsvanjanuaritotenmetmei2017maandennaastelkaar.Degemiddeldewachttijdvarieertperwijkteam,enpermaand,maargemiddeldoverallewijkteamsisdewachttijdvrijconstant(tussen6en7weken).Eendalingishierin(nog)nietzichtbaar.Figuur2.3:Gemiddeldewachttijdenpermaandsocialewijkteamsperwijkteam(inweken)

Opbasisvandeontwikkelingvanaanmeldingenbijhetsocialewijkteam,zaldeinstroomnaartweedelijnszorgvermoedelijknietvanzelfdalen.Weverwachtendaterdekomendetijdnogdrukopdewijkteamszalbestaanenvermoedendatdesocialewijkteamsmetwachtlijstentemakenhebben.Wezullenhetvoorhetbeheersenvandeuitgavenmoetenhebbenvanhetresultaatvanonzeinterventies.Zowelbinnendesocialewijkteamsalsindeheleketen.

8Tenbehoevevandeprognosevanhettweedekwartaalvan2018indezegrafiekisopbasisvaneerderejareneeninschattinggemaaktvoorhetaantalaanmeldingeninjuni.Hetfeitelijkeaantalaanmeldingenzalhiervermoedelijkvanafwijken.

1.000

1.250

1.500

1.750

2.000

2.250

2.500

2.750

kwartaalI kwartaalII kwartaalIII kwartaalIV kwartaalI kwartaalII kwartaalIII kwartaalIV kwartaalI kwartaalII

2016 2017 2018

realisatie prognose

0

2

4

6

8

10

12

12345 12345 12345 12345 12345 12345 12345 12345 12345 12345

Centrum Dukenburg Hatert Lindenholt Midden Nieuw-West Noord Oost Oud-West Zuid


9

2.2 Jeugd

2.2.1 AlgemeenbeeldIntabel2.4vattenwedehuidigetussenstandsamen9.Uitdetabelblijktdatdrieinterventiesvolgensplanningzijnuitgevoerd.Datbetekentdatineenaantalhuisartsenpraktijken,opscholenvoorprimaironderwijsenspeciaalonderwijsenindetoeleidingnaarernstigedyslexiefunctionarissenpreventiefondersteuningbieden.Demetdezeinterventiesbeoogdedalinginuitgavendoetzichinkwartaal1zichechternognietvoor,danwelzienweindebeschikbaredatanogniet(voldoende)terug.Wijmonitoreninkwartaal2en3actiefofdezebewegingzichalsnoginzetofdatalternatievemaatregelennodigzijn.Indevolgendevoortgangsrapportagekomenwijhieropterug.DeinterventiesTransformatieJeugdhulpmetVerblijf,TransformatieJ-LVBenEffectennieuweaanbestedinghebbeneenversnellingnodig.Hieropgaanweinonderstaandesub-paragrafenin.Tabel2.4StandvanzakenimplementatieinterventiesJeugdInterventie Implementatie Opbrengst1.1 Vroeginterventiehuis-enjeugdarts J K 1.2 TransformatieJeugdhulpmetVerblijf K K 1.3 TransformatieJ-LVB K K 1.4 Poortwachtersfunctiedyslexie J K 1.5 InzettweedelijnsJeugdhulpinprimairenspeciaalonderwijs J K 1.6 Effectennieuweaanbestedingenbudgetplafonds K K

2.2.2 JeugdzorgmetverblijfDeinterventieTransformatieJeugdzorgmetVerblijfrichtzichophetverkortenofvoorkomenvanjeugdhulpmetverblijfdoordeinzetvanalternatievevormenvanzorgenhetbevorderenvanuitstroom.Indeloopvan2018ismetnamegewerktaaneeninhoudelijkeimpulsoppleegzorgendedoorontwikkelingvanhetcasusoverlegjeugdhulpmetverblijf.Dezeinterventiebehoeftversnelling,maareennuanceisopzijnplaats:deverwachttetekortenopjeugdzorgmetverblijflijkenindiematekleineruittevallen10,dathetdevraagisofdeingezetteinterventiesnietalz’nvruchtenafwerpen.Omdathetcijfermatigebeeldnognietvolledigis,énergeencausaalverbandvaltaantetonen,isdestandvanzakenoranjegepresenteerd.ImpulsPleegzorgPleegzorgaanbiedersuitderegioNijmegengevenaandathetaantalpleegzorgplaatsenstabielzijn.Wezienhelaasgeenstijging(diesubstitutiekaninhoudenvoorverblijfineeninstelling),maarookgeensterkedaling.Samenmetdepleegzorgaanbiederswordtgewerktaanhetvoorkomenvanbreakdownenhet(persoonlijk)wervenmeerpleegzorgoudersengezinshuisouders.

9Wehanterenhierbijeensmiley-systeem,omvereenvoudigdweertegevenwatdestandvanzakenis.Tenaanzienvanimplementatiebetekentengroenesmileydatdeinterventievolledigisgeïmplementeerd,eengelesmileydatdezedeelsisgeïmplementeerd,maardeessentiëleonderdelenwelgeïmplementeerdzijn,eneenrodesmileybetekentdatessentiëleelementennognietzijngeïmplementeerd.Tenaanzienvanopbrengstbetekenteengroenesmileydatdeopbrengstzeerwaarschijnlijkofzekerzalwordengerealiseerd,eengelesmileybetekentdatdeopbrengstnognietzichtbaaris,maardatwedezewelverwachteneneenrodesmileydatweopditmomentgeenopbrengstvandemaatregelenverwachtenendatereenversnellingnodigis.Dezewijzevanscorenvandeinterventieshanterenwegedurendehetgehelehoofdstuk.10Zieparagraaf1.2:Terugblik2017.


10

Uitgangspuntenbijdewervingis:lokaalenkindgericht.Pleegzorgoudersengezinshuisouderszijnambassadeursindewerving.Depleegzorgaanbiederszijnophetmomenteenmeerjarigeagendaaanhetopstellendataansluitopevenementenindegemeente.CasusoverlegJeugdhulpmetVerblijf(cJmV)Inhetcasusoverlegwordtopditmomentbijnaallecasuïstiekbesprokenwaarvanhetvermoedenisdateenverblijfsvormnodigis.Hetoverlegfungeertalsinhoudelijkefilter,maarookfinanciëlefilter.Inhetcasusoverlegwordt‘tegenspraakgeorganiseerd’,watervoorzorgtdatalternatievenvoorverblijf,oflichterevormenvanverblijfwordeningezet.Inincidentelecasuïstiekwordtookzwaarderezorgingezet.Afgelopenjaarheefterdoorontwikkelingplaatsgevonden;ookherindicatieszijnbesproken.Overigensalleendecasesdieineersteinstantiealbesprokenwaren,omtekunnenvolgen.Hetcasusoverlegkannogverderwordendoorontwikkelddoorookresterendeherindicatie-casuïstiektertafeltebrengen.Hetbetreftdanjeugdigendieallangeretijdinjeugdzorgmetverblijfverblijven,endataldedenvoordathetcasusoverlegbestond.Hieropvaltmogelijknoginhoudelijkeenfinanciëleopbrengsttehalen.

2.2.3 TransformatieJ-LVBIn2018werkenweaandeuitvoeringvandemaatregelenbeschreveninhetInterventieplanJ-LVB/jongekinderenmetontwikkelingsachterstanden.Demaatregelenzijngerichtopeenreductievandeoverproductieopdagbehandelingenspecialistischebegeleiding.Ophoofdlijnenbestaandezeuit:

1. VoortzettingPassendeKinderopvang.PassendeKinderopvangiseenpreventievevoorzieningdoortweedelijnshulpverlenerswaarbijkinderenmeteenzorgvraaginderegulierekinderopvangwordenopgevangeninplaatsvandegespecialiseerdekinderdagcentra.

• Uitdemonitoringkomtnaarvorendatslechtsbeperkteaantallenkinderen(in7%vandegevallen)wordendoorverwezennaardebouwsteendagbehandelingofspeciaalonderwijsendatPKOdaarmeevoldoetaandehoofddoelstelling.ZonderinzetvanPKOzouhetaantaldoorverwijzingeneenveelvoudvanditpercentagezijn.

• WeziendatnaeenPKO-trajectbijongeveereenderdevandekinderenalsnogbegeleidingopdekinderopvangofanderebouwstenenwordeningezet.Ditisweliswaareengoedkopereinzetvanzorgdandagbehandeling,maarbetekentdatbijeendeelzorginzetwelnoodzakelijkblijft.WeblijvendeinhoudelijkeenfinanciëleresultatenvanPKOgedurende2018monitoren.DeinsteekisdatdebesparingendiemetPKOwordengerealiseerdminstensgelijkmoetenzijnaandekostenvanPKO.

2. InrichtenvaneenExpertiseteamJ-LVB.Ditexpertiseteam-bestaandeuitvertegenwoordigersvandesocialewijkteams,PKO,GGDenMEE-isrecentelijkoperationeelgewordenengaataandehandvancasusbesprekingen(indicatiesenherindicaties)ondermeerdedynamiekenachterdekostenstijgingachterhalenenadviesuittebrengenaangemeenteenanderebetrokkenpartijenrondomsamenwerkingentoeleidingtenaanzienvankinderenmetLVBenontwikkelingsachterstanden.Opdezemanierwillenwedeexpertisevanverwijzersvergroten.

3. Indecontractgesprekkenmetaanbiedersfocussenwespecifiekopdeproductietenaanzienvandagbehandelingen(specialistische-)begeleidingombeleidsinformatieteverkrijgenenmeerinzichttekrijgenindedynamiekbijaanbieders.

Hetisnogtevroegomconclusiestetrekkenoverconcretefinanciëleopbrengsten.Deproductieopdagbehandelinglijkttenopzichtevan2016eendalendetrendtelatenzien.Eenduidelijkstijgendetrendzienwebijspecialistischebegeleiding.DezebouwsteenwordtnadrukkelijknietalleenbenuttenbehoevevandegroepkinderenmetLVBenontwikkelingsachterstanden,maarvooreenveelbrederedoelgroep.Momenteelzijnwebezigmeteenanalyseomdeachtergrondenvandezestijgendetrendinbeeldtebrengen.


11

2.2.4 EffectennieuweaanbestedingenbudgetplafondsHetleeuwendeelvandekostenoverschrijdingJeugdblijktin2017tezijnveroorzaaktdoordestijgingvanhetberoepopdeambulantebegeleiding.Hieromhebbenwebijdeaanbesteding2018-2020eenaantalaanpassingendoorgevoerd,waarvanwemetnamebijdeambulantebegeleidingjeugdresultatenverwachten.Denkdaarbijaanhetterugdringenvanhetaantalaanbieders,hetmaximerenvanspecialistischebegeleidingtotmaximaaleenjaarenhetwijzigenvandetarieven.Hiermeewordtzoweleenverschuivingvanspecialistischenaarregulierebegeleidingbeoogd,alseendalinginhetberoepopambulantebegeleiding.Bijdejeugdwetisgeregelddatermeerderewettelijketoewijzerszijnzoalsvoogden,jeugdartsen,huisartsenenwijkteams.Daaromiserbijjeugdvoorgekozenterugdringenvanhetaantalverwijzingenterealiserendoorintezettenoppreventieenvroeginterventieopdezevindplaatsen(zietabel2.4standvanzakeninterventiesjeugd).Dezeinterventieskunnennogwordenuitgebreid,geïntensiveerdenaangevuldmetanderepreventieveacties.Figuur2.5toontdeontwikkelingvanhetberoepopambulantebegeleidingJeugdvoordeeerstedriemaanden,afgezettegendeeerstedriemaandenvan201711.Hierinzienweeenverschuivingvanspecialistischnaarregulier.Datsluitaanbijhetoogmerkvandeinterventies.HettotaleberoepopbegeleidingJeugdisechterinelkemaandhogergeweestdanin2017.Mogelijkdatdeeerdergenoemdeboeggolfhierinooknogeenrolvanbetekenisspeelt.Opbasisvandezedatakunnenwederhalvenietdeconclusietrekkendattenaanzienvanbegeleidingjeugddetrendisgekeerdendeuitgavenzullendalen.Figuur2.5:Beroepop(specialistische)begeleidingJeugd(Voorlopigbeeld)(x€1.000)

Gelethieropachtenwijaanvullendeactiesnodigomdebeoogderesultatentebehalen.Deactieszijngerichtopeenanalysevandedata(wieverwijstnaarwelkezorg)enhetverhaalachterdedata(waaromzienweditverwijsgedrag,watzijndaarvoorverklaringen).Dezeanalysezalvervolgensleidentotgerichteinterventies.Wekijkendaarbijooknaardeeffectenvanpassendonderwijs.Waarbijwedenkenteziendatkinderenvanuithetonderwijssnellerdanvoorheendoorverwezenwordennaarjeugdhulp.

11HierbijgeldtwelhetvoorbehouddatdedatanogenigszinsinbewegingisDedatakomtmetvertragingbijonsbinnen.Aanbiedershebbeneenmaandomdedeclaratiesaanteleverenviahetberichtenverkeer,onzebackofficeheefteenmaanddetijdomdezeteverwerken,enomdathethuidigemonitor-systeemslechtseenmaalpermaandeenupdatedraaitkaneendeclaratiemeteenvertragingvancircadriemaandenbinnenkomen.Geletdaaropzijnwenogterughoudendtenaanzienvanhetbeeldvandemaandmaart2018.Demaandenjanuarienfebruarivan2018achtenwijwelbetrouwbaar.DitgeldtzowelvoorWmoalsvoorJeugd.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

januari februari maart januari februari maart januari februari maart

Regulier Specialistisch Totaal

2017 2018


12

2.3 Wmo

2.3.1 AlgemeenbeeldTabel2.6geefteenoverzichtvandemaatregelendiebetrekkinghebbenophetWmo-domein,metuitzonderingvanBeschermdWonen.Meerderemaatregelen(2.1-2.4)richtenzichophetbeheersenvanhetberoepop(specialistische)begeleidingenbesprekenweinsamenhangindeonderstaandesub-paragraaf.DeinterventiekantelgesprekkenPGBHulpbijHuishoudenisgeïmplementeerdenheeftgeleidtotdebeoogdeafnameinuitgaven.DeinterventieIndividueleplaatsingensteun,besprekenweinsub-paragraaf2.3.3Interventie Implementatie Opbrengst

2.1 Beschikbaarheidentoeleidingnaarcollectievevoorzieningen K K 2.2 Meerinzetgroepsbegeleiding J nvt

2.3 Kortdurendeondersteuning K nvt

2.4 Effectennieuweaanbesteding J K 2.5 KantelgesprekkenPGBHulpbijHuishouden J J 2.6 Individueleplaatsingensteun K nvt

2.3.2 (Specialistische)begeleidingWmoDetekorteninhetprogrammaZorgenWelzijnwordenhoofdzakelijkveroorzaaktdoordehogereuitgavenaanambulantebegeleidingWmo.Bijdeaanbestedingvoordeperiode2018-2020isnadrukkelijkgestuurdopkostenbeheersing.Ditondermeerdoorhetbeperkenvanhetaantalaanbiedersenhetaanpassenvandetarieven.OmdatdewijkteamsdetoegangvormentotdeWmozijndewijkteamsgebondenaanrichtinggevendewijkbudgettenvoorambulantebegeleidingenontvangenzijfeedbackoverdevoortgang(spiegelinformatie).Ookwerkenweaanhetontwikkelenvanalternatievenvoordeinzetvanbegeleiding.Infiguur2.5zettenwedeontwikkelingvandedeclaratiesuitheteerstekwartaalvan2018aftegenheteerstekwartaalvan2017.Hierinzienwezoweleendalingvandeuitgavenaanspecialistischebegeleidingalseendalingvandetotaleuitgavenaanbegeleiding.Figuur2.5:Beroepop(specialistische)begeleidingWmo(Voorlopigbeeld)(x€1.000)

Hoewelditdebeoogdeontwikkelingis,ishetwelopvallenddatwededalingnualkunnenwaarnemen.Hetmerendeelvandelopendeindicatiesisafgegevenin2017,dusonderhetoudeinkoopkader.Het

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

januari februari maart januari februari maart januari februari maart

Regulier Specialistisch Totaal

2017 2018


13

effectvanhetnieuweinkoopkaderzouincombinatiemetdesturingsindsbeginditjaar,naarverwachtingpasgeleidelijkindedeclaratieszichtbaarmoetenworden.Eenmogelijkeverklaringdaarvooris,datveelsocialewijkteamsaangevenvorigjaaralzijngestartmetkritischerkijkennaarspecialistischebegeleiding.Ditincombinatiemeteenveranderinginhetwerkprocesvanherindicatiessindsvoorjaarvan2017.Nietteminisvoorzichtigheidgebodenookaliseeneersteresultaatzichtbaarenzienweinhetaantalverstrekteindicaties(nietbijgevoegd)ookeentrendnaarminderbegeleidingenverschuivingvanspecialistischterug.

2.3.3 Individueleplaatsingensteun(IPS)In2017iseenprojectgroepgestartmetdevoorbereidingomIPSintezetteninregioNijmegen.Erisalsdoelgesteldomtotenmet31december2018100IPS-trajectenintezettenvoorbijstandsgerechtigdeningemeenteNijmegen,waarvanernadriejaar40geplaatstzijn.Deaanmeldingenopditmoment(per7-6-2018)zijn19voorderegio,waarvan13aanmeldingenvoorgemeenteNijmegen.Dezeaantallenliggenlagerdandeverwachteaantallen(opbasisvaninschattingenvandeggz-instellingen,engenoemdindeMBCenlaterindeprojectgroep).WegaanernogsteedsvanuitdatervoldoendecliëntenzijndieinaanmerkingkomenvoordeIPS-methodiekendathetgesteldedoelvan100trajectenhaalbaaris.Echter,deresterendeperiode(toteind2018)lijktopditmomentnietrealistisch.WijoverwegendaaromvooromdeperiodevandezeIPS-pilotteverlengenmetéénjaar,tot31december2019.Hiermeegevenwedeggz-instellingenmeertijdomIPSgoedteimplementerenenisermeertijdomgezamenlijkaandehiervoorgenoemdeoplossingentewerken.Deverwachtingisdatdaardoorhetgesteldedoelvan100trajectenhaalbaarisendatdaarmeeookhetuitstroomresultaatvan40kanblijvenstaan.

2.4 Overigeinterventies:CasemanagementHet doel van casemanagement is het vergroten van de kwaliteit en efficiencywinst door een integraal hulpplan en eenduidige regie op het gezin en de hulpverleners daaromheen. In dit project worden hulpverleners getraind in het uitvoeren van casemanagement in gezinnen met meervoudige problematiek. In 2018 is een vergoeding mogelijk voor uitvoeren van casemanagement. Daar wordt inmiddels in beperkte mate gebruik van gemaakt. We blijven dit project monitoren om de kosten en opbrengsten in kaart te brengen. Ten aanzien van deze interventie is geen opbrengst ingeboekt, mede aangezien we verwachten dat deze interventie vooral zal helpen de opbrengst van andere interventies te realiseren. Tabel2.6:OverigeinterventiesInterventie Implementatie Opbrengst3.1 Casemanagement K nvt

2.5 MaatschappelijkeOpvangenBeschermdWonenDehoofdopgavebinnenhetdomeinMaatschappelijkeOpvangenBeschermdwonenbetreftdeambulantiseringvanzorgvoordezedoelgroep.DeraadishiereerderviahetBeleidsplan‘SamenDichtbij’overgeïnformeerd.Ditomtegemoettekomenaandegewenstebeleidsontwikkeling(commissieToekomstBeschermdWonen:“Vanbeschermdwonennaarbeschermdthuis”)enmethetoogoptoekomstigefinanciëlerisico’ssamenhangendmethetnieuweverdeelmodelvoorBeschermdwonen,Wmo2015enMaatschappelijkeopvang.


14

Medeomdetransformatietekunnenrealiseren,zijneenaantalmaatregelengenomenomhiermeetransformatiebudgettebewerkstellingen.Hetbetreftmaatregel4.2en4.3.GeletopdezeopgaveenhetfeitdatNijmegendetaakMaatschappelijkeopvangenBeschermdwonenalscentrumgemeentevoorderegioNijmegenenregioRivierenlanduitvoert,beschouwenweditdomeinfinancieelgezienminofmeerafzonderlijkvanderestvanhetprogramma.Hetresultaatophetproductopvangenbeschermdwonenwordt-naRaadsbesluit-gemuteerdaandehiervooringesteldebestemmingsreserveWmobeschermdwonen.Inafwijkinghiervaniserinhetkadervanhetinterventieplaneenmaligervoorgekozenomvoorhetjaar2018onderstaande‘opbrengsten’intezettentenbehoevevandetekorteninhetprogramma.Voordejaren2019enverderblijvendezeopbrengstenechterbeschikbaarvoordetransformatieBeschermdWonen.Ookdeverwachtebesparingenvanmaatregel4.1blijveninbeginselbeschikbaarvoordegewenstetransformatie.Tabel2.7:MaatschappelijkeopvangenBeschermdWonenInterventie Implementatie Opbrengst4.1 AmbulantiseringBeschermdWonenregionaal J nvt4.2 IndexatietarievenbeschermdWonen J J 4.3 WooncomponentPGB J J

InterventieplanSociaalDomein-fase3 Bijlage1:Resultaten2017

15

Bijlage1:Resultaten2017

1.AlgemeenDegemeenteninderegioNijmegenlatenzichbijdeuitvoeringvandeWmoenJeugdwetondersteunendoorhetRegionaalondersteuningsbureau(Rob).Ditverzorgtvooronsondermeerdeinkoop,hetcontractmanagentenderapportagevantweedelijnszorg.OpbasisvanderecentverschenenMarap2017kunnenweeenbeterinzichtverschaffenoverhoedezorgzichin2017heeftontwikkeld.

2.WetMaatschappelijkeOndersteuning(Wmo)Figuur3.1geeftperbouwsteenweerhoedetweedelijnszorgzichvoordeWmoheeftontwikkeld.Hieruitwordtduidelijkdatmetnamedebouwstenenbegeleidingenspecialistischebegeleidingonzeaandachtverdienen.Deuitgavenaandagbestedingenvervoerblevendeafgelopenjaren(nagenoeg)constant.Deuitgavenaanbegeleidingenspecialistischebegeleidingstegendaarentegenin2017fors.GafdegemeenteNijmegenin2015nog€3,5miljoenuitaanbegeleiding,in2017isditgestegentot€4,2miljoen.Ditiseenstijgingvancirca10%perjaar.Voorspecialistischebegeleidingzijndeuitgavenintweejaartijdzelfsmeerdanverdubbeld;van€3,8miljoenin2015naar€10,1miljoenin2017,eenstijgingvanruim265procent(42,3%tenopzichtevan2016).Figuur2.2UitgavenperbouwsteenWmo;2015-2017(x€miljoen)

Intabel3.2isderealisatie2017gezettegenoverenerzijdshetbudget2017enanderzijdsdeprognoseuitnajaars-Marap(Marap2)vanhetRob(dieinhetnajaarvan2017isverschenenenmededebasisvormdevooronzeprognoseinhetinterventieplan)12.Uitdetabelwordtduidelijkdatdegroeiin2017zichhetovergrotedeelvoordoetbijkleineaanbieders.Bijkleineaanbiederswasin2017geensprakevanbudgettering.Zijzorgdensamenvooreenoverschrijdingvanruim€4,5miljoen.DeCombinatiepartijen13haddenweleengezamenlijkbudgetplafond.Ookdaaris

12Indetabelwordteenietsandereclusteringgehanteerd,zodatwebeterkunnenzienwelkeonderdelenhettekortveroorzaken.13Degrotereaanbiedersvanzorghebbenzichinhetkadervandeaanbestedingvoordeperiode2015-2017opgemeentelijkverzoekgeorganiseerdalseengezamenlijkepartij.DitgeldtzowelvoorWmoalsJeugd.Aandeze“Combinatie”namen(medeafhankelijkvan

1,8 0,1

3,5 3,8

1,9 0,1

3,9

7,1

1,8 0,1

4,2

10,1

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

11,0

Dagbesteding Vervoer Begeleiding Spec.begeleiding

Bedrag2015 Bedrag2016 Bedrag2017

Bijlage1:Resultaten2017 VoortgangsrapportageInterventieplanZorgenWelzijn-fase2

16

eenforseoverschrijdingtezientenopzichtevanhettoegekendebudget(vanruim€8,5ton,maarnietindematewaarindatbijkleineaanbiedershetgevalis.AandeanderekantvaltopdatertenaanzienvanPGB’senTijdelijkVerblijfLVB18+minderuitgegevenwerddanhetbudget.Tabel3.2:OverzichtWmo2017(x€1.000)

3.JeugdInfiguur3.3isdeontwikkelingvantweedelijnszorg(ambulant)pereenheidweergevenvoordeperiode2015-2017ophetdomeinjeugd.NetalsweinhierbovenbijdeWmozagen,isvooraldestijgingvanhetgebruikbijmetnamebegeleidingenspecialistischebegeleidingopvallend.Figuur3.3UitgavenperbouwsteenJeugd;2015-2017(x€miljoen)

Intabel3.4hebbenwedeuitgavenafgezettegenenerzijdshetbudgetdatvoor2017wasgereserveerdenanderzijdsdeverwachtingententijdevanMarap2(najaar2017).NetalsbijdeWmo,zienwedathettekortover2017bijjeugdgrotendeelsophetcontovandekleineaanbiedersgeschrevenkanworden.Intotaalhebbendeuitgavenaankleineaanbiedershetbudgetmetbijna€3,9miljoen(237%)overschreden.Decombinatiepartijenwarenverantwoordelijkvoorruim€1,2miljoenvanhettekort.Watverderopvaltintabel3.4,isdathetresultaatbijJeugdhulpmetVerblijfrelatiefmeevalttenopzichtevandeprognoseeind2017.WaarwetentijdevandeMarap-2(dietevensalsonderleggervanhetinterventieplanwerdgehanteerd)ervanuitgingendatwein2017meteentekortvancirca€1,4miljoentewordengeconfronteerd,blijktdatbijhetopmakenvanheteindbeeldbeperkttezijngebleventoteentekortvanietsminderdan€4ton.Hetfeitdatonzeprognoseenrealisatieopditdomeinzoopvallenduiteenlopen,isvooronsaanleidingditpuntnadrukkelijktebetrekkeninhettrajectommeergripopdedatatekrijgen.

hetdomein)ondermeerUnik,Driestroom,PlurynenRIBWdeel).Metingangvandeaanbesteding2018-2020isdezesamenwerkinglosgelaten.

0,3

3,0

0,1 0,6 0,50,3

3,9

0,11,3 1,30,3

3,3

0,1 1,2

3,0

0,00,51,01,52,02,53,03,54,04,5

Dagbesteding Dagbehandeling Vervoer Begeleiding Spec.begeleiding

Bedrag2015 Bedrag2016 Bedrag2017

Budget Prognose(Marap2)

Realisatie Verschil

PGB 2.584 2.635 1.991 593Zintuigelijkgehandicapten 109 224 275 -166Kleineaanbieders 5.014 9.184 9.606 -4.592TijdelijkVerblijfLVB18+ 656 164 61 595Combinatietotaal 6.161 7.020 7.018 -857 Totaal 14.524 19.227 18.951 -4.427

InterventieplanSociaalDomein-fase3 Bijlage1:Resultaten2017

17

Tabel3.4:OverzichtJeugd2017(x€1.000) Budget Prognose

Marap2Realisatie Verschil

AmbulanteJeugdzorg PGB 1.876 1.350 1.456 420Kleineaanbieders(inclusiefGGZ) 2.824 5.441 6.688 -3.864Kleineaanbiedersdyslexie 804 983 934 -130TotaalCombinatie 10.025 11.235 11.254 -1.229 ResidentieleJeugdzorg Jeugdhulpmetverblijf(C1) 14.341 15.747 14.734 -393Jeugdbeschermingenreclassering(C2) 3.875 3.731 3.935 -60EffectvereveningblokCenLTA 112 -112 Overig LandelijktransitiearrangementJeugd(LTA) 1.153 800 1.007 146 Totaal 34.898 39.287 40.120 -5.222

Bijlage2:Interventies2018 VoortgangsrapportageInterventieplanZorgenWelzijn-fase2

18

Bijlage2:Interventies2018

Hieronderdetoelichtingenopdeinterventieszoalsdezewarenopgenomeninfase2vanhetInterventieplan.

1.InterventiesdomeinJeugdWewillenblijveninvesterenineengoedfunctionerende,bredebasisinfrastructuurvanlaagdrempeligeenpreventievevormenvanondersteuning.Denkaaninzetjongerenwerk,schoolmaatschappelijkwerkenJeugdgezondheidszorg.Zokunnenwedegewenstetransformatiebewegingmaken:vanvernaardichtbijenvanzwaarnaarlicht.Daarnaastwerkenweaaneentransformatievandegespecialiseerdezorgdoorextraaandachtvoorpleegzorg,hetflexibelerinzettenvanjeugdzorgmetverblijf,hetintensiverenvanambulantegezinsbehandelingennieuwevormenvangezinshuizenenanderhalvelijnsvoorzieningen.Uitgangspuntendaarbijzijn:hoogwaardigetoegang,eensterkvoorveld,passendezorgophetjuistemomentendoorgaandezorglijnen.Demaatregelendiewedaarnaastin2018gaantreffenvallenuiteenintweecategorieën.Enerzijdszettenweonzedriepilotsvindplaatsgerichtwerkenenvroeginterventie–Deschoolalsvindplaats(DSAV),SOH(SpecialistischeofPraktijkOndersteunerHuisarts)enJ-POH(Jeugd-PraktijkondersteunerHuisarts)enPassendeKinderopvang(PKO)-in2018voort.Dezehebbeneenpreventiefeffectdatbredergaatdanalleendejeugdhulpmetverblijf,J-LVBendyslexiezorg.Anderzijdsgaanweaanvullend,specifiekvoordezedrieonderdelenvandejeugdhulpin2018werkenmetgerichteplannendieelkmeerderemaatregelenbevatten.Dezemaatregelenwordenverderopinditinterventieplanbondigtoegelicht.1.1Vroeginterventiehuis-enjeugdartsInzetSpecialistischeofPraktijkOndersteunerHuisarts(SOH/POH)enSpecialistischeofPraktijkOndersteunerJeugdarts(SOJ)bijrespectievelijkhuisartsenpraktijkenendeGGDGelderland-Zuid.Doelenzijnondermeerverminderingvanverwijzingennaardespecialistischej-GGZ,eerdereinzetvanpassendejeugdhulpmeteenkorteredoorlooptijdenbetereaansluitingbijdeeigenregievanpatiënten/gezinssystemenenhetverhogenvanhetaantalverwijzingendoorhuisartsennaarhetlokaleveld.Vooralsnoggebeurtdittussenjuli2017enjuli2018inpilotvormbij4huisartsenpraktijken.Dezepilotskostendegemeentemomenteel€168.892,-,welkereedsgefinancierdzijnvanuitdetransformatieagenda.Bijeenpositieveevaluatie(depilotswordenactiefgemonitord)kanSOHenSOJ(danweleenPOHofPOJ)stadsbreeduitgeroldworden.Ditvergtweleenextrainvestering,diezichterugzalverdienen.Bijeenstadsbredeuitrolverwachtenweeenbesparingvan30%minderinstroomnaarinstellingenvandegeneralistischeBasis-GGZvanuithuisarts/jeugdartsen44%minderinstroomnaarinstellingenvoorspecialistischeGGZvanuithuisarts/jeugdartswattoteenkostenbesparingleidt.Verwachtenettoopbrengstenliggentussende€100.000en€200.000perhuisartspraktijk(opbrengstenzijnmedeafhankelijkvangrootteenaardvanpraktijk).Deopbrengstenvandepilotswordenvoor2018geraamdop€280.000.Dezeopbrengstenboekenweinhetkadervanditinterventieplanin.1.2TransformatieJeugdhulpmetVerblijfTransformatieplanJeugdhulpmetverblijfisonderdeelvanderesultaatovereenkomst2017-2020metdeaanbiedersinhetkadervanderegionalebestuurlijkeaanbesteding.Doelishetverkortenofvoorkomenvanjeugdhulpmetverblijfdoorinzetvanintensiefambulantezorg,bevorderenpleegzorg,bevorderenvanuitstroom.

InterventieplanSociaalDomein-fase3 Bijlage2:Interventies2018

19

Inhetcasusoverlegjeugdhulpmetverblijfbeoordelenaanbiedersgezamenlijkwelkezorghetbestbijdevraagpast.Ditheefttotgevolgdatervakerwordtgekozenvooralternatievenvoorverblijfineeninstellingenwerktduskostenbesparend.In2018wordthetaantalkinderendatwordtbesprokeninhetcasusoverlegzorgmetverblijfuitgebreidmetgevallenwaarbijmenvraagtomeenherindicatie.Meteengroterbereikvanditcasusoverlegwillenwein2018eenkostenstabilisatierealiseren.Definanciëleopbrengstvanhetcasusoverlegzorgmetverblijfin2018isgeraamdop€400.000.1.3TransformatieJ-LVBWeconstatereneenstijgingingebruikvanzorgvormenJ-LVB.Mogelijkeoorzakenzijnonvoldoendeexpertisebijverwijzersenverminderdetoegankelijkheidvanhetvoorliggendezorgregime(WlzenZvw).(Zieookhoofdstuk3vanditinterventieplan).Interventiesomstijgingterugtedringenzijnvergrotingvandeexpertisevanverwijzers,nivelleringvantarievenvoorreguliereenspecialistischebegeleiding,aanscherpingeisenzorgaanbieders(maximeringduur,afschaling)eninzetvanPassendeKinderopvang(PKO).Ditiseenpreventievevoorzieningdoor2elijnshulpverlenerswaarbijkinderenmeteenzorgvraaginderegulierkinderopvangwordenopgevangeninplaatsvandegespecialiseerdekinderdagcentra.Opditmomentishetmoeilijkomdeopbrengstenvanditgeheelaanmaatregelenopeenbetrouwbarewijzeinbeeldtebrengen.Eeneerstevoorzichtigeprognoseisgesteldopeenbesparingvan€250.000in2018doorinzetvaneenexpertiseteamJ-LVB14.DekostenvoordezeinterventiezijnreedsgefinancierdviadeTransformatieagenda.PersaldoboekenwijnuinhetkadervanhetinterventieplandeopbrengstvanhetexpertiseteamJ-LVBa€250.000in.1.4PoortwachtersfunctiedyslexieOmtekomentoteentoegankelijk,kwalitatiefgoedenbetaalbaarsysteemvandyslexiezorgvoorhetkinddatvanwegeernstigelees-enspellingproblemenextraondersteuningnodigheeftzettenwedevolgendeinterventiesin:

• Aangepastetarievenenverkortentrajectduur,• InrichtenpoortwachtersfunctievoorDyslexie,• PressurecookersessiemethetonderwijsgerichtopdeprevalentieErnstigeEnkelvoudige

Dyslexie(EED)perschool,• Procesvanaanmelding,rollenenverantwoordelijkheden.• Eentaakstellendbudgetplafond

WeverwachtennahetrealiserenvaneenpoortwachtersfunctieenactiesvanscholengerichtophetversterkenvanleesonderwijsdatweindriejaardeprevalentievanErnstigeEnkelvoudigeDyslexie(EED)naarhetlandelijkegemiddeldevan4,1%kunnenlatendalen.Metdeinrichtingvandepoortwachtersfunctieverwachtenweeendalingvan25%opdeinstroom.Daarnaastzettenweinopeentaakstellendbudgetplafond.DeinrichtingvandepoortwachtersfunctieisinQ1gereed.Eentaakstellendbudgetplafondkanleidentotwachtlijsten.Hiermeeverwachtenweeenbesparingvan€100.000terealiseren.

14SpecifiekvoorPKOgeldtdatwijdekostenin2018ramenop€300.000,-.Daarnawordendeprojectkostenafgebouwd.Vanaf2019verwachtenwijeenpositiefrendementvoorPKO,datjaarlijkszaltoenementot€203.106,-in2021.


20

1.5InzettweedelijnsjeugdhulpinprimairenspeciaalonderwijsVroeg-interventieopscholenvoorkomtescalatievanproblematiekDoorconsultatie,vroeg-signaleringenpreventievemethodischeinterventiesuitgevoerddoordejeugdspecialistopeenP(S)OschoolinNijmegenwordenkinderenenhungezinnenbijtijdelijkeverstoringeninhunontwikkelingvroegtijdigdeskundigerkendengezieninhunontwikkeling,indiennodigmethodischpreventiefondersteunddanweladequaatdoorverwezennaardejuistezorg.Opdelangereduurneemtstructureeldeinzetvanzwaardereencomplexezorgaf.Indetransformatieagendaheeftureedsdedekkingvandekostenvandeinterventieverleend.Opdatmomenthaddenwijdebesparingenvandemaatregelnognietgeraamd.Viahetinterventieplanboekenwijnudebesparingenvoor2018in,taakstellendeenbedragvan€250.00015.1.6EffectennieuweaanbestedingenbudgetplafondsbijambulantejeugdhulpWijverwachtendoordecombinatievaninterventies(minderaanbieders,specialistischebegeleidingmaximaal1jaar,elkeaanbiedermoetreguliereenspecialistischebegeleidingbieden,gebiedssturingmetplafonds)5%tekunnenbesparentenopzichtevandeuitgavenin2017.Ditgaatomeenbedragvan€650.000voorJeugdhulp.

15Deverhoudingkosten-opbrengstenisnunognegatief,maarzalgeleidelijkomslaan.Opditmomentoverstijgendekostennogdeopbrengsten.In2020verwachtenweeeneerstepersaldopositieveopbrengstvan€376.462oplopendnaareenstructurelebesparingtussende€482.671tot€929.940in2022.


21

2.TransformatieWmoTenaanzienvandenieuweWmotakenisonzeanalysedatdetekortenvooreenbelangrijkdeelontstaandoordatprikkelsnuproductieaanjagen,enwijwelzijnsproblemenmet(dure)individuelezorgproductenaanhetbestrijdenzijn.OmdezeredenbeogenweeentransformatieindeWmo.2.1BeschikbaarheidvanentoeleidingnaarcollectievevoorzieningenDoorverbeteringvandecommunicatiemethetsocialewijkteamoverhetinstrumentariumvanhetnuldelijnswelzijnswerkenhetbeterbenuttenvanditinstrumentariumwordenambulantezorgtrajectenvoorkomenofzijndezeminderzwaar.Weverwachteneenbesparingvan€20.000in2018oplopendnaar€40.000in2019.Omnogmeerzorgtevoorkomenenbesparingterealiserenzijnaanvullendeinvesteringeninhetvoorveldnodig.Indeeerstehelftvan2018voerenweenkeleMaatschappelijkeBusinesscasesofvergelijkbareprojectenuitdiezichtbiedenopdegewenstewerkwijzeneninvesteringenin2018en2019,dievooralvanaf2020totbesparingleiden.2.2MeerinzetgroepsbegeleidingMeerinzetgroepsbegeleiding:mensenwaarvoor(eendeelvande)individuelebegeleidingomgezetwordtincollectievebegeleidingingroepenvan6tot8mensen.HetRIBWheefthiertoedetoepassingvandemethodiekSamensterkontwikkelddieleidttotonderlingeondersteuningvancliënteningroepsverband.BijSamensterkbegeleidingmakencliëntengebruikvandekrachtenervaringenvanlotgenoten.Tijdensdebijeenkomstengaandeelnemersinkleinegroepenvanzestotachtdeelnemersmetelkaaringesprek,wisselenervaringenuitengaanopzoeknaarherkenningbijelkaar.Individueledoelstellingenopdeverschillendelevensdomeinenzijnleidendvoordegespreksthema's.Degroepheeftderegieofzehiervooreengespreks-ofspelvorminzet.Doordeeigenervaringenopeenpositievemanierintezettenkunnendeelnemersnietalleenzichzelf,maarookeenanderhelpen.Zodoendelerendeelnemersvanelkaarineenveiligeenbetrokkensfeer.Ditprocesondersteuntverderestappeninhetherstelproces.Deopbrengstvandezemaatregelenkunnenwijopditmomentnogonvoldoendekwantificeren.2.3KortdurendeondersteuninginenomdesocialewijkteamsUitgesprekkenmetsocialewijkteamsenanalysevandeinzetblijktdatdesocialewijkteamsdoortijdgebreknauwelijkstoekomenaanzelfkortdurendondersteunen.Alserbehoefteisaanondersteuning,wordtvrijwelaltijdverwezennaardetweedelijn.Doorinofomdesocialewijkteamsruimtetecreërenvoorkortdurendeondersteuning(tijdenexpertisebeschikbaar)verwachtenweeendeelvandeindicatiesvoortweedelijnsbegeleidingtevoorkomen.Ditverderaanvullenmetafsprakendiewemetsterkergaanmaken.Zijgaanhelftregulierecapaciteitinzettenvoorkortdurendebegeleiding.Deopbrengstvandezemaatregelenkunnenwijopditmomentnogonvoldoendekwantificeren.2.4Wijksturing,effectennieuweaanbestedingenbudgetplafonds.Doorpartijenopstadsdeelniveaubijelkaartebrengenengezamenlijktewerkenaanpassendcollectiefaanbod,deverantwoordelijkheidvoordezorginzetmeertedelenengebruiktemakenvanelkaarsexpertise,kanveelbereiktworden.Meteenaantalpilotsenproevenzalgerichtwordengewerktaaninnovatieentransformatievandezorgendebekostigingdaarvan.Beschikkingsvrijeinzet(begeleidingendagbestedingdeelsalsalgemenevoorziening),gezamenlijkbekostigdeactiviteiten(bijvoorbeeldgroepsbegeleidingen24/7beschikbareongeplandezorg)envormenvanwijkgerichtebekostigingwordendaarbijgetest.Meteenaantallead-partners(grootstezorgaanbieders)zaleensamenwerkingdaartoewordenaangegaan.


22

Daarnaastwordt,opbasisvaneengewogenverdeling,eentaakstellendzorgbudgetperstadsdeelingevoerd,omhetkostenbewustzijntevergroten.IneersteinstantievoordeWmo-onderdelendagbestedingen(ambulante)begeleiding.Perkwartaalperstadsdeelwordenvoortgangsgesprekkengevoerdmetdeteamleidersociaalwijkteamendebelangrijkstezorgaanbiedersopbasisvandeactuelerealisatie.Afwijkingenvandekwartaaltargetswordengezamenlijkgeanalyseerdenmedeopbasisvancasuïstiekbesproken.Doelistelerenhoezorgvraagenbeschikbaremiddelenbeteropelkaarzijnaftestemmenendaarmeebinnendebeschikbarebudgetplafondsblijvenenwachtlijstenwordenvoorkomen.In2018en2019gaanwehiermeeervaringopdoenmaarzekerookeeneerstekostenbesparendeslagmaken.Gebiedssturingvindtindezefaseplaatsonderresultaatverantwoordelijkheidvaneeninterimgemeentelijkegebiedsmanager,dietevenskwartiermakerisvoordegebiedssturing.Hijzaldekwartaalgesprekkenleiden.Wijverwachtenvanaf2018doordezewerkwijze,incombinatiemetmaatregelenuitdenieuweaanbesteding,ondermeer:minderaanbieders,demogelijkheidvanbudgetplafonds,gebiedssturing,specialistischebegeleidingmaximaal1jaar,20%tekunnenbesparentenopzichtevandegerealiseerdeuitgavenin2017.Ditistevenshetstreefbudgetwaarmeewedegebiedsgesprekkenendecontractgesprekkenmetdegroterezorginstellingenaangaan.Ditbetekentdatweafsprakenmakenomopinstellingsniveauénopgebiedsniveauquakosten20%lageruittekomendanin2017.Datteltoverigensnietop,maarligtinelkaarsverlengde.Daarmeeisdegedeeldeopgavevandesocialewijkteams,regieteamsendezorgaanbiedersomdoormiddelvanaanvullendeinnovatiesenwerkafsprakenopstadsdeelniveaudekostenvoor(specialistische)begeleidingmet20%teverminderen.Afschalen(minderuren,minderspecialistisch),vervangendcollectiefaanbodenpreventiekunnendaaraanbijdragen.Verwachtwordtdat20%besparenin2018alleenluktmethet(deels)invoerenvanbudgetplafonds.Dedoorwerkingvandegenoemdebeleidsmaatregelenvraagtmeertijd.Heteffectuerenvaneenbudgetplafondzalineersteinstantieleidentotuitruilvancliëntentussenaanbiedersdievolzittenenaanbiedersdienogruimtehebben.Maaruiteindelijktotwachtlijstenvoorbegeleidingeind2018.Hoeeerderhettotalezorgplafondonverhooptwordtbereikt,hoelangerdewachttijd.Immerspasperjanuari2019kaninstroomweerplaatsvinden.Omeenindruktegevenvandehuidigesituatie:alshetplafondin2017wasgesteldopdebeschikbarebegrotemiddelen,danwasalper1oktober2017hettotalezorgplafondbereikt.Omdatwijksturingwordtingezetomvastgesteldemaatregeleninsamenwerkingmetpartnersineenstadsdeelterealiseren,ishetnetto-effectvansturingalleenmoeilijktebepalen.Duidelijkzalzijn,datheteenvoorwaardeisomdemaatregelenüberhauptterealiseren.2.5KantelgesprekkenPGBHulpbijhetHuishoudenIn2016zijnalleendeindicatiesvoorHulpbijhetHuishoudendieviazorginnatura(aanbiedersmeteencontractmetdegemeente)werdenverzilverd,beoordeeldopbasisvanhetnieuweresultaatgerichtebeleid:een‘schoonenleefbaarhuis’.DecliëntenmeteenPGBvoorHulpbijhetHuishoudenwordenvanafnajaar2017versneldopnieuwbekekenenkrijgennuookHulpbijhetHuishoudentoebedeeldopbasisvanhetresultaateen‘schoonenleefbaarhuis’.DeverwachtingisdatdittotgemiddeldlagerePGB’szalleidenmeteenstructurelebesparingvan€80.000tot€110.000perjaar.2.6Individueleplaatsingensteun(IPS)Re-integratietrajectenvoormensenmeteenernstigepsychischeaandoeningmeteenrelatiefhogeeffectiviteitvanruim40%(uitstroomnaarbetaaldwerk),waarmeewezowelbesparenopuitkeringenalszorgkosten.Deinterventieissterkgeprotocolleerdenerdientdanookrekeningtewordengehoudenmetverschillendekernprincipes:

1. Erissprakevan‘zeroexclusion’;iederecliëntdiedewensheeftomtewerkenkanIPS-begeleidingkrijgen,ongeachtzakenzoalsarbeidsverleden.


23

2. Hetprimairedoelishetvindenvaneenregulierebetaaldebaanwaaropinprincipeiedereenzoukunnensolliciterenenwaareennormaalsalaristegenoverstaat.

3. HetIPS-trajectwordtgeïntegreerdmetdeGGZ-hulpverlening;deIPS-trajectbegeleiderisgekoppeldaanofverbondenmeteenGGZ-teamzodatdezorggoedkanwordenafgestemdophettraject.

4. Kortnahetuitenvandearbeidswenswordtnaarwerkgezocht.Met‘placefirst,thentrain’alsuitgangspuntenvindenzwareassessmentsoftrainingennietvoorafplaats.

5. Devoorkeurenvandecliëntspeleneenzeerbelangrijkerol;erwordtrekeninggehoudenmetdekwaliteiten,interessesenmogelijkhedenvandecliënt.

6. Decliënt(maarookmenseninzijnofhaaromgeving,zoalsfamilieleden)ontvangenduurzameondersteuningvandetrajectbegeleidingzolangalsnodigenzinvolis.

7. Indiennodigondersteuntdetrajectbegeleiderdecliëntbijhetbeëindigenvaneenbaanenhetvindenvaneennieuwe.

8. Zoweldecliëntalsdewerkgeverontvangendebenodigdeadviezenmetbetrekkingtotadministratievezaken,zoalsuitkeringen,arbeidscontracten,etcetera.

EenIPS-trajectwordtbegeleiddooreenspeciaaldaarvooropgeleideprofessionalvanzorgpartijenuitdeGGZ-sectordiehetwerkbedrijfheeftgecontracteerd.OmeenIPS-trajecttekunnenbegeleidendientmengecertificeerdtezijn,waarvoorhetnodigisomeenintensievetrainingtevolgen.EenIPS-trajectduurtdriejaar.In2017isgestartmeteenaantaltrajecten(dekostenhiervanzijnreedsgedektindetransformatieagenda/masterplanBUIG).In2018zijnhiernoggeenopbrengstenvanteverwachten.


24

3.Overigeinterventies3.1CasemanagementMetdeinvoeringvancasemanagementwordteenbelangrijkestapgezetindecoördinatievanzorgrondommultiproblem-huishoudens.Deverwachtingisdathiermeeeenkanteling(transformatie)opgangkomtbijdezorgaanbiedersomdezorgrondomgezin/huishoudenzoteorganiserendatergewerktwordtmeteenintegraalplanvanaanpakopallelevensgebieden.Hierbijishelderwiedecasusregievoertendeprofessionaldaartoeookquavaardighedenistoegerustendeverantwoordelijkheidvoordecoördinatievandehulpenondersteuningdraagt.Deverwachtingisdatmetdeinvoeringvancasemanagementeenefficiëntieslagindehulpverleningwordtgemaakt.Debesparingenhiervanzijnechternunogniettekwantificeren.


25

4.InterventiesdomeinWmoBeschermdWonenDoorallerleiingrepenkunnenwedeuitgavenaanBeschermdWonenbeperken.Hetuitgangspuntisdezemiddelenintezettenomdetransformatieoplangeretermijnvormtegeven16.Hetcollegesteltinafwijkingvandituitgangspuntvooromdeopbrengstvandemaatregelen4.2en4.3in2018eenmaligintezettenterontlastingvanhetprogrammatekort.Hetcollegeheefthierinoverwogendat2/3evandedoelgroepinNijmegenwoontendetransformatievandetoeleidingenambulantebegeleiding,demedededrageronderditinterventieplanvormt,ondersteunendisaandetransformatiebijBeschermdWonen.Omcliëntenzelfstandigtekunnenlatenwonen,iseengoedetoeleidingalseenbegeleidingeencrucialevoorwaarde.Deopbrengstvanmaatregel4.1blijftwelbeschikbaarvoordetransformatieBeschermdWonen.DetotalebesparingdiemetdeinterventiesBeschermdWonenkunnenwordengerealiseerd(vooruitlopendopverdeelmodel)bedraagtoptermijn€3,35miljoen17.4.1AmbulantiseringbeschermdwonenregionaalOnlangshebbenwehetregionaalbeleidsplanGGZ,maatschappelijkeopvangenbeschermdwonen“SamenDichtbij!”aanuwraadaangeboden.Vanuitdehieringeformuleerdevisieopbeschermdwonenwillenwehetaantalintramuraleplaatsenafbouwenenwillenwedezeambulantiseren.Denoodzaakhiertoeisnietalleeningegevenvanuitdevisie,maarookfinancieel.DegroepdieinstroomtinBeschermdWoneniscomplexer/zwaarderendusduurder.DeWetlangdurigezorg(Wlz)isniettoegankelijkvoormensenmeteenernstigepsychiatrischeaandoeningeneennieuwfinancieelverdeelmodelmetvooronsnaarverwachtingnadeligegevolgenisindemaak.Ditbetekentdatwijdegrenzenvanhetvooronzeregiobeschikbaargesteldebudgetbereiken.Denoodzaaktotambulantiserenisdusgroot.Onzeambitieisnavenant.Deombuigingzalindejaren2018/2019/2020ongeveer150plekken(tenopzichtevandeomgerekend669gecontracteerdeplekkenZINin2017)beslaanenbetekenttegelijkertijdeenopbouwvanambulantebegeleiding,.Hierbijwillenwe,anticiperendophetnieuweverdeelmodeleenafbouwvanintramuraleinzetvan€2,0miljoenoplopendtot€4,4miljoenrealiseren.Eensubstantieeldeelvandezemiddelenzalechterweeringezetmoetenwordenvoorambulantetrajecten.Eeninschattingopbasisvandiverse

16WebeschouwenhetproductBeschermdWonenfinancieelgezienalseenafzonderlijkdomein.Ditvanwegehetbovenregionalekarakter(detakenwordendooronsalscentrumgemeenteuitgevoerdopdeschaalvandeveiligheidsregio).Hetuitgansgpuntisdatwedeopbrengstenvandemaatregelenvoorhetproductbeschermdwonenbeschikbaarwillenhouden,omdaarmeeenerzijdsdetransformatietebekostigenenanderzijdseenbufferoptebouwenmethetoogopdemogelijkekomstvaneennieuwverdeelmodelper2020.Wijstellenvoorhiereenmaligvanaftewijken,medeaangezien2/3evandedoelgroepinNijmegenwoontendetransformatievandeambulantebegeleidingondersteunendisaandetransformatiebijBeschermdWonen.17Omdatdeinterventieszoalsinparagraaf4.4.1en4.4.2opgenomeneengrotesamenhangkennenzettenwijdezehierondernogevenkortonderelkaar(bedragenafgerondenin€miljoen).

2018 2019 2020 TotaalBesparingdoorafbouwaantalZINplekken €2,1 €2,9 €4,4 €9,4Toenamedoorextramuralebegeleiding €-1,5 €-2,1 €-3,1 €-6,7Inzettbvtransformatie(ambulanteinzet) -€0,6 €0,0 €0,0 €-0,6Besparingvanwegehandhavingtarieven2017 €1,8 €1,7 €1,6 €5,1Besparingvanwegeafschaffenwoonkostentoeslag €0,4 €0,4 €0,4 €1,2 Besparingvanaf2018perjaar €2,2 €2,9 €3,3 €8,4

Bijdezeberekeninghebbenwijonsgebaseerdopeengelijkmatigtempovanafbouwvande150plekken.Indepraktijkkanditandersverlopenoverdegenoemdedriejaren.Verderhebbenwegerekendmeteenomzettingvanintramuraleplekkennaarambulantebegeleidingineenverhoudingvanregulier/specialistischvan30/70.Demiddelendiewebesparenindejaren2018en2019willenwezoalsgezegdinzettentenbehoevevandetransformatie.Per2020hebbenwedaneenbudgettaireruimtevanafgerond3miljoengecreëerdomdeverwachtenadeligegevolgenvaneenobjectiefverdeelmodel(deels)optevangen.


26

aannamesisdathiervoorin20181,5miljoennodigis,oplopendtotcirca3,1miljoenin2020.Persaldolevertditvanaf2020eenbesparingvan€1,3miljoenperjaarop.Deopbrengstvandezemaatregelzalookin2018toegevoegdwordenaandebestemmingsreserveWmo-BeschermdWonen,endaarmeebeschikbaarzijnvoordetransformatieBeschermdWonen.Hetbeeldvanhetprogrammawordtmetdezemaatregelderhalvenietontlast.4.2TarievenBeschermdWonenVoor2018zullenwijdetarievenBeschermdWonengelijkhoudenaandegehanteerdetarievenin2017.Detarieven2018wordennietgeïndexeerdendeophogingvandenominatievehuis-eninvesteringscomponent(NHCenNIC-component)wordtnietdoorgevoerdindetarieven.Demiddelendiewehiermeebesparenwillenwij(samenmetdereserveBeschermdWonen)inzettenomdetransformatiemogelijktemaken.Denkhierbijbijvoorbeeldaaneeninzettenbehoevevanfrictiekosten,eeneventuelebonusbijversneldeombouwbovendoelstellingnaarambulant,frictiesbijopbouweninzetambulantetrajecten.Verwachtebesparingvanhetgelijkhoudenvandetarievenbedraagtca€1,8miljoenin2018.Dezezettenweeenmaligomhetprogrammateontlasten.4.3WoonkostentoeslagPersoongebondenBudget(PGB)Opditmomenthebben88(vande250totaal)PGB-houdersmeteenindicatiebeschermdwoneneenwoonkostentoeslagPGB.Ditiseentoeslagvan€4.000perjaarzondereenduidelijkezorginhoudelijkecomponentenwaargeen/nauwelijkscontroleofhandhavingopis(eenrestantuitdeAWBZstructuur).Wijhebbendezeper1-1-2018afgeschaft,waarbijallebestaandePGB’sopnieuwkunnenwordenvastgesteldzonderdezetoeslag.Verwachtebesparingis€0,4miljoen.Dezezettenweeenmaligomhetprogrammateontlasten.

2018 07 03 voortgangsrapportage interventieplan zorg en ... · inleiding voortgangsrapportage...

Documents