2019-2020 ОНД АМЬСГАЛЫН ЗАМЫН ХАЛДВАР ҮҮСГЭГЧ...
TRANSCRIPT
2020/11/06
1
Ц.Наранзул, АУ-ы докторХӨСҮТ
2019-2020 ОНД АМЬСГАЛЫН ЗАМЫН ХАЛДВАР ҮҮСГЭГЧВИРҮСИЙН ТАНДАЛТЫН ДҮН, ОДООГИЙН БАЙДАЛ
5. Мөгөөрсөн хоолой, гуурсан хоолой, уушгины хорт хавдар6. Чихрийн шижин7. Алцхеймер8. Суулгалт өвчин9. Сүрьеэ10. Элэгний хатуурал
Бусад өвчнийг хүндрүүлж нас барах эрсдлийг нэмэгдүүлдэг!
(Warren-Gash, Allard R … нар 2018 он )
https://www.healthline.com/health/top-10-deadliest-diseases#cirrhosis
СУДАЛГААНЫ ҮНДЭСЛЭЛ
2020/11/06
2
Улирлын томуугийн хүндрэлээр жил бүр 290000-650000 хүн нас бардаг байна
(ДЭМБ, 2017)
A(H1N1) A(H2N2) A(H3N2) A(H1N1)pdm09
Томуугийн цартахал
СУДАЛГААНЫ ҮНДЭСЛЭЛ
Амьтны гаралтай, өндөр хоруу чанартай томуугийн вирүсийн халдвараар хүн өвчлөх эрсдэл өндөр байна.
СУДАЛГААНЫ ҮНДЭСЛЭЛ
A(H5N1)A(H7N9)
2020/11/06
3
Монгол орны хүн амын дунд 2019-2020 онд вирүсийн шалтгаант амьсгалын замын зарим халдвар үүсгэгчдийн шинж төрх,
хувьсал, хөдлөлзүйг судлах
СУДАЛГААНЫ ЗОРИЛГО
1. Монгол улсад 2019-2020 онд өвчлөл үүсгэсэн томуугийн вирүсийн хэвшинж,тэдгээрийн орчлын хөдлөлзүйг судлах
2. Монголд ялгасан томуугийн вирүсийн эсрэгтөрөгчийн шинж, удмын холбоо,эмэнд тэсвэржилтийг тодорхойлох
3. Монгол улсад 2019-2020 онд орчилд байсан ТТӨ үүсгэгчдийн бүрэлдэхүүн,тэдгээрийн орчлын хөдлөлзүйн онцлогийг судлах
СУДАЛГААНЫ ЗОРИЛТ
2020/11/06
4
СУДАЛГААНЫ МАТЕРИАЛ БА АРГАЗҮЙ
Томуугийн вирүсийн
судалгаанд 4,984 хүн,
100%
ТТӨ үүсгэгчдийн судалгаанд
472 хүн, 9.5%
2019.06.01-2020.06.01
СУДАЛГААНЫ ХҮРЭЭ, ХЭРЭГЛЭГДЭХҮҮН
4,984 хүний хамарзалгиурын арчдас
2020/11/06
5
(1) Нуклейн хүчил ялгах (QIAGEN)
(2) Ялган дүйх:
яТомуугийн вирүсийг
бх-УТ-ПГУ-аар ДЭМБ-ын лавлагаа төвийн праймер проб,
AgPhath One-Step RT-PCR цомог ашиглав
ТТӨ үүсгэгчдийг мультиплекс бхУТ-ПГУ-ын урвалж,
Fast Track , ref. 2-96/12 цомог
СУДАЛГААНЫ АРГАЗҮЙ
Applied Biosystems -ийн NA-Star kit• Sigma-Aldrich-MUNANA субстрат• Hoffman-La Roche- ийн оселтамивир• GlaxoSmithKline-ийн занамивир• Daiichi Sankyo –ийн ланинамивир• Бусад.............................
IC50Вирүсийн NA-ын идэвхийг 50% саатуулах эмийн төвшрүүлэг
СУДАЛГААНЫ АРГАЗҮЙ
(3) Томуугийн вирүсийн нейраминидазын саатуулуурт (НАС) мэдрэг чанарыг тодорхойлох
2020/11/06
6
• Усан гахайн улаан эс 0.75%• Стандарт эсрэгтөрөгчүүд• Стандарт эсрэгбиеүүд• Бичил урвалын самбар• Рецептор задлагч энзим RDE• Бусад ...........................
СУДАЛГААНЫ АРГАЗҮЙ
(4) Вирүсийн эсрэгтөрөгчийн шинжийг ЦНСУ-аар тодорхойлох
Эсрэгбиеийн ЦНСУ-ын таньцТомуугийн вирүсийн НА шинжид суурилна.
Урвалж бодис• QIAGEN, QIAmp Viral RNA mini kit-РНХ ялгав. • ДЭМБ, лавлагаа төвийн праймерууд • Bioneer Accuprep PCR purification kit• AB BigDye Terminator V3.1 Cycle Sequiencing kit• QIAGEN, DyeEx 2.0 Spin Kit• Applied Biosystems 3130xl анализатор
Үр дүнгийн боловсруулалт• GeneStudio.exe• MEGA7• Figtree
(5) Генийн нуклеотидын дараалал тогтоох шинжилгээний арга
СУДАЛГААНЫ АРГАЗҮЙ
НА ген -1724 х.н
NA ген -1410 х.н
М2 ген -1021 х.н
2020/11/06
7
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн II. Томуу төст өвчин үүсгэгчдийг судалсан дүн
СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН
Томуугийн вирүсийн хэвшинжүүд
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
75.7% A(H3N2)24.3% B
2020/11/06
8
АЗХҮүсгэгчдийн хөдлөл зүй
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
0
70
140
210
280
350
420
490
560
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
260
280
300
30 40 50 1 10 20 30 40 50 1 10 20 30 40
B A(H1N1)pdm09 A(H3N2) Хэвшинж тодорхойгүйИж томуугийн вирүс АЗСВ Метапневмовирүс РиновирүсЭнтеровирүс Аденовирүс Коронавирүс БокавирүсМикоплазм пневмониае шинжилсэн сорьцийн тоо
2019
илэрсэн вирүс шинжилсэн сорьцынтоо
2018 2020
35
19
1
5
52
1314
ГЕНИЙН НУКЛЕОТИДЫН ДАРААЛАЛ ТОГТООСОН ДҮН
№ Омгийн нэр (Strains) Дэд хэвшинжГен (Gene segments)
PA HA NA1 A/Tuv/20/2020 A / H3N2 EPI16717822 A/Ulaanbaatar/AF01609-26/2020 A / H3N2 EPI16717833 A/Ulaanbaatar/62/2020 A / H3N2 EPI16717844 B/Ulaanbaatar/2676/2019 B/Victoria EPI16405255 B/Umnogobi/AF16710/2020 B/Victoria EPI16717856 B/Orkhon/2674/2019 B/Victoria EPI1749491 EPI1679871 EPI16798707 B/Orkhon/2679/2019 B/Victoria EPI1749492 EPI1679873 EPI16798728 B/Sainshand/2608/2019 B/Victoria EPI1749493 EPI1679875 EPI16798749 B/Selenge/2761/2019 B/Victoria EPI1749494 EPI1679877 EPI1679876
10 B/Ulaanbaatar/2408/2019 B/Victoria EPI1749495 EPI1679879 EPI167987811 B/Ulaanbaatar/2590/2019 B/Victoria EPI1749497 EPI1691713 EPI169171212 B/Ulaanbaatar/2706/2019 B/Victoria EPI1749498 EPI1691715 EPI169171413 B/Ulaanbaatar/2723/2019 B/Victoria EPI1749499 EPI1691717 EPI169171614 B/Ulaanbaatar/2733/2019 B/Victoria EPI1749500 EPI1691719 EPI169171815 B/Ulaanbaatar/2575/2019 B/Victoria EPI1749496 EPI1711284 EPI1711283
GISAD ген банк
2020/11/06
9
A(H3N2)(1, 3с, 3с.3А, А3, А2, А1b/137F, А1b/135К, А1b/197R) 8-н бүлэгт хамаарсан
(2018-2019 он)3с.3А, А1b/197R бүлэгт хамаарсанАмерик, Австрали төст
(2019-2020 он)А1b/135К, А1b/137F бүлэгт хамаарсанАзи төст
2010-2020 онд Монголулсад ялгасан томуугийн A(H3N2)дэд хэвшинжийн вирүсийн НАгенийн удмын холбоо
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
Тайлбар: ●-Монгол омог,▲-Вакцины омог, ■-Удмын бүлгийн төлөөлөл омог.
2010-2020 онд Монгол улсадялгасан томуугийн Victoria хувилбарынВ хэвшинжийн вирүсийн НА генийнудмын холбоо (Авторефератын Зураг 5)
В/Victoria1A бүлэгт хамаарсан
(2019-2020 он)V1А.3 бүлэгт хамаарсанАмерик төст
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
Тайлбар: ●-Монгол омог,▲-Вакцины омог, ■-Удмын бүлгийн төлөөлөл омог.
2020/11/06
10
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
Томуугийн А(H3N2) вирүсийн эсрэгтөрөгчийн шинж
№
Лавлагаа ийлдсүүд
Омгийн нэр
Сорьц авсан
огноо
(оо/сс/өө)
HK Sin Nag Kan A/Kan KAN
Лавлагаа омгууд
1 A/Hong Kong/4801/2014 - 160 160 320 20 160 <20
2 A/SINGAPORE/INFIMH-16 - 160 320 320 <20 160 <20
3 A/NAGANO/2731/2017 2017/11/28 160 160 320 <20 160 <20
4 A/KANAGAWA/IC1618/2017 2017/01/20 320 80 320 2560 320 40
5 A/Kansas/14/2017 (H3N2) 2018/08/20 160 160 320 <20 640 20
6 A/KANAGAWA/IC1713/2017 2017/12/26 640 80 80 20 320 2560
Монгол омгууд
1 A/Tuv/20/2020 2020/01/01 80 160 320 <20 640 <20
2 A/Ulaanbaatar/62/2020 2020/01/09 80 160 320 <20 640 <20
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
№ Омгийн нэрСорьц авсан
огноо
Brisbane/60/08Cell
NIID No.4
Colorado/06/17Cell
NIID No.1
Colorado/06/17Egg
NIID No.2
Maryland/15/16
BX-69AEgg
No. 111
Kagawa/18162/18
CellNo.152
Washington/02/19Cell
No. 121Лавлагаа омгууд
1 B/Brisbane/60/2008 2008/08/04 80 40 20 < 10 20 < 102 B/Colorado/06/2017 2017/02/25 < 10 320 320 160 160 103 B/Colorado/06/2017 2017/02/25 < 10 320 320 80 160 104 B/Maryland/15/2016 (BX-69A) < 10 320 160 640 160 205 B/KAGAWA/18162/2018 2018/02/28 < 10 160 160 160 160 106 B/Washington/02/2019 40 80 80 20 40 320
Монгол омгууд1 B/Selenge/2761/2019 2019/12/17 10 160 160 80 160 1602 B/Orkhon/2674/2019 2019/12/04 10 160 160 80 160 1603 B/Ulaanbaatar/2590/2019 2019/12/02 10 80 80 20 80 1604 B/Sainshand/2608/2019 2019/12/05 20 80 80 20 40 1605 B/Orkhon/2679/2019 2019/12/11 10 80 80 10 40 1606 B/Ulaanbaatar/2408/2019 2019/11/04 20 40 80 10 40 3207 B/Ulaanbaatar/2706/2019 2019/12/12 20 40 80 10 20 1608 B/Ulaanbaatar/2723/2019 2019/12/15 20 40 40 < 10 20 1609 B/Ulaanbaatar/2733/2019 2019/12/16 10 20 40 < 10 10 160
Томуугийн B вирүсийн эсрэгтөрөгчийн шинж
2020/11/06
11
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
Томуугийн B вирүсийн эмэнт тэсвэржилт
Омгийн нэр Хэвшинж Сорьц авсан огноо
Эмэндтэсвэртэй
гегетикмаркер
IC50(nM)*
Oseltamivir Peramivir Zanamivir Laninamivir
B/Sainshand/2608/2019 B Victoria 2019/12/05 None 9.15 0.51 2.91 2.52
B/Selenge/2761/2019 B Victoria 2019/12/17 None 13.33 0.56 3.52 2.96
B/Ulaanbaatar/2408/2019 B Victoria 2019/11/04 None 14.11 0.44 2.55 2.12
B/Ulaanbaatar/2575/2019 B Victoria 2019/12/02 None 14.03 0.68 2.76 3.58
B/Ulaanbaatar/2590/2019 B Victoria 2019/12/02 None 10.75 0.64 2.55 2.97
B/Ulaanbaatar/2706/2019 B Victoria 2019/12/12 None 18.17 0.43 3.62 3.53
B/Ulaanbaatar/2723/2019 B Victoria 2019/12/15 None 15.66 0.55 3.25 2.53
B/Ulaanbaatar/2733/2019 B Victoria 2019/12/16 None 14.44 0.50 2.80 3.13
B/Rochester/02/2001 (CDC reference strain) B Yamagata R D197N 118.42 1.66 9.93 10.60
B/Rochester/02/2001 (CDC reference strain) B Yamagata S 197D 5.55 0.26 1.17 2.04
Median IC50 (Oseltamivir-sensitive Bvic viruses) 15.66±3.74 0.67±0.21 3.62±1.05 3.68±1.26
Median IC50 (Oseltamivir-sensitive Byam viruses) 17.80±5.20 0.27±0.09 2.15±0.95 1.82±0.61
I. Томуугийн вирүсийг судалсан дүн
Томуугийн А(H3N2) вирүсийн эмэнт тэсвэржилт
Омгийн нэр Хэвшинж Сорьц авсан огноо
Эмэндтэсвэртэй
гегетикмаркер
IC50(nM)*
Oseltamivir Peramivir Zanamivir Laninamivir
А/Choibalsan/2007/2019 B Victoria 2019/12/05 None 0.15 0.5 1.11 1.00
A/Khkvd/1751/2019 B Victoria 2019/11/24 None 0.33 0.12 0.52 0.96
A/Ulaanbaatar/2108/2019 B Victoria 2019/11/04 None 1.11 0.44 1.10 0.12
A/Ulaanbaatar/1195/2019 B Victoria 2019/11/17 None 0.13 0.68 0.76 0.54
A/Ulaanbaatar/2491/2019 B Victoria 2019/12/2 None 1.70 0.64 0.55 0.97
A/Ulaanbaatar/2506/2019 B Victoria 2019/12/2 None 0.17 0.43 0.62 1.53
A/Ulaanbaatar/123/2020 B Victoria 2020/1/11 None 0.66 0.55 0.25 0.73
B/Ulaanbaatar/33/2020 B Victoria 2020/1/15 None 1.36 0.50 2.80 0.13
A/Denmark/11/2005 (CDC reference strain) B Yamagata Resistant H274Y 165.72 1.66 0.93 0.60
A/Denmark/10/2005 (CDC reference strain) B Yamagata Sensitive 274H 0.27 0.83 0.60 1.53
Median IC50 (Oseltamivir-sensitive viruses) 0.98±1.76 0.67±0.20 0.62±1.06 0.68±0.46
2020/11/06
12
ТТӨ үүсгэгчдийн ерөнхий бүрэлдэхүүн
II. Томуу төст өвчин үүсгэгчдийг судалсан дүн
Одоогийн байдал
II. Томуу төст өвчин үүсгэгчдийг судалсан дүн
Риновирүс, 89, (80.2%)
Аденовирүс, 3, (2.7%)
Бокавирүс, 8, (7.2%)
Улирлын коронавирүс, 6, (5.4%)
Энтеровирүс, 5, (4.5%)
2020 оны 7 сарын 1‐нээс 10 сарын 30
2020/11/06
13
Одоогийн байдал2020 оны 7 сарын 1‐нээс 10 сарын 30
II. Томуу төст өвчин үүсгэгчдийг судалсан дүн
0
70
140
0
20
30 40
B A(H1N1)pdm09 A(H3N2) Хэвшинж тодорхойгүйИж томуу АЗСВ Метапневмовирүс РиновирүсЭнтеровирүс Аденовирүс Улирлын коронавирүс БокавирүсMicoplasma шинжилсэн сорьцийн тоо
илэрсэн вирүс шинжилсэн сорьцийнтоо
2020 он
• Риновирүс • Бокавирүс• Улирлын
коронавирүс• Энтеровирүс• Аденовирүс
• Монгол улсад 2019-2020 онд томуугийн A(H3N2) дэд хэвшинждавамгайлан (75.7%) идэвхижсэн.
• Томуугийн А, В хэвшинжийн вирүсийн омгууд эсрэгтөрөгчийншинжээрээ тухайн улирлын вакцины омогтой ойролцообайсан учир вакцин үр дүнтэй байжээ.
• Томуугийн вирүс нейраминидазйн саатуулуур эмүүдэд мэдрэгбайна.
• ТТӨ үүсгэгчдээс Риновирүс, АЗСВ, Аденовирүс, Бокавирүс,улирлын Коронавирүс Энтеровирүс давамгайлан өвчлөлийншалтгаан болсон.
ДҮГНЭЛТ
2020/11/06
14
Анхаарал хандуулсанд баярлалаа