2019 tahua ako mātauranga reorua - home | teachnz · 2018-07-16 · teachnz.govt.nz puka tono 2019...

teachnz.govt.nz

Puka tono

2019 Tahua Ako Mātauranga ReoruaKati ai ngā tono ā te Mane 3 o Mahuru 2018

Kei roto nei ngā kōrero katoa māu hei whakaoti i tō tono mō te 2019 Tahua Ako Mātauranga Reorua, arā:• Ngā aratohu (whārangi 1–2) • Te puka tono (whārangi 3–14) • Ngā pātai e auau ana te pātaingia (whārangi 15–20).

Me whakaaronui ki te taiao i mua i te tā i tēnei puka tono. Kua whakaritea tēnei pdf kia tāngia ko te puka tono anake (whārangi 3–14). Kia te hiahia koe ki te tā i ngā whārangi katoa, me whakarerekē e koe ngā tikanga tā, ka tohu ai ‘tā i te katoa o ngā whārangi’.

Ngā korero mo tēnei Tahua Ako

He aha tēnei tahua?Ko tā te Tahua Ako Mātauranga Reorua he whai kia maha atu ngā kaiako kounga, kaiako reorua, rumaki reo Māori hoki mā te akiaki i ngā kaiako me ngā tumuaki ki te whakapiki i tō rātou mōhio me ō rātou pūkenga ki te reo Māori me ngā tikanga Māori.

He kaupapa te Tahua Ako Mātauranga Reorua mā ngā kaiako me ngā tumuaki kei ngā whakaakoranga reo Māori i ngā ratonga kōhungahunga (arā, ngā kōhanga reo, ngā puna kōhungahunga, ngā puna reo) ngā kura kāwanatanga, kura tōpū, kura tuatahi, tuarua hoki (arā, ngā kura kaupapa Māori, ngā kura ā-iwi me ērā atu momo kura).

Mā te tahua nei e taea ai e ngā kaiako me ngā tumuaki te whai tohu mātauranga mō te kotahi tau hei āwhina i tā rātou mahi whakaako.

Hei te tau 2019 ko ngā kaiako ka tino whāia ko ērā kei tētahi whakaakoranga reo Māori e mahi ana, arā, taumata 1 (kei te whakaako ki te reo Māori 81–100% o te wā) me taumata 2 (kei te whakaako ki te reo Māori 51–80% o te wā).

Ki te whiwhi koe i tētahi tahua ako, ko te hiahia ia kia:

• tutuki i a koe te tohu mātauranga i tohua ai i roto tonu i te wā o te tahua ako

• hoki anō koe ki tō tūranga, ki tētahi atu tūranga rānei e rite ana ina mutu tō akoranga.

He aha tā te tahua ako e tuku ai?Ka whiwhi whakamatuatanga whai utu ki te whai akoranga me tētahi pūtea e $2,000 tōna rahi hei āwhina i te taha ki ngā utu ā-akoranga.Ka whiwhi tonu koe i tō utu ā-tau mō te wā o te tahua ako. Ka tukuna hoki ki tō ake kura tētahi pūtea hei utu i tētahi kairīwhi mō te wā o te tahua ako.Kei roto i te utu ā-tau, ko ōna āhuatanga anō, arā ngā utu ā-tūranga pūmau me ngā utu tāpui. Mēnā kei te whiwhi koe i ngā utu wā motuhake, utu tāpui rānei me mātua kōrero ki tō tumuaki kia mōhio mēnā ka utua tonutia aua utu. Mō te wā o te whakamatuatanga, ka haere tonu ko ngā pikinga utu e ai ki ngā whakarite o tō kirimana whakatōpū. Ko tēnei wā whakamatuatanga ka whakaaetia hei wā mahi tūturu.Hei wā te whakamatuatanga mō te akoranga wā kīkī, mō te ako hangere rānei.Kei te pae whiriwhiri te kōrero whakamutunga mō te maha o ngā wiki ka whakaaetia, ā, ka hāngai anō hoki ki te momo akoranga kua kōrerotia ki tō tono.Ki te waimarie tō tono, ka hoatu e, te Tāhuhu o te Mātauranga, tētahi pūtea āwhina piki atu ki te $2000 mō te taha ki ngā utu ā-akoranga. Ka tukua tikatia e mātou tēnei utu ki tō pēke pūtea ā te marama o Poutūterangi, o Paengawhāwhā 2019 rānei. Kei a koe anō te tikanga hei utu i te kura wānanga mō āu nā utu ā-akoranga.

E hia ngā tahua e wātea ana i tēnei tau? 18 ngā tahua Tūranga Kaiako Tūturu te rite (FTTE) e wātea ana ā te tau 2019.

2019 TAHUA AKO MĀTAURANGA REORUA | ARATOHU | 1 Ō 20

teachnz.govt.nz

Ngā paearu whakauruE taea ai te tono ki tētahi Tahua Ako Mātauranga Reorua, i te wā tonu o tō tono:

• kua rēhita tūturu koe hei kaiako kōhungahunga, kura tuatahi, kura tuarua, hei tumuaki rānei

• kua whiwhi mahi pūmau hei kaiako rumaki reo Māori, reorua rānei ki tētahi kōhanga reo, puna kōhungahunga, puna reo, kaupapa tiaki kōhungahunga, ki tētahi kura kāwanatanga, kura tōpū rānei

• e autaia ana tō matatau ki te reo Māori

• kua mahi kē koe i roto i tētahi kura rumaki reo Māori, kura reorua rānei

• me ngana tonu kia whakawhanake i ō pūkenga whakaako hei kaiako rumaki reo Māori, kaiako reorua rānei

• kua whai tautoko koe mai i tō kaituku mahi (tumuaki me te poari kaitiaki/te kaituki mahi, kaiwhakahaere pokapū, kaituku ratonga).

He pēhea taku tono e aromatawaitia ai?Tuatahi, ka tirohia mēnā kua tutuki i tō tono ngā paearu katoa e rārangitia ana i runga ake nei. Kātahi ka riro mā te pae whiriwhiri, ko ōna tāngata he kanohi mō te Tāhuhu o te Mātauranga, ā, mā rātou tō tono e aromatawai ki ēnei e whai ake nei:

• te ōrautanga o te wā e whakaako ana koe i roto i ngā whakaakoranga reo Māori (ko te tino hiahia ko ngā kaiako wā kikī kei tētahi kura, kōhanga reo pokapū kōhungahunga rānei e mahi ana i ngā whakaakoranga taumata 1 (81–100%) taumata 2 rānei (51–80%)

• ngā painga tērā ka riro i ngā ākonga, arā:

• te wāhi ki te reo Māori,

• ngā tikanga Māori me ngā pūkenga kei whakamahi māu i roto i te marautanga, i ngā āhuatanga ako rānei

• te kounga o tō tono me tō mahere akoranga

• ngā akoranga o mua i tautokona (ahakoa tēnei ka whakaarohia hoki te akoranga hei whakaoti tohu).

Kia mōhio koe ka tukuna ki mua ko ngā kaitono kāore i whiwhi whakamatuatanga ako i ngā tau e rima ka hipa ake nei

Te whakaae i te wā whakamatuatangaKo ngā kaiako me ngā tumuaki ka whiwhi i tētahi tahua ako, ka whiwhi anō ai rātou i tētahi wā whakamatua-tanga i tō rātou poari kaitiaki/kaituki mahi kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/kaituku ratonga rānei. Kei tō tono he wāhanga hei whakaatu taunakitanga kei te tautoko mai tō tumuaki, tō poari kaitiaki/kaituki mahi tō kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/kaituku ratonga rānei i tō tono.

Mēnā kāore anō koe kia whai tautoko mai i tō tumuaki me tō poari kaitiaki/kaituki mahi te kaiwhakahaere o to kura kōhungahunga/kaituku ratonga ka taea tonutia te tono atu, engari me tuku mai tēnei kōrero i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018 (tahi wiki ā muri atu i te rā kati) kei kore tō tono e aromatawaitia. Māu anō e whakamārama mai te take i kore ai i tāpiritia mai ki tō tono he kupu whakaae mai i tō tumuaki me tō poari kaitiaki/kaituki mahi tō kaiwhakahaere kura kōhungahunga/kaituku ratonga rānei.

Ngā hiahia ina ka whiwhi tahua ako koeKi te whiwhi koe i tētahi tahu ako, me:

• whakamōhio atu ki a mātou mēnā kua rerekē ngā whakapānga mōu, mō tō tūranga mahi, tō mahere akoranga rānei, mēnā kua whiwhi tūranga hou koe

• whai tonu i te akoranga i kōrerotia ai ki te tono

• mahi tonu koe i tō kura i mua, i muri hoki i te wā o te whakamatuatanga, mēnā he akoranga wā kikī, hangere rānei (arā, 20, 32 rānei nga wiki ā-kura)

• me tuku mai he kōrero whakaū mō tō whakaurunga me te whakaotinga o te akoranga ina hiahiatia

• me tuku mai he taunakitanga mō tō pēke pūtea ina tono koe mō te pūtea hei āwhina i tō wāhi noho, i te nuku rānei ki wāhi kē.

Ki te whiwhi koe i tētahi tahua ako ā, ka whiwhi tūranga koe ki tētahi kura kē me te tutuki tonu i a koe ngā paearu whakauru, ka taea te tahua ako te whakawhiti mēnā ka whakaae mai, ka tautoko mai tō tumuaki, tō poari kaitiaki/kaituki mahi hou, ā, ka whakamōhiotia hoki a mātou.

Kāore e taea tō tahua ako te hiki atu ki tētahi tau kē.

Ki te whakakorengia tō tahua ako e koe, ka taea tonutia te tono anō ā tētahi tau anō.

Te WātakaE whai ake nei te wātaka mō te tukanga o te Tahua Ako Mātauranga Reorua.

3 MAHURU 2018Te rā kati mō ngā Tono Tahua Toko.

10 MAHURU 2018Te rā kati mō te tuku kōrero tāpiritanga.

HAKIHEA 2018Kia riro mai te whakaaetanga me ngā rā o te whakamatuatanga, kātahi ka tukua ngā tohu mō ngā kairīwhi ki ngā kura.

HUI-TANGURU/POUTŪTERANGI 2019Ka whiwhi kupu mai te hunga whiwhi hei whakaū whakaurunga. Ka utua ngā pūtea āwhina mō ngā utu ā-akoranga.

KOHITĀTEA 2020Mutu ana tō wā akoranga, ka tukuna e ngā kaiako me ngā tumuaki ngā kōrero mō ngā hua o te akoranga.

12 WHIRINGA-Ā-NUKU 2018Ka whakamōhiotia koe mō ngā whakatau mō tō tono.

MAHURU/WHIRINGA-Ā-NUKU 2018Te tukanga whiriwhiri.

2019 TAHUA AKO MĀTAURANGA REORUA | ARATOHU | 2 Ō 20

teachnz.govt.nz

Puka tono

2019 Tahua Ako Mātauranga ReoruaKati ai ngā tono ā te Mane 3 o Mahuru 2018.

Ki te hia āwhina koe hei whakaoti i tō tono me tirotiro i ngā pātai auau kei muri o tēnei puka tono. Mehemea he pātai anō āu me whakapā atu ki a mātou mā te waea kore utu 0800 165 225 mā te īmēra rānei ki [email protected].

1. Ngā taipitopito whaiaroIngoa tuatahi:

Te/Ngā ingoa o waenganui:

Ingoa e paingia ana:

Ingoa whānau:

Tau waea kāinga:

Tau waea wāhi mahi:

Tau waea pūkoro:

Rā I whānau ai (dd/mm/yyyy):

/ /

He kirirarau ahau nō Aotearoa*

He kainoho tūturu au ki Aotearoa*

Ira tangata (tohua):*

Tāne Ira tangata ōrite

Wahine Kāore aku kōrero

Matāwaka (kia kaua e nui atu i te toru):*

Iwi (kia kaua e nui atu i te toru):*

*Tērā pea ka whakamahia ai ēnei kōrero mō ngā take tatauranga.Īmēra i te wāhi mahi:

Īmēra i te kāinga:

Īmēra i paingia (tohua): Mahi Kāinga

2019 TAHUA AKO MĀTAURANGA REORUA | PUKA TONO | 3 Ō 20

2. Te matatau ki te reo MāoriKei tēhea o ēnei taumata koe mō te matatau ki te reo Māori? (Tēnā, tohua tētahi)

Taumata 5: Tino matatau ki te reo Māori

Taumata 4: Matatau ki te reo Māori

Taumata 3: Tōna matatau ki te reo Māori

Taumata 2: E mātau ana ki te reo Māori

Taumata 1: Mōhio ki ngā rerenga māmā noa o te reo Māori

3. He taipitopito kaiwhakaakoMe mātua whai rēhita tūturu, mahi tūturu anō hoki i te wā o te tono.

Tau rēhita kaiako:

Tūnga rēhita (tohua): Rēhita tūturu (F) Kei te tārewa tonu (STC)

Tūranga kaiako o nāianei:

Mā ngā kaiako me ngā tumuaki kura anake:Nama kaimahi tāhuhu o te mātauranga (kei tō pepa pūtea):

Nama kura MoE:

Ingoa o te Kura:

He tūranga kaiako tūturu tāu? (tohua) Me whai tūranga tūturu koe kia taea tēnei tahua ako te tono.

Āe Kāo

He tūranga wā kikī tāu, he tūranga hangere rānei? (tohua)

Wā kikī Hangere

Mēnā he kaimahi hangere koe, he aha tō rite ā-hāora hei kaiako wā kikī (FTTE)?*:

*He ōrite te kotahi tūranga kaiako tūturu te rite (FTTE) ki te kotahi tūranga wā kikī.

Mā ngā kaiako kura kōhungahunga anake:Nama pokapū kōhungahunga:

Ingoa o te pokapū kōhungahunga:

Taumata reoMō ngā kaiako kōhungahunga tēnā tirohia tō puka RS61.Mō ngā kaiako kura me ngā tumuaki e whā ngā taumata:

Taumata 1 (81–100%)

Taumata 2 (51–80%)

Taumata 3 (31–50%)

Taumata 4 (12–30%)

Kāore e hangai ana

Hei tauira, mō te ako i Taumata 1, tērā pea kei te mahi koe mō 20-25 ngā haora mā te reo Māori mō 81 – 100% o te wā. Mēnā kāore koe i te whakaako mā te reo Māori, ki tētahi o ngā taumata nei me tohu i te wahanga Kāore e hāngai ana.

4. Whakarārangi ā-mahiMe whakaatu tonu mai i āu mahi katia. Me tīmata mai i tō tūranga o nāianei, kātahi ka heke ki ngā tau tata. Rārangitia āu tūranga kaiako katoa i ngā kura kāwanatanga, kura tōpū/pokapū kōhungahunga rānei ki Aotearoa. Me tāpiri he whārangi A4 atu anō ki te pērā rawa te nui o ngā kōrero.

Mai i: Ki: Ingoa o te kura/pokapū: Tūranga mahi:Te roanga o te wā (arā, 1 tau, 1 wāhanga tau):

Ngā tau katoa kua hei kaiwhakaako i Aotearoa i roto i ngā kura kāwanatanga, kura tōpū/pokapū kōhungahunga (i Hakihea 2018 tonu)

teachnz.govt.nz 2019 TAHUA AKO MĀTAURANGA REORUA | PUKA TONO | 4 Ō 20

5. Ngā taipitopito akoranga, whakamatuatanga o muaMe whakaatu mai ngā momo akoranga kua oti i a koe, me tīmata mai i ngā tau tata. Me whakaatu mai hoki ngā akoranga, ngā tohu mātauranga rānei kāore i tutuki i a koe. Me tuhi ki ētahi whārangi A4 ki te hiahia koe.

Tohu: Kura wānanga: Te rā i tīmata ai:

Te rā i oti ai:

Kua whiwhi rānei koe i tētahi whakamatuatanga whai tautoko i roto i ngā tau e 5 ka hori ake nei? Ko ngā momo tahua whakaako, tahua ako, whakamatuatanga, tohu kāmehameha rānei.

Āe (Whakamāramatia mai ki raro nei) Kāo

Momo tahua/tohu: He pūtea mai i a/mea whakahaere e:

Te nui o te pūtea i whiwhia:

Te tau i whiwhi ai:

Te roa o te tahua:


6. Mahere akoranga

Ngā whakaritenga mō te mahere akorangaMe whakakī i ngā wāhanga o tō mahere akoranga i raro i ngā whakaūpoko e whai ake nei. Me whakarite kia rawaka ngā kōrero ka tuhia mai kia taea ai e te pae whiriwhiri te whakatau mēnā kei te tutuki i tō mahere akoranga ngā paearu kōwhiringa. Me mātua whakaoti i tō mahere akoranga i runga i te puka tono.

Te akoranga kei te whāia mō 2019Me whakaatu mai ngā āhuatanga o te akoranga ka whāia e koe mō te tau 2018.

Me whakaingoa anō hoki i te tohu mātauranga kei te whāia e koe.

Kura wānanga: Taumata o te tohu mātauranga:

Rārangitia mai ia pepa ka tutuki i a koeMe whakawhānui atu ngā kōrero ki tō mahere akoranga.

Te akoranga ka whāia:Te tau pepa: Taumata: Ingoa: Whiwhinga:

Ngā whiwhinga kia tutuki i te tau 2019:


Mēnā kei te whai koe kia whakaoti i tētahi tuhingaroa Tēnā, kōrero mai mō te kaupapa o te tuhingaroa, ā, me whakawhānui atu ō kōrero ki raro nei.

Ko te roa o te wā kei te hiahiatiaKo te maha o ngā wiki e whiwhi ai koe ka hāngai ki te akoranga ka whāia e koe me te roa o te tau kura wānanga. Ko aua wiki rā, ko te maha o ngā wiki kura e tika ana māu hei whakaoti i tō akoranga. Kei tua atu i tēnei ko ngā hararei ā-kura.

Hei tauira:

• Ina hiahia ana koe ki te whai 120 ngā whiwhinga, ko ngā wiki kura e 32 tāu e whiwhi ai hei whakaoti i tō akoranga.


He aha te rā tīmatanga o tō akoranga kei roto i tēnei tono?

/ /

He aha te rā whakamutunga o tō akoranga?

/ /

He akoranga wā tūturu tōu, wā hangere rānei:

Wā tūturu Wā hangere

Ka oti rānei i a koe tō akoranga i te tau 2019?

Āe Kāo


1. Ko ngā akoranga ka whāiaMe whakaatu mai i te pūtake o tō akoranga, ā, he pēhea:

• e whakatipu ai tō matatau ki te reo me ngā tikanga Māori me tōna pānga atu ki āu mahi ngaiotanga

• e hāpai ai i ngā huanga ako o āu ākonga, i whainga rautaki whāinga a te Tāhuhu o te Mātauranga mō te mātauranga.


2. Ngā hua o te akorangaMe whakaatu mai he pēhea e whai hua ai tō akoranga ki a koe ake, ā-ngaiotanga, ki āu nā ākonga ki tō hapori hoki. He pēhea hoki koe e tuari ai i ngā hua o te akoranga ki tō kura, ki tō hapori hoki?


3. Ngā akoranga nō tata ake neiHe aha ngā akoranga kua oti i a koe i ngā tau tata nei, ā, he pēhea tōna hāngai ki tō tono?


4. He tauākī whaiaroMe tuhi mai he kōrero hei whakaatu he pēhea ai tēnei akoranga

• e hāngai ki āu ake whāinga roa mō tōu umanga

• e whakaea i ētahi take kua pā mai i tētahi momo tūranga nōu, i te wehe ngaiotanga rānei, i te tū o tō kura, o tō hapori rānei mō te taha pāpori, taha ohanga, i ngā hiahiatanga motuhake rānei o te kura.

Me tautohu mai he pēhea e whakatutuki ai i a koe tō akoranga.


7. Te tautoko (Hei whakaoti mā te Pokapū Kōhungahunga, te Tumuaki me te Poari Kaitiaki/kaituku mahi )

Kei ngā wāhanga e whai ake nei he kōrero mō te tautoko mai a tō Pokopū Kōhungahunga, tō Tumuaki, tō Poari kaitiaki/kaituku mahi rānei.

Me mātua whai e koe kia noho mōhio tonu te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga, tumuaki me te poari kaitiaki/kaituku mahi rānei ki tā rātou e waitohu ana. Mā te waitohu anō kei te whakatūturu i tā rātou tautoko i te tono me te whakaae hoki i te whakamatuatanga e pā ana.

7a. He tautoko ā-pokapū kōhungahunga (mā ngā kaiako kōhungahunga anake)Mā te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga, mā te kaituku ratonga rānei tēnei wāhanga e whakaoti, ā, me whakaatu mai tōna waitohu ake. Kia mārama anō te whakaatu mai mēnā nā te tumuaki kairīwhi tēnei whakapuakitanga.

He kōrero mō te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/kaituku ratonga: Mā te waitohu i tēnei tono, kei te kī pono te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/kaituku ratonga kua whai mana a ia ki te whakaū i ēnei kōrero e whai ake nei:

1. Kei te tautoko te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/kaituku ratonga i tēnei tono.

2. Kei te noho mārama tonu te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/kaituku ratonga ko te kaiako ka whakawhiwhia ki te tahua ako ka tukua ki a ia he whakamatuatanga me te utu ā-tau mō te roanga o te akoranga.

Te ingoa o te kaitono:

Tēnei au te tautoko nei i tēnei tono mo:

Tūranga (arā, kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga/ Te ingoa o te kaiwhakahaere/kaituku ratonga: kōhungahunga/kaituku ratonga):

Te waitohu o te kaiwhakahaere/kaituku ratonga: Īmēra:

Te rā: Waea:

7b. Te tautoko a te Tumuaki (Mā ngā kaiako kura anake)Mā te tumuaki, mā te tumuaki kairīwhi rānei tēnei wāhanga e whakaoti, ā, me whakaatu mai tōna waitohu ake. Kia mārama anō te whakaatu mai mēnā nā te tumuaki kairīwhi tēnei whakapuakitanga.

He kōrero mō te tumuaki mō tana kairīwhi rānei: Mā te waitohu i tēnei tono, kei te kī pono te tumuaki kua whai mana a ia ki te whakaū i ēnei kōrero e whai ake nei:

1. Kei te tautoko te tumuaki i tēnei tono.

2. Kei te noho mārama tonu te tumuaki ko te kaiako ka whakawhiwhia ki te tahua ako ka tukua ki a ia he whakamatuatanga me te utu ā-tau mō te roanga o te akoranga.


Tēnei au te tautoko nei i tēnei tono mo: Te ingoa o te tumuaki: Tūranga (arā, arā, ko te Tumuaki, ko te Tumuaki Kairīwhi):

Te waitohu o te tumuaki: Īmēra:

Te rā: Waea:


7c. Te Tautoko a Te Poari Kaitiaki (Ngā kaiwhakaako kura me ngā tumuaki anake)Mā te tangata kei a ia te mana tuku mahi anake (Kaituku mahi) tēnei wāhanga e whakaoti. I te nuinga o te wā ko te poari kaitiaki/heamana o te poari tēra, ko tētahi mema rānei o te poari kua tukua ki a ia tēnei mana. Me whakaatu mai tōna waitohu ake ki tēnei whakapuakitanga.

Mēnā kua tohua tētahi Kaiwhakahaere ā-ture mō (KAT) ngā take tukumahi, tētahi kaikōmihana rānei hei whakakapi i te poari kaitiaki, mā tētahi o rāua tēnei puka tono e waitohu. Kia mārama tonu te whakaatu mai nā wai i waitohu, me te tūnga o taua tangata. Kāore e whakaaetia tā te tumuaki waitohu hei taunakitanga mō te tautoko mai a te poari kaitiaki/kaituku mahi rānei.

He kōrero mō te heamana o te poari kaitiaki/ mō te kaituku mahi rānei: Mā te waitohu i tēnei tono, kei te kī pono te heamana o te poari kaitiaki/te kaituku mahi kua whai mana a ia ki te whakaū i ēnei kōrero e whai ake nei:

1. Kei te tautoko te heamana o te poari kaitiaki/kaituku mahi i tēnei tono.

2. Kei te noho mārama tonu te heamana o te poari kaitiaki/kaituku mahi ko te kaiako ka whakawhiwhia ki te tahua ako ka tukua ki a ia he whakamatuatanga me te utu ā-tau mō te roanga o te akoranga.


Tēnei au te tautoko nei i tēnei tono mo: Tūranga (Heamana poari kaitiaki/te kanohi whai Te ingoa o te heamana/kaituku mahi: mana KAT (take tukumahi)/kaikōmihana):

Te waitohu o te heamana/kaituku mahi: Īmēra:

Te rā: Waea:

Mēnā kāore anō koe kia whai tautoko mai i tō kaiwhakahaere, kaituku ratonga, tō tumuaki, tō poari kaitiaki/kaituku mahi rānei, me tuhi he kōrero whakamārama ki roto i te pouako i raro nei. Me tāpae mai te tautoko i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018.


Pārongo whakapā

Waea: 0800 165 225 Īmēra: [email protected] Pae tukutuku: www.TeachNZ.govt.nz/studyawards.

Mēnā ka rerekē ngā whakapānga mōuKia wawe tonu te whakamōhio mai mēnā kua rerekē ētahi taipitopito mōu i muri i te tuku mai i tō tono, mā te waea (utu kore) 0800 165 225 mā te ïmēra rānei ki: [email protected].

Ngā tikanga matatapuKei te kohia ngā kōrero whaiaro i roto i tēnei puka hei whiriwhiri i tō tono mō tētahi Tahua Ako Mātauranga Reorua, ā, ki te whakaaetia tō tono, hei whakahaere i te tahua ako. Tērā pea ka whakamahia anō ngā kōrero mō ngā take rangahau, tatauranga hoki. Ka whakamahia pea e te Tāhuhu o te Mātauranga ki ētahi atu rōpū pērā i tō kura, me ngā kura wānanga, mō ēnei kaupapa anake. Ka pupuritia ēnei kōrero e te Tāhuhu o te Mātauranga, kei a koe tonu te motika kia taea aua kōrero e koe, kia tono kia whakatikahia ngā kōrero.

Te tāpae i tō tono

Me tuku tō puka tono herekore, kua oti tika, kua waitohua ki:

Pōhi: Teacher Study Awards Scholarships and Awards, Ministry of Education PO Box 1666 Wellington 6140

Karere Kawe: Teacher Study Awards Scholarships and Awards, Ministry of Education Mātauranga House 33 Bowen Street Wellington 6011

Me kaua e tōmuri atu te rā tuku i te Mane 3 o Mahuru 2018.

E kore e tirohia ngā tono tae tōmuri mai.

Me tāpae atu ngā kōrero āpiti i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018.

E kore e whakaaetia ngā tono ka tukua mā te waea whakaahua, mā te īmērā rānei.

Ka īmēra atu mātou ki a koe ki te whakamōhio atu kua tae pai mai tō tono. Me whakapā mai koe ki te kore koe e rongo kōrero mai i a mātou i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018.

8. Te whakapuakitanga o te kaitonoMā taku waitohu i tēnei puka, e whakaae ana, e whakapuaki ana ahau kei te tika, kei te pono ngā kōrero katoa kua tuhia i konei.

• E kī pono ana ahau kei te tutuki i ngā kōrero ngā paearu whakauru.

• Mōhio tonu au, ki te puta taku ihu, mā tēnei tahua ako ka whiwhi whakamatuatanga me taku utu ā-tau mō tētahi wā, kia wātea ai au i tāku tūranga pūmau i tētahi kura kāwanatanga, kura tōpū rānei, kura kōhungahunga ranei, ā, ka whiwhi anō au i tētahi pūtea hei āwhina i te taha ki ngā utu ā-akoranga.

Te waitohu o te kaitono: Te rā:

9. Rārangi arowhai Kei te whakaū au, kua:

oti i a au ngā wāhanga katoa o tēnei puka tono

oti i a au taku mahere akoranga i runga i te takotoranga e rārangitia ana i te wāhanga 6.

tāpiritia he tauanakitanga hei whakaatu i te tautoko mai a taku tumuaki me taku poari kaitiaki/kaituku mahi, taku kura kōhungahunga rānei e ai ki ngā kōrero kei te wāhanga 7.

Kaua e tāpiritia mai he whakaahua, ngā tauira mahi, tō tāhuhu tangata rānei. Ki te kore e oti tika tō tono, e kore e aromatawaitia e te pae whiriwhiri.


www.TeachNZ.govt.nz/studyawards

teachnz.govt.nz

Ngā pātai e auau ana

te pātaingia

2019 Tahua Ako Mātauranga Reorua Ngā pātai e auau ana te pātaingia

He kōrero tauwhānui

Hei āwhea ka mōhio au ki te whakatau mō taku tono?Ka rongo kōrero koe mō tō tono i mua i te Paraire 12 o Whiringa-ā-nuku 2018.

He aha tā te Tahua Ako Mātauranga Reorua e homai ai?Ko tā te Tahua Ako Mātauranga Reorua he tuku he wā whakamatuatanga whai utu kia whāia ai tētahi akoranga. Mā mātou ngā utu mō tō kairīwhi e pīkau mō te wā o tō akoranga, tae atu ki ngā utu ā-hararei e tika ana mō te kairīwhi.

Ka tukua anō e te tahua ako he pūtea piki atu ki te $2,000 hei āwhina i te taha ki ngā utu ā-akoranga.

Ka aha mēnā i hē te tahua nāku i tono atu? Ka tāu i tono ai, koirā tā te pae whiriwhiri e aromatawai ai. Nā reira, me āta tirotiro e koe tō tono kia tika anō te tahua ka tonohia e koe.

Ka taea e au te tono i ngā tahua e rua, e toru rānei? Āe, engari kotahi anake te tahua ka whakawhiwhia. Ki te waimarie koe ki ngā tono e rua, me whakatau e koe ko tēhea o ngā tahua kei te hiahiatia.

Kia maumahara me tāpae atu kia kotahi te tono mō ia tahua.

Mēnā ka mutu taku akoranga i mua i te mutunga o tau kura me hoki au ki te kura?Āe – koirā tonu te tikanga, kei te kura koe e mahi ana i mua, i muri anō i tō akoranga. Ko tā te tahua ako he utu i te kairīwhi mō te maha o ngā wiki kua tukuna ki a koe mō te wā o tō akoranga.

Ka taea taku tahua te hiki atu ki tētahi tau kē?Kāo, kāore e taea. Ki te pērā tō hiahia me whakakore tō tahua, ā, ka waiho mō tētahi tau kē tono anō ai koe, ka taea. Kāore he raruraru.

Ka pēhea, mēnā ka whiwhi tūranga au ki kura kē/ kura kōhungahunga kē i mua i te tīmatanga o taku wā akoranga?Me kōrero ki te poari kaitiaki o tō kura hou, ki te kaiwhakahaere kura kōhungahunga rānei kia mōhio ai kua whakawhiwhia koe ki tētahi tahua ako, ā, me kōrero koutou ko te poari mō ngā huarahi ka taea.

Ki te kore koe e hiahia ki te whai i te tahua ako, ahakoa te take, kia wawe tonu tō whakamōhio i a mātou.

Ki te pērā tō mahi, arā te whakamōhio i a mātou i mua i te wiki tuarua o Hakihea, ka taea te tuku ki tētahi atu kaitono.

Mutu ana taku tahua ako me hoki tonu au ki taku kura anō?Ko te tikanga ia ka hoki koe ki tō tūranga tonu, ki tētahi atu tūranga rānei he rite tonu ki tōu.

Ka pēhea, mēnā ka whiwhi tūranga au ki kura kē/kura kōhungahunga kē, ā, ko te wā tīmata hei roto i te wā o taku whakamatuatanga?Me whakaaro anō koe ki tāu i tino hiahia ai, ā, me kōrero hoki koe ki te poari kaitiaki/kaiwhakahaere kura kōhungahunga rānei. Ki te hiahia tō kaitukumahi hou ki te tautoko i a koe ki te whai kia tutuki te tahua ako, me tuku ki a mātou he kōrero e whakaū ana i tā te poari kaitiaki tautoko me tērā o te tumuaki, o te kaiwhakahaere kura kōhungahunga rānei kia whiwhi ai tō kiatukumahi i ngā pūtea hei utu i tētahi kairīwhi.

Ka taea e au te whakakore i taku tahua ako?Ki te hiahia koe ki te whakakore i tō tahua ako ka taea te tono anō ā tētahi atu tau, kāore he raruraru. Ko tāu noa iho he tuhi kōrero mai ki a mātou kia mōhio anō mātou koinā tō hiahia i mua, tō wā akoranga. E pai ana kia tukuna mā te īmērā ki [email protected].

2019 TAHUA AKO MĀTAURANGA REORUA | FAQ | 15 Ō 20

mailto:[email protected]

teachnz.govt.nz

Ka pēhea mēnā ka whakakorengia taku tūranga i taku kura i muri i te tāpaetanga o taku tono? Kei a mātou tētahi pūtea āwhina mā te kura hei utu i tētahi kairīwhi. Ki te whakakorengia tō tūranga i tō kura, e kore e taea tō whiwhi tahua ako; inā kāore he tūranga, kāore he take mō te pūtea āwhina.

Me kōrero ki tō poari kaitiaki/kaituki mahi mō ngā kōwhiringa e wātea ana mai ki a koe i ngā ritenga mō ngā kaiako tuwhene. Tērā pea ka rite tō tono tahua ako ki ngā paearu mō te whakangungu anō i raro i ngā ritenga mō ngā kaiako tuwhene.

Ka pēhea mēnā e kore e taea e au te whakaoti i taku akoranga? Ka tukuna te tahua ako ki a koe kia taea ai tō whaka-tutuki i te akoranga i kōrerotia rā i tō mahere ako.

Ki te kore e taea e koe te whakaoti i te akoranga, me whakapā atu ki a mātou kia whiriwhiri anō me aha.

Ngā paearu whakauru

He kaiako hangere au; ka taea te tono ki te 2019 Tahua Ako Mātauranga Reorua?Āe, mēnā he kaimahi tūturu koe i tō kura. Ki te tukuna ki a koe tētahi tahua ako, ko te roa o te whakamatuatanga ka hāngai ki te āhua o te tūranga kaiako wa-kikī (FTTE). Māu tonu mātou e whakamōhio ki te āhua o tō tūranga me tōna rite hei FTTE (he rite te FTTE ki te 25 haora i te wiki, nā, me whakawehe ō haora mahi i te wiki ki te 25, kia mōhio ki tāu e whiwhi ai).

Mēnā he kairīwhi wā roa ahau, he kirimana tāku mō tētahi wā oti, ka taea te tono ki te 2019 Tahua Ako Mātauranga Reorua? Kāo. E taea ai te tono me whai tūranga tūturu koe hei kaiako wā kikī, wā hangere rānei.

Kei te tārewa tonu taku rēhitatanga. Ka taea e au te tono?Āe, ki te whakamanaia tō rēhita tūturu i mua i te marama o Hakihea 2018 anake . Ki te rerekē te āhua o tō rēhitatanga i te wā o te tukanga tono, tukanga whiriwhiri rānei me whakaatu ki a Akona a Aotearoa.

Kei te tārewa tonu taku rehitatanga. Ka taea tonutia e au te tono?Kāo, me whai rehitatanga tūturu koe i te wā o te tono.

Ka taea e au te tono mēnā kua whiwhi kē au i tētahi tahua ako, whakamatuatanga rānei? Āe, engari kia maumahara koe ka mātua tirohia ko ngā tāngata kāore i whiwhi whakamatuatanga i roto i ngā tau e rima kua taha ake. Ahakoa tēnā ka whakaarotia anō ngā akoranga e oti ai tētahi tohu mātauranga.

Ka taea e au te tono i tēnei tahua mehemea kei tētahi kura hourua? Me whai mahi rawa i tētahi kura kāwanatanga, kura tōpū rānei.

Te whakakī i te puka tono

He aha te tikanga o te kaiako wā kikī (FTTE)? Ko te kaiako wā kikī ko tētahi tūranga kaiako wā kikī, ā, ko tōna rite e 25 haora i te wiki, (arā, e rima haora i te rā).

Mēnā he kaimahi wā hangere koe, māu tonu e whakaatu mai te maha o ngā haora mahi ai koe i ia wiki. Ka tāu e whiwhi ai ka hāngai tonu ki te maha o āu haora mahi i te wiki.

Kei te wāhanga rārangi mahi o te puka tono te pātai mō te taumata reo Māori o taku akomanga. Me pēhea au e mōhio ai ki tēnei āhuatanga? Ko tēnei te maha o ngā haora e whakaako ana koe mā te reo Māori. Ko tēnei tētahi āhuatanga ka tirohia e te pae whiriwhiri, nō reira me whai koe kia mōhio ki te taumata reo o te akomanga kei te mahi koe ki roto.

Mō ngā kaiako kōhungahunga tēnā tirohia tō puka RS61.

Mō ngā kaiako kura me ngā tumuaki e whā ngā taumata:

• Taumata (81–100%)

• Taumata 2 (51–80%)

• Taumata 3 (31–50%)

• Taumata 4 (12–30%)

Mēnā kāore koe i te whakaako mā te reo Māori, ki tētahi o ngā taumata nei me tuhi e koe, Kāore e hāngai ana.

Me whakauru rānei aku mahi whakawhanake ngaiotanga ki te wāhanga mō ngā tohu mātauranga kei te puka tono (arā, He Hōtaka Whakapiki Tumuaki)?Ka taea e koe te whakaahua mai i āu kaupapa akoranga hei tautoko i tāu ake mahere umanga.

Kua whiwhi tahua au i mua hei tautoko i taku akoranga; he momo whakamatuatanga whai āwhina tēnei?Kāo, ehara tēnei momo āwhina i te whakamatuatanga whai utu.

He aha koia te whakamatuatanga whai tautoko?Koia ko ngā momo whakamatautanga whai utu kua whiwhi koe arā, he whakamatautanga akoranga, he tūranga whakaako, he tahua kāmehameha rānei.

Ka mātua kōwhiria ko ērā kaitono kua kore i whiwhi whakamatuatanga akoranga i ngā tau e rima ka hori ake nei.


teachnz.govt.nz

Te akoranga kei te whāia

Kua whakaritea he rārangi o ngā tohu mātauranga kua whakaaetia? Kei a koe te tikanga mō te tohu mātauranga kei te hiahia koe ki te whai. Engari me whakamārama mai ki tō mahere akoranga te take i kōwhiria ai taua tohu.

Ko hea ngā kura wānanga kua whakaaetia?Kei a koe anō te tikanga mō te kura wānanga hei kōwhiri māu, ahakoa ka haere ā-tinana koe ki reira ako ai, ka ako rānei mai i tawhiti.

Ka taea rānei te haere ki tāwāhi ako ai?Āe, kei a koe te tikanga mō te tono i tētahi kura wānanga māu.

Me pēhea au e mōhio ai ki te taumata o te tohu mātauranga kei te whāia e au?Ka taea te kimi i te taumata o te tohu mātauranga mā

te toro ki te paetukutuku o te Mana Tohu Mātauranga www.nzqa.govt.nz. Atu i tērā, me kōrero ki tō kura wānanga.

Kāore au i kite i te tohu mātauranga kei te whāia e au i runga i te anga o NZQA.Me mātua tuku e koe ngā kōrero katoa kei a koe mō te tohu mātauranga.

Me whai kia oti taku whakaurunga i te wā e tono ana au?Kāo, engari me whakapā atu ki tō kura wānanga kia mōhio ai koe ki ngā rā matua o te whakaurunga.

Ki te whiwhi koe i tētahi tahua ako ka tonohia koe ki te tuku kōrero e whakaū ana i tō whakaurunga i te marama o Huitanguru, o Poutūterangi rānei o te tau o tō whakamatuatanga.

He pēhea te whakamatuatanga e whakawhiwhia ai?

Me pēhea au e mōhio ki te maha o ngā wiki e tika ana mōku mō taku tahua ako?Kei te hāngai te roa o te wā whakamatuatanga e whiwhi ai koe ki te roa o te akoranga ko te nui rawa o ngā wiki e 40. (Kāore ngā hararei e kautehia). Kei te pae whiriwhiri te kupu whakamutunga mō te roa o te wā e whiwhi ai koe.

Hei tauira:


• Ina hiahia ana koe ki te whai 60 ngā whiwhinga, 16 ngā wiki kura tāu e whiwhi ai hei whakaoti i tō akoranga.

He aha ngā wiki kura?Koia nei ngā wiki o ia wāhanga o te tau. Ka tuku pūtea āwhina a mātou hei utu i tētahi kairīwhi mō ngā wiki kura me ngā utu ā-hararei e tika ana mā te kairīwhi.

Ka taea rānei e au te tono kia ako mō ngā wā poto puta noa i te tau?Āe, ka taea tō whakamatuatanga te mahi pērā. Engari me mātua mōhio tō tumuaki, tō poari kaitiaki/kaituki mahi hoki koirā tō hiahia, ā he pēhea hoki tōna pānga ki tō wā whakaako i roto i tō kura. Hei tauira; ina hiahia ana koe ki te whai 60 ngā whiwhinga, 16 ngā wiki kura tāu e whiwhi ai hei whakaoti i tō akoranga. Ka taea aua wiki kura 16 te whakamahi puta noa i te tau kura ina whakaaetia e tō kura kia whakamahia pērātia.

Ka taea e au te ako mō tētahi wāhanga anake o te tau? Āe, ka taea, me mātua mōhio anō tō tumuaki me te poari kaitiaki/kaituki mahi koinā tō hiahia. Ki te pērā tō akoranga ka pērā anō te āhua o te pūtea hei utu i te kairīwhi mō te wā o te akoranga.

Ka taea te tono kia whakaotia taku tohu mātauranga tāura, ā, kātahi ka tīmata au i taku tohu paerua?Āe, ka taea e koe te whakaoti haere neke atu i te tohu mātauranga kotahi i roto i te tau kotahi. Me tuku e koe ngā kōrero katoa e hiahiatia ana mō ngā tohu mātauranga katoa i roto i tō mahere akoranga.

Ka rua tau te roa o te akoranga kei te whāia e au. Ki te whiwhi tahua ako au ka rite mō te rua tau?Kāo, ka wātea ngā tahua ako kia whakamahia i roto i te tau kura kotahi.

Ka taea e au te whakarerekē i taku akoranga i muri i te tāpaetanga o taku tono? Āe, engari kia iti noa. Me tuhi atu koe ki a mātou hei whakamōhio i a rātou ki ngā rerekētanga, me āta whakamārama i te take i rerekē ai, i te mea me mātua whakaaetia e rātou.


www.nzqa.govt.nz

teachnz.govt.nz

Ngā hiahia mō te mahere akoranga

Me pēhea te tāpae atu i taku tono? Tēnā koa, tirohia wāhanga 6 o te puka tono.

Me whakaatu mai tō mahere akoranga i runga i takotoranga e hiahiatia ana. Mā tēnei e māmā ai mā te pae whiriwhiri te aromatawai i ngā mahere akoranga.

Nā te aha me whakaoti i a au ngā kōrero katoa i runga o taku mahere akoranga?Ko te mahere akoranga tētahi wāhanga tino whai take o tō tono, ā, me whakaatu tonu koe ki te pae whiriwhiri i whai wā ki te āta whakatakoto i tō mahere akoranga, ā, kua whai anō koe i te takotoranga e rārangitia ana i te wāhanga 6. Ki te kore e whāia taua takotoranga tērā ka iti noa ngā māka mō tō tono. Inā kei a koe te tikanga he aha te tohu māu hei whai, ā, ko hea hoki te kura wānanga mōu, me āta whakamārama e koe te take i pēnei ai tō hiahia, ā, he aha rawa ngā hua ka puta hei painga mō āu mahi whakaako me āu ākonga hoki. Me kōrero hoki ki āu ake kupu mō te tohu me ngā pepa me ngā take i kōwhiri ai koe i taua pepa, tohu mātauranga rānei.

He aha ngā whainga rautaki a te Tāhuhu o te Mātauranga mō te mātauranga?Ka taea e koe te tirotiro i ēnei i roto i te Tauākī a te Tāhuhu o te Mātauranga. Me toro atu ki te pae tukutuku a te Tāhuhu ki www.education.govt.nz.

He aha tēnei mea te ‘noho taratahi’?He mea nui kia āta whakaaturia e koe he āhuatanga o te noho taratahi nātemea ka whakataungia tō tono i runga i te kōrero ka hōmai ai.

Hei whakatauira ake i te noho taratahi:

• mēnā ko koe anake te kaiako mō tētahi kaupapa ako, arā kaiako reo Māori, kaiako Ō Kawekawe rānei

• mēnā ko koe anake te kaiakopono mō ngā kaiako hou i tō kura

• mēnā kei tētahi kura iti, kura noho taratahi koe e mahi ana

• mēnā kāore i taea e koe te whai wāhi ki ngā akoranga whakapiki kaiako nā te tawhiti rawa, nā te nui o te utu, nā te kore whai hononga ki te ipurangi, nā te koretake rānei o te arahono

• he kura pōhara, he hapori rawakore rānei, he āhuatanga motuhake rānei tō te kura.

He aha ngā whakaōritenga whakawhiwhi tahua ako?Me whai whakaaro te pae whiriwhiri ki ngā āhuatanga whiwhinga ōrite, arā, ki ērā āhuatanga ka noho hei taupā ki te kaitono, kia kore ai e taea e ia te whai i tētahi tahua ako.

Ka taea e au te tāpae i ngā mahere ako e rua, e toru rānei?Kia kotahi rawa te mahere ako hei tāpae māu.

Ngā pūtea āwhina mō ngā utu ā-akoranga

He pēhea e utua ai aku utu ā-akoranga?Ki te whiwhi koe i tētahi tahua ako, ka tukua e $2,000 hei pūtea āwhina mō te taha ki ngā utu akoranga. Ka utua tikatia tēnei ki a koe, ā, ka riro māu tonu e hoatu ki te kura wānanga i mua i te rā whakarite.

Hei āwhea e utua ai tēnei utu ki au?Ki te whiwhi koe i tētahi tahua ako, ka tonoa koe ki te tuku nama mai me ngā taipitopito mō tō pēke pūtea.

Ka whai tonu a mātou ki tuku tika i tēnei utu ki tō pēke pūtea ā te marama o Poutūterangi rānei, o Paengawhāwhā 2018.

He aha koia ngā utu ā-akoranga?Koirā ngā utu kua oti i te kura wānanga te whakatau hei utu ā-akoranga mā te tauira. Kāore i roto i tēnei ngā utu ā-tauira, ā-whare, whakahaere, utu hauora me ērā atu ratonga whaiaro.

Tā te kura kōhungahunga tautoko

Mā wai taku tono e tautoko me he kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga ahau? Me pātai koe ki ngā rangatira o te pokapū kōhungahunga, ki te kaituku ratonga rānei kia tautoko rātou i tō tono. Mēnā ko koe te rangatira, kaiwhakahaere me āta whakaatu mai ki tō puka tono.

Pēhea ki te kore e taea e au te whakaatu i te tautako mai a te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga, kaituku ratonga rānei?Mēnā kāore anō koe i whai tautoko mai i te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga, ka taea

e koe te tono, engari me tuku mai i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018. Tuhia he kōrero ki te wahi tika o te puka tono hei whakamārama nā te aha i kore ai i tāpiringia he kupu tautoko.

Kia maumahara tonu, kia taea tonutia tō tono te whiriwhiri me mātua whai tautoko koe mai i te kaiwhakahaere pokapū kōhungahunga, kaituku ratonga rānei, ā, me tāpae mai i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018.


teachnz.govt.nz

Tā te tumuaki, tā te poari kaitiaki/kaituku mahi tautoko

Mā wai taku tono e tautoko mēnā kāore taku tumuaki i te kura?Mā te tumuaki kairīwhi anake tō tono e tautoko mō te taha ki tō tumuaki. Me mātua whakarite e koe ko te tangata māna tō tono e waitohu ko tērā kua tohua hei kawe i te tūranga o te tumuaki.

He aha te momo taunakitanga māku hei whakaatu kei te tautoko taku tumuaki i taku tono?Kei te hiahia tēnei tono i te waitohu a tō tumuaki hei tautoko i tō tono. Ki te kore tēnei e taea i te wā e tukuna ai e koe tō tono, ka whakaaetia tētahi o ēnei:

• Tētahi reta tautoko mai i tō tumuaki

• Tētahi īmēra tika mai i tō tumuaki.

Me tāpae mai ko tētahi o ēnei momo tautoko a te tumuaki, i mua tonu i te Mane 10 o Mahuru 2018.

Kia maumahara, ko tā te tumuaki tautoko tētahi o ngā paearu whakauru.

He aha te momo taunakitanga māku hei whakaatu kei te tautoko taku poari kaitiaki/kaituku mahi i taku tono?Kei te hiahia tēnei tono i te waitohu a te heamana o te poari kaitiaki/kaituku mahi hei tautoko i tō tono. Ki te kore tēnei e taea i te wā e tukuna ai e koe tō tono, ka whakaaetia tētahi o ēnei:

• Tētahi kape o ngā meneti tika a te poari kaitiaki hei whakaū i te tautoko mai i tō tono

• Tētahi reta tautoko mai i te heamana o te poari kaitiaki/tō kaituku mahi

• Tētahi īmēra tika mai i te heamana o te poari kaitiaki/tō kaituku mahi.

Me tāpae mai ko tētahi o ēnei momo tautoko a te poari kaitiaki/tō kaituku mahi, i mua tonu i te Mane 10 o Mahuru 2018.

Kia maumahara, ko tā te poari kaitiaki/kaituku mahi tautoko tētahi o ngā paearu whakauru.

Kei a wai te mana ki te tautoko i taku tono mō te taha ki te heamana o te poari kaitiaki? Mā te heamana tuarua mā tētahi atu kaitiaki rānei kei a ia te mana i te ngaronga o te heamana, o te heamana tuarua rānei. Me whai kia mārama tonu tēnei āhuatanga ki tō puka tono.

Mā wāi taku tono e waitohu mēnā kua whakakorengia te poari kaitiaki?Me pātai ki te kaikōmihana kei te kawe ia i ngā mahi a te poari māna tō tono e waitohu. Me whai kia mārama tonu ko tā te kaikōmihana waitohu tērā kei tō tono.

Mā wai taku tono e waitohu, e tautoko mēnā kua tohua e te ture tētahi tangata hei kaiwhakahaere mō te kura? Mēnā kei te kawe te kaiwhakahaere i ngā mahi a te poari kaitiaki mō te taha ki ngā kaupapa mahi, māna tō tono e waitohu, e tautoko; atu i a ia, mā te heamana o te poari e waitohu. Me whai kia mārama tonu ko tā te kaiwhakahaere waitohu tērā kei runga i tō tono.

Ka pēhea mēnā kua kore au i whai tautoko mai i te poari kaitiaki/kaituku mahi, i te tumuaki rānei i te wā ka rite rā taku tono kia tāpaetia? Ina kāore anō koe kia whai tautoko mai i te poari kaitiaki/kaituku mahi ka taea tonu te tono, engari ko te Mane 10 o Mahuru 2018 te rā whakamutunga māu hei tāpae mai. Me tuhi e koe he whakamārama hei whakaatu i te take kāore e rarau atu ana ki tō tono te kupu tautoko a te poari kaitiaki/kaituku mahi, a te tumuaki rānei.

Kia maumahara koe ko te tautoko a te poari kaitiaki/kaituku mahi me te tumuaki tētahi o ngā paearu whakauru, ā, me tāpae mai i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018.

Ko au tētahi Kaiako RTLB, ā, kei ētahi kura au e mahi ana. Mā te poari kaitiaki/kaituku mahi o tēhea kura taku tono e tautoko? E mahi ana ngā kaiako RTLB mō te poari kaitiaki ko tērā te kura kei te arataki i tētahi rōpū kura. Ko ngā kura kei reira ngā RTLB e noho ana, engari kāore i te whiwhi mahi, ka kīa he kura manaaki (he kura taiāwhio rānei). Me kōrero koe ki te poari kaitiaki/kaituku mahi me te tumuaki o te kura arataki kia riro mā rātou tō tono e tautoko.


teachnz.govt.nz

Te tuku i tō tono

Ka taea te tuku tono mā te īmēra, mā te waea whakaahua rānei?Kāo. Ko te pōhi, ko te karere kawe anake ngā huarahi tuku ka taea. Me tuku mai i mua i te Mane 3 o Mahuru 2018 kaua i muri atu.

Ka pēhea mēnā ka tae tōmuri taku tono?E kore ngā tono tōmuri e tirohia. Me ū tonu ki te rā kua whakaritea, me tuku atu i mua i te Mane 3 o Mahuru 2018, kaua i muri atu.

Ka taea e au te tuku taku tono hei mea matihiko? (i runga kōpaepae, i runga rākau USB rānei)Kāo, me tuku tono tono hei mea tā, hei puka A4 herekore.

Me pēhea au e mōhio kua tae pai atu taku tono?Ka tukuna he īmēra ki a koe hei whakamōhio kua tae pai mai tō tono. Me whakapā mai ina kāore anō koe i rongo kōrero mai i a mātou i mua i te Mane 10 o Mahuru 2018.

Ka pēhea ina kāore i oti tika taku tono?He mea nui kia āta mahia tō tono kia tuku mai ngā kōrero katoa e hiahiatia ana. Mehemea kāore tō tono i oti tika, ā, kei te hē rānei tōna takotoranga, e kore pea e taea e te pae whiriwhiri te aromatawai tika.

Me tāpae atu tō tono i mua i te Mane 3 o Mahuru 2018, ka taea e koe te tuku kōrero tāpiri mō tō tono tae atu ki te Mane 10 o Mahuru 2018 (tahi wiki i muri atu i te rā kati) atu i tēnei e kore e tirohia me tō tono.

Ka pēhea taku tono mēnā ā muri kē i te Mane 3 o Mahuru 2018 te rā pōhi? E kore tō tono e tirohia.


2019 tahua ako mātauranga reorua - home | teachnz · 2018-07-16 · teachnz.govt.nz puka tono 2019...

Documents