2020 yili bÜtÇesİ - sbb

1

M E R K E Z İ YÖ N E T İ M B Ü T Ç E S Ü R E C İ

31 Aral ık

TBMM’de kabul edilen bütçe mali yılbaşından önce Resmi Gazete’de

yayımlanır.

Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tekli�, mali

yılbaşından en az 75 gün önce Cumhurbaşkanı

tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulur.

17 Ek im’e K adar

Ek im - Aral ık

Bütçe ve Kesin Hesap Kanun Tekli�eri hakkında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu ile Genel Kurulda görüşmeler yapılır ve bütçe İdareler itibarıyla oylanır.

Eylül Ayının Onbeşine K adar

Orta Vadeli Mali Plan ile Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanarak Resmi Gazete’de yayımlanır.

Eylül Ayı İ lk Haf tas ı S onuna K adar

Merkezi Yönetim bütçesi hazırlama süreci

Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan Orta Vadeli

Programın Resmi Gazete’de yayımlanması ile başlar.

Eylül Ayının Sonuna K adar

Kamu İdarelerinin hazırladığı bütçe tekli�eri yetkilileri tarafından imzalanmış olarak Cumhurbaşkanlığına gönderilir.

2020 YILI BÜTÇESİ VATANDAŞIN BÜTÇE REHBERİ

Bütçe, harcamalar ile gelirlerin geleceğe yönelik

tahminlerini gösteren ve gerek giderlerin yapılması gerekse gelirlerin toplanmasına ilişkin

hükümleri düzenleyen belgedir.

2

4.872 milyar lira

GSYH BÜYÜMEKİŞİ BAŞINAMİLLİ GELİR

ENFLASYON(TÜFE)

İŞSİZLİKORANI

5,0 (Yüzde)

9.738 (dolar)

8,5 (Yüzde)

11,8 (Yüzde)

2020 - TEMEL EKONOMİK BÜYÜKLÜKLER

BÜTÇE GİDERLERİ

1.095,5 milyar lira(1 trilyon 95 milyar 500

milyon lira)

FAİZ HARİÇ GİDERLER BÜTÇE GELİRLERİ BÜTÇE AÇIĞI

956,5 milyar lira(956 milyar 500

milyon lira)


milyon lira)


milyon lira)

2020 YILI BÜTÇE BÜYÜKLÜKLERİ

2020 YILI BÜTÇESİ, VATANDAŞA HİZMETİ ESAS ALAN BİR BÜTÇEDİR. 2020 yılı bütçemiz ekonomide öngörülen “dengelenme, disiplin ve değişim” yaklaşımına

uygun olarak hazırlanmıştır. Dengelenme çerçevesinde elde edilen kazanımların korunması ve geliştirilmesi, üretim ve verimlilik odaklı sürdürülebilir büyüme ile adaletli paylaşımın kalıcı olarak tesisi bütçenin temel amacıdır. Bütçenin sağlam ve sürdürülebilir gelirlere dayanması, toplanan gelirlerin ise vatandaşlara hizmeti esas alan bir anlayışla kullanılması temel öncelik olacaktır.

2020 yılı bütçesi de önceki yıllarda olduğu gibi bir hizmet bütçesi olacaktır. Bütçedeki kaynaklar, büyük ölçüde vatandaşların ihtiyaç duyduğu hizmetlerin karşılanmasında kullanılacaktır.

SAĞLIK

EĞİTİM

SOSYAL YARDIML AR

AR-GE ve YENİLİK

TARIM

REEL SEKTÖR

UL AŞIM

BES-BÖLGESEL KALKINMA-ÜCRETLER-

VERGİ GELİRLERİ

5SAYF

A

5SAYF

A

6SAYF

A

7SAYF

A

3SAYF

A

3SAYF

A

4SAYF

A

4SAYF

A

İçin

dek

iler

3

SAĞLIK GİDERLERİ

188,6 milyar lira

2020 yılı bütçesindeki payı

yüzde 17,2

SAĞLIK2020 - TEMEL EKONOMİK BÜYÜKLÜKLER

2020 YILI BÜTÇE BÜYÜKLÜKLERİ

EVDE SAĞLIKHİZMETLERİ

450 bin hasta

2020 yılında ulaşılması

hedeflenen hasta sayısı

AŞILAMA ÇALIŞMALARI

1,1 milyar lira

2020 yılında aşı faaliyetleri için ayrılan kaynak

ERKEN TEŞHİS TARAMALARI

8 milyon kişi

2020 yılında tarama kapsamında

ulaşılması hedeflenen kişi

sayısı

EĞİTİM

EĞİTİMGİDERLERİ

176,1 milyar lira


yüzde 16,1

ÖĞRENCİ DESTEKLERİ

26,4 milyar lira

Öğrencilere ayni ve nakdi olarak

sağlanan destekler

ENGELLİ VATANDAŞLARA EĞİTİM HİZMETİ

3,7 milyar lira

403 bin engelli vatandaşımız

eğitim programlarından faydalanmaktadır

TAŞIMALI EĞİTİM ve YEMEK

YARDIMI4,5

milyar lira

2020 yılında 1 milyon 315

bin öğrencinin faydalanması

beklenmektedir

1 milyon 141 bin civarında öğretmen ve açık öğretim öğrencileri de dâhil olmak üzere 17 milyon 923 bin 351 öğrenciyle eğitim öğretim sürdürülmektedir.

12.987 Okul Öncesi 24.831 İlkokul 19.296 Ortaokul 12.638 Lise

69.752 Okulda

+

2019-2020 Eğitim Öğretim Dönemine İlişkin Bazı Veriler

4

SOSYAL YARDIMLAR

SOSYAL YARDIMLAR

69,5 milyar lira


yüzde 6,3

ÖDEME GÜCÜ OLMAYANLARA

SAĞLIK DESTEĞİ

13,4 milyar lira

Ödeme gücü olmayan

vatandaşların sağlık prim giderlerinin

karşılanması

SOSYAL ve EKONOMİK

DESTEK

1,6 milyar lira

Ekonomik yoksunluk içinde olan çocuklara

aileleri yanında yetişme imkanı sağlanmaktadır

ENGELLİ EVDE BAKIM YARDIMI

9,4 milyar liraBakıma ihtiyacı

olan engelli vatandaşlarımızın

evde bakımının desteklenmesi

ÜLKEMİZİN TÜM DÜNYAYA ÖRNEK TEŞKİL EDEN BİR SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI BULUNMAKTADIR.

Ekonomik büyüme sayesinde elde edilen refah artışı, sosyal yardım programları aracılığıyla toplumun tüm kesimlerine ulaştırılmaktadır. Sosyal yardımlar alanında reform olarak nitelendirebilecek birçok yeni uygulama hayata geçirilmiş, sosyal yardım programları çeşitlendirilmiştir. Sosyal yardımlar hızlı, kapsamlı, zahmetsiz hâle getirilerek Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi hayata geçirilmiştir.

AR-GE ve YENİLİK

AR-GE YATIRIM ve DESTEKLERİ

5,5 milyar lira

2020 yılı bütçesinde Ar-Ge harcamaları için ayrılan kaynak

AR-GE ve TASARIM MERKEZLERİ

1.572 ar-ge ve tasarım

merkeziBu merkezlerde yapılan Ar-Ge çalışmalarının ileri teknolojik

ürünlere dönüşmesi beklenmektedir

TEKNOPARKLAR

85 teknoparkTeknoparklarda faaliyet gösteren 5.500 firmanın

ihracat geliri 4,5 milyar dolara,

satış gelirleri de 84 milyar liraya

ulaşmıştır

AR-GE HARCAMALARI

Yüzde 12018 yılında Ülkemizde

toplam AR-GE harcamalarının

millî gelirdeki payı ilk defa yüzde 1’i

aşmıştır.

TARIM

REEL SEKTÖR

5

SOSYAL YARDIMLAR

AR-GE ve YENİLİK

TARIM

TARIMA AYRILAN TOPLAM KAYNAK

33,4 milyar lira


yüzde 3

TARIMSAL DESTEK PROGRAMLARI

22 milyar lira

2019 yılı ödeneklerine göre yüzde

36,7 oranında artırılmıştır

HUBUBAT PRİM DESTEĞİ

Yüzde 100

Kilosu 5 kuruş olan hububat

prim desteği yüzde 100 oranında artırılarak 10

kuruşa çıkarılmıştır

REEL SEKTÖR

TARIMSAL DESTEK PROGRAMLARI ARTIRILARAK SÜRDÜRÜLMEKTEDİR. Tarımsal destek programlarının 6,6 milyar lirası hayvancılık destekleri, 3,2 milyar lirası yağlı tohumlu bitkilere prim desteği, 1,4 milyar lirası kırsal kalkınma destekleri, 2 milyar lirası hububat prim desteği, 900 milyon lirası gübre desteği, 3,1 milyar lirası mazot desteği, 899 milyon lirası fındık alan bazlı gelir desteği, 1,1 milyar lirası tarım ürünleri sigortası desteği, 182 milyon lirası çay primi desteği ve 2,2 milyar lirası diğer tarımsal destekleme hizmetleri için ayrılmaktadır. 2020 yılında mazot desteği olarak çiftçiler tarafından kullanılan mazotun maliyetinin yarısı karşılanmaya devam edilecektir. Cumhuriyet tarihinde ilk defa dane (sofralık) zeytin, 2019 yılında fark ödemesi desteği kapsamına alınmış olup kilograma 15 kuruş destek verilecektir.

REEL SEKTÖR DESTEKLERİ

44,5 milyar lira

2020 yılı bütçesinde reel sektör destekleri için ayrılan kaynak

HAZİNE DESTEKLİ KREDİ GARANTİ

UYGULAMASI 295 bin işletme

Uygulama kapsamında

sistemden faydalanan işletme

sayısı

TEKNOLOJİ ODAKLI SANAYİ

HAMLESİ6 öncelikli

sektörYüksek katma

değerli, orta-yüksek ve yüksek teknolojili

ürünlerinyerli imkan ve kabiliyetlerle

üretimine destek

TÜRK EXIMBANK

Yüzde 53

Türk Eximbank’ın bankacılık

sektöründeki ihracat

kredilerindeki payı

TARIM SİGORTASI PRİM DESTEĞİ

Yüzde 50Üreticilerin

tarımsal üretimde karşılaşacakları

zararların tazmin edilmesi amacıyla

tarım sigortası prim tutarlarının

karşılanacak kısmı

6

ULAŞIM

DEMİRYOLLARI

12.803 km

Ülkemizde 2019 yılı sonu itibarıyla kullanılmakta olan

demiryolu hattı uzunluğu

BÖLÜNMÜŞ YOL YATIRIMLARI

27.181 km

Ülkemizdeki bölünmüş yol

uzunluğu

SİVİL HAVACILIK

56 havalimanı

Ülkemizde 2019 yılı sonu itibarıyla aktif

olarak kullanılan havalimanı sayısı

KAMU-ÖZEL İŞBİRLİĞİ198,5

milyar lira2003-2019 yılları

arasında KÖİ kapsamında sözleşmeye

bağlanan ulaştırma yatırımlarının

tutarı

SÖZLEŞME

KARAYOLU ULAŞIMI

HAVAYOLU ULAŞIMI

DEMİRYOLU ULAŞIMI

DENİZYOLU ULAŞIMI

2019 yılında 27.181 km olan bölünmüş yol uzunluğunun 2020 yılı sonunda 27.901 km olması hedeflenmektedir.

Dış hatlarda 2019 yılı Ekim ayı itibarıyla 326 noktaya uçuş yapılırken 2020 yılında 335 noktaya uçuş yapılması hedeflenmektedir. 2019 yılında 173 olan uçuş anlaşmasının 2020 yılında 174 olması

planlanmaktadır.

2019 yılında 12.803 km olan demiryolu hattının 2020 yılında 13.836 km olması hedeflenmektedir.

Limanlarımızda 2019 yılı Kasım ayı itibarıyla 443 milyon ton yük elleçlenmiştir. 2019 yılı sonunda bu miktarın 480 milyon tona, 2020 yılında 511 milyon tona ulaşması hedeflenmektedir.

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNDEN YATIRIM GİDERLERİ İÇİN AYRILAN KAYNAKLAR

ULAŞTIRMA 17,7 milyar lira SAĞLIK 11,7 milyar lira EĞİTİM 11,1 milyar lira TARIM 5,1 milyar lira

7

ULAŞIM BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ (BES)

BES DEVLET KATKISI

5,1 milyar lira

Bireysel emeklilik sistemi kapsamında Devlet katkısı tutarı için 2020 bütçesinde öngörülen kaynak

tutarı

SİSTEME KATILIM

6,87 milyon kişi

2019 yılsonu itibarıyla toplam katılımcı sayısı

KÖYDES PROJELERİ

1,5milyar lira

Köylerin altyapısını güçlendirmek

amacıyla oluşturulan projeler için ayrılan kaynak

SUKAP PROJELERİ

837 milyon lira

Belediyelerin su ve kanalizasyon

altyapılarını güçlendirmek

amacıyla bütçeden ayrılan kaynak

BÖLGESEL ve KIRSAL KALKINMA

ÜCRETLER VERGİ GELİRLERİ

471

566

932

2.119

1.753

0

400

800

1200

1600

2000

2400

Enflasyon(2002‐2019

Eylül)

Memur Aylğ SSK Aylğ BAĞKUR EsnafAylğ

65 Yaş Aylğ BAĞKUR ÇiftçiAylğ

2002‐2019 Dönemi Emekli Aylklarnda Artş (%)

385

675

845

997

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Enflasyon (2002‐2019Eylül)

Ortalama MemurMaaş

En Düşük MemurMaaş

Net Asgari Ücret

2002‐2019 Dönemi Çalşan Aylk ve Ücretlerinde Artş (%)

2020 yılında memurlar ve diğer kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarında Ocak ayında % 4, Temmuz ayında %4 olmak üzere kümülatif bazda %8,16 oranıında artış yapılacaktır. Ayrıca ilgili altı aylık dönemlerde gerçekleşen enflasyon oranının öngörülen zam oranının aşması halinde kamu görevlilerinin mali ve sosyal hakları enflasyon farkını yansıtacak şekilde artırılacaktır.

344

Vergi Gelirleri 784,6 82,0 Gelir Vergisi 182,1 19,0 Kurumlar Vergisi 89,4 9,3 KDV (Dahilde+İthalde) 215,9 22,6 ÖTV 175,2 18,3 Diğer 122,0 12,8Vergi Dş Gelirler 172,0 18,0

Tutar (Milyar TL)

Bütçe Gelirleri İçindeki Pay (%)

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri 956,6 100

MÜKELLEFLERE YÖNELİK DESTEKLER Akaryakıt ürünlerine yönelik uygulanan tavan fiyat sistemi olan eşel mobil sistemi ile petrol fiyatlarının artması durumunda ÖTV tutarının bu artış kadar azaltılması yoluyla pompa satış fiyatları belirli seviyelerde tutulmuştur. Bu politikayla vatandaşlarımız ve üreticiler için fiyat yükünü azaltmanın yanı sıra belli oranda kamu gelirinden vazgeçerek enflasyonun aşağıya çekilme sürecine önemli düzeyde katkı sağlanmaktadır. 2019 yılında ekonomik aktivitenin daha da canlanması için bir yıl süreyle tapu harcında yüzde 25 indirim sağladık, konut ve bazı işyerleri alımında KDV’yi yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmüştür. Kitap ve süreli yayınların teslimi KDV’den istisna edilmiştir. .

8

T.C. CUMHURBAŞKANLIĞISTRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI

Bütçe Genel Müdürlüğü

Necatibey Cad. No: 110/A

06570 Yücetepe - ANKARA

Ocak - 2020

www.sbb.gov.tr

GRAFİKLER

11,3 15,1 17,7 20,0 23,6 28,3 32,3 37,8 43,852,5

60,869,5

81,293,6

111,9123,2

145,8161,1

176,1

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019 B.

2020 B.

(Milyar TL)

1,6 2,3 3,5 3,9 4,9 6,6 7,7 9,1 11,5 14,020,1

27,3 29,233,7

41,844,4

51,7

62,1

69,5

0

10

20

30

40

50

60

70

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019 B.

2020 B.

(Milyar TL)

13,6 17,8 21,9 24,2 30,3 34,9 41,1 48,0 50,6 56,5 61,769,5

77,286,2

98,6115,0

134,5

156,9

188,6

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019 B.

2020 B.

(Milyar TL)

0,6 1,12,7

5,9 5,2 6,68,4

10,6 12,013,9

24,6

36,634,6 33,2

44,5

0

10

20

30

40

50

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

B.

2020

B.

(Milyar TL)

EĞİTİM BÜTÇESİ SAĞLIK BÜTÇESİ

REEL SEKTÖR DESTEKLERİSOSYAL YARDIM GİDERLERİ

22,0 28,8 33,7 37,4 42,9 49,4 55,3 63,2 73,485,8

101,2112,5

129,3146,1

173,6189,4

216,6

293,7

333,9

0

50

100

150

200

250

300

350

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

B.

2020

B.

(Milyar TL)

16,7 25,2 30,7 38,5 45,1 52,3 59,1 68,6 79,091,6

105,3119,2

134,4152,0

185,2209,6

245,1

305,6

342,8

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019 B.

2020 B.

(Milyar TL)

EMEKLİ AYLIKLARINA AYRILAN KAYNAKPERSONEL GİDERLERİ

2020 yili bÜtÇesİ - sbb

Documents