210X297 MM 210X297 MMSUN 14 MM

55-10-036_COVER_V=G ClassicArtCard-cs4

ค า น า

พระราชบญญตกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ พ.ศ. ๒๕๔๔ มาตรา ๒๑(๒) กำาหนดให

สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพจดทำาแผนการดำาเนนงานประจำาป โดยแสดงรายละเอยด

ของวตถประสงคตวชวดและเปาหมายยทธศาสตรหรอแนวทางการดำาเนนงานแผนกลมแผนงานและ

งบประมาณในระยะเวลา๑ปสำาหรบแผนการดำาเนนงานประจำาป๒๕๕๖ไดยดกรอบนโยบายและแนวทาง

ของแผนหลก ๒๕๕๕- ๒๕๕๗ ซงมงเนนการนำาทศทาง เปาหมายและยทธศาสตร ๑๐ ป(๒๕๕๕-

๒๕๖๔) เปนเปาหมายของแตละแผน คำานงถงการสรางความเปนธรรมทางสขภาพในประชากรกลมตางๆ

การบรณาการทงเชงประเดนพนทและกลมเปาหมายการสงเสรมนวตกรรมสงคมในการทำางานสรางเสรม

สขภาพ สานและเสรมพลงทกภาคสวนในการลดปจจยเสยงสขภาพและปลกฝงคานยม สขนสย

เพมขดความสามารถเชงสถาบนและของบคคลตลอดจนการพฒนาระบบและกลไกทเออตอการมสขภาวะ

ในระยะยาวเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนในปลายป๒๕๕๘

แผนการดำาเนนงานฉบบนประกอบดวย๑๔แผน๒ภารกจพเศษและงานบรหารจดการกองทนและ

สำานกงานฯโดยสำานกงานไดใหความสำาคญกบการใชขอมลหลกฐานทเชอถอไดการมองทศทางในอนาคต

และการจดกระบวนการทเนนการมสวนรวมจากผมสวนไดเสย

สำานกงานฯขอขอบคณผทรงคณวฒภาคและผเกยวของทกทานทมสวนรวมในการจดทำาแผนการ

ดำาเนนงานฉบบนเพอใชเปนกรอบดำาเนนภารกจรวมกนของภาคสรางเสรมสขภาวะไดอยางมประสทธภาพ

และประสทธผลตอไป

ส า ร บ ญ

สวนท ๑ ภาพรวมแผนการด�าเนนงานประจ�าปงบประมาณ ๒๕๕๖

๑. ภาพรวมแผนหลกระยะ๓ป(๒๕๕๕-๒๕๕๗) ๙

๒. ผลการดำาเนนงานในรอบ๙เดอน(ตลาคม๒๕๕๔-มถนายน๒๕๕๕) ๑๓

๓. กรอบนโยบายและแนวทางการจดทำาแผนการดำาเนนงานประจำาป๒๕๕๖ ๒๓

๔. การบรณาการการสรางเสรมสขภาพ ๒๕

๕. การบรหารจดการการกำากบตดตามประเมนผลและการบรหารความเสยง ๒๗

สวนท ๒ สาระส�าคญในแผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑. แผนควบคมยาสบ ๓๓

๒. แผนควบคมเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตด ๔๙

๓. แผนจดการความปลอดภยทางถนนและภยพบต ๖๙

๔. แผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ ๘๓

๕. แผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะ ๑๐๗

๖. แผนสขภาวะชมชน ๑๒๕

๗. แผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครว ๑๓๙

๘. แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร ๑๔๙

๙. แผนสงเสรมกจกรรมทางกายการออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพ ๑๖๑

๑๐. แผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคม ๑๗๑

๑๑ แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม ๑๗๙

๑๒.แผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพ ๑๘๗

๑๓.แผนพฒนาระบบและกลไกสนบสนนเพอการสรางเสรมสขภาพ ๑๙๕

๑๔.แผนอาหารเพอสขภาวะ ๒๐๑

ศนยเรยนรสขภาวะ ๒๑๑

งานพฒนาและจดการกลมงานกลาง ๒๒๓

งานบรหารจดการกองทนและสำานกงาน ๒๒๗

๑. ภาพรวมแผนหลกระยะ ๓ ป (๒๕๕๕ - ๒๕๕๗)

๒. ผลการด�าเนนงานในรอบ ๙ เดอน (ตลาคม ๒๕๕๔ - มถนายน ๒๕๕๕)

๓. กรอบนโยบายและแนวทางการจดท�าแผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๔. การบรณาการการสรางเสรมสขภาพ

๕. การบรหารจดการ การก�ากบตดตามประเมนผล และการบรหารความเสยง

๑ภาพรวมแผนการดาเนนงานประจาปงบประมาณ ๒๕๕๖

ส ว น ท

๑ภาพรวมแผนหลกระยะ ๓ ป

(๒๕๕๕ - ๒๕๕๗)

บรบทและแนวทางการจดทาแผนหลก ๓ ป (๒๕๕๕ - ๒๕๕๗)

ในชวงของแผนหลก ๒๕๕๕- ๒๕๕๗ ประเทศไทยมแนวโนมทตองเผชญกบการเปลยนแปลง

จากทงภายนอกและภายในประเทศ การเปลยนแปลงภายนอกในระดบโลกทสำาคญ เชน กฎ กตกาใหม

ของโลกในดานเศรษฐกจ สงแวดลอมและสงคม โดยเฉพาะตองเตรยมความพรอมการเขาสประชาคม

อาเซยนในป ๒๕๕๘ การเปลยนแปลงภมอากาศโลก แนวโนมของการเกดวกฤตอาหารโลก ความกาวหนา

ทางเทคโนโลยและการเขาถงเทคโนโลยทไมเทาเทยมกน ในขณะทการเปลยนแปลงภายในทสำาคญ

ทงดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง เชน การเรมกาวสสงคมผสงอาย การมพฤตกรรมเสยง

ตอสขภาพ การแพรระบาดของยาเสพตดและการเพมขนของการพนนโดยเฉพาะในกลมเดกและ

เยาวชน วกฤตดานคณธรรมและจรยธรรมทสะทอนจากทศนคตของคนรนใหมทเหนวาการทจรต

คอรรปชนเปนเรองทยอมรบได ดานการบรหารจดการการพฒนาประเทศโดยมความลาชาและขาดความ

ชดเจนในเรองการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ในขณะทประชาชนมความตนตวทาง

การเมองและการจดการทรพยากรสาธารณะสง การทกลมผดอยโอกาสเขาไมถงบรการทางสงคมไดอยาง

ทวถงรวมทงประเทศไทยยงเผชญความเสยงจากความเหลอมลำาและไมเปนธรรมในมตตางๆอกดวย

เอกสารทศทางเปาหมายและยทธศาสตร๑๐ปของสสส.ไดวเคราะหแนวโนมของการเปลยนแปลง

ทางเศรษฐกจสงคมสงแวดลอมและการเมองทมผลตอสขภาวะในระยะ๑๐ปขางหนาและนำามากำาหนด

วสยทศน เปาหมาย และยทธศาสตรในการสรางเสรมสขภาพระยะ ๑๐ ป นอกจากน แผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ พ.ศ. ๒๕๕๕- ๒๕๕๙ ไดกำาหนดยทธศาสตร การพฒนา

ประเทศเพอรบมอและสรางภมคมกนตอกระแสการเปลยนแปลงทสำ าคญทงภายในและภายนอก

ซงมความสอดคลองกบทศทางการสรางเสรมสขภาพของทกคนบนแผนดนไทยตามเอกสารทศทาง

เปาหมาย และยทธศาสตร ๑๐ ป เชน ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม ยทธศาสตร

การพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตทกำาหนดเปาหมายในการพฒนาใหทกคนไดรบการ

พฒนาทงรางกายและจตใจ มอนามยการเจรญพนธท เหมาะสมทกชวงวย โอกาสในการเขาถง

ระบบสขภาพทมคณภาพเพมขนและปจจยเสยงตอสขภาพลดลงอยางเปนองครวม และยทธศาสตร

ความเขมแขงภาคเกษตรความมนคงของอาหารและพลงงาน

9

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

อนง ในการประชมคณะกรรมการกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ครงท ๖/๒๕๕๔

เมอวนท ๑๗ มถนายน ๒๕๕๔ ทประชมมมตใหความเหนชอบกรอบนโยบายและแนวทางการจด

ทำาแผนหลก ๒๕๕๕ - ๒๕๕๗ ดงน

๑. ยทธศาสตร๑๐ปใหทกแผนนำาทศทางเปาหมายและยทธศาสตร๑๐ปสสส.เปนแนวทาง

การจดทำาแผน๓ปโดยเชอมโยงเปาหมายเฉพาะระยะ๑๐ปทเกยวของกบเปาหมายระยะ๓ป

ของแตละแผน และกระตนใหมการรวมกำาหนดเปาหมายระยะ ๑๐ ปของชาต ในเปาหมาย

ทยงขาดอย

๒. ความเปนธรรม ใหทกแผนคำานงถงการสรางความเปนธรรมทางสขภาพในประชากรกลมตางๆ

ทงประชากรกลมเฉพาะกลมประชากรทตางฐานะทางเศรษฐกจและตางภมภาคและใหมเปาหมาย

และตวชวดทสะทอนความกาวหนาในการลดความไมเปนธรรมในแตละแผน

๓. บรณาการ มงเนนการบรณาการเชงประเดนผานการบรหารกลมแผนงาน และการบรณาการ

เชงพนท เชนการรวมสรางประเทศไทยใหนาอยการลดปญหาการตงครรภในวยรน เครอขาย

เพอลดโรคไมตดตอ การปรบสภาพแวดลอมเพอผพการและผสงอาย การสงเสรมกจกรรม

ปดเทอมสรางสรรคและพนทสขภาวะ

๔. นวตกรรมสงคม มงเนนการสรางนวตกรรมสงคมในการทำางานสรางเสรมสขภาพ และปรบปรง

ขนตอนการทำางานใหคลองตว เพอสามารถรองรบสถานการณทางสงคมทเปลยนแปลงอยาง

รวดเรว

๕. ความยงยนใหความสำาคญกบการพฒนาคนองคกรเครอขายเพอใหมความยงยนในระยะยาว

๖. งานตอเนอง ยงคงพฒนาประสทธผลการดำาเนนงานดานการควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ

การสรางเสรมสขภาวะองคกรและพนทและใหคำานงถงการสรางเสรมสขภาวะทางปญญาสขภาวะ

ทางสงคมและสภาวะแวดลอมทกระทบตอสขภาวะอาทการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๗. แผนอาหารเพอสขภาวะ ยกระดบแผนงานดานอาหารและโภชนาการเปน “แผนอาหารเพอ

สขภาวะ”และมอบคณะกรรมการบรหารแผนคณะท๕กำากบดแลเพอความชดเจนในการบรหาร

ยทธศาสตรและ/หรองบประมาณในกลมประเดนทเออตอพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพรวมกบ

แผนสงเสรมการออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพ

สสส.ไดทบทวนสถานการณแตละดานในรายละเอยดยทธศาสตรการพฒนาประเทศเอกสารทศทาง

เปาหมายและยทธศาสตร๑๐ปรวมทงนโยบายจากคณะกรรมการกองทนมาประกอบการวางแผนหลก

ของการดำาเนนงานในระยะ๒๕๕๕-๒๕๕๗

10

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

เปาประสงค

สสส.ในฐานะกลไกหนงของระบบสขภาพมงหวงให“ทกคนบนแผนดนไทยมขดความสามารถสงคม

สงแวดลอมทเออตอการมสขภาวะ”วสยทศนทกำาหนดในเอกสารทศทางเปาหมายและยทธศาสตร๑๐ป

(๒๕๕๕-๒๕๖๔)โดยสสส.ไดกำาหนดเปาประสงคการดำาเนนงานของแผนหลก๒๕๕๕-๒๕๕๗ดงตอไปน

เปาประสงค๑ สานและเสรมพลงการดำาเนนงานของหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง และภาค

เครอขายทงภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม เพอใหบรรลผลในการ

ลดปจจยเสยงสขภาพ ดานการควบคมการบรโภคยาสบ การควบคมการ

บรโภคเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตด การลดอบตเหตจราจรและอบตภย

และสรางสขนสยในการออกกำาลงกายและการบรโภคอาหารสขภาพ

เปาประสงค๒ พฒนากลไกทจำาเปนสำาหรบการลดปจจยเสยงนอกเหนอจากเปาประสงค

ท ๑ โดย สสส. ลงทนแตนอยในสวนทจำาเปนและกอใหเกดผลกระทบสง และ

สรางขดความสามารถของบคคล ทเออตอการมสขภาวะ โดยเฉพาะในกลม

เดกเยาวชนและกลมเปาหมายเฉพาะ

เปาประสงค๓ เพมขดความสามารถเชงสถาบนและสงเสรมบทบาทของชมชนและองคกร

ในการพฒนาสขภาวะองครวม หรอแกไขปญหาสำาคญของตน โดยพฒนา

กระบวนการ ตนแบบ และกลไกขยายผลเพอมงพฒนาสงคมสขภาวะในระยะ

ยาวอยางยงยน

เปาประสงค๔ สรางคานยมและโอกาสการเรยนรในการสรางเสรมสขภาวะใหเกดขนในสงคม

ไทยสงคมใหความรวมมอกบการรณรงคเพอบรรลเปาประสงคอนๆ

เปาประสงค๕ ขยายโอกาสและพฒนาศกยภาพในการสรางนวตกรรมเกยวกบการสรางเสรม

สขภาวะ

เปาประสงค๖ เพมสมรรถนะระบบบรการและระบบสนบสนนในการสรางเสรมสขภาวะ และ

เพมประสทธภาพกลไกการบรหารจดการ

11

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ในปงบประมาณ๒๕๕๕ซงเปนปแรกของการดำาเนนงานตาม “ทศทาง เปาหมายและยทธศาสตร

กองทนระยะ๑๐ปพ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๖๔และแผนหลก๓ปพ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๗ปรากฏวาในชวง

ตนปงบประมาณประเทศไทยตองเผชญกบสถานการณมหาอทกภยสงผลกระทบโดยตรงตอทงบคลากรของ

สสส.และภาคเครอขายทำาใหหลายแผนงาน/โครงการตองชะลอออกไปจากกำาหนดเดมสสส.จงจำาเปนทจะ

ตองปรบบทบาทและใชศกยภาพขององคกรรวมกบภาคเครอขายในการจดการภยพบตและรวมแกไขปญหา

เฉพาะหนาของประเทศโดยสามารถสรปผลการดำาเนนงานตงแตเดอนตลาคม๒๕๕๔ถงเดอนมถนายน

๒๕๕๕ไดดงน

เปาประสงค ๑

สานและเสรมพลงการดำาเนนงานของหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง และภาคเครอขายทงภาครฐ

ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม เพอใหบรรลผลในการลดปจจยเสยงสขภาพดานการควบคมการบรโภค

ยาสบการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตดการลดอบตเหตจราจรและอบตภยและ

สรางสขนสยในการออกกำาลงกายและการบรโภคอาหารสขภาพ

๑. การควบคมการบรโภคยาสบใหความสำาคญกบการสรางองคความรเพอขบเคลอนนโยบายจำากด

การเขาถงบหรรวมทงการรณรงคเพอการไมสบบหรมผลการดำาเนนงานทสำาคญเชน

๑.๑ เกดระบบและกลไกการดำาเนนงานควบคมการบรโภคยาสบทเขมแขงเชนแผนยทธศาสตร

การควบคมยาสบแหงชาต๒๕๕๕-๒๕๕๗มกฎกระทรวงเรองบหรปลอดไฟไหมรวบรวม

สาระสำาคญของพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบพ.ศ.๒๕๓๕และพระราชบญญต

คมครองสขภาพของผไมสบบหรพ.ศ.๒๕๓๕เขาดวยกนเพอรวมเปนรางพระราชบญญต

ควบคมยาสบพ.ศ.....

๑.๒ เกดพนทตนแบบการทำางานควบคมยาสบนำารองใน ๖ พนท ไดแก จนทบร เชยงใหม

พษณโลกสราษฎรธาน สโขทย และเกาะสมย เปนการผนกกำาลงภาคทกภาคสวนใหรวม

ขบเคลอนการดำาเนนงานอยางเขมแขงเพอรณรงคสรางกระแสใหเกดจงหวดปลอดบหรและ

มการดำาเนนงานเพอควบคมยาสบในระดบพนท๑๐จงหวด

๒ผลการดาเนนงานในรอบ ๙ เดอน

(ตลาคม ๒๕๕๔ - มถนายน ๒๕๕๕)

13

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๓ เกดพนทสาธารณะปลอดบหร โดยผลกดนใหสถานทราชการเปนเขตปลอดบหร เชน

โรงพยาบาลสถานพยาบาลโรงเรยนสถาบนการศกษาสถานประกอบการและสถานตำารวจ

ปลอดบหร

๑.๔ เกดระบบการเฝาระวงอตสาหกรรมยาสบในประเทศไทยโดยมระบบกำากบตดตามเฝาระวง

(Monitoring)แจงขาว(Alert)และตอบโต(Counteraction)กจกรรมของอตสาหกรรมยาสบ

และสรางความตระหนกในปญหาการแทรกแซงจากอตสาหกรรมยาสบทสงผลกระทบตอการ

ควบคมยาสบของประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการทำากจกรรมดานการรบผดชอบตอสงคม

(CSR)มระบบขอมลตวชวดเกยวกบอตสาหกรรมยาสบและผลตภณฑยาสบในประเทศไทย

รายงานเฝาระวงบรษทบหรในประเทศไทย

๑.๕ มการรณรงคใหพนกงานในสถานประกอบการไดรบรเกยวกบโทษพษภยของปจจยและ

พฤตกรรมเสยงจนสามารถนำาไปสการเลกสบบหรได

๒. การควบคมเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตดมผลการดำาเนนงานทสำาคญคอการผลกดนใหม

การออกประกาศสำานกนายกรฐมนตร หามดมหามขายเครองดมแอลกอฮอล ๓ ฉบบและการ

ประกาศสำานกนายกรฐมนตรเรองแตงตงพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตตามพระราชบญญตควบคม

เครองดมแอลกอฮอลสนบสนนเพอสรางการรบรและตระหนกถงประเดนการลดละเลกการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอล โดยรณรงคเพอใหเกดการบงคบใชกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอล

และสงเสรมคานยมการไมดมเครองดมแอลกอฮอลในงานประเพณควบคมการเขาถงแอลกอฮอล

โดยควบคมปญหารานขายเครองดมแอลกอฮอลรอบสถานศกษา และรวมกนจดสภาพแวดลอม

รอบสถานศกษาใหปลอดเครองดมแอลกอฮอล รวมถงเนนการขอความรวมมอผประกอบการ

ไมขายใหเดกอายตำากวา๒๐ปตามกฎหมายนอกจากนนยงมระบบการใหบรการดแลผมปญหา

การดมสราในสถานบรการสขภาพทกระดบในพนท๒๒จงหวด

๓. การจดการความปลอดภยทางถนน เนนดำาเนนงานตามยทธศาสตรเพอความปลอดภยทางถนน

ในระดบประเทศ โดยเฉพาะการเพมมาตรการพเศษเพอการลดอบตเหตทางถนนในชวงเทศกาล

เชน ขอสงการพเศษเทศกาลสงกรานต ๒๕๕๕ สงเสรมใหผใชรถจกรยานยนตหนมาสนใจ

สวมใสหมวกกนนอกกนมากขนเกดระบบขอมลการสบสวนสาเหตทมประสทธภาพและนำาขอมล

มาใชในทกระดบ(สภ.-จงหวด-ภาค-สวนกลาง) เกดกระแสความตนตวในกลมตลาการในการ

ตดสนคดเมาแลวขบ เกดการขยายเครอขายเหยอเมาแลวขบ ๓๗ จงหวด และสรางเครอขาย

เพมเตมทงผพการ และผทไดรบผลกระทบจากอบตเหตทางถนน เพอเฝาระวงปองกนอบตเหต

ทางถนนในพนทเกดพนทตนแบบในการเฝาระวงและปองกนอบตเหตในระดบพนทอยางตอเนอง

ใน๒๕จงหวด

๔. การสงเสรมกจกรรมทางกายและการออกกำาลงกายดำาเนนการนำารองตนแบบวด/สถาบนการศกษา

สงเสรมสขภาพในพนทเขต๔เขตของกรงเทพมหานครไดแกเขตบางรกเขตราชเทวเขตหนองแขม

และเขตภาษเจรญเพอขบเคลอนใหเกดความตระหนกและเหนถงความสำาคญของการดแลรกษา

14

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

สขภาพใหหางไกลโรคอวนโดยบรณาการการทำางานรวมกบแผนอาหารเพอสขภาวะรณรงคและ

ปลกจตสำานกกลมเยาวชนกลมผสงอายและการยกระดบคณภาพชวตของผสงวยใหเลนกฬาและ

ออกกำาลงกายอยางตอเนอง เกดเครอขายการสงเสรมสขภาพการเลนกฬาและออกกำาลงกาย

เกดพนทสขภาวะทเออตอการเกดกจกรรมทางกายเปนวถชวต๑๒พนท

๕. อาหารเพอสขภาวะและโภชนาการใหความสำาคญกบการจดการและการแกไขปญหาดานอาหาร

และโภชนาการของประชากรกลมตางๆทนำาไปสการปองกนและแกไขการเกดโรคเรอรงและการ

มสขภาวะทยงยน การดำาเนนงานเรองอาหารปลอดภย เชน การจดเมนอาหารกลางวนในศนย

เดกเลกพฒนาหลกเกณฑการจำาแนกอาหารเพอใชจดจำาแนกอาหารสำาเรจรปเชอมโยงเกษตรกร

ผประกอบการและผบรโภคในรปแบบตางๆรวมทงสงเสรมใหผบรโภคเขาถงผกปลอดสารพษและ

ขยายผลโรงเรยนปลอดนำาอดลมรอยละ๑๐๐ทงเขตพนทการศกษา ไดจำานวน๖๖สำานกงาน

เขตพนทการศกษา

เปาประสงค ๒

พฒนากลไกทจำาเปนสำาหรบการลดปจจยเสยงนอกเหนอจากเปาประสงคท๑โดยสสส.ลงทนแตนอย

ในสวนทจำาเปนและกอใหเกดผลกระทบสง และสรางขดความสามารถของบคคล ทเออตอการมสขภาวะ

โดยเฉพาะในกลมเดกเยาวชนและกลมเปาหมายเฉพาะ

๑. การควบคมปจจยเสยงสขภาพ ใหความสำาคญกบการลด/ปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงทางเพศ

โดยเนนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน ซงเปนความรวมมอ ทงใน

ระดบอำาเภอและในระดบจงหวดในพนท๔ จงหวดนำารอง โดยเกดการลงนามบนทกความรวมมอ

(MOU)เรอง“รปแบบการพฒนาระบบการจดการเรยนรเพศศกษาบรณาการแบบมสวนรวมเพอ

การปองกนและแกปญหาเดกและเยาวชนดานการตงครรภในวยรนจงหวดอตรดตถ” รวมกน

ระหวาง๓๒หนวยงานไดแกมหาวทยาลยราชภฏสำานกงานสาธารณสขจงหวดโรงพยาบาล

ระดบอำาเภอ สถาบนการศกษาตางๆ องคกรปกครองสวนทองถน และองคกรอสระอนๆ

การรวมพฒนาหลกสตรเพศศกษาทสอดคลองกบการพฒนาทกษะชวตวยรน(Comprehensive

SexualityEducation) และสนบสนนใหมการเรยนการสอนทบรณาการในหลกสตรระดบ

มธยมศกษาและอาชวศกษาการพฒนานวตกรรมสอคยกบลกเรองเพศและคมอการใชสอสำาหรบ

พอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท๑-๓ทชวยใหพอแมอยางนอย๑๐,๐๐๐ครอบครวสามารถ

เขาถงและใชประโยชน และสอการเรยนรทกษะชวตเดกวยเรยน เพอบรณาการเขากบ ๘ กลม

สาระการเรยนรตามหลกสตร

๒. การคมครองผบรโภคดานสขภาพเนนการคมครองจากภาวะเสยงสขภาพของประชาชนทประสบ

จากภยเงยบในชวตประจำาวน ไดแก เรองนำามนทอดซำา และจากแรใยหน โดยเกดการลงนาม

บนทกความรวมมอในการจดการแกไขปญหานำามนทอดซำาเสอมสภาพรวมกนของผบรหารจาก

๕หนวยงาน ไดแก สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.) สำานกงานคณะกรรมการ

15

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

สขภาพแหงชาต (สช.) สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.) สำานกงาน

คณะกรรมการคมครองผบรโภค(สคบ.) และจฬาลงกรณมหาวทยาลย ควบคกบการเรงรดและ

สนบสนนใหมการพจารณาเพอการผานรางพระราชบญญตองคการอสระเพอการคมครองผบรโภค

ตามรฐธรรมนญทงฉบบพ.ศ.๒๕๔๐และพ.ศ.๒๕๕๐

๓. การสรางเสรมสขภาวะในกลมเดกและเยาวชนสามารถพฒนาทกษะชวตและสขภาพองครวมของ

เดกและเยาวชน๗๓,๐๖๔คนและสรางผนำาเยาวชนทมความสามารถและบทบาทพฒนาสงคม

๒๕๐คนมเครองมอสำารวจตนทนชวตของกลมเดก๓ชวงวยไดแกกลมเดกปฐมวยวยเรยน

และวยรน และแลกเปลยนเรยนรถงผลสำารวจ สงเสรมศกยภาพศนยพฒนาเดกเลกขององคกร

ปกครองสวนทองถน(อปท.)เพอเปนศนยเรยนรดานการพฒนาเดกปฐมวยอาย๓-๕ปพฒนา

เครอขายองคกรเยาวชนในภมภาคตางๆใหเปนคนรนใหมเพอการเปลยนแปลงสงคม

๔. การพฒนาคณภาพชวตของประชากรกลมเฉพาะเชนผสงอายมสลมผใชแรงงานกลมชาตพนธ

และผพการ มผลการดำาเนนงานทสำาคญคอการพฒนาพนทตนแบบสำาหรบผสงอายการเฝาระวง

สขภาพและความปลอดภยของแรงงานชมชน การสรางเครอขายการทำางานดานอาชวอนามย

เชงรกทงในระดบจงหวดและระดบอำาเภอการพฒนาอาสาสมครอาชวอนามยและนวตกรรมชมชน

เพอลดความเสยงสขภาพจากการทำางานการพฒนารปแบบการเขาถงระบบบรการสขภาพสำาหรบ

ผมปญหาสถานะบคคลและสทธ การสรางเสรมสขภาพในกลมผพการทเนนการวางแผนปองกน

และดแลรกษาความพการแตกำาเนดการถายทอดการฟนฟกลามเนอดวยการนวดแผนไทยและ

การฝกโดสะโฮ ใหกบผปกครองทมบตรหลานเปนเดกสมองพการการสรางความเขาใจถงความ

พการและแสดงใหเหนถงศกยภาพและสรางแรงบนดาลใจใหคนพการสามารถดำารงชวตในสงคม

อยางเสมอภาคและสมศกดศรการเปดศนยประสานงานสายดวน๑๔๗๙“โทรไดงาน๒๔ชวโมง”

สำาหรบใหคนพการโทรศพทสมครงาน สอบถามเรองสทธคนพการ การพฒนาระบบฐานขอมล

คนพการในพนทนครสวรรคพจตรกำาแพงเพชรอทยธานและชยนาท

เปาประสงค ๓

เพมขดความสามารถเชงสถาบนและสงเสรมบทบาทของชมชนและองคกรในการพฒนาสขภาวะ

องครวมหรอแกไขปญหาสำาคญของตนโดยพฒนากระบวนการตนแบบและกลไกขยายผลเพอมงพฒนา

สงคมสขภาวะในระยะยาวอยางยงยน

๑. การสรางเสรมสขภาวะชมชนมงเนนการพฒนาความสามารถของชมชนในการสรางเสรมสขภาพ

ควบคกบการเสรมสรางสภาพแวดลอมในชมชนทเออตอสขภาวะซงเปนไปตามพนธกจขอท ๕

ของกองทนและกฎบตรออตตาวาเพอการสรางเสรมสขภาพขอ๒และขอ๓โดยแผนสขภาวะ

ชมชนของสสส.เนนการทำางานรวมกบชมชนและทองถนมผลการดำาเนนงานทสำาคญคอ

๑.๑ ถอดบทเรยนระบบการจดการสขภาวะชมชน๒๐แหลงเรยนรประกอบดวย๘ระบบไดแก

๑) ระบบบรหารจดการชมชนทองถน๒) ระบบการจดการทรพยากรธรรมชาต๓) ระบบ

16

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

การทองเทยวเชงอนรกษและวถชมชน๔)ระบบการเรยนรเดกและเยาวชน๕)ระบบสขภาพ

ชมชน ๖) ระบบเศรษฐกจชมชน ๗) ระบบสวสดการสงคมโดยชมชน และ ๘) ระบบ

การจดการภยพบตโดยชมชนเพออปท.อนๆเขามารวมเรยนรและนำาปรบใชกบการพฒนา

พนทของตนเองตอไป

๑.๒ พฒนาและขบเคลอนนโยบายสาธารณะระดบทองถนไดแก๑)การจดสวสดการสงคมโดย

ชมชน๒)เกษตรกรรมยงยน๓)การเรยนรของเดกและเยาวชน๔)การดแลสขภาพชมชน

๕)การบรหารจดการแบบมสวนรวม๖)การจดการทรพยากรและสงแวดลอมและ๗)การ

จดการภยพบตโดยลงนามบนทกขอตกลงรวมกน

๑.๓ สรางและขยายเครอขายความรวมมอระหวางชมชนทองถน ประกอบดวยองคกรปกครอง

สวนทองถนทองทกำานนผใหญบานและสวนราชการทเกยวของในพนทเชนโรงเรยน

โรงพยาบาลสรางเสรมสขภาพตำาบล พฒนาชมชนฯ สถาบนทางศาสนา ผนำาทางศาสนา

อหมามคอเตบบลานรวมทงแกนนำาภาคประชาสงคมและประชาชนเพอขบเคลอนงาน

สขภาวะชมชนในพนทภาคใตตอนลาง เปนชมชนทองถนนาอยบนพนฐานของการลด

ชองวางการลดความเหลอมลำาสรางความเปนธรรมทนำาไปสการจดการตนเองของชมชน

ทองถนในพนทภาคใตตอนลาง

๒. การสรางเสรมสขภาวะในองคกรเปนการเสรมสรางศกยภาพเชงสถาบนขององคกรเอกชนองคกร

รฐ และองคกรชมชนในการสรางเสรมสขภาพโดยรวมมอกบฝายบคลากรขององคกรเอกชนและ

องคกรรฐใหความสำาคญกบการพฒนาคณภาพชวตองครวมของคนทำางานตามแนวทางHappy

WorkplaceหรอHappy๘ซงเปนการพฒนาสขภาวะองครวมตงแตระดบบคคลและเผอแผตอ

องคกร และสงคม ซงเปนการขยายบรบทจากกรอบแนวคดเดมทเนนเฉพาะเรองอาชวอนามย

มผลการดำาเนนงานทสำาคญคอ

๒.๑ พฒนาพนทนำารององคกรสขภาวะ(HappyWorkplace) ซงไดดำาเนนงานรวมกบสภา

อตสาหกรรมจงหวด๖จงหวด(เชยงรายชลบรพระนครศรอยธยาราชบรปทมธานและ

นครราชสมา) รวมขบเคลอนองคกรสขภาวะในองคกรภาคเอกชนโดยครอบคลมพนท

ดำาเนนงานทงหมด๓๓จงหวดทเปนเครอขาย

๒.๒ รวมมอกบสภาอตสาหกรรมในการเสรมสรางองคกรสขภาวะในจงหวดภาคเหนอตอนบน

กลมสภาอตสาหกรรมจงหวดราชบรตลอดจนเครอขายองคกรภาคอตสาหกรรมและสถาน

ประกอบการในจงหวดประจวบครขนธจงหวดเพชรบรจงหวดราชบรและจงหวดกาญจนบร

สงเสรมใหคนทำางานในสถานประกอบการมคณภาพชวตในการทำางานทดสนบสนนใหเกด

ความรวมมอในการยกระดบคณภาพชวตจากทกภาคสวนอยางบรณาการ

๒.๓พฒนารปแบบการดำาเนนงานพฒนาสขภาวะองคกรสำาหรบอตสาหกรรมขนาดกลางและ

ขนาดยอม(SME)รวมกบศนยศกษาธรกจครอบครวและSMEsมหาวทยาลยหอการคาไทย

17

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒.๔พฒนากลไกในการขบเคลอนงานของเครอขายพระสงฆนกพฒนาทมศกยภาพใหสามารถ

ขบเคลอนยทธศาสตรสงเสรมสขภาวะองครวมตามหลกพทธธรรม และปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงและสามารถทำาหนาทประสานเชอมโยงไปสการเปนเครอขายแหงการเรยนรทเขมแขง

ในทกระดบ

เปาประสงค ๔

สรางคานยมและโอกาสการเรยนรในการสรางเสรมสขภาวะใหเกดขนในสงคมไทยสงคมใหความรวมมอ

กบการรณรงคเพอบรรลเปาประสงคอนๆ

๑. การสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคมมงเนนการสรางคานยมและโอกาสการเรยนร

ในสงคมเรองการสรางเสรมพฤตกรรมสขภาวะมผลการดำาเนนงานทสำาคญคอ

๑.๑ พฒนาสอหนงสอ(นทาน) สำาหรบเดกปฐมวยเพอการเรยนร ในระดบจตใตสำานกเปนการ

สรางภมคมกนพฤตกรรมเสยงและปองกนพฤตกรรมการเสพบหรและเครองดมแอลกอฮอล

และสรางทกษะการรเทาทนสขภาพในโรงเรยนและชมชนโดยรวมมอกบกระทรวงศกษาธการ

จดกจกรรมสงเสรมการอานอยางตอเนองในศนยเรยนรระดบอำาเภอใน๒๐จงหวดนำารอง

๑.๒ ผลกดนนโยบาย กฎหมาย กฎระเบยบ และมาตรฐานดานสอเดก เยาวชนและครอบครว

และความรวมมอของหนวยงานทเกยวของสอดเพอเดก สงเสรมพฒนาการ และสงเสรม

การเรยนร นำาเสนอดวยเทคนควธการททำาใหเขาใจงาย เชน การใชภาพการตนเปนสอท

สงเสรมและปลกฝงวฒนธรรมอนดงามเฝาระวงสอมใหมภาพฉากคำาพดทรนแรงอนาจาร

รวมถงมการออกอากาศในชวงเวลาทเหมาะสมกบเดกสนบสนนใหเดกไดสรางสรรคสอดวย

ตนเองโดยเพมพนทเสยงของเดกตลอดจนสนบสนนกระบวนการเรยนรเทาทนสอตลอดจน

ใหกลมตางๆ รวมถง กลมชาตพนธ และผพการ ไดมโอกาสและมสวนรวมในการผลตสอ

สรางสรรคสำาหรบเดกและเยาวชน

๑.๓ สนบสนนการฝกอบรมทกษะการสอสารสขภาพ การผลตสอดวยภาษาและวฒนธรรมของ

กลมและการตดตามสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรขามกลมประเดนสอสารสขภาพ

สำาคญๆไดแกอนามยเจรญพนธในกลมผหญงชาตพนธในเขตภาคเหนอและเขตอตสาหกรรม

ภาคตะวนตกความปลอดภยดานสงแวดลอมและอาหารสขภาพในกลมชาตพนธอนๆ

๑.๔ พฒนาทกษะชวตและการเทาทนสอของเดกเยาวชนและครอบครวโดยคนหาแนวทางในการ

แกปญหาการบรโภคสอของเดกและเยาวชน จดเวลาในการใชสอ และหากจกรรมใหเดก

ในชมชนไดทำาเพอลดเวลาวางหรอเวลาทจะอยกบสอนอยลงกวาเดม เสรมทกษะเยาวชน

ใหสามารถสอสารปญหากบสงคมไดอยางแหลมคมมากขน สงเสรมการฟนฟและประยกต

ใชสอศลปวฒนธรรม ทงสอทองถนและสอรวมสมย เพอใหเปนสอสขภาวะในชมชน และ

ใหเกดการถายทอดเรยนรขามวยอนเปนการสงเสรมความเขมแขงของครอบครวและชมชน

18

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

เปดโอกาสใหเดกและเยาวชนไดแสดงออกดวยความภาคภมใจในความเปนทองถนของตน

รวมทงการสงเสรมใหเกดพนทสรางสรรคเพอการเรยนรดานศลปวฒนธรรมและสขภาวะของ

เดกและเยาวชนใหกระจายทงประเทศ

๑.๕ สอสารรณรงคเพอสรางการรบรขาวสารเกดความเขาใจมการยอมรบปรบเปลยนทศนคต

จนนำามาสการมแนวโนมทจะปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมเปาหมายในประเดนทมการ

ขบเคลอนโดยแผนเชงรกของสสส.และหนวยงานยทธศาสตรทเกยวของเชนการลดอตรา

การสบบหรการดมสราการตายจากอบตเหตทางถนน

๒. ศนยเรยนรสขภาวะ มผลการดำาเนนงานทสำาคญ คอ พฒนาระบบศนยบรการขอมลขาวสาร

(ResourceCenter)ซงมทงเปนฐานขอมลขาวสารองคความรและสอรปแบบตางๆดานสขภาวะ

ทนาเชอถอและทนสมย ครอบคลมทงดานความรเชงวชาการและความรเชงประยกตทงในและ

ตางประเทศตลอดจนระบบฐานขอมลรายชอผเชยวชาญในประเดนตางๆทเกยวของเพอใหบรการ

แกประชาชน

เปาประสงค ๕

ขยายโอกาสและพฒนาศกยภาพในการสรางนวตกรรมเกยวกบการสรางเสรมสขภาวะ

๑. การสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรมซงเนนการสรางนวตกรรมและภาครายใหมโดย

๑.๑ เนนขยายแนวรวมการทำางานสรางเสรมสขภาพ โดยเกดภาครายใหมรวม ๔๐๖ ราย ซง

ในไตรมาส๑และ๒สวนใหญเปนภาคดานการจดการปญหาอทกภยและการฟนฟชมชน

หรอเปนภาคเครอขายอาสาสมคร ในไตรมาส ๓ เปนการยกระดบการเรยนรของเยาวชน

ฝกทกษะการทำางานรวมกบชมชนผานกระบวนการคายอาสา ซงเปนการเปดพนทในการ

ทำากจกรรมเพอสงคมของกลมเดกและเยาวชนทำาใหเยาวชนแกนนำาไมนอยกวา ๑๕๐ คน

สามารถคนพบคณคาของตนเองมเปาหมายในชวตกลาแสดงความสามารถเชงสรางสรรค

ฝกฝนเรองความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง พฒนาวฒภาวะในการอยรวมกบผอน

ฝกใหอภยเสยสละซงเปนพนฐานการดำาเนนชวตของการอยรวมกนของคนในสงคมตลอดจน

สรางจตสำานกสาธารณะและความรบผดชอบตอสงคม

๑.๒ สนบสนนการพฒนาทกษะดานการดำาเนนโครงการสรางเสรมสขภาพใหแกนนำาผรบทน

สามารถเปนผนำาการเปลยนแปลงใหเปนผนำาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในประเดน

ตางๆผานกระบวนการตางๆเชนการฝกอบรมการฝกปฏบตเวทแลกเปลยนเรยนรในพนท

ศกษาดงานทำาใหเกดแกนนำาทมทกษะการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพจำานวน๓๘๔คน

จำาแนกเปนแกนนำาพฒนาชมชน๒๓๒คนแกนนำาเยาวชนขบเคลอนกจกรรมอาสาสมคร/

จตอาสา๔๘คนแกนนำาเยาวชนในการสอสารเรองสขภาวะทางปญญาจำานวน๖๔คน

แกนนำาสรางเสรมสขภาพผสงอายจำานวน๔๐คน

19

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๓ เกดสภาพแวดลอมและปจจยทางสงคมทเออตอสขภาพ เกดการเปลยนแปลงเชงกายภาพ

และสงคมทเออตอสขภาพในชมชนพนทโครงการชมชนพนทโครงการ๗๓โครงการ/แหง

มการจดการสภาพแวดลอมและปจจยทางสงคมทเออตอสขภาพในประเดนตางๆ ดงน

การลดละเลกเหลาบหรในงานศพ/งานบญประเพณจำานวน๘แหงการจดการขยะและ

การดแลสงแวดลอมในชมชน จำานวน ๔๙ แหง การบรโภคพชผกปลอดสารพษ/การดแล

สขภาพดวยสมนไพร๑๐แหงแหลงเรยนรเรองการปลกผกไวบรโภคของคนเมอง๔แหง

ศนยเฝาระวงและเตรยมความพรอมรบมอภยพบตภาคประชาชน๑ แหง และศนยเรยนร

และถายทอดเทคโนโลยพลงงาน๑แหง

๑.๔ อยระหวางการสงเคราะหแนวปฏบตทดเกยวกบนวตกรรมการสรางเสรมสขภาพเชนการ

ลดพฤตกรรมเสยงสขภาพการจดการปญหาสงแวดลอมเกษตรและอาหารปลอดภย

เปาประสงค ๖

เพมสมรรถนะระบบบรการและระบบสนบสนนในการสรางเสรมสขภาวะ และเพมประสทธภาพกลไก

การบรหารจดการ

๑. การสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผานระบบรการสขภาพมผลการดำาเนนงานทสำาคญคอ

๑.๑ มพนทตนแบบดานระบบการจดการสขภาพหรอตนแบบแหลงปฏบตงานสรางเสรมสขภาพ

และปองกนโรค โดยมการบรณาการเชงประเดนดานการลดปจจยทางสงคมทสงผลกระทบ

ตอสขภาพ

๑.๒ พฒนาศกยภาพภาคและเครอขายนกปฏบตการดานการสรางเสรมสขภาพทใชแนวทาง

การเรยนรแบบใชบรบทเปนฐานทมศกยภาพการจดการสขภาพแบบองครวมอยางชดเจน

ในชมชนทองถนเชนแกนนำา/หมอตำาแยใหมทกษะในการดแลหญงตงครรภกอนและหลง

คลอดโดยใหความรในการดแลหลงคลอดแกหญงตงครรภในชมชนและมความพรอมใหบรการ

ทำาคลอดทปลอดภยในพนทและสามารถบนทกขอมลรายงานการคลอดอยางงายไดแกนนำา

ควบคมโรคจำานวน๓๗๓คนในระดบหมบานและเกดเครอขายในการเฝาระวงภาวะสขภาพ

โดยแกนนำาสามารถใหความรในการดแลตนเองการปฏบตตวทถกตองเมอเกดการระบาดของ

โรคในพนท

๑.๓ พฒนาศกยภาพเครอขายทนตแพทย เภสชกร และสหวชาชพททำางานดานสขภาพ เพอ

แกไขปญหาโดยใชบรบทเปนฐาน เชน ปญหาฟนผในเดก การรบประทานขนมหวาน

ในโรงเรยนการออกหนวยทนตกรรมเชงรกการขบเคลอนการเขยนชอยาบนซองยา

๒. การพฒนาระบบและกลไกสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ มการดำาเนนงานทสำาคญ ไดแก

การพฒนาดชนชวดความกาวหนาทแทจรงของประเทศไทย โดยรวมกบสำานกงานสถตแหงชาต

และไดลงนามความรวมมอทางวชาการกบสำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

20

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอสงเสรมใหเกดการพฒนาและถายทอด

เทคโนโลยเพอการสรางเสรมสขภาวะของประชาชนใน๓ดานคอ๑)การพฒนาเยาวชนและ

บคลากรดานเทคโนโลยในการสรางเสรมสขภาวะเชนโครงการประกวดการพฒนาโปรแกรมและ

เทคโนโลยสารสนเทศของเยาวชน ๒) การพฒนาเทคโนโลยและระบบฐานขอมลเพอการ

สรางเสรมสขภาวะ เชน การพฒนาโปรแกรมบนโทรศพทเคลอนทเพอใหบรการขอมลเรอง

โภชนาการการออกกำาลงกายและการใชยาทถกตองและ๓)การถายทอดเทคโนโลยดานการ

สรางเสรมสขภาวะอยางยงยน เชน พฒนาระบบแจงเหตฉกเฉนสำาหรบผพการและผสงอาย

ในรปแบบของเสยงสญญาณไซเรน หรอสญญาณไฟ ในกรณทตองการขอความชวยเหลอ

เพอแจงใหคนในครอบครวหรอเพอนบานใกลเคยงรบทราบ

การจดการสถานการณมหาอทกภยและปญหาเฉพาะหนาของประเทศทสงผลกระทบตอสขภาวะ

นอกจากการดำาเนนงานตามเปาประสงคของแผนหลกขางตนแลวในระยะตนปงบประมาณสสส.และ

ภาคเครอขายยงไดรวมจดการภยพบตและรวมแกไขปญหาเฉพาะหนาของประเทศโดยเฉพาะมหาอทกภย

ทเกดขนในชวงตนปงบประมาณและปญหาหมอกควนในภาคเหนอตอนบนสรปสาระสำาคญไดดงน

๑. การจดการปญหาอทกภย เปนการผนกกำาลงรวมกนระหวาง สสส. กบภาคเครอขายทงภาครฐ

เอกชนและองคกรชมชนเชน

๑.๑ เสรมสรางความเขมแขงของกลไกในการปองกนและรบมอภยพบต เชน พฒนาตนแบบ

“หนงตำาบลหนงทมกชพกภย” รวมกบกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย(ปภ.) และ

สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.)

๑.๒ อบรมอาสาสมครของสมาคมอาสาสมครและบรรเทาสาธารณภยแหงประเทศไทยอยางตอเนอง

จำานวนประมาณ๓,๐๐๐คน

๑.๓ นำาเสนอรปแบบการฟนฟภยพบตโดยใชชมชนประสบภยเปนแกนหลกใน๓๐จงหวดเชน

นครราชสมา(๑๑ชมชน)ปทมธาน(๒๘ชมชน)อบลราชธาน(๑๘ชมชน)กรงเทพมหานคร

(๑๑ชมชน)และสงขลา(๑๑ชมชน)สนบสนนการประสานเครอขายอาสาสมครภาคประชาชน

เพอจดการความชวยเหลอแกผประสบภยอยางเปนระบบรวมทงการพฒนาชมชนเขมแขง

ดานรบมอภยพบต โดยมชมชนเสยงตนแบบจดการภยพบต ๒๐๐ ชมชนและสนบสนน

องคกรชมชนในรปแบบตางๆ เชน โครงการฟนฟสขภาวะโรงเรยนในทองถนหลงประสบ

ภยพบตโครงการสานพลงเครอขายชวยเหลอภาคสสส.และโครงการฟนฟสขภาวะผประสบ

อทกภยแบบมสวนรวมและเสรมสรางทกษะในการรบมอภยพบต

๑.๔ สนบสนนการดำาเนนงาน “คนรนใหมหวใจอาสา” โดยรวมมอกบผนำาชมชนและชาวบาน

ในการรวบรวมขอมลศกษาบรบทและสภาพปญหาในพนทพบวาเมอประสบเหตไมสามารถ

21

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

นำาผปวยสงโรงพยาบาลไดจงจดธงแจงเหตโดยใชธงสญลกษณสตางๆ๕สไดแกสนำาเงน

แทนบานทมผปวยสขาวบงบอกวามผพการสแดงแทนบานมคนชราสเขยวมเดกอาย

แรกเกดถงสองขวบและสเหลองแทนบานทมเดกอาย๓-๗ขวบนอกจากนยงทำาหนาท

ประสานเชอมโยงเครอขายจตอาสาตางๆเพอรวมกนขบเคลอนใหเกดกระแสและความตนตว

ดานงานอาสาเพอรวมกนสรางสงคมสขภาวะ

๑.๕ สนบสนนและชวยเหลอในระยะเรงดวนโดยใหความรวมมอและเชอมประสานภาคเครอขาย

เชน สนบสนนศนยประสานการชวยเหลอผประสบภยพบต ภาคประชาชนใหผทเกยวของ

ไดใชขอมลททนสถานการณในการทำางานโดยมการทำางานเปนเครอขายสนบสนนภาคสสส.

ทมศกยภาพและสนใจเขารวมกจกรรมอาสาสมครชวยเหลอและระดมทนเชนมลนธโกมล

คมทองเครอขายองคกรงดเหลาเครอขายรบนองปลอดเหลาสมาพนธนกวงแหงประเทศไทย

เครอขายพทธกาเครอขายศลปนฯลฯสนบสนนการปรบวธการเลยงดผประสบภยโดยการ

จดตงครวชมชนรวมกบมลนธชมชนไทยมลนธรงอรณเครอขายอาวกอ/สนามทมอบจ.

ปทมธานและเครอขายสลมสภาคจำานวน๙แหงครอบคลมชมชนประสบภยในกรงเทพฯ

และปรมณฑล๑๓ชมชนประสานเครอขายระดบองคกรเชนไทยพบเอสสถาบนพฒนา

องคกรชมชน หอจดหมายเหตพทธทาสฯ สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต ฯลฯ

เพอเชอมการทำางานชวยเหลอผประสบนำาทวมในวงกวางสนบสนนการสอสารและนวตกรรม

การจดการเชนการสอสารชดความรตางๆตามชองทางสอสสส.สนบสนน“ศนยรทนนำา”

ใหขอมลนำาทวมและการจดการในระดบพนทยอยๆ

๑.๖ สนบสนนจดการฟนฟชมชน และสภาพชวตความเปนอยของประชาชนจากปญหาอทกภย

เชนสนบสนนเครอขายชมชนทองถนภายใตกรอบการดำาเนนงาน“ตำาบลสขภาวะ”ทสสส.

ไดพฒนามาอยางตอเนองจำานวนประมาณ ๑,๐๐๐ ตำาบล ใหเปนตำาบลทฟนฟภยพบต

อยางเขมแขงสนบสนนการฟนฟสภาพของพนทโดยเนนสภาพแวดลอมขยะความสะอาด

การดำารงชพ การจดการความรของชมชน เชน แผนทfloodwayของชมชนนวตกรรม

การจดการและการฟนฟ

๒. การจดการปญหาหมอกควนมงพฒนาขดความสามารถองคกรชมชนและเครอขายความรวมมอ

ลดผลกระทบจากปญหาหมอกควนโดยการจดการไฟปาแบบผสมผสานการสรปบทเรยนแนวทาง

การจดการไฟปา แกไขปญหาหมอกควนทงเชงเทคนคและเชงบรหารโดยเชอมกบนโยบายและ

โครงสรางโดยประสานการเชอมโยงพนทปฏบตการของโครงการฯกบสถาบนพฒนาองคกรชมชน

(พอช.)เพอแกไขปญหาภยพบตโดยการมสวนรวมของชมชนเชนปญหานำาแลงปญหานำาทวม

ทเกดขนในชวงทผานมารวมถงการยกระดบงานเรองภยพบตเพอเชอมโยงกบการขบเคลอนงาน

ของเครอขายองคกรชมชนจงหวดเชยงใหมในประเดนเรองการจดการไฟปา และการจดการ

ทรพยากรทงระบบอกทงสนบสนนการแลกเปลยนประสบการณบทเรยนขอเสนอเพอปฏรประบบ

การแกไขปญหาฝนควน หมอกควนไฟปาในภาคเหนอตอนบนไมใหเกดปญหาในป ๒๕๕๖

โดยกำาหนดเปาหมายและแผนการทำางานรวมกน

22

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓กรอบนโยบายและแนวทางการจดทา แผนการดาเนนงานประจาป ๒๕๕๖

ความเปนมา

คณะกรรมการกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ไดใหความเหนชอบทศทาง เปาหมาย และ

ยทธศาสตรระยะ๑๐ป(๒๕๕๕-๒๕๖๔)ตามเอกสารชทศทางระยะ๑๐ป ในคราวการประชมครงท

๕/๒๕๕๔วนท๒๐พฤษภาคม๒๕๕๔และใหความเหนชอบแผนหลกสสส.๒๕๕๕-๒๕๕๗พรอม

ทงกรอบวงเงนป๒๕๕๕จำานวน๔,๐๐๐ลานบาทป๒๕๕๖จำานวน๔,๓๐๐ลานบาทและป๒๕๕๗

จำานวน๔,๓๐๐ลานบาทในคราวการประชมครงท๘/๒๕๕๔เมอวนท๑๖กนยายน๒๕๕๔

คณะอนกรรมการทปรกษาสำานกงานไดใหความเหนชอบเบองตนกบกระบวนการจดทำาแผนการดำาเนนงาน

ประจำาป๒๕๕๖ในคราวการประชมครงท๓/๒๕๕๕วนท๕มนาคมพ.ศ.๒๕๕๕

หลกเกณฑและวธการจดสรรเงนเพอการสนบสนนโครงการและกจกรรมพ.ศ.๒๕๕๔ขอ๕.๓กำาหนด

ใหผจดการรวมกบคณะกรรมการบรหารแผนจดทำาแผนการดำาเนนงานประจำาปใหสอดคลองตามแผนหลกและ

การทบทวนกรอบงบประมาณรายป โดยคณะอนกรรมการนโยบายทางการเงน เพอเสนอใหคณะกรรมการ

พจารณาเหนชอบภายในเดอนสงหาคมของทกป

สถานการณ

คณะรฐมนตรไดใหความเหนชอบยทธศาสตรสขภาพดวถไทยพ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๓และแผนพฒนา

สขภาพแหงชาตฉบบท๑๑(พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙)โดยมเปาประสงคสำาคญคอ“ประชาชนชมชนทองถน

และภาคเครอขายมศกยภาพและสามารถสรางเสรมสขภาพปองกนโรคลดการเจบปวยจากโรคทปองกนได

หรอโรคทเกดจากพฤตกรรมสขภาพมการใชภมปญญาไทยและมสวนรวมจดการปญหาสขภาพของตนเอง

และสงคม”ซงมความสอดคลองกบทศทางเปาหมายและยทธศาสตรระยะ๑๐ปของสสส.โดยหากสสส.

ใหความสำาคญกบการดำาเนนงานดานการลดปจจยเสยงสขภาพของสสส.กจะยงเปนเงอนไขเบองตนทเออ

ใหบรรลเปาหมายในการลดการเจบปวยดวยโรคหวใจ หลอดเลอดสมอง มะเรงและอตราการควบคมภาวะ

เบาหวานและความดนโลหตสงและเปาหมายดานประชากรทมพฤตกรรมสขภาพทถกตองเพมขน(ตามตว

ชวดท๓และ๔ของแผนพฒนาสขภาพแหงชาตฯ)ทงนสสส.ไดลงนามรวมกบ๘หนวยงานหลกเปน

ภาคขบเคลอนยทธศาสตรสขภาพดวถไทย

23

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

คณะรฐมนตร ไดมมตเมอวนท ๑๒มถนายน๒๕๕๕ ให สสส. เพมบทบาทในการปองกนและลด

จำานวนประชาชนผบรโภคยาสบใหเกดผลสำาเรจอยางเปนรปธรรมโดยใหมตวชวดผลสำาเรจทชดเจนเพอให

สอดคลองกบอำานาจหนาทและงบประมาณทไดรบ

จดเนนการดาเนนงานในป ๒๕๕๖

ใหทกแผนนำาทศทาง เปาหมาย และยทธศาสตร ๑๐ ป สสส.(๒๕๕๕- ๒๕๖๔) และแผน๓ป

(๒๕๕๕-๒๕๕๗)โดยเชอมโยงเปาหมายเฉพาะระยะ๑๐ปทเกยวของกบเปาหมายระยะ๓ปของแตละ

แผนและกระตนใหมการรวมกำาหนดเปาหมายระยะ๑๐ปของชาตในเปาหมายทยงขาดอย

ใหความสำาคญลำาดบสงกบ“การลดปจจยเสยงหลก”โดยเฉพาะการลดการบรโภคยาสบและการลด

การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลควบคกบการพฒนาประสทธผลการควบคมปจจยเสยงรองทางสขภาพ

ใหทกแผนเนนการสราง“ความเปนธรรมทางสขภาพ”ในประชากรกลมตางๆทงประชากรกลมเฉพาะ

กลมประชากรทตางฐานะทางเศรษฐกจและตางภมภาคและใหมเปาหมายและตวชวดทสะทอนความกาวหนา

ในการลดความไมเปนธรรมในแตละแผน

มงเนนการ“ทำางานแบบบรณาการ”ระหวางแผนและระหวางแผนงานทงในเชงประเดนกลมประชากร

องคกร และพนท และทำางานบรณาการกบหนวยงานอน โดยสอดคลองกบการขบเคลอนยทธศาสตร

สขภาพดวถไทยและแผนพฒนาสขภาพแหงชาต

24

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๔การบรณาการการสรางเสรมสขภาพ

สสส.สนบสนนการสรางเสรมสขภาพตามชองทางการดำาเนนงานตางๆทงเชงประเดนหนวยภารกจ

พนทและกลมประชากรเปาหมายจำาแนกได๑๔แผนและ๒ภารกจพเศษซงสนบสนนการดำาเนนโครงการ

ตางๆเปนจำานวนมากดงนนคณะกรรมการกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพจงใหความสำาคญกบการ

บรณาการการทำางานรวมกนโดยผสมผสานและบรหารจดการทรพยากรทมอยรวมกนทงทรพยากรบคคล

ทรพยากรทางการเงน ทนทางสงคมขององคกรและภาค และเวลา ใหสามารถปฏบตงานอยางสอดคลอง

ราบรนลดความซำาซอนมประสทธภาพ(Efficiency)และเกดประสทธผล(Effectiveness)ใหประสบผล

สำาเรจตามความมงหวงและเกดการพฒนาในทศทางทดขน

เพอใหบรรลเปาหมายและยทธศาสตร ๑๐ ปทวา “ทกคนมอายยนยาวขนอยางมสขภาวะ” สสส.

จงไดใหความสำาคญกบการบรณาการการทำางานเพอรวมกนผลกดนเปาหมายเฉพาะ ๑๐ ป ทงระหวาง

การทำางานของหนวยงานภายในสสส.ตลอดจนภาคภายนอกในทกระดบโดยกำาหนดหวของานบรณาการ

ในปงบประมาณ๒๕๕๖จำานวน๕เรองไดแกการควบคมยาสบการควบคมเครองดมแอลกอฮอลอบตภย

อาหาร และเดกและเยาวชน โดยเนนการเชอมโยงของการดำาเนนงานระหวางแผนตางๆ ตามภารกจหลก

ของสสส.ทงในเชงประเดนกลมเปาหมายและพนทเชนการเชอมแผนควบคมยาสบกบแผนสขภาวะเดก

เยาวชนและครอบครวและแผนสขภาวะชมชนเพอปองกนนกสบหนาใหมและลดการบรโภคบหรมวนเอง

ในชนบทรวมทงการเชอมแผนควบคมยาสบกบแผนสรางเสรมสขภาวะในองคกรเพอขยายพนทปลอดบหร

และเชอมกบแผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพเพอขยายบรการการเลกบหร

25

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

กรอบการบรณาการป ๒๕๕๖ และตวอยางการบรณาการเพอการลดการบรโภคบหร

เปาห

มายเ

ฉพาะ

๑๐

ป

ภาคห

ลกแล

ะภาค

รวมส

นบสน

น

ทกคน

มอาย

ยนยา

วขนอ

ยางม

สขภา

วะ

เดกและเยาวชน

อาหาร

บหร

อบตเหต

แอลกอฮอล

ศนย เรยนร

ภาค สมพนธ

ศนย เรยนร

ภาค สมพนธ

ภาค สมพนธ

สขภาวะองคกร

สขภาวะองคกร

ประชากร กลมเฉพาะ

ประชากร กลมเฉพาะ

ปจจย เสยงหลก

ปจจย เสยงหลก

สขภาวะ ชมชน

สขภาวะ ชมชน

ประชากร กลมเฉพาะ

สขภาวะ ชมชน

ระบบและ กลไก

ระบบและ กลไก

สขภาวะองคกร

สขภาวะองคกร

เปดรบนวตกรรม

เปดรบนวตกรรม

ระบบและ กลไก

การตลาด เพอสงคม

ภาค สมพนธ

ระบบและ กลไก

การตลาด เพอสงคม

เดก เยาวชน และครอบครว

เปดรบนวตกรรม

เปดรบนวตกรรม

ภาค สมพนธ

ประชากร กลมเฉพาะ

ศนย เรยนร

ศนย เรยนร

สขภาวะ ชมชน

สขภาวะ ชมชน

การตลาด เพอสงคม

เดก เยาวชน และครอบครว

ศนย เรยนร

การตลาด เพอสงคม

ปจจย เสยงรอง

ปจจย เสยงรอง

เดก เยาวชน ครอบครว

เดก เยาวชน และครอบครว

การขบเคลอนเปาหมายเฉพาะอนๆ

ขยายบรการเลกบหร

ขยายพนทปลอดบหร

ปองกนนกสบหนาใหมและลดอตราการบรโภคบหรมวนเองในชนบท

แผนควบคมยาสบ

แผนควบคมยาสบ

แผนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครวแผนควบคมยาสบ

แผนสนบสนนการ สรางเสรมสขภาพ ผานระบบ บรการ

สขภาพ

แผนสขภาวะชมชน

แผนสขภาวะชมชน

26

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๕การบรหารจดการ การกากบตดตามประเมนผล

และการบรหารความเสยง

สสส.ดำาเนนกจการตามบทบญญตของกฎหมายกฎและระเบยบทเกยวของ เชนพระราชบญญต

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ พ.ศ. ๒๕๔๔ หลกเกณฑและวธการจดสรรเงนเพอการสนบสนน

โครงการและกจกรรมพ.ศ.๒๕๕๔โดยมโครงสรางการดำาเนนงานประกอบดวย(๑)ดานนโยบายและการ

กำากบดแลกองทน(๒)ดานการบรหารจดการกองทนและการนำานโยบายไปปฏบตและ(๓)ดานการประเมน

ผลการดำาเนนงานของกองทน

ดานนโยบายและการกากบดแลกองทน

สสส. มกลไกในการกำากบนโยบายและกำากบดแลกองทนอยางมประสทธภาพ โดยมคณะกรรมการ

กองทนทำาหนาทควบคมดแลการดำาเนนกจการกองทนในระดบนโยบายและกำาหนดงบประมาณในภาพรวม

ออกหลกเกณฑกฎระเบยบขอบงคบทสำาคญในการดำาเนนงานใหความเหนชอบแผนการดำาเนนงานกำากบ

ดแลฝายบรหาร รวมทงควบคมผลการปฏบตงานของผจดการซงเปนหวหนาฝายบรหาร ใหเปนไปตาม

วตถประสงคทกำาหนดไวตามพระราชบญญตกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพพ.ศ. ๒๕๔๔ นอกจากนน

คณะกรรมการกองทนยงไดแตงตงคณะกรรมการบรหารแผน๗คณะและคณะอนกรรมการเฉพาะดานเชน

คณะอนกรรมการกำากบดแลการตรวจสอบภายในคณะอนกรรมการทปรกษาสำานกงานกองทนคณะอนกรรมการ

นโยบายทางการเงนคณะอนกรรมการบรหารความเสยงคณะอนกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศคณะอนกรรมการ

พฒนาบคลากรคณะอนกรรมการบรหารศนยเรยนรสขภาวะคณะอนกรรมการสนบสนนการขบเคลอนการ

บรณาการ โดยเอาพนทเปนตวตงระดบจงหวด เพอทำาหนาทในการกำากบดแลและใหคำาปรกษาสำานกงาน

ในดานตางๆอกดวย

ในดานการกำากบตดตาม สสส. มแนวทางในการกำากบดแลแผนงาน/โครงการซงแบงตามขนาด

ของวงเงนงบประมาณ โดยเฉพาะกรณแผนงานและโครงการทมวงเงนงบประมาณสงหรอมความสำาคญ

คณะกรรมการบรหารแผนจะแตงตงคณะกรรมการกำากบทศ เพอกำากบดแล ชแนะ กำากบทศทาง และ

กำาหนดกรอบในการประเมนผลแผนงาน/โครงการ นอกจากนน สสส. ยงมการพฒนาระบบและกลไกเพอ

ชวยสนบสนนการกำากบตดตามแผนงาน/โครงการใหเปนไปอยางมประสทธภาพ เชน การกำาหนดเงอนไข

กำากบการเบกจายงวดเงน การพฒนาระบบสารสนเทศเพอตดตามผล กระบวนการตดตามงานระดบแผน

27

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

และแผนงานโดยคณะกรรมการบรหารแผนการตรวจเยยมแผนงาน/โครงการและการตรวจสอบและพฒนา

รายละเอยดทงหมดดงปรากฏในแผนหลกสสส.

ดานการบรหารจดการกองทนและการนานโยบายไปปฏบต

ในการบรหารจดการกองทนโดยการบรหารจดการภายในสำานกงานมผจดการกองทนเปนผบรหารสงสด

ผอำานวยการสำานกตางๆและเจาหนาทมบทบาทหนาทในการดำาเนนงานตามนโยบายของกองทนโดยการ

ศกษาวเคราะหสถานการณกำาหนดเปาหมายเสนอแผนการดำาเนนงานการสนบสนนภาคเครอขายใหม

สวนรวมพฒนาและดำาเนนกจกรรม การพฒนาระบบและวธปฏบตใหมประสทธภาพ สนบสนนการพฒนา

สมรรถนะและขดความสามารถของบคลากรและภาคเครอขายตลอดจนสงเสรมใหมการจดการความรและ

รวบรวมจดเกบบทเรยน ผลงานวชาการ รวมทงเผยแพรและสงเสรมการใชประโยชนจากความรดงกลาว

สวนในการบรหารจดการแผนงาน/โครงการของสสส.จะดำาเนนการโดยภาคเครอขายซงมไดเปนโครงสราง

ของสำานกงาน แตถอเปนผปฏบตงานทแทจรงของโครงการและกจกรรมตางๆ โดยเปนกลยาณมตรทม

บทบาทในการรวมคด รวมเรยนร รวมพฒนา และรวมลงทนดวยในบางกรณเพอใหดำาเนนงานบรรลตาม

เปาหมายซงมประชาชนเปนผรบประโยชนสดทายรวมกน

กลไกและแนวทางการแปลงแผนหลกสการปฏบต กำากบดแลโดยคณะกรรมการบรหารแผน ซงม

ทงหมด ๗ คณะ หรอคณะอนกรรมการเฉพาะกจ การปฏบตตามแผนหลกจะดำาเนนงานโดยอาศยความ

รวมมอจากภาคหลกและภาคยทธศาสตร ผานกระบวนการพฒนาชดโครงการ หรอโครงการ รวมกนกบ

ทกฝายทเกยวของการสนบสนนของสสส.ซงเปนการจดประกายกระตนสานและเสรมพลงใหแกภาคหลก

และภาคยทธศาสตรในการดำาเนนงานตามแนวปฏบตนนจะมกระบวนการพจารณาทบทวนความเหมาะสม

และความสอดคลองของขอเสนอชดโครงการหรอโครงการโดยสำานกงานกอนแลวจงเสนอเพอพจารณาขอรบ

การอนมตสนบสนนชดโครงการหรอโครงการในแตละระดบตอไป ซงขนตอนการดำาเนนงานเหลาน เปน

ความรบผดชอบรวม(Sharedaccountability)ระหวางสำานกงานคณะกรรมการบรหารแผนกลมผทบทวน

โครงการรวมทงภาคหลกกบภาคยทธศาสตรทจะประกนความสอดคลองในการแปลแผนหลกสการปฏบต

อยางมประสทธภาพและประสทธผล

ดานการประเมนผลการดาเนนงานของกองทน

การประเมนผลการดำาเนนงานของกองทน แบงเปน ๒ สวน ไดแก ๑) การกำากบตดตามและ

ประเมนผลการดำาเนนงานตามขนาดของวงเงนประมาณโดยคณะกรรมการกองทนผานระบบและกลไก

ของคณะกรรมการกองทนหรอคณะกรรมการบรหารแผนหรอสำานกงาน และ ๒) การกำากบตดตามและ

ประเมนผลการดำาเนนงานโดยคณะกรรมการประเมนผลซงคณะรฐมนตรแตงตง โดยมอำานาจหนาท

(๑)ประเมนผลดานนโยบายและการกำาหนดกจกรรมของกองทน(๒)ตดตามตรวจสอบและประเมนผลการ

ดำาเนนงานของกองทนและ(๓)รายงานผลการปฏบตงานพรอมทงขอเสนอแนะตอคณะกรรมการกองทน

28

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ในทกรอบปโดยใหคณะกรรมการประเมนผลมอำานาจเรยกเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของกบกองทนจาก

บคคลใดหรอเรยกบคคลใดมาชแจงขอเทจจรงเพอประกอบการพจารณาประเมนผลได

ในปงบประมาณ ๒๕๕๖ คณะกรรมการประเมนผลไดกำาหนดประเดนการประเมนผล ไดแก

๑)การตดตามประเมนความกาวหนาในการดำาเนนการตามเปาหมาย๑๐ปของสสส.๒)การตดตามประเมน

ความกาวหนาการดำาเนนงานของแผนหลก๓)การศกษาเพมเตมในเรองสถานการณและกรอบทฤษฎในการ

ดำาเนนการเพอไปสเปาหมาย๑๐ปและ๔)การประเมนการบรหารจดการขององคกร

ดานการบรหารความเสยง

คณะกรรมการกองทน ไดเหนความสำาคญของการบรหารความเสยง โดยไดแตงตงคณะอนกรรมการ

บรหารความเสยงใหรบผดชอบและมอำานาจหนาทเกยวกบการบรหารความเสยง ทงในดานการกำาหนด

นโยบาย การวางกลยทธ การใหความเหนชอบแผนการบรหารความเสยงของกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ การกำากบดแลและตดตามการบรหารความเสยงใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ

รวมทงการใหคำาแนะนำาการทำางานแกผจดการกองทนใหสามารถดำาเนนงานบรหารความเสยงอยางเหมาสม

และรายงานผลการดำาเนนงานตอคณะกรรมการกองทนอยางนอยปละครง

ในปงบประมาณ๒๕๕๖สสส.จะใหความสำาคญกบกระบวนการบรหารความเสยงตามมาตรฐานสากล

มาประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทงานของ สสส. ทงในดานการระบความเสยง ขยายการบรหารจดการ

ความเสยงลงสทกระดบในองคกรควบคกบการพฒนาศกยภาพบคลากรใหมความรความเขาใจในทกขนตอน

ของการบรหารความเสยงรวมถงใหมการกำาหนดแผนบรหารความเสยงในระดบแผนงาน/โครงการ

29

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑. แผนควบคมยาสบ

๒. แผนควบคมเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตด

๓. แผนจดการความปลอดภยทางถนนและภยพบต

๔. แผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ

๕. แผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะ

๖. แผนสขภาวะชมชน (รวมบรณาการเชงพนท)

๗. แผนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว

๘. แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร

๙. แผนสงเสรมกจกรรมทางกาย การออกก�าลงกาย และกฬาเพอสขภาพ

๑๐. แผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคม

๑๑. แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม

๑๒. แผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผานระบบการบรการสขภาพ

๑๓. แผนพฒนาระบบและกลไกสนบสนนเพอการสรางเสรมสขภาพ

๑๔. แผนอาหารเพอสขภาวะ

• ศนยเรยนรสขภาวะ

• งานพฒนาและจดการกลมงานกลาง

• งานบรหารจดการกองทนและส�านกงาน

๒สาระสาคญในแผนการดาเนนงานประจาป ๒๕๕๖

ส ว น ท

๑แผนควบคมยาสบ

สถานการณและแนวโนม

๑. บหรเปนสาเหตการเสยชวตทสามารถปองกนไมใหเกดขนไดมากทสด โดยป ๒๕๕๑ บหร

คราชวตผคนทวโลกมากกวา ๕ ลานคน ซงถอวาเปนจำานวนทมากกวาผเสยชวตจากวณโรค

โรคเอดส และไขมาลาเรยรวมกน และคาดวาในป ๒๕๗๓ จำานวนผเสยชวตทงหมดจะเพมขน

เปน๘ลานคนตอปถายงไมมมาตรการใดๆอกทงบหรเปนเพยงสนคาชนดเดยวทถกกฎหมาย

เปนอนตรายตอทกคนทงผสบบหรและผไมสบบหรแตไดรบควนบหร๑

๒. อตราการสบบหรของประชากรไทยในรอบ๒๐ปทผานมามอตราลดลง คอ จากรอยละ๓๒.๐

(๑๒.๓ลานคน) ในป๒๕๓๔ เปนรอยละ๒๐.๗(๑๐.๙ลานคน) ในป๒๕๕๒๒แตลาสดในป

๒๕๕๔อตราการสบบหรกลบเพมขนเปนรอยละ๒๑.๔(๑๑.๕ลานคน)๓(จากประชากรไทยอาย

๑๕ปขนไปทงสน๕๓.๘๙ลานคน)

๑ สำานกควบคมการบรโภคยาสบกรมควบคมโรค.แผนยทธศาสตรการควบคมยาสบแหงชาตพ.ศ.๒๕๕๓-๒๕๕๗.๒๕๕๔๒ ศรวรรณพทยรงสฤษฏและประภาพรรณเอยมอนนต.สรปสถานการณควบคมการบรโภคยาสบพ.ศ.๒๕๕๔.ศนยวจยและ จดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)มหาวทยาลยมหดล.๒๕๕๔๓สำานกงานสถตแหงชาต.การสำารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากรพ.ศ.๒๕๕๔

อตราการสบบหรของประชากรอาย ๑๕ ป ขนไป

40

30

20

10

0 2534 2539 2544 2547 2550 2552 2554

จำานวนผสบบหร อตราการสบบหรปจจบน

12.26

32.00

12.52

28.81

11.98

25.47

11.35

22.98

10.86

21.22

10.9

20.70

11.5

21.4

33

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓. จากการสำารวจของสำานกงานสถตแหงชาตป๒๕๕๔พบวาประชากรไดรบควนบหรมอสองจาก

ในบานรอยละ๒๔.๕๑ตลาดสด/ตลาดนดรอยละ๗๔.๑๙๔สถานบรการขนสงสาธารณะรอยละ

๕๐.๓๗และทรานอาหาร/ภตตาคารรอยละ๔๙.๑๑ ในขณะทขอมลการสำารวจการบรโภคยาสบ

ในผใหญระดบโลก(GATS)ป๒๕๕๔พบวาประชากรไดรบควนบหรมอสองจากในบานเพมขน

จากรอยละ๓๓.๒ในป๒๕๕๒เปนรอยละ๓๖.๐๐ในป๒๕๕๔ตลาดสด/ตลาดนดรอยละ๖๘.๘

สถานบนเทงรอยละ๖๘.๔และสถานททำางานรอยละ๓๐.๕ซงสงขนกวาป๒๕๕๒

๔.จากขอมลการสำารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราพ.ศ.๒๕๕๔สรปไดดงน๕

• เพมทกกลมอายยกเวนผสงอายสวนผสบหนาใหม(อาย๑๕-๒๔ป)และเยาวชนเพศหญง

ทมอตราเพมขนนนมแนวโนมเพมขนมาตงแตป พ.ศ. ๒๕๕๒ แลว และอตราการสบบหร

ในเพศชายอาย๑๕-๕๙ปยงสงกวารอยละ๔๐

• กลมผทมอตราการสบบหรสงไดแกกลมผทมระดบการศกษานอยและกลมแรงงานยายถน

กลมผทอยอาศยนอกเขตเทศบาลโดยเฉพาะในเขตพนทภาคใตและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

(จากการสำารวจของสำานกงานสถตแหงชาตป๒๕๕๔พบวา๑๐จงหวดแรกทมอตราการสบ

บหรสงสดไดแกแมฮองสอนสตลปตตานระนองนครศรธรรมราชสราษฏรธานขอนแกน

กาญจนบรตรงและหนองบวลำาภตามลำาดบ)

• อตราการสบบหรของประชากรไทยทเพมขนในป๒๕๕๔เกดจากหลายสาเหตไดแก

- มาตรการดานราคาเรมมผลนอยลง การขนภาษยาสบทำาใหโรงงานยาสบและบรษทบหร

ผลตบหรราคาตำาผสบบหรจงหนมาสบบหรราคาถกและบหรมวนเองมากขน

- การรณรงคยงเขาไมถงกลมเปาหมายทอยในชนบท

- การทบรการเลกบหรยงไมอยในระบบบรการสขภาพถวนหนา

- การบงคบใชกฎหมายยงไมเกดผลจรงจง

• ผสบบหรมวนเองมสดสวนเพมสงขน จากรอยละ๔๓.๙๙(๔,๗๙๗,๕๖๒คน) ในป๒๕๕๒

เปนรอยละ๔๖.๕๐(๕,๓๕๒,๕๙๒คน)ในป๒๕๕๔๖เนองจากการขนภาษของบหรโรงงาน

ขณะทบหรมวนเองยงไมมมาตรการดานภาษหรอการควบคมการผลตและจำาหนายผลตภณฑ

มากเทยบเทาบหรจากโรงงาน

๔ สำานกงานสถตแหงชาต.การสำารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากรพ.ศ.๒๕๕๔๕ ศจย. วเคราะหขอมลเพมเตมจากขอมลการสำารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสรา พ.ศ. ๒๕๕๔ ของสำานกงานสถต แหงชาต.เมษายน๒๕๕๔ศรวรรณพทยรงสฤษฏและประภาพรรณเอยมอนนต.สรปสถานการณควบคมการบรโภคยาสบ พ.ศ.๒๕๕๔.ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)มหาวทยาลยมหดล.๒๕๕๔๖ ศรวรรณพทยรงสฤษฏและประภาพรรณเอยมอนนต.สรปสถานการณควบคมการบรโภคยาสบพ.ศ.๒๕๕๕.ศนยวจยและ จดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)มหาวทยาลยมหดล.๒๕๕๕

34

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

• การควบคมยาสบทผานมาไดผลในเขตเทศบาลมากกวานอกเขตเทศบาล ในกลมทมรายได

และการศกษาสงมากกวากลมทมรายไดและการศกษาตำาและไดผลดในกรงเทพฯภาคกลาง

ภาคเหนอภาคอสานและภาคใตตามลำาดบ

• ประเทศไทยดำาเนนมาตรการในการควบคมการบรโภคยาสบหลายมาตรการพรอมๆกนเชน

การเกบภาษเพอเพมราคาขายปลกการควบคมการโฆษณาการคมครองสขภาพผไมสบบหร

ตลอดจน การชวยเลกบหร จงทำาใหเกดผลสมฤทธในการลดอตราการบรโภคยาสบในชวง

ทผานมาแตมาตรการทใชแลวจะคอยๆลดประสทธภาพลงเนองจากบรบทไดปรบเปลยนไป

• นบตงแตป ๒๕๓๕ จนถงปจจบน ประเทศไทยมการปรบขนภาษสรรพสามตบหรซกาแรต

รวม๑๐ครงโดยลาสดในเดอนสงหาคม๒๕๕๕มการปรบอตราภาษเปนรอยละ๘๗ทำาให

กรมสรรพสามตจดเกบภาษยาสบไดเปนมลคาเพมขนตามลำาดบ(ป๒๕๕๔กรมสรรพสามต

จดเกบภาษยาสบไดเปนมลคา๕๗,๑๙๖ลานบาทซงเกบไดเพมขนจากปงบประมาณ๒๕๕๓

มลคา๕๓,๓๖๗ลานบาทคดเปนรอยละ๗.๑๗)

ทมา: อตราการบรโภคยาสบป๒๕๓๔-๒๕๕๔จากสำานกงานสถตแหงชาต

ขอมลรายไดสรรพสามตบหรยอดจำาหนายและอตราภาษสรรพสามตบหรจากกรมสรรพสามต

กราฟโดยศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)

• จากสถานการณการสบบหรป๒๕๕๒การสบบหรเปนสาเหตของการเสยชวตของประชากรไทย

ประมาณ๔๘,๒๔๔คนตอปโดยเฉลยผชาย๑ใน๖คนและผหญง๑ใน๒๕คนเสยชวต

จากการสบบหรซงทำาใหสญเสยปสขภาวะหรอปทมสขภาพดจากการตายกอนวยอนควรและ

ความพการ๖.๐แสน/ปหรอ๑๑.๑%ของภาระโรคทงหมดซงในจำานวนนมาจากโรคหวใจ

และหลอดเลอดและมะเรงปอดเปนหลก(๒๔%และ๒๐%ตามลำาดบ)

60,000

50,000

40,000

30,000

20,000

10,000

0

9080706050403020 10 0

2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

15,43815,34520,00220,73624,09229,75528,69126,70828,11029,62731,24733,58236,32639,69035,65141,82341,832 44,16753,36757,196

2,035 2,125 2,328 2,171 2,463 2,415 1,951 1,810 1,826 1,727 1,716 1,904 2,110 2,187 1,793 2,028 1,916 1,790 1,800 2,038

55 55 60 62 68 68 70 70 71.5 75 75 75 75 75 79 80 80 85 85 85

32.00 28.81 25.47 22.98 21.22 20.70 21.36

15 15 18 21 24 28 28 32 32 36 38 38 38 38 42 45 45 58 58 58

รายไดสรรพสามตบหร(ลานบาท)

ยอดจำาหนาย(ลานซอง)

อตราภาษสรรพสามตบหร(รอยละ)

อตราการสบบหรปจจบน(รอยละ)

ราคาบหรตอซอง(บาท)

รอยละ

ลานบ

าท

35

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

• ระบบบรการเลกบหร ทงในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต ประกนสงคม และสวสดการ

ราชการยงไมเปนรปธรรมโดยภาพรวมมการใหบรการในระดบตำามากและขนกบความสนใจ

ของผใหบรการวาจะจดบรการนหรอไมในคณภาพใด

๕. การสบบหรทำาใหเกดความสญเสยทางเศรษฐกจจำานวนมหาศาลทงในรปแบบความสญเสยชวต

กอนวยอนควรและการสญเสยผลตภาพในการทำางานโดยนกสบหนาใหมเพศชายทเกดขนทกๆ

หนงรายจะมตนทนทางเศรษฐกจ๑๕๘,๐๐๐บาทตอคนสำาหรบนกสบหนาใหมเพศหญงทเกดขน

ทกๆหนงรายจะมตนทนทางเศรษฐกจ๘๕,๐๐๐บาทตอคน๗ทงน ไดมการประเมนคาความ

เตมใจจายของครวเรอนตอมาตรการสรางเสรมสขภาพของสสส.พบวาครวเรอนประชากรไทย

เตมใจจายเพอสนบสนนใหมการดำาเนนการควบคมยาสบคดเปน๕.๓เทาของตนทนการดำาเนนงาน

ตอป(เตมใจจาย๑,๓๓๑ลานบาทตอปโดยมตนทนการดำาเนนงาน๒๕๑ลานบาทตอป)๘

๖. ในการประชมคณะกรรมการรวมของ ๓ กองทนสขภาพภาครฐ ทมนายกรฐมนตรเปนประธาน

เมอ๑๓มนาคม๒๕๕๕สสส.ไดเสนอแนวทางพฒนาระบบบรการเลกบหรในระบบหลกประกน

สขภาพแหงชาต ซงทประชมรบหลกการ และอยระหวางการจดทำารายละเอยดแนวทางรวมกบ

กระทรวงสาธารณสขและสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

๗. องคการอนามยโลกไดประเมนการควบคมยาสบของประเทศไทยเมอป๒๕๕๑และ๒๕๕๓ชวา

การควบคมยาสบของประเทศไทยมความกาวหนาและประสบความสำาเรจอยางชดเจนความสำาเรจ

ทเดนชด ไดแก การพมพภาพและคำาเตอนบนซองบหร การหามโฆษณาและการมกฎหมาย

ทครอบคลม อนเกดจากบทบาทอนเขมแขงขององคกรตางๆ ทกภาคสวน แตเสนอแนะวา

ควรพฒนาเพมขนในบางดานเชนการสอสารขอกฎหมายการเนนกลมเปาหมายในสวนภมภาค

และทองถนใหมากขนการจดบรการชวยเลกบหรในระบบบรการสขภาพและการจดเกบภาษจาก

ฐานราคาขายปลก

๘. การประชมสมชชาสขภาพแหงชาตครงท๓ป๒๕๕๓ไดมมตสนบสนนมาตรการในการควบคม

ปจจยเสยงตอสขภาพดานยาสบโดยคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบเมอวนท๑๗เมษายน๒๕๕๕

และมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของรบไปดำาเนนการตอไป ทงน ใหกระทรวงการคลงและ

สำานกงานตำารวจแหงชาตใหความสำาคญในการปราบปรามบหรตางประเทศทมการลกลอบนำาเขา

ในประเทศอยางผดกฎหมายซงทำาใหราคาบหรดงกลาวตำากวาราคาบหรทมจำาหนายอยโดยทวไป

และสงผลใหเกดการบรโภคเพมมากขน รวมทงกรณสำาแดงราคานำาเขาของบหรตางประเทศ

ทตำากวาปกตทำาใหรฐไดรบความเสยหายดวย

๗การพฒนาแนวทางการกำาหนดเปาหมายและตวชวดของการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพของ สสส. โดยใชขอมลจากการ ศกษาตนทนความเจบปวย.มนทรตมถาวรเจรญทรพยและคณะ,๒๕๕๕๘การประเมนผลลพธของการดำาเนนมาตรการสรางเสรมสขภาพ:การประเมนความเตมใจจายของครวเรอนตอมาตรการสราง เสรมสขภาพของสสส.มนทรตมถาวรเจรญทรพยและคณะ,๒๕๕๕

36

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๙. ในการประชมรฐมนตรสาธารณสขอาเซยนครงท ๑๑ ในป ๒๕๕๕ ทประเทศไทย ทประชมได

หารอถงการสนบสนนความรวมมอในดานการปองกนและควบคมโรคไมตดตอในประเดนสำาคญ

ทเนนถงการควบคมการบรโภคยาสบและเครองดมแอลกอฮอลรวมทงโรคเบาหวานและความดน

โลหตสง

๑๐.ปจจบนประเทศไทยมแผนยทธศาสตรควบคมยาสบแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๕- ๒๕๕๗ ซง

คณะรฐมนตรไดเหนชอบอนมตแผนยทธศาสตรการควบคมยาสบแหงชาตพ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๗

(แผน๓ป)แลวเมอวนท๑๒มถนายน๒๕๕๕โดยมแผนยทธศาสตรยอยรวม๘แผนดงน

ยทธศาสตรท๑ การปองกนไมใหเกดผบรโภคยาสบรายใหม

ยทธศาสตรท๒ การสงเสรมใหผบรโภคลดและเลกการใชยาสบ

ยทธศาสตรท๓ การลดพษภยของผลตภณฑยาสบ

ยทธศาสตรท๔ การสรางสงแวดลอมใหปลอดควนบหร

ยทธศาสตรท๕ การสรางเสรมความเขมแขงและพฒนาขดความสามารถในการดำาเนนงาน

ควบคมยาสบของประเทศ

ยทธศาสตรท๖ การควบคมการคาผลตภณฑยาสบทผดกฎหมาย

ยทธศาสตรท๗ การแกปญหาการควบคมยาสบโดยใชมาตรการทางภาษ

ยทธศาสตรท๘ การเฝาระวงและควบคมอตสาหกรรมยาสบ

ทงน ไดมการจดทำาแผนปฏบตการดานการควบคมการบรโภคยาสบตามแผนยทธศาสตรการควบคม

ยาสบแหงชาตโดยใหมผรบผดชอบและมงบประมาณสนบสนนจากภาครฐอยางชดเจน

จดเนนของแผน

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท ๑ รวมกบภาคไดทบทวนสถานการณและแนวทางการดำาเนนงาน

ขางตนรวมกบภาคและเหนชอบในการจดกลมแผนงานตามททำาอยในปทผานมาและไดทบทวนแนวทาง

การดำาเนนงานโดยมจดเนนมากขนในดานตางๆดงน

๑. ดานนโยบายสาธารณะและการบงคบใชกฎหมาย

๑.๑ ผลกดนใหหนวยงานทเกยวของมการดำาเนนการตามแผนปฏบตการดานการควบคมการ

บรโภคยาสบตามแผนยทธศาสตรการควบคมยาสบแหงชาต โดยใหมผรบผดชอบและ

มงบประมาณสนบสนนจากภาครฐอยางชดเจน

๑.๒ พฒนานโยบายและมาตรการใหมโดยลำาดบความสำาคญจากขอสรปทางวชาการและเงอนไข

ทางยทธศาสตร เชน การปรบปรงโครงสรางภาษยาสบโดยเฉพาะยาเสน การปรบปรง

37

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

โครงสรางการเกบภาษใหคดจากราคาขายปลกการปองกน/ปราบปรามบหรผดกฎหมาย

และการหามประชาสมพนธกจกรรมCSRของบรษทบหร

๑.๓ ผลกดนใหมการแสดงจดยนตอภาครฐเกยวกบมาตรการไมรบการสนบสนนหรอรวม

กจกรรมกบธรกจยาสบ(ตามมาตรา๕.๓ของFCTC)ตอคณะรฐมนตร

๑.๔ ผลกดนใหมการปฏบตตามกฎหมายพระราชบญญตควบคมการบรโภคยาสบ พ.ศ.....

ฉบบใหมทมสาระสำาคญคอกำาหนดใหมคณะกรรมการควบคมยาสบระดบประเทศและระดบ

จงหวดหามการโฆษณาทใชสอบคคลหามขายใหเดกอายตำากวา๒๐ปหามขายผานสอ

อเลกทรอนกสหามเผยแพรขาวสารการทำาCSRเปนตน

๑.๕ สนบสนนการควบคมยาสบในระดบจงหวด ในจงหวดนำารองทมอตราการสบบหรสง

ตลอดจนสรางกลไกการบงคบใชกฎหมายควบคมยาสบอาทการสนบสนนภาคประชาคม

ในการกระตนการทำางานของคณะกรรมการควบคมยาสบระดบจงหวด

๑.๖ เนนมาตรการทางสงคมในการหนนเสรมการบงคบใชกฎหมายโดยเฉพาะในพนท

๑.๗ ประสานความรวมมอในการควบคมยาสบกบASEANfocalpointinTobaccoControl

เพอรวมกนแกไขปญหาในภมภาค โดยเฉพาะการปองกนนกสบหนาใหมในกลมเยาวชน

และสตรและเตรยมมาตรการรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในปพ.ศ.๒๕๕๘

๒. ดานวชาการและระบบขอมลขาวสาร

๒.๑ สนบสนนการวจยทสามารถผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงระดบประเทศและนำาไปสการ

รณรงคกบภาคสวนตางๆในสงคมเพอการควบคมยาสบในระดบจงหวดและระดบอำาเภอ/

ตำาบลโดยเนนชมชนเปนฐานการวจยพนฐานทจำาเปนการวจยทสนบสนนนโยบาย

๒.๒ การสรางความรเพอนำาไปใชในกระบวนการกำาหนดนโยบาย โดยการจดการใหเกดการ

มสวนรวมจากผเกยวของในพนททงทเปนผกำาหนดนโยบายผนำาไปปฏบตนกวชาการ

และภาคสงคม

๓. ดานเครอขายการรณรงคประชาสมพนธและการขยายสถานทปลอดบหร

๓.๑ ผลกดนงานบรณาการการทำางานดานการควบคมยาสบรวมกบแผนอนๆเชนแผนสขภาวะ

ชมชนแผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครวแผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและ

นวตกรรมแผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพแผนสรางเสรม

สขภาวะในองคกร

๓.๒ คงเนนพฒนางานในกลมเปาหมายเพอสกดนกสบหนาใหมโดยเฉพาะในกลมผหญงและ

เยาวชนและลดอตราการสบบหรมวนเองในประชากรกลมชนบทและผดอยโอกาส

๓.๓ เพมการสอสารรณรงคทงวงกวางและกลมเฉพาะ

38

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๔. ดานบรการเลกบหร

๔.๑ ผลกดนใหมการเพมสทธประโยชนการใหบรการเลกบหรในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต

๔.๒ พฒนาการใหบรการของศนยบรการเลกบหรทางโทรศพทแหงชาต และระบบสงตอ

ใหขยายถงบรการทางอนเทอรเนตรวมถงการสรางกลไกเชอมโยงกบระบบบรการสขภาพ

และมงบประมาณสนบสนนอยางตอเนอง

วตถประสงค

๑. พฒนาใหเกดมาตรการและสงแวดลอมเพอลดการสบบหรของประชาชนไทย

๒. พฒนาเปาหมายกลไกและการประสานงานของภาคตางๆทเกยวของ

๓. สนบสนนใหเกดการบงคบใชกฎหมายและนโยบายทมอย

๔. พฒนาฐานขอมลองคความรและการจดการความรทจำาเปน

๕. พฒนาการรบรและตระหนกในสงคมและในประชาชนกลมตางๆ

๖. พฒนาเครอขายการมสวนรวมจากภาคประชาชนและองคกรตางๆ

๗. พฒนารปแบบและบรการเลกบหรทมประสทธภาพ

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

๑. เกดมาตรการและสงแวดลอมทสงผลตอแนวโนมการลดลงของอตราการสบบหรในประชากรไทย

โดยพฒนา/ผลกดนนโยบาย กฎหมาย มาตรการแนวปฏบตเพอการควบคมยาสบใหเปนไปตาม

แผนยทธศาสตรการควบคมยาสบแหงชาต

๒. มการดำาเนนงานตามยทธศาสตรการควบคมยาสบแหงชาตใน๘ยทธศาสตรโดยเกดนโยบาย

ทสงเสรมใหหนวยงานทเกยวของมการดำาเนนงานตามแผนปฏบตการดานการควบคมยาสบและ

มหนวยงานรวมดำาเนนการขบเคลอนนโยบายตามแผนยทธศาสตรไมนอยกวา๑๐หนวยงาน

๓. เกดรปแบบการบงคบใชกฎหมายเขมแขงขน โดยการสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการ

เฝาระวงการบงคบใชกฎหมาย และการไมสบบหรในเขตปลอดบหร โดยมการใหขอมลทาง

กฎหมายแกประชาชนโดยตรงไมนอยกวา๒,๕๐๐รายและรบรองเรยนการละเมดและดำาเนนการ

ไมนอยกวา๔๐๐ราย

๔. เกดตนแบบการทำางานควบคมยาสบในระดบจงหวดอยางนอย๓๕จงหวด

๕. เกดองคความรจากการวจยทจำาเปนสำาหรบการควบคมยาสบของประเทศไทยจำานวนไมนอยกวา

๑๐เรอง

39

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๖. เกดการรบรและตระหนกถงประเดนการไมสบบหรมากขนในประชาชนไทยไมนอยกวารอยละ๖๕

ของกลมเปาหมายอยางนอย๒ประเดนสำาคญ

๗. เกดการพฒนามาตรฐานบรการเลกบหรในระดบบรการตางๆและมการขยายตวของบรการเลกบหร

ของประเทศ สายดวนเลกบหรแหงชาต สามารถเปดใหบรการแกประชาชนทงเชงรบและเชงรก

โดยเฉลยไมนอยกวา ๒๐,๐๐๐ ครงตอเดอน มจำานวนผตดบหรทมาใชบรการรบคำาปรกษาและ

ปองกนการสบซำาโดยเฉลยไมตำากวา๒,๐๐๐รายตอเดอนและมจำานวนผเลกบหรไดไมตำากวา

รอยละ๓๐และมการขยายบรการทางอนเทอรเนต

๘. เครอขายวชาชพสขภาพเชนคลนกฟาใสรานยาคลนกทนตกรรมมการพฒนาและขยายเครอขาย

หนวยการใหบรการแกประชาชนทมารบบรการและทรบการสงตอมาจากหนวยบรการอนไมนอย

กวา๔๐๐แหงโดยมผมาใชบรการไมนอยกวา๑,๐๐๐รายและมเนอหาการควบคมบรโภคยาสบ

บรรจลงในหลกสตรวชาชพสขภาพหลก อาท แพทย ทนตแพทย เภสชกร พยาบาล นกการ

สาธารณสขไมนอยกวารอยละ๓๐ของสถาบนการศกษา

แนวทางการดาเนนงาน

ประสานการดำาเนนงานทางวชาการ การขบเคลอนสงคมและการพฒนานโยบายใหเชอมโยงและ

สนบสนนกนอยางมประสทธภาพดงน

๑. เชอมโยงภาคหลกทเกยวของในแตละประเดนเพอสรางเปาหมายรวมในดานการควบคมยาสบ

ตลอดจนการเชอมรอยการทำางานเพอเสรมพลงซงกนและกน ไดแก พลงนโยบาย พลงปญญา

และพลงสงคม

๒. สนบสนนการทำางานรวมกนระหวางภาคหลกไดแกมลนธรณรงคเพอการไมสบบหรศจย.และ

สำานกควบคมยาสบโดยจดเวทหารอเพอ๑)สรางความเขาใจถงจดเนนการทำางานในป๒๕๕๖

ทเนนการดำาเนนงานเพอลดอตราการสบบหรในชนบทและการบงคบใชกฎหมายใหมประสทธภาพ

ยงขน๒)รวมกนวเคราะหสถานการณปญหาสาเหตและอปสรรคของพนทททำาใหการดำาเนนงาน

ควบคมยาสบในระยะทผานมาไมมประสทธภาพเทาทควร๓)หากลไกการทำางานใหมประสทธภาพ

ยงขน

๓. พฒนาฐานขอมลเชงวชาการและจดการความรเพอใชประโยชนในการผลกดนงานควบคมยาสบ

ตลอดจนเพอการสนบสนนเชงนโยบายสาธารณะและการตดตามประเมนผล

๔. ผลกดนใหมการปฏบตตามกฎหมายควบคมการบรโภคยาสบฉบบใหม

๕. พฒนาและผลกดนนโยบายสาธารณะและสนบสนนการบงคบใชกฎหมายโดยการสรางการมสวนรวม

ของชมชนสงคมภาคเครอขายและหนวยงานทเกยวของ

๖. รณรงคสรางกระแสสงคมเพอสรางความตระหนกตอปญหาและสรางการมสวนรวมของสงคม

ในการรวมปองกนและแกไขปญหายาสบผานชองทางสอและการทำางานของภาคเครอขายตางๆ

40

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

โดยวเคราะหการใชสอใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายทมความหลากหลายโดยเพมชองทางสอสาร

ทสำาคญอาททวไทยชอง๑๑และสอทองถนเพอใหเขาถงกลมเปาหมายในชนบทเชนวทย

ชมชนเคเบลทว

๗. สนบสนนบรการเลกบหรในบรบทตางๆ

๘. เชอมโยงการทำางานดานการควบคมยาสบรวมกบแผนอนๆเชนแผนสขภาวะชมชนแผนสขภาวะ

เดก เยาวชนและครอบครวแผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรมแผนสนบสนน

การสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพแผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร

โดยสนบสนนใหเกดการดำาเนนงานตามแผนยทธศาสตรการควบคมยาสบแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๕-

๒๕๕๗ซงประกอบดวย๘ยทธศาสตรไดแก

๑. การปองกนมใหเกดผบรโภคยาสบรายใหม

๒. การสงเสรมใหผบรโภคลดและเลกใชยาสบ

๓. การลดพษภยของผลตภณฑยาสบ

๔. การสรางสงแวดลอมใหปลอดควนบหร

๕. การสรางเสรมความเขมแขงและพฒนาขดความสามารถในการดำาเนนงานควบคมยาสบของประเทศ

๖. การควบคมการคาผลตภณฑยาสบทผดกฎหมาย

๗. การแกปญหาการควบคมยาสบโดยใชมาตรการทางภาษ

๘. การเฝาระวงและควบคมอตสาหกรรมยาสบ

กลมแผนงาน

แผนควบคมยาสบประกอบดวย๔กลมแผนงานซงแตละกลมแผนงานมภารกจโดยสงเขปดงน

๑. กลมแผนงานดานการพฒนานโยบายสาธารณะ

๑.๑ สนบสนนเพอเสรมความเขมแขงและยงยนใหแกหนวยจดการหลกภาครฐ เชน คณะ

กรรมการควบคมการบรโภคยาสบ(คบยช.)สำานกควบคมการบรโภคยาสบกรมควบคมโรค

โดยพฒนาขอเสนอเพอผลกดนนโยบายและการบงคบใชกฎหมายดานการควบคมการ

บรโภคยาสบ ตลอดจนรวมผลกดนกฎหมายและมาตรการการควบคมยาสบของประเทศ

ตามกรอบอนสญญาเพอการควบคมการบรโภคยาสบขององคการอนามยโลกในประเดน

ตางๆอาทมาตรา๕.๓การปองกนการแทรกแซงนโยบายควบคมยาสบโดยอตสาหกรรม

ยาสบมาตรา๖มาตรการดานราคาและดานภาษมาตรา๑๑การบรรจหบหอและภาพ

คำาเตอนมาตรา๑๒การใหการศกษาการสอสารการฝกอบรมและการสรางจตสำานกของ

สาธารณชนมาตรา๑๓การหามโฆษณาสงเสรมการขายยาสบและสนบสนนอตสาหกรรม

41

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ยาสบมาตรา๑๔การใหบรการเลกบหรและผลตภณฑยาสบมาตรา๑๕การคาผลตภณฑ

ยาสบผดกฎหมาย

๑.๒ ผลกดนใหหนวยงานทเกยวของมการดำาเนนงานตามยทธศาสตรการควบคมยาสบ

แหงชาตพ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๗โดยพฒนาความรวมมอในการทำางานกบภาคยทธศาสตร

ทสำาคญไดแกกรมสรรพสามตกระทรวงสาธารณสขกรมศลกากรเพอดำาเนนงานในจด

คานงดสำาคญโดยเฉพาะเรองภาษการพฒนากฎหมายและการบงคบใชกฎหมาย

๑.๓ พฒนานโยบายและมาตรการใหม โดยลำาดบความสำาคญจากขอสรปทางวชาการ และ

เงอนไขทางยทธศาสตร เชน นโยบายทเนนการลดการบรโภคยาเสน บหรมวนเอง

การปองกนบหรหนภาษและบหรปลอม การปรบปรงโครงสรางภาษยาสบ(การขนภาษ

บหร รวมทงบหรมวนเอง การปรบปรงจดเกบภาษโดยคดจากฐานใหมเพอแกปญหา

การหลกเลยงภาษ) การปรบปรงระบบการจดเกบภาษ (เพมคาธรรมเนยมใบอนญาต

จำาหนายหามนำาเขาเครองจกรผลตผลตภณฑยาสบเพมบทลงโทษ)การขยายการคมครอง

สขภาพของผไมสบบหร อกทงการพฒนาขอเสนอเชงนโยบาย/มาตรการสำาคญ อาท

สนบสนนใหมพระราชบญญตคณะกรรมการควบคมยาสบจงหวด/เจาหนาทบงคบใช

กฎหมาย

๑.๔ สนบสนนการผลกดนใหเกดการปฏบตตามมาตรการตางๆ ในพระราชบญญตควบคม

ผลตภณฑยาสบ พ.ศ. ๒๕๓๕ และ พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร

พ.ศ.๒๕๓๕ในประเดนการสบบหรในทสาธารณะการโฆษณาโดยตรงการโฆษณาโดยวธ

แปรเปลยนเครองหมายการคา การสงเสรมการขายรปแบบตางๆ การผลตและจำาหนาย

สนคาซงมรปลกษณะคลายผลตภณฑยาสบการลดพษภยในผลตภณฑยาสบโดยมงเนน

การสรางความรวมมอจากทกภาคสวนโดยเฉพาะจากภาคสงคมในการบงคบใชกฎหมาย

รวมทงสนบสนนใหมการปรบปรงแกไขพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ.

๒๕๓๕และพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหรพ.ศ.๒๕๓๕ใหสอดคลอง

กบสถานการณปจจบนและกลยทธทางการตลาดของธรกจยาสบ

๑.๕ เนนการเสรมความเขมแขงของการดำาเนนการบงคบใชกฎหมายโดยเฉพาะสวนภมภาค

โดยเพมบทบาทและศกยภาพของสำานกงานสาธารณสขจงหวดและอำาเภอกรงเทพมหานคร

องคกรปกครองสวนทองถน เปนผดำาเนนการบงคบใชกฎหมายเขมขนขน สวนสำานก

ควบคมการบรโภคยาสบฯ ในสวนกลาง ควรทำาหนาทประสานสนบสนน ตดตามและ

ประเมนผลสนบสนนการพฒนาศกยภาพบคลากรดานการบงคบใชกฎหมายใหมากยงขน

โดยมสำานกงานสาธารณสขจงหวดเปนศนยกลางและเนนการทำางานกบผกำาหนดนโยบาย

ในแตละหนวยงานใหดำาเนนการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจงโดยเฉพาะการจดเขตปลอด

บหรทถกตองตามกฎหมาย และการประกาศนโยบายสนบสนน เชน การไมรบบคลากร

ทตดบหรเขาทำางาน ตลอดจนการสนบสนนเครอขายองคกรปกครองสวนทองถนเพอ

42

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ผลกดนนโยบายในการควบคมยาสบในระดบทองถน รวมไปกบการสนบสนนพฒนาให

โรงพยาบาลและสถานบรการสขภาพเปนศนยกลางในการใหบรการเลกบหรและการควบคม

ยาสบ

๑.๖ เนนการมสวนรวมของภาคประชาชนในการมบทบาทการเฝาระวงและบงคบใชกฎหมาย

โดยเปดชองทางการสอสารเพอรบเรองรองเรยนใหประชาชนแจงเหตไดสะดวกมากขน

๑.๗ ในระดบสากลสนบสนนการเขารวมมบทบาทหลกในนโยบายยาสบ เชน การสนบสนน

การดำาเนนงานตามกรอบอนสญญาควบคมการบรโภคยาสบ และการพฒนาศกยภาพ

คณะผแทนไทยในเวทสากลโดยเฉพาะในการเตรยมการเพอการประชมภาคสมาชกประเทศ

ผลงนามในกรอบอนสญญาวาดวยการควบคมยาสบครงตอไป

๒. กลมแผนงานดานการพฒนาวชาการและระบบขอมลขาวสารดานการควบคมการบรโภคยาสบ

สนบสนนใหศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมการบรโภคยาสบ(ศจย.) รวมกบภาค

ทางวชาการตางๆพฒนางานวจยจดการความรการศกษาฝกอบรมในเรองตางๆดงน

๒.๑ สนบสนนการวจยและเครอขายนกวจยดานบหรและสขภาพโดยเฉพาะงานวจยทสามารถ

ผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงระดบประเทศและนำาไปสการรณรงคกบภาคสวนตางๆ

ในสงคม เพอการควบคมยาสบในระดบจงหวดและระดบอำาเภอ/ตำาบล โดยเนนชมชน

เปนฐานการวจยพนฐานทจำาเปน(เชนการวจยความรเกยวกบสมนไพรทชวยลดความ

ตองการสบบหร)การวจยทสนบสนนนโยบาย(เชนการศกษาขอมลเปรยบเทยบระหวาง

รายไดจากภาษกบคาใชจายในการรกษาพยาบาลทมสาเหตจากการสบบหรเพอสะทอนให

ผกำาหนดนโยบายเหนวาจำานวนรายไดทไดรบจากภาษไมคมกบคาใชจายทตองเสยไป)

การวจยเพอสนบสนนการดำาเนนการตามกรอบอนสญญาเพอการควบคมยาสบขององคการ

อนามยโลก และทนวทยานพนธปรญญาโทและเอก ทเกยวของกบการควบคมยาสบ

รวมทงการสนบสนนดานวชาการเพอพฒนาหลกสตรการควบคมยาสบในระดบมธยมศกษา

และอดมศกษาในสาขาการแพทยและสาธารณสข ตลอดจนการเพมสมรรถนะกำาลงคน

ในระบบการใหบรการเลกบหรในหนวยงานหลกทใหบรการอยางทวถงและเผยแพรความร

ในรปแบบตางๆ

๒.๒ พฒนาเครอขายนกวชาการในกลมประเดนวชาการสำาคญ ไดแก รปแบบบรการการเลก

บหรในระดบตางๆ มาตรการทางภาษและการรบมอภาวะคกคามทมาจากการคาเสร

การควบคมผลตภณฑรปแบบตางๆ ของยาสบ งานวจยเชงพฤตกรรมและสงคม บหร

มวนเอง การเฝาระวงและบงคบใชกฎหมาย และการประเมนประสทธภาพมาตรการ

การควบคมการบรโภคยาสบตามยทธศาสตรชาตและมตสมชชาสขภาพแหงชาต และ

พฒนาสการเปนCollaboratingcenterขององคการอนามยโลก

43

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒.๓ พฒนาระบบขอมลในระบบเฝาระวงการสบบหรในผใหญ เยาวชน และวชาชพสขภาพ

รวมทงการเฝาระวงการโฆษณาสงเสรมการขายและการใหทนอปถมภของอตสาหกรรม

ยาสบ ตลอดจนการพฒนากลไกเฝาระวงในพนททเหมาะสมกบบรบทของพนทนนๆ

รวมกบแผนสขภาวะชมชน

๒.๔ พฒนาเครอขายนกวจยภายในประเทศใหเปนกลมการเรยนรในประเดนนโยบายจำาเพาะ

เพอสรางโอกาสและเงอนไขใหนกวจยสหสาขาทำางานวชาการในการผลกดนนโยบายดาน

การควบคมบหร ตลอดจนพฒนานกวจยรนเยาวทไดรบการพฒนาศกยภาพจากนกวจย

พเลยงรวมถงการพฒนาเชงสถาบนโดยมสถาบนหรอองคกรวชาการทเขามารบผดชอบ

งานวชาการเฉพาะดานของยาสบ(เชนเศรษฐศาสตรยาสบกฎหมายยาสบ)เพอความ

มนคงตอเนองของงานและนกวชาการ

๒.๕ จดการประชมวชาการ“บหรหรอสขภาพแหงชาต”เปนประจำาอยางตอเนองทกปเพอเปน

เวทแลกเปลยนขอมลทางวชาการและประสบการณระหวางผททำางานและผสนใจ

๒.๖ พฒนาระบบการประเมนผลและการสงเคราะหนโยบายการดำาเนนงานควบคมยาสบตลอดจน

วเคราะหสถานการณการบรโภคยาสบอยางตอเนองจากฐานขอมลสำานกงานสถตแหงชาต

ตวเลขทไดจากกรมสรรพสามตขอมลจากการสำารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก

(GATS)รายงานขอมลระบาดวทยาและผลกระทบดานสงคมและเศรษฐกจของการใชยาสบ

ทงในระดบประเทศภมภาคและระดบจงหวดโดยเฉพาะจงหวดทมอตราการสบบหรสง

เพอวเคราะหหาสาเหต ปญหาอปสรรคของการควบคมยาสบในพนท รวมทงประเมน/

ถอดบทเรยนวามองคประกอบหรอปจจยใดททำาใหการดำาเนนงานควบคมยาสบในพนท

ประสบความสำาเรจหรอมความกาวหนา เพอจดทำานโยบายและการดำาเนนงานอยางม

สวนรวมกบเครอขาย

๓. กลมแผนงานดานการพฒนาเครอขายการรณรงคประชาสมพนธและการขยายสถานทปลอดบหร

๓.๑ จดกจกรรมพเศษและสรางกระแสสงคม เพอรณรงคกระตนใหเกดการตนตวและปลกฝง

คานยมการไมสบบหรการรกษาสทธของตนเองจากการไดรบอนตรายของควนบหรมอสอง

การสรางจตอาสาเพอลดการสบบหร และการสนบสนนนโยบายทสำาคญ การเลกบหร

การสรางการมสวนรวมของเครอขายและองคกรตางๆ ในการรณรงคเพอการไมสบบหร

ตลอดจนจดตงเครอขายเฝาระวงและเปดเผยกลยทธตางๆ ของบรษทบหรใหสงคมรบร

และผลกดนใหเกดการพฒนาและแกไขกฎหมายทเกยวของ

๓.๒ ประสานการทำางานกบภาคดานวชาการ เพอนำาขอมลสำาคญทไดจากการดำาเนนงานดาน

วชาการมาวางแผนการรณรงคใหทนตอสถานการณและกลมเปาหมายตางๆ

๓.๓ พฒนาเพอขยายรปแบบและภาคในการทำางานกบเยาวชนเพอปองกนนกสบหนาใหม

รวมทงขยายการดำาเนนงานในกลมผมเศรษฐฐานะไมดผดอยโอกาสภมลำาเนาในชนบท

44

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

และพนททมอตราการสบบหรสง เชน ภาคใตและภาคตะวนออกเฉยงเหนอและเชอม

ประสานผานแผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรมในการพฒนาโจทยเฉพาะ

เพอสนบสนนทนเปดรบทวไป

๓.๔ พฒนาและขยายเครอขายในกลมเปาหมายเฉพาะกลมตางๆทงทดำาเนนการมาแลวหรอ

ภาคใหม เชน กลมธรกจโรงแรม โรงพยาบาล สตร สอมวลชน ศาสนา ผใชแรงงาน

กลมคนทเลกบหรได กลมผนำาทางสงคมทไมสบบหร และการพฒนาชองทางสอสาร

อเลกทรอนกสใหมๆ ในกลมเปาหมายเยาวชนรวมถงการประสานงานผานแผนสนบสนน

สขภาวะองคกร

๓.๕ ขยายแนวรวมและพฒนาศกยภาพบคลากรและหนวยงานทเกยวของ เพอสนบสนนงาน

ดานการรณรงคและการเฝาระวงและบงคบใชกฎหมายเชนเครอขายสถานประกอบการ

ปลอดบหรเครอขายโรงแรมปลอดบหรเครอขายสถาบนสขภาพเดกและภาควชากมารเวช

สำานกงานหอพกเครอขายผไรกลองเสยงองคกรปกครองสวนทองถนเครอขายสถาน

ตำารวจเครอขายจงหวดปลอดบหรเพอใหเปนตนแบบของสถานทราชการปลอดบหรและ

เหนความสำาคญของการบงคบใชกฎหมายการจดเขตปลอดบหรเครอขายครระดบมธยมศกษา

เพอการมสวนรวมในการแกปญหาการสบบหรของเยาวชน ตลอดจนเครอขายเยาวชน

อาสาสรางสถานศกษาปลอดบหร

๓.๖ ขยายเครอขายทำางานในระดบพนท โดยประสานกบภาคในแผนงานควบคมเครองดม

แอลกอฮอลและสงเสพตดและแผนการปองกนและลดอบตภยจราจรโดยเฉพาะการขยาย

เครอขายในภมภาค องคกรปกครองสวนทองถน และชมชน เพอรณรงคลดการบรโภค

การเฝาระวงและการบงคบใชกฎหมายในภาคประชาสงคม ตลอดจนการสนบสนนภาค

เครอขายของ สสส. กบแผนอนๆทงภาคเชงประเดนภาคเชงองคกรและภาคเชงพนท

เพอสอดแทรกการลดการบรโภคยาสบในกจกรรมสรางเสรมสขภาพอนๆ

๓.๗ สนบสนนสอเผยแพรและพฒนาสอนวตกรรมใหกบองคกรปกครองสวนทองถนสถานบรการ

สถานศกษาและภาคเครอขายตางๆโดยวเคราะหการใชสอใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

ทมความหลากหลาย และอาจเพมชองทางสอสารผานสอทองถน/สอชมชน เพอเขาถง

กลมเปาหมายทอยในชนบทเชนวทยชมชนเคเบลทว

๓.๘ พฒนาและขยายผลนวตกรรมในการควบคมการบรโภคยาสบในองคกรทมนโยบายพฒนา

คณภาพการจดเขตปลอดบหรใหมประสทธผล รวมทงการสนบสนนบคลากรทตดบหรให

เลกบหรเพอขยายเครอขายแนวรวมใหมากขน

๓.๙ สงเสรมและสนบสนนใหเครอขายภาคการควบคมการบรโภคยาสบเปนผดำาเนนกจกรรม

โดยจะสนบสนนการทำางานของเครอขายทางดานองคความรทถอดบทเรยนจากการทำางาน

และสอพรอมใชรวมทงการจดกระบวนการในการพฒนาศกยภาพและตดตามเพอเสรม

45

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

หนนการดำาเนนโครงการของเครอขาย ไดแก เครอขายองคกรปกครองสวนทองถน

เครอขายโรงพยาบาลเครอขายครเครอขายตำารวจเครอขายเยาวชนและเครอขายผใช

แรงงาน

๓.๑๐ เชอมประสานแผนสขภาวะชมชนแผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะและแผนสขภาวะเดก

เยาวชนและครอบครวในการลดพฤตกรรมการบรโภคยาสบในทกกลมประชากรโดยเฉพาะ

การรณรงคลดการสบบหรมวนเองในชนบท

๔. กลมแผนงานสนบสนนบรการเลกบหร

๔.๑ พฒนาระบบบรการเลกบหรระดบชาตหรอสายดวนเลกบหรแหงชาต(NationalQuitline)

ใหเขมแขงขนในทกระบบบรการ(ปฐมภมทตยภมและตตยภม)โดยขยายงานและพฒนา

คณภาพของสถานบรการและบคลากรเพอการเลกบหรใหมากและกระจายอยางทวถงและ

พฒนาระบบบรการเลกบหรทางโทรศพทและอนเทอรเนตแหงชาตเพอใหผสบบหรสามารถ

เขาถงบรการไดงายและมากขน รวมทงพฒนาใหเกดคมอในการชวยใหเลกบหรในแตละ

กลมเปาหมายและภมภาคอาทกลมหญงตงครรภกลมเดกและเยาวชนพฒนารปแบบ

การเลกบหรในโรงพยาบาลนำารองควบคไปกบการพฒนาระบบการรกษาผตดบหรพฒนา

และสรางความเขมแขงทางจตใจเพอการเลกบหร ผลกดนใหยาชวยเลกบหรอยในบญช

ยาหลกแหงชาตเพอใหเบกไดพฒนาเวบไซตเพอชวยเลกบหร เพอเปนอกหนงชองทาง

ทเขาถงกลมเปาหมายสนบสนนใหมระบบคดกรองผปวยทตดบหรโดยทดลองดำาเนนการ

ในเครอขายโรงพยาบาลปลอดบหร

๔.๒ สนบสนนการดำาเนนงานเครอขายวชาชพดานสขภาพเพอการไมสบบหร เพอขยายการ

สงเสรมและกระตนใหบคลากรสาธารณสขเขามามบทบาทในการผลกดนนโยบายและ

สนบสนนระบบบรการเลกบหร รวมถงการสงตออยางเปนระบบ ตลอดจนการขยายและ

พฒนาศกยภาพอาสาสมครในการใหคำาแนะนำาชวยเลกบหร

๔.๓ เชอมประสานแผนสนบสนนการพฒนาระบบสขภาพในการขยายผลระบบบรการเลกบหร

ผานระบบการใหบรการสขภาพ

ภาคหลก

คณะกรรมการควบคมการบรโภคยาสบแหงชาตกรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสขมหาวทยาลย

มหดลสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกรงเทพมหานครมลนธรณรงคเพอการไมสบบหรสถาบน

สงเสรมสขภาพไทย แพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย สภาเภสชกรรม

ทนตแพทยสภาสมาคมหมออนามยสภาเทคนคการแพทยสภากายภาพบำาบดมลนธใบไมเขยวสมาคม

พฒนาคณภาพสงแวดลอมมลนธสรางสขไทยสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทยสมาคมองคการบรหาร

สวนตำาบลแหงประเทศไทยกรมสรรพสามตเครอขายครหนวยราชการทกกระทรวงสอมวลชนภาคธรกจ

เอกชนตางๆ

46

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานดานการพฒนานโยบายสาธารณะและการบงคบ ๘๕ ใชกฎหมาย

๒. กลมแผนงานดานการพฒนาวชาการและระบบขอมลขาวสาร -

๓. กลมแผนงานดานการพฒนาเครอขายการรณรงคประชาสมพนธ ๑๓๓ และการขยายสถานทปลอดบหร

๔. กลมแผนงานสนบสนนบรการเลกบหร ๔๐

รวม ๒๕๘

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

47

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒แผนควบคมเครองดมแอลกอฮอล

และสงเสพตด

สถานการณและแนวโนม

ดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๑. ตงแตป๒๕๓๘ถงป๒๕๕๑คนไทยดมเครองดมแอลกอฮอลในปรมาณลตรแอลกอฮอลบรสทธ

ตอคนตอปเพมขนประมาณรอยละ๓โดยในป๒๕๓๘คนไทยดม๖.๓๖ลตรแอลกอฮอลบรสทธ

ตอคนตอปปรมาณการดมเพมขนเรอยๆจนสงสดในป๒๕๔๒เทากบ๙.๕๗ลตรแอลกอฮอล

บรสทธตอคนตอปแลวคอยๆลดลงในป๒๕๔๗เทากบ๘.๘๔และในป๒๕๕๑ลดลงเหลอ

๖.๕๖ ลตรแอลกอฮอลบรสทธตอคนตอป ทงนเมอแบงการบรโภคในปรมาณลตรแอลกอฮอล

บรสทธตอคนตอปตามชนดของเครองดมแอลกอฮอลพบวาในรอบ๑๔ปคนไทยดมเบยรเพมขน

๑.๘เทาดมสรานำาเขาเพมขน๕เทาขณะทการดมสราขาวและสรากลนลดลง๙ขณะทขอมล

ขององคการอนามยโลกรายงานการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลตอหวประชากรไทยตงแตอาย

๑๕ปขนไปพบวาตงแตป๒๕๔๘-๒๕๕๒แนวโนมลดลงจาก๖.๔๖ลตรแอลกอฮอลบรสทธ

ตอคนตอป ในป ๒๕๔๘ เหลอ ๖.๐๘ลตรแอลกอฮอลบรสทธตอคนตอป ในป ๒๕๕๒ เฉลย

ลดลงรอยละ๑.๕ตอป๑๐

๒. จากการสำารวจของสำานกงานสถตแหงชาตในประชากรอาย๑๕ปขนไปในปลาสดคอ๒๕๕๔พบวา

มผดมแอลกอฮอล๑๗ลานคนหรอรอยละ๓๑.๕ลดลงจากในป๒๕๕๒ซงมผดมรอยละ๓๒

โดยผชายมอตราการดมมากกวาผหญง๕เทาแตมขอนาสงเกตวาผหญงมอตราดมเพมขนจาก

รอยละ๑๐.๘เปน๑๐.๙ขณะทผชายลดลงจากรอยละ๕๔.๕เปน๕๓.๔และกลมวยทำางาน

(๒๕-๕๙ป)มอตราการดมสงกวากลมอนคอรอยละ๓๗.๓นอกจากนยงพบวาครวเรอนท

สมาชกครวเรอนดมสรามถงรอยละ๓๖.๖ทมปญหาการใชความรนแรงในครวเรอนรองลงมา

รอยละ๒๕.๗และ๒๓.๑มปญหาในการประกอบอาชพและการไดรบการบาดเจบหรออบตเหต

ตามลำาดบผลสำารวจชนดของเครองดมแอลกอฮอลทบรโภคในป๒๕๕๔พบวาสวนใหญดมเบยร

มากทสดคอรอยละ๔๒.๗รองลงมาเปนสราขาวและสรากลนชมชนและสราสรอยละ๒๗.๓

และ๒๕.๙ตามลำาดบสำาหรบสราประเภทอนๆมไมมากนกคอรอยละ๔.๑

๙ รายงานสถานการณสราประจำาป๒๕๕๓,บณฑตศรไพศาลจฑาภรณแกวมงคณและกมลาวฒนพร,๒๕๕๓๑๐WorldHealthOrganization.2012.WHOGlobalInformationSystemonAlcoholandHealth http://apps.who.int/gho/indicatorregistry/App_Main/view_indicator.aspx?iid=๔๖๒,Accessed2June2012

49

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓. จากการสำารวจของสำานกงานสถตแหงชาต ในชวงป ๒๕๓๙- ๒๕๕๐ พบวา ความชกของ

นกดมหนาใหมอาย ๑๕- ๑๙ ป ทดมประจำาเพมสงขนมากทสด คอ มอตราการดมสงขนถง

รอยละ๗๐และจากการศกษาพฤตกรรมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและพฤตกรรมเสยงทาง

สขภาพของนกเรยนระดบมธยมศกษาในป๒๕๕๐พบวาสถานททเยาวชนดมบอยทสดคอสวน

ไรนารองลงมาเปนหอพกและโรงเรยนตามลำาดบและเดกเยาวชนอาย๑๒-๑๙ปเขาถง

เครองดมแอลกอฮอลใชเวลาเฉลย ๑๐ นาท โดยนกเรยนชายสามารถซอเครองดมไดเอง โดย

ผขายไมตรวจบตรรอยละ๒๐.๙

๔. ปรมาณของสราทบรโภคแตละชนด ในป๒๕๕๑ เมอเทยบกบป๒๕๕๐พบวาสราผสมสรา

นำาเขา และสราขาวมสวนแบงการตลาดเพมขน โดยเบยรมสวนแบงการตลาดเปนอนดบหนง

รอยละ๖๕.๙รองลงมาเปนสราขาวรอยละ๑๙.๗และสรานำาเขารอยละ๗.๐ตามลำาดบสวนไวน

และสราพนเมองมสวนแบงการตลาดนอยมากโดยสรานำาเขาจากกลมประเทศอาเซยนมปรมาณ

เพมขนอยางตอเนองนบจากมการประกาศใชเขตการคาเสรอาเซยนในป๒๕๔๖จากมลคา๙๙.๒๕

ลานบาทในป๒๕๔๕เปน๗๘๗.๓๙ลานบาทในป๒๕๔๖และ๑,๐๑๖.๓๔ลานบาทในป๒๕๔๗

๕. ภาษสรรพสามตจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลของประเทศไทยทเคยมอตราเพมถงรอยละ

๓๘.๖ในป๒๕๔๕ไดคอยๆลดลงเปนรอยละ๑๖.๑,๑๑.๐และ๗.๕ตามลำาดบในป๒๕๔๖-

๒๕๔๘ และในป ๒๕๔๙ อตราเพมดงกลาวเปลยนเปนอตราลด รอยละ ๒.๐ คดเปนมลคา

๑,๓๘๙ลานบาทสำาหรบภาษในป๒๕๕๐และ๒๕๕๑มอตราเพมขนรอยละ๑๖.๔และ๖.๓

ตามลำาดบอนเนองมาจากการเพมอตราภาษของรฐบาลในวนท๒๘สงหาคม๒๕๕๐และเมอ

เดอนพฤษภาคม๒๕๕๒รฐบาลไดประกาศเพมอตราภาษขนอกครงโดยภาษในป๒๕๕๒ยงคงม

อตราลดเปนรอยละ๓.๖และมอตราเพมขนรอยละ๑๖.๓และ๘.๘ในป๒๕๕๓และ๒๕๕๔

ตามลำาดบ๑๑

๖. จากขอมลภาวะสงคมไทย โดยสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

พบวาคาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลป๒๕๕๒ลดลงจากป๒๕๕๑รอยละ๗.๘

โดยมปรมาณการจำาหนายสราและเบยรในป๒๕๕๒รวม๒,๕๑๙ลานลตรซงลดลงจากป๒๕๕๑

จำานวน๓๕๘ลานลตรขณะทคาใชจายการบรโภคของครวเรอนหมวดเครองดมแอลกอฮอลและ

บหรป๒๕๕๐-๒๕๕๔(ราคาป๒๕๓๑):คาใชจายในการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลลดลง

อยางตอเนองจาก๑๕๔,๙๙๘ลานบาทในป๒๕๕๐ลดลงเหลอ๑๓๙,๓๓๖และ๑๓๗,๐๕๙

ลานบาทในป๒๕๕๓และ๒๕๕๔ตามลำาดบ(ทมา:สำานกบญชประชาชาตสำานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต)

๗.อยางไรกตาม การดมเครองดมแอลกอฮอลของคนไทยและผลกระทบจากสราในดานตางๆ

ในสงคมยงอยในระดบสงเชนการศกษาภาระโรคและการบาดเจบทเกดจากพฤตกรรมสขภาพและ

๑๑ขอมลจากเวบไซตกรมสรรพสามตhttps://edweb.excise.go.th/stastw/CompareOverAllTaxStatisticByProdYearAction. doAccessed25July2012.

50

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ปจจยเสยงของกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๕๔ ชวา เครองดมแอลกอฮอลเปนปจจยเสยง

ทสรางภาระโรคในคนไทยมากเปนอนดบหนงโดยกอใหเกดอบตเหตมะเรงตบแขงการถกทำาราย

โรคทางจตเวช โรคหวใจ โรคหลอดเลอดและอนๆ นอกจากน โครงการประเมนเทคโนโลยและ

นโยบายดานสขภาพ(HITAP) ทชใหเหนตวเลขความเสยหายทางเศรษฐกจจากการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอลในประเทศไทย ในป ๒๕๔๙ คดเปนมลคาสงถง ๑๕๐,๖๗๗ ลานบาท

ในขณะทขอมลการตลาดของเครองดมแอลกอฮอลป ๒๕๔๘ ประมาณการวา คนไทยดมสรา

จายเงนเพอซอเครองดมแอลกอฮอล๑๘๗,๐๐๐ลานบาท

๘.แอลกอฮอลทำาใหเกดตนทนทางเศรษฐกจมหาศาลทงในรปแบบการเสยชวตกอนวยอนควรและ

การสญเสยผลตภาพในการทำางานโดยนกดมหนาใหมเพศชายทเกดขนทกๆหนงรายทดมระดบ

อนตรายจะมตนทนทางเศรษฐกจ๓๐๗,๐๐๐บาทตอคนและนกดมหนาใหมเพศชายทดมบาง

จะมตนทนทางเศรษฐกจ๑๙,๐๐๐บาทตอคนสำาหรบนกดมหนาใหมเพศหญงหนงรายทดมระดบ

อนตรายจะมตนทนทางเศรษฐกจ๒๔๐,๐๐๐บาทตอคนและนกดมหนาใหมเพศหญงทดมบาง

มตนทนทางเศรษฐกจ ๒๘,๐๐๐ บาทตอคน๑๒ ทงนไดมการประเมนคาความเตมใจจายของ

ครวเรอนตอมาตรการสรางเสรมสขภาพของสสส.พบวาครวเรอนประชากรไทยเตมใจจายเพอ

สนบสนนใหมการดำาเนนการควบคมเครองดมแอลกอฮอล คดเปน ๓.๔๗ เทาของตนทนการ

ดำาเนนงานตอป(เตมใจจาย๑,๓๓๕ลานบาทตอปโดยมตนทนการดำาเนนงาน๓๘๕ลานบาท

ตอป)๑๓

๙. ในปทผานมาไดมความเคลอนไหวดานนโยบายทเกยวของกบการบรโภคแอลกอฮอลหลายประการ

อาท การออกกฎหมายลกเพอขยายพนทหามดมหามขาย ไดแก ประกาศสำานกนายกรฐมนตร

เรองหามขายหรอหามบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในพนทประกอบกจการโรงงานพ.ศ.๒๕๕๕

ประกาศสำานกนายกรฐมนตรเรองกำาหนดสถานทหรอบรเวณหามขายหรอหามบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลในรฐวสาหกจและหนวยงานอนของรฐพ.ศ.๒๕๕๕ประกาศสำานกนายกรฐมนตรเรอง

สถานทหรอบรเวณหามบรโภคเครองดมแอลกอฮอลบนทาง พ.ศ. ๒๕๕๕ รวมถงกฎหมาย

ทสนบสนนการบงคบใชไดแกประกาศสำานกนายกรฐมนตรเรองแตงตงพนกงานเจาหนาทเพอ

ปฏบตตามพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอลและระเบยบกรมควบคมโรควาดวยหลกเกณฑ

วธการและเงอนไขการจายสนบนรางวลและคาใชจายในการดำาเนนงานรวมถงการออกประกาศ

ควบคมเครองดมแอลกอฮอลในระดบจงหวด

๑๐.ในการประชมรฐมนตรสาธารณสขอาเซยนครงท๑๑เมอป๒๕๕๕ทประเทศไทยทประชมได

หารอถงการสนบสนนความรวมมอในดานการปองกนและควบคมโรคไมตดตอในประเดนสำาคญ

โดยเนนถงการควบคมการบรโภคยาสบและเครองดมแอลกอฮอลรวมทงโรคเบาหวานและความดน

โลหตสง

๑๒การพฒนาแนวทางการกำาหนดเปาหมายและตวชวดของการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพของ สสส. โดยใชขอมลจากการ ศกษาตนทนความเจบปวย.มนทรตมถาวรเจรญทรพยและคณะ,๒๕๕๕๑๓การประเมนผลลพธของการดำาเนนมาตรการสรางเสรมสขภาพ: การประเมนความเตมใจจายของครวเรอนตอมาตรการ สรางเสรมสขภาพของสสส.มนทรตมถาวรเจรญทรพยและคณะ,๒๕๕๕

51

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ดานการลดปญหาจากการพนน

๑. ในการประชมคณะกรรมการกองทนครงท๑/๒๕๕๓ไดพจารณาใหสสส.พฒนาการดำาเนนงาน

ในประเดนการลดปญหาจากการพนน โดยมอบใหสำานกสนบสนนการควบคมปจจยเสยงหลก

ในความดแลของคณะกรรมการบรหารแผนคณะท๑รบผดชอบเพอดแลปญหาจากการพนนท

พบวามอยทวไปในสงคมไทยโดยรอยละ๗๐ของผใหญเลนการพนนเปนประจำาประมาณมลคา

ถง ๓๖,๐๐๐ ลานบาทตอป กจการสวนใหญผดกฎหมาย ยกเวนสวนนอย เชน สลากกนแบง

รฐบาลการพนนแขงมารายไดจากการพนนประเภทหวยใตดนการพนนฟตบอลและบอนกาสโน

มมลคาประมาณการรอยละ๔-๘ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต๑๔และสงผลกระทบเชง

สงคมอาท การฆาตวตายการถกทำารายรางกายหรอทำาใหทพพลภาพการถกฆาตายจากการ

เปนหนพนนผลกระทบตออตราการหยารางความรนแรงในครอบครวความขดแยงกบหลกศลธรรม

การคอรรปชนในผบงคบใชกฎหมายอาชญากรรมการฟอกเงนและการกออาชญากรรมในรปแบบ

ตางๆผลกระทบในวยเดกอาทการไมไปเรยนเพอหนหนพนนการลกขโมยเงนหรอสงของจาก

เพอนนกเรยนหรอการขโมยเงนผปกครองการขกรรโชกทรพยในโรงเรยนการถกทำารายรางกาย

จากการไมชำาระหนพนนตลอดจนการคาประเวณเพอใชหนพนน

๒.การศกษาสถานการณ พฤตกรรมและผลกระทบการพนนในประเทศไทย ป ๒๕๕๓๑๕ พบวา

กลมตวอยางมประสบการณการเลนพนน รอยละ ๗๗.๑ โดยมอายเฉลยทเรมเลน คอ ๒๓ ป

อายตำาสด๗ปสงสด๗๒ปประเภทการพนนทเลนครงแรก๓อนดบคอหวยใตดนรอยละ

๔๕.๖ สลากกนแบงรฐบาลรอยละ ๒๐.๗ ไพรอยละ ๑๘.๖ โดยเหตผลในการเลนพนนครงแรก

๒อนดบแรกคอตองการเสยงโชครอยละ๖๓.๓เพอความสนกสนานเพลดเพลนรอยละ๒๒.๑

สำาหรบประเภทการพนนทเลนในรอบ ๖ เดอน พบวา รอยละ ๖๔.๔ ซอสลากกนแบงรฐบาล

รอยละ๖๑.๓ซอหวยใตดนรอยละ๙.๓เลนการพนนในบอนและรอยละ๔.๙เลนพนนฟตบอล

กลมตวอยางระบวาหากเสยเงนจากการเลนพนน รอยละ๗๒.๑บอกวา จะเลกเลน แตรอยละ

๒๑.๙บอกวาจะหาเงนมาเลนตอโดยจะหาเงนจากการทำางานหรอทำางานพเศษเพมรอยละ๖๒.๗

ตดหนไวกอนรอยละ๑๕.๓ขอเงนทบานรอยละ๖.๘กยมรอยละ๖.๒ใชเงนเกบสวนตวรอยละ

๕.๘และอกรอยละ๓.๒จะใชเงนสำารองของครอบครว

๓. ในชวง๑๐ปทผานมามลคาการเลนพนนมการเตบโตมากขนโดยในป๒๕๔๓๑๖พบวามลคา

ของสลากกนแบงรฐบาลประมาณ ๓๘,๗๑๐ ลานบาท ในขณะทป ๒๕๕๓๑๗ มมลคาเพมเปน

๖๒,๕๘๔ลานบาทเพมขนประมาณรอยละ๖๑.๑ทงนเปนเพราะไดมการเพมปรมาณสลากกนแบง

๑๔อตสาหกรรมการพนน ไทย องกฤษ สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย และมาเลเซย ผาสกพงษไพจตร, สงศตพรยะรงสรรค, นวลนอยตรรตน,กนกศกดแกวเทพ,๒๕๔๒๑๕การสำารวจโดยคณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยรวมกบสถาบนวจยสงคมจฬาลงกรณมหาวทยาลย,๒๕๕๔๑๖การสำารวจโดยสงศตพรยะรงสรรคและคณะ,๒๕๔๓๑๗การสำารวจโดยคณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยรวมกบสถาบนวจยสงคมจฬาลงกรณมหาวทยาลย,๒๕๕๔

52

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(รวมสลากการกศลดวย)และขณะเดยวกนราคาทประชาชนซอกสงกวาเมอ๑๐ปทผานมามาก

โดยในป๒๕๔๓ราคาสลากกนแบงเฉลยคละ๙๐บาทแตในป๒๕๕๓ราคาเฉลยเพมเปนคละ

๑๑๐บาท

๔. ประชาชนสวนใหญรอยละ ๖๗.๗ ไมเหนดวยกบการทำาใหบอนการพนนถกกฎหมาย ในขณะท

รอยละ๗๑.๗ ไมเหนดวยกบการทำาใหการพนนฟตบอลและกฬาอนๆถกกฎหมายและรอยละ

๕๕.๒ไมเหนดวยเกยวกบการนำาสลากลอตโตเขามาเลนในประเทศไทย๑๘

ดานการแกปญหายาเสพตด

๑.ยาเสพตดกยงคงเปนปญหาทมการแพรระบาดและสงผลกระทบตอทงผเสพครอบครวสงคมและ

เศรษฐกจอยางตอเนอง จากขอมลของสำานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด

(ป.ป.ส.) ททำาการสำารวจและประมาณการทางวชาการ พบวา มผเกยวของกบยาเสพตด

ในประเทศไทย เพมขนอยางตอเนอง โดยเพมขนจาก ๔๐๙,๕๖๓ คน ในป ๒๕๕๐ เปน

๑,๓๘๖,๘๘๗คนในป๒๕๕๔ในขณะทสถานการณการแพรระบาดของยาเสพตดทวโลกในปจจบน

มการเปลยนรปแบบไปเรอยๆรายงานของWorldDrugReport๒๐๑๐๑๙แสดงใหเหนวาปญหา

การแพรระบาดของสารกลมโอปออยดและโคเคนเรมลดลงในขณะทสารเสพตดกลมแอมเฟตามน

(Amphetamine-TypeStimulants:ATS) เพมขนมากกวาโอปออยดและโคเคนรวมกนอกทง

การควบคมทำาไดยากเนองจากสามารถผลตไดในพนทดวยสารตงตนทมอยและถกกฎหมายซง

ในไทยมการระบาดของสารATSอยางรนแรงจนรฐบาลตองมการประกาศมาตรการสงครามยาเสพตด

ขนในป ๒๕๔๖ จนสามารถควบคมสถานการณไดระยะหนง และมจำานวนผเขารบการบำาบด

ในระบบบงคบบำาบดเพมขนอยางมากแตหลงจากทสถตจบกมแอมเฟตามนลดลงตำาในป๒๕๔๗

กลบพบวามแนวโนมของการระบาดเพมขนอยางตอเนองอกทงพบแนวโนมของยาไอซทเพมขน

ดวย นอกจากนยงพบวารอยละ ๘๒ ของผรบการรกษาในสถานบำาบดเฉพาะทางและในระบบ

บงคบบำาบดเปนผเสพตดเมทแอมเฟตามน

๒. การนำาเขายาบาและยาไอซและมการแพรระบาดในประเทศมแนวโนมสงขนรวมถงการนำาเขา

ยาแกหวดทมสวนผสมของซโดอเฟดรน เพอนำาไปใชในการผลตยาไอซและยาบาในประเทศ

เพอนบานจากสถตการจบกมคดยาเสพตดในชวง๕ปทผานมาพบแนวโนมการนำาเขายาเสพตด

ดงน๑)ยาบาสวนใหญลกลอบนำาเขามาจากประเทศพมาทางชายแดนภาคเหนอโดยมแนวโนม

เพมมากขนในป๒๕๔๙จบกมยาบาทงประเทศไดจำานวน๑๒.๕ลานเมดเพมเปน๒๕.๐ลานเมด

ในป๒๕๕๒และ๔๘.๕ลานเมดในป๒๕๕๓๒)ยาไอซมแนวโนมเพมขนป๒๕๕๐จบกม

ยาไอซได๔๘.๓กโลกรมในป๒๕๕๒และจบกมได๗๒๖.๖กโลกรมในป๒๕๕๓๓)เฮโรอน

๑๘การสำารวจโดยคณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยรวมกบสถาบนวจยสงคมจฬาลงกรณมหาวทยาลย,๒๕๕๔๑๙UnitedNationsOfficeonDrugsandCrime.WorldDrugReport2010.Vienna;UnitedNationsPublication:2010.

53

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

การลกลอบนำาเขายงคงมแนวโนมลดลงป๒๕๕๐จบกมได๒๙๔.๖กโลกรมลดลงเหลอ๑๔๕.๙

กโลกรมในป๒๕๕๒และ๑๓๖.๙กโลกรมในป๒๕๕๓๒๐,๒๑

๓.ผเสพรายใหมทใชยาเสพตดและเขาบำาบดรกษาในปนนเลย มแนวโนมเพมขนจาก ๓,๖๗๖ คน

ในป๒๕๔๙เปน๙,๔๘๗คนในป๒๕๕๒หรอเพมขนกวา๒.๕เทาขณะทป๒๕๕๓เทาท

ไดรบรายงานนนมจำานวน ๖,๗๕๑ คน ในดานตวยาพบวา ยาบายงเปนยาทมการใชมากทสด

(รอยละ๗๗-๘๖)รองลงมาเปนสารระเหย(รอยละ๖-๘)และกญชา(รอยละ๔-๑๐)๒๒

๔.ในชวง ๕ ปทผานมาตงแตป ๒๕๔๙- ๒๕๕๓ แนวโนมผเขาบำาบดรกษามแนวโนมทสงขน

โดยตลอดจาก๕๐,๑๐๙คนในป๒๕๔๙เปน๑๑๕,๔๔๕คนในป๒๕๕๒หรอเพมขนกวา

๒เทาและในป๒๕๕๓เทาทไดรบรายงานในขณะนมผเขาบำาบดรกษาจำานวน๙๘,๔๐๖คน

จากการคาดการณพบวาในป๒๕๕๔จะมจำานวนผเขาบำาบดรกษาประมาณ๑๙๑,๔๔๗คนสำาหรบ

อตราผเขารบการรกษาตอประชากรหรอความชกของปญหายาเสพตดซงเปนตวชความรนแรงของ

ปญหาแพรระบาดในพนทภาพรวมพบวามแนวโนมเพมขนจาก๑๔คนตอประชากร๑๐,๐๐๐คน

ในป๒๕๕๑เปน๑๕คนตอประชากร๑๐,๐๐๐คนในป๒๕๕๓และเมอพจารณารายงานจงหวด

พบวามแนวโนมเพมขนเชนเดยวกน๒๓

๕. สถานการณนโยบายดานยาเสพตดของรฐบาล ในป ๒๕๕๕ รฐบาลใหความสำาคญและกำาหนด

ใหการแกไขและปองกนปญหายาเสพตดเปนระเบยบวาระแหงชาตโดยกำาหนดเปาหมายลดความ

รนแรงของปญหายาเสพตดภายในเวลา๑ปใหไดรอยละ๘๐ภายใตกลไกปฏบตการระเบยบวาระ

แหงชาตพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตดและมกรอบความคดคอการตด๓วงจรปญหาไดแก

ผผลต/ผคาผเสพ/ผตดและกลมเสยงขณะทในระดบภมภาคมการรบรองปฏญญาวาดวยอาเซยน

ปลอดยาเสพตดภายในปค.ศ.๒๐๑๕(ASEANLeader’sDeclarationonDrug-FreeASEAN

๒๐๑๕)ในทประชมสดยอดผนำาอาเซยนครงท๒๐มสาระสำาคญอาทใหทประชมระดบรฐมนตร

เรงรดดำาเนนการตามแผนปฏบตการอาเซยนพ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๕๘ใหมมาตรการประสานความ

รวมมอและประสานเชงลกผานการแลกเปลยนขาวสาร

๒๐UnitedNationsOfficeonDrugsandCrime.AmphetamineandEcstasy:2008GlobalATSAssessment.Vienna; UnitedNationsPublication:2008.๒๑UnitedNationsOfficeonDrugsandCrime.PatternsandTrendsofAmphetamine-TypeStimulantsandOtherDrugs: AsiaandthePacific2010.[cited2010Apr21].Availablefrom:http://www.unodc.org/documents/scientific/ATS_ Report_2010_web.pdf๒๒ขอมลจากสถานการณปญหายาเสพตดและแนวโนมของปญหาชวงตงแตปพ.ศ.๒๕๔๙-๒๕๕๓จากสำานกงานคณะกรรมการ ปองกนและปราบปรามยาเสพตด(ป.ป.ส.)๒๓ขอมลจากสถานการณปญหายาเสพตดและแนวโนมของปญหาชวงตงแตปพ.ศ.๒๕๔๙-๒๕๕๓จากสำานกงานคณะกรรมการ ปองกนและปราบปรามยาเสพตด(ป.ป.ส.)

54

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

จดเนนของแผน

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท๑ไดทบทวนสถานการณและแนวทางการดำาเนนงานขางตนรวมกบ

ภาคและเหนชอบใหทบทวนแนวทางการดำาเนนงานโดยมจดเนนมากขนในดานตางๆดงน

๑. การพฒนานโยบายสาธารณะและการบงคบใชกฎหมายเพอการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๑.๑ สนบสนนการออกกฎหมายและนโยบายทจำาเปน โดยเฉพาะรางกฎหมายซงอยระหวาง

กระบวนการจดทำา อาท การขยายเขตหามดมในหอพก ภาพคำาเตอนบนบรรจภณฑ

การปรบปรงระบบการจดเกบภาษและใบอนญาตรวมทงผลกดนใหมการเนนการบงคบใช

กฎหมายโดยเจาพนกงานอยางจรงจง

๑.๒ ผลกดนใหแผนปฏบตการไดรบการรบรองและใหองคกรหนวยงานผรบผดชอบตามแผน

ปฏบตการดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอลตามแผนยทธศาสตรนโยบายแอลกอฮอล

แหงชาตนำาแผนไปปฏบต

๑.๓ สนบสนนการขบเคลอนยทธศาสตรขององคการอนามยโลกดานการควบคมการบรโภค

แอลกอฮอลระดบอนตราย และพฒนาความรวมมอในการควบคมแอลกอฮอลในกลม

ประเทศอาเซยนเพอรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป๒๕๕๘

๒. การพฒนาวชาการและระบบขอมลขาวสารเพอการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๒.๑ เนนการวจยประเมนประสทธผลของนโยบาย/มาตรการตางๆในการลดการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลและการวจยเชงปฏบตการ(ActionResearch)ทจะขบเคลอนการแกไขปญหา

หรอขบเคลอนนโยบายสาธารณะในการควบคมเครองดมแอลกอฮอลระดบพนทและชมชน

ใหเหนบทเรยนจากกรณความสำาเรจตางๆเพอใหพฒนาเปนโมเดลเพอขยายผลทงในเชง

ของกลมเปาหมายและพนทโดยเฉพาะกลมงานบญประเพณเฉพาะพนท

๒.๒ ศกษาวจยทเนนศกษาสาเหต ผลกระทบเชงลกจากการดมเครองดมแอลกอฮอล โดย

จำาแนกตามกลมประชากรเฉพาะมากขนเชนกลมอายเพศรายไดศาสนาโดยเฉพาะ

อยางยงเนนกลมเยาวชนและผหญงรวมถงสนบสนนการวจยทสอดคลองกบสถานการณ

การเปลยนแปลงอาทกลยทธการตลาดธรกจเครองดมแอลกอฮอลพฤตกรรมผบรโภค

การสรางแบรนดการโฆษณาการสงเสรมการขายและสนบสนนใหวจยดานนโยบายภาษ

นโยบายทธรกจใหความสำาคญเชนขอตกลงการคาเสร(FTA)การเปลยนเขาสประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน(AEC)รวมถงการศกษามาตรการเจาะลกระดบชมชน

๓. การพฒนาเครอขายและการรณรงคประชาสมพนธเพอการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๓.๑ เสรมศกยภาพภาคงดเหลาดานนวตกรรมการรณรงค และเสรมความรเพอบรณาการ

การทำางานดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอลรวมกบประเดนอนๆไดแกยาสบอบตเหต

55

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

การพนน ยาเสพตด รวมถงสรางความรวมมอกบองคกรทสำาคญในดานการควบคมโรค

ไมตดตอและงานสรางสขภาวะเชงบวก

๓.๒ คงเนนพฒนางานในกลมเปาหมายเพอสกดนกดมหนาใหมกลมคนชนบทและกลมผดอย

โอกาส

๓.๓ ใชตนทนวฒนธรรมประเพณและศาสนาทมอยแตเดมในการพฒนาหรอยกระดบกจกรรม

รณรงคงดเหลาใหมๆเพอสรางกระแสใหประชาชนเปลยนพฤตกรรม

๔. ทนอปถมภทดแทนธรกจแอลกอฮอล

๔.๑ การใหนำาหนกยทธศาสตรการทำางานอาทเชนการทำางานกบมหาวทยาลยกลมเสยงและ

กลมสถาบนทยงไมสามารถเขาถงไดใหมากขน

๔.๒ เนนการสรางพนธมตรรวม(Co-sponsor)ใหมากขนตามลำาดบ

๕. การพฒนารปแบบบรการเลกสรา

๕.๑ ศกษาและพฒนาใหศนยบรการเลกเหลาทางโทรศพทในระดบชาตใหสามารถดำาเนนการ

อยางมคณภาพและเปนระบบรวมถงการสรางกลไกเชอมโยงกบระบบบรการสขภาพ

๕.๒ ขยายพนทการดำาเนนการตามรปแบบระบบการดแลผมปญหาการดมสราและฟนฟผตด

สรา ควบคกบการผลกดนนโยบายระดบประเทศเพอการขยายผลรปแบบบรการเลกสรา

เขาสการทำางานปกตในระบบสขภาพ

๖. การลดปญหาจากการพนน

๖.๑ เนนปญหาจากการพนนหลกทกอผลกระทบสงกอน โดยเนนกลมเปาหมายไปทเดกและ

เยาวชนเปนพเศษ

๖.๒ เนนการสรางความตระหนกในสงคมดานผลกระทบจากการพนน

๖.๓ สรางความเขมแขงกบกลไกการจดการทง๓ดานไดแกพลงปญญาพลงนโยบายและ

พลงสงคมใหสามารถขบเคลอนงานไดเขมแขงยงขน

๖.๔ ขยายแนวรวมในการแสดงบทบาทเพอลดปญหาการพนนในสงคม

๗. การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

๗.๑ กำาหนดขอบเขตการทำางานของแผนงานนเฉพาะดานอปสงค โดยเนนการทำางานพฒนา

ระบบบำาบดรกษาและงานดานการปองกนการสรางภมคมกน(ผานครอบครวชมชน)

โดยมงกลมเปาหมายหลกคอเดกและเยาวชน

๗.๒ พฒนารปแบบการรณรงคปองกนปญหาการตดสารเสพตดทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

๗.๓ พฒนางานวจยและวชาการเพอผลกดนนโยบายการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

(Policy-DrivenResearch)ในจดคานงดทสำาคญ

56

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

วตถประสงค

๑. พฒนาใหเกดมาตรการและสงแวดลอมเพอการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล

๒. พฒนานโยบายสาธารณะเพอการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล

๓.พฒนากลไกและการประสานงานของภาคตางๆทเกยวของเพอการควบคมการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอล

๔.พฒนาฐานขอมลองคความรและการจดการความรทจำาเปนเพอการควบคมการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอล

๕.พฒนาเครอขายการมสวนรวมจากประชาชนและองคกรตางๆในการรวมสรางการรบรความตระหนก

ในสงคมและในประชาชนกลมตางๆเพอการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล

๖.พฒนารปแบบและบรการเลกสราทมประสทธภาพ

๗.พฒนาการเชอมประสานองคกรและเครอขายการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลระดบ

สากล

๘.พฒนาองคความร เปาหมาย นโยบายและเครอขายการทำางานเพอแกไขปญหาจากการพนน

ในระดบชาต

๙.พฒนาและจดการองคความร พฒนาศกยภาพบคลากรและกลไกสนบสนนการปองกนและแกไข

ปญหายาเสพตด

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

๑. ดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๑.๑ เกดนโยบายสาธารณะใหมทสงผลตอการเพมประสทธภาพของมาตรการการควบคม

การบรโภคเครองดมแอลกอฮอล โดยเฉพาะอยางยงกฎกระทรวง ตามพระราชบญญต

ควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและเกดการดำาเนนการตางๆเพอใหเปนไปตาม

พระราชบญญต ตลอดจนการพฒนาระบบเฝาระวงและบงคบใชกฎหมายในภาคประชา

สงคมในจงหวด

๑.๒ เกดชดโครงการวจยทสอดคลองตอการดำาเนนงานของภาคสวนตางๆอยางนอย๑๕เรอง

โดยเฉพาะตอบสนองการขบเคลอนนโยบายและการทำางานในพนทการพฒนาระบบขอมล

ขาวสารเพอกำากบตดตามสถานการณและการประเมนผล

๑.๓ เกดความรวมมอประสานงานดานขอมลขาวสารการพฒนาบคลากรและการชแนะนโยบาย

การควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในระดบสากล โดยการเชอมการดำาเนนงาน

57

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ยทธศาสตรโลกในการลดอนตรายจากเครองดมแอลกอฮอล(GlobalStrategytoReduce

theHarmfulUseofAlcohol)

๑.๔ เกดการรบรและตระหนกถงประเดนการลด ละ เลกการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล

มากขนในประชากรไทยอยางนอย๒ประเดนสำาคญ

๑.๕ เกดกจกรรมเพอทดแทนทนอปถมภของธรกจแอลกอฮอลโดยเฉพาะในสวนของประเพณ

วฒนธรรมในงานประเพณระดบชาตอยางนอย๑๐๐งานกจกรรมในกลมเปาหมายอนๆ

อยางนอย ๕๐ งาน โดยมการพฒนาการรวมสนบสนนทนอปถมภจากภาคธรกจและ

หนวยงานอนและเกดผลลพธคอเกดกระแสการรบรเขาใจยอมรบกจกรรมงานประเพณ

และกจกรรมนกศกษา รวมถงเกดกระบวนการสนบสนนการขบเคลอนนโยบายในระดบ

พนทและสถาบนการศกษา

๑.๖ ขยายผลรปแบบการบำาบดรกษาและฟนฟสภาพผตดเครองดมแอลกอฮอลทงในระบบ

สขภาพ ระบบฟนฟทางเลอก เพมขนอยางนอย๑๐จงหวด รวมทงเกดการศกษาและ

พฒนาศนยใหบรการเลกเหลาทางโทรศพทในระดบชาต

๒. ดานการลดปญหาจากการพนน

๒.๑ เกดขอเสนอและกระบวนการผลกดนนโยบายสาธารณะใหมทสงผลตอการลดปญหา

การพนนในสงคมตลอดจนขอเสนอแนะตอการปรบปรงกฎหมายทเกยวของ

๒.๒ เกดองคความรจากการวจยเพอเฝาระวงสถานการณและการพฒนานโยบายและมาตรการ

ทจำาเปนสำาหรบการควบคมปญหาจากการพนนทงดานอปทานการลดอปสงคและการลด

ผลกระทบของการพนนจำานวนไมนอยกวา๖เรอง

๓. ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

๓.๑ เกดชดองคความรการทบทวนองคความรการแปลเอกสารวชาการการสรปประสบการณ

เรยนรถอดบทเรยนอยางนอย๑๐เรองและรายงานการวจยทใชประโยชนในการพฒนา

นวตกรรมการดแลผเสพสารเสพตดกลมแอมเฟตามนในชมชนทเหมาะกบบรบทสงคมไทย

อยางนอย๕เรอง

๓.๒ เกดนวตกรรมการดแลผเสพสารเสพตดกลมแอมเฟตามนในชมชนทเหมาะกบบรบท

อยางนอย๕บรบท

๓.๓ เกดการสนบสนนงานวจยทนำาไปสกระบวนการผลกดนนโยบายปองกนและแกไขยาเสพตด

อยางนอย๑เรอง58

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

แนวทางการดาเนนงาน

ประสานการดำาเนนงานทางวชาการการเคลอนสงคมและการพฒนานโยบายใหเชอมโยงและสนบสนน

กนอยางมประสทธภาพดานการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลโดยมการพฒนารปแบบบรการเลก

สราและการทดแทนทนอปถมภจากธรกจแอลกอฮอลรวมถงดานการลดปญหาจากการพนนของประชาชน

ไทยและดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดดงน

๑. เชอมโยงภาคหลกทเกยวของในแตละประเดนเพอสรางเปาหมายรวมในดานการควบคมเครองดม

แอลกอฮอลและสงเสพตด ตลอดจนการเชอมรอยการทำางานเพอเสรมพลงซงกนและกนทง

๓พลงไดแกพลงนโยบายพลงปญญาและพลงสงคม

๒. พฒนาฐานขอมลและจดการองคความรเพอใชประโยชนในการควบคมเครองดมแอลกอฮอลและ

สงเสพตดตลอดจนเพอการสนบสนนเชงนโยบายสาธารณะและการตดตามประเมนผล

๓. พฒนาและผลกดนนโยบายสาธารณะและสนบสนนการบงคบใชกฎหมายโดยการสรางการ

มสวนรวมของชมชนสงคมภาคเครอขายและหนวยงานทเกยวของ

๔. รณรงคสรางกระแสสงคมเพอสรางความตระหนกตอปญหาและสรางการมสวนรวมของสงคม

ในการรวมปองกนและแกไขปญหา

โดยนำาไปสการสนบสนนแผนยทธศาสตรนโยบายแอลกอฮอลระดบชาต ทประกอบดวย ยทธศาสตร

๕ประการในการจดการกบปญหาแอลกอฮอล

๑.การควบคมการเขาถงทางเศรษฐศาสตรและทางกายภาพ(PriceandAvailability)

๒.การปรบเปลยนคานยมและลดแรงสนบสนนในการดม(Attitude)

๓.การลดอนตรายจากการบรโภค(Riskreduction)

๔.การจดการปญหาแอลกอฮอลในระดบพนท(AlcoholpolicyateverySetting)

๕.การพฒนากลไกการจดการและสนบสนนทเขมแขงในการจดการกบปญหา(Supportiveprocess)

กลมแผนงาน

แผนควบคมเครองดมแอลกอฮอลและสงเสพตดประกอบดวย๗กลมแผนงานซงแตละกลมแผนงาน

มภารกจโดยสงเขปดงน

๑. กลมแผนงานดานการพฒนานโยบายสาธารณะและการบงคบใชกฎหมายเพอการควบคม

เครองดมแอลกอฮอล

๑.๑ ดำาเนนงานหลกเพอสนบสนนพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอลพ.ศ.๒๕๕๑

ใหมผลบงคบใชและสนบสนนการดำาเนนการตางๆ เพอใหเปนไปตามพระราชบญญต

59

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

อาทการจดประชมคณะกรรมการนโยบายเครองดมแอลกอฮอลแหงชาตคณะกรรมการ

ควบคมเครองดมแอลกอฮอล คณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลจงหวด และ

คณะอนกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลจงหวด เนนใหเจาพนกงาน ผรบผดชอบ

โดยเฉพาะระดบจงหวดและองคกรปกครองสวนทองถน ใหมบทบาทในการบงคบใช

กฎหมาย เพอใหพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอลไดมการนำาไปบงคบใช

ในพนทอยางจรงจง ตลอดจนการสนบสนนการบงคบใชมาตรการตามทกำาหนดใน

พระราชบญญตและการเฝาระวงการบงคบใชกฎหมายในภาคประชาสงคม

นอกจากนดำาเนนงานในการสนบสนนการพฒนานโยบายสาธารณะเพอผลกดนนโยบาย/

มาตรการในประเดนตางๆอาท การปรบปรงระบบภาษสรรพสามตสราการควบคมการ

โฆษณา การกำาหนดสนบนรางวลนำาจบ การตดภาพเตอนบนบรรจภณฑ การหาม

จดทะเบยนตราสญลกษณเครองดมแอลกอฮอลซำากบผลตภณฑอนการผลกดนใหมตำารวจ

เฉพาะดานอบายมข การจำากดการเขาถง การกำาหนดระดบแอลกอฮอลในลมหายใจ

การจำากดการออกใบอนญาตในการผลตและจำาหนายสราการใชตวชวดดานการลดการ

บรโภคและปญหาจากสราในการประเมนผลงานระดบจงหวดทงนจะดำาเนนการเชอมโยง

นโยบายกบกลไกตามพระราชบญญตสขภาพแหงชาตอาทการผลกดนใหแผนปฏบตการ

ดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอลตามแผนยทธศาสตรนโยบายแอลกอฮอลแหงชาต

ไดรบการรบรองและหนวยงานตางๆรบแผนปฏบตการไปปฏบต

๑.๒ สนบสนนการผลกดนนโยบายในภาคปฏบตของพนทหรอกจกรรมหามดมแอลกอฮอลเชน

บญประเพณปลอดเหลาสวนสาธารณะปลอดเหลาสถานทราชการปลอดเหลาสถานศกษา

ปลอดเหลารบนองปลอดเหลารวมถงการสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนเพอการ

ควบคมเครองดมแอลกอฮอลในทองถน โดยเฉพาะการประกาศเทศบญญตหรอนโยบาย

เกยวกบการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๑.๓ การขยายแนวรวมไปยงหนวยงานทเกยวของเพอสนบสนนงานดานการเฝาระวงและบงคบ

ใชกฎหมายเชนการประสานกรมสรรพสามตในการบงคบใชพระราชบญญตสราควบคกบ

พระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล การประสานกรงเทพมหานครในการจดสถานท

หามดมและหามขายเครองดมแอลกอฮอล การประสานกระทรวงศกษาธการในการจด

สถานศกษาใหเปนเขตหามดมและหามขายเครองดมแอลกอฮอล การประสานกระทรวง

พาณชยและภาคแนวรวมทงในประเทศและระดบอาเซยนเพอแสดงจดยนตอภาครฐเกยวกบ

นโยบายการเจรจาการคาเสรทเกยวของกบสนคาเครองดมแอลกอฮอลโดยใหอยบนพนฐาน

ในการตระหนกถงสขภาพของประชาชน การประสานสำานกงานปองกนและปราบปราม

การทจรตในภาครฐ(ป.ป.ท.)ในการรวมเฝาระวงและบงคบใชกฎหมายทเกยวของ60

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๒. กลมแผนงานดานการพฒนาวชาการและระบบขอมลขาวสาร

สนบสนนใหศนยวจยปญหาสรามลนธเพอการพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศทำาหนาท

๒.๑ ประสานเครอขายนกวจยเพอจดการความรทมอยแลวใหพรอมใชงานได วจยสราง

องคความรใหมทจำาเปนและตอบสนองความตองการของผใชผลงานวจยในดานสถานการณ

ปญหาสรา สาเหตและกลไกปญหา ผลกระทบ นโยบายและมาตรการดแล โดยเฉพาะ

มาตรการระดบชมชนและการตดตามประเมนผลนโยบายเชนผลกระทบทางเศรษฐกจ

อนเนองมาจากแอลกอฮอลผลกระทบเชงลกตอความผดปกตแตแรกเกด(Birthdefect)

การตงครรภในวยรน (Teenagepregnancy) แรงจงใจในการเลกดม/ไมดม ในกลม

เปาหมายเยาวชน กลมผหญงและกลมผใชแรงงาน แนวทางการจำากดจดขายและการ

จำากดใบอนญาตการจำาหนายแนวทางการนำาสนคาเครองดมแอลกอฮอลออกจากขอตกลง

เขตการคาเสร แนวทางการประกาศกฎหมายทองถน วจยกลยทธการตลาดของ

อตสาหกรรมสราแนวทางการปองกนนกดมหนาใหมการศกษาประเมนผลมาตรการตางๆ

ในพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอลพฒนาระบบการเฝาระวงตดตามทศทาง

การตลาดของธรกจเครองดมแอลกอฮอลตลอดจนศกษาเตรยมความพรอมเขาสประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนเพอปองกนผลกระทบตอการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล

๒.๒ จดทำาระบบฐานขอมลทเขาถงงายเขาใจงายนำาไปใชไดสะดวกโดยประสานกบหนวยงาน

ดานขอมลตางๆเชนสำานกงานสถตแหงชาตกรมควบคมโรคสถาบนวจยระบบสาธารณสข

และการพฒนาฐานขอมลระดบปฐมภมหนวยงานตางๆ การพฒนาและใชฐานขอมลทให

ขอมลสถานการณทชดขนศกษาสาเหตผลกระทบเชงลกจากการดมเครองดมแอลกอฮอล

โดยจำาแนกตามกลมประชากรเฉพาะมากขนเชนตามกลมอายเพศรายไดศาสนาฯลฯ

ตลอดจนสาเหตปจจยททำาใหประชากรกลมนนดม/ไมดมเครองดมแอลกอฮอล และ

เผยแพรขอมลจากการศกษาผานสอมวลชนอยางเปนระบบทสามารถเฝาระวงสถานการณ

ทเกยวของทงในระดบประเทศและระดบพนทการสอสารวชาการเพอผลกดนนโยบายและ

บงคบใชกฎหมายรวมถงการเฝาระวงกลยทธของธรกจเครองดมแอลกอฮอล

๒.๓ ประเมนผลกจกรรมตางๆ ตอการลดปญหา และยกระดบการถอดบทเรยนจากกรณ

ความสำาเรจตางๆใหพฒนาเปนโมเดลเพอขยายผลทงในเชงของกลมเปาหมายและพนท

รวมถงงานบญประเพณเฉพาะพนทและเผยแพรความรในรปแบบตางๆใหตรงกบวถการ

เรยนรของกลมเปาหมายตางๆตลอดจนการเปนทปรกษาแกองคกรหนวยงานตางๆ

๒.๔ การจดประชมวชาการสราระดบชาต

๒.๕ พฒนาเชอมโยงกบองคกรวชาการสากลและพฒนากระบวนการรวมเปนCollaborating

centerขององคการอนามยโลกเชอมการทำางานดานยทธศาสตรโลกในการลดอนตรายจาก

เครองดมแอลกอฮอลตลอดจนประสานสนบสนนใหมเวทในระดบสากลทงดานนโยบาย

61

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

วชาการ รเทาทนทศทางการตลาดธรกจแอลกอฮอล เพอผลกดนไปสกรอบอนสญญา

วาดวยการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

๓. กลมแผนงานดานการพฒนาเครอขายและการณรงคประชาสมพนธ

สนบสนนสำานกงานเครอขายองคกรงดเหลาเปนศนยประสานงานและขยายเครอขายการรณรงค

และประชาสมพนธ

๓.๑ เสรมความเขมแขงในการพฒนากระบวนการเฝาระวงและบงคบใชกฎหมาย โดยการม

สวนรวมของเครอขายภาคประชาชน ใหภาคประชาชนมสวนสนบสนนสงเสรมใหการ

ทำางานของคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลระดบจงหวดมประสทธภาพ

ตลอดจนการเฝาระวงและบงคบใชกฎหมายในมาตรการตางๆ ทระบในพระราชบญญต

โดยเฉพาะอยางยงมาตรการหามโฆษณาและการสงเสรมการขาย การจำากดอายผซอ

การจำากดสถานทดมและจำาหนายโดยเฉพาะสถานศกษา หอพก และรานเหลารอบ

สถานศกษา ใหมผลบงคบใชจรง ประสานกระทรวงมหาดไทย สำานกงานคณะกรรมการ

สขภาพแหงชาตกระทรวงการคลงกระทรวงศกษาธการกรงเทพมหานครและผกำาหนด

นโยบายตางๆใหเกดรปธรรมทชดเจนยงขนในทกจงหวด

๓.๒ สนบสนนการขยายและพฒนาศกยภาพเครอขายเยาวชน ใหครอบคลมเยาวชนทกระดบ

ตงแต ระดบประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา อดมศกษา เยาวชนนอกระบบ

การศกษาและกลมเสยงตลอดจนการสรปบทเรยนการทำางานเพอปองกนนกดมหนาใหม

การพฒนาศกยภาพเครอขายเยาวชนและเครอขายครอบครวใหรทนธรกจแอลกอฮอลและ

เปนแกนนำาในการรวมเฝาระวงทศทางการตลาดธรกจเครองดมแอลกอฮอลพฒนากจกรรม

รณรงคใหมใหดงดดและเขาถงเยาวชน รวมถงประสานแผนสขภาวะเดก เยาวชน และ

ครอบครวเพอขบเคลอนงานปองกนปญหาการดมในเดกและเยาวชน

๓.๓ การเฝาระวงกลยทธของธรกจแอลกอฮอล โดยเฉพาะกลยทธการตลาดbelowtheline

อาท ในดานศลปวฒนธรรม กฬา แบรนดในสนคาอน สขภาพ(ผลด/ดมอยางมสต)

การแสดงความรบผดชอบตอสงคม การแทรกในสอเฉพาะ ในสออเลกทรอนกสใหมๆ

การใหเยาวชนรวมขาย การตลาดระดบคาเร ตลอดจนการพฒนาเครอขายเฝาระวงและ

ตแผกลยทธธรกจแอลกอฮอลเพอใหสงคมรเทาทน และพฒนาเครอขายชมชนออนไลน

เพอสรางกระแสผานระบบอนเทอรเนตสรางประเดนและโอกาสอยางตอเนอง

๓.๔ ขยายและพฒนาเครอขายอนๆไดแกเครอขายผไดรบผลกระทบจากเครองดมแอลกอฮอล

ใหครอบคลมกลมผไดรบผลกระทบทหลากหลาย และมระบบการสนบสนนชวยเหลอ

จนสามารถพงพาตนเองไดเครอขายชมชนลดละเลกเหลายตความรนแรงในครอบครว

ใหเปนกรณตวอยางทเกดจากการรวมกลมคนในชมชนอยางเขมแขงโดยครอบคลมชมชน

เมองชนบทและชมชนในนคมอตสาหกรรมเครอขายนกกฎหมายเพอสนบสนนการบงคบ

62

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ใชกฎหมาย เครอขายสอทองถนและเครอขายสอพนบาน สมาคมดานสอและการตลาด

ใหเปนพนธมตรในการเผยแพรประชาสมพนธขอมลใหเขาถงพนทเครอขายวชาชพสขภาพ

เพอสรางความชดเจนดานผลเสยทเกดจากเครองดมแอลกอฮอลกลมผมเศรษฐฐานะตำา

กลมผดอยโอกาสกลมแรงงานนอกระบบประชากรกลมเฉพาะเพอรองรบสภาวะผนผวน

ทางเศรษฐกจสงคม ตลอดจนการพฒนาศกยภาพเครอขายตางๆ ใหเปนแกนนำาในการ

รณรงคใหรฐและสงคมเขาใจวาเครองดมแอลกอฮอลทำาลายสขภาพครอบครวและสงคม

จงไมใชสนคาธรรมดา ตองมมาตรการควบคมปญหาจากการบรโภคอยางเทาทนธรกจ

แอลกอฮอล

๓.๕ ใชโอกาสในการรณรงคตามเทศกาลตางๆอาท เขาพรรษาทอดกฐนปใหม สงกรานต

ตลอดจนงานบญประเพณในระดบทองถน เพอสนบสนนมาตรการควบคมเครองดม

แอลกอฮอล โดยเฉพาะวาระเขาพรรษาทรฐบาลไดกำาหนดใหเปนวนงดดมสราแหงชาต

ใหเปนวาระสำาคญของชาตในดานการรณรงคเพอการไมดมสราทจะมการนำาเสนอขอมล

สำาคญอนๆแกสาธารณชนตลอดจนการเนนรณรงคเพอสกดนกดมหนาใหมและกลม

เปาหมายทมแนวโนมการดมเพมขนอยางตอเนองโดยเฉพาะกลมผหญงกลมผดมประจำา

กลมผดมหนกกลมเยาวชนรวมถงการใชตนทนทางวฒนธรรมประเพณและศาสนาทมอย

ในการพฒนาหรอยกระดบกจกรรมรณรงคในประเดนใหมๆเพอสรางกระแสใหประชาชน

เปลยนพฤตกรรม

๓.๖ สนบสนนจดตงเครอขายองคกรชมชน รวมถงการเสรมความเขมแขงใหองคกรปกครอง

สวนทองถนและผนำาชมชนเขามามสวนรวมผลกดนนโยบายทองถนและรวมสรางรปธรรม

ในการรณรงคงดเหลาใหมากขนตลอดจนการสรางการมสวนรวมของชมชนในการวเคราะห

ปญหาและหาทางแกไขเพอผลกดนใหเกดตนแบบชมชนทลดปญหาไดจรงและสราง

ใหเกดภมคมกนทดของชมชนอยางตอเนองรวมถงเชอมประสานแผนสขภาวะชมชนเพอ

ขบเคลอนตนแบบชมชนบคคลนโยบายปลอดเหลาขยายสชมชนเครอขาย

๓.๗ เสรมศกยภาพภาคงดเหลาและบรณาการการทำางานดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

รวมกบประเดนอนๆไดแกยาสบอบตเหตการพนนยาเสพตดรวมถงสรางความรวมมอ

กบเครอขายควบคมโรคไมตดตอ(NCDNetwork) และการประสานการสนบสนนภาค

เครอขายของสสส.ในแผนตางๆทงภาคเชงประเดนและภาคเชงองคกรเชนเครอขาย

ครอบครว สถานประกอบการ กองทพไทย เครอขายนกออกกำาลงกาย เพอสอดแทรก

และบรณาการการควบคมเครองดมแอลกอฮอลในกจกรรมสรางเสรมสขภาวะเชงบวกอนๆ

ตลอดจนการขยายความรวมมอกบ “องคกรรวมทน” ทมศกยภาพในการดำาเนนงาน

ดานนดวยทนทรพยตนเองหรอรวมสนบสนนทนในกจกรรมทเหนประโยชนรวมทางสงคม

ใหมากขน

63

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓.๘ เชอมโยงงานกบแผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม เพอกำาหนดโจทย

เฉพาะและสนบสนนโครงการทใชเปนกลยทธการสรางนวตกรรมลดพฤตกรรมเสยงตอการ

บรโภคเครองดมแอลกอฮอลเชนการสนบสนนกลมเปาหมายเฉพาะ

๔. กลมแผนงานดานทนอปถมภ

๔.๑ สนบสนนทนอปถมภเชงรกทดแทนธรกจแอลกอฮอลในสวนของงานประเพณวฒนธรรม

ขอบเขตการสนบสนนไดแก(๑)งานประเพณระดบชาตไดแกปใหมสงกรานตลอยกระทง

(๒)งานประเพณในทองถนไดแกงานบญบงไฟงานแขงเรองานเทศกาลอาหาร(๓)กลม

งานประจำาป/งานกาชาดไดแกงานกาชาดงานของดประจำาจงหวดและชมชน(๔)กลม

สงเสรมนโยบายสาธารณะและการพฒนางานพนธมตรรวม

๔.๒ ปรบบทบาทของแผนงานจากผสนบสนนทนเปนผสนบสนนกระบวนการยกระดบงานใหเกด

แรงกระเพอมมากขน โดยมบทบาทเปนทปรกษาในการออกแบบวางแผนการรณรงค

การพฒนาศกยภาพภาค และสรางแรงกระตนเชงบวก การเชอมงานกบระดบนโยบาย

อาท กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา การทำางานในพนทรวมกบ

องคกรของรฐอาทจงหวดเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลเพอใหเกดพนทตนแบบ

การเนนพลงของเยาวชนในการสอสารดานแรงบนดาลใจการทำางานรณรงคและเนนการ

ดงภาคธรกจรวมใหทนอปถมภทดแทนธรกจเครองดมแอลกอฮอลใหกวางขวางขน และ

การสรางแบรนดปลอดเหลาเพอเชอมโยงและตอยอดกจกรรมปลอดเหลาใหเปนทรจก

อยางกวางขวาง

๔.๓ สนบสนนทนอปถมภกจกรรมนสตนกศกษาในสถาบนการศกษาโดยมยทธศาสตรจำาแนก

ตามกลมมหาวทยาลยประกอบดวยกลมสถาบนกลมเสยง(U-Plus)กลมสถาบนเขมแขง

(U-Active) กลมสถาบนแบบมสวนรวม(U-Participation) และกลมสถาบนเครอขาย

ตนแบบ(U-Network) การสรางความเขาใจและใหรเทาทนรปแบบการแอบแฝงของ

ธรกจเครองดมทมแอลกอฮอลผลกดนใหเกดเครอขายสถาบนการศกษาขบเคลอนกจกรรม

ปลอดเครองดมแอลกอฮอลตลอดทงป โดยทำางานเชอมโยงกบชมชนและภาคเครอขาย

ในพนท และการดงภาคธรกจรวมทนอปถมภทดแทนธรกจเครองดมแอลกอฮอลให

กวางขวางขน โดยจะเชอมประสานแผนสขภาวะเดก เยาวชนและครอบครว เพอเสรม

พลงขบเคลอนงานกจกรรมปลอดเหลาเขาสกลมเปาหมายเดกเยาวชนนสตนกศกษา

๔.๔ ประสานภาคเชงยทธศาสตรทสำาคญเพอหนนเสรมการผลกดนนโยบายทงในระดบชาตและ

ระดบทองถน

๔.๕ พฒนาระบบการสนบสนน งานวชาการ งานประเมนผล การศกษา วจยและเฝาระวง

สถานการณของธรกจแอลกอฮอลและจดใหมการแลกเปลยนเรยนรอยางตอเนอง

๔.๖ ผลตสอและกระจายสอ สนบสนนการวางแผนการดำาเนนการผลตสอเพอเปนตนแบบ

64

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ในการรณรงค โดยรวมกบสมาคมวชาชพและหนวยงานตางๆ รวมถงการจดใหมศนย

กระจายสอตามภมภาคตางๆ

๕. กลมแผนงานดานพฒนารปแบบการเลกสรา

๕.๑ สนบสนนการขยายระบบ รปแบบและวธการบำาบดรกษาผมปญหาการบรโภคสราและ

ผตดสราทเหมาะสมกบบรบทสงคมไทยในพนทนำารอง เสรมศกยภาพเครอขายบรการ

ทงในระบบสาธารณสขและนอกระบบสาธารณสขอยางมสวนรวมของชมชนและการบำาบด

ฟนฟทางเลอกโดยประสานงานกบภาคราชการภาควชาการองคกรเอกชนและองคกร

ทางศาสนาควบคกบการพฒนาขอเสนอนโยบายสการขยายผลระดบชาตรวมถงการเชอม

ประสานแผนการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพ ในการขยายผลรปแบบ

การดแลผมปญหาการดมสราผานระบบบรการสขภาพ ตลอดจนการสนบสนนใหม

ระบบการบำาบดรกษาและฟนฟสภาพผตดเครองดมแอลกอฮอลตามทกำาหนดไวใน

พระราชบญญตเครองดมแอลกอฮอลพ.ศ.๒๕๕๑

๕.๒ สนบสนนใหมการศกษารปแบบเพอพฒนาใหเปนศนยใหบรการเลกเหลาทางโทรศพท

ในระดบชาต พฒนาคณภาพในการใหบรการ ใหสามารถดำาเนนการไดอยางเปนระบบ

มขนาดเพยงพอตอความตองการของประชาชนรวมถงการสรางกลไกเชอมโยงกบระบบ

บรการสขภาพและมงบประมาณสนบสนนอยางตอเนอง

๖. กลมแผนงานดานการลดปญหาจากการพนน

๖.๑ การพฒนาวชาการและระบบขอมลขาวสารเพอลดปญหาจากการพนน โดยเสรมความ

เขมแขงใหกลไกการจดการในการประสานการดำาเนนงานดานวชาการ เพอมงเนนการ

ดำาเนนการดงน

๖.๑.๑ พฒนาองคความรทสำาคญ ในการควบคมและจดการทางดานการพนน โดย

องคความรทไดมาจะมการวเคราะหสงเคราะหเพอนำาไปสการนำาเสนอนโยบาย

มาตรการตางๆรวมถงการปรบปรงกฎหมายทเกยวของเพอใหเกดการควบคม

ทางดานอปทาน การลดอปสงค และการลดผลกระทบของการพนน ตลอดจน

การผลกดนใหมตสมชชาปฏรประดบชาตระเบยบวาระการสรางสงคมทคนไทย

อยเยนเปนสขเปนผลในทางปฏบต

๖.๑.๒ การสรางเครอขายการวจยทเชอมโยงกบสถาบนการศกษา องคกรภาคตางๆ

ตงแตนกวชาการในมหาวทยาลย ในสาขาตางๆ จนถงการวจยในระดบชมชน

พฒนาเครอขายนกวชาการและพฒนาศกยภาพนกวจยดานการควบคมการพนน

ใหเทาทนกบสถานการณการพนนและเกดการทำางานอยางตอเนอง ตลอดจน

การกระตนใหเกดนกวจยรนใหมทงทอยในและนอกสถาบนการศกษา รวมถง

ชมชนเครอขายตางๆ

65

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๖.๑.๓ พฒนาใหเกดระบบฐานขอมลระดบชาตและการจดการองคความรเกยวของกบ

การควบคมการพนน ทงจากงานวจย องคความร และประสบการณทเกดใน

ประเทศไทย และตางประเทศ และเปนแหลงเผยแพรขอมลใหสาธารณชน

ไดตระหนกถงความสำาคญของปญหาทเกยวเนองกบการพนน

๖.๒ การพฒนาเครอขายเพอการรณรงคและสนบสนนนโยบายเพอลดปญหาจากการพนนหลก

ทกอผลกระทบสงกอนโดยเนนกลมเปาหมายเดกและเยาวชนเปนพเศษ โดยเสรมความ

เขมแขงใหกบกลไกการจดการในการประสานการดำาเนนงานดานการเคลอนสงคมและ

การพฒนานโยบายเพอมงเนนการดำาเนนการดงน

๖.๒.๑ รณรงคสรางกระแสสงคมเพอกระตนใหเกดการตระหนกของสงคมถงปญหาจาก

การพนนผลกระทบทเกดขนการเหนความสำาคญของการรวมลดปญหาการพนน

ในสงคมไทย และการรณรงคเพอปรบเปลยนวฒนธรรมทสงเสรมการพนน

ตลอดจนการสนบสนนนโยบายมาตรการทสำาคญ

๖.๒.๒ ขยายและเสรมศกยภาพภาคเครอขายในการทำางานรวมถงการขยายแนวรวมและ

พฒนาศกยภาพหนวยงานทเกยวของเพอสนบสนนนโยบายมาตรการตางๆเพอ

ใหเกดการควบคมทางดานอปทาน การลดอปสงค และการลดผลกระทบของ

การพนน ตลอดจนการสนบสนนใหเกดกลไกการทำางานเพอแกไขปญหาจาก

การพนนในระดบชาต

๗. กลมแผนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

๗.๑ พฒนาองคความรวชาการ ถอดบทเรยนรปแบบการดำาเนนการทผานมา การศกษาวจย

รวมทงหาความรใหมในการดแลผเสพสารเสพตดกลมแอมเฟตามนในชมชนตามบรบท

ทหลากหลายเพอเสรมการทำางานใหภาคเครอขายและรวมกนพฒนาเพอใหไดนวตกรรม

รปแบบการดแลผเสพสารเสพตดกลมแอมเฟตามนในชมชนทสามารถนำาไปใชประโยชน

ไดจรงและเปนไปตามหลกฐานทางวชาการและสรางฐานขอมลวชาการเพองายตอการ

เขาถงของภาคเครอขาย

๗.๒ พฒนาศกยภาพบคลากรทเกยวของแตละระดบใหมความรและทกษะในการดแลผเสพ

สารเสพตดกลมแอมเฟตามนในชมชนและการบรหารจดการเชงระบบ ผานหลกสตรการ

อบรมทไดมาตรฐาน สอดคลองกบนวตกรรมรปแบบการดแลผเสพสารเสพตดกลม

แอมเฟตามนในชมชนใหบรณาการเขากบพนทหรอระบบไดอยางมประสทธผล

๗.๓ พฒนากลไกสนบสนนการบรณาการรปแบบการดแลผเสพสารเสพตดกลมแอมเฟตามน

ในชมชนในบรบททหลากหลายอยางมประสทธภาพและยงยนและศกษาเพอเตรยม

ผลกดนสนโยบายเชงพนทและ/หรอเชงระบบ

66

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๗.๔ เสรมศกยภาพภาคเครอขายทมอย อาท เครอขายองคกรงดเหลา เครอขายครอบครว

เครอขายเฝาระวงสอ เครอขายนกรณรงคเพอการไมสบบหร เพอบรณาการประเดน

การปองกนยาเสพตดเขากบการทำางานประเดนอนๆ รวมถงการพฒนาสอและชดขอมล

เพอเปนเครองมอในการสอสารสาธารณะ

๗.๕ พฒนาองคความรและงานวจยสำาคญโดยองคความรทไดมาจะมการวเคราะหสงเคราะห

เพอนำาไปสการนำาเสนอนโยบายและมาตรการตางๆเพอปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

อาทการวจยเพอประเมนทบทวนแนวคดแนวนโยบายและการนำามาตรการดานลดอนตราย

จากการใชยาเสพตด(HarmReduction)มาใชกบสงคมไทยการวจยเกยวกบรปแบบและ

แนวทางการขบเคลอนงานเครอขายเพอเสรมสรางภมคมกนในยาเสพตดในกลมเปาหมาย

เยาวชนการวจยเกยวกบประสทธผลของการดำาเนนมาตรการ/วธการดานการจดระเบยบ

สงคมเพอจดการปญหายาเสพตด การวจยเพอปรบปรงแกไขกฎหมายและนโยบายท

จำาเปนอนๆ

ภาคหลก

ดานการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

ศนยวจยปญหาสราสำานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลกรมควบคมโรคกระทรวง

สาธารณสขสำานกงานเครอขายองคกรงดเหลามลนธหญงชายกาวไกลมลนธเพอนเยาวชนเพอการพฒนา

มลนธสอเพอเยาวชนกรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสขกรงเทพมหานครคณะวทยาศาสตรการกฬา

จฬาลงกรณมหาวทยาลยมลนธเพอการพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศภาคธรกจเอกชนตางๆฯลฯ

ดานการลดปญหาจากการพนน

ภาคดานการขบเคลอนสงคม โดยเฉพาะททำางานเกยวของกบเดก เยาวชน และครอบครว อาท

เครอขายครอบครว เครอขายครผปกครองในสถานศกษา เครอขายสอสรางสขภาวะเดกและเยาวชน

เครอขายเฝาระวงสอ เครอขายวทยเพอเดกและครอบครว ภาคดานวชาการ อาท นกวชาการ นกวจย

สถาบนวชาการสถาบนวจยดานสงคมเดกเยาวชนและครอบครวและภาคดานนโยบายอาทกระทรวง

มหาดไทยกระทรวงศกษาธการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยกระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศ(ICT)สำานกงานสลากกนแบงรฐบาลสำานกงานตำารวจแหงชาตฯลฯ

ดานการแกปญหายาเสพตด

ภาคททำางานในระบบสขภาพของกระทรวงสาธารณสข ในสถานพยาบาลระดบปฐมภมและทตยภม

อาทโรงพยาบาลทวไปโรงพยาบาลชมชนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสถานอนามยและอาสาสมคร

สาธารณสข รวมถงเครอขายราชการนอกระบบสาธารณสข เชน ทบวงมหาวทยาลย กระทรวงกลาโหม

กระทรวงมหาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน กรงเทพมหานคร ภาคดานนโยบาย อาท กองอำานวย

67

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

การรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร(กอ.รมน.) สำานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปราม

ยาเสพตด(ป.ป.ส.)กรมคมประพฤตและกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนกรมราชทณฑกระทรวง

ยตธรรม กระทรวงศกษาธการ สำานกงานตำารวจแหงชาต และภาควชาการ อาท เครอขายวชาการสาร

เสพตดมหาวทยาลยและสถาบนการศกษาทเกยวของฯลฯ

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานดานการพฒนานโยบายสาธารณะและการบงคบ ๕๐ ใชกฎหมาย

๒. กลมแผนงานดานการพฒนาวชาการและระบบขอมลขาวสาร -

๓. กลมแผนงานดานการพฒนาเครอขายและการรณรงค ๑๒๐ ประชาสมพนธ

๔. กลมแผนงานดานทนอปถมภ ๗๕

๕. กลมแผนงานดานการพฒนารปแบบการเลกสรา ๓๐

๖. กลมแผนงานดานการลดปญหาพนน ๑๘

๗. กลมแผนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ๕๐

รวม ๓๔๓

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

68

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓แผนการจดการความปลอดภย

ทางถนนและภยพบต

สถานการณและแนวโนม

๑. สถตผเสยชวตจากอบตภยจราจรเรมลดลงตามลำาดบจาก๑๔,๐๖๓คนในป๒๕๔๖เปน๑๐,๗๔๒คน

ในป๒๕๕๓และ๑๐,๑๗๒คนในป๒๕๕๔ตามลำาดบ โดยอตราการตายจากอบตภยจราจร

ลดจาก๒๒.๙๐ตอแสนของประชากรในป๒๕๔๖เปน๑๖.๘๒ตอแสนของประชากรในป๒๕๕๓

และ๑๕.๘๗ในป๒๕๕๔ซงลดลงรอยละ๓๐.๗เมอเทยบป๒๕๔๖กบป๒๕๕๔สอดคลองกบ

อตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนตอปรมาณการใชนำามนเชอเพลงในภาคการจราจรและ

ขนสง๑,๐๐๐ลานลตร๒๔ทมแนวโนมลดลงเชนกนจากป๒๕๔๖เปน๐.๕๖เหลอ๐.๒๘ในป๒๕๕๓

๒. แมจำานวนผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง แตดชนความรนแรง

(SeverityIndex)(หรอจำานวนผเสยชวตตอจำานวนอบตเหต๑๐๐ครง)เพมขนจาก๑๐.๑ในป

๒๕๔๘เพมขนเปน๑๓.๒๗ในป๒๕๕๔รวมถงดชนการเสยชวต(FatalityIndex)(หรอจำานวน

ผเสยชวตตอจำานวนรวมผเสยชวตและผบาดเจบ) กมแนวโนมเพมขนจาก ๐.๑๒ ในป ๒๕๔๘

เปน๐.๑๘ในป๒๕๕๓๒๕เชนเดยวกนและเมอคดมลคาความสญเสยพบสงถง๒แสนลานบาท/

ป(๒.๘%GDP)

๓. ผลการศกษาโดยการคำานวณปทสญเสย(DisabilityAdjustedLifeYears:DALY)พบวาอบตเหต

ทางถนนถอเปนปญหาสำาคญอนดบหนงในกลมเพศชาย(เพศหญงเปนปญหาในอนดบ๗)และ

เปนปญหาอนดบสองของคนไทย(รองจากโรคหลอดเลอดสมอง)โดยแนวโนมของปญหาอบตเหต

ทางถนนจากการคำานวณDALY ยงคงอยในอนดบสองตลอด ๑๐ ปทผานมาตงแตการศกษา

ป๒๕๔๒,๒๕๔๗และ๒๕๕๒

๔. ขอมลจากสำานกงานสถตแหงชาตทสำารวจประชากรอาย๑๘ปขนไปในไตรมาสท๒พ.ศ.๒๕๕๓

มจำานวน๗๙,๕๖๐ครวเรอนตวอยาง(จากประชากร๕๐,๒๗๒,๓๗๑คน)พบวามผเคยประสบ

๒๔หมายถงสดสวนระหวางจำานวนผเสยชวตทปรากฏในสถตคดอบตเหตจราจรทางบกตอปรมาณการใชนำามนเชอเพลงทกประเภท ในภาคการจราจรและขนสงทวประเทศ๑ลานลตรขอมลจากหนวยเฝาระวงและสะทอนสถานการณความปลอดภยทางถนน (ThaiRoads)http://trso.thairoads.org/statistic/national/N-SPI-A๒๕หนวยเฝาระวงและสะทอนสถานการณความปลอดภยทางถนน(ThaiRoads)http://trso.thairoads.org/statistic/national/ N-SPI-A

69

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

อบตเหตจากการเดนทางทางถนนในรอบปทผานมาถง๑,๕๔๖,๓๓๗คน(รอยละ๓.๑)เฉลย

วนละ๔,๓๘๔คนในจำานวนนมผบาดเจบ๑,๑๘๙,๑๓๓คน(รอยละ๗๖.๙)และมถง๑๑,๓๘๖คน

(รอยละ ๐.๙) ทมการสญเสยอวยวะรวมดวย โดยกลมผประสบอบตเหต พบวา รอยละ๔๓.๕

เปนหวหนาครวเรอนและรอยละ๓๗.๒เปนบตร

๕. ขอมลการสำารวจสขภาพของแรงงานไทยและการสำารวจอนามยและสวสดการพ.ศ.๒๕๕๒คาดวา

ประชากรวยแรงงานจะเพมเปนรอยละ๖๗.๖ในป๒๕๕๓ประชากรวยแรงงาน(อาย๑๕-๕๙ป)

ในประเทศไทยมประมาณ๔๕.๐ลานคนกวา๑ใน๔ของการบาดเจบเกดเนองมาจากอบตเหต

จากยานพาหนะโดยเฉพาะจากรถจกรยานยนต(รอยละ๒๗.๑)รองลงมาจากการพลดตกหกลม

(รอยละ๒๐.๐)แรงงานชายมอตราสงกวาหญงเกอบเทาตวในขณะทขอมลจากสำานกนโยบายและ

ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข(พ.ศ.๒๕๔๘-๒๕๕๑)ชวาคาใชจายจากอบตเหตทางถนน

ของกองทนตางๆ เชน กองทนหลกประกนสขภาพถวนหนา และ กองทนสวสดการขาราชการ

มแนวโนมลดลงโดยตลอดแตกองทนประกนสงคมมแนวโนมเพมขนรอยละ๑๑จากป๒๕๔๘

จำานวน๖๘๓,๑๘๖,๐๓๒บาท เปน๗๕๗,๘๗๕,๓๑๒บาท ในป๒๕๕๑ โดยเฉพาะคาใชจาย

ในกลมรถจกรยานยนตเพมสงขนถง๖๖ลานบาท

๖. วยรนอายระหวาง๑๕-๒๔ปเสยงตอการเสยชวตและบาดเจบรนแรงจากอบตเหตทางถนนมากทสด

โดยในป ๒๕๕๒ มอตราการเสยชวต ๒๓.๕ คน ตอประชากรแสนคน นอกจากน ขอมลจาก

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตและระบบเฝาระวงการบาดเจบของสำานกระบาดวทยากรมควบคมโรค

พบวาผบาดเจบรนแรงและเขารบการรกษาพยาบาลสวนใหญ(รอยละ๔๐)อยในชวงอาย๑๕-

๒๙ปและรอยละ๓๐มอายนอยกวา๒๐ป(รอยละ๑๑ของผบาดเจบอายนอยกวา๑๕ป)

นอกจากนขอมลสำานกงานสถตแหงชาตชใหเหนวาหนงในสของผเคยเกดอบตเหตอาย๑๘-

๒๔ปโดยเฉพาะผทมภมลำาเนาในภาคเหนออสานและใตในขณะทกรงเทพมหานครจะมสดสวน

ของผประสบเหตทเปนเยาวชนเพยง๙%ในผบาดเจบทอายนอยกวา๑๕ป โดยมสาเหตหลก

มาจากการขบขหรอซอนทายรถจกรยานยนตโดยสวนใหญ(รอยละ๗๕)มอายระหวาง๑๐-๑๔ป

ซงพบวาเกยวของกบการใชรถจกรยานยนตถงรอยละ๕๗นอกจากนยงพบวารอยละ๖มการ

ดมสรารวมดวยเมอสอบถามผทบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตพบวาครงหนงเรมขบขตงแต

อาย๘-๑๔ป

๗. จากจำานวนคดอบตเหตจราจร๒๖ชใหเหนวารถจกรยานยนตยงคงเปนยานพาหนะทเกยวของกบ

การเกดอบตเหตสงทสดโดยเพมจากรอยละ๓๑.๔๑ในป๒๕๔๒เปนรอยละ๓๔.๙๔ในป๒๕๕๔

โดยไทยมจำานวนรถจกรยานยนตจดทะเบยนสะสมรวมทงสน๑๗.๑๖ลานคนในป๒๕๕๓หรอ

คดเปนรอยละ๖๐.๒ของรถจดทะเบยนสะสมทงหมดคดเปนสดสวนการถอครองรถจกรยานยนต

ตอประชากร๔คนตอ๑คนและมจำานวนรถจกรยานยนตจดทะเบยนสะสมเพมขนในป๒๕๕๔

๒๖สำานกงานตำารวจแหงชาตhttp://www.royalthaipolice.go.th/stat.html

70

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

เปน๑๗.๘๙ลานคน๒๗ทงนผลสำารวจการสวมหมวกนรภยโดยมลนธไทยโรดสพบวาอตรา

การสวมหมวกนรภยของคนไทยทงประเทศมแนวโนมเพมขนเพยงเลกนอย โดยในภาพรวมของ

ผขบขและผโดยสารป๒๕๕๓และ๒๕๕๔คดเปนรอยละ๔๔และ๔๖ตามลำาดบเฉพาะผขบข

คดเปนรอยละ๕๓และ๕๔ตามลำาดบและในผโดยสารรอยละ๑๙และ๒๔ตามลำาดบ โดย

เหตผลสำาคญของการไมสวมหมวกนรภย๓อนดบแรกไดแก๑) เดนทางระยะใกล๒)ไมได

ขบขออกถนนใหญ ๓) เรงรบ ซงหากผใชรถจกรยานยนตสวมหมวกนรภยทกครง จะชวยลด

โอกาสการเสยชวตเนองจากการบาดเจบทศรษะไดถงรอยละ๕๘

๘. พฤตกรรมการขบรถเรวยงเปนสาเหตหลกของคดอบตเหตจราจร(รอยละ๒๓)และขอมลการสำารวจ

พฤตกรรมขบขโดยมลนธไทยโรดสพบวา๒/๓ของผขบขระบวาตวเองขบเรวเกนอตราทกฎหมาย

กำาหนด โดยเฉพาะผตอบทอยในภาคเหนอ และตลอดหลายสบปทผานมาตวการของอบตเหต

อนดบ ๑ ทตำารวจบนทกไวคอการขบรถเรวเกนอตราทกำาหนดโดยระหวางป ๒๕๔๒- ๒๕๕๒

เกดอบตเหตจากความเรวน๑๕,๐๐๐-๑๗,๒๙๔ครงตอปเฉพาะอบตเหตทเกดขนบนโครงขาย

ทางหลวงในป๒๕๕๒มความเรวเปนเหตรอยละ๗๗.๓(๑๐,๕๗๔ครง)ของอบตเหตบนทางหลวง

ทงหมดและเพมขนในป๒๕๕๔เปนรอยละ๗๘.๑(๘,๒๘๗ครง)

๙. ศนยอำานวยการความปลอดภยทางถนน(ศปถ.) ไดรวบรวมและรายงานขอมลสถตอบตเหต

ทางถนนในชวงเทศกาลปใหม และสงกรานตในแตละป โดยในชวงเทศกาลปใหมพ.ศ.๒๕๕๔

มผเสยชวตจากอบตเหต จำานวน ๓๕๘ ราย และบาดเจบอกกวา ๓,๐๐๐ ราย ในขณะทชวง

เทศกาลสงกรานต ป ๒๕๕๔ กมสถานการณความรนแรงทไมแตกตางกนนก คอ มผเสยชวต

๒๗๑รายและบาดเจบกวา๓,๐๐๐รายทงนเมอนำาสถตตวเลขผเสยชวตเฉพาะในชวงเทศกาล

ดงกลาวไปเปรยบเทยบกบชวงเวลาปกตตลอดทงปจะพบวาในชวงเทศกาลมการเสยชวตในแตละ

วนมากกวาชวงเวลาปกตถง๒เทา

๑๐.จากปญหาเชงโครงสรางของระบบขนสงสาธารณะทเตบโตไดชา โดยเฉพาะในพนทตางจงหวด

ทำาใหปรมาณรถสวนบคคล(จกรยานยนต รถนงสวนบคคลรถปกอพ) เพมสงขน โดยเฉลยถง

รอยละ ๘๐ ขอมลการสำารวจการเดนทางในเมองตางจงหวด พบวาคาเฉลยของการเดนทางไป

ทำางานดวยรถสวนบคคลอยระหวาง๑๖-๒๐นาทในขณะทการเดนทางดวยรถสองแถวจะตอง

ใชเวลาเปน๒เทา(๔๐-๔๔นาท)ซงเมอเปรยบเทยบกบกรงเทพมหานครซงมสดสวนของ

การเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะ มากกวาตางจงหวด จะมความเสยงตอการเกดอบตเหต

ตำากวาจงหวดอน

๑๑.ขอมลจากบรษทขนสง (บขส.) บงชวา ป ๒๕๕๒ มแนวโนมทผโดยสารรถบรษทขนสง

มความเสยงตอการเสยชวตและบาดเจบจากอบตเหตสงขนกวาเดมนอกจากนเมอเกดอบตเหต

ผทโดยสารรถรวมบรการจะมโอกาสเสยงตอการเสยชวต มากกวาการโดยสารรถบรษทขนสง

๒๗กลมสถตการขนสงกองแผนงานกรมการขนสงทางบก

71

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ถง๑๐เทาพบปญหาหลกททำาใหมการบาดเจบรนแรงและเสยชวตคอเกาอหลดจากการยดเกาะ

การไมมและ/หรอใชเขมขดนรภย และโครงสรางรถทไมไดมาตรฐานสวนปจจยหลกททำาใหเกด

อบตเหตยงคงมาจากคนขบรถทขาดความชำานาญการพกผอนไมเพยงพอและไมมคนขบสำารอง

ในการเดนทางระยะไกลขอจำากดของระบบขนสงสาธารณะยงไดทำาใหเกดการเพมจำานวนของรถต

สาธารณะอยางรวดเรว(ปลายป๒๕๕๒มรถตจดทะเบยน๑หมนคนโดยเปนรถในกรงเทพมหานคร

และปรมณฑล๗พนคน)โดยพบวาระบบความปลอดภยของรถตสาธารณะยงเปนเรองสำาคญ

ทตองเรงดำาเนนการในหลายดาน

๑๒.สำาหรบสภาพปญหาทเกดจากปจจยดานโครงสรางและถนน ขอมลจากกรมทางหลวง พบวา

มากกวา๑ใน๓ของอบตเหตบนถนนของกรมทางหลวงเกดขนในลกษณะการชนกบวตถรมทาง

หรอพลกควำาตกถนน แมวา ทก ๑๐๐ กโลเมตร ของถนนทางหลวงจะมจดอนตรายนอยลง

รอยละ๖จากป๒๕๔๙-๒๕๕๑โดยองคการสหประชาชาตแนะนำาใหเพมสดสวนงบประมาณ

ดานความปลอดภยใหไดอยางนอยรอยละ๑๐ของงบทใชในการดำาเนนการ

๑๓.นอกจากอบตภยทางถนนประเทศไทยยงเผชญภยพบตหลายๆดานทงภยพบตจากธรรมชาต

เชนอทกภยวาตภยดานโรคระบาดหรออบตภยไรเชออนๆและจากพฤตกรรมมนษยเชนอคคภย

โดยในรอบสทศวรรษทผานมาสถตความถของภยพบตสงขนถง๓ เทาซงตองการกระบวนการ

สนบสนนเพอปองกนและบรรเทาปญหาทงในการวางแผนภยพบตระดบชาตและการเชอมโยงกบ

การจดการในระดบพนท ในปทผานมา อทกภยทำาใหเกดความเสยหายขนในหลายจงหวดของ

ประเทศไทยมพนททไดรบผลกระทบและมผประสบภยเปนจำานวนมากจำานวนบานทไดรบความ

เสยหายทงหลงทวประเทศ๒๑๐,๔๒๐หลงคาเรอนและยงเกดอทกภยซำาอกในชวงตนป๒๕๕๔

สงผลใหสถานการณภยพบตกลายเปนปญหาเรงดวนในสงคมไทย โดยธนาคารโลก (2012,

WorldBank)ประเมนมลคาความเสยหายสงถง๑.๔๓ลานลานบาทซงรฐบาลตองใชงบประมาณ

ชดเชยเยยวยาและซอมแซมความเสยหายกวาสามหมนลานบาททงนความเสยหายทเกดขน

เปนผลมาจากภาวะการเปลยนแปลงภมอากาศรวมกบสาเหตพนฐานอนๆอกหลายสาเหตทำาให

ประชาชนมความตนตวในเรองภยพบตกนมากขนและมการพฒนาแนวทางการปองกนและรบมอ

ภยพบตในระดบชมชนมากขน

๑๔.จากการประเมนความเตมใจจายของครวเรอนตอมาตรการสรางเสรมสขภาพของ สสส. พบวา

ครวเรอนประชากรไทยเตมใจจายเพอสนบสนนใหมการดำาเนนการแผนงานการปองกนปญหา

อบตเหตทางถนนและอบตภยถง๖.๘๗เทาของตนทนการดำาเนนงานตอป(เตมใจจาย๑,๔๗๖

ลานบาทตอปโดยมตนทนการดำาเนนงาน๒๑๕ลานบาทตอป)๒๘

๒๘การประเมนผลลพธของการดำาเนนมาตรการสรางเสรมสขภาพ: การประเมนความเตมใจจายของครวเรอนตอมาตรการ สรางเสรมสขภาพของสสส.มนทรตมถาวรเจรญทรพยและคณะ,๒๕๕๕

72

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

จดเนนของแผน

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท๑รวมกบภาคไดทบทวนสถานการณและแนวทางการดำาเนนงานขางตน

รวมกบภาคและเหนชอบในการจดกลมแผนงานตามททำาอยในปทผานมาและไดทบทวนแนวทางการดำาเนนงาน

โดยมจดเนนมากขนในดานตางๆดงน

๑. ดานนโยบายเปาหมายรวมและสมรรถนะบคลากรองคกร

๑.๑ รวมผลกดนนโยบายทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนของสหประชาชาต และกรอบ

แผนทศวรรษความปลอดภยทางถนนของศนยอำานวยการความปลอดภยทางถนน

โดยเฉพาะประเดนเรงดวนทตองมการเปลยนแปลงอาทโครงสรางการจดการทเขมแขง

และการตดตามประเมนผลทมประสทธภาพ การกำาหนดวฒนธรรมความปลอดภยเปน

วสยทศนรวม

๑.๒ สนบสนนการทำางานกบภาคนโยบายทหลากหลายขนไดแกศนยอำานวยการความปลอดภย

ทางถนนสำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาตสำานกงานตำารวจแหงชาตกระทรวง

ศกษาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาตองคกรปกครองสวนทองถนเขตพนทการศกษา

และกระทรวงตางๆ

๑.๓ ขยายความรวมมอใหมการรวมลงทนเรองความปลอดภยทางถนนจากภาครฐและเอกชน

เชนสมาคมผประกอบการรถจกรยานยนตบรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถบรษท

ประกนภย

๑.๔ พฒนาบคลากรและระบบบรหารจดการบคคล(HR) ในสายงานความปลอดภยทางถนน

ทสำาคญอาทวศวกรรมดานความปลอดภยในเทศบาลนครเจาหนาทความปลอดภยของ

โรงงาน(จป.โรงงาน)เจาพนกงานสบสวนสาเหตอบตเหต(ตำารวจ)

๒.ดานเครอขายภาคภาคประชาชนและการรณรงคประชาสมพนธ

๒.๑ สงเสรมและสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนหนวยงานองคกรภาคธรกจมลนธและ

ภาคประชาสงคม ใหเขามามบทบาทและมความเขมแขงในการดำาเนนงานดานความ

ปลอดภยทางถนนเพมมากขน

๒.๒ สงเสรมใหเกดผนำาความปลอดภยและมาตรการทางสงคมทเออตอการสงเสรมวฒนธรรม

ความปลอดภยทางถนนอาทเชนมาตรการในการขบขรถของบคลากรหนวยงานมาตรการ

การเชาเหมารถโดยสารทไดมาตรฐานฯลฯ

๒.๓ การสอสารขอมลและกรณทสงผลกระทบตอความสนใจของสงคมและกลมเปาหมายเฉพาะ

และนำาไปสการกำาหนดนโยบายสาธารณะ

๒.๔ คงเนนการรณรงคลดพฤตกรรมเสยงความเรวหมวกนรภยการดมเครองดมแอลกอฮอล

การไมโทรขณะขบโดยเฉพาะในกลมเปาหมายเดกและเยาวชน

73

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓. ดานโครงสรางและการบรณาการระดบพนท

๓.๑ สงเสรมใหมตวเชอมประสาน(changeagent)ดานความปลอดภยในระดบตางๆเพอทจะ

กระตนจดการความรและเชอมโยงการทำางานของเครอขายตางๆใหมาเสรมพลงและ

ขยายผลการดำาเนนงานรวมทงยกระดบการขบเคลอนไปสแผนปฏบตการระดบพนทระดบ

จงหวด

๓.๒ การถอดบทเรยนผลการดำาเนนงานของจงหวดและสงเคราะหชดความร เพอใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนรสการจดการความรรวมทงเผยแพรขอมลผานชองทางสอสาธารณะ

๓.๓ การประเมนจงหวด ทงสภาพปญหา ผลลพธการดำาเนนงาน การมสวนรวมของภาค

เครอขายทกภาคสวน เพอการจดลำาดบจงหวดตามบนไดส “จงหวดปลอดภยทางถนน”

จะชวยใหเกดการเปรยบเทยบและกระตนการดำาเนนงาน

๔. ดานการพฒนาระบบขอมลสารสนเทศและจดการความรอบตเหตจราจร

๔.๑ เนนศกษาเพอการพฒนาขอเสนอนโยบายประเดน อาท การศกษาโครงสรางอำานวยการ

ความปลอดภยทางถนนทเขมแขงและมความอสระทางวชาการการศกษาเชงลกในระบบ

ขนสงในเมอง ชนบทและภมภาค การพฒนาระบบใบอนญาตขบข การจำากดซซ

รถจกรยานยนตมาตรการภาษเพอเปลยนการใชพาหนะทปลอดภยขนเทคโนโลยเพอการ

บงคบใชกฎหมายระบบขนสงในบรบทประชาคมอาเซยนการพฒนางานวจยในงานประจำา

ทนงสำาหรบเดกในรถยนต

๔.๒ พฒนาระบบขอมลตดตามความกาวหนาในการดำาเนนการตลอดทศวรรษแหงความปลอดภย

ทางถนนโดยเฉพาะในประเดนหลกทกำาหนดไว

๔.๓ พฒนางานวจยทจำาเปนตอการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอ

ปองกนผลกระทบดานความปลอดภยทางถนน

๔.๔ พฒนาโครงสรางกลไกตดตามกำากบประเมนผลทอสระ และสะทอนการดำาเนนงานใหแก

ผรบผดชอบหลก และสงเสรมใหหนวยงานหลกมระบบขอมลและกลไกตดตามกำากบทม

ประสทธภาพ

๕. ดานการจดการภยพบต

๕.๑ สนบสนนการพฒนาและยกระดบระบบและโครงสรางการจดการภยพบตชาตใหทำาหนาทได

อยางมประสทธภาพรวมทงพฒนาศกยภาพของบคลากรทจำาเปน

๕.๒ สนบสนนเครอขายภาคประชาชนทมความตนตวและมจตอาสาใหมสวนรวมในการรบมอ

กบภยพบตทงเรองการแบงปนขอมลการจดตงจดประสานภาคประชาชนการชวยเหลอ

ฟนฟและการเชอมโยงการทำางานกบภาครฐ

74

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๕.๓ สรางความตระหนกรเรองการเฝาระวงภยพบต การชวยเหลอตนเองและบคคลใกลชด

เบองตนอยางมสตในการรบมอสถานการณภยพบตรปแบบตางๆ

๕.๔ สรางพนทนำารองกระบวนการฟนฟวถชวตหลงประสบภยโดยชมชนและเครอขายเปน

แกนหลกเนนการสนบสนนใหชมชนมความพรอมรบมอภยพบตและขยายผลสพนทอนๆ

วตถประสงค

๑. สนบสนนเปาหมายการลดแนวโนมการเกดและการสญเสยจากอบตภยจราจรของประชาชนไทย

ของศนยอำานวยการความปลอดภยทางถนน

๒. การพฒนาโครงสรางการปองกนอบตเหตทางถนนอยางเปนระบบและยงยน

๓. พฒนาสมรรถนะบคลากรทเกยวของในดานการปองกนอบตภยทางถนนใหเขมแขง

๔. ประสานและสงเสรมความเขมแขงของเครอขายลดอบตภยทางถนน

๕.รณรงคประชาสมพนธเพอลดปญหาอบตภยทางถนน

๖. สนบสนนการวจยและการจดการความรดานอบตเหตทจำาเปน

๗.สนบสนนการปองกนและจดการภยพบตทสำาคญ

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

๑.ดานการจดการความปลอดภยทางถนน

๑.๑ การสญเสยจากอบตภยจราจรของประชาชนไทยลดลงอยางตอเนองตามเปาหมายทศวรรษ

แหงความปลอดภยทางถนนพ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๓

๑.๒ เกดนโยบายสาธารณะใหมทสงผลตอการลดอตราการเกดอบตเหตทางถนน โดยเฉพาะ

นโยบายลดพฤตกรรมเสยงหลกไดแกขบเรวหมวกนรภยดมแลวขบและระบบขนสง

สาธารณะ

๑.๓ เกดการพฒนาสมรรถนะบคลากรและศกยภาพองคกรดานการปองกนสาธารณภยทงใน

สวนกลางในภาคสวนตางๆตามยทธศาสตรหลกอยางนอย๕๐๐คนและเกดการขยาย

แกนนำาดานความปลอดภยในระดบตางๆ ทำาหนาทกระตน จดการความร และเชอมโยง

การทำางานของเครอขายใหมาเสรมพลงและขยายผลการดำาเนนงานเฉลยอยางนอย๒คน

ตอจงหวด

๑.๔ เกดกระแสสงคมและความตนตวของประชาชนในดานความปลอดภยจากอบตภยจราจร

อยางนอย๒ประเดนตอป

75

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๕ เกดการขยายภาคเชงยทธศาสตรในเครอขายการรณรงคของภาคสวนตางๆ ทงในสวน

ประชาสงคมจงหวด องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน อยางครอบคลมและม

ประสทธภาพโดยบรณาการรวมกบเครอขายควบคมแอลกอฮอลเกดประชาสงคมจงหวด

ตนแบบทเขมแขงอยางนอย๑๐จงหวด

๑.๖ เกดการพฒนาโครงสรางการทำางานและการบรณาการการปองกนและลดอบตภยทางถนน

ในระดบพนทอยางมประสทธผล ครอบคลมทกจงหวดทมความสนใจ อยางนอยจำานวน

๗๗จงหวดและในจำานวนนมจงหวดทมการพฒนายกระดบการสรางนวตกรรมของกจกรรม

สามารถดำาเนนงานตามเปาหมายทาทายทกำาหนดไวอยางนอย๔๐จงหวด

๑.๗ เกดการพฒนาระบบขอมลสถานการณอบตเหตจราจรใหถกตองทนเหตการณ ผานการ

ทบทวนและสงเคราะหองคความรและเกดระบบฐานขอมลสำารวจพฤตกรรมเสยงของผใชรถ

ใชถนนรายจงหวด ทมความนาเชอถอสามารถเผยแพรสสาธารณะได และมรายงาน

สถานการณอบตเหตทางถนนเปนประจำาทกป

๑.๘ เกดองคความรและการจดการความรดานอบตเหตจราจรทจำาเปนอยางนอย๑๐ชดตอป

และมการประชมวชาการระดบชาตอยางตอเนองทก๒ป

๒. ดานการจดการภยพบต

เกดเครอขายอาสาสมครในการฟนฟปองกนและเตอนภยในภาวะวกฤตโดยมความรความเขาใจ

และทกษะในการรบมอภยพบต

แนวทางการดาเนนงาน

ประสานการดำาเนนงานทางวชาการ การเคลอนสงคมและการพฒนานโยบาย ใหเชอมโยงและ

สนบสนนกนอยางมประสทธภาพ โดยในดานความปลอดภยทางถนน มการพฒนาสมรรถนะของ

องคกรและบคลากรทจำาเปน และการบรณาการยทธศาสตรทงดานการรกษากฎหมาย(Enforcement)

การใหขอมล/ความร(Education) วศวกรรมจราจร(Engineering) การจดระบบบรการการแพทยฉกเฉน

(EmergencyMedicalService:EMS)และการประเมนผล(Evaluation)ในการปองกนอบตภยจราจรและ

สาธารณภยอนทงในนโยบายระดบชาต และระดบจงหวดและในการจดการภยพบต ประสานการพฒนา

เชงระบบของประเทศ การประสานเครอขายอาสาสมครภาคประชาชน รวมกบการพฒนาการจดการ

ในระดบพนท

โดยนำาไปสการสนบสนนกรอบยทธศาสตรตามแผนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนพ.ศ.๒๕๕๔-

๒๕๖๓ทง๕ประการ

๑. การบรหารจดการความปลอดภยทางถนน

๒. ถนนและการสญจรอยางปลอดภย

76

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓.ยานพาหนะปลอดภย

๔.ผใชรถใชถนนอยางปลอดภย

๕.การตอบสนองหลงเกดอบตเหต

กลมแผนงาน

แผนการจดการความปลอดภยทางถนนและภยพบตประกอบดวย๕กลมแผนงานดงน

๑. กลมแผนงานการพฒนานโยบายเปาหมายรวมและสมรรถนะบคลากรและองคกร

๑.๑ สนบสนนศนยอำานวยการความปลอดภยทางถนนดำาเนนงานตามแผนทนำาทางเชงกลยทธ

และแผนปฏบตการทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนพ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๓ซงดำาเนนการ

ดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทยใหบรรลเปาหมายตามกรอบปฏญญามอสโก

กลาวคอลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนตำากวา๑๐คนตอประชากรหนงแสนคน

ในพ.ศ.๒๕๖๓ภายใตแนวทาง๘ประเดนหลกไดแกการสงเสรมการสวมหมวกนรภย

การลดพฤตกรรมเสยงจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลแลวขบขยานพาหนะการแกไข

ปญหาจดเสยง จดอนตราย การปรบพฤตกรรมการใชความเรว การยกระดบมาตรฐาน

ยานพาหนะใหปลอดภย การพฒนาสมรรถนะผใชรถใชถนนการพฒนาระบบการแพทย

ฉกเฉนการรกษาและฟนฟผบาดเจบและการพฒนาระบบการบรหารจดการและ๕เสาหลก

ของแผนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนนไดแกโครงสรางการจดการทเขมแขงและ

การตดตามประเมนผลทมประสทธภาพระบบกฎหมายและกระบวนการยตธรรมทสนบสนน

การบงคบใชกฎหมายทเขมแขง การแสวงหาแหลงเงนทน และการจดสรรงบประมาณ

รปแบบใหมกลไกการพฒนาและถายทอดความรรปแบบใหมวฒนธรรมความปลอดภย

เปนวสยทศนรวม

๑.๒ ผลกดนใหหนวยงานทเกยวของปฏบตตามแผนปฏบตการทศวรรษความปลอดภยทางถนน

พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๓

๑.๓ รวมผลกดนจดคานงดสำาคญทางนโยบายใหเกดกระบวนการนโยบายและกฎหมาย

ทเกยวของกบการปองกนแกไขปญหาอบตเหตจราจรรวมถงการบงคบใชกฎหมายและ

กระตนใหเกดการขบเคลอนรวมกน

๑.๔ สนบสนนศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน(ศวปถ.)ในการพฒนาขอเสนอนโยบาย

ทสงผลกระทบสงจากฐานวชาการและการจดเวทวชาการสาธารณะในเรองทเปนประเดน

ตามสถานการณทเกดขน

๑.๕ สนบสนนหนวยงานทมสวนสำาคญในการปองกนและแกไขปญหาอบตเหตจราจรใหดำาเนนการ

อยางมประสทธภาพยงขน โดยเฉพาะดานการบงคบใชกฎหมายในระดบปฏบตการ เชน

77

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ดานการเพมมาตรฐานความปลอดภยในรถสาธารณะอาทสภาพรถการคาดเขมขดนรภย

ของผโดยสารสาธารณะ ใชเทคโนโลยเพอจำากดความเรวของรถโดยสาร ความชำานาญ

เสนทางของคนขบและในรถรบสงนกเรยนดานการปรบปรงโครงสรางถนนใหปลอดภย

อาทใหมเลนทางเทาและทางรถจกรยานดานการลดความรนแรงในการเกดอบตเหตอาท

การใชรถจกรยานยนตไฟฟาหรอรถจกรยานทดแทน

๑.๖ พฒนาสมรรถนะของบคลากรและองคกรทเกยวของในทกระดบ ทกสายงาน ใหสามารถ

ดำาเนนงานปองกนและแกไขปญหาอบตเหตทางถนนไดเขมแขงขน ทงในดานวชาการ

แนวคดการบรหารจดการและการประสานงานและพฒนาความรความเขาใจศกยภาพ

ในดานความปลอดภยทางถนนตอภาคสขภาพรวมทงการขยายผนำาการเปลยนแปลงและ

การพฒนาความรความเขาใจในดานความปลอดภยทางถนนตอภาคสขภาพอนๆดวย

๑.๗ ประสานความรวมมอกบองคการอนามยโลก และหนวยงานภาคนโยบายในประเทศไทย

ไดแกศนยอำานวยการความปลอดภยทางถนนสำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต

สำานกงานตำารวจแหงชาตกระทรวงคมนาคมกระทรวงศกษาธการองคกรปกครองสวน

ทองถน กระทรวงอตสาหกรรม ในการเชอมประสานและพฒนายทธศาสตรดานความ

ปลอดภยทางถนนตามนโยบายทศวรรษถนนปลอดภยของสหประชาชาต(๒๐๑๐-๒๐๒๐)

๒. กลมแผนพฒนาเครอขายภาคภาคประชาชนและการรณรงคประชาสมพนธ

สนบสนนสำานกงานเครอขายลดอบตเหตและมลนธเมาไมขบในการประสานงานและขยายเครอขาย

การรณรงคและประชาสมพนธ

๒.๑ การสอสารประชาสมพนธ ตอกยำาใหเกดการรบรในประเดนการรณรงค จตสำานกความ

ปลอดภย และการสรางคานยมในการลดอบตเหต โดยเฉพาะการลดพฤตกรรมเสยง

อาท การสงเสรมการสวมหมวกนรภยใหสอดคลองกบปรณรงคสวมหมวกนรภย ๑๐๐%

การขบรถเรวตามกฎหมายกำาหนดการดมไมขบการไมโทรศพทขณะขบรถรวมทงการ

สอสารขอมลและกรณทสงผลกระทบตอความสนใจของสงคมและกลมเปาหมายเฉพาะ

และนำาไปสการกำาหนดนโยบายสาธารณะ ตลอดจนการรณรงคเพอลดปญหาการเกด

อบตเหตในกลมเปาหมายหลกทเปนเดกและเยาวชนโดยใหครอบครวและสงคมมบทบาท

ในการดแลปกปองลกหลานใหลดพฤตกรรมเสยงและสนบสนนการอบรมเสรมสรางวนย

จราจรควบคกบการบงคบใชกฎหมาย

๒.๒ สนบสนนการดำาเนนงานในพนทคนหาและพฒนาพนทตนแบบหนนทองถนชมชนเขามา

จดระบบเฝาระวงปองกนอบตเหตทางถนนอยางยงยนขยายจำานวนภาคเครอขายทเขามา

มสวนรวมในการดำาเนนงานและพฒนาศกยภาพภาคภาคประชาสงคมทงในดานการ

ดำาเนนงานและการบรหารจดการโครงการสงเสรมและสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน

78

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

หนวยงานองคกรภาคธรกจมลนธและภาคประชาสงคมใหเขามามบทบาทและมความ

เขมแขงในการดำาเนนงานดานความปลอดภยทางถนนเพมมากขน

๒.๓ สงเสรมใหเกดผนำาความปลอดภย และการมมาตรการระดบองคกร และมาตรการทาง

สงคมทเออตอการสงเสรมวฒนธรรมความปลอดภยทางถนนอาทมาตรการในการขบขรถ

ของบคลากรในหนวยงานมาตรการการเชาเหมารถโดยสารทไดมาตรฐานฯลฯ

๒.๔ ขยายความรวมมอกบภาครฐ เอกชน ทองถนชมชน เชน สมาคมผประกอบการ

รถจกรยานยนตบรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถบรษทประกนภย ใหรวมลงทน

ในการจดระบบเฝาระวงปองกนอบตเหตทางถนนมากยงขนโดยใชโอกาสการแสดงความ

รบผดชอบตอสงคมในการขยายการทำางานรวมกบภาคเอกชน

๒.๕ เชอมประสานการขยายผลตอยอดการทำางานผานแผนทเกยวของของ สสส. อาท

แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกรในการรณรงคสรางความปลอดภยในกลมแรงงานกลม

วนมอเตอรไซค โดยเฉพาะการสงเสรมการสวมหมวกนรภยทงผขบขและผโดยสาร

แผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครวในการเผยแพรองคความรเพอลดอบตเหตจราจร

ในเดก ตลอดจนการปลกฝงจตสำานกดานความปลอดภยทางถนน การสวมหมวกนรภย

ในเดกและการปฏบตตามวนยจราจร

๓. กลมแผนงานการพฒนาโครงสรางและการบรณาการการปองกนและลดอบตภยทางถนนในระดบ

พนท

๓.๑ สนบสนนการวางแผนงานอยางมสวนรวมและการบรณาการการดำาเนนงานทกภาคสวน

ทงราชการ ทองถน เอกชน และชมชน ในการปองกนและลดปญหาอบตภยทางถนน

ในระดบจงหวด โดยเนนการสนบสนนจงหวดทมการยกระดบสรางนวตกรรมการปองกน

อบตเหตทางถนนและสนบสนนสมฤทธผลของการทำางานลดปญหาในพนทกำากบตดตาม

ผลระดบจงหวดและสะทอนผลการตดตามเพอการพฒนา

๓.๒ สงเสรมใหมตวเชอมประสานดานความปลอดภยในระดบตางๆเพอทจะกระตนจดการ

ความร และเชอมโยงการทำางานของเครอขายตางๆ ใหมาเสรมพลง และขยายผลการ

ดำาเนนงานรวมทงยกระดบการขบเคลอนไปสแผนปฏบตการระดบพนทระดบจงหวด

๓.๓ สนบสนนคณะทำางานวชาการททำาหนาทเปนทปรกษากำากบดแลทางดานวชาการใหกบ

จงหวดทเขารวมรวมทงการจดเวทแลกเปลยนเรยนรถอดบทเรยนการดำาเนนงานปองกน

และแกไขปญหาอบตเหตเพอขยายผลตวอยางทประสบความสำาเรจสพนทอน รวมทง

ประมวลผลชดความรทสำาคญขอเสนอเผยแพรผานชองทางสอตางๆ

๓.๔ การประเมนจงหวดทงสภาพปญหาผลลพธการดำาเนนงานการมสวนรวมของภาคเครอขาย

ทกภาคสวนเพอการจดลำาดบจงหวดตามบนไดส “จงหวดปลอดภยทางถนน”จะชวยให

เกดการเปรยบเทยบผลและกระตนการดำาเนนงาน

79

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓.๕ สนบสนนการปองกนและลดปญหาอบตภยทางถนนโดยชมชนและองคกรปกครองสวน

ทองถน โดยผลกดนใหทองถนเหนความสำาคญเรองความปลอดภยทางถนนและสามารถ

ดำาเนนการไดดวยตนเอง

๓.๖ เชอมประสานแผนสขภาวะชมชนในการขยายแกนนำาเครอขายภาคประชาชนในพนท

รวมพฒนากลไกและมาตรการเฉพาะทเหมาะสมกบบรบทในพนท ตลอดจนการสงเสรม

การสรางจตสำานกดานความปลอดภยทางถนนและการปฏบตตามวนยจราจรใหกบทกกลม

ประชากรในพนท

๔. กลมแผนงานการแผนพฒนาระบบขอมลสารสนเทศและจดการความรดานอบตเหตจราจร

๔.๑ สนบสนนการสรางองคความรใหมทจำาเปนตอการพฒนานโยบายสาธารณะทเกยวกบเรอง

ของความปลอดภยทางถนนของประเทศไทยและการสรางงานวจยตามความจำาเปนของ

สถานการณ

๔.๒ ประสานเครอขายวชาการ พฒนาศกยภาพกลมแกนในการสงเคราะหองคความรเพอ

ขบเคลอนการแกปญหาในประเดนสำาคญ

๔.๓ สนบสนนใหเกดกลไกการขบเคลอนงานวชาการในระดบพนททสอดคลองกบความตองการ

และปญหาของพนทเพอใหการแกไขปญหานนอยบนฐานวชาการ ผสานดวยการสราง

กระบวนการมสวนรวมของประชาชนในพนทและผมสวนไดสวนเสย

๔.๔ พฒนาฐานขอมลการสำารวจพฤตกรรมเสยงหลกของผใชรถใชถนนระดบจงหวดทมความ

ตอเนองและครอบคลมพนททวประเทศอยางเปนระบบรวมถงการจดทำารายงานสถานการณ

อบตเหตทางถนนของประเทศไทยเปนประจำาทกปตลอดจนการยกระดบการเฝาระวงและ

ตดตามสถานการณความปลอดภยทางถนนใหครอบคลมถงปจจยสำาคญตางๆทเกยวของ

มากยงขน

๔.๕ สงเสรมการใชประโยชนจากขอมลและองคความรในการวางแผนพฒนายทธศาสตรและ

ดำาเนนมาตรการแกไขปญหาอบตเหตจราจรทงในระดบประเทศระดบภมภาคและระดบ

จงหวด อยางมประสทธภาพและเปนรปธรรม รวมถงพฒนากระบวนการนำาเสนอขอมล

ความรสกลมเปาหมายเฉพาะใหมประสทธภาพ เชนขอสรปเชงนโยบายจดทำาเอกสาร

ประกอบการประชมวชาการพฒนาเวบไซตและการจดเวทรวมกบสอมวลชน

๔.๖ สนบสนนและผลกดนใหเกดกลไกการจดการตดตามกำากบประเมนผลทมประสทธภาพ

โดยพฒนาระบบขอมลตดตามความกาวหนาในการดำาเนนการตลอดทศวรรษแหงความ

ปลอดภยทางถนนโดยเฉพาะในประเดนหลกทกำาหนดไว

๔.๗ การจดประชมวชาการอบตเหตแหงชาตเปนประจำาทกสองปโดยสรางความรวมมอระหวาง

หนวยงานตางๆทเกยวของทงภาครฐและเอกชน

80

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๕. กลมแผนงานการจดการภยพบต

๕.๑ สนบสนนการพฒนาและยกระดบระบบและโครงสรางการจดการภยพบตชาตใหทำาหนาท

ไดอยางมประสทธภาพรวมทงพฒนาศกยภาพของบคลากรทจำาเปน

๕.๒ สนบสนนเครอขายภาคประชาชนมลนธสมาคมชมรมองคกรสาธารณประโยชนและ

อาสาสมครทมความตนตวและมจตอาสา ใหมสวนรวมในการรบมอกบภยพบต ทงเรอง

การแบงปนขอมลผานระบบออนไลนการจดตงวอรรมภาคประชาชนการชวยเหลอฟนฟ

พนทประสบภยและการเชอมโยงการทำางานกบภาครฐ

๕.๓ สรางความตระหนกรเรองการเฝาระวงภยพบต การชวยเหลอตนเองและบคคลใกลชด

เบองตนอยางมสตในการรบมอสถานการณภยพบตรปแบบตางๆ ทอาจเกดขนใน

ประเทศไทย

๕.๔ สรางพนทนำารองกระบวนการฟนฟวถชวตหลงประสบภยโดยชมชนและเครอขายเปน

แกนหลก เนนการสนบสนนใหเครอขายชมชนมแผนเตรยมความพรอมรบมอภยพบต

แผนการพฒนาชมชน และขยายผลสประเดนอนๆ และพนทอนๆ เพอใหเกดรปธรรม

การฟนฟวถชวตชมชนหลงประสบภยโดยชมชนและเครอขายเปนแกนหลกและเกดบทเรยน

ภาคปฏบตระดบชมชนสำาหรบการประยกตใชในการรบมอภยพบตครงตอไปสามารถนำา

ไปเผยแพรใหชมชนอนปฏบตตอไปได รวมทงพฒนาองคความรและจดทำาคมอชมชน

ปลอดภย

ภาคหลก

ศนยอำานวยการความปลอดภยทางถนน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย

สำานกงานตำารวจแหงชาตกองทนเพอความปลอดภยในการใชรถใชถนนกรมการขนสงทางบกสำานกงาน

นโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวงคมนาคม กรมคมประพฤต กระทรวงยตธรรม สถาบน

การแพทยฉกเฉนแหงชาต กระทรวงสาธารณสข มลนธสาธารณสขแหงชาต มลนธเมาไมขบ ชมรมคน

หวงหวมลนธเพอความปลอดภยทางถนนมลนธไทยโรดสสถาบนเทคโนโลยแหงเอเชยสนนบาตเทศบาล

แหงประเทศไทยสมาคมองคการบรหารสวนตำาบลแหงประเทศไทยสถาบนพฒนาองคกรเอกชนสมาคม

หมออนามยศนยเสมาสงเสรมศลธรรมเครอขายสามลอเอออาทรบรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถ

บรษทประกนภย ศนยวจยเพอสรางเสรมความปลอดภยและปองกนการบาดเจบในเดก โรงพยาบาล

รามาธบด โรงพยาบาลขอนแกนสมาคมปลอดภยไวกอนสภาวศวกรสมาคมวทยาการจราจรและขนสง

แหงประเทศไทยสมาคมอาสาสมครบรรเทาสาธารณภยแหงประเทศไทยมลนธเพอผบรโภคมลนธชมชนไท

มลนธกระจกเงาสอมวลชนภาคธรกจเอกชนตางๆฯลฯ81

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานการพฒนานโยบายเปาหมายรวมและสมรรถนะ ๓๓ ของบคลากรและองคกร

๒. กลมแผนงานการพฒนาเครอขายภาคภาคประชาชนและ ๘๕ การรณรงคประชาสมพนธ

๓. กลมแผนงานการพฒนาโครงสรางและการบรณาการการปองกน ๓๑ และลดอบตภยทางถนนในระดบพนท

๔. กลมแผนงานการพฒนาระบบขอมลสารสนเทศและจดการความร ๑๕ ดานอบตเหตจราจร

๕. กลมแผนงานการจดการภยพบต ๖๓

รวม ๒๒๗

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

82

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๔แผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ

สถานการณและแนวโนม

ปจจยเสยงทางสขภาพ หมายถง ปจจยทเพมโอกาสของการเกดโรคและผลกระทบตอสขภาวะของ

บคคลหรอกลมบคคล ซงอาจกอใหเกดผลกระทบไดทงทางตรงและทางออม และไมเพยงสงผลกระทบตอ

สขภาพทางกายเทานนหากยงอาจสงผลกระทบตอสขภาวะทางใจทางปญญาและทางสงคมดวย

ปจจยเสยงทางสขภาพตามทองคการอนามยโลกใหความหมายไว มตงแตปจจยเสยงตน(Proximal

risk)ไดแกปจจยดานเศรษฐกจสงคมสภาพแวดลอม(รวมถงการศกษาและวฒนธรรม)ปจจยเสยงกลาง

(Intermediaterisk) เชน การเขาถงบรการดานสขภาพ อาย เพศ จนถงปจจยเสยงปลาย(Distalrisk)

ไดแกพฤตกรรมทางสขภาพหรอการเปลยนแปลงบางอยางในรางกายทเสยงตอโรคเชนภาวะนำาหนกเกน

ความดนโลหตสงระดบไขมนในเลอดสง

ทงน ปจจยเสยงทางสขภาพในแผนน จะครอบคลมปจจยเสยงอนๆ ทนอกเหนอไปจากปจจยเสยง

หลกทสสส.กำาหนดไวในแผนเฉพาะแลวอนไดแกการบรโภคยาสบการบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอล

อบตเหตและอบตภยการขาดการออกกำาลงกายและปจจยเสยงดานอาหารนอกจากนนการเลอกประเดน

ปจจยเสยงทางสขภาพในแผนน จะเนนประเดนทสงผลกระทบสงตอประชาชนสวนใหญ และมแนวทาง

ทสามารถขบเคลอนไดตามวตถประสงคและยทธศาสตรของ สสส. และของแผนควบคมปจจยเสยงทาง

สขภาพ

การพจารณาผลกระทบจากปจจยเสยงตางๆ อาจใชผลจากการสำารวจภาระโรคและการบาดเจบ ซง

กระทรวงสาธารณสขมการสำารวจและวเคราะหเปนระยะๆในชวงทผานมาโดยผลสำารวจลาสดเมอพ.ศ.๒๕๕๒

พบวาในกลมผชายปจจยเสยงทมคา“ดาล”(DisabilityAdjustedLifeYears:DALY)สงสดคอการดมเครองดม

แอลกอฮอลอนดบรองลงมาคอการใชยาสบและภาวะความดนโลหตสงสวนในกลมผหญงปจจยเสยงทมคา

“ดาล”สงสดคอการมภาวะนำาหนกเกนรองลงมาคอการมเพศสมพนธทไมปลอดภยและภาวะความดนโลหตสง

รายละเอยดตามภาพ

83

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

สถานการณของปจจยเสยงทางสขภาพดานตางๆ

สำาหรบปจจยเสยงทางสขภาพทเปนประเดนขบเคลอนหลกของแผนในชวงทผานมาและยงคงเปน

ประเดนสำาคญทจะดำาเนนการตอเนองในระยะพ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๗ไดแกการมเพศสมพนธทไมปลอดภย

(รวมถงภาวะการตงครรภไมพรอมในวยรน)สขภาพจตสงแวดลอมกบสขภาวะและการคมครองผบรโภค

ดานสขภาพและการพฒนาระบบยา ซงในแตละประเดนมขอมลสถานการณสำาคญ และแนวโนมของการ

เปลยนแปลงดงน

๑. การมเพศสมพนธทไมปลอดภยและการตงครรภไมพรอมในวยรน

๑.๑ สถานการณและแนวโนม

พฤตกรรมเสยงสำาคญททำาใหประชาชนไทยสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควร

ในลำาดบตนๆทงเพศชายและหญงคอการมเพศสมพนธทไมมการปองกนซงกอใหเกด

โรคตดตอทางเพศสมพนธหลายโรค ทสำาคญ คอ การตดเชอHIV และโรคเอดส จาก

รายงานสถานการณผปวยเอดสและผตดเชอ ในประเทศไทยในป ๒๕๕๔(สำานกระบาด

วทยากรมควบคมโรค๒๕๕๔)พบวามผตดเชอรายใหมเพมขนประมาณปละ๑๐,๐๐๐คน

ขณะทกระทรวงสาธารณสขตงเปาวาตองการลดลง๒ใน๓จากทคาดประมาณไวภายใน

ป๒๕๕๙ทงนผลการศกษาพบวาแนวโนมของการแพรระบาดในปจจบนจะอยในกลม

ภาระโรคและการบาดเจบทมาจากปจจยเสยง ๑๐ อนดบแรก จำาแนกตามเพศ พ.ศ. ๒๕๕๒

Alcohol

Tobacco

Bloodpressure

BMI

UnsafeSex

Non-Helmel

Cholesterol

Lowintakeoffruitandvegetable

PhysicalInactivity

WSII

AirPollution

IllicitDrugs

Non-Seatbell

Malnutrition-Inter

Malnutrition-Thai

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Male

Female

TotalDALY

DALY(’000)

10.6%

7.2%

6.2%

5.2%

4.9%4.4%

3.1%

2.3%

1.6%0.5%

0.5%

0.4%

0.2%

0.2%

0.1%

Daly Attributable to Risk Factors by Gender: 2009

84

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

หญงชายวยทำางาน และกลมวยรน และยงพบวากลมประชากรทมอตราการตดเชอ

คอนขางสงยงคงประสบปญหาเขาไมถงบรการทางสขภาพเพราะเปนกลมทมการตตรา

ทางสงคมคอนขางมากคอกลมชายรกชาย(อตราตดเชอรอยละ๓๒ของกลม)โดยเฉพาะ

ในกลมอายนอยกวา๒๕ปและกลมผใชยาเสพตดชนดฉด(อตราตดเชอรอยละ๔๐ของ

กลม)นอกจากนในหลายพนทยงพบการเพมขนอยางรวดเรวของโรคตดตอทางเพศสมพนธ

อนๆในกลมวยรนโดยพบวาวยรนเรมมเพศสมพนธในอายทนอยลงและมเพยงรอยละ

๕๐ทใชถงยางอนามย

ศนยอำานวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต ไดใหขอมลวา ในป ๒๕๕๔

คณะกรรมการปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาตไดเหนชอบ“ยทธศาสตรปองกนและ

แกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๕- ๒๕๕๙” ทมเปาประสงคหลกและวสยทศน

“มงไปสความเปนศนย” คอการมงไปสเปาหมายทเปนศนย ทงการไมมผตดเชอรายใหม

ไมมการตายเนองจากเอดสและไมมการตตราและเลอกปฏบตโดยเนน๒แนวทางการ

ทำางานคอ๑)มงสความเปนศนยในกลมประชากรทคาดวาจะมจำานวนผตดเชอรายใหม

มากทสดและในพนททคาดวาจะมจำานวนผตดเชอฯรายใหมมากทสดและ๒)ใหมการ

จดทำาพนทสาธตปฏบตการ ทำางานอยางเขมขนเพอทำาความเขาใจในกระบวนการและ

เงอนไขทจะนำาไปสความสำาเรจตามเปาหมายสความเปนศนยทไดตงเปาเอาไววาในพ.ศ.

๒๕๕๙จำานวนผตดเชอรายใหมจะตองลดลง๒ใน๓จากทคาดประมาณไวอตราเดกตดเชอฯ

เมอแรกเกดตองนอยกวารอยละ๑(พนทสาธตไดแกพะเยาบรรมยลพบรสงขลาและ

กรงเทพฯ)ทงนในป๒๕๕๕สสส.ไดประสานความรวมมอในการทำางานเรองนมากยงขน

กบศนยอำานวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต

การตงครรภทไมพรอมเปนอกปญหาสำาคญในประเดนนทยงไมมการเกบขอมลอยางชดเจน

ในระดบประเทศGlobalHealthCouncilเคยศกษาทางสถตจากขอมลทมอยและพบวา

ในชวงพ.ศ.๒๕๓๘-๒๕๔๓ประเทศไทยมอตราการตงครรภไมพรอมประมาณรอยละ

๔๐ ของการตงครรภทงหมด โดยประมาณการวาแตละปมการทำาแทงในประเทศไทย

ประมาณ๓๐๐,๐๐๐รายขอมลของสปสช.พบวาระหวางป๒๕๔๘-๒๕๕๒มหญงไทย

ตายจากการแทงปละ ๒๕, ๒๕, ๒๐, ๒๘ และ ๒๔ คน โดยอตราตายจากการแทง

ไมปลอดภยของผหญงไทยสงถง๓๐๐ตอ๑๐๐,๐๐๐ของผหญงททำาแทงซงใกลเคยงกบ

ในประเทศดอยพฒนาซงกลมผหญงททำาแทงและมภาวะแทรกซอนรอยละ๓๐เปนวยรน

อายตำากวา๒๐ป(นงลกษณบญไทย๒๕๔๒)ภาวะแทรกซอนจากการทำาแทงรวมถง

การทงซากทารกเปนปรากฏการณทพบมากขนเรอยๆในสงคมไทยทสะทอนผานสอตางๆ

อยเสมอ

ขณะทปญหาการตงครรภทไมพรอมโดยเฉพาะในวยรนกำาลงเพมขนอยางรวดเรวขอมล

จากกองอนามยเจรญพนธ(ใชฐานขอมลจากทะเบยนราษฎร) พบสถตแมวยรนเพมจาก

85

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

รอยละ๑๒.๕ในป๒๕๔๒เปนรอยละ๑๗.๒ในป๒๕๕๒และแมอายนอยกวา๑๕ป

มถงรอยละ๑.๓ซงยงเปนวยทควรอยในระบบการศกษาอตราการเจรญพนธในวยรนหญง

อาย๑๕-๑๙ป(จากสถตการคลอด)อยท๕๐.๑ตอประชากร๑,๐๐๐คนและมแนวโนม

สงขนนอกจากนผลการศกษาหลายชนคาดประมาณวาในแตละปมวยรนหญงอาย๑๕-

๑๙ ป ทตงครรภประมาณรอยละ ๑๐ ในจำานวนนประมาณการวาครงหนงมการทำาแทง

ปญหานนอกจากสงผลตอสขภาพของทงวยรนและลกแลวยงสงผลตอปญหาสงคมทจะ

ซบซอนยงขนในระยะยาว

ในชวงปลายป๒๕๕๓เหตการณพบซากตวออนมนษยกวา๒,๐๐๐ซากทวดแหงหนง

ในกรงเทพฯซงเชอวาเกดจากการทำาแทงเปนขาวครกโครมทางสอตางๆและเปนจดเรม

สรางกระแสความตนตวตอการหาทางปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน

ซงเปนชวงจงหวะเดยวกบทสสส.ไดเรมขบเคลอนงานดานนสงผลใหมการสรางความ

รวมมอกบกระทรวงศกษาธการในการเรงพฒนาการเรยนการสอนเรองเพศศกษาในโรงเรยน

ระดบตางๆและสสส.ไดสนบสนนองคกรPATH(ProgramforAppropriateTechnology

inHealth:PATH)ในการผลตสอละครสำาหรบวยรนเรอง“ทางเลอก”(UptoMe)ทชวย

เผยแพรและสรางความตระหนกรวมถงใหขอมลและหลกคดสำาหรบวยรนในเรองนและ

มการนำาไปใชรณรงคสอสารในสถานศกษาทวประเทศอยางกวางขวางขณะเดยวกนสสส.

ไดรวมกบหลายภาคสวนเรงสนบสนนใหมการพฒนาระบบบรการดานสขภาพดานตางๆ

รองรบเชนรวมกบกรมสขภาพจตพฒนาระบบใหคำาปรกษาทางโทรศพทรวมกบมลนธ

เพอสขภาพและสทธอนามยการเจรญพนธของสตร ทำางานกบโรงเรยนแพทยและ

ราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทยในการพฒนาระบบบรการเพอปองกนการแทง

ทไมปลอดภยนอกจากนยงมการบรณาการและเชอมโยงการทำางานระหวางแผนงานและ

แผนตางๆของสสส.ในการขบเคลอนเรองนอยางตอเนอง

๑.๒ ผลสำาเรจสำาคญทเกดจากการดำาเนนงานในป๒๕๕๔-๒๕๕๕

๑.๒.๑ เกดการจดการเรยนการสอนเพศศกษาในเครอขายโรงเรยนอาชวศกษาเอกชนแลว

๑๐๐แหงโดยมครผานการอบรม๓๐๐คนจากโรงเรยนทเขารวม๒๐๐แหง

๑.๒.๒ ผนำาการเปลยนแปลง(ChangeAgents) ผลตนวตกรรมสงคมทมงเนนกลวธ

จดกระบวนการเรยนรเรองเพศเพอสขภาวะทดในกลมประชากรเฉพาะตางๆเชน

โครงการวจยชมชนตำาบลจมจงอำาเภอกฉนารายณจงหวดกาฬสนธทำาใหเกด

การพดคยเรองเพศในสมาชกชมชนทกวย ศนยพงได โรงพยาบาลพระนคร-

ศรอยธยาทำางานรวมกนอยางเปนระบบทงภายในโรงพยาบาลและนอกโรงพยาบาล

(รานขายยาคลนกวยรนเครอขายวยรน)รวมทงมระบบสงตอและตดตามชวยเหลอ

๑.๒.๓ รปแบบการทำางานระดบพนทในระบบเครอขายสงตอบรการชวยเหลอ(Referral

system) สำาหรบผทไดรบความรนแรงทางเพศ ความรนแรงในครอบครว และ

86

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ประสบปญหาตงครรภโดยไมพรอม(Choicenetwork จงหวดสมทรปราการ

นครสวรรคพระนครศรอยธยา)

๑.๒.๔ พฒนาพนทตนแบบเพอการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน

ใน๒จงหวด(อตรดตถและอดรธาน)โดยเรมมกลไกเชอมประสานการทำางาน

ระหวางหนวยงานตางๆทงภาครฐภาคประชาสงคมสถาบนการศกษาองคกร

ปกครองสวนทองถนและเครอขายกลมเยาวชน

๑.๒.๕ เครองมอทำางานและบทเรยนเรองกระบวนการสรางเสรมศกยภาพภาคผนำาการ

เปลยนแปลง และเครองมอในการสอสาร/สรางกระบวนการเรยนรสสขภาวะ

ทางเพศในหลากหลายรปแบบ เชน เวบไซต talkaboutsex.thaihealth.or.th

กระบวนการละครเพอการเรยนรสขภาวะทางเพศโฆษณารณรงคปรบมมมองตอ

เรองเพศรปแบบการรณรงคและการสอสารเรองเพศในระดบชมชน

๑.๒.๖ รวมมอกบแพทยสภาและราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทยฯผลกดนให

ทกษะการใชเครองมอMVA(ManualVacuumAspiration:MVA)(ซงเปน

เครองมอทปลอดภยในการยตการตงครรภไมพรอม)บรรจเปนมาตรฐานวชาชพ

แพทยไดสำาเรจ และจดอบรมเพอปรบเปลยนทศนคตแพทยและบคลากรทาง

การแพทยตอการยตการตงครรภทไมพรอม มผผานการอบรม ๓๑๕ คน

จาก ๑๔๖ โรงพยาบาล เกดเครอขายและระบบการใหบรการปองกนการแทง

ทไมปลอดภยเพมขน๔แหงในจงหวดเชยงรายสงขลาขอนแกนและรอยเอด

และมการใหบรการปองกนการแทงทไมปลอดภย ในเครอขายปฏบตการ ๒๔

โรงพยาบาลรวม๑,๒๓๕ราย

๒. สขภาพจต

๒.๑ สถานการณและแนวโนม

สขภาพจตคนไทยสะทอนไดจากความเจบปวยทางจตทมแนวโนมเพมมากขน รวมถง

ความรนแรงในรปแบบตางๆทเกดขนในสงคมอยางตอเนองทงนสขภาพจตเปนผลรวม

ของปจจยตางๆทงในระดบมหภาค ไดแก สภาวะทางเศรษฐกจการเมองสงคมและ

วฒนธรรมปจจยในระดบชมชนเชนความสมพนธและการเกอกลกนภายในชมชนปจจย

ระดบครอบครวเชนการมเวลาใหแกกนและทำากจกรรมรวมกนตลอดจนปจจยในระดบ

บคคลเชนนสยการออกกำาลงกายการใชสารเสพตดทกษะในการดำาเนนชวตความเขมแขง

ทางใจ

ปญหาสราและสารเสพตดเปนปจจยเสยงสำาคญของปญหาสขภาพจต ในทางกลบกน

ผมปญหาสขภาพจตมความเสยงตอการใชสราและสารเสพตดเพมมากขน นอกจากน

ภาวะสขภาพจตยงสงผลตอผลสมฤทธในการบำาบดรกษาปญหาสรายาเสพตด

87

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ในป๒๕๔๔องคการอนามยโลกระบวากลมโรคซมเศราเปนปญหาในลำาดบท๔ทบนทอน

คณภาพชวตคนทวโลก และประมาณวาทวโลกมผเสยชวตจากการฆาตวตายสงถงปละ

๑ลานคนกระทรวงสาธารณสขรายงานจำานวนผฆาตวตายสำาเรจในประเทศไทยเมอพ.ศ.

๒๕๔๗มถง๔,๒๙๖คนเปนชายมากกวาหญงในอตรา๓ตอ๑

ผลการสำารวจสภาวะสขภาพจตคนไทยในป๒๕๕๑-๒๕๕๒(โดยสำานกงานสถตแหงชาต

ดวยความรวมมอจากสถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดลและกรมสขภาพจต

โดยการสนบสนนจากแผนงานสรางเสรมสขภาพจต สสส.) พบวาประมาณรอยละ ๑๗

หรอเกอบ๑ ใน๕ของคนไทย เสยงตอการมปญหาสขภาพจต โดยกลมผสงอายผม

รายไดนอย กลมทมสถานะสมรสเปนมาย/หยา/แยก ผมรายจายใกลเคยงหรอสงกวา

รายได หรอกลมทมความไมมนคงในอาชพ เกษตรกรทไมมทดนทำากนเปนของตนเอง

ผมหนสนนอกระบบจะมความเสยงตอการมปญหาสขภาพจตมากกวากลมอน

จากผลสำารวจดงกลาว พบวาปจจยทสมพนธกบการมสขภาพจตทด คอ การมรายไดด

มการงานทมนคงมทดนทำากนเปนของตนเอง(ในกรณเปนเกษตรกร)ไมมปญหาสขภาพ

รางกายมเวลาใหแกกนและทำากจกรรมรวมกนภายในครอบครวเปนประจำาปฏบตตามหลก

คำาสอนทางศาสนาเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนในชมชนออกกำาลงกายเปนประจำา

ดงนนนโยบายทางสงคมทจะชวยใหคนไทยมสขภาพจตดมความสขจงสมพนธกบการ

สรางหลกประกนความมนคงในชวตเชนทดนทำากนการแทรกแซงเพอปองกนปญหาหนสน

นอกระบบ การสรางความมนคงใหสถาบนครอบครว และการสนบสนนการดำาเนนชวต

ตามหลกคำาสอนทางศาสนา

๒.๒ ผลสำาเรจสำาคญทเกดจากการดำาเนนงานในป๒๕๕๔-๒๕๕๕

๒.๒.๑ นวตกรรมสอและคมอการใชสอสำาหรบพอแม ในการคยกบลกเรองเพศ(สอ

การเรยนรสำาหรบพอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท๑-๓)สอการเรยนร“(กลา)

คยกบลกเรองเพศ”ซงเปนวดทศนในรปแบบละครสนจำานวน๔ตอนพรอมคมอ

การใชงานเสรจและเรมเผยแพรเพอทดสอบการใชงานจรง

๒.๒.๒ การนำา“คมอสรางสขระดบจงหวด”รวมถงสอตางๆทผลตขนไปใชขบเคลอนในพนท

ปฏบตการทงระดบจงหวดและอำาเภอโดยจงหวดตรงมการพฒนาเปนนโยบาย

ระดบจงหวด มแผนยทธศาสตรและกลไกขบเคลอนทงในระดบจงหวด อำาเภอ

และตำาบลและเรมมการดำาเนนงานอยางเปนรปธรรม

๒.๒.๓ สอเรยนร “การตนพฒนาทกษะชวต สำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท ๑- ๓”

สำาหรบพอแมครเดกและเยาวชนเปนสอเรยนรในรปแบบการตนพรอมคมอ

การใชงานสำาหรบครหรอวทยากร ทงหมดจำานวน ๑๒ ตอน ความยาวตอนละ

๖- ๘ นาท แตละตอนนำาเสนอเรองราวเกยวกบการรจกความถนดตนเอง

88

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

เหนคณคาในตนเองและผอนการแกปญหาอยางสรางสรรคการจดการกบอารมณ

รวมทงการสรางสมพนธภาพทดกบผอน

๒.๒.๔ สอการเรยนรสำาหรบคร“คำาถามสรางทกษะชวต:ประสบการณสำาหรบคร”เปน

แนวทางตงคำาถามเพอสรางทกษะชวต ทจะชวยกระตนใหครไดจำาแนกประเภท

ของคำาถามและชแนะ การเลอกใชกจกรรมทดำาเนนการจะสงผลตอพฒนาการ

ของทกษะชวตนกเรยนไดเพยงใด

๒.๒.๕ สอการเรยนรสำาหรบจดกจกรรมความสขในชมชนไดแกบญญตสข๑๐ประการ

พฒนาขนจากงานวจยเรองความสขคนไทย งานวจยจากตางประเทศและขอคด

ของปราชญชาวบานจดทำาเปนคำาแนะนำาสำาหรบประชาชนเพอชวยเตมความสข

ใหแกผสนใจในชมชนตางๆ

๓. ประเดนดานสงแวดลอมทสงผลกระทบตอสขภาพ

๓.๑ สถานการณและแนวโนม

ปจจบน องคการอนามยโลก ไดจดลำาดบความสำาคญของปญหาดานสงแวดลอมทสงผล

กระทบอยางรนแรงตอสขภาพของประชากรโลกไว๖ประเดนคอ๑)ปญหาสงแวดลอม

ททำาใหเกดการระบาดของโรคนำาโดยแมลง(โดยเฉพาะมาลาเรยไขเลอดออก)๒)ปญหา

สงแวดลอมในเขตเมอง๓)มลภาวะอากาศในบาน(จากเตาทใชไมหรอถาน)๔)การขาดแคลน

นำาสะอาด(เชอมโยงกบระบบนเวศ)๕)การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ๖)มลพษจาก

สารเคมซงปญหาสงแวดลอมดงกลาวมความรนแรงและสงผลกระทบตอประชากรในกลม

ประเทศกำาลงพฒนามากกวาในกลมประเทศทพฒนาแลว

ทผานมาแผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพไดพจารณาเลอกการทำางานใน๓ประเดน

คอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศมลพษจากสารเคม(เนนในภาคอตสาหกรรม)และ

ปญหาหมอกควนในภาคเหนอซงเปนปญหาเรงดวนทสงผลกระทบตอประชาชนจำานวนมาก

ซงในระยะทผานมาสถานการณทเกยวของกบทงสามประเดนดงกลาวมการเปลยนแปลง

ทสำาคญดงน

๓.๑.๑ ปญหาดานมลพษอตสาหกรรม

จากผลของการพฒนาประเทศอยางรวดเรวสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทงดาน

เศรษฐกจ สงคม การเมอง และสงผลกระทบตอความเปนอยของประชาชน

อยางรนแรงทศทางการพฒนาจากสงคมเกษตรกรรมไปเปนประเทศอตสาหกรรม

กอผลกระทบตอสขภาพประชาชนในหลายดานโดยเฉพาะปญหาดานสงแวดลอม

ทเกดจากการปลอยสารพษหรอมลพษและขยะพษจากการผลตทางอตสาหกรรม

นอกจากนการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและนเวศวทยารวมทงปญหา

89

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

สภาพแวดลอมและความเปนอยแบบสงคมเมอง ยงสงผลใหปญหาสขภาพทม

ตนเหตจากมลพษตางๆทวความรนแรงมากขนเรอยๆ

ในรอบสบปทผานมา มการนำาสารอนตรายมาใชในการพฒนาประเทศทงดาน

อตสาหกรรมและเกษตรกรรมประมาณ ๓๐ ลานตน สารอนตรายทนำามาใช

สวนใหญนำาเขาจากตางประเทศและมแนวโนมนำามาใชสงขนโดยตลอดสารเคม

เหลานสงผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพประชาชน ซงมผปวยทไดรบพษ

จากสารเคมเฉลยประมาณ๑,๐๐๐รายตอปจำานวนอบตภยจากสารเคมทเกดขน

มกเกดในโรงงานอตสาหกรรม โกดงเกบสารเคมและจากการขนสง สวนใหญ

เปนการรวไหลของสารเคมและวตถอนตรายนอกจากนยงพบการปนเปอนสาร

อนตรายในสงแวดลอมรวมทงการจดการบรรจภณฑและสารอนตรายหมดอาย

ทไมมประสทธภาพ(แผนจดการมลพษ พ.ศ. ๒๕๕๕- ๒๕๕๙, กรมควบคม

มลพษ)

ในชวงไมกปมาน ประชาชนในพนททไดรบผลกระทบ รวมถงพนทเปาหมาย

การพฒนาอตสาหกรรมหนกมความตนตวมากขนซงจะเหนไดจากการรวมกลม

และใชขอตอสทางกฎหมายเกดขนในหลายพนท โดยเฉพาะกรณการฟองรอง

ตอศาลปกครองกลาง กระทงศาลมคำาสงใหระงบการเดนหนา ๗๖ โครงการ

ในพนทมาบตาพดในชวงตนป๒๕๕๓จนกวาจะมการดำาเนนการใหเปนไปตาม

มาตรา ๖๗ ของรฐธรรมนญ เหตการณนสงผลใหรฐบาลเรงแกปญหาโดยการ

แตงตงคณะกรรมการองคการอสระสงแวดลอม(ชวคราว)ขนมาทำางานและเรง

ผลกดนรางพระราชบญญตองคการอสระดานสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต

และสขภาพ เพอใหมกลไกทำางานตามรฐธรรมนญโดยเรว อยางไรกตามเมอ

มการเปลยนรฐบาลใหมในป๒๕๕๔ความเคลอนไหวของกลไกคณะกรรมการฯ

และการรางกฎหมายดงกลาวไดชะลอลง

ในขณะเดยวกนประเทศตางๆทวโลกไดเสนอทศทางใหมในการพฒนาเศรษฐกจ

ควบคกบการพฒนาคณภาพชวตโดยคำานงถงการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมใหมความสมดลตามหลกการของความยงยนในการใชประโยชน

รวมกนโดยในป๒๕๕๒องคการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต(UNEP)ไดเสนอ

แนวทาง“GreenEconomy”ซงเปนทศทางทหลายประเทศเรมนำาไปใชกำาหนด

และวางแผนการพฒนาประเทศเพอเตรยมเสนอความกาวหนาตอทประชมระดบโลก

ในเรองนทกรงรโอเดอจาไนโร ในป ๒๕๕๕ หลงจากองคการสหประชาชาต

ไดจดการประชมสดยอดผนำาระดบโลก(EarthSummit)และรเรมเรองนครงแรก

เมอป๒๕๓๕ขณะนประเทศไทยมหนวยงานทงภาครฐและองคกรพฒนาเอกชน

กำาลงรเรมดำาเนนการในเรองนไดแกกรมองคการระหวางประเทศ(กต.)สำานกงาน

90

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

กองทนสนบสนนการวจย สถาบนธรรมรฐ(GoodGovernanceforSocial

DevelopmentandTheEnvironmentInstitute:GSEI)กรมสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอม สำานกนโยบายและแผนสงแวดลอม และสำานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต(สภาพฒนฯ)ในอนาคตอนใกลแนวทาง

“GreenEconomy”จงเปนทางเลอกทสำาคญของประเทศในการพฒนาเศรษฐกจ

ทจะตองควบคไปกบการพฒนาทยงยนโดยมจดเนนทการลดความยากจนและ

การอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงรวมไปถงการลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจกลงดวย

๓.๑.๒ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ในป ๒๕๕๕ องคการบรหารสมทรศาสตรและชนบรรยากาศแหงชาตของ

สหรฐอเมรกา(NOAA:NationalOceanicandAtmosphericAdministration)

ไดรายงานอยางเปนทางการวามหลกฐานทางวทยาศาสตรยนยนสาเหตทสภาพ

อากาศอนเลวรายขนเรอยๆ วามสาเหตสำาคญจากการปลอยกาซเรอนกระจกท

มาจากการกระทำาของมนษย เปนเหตใหภาวะเรอนกระจกรนแรงกวาทควรจะ

เปนตามธรรมชาตและสงผลใหอณหภมใกลพนผวโลกสงขนทเรยกวา “ภาวะ

โลกรอน”กจกรรมสำาคญทสงผลให“ภาวะโลกรอน”รนแรงขนเรอยๆไดแกการผลต

และใชพลงงานจากฟอสซล(นำามนกาซธรรมชาตถานหน)รวมถงการใชพลงงาน

ในภาคอตสาหกรรมการใชเครองใชไฟฟาในททำางานและทพกอาศย(โดยเฉพาะ

เครองปรบอากาศ)การใชเชอเพลงในเครองยนตทกชนดระบบการเกษตรสมยใหม

ทใชสารเคมจำานวนมาก กาซเรอนกระจกทเกดจากอตสาหกรรมบางประเภท

การตดไมทำาลายปา

สภาวการณททวโลกกำาลงตนตวอยในขณะนคอปญหาการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศของโลกทยงไมสามารถคาดการณไดชดเจนถงขนาดและความรนแรง

ของผลกระทบทจะเกดขน ซงหลายฝายเชอวาจะมความรนแรงมากขนเรอยๆ

และมบางปรากฏการณสดขวทเกดขนในป ๒๕๕๓- ๒๕๕๕ ทแสดงถงการ

เปลยนแปลงดงกลาวเชนการเกดฝนตกหนกและนำาทวมใหญอยางรวดเรวและ

กวางขวางในประเทศจนออสเตรเลยและสหรฐอเมรกาภาวะแหงแลงอยางหนก

และอากาศรอนจดในพนทตอนลางของสหรฐอเมรกาและในชวงกลางป๒๕๕๔

เกดฝนตกหนกและนำาทวมอยางกวางขวางในหลายจงหวดของภาคเหนอตอนลาง

และสงผลตอเนองใหเกด “มหาอทกภย” ในพนทสวนใหญของประเทศรวมทง

กรงเทพมหานครและปรมณฑลในชวงตลาคม-ธนวาคม๒๕๕๔ททำาใหมผเสยชวต

กวา๗๐๐รายสรางความเสยหายตอบานเรอนและพนทอตสาหกรรมจำานวนมาก

และสงผลกระทบอยางรนแรงตอเศรษฐกจของประเทศ

91

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ในดานทเกยวของกบสขภาพโดยตรง ผลการศกษาเกยวกบโรคทเกดจากแมลง

ไดพบการเปลยนแปลงของยงพาหะโรคไขเลอดออก มาลาเรย และชคนกนยา

ซงบงชวา อาจทำาใหเกดการระบาดรนแรงไดมากขน เนองจากอากาศทอนขน

สงผลใหยงออกหากนนานขน และมรศมการบนไกลขน ทงในประเทศเขตรอน

อยางประเทศไทยและในประเทศเขตอบอนจงควรมการเตรยมตวรบมอดวยการ

เรงพฒนาความรวมมอกบภาคสวนตางๆในการรวบรวมสรางและจดการความร

เพอพฒนาระบบเฝาระวงและแนวทางการรบมอ

เมอกจกรรมตางๆของมนษยเปนสาเหตหลกของการปลอยกาซเรอนกระจกทำาให

เกดแนวคดในการคำานวณปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกในกจกรรมตางๆ

เหลานนโดยมการเปรยบเทยบกาซเรอนกระจกตางๆใหเทยบเทากบการปลอย

“กาซคารบอนไดออกไซด”หรอทเรยกกนวา“คารบอนอมสชน”(CarbonEmission)

หรอ“คารบอนฟตปรนท”(CarbonFootprint)หรอรอยเทาคารบอนเมอระบ

แหลงกำาเนดคารบอนและวธการคดคำานวณการปลอยกาซเรอนกระจกไดทำาใหม

การพฒนาแนวทางในการปรบตวรบมอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใน

๒ แนวทางหลกๆ คอ การแกทตนเหตหรอการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

(Mitigation)และการปรบตวรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(Adaptation)

๓.๑.๓ ปญหาหมอกควนในภาคเหนอ

ในป ๒๕๕๕ ปญหาหมอกควนในภาคเหนอเรมเกดขนและเปนปญหารนแรง

ครอบคลมพนทภาคเหนอตอนบนเกอบทกจงหวดตงแตกลางเดอนกมภาพนธ

ตอเนองจนเกอบตลอดเดอนมนาคม๒๕๕๕โดยภาพถายดาวเทยมแสดงใหเหน

จด “ฮอทสปอต” ทงในพนทประเทศไทยและประเทศเพอนบาน รายงานจาก

เครองตรวจวดสภาพอากาศของกรมควบคมมลพษแสดงใหเหนวามจำานวนวนท

ฝนละอองขนาดเลกกวา๑๐ไมครอนสงเกนมาตรฐานอยางตอเนองกอใหเกด

ผลกระทบตอสขภาพ โดยในตวเมองเชยงใหม มขอมลวา พบผปวยโรคระบบ

ทางเดนหายใจเพมขนถงรอยละ ๔๐ สวนทอำาเภอรอบนอก เพมขนถงรอยละ

๕๐(ทพ.สรสงห วศรตรตน สำานกงานสาธารณสขจงหวดเชยงใหม, ๒๕๕๕)

ปญหาเรมคลคลายเมอกระแสลมตะวนตกพดแรงขนในชวงปลายเดอนมนาคม

รวมถงมฝนตกกระจายเพมขนในภาคเหนอโดยทยงไมมมาตรการใดทมประสทธผล

ในการแกไขปญหาแมวาในชวงเวลาทเกดปญหา

๓.๒ ผลสำาเรจสำาคญทเกดจากการดำาเนนงานในป๒๕๕๔-๒๕๕๕

๓.๒.๑ รายงานและแผนผงแสดงสถานการณปญหากฎหมายตางๆทเกยวของกบขอมล

มลพษอตสาหกรรม ซงจะนำาไปใชประโยชนในการประมวลสงเคราะหทนำาไปส

92

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

การผลกดนมาตรการปองกนและขอเสนอแนะทางนโยบายวาดวยสทธของชมชน

ในการเขาถงขอมล ซงเปนผลผลตทไดจากการสนบสนนโครงการขบเคลอนส

การพฒนากฎหมายการรายงานขอมลการปลอยมลพษ

๓.๒.๒ หนงสอ “เกษตรยงยน ความหวงสรางโลกเยน: พลกวกฤตโลกรอน ดวยวถ

เกษตรกรรมทยงยน”และหนงสอ“การเปลยนแปลงภมอากาศ:ความเปราะบาง

และแนวทางการปรบตวเพอรบมอกบภมอากาศเปลยนแปลง”แปลและเรยบเรยง

จากหนงสอ๒เลมคอClimateChangeandAdaptationและClimateChange

andVulnerabilityซงเปนหนงสอทรวบรวมงานศกษาวจยภาคสนามเกยวกบความ

เปราะบางและการปรบตวเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในกวา

๒๔ประเทศทวโลกเพอเผยแพรใหกบประชาชนทวไปและกลมเกษตรกรในประเทศ

ซงเปนผลผลตทไดจากการสนบสนนโครงการปรบตวเพอรบมอกบการเปลยนแปลง

ของภมอากาศ

๓.๒.๓ ผลงานวจยเพอการจดการไฟปาและหมอกควนภาคเหนอ คอ(๑) การศกษา

ความสมพนธระหวางพฤตกรรมไฟกบการเตบโตของพชในระบบนเวศของปา

เตงรงโดยดร.วชรพงษธชยพงษ(๒)การศกษาผลกระทบและความไมเปนธรรม

จากนโยบายและมาตรการการหามเผาโดยอาจารยพฒพงศนวกจบำารงรวมกบ

ดร.อจฉรารกยตธรรมเพอเผยแพรทวไปและคนทำางานทเกยวของซงเปนผลผลต

จากการสนบสนนโครงการความรวมมอเพอลดปญหาหมอกควน-ไฟปา

๓.๒.๔ การผลกดนมาตรการทางกฎหมาย/ขอบญญตในระดบทองถน โดยมองคการ

บรหารสวนตำาบลทาเหนออำาเภอแมออนจงหวดเชยงใหมไดมคำาสงประกาศ

เปนขอบญญตเรองการแกปญหาหมอกควน-ไฟปาแลว๑แหงและอยระหวาง

การจดทำานโยบายแผนการจดการไฟปาเบองตนอกกวา๑๐ตำาบลโดยผานการ

สนบสนนของโครงการความรวมมอเพอลดปญหาหมอกควน-ไฟปา

๓.๒.๕ เครองมอการจดเกบขอมลสำาหรบการคำานวณCarbonFootprintในระดบองคกร

ซงมการดำาเนนงานแลวเสรจ๑แหงคอโรงพยาบาลพระปกเกลาจงหวดจนทบร

โดยอยระหวางรวบรวมขอมลและออกแบบเครองมอทเหมาะสมกบองคกรเพอ

การวเคราะหอก๒แหง

๔. ปจจยเสยงทเกยวเนองกบการคมครองผบรโภคดานสขภาพและระบบยา

๔.๑ สถานการณและแนวโนม

ระบบคมครองผบรโภคของไทยในปจจบนกำาหนดใหภาครฐมบทบาทหลกในการคมครอง

ผบรโภคเพยงลำาพง จงไมอาจกาวทนตอการเปลยนแปลงกลยทธการตลาดททวความ

ซบซอนมากขน ซงรเรมจากภาคเอกชนทมผลประโยชนเกยวของและยงมสวนกำาหนด

93

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ทศทางนโยบายของรฐ ตลอดจน กฎเกณฑทางกฎหมาย ไมวาทางตรงหรอทางออม

ในขณะทกลมผบรโภคยงมสวนรวมนอยในการสรางกลไกคมครองผบรโภคเปนเหตใหขาด

ความเชอมโยงระหวางปญหากบแนวทางแกไขสงผลใหไมอาจปองกนแกไขหรอเยยวยา

ปญหาไดอยางมประสทธภาพทนการณ

อยางไรกตามในระยะ๒-๓ปทผานมามความเคลอนไหวจากภาคประชาชนทอาจเปน

จดเปลยนทสำาคญโดยกลมผบรโภคทไดรบความเดอดรอนจากปญหาเฉพาะดานหลายกลม

ไดทำางานรวมกบเครอขายองคกรผบรโภคทำาการศกษาเรยนรกฎหมายและมาตรการตางๆ

ทเกยวของกระทงสงผลใหการเคลอนไหวในประเดนสำาคญๆบางประเดนไดรบการแกไข

รวมทงมการผลกดนกฎหมายและรฐธรรมนญทจะสงผลตอการปฏรประบบการคมครอง

ผบรโภคอยางสำาคญในอนาคต เชน พระราชบญญตความรบผดตอการผลตสนคาทไม

ปลอดภยพ.ศ.๒๕๕๑พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภคพ.ศ.๒๕๕๑การรวบรวม

รายชอประชาชนกวา ๑ หมนคน เพอเสนอ ราง พระราชบญญตองคกรอสระคมครอง

ผบรโภคฉบบประชาชนตอประธานสภาผแทนราษฎรตงแตตนป๒๕๕๓ซงไดผานการ

พจารณาจากสภาผแทนราษฎรและวฒสภาแลวและกำาลงอยในขนการพจารณาของสภา

ผแทนราษฎรอกครงเนองจากมการขอแกไขบางมาตราในชนการพจารณาของวฒสภา

ระบบยาเปนอกสวนทสำาคญของระบบการคมครองผบรโภค โดยปจจยเสยงตอสขภาพ

ทเกดจากระบบยาประกอบดวยการขาดแคลนยาจำาเปนการมยาไมเหมาะสมในประเทศ

การกระจายยาทไมเหมาะสม การเขาไมถงยาจำาเปน ตลอดจนการใชยาในลกษณะทไม

เหมาะสม สงผลใหประเทศไทยมคาใชจายดานยาสงกวารอยละ ๓๕ ของคาใชจายดาน

สขภาพ สาเหตตางๆ เหลานมเงอนไขมาจากการขาดการพฒนาระบบยาในภาพรวม

ขาดการพฒนาจรยธรรมของผประกอบวชาชพและภาคธรกจ มการสงเสรมการขายยา

ทไมเหมาะสมตลอดจนปจจยภายนอกเชนกฎหมายทรพยสนทางปญญาสทธบตรยา

และขอตกลงเขตการคาเสร รวมถงการขาดระบบเฝาระวงและตดตามทเขมแขง เทาทน

ตอเหตการณโดยการมสวนรวมจากภาคประชาสงคม

จงมความจำาเปนทภาคสวนตางๆดานสขภาพตองเรงเขามาดแลเพอสรางกลไกเฝาระวง

ระบบยาใหเออตอการสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงทงนกลไกสมชชาสขภาพ

แหงชาต เปนกลไกสรางการมสวนรวมทสำาคญ และสงผลใหเกดมตสมชชา ทสำาคญ

ในประเดนนแลว๒เรองคอ“ยทธศาสตรการเขาถงยาถวนหนาของประชากรไทย”(๒๕๕๑)

และ “การยตการสงเสรมการขายยาทขาดจรยธรรม”(๒๕๕๒) ซงกำาลงอยระหวางการ

ขบเคลอนใหเกดผลทางปฏบตโดยหลายภาคสวน94

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๔.๒ ผลสำาเรจสำาคญทเกดจากการดำาเนนงานในป๒๕๕๔-๒๕๕๕

๔.๒.๑ รวมกบสภาทปรกษาดานเศรษฐกจและสงคมฯ จดสมมนาเรอง “องคการอสระ

เพอการคมครองผบรโภคตามรฐธรรมนญ๒๕๔๐และรฐธรรมนญ๒๕๕๐และ

ขอเสนอเพอการบรรลผล”

๔.๒.๒ การผลกดนและขบเคลอนมาตรการตอสนคาทไมปลอดภยทมมตสมชชาสขภาพ

และมตคณะรฐมนตรเหนชอบแลวไดแก

• มาตรการทำาใหสงคมไทยไรแรใยหน ทำางานรวมกบภาคธรกจไรแรใยหน

เพอออกแบบการสอสารสรางความเขาใจอนตรายของฝนใยหนและเรมสอสาร

วงกวางชวงปลายป

• มาตรการปองกนการใชนำามนทอดซำาเสอมสภาพโดยทำางานรวมกบกระทรวง

สาธารณสขและพฒนากลไกขบเคลอนรวมกนระหวางภาคสวนตางๆในระดบ

พนท

๔.๒.๓ การพฒนาแผนปฏบตการตามยทธศาสตรเพอการเขาถงยา โดยคณะกรรมการ

สขภาพแหงชาตทไดเหนชอบแผนปฏบตการตามยทธศาสตรการเขาถงยา

ถวนหนาของประชากรไทยพ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘ซงคณะกรรมการพฒนาระบบ

ยาแหงชาตไดจดทำาเปนนโยบายแหงชาตดานยา พ.ศ. ๒๕๕๔ และการจดทำา

แผนปฏบตการตามยทธศาสตรการพฒนาระบบยาแหงชาตพ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๙

๔.๒.๔ การพฒนาและหนนเสรมเครอขายเฝาระวงคณภาพยาและผลตภณฑสขภาพ

ผาน“ระบบขอมลคณภาพยาและผลตภณฑสขภาพ”(SingleWindow)เพอใช

ในการเฝาระวงคณภาพยาและผลตภณฑสขภาพไดดำาเนนการจดอบรมเภสชกร

ผรบผดชอบงานบรหารเวชภณฑในหนวยงานตางๆ ซงพฒนาเปนเครอขาย

เภสชกรคมครองผบรโภคดานขอมลคณภาพยาและผลตภณฑสขภาพ

๔.๒.๕ นโยบายดานการผลตชอสามญและการใชชอสามญทางยาไดจดแถลงขาวเรอง

“ขอเทจจรงของคณภาพยาชอสามญ และความทาทายในป ๒๐๑๒” เพอใหม

นโยบายในสถานบรการสขภาพและเพอใหประชาชนเขาใจและเกดความตระหนก

๔.๒.๖ รวมกบสำานกยา(อย.)ดำาเนนโครงการขบเคลอนยทธศาสตรการสงเสรมจรยธรรม

ผสงใชยาและยตการสงเสรมการขายทขาดจรยธรรม ภายใตนโยบายแหงชาต

ดานยาพ.ศ.๒๕๕๔และยทธศาสตรการพฒนาระบบยาแหงชาตพ.ศ.๒๕๕๔-

๒๕๕๙ระยะท๒ไดพฒนารางเกณฑจรยธรรมฯของประเทศเสรจแลวอยระหวาง

กระบวนการนำาไปสการปฏบต95

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๕. บทสรปสถานการณของปจจยเสยงทางสขภาพในปจจบน

โดยภาพรวม นอกเหนอจากปจจยเสยงตางๆ ทสงผลลบตอสขภาพคนไทยดงกลาวแลว ยงม

สถานการณทนาเปนหวงโดยเฉพาะดานพฤตกรรมการบรโภคและการใชชวตของคนไทยซงถก

กระตนดวยกลไกการโฆษณาและการตลาดในระบบทนนยมผนวกกบความกาวหนาทางเทคโนโลย

การสอสาร สงผลตอพฤตกรรมยดตดการบรโภคตามสมยนยม ประกอบกบความออนแอของ

กลไกการควบคมโดยภาครฐ และความออนแอของความสมพนธในครอบครวรวมถงระบบ

การศกษาสงผลใหสขภาพคนไทยอยในภาวะถกคกคามและมแนวโนมปญหาสขภาพดานตางๆ

เพมมากขนโดยมปญหาทมการใหความสำาคญสงทงจากภาครฐและภาคสวนอนๆไดแกการตงครรภ

ไมพรอมในวยรนสขภาพจตปญหาทเกดจากการบรโภคสนคาทไมปลอดภยปญหามลพษจาก

อตสาหกรรมและภาวะคกคามจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ขณะเดยวกน ความซบซอนทางสงคมของประเทศไทยกจะยงมมากขน เนองจากสงคมชนบท

ในประเทศไทยกำาลงจะเปลยนเปนสงคมเมองมากขน ทำาใหวถการบรโภคเปลยนแปลงไป และ

รปแบบการดำาเนนชวตเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลใหการควบคมปจจยเสยงตางๆ มความ

ยากลำาบากยงขน จงจำ�เปนตองเรงพฒน�องคคว�มร และสนบสนนใหภ�คสวนต�งๆ ในสงคม

ส�ม�รถรเท�ทนก�รเปลยนแปลงและคว�มซบซอนของสงคมดงกล�ว เพอปองกนและหลกเลยง

ทงปจจยเสยงทมอยเดม และปจจยเสยงใหมๆ ทจะเกดขนในอน�คต พรอมไปกบก�รเรงพฒน�

ปจจยปกปองและปจจยสร�งเสรมสขภ�พ เพอเปนภมคมกนตอปจจยเสยงต�งๆ ทนบวนทวปรม�ณ

และคว�มรนแรงม�กขน

จดเนนของแผน

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท ๒ ไดกำาหนดใหกระบวนการปรบปรงแผนควบคมปจจยเสยงทาง

สขภาพเนนการสรางพลงรวมของภาคสวนตางๆและมงใหเกดความสอดคลองกบทศทางเปาหมายและ

ยทธศาสตร๑๐ปและแผนหลกสสส.ป๒๕๕๕-๒๕๕๗จงไดนำาองคประกอบตางๆดงตอไปนมาเปน

ปจจยนำาเขาในการปรบปรงแผนดำาเนนงานป๒๕๕๖ของแผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพอนไดแก

๑. การประเมนและสงเคราะหผลการดำาเนนงานทผานมารวมกนของทมงานสสส.และทมผรบผดชอบ

แผนงานตางๆและกำาหนดเปนเปาหมายการทำางานรวมกนของภาคภายใตแผนควบคมปจจยเสยง

ทางสขภาพ

๒. ผลลพธทสำาคญของการทำางานในทกแผนงาน/โครงการในปทผานมา

๓. สถานการณการเปลยนแปลงทสำาคญของปจจยเสยงตางๆและบรบททเกยวของ

๔. ขอเสนอแนะจากการประชมเชงปฏบตการเพอปรบปรงแผนการดำาเนนงานป๒๕๕๖ของสสส.

เมอวนท๙สงหาคม๒๕๕๕

96

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ทงนสำานก๒ไดจดการประชมปฏบตการปรบปรงแผนรวมกบผแทนจากคณะกรรมการบรหารแผน

เมอวนท ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๕๕ และไดขอสรปทนำามายกเปนรางแผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ

ในแผนดำาเนนงานสสส.ป๒๕๕๖เพอนำาเขาสการพจารณาของคณะกรรมการกองทนตอไปโดยมขอสรป

ทศทางการปรบปรงแผนควบคมปจจยเสยงทางสขภาพ ในแผนดำาเนนงาน สสส. ป ๒๕๕๖ ทมจดเนน

การดำาเนนงานทชดเจนมากขนและสอดคลองตามนโยบายขางตนดงน

๑. แผนงานสรางเสรมสขภาวะทางเพศ(รวมงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน)

๑.๑ ใหเนนบรณาการการทำางานระหวางแผนงานและโครงการตางๆภายใตแผนงานนใหมากขน

ตามขอเสนอแนะจากผลการประเมน โดยเนนทศทางการทำางานเพอลดพฤตกรรมเสยง

ทางเพศ โดยเฉพาะมาตรการทสงเสรมการเขาถง และการใชถงยางอนามยในการม

เพศสมพนธทกครงทสามารถสงผลไปสการลดผตดเชอเอชไอวรายใหมและลดปญหาการ

ตงครรภไมพรอมในวยรน

๑.๒ ควรพฒนาใหมบรการ“คลนกปรบประจำาเดอน”เพอกระตนใหวยรนและเยาวชนพยายาม

แสวงหาบรการตงแตแรกเรมมความผดปกตของประจำาเดอน โดยอาจใหศนยเขตของ

กรมอนามยเปนหนวยรเรม

๑.๓ ในโครงการปองกนการแทงทไมปลอดภยซงเดมเนนอบรมการใชเครองมอMVAควรปรบ

จดเนนไปทการพฒนาในโรงเรยนแพทย เพอใหนกศกษาแพทยไดเรยนรในหลกสตร

พรอมไปกบการสรางเจตคตทดดวย

๑.๔ การทำางานเรองเพศศกษาควรเนนการมสวนรวมของเจาภาพหลกใหมากขนเชนกระทรวง

ศกษาธการในสวนกลางและองคกรปกครองสวนทองถนทดแลรบผดชอบโรงเรยนในระดบ

พนท

๒. แผนงานสรางเสรมสขภาพจต

๒.๑ การบรณาการงานสขภาพจตเขาไปสการทำางานของแผนอนๆของสสส.เพอสนบสนน

การสรางเสรมสขภาพทง๔มตโดยเตมมตสขภาพจตใหกบแผนอนๆ

๒.๒ การขยายผลจากสอทแผนงานไดผลตขนใหมการนำาไปใชจรงอยางเปนระบบและจดใหม

การประเมนเพอใหขอเสนอแนะในการขยายผลอยางกวางขวาง

๒.๓ การใชรายงานผลการสำารวจสถานการณสขภาพจตรายจงหวด และคมอสรางสขระดบ

จงหวดไปขบเคลอนในระดบจงหวดเพอทำาใหเกดแผนและการปฏบตตามแผนทจะนำา

ไปสการเปนจงหวดทมผมความสขเพมขน

๒.๔ หาแนวทางการทำางานสรางเสรมสขภาพเพอปองกนหรอลดปญหาโรคซมเศรา 97

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓. แผนงานดานสงแวดลอมกบสขภาพ

๓.๑ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศประกอบดวยงาน๒ดานคอ

• ดานการเตรยมความพรอมรบมอ(Adaptation)จะเนนการสรางองคความรการพฒนา

ระบบเฝาระวง และการเตรยมรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทสงผล

กระทบตอสขภาพโดยเนนการทำางานในระดบองคกรปกครองสวนทองถน

• ดานลดการปลอยกาซเรอนกระจก(Mitigation)จะพฒนาเครอขายองคกรขบเคลอนส

การเปนองคกรคารบอนตำา(CarbonNeutralOrganization)โดยเนนการสนบสนนดาน

วชาการทจำาเปนและการสอสารสงคมเพอกระตนใหเกดการขยายผล

๓.๒ การปองกนและลดปญหามลพษจากอตสาหกรรม

• เนนการพฒนาและสนบสนนการบงคบใชกฎหมาย เรองการเขาถงขอมลการปลอย

สารพษจากสถานประกอบการเพอนำาไปสระบบการควบคมการกอมลพษโดยประชาชน

มสวนรวม

๓.๓ ศกษาวเคราะห เพอกำาหนดประเดนสงแวดลอมทเปนปญหาเรงดวนและสงผลกระทบตอ

สขภาพประชาชนวงกวางหรอคนหาแนวทางขบเคลอนงานดานสงแวดลอมทเชอมโยงกบ

สขภาพตามกรอบบทบาทภารกจของสสส.ทเออใหการขบเคลอนงานดานสงแวดลอม

ของภาคสวนตางๆมโอกาสบรรลผลสมฤทธในการสรางสขภาวะในสงคมไทยมากขน

๔. แผนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพและการพฒนาระบบยา

๔.๑ การปองกนและลดปญหามลพษจากอตสาหกรรมคงจดเนนทดำาเนนการไดดอยแลวคอ

พฒนามาตรการครบวงจร ในการควบคมปองกนและจดการกบปญหาจากสนคายา และ

บรการทสงผลกระทบสงตอสขภาพประชาชน

๔.๒ สนบสนนและพฒนาศกยภาพใหกบภาคประชาสงคมเพอสนบสนนความเขมแขงใหกบ

องคกรอสระคมครองผบรโภคทจะมการตงขนตามกฎหมายฉบบใหมเพอเปนกลไกสำาคญ

ในการหนนเสรมใหระบบคมครองผบรโภคทมอยเดมสามารถทำางานเชอมโยงกนไดมากขน

และปดชองวางทเคยมระหวางกลไกตางๆในระบบดงกลาว

๔.๓ ในดานระบบยาควรเนนเชอมโยงการทำางานรวมกบหนวยงานทเกยวของเพอเสรมสราง

กลไกเฝาระวงระบบยาทงในภาครฐและภาคประชาสงคม ใหมความเขมแขง และเสรม

การทำางานซงกนและกนอยางมประสทธภาพมากขน

๕. ศกษาวเคราะหผลทจะเกดจากการมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ตอปจจยเสยงทางสขภาพดาน

ตางๆเพอเสนอมาตรการหรอแนวทางการดำาเนนงานทเหมาะสม98

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

วตถประสงค

๑. เชอมโยงภาคหลก(BoundaryPartner) และภาคยทธศาสตร (StrategicPartner) รวมถง

หนวยงานทเปนเจาของเรอง เพอสรางเปาหมายการทำางานรวมกนในแตละประเดนปจจยเสยง

และรวมกนคนหาจดคานงดในการดำาเนนงานทจะสามารถเปลยนหรอพลกสถานการณของปญหา

และนำาไปสการลดปจจยเสยงและเพมปจจยเสรมสรางสขภาพทยงยนได

๒. พฒนาระบบการเฝาระวงและเตอนภยรวมถงพฒนานวตกรรมทเหมาะสมเพอมงลดหรอควบคม

ปจจยเสยงทสงผลกระทบสงตอสขภาพของประชาชน

๓. สนบสนนการพฒนาระบบบรการสาธารณะเพอปองกนหรอลดปจจยเสยงตางๆไดอยางมประสทธผล

๔. ศกษาตดตามและพฒนากลไกเฝาระวงปจจยเสยงใหมๆ ทอาจสงผลกระทบสงตอสขภาวะของ

ประชาชนจำานวนมากและเตรยมพฒนาแผนการดำาเนนงานเพอรองรบ

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

๑. กระทรวงศกษาธการมมาตรการสนบสนนการเรยนการสอนเพศศกษาในโรงเรยนระดบมธยมศกษา

และอาชวศกษาทวประเทศโดย

๑.๑ มการเรยนการสอนในโรงเรยน๒๒๐แหง(อาชวศกษา๑๐๐แหงมธยมศกษา๑๒๐แหง)

๑.๒ มกลไกการทำางานรวมกนระหวางภาคสวนตางๆระดบจงหวดโดยเฉพาะกบองคกรปกครอง

สวนทองถนใน๓๔จงหวดเพอขบเคลอนและสนบสนนใหมการเรยนการสอนเพศศกษา

ในโรงเรยนอยางตอเนอง

๒. พนทตนแบบความรวมมอระหวางภาคสวนตางๆในระดบจงหวดเพอดำาเนนงานปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรนในพนทโดย

๒.๑ ม๒ จงหวดทำางานตอเนองจากป๒๕๕๕มกลไกความรวมมอระหวางภาคสวนตางๆ

โดยมแผนการดำาเนนงานของแตละภาคสวนและการรวมสนบสนนทรพยากรและเรมมการ

ถอดบทเรยนเปนองคความรเพอเตรยมนำาไปขยายผลในพนทอนในจงหวดเดยวกน

๒.๒ ม๒จงหวดใหมทเรมสรางกลไกความรวมมอระหวางภาคสวนตางๆและเรมจดทำาแผน

๓. รางกฎหมายทคมครองสทธทางเพศและสทธอนามยเจรญพนธสำาหรบประชาชนทกเพศ ทกวย

ทจดทำาแลวเสรจเพอนำาไปใชรณรงคสอสารสรางความเขาใจกบภาคประชาสงคม

๔. การใช “คมอสรางสขระดบจงหวด” เปนเครองมอชวยในการวางแผนพฒนาและดำาเนนงานดาน

ตางๆในระดบจงหวดโดยมอยางนอย๒จงหวดนำารองทมกระบวนการขบเคลอนและจดทำาเปน

แผนชทศทางการทำางานระดบจงหวด

99

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๕. องคกรคมครองผบรโภค(ตามนยาม “องคกรคมครองผบรโภค” ในรางพระราชบญญตองคการ

อสระเพอการคมครองผบรโภคฯ) ๓ องคกร ทไดรบการพฒนาใหมระบบและกลไกการทำางาน

ดานคมครองผบรโภคดานสขภาพในระดบพนททมประสทธผล โดยมรายงานผลงานคมครอง

ผบรโภคดานสขภาพทสามารถเปนตวอยางใหกบพนทอนๆไดนำาไปศกษาเรยนร

๖. นโยบายหรอมาตรการทสำาคญดานระบบยาทเชอมโยงกบนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาระบบ

ยาแหงชาตในประเดนเสยงทสำาคญเชนระบบการเพกถอนทะเบยนยาทไมเหมาะสมการปองกน

เชอดอยาการจดการปญหาการกระจายยาสเตยรอยดทไมเหมาะสม

๗. รางพระราชบญญตการรายงานขอมลการปลอยมลพษและการเผยแพรขอมลสสาธารณะ๒๙

ทไดจดทำาแลวเสรจเพอนำาไปใชรณรงคสอสารสรางความเขาใจกบภาคประชาสงคม

๘. องคความรและเครองมอในการเตรยมรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสำาหรบองคกร

ปกครองสวนทองถน๓เรอง

๙.องคกรขบเคลอนสการเปนองคกรคารบอนตำาทเขารวมเปนเครอขายกบ สสส. ๓ องคกร และ

มผลการขบเคลอนอยางเปนรปธรรม มวธวดและมการวดCarbonfootprint ทเทยบเคยงกบ

องคกรระหวางประเทศได

แนวทางการดาเนนงาน

๑. สรางรวบรวมและจดการความรทมงเปาเฉพาะเพอนำาไปใชในการดำาเนนงานไดจรง

๒. พฒนาขดความสามารถทจำาเปนสำาหรบภาคหลกและเครอขายเพอใหมสมรรถนะในการขบเคลอน

การทำางานในแผนงานตางๆไดอยางเตมประสทธภาพ

๓. ขบเคลอนสงคมผานการสอสารสาธารณะและการรณรงคในรปแบบตางๆบนพนฐานของการ

ถายทอดขอมลสำาคญในแตละประเดนปจจยเสยงทสงเคราะหจากองคความรทผลตและรวบรวมได

เพอสรางความตระหนกและนำาไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมระดบบคคลชมชนรวมถงเปนแรง

สนบสนนในการผลกดนนโยบาย

๔. พฒนาพนทตนแบบ ในการควบคมหรอลดปจจยเสยง เพอถอดบทเรยน และประสาน ใหเกด

กระบวนการตอยอดและขยายผลโดยบรณาการและเชอมโยงการทำางานกบแผนอนๆของสสส.

๕.พฒนาและผลกดนนโยบายสาธารณะ รวมถงมาตรการ หรอกลไกทจำาเปน ทงในระดบประเทศ

และระดบทองถนเพอสนบสนนการขบเคลอนการควบคมปจจยเสยงนนๆ

๖. สนบสนนหนวยงานทเปนเจาของเรองและภาคทเกยวของกบประเดนปจจยเสยงเปาหมายเพอ

กำาหนดเปาหมายรวมรวมถงการวางแผนยทธศาสตรรวมกนในการควบคมปจจยเสยงนนๆ

๒๙เปนกฎหมายทจะชวยใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลการปลอยสารพษจากกจการตางๆ เพอนำาไปสการมสวนรวมของ ภาคประชาชนในการสรางมาตรการปองกนปญหาทจะเกดผลกระทบตอชมชนและสงแวดลอม

100

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

กลมแผนงาน

๑. แผนงานสรางเสรมสขภาวะทางเพศ(รวมถงการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมใน

วยรน)

วตถประสงค

๑.ขยายจำานวนภาคผนำาการเปลยนแปลง เพมขดความสามารถในการพฒนานวตกรรม และ

สานพลงภาคใหเปนเครอขายสรางเสรมสขภาวะทางเพศทเขมแขงทงแนวคดและแนวทาง

ดำาเนนงานรวมกน

๒.ทำางานรวมกบทกภาคสวนทเกยวของในการพฒนามาตรการเพอปองกนการตดเชอเอชไอว

รายใหม ปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน ทสอดคลองกบแผนการ

ดำาเนนงานระยะยาว และมาตรการหรอกฎหมายทเกยวของในระดบชาต เชน ยทธศาสตร

ปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาตรางพระราชบญญตการอนามยเจรญพนธ

แนวทางการดำาเนนงาน

๑.พฒนาศกยภาพภาคผนำาการเปลยนแปลงโดยเนนการปรบฐานคดเรองเพศวถเพอสรางความ

ฉลาดรในเรองเพศ(Sexualliteracy)และเพมพนขดความสามารถในการปฏบตงาน

๒.ทำางานรวมกบหนวยงานหลกและภาคทเกยวของพฒนาพนทปฏบตการนำารองในระดบจงหวด

ทเชอมโยงการทำางานกบภาคสวนทเกยวของและองคกรปกครองสวนทองถนทกระดบ เพอ

สนบสนนการพฒนาระบบบรการทงดานสขภาพการศกษาและดานสงคมระบบใหคำาปรกษา

และระบบสงตอทจำาเปนในการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภไมพรอมในวยรน

๓.สนบสนนใหวยรนกลมเปาหมายในสถานศกษาในพนทปฏบตการ ไดเรยนรเรองเพศศกษา

เพอนำาไปสการมพฤตกรรมทางเพศทเหมาะสมและการมเพศสมพนธทปลอดภย

๔.สรางและจดการความรทสำาคญและจำาเปนเพอใหการดำาเนนโครงการมประสทธภาพและ

ประสทธผล ครอบคลมทงการวจยเพอพฒนา การถอดบทเรยน การแลกเปลยนเรยนรและ

รวบรวมความร/บทเรยนอยางเปนระบบ

๕.รวมกบแผนสอสารการตลาดเพอสงคม ในการทำางานสอสารสาธารณะเพอสรางบรรยากาศ

ทเออใหคนทกกลมในสงคมไดเปดโอกาสใหตนเองและคนรอบขางเรยนรเรองการมพฤตกรรม

ทางเพศทเปนสขและปลอดภยและนำาไปสการปรบฐานคดเรองเพศเชงบวกในระยะยาว

๒. แผนงานสรางเสรมสขภาพจต

วตถประสงค

๑.พฒนานวตกรรม เพอการเขาถงกจกรรมและบรการสรางเสรมสขภาพจต สำาหรบเยาวชน

ครอบครวและกลมเปาหมายเฉพาะ

101

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒.พฒนาระบบขอมลสขภาพจตระดบจงหวดและระดบประเทศ เพอนำามาใชเปนกรอบกำาหนด

นโยบายทางสงคมทจะสงผลตอสขภาพจตและความสขของคนในแผนพฒนาระดบพนท

๓.จดการความร พฒนาเครองมอและรปแบบบรการ เพอสนบสนนใหประชาชนและกลม

เปาหมายเฉพาะเขาถงแหลงเรยนรและหลกธรรมคำาสอนทางศาสนาทเหมาะสม

๔.พฒนาภาคและเครอขายทงภาคภาควชาการหนวยบรการและภาคทางสงคมเพอสนบสนน

และเสรมหนนการสรางเสรมสขภาพจตในกลมเปาหมายตางๆ

๕.สงเคราะหความรและพฒนาเครองมอเพอสนบสนนการจดทำาแผนสขภาพตำาบลดานสขภาพจต

และการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพจตในชมชน

แนวทางการดำาเนนงาน

๑.พฒนาเครองมอทเปนนวตกรรมเพอการสรางเสรมสขภาพจต และเพอสนบสนนการทำางาน

ของภาคในแผนตางๆ ของ สสส. ใชเปนสอการเรยนรสำาหรบ ผปกครอง เยาวชน และ

คนทำางาน ไดแก คยกบลกเรองเพศ ทกษะชวตสำาหรบเดกวยเรยน การปรบพฤตกรรม

การดแลตนเองและการดแลสขภาพผอนและคมอปจจยความสข

๒.พฒนารปแบบการดำาเนนงาน คลนกใหคำาปรกษาในระบบศาลอาญา พนทนอกเวลาสำาหรบ

เยาวชนการดแลจตใจผปวยโรคเรอรงรายแรงระยะสดทายโดยความรวมมอระหวางสถาน

พยาบาลและพระสงฆในชมชน เครอขายพระสงฆเพอการดแลและพฒนาจตใจเดกในระบบ

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนและพนทสาธารณะสำาหรบเยาวชน

๓.พฒนาระบบขอมลเชงพนท ความสขรายจงหวด เพอนำาไปใชออกแบบวางแผนการพฒนา

จงหวด-พนทโดยคำานงถงปจจยกำาหนดสขภาพจต

๔.บรณาการการใชสอนวตกรรมทสรางขน กบงานเชงประเดน กลมประชากร และเชงพนท

รวมกบภาค สสส. ททำางานเชงพนท (จงหวดนาอย ตำาบลสขภาวะ) เชงองคกร(Happy

workplace)เชงกลมประชากร(เยาวชนในสถานศกษา)และเชงประเดน(กลมแผนงานปองกน

การตงครรภในวยรนแผนงานดานภาวะนำาหนกเกนและโรคอวน)

๕.จดกระบวนการทบทวนยทธศาสตรแผนงาน รวมกบแผนอนๆของ สสส.นกวชาการ และ

ภาคสวนทเกยวของ

๓. แผนงานดานสงแวดลอมกบสขภาพ

วตถประสงค

๑.สนบสนนการสรางและจดการความร และประสานใหเกดการทำางานรวมระหวางภาคและ

หนวยงานทเกยวของเพอพฒนารางกฎหมายนโยบายมาตรการหรอกลไกทมประสทธภาพ

ในการดแลและจดการปญหามลพษจากอตสาหกรรม

102

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๒.สนบสนนการสรางเครอขายองคกรทรวมขบเคลอนสการเปนองคกรคารบอนตำา

๓.พฒนาระบบเฝาระวงและการเตรยมมาตรการทสำาคญในการรบมอกบผลของการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศตอสขภาพของประชาชน

๔.เสรมสรางการมสวนรวมของชมชนและ อปท. ในการทำางานรวมกบหนวยงานหลกและ

ภาควชาการ เพอพฒนาตนแบบระดบพนท รวมถงการพฒนานโยบายมาตรการทสำาคญ

ในการจดการไฟปาและปญหาหมอกควนในพนทภาคเหนอ

๕.จดกระบวนการทบทวนยทธศาสตรแผนงานฯรวมกบแผนอนๆของสสส.นกวชาการและ

ภาคสวนทเกยวของ

แนวทางการดำาเนนงาน

๑.ศกษาแลกเปลยนและรวบรวมขอมลขอคดเหนจากหนวยงานและภาคสวนตางๆทเกยวของ

กบการควบคมมลพษอตสาหกรรมเพอพฒนาแนวทางหรอมาตรการทเปนทยอมรบของทกฝาย

และทดลองมาตรการดงกลาวในการลดปญหามลพษในพนทนคมอตสาหกรรมบางแหง

๒.สราง รวบรวม และจดการความร เพอพฒนา ราง พระราชบญญตเพอการเขาถงขอมล

การปลอยสารพษจากสถานประกอบการและสนบสนนใหมการรณรงคสอสารสรางความเขาใจ

กบภาคประชาสงคมและภาคสวนตางๆ อยางกวางขวาง เพอผลกดนใหมการนำาเขาสการ

พจารณาของรฐสภา

๓.ประสานและทำางานรวมกบนกวชาการทเกยวของในการพฒนาเครองมอตรวจวดและแนวทาง

การปรบปรงองคกรสการเปนองคกรคารบอนตำา รวมทงประสานและเชอมโยงองคกรภาค

ทสนใจรวมเปนเครอขายขบเคลอนในเรองน

๔.ประสานและสนบสนนหนวยงานดานสขภาพและสถาบนวชาการทเกยวของในการสงเคราะห

ขอมลและองคความรเพอพฒนาระบบเฝาระวงและการเตรยมมาตรการทสำาคญในการรบมอ

กบผลของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอสขภาพของประชาชน

๕.ตดตามสนบสนนและจดเวทเพอเชอมประสานการทำางานระหวางภาคโครงการจดการไฟปา

และปญหาหมอกควนในพนทภาคเหนอ(สนบสนนโดยแผนควบคมปจจยเสยงฯ) กบภาค

ภาควชาการและหนวยงานหลกทเกยวของเพอพฒนาตนแบบระดบพนทรวมถงการพฒนา

นโยบายมาตรการทสำาคญในการจดการไฟปาและปญหาหมอกควน

๔. แผนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพและการพฒนาระบบยา

วตถประสงค

๑.เสรมสรางความเขมแขงและคณภาพของกลไกการคมครองผบรโภคในระดบชาตและระดบ

พนททสงเสรมบทบาทและศกยภาพของภาคประชาสงคม

103

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒.พฒนาความเขมแขงของกลไกการเฝาระวงระบบยา และเสนอมาตรการจดการปญหาทม

ประสทธภาพ

๓.พฒนาและขบเคลอนใหเกดนโยบายมาตรการและแนวทางปฏบตในการคมครองผบรโภค

และผปวยจากสนคา/บรการรวมทงระบบยาทมผลกระทบตอสขภาพผบรโภคในวงกวาง

๔.พฒนาตนแบบความรวมมอในการบรณาการงานคมครองผบรโภค งานเฝาระวงและพฒนา

ระบบยารวมกบภาครฐภาคเอกชนภาควชาการและสอสารมวลชน

๕.เสรมสรางความเขมแขงของประชาชนและเครอขายระบบยาและคมครองผบรโภคผานการ

จดการความรและสอสารสาธารณะ

แนวทางการดำาเนนงาน

๑.สรางและจดการองคความร เพอนำาไปใชในการสรางความเขมแขง ใหกบภาคประชาสงคม

ททำางานพทกษสทธผบรโภค รวมถงกลไกการคมครองผบรโภคและกลไกการเฝาระวง

ระบบยา

๒.พฒนากลไกและรปแบบตางๆ ในการเฝาระวงและการจดการอยางเหมาะสม กบปญหาจาก

ผลตภณฑหรอบรการพฤตกรรมการบรโภคหรอการใชยาทไมเหมาะสมโดยเนนการพฒนา

รปแบบและเตรยมความพรอมรองรบพระราชบญญตองคการอสระเพอผบรโภคและตวชวด

การคมครองผบรโภคระดบชาต เพอเปนกลไกสำาคญในการสรางความเขมแขงใหกบระบบ

คมครองผบรโภค

๓.สรางและพฒนาสมรรถนะทจำาเปน ใหกบภาคเครอขายทงดานวชาการและกลมประชาสงคม

ในระดบตางๆรวมทงสนบสนนใหมการทำางานรวมกนเพอเปนกลไกในการคมครองผบรโภค

และการเฝาระวงระบบยาทเขมแขง

๔.ศกษารวบรวมขอมลและองคความรททนสมย เพอใชสอสารสสงคม ใหเกดการรบร และ

สรางความเขาใจในวงกวางถงสถานการณความเสยงจากระบบยา และผลตภณฑหรอบรการ

ทสงผลเสยตอสขภาพ

๕.พฒนาและผลกดนนโยบายและกฎหมายทเกยวของเพอสนบสนนและยกระดบการคมครอง

ผบรโภคทเชอมโยงถงสขภาพและการเฝาระวงระบบยา

โครงสราง และการบรหารจดการแผน

๑. โครงสราง

เพอใหการควบคมปจจยเสยงตามแผนน มการขบเคลอนโดยมงประสทธผลในการควบคมแตละ

ปจจยเสยงอยางมประสทธภาพรวมถงการพจารณาดำาเนนงานควบคมปจจยเสยงใหมทมแนวโนม

104

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

คกคามตอสขภาพคนไทยมากขนสอดคลองตามเปาประสงคท๒ของสสส.พฒนากลไกทจำาเปน

สำาหรบการลดปจจยอน โดย สสส. ลงทนแตนอยในสวนทจำาเปนและกอใหเกดผลกระทบสง

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท๒จงกำาหนดแผนงานไวรองรบดงน

๑.๑ แผนงานสรางเสรมสขภาวะทางเพศ รวมถงการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ไมพรอมในวยรน

๑.๒ แผนงานสรางเสรมสขภาพจต

๑.๓ แผนงานสงแวดลอมและสขภาวะ

๑.๔ แผนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพและการพฒนาระบบยา

๒. การบรหารจดการและการบรณาการ

กำากบดแลโดยคณะกรรมการบรหารแผนคณะท ๒ โดยแตละแผนงานมคณะกรรมการกำากบทศ

ทำาหนาทกำากบดแลโดยเฉพาะ และมผจดการแผนงานเปนผรบผดชอบการบรหารจดการ

รวมทงใหทมงานสำานก ๒ พฒนากลไกในการประสานเชอมโยงบรณาการการทำางานระหวาง

แผนงานตางๆ ทงภายในแผนควบคมปจจยเสยงฯ และระหวางแผนตางๆ ของ สสส. รวมถง

การพฒนาระบบขอมลเพอการตดตามและพฒนาการดำาเนนงาน ตลอดจนการพฒนาระบบการ

ประเมนผลทมประสทธภาพเพอนำาไปสการยกระดบการดำาเนนงานอยางตอเนอง

ภาคหลก

กลมภาคทรวมกบ สสส. ขบเคลอนการดำาเนนงานตามแผนงานตางๆ ไดแก กรมสขภาพจต

คณะเภสชศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.) มลนธ

ธรรมรฐฯภาคแผนอนๆของสสส.ทเกยวของ

กลมภาคหนวยงานรฐ ทมบทบาทหนาทโดยตรง ในการดำาเนนงานเกยวของกบประเดนปจจย

เสยงตางๆ ในแผน ไดแก กระทรวงสาธารณสข โดยเฉพาะกรมควบคมโรค กรมอนามย กรมสขภาพจต

กรมวทยาศาสตรการแพทย สำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงศกษาธการ กระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวง

อตสาหกรรม สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.) สำานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค

(สคบ.)

กลมภาคยทธศาสตรทมบทบาทดานการเสนอนโยบายไดแกสำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต

(สช.)สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต(สป.)

กลมภาคทเขารวมหรอสนบสนนการดำาเนนงานในระดบพนทไดแกหนวยงานดานสขภาพหนวยงาน

ดานการศกษาสถาบนระดบอดมศกษาภาคประชาสงคมและองคกรปกครองสวนทองถนทกระดบ

105

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

งบประมาณ

๑. สรางเสรมสขภาวะทางเพศ(รวมงานปองกนและแกไขปญหา ๔๕ การตงครรภไมพรอมในวยรน)

๒. สรางเสรมสขภาพจต(สนบสนนการบรณาการกบแผนอน) ๔๐

๓. สงแวดลอมกบสขภาพ ๓๐

๔. คมครองผบรโภคดานสขภาพและการพฒนาระบบยา ๓๐

๕. สนบสนนการสอสารรณรงคในประเดนสำาคญ ๔๐

๖. การพฒนาโครงการการพฒนากลไกประเมนปจจยเสยงใหมๆ ๑๕ รวมถงการจดการความรการตดตามงานและการประเมนผล

รวม ๒๐๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

106

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๕แผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะ

สถานการณ แนวคด และความสาคญของแผน

ในชวง ๒๐ ปทผานมา ภาวะความยากจนของประเทศไทยลดลงจาก รอยละ ๔๒.๒ ในป ๒๕๓๑

เหลอเพยง รอยละ ๘.๑ ในป ๒๕๕๒ สงผลใหสดสวนของคนจนลดลงกวา ๕ เทา บงชถงความมนคง

ในชวตของคนไทยการเปลยนแปลงเชงโครงสรางประชากรและวถชวตของคนในสงคมไทยโดยเฉพาะอตรา

การเกดทลดลงอายขยเฉลยทสงขนสะทอนวาประเทศไทยกำาลงกาวเขาสการเปนสงคมผสงอายอยางไร

กตามการขยายตวและการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจทไมเทาเทยมกนไดผลกใหแรงงานในภาค

เกษตรกลายเปนแรงงานในภาคอตสาหกรรมและภาคบรการเกดการอพยพยายถนของประชาชนในประเทศ

เพอนบานเขามาเปนแรงงานขามชาตในประเทศไทยเกดความเหลอมลำาทางรายไดซงตลอด๒๐ปทผานมา

ชองวางทางรายไดของคนไทยอยในระดบทสงรายไดเฉลยของคนรวยทสด๒๐%เมอเทยบกบคนจนทสด

๒๐%สงถง๑๑-๑๕เทากลมคนรวยทสดมรายไดถงรอยละ๕๔-๕๙ของรายไดรวมทงประเทศขณะท

คนจนทสดมสดสวนนอยกวารอยละ๕ซงสะทอนใหเหนความเหลอมลำาของคณภาพการดำารงชวตโดยเฉพาะ

อยางยงเมอขาดหลกประกนพนฐานทางสงคมทจำาเปนตอการดำารงชพเชนผใชแรงงานแทบทกกลมและ

ผสงอายเขาไมถงบรการทางสขภาพทจำาเปน หรอไมมเงนออม ทำาใหเสยงตอการมปญหาหนสน ผพการ

มขอจำากดในการเขาถงและไดรบการบรการทางสงคมความเปนผหญงทำาใหยากตอการไดรบความเปนธรรม

และมความเสมอภาคในสงคมและกลมคนทยากจนทสดของเมองยงเขาไมถงสทธขนพนฐานบรการและ

สวสดการของรฐเมอประเมนในภาพรวมการทประชากรกลมตางๆขาดคณภาพชวตมสาเหตและปจจย

ทเกยวของหลายประการไดแก

๑. สภาวะสขภาพประชากรกลมทมสภาพรางกายไมสมบรณ เชนคนพการผสงอายผทมภาวะ

ขาดอาหารผทมโรคประจำาตวตางๆทำาใหมโอกาสเจบปวยไดงายกวาประชากรทวไปโดยอาจเกด

โรคหรอการเจบปวยทเปนลกษณะจำาเพาะบางอยาง

๒. การขาดการรวมกลม มผลใหขาดความเขมแขงของกลมและขาดอำานาจตอรองเพอผลกดน

นโยบายหรอสรางโอกาสในการเขาถงการมสขภาวะทด

๓. การขาดการสนบสนนทางนโยบายของหนวยงานภาครฐทเกยวของ สงผลตอการเขาไมถงสทธ

และโอกาสเชนคนอนๆในสงคมไทยเชนกลมคนพการกลมชาตพนธกลมคนทมปญหาสถานะ

บคคลและกลมแรงงานขามชาตตางๆ

107

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๔. การขาดความตระหนกของสงคมโดยรวมตอความแตกตางทางศาสนาวฒนธรรมหรอการขาด

การศกษาทำาความเขาใจในปญหาของกลมประชากรเฉพาะตางๆทอยรวมกนในสงคมทำาใหขาด

การรบรของสงคมนำาไปสการละเลยทางนโยบายกฎหมายและการสนบสนนทางสงคมโดยรวม

สงผลใหเกดความรสกถกกดกนแบงแยกเชนกลมมสลมไทยกลมหลากหลายทางเพศกลมคน

ไรบาน

ดงนนการทำาใหประชากรทมความเปราะบาง ไดรบโอกาสในการพฒนาคณภาพชวตโดยเฉพาะ

การไดรบการสงเสรมทางการศกษาการประกอบสมมาชพการเขาถงสวสดการสงคมและการปกปอง

ทางสงคมจงยงคงเปนสงทตองใหความสำาคญอยางตอเนอง

สถานการณของประชากรกลมเฉพาะในกลมทมแผนงานกาลงขบเคลอนในปจจบน

๑. กลมคนพการ

จากขอมลของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตนบถงวนท๑มถนายน๒๕๕๕มคนพการ

ทจดทะเบยนเพอรบสทธตามกฎหมายแลวจำานวน๑,๒๖๘,๖๑๔คน๓๐โดยรอยละ๓๙.๖อยใน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รอยละ ๒๓.๘ อยในภาคเหนอ รอยละ ๒๑.๕ อยในภาคกลางและ

ภาคตะวนออกรอยละ๑๑.๕อยในภาคใตและรอยละ๓.๖ไมสามารถระบถนทอยไดเมอจำาแนก

ตามประเภทความพการทแจงขอมบตรคนพการตามกฎหมายพบวาเปนประเภทการเคลอนไหว

และรางกายรอยละ๔๖.๑รองลงมาเปนคนพการทางการไดยนและสอความหมายทางการเหน

ทางสตปญญาทางจต/พฤตกรรมและทางการเรยนรคดเปนรอยละ๑๕.๕,๑๑.๒,๘.๔,๖.๗

และ๐.๒๒ตามลำาดบทงนคนทมความพการซำาซอนมจำานวนมากถงรอยละ๗.๓

จากการวเคราะหผลสำารวจความพการของสำานกงานสถตแหงชาตในป๒๕๕๐๓๑เปรยบเทยบกบ

ผลการสำารวจในป๒๕๔๕พบวาประเทศไทยมประชากรทเปนคนพการประมาณ๑.๗๔ลานคน

เพมขนเลกนอยจาก ๑.๖๘ ลานคน ทงนคดเปนสดสวนคนพการตอประชากรทงสนเทากน คอ

รอยละ๒.๗ โดยคนพการมากกวารอยละ๗๐กระจายตวอยนอกเขตเทศบาลเมอวเคราะหการ

กระจายตามกลมอายพบวามากกวารอยละ๕๐อยในกลมอาย๖๐ปขนไปรองลงมาคอคนพการ

ในวยทำางาน(๑๕-๕๙ป)ในขณะทคนพการในกลมอาย๐-๑๔ปมเพยงประมาณรอยละ๓

ซงนาจะตำากวาความเปนจรงมากเนองจากขอจำากดของเครองมอและวธการสำารวจโดยเดกพการ

ทอยนอกเขตเทศบาลมจำานวนเปนเกอบ๗ เทาของเดกพการทอยในเขตเทศบาล ในป๒๕๕๐

๓๐ สำานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ.สถตขอมลคนพการทมบตรประจำาตวคนพการจำาแนกตามเพศและภมภาค ตงแตวนท ๑ เดอนพฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๓๗ ถงวนท ๓๑ เดอนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๕[ออนไลน]. เขาถงไดจาก: http://ecard.nep.go.th/nep_all/file/Stat_Jun55.pdf(วนทคนขอมล:14กรกฎาคม2555)๓๑ สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ.(๒๕๕๕) เอกสารรายงานเบองตน “สถานการณคนพการในสงคมไทย” โดยการวเคราะหขอมลการสำารวจความพการของสำานกงานสถตแหงชาตพ.ศ.๒๕๔๕และ๒๕๕๐

108

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

มเดกพการรอยละ๓๕.๐ทกำาลงศกษาระดบประถม(เพมจากรอยละ๘.๖)และเพยงรอยละ๖.๙

กำาลงศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน(เพมจากรอยละ ๐.๔) โดยมเดกพการเกนรอยละ ๕๐

ทไมมโอกาสไดรบการศกษา ทงนอปสรรคสำาคญยงเปนเรองความไมพรอมในการจดการเรยนร

สำาหรบเดกพการสถานทไมเอออำานวยความสะดวกสำาหรบเดกพการการเดนทางลำาบากและการ

ทครอบครวไมมสวนรวมในการจดการเรยนรใหลกทมความพการ การเขาไมถงการศกษาของ

เดกพการสงผลใหเมอเขาเตบโตขนโอกาสการเขาถงการมอาชพและรายไดทเพยงพอกลดนอยลง

ไปดวย สำาหรบคนพการในวยทำางาน พบวาเปนชายมากกวาหญง โดยคนพการชายมแนวโนม

เพมขนจากรอยละ๕๕.๔ เปนรอยละ๖๐.๑ซงคนพการวยทำางานน เมอจำาแนกตามชนทจบ

การศกษา พบวารอยละ ๓๙ ไมเคยเรยน รอยละ ๕๔ จบชนประถมศกษา รอยละ ๕.๕

จบมธยมศกษาหรออนปรญญามเพยงรอยละ๐.๓จบระดบมหาวทยาลย

ผลการศกษาระดบรายไดเปรยบเทยบกนระหวางคนพการวยทำางานกบคนวยทำางานทวไปพบวา

คนวยทำางานทวไปมรายไดเฉลยสงกวาคนทพการถง ๓ เทา(๔,๘๙๒ กบ ๑,๗๑๔ บาท/คน/

เดอน) และเมอเทยบระหวางคนพการวยทำางานชายกบหญง กพบวา ชายมรายไดเฉลยสงกวา

หญงประมาณ๑เทา(๒,๑๔๗กบ๑,๑๓๙บาท/คน/เดอน)ในทำานองเดยวกนรายไดเฉลยของ

คนพการสงอายกนอยกวาคนสงอายทวไปกวา๔เทา(๕๑๔กบ๒,๒๔๐บาท/คน/เดอน)นอกจากน

ยงพบวามคนพการประมาณ๑ใน๓อยในครวเรอนยากจนโดยเดกพการทอาศยอยในครวเรอน

ยากจนมมากถงรอยละ ๔๐.๑ และคนพการในวยทำางานอาศยอยในครวเรอนยากจนถงรอยละ

๔๔.๕ ในขณะทผสงอายพการอาศยอยในครวเรอนทยากจนรอยละ๓๕.๗ของผสงอายทพการ

ทงหมด

๒. กลมผใชแรงงาน

ผลการสำารวจในป ๒๕๕๔ โดยสำานกงานสถตแหงชาต๓๒ ระบจำานวนประชากรอาย ๑๕ ป

ขนไป(ผทอยในวยแรงงาน)ทงสน๕๔ลานคน โดยเปนผทพรอมจะทำางาน๓๘.๙๒ลานคน

คดเปนรอยละ ๗๒.๑ ซงประกอบดวย ผมงานทำา ๓๘.๔๖ ลานคน ผวางงาน ๒.๖ แสนคน

และผรอฤดกาล ๒ แสนคน อกสวนเปนผทไมมความพรอมทจะทำางาน ๑๕.๐๘ ลานคน

คดเปนรอยละ๒๗.๙ ไดแก แมบาน๔.๖๕ลานคนผเรยนหนงสอ๔.๓๒ลานคนและอนๆ

๖.๑๑ลานคน

กลมผมงานทำาทเปนประชากรไทยจำาแนกออกเปนกลมแรงงานในระบบจำานวน๑๔.๗๓ลานคน

คดเปน รอยละ๓๗.๔ของกำาลงแรงงานทงหมดแรงงานนอกระบบจำานวน๒๔.๕๙ลานคน

คดเปนรอยละ๖๒.๖ของกำาลงแรงงานทงหมดเมอพจารณาตามลกษณะทางเศรษฐกจทสำาคญ

ของแรงงานนอกระบบพบวาสวนใหญอยในภาคเกษตรกรรมรอยละ๖๑.๔ของแรงงานนอกระบบ

๓๒ สำานกงานสถตแหงชาต,การสำารวจภาวการณทำางานของประชากรพ.ศ.2554,2555

109

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ทงหมดรองลงมาอยในภาคบรการและการคารอยละ๒๙.๗และภาคการผลตรอยละ๘.๙จาก

การสำารวจของกองแผนงานและวชาการกรมการจดหางานกระทรวงแรงงานและสำานกบรหาร

แรงงานตางดาวยงมกำาลงแรงงานจากประเทศเพอนบานทงกลมทเขาเมองแบบถกกฎหมายและ

กลมเขาเมองทผดกฎหมายมราว๑.๙๖ลานคนและคาดวามแรงงานขามชาตในกจการตางๆ

ทหลบซอนและไมสามารถระบจำานวนไดอกจำานวนมากกวา๑ลานคน

กลมผทมงานทำาดงกลาวมผทไดรบการคมครองและมหลกประกนทางสงคมตามพระราชบญญต

ประกนสงคมพ.ศ.๒๕๓๓และระบบสวสดการราชการเพยง๑๔.๖ลานคนคดเปนรอยละ๓๗.๗

ของกำาลงแรงงานทงประเทศจะเหนไดวากลมผใชแรงงานอกเปนจำานวนมากยงขาดการคมครอง

ทางสงคมโดยไมสามารถใชสทธหรอเขาถงสทธตางๆตามกฎหมายไดแกกองทนเงนทดแทน

ระบบสขภาพและความปลอดภยในการทำางาน ระบบประกนสงคม และการไดรบความคมครอง

ตามกฎหมายคมครองแรงงานกฎหมายแรงงานสมพนธและกระบวนการยตธรรมทงยงมปญหา

ดานคาแรงทไมเปนธรรม แมวาจะมบทบญญตของกฎหมายและกลไกทางกฎหมายทคอนขาง

ชดเจนจงทำาใหเกด“ชองวางความเหลอมลำาและความไมเปนธรรมในกลมผใชแรงงานอยางชดเจน”

ดงจะเหนจากปรากฏการณดานการละเมดสทธอยางตอเนอง เชน การรองเรยนเนองจากการ

เขาไมถงสทธดานประกนสงคมดานสขภาพความปลอดภยและการเลกจางหรอไดรบคาตอบแทน

ทไมเปนธรรมทมเพมมากขนเปนลำาดบ ปญหาความไมเปนธรรมเกยวกบการจางงานยงเกดกบ

กลมแรงงานขามชาตอกดวย ทำาใหเกดเปนปญหาทซอนทบกนและมความซบซอนเพมมากขน

จากปญหาพนฐานเดม

๓. กลมผสงอาย

ขอมลจาก“กองทนประชากรแหงสหประชาชาต”(UnitedNationsPopulationFund:UNFPA)

ระบวาจากการสำารวจประชากรโลกพบวาจะมผสงอายตงแตอาย๖๐ปขนไปเพมขนมากกวา

ประชากรกลมอนโดยเฉพาะในประเทศกำาลงพฒนาซงหมายความวาโลกกำาลงกาวเขาสสงคม

ผสงอายอยางรวดเรวสำาหรบประเทศไทยในป๒๕๕๒มสดสวนผสงอายอยทรอยละ๑๑.๘หรอ

๗.๕ลานคนและคาดการณวาในป๒๕๖๘จำานวนผสงอายในประเทศไทยจะมจำานวน๑๔.๔ลานคน

และในป๒๕๙๓ผสงอายอาจมจำานวนมากถงรอยละ๒๗ของพลเมองทงประเทศซงเปนสดสวน

ทผกผนกบอตราการเกดของคนไทยทลดลงเหลอเพยงรอยละ๐.๗๗ในชวงป๒๕๔๓-๒๕๕๓๓๓

ในชวง๕ปทผานมาผสงอายมแนวโนมทำางานเพมขนเปนรอยละ๓๗.๓ซงเปนสญญาณทแสดง

ใหเหนถงการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรและสถาบนสงคมโดยแนวโนมครอบครวในสงคมไทย

จะมขนาดเลกลงและผสงอายจะตองพงพาตนเองมากขนสาเหตสวนหนงอาจเกดจากความจำาเปน

ทางเศรษฐกจและสงคมแตอกสวนหนงเปนความสมครใจทสะทอนใหสงคมไดตระหนกถงศกยภาพ

ในการดำารงชวตของผสงอายทมคณคา(ActiveAging) ไมตองการเปนภาระแกบตรหลานและ

๓๓ผจดการออนไลน.อตราการเพมประชากรไทยลดเหตการณเกดตำาอยางรวดเรว[ออนไลน].เขาถงไดจาก: http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9540000044325(วนทคนขอมล:14กรกฎาคม2555)

110

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

สงคมดงนนผสงอายจำานวนมากจงยงคงทำางานเพอหารายไดเลยงดตนเองและครอบครวแมจะ

อายเกนวยเกษยณแลวกตาม

จากสถานการณของผสงอายในปจจบนและทคาดวาจะเกดขนในอนาคตเปนสงยนยนวาประเทศไทย

อยระหวางการปรบเปลยนโครงสรางทางประชากรและสงคมเพอกาวเขาสการเปนสงคมผสงอาย

โดยสมบรณ ซงหนวยงานทเกยวของจำาเปนตองเตรยมการรองรบสภาวการณดงกลาวในดาน

ตางๆ เชน ระบบบรการทางสขภาพและสงคม ระบบเศรษฐกจ โครงสรางการผลต โครงสราง

แรงงานการปรบสภาพแวดลอมในพนทสาธารณะเพอรองรบการใชชวตของผสงอายฯลฯ

ดงนน เพอใหกลมผสงอายสามารถดำารงชวตอยางมคณภาพไดใกลเคยงกบคนวยอนๆ ในสงคม

จงตองลดขอจำากดใหเหลอนอยทสดในการเขาถงบรการพนฐานตางๆทจำาเปนในชวตกรอบทศทาง

การขบเคลอนจงควรมงการสรางระบบทเออตอคณภาพชวตทดของผสงอายเปนสำาคญ ไดแก

การเตรยมความพรอมของประชากรเพอเขาสวยสงอายอยางมคณภาพ สงเสรมการรวมกลม

ผสงอายในการทำากจกรรมตางๆทเปนประโยชนการสรางอาชพและมรายไดทเหมาะสมและการ

สรางหลกประกนทางสงคมสำาหรบผสงอายเชนการสงเสรมการออมตงแตในวยทำางานการคมครอง

ดานรายไดการมหลกประกนสขภาพมาตรการดานครอบครวและผดแลตลอดจนการปรบปรง

ระบบบรการและเครอขายบรการทงดานสขภาพและสงคมใหเพยงพอและกระจายทวถง

ทงนมาตรการระยะสนทควรเรงดำาเนนการเพอลดความเหลอมลำาของกลมผสงอายในสงคมไทย

ไดแกการเรงพฒนาฐานขอมลและองคความรเกยวกบผสงอายเพอเปนฐานในการขบเคลอนงาน

เพอรองรบสงคมผสงอายในอนาคตการสงเสรมสขภาพการปองกนและรกษาโรคเพอลดโอกาส

การเจบปวยเรอรงการสนบสนนการรวมกลมผสงอายพรอมสงเสรมอาชพทเหมาะสมการปรบ

สถานทสาธารณะตนแบบเพอรองรบการใชชวตของผสงอาย และการสรางความเขมแขงใหแก

ชมชนเพอการดแลผสงอายในระยะยาว

๔. กลมมสลมไทย

มการประมาณการวาประเทศไทยมประชากรทเปนชาวมสลมราว๖,๐๐๐,๐๐๐คนอาศยอยในทกภาค

ของประเทศโดยสวนใหญอาศยอยในภาคใตคนไทยมสลมถอเปนกลมประชากรทมลกษณะเฉพาะ

อนเนองมาจากมความเชอวฒนธรรมและวถชวตเฉพาะตวซงคณลกษณะดงกลาวอาจเปนขอจำากด

ทมผลกระทบตอคณภาพชวตไดดงเชนผลการศกษาในป๒๕๕๑-๒๕๕๒ของหนวยระบาดวทยา

คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร๓๔ ทไดศกษาวเคราะหสขภาวะและพฤตกรรม

ทมความเสยงตอสขภาพของคนไทยมสลมเปรยบเทยบกบคนไทยทนบถอศาสนาอนโดยใชขอมล

จากการสำารวจสขภาพของประชากรไทย ครงท ๔ เมอป ค.ศ. ๒๐๐๙ และพบขอมลทสำาคญ

บางประการเชนคนไทยมสลมมแนวโนมออกกำาลงกายนอยกวามแนวโนมทจะมดชนมวลกาย

๓๔RassameeSangthong,WitWichaidit,VirasakdiChongsuvivatwong.Health-RelatedBehaviorsandHealthStatus amongMuslimsinThailand:PreliminaryResultsfromthe4thThaiNationalHealthExaminationSurvey(NHES. EpidemiologyUnit,FacultyofMedicine,PrinceofSongklaUniversity,2008.

111

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

(BodyMassIndex)สงกวารบประทานอาหารทอดอาหารทมสวนผสมของกะทในปรมาณสง

คนไทยมสลมเปนโรคเบาหวานและโรคหลอดเลอดหวใจและสมองมากกวากลมคนไทยศาสนาอน

ผลการศกษาดงกลาวสอดคลองกบงานวจยของศนยเศรษฐศาสตรสาธารณสขคณะเศรษฐศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอ ป ๒๕๔๘ ทระบวาโรคทพบในกลมคนไทยมสลมมากทสด คอ

โรคความดนโลหตสงโรคหวใจโรคเบาหวานฯลฯ๓๕

นอกจากน เมอพจารณาปจจยทางดานเศรษฐกจโดยพจารณาจากรายไดเฉลยตอเดอนจากกลม

ตวอยางพบวารายไดเฉลยของคนไทยมสลมตำากวาคนไทยทนบถอศาสนาอนเลกนอยโดยจงหวด

ทมคนไทยมสลมในสดสวนทสง เชนปตตาน และนราธวาสกจดอยในกลมจงหวดทประชาชน

มรายไดเฉลยตำาทสดของประเทศดวยเชนกน๓๖

ทงนปญหาความยากจนดงกลาวสวนหนงอาจเกดจากปญหาความไมสงบในพนททเปนอปสรรค

ตอการพฒนาทางเศรษฐกจสงคมและการเขาถงบรการสาธารณสขในพนทอยางหลกเลยงมได

ในดานการศกษาประชากรมสลมไทยอาย๖-๒๔ปทไมไดเรยนหนงสอมสดสวนสงถงรอยละ

๔๗.๗สงกวาเดกไทยโดยเฉลยทไมไดเรยนหนงสอซงมอยรอยละ๓๘.๙แตเมอดระยะเวลาการศกษา

เฉลยกลบพบวากลมมสลมไทยมการศกษาเฉลย๑๐.๕ปซงสงกวาคาเฉลยของคนไทยโดยทวไป

สาเหตหนงนาจะเกดจากการศกษาอสลามนนถอเปนสงจำาเปนสำาหรบผนบถอศาสนาอสลามทกคน

สงคมมสลมจงสงเสรมการเรยนรและบรการทางการศกษาในหลายระดบ๓๗ รวมทงการศกษา

นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาทโรงเรยนปอเนาะขอมลดานการศกษาขางตนชใหเหน

ถงชองวางทางการศกษาระหวางกลมไทยมสลมกบกลมคนไทยทวไป และชองวางในกลมไทย

มสลมกนเองดวย

จากขอเทจจรงตางๆ ขางตน บงชขอจำากดในการสรางเสรมสขภาวะของชาวไทยมสลม และ

พรอมกนนนกชใหเหนชองวางทควรเรงดำาเนนการอนไดแกการสงเสรมสขภาพโดยเนนการสราง

พฤตกรรมการบรโภคและการใชแรงกายทเหมาะสมการสงเสรมการศกษาและการลดความยากจน

ซงแนวทางดำาเนนการในระยะสนไดแกการสงเสรมและสนบสนนเครอขายมสลมไทยทงในสวน

กลางและระดบพนทใหมความเขมแขงเพอเปนกลไกหลกในการสรางสขภาวะและความเทาเทยม

ของชาวมสลมในสงคมไทย

๓๕กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข.ผลวจยสขภาวะ“มสลมไทย”อยดมสขดวยภมปญญาทองถน[ออนไลน].เขาถงไดจาก: http://www.dmh.go.th/sty_libnews/news/view.asp?id=2093(วนทคนขอมล:14กรกฎาคม2555)๓๖Googleguru.“อยากทราบวาจงหวดใดในประเทศไทยทยากจนทสด”.[ออนไลน].เขาถงไดจาก: http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=369aabb0ad0cdb9a.(วนทคนขอมล:13กรกฎาคม2555)๓๗ณฐพรปยรกษา.สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนอสลามศกษาในโรงเรยนมธยมศกษากรงเทพมหานคร[ออนไลน]. เขาถงไดจาก:http://www.thaiedresearch.org/thaied/sites/all/modules/thaied/thaied-results.tpl.php?-table=thaied_ results&-action=browse&-cursor=96&-skip=90&-limit=30&-mode=list&-recordid=thaied_results%3Fid%3D8832. (วนทคนขอมล:๑๓กรกฎาคม๒๕๕๕)

112

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๕. กลมผหญง

ผลการสำารวจประชากรในป๒๕๕๓๓๘พบวามประชากรทงหมด๖๓,๘๗๘,๒๖๗คนโดยแบงเปน

ชาย๓๑,๔๕๑,๘๐๑คนและหญง๓๒,๔๒๖,๔๖๖คน(รอยละ๕๐.๗๖)การทจำานวนประชากร

หญงมากกวาจำานวนประชาการชายไมไดหมายความวาผหญงจะมโอกาสเขาถงทรพยากรโอกาส

ทางสงคมการศกษาและการเขาไปมสวนรวมทางการเมองเทาเทยมกบผชายแมทผานมาจะม

แผนพฒนาสตรในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตรวมทงการดำาเนนงานเพอแกไขปญหา

โดยองคกรดานผหญงในประเทศไทยจำานวนไมนอยซงตางมความพยายามในการลดความเหลอมลำา

ความไมเปนธรรมทางเพศไดแตยงคงพบปญหาความเหลอมลำาความไมเปนธรรมทางเพศปรากฏ

ในผหญงแทบทกกลมโดยเฉพาะผหญงชนบทผหญงทตกอยในภาวะยากลำาบากผหญงชาตพนธ

ทงปญหาเดมทยงแกไขไมไดและปญหาใหมทเกดจากการพฒนาทไมสมดล

แมประเทศไทยจะใหความสำาคญกบการพฒนาผหญงมายาวนานโดยนบยอนหลงไดถงแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท๓(พ.ศ.๒๕๑๕-๒๕๑๙)จนถงแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาตฉบบปจจบนยงคงเขยนระบใหการพฒนาผหญงเปนสวนหนงของการพฒนาประเทศ

และในแผนพฒนาผหญงระยะยาว๒๐ปฉบบท๒(พ.ศ.๒๕๓๕-๒๕๕๔)มความพยายามในการ

รวมผหญงเขามาเปนสวนหนงของการพฒนากระแสหลกทมงกาวไปสสงคมทมงคงทางเศรษฐกจ

การผลกดนขององคกรผหญงในภาคประชาสงคมและการไดรบความรวมมอจากภาครฐบางสวน

สงผลใหเกดการเปลยนแปลงในทางทดขนแกผหญงในสงคมไทยหลายเรอง ไดแก โอกาสดาน

การศกษาทกระดบทกสาขาโอกาสเลอกประกอบอาชพไดตามความสามารถไดรบการยอมรบ

เขาสอาชพทเคยถกปดกนหนวยงานราชการมการจางงานผหญงในสดสวนทดขนเมอเปรยบเทยบ

กบชายและขาราชการหญงกมโอกาสไดกาวขนสตำาแหนงหวหนาหนวยงานหรอสวนราชการ

รวมทงตำาแหนงระดบสงทดเทยมขาราชการชายมากขน การไดรบโอกาสใหเขาไปมสวนรวม

ทางการเมองทงระดบชาตและระดบทองถนดขนการมสมาชกสภาผแทนราษฎรและวฒสมาชก

เปนผหญงเพมขนรวมทงการมนายกรฐมนตรเปนผหญงฯลฯ

อยางไรกตามการเขาถงสทธทางกฎหมายความเสมอภาคความเปนธรรมรวมทงโอกาสทาง

เศรษฐกจสงคมและการเมองของผหญงยงเตมไปดวยอปสรรคทงอปสรรคทมาจากวธคดของ

ตวผหญงเองและของคนในสงคม โดยเฉพาะอยางยง ผกำาหนดนโยบาย ผรางกฎหมาย ผนำา

นโยบายและกฎหมายไปปฏบตผใหบรการสาธารณะดานตางๆยงมสวนนอยทเปลยนแปลงความ

คาดหวงและทศนคตทมตอผหญงในขณะทจำานวนมากยงคงใชมมมองและความคนชนแบบเดมๆ

ในการตดสนผหญงดงนนจงยงพบผหญงจำานวนมากทเผชญอยกบปญหาเดมๆทยงแกไขไมได

อกทงยงมปญหาใหมๆทเกดจากผลกระทบของการพฒนาไมสมดลอกดวย

๓๘กรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย,๒๕๕๓

113

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ผลการวเคราะหภาพรวมของขบวนการเคลอนไหวเรองผหญงในปจจบนโดยภาคเครอขายรวมกบ

สสส.พบวามชองวางในการทำางานทสำาคญอย๓ดาน๓๙ไดแก๑)การสรางเสรมศกยภาพและ

ความเขมแขงของผปฏบตงานขององคกรผหญงในภาคสวนตางๆ ๒) การสานพลงการทำางาน

ระหวางองคกรในภาคสวนตางๆ ทมการทำางานดานสขภาวะผหญงและความเปนธรรมทางเพศ

๓)ดานการสอสารสาธารณะ

ดงนนการดำาเนนงานดานผหญงจงจำาเปนตองเตมเตมชองวางเหลาน เพอใหเกดเปนจดคานงด

(Leveragepoint)ทสำาคญในการสรางการเปลยนแปลงอนจะนำาไปสการลดปญหาความไมเปนธรรม

ทางเพศในสงคม และเออใหผหญงในสงคมไทยสามารถเขาถงสขภาวะดานตางๆ ไดดยงขน

นอกจากนยงจำาเปนตองพฒนาองคกรดานผหญงใหเขามามบทบาทหรอทำาหนาทเปนตวเชอม

ประสานเอออำานวยและสนบสนนใหเกดการเปลยนแปลงในการขบเคลอนงานสขภาวะผหญงและ

ความเปนธรรมทางเพศในสงคมไทย

๖. กลมคนเรรอน/คนไรบาน

ขอมลการสำารวจของมลนธอสรชนพบวา ในป ๒๕๕๔มผใชชวตในพนทสาธารณะ๔๐ จำานวน

๒,๕๖๑คนแบงเปนเพศชาย๑,๖๓๐คนเพศหญง๙๓๑คนโดยพบจำานวนเพมมากกวาในป

๒๕๕๓สวนจำานวนคนไรบานถาวร๔๑ทมลนธพฒนาทอยอาศยสำารวจไวเมอตนป๒๕๕๓พบวา

มคนไรบานถาวรจำานวน๑,๐๙๓คนแยกเปนเพศชาย๙๒๒คนหญง๑๔๑คนเดก๓๐คน

ในจำานวนนมผสงอาย๑๔๒คนและมลกษณะเปนครอบครว๒๕ครอบครวนอกจากนในป๒๕๕๓

มลนธกระจกเงาไดทำาการสำารวจจำานวนผปวยขางถนนใน ๑๒ จดตามเสนทางถนนสายหลก

ในกรงเทพฯพบผปวยขางถนนจำานวน๒๒คนเปนชาย๒๐คนหญง๒คน

สภาพปญหาสำาคญของคนไรบานคอปญหาสขภาพและการเขาถงสวสดการขนพนฐานทควร

ไดรบแมวาหนวยงานของรฐจะมแนวทางการใหสทธประโยชนแกผใชชวตในพนทสาธารณะเชน

การคมครองสวสดภาพใหไดรบการฟนฟรางกาย จตใจ และพฒนาศกยภาพใหสามารถเขาถง

สทธขนพนฐานและมทางเลอกในการประกอบอาชพและการเสรมสรางศกยภาพในการประกอบ

อาชพ เพอใหมรายไดเพยงพอสำาหรบการมทพกอาศยเปนของตนเองแตเนองดวยขอจำากดของ

กลมคนเหลานโดยเฉพาะการขาดหลกฐานในการแสดงสถานภาพบคคล(บตรประชาชน และ

ทะเบยนบาน)รวมทงกฎเกณฑขอบงคบตางๆของหนวยงานภาครฐทำาใหกลมผใชชวตในพนท

สาธารณะไมสามารถเขาถงสทธเหลานได นอกจากน การมองกลมผใชชวตในพนทสาธารณะ

๓๙สมาคมเพศวถศกษาสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ,๒๕๕๕๔๐“ผใชชวตในพนทสาธารณะ”หมายถงกลมคนทใชชวตกนนอนและดำาเนนกจกรรมอนๆในชวตประจำาวนในพนทสาธารณะ โดยเปนคำาทใชแทนคำาวา“คนเรรอนจรจด”ซงเปนคำาทมนยของการเบยดขบอยในตว๔๑“คนไรบานถาวร”หมายถงผทพกอาศยในทสาธารณะโดยมเจตนาและพฤตกรรมการอยอาศยในพนทไมมความสามารถทจะ เขาถงทอยอาศยในรปแบบใดๆไดไมมบานเปนของตนเอง

114

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

อยางไมเหนคณคา และความสำาคญของความเปนมนษยเทาเทยมกบบคคลอนๆ ในสงคมทำาให

ปญหาเหลานไมสามารถแกไขได เนองจากการแกปญหาทมกเนนในการสงเคราะห จดระเบยบ

มากกวาการพฒนาคณภาพชวตสขภาพและสวสดการ

๗. กลมผมปญหาสถานะบคคล

ผมปญหาสถานะบคคลหมายถงบคคลทตกอยในสถานะไรรฐหรอไรสญชาต๔๒หรอไมมสถานะ

ทไดรบการรบรองอยางถกกฎเกณฑทางกฎหมายหรอระเบยบทเกยวของของประเทศไทย

ตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนราษฎรกฎหมายสญชาตกฎหมายคนเขาเมองและกฎหมาย

การทำางานของคนตางดาว รวมถงภาวการณไรสทธเสรภาพขนพนฐานตามบทบญญตในหมวด

๓ของรฐธรรมนญ๒๕๕๐ขอมลลาสดเมอ๔เมษายน๒๕๕๔ของสำานกบรหารการทะเบยน

กรมการปกครอง แสดงจำานวนผมปญหาสถานะบคคล ๔ กลม รวมทงสน ๓,๒๖๑,๐๕๘ คน

แบงเปน(๑) แรงงานขามชาตจากประเทศพมา ลาว กมพชา(มเลข๑๓หลกขนตนดวยเลข

๐๐)รวม๒,๕๘๑,๓๖๐คน(๒)ชนกลมนอยทเกดหรออาศยอยในประเทศไทยมานานแลวแตยง

ไมไดรบสญชาตไทยรวม๓๒๓,๐๘๔คน(๓)คนไรรฐ/ไรสญชาต/ไรรากเหงาหรอบคคลผไมม

สถานะทางทะเบยนซงกรมการปกครองไดเรมสำารวจตงแตวนท ๑กรกฎาคม๒๕๔๘จำานวน

๒๑๘,๕๓๘คนและ(๔)ผลภยในพนทพกพงชวคราวแถบชายแดนไทย-พมาทง๙แหงรวม

๑๓๘,๐๗๖คนซงกลมดงกลาวมกไมไดรบการปกปองคมครองจากรฐทำาใหอยในสภาพเปราะบาง

และมโอกาสสงทจะถกเอารดเอาเปรยบถกแสวงหาประโยชนและถกเลอกปฏบต

ดงนนภาวะคกคามความมนคงในชวตทสำาคญระดบปจเจกชนสำาหรบคนกลมน๔๓ คอ การขาด

สทธขนพนฐานในการดำารงชวตอยางเปนปกตเกอบทกดานไดแก(๑)สทธในการรบรองสถานะ

บคคลตามกฎหมาย(๒)สทธในการรกษาพยาบาลและบรการ(๓)สทธในการทำางานและไดรบ

การคมครองแรงงานตามกฎหมาย(๔)สทธในการศกษา(๕)สทธในการเขาถงกระบวนการยตธรรม

และ(๖)สทธในการเขาถงคณภาพชวตของมนษยอนๆไดแกสทธในการเดนทางออกนอกพนท

ทอาศยอย สทธในการเคลอนไหว สทธในการกอตงครอบครวตามกฎหมาย และสทธในการ

ครอบครองทรพยสน

๔๒คนไรสญชาต หมายถง สภาพทบคคลทไมมสญชาตของรฐใดรฐหนงในโลกนเลยจากเหตผลทตวเขาเองหรอบพการ หรอ กฎหมายเกยวกบสญชาตของประเทศตางๆสงผลใหคนเหลานนกลายเปน“คนไรรฐ”รวมทงกลายเปน“คนตางดาวทผดกฎหมาย” ของทกรฐในโลกน๔๓กฤตยาอาชวนจกล.(๒๕๕๔).การจดระบบคนไรรฐในบรบทประเทศไทย.ในสรยพรพนพงและมาลสนภวรรณ(บรรณาธการ), จดเปลยนประชากรจดเปลยนสงคมไทย.(หนา๑๐๔)นครปฐม:สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดล.

115

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

จดเนนของแผน

แผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะ ไดวางกรอบการดำาเนนงานในป ๒๕๕๖ ใหสอดคลองกบทศทาง

เปาหมายและยทธศาสตร๑๐ปสสส.(๒๕๕๕-๒๕๖๔)และแผนดำาเนนงาน๓ป(๒๕๕๕-๒๕๕๗)

โดยภายหลงกระบวนการทบทวนแผน รวมกบคณะกรรมการบรหารแผนคณะท ๒ และผแทนภาคหลก

ทเกยวของแลวไดกำาหนดจดเนนการดำาเนนงานของแผนในป๒๕๕๖ดงน

๑. พฒนาหรอสรางกลไกสนบสนนดานวชาการ และการจดการความร ใหกบภาคขบเคลอนงาน

ในแตละกลมประชากรเฉพาะเพอใหสามารถปรบใชองคความรในการพฒนานวตกรรมทนำาไปส

การลดความไมเปนธรรมทางสขภาพไดคมชดสามารถนำาไปขยายผลได

๒. ใหความสำาคญในการลดปจจยเสยงหลก โดยเฉพาะการลดการบรโภคยาสบ การลดการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอล การพนน และยาเสพตด ควบคกบการพฒนาคณภาพชวตในประชากร

กลมเฉพาะ

๓. สนบสนนการเชอมประสานและตอยอดกบการขบเคลอนงานอนๆของสสส.ทเกยวของไดแก

งานพฒนากจการเพอสงคมกองทนพฒนาดานสงคมและการใหเพอสงคมเพอสรางโอกาสในการ

หารายไดมาสนบสนนการดำาเนนงานพฒนาทจำาเปนของประชากรกลมเฉพาะตางๆ ใหมความ

มนคงยงขน

๔. รเรมความรวมมอในการพฒนาระบบขอมล ทสามารถแสดงและตดตามความเปลยนแปลงของ

สถานการณความไมเปนธรรมทางสขภาพในประชากรกลมตางๆโดยใชแนวทางทองคการอนามย

โลกแนะนำาเรองปจจยทางสงคมทกำาหนดสขภาพ(SocialDeterminantsofHealth:SDH)

๕. ใหความสำาคญกบการศกษาวเคราะหเพอเตรยมมาตรการรบมอกบผลกระทบดานสขภาพกบกลม

ประชากรเฉพาะอนสบเนองจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

วตถประสงคทวไป

เพอลดความไมเปนธรรมทางสขภาพในประชากรกลมเฉพาะ

วตถประสงคเฉพาะ

๑. สนบสนนการพฒนานวตกรรมทนำาไปสการลดความไมเปนธรรมทางสขภาพในประชากรกลมเฉพาะ

๒. เสรมสรางเจตคตและความเขาใจในคณคาของประชากรกลมตางๆทมความหลากหลายใหดำารง

อยรวมกนในสงคมอยางกลมกลน(InclusiveSociety)

๓. สงเสรมกลไกการพฒนาศกยภาพและคณภาพชวตของภาคเครอขายใหสามารถขบเคลอนการ

ทำางานไดอยางมประสทธภาพยงขน

116

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๔. พฒนาองคความรในการสรางสขภาวะใหกบประชากรกลมเฉพาะ ทสามารถนำาไปตอยอดสการ

พฒนานโยบายและกลไกการทำางานของหนวยงานตางๆ

เปาหมาย ๑ ปและตวชวด

๑. มนวตกรรม๔๔ทไดรบการพฒนาจนสามารถขยายผลลงสหนวยงานเจาภาพอยางนอย๑เรอง

๒. ไดนวตกรรมในขนทดลองใช๔๕ ทเกดจากกระบวนการทำางานของแผนงาน/โครงการเพมขน

อยางนอย๒ชด

๓. พฒนาผนำาการเปลยนแปลง(ChangeAgent) ทมภาวะการนำาทสามารถเชอมประสานในการ

ขบเคลอนเพอลดความไมเปนธรรมทางสขภาพของประชากรกลมเฉพาะจำานวน๓๐คน

๔.เกดชนงานสอสารทมคณภาพสามารถหนนเสรมการขบเคลอนการทำางานของภาคไดอยางเปน

รปธรรมอยางนอย๓เรอง

๕. เกดพนทสาธารณะตนแบบททกคนสามารถใชบรการไดอยางสะดวกและปลอดภยจำานวน๕แหง

เกดตนแบบทพกอาศยอยางนอย๓๐หลงทเออตอการดำารงชวตอสระและมความเหมาะสมกบ

สภาพสงคมแวดลอมเศรษฐฐานะสภาพพนทและขอจำากดของคนทพกอาศยอย(คนพการสงอาย

ฯลฯ)โดยเปนตนแบบทสามารถทำาซำาได

๖. เกดกลไกและกระบวนการเพอผลกดนนโยบายสงคมสวสดการทเออตอการสรางความเปนธรรม

ทางสขภาพในประชากรกลมตางๆอยางนอย๑ประเดน

๗. ไดแนวทางทชดเจนในการขบเคลอนการลดการบรโภคยาสบและ/หรอการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลในประชากรเฉพาะ๒กลม

๔๔นวตกรรมสำาหรบกลมประชากรกลมเฉพาะ หมายถง รปแบบ วธการการทำางานใหม การสรางสงแวดลอมหรอเงอนไขใหม การพฒนาผลตภณฑใหมทมมลคาทางสงคมเศรษฐกจหรอสงแวดลอมทเกดจากวถคดใหม(shiftingparadigm)หรออาจ ใหมจากการเปรยบเทยบกบสงทเคยม โดยทสามารถสรางการเปลยนแปลงสถานะของความไมเปนธรรมทางสขภาพในทาง ทดขนอยางเหนไดชดและสามารถนำาไปใชขยายผลไดกวางขวาง๔๕การวดและลำาดบขนของนวตกรรม(เบญจมาศ หลอสวรรณกล2550) ประกอบดวย1. การประดษฐคดคนนวตกรรม (Innovation) การแสวงหาทางเลอกในการแกปญหา อาจเปนการนำาของเกามาดดแปลงหรอปรบปรง เพอใหสามารถ แกปญหาและทำาใหมประสทธภาพมากขนหรออาจเปนการคดขนใหมทงหมดกไดนวตกรรมอาจอยในรปแบบตางๆกนเชน อาจมลกษณะเปนแนวความคดหลกการแนวทางระบบรปแบบวธการกระบวนการเทคนคหรอสงประดษฐและเทคโนโลย 2.การทดลองใช(Experimentation)ประกอบดวย1)การทดลองใช2)การประเมนผล3)การปรบปรงแกไข3.การเผยแพร ขยายผล(Dissemination)1)เผยแพรโดยใหผมอำานาจในการกำาหนดนโยบาย2)เผยแพรสตวผใชโดยตรง3)เผยแพรแบบ ผานตวกลางทำาหนาทเชอมระหวางกลมผทตองการเผยแพรนวตกรรมกบผทตองการใชนวตกรรม

117

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

แนวทางการดาเนนงาน

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายตามตวชวดทกำาหนดไวแผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะ

จงไดกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานดงน

๑. พฒนาองคความร ทนำาไปสการผลกดนนโยบายและกฎหมาย ทสามารถนำาไปบงคบใชและ

กอประโยชนในการสรางสขภาวะของประชากรกลมเฉพาะไดจรง

๒.สนบสนนการทำางานของภาคหลกใหเพมขดความสามารถ ในการดำาเนนการขบเคลอนงานตาม

เปาหมายเฉพาะกลม พรอมทงเชอมประสานใหเกดการเชอมโยงและสนบสนนการดำาเนนงาน

ระหวางภาคหลกในแตละกลมประชากรในประเดนขบเคลอนทมรวมกน

๓. สนบสนนกลไกดานวชาการการจดการความรและนวตกรรมสรางสขของกลมประชากรเพอให

มความคมชดสามารถขยายผลเขาสระบบและกลไกหลกของสงคมโดยมงเนนทระบบสวสดการ

สงคมระบบสขภาพและกลไกการปกครองสวนทองถน

๔.พฒนางานสอสารสาธารณะรวมกบภาคและนกสรางสรรคสอเพอหนนเสรมใหประชากรกลมเฉพาะ

ทกกลม เกดความเชอมนในพลงและคณคาในตนเอง พฒนาขดความสามารถในการสอสาร

สาธารณะรวมถงการสรางเครอขายวชาชพดานการสอสารทมความเขาใจอยางลกซงผลตชนงาน

สอสารทมประสทธภาพสรางการเปลยนแปลงในสงคม

๕. ประสานเชอมโยงการขบเคลอนงานของประชากรกลมเฉพาะกบชองทางการหารายไดหรอระดม

ทนทางสงคมอาทกจการเพอสงคมกองทนพฒนาดานสงคมและการใหเพอสงคม

๖. รเรมความรวมมอในการพฒนาระบบขอมล ทสามารถแสดงและตดตามความเปลยนแปลงของ

สถานการณความไมเปนธรรมทางสขภาพระหวางประชากรกลมตางๆ

กลมแผนงาน

แผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะประกอบดวย๔กลมแผนงานซงแตละกลมแผนงานมภารกจโดย

สงเขปดงน

๑. กลมแผนงานพฒนาคณภาพชวตและนวตกรรมสำาหรบประชากรกลมเฉพาะ

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑.๑ สนบสนนคนหาหรอสรางกลไกสนบสนนดานวชาการการจดการความรและการพฒนา

นวตกรรมเพอลดความไมเปนธรรมทางสขภาพใหคมชด มบทบาทในการเปนพเลยงให

คำาปรกษาแนะนำาดานวชาการสำาหรบผขบเคลอนงานประชากรกลมเฉพาะกลมตางๆ

๑.๒ สนบสนนการคนหาและพฒนานวตกรรมสรางสขและสรางพนทการเรยนรเรองตางๆทม

ความพรอมสามารถขยายผลไดเชนการสรางสภาพททำางานทปลอดภยจากการถกคกคาม

118

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ทางเพศสถานประกอบการ/สหภาพแรงงานตนแบบในการจดระบบสขภาพความปลอดภย

ในททำางานการสรางนวตกรรมเพอลดตนทนการผลตของกลมตำาบลนำารองเรององคกร

การเงนทองถนเพอการพฒนาสมมาชพ

๑.๓ สนบสนนการขยายผลนวตกรรมสรางสขของประชากรกลมเฉพาะสเจาภาพหลกเชนการ

ผลกดนใหมงบกองทนสงเสรมสขภาพและปองกนโรคของสำานกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาต หรองบประมาณจากองคกรปกครองสวนทองถน เขามาเปนสวนสนบสนนการ

ตอยอดหรอขยายผลนวตกรรมทพฒนาขน

๑.๔ ประสานเครอขายนกวชาการเพอจดการความรทมอยแลวใหพรอมใชในการขยายผล

วจยสรางองคความรใหมทจำาเปนและตอบสนองการทำางานในกลไกตางๆ และผลกดน

นโยบาย เชน ศกษาสถานการณความไมเปนธรรมทางสขภาพของประชากรกลมเฉพาะ

จดการความรเรองการเตรยมความพรอมของผใหญวยแรงงานไปจนถงผสงอายทวไป

ใหมความพรอมในการเตรยมตวสการเปนผสงอายทมศกยภาพ(ActiveAging)

๑.๕ สนบสนนการพฒนาคณภาพชวตของประชากรกลมเฉพาะ และการขยายแนวรวมไปยง

หนวยงานและเครอขายคนทำางานทเกยวของทงภาครฐภาควชาการและเอกชน เพอ

สนบสนนและเสรมพลงใหกบเครอขายในการลดความไมเปนธรรมทางสขภาพ

๑.๖ เชอมประสานและตอยอดการทำางานประชากรกลมเฉพาะกบการพฒนากจการเพอสงคม

กองทนดานการพฒนาสงคม และการใหเพอสงคม เพอสรางโอกาสในการหารายไดมา

สนบสนนการดำาเนนงานพฒนาทจำาเปนของประชากรกลมเฉพาะตางๆ ใหมความมนคง

ยงขนเชนการเพมโอกาสการสรางอาชพและขยายเครอขายการประกอบอาชพเปนกจการ

เพอสงคมของคนพการ

แผนงานโครงการหลก

ประกอบดวยแผนงานพฒนาคณภาพชวตผสงอาย/แผนงานคณภาพชวตแรงงาน/แผนงานสราง

เสรมสมรรถนะบคคลและสภาพแวดลอมเพอการดำารงชวตในสงคมทพงพาตนเองได/ แผนงาน

สรางเสรมสขภาวะมสลมไทย/แผนงานสขภาวะผหญงและความเปนธรรมทางเพศ/แผนงานพฒนา

คณภาพชวตกลมผมปญหาสถานะบคคล/โครงการดานการพฒนาสงคม/โครงการขบเคลอนสงคม

ไทยสวฒนธรรมการใหเพอสงคมและการสรางเสรมสขภาวะประชากรกลมเฉพาะอนๆ

๒. กลมแผนงานพฒนาศกยภาพภาคและการสอสารสาธารณะ

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๒.๑ สงเสรมและพฒนาศกยภาพภาคหลก โดยประเมนความตองการในการพฒนาศกยภาพ

เครอขายคนทำางานทงดานทกษะการบรหารจดการกระบวนการคดวเคราะหหรอจดการ

ความรและสนบสนนการแลกเปลยนเรยนรของคนทำางานและนกวชาการรวมทงพฒนา

119

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

เครอขายของภาคคนทำางาน เพอเสรมพลงใหสามารถขบเคลอนการทำางานไดอยางม

ประสทธภาพและใหองคกรภาคมความเขมแขงเปนหนวยเรยนรทสำาคญของสงคม

๒.๒ สนบสนนใหเกดการสอสารสาธารณะเพอสรางความตระหนกในการสรางสขภาวะของกลม

ประชากรเปาหมาย ดวยการพฒนาสอใหมประสทธภาพสามารถหนนเสรมการทำางาน

ขบเคลอนสขภาวะของภาค และสรางการเรยนรของเครอขายวชาชพดานการสอสารทม

ความเขาใจอยางลกซงกบกลมประชากรเฉพาะมกระบวนการผลตสอทประณตสรางการ

เรยนรรวมกนระหวางนกสอสารกบภาครวมทงใหความสำาคญกบการพฒนาศกยภาพภาค

เครอขายในการกำาหนดประเดนการสอสารทคมชดเพอการปรบเปลยนการรบรของสงคม

และประชาชนทวไป

แผนงานโครงการหลก

ประกอบดวยโครงการเสรมสรางภาวะการนำาเพอสรางความเปนธรรมทางสขภาพ/โครงการพฒนา

นวตกรรมและการดำาเนนงานกระบวนการสรางสอสรางสรรคดวยความเขาใจเชงลกสำาหรบกลม

ประชากรเฉพาะผานเครอขายนกสรางสรรคเพอสงคมและโครงการอนๆ

๓. กลมแผนงานพฒนาสภาพแวดลอมทางกายภาพใหสอดคลองกบการดำาเนนชวตและสขภาพ

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๓.๑ สงเสรมภาคหลกใหมการพฒนานวตกรรม ดานการปรบสภาพแวดลอมทางกายภาพให

สอดคลองกบประชากรเปาหมายในพนทตนแบบ เชน เกดพนทตนแบบในโรงพยาบาล

โรงเรยนมสยดวดสนามเดกเลนทางเดนเทารถโดยสารสาธารณะศนยพกคนไรบาน

ทสามารถนำาเสนอเพอการเรยนรสสาธารณะได

๓.๒ สงเสรมกลไกพฒนาองคความร ทงดานการออกแบบ ศกษาสถานการณและประโยชน

ของประชากรกลมเฉพาะและสงคมทจะไดจากการปรบสภาพแวดลอมทางกายภาพ เพอ

นำามาผลกดนใหเกดนโยบายสาธารณะ

๓.๓ สนบสนนการขยายเครอขายความรวมมอในการผลกดนใหเปนประเดนสาธารณะทงการ

แลกเปลยนเรยนร พฒนาองคความร และรวมลงทนเรองการปรบสภาพแวดลอมทาง

กายภาพใหสอดคลองกบการดำาเนนชวตของกลมประชากร จากหนวยงานทเกยวของ

ทงภาครฐและเอกชน เชน การสนบสนนหนวยงานดานการปรบสภาพแวดลอมและ

เทคโนโลยสำาหรบผพการและผสงอายภายใตกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยประสาน

สมาคมสถาปนกสยามฯเพอเปนหนวยจดการการออกแบบประสานองคการบรหารสวน

ตำาบลเพอสนบสนนงบประมาณระดบพนทในการปรบปรง

๓.๔ สนบสนนการสรางกระแสการรบรในวงกวางเพอใหประชาชนทวไปเกดความตระหนก

เหนประโยชนในการปรบสภาพแวดลอมทางกายภาพใหเออตอการใชชวตในสงคมของ

120

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

กลมประชากรตางๆ ทงการปรบโครงสรางทางกายภาพและการแกปญหาความเสยงทาง

กายภาพอยางงายโดยประชาชนเอง

๓.๕ สนบสนนใหเกดการประกวดพนทสาธารณะหรอจงหวดตนแบบทเออตอการดำารงชวต

อสระของผพการและผสงอาย เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร วธประสานเครอขาย

ประสานงบประมาณระหวางหนวยงานระดบจงหวดเพอใหเกดการขยายผลบทเรยนทด

ในวงกวาง

แผนงานโครงการหลก

ประกอบดวยโครงการพฒนาสภาพแวดลอมทางกายภาพเพอคนทงมวลโครงการพฒนาเครอขาย

ขบเคลอนงานความพการเปนศนยโครงการความรวมมอกบหนวยงานภายใตกระทรวงวทยาศาสตร

และเทคโนโลย

๔. กลมงานวชาการและการสนบสนนการขบเคลอนทางนโยบาย

๔.๑ สนบสนนการพฒนาขอมลบงชความเหลอมลำาของประชากรกลมตางๆสำาหรบใชเปนฐาน

งานวชาการเพอการตดสนใจเชงนโยบายและตดตามความเปลยนแปลงของสถานการณ

ความไมเปนธรรมทางสขภาพระหวางประชากรกลมตางๆโดยใชแนวทางทองคการอนามย

โลกแนะนำาเรองปจจยทางสงคมทกำาหนดสขภาพ

๔.๒ สนบสนนการจดกระบวนการทบทวนวางยทธศาสตรและเปาหมายทตองการบรรลในแตละ

กลมประชากรโดยในป๒๕๕๖นเนนเรองผพการผสงอายแรงงานและมสลมไทย

๔.๓ สนบสนนงานวชาการการพฒนาองคความรการถอดบทเรยนการทำางานเพอนำาไปสการ

ผลกดนนโยบายใหเกดการบงคบใชกฎหมายและใหสามารถขบเคลอนงานดานตางๆได

อยางมประสทธภาพเชนงานวชาการเพอสนบสนนกลไกบงคบใชกฎหมายนโยบายการออม

การศกษากลไกการบรหารจดการรายไดจากสลากกนแบงรฐบาลเพอการพฒนาสงคม

การศกษาเรองผลกระทบของตอสขภาพของประชากรกลมตางๆ

๔.๔ สนบสนนกระบวนการผลกดนนโยบายและกฎหมายทสำาคญสงผลกระทบสงตอประชากร

กลมเฉพาะเชนกองทนพฒนาสงคมการบรจาคเพอสงคมความปลอดภยในการทำางาน

พระราชบญญตประกนสงคมรวมถงสนบสนนการวางแผนการตดตามประเมนการขบเคลอน

นโยบายตางๆ

๔.๕ สนบสนนโอกาสในการสรางเงนทนสำาหรบการทำางานดานสงคมเพอการดำาเนนงานดาน

สงคมอยางยงยน ผานการสรางกลไกความรวมมอการขบเคลอนกองทนดานการพฒนา

สงคมของภาคเครอขายททำางานเกยวของกบกลมประชากรเฉพาะเชนเดกและเยาวชน

ผหญง ผสงอาย ผพการ ครอบครว และกลมประชากรอนทเกยวของ รวมถงการสราง

กระแสเรองวฒนธรรมการใหเพอสงคมทเปนการใหแบบมสวนรวม เปนระบบ พลงของ

121

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

การใหจะสรางการเปลยนแปลงทดขนทงกบผใหผรบและสงคมโดยรวมเพอสนบสนน

กลไกการทำางานพฒนาสงคมเชนองคกรสาธารณประโยชนและองคกรอสระทใหบรการ

สาธารณะใหมความมนคงยงยน

๔.๖ สนบสนนใหเกดกลไกการตดตามกำากบประเมนผลทมประสทธภาพโดยพฒนาระบบขอมล

ตดตามความกาวหนาในการดำาเนนการการขบเคลอนในประเดนสำาคญเพอสะทอนการ

ทำางานใหสามารถปรบการดำาเนนงานใหมประสทธภาพยงขน

แผนงานโครงการหลก

ประกอบดวย แผนงานพฒนาคณภาพชวตผสงอาย/แผนงานคณภาพชวตแรงงาน แผนงาน

สรางเสรมสขภาพคนพการฯแผนงานสรางเสรมสขภาวะมสลมไทยแผนงานสขภาวะผหญงและ

ความเปนธรรมทางเพศ โครงการพฒนาคณภาพชวตกลมผมปญหาสถานะบคคล โครงการ

ขบเคลอนสงคมไทยสวฒนธรรมการใหเพอสงคมโครงการพฒนาและขบเคลอนกองทนดานการ

พฒนาสงคม

ภาคหลก

หนวยงานภาครฐไดแกกระทรวงสาธารณสขกระทรวงศกษาธการกระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษยกระทรวงแรงงานกระทรวงยตธรรมกระทรวงการคลงสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

สถาบนการศกษาองคกรปกครองสวนทองถนสำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาตสถาบนวจยระบบ

สาธารณสข สถาบนสรางเสรมสขภาพคนพการ วทยาลยราชสดา สถาบนวศวกรรมฟนฟสมรรถภาพและ

เทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก สำานกงานสรางเสรมกจการเพอสงคมแหงชาต สถาบนพฒนาวสาหกจ

ขนาดกลางและขนาดยอมสถาบนพฒนาองคกรชมชนสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยสำานกงาน

สภาความมนคงแหงชาต

ภาคประชาสงคม ภาคเอกชน และอนๆ อาท มลนธเพอเดกพการ เครอขายศลปะดนตรคนพการ

สมาคมลามภาษามอไทย สมาคมพยาบาลเวชปฏบตทางตา สถาบนคนตาบอดเพอการวจยและพฒนา

สมาคมคนหหนวกแหงประเทศไทยสมาคมคนหหนวกระดบภมภาคDisabledPeoples’InternationalAsia-

PacificRegionสถาบนChangeFusionสมาคมสถาปนกสยามมลนธผหญงมลนธเพอนหญงมลนธหญง

ชายกาวไกลมลนธธรนาถกาญจนอกษรศนยสงเสรมและพฒนาสทธผหญงศนยฝกอบรมโครงการผหญง

เพอสนตภาพและความยตธรรมศนยการศกษาและพฒนาสทธมนษยชนสมาคมเพศวถศกษาหนวยจดการ

ความรเรองความรนแรงในครอบครว สมาคมสงเสรมสทธชมชนสมาคมสงเสรมสถานภาพสตรฯ สมาคม

บณฑตสตรทางกฎหมายแหงประเทศไทยฯมลนธเพอนเยาวชนเพอการพฒนาเครอขายสตรชนเผาเครอขาย

ผหญงพลกโฉมประเทศไทยมลนธสรางสขมสลมไทยชมรมผนำาสขภาวะมสลมไทยเครอขายชมชนรกษ

สขภาวะ มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย มลนธพฒนาทอยอาศย สมาคมวถทางเลอกเพอการ

พฒนาทยงยนศนยวชาการและศนยประสานงานแรงงานนอกระบบสถาบนการเงนหอการคาจงหวดสมาคม

122

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ผประกอบการสภาอตสาหกรรมฯคณะกรรมการสมานฉนทนแรงงานไทยเครอขายเกษตรกรรมทางเลอก

และเกษตรกรพนธสญญามลนธพพธภณฑแรงงานไทยมลนธศภนมตแหงประเทศไทยศนยประสานงาน

การรณรงคเพอแรงงานไทยสมาคมครอบครวศกษาแหงประเทศไทยเครอขายสอมวลชน

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานพฒนาคณภาพชวตและนวตกรรมสำาหรบประชากร ๑๔๐ กลมเฉพาะ

๒. กลมแผนงานพฒนาศกยภาพภาคและการสอสารสาธารณะ ๑๐

๓. กลมแผนงานพฒนาสภาพแวดลอมทางกายภาพใหสอดคลองกบ ๑๐ การดำาเนนชวตและสขภาพ

๔.กลมงานวชาการและการสนบสนนการขบเคลอนทางนโยบาย ๒๐

รวม ๑๘๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

123

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๖แผนสขภาวะชมชน

สถานการณและแนวโนม

แผนสขภาวะชมชนยงคงยดทศทางเปาหมายและยทธศาสตรระยะ๑๐ป(พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๖๔)

ของกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ภาพรวมของเปาหมายและตวชวดของแผน สขภาวะชมชน

ในระยะ๓ปโดยในแผนการดำาเนนงานป๒๕๕๖ไดมการปรบแนวทางการดำาเนนงานอนเนองจากการสรป

บทเรยนของภาคและเครอขายผลการประเมนภาพรวมของแผนสขภาวะชมชนป๒๕๕๒-๒๕๕๔และ

ผลการประเมนระดบโครงการโดยมสถานการณและแนวโนมทสำาคญดงน

๑. เครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย๔๖มการทำางานรวมกนมาอยางตอเนองกวา๓ปไดสรางฐาน

(Platform)ทมความพรอมในการบรณาการภารกจและกจกรรมกบแผนภายในสสส.ตามขอชแนะ

ของคณะผประเมนแผนสขภาวะชมชนวาควรใหความสำาคญกบการทำางานเชงการบรณาการกน

ภายในองคกรทงภารกจและการจดการ โดยเฉพาะการบรณาการกบแผนทมการดำาเนนการเพอ

ลดปจจยเสยงทางสขภาพเชนการลดการบรโภคยาสบทกลบมแนวโนมเพมขนการบรโภคอาหาร

ทปลอดภยและไมบรโภคเกนรวมถงกลมประชากรทมความเปราะบางเชนเดกเยาวชนผสงอาย

คนยากจนทปวยแลวถกทอดทง

๒.แผนสขภาวะชมชนไดใชยทธศาสตรการขบเคลอนดวยการคนหาทนและศกยภาพของพนทมาเปน

เงอนไขในการพฒนาขบวนการสรางเสรมสขภาวะชมชนอยางตอเนองตงแตป ๒๕๕๓ ซงคณะ

ผประเมนเหนวาเปนทศทางทถกตองทควรจะดำาเนนการตอไปอยางตอเนอง โดยคณะผประเมน

ไดเสนอแนะใหแผนสขภาวะชมชนมการพฒนาศกยภาพชมชนทองถนดานการเผชญกบภาวะ

คกคามหรอวกฤตทงทเปนปญหารวมในระดบชาตและปญหาเฉพาะบรบทซงจากประสบการณ

และการสรปบทเรยนของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยกสอดคลองกบขอแนะนำาของ

ผประเมนนนหมายความวาแผนสขภาวะชมชนจะตองออกแบบการดำาเนนงานใหครอบคลมถง

การจดการกบภาวะวกฤตทชมชนเผชญอยในปจจบนและอนาคตเชนการจดการภยพบตความรนแรง

ในสงคมคณภาพการศกษา

๔๖เครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย หมายถง ภาคเครอขายทรวมขบเคลอนงานสขภาวะชมชนและไดรบการสนบสนน งบประมาณจากแผนสขภาวะชมชนซงประกอบดวยศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตและสมาชกในเครอขายเครอขาย จงหวดนาอยสถาบนการศกษาและองคกรชมชน

125

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๓. การเหนโอกาสในการบรณาการเพอสานพลงของภาคยทธศาสตร โดยเฉพาะภาคยทธศาสตร

ทมภารกจและการดำาเนนงานสนบสนนการพฒนาในเชงพนทและมเปาหมายเพอสนบสนนและ

สงเสรมการจดการตนเองของชมชนทองถนเชนการขบเคลอนของกองทนหลกประกนสขภาพ

ตำาบลกบตำาบลสขภาวะ(ตำาบลนาอย) การจดการภยพบตโดยชมชนทองถน กองทนสวสดการ

ชมชนกบการดแลสขภาพชมชนเกษตรกรรมยงยนกบอาหารปลอดภยการลดภาวะโลกรอนกบ

การจดการขยะการจดการภยพบตโดยชมชนทสนบสนนโดยสถาบนพฒนาองคกรชมชน(องคการ

มหาชน)

จดเนนของแผน

การดำาเนนงานของแผนสขภาวะชมชนป๒๕๕๖ยงคงอยในกรอบของแผนสขภาวะชมชนป๒๕๕๕-

๒๕๕๗โดยกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานใหตอบสนองตอสถานการณและแนวโนมทกลาวมาขางตนการ

ดำาเนนงานในป๒๕๕๖จงมจดเนน๖ประการดงน

๑. สบเนองมาจากการทเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย ไดกำาหนดเปาหมายรวมในการ

ขบเคลอนนโยบายสาธารณะ ๗ ประเดน๔๗ โดยมองคกรปกครองสวนทองถนในเครอขายเปน

เจาภาพหลกในขบเคลอนและผลกดนใหเกดปฏบตการในพนทของตน อนสงผลตอสขภาวะของ

กลมตางๆในชมชนอยางกวางขวางจงเปนโอกาสทแผนสขภาวะชมชนจะใชศกยภาพของเครอขาย

รวมสรางชมชนทองถนนาอยเปนฐาน ในการประสานเชอมโยงทงความเชยวชาญเฉพาะเรอง

เฉพาะประเดนจากแผนตางๆภายในสสส.เพอรวมกนรณรงคใหมปฏบตการสรางเสรมสขภาพ

และการปรบเปลยนพฤตกรรมของประชาชนในพนทของเครอขาย รวมถงการผลกดนใหมการ

กำาหนดเปนแนวทางการดำาเนนงานหรอนโยบายสาธารณะของทองถนและของจงหวด

๒. บทเรยนของแผนสขภาวะชมชนทไดสนบสนนการพฒนาระบบขอมลตำาบลและมการใชขอมล

ในกระบวนการตดสนใจของผนำาชมชนทงทเปนผนำาทองถนทองทกลมและภาคประชาชนโดย

ในกระบวนการเนนเรองการเรยนรของผนำาและประชาชนจากขอมลตงแตระดบครวเรอนหมบาน

หรอชมชน และตำาบล ไดสรางความตนตวใหผนำาใชขอมลในกระบวนการตดสนใจ รวมถงแผน

สขภาวะชมชนไดมการรณรงคดวยการกระตนใหมการศกษาดงานทเกยวกบการใชขอมลในการ

ตดสนใจของผนำาอยางตอเนองเพอสรางวฒนธรรมการใชความรใหเกดขนในองคกรปกครองสวน

ทองถนและผนำาชมชนแผนสขภาวะชมชนจงจะใชโอกาสนในการสนบสนนใหมการพฒนาระบบ

ขอมลตำาบลของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยใหเปนเครองมอในการกระตนชมชนทองถน

กำาหนดทศทางการพฒนาสขภาวะอยางสมเหตสมผลและมการลงทนในการพฒนาอยางคมคา

ทงทใชงบประมาณจากภาครฐและเงนของชมชนเองกตามซงหมายรวมถงการลดปจจยเสยงทาง

สขภาพทบงชถงความสขของประชาชนในชมชน

๔๗ประกอบดวย๑)การบรหารจดการทองถนแบบมสวนรวม๒)การจดการสวสดการสงคมโดยชมชน๓) เกษตรกรรมยงยน ๔)การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม๕)การเรยนรของเดกและเยาวชน๖)การดแลสขภาพชมชนและ๗)การ จดการภยพบต

126

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓.การสรางความรวมมอกบสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษามความจำาเปนมากยงขนเนองจาก

สถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษามทกษะและความสามารถในการสรางและจดกระบวนการ

จดการความรจากปฏบตการในพนทและสงเคราะหเปนองคความรทชมชนทองถนไดนำาไปใชใน

การปรบวถชวตอยางสมเหตสมผลและขยายกลมหรอเครอขายอยางรทนขอจำากดของแตละบรบท

แผนสขภาวะชมชนจงใหความสำาคญกบการสนบสนนใหมกลไกการวจยและพฒนาสขภาวะภายใน

สถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาทมสมรรถนะในการสรางนกวจยของตนเองนกวจยในพนท

พฒนาโจทยการวจยทมาจากความจำาเปนตอการใชขอคนพบโดยชมชนทองถนพฒนาเครองมอ

ทอำานวยความสะดวกในการเรยนรรวมกนของคนในชมชน และรวมเปนผสนบสนนวชาการใน

ขบวนการขบเคลอนนโยบายสาธารณะเพอสขภาพทกระดบของเครอขายรวมสรางชมชนทองถน

นาอย

๔.แผนสขภาวะชมชนไดสนบสนนใหเกด“ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมต”และปฏบตการท

เรยกวา “แหลงเรยนร” ใหมการดำาเนนงานจนเกดการเปลยนแปลงดานการสรางเสรมสขภาวะ

อยางชดเจนและมการขยายการดำาเนนงานเหลานนดวยการจดการเรยนรวมกนของแกนนำาโดย

การศกษาดงาน การบอกเลาตอกนมา และบางสวนจากการจดกจกรรมรณรงคของหนวยงาน

ทงภาครฐและเอกชนดวยวธการสอสารทกลาวมานน สงผลใหปฏบตการดๆ ในชมชนไดขยาย

ขอบขายจากพนทของตนเองไปสภายนอกชมชน แผนสขภาวะชมชนจะสนบสนนใหเครอขาย

สอสารมวลชนไดเขาไปเรยนรจากแหลงเรยนรจนเชอมนในศกยภาพของชมชนทองถนในการ

จดการสขภาวะของตนเองได อนจะสงผลตอมมมองในการนำาเสนอขาวสารของสอมวลชนอยาง

ตอเนองและเรองการจดการสขภาวะโดยชมชนเองจะไดมพนทในการสอสารโดยสอมวลชนแขนง

ตางๆ อยางกวางขวาง ซงเปนกระบวนการหนงทจะทำาใหเกดการขยายผลในเชงพนทและขยาย

แนวคดในการจดการสขภาวะ

๕. ในป๒๕๕๘ขอตกลงของประชาคมอาเซยนจะมผลตอประเทศไทยโดยเฉพาะการเตรยมการทจะ

มการทำางานรวมกน การประกอบอาชพรวมกน การใชบรการสาธารณะทตองรองรบประชากร

ในประชาคมอาเซยนและดานการดแลสขภาพจะมความซบซอนมากยงขนแผนสขภาวะชมชน

จงจะใหความสำาคญกบการสรางความตระหนกและกระตนใหเครอขายไดมการปรกษาหารอถงการ

ปรบตวและเตรยมประชาชนในพนทของตนเอง

๖. การบรณาการภารกจและกจกรรมภายในสสส.และภาคยทธศาสตรเปนทศทางทแผนสขภาวะ

ชมชนใหความสำาคญโดยเฉพาะการทำาหนาทเปนผรวมออกแบบขบวนการขบเคลอนในระดบ

ตำาบลและจงหวดทเปนการพฒนาเชงระบบทผกโยงเขาไปในภารกจภายในโครงสรางขององคกร

ในพนทรวมถงการรวมกบแผนอนในการกำาหนดแนวทางการขบเคลอนและรณรงคในระดบพนท

และผลกดนใหเปนระเบยบวาระสำาคญของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย 127

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

วตถประสงค

๑. เพอสนบสนนและสงเสรมใหมศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตทมศกยภาพในการเปนกลไก

ขบเคลอนเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย

๒.เพอสงเสรมและสนบสนนศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตใหมการพฒนาตอยอดทนและ

ยกระดบความรสการเปนศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนทมความชำานาญเฉพาะประเดน

๓.เพอสนบสนนสถาบนวชาการใหมการจดตงกลไกการจดการงานวจยและพฒนาสขภาวะชมชนทม

การบรณาการรวมกบศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนและศนยเรยนรดานการจดการ

สขภาวะสมต

๔. เพอสนบสนนใหเกดกลไกในระดบพนทในการทำาหนาทเปนฐานในการบรณาการการพฒนาสขภาวะ

เฉพาะเรองเฉพาะประเดน

๕. เพอสนบสนนการสรางและการจดการความรทใชในกระบวนการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอ

สขภาพและการจดการสขภาวะชมชนทงในระดบตำาบลระดบจงหวดและระดบเครอขายรวมถง

หนนเสรมการขบเคลอนนโยบายการกระจายอำานาจใหองคกรปกครองสวนทองถน

๖. เพอสนบสนนใหเกดกระบวนการทบทวนตวชวดทเกยวกบความเขมแขงของชมชนทองถนและ

สรางการเรยนรจนเกดการยอมรบและกำาหนดเปนเปาหมายพฒนาสขภาวะของทกภาคสวน

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

๑.องคกรปกครองสวนทองถนทมการพฒนาระบบการจดการสขภาวะชมชนมศกยภาพในการทำาหนาท

เปนศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตไมนอยกวา๒๕แหง

๒. ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน จำานวนไมนอยกวา

๕๐๐แหง เปนเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยททำาหนาทพฒนาระบบการเรยนรรวมกน

และนำาไปสการปรบแนวคดในการจดการตนเองของชมชนทองถนในการดำาเนนกจกรรมดานการ

สรางเสรมสขภาวะดวยวธการทเหมาะสมตามบรบททางสงคมวฒนธรรมและสภาพภมนเวศของ

แตละพนท

๓.ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตรวมเปนเครอขายกบสถาบนวชาการในการทำาหนาทสราง

และพฒนาชดองคความรดานการจดการสขภาวะตามความชำานาญเฉพาะและยกระดบไปเปน

ศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนจำานวน๒แหง

๔.องคกรปกครองสวนทองถนองคกรชมชนหนวยงานภาครฐและภาคยทธศาสตรรวมพฒนากลไก

และระบบการทำางานรวมกนในระดบจงหวดตอเนองจากจำานวน ๑๗ จงหวดและดำาเนนการในป

๒๕๕๖อก๔จงหวด

128

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๕. สถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาจำานวน๑แหงมระบบและกลไกการจดการงานวจยและ

พฒนาสขภาวะชมชนรวมกบศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน

๖. เกดชดองคความรดานการจดการระบบสขภาวะชมชนทมการใชกระบวนการเรยนรและการขบเคลอน

นโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย๔๘ และเครอขาย

เฉพาะประเดนในระดบจงหวดจำานวนไมนอยกวา๒ประเดน

๗.เครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยมศกยภาพในการผลกดนใหมการกำาหนดนโยบายสาธารณะ

ระดบเครอขายทมการบรณาการการขบเคลอนนโยบายกบภาคยทธศาสตรและแผนอนๆในสสส.

และนำาไปสการปฏบตใน๗เรอง๔๙เรองละ๒ประเดน

๘. เครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยทำาหนาทเปนฐานในการลดปจจยเสยงทางสขภาพและลด

ความเสยงทางสขภาพในกลมประชากรทมความเปราะบางโดยบรณาการการดำาเนนงานกบแผนท

เกยวของอยางนอย๕เรอง๕๐ในศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะชมชนสมตอยางนอย๒๐แหง

๙. เกดชดองคความรทนำาไปใชในกระบวนการเรยนรและผลกดนนโยบายการกระจายอำานาจใหองคกร

ปกครองสวนทองถนและการเสรมสรางความเขมแขงของชมชน

๑๐.เกดแนวทางหรอรปแบบการบรณาการภารกจและการทำางาน๕๑รวมกนภายในสสส.และภาคยทธศาสตร

กรอบการดาเนนงานของแผน

ประกอบดวย ๔ แผนงาน คอ แผนงานสนบสนนการจดการเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย

แผนงานพฒนาศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน แผนงานสงเสรมการจดการความรและสราง

องคความรและแผนงานพฒนานโยบายสาธารณะและการรณรงคโดยมรายละเอยดแนวทางการดำาเนนงาน

เปาหมายและตวชวดทเปนการตอเนองจากการดำาเนนงานป๒๕๕๕ดงน

๑. แผนงานสนบสนนการจดการเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย

เปนการสนบสนนการเรยนรรวมกนเพอยกระดบเปนศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมต

ททำาหนาท๒ประการคอ๑)สรางกระบวนการเรยนรรวมกนของผนำาชมชนทงในชมชนและเครอขาย

และ๒)เปนกลไกการขบเคลอนและจดการเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยและบรณาการ

ขามเครอขายโดยมกจกรรมทสำาคญดงน

๔๘ประกอบดวย ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตและสมาชกในเครอขาย ศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน และสมาชกในเครอขายและจงหวดนาอยทไดรบการสนบสนนผานสำานกสนบสนนสขภาวะชมชนรวมถงผรบผดชอบโครงการ และชดโครงการทไดรบการสนบสนนจากแผนสขภาวะชมชน๔๙ประกอบดวย๑)การบรหารจดการทองถนแบบมสวนรวม๒)การจดการสวสดการสงคมโดยชมชน๓) เกษตรกรรมยงยน ๔)การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม๕)การเรยนรของเดกและเยาวชน๖)การดแลสขภาพชมชนและ๗)การ จดการภยพบต๕๐หวของานบรณาการในปงบประมาณ๒๕๕๖จำานวน๕เรองไดแกการควบคมยาสบการควบคมเครองดมแอลกอฮอลอบตภย อาหารและเดกและเยาวชน๕๑พฒนาสการเปนนวตกรรม

129

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

(๑) การสรปบทเรยนเปนระบบและชดความรจากการปฏบตจรงของทกแหลงเรยนรทแสดงใหเหน

ศกยภาพในภาพรวมของตำาบลและแตละแหลงเรยนรแสดงใหเหนถงแนวคดหรอหลกการ

สำาคญวธการทำางานและการจดการปจจยทจำาเปนในการทำางาน เชนการจดการคนทเปน

แกนนำาและผปฏบต การจดการงานและกจกรรมของแหลงเรยนร การจดการขอมลความร

ทมาออกแบบหรอหนนเสรมงานและกจกรรม การจดการความสมพนธเชอมโยงกบแหลง

เรยนรอนเครอขายหรอหนวยงานองคกรอนทมาหนนเสรม

(๒) การจดทำาระบบขอมลของตำาบลใหเปนเครองมอทสำาคญในการทำาใหเกดการรบรขอมลอยาง

ทวถงของคนในตำาบล สรางความเขาใจ และการมสวนรวม ในการพฒนาการดำาเนนการ

โดยทคนในตำาบลตองเปนผเรยนรขอมลเอง สามารถใชประโยชนเพอใหเหนศกยภาพและ

ปญหา และใชเพอการพฒนานโยบายสาธารณะรวมของคนในชมชน รวมทงใชเปนขอมล

สำาคญในการกำาหนดแผนพฒนาไปสตำาบลสขภาวะ

(๓) การจดกระบวนการเรยนรทเหมาะสมโดยออกแบบแนวทางการเรยนรทนำาแตละแหลงเรยนร

ของศนยการเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตมาจดวางใหมความตอเนองและเชอมโยงกน

มการจดภาวะแวดลอมทมความเหมาะสมแกการเรยนรอยางมพลงพอเพยงททำาใหผนำามการ

ปรบเปลยนวธคดและมแรงบนดาลใจในการนำาไปขบเคลอนในพนทของตนเอง

(๔) การจดการทรพยากรของชมชนทเออตอการเรยนรโดยศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมต

มการอำานวยความสะดวกใหแกผนำาของตำาบลเครอขายทมาเรยนรรวมกนเชนการจดทพก

ทมมาตรฐานตามบรบทของพนทโดยทพกจะตองทำาหนาทเปนเสมอนแหลงเรยนรหนง

ทเจาของบานมขอมลแตละแหลงเรยนรสามารถถายทอดสาระสำาคญของกระบวนการในพนท

และมทกษะในการแลกเปลยนความรกบผมาพกจดบรการอาหารทปลอดภยและกระจายรายได

ใหแตละชมชนและกลมการจดการเดนทางสำาหรบผมาเรยนรจะตองคำานงถงความปลอดภย

และกระจายโอกาสใหแกผประกอบการในชมชน

(๕) คนหาสมาชกเครอขาย (ตำาบล “เพอน”)ทมใจและยนดเขารวมเปนเครอขายเรยนรขามพนท

แบบ“เพอนชวยเพอน”และการสรางเครอขายกบสถาบนการศกษาและภาคทหนนเสรมการ

ทำางานทงในดานการจดการตนเองของชมชนทองถนและดานวชาการทสนบสนนการจดการ

ตนเองของชมชนทองถนโดยมงเนนให“เพอน”พฒนาระบบและวธการทำางานรวมกนของ

องคกรหลกในพนทอนประกอบดวยภาคทองถนภาคทองทภาคองคกรชมชนและภาครฐ

ซงเปนพนฐานสำาคญของการพฒนาไปสตำาบลสขภาวะ

(๖) การกำาหนดพฒนานโยบายสาธารณะรวมของเครอขายเปนขอตกลงรวมกนของศนยเรยนร

ดานการจดการสขภาวะสมตในฐานะ“แมขาย”กบสมาชกเครอขาย(ลกขาย)ทจะผลกดน

ใหมกระบวนการพฒนานโยบายสาธารณะทเปนประเดนเดนรวมกนของเครอขายอยางนอย

๓ประเดน

130

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) สนบสนนการพฒนาตำาบลทมความเขมแขงใหทำาหนาทเปนศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะ

สมตทมการสรปบทเรยนจากการปฏบตจรงของทกแหลงเรยนและรวมกบสถาบนวชาการ

หรอสถาบนการศกษาในการออกแบบแนวทางการเรยนรทนำาแตละแหลงเรยนรของศนยการ

เรยนรดานการจดการสขภาวะสมตมาจดวางใหมความตอเนองและเชอมโยงกน มการจด

ภาวะแวดลอมทมความเหมาะสมแกการเรยนรอยางมพลงพอเพยงททำาใหผนำามการ

ปรบเปลยนวธคดและมแรงบนดาลใจในการนำาไปขบเคลอนในพนทของตนเอง

(๒) สนบสนนการจดทำาระบบขอมลตำาบล๕๒โดยการมสวนรวมของภาคหลกในพนทและมการนำา

ไปใชในทกระดบของการตดสนใจรวมถงเปนเครองมอของเครอขายในการใชในกระบวนการ

ผลกดนเชงนโยบายและใชเปนเครองมอในการสอสารใหสงคมยอมรบ รวมถงสนบสนนให

ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตทำาหนาทเปนศนยฝกอบรมดานการพฒนาระบบขอมล

ตำาบลใหกบตำาบลเครอขาย

(๓) สนบสนนตำาบลเครอขายดำาเนนการวจยชมชนโดยใชกระบวนการวจยชมชนเชงชาตพนธ

วรรณาแบบเรงดวน๕๓ เพอคนหาทนและศกยภาพตำาบลและประมวลเปนระบบและแหลง

เรยนรทมการสรปบทเรยนเปนชดความรจากการปฏบตจรง

(๔) สนบสนนการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการและเพมขดความสามารถของศนยเรยนร

แมขายดานการจดการสขภาวะสมต ในการพฒนาระบบการจดการเครอขายทเออตอการ

เรยนรรวมกนและการสานพลงขบเคลอนนโยบายสาธารณะสการปฏบตรวมถงการสนบสนน

การแลกเปลยนรเทคนคการคนหาเพอนและจดการกลมเครอขายทประกอบดวยพนทรบผดชอบ

ขององคกรปกครองสวนทองถน๓กลมคอขนาดเลก๓๐แหงขนาดกลาง๔๕แหงและ

ขนาดใหญ๖๐แหง

(๕) สนบสนนใหเกดเครอขายนกวชาการพนทและทำางานรวมกบนกวชาการจากสถาบนการศกษา

หรอสถาบนวชาการในการวเคราะหและสงเคราะหเพอยกระดบความรจากการปฏบตให

สามารถนำาไปใชเพอการขยายผลไปยงพนททมบรบทแตกตางกนการพฒนาวธการและกลไก

ในการหนนเสรมกระบวนการเรยนรของภาคเครอขายและพฒนานโยบายสาธารณะรวมของ

เครอขาย

(๖) สนบสนนการพฒนาศกยภาพนกวชาการของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยใหม

สมรรถนะในการจดการความรการประมวลผลขอมลทเกดจากระบวนการทำางานและพฒนา

เปนคมอการดำาเนนงานของแตละงานหรอกจกรรมการทำาหนาทนกวจยทองถนการใชขอมล

๕๒ThailandCommunityNetworkAppraisalProgram:TCNAP๕๓RapidEthnographyCommunityAssessmentProgram:RECAP

131

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ประกอบการจดทำาขอเสนอตอผบรหารทองถน และการสรางระบบการจดการเพอสรางการ

เรยนรรวมกนของเครอขายและขามเครอขาย

(๗) สนบสนนการสรางนวตกรรมของแหลงเรยนรเพอการแกปญหาทเปนวกฤตในพนทและการ

เตรยมตวเผชญกบวกฤตในอนาคต

(๘) สนบสนนการวจยและสงเคราะหความรเรองการจดการของชมชนทองถนเพอนำาไปใชใน

กระบวนการพฒนาแหลงเรยนรใหขยายแนวคดและปฏบตการยกระดบคณภาพชวตประชาชน

และนำาไปใชในการขบเคลอนนโยบายสาธารณะเพอสขภาพระดบพนท ระดบจงหวด ระดบ

เครอขายและระดบชาต

(๙) พฒนาระบบการสอสารทเปนการนำาประสบการณชมชนทองถนมาแปลงเปนสารสำาหรบ

สอสารภายในชมชนทองถนเครอขายและสงคม

เปาหมายและตวชวด

(๑) เกดศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตไมนอยกวา๒๕แหง๕๔

(๒) องคกรปกครองสวนทองถน จำานวนไมนอยกวา ๕๐๐ แหง เปนเครอขายรวมสรางชมชน

ทองถนนาอยททำาหนาทพฒนาระบบการเรยนรรวมกนและนำาไปสการปรบแนวคดในการ

จดการตนเองของชมชนทองถนในการดำาเนนกจกรรมดานการสรางเสรมสขภาวะสมต

(๓) เกดผนำาทมทกษะในการถายทอดแนวคดและองคความรจากปฏบตการของศนยเรยนรดาน

การจดการสขภาวะสมตจำานวนไมนอยกวา๑๐๐คนตอแหง

(๔) เกดหลกสตรหรอแนวทางการจดการเรยนรและชดความรทสามารถนำาไปประยกตใชไดอยาง

สอดคลองกบกลมเปาหมาย๕๕และแนวทางการจดการเรยนรสำาหรบเครอขายรวมสรางชมชน

ทองถนนาอย

(๕) เกดศนยฝกอบรมการพฒนาระบบขอมลตำาบลไมนอยกวารอยละ๕๐ของจำานวนศนยเรยนร

ดานการจดการสขภาวะสมต

(๖) เกดระบบขอมลตำาบลและรปธรรมในการนำาไปใชกำาหนดนโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพ

ครอบคลมตำาบลในเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยไมนอยกวารอยละ๕๐

(๗) เกดผนำาการเปลยนแปลง๕๖ทมสมรรถนะในการทำางานรวมกนและมการทำางานเชงยทธศาสตร

จำานวนไมนอยกวา๕๐คน

๕๔ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตทมเครอขายองคกรปกครองสวนทองถนจำานวน ๓๐, ๔๕ และ ๖๐ แหงตามลำาดบ ซงทผานมามเฉพาะเครอขายจำานวน๖๐แหงทำาใหมแนวโนมทตำาบลทมศกยภาพจะพฒนาทกษะในการบรหารจดการเครอขาย ในขนาดเลกมจำานวนมากขน๕๕กลมผเขาสกระบวนการแลกเปลยนเรยนรซงรวมถงหนวยงานภาคอนๆทสนใจเขารวมแลกเปลยนเรยนร๕๖ผนำาการเปลยนแปลงหมายถงผทเขามามสวนรวมคดรวมทำารวมรบผลประโยชนในการดำาเนนงานโครงการซงรวมถง ๑)นกบรหาร๒)นกวชาการ๓)นกจดการและ๔)นกสอสาร

132

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(๘) เกดเครอขายนกบรหารนกวชาการนกจดการนกสอสารของศนยเรยนรดานการจดการ

สขภาวะสมตและตำาบลเครอขายทเปนกำาลงสำาคญในการขบเคลอนขบวนการสรางเสรม

สขภาวะชมชน

(๙) เกดนโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพและมการนำาไปสการปฏบตครอบคลมพนททกตำาบล

เครอขายจนเกดผลทเปนรปธรรมอยางนอย๒เรอง

๒. แผนงานพฒนาศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน

เปนการยกระดบศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตทมการสงสมประสบการณและมคณลกษณะ

เฉพาะ ๔ ประการ คอ ๑) มความชำานาญเฉพาะและแตละแหลงเรยนรเชอมโยงหรอมการ

บรณาการจากความชำานาญเฉพาะและสรางผลกระทบทางบวกตอเนองเปนลกโซ รวมถงมการ

พฒนาศกยภาพของผนำาและการใชขอมลอยางเปนระบบของแตละแหลงเรยนร จนเหนผลการ

เปลยนแปลงตอสขภาวะทงสมต ๒) รวมเปนเครอขายกบสถาบนวชาการในการสรางชดความร

ดานการจดการสขภาวะและความเชยวชาญเฉพาะ ๓) การมผทำาหนาทเปน “คร” ทเปนผนำา

เชงยทธศาสตรนกจดการผนำาการปฏบตทมความเชยวชาญเฉพาะและผนำาทมการใชวชาการ

ในกระบวนการตดสนใจและ๔)การบรหารจดการมการออกแบบการดำาเนนงานใหสามารถพฒนา

ไปเปนองคกรธรกจเพอสงคม

กระบวนการยกระดบศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตสการเปน “ศนยบรณาการดานการ

จดการสขภาวะชมชน”มกจกรรมทตองดำาเนนการดงน

(๑) ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตหรอกลไกขบเคลอนชมชนทองถนนาอย มการสรป

บทเรยนตนเองใหเหนความเชยวชาญเฉพาะของตนตามคณลกษณะทง๔ประการทกลาวมา

(๒) พฒนาโครงสรางการจดการและหนนเสรมการทำาบทบาทหนาทของผนำาทเปน“คร”ในศนย

บรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน

(๓) แปลงชดความรทเกดจากการปฏบตจรงทเปนความชำานาญเฉพาะของศนยบรณาการดานการ

จดการสขภาวะชมชน โดยมสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาเขามารวมออกแบบการ

จดการความรเพอสกดความรทแสดงถงความเชอมโยงของแตละแหลงเรยนรอนเนองมาจาก

การบรณาการจากความชำานาญเฉพาะ เพอนำาไปใชในการเรยนรรวมกนสำาหรบนกบรหาร

นกวชาการนกจดการและนกสอสารของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยโดยเฉพาะ

ผนำาดานตางๆของศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตและนกวชาการในสถาบนการศกษา

หรอสถาบนวชาการทเขามารวมพฒนานโยบายสาธารณะ

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) พฒนาคณลกษณะทพงประสงคเปนเกณฑในการกระตนใหศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะ

สมตพฒนาตนเองเปนศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน

133

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

(๒) สนบสนนสถาบนการศกษาหรอสถาบนวชาการรวมกบศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะ

สมตเพอยกระดบเปนศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนทมสมรรถนะในการจดการ

ความร การสรางนวตกรรมการสรางเครองมอการทำางานการนำาไปใช การประเมนและ

รวมสรางการเปลยนแปลงในสงคมไทย

(๓) สนบสนนสถาบนการศกษาหรอสถาบนวชาการพฒนาระบบและกลไกการจดงานวจยและ

พฒนาสขภาวะชมชนเพอหนนเสรมการดำาเนนงานของศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะ

ชมชนและใหมการออกแบบระบบบรหารจดการทสามารถพฒนาไปเปนกจการเพอสงคม

(๔) สนบสนนการจดทำาหลกสตรหรอแนวทางการเรยนรของศนยบรณาการดานการจดการ

สขภาวะชมชนสำาหรบตำาบลในเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยทตองการพฒนา

สขภาวะเฉพาะเรองเฉพาะประเดนทสอดคลองกบความชำานาญของศนยบรณาการดานการ

จดการสขภาวะชมชน

(๕) สนบสนนการเสรมสรางศกยภาพของเครอขายนกวชาการนกบรหารนกจดการและนกสอสาร

ในการยกระดบการทำางานในเชงบรณาการมากขนและพฒนาเปนวฒนธรรมขององคกร

เปาหมายและตวชวด

(๑) ศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตมสมรรถนะในการทำาหนาทเปนศนยบรณาการดาน

การจดการสขภาวะชมชนอยางนอย๔แหง

(๒) เกดชดความรและนวตกรรมเพอการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพเฉพาะประเดน

โดยมศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนเปนกลไกการขบเคลอน

(๓) เกดหลกสตรหรอแนวทางการจดการเรยนรของศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน

ทมการนำาไปใชเพอการเรยนรของเครอขายระดบตำาบลและระดบจงหวด

(๔) เกดเครอขายนกบรหารนกวชาการและนกจดการทมสมรรถนะในบรณาการงานและกจกรรม

ในพนททมเปาหมายเพอการพฒนาระบบการจดการสขภาวะชมชนและสรางนวตกรรมในพนท

ตนเอง

๓. แผนงานสงเสรมการจดการความรและสรางองคความร

เปนการรวมสรางชมชนทองถนนาอยโดยการสรางความรวมมอกบสถาบนวชาการหรอสถาบน

การศกษาหนวยงานองคกรหรอเครอขายใหเกดการจดการความรและสรางความรใหมเพอ

หนนเสรมการพฒนาตำาบลและจงหวดทมศกยภาพและมใจใหทำาหนาทศนยบรณาการดานจดการ

สขภาวะชมชนศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตขบเคลอนจงหวดนาอยพรอมทงผลกดน

กระบวนการกำาหนดยทธศาสตรในการสรางการเปลยนแปลงของสงคมไทยทงนอาศยกระบวนการ

และเครองมอทางวชาการทใหคณคากบบรบททางสงคมวฒนธรรมของชมชนทองถนและการเสรม

พลงกบผนำา แกนนำา ใหสามารถกาวขามอปสรรคหรอเงอนไขบางประการได เชน การสำารวจ

134

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ศกยภาพของศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตและเครอขายการเพมทกษะการวจยชมชน

และสงเคราะหชดความรจากการปฏบตจรงเพอยกระดบใหเปนชดความรทวไป การออกแบบ

กระบวนการเรยนรการพฒนาระบบขอมลทเออตอการนำาไปใชของชมชนและนำาไปสงเคราะหเพอ

สนบสนนกระบวนการพฒนานโยบายสาธารณะจากประสบการณตางพนทตางสถานการณและ

ปญหาโดยมกจกรรมทสำาคญพอสงเขปดงน

(๑) สถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนและศนย

เรยนรดานการจดการสขภาวะสมตรวมแปลงชดความรจากปฏบตการจรงเปนความรเฉพาะ

ประเดนทเปนชดความรทนำาไปใชไดตามบรบทของแตละพนทและแตละองคกร

(๒) พฒนาเครอขายสถาบนวชาการและสถาบนการศกษาเครอขายนกวจยชมชนและเครอขาย

องคกรในพนทโดยมสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาใหการหนนเสรมจนสามารถสราง

นวตกรรมและขยายผลในพนทและเครอขาย

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) สนบสนนสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษามการจดตงศนยวจยและพฒนาสขภาวะชมชน

ททำางานรวมกบศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตและศนยบรณาการดานการจดการ

สขภาวะชมชน

(๒) สนบสนนสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาใหเปนภาคหนนเสรมการทำางานวชาการและ

การจดการความรเพอเพมศกยภาพนกวชาการของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย

(๓) สนบสนนใหมการจดทำาหลกสตรเฉพาะในการเพมสมรรถนะใหแกนกวชาการ นกบรหาร

นกจดการและนกสอสารของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย

(๔) สนบสนนสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาใหมการสงเคราะหผลปฏบตการของชมชน

ใหเปนความรทวไปทนำาใชในการขยายพนทปฏบตการและพฒนาเปนขอเสนอเชงนโยบาย

ภาครฐทผกเขาเปนภารกจประจำาของหนวยงานรฐและการรณรงค

เปาหมายและตวชวด

(๑) สถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษามการจดตงหนวยวจยและพฒนาสขภาวะชมชน

อยางนอย๑แหง

(๒) เกดงานวจยและพฒนาเพอยกระดบความชำานาญเฉพาะทเปนความโดดเดน(อตลกษณ)ของ

ศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน

(๓) เกดเครอขายนกวชาการทองถนทมความสามารถในการทำาวจยและพฒนานวตกรรมการ

สรางเสรมสขภาวะชมชน

(๔) เกดเครอขายสถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษาและภาคทหนนเสรมการทำางานวชาการ

และบรหารจดการวชาการโดยเครอขายนกวชาการในพนท

135

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

(๕) เกดความรวมมอระหวางสถาบนทางวชาการหรอสถาบนการศกษาและเครอขายรวมสราง

ชมชนทองถนนาอย เพอยกระดบความรจากการปฏบตเปนความรทวไปเพอนำาใชในการ

ขยายผลและพฒนานโยบายสาธารณะตามบรบทของพนทและเครอขาย

๔. แผนงานพฒนานโยบายสาธารณะและการรณรงค๕๗

เปนการรวมพลงพฒนานโยบายสาธารณะเพอสรางการเปลยนแปลงใหสงคมไทยโดยเนนการนำา

ขอมลความรจากการปฏบตจรงทเกดบงเกดผลในพนทของศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมต

ศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชนตำาบลและจงหวดในเครอขายรวมสรางชมชนทองถน

นาอย เครอขายองคกรปกครองสวนทองถน เครอขายเชงประเดน สถาบนวชาการ หนวยงาน

ภาครฐ องคกรอสระ มาวเคราะหและสงเคราะหเทยบเคยงกบหลกวชาทเกยวของ จนเกดเปน

ขอเสนอเพอการพฒนานโยบายสาธารณะในการจดการกบอปสรรคและปจจยเงอนไขบางประการ

ทมตอขบวนการสรางเสรมสขภาวะทงนอาศยการสรางกลไกหนนเสรมการจดการความรการเรยนร

ขามเครอขาย และการพฒนาระบบการสอสารหลายทศทางทเหมาะสมกบสงคมและวฒนธรรม

ของพนทอนนำาไปสการสรางความเขาใจรวมตอขบวนการขบเคลอน“ตำาบลนาอย”และ“จงหวด

นาอย” รวมทงการประสานพลงกบเครอขายทหลากหลายในการผลกดนใหมการกระจายอำานาจ

ใหองคกรปกครองสวนทองถน

การพฒนาขบวนการขบเคลอนจงหวดนาอยเปนภารกจททกองคาพยพในสสส.รวมกนดำาเนนการ

และไดการกำาหนดใหมการพฒนาความรวมมอจนเกดการบรณาการภารกจและกจกรรมขามแผน

อยางนอย ๓ แผนโดยมแผนสขภาวะชมชนรวมออกแบบขบวนการการขบเคลอนในระดบพนท

และเครอขายระดบจงหวด

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) สนบสนนใหองคการบรหารสวนจงหวดทำาหนาทเปนเจาภาพหลกในการพฒนานโยบาย

สาธารณะแบบมสวนรวมจากเครอขายในระดบพนท

(๒) สนบสนนใหมการพฒนากลไกระดบจงหวดเพอใหภาคเครอขายทหลากหลายมสวนรวม

ในการขบเคลอนการเสรมสรางสขภาวะภายใตทนและศกยภาพของพนทอนจะนำาไปสการ

จดการสขภาวะของเครอขายเฉพาะประเดนในพนทจงหวด

(๓) สนบสนนและหนนเสรมใหมระบบการเรยนรและการขยายขบเคลอนขบวนการสรางเสรม

สขภาวะและนโยบายสาธารณะของจงหวด

(๔) สนบสนนใหมการเชอมรอยเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยกบเครอขายองคกร

ปกครองสวนทองถนเพอเปนการผสานพลงในการผลกดนการกระจายอำานาจใหองคกร

ปกครองสวนทองถน

๕๗แนวทางการบรณาการงานสรางเสรมสขภาพมรายละเอยดเพมเตมและสอดคลองในสวนอนๆ ทมการระบถงการบรณาการ รวมถงงบประมาณเพอสนบสนน“จงหวดนาอย”ไดจดสรรไวในแผนสขภาวะชมชน

136

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(๕) สนบสนนใหเกดสำานกขาวชมชนทเปนชองทางการสอสารกบระบบการสอสารมวลชนและ

พฒนาศกยภาพนกการสอสารของทองถนใหมสมรรถนะในการจดการสาระและสรางชองทาง

การสอสารภายในเครอขายและขามเครอขาย

เปาหมายและตวชวด

(๑) เกดจงหวดนาอย(จงหวดสขภาวะ)ทมกลไกหรอระบบการทำางานรวมกนของภาคยทธศาสตร

มระบบขอมลประกอบการตดสนใจและเกดการพฒนานโยบายสาธารณะทขบเคลอนสการ

เปนจงหวดนาอยทมการดำาเนนงานตอเนองจากป๒๕๕๕และดำาเนนการเพมอยางนอย

๓จงหวด

(๒) เกดนโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยและ

เครอขายเฉพาะประเดนในระดบจงหวด(สวนทองถนหรอสวนภมภาค) ทมการบรณาการ

การทำางานรวมอยางนอย๓แผนภายในสสส.จำานวนไมนอยกวา๒เรอง

(๓) เกดองคความรจากการปฏบตการจรงทพฒนาเปนนโยบายสาธารณะระดบพนทเพอสนบสนน

การทำางานเชงยทธศาสตรในระดบจงหวดอยางนอย๓เรอง

(๔) เกดกลไกและชองทางการสอสารภายในเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยและขาม

เครอขายอนเปนพนฐานในการบรณาการงานและกจกรรมรวมถงการสรางการเปลยนแปลง

ของสงคมไทย

(๕) เกดเวทนโยบายสาธารณะระดบชาตจำานวน๑ครงและกลมจงหวดอยางนอย๖ครงทเปนการ

สานพลงของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอยเพอผลกดนใหนโยบายสาธารณะนำาไปส

การปฏบตการของทกภาคสวนในพนทและเครอขาย

ภาครวมพฒนา

๑.องคกรปกครองสวนทองถน

๒.องคกรชมชนหรอภาคประชาสงคม

๓.องคกรพฒนาเอกชน

๔.สถานบรการสขภาพทกระดบ

๕.หนวยงานภาครฐในพนท

๖. สถาบนการศกษาในพนท137

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ภาคเชงยทธศาสตร

๑.สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

๒.สถาบนพฒนาองคกรชมชน

๓.สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต

๔.สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย

๕.กระทรวงมหาดไทย

๖. ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

๗.กระทรวงสาธารณสข

๘.กระทรวงศกษาธการ

งบประมาณ

๑. แผนงานสนบสนนการจดการเครอขายรวมสรางชมชนทองถน ๓๑๐ นาอย

๒. แผนงานพฒนาศนยบรณาการดานการจดการสขภาวะชมชน ๑๐๐

๓. แผนงานสงเสรมการจดการความรและสรางองคความร ๑๐๐

๔. แผนงานพฒนานโยบายสาธารณะและการรณรงค ๑๐๐

รวม ๖๑๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

138

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๗แผนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว

สถานการณและแนวโนม

แผนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว ไดดำาเนนงานโดยยดทศทาง เปาหมาย และยทธศาสตร

ระยะ ๑๐ ป(๒๕๕๕- ๒๕๖๔) และแผนหลกป ๒๕๕๕- ๒๕๕๗ ของสำานกงานกองทนสนบสนนการ

สรางเสรมสขภาพโดยใหความสำาคญกบการดำาเนนงานตามสาระสำาคญดงน

๑.สนบสนนการสรางเสรมสขภาวะ๔มต ใหกบกลมเปาหมายเดก เยาวชนและครอบครว โดย

คำานงถงการพฒนาใหเหมาะสมตามชวงวยของเดกและเยาวชน และการสรางเสรมสขภาวะของ

ครอบครวดงน

๑.๑ สนบสนนการพฒนาเดกปฐมวยผานการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกสงกดกรมสงเสรมการ

ปกครองทองถนใหเปนตนแบบถายทอดความรและสรางเครอขายรวมเรยนรเพอขยายผล

๑.๒ สนบสนนการเรยนรดานสขภาวะแบบบรณาการใหเดกวยเรยน(๖-๑๑ป)ทเชอมโยงกบ

ระบบการเรยนการสอนระบบดแลชวยเหลอและระบบกจกรรมนกเรยนอยางเปนรปธรรม

รวมถงสนบสนนกจกรรมเชงประเดน อนจะสงผลใหเดกเกดทกษะชวตทเปนพนฐานการ

ดำารงชวตและการเปนพลเมองทด

๑.๓ สนบสนนพลงทางบวกของวยรนและเยาวชน(๑๒-๒๕ป)ใหใชความคดสรางสรรคดวย

การเปดพนทสำาหรบกจกรรมสรางสรรคสำาหรบเดกเยาวชนและครอบครว

๑.๔ สนบสนนการพฒนาศกยภาพแกนนำาเดกและเยาวชนแกนนำาคนทำางานดานเดกเยาวชน

และครอบครวรวมถงการสรางผนำารนใหมเพอการเปลยนแปลงทางสงคม

๑.๕ สนบสนนการสรางระบบพเลยงเยาวชนในพนทดวยการพฒนาคณะทำางานกลางระดบ

ประเทศและระดบพนท

๑.๖ สนบสนนการพฒนาระบบกลไกและการเพมประสทธภาพการดแลเดกดอยโอกาสไดแก

เดกในกระบวนการยตธรรมเดกพการแตกำาเนดและเดกในสถานสงเคราะห

๑.๗ สนบสนนการสรางสขภาวะครอบครว โดยการพฒนาองคความร นวตกรรมและผลงาน

วชาการ การขบเคลอนเครอขายครอบครว และการพฒนาตวชวดครอบครวหรอตวชวด

เทยบเคยง(ComparativeIndicators)ครอบครวอบอน

139

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๘ สนบสนนการบรณาการงานดานเดกเยาวชนและครอบครวผานองคกรและพนท

๒. สนบสนนการพฒนาศกยภาพภาคในระดบบคคลองคกรและเครอขายโดยการแลกเปลยนเรยนร

เวทวชาการการศกษาดงานรวมทงตดตามประเมนผลโครงการเพอการพฒนาอยางตอเนอง

๓. สนบสนนการพฒนาระบบกลไกนวตกรรมและนโยบายสาธารณะโดยเฉพาะการสนบสนนการจดตง

องคกรเพอสงเสรมการเรยนรการพฒนาระบบขอมลดานเดกเยาวชนและครอบครวและการสำารวจ

สภาวการณดานเดกและเยาวชนเพอใชขอมลในการขบเคลอนเชงนโยบายรวมถงการสนบสนน

การสรางและพฒนาคนทำางานดานเดกเยาวชนและครอบครวเพอการเปลยนแปลงสงคม

จดเนนของแผน

จากสถานการณและแนวโนมของการดำาเนนงานตามทกลาวขางตนพบวาแผนสขภาวะเดกเยาวชน

และครอบครวยงมชองทางการปรบปรงเพอพฒนาประสทธภาพของการดำาเนนงานใหบรรลตามเปาหมาย

ทกำาหนดไวดงน

๑. ยกระดบการทำางานของแผนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว ใหเปนพนทฐานการทำางาน

ของการแกปญหาและการพฒนาประเดนเฉพาะโดยเนนฐานกลมผนำาเยาวชนโรงเรยนสรางเสรม

สขภาวะและครอบครวและใหความสำาคญกบการบรณาการการทำางานรวมกบแผนตางๆในสสส.

ภาคยทธศาสตร(StrategicPartner)และภาครวมพฒนา(BoundaryPartner)เพอกำาหนดผลลพธ

ทตอบสนองตอเปาหมายเชงยทธศาสตรทงเปาหมายทวไปและเปาหมายเฉพาะ

๒.เนนสนบสนนการสรางสขภาวะองครวมทง๔มตใหกบเดกเยาวชนและครอบครวและคำานงถง

การสรางความเปนธรรมทางสขภาพการสรางโอกาสเพอลดความเหลอมลำาทางสงคมโดยเฉพาะ

ในกลมเดกปฐมวยและครอบครวในสภาวะยากลำาบาก

๓.เนนการนำานวตกรรมจากการทำางานของแผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครวไปเชอมโยงและ

บรณาการกบแผนเชงประเดนและพนท เพอตอยอดการดำาเนนงาน อนจะสงผลตอความยงยน

ในระยะยาว

๔.เนนการสนบสนน และทำางานรวมกบแผนอน รวมถงการทำางานรวมกบหนวยงานภายนอก

ทเกยวของเพอกำาหนดวธทำางานและเปาหมายโดยใหความสำาคญกบเปาหมายเฉพาะทกำาหนด

ไวในแผนหลก สสส. ๒๕๕๕- ๒๕๕๗ โดยเฉพาะตวชวดดานครอบครว ซงแผนสขภาวะเดก

เยาวชนและครอบครวเปนผรบผดชอบหลก

๕.สนบสนนตอเนองสำาหรบแผนงาน/โครงการทใหความสำาคญกบการดำาเนนงานทจะบรรลผลลพธ

ทเปนเปาหมายเฉพาะ เชน การลดอตราการสบบหร การลดอตราการบรโภคแอลกอฮอล และ

การเพมอตราการบรโภคผกและผลไมอยางพอเพยง ทงนคำานงถงบรบทของกลมเปาหมาย

ทเกยวของกบประเดนตางๆเปนหลก

140

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๖.ทบทวนการกำาหนดเปาหมายและตวชวดของแผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครว

๗.ทงเปาหมายหลกเปาหมายรวมกบแผนอนและเปาหมายของสสส.ใหสอดคลองกบบรบทและ

การนำาไปใชเปนรปธรรม

วตถประสงค

๑. เพอสนบสนนและสงเสรมใหเดกและเยาวชนทกกลมมสขภาวะทดทงดานกายใจปญญาและ

สงคมรจกคดวเคราะหสงเคราะหและมทกษะทงเรองวชาการและทกษะชวตเหนคณคาตวเอง

รเทาทนสงคมพงตนเองไดและอยในสงคมอยางมความสข

๒.เพอเสรมสรางศกยภาพของครอบครวใหมบทบาทและความรบผดชอบในการดแลสมาชกมการ

เรยนรมทกษะมสมพนธภาพทดปรบตวไดในสภาพสงคมทมการเปลยนแปลงซงจะนำาไปสการ

มสขภาวะทดของครอบครวและสงคมอยางยงยน

๓. เพอพฒนาศกยภาพและเพมขดความสามารถของบคลากร ระดบปจเจกบคคล และหนวยงาน

ทรบผดชอบการพฒนาเดกเยาวชนและครอบครวทงระดบชาตระดบจงหวดระดบชมชนทองถน

ระดบองคกรใหมความเขมแขงสามารถสนบสนนและสงเสรมการพฒนาศกยภาพเดกเยาวชน

และครอบครวอยางเปนระบบและตอเนอง

๔.เพอพฒนาระบบกลไกนวตกรรมการสรางเสรมสขภาพและนโยบายสาธารณะทเออตอการลด

ความเหลอมลำาดานสขภาพของกลมเดกเยาวชนและครอบครว

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

เปาหมายและตวชวดของแผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครวดงน

๑. กลมเดกปฐมวย(แรกเกด-๕ป)ในป๒๕๕๖แผนกำาหนดเปาหมายและตวชวดของการพฒนา

กลมเดกปฐมวย ใน ๒๐ จงหวดนำารอง ใหมพฒนาการสมวย อยางนอยรอยละ ๘๐ โดยม

รายละเอยดดงน

๑.๑ มระบบคดกรองสงตอแกไขปญหาและปองกนความผดปกตทางพฒนาการของเดกปฐมวย

โดยมการทำางานทเชอมโยง และสนบสนนกนระหวางระบบบรการสาธารณสข องคกร

ปกครองสวนทองถนศนยพฒนาเดกเลกชมชนและผปกครองใน๒๐จงหวดนำารอง

๑.๒ เดกปฐมวยใน๒๐จงหวดนำารองไดรบการคดกรองพฒนาการและไดรบการฟนฟแกไข

เมอพบความผดปกต

๑.๓ ศนยพฒนาเดกเลกตนแบบและศนยพฒนาเดกเลกเครอขายใน๒๐จงหวดนำารองมคณภาพ

ตามเกณฑมาตรฐานและมการดำาเนนงานทมประสทธภาพ

141

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๔ ครปฐมวยและผดแลเดกมความรและทกษะในการดแลเดกปฐมวยทถกตอง

๑.๕ เดกปฐมวยในศนยเดกเลกตนแบบมพฒนาการทสมวยทง๔ดานคอดานรางกายดาน

อารมณ-จตใจดานสตปญญาและดานสงคมและมการเจรญเตบโตทเหมาะสมตามเกณฑ

มาตรฐานรอยละ๘๐

ทงนเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลกตนแบบตองมลกษณะนสยรกการอานและมพฤตกรรม

การบรโภคทเหมาะสมถกตองตามหลกโภชนาการ

๒. กลมเดกและเยาวชนในระบบโรงเรยน(๑๒-๒๕ป)ในป๒๕๕๖แผนกำาหนดเปาหมายและ

ตวชวดในการพฒนาโรงเรยนทพรอมยกระดบเปนโรงเรยนสรางเสรมสขภาวะ และพนทฐานการ

ทำางาน เพอรองรบการสงเสรมสขภาวะประเดนทเปนเปาหมายเฉพาะของ สสส. ไมนอยกวา

๑,๓๐๐โรงโดยมรายละเอยดดงน

๒.๑ มโรงเรยนทมการพฒนาเชงประเดนเชนความปลอดภยทางสภาพแวดลอมความฉลาด

ทางสขภาวะอาหารและโภชนาการอารมณกจกรรมสรางสรรคและนวตกรรมดานสขภาวะ

๑,๐๐๐โรงทพรอมยกระดบเปนโรงเรยนสรางเสรมสขภาวะและพนทฐานการทำางานเพอ

รองรบการสงเสรมสขภาวะเชงประเดนทเปนเปาหมายเฉพาะของสสส.

๒.๒ มโรงเรยนทมการพฒนาเชงระบบเชนระบบการเรยนรระบบกจกรรมนกเรยนและระบบ

การเรยนรหลกสตรลกเสอเพอพฒนาทกษะชวตหลกสตรเพศศกษาสขศกษาพลศกษา

๓๐๐โรงทยกระดบเปนโรงเรยนสรางเสรมสขภาวะและพนทฐานการทำางานเพอรองรบ

การสงเสรมสขภาวะเชงประเดนทเปนเปาหมายเฉพาะของสสส.

ทงนโรงเรยนสรางเสรมสขภาวะทไดรบการยกระดบแลวจะตองมการบรณาการการทำางานรวมกบ

แผนตางๆเพอตอบสนองตอเปาหมายเฉพาะของสสส.ดงน

๑) โรงเรยนระดบประถมศกษา อาท การเพมอตราการบรโภคผกและผลไมอยางเพยงพอ

การลดความชกของภาวะนำาหนกตวเกนและโรคอวนในเดก

๒) โรงเรยนระดบมธยมศกษาและอาชวศกษาอาทการลดอตราการสบบหรและการลดอตรา

การตายจากอบตเหตทางถนน

๓. กลมเดกและเยาวชนนอกระบบโรงเรยน(๑๒-๒๕ป)ในป๒๕๕๖แผนกำาหนดเปาหมายและ

ตวชวดการพฒนากลมเดกและเยาวชนนอกระบบโรงเรยนคอมกลมผนำาเยาวชนเขมแขง๒๐๐กลม

ทพรอมยกระดบเปนพนทฐานการทำางานรองรบการสงเสรมสขภาวะในประเดนทเปนเปาหมาย

เฉพาะของสสส.โดยมรายละเอยดดงน

๓.๑ ผแทนจากกลมเยาวชน ทไดรบการพฒนาเปนผนำาเยาวชนรนใหมเพอการเปลยนแปลง

สงคม๕๐กลม

๓.๒ มกลมผนำาเยาวชนเขมแขง๕๐กลมจากระดบตำาบล๕๐ตำาบลในตำาบลสขภาวะ๓๐ตำาบล

และระดบจงหวด๒จงหวดเชนจงหวดอบลราชธาน

142

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓.๓ มกลมผนำาเยาวชนเชงประเดน๑๐๐กลม(เชนการสรางเสรมสขภาพกจกรรมสรางสรรค

และเศรษฐกจพอเพยง)และรวมตวกนทำางานในรปแบบของศนยประสานงานหรอองคกร

เยาวชน

๓.๔ มเครอขายเดกและเยาวชน๒๐๐เครอขายจากกลมเยาวชนเชงประเดนและกลมผนำา

เยาวชนรนใหมเพอการเปลยนแปลงสงคม

ทงน กลมผนำาเยาวชน ตองมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสขภาวะ อาท การลดอตราการ

บรโภคยาสบการลดอตราการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและการลดอตราการตายจากอบตเหต

ทางถนน

๔. กลมเดกดอยโอกาสในป๒๕๕๖แผนกำาหนดเปาหมายและตวชวดในการพฒนากลมเดกดอยโอกาส

ใหมคณภาพชวตทดขนจากการไดรบการบรการและการดแลผานระบบการจดการและกลไกของ

องคกรทเกยวของอยางบรณาการและตอเนองทงน เพอเพมความเปนธรรมทางสขภาพและลด

ความเหลอมลำาทางสงคมใหกบกลมเดกดอยโอกาสและสรางความตระหนกและการมสวนรวมของ

สงคมทกภาคสวนกบเดกดอยโอกาส๓กลมไดแกเดกและเยาวชนในกระบวนการยตธรรมเดก

พการแตกำาเนดและเดกและเยาวชนในสถานสงเคราะหโดยมรายละเอยดดงน

๔.๑ ศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนนำารอง ๓ ศนย ทมระบบการทำางานเชอมโยง และ

สนบสนนกนระหวางศาลเยาวชนและครอบครว กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

กรมคมประพฤตและโรงพยาบาลตลาการเฉลมพระเกยรตฯ

๔.๒ หนวยงานทเกยวของในพนท๑๙จงหวดนำารองในเขตพนทบรการของสำานกงานหลกประกน

สขภาพแหงชาต(สปสช.) จำานวน ๘ เขต มการทดลองใชเครองมอคดกรอง จำาแนก

จดทะเบยนและดแลรกษาเดกพการแตกำาเนด

๔.๓ สถานสงเคราะหเดกและเยาวชน๔แหงคอสถานสงเคราะหเดกออนพญาไทสถานสงเคราะห

เดกออนปากเกรด สถานสงเคราะหเดกออนพการทางสมองและปญญา(บานเฟองฟา)

และสถานสงเคราะหเดกหญงบานราชวถเปนตนแบบการพฒนาระบบอาสาสมคร

๔.๔ มครสอนดจำานวน๕๐๐คนทสามารถเปนแกนนำาในการพฒนาและดแลกลมเดกดอยโอกาส

๕. ครอบครวในป๒๕๕๖แผนกำาหนดเปาหมายและตวชวดในการสรางเสรมสขภาวะครอบครวคอ

มศนยพฒนาครอบครวนำารองระดบตำาบล๓๐๐ศนยทพรอมยกระดบเปนพนทฐานการทำางาน

ในประเดนทเปนเปาหมายเฉพาะของสสส.โดยมรายละเอยดดงน

๕.๑ ในแตละตำาบลมครอบครวทเปนแกนนำาเพอการสรางเสรมสขภาวะครอบครวอยางเปน

รปธรรมจำานวน๕ครอบครว

๕.๒ ในแตละตำาบลมกจกรรมการดแลครอบครวในสภาวะยากลำาบากทเหมาะสมกบบรบทของ

แตละพนท๒กจกรรม

143

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๕.๓ ในแตละตำาบลมกจกรรมการสงเสรมความสมพนธทดของครอบครว

ทงนมศนยพฒนาครอบครวนำารองในเครอขายของตำาบลสขภาวะ๑๐๐ศนย

๖. องคความรผลงานวชาการและนวตกรรมในป๒๕๕๖แผนกำาหนดเปาหมายและตวชวดการพฒนา

องคความรผลงานวชาการและนวตกรรมเพอสนบสนนการสรางเสรมสขภาวะเดกเยาวชนและ

ครอบครวโดยมรายละเอยดดงน

๖.๑ ผลการศกษาการวจยการสงเคราะหและถอดบทเรยนจำานวน๑๐เรอง

๖.๒ เครองมอคดกรองประเมนจำาแนกสงตอบำาบดแกไขฟนฟและตดตามเดกและเยาวชน

ในกระบวนการยตธรรม

๖.๓ รปแบบหรอตวอยางการดแลสมาชกของครอบครวในสภาวะยากลำาบาก เชน ครอบครว

พอแมเลยงเดยวและครอบครวทมผพการ

๖.๔ ขอมลสภาวการณดานเดกและเยาวชนรายป(ระดบภมภาคและระดบประเทศ)

๖.๕ ผลการศกษาและพฒนาตวชวดครอบครวอบอนตามเปาหมายเฉพาะของสสส.หรอตวชวด

เทยบเคยงกบครอบครวอบอนเชนครอบครวเขมแขงทงนตองเปนตวชวดทไดรบการยอมรบ

จากหนวยงานทเกยวของ

แนวทางการดาเนนงาน

๑.การเสรมสรางขดความสามารถของเดกและเยาวชนทกชวงวยตงแตปฐมวย(แรกเกด-๕ป)

วยเรยน(๖- ๑๑ป) วยรนและเยาวชน(๑๒-๒๕ป) และครอบครว ใหมภมคมกนตอการ

เปลยนแปลงดงน

๑.๑ เดกปฐมวย เนนการพฒนาอยางเปนองครวมทงดานรางกาย จตใจ ปญญา และสงคม

โดยใหความสำาคญกบการเตรยมความพรอมของพอแมและผดแลเดกในการเลยงดเดก

ตามความเหมาะสมกบพฒนาการของเดก รวมถงสนบสนนการพฒนาคณภาพของศนย

พฒนาเดกเลกในชมชนสถานประกอบการและหนวยงานของรฐและเอกชนใหมมาตรฐาน

สอดคลองกบบรบทของพนทรวมทงการใหความสำาคญกบการพฒนาเดกปฐมวยอยางเปน

องครวมในสถานรบเลยงเดกเลกทกประเภท

๑.๒ เดกวยเรยนเนนการพฒนาและปรบกระบวนการเรยนการสอนใหมการจดการเรยนรสขภาวะ

แบบบรณาการทเออตอการเรยนรเพอสขภาวะของผเรยน

๑.๓ เดกวยรนและเยาวชน เนนการพฒนาและปรบกระบวนการเรยนการสอนแบบบรณาการ

โดยเฉพาะสาระหลกสตรสขศกษาและพลศกษาเสรมสรางทกษะชวตสรางจตสำานกความ

เปนพลเมองและสรางคานยมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมและถกตองใหกบเดกวยรนและ

เยาวชนโดยเนนการนำาพลงทางบวกของเยาวชนมาใชสรางสรรคกจกรรมอยางมคณภาพ

144

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๑.๔ เดกดอยโอกาส และเดกทมความสามารถพเศษ เนนการพฒนาระบบการดแลปฏบต

กระบวนการคดกรองบำาบดแกไขฟนฟปกปองทบรณาการระหวางหนวยงานทงภาครฐ

เอกชน องคกรพฒนาเอกชน และชมชนทองถน เพอใหเดกกลมนไดรบความเปนธรรม

ทางสขภาพ รวมทงตระหนกและใหความสำาคญกบการสรางความเปนธรรมกบกลมเดก

ดอยโอกาสเชนเดกตางดาวเดกไรรฐเดกชายขอบ

๑.๕ ครอบครวเนนการเสรมสรางความเขมแขงของสถาบนครอบครวโดยการพฒนาศกยภาพ

ของครอบครว สนบสนนการแลกเปลยนเรยนรประสบการณเพอใหเกดสมพนธภาพทด

ระหวางสมาชกในครวเรอนทงในครอบครวปกตและครอบครวทมสภาวะยากลำาบากเชน

ครอบครวพอแมเลยงเดยวครอบครวทมความรนแรงในครอบครวครอบครวทมผปวยซมเศรา

๒.การเสรมสรางขดความสามารถของหนวยงาน/องคกร ทงภาครฐ ภาคเอกชน องคกรปกครอง

สวนทองถนองคกรพฒนาเอกชนสถาบนศาสนาและแหลงเรยนรตางๆใหเออตอการพฒนาเดก

เยาวชนและครอบครวโดยเนนการมสวนรวมกนทำางานเปนเครอขายเพอบรรลเปาหมายเดยวกน

๓. มงสรางกระบวนการมสวนรวมในการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอการสงเสรมการลดปจจย

เสยงทางสขภาพสำาหรบเดก เยาวชน และครอบครว รวมถงการสนบสนนการนำานโยบายสการ

ปฏบตอยางเปนรปธรรม

๔.การสรางปจจยสนบสนนใหเดก เยาวชน และครอบครวเกดการเรยนรตลอดชวต โดยสนบสนน

ใหมการพฒนาแหลงเรยนรทเหมาะสม เชนหองสมดพพธภณฑศนยกฬาสวนสตว รวมถง

การเปดพนทเรยนรรวมกนทงทางกายภาพและทางปญญาใหเดก เยาวชน และครอบครวไดมา

แลกเปลยนเรยนรรวมถงการผลกดนกฎระเบยบและกฎหมายทเกยวของกบการเรยนรตลอดชวต

กลมแผนงาน

เพอตอบสนองวตถประสงคและยทธศาสตรแผนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครวไดแบงแผนงาน

เปน๓กลมแผนงานไดแก

๑. กลมแผนงานสนบสนนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครวซงมภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

. ดงน

๑.๑ สนบสนนการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกโรงเรยนระดบการศกษาขนพนฐานใหเปนศนย

เรยนรตนแบบ และพฒนากลมแกนนำาทมศกยภาพในการถายทอดความรและขยายผล

การดำาเนนงานโดยใชนวตกรรมและระบบเครอขายในการพฒนา

๑.๒ พฒนาระบบการเรยนรดานสขภาวะแบบบรณาการทเชอมโยงกบระบบการเรยนการสอน

ในโรงเรยนเชนการพฒนากระบวนการเรยนรสาระสขศกษาพลศกษาความฉลาดทาง

สขภาวะหรอระบบกจกรรมนกเรยนไดอยางเปนรปธรรมอนจะสงผลใหเกดทกษะชวตทเปน

พนฐานการดำารงชวตและความเปนพลเมองทด

145

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๓ สนบสนนพลงทางบวกโดยการเนนจดเดนใหเดกไดใชความคดสรางสรรคคดวเคราะห

ตระหนกรในตนรจกการสรางสมพนธภาพทดตดสนใจและแกปญหาไดเพอสรางความนบถอ

ตนเองดวยการเปดพนทสำาหรบกจกรรมสรางสรรคสำาหรบเดกเยาวชนและครอบครว

๑.๔ สนบสนนการพฒนาศกยภาพแกนนำาคนทำางานดานเดกเยาวชนและครอบครวใหมความร

และความสามารถในการจดกระบวนการเพอพฒนากลมเปาหมายใหคณลกษณะทพงประสงค

รวมถงการสรางผนำารนใหมเพอการเปลยนแปลงสงคมดวยกระบวนการเรยนรแบบบรณาการ

๑.๕ สนบสนนการสรางระบบพเลยงเยาวชนในพนทดวยการพฒนาคณะทำางานกลางระดบประเทศ

และระดบพนท

๑.๖ สนบสนนการสรางระบบฐานขอมลระบบคดกรองฟนฟดแลและระบบสงตอกลมเดกใน

กระบวนการยตธรรมและเดกพการแตกำาเนดเพอใหเกดระบบปฏบตตอเดกในกระบวนการ

ยตธรรมและระบบการดแลปองกนความพการแตกำาเนด

๑.๗ สนบสนนการสรางระบบอาสาสมครในสถานสงเคราะหเดกและเยาวชนดวยการสรางตนแบบ/

รปแบบการทำางานงานวจย/คมอ/เครองมอระบบอาสาสมครในสถานสงเคราะห

๑.๘ สนบสนนการพฒนาเครองมอ/คมอสำาหรบการสรางสมพนธภาพของครอบครวในบรบท

ตางๆเชนสงคมเมองชมชนทองถนสถานประกอบการครอบครวในสภาวะยากลำาบาก

๑.๙ สนบสนนการสรางและเปดพนทเรยนรรวมกนของครอบครวทงในเขตเมองชมชนทองถน

เพอเพมสดสวนครอบครวทมสมพนธภาพทดขน

๑.๑๐ สงเสรมใหเกดการขบเคลอนและผลกดนนโยบายสำาคญทสงผลใหครอบครวไดรบสทธและ

สวสดการทเหมาะสมเดกและเยาวชนไดรบการคมครองสทธอยางเทยงธรรมรวมถงเดก

เยาวชนและครอบครวไดรบการดแลชวยเหลออยางถกตอง

๒. กลมแผนงานสงเคราะหความรตดตามประเมนผลและพฒนาศกยภาพภาคเครอขายซงกำาหนด

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงานดงน

๒.๑ สนบสนนการรวมพลงเครอขายภาคททำางานดานเดกเยาวชนและครอบครวทงภาครฐ

เอกชนองคกรพฒนาเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถนดวยการแลกเปลยนเรยนร

การถอดบทเรยน/องคความร และนำาผลการดำาเนนงานจากแผนงาน/โครงการมาจดการ

ความรและขยายผลสสาธารณะรวมถงเปดโอกาสใหภาคไดเชอมโยงสงตอองคความร

เครองมอ/คมอและนวตกรรมเพอพฒนาศกยภาพและประสทธภาพของการดำาเนนงาน

ในรปแบบของเครอขายทงเชงประเดนและเชงพนท

๒.๒ สนบสนนการพฒนาศกยภาพภาคทงในระดบบคคลองคกรและเครอขายดวยการแลกเปลยน

เรยนรและการศกษาดงาน ทงในและตางประเทศ รวมทงปรบกลไกและวธการตดตาม

ประเมนแผนงาน/โครงการ เพอพฒนาคณภาพ เพมประสทธภาพการทำางาน เกดการ

บรณาการระหวางแผนงาน/โครงการใหดขน

146

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓. กลมแผนงานสนบสนนการพฒนาระบบกลไกนวตกรรมและนโยบายสาธารณะซงมภารกจและ

แนวทางการดำาเนนงานดงน

๓.๑ สนบสนนการพฒนาระบบขอมลดานเดกและเยาวชนรวมถงการขบเคลอนและผลกดนระบบ

ขอมลดงกลาวใหเปนทยอมรบและใชประโยชนไดอยางครอบคลม

๓.๒ สนบสนนการยกระดบงานการสรางเสรมสขภาวะในสถาบนอดมศกษาไปสการเปน ๑

มหาวทยาลย:๑จงหวดโดยใหสถาบนอดมศกษาเปนฐานทางวชาการในการหนนเสรม

การทำางานของชมชนทองถนองคกร/หนวยงานในพนทใหเกดการทำางานแบบบรณาการ

ทงเชงประเดนและพนทเพอแกปญหาและพฒนาชมชนตามบรบทของพนท

๓.๓ สนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนใหมความสามารถในการดและจดบรการทเหมาะสม

สำาหรบเดกเยาวชนและครอบครว

๓.๔ สนบสนนการพฒนาศนย/สถาบนทางวชาการดานเดกเยาวชนและครอบครวเพอสราง

และพฒนาคนทำางานดานเดกเยาวชนและครอบครวใหมความรความสามารถทตอบสนอง

ความตองการของสงคม รวมถงเปนฐานวชาการทสนบสนนการขบเคลอนประเดนเชง

นโยบายทสำาคญ

ภาคหลก

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยกระทรวงศกษาธการกระทรวงยตธรรมกระทรวง

มหาดไทยกระทรวงสาธารณสข

กรมสงเสรมการปกครองทองถนกรมสขภาพจตสำานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครวสำานกงาน

สงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย กรมพฒนาสงคมและสวสดการ

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานสำานกงานเขตพนทการศกษาสำานกงานคณะกรรมการสขภาพ

แหงชาตสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

สำานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชนสำานกงานกองทนสนบสนนการวจยสถาบน

แหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว สถาบนรามจตต องคกรพฒนาเอกชน องคกรเอกชน สถาบน

ศาสนาสถาบนการศกษาสอมวลชนองคกรและเครอขายครอบครวองคกรและเครอขายเดกและเยาวชน

147

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานสนบสนนสขภาวะเดกเยาวชนและครอบครว ๑๕๐

๒. กลมแผนงานสงเคราะหความรตดตามประเมนผลและพฒนา ๕๐ ศกยภาพภาคเครอขาย

๓. กลมแผนงานสนบสนนการพฒนาระบบกลไกนวตกรรมและ ๒๙ นโยบายสาธารณะ

รวม ๒๒๙

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

148

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๘แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร

สถานการณและแนวโนม

องคกรทงองคกรทจดตงขนเพอประโยชนสาธารณะและองคกรภาคเอกชนมงกำาไรลวนมโครงสรางและ

ระบบการบรหารจดการมหนวยงานในความรบผดชอบและมบคลากรผปฏบตงานในองคกรทเปนกลมกอน

ดงนนองคกรจงเปนทงเปาหมายและกลไกทสำาคญในการขบเคลอนไปสสขภาวะทดขนของบคลากรภายใน

องคกรครอบครวและผทเกยวของกบองคกรรวมทงการใชศกยภาพขององคกรในขบเคลอนการสรางเสรม

สขภาพในวงกวางดวย

องคกรในแผนนหมายถงองคกรภาคสาธารณะและองคกรภาคเอกชนมงกำาไร

๑. องคกรภาคสาธารณะ หมายถง หนวยงานทจดตงขนเพอดำาเนนการอนมงประโยชนสาธารณะ

ไดแก

๑.๑ หนวยงานภาครฐ ทงราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ทกระดบ

รวมถงสถาบนทางทหารและตำารวจสถานศกษาสถานพยาบาลรฐวสาหกจและหนวยงาน

ของรฐอนๆ

๑.๒ องคกรทางศาสนาทกศาสนา

๑.๓ องคกรเอกชนสาธารณประโยชน

๑.๔ กจการหรอธรกจเพอสงคม

๑.๕ องคกรอนๆทจดตงขนเพอประโยชนสาธารณะ

สำาหรบขาราชการรวมทงครอบครวซงมจำานวนประมาณ๔.๓ลานคน(ขอมลจากกรมบญชกลาง

ณ เดอนสงหาคม ๒๕๕๔ และเปนขอมลของผมสทธในระบบจายตรง) สวนมากจะเปนผทม

การศกษามความรควรจะเปน“ทนทางสงคม”ทสำาคญในการสรางเสรมสขภาพแตกลบพบวา

บคคลเหลานมปญหาสขภาพมากกวาประชาชนทวไป

จากรายงานศกษาของสำานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน(กพ.)พบวาขาราชการมปญหา

สขภาพมากขนตามวย โดยขาราชการในชวงอายระหวาง ๕๑- ๖๐ ป มโรคประจำาตวคดเปน

รอยละ๔๙และขาราชการชวงอายระหวาง๔๑-๕๐ปมนำาหนกเกนและเปนโรคอวนคดเปนรอยละ

149

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๔๙ และเพมเปนรอยละ ๕๖.๔ ในกลมขาราชการชวงอายระหวาง ๕๑- ๖๐ ป ในป ๒๕๕๒

พบวากลมทมสทธสวสดการขาราชการน มความชกของการปวยเปนเบาหวานถงรอยละ ๑๐

และความดนโลหตสงถงรอยละ๓๔เมอเทยบกบประชากรทมสทธในระบบสวสดการสขภาพทวไป

(บตรทอง)ซงพบความชกของเบาหวานรอยละ๖.๗และความดนโลหตสงรอยละ๒๐.๘ตามลำาดบ

และกลมทมสวสดการขาราชการยงเปนกลมทมคาใชจายดานบรการสขภาพสงทสดโดยมคาใชจาย

ในการรกษาพยาบาลของขาราชการเพมขนจาก๕๙,๙๐๔ลานบาทในปงบประมาณ๒๕๕๑เปน

๖๒,๑๙๕ลานบาทในปงบประมาณ๒๕๕๓

ในสวนขององคกรพทธศาสนาจากขอมลของสำานกงานพระพทธศาสนาแหงชาตณวนท๓๑ธนวาคม

๒๕๕๔พบมวดประมาณ๓๐,๐๐๐ วด มพระภกษ ๒๙๑,๑๑๖ รปและสามเณร๗๐,๔๐๘ รป

เนองจากเปนกลมทมความรทดระดบหนงและมกเปนทยอมรบอยางสงของคนในสงคมจงเปน

“ทนทางสงคม”ทสำาคญในการสรางเสรมสขภาพองครวมของคนในสงคมไดแตจากผลการศกษา

ของสถาบนวจยสงคมจฬาลงกรณมหาวทยาลย(โครงการศกษาแนวทางการสรางเสรมสขภาวะทด

ของพระภกษสงฆเพอทำานบำารงพระพทธศาสนา)พบวาพระภกษสงฆมปญหาสขภาวะทางกาย

เปนประเดนสำาคญจากการวเคราะหดชนมวลกายพบวามพระภกษสงฆทอยในเกณฑอวนรอยละ

๔๕.๐โรคประจำาตวทพระภกษสงฆกำาลงรกษาตวอยคอโรคภมแพโรคกระเพาะอาหารและลำาไส

ความดนโลหตสงโรคตาเบาหวานและกลามเนอ/กระดกและขอโดยมพระภกษสงฆทสนใจตรวจ

สขภาพเปนประจำาทกปเพยงรอยละ๒๑.๑เทานนสวนผทอยในภาวะเสยงตอโรคเบาหวานและ

มะเรงอกรอยละ๖.๕

ทผานมาแผนสรางเสรมสขภาวะในองคกรไดใหการสนบสนนการสรางเสรมคณภาพชวตในหลาย

องคกรภาคสาธารณะอนไดแกกองทพไทยตำารวจโรงพยาบาลและวดการถอดบทเรยนตนแบบ

องคกรสขภาวะและการสรางเวทเพอเชอมตอองคความรภายในเครอขายของกลมองคกรภาคสาธารณะ

ตางๆและการเชอมโยงองคความรจากการทำาเรององคกรแหงความสขจากภาคเอกชนอนจะเปน

การแลกเปลยนตอยอดแนวคดเพอใหเกดเครอขายองคกรสขภาวะอยางยงยน

๒. องคกรภาคเอกชนหมายถงองคกรภาคธรกจทดำาเนนงานโดยภาคเอกชนทมงเนนการสรางผลกำาไร

จากการลงทนครอบคลมสถานประกอบการภาคอตสาหกรรมการคาและบรการรวมทงภาคการเงน

การธนาคาร

ในปจจบนพบวามจำานวนสถานประกอบการประมาณ๔๐๖,๑๒๑รายและมผประกนตนในระบบ

(ตามมาตรา๓๓,๓๙และมาตรา๔๐)ประมาณ๑๐,๖๕๖,๒๕๔ราย(สถตของสำานกงานประกน

สงคม,มนาคม๒๕๕๕)และจากขอมลสำานกงานสถตแหงชาตไตรมาสท๓ประจำาป๒๕๕๔พบวา

ปจจบนมประชากรในวยแรงงานอาย๑๕ปขนไปจำานวนโดยประมาณ๕๔ลานคนเปนผอยใน

กำาลงแรงงานรอยละ๓๘.๒ลานคนคดเปนรอยละ๗๑.๑และเปนผอยนอกกำาลงแรงงาน๑๕.๐๘

ลานคนคดเปนรอยละ๒๗.๙ซงเปนแรงงานในระบบรอยละ๓๗.๔(ภาคการคาและการบรการ)

และแรงงานนอกระบบรอยละ๖๒.๖(ภาคเกษตรกรรม)

150

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

จากรายงานสถานการณคณภาพชวตคนทำางานในภาคอตสาหกรรมและบรการสถาบนวจยประชากร

และสงคมมหาวทยาลยมหดลประจำาป๒๕๕๔พบวา

ดานสขภาพและการออกกำาลงกายพบวาเกอบครงหนงของคนทำางาน๔๖.๕%ไมออกกำาลงกาย

เลยและมเพยง๑ใน๔ของคนทำางานทออกกำาลงกายอยางนอย๓วนตอสปดาหโดยผชาย

ออกกำาลงกายมากกวาผหญง(รอยละ๓๐.๕และ๒๑.๒)

ดานเศรษฐกจพบวา คนทำางานสวนใหญมปญหาหนสน รอยละ๗๑ กเงนแบบตองผอนชำาระ

โดยแบงเปนกนอกระบบรอยละ๕๙.๕กในระบบรอยละ๔๐.๗และกโดยไมเสยดอกเบยรอยละ๖.๗

ดานสภาพแวดลอมในการทำางานพบวาสถานประกอบการรอยละ๘๔มอปกรณปองกนอนตราย

สวนบคคลจากการทำางานและใชการไดเกอบทงหมดแตทงนกมคนทำางานรอยละ๔๗.๓ทใชอปกรณ

ปองกนอนตรายเปนประจำาอยางไรกตามมคนทำางานถง๑ใน๓ทไมเคยใชอปกรณเหลาน

ดานการสบบหรพบวาคนทำางานชายรอยละ๒๓.๒สบบหรประจำาขณะทคนทำางานหญงทสบบหร

เปนประจำามเพยงรอยละ๐.๘อยางไรกตามมคนทำางานชายทเคยสบบหรและปจจบนเลกแลว

ถงรอยละ๒๐.๗

ปจจบนการทำางานเปนสวนหนงของชวตมนษยคนเราใชเวลากวา๑ใน๓ของชวตในแตละวน

ไปกบการทำางานหรออาศยอยในททำางาน และพบวาปจจยดานสภาพแวดลอมในการทำางาน

เปนปจจยสำาคญทสงผลตอความสขของชวตในแตละดานเปนอยางมากนอกจากนความสขของ

คนในททำางานยงสงผลตอไปยงประสทธภาพการทำางานหรอผลตภาพของแรงงาน โดยมผล

มากกวาปจจยอนๆดงนนการสรางใหองคกรเปนองคกรสขภาวะจงสงผลตอผลตภาพของคนทำางาน

อนจะสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจและความกนดอยดของประเทศในภาพรวมในทสด ดงนน

ในชวงทผานมาแผนงานสนบสนนสขภาวะองคกรภาคเอกชนไดรวมพฒนาโครงการเสรมสราง

องคกรสขภาวะพฒนาชดองคความรจดเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางองคกรตนแบบและพฒนา

ชดเครองมอในการสรางองคกรสขภาวะรวมกบหลายองคกรทรวมขบเคลอนไดแกกระทรวงแรงงาน

โดยกรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมสวสดการและคมครองแรงงาน ภายใตบนทกขอตกลงวาดวย

ความรวมมอ “งานดมคณคา”(DecentWorkbyHappyWorkplace) สภาอตสาหกรรมแหง

ประเทศไทย และสภาอตสาหกรรมจงหวด และองคกรเอกชนอนๆ ศนยพฒนาธรกจครอบครว

และSMEsและทมนกวชาการเพอพฒนาสรางและขยายพนทองคกรสขภาวะสสาธารณะตอไป

จดเนนของแผน

สำานกสนบสนนสขภาวะในองคกร(สำานก๘)ในฐานะเลขานการคณะกรรมการบรหารแผนคณะท๔ในฐานะ

ทรบผดชอบการดำาเนนงานของแผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร ไดจดการประชมหารอเพอพจารณา

ปรบปรงแนวทางการดำาเนนงานแผนสรางเสรมสขภาวะในองคกรใหสอดคลองกบ“ทศทางเปาหมายและ

ยทธศาสตรระยะ๑๐ป” รวมทงนโยบายของคณะกรรมการกองทนสสส. เพอการพฒนาแผนหลกพ.ศ.

151

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒๕๕๕-๒๕๕๗เมอวนท๑๐-๑๘กรกฎาคมพ.ศ.๒๕๕๕ทประชมไดสรปแนวทางสำาคญในการดำาเนนงาน

ดงน

๑. สาระสำาคญและโครงสรางกลมแผนงาน แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร ตามแผนหลก สสส.

ป๒๕๕๕-๒๕๕๗ไดแก

๑.๑ เนนการพฒนาขดความสามารถขององคกรเพอใหเกดระบบการสรางเสรมสขภาวะองครวม

๔ มตภายในองคกร ซงจะสงผลตอคณภาพชวตทดของบคลากร ในองคกรและเปนทน

ทางสงคมทจะพฒนาคณภาพชวตทดของคนไทยและประเทศไทยโดยรวม

๑.๒ ใหความสำาคญกบการบรณาการระหวางแผนงาน/โครงการเพอสนบสนนการนำารปแบบ

และนวตกรรมทไดผล ไปขบเคลอนใหเกดนโยบายและการดำาเนนการทจะขยายผลสการ

ปฏบตอยางกวางขวางและสามารถวดผลในเชงปรมาณและคณภาพไดอยางเปนรปธรรม

๑.๓ พฒนาใหองคกรทดำาเนนการในแผนการสรางเสรมสขภาพในองคกรสรางเสรมสขภาพเปน

ฐาน(Platform)ในการพฒนาสขภาวะในประเดนเฉพาะตางๆของคนในองคกร

๑.๔ สนบสนนการสรางและจดการความร โดยการสนบสนนการศกษาวจย การพฒนาระบบ

ขอมล และการถอดบทเรยน/องคความร จากกรณศกษาตางๆ รวมทงการวเคราะห

มาตรฐานคณภาพองคกร โดยนำาผลสำาเรจหรอตนแบบทดไปแลกเปลยนและจดการ

ความรเพอการขยายผล

๒. ปรบทศทางการดำาเนนงานภาพรวมเพอตอบสนองนโยบายการพฒนาแผนหลกสสส.ป๒๕๕๕-

๒๕๕๗ดงน

๒.๑ คำานงถงการทำางานโดยเชอมโยงเปาหมายสขภาวะองครวม๔มตภายในองคกรกบตวชวด

ตามทศทางเปาหมายและยทธศาสตร๑๐ปของสสส.

๒.๒ ใหความสำาคญกบการทำางานในลกษณะของการจดการเครอขายองคกรสรางเสรมสขภาวะ

๒.๓ สนบสนนการทำางานในเชงบรณาการในภาคเครอขายทงภาคองคกรภาคสาธารณะ และ

องคกรภาคเอกชนรวมทงการบรณาการกบแผนงานอนๆของสสส.

๒.๔ ปรบกลไกและวธการตดตามประเมนแผนงาน/โครงการเพอพฒนาคณภาพเพมประสทธภาพ

การทำางานรวมถงสนบสนนการพฒนาศกยภาพภาคทงในระดบบคคลองคกรและเครอขาย

ดวยจดการแลกเปลยนเรยนรและการศกษาดงาน

วตถประสงค

๑. สนบสนนการพฒนานโยบายทเออตอการสรางเสรมสขภาพในองคกรและผลกดนสการปฏบตอยาง

เปนรปธรรม

152

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๒.สนบสนนการพฒนาระบบและกลไกการบรหารจดการภายในองคกรทสงผลตอสขภาวะของบคลากร

ครอบครวและผทเกยวของในองคกร

๓.สงเสรมการพฒนาและสงเสรมการขยายเครอขายองคกรภาคสาธารณะและองคกรภาคเอกชน

สรางเสรมสขภาพ

๔.สนบสนนใหองคกรไดมการแลกเปลยนเรยนร และจดการความร เพอยกระดบการดำาเนนงาน

ดานการสรางเสรมสขภาพขององคกร และใหมการสอสารแนวคดเรององคกรสรางเสรมสขภาพ

ในวงกวาง

เปาหมาย ๑ ปและตวชวด

๑. องคกรอยางนอย ๒,๐๐๐ องคกร มการนำานโยบายสรางเสรมสขภาพและคณภาพชวตไปสการ

ปฏบตในองคกร

๑.๑ มการสงเสรมใหเกดนโยบายสรางเสรมสขภาพและคณภาพชวตในองคกรภาคสาธารณะ

ไดแก

• องคกรภาคขาราชการพลเรอนจำานวน๕๐แหงโดยมการขบเคลอนในรปแบบเครอขาย

การพฒนาระบบคณภาพชวตการทำางานในระบบราชการ โดยพฒนารวมกบสถาบน

การศกษาเชนจฬาลงกรณมหาวทยาลย

• องคกรกองทพ จำานวน ๕๐ แหง โดย การขบเคลอนเรองการสรางเสรมสขภาพ

ดวยการสรางเสรมคณภาพชวตจากเครอขายกองทพบกกองทพเรอกองทพอากาศ

กองบญชาการกองทพไทยและสำานกงานปลดกระทรวงกลาโหมและขยายไปสชมชน

ใน8พนท

• องคกรตำารวจจำานวน๕๐แหง โดยการถอดบทเรยนผลสมฤทธการดำาเนนงานเรอง

สถานตำารวจสรางเสรมสขภาพผานรปแบบของสถานตำารวจทประสบความสำาเรจในการ

สงเสรมการสรางเสรมสขภาพในมตตางๆเชนการลดละเลกสราและการสบบหร

• สถานพยาบาลจำานวน๕๐แหงโดยการสนบสนนใหสถานพยาบาลมการสรางระบบ

การดแลคณภาพชวตบคลากรในโรงพยาบาลชมชนของกระทรวงสาธารณสขโรงพยาบาล

ของกองทพ

• องคกรทางพทธศาสนาจำานวน๓๐๐แหงโดยมการดำาเนนงานศกษาวจยคณภาพชวต

ของพระสงฆการใหความรพระสงฆเกยวการดแลสขภาพพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

การสบบหรและการบรหารจดการองคกรทางพทธศาสนา

๑.๒ มการสงเสรมใหเกดนโยบายสรางเสรมสขภาพและคณภาพชวตในองคกรภาคเอกชนโดย

แบงเปน๓ระดบจำานวน๑,๕๐๐แหงไดแก

153

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

• การขบเคลอนนโยบายสรางเสรมสขภาพในระดบชาตอาทกระทรวงแรงงานโดยกรม

พฒนาฝมอแรงงานและกรมสวสดการและคมครองแรงงานภายใตแนวคด“งานดมคณคา”

(DecentworkByHappyworkplace)และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

• การขบเคลอนนโยบายสรางเสรมสขภาพในระดบกลมอตสาหกรรม อาท สมาคม

อตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงประเทศไทยสมาพนธโลจสตกสไทยมลนธ

พฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทยและเครอขายวศวการ

• การขบเคลอนนโยบายสรางเสรมสขภาพในระดบองคกร โดยขบเคลอนใหสถาน

ประกอบการภาคอตสาหกรรมทงขนาดใหญขนาดกลางและขนาดยอม(SMEs)ตระหนก

ถงความสำาคญในเรองการดแลคณภาพชวตของบคลากรในสถานประกอบการโดย

การปรบเปลยนทศนคตของผบรหารและพนกงาน โดยรวมกบสภาอตสาหกรรมระดบ

จงหวดอาทสภาอตสาหกรรมจงหวดเชยงใหมจงหวดตากจงหวดตรงและจงหวดสงขลา

๒.องคกรอยางนอย ๑,๕๐๐ องคกรมการดำาเนนงานเรองการสรางเสรมสขภาพและคณภาพชวต

โดยเปนองคกรภาคสาธารณะอยางนอย๔๐๐แหงและองคกรภาคเอกชนอยางนอย๑,๑๐๐แหง

๒.๑ องคกรภาคสาธารณะอยางนอย๔๐๐แหงมบทบาทในการกำาหนดทศทางในการดำาเนนงาน

สรางเสรมคณภาพชวตและเปนแกนหลกหรอเปนหนวยงานททำาหนาทขยายผลเรองการ

สรางเสรมสขภาพและคณภาพชวตไปสสงคมและชมชน

๒.๒ องคกรภาคเอกชนอยางนอย ๑,๑๐๐ แหง โดยมการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพและ

คณภาพชวตโดยมกจกรรมในการสรางเสรมคณภาพชวตบคลากรในสถานประกอบการ

ดวยกจกรรมสรางสข8ประการอาทการสงเสรมใหพนกงานมสขภาพรางกายทแขงแรง

โดยการออกกำาลงการการลดละเลกเหลาและบหรการผอนคลายจากการปฏบตงานฯลฯ

และมการนำาเครองมอขบเคลอนองคกรสขภาวะไปใชซงไดแกชดรปแบบองคกรสขภาวะ

ทหลากหลาย(happymodel) เครองมอวดสขภาวะองคกรเอกชน(happyworkplace

index) เครองมอวดสขภาวะระดบบคคล(happinometer) ระบบฐานขอมล (happy

workplacemenu)และเครองมอวดผลตอบแทนทางธรกจ(happyworkplaceROI)โดย

ขบเคลอนรวมกบภาคเครอขายองคกรสขภาวะอาทกระทรวงแรงงานโดยกรมพฒนาฝมอ

แรงงานและกรมสวสดการและคมครองแรงงานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยและ

สภาอตสาหกรรมระดบจงหวดเชนสภาอตสาหกรรมจงหวดเชยงใหมจงหวดตากจงหวดตรง

และจงหวดสงขลาสมาคมอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงประเทศไทยสมาพนธ

โลจสตกสไทยมลนธพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทยและเครอขายวศวการ

๓. สภาพแวดลอมทเออตอการสรางเสรมสขภาพ๕๘ไมนอยกวา๑,๕๐๐แหงโดยมการดำาเนนงาน

ปรบปรงสภาพแวดลอมในสถานททำางานเพอเออตอคณภาพชวตและสขภาพของพนกงานในสถาน

๕๘สภาพแวดลอมนหมายความรวมถงสภาพแวดลอมทางกายภาพและบรรยากาศในการทำางานตลอดจนความสมพนธทดในการทำางาน

154

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ประกอบการอาทการจดใหมสถานทออกกำาลงกายการจดสถานทปฏบตงานใหมความปลอดภย

การจดใหมสถานทผอนคลายระหวางการปฏบตงานสถานทปฏบตธรรมมมความรและชองทาง

การสอสารเรองสขภาพในองคกร

๔.ประชาชนไดรบการพฒนาทกษะดานการสรางเสรมสขภาพโดยเฉพาะทกษะดานการลดปจจยเสยง

ตอสขภาพเชนเครองดมแอลกอฮอลบหรและทกษะดานการสรางสขนสยในการออกกำาลงกาย

พฤตกรรมการบรโภคอาหารรวม๑,๕๐๐,๐๐๐คน

ทงนการดำาเนนงานของแผนสรางเสรมสขภาวะในองคกรป๒๕๕๖นนจะใหความสำาคญกบการเพม

ประเดนสนบสนนการลดการบรโภคแอลกอฮอลบหรในทกเปาประสงค

๑.นำานโยบายสรางเสรมสขภาพและคณภาพชวตไปส ๔,๐๐๐ ๒,๐๐๐ ๔,๐๐๐ การปฏบตในองคกรจำานวน๑๐,๐๐๐องคกร องคกร องคกร องคกร ๑.๑ องคกรภาคสาธารณะจำานวน๒,๐๐๐องคกร -สถานพยาบาลจำานวน๔๕๐แหง -องคกรทางพทธศาสนาจำานวน๑,๐๐๐แหง -องคกรกองทพจำานวน๒๐๐แหง -องคกรภาคขาราชการพลเรอนจำานวน๑๕๐แหง -องคกรตำารวจจำานวน๒๐๐แหง ๑.๒องคกรภาคเอกชนจำานวน๘,๐๐๐องคกร -กลมสถานประกอบการขนาดกลางและ ขนาดยอม(SMEs)จำานวน๗,๐๐๐แหง -กลมสถานประกอบการขนาดใหญจำานวน ๑,๐๐๐แหง

๒.มการดำาเนนงานเรองการสรางเสรมสขภาพและคณภาพ ๑,๕๐๐ ๑,๕๐๐ ๒,๐๐๐ ชวตอยางจรงจงและตอเนองจำานวน๕,๐๐๐องคกร องคกร องคกร องคกร ๒.๑องคกรภาคสาธารณะอยางนอยจำานวน๑,๐๐๐แหง -สถานพยาบาลจำานวน๒๐๐แหง -องคกรทางพทธศาสนาจำานวน๕๐๐แหง -องคกรกองทพจำานวน๑๐๐แหง -องคกรภาคขาราชการพลเรอนจำานวน๑๐๐แหง -องคกรตำารวจจำานวน๑๐๐แหง ๒.๒องคกรภาคเอกชนอยางนอยจำานวน๔,๐๐๐แหง -กลมสถานประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs)จำานวน๓,๐๐๐แหง -กลมสถานประกอบการขนาดใหญจำานวน ๑,๐๐๐แหง

ตวชวด ป๒๕๕๕ ป๒๕๕๖ ป๒๕๕๗

155

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

แนวทางการดาเนนงาน

๑. กระตนสนบสนนและจดประกายใหเกดนโยบายการดำาเนนงานเกยวกบการสรางสขภาวะในองคกร

ทเกยวของเพอใหเกดคณภาพชวตทด

๒. สนบสนนใหเกดการทำางานแบบบรณาการของทกภาคสวนทเกยวของใหเกดกลไกการทำางานไปใน

ทศทางรวมกนเพอใหเกดองคกรสขภาวะและคณภาพชวตทดของคนในองคกร

๓.กระตนและสนบสนนองคกรใหเกดกระบวนการสรางองคความรเพอนำาไปใชประโยชนในการสราง

องคกรสขภาวะและคณภาพชวตทดของคนในองคกร

ยทธศาสตรการดาเนนงาน

๑. กลมแผนงานการสรางเสรมสขภาวะในองคกรภาคสาธารณะ

(๑) ใหความสำาคญกบการสรางเสรมศกยภาพของหนวยงานภาคสาธารณะและสนบสนนการปรบ

พนฐานเชงโครงสรางและนโยบายดานสรางเสรมคณภาพชวต

(๒) เนนการดำาเนนงานรวมกบหนวยงานหลกทรบผดชอบเพอผลกดนเรองการสรางเสรมสขภาวะ

ใหอยในระบบปกตของการดำาเนนงานในองคกร

๒. กลมแผนงานการสรางเสรมสขภาวะในองคกรภาคเอกชน

(๑) ใหความสำาคญกบการปรบเปลยนทศนคตในเรองการใหความสำาคญกบคณภาพชวตของ

บคลากรในสถานประกอบการของผบรหารและพนกงานในองคกรเพอใหเกดนโยบายและ

การดำาเนนงานดานองคกรสขภาวะ(Happyworkplace)

(๒) มงเนนการสรางนวตกรรมดานการดำาเนนงานเพอใหเกดองคกรสขภาวะ

(๓) สนบสนนพฒนาใหองคกรภาคเอกชนเปนฐานทสามารถรองรบแนวคดและนวตกรรมในการ

พฒนาสขภาวะของคนในองคกร

๓.ประชาชนทไดรบการพฒนาทกษะดานการสรางเสรม ๑,๕๐๐,๐๐๐ ๑,๕๐๐,๐๐๐ ๒,๐๐๐,๐๐๐ สขภาพจำานวน๕,๐๐๐,๐๐๐คน คน คน คน

๔.มสภาพแวดลอมทเออตอการสรางเสรมสขภาพ ๑,๕๐๐ ๑,๕๐๐ ๒,๐๐๐ จำานวน๕,๐๐๐แหง องคกร องคกร องคกร

ตวชวด ป๒๕๕๕ ป๒๕๕๖ ป๒๕๕๗

156

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓. กลมงานสนบสนนแผนการดำาเนนงานองคกรสขภาวะ

ภาพ : ยทธศาสตรการทำางานแผนสรางเสรมสขภาวะองคกร

กลมแผนงาน

๑. กลมแผนงานการสรางเสรมสขภาวะในองคกรภาคสาธารณะ

ภารกจ

กลมแผนงานนมเปาประสงคในการพฒนาขดความสามารถในการวางระบบการบรหารจดการ

และการพฒนากลไกการดำาเนนงานดานการสรางเสรมสขภาพภายในองคกรภาคสาธารณะ โดย

องคกรภาคสาธารณะหมายรวมถง องคกรภาคพลเรอน องคกรทหาร องคกรตำารวจ องคกร

โรงพยาบาลและองคกรทางศาสนาใหมงไปสการทบคลากรครอบครวและผทเกยวของมคณภาพ

ชวตทดขน

ยทธศาสตรการทางาน : แผนสรางเสรมสขภาวะในองคกร

วสยทศน : องคกรมขดความสามารถทจะสรางสงคม สงแวดลอม ทเออตอการเปนองคกรสขภาวะ

ทกคนบนแผนดนไทยมขดความสามารถ สงคม สงแวดลอม ทเออตอสขภาวะ

กรอบยทธศาสตร

องคกรภาคสาธารณะ องคกรภาคเอกชน

บรณาการสรางความ เปนธรรม

นวตกรรมสงคม เพอใหเกด ความยงยน

Polic

yNe

twor

kKn

owle

dge

บรณาการ

ยทธศาสตรเฉพาะแผน

กลมเปาหมาย

ความรบผดชอบตอสงคม(CSR)และความรบผดชอบดานการเงน(FL)

กลมงานสนบสนนแผนการดำาเนนงานสขภาวะองคกร

เสรมศกยภาพ และปรบพนฐาน เชงโครงสราง

ภาคขาราชการพลเรอน

องคกรตำารวจ

องคกรทางพทธ-ศาสนา

องคกรทหาร

สถานพยาบาล

ปรบเปลยนทศนคตของผบรหาร และพนกงาน

ผลกดนสระบบปกตขององคกร

สรางนวตกรรมองคกรสขภาวะ

พฒนาเปน ฐานรองรบ งานสขภาวะ

สถาน ประกอบการ ขนาดใหญ

สถานประกอบการขนาดกลางและ

ขนาดยอม(SMEs)

157

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) สนบสนนใหองคกรภาคสาธารณะพฒนานโยบายดานคณภาพชวตขององคกร

(๒) พฒนาองคความรนวตกรรมการทำางานในรปแบบตางๆเชนการถอดบทเรยนการดำาเนนงาน

ขององคกรตนแบบเพอขยายผล

(๓) สงเสรมความรวมมอในการทำางานในลกษณะเครอขายองคกรทเชอมโยงการดำาเนนงานภายใน

และภายนอกกลมองคกรภาคสาธารณะตลอดจนความรวมมอกบกลมองคกรภาคธรกจเอกชน

(๔) สนบสนนใหมการสอสารสาธารณะในประเดนดานนโยบาย เครองมอ และองคความรเพอ

มงเปลยนแปลงพฤตกรรมสงคม

๒. กลมแผนงานการสรางเสรมสขภาวะในองคกรภาคเอกชน

ภารกจ

(๑) พฒนาเครอขายสขภาวะองคกรพนทระดบจงหวดผานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

(๒)สนบสนนและสงเสรมใหกลมธรกจประเภทSMEsมการพฒนาอยางเปนระบบมการเรยนร

เกดการถายทอดความสำาเรจจากสถานประกอบการตนแบบ เพอพฒนาตนเองใหอยรอด

อยางยงยน

(๓) การทำางานเชงบรณาการรวมกบหนวยงานสวนกลาง สงเสรมใหหนวยงานสวนกลางและ

หนวยงานทเกยวของไดแกกระทรวงแรงงานกรมพฒนาฝมอแรงงานกรมสวสดการและ

คมครองแรงงานสมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทยตระหนกถงความสำาคญของ

คณภาพชวตแรงงานในสถานประกอบการรวมผลกดนใหเปนเรองเรงดวนทตองดำาเนนงาน

รวมกน

(๔) สรางนวตกรรมHappyworkplaceพฒนาองคกรตนแบบเปนศนยเรยนรรวบรวมชดองคความร

เกดระบบฐานจดเกบขอมลขยายเครอขายแบบองคกรพเลยง/ทปรกษาจดเวทแลกเปลยน

เรยนรพฒนาหองทดลองปฏบตการเพอใชเปนเครองมอในการสรางองคกรสขภาวะ

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) สนบสนนใหองคกรมการกำาหนดนโยบายการสรางเสรมสขภาพภายในองคกรและสนบสนน

การนำานโยบายไปสการปฏบต รวมทงกระตนใหองคกรสามารถบรณาการงานดานการ

สรางเสรมสขภาพเขากบตวชวดหรอมาตรฐานเดมขององคกร

(๒) สนบสนนการพฒนาทกษะการจดการแกองคกรเรองการสรางเสรมสขภาพผานการฝกอบรม

การแลกเปลยนเรยนรระหวางเครอขายและการจดการความรเพอยกระดบขดความสามารถ

ในการพฒนาสการเปนองคกรสรางเสรมสขภาพรวมทงสนบสนนองคกรตนแบบการสรางเสรม

คณภาพชวต

158

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(๓) สนบสนนใหองคกรทำางานรวมกบหนวยงานทเกยวของและชมชนแบบเครอขายเพอใหเกด

การบรณาการการทำางานเพอการสรางเสรมสขภาพ และขบเคลอนใหเกดกระแสองคกร

สรางเสรมสขภาพในวงกวาง

๓. กลมงานสนบสนนแผนการดำาเนนงานองคกรสขภาวะ

ภารกจ

กลมแผนงานนเกยวของกบการดำาเนนการประสานและสนบสนนการปฏบตงานการตดตามและ

ประเมนผลภายนอก การขบเคลอนยทธศาสตรภาพรวมของการสรางเสรมสขภาวะในองคกร

สนบสนนการทำางานในเชงบรณาการงานสรางเสรมสขภาวะในองคกร งานดานความรบผดชอบ

ตอสงคม(CorporateSocialResponsibility:CSR)และความรบผดชอบดานการเงนโดยพฒนา

ชดความรเรองความรบผดชอบทางการเงน

แนวทางการดำาเนนงานแบงออกเปน๒งานดงน

(๑) งานขบเคลอนยทธศาสตรภาพรวม:สนบสนนการตดตามและประเมนผลภายนอกการขบเคลอน

ยทธศาสตรภาพรวมของการสรางเสรมสขภาวะในองคกรตลอดจนงานสนบสนนการทำางาน

ของสำานกสนบสนนสขภาวะองคกร

(๒) ความรบผดชอบตอสงคม (CSR) และความรบผดชอบดานการเงน (Financial Literacy):

สนบสนนการทำางานในเชงบรณาการงานสรางเสรมสขภาวะในองคกรโดยใชประเดนความ

รบผดชอบตอสงคมและความรบผดชอบดานการเงนเปนประเดนเชอมโยง

ภาคหลก

สำานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนกระทรวงกลาโหมกองทพไทยสำานกงานตำารวจแหงชาต

กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย องคกรปกครองสวน

ทองถน โรงพยาบาล สถานตำารวจ สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมหอการคาไทย สมาคม

การจดการงานบคคลแหงประเทศไทยสมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปนสมาคมบรษทจดทะเบยนไทย

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและสถานประกอบการภาคธรกจ

159

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑. กลมแผนงานการสรางเสรมสขภาวะในองคกรภาคสาธารณะ ๑๐๕

๒. กลมแผนงานการสรางเสรมสขภาวะในองคกรภาคเอกชน ๑๑๐

๓. กลมงานสนบสนนแผนการดำาเนนงานองคกรสขภาวะ ๒๐

รวม ๒๓๕

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

งบประมาณ

160

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๙แผนสงเสรมกจกรรมทางกาย

การออกกาลงกาย และกฬาเพอสขภาพ

สถานการณและแนวโนม

องคการอนามยโลกไดคาดประมาณวา ภายในป ๒๕๕๘ จะมประชากรโลกเสยชวตจากโรคไมตดตอ

เรอรงถง๔๐ลานคนนบเปนอตราเพมทรวดเรวทสดโดยเฉพาะในโรคความดนโลหตสงโรคหวใจและโรค

เบาหวานซงเกยวพนกบพฤตกรรมบรโภคและการขาดกจกรรมทางกายทเพยงพอในชวตประจำาวน

สถานการณสขภาพของไทยสะทอนวกฤตขางตนอยางชดเจน โดยทอตราการออกกำาลงกายประจำา

เพมขนอยางชาๆแตอตราโรคอวนกลบพงขนอยางรวดเรวนนคอสดสวนผทมภาวะอวนและอวนลงพงเพมขน

จากรอยละ๒๘.๗ในป๒๕๔๗เปนรอยละ๓๔.๗ในป๒๕๕๒สำาหรบภาวะอวนและรอยละ๒๖.๑ในป

๒๕๔๗เปนรอยละ๓๒.๑ในป๒๕๕๒สำาหรบอวนลงพงหรอคดเปนรอยละ๓๕ของจำานวนประชากรท

มอาย๓๕ปขนไปซงไมสอดรบกบอตราการออกกำาลงกายประจำาทขยบเพมขนอยางชาๆจากรอยละ๒๙.๑

ในป๒๕๔๗เปนรอยละ๒๙.๗ในป๒๕๕๒และกลบลดลงในป๒๕๕๔อยทรอยละ๒๗โดยกลมวยทม

อตราการออกกำาลงกายประจำาตำาสดคอวยทำางาน(๒๕-๕๙ป)ทรอยละ๑๙.๗อนเปนวยทมความชก

ของการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรงและการเพมขนของโรคอวนสงสด

ในขณะทกลมเดกเลกและเดกวยเรยนนนแมอตราการออกกำาลงกายประจำาจะอยทรอยละ๗๑แตดวย

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทมไขมนนำาตาลและใหพลงงานสงมแนวโนมการใชเวลาหนาจอทวหรอคอมพวเตอร

มากขน(เฉลย๖-๘ชวโมงตอวน)ถกแวดลอมดวยโฆษณาชวนเชอทางการตลาดของสนคาบรโภคและรปแบบ

การใชชวตทเนนความสะดวกสบายมากขนทำาใหคาดการณวาในอก๔ปขางหนาจะมเดกไทยถง๑ใน๕

ทอยในภาวะอวน และงบประมาณสาธารณสขของประเทศตองจายใหกบโรคกลมนคดเปนมลคาประมาณ

เกอบสองแสนลานบาทตอป

การเปลยนพฤตกรรมใหคนไทยมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนใหมากขนและอยในสภาพแวดลอม

ทมสขภาวะเออตอการมกจกรรมทางกายเชนมทางเทา-ทางจกรยานระบบขนสงมวลชนทสงเสรมใหคน

ลดการใชรถยนตลง และมสวนสาธารณะหรอพนทสรางสรรคทงในเมอง โรงเรยน และสถานประกอบการ

ทรองรบการมกจกรรมทางกายและการพกผอนของประชาชนจงเปนภารกจทาทายอยางยงในฐานะทสสส.

เปน๑ใน๓๖ประเทศสมาชกทลงนามในกฎบตรโตรอนโตเพอกจกรรมทางกายเมอป๒๕๕๓สสส.จงม

พนธกจทจะขบเคลอนใหเกดการบรณาการของทงภาครฐเอกชนทองถนและชมชนเพอใหเกดการดำาเนนการ

และลงทนในเรองการเพมกจกรรมทางกายสำาหรบทกคน ตลอดจนบรณาการความรวมมอขามสาขาวชา

161

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ทงดานสขภาพผงเมองและการกอสรางขนสงและคมนาคมสงแวดลอมกฬาและนนทนาการการศกษา

และวฒนธรรม

แผนสงเสรมกจกรรมทางกายการออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพจงกำาหนดยทธศาสตรใหมงเนน

สนบสนนการมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนของคนทงประเทศโดยจะดำาเนนการควบคไปกบการสงเสรม

การสรางพนทสขภาวะหรอปจจยแวดลอมทเออตอการมกจกรรมทางกายการสรางความรวมมอกบหนวยงาน

ระดบชาตและทองถนเพอใหเกดการจดการพนทหรอองคกรตนแบบทมการสงเสรมกจกรรมทางกายและ

ปจจยแวดลอมทเปนตวอยางนำารองและวดผลลพธทางสขภาพได ตลอดจนใชการสอสารรณรงคเพอทำาให

การมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนเปนพฤตกรรมททกคนปฏบตไดงายกลายเปนสวนหนงของคานยม

และวถชวตของคนในประเทศเพอลดความสญเสยและเพมความสขใหทกคนในสงคมไทย

จดเนนของแผน

• เนนการดำาเนนการทเขาถงกลมเปาหมายหลกในองคกร(Settings)สำาคญ3ประเภทคอโรงเรยน

สถานประกอบการ/ททำางานและพนทสวนกลางของชมชนหรอเมองเพอสงเสรมใหองคกรเหลาน

มมาตรการมปจจยแวดลอมและมการดำาเนนงานสงเสรมกจกรรมทางกายอยางตอเนอง

• เนนยทธศาสตรทครอบคลมทกชวงวย เพอใหมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวน และกจกรรม

ออกกำาลงกายทเหมาะสมกบสภาพรางกายและความตองการของทกชวงวยเพอยกระดบไปสการ

มวถชวตสขภาวะโดยใหความสำาคญกบกลมทขาดโอกาสหรอเขาไมถงกจกรรมการออกกำาลงกาย

• เนนการบรณาการกบแผนชมชนสขภาวะเพอพฒนาความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน

หนวยงานดานขนสงมวลชนและหนวยงานดานผงเมองเพอสงเสรมใหมตนแบบของพนทสขภาวะ

ทเออตอการมกจกรรมทางกายการเดนและการใชจกรยานในชวตประจำาวน

• เนนการบรณาการกบแผนอาหารเพอสขภาวะเพอกำาหนดตวชวดรวมในการลดพฤตกรรมเสยงจาก

การขาดการมกจกรรมทางกายทเพยงพอและการบรโภคอาหารเพอลดภาวะนำาหนกเกนและโรคอวน

ทนำาไปสการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง

• เนนการพฒนากลไกการใหทนอปถมภกฬาเพอสรางคานยมและสนบสนนมาตรการใหกฬาปลอด

เครองดมแอลกอฮอลบหรและการพนน

วตถประสงค

๑. เพอเพมการมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนของประชาชนดวยการสรางทศนคตคานยมและ

พฤตกรรมรวมทงปจจยแวดลอมทเออตอการมกจกรรมทางกาย

๒.เพอลดปจจยเสยงทางสขภาพของประชาชน โดยเฉพาะภาวะนำาหนกเกนและโรคอวน ดวยการ

สงเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกายทเพยงพอในทกกลมวย

162

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓.เพอเพมพนทสขภาวะทรองรบกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนของประชาชนทงในโรงเรยนทบาน

ททำางานและทสาธารณะของชมชนทงในเขตเมองและทองถน

๔.เพอพฒนาและเผยแพร องคความร นวตกรรม และเครองมอชวดผลลพธ ทสงผลตอการเพม

กจกรรมทางกายในชวตประจำาวน และการออกกำาลงกายเพอสขภาพ ทสอดคลองกบวถชวต

ความจำาเปนและความตองการของแตละกลมวย

๕.เพอสรางความรวมมอกบองคกรกฬาภาครฐ ภาคเอกชน สมาคมกฬา และสอมวลชนกฬา

ใหสนบสนนแนวทางสรางคานยมกฬาทปลอดจากเครองดมแอลกอฮอลบหรและการพนนและ

กำาหนดเปนพนธกจขององคกร

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

เปาหมายระดบชาต/เปา๑๐ปสสส.

๑. เพมอตราการมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนทเพยงพอของประชากรวย๑๑ปขนไป(อยระหวาง

การประเมนผลโดยจะแสดงผลลพธภาพรวมในป๒๕๕๗)

๑.๑ กลมเปาหมายทมกจกรรมทางกายไมพอเพยงไดแกกลมวยรน(๑๕-๒๔ป)และวยทำางาน

(๒๕-๕๙ป)มกจกรรมทางกายอยางพอเพยงจำานวนเพมขนรอยละ๑๐ในปลายป๒๕๕๖

โดยวดจากกลมเปาหมายทเขารวมกจกรรมกบสสส.

๑.๒ เฉลยรอยละ๖๐ของกลมวยรนและวยทำางานมการรบรทศนคตและมแนวโนมปรบพฤตกรรม

การมกจกรรมทางกายเปนวถชวต

๑.๓ มปจจยแวดลอมทสนบสนนการมกจกรรมทางกายไมนอยกวา๕รปแบบ

๑.๔ มนโยบาย/มาตรการ(ดานบรหารสงคมและวฒนธรรม)ทสนบสนนใหประชาชนมกจกรรม

ทางกายในชวตประจำาวนไมนอยกวา๑๐เรอง/กรณ

๒. ควบคมอตราชกของภาวะนำาหนกตวเกนและโรคอวนในเดกวยเรยนอาย๖-๑๔ปไมใหเกน

รอยละ๑๑(ปจจบนคอรอยละ๑๑)(อยระหวางการประเมนผลโดยจะแสดงผลลพธภาพรวม

ในป๒๕๕๗)

๒.๑ เฉลยรอยละ๕๐ของครผปกครองและเพอนมทศนคตความเชอและความรทถกตอง

ตอนำาหนกตวของเดก(วดจากกลมเปาหมายทสสส.มการดำาเนนงาน)

๒.๒ มปจจยแวดลอมทสนบสนนก�รมกจกรรมท�งก�ย ไมนอยกวา๕รปแบบและตอการบรโภค

อาหารสขภาพของเดกไมนอยกวา๕รปแบบ(ใชตวชวดรวมกบแผนอาหารเพอสขภาวะ)

๒.๓ รอยละ๑๐ของเดกและเยาวชนทรวมกจกรรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานกจกรรม

ทางกาย และดานการบรโภคอาหารทดตอสขภาพในปรมาณทเหมาะสม(ใชตวชวดรวม

กบแผนอาหารเพอสขภาวะ)

163

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

เปาหมายระดบแผน

๓. มพนทสขภาวะตนแบบทเออตอการมกจกรรมทางกายการออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพทม

ชมชนหนวยงานทองถนและสถานประกอบการซงเปนเจาของพนทรวมดำาเนนการและสามารถ

เปนตนแบบขยายผลไดอยางนอย๒๐แหงทวประเทศ

๔.มงานวชาการทตอบสนองยทธศาสตรของแผนและศกยภาพของภาคเครอขายและเปนแนวทาง

ไปสการตอบเปาหมายระยะ๑๐ปของสสส.อยางนอย๑๐เรอง

๕.จำานวนองคกรกฬา*ทมทศนคตและคานยมสนบสนนแนวทางกฬาปลอดเครองดมแอลกอฮอลบหร

และการพนนเพมขนอยางนอยรอยละ๑๐ขององคกรกฬา (องคกรกฬ� ในทน ไดแก องคกรทเปน

ท�งก�ร เชน กกท. สม�คม ชมรมกฬ� คณะกรรมก�รกฬ�ระดบช�ต ระดบจงหวด และระดบทองถน

รวมถงสม�คม/ชมรมสอมวลชนกฬ�)

แนวทางการดาเนนงาน

ประสานการดำาเนนงานดานการรณรงคขบเคลอนสงคมการพฒนามาตรการและขอเสนอนโยบายและ

การพฒนางานวชาการใหรวมกนสนบสนนเปาหมายระยะ๑ปของแผนอยางมประสทธภาพและสงผลกระทบ

ตอเนองถงเปาหมายของแผนระยะ๓ปและเปาหมายระยะ๑๐ปของสสส.โดยมแนวทางการดำาเนนงาน

ทสอดคลองกบยทธศาสตรหลกของแผนระยะ๓ปดงน

๑. บรณาการกบหนวยงานยทธศาสตรทเกยวของไดแก โรงเรยนสถานศกษาสถานประกอบการ

ชมชน หนวยงานทองถน ใหเกดการขบเคลอนทงในดานกจกรรม มาตรการ และการจดสรร

ทรพยากร เพอการเปลยนแปลงพฤตกรรมการมกจกรรมทางกายของประชาชนกลมเปาหมาย

อยางเพยงพอและใหเกดเจาภาพในการดำาเนนงานอยางตอเนอง

๒.บรณาการทง๓กลมแผนงานของแผนและรวมกบแผนอาหารเพอสขภาวะเพอสรางเปาหมาย

รวมในการรณรงคและขบเคลอนใหเกดการสรางวถชวตสขภาวะและลดปจจยเสยงจากโรคอวน

โดยการปรบเปลยนทศนคต พฤตกรรม และคานยม เพอใหมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวน

ทเพยงพอในประชากรกลมเปาหมายตามชวงวยโดยมจดเนนอยทกลมวยเดก๖-๑๔ปซงม

อตราชกของภาวะนำาหนกตวเกนและโรคอวน และกลมวยทำางานซงมอตราการออกกำาลงกาย

ประจำาตำาสดรวมถงกลมขาดโอกาสทางสงคม

๓.บรณาการกบแผนเชงรกดานประเดนปจจยเสยงทางสขภาพดานประชากร(เดกเยาวชนครอบครว

และกลมเฉพาะ)ดานพนทและดานองคกรเพอใหเกดประสทธผลในการพฒนามาตรการในระดบ

พนทและองคกรทงมาตรการดานการสรางเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวน-การออกกำาลงกาย

และมาตรการดานการสรางพนทสขภาวะ

๔.พฒนางานวจยวชาการ เครองมอชวดและประเมนผลและเชอมโยงกบเครอขายวชาการระดบ

164

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

สากลดานการสงเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกาย อาทGlobal

AdvocacyforPhysicalActivity(GAPA)ทสนบสนนยทธศาสตรของแผนและนำาไปสการพฒนา

เปาหมายตามยทธศาสตรระยะ ๑๐ ปของ สสส. ตลอดจนพฒนาเกณฑมาตรฐานดานสขภาพ

ทเกยวของกบการมกจกรรมทางกายและการออกกำาลงกาย ทใชเปนมาตรฐานรวมในหนวยงาน

พนธมตร

๕. พฒนากลไกการใหทนอปถมภกฬาทมประสทธภาพเพอใหเกดการทดแทนทนอปถมภจากธรกจ

เครองดมแอลกอฮอลและบหร และเพอสรางเครอขายสมาคมกฬาทสนบสนนแนวทางการสราง

คานยมกฬาเพอสขภาพ

กลมแผนงาน

ประกอบดวย๓กลมแผนงานมรายละเอยดโดยสงเขปดงน

๑. กลมแผนงานสงเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกาย

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. รณรงคสรางความตระหนกในความสำาคญและเผยแพรความเขาใจในวธการของการมกจกรรม

ทางกายในชวตประจำาวน และการออกกำาลงกายทเพยงพอตอการมวถชวตสขภาวะในกลม

เปาหมายผานกจกรรมและการรณรงคอยางกวางขวางใหสอดคลองกบกลมเปาหมายทจำาแนก

ตามกลมวยไดแกกลมหญงตงครรภกลมเดกปฐมวยกลมเดกวยเรยนกลมวยรนกลมวยทำางาน

และกลมผสงอายโดยจะใหความสำาคญลำาดบตนกบกลมเดกวยเรยนและกลมวยทำางาน

๒. สนบสนนกลมหนวยงานองคกรชมชนและทองถนใหเปนภาครวมขบเคลอนการออกแบบ

และดำาเนนงานกจกรรมทางกายและการออกกำาลงกายทเหมาะสมสอดคลองกบกลมวยตางๆ

ในโรงเรยนทบานททำางานและสถานประกอบการและยกระดบใหเปนกจกรรมทมความตอเนอง

ยงยน

๓. สงเสรมและเผยแพรองคความรและนวตกรรมดานกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการ

ออกกำาลงกาย ทกอใหเกดประโยชนตอการสรางเสรมสขภาพ และลดปจจยเสยงจากภาวะ

นำาหนกตวเกนและโรคอวนผานงานวจยงานทดลองปฏบตและการถอดบทเรยน

๔.พฒนาเครองมอสำารวจและประเมนผลลพธทางสขภาพจากการดำาเนนงานกจกรรมทางกาย

ทนำามาใชประโยชนตอการดำาเนนยทธศาสตรของแผน และเพอสรางเปนมาตรฐานรวมใน

เครอขายของหนวยงานพนธมตร

๕. รวมมอกบกลไกระดบชาตทเกยวของกบการสงเสรมการมกจกรรมทางกายเพอสขภาพอาท

คณะกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรสขภาพดวถไทยสมชชาสขภาพแหงชาตทมมตวาดวย

การจดการปญหาภาวะนำาหนกเกนและโรคอวน

165

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๖. เชอมโยงกบเครอขายวชาการและนโยบายในระดบสากลในดานของการแลกเปลยนองคความร

งานวจย การพฒนาศกยภาพเครอขาย และการผลกดนนโยบายสาธารณะดานการสงเสรม

กจกรรมทางกาย

๗. บรณาการการดำาเนนงานในระดบพนทและสถานประกอบการรวมกบแผนตางๆทเกยวของ

ของสสส.

โครงการหลก

ประกอบดวยโครงการหลกอาทโครงการเครอขายคนไทยไรพงโครงการสงเสรมกจกรรมทางกาย

ในโรงเรยนสถานประกอบการและชมชนโครงการสงเสรมการออกกำาลงกายขนาดใหญขนาดกลาง

และขนาดเลก โครงการเดน-วงทวประเทศ โครงการสงเสรมนวตกรรมการมกจกรรมทางกาย

โครงการวจยและวชาการเพอพฒนาความรและเครองมอชวดดานกจกรรมทางกายและการออก

กำาลงกาย และโครงการพเศษตางๆ ทมการกำาหนดกลมเปาหมายและผลลพธเพอการลดปจจย

เสยงจากภาวะนำาหนกเกนและโรคอวนฯลฯ

๒. กลมแผนงานสงเสรมพนทสขภาวะทเออตอกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกาย

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. สนบสนนองคกรภาครฐเอกชนสถาบนการศกษาองคกรปกครองสวนทองถนและองคกร

ชมชนในพนทเขตเมองเทศบาลตำาบลและยานชมชนใหมมาตรการและจดสรรทรพยากร

ในการสรางหรอปรบปรงหรอดแลจดการใหเกดพนทสขภาวะและปจจยแวดลอมทเออตอการ

มกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกายเพอสขภาพของประชาชนในพนท

เชนเสนทางเดนเทาและขจกรยานลานหรอสนามออกกำาลงกายสวนสาธารณะฯลฯ

๒.พฒนาตนแบบของพนทสขภาวะ ทเออตอการมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและการ

ออกกำาลงกายของประชาชนโดยสรางพนธมตรรวมดำาเนนงานกบเครอขายวชาชพออกแบบ-

ผงเมองเครอขายสงแวดลอมและองคกรปกครองสวนทองถนตลอดจนสรางกระบวนการ

มสวนรวมกบชมชนและประชาคมในพนท

๓.พฒนาขอเสนอเชงนโยบายสาธารณะและขบเคลอนกระแสสงคมเพอใหเกดการดำาเนนงาน

โดยหนวยงานตางๆทเกยวของในการจดการพนทหรอปจจยแวดลอมทางกายภาพทเออตอ

การเดนและใชจกรยานในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกายเพอสขภาพ

๔.ผลกดนหนวยงานระดบทองถน ใหมการจดการพนทสขภาวะเพอสงเสรมกจกรรมทางกาย

ในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกายสำาหรบกลมขาดโอกาส เพอลดชองวางของความ

ไมเปนธรรมทางสขภาพ

๕.ดำาเนนงานใหมการพฒนาเครองมอชวดและตดตามประเมนผลเพอแสดงใหเหนผลลพธจาก

การดำาเนนยทธศาสตรพนทสขภาวะกบการเปลยนแปลงทางสขภาวะของประชาชน

166

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

โครงการหลก

ประกอบดวยโครงการหลกอาทโครงการสงเสรมนโยบายการเดนและใชจกรยานในชวตประจำาวน

โครงการจกรยานในสถานศกษา โครงการพนทสขภาวะในยานเมองและชมชน โครงการพนท

สขภาวะในชมชนการเคหะฯโครงการสงเสรมลานออกกำาลงกายชมชนโครงการสงเสรมการจดการ

สวนสาธารณะเพอการออกกำาลงกายโครงการสนบสนนงานวจยและวชาการและโครงการพเศษ

ตางๆทมการกำาหนดกลมเปาหมายและผลลพธเพอการเพมพนทสขภาวะฯลฯ

๓.กลมแผนงานทนอปถมภกฬา

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. สนบสนนกจกรรมกฬาใหเปนกฬาปลอดเครองดมแอลกอฮอล-บหรและการพนน และ

สนบสนนพนทในและรอบบรเวณสนามกฬาใหปลอดเครองดมแอลกอฮอลและบหรตาม

กฎหมายโดยใชกลไกทนอปถมภกฬาและการสอสารรณรงคเพอสรางความตระหนกในกลม

เปาหมาย

๒. สนบสนนกจกรรมกฬาใหเปนกลไกสำาคญในการสรางกระแสสงคมและคานยมใหคนออกกำาลง

กายและเลนกฬาเพอสขภาพโดยเฉพาะกลมเดกและเยาวชน

๓.แสวงหาองคกรพนธมตรรวม ในการขบเคลอนกจกรรมการออกกำาลงกายเพอสขภาพและ

กฬาทปลอดเครองดมแอลกอฮอลและบหร

๔. สนบสนนการสรางพนทตนแบบของเมองสขภาวะในจงหวดทเปนเจาภาพจดการแขงขนกฬา

ระดบชาตประจำาป ในดานของการสนบสนนองคความรและกจกรรมการมสวนรวมของ

เครอขายในพนท

โครงการหลก

ประกอบดวยโครงการหลก อาท โครงการทนอปถมภกฬาแหงชาต โครงการทนอปถมภกฬา

เยาวชนแหงชาตโครงการทนอปถมภกฬาระดบภมภาคโครงการสนบสนนความรวมมอกบสมาคม

กฬาโครงการสนบสนนกจกรรมกฬาตามนโยบายและทศทางประจำาปของสสส.ฯลฯ

ภาคหลก

๑.หนวยงานภาครฐระดบชาตและทองถน ทมนโยบายสงเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวน-

การออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพ อาท กระทรวงการทองเทยวและกฬา การกฬาแหง

ประเทศไทยกระทรวงสาธารณสขกระทรวงศกษาธการกระทรวงมหาดไทยกระทรวงคมนาคม

กระทรวงการพฒนาสงคมฯองคกรปกครองสวนทองถนกรงเทพมหานครคณะกรรมการสขภาพ

ดวถไทยคณะกรรมการสขภาพแหงชาตฯลฯ

167

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒.องคกรกฬาภาครฐและเอกชนทดำาเนนกจกรรมสงเสรมการออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพ

อาทสมาคมกฬาระดบชาตและระดบจงหวดหนวยงานกฬาภาครฐสมาพนธและชมรมกฬาเพอ

สขภาพสมาคมสอมวลชนกฬาฯลฯ

๓.สถาบนวชาการหนวยงานวจยและภาคประชาสงคมทสงเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวน-

การออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพอาทสถาบนการพลศกษาสถาบนวชาการดานวทยาศาสตร

การกฬาเครอขายการออกกำาลงกายเพอสขภาพสมชชาสขภาพแหงชาตสอมวลชนดานสขภาพ

และกฬากลมวชาชพทางการแพทยกลมวชาชพดานอาหารและโภชนาการกลมวชาชพดานการ

ออกแบบและพฒนาผงเมองเครอขายสงแวดลอมฯลฯ

๔. เครอขายสากลดานกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนเชนInternationalSocietyforPhysical

ActivityandHealth(ISPAH),GlobalAdvocacyforPhysicalActivity(GAPA)ฯลฯ

งบประมาณ

แนวทางการบรหารความเสยง

• วเคราะหสถานการณดานสขภาพใหสอดคลองกบทศทางทเปนปจจบนอยางสมำาเสมอ เพอวาง

หรอปรบยทธศาสตรของการเพมการมกจกรรมทางกายใหเหมาะสม สรางความเปลยนแปลงได

เรวและเปนรปธรรม

• เรงรดการพฒนาและการใชเครองมอชวดและประเมนผลเพอใหสามารถนำาผลลพธดานสขภาพ

จากการดำาเนนงานเพมการมกจกรรมทางกายของประชาชนมาสอสารเผยแพรไดอยางเหนผล

๑. กลมแผนงานสงเสรมกจกรรมทางกายในชวตประจำาวนและ ๑๐๐ การออกกำาลงกาย

๒. กลมแผนงานสงเสรมพนทสขภาวะทเออตอกจกรรมทางกาย ๔๔ ในชวตประจำาวนและการออกกำาลงกาย

๓. กลมแผนงานทนอปถมภกฬา ๕๖

๔. การสอสารสงคม ๑๓

รวม ๒๑๓

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

168

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

• ดำาเนนงานเชงรกเพอใหเกดการเชอมโยงงานกบภาคนโยบายทสอดคลองกบเปาหมายและหลกการ

ของแผนในขณะเดยวกนจะดำาเนนงานสรางความเขาใจในดานยทธศาสตรสรางเสรมสขภาพของ

สสส.เพอขยายแนวรวมการสนบสนน

• ทำางานในลกษณะพนธมตรกบภาคเครอขายรวมพฒนาศกยภาพของภาคอยางตอเนองเพอให

ภาคเกดความรสกมสวนรวมและภาคภมใจในการขบเคลอนงาน

• รกษาความสมพนธทดกบสอมวลชนและสมาคมกฬาตางๆเพอใหเกดการสนบสนนแนวทางการ

ดำาเนนงานกฬาเพอสขภาพและงานสรางเสรมสขภาพของสสส.ในภาพรวม

• ใหความละเอยดออนและระมดระวงอยางเครงครดกบกระบวนการพฒนาโครงการและการทำาสญญา

เพอปองกนความผดพลาดใดๆทอาจจะเกดขน

169

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑๐แผนสอสารสขภาวะและ

สอสารการตลาดเพอสงคม

สถานการณและแนวโนม

ปรากฏการณทางสงคมทกวนนสะทอนใหเหนถงความออนไหวและความเปราะบางของคนในสงคมไทย

ทมขดความสามารถเผชญกบความเปลยนแปลงตางๆรอบตวลดนอยลงบวกกบการเผชญสงเราจากสอท

เปนปจจยแวดลอมและแหลงเรยนรทใกลตวผคนมากทสดในสงคมยคนทำาใหคณภาพชวตและสขภาวะของ

ผคนมแนวโนมตกตำาลง

ผลกระทบดานสขภาวะทเกยวเนองจากสอนนมมากมาย อาท อตราเพมขนของความเสยงจากการ

เจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรงทมสาเหตมาจากการบรโภคอาหารทไมมคณคาทางโภชนาการ(รอยละ๑๗.๗

ของคนไทยทมอาย๖ปขนไปบรโภคอาหารทมไขมนสงรอยละ๒๕.๓ดมนำาอดลมและเครองดมทมรสหวาน

ทกวน) ซงสมพนธกบระบบการตลาดทสรางคานยมการบรโภคอาหารสำาเรจรปทบรโภคไดสะดวกรวดเรว

การสำารวจตลาดอาหารในโรงเรยนของเครอขายเดกไทยไมกนหวานชวงป๒๕๕๒-๒๕๕๓พบวา๑ใน๓

ของเดกซอขนมในโรงเรยนจากโฆษณาทเหนตามสอและครงหนงซอเพราะการโฆษณาทางตรงดวยการแจก

สนคาทเปนขนมขบเคยวใหเดกนกเรยนไดทดลองกระตนใหเกดวงจรการผลตแบบอตสาหกรรมททำาลายฐาน

ทรพยากรอาหารของประเทศการทำาเกษตรทใชสารเคมซงทำาใหสขภาพของผบรโภคและเกษตรกรเสอมทรดลง

นอกจากนยงมสถานการณเรองพฤตกรรมเสยงตางๆของเดกและเยาวชนเชนคนไทยอาย๑๕ป

ขนไปสบบหรประจำา๑๐.๙ลานคนมนกดมหนาใหมทเปนเยาวชนเพมขนจากชวงป๒๕๓๙-๒๕๕๐ถง

รอยละ ๗๐ เยาวชนรอยละ ๓๐ เสยงตอการตดกบดกของวงจรการพนน รอยละ ๔๑.๒ มประสบการณ

ใชความรนแรงกบผอนและตวเอง

เมอมาดรปแบบการใชสอของเดกและเยาวชนไทยพบวาเฉลยใชเวลาอยกบสอทกประเภทวนละ๖-๘

ชวโมง หรอเทากบครงชวตยามตนของเดก และมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ในสอคอมพวเตอร ในขณะท

รายการทววทยทเหมาะสมสำาหรบเดกมนอยกวารอยละ ๑๐ ของสดสวนรายการทงหมด เมอมาบวกกบ

สภาพครอบครวปจจบนทมจำานวนของความไมพรอมในการปกปองดแลเดกมากขนจำานวนเดกดอยโอกาส

ทมกวา ๕ ลานคน และระบบการศกษาทยงไมสามารถรองรบการเตรยมพรอมดานทกษะการรเทาทนสอ

ของเดกไดเพยงพอในขณะทภมทศนการใชสอของเดกเปลยนไปอยางรวดเรวโรงเรยนในสงกดสำานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเพยง๔๐๐แหงจากทงหมด๓หมนกวาแหงทมหลกสตรการสอนเรอง

เทาทนสอกยงทำาใหเหนถงผลกระทบจากสอตอพฒนาการของเดกและเยาวชนไทยไดเดนชดขน

171

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

อยางไรกตามในดานบวกทงในเชงทฤษฎและบทเรยนจากทวโลกสะทอนวาหากมการสงเสรมสอให

เปนสวนหนงของกระบวนการสรางเสรมสขภาพ จะสามารถสรางการเปลยนแปลงไดอยางทรงพลงยง ดง

ตวอยางของการใชกลไกสอสารการตลาดสนบสนนการรณรงคเลกบหร ทคขนานไปกบการใหความรและ

การบงคบใชกฎหมาย

นอกจากการสอสารการตลาดเพอสงคมแลว การสอสารสขภาวะในรปแบบอนๆ ตางกมสวนชวย

สรางเสรมการเรยนรไดในมตทแตกตางแตเสรมหนนกนอาทการใชสอศลปวฒนธรรมทนำาเอาสนทรยะมา

เปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางสขภาวะทางปญญาการใชสอสรางสรรคทเหมาะสมกบกลมวยตางๆโดย

เฉพาะเดกปฐมวยและวยเรยนตอนตนทมผลตอการพฒนาระดบสตปญญาและสรางตวแบบทางพฤตกรรม

และคานยม

การขบเคลอนกระบวนการสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดทสสส.และเครอขายมบทบาทในระยะ

๑๐ปทผานมาไดสรางบทเรยนและความรในการสงเสรมพลงดานบวกของสอการบมเพาะความตนรและ

การเทาทนของผใชสอโดยเฉพาะผลตอการสรางคานยมในวถชวตสขภาวะใหกบสงคมไทยสสส.มความเชอ

มนวาการกำาหนดยทธศาสตรอยางมสวนรวมเพอใหเกดระบบการสอสารทดจะเปนหนงในรากฐานสำาคญ

ของการสรางคนทมขดความสามารถและอยในสงคมสขภาวะทยงยน

จดเนนของแผน

• เนนยทธศาสตรสอสารการตลาดเพอสงคมเพอสนบสนนเปาหมายการขบเคลอนงานลดปจจยเสยง

ของ สสส. ไดแก การลดการสบบหร การดมสรา อบตเหตจราจร การเพมปจจยเสรม ไดแก

การมกจกรรมทางกายการบรโภคอาหารสขภาพและโภชนาการรวมกบแผนหลกตางๆของสสส.

โดยในป ๒๕๕๖ น จะเพมนำาหนกของงานทประเดนการลดการสบบหรและลดการดมเครองดม

แอลกอฮอลจากเดมททำาอยแลว

• เนนยทธศาสตรสอสารสขภาวะเพอขบเคลอนงานเชงรกใหเกดกระบวนการเรยนรผานสอสรางสรรค

ของประชาชนกลมเปาหมายโดยจะเนนการเรยนรและทกษะการเทาทนสอขดความสามารถของ

ผใชสอในประเดนทสงผลตอคานยมและพฤตกรรมสขภาวะทงปจจยเสยงและปจจยเสรม

• ใหความสำาคญกบการสรางโอกาสเขาถงสอสรางสรรคของกลมคนในภาวะยากลำาบากเพอใหเกด

ความรความเขาใจและมแนวโนมจะสามารถจดการวถชวตตนเองใหอยอยางมสขภาวะไดตามทควร

• ขบเคลอนงานบรณาการโดยใชพนทเปนตวตง เพอใหเกดเมองหรอชมชนตนแบบของการใชสอ

อยางสรางสรรคเพอสขภาวะและมเครองมอชวดทแสดงใหเหนผลลพธของการเปลยนแปลงดาน

สขภาวะโดยจะรวมมอกบแผนดานพนทชมชนและองคกรของสสส.

• ใหความสำาคญกบการสรางนวตกรรมทางการสอสารในรปแบบตางๆเพอกระตนใหเกดความตนตว

และความเปลยนแปลงในแวดวงวชาการและวชาชพสอ หรอใหเกดตนแบบและการผลตซำาใน

เครอขายดานสขภาวะของสสส.

172

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

วตถประสงค

๑. เพอสนบสนนการเปลยนแปลงทศนคต คานยม และพฤตกรรมสขภาวะของประชาชน และการ

ขบเคลอนนโยบายตามเปาหมายของแผนหลก สสส. ดวยการสอสารการตลาดเพอสงคม และ

การสอสารสขภาวะ

๒.เพอสงเสรมกระบวนการสอสารสขภาวะทสงผลตอการเพมคณภาพและปรมาณของสอสรางสรรค

รวมทงเพมขดความสามารถของผใชสอเรองการรเทาทนสขภาพโดยเฉพาะกลมขาดโอกาสทเขา

ไมถงสอสรางสรรค

๓.เพอพฒนานวตกรรมการสอสารสขภาวะใหเกดเปนทนความรทนทรพยากรทนเครอขายสงคม

และทนดานนโยบายทสนบสนนการขบเคลอนสรางสงคมสขภาวะอยางยงยน

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

๑.ประชาชนไดรบรขาวสาร เกดความเขาใจ มการยอมรบ ปรบเปลยนทศนคต เฉลยรอยละ ๖๕

ของกลมเปาหมายอนนำาไปสแนวโนมการเปลยนพฤตกรรมในประเดนทมการขบเคลอนโดยแผน

เชงรกของสสส.โดยวดจาก

๑.๑ ความตระหนกการรบรสอในประเดนตางๆทรณรงค

๑.๒ ทศนคตความรความเขาใจในประเดนทเปนปจจยเสยงและปจจยเสรมทางสขภาวะเชน

ลดอตราการสบบหร การดมสรา อบตเหตทางถนน การมกจกรรมทางกายไมเพยงพอ

โรคอวนฯลฯ

๒. รอยละ๕๐ของกลมเปาหมายสอสรางสรรคเพอสขภาวะมความสามารถดงน

๒.๑ เกดความรความเขาใจในประเดนสขภาวะ(เนนประเดนปจจยเสยงทางสขภาพเชนบหร

เครองดมแอลกอฮอลอบตเหตเอดสโรคอวนและปจจยเสรมเชนการบรโภคผกผลไม

กจกรรมทางกาย)จากการเขาถงสอสขภาวะ

๒.๒ เกดทกษะรเทาทนสอจากกระบวนการเรยนรสอสขภาวะ

๒.๓ เกดศกยภาพทจะเปลยนพฤตกรรมของตวเองและกลมจากกระบวนการเรยนรและประยกต

สอดวยตนเอง

๓. รอยละ๕๐ของประชากรกลมเปาหมายทขาดโอกาส(ทแผนดำาเนนการเองและหรอรวมกบแผน

อนๆ)เกดความรความเขาใจในประเดนทสอสารจากการเขาถงสอสขภาวะ

๔.มนวตกรรมการสอสารสขภาวะในดานผลผลตสอดานกจกรรมสอดานชองทางสอดานวชาการสอ

หรอมระบบกลไกและการจดการสอทนำาไปสการผลกดนดานนโยบายสออยางนอย๑๐ชนงาน

หรอกรณ

173

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

แนวทางการดาเนนงาน

วางแผนการดำาเนนงานใหมการเชอมประสานกนอยางใกลชดระหวางหลกการสอสารการตลาดเพอ

สงคม ทเนนเปลยนทศนคตและพฤตกรรมของกลมเปาหมาย กบหลกการสอสารสขภาวะทเนนสรางการ

เรยนรและทกษะการใชสออยางสรางสรรคใหแกกลมเปาหมาย เพอรวมกนสนบสนนเปาหมายระยะ ๑ ป

ของแผนอยางมประสทธภาพและสงผลกระทบตอเนองถงเปาหมายของแผนระยะ๓ปและเปาหมายระยะ

๑๐ปของสสส.โดยมแนวทางการดำาเนนงานทสอดคลองกบยทธศาสตรหลกของแผนระยะ๓ปดงน

๑.บรณาการภายในแผน เพอสรางเปาหมายรวมในการขบเคลอนใหเกดผลลพธจากกระบวนการ

สอสารทมประสทธผลและจะบรณาการกบแผนเชงรกดานประเดนปจจยเสยงและปจจยเสรมทาง

สขภาพ ดานประชากร(เดก เยาวชน ครอบครวและกลมเฉพาะ) ดานพนท และดานองคกร

ใหเกดการพฒนากระบวนการสอสารรวมกนและนำาผลผลตสอและกระบวนการสอสขภาวะทแผน

พฒนาขนไปใชเพอสนบสนนการขบเคลอนงานตามเปาหมาย

๒.กำาหนดยทธศาสตรทมความเฉพาะเจาะจงกบกลมเปาหมายในภาวะยากลำาบากหรอกลมทขาด

โอกาสทางสงคมเพอพฒนากระบวนการสอสรางสรรคทมความละเอยดออนสามารถเขาถงและ

เออประโยชนดานสขภาวะใหแกกลมเปาหมายเฉพาะได

๓.พฒนานวตกรรมการสอสารสขภาวะดวยการแสวงหารปแบบและองคความรทสอดคลองทนสมย

กบการเปลยนแปลงของสอในประเทศและสากล รวมทงขอเสนอเชงนโยบายสอสรางสรรคตางๆ

ทจะสนบสนนการขบเคลอนสงคมสขภาวะ

กลมแผนงาน

เพอตอบสนองเปาหมายวตถประสงคและยทธศาสตรของแผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาด

เพอสงคมลกษณะการดำาเนนงานจงประกอบดวย๒กลมแผนงานโดยมรายละเอยดโดยสงเขปดงน

๑.กลมแผนงานสอสารการตลาดเพอสงคม

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. ใชหลกสอสารการตลาดเพอสงคมดำาเนนงานเพอใหเกดงานสอสารทมประสทธภาพในการ

ปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมของกลมเปาหมายประกอบดวยการวเคราะหกลมเปาหมาย

การออกแบบและวางแผนการผลตสอและกจกรรมการวางแผนการเผยแพรสอผานชองทาง

ตางๆ และกจกรรมสงเสรมและประชาสมพนธโครงการรณรงค และการประเมนผลเชง

ประสทธภาพของการสอสารการตลาด

๒. ใชกลไกของทนอปถมภเพอแสวงหาโอกาสและพนทใหมๆ ของการสอสารรณรงคใหกวางขวาง

และเขาถงกลมเปาหมายไดดยงขน ตลอดจนสนบสนนสอและกจกรรมสรางสรรคของภาค

174

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

เยาวชนเพอใหเกดการจดประกายและการมสวนรวมของเยาวชนรวมทงการแสวงหาความ

รวมมอกบกลม/องคกรสอทกประเภทและพนธมตรภาคเอกชนเพอสรางพนธมตรรวมทน

๓.บรณาการกบแผนหลกตางๆ ของ สสส. เพอรวมวางแผนและพฒนาการสอสารการตลาด

เพอสงคมและสอสารสขภาวะใหเกดประสทธผลและรวมตอบเปาหมายหลกทง๑๐เรอง

ตามยทธศาสตร๑๐ปสสส.

๔.พฒนาตนแบบสอรณรงครายการโทรทศนกจกรรมสอสรางสรรคทงในรปแบบของสอสาร

มวลชนสอออนไลนสอทางเลอกสอชมชน-สอภาคประชาชนและสอเฉพาะทมประสทธผล

ตอการสอสารสาธารณะและการสอสารทเจาะจงกลมเปาหมาย

๕. รวมมอกบพนธมตรสอ ใหเกดการสนบสนนและขยายประสทธผลของการสอสารรณรงค

ไดอยางกวางขวางยงขน

๖. พฒนาเครองมอชวดการประเมนผลลพธดานการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมของ

ประชาชนกลมเปาหมาย

โครงการหลก

ประกอบดวยแผนงานและโครงการหลกอาทแผนงานรณรงคสอสารการตลาดเพอสงคมแผนงาน

ทนอปถมภสอและกจกรรมสรางสรรค โครงการพฒนารายการโทรทศนและแอนเมชนตนแบบ

สำาหรบครอบครวโครงการสอสารรณรงคตามวาระพเศษโครงการความรวมมอกบพนธมตรสอตางๆ

เพอพฒนาสอตนแบบหรอแนวทางรณรงค อาท องคการกระจายเสยงและแพรภาพสาธารณะ

สมาคมเคเบลทวฯสมาคมทวดาวเทยมฯสมาคมโฆษณาธรกจฯสมาคมเวบไทยฯลฯ

๒.กลมแผนงานสอสรางสรรคเพอสขภาวะ

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. สนบสนนกระบวนการและกลไกของการสอสารสขภาวะผานการพฒนาสอสรางสรรคตนแบบ

ชองทางสอพนทสอนโยบายสอเพอเดกเยาวชนและครอบครวทมประสทธผลตอการเรยนร

และสรางทกษะการรเทาทนสอการประยกตใชสอทเออตอสขภาวะทง๔มตโดยใหความ

สำาคญกบกลมขาดโอกาสทมความเปราะบางจากผลกระทบของสอดวย

๒. สนบสนนกระบวนการขบเคลอนรณรงคการสรางองคความรการสรางนวตกรรมและการผลกดน

ขอเสนอเชงนโยบายเพอใหประชาชนกลมเปาหมายโดยเฉพาะเดกปฐมวยและเดกวยเรยน

๒-๑๖ปมทกษะและคานยมในเรองการอานอนจะนำาไปสการสรางสงคมไทยใหเปนสงคม

แหงการอานและการเรยนรซงจะเปนพนฐานทสำาคญตอการพฒนาสขภาวะทางปญญา

๓. สนบสนนการพฒนาสอศลปวฒนธรรมใหเกดการนำาเอาคณคาของสนทรยะและภมปญญา

ชมชนมาสงเสรมการเรยนรและการสรางสขภาวะทางปญญาของกลมเปาหมายทงในระดบ

บคคลครอบครวและชมชน

175

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๔. บรณาการกบแผนหลกตางๆของสสส.เพอใหเกดการใชประโยชนรวมจากกระบวนการสอ

สขภาวะทกลมแผนงานไดพฒนาขนตามยทธศาสตรและรวมกบแผนชมชนสขภาวะและแผน

สขภาวะเดกและเยาวชนเพอขบเคลอนเมองสอสรางสรรคนำารอง

๕. สนบสนนงานวจยและพฒนาเพอสรางองคความรดานการสอสารสขภาวะทจำาเปนสำาหรบการ

ขบเคลอนสงคมสขภาวะอาทแนวทางการสอสารเพอลดความเสยงจากภยพบตและสขภาพ

แนวทางการสอสารเพอลดความขดแยงและความรนแรงแนวทางการสอสารเพอสรางความ

เปนธรรมทางสงคมฯลฯ

๖. พฒนาศกยภาพของนกวชาชพและนกวชาการดานการสอสารเพอสงเสรมแนวทางการสอสาร

สขภาวะใหแพรหลายผานการสมมนาฝกอบรมหลกสตรระยะสนและการสนบสนนกลไก

ทยงยนเชนศนยขอมลขาวสารดานนโยบายศนยนโยบายและยทธศาสตรสอฯลฯตลอดจน

สนบสนนใหเกดเครอขายสอสขภาวะเพอรวมกนขบเคลอนไปสเปาหมายสงคมทมสขภาวะ

อยางเปนธรรม

โครงการหลก

ประกอบดวยแผนงานและโครงการหลกอาทแผนงานสอสรางสรรคเพอเดกเยาวชนและครอบครว

แผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอานแผนงานสอศลปวฒนธรรมเพอสขภาวะโครงการวทยเดก

และครอบครวโครงการสงเสรมการสอสารเพอความเปนธรรมทางสงคมโครงการสงเสรมระบบสอ

เพอสขภาวะโครงการวจยและพฒนาเพอสรางแนวทางการสอสารสขภาวะโครงการพฒนาศกยภาพ

นกสอสารสขภาวะชมชนโครงการสอสารสขภาวะเพอคนชายขอบและโครงการตามวาระพเศษ

ตางๆทสอดคลองกบยทธศาสตรของกลมแผนงาน

ภาคหลก

๑.ภาคดานการขบเคลอนรณรงคอาทเครอขายสอเพอเดกเยาวชนและครอบครวเครอขายเฝาระวง

สอเครอขายวทยเพอเดกและครอบครวเครอขายสงเสรมการอานเครอขายนกสอสารสขภาวะ

เครอขายสอศลปวฒนธรรมเพอสขภาวะเครอขายสอพนบานเพอสขภาวะและเครอขายเชงประเดน

อนๆ

๒.ภาคดานนโยบายทเกยวของกบสอสรางสรรคอาทกสทช.คณะกรรมการสอปลอดภยและสรางสรรค

แหงชาต คณะกรรมการสงเสรมการอานเพอการเรยนรตลอดชวต คณะกรรมการปฏรปสอ

คณะกรรมการรณรงคเพอการปฏรปสอหนวยงานภาครฐทกำากบดแลนโยบายดานสอและสงเสรม

สอสรางสรรคฯลฯ

๓.ภาคพนธมตรดานสอ อาท องคการกระจายเสยงและแพรภาพสาธารณะ สมาคมนกขาว

นกหนงสอพมพแหงประเทศไทย สมาคมนกขาววทยและโทรทศนไทย สภาการหนงสอพมพ

176

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

แหงชาต สภาวชาชพขาววทยและโทรทศนไทย สถาบนอศรา-มลนธพฒนาสอมวลชนแหง

ประเทศไทยสมาพนธสมาคมผประกอบวชาชพวทยและโทรทศนแหงประเทศไทยสมาคมเคเบล

ทวแหงประเทศไทยสมาคมทวดาวเทยมแหงประเทศไทยสมาคมโฆษณาธรกจเครอขายพลงบวก

พนธมตรสอตนทนชวตเดกสถานโทรทศนวทยสอสงพมพสอเครอขายสงคมและสอโฆษณา

ประชาสมพนธฯลฯ

๔.ภาคดานวชาการอาทสถาบนวชาการดานนเทศศาสตรและสอสารมวลชนทวประเทศสถาบนวจย

ดานระบบสขภาพสถาบนวจยดานสงคมดานเดกเยาวชนและครอบครวฯลฯ

๕.ภาคดานสอภาคประชาชนอาทสมาพนธวทยชมชนสภาองคกรวทยชมชนฯสถาบนพฒนาสอ

ภาคประชาชนมลนธอาสาสมครเพอสงคมเครอขายนกขาวพลเมองเครอขายสอภาคประชาชน

ในภมภาคตางๆฯลฯ

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานสอสารการตลาดเพอสงคม ๒๘๒

๒. กลมแผนงานสอสรางสรรคเพอสขภาวะ ๒๐๒

รวม ๔๘๔

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

แนวทางการบรหารความเสยง

• บรหารยทธศาสตรใหมประสทธภาพสามารถแสดงผลลพธไดเปนทประจกษเพอใหสาธารณะและ

ฝายตางๆรบรผลการดำาเนนงานดานสอสรางสรรคและสอสารการตลาดของสสส.

• สรางความรวมมอกบสอทกประเภทผานการทำางานเชงรกดานสอสรางสรรครวมกน เพอใหสอม

ความเขาใจและสนบสนนแนวทางขบเคลอนสขภาวะของสสส.

• ใหความสำาคญอยางเครงครดกบกระบวนการพฒนาโครงการการทำาสญญาและการจดซอจดจางสอ

ใหมความถกตองโปรงใสและตรวจสอบไดเสมอ

• กำาหนดหลกเกณฑการใหทนอปถมภและพฒนาคมอเพอใหเกดการดำาเนนงานทเปนระบบมหลก

การอางองและตรวจสอบได177

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑๑แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไป

และนวตกรรม

สถานการณและแนวโนม

ผลการพฒนาเศรษฐกจและสงคมตลอดระยะเวลาทผานมาไดสะทอนถงปญหาเชงโครงสรางการพฒนา

ของประเทศทไมสมดล ไมยงยน ภายใตบรบทการเปลยนแปลงของโลกทเปลยนแปลงอยางรวดเรว

ประเทศไทยจงจำาเปนตองปรบตวและหนมาทบทวนกระบวนทศนการพฒนาในทศทางทพงตนเองและม

ภมคมกนมากขนโดยยดหลก“ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง”เปนแนวทางปฏบตควบคไปกบการพฒนา

ทยด“คนเปนศนยกลางการพฒนา”เพอใหการพฒนาและบรหารประเทศเปนไปในทางสายกลางบนพนฐาน

ดลยภาพเชงพลวต เชอมโยงทกมตทงคนสงคม เศรษฐกจสงแวดลอมและการเมองซงจะสงผลใหคน

ไดพฒนาศกยภาพทงดานรางกาย จตใจ และสตปญญา ครอบครวมความอบอน มนคง ชมชนทองถน

มความเขมแขงและรวมพลงเปนเครอขายในการพฒนาประเทศ

แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม มแนวคดในการสนบสนนโครงการเพอสรางเสรม

สขภาพสำาหรบกลมบคคล องคกร และชมชนทวไป โดยเปดโอกาสใหทกกลมทสนใจไดรเรมโครงการ

สรางเสรมสขภาพทสรางสรรคตรงกบความตองการและปญหารวมถงการพฒนาทกษะวธคดและเพมขด

ความสามารถในการทำางานทมประสทธภาพอยางตอเนอง ทงน แผนใหความสำาคญกบการนำา “ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง”๕๙ กฎบตรออตตาวา(OttawaCharter)๖๐ และกฎบตรกรงเทพ(BangkokCharter)๖๑

มาประยกตใชเปนแนวทางสนบสนนโครงการ

ในป๒๕๕๕แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรมมการดำาเนนงานดงน

๑.ขยายโอกาสใหกลมบคคลองคกรและชมชนทองถนซงเปนภาครายยอยดำาเนนโครงการสรางเสรม

สขภาพและสรางนวตกรรมไมนอยกวา๘๐๐โครงการโดยจำานวนนเปนภาครายใหมถงรอยละ

๖๕ซงทำาใหเกดผลผลตดงน

๕๙ ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงคอทางสายกลางในการดำารงชวตอนจะนำาไปสสขภาวะ(อยเยนเปนสข)ทงดานการผลตและบรโภค อยางพอประมาณมเหตผลมภมคมกนในตวทดและมคณธรรมคำานงถงผลกระทบตอผอนและสงแวดลอม๖๐ กฎบตรออตตาวาสวนทสำาคญ ไดแก ยทธศาสตรทง๕ประการคอ(๑)การสรางนโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพโดย เฉพาะในระดบทองถน(๒)การสรางสรรคสงแวดลอมทเออตอการสรางเสรมสขภาพชมชน(๓)การเสรมสรางชมชนสขภาพด (๔)การพฒนาทกษะสวนบคคลทจำาเปนเพอการมสขภาพด(๕)ปรบเปลยนระบบบรการสขภาพทเนนการรวมคดรวมทำาของ ชมชนองคกรทองถนและหนวยบรการสขภาพในระดบชมชน๖๑ กฎบตรกรงเทพขอกำาหนดสำาคญไดแกกำาหนดใหการสงเสรมสขภาพเปน(๑)ระเบยบวาระสำาคญของโลกาภวตน(๒)ความ รบผดชอบของทกรฐบาล(๓)หวใจของงานชมชนและประชาสงคม(๔)เกณฑพนฐานของการบรหารกจการทด

179

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๑ เยาวชนจำานวนกวา ๖๐,๐๐๐ คน ทวประเทศ ไดรบการสงเสรมทกษะ วธคด ผาน

กระบวนการเรยนรกจกรรมสรางสรรคการสรางจตอาสาจากโครงการตางๆไดแกโครงงาน

วทยาศาสตรเพอสขภาพโครงการอาสาสมครเยาวชนดแลผสงอายในชมชนโครงการคาย

อาสาพฒนาชมชนโดยรอยละ๒๐ของเยาวชนทเขารวมโครงการไดรบการสงเสรมวธคด

และกระบวนการเรยนรดานปญญาผานการทำากจกรรมปฏบตการทเปนรปธรรม โดยมง

การเปลยนแปลงทศนคต ๔ ประการในกลมเปาหมาย คอ คดถงผอนมากกวาตวเอง

ไมพงพงความสขทางวตถเพยงอยางเดยว และเชอมนในความเพยรพยายามของตนเอง

ไมหวงลาภลอย คอยโชค และรจกคดอยางมเหตผล นอกจากน เยาวชนไมนอยกวา

รอยละ ๓๕ ไดมการจดกระบวนการสอสารดานสขภาวะทางปญญาสำาหรบเยาวชน

ผานกระบวนการละคร ดนตร คายอาสา และรณรงคสรางกระแสการเอาชนะใจตนเอง

เพอใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมในทางทดขน

๑.๒ ชมชนกวา๒๐๐แหงเกดการพฒนาทกษะการพงตนเองดานการสรางเสรมสขภาพและ

การสรางสภาพแวดลอมทเออตอสขภาพในชมชนจากโครงการรวมสรางชมชนและทองถน

ใหนาอยอาสาสมครดแลผสงอายจำานวน๑๕,๐๐๐คนจากโครงการขยายพนทอาสาสมคร

ดแลผสงอายในชมชน กลมปลกผกสวนครวปลอดสารพษไวบรโภค จำานวน ๔๘ กลม

มสมาชกรวมกวา๑,๖๐๐คนรวมถงกลมผบรโภคซงไดรวมเรยนรกระบวนการกวา๑๐,๐๐๐

คน จากโครงการสวนผกคนเมอง ซงมแนวคดการสรางสงคมสขภาพในชมชนเมอง

ผานกระบวนการรวมกลมปลกผก

๑.๓ เกดนวตกรรมสรางเสรมสขภาพอยางนอย๕ประเดนดงน๑)นวตกรรมการเผยแพรผลงาน

วจยในรปแบบหนงสนโดยผลงานวจย๘โครงการไดรบการผลตเปนหนงสนจำานวน๗เรอง

ทสามารถเผยแพรและสอสารใหเขาใจไดงายเชนเรอง“ยมยมวนนไมมเลด”เปนการ

นำาเสนอผลงานวจยเรองการบรหารกลามเนอองเชงกรานในสตรดวยตนเอง๒)นวตกรรม

การบรหารจดการดานการสรางเสรมสขภาพขององคกรปกครองสวนทองถน๕รปแบบ

๓)นวตกรรมการปลกผกซงเปนการดดแปลงรปแบบ/วธการปลกผกใหเหมาะสมสอดคลอง

กบวถชวตคนเมองไดแกสวนผกดาดฟาสวนผกพนทจำากดและสวนผกหนนำา๔)นวตกรรม

ระดบชมชนเปนนวตกรรมดานองคความรใหมในชมชนนวตกรรมดานสงประดษฐ/ผลผลต

และนวตกรรมดานกระบวนการชมชนและ๕)เครองมอตดตามสนบสนนโครงการโดย

พฒนาเวบไซตwww.happynetwork.org สำาหรบการตดตามสนบสนนโครงการในชด

โครงการชมชนนาอยภาคใตซงทำาใหการบรหารจดการโครงการและงานตดตามสนบสนน

โครงการในระดบพนทมประสทธภาพมากขน

๑.๔ เกดโครงการทตอบสนองประเดนวกฤตทางสงคม ในลกษณะคายอาสา/ระดมอาสาสมคร

ลงพนทชวยเหลอฟนฟชมชนทไดรบผลกระทบโดยตรงจากเหตการณอทกภยในพนท

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต รวม ๑๑๘พนท เกดเครอขายอาสา

180

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

สมครเยาวชนจตอาสาอยางนอย๔๐๐คนในสถานศกษาทงในระดบมธยมศกษาตอนปลาย

และอดมศกษาในการดำาเนนงานชวยเหลอฟนฟชมชนทประสบอทกภย

๒. หนนเสรมเปาหมายเชงยทธศาสตร/การหนนเสรมงานเชงรก

ประสานความรวมมอกบสำานกสนบสนนการควบคมปจจยเสยงหลก(สำานก๑)แผนงานควบคม

ยาสบดำาเนนงานดานการควบคมการสบบหรมวนเองในชมชนโดยสนบสนนใหชมชนและทองถน

พฒนาแผนและกจกรรมปฏบตการควบคมยาสบ มงลดจำานวนผสบบหรมวนเองในชมชน สราง

มาตรการชมชนในการควบคมการสบบหรและสรางสงแวดลอมทไมเออตอการสบบหรมงใหเกด

นวตกรรมหรอรปแบบการควบคมบหรทเหมาะสมกบชมชนนำารอง๔๐ชมชนในพนทภาคเหนอ

และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

๓. พฒนาศกยภาพภาคใหสามารถดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพในชมชนอยางตอเนองและมประสทธภาพ

๓.๑ สนบสนนกระบวนการพฒนาศกยภาพผสนใจเสนอโครงการรายใหม ภายใตชดโครงการ

“รวมสร�งชมชนและทองถนใหน�อย ป ๒๕๕๕”ในพนท๔ภมภาคจำานวน๙๑๒คน

เพอพฒนาระบบความคดและสรางกระบวนการเรยนรแนวใหมใหแกผเสนอโครงการและ

เสรมดวยการจดกระบวนการพฒนาขอเสนอโครงการ

๓.๒ พฒนาทกษะใหกบแกนนำาผรบทนจำานวน๑,๘๙๙คนผานกระบวนการตางๆเชนการฝก

อบรมเวทแลกเปลยนเรยนรศกษาดงานเพอเปนผนำาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ

ชมชน

๔. สนบสนนกำากบตดตามและประเมนผลโครงการ โดยจดระบบและกลไกการตดตามสนบสนน

และประเมนผลโครงการทไดรบทนใหสามารถดำาเนนงานไดตามแผนและบรรลวตถประสงคโดย

แบงการตดตามสนบสนนโครงการเปน ๒ ประเภท คอ ๑) โครงการทวไป มกลไกการตดตาม

ระดบภาค๕ภาคไดแกภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตอนลางกรงเทพ/ปรมณฑลและภาคกลาง-ตะวนออก-ตะวนตกและภาคใตและ๒)การตดตาม

โครงการในลกษณะชดโครงการ/โครงการประเดนเฉพาะ

๕. สงเคราะหความรและสอสารสาธารณะ

สงเคราะหความรจากผลการดำาเนนงานทเปนรปธรรมจากนวตกรรมหรอชดความรการสรางเสรม

สขภาพของโครงการทไดรบการสนบสนน จำานวน ๔๗ โครงการ และนำามาขยายผลโดยผาน

กระบวนการสอสารสาธารณะกระตนชมชนใหตระหนกถงการสรางเสรมสขภาพ รวมคดรวมทำา

ในการแกไขปญหาสขภาพของตนเองและสวนรวม

จากสถานการณของการสนบสนนโครงการชวง๓ปทผานมา(๒๕๕๓-๒๕๕๕)พบวาแผนไดสนบสนน

โครงการรายยอยไดจำานวน๓,๘๗๐โครงการ(คดเปนรอยละ๔๙ของจำานวนโครงการทเสนอ)เปนภาครายใหม

จำานวน๒,๔๙๑ราย(องคกร)เมอเปรยบเทยบกบจำานวนโครงการทเขาสกระบวนการพจารณากวา๕,๖๐๐

โครงการพบวามโครงการทไมไดรบการสนบสนนประมาณรอยละ๓๐

181

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

นอกจากนหากพจารณาสดสวนการกระจายทนและโครงการพบวาครอบคลมทกภมภาคแตมสดสวน

การกระจายในพนทภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอสงกวาภาคอนและการกระจายทนในระดบจงหวด

ยงมบางจงหวดทไดรบการสนบสนนทนในจำานวนไมมากเทาทควร

จดเนนของแผน

แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม ยงคงใหความสำาคญกบการดำาเนนงานเพอบรรล

ตามทศทาง เปาหมายและยทธศาสตรระยะ๑๐ป(๒๕๕๕-๒๕๖๔)และแนวทางการจดทำาแผนหลก

สสส.๒๕๕๕-๒๕๕๗ โดยในป ๒๕๕๖แผนใหความสำาคญกบการกระจายโอกาสใหกลมบคคลองคกร

และชมชนในพนททขาดโอกาส สามารถเขาถงการขอรบการสนบสนนทนไดงาย ดวยวธการทหลากหลาย

เพอสรางความเปนธรรมทางสขภาพในประชากรกลมตางๆทวประเทศดงน

๑. เพมจดเนนทสอดคลองกบยทธศาสตรสขภาพดวถไทยพ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๔และแผนพฒนา

สขภาพแหงชาตฉบบท๑๑(๒๕๕๕-๒๕๕๙)ซงเนนการลดปจจยเสยงจากการบรโภคอาหาร

เครองดมทไมมคณคาบหรเครองดมแอลกอฮอลการออกกำาลงกายทเพยงพอและการจดการ

อารมณและความเครยดโดยนำาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการสรางเสรมสขภาพ

๒.ใหความสำาคญกบโครงการสรางเสรมสขภาวะในองคกร และชมชนทองถนทเนนหลกการเรอง

ปจจยสงคมทกำาหนดสขภาพ(SocialDeterminantofHealth)เชนการปรบปรงปจจยทางสงคม

ทเกยวของกบชวตของคนทกเพศทกวยในชมชน การสรางความเขมแขงใหกบชมชน และการ

ตดตามวดผลการเปลยนแปลง

๓.ใหความสำาคญกบโครงการเปดรบทวไปประเดนการสรางเสรมสขภาวะทางปญญาการสรางเสรม

สขภาวะทางสงคมและโครงการทเนนกระบวนการหรอกลไกและนวตกรรมเพอสนบสนนใหเกด

การสรางเสรมสขภาวะในประเดนดงกลาว

วตถประสงค

๑. เพอใหกลมบคคล องคกรและชมชนทวไป ไดรบโอกาสในการพฒนาขดความสามารถดาน

สรางเสรมสขภาพทเกดประโยชนตอสวนรวม

๒.เพอสรางและคนหานวตกรรมสรางเสรมสขภาพ

๓.เพอใหภาคเครอขายมความสามารถในการสนบสนนและดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพในชมชน

อยางตอเนองและมประสทธภาพ182

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

เปาหมาย ๑ ปและตวชวด

๑. โครงการสรางเสรมสขภาวะเชงประเดน/เชงพนท ทสงผลตอการพฒนาคณภาพชวตของกลม

เปาหมาย ทเปนผรบประโยชน ทงในกลมบคคล องคกร และชมชน กระจายอยทวทกจงหวด

ไมนอยกวา๑,๐๐๐โครงการกระจายในพนทเมองและชนบทซงในจำานวนนเปนโครงการทเสนอ

โดยภาครายใหมไมนอยกวา๖๐๐โครงการ

๒.ประชากรกลมเปาหมายทไดรบประโยชนจากการดำาเนนโครงการทงทางตรงและทางออมไมนอย

กวา๒๐๐,๐๐๐คน

๓.สภาพแวดลอมและปจจยทางสงคมทเออตอสขภาพของกลมบคคล องคกร และชมชนพนท

โครงการไมนอยกวารอยละ๕๐ของโครงการทไดรบการสนบสนน

๔.ชดความรทเปนตวอยางปฏบตการทดรอยละ๑๐(ไมนอยกวา๑๐๐เรองจากโครงการทสนบสนน)

และชดความรเชงประเดนอยางนอย๔ประเดนทสามารถนำาไปเผยแพรขยายผลได

๕.สอสารสาธารณะเผยแพรนวตกรรมชดความรตวอยางโครงการปฏบตการทดไมนอยกวา๑๕๐

โครงการจากโครงการทไดรบการสนบสนนผานชองทางสอสาธารณะและสอทางเลอกทหลากหลาย

ใหสอดคลองเหมาะสมกบกลมเปาหมายตางๆ

๖. นวตกรรมสรางเสรมสขภาพทเปนรปธรรมและสามารถขยายผลไดไมนอยกวา๑๐ประเดนจาก

การพฒนาความรใหมการนำาสงทมอยมาปรบใชการนำาสงทมอยมาปรบกระบวนทศนหรอทำาดวย

วธใหมแลวไดผลและการรอฟนสงดๆทเคยมมาปรบใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน

๗.กลมแกนนำาหรอผนำาดานการสรางเสรมสขภาพเชงประเดน/เชงพนท ซงเปนผทมสวนผลกดน

ชกชวนกลมเปาหมายหรอเปนผทำาใหเกดการสรางเสรมสขภาพในพนทไมนอยกวา๕๐๐กลม

หรอ๒,๐๐๐คน

แนวทางการดาเนนงาน

๑.สนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรมเพอขยายโอกาสหนนเสรมและสานพลงภาคเครอขาย

ในการทำางานสรางเสรมสขภาวะดวยวธการทหลากหลายและเขาถงไดงายโดยคำานงถงการกระจาย

การสนบสนนทนใหครอบคลมกลมบคคลองคกรและชมชนทวประเทศสนบสนนการพฒนา

ศกยภาพผสนใจเสนอโครงการสรางเสรมสขภาพในรปแบบตางๆ และใหความสำาคญในการจด

กระบวนการพฒนาผสนใจเสนอโครงการในพนททไดรบทนนอย หรอพนททยงไมเคยไดรบทน

รวมถงเจาะกลมเปาหมายทขาดโอกาสเพอใหเกดการกระจายทนและยกระดบคณภาพโครงการ 183

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๒.สนบสนนนวตกรรม๖๒การสรางเสรมสขภาพผานกระบวนการคนหาบมเพาะ/พฒนาสงเคราะห

และขยายผล

๓.บรณาการการทำางานรวมกบแผนเชงรก โดยการใชกลไกการสนบสนนทนของแผนสนบสนน

โครงการเปดรบทวไปและนวตกรรม หนนเสรมเปาหมายเฉพาะของ สสส. และสอดคลองกบ

ยทธศาสตรหลกของแผน

๔.พฒนาศกยภาพภาคทงในระดบบคคลองคกรและเครอขายใหมขดความสามารถในการทำางาน

สรางเสรมสขภาพ

๕.พฒนาระบบและกลไกการตดตามสนบสนนโครงการระดบภาคใหมประสทธภาพ

๖.พฒนากลไกการสอสารสาธารณะ เพอใหเกดการเผยแพร ขยายผลโครงการตวอยางทดและ

นวตกรรมสรางเสรมสขภาพผานชองทางทหลากหลายและสอดคลองกบความตองการของกลม

เปาหมาย

กลมแผนงาน

แผนสนบสนนโครงการเปดรบทวไปและนวตกรรมประกอบดวย๓แผนงานซงแตละแผนงานมภารกจ

โดยสงเขปดงน

๑.แผนงานสนบสนนการขยายภาคเครอขายและโครงการนวตกรรม

แนวทางการสนบสนน กำาหนดแนวทางการสนบสนนใหสอดคลองกบเปาหมายเชงยทธศาสตร

หลกของสสส.และประเดนทใหความสำาคญไดแกการลดปจจยเสยงการสรางเสรมสขภาวะใน

องคกรและชมชนทองถนการสรางเสรมสขภาวะทางสงคมและการสรางเสรมสขภาวะทางปญญา

โดยมแนวทางดำาเนนงานดงน

๑) เปดรบขอเสนอโครงการสรางเสรมสขภาพทรเรมจากปญหาและความตองการของพนท

เชอมโยงกบปจจยทางสงคมทมผลตอสขภาพ โดยเปดรบตลอดทงปและเปดรบเชงประเดน

ทสอดคลองกบเปาหมายเชงยทธศาสตรและจดเนนของแผน

๒) สนบสนนการสรางนวตกรรมการสรางเสรมสขภาวะผานกระบวนการคนหาบมเพาะ/พฒนา

สงเคราะหและขยายผลโดยม๓แนวทางดงน

๒.๑)การคนหาในระยะเรมโครงการระหวางดำาเนนโครงการและสนสดโครงการ

๖๒นวตกรรมคอการจดการความคดกระบวนการผลผลตและ/หรอเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชงานใหเกดประสทธผลและ/ หรอประสทธภาพมากกวาเดมอยางชดเจนโดยมลกษณะอยางใดอยางหนงตอไปน1.การพฒนาความรใหมจากการวจยและ พฒนา2.การนำาสงทมอยในชมชนอนมาปรบใชในชมชนตนเอง3.การนำาสงทมอยมาปรบกระบวนทศนใหมหรอทำาดวยวธใหม แลวไดผล4.การรอฟนสงดๆทเคยมในชมชนมาปรบใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน

184

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๒.๒)การบมเพาะ/พฒนาจดหนวย/กลไกสนบสนนทำาหนาทเปนหนวยทปรกษาเชงยทธศาสตร

เพอพฒนาใหเกดเปนโครงการนวตกรรม

๒.๓)สงเคราะหเพอพสจนถงการเปนนวตกรรมทนำาไปใชแลวไดผล และนำาไปขยายผลใน

พนทอนๆ

๒.แผนงานตดตามสนบสนนพฒนาศกยภาพภาคผรบทนและประเมนผล

๒.๑ สนบสนนและจดใหมระบบและกลไกการตดตามสนบสนนระดบภาคและพฒนาระบบการ

รายงานผลการดำาเนนงานออนไลนเพอนำามาใชประโยชนในการตดตามสนบสนนเชอมโยง

และสงตอขอมลใหแผนงานสงเคราะหความรและสอสารสาธารณะเพอเผยแพรผลทเปน

รปธรรมใหกวางขวางมากขน

๒.๒ พฒนาศกยภาพภาคผรบทนเพอยกระดบคณภาพโครงการ(UpstreamManagement)

โดยสนบสนนการจดกระบวนการเพอยกระดบคณภาพโครงการในรปแบบตางๆเชนพฒนา

ศกยภาพพเลยงระดบชมชนทองถนเพอชวยในการพฒนาขอเสนอโครงการการเสรมทกษะ

การเขยนโครงการใหผสนใจเพอนำาไปพฒนาขอเสนอโครงการ

๒.๓ พฒนาศกยภาพภาคผรบทนระหวางดำาเนนโครงการ(DownstreamManagement)โดยการ

ปฐมนเทศ การแลกเปลยนเรยนรเชงปฏบตการ เวทเสวนาแลกเปลยน สอสารออนไลน

(SocialNetwork)และศกษาดงานในพนท

๓.แผนงานสงเคราะหความรและสอสารสาธารณะ

๓.๑ พฒนาระบบคดกรองขอมลโครงการระบบการพจารณาโครงการระบบเกบขอมลระบบ

การรายงานผลและการจดหมวดหมขอมลองคความร นวตกรรม และระบบการตดตาม

สนบสนน เพอความสะดวกตอการสบคนและใชประโยชน รวมถงการใชสอสารออนไลน

(SocialNetwork)ใหมประสทธภาพมากขน

๓.๒ สงเคราะหความร โดยการคนหา รวบรวมองคความรเชงปฏบตการ รวมถงการพฒนา

นวตกรรมจากชดโครงการเพอนำาไปสการขยายผลการปฏบตได

๓.๓ สอสารสาธารณะ โดยการนำาตวอยางรปธรรม และนวตกรรม สอสารผานชองทางสอ

สาธารณะและสอทางเลอกทหลากหลายเพอเปนตวอยางในการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพ

และสรางความเขาใจเรองการสรางเสรมสขภาพใหเขาถงกลมเปาหมายมากยงขน

185

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ภาคหลก

นกปฏบตการทวประเทศชมชนชมรมเครอขายองคกรชมชนสถาบนการศกษาสำานกและเครอขาย

ศาสนาองคกรสาธารณประโยชนเครอขายองคกรพฒนาเอกชนหนวยงานภาครฐและเอกชนสภาผสงอาย

แหงประเทศไทยฯ มลนธนโยบายสขภาวะ มลนธเกษตรกรรมยงยนแหงประเทศไทย มลนธโกมลคมทอง

มลนธสอชาวบาน(มะขามปอม)เครอขายพทธกากลมสลงสำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

แหงชาต

งบประมาณ

๑. สนบสนนการขยายภาคเครอขายและโครงการนวตกรรม ๒๑๐

๒. ตดตามสนบสนนพฒนาศกยภาพภาคผรบทนและประเมนผล ๓๐

๓. สงเคราะหความรและสอสารสาธารณะ ๓๐

รวม ๒๗๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

186

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๑๒แผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

ผานระบบบรการสขภาพ

สถานการณและแนวโนม

ระบบบรการสขภาพเปนระบบทเกยวของกบการจดบรการดานสขภาพตางๆทครอบคลมทงในเรองการ

สรางเสรมสขภาพการปองกนและควบคมโรคและปจจยทคกคามสขภาพการตรวจวนจฉยและรกษาพยาบาล

และการฟนฟสมรรถภาพของบคคลครอบครวและชมชน(ทมารายงานการสาธารณสขไทย๒๕๕๑-๒๕๕๓)

โดยทวไปหากเอยถงระบบบรการสขภาพ คนสวนใหญมกจะนกถงแตสถานบรการทางการแพทย เชน

โรงพยาบาลคลนกสถานอนามยหรอรานขายยาซงรายงานการสาธารณสขไทย๒๕๕๑-๒๕๕๓ระบ

วาในป๒๕๕๒ประเทศไทยมโรงพยาบาลในภาครฐกวาหนงพนโรงโรงพยาบาลเอกชน๓๒๒โรงสถาน

อนามย ๙,๗๖๘แหง ศนยบรการสาธารณสขในระดบเทศบาลหรอในเขตตางๆ ของกรงเทพฯ รวมกวา

๓๕๐แหงและมคลนกเอกชนและรานขายยาอยางละกวา๑๗,๐๐๐แหงทวประเทศสถานบรการเหลาน

สามารถจดกลมไดเปน๓ระดบไดแกบรการระดบปฐมภม(สถานอนามยคลนกรานขายยา)ทตยภม

(โรงพยาบาลชมชน และโรงพยาบาลเอกชนสวนใหญ) และตตยภม(โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป

โรงพยาบาลมหาวทยาลยโรงพยาบาลเฉพาะทางและโรงพยาบาลเอกชนบางแหง)นอกจากสถานบรการ

ทางการแพทยแลวระบบบรการสขภาพยงครอบคลมถงระบบบรการสาธารณสขมลฐาน(PrimaryHealth

Care) ระบบสขภาพชมชน(CommunityHealthService) และบทบาทของประชาชนในการดแลตนเอง

และครอบครว(SelfCare)

ในอดตทผานมามการเตบโตของระบบบรการสขภาพในสวนของสถานบรการสขภาพอยางรวดเรวทงใน

ภาครฐและเอกชน มการขยายความครอบคลมของสถานบรการทางการแพทย โดยปรมาณการใชบรการ

รกษาพยาบาลเพมขน มการเพมจำานวนบคลากรทางการแพทยสาขาตางๆ และเทคโนโลยทางการแพทย

ใหมๆ อนสงผลใหมการใชทรพยากรเพอการจดบรการสขภาพตางๆสงขนทงในสวนของงบประมาณของรฐ

และคาใชจายเพอสขภาพของประชาชน

สถานบรการทางการแพทยสวนใหญจะมงเนนเรองการตรวจและรกษาอาการเจบปวยเปนหลกสวนการ

ผลตกำาลงคนดานสขภาพในระบบกมแนวโนมทจะมงเนนความเชยวชาญเฉพาะของบคลากรมากขน เชน

การเพมสดสวนของแพทยเฉพาะทางการเพมจำานวนของพยาบาลเวชปฏบตในขณะเดยวกนทระดบปฐมภม

กระทรวงสาธารณสขไดทำาการยกระดบสถานอนามยใหเปนโรงพยาบาลสรางเสรมสขภาพตำาบล โดยเพม

ศกยภาพดานการรกษาพยาบาลและการฟนฟสขภาพเพมขน การเปลยนแปลงในระบบการบรหารการเงน

187

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๖๓วพรรณประจวบเหมาะ,นภาพรชโยวรรณ,มาลนวงษสทธ,ศรวรรณศรบญ,บศรนบางแกวและชเนตตมลนทางกร. รายงานการศกษาโครงการสรางระบบการตดตามและประเมนผลแผนผสงอายแหงชาตฉบบท๒.วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.เอกสารหมายเลข๒๙๙.พฤศจกายน๒๕๕๑.๓๙๐หนา.๖๔โดยบรณาการการสรางเสรมสขภาพปองกนโรคใหเปนองคประกอบหนงพรอมไปกบการใหบรการรกษาพยาบาลซงมชองทาง ดำาเนนการไดหลายทางเชนโรงพยาบาลตางๆอาจเรมจากการสงเสรมวฒนธรรมสรางเสรมสขภาพของบคลากรของตนเอง เพอลดการปวย การขาดงาน และการเพมประสทธภาพและคณภาพของการทำางาน บคลากรเหลานยงสามารถมบทบาท โนมนาวผปวยและญาตใหมพฤตกรรมสขภาพทเพมขนอยางยงยนเพราะคนทวไปมกจะตอบสนองตอคำาแนะนำาดานสขภาพ มากขนในชวงทตนเองหรอญาตปวยสถานบรการสขภาพยงสามารถพจารณาเพมบทบาทการสรางเสรมสขภาพในชมชนและ สงคมทตงอยอกดวย๖๕เนนการสนบสนนใหประชาชนดแลตนเองและครอบครวและปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงไปสพฤตกรรมทปลอดภย

การคลงดานสขภาพภายใต“พระราชบญญตหลกประกนสขภาพ”ยงมผลใหสดสวนงบประมาณจากภาครฐ

เพอใชในบรการทนอกเหนอจากการรกษาพยาบาลลดลงบทบาทดานการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค

ของสถานบรการทางการแพทยตางๆมแนวโนมลดถอยลงทำาใหเกดทศนคตและพฤตกรรมทมงเนนในเรอง

ของการรกษาโรคมากกวาการสรางเสรมสขภาพไมใช“สรางนำาซอม”ดงทควรจะเปน

การสำารวจสถานะสขภาพอนามยของคนไทยทผานมาพบวา ความเสยงตอโรคเรอรง เชน โรคหวใจ

โรคเบาหวานและโรคความดนโลหตสงของคนไทยยงคงเพมสงขนเรอยๆโรคเรอรงเหลานมความเกยวของ

กบพฤตกรรมเสยงทางสขภาพไดแกการดมเหลาการสบบหรการบรโภคอาหารทไมเหมาะสมการบรโภค

ผกและผลไมไมเพยงพอขาดการออกกำาลงกายในขณะเดยวกนประชากรไทยกมอายคาดเฉลยสงขนและ

มประชากรผสงอายมากขนถอเปนประเทศทอยในสงคมผสงอาย๖๓ปจจยตางๆเหลานเพมความทาทายให

กบระบบสขภาพและเนนใหเหนความสำาคญของการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคยงขน แนวทางหนง

ในการตอบสนองตอปจจยทาทายทางสขภาพตางๆ เหลาน คอ การเพมบทบาทของระบบบรการสขภาพ

ใหมการดำาเนนกจกรรมดานการสรางเสรมสขภาพปองกนโรคและลดปจจยเสยงทางสขภาพเชนลดการ

บรโภคเหลาและบหร๖๔รวมกบการสรางความเขมแขงใหกบระบบบรการปฐมภมและระบบสขภาพชมชน๖๕

จดเนนของแผน

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท๗ไดแตงตงคณะทำางานพฒนาแผนการดำาเนนงานป๒๕๕๖ภายใต

การกำากบดแลของคณะกรรมการบรหารแผนคณะท๗เพอทบทวนการดำาเนนงานทผานมาและกำาหนดทศทาง

ในการดำาเนนงานทสอดคลองกบแผนหลกสสส.ป๒๕๕๕-๒๕๕๗และทศทางเปาหมายและยทธศาสตร

ระยะ๑๐ปสสส.จากการวเคราะหสถานการณและแนวโนมพบประเดนทาทายคอการสนบสนนความเขมแขง

ของระบบบรการระดบปฐมภมซงเปนจดทใกลชดกบประชาชนมากทสดจงถอเปนโอกาสทจะเชอมโยงการ

สรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพใหสอดคลองกบบรบทการกระจายอำานาจนำาไปสการจดการปจจย

ทางสงคมทมผลตอสขภาพประชาชนและลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรทงนโดยอาศยภาคเครอขาย

ในทองถนและบคลากรในระบบบรการทมความเขมแขงเขามารวมกนกำาหนดเปาหมายทชดเจนในการทำางาน

เพอสนบสนนใหเกดนโยบายและสภาพแวดลอมทเออใหเกดการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการ และ

188

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

สรางองคความรใหมในการสรางเสรมสขภาพควบคไปกบการพฒนาขดความสามารถความรทศนคตของ

บคลากรสาธารณสขประชาชนและภาคเครอขายตางๆในชมชนอยางตอเนองโดยมประเดนยทธศาสตร

หลกสามประการในการดำาเนนการป๒๕๕๖ดงน

๑.ปรบทศระบบบรการสขภาพสการสรางเสรมสขภาพ(ReorientHealthServices)โดยเฉพาะระบบ

บรการปฐมภมใหมงเนนกจกรรมสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหร

๒.สงเสรมพฤตกรรม กจกรรมของครอบครวและชมชนใหเออตอการสรางเสรมสขภาวะ ลดปจจย

เสยงหลก ไดแก เหลา บหร และการสรางสมรรถนะของระบบสขภาพชมชน(Strengthen

communityhealthservicesystem)

๓.พฒนานโยบายและกจกรรมในระดบชาตและทองถนทสนบสนนการจดการสภาพแวดลอมและ

ปจจยอนๆทเออตอการสรางเสรมสขภาพ(SocialDeterminantsofHealth)ผานระบบบรการ

สขภาพ

วตถประสงค

๑.ระบบบรการและระบบสขภาพชมชนมสมรรถนะในการสรางเสรมสขภาพ

๒.ระบบบรการและระบบสขภาพชมชนมแผนการดำาเนนงานเพอการสรางเสรมสขภาพและลดปจจย

เสยงหลกไดแกเหลาบหรทชดเจนเปนระบบมการตดตามผลเพอใหเกดการดำาเนนการอยางม

ประสทธภาพ

๓.มผนำาการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการและระบบสขภาพชมชนทงในระดบ

องคกรและชมชน

๔.สภาพแวดลอมเชงนโยบายเออตอการเปลยนแปลงของสถานบรการและชมชนใหมงเนนการ

สรางเสรมสขภาพ

เปาหมาย ๑ ปและตวชวด

สมรรถนะของระบบบรการและระบบสขภาพชมชนมการสรางเสรมสขภาพดงน

๑.บคลากรในระบบบรการและระบบสขภาพชมชนมสมรรถนะดานการสรางเสรมสขภาพ เพมขน

จำานวนไมนอยกวา๓๐๐คน

๒.ระบบบรการและระบบสขภาพชมชนไมนอยกวา๕๐แหงมการจดองคกรทชดเจนใหเออตอการ

สรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหร189

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

แผนการดำาเนนงานและระบบตดตามผลเพอการดำาเนนการอยางมประสทธภาพ

๓.มสถานบรการตนแบบซงมแผนมการดำาเนนการและการตดตามอยางเปนระบบครบถวนดานการ

สรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรในระบบบรการจำานวนไมนอยกวา

๕แหง

๔.เกดระบบสขภาพชมชนตนแบบดานการสรางเสรมสขภาพ หรอพนทสขภาวะดานการจดการ

สขภาพและลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรจำานวนเพมขนไมนอยกวา๒๐แหง

ผนำาการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการและระบบสขภาพชมชน

๕.มผนำาการขบเคลอนดานการสรางเสรมสขภาพ ในสถานบรการ องคกร หนวยงาน และชมชน

เพมขนรวมกนไมนอยกวา๑๐๐คน

๖. มเครอขายบคลากรวชาชพและนกปฏบตการสรางเสรมสขภาพทมศกยภาพการขบเคลอนการ

สรางเสรมสขภาพผานระบบบรการและพนทจำานวนเพมขนไมนอยกวา๕เครอขาย

สภาพแวดลอมเชงนโยบายเออตอการเปลยนแปลงของสถานบรการและชมชน

๗.มประเดนสาธารณะหรอขอเสนอเชงนโยบายทสนบสนนการสรางเสรมสขภาพหรอลดปจจยเสยงหลก

ไดแกเหลาบหรผานระบบบรการรวมถงการนำาขอเสนอ/รปแบบกลไกไปสองคกรยทธศาสตร

อนๆเชนสำานกงานหลกประกนสขภาพองคกรปกครองสวนทองถนเพมขนไมนอยกวา๕เรอง

แนวทางการดาเนนงาน

แผนนสนบสนนการสงเสรมสขภาวะผานระบบบรการสขภาพโดยมหลกการดำาเนนงานดงตอไปน

๑. ใชความรเพอสนบสนนการตดสนใจและปรบปรงโครงการ

๒.ตระหนกถงปจจยกำาหนดสขภาพ(Socialdeterminantsofhealth)ทนำาไปสความเปนธรรมดาน

สขภาพ(equityinhealth)และลดปจจยเสยงทางสขภาพ

๓.สงเสรมการบรณาการงานสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคในเชงประเดน(issue-based) และ

เชงพนท (area-based) รวมกบสำานกตางๆ ใน สสส. รวมถงองคกร หนวยงาน ทเกยวของ

เพอสงเสรมการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาวะรวมกน

๔.การเชอมโยงประสานระหวางระบบบรการและระบบสขภาพชมชนเพอเพมศกยภาพและคณภาพ

การสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลกในระบบบรการผานกระบวนการแลกเปลยนเรยนร

การตอยอดการมสวนรวมและการขยายผล190

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

กรอบแนวคดการดาเนนงาน

กลไกสน

บสนน

การปรบปรงงาน

(Self-R

einforcementM

echanism

)•

ความ

รเกย

วกบส

ขภาวะของตน

เอง

•ดช

นชวดสข

ภาวะ

•กจ

กรรม

และรายงานก

ารตด

ตามป

ระเมนผ

ล•ฯล

ฯ

ระบบ

บรกา

ร แล

ะ ระ

บบสข

ภาพ

ชมชน

ปจจย

แหงค

วามส

�าเรจ

(K

ey s

ucce

ss fa

ctor

)

Stra

tegi

c ag

enda

ระบบ

ขอมล

องค-

ความ

รสาธารณะ

๑.ปรบทศ

ระบบ

บรการ

สข

ภาพสก

าร

สรางเสรม

สขภา

พ

โดยเฉพ

าะระบบ

บรการ

ปฐ

มภมใหมง

เนน

กจ

กรรม

สรางเสรม

สขภา

พแล

ะลดป

จจย

เสยงหล

กไดแก

เหลาบหร

๒.ส

งเสรมพ

ฤตกรรม

กจกรรม

ของครอบค

รว

แล

ะชมช

นใหเออ

ตอ

การสรางเสรมส

ขภาพ

ลดปจ

จยเสยงหล

ก

ไดแก

เหล

าบห

รแล

ะ

พฒนาระบบ

บรการ

สข

ภาพชม

ชน

๓.พ

ฒนานโยบ

ายแล

ะ

กจกรรม

ในระดบ

ชาต

แล

ะทองถน

ทสนบ

สนน

การจดก

ารสภ

าพ

แวดล

อมแล

ะปจจย

ทเออ

ตอการสรางเสรม

สข

ภาพ

ศนยเรยนร

สขภา

พชม

ชนอส

ม.

ศนยเดก

เลก

สภาวฒนธ

รรม

สวสด

การชมช

น

ผลดำาเนนงาน

ขอ

งองคกรตางๆ

เชนสธ.สป

สช.

สรพ.

รพ.สต.

กองท

นหลก

ประกนส

ขภาพ

ระดบ

ทองถน

ภมปญ

ญาชาวบา

น

สมรรถน

ะของ

ระบบ

บรการ

สขภา

พแล

ะชม

ชนในการ

สรางเสรม

สข

ภาพแล

ะลด

ปจจยเสยงหล

ก(ไดแ

กเหลา

บหร)

แผนก

ารดำาเนนงาน

และระบบต

ดตาม

ผลเพอก

ารดำาเนนก

ารอย

างมป

ระสท

ธภาพ

สภาพ

แวดล

อม

เชงนโยบา

ยเออ

ตอ

การเปล

ยนแป

ลงขอ

งสถานบ

รการ

แล

ะชมช

น

ผนำาการขบ

เคลอ

นงานส

รางเสรมส

ขภาพ

และลดป

จจยเสย

งหลก

(ไดแ

กเหลาบหร

)ผานร

ะบบบ

รการแล

ะระบบ

สขภา

พชม

ชน

Reorient Strengthen

โรงพ

ยาบาลรฐ

โรงพ

ยาบาลเอก

ชน

หมอค

ลนก

คลนก

ทนตก

รรม

รานข

ายยา,

ศนยแ

พทย

ชมชน

หนวยบรการสขภ

าพ

ในสถ

านประกอบ

การ

สถาน

พยาบา

ล แพ

ทยแผ

นไทย

ผลลพ

ธแผ

น๑๒

พฤต

กรรม

การ

ดแลส

ขภาพ

และ

ลดปจ

จยเสยง

หลก(ไดแ

ก

เหลาบหร

)

ในการบรการ

ผลดำาเนนงาน

แผน๑-๑๔

•ปอ

งกน

•สงเสรม

•รกษา

•ฟนฟ

สมฤท

ธผลข

อง

สสส.

ลดปจ

จยเสยงหล

กไดแก

เหลาบหร

อบต

เหต

สรางวฒ

นธรรม

การสรางเสรมส

ขภาพ

เพมพ

ฤตกรรม

ทางสขภ

าพ

เชนการออก

กำาลงกาย

และการบรโภคอ

าหาร

สขภา

พ

191

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

จากกรอบแนวคดในการทำางานเชงยทธศาสตรของแผนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการ

(แผน๑๒)จะมงดำาเนนการ๑)ปรบทศระบบบรการสขภาพสการสรางเสรมสขภาพโดยเฉพาะระบบบรการ

ปฐมภมใหมงเนนกจกรรมสรางเสรมสขภาพ๒)สงเสรมพฤตกรรมกจกรรมของครอบครวและชมชนใหเออ

ตอการสรางเสรมสขภาวะและการสรางสมรรถนะของระบบสขภาพชมชน๓)พฒนานโยบายและกจกรรม

ในระดบชาตและทองถน ทสนบสนนการจดการสภาพแวดลอม และปจจยอนๆ ทเออตอการสรางเสรม

สขภาพผานระบบบรการสขภาพ

ทงนเพอนำาไปสการลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรเพมพฤตกรรมสขภาพและสรางวฒนธรรม

การสรางเสรมสขภาพแกประชาชนซงมกลไกสนบสนนการปรบปรงงานคอการตดตามประเมนผลดชน

ชวดสขภาวะ

กลมแผนงาน

๑.กลมแผนงานปรบทศระบบบรการสขภาพสการสรางเสรมสขภาพ ประกอบดวยงานหลกสดาน

ไดแก

๑.๑ พฒนาและสนบสนนกลไกเสรมสรางสมรรถนะการสรางเสรมสขภาพ ของระบบบรการ

สขภาพ

๑.๒ พฒนารปแบบระบบบรการสขภาพทเนนการสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลก

ไดแกเหลาบหรควบคไปกบการรกษาฟนฟ

๑.๓ สงเสรมใหสถานบรการมการพฒนาแผนการดำาเนนงานเพอการสรางเสรมสขภาพและลด

ปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรทชดเจนเปนระบบและมการตดตามผล

๑.๔ สงเสรมการพฒนาผนำาการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาพในระบบบรการ

๒.กลมแผนงานเสรมสรางสมรรถนะระบบสขภาพชมชนประกอบดวยงานหลกหาดานไดแก

๒.๑ พฒนาระบบสขภาพชมชนใหมสมรรถนะในการสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลก

ไดแกเหลาบหร

๒.๒ สรางผนำาการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลก ไดแก เหลาบหร

ในระบบสขภาพชมชน

๒.๓ พฒนานวตกรรมสขภาพศนยเรยนรสขภาวะและตนแบบระบบบรการสขภาพระดบพนท

๒.๔ สงเสรมระบบสขภาพชมชนใหมการพฒนาแผนการดำาเนนงานเพอการสรางเสรมสขภาพ

และลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรทชดเจนเปนระบบและมการตดตามผล

๒.๕ สนบสนนกลไกการเชอมโยงการทำางานระหวางหนวยบรการระดบปฐมภมและทตยภม

สถาบนการศกษาองคกรปกครองสวนทองถนและภาคประชาชน

192

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓. กลมแผนงานเสรมสรางการจดการปจจยทเออตอการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพ

ประกอบดวยงานหลกสองดานไดแก

๓.๑ พฒนากลไกจดการสภาพแวดลอมเชงนโยบายใหเออตอการเปลยนแปลงของสถานบรการ

และชมชนใหมงเนนการสรางเสรมสขภาพและลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหร

๓.๒ สนบสนนการสราง เผยแพรและสนบสนนการใชองคความรและนวตกรรมทางสขภาพ

ทจำาเปนตอการพฒนาระบบบรการสขภาพและระบบสขภาพชมชน

ภาคหลก

กระทรวงสาธารณสขสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.)หนวยงานราชการอนๆองคกร

มหาชนองคกรเอกชนองคกรภาคประชาชนและองคกรปกครองสวนทองถน

งบประมาณ

๑. แผนงานปรบทศระบบบรการสขภาพสการสรางเสรมสขภาพ ๔๐

๒. แผนงานเสรมสรางสมรรถนะระบบสขภาพชมชน ๔๐

๓. แผนงานเสรมสรางการจดการปจจยทเออตอการสรางเสรมสขภาพ ๓๐

รวม ๑๑๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

แนวทางการบรหารความเสยง

๑.การวเคราะหสถานการณของระบบบรการสขภาพอยางเหมาะสม ใหสามารถตอบสนองการ

ดำาเนนงานไดอยางทนทวงท

๒.มกระบวนการพฒนาโครงการและการคดเลอกภาคผรวมงานอยางมคณภาพ สอดคลองกบ

วตถประสงคและทศทางการดำาเนนงานของแผนมความโปรงใสและตรวจสอบได

๓.จดระบบตดตามความคบหนาของโครงการทไดรบการสนบสนนจากแผน โดยมการรายงานเปน

ระยะและตอเนอง 193

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

การตดตามและประเมนผล

มกจกรรมการตดตามและประเมนผลโครงการสรางเสรมสขภาพผานระบบบรการสขภาพ ทงจากตว

ชวดทมอยและการตดตามการดำาเนนงานในพนทโครงการ เพอสงเสรมใหเกดการปรบปรงการทำางาน

อยางตอเนอง

194

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๑๓แผนพฒนาระบบและกลไกสนบสนน

เพอการสรางเสรมสขภาพ

ความเปนมาและแนวคด

การสรางเสรมสขภาพ๖๖หมายถงการกระทำาทมงสงเสรมและสนบสนนใหบคคลมสขภาวะทางกายจต

ปญญาและสงคมโดยสนบสนนพฤตกรรมบคคลและการจดการสงแวดลอมและสภาพแวดลอมเพอสงเสรม

สขภาพและคณภาพชวตทดของบคคลครอบครวชมชนและสงคมในปจจบนการสรางเสรมสขภาพดำาเนนการ

โดยหนวยงานทงในและนอกภาครฐอนรวมเรยกวา“ระบบสขภาพ”โดยมวตถประสงคเพอทำาใหเกดสขภาวะ

ของคนทงมวล(HealthforAll)ทงการสรางเสรมสขภาพใหคนไทยมสขภาพดมความสขกายสขใจอยรวมกน

ดวยสนตและอยอยางไดดลยภาพกบสงแวดลอมมการปองกนและควบคมโรคอยางไดผลมระบบบรการ

สขภาพทมความเปนธรรมคณภาพดและมประสทธภาพทงนโดยการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม

(AllforHealth)ดวยการประสานจดการทด

ระบบสขภาพของไทยเรายงใหความสำาคญกบเรองสรางเสรมสขภาพ(HealthPromotion)นอยกวา

การรกษาพยาบาลประชาชนในระดบปจเจกระดบครอบครว/องคกรและระดบชมชนขาดความตระหนกวา

เรองการดแลสขภาวะเปนเรองททกคนทกครอบครว/องคกรและทกชมชนตองรบผดชอบตนเองเปนพนฐาน

ซงอนทจรงแลวสงทปจเจกบคคลครอบครว/องคกรและชมชนสามารถรบผดชอบไดมากและดทสดคอการ

สรางเสรมสขภาพโดยการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพสงแวดลอมนอกจากนยงขาดการรวมตวกนผลกดน

นโยบายหรอกฎหมายเกยวกบสภาพแวดลอม และเรองอนๆ ทเกยวของกบประเดนสขภาพ เพอมใหเกด

เงอนไขทางสงคมเศรษฐกจและสงแวดลอมทสงผลเสยตอสขภาพของคนไทย

สสส.เปนกลไกหนงในระบบสขภาพโดยมภารกจในการสนบสนนให“กลไก”สำาคญๆในระบบสขภาพ

ดำาเนนงานไดอยางมประสทธภาพ สามารถปฏบตงานเสรมหนนซงกนและกนเปนเครอขาย เพอสราง

ประโยชนไปสประชาชนไดมากยงขน ซงปจจบนระบบและกลไกบางอยางในระบบสขภาพยงไมเออตอการ

ผลกดนและพฒนาการสงเสรมสขภาพในหมประชาชนและองคกร สสส. จงใหความสำาคญกบแผนพฒนา

ระบบและกลไกสนบสนนเพอการสรางเสรมสขภาพ โดยมการกำาหนดยทธศาสตรเฉพาะ เรองการพฒนา

ระบบและกลไกทางสงคมทเออตอการสรางสขภาวะซงรวมถงระบบและกลไกนโยบายกฎหมายและกลไก

ทางสงคมอนๆทเออตอการสรางเสรมสขภาพโดยเฉพาะใหเออตอการลดความเหลอมลำาดานสขภาวะเพอ

เตมเตมในสวนทยงขาดและสนบสนนการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพใหพฒนาตอไปอยางยงยน

๖๖ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาตพ.ศ.๒๕๕๒

195

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ฉะนนภารกจสำาคญของแผน๑๓คอการมงพฒนาหรอสงเสรมกลไกพนฐานทแผนตางๆจะสามารถ

ใชประโยชนรวมกนเพอสามารถดำาเนนภารกจไดอยางมประสทธภาพมากขนอกสวนหนงของแผนมงเนน

การพฒนาระบบหรอกลไกและการสรางนวตกรรมทางสงคมเพอแกปญหาความดอยคณภาพและลดความ

แตกตางของปจจยทางสงคมทกำาหนดสขภาพ

กระบวนการปรบปรงแผน

คณะกรรมการบรหารแผนคณะท๗ไดแตงตงคณะทำางานพฒนาแผนการดำาเนนงานป๒๕๕๖ภายใต

การกำากบดแลของคณะกรรมการบรหารแผนคณะท๗เพอทบทวนการดำาเนนงานทผานมาและกำาหนดทศทาง

ในการดำาเนนงานทสอดคลองกบแผนหลกสสส.ป๒๕๕๕-๒๕๕๗และทศทางเปาหมายและยทธศาสตร

ระยะ๑๐ปสสส.โดยมการกำาหนดยทธศาสตรหลกสประการในการดำาเนนงานในป๒๕๕๖ดงน

๑.พฒนาสงเสรมการใชและบรณาการฐานความรและสารสนเทศทตอบสนองตอการขบเคลอนงาน

สรางเสรมสขภาพ

๒.พฒนาและขยายกลไกนวตกรรมทางสงคมทสงเสรมวฒนธรรมการสรางเสรมสขภาพ

๓.พฒนานโยบายสาธารณะทสงเสรมการสรางเสรมสขภาพทงในระดบพนท/ทองถนรวมถงผลกดน

ใหเกดการนำานโยบายไปปฏบตจรง

๔.สนบสนนและพฒนาขดความสามารถของภาคเครอขายใหมความเขมแขงและยงยน เพอให

สามารถดำาเนนงานสรางเสรมสขภาวะไดอยางตอเนอง

ภาพ : กรอบแนวคดการทำางานเชงยทธศาสตรของ แผน ๑๓

กลไกสนบสนนการปรบปรงงาน(Self-ReinforcementMechanism)• ความรเกยวกบสขภาวะของตนเอง • ดชนชวดสขภาวะ• กจกรรมและรายงานการตดตามประเมนผล • ฯลฯ

Strategic agenda ของแผนฯ ๑๓ ป ๒๕๕๖

สมฤทธผลของ สสส. ในการ

๑. พฒนาสงเสรมการใชและบรณาการคลงความร ทตอบสนองตอการขบเคลอนงานสงเสรมสขภาพ (Develop,Utilize,andIntgrateKnowledge RepositoryforHealthPromotion)

ลดปจจยเสยงหลก (เหลา,บหร,อบตเหต)

เพมพฤตกรรมทางสขภาพ(อาหาร,ออกกำาลงกาย)

สรางวฒนธรรม การสรางเสรมสขภาพ

๒.พฒนาและขยายผลกลไกนวตกรรมทางสงคม (SocialInnovation)ทสงเสรมวฒนธรรม การสรางเสรมสขภาพ

๔.สนบสนนและพฒนาขดความสามารถของภาค เครอขายใหมความเขมแขงและยงยน

๓.พฒนานโยบายสาธารณะดานการสงเสรมสขภาพ ในระดบทองถนและระดบพนท

ระบบและกลไกทสนบสนน และ/หรอเพมประสทธภาพ และประสทธผลการทำางาน

ของภาค

คานยมและพฤตกรรม ของบคลากรในองคกรและ คนในสงคมทสงเสรมกจกรรม

การสรางเสรมสขภาพ

ประสทธภาพ/ประสทธผลของแผนฯ/ภาค

ตวชวดแผน๑๓• ระบบขอมลและคลงความร• ระบบประเมนผลการขบเคลอน งานสรางเสรมสขภาพ• กลไกขบเคลอนนโยบาย (สช.,เครอขายภาค องคกรภาคประชาชน)• กลไกการพฒนานวตกรรม ทางสงคม• ภาคเครอขายมขดความสามารถ ในการดำาเนนงานสรางเสรม สขภาวะ• ...

ตวชวดแผน๑๓• Publicawareness• Valueshift• Healthliteracy(ความรและ ทกษะในการดแลสขภาพ)• Repeatednewaction• ...

196

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ระบบและกลไกทพฒนาขนภายใตยทธศาสตรทงสนจะไปสนบสนนการดำาเนนงานของแผน๑-๑๔ภาค

รบทนสสส.และภาคภายนอกสสส.ซงจะนำาไปสสมฤทธผลของสสส.คอการลดปจจยเสยงหลกไดแก

เหลาบหรอบตเหตการเพมพฤตกรรมการดแลสขภาพโดยบรโภคอาหารสขภาพออกกำาลงกายและการ

สรางวฒนธรรมการสรางเสรมสขภาพทงนสสส.กำาลงจดใหมระบบกลไกสนบสนนการปรบปรงงานเพอ

เปนขอมลปอนกลบในการพฒนาและปรบปรงการดำาเนนงานของแผน๑๓ตอไป

จดเนนของแผน

เพอใหเกดการบรณาการในการสนบสนนแผนตางๆของสสส.รวมทงการใชประโยชนจากระบบและกลไก

การสรางเสรมสขภาพอยางทวถงและมประสทธภาพการดำาเนนงานในป๒๕๕๖ของแผน๑๓จงมงเนน

ใน๔ประเดนไดแก

๑. บรณาการองคความรและขอมลเพอรายงานและเฝาระวงสถานการณสขภาวะ รวมทงสนบสนน

การทำางานของแผนตางๆในสสส.เชนสงเสรมใหเกดการใชขอมลเพอลดพฤตกรรมเสยงหลก

ไดแกเหลาบหรอบตเหตและเพมพฤตกรรมเชงบวกไดแกการออกกำาลงกายการบรโภคอาหาร

สขภาพเพอใหเกดคานยมใหมและวฒนธรรมในการสรางเสรมสขภาพ

๒.เสรมสรางขดความสามารถขององคกรตางๆในการพฒนานวตกรรมทางสงคมเพอการสงเสรมสขภาพ

๓.สงเสรมกระบวนการพฒนานโยบายสรางเสรมสขภาพในระดบพนท/ทองถน

๔.พฒนาศกยภาพเชงสถาบนของภาคเครอขายทงในประเทศและในเวทนานาชาต เพอใหสามารถ

รองรบการทำางานสรางเสรมสขภาพไดอยางยงยน

วตถประสงค

๑. เพอใหภาคเครอขายเขาถงและสามารถใชประโยชนจากระบบบรณาการคลงความร (integrated

knowledgerepository)ในการเพมประสทธภาพการขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาวะ

๒.เพอสงเสรมใหเกดนวตกรรมทางสงคมทมสวนสรางเสรมสขภาวะ

๓.เพอใหมนโยบายสาธารณะดานการสรางเสรมสขภาวะ โดยเนนปจจยเสยงหลก ในระดบทองถน

และระดบพนทตลอดจนผลกดนใหเกดการนำานโยบายไปสการปฏบต

๔.เพอใหภาคเครอขายทงในและตางประเทศมขดความสามารถในการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาวะ

ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล197

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

เปาหมาย ๑ ป และตวชวดป ๒๕๕๕

ระบบบรณาการคลงความร

๑.มระบบเทคโนโลยสารสนเทศดานสขภาพทสนบสนนการบรณาการคลงความรกลางสำาหรบสสส.

และภาคเครอขายและสงเสรมใหเกดการใชขอมลเพอลดปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรอบตเหต

และเพมพฤตกรรมทางสขภาพไดแกอาหารออกกำาลงกายอนนำาไปสคานยมใหมและวฒนธรรม

ในการสรางเสรมสขภาพ

นวตกรรมทางสงคมทมสวนสรางเสรมสขภาวะ

๒.มนวตกรรมทางสงคมเพอการสรางเสรมสขภาวะเพมขนอยางนอย๑เรอง

๓.มกจการเพอสงคมทมความสามารถในการจดการธรกจทมสวนสรางเสรมสขภาวะเพมขนอยางนอย

๑๐ราย

สงเสรมการพฒนานโยบายสาธารณะดานการสรางเสรมสขภาวะในระดบพนท

๔.มพนททมกลไกสนบสนนการขบเคลอนนโยบายสาธารณะโดยเนนปจจยเสยงหลกไดแกเหลา

บหรอบตเหตและเพมพฤตกรรมทางสขภาพไดแกอาหารออกกำาลงกายใหสามารถทำางาน

ไดอยางตอเนองและมประสทธภาพไมนอยกวา๕๐พนท

ภาคเครอขายมขดความสามารถในการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาวะ

๕.มหลกสตรการพฒนาขดความสามารถของภาคเครอขายอยางนอย๕หลกสตร

๖.มการจดกจกรรมเวทแลกเปลยนเรยนรพฒนาขดความสามารถภาคเครอขายตรงตามความตองการ

ของภาคเครอขายอยางนอย๑๐ครงตอปและรอยละ๕๐ของภาคเครอขายผเขารวมกจกรรม

เกดการพฒนาทกษะและสามารถนำาไปประยกตใชในการดำาเนนงานได

๗.มประเดนขบเคลอนงานทเกดจากการจดเวทแลกเปลยนเรยนร เชอมสมพนธภาคเครอขาย

อยางนอย๔ประเดนโดยเนนปจจยเสยงหลกไดแกเหลาบหรอบตเหตเพมพฤตกรรมทาง

สขภาพไดแกเรองอาหารออกกำาลงกายและเดกและเยาวชน

๘. สสส. และภาคเครอขาย มการพฒนาความรวมมอกบหนวยงานยทธศาสตรดานสขภาพระดบ

นานาชาต หรอเขารวมเปนสมาชกกบเครอขายนานาชาตดานการสรางเสรมสขภาพ อยางนอย

๔หนวยงาน/เครอขาย

แนวทางการดาเนนงาน

แผนนสนบสนนการพฒนาระบบกลไกและการขบเคลอนนโยบายทเกยวของกบสขภาวะโดยมหลก

การดำาเนนงานดงตอไปน

198

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๑. เนนการบรณาการและใหความสำาคญกบประเดน๕ดานไดแก เหลาบหรอบตเหตอาหาร

เดกและเยาวชน

๒.ตระหนกถงปจจยทางสงคมทกำาหนดสขภาพทนำาไปสความเปนธรรมดานสขภาพ

กลมแผนงาน

๑.กลมแผนงานพฒนาองคความร และระบบขอมลสารสนเทศดานสขภาพ ประกอบดวยงานหลก

๔ดานดงตอไปน

๑.๑ สนบสนนสรางองคความรชดความรขอมลแนวโนมสขภาพ

๑.๒ พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการจดการความรในระบบออนไลนทตอบสนองตอ

ความตองการของภาคเครอขายเพอนำาไปใชสรางสขภาวะสำาหรบสงคมไทย

๑.๓ พฒนาระบบประเมนผลดานการสรางเสรมสขภาพอยางบรณาการ

๑.๔ สนบสนนใหเกดการใชประโยชนของคลงความรโดยสสส.ภาคเครอขายและสงคม

๒.กลมแผนงานพฒนานโยบายสาธารณะประกอบดวยงานหลก๓ดานดงตอไปน

๒.๑ สนบสนนการดำาเนนงานขององคกร/หนวยงาน ทมความสามารถในการขบเคลอนหรอ

กำาหนดนโยบายสาธารณะดานสขภาวะในระดบตางๆ

๒.๒ เชอมประสานหนวยงานทเกยวของไดแกสถาบนวชาการภาค/เครอขายภาคประชาสงคม

เพอรวมพฒนาแนวคดหรอแนวทางการพฒนานโยบายสาธารณะอยางมสวนรวม

๒.๓ ผลกดนใหเกดการนำานโยบายไปสการปฏบต

๓.กลมแผนงานพฒนากลไกสงคมประกอบดวยงานหลก๒ดานดงตอไปน

๓.๑ สงเสรมและพฒนากลไกและนวตกรรมทางสงคมเพอตอบสนองตอสงทาทายใหมในการ

สรางเสรมสขภาวะ

๓.๒ สงเสรมการพฒนาผประกอบการทางสงคมรายใหมและสนบสนนผประกอบการทางสงคม

ทมอยแลวใหมความสามารถในการจดการทางธรกจทสงเสรมสขภาวะอยางมประสทธภาพ

และยงยน

๔.กลมกลไกพฒนาสมรรถนะภาคประกอบดวยงานหลก๔ดานดงตอไปน

๔.๑ พฒนาระบบขอมลสมาชกภาคเครอขายสสส.

๔.๒ สนบสนนและพฒนาขดความสามารถของภาคเครอขายใหมความเขมแขง

๔.๓ วเคราะหและเชอมประสานเครอขายภาค สสส. หลากหลายรปแบบผานชองทางตางๆ

ทงในประเทศและระดบนานาชาต

199

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๔.๔ พฒนาศกยภาพและสมรรถนะดานงานตางประเทศของบคลากรและองคกรภาครวมถง

การบรหารจดการงานวเทศสมพนธ

๔.๕ สนบสนนการจดตงกองทนแบบสสส.และการขบเคลอนรวมกบพนธมตรนานาชาต

ภาคหลก

กระทรวงสาธารณสขสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตหนวยราชการองคกรมหาชนองคกร

เอกชนภาคประชาชนและองคกรปกครองสวนทองถนทเกยวของ

งบประมาณ

แนวทางการบรหารความเสยง

๑. มกระบวนการพฒนาโครงการและการคดเลอกภาคผรวมงานอยางมคณภาพ สอดคลองกบ

วตถประสงคและทศทางการดำาเนนงานของแผนมความโปรงใสและตรวจสอบได

๒. จดระบบตดตามความคบหนาของโครงการทไดรบการสนบสนนจากแผน โดยมการรายงานเปน

ระยะและตอเนอง

การตดตามและประเมนผล

๑.สำารวจความคดเหนของภาคเครอขายและสำานกตางๆ ตอความตองการกลไกสนบสนนการ

ดำาเนนงานใหมประสทธภาพ

๒.มกจกรรมการตดตามและประเมนผลเพอสงเสรมใหเกดการปรบปรงการทำางานอยางตอเนอง

๑. กลมกลไกการพฒนาองคความรดานสขภาพและสารสนเทศ ๑๐๐

๒. กลมกลไกการพฒนานโยบายสาธารณะ ๒๕

๓. กลมสนบสนนการพฒนากลไกทางสงคม ๔๐

๔. กลมกลไกพฒนาสมรรถนะภาค ๑๓๕

รวม ๓๐๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

200

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๑๔แผนอาหารเพอสขภาวะ

สถานการณและแนวโนม

มคำากลาววา“อาหารคอรากแหงอารยธรรมทงปวง”และ“ชะตากรรมของชาตแขวนอยบนตวเลอกทาง

อาหารของชาตนนๆ”อาหารจงมใชสงทเหนอยในครวหรอบนโตะอาหารเทานนแตอาหารนนอยรอบตวเรา

เกยวของตงแตชวตของเกษตรกรและผผลต ไปจนถงสขภาพของผบรโภค และสงผลตอความมนคงของ

ประเทศ

ในมตของสขภาวะการบรโภคอาหารทไมมคณภาพและการผลตทไมปลอดภยสงผลกระทบตอสขภาพ

ของคนในสงคมไทย โดยเฉพาะการเปนหนงในพฤตกรรมเสยงของการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง

ดงขอมลตอไปน

• คนไทยอาย๑๕ปขนไปบรโภคผกและผลไมเฉลยเพยงวนละ๓สวนมาตรฐานและยงนอยลงอก

ในเดกไทยอาย๒-๑๔ปทบรโภคผกและผลไมเฉลย๐.๗-๑.๓สวนมาตรฐานตอวนเทานน

(มาตรฐานคอประมาณ๕สวนตอวนหรอ๔๐๐-๖๐๐กรม/คน/วน)ซงเปนแนวโนมทลดลง

อยางตอเนองตงแตป๒๕๔๗เปนตนมา

• คนไทยบรโภคนำาตาลทงโดยตรงและโดยออมเพมขนอยท๑.๙๗ลานตนในป๒๕๕๒เกอบ๒ใน

๓ของเดกไทยอายตำากวา๕ปบรโภคนำาตาลเฉลยวนละ๘ชอนชาสงกวามาตรฐานขององคการ

อนามยโลกทกำาหนดไวไมเกนวนละ๖ชอนชาคนไทยอาย๖ปขนไปถงรอยละ๒๕.๓ดมนำา

อดลมและเครองดมทมรสหวานทกวนหรอเฉลย๑๑๐ขวด/คน/ป

• เฉลยคนไทยบรโภคโซเดยมมากกวาเกณฑมาตรฐาน ๒.๗ เทา(เกณฑมาตรฐานคอ นอยกวา

๑,๖๐๐มลลกรม/วน)รอยละ๙๒.๖มาจากอาหารในครวเรอนและรอยละ๗.๔มาจากอาหาร

สำาเรจรปและหาบเรแผงลอย

• แนวโนมเดกไทยทมภาวะโภชนาการเกนจะรนแรงขนเดกอาย๖-๙ปรอยละ๑๑-๑๒และ

อาย๑๐-๑๔ปรอยละ๑๔.๙มนำาหนกตวอยในเกณฑทวมถงอวนสวนมากอยในกรงเทพฯ

และภาคกลางและในเขตเทศบาลซงไดรบอทธพลจากโฆษณาสงกวางานวจยในสหรฐอเมรกา

ชวาเดกทอยหนาจอทววนละ๒-๔ชวโมงจะอวนเกนปกต

201

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

• กวารอยละ๘๐ของคนในเมองรบประทานอาหารนอกบานตามแผงลอยหรอรถเขนซงตองเผชญ

ความเสยงจากการบรโภคอาหารทไมปลอดภยไมสะอาดมสารเคมตกคางขอมลทางระบาดวทยา

ชวาผบรโภคถงรอยละ๓๕.๕เคยเปนโรคอาหารเปนพษ

• การปลกพชของไทยพงพาสารเคมปองกนกำาจดศตรพชสงมากและเกอบทงหมดตองนำาเขาในป

๒๕๕๒มการนำาเขาสารเคมสงถง๑๒๖,๕๗๗ตนคดเปนมลคา๑๖,๑๖๘ลานบาทหรอ๑ใน๓

ของตนทนการปลกพชทงหมดของเกษตรกรในขณะทการตรวจสขภาพของเกษตรกรในป๒๕๕๔

พบอตราเสยงจากสารเคมตกคางในกระแสเลอดสงถงรอยละ๕๓.๖

• ประมาณการวามากกวาครงหนงของสนคาอปโภคบรโภคอยในมอของระบบการตลาดแบบโมเดรน

เทรดและจะขยายครอบคลมตลาดสวนใหญไดภายในสบปนอนจะสงผลตอรานคาปลกตลาดสด

ตลาดนดตลาดทองถนหรอกจการของชมชนซงการกดดนของระบบตลาดใหญดงกลาวอาจสงผล

ตอการหดหายของพชผกพนบานทมการเพาะปลกแบบไมใชสารเคมใชเวลาในการเกบเกยวรวมถง

จะสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคทจะถกปรบเปลยนไปหาอาหารทขาดความหลากหลายผลตแบบ

อตสาหกรรมเสยงตอการใชสารเคมดงเชนทมการสำารวจพบวาพชผกทจำาหนายทวไปนมอยไมเกน

๘ชนดเทานน

ตวอยางของสถานการณขางตนนแสดงใหเหนถงความสมพนธและผลกระทบทสงยงของระบบอาหาร

กบสขภาวะของคนในสงคมไทย การดำาเนนการเพอใหทกคนไดเขาถงการบรโภคอาหารทมคณภาพและ

โภชนาการ และสรางคานยมและพฤตกรรมของการบรโภคอาหารสขภาพ จงเปนภารกจทมความสำาคญ

ซงจำาเปนตองมยทธศาสตรทครอบคลมระบบแหงหวงโซอาหาร ไดแก การมระบบการผลตอาหารทด

และมนคง มระบบการกระจายและการตลาดอาหารสขภาพทเขาถงทกคน และมการสรางคานยมทสงผล

ตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารคณภาพและโภชนาการ ตลอดจนการมมาตรการควบคมการจำาหนายและ

ใหบรการอาหารตามแหลงทสำาคญเชนศนยพฒนาเดกเลกโรงเรยนสถานททำางานและโรงพยาบาล

แผนอาหารเพอสขภาวะจงมพนธกจสงเสรมการขบเคลอนยทธศาสตรของภาคเครอขายและผมสวน

เกยวของทกภาคสวน เพอใหเกดการบรณาการทครอบคลมทกองคประกอบของการสงเสรมอาหารเพอ

สขภาวะ ตลอดจนกำาหนดเปาหมายใหสอดคลองกบแผนระดบชาตตางๆ เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาตฉบบท ๑๑ ทมเรองของการสรางความมนคงดานอาหาร และกรอบยทธศาสตรการจดการ

ดานอาหารของประเทศไทยของคณะกรรมการอาหารแหงชาตและเปาหมายของแผนสขภาพดวถไทย

จดเนนของแผน

• จะใหความสำาคญกบการสรางหรอสนบสนนตนแบบของการจดการและเผยแพรระบบอาหาร

สขภาวะ ทครอบคลมทงระบบของหวงโซอาหาร(ตงแตการผลต การกระจายอาหาร และการ

บรโภค) ในพนทนำารองของเขตเมอง เทศบาล หรอชมชน โดยจะดำาเนนการในโรงเรยน

ศนยพฒนาเดกเลก สถานประกอบการ ตลาด รานอาหาร ทมการออกแบบวางแผนรวมกน

ระหวางภาคในพนทและบรณาการกบแผนหลกทเกยวของของสสส.

202

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

• เนนการรณรงคสงเสรมพฤตกรรมและคานยมการบรโภคอาหารสขภาวะดวยการดำาเนนงานทงใน

ดานความร-สอสารเพอเปลยนทศนคตและพฤตกรรม-ขบเคลอนมาตรการ โดยเนนใหประชากร

กลมเปาหมายสำาคญ คอ กลมเดกวยเรยน และกลมขาดโอกาสของการเขาถงอาหารสขภาวะ

มความรความเขาใจและขดความสามารถดานการรเทาทนทจะเลอกผลตเลอกบรโภคอาหารและ

โภชนาการทด ปลอดภยและในปรมาณทเหมาะสม ไมกอใหเกดทพโภชนาการ ความเสยงและ

เจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง และมพฒนาการและการเรยนรทสมวยดวยอาหารสขภาพและ

โภชนาการ

• รวมขบเคลอนนโยบายกบกลไกระดบชาต อาท คณะกรรมการอาหารแหงชาต คณะกรรมการ

ขบเคลอนยทธศาสตรสขภาพดวถไทยสมชชาสขภาพแหงชาตสมชชาปฏรปฯลฯซงมระเบยบ

วาระเรองอาหารและโภชนาการอาหารปลอดภยและความมนคงดานอาหารเปนยทธศาสตรสำาคญ

วตถประสงค

๑. เพอเพมอตราการบรโภคผกผลไมและลดอตราภาวะนำาหนกเกนและโรคอวน ดวยการบรณาการ

ยทธศาสตรการสอสารรณรงคและการขบเคลอนงานในพนทตนแบบ

๒.เพอสงเสรมใหเกดตนแบบของระบบการผลต-การกระจาย-การบรโภคอาหารสขภาวะรวมถงการ

สงเสรมใหมการจดปจจยแวดลอมทเออตอการเลยงลกดวยนมแมและการจดการระบบอาหาร

สขภาวะในพนทและชมชนนำารอง

๓. เพอสงเสรมการสรางพฤตกรรมและคานยมการบรโภคอาหารสขภาวะโดยการรณรงคสรางความร

ความเขาใจ ทศนคต และขดความสามารถของประชาชนในการจดการเรองการบรโภค โดยจะ

เนนทกลมเดกวยเรยนรวมถงผปกครองและกลมทขาดโอกาสทางสงคม

๔.เพอสงเสรมการดำาเนนงานของกจการทสงเสรมอาหารปลอดภยและพฒนาใหเปนตนแบบทสงผล

สะเทอนตอการขยายผลในพนทอนๆ

๕.เพอสงเสรมการจดการความรทพฒนาไปสการขบเคลอนนโยบายมาตรการกลไกทสนบสนน

ระบบอาหารสขภาวะและเปาหมาย๑๐ปสสส.

เปาหมาย ๑ ป และตวชวด

เปาหมายระดบชาต/เปา๑๐ปสสส.

๑. เพมอตราการบรโภคผกและผลไมอยางพอเพยงตามขอแนะนำา(๔๐๐ กรมตอวนหรอ ๕ สวน

มาตรฐาน)โดยวดจาก

๑.๑ รอยละ ๘๐ ของเดก ในศนยพฒนาเดกเลกและโรงเรยนทรวมสนบสนนโดย สสส. ได

บรโภคผกและผลไมในมออาหารทจดไวอยางเพยงพอตามปรมาณมาตรฐาน

203

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๑.๒ รอยละ๘๐ของครและผปกครองในศนยพฒนาเดกเลกและโรงเรยนทรวมสนบสนนโดย

สสส.มความเขาใจทศนคตและทกษะในการสงเสรมบรโภคผกและผลไมใหเดก

๒.ควบคมอตราชกของภาวะนำาหนกตวเกนและโรคอวนในเดกวยเรยนอาย๖-๑๔ปไมใหเกน

รอยละ๑๑(ปจจบนคอรอยละ๑๑)

๒.๑ เฉลยรอยละ๕๐ของครผปกครองและเพอนมทศนคตความเชอและความรทถกตอง

ตอนำาหนกตวของเดก(วดจากกลมเปาหมายทสสส.มการดำาเนนงาน)

๒.๒ มปจจยแวดลอมทสนบสนนบรโภคอาหารสขภาพของเดกไมนอยกวา๕รปแบบและตอ

การมกจกรรมทางกายไมนอยกวา๕รปแบบใชตวชวดรวมกบแผนสงเสรมกจกรรมทางกายฯ

๒.๓ รอยละ๑๐ของเดกและเยาวชนทรวมกจกรรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานกจกรรม

ทางกาย และในดานการบรโภคอาหารทดตอสขภาพ ในปรมาณทเหมาะสม(ใชตวชวด

รวมกบแผนสงเสรมกจกรรมทางกายฯ)

เปาหมายระดบแผน

๓.มการสนบสนนใหเกดการสงเสรมการบรโภคอาหารสขภาพ ทงดานคณภาพอาหาร โภชนาการ

ความปลอดภยมาตรการสงเสรมและควบคมการจำาหนายและบรการอาหารในศนยพฒนาเดกเลก

และโรงเรยนเพมขนจากเดมอยางนอย๓๐๐แหงและมการสนบสนนใหเกดสถานประกอบการ

ทมกจกรรมสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมเพมขนจากเดม๒๐๐แหง

๔.ใหมนโยบายและการสนบสนนกจการ๖๗สงเสรมอาหารปลอดภยทงระบบในพนทนำารองเขตเมอง

อยางนอย๑๐แหง

๕.มชมชนตนแบบทมการจดการความมนคงทางอาหารในประเดนแหลงผลตเมลดพนธพชประมง

เกษตรปลอดภยซงสามารถเปนแหลงเรยนรเพมขนจากเดมอยางนอย๒๐แหง

๖.มขอเสนอเชงนโยบายอาหารเพอสขภาพทมาจากการพฒนางานวชาการอยางนอย๓เรอง

แนวทางการดาเนนงาน

ประสานการดำาเนนงานดานการพฒนาองคความรการพฒนามาตรการและขอเสนอนโยบายและการ

สอสารรณรงคขบเคลอนสงคมใหรวมกนสนบสนนเปาหมายระยะ๑ปของแผนอยางมประสทธภาพและ

สงผลกระทบตอเนองถงเปาหมายของแผนระยะ๓ปและเปาหมายระยะ๑๐ปของสสส.โดยมแนวทาง

การดำาเนนงานทสอดคลองกบยทธศาสตรหลกของแผนระยะ๓ปดงน

๖๗ กจการ หมายถง แหลงคาขายอาหาร เชน ตลาดสด ตลาดนดชมชนซปเปอรมารเกต รานคาสะดวกซอ และรานอาหาร แผงลอยขายอาหาร, ทงระบบหมายถง ตงแตการผลตจนถงการจำาหนาย และการบรโภค, เขตเมอง หมายรวมถง เมอง ยานเมองเทศบาล

204

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๑.บรณาการทง ๓ กลมแผนงานของแผน เพอสรางเปาหมายรวมในการรณรงคและขบเคลอน

ใหเกดการสงเสรมระบบอาหารสขภาวะและกำาหนดพนทนำารองอาท เขตเมองเทศบาลเพอ

บรณาการงานทสามารถตดตามประเมนผลลพธไดอยางเปนรปธรรม

๒.บรณาการกบแผนเชงรกดานการเสรมพฤตกรรมสขภาพดานประเดนปจจยเสยงทางสขภาพดาน

ประชากร(เดก เยาวชน ครอบครว และกลมเฉพาะ) ดานพนท และดานองคกร เพอใหเกด

ประสทธผลในการสงเสรมระบบอาหารสขภาวะการสรางคานยมบรโภคอาหารสขภาพและการ

พฒนามาตรการและนโยบายในระดบพนทและองคกร โดยจะเนนทโรงเรยน ศนยเดกเลก และ

สถานประกอบการ

๓.พฒนางานสอสารรณรงครวมกบแผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคม และแผน

สงเสรมกจกรรมทางกาย-การออกกำาลงกายและกฬาเพอสขภาพ เพอสรางความรความเขาใจ

สรางกระแสสงคมปรบเปลยนทศนคตและคานยมของกลมเปาหมายและสรางทกษะการรเทาทน

ในเรองการบรโภค

๔.พฒนางานวจย วชาการ ฐานขอมล และเครองมอชวด และเชอมโยงกบเครอขายวชาการและ

เครอขายเชงนโยบายตางๆ อาท เครอขายทดำาเนนงานตามมตสมชชาสขภาพแหงชาตวาดวย

การจดการปญหาภาวะนำาหนกเกนและโรคอวนเครอขายคณะกรรมการอาหารแหงชาตคณะกรรมการ

ขบเคลอนยทธศาสตรสขภาพดวถไทยเครอขายโรคไมตดตอเครอขายการลดความไมเปนธรรม

ทางสขภาพและเครอขายเชงประเดนอนๆทงในระดบชาตและสากล

กลมแผนงาน

ประกอบดวย๓กลมแผนงานมรายละเอยดโดยสงเขปดงน

๑.กลมแผนงานอาหารสขภาพและโภชนาการ

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. ดำาเนนยทธศาสตรเพอสงเสรมการบรโภคอาหารสขภาพและโภชนาการทจำาแนกตามกลมวย

เนนใหเกดการเพมการบรโภคผกผลไม และลดอาหารหวานมนเคม โดยจะเนนทกลมเดก

วยเรยน(รวมถงผปกครองและคร) เปนลำาดบตน และจะคำานงถงการดำาเนนงานใหเขาถง

กลมทขาดโอกาสเปนสำาคญ

๒. จดกลไกแบบบรณาการรวมกบภาคเครอขาย ใหครอบคลมระบบการผลต-การกระจาย-

การบรโภคอาหารสขภาพและโภชนาการรวมถงยทธศาสตรการสงเสรมการจดปจจยแวดลอม

ทเออตอการเลยงลกดวยนมแม เพอใหเกดตนแบบการจดการทมประสทธภาพและเกดผล

ตามเปาหมายในพนทและองคกรนำารองของการสงเสรมการบรโภคและการกระจายอาหาร

สขภาพ การเผยแพรหลกการบรโภคเมนอาหารชสขภาพทสอดคลองกบพฤตกรรมการ

205

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

มกจกรรมทางกาย การสงเสรมการจำาหนายและบรการอาหารสขภาพ-ลดหวานมนเคม

ในโรงเรยนศนยเดกเลกโรงพยาบาลสถานทราชการสถานประกอบการรานอาหารและ

การขบเคลอนนโยบายทเออตอการสงเสรมอาหารและโภชนาการทมคณภาพ ตนทนไมสง

และเนนอาหารพนถน(บรณาการกบภาคเครอขายของแผนเชงรกดานประเดน ดานกลม

เปาหมายดานพนทและดานองคกรรวมทงหนวยงานระดบชาตและหนวยงานระดบทองถน

ทเกยวของ)

๓. รวมกบแผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคมวางแผนสอสารรณรงคใหเขาถง

ประชากรกลมเปาหมายเพอสรางความรความเขาใจและสรางคานยมพฤตกรรมการบรโภค

อาหารคณภาพและถกหลกโภชนาการการเลยงลกดวยนมแมตลอดจนการสรางทกษะชวต

ใหแกครอบครวและชมชนในการเลอกบรโภคอาหารสขภาพ การรเทาทนการตลาดอาหาร

การปลกพชผกกนเองรวมทงการสรางชองทางสอสารและชองทางการตลาดเพอเชอมผผลต

ตลาดและผบรโภคอาหารสขภาพ

๔. สนบสนนงานวจยและพฒนาการจดการความรและการจดแหลงเรยนรในพนทและองคกร

เพอใหเกดการนำางานวชาการไปเปนฐานพฒนายทธศาสตรขบเคลอนมาตรการและนโยบาย

และการรณรงคสรางคานยมในสงคม

๕. รวมขบเคลอนใหเกดผลลพธตามมตสมชชาสขภาพแหงชาตวาดวยการจดการปญหาภาวะ

นำาหนกเกนและโรคอวนและใหสอดคลองกบเปาหมายของแผนยทธศาสตรอาหารชาตและ

แผนสขภาพดวถไทย

โครงการหลก

ประกอบดวย แผนงานรณรงคเดกไทยไมกนหวานแผนงานโภชนาการสมวย แผนงานสงเสรม

การเลยงลกดวยนมแมโครงการอาหารสขภาวะอนๆเชนโครงการอาหารวฒนธรรมทองถนและ

โครงการศกษาวจยดานอาหารและโภชนาการฯลฯ

๒. กลมแผนงานความปลอดภยอาหาร

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. ดำาเนนยทธศาสตรเพอสงเสรมการผลตอาหารทปลอดภย แหลงจำาหนายอาหารปลอดภย

และคานยมในการบรโภคอาหารปลอดภย(นย�มอ�ห�รปลอดภย ครอบคลมทงเรองก�รผลต

ทปลอดจ�กส�รเคมทเปนอนตร�ย ก�รแปรรปและบรรจภณฑทสะอ�ดปลอดภย ก�รจำ�หน�ย

ทสะอ�ดถกสขอน�มย มแหลงอ�ห�รปลอดภยทเพยงพอ และค�นยม-คว�มรของผบรโภค

รวมถงก�รคมครองผบรโภค)

๒. จดกลไกแบบบรณาการรวมกบภาคเครอขาย ใหครอบคลมระบบการผลต-การกระจาย-

การบรโภคตงแตการเกษตรทปลอดภยเออตอสขภาวะของทงผผลตและผบรโภคการแปรรป

อาหารทใชพลงงานตำา การพฒนาและเผยแพรเมนอาหารชสขภาพ ชองทางจำาหนายและ

206

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ตลาดอาหารสขภาพ-ตลาดสเขยว รวมถงมาตรการควบคมการจำาหนายและบรการอาหาร

ไมปลอดภยและมาตรการสงเสรมอาหารสขภาวะ ในสถานศกษา สถานทราชการ สถาน

ประกอบการ ตลาดสด แผงลอย และรานอาหาร ในพนทและองคกรนำารองตามเปาหมาย

เพอใหเกดตนแบบการจดการทมประสทธภาพและเกดผลตามเปาหมาย(บรณ�ก�รกบภ�ค

เครอข�ยของแผนสำ�นกเชงรกด�นประเดน ด�นกลมเป�หม�ย ด�นพนท และด�นองคกร

รวมทงหนวยง�นระดบช�ต และหนวยง�นระดบทองถนทเกยวของ)

๓. รวมกบแผนสอสารสขภาวะและสอสารการตลาดเพอสงคมวางแผนสอสารรณรงคใหเขาถง

ประชากรกลมเปาหมายเพอสรางความรความเขาใจและสรางคานยมพฤตกรรมการบรโภค

อาหารปลอดภย-อาหารพนบาน-และอาหารทใหพลงงานตำา และรวมวางแผนสงเสรม

การตลาดใหแกอาหารปลอดภยในโครงการนำารอง

๔. สนบสนนงานวจยและพฒนาการจดการความรเพอใหเกดการนำางานวชาการไปเปนฐานพฒนา

ยทธศาสตร ขบเคลอนมาตรการและนโยบายดานอาหารปลอดภย และการรณรงคสราง

คานยมในสงคม

๕.แสวงหาภาคเครอขายภาคธรกจเพอสงคม เพอชวยขยายโอกาสของการพฒนาระบบการ

กระจายและการตลาดอาหารปลอดภยใหเกดความตอเนองและยงยน

โครงการหลก

ประกอบดวยโครงการสงเสรมกจการทจำาหนายอาหารปลอดภยโครงการสงเสรมการผลตอาหาร

ปลอดภยโครงการสงเสรมระบบการตลาดอาหารปลอดภยโครงการตลาดสเขยวโครงการรณรงค

มหกรรมอาหารปลอดภยฯลฯ

๓.กลมแผนงานความมนคงทางอาหาร

ภารกจและแนวทางการดำาเนนงาน

๑. ดำาเนนยทธศาสตรและจดกลไกแบบบรณาการรวมกบภาคเครอขายใหครอบคลมระบบการ

ผลต-การกระจาย-การบรโภค ตงแตการเสรมสราง ฟนฟ ขยายฐานทรพยากรอาหารและ

ความหลากหลายทางชวภาพสงเสรมระบบการผลตทยงยนของทองถนชมชนการสนบสนน

เครอขายความสมพนธทเกอกลระหวางผผลตและผบรโภคและการสรางความตระหนกของ

สงคมในคณคาของวถการผลตทมนคงและยงยน

๒. สนบสนนใหเกดตนแบบและศนยเรยนรของการจดการพนทและชมชนทมระบบการผลตและ

การกระจายอาหารทยงยนในประเดนหลกสามเรองไดแกแหลงผลตเมลดพนธพชประมง

พนบานและเกษตรยงยน(บรณาการกบสำานกชมชนสขภาวะ)

๓. รวมกบภาคเครอขายดานเกษตรยงยนและหนวยงานทเกยวของอาทกระทรวงเกษตรและ

สหกรณ กระทรวงสาธารณสขกระทรวงพาณชย สรางระบบสงเสรมการตลาดของผลตผล

การเกษตรยงยนเพอใหกระจายและเขาถงผบรโภคไดกวางขวางขน

207

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

๔. รวมขบเคลอนใหเกดผลลพธทสอดคลองกบเปาหมายของแผนยทธศาสตรอาหารชาต และ

มตสมชชาปฏรปวาดวยการจดการทรพยากรในประเดนทเกยวของกบความมนคงของฐาน

ทรพยากรอาหาร

โครงการหลก

ประกอบดวยแผนงานสนบสนนความมนคงทางอาหารโครงการสงเสรมการกระจายอาหารสขภาพ-

อาหารวฒนธรรมทองถนโครงการรณรงคลดการใชสารเคมทางการเกษตรโครงการสงเสรมระบบ

สมาชกและการตลาดของเกษตรยงยนฯลฯ

ภาคหลก

๑.ภาคดานนโยบายทเกยวของกบระบบอาหารเพอสขภาพในทกมต อาท กระทรวงสาธารณสข

กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพาณชย

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย

กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวฒนธรรม องคกรปกครองสวนทองถน คณะกรรมการอาหาร

แหงชาตคณะกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรสขภาพดวถไทยฯลฯ

๒.ภาคดานวชาการอาทศนยวจยนโยบายสาธารณะดานสขภาพสถาบนวจยและสถาบนการศกษา

ดานการสรางเสรมสขภาพดานอาหารและโภชนาการดานการเกษตรและฐานทรพยากรอาหาร

ดานการสงเสรมกจกรรมทางกายดานชมชนดานการตลาดสขภาพฯลฯ

๓.ภาคดานการขบเคลอนสงคม อาท เครอขายสรางเสรมสขภาพ เครอขายเดกไทยไมกนหวาน

เครอขายคนไทยไรพง เครอขายนมแม เครอขายสมชชาสขภาพดานอาหาร โภชนาการและ

คมครองผบรโภค เครอขายสมชชาปฏรปดานการจดการทรพยากร เครอขายสอสารสขภาวะ

เครอขายกนเปลยนโลกเครอขายคมครองผบรโภคดานอาหารปลอดภยฯลฯ

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานอาหารสขภาพและโภชนาการ ๖๕

๒. กลมแผนงานความปลอดภยอาหาร ๔๐

๓. กลมแผนงานความมนคงทางอาหาร ๓๖

๔. งานสอสารสรางความร-ทกษะและคานยมการบรโภคอาหารสขภาพ ๑๘

รวม ๑๕๙

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

208

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

แนวทางการบรหารความเสยง

• บรหารจดการยทธศาสตรของแผน ใหปรากฏผลและสรางความเปลยนแปลงเปนทประจกษของ

สาธารณะมการประเมนผลลพธดวยเครองมอชวดทมหลกวชาการและเปนทยอมรบ

• เชอมโยงงานและเปาหมายใหสอดคลองกบทศทางของภาคนโยบายเพอใหเกดการสนบสนนงาน

ซงกนและกนและเกดผลสะเทอนในระดบทกวางขน

• สรางฐานขอมลวชาการใหมคณภาพและเพยงพอเพอพรอมจะแสดงเหตผลกบสาธารณะหรอกลม

ผมสวนไดเสยในกรณทมการขบเคลอนประเดนอาหารทอาจสงผลกระทบกบกลมใดกลมหนง

• ใหความสำาคญกบกระบวนการพฒนาโครงการ การจดทำาสญญา และการตดตามประเมนผล

เพอปองกนความผดพลาดและเพอแสดงความโปรงใสถกตองและมประสทธภาพ

209

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ศนยเรยนรสขภาวะ

สถานการณและแนวโนม

ตลอดระยะเวลา๑๑ปทผานมาสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพไดสนบสนนและ

สงเสรมใหคนไทยมสขภาพรางกายทแขงแรงมจตใจทแจมใสอยในสงคมและสงแวดลอมทสงเสรมตอการ

มสขภาพและคณภาพชวตทด และใหการสนบสนนงานสรางเสรมสขภาพตางๆ กอใหเกดการปรบเปลยน

ทศนคตแนวคดและพฤตกรรมการดำารงชวตทมสขภาวะตลอดจนเกดการสานพลงภาคเครอขายเพอรวม

ขบเคลอนสงคมไทยไปสสงคมสขภาวะ

นอกจากนยงมองคความรดานสขภาวะเปนจำานวนมากกระจายอยตามโครงการแผนงานและสำานก

ตางๆและเพอใหเกดการยกระดบและใชประโยชนจากองคความรดานสขภาวะเหลานนอยางกวางขวางสสส.

จงไดจดตง “ศนยเรยนรสขภาวะ” ขนโดยมภารกจหลกเปนพนทแลกเปลยนเรยนรและสาธตการทำางาน

ภาคสงคมโดยมการรวบรวมขอมลองคความรดานสขภาวะอยางเปนระบบนำามาสงเคราะหแปลงองคความร

และถายทอดความรผานสอตางๆอยางสรางสรรคโดยเนนลกษณะการเรยนรแบบศกษาบนเทง(Edutain-

ment) และสงเสรมการเรยนรตลอดชวต(Lifelonglearning) เพอใหคนไทยมการใชชวตอยางมสขภาวะ

รเทาทนอนสงผลตอการรวมสรางสงคมไทยใหนาอยอยางยงยน

โดยมงหวงวา ศนยเรยนรสขภาวะ เปนแหลงเรยนรดานสขภาวะแหงแรกของประเทศไทย ถายทอด

นวตกรรมการเรยนรเพอสขภาวะสำาหรบเดกเยาวชนครอบครวชมชนและประชาชนในการสรางเสรมสขภาวะ

แบบองครวมทง๔มต(กาย ใจปญญาและสงคม) สงเสรมการเรยนรผานชดนทรรศการศนยบรการ

ขอมลขาวสาร การอบรมเชงปฏบตการ รวมทงโครงการ/กจกรรมเชงสรางสรรคตางๆ เพอเปนพนทสราง

ประสบการณแรงบนดาลใจการแลกเปลยนเรยนรนำาไปสการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมไปสสขภาวะ

อยางยงยนตอไปโดยจะเปนการสงเสรมการเรยนรรวมกนเพอประโยชนของประชาชนทกเพศทกวยและ

เครอขายผรกสขภาพ

จากแนวทางดงกลาว“ศนยเรยนรสขภาวะ”เปนคลงปญญารวมสมยหองสาธตเชงปฏบตการลานเสวนา

ฉนมตร การแลกเปลยนเรยนรผานพนท และเผยแพรความคดสรางสรรค ทมงเปนจดประสานนำาเสนอ

กรณศกษาใหกบภาคเครอขายและองคกรอนๆ นำาเสนอผลผลตจากแผนงานโครงการตางๆ ของ สสส.

ไปสสงคมซงนำาไปสการมสวนรวมขบวนการเปลยนแปลงสงคมดวยการเสนอทางเลอกทเหมาะสมในการ

ดำาเนนชวตอยางมสขภาวะทงกาย ใจ ปญญา และสงคม มทกษะชวตอยางรเทาทนและรจกเลอกสงทด

ใหแกตนเองคนรอบขางและสงคมวงกวาง

211

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

กระบวนการปรบปรงแผน

คณะอนกรรมการบรหารศนยเรยนรสขภาวะไดพจารณาปรบปรงแผนการดำาเนนงานสสส.ประจำาป

๒๕๕๖รวมกบศนยเรยนรสขภาวะ(ฝายเลขานการ)ในการประชมคณะอนกรรมการบรหารศนยเรยนรสขภาวะ

ครงท ๕/๒๕๕๕ เมอวนท ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๕๕ โดยไดทบทวนสถานการณปจจบน เปาหมายและนำา

ประเดนงานตามแผนบรณาการของสสส.ประจำาป๒๕๕๖จำานวน๕เรองไดแกการลดอตราการสบบหร

การลดอตราการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลการลดอบตภยการมงสรางทกษะชวตใหแกเดกเยาวชนใหม

ภมคมกนและประเดนเรองอาหารปลอดภยมาใชประกอบการพจารณาปรบปรงแผนการดำาเนนงานประจำาป

๒๕๕๖พรอมทงปรบตวชวดใหสอดคลองกบแผนหลกสสส.ป๒๕๕๕-๒๕๕๗ตามทศทางเปาหมายและ

ยทธศาสตร๑๐ปสสส.(๒๕๕๕-๒๕๖๔)โดยมมตเหนชอบในการปรบปรงแผนดงน

๑.ภาพรวมของแผน

ทศทางแนวทางและเปาหมายการดำาเนนงานของแผนศนยเรยนรสขภาวะในป๒๕๕๖มงเนนท

ผลสำาเรจในภาพรวมของแผนอยางเปนรปธรรมมากขนโดยการดำาเนนงานของแผนงาน/โครงการ

ตางๆภายใตแผนศนยเรยนรสขภาวะนนจะมงเนนไปทผลลพธและผลกระทบทจะนำาไปสความ

สำาเรจตามเปาประสงคของแผนคอการทำาใหกลมเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะมทกษะชวต

รเทาทนรจกเลอกสงทดตอชวตมขดความสามารถในการปรบเปลยนพฤตกรรมไปสสขภาวะได

ดวยตนเอง

๒. การปรบปรงและจดมงเนนในป๒๕๕๖

๑) ปรบโครงสรางกลมแผนงานจากเดม๕แผนงานเปน๔แผนงานเพอใหเกดความสอดคลอง

และชดเจนกบทศทางเปาหมายและยทธศาสตรการดำาเนนงานของแผนศนยเรยนรสขภาวะ

ประจำาป๒๕๕๖

๒) บรหารจดการองคความรดานสขภาวะอยางเปนระบบดวยการพฒนาระบบและกลไกทสงเสรม

การแลกเปลยนเรยนรการบรณาการและตอยอดการดำาเนนงานรวมทงสงเคราะหองคความร

จากการขบเคลอนงานของภาคเครอขายสสส.มานำาเสนอในรปแบบของสอตางๆทสอดคลอง

กบกลมเปาหมายและพรอมใหบรการสสาธารณะไดอยางถกตองรวดเรวและเหมาะสม

๓) สรางแรงบนดาลใจ และจดประกายความคดสรางสรรค แกกลมเปาหมายในรปแบบของ

นทรรศการและกจกรรมทสงเสรมกระบวนการเรยนรทสอดคลองกบความตองการและประเดน

งานตามแผนบรณาการของสสส.ประจำาป๒๕๕๖โดยนำาเสนอปละ๓เรอง

๔) สรางระบบเครอขายขอมลสมาชกของศนยเรยนรสขภาวะ เพอเผยแพรประชาสมพนธ

สรางการมสวนรวมและตดตามประเมนผลอยางมประสทธภาพ

๕) การสอสารสาธารณะเพอสรางการรบรและมสวนรวมกบบรการในชองทางตางๆของศนย

เรยนรสขภาวะอยางตอเนอง

212

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

หลกการดาเนนงาน

มงเปนจดประสานกบภาคเครอขายของสสส.และองคกรอนๆนำาเสนอผลผลตจากแผนงาน/โครงการ

ตางๆของสสส.ไปสการใหบรการแกสงคมซงจะนำาไปสการรวมเปลยนแปลงสงคมดวยการเสนอรปธรรม

ในการดำาเนนชวตอยางมสขภาวะมทกษะชวตทรเทาทนและรจกเลอกสงทดใหแกตนเองคนรอบขางและ

สงคมวงกวาง

เปาประสงค

กลมเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะมทกษะชวตรเทาทนรจกเลอกสงทดตอชวตมขดความสามารถ

ในการปรบเปลยนพฤตกรรมไปสสขภาวะไดดวยตนเอง

กลมเปาหมาย

๑.ภาคสสส.

๒.เครอขายคนรกสขภาพ

ภาพ : แนวทางการดำาเนนงานของศนยเรยนรสขภาวะ

“ทกคนบนแผนดนไทย มขดความสามารถ สงคม สงแวดลอม ทเออตอสขภาวะ”

๓. แผนงานพฒนาเครอขายการเรยนรสขภาวะ

๔. แผนงานสนบสนนและสอสารสาธารณะ

เปาประสงคกลมเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะ

(ภาค สสส. และ เครอขายคนรกสขภาพ) มทกษะชวต รเทาทน และรจกเลอกสงทดตอชวต

มขดความสามารถในการปรบเปลยนพฤตกรรมไปสสขภาวะทดไดดวยตนเอง

๑. แผนงานบรหาร จดการและพฒนาองคความร

๒. แผนงานถายทอด องคความร

213

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

วตถประสงค

๑. เพอเปนศนยบรการขอมลขาวสารดานสขภาวะ

๒.เพอสรางสรรคแรงบนดาลใจดานสขภาวะแกสาธารณชน

๓.เพอเปนพนทแลกเปลยนเรยนรและสรางเสรมขดความสามารถผนำาการเปลยนแปลงดานสขภาวะ

๔.เพอสนบสนนและสงเสรมใหเกดเครอขายการเรยนรในการแลกเปลยนเรยนรการบรณาการและ

ตอยอดการดำาเนนงานระหวางกน

๕.เพอจดระบบบรหารจดการและสอสารสาธารณะใหเอออำานวยตอการใหบรการและใชประโยชน

ศนยเรยนรสขภาวะอยางมประสทธภาพเพอใหเกดการทำางานทเชอมโยงกนระหวางแผนงาน

ชดโครงการและระหวางแผน/สำานกทงในเชงประเดนและพนท

เปาหมาย ๑ ปและตวชวด

๑.ศนยบรการขอมลขาวสารดานสขภาวะมระบบฐานขอมลขาวสารองคความรและสอรปแบบตางๆ

ดานสขภาวะทนาเชอถอและทนสมยครอบคลมทงดานความรเชงวชาการและความรเชงประยกต

ทงในและตางประเทศ ตลอดจนระบบฐานขอมลรายชอผเชยวชาญในประเดนตางๆ ทเกยวของ

พรอมใหบรการแกกลมเปาหมาย

๒. มการจดทำาชดความร ทเหมาะสมกบกลมเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะ อยางนอยจำานวน

๓เรองตอปเพอนำาเสนอเผยแพรผานชองทางตางๆอาทชดนทรรศการสอกจกรรมการเรยนร

ตางๆและหลกสตรสรางเสรมขดความสามารถผนำาการเปลยนแปลง

๓.พฒนาฐานขอมลแหลงเรยนรโดยการเชอมโยงและแลกเปลยนเรยนรใหเกดเปนเครอขายเรยนร

ในการดำาเนนงานรวมกน

แนวทางการดาเนนงาน

๑.รวบรวมและจดการชดความรขอมลสอรปแบบตางๆจากแผนงานตางๆของสสส.และองคความร

จากตางประเทศทนาเชอถอและเชอมโยงระบบบรการขอมลขาวสารกบเครอขายอนๆ

๒.สรางการมสวนรวมกบภาคเครอขายและสำานกตางๆของสสส.เขามามสวนรวมในการใชประโยชน

จากศนยเรยนรสขภาวะทงดานการจดนทรรศการกจกรรมและการสรางเสรมขดความสามารถ

ผนำาการเปลยนแปลง

๓.สนบสนนและสงเสรมใหเกดเครอขายการเรยนรเพอตอบสนองทกษะการเรยนรใหมๆ ทสอดคลอง

กบพลวตความเปลยนแปลงทางสงคมและสงเสรมการเรยนรตลอดชวต

214

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๔.มการดำาเนนงานกบสมาชกศนยเรยนรสขภาวะและ/หรอผนำาการเปลยนแปลงดานสขภาวะเพอ

สรางแรงบนดาลใจและนำาองคความรดานสขภาวะไปขบเคลอนและตอยอดได

๕.เผยแพรและขยายแนวคดรวมทงประชาสมพนธการใชประโยชนจากศนยเรยนรสขภาวะผานสอ

สาธารณะสอออนไลนและสอการเรยนรเคลอนท

กลมแผนงาน

แผนศนยเรยนรสขภาวะอยภายใตการกำากบดแลของคณะอนกรรมการบรหารศนยเรยนรสขภาวะโดย

ทางศนยเรยนรสขภาวะทำาหนาทฝายเลขานการและดำาเนนงานพฒนากลไกในการประสานเชอมโยงบรณาการ

การทำางานระหวางภาคเครอขายแผนงาน/โครงการและสำานกตางๆของสสส.รวมถงการพฒนาระบบ

การประเมนผลทมประสทธภาพเพอนำาไปสการยกระดบการดำาเนนงานอยางตอเนอง

เพอใหการดำาเนนงานของแผนศนยเรยนรสขภาวะดำาเนนงานตามทศทางเปาหมายและยทธศาสตร

ไดอยางมประสทธภาพคณะอนกรรมการบรหารศนยเรยนรสขภาวะจงกำาหนดแผนงานไวรองรบดงน

๑.แผนงานบรหารจดการและพฒนาองคความร

แผนงานบรหารจดการและพฒนาองคความรมงเนนการวางระบบบรหารจดการขอมลองคความร

ดานสขภาวะและวางระบบกลไกการถอดองคความรดานสขภาวะจากแผนงานตางๆภาคเครอขาย

สสส.อยางเปนระบบตลอดจนพฒนาฐานขอมลและองคความรดานสขภาวะทเทาทนตอสถานการณ

ปจจบนจากหนวยงานภายในและภายนอก สสส. เพอจดทำาเปนชดความรตนแบบสำาหรบศกษา

คนควาทมความถกตองนาเชอถอและเปนมาตรฐานในการอางองไดโดยมงหวงใหภาคเครอขาย

คนทำางานดานการสงเสรมสขภาพตลอดจนประชาชนทวไปสามารถเขาถงและใชประโยชนจาก

ขอมลไดโดยสะดวกรวดเรวเกดแรงบนดาลใจและนำาไปสการมสวนรวมขบวนการเปลยนแปลง

สงคมดวยการนำาเสนอทางเลอกในการดำาเนนชวตอยางมสขภาวะและเปนรากฐานในการนำาสงคม

ไทยสสงคมสขภาวะตามเปาประสงคขององคกร

วตถประสงค

(๑) เพอจดเกบรวบรวมผลตพฒนาฐานขอมลขาวสารและจดการองคความรดานสขภาวะทงใน

ประเทศและตางประเทศอยางเปนระบบโดยคำานงถงความนาเชอถอเทาทนตอสถานการณ

และตอบสนองความตองการของกลมเปาหมาย

(๒) เพอพฒนาระบบกลไกทเออตอการผลตรวบรวมและกระจายองคความรสขภาวะในรปแบบ

ตางๆทหลากหลาย

เปาหมายและตวชวดในป๒๕๕๖

(๑) มระบบฐานขอมลขาวสารองคความรและสอรปแบบตางๆดานสขภาวะทนาเชอถอและ

215

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ทนสมย ครอบคลมทงดานความรเชงวชาการและความรเชงประยกตทงในและตางประเทศ

พรอมใหบรการแกกลมเปาหมาย

(๒) ไดชดความร(Knowledgepackage)สำาหรบนำาเสนอผานทางชองทางตางๆทเหมาะสมกบ

กลมเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะอยางนอยจำานวน๓เรอง

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) รวบรวมจดกลมคดกรองวเคราะหสงเคราะหผลผลตรปแบบตางๆจากแผนตางๆของ

สสส.เชนเอกสารวชาการสอคมอรวมทงรายชอบคคลองคกรทเกยวของ

(๒) รวบรวมองคความรสขภาวะจากองคกรหนวยงานภายนอกทงในและตางประเทศอาทหนงสอ

วารสารฐานขอมลสอวดทศนฯลฯ

(๓) รวมรวบสถานการณดานสขภาวะทงในระดบประเทศ ระดบภมภาคอาเซยน และระดบโลก

เพอเปนขอมลในการพฒนางานสงเสรมสขภาพ

(๔) จดระบบขอมลขาวสารสขภาพสำาหรบประชาชนทวไปและชดความรตนแบบสำาหรบภาค

ซงเปนขอมลขาวสารทนาเชอถอมคณภาพและทนสมย

(๕) ออกแบบและพฒนาระบบเพอรองรบการจดการ ทงการจดเกบและการใหบรการทางตรง

ระบบสมาชกและการจดการผานระบบOnline,e-resourcesmediacenter,socialmedia

networkฯลฯ

(๖) เชอมประสานภาคเครอขายและสำานกตางๆของสสส. เพอรวมกนสงเคราะหและพฒนา

ชดความรในประเดนตางๆใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

๒.แผนงานถายทอดองคความร

แผนงานถายทอดองคความร มงสรางแรงบนดาลใจและประสบการณตรงจากการเรยนรดาน

สขภาวะแบบองครวมทง๔มต(กายใจปญญาและสงคม)โดยการสงเคราะหและแปลงองคความร

ทเหมาะสมสำาหรบกลมเปาหมายแลวถายทอดผานชดนทรรศการหองสมดและศนยบรการขอมล

ขาวสารการฝกอบรมเชงปฏบตการเวทแลกเปลยนเรยนรโครงการ/กจกรรมเชงสรางสรรคตางๆ

รวมทงสอสงพมพและสอมลตมเดย ใหเกดการเรยนรอยางมชวตชวาสนกสนานและสรางการ

เรยนรรวมกนโดยเนนกระบวนการมสวนรวมของภาคเครอขายสำานกตางๆใหเขามาใชบรการ

และรวมจดกจกรรมรวมถงผสนใจทพรอมเขารวมเปนสวนหนงในกระบวนการถายทอดองคความร

อาทกลมเยาวชนจตอาสาชมรมคนรกสขภาพ

วตถประสงค

(๑) เพอสงเคราะหและถายทอดองคความรทเหมาะสมสำาหรบกลมเปาหมายและชองทางการ

สอสารตางๆของศนยเรยนรสขภาวะ

216

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(๒) เพอพฒนาแนวทางในการถายทอดองคความรผานชดนทรรศการ กจกรรมเชงสรางสรรค

เวทเสวนาและแลกเปลยนเรยนรการฝกอบรมหลกสตรสรางเสรมขดความสามารถผนำาการ

เปลยนแปลงสอสงพมพสอออนไลนและการใหบรการของศนยบรการขอมลขาวสารไปยง

กลมเปาหมายไดอยางถกตองรวดเรวและเหมาะสม

(๓) เพอสรางประสบการณการเรยนรทใหทงแรงบนดาลใจและทกษะชวตของกลมเปาหมายให

รเทาทน รจกเลอกสงทดตอชวตและมขดความสามารถในการปรบเปลยนพฤตกรรมได

ดวยตวเอง

เปาหมายและตวชวดในป๒๕๕๖

(๑) มชดนทรรศการหมนเวยนสงเสรมสขภาวะจำานวน๓เรอง

(๒) มกจกรรมและการฝกอบรมสงเสรมสขภาวะจำานวน๕๐ครง

(๓) มสอสงพมพและ/หรอสอสรางเสรมสขภาวะสำาหรบประชาชนทผลตโดยศนยเรยนรสขภาวะ

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) ออกแบบจดทำาและบรหารจดการกระบวนการถายทอดความรผานชองทางตางๆของศนย

เรยนรสขภาวะไดแก

• นทรรศการ

• ศนยบรการขอมลขาวสาร

• กจกรรมและการฝกอบรม

• สอสงพมพและมลตมเดย

• สอออนไลน

(๒) เชอมประสานภาคเครอขายและสำานกตางๆของสสส.ใหเขามาใชบรการและจดกจกรรม

ตามโครงสรางพนฐานของศนยเรยนรสขภาวะอาทพนทจดแสดงนทรรศการหมนเวยนศนย

บรการขอมลขาวสาร ลานกจกรรม หองเสวนาและแลกเปลยนเรยนร หองฝกอบรมและ

พฒนาอาศรมสขภาวะฯลฯ

(๓) สำารวจความคดเหนทศนคต และพฤตกรรมของกลมเปาหมาย ในประเดนทสอดคลองกบ

เนอหาทตองการนำาเสนอ สำาหรบใชเปนขอมลในการพฒนารปแบบ แนวทางการถายทอด

องคความรทเหมาะสมสอดคลองกบวถชวตและความตองการ/ความสนใจของกลมเปาหมาย

อยางแทจรง

(๔) ประมวลผลความคดเหนของกลมเปาหมายทเขารบบรการตางๆจากศนยเรยนรสขภาวะเพอ

พฒนารปแบบและกระบวนการเรยนรใหมคณภาพและทนสมยตรงกบความสนใจ

217

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

(๕) ถอดองคความรทเกดขนจากการดำาเนนกจกรรมตางๆทใหบรการแกกลมเปาหมายเพอนำา

ไปพฒนาเนอหาในการถายทอดรวมทงสงตอกลบไปยงแผนงานทเกยวของสำาหรบใชเปน

ขอมลประกอบในการตอยอดโครงการฯตอไป

๓. แผนงานพฒนาเครอขายการเรยนรสขภาวะ

จากการทศนยเรยนรสขภาวะถอไดวาเปนพนทสรางประสบการณแรงบนดาลใจการแลกเปลยน

เรยนรนำาไปสการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมไปสสขภาวะทดอยางยงยนตอไปนนบทบาท

หนาททสำาคญประการหนง คอ การสนบสนนและสงเสรมใหเกดเครอขายการเรยนร ทงในภาค

เครอขายเดมและเครอขายใหมๆเพอการเรยนรรวมกนโดยเปนการตอบสนองทกษะการเรยนร

ใหมๆ ทสอดคลองกบพลวตความเปลยนแปลงทางสงคม และสงเสรมการเรยนรตลอดชวตดาน

สขภาวะอยางยงยนดงนนศนยเรยนรสขภาวะจงมความสำาคญในการเปนจดประสานและเชอมโยง

เครอขายการเรยนรตางๆในสงคมเพอใหเกดแนวคดการเรยนรดานสขภาวะในสงคมอยางยงยน

สงตอไปสขบวนการสรางเสรมสขภาพในพนทอนๆในสงคมอยางมสวนรวมโดยผานกระบวนการ

เรยนรในรปแบบตางๆ

วตถประสงค

(๑) เพอพฒนาฐานขอมลเครอขายการเรยนรตางๆทงภายในและภายนอกสสส.ทมฐานขอมล

อยเดมในเขตกรงเทพฯและปรมณฑลเพอเปนการสรางความรวมมอและเชอมโยงการเรยนร

ดานสขภาวะรวมกน

(๒) เพอสนบสนนและสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรการบรณาการและตอยอดการดำาเนนงาน

ระหวางกนอาทเครอขายแหลงเรยนรพพธภณฑและเครอขายนกออกแบบและนกสรางสรรคงาน

(๓) เพอบรหารความสมพนธของระบบขอมลเครอขายขอมลสมาชกทงระดบบคคลและองคกร

ในการสรางโอกาสการเรยนรดานสขภาวะโดยสามารถตดตามการเปลยนแปลงแนวคดและ

พฤตกรรมของสมาชกซงเปนกลมเปาหมายทสามารถตดตามและเขาถงได

(๔) เพอเปดพนทใหมในการสรางเครอขายการเรยนรและเชอมโยงใหเกดเปนเครอขายทมความ

ชดเจนและบรณาการการทำางานรวมกนไดอาทเครอขายการเรยนรการปลกผกเครอขาย

นกออกแบบและสรางสรรคงานเพอสขภาวะ

เปาหมายและตวชวดในป๒๕๕๖

(๑) มฐานขอมลแหลงเรยนรโดยการเชอมโยงแลกเปลยนเรยนรและจดกจกรรมรวมกนใหเกด

เปนเครอขายเรยนรในการดำาเนนงานรวมกนทงในกรงเทพมหานครและปรมณฑลอยางนอย

๑-๒เครอขาย

(๒) เกดผนำาการเปลยนแปลงดานสขภาวะและ/หรอเครอขายสรางเสรมสขภาพทพฒนามาจาก

ระบบสมาชก

218

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

(๓)เกดระบบการบรหารจดการอาสาสมครโดยมาจากสมาชกอาสาสมครนกเรยนนกศกษา

คนในชมชนรอบศนยเรยนรฯรวมเปนเครอขายรวมปฏบตงานตามความเหมาะสมและเกด

ความรสกความเปนเจาของรวมกน

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) รวบรวมฐานขอมลเครอขายการเรยนรดานตางๆทงภายในและภายนอกสสส.เพอวเคราะห

ตนทนเดมทมอยและตอยอดทำางานรวมกน

(๒) จดประชมแลกเปลยนเรยนรระหวางเครอขายการเรยนรดานตางๆเพอแลกเปลยนเรยนร

และสรางแรงบนดาลใจตอยอดการดำาเนนงานและพฒนากจกรรมสรางเสรมสขภาวะรวมกน

อาท เครอขายหวหนาศนยเรยนร/แหลงเรยนร/พพธภณฑ ทงในกรงเทพมหานครและ

ตางจงหวด

(๓) สนบสนนผนำาการเปลยนแปลงดานสขภาวะและ/หรอเครอขายสรางเสรมสขภาพใหเกดการ

ขยายผลตอยอดองคความรไปสการปฏบตในพนทจรง

(๔) วางแนวทางการจดระบบการบรหารจดการอาสาสมครโดยมาจากสมาชกอาสาสมครนกเรยน

นกศกษาคนในชมชนรอบศนยเรยนรฯ ใหมความชดเจนและสามารถเพอสรางระบบอาสา

และการมสวนรวมของพนทการเรยนรเพอสขภาวะ

๔.แผนงานสนบสนนและสอสารสาธารณะ

แผนงานสนบสนนและสอสารสาธารณะมงเนนการสอสารประชาสมพนธเพอยกระดบแนวคดดาน

การสงเสรมสขภาวะและการเกดนวตกรรมใหมๆตอสงคมทมประสทธภาพในการกระตนสงเสรม

ใหกลมเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะเกดการรบรและเขารวมกจกรรมการแลกเปลยนเรยนร

ตางๆ อยางตอเนอง ซงจะมผลตอการพฒนายกระดบแนวคด คานยม และการเปลยนแปลง

พฤตกรรมดานสขภาวะโดยใชรปแบบและกระบวนการสอสารประชาสมพนธเชงรก(Proactive)

และสรางสรรค(Innovative)กาวทนเทคโนโลยการสอสารแบบใหมๆเพอดงดดใหกลมเปาหมาย

ของศนยเรยนรสขภาวะและภาคเครอขายสสส.เกดความรสกตระหนกเหนคณคาและสามารถ

รวมแลกเปลยนเรยนรและใชประโยชนจากพนทสรางสรรคของศนยเรยนรสขภาวะอยางมสวนรวม

วตถประสงค

(๑) เพอสอสารประชาสมพนธใหเกดการใชประโยชนจากพนทสรางสรรคและบรการของศนย

เรยนรสขภาวะตลอดจนสรางสมพนธทดกบกลมเปาหมายตางๆ

(๒) เพอบรหารจดการภาพลกษณทดใหแกศนยเรยนรสขภาวะและสอดคลองกบพนธกจขององคกร

อาทภาพลกษณของอาคาร“ตนแบบ”ดานสขภาวะและการประหยดพลงงานซงพรอมรองรบ

การใหบรการและการเยยมชมงานสำาหรบชาวไทยและชาวตางประเทศ

(๓) เพอบรหารจดการพนทศนยเรยนรสขภาวะทสามารถตอบสนองบทบาทการทำางานทกรปแบบ

และพรอมปรบเปลยนใหทนกบเหตการณเพอใหบรรลเปาหมายของศนยเรยนรสขภาวะและสสส.

219

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

(๔) เพอสนบสนนการพฒนาและบำารงรกษาศนยเรยนรสขภาวะใหพรอมบรการอยางมประสทธภาพ

(๕) เพอจดระบบตดตามและประเมนผลประสทธภาพในการดำาเนนงานของศนยเรยนรสขภาวะ

ในดานตางๆ

เปาหมายและตวชวดในป๒๕๕๖

(๑) ประชาชนอยางนอย๑,๐๐๐,๐๐๐คนรบทราบขาวสารกจกรรมตางๆของศนยเรยนรสขภาวะ

ผานทกชองทาง

(๒) ประชาชนอยางนอย๑๐๐,๐๐๐คน/ครงเขามาใชบรการของศนยเรยนรสขภาวะผานทกชองทาง

(๓) ประชาชนกลมเปาหมายทเขารบบรการตางๆจากศนยเรยนรสขภาวะรอยละ๘๐ของกลม

ตวอยางมความพงพอใจตอบรการของศนยเรยนรสขภาวะ

(๔) สมาชกของศนยเรยนรสขภาวะอยางนอย๑๐,๐๐๐คน

แนวทางการดำาเนนงาน

(๑) เชอมประสานการเตรยมงานและการสรางสรรคกจกรรมภายในศนยเรยนรฯโดยรวมกนกบ

ทกภาคสวน ทเกยวของทงภายในองคกรและภายนอกองคกร สสส. จดระบบสนบสนน

การสอสารของศนยเรยนรสขภาวะ เชน เวบไซต วารสาร ศนยขอมลของศนยเรยนร

สขภาวะฯลฯ

(๒) เนนการวางแผนการดำาเนนงานสอสารประชาสมพนธเชงรก อาท การประชาสมพนธพนท

และการใหบรการของศนยเรยนรสขภาวะผานรปแบบการถายทำารายการและ/หรอกจกรรม

ทสอดคลองกบสขภาวะ ตลอดจนเชอมโยงภาคหลกนำามาพฒนาเปนเครอขายยทธศาสตร

ในการรวมสรางสรรคกจกรรมและสอสารประชาสมพนธศนยเรยนรสขภาวะ

(๓) สรางแรงจงใจใหสมาชกเขารวมและมบทบาท วางแนวนโยบายสรางความสมพนธในระบบ

สมาชกรวบรวมจดการสทธประโยชนและสทธในการเขารวมกจกรรมตางๆของสมาชก

(๔) จดทำาแผนแมบทและแผนปฏบตการเพอวางระบบบรการทมประสทธภาพและจดเตรยมแผน

การประเมนประเดนตางๆทเกยวกบการพฒนาศนยเรยนรสขภาวะ

(๕) พฒนาบคลากรของศนยเรยนรสขภาวะ ใหมทกษะและความสามารถในการบรหารจดการ

และใหบรการตางๆรวมทงสามารถใหคำาแนะนำาและอำานวยความสะดวกในการเขาถงแหลง

ขอมลและองคความรตามความตองการของกลมเปาหมายตางๆ ไดอยางถกตอง รวดเรว

และเหมาะสม

(๖) บรหารงานศนยเรยนรสขภาวะในสวนงานอาคารและสถานทวสดอปกรณระบบรกษาความ

ปลอดภยคาสาธารณปโภคคายานพาหนะ

220

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

ภาคหลก

ภาคเครอขายแผนงาน/โครงการทงหมดของสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

ภาครวมพฒนา

แหลงเรยนรพพธภณฑศนยการแสดงศลปะและพพธภณฑสถาบนการศกษาเครอขายนกออกแบบ

และสรางสรรคงานองคกรปกครองสวนทองถนสำานกงานบรหารและพฒนาองคความร

งบประมาณ

๑. แผนงานบรหารจดการและพฒนาองคความร ๒๕

๒. แผนงานถายทอดองคความร ๗๐

๓. แผนงานพฒนาเครอขายการเรยนรสขภาวะ ๒๐

๔. แผนงานสนบสนนและสอสารสาธารณะ ๖๕

รวม ๑๘๐

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

221

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

งานพฒนาและจดการกลมงานกลาง

สถานการณและแนวคด

ในการพฒนางานใหมของสสส.ในระยะหลงจะมความเกยวของของเนองานใหมประเดนใหมกบ

แผนงานตางๆทมอยแลวพอสมควรนอกเหนอจากการประสานงานในรปแบบตางๆแลวสสส.ไดพฒนา

รปแบบการบรณาการงานใหม ทมลกษณะประสานและตอยอดจากฐานงานเกาทมอย โดยเพมการจดการ

และงบประมาณทจำาเปน

กระบวนการพฒนากลมแผนงานกลางในเรองทมการพจารณารวมกนวาเปนประเดนใหมท สสส.

ควรดำาเนนงานเพม และมความเกยวของกบเนองานของหลายแผนงานทมอย กระทำาโดยการประมวล

หลกการสถานการณมาตรการ“งานใหม”ทตองการพฒนารวมกบการประมวล“งานเกา”ทมอยในแผน

ตางๆ แลวพฒนา “ภาพรวมของกลมงานใหม” แลวจดกลไกประสาน งบประมาณสนบสนนตามจำาเปน

และการควบคมกำากบและเมอกลไกกลางนประสานใหเกดการดำาเนนงานขนแลวกจะคอยปรบตวเปนการ

ประสานภายใตแผนปกตตอไป

การปรบปรงและจดเนนของแผน

ในปงบประมาณ ๒๕๕๖ สสส. ไดวางแผนรองรบการจดการกลมงานกลางทจะเปนการดำาเนนงาน

ตอเนองมาจากปกอนหนาเชนการลดความไมเปนธรรมทางสขภาพในกลมผดอยโอกาสและการปองกน

โรคไมตดตอนอกจากนนยงครอบคลมถงงานสอสารการสรางเสรมสขภาวะเพอขบเคลอนงานสรางเสรม

สขภาวะตามแผนหลกของสสส.ใหเกดผลอยางยงยนและงานสนบสนนการประเมนผลของคณะกรรมการ

ประเมนผลพรอมทงการเตรยมความพรอมรองรบปญหาสขภาวะเรงดวนทอาจเกดขนในอนาคต

วตถประสงค

๑. เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการงานสรางเสรมสขภาพในเชงประเดนทมเนองานกระจาย

ในหลายแผนเชนการลดความไมเปนธรรมทางสขภาพเครอขายปองกนโรคไมตดตองานสอสาร

การสรางเสรมสขภาวะ

๒.เพอรองรบประเดนปญหาสขภาวะเรงดวนทอาจเกดขนระหวางป

เปาหมายระยะ ๑ ป และตวชวด

๑.มการดำาเนนงานสรางเสรมสขภาวะแบบบรณาการอยางมประสทธภาพ

๒.กลมเปาหมายรบรและตระหนกในการสรางเสรมสขภาวะไมนอยกวารอยละ๖๕

223

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

ยทธศาสตร

๑.ขยายงานเรองความเปนธรรมทางสขภาพในประชากรเปาหมายของแผนตางๆของ สสส. เชน

กลมผพการกลมเดกเยาวชนและผสงวยทดอยโอกาสพนทยากจนและขาดบรการพนฐานกลมคน

ไรสญชาตโดยเชอมประสานกบแผนตางๆภายในสสส.องคกรตางๆในประเทศไทยและนานาชาต

๒. เชอมโยงประสานความรวมมอกบกระทรวงสาธารณสของคกรสขภาพตางๆและองคการอนามยโลก

ประเทศไทยในการพฒนาเครอขายลดปญหาจากโรคไมตดตอโดยเชอมโยงกบภาคดานปจจยเสยง

หลกไดแกการควบคมยาสบการควบคมเครองดมแอลกอฮอลการออกกำาลงกายและอาหาร

และโภชนาการเขากบองคกรดานการควบคมปองกนโรคหลกๆเชนโรคมะเรงโรคหลอดเลอด

หวใจโรคเบาหวานโรคทางเดนหายใจเรอรงและภาวะความดนโลหตสง

๓. เสรมสรางการมสวนรวมในการดำาเนนงานสอสารสรางสขภาวะตงแตระดบ บคคล องคกร

ภาคนโยบาย มงสรางความรสกเปนเจาของรวม จนเกดการรวมผลกดนประเดนการสรางเสรม

สขภาวะนำาไปสการเปลยนแปลงสงคม

โครงสรางกลมแผนงาน/งาน

๑.กลมแผนงานจดการกลมงานกลางประกอบดวย

๑.๑ การลดความไมเปนธรรมทางสขภาพในกลมผดอยโอกาส

สสส.ไดพฒนาการเนนดแลเรองความเปนธรรมทางสขภาพในกลมผดอยโอกาสและปจจย

ทางสงคมของสขภาพมากขนเพอสนองตอบตอนโยบายของคณะกรรมการกองทนและ

ตอทศทางและเปาหมายระยะ ๑๐ ป(๒๕๕๕- ๒๕๖๔) ของ สสส. ซงสอดคลองกบ

ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาตพ.ศ.๒๕๕๒ระบวาระบบสขภาพจะตองสงเสรมคณคา

และศกดศรความเปนมนษยและตองใหความสำาคญกบความเปนธรรมและความเทาเทยม

กนในสงคม

แมวาสสส.จะไดยกระดบแผนสขภาวะประชากรกลมเฉพาะขนมาเพอการนแลวแตกได

ขยายงานเรองความเปนธรรมทางสขภาพในประชากรเปาหมายของแผนตางๆของสสส.

ดวยโดยกรอบกจกรรมหลกประกอบดวย

๑.การประเมนกลมผดอยโอกาสดานสขภาพ ในประชากรเปาหมายของแผนตางๆ ของ

สสส.ทสมควรมการดำาเนนการแกไขปญหาเพมขนเชนกลมผพการกลมเดกเยาวชน

และผสงวยทดอยโอกาสพนทยากจนและขาดบรการพนฐานกลมคนไรสญชาตฯ

๒.การพฒนาฐานวชาการ เพอสรางความร ความเขาใจและประเมนสถานการณ เรอง

ความไมเปนธรรมทมมตซบซอนหลากหลายในสงคมไทย

224

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๓.การรวมทำางานและสนบสนนเครอขายถมชองวางความไมเปนธรรมในสงคม เพอ

เกอหนนเสรมงานรวมกน ระหวางหลายองคกรและกลม ในประเทศไทย โดยเชอม

ประสานกบการขบเคลอนในระดบนานาชาต

๑.๒ กลมงานเครอขายปองกนโรคไมตดตอ

จากการเพมทวของโรคไมตดตอเรอรงทเปนปญหาใหญของโลกในศตวรรษท๒๑องคการ

อนามยโลกและสหประชาชาตจงไดยกระดบปญหานเพอการรวมแกไขของประเทศตางๆ

และองคกรสากลอยางจรงจง

ในประเทศไทยสสส.ไดรวมกบกระทรวงสาธารณสขและองคกรสขภาพตางๆและกบองคการ

อนามยโลกประเทศไทยในการพฒนาเครอขายลดปญหาจากโรคไมตดตอ โดยประสาน

เชอมโยงกบภาคดานปจจยเสยงหลก อนไดแก ดานการควบคมยาสบ ดานการควบคม

เครองดมแอลกอฮอลดานการออกกำาลงกายและดานอาหารและโภชนาการเขากบองคกร

ดานการควบคมปองกนโรคหลกๆเชนโรคมะเรงโรคหลอดเลอดหวใจโรคเบาหวานและ

โรคทางเดนหายใจเรอรงและภาวะความดนโลหตสงเพอประสานการทำางานรวมกนในดาน

นโยบายการสอสารการพฒนาการปองกนทตยภมการเฝาระวงสถานการณและการวจย

โดยเชอมโยงกบเครอขายการทำางานในระดบสากล

๑.๓ กลมงานกลางรองรบปญหาสขภาวะเรงดวนทอาจเกดขน

สำาหรบการเตรยมความพรอมในเชงการบรหารจดการและงบประมาณ

๒. งานสอสารการสรางเสรมสขภาวะ

การขบเคลอนงานสรางเสรมสขภาวะตามแผนหลกทง๑๔แผนใหเกดผลอยางยงยนจำาเปนตอง

สรางความรวมมอใหเกดขนในกลมผเกยวของทกภาคสวนโดยเฉพาะอยางยงผเกยวของกบการ

กำาหนดนโยบายและทศทางการทำางานของสสส.ไดแกคณะกรรมการกองทนบคลากรในองคกร

นตบญญต ใหรวมเปนผนำาการเปลยนแปลงในดานการสรางเสรมสขภาวะ นำาไปสการผลกดน

พฒนานโยบายและมาตรการสงเสรมสขภาวะของประชาชน

ในปงบประมาณ๒๕๕๖งานสอสารการสรางเสรมสขภาวะไดกำาหนดยทธศาสตรและแนวทางการ

สอสารทเหมาะสมรวมถงมกจกรรมทสอดคลองตอเนองกนผานชองทางการสอสารรปแบบใหม

ทเหมาะสมกบวถชวตในปจจบนและความหลากหลายทางชาตพนธ(Ethnic)เพอใหเกดการเผยแพร

ขอมลไปยงสงคมทงระดบพนทประเทศและนานาชาตควบคกบการเสรมสรางภาพลกษณองคกร

ของ สสส. ทชดเจน รวมถงสนบสนนการใชอตลกษณองคกร(CorporateIdentity) ทถกตอง

นอกจากนนยงมงบรณาการ(Integration)ความรวมมอเพอสรางการรบรเขาใจเหนคณคาและ

ปรบเปลยนพฤตกรรมของเจาหนาทสสส.และภาคใหสอดคลองกบวฒนธรรมองคกร(Corporate

Culture)ทง๖ขอ๖๘พรอมทงมงเนนวเคราะหฐานขอมลกลมเปาหมายเพอเปนศนยกลางรวบรวม

๖๘Innovative,CollectiveImpact,Proactive,Sustainable,HealthConscious,PublicMind

225

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

องคความรเชอมโยงการทำางานสรางเสรมสขภาวะของภาคเครอขายใหเขมแขงและยงยนรวมถง

พฒนาวธการสอสารใหตรงกบกลมเปาหมาย

๓. งานสนบสนนการประเมนผลของคณะกรรมการประเมนผล

เพอสนบสนนงานของคณะกรรมการประเมนผลใหดำาเนนการโดยอสระในการประเมนผลการ

ดำาเนนงานของกองทนในภาพรวมทงดานนโยบายดานผลกระทบตอสงคมและดานการบรหาร

จดการเพอเปนหลกประกนความรบผดชอบของสสส.ตอสาธารณะ

การบรณาการเชอมโยงกบแผนอน

โดยในปงบประมาณ๒๕๕๖หนวยงานในสสส.ไดรวมกนกำาหนดหวของานบรณาการในปงบประมาณ

๒๕๕๖จำานวน๕เรองไดแกการควบคมยาสบการควบคมเครองดมแอลกอฮอลอบตภยอาหารและ

เดกและเยาวชน โดยเนนการเชอมโยงของการดำาเนนงานระหวางแผนตางๆ ตามภารกจหลกของ สสส.

ทงในเชงประเดนกลมเปาหมายและพนท(ดงปรากฏรายละเอยดในสวนท๑)

การบรหารจดการ

สำานกงานบรหารจดการในลกษณะกลมงานกลางภายใตการกำากบดแลของอนกรรมการทปรกษา

สำานกงาน

งบประมาณ

๑. กลมแผนงานจดการกลมงานกลาง ๒๑๗

๒. งานสอสารการสรางเสรมสขภาวะ ๘๐

๓. งานสนบสนนการประเมนผลของคณะกรรมการประเมนผล ๕

รวม ๓๐๒

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

226

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

งานบรหารจดการกองทนและสานกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.) เปนกลไกหนงในการสรางเสรมสขภาพของประเทศ

เปนองคกรขนาดเลกเนนความยดหยนใชนวตกรรมในการบรหารจดการมงสรางการมสวนรวมหรอแสวงหา

ความรวมมอจากภาคเครอขายในลกษณะเจาภาพรวม

จากการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกร แม สสส. จะสงสมองคความรและประสบการณในเรอง

การสรางเสรมสขภาพมาอยางตอเนองอกทงมกรรมการและภาคเครอขายทเขมแขงมความรความสามารถ

หลากหลาย ทวาดวยสภาพสงคมและสขภาพทไรพรมแดน และมความซบซอนมากขน จงเปนสงทาทาย

ตอการทำางานเชงรกใหทนตอสถานการณและความคาดหวงของสงคมสสส.จงจำาเปนตองพฒนาระบบการ

บรหารจดการรวมทงระบบการตดตามประเมนผลใหสอดคลองกบบรบทและพลวตในการสรางเสรมสขภาวะ

ในปงบประมาณ๒๕๕๖สสส.มวตถประสงคและแนวทางการบรหารจดการกองทนและสำานกงานให

ตอบสนองตอวสยทศนพนธกจขององคกรดงน

วตถประสงคทวไป

เพอเพมและยกระดบประสทธภาพในการปฏบตงานของ สสส. และเสรมสรางบรรยากาศการทำางาน

ใหเปนองคกรทมสขภาวะ

วตถประสงคเฉพาะ

(๑) เพอเพมประสทธภาพการปฏบตงานของเจาหนาท สสส. และภาคทเกยวของใหเปนไปอยางม

ประสทธภาพภายใตการบรหารจดการทถกตองทงทางการเงนการบญชการพสดการตรวจสอบ

แผนงานโครงการและการตรวจสอบภายในทเหมาะสมประหยดโปรงใสยตธรรมตรวจสอบได

และรวมสนบสนนการผลกดนเปาหมายเชงยทธศาสตร๑๐ปของสสส.

(๒)เพอเพมสมรรถนะบคลากรใหมพฤตกรรมการทำางานทสอดคลองกบวฒนธรรมองคกร

(๓)เพอสรางเสรมสขภาวะบคลากรใหมความสมดลในชวตและการทำางาน(Work-lifebalance)เพอ

ดงดดและรกษาบคลากรทมความรความสามารถใหคงอยกบองคกร

(๔)เพอเพมประสทธภาพการตดสนใจของผบรหารดวยการสนบสนนขอมลและตดตามผลการ

ดำาเนนงานของภาคเครอขายเปนไปอยางถกตองครบถวนทนตอเหตการณ

(๕)เพอสรางมลคาเพมใหแกองคกร โดยการลดโอกาสและความรนแรงจากอนตราย ความสญเสย

ความเสยหายตลอดจนปญหาอปสรรคตางๆทจะสงผลกระทบตอการบรรลเปาหมายขององคกร

ใหอยในระดบทยอมรบได

227

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

แนวทางการดาเนนงาน ๑.ดานพฒนาบคลากร

การบรหารทรพยากรบคคลของ สสส. เปนหวใจของการขบเคลอนองคกร ในป ๒๕๕๖ สสส. มงพฒนาสมรรถนะบคลากรใหมพฤตกรรมการทำางานทสอดคลองกบวฒนธรรมองคกร ไดแก มภาวะผนำา และนวตกรรมสรางสรรค(BeInnovative) หวงผลลพธเพอสวนรวม(Collective Impact)กระตอรอรนทำางานเชงรก(BeProactive)มงหวงผลทยงยน(Sustainable)มจตสำานก ตอสาธารณะ(PublicMind)หวงใยใสใจสขภาพ(HealthConscious)และมความสมดลในการ ใชชวตในสงคมอยางมคณคามความภาคภมใจในการทำางานทสรางคณคาตอสงคมสามารถเปน องคกรตนแบบดานการสรางเสรมสขภาวะไดโดยบรรยากาศและสงแวดลอมในองคกรเออตอการ ทำางานอยางมความสขโดยมยทธศาสตรและแนวทางการดำาเนนงานประกอบดวย

(๑) พฒนาระบบงานพนฐานทสำาคญในการบรหารงานบคคลทมประสทธภาพโดย

๑.๑ พฒนาระบบสมรรถนะ(Competency)สำาหรบเปนเครองมอในการพฒนาบคลากรโดย จดใหมกระบวนการสรางการมสวนรวมของบคลากรในการวเคราะหสมรรถนะหลกและ สมรรถนะในกลมงานแตละตำาแหนงของสสส.

๑.๒ จดกจกรรมการพฒนาเพอยกระดบขดสมรรถนะในการปฏบตงานของบคลากรทกระดบ ตามสายงานโดยวเคราะหความตองการและจดทำาหลกสตรการพฒนาบคลากรเพอ ใหมขดความสามารถทเพมขนตามระดบชนความกาวหนา

๑.๓ สนบสนนการพฒนาบคลากรเปนการเฉพาะเชนการปฐมนเทศบคลากรใหมการพฒนา กลมผชวยผอำานวยการสำานกการจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในการทำางานการสง บคลากรเขารบการพฒนาในรปแบบการประชมสมมนาภายนอก

๑.๔ พฒนาภาวะผนำาทกระดบโดยเปดพนทใหโอกาสบคลากรทกคนฝกฝนภาวะผนำาการจดทำา แผนบคลากรใหมบทบาทการเปนผนำาทมในการปฏบตงานบรรลผลสำาเรจและสงเสรม ใหผนำาปรบระบบสอสารสนบสนนการทำางานและการจดกจกรรมการพฒนาผบรหารสสส.

๑.๕ การพฒนาระบบสายความกาวหนาในการปฏบตงาน(Careerdevelopment) ใหม ความชดเจนในการเลอนระดบของบคลากรโดยเฉพาะเรองคณสมบตทสำาคญ ระดบ สมรรถนะทควรมและศกยภาพทจำาเปนในการปฏบตงานในตำาแหนงตางๆควบคกบ การพฒนาระบบประเมนผลการปฏบตงาน ทวดผลงานไดอยางมประสทธภาพและ เปนธรรม

๑.๖ การพฒนาระบบการสรรหาบคลากรเชงรกโดยพฒนาระบบการคดเลอกใหสอดคลองกบ สมรรถนะ และวฒนธรรมองคกร รวมถงการจดการสรรหาบคลากรเชงรกโดยจดทำา หลกสตรพฒนาผนำารนใหมเพอการบรหารเชงสงคม(YoungSocialLeadership DevelopmentProgram)

(๒) พฒนากระบวนการสรางเสรมสขภาวะบคลากรใหมความสมดลในชวตและการทำางาน(work- lifebalance) เพอดงดดและรกษาบคลากรทนมนษยทมความรความสามารถใหคงอยกบ องคกรโดย

228

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๒.๑ พฒนาระบบจายคาตอบแทนและสวสดการ ทเปนธรรมตามผลการปฏบตงานและ ทบทวนระบบการสรางแรงจงใจอนๆ ทจะสามารถทำาใหองคกรมความสามารถในการ ดงดดคนดคนเกงมาปฏบตงานในองคกร

๒.๒จดสภาพแวดลอมรวมถงระบบและกลไกการทำางานใหเออตอการปฏบตงานทเหมาะสม กบความตองการของแตละบคคล/ฝาย/สำานก

๒.ดานการเงนการบญชการพสดและการตรวจสอบแผนงานโครงการ

สสส.ไดพฒนาระบบการเงนการบญชและการบรหารจดการพสดเงนใหมประสทธภาพเพอรองรบ การดำาเนนงานของบคลากรภายในและภาคเครอขายโดยมการบนทกขอมลและการจดทำารายงาน สำาหรบผบรหารใชในการตดสนใจและตดตามผลการดำาเนนงานของภาคเครอขายเปนไปอยาง ถกตองครบถวนทนตอเหตการณ

ในป ๒๕๕๖ สสส. จะใหความสำาคญตอการพฒนาระบบบญชสำาหรบภาค การพฒนาศกยภาพ ดานการบรหารจดการทางการเงนทงภายในองคกรและภาครบทน การพฒนามาตรฐานการเบก จายเงนการจดเกบเอกสารหลกฐานทางการเงนมาตรฐานระบบบรหารจดการพสดและมาตรฐาน การตรวจสอบแผนงานโครงการใหครอบคลมทงดานการเงน กฎระเบยบ และการดำาเนนงาน ตลอดจนพฒนาความเชอมโยงขอมลเพอประกอบการตดสนใจของผเกยวของทงในระดบ ปฏบตการและผบรหาร

๓.ดานการตรวจสอบภายใน

การตรวจสอบภายใน(InternalAuditing) เปนเครองมอสำาคญในการใหความเชอมนและใหคำา ปรกษาอยางเทยงธรรมและเปนอสระ ซงสามารถชวยใหองคกรสามารถปฏบตงานไดโดยบรรล วตถประสงคและเปาหมายทกำาหนดไว ตลอดจนชวยเพมคณคาแกการปฏบตงานขององคกร การตรวจสอบภายในยงเปนการใหบรการขอมลแกฝายบรหารและเปนหลกประกนขององคกร ในดานการประเมนประสทธภาพและประสทธผลของระบบการควบคมภายใน โดยอยภายใตการ กำากบดแลของคณะอนกรรมการกำากบดแลการตรวจสอบภายในซงมผตรวจสอบภายในทำาหนาท เปนเลขานการและหนวยบรหารจดการ

ในป๒๕๕๖สสส. ใหความสำาคญกบการวางแผนและดำาเนนงานตรวจสอบอยางครอบคลมเพอ สรางความเชอมนตอฝายจดการและผมสวนไดเสยวากระบวนการในการอนมตโครงการและการ บรหารจดการภายในสำานกงานเปนไปโดยถกตองโปรงใสยตธรรมและสามารถตรวจสอบได

๔.ดานการบรหารความเสยง

การบรหารความเสยงของกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ มคณะอนกรรมการบรหาร ความเสยงรบผดชอบในการกำาหนดนโยบายวางกลยทธใหความเหนชอบแผนบรหารความเสยง กำากบดแล และตดตามการบรหารความเสยงใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ โดย ครอบคลมความเสยง๔ดาน ไดแกดานกลยทธดานการเงนดานการปฏบตการดานระบบ สารสนเทศและการสอสารสาธารณะ

ในป๒๕๕๖จะยงคงใหมการบรหารความเสยงทงในระดบองคกรและระดบปฏบตการตามมาตรฐาน การบรหารความเสยงสากลหรอมาตรฐานการบรหารความเสยงทเปนทยอมรบทวไปครอบคลม

229

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

การระบความเสยงและการจดระดบความสำาคญของความเสยงในทกดานรวมถงการวางหลกเกณฑ การจดเกบขอมลนำามาวเคราะหหาโอกาสและผลกระทบทคาดวาอาจจะเกดขนเพอประเมนระดบ ความเสยงขององคกรโดยรวมนอกจากนจะเนนการพฒนาสมรรถนะบคลากรใหมความสามารถ ในการประเมนและบรหารความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได และทบทวนแผนการบรหาร ความเสยงใหเหมาะสมกบสถานการณทเปนปจจบนเปนระยะๆ

๕.ดานนโยบายและยทธศาสตร

การพฒนานโยบายและยทธศาสตรครอบคลมการดำาเนนงานตลอดวงจรของการบรหารและพฒนา คณภาพไดแกการวเคราะหสถานการณและศกยภาพขององคกรสำาหรบการวางแผนและกำาหนด ยทธศาสตรดำาเนนงานการแปลงแผนสการปฏบตการวเคราะหจดลำาดบความสำาคญและเสนอ ทางเลอกในการดำาเนนงานตามแผนการวเคราะหผลการดำาเนนงานและจดทำาทางเลอกเชงนโยบาย เพอยกระดบการพฒนาการทำางานของกองทนอยางตอเนอง

ในป๒๕๕๖สสส.จะเนนการทอนเปาหมายเชงยทธศาสตรในระยะ๑๐ปไปสการปฏบตดวย กระบวนการมสวนรวมและความรสกเปนเจาของ การวเคราะหขอมลและการสงเคราะหผลการ ดำาเนนงานตามยทธศาสตร เพอหาจดคานงดและจดลำาดบความสำาคญในการเสรมสรางความ เขมแขงการดำาเนนงานสนบสนนการจดตงหนวยยทธศาสตร(StrategicThinkTank)เพอเพม ประสทธผลและสนบสนนการปฏบตงานในการประเมนและบรหารความเสยงใหอยในระดบท ยอมรบได และทบทวนแผนการบรหารความเสยงใหเหมาะสมกบสถานการณทเปนปจจบน เปนระยะๆ

๖. ดานการตดตามและประเมนผล

สสส.ตระหนกวาการประเมนผลเปนการแสดงความรบผดชอบตอสงคมในการใชงบประมาณของ ประเทศเพอประโยชนสาธารณะ โดยการประเมนผลไมเพยงชวยแสดงใหเหนผลสำาเรจของงาน ยงชแนวทางการแกไขปรบปรงการดำาเนนงานทงของสสส.และของภาคใหมประสทธภาพดยงขน ในป ๒๕๕๖ จะเนนการพฒนาประสทธภาพ และประสทธผลของการตดตามและประเมนผล ดงน

(๑) การจดระบบการตดตามและประเมนผลแบบมงผลลพธและผลกระทบทตอบสนองตอทศทาง เปาหมายและยทธศาสตรสสส.ระยะ๑๐ป(๒๕๕๕-๒๕๖๔)ควบคไปกบกระบวนการ พฒนาแผน๓ปแผน๑ปและแผนปฏบตการ

(๒) การสรางเสรมสมรรถนะนกวชาการของสสส.และทมงานภาคผรบทนในการวเคราะหยทธศาสตร และแผนหลกเพอใหสามารถกำาหนดเปาหมายการทำางานและแผนการตดตามและประเมนผล ใหสอดคลองกบเปาประสงคและเปาหมายตางๆของแผน

(๓) การเสรมสรางความเขมแขงและการจดการความรดานการประเมนงานสรางเสรมสขภาพโดย สนบสนนการพฒนาหลกสตรนกประเมนงานสรางเสรมสขภาพสำาหรบพฒนาศกยภาพ สมรรถนะนกประเมนทมความรความสามารถอยแลวใหเพมพนความเชยวชาญในการประเมน มากยงขนอนจะเปนประโยชนตอการวางรากฐานการพฒนางานประเมนการสรางเสรมสขภาพ ของประเทศและสสส.ในระยะยาวตอไป

230

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

๗.ดานเทคโนโลยสารสนเทศ

สสส.ใชความกาวหนาของเทคโนโลยการสอสารมาสนบสนนการบรหารงานตามภารกจหลกและ การจดการภายในสสส.และพฒนาองคกรไปสองคกรดจทลททนสมยเพมประสทธภาพการทำางาน ของเจาหนาท และภาคเครอขายทกระจายอยทวประเทศสามารถรวมกนทำางานแบบบรณาการ ทงทเปนการพฒนาระบบใหมๆ กระบวนการทำางานใหมๆ ไปจนกระทงการปรบเปลยนขนตอน การทำางานหรอการตอยอดระบบเดม

ในป๒๕๕๖จะเนนการสนบสนนการบรหารงานตามภารกจหลกและการจดการภายในสสส.โดย พฒนาระบบขอมลสำาหรบผบรหารใหทราบสถานะความกาวหนาโครงการสถานะการเงนโครงการ ตนทนในการทำางานระบบสารสนเทศภมศาสตรการปรบเปลยนระบบสถาปตยกรรมคอมพวเตอร ไปสระบบทเปนGreenICTพฒนาระบบใหเปนเวบแอพพลเคชนเพอใหสามารถทำางานไดทกท และการเปนศนยกลางในการจดการความรดานการสงเสรมสขภาวะ

๘.ดานอำานวยการบรหารจดการสำานกงาน

ในป ๒๕๕๖ สสส. จะเนนการพฒนาอาคารศนยเรยนรสขภาวะซงเรมกอสรางตงแตป ๒๕๕๔ ใหเปนแบบอยางองคกรสขภาวะมความปลอดภยสะดวกสบายตอบสนองตอประชาชนผใชบรการ โดยพฒนาใหเปนอาคารตนแบบดานการเปนมตรกบสงแวดลอม(GreenBuilding) เสนอขอรบ การประเมนตามเกณฑมาตรฐานLeadershipinEnergyandEnvironmentalDesign(LEED) จากUnitedStatesGreenBuildingCouncil(USGBC)ในระดบสงสดคอระดบPlatinumภายใน ป๒๕๕๗

นอกจากน สสส. จะเนนการจดซอ/จดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม(Green Procurement) เนนการพฒนาคณภาพของการบรหารจดการสำานกงานอยางตอเนองทงงาน ดานกฎหมายงานธรการและงานเลขานการ เพอสนบสนนการทำางานของกรรมการผบรหาร เจาหนาท ตลอดจนผเกยวของใหไดรบความพงพอใจในการบรการ มความสะดวกและราบรน ในการทำางานจนบรรลเปาหมายรวมกนอยางมประสทธภาพ

งบประมาณ

๑. เงนเดอนคาจางและการพฒนาบคลากร ๑๒๕

๒. การประชมคณะกรรมการชดตางๆ ๒๒

๓. การเงนการบญชการพสดและการตรวจสอบ ๑๙

๔. การพฒนายทธศาสตรบรหารความเสยงและตดตามประเมนผล ๒๐

๕. การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ ๑๖

๖. การอำานวยการและบรหารสำานกงาน ๓๑

รวมทงสน ๒๓๓

กลมแผนงานหลก งบประมาณ(ลานบาท)

231

แผนการด�าเนนงานประจ�าป ๒๕๕๖

กรอบ

อตรา

ก�าลง

เจาห

นาท

สสส.

๒๕๕

๖

หมายเหต

๑.การกำาห

นดชอ

ตำาแห

นงนก

วชาการใหผ

จดการสาม

ารถก

ำาหนด

ไดตามล

กษณะงาน

ของแตล

ะงาน

/กรณ

๒.การกำาห

นดชอ

ตำาแห

นงอน

ใหผ

จดการสาม

ารถก

ำาหนด

ไดตามค

วามเหม

าะสม

ตามค

วามร

บผดช

อบทไดรบมอ

บหมา

ย๓.การเกล

ยอตรากำาลงบคล

ากรภ

ายในสำานก

งานใหผจ

ดการสามา

รถกระทำาไดต

ามความ

เหมา

ะสม

ผจดก

าร

๑รองผจด

การ

๒

ผชวยผจ

ดการ

๒

ทปรกษา/ผชำานาญการ/ผเชย

วชาญ

๒

รวม

๗

หนวยสน

บสนน

วชาการแล

ะบรหารงานท

วไป

๑.น

กวชาการ

๓

รวม

๓

ฝายอ

ำานวยการ

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.หว

หนางาน

กฎหม

ายแล

ะผชวย

๒

๔.เจาห

นาทจ

ดซอ

๑ ๕.หว

หนางาน

เลขานก

ารแล

ะผชวย

๓

๖.เจาหน

าทธรการและบรการท

วไป

๑ ๗.หว

หนาแมบ

าน

๑ ๘.เลขานก

ารสำานก

/ศนย

๑๒

รวม

๒๒

ฝายบ

ญชแ

ละการเงน

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.เจาห

นาทบ

ญช

๒๔.เจาห

นาทก

ารเงน

๒๕.เจาห

นาทพ

สด

๑๖.น

กวชาการตรวจสอบ

๑

รวม

๘

สำานก

สนบส

นนการควบคม

ปจจย

เสยงหล

ก๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๕

รวม

๗

สำานก

สนบส

นนการพ

ฒนาระบบ

สขภา

พแล

ะบรการ

สขภา

พ๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๔

รวม

๖

สำานก

พฒนานโยบ

ายแล

ะยทธ

ศาสต

ร๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๓๔.นก

วชาการดานบ

รหารความ

เสยง

๑

รวม

๖

สำานก

พฒนาภา

คสมพ

นธแล

ะวเทศส

มพนธ

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๔

รวม

๖

สำานก

สนบส

นนสข

ภาวะประชากรกลม

เฉพาะ

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๓

รวม

๕

สำานก

สนบส

นนสข

ภาวะองคก

ร๑.ผ

อ.สำาน

ก๑

๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๓

รวม

๕

ศนยก

ารเรยน

รสขภ

าวะ

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๓

รวม

๕

สำานก

สนบส

นนการควบคม

ปจจย

เสยงทา

งสขภ

าพ๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๓

รวม

๕

สำานก

สนบส

นนสข

ภาวะชม

ชน๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๔

รวม

๖

สำานก

สนบส

นนสข

ภาวะเดกเยาวชน

และครอบ

ครว

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๔

รวม

๖

สำานก

รณรงคส

อสารสงคม

กลมท

๑๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๒กล

มท๒

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๒

รวม

๘

สำานก

สรางสรรคโอกาสแ

ละนวตก

รรม

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.นก

วชาการ

๗

รวม

๙

ฝายส

อสารองคก

ร๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.เจาห

นาทป

ระชาสม

พนธ

๔

รวม

๖

ฝายบ

รหารงานบ

คคล

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.นก

วชาการ

๒

รวม

๓

ฝายเทค

โนโลยส

ารสน

เทศ

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.ผช

วยผอ

ำานวยการ

๑๓.เจาห

นาท

๓

รวม

๕

ฝายต

รวจส

อบภา

ยใน

๑.ผ

ตรวจสอ

บภายใน

๑๒.ผช

วยผต

รวจสอบ

ภายใน

๒

รวม

๓

กลมส

นบสน

นงาน

การตลาดเพอส

งคม

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.นก

วชาการ

๒

รวม

๓

กลมส

นบสน

นงาน

นวตก

รรม

๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.นก

วชาการ

๒

รวม

๓

กลมส

นบสน

นงาน

ตดตามแ

ละประเมน

ผล๑.ผ

อำานวยก

าร

๑๒.นก

วชาการ

๒

รวม

๓

นายก

ฤษดาเรองอารยรชต

ผจ

ดการกอ

งทนส

นบสน

นการสรางเสรม

สขภา

พ

รวม

๑๔๐

232

แผนก

ารด�า

เนนง

านปร

ะจ�าป

๒๕๕

๖

210X297 MM 210X297 MMSUN 14 MM

55-10-036_COVER_V=G ClassicArtCard-cs4