234ci]) - poloznictwo.cba.pl · oparcie się na teoriach pielęgnowania w ramach praktyki...

2009-11-05

1

Filozofia i Teoria Opieki Położniczejmgr Katarzyna B. Głodowska

Katedra Nauk Społecznych

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Poznań, dnia 4/11/2009

Plan zajęć

wprowadzenie� sprawy organizacyjne� Teoria Opieki Położniczej

� proces pielęgnowania� słowa kluczowe� modele pielęgnowania

� zadanie do wykonania� dlaczego FiTOP? … porozmawiajmy!

� wejściówka

2

3

Organizacyjne i przydatne

• dyżury: KNS, ul. Dąbrowskiego 79, V piętro p. 502(po uprzedniej informacji)

• mail: [email protected]

• nieobecności /odrabianie zajęć

• szacunek czasu - punktualność

• Wyłączenie dźwięku w telefonach komórkowych

• jedzenie i picie

• imiona

Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1FiTOP 2009

2009-11-05

2

4

Organizacyjne i przydatnewarunki zaliczenia przedmiotu

Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1

1. OBECNOŚĆ na wszystkich zajęciach + aktywność (system punktowy)

a. możliwość odrobienia zajęć z inną grupą po wcześniejszym ustaleniu

b. zaliczenie materiału w formie ustnej na dyżurze

2. TEST obejmujący zakresem zagadnienia poruszone na wykładach i seminariach

FiTOP 2009

5

100PUNKTÓW

System punktowy obowiązujący na zajęciach


� Możliwość uzyskania punktów za:� Prezentacja tematu 50pkt.

� Aktywność na zajęcia (3x10p.) 30pkt.

� Zaliczenie wejściówki 5pkt.

� Punkty na START 15pkt.

� Możliwość utraty punktów za:� Brak aktywności (3x10p.) 30pkt.

� Niezaliczenie wejściówki 5pkt.

� Spóźnienie (każde) 5pkt.

6

Literatura obowiązująca


według załącznika:

� Górajek-Jóźwik J.: Wokół teorii pielęgnowania.Próba ukazanie dorobku rodzimego. Pielęgniarstwo 2000. 1995,6:7

� Szalczyńska K., Janus Opieka zdrowotna według modelu B. Neuman. Pielęgniarstwo 2000. 1999,1:40-41

� Ciechaniewicz W: Pielęgniarstwo ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.Warszawa 2001, 2002. s. 82

FiTOP 2009

2009-11-05

3

7Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1

Pytania…?

FiTOP 2009

8

wejściówka….


9

Poznajmy się, czyli kto jest kim….


2009-11-05

4

10

Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?


Nowoczesne pielęgniarstwo/położnictwo

FiTOP 2009



Lata ‘50

tworzenie teorii pielęgniarskich

nauka odrębny zawód

FiTOP 2009


Szalczyńska K., Janus B., Opieka zdrowotna według modelu B. Neuman. Pielęgniarstwo 2000. 1999,1:40-41

Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1 12

zjawiska

sytuacje dotyczące zdrowia

i związki zachodzące między nimi

przedmioty

2009-11-05

5



1986 rok 1986 rok

oparcie się na teoriach pielęgnowania w ramach praktyki pielęgniarskiej

Stało się tak dzięki poczynaniom Europejskiego Biura WHO, którestwierdziło, że wykonując czynności pielęgniarskie konieczne jestopieranie się na teoriach pielęgnowania.

Górajek-Jóźwik J., Wokół teorii pielęgnowania. Próba ukazanie dorobku rodzimego. Pielęgniarstwo 2000. 1995,6:8

FiTOP 2009



każda teoria pielęgnowania = wielkie przedsięwzięcie

grupa pojęć dotyczących tego samego zagadnienia, które opisane i połączone w logiczny sposób tworzą spójną całość

Górajek-Jóźwik J.: Teorie pielęgnowania-wprowadzenie. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:10-11

FiTOP 2009



Blak Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13

FiTOP 2009

niejednolita terminologia stosowana w fachowej literaturze

model

i inne

teoria koncepcyjna

modelkoncepcyjny

teoria

2009-11-05

6


Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania

teoria pielęgnowania - „wiedza tłumacząca jakąś dziedzinę zjawiska: zespół, system twierdzeń logicznych i rzeczowouporządkowanych, powiązanych określonymistosunkami logicznymi”.

W badaniach naukowych termin „teoria” odnosi się do grupy twierdzeń o wzajemnych relacjach pewnych pojęć.

Z twierdzeń tych można wnioskować o dużej liczbie obserwacji lub zjawisk.

Wiadomska-Czekajska T., Górajek-Jóżwik J.: Przewodnik encyklopedyczny dla pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.s. 618

FiTOP 2009


Kiedy pojawiły się modele pielęgnowania?

McKay, 1969 teoria to

„logicznie wzajemnie powiązane zespoły hipotez”

Dickoff i Jamek, 1968 teoria to

„system koncepcyjny lub struktura określana dla

osiągnięcia pewnych celów”

Blak A.: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13

FiTOP 2009

określają jak, w sposób optymalny, pomagaći sprawować opiekę nad pacjentem

pokazują, ze pacjencina każde zdarzenie reagują w sposób holistyczny

każdy model przedstawia pacjenta holistycznie


zdrowie człowieka składa się z wielu potrzeb, nie tylko fizjologicznych celem

społecznym jest poprawa stanu zdrowotnego ludzi zdrowie jest wartością pozytywna

założenia wspólnedla wszystkich teorii

z opieki pielęgniarskiej /położniczej człowiek odnosi korzyści

między ludźmi zachodzą wzajemne oddziaływania

wskazują postawy filozoficzne w pielęgniarstwie/położnictwie

człowiek za pomocą wewnętrznej siły może poprawić stan własnego zdrowia

ludzie znajdują się pod wpływem innych (np. ludzi, rodziny, środowiska naturalnego),

nie żyją w izolacji

Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1 18

2009-11-05

7

dzięki własnej wiedzy pielęgniarka/położna przyczynia się do przedstawiania związku, jaki zachodzi między ogólnym

stanem zdrowia człowieka a chorobą

przedstawiają, kto jest odbiorca świadczeń pielęgniarskich/

położniczych

celem pielęgnowania jest zaspokojenie potrzeb, które posiada pacjent

czynności pielęgniarski/ położnej są skuteczne tylko wtedy, gdy chory jest traktowany całościowi i holistycznie

pielęgnowanie to inny sposób dbania o zdrowie

z opieki pielęgniarskiej/położniczej człowiek odnosi korzyści

teorie pielęgnowania określają, kim jest pielęgniarka/położna, jaką pełni role i

czym jest pielęgniarstwo


Ciechaniewicz W: Pielęgniarstwo ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2002, s. 82.


założenia wspólne dla wszystkich teorii

19



Ann Marriner-TomeyKlasyfikacja

„Nursing Theorists and Their Work” (1994)

Wyróżnia III kategorie

FiTOP 2009



„reprezentują ogólne znaczenie rzeczy i zjawisk, analizują je,

wskazują ich przyczyny i logicznie je argumentują”

A. filozofie -

FiTOP 2009

2009-11-05

8


FILOZOFIAFILOZOFIA

Wirginia Henderson

Faye Lenn Adbellach

Ernestine Wiedenbach

Lidia E. Hall

Florence Nightingale

Jean Watson

Klasyfikacja Klasyfikacja teoriiteorii

FILOZOFIAFILOZOFIA

FILOZOFIAFILOZOFIA

FILOZOFIAFILOZOFIA

FILOZOFIAFILOZOFIA

FILOZOFIAFILOZOFIA

Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1 22FiTOP 2009



Górajek-Jóźwik J: Teorie pielęgnowania-wprowadzenie. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:10-11

„umożliwiają zrozumienie pielęgniarstwa: wskazują profesjonalistom

kierunki rozwoju na polu nauki, przy ukierunkowaniu

na wszystkie aspekty życia ludzkiego, środowiska i życia”

B. modele koncepcyjne -

FiTOP 2009

Imogene King

Betty Neumann

siostra Callista Roy

Doroty E. Johnson

Martha E. Rogers

Martha E. Rogers

Myra Estrin Levine

Blak A: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13


Terminologia powiązana z modelami pielęgnowaniaModele koncepcyjne

24FiTOP 2009

2009-11-05

9


klasyfikacja teoriiTerminologia powiązana z modelami pielęgnowania


C. Średniej klasy teorie - „pochodzą z dyscyplin pokrewnych pielęgniarstwu

lub tez z wcześniejszych modeli koncepcyjnych”

FiTOP 2009

Hildegarda E. Peplau

Ida Jean Orlando

Joyce Travelbee

Joan Riehl-Sisca

Helen C. Erickson

Evelyn M. Tomlin

Mary Ann P. Swain

- Ramona T. Mercer

- Kathryn E. Bernard

- Madeleine Leininger

- Rosemarie Pizza Parse

- Jayce A. Newman

- Evelyn Adam

- Nola J. Pender


26

klasyfikacja teorii


Opracowane teorie pozwalają określić pielęgniarstwo/położnictwo

jako dyscyplinę naukową.

Zastosowanie teorii w praktyce

Na niektórych oddziałach niektóre teorie bardzo dobrze się sprawdziły i są już w

pełni wykorzystywane przez personel

autonomia zawodu- pielęgniarki/położnej



FiTOP 2009

klasyfikacja teorii

2009-11-05

10


nauka zajmująca sie ogólnymi rozważaniami na temat istoty i struktury bytu,

ludzkiego poznania, zasad wartościowania, miejsca człowieka w świecie i jego

poglądu na świat


filozofia-

FiTOP 2009



-proces-

przebieg następujących po sobie i powiązanych ze sobą przyczynowo

określonych zmian.

Zmiany te stanowią kolejno stadia, fazy i etapy rozwoju czegoś (przesuwanie się z

jednego punktu do drugiego w miarę rozwijania, przeobrażania się)

[

Yura H, Walsh M: The nursing process. Appleton-century-Crofts, 1988: 7-23

FiTOP 2009



pielęgnowanie-wg ICN

pomaganie, asystowanie, wspieranie człowieka w rozwiązywaniu problemów

dotyczących jego zdrowia i życia, kształtowanie zdolności do samoopieki

i samopielęgnacji w zdrowiu, w chorobie chorobie niepełnosprawności,

w możliwie jak najwyższym stopniu, jaki można osiągnąć w danej sytuacji.

Jeżeli nie jest to możliwe to pomoc lub zapewnienie odpowiednich warunków

godnego umierania i śmierci.

Szewczyk M.T: Współczesne koncepcje opieki pielęgniarskie. Przewodnik Lekarza 2005,1:88-92

FiTOP 2009

2009-11-05

11



proces pielęgnowania-

model opieki prowadzący do określenia i rozwiązania problemów człowieka,

oparty na indywidualnej i w pełni udokumentowanej diagnozie pielęgniarskiej.

FiTOP 2009



4-etapowa struktura procesu pielęgnowania

rozpoznawanie

realizowanie planu

ocenianie

planowanie

FiTOP 2009



POTENCJALNI DAWCY OPIEKI

pielęgniarka, położna

rodzina,

sąsiedzi, bliscy jak i sam pacjent,

indywidualizacja

podstawowe założenia

samodzielność

FiTOP 2009

2009-11-05

12



Są to wnioski z danych o pacjencie szacujące jego stan pod względem zakresu i

charakteru wymaganego pielęgnowania wraz z uwzględnieniem genezy

prognozy jego stanu.

diagnoza pielęgniarska –

FiTOP 2009

DIAGNOZA

PIELĘGNIARSKA

społeczności

lokalnej

Indywidualna

(inaczej

kazuistyczna)

grupy społecznej

(np. rodzinna)



35FiTOP 2009



„element teorii stanowiący symboliczne przedstawienie zjawisk lub

rzeczy”

koncepcja-

FiTOP 2009

2009-11-05

13



„graficzne lud symboliczne przedstawienie zjawiska lub zjawisk przy minimalnym

użyciu słów.

model-

FiTOP 2009



„Stąd model lub diagram schematyczny jest takim rodzajem prezentacji

zastosowanej przez autora, który pomaga wyrazić to, co abstrakcyjne w sposób

jak najbardziej obrazowy”.

model-

FiTOP 2009


Terminologia powiązana z modelami pielęgnowaniamodel-

4 kategorie modeli

Środowiskowzajemne

oddziaływanie

Systemy Potrzeby

FiTOP 2009

2009-11-05

14



pielęgniarstwo/ położnictwo potrójne znaczenie

zawód o charakterze

opiekuńczym

Przedmiot wykładany w

szkołach

Młoda dyscyplina naukowa

FiTOP 2009



-pielęgniarka/ położna-

„osoba, która ma dyplom ukończenia szkoły pielęgniarskiej.

Jest to równoznaczne z zaliczeniem obowiązującego w danym kraju

programu nauczania.(...)

pielęgniarka/ położna-

FiTOP 2009



pielęgniarka/ położna

Zmiana w kompetencjach zawodowych, społeczeństwa,

przedstawicieli zawodów medycznychZmiana w uprawnieniach

= współpraca

FiTOP 2009

2009-11-05

15



-pacjent –

Pacjent (z ang. to człowiek cierpiący)

„klient”

FiTOP 2009



ocena efektów opieki pielęgnacyjnej

współpraca w zespołach

pielęgniarskich i interdyscyplinarnych

Organizacja pracy; próba oceny stopnia

przygotowania zawodowego ucznia (słuchaczy) do pracy

w zawodzie pielęgniarki”

doboru i stosowania metod pielęgnowania

Praktyka zawodowa

FiTOP 2009


Przygotowanie do kolejnych zajęć

Procesy pielęgnowania

2009-11-05

16

46

Dziękuję za uwagę, zapraszam na kolejne zajęcia!


234ci]) - poloznictwo.cba.pl · oparcie się na teoriach pielęgnowania w ramach praktyki...

Documents