24 altı peygamber -3- hz. İbrâhîm halîlûllah (a.s.)

7/31/2019 24 Alt Peygamber -3- Hz. brhm Hallllah (a.s.)

1/184

0


2/184

1

GNLDEN ESNTLER:

(6) PEYGAMBER (3)

Hz. BRHM-Hallllah (a.s.)

NECDET ARDI

RFAN SOFRASINECDET ARDI

TASAVVUF SERS (24)


3/184

2

NDEKLER: Sayfa No:

indekiler:.(1)NSZ:.........................................................(4)(6) Pey-brhm-Hallllah, nc kitap:.(11)Ebced hesab ile brhm, saysal deeri:(13)Knt kenzen-Gizli Hazine:..............................(14)(l-i mrn 3/33) Seilmilik yet-i:..................(21)Yeni rehber ansiklopedisi..(24)(26/69) Onlara brhmin kssasn oku:.(26)(10/71) Ve onlara Nhun haberini oku:..(26)Kelime-i brhmin dou zellii:.(32)Seyirde olan slikin hli:..(34)

(6/74) Ve iz kle brhmu:.(36)(6/75) Ve kezlike nr brhme:..(37)841/53) Yaknda yetlerimizi gstereceiz:..(39)kinci ksm sekizinci blm:(40)Bu hususta ksa bilgi sunmaa alalm:.(42)imdi biz yine yolumuza devam edelim:..(48)(6/76) Ne zaman ki, zerine gece bast:..(49)(6/77) Ne zaman ki, ay dodu:.(50)(6/78) Ne zaman ki, gne domaya balar:.(51)(6/79) Ben muhakkak hanif olarak:..(55)(6/80) Ve ona kar kavmi delil getirmeye kalkt:(57)(6/83) Ve ite bu bizim delilimizdir:(58)Dilediimizi derecelerle ykseltiriz:.(59)(19/41) Kitapta brhmi de zikret:..(61)(19/44) Ey Babcm eytana ibadet etme:.(63)(19/47) Hazret-i brhm dedi ki:.(64)(19/48)..(19/49):..(65)(19/50)..(19/51) Rd:.(66)(21/52) O vakit Babasna:..(68)

1


4/184

3

(21/53/54/55/56):..(70)

(21/57) Vallahi yemin erdim:..(71)Konyal Mehmed Vehbi efendinin:.(72)(21/59) Dediler ki, bunu ilhlarmza kim yapt:..(73)(21/60) Dediler ki, kendisine brhm denilen:.(75)(21/62) Dediler ki, ey brhm:..(76)(21/64) Bunun zerine kendi nefislerine:..(77)(21/66) Dedi ki, o halde:.(78)(21/67) Yuf size:.(79)(21/68) Dediler ki:.(80)(21/69) Dedik ki, ey ate:..(81)(21/70) Ve ona bir tuzak:(85)(21/71) Ve onu ve Ltu:.(86)

(2/260) Ve iz kle brhmu: kular :..(86)(37/83) Ve phe yokki brhm:.(96)(37/99) Ben Rabbime gidiciyim:..(97)(27124) unu da hatrla ki:(98)le namaz:(101)Selm:..(102)(2/131) Hani o vakt ki:..(106)(2/112) Kim Muhsin olduu halde:..(107)(2/31) deme isimler bildirildi:..(109)(37/100) Yarabb bana Slihlerden:..(113)(37/101) Bizde ona pek yumuak:..(114)(14/39) Hamdolsun o Allaha ki:.(114)(14/40) Ey Rabbim:.(117)(37/102) Vatka ki, onunla beraber:.(118)Elmall Hamdi Yzrdan:.(119)(21/51) Ve andolsun ki:..(125)(37/103) Vaktki, ikiside boyun ediler:..(126)(37/104) Ve ona y brhm:.(128)

2


5/184

4

(37/105/106) ak bir imtihan: (129)

(37/107) Ve ona bir byk kurbnlk:(130)(37/108) Sonrakilerin arasnda:(131)(37/109/110/111) nrhme selm:.(132)(3/9) phe yok ki, insnlar iin ilk ev: (133)(14/37) Ey Rabbmz:(141)(2/127) hatrla ki, brhm:(143)(20/13) Ve ben seni setim:.(151)(2/126) unu da zikret ki:..(155)(22/27) Ve nsnlar arsnda:..(157)(2/128) Ey Rabbimiz:.(158)(2/125) Ve o vakit de hatrlaynz:(160)(95/3) Ve bu emin olan beldeye:..(162)

(3/97) Onda a

k lmetler:..(166)(60/4) Muhakkak ki, sizin iin:.(170)(16/120) Muhakkak ki, brhm: (171)(37/108/110) te iyileri bylece:. (175)(33/111) phe yokki: (176)(2/132) Ve bunu -dnini- brhm:.(177)Bismillhirrahmnirrahm:.(178)

3


6/184

5

NSZ

BSMLLHRRAHMNRRAHM:

Sayn okuyucum, RFAN MEKTEB kitabmzdazet olarak, bir Hakk yolcusunun aslna varabilmesi iin,geirebilecei baz hususlar aklamaya gayretetmitik. Bu mertebelerin daha iyi anlalabilmesi iin,Krn- Kermde ismi geen bu Peygamberlerin zetledahi olsa ksa, ksa hayat hikyelerinin bilinmesininkendimizi tanma yolunda byk yararlar olacaaktr.

Her bir Peygamberin hayat hikyesi, yaadmertebenin-devrinin zelliklerini ve geilerini kendihayatlarndan misallerle bizlere aklamaktadr.

Konumuza mevzu olanlar, dem (a.s.) ilebirlikte (Ull azm) azamet sahibi alt Peygamber ki;bunlar, Nh (a.s.) brhim (a.s.) Msa (a.s.) s(a.s.) Muhammed (s.a.v.) dir. Bu alt Peygamberinhayat hikyelerinin az da olsa bilinmesinden ok bykyararlar salanaca aktr.

Bu Peygamberlerin her biri insnlk tarihinde

kendi dzeyleri itibariyle rlar ap, tefekkrufuklarmzn genilemesinde, ekillenmesinde veCenb- Hakka giden yolculuumuzda kilometre talarve dinlenip yeniden daha ileri menzillere varabilmemiziin kervansaraylar oluturmulardr.

4


7/184

6

demiyyet= lemlerde bal bana bir inklptr.

Byle bir varln yeryznde yaamaya veancak kendi devrelerinde ve daha sonraki devrelerde bubilgiler seviyyet devresi itibariyle baz beerianlaylarla asllarndan olduka uzaklatrlarakzelliklerini kaybetmilerdir.

te Cenb- Hakk habibini, btn bu bozulanfikir yaplarn tekrar ele alp yeniden yaplandrarakKrn ve Hads ismi altnda insnln faydasnasunulmak zere gndermitir.

5Bahsedilen her bir Peygamber sadece kendine

ait mertebesini zuhura getirirken Hz. Muhammed(s.a.v.) ise insnlk lemine yeni mertebe dahagetirmitir.

Bunlar:1.Tevhid-i zat: Hazret-i Muhammed2.nsn- kmil: Hakikat-i Muhamme diyye3.Hakikat-i hadiyyetl Ahmediyye: Hakikat-iAhmediyyedir. Ayrca Nru Muhammdiyyedir.

Bylece insnlk lemine bu lhi bilgiler Cenb-Hakk tarafndan bildirilmi ve insnla ihsn edilmitir.Tatbik edenler bu lhi yoldan Rabblarna ulamaimkn bulmu, inkr edenler ise ebedi hsranda kalmolurlar.


8/184

7

Gayemiz peygamberler tarihi yazmak deil,

onlarn geirmi olduklar hayat tecrbelerindenyararlanarak yolumuzu ksaltmak ve bizlere birernumune olan bu zevatn yaantlarndan rnekler veilhamlar alarak faydalanma yoluna gitmektir. Cenb-Hakk cmlemizi bu yollardan faydalandrsn.

Siyas ve zhir grleri ar basan bazkimseler, Mseviyyet ve seviyyet mertebelerindenbahsedilirken bunlar bugnk Yahdlik ve Hristiyanlkzannederek, bunlarn methiyeleri yapld zannylakendilerinde az da olsa phe uyandn ifadeetmektedirler. Halbuki bahsedilen hususlar rklk ve

milliyetilik anlay

yla oluan bir bak

deil, mertebeleri itibariyle hakikatlerine baktr.

6Krn- Kermde ki bu mertebeler vlmekte ve

bizlere bylece bildirilmektedir. Bizlerin de kavminin vemilletinin ne yaptklarn deil, Peygamberlerinin neyaptklarn ve nasl yaadklarn aratrarak omertebenin gerei olarak, anlayarak yaamamz icabetmektedir ki; gerek yol da budur.

Bugnk Ben srle bakarak, (isr) in mnlemindeki yryn, hakikatini, yine bugnkHristiyanlk lemine bakarak, s fen fillh-Rhullahhakikatini onlara aittir diye terk etmek herhalde akllcabir i olmasa gerektir.

Btn bu mertebeler slmn iinde mevcudolup onun varl ile vardr.


9/184

8

Krn- Kerm; l-i mrn Sresi (3/19) yetinde bu

husus belirtilmitir.

5a a a a QY nneddine indellahil islm

19. phe yok ki: Allah katnda din,slmdan ibrettir.

Bu mertebeler hangi isim ile zuhur etmi olursaolsun slmn bir mertebesidir, bu mertebelerhakikatleri itibariyle yaanamazsa gerek mirc

hakikati de ortaya

km

olamayacakt

r.unu ok iyi anlamamz gerekmektedir ki;yeryznde (semvi dinler) diye oul olarak bir ey

7yoktur; nk din tektir o da batan itibaren slmdr.Ancak; (semvi kitaplar) vardr. Bu kitaplar daslmn o gnlerde bildirdii bilgilerdir. Bu bilgiler deKrn- Kerm ile tamama erdirilmi ve dierkitaplarda tahrif edilmi bilgiler de asllar itibariyleyenilenmitir.

Bylece daha evvel gelen bilgiler-kitaplar(nesih) edilmi kaldrlm sadece hepsini bnyesindetoplayan, zt- zuhur hakikatlerini bildiren Krn-Azman ve Onu getiren Hz.Muhammed (s.a.v.) in(Hads) szleri bk kalp faaliyet sahasna almtr.

Bu hli dileyen kabul, dileyen reddeder; dileyentatbik ve takip eder, dileyen de tatbik etmeyip inkreder. Kim ne yaparsa neticesi de kendisinde fiiline grezuhur eder.


10/184

9

nsnlk tefekkr ve yaants yeryznde

Cenb- Hakkn Krn- Kerminde bildirmesiyle(Halife-dem) isminde bir varln oluumuylabalamaktadr.

Demek ki; bizim de yeryz (arzmz) olan buvcd iklimimizin de iyice anlalabilmesi ve kendimizidaha iyi anlayabilmemiz iin demiyyet mertebesiilminden balayarak dier mertebelerin de ilimlerinirenmeye alarak Tevhid hakikatlerine doru yolakmamz gerekecektir ki; Krn- zmandabelirtilen seyre uygun bir seyr yapma yolumuz almolsun.

te sevgili kardeim, bu hakikatin, yani (gerek

8bir seyr)in bilinmesi ve yaanmas iin, demiyyetmertebesinden balanmas zorunluluu olmaktadr ki;seyre ilk batan balayp ileriye doru yolumuzalmaya balam olsun.

imdi hep birlikte, evvel demiyyethakikatlerini deiik mertebelerden inceleyerek yolculukhazrlklarmz yapmaya balayalm. Daha sonra da

brhmiyyet hakikatleri ile kendimizi tanmayaalalm. Cenb- Hakkn izni ile bu alt Peygamberseyrimizi de srdrmeye devam edelim. Gayret bizdenmuvaffakiyyet Hakktandr.

Sevgili okuyucum, bu kitabn yazlnda,dzenleniinde, baslnda, bastrlnda, tmoluumunda emei ve hizmeti geenleri sayg ile yad et,


11/184

10

gemilerine de hayr dua et, ALLAH (c.c.) gnlnde

feyz kaplar asn.

Yarabbi; bu kitaptan meydana gelecek manevihaslay, evvel acizane, efendimiz Muhammed Mustafa,(s.a.v.) in ve Ehl-i Beyt Hazaratnn rhlarna, altPeygamber Hazaratnn ruhlarna, ve onlarnvarislerinin de rhlarna, kendi anne ve babamn da,eimin de anne babasnn, byk anne ve bykbabasnn da rhlarna hediye eyledim kabul eyle,haberdar eyle, ya Rabbi.

Muhterem okuyucularm; yine bu kitab da

okumaya balarken, nefsin hevas

ndan, zan vehayelden, gafletten soyunmaya alarak, saf bir gnl

9ve Besmele ile okumaya balamanz tavsiye edeceim;nk kafamz ve gnlmz, vehim ve hayalin tesirialtnda iken gerek mn da bu ve benzeri kitaplardanyararlanmamz mmkn olamayacaktr.

Gayret bizden muvaffakiyet Hakktandr.

NOT= Bu blm evvelki kitaptan ilgisi dolaysylanakledilmitir.

05/09/2009)Necdet Ard

Terzi Baba Tekirda


12/184

11

10

ALTI PEYGAMBER

NC BLM

NC KTAP

Hz.BRHM Hallllah, (a.s.)

BSMLLHRRAHMNRRHM:

(05/09/2009)

Muhterem okuyucularm ve Hakk taliplisikardelerim, imdi hep birlikte ufkumuzu geni tutarakyeni bir tefekkr yolculuunda seyre kmaya gayretedelim. Bu yolculuumuzun iskelesi (brhmiyyet,)


13/184

12

vastas, Levhalar ve iviler ile yaplm, beden

gemimiz, kaptan da Hakikat-i Muhammediyyeye uyumsalamaya alan aklmzdr. Oradan aldmz yolharitas ile inallah dier (mertebe) limanlara daurayarak emniyyetli bir yolculuk ile hedefimizeulamaya alacaz.

Bu oluum yeni bir bilinlenme ve uurlanmadr.Bu (Hall-Dostluk) bilin ve uuru ile hayata vekendimize artlanlm, dar kalplar ierisindebakmaktan kurtulup ok geni bir sahada meselelereeilerek o ynde yaamaya gayret etmemiz olacaktr.

Cenb-

Hakk gerekten ok ihtiyac

m

z olan,gerek gayreti, ufuk geniliini, gnl muhabbetini, aklkabiliyetlerini her birerlerimize vermi olsun.

11lemde (meratib-i lhi) lhi mertebeler

vardr. Her mevzu, her mertebede deiik zelliklerifade etmektedirler. Hl byle olunca (brhmiyyet)mertebesinin dahi eriat, tarikat, hakikat ve marifetmertebelerinden izahlar vardr ve hepsi de kendidzeylerinde geerlidir. Biz de yeri geldike btn bumertebelerin nda mevzularmzn izahlarnaalmaya gayret edeceiz.

brhmiyyet mertebesi, Hazret-iAhadiyyetin yeryz Hazret-i ehadette noktazuhuru Hz. brhim hallllah ismiyle br-hmiyyet mertebesinden grnmeye balamasdr,diyebiliriz.

Dnya tefekkr tarihinin yap talarnn bandagelenlerinden biri olan Hz. brhm (a.s.) n hayatna ve


14/184

13

seyrine (6-Peygamber) dizisi ierisinde bakmaya

balayalm. Cenb- Hakk bu yolculuumuzda da bizleregerekli olan anlay ve idraklerimizi nasip etsin zira butr hayat hikyeleri sadece gemite yaanm vegemite kalm, hadiseler deil, dnyaya yeni gelmikimselerin de kendi yaantlarna gre kendi bnyeleriiinde eitimini alarak yaamalar gerekli hayatblmleri-hikyeleridir.

Genel olarak nsnlk tarihinin geirdii hayatevrelerini bir slik-yol ehli nin de kendi bnyesindegeirmesi gerekmektedir. (Ne var lemde o var demde) hkm ile her birerlerimizde de bu brhmiyyet

mertebesi bnyemizde mevcuttur, ancak onu ortaya

12karmak iin bir aba ve almaya ihtiya vardr. Eerbu hayat hikyesini gemite yaayan bir kimseninhayat hikyesidir, diyerek tarihe havale edersekburadan bizim paymza den ey sadece onun birhatras olmu olur. Eer bu hadiseyi kendi bnyemizeksmen de olsa aktarabilir isek o zaman bu hikye bizimo devremizdeki bize ait malmz olan bir hikye olur vebiz nakledicisi deil sahibi oluruz. Bir eye sahip olmakbakadr emanetilik bakadr. Cenb- Hakk elimizdeolan deerlerin sahipleri olmamz nasip etsinemanetisi deil. Biz tekrar yolumuza devam edelim.

Ebced hesabyla brhm kelimesinin saysaldeerine bir gz atalm.


15/184

14

(

2a) brhm (

a) elif (1-13) (

l) be (2)

() r (200) () he (5) (0) ye (10) () mim (40)toplarsak, (1+2+200+5+10+40=258) (2-5-8) saylarolumaktadr. Bu tablodan muhtelif uygulamalarkabilir, ancak fazla uzatmamak iin ana hatlarylabelirtmee alacam.

Bataki (2) bu mertebenin zhir ve btnoluumunu ifade etmektedir. (5) hazrat- hamse-behazret mertebesini, (8) ise, sekiz cennet mertebesiniifade etmektedir diyebiliriz. Ayrca (5+8=13) olmaktadrayrca elif te (13) tr. Bylece netice olarak brhm

kelime ve mansnn iinde iki adet te zhir btn (13)bulunmaktadr. Grld gibi saysal deer olarak bumertebe de Hakikat-i Muhammediyye ye baldr.

13(Bu hususta daha geni bilgi (13 ve Hakikat-ilhiyye)isimli kitabmzda mevcuttur oraya baklabilir.)

Zt- mutlak kendini daha henz her hangi birvasf ile vasflandrmazdan evvel, yni kendini bir isimile vasflandrmazdan evvel Ahadiyyetinde iken inniyyet-i ile, Hads-i Kds- de bildirildii zere,

(Knt kenzen mahfiyyen fe ahbebt en urafefe halektl halke li urafe bihi.)

(Ben gizli bir hazine idim bilinmekliimi sevdim-arzu ettim ve bu halk, onunla bilinmekliim iinhalkettim.)


16/184

15

Knt (Ben idim) ifadesiyle Zat- Mutlak

kendine daha henz bir isim vermezden evvel kendiniisimsiz (ben) diye ifade ederek bildirmektedir.

Kenzen mahfiyyen (gizli bir hazine.)ifadesi ile, maiyytinin hakikatini bildirmektedir.

Fe ahbebt (Sevdim-arzu ettim.) fadesiile, Zt- Mutlan lemde ilk olarak faaliyyete geensfatnn(hub) muhabbet sfat olduunu bildirmektedir.

En urafe (rif olmak-bilinmeklik.) fadesiile bilmek ve yaamak-irfaniyyet-i nin ne derece mhim

olduunu ve bilinli sevginin irfaniyyet s

fat

ile gzelolduunu bildirmektedir.

14(Fe halektl halke) (Mkevvent-halk, halk

ettim.) fadesiyle Ulhiyyetinden halkyyetine olantenezzln ve halkyyet sfatn bildirmektedir.

(li urafe bihi.) (Halk ve mkevvenatmdanyola karak bana arif-bilici, olmanz iin. Bu

halk

yyet ve tenezzl itibariyle O nu tan

maaalarak gelinen yoldan tekrar geriye dnmek iin.

(Ben gizli bir hazine idim bilinmekliimi sevdim-arzu ettim ve bu halk, onunla bilinmekliim iinhalkettim.)

fadesinde, grld gibi (Zt- Mutlak) defa Ztndan, Ahadiyyetinde olan nniyyetinden,


17/184

16

(Ben) diye bahsetmektedir. nk bu mertebede daha

henz kendine bir isim ve vasf vermemitir. Ayrca bubahsediin gizli bir bahsedi olduunu da bildirmektedir.

Bu gizlilikten ilk ortaya kard hbbiyyet sevgi sfatdr. Bu sfatn gayesi, kendinin bilinmesi vebunu sevmesidir. Eer bir sevgi kontrolsuz olursa

Ceml iken Celle dnr, belirli bir zaman sonra osevginin dnda kalanlara olan dmanl dourur.

Bilinsiz ok sevgi zdd olanlara dmanlgetitir. Denmitir. Genelde zt guruplarda grlendmanlk, kendi gurubuna ok ballktan o sevgi

hbbiyyetten kaynaklanmaktad

r. te bu durumadmemek iin sevgi ve muhabbetin irfaniyyete ihtiyacvardr.

Hads-i Kds de; evvel gizlilik sonra hb-15

muhabbet sonra riflik-tatbikatl bilin, sralanmtr.Daha sonra da halkyyet sfat belirtilmitir.

te bu Hads-i Kds- de belirtilen Hb-muhabbet bu lemlerin asl kayna olmu ve her zerrede halkyyet kudreti ile faaliyyete gemitir ve ayrcafeza dokusunun da ana kaynaklarndan balcasolmutur. Hakikat-i Muhammed-bu hbbiyyet kaynazere programlanmtr.

Bu lemlerde ilk faaliyete geen sfat- lhiyyehbbiyyet yni, muhabbettir. Bu ilhi Hbbiyyetinzuhur mahalli ise Hakikat-i Muhammed- dir. te buyzden dier bir Hads-i Kds- de bildirilen, (Levlke)dir. Yni (Eer sen olmasaydn,) Bu ifadenin iinde gizli


18/184

17

olan ok byk bir hbbiyyet-sevgi vardr. kinci defa

(levlk) gene eer sen olmasaydn(lem halektuleflk) bu lemleri halketmezdim haberinde Cenb-Hakk-Zt- Mutlan, Hakikat-i Muhammediyye ye nekadar Hb-Muhabbet ettii ak olarak grlmektedir.

Hakikat-i Muhammediyyenin, nokta zuhurmahalli olan Hz. Muhammed (s.a.v.) Efendimizin de itebu yzden lkab (Habib) Ullahtr. Zt- UlhiyyetinHbbiyyet deryasnn ilk cotuu ve akt Hakikat-iMuhammed- deryasdr, ite oradan da btn lemlerezuhur yerleri itibariyle datlmaktadr.

Hakikat-i Muhammed- btn lemleri kaplayanmuhteem bir programdr. Ve nsnlk blm dnyatarihi sahnesinde dem (a.s.) ile uygulanmayabalanan bir sretir.

16Bu uygulamada grlen btn lh toplum

nderleri! Peygamberler, Hakikat-i Muhammed- ninkendi mertebelerinden zuhurlardr. Yni kendilerine aitbir varlklar olmayp Hz. Muhammed (s.a.v.)Efendimizde kemlini bulan (nsn- Kmil)mertebesinin dier Peygamberler nce, kendimertebelerinden zuhura getirileridir. Yni hangiPeygamber ve vel yeni olarak ne getirmise onlarnhepsi Hakikat-i Muhammednin zuhur mahalli Hz.Muhammedin (s.a.v.) o isim ile o mertebeden ve ozellii ile zuhura kmasndan baka bir ey deildir.

Hakkat-i Muhammed- program ierisindensnlk bilin ve sahnesinin balamasnda ilk faaliyyetgsteren mahallin dem ismi ile anldn gryoruz.


19/184

18

te bu husus dier bir ifade ile, Hz. Muhammedin

varlnda mevcut olan bu hakikatin dem ismiyleortaya kmasndan baka bir ey deildir.

Nhiyyet mertebesi de, Hakikat-i Muhammed-yye nin o mertebede ki, nectiyyetinden baka bir eydeildir. te mevzuumuz olan bu brhmiyyetmertebesi dahi Hads-i Kds- de belirtilen Hbbiyyetinkendi zaman iin, yni brhmiyyet zaman iin engeni man da brhm ismi ile zuhura kmasndanbaka bir ey deildir. te bir slik seyr-i slkunda;ki,buras Tevhid-i efl mertebesidir, buraya geldiindekendi bnyesinde bu halin taycs olur. Kendisinde

Allah sevgisi, irfaniyyet-i ve muhabbet-i st derecelere,faki seyrine doru yol almaya balar.

Asl Hb olup zuhur ismi vedd olan bu halin

17ilk olarak en geni man da hayat seyrine baktmz dabrhm (a.s.) n bandan geenler ve kendisine verilen(Halilllah) lfzyla kendisinde zuhura ktngrmekteyiz.

lh hulliyyetin kemli Muhammed (s.a.v.)Efendimiz de kendisi Allahn (c.c.) (Habb) i olmasdolaysyla zuhur bulmutur. Balangta Hbbiyyet,netice de de Hbbiyyet vardr. yle ise ortas daHbbiyyettir. Dmanlklar ise beeri Hbbiyyetinyanl ynlendirilmeleridir.

Hz. Muhammed (s.a.v.) den sonraki Hbbiyyetinen geni manda ki. Zuhur mahalli ise, Hz. Mevln(r.a.) Efendimizdir. te bu yzden onun ismi (Mevln)


20/184

19

dr. Bilindii gibi, Mevl-efendi n ise biz demektir.

Bu vasf baz kimselere verilmi ise de ilk akla geleni,Hakikat-i Muhammediyyenin Hbbiyyet-i itibari ile engeni man da zuhur mahalli olan Hz. Muhammed(s.a.v.) dir, ondan sonra akla geleni, Hz. Muhammed(s.a.v.) Efendimizin kendinden sonraki Hbbiyyet zuhurmahalli ise, evvelki ismi, (Celleddn-i Rm-veyaMollay Rm) olan, sonradan (ems) in-yni lh- ateiile kendisinde zuhura gelen bu Hbbiyyet hakikatindensonra, kendisine her kes tarafndan (Mevln) lkabtabii olarak verilmi olan zuhurdur.

Bylece Zat- mutlak olan lh- Mevl n Allah

(c.c.) bu Hbbiyyetini ilk olarak daha geni mn damertebe-i brhmiyyette (Hullet-Halil)liyyet ile zuhurakarmtr.

Efendimiz (s.a.v.) de ise bu Hbbiyyet en st18

kemli olan (Habbullah) lk vasf ile zuhura kmtr.Bu yzden Allahn sevgilisi bizim de (Efendimiz-Mevlnmz) (s.a.v.) olmutur.

Mevln-efendimiz Muhammed Mustafa (s.a.v.)Efendimizden sonra kendinde olan bu Hbbiyyetin engeni mnda ki, zuhur mahalli ise, Konya da medfunbulunan, Celleddn-i Rm-Mevln (r.a.) efendimizdir. Bu idrak ile o mekn ziyaret etmek btn bumertebeleri ziyaret etmek gibidir.

Ancak burada bir tehlike vardr. Bu irfaniyyetolumadan oray ziyaret etmek orada bulunan

mevln ile yetinmek o mekn da kalmak olursa,dier nde ki, Mevlnlara perde olma ihtimali vardr.


21/184

20

Eer kii ziyarete gittii o mertebe de kalmayp,

Mevln Celleddn den Mevln MuhammedMustafa ya oradan da Mevln Allah-u Tealhazretlerine yol bulub uruc edebilirse oradaki Mevlnbu urucun vesilesi olur, Zten asl grevi ve zuhuru dabunun iindir. Eer sadece orada kalnrsa ziyaret edenkiiye dier Mevln lara ulamasna perde olmaihtimali vardr.

Hazret-i Muhammed Mustafa (s.a.v.) Mevln-Efendimiz, kendi zamanlarnda yeni bir eriatgetirdiinden yaamnn ok dengeli ve mutedil olmasgerekiyordu bu yzden, lh- Habb Hbbiyyet;

muhabbetini zhir olarak ortaya

karmad

. Bumuhabbeti yet-i Kermeler ve Hads-i erifler ierisindegizli olarak bildirildi. te bu yzden (Ahhhhhhh Med)tir.

19te onun bu Hb Muhabbet-i Celddn-i Rm

de zuhura kt ve o yzden kendisi Hazret-i Muhammed Mustafa (s.a.v.) Efendimizin Muhabbetinin zuhurmahalli olduundan, bu yzden o lkap kendisineasaleten, Efendimizden vekleten verilmi oldu.Gerekten bu vasfa da lyk olmutur. Ve bu vasfkyamete kadar devam edecektir.

Ey slik-i hakki, sende bu mertebeleri kendivcd ikliminde, kendi llerin iinde zuhura karpyaamaa baladnda sende! Sendeki; kadar ile olanAkl- Klln itibariyle ztnn ismi olan Allah ismi cmi-i ynnden dier isimlerinin ve nefsinin de (Mevln) solursun.


22/184

21

Baz Hbbiyyet mertebelerinin izahlarndan

sonra, imdi yava, yava bu mertebenin seilmilii ileyolumuza devam etmeye alalm, Cenb- Hakkirfaniyyet ve Hbbiyyetimizi geniletsin, neallah.

(brhm) ismi, brnice de (Ebrahem) olarakgemekte ve mans da; Eb (Eba-baba-ced-dede)

rahem ise (halk) ikisi birletirildiinde (Halkn Babas)demek oluyormu. Daha sonra yeri geldike bakacaz.

Krn- Keriym; l-imrn Sresi;(3/33) Ayetinde belirtildiizere:

4a 2a 4a by a 1a a a SS=ba

20(nnellahestafa deme ve Nhan ve le brhmeve le mrne alel lemiyn.)

Melen: 33. phe yok ki. Allah Teldem'i, Nh'u,brhim'in sllesini ve mrnnhanedann lemler zerine sekin kld.

Yukarda belirtilen isimlerle ifade edilenzuhurlarn srayla seilmilii bildirilmektedir ki;bunlarn her biri bir mertebenin ncleri ve icadedicileridir. Yeri geldike izahlarna alacaz. Bublmde konumuz (brhm Hallllah ) olduundansadece bu mertebeyi kitabmz da neallah bildirmeyealacaz.


23/184

22

Yukarda belirtilen isimlerle ifade edilen zuhur-

larn srayla seilmilii bildirilmektedir ki; bunlarn herbiri bir mertebenin ncleri ve icad edicileridir. Yerigeldike incelemee alacaz. Bu mertebe deseilmilik (brhm Hallllah) mertebesine verilmitir.

Bu seilmilik o gne kadar gelen insnlktefekkr tarihinin byk bir dnm ve deiimhareketidir. Bu deiim daha ziyade mn- konulardaolmutur. Seilmi (dem) demiyyet mertebesi ile yeryznde yaamaya balayan dem oullar, epey birzaman bu anlayn devam olan it iyyet ve drisiyyet mertebeleri lle yayorlarken, sonra gelen (Nh)

nectiyyet mertebesine byk bir (tufan) hareketlegemilerdir. Nh (a.s.) mn iki hali vardr, tufan ncesive sonrasdr.

21Vcd-u mutlak kendi znde var olan hakikat-i

insniyye, mertebesini hakikat-i Muhammediyyeolarak, yava, yava dem ismiyle, dnya sahnesi, olanlem-i ehadette ortaya koymaa balad. Nihayetdnya da nectiyyet kurtulua ihtiya olduu devirdenectiyyet hakikatlerinin zuhura kp faaliyyetgstermesi iin, Nhu ve iareti olan gemisini yappiine girilmesini bildirdi. Girenler yollarna devam edipnectiyyet zere seyirlerini srdrrken, girmeyenlerise helkiyyet zere gizlenerek yollarndan kalmlardr.

Bu mertebenin de dier mertebelerde olduugibi, eriat, tarikat, hakikat ve marifet mertebelerindenizahlar vardr, yeri geldike o ynleri itibariyle deincelemee alacaz, neallah.


24/184

23

Genel olarak tefsirlerimizde grlen yorum veizahlar, efl-eriat-yani isneyniyyet-yani ikilik anlayzere olan mertebenin bilgileridir, bulunduu tenzihmertebesinde geerlidir. Ancak lhi kelm sadece birmertebe ile snrlanamaz, nk her mertebe de bakabir izah- ve yaam hakikatleri vardr. Bunlar iyianlayabilmemiz iin tefekkr ufkumuzun snrlarnmmkn olduu kadar geni tutup artlanmlksnrlarmzn bir ksmn da, kaldrmamz gerekmektedirbylece daha berrak ve geni bir ihata ile yolumuzadevam etmek bize daha geni irfaniyyet alanlar amolacaktr.

Peygamberler hazarat-, Rasl ve Neblerteblilerini isneyniyyet yani ikilik zerinden yaparlar.Aslnda ise teblileri, teklik, tevhd zere, vahdet-e

22Allah-n birliine gredir. Hz. dem (a.s.) kendisineretilen (Esm) ilmini kavmine retmeye, aktarmayabalad, bu aktar, zuhurlar itibariyle oalmayabalaynca yava, yava kesret anlay ortaya kmayabalad bu sebebten, (mezhiri-zuhurda olanlar) kendivarlklar ile var olup mstakil birer varlk olduklarnzannettiler ve kendi hayallerinde rettiklerinin gereklhlar olduklarn zannettiler ve bu yzden putperest veHakk- rten ehli kfr oldular.

dem (a.s.) ile (Nh) (a.s.) aras epey alncailk fetret devresi olmutu ve insnlar, tamamen nefs-iemmrenin hkm altna girip dem (a.s.) getirdiisafiyet bozulmutu. Bylece insanln tekrar itikatayenilenmesi gerekiyordu. te yenilenme, (Nh) (a.s.)


25/184

24

nect vastasyla yapld, bu yenilenme, dem (a.s.)

ile yeryzne indirilen Hakikat-i lhiyye ve Hakikat-iMuhammediyye sistemidir ve ite bu hadise o gnlerinyeniden Ulhiyyetle yani (vahy) ile nefs-i emmredennectdr diyebiliriz.

Nhiyyet mertebesini (6 Peygamber 2) de izahetmeye almtk burada ise (bhm Halllah)mertebesini izah etmeye alacaz, neallah.

Bu yet-i Kerme de dikkat eken bir husus taudur, Evvelki iki Peygamberden birey olarakbahsediliyor iken brhm (a.s.) dan le brhm

(brhm ailesi) diye bahsedilmektedir. Bylece mevzudaha genilemektedir.

23Gayemiz, brhm (a.s.) hayat hikyesini yazmakdeildir ancak baz ynlerinin daha ak anlalabilinmesi iin (yeni rehber ansiklopedisi) den bir blmalalm.

YEN REHBER ANSKLOPEDS C,9/S,303)

BRHM ALEYHSSELM: Krn- Kermde, ismi bildirilen Peygamberlerden, llazm ismiverilen alt peygamberden biri olup, Keldn kavminegnderilmitir. Peygamber Efendimiz Muhammedaleyhisselmdan sonra Peygamberlerin ve insanlarn enstndr.Allah- tel ona Hallim (dostum)buyurduu iin Hallllah veya Hallrrahmn olarak


26/184

25

bilinir. Babas mmin olan Trh olup, annesi Emiledir.

brhm aleyhisselm Peygamber efendimizindedelerindendir. nk ilk olu smil aleyhisselmAraplarn, ikinci olu shak aleyhisselm da sriloullarnn ceddi yni dedesidir. Keldn memleketi olanBbilin dou tarafnda ve Dicle ile Frat nehirleriarsndaki blgede dodu. Yz yetmi be yandaykenKudste ld.

brhm aleyhisselma annesi Emile veya hmileyken, babas Trh vefat etti. Annesi, amcasolan zer ile evlendi. zer vey babas ve amcas olup,putperestti. Geimini put yapp satarak temin ederdi.

Tefsir limleri, Enm Sresinin zerin ismigeen 14 yetini tefsir ederken, zerin Hazret-i

24brhmin amcas ve vey babas olduunu akabelirtmilerdir. Zr, Peygamberimizin baba ve dedeleridem aleyhisselmdan beri hep mmin idi..................

...........Nh aleyhisselmdan ok sonra Bbilde hkmsren, yldzlara ve putlara tapan Keldn kavminin odevirdeki kral olan Nemrd, insanlar kendine veputlara taptryordu. Bir gece grd rya-y,mneccimler; Doacak bir erkek ocuun yeni bir dingetirecei ve onun saltanatn ykaca eklinde tbiredince, Nemrd yeni doan erkek ocuklarnldrlmelerini ve hmile kadnlarn hapsedilmeleriniemretti. O srada Hazret-i brhme hamile olan annesi,amcas zerle evliydi. Grnte hmilelii belliolmad iin fark edemediler, kocasna da, ocukdounca olan olursa, kendi elinle Nemrda teslim


27/184

26

eder mkfat alrsn dedi. Annesi zaman gelince de

ehir dnda bir maarada doum yapt ve zereocuun doup ldn syledi. Olunu maaradagizledi ve orada bytt.

Yanna gittiinde onu parman emerken bulurve doymu grrd. Parmaklarndan st ve bal gelirdi.Allah Tel Cebril aleyhisselm gndererek bugdalar cennetten parmaklarna aktrd. brhimaleyhisselm byyp maaradan knca, gnee, aya,yldzlara ve kinta bakarak bunlar vareden eibenzeri olmayan bir varedicinin olduunu anlad.

*****

25


28/184

27

(Vetl aleyhim nebee Nh)

10/71. Ve onlara Nhun haberini oku

Yeri gelmiken kk bir eye daha dikkatekelim Bu yet-i Kerme, grld gibi YunusSresinin (71) ci yet-i dir. Ayrca Nh Sreside (71)ci Sredir, bu kitab yazmaa baladmda ki yam da(71) dir. Bylece (71) topluluu olumutur,(71x3=213) eder ki; zhir ve btn (13) e baldr.

Bu yet-i Kermenin faaliyyet sras dahaevvelce incelemeye altmz yet-i Kermeden sonra

gelmektedir. (Vetl) oku sznn muhatab

mmet-iMuhammed, yni mmet-i icabettir. Yni kendine,

26davetine tabi olanlardr. mmet-i davet ise daha henzbu ve benzeri yetlerin muhatab deillerdir.

(Aleyhim) zerlerine oku denmesi, buhakikatleri giyinsinler btn varlklar bu mertebedzeyinde onlarn ahlk olsun daha sonra da diermertebelere uruc ederek seyrini tamamlasn.

Hz. Peygamber (s.a.v.) Efendimize gelen vahyilhnin insnlara ve lemlere aktarm drt ekildebildirilmitir.

(1) aa Q Alk (96/1) oku kraat et,(2) 3 Q hls (112/1) de ki;(3) 3ma WQ Yunus (10/71) oku tilvet et.


29/184

28

(4)

a TQMeryem (19/41) zikret-ha-

trla. Bunlar da, ve dier yetlerde de gemektedir.Srasyla bunlar lgat manlar ile incelemeye alalm.

(1) aa Q Alk (96/1) oku kraat et,(Ikra) = Okutma-oku-emir: Okuma ve okutma

emridir.

Hele bu emir, Ztn kelm sfatyla, hayat ve ilimvericisi Rhullah vastas ile verilmi ise. Okumamakmmkn deildir. Bu emir ile balayan okuma veokutma (23) sene de tamamlanmtr.

27Bu hususta daha geni bilgi (Vahy ve Cebrail

isimli kitabmzda mevcuttur, oraya da baklabilir.

(2) 3 Qhls (112/1) de ki;(Kl) = De-syle-bildir, mealinde emir dir.

(Kl) kelimesi, Krnn bir ok yerinde geer (risletve nbvvetin iaretidir.)

Bu ifadede ki; emir dorudan doruya, aracsz

olarak, Ulhiyyetin Rislete olan emridir. Bu emri desylememek mmkn deildir. Emri veren Hakk, mirolduuna gre, emri alan Rislet ise memur,hkmndedir. Memur da mazurdur. O halde memurdan, yni rislet mertebesinden syleyen Hakkn takendisidir.

(3) 3ma WQ Yunus (10/71) oku tilvet et.


30/184

29

(Vetl) = Tilvet-okumak-takip etmek-arkasna

dmektir.Bu ifade de ise, okunmaya balanm olan eyinizahlarnn hikye yoluyla aklanmalarnn sistemibelirtilmektedir.

(4) a TQ Meryem (19/41) zikret-ha-trla. (Vezkr) = zikr anma-anlma-hatrlama dr. Buifade de de, daha geni man da hadiselerinincelenmesi ve zaten varlnda mevcud olanhakikatlerin aa karlmasnn gerei bildirilmektedir.

(Ikra) Balang, Ztn sfat mertebesindenRislet mertebesine sesleniidir.

(Kl) Ztn, Zt mertebesinden, Risletmertebesine sesleniidir.

28(Vetl) Ztn, Rislet mertebesine, Esm

mertebesinden mmetine dnk seyr-i slk yolundasesleni, verilen bilgilerdir.

(Vezkr) se hangi mevzu hakknda bildirilmiseo mevzuun iyi anlalmas ve kendi varlnda mevcuthangi mertebe ile irtibatl ise o mertebenin zuhurakarlmasna yardmc olan bilgilerdir diyebiliriz.

Yukarda ki, ksa ifadelerden de anlalaca zereKrn- kerm, bunlardan daha baka da bir okmertebe kanalyla bilgi vermektedir.Yeri olmad iinoralara deinmeyeceiz. O mertebelerin faaliyyetsahalar bilinmezse isabetli deerlendirmeler yaplamaz,aksi halde btn eviriler efal mertebesi itibariyle


31/184

30

hikye yollu olur ki, o da sadece zhir- bir anlam

verilmi zne nfs edilememi olur.

Yine yolumuza devam edelim. (Ikra) gecesi omuhteem (Ikra) oku kelmlhisi, Ztn kelmsfat- ynnden (Cibril-i Emn) vastasyla(Muhammedl Emn) e bildirilmesiydi. O an da,Muhammedl Emnin, Hazret-i Muhammede yniRisalete dnmesiydi. Bu yzden hayat ve anlaytamamen deimi oldu.

Bylece Oku kelm kendinden kendine bir okuyu uur ve kimlik kazanma ve kendi kendine iindeki

hakikat oluumlar

n

sesli dnerek zuhurakarmaktr. nk o akam orada bunlar dinleyecek(kulak) yni mmet henz yok idi, bu okumakendinden kendine ve kendinde olan, (vahdet) teklik,

29okumas idi. Bu okumann dier yn ise kendisihakikat-i ynnden okumas ve yine kendisi, zuhuruynnden dinlemesi idi.

Bu ve benzer yet-i kermelerde ise mmetininaleyhim (zerlerine) oku-tilvet et, ekliyle ifadeedilmekte, yni, Hakikat-i Muhammed- den, mmet-iMuhammediyye ye okunup-tilvet edilmesi istenmektedir. Yni bu mertebe de bir gayriyyet ve o gayriyyetinde bir kula vardr ve kulak yoluyla ayniyyete yolbulunacaktr. Ve dilin, kraat ve tilvetin tek mterisiise kulaktr. Mlk Sresinde ve dier yerlerde debelirtildii gibi.


32/184

31

...

6,a

b2a a 3u...

RS(Veceale lekmssema vel ebsra vel efideh)67/23. ve sizin iin kulak ve gzler ve gnllervar kld.

Bylece vahyi lhinin insnn azalarnda ki seyryolu da belirtilmi olmaktadr. Kula ile vahyin hakikatlerini duyacak, sonra basar- ile grmeye alacak,daha sonra da (fuad-a gnl-e) gnderecek fuadtatasdik bulup, aklla hayatn gerekleri hakkn da idrakile mutmain olacaktr. Bundan sonra (Kl) de ki;hakikatiyle dili-lisn- faaliyete geecektir.

Evvel (Hud 48/11) de zt- ynden, gaybhaberlerini sana bildiriyoruz yni retiyoruz. Bumertebe hakknda ki, bilgileri veriyoruz. Bu eitimyapldktan, yni mertebe-i Nhiyyetin hakikatleriitibariyle eitimi yapldktan sonra, bunlarn mmetinede aktarlmas gerektiinden, vakti geldiinde, ite

30bahsedilen (Ynus 71/10)yetinde belirtilen hkm ileNhun, burada da brhm in sana rettiimizhaberinin aktarmna balanm olmaktadr.

Aleyhim Onlarn zerlerine oku hkmfaaliyyet-e getiinden dnya mlknde bu mertebe

hakikat-i itibariyle faaliyyete balamtr. Bu yzdeneski, Nh- - brhm- bilgiler (nesih) edilmi-kaldrlm, Hakikat-i Muhammed- zere Hakkn zt-itibariyle eittii Hz. Muhammed (a.s.v.) Efendimizebildirildii ekliyle hkm olunmutur.

imdi, bizde, aklmzn erdii kadar, bu kssayHakikat-i Muhammed- kanalndan, Krn kaynandan


33/184

32

gnlmze nzl indirmeye, almaya, idrak etmeye

alalm. Hz.brhm (a.s.) muvzuuna balamadanevvel kk bir hatrlatma yapalm, mevzuumuzu ikiynl (fak- ve enfs-) yni nefsimizde ki ve dmzdaki oluumlar itibariyle inceleme ve izah etmeyealacaz. Cenb- Hakk her birerlerimize anlayan biridrak, muhabbet dolu bir gnl, gayretli ve alkan birnefs, ihsn etsin.mn.

Dnya insnlk hayat seyrine baktmzdaKitabmzn da ak olarak belirttii bibi (5) mhimkiinin dnyaya gelileri, yni doular byk zelliklertamaktadrlar. Bunlar srasyla, dem (a.s.) var

edilii, brhm (a.s.) douu, Mus (a.s.) douu, s(a.s.) douu, ve Muhammed (s.a.v.) Efendimizindoulardr. Bunlarn ayr, ayr incelenmelerigerekmektedir. Bizde yeri geldike kendi blmlerindezetle incelemeye alacaz.

31Kelime-i brhmiyyenin dou zellii:

Yukarda da, belirtildii gibi, Daha henz brhm(a.s.) dnyaya gelmezden evvel rya vastasyla birocuk tarafndan o gnn mutat yaanan hayatndabaz deiiklikler olaca, gnn hkmdarna gaybdanbildirilmi oluyordu. Bu hkmdar halkn kendine,putlarna ve yldzlara taptryordu ve bylece saltanatnsrdryordu, artk bu anlaya bir son vermeninzaman gelmiti.

Bu hususta man leminde ilk oluum, ezelde(yan- sabite) ler yazlrken zaten belirlenmiti, sravakti gelince, bunun zuhura kmasna gelmiti. O


34/184

33

gnlerde bu sre tamamlanm bu programn ilk

habercisi o (rya) olmutu, bylece hikye yava,yava btndan zhire dnya sahnesinde oynanmakyaanmak iin nzl etmeye balyordu.

Kelime-i brhimiyyet gaybdan babas vastasylaannesine intikal ettirildi, annesi onun belirli sretaycs oldu. Bu arada Nemrudun grd ryazerine mneccimler ve khinleri, yaknda doacak birocuk tarafndan saltanatnn yklabilecei eklindeyorum yaptlar. Bunun zerine, Yeni doan ve doacakolan erkek ocuklarnn ldrlmelerine karar verildi vehemen uygulamaya geildi. Bu arada brhmin annesi

de brhme hamile idi. Many

brhm art

k yeryzne, gk yz btnn dan, yeryz btnna,annesinin rahmine nzl etmi-inmi idi. Vakti gelincede maarada doum gerekleti. Kelime-i brhmiyyetartk yer yznde idi bundan sonraki safhalar hayatnnseyr-i olacakt.

32Mertebe-i brhmiyyet, dem (a.s.) dan itibaren

gelen insnlk tarihinin o gn ulat en geni ufukluanlaydr. Getirdii mertebe isminin de mans halknbabas olmas dolaysyla (Tevhd-i efl) fiillerinbirlii mertebesidir ki; yeri geldike neallah izhidilecektir.

imdi her mertebede olduu gibi bu mertebeninde enfs olarak bizlerde ne ifade ettii ynne yle birsoru ile bakmaya balayalm. (u an biz hayatn hangisafhas-mertebesindeyiz.)

Eer her hangi bir Peygamberin hayat hikyesinesadece o kiiye aittir ve gemite yaanm bir hadise


35/184

34

olarak bakarsak bize ok, ok yazk olur. nk her

Peygamberin hayat hikyelerinden bizlerindehisselerimiz vardr, onlar sadece kendileri iinyaamadlar, ayn zamanda arkalarndan gelenlere birrnek ve yol gsterici olarak ta geldiler.

Efendimiz (s.a.v.) de, kemlini bulan MircHakka ulama hadisesinin dier Peygamberlerbulunduklar mertebeleri itibarle geileriniyapmlardr. Bu yzden bizimde Mirc larmz gerekbir irfaniyyetle onlarn getikleri yollardan yaplmolabilecektir.

Kelime-i brhmiyyet mertebesi yukar

da zetlebildirildii gibi bir rya vastasyla gayb lemindenzhir lemine doru yolculua kmtr.

te bizimde seyr- slkumuz da brhmiyyet

33mertebesine, oraya ait, ve kendine has bir Rya ilegeilebilmektedir. Bunu ancak ehli bilir.

imdi buraya doru seyirde olan bir slikinhalini incelemeye alalm.

demiyyet mertebesinde belirtildii gibi, manydemiyye yi, hayal ve vehim cennetinden beden arznaindiren slik, kendinin bir, birey olarak yer yzndehakikati ile yaamaa dntnn farkna varm vebu anlay ierisinde hayatn srdrmee balam idi.Hayatn bu anlay ierisinde srdrmeye alanslikin evresinde ve kendi iinde de bulunan (Mudil)


36/184

35

esmsnn o mertebedeki put lar kendisine zarar

vermee balam olmaktayd.

te bu durumda bu mertebede. Bal olduu yerkendisine Nhiyyet mertebesinden seslenerek nefistufanndan korunmas iin (necat) gemisine binmesinibildirir. Aslnda bu (flk) gemi, (Tekne-i Muhammed-)dir. O mertebedeki ismi ise, (Nhun gemisi) dir.

O gemiye binen slik bu mertebeden-geitten dekolayca geer. Baz ara mertebelerden de getiktensonra yolu brhmiyyet mertebesine ular. imdi bumertebeyi anlamaya alalm.

Genel manda, Baba (Akl- kl) anne ise(Nefs-i kl) dr. Many brhmiyye yi, Akl- klmertebesinde olan brhmin Babas, Nefs-i klmertebesinde olan annesine nefyettikten sonra grevibittiinden btn lemine alnmtr. Onu bytme

34grevi Nefs-i kle yni annesine verilmitir. teEfendimizin bahsettii zhiren iki yetimlikten birincisininyeri burasdr. nk kelime-i brhmiyyeninmansnn zuhur mahalli zel ve manevi bir eitime tabitutularak oluacaktr. te bu yzden fizk babas zhirden alnp btna ekilmitir. Bu lemde be doummertebeleri itibarle ok dikkat ekicidir.

Birincisi: dem (a.s.) n douu:kincisi: brhim (a.s.) n douu.ncs: Mus (a.s.) n douu.Drdncs: s (a.s.) n douu.


37/184

36

Beincisi ise: Muhammed (s.a.v.) in douudur.

Bu doularn zerinde yeri geldike sz edeceiz.Ayrca her birerlerimiz bu hususlar tefekkr etmeliyiz.

Ancak Hakkn eitimine bakn ki; btna aldbrhmin bakmn, mmin Babasnn yerine zhirdenbir putperest Baba ya vermitir. Gelecek olan yet-iKermelerde bu hususlar greceiz.

Bir slikin sret ya bu mertebeye ulatndayaklak (30) lar civarnda olabilir. Ancak bu mertebetevhid mertebelerinin balangc olduundan, hayatabaknda yenilikler oluacaktr. te bu yzden buras

yeni bir doum olduundan yeni bir kimlik oluacakt

r.O kiinin fiziki babas bu eitimi veremeyeceinden buhususta onun devre d kalmas gerektiinden, Btnlemine-yni geri plna alnmtr. Onun btn babas omertebenin nefih edicisi olan gerek manda ki, irfanehli olan mrididir. Putperest olan zhir babas isekendi nefsi emmresidir. Onunla fazla yaamamtr.

35Nemrud ise, (kahhr) Esmsnn (Cell) grnmdr.

Yusuf (a.s.) n kardeleri tarafndan satlmas ilknce (cell) dir daha sonra bu tecell (ceml) yednm kendisine rahmet olmutur.

Burada da ayn durum vardr. Kahhar Esmsnncell zuhuru neticesinde brhim (a.s.) n hayatndabunca deiiklikler ve seyahatler olmutur. Eerbulunduu yerde Bbilde kalm olsa idi belki imdi hibilinmeyen bir kimse olarak tarihin derinliklerindekalm olacakt.


38/184

37

Evet bu girilerden sonra brhim (a.s.) n

hayatnn maaradan kt ilerlemi ocuklukyalarndan daha ileriye doru gitmeye alalm.

bba nma a 2 2a 4b a WT$j 45 a a 7a

(Ve iz kle brhm li ebhi Azere etettehzesnmen lihaten inn erke ve kavmeke f dallinmbn.)

6/74. Ve bir vakit ki, brhm, babas Azer'e

demiti ki: Sen putlar tanrlar m ediniyorsun!.Ben phe yok seni ve kavmini apak bir sapklkiinde gryorum.

Burada bahsedilen zhiren, brhmin gerekbabas yerinde olan vekil Azerdir. Btnda ise daha

36

henz nefs-i emmresinin tesirinden kurtulamayan(hayal ve vehmi) dir. Kendi kimliinde var olan gerekakl ise, o hayal ve vehme ve zhir babas na sizlerinhayal ve vehminizden meydana getirdiiniz ve hi bir

asla dayanmayan maddeden kendiniz tarafndanyaptnz, (putlar lhlarm ediniyorsun!) diyesormutur.

Bu durumda olduunuzdan (ben phe yok senive kavmini apak bir sapklk iinde gryorum.)


39/184

38

Bu ifadeler Efl mertebesinde olan bir konuma

nn esm leminden anlatmlardr. Ve brhmin dahahenz kendisine Nbvvet verilmesinden evvelki kendiidrakiyle bulduu ve rettii anlaylardr.

a paa p 2a WUa

(Ve kezlike nr brhme melektessemvti velard ve liyekne minel mknn.)

6/75. Ve brhm'e ylece gklerin ve yerin

melektu nu gsteriyorduk ki, yaknen bilipinananlardan oluversin.

Grld gibi bu yet-i Kerme ztdir, ve buifadelerden de anlalaca zere, Nbvvetinin debalang aamalardr.

37(Gsteriyorduk) lhi bakn zuhur mahalline

aktarln ak olarak belirten bu ifade ne mthi biridrak sahas amakta ve mahede irfaniyyetinin yolunu

anlatmaktadr. Daha evvelki bir ok sohbetlerimizde debelirttiimiz gibi mahedeye aamal bir anlaytansonra erilmektedir. Bunlarda (sem) duyma (basar)

grme (fuad-kalb) yaama ve tasdik tir.

Bu yzden duyma ok mhimdir. Kii neyiduyarsa hayalini o duyma istikametinde gelitirir. tebu yzden kiinin her duyduuna hemen itibar


40/184

39

etmemesi ve ihtiyatla karlamas gerekir ki daha

sonralar hsrana uramasn. brhmin duyma srecimaarada iken Cebril tarafndan ihtiyac olduu kadaryerine getirilmitir.

brhmin Gerei grme srecinin ise bu yet-iKerme ile balad ak olarak bildirilmektedir ve busre bizzat Cenb- Hakk tarafndan basar ve basiretsfatyla uyguland belirtilmektedir. Yni bu grnHakk tarafndan verildiinden zhir ve btn iki ynldeolduu kolayca anlalmaktadr.

(Semvatn melektunu) Yni Esm-Rubu-

biyyet mertebesinin zelliklerini.(Velard) efal yni arz yer yznn hakikat-

lerini. Gsteriyorduk.

(Yaknen bilip) Yakn bilii de kalbe ait bir iolduundan neticenin hi phesiz mutmain bir idrak iledoruya ulald kanaatidir. Bu halede kn denir.

38(nananlardan oluversin.) Burada olan Tenzh-manda ki,mn-kn Tevhid-i efal-fiillerin birliidir.Bu inanma sadece gayb- deil ayn zamanda uhud-dir. Bu oluumlara ayr bir ynden de baktmzda,Afak ve enfs olduudur. Yni bir ynyle kiinin kendibnyesinde, nefsinde oluan bir yaam sistemi dieriise darda, Afak yaanan genel halidir. Bu hakikat,(Fussilet/41/53/ yetinde) de ak olarak belirtilmektedir.


41/184

40

ny 1a ba bmba US......za a jn(Senrhim ytin fil fak ve fi enfsihim hattyetebeyyene lehm ennehml hakkun........)

41/53. Yaknda onlara ufuklarda ve kendinefslerinde olan yetlerimizi gstereceiz, tki,onlar iin O'nun hakk olduu ortaya ksn.......

Bilindii gibi yet iaret demektir, yetler iseiaretler, demektir. yet ayn zamanda Krn veKrn-n blmlerinden olduundan Zt-i iaretlerde

demektir. O halde evvel kendi nefsimizde, sonra dafakta, nefsimizin dnda olan her yerde(Gstereceiz) vaadi ile belirtilen grme mahede-ye ulamann yollarn bulmamz gerekmektedir. Allah-n vaad Hakktr ve gerektir. Yeter ki, biz gzmzyukarda da bahsedildii gibi grme alanna greirfaniyyetle ayarlayabilelim. Buradaki grme (Ceml)deil Efldir. Fiillerdeki hakikati grmektir.

39Bu hususta, seyr hakknda daha geni genel bilgi

(irfan mektebi ve erhi) isimli kitabmzn tamamnda,

zellikle de (8) ci brhimiyyet mertebesinde bu halinzellikleri bulunmaktadr dileyenler oraya bakabilirler.

Yeri gelmi iken (irfan mektebi ve erhi) isimlikitabmzdan o blmn de buraya ilve etmeyi uygungrdm merak edenlere ineallah faydal olur.


42/184

41

KNC KISIM; SEKZNC BLM:

TEVHD- EFL

Tevhid-i Efl: Fiillerin birlii, anlamndadr.Makam: Tevhid-i Efal.Zikri: Ya FETTAH dr.lemi: lemi ehadet, madde

mahede lemidir.Peygamberi: brhim (a.s.) dr.Lkab: Halilllah dr.Kelimesi: L file illellah Fili

mutlak ancak ALLAH dr.Seyr-i: Seyr-i illlah ALLAHa seyr

dir.

drki: Bu mertebenin uuru ile ileriye dorugitmee gayret etmesidir.

Krn- Keriym; Fussilet Sresi (41/53)yetinde bu mevzua iaret vardr.

40

ny 1a ba bmba US

6za a jnSenrihim yatina fil faki vefi enfsihim

hatta yetebeyyene lehmennehl Hakku


43/184

42

Melen; 53. Yaknda onlara ufuklarda ve

kendi nefslerinde olan yet-lerimizi gstereceiz,tki, onlar iin O'nun hakk olduu ortaya ksn.

Hli: Bu mertebenin hli ile hallenmektir.

Krn- Keriym; Kasas Sresi; (28/88)yetinde bu hle iaret vardr.

um a za 6u a b ( 3

Kll eyin helikn ill vechehulehlhkm ve ileyhi trcaun.

Mealen: O nun vechinden baka her eyhelk olacaktr. Hkm onundur. O nadndrleceksiniz

Yaants: Nefis mertebelerini bitirip, Tevhid-iEfl-e varan kiinin sfat, evvel kendi varlndatevhid-i oluturmasdr.

Nefs-i Sfiyede beeri varlndan tamamen

41

soyunmu olarak, hilik, yokluk, renksizlik halindeiken, burada hakikati ynnden tekrar kendi zel veHakkani kimliine ulamasdr. Eski birimsel varlnnbaka bir idrk ve varlkla deimesidir.

Bu seyr tamam olunca kii almasn d lemeevirir ve orada Tevhid idrakini oluturmaya balar. Bumakamn anahtar ve ykselticisi FETTAH ismidir.


44/184

43

aretini ehli bilir. Mridinin himmeti iraddr.

Hakikat mertebesinin balangcdr.

Bu hususta ksa bilgi sunmaa alalm.

Bu mertebede kii, daha evvelce grm olduu,ENFSyani kendi nefsindeyaad hakikatleri bu defa AFAKyani d lemdeyaamaa balar.

KRN-I KERM de, bu hakikati ilk defa idrakedip yaayan kimsenin brhim (a.s.) olduubildirilmitir. Yaknda onlara ufuklarlarda ve kendi

nefislerinde olan yet-lerimizi gstereceiz tki, onlariin O nun Hakkolduu ortaya ksn. (41/53)Kelmlhisi bunu ok gzel anlatmaktadr.

Bu mertebeye ulaan kimse ALLAHnyetlerinin, yani iaretlerinin Hakk olduunu mahedeeder. Bylece oluan btn fiillerin hakkn fiilleriolduunu YAKIYNbir bilgi ile idrak ederek yaamayabalar.

Olduka zor olan bu yaam halinde kiinin okdikkatli olmas gerekir. Karsna

42kan her fiilin, her eyin, mspet veya menfi neolursa olsun hepsinin Hakk ve Hakktan olduunubilmesidir. Ancak..... Bu idrak edi buraya ulaanlarahas bir hkmdr. Buna ok dikkat edilmelidir.

O nun vechinden baka herey, helk olacaktr,hkm onundur, O na dndrleceksiniz. (28/88)


45/184

44

Kelm lhisi de, bu mertebede ok ak ifadesini

bulmaktadr.

Her ne kadar bu yet-i Kermenin gelecektekyamet hadisesi ile ilgisi var ise de, yaadmz gndede geerliliini koruyup bu mertebeye ulaan kiiyaantsnda ve idrakinde fiillerin ve eyann herynyle Hakkn deiik mertebelerden, ayr, ayrzuhurlar olduunu bilmesi anlamndadr.

Bylece bu gnden, kendiliinden leminkyameti kopmu, yani zten, zan ettiimiz, fakataslnda sadece isimlerden meydana gelmi olan eyann

hakikati ortaya

km

olur. Eyan

n hakikatini arayanlarneticede bu mertebenin idrakine ularlar.

Bu hkm de Hakkn hkmdr ve gerektegrld gibi her ey O na dndrlmektedir, buradadndrlme kelimesi ok iyi anlalmaldr.

Bu mertebe, kiinin kendi lhi varl, ile eflleminin birletii, btnletii ilk tevhid mertebesidir.

te bu yzden buras dostluk, yani hulletmertebesidir. brhim (a.s.) mn halil olmas buyzdendir.

43Kendinin ve btn varlktaki fiillerin Hakkn

fiilleri olduunu, dolays ile kendi vastasyla Hakknicraatta bulunduunu idrak etmesidir. Bu mertebeninkemli (fen-i ef l) dir. Bu mertebe de kesin olarakbilinmelidir ki; fakta ve enfste hi bir eyin faa-liyyeti yoktur, btn faaliyyet Hakka mahsustur.

Kelimesi: (LFALE LLLLAH) dr.


46/184

45

Mevzuumuz la ilgili bir ka yet-i Kerime ileyolumuza devam edelim.

Krn- Keriym; Nis Sresi; (4/125) yetindeyle ifade edilmitir.

u a b ya QRU2a a ma b61y 2a jma z

5Ve men ahsen dinen mimmen esleme

vecheh lillhi ve hve muhsinn vettebeamillete brhime hanifen vettehazellahubrhime haliyl.

Melen: 125. Ve din itibariyle daha gzelkimdir, o kimseden ki, muhsin olduu haldeyzn vechini Allah Tel'ya teslim etmi, vehnif olarak brahim'in milletine tbi olmutur.

Allah Tel da brahim'i bir dost edinmitir.

44yet-i Kerime de belirtildii gibi bu mertebenin

gerek hli, brhm milletine tabi olup, vechinimutlak mn da Ulhiyyet mertebesine teslim etmiolmaktr.

Bu teslimiyyet neticesinde kendisine haliyl(Esmul hsn) dostluk elbisesi giydirilen slik bumertebe de yol almaa balar, ve varln Esm-i


47/184

46

lhiyyeler kaplam olur. Bylece kendinde zuhura

gelen yaant, fiiller o isimlerin mnlar vezuhurlar olmu olur.

Krn- Keriym; Nahl Sresi; (16/120)yetinde yle ifade edilmitir.

b61y bnb a b 2a a QRP='a

Melen: nne brhime kne mmetenkniten lillhi hanifen ve lem yek minel

mrikin.

120. Muhakkak ki brhim, -balca- birmmet idi. Allah'a itaat ediyordu, batldan uzakidi ve mriklerden olmu deildi.

brhm (a.s.) kendi zamanna kadar gelmiolan insanln en st idrak seviyesine ulam gnlehli bir Peygamber idi. lk defa kendinde btn Esm-iilhiyye toplu olarak zuhurda idi. Her bir isim kendizellii ve grevi itibariyle bir mmmettir, ve reticidir,

45Efli lhiyye bu isimlerin mnlaryla sretlenip zuhurakmaktadrlar.

Hl byle olunca bir kimse varlnda ne kadar okesm-i ilhiyyeyi faaliyyete geirebiliyorsa o kadarmmet-i vardr, demektir.


48/184

47

Yaad devre kadar en geni ekilde simlerin

mnlarn fiiller olarak zuhura karabilen brhm(a.s.) bu yzden Esm-i lhiyye mmet-i idi.

Btn bunlar varlnda cem ettiinden kendisitek bir mmet-ti vasfn alm veTevhid-i Ef-l mertebesinin babas olmutur.

dem (a.s.) ma simler retildi:brhim (a.s.) ma ise simler giydirildi:

Bu yzden ALLAH-n dostu oldu.

6anm b a a a ab QSU'a b b 6b1y 2a 32 3

Ve kl kn hden ev nasra tehted, klbel millete brhime hanifen ve m kne minelmrikin.

135. Ve dediler ki: Yahudi veya Hrstiyan olunuzki hidayete ermi olasnz. De ki: Biz hnif olarakbrahim'in milletine tbi bulunmaktayz. Omriklerden deildir.

46Kendisinde btn Esm-i lhiyyenin zuhuruolduundan genel mn da eyann hakikatine vakft,her varlkta Hakk- mahede ettiinden, Hakk-tangayr bir ey gremedi. Btn varl birlediinden,gayr-a yer kalmad ki; irk ihtimali olsun.


49/184

48

Bu anlay ve idrke gelen kiilerde ancak irk-i

zhiri ortadan kalkm olabilir.Bu mertebe fiiller irkinin ortadan kalkp Tevhid-iEflin balayp, yaand yerdir.

6n 4b 6bba b bu a 4b

Kle inni cilke linnsi imamen, kle vemin zrriyyeti.

Melen: Cenb- Hak- dedi ki: Ben seniinsanlara mam klacam. O da dedi ki:

Zrriyetimden de;

Bu yet-i Kerime de brhm (a.s.) mnTevhid-i Efl mertebesinin mam- olduunu akolarak grmekteyiz. Kendisinin; Zrriyyetimden de;duas bu gnlere Hatta; kyamete kadar geleceksliklerin de zerinedir. Kim ki bu mertebeye ulat.Seyrinde fiili irkten kurtulmu, mnen brhm (a.s.)mn zrriyyetinden olmu olur.

ALLAH (c.c.) lh cmlemizin idrakini asn.min.

47Bu mevzuda daha geni bilgi alt Peygamber isimlikitabmzn brhim (a.s.) blmn de gelecektir.

Bu mertebede yaplacak zikir deiikliini ksacabelirtmee alalm.


50/184

49

Bu mertebenin zellii, faki mn da Tevhid

idrakine doru yol almaa balamaktr.

Derse balarken ekilen (700) adet Kelime-iTevhid (100) adet eksiltilerek (600) e drlecek,geen derslerin idrki ve hli ni belirten yetlerbraklacak, verilen saylar da Esmlara devamedilecek, yine verilen sayda FETTAH zikrine devamedilecek. Sonra.

(100) adet bu mertebenin kelimesi olan (l fileillllah) ilve edilecek

Daha sonra bu mertebenin idrki ve hli niifade eden yetleri en az (33) er defa ektikten

sonra yine ihls bir fatiha okuyup PeygamberEfendimiz (s.a.v.) min ehli beyt hazartnn rhlarnahediye eyleyip, o gnk dersimizi bitirmi oluruz.

*****imdi biz yine yolumuza gen brhm-i

braktmz yerden devam edelim.

a 4b b7j a 3a u b WVa kya 4b 3a b 72

(Felemm cenne aleyhilleyl rea kevkeben kle

heze rabb- felemm efele kle l hibbl filn.)

486/76. Ne zaman ki, zerine yine gece bast, biryldz grd, "bu benim Rabbim" dedi batnca da"ben yle batanlar sevmem" deyiverdi.

Az dikkatle bakld zaman bu yet-i kerme deiki anlatm yn olduunu grmekteyiz. Birincisi bu


51/184

50

yet-i Kerme yukardaki gibi (Zt deil esm-dir,)

yni esm mertebesinden izah edilmektedir. Dierblm ise brhmin lisnndandr.

Gen brhm, maaradan ktnda gnnakam sts olup gece her taraf rttnde gkyznde (kevkeb) yldz maa balar. Yukarda kiyet-i kermede de belirtildii gibi gen brhm de,hakkn ltfuyla gr kabiliyyet-i gelimi idi. te ondailk zuhura gelen de bu fak gr olduundan bange evirip gr ve mahede yoluyla kyas yapmayabalamasdr. Gece karanlnda gk yznde ilk defagrd (kevkeb) yldzn mas ona gre muhteem

bir sahne idi ite bu yzden, (bu benim rabb

m dedi)Belirli bir sre sonra da yldz kaybolunca (ben

byle batanlar sevmem dedi.) Ve yldzn rabbolmadn anlad. yet-i Kermenin fak yn budur.Aslnda ilve edilecek daha ok hususiyyetleri vardrfakat bu kadarn yeterli grmekteyiz.

Bu blme birde enfis ynden yni kendivarlmzdan baktmzda, anlaymz u olacaktr. Bumertebeye doru yol almaya balayan slik dahaevvelki yedi mertebede nefsini yni kendini tanmayaalmt, bu mertebede ise ilk ii gk yz ve lemleri,

49ayrca kendi gnl gk yzn ve kendi i lemlerinitanmaa balamas olacaktr. Zaman, zaman kendindebeeri manda nefis yldz kaynakl olan geip gidenmesnetsiz rabb anlaylarn ortadan kaldrmasylaoluan anlaytr. Bu mertebenin ncs de brhm(a.s.) dr.


52/184

51

b 72 a 4b bb2 aa b WWa 2 4b 3a

ba(Felemm reelkamera bazigan kle heze rabb-felemm efele kle lein lem yehdin le eknenneminel kavmiddallne)

6/77. Ne zaman ki, ay-" doar bir halde grd."Rabbim bu'dur" dedi. Sonra ay batnca da "andolsun ki, eer bana Rab'bim hidyet etmemi

olsayd, elbette ben sapkla denlertopluluundan olacaktm" dedi.

gecenin ilerleyen saatlerinde Ay- kamer inktn grd, yldzdan daha byk olduu kyas ile,(rabb-m budur) dedi. Nihayet ay seyrini tamamlaypgrnmez hale geldiinden sabaha kar gece karanlortala gene kt, ayda batnca bu da benim rabb-mdeil dedi ve ilve etti, andolsun ki, eer bana Rabb-m hidayet etmemi olmasayd, elbette ben sapkladenler topluluundan olacaktmdedi.

Yukar

da da bahsettiimiz, fak manda olan bu50

kyasn enfs olan ise, o mertebe de yaayan kiininkendi nefs kyas ile daha geni ve daha ileri bir grile rabb- n bulmaya alt anda bunun da hayali venefs olduunu anlaynca hi bir deeri olmadnanlamas o dncenin de uful batmas demektir.


53/184

52

te kendisine gerek olan Rabb- nn yardm ve

ilham ile kendi ilhi benliinin o blmde faaliyyetegemesi ile gerek kyas ve deerlendirmeyi yapmolmasdr.

7ja a 2 a 4b b2 'aa b WX'm b 2 a b 4b oa b(Felemm reeemse bazigaten kle heze rabb-heze ekberu felemm efelet kle y kavm innberun mimm trikne)

6/78. Ne zaman ki" gnei domaya balar

grd. Dedi ki: "Bu'dur Rab'bim bu daha byk"nihyet o da batnca dedi ki: Ey kavmim!. Benmuhakkak sizin Allah Tel'ya ortak kotuunuzeylerden uzam.

Yldz ve ay gecenin zelliklerindendir, geceyle birliktegelirler ve geceyle giderler. Yni, yldz ve ay gecegetirir. Gne ise gndzn zelliklerindendir.

Gnein aydnl ise gndz getirir, gndz gneigetirmez. Ve aslnda gndzn iinde yldzda aydavardr fakat gnein getirdii aydnlk onlarnda n

51iine alp sard iin grnmezler, grnmedikleri iinde aslnda var iken yok hkmnde olurlar.

te gen brhm yldz ve ayn hususiyyetlerinidnyor iken daha aydnlk bir fikrin dncesi dekendinde olumaa balamt. O srada ufukta maddegnei yava, yava maa baladnda getirdii


54/184

53

aydnlk ile her gn olduu gibi, o gn de aydnlk, yni

gn olumaa balad. Her kes iin sradan bir hususolan bu muhteem hadiseye brhm ilk defa ahitolduundan onun nazarnda gne gerek bir ilh olarakyorumland. Bu benim rabb-m dedi. Nihayet onun dasresi dolup arka tarafa geip dnya ile perdelenince vetekrar gece etraf sarmaya balaynca buda benim rabb-m deil dedi. nk yeniden yldz ve ay ortayakmt ve ayn eyin tekrar oluyordu o halde tekraredip duranlardan, uful olup gidenlerden, rabb olmaz,kanaatine ulat.

Gk yznde olan bu yksek hadiselerin ve

varl

klar

n dahi hkm yok iken bunlar

n yan

nda tave odun paralarndan yaplan putlarn ise hi birhkm olamayacan dnen (brhm)sizin Allahairk-ortak kotuunuz eylerden uzam dedi. te bukanaat ile fikr- ve mn- ynden iinde bulunduutopluluktan mn- kat- ile ayr dt.

Tasavvufta, yldz=nefs- benlii: ay-kamer=izf benlii gne ise lh- benlii ifade etmektedir.Bunlarn eitimini almayan bir kimsede ise, yldz-nefs-i emmre yi, ay-kamar-hayel ve vehmi gne isenefs-i emmrenin tekebbrn-gurur ve kibrini ifade

52etmektedir. Hayatn bunlardan ald kararlara greyneten birimin ald kararlar hep nefsi istikametindeolur.

(Terzi Baba (1)) kitabmzn ikinci blm(Necm Sresi) nin banda olan (Necm-yldz) dan


55/184

54

bahsederken bu mevzua dikkat ekmitik, bu hususta

daha geni bilgi isteyenler oraya bakabilirler.

Bir eyi deerlendirmek iin kyas yaparken,kyasn. kyaslanandan daha salkl olmas lzmdr ki,verilen kararlar yerinde ve isabetli olsun. Yni laracnn, dzgn lmesi lzmdr ki, llen dorullm olsun. Aksi halde netice hep eri kacaktr.te yanlma buradadr. Yanl lmler devamllk zereolunca bunlar doru olarak kabul grmee balarlar itebundan sonra verilen karar ve uygulamalar doruzannyla hep hakikate gre yanl olumu olurlar.Yaplacak ey l ve kyas asllar ile deitirip gerek

l ve deer yarg

lar

na ulamakt

r.(Ay-Kamer) o mertebede vehim ve hayali

oluturur, zellii var yok yoku var gstermesidir.Aslnda hi olmayan bir eyi vehm-zan eder ve bunuhayallendirerek kendi, kendinde retir ve sonra rettiieyi gerek sanarak ona ynelir ve ona, o hayalenrettii ey sevimli gelir, nk kendi retimidir. Nefs-iemmresi ondan bakasna meyl etmez. te hayalputlarn meydana gelii bir bakma bu anlay yolundanolumulardr. Ve bunlarnda terki gerekir.

53gne ise nefs-i emmrenin tekebbrn-

gurur ve kibrini ifade eder. Ve verdii kendi kararlarnnen isabetli ve en doru kararlar olduu zannyla bakabir fikri kabul etmez. Bylece tam bir enaniyyet-benlikgurur ve kibir iinde yaayarak, bu, kendi hkmnnaltna girerek, kendi kendini, kendi anlayna, mahkmeder, ve sorumlusu da kendisi olmu olur.


56/184

55

Gece karanl, gen brhmin daha henz ilmvarln oluturamad srede gnlndeki sfiyetidir.Orada parlamaya balayan kk bir dnceyi Allah-bilmede ileri bir hal zannetmitir. Bu tefekkr devamederken, daha ileri bir dnceye ulanca eski kyasettii dnce gitmi yerine biraz daha genii gelmi budaha gzel demitir.

Nihayet kendisini tamamen kaplayan aydnlkgnee ve gne ulanca daha byk bir dnceye vetefekkre ulamtr, bu daha isabetli diyerek benim

rabb-

m bu ayd

nl

kt

r, demitir. te vakti gelip oaydnlkta tekrar gidince, o dncesinin de geiciolduunu anlayarak gzel bir l ve kyasla, (ufuleden-batanlar sevmem,) (...Allah- Telya hayelleriniz de retip ortak kotuunuz eylerden uzam)diyerek, bir sonraki yet-i Kermenin delletiyletefekkr yolculuuna devam etmitir.

te, gerek man da hakk yolcusu bir slikindaha evvelce gemi olduu nefis mertebelerindensonra, mertebe-i brhmiyyetin balarnda fakman da bu gerek mahedeye doru eski hallerini

54terk ederek yol almas gerekecektir.

a paa u ou a WY7'a ba b b1y


57/184

56

(nn vecceht vechiye lillez fatarassamavati vel

arda hanfen ve m ene minel mrikne)

6/79. Ben muhakkak bir hnif olarak yzmgkleri ve yeri yaradana evirdim ve benmriklerden deilim.

Yukarda bahsedilen yet-i Kermelerindelletiyle, brhmin yava, yava o mertebeninmahedeli hakikat-i olan, kat-i mna doru yol aldak ve net olarak grlmektedir. (Hanif) lgatlar da,

lekesiz muvahhid yani tevhid ehli diye ifade edilir.

Ayrca (Hanif) slmiyetten nce Allahnbirliine inanan ve brhm (a.s.) n dinine bal olankimselere denir. Diye de ifade edilmektedir.

brhm (a.s.) n kendi zamanna kadar ulaan,mn, anlayndan kendisinin, ok daha ilerilere gittiianlalmaktadr. Vechini mutlak Hakka evirdiinisylemesi iindeki samimiyyetin ne derece yksekolduunu gstermektedir, ayrca rbta (ba kurma)nn hakikatinin de ne olduunu ve nereye olmas lzmgeldiini de ok ak olarak gstermektedir. Tevhd-iefl (fiillerin birlii) hakikatini ilk defa idrak eden ve oekilde hayatna yol veren kimsedir.

55Daha genliinde bulunduu topluluun Rabb

anlaya ile kendi Rabb anlay nn arasnda ne kadarbyk fark olduu anlalmaktadr. Arasnda bulunduutopluluk vecihlerini fark lemine, (kesret) putlaraevirmi ler iken onlardan ve artlanmalarndan hi


58/184

57

etkilenmeden kendisi vechini Rabb na (tevhid) e

birlie evirmitir.

nsn olunun mutlaka ynn vechini evir-dii bir istikameti vardr. Bu lemde vechin hedefiikidir, biri Hakk dieri ise msiva denen halktr. Ancakhalkta Hakk mahede eden kii iin halk msivahkmnden kar, aslnda halkyyeti msiva hkmnegetiren kiinin kendi anlaydr. Gerek manda Hanifolan kii iin (Halkyyet) kalmaz her mahalde Hakknzuhuru mahede edilir, her mahalde var olan Hakknzuhurudur anlayna da (Tevhd-i efl) fiillerin birliidenir.

BU leme, madde lemi anlayyla, bakmakkesret-okluk, Hakkn zuhuru dur, anlayylabakmak ise tevhid-birlik tir. te o devrelerde brhmin kavmi bulunduklar ortamdaki varlklara kesretgzyle baktklar iin, onlar hep ayr, ayr varlklarolarak grdler ve hayallerinde oluturduklar vehim veonun musavvire tasfir- dzenlemeleri ile baz sretleriycelterek ilh edindiler.

brhmin bak ise onlarn tam tersine, buleme Hakkn isimlerinin zuhurudur anlayylabaktndan varlklarn her birerlerinin znde Hakknbir esmsnn olduu hakikatini anlaynca ben vechimi

56bu lemleri halk edene evirdim diyerek bu hakikatizamanna gre ok gzel bir anlayla idrak ederek,hem kendi devresinde hem de kendinden sonra bumertebeden geecek gerek (hanif) lere yol gstericiolarak (Krn- Kerm, bizlere de bunu bildirilmitir.


59/184

58

Kim bu idrake ularsa ite o zaman o kii btnen

(brhm-Hanif) dninden olmu olur.

Gkte ve yerde grdm Allahn (c.c.) nn,zuhuru olan, grntlerine ilhlar olarak rabtaetmem, nk onlar mahlk turlar. Mahlkta Hlkolmaz, Hlk olmayana da ibadet edilmez, eeredilirse, hlika ortak koulmu olur, bu ise tamanlamyla irk, mriklik olmu olur. te bu yzden,

ben mriklerden deilim, dedi.

a ubzma 4b 6 uby XP

2 b' a a 2 'm b ba 6 nm 5a b6 ( 3 2 b6,(

(Ve hacceh kavmh kle ethaccnn fillhi vekad hedn ve l ehf m trikne bih ill enyeae Rabb eyen vesia Rabb klle eyin ilmefel tetezekkerne.)

6/80. Ve ona kar kavmi delil getirmeye kalkt.Dedi ki: Siz Allah Hakknda bana kar delilgetirmeye mi kalkyorsunuz?. O halbuki, o bana

57hidyet nasip buyurmutur. Ve ben ona ortakkotuunuz eylerden korkmam. Meer ki,Rab'bim birey dilemi olsun. Rab'bimin ilmihereyi kuatmtr. Artk siz hi dnmezmisiniz?.


60/184

59

Kavmi, akl- czlerinin hayal ve vehmi ile

putlarna ibadetlerinin doru olduu hakknda onunlaekimeye baladlar. O da Rabb mn ilmi her eyikaplamtr, artk siz hi dnmezmisiniz? Diyerekonlar dnceye sevk etmeye almtr.

6 2a bbma bnvy m XS y 2 a 6b' pbu

(Ve tilke hccetn teynh brhme alkavmih nerfe derectin men neu inne Rabbhakmn almn)

6/83. Ve ite o, bizim delilimizdir ki" onukavmine kar brhim'e vermitik. Dilediimiziderecelerle ykseltiriz. phe yok ki, Rab'binhikmet sahibidir, hakkyla bilendir.

Cenb- hakkn bu mertebedeki hccet-delilitevhid-i efl mertebesinin hakikatini brhmeyaatarak amas ve idrk ettirmesidir. Bu hakikat dahaevvelce kimseye verilmemiti. te bu anlayla yeryzve gkyznde olan her eyin kendilerine ait birvarlklar olmad oralardan zuhurda olan kendisinin

isimlerinin ve s

fatlar

n

n kendi manlar

yla varolduunu bildirmesidir.58

Dikkat edilirse bu yet-i Kerme ztdir, (Bizimdelilimiz) dir, demesinden kolayca anlalmaktadr.te bu hakikat anlayn, kavmine kar brhmevermitik.

Dilediimizi derecelerle ykseltiriz.


61/184

60

Grld gibi yet-i Kermenin bu blm deZtdir, bir ok ynden yorum ve izahlar vardr. Mel-inde grlen yorum eriat mertebesi itibari ile olanyorumdur ve o mertebenin doru olan gereidir. Ancakdikkatlice baklnca arkasndan baz sorularn kacadnlebilir.

Dilediimizi derecelerle ykseltirizBtn- ynitibari ile bu yet-i kermeyi yle yorumlayabiliriz.

Btn lemde Allahn zuhuru olduuna gre,Allahn zuhurlarn da bir birinden ayramyacamza

gre, dilediimizi demek btn zuhur mahallerinidemek olur. Derecelerle ykseltiriz demek ise eflleminde her varlk, doar, yaar, kemle erer venihayet mddetini doldurarak tekrar btn lemine iadeolunur. te bu seyr dolays ile varlklar derecelerleykseltilmiolurlar.

Dier bir anlayla da, dilediimiz bir zuhurmahallimizi derecelerle dierlerinden daha fazlaykseltiriz Bu bizim irademiz dahilindedir. Ancakvarlkta bizim varlmzdan baka bir ey olmadnagre, bir hakszlkta sz konusu deildir. yetin bublmnde bahsedilen derece o gne kadarbildirilmeyen (Hullet-halil-dostluk) mertebesidir.

59phe yok ki, Rab'bin hikmet sahibidir,

Allahn (c.c.) isimlerinden biri de (Hakm) ismidir.Hakmin her zuhura getirdii de hikmetlerle doludur vebu ismin hususiyyet-i, ilimde, ilmi derinliklerininolmasdr. Zhiren bakldnda ok tabii gibi grlen


62/184

61

mevzularn (Hikmetli) olmas itibariyle ne kadar

derinlikli olduunun bilinmesidir. Sadece zhir mansitibari ile meselelere bakldnda fark edilemeyenancak, derinliinde ok geni manlarnn olduu ancak(hikmet) ile anlalabilen mevzular kurgulamak buismin zellii ynnden gelmektedir ki, (ite bu kitaphikmetlerle doludur) Hikmet-i, ksaca bireyler ynnden(vastasz kalbe gelen ilham-varidat) olarak tarifedilmitir.

Hakm isminin sahibi olan Allah (c.c.) kuluna bireyi amay murat ettii zaman bu ismin hakimiyyet-ialtnda ve kontrolunda o kuluna hikmetiyle birlikte

gnlne aar. Ancak bu a

l

m

n olumas

iin o kulunabas ve o sahalarda dolamas lzmdr. Ancak bununok iyi anlalmas lzmdr. Aksi halde kalbe ve gnlegelen her hangi bir ey bu yoldan deil de hayal vevehim ynnden geldi ise ok tehlikelidir ve insan sapkfikirlere gtrme ihtimali ok yksektir. Bundankurtulmann tek yolu gerek bir rfan eitimini almaklzmdr. Ne yazk ki, insan olu bu tr evhm-dnceleri gerek zannederek abucak kanabilmektedir. Cenb- Hakk muhafaza eylesin.

hakkyla bilendir.

Dnya yaantsna gre, gemi, hal ve gelecek60

diye bilinen itibari zaman blmleri vardr, btn buzaman sreleri iinde ne olacaksa hepsini hakkylabilendir.


63/184

62

Dier taraftan lmi lhsinde, Ahadiyyetinden

balayarak Sfat, Esm ve Efl leminde olan veoluacak olan her eyi de hakkyla bilendir.Diyebiliriz.

b b a 62a lbna a TQbj(Vezkr filkitb brhme inneh kne sddkannebiyyen)

19/41. Kitaptabrhim'i de zikret. phe yok ki, opek sadk bir Peygamber idi.

Yukarda da bahsedildii gibi, Krn- Kerminanlatm yollarndan biri de (Vezkr-zikret-hatrla)ekliyledir.

lmi lh, mm-l kitapta olan ayan- sabitelerde kiilerin (kaza) genel hkmleri kazay mbrem-mutlak ve kazay muallk olarak dzenlenmitir.Bunlarn zaman sreleri ierisinde yava yava ortayakarak faaliyyete gemelerine de bilindii gibi,kaderdenmektedir, miktar, miktar zuhura kmasdr. te eyhabb-im senin gnl kitabnda hullet brhmiyyethakikatleri de mevcuttur, onlar btnndan zhirine

kararak varl

n

hat

rla-zikret, ve bizde sana bunlar

ayrca Cibrl-i emn vastasyla da bildiriyoruz. Sendebu bilgileri mmet-i ne bildir. Denmektedir.

61

b jm o2a b 2 4b a TRb( j


64/184

63

(z kle li ebhi y ebeti lime tagbd m l

yesmeu vel ybsiru ve l yun anke eyen)

19/42. Bir vakit ki, babasna demiti: Eybabacm!. Ne iin iitmez, grmez ve seni hibirihtiyatan kurtaramaz bireye taparsn?.

mb b a bu a o2a b TSb ba a jmb(Y ebeti inn kad cen minel ilmi m lem yetikefettebign sraten seviyyen)

19/43. Ey atacm!. Muhakkak ki, ilimden sanagelmeyen bana gelmitir. Artk bana tbi ol, senibir doru yola eritireyim.

Burada brhm ilk defa kendisine btnen gelenTevhid-i efl ilmini aklyor idi, ancak vey babasbunu anlayacak durumda olmadndan ona tabiolmuyordu ayrca o gnn anlay itibari ile babannoluna uymas pek kabul edilebilir bir durum da deilidi. O yzden vey babas ona tbi olamad.

b,'a a 6b,'a jm o2a b TTb y b

(Y ebeti l tagbdeytne inneeytne kne62

lirrhmni asyyen)


65/184

64

19/44. Ey babacm!. eytana ibadet etme,

phe yok ki: eytan, Rahmana isyan ederolmutur.

Acab onlar putlara ibadet ederlerken nedeneytana ibdet etmediye babasna sylemitir. nkeytan hayal ve vehim yoluyla putlar onlara ilh gibigstermitir, ve bu anlayn arkasndaki de kendiolduundan bylece putlara yaplan ,ibadet kendisineyaplm olmaktadr. Bu hakikati idrak etmi olanbrhm o yzden bu ekilde ifade de bulunmutur.

blisliin hakikati Mudil isminin hayal ve

vehminden kaynakland

na gre, bunun neticesi denefs- benlik olduundan bu yaant da, zerinde bakabir kuvvet kabul etmediinden Rahmn- hkmlereboyun ememektedir, bu yzden Rahmna isyanzeredir.

ya la a ba a o2a b TUb b,' n(y ebet inn ehfu en yemesseke azbnminerrahmni fetekne lieytni veliyyen)

19/45. Ey babacm!. Ben muhakkak korkarm ki,

sana Rahman tarafndan bir azap isabet eder deartkeytana bir yar olmu olursun.

Hayal ve vehminin peinde kotuundan Ramna

63kar gelmi olmaktasn bu yzden de Rahmnn azabsana isabet eder, bylece onunla birlikte ona


66/184

65

muhabbetli olursun, bu yzden onun yolcusu olmu

olursun. Neticesi azaptr.

72a b na oa kaa 4b TVb va u nm (Kle erbn ente an lihet y brhm leinlem tenteh le ercmenneke vehcurn meliyyen)

19/46. -zer- dedi ki: Ey brhm!. Yoksa senbenim tanrlarmdan yz m eviricisin?. Andolsun ki, eer buna son vermez isen elbette senitalarm ve benden uzun bir mddet uzakla.

b a 62 1nb 7 5 4b TWb1y 2(Kle selmn aleyke seestafiru leke Rabb-inneh kne b hafiyyen)

19/47. -Hazretibrhm de- dedi ki: Sana selmolsun. Senin iin Rabbime elbetteki, istifardabulunacam, phe yok ki, o benim iin okikram etmektedir.

brhm (a.s.) vey babasna, onun btnyaptklarna ramen (Selm) esmsnn selmetiyletemenn de bulunmutur ve zerinde zhiren de olsahizmeti bulunduundan, kendisi hakknda Rabbn danistifarda bulunacan bildirmektedir.

64

aa a m b na TX


67/184

66

b( 2 b2 a a 92(Ve agtezilkm vem ted ne min dnillhi veed rabb as ell ekne bi di rabb akyyen)

19/48. Ve sizi ve Allah'tan baka tapndklarnzbrakp ekiliyorum ve Rabbime dua ediyorum.Umulur ki, Rabbime dua ile bedbaht olmam.

Bu anlay ile putperestlerin arasndan kmayakarar vermi olmaktadr. Hakkn rzas istikametindeyaad btn hayatn ve her eyini terk ederek birmehule doru yola kmaya karar vermektedir.

=a j b na b TYbj bu 5 6l za bj(Felemmgtezelehm vem yegbdddne min dnillhi ve hebn leh ishka ve yagkbe ve kllencealn nebiyyen)

19/49. Vaktaki onlardan ve Allah'tan bakaibadet ettiklerieylerden ekilip gitti, ona shak've Yakub'u ihsan ettik ve hepsini birer Peygamberkldk.

b bu bny bj UP;b

65


68/184

67

(Ve vehebn lehm min rahmetin ve cealn

lehm lisne sdk aliyyen)

19/50. Ve onlara rahmetimizden ihsan ettik veonlar iin dillerde yksek, doru bir vg nasipkldk.

Grld gibi bu yet-i Kerme de Zt- dir.Cenb- Hakk yukarda bahsedilen kiilere zelrahmetinden hibe etmitir. Ve insnlarn arasnda onlardoru bir vg ile vlmelerini salamtr.

2 b 3j ( 2a bma UQ

"7b(Ve lekad teyn brhme rdehu min kabl veknn bih limne)

21/51. Ve andolsun ki, brhim'e de bundan evvelrdn vermitik ve biz onu bilenler idik.

Yine Zt- yetlerden biridir, Cenb- Hakkkasem yemin ederek, rd n Kendisine dahaevvelden verildiini ak olarak bildirmektedir.

(Rd) Lgatta, Hakk yolunda salbet, metnet,ve kemli isbetle dosdoru gitmek* Hayra isbetetmek* Bulua ermek* stikamette olmak* Dnine vemalna zarar verecek eyi bilmek* Doru dnmek*Kiinin akl ve idrki kv ve tedbiri metn olmak, diyeifade edilmektedir.

66


69/184

68

Yukarda bahsedilen rd tarifleri beeri

anlamda olan tariflerdir. Allahn (c.c.) verdii rdise, lh- kemltn keml-i ve hikmet-i ynndengelmektedir. Burada ki, rd ise o gne kadar olanAllah (c.c.) anlaynn en yksei olan (Hanif) anlayve idrkidir.

(Hanif) Lgatta= (slmiyyetten nce Allahnbirliine inanan ve Hz. brhm dinine bal olan kimse.)Diye tarif edilmektedir.

Dier ekli ile ise, (Hanif) hayl ve telerde olanbir Allah anlayndan, lemde zuhurda olan gerek

Tevhd-i Efal mertbesi, Allah anlay

na gemektir.Tefhd-i Efal (brhmiyyet) mertebesi, ayn zamandaTevhd-i Ztsz, (Tebih)tir de, diyebiliriz.

(Mrid) Lgatta; Rden. rad eden* Doru yolugsteren* Gafletten uyandran* Peygamber varisi olan*Klavuz* Tarikat Pri, eyhi.Diye de gemektedir.

Dier ekli ile ise, (Mrid) evvel; Allah(c.c.) sonra Krn sonra da Muhammed (s.a.v.)dir. O halde tm mertebeleri kapsayan ird buyoldan gelen irttr. Kimlere bu hakikatlerden hisse

verilmi ise gerek kemlt Mrit leri bunlardr.

brhmiyyet mertebesinde verilen (Rd) isedaha henz, (Krn ve Hz. Muhammed (s.a.v.)gelmedii iin. Burann (Rd) 10 suhuf HanifHullet ve o mertebenin mmet hakikatleri dirdiyebiliriz.

67


70/184

69

Bu hakikatler daha evvelce gelenlere verilmemiidi. lk defa bunlar brhmiyyet mertebesinin zuhurmahalli olan Hz. brhme verildi bunlarn toplam onaAllah (c.c.) tarfndan verilen zel (Rd) tr. Bylece oda bu (Rd) kavmine aktarmas sretiyle btnenonlarn (Mrit) leri, yine ayn zamanda, zhiren vebtnen de Neb ve Rasl leri olmutur. Bilindii gibizten kendisi (Ull azm) olan Peygamberlerin ikincisidir. Bylece Peygamberlii de tasdik edilmi oluyordu.

te mmet-i Muhammedten olan bizlere Cenb-Hakk Peygamberimiz vastas ile bu hakikatleri amas

bu hakikatler vas

tas

yla da, bizleri brhmiyyetmertebesi itibariyle ird etmesidir. Bize den isebunlar kendi bnyemizde olabildiince yaamak vegerek bir (Mrid-i Kmil) in kontrolunda seyr-islumuz da, tatbik etmek olmaldr.

ve biz onu bilenler idik.

Ayan- sabitesi ve hakikat-i brhmiyyet, itibariile biz onu bilenlerden idik.

na 3qbna b 2 4b a UR1b b na(z kle liebhi ve kavmih m hezihttemsllletentm lehe kifne)

21/52. O vakit ki, babasna ve kavmine dedi ki:

68


71/184


72/184

71

2b b bb2a bu ab US(Kl vecedn ben leha bidne)21/53. Dediler ki: Biz babalarmz! bunlara ibadetediciler bulduk.

Bylece kendilerinin mahede ehli olmadklarnve takliti olduklarn, kendileri kendi lsanlar ilebelirtmi olmaktadrlar.

j 45 b2a na n 4b UT(Kle lekad kntm entm ve bkm f dallin

mbn)

21/54. Yemin olsun dedi: Siz de, babalarnz dapek ak bir sapklk iinde bulunmu oldunuz.

j5a oa a zb2 bnua ab UU(Kl eciten bilhakk em ente minellibne)

21/55. Dediler ki: Sen bize hak ile mi geldin,yoksa sen ltife edenlerden misin?

a a paa l 2 32 4b UVb'a ba 9(Kle bel Rabbkm Rabbssemvti vel ardllezve tera hnne ve en al zlikm minehidne)

21/56. Dedi ki: Hayr... Rabbiniz gklerin ve yerin

70


73/184

72

Rabbidir ki, onlar yaratmtr ve ben ona ahitlik

edenlerdenim.

Grld gibi, Tevhid-i Efl mertebesiniyaayan brhm (a.s.) varlklara bir btn olarakbakmakta ve onlarda var olan Hakkn varln grpmahede ederek bu hakikate ak olarak (ahit)olduunu belirtmekte idi. Bylece Hakka giden yoldansnlk tarihinde ok byk bir aama elde edilmiolmakta idi. Daha evvelce bilinmeyen (Hanif) anlaybylece faaliyyete gemekte idi. te bu yzden gereknsnlk tarihinde gerek birey kiinin seyr slkundabu mertebe byk bir aamadr.

2 am a 2 ba bm UW(Ve tallahi leekdenne esnmekm bagde entvell mdbirne)

21/57. Vallahi yemin ederim ki; Siz dnpgittikten sonra elbette putlarnza bir oyunoynayacam.

Yni, putlarnz-sevdiklerinizi bir yere kapaypnefsi eylencelerinize gidince.

a aj a aa u v UXu(Fecealehm czzen ill kebran lehmleallehm ileyhi yercine)

71


74/184

73

21/58. Artk onlar para, para etti, ancak

onlarn bir byn deil, belki kendisinemracaat ederler diye.

Bu hadise, (Konyal Mehmed Vehbi) efendininbyk Krn tefsiri hlsatl beyan adl eserinde cild9 sahife 3443 te yle kaytldr.

bu vaka yle cereyan etmitir; Bayram gnHz. brhmin pederi, bizim bayram yerine gitsenbeenirsin beraber gidelim demise de Hz. brhm(a.s.) puthaneyi alt st etmek iin frsata uygun olupbayram gnnden daha ziyade bir frsat olmadndanbu frsat karmamak iin pederine hasta olduunubeyan ederek gitmedi. Ahli detleri vechile puthane vekasabay terkederek bayram yerine gittiler.

Fakat detleri herkes bayram yerine gitmedenevvel putlarn nlerine nefis yemekler korlar ve bayramyerinden doru puthaneye gelir, putlara secde eder vekeml-i tazimle o yemekleri yerlerdi. te onlar bayramyerine gidince Hz. brhm elinde balta ile puthaneyegirer byk puttan maadasn krar ve puthaneyidemirci dkknna dndrr, baltay da byk putunboynuna takarak brakp gider. Putlar kendi nefislerinimuhafazaya muktedir olamaynca ibadet edenlere bir

menfeat temin etmekten ciz olduklarn ahaliyebildirmekle ikaz etmek ister. Hepsinden ziyade tazimettikleri byk putu krmamaktan maksad; Ahalinindikkatini ekmekti. nk bunlar kim krd? dediklerizaman balta kimin boynunda ise o krmtr. Deyinceonlar. Byk put bunlar kramaz dedikleri zaman:

72


75/184

74

Bunlar krmaktan ciz olan bir eye ne iin ibdet

edersiniz? demekle anlalmas kolay olsun halisniyyet-ine binaen byk putu krmadan brakt. Bayramyerinden dndklerinde brhm (a.s.) n dndzere hadise cereyan etmitir.

* * *

Grld gibi burada, Nh (a.s.) zamanndaolan putlara verilen isimler gibi bu putlara okluundandolay isimler verilmemitir. Seyr slkta bu hadiseolduka mhim bir yer igl etmektedir. brhm (a.s.)n gelik yllarnda yaad bu hadise de ok ibretler

vard

r. O y

llar

nda Tevhd-i Efl anlay

n

pekitirmee alan brhm (a.s.) iin btn varlktane varsa bunlarn hepsini gnlnden karmasgerekiyordu, ite bu yzden grd ve hissettii herey ona zhirleri itibari ile perde olabilirdi.Kklnde azda olsa bunlara gnlnde bir deervermiti. Daha sonra bunlarn hi bir asllar olmadnanladnda gnlnde olan o varlklarn hepsini gnlhanesinden paralayarak karp att. Kendisinde oluanbu kudret gcnn ifadesi olan baltay en byk olan(hayl) putunun boynuna ast.

ba a bnb2 a 3 ab UY(Kl men feale hz bilihetin inneh leminezzlimne)

21/59. Dediler ki: lhlarmza bunu kim yapt isephe yok ki, o zalimlerdendir.

73


76/184

75

Hayal putunun ve dierlerinin evresinde

toplanm olan halk onlarn paralandn grnce bunuyapan (zlim) lerdendir, dediler. Bu szlerinde kelimeolarak isbet vard fakat anlam olarak kendianlaylarna gre bu ii yapan (zlim) putlarn krmaksretiyle onlara (zulm) etmi olmaktayd. O haldecezalandrlmas gerekiyordu.

Ancak cenb- Hakkn indinde ise, bu vasf(zalman cahul) idi. (Ahzab 33/72)

=u b b a 6ba by .................33/72. onu emneti insn yklendi. phe yok ki, o,ok zlim, ok bilgisiz oldu.

Bu yet-i Kerme de ztdir, ifadesi ok genitiryeri olmad iin sadece (zlim) kelimesine bakacazbaka kitap ve sohbetlerimizde bu yet-i Kermedenbahsetmitik. Zhiri mnda putperestlerin kullandekilde ve anlayta bir (zlim) lik olsayd Cenb-Hakk emneti ni ki! Bu emnet zt- tecell si dir,onu bu ekilde anlalan bir (zlim) e yklermi idi.?.

Hakkn ykledii (kne zalmen) ztenkendisine ezelden yklenmi bir husus idi. Bilindii gibi

(kne) kelimesi idi olarak kullanlr. Bu ise mazigemiteki bir hli belirtir. Demek ki, bu hadise deverilen (zlim-zalm) lk, byk karanlk, sevd-azam amaiyyet in karanlndan kan Nr ulhiyyeden gelen ilh hakikatlerin o mahalde zuhurakmasdr. Diyebiliriz. te (zlim-zulm) un iki ynvardr. Biri kaynan ezelden-amaiyyetten alan,dieri

74


77/184

76

ise kaynan nefs-i emmrenin cehennem-

karanlndan alan (zlimlik) tir.

te yet-i Kerme de, bahsedilen (Minezzl-mne-zlimlerdendir) ifadesi, brhim (a.s.)tarafndan amaiyyet hakikatinden gelen ilh zulmet-karanlk. Kavm tarafndan ise nefsin cehennem-karanlndan gelen (zulm-zlimlik) ifadesidir. Evetorada bir hakikat-i kefetmiler ancak kendi anlaylarile deerlendirdiklerin den byk su unsuru olarak

kabul etmilerdir. 3 (Men feale) krma iini,kim iledi diye sorduklarnda, eer ileyeninbrhm-in varlnda hakkn hd isminin o fiildeki fil-iolduunu bilselerdi, brhm-i sulamazlard. Bunuanlayamadlar, nk mrik idiler. Mriklik ise

Esm-i lhiyyeyi blmektir.

62a 4b n b ab VP

(Kl semign feten yezkruhm ykl lehbrhm)

21/60. Dediler ki: Kendisine brhm denilen birgenci iittik ki, onlar anp duruyormu.

ba a 2 amb ab VQ'(Kl fet bih al agyninnsi leallahmyehedn)

75


78/184

77

21/61. Haydin dediler, onu insanlarn gzleri

nne getiriniz, umulur ki, onlar ahitliktebulunurlar.

Kendi aralarnda ve zanlarna gre su unsuruolan putlarnn krlmas fiilini, ileyeni gren varsaahitlik eylesin diye aralarnda konumalar. Aslnda buaraylar kendilerini gerekten hakkn indinde brhm(a.s.) n ahidi yapm olmaktaydlar. Yni diyorlard ki,bu putlar brhm krmtr. Bu ahitlikleriyle hiretteHakkn huzurunda brhm (a.s.) n yapt bu iinahitleri olmu, ve onu tasdik etmi olmaktaydlar. Eerbu hakikati idrak etmi olsalard byle bir ahitliktebulunmazlar idi.

62a b bnb2 a o oa ab VR

(Kl eente fealte heze bi lihetin y brhm)

21/62. Dediler ki: Eybrhm! Bizim ilhlarmzabunu sen mi yaptn?

ab a a j > 32 4b VS(Kle bel fealeh kebruhm heze feselhm inkn yentikn)

21/63. Dedi ki: Belki onu onlarn u byyapmtr. Haydin onlara sorunuz, eer

syleyebilmekte iseler.

76


79/184

78

Haylin karanlk dehlizlerinde olan vehim

putlarn en bydr. Nerde ne zaman nasl kacabelli olmaz, nk kaynan (Kahhar) esmsndanalmaktadr. te orada olan putlarn en by de

hayal putunun yapt tasfir--sret putuna sorundemitir. Eer cevap verebilirse tabii.

=ba na a ab 1a a au VT(Ferace il enfsihim fe kl innekm entm-zzlimne)

21/64. Bunun zerine kendi nefislerine dndlerde dediler ki: Sizphe yok ki, siz zlimlersiniz.

Bu cevap karsnda, geici bir sre kendilerine,Yni kendilerinde varolan z benliklerine, Hakkn Eflmertebesinden tecellisi olan vicdanlarna, lh gereknefislerine dnerek, o sesi dinleyerek kendi kendilerine,phe yok ki; siz zlimlerdensiniz dediler.

te buradaki zlimlik yukarda bahsedilen,kaynan nefs-i emmrenin cehennem- karanlndanalan (zlimlik) tir ki; kendi kendilerine, kendilerinde

var olan bu vas

flar

n

kendileri de aleyhlerine olmakzere tasdik etmi olmaktaydlar.

b o 7@ a q VU

77


80/184

79

(Smmenkis al ruusihim lekad alimte m

heli yentikne)

21/65. Sonra da balar zerine dndrldler de-dediler ki-: Muhakkak sen bilmisindir ki, onlar

sz syler deildirler.

Nefs-i emmreleri, hayal-vehim ve evreartlanmalar onlar tekrar, Hakk inkr, putlar tasdikirkine, balarn eski inanlarna geri dndrerekhemen drd. -: Muhakkak sen bilmisindir ki,onlar sz syler deildirler.

Kendileri de itiraf ediyorlar ki; onlarda gerekmn da kelm sfat yoktur. Kelm sfat olmayandada Sfat- subtiyye den olan (Hayat, lim, rde,Kudret.... ve dierleri olmaz bunlar olmaynca daonlarla al veri mmkn olmaz o halde onlarmadeniyyattan olan ta ve kurumu odun dan kendielleriyle yonttuklar semboller-tasfirler-putlardr. Buszleri ile onlar farknda olmadan sen bilmisindirdiyerek brhm (a.s.) mn irfniyyetini ve kendicehillerini tasdik etmi olmaktaydlar.

1 b a jna 4b VV

6 b((Efetagbdne min dnillhi l yenfeukm eyenvel yedurrukm)

21/66. Dedi ki: O halde Allah'tan baka size hib

24 altı peygamber -3- hz. İbrâhîm halîlûllah (a.s.)

Documents