24 radioactiviteit
TRANSCRIPT
![Page 1: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/1.jpg)
NatuurlijkeNatuurlijke radioactiviteit radioactiviteit
![Page 2: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/2.jpg)
Elektron:•zeer licht •massief
Kern:
•bevat nucleonen•fundamenteel deeltje
opgebouwd uit quarks
opgebouwd uit quarks
1.Structuur van de atoomkern1.Structuur van de atoomkern
![Page 3: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/3.jpg)
•onstabiele kernen ontbinden met uitstraling van radio-activitieit
•stabiele lichte kernen: protonen = neutronen (N/Z = 1)
•stabiele zwaardere kernen: protonen < neutronen (N/Z = 1.5)
•stabiliteit kern = f(N/Z) 2.2.Stabiliteit van de atoomkern2.2.Stabiliteit van de atoomkern
![Page 4: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/4.jpg)
* Eenheid van atoommassa: keuze?
1 u = 1/12 van een 12C-isotoop
= 1,660566.10-27 kg* Massa van:
proton: mp = 1,007276 uneutron: mn = 1,008665 u
* Massa van deuterium:
m1 = gemeten massa= 2,013554 u
m2 = berekende massa= 2,015941 u
∆m = 0,002387 u
2.3.Massadefect en bindingsenergie2.3.Massadefect en bindingsenergie
![Page 5: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/5.jpg)
* Massadefect van een kern: = verschil tussen de massa van de kern en de som van de massa’s van de afzonderlijke nucleonen* Verklaring:
- equivalentie van massa en energieE = m.c2
(met c = 2,998.108 m/s)
∆E = ∆m.c2en ook
- [E] = eV (elektronvolt)= de energie die een deeltje met een protonlading krijgt, bij doorlopen van een potentiaalverschil van 1 volt
dus: E = e.U= 1,6022.10-19.1 C.V = 1,6022.10-19.1 J = 1 eV
![Page 6: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/6.jpg)
* Massadefect van een kern:
∆E = ∆m.c2
en ∆m = a.u (a = getalwaarde van het massadefect)∆E = ∆m.c2
∆E = a.u.c2
= a.1,660566.10-27.(2,998.108)2 J= a.14,93.10-11 J= a. 14,93.10 -11 J 1,6022.10-19 J/eV= a.9,315.108 eV
∆E = a.931,5 MeVBesluit:
* Voorbeeld: deuterium: ∆m = 0,002387 u
met: a = 0,002387∆E = a.931,5 MeV
= 0,002387.931,5 MeV= 2,223 MeV
= bindingsenergie
![Page 7: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/7.jpg)
* Bindingsenergie:
= hoeveelheid energie die moet toegevoerd worden om de atoomkern in protonen en neutronen te splitsen
= hoeveelheid energie die vrijkomt als protonen en neutronen versmelten tot een atoomkern
![Page 8: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/8.jpg)
* Enkele voorbeelden:
deuterium:
bindingsenergie: ∆E = 2,223 MeVbindingsenergie per nucleon:
∆E A
= 2,223 MeV 2
= 1,112 MeV
helium (alfadeeltje):bindingsenergie: ∆E = 27,27 MeVbindingsenergie per nucleon:
∆E A
= 27,27 MeV 4
= 6,818 MeV
2.2.Verband tussen stabiliteit en bindingsenergie2.2.Verband tussen stabiliteit en bindingsenergie
![Page 9: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/9.jpg)
* Specifieke bindingsenergie:∆E A
= bindingsenergie per kerndeeltje
![Page 10: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/10.jpg)
a.Soorten stralinga.Soorten straling3.Natuurlijke radioactiviteit3.Natuurlijke radioactiviteit
Henri Becquerel
Pierre en Marie Curie
* Radioactiviteit:
1896 - 1900
- zwartende werking op een goed afgeschermde fotografische plaat- zeer doordringende werking- oplichten van fluorescerende stoffen- ioniserende werking (bv. ontladen van elektroscoop)
![Page 11: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/11.jpg)
* Proef van Rutherford:
Besluiten: - atoom: ijl systeem- massa atoom: geconcentreerd in de kern- α-deeltjes: - klein doordringend vermogen
- groot ioniserend vermogen- heliumkernen
![Page 12: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/12.jpg)
* Soorten straling: α-straling, β-straling en γ-straling (bekend sinds ongeveer 1900)
Kenmerken van de α-straling:
- ioniserend vermogen: groot- doordringend vermogen: klein- heliumkernen: 2
4He of 24He2+
![Page 13: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/13.jpg)
Kenmerken van de β-straling:
- ioniserend vermogen: klein- doordringend vermogen: groot- elektronen: -1
0e
![Page 14: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/14.jpg)
Kenmerken van de γ -straling:
- ioniserend vermogen: zeer klein- doordringend vermogen: zeer groot- elektromagnetische straling
![Page 15: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/15.jpg)
b.Transmutatieregelsb.Transmutatieregels
1) α-straling
Transmutatie = proces waarbij een atoomkern door desintegratie in een nieuwe atoomkern wordt omgezet
Eerste transmutatieregel van Soddy
HeYX 42
4A2Z
AZ +→ −
−
met X = moederkern Y = dochterkern
Voorbeeld:
α+→ PbPo 20882
21284
![Page 16: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/16.jpg)
Opmerkingen:- bij zwaardere kernen (eind P.S.)- door toeval- vrijgekomen energie wordt bewegingsenergie van het α-deeltje:
X → Y + α
∆E = a.931,5 MeVmet a = mx – (my + mα)
voorbeeld: X = Pb: mx = 211,98886 uY = Po: my = 207,97664 u
α: mα = 4,00260 u
a = 0,00962 u∆E = 8,96 MeV
![Page 17: 24 radioactiviteit](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022052909/5597c0e41a28ab09338b46d2/html5/thumbnails/17.jpg)
1) β-straling
Tweede transmutatieregel van Soddy
−+ +→ eYX A
1ZAZ
Omzetting in kern:
epn 01
11
10 −+→
eBiPb 01
21083
21082 −+→
Voorbeeld: