คากรยาวเศษณในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร

โดยนางสาวอษณา อาร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาภาษาไทยภาควชาภาษาไทย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรปการศกษา 2546

ISBN 974-464-363-3ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ADVERBS IN TAI PHUAN AT SIMAHAPHOT DISTRICT,PRACHIN BURI PROVINCE

ByUsana Aree

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the DegreeMASTER OF ARTS

Department of ThaiGraduate School

SILPAKORN UNIVERSITY2003

ISBN 974-464-363-3

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตวทยานพนธเรอง “คากรยาวเศษณในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร” เสนอโดย นางสาวอษณา อาร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

...................................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.จราวรรณ คงคลาย)

คณบดบณฑตวทยาลยวนท ......... เดอน .................... พ.ศ. ............

ผควบคมวทยานพนธผชวยศาสตราจารยสวฒนา เลยมประวต

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

........................................................... ประธานกรรมการ(รองศาสตราจารย ดร.เรองเดช ปนเขอนขตย)............./................/.............

........................................................... กรรมการ(ผชวยศาสตราจารยสวฒนา เลยมประวต)............./................/.............

........................................................ กรรมการ ....................................................... กรรมการ(ผชวยศาสตราจารย ดร.วลยา ชางขวญยน) (อาจารย ดร.หมอมหลวงจรลวไล จรญโรจน)............./................/............. ............./................/.............

ง

K 42411015 : สาขาวชาภาษาไทยคาสาคญ : ภาษาพวน / คากรยาวเศษณ

อษณา อาร : คากรยาวเศษณในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร (ADVERBS IN TAI PHUAN AT SIMAHAPHOT DISTRICT, PRACHIN BURI PROVINCE) อาจารยผควบคมวทยานพนธ : ผศ. สวฒนา เลยมประวต. 171 หนา. ISBN 974-464-363-3.

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาโครงสรางและความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน รวมทงวเคราะหหาความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร โดยเลอกศกษาจากผบอกภาษา 3 หมบาน หมบานละ 2 คน ไดแก หมท 1 บานแลง หมท 2 บานเหนอ และหมท 3 บานใหม คณสมบตของผบอกภาษาคอเปนเพศหญง อาย 60-75 ป โดยใชรายการคากรยาทรวบรวมจากงานวจยและเอกสารตาง ๆ จานวน 293 คา เปนคาตงในการสมภาษณผบอกภาษา เพอใหผบอกภาษาบอกคากรยาวเศษณทใชในบรบทนน ๆ รวมทงความหมาย ลกษณะการใช และตวอยางประโยค

ผลการศกษาพบวา คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนมจานวน 555 คา จาแนกไดเปน 3 ประเภท ไดแก คาเดยว คาซอน และคาซา มโครงสรางคาตงแต 1 ถง 4 พยางค ความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาพวนแบงเปน ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายทางขนาดหรอ ปรมาณ ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายทางรปพรรณสณฐาน ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายทางความรสก และคากรยาวเศษณทมความหมายเปนพหพจน

จากการศกษาวเคราะหคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร แสดงใหเหนวาความสมพนธของเสยงสระมผลตอความหมายของคากรยาวเศษณเปนอยางมาก การใชคากรยาวเศษณสามารถชวยขยายความหมายของคาทถกขยายใหมความหมายทลกซงและเฉพาะตวมากขน สามารถสรางมโนภาพ และสอความหมายทางอารมณตอสงทกาลงพดถงโดยไมตองอธบายความดวยประโยคยาว ๆ

ภาควชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2546ลายมอชอนกศกษา ..................................................................ลายมอชออาจารยผควบคมวทยานพนธ .........................................................................

จ

K 42411015 : MAJOR : THAIKEY WORD : PHUAN LANGUAGE / ADVERBS.

USANA AREE : ADVERBS IN TAI PHUAN AT SIMAHAPHOT DISTRICT, PRACHIN BURI PROVINCE. THESIS ADVISOR : ASST. PROF. SUWATTANA LIAMPRAWAT. 171 pp. ISBN 974-464-363-3.

The purpose of this thesis is to study the structure and meaning of adverbs in Tai Phuan Dialect and to scrutinize the relation between vowel and meaning of the adverbs. All data are collected from Ban Dong Kratongyam Sub District, Simahaphot District, Prachin Buri Province by means of random selection of each 2 informants from 3 villages in these certain areas, Mu 1 Ban Lang, Mu 2 Ban Nue, Mu 3 Ban Mai, respectively. The pre-determined qualification of informants in this study includes females who are descended from Tai Phuan ancestors in the mentioned areas, 60-75 year-old. Lists of Tai Phuan verbs collected from the research relating to Tai Phuan Dialect and adverbs, totally 293 words, were used to raise the questions. The data were collected by making situations up and asking questions so that the informants can put the adverb that fits the context, explain the meaning, clarify usage and give examples of sentences.

This study shows that Tai Phuan adverbs entirely have 555 words, categorized into 3 types : single words, synonymous compound, and reduplicatives. In terms of structure, Tai Phuan adverbs vary from 1 to 4 syllables. The meaning of Tai Phuan adverbs can be classified by the relation between vowel sound and meaning about size or quantity, the relation between vowel sound and meaning about appearance, the relation between vowel sound and meaning about feeling, and the adverbs that indicate plurality.

Data from Tai Phuan adverbs used in Simahaphot District, Prachin Buri Province indicates that sound affects the meaning of adverbs in a great deal. The adverbs can make the verbs more meaningful and specific. They can also create the imagination and express the speaker’s emotion when they use each adverb without providing the long explanation.

Department of Thai Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2003Student’s signature …………………………………………...Thesis Advisor’s signature ……………………………………………

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด เนองจากผเขยนวทยานพนธไดรบคาปรกษา คาแนะนา และการตรวจแกไขขอบกพรองตาง ๆ จากผชวยศาสตราจารยสวฒนา เลยมประวต ทใหความเมตตารบเปนอาจารยทปรกษาและควบคมการทาวทยานพนธ ตลอดจนใหกาลงใจตงแตเรมตนจนกระทงสาเรจ ดวยความเอาใจใสอยางดเสมอมา ผเขยนวทยานพนธรสกซาบซงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน

ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.เรองเดช ปนเขอนขตย ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.วลยา ชางขวญยน และอาจารย ดร.หมอมหลวงจรลวไล จรญโรจน กรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ทไดกรณาใหคาแนะนา และชวยตรวจแกไขวทยานพนธใหสมบรณยงขน

ขอกราบขอบพระคณคณาจารยภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ตลอดจนบรพาจารยทกทาน ทประสทธประสาทวชาความร และปลกฝงคณธรรมแกศษยมาจนถงปจจบน และขอขอบพระคณทบวงมหาวทยาลย ทใหทนอดหนนวทยานพนธบางสวน

ขอขอบพระคณผบอกภาษาทง 6 คน และชาวบานในตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ทใหความรวมมอเปนอยางดตลอดการเกบขอมลภาคสนาม รวมทงบรรดาปยมตรทงหลาย อนไดแก ญาต พ นอง และผองเพอนทกคน ทมนาใจไถถามความกาวหนาของวทยานพนธ ทงคอยชวยเหลอและใหกาลงใจ อนเปนพลงผลกดนใหแกผเขยนวทยานพนธเสมอมา

ขอกราบพระพทธ พระธรรม พระสงฆ และสงศกดสทธทงหลาย รวมทงบรรพบรษ ผใหความเชอมนศรทธาในหนทางดงาม ถกตอง เหมาะสมในการดาเนนชวต และสรางความภาคภมใจในความเปนคนไทยเชอสายพวน ขอกราบขอบพระคณพอ แม ปา และพชายพสาวทงสองคน ทไดอบรมเลยงด ใหความรก ความเอาใจใส ตลอดจนทมเทกาลงกายกาลงใจในการสนบสนนการศกษา และเปนแรงใจสาคญแกผเขยนวทยานพนธจนกระทงมวนน

ช

สารบญ

หนาบทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... งบทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จกตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... ฉสารบญตาราง ............................................................................................................................. ฌสารบญภาพ ................................................................................................................................ ญบทท 1 บทนา ........................................................................................................................ 1

ความเปนมาของปญหา ........................................................................................ 1 ความมงหมายของการวจย ................................................................................... 4 สมมตฐานการวจย ............................................................................................... 4 ขอบเขตของการวจย ............................................................................................ 4

วธดาเนนการวจย ................................................................................................ 4 แหลงขอมล ......................................................................................................... 7 งานวจยและเอกสารทเกยวของ ........................................................................... 8 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ................................................................................. 20 คาจากดความคาศพททใชในการวจย .................................................................. 20 เครองหมายและสญลกษณทใชในงานวจย ......................................................... 20

2 ภมหลงเกยวกบทองถนและภาษาไทพวน ................................................................. 22 ความรเกยวกบทองถน ........................................................................................ 22 ความรเกยวกบชาวไทพวน .................................................................................. 34

ภมหลงของภาษาไทพวน ......................................................................................... 42 3 ประเภทและโครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ..................................... 58

ประเภทของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ...................................................... 58คากรยาวเศษณทเปนคาเดยว (single words) ............................................ 58คากรยาวเศษณทเปนคาซอน (synonymous compound) .......................... 64คากรยาวเศษณทเปนคาซา (reduplicatives) ............................................. 68

ซ

โครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ......................................................... 74บทท หนา

1. คากรยาวเศษณพยางคเดยว แบบ A ....................................................... 74 2. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AA ........................................................ 75 3. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AB ........................................................ 76 4. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ …A…B ................................................ 77 5. คากรยาวเศษณ 3 พยางค แบบ ABC....................................................... 79 6. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ AABB ................................................... 79 7. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAB ................................................... 80 8. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAC ................................................... 81 9. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABCD ................................................... 82

4 ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ... 86 ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนกบความหมายทางขนาด หรอปรมาณ ........................................................................ 86

ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนกบความหมายทางรปพรรณสณฐาน .......................................................................... 96

ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนกบความหมายทางความรสก ..................................................................................... 100

คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนทมความหมายเปนพหพจน ................................ 105 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ........................................................................... 111

บรรณานกรม ...............................................................................................................................115

ภาคผนวก ....................................................................................................................................119ภาคผนวก ก รายชอผบอกภาษาไทพวน .....................................................................120ภาคผนวก ข รายการคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ................................................ 123ภาคผนวก ค ตารางแสดงโครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ........................ 158

ประวตผวจย ............................................................................................................................... 171

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 หนวยเสยงพยญชนะตนเดยวในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ

จงหวดปราจนบร........................................................................................ 45 2 หนวยเสยงสระเดยวในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ

จงหวดปราจนบร ....................................................................................... 50 3 ตารางแสดงเสยงวรรณยกต (Tone box) ในภาษาไทพวน ตาบลดงกระทงยาม

อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ......................................................... 54 4 ตารางแสดงเสยงวรรณยกต (Tone box) ในภาษาไทพวน ตาบลดงกระทงยาม

อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร .......................................................... 54 5 แผนภมแสดงประเภทของคากรยาวเศษณภาษาไทพวน .............................................. 84 6 แผนภมแสดงโครงสรางของคากรยาวเศษณภาษาไทพวน ........................................... 85 7 แผนภมแสดงความสมพนธระหวางเสยงสระกบขนาดของสงทกลาวถง ..................... 96

ญ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 ตราประจาจงหวดปราจนบร ........................................................................................ 23 2 แผนทจงหวดปราจนบร ............................................................................................... 25 3 แผนทอาเภอศรมหาโพธ .............................................................................................. 30 4 แผนทตาบลดงกระทงยาม ............................................................................................ 33 5 แผนทประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ............................................... 35 6 แผนทสงเขปแสดงเสนทางอพยพของชาวไทพวน ตงแตรชสมยกรงธนบร

และกรงรตนโกสนทร .................................................................................................. 39 7 แผนภมแสดงความสมพนธของภาษาไทพวนกบภาษาไทถนตาง ๆ ............................ 43

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาของปญหา คากรยาวเศษณ หมายถง คาทใชขยายคากรยา มหนาทสาคญคอสามารถขยายคากรยาใหชดเจนสมบรณขน หรอขยายความใหมเนอความแปลกออกไป เชน บอกมโนภาพ สออารมณ ความรสก ตลอดจนแสดงเจตคตของผพดได เชนประโยคทวา สมศกดเดน กบ สมศกดเดนอยอาย คากรยาวเศษณ “อยอาย” ขยายคากรยา “เดน” ชวยบอกเกยวกบลกษณะการเดนของสมศกดวาเดนไมคลองแคลว และใหมโนภาพวาสมศกดเปนคนทมรปรางอวน ในภาษาถนกมคากรยาวเศษณใชเชนเดยวกบภาษาไทยมาตรฐาน ดงทมผวจยเรองของคากรยาวเศษณในภาษาถนไวหลายคน อาท จราภรณ ไชยศร ศกษาคาขยายกรยาในภาษาถนลาพน ไดใหขอเสนอแนะวาคากรยาวเศษณในภาษาถนลาพนมลกษณะทนาสนใจหลายประการ เชน คากรยาวเศษณบางคาใชขยายไดเฉพาะคากรยาบางคาเทานน คากรยาวเศษณบางคาใชขยายคากรยาไดหลายคา คากรยาวเศษณบางคาถาเปลยนเสยงสระจะทาใหความหมายเกยวกบขนาดและสณฐานเปลยนแปลงไป หรอคากรยาวเศษณบางคเมอนามาใชรวมกนจะบอกความหมายเปนพหพจน เปนตน1 มวรรณ ลรวฒน ศกษาคาขยายในภาษาถนเชยงใหมพบวา คากรยาวเศษณคอคาทชวยใหความหมายของคาตาง ๆ หนกแนน ชดเจนมองเหนภาพไดดยงขน2

อดม พรประเสรฐ ศกษาเกยวกบคาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน พบวาคากรยาวเศษณจะทาหนาทประกอบคากรยาเพอขยายคากรยานนใหชดเจน ชวยสออารมณและความรสก

1จราภรณ ไชยศร, “คาขยายกรยาในภาษาถนลาพน” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2527), 104-105. 2มวรรณ ลรวฒน, “คาขยายในภาษาถนเชยงใหม,” วารสารมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม 10, 3 (2523) : 97.

2

จากผพดไปสผฟงไดอยางลกซง ดงนนผทจะสามารถใชคาเหลานได จะตองเขาใจภาษาอสานอยางแทจรง3 บรรพต เปรมช ศกษาเรอง “คาวเศษณและสานวนพดภาษาอสาน” กลาวถงคากรยาวเศษณในภาษาอสานวาเมอใชประกอบคากรยาแลวสามารถทาใหผฟงเกดความรสก มองเหนภาพและลกษณะทาทางของคากรยานนไดอยางชดเจน4 เปรมนทร คาระว กลาวถงคาซาชนดอจจารณวลาสในภาษาไทยถนใตวา เปนกลมคาทมการซาเสยงของพยางคหลก บางคาทาหนาทเหมอนคาวเศษณ คอสามารถขยายคานามหรอคากรยา โดยพยางคทซาจะถกกาหนดใหมรปแบบทแนนอน ชดเจน และสามารถทานายรปพยางคซาได โดยคาซาเหลานสามารถแสดงความรสก หรอทศนคตของผพดตอคานามหรอกรยาทกลาวถง5 จากเอกสารและงานวจยดงกลาว จะเหนไดวาในภาษาถนของประเทศไทย มการใชคากรยาวเศษณทนาสนใจ นนคอเปนคาขยายกรยาทสามารถสรางมโนภาพ แสดงความรสก แสดงทศนคต แสดงอารมณ ตลอดจนรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบสงทผพดกลาวถงไดอยางชดเจน อกทงคากรยาวเศษณเหลานยงมโครงสรางและรปแบบเฉพาะตว ในปจจบนมการศกษาเกยวกบคากรยาวเศษณในภาษาไทยถนครบทกถน แตในประเทศไทยนนยงมภาษาของชนกลมนอยอกหลายกลม โดยเฉพาะกลมผใชภาษาตระกลไทนน ยงไมมผศกษาเรองคากรยาวเศษณเลย ผเขยนวทยานพนธจงสนใจทจะศกษาเกยวกบคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน อนจะเปนประโยชนตอการศกษาภาษาไทเปรยบเทยบ ชาวพวน (Phaun) เปนกลมคนทพดภาษาตระกลไทพวกหนงทแตเดมมถนฐานอยในแขวงเชยงขวาง (Chiang Khwang) ซงอยทางภาคตะวนออกของเมองหลวงพระบาง ประเทศลาว ตอมาไดมการอพยพยายถนฐานเขามาอยในประเทศไทยและอาศยอยตามจงหวดในภาคตาง ๆ เชน สโขทย หนองคาย ลพบร สพรรณบร นครนายก ปราจนบร และกาญจนบร เปนตน

3อดม พรประเสรฐ, “คาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน” (วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต สาขาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2523), 356. 4บรรพต เปรมช , คาว เศษณและสานวนพดภาษาอสาน (กรงเทพฯ : สานกงาน

คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงศกษาธการ, 2521), 3. 5เปรมนทร คาระว, “ภาษาไทยถนใต คาซาชนดอจจารณวลาส,” ภาษาและหนงสอ 23,

1-2 (เม.ย.2533-ม.ค.2534) : 57-61.

3

จากการสารวจของสถาบนวจยภาษาเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล พบวามคนไทยเชอสายชาวพวนอาศยอยในประเทศไทยมากกวา 190,000 คน และจงหวดทมคนไทยเชอสายพวนอาศยอยมากทสดกคอจงหวดปราจนบร6 จากการศกษาของจารวรรณ สขปต พบวาจงหวดปราจนบรมชาวไทยเชอสายพวนอาศยอยมากใน 2 อาเภอ คอ อาเภอศรมหาโพธ และอาเภอศรมโหสถ7 ผเขยนวทยานพนธไดเลอกศกษาคากรยาวเศษณภาษาไทพวนในอาเภอศรมหาโพธ อกทงการสารวจขอมลภาคสนาม ผเขยนวทยานพนธพบวาตาบลดงกระทงยามเปนตาบลในอาเภอศรมหาโพธทมคนไทยเชอสายพวนอาศยอยางหนาแนน มการรกษาภาษาและประเพณดงเดมของชาวไทพวนเอาไว เชน เทศกาลสารทพวน การทาบญกลางบาน การเซนไหวศาลปตา จงไดเลอกตาบลดงกระทงยามเปนแหลงขอมล ตาบลดงกระทงยามแบงการปกครองออกเปน 7 หมบาน ทกหมบานมคนไทยเชอสายพวนอาศยปะปนกบคนไทยเชอสายอน ไดแก ไทยถนกลาง ไทยถนอสาน และจน ผ เขยนวทยานพนธไดเลอกเกบขอมลใน 3 หมบาน ไดแก หมท 1 บานแลง หมท 2 บานเหนอ และหมท 3 บานใหม เพราะเปนหมบานทมคนไทยเชอสายพวนอาศยอยคอนขางมากกวาหมอน และสวนใหญใชภาษาไทพวน8ตดตอสอสารกนในชวตประจาวน จากการสารวจขอมลเบองตนพบวา คากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร มอยหลายลกษณะเชนเดยวกบภาษาตระกลไทถนอน ๆ ซงม

6วระพงศ มสถาน, สารานกรมกลมชาตพนธ : พวน (กรงเทพฯ : สถาบนวจยภาษาและ

วฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล, 2539), 9. 7จารวรรณ สขปต, “การศกษาลกษณะของภาษาลาวพวนทตาบลหวหวา อาเภอศรมหา

โพธ จงหวดปราจนบร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2532), 21-26.

8คาวา “ไท” หรอ “ไต” (Tai) หมายถงชอตระกลภาษาทใชพดกนเปนบรเวณกวาง นบตงแตประเทศจนตอนใตจนถงแหลมมลาย และตงแตทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอของอนเดย จนถงเกาะไหหลา สวนคาวา “ไทย” (Thai) หมายถง ภาษาหนงในตระกลภาษาไททใชพดในประเทศไทย ประกอบดวยภาษาไทยถนตาง ๆ ทง 4 ถน ไดแก ภาษาไทยถนกลาง ถนเหนอ ถนตะวนออกเฉยงเหนอ (อสาน) และถนใต ภาษาถนแตละภาคกสามารถแบงยอยเปนภาษาถนของจงหวด อาเภอ ตาบล และหมบาน นอกจากนยงมภาษาไทอน ๆ ทพดในประเทศไทย ซงถอวาเปนภาษาไทของชนกลมนอย ทบรรพบรษของผพดมไดอาศยในประเทศไทย แตอพยพเขามาดวยเหตผลทางการเมอง เชน ไทแสก ไทพวน ไทดา ฯลฯ

4

ลกษณะทนาสนใจ คอ พบคาหลายประเภท เชน คาเดยว คาซอน และคาซา มโครงสรางตงแต 1 พยางค ขนไป สวนความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน พบความหมายแสดงรปพรรณสณฐาน ความหมายแสดงอารมณความรสก ความหมายแสดงขนาดหรอปรมาณ เปนตน นอกจากนความหมายของคากรยาวเศษณเหลานยงมความสมพนธกบเสยงสระของคาดวย ดงนนผเขยนวทยานพนธจงใครจะศกษาโครงสราง และความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนวามลกษณะอยางไร อนจะกอใหเกดความเขาใจภาษาของชาวพวน ซงถอวาเปนคนทพดภาษาตระกลไทกลมหนง อกทงเปนการบนทกขอมลเพอเปนประโยชนแกผทสนใจจะศกษาเกยวกบภาษาไทพวน หรอคากรยาวเศษณในภาษาถนอน ๆ ตอไป ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาโครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน 2. เพอศกษาความหมาย และวเคราะหหาความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน สมมตฐานการวจย 1. คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนมโครงสรางหลายแบบ 2. คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนสามารถบอกความหมายไดหลายประการ ขอบเขตของการวจย ศกษาเฉพาะเรองคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนทเปนภาษาพดในชวตประจาวนของคนไทยเชอสายพวนในหมท 1 บานแลง หมท 2 บานเหนอ และหมท 3 บานใหม ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบรเทานน วธดาเนนการวจย 1. ศกษาหนงสอ วทยานพนธ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบเรองทจะศกษาเพอเปนขอมลเบองตน

5

2. สารวจแหลงทใชภาษาไทพวนในอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร จากเอกสาร การสมภาษณบคคลในทองถน และการเกบขอมลสนามของผเขยนวทยานพนธ แลวคดเลอกหมบานและผบอกภาษา 2.1 หลกเกณฑในการคดเลอกหมบาน มดงน 2.1.1 ประชากรในหมบานใชภาษาไทพวนในการตดตอสอสารกนในชวตประจาวน ทงในครวเรอนและการตดตอกบบคคลอน 2.1.2 ประชากรในหมบานเปนคนไทยเชอสายพวนทอาศยอยอยางหนาแนนไมมกลมผใชภาษาอนปะปนมากพอทจะกอใหเกดการผสมผสานทางภาษาระหวางภาษาไทพวนกบภาษาอน ผเขยนวทยานพนธจงเลอกเกบขอมลใน 3 หมบาน ไดแก หม 1 บานแลง หม 2 บานเหนอและหม 3 บานใหม เนองจากการสารวจขอมลเบองตนพบวาใน 3 หมบานนมคนไทยเชอสายพวนอาศยอยคอนขางมากกวาหมอน 2.2 หลกเกณฑในการคดเลอกบคคลเพอเปนผบอกภาษา มดงน 2.2.1 ระดบอาย เปนหญงทมอาย 60-75 ปใน 3 หมบานหมบานละ 2 คน รวม 6 คน เนองจากบคคลในกลมนเปนวยทเคยชนและพอใจกบการใชภาษาของตน ทาใหสามารถรกษาภาษาเดมไดดกวาผบอกภาษาทอายนอย 2.2.2 การศกษา เพอควบคมตวแปรอนเกดจากอทธพลของการศกษา ผศกษาจงเลอกเกบขอมลจากผบอกภาษาทมการศกษาไมเกนภาคบงคบเทานน 2.2.3 เชอชาตและการตงถนฐาน ผบอกภาษาทกคนมบรรพบรษเปนชาวไทยเชอสายพวนโดยกาเนด หากมครอบครวบคคลในครอบครวตองใชภาษาไทพวน และจะตองมภมลาเนาอยในตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบรจนถงปจจบน 2.2.4 อาชพ ผบอกภาษาสวนใหญจะมอาชพเกษตรกรรม และรบจางทวไปในหมบาน เนองจากเปนอาชพทไมตองเดนทางหรอตดตอพบปะกบคนตางถนเทาใดนก หรอหากเปนอาชพอนกจะตองมสถานทประกอบอาชพอยในหมบาน เพอทภาษาจะไดไมเปลยนแปลงหรอปะปนกบภาษาอน 2.2.5 ความสามารถในการใชภาษา ผบอกภาษาทกคนมอวยวะในการออกเสยงเปนปกต มประสาทหทใชงานไดด และเปนผทใชภาษาไทพวนตดตอสอสารกบผอนในชวตประจาวน 2.2.6 คณสมบตอน ๆ ผบอกภาษาตองสามารถตอบขอซกถามไดอยางคลองแคลว รวมทงสนใจใหความรวมมอเปนอยางด โดยคดเลอกจากการทผเขยนวทยานพนธซงเปนคนทองถนเขาไปสนทนากบผบอกภาษาโดยตรง

6

3. เตรยมเครองมอในการเกบขอมล ดงตอไปน 3.1 อปกรณในการจดบนทก ไดแก กระดาษบนทก ปากกา ยางลบ และบตรบนทกขอมลใชบนทกขอมลใบละหนงคาเพอความสะดวกในการวเคราะหขอมล 3.2 อปกรณในการบนทกเสยง ไดแก เครองบนทกเสยง แถบบนทกเสยง ถานไฟฉาย 3.3 รายการคากรยา รวบรวมมาจากงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ ไดแก การศกษาลกษณะของภาษาลาวพวนทตาบลหวหวา อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร คาวเศษณและสานวนพดภาษาอสาน คาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน คาขยายในภาษาถนเชยงใหม ลกษณะคาซาในภาษาลานนา และคากรยาวเศษณในภาษาไทย เพอนามาเปนคาตงในการสมภาษณผบอกภาษา 3.4 กรอบประโยคทดสอบคากรยาวเศษณของบงอร ฤทธาภรณ เพอนามาใชทดสอบวาคาทเกบขอมลนนเปนคากรยาวเศษณหรอไม โดยคากรยาวเศษณจะตองปรากฏในตาแหนงชองวางของกรอบประโยคทดสอบกรอบใดกรอบหนงใน 5 กรอบ ดงตอน กรอบท 1 นาม อกรรมกรยา --- กรอบท 2 นาม ชวยหนากรยา อกรรมกรยา --- กรอบท 3 นาม สกรรมกรยา นาม --- กรอบท 4 นาม ทวกรรมกรยา นาม นาม --- กรอบท 5 นาม คากรยาทตองมคาบพบทตามเสมอ บพบท นาม --- โดยคาทปรากฏในตาแหนงชองวางของกรอบประโยคทดสอบดงกลาวไดนน จะตองไมใชคากรยา ไมใชคาชวยหลงกรยา ไมใชคาหลงกรยา และไมใชคาลงทาย9 4. การเกบรวบรวมขอมล มขนตอนดงน 4.1 ผเขยนวทยานพนธนารายการคากรยาไปสมภาษณโดยผบอกภาษา โดยใชวธสมมตสถานการณ ซกถาม ยกตวอยาง หรอแตงประโยคทมการละตาแหนงคากรยาวเศษณเอาไว แลวใหผบอกภาษาบอกคากรยาวเศษณทใชในบรบทนน ๆ ความหมาย ลกษณะการใช และตวอยาง

9บงอร ฤทธาภรณ, “คากรยาวเศษณในภาษาไทย” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2513), 7-10. ดคาชวยหลงกรยา คาหลงกรยา และคาลงทายในเชงอรรถหนา 8

7

ประโยค โดยผเขยนวทยานพนธบนทกเสยง จดขอมลลงกระดาษบนทก พรอมทงจดขอมลทางสงคมของผบอกภาษารวมทงขอสงเกตตาง ๆ เผอกรณทจะตองอธบายขอมลเพมเตม 4.2 นาขอมลทไดจากการจดบนทกและถอดความจากเครองบนทกเสยงไปทดสอบกบกรอบประโยคทดสอบคากรยาวเศษณ เพอพสจนวาคาทเกบขอมลไดนนเปนคากรยาวเศษณหรอไม แลวคดเลอกเฉพาะคาทเปนคากรยาวเศษณมาวเคราะห 4.3 บนทกขอมลทางภาษาโดยใชสทอกษรสากล I.P.A. (International Phonetic Alphabet) และความหมายของคากรยาวเศษณลงบตรบนทกขอมลใบละหนงคา เพอความสะดวกในการวเคราะหโครงสรางและความหมายของคากรยาวเศษณ 5. การวเคราะหขอมล นาคากรยาวเศษณทไดมาวเคราะห ดงน 5.1 วเคราะหโครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน 5.2 วเคราะหความหมายและความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน 6. เรยบเรยงผลการวจยโดยนาเสนอเปนวทยานพนธ แบงเปน 5 บท แหลงขอมล 1. หอสมดกลางมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตวงทาพระ และวทยาเขตพระราชวงสนามจนทร 2. หองสมดภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 3. สถาบนวทยบรการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย 4. หองสมดคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 5. หอสมดกลางมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร 6. หองสมดสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล 7. หอสมดแหงชาต 8. ทวาการอาเภอศรมหาโพธ และศาลากลางจงหวดปราจนบร 9. ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร

8

งานวจยและเอกสารทเกยวของ สามารถแบงเปนเอกสารเกยวกบการวเคราะหคากรยาวเศษณในภาษาไทย เอกสารเกยวกบการวเคราะหคากรยาวเศษณในภาษาถน และเอกสารเกยวกบความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ดงน 1. เอกสารเกยวกบการวเคราะหคากรยาวเศษณในภาษาไทย มดงน บงอร ฤทธาภรณ ศกษาเรอง “คากรยาวเศษณในภาษาไทย” ไดใหความหมายของคากรยาวเศษณไววาหมายถงคาทปรากฏในตาแหนงชองวางของกรอบประโยคทดสอบกรอบใดกรอบหนงใน 5 กรอบขางลางน กรอบท 1 นาม อกรรมกรยา --- กรอบท 2 นาม ชวยหนากรยา10 อกรรมกรยา --- กรอบท 3 นาม สกรรมกรยา นาม --- กรอบท 4 นาม ทวกรรมกรยา นาม นาม --- กรอบท 5 นาม คากรยาทตองมคาบพบทตามเสมอ11 บพบท นาม --- และคาทปรากฏในตาแหนงชองวางของกรอบประโยคทดสอบดงกลาวไดนน จะตองไมใชคากรยา ไมใชคาชวยหลงกรยา12 ไมใชคาหลงกรยา13 และไมใชคาลงทาย14 วทยานพนธนศกษาเฉพาะเรองตาแหนงและหนาทของคากรยาวเศษณ ไมไดศกษาเรองความหมาย ผลการศกษาพบวา คากรยาวเศษณในภาษาไทยแบงออกตามหนาทได 5 ชนด สามารถทาหนาทไดตงแตหนงอยางถงหาอยาง คากรยาวเศษณอาจจะรวมเขาดวยกน หรออาจจะรวมเขากบ

10ไดแกคาวา “กาลง” “จะ” “ตอง” 11เชนคาวา “หวงด” “ทะเลาะ” ตองมคาบพบทตามเสมอเปน “หวงดตอ” “ทะเลาะกบ”

เปนตน 12ไดแกคาวา “อย” “แลว” “อยแลว” 13ไดแกคาวา “ไป” “มา” “ไว” “เสย” “ขน” “ลง” “เขา” “ออก” “ด” “เอา” 14เชนคาวา “จะ” “จะ” “นะ” เปนตน

9

หมวดคาอน ๆ ทเปนกรยาวเศษณวล ซงแบงหนาทไดเปนสองชนด ไดแก ชนดททาหนาทไดอยางเดยว และชนดททาหนาทไดสองอยาง15 เนองจากคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนมสวนคลายคลงกบภาษาอน ๆ ในภาษาตระกลไทรวมทงภาษาไทยมาตรฐาน คอมการเรยงลาดบคาในประโยคเหมอนกน ผเขยนวทยานพนธจงไดนากรอบประโยคทดสอบดงกลาวมาทดสอบเพอหาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนดวย วจนตน ภาณพงศ ไดกลาวถงหมวดคากรยาวเศษณในหนงสอ “โครงสรางภาษาไทย : ระบบไวยากรณ” ไววา หมวดคากรยาวเศษณ หมายถง คาทปรากฏหลงคากรยาในตาแหนงชองวางของกรอบประโยคทดสอบขางลางน คอ นาม กรยาอกรรม --- คาทปรากฏในตาแหนงชองวางในกรอบประโยคนไดและมเงอนไขอยวา จะตองไมใชคากรยา ไมใชคาชวยหลงกรยา ไมใชคาลงทาย จงจะถอวาเปนคากรยาวเศษณ16 บรรจบ พนธเมธา กลาวถงภาคขยายไวในหนงสอ “ลกษณะภาษาไทย” วา ภาคขยายแบงเปน 2 ประเภท คอ ขยายผทา หรอ ผถก เรยกวาคณศพท และขยายกรยา เรยกวากรยาวเศษณ ซงแบงกรยาวเศษณไดเปน 9 ประเภท คอ กรยาวเศษณบอกอาการและภาวะ กรยาวเศษณบอกเวลา กรยาวเศษณบอกสถานท กรยาวเศษณบอกประมาณ กรยาวเศษณบอกความแบงแยก กรยาวเศษณบอกความชเฉพาะ กรยาวเศษณบอกความไมชเฉพาะ กรยาวเศษณบอกคาถาม และกรยาวเศษณบอกความรบและปฏเสธ17 กฤตวทย ดวงสรอยทอง กลาวถงคากรยาวเศษณไวในหนงสอ “หลกภาษา” วา คากรยาวเศษณคอคาททาหนาทขยายคากรยา คาคณศพท หรอคากรยาวเศษณใหชดเจนสมบรณขน แบงได

15บงอร ฤทธาภรณ, “คากรยาวเศษณในภาษาไทย,” 7-10. 16วจนตน ภาณพงศ, โครงสรางภาษาไทย : ระบบไวยากรณ (กรงเทพฯ : มหาวทยาลย

รามคาแหง, 2520) , 78. 17บรรจบ พนธเมธา, ลกษณะภาษาไทย (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามคาแหง, 2522),

141, 189-196.

10

เปน กรยาวเศษณบอกอาการและภาวะ คากรยาวเศษณบอกเวลา คาวเศษณบอกสถานท คาวเศษณบอกประมาณ คากรยาวเศษณบอกความแบงแยก คากรยาวเศษณบอกความชเฉพาะ คากรยาวเศษณบอกความไมชเฉพาะ คากรยาวเศษณบอกคาถาม และคากรยาวเศษณบอกความรบและปฏเสธ18 นววรรณ พนธเมธาอธบายเกยวกบคาวเศษณไวในหนงสอ “ไวยากรณไทย” วา คาวเศษณจะชวยขยายความหมายของคากรยาใหชดเจนยงขน คากรยาทใชคาวเศษณขยายอาจเปนคากรยาทแสดงอาการ แสดงสภาพ หรอแสดงประสบการณ19 อภรด อดมมณสวฒน กลาวถงคาซาสองพยางค ซงสวนหนงทาหนาทเปนคากรยาวเศษณวามความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระ และความหมาย ดงน คาซาสองพยางคในภาษาไทยมรปแบบของเสยงสระอยสองแบบ คอ แบบท 1 สระในพยางคหลกจะเปนสระใด ๆ กได แตสระในพยางคซาจะตองเปนสระใดสระหนงในสระตอไปน คอ /↔/ หรอ /Ε/ หรอ /οΝ/ เชน ในค าว ากน เกน /κιν2 κ↔ν1/ ดแด /δι⎤1 δΕ⎤1/ นงน ง /νοΝ3 ναΝ3/ คาซาแบบนเกดไดกบหมวดคาทกประเภท แบบท 2 ไมวาพยางคหลกจะอยหนาหรอหลง เสยงสระในพยางคทงสองจะเปนแบบใดแบบหนงตอไปน คอ สระหลง-สระหนา เชน โยกเยก /ϕο⎤κ3 ϕε⎤κ3/ สระสง-สระตา หรอกลาง-สระตา เชน กรดกราด /κρι⎤τ4 κρα⎤τ4/ คาซาแบบนเกดเฉพาะในหมวดคากรยาอกรรม หมวดคาคณศพท และหมวดคากรยาวเศษณเทานน และคาซารปแบบนมไมมากนก คาซาทง 2 แบบนจะมความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายดงนคอ ความหมายท 1 แสดงทศนคตของผพดทมตอสงหรอบคคลในแงไมสด รปแบบของเสยงสระเปนแบบท 1 และความหมายท 2 เปนความหมายทเกยวกบความรสกของผพดทมตอสงหรอบคคลทใชคาซานน ๆ มาขยาย รปแบบของเสยงสระเปนแบบท 2 ในความหมายนอาจแยกเปนความหมายยอยไดอก 5 ความหมาย ไดแก ความหมายทเปนการเพมนาหนกความหมายของพยางคหลกทเกยวกบลกษณะหรออาการ ความหมายทเปนการเพมนาหนกความหมายของพยางคหลกทเกยวกบปรมาณของเสยงใหมมากขน ความหมายทเปนการเพมนาหนกความหมายของพยางคหลกโดยอาจมการ

18กฤตวทย ดวงสรอยทอง, หลกภาษา, พมพครงท 2 (สงขลา : มหาวทยาลยศรนครนทร

วโรฒ สงขลา, 2522), 177-179. 19นววรรณ พนธเมธา, ไวยากรณไทย (กรงเทพฯ : รงเรองสาสนการพมพ, 2525), 23-53.

11

เปลยนแปลงความหมายของพยางคหลกบางเลกนอย ความหมายทบอกลกษณะเกยวกบเสยง และความหมายทบอกลกษณะเกยวกบอาการหรอทาทาง20 2. เอกสารเกยวกบการวเคราะหคากรยาวเศษณในภาษาถน มดงน มวรรณ ลรวฒน เขยนบทความเรอง “คาขยายในภาษาถนเชยงใหม” กลาววา คาขยายทมลกษณะเปนกรยาวเศษณจะชวยขยายความหมายของคากรยาใหหนกแนน ชดเจน และมองเหนภาพพจนไดดยงขน โดยคาขยายในภาษาถนเชยงใหมมจานวนพยางคตงแต 1 พยางคถง 4 พยางค คาขยายประเภทหนงพยางค เชน มด คม “มด เชน ทองฟามดมวมเมฆเตมไปหมด” คาขยายประเภท 2 พยางคจะมโครงสรางทางเสยงดงนคอ คาขยายประเภททสระตางกนแตพยญชนะเหมอนกน เชน มด ซม ซม “มดขมกขมว” คาขยายประเภททสระเหมอนกนแตพยญชนะตางกน เชน ผอม กอง ดอง “ผอมกระหรอง” คาขยายประเภททเปนคาซา เชน ไหล ลวาด ลวาด “ไหลเชยว” และคาขยายประเภททใชฐานซาสองครง โดยใสคาขยายเขาระหวางฐานสองคา เชน เปง ล เปง ลง “สวางไสว” คาขยายสามพยางค เชน ดา ขะ ลงตง “ดาทะมน ดามด” คาขยายสพยางค แบงเปน คาขยายประเภทซาบางพยางค เชน แดง ปะ หล ปะ หลง “แดงจา” และประเภทซาบางหนวยเสยง เชน ออน เนาะ แนะ หนอ แหน “ออนปวกเปยกบดไดรอบทศ” 21 จราภรณ ไชยศร ศกษาเรอง “คาขยายกรยาในภาษาถนลาพน” ไดใหขอเสนอแนะวาคากรยาวเศษณในภาษาถนลาพนมลกษณะทนาสนใจหลายประการ เชน ค า ก ร ย า ว เ ศ ษณ บ า ง ค า ใ ช ข ย า ย ไ ด เ ฉ พ า ะ ค า ก ร ย า บ า ง ค า เ ท า น น เ ช น /φον2 τοκ2 συϕ2 συϕ2/ “ฝน ตก พรา ๆ” คากรยาวเศษณบางคาใชขยายคากรยาไดหลายคา เชน /ν ⎤Ν6 Να⎤µ1 πηι⎤5 λι⎤5/

“นอง สวยแบบแรกรน” /κυ1 λα⎤π3 βα⎤ν1 πηι⎤5 λι⎤5/ “กหลาบ บานแบบแรกแยม” คากรยาวเศษณบางคาถาเปลยนเสยงสระจะทาใหความหมายเกยวกบขนาดและสณฐานเปลยนแปลงไป เชน /χικ2 πικ2/ “เลก ๆ ตงเดนขน” /χοκ2 ποκ2/ “ใหญวางเดนอย”

20อภรด อดมมณสวฒน, “ความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระและความหมาย

ของคาซาสองพยางคในภาษาไทย” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2526), 98-99.

21มวรรณ ลรวฒน, “ คาขยายในภาษาถนเชยงใหม,” 96-106.

12

คากรยาว เศษณบางค เมอนามาใชรวมกนจะบอกความหมายเปนพหพจน เชน /χικ2 πικ2/ “เลก ๆ ตงเดนขน” /χοκ2 ποκ2/ “เลก ๆ ปอม ๆ ตงเดนขน” เมอใชรวมกนเปน /χικ2 πικ2 χοκ2 ποκ2/ จะมความหมายวา “สงเดนขนมาและมจานวนมากขน”22 สวฒนา เลยมประวต กลาววา การแสดงความหมายวา “มาก” ในภาษาลานนาสามารถกระทาได 4 วธ คอ 1. การใชคากรยาวเศษณ หมายถง การใชคากรยาวเศษณทมความหมายวา “มาก” หรอบางคาทใชเปนคาปรารภแกมอทาน มความหมายวา “เหลอเกน เสยจรง จงเลย เกนไป” เชนคาวา นกแก ขนาด งาว จาด เปอเลอะ แตวา ฯลฯ คากรยาวเศษณเหลานจะเรยงไวทายคากรยา เชน เถานกแก “แกมาก” ยกเวนคาวา “จาด” ทเรยงไวหนาคากรยา เชน จาดมวน “สนกมาก” 2. ใชคากรยาวเศษณค หมายถง การใชคากรยาวเศษณสองตวโดยซาคากรยา กลาวคอ ปรากฏคากรยาหนาคากรยาวเศษณตวแรกหนงครง และหนาคากรยาวเศษณตวหลงอกหนงครง ไดแก ...แต...วา , ...ใบ...งาว เชน เหญม แต เหญม วา “เฉอยมาก” 3. ใชการยดเสยงสระ หมายถง การยดเสยงสระใหยาวกวาปกตในกรณทตองการเนนวามากหรอมากจรง ๆ มกใชกบคากรยาหรอกรยาวเศษณ เชน มาขวา...ย “มาสายมาก” 4. ใชการซาคา หมายถง การซาพยางคตงแต 2 ครงขนไป บางกรณอาจเปลยนเสยงวรรณยกตใหเปนเสยงสงกวาเสยงสงปกต เชน บาว ๆ สาว ๆ “กลมหนมสาว” แปงแปง “แพงทสด”23 มาล ไพรสน ไดวจยเกยวกบคาวเศษณสองพยางคในภาษาลานนา จงหวดเชยงใหม สรปผลการวจยได ดงตอไปน ประเภทของคาวเศษณสองพยางคในภาษาลานนา สามารถจาแนกได 2 ประเภท คอ ประเภทซาทงคา เชน /πιτ1 - πιτ1/ ปดปด24 ประเภทซาบางสวน เปนการซาเพยงบางหนวยเสยง

22จราภรณ ไชยศร, “คาขยายกรยาในภาษาถนลาพน,” 52-75. 23สวฒนา เลยมประวต, “การแสดงความหมายวา “มาก” ในภาษาลานนา,” วารสารภาษา

และวฒนธรรม มหาวทยาลยมหดล 7, 1 (ม.ค.-ก.ค.2531) : 26-31. 24ในบทความรายงานการวจยเรอง “คาวเศษณในภาษาลานนา : การวเคราะหตามแนว

ภาษาศาสตร” ของมาล ไพรสน มการถายเสยงโดยใชสทอกษรและอกษรไทย ผเขยนวทยานพนธจงคงรปแบบการถายเสยงกากบไวดงเดม

13

เชน /κυτ7 - δυτ7/ กดดด การจดประเภทของคาวเศษณสองพยางคในภาษาลานนาตามความหมาย สามารถจาแนกได 11 ประเภท คอ คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกรปราง คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกรส คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกกลน คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกเสยง คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกแสง คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกส คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกอาการ คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกสภาพ คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกขนาดและนาหนก คาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกปรมาณ และคาวเศษณสองพยางคทสอความหมายบอกสณฐาน ความสมพนธระหวางเสยงและความหมายของคาวเศษณสองพยางคในภาษาลานนา สามารถจาแนกได 4 กลม คอ 1. คาทประสมกบสระสงจะใชสอความหมายทมขนาดใหญกวา หรอปรมาณมากกวาสระตา 2. คาทประสมกบสระหลงจะใชสอความหมายทมขนาดใหญกวา หรอปรมาณมากกวาสระหนาและสระกลาง 3. คาทประสมกบสระกลางจะใชสอความหมายทมขนาดใหญกวา หรอปรมาณมากกวาสระหนา 4. คาทประสมกบสระเสยงยาวจะใชสอความหมายทมขนาดใหญกวา หรอปรมาณมากกวาสระเสยงสน25 ประคอง นมมานเหมนทร ศกษาเสยงสระในคาขยายบางคาในภาษาอสาน พบวาคาขยายบางคาในภาษาอสานมความสมพนธระหวางความหมายและเสยงสระ จากขอมลพบคาขยายทเปนคากรยาวเศษณนอกจากใหภาพและความรสกแลว เมอเปลยนเสยงสระยงใหรายละเอยดเกยวกบความแตกตางของขนาด รปรางสณฐาน และพจนของสงทคากรยาวเศษณประกอบดวย สามารถแบงออกเปนกลมตามรายละเอยดของความหมาย คอ ของทมขนาดใหญจะใชเสยงสระ /ο/ /ο⎤/

/υ/ /α⎤/ /ε/ /ε⎤/ /∝/ /∝⎤/ /↔/ /↔⎤/ เชน โกโจ “อาการนงยอง ๆ หอหวไมผงผาย” ของทมขนาดเลกจะใชเสยงสระ / / / ⎤/ /Ε/ /Ε⎤/ /ι/ /ι⎤/ เชน คงนง “อาการทของเหยยดตรงอย” ของทมสณฐานแบนจะใชเสยงสระ /ε⎤/ /Ε⎤/ เชน เกกเซก “ลกษณะขเหรของใบหนาใหญและแบน” ของทมสณฐานกลมจะใชเสยงสระ / ⎤/ /ο⎤/ เชน โกกโซก “ลกษณะขเหรของใบหนาใหญและกลม” ของทมลกษณะปอม ๆ หดตวจะใชเสยงสระ / ⎤/ เชน จอบพอบ “อาการหมอบซงคเทาชดกน” และของทมลกษณะแผออกเตมทจะใชสระ /α⎤/ เชน จาบพาบ “อาการนอนควาซงนอนราบไมคเทา”

25มาล ไพรสน, “คาวเศษณในภาษาลานนา : การวเคราะหตามแนวภาษาศาสตร,”

วารสารมหาวทยาลยพายพ 10, 1 (ม.ค.-ม.ย. 2542) : 35-51.

14

สวนคาขยายทบอกความเปนพหพจน จะเพมคาเปน 4 พยางค ซาเสยงพยญชนะตน พยญชนะทาย วรรณยกต แตเปลยนเสยงสระ26 Theraphan L. Thongkum ศกษาสทลกษณะของเสยงสระในคาซาของภาษาอสาน พบรปแบบของคาซา 2 รปแบบ ไดแก 1. คาซาจากคาพยางคเดยว มโครงสรางดงน CVT (C) → CVT (C) . CVT (C)27 เชน /να⎤5 βα⎤ν2 β↔ν4 ω↔ν4 / “ใบหนาขนาดใหญทมความสข” /να⎤5 βα⎤ν2 βΕν4 ωΕν4/ “ใบหนาขนาดเลกทมความสข” 2. คาซาจากคาสองพยางค มโครงสรางดงน CVT (C) . CVT (C) → CVT (C) . CVT (C) . CVT (C) . CVT (C) เชน /κιΝ6 κηυµ5 λυµ5 κηιµ5 λιµ5/ “การกลงหลาย ๆ ครงของสงทมขนาดใหญ” /κιΝ6 κη µ5 λ µ5 κηΕµ5 λΕµ5/ “การกลงหลาย ๆ ครงของสงทมขนาดเลก” ตามปกตแลวคากรยาวเศษณทมโครงสรางเปนคาซาในภาษาอสานนน จะทาหนาทเนนความหรอขยายความ เพอบอกขนาด ความสาคญ หรอรปพรรณสณฐานของสงทอางถงใหชดเจนยงขน โดยความหมายของคาจะสมพนธกบระดบสระทปรากฏในคาซาเหลานน อาท เสยงสระเอ ซงเปนสระทมระดบลนสงกวา บอกลกษณะของทมขนาดใหญกวาเสยงสระแอ ซงเปนสระทมระดบลนตากวา เชน /πε⎤2 λε⎤τ6 πε⎤τ6/ “ของขนาดใหญทมลกษณะแบน” /πε⎤2 λΕ⎤τ6 πΕ⎤τ6/ “ของขนาดเลกทมลกษณะแบน”28

26ประคอง นมมานเหมนทร, “เสยงสระในคาขยายบางคาในภาษาอสาน,” วารสารอกษร

ศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 16 (2519) : 56-65. 27โดย C หมายถงหนวยเสยงพยญชนะตน V หมายถงหนวยเสยงสระ T หมายถงหนวย

เสยงวรรณยกต และ (C) หมายถงหนวยเสยงพยญชนะทาย ซงบางพยางคอาจจะมหรอไมกได 28Theraphan L. Thongkum, “Iconicity of Vowel Qualities in Northeastern Thai

Reduplicated Words,” in Studies in Tai and Mon-Khmer Phonetics and Phonology (Bangkok : Chulalongkorn University, 1979), 247-258.

15

อดม พรประเสรฐศกษาเรอง “คาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน” พบวาคากรยาวเศษณจะทาหนาทประกอบคากรยาเพอขยายคากรยานนใหชดเจน ชวยสออารมณและความรสกจากผพดไปสผฟงไดอยางลกซง ดงนนผทจะสามารถใชคาเหลานได จะตองเขาใจภาษาอสานอยางแทจรง ประเภทของคาวเศษณสองพยางค แบงตามโครงสรางของคาได ดงนคอ 1. ประเภทซาทงคา เชน /χιω3 χιω3/ “อาการหมนตว อาการกระทาอยางเรว” 2. ประเภทซาบางสวน แยกไดเปน 2 ประเภท คอ ประเภทซาเสยงสระ เชน /τ ⎤6 ϕ ⎤6/ “ อาการหดตว ยอยน หงกงอ ใชสาหรบขนาดเลก” ประเภทซาเสยงพยญชนะ เชน /χυ/4 χα/4/ “อาการเดนไปอยางชา ๆ ทละกาว เดนเตาะแตะ เดนชา ๆ” และประเภททนอกเหนอจากสองประเภทแรก เชน /το⎤Ν6 λε⎤Ν6/ “หยอนยาน” ประเภทของคาวเศษณสองพยางคแบงตามความหมายได 10 ประเภท คอ บอกอาการ บอกลกษณะรปราง บอกรส บอกกลน บอกเสยง บอกแสงส บอกสณฐาน บอกขนาด บอกความแนนอน บอกปรมาณมากนอย นอกจากนยงไดวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงสระของคากบความหมายทางขนาด หรอปรมาณไวดวย กลาวคอ เสยงสระทมระดบลนสงกวา จะสอความหมายเกยวกบขนาดใหญกวา หรอปรมาณมากกวาสระทมระดบลนตากวา เชน /Νυα4 µυ⎤π2 χυ⎤π5

πηυπ5/ “ววหมอบคดค” กบ /κα/2 τα⎤ϕ6 µ ⎤π2 χ ⎤π3 πη ⎤π3/ “กระตายหมอบคดค” เสยงสระกลางจะสอความหมายเกยวกบขนาดใหญหรอปรมาณมากกวาสระหลง และสระหลงจะสอความหมาย เก ย วกบขนาดใหญห รอปรมาณมากกว าสระหน าในระดบ เด ยวกน เชน /τη ⎤1 να⎤µ3 πεν1 ηυ⎤4 χ∝Ν6 π∝Ν6/ “ท อ น า เ ป น ร โ ห ว ” ก บ /λαΝ5 κηα⎤4 πεν1 ηυ⎤4 χιΝ6 πιΝ6/ “หลงคาเปนรเลกกระจรด” นอกจากนนเสยงสระประสม จะส อความหมายทางขนาดใหญกว าหร อป รมาณมากกว าสระ เด ย ว เ ชน

/κη ⎤4 Νυα4 ν) ν6 τυακ2 τυαϕ3/ “ค อ ว ว ห ย อ น ย า น ” ก บ /νιαΝ5 καϕ6 ν) ν6 τ ⎤κ2 τ ⎤ϕ3/ “เหนยงไกหยอนยาน”29 เปรมนทร คาระว กลาวถงคาซาชนดอจจารณวลาสในภาษาไทยถนใตวา เปนกลมคาทมการซาเสยงของพยางคหลก บางคาทาหนาทเหมอนคาวเศษณ คอสามารถขยายคานามหรอคากรยา โดยพยางคทซาจะถกกาหนดใหมรปแบบทแนนอน ชดเจน และสามารถทานายรปพยางคซาได คอไมวาพยางคหลกของคาจะมโครงสรางทางเสยงเปนอยางไร พยางคซาจะตองมเสยงพยญชนะตนเหมอนเสยงพยญชนะตนของพยางคหลก และมเสยงสระ “แ-” สวนเสยงพยญชนะทายของพยางคซาจะอยในแม “กด” โดยคาซาเหลานสามารถแสดงความรสก หรอทศนคตของผพดตอคานามหรอ

29อดม พรประเสรฐ, “คาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน,” 356-377.

16

กรยาทกลาวถง เชน งาม “สวย” หากเปลยนเปน งามแงด จะหมายความวา “ไมคอยสวย” (ผพดไมชอบ) เปนตน30 ชลาพนธ จนทรขน ศกษาเรอง “คาขยายในภาษาไทยถนใต จงหวดนครศรธรรมราช” พบรปแบบโครงสรางของคาขยาย 4 รปแบบ ไดแก คาเดยว คาประสม คาซอน และคาซา แบงประเภทของคาขยายไดเปน 3 ประเภท คอ ขยายคานาม ขยายคากรยา และขยายคาขยาย โดยแบงคาขยายกรยาออกเปน 7 ชนด ไดแก คาปฏเสธ คาชวยหนากรยา คาชวยหลงกรยา คาหนากรยา คาหลงกรยา และคากรยาวเศษณ คากรยาว เศษณ หมายถง คาบอกสภาพ หรออาการท เกยวของกบคากรยา เชน /ν τ7 ν τ7/ (นอดนอด)31 “ประกอบคาวา ‘สน’ ดวยอาการออนเพลย หรอตกใจ” นอกจากนยงปรากฏคาขยายประเภทขยายคาขยาย ทาหนาทประกอบคาทขยายคาอนใหมความหมายเดนชดยงขน ซงมลกษณะเชนเดยวกบคากรยาวเศษณ เชน /δΕ⎤Ν3 πλΕ⎤π4/ (แดงแปลบ) “แดงแจด” /ρε⎤ω5 ωι⎤2/ (เรวหว) “เรวมาก” ความหมายของคาขยายแบงออกไดเปน 2 ความหมาย ไดแก ความหมายโดยอรรถ (Denotation) เปนความหมายทใชกนตามปกตในชวตประจาวน เชน ‘กน’ หมายถง เคยว ดม ซงทาใหลวงลาคอลงสกระเพาะ ความหมายโดยนย (Connotation) เปนความหมายทแฝงอย ตองอาศยบรบท หรอสภาพสงคมและวฒนธรรมของผใชภาษาเปนเครองกากบ และจะชวนใหคดไปถงความหมายอยางอนนอกเหนอไปจากความหมายโดยตรง เชน ‘กน’ หมายถง โกง เชน “กนเงนหลวง” 32

30เปรมนทร คาระว, “ภาษาไทยถนใต คาซาชนดอจจารณวลาส,” 57-61. 31ในวทยานพนธเรองคาขยายในภาษาไทยถนใต จงหวดนครศรธรรมราช ของชลาพนธ

จนทรขน มการถายเสยงโดยใชทงสทอกษรและอกษรไทย ผเขยนวทยานพนธจงคงรปแบบการถายเสยงกากบไวดงเดม

32ชลาพนธ จนทรขน , “คาขยายในภาษาไทยถนใต จงหวดนครศรธรรมราช” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ, 2541), 28-86.

17

3. เอกสารเกยวกบความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย มดงน สรย ศรพฒน กลาวถงระบบสญลกษณ สรปวาระบบสญลกษณทไมใชภาษานน นาจะเกดขนกอนระบบสญลกษณทเปนภาษา โดยผสงสารจะแสดงทาทางหรอพฤตกรรมตาง ๆ เพอถายทอดความหมายทอยในสมองใหเปนรหสใหผรบสารไดเหน โดยผรบสารจะตองถอดรหสนนออกมาเปนความหมายหรอความคดทผสงสารกาลงตองการสอ กระบวนการเขารหสและถอดรหสมลกษณะเปนอตวสย ดงนนในการถอดรหสเพอจะใหไดความหมายนนจะขนอยกบประสบการณเชงอารมณทผถอดรหสมอยในตวเอง อาจกลาวไดวาระบบสญลกษณนาจะเปนลกษณะสากลของมนษย ถอยคาเปนเพยงสอทจะสนองความตองการของเราตอมาจากเสยง แตใชไดงายกวาเสยง เพราะมการจาแนกเปนเหลาเปนกลม ไมมใครปฏเสธไดวาถอยคานนสบเนองมาจากเสยง แตกขนอยกบวาสภาพแวดลอมจะสามารถมอทธพลตอเสยงไดเพยงใด ดวงตาทรบภาพและหทฟงเสยงของชนกลมหนง ๆ ยอมผดแผกกนไปจนเกดเปนหลายภาษา แตกยงพอมรองรอยเหลออยบาง สงเกตไดจากถอยคาของหลาย ๆ ภาษาทบางครงออกเสยงเหมอนหรอคลายคลงกน และยงมความหมายเหมอนกนโดยไมไดลอกเลยนแบบกน ถอยคาหลายถอยคามรปและเสยงทพองกบความหมายของคา โดยเฉพาะอยางยงถอยคาทแสดงความรสก แสดงกรยาอาการ แมจะไมทงหมด แตกพอจะจดเปนกลมได33 สาอาง หรญบรณะ ฟนซ ศกษาเรอง “การเขาถงวรรณคดดวยวธสทศาสตร” สรปไดวาในการศกษาภาษาจะมวธการสอความหมายของเสยง (Sound Meaning Relationship) อย 2 แบบ คอ 1. การเลยนเสยงธรรมชาต (Primary Onomatopocia) เชน การใชเสยงทสตวรองเปนคากรยาบงถงอาการรองของสตว การเลยนเสยงแบบนจะใชแตหฟงเสยง แลวกสรางเปนคาขนมา 2. การเลยนเสยงอนเกดจากการใชลกษณะความคลายคลงของสงทตองการเลยนเสยง กบความคลายคลงของลกษณะการเปลงเสยง (Articulation) การเลยนเสยงแบบนมชอวา Secondary Onomatopocia ยกตวอยางเชน เราใชสระกลม (Rounded vowels) สรางคาทบงถงความกลม หรอความโคง เปนตน ภาษามองคประกอบยอยอย 3 สวน คอ ความหมาย โครงสราง และเสยง จากการวจยทางภาษาศาสตรปรากฏชดวา องคประกอบยอยทงสามสวนนมความสมพนธกน คอโครงสรางม

33สรย ศรพฒน, “สญลกษณวทยา,” วารสารมนษยศาสตรปรทรรศน 10, 1 (2531) :

46-56.

18

บทบาทตอความหมาย และเสยงมบทบาทตอโครงสราง แตยงไมมการยนยนความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย และความสมพนธระหวางความหมายกบเสยง34 พยอม ธรรมบตร ไดเขยนบทความเรอง “เสยงสอความหมายไดอยางไร” สรปเนอหาเกยวกบววฒนาการทางการทดลองเรองเสยงกบความหมายของคา ของนกภาษาศาสตรหลายคน ไดแก E. Sapir , W. Kohler , Hall , Oldfield , Newman และ Peterfalvi ผลการศกษาทดลองพบวา การสอความหมายของเสยงอาจเกดขนไดในลกษณะ 3 ประการ คอ 1. โดยอทธพลจากภาษาทเราใชอย คอมคาจานวนมากในภาษานนมความหมายไปในทางเดยวกน จงทาใหผใชภาษาชนและเชอวาเสยงในคาเหลานนจะสอความหมายดงกลาว เชน สระอสอความเลก สระอาสอความใหญ เปนตน 2. โดยปราศจากอทธพลของภาษาท เราใชอย แตเปนการสอความหมายทเกดจากความสมพนธของความรสกทเรารบทางสมผสตาง ๆ 3. เสยงอาจสอความหมายโดยผานความสมพนธของความรสกทรบทาง ตา ห จมก ลน กาย และในขณะเดยวกนกจะมอทธพลของภาษาทเราใชซอนลงไปในตวประกอบแรกดวย นอกจากนนกภาษาศาสตรกลมทคนควาเกยวกบเสยงสอความหมายยงไดทาการทดลองกบหลาย ๆ ภาษา ไดแก ฝรงเศส องกฤษ และสเปน ปรากฏวาผลทไดสอดคลองกนทงสามภาษา ทาใหอาจสรปไดวาการสอความหมายของเสยงนาจะเปนปรากฏการณสากลทเกดขนกบภาษาทกภาษาโดยธรรมชาต35 อภรด อดมมณสวฒน ไดเขยนวทยานพนธเรอง “ความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระและความหมายของคาซาสองพยางคในภาษาไทย” อางถงนกภาษาศาสตรหลายคนทใหความคดสนบสนนผลการศกษาเกยวกบเรองความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคาไว ไดแก เจราด ดฟฟลอธ (Gerard Diffloth) , โรเจอร ดบบลว. เวสกอตต (Roger W. Wescott) , อารเธอร จ. ครสฟลด (Arthur G. Crisfield) และ แมร อาร. ฮาสส (Marry R. Hass) สรปไดวาสญญาณภาพ (Idiophone) เปนลกษณะเฉพาะของภาษาธรรมชาต มรปแบบของความหมายทตางไป

34สาอาง หรญบรณะ ฟนซ, “การเขาถงวรรณคดดวยวธสทศาสตร,” วารสาร

มนษยศาสตรปรทรรศน 1, 1 (มกราคม 2522) : 56-73. 35พยอม ธรรมบตร, “เสยงสอความหมายไดอยางไร,” วารสาร มศว ปทมวน 5, 1

(กนยายน 2522) : 81-86.

19

จากคาธรรมดาอน ๆ สญญาณภาพอาจมความหมายเทากบประโยคกได ซงลกษณะทางเสยงทมความสมพนธกบความหมายของสญญาณภาพนมใชเปนแบบไมมเหตผล แตจะมสงทมลกษณะรวมระหวางเสยงกบความหมายทมความสมพนธกนอยางมระบบ เชน เสยงสระสามารถสอความหมายในลกษณะตาง ๆ เสยงสระมความสมพนธกบขนาดและรปรางของสงทกลาวถง อกทงยงสามารถแสดงถงความรสกของผพดไดอกดวย36 Theraphan L. Thongkum ไดศกษาเกยวกบสญญาณภาพของระดบสระในคาซาภาษาอสาน พบวาระดบสระมความสมพนธกบความหมายของคา สามารถบอกความสมพนธทางขนาดของสงทกลาวถง แสดงทศนคต ความรสก หรอความสนใจ เพอขยายความใหสละสลวยขน ซงเปนประโยชนอยางมากทจะอธบายความหมายของคาทเลยนเสยงธรรมชาต สญญาณภาพของระดบสระในคาซาภาษาอสานสามารถอธบายความหมายของคากรยา บอกถงสสน สณฐาน และอน ๆ โดยมความคลาดเคลอนเพยงเลกนอยเทานน ซงแบงไดเปน 3 กลมสระ ไดแก กลมสระหลง คอ υ , ο , ∝ , ↔ จะใหความหมายวาใหญ หรอเพมมากขนเสมอ สวนคาทใชกลมสระ ι , Ε , จะใหความหมายวาเลกหรอจานวนนอยกวาเสมอ และคาทใชกลมสระ ε , α อาจจะมความหมายไปในทางมากขนหรอนอยลงกได37 ประคอง นมมานเหมนทร กลาววา มผตงขอสงเกตวาเสยงในภาษาไทยมกจะมความสมพนธกบความหมาย บางเสยงกแสดงอาการ (Expressive) ไดดมาก ฟงเพยงเสยงกแทบจะเดาความหมายได เสยงพยญชนะบางเสยง เชน เสยง คล ควบกลา มกแสดงอาการเคลอนไหว หรอเคลอนคลาดทไมเทยง หรอไมบรสทธ เสยงสระ เอ ใหความรสกไปในทางเอนเอยง ไมมนคง สระ ออ มเสยง ม สะกด ลวนใหความหมายไปในทางกลม ๆ งอ ๆ ซงความสมพนธของความหมายและเสยงสระนอกจากจะใหภาพและความรสกแลว เมอเปลยนเสยงสระ ยงใหรายละเอยดเกยวกบความแตกตางของขนาด รปรางสณฐาน และพจนของสงทคาขยายประกอบดวย38

36อภรด อดมมณสวฒน, “ความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระและความหมาย

ของคาซาสองพยางคในภาษาไทย,” 8-36. 37Theraphan L. Thongkum, “Iconicity of Vowel Qualities in Northeastern Thai

Reduplicated Words,” in Studies in Tai and Mon-Khmer Phonetics and Phonology, 247-259. 38ประคอง นมมานเหมนทร, “เสยงสระในคาขยายบางคาในภาษาอสาน,” 56-65.

20

จากเอกสารงานวจยทเกยวของ พบวาการศกษาเกยวกบคากรยาวเศษณแบงออกเปน 2 กลม คอ 1. ผทศกษาเกยวกบประเภทของคากรยาวเศษณ พบคาประเภท คามล คาประสม คาซา และคาซอน 2. ผทศกษาเกยวกบความหมายของคากรยาวเศษณ พบความหมายแสดงมโนภาพ แสดงทศนคต แสดงอารมณ แสดงปรมาณ และความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคากรยาวเศษณ ดงนนผเขยนวทยานพนธจะนาแนวคดนมาใชศกษาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ซงถอวาเปนคากรยาวเศษณทบอกอาการและสภาวะ ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ผลของการศกษาทาใหไดความรเกยวกบโครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน 2. ทาใหไดความรเกยวกบความหมายและความสมพนธของกรยาวเศษณ กบคากรยาทถกขยายในภาษาไทพวน 3. เปนประโยชนสาหรบผทสนใจจะศกษาภาษาถนตระกลไทในเชงประวตและเปรยบเทยบ คาจากดความคาศพททใชในการวจย 1. กรยาวเศษณ หมายถง คาทใชขยายคากรยา เพอแสดงอาการ หรอแสดงสภาพของคากรยาใหชดเจนขน ซงคากรยาวเศษณไมสามารถปรากฏไดลาพง ตองปรากฏรวมกบคากรยาบรบทเสมอ 2. กรยาบรบท หมายถง คากรยาทมคากรยาวเศษณนน ๆ ปรากฏรวมได เครองหมายและสญลกษณทใชในงานวจย

/ / หมายถง การถายเสยงในระดบสรศาสตร ‘...’ หมายถง ความหมายของคาหรอประโยค

21

... หมายถง ตาแหนงของคากรยาบรบททปรากฏรวมกบคากรยาวเศษณประเภทสองพยางคแบบแยกพยางคออกจากกน ~ หมายถง การแปร A , B , C , D หมายถง คากรยาวเศษณแตละพยางค

22

บทท 2

ภมหลงเกยวกบทองถนและภาษาไทพวน

ความรเกยวกบทองถน จงหวดปราจนบร จากสารานกรมประวตศาสตรแหงประเทศไทย ไดกลาวถงประวตความเปนมาของจงหวดปราจนบรไววา เมองปราจนบรไดปรากฏชอครงแรกในพระราชพงศาวดารสมยแผนดนสมเดจพระมหาจกรพรรด คอ ตอนทพระเทยรราชาขนไปเสวยราชยผลดเปลยนแผนดนใหม พระยาละแวกเจากรงกมพชาไดยกเขามาตถงเมองปราจนบร เมอตเมองไดแลวกไดทราบจากชาวเมองวา ทางกรงศรอยธยานนไดมพระเจาแผนดนขนเสวยราชสมบต และมเสนาบดพรอมแลว พระยาละแวกจงมไดยกมากรงศรอยธยา เพยงแตกวาดตอนครอบครวชาวปราจนบรไปเมองละแวก จนถงเมอครงทกรงศรอยธยาจะแตกครงท 2 กรมหมนเทพพพธ ซงไปอย ณ เมองจนทบร มผคนสวามภกดเปนอนมาก กรมหมนเทพพพธจงพาคนเหลานนมาตงซองสมกาลงอย ณ เมองปราจนบร ชาวเมองปราจนและนครนายกรวาจะยกทพไปชวยรบกบพมาทกรงศรอยธยา จงพากนมาเขาดวยเปนอนมาก กรมหมนเทพพพธไดใหหมนเกา และหมนศรนาวา ชาวเมองปราจนเปนนายทพยกมาตงคายทปากนาโยทะกา แตถกพมาตแตก กรมหมนเทพพพธจงพาพรรคพวกขนไปยงนครราชสมา สมยตอมาเมอมขาศกยกมาทางดานนเมอใด เมองปราจนบรกจะเปนเมองหนาดานทกคราว จงหวดปราจนบร เคยเปนดนแดนทมความเจรญรงเรองมาตงแตสมยทวารวด และมพฒนาการตอเนองมาจนถงสมยลพบร ประมาณ 800 ปกอนปรากฏหลกฐานเปนซากเมองโบราณทเรยกวา “เมองศรมโหสถ” ทตาบลโคกปบ อาเภอศรมโหสถ และทางดานทศตะวนออกของเมองศรมโหสถ ทบรเวณบานโคกขวาง อาเภอศรมหาโพธ ยงมชมชนโบราณ มอายรวมสมยเดยวกนกบเมองศรมโหสถอกดวย บรเวณซากเมองโบราณเหลานมซากโบราณสถานซงใชประกอบพธกรรม ศาสนกจและโบราณวตถ ไดแก พระพทธรป เทวรป เครองปนดนเผา เครองสารด เครองมอ เครองใช กระจดกระจายอยทวไป ในสมยตอมาศนยกลางความเจรญไดยายมาตงอยรมฝงแมนาบางปะกงเชนปจจบน ในสมยกรงศรอยธยา เรยกวา “เมองปราจน” ในสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนกยงเรยกวา “เมองปราจณ” หรอ “มณฑลปราจณ” จวบจนสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวรชกาลท 6 ทรง

23

พระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดระเบยบการปกครองแผนดนตามแบบตางประเทศ มณฑลปราจณไดถกยบเลก คงมฐานะเปนเพยงหวเมองหนง ตอมาทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปลยนคาวาเมอง เปนจงหวด จงมชอเรยกใหมวา “จงหวดปราจนบร”1 จงหวดปราจนบรมคาขวญประจาจงหวด คอ “ศรมหาโพธคบาน ไผตงหวานคเมอง ผลไมลอเลอง รงเรองอตสาหกรรม งามลาเขาใหญ นบไหวพระบาทค” อกษรยอของจงหวดใช “ป.จ.” ตราประจาจงหวดเปนรปตนศรมหาโพธ ซงเปนของคบานคเมอง อยทอาเภอศรมโหสถ โดยเชอกนเมอวาสมณฑตจากอนเดยเดนทางมาเพอเผยแผพระพทธศาสนา ไดนาหนอตนพระศรมหาโพธทพระพทธเจาประทบตรสรทเมองพทธคยาเขามาดวย และนามาปลกไว ณ ทน ประชาชนใกลไกลพากนมาเคารพกราบไหวเปนประจามไดขาด จงนามาเปนสญลกษณของจงหวด2 ภาพท 1 ตราประจาจงหวดปราจนบร ทมา : กาญจนาภเษก, ปราจนบร [ออนไลน], เขาถงเมอ 23 กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก http://kanchanapisek.or.th/kp8/pjb/pjb306.html จงหวดปราจนบรตงอยทางภาคตะวนออกของประเทศไทย ลกษณะภมอากาศเอออานวยตอการกสกรรม เชน ปลกขาว ขาวโพด มนสาปะหลง ถวเหลอง นอกจากนยงมการปลกผลไมดวย โดยผลไมทสรางชอเสยงใหจงหวด คอ ทเรยน เงาะ กระทอน สมโอ เปนตน สภาพพนทโดยทวไปเปนทราบจนถงลกษณะภเขาสงชน ทางตอนเหนอมลกษณะเปนเนนสงจนถงภเขา มลกษณะเปนปาเขาตดเทอกเขาดงพญาเยน ทางตอนใต และทางดานตะวนออกเปนทราบมสภาพเปนปาโปรง

1สงวน อนคง, สารานกรมประวตศาสตรแหงประเทศไทย (พระนคร : โรงพมพเฟอง

อกษร, 2514), 847–848. 2กาญจนาภเษก, ปราจนบร [ออนไลน], เขาถงเมอ 23 กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก

http://kanchanapisek.or.th/kp8/pjb/pjb306.html

24

ทางดานทศตะวนตกมลกษณะเปนทราบลมเหมาะแกการเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทาสวนผลไม ซงเปนทขนชอของจงหวด จงหวดปราจนบรมพนททงสน 4,762.362 ตารางกโลเมตร โดยมอาณาเขตตดตอกบพนทตาง ๆ ดงน ทศเหนอ ตดตอกบจงหวดนครราชสมา ทศตะวนออก ตดตอกบจงหวดสระแกว ทศใต ตดตอกบจงหวดฉะเชงเทรา ทศตะวนตก ตดตอกบจงหวดนครนายก3

3สานกนายกรฐมนตร, สานกงานสถตแหงชาต, แผนทแสดงเขตอาเภอ ตาบล เทศบาล

และขอมลพนฐานของจงหวด พ.ศ.2543 (กรงเทพฯ : สานกงานสถตแหงชาต, 2543), 81.

25

ภาพท 2 แผนทจงหวดปราจนบร ทมา : สานกนายกรฐมนตร, สานกงานสถตแหงชาต, แผนทแสดงเขตอาเภอ ตาบล เทศบาล และขอมลพนฐานของจงหวด พ.ศ.2543 (กรงเทพฯ : สานกงานสถตแหงชาต, 2543), 81.

26

จงหวดปราจนบรแบงเขตการปกครองออกเปน 7 อาเภอ ประกอบดวย 65 ตาบล 649 หมบาน 117,627 หลงคาเรอนไดแก อาเภอเมองปราจนบร อาเภอบานสราง อาเภอประจนตคาม อาเภอศรมหาโพธ อาเภอศรมโหสถ อาเภอกบนทรบร และอาเภอนาด ประชากรมจานวนรวมทงสน 441,162 คน เปนชาย 221,347 คน หญง 219,815 คน อาชพหลกคอทานา ปลกพชไร เลยงสตว ทาสวนผลไม และทาปาไม4 จงหวดปราจนบรประกอบดวยพลเมองทมเชอชาตตาง ๆ กน ซงในแตละถนตางกพดภาษาถนของตนตางกนไป โดยใชภาษาไทยกลางตดตอกบคนตางภาษา ประชาชนบางพวกเปนชาวเมองเดมบาง ถกกวาดตอนอพยพมาจากถนอนบาง สามารถแบงภมลาเนาของคนตางภาษาไดดงน 1. อาเภอศรมหาโพธ – มชาวพวนอาศยอยบรเวณตาบลหวหวา ตาบลดงกระทงยาม และตาบลคลาพน 2. อาเภอประจนตคาม – มชาวไทยอสานอาศยอยโดยทวไปเกอบทกตาบล และชาวไทโคราชอาศยอยในบรเวณตาบลอนไตร เกาะยายหนก หนองแกว และประเถด 3. อาเภอเมองปราจนบร – มชาวไทไอ ไทยอ ไทเบง(ไทโคราช) อาศยอยในตาบลดงพระราม ไทอยธยาอยบรเวณตาบลวดโบสถ ชาวเขมรอยบรเวณตาบลบานพระ และตาบลบานยาง 4. อาเภอกบนทรบร – มชาวไทยอสานอาศยอยโดยทวไปเกอบทกตาบล 5. อาเภอนาด – มชาวไทยอสานอาศยอยโดยทวไปเกอบทกตาบล 6. อาเภอบานสราง – โดยมากเปนคนไทยภาคกลาง 7. อาเภอศรมโหสถ – โดยมากเปนชาวพวน5 เทศกาลและประเพณของจงหวดทจดเปนประจา ไดแก 1. งานมาฆปรมศรปราจน จดตรงกบวนมาฆบชาเปนประจาทกป ณ วดสระมรกต อาเภอศรมโหสถ ในงานมกจกรรมการปฏบตธรรมของพระภกษและประชาชนทวไป ตลอดทงการนมสการและเวยนเทยนรอบพระพทธบาทคใหญ และเกาแกทสดในประเทศไทย

4กระทรวงมหาดไทย , กรมการปกครอง , บนทกนกปกครอง 2544 (กรงเทพฯ :

สานกพมพพบตะวน, 2544), 221. 5พระครมหาโพธรกษ, จงหวดปราจนบร ภาคโบราณคดและภาคประวตศาสตร

(กรงเทพฯ : การพมพไชยวฒน, 2528), 46.

27

2. งานแหบงไฟ จดตรงกบวนวสาขบชาของทกป ทวดมหาโพธ อาเภอศรมโหสถ มการจดบงไฟขนสง การประกวดลาเซงของขบวนแหบงไฟ ตลอดจนการแสดงมหรสพสมโภช 3. งานวนเกษตรและของดเมองปราจน จดราวเดอนพฤษภาคม-มถนายนของทกป ทบรเวณลานกวางศาลากลางจงหวดหลงเกา ในงานมตลาดนดผลไมและผลตภณฑการเกษตร การประกวดพชผกผลไม การแสดงนทรรศการของหนวยงานตาง ๆ การแขงขนและการสาธตการเกษตร การประกวดขบวนแหรถยนตการเกษตร และมหรสพสมโภช 4. งานแขงเรอยาวประเพณ จดชวงสปดาหทสองของเดอนกนยายนของทกป ทแมนาบางปะกง หนาทวาการอาเภอเมอง มทงประเภทเรอยาวและเรอพนบาน เพอชงถวยพระราชทานของสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมาร มขบวนเรอพาเหรดอญเชญถวยพระราชทานอนสวยงาม 5. งานลอยกระทง จดขนในวนขน 15 คา เดอน 12 ของทกป ทบรเวณรมเขอนฝงหอประชมอาเภอเมอง ในงานมการประกวดนางนพมาศ ประกวดขบวนแหกระทง การแสดงของนกเรยน ตลอดจนมมหรสพตาง ๆ สมโภชตลอดงาน 6. สปดาหลองแกงหนเพง จดขนในชวงฤดฝนเปนประจาทกปทนาตกแกงหนเพง6 อาเภอศรมหาโพธ เดมทวาการอาเภอศรมหาโพธตงอยทบานหาดยาง ตาบลหาดยาง ซงอยหางจากทวาการอาเภอศรมหาโพธปจจบนประมาณ 8 กโลเมตร ไมมตวอาคารทวาการอาเภอ ใชบานพกของหลวงจดโจรกรรมซงดารงตาแหนงนายอาเภอในสมยนน เปนสถานททาการอาเภอระหวาง พ.ศ.2440 ถง 2447 ตอมาไดยายไปตงทบานเกาะกะพ ตาบลศรมหาโพธ ซงอยหางจากทวาการอาเภอปจจบนไปตามลานาบางปะกงดานทศเหนอประมาณ 1 กโลเมตร ตอมาเมอ พ.ศ.2458 ไดยายไปตงใหม ณ ทบานทาประชม หมท 4 ตาบลศรมหาโพธ สถานทแหงใหมนอยตดกบรมแมนาบางปะกง จนถง พ.ศ.2508 จงไดยายมาตงใหมเปนตวอาคารครงตกครงไม อยรมทางหลวงสายปราจน – ศรมหาโพธ (ทางหลวงสายสวนทวงศ) หางจากทวาการอาเภอหลงเดมประมาณ 700 เมตร ความหมายของชออาเภอ “ศรมหาโพธ” เนองจากทตาบลโคกปบ ซงเดมขนการปกครองอยกบอาเภอศรมหาโพธ (ปจจบนตงเปนอาเภอศรมโหสถ) มตนโพธศรมหาโพธอยตนหนง เปนตน

6หรรษาคลบ, เทศกาลงานประเพณในจงหวดปราจนบร [ออนไลน], เขาถงเมอ 23 กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก http://www.hunsaclub.com/pri.php

28

โพธทมขนาดใหญมาก วดโดยรอบประมาณ 20 เมตร สง 30 เมตร นกโบราณคดสนนษฐานวาตนโพธนไดนาพนธมาจาก “ตนพระศรมหาโพธ” พทธคยา ประเทศอนเดย เพราะสมยนนพระพทธศาสนาไดแพรมาถงอาณาจกรสวรรณภมราวพทธศกราช 300 แลวไดแพรมาถงทวารวดราวพทธศกราช 500 ความเจรญของพระพทธศาสนาดงกลาวน บรรดาสมณะทตทงหลายจะนาเอา “พระศรมหาโพธ” พนธพทธคยามาปลกเปนบรโภคเจดยสาหรบกราบไหวบชา เพราะอาณาจกรทวารวดนอกจากจะไดรบแจกจาย “พระบรมสารรกธาต” แลว คงไดรบพนธ “พระศรมหาโพธ” พทธคยาจากสมณะทตมาเผยแพรศาสนาอกครง และนามาปลกไว ณ ทหลายแหง จงนาเชอวาตนโพธศรมหาโพธตนนเปนตนโพธพทธคยา แตวาตนเดมอาจจะตายไป เพราะเปนเวลานานถง 2,000 ปลวงมาแลว และตนทอยปจจบนนเปนหนอทเกดขนใหมรอบ ๆ ตนเดม และตรงทปลกอยนนอยในทสงฆาวาสแหงหนง ซงมอาณาเขตเขาไปถงเมองโพธสตวและเมองตะโหนดในประเทศกมพชา ดงนนจงเรยกวา “ดงศรมหาโพธ” เนองจากประชาชนในจงหวดปราจนบรและจงหวดใกลเคยงถอกนวา เปนตนโพธทไดรบพนธมาจากพทธคยา ประเทศอนเดย อนเปนบรโภคเจดยสาคญแหงหนงของพระพทธศาสนา จงไดนบถอ กราบไหวบชาระลกถงองคพระสมมาสมพทธเจาตลอดมาจนทกวนน เมอมการจดตงอาเภอตามแนวการปกครองมณฑลเทศาภบาลขน อาเภอนไดมสงศกดสทธแหงนอยดวย จงไดนามของอาเภอวา “ศรมหาโพธ” อาเภอศรมหาโพธตงอยทางทศตะวนออกเฉยงใตของจงหวดปราจนบร หางจากตวจงหวดประมาณ 21 กโลเมตร ทวาการอาเภอตงอยในทองทบานทาประชม หมท 4 ตาบลศรมหาโพธ ตดกบทางหลวงแผนดนหมายเลข 3070 (ถนนสวนทวงศ) ไดรบการยกฐานะเปนอาเภอตงแตป พ.ศ.2440 สภาพพนทของอาเภอศรมหาโพธมลกษณะเปนทราบลมสลบกบทดอน แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ พนทตอนเหนอเปนทราบลม ไดแก ตาบลบางกง ตาบลหาดยาง ตาบลบานทาม ตาบลสมพนธ ตาบลดงกระทงยาม และพนทบางสวนของตาบลศรมหาโพธ และตาบลทาตม ราษฎรแถบนสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม สวนพนทตอนใตเปนบรเวณทราบสง ไดแก บรเวณตาบลกรอกสมบรณ ตาบลหวหวา ตาบลหนองโพรง และพนทบางสวนของตาบลศรมหาโพธ และตาบลทาตม ลกษณะทางภมอากาศเปนแบบมรสม ม 3 ฤด คอ ฤดรอน เรมตงแตเดอนมนาคมถงเดอนพฤษภาคม ฤดฝน เรมตงแตเดอนมถนายนถงเดอนตลาคม และฤดหนาว เรมตงแตเดอนพฤศจกายนถงเดอนกมภาพนธ

29

อาเภอศรมหาโพธมพนทรวมทงสน 413.813 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 258,633.125 ไร มอาณาเขตตดตอกบพนทตาง ๆ ดงน ทศเหนอ ตดตอกบอาเภอประจนตคาม และอาเภอเมองปราจนบร จงหวดปราจนบร ทศตะวนออก ตดตอกบอาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร ทศใต ตดตอกบอาเภอพนมสารคาม และอาเภอสนามชยเขต จงหวดฉะเชงเทรา ทศตะวนตก ตดตอกบอาเภอศรมโหสถ และอาเภอเมองปราจนบร จงหวดปราจนบร อาเภอศรมหาโพธแบงเขตการปกครองตาม พ.ร.บ.ลกษณะการปกครองทองท พ.ศ.2457 เปน 10 ตาบล คอ ตาบลศรมหาโพธ ตาบลดงกระทงยาม ตาบลหาดยาง ตาบลบางกง ตาบลบานทาม ตาบลสมพนธ ตาบลหวหวา ตาบลหนองโพรง ตาบลทาตม และตาบลกรอกสมบรณ

30

ภาพท 3 แผนทอาเภอศรมหาโพธ ทมา : คณะกรรมการการพฒนาตาบลดงกระทงยาม, แผนพฒนาตาบล องคการบรหารสวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ประจาป พ.ศ.2545 (ม.ป.ท., 2545) สวนท 1.

31

ประชากรมทงสน 52,768 คน แยกเปนชาย 25,781 คน หญง 26,987 คน มความหนาแนนเฉลยตอพนทประมาณ 126.20 คนตอตารางกโลเมตร นบถอศาสนาพทธประมาณ 99 เปอรเซนต และศาสนาอนประมาณ 1 เปอรเซนต ประเพณทสาคญไดแก การทาบญกลางบานไทพวน การจดงานผสงอาย และประเพณสงกรานต7 ตาบลดงกระทงยาม ประวตความเปนมาของตาบลดงกระทงยามมเรองเลาตอกนมาวา เหตทเรยกดงกระทงยาม เพราะมคนในตาบลทาโคมไฟเปนดาวรง แลวชกโคมไฟนนขนในวนแตงงานของหนมสาวสองคนคอทาวมโหสถและนางเขยวคอม ซงขอแมในการแตงงานคอทงสองฝายตองสรางถนนใหมาจรดกนกอนดาวรงขน ทงคกสรางถนนมาจากหมบานของตน แตยงไมทนจรดกน กมคนแอบชกโคมไฟขนเพอลวงตา ทาใหฝายทาวมโหสถเขาใจวาดาวรงขนแลว จงหยดสรางถนน และเทขนหมากทยกมาทงเสย ซงตอมาปรากฏเปนหนองนาเรยกวาหนองขนหมาก และตาบลทคนยกโคมขนนนเรยกวาดงกระทงยามมาจนถงทกวนน ตาบลดงกระทงยามมเนอท 19,250 ไร คดเปน 30.8 ตารางกโลเมตร ตงอยทางทศตะวนตกของอาเภอศรมหาโพธ หางจากทวาการอาเภอศรมหาโพธประมาณ 7 กโลเมตร ประชากรสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม คอ ทานา ทาไร เปนหลก ภมประเทศมลกษณะเปนพนทราบลม ตรงกลางคลายเกาะใหญ มรปรางเหมอนกระทะควา นาทวมไมถง ประชาชนตงบานเรอนอยเปนกลมกอนมถนนเชอมตอทกหมบาน ประชากรในเขตพนท 904 ครวเรอน มจานวนประชากรทงสน 4,121 คน เปนชาย 1,985 คน เปนหญง 2,136 คน มความหนาแนนเฉลย 134 คนตอตารางเมตร ประชากรมอาชพหลกคอทานา และอาชพเสรมคอทาตระกรอ ตะแกรงลวด ชาวหมบานดงกระทงยามเปนชาวพวนประมาณรอยละ 50 ทเหลอเปนชาวไทยภาคกลาง ชาวไทยอสาน และอน ๆ ตาบลดงกระทงยามมจานวนหมบานทงหมด 7 หมบาน ไดแก หมท 1 บานแลง หมท 2 บานเหนอ หมท 3 บานใหม หมท 4 บานทายดง หมท 5 บานดอนใหญ หมท 6 บานทายสะแก หมท 7 บานหนองบวหม มอาณาเขตตดตอกบพนทตาง ๆ ดงน

7อาเภอศรมหาโพธ, บรรยายสรปอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร (ม.ป.ท., 2544),

1-13.

32

ทศเหนอ ตดตอตาบลหาดยาง และตาบลบางกง อาเภอศรมหาโพธ และตาบลทางาม อาเภอเมองฯ ทศใต ตดตอตาบลหวหวา อาเภอศรมหาโพธ และตาบลคลาฟน ตาบลไผชะเลอด อาเภอศรมโหสถ ทศตะวนออก ตดตอตาบลบางกง อาเภอศรมหาโพธ ทศตะวนตก ตดตอตาบลไผชะเลอด อาเภอศรมโหสถ และตาบลบางเดชะ อาเภอเมองฯ8

8คณะกรรมการการพฒนาตาบลดงกระทงยาม, แผนพฒนาตาบล องคการบรหารสวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ประจาป พ.ศ.2545 (ม.ป.ท., 2545), สวนท 1.

33

ภาพท 4 แผนทตาบลดงกระทงยาม ทมา : องคการบรหารสวนตาบลดงกระทงยาม, แผนทสงเขปการเลอกตง ตาบลดงกระทงยาม (ม.ป.ท., ม.ป.ป.).

34

ความรเกยวกบชาวไทพวน ชาวพวน (Phaun) เปนคนไทพวกหนงทแตเดมมถนฐานอยในแขวงเชยงขวาง (Chiang Khwang) ซงอยทางภาคตะวนออกของเมองหลวงพระบาง ประเทศลาว มอาณาเขตตดตอกบพนทอน ๆ คอ ทศเหนอ ตดตอ แขวงซาเหนอ (หวพนทงหาทงหก) ทศตะวนออก ตดตอ ประเทศเวยดนาม และแขวงทาแขก ทศใต ตดตอ แขวงนครเวยงจนทน ทศตะวนตก ตดตอ แขวงนครหลวงพระบาง เมองเชยงขวาง คอ เมองหลวงของเมองพวน มภาษาพดของตนเอง สวนภาษาอานหรอเขยนใชอกษรธรรมแบบลาว ซงคลาย ๆ กนกบอกษรธรรมของชาวไทลานนา เนองจากสบสานวฒนธรรมมาดวยกน9 เชยงขวางมพนททงหมดประมาณ 1.3 ลานเฮกตาร หรอประมาณ 8,125,000 ไร เปนเทอกเขานอยใหญประมาณ 20 เปอรเซนต เทอกเขาทสาคญ ไดแก ภเบย ภซาว ภผาล ภเพยง ภแสน ภดอย ภหลวง เปนตน สวนทราบสาคญ เชน ทราบเขตเมองโพนสวรรค ทงไหหน ทงเมองคา ทงลาดแสนเมองผาไซ ทงเมองเคง และทราบทงนาดา เปนตน มแมนาสาคญ เชน แมนาหมด แมนาเตยน แมนาแท แมนาเคยน แมนายวม แมนาโค แมนาเวยบ และแมนางม เปนตน แขวงเชยงขวางแบงการปกครองออกเปน 8 ตวเมอง คอ เมองแปก เมองคา เมองหนองแฮด เมองหมอกใหม เมองคณ เมองพกด เมองทาโทน และเมองผาไซ10

9โพธ แซมลาเจยก, ผญา : มรดกภมปญญาของบรรพบรษไทยพวน (กรงเทพฯ : จงเจรญ

การพมพ, 2539), 2. 10จารวรรณ ธรรมวตร, “ประวตศาสตรภมปญญาลาวพวน,” เอกสารประกอบการ

ประชมสมมนาทางวชาการ “วถชวตชาวพวนในประเทศไทย ครงท1,” 29 – 30 มนาคม 2545. (อดสาเนา)

35

ภาพท 5 แผนทประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ทมา : โพธ แซมลาเจยก, วฒนธรรม และ ประเพณไทยพวน (กรงเทพฯ : จงเจรญการพมพ, 2538),ไมปรากฏเลขหนา.

36

ตานานเกยวกบชาวพวน พลเอกสายหยด เกดผล กลาวถงทมาของชาวพวนวา ยงทราบความหมายของคาวา “พวน” ไดไมแนชด มการสนนษฐานทมาของคานวาเปนไปได 2 ประการ ไดแก ประการแรกมาจากชอภเขาซงอยในแขวงเมองเชยงขวาง เรยกวา “ภพวน” สวนอกประการหนงกลาววานาจะมาจากชอแมนาพวน ซงเปนแมนาทไหลผานชมชนชาวพวนในอดต11 ขอมลเกยวกบชาวพวนใน Phuan in Eastern Area จาก http://www.huso.buu.ac.th/cai/ Sociology/phaun/index.html กลาววา ชอพวนเคยเปนชอมณฑลลาวพวน เปลยนเปนมณฑลอดรดงทสมเดจกรมพระยาดารงราชานภาพทรงลงความเหนไววาลาวพวนเปนไทย แตลาวกาวไมเปนไทยในพงศาวดารลานชาง กลาวถงพระยาแถนหลวงสงขนบลมปกครองเมองลม (เมองคน) ขนบลมมลก 7 คน สงลกทงเจดไปสรางบานแปงเมองในทตาง ๆ ขนลอใหไปสรางเมองชวา (หลวงพระบาง) ขนยผาลานใหไปสรางเมองหวแต (สบสองปนนา) สามจสงใหไปสรางเมองแกว (หวพนทงหาทงหก) ไสผงใหไปสรางเมองยวนโยนก (เชยงใหม) งวอนไปสรางเมองอโยธยา ลกกลมไปสรางเมองเชยงคม เจดเจงใหไปสรางเมองพวน เมองทงหมดคอ คนไท ลาวในเมองตาง ๆ ไดแก หลวงพระบาง สบสองปนนา หวพนทงหาทงหก อโยธยา เชยงคม และเมองพวนเปนเมองพนองกน พงศาวดารลานชางเปนตานานของชนชาตไท ลาว วาดวยการสรางและเกดเมองและชมชนไท ลาว ทงหมด

สวนตานานนาเตาปงของชาวลาวอธบายความสมพนธระหวางคนชาตพนธตาง ๆ ในเมองลาว เรองเลาวาเทวดาเอาสวและเหลกมาจนาเตา ผคนทออกมาเปนรนแรก คอ ลาวเทง หมายถงขา ขม อกอ ออกมาจากรเลกม ผวคลา สวนพวกทออกมารนทสอง คอ ลาวลม อนครอบคลม พวน ยวน ลอ ไทดา ไทแดง ไทขาว มผวขาวกวา ถนเดมของชาวพวนปจจบนน คอเมองพวนแขวงเมองเขยงขวางประเทศลาว ขนเจดเจองเปนผสราง สาเหตทชอวา “พวน” เปนชอคนไทสาขาหนง ซงทางภาคอสานเรยกวา “ไทพวน” ทางภาคกลางเรยกวา “ลาวพวน” เนองจากมถนทอยอาศยสวนใหญอยทแขวงเชยงขวาง ประเทศลาว สนนษฐานวาทแขวงเชยงขวางมภเขาลกหนงชอวา “ภพาน” ครงแรกทคนไทสาขานอพยพมาอยเขาใจวาอยใกลภพาน คงไดชอบานหรอเมองทมาตงใหมนนวา “บานภพาน” หรอ “เมองภพาน” เรยกสนๆ วา “บานพวน” หรอ “เมองพวน” เมอยายเมองใหมจงไดชอวา “เชยงขวาง” แตเรยกคาวา “ไทเมองพวน” หรอ “ไทพวน” จนชนแลว ไมนยมเรยกชอใหมคงนยมเรยกชอเกาตลอดมา ถนทอย

11พลเอกสายหยด เกดผล, ไทยพวนและขอคด เขยน พด ทา ของพลเอกสายหยด เกดผล

(กรงเทพฯ : พชรกานตพบลเคชนจากด, 2537), 17.

37

ของชาวพวน นอกจาก เชยงขวางแลวยงกระจายอยลมแมนางมในประเทศลาว เชน บานหาดสวน พนทอง หาดเสยว บงพราว ฯลฯ เมอชาวพวนถกกวาดตอนมาจากบานเมองใดมกจะตงชอบานเมองใหมตามชอเดม หนงสออกขรานกรมภมศาสตรไทย ฉบบราชบณฑตสถาน เลม 1 มขอความกลาวถง ผไท พวน โซง มถนฐานเดมทางฝงซายของแมนาโขงในประเทศลาวทางเขตซาเหนอ หวพนหาทงหกและแขวงเมองเชยงขวาง พวกผไทมอยทางภาคอสานมจงหวดสกลนครและนครพนม เปนตน สวนพวกพวนและโซงมอยกระจดกระจายอยเปนแหงๆ ทางภาคกลาง มจงหวดสโขทย ลพบร สระบร ราชบร เพชรบรและกาญจนบร เปนตน ไททงสามพวกนมลกษณะทางภาษาใกลเคยงกนมาก “พวน” เปนคาทพวกชาวพนราบใชเรยกผทพดภาษาไทพวกหนงทอยทางตะวนออกเฉยงใตของหลวงพระบางและทางตะวนออกเฉยงเหนอของเวยงจนทน แตเดมเคยเปนรฐเลกมเจาปกครอง กลาวกนวาเมองเชยงขวางเปนทราบสง สงถง 1,200 เมตร ลอมรอบดวยภเขาเปนสาเหตทาใหมพลเมองนอย พลเมองมวฒนธรรมเปนของตนเอง โดยทวไปชาวพวนมผวขาว โดยเฉพาะผหญงพวนโดยมากหนาตาสวย และคาวาพวนนยงใชเรยกคนไทจากเมองพวนในเชยงขวางทอพยพไปอยเมองเวยงจนทนและหลวงพระบาง แตยงคงรกษาความผกพนทางเครอญาตกบพวกทอยถนเดมเอาไว เมองพวนแขวงเมองเชยงขวางเปนเมองหนงทเกาแกทสดของลาวทตงอยภาคเหนอ มชอเสยงโดงดงเนองจากเปนเมองทมรองรอยประวตศาสตรคอมไหหนใหญเปนจานวนมากอยบรเวณภเวยงเชยงขวาง มกษตรยปกครองมาแลว 23 พระองคเปนอาณาจกรหรอแควนใหญสมยกอน เจาฟางมไดรวบรวมลาวในกลางศตวรรษท 14 เปนเมองทมรองรอยวฒนธรรมโบราณมาก มตานานพงศาวดารสบตอกนมา เมองคนมชอเดมวาเมองพวนตงอยหางจากเมองโพนสะหวนประมาณ 35 กโลเมตร เมองพวนเปนเมองประวตศาสตรและมโบราณสถานมากมาย ชมนมพงศาวดารเลมท 41 และเลมท 46 ไดกลาวถงเมองพวนวาเคยเปนเมองอยในปกครองของกษตรยลาว โดยกษตรยลาวเคยสงพระราชโอรสไปเปนเจาเมองพวน เมองพวนนนอยใกลอาณาเขตนครเวยงจนทนและทางดานตะวนออกตดตอกบอาณาจกรญวน เมองพวนมลกษณะภมศาสตรใกลชดกบหลวงพระบางและเวยงจนทน จงมประวตศาสตรใกลชดกน เมองพวนตงอยในระหวางเขตการขยายอทธพลของไทยและญวน เมองพวนจงเปนสนามรบระหวางสองประเทศ เพอมใหประเทศถกเบยดเบยน เจาเมองพวนบางครงจาเปนตองยอมเสยสวยใหประเทศลาว ประเทศไทยและญวนพรอมกนทกป จากการทาสงครามโดยเฉพาะระหวางประเทศไทยและฮอ ซงทาสงครามกนประมาณป พ.ศ.1873 ตอมาในสมยรชกาลท 3 แหงกรงรตนโกสนทร เขมรหนไปฝกใฝกบญวนและญวนพยายามแผอานาจเขามาทางเวยงจนทน รชกาลท 3 ทรงมพระราชดารทาสงคราม

38

กบเขมร และปราบญวน ทรงโปรดใหยกทพบกและทพเรอไปตเขมรและญวน โปรดใหกองทพบกยกไปทางเหนอเกลยกลอมกวาดตอนครวเมองเวยงจนทน ตลอดจนเมองพวนมาไวในประเทศ ใหใสบานใสเมองเปนกาลงรพลตอไป อยาใหเปนเชอสายทางเสบยงอาหารแกขาศกตอไป ทรงกาชบใหแมทพไทยเกลยกลอมพวกพวน กาชบใหเจาเมองแตงคนรกษาดาน กวดขนอยาใหพวกพวนหนกลบไปบานเมองได เพราะจากหลกฐานพบวา เจาเมองหลวงพระบางและเจาเมองพวนมความเกยวพนในลกษณะเปนพนองกน ความสมพนธระหวางเมองทงสองกมลกษณะเสมอภาคกน แมวาฐานะทางการเมองของพวนจะตองพงพาเมองหลวงพระบางและเวยงจนทนอย เมองพวนกมวฒนธรรมของตนเอง มเจาเมอง หรอมกษตรยปกครองตนเองแลว12 จารวรรณ ธรรมวตร ไดกลาวเกยวกบการอพยพชาวพวนสประเทศไทยไววา การยายถนของผคน ถาไมมเหตการณสาคญ เชน การสงคราม โรคระบาดรายแรง หรอเกดกบฏ กมกจะไมไดรบการบนทกเปนประวตศาสตร คงเหลอแตเพยงคาบอกเลาเปนตานานสบตอกนมา การนาพลเมองชาวพวนเขามาอยในประเทศไทย มการอพยพหลายครงตงแต พ.ศ.2321 สมยแผนดนพระเจาตากสนมหาราช โดยราวป พ.ศ.2322 พระองคโปรดใหสมเดจเจาพระยามหากษตรยศก และเจาพระยาสรสห ยกทพไปตเมองลาวและหวเมองทขนตอลาวทงปวงไวใหได ในการนไดนาชาวลาวใหมาตงบานเรอนตามหวเมองตาง ๆ ของไทย คาดวานาจะมชาวพวนปะปนเขามาดวยจานวนมาก พ.ศ.2334 เจานนทเสน ราชบตรองคใหญของเจาสรบญสาร เปนเจาเมองเวยงจนทนซงเปนเมองขนของไทยไดนาชาวพวนและชาวโซง สงมายงกรงเทพฯ เพอเปนราชบรรณาการตอกษตรยไทย พ.ศ.2369 – 2371 เกดสงครามระหวางลาวกบไทย ไทยตหวเมองขนตอลาวไดจนสน แตปตอ ๆ มาญวนไดตหวเมองลาวทมพรมแดนตดตอกบญวน และไดนาชาวพวนมากรงเทพฯ นอกจากนในสมยรชกาลท 5 เมอไทยปราบศกฮอทแควนเชยงขวาง มการอพยพครวชาวพวนลงมาพรอมกบลาวหลวงพระบาง และครวชาวผไท13 ซงการอพยพยายถนฐานเขามาอยในประเทศไทยนน ชาวพวนไดตงถนฐานกระจดกระจายอยตามจงหวดตาง ๆ เกอบทวประเทศ ซงมเสนทางอพยพ ดงแผนทตอไปน

12Phuan in Eastern Area [ออนไลน], เขาถงเมอ 29 July 2003. เขาถงไดจาก http:// www. huso. buu.ac.th/cai/Sociology/phaun/index.html

13จารวรรณ ธรรมวตร, “ประวตศาสตรภมปญญาลาวพวน,” ไมปรากฏเลขหนา.

39

ภาพท 6 แผนทสงเขปแสดงเสนทางอพยพของชาวไทพวน ตงแตรชสมยกรงธนบร และกรง

รตนโกสนทร ทมา : โพธ แซมลาเจยก, ตานานไทยพวน (กรงเทพฯ : ก.พลพมพพรนตงจากด, 2537), 18.

40

สกญญา สจฉายา ไดสรปสาเหตททาใหชาวพวนยายถนฐานเขามาอยในประเทศไทย วาเกดจาก 2 สาเหตใหญ ๆ คอ 1. สาเหตทางสงครามและการเมองทาใหชาวพวนถกกวาดตอนเขามาอยในประเทศไทย 2. การแสวงหาถนทากนใหมชาวพวนจงพากนอพยพมาดวยความสมครใจ คนพวนทอพยพเขามาอยในเขตภาคกลาง ไมวาจะเขามาในฐานะเชลยศกหรอเขามาดวยความสมครใจ ตางกตงหลกแหลงอยตามจงหวดตาง ๆ กลมทถกกวาดตอนมาในฐานะเชลยศกมกจะถกสงไปไวตามหวเมองชนใน เพอชดเชยแทนคนไทยทถกพมากวาดตอนไปหลงเสยกรงศรอยธยาเมอป พ.ศ.231014 จากเอกสารของสถาบนราชภฎเทพสตรใหขอคดเหนไววา ชาวพวนทอพยพมานยงมการใชภาษาไทพวนกนอย แตดวยเหตทมการอพยพยายถน ทาใหชาวพวนตองหางจากถนฐานเดมโดยมไดมการตดตอกนอก ภาษาไทพวนทชาวพวนใชกนอยในประเทศไทยจงมการเปลยนแปลงไปจากเดม และถงแมการอพยพเขามาตงถนฐานของชาวพวนจะมครอบครวไทเวยง คอพวกเวยงจนทน ทชาวพวนเรยกวาพวกแงว และพวกหลวงพระบางทพดภาษาลาวไดอพยพรวมมาดวยทกครง มการสรางบานแปงเมองอยบรเวณเดยวกน ใกลชดกบชาวพวน และมการตดตอสมพนธกน แตในการตงหมบานจะไมตงปะปนกน จะแยกกนอยตางหาก15 เมอจาแนกถงความแตกตางระหวางภาษาไทยกลางกบภาษาลาวแลว ภาษาไทพวนจะมวงคาศพทรวมกบภาษาลาวมากกวาภาษาไทยกลาง คนโดยทวไปจะเรยกชาวพวนเปน 2 อยาง คอ เรยกวา “ไทพวน” ในฐานะเปนประชากรของประเทศไทยกลมหนง และเรยกวา “ลาวพวน” เพราะวาเปนกลมชนทใชคาศพทรวมกนกบภาษาลาว และเคยมถนฐานเดมอยในประเทศลาวมากอน ในความรบรของคนไทยทว ๆ ไป เมอพดถงชาวพวน มกจะนกถงคาวา “ลาวพวน” ซงหมายถง คนไทยเชอสายลาวกลมหนงทตงถนฐานกระจดกระจายอยในภาคกลางและภาคอสาน คนไทยสวนใหญไมไดจาแนกความแตกตางระหวางลาวเวยง ลาวยวน ลาวครง ลาวกาว ลาวแงวและลาวพวน จงมกเรยกคนทพดภาษาลาวซงตางจากภาษาไทยวา “ลาว” หมดทกกลม ในงานประชมสมมนาทางวชาการ “วถชวตชาวพวนในประเทศไทย ครงท 1” ณ โรงเรยนเมองเชลยง

14สกญญา สจฉายา, ไทพวน , ไทยพวน , พวน [ออนไลน], เขาถงเมอ 8 เมษายน 2545.

เขาถงไดจาก http://www.riubon.ac.th/chem/lao_thaipuan.html 15สถาบนราชภฏเทพสตร, สานกศลปวฒนธรรม, ลพบรศกษา : ไทยพวน [ออนไลน],

เขาถงเมอ 29 กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก http://library.rits.ac.th/il/lop/trad/trad1.html

41

ตาบลหาดเสยว อาเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทย เมอวนท 29 – 30 มนาคม 2545 ชาวพวนไดประกาศตววา เขาไมใชลาวทสบทอดมาจากอาณาจกรลานชางทมลาวหลวงพระบางและลาวเวยงจนทนเปนเจาของวฒนธรรม แตเขาเปนคนพวนทเรยกตวเองวาไทพวน เปนคนไทกลมหนงทมถนกาเนดเดมอยทแขวงเชยงขวางตอนเหนอของประเทศลาว ซงตดตอกบแขวงหวพนและดนแดนสบสองจไทเดมในประเทศเวยดนาม เมองเดมของพวนปกครองโดยกษตรยราชวงศเจดเจอง ซงมกษตรยสบทอดตดตอกนมาโดยตลอด แตเนองจากพนทเชยงขวางเปนจดยทธศาสตรสาคญ เปนเมองหนาดานในการเขาไปยงหลวงพระบาง เวยงจนทนและญวน เชยงขวางจงตองรบศกอยตลอดเวลา อนเปนเหตใหคนพวนบางกลมตองอพยพโยกยายมาอยในเวยงจนทน และเมองอน ๆ แตการโยกยายครงสาคญททาใหเมองพวนรางผคนจนสญสนอาณาจกรคอการถกกวาดตอน เทครว โดยรฐสยาม16

วระพงศ มสถานกลาววา คาวา “ลาวพวน” นนชาวพวนบางคนไมสมครใจทจะไดรบการเรยกเชนน ดงนนจงควรเรยกวา “พวน คนพวน หรอชาวพวน” ปจจบนชาวพวนในประเทศไทยไดกระจดกระจายไปอยตามจงหวดตาง ๆ มากมาย จากการสารวจในป พ.ศ.2538 ของโครงการแผนทภาษา สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล ไดสารวจพบคนพวนในจงหวดตาง ๆ ดงตอไปนคอ กาญจนบร กาแพงเพชร จนทบร ฉะเชงเทรา ชยนาท เชยงราย เชยงใหม ตาก นครนายก นครปฐม นครสวรรค นนทบร นาน ปทมธาน ประจวบครขนธ ปราจนบร พะเยา พจตร พษณโลก เพชรบร เพชรบรณ แพร ยโสธร รอยเอด ลพบร ลาพน เลย สระบร สระแกว สงหบร สพรรณบร สโขทย หนองคาย อดรธาน อตรดตถ อทยธาน และอบลราชธาน17 ชาวพวนไดอพยพเขามาในประเทศไทยดวยเหตผลของสงครามเปนสาเหตใหญ อพยพเขามาดวยความสมครใจและไมสมครใจ แตกไดนาเอาวฒนธรรมทสาคญมาพรอมกบการตงถนฐานในภาคตะวนออกหลายพนท เชนทจงหวดปราจนบร ชาวพวนสรางวฒนธรรมทคงเอกลกษณของชาวพวนไวมากทสด เนองจากปราจนบรเปนชมชนทอยหางไกลจากกรงเทพมหานครซงเปนเมองหลวงมากกวาชาวพวนจงหวดอน ๆ ในภาคตะวนออก ทาใหชาวพวนทปราจนบรคงลกษณะ

16สกญญา สจฉายา, ไทพวน , ไทยพวน , พวน [ออนไลน], เขาถงเมอ 8 เมษายน 2545.

เขาถงไดจาก http://www.riubon.ac.th/chem/lao_thaipuan.html 17วระพงศ มสถาน, สารานกรมกลมชาตพนธ พวน (กรงเทพฯ : สถาบนวจยภาษาและ

วฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล, 2539), 9-12.

42

ความเปนคนพวนและมบคลกภาพอนรกษนยมมากทสดเมอเปรยบเทยบกบชาวพวนทนครนายกและฉะเชงเทรา นอกจากนชาวพวนทปราจนบรยงมประเพณการบชาศาลปตาบานไวอยางเครงครด ศาลปตาบานจะพบวามอยในชมชนชาวพวนทกแหง เพอแสดงถงเอกลกษณความเปนคนพวน ศาลปตาบานกลายเปนสญลกษณของการรวมกลมของชาวพวน ชาวพวนทปราจนบรยงคงราลกถงการเดนทางจากบาน ความสนกความสขเมอครงทมาตงถนฐานในอดต มการเกบเอาเครองมอเครองใชในการทานาแบบดงเดมไว เพอราลกถงบรรพบรษเมอครงปยา ตายายยงใชเมอยงมชวตอยเมอนานมาแลว มหลายบานยงคงเกบเครองแตงตว ดาบ เพอราลกเมอครงเปนเจาบาวเจาสาว รวมทงยงฉางทเกบขาวเปลอก มพบอยในทกบานชาวพวนและชาวลาวกลมอนๆ แมปจจบนจะไมมขาวเปลอกใหเกบแลวกตาม เนองจากวฒนธรรมขาวไดลดความสาคญลงไปแลว ควบคไปกบยงฉางจะพบเครองจกสานสาหรบจบสตวนา และเครองจกสานทใชในชวตประจาวน แมวาปจจบนเลกใชไมไผมาทาเครองจกสาน เพราะพลาสตกไดเขามาแทนทไมไผแลวกตาม นอกจากนยงสามารถพบเหนบานเรอนพวนแบบเกาทหลายหลงยงไดรบการซอมแซมใหอยอาศยได บางหลงตวบานชารดไมมคนอาศยอยจรง แตเจาของบานกยงคงรกษาไวเพอราลกถงปยาตายายทเคยอาศยอย ชาวพวนทปราจนบรยงคงผกพนกบเครองยา สมนไพรพนบานชอบานเดมเมอครงอพยพออกมา ชาวพวนทปราจนบรจงเปนสญลกษณพพธภณฑชาวพวนทยงมชวต แสดงวฒนธรรมประเพณทมยงสามารถดารงอยได18 ภมหลงของภาษาไทพวน ตระกลภาษาไท (Tai Family) เปนตระกลภาษาทมความสาคญมากตระกลหนงในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต เนองจากมผใชภาษาไทในถนตาง ๆ เปนบรเวณกวาง ประกอบดวยประเทศไทย ลาว และบางสวนของประเทศเวยดนาม รฐฉานของพมา และทางตะวนตกเฉยงใตของประเทศจน นอกจากนยงรวมทงบางสวนของรฐอสสมในประเทศอนเดยดวย

18Phuan in Eastern Area [ออนไลน], เขาถงเมอ 29 July 2003. เขาถงไดจาก

http://www. huso.buu.ac.th/cai/Sociology/phaun/index.html

43

J. Marvin Brown19 ไดศกษาภาษาถนตระกลไทกลมตะวนตกเฉยงใตทงหมด 60 ถน ไดจดกลมภาษาพวนวาเปนภาษาของชนกลมนอยทกระจดกระจายอยในบรเวณภาคกลางของประเทศไทย สวนใหญอยในอาเภอบานหม จงหวดลพบร ซง Brown ไดเขยนแผนภมแสดงความสมพนธของภาษาไทพวนกบภาษาไทถนตาง ๆ ไวดงน

ภาพท 7 แผนภมแสดงความสมพนธของภาษาไทพวนกบภาษาไทถนตาง ๆ ทมา : J. Marvin Brown. From Ancient Thai to Modern Dialect (Bangkok : White Lotus,1985), 179.

19J. Marvin Brown. From Ancient Thai to Modern Dialect (Bangkok : White Lotus,

1985), 143.

44

ในประเทศไทย นอกจากภาษาไทยกลางทเปนภาษาประจาชาตแลว ยงมภาษาทพดกนในทองถนตาง ๆ อกมากมายหลายภาษา ซงสามารถแบงออกเปนกลมใหญ ๆ ได 2 กลมคอ ภาษาไทยถนและภาษาชนกลมนอย ภาษาไทยถน หมายถงภาษาในตระกลไททพดโดยคนสวนใหญซงอาศยอยในภาคตาง ๆ ของประเทศไทย แบงออกไดเปน 4 กลม คอ ภาษาไทยถนกลาง ภาษาไทยถนเหนอ ภาษาไทยถนตะวนออกเฉยงเหนอหรออสาน และภาษาไทยถนใต สวนภาษาของชนกลมนอย หมายถงภาษาทพดกนในทองถนตาง ๆ ทไมใชภาษาไทยทง 4 ถนดงกลาว ภาษาไทพวน (Phuan) จดอยในตระกลภาษาไทกลมทราบสงตอนกลาง (Central upland Group) ทสบทอดมาจากยนนาน – เชยงแสน ในราว 1000 ปมาแลว เปนภาษาทใชพดกนในเมองพวน แขวงเชยงขวาง ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว มลกษณะทางภาษาคลายกบภาษาผไท และโซง มสาเนยงพดคลายภาษาผไทและภาษายอ เสยงวรรณยกตใกลเคยงกบภาษาภาคกลางมากกวาเสยงของชาวภาคอสาน20 ระบบเสยงภาษาไทพวนอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร หนวยเสยงพยญชนะ หนวยเสยงพยญชนะมทงหมด 20 หนวยเสยงดงน คอ /π , τ , χ , κ , / , πη , τη ,

κη , β , δ , φ , σ , η , µ , ν , ν) , Ν , λ, ω , ϕ/

20พนเอกวเชยร วงษวเศษ, ความรทวไปเกยวกบชาวไทยพวน [ออนไลน], เขาถงเมอ 29 กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก http://www.rits.ac.th/service/office/art/group.html

45

ลกษณะของเสยง

ฐานกรณ คณสมบต ของเสยง

รมฝปาก รมฝปาก -ฟนบน

ปมเหงอก

เพดานแขง

เพดานออน

ชอง เสนเสยง

กก ไมกอง ไมมลม ไมกอง มลม กอง

π πη β

τ τη δ

κ

κη

/

กงเสยดแทรก ไมกอง ไมมลม χ

เสยดแทรก ไมกอง φ σ η นาสก กอง µ ν ν)) Ν ขางลน กอง λ กงสระ กอง ω ϕ

ตารางท 1 หนวยเสยงพยญชนะตนเดยวในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ทมา : จารวรรณ สขปต, “การศกษาลกษณะของภาษาลาวพวนทตาบลหวหวา อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2532), 40. พยญชนะทง 20 หนวยเสยงน สามารถปรากฏในคาหรอพยางคได 3 ตาแหนง คอ 1. หนวยเสยงพยญชนะตนเดยว หนวยเสยงพยญชนะทง 20 หนวยเสยงปรากฏเปนพยญชนะตนเดยวไดทกหนวยเสยง ไดแก /π- , τ- , χ- , κ- , /- , πη- , τη- , κη- , β- , δ- , φ- , σ- , η- , µ- , ν- , ν))- , Ν- , λ- , ω- , ϕ-/

ตวอยางคาศพท /π-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม เกดทรมฝปากทงสอง เชน /πυ⎤2/ ‘ป’

/παω6/ ‘ปอง , โปง , พอง’

/τ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม เกดทปมเหงอก เชน /τ∝⎤µ3/ ‘เตม’

/τυ⎤6/ ‘เตานม’

46

/χ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกงเสยดแทรก ไมกอง ไมมลม เกดทเพดานแขง เชน /χ ⎤π3/ ‘แอบด’

/χα⎤2/ ‘จอบ’

/κ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม เกดทเพดานออน เชน /κυαϕ6/ ‘กลวย’

/κ↔⎤π3/ ‘รองเทา’

//-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม เกดทชองวางระหวางเสนเสยง เชน //ε⎤ϕ6/ ‘พสาว’

//ετ6/ ‘ทา’

/πη-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง มลม เกดทรมฝปากทงสอง เชน /πη↔Ν5/ ‘ผง’

/πηυαϕ1/ ‘ผาหม’

/τη-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง มลม เกดทปมเหงอก เชน /τη ⎤4/ ‘เทา’

/τη↔Ν2/ ‘ขางบน’

/κη-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง มลม เกดทเพดานออน เชน /κηυ/6/ ‘ถงนา’

/κη∝⎤2/ ‘เหมอน , คลาย’

/β-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก กอง เกดทปมเหงอก เชน /βυαΝ3/ ‘ชอน’

/βα⎤ν6/ ‘บาน’

/δ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกก กอง เกดทปมเหงอก เชน /δα⎤ω2/ ‘ดาว’

47

/δαΝ2/ ‘จมก’

/φ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะเสยดแทรก ไมกอง เกดทรมฝปาก - ฟน เชน /φ∝α5/ ‘เมฆ’

/φοτ6/ ‘เสยงดง’

/σ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะเสยดแทรก ไมกอง เกดทปมเหงอก เชน /σαω2/ ‘หยด’

/σα⎤τ3/ ‘เสอ’

/η-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะเสยดแทรก ไมกอง เกดทชองวางระหวางเสนเสยง เชน /ηαν5/ ‘นน’

/η↔⎤5/ ‘ให’

/µ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เกดทรมฝปากทงสอง เชน /µυ⎤π3/ ‘หมอบ’

/µυν4/ ‘ละเอยด’

/ν-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เกดทปมเหงอก เชน /ναµ2/ ‘ตาม , ดวย’

/νΕ⎤µ2/ ‘แอบด , เฝาด’

/ν))®)))-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เกดทเพดานแขง เชน /ν))))υ⎤2/ ‘ไมกวาด’

/ν)α⎤Ν4/ ‘เดน’

/Ν-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เกดทเพดานออน เชน /Να⎤ϕ2/ ‘เวลาเชา’

/Ν∝τ6/ ‘สงสย’

/λ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะขางลน กอง เกดทปมเหงอก

48

เชน /λοκ3/ ‘ถลก’ /λΕ⎤Ν2/ ‘เวลาเยน’

/ω-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกงสระ กอง เกดทรมฝปากทงสอง เชน /ωιν2/ ‘เปนลม’

/ωια/6/ ‘งาน’

/ϕ-/ เปนหนวยเสยงพยญชนะกงสระ กอง เกดทเพดานแขง เชน /ϕα⎤µ2/ ‘เยยม’

/ϕια2/ ‘ยงขาว’ 2. หนวยเสยงพยญชนะควบกลา ม 2 หนวยเสยง คอ /κηω-/ และ /κω-/

ตวอยางคาศพท /κηω-/ เชน /κηωα⎤ϕ2/ ‘ควาย’

/κηωα⎤µ2/ ‘ความ’

/κω-/ เชน /κωα⎤τ3/ ‘กวาด’ /κωΕ⎤Ν3/ ‘แกวง’ 3. พยญชนะทาย หนวยเสยงพยญชนะทง 20 หนวยเสยงเปนพยญชนะทายได 9 เสยง คอ /-π , -τ , -κ , -/ , -µ , -ν , -Ν , -ω , -ϕ /

ตวอยางคาศพท /-π/ เชน /κ↔⎤π3/ ‘รองเทา’

/σΕ⎤π4/ ‘อรอย’

/-τ/ เชน //ετ6/ ‘ทา’ /δα⎤τ3/ ‘นาบดวยความรอน’

/-κ/ เชน /µακ1/ ‘รก’

49

/λ↔κ6/ ‘ลก’

/-// เชน /συ/6/ ‘เขน , ดน’ /σ /6/ ‘คนหา’

/-µ/ เชน /ϕα⎤µ2/ ‘เยยม’ /τ∝⎤µ3/ ‘เตม’

/-ν/ เชน /ν)ιν2/ ‘ไดยน’ /πη↔ν4/ ‘เขา (สรรพนาม)’

/-Ν/ เชน /πη↔Ν5/ ‘ผง’ /λΕ⎤Ν2/ ‘เวลาเยน’

/-ω/ เชน /τηαω5/ ‘แก’ /ηαω2/ ‘ฉน (สรรพนาม)’

/-ϕ / เชน //α⎤ϕ6/ ‘พชาย’ /φα⎤ϕ5/ ‘ดาย’ หนวยเสยงสระ หนวยเสยงสระม 2 ประเภท หนวยเสยงสระเดยวม 18 หนวยเสยง และหนวยเสยงสระประสม ม 3 หนวยเสยง 1. หนวยเสยงสระเดยวม 18 หนวยเสยง แบงเปนสระเสยงสนและสระเสยงยาว ม 9 ค คอ /ι ι⎤ , ∝ ∝⎤ , υ υ⎤ , ε ε⎤ , ↔ ↔⎤ , ο ο⎤ , Ε Ε⎤ , α α⎤ , ⎤/

50

ตาแหนงของลน ระดบของลน

หนา กลาง หลง

สง ι ι⎤ ∝ ∝⎤ υ υ⎤

กลาง ε ε⎤ ↔ ↔⎤ ο ο⎤

ตา Ε Ε⎤ α α⎤ ⎤

ตารางท 2 หนวยเสยงสระเดยวในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ทมา : จารวรรณ สขปต, “การศกษาลกษณะของภาษาลาวพวนทตาบลหวหวา อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2532), 45. 2. หนวยเสยงสระประสม ม 3 หนวยเสยง คอ /ια , ∝α , υα/

ตวอยางคาศพท /ι/ เปนหนวยเสยงสระหนา สง สน รมฝปากไมหอ เชน /χι/1/ ‘จะ’

/ηιπ1/ ‘กระพรบ , ขมบ’

/ι⎤/ เปนหนวยเสยงสระหนา สง ยาว รมฝปากไมหอ เชน /χι⎤3/ ‘ปง , ยาง’

/τι⎤3/ ‘แยกออก , ถางออก’

/∝/ เปนหนวยเสยงสระกลาง สง สน รมฝปากไมหอ เชน /τ∝κ1/ ‘ไต , ตอม’ (ใชกบมด)

//∝τ1/ ‘อดอยาก’

/∝⎤/ เปนหนวยเสยงสระกลาง สง ยาว รมฝปากไมหอ เชน /τ∝⎤µ3/ ‘เตม’

51

/ϕ∝⎤6/ ‘เออม’

/υ/ เปนหนวยเสยงสระหลง สง สน รมฝปากไมหอ เชน /µυν4/ ‘ละเอยด’

/πυµ6/ ‘เปนพวง , เปนกระจก’

/υ⎤/ เปนหนวยเสยงสระหลง สง ยาว รมฝปากไมหอ เชน /πυ⎤µ2/ ‘ทอง’

/πηυ⎤ν6/ ‘โนน’

/ε/ เปนหนวยเสยงสระหนา กลาง สน รมฝปากไมหอ เชน //ετ6/ ‘ทา’

/κηεΝ1/ ‘ปลาหมอ’

/ε⎤/ เปนหนวยเสยงสระหนา กลาง ยาว รมฝปากไมหอ เชน /πε⎤τ4/ ‘สกปรก’

/µε⎤π3/ ‘นอนแบบหมดแรง’

/↔/ เปนหนวยเสยงสระกลาง กลาง สน รมฝปากไมหอ เชน /πη↔Ν5/ ‘ผง’

/µ↔τ1/ ‘หมด’

/↔⎤/ เปนหนวยเสยงสระกลาง กลาง ยาว รมฝปากไมหอ เชน /τ↔⎤π3/ ‘มากพอสมควร’

/η↔⎤5/ ‘ให’

/ο/ เปนหนวยเสยงสระกลง กลาง สน รมฝปากหอ เชน /ποκ1/ ‘ปด , คลม’

/φοτ6/ ‘เสยงดง’

/ο⎤/ เปนหนวยเสยงสระหลง กลาง ยาว รมฝปากหอ

52

เชน /το⎤ν2/ ‘กระโจน’ /Νο⎤ϕ5/ ‘เอยงจนเกอบลม , เกอบหลน’

/Ε/ เปนหนวยเสยงสระหนา ตา สน รมฝปากไมหอ เชน /σΕ/1/ ‘แฉะ’

/σΕω4/ ‘อดโรย’

/Ε⎤/ เปนหนวยเสยงสระหนา ตา ยาว รมฝปากไมหอ เชน /χΕ⎤ω3/ ‘นาพรก’

/νΕ⎤µ2/ ‘แอบ’

/α/ เปนหนวยเสยงสระกลาง ตา สน รมฝปากไมหอ เชน /ναµ2/ ‘ตาม , ดวย’

/σαω2/ ‘หยด’

/α⎤/ เปนหนวยเสยงสระกลาง ตา ยาว รมฝปากไมหอ เชน /τηα⎤5/ ‘รอ , คอย’

/σα⎤ω1/ ‘หญงสาว’

/ / เปนหนวยเสยงสระหลง ตา สน รมฝปากหอ เชน /µ /6/ ‘เบาะ , ฟก , วางอยางไมใสใจ’

/β ν3/ ‘ท , แหง’

/ ⎤/ เปนหนวยเสยงสระหลง ตา ยาว รมฝปากหอ เชน /β ⎤ν6/ ‘ชกชม’

/ϕ ⎤Ν2/ ‘วางอยขางบน’

/ια/ เปนหนวยเสยงทเรมตนดวยเสยงสระหนา สง รมฝปากไมหอ แลวเลอนไปจบลงทเสยงสระกลาง ตา รมฝปากไมหอ

เชน /ϕια2/ ‘ยงขาว’ /µιαν6/ ‘เกบ’

53

/∝α/ เปนหนวยเสยงทเรมตนดวยเสยงสระกลาง สง รมฝปากไมหอ แลวเลอนไป

จบลงทเสยงสระกลาง ตา รมฝปากไมหอ เชน /λ∝αµ5/ ‘ใส , ขนเงา’

/τη∝α4/ ‘ครง’

/υα/ เปนหนวยเสยงทเรมตนดวยเสยงสระหลง สง รมฝปากหอ แลวเลอนไปจบลงทเสยงสระกลาง ตา รมฝปากไมหอ

เชน /συα/6/ ‘ลางนา’ /βυαΝ3/ ‘ชอน’ หนวยเสยงวรรณยกต ในการวเคราะหหาหนวยเสยงวรรณยกตในภาษาไทพวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ผเขยนวทยานพนธไดใชตารางทดสอบเสยงซงดดแปลงมาจากตารางทดสอบเสยงของวลเลยม เจ. เกดนย21 ไปทดสอบกบผบอกภาษาโดยตรง22 ผลทดสอบปรากฏวาพบหนวยเสยงวรรณยกต 6 เสยง ดงน

A B C DS DL A B C DS DL

21เรองเดช ปนเขอนขตย, แบบทดสอบระบบเสยงวรรณยกตภาษาถน (กรงเทพฯ : มหา

จฬาลงกรณราชวทยาลย, 2532), 3-7. 22ผบอกภาษาทใหขอมลระบบเสยงภาษาพวนคอ นางสาวประไพ พรมสทธกล อาย 63

ป อาชพ ทาสวน การศกษาชนประถมศกษาปท 4 อยบานเลขท 62 หม 3 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร

54

1 ว 1 ว 5 1

2 ว 3 ว 1 ว 3 2

3 ว 2 ว 6 3

4 ว 4 ว 6 ว 4 4

ตารางท 3 , 4 ตารางแสดงเสยงวรรณยกต (Tone box) ในภาษาไทพวน ตาบลดงกระทงยาม

อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ตารางทดสอบเสยงวรรณยกตน แสดงความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบเสยงพยญชนะตนของคา โดยกาหนดใหคาในตารางเปนคาพยางคเดยว และมลกษณะ ดงน แนวนอนแถว 1 คาทพยญชนะตนเปนอกษรสง ไดแก ข ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห หรออกษรตาทม

ห นา ไดแก หง หน หม หย หร หล หวในการเขยนภาษาไทย แถว 2 คาทพยญชนะตนเปนอกษรกลาง ไดแก ป ต จ ก ในการเขยนภาษาไทย แถว 3 คาทพยญชนะตนเปนอกษรกลาง ไดแก บ ด อ ในการเขยนภาษาไทย

แถว 4 คาทพยญชนะตนเปนอกษรตาในการเขยนภาษาไทย ไดแก ค ง ช ซ ญ ณ ท น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ

แนวตง แถว A พยางคเปน ไมมรปวรรณยกตกากบในการเขยนภาษาไทย แถว B พยางคเปน มรปวรรณยกตเอกกากบในการเขยนภาษาไทย แถว C พยางคเปน มรปวรรณยกตโทกากบในการเขยนภาษาไทย แถว DL พยางคตาย สระเสยงยาวในการเขยนภาษาไทย แถว DS พยางคตาย สระเสยงสนในการเขยนภาษาไทย หนวยเสยงวรรณยกตในภาษาไทพวน ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร มลกษณะของเสยงวรรณยกต ดงน

55

1. หนวยเสยงวรรณยกตท 1 (ว 1) คอ หนวยเสยงวรรณยกตตา-ขน /24/ เปนหนวยเสยงวรรณยกตทมจดเรมตนของเสยงอยประมาณระดบเสยงท 2 แลวเลอนขนไปประมาณระดบเสยงท 4 หนวยเสยงวรรณยกตนเกดกบพยางคเปน ซงในการเขยนคาในภาษาไทยจะมพยญชนะตนเปนอกษรสง หรออกษรตาทม ห นา ไมมรปวรรณยกตกากบ (ชอง A1) และเสยงทเกดกบพยางคตายเสยงสน พยญชนะตนเปนอกษรสง อกษรกลาง หรออกษรตาทม ห นา (ชอง DS1 DS2 และ DS3) เชน /ηυα1/ ‘หว’ /να⎤ω1/ ‘หนาว’ /ηυπ1/ ‘หบ’ /κοπ1/ ‘กบ’ /ν) /1/ ‘เหยาะ’ 2. หนวยเสยงวรรณยกตท 2 (ว 2) คอ หนวยเสยงวรรณยกตกลาง-ระดบ /34/ เปนหนวยเสยงวรรณยกตทมจดเรมตนของเสยงอยประมาณระดบเสยงท 3 และคงระดบนไป ตอนทายพยางคจะมระดบเสยงสงขนมาประมาณระดบเสยงท 4 หนวยเสยงวรรณยกตนเกดกบพยางคเปน ซงในการเขยนคาในภาษาไทยจะมพยญชนะตนเปนอกษรกลาง หรออกษรตาทไมม ห นา ไมมรปวรรณยกตกากบ (ชอง A2 A3 และ A4) เชน /πι⎤2/ ‘ป’ /δα⎤ω2/ ‘ดาว’ /να⎤2/ ‘นา’ 3. หนวยเสยงวรรณยกตท 3 (ว 3) คอ หนวยเสยงวรรณยกตตา-ระดบ /21/ เปนหนวยเสยงวรรณยกตทมจดเรมตนของเสยงอยประมาณระดบเสยงท 2 และคงระดบนไปตอนทายพยางคมเสยงตาลงมาประมาณระดบเสยงท 1 หนวยเสยงวรรณยกตนเกดกบพยางคเปน ซงในการเขยนคาในภาษาไทยจะมพยญชนะตนเปนอกษรสง อกษรกลาง หรออกษรตาทม ห นา มรปวรรณยกตเอกกากบ (ชอง B1 B2 และ B3) และเสยงทเกดกบพยางคตายเสยงยาว พยญชนะตนเปนอกษรสง อกษรกลาง หรออกษรตาทม ห นา (ชอง DL1 DL2 และ DL3) เชน /ηα⎤3/ ‘โรคระบาด , โรคหา’ /κα⎤ν3/ ‘ดาง’ /δα⎤3/ ‘ดา’

56

/κηα⎤τ3/ ‘ขาด’ /πα⎤τ3/ ‘ปาด’ /βα⎤π3/ ‘บาป’ 4. หนวยเสยงวรรณยกตท 4 (ว 4) คอ หนวยเสยงวรรณยกตสง-ขน-ตก /452/ เปนหนวยเสยงวรรณยกตทมจดเรมตนของเสยงอยประมาณระดบเสยงท 4 แลวเลอนขนเลกนอย กอนจะตกลงมาประมาณระดบเสยงท 2 หนวยเสยงวรรณยกตนเกดกบพยางคเปน ซงในการเขยนคาในภาษาไทยจะมพยญชนะตนเปนอกษรตาทไมม ห นา มรปวรรณยกตเอกกากบ (ชอง B4) และเสยงทเกดกบพยางคตายเสยงยาว พยญชนะตนเปนอกษรตาทไมม ห นา (ชอง DL4) เชน /συα4/ ‘ชว’ /µι⎤τ4/ ‘มด’ 5. หนวยเสยงวรรณยกตท 5 (ว 5) คอ หนวยเสยงวรรณยกตกลาง-ขน-ตก /353/ เปนหนวยเสยงวรรณยกตทมจดเรมตนของเสยงอยประมาณระดบเสยงท 3 และเลอนขนไปประมาณระดบเสยงท 5 จากนนกตกลงมาทระดบเสยงท 3 หนวยเสยงวรรณยกตนเกดกบพยางคเปน ซงในการเขยนคาในภาษาไทยจะมพยญชนะตนเปนอกษรสง หรออกษรตาทม ห นา มรปวรรณยกตโทกากบ (ชอง C1) เชน /κηαω5/ ‘ขาว’ /να⎤5/ ‘หนา’ 6. หนวยเสยงวรรณยกตท 6 (ว 6) คอ หนวยเสยงวรรณยกตสง-ระดบ /44/ เปนหนวยเสยงวรรณยกตทมจดเรมตนของเสยงอยประมาณระดบเสยงท 4 และคงระดบนไปจนจบพยางค หนวยเสยงวรรณยกตนเกดกบพยางคเปน ซงในการเขยนคาในภาษาไทยจะมพยญชนะตนเปนอกษรกลาง หรออกษรตาทไมม ห นา มรปวรรณยกตโทกากบ (ชอง C2 C3 และ C4) และเสยงทเกดกบพยางคตายเสยงสน พยญชนะตนเปนอกษรตาทไมม ห นา (ชอง DS4) เชน /διν6/ ‘ดน’ /να⎤1/ ‘นา’ /νοκ6/ ‘นก’ จากขอมลเกยวกบทองถนสรปวา จงหวดปราจนบรตงอยทางภาคตะวนออกของประเทศไทย แบงเขตการปกครองออกเปน 7 อาเภอ มจานวนประชากรรวมทงสน 441,162 คน อาเภอศร

57

มหาโพธตงอยทางทศตะวนออกเฉยงใตของจงหวดปราจนบร หางจากตวจงหวดประมาณ 21 กโลเมตร ประชากรในตาบลดงกระทงยามเปนชาวไทพวนประมาณรอยละ 50 ทเหลอเปนชาวไทยภาคกลาง ชาวไทยอสาน และอน ๆ สวนขอมลเกยวกบภาษานนสรปไดวา ภาษาไทพวน (Phuan) เปนภาษาตระกลไททใชพดกนในเมองพวน แขวงเชยงขวาง ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ตอมาไดอพยพเขามาตงถนฐานกระจดกระจายตามจงหวดตาง ๆ ในประเทศไทย เชน สโขทย ลพบร สพรรณบร ปราจนบร ดวยเหตผลทางสงครามเปนสาเหตใหญ ระบบเสยงภาษาไทพวนอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร มหนวยเสยงพยญชนะตนเดยวทงหมด 20 หนวยเสยง ปรากฏเปนหนวยเสยงพยญชนะควบกลา 2 หนวยเสยง เปนพยญชนะทายได 9 เสยง หนวยเสยงสระม 2 ประเภท คอ หนวยเสยงสระเดยวม 18 หนวยเสยง และหนวยเสยงสระประสม ม 3 หนวยเสยง สวนหนวยเสยงวรรณยกตในภาษาไทพวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ม 6 หนวยเสยง ในเรองระบบคา ผเขยนวทยานพนธพบวา คากรยาวเศษณเปนหมวดคาหนงทนาสนใจ ซงจะกลาวถงประเภทและโครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนในบทตอไป

58

บทท 3

ประเภทและโครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน

จากการศกษาเรองคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนจากผบอกภาษาในตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบรในวทยานพนธเลมน สามารถแบงประเภทและโครงสรางของคากรยาวเศษณออกเปนหวขอตาง ๆ ไดดงน ประเภทของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน คากรยาวเศษณทเปนคาเดยว จาแนกเปน 1.คาเดยวพยางคเดยว 2. คาเดยว 2 พยางค 3. คาเดยวหลายพยางค คากรยาวเศษณทเปนคาซอน จาแนกเปน 1. คาซอน 2 พยางค 2. คาซอน 4 พยางค

คากรยาวเศษณทเปนคาซา จาแนกเปน 1. คาซาทงคา 1.1 คาซาเสมอ 1.2 คาซาทประกอบขนจากคาเดยว 2. คาซาบางสวน

2.1 คาซ าบางสวนประเภทเสยงพยญชนะตนและตวสะกดเหมอนกน

2.2 คาซาบางสวนประเภทเสยงสระและตวสะกดเหมอนกน คากรยาวเศษณทเปนคาเดยว (single words) คาเดยว (single words) หมายถงคาหรอหนวยคาทมความหมายสมบรณในตวเอง อาจมพยางคเดยว (monosyllabic monomorphemic form) หรอหลายพยางค (polysyllabic

59

monomorphemic form) กได แตตองมความหมายเดยว จากขอมลคากรยาวเศษณภาษาไทพวนทรวบรวมไดทงหมดจานวน 555 คา มประเภททเปนคาเดยวทงสน 342 คา สามารถจาแนกไดดงน 1. คาเดยวพยางคเดยว ไดแก คากรยาวเศษณทมพยางคเดยว และมเพยงความหมายเดยวเชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ลม /λ∝⎤µ2/ /πικ6/ นกอะไรไมออก 2 ดา /δαµ2/ /πε⎤τ4/ สหมน ๆ และสกปรก เชน สของนาซกผาเปอน

โคลน 3 นง /ναΝ4/ /πΕ⎤6/ พบขาราบไปกบพน 4 มาก /λα⎤ϕ1/ /τ↔⎤π3/ พอสมควร 5 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/ /τυαΝ6/ กลนแรง กลนต ๆ สวนใหญใชกบอาหารทมกลน

แรง เชน ปลาเคม 6 ปวด /πυατ3/ /κΕω3/ เมอยลาหรอชาตามรางกาย 7 หลน /λον3/

ตก /τοκ1/ //επ4/ หลนลงจากทสงโดยเอาลาตวกระแทกพน เชน

เดกตกตนไม 8 มาก /λα⎤ϕ1/ /πηο⎤τ4/ เกนไป 9 นง /ναΝ4/ /τηα/1/ กางขาออกจนกวาง มองดนาเกลยด 10 รอง /η ⎤Ν6/

พด /πα/3/ เดน /ν)α⎤Ν4/ ฯลฯ

/φοτ6/ ดงมาก

11 เปนฟอง /πεν2 φ ⎤Ν2/

/φ τ6/ จดเลก ๆ เปนกลม เชน ตผงซกฟอกในนา หรอฟองในอาหารบด

12 วาง /ωα⎤Ν2/ ไหล /λαϕ1/

/σα/6/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ , ไมยอมหยด เชน มดบาดเลอดไหล

13 เดน /ν)α⎤Ν4/ วง /ωιΝ4/

/σα⎤ν4/ ไปเรอย ๆ ไมยอมอยเปนทเปนทาง วนเวยนไรทศทาง

14 ถาม /τηα⎤µ1/ /σ ⎤4/ ซา ๆ จนผตอบราคาญ

60

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 15 กน /κιν2/

/ηα⎤τ4/ ไมหมด เหลอมาก

2. คาเดยว 2 พยางค ไดแก คากรยาวเศษณทม 2 พยางค จากขอมลพบวาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนสวนใหญ พยางคหลงจะมการซาเสยงสระ ตวสะกด และวรรณยกตตามพยางคแรก เปลยนเพยงเสยงพยญชนะตนเทานน เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ขาว /κηα⎤ω1/ สวย /Να⎤µ2/

/π↔ν6 ω↔ν6/ หมดจด เดน

2 บาน /βα⎤ν2/ /π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6

/ แผออกมาก ใชกบของขนาดปานกลาง

3 บาน /βα⎤ν2/ /πΕ⎤Ν6 σΕ⎤Ν6/ แผออกมาก ใชกบของแบน หรอของขนาดเลก

4 บาน /βα⎤ν2/ /πα⎤Ν6 σα⎤Ν6/ แผออกเตมท เชน ดอกไมบาน , นอนแผ 5 หยอน /ν))α⎤ν2/ /τε/6 σε/6/ ไมตงตามทตองการ ของทมลกษณะเปน

เสนยาวนามาขงแลวหยอนมากเกนไป เชน ราวผาหยอน

6 แบน /πΕ⎤2/ /τΕ⎤π4 σΕ⎤π4/ บางมาก แทบจะมองเหนเปนพนระนาบไมมสวนใดนนขนมาเลย

7 ขาว /κηα⎤ω1/ /κε/1 τε/1/ หมน ๆ ไมขาวจด ซด ๆ เชน ผาสหมน 8 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/ วาง /ωα⎤Ν2/

/κε⎤3 δε⎤3/ ตรงออกมาหรอวางใหเหนอยางเหนไดชด ใชกบของขนาดไมใหญนก

9 แหง /ηΕΝ6/ /κΕΝ6 δΕΝ6/ แตกระแหง แหงจนแขง 10 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/ วาง /ωα⎤Ν2/

/κο⎤3 δο⎤3/ ตรงออกมาหรอวางใหเหนอยางเหนไดชด เชน เกาอตงอย

11 แหง /ηΕΝ5/ /κα⎤κ4 σα⎤κ4/ แตกระแหง แหงจนเปนผง

61

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 12 สน /σαν5/ /κ τ6 δ τ6/ กด แทบจะมองไมเหนสวนทโผลออกมา

หรอสนเกนไปจนใชงานไมได 13 คบ /καπ6/

แนน /νΕν4/ //ιΝ6 τιΝ6/ มากจนอดอด เชน ใสเสอตวเลกกวารปราง

จนรดตว 14 นง /ναΝ4/

ทาทา //ετ6/ /κηο⎤ϕ6 µο⎤ϕ6/ เหมอลอยทอดอารมณอยคนเดยว

15 แหง /ηΕΝ5/ ขน /κηον5/

/χ∝/6 φ∝/6/ แหงไมมาก ยงเหนเปนโคลนอย

หากมการซาเสยงพยญชนะตนของพยางคแรกกบพยางคหลง มกจะปรากฏสวนทซากนเพยงตวสะกดกบวรรณยกตเทานน ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ยาน /ν))α⎤ν2/ /το⎤ν6 τε⎤ν6/ ~ /το⎤ν6 λε⎤ν6/ ~ /το⎤Ν6 τε⎤Ν6/ ~ /το⎤Ν6 λε⎤Ν6/

โตงเตง

2 หอย /η ⎤ϕ5/ /τ Ν6 τΕΝ6/ มนาหนกถวงอยดานลาง 3 เคยว /ν)αµ5/ /κυπ6 καπ6/ กบกบ แขงเกนไปจนกนไมอรอย เชน

ขาวทหงไมสกด 4 หวาน /ωα⎤ν1/ /κ∝αµ6 κα⎤µ6/ จด ไมพอดกบรสชาตอาหารชนดนน

ๆ ไมอรอย เชน แกงสมทหวานมากเกนไป

5 เท /τηε⎤2/ /χο⎤Ν6 χε⎤Ν6/ ลงจากทสงหลาย ๆ ครง ใชกบของเหลว

6 บน /χοµ3/ พด /πα/3/

/Ν∝µ6 Ναµ6/ เบา ๆ พดคนเดยวไปเรอย ๆ จนนาราคาญ

7 แกวง /κωΕΝ3/ สาย /σα⎤ϕ3/

/Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6/ โยกไปมา

62

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 8 หลวม /λοµ1/

ออน // ⎤ν3/ /λο/6 λε/6/ เกนไปจนใชไมได เชน หมอนทยด

นนนอยเกนไป 9 บาง /βα⎤Ν2/ /λ Ν6 λΕΝ6/ แทบมองทะลได เชน ผาขาวบาง

นอกจากนยงมคาทปรากฏในรปแบบททงสองพยางคไมมสวนประกอบของพยางคซากนเลย ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ลอย /λ ⎤ϕ2/ /τυπ6 π ⎤Ν3/ ผลบ ๆ โผล ๆ ในนา

2 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κοτ1 πηε⎤τ4/ ชา ๆ เออย ๆ ออยอง ไมทนใจ

3 ใหญ /ν)↔⎤3/ /β↔⎤4 λ↔⎤4/ มาก

4 เคยว /ν)αµ5/ /βοτ1 /∝αΝ6/ ชา ๆ คอย ๆ เคยวจนนาราคาญ เชน เดกอมขาวแลวเคยวชา ๆ

3. คาเดยวหลายพยางค ไดแก คากรยาวเศษณทมมากกวา 2 พยางคแตมความหมายเดยว เมอแยกพยางคแลวแตละพยางคจะไมมความหมาย จากขอมลคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนพบคาประเภทนตงแต 3-4 พยางค โดยคากรยาวเศษณประเภทคามล 3 พยางคจะมพยางคท 1 เปนสระเสยงสน พยางคท 2 และ 3 จะมเสยงสระ ตวสะกด และวรรณยกตเดยวกน ตางกนทเสยงพยญชนะตน ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 บาน /βα⎤ν2/ /τα2 λα⎤4 σα⎤4/ แผออกเตมท เชน ดอกไมหรอหนาคนเวลาดใจมาก ๆ

2 เลก /ν ϕ6/ /κα2 χιτ6 λιτ6/ แทบมองไมเหน 3 เอยง //ιαΝ2/ /κα2 τηε⎤6 λε⎤6/ โยเย จวนจะลม

63

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 4 สง /συ⎤Ν1/ /κα2 τηεω6 λεω6/ ชะลดไมมทรวดทรง ไมสวย เชน

ตนตาล 5 บาน /βα⎤ν2/ /κα2 λε⎤6 τηε⎤6/ แผออกเปนวงกวาง เชน ดอกไมบาน

หรอวางของเกลอนกลาด 6 ผอม /πη ⎤µ1/ /κα2 λ Ν3 κ Ν3/ เหลอแตกระดก ซบผอมอยางคน

เปนโรค 7 กอง /κ ⎤Ν2/ /πηα2 ν↔⎤ν2 τη↔⎤ν2/ ใหญมาก 8 ใหญ /ν)↔⎤3/ /βα2 λ↔⎤µ4 τη↔⎤µ4/ มาก

สวนคากรยาวเศษณประเภทคาเดยว 4 พยางค มกจะมพยางคท 1 และพยางคท 3 ซากน ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 πε/6 κα2 πα/6/ ผดปกต 2 อรอย /σΕπ4/ /κα2 δακ1 κα2 δ ⎤6/ ตดใจ รสชาตดมาก 3 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 δ κ6 κα2 δΕκ6/ ไมถนด ผดปกต 4 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 ϕ Ν4 κα2 ϕΕΝ4/ ไมมนใจหรอตดสนใจไมไดวาจะ

ไปหรอไมไปด 5 ยาว /ν))α⎤ω2/ /τηυ/6 ν)υ/6 τηα/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ เชน ผมยาวแต

ปลอยกระเซอะกระเซง 6 ทาทา //ετ1/ /χυ⎤π3 χυ⎤6 χ ⎤π3 χ ⎤ϕ6/ ลบ ๆ ลอ ๆ 7 ทาทา //ετ1/ /σι⎤2 ηι⎤2 σ ⎤2 η ⎤2/ กระฟดกระเฟยดไมพอใจ งอน

โกรธ 8 ทาทา //ετ1/ /σα2 Ν κ6 σα2 ΝΕκ6/ ออนปวกเปยกเหมอนไมมแรง 9 ทาทา //ετ1/ /σα2 Ν /6 σα2 ΝΕ/6/ กอรอกอตกกบคนอน เหมอนไม

มแรง เกาะกายคนอนตลอดเวลา

64

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

10 เขน /κη↔⎤ν1/ อาย //α⎤ϕ2/

/µα2 χυµ6 µα2 χ∝αµ6/ ไมกลาสบตา

คากรยาวเศษณทเปนคาซอน (synonymous compound) คาซอน (synonymous compound) เปนคาทเกดจากการนาคาเดยวตงแต 2 คาทตางเสยงกนมาประกอบเขาดวยกน โดยคาเดยวทนามาประกอบกนนนจะมความหมายเหมอนกน หรอเปนไปในทานองเดยวกน หรออาจเปนหนวยคาทมความหมายตางกนในลกษณะตรงขาม สรางคาในลกษณะนจะเปนคาทมความหมายใหม แมไมตางจากคาเดมมากนกกมความหมายทใชตางกนออกไป1 จากขอมลคากรยาวเศษณภาษาไทพวนทศกษาทงหมดจานวน 555 คา แบงเปนคาซอนทงสน 35 คา สามารถจาแนกไดเปนคาซอน 2 พยางค และคาซอน 4 พยางค ดงน 1. คาซอน 2 พยางค ไดแก คากรยาวเศษณหนงพยางค 2 คาทมความหมายเหมอน หรอคลายกนมาประกอบเขาดวยกนเพอใหไดเปนคาใหม จานวน 2 พยางค ทมความหมายทเดนชดขนกวาเดม คอมากขนหรอเปนพหพจน ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 เสยงดง /φοτ6/ /π∝Ν2 παΝ2/ มาจากทไกล ๆ หลายครงโดยทผฟงไมทราบทมาของเสยง

2 (ฝน) ตก /τοκ1/ /π /6 πΕ/6/ เปนเมดเลก ๆ เบา ๆ 3 มด /µ∝⎤τ4/ /τ∝τ6 τ∝⎤1/ มองอะไรไมเหน 4 แบน /βΕ⎤ν2/ /τΕτ6 τΕ⎤1/ บางมากเนองจากถกกดทบ 5 แดง /δΕ⎤Ν2/ /χΕτ6 χΕ⎤1/ สวาง สสด 6 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/ /σα/6 σα⎤ϕ2/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ

1เปรมจต ชนะวงศ, หลกภาษาไทย, 131.

65

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

7 ม /µι⎤2/ ออก // /3/ รบ /φα⎤ω6/ ฯลฯ

/λα⎤ϕ1 τ↔⎤π3/ พอสมควร

นอกจากนยงมคาซอน 2 พยางคอกประเภทหนงทประกอบดวยคาเดยว 2 คา แตแยกคาออกจากกนแลวซาคากรยา โดยปรากฎคากรยาบรบทหนาคากรยาวเศษณคาท 1 และคาท 2 ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 เซ /συαν2/ /...παϕ2 ...µα⎤2/ ไปมา ซายทขวาท 2 หวเราะ /ηυα1/ /... τ↔/1 ... τ↔ν3/ เสยงดงอยางสนกสนาน หรอ

ถกใจเตมท 3 กน /κιν2/ /... κιαΝ6 ... καω2/ ไมมอะไรเหลอเลย 4 หวเราะ /ηυα1/ /... /↔/1 ... /↔ν3/ ถกใจมาก เชน หวเราะเสยงดง

โยกตวไปมา 5 เมา /µαω2/ /... /Ε/1 ... /Ε⎤ν3/ ทรงตวไมอย 6 ทา //ετ1/

พด /πα/1/ ด /δυ/1/ ฯลฯ

/ ... πηο⎤τ4 ... λ∝α1/ มากจนนาตกใจ มากเกนไป

7 ทา //ετ1/ ดา /δα⎤3/ คย /πα/1/ ฯลฯ

/...τηΕ⎤6 ...ωα⎤4/ มากเกนไป

8 นง /ναΝ4/ /... τηα/1 ... τη∝α1/ ไมระมดระวง ไมกลวสกปรก 9 นอน /ν ⎤ν2/

นง /ναΝ4/ /... κηοτ3 ... κηυ⎤6/ หอตว ขดตว

66

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

10 มอง /β↔Ν3/ ทาตา //ετ1 τα⎤1/

/... σ∝⎤4 ... σαν2/ ไมวางตา ตกตะลง

11 เมา /µαω2/ /... σατ6 ... σε⎤2/ เปไปมา ไมตรงทาง 12 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/ /... σα/6 ... σα⎤ϕ2/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ

13 ดา /δαµ2/ /... η↔/6 ... ηα⎤ϕ6/ สกปรกมาก เชนคนผวดาทดสกปรก ไมสวย

14 วาง /ωα⎤Ν2/ ทง /τιµ6/ กน /κιν2/ ฯลฯ

/... ηια4 ... ηα⎤τ4/ เรยราด เปรอะเปอน ไมเปนทเปนทาง ดสกปรกไปทว

15 กน /κιν2/ เปอน /π∝αν6/

/... µ∝α/6 ... mαω6/ หกเร ยราด เปรอะ เชน เลอะโคลน

16 กน /κιν2/ เปอน /π∝αν6/

/... µ∝α/6 ... µ ⎤µ2/ สกปรก มมมาม

17 หวเราะ /ηυα1/ /... ν) ⎤6 ... ν)αν1/ เยาะหยน 18 ทา //ετ1/

กน /κιν2/ รก /ηακ6/ ฯลฯ

/... λυαΝ1 ... λα⎤ϕ1/ มาก

19 กวาด /κωα⎤τ3/ / ...ϕοκ3 ...ϕα⎤Ν3/ ไมตงใจ ทาลวก ๆ 2. คาซอน 4 พยางค ไดแก การนาคาเดยวจานวน 2 พยางคประกอบเขาดวยกนเพอเปนคาซอน 4 พยางค ทาใหมความหมายเดนชดขนกวาเดม มกจะมการซาเสยงพยญชนะและวรรณยกตทงพยางคหนาและพยางคทายจากคากรยาวเศษณคาแรกดวย ไดแก

67

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 1 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/κο⎤3 δο⎤3 κε⎤3 δε⎤3/ เหนไดชดเจน ยนออกมา ใชกบวตถหลายชน

2 ลอย /λ ⎤ϕ2/ กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//∝/6 ν)∝/6 /α/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ ใชกบของหลายชน หรอรกหลายแหง

3 ลอย /λ ⎤ϕ2/ กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//υ/6 ν)υ/6 /α/6 ν)α/6/ ไม เปนระเบยบ รกเปนหยอม ๆ หลาย ๆ แหง

4 ลอย /λ ⎤ϕ2/ อด //∝⎤τ3/

//ο⎤Ν6 λο⎤Ν6 /ε⎤Ν6 λε⎤Ν6/

ฟฟองอยในนา เชน ผกบงหรอหมาตาย

5 โผล /πηο⎤3/ /πη ⎤6 ω ⎤6 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/

ผลบ ๆ โผล ๆ มองไมเหนทงหมดอยางชดเจน ใชกบพหพจน

6 กลง /κιΝ6/ /κηο⎤4 λο⎤4 κηε⎤4 λε⎤4/ คลกไปกบพนหลาย ๆ ตลบ หมนไปในทศทางทไมแนนอน ใชกบของทไมกลม

7 เลก /ν ⎤ϕ6/ /κη ⎤τ4 λ ⎤τ4

κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4/ มลกษณะไมสมบรณ เลกผดปกต ผดรป ไมสวย

8 สง /συ⎤Ν1/ ยาว /ν)α⎤ω2/

/χε⎤Ν6 Νε⎤Ν6 χα⎤Ν6 Να⎤Ν6/

เกนไป ไมเหมาะสม ไมสวย

9 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ สวาง /ηυΝ4/

/χο⎤6 ωο⎤6 χε⎤6 ωε⎤6/ ขนาดใหญ ใชกบรจะเปนพหพจน , พอมองเหน ใชกบแสงสวาง

10 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/

/χ Ν6 π Ν6 χΕΝ6 πΕΝ6/

ขนาดปานกลาง ใชกบร จะ เปนพหพจน เชน ผาขาดหลาย ๆ แหง

68

คากรยาวเศษณทเปนคาซา (reduplicatives) คาซา (reduplicatives) คอคาทเกดจากการออกเสยงคาเดยวกนตงแต 2 ครงขนไป เมอซาแลวความหมายของคาอาจเนนหนกหรอเบาลง ซงตางไปจากความหมายของคาเดยว ซงการซาอาจซาเพยงบางหนวยเสยงกไดจากขอมลคากรยาวเศษณภาษาไทพวนทรวบรวมไดทงหมดจานวน 555 คา แบงเปนคาซาทงสน 178 คา สามารถจาแนกประเภทของคาซาออกเปน 2 ลกษณะ คอ คาซาทงคา และคาซาบางสวน ดงน 1. คาซาทงคา (repetitive reduplication) ไดแก คากรยาวเศษณทออกเสยงคานนซาทงคาตงแต 2 ครงขนไป และบางคาอาจจะมการเปลยนเสยงวรรณยกตไปบาง แบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ คาซาเสมอ และคาซาทประกอบขนจากคาเดยว 1.1 คาซาเสมอ ไดแก คาซาทไมสามารถปรากฏเพยงหนวยคาเดยวตามลาพงได จาเปนตองซาคาทกครง โดยปรากฏทงรปแบบคาซา 2 พยางค และคาซา 4 พยางค ดงน 1.1.1 คาซาเสมอ 2 พยางค เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 เหลว /λε⎤ω1/ /πε⎤τ4 πε⎤τ4/ เกนกวาทตองการ เชน ผสมแปงแลวใสนามากเกนไป

2 อาน //α⎤ν3/ ตอบ /τ ⎤π3/ เถยง /τηιαΝ1/

/π Ν6 π Ν6/ ออกเสยงไดเกง ชดเจน ฉะฉาน

3 ลาก /λα/4/ /τυ⎤τ4 τυ⎤τ4/ ครดไปกบพน 4 เทยว /τηιαω3/ /τ ν6 τ ν6/ เรอย ๆ บอย ๆ อยไมเปนท 5 สน /σαν3/ /τη∝τ6 τη∝τ6/ ไมหยดดวยความกลวหรอความ

หนาว 6 (ไฟ) ลก /λυκ6/

โดด (นา) /το⎤ν2/ อาบ (นา) //α⎤π3/

/τηυαν4 τηυαν4/ อยางแรง , อยางสนกสนานหลาย ๆ ครง เชน เดกโดดนาคลอง

7 ลม /λ∝⎤µ2/ /κηακ6 κηακ6/ จาอะไรไมไดเลย ไมนกเอะใจ 8 เดน /ν)α⎤Ν4/ /χοκ6 χοκ6/ อยางมงมน อยางรบเรง 9 คย /πα/3/ /χ ⎤τ4 χ ⎤τ4/ เกง เรอย ๆ

69

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 10 (ฝน) ตก /τοκ1/ /σΕ/6 σΕ/6/ เบา ๆ ไมหยด 11 กวาด /κωα⎤τ3/ /συατ4 συατ4/ เรว ๆ ไมเรยบรอย เชน กวาดพนพอ

ไมใหรกตา แตไมสะอาด 12 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/ /ηυ⎤τ4 ηυ⎤τ4/ โชยมาเปนชวง ๆ

13 สาก /σα⎤2/ /ηα⎤τ4 ηα⎤τ4/ ไมลน ไมเรยบ ไมสะอาด เชน ถบานไมสะอาดเวลาเดนจะรสกสากเทา

14 ขาว /κηα⎤ω1/ /µΕ⎤ν6 µΕ⎤ν6/ สซด ใชกบหนาทซดดวยความกลวสดขดหรอเปนลม

15 เปยก /πια/3/ แฉะ /σΕ/1/

/µια/6 µια/6/ ขน ๆ เละ ๆ เชน ขนมสาคเปยก

1.1.2 คาซาเสมอ 4 พยางค ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ไหว /ωαϕ5/ /πα2 Νοκ1 πα2 Νοκ1/ เรว ๆ ไมตงใจ ไมสวย 2 อาน //α⎤ν3/

พด /πα/3/ /κ∝/6 κα/6 κ∝/6 κα/6/ ไมเกง ตดขด

3 เดอด /φοτ6/ /β π6 βΕπ6 β π6 βΕπ6/ เปนฟองเลก ๆ 4 คย /πα/3/ /χ κ6 χΕκ6 χ κ6 χΕκ6/ ไมดงมากแตเปนเวลานาน

ฟงไมไดความ 5 กระซบ /σ∝⎤µ4/ /σ∝π6 σα⎤π4 σ∝π6 σα⎤π4/ เบา ๆ รกนเพยงสองคน 6 รอง /η ⎤Ν6/ /η∝⎤4 ηα⎤4 η∝⎤4 ηα⎤4/ ซดปากเพราะเผดมาก 7 หวเราะ /ηυα1/ /ηΕ/6 ηΕ⎤4 ηΕ/6 ηΕ⎤4/ เบา ๆ แกเกอ 8 รองไห /ηαϕ5/ /η /6 η /6 ηΕ/6 ηΕ/6/ กวนตลอดเวลา บอย ๆ 9 งอ /Ν ⎤2/ /Ν /6 ΝΕ/6 Ν /6 ΝΕ/6/ มบางสวนงอ คด

70

1.2 คาซาทประกอบขนจากคาเดยว ไดแก คาซาทสามารถหาคาเดยวทเปนคาหลก (Base Morpheme) ได สามารถปรากฏหนวยซาไดตงแต 2 ครงขนไป มทงรปแบบทเกดจากคาเดยว 1 พยางค และคาเดยว 2 พยางค ดงน 1.2.1 คาซาทเกดจากคาเดยว 1 พยางค เชน2 ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ดา /δαµ2/ /πε⎤τ4 πε⎤τ4/ สหมน ๆ สกปรก เชน สของนาซกผา 2 ฟน /φαν2/

ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/ ฯลฯ

/πε⎤κ4 πε⎤κ4/ กระแทกลงบนวตถแขง ๆ หลายครงไมแรงนก มเสยงดง

3 ฟน /φαν2/ ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/ ฯลฯ

/πο⎤κ4 πο⎤κ4/ กระแทกลงบนวตถแขง ๆ หลายครงสดแรง มเสยงดง

4 ต /τι⎤2/ /πΕ/6 πΕ/6/ เบา ๆ แบบหยอกลอหลายครง 5 กระโดด /το⎤ν2/ /τα⎤µ4 τα⎤µ4/ ลงนาอยางแรงหลาย ๆ ครง 6 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/ /τυαΝ6 τυαΝ6/ กลนแรง กลนต ๆ สวนใหญใชกบ

อาหารทมกลนแรง เชน ปลาเคม 7 เลอม /λ∝⎤µ4/

แลบ (ลน) /µΕ⎤π4/

/πηΕπ6 πηΕπ6/ เรยบลนเปนมนเงา ,มแสงแวบออกมาหลายครง , เขาแลวออกหลาย ๆ ครง

8 ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/

/β∝/6 β∝/6/ อยางแรงหลายครง

9 ไหล /λαϕ1/ เท (นา) /τηε⎤2/

/χα⎤κ4 χα⎤κ4/ ตกลงมาจากทสงอยางแรงหลายครง ใชกบของเหลว

10 เดอด /φoτ6/ /φ τ6 φ τ6/ ฟองเลก ๆ กระเซนออกมา 11 มกลน /kin3/ /συν1 συν1/ ฉน

2คาทขดเสนใตคอคาเดยวทเปนคาหลก

71

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

12 ไหล /λαϕ1/ /σα/6 σα/6/ ไมยอมหยด เชน มดบาดเลอดไหล 13 รอน /h ⎤n6/ /ηυµ4 ηυµ4/ ผาว ๆ 14 (ไฟ) ลก /λυκ6/ /ηο⎤4 ηο⎤4/ แรงมาก ตอเนองไปเรอย ๆ เชน เผา

กองฟาง 15 หยด /ν)οτ3/ /µΕ/6 µΕ/6/ ชา ๆ หลาย ๆ ครง

1.2.2 คาซาทเกดจากคาเดยว 2 พยางค เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ผายลม /τοτ1/ /πυ⎤τ4 πυ⎤τ4 πα⎤τ4 πα⎤τ4/ เสยงดงตด ๆ กนหลายครง 2 ยาน /ν)α⎤ν2/ /το⎤ν6 τε⎤ν6 το⎤ν6 τε⎤ν6/ ~

/το⎤ν6 λε⎤ν6 το⎤ν6 λε⎤ν6/ ~ /το⎤Ν6 τε⎤Ν6 το⎤Ν6 τε⎤Ν6/ ~ /το⎤Ν6 λε⎤Ν6 το⎤Ν6 λε⎤Ν6/

โตงเตง ใชกบพหพจน

3 หอย /η ϕ5/

/τ Ν6 λΕΝ6 τ Ν6 λΕΝ6/ ตองแตง จวนจะหลน ใชกบของเลก ๆ โยนตวไปมา

4 กรอบ /κ ⎤π3/ /κ ⎤π4 κΕ⎤π4 κ ⎤π4 κΕ⎤π4/ เปราะมาก 5 หวเราะ /ηυα1/ /κηικ6 κηακ6 κηικ6 κηακ6/ เบา ๆ อยางมเลศนย 6 เอยง //ιαΝ2/ /κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6 κηο⎤Ν6 κηε⎤

Ν6/ เกอบจะควา เคลอนทไมตรงทาง คดเคยวไปมา

7 ไอ //αϕ2/ /κη κ6 κη κ6 κηΕκ6 κηΕκ6/ แหง ๆ ระคายคอ เปนระยะ 8 กน /κιν2/ /χυπ6 χυπ6 χιπ6 χιπ6/ ไมรจกอม เรอย ๆ ไมหยด 9 อาบ (นา)

//α⎤π3/ /χο⎤Ν6 χε⎤Ν6 χο⎤Ν6 χε⎤Ν6/ อยางแรง

10 ยาว /ν)α⎤ω2/ /σαµ2 σα/6 σαµ2 σα/6/ เกนไป มาก เกงกาง เกะกะ 11 บน /χοµ3/ /Ν∝µ6 Ναµ6 Ν∝µ6 Ναµ6/ เบา ๆ 12 แกวง

/κωΕ⎤Ν3/ สาย /σα⎤ϕ3/

/Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6 Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6/ โยกไปมาหลาย ๆ ครง

72

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 13 เลอย /λ∝αϕ6/

เอยง //ιαΝ2/ /Νο⎤κ4 Νε⎤κ4 Νο⎤κ4 Νε⎤κ4/ เคลอนทคดหรอเอยงไปมา

เชน งเลอย 14 หลวม /λοµ1/

ออน // ⎤ν3/ /λο/ 6 λε/6 λο/6 λε/6/ ไมพอด รมราม หยอนยาน

เชน ถงเทาใหญ เกนเทาคนสวม

15 ลอย /λ ⎤ϕ2/ λ Ν6 λΕΝ6 λ Ν6 λΕΝ6 กาลงจะจมนา 2. คาซาบางสวน (partial reduplication) คอ การกลาวคาอกคาหนงซงมเสยงบางเสยงหรอหลายเสยง ซากบคาทกลาวแลว โดยสวนทซาจะไมมความหมายใดเปนคาทสมบรณในภาษาได3 คาซาประเภทนจะมพยางคหลกเพยงพยางคเดยว แบงเปน 2 ประเภท ดงน 2.1 คาซาบางสวนประเภทเสยงพยญชนะตนและตวสะกดเหมอนกน (chiming reduplicatives)4 หมายถง คาวเศษณสองพยางคหรอสพยางคทมเสยงพยญชนะตน วรรณยกต และตวสะกดของคาซาเหมอนกบคาหลก สวนเสยงสระจะแตกตางกน ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 อวน //υαν6/ /τ∝/6 τα/6/ มาก อดอด จนจะเดนไมไหว 2 หวเราะ /ηυα1/ /κηικ6 κηακ6/ เบา ๆ อยางมเลศนย 3 เปนฟอง

/πεν2 φ ⎤Ν2/ /φ τ6 φΕτ6/ จดเลก ๆ มากมาย เชน อาหารบดเปน

ฟอง 4 เปอน /π∝αν6/ /µ∝α/6 µα/6/ สกปรก เปรอะไปทว เชน เลอะโคลน 5 เหนยว /νιαω1/ /ν∝π6 ναπ6/ ดงออกจากกนยาก เชน กาวตดนว 6 ทาทา //ετ1/

ยน /ν)∝⎤ν2/ /κοΝ2 κο/5 κοΝ2 κο⎤ϕ5/

ครงนงครงยน หลงงอ ทรงตวไดไมมนคงเหมอนจะลม มการเคลอนทประกอบ

3กาญจนา นาคสกล, “แบบการเสรมสรอยในภาษาไทยและเขมร,” ใน กรองภาษาและ

วรรณกรรม (พระนคร : ศรเมองการพมพ, 2516), 102. 4 เรองเดยวกน, 104.

73

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 7 แขง /κηΕΝ1/ /κ ⎤3 δ ⎤3

κΕ⎤3 δΕ⎤3/ คอนขางมาก

8 กลง /κιΝ6/ // µ5 λ µ5 /Εµ5 λΕµ5/

ของเลก ๆ กลม ๆ คลกไปกบพนหลายตลบ

9 สวย /Να⎤µ2/

// ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3/

สะอาดหมดจด เชน ถบานสะอาดหรอผหญงหนาตาผวพรรณด

10 ลอย /λ ⎤ϕ2/ // ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3/

ลอยอย ในน าอย างไม เปนระเบยบ กระจดกระจาย

11 สน /σαν5/ κη ⎤5 λ ⎤5 κηΕ⎤5 λΕ⎤5

คอนขางสน

12 อวน //υαν6/ /χε/5 πε/5 χα/5 πα/5/

มาก นาเกลยด เผละ มการเคลอนทประกอบ

13 ขด /κηοτ1/

งอ /Ν ⎤2/ /χ Ν5 Ν Ν5 χΕΝ5 ΝΕΝ5/

คตว เปนวงกลม ใชกบพหพจน

14 เปยก /πια/3/ /µ κ5 λ κ5 µΕκ5 λΕκ5/

ถกนาจนชมไปทงตว เหนนาหยดไปดวย

15 งอ /Ν ⎤2/ ขด /κηοτ1/

/λ Ν5 Ν Ν5 λΕΝ5 ΝΕΝ5/

คอนขางมาก มวน , คตว

2.2 คาซาบางสวนประเภทเสยงสระและตวสะกดเหมอนกน (rhyming reduplicatives)5 หมายถง คาวเศษณสองพยางคทมเสยงสระ วรรณยกต และตวสะกดเหมอนกนทงสองพยางค แตเสยงพยญชนะตนตางกน ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 อวน //υαν6/ /πυκ6 λυκ6/ ~ /τυκ6 λυκ6/

เจาเนอ นารก นาเอนด

2 อวน //υαν6/ /τυ/6 πυ/6/ เนอแนน นารก

5เรองเดยวกน, 103.

74

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 3 เปนฟอง

/πεν2 φ ⎤Ν2/ //υ⎤4 φυ⎤4/ ลนออกมา เชน ตฟองผงซกฟอก

ขนมาจนเตมกะละมง 4 อาย //α⎤ϕ2/ /µυαν6 τυαν6/ หลบหนา ไมกลาสบตา

โครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน จากการศกษาเรองคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนจากผบอกภาษาในตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบรยงสามารถแยกโครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนออกเปนรปแบบของการประกอบคาไดอก 9 แบบ ดงน 1. คากรยาวเศษณพยางคเดยว แบบ A 2. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AA 3. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AB 4. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ …A…B 5. คากรยาวเศษณ 3 พยางค แบบ ABC 6. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ AABB 7. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAB 8. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAC 9. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABCD 1. คากรยาวเศษณพยางคเดยวแบบ A คอ คากรยาวเศษณทเปนคาเดยวพยางคเดยว พบจานวน 149 คา เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 หลบ /λαπ1/ /πιΝ6/ สบาย พรม 2 มด /µ∝⎤τ4/ /τ∝π6/ มองอะไรไมเหน เชน ฝนตงเคา 3 อวน //υαν6/ /τ∝/6/ มากเกนไป 4 หลน /λον3/

ตก /τοκ1/ //επ4/ หลนลงจากทสงโดยเอาลาตวกระแทกพน

เชน เดกตกตนไม

75

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 5 หาว /ηα⎤ω1/ /κηα⎤Ν6/ ยาว ๆ คลายจะเปนลม 6 โยน /ν)ο⎤ν2/

หลน /λον3/ ตก /τοκ1/

/βε/6/ ของไมแขงลงมากองกบพน , อยางไมใสใจ

7 ใส /σ↔⎤1/ /διΝ3/ สะอาดมาก 8 กน /κιν2/ /δυ/1/ มาก 9 สวาง /ηυΝ4/ /χο⎤6/ มาก มองเหนไดชดเจน แสบตา 10 (ไฟ) ลก /λυκ6/ /ηο⎤4/ แรงมาก 11 นอน /ν ⎤ν2/ /µυ⎤π3/ หมอบ ซกหนา 12 หงาย /Να⎤ϕ1/ /Ν↔⎤π4/ กระทนหน 13 ตาย /τα⎤ϕ2/ /Νο⎤Ν6/ กระทนหน เชน เปนลมตาย 14 หวลาน

/ηυα1 λα⎤ν6/

/ΝΕµ4/ มผมตรงกลางกระหมอม และตรงเหนอหสองขางหนอยหนง

15 หงาย /Να⎤ϕ1/ /ω↔⎤π4/ กระทนหน 2. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AA คอ คากรยาวเศษณ 2 พยางคทมพยางคแรกกบพยางคหลงเหมอนกน ซงอาจเปนคาซาเสมอหรอเปนคาซาทประกอบขนจากคาเดยวพยางคเดยวกได พบจานวน 136 คา เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 เดอด /φοτ6/ /πυΝ6 πυΝ6/ แรงมาก 2 เทยว /τηιαω3/ /τ ν6 τ ν6/ เรอย ๆ บอย ๆ อยไมเปนท 3 ตะโกน /η ⎤Ν6/

รองไห /ηαϕ5/ /κα⎤κ4 κα⎤κ4/ ดงสดเสยง

4 หวเราะ /ηυα1/ //ικ6 /ικ6 / เบา ๆ อยางถกใจ 5 รองไห /ηαϕ5/ /σ∝κ6 σ∝κ6/ สะอนเบา ๆ คนเดยว 6 (ฝน)ตก /τοκ1/ /σΕ/6 σΕ/6/ เบา ๆ ไมหยด

76

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 7 (ไฟ) ลก /λυκ6/

(นา) เดอด /φοτ6/ /ηι⎤4 ηι⎤4/ เบา ๆ

8 สาก /σα⎤2/ /ηα⎤τ4 ηα⎤τ4/ ไมลน ไมเรยบ ไมสะอาด เชน ถบานไมสะอาดเวลาเดนจะรสกสากเทา

9 หายใจ /ηα⎤ϕ1 χ↔⎤2/ หอบ /η ⎤p3/

/η τ6 η τ6/ ถ ๆ เสยงดงเพราะเหนอย

10 ปวด /πυατ3/ /µυπ6 µυπ6/ เปนระยะ บบแลวคลายสลบกน 11 เลอม /λ∝αµ3/ /µα⎤π4 µα⎤π4/ สะทอนแสงวบวาบ เปนประกาย เชน

ประกายเพชรหรอคนตาวาว 12 (ไฟ) ลก /λυκ6/ /µια4 µια4/ เบา ๆ ออน ๆ 13 เกา /καω2/ /ν)ικ6 ν)ικ6/ เรว ๆ ในบรเวณเลก ๆ 14 หาว /ηα⎤ω1/ /Ν↔⎤π4 Ν↔⎤π4/ ยาว ๆ คลายจะเปนลม 15 รอง /η ⎤Ν6/

รองไห /ηαϕ5/ /Να⎤Ν6 Να⎤Ν6/ แหกปากเตมท เสยงดงมาก

3. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AB คอ คากรยาวเศษณ 2 พยางคทมพยางคแรกกบพยางคหลงไมเหมอนกน แตอาจจะมลกษณะรวมกนบางสวน เชน อาจจะมเสยงพยญชนะตน เสยงสระ เสยงวรรณยกต หรอเสยงพยญชนะทายเหมอนกนกได คาประเภทนเปนไดทงคาเดยว 2 พยางค คาซอน 2 พยางค หรอคาซาบางสวนกได พบจานวน 187 คา เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 อวน //υαν6/ /τυ/6 πυ/6/ มาก 2 เปนฟอง /πεν2 φ ⎤Ν2/ //υ⎤4 φυ⎤4/ ลนออกมา เชน ตฟองผงซกฟอกจนเตม

กะละมง 3 เดน /ν)α⎤Ν4/ // ⎤ϕ6 /ιΝ3/

ชา ๆ ทอดนอง

4 เปนหนม /πεν2 νυµ3/

เปนสาว /πεν2 σα⎤ω1/

// ⎤ϕ6 σ ⎤ϕ6/ ยงไมไดแตงงาน

77

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 5 ออน // ⎤ν3/ //υαϕ6 συαϕ6/ เหลวจนไมสามารถจะนาไปใชได เชน

ผกทเหยวมาก 6 นอน /ν ⎤ν2/ /κηιΝ6 νιΝ6/ เหยยดตวตรง พยายามเหยยดตวใหมาก

ทสด 7 ดา /δαµ2/ /κηι⎤4 λι⎤4/ ทงอน ทงตว มาก ใชกบของเลก 8 ดา /δαµ2/ /κη∝⎤4 λ∝⎤4/ ทงอน ทงตว มาก ไมสวย เชน คนผวดา

ใชกบของใหญ 9 ถ /τηι⎤3/ /χιµ2 χι/6/ เวนระยะหางนอยเกนไป เชน ปลก

ตนไมชดเกนไป 10 เงยบ /Νιαπ4/ /χι⎤6 λι⎤6/ ไมมเสยงอะไรเลย 11 แดง /δΕ⎤Ν2/ /χΕτ6 χΕ⎤1/ สวาง สสด 12 แหลม /λΕ⎤µ1/ /σιµ2 σι⎤4/ มาก เชน ปลายเขมหรอหนาหมาทด

แหลมกวาตวอน 13 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/ /σα/6 σα⎤ϕ2/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ

14 เปอน /π∝αν6/ /µ∝α/6 µα/6/ สกปรก เปรอะไปทว เชน เลอะโคลน 15 กน /κιν2/

หาง /ηα⎤Ν3/ หนก /νακ1/ ฯลฯ

/λα⎤ϕ1 τ↔⎤π3/ มากพอสมควร

4. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ …A…B คอ คากรยาวเศษณ 2 พยางคทมพยางคแรกกบพยางคหลงแยกออกจากกน โดยจะปรากฏคากรยาหนาคากรยาวเศษณพยางคท 1 และพยางคท 2 และคากรยาทปรากฏทงสองตาแหนงดงกลาวจะเปนคาเดยวกน พบจานวน 19 คา ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 เซ /συαν2/ /...παϕ2 ...µα⎤2/ ไปมา ซายทขวาท 2 หวเราะ /ηυα1/ /... τ↔/1 ... τ↔ν3/ ถกใจเตมท เสยงดง สนกสนาน

78

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 3 กน /κιν2/ /... κιαΝ6 ... καω2/ ไมมอะไรเหลอเลย 4 หวเราะ /ηυα1/ /... /↔/1 ... /↔ν3/ ถกใจมาก และโยกตวไปมา 5 เมา /µαω2/ /... /Ε/1 ... /Ε⎤ν3/ เดนไมตรงทาง ยนไมอย 6 ทา //ετ1/

บน /χοµ3/ หนาว /να⎤ω1/ ฯลฯ

/...τηΕ⎤6 ...ωα⎤4/ ซา ๆ มากเกนไป

7 ทา //ετ1/ รอน /η ⎤ν6/ ด /δυ/1/ ฯลฯ

/ ... πηο⎤τ4 ... λ∝α1/ มากจนนาตกใจ มากเกนไป

8 นง /ναΝ4/ /... τηα/1 ... τη∝α1/ ไมระมดระวง ไมกลวสกปรก 9 นอน /ν ⎤ν2/ /... κηοτ3 ... κηυ⎤6/ หอตว ขดตว 10 ทาตา //ετ1 τα⎤2/ /... σ∝⎤4 ... σαν2/ ตกตะลง ไมวางตา 11 เมา /µαω2/ /... σατ6 ... σε⎤2/ เปไปมา เดนไมตรงทาง 12 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/ /... σα/6 ... σα⎤ϕ2/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ

13 ดา /δαµ2/ /... η↔/6 ... ηα⎤ϕ6/ สกปรกมาก ไมสวย” 14 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/ หก /ηοκ1/

/... ηια4 ... ηα⎤τ4/ ไมเปนทเปนทาง สกปรกไปทว

15 กน /κιν2/ เปอน /π∝αν6/

/... µ∝α/6 ... mαω6/ หกเรยราด เปรอะไปทว เชน เลอะโคลน

16 กน /κιν2/ /... µ∝α/6 ... µ ⎤µ2/ สกปรก มมมาม 17 หวเราะ /ηυα1/ /... ν) ⎤6 ... ν)αν1/ เยาะเยย 18 ทา //ετ1/

กน /κιν2/ รก /ηακ6/ ฯลฯ

/... λυαΝ1 ... λα⎤ϕ1/ มาก

79

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 19 กวาด /κωα⎤τ3/ / ...ϕοκ3 ...ϕα⎤Ν3/ ไมตงใจ ทาลวก ๆ ไมสะอาด”

5. คากรยาวเศษณ 3 พยางค แบบ ABC คอ คากรยาวเศษณทเปนคาเดยว มพยางคท 1 เปนสระเสยงสน สวนพยางคท 2 และ 3 จะมเสยงพยญชนะตนตางกน แตสระ วรรณยกต และพยญชนะทาย (ถาม) เปนเสยงเดยวกน พบจานวน 8 คา ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 บาน /βα⎤ν2/ /τα2 λα⎤4 σα⎤4/ แผออกเตมท เชน ดอกไมหรอหนาคนเวลาดใจมาก ๆ

2 เลก /ν ⎤ϕ6/ /κα2 χιτ6 λιτ6/ แทบมองไมเหน 3 เอยง //ιαΝ2/ /κα2 τηε⎤6 λε⎤6/ โยไปขางใดขางหนง จวนจะลม 4 สง /συ⎤Ν1/ /κα2 τηεω6 λεω6/ ชะลดไมมทรวดทรง เกนไป ไมสวย

เชน ตนตาล 5 บาน /βα⎤ν2/

/κα2 λε⎤6 τηε⎤6/ แผออกเปนวงกวาง เชน ดอกไมบาน

หรอวางของเกลอนกลาด 6 ผ อ ม

/πη ⎤µ1/ /κα2 λ Ν3 κ ν3/ มาก เหลอแตกระดก เชน ผอมอยางคน

เปนโรค 7 กอง /κ ⎤Ν2/ /πηα2 ν↔⎤ν2 τη↔⎤ν2/ ใหญและสงมาก 8 กอง /κ ⎤Ν2/ /βa2 λ↔⎤µ4 τη↔⎤µ4/ ใหญมาก

6. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ AABB คอ คากรยาวเศษณทมพยางคท 1 กบพยางคท 2 ซากน และพยางคท 3 กบพยางคท 4 ซากน พบจานวน 5 คา ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ผ า ย ล ม /τοτ1/

/πυ⎤τ4 πυ⎤τ4 πα⎤τ4 πα⎤τ4/ เสยงดงตดกนหลายครง

2 ไอ //αϕ2/ /κη κ6 κη κ6 κηΕκ6 κηΕκ6/ แหง ๆ อยางระคายคอ

80

3 กน /κιν2/ /χυπ6 χυπ6 χιπ6 χιπ6/ เรอย ๆ ไมหยด ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

4 ร อ ง ไ ห /ηαϕ5/

/η /6 η /6 ηΕ/6 ηΕ/6/ ตลอดเวลา บอย ๆ เชน เดกรองไหงอแง

5 เดน /ν)α⎤Ν4/ เตน /τεν6/ พาย (เรอ) /πηα⎤ϕ2/ ฯลฯ

/ν) κ6 ν) κ6 ν)Εκ6 ν)Εκ6/ ขยบรางกายไปมา

7. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAB คอ คากรยาวเศษณทมพยางคท 1 กบพยางคท 3 ซากน และพยางคท 2 กบพยางคท 4 ซากน พบจานวน 21 คา เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ยาน /ν)α⎤ν2/ /το⎤ν6 τε⎤ν6 το⎤ν6 τε⎤ν6/ ~ /το⎤ν6 λε⎤ν6 το⎤ν6 λε⎤ν6/ ~ /το⎤Ν6 τε⎤Ν6 το⎤Ν6 τε⎤Ν6/

~ /το⎤Ν6 λε⎤Ν6 το⎤Ν6 λε⎤Ν6/

โตงเตง ใชกบพหพจน

2 หอย /η ⎤ϕ5/

/τ Ν6 λΕΝ6 τ Ν6 λΕΝ6/ ตองแตง จวนจะหลน ใชกบของ เลก ๆ โยนตวไปมา

3 อาน //α⎤ν3/ /κ∝/6 κα/6 κ∝/6 κα/6/ ไมเกง ตดขด 4 ก ร อ บ

/κ ⎤π3/ /κ ⎤π4 κΕ⎤π4 κ ⎤π4 κΕ⎤π4/ เปราะมาก

5 หวเราะ /ηυα1/

/κηικ6 κηακ6 κηικ6 κηακ6

/ เบา ๆ อยางมเลศนย

6 เอยง //ιαΝ2/ /κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6 κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6/

เอยงจนเกอบจะควา เคลอนทไมตรงทาง คดเคยวไปมา

7 อาบ //α⎤π3/ เท /τηε⎤2/

/χο⎤Ν6 χε⎤Ν6 χο⎤Ν6 χε⎤Ν6

/ เสยงนากระทบพนอยางแรง

8 กระซบ /σ∝π6 σα⎤π4 σ∝π6 σα⎤π4/ เบา ๆ รกนสองคน

81

/σ∝⎤µ4/ 9 ย า ว

/ν))α⎤ω2/ /σαµ2 σα/6 σαµ2 σα/6/ เกนไป มาก เกงกาง เกะกะ

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 10 รอง /η ⎤Ν6/ /η∝⎤4 ηα⎤4 η∝⎤4 ηα⎤4/ ซดปากเพราะเผดมาก 11 บน /χοµ3/

พด /πα/3/ /Ν∝µ6 Ναµ6 Ν∝µ6 Ναµ6/ เบา ๆ

12 แกวง /κωΕΝ3/ สาย /σα⎤ϕ3/

/Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6 Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6/

โยกไปมาหลาย ๆ ครง

13 เ ล อ ย /λ∝αϕ6/ เอยง //ιαΝ2/

/Νο⎤κ4 Νε⎤κ4 Νο⎤κ4 Νε⎤κ4

/ เคลอนทคดหรอเอยงไปมา เชน งเลอย

14 หลวม /λοµ1/

ออน // ⎤ν3/ /λο/6 λε/6 λο/6 λε/6/ ไมพอด รมราม หยอนยาน เชน ถง

เทาใหญเกนเทาคนสวม 15 ลอย /λ ⎤ϕ2/ /λ Ν6 λΕΝ6 λ Ν6 λΕΝ6/ กาลงจะจมนา

8. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAC คอ คากรยาวเศษณทมพยางคท 1 กบพยางคท 3 ซากน สวนพยางคทเหลอไมเหมอนกนเลย พบจานวน 8 คา ไดแก ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ทาทา //ετ1/ ยน /ν)∝⎤ν2/

/κοΝ2 κο/6 κοΝ2 κο⎤ϕ6/ ครงนงครงยน หลงงอ ทรงตวไดไมมนคงเหมอนจะลม

2 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 πε/6 κα2 πα/6/ ผดปกต 3 อรอย /σΕπ4/ /κα2 δακ1 κα2 δ ⎤6/ ตดใจ 4 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 δ κ6 κα2 δΕκ6/ ไมถนด ผดปกต 5 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 ϕ Ν4 κα2 ϕΕΝ4/ ไมมนใจหรอตดสนใจไมไดวาจะไป

หรอไมไปด 6 ทาทา //ετ1/ /σα2 Ν κ6 σα2 ΝΕκ6/ ออนปวกเปยก ไมมแรง 7 ทาทา //ετ1/ /σα2 Ν /6 σα2 ΝΕ/6/ กอรอกอตกกบคนอน หรอไมมแรงจน

82

ตองเกาะกายคนอนตลอดเวลา 8 เ ข น

/κη↔⎤ν1/ อาย //α⎤ϕ2/

/µα2 χυµ6 µα2 χ∝αµ6/ ไมกลาสบตา

9. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABCD คอ คากรยาวเศษณทมพยางคทง 4 ไมซากนเลย แตจะมลกษณะรวมกนบางสวน เชน อาจจะมเสยงพยญชนะตน เสยงสระ เสยงวรรณยกต หรอเสยงพยญชนะทายเหมอนกนกได พบจานวน 22 คา เชน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

1 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/κο⎤3 δο⎤3 κε⎤3 δε⎤3/ เหนไดชด ยนออกมา ใชกบวตถหลายชน

2 ลอย /λ ⎤ϕ2/ กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//υ/6 ν)υ/6 /α/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ รกเปนหยอม ๆ หลาย ๆ แหง

3 ลอย /λ ⎤ϕ2/ อด //∝⎤τ3/

//ο⎤Ν6 λο⎤Ν6 /ε⎤Ν6 λε⎤Ν6/ ฟฟองอยในนา เชน ผกบงหรอหมาตาย

4 สวย /Να⎤µ2/ ลอย /λ ⎤ϕ2/

// ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3/ สะอาดหมดจด , ลอยอยในนาอย า งไม เปนระ เบ ยบ กระจดกระจาย

5 โผล /πηο⎤3/ /πη ⎤6 ω ⎤6 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ ผลบ ๆ โผล ๆ มองไมเหนทงหมดอยางชดเจน ใชกบพหพจน

6 ยาว /ν)α⎤ω2/ /τηυ/6 ν)υ/6 τηα/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ เชน ผมยาวแตปลอยกระเซอะกระเซง

7 กลง /κιΝ6/ /κηο⎤4 λο⎤4 κηε⎤4 λε⎤4/ คลกไปกบพนหลาย ๆ ตลบไปในทศทางทไมแนนอน ใชกบของทไมกลม

8 เลก /ν ⎤ϕ6/ /κη ⎤τ4 λ ⎤τ4 κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4/ มลกษณะไมสมบรณ เลกผดปกต ผดรป ไมสวย

9 ทาทา //ετ1/ /χυ⎤π3 χυ⎤6 χ ⎤π3 χ ⎤ϕ6/ ลบ ๆ ลอ ๆ

83

10 อวน //υαν6/ /χε/6 πε/6 χα/6 πα/6/ ม าก น า เ ก ล ย ด เ ผ ล ะ ม ก า รเคลอนทประกอบ

11 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ สวาง /ηυΝ4/

/χο⎤6 ωο⎤6 χε⎤6 ωε⎤6/ ขนาดใหญ ใชกบรจะเปนพหพจน , พอมองเหน ใชกบแสงสวาง

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 12 เปนร

/πεν2 ηυ⎤2/ /χ Ν6 π Ν6 χΕΝ6 πΕΝ6/ ขนาดปานกลาง ใช ก บ ร เป น

พหพจน เชน ผาขาดหลาย ๆ แหง 13 ขด /κηοτ1/

งอ /Ν ⎤2/ /χ Ν6 Ν Ν6 χΕΝ6 ΝΕΝ6/ คตว เปนวงกลม ใชกบพหพจน

14 ทาทา //ετ1/ /σι⎤2 ηι⎤2 σ ⎤2 η ⎤2/ กระฟดกระเฟยดไมพอใจ งอน โกรธ

15 เปยก /πια/3/ /µ κ6 λ κ6 µΕκ6 λΕκ6/ ถกนาจนชมไปทงตว มนาหยดดวย

จากการศกษาเรองคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนจากผบอกภาษาในตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ทงหมดจานวน 555 คา สามารถสรปประเภทและโครงสรางของคากรยาวเศษณ ไดวาพบคากรยาวเศษณประเภททเปนคาเดยวทงสน 342 คา จาแนกเปน คาเดยวพยางคเดยว คาเดยว 2 พยางค และคาเดยวหลายพยางค พบคากรยาวเศษณทเปนคาซอนทงสน 35 คา จาแนกเปน คาซอน 2 พยางคและคาซอน 4 พยางค พบคากรยาวเศษณทเปนคาซาทงสน 178 คา จาแนกไดเปน 2 ลกษณะ คอ คาซาทงคา และคาซาบางสวน สามารถแสดงเปนแผนภมไดดงน

84

แผนภมแสดงประเภทของคากรยาวเศษณภาษาไทพวน

35 คา คดเปน 6%342 คา คดเปน 62%

178 คา คดเปน 32%

คาเดยว คาซอน คาซา

ตารางท 5 แผนภมแสดงประเภทของคากรยาวเศษณภาษาไทพวน โครงสรางของคากรยาวเศษณททง 9 แบบ คอ 1. คากรยาวเศษณพยางคเดยว แบบ A 2. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AA 3. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AB 4. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ …A…B 5. คากรยาวเศษณ 3 พยางค แบบ ABC 6. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ AABB 7. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAB 8. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAC และ 9. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABCD สามารถแสดงเปนแผนภมได ดงน

85

แผนภมแสดงโครงสรางของคากรยาวเศษณภาษาไทพวน

149136

187

198 5

218

22

0

50

100

150

200

A AA AB …A …B ABC AABB ABAB ABAC ABCD

โครงสรางคากรยาวเศษณ

จานวน

คา

ตารางท 6 แผนภมแสดงโครงสรางของคากรยาวเศษณภาษาไทพวน

86

บทท 4

ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน

คากรยาวเศษณในภาษาไทพวน มหนาทสาคญคอชวยขยายคากรยาใหชดเจนสมบรณขน หรอขยายความใหมเนอความแปลกออกไป เชน บอกมโนภาพ สออารมณ ความรสก ตลอดจนแสดงเจตคตของผพดได จากการศกษาเสยงสระในคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน พบวาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนมความสมพนธระหวางความหมายกบเสยงสระ โดยเฉพาะลกษณะทางสทศาสตรของสระทปรากฏในคากรยาวเศษณเหลานน กลาวคอคากรยาวเศษณนอกจากจะใหภาพและความรสกแลว เมอเปลยนเสยงสระ ความหมายของคากรยาวเศษณจะเปลยนไปคอ จะใหรายละเอยดเกยวกบความแตกตางของขนาด รปรางสณฐาน และพจนของสงทคาขยายประกอบ และยงสามารถสอความรสกอกดวย ดงนนจงกลาวไดวาเสยงและรปแบบของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน เปนสญลกษณทางเสยงชนดหนงทสามารถสอความหมายไดในตวเอง ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน กบความหมายทางขนาดหรอ ปรมาณ ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน กบความหมายทางขนาดหรอปรมาณ หมายถง คากรยาวเศษณทใชกบคากรยาเดยวกน แตสอความหมายเกยวกบขนาดใหญ-เลก หรอปรมาณมาก-นอย ความแตกตางทางขนาดหรอปรมาณนจะสมพนธกบเสยงสระของคา กลาวคอ คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนทใชรวมกรยากน จะมสระชดหนงทจะใชในความหมายวามขนาดใหญหรอปรมาณมาก และมสระอกชดหนงทใชในความหมายวามขนาดเลกหรอปรมาณนอย ซงคาเหลานมกจะใชรวมกนตามระบบขนาดหรอปรมาณ และสมพนธกบเสยงสระดวย ผเขยนวทยานพนธไดศกษาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนในอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร พบชดสระทสอความหมายของขนาดใหญ-เลก หรอปรมาณมาก-นอย ดงน

87

1. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α α⎤/ / ⎤/ /Ε Ε⎤/ /ι ι⎤/

ใหญ กลาง เลก /α α⎤/ / ⎤/ /Ε Ε⎤/ /ι ι⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α α⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ เสยงสระ / ⎤/ /Ε Ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดกลาง และเสยงสระ /ι ι⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน /κα⎤ω6/ ‘เสยงดงมาก (ปากกวาง)’ ตวอยาง πη ⎤4 η ⎤Ν6 κα⎤ω6 ‘พอ’ ‘ตะโกน’ ‘เสยงดงมาก’ ‘พอตะโกนเสยงดงมาก’ /κικ6 κικ6/ ‘เสยงเบา ๆ (ปากแคบ)’ ตวอยาง µΕ⎤4 ηυα1 κικ6 κικ6 ‘แม’ ‘หวเราะ’ ‘เสยงเบา ๆ’ ‘แมหวเราะคก ๆ’ /χα⎤Ν6 πα⎤Ν6/ ‘ใหญมาก กวางมาก’ ตวอยาง µυΝ6 κηα⎤τ3 πεν2 ηυ⎤2 χα⎤Ν6 πα⎤Ν6 ‘มง’ ‘ขาด’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘กวางมาก’ ‘มงขาดเปนรกวางมาก’ /χ Ν6 π Ν6/ ‘ใหญ กวาง ใชกบของขนาดกลาง’ ตวอยาง µα⎤1 κηωακ6 διν2 πεν2 ηυ2⎤ χ Ν6 π Ν6 ‘หมา’ ‘ควก’ ‘ดน’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘ใหญ’ ‘หมาควกดนจนเปนรโหว’ /χΕΝ6 πΕΝ6/ ‘ชองแคบ ๆ’ ตวอยาง φα⎤1 τε/3 πεν2 ηυ⎤2 χΕΝ6 πΕΝ6

88

‘ฝา’ ‘แตก’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘ชองแคบ ๆ’ ‘ฝาบานแตกเปนรแคบ ๆ’ /χιΝ6 πιΝ6/ ‘ชองเลก ๆ’ ตวอยาง λαΝ1 κηα⎤2 ηυα4 πεν2 ηυ⎤2 χιΝ6 πιΝ6 ‘หลง’ ‘คา’ ‘รว’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘ชองเลก ๆ’ ‘หลงคารวเปนรเลก ๆ’ 2. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α α⎤/ /↔ ↔⎤/ /Ε Ε⎤/

ใหญ กลาง เลก /α α⎤/ /↔ ↔⎤/ /Ε Ε⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α α⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ เสยงสระ /↔ ↔⎤/ ใชกบสงทมขนาดกลาง และเสยงสระ /Ε Ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน /πα⎤Ν6 σα⎤Ν6/ ‘แผออกมาก ใชกบของทมขนาดใหญ’ ตวอยาง δι⎤2 χ↔⎤2 να⎤5 βα⎤ν2 πα⎤Ν6 σα⎤Ν6 τη ⎤4 κα2 δοΝ6

‘ด’ ‘ใจ’ ‘หนา’ ‘บาน’ ‘แผออกมาก’ ‘เทา’ ‘กระดง’ ‘ดใจมากจนหนาบานเทากระดง (เนนความใหญวาเทากระดง)’ /π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6/ ‘แผออกมาก ใชกบของทมขนาดปานกลาง’ ตวอยาง κα2 τα⎤3 χαω6 πα/3 βα⎤ν2 π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6 τηΕ⎤6 ‘ตะกรา’ ‘คณ’ ‘ปาก’ ‘บาน’ ‘แผออกมาก’ ‘จง’ ‘ตะกราของคณปากบานมากจง’ /πΕ⎤Ν6 σΕ⎤Ν6/ ‘แผออกมาก ใชกบของทมขนาดเลก’ ตวอยาง δ /3 µα2 λι/6 βα⎤ν2 πΕ⎤Ν6 σΕ⎤Ν6 ‘ดอก’ ‘มะล’ ‘บาน’ ‘แผออกมาก’ ‘ดอกมะลบานมาก’

89

3. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α α⎤/ /υ υ⎤/ /Ε Ε⎤/

ใหญ กลาง เลก /α α⎤/ /υ υ⎤/ /Ε Ε⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α α⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ เสยงสระ /υ υ⎤/ ใชกบสงทมขนาดกลาง และเสยงสระ /Ε Ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน /πα⎤τ4/ ‘เสยงดงมาก ใชกบคนตวใหญ’ ตวอยาง λυΝ2 λιαν2 τοτ1 πα⎤τ4 ‘ลง’ ‘เรยน’ ‘ตด’ ‘เสยงดงมาก’ ‘ลงเรยนผายลมดงปาด’ /πυ⎤τ4/ ‘เสยงดง ใชกบคนตวปานกลาง’ ตวอยาง /↔⎤ϕ6 λυΝ4 τοτ1 πυ⎤τ4 ‘พสาว’ ‘รง’ ‘ตด’ ‘เสยงดง’ ‘พรงผายลมดงปด’ /πΕ⎤τ6/ ‘เสยงไมคอยดง ใชกบคนตวเลก’ ตวอยาง ηαω2 τοτ1 πΕ⎤τ4 ‘ฉน’ ‘ตด’ ‘เสยงไมคอยดง’ ‘ฉนผายลมดงแปด’ 4. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ /↔ ↔⎤/ /Ε Ε⎤/ /ι ι⎤/

ใหญ กลาง เลก /ο ο⎤/ /↔ ↔⎤/ /Ε Ε⎤/ /ι ι⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ เสยงสระ /↔ ↔⎤/ /Ε Ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดกลาง และเสยงสระ /ι ι⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน

90

/πηο⎤6 ωο⎤6/ ‘เหนไดชดเจนในระยะไกล ใชกบสงมชวตขนาดใหญ’ ตวอยาง πη↔⎤1 µα⎤2 ν)∝⎤ν2 πηο⎤6 ωο⎤6 να⎤5 βα⎤n6 ‘ใคร’ ‘มา’ ‘ยน’ ‘เหนไดชดเจน’ ‘หนา’ ‘บาน’ ‘ใครมายนทนโทอยหนาบาน’ /πη↔⎤6 ω↔⎤6/ ‘เหนไดชดเจนในระยะใกล ใชกบสงมชวตขนาดใหญ’ ตวอยาง µΕ⎤4 ναΝ4 πη↔⎤6 ω↔⎤6 ν)υ⎤3 πι⎤6 β ⎤3 ηεν1 τι/6 ‘แม’ ‘นง’ ‘เหนไดชดเจน’ ‘อย’ ‘น’ ‘ไม’ ‘เหน’ ‘หรอ’ ‘แมนงทนโทอยนไมเหนหรอ’ /πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ ‘เหนเพยงบางสวนในระยะใกล ใชกบสงมชวตขนาดเลก’ ตวอยาง µα⎤1 ν ⎤ϕ6 π ν3 να⎤5 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6 ηιµ2 π Ν3 /ιαµ6 ‘ลกหมา’ ‘แหย’ ‘หนา’ ‘เหนเพยงบางสวน’ ‘รม’ ‘หนาตาง’ ‘ลกหมาโผลหนาวบ ๆ แวม ๆ อยรมหนาตาง’ /πηι⎤6 ωι⎤6/ ‘เหนเพยงบางสวนในระยะไกล ใชกบสงมชวตขนาดเลก’ ตวอยาง πη↔⎤1 µα⎤2 χ ⎤π3 µ∝Ν3 λυ/5 τα⎤2 πηο⎤3 πηι⎤6 ωι⎤6 ‘ใคร’ ‘มา’ ‘มอง’ ‘ด’ ‘ลก’ ‘ตา’ ‘โผล’ ‘มองเหนเพยงบางสวน’ ‘ใครมาแอบด เหนลกตาโผลออกมาหนอยหนง’ 5. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ /α α⎤/ /ε ε⎤/ / ⎤/ /Ε Ε⎤/

ใหญ กลาง เลก /ο ο⎤/ /α α⎤/ /ε ε⎤/ / ⎤/ /Ε Ε⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ สวนเสยงสระ /α α⎤/ /ε ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดกลาง และเสยงสระ / ⎤/ /Ε Ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน /κηο⎤τ4 λο⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดใหญ’ ตวอยาง µα⎤ϕ6 πηαϕ3 ηαµ2 πηι⎤6 ν)α⎤ω2 κηο⎤τ4 λο⎤τ4

91

‘ไม’ ‘ไผ’ ‘ลา’ ‘น’ ‘ยาว’ ‘ผดปกต’ ‘ไมไผลานยาวผดปกต’ /κηα⎤τ4 λα⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดไมใหญนก’ ตวอยาง µα2 φακ6 πηι2 λ↔⎤2 ν)α⎤ω2 κηα⎤τ4 λα⎤τ4 χαΝ3 σαν6 ‘ฟกแฟง’ ‘อะไร’ ‘ยาว’ ‘ผดปกต’ ‘อยาง’ ‘นน’ ‘ฟกแฟงอะไรยาวผดปกตอยางนน’ /κηε⎤τ4 λε⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดไมใหญนก’ ตวอยาง µ ⎤ν1 πηι⎤6 ν)α⎤ω2 κηε⎤τ4 λε⎤τ4 β ⎤3 συαϕ1 ‘หมอน’ ‘น’ ‘ยาว’ ‘ผดปกต’ ‘ไม’ ‘สวย’ ‘หมอนใบนยาวเกนไป ไมสวย’ /κη ⎤τ4 λ ⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดเลก สณฐานกลม’ ตวอยาง µα2 να⎤µ6 νυαϕ3 ν ⎤ϕ6 κη ⎤τ4 λ ⎤τ4 ‘นาเตา’ ‘ลก’ ‘เลก’ ‘ผดปกต’ ‘นาเตาลกเลกผดปกต’ /κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดเลก สณฐานร’ ตวอยาง µα2 τΕ⎤Ν2 νυαϕ3 ν ⎤ϕ6 κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4 β ⎤3 να⎤5 κιν2 ‘แตงกวา’ ‘ลก’ ‘เลก’ ‘ผดปกต’ ‘ไม’ ‘นา’ ‘กน’ ‘แตงกวาลกแกรน ๆ ไมนากน’ 6. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ /α α⎤/ /∝ ∝⎤/ /υ υ⎤/

ใหญ กลาง เลก /ο ο⎤/ /α α⎤/ /∝ ∝⎤/ /υ υ⎤/

เปนคากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ /α α⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ สวนเสยงสระ /∝ ∝⎤/ ใชกบสงทมขนาดกลาง และเสยงสระ /υ υ⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน

92

/παΝ2/ ‘ไดยนชดเจน ใชกบของแขงขนาดใหญ’ ตวอยาง πιτ1 πα2 τυ⎤2 δαΝ2 παΝ2 ‘ปด’ ‘ประต’ ‘ดง’ ‘ไดยนชดเจน’ ‘ปดประตดงปง’ /π∝Ν2/ ‘ไดยนชดเจน ใชกบของแขงขนาดไมใหญนก’ ตวอยาง ωα⎤Ν2 ναΝ1 σ∝⎤1 δαΝ2 π∝Ν2 ‘วาง’ ‘หนงสอ’ ‘ดง’ ‘ไดยนชดเจน’ ‘วางหนงสอดงปง’ /πυΝ6 πυΝ6/ ‘พอไดยน ใชกบของเหลว’ ตวอยาง να⎤µ6 φοτ6 πυΝ6 πυΝ6 ‘นา’ ‘เดอด’ ‘พอไดยน’ ‘นาเดอดปดปด’ //ο/6 ν)ο/6/ ‘ไมเปนระเบยบ ใชกบกองขนาดใหญ’ ตวอยาง πηι2 λ↔⎤2 /αω2 πηα⎤5 µα⎤2 κ ⎤Ν2 /ο/6 ν)ο/6 τοΝ2 πηι⎤6 ‘ทาไม’ ‘เอา’ ‘ผา’ ‘มา’ ‘กอง’ ‘ไมเปนระเบยบ’ ตรง’ ‘น’ ‘ทาไมเอาผามากองรก (กองใหญและสง) ไวตรงน’ //α/6 ν)α/6/ ‘ไมเปนระเบยบ ใชกบกองขนาดใหญ แผกระจาย’ ตวอยาง πηι2 λ↔⎤2 /αω2 πηα⎤5 µα⎤2 κ ⎤Ν2 /α/6 ν)α/6 τοΝ2 πηι⎤6 ‘ทาไม’ ‘เอา’ ‘ผา’ ‘มา’ ‘กอง’ ‘ไมเปนระเบยบ’ ‘ตรง’ ‘น’ ‘ทาไมเอาผามากอง (กองใหญแตแผกระจายไปกบพน) ไวตรงน’ //∝/6 ν)∝/6/ ‘ไมเปนระเบยบ ใชกบกองขนาดกลาง’ ตวอยาง κηι⎤5 µα⎤1 κ ⎤Ν2 /∝/6 ν)∝/6 ‘ข’ ‘หมา’ ‘กอง’ ‘ไมเปนระเบยบ’ ‘ขหมากองเกะกะ’

93

//υ/6 ν)υ/6/ ‘ไมเปนระเบยบ ใชกบกองขนาดเลก’ ตวอยาง πη↔⎤1 κωα⎤τ3 πηοµ1 µα⎤2 κ ⎤Ν2 /υ/6 ν)υ/6 τοΝ2 πηι⎤6 ‘ใคร’ ‘กวาด’ ‘ผม’ ‘มา’ ‘กอง’ ‘ไมเปนระเบยบ’ ‘ตรง’ ‘น’ ‘ใครกวาดเศษผมมากองขยกขยยอยตรงน’ 7. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ /∝ ∝⎤/ / ⎤/

ใหญ กลาง เลก /ο ο⎤/ /∝ ∝⎤/ / ⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ สวนเสยงสระ /∝ ∝⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลกกวา และเสยงสระ / ⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน /κο⎤κ4 κο⎤κ4/ ‘ไดยนชดเจน ใชกบคนตวโต’ ตวอยาง πη ⎤4 ν ⎤ν2 κον2 κο⎤κ4 κο⎤κ4 ‘พอ’ ‘นอน’ ‘กรน’ ‘ไดยนชดเจน’ ‘พอนอนกรนเสยงดงมาก’ /κ∝⎤κ4 κ∝⎤κ4/ ‘ไดยนชดเจน ใชกบคนตวเลก’ ตวอยาง πηi⎤4 ν ⎤ν2 κον2 κ∝⎤κ4 κ∝⎤κ4 ‘พ’ ‘นอน’ ‘กรน’ ‘ไดยนชดเจน’ ‘พนอนกรนเสยงดง’ /κ ⎤κ4 κ ⎤κ4/ ‘เบา ๆ ใชกบคนตวเลก’ ตวอยาง ν ⎤Ν6 ν ⎤ν2 κον2 κ ⎤κ4 κ ⎤κ4 ‘นอง’ ‘นอน’ ‘กรน’ ‘เบา ๆ’ ‘นองนอนกรนเบา ๆ’

94

8. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ / ⎤/

ใหญ กลาง เลก /ο ο⎤/ - / ⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ สวนเสยงสระ / ⎤/ จะใชกบสงทมขนาดเลก เชน /λο⎤Ν6 Νο⎤Ν6/ ‘โคงมาก ใชกบของชนใหญ’ ตวอยาง κηαν2 βετ3 κο⎤Ν3 λο⎤Ν6 Νο⎤Ν6 ‘คน’ ‘เบด’ ‘โกง’ ‘โคงมาก’ ‘คนเบดโกงมาก’ /λ Ν6 Ν Ν6/ ‘โคงมาก ใชกบของชนเลก’ ตวอยาง µα2 ν ⎤ϕ2 Ν ⎤2 λ Ν6 Ν Ν6 ‘บวบง’ ‘งอ’ ‘โคงมาก’ ‘บวบงงอจนขด’ 9. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ /ε ε⎤/

ใหญ กลาง เลก /ο ο⎤/ - /ε ε⎤/

คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ บรรยายถงอาการหรอลกษณะทปรากฏของสงทมขนาดใหญ สวนเสยงสระ /ε ε⎤/ ใชกบสงทมขนาดเลก เชน /πο⎤κ3/ ‘เสยงกระทบกนหนงครง ใชกบของใหญ’ ตวอยาง φαν2 µαϕ6 δαΝ2 πο⎤κ3 ‘ฟน’ ‘ไม’ ‘ดง’ ‘เสยงกระทบกนหนงครง’ ‘ฟนไมดงโปก’ /πε⎤κ3/ ‘เสยงกระทบกนหนงครง ใชกบของเลก’ ตวอยาง σαπ1 / ϕ6 δαΝ2 πε⎤κ3

95

‘สบ’ ‘ออย ‘ดง’ ‘เสยงกระทบกนหนงครง’ ‘สบออยดงเปก’ /κο⎤3 δο⎤3/ ‘เหนไดชดเจน ใชกบของใหญ’ ตวอยาง το/6 ταΝ6 κο⎤3 δο⎤3 ν)υ⎤3 κα⎤Ν2 η Ν5 ‘โตะ’ ‘ตง’ ‘เหนไดชดเจน’ ‘อย’ ‘กลาง’ ‘หอง’ ‘โตะตงโดเดอยกลางหอง’ /κε⎤3 δε⎤3/ ‘เหนไดชดเจน ใชกบของเลก’ ตวอยาง χ /3 να⎤µ6 ωα⎤Ν2 κε⎤3 δε⎤3 ηαν5 νε⎤3 ‘แกว’ ‘นา’ ‘วาง’ ‘เหนไดชดเจน’ ‘นน’ ‘ไง’ ‘แกวนาวางโดเดอยนนไง’ จะเหนไดวาคาในแตละชดจะมความแตกตางกน ขนอยกบเสยงสระทเปลยนไปตามขนาดหรอปรมาณนนเอง เสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดใหญหรอปรมาณมากไดชดเจนทสดกคอ สระ /ο ο⎤/ และสระ /α α⎤/ เสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดเลกหรอปรมาณนอยกวาเมอเปรยบเทยบกบสระ /ο ο⎤/ และสระ /α α⎤/ กคอ สระ /ι ι⎤/ /ε ε⎤/ /Ε Ε⎤/

/∝ ∝⎤/ /↔ ↔⎤/ /υ υ⎤/ และสระ / ⎤/ สวนเสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดเลกหรอปรมาณนอยไดชดเจนทสด คอสระ /ι ι⎤/ /Ε Ε⎤/ และสระ /υ υ⎤/ โดยสามารถเขยนเปนแผนภมไดดงน ι ∝ υ ε ↔ ο Ε α

96

แทนสงทมขนาดใหญทสด แทนสงทมขนาดเลกทสด แทนสงทมขนาดใหญกวา และเลกกวา แทนความสมพนธจากใหญไปหาเลก ตารางท 7 แผนภมแสดงความสมพนธระหวางเสยงสระกบขนาดของสงทกลาวถง ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน กบความหมายทางรปพรรณสณฐาน ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน กบความหมายทางรปพรรณสณฐาน หมายถง คากรยาวเศษณทใชรวมกรยากนแตเปลยนเสยงสระเพอเปลยนรปพรรณสณฐานของสงทกลาวถง จากความรเรองสระสอความหมายทางรปพรรณสณฐาน ผเขยนวทยานพนธไดใชศกษาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร พบเสยงสระทสอความหมายทางรปพรรณสณฐาน ดงน 1. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /α/ หรอสระ /α⎤/ บอกลกษณะของสงทแผออก เชน /σα/6/ ‘เกลอนกลาด ไมเปนทเปนทาง’ ตวอยาง /ετ6 κιν2 λΕ⎤ω6 π↔τ6 ωα⎤Ν2 σα/6 ωαϕ6 πη↔⎤6

‘ทา’ ‘กน’ ‘แลว’ ทาไม’ ‘วาง’ ‘เกลอนกลาด’ ‘ไว’ ‘ละ’ ‘ทากบขาวแลวทาไมวางของเกลอนกลาดไวละ’ /σα⎤4 σα⎤4/ ‘กระจายออกเปนวงกวาง’ ตวอยาง πη ⎤4 τηε⎤2 να⎤µ6 σα⎤4 σα⎤4 ‘พอ’ ‘เท’ ‘นา’ ‘กระจายออกเปนวงกวาง’ ‘พอเทนาซา ๆ’

97

/πα⎤Ν6 Να⎤Ν6/ ‘แผออกเตมท’ ตวอยาง /↔⎤ϕ6 ν ⎤ν2 Να⎤ϕ1 πα⎤Ν6 Να⎤Ν6 ‘พสาว’ ‘นอน’ ‘หงาย’ ‘แผออกเตมท’ ‘พสาวนอนแผอาซา’ /τα2 λα⎤3 σα⎤3/ ‘แผออกเตมท แผมากเกนไปจนดไมด’ ตวอยาง µυα/3 βα⎤ν2 τα2 λα⎤3 σα⎤3 ‘หมวก’ ‘บาน’ ‘แผมากเกนไปจนดไมด’ ‘หมวกบานแผอาซา’ 2. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ / / หรอสระ / ⎤/ บอกลกษณะของสงทกลม ปอม หดตว เชน

/π /6/ ‘กระทบพน ใชกบของทมลกษณะกลม’ ตวอยาง µα2 να⎤ω2 λον3 π /6 τ↔⎤6 τον6 ‘มะนาว’ ‘หลน’ ‘กระทบพน’ ‘ใต’ ‘ตน’ ‘มะนาวหลนตบใตตน’ /π ⎤Ν6 Ν ⎤Ν6/ ‘งอตว คตว’ ตวอยาง ν ⎤Ν6 ν ⎤ν2 κηοτ1 π ⎤Ν6 Ν ⎤Ν6 ‘นอง’ ‘นอน’ ‘ขด’ ‘คตว’ ‘นองนอนขดตวกลม’ /κη ⎤τ4 λ ⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดเลกทมลกษณะกลม’ ตวอยาง µα2 να⎤µ6 νυαϕ3 ν ⎤ϕ6 κη ⎤τ4 λ ⎤τ4

‘นาเตา’ ‘ลก’ ‘เลก’ ‘ผดปกต’ ‘นาเตาลกเลกผดปกต’ 3. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ε/ บอกลกษณะของสงทแบนหรอแผออก เชน /βε/6/ ‘กระแทกแลวแผออก’ ตวอยาง τηυΝ1 κΕ⎤Ν2 λον3 βε/6

98

‘ถง’ ‘แกง’ ‘หลน’ ‘กระแทกแลวแผออก’ ‘ถงแกงหลนพนแตกกระจาย’ /κηε⎤τ4 λε⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดกลางทมลกษณะแบน’ ตวอยาง µ∝⎤2 χαω6 ν)α⎤ω2 κηε⎤τ4 λε⎤τ4 ‘มอ’ ‘คณ’ ‘ยาว’ ‘ผดปกต’ ‘มอคณยาวผดปกต’ 4. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /Ε/ หรอสระ /Ε⎤/ บอกลกษณะของสงทแบน เชน /πΕ/6/ ‘กระทบ ใชกบของทมลกษณะแบน’ ตวอยาง σα2 µυτ1 λον3 πΕ/6 ‘สมด’ ‘หลน’ ‘กระทบ’ ‘สมดหลนแปะ’ /κηΕ⎤t4 λΕ⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดเลกทมลกษณะแบน’ ตวอยาง τηυα3 πΕ⎤π3 / /3 φακ1 ν ⎤ϕ6 κηΕ⎤t4 λΕ⎤τ4 ‘ถว’ ‘แปบ’ ‘ออก’ ‘ฝก’ ‘เลก’ ‘ผดปกต’ /πΕ⎤Ν6 λΕ⎤Ν6/ ‘สะอาดหมดจด ใชกบใบหนาลกษณะแบน’ ตวอยาง πηυ⎤5 σα⎤ω1 πηυ⎤5 νι⎤6 Να⎤µ2 πΕ⎤Ν6 λΕ⎤Ν6 ‘ผหญง’ ‘คน’ ‘น’ ‘สวย’ ‘สะอาดหมดจด’ ‘ผหญงคนนหนาตาสวยสะอาดหมดจด’ 5. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο/ หรอสระ /ο⎤/ บอกลกษณะของสงทกลม งอ เชน /κοΝ2 κο/6/ ‘ครงนงครงยน หลงงอ ทรงตวไดไมมนคงเหมอนจะลม’ ตวอยาง πα⎤6 ν)∝⎤ν2 κοΝ2 κο/6 ν)υ⎤3 πηυ⎤ν6 ‘ปา’ ‘ยน’ ‘ครงนงครงยน หลงงอ’ ‘อย’ ‘โนน’ ‘ปายนงอตวอยโนน’

99

/κηο⎤4 λο⎤4/ ‘คลกเปนวงกลมหลายตลบ’ ตวอยาง ηαω2 λοµ6 κιΝ6 κηο⎤4 λο⎤4 ‘ฉน’ ‘ลม’ ‘กลง’ ‘คลกเปนวงกลมหลายตลบ’ ‘ฉนลมกลงไปกบพนหลายตลบ’ /κηο⎤τ4 λο⎤τ4/ ‘ผดปกต ใชกบของขนาดใหญทมลกษณะกลม’ ตวอยาง κηα⎤1 π↔ν4 ν)α⎤ω2 κηο⎤τ4 λο⎤τ4 ‘ขา’ ‘เขา’ ‘ยาว’ ‘ผดปกต’ ‘ขาเขายาวผดปกต 6. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /↔/ หรอสระ /↔⎤/ บอกลกษณะของสงทกลม เชน /π↔ν6 ω↔ν6/ ‘สะอาดหมดจด ใชกบใบหนาลกษณะกลมมน’ ตวอยาง ν ⎤Ν6 να⎤5 κηα⎤ω1 π↔ν6 ω↔ν6 ‘นอง’ ‘หนา’ ‘ขาว’ ‘สะอาดหมดจด’ ‘นองหนาตาขาวหมดจด’ /π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6/ ‘แผออกมาก ใชกบของขนาดใหญทมลกษณะกลม’ ตวอยาง σα⎤ν1 Ν ⎤π4 βα⎤ν2 π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6

‘สาน’ ‘งอบ’ ‘บาน’ ‘แผออกมาก’ ‘สานงอบบานออกมากเกนไป’ 7. คากรยาวเศษณท ใชเสยงสระ /υ/ หรอสระ /υ⎤/ บอกลกษณะของสงทเปนจด เชน /τυπ6 τυπ6/ ‘ยาตาแหนงเดมซา ๆ’ ตวอยาง ηαω2 πυατ3 ηυα1 τυπ6 τυπ6 ‘ฉน’ ‘ปวด’ ‘หว’ ‘ยาตาแหนงเดมซา ๆ’ ‘ฉนปวดหวตบ ๆ’ /συ⎤4 συ⎤4/ ‘แรงแตตกลงจดเดยว’ ตวอยาง να⎤µ6 χα/3 τη ⎤4 λαϕ1 συ⎤4 συ⎤4 λοΝ2 ηαϕ1

100

‘นา’ ‘จาก’ ‘ทอ’ ‘ไหล’ ‘แรงแตตกลงจดเดยว’ ‘ลง’ ‘โอง’ ‘นาจากทอไหลอยางแรงลงในโอง’ 8. คากรยาวเศษณท ใชเสยงสระ /ι/ หรอสระ /ι⎤/ บอกลกษณะของสงทแหลมเลก เชน /πιτ6/ ‘เลกมาก’ ตวอยาง κηεµ1 λΕ⎤µ1 πιτ6 ‘เขม’ ‘แหลม’ ‘เลกมาก’ ‘เขมแหลมมาก’ /σιµ2 σι⎤4/ ‘เลกมาก เรยวมาก’ ตวอยาง να⎤µ1 λΕ⎤µ1 σιµ2 σι⎤4 ‘หนาม’ ‘แหลม’ ‘เลกเรยว’ ‘หนามแหลมเปยบ’ สงเกตไดวาสระหลงหรอสระกลมทออกเสยงโดยรมฝปากหอ จะบอกรปพรรณสณฐานวาโคงมน กลมงอ หรอเปนจด ไดแก สระ / ⎤/ /ο ο⎤/ /υ υ⎤/ และสระ /↔ ↔⎤/ สระหนาหรอสระเปดทออกเสยงโดยรมฝปากแบ จะบอกรปพรรณสณฐานวามความกวาง แบน และแผออก ไดแก สระ /ε ε⎤/ /Ε Ε⎤/ และสระ /α α⎤/ สวนสระหนาสง จะบอกสณฐานวาแหลมเลก ไดแก สระ /ι ι⎤/ ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน กบความหมายทางความรสก ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน กบความหมายทางความรสก หมายถง คากรยาวเศษณทใชรวมกรยาหรอตางกรยากน เมอมเสยงสระเดยวกนแลวจะใหความรสกอยางเดยวกน จากการศกษาคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนในอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร พบสระทสอความหมายทางความรสก ดงน 1. คากรยาวเศษณทใชสระเสยงสนพยางคเดยว พยญชนะทายกก ใหความรสกแนน ตง นงสนท เชน

101

/βαπ6/ ‘กระแทกอยางแรง หนงครง’ ตวอยาง νοκ6 τη∝/3 ν)ιΝ2 τλον3 βαπ6 λοΝ2 κα⎤Ν2 να⎤2

‘นก’ ‘ถก’ ‘ยง’ ‘ตก’ ‘กระแทกอยางแรง’ ‘ลง’ ‘กลาง’ ‘นา’ ‘นกถกยงตกตบลงกลางนา’ /β∝/6/ ‘กระแทกอยางแรง หนงครง’ ตวอยาง ηαω2 τη∝/3 κηυ⎤2 τηυπ6 β∝/6 λοΝ2 κα⎤Ν2 λαΝ1 ‘ฉน’ ‘ถก’ ‘คร’ ‘ทบ’ ‘กระแทกอยางแรง’ ‘ลง’ ‘กลาง’ ‘หลง’ ‘ฉนถกครทบแรง ๆ หนงครงทกลางหลง’ /πια/6/ ‘แนน ไมเหลอทวาง’ ตวอยาง µ ⎤5 κηαω5 τεµ2 πια/6 λΕ⎤ω6 σ↔⎤3 β ⎤3 δαϕ6 /ι/3 ‘หมอ’ ‘ขาว’ ‘เตม’ ‘แนน’ ‘แลว’ ‘ใส’ ‘ไม’ ‘ได’ ‘อก’ ‘หมอขาวเตมเปรยะแลว ใสไมไดอก’ /πΕ/6/ ‘กระแทกอยางแรง’ ตวอยาง κηαϕ3 λον3 πΕ/6 τΕ/3 µ↔τ1 ‘ไข’ ‘ตก’ ‘กระแทกอยางแรง’ ‘แตก’ ‘หมด’ ‘ไขตกกระแทกพนแตกหมด’ /µΕ/6/ ‘กระทบพน ใชกบของเหลว’ ตวอยาง ηαϕ5 ναµ6 τα⎤2 ν)οτ1 µΕ/6 ‘รองไห’ ‘นา’ ‘ตา’ ‘หยด’ ‘กระทบพน’ ‘รองไหนาตาหยดแหมะ’ /τυπ6/ ‘กระแทกอยางแรง’ ตวอยาง µα2 σοµ5 /ο⎤2 λον3 τυπ6 λοΝ2 µα⎤2 ‘สมโอ’ ‘หลน’ ‘กระแทกอยางแรง’ ‘ลง’ ‘มา’ ‘ลกสมโอหลนตบลงมา’

102

//επ4/ ‘กระแทกอยางแรง ใชกบสงมชวต’ ตวอยาง λιΝ2 το/3 /επ4 χα/3 τον6 µαϕ6 ‘ลง’ ‘ตก’ ‘กระแทก’ ‘จาก’ ‘ตน’ ‘ไม’ ‘ลงตกตบจากตนไม’ 2. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /∝ ∝⎤/ จะใหความรสกมด แนนและอดอด เชน /τ∝π6/ ‘มองไมเหนอะไร’ ตวอยาง φα⎤6 µ∝⎤τ4 τ∝π6 ‘ฟา’ ‘มด’ ‘จนมองไมเหนอะไร’ ‘ฟามดมากจนมองอะไรไมเหน’ /τ∝Ν1/ ‘แนนมาก ตงมาก’ ตวอยาง σ∝⎤5 κηαπ6 τ∝Ν1 ‘เสอ’ ‘คบ’ ‘แนนมาก’ ‘เสอคบมาก’ /τ∝⎤1/ ‘มองอะไรไมเหน’ ตวอยาง η ⎤Ν5 µ∝⎤τ4 τ∝⎤1

‘หอง’ ‘มด’ ‘มองอะไรไมเหน’ ‘หองมดสนท’ /κ∝κ6/ ‘หายใจไมสะดวก’ ตวอยาง ν)ιαω4 νυ⎤1 κιν3 συν1 κ∝κ6 ‘ฉ’ ‘หน’ ‘กลน’ ‘ฉน’ ‘หายใจไมสะดวก’ ‘ฉหนกลนฉนมากจนหายใจไดไมสะดวก’ //∝τ6/ ‘แทบไมเหลอพนทวาง’ ตวอยาง πηεν4 πυ/3 πηα/3 σι⎤2 νΕ⎤ν4 /∝τ6 ‘เขา’ ‘ปลก’ ‘ผก’ ‘ช’ ‘แนน’ ‘แทบไมเหลอทวาง’ ‘เขาปลกผกชจนแนนไปหมด’

103

/κη∝µ6/ ‘สลว’ ตวอยาง µ∝⎤6 νι⎤6 φα⎤6 µ∝⎤τ4 κη∝µ6 ‘วน’ ‘น’ ‘ฟา’ ‘มด’ ‘สลว’ ‘วนนทองฟามดสลว’ //∝⎤τ4 λ∝⎤τ4/ ‘อดอด อด บวมเปง’ ตวอยาง τη ⎤Ν6 /∝⎤τ3 /∝⎤τ4 λ∝⎤τ4 ‘ทอง’ ‘อด’ ‘อดอด’ ‘ทองอดจนอดอด’ 3. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /υ υ⎤/ ใหความรสกนน บวม ปด ค มวน กลม เชน /τυ/6/ ‘กลมแนน’ ตวอยาง δε/1 ν ⎤ϕ6 βα⎤ν6 πηι⎤6 /υαν6 τυ/6 συ/6 κηον2 ‘เดก’ ‘เลก’ ‘บาน’ ‘น’ ‘อวน’ ‘กลมแนน’ ‘ทก’ ‘คน’ ‘เดก ๆ บานนอวนกลมกนทกคน’ /µυ⎤π3/ ‘หมอบ คตว’ ตวอยาง /ετ6 πηι2 λ↔⎤2 µα⎤2 ν ⎤ν2 µυ⎤π3 ν)υ⎤3 πηι⎤6

‘ทาไม‘ ‘มา’ ‘นอน’ ‘หมอบ’ ‘อย’ ‘น’ ‘ทาไมมานอนหมอบอยน’ /χυ⎤ν6 πηυ⎤ν6/ ‘นนขน ใชกบกองขนาดใหญ’ ตวอยาง κηα⎤ω5 π∝α/3 κ ⎤Ν2 χυ⎤ν6 πηυ⎤ν6 ‘ขาว’ ‘เปลอก’ ‘กอง’ ‘นนขน’ ‘ขาวเปลอกกองพน’ /χυµ9 κυµ6/ ‘นนขน ใชกบของเลก ๆ’ ตวอยาง κε⎤2 σ ⎤ν1 δ /3 µαϕ6 τυ⎤µ2 χυµ6 κυµ6 ‘เกสร’ ‘ดอก’ ‘ไม’ ‘ตม’ ‘นนขน’ ‘เกสรดอกไมตมเปนตมเลก ๆ ขนมา’

104

/πυκ6 λυκ6/ ‘กลม’ ตวอยาง δε/1 ν ⎤ϕ6 /υαν6 πυκ6 λυκ6 ‘เดก’ ‘เลก’ ‘อวน’ ‘กลม’ ‘เดกนอยอวนกลม’ //υ⎤4 φυ⎤4/ ‘ฟ ลนออกมา’ ตวอยาง µΕ⎤4 τι⎤2 φΕπ6 πεν2 φ ⎤Ν2 /υ⎤4 φυ⎤4 ‘แม’ ‘ต’ ‘ผงซกฟอก’ ‘เปน’ ‘ฟอง’ ‘ลนออกมา’ ‘แมตผงซกฟอกเปนฟองลนออกมา’ //υ/6 ν)υ/6/ ‘ไมเปนระเบยบ ใชกบกองไมใหญนก’ ตวอยาง κηι⎤5 φ ⎤ϕ1 κ ⎤Ν2 /υ/6 ν)υ/6 τ↔⎤6 τυ⎤6 ‘ข’ ‘ฝอย’ ‘กอง’ ‘ไมเปนระเบยบ’ ‘ใต’ ‘ต’ ‘เศษขยะกองขยกขยยอยใตต’ 4. คากรยาวเศษณทใชเสยงสระ /ο ο⎤/ ใหความรสกวามองเหนไดชดเจน โคง โกงงอ พอง เชน /πηο⎤6 ωο⎤6/ ‘เหนไดชดเจน’ ตวอยาง /Ε⎤π3 β ⎤3 δι⎤2 ηυα1 πηο⎤3 πηο⎤6 ωο⎤6 ‘แอบ’ ‘ไม’ ‘ด’ ‘หว’ ‘โผล’ ‘เหนไดชดเจน’ ‘แอบไมดหวโผลโดเด’ /κοΝ2 κο/6/ ‘งอ โงนเงน’ ตวอยาง πα⎤6 ν)∝⎤ν2 κοΝ2 κο/6 ν)υ⎤3 πηυ⎤ν6 ‘ปา’ ‘ยน’ ‘โงนเงน’ ‘อย’ ‘โนน’ ‘ปายนโงนเงนอยตรงโนน’ //ο⎤Ν6 λο⎤Ν6/ ‘เหมอนมลมอยขางใน’ ตวอยาง κιν2 λα⎤ϕ1 λετ6 τη ⎤Ν6 /∝⎤τ3 /ο⎤Ν6 λο⎤Ν6

105

‘กน’ ‘มาก’ ‘เลย’ ‘ทอง’ ‘อด’ ‘เหมอนมลมอยขางใน’ ‘กนมากเลยทองอดเหมอนมลมอยขางใน’ /κηο⎤Ν6 νο⎤Ν6/ ‘โคงมาก งอมาก’ ตวอยาง κα2 δα⎤ν2 πηι⎤6 κη∝⎤2 κο⎤Ν3 κηο⎤Ν6 νο⎤Ν6 τηΕ⎤6 ‘กระดาน’ ‘น’ ‘คอ’ ‘โกง’ ‘โคงมาก’ ‘จง’ ‘กระดานแผนนทาไมโกงมากจง’ /λο⎤Ν6 Νο⎤Ν6/ ‘โคงมาก งอมาก’ ตวอยาง πηυ⎤5 τηαω5 δ↔ν2 λαΝ1 κο⎤Ν3 λο⎤Ν6 Νο⎤Ν6 ‘คน’ ‘แก’ ‘เดน’ ‘หลง’ ‘โกง’ ‘งอมาก’ ‘คนแกเดนหลงโกงงอ’ /χο⎤Ν6 Νο⎤Ν6/ ‘ไมตรง เกอบจะลม’ ตวอยาง κα2 τηοΝ2 χαω6 /ιαΝ2 χο⎤Ν6 Νο⎤Ν6 ‘กระทง’ ‘คณ’ ‘เอยง’ ‘เกอบจะลม’ ‘กระทงของคณเอยงมากจนเกอบจะควา’ /κοΝ2 κο/6 κοΝ2 κο⎤ϕ6/ ‘กม ๆ โคง ๆ’ ตวอยาง πη↔⎤1 µα⎤2 /ετ6 κοΝ2 κο/6 κοΝ2 κο⎤ϕ6 ν)υ⎤3 πηι⎤6 ‘ใคร’ ‘มา’ ‘ทาทา’ ‘กม ๆ โคง ๆ’ ‘อย’ ‘น’ ‘ใครมายนกม ๆ โคง ๆ อยแถวน’ คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนทมความหมายเปนพหพจน คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนทเมอนามาใชรวมกนแลวมความหมายเปนพหพจนสามารถเกดไดกบคาทมมากกวาหนงพยางค ซงอาจจะเปนคาซอนหรอคาซากได ตวอยางเชน 1. คากรยาวเศษณทเปนคาซอน คอการนาคากรยาวเศษณทอยในชดความหมายเดยวกนมาประกอบกน เพอบอกความเปนพหพจน เชน

106

/κο⎤3 δο⎤3/ ‘เหนเดนชด ใชกบวตถชนใหญหนงชน’ ตวอยาง κηαν1 να⎤µ6 ωα⎤Ν2 κο⎤3 δο⎤3 ν)υ⎤3 ηαν5 ‘ขน’ ‘นา’ ‘วาง’ ‘เหนเดนชด’ ‘อย’ ‘นน’ ‘ขนนาวางเดนอยนน’ /κε⎤3 δε⎤3/ ‘เหนเดนชด ใชกบวตถชนไมใหญมากหนงชน’ ตวอยาง τηιαν2 ταΝ6 κε⎤3 δε⎤3 βον2 το/6 ‘เทยน’ ‘ตง’ ‘เหนเดนชด’ ‘บน’ ‘โตะ’ ‘เทยนตงเดนอยบนโตะ’ /κο⎤3 δο⎤3 κε⎤3 δε⎤3/ ‘เหนเดนชด ใชกบวตถหลายขนาดหลาย ๆ ชน’ ตวอยาง πηοµ1 χαω6 λ↔τ6 σι⎤6 κο⎤3 δο⎤3 κε⎤3 δε⎤3 τηΕ⎤6 πη↔⎤6 ‘ผม’ ‘คณ’ ‘ทาไม’ ‘ช’ ‘เหนเดนชด’ ‘จง’ ‘ละ’ ‘ผมคณทาไมชโดเดจงละ’ /πη ⎤6 ω ⎤6/ ‘เหนบางสวน ใชกบของลกษณะกลม’ ตวอยาง πη↔⎤1 µα⎤2 π ν3 να⎤5 πη ⎤6 ω ⎤6 ‘ใคร’ ‘มา’ ‘ยน’ ‘หนา’ ‘เหนบางสวน’ ‘ใครมาโผลหนาอยนน’ /πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ ‘เหนบางสวน ใชกบของลกษณะแบน’ ตวอยาง χι/1 λοπ1 τΕ⎤3 ηυ⎤1 πηο⎤3 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6 ‘จะ’ ‘หลบ’ ‘แต’ ‘ห’ ‘โผล’ ‘เหนบางสวน’ ‘จะหลบซอนแตทาหโผลออกมาใหเหน’ /πη ⎤6 ω ⎤6 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ ‘ผลบ ๆ โผล ๆ’ ตวอยาง πη↔⎤1 µα⎤2 π ν3 να⎤5 πη ⎤6 ω ⎤6 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6 ηαν5 ‘ใคร’ ‘มา’ ‘ยน’ ‘หนา’ ‘ผลบ ๆ โผล ๆ’ ‘นน’ ‘ใครมาโผลหนาผลบ ๆ โผล ๆ อยนน’

107

/χ Ν6 π Ν6/ ‘ชองกลม ๆ หนงชอง’ ตวอยาง τηυ⎤π4 χι⎤6 σ∝α4 πεν2 ηυ⎤2 χ Ν6 π Ν6 ‘ธป’ ‘จ’ ‘เสอ’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘ชองกลม’ ‘ธปจเสอเปนร’ /χΕΝ6 πΕΝ6/ ‘ชองแคบ ๆ หนงชอง’ ตวอยาง φα⎤1 τΕ/3 πεν2 ηυ⎤2 χΕΝ6 πΕΝ6 ‘ฝา’ ‘แตก’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘ชองแคบ ๆ’ ‘ฝาบานแตกเปนชอง’ /χ Ν6 π Ν6 χΕΝ6 πΕΝ6/ ‘ชองหลายขนาดหลาย ๆ ชอง’ ตวอยาง λαΝ1 κηα⎤2 βα⎤ν6 ηυα4 πεν2 ηυ⎤2 χ Ν6 π Ν6 χΕΝ6 πΕΝ6 ‘หลง’ ‘คา’ ‘บาน’ ‘รว’ ‘เปน’ ‘ร’ ‘ชองหลายขนาดหลาย ๆ ชอง’ ‘หลงคาบานรวเปนรเลกรนอยมากมาย’ นอกจากนคาซอนประเภทแยกคาออกจากกนแลวซาคากรยา จะชวยเพมนาหนกความหมายของคากรยานน ๆ ใหมากขน เชน /σα/6/ ‘กระจายออก’ /σα⎤ϕ2/ ‘ไมเปนท ไมเปนระเบยบ’ /... σα/6 ... σα⎤ϕ2/ ‘ไมเปนท ไมเปนระเบยบ’ ตวอยาง σ↔⎤6 λΕ⎤ω6 ωα⎤Ν2 σα/6 ωα⎤Ν2 σα⎤ϕ2 παϕ2 τυα3 ‘ใช’ ‘แลว’ ‘วางเกลอนกลาด’ ‘ไป’ ‘ทว’ ‘ใชแลววางเกลอนกลาดไปทว’ /τηα/1/ ‘ไมระมดระวง’ /τη∝α1/ ‘ถไปมา’ /... τηα/1 ... τη∝α1/ ‘ไมระมดระวง ไมกลวสกปรก’ ตวอยาง τυ⎤τ3 δαµ2 π /6 ναΝ4 τηα/1 ναΝ4 τη∝α1 παϕ2 τυα3 ‘ตด’ ‘ดา’ ‘เพราะ’ ‘นงไมระมดระวง ไมกลวสกปรก’ ‘ไป’ ‘ทว’

108

‘กนดาเพราะนงถไถไปทว’ /ηια4/ ‘หลน ตก’ /ηα⎤τ4/ ‘สกปรก’ /... ηια4 ... ηα⎤τ4/ ‘เปรอะเปอน ไมเปนทเปนทาง ดสกปรกไปทว’ ตวอยาง δε/3 πηυ⎤5 νι⎤4 κιν2 ηια4 κιν2 ηα⎤τ4 β ⎤3 λιαπ4 λ ⎤ϕ6 ‘เดก’ ‘คน’ ‘น’ ‘กนเปรอะเปอน สกปรกไปทว’ ‘ไม’ ‘เรยบรอย’ ‘เดกคนนกนหกเรยราดไมเรยบรอย’ 2. คากรยาวเศษณทเปนคาซา คอ คากรยาวเศษณทเมอนามาใชเปนคาซาแลวจะบอกความตอเนองของคากรยา เชน /τα⎤µ4/ ‘อยางแรง หนงครง’ ตวอยาง µα⎤1 το⎤ν2 τα⎤µ4 λοΝ2 να⎤µ6

‘หมา’ ‘กระโจน’ ‘อยางแรง’ ‘ลง’ ‘นา’ ‘หมาหนงตวกระโจนลงนาอยางแรง’ /τα⎤µ4 τα⎤µ4/ ‘อยางแรง หลาย ๆ ครง’ ตวอยาง δε/1 ν ⎤ϕ6 µυ⎤3 ν∝Ν4 το⎤ν2 να⎤µ6 τα⎤µ4 τα⎤µ4 ‘เดก’ ‘เลก’ ‘กลม’ ‘หนง’ ‘กระโจน’ ‘นา’ ‘อยางแรงหลายครง’ ‘เดกกลมหนงพากนกระโจนนาตม ๆ’ /πηΕπ6/ ‘ออกและเขาอยางเรว’ ตวอยาง κοπ1 λΕ⎤π4 λιν6 πηΕπ6 κιν2 µΕ⎤Ν2 ‘กบ’ ‘แลบ’ ‘ลน’ ‘ออกและเขาอยางเรว’’ ‘กน’ ‘แมลง’ ‘กบแลบลนแผลบกนแมลง’ /πηΕπ6 πηΕπ6/ ‘เขาออกอยางเรวหลาย ๆ ครง’ ตวอยาง λΕ⎤π4 λιν6 πηΕπ6 πηΕπ6 κη∝⎤2 Νυ⎤2 ‘แลบ’ ‘ลน’ ‘เขาออกหลายครง’ ‘เหมอน’ ‘ง’ ‘แลบลนแผลบ ๆ เหมอนง’

109

/β∝/6/ ‘กระแทกอยางแรง หนงครง’ ตวอยาง πη↔ν4 το/1 χ↔⎤2 τηυπ6 β∝/6 λοΝ2 λαΝ1 ηαω2 ‘เขา’ ‘ตก’ ‘ใจ’ ‘ทบ’ ‘กระแทกอยางแรง’ ‘ลง’ ‘หลง’ ‘ฉน’ ‘เขาตกใจเลยทบพลกลงทหลงฉน’ /β∝/6 β∝/6/ ‘กระแทกอยางแรง หลายครง’ ตวอยาง λεν5 τηυπ6 β∝/6 β∝/6 καν2 β ⎤3 χεπ1 β ⎤6 ‘เลน’ ‘ทบ’ ‘กระแทกอยางแรง’ ‘กน’ ‘ไม’ ‘เจบ’ ‘หรอไง’ ‘เลนทบหลงกนแรง ๆ หลาย ๆ ครงอยางนน ไมเจบบางหรอ’ จากการศกษาเสยงสระในคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร สามารถจดกลมความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ไดดงน ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณ กบความหมายทางขนาดหรอปรมาณ พบวาเสยงสระจะเปลยนไปตามขนาดหรอปรมาณ นนคอเสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดใหญหรอปรมาณมากไดชดเจนทสดไดแก สระ /ο ο⎤/ และสระ /α α⎤/ เสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดเลกหรอปรมาณนอยไดชดเจนทสดไดแก สระ /ι ι⎤/ /Ε Ε⎤/ และสระ /υ υ⎤/ สวนสระทสามารถบอกขนาดกลางระหวางสงทใหญทสดและเลกทสดไดไดแก สระ /↔ ↔⎤/ / ⎤/ /ε ε⎤/ และสระ /∝ ∝⎤/ เสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนมความสมพนธกบความหมายทางรปพรรณสณฐาน กลาวคอ สระหนาหรอสระเปดทออกเสยงโดยรมฝปากไมหอ จะบอกรปพรรณสณฐานวามความกวาง แบน และแผออก ไดแก สระ /ε ε⎤/ /Ε Ε⎤/ และสระ /α α⎤/ สวนสระหลงหรอสระกลมทออกเสยงโดยรมฝปากหอ จะบอกรปพรรณสณฐานวาโคงมน กลมงอ หรอเปนจด ไดแก สระ / ⎤/ /ο ο⎤/ /υ υ⎤/ และสระ /↔ ↔⎤/ เสยงสระของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนมความสมพนธความหมายทางความรสก ดงน 1. สระเสยงสนพยางคเดยว ใหความรสกแนน ตง นงสนท 2. เสยงสระ /∝ ∝⎤/ ใหความรสกมด แนนและอดอด 3. เสยงสระ /υ υ⎤/ ใหความรสกนน บวม ปด ค มวน

110

4. เสยงสระ /ο ο⎤/ ใหความรสกโผลขน โคง โกงงอ พอง คากรยาวเศษณในภาษาไทพวนทมความหมายเปนพหพจนนน เปนคากรยาวเศษณหลายคาทนามาใชรวมกนเพอเพมนาหนกความหมายของคากรยานน ๆ เพอบอกความหมายของคาทขยายวาเปนพหพจน หรอบอกความตอเนองของคากรยา สามารถเกดไดกบคาทมมากกวาหนงพยางค และคานนอาจจะเปนคาซอนหรอคาซากได

111

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

จากการศกษาเรองคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนจากผบอกภาษาในตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร สามารถสรปประเภทและโครงสรางของคากรยาวเศษณออกเปนหวขอตาง ๆ ไดดงน ประเภทของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน คากรยาวเศษณทเปนคาเดยว (single words) จากขอมลคากรยาวเศษณภาษาไทพวนทรวบรวมไดทงหมดจานวน 555 คา มประเภททเปนคาเดยวทงสน 342 คา สามารถจาแนกไดเปน คาเดยวพยางคเดยว คาเดยว 2 พยางค และคาเดยวหลายพยางค คากรยาวเศษณทเปนคาซอน (synonymous compound) จากขอมลคากรยาวเศษณภาษาไทพวนทรวบรวมไดทงหมดจานวน 555 คา แบงเปนคาซอนทงสน 35 คา สามารถจาแนกไดเปน คาซอน 2 พยางค และคาซอน 4 พยางค คากรยาวเศษณทเปนคาซา (reduplicatives) จากขอมลคากรยาวเศษณภาษาไทพวนทรวบรวมไดทงหมดจานวน 555 คา แบงเปนคาซาทงสน 178 คา สามารถจาแนกประเภทของคาซาออกเปน 2 ลกษณะ คอ คาซาทงคา (repetitive reduplication) และคาซาบางสวน (partial reduplication) โครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน โครงสรางของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวนสามารถแยกโครงสรางออกเปนรปแบบตามการประกอบคาได 9 แบบ ดงน 1. คากรยาวเศษณพยางคเดยว แบบ A 2. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AA 3. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ AB 4. คากรยาวเศษณ 2 พยางค แบบ …A…B 5. คากรยาวเศษณ 3 พยางค แบบ ABC 6. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ AABB

112

7. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAB 8. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABAC 9. คากรยาวเศษณ 4 พยางค แบบ ABCD ความหมายของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน คากรยาวเศษณในภาษาไทพวน สามารถจดกลมความสมพนธระหวางเสยงและความหมาย ไดดงน ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณกบความหมายทางขนาดหรอปรมาณ พบวาเสยงสระจะเปลยนไปตามขนาดหรอปรมาณ กลาวคอ เสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดใหญหรอปรมาณมากไดชดเจนทสดไดแก สระ /ο ο⎤/ และสระ /α α⎤/ เสยงสระทบรรยายลกษณะของสงทมขนาดเลกหรอปรมาณนอยไดชดเจนทสดไดแก สระ /ι ι⎤/ /Ε Ε⎤/ และสระ /υ υ⎤/ สระทสามารถบอกขนาดกลางได ไดแก สระ /↔ ↔⎤/ / ⎤/ /ε ε⎤/ และสระ /∝ ∝⎤/

สวนสระหนาสง จะบอกสณฐานวาแหลมเลก ไดแก สระ /ι ι⎤/ ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณกบความหมายทางรปพรรณสณฐาน พบคสระทสอความหมายทางรปพรรณสณฐาน ดงน 1. ลกษณะของสงทแผออก ใชเสยงสระ /α/ หรอ /α⎤/ หรอ /ε/ หรอ /ε⎤/ หรอ /↔/ หรอ /↔⎤/ 2. ลกษณะของสงทแบน ใชเสยงสระ /ε⎤/ หรอ /Ε/ หรอ /Ε⎤/ 3. ลกษณะของสงทปอม ๆ หดตว ใชเสยงสระ / ⎤/

4. ลกษณะของสงทกลม งอ ใชเสยงสระ /ο/ หรอ /ο⎤/ หรอ / ⎤/ 5. ลกษณะของสงทเปนจด ใชเสยงสระ /υ/ หรอ /υ⎤/ หรอ /∝/

6. ลกษณะของสงทแหลมเลก ใชเสยงสระ /ι/ หรอ /ι⎤/ สรปไดวาสระหนาหรอสระกลาง รมฝปากไมหอ จะบอกรปพรรณสณฐานวามความกวาง แบน และแผออก ไดแก สระ /ε ε⎤/ /Ε Ε⎤/ /↔ ↔⎤/ และสระ /α α⎤/ สวนสระหลง รมฝปากหอ จะบอกรปพรรณสณฐานวาโคงมน กลมงอ หรอเปนจด ไดแก สระ / ⎤/ /ο ο⎤/ และสระ /υ υ⎤/ ความสมพนธระหวางเสยงสระของคากรยาวเศษณกบความหมายทางความรสก พบสระทสอความหมายทางความรสก ดงน 1. สระเสยงสนพยางคเดยว ใหความรสกแนน ตง นงสนท 2. เสยงสระ /∝ ∝⎤/ จะใหความรสกมด แนนและอดอด 3. เสยงสระ /υ υ⎤/ ใหความรสกนน บวม ปด ค มวน

113

4. เสยงสระ /ο ο⎤/ ใหความรสกวามองเหนไดชดเจน โคง โกงงอ พอง คากรยาวเศษณทมความหมายเปนพหพจน ม 2 ประเภท คอ 1. คากรยาวเศษณทเปนคาซอน คอการนาคากรยาวเศษณทอยในชดความหมายเดยวกนมาประกอบกน เพอบอกความเปนพหพจน และสามารถเพมหรอลดนาหนกความหมายใหกบคากรยานน ๆ 2. คากรยาวเศษณทเปนคาซา คอ คากรยาวเศษณทเมอนามาใชเปนคาซาแลวจะบอกความตอเนองของคากรยา และบอกความเปนพหพจน ซงคาซาบางคาสามารถปรากฏจานวนครงไดมากกวา 2 ครง อภปรายผล ผลทไดจากการศกษาวเคราะหคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร พบวาการใชคากรยาวเศษณสามารถชวยขยายความคาทถกขยาย ใหมความหมายทลกซงมากขน สามารถสรางมโนภาพ และสอความหมายทางอารมณตอสงทกาลงพดถงโดยไมตองอธบายความดวยประโยคยาว ๆ ผเขยนวทยานพนธสงเกตวาพยางคเปน พยางคตาย และความสนยาวของเสยงสระ มผลตออารมณและความรสกในคานนดวย คอแมจะมความหมายไปในทางเดยวกน เชน /τ∝⎤1/ และ /τ∝τ6/ มความหมายเดยวกนคอ “มดมาก” แตคาวา /τ∝τ6/ ทเปนคาตาย สระเสยงสนจะใหความรสกทอดอด หาทางออกไมได หรอถกลอมกรอบเพมขนมาดวย นอกจากนน เสยงพยญชนะของคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน ยงสอความหมายทางความรสกได ดงน 1. เสยง /σ-/ ใหความรสกวามลกษณะกระจายออก กระเดนออกอยางไมสามารถระบทศทางได เชน /σα/6/ ‘เกลอนกลาด ไมเปนทเปนทาง’ /σα⎤ν4/ ‘ไรทศทาง ไมยอมอยกบท’ 2. เสยง /π-/ ใหความรสกเหมอนเสยงลมระเบดออกมาจากแหลงใดแหลงหนง มกใชกบการเลยนเสยงผายลม เชน /πιτ6/ ‘เสยงแหลม เบา สน หนงครง’ /πυ⎤τ4/ ‘เสยงดง สน หนงครง’ 3. เสยง /φ-/ ใหความรสกฟงกระจาย เปนฟองฟขนมา เชน /φυ⎤4/ ‘ฟขน’ /φυΝ6/

‘กระจายตลบอบอวล’ 4. เสยง /η-/ ใหความรสกเหมอนมลมผานออกมากบกรยาอาการทกาลงเปนไปอยดวย เชน /η∝τ6 η∝τ6/ ‘แรง ๆ ถ ๆ ใชกบการหายใจ’ /ηυ⎤τ4 ηυ⎤τ4/ ‘กลนแรงมากโชยมาตามลมเปนชวง ๆ’ 5. เสยงพยญชนะทายทเปนเสยงกก ไดแก /-κ , -τ , -π , -// และเกดกบสระเสยงสน จะทาใหเกดความรสกอดอด คบ แนน เชน /τ∝π6/ ‘มองอะไรไมเหน’ /πια/6/ ‘ไมเหลอทวาง’

114

ขอสงเกตอกประการหนงเกยวกบคากรยาวเศษณในภาษาไทพวน คอ ไมพบคากรยาวเศษณทเปนคาประสมเลย แสดงวาคากรยาวเศษณแตละคามความหมายประจาคาชดเจนในตวเอง แมประกอบเปนคาใหมกจะใหความหมายทเปนไปในทานองเดม คนไทยเชอสายพวนบางคนไดประกอบคาใหมจากโครงสรางคากรยาวเศษณเดม คอคาวา /χΕ⎤τ6 ωΕ⎤τ6/ ซงเทยบเสยงจากคาวา /χΕ⎤τ6/ และ /πρΕ⎤τ6/ ทมความหมายวา ‘สด จา ใชกบสแดง’ ผเขยนวทยานพนธจงไดนาคานไปทดสอบกบผบอกภาษา ปรากฏวาผบอกภาษาไมยอมรบวาคาวา /χΕ⎤τ6 ωΕ⎤τ6/ นนมความหมาย แตเมอนามาเขาประโยครวมกบคากรยาแสดงสแลว ผบอกภาษาทกคนสามารถบอกความรสกเกยวกบสสนนนไดตรงตามทผสรางคากาหนด แสดงใหเหนวาเสยงมผลตอความหมายของคากรยาวเศษณเปนอยางมาก อกทงแสดงใหเหนวาภาษาไทพวนมแนวโนมทจะการสรางคากรยาวเศษณคาใหม ๆ ขนใชอยตลอดเวลา จากการเกบขอมลคากรยาวเศษณนพบวา ผบอกภาษาบางคนใชหนวยเสยงพยญชนะทไมมในภาษาไทพวน คอ /χη-/ ซงเปนหนวยเสยงในภาษาไทยมาตรฐาน อาจกลาวไดวาภาษาไทยมาตรฐานไดมอทธพลตอภาษาไทพวนทาใหเกดการแปรของภาษา ฉะนนการศกษาในครงนจงถอเปนการบนทกขอมลของคากรยาวเศษณภาษาไทพวนเอาไวทางหนงดวย ขอเสนอแนะ 1. ควรมการศกษาเปรยบเทยบคากรยาวเศษณภาษาไทพวนกบคากรยาวเศษณภาษาไทยถนอน เพอหาลกษณะรวมของทงสองภาษา 2. ควรมการศกษาหมวดคาอน ๆ ในภาษาไทพวนดวย เชน คากรยา คาสนธาน คาคณศพท หรอคาลงทาย เปนตน 3. ควรมการศกษาเปรยบเทยบระบบเสยงภาษาไทพวนตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร กบภาษาไทพวนถนอน ๆ ในประเทศไทย เนองจากผเขยนวทยานพนธพบวา ระบบเสยงภาษาไทพวนในพนทแตละแหงมความแตกตางกน 4. ควรมการศกษาเปรยบเทยบคาศพทและระบบเสยงภาษาพวน แขวงเชยงขวาง ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ซงถอวาเปนถนฐานเดมของชาวพวน กบภาษาไทพวนในถนตาง ๆ ของประเทศไทย เพอศกษาการแปรของภาษา

115

บรรณานกรม ภาษาไทย กมล การกศล. ทกษะและความรทางภาษาไทย. พษณโลก : เนตกลการพมพ, 2529. กระทรวงมหาดไทย. กรมการปกครอง. บนทกนกปกครอง 2544. กรงเทพฯ : สานกพมพพบตะวน,

2544. กฤตวทย ดวงสรอยทอง. หลกภาษา. พมพครงท 2. สงขลา : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา,

2522. กาญจนา นาคสกล. “แบบการเสรมสรอยในภาษาไทยและเขมร.” ใน กรองภาษาและวรรณกรรม,

102-104. พระนคร : ศรเมองการพมพ, 2516. คณะกรรมการการพฒนาตาบลดงกระทงยาม. แผนพฒนาตาบล องคการบรหารสวนตาบลดง

กระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร ประจาป พ.ศ.2545. ม.ป.ท., ม.ป.ป. จารวรรณ ธรรมวตร. “ประวตศาสตรภมปญญาลาวพวน.” เอกสารประกอบการประชมสมมนาทาง

วชาการ “วถชวตชาวพวนในประเทศไทย ครงท1” 29 – 30 มนาคม 2545. (อดสาเนา) จารวรรณ สขปต. “การศกษาลกษณะของภาษาลาวพวนทตาบลหวหวา อาเภอศรมหาโพธ จงหวด

ปราจนบร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2532.

จรนนท โกมลกตสกล และ วาสนา สดตาสอน. “ลกษณะพเศษบางประการของภาษาถนอสาน.” วารสารภาษาและภาษาศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร 8, 1 (ก.ค.-ธ.ค.2532) : 39-46.

จราภรณ ไชยศร. “คาขยายกรยาในภาษาถนลาพน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2527.

ชลลดา สงวาลทรพย. “การศกษาลกษณะของภาษาลาวพวนทตาบลหนองแสง อาเภอปากพล จงหวดนครนายก.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจารกภาษาไทย คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร, 2534.

ชลาพนธ จนทรขน. “คาขยายในภาษาไทยถนใต จงหวดนครศรธรรมราช.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ, 2541.

ทนศร บวนช. “การใชคาขยายในภาษาถนเชยงใหม.” ใน ราลกพระคณ, 101-122. เชยงใหม : มงเมอง, 2538.

นววรรณ พนธเมธา. ไวยากรณไทย. กรงเทพฯ : รงเรองสาสนการพมพ, 2525. บรรจบ พนธเมธา. ลกษณะภาษาไทย. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามคาแหง, 2522.

116

บรรพต เปรมช. คาวเศษณและสานวนพดภาษาอสาน. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงศกษาธการ, 2521.

บงอร ฤทธาภรณ. “คากรยาวเศษณในภาษาไทย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2513.

ประคอง นมมานเหมนทร. “เสยงสระในคาขยายบางคาในภาษาอสาน.” วารสารอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 16 (2519) : 56-65.

ปราณ กลละวณชย. ภาษาไทเปรยบเทยบ. กรงเทพฯ : ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2527.

เปรมจต ชนะวงศ. หลกภาษาไทย. นครศรธรรมราช : โครงการตาราและเอกสารทางวชาการ สถาบนราชภฏนครศรธรรมราช, 2538.

เปรมนทร คาระว. “ภาษาไทยถนใต คาซาชนดอจจารณวลาส.” วารสารภาษาและหนงสอ 23, 1-2 (เม.ย.2533-ม.ค.2534) : 57-61.

พยอม ธรรมบตร. “เสยงสอความหมายไดอยางไร.” วารสาร มศว ปทมวน 5, 1 (กนยายน 2522) : 81-86.

โพธ แซมลาเจยก. ผญา : มรดกภมปญญาของบรรพบรษไทยพวน. กรงเทพฯ : จงเจรญการพมพ, 2539.

. วฒนธรรม และ ประเพณไทยพวน. กรงเทพฯ : จงเจรญการพมพ, 2538. . ตานานไทยพวน. กรงเทพฯ : ก.พลพมพพรนตงจากด, 2537. มหาโพธรกษ,พระคร. จงหวดปราจนบร ภาคโบราณคดและภาคประวตศาสตร. กรงเทพฯ : การ

พมพไชยวฒน, 2528. มาล ไพรสน. “คาวเศษณในภาษาลานนา : การวเคราะหตามแนวภาษาศาสตร.” วารสาร

มหาวทยาลยพายพ 10, 1 (ม.ค.-ม.ย. 2542) : 35-51. มวรรณ ลรวฒน. “ คาขยายในภาษาถนเชยงใหม.” วารสารมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 10,

3 (2523) : 97-106. เรองเดช ปนเขอนขตย. แบบทดสอบระบบเสยงวรรณยกตภาษาถน. กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณ

ราชวทยาลย, 2532. . ภาษาถนตระกลไทย. กรงเทพฯ : เรอนแกวการพมพ, 2525. . ภาษาศาสตรภาษาไทย. กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, 2541. วรรณา เทยนม. “วรรณยกตดงเดมกบวรรณยกตในปจจบนของภาษาไทย.” วารสารภาษาและ

วฒนธรรม มหาวทยาลยมหดล 1 (กรกฎาคม-ธนวาคม 2525) : 37.

117

วจนตน ภาณพงศ. โครงสรางภาษาไทย : ระบบไวยากรณ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามคาแหง, 2520.

วระพงศ มสถาน. สารานกรมกลมชาตพนธ พวน. กรงเทพฯ : สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล, 2539.

สงวน อนคง. สารานกรมประวตศาสตรแหงประเทศไทย. พระนคร : โรงพมพเฟองอกษร, 2514. สายหยด เกดผล, พลเอก. ไทยพวนและขอคด เขยน พด ทา ของพลเอกสายหยด เกดผล. กรงเทพฯ :

พชรกานตพบลเคชนจากด, 2537. สานกนายกรฐมนตร. สานกงานสถตแหงชาต. แผนทแสดงเขตอาเภอ ตาบล เทศบาล และขอมล

พนฐานของจงหวด พ.ศ.2543. กรงเทพฯ : สานกงานสถตแหงชาต, 2543. สาอาง หรญบรณะ ฟนซ. “การเขาถงวรรณคดดวยวธสทศาสตร.” วารสารมนษยศาสตรปรทรรศน

1, 1 (มกราคม 2522) : 56-73. สดาพร ลกษณยนาวน. สทศาสตรและภาษาศาสตร. กรงเทพฯ : หจก. เทคเพรสเซอรวส จากด,

2529. สรย ศรพฒน. “สญลกษณวทยา.” วารสารมนษยศาสตรปรทรรศน 10, 1 (2531) : 46-56. สวฒนา เลยมประวต. “การแสดงความหมายวา “มาก” ในภาษาลานนา.” วารสารภาษาและ

วฒนธรรมมหาวทยาลยมหดล 7, 1 (ม.ค.-ก.ค.2531) : 26-31. _________. “ลกษณะคาซาในภาษาลานนา.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชา

ภาษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2526. อนมานราชธน, พระยา. นรกตศาสตร. กรงเทพฯ : คลงวทยา, 2517. อภรด อดมมณสวฒน. “ความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระและความหมายของคาซาสอง

พยางคในภาษาไทย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2526.

องคการบรหารสวนตาบลดงกระทงยาม. แผนทสงเขปการเลอกตง ตาบลดงกระทงยาม. ม.ป.ท., ม.ป.ป.

อาเภอศรมหาโพธ. บรรยายสรปอาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร. ม.ป.ท., 2544. อดม พรประเสรฐ. “คาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขา

จารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2523.

118

ภาษาองกฤษ Brown, J. Marvin. From Ancient Thai to Modern Dialect. Bangkok : White Lotus,1985. Theraphan L. Thongkum. “Iconicity of Vowel Qualities in Northeastern Thai Reduplicated

Words,” in Studies in Tai and Mon-Khmer Phonetics and Phonology. Bangkok : Chulalongkorn University, 1979.

สออเลกทรอนกส กาญจนาภเษก. ปราจนบร [ออนไลน]. เขาถงเมอ 23 กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก http:// kanchana

pisek.or. th/kp8/pjb/pjb306.html สถาบนราชภฏเทพสตร, สานกศลปวฒนธรรม. ลพบรศกษา : ไทยพวน [ออนไลน]. เขาถงเมอ 29

กรกฎาคม 2546. เขาถงไดจาก http://library.rits.ac.th/il/lop/trad/trad1.html วเชยร วงษวเศษ, พนเอก. ความรทวไปเกยวกบชาวไทยพวน [ออนไลน].เขาถงเมอ 29 กรกฎาคม

2546. เขาถงไดจาก http://www.rits.ac.th/service/office/art/group.html สกญญา สจฉายา. ไทพวน , ไทยพวน , พวน [ออนไลน]. เขาถงเมอ 8 เมษายน 2545. เขาถงไดจาก

http://www.riubon.ac.th/chem/lao_thaipuan.html หรรษาคลบ. เทศกาลงานประเพณในจงหวดปราจนบร [ออนไลน].เขาถงเมอ 23 กรกฎาคม 2546.

เขาถงไดจาก http://www.hunsaclub.com/pri.php Phuan in Eastern Area [ออนไลน]. เขาถงเมอ 29 July 2003. เขาถงไดจาก http://www.huso.

buu.ac. th/cai/Sociology/phaun/index.html

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผบอกภาษาพวน

121

รายชอผบอกภาษาไทพวน

หม 1 บานแลง 1. นางกหลาบ นาเละ อาย 64 ป อาชพ แมบาน การศกษา ชนประถมศกษาปท 4 บานเลขท 9 หม 1 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร 2. นางชน มงคล อาย 64 ป อาชพ แมบาน การศกษา ชนประถมศกษาปท 4 บานเลขท 96 หม 1 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร หม 2 บานเหนอ 3. นางเสรม ปลดศร อาย 63 ป อาชพ ทานา การศกษา ชนประถมศกษาปท 4 บานเลขท 38/1 หม 2 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร 4. นางยสน ผาสข อาย 67 ป อาชพ ถกตะแกรงลวด การศกษา ชนประถมศกษาปท 4 บานเลขท 29/2 หม 2 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร

122

หม 3 บานใหม 6. นางระเบยบ สจจา อาย 66 ป อาชพ คาขาย การศกษา ชนประถมศกษาปท 4 บานเลขท 160 หม 3 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร 6. นางสาวประไพ พรมสทธกล อาย 63 ป อาชพ ทาสวน การศกษา ชนประถมศกษาปท 4 บานเลขท 62 หม 3 ตาบลดงกระทงยาม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร

ภาคผนวก ข รายการคากรยาวเศษณในภาษาพวน

124

รายการคากรยาวเศษณในภาษาพวน

ในการจดเรยงลาดบคากรยาวเศษณ จานวน 555 คาในภาคผนวก จะเรยงตามหนวยเสยง ดงน พยญชนะ /π , τ , κ , / , πη , τη , κη , β , δ , χ , φ , σ , η , µ , ν , ν) , Ν , λ , ω , ϕ/ สระ /ι , ι⎤ , ∝ , ∝⎤ , υ , υ⎤ , ε , ε⎤ , ↔ , ↔⎤ , ο , ο⎤ , Ε , Ε⎤ , α , α⎤ , , ⎤ , ια , ∝α , υα/

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 1 กระพรบ (ตา)

/ηιπ1 τα⎤2/

/πιπ6 πιπ6/ ปรบ ๆ

2 แหลม /λΕ⎤µ1/ /πιτ6/ มาก เชน ปลายเขม 3 ขม /κηοµ1/ /πιτ6/ มาก 4 ผายลม /τοτ1/ /πιτ6/ เบา ๆ สน ๆ หนงครง 5 ลม /λ∝⎤µ2/ /πικ6/ นกอะไรไมออก 6 คบ /καπ6/ /πι/6/ แนนมาก เชน ใสเสอตวเลกกวา

รปรางจนรดตว 7 หลบ /λαπ1/ /πιΝ6/ สบาย พรม 8 เตม /τεµ2/ /πι⎤3/ พอดขอบปากภาชนะ 9 ดา /δαµ2/ /πι⎤1/ ดาสนท 10 เคม /κηεµ2/

ขม /κηοµ1/

/πι⎤1/ จด ใชกบรสชาต

11 ดง /δ∝Ν2/ /π∝τ6/ หลดออกจากกนโดยทนท 12 ดง /δαΝ2/ /π∝Ν2/ เสยงกระทบกนหนงครง 13 คบ /καπ6/

แนน /νΕν4/

/π∝Ν1/ มากจนตง

14 เสยงดง /φοτ6/ /π∝Ν2 παΝ2/ มาจากทไกล ๆ หลายครงโดยทผฟงไมทราบทมาของเสยง

125

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 15 บน /βιν2/ /π∝⎤6/ ผานไปอยางรวดเรว 16 เดอด /φοτ6/ /πυτ1 πυτ1/ เบา ๆ เปนฟองเลก ๆ 17 อวน //υαν6/ /πυκ6/ ~ /τυκ6/ เจาเนอ 18 อวน //υαν6/ /πυκ6 λυκ6/ ~

/τυκ6 λυκ6/ เจาเนอ นารก นาเอนด

19 เดอด /φοτ6/ /πυΝ6 πυΝ6/ แรงมาก 20 ผายลม /τοτ1/ /πυ⎤τ4/ เสยงดงหนงครง 21 ผายลม /τοτ1/ /πυ⎤τ4 πυ⎤τ4 πα⎤τ4 πα⎤τ4

/ เสยงดงตด ๆ กนหลายครง

22 ตง /τ∝Ν2/ /πε/6/ แนนจนเปนเสนตรง 23 หลน /λον3/

ตก /τοκ1/

/πε/6/ ลงกระทบพน ใชกบของทไมแขง

24 ดา /δαµ2/ /πε⎤τ4/ สหมน ๆ และสกปรก เชน สของนาซกผาเปอนโคลน

25 ดา /δαµ2/ /πε⎤τ4 πε⎤τ4/ สหมน ๆ และสกปรกมาก เชน สของนาซกผาเปอนโคลน

26 เหลว /λε⎤ω1/ /πε⎤τ4 πε⎤τ4/ เกนกวาทตองการ เชน ผสมแปงแลวใสนามากเกนไป

27 ฟน /φαν2/ ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/ ฯลฯ

/πε⎤κ4/ กระแทกลงบนวตถแขง ๆ หนงครงไมแรงนก มเสยงดง

28 ฟน /φαν2/ ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/ ฯลฯ

/πε⎤κ4 πε⎤κ4/ กระแทกลงบนวตถแขง ๆ หลายครงไมแรงนก มเสยงดง

29 ขาว /κηα⎤ω1/

สวย /Να⎤µ2/

/π↔ν6 ω↔ν6/ หมดจด เดน

30 บาน /βα⎤ν2/ /π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6/ แผออกมาก ใชกบของขนาดกลาง

126

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 31 หยด /ν)οτ3/ /ποπ6 ποπ6/ เรอย ๆ ไมหยด ใชกบของทม

ลกษณะขน 32 ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/ποκ6/ เดน เหนไดชดเจน

33 แขง /κηΕΝ1/ ฟน /φαν2/ ทบ /τηυπ6/ ฯลฯ

/πο⎤κ4/ แขงมาก , กระแทกลงบนวตถแขง ๆ หนงครงสดแรง มเสยงดง

34 ฟน /φαν2/ ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/ ฯลฯ

/πο⎤κ4 πο⎤κ4/ กระแทกลงบนวตถแขง ๆ หลายครงสดแรง มเสยงดง

35 ต /τι⎤2/

/πΕ/6/ เบา ๆ แบบหยอกลอหนงครง

36 ต /τι⎤2/

/πΕ/6 πΕ/6/ เบา ๆ แบบหยอกลอหลายครง

37 นง /ναΝ4/ /πΕ⎤6/ พบขาราบไปกบพน 38 แดง /δΕ⎤2/ /πΕ⎤τ4/ สสด สสวาง 39 ผายลม /τοτ1/ /πΕ⎤τ4/ เสยงเบา ๆ ยาว ๆ หนงครง 40 บาน /βα⎤ν2/ /πΕ⎤Ν6 σΕ⎤Ν6/ แผออกมาก ใชกบของแบน หรอ

ของทมขนาดเลก 41 สวย /Να⎤µ2/ /πΕ⎤Ν6 λΕ⎤Ν6/ มาก เดน 42 ไหว /ωαϕ5/ /πα2 Νοκ1 πα2 Νοκ1/ เรว ๆ ไมตงใจ ไมสวย 43 ลก /λυκ6/

จบ /χαπ3/ นง /ναΝ4/ ฯลฯ

/παπ6/ กะทนหน

44 หยด /ν)οτ3/ /παπ6 παπ6/ เรอย ๆ ไมหยด ใชกบของทมลกษณะขน

127

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 45 บาน /βα⎤ν2/ /πα/6 σα/6/ มาก แผออกเตมท เชน ดอกไม

บาน , นอนแผ 46 ดง /δαΝ2/ /παΝ2/ ปง เสยงดงเชนนน 47 เซ /συαν2/ /...παϕ2 ...µα⎤2/ ไปมา ซายทขวาท 48 ผายลม /τοτ1/ /πα⎤τ4/ เสยงดงมากหนงครง 49 ลม /λοµ6/

แผ /πηΕ⎤3/ หงาย /Να⎤ϕ1/ ฯลฯ

/πα⎤Ν6 Να⎤Ν6/ กางออกเตมท ใชกบสงมชวต

50 บาน /βα⎤ν2/ /πα⎤Ν6 σα⎤Ν6/ แผออกเตมท เชน ดอกไมบาน , นอนแผ

51 ผายลม /τοτ1/ /π τ6/ เสยงเบา ๆ สน ๆ หนงครง 52 หยด /ν)οτ3/ /π /6/ เผาะ หยดเลกหลนหนงครง 53 (ฝน) ตก /τοκ1/ /π /6 πΕ/6/ เปนเมดเลก ๆ เบา ๆ 54 อาน //α⎤ν3/

ตอบ /τ ⎤π3/ เถยง /τηιαΝ1/

/π Ν6 π Ν6/ ออกเสยงไดเกง ชดเจน ฉะฉาน

55 ลก /λυκ6/

นง /ναΝ4/

/π Ν6 Ν Ν6/ ทาทางงง ๆ

56 แหลม /λΕ⎤µ1/ /πιαπ6/ มาก 57 เตม /τεµ2/ /πια/6/ แนน ไมเหลอทวาง 58 ต /τι⎤2/ /πια/6/ กระทบเบา ๆ หนงครง 59 ต /τι⎤2/

/πια/6 πια/6/ เบา ๆ หลาย ๆ ครง ใชกบของแบน เชน มอหรอไมบรรทด

60 ต /τι⎤2/ /πυα/6/ อยางแรง 61 หยด /ν)οτ3/ /τιΝ1/ หลนลงนาหนงหยด 62 หยด /ν)οτ3/ /τιΝ1 τιΝ1/ หลนลงนาหลาย ๆ หยด

128

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 63 หมน /µυν1/ /τιω6/ เคลอนทเปนวงกลมอยางเรว เชน

ลกขางหมน 64 มด /µ∝⎤τ4/ /τ∝π6/ หมน มว เชน ฝนตงเคา 65 มด /µ∝⎤τ4/ /τ∝τ6/ รสกอดอด 66 มด /µ∝⎤τ4/ /τ∝τ6 τ∝⎤1/ มองอะไรไมเหน รสกอดอด 67 อวน //υαν6/ /τ∝/6/ มากเกนไป 68 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/

/τ∝/6 τ∝/6/ ไมคอยด เชน กลนของเนาหรอปลาราไมพอเกลอ

69 อวน //υαν6/ /τ∝/6 τα/6/ มาก อดอด จนจะเดนไมไหว 70 คบ /κηαπ6/ /τ∝Ν1/ แนนมากจนตง 71 มด /µ∝⎤τ4/ /τ∝⎤1/ มองอะไรไมเหน 72 หลน /λον3/

ตก /τοκ1/

/τυπ6/ ลงมาจากทสงแลวแนนงอยกบท

73 ปวด /πυατ3/ /τυπ6 τυπ6/ ตบ ๆ 74 ลอย /λ ⎤ϕ2/ /τυπ6 π ⎤Ν3/ ผลบ ๆ โผล ๆ ในนา 75 อวน //υαν6/ /τυ/6/ เนอแนน 76 อวน //υαν6/ /τυ/6 πυ/6/ เนอแนน นารก 77 ลาก /λα/4/ /τυ⎤τ4 τυ⎤τ4/ ครดไปกบพน 78 หยอน /ν))α⎤ν2/ /τε/6 σε/6/ ไมตงตามทตองการ ของทม

ลกษณะเปนเสนยาวนามาขงแลวหยอนมากเกนไป เชน ราวผาหยอน

79 กวาง /κωα⎤Ν6/ /τε⎤Ν6 νε⎤Ν6/ สดลกหลกตา 80 หวเราะ /ηυα1/ /... τ↔/1 ... τ↔ν3/ เสยงดงอยางสนกสนาน หรอ

ถกใจเตมท 81 มาก /λα⎤ϕ1/ /τ↔⎤π3/ พอสมควร 82 ยาน /ν)α⎤ν2/ /το⎤ν6 τε⎤ν6/ ~

/το⎤ν6 λε⎤ν6/ ~ /το⎤Ν6 τε⎤Ν6/ ~ /το⎤Ν6 λε⎤Ν6/

โตงเตง

129

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 83 ยาน /ν)α⎤ν2/ /το⎤ν6 τε⎤ν6 το⎤ν6 τε⎤ν6/

~ /το⎤ν6 λε⎤ν6 το⎤ν6 λε⎤ν6/ ~ /το⎤Ν6 τε⎤Ν6 το⎤Ν6 τε⎤Ν6/ ~ /το⎤Ν6 λε⎤Ν6 το⎤Ν6 λε⎤Ν6/

โตงเตง ใชกบพหพจน

84 แบน /βΕ⎤ν2/ /τΕτ6/ บางเนองจากถกกดทบ ใชกบของเลก

85 แบน /βΕ⎤ν2/ /τΕτ6 τΕ⎤1/ บางมากเนองจากถกกดทบ 86 แบน /πΕ⎤2/ /τΕ⎤π4 σΕ⎤π4/ บางมาก แฟบ แทบจะมองเหน

เปนพนระนาบไมมสวนใดนนขนมาเลย

87 แบน /βΕ⎤ν2/ /τΕ⎤1/ บางเนองจากถกกดทบ ใชกบของใหญ

88 บาน /βα⎤ν2/ /τα2 λα⎤4 σα⎤4/ แผออกเตมท แผมากเกนไปจนดไมด

89 บาน /βα⎤ν2/ /τα⎤4 σα⎤4/ แผออกเตมท เชน ดอกไมหรอหนาคนเวลาดใจมาก ๆ

90 กระโดด /το⎤ν2/ /τα⎤µ4/ ลงนาอยางแรงหนงครง 91 กระโดด /το⎤ν2/ /τα⎤µ4 τα⎤µ4/ ลงนาอยางแรงหลาย ๆ ครง 92 เดน /ν)α⎤Ν4/ /τ κ6 τ κ6/ กาวขาไปขางหนาเปนจงหวะ 93 เทยว /τηιαω3/ /τ ν6 τ ν6/ เรอย ๆ บอย ๆ อยไมเปนท 94 หอย /η ϕ5/ /τ Ν6 τ ⎤ϕ6/ มนาหนกถวงอยดานลาง ใชกบ

ของกลม ๆ เลก ๆ 95 หอย /η ϕ5/ /τ Ν6 λΕΝ6/ มนาหนกถวงอยดานลาง จวนจะ

หลน 96 หอย /η ϕ5/

/τ Ν6 λΕΝ6 τ Ν6 λΕΝ6/ มนาหนกถวงอยดานลาง จวนจะ

หลนและโยนตวไปมา 97 หอย /η ⎤ϕ5/ /τ Ν6 τΕΝ6/ มนาหนกถวงอยดานลาง

130

98 หอย /η ⎤ϕ5/ /τ Ν6 τΕΝ6 τ Ν6 τΕΝ6/ มนาหนกถวงอยดานลางและโยนตวไปมา

99 (หว) ลาน /λα⎤ν6/ /τιαν2/ หวลานแบบไมมผมเลย ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 100 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/

/τυαΝ6/ กลนแรง กลนต ๆ สวนใหญใชกบอาหารทมกลนแรง เชน ปลาเคม

101 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/

/τυαΝ6 τυαΝ6/ กลนแรง กลนต ๆ โชยมาโดยไมรทมาของกลน

102 คม /κηοµ2/ /κιπ6/ กรบ มาก 103 เงยบ /Νιαπ4/ /κιπ6/ ไมมเสยงใด ๆ เลย 104 หวเราะ /ηυα1/ /κικ6 κικ6/ เบา ๆ อยางถกอกถกใจ 105 มด /µ∝⎤τ4/ /κ∝π6/ มองอะไรไมเหน วงเวง 106 เกา /καω3/ /κ∝κ6/ มาก เชน วตถโบราณ 107 ฉน /συν1/ /κ∝κ6/ หอมจนเหมน 108 อาน //α⎤ν3/

พด /πα/3/

/κ∝/6 κα/6 κ∝/6 κα/6/ ไมเกง ตดขด

109 กรน /κον2/ /κ∝⎤τ4 κ∝⎤τ4/ เสยงดง ใชกบ ผชาย หรอคนอวนกรน

110 กรน /κον2/ /κ∝⎤κ4 κ∝⎤κ4/ เสยงดงและมเสยงสน ใชกบ ผชาย หรอคนอวนกรน

111 เหมน /µεν1/ /κυπ6/ กลนแรงจดจนตองกลนหายใจ 112 เคยว /ν)αµ5/ /κυπ6 καπ6/ กบกบ แขงเกนไปจนกนไมอรอย

เชน ขาวทหงไมสกด 113 ขาว /κηα⎤ω1/ /κε/1 τε/1/ หมน ๆ ไมขาวจด ซด ๆ เชน ผาส

หมน 114 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/κε⎤3 δε⎤3/ ตรงออกมาหรอวางใหเหนอยางเหนไดชด ใชกบของขนาดไมใหญนก

115 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κοτ1 πηε⎤τ4/ ชา ๆ เออย ๆ ออยอง ไมทนใจ

131

116 ทาทา //ετ1/ ยน /ν)∝⎤ν2/

/κοΝ2 κο/6/ ครงนงครงยน หลงงอ ทรงตวไดไมมนคงเหมอนจะลม

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 117 ทาทา //ετ1/

ยน /ν)∝⎤ν2/

/κοΝ2 κο/6 κοΝ2 κο⎤ϕ6/ ครงนงครงยน หลงงอ ทรงตวไดไมมนคงเหมอนจะลม มการเคลอนทประกอบ

118 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/κο⎤3 δο⎤3/ ตรงออกมาหรอวางใหเหนอยางเหนไดชด เชน เกาอตงอย

119 ช /σι⎤6/

ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/κο⎤3 δο⎤3 κε⎤3 δε⎤3/ เหนไดชดเจน ยนออกมา ใชกบวตถหลายชน

120 กรน /κον2/ /κο⎤κ4 κο⎤κ4/ กรนเสยงดงมาก เชน ผชาย หรอคนอวนกรน

121 แหง /ηΕΝ6/ /κΕΝ6 δΕΝ6/ แตกระแหง แหงจนแขง 122 ปวด /πυατ3/ /κΕω3/ เมอยลาหรอชาตามรางกาย 123 เคยว /ν)αµ5/ /κΕ⎤π4 κΕ⎤π4/ เสยงดงพอไดยน ใชกบอาหาร

กรอบ 124 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 πε/6 κα2 πα/6/ ผดปกต เป 125 เลก /ν ϕ6/ /κα2 χιτ6 λιτ6/ แทบมองไมเหน 126 เอยง //ιαΝ2/ /κα2 τηε⎤6 λε⎤6/ โยเย จวนจะลม 127 สง /συ⎤Ν1/ /κα2 τηεω6 λεω6/ ชะลดไมมทรวดทรง ไมสวย เชน

ตนตาล 128 อรอย /σΕπ4/ /κα2 δακ1 κα2 δ ⎤6/ ตดใจ รสชาตดมาก 129 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 δ κ6 κα2 δΕκ6/ ผดปกต ไมถนด 130 บาน /βα⎤ν2/ /κα2 λε⎤6 τηε⎤6/ แผออกเปนวงกวาง เชน ดอกไม

บานหรอวางของเกลอนกลาด 131 ผอม /πη ⎤µ1/ /κα2 λ Ν3 κ Ν3/ เหลอแตกระดก ซบผอมอยางคน

เปนโรค

132

132 เดน /ν)α⎤Ν4/ /κα2 ϕ Ν4 κα2 ϕΕΝ4/ ไมมนใจหรอตดสนใจไมไดวาจะไปหรอไมไปด

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 133 ตะโกน /η ⎤Ν6/

รองไห /ηαϕ5/

/κα⎤κ4 κα⎤κ4/ ดงสดเสยง

134 แหง /ηΕΝ5/ /κα⎤κ4 σα⎤κ4/ แตกระแหง แหงจนเปนผง 135 ตะโกน /η ⎤Ν6/

รองไห /ηαϕ5/

/κα⎤ω6/ เปลงเสยงออกมาดง ๆ เตมทแตฟงไมไดศพท

136 สน /σαν5/ /κ τ6 δ τ6/ กด แทบจะมองไมเหนสวนทโผลออกมา หรอสนเกนไปจนใชงานไมได ดนสอสนเกนไป

137 คลาน /κηα⎤ν2/ /κ κ6 κ κ6/ คอย ๆ ไปทละกาว ๆ 138 ผอม /πη ⎤µ1/ /κ Ν6 ν) Ν6/ ไมมทรวดทรง เหลอแตกระดก 139 แขง /κηΕΝ1/ /κ ⎤3 δ ⎤3/ มาก 140 แขง /κηΕΝ1/ /κ ⎤3 δ ⎤3 κΕ⎤3 δΕ⎤3/ คอนขางมาก 141 แขง /κΕν3/ /κ ⎤6 λ ⎤6/ เนอแนน เชน เนอเดกอวน ๆ

สขภาพด 142 สน /σαν5/ /κ ⎤6 λ ⎤6/ กด จนใชไมได 143 เคยว /ν)αµ5/ /κ ⎤π4 κ ⎤π4/ เสยงดง อยางเอรดอรอย ใชกบ

อาหารกรอบ 144 กรอบ /κ ⎤π3/ /κ ⎤π4 κΕ⎤π4 κ ⎤π4 κΕ⎤

π4/ เปราะมาก

145 กรน /κον2/ /κ ⎤κ4 κ ⎤κ4/ เสยงไมดงมาก เชน ผหญงหรอเดกกรน

146 กน /κιν2/ ลาง /λα⎤Ν/ กวาด /κωα⎤τ3/ ฯลฯ

/κιαΝ6/ สะอาดหมดจด เนยนละเอยด

147 กน /κιν2/ /... κιαΝ6 ... καω2/ ไมมอะไรเหลอเลย 148 หวาน /ωα⎤ν1/ /κ∝αµ6 κα⎤µ6/ จด ไมพอดกบรสชาตอาหารชนด

133

นน ๆ ไมอรอย เชน แกงสมทหวานมากเกนไป

149 เคยว /ν)αµ5/ /κυαπ6 κυαπ6/ เสยงดง ใชกบการหบปากเคยว ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 150 หวเราะ /ηυα1/ //ικ6 /ικ6/ เบา ๆ อยางถกใจ 151 คบ /καπ6/

แนน /νΕν4/

//ιΝ6 τιΝ6/ มากจนอดอด เชน ใสเสอตวเลกกวารปรางจนรดตว

152 เตม /τεµ2/ //∝τ6/ แนน ไมเหลอพนทวาง 153 อวน //υαν6/ //∝/6 τ∝/6/ เผละ 154 เหมน /µεν1/ //∝/6 τ∝/6/ กลนแรงมาก เชน ซากสตวเนา 155 เปยก /πια/3/ //∝/6 χ∝/6/ หมาด ๆ เชน ผาชบนาบดจนเกอบ

แหง 156 กอง /κ ⎤Ν2/

วาง /ωα⎤Ν2/

//∝/6 ν)∝/6/ ไมเปนระเบยบ ใชกบของกองคอนขางใหญ

157 กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//∝/6 ν)∝/6 /α/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ ใชกบของหลายชน หรอรกหลายแหง

158 บวม /κη↔⎤3/ ลอย /λ ⎤ϕ2/

//∝Ν4 λ∝Ν4/ พองมากจนแทบจะแตกออก , ลอยอยในนาแตมบางสวนโผลออกมา เชน หมาเนาลอยนา

159 แนน /νΕν3/ อม //ιµ3/ มด /µ∝⎤τ4/ ฯลฯ

//∝⎤6 τ∝⎤6/ เตมพอด เตมท รสกอดอด , แสงเรมสลว

160 รองไห /ηαϕ5/ //∝⎤τ3/ หยดไมได เรอย ๆ 161 อม //ιµ3/

บวม /κη↔⎤3/

//∝⎤τ4 λ∝⎤τ4/ อดอด ทองอด พองผดปกต

162 กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//υ/6 ν)υ/6/ ไมเปนระเบยบ ใชกบของกองเลก ๆ

163 กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//υ/6 ν)υ/6 /α/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ รกเปนหยอม ๆ หลาย ๆ แหง

134

164 เขยว /κηιαω1/ //υµ6 συµ6/ สดชน สสด เชน ตนไมหลงฝนตก

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 165 (ลม) พด /πηατ6/

(นา) ไหล /λαϕ1/

//υ⎤6 /υ⎤6/ เคลอนทไปในทศทางใดทศทางหนงอยางเรวและแรงตลอดเวลา

166 เปนฟอง /πεν2 φ ⎤Ν2/

//υ⎤4 φυ⎤4/ ลนออกมา เชน ตฟองผงซกฟอกขนมาจนเตมกะละมง

167 ท /τυ⎤6/ //υ⎤τ4 τυ⎤τ4/ สนกด หมดแหลม เชน ดนสอไมไดเหลา

168 หลน /λον3/

ตก /τοκ1/

//επ4/ หลนลงจากทสงโดยเอาลาตวกระแทกพน เชน เดกตกตนไม

169 เละ /λε/6/ //ε⎤6 λε⎤6/ เปอย มองไมเหนเปนชน เชน ตมเนอจนเปอย

170 ออน // ν3/

เหลว /λε⎤ω1/

//ε⎤τ4 πε⎤τ4/ ปวกเปยกจนใชไมได

171 ออน // ν3/

เหลว /λε⎤ω1/

//ε⎤τ3 λε⎤τ3/ ~ //ε⎤τ4 λε⎤τ4/

ปวกเปยก เปอย เละเกนไป เชน คนเปนลมหมดสต หรอตมผกจนเละ

172 ลอย /λ ⎤ϕ2/

//ε⎤Ν6 λε⎤Ν6/ ฟฟองอยในนา เชน ผกบงหรอหมาตาย

173 หวเราะ /ηυα1/ /... /↔/1 ... /↔ν3/ ถกใจมาก และโยกตวไปมา 174 เกลยง /κιαΝ6/ //↔⎤τ3 τ↔⎤τ3/ สะอาดหมดจด โลง ไมมอะไร

เกะกะ เชน ลานบานทเพงกวาด 175 เหลอง /λ∝⎤Ν1/ //↔⎤µ3 τ↔⎤µ3/ มาก เดน ใชกบของทไมแบน เชน

หนาตาของคนไมสบาย 176 กอง /κ ⎤Ν2/

วาง /ωα⎤Ν2/

//ο/6 ν)ο/6/ ไมเปนระเบยบ ใชกบของกองใหญมาก

177 อด //∝⎤τ3/ //ο⎤Ν6 λο⎤Ν6/ รสกอดอด แนน เหมอนมลมอยในทอง

135

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 178 ลอย /λ ⎤ϕ2/

อด //∝⎤τ3/

//ο⎤Ν6 λο⎤Ν6 /ε⎤Ν6 λε⎤Ν6/

ฟฟองอยในนา เชน ผกบงหรอหมาตาย

179 เมา /µαω2/ /... /Ε/1 ... /Ε⎤ν3/ ทรงตวไมอย 180 แตก /τΕ/3/ //Ε/6 ν)Ε/6/ ละเอยดเปนชนเลกชนนอย 181 เมา /µαω2/ //Ε⎤1/ เกอบจะขาดสต 182 แบ /πΕ⎤2/ //Ε⎤π4 ηΕ⎤π4/ แบนมากจนแทบจะราบเรยบไป

กบพน 183 กอง /κ ⎤Ν2/

วาง /ωα⎤Ν2/

//α/6 σα/6/ กระจายไปทวไมเปนทเปนทาง ไมมระเบยบ

184 กอง /κ ⎤Ν2/ วาง /ωα⎤Ν2/

//α/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ กองใหญ

185 รอน /η ⎤ν6/ //αω6/ อบอาว 186 นอน /ν ⎤ν2/

นง /ναΝ3/

เปด /π↔⎤τ3/ ฯลฯ

//α⎤6 σα⎤6/ กางออกเตมท , กวางมาก

187 เหยว /ηιαω3/

//α⎤π4 φα⎤π4/ เฉา ราบลงไป เชน ผกทถกแดดเผา

188 เปอน /π∝αν6/

//α⎤κ4 λα⎤κ4/ สกปรกมาก เลอะเทอะไปหมด เชน เดนยาโคลนเขามาในบาน

189 เหลอง /λ∝⎤Ν1/ //α⎤µ3 τα⎤µ3/ มาก เดน ใชกบของทแบนหรอแผออก เชน ดอกไมสเหลองสด

190 วง /ωιΝ4/ //α⎤ω6 /α⎤ω6/ เรวสดฝเทา 191 เปนฟอง

/πεν2 φ ⎤Ν2/

// τ6 φ τ6/ จดเลก ๆ เปนกลมมากมาย เชน อาหารบด

192 สวย /Να⎤µ2/ กลม /κοµ2/ กลง /κιΝ6/

// µ6 λ µ6/ สะอาด เกลยงเกลา , คลกไปกบพน

136

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 193 กลง /κιΝ6/ // µ6 λ µ6 /Εµ6 λΕµ6/ ของเลก ๆ กลม ๆ คลกไปกบพน

หลายตลบ 194 เตย /τια6/

ตา /ταµ3/

// ⎤6 τ ⎤6/ เลกผดปกต เชน คนแคระ

195 ปอง /παω6/ // ⎤τ3 η ⎤τ3/ นนออกมาผดปกต เชน ทองคนเพงกนขาวอม

196 หวลาน /ηυα1 λα⎤ν6/

// ⎤τ3 η ⎤τ3/ เลยน ไมมผมเหลออยเลย

197 ขม /κηοµ1/ // ⎤τ3 η ⎤τ3/ มรสขมนอย ๆ พอกนได 198 ยาว /ν)α⎤ω2/ // ⎤τ4 η ⎤τ4/ มากกวาปกต เชน ถวฝกยาวทยาว

มาก 199 สวย /Να⎤µ2/

// ⎤τ3 λ ⎤τ3/ สะอาดหมดจด เชน ถบานสะอาดหรอผหญงหนาตาผวพรรณด

200 สวย /Να⎤µ2/

// ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3/ ดโดยรวมแลวสะอาดสะอาน หรอหนาตาสะอาดหมดจดด

201 ลอย /λ ⎤ϕ2/ // ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3/ ลอยอยในนาอยางไมเปนระเบยบ กระจดกระจาย

202 บาย /βα⎤ϕ3/ // ⎤ν2 σ ⎤ν2/ ชาเกนการ 203 เหลอง /λ∝⎤Ν1/ // ⎤ϕ1/ สสดมาก 204 เดน /ν)α⎤Ν4/ // ⎤ϕ6 /ιΝ3/ ชา ๆ ทอดนอง 205 เปนหนม

/πεν2 νυµ3/ เปนสาว /πεν2 σα⎤ω1/

// ⎤ϕ6 σ ⎤ϕ6/ ยงไมไดแตงงาน

206 ใหม /µ↔⎤3/ //ιαµ3/ ยงไมผานการใชมากอน 207 กลน /κ∝⎤ν2/ //∝ακ6/ อกใหญ ใชกบของเหลว 208 กลน /κ∝⎤ν2/ //∝ακ6 /∝ακ6/ ปรมาณมากตดตอกนอยางเรว ใช

กบของเหลว ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

137

209 (ลม) พด /πηατ6/ (นา) ไหล /λαϕ1/

//∝αϕ3/ เบา ๆ ชา ๆ

210 (ลม) พด /πηατ6/ (นา) ไหล /λαϕ1/

//∝αϕ3 /∝αϕ3/ เบา ๆ รสกสบาย

211 ออน // ⎤ν3/ //υαϕ6 συαϕ6/ เหลวจนไมสามารถจะนาไปใชได เชนผกทเหยวมาก

212 บาน /βα⎤ν2/ โผล /πηο⎤3/

/πηι⎤6 ωι⎤6/ แผออกเตมท , มองเหนไดชดเจน ใชกบของขนาดเลก

213 ยก /ν)οκ6/ /πη∝π6/ พรอมเพรยงกน 214 เตม /τεµ2/ /πηυ⎤ν2/ พนขน ใชกบของแขง เชน

ขาวสาร 215 บาน /βα⎤ν2/

โผล /πηο⎤3/

/πη↔⎤6 ω↔⎤6/ แผออกเตมท , มองเหนไดชดเจน ใชกบของขนาดกลาง

216 บาน /βα⎤ν2/ โผล /πηο⎤3/

/πηο⎤6 ωο⎤6/ แผออกเตมท , มองเหนไดชดเจน ใชกบของใหญ

217 มาก /λα⎤ϕ1/ /πηο⎤τ4/ เกนไป 218 ทา //ετ1/

พด /πα/1/ ด /δυ/1/ ฯลฯ

/... πηο⎤τ4 ... λ∝α1/ มากจนนาตกใจ มากเกนไป

219 เลอม /λ∝⎤µ4/ แลบ (ลน) /µΕ⎤π4/

/πηΕπ6/ เรยบลนเปนมนเงา ,มแสงแวบออกมา , เขาแลวออกหนงครง

220 เลอม /λ∝⎤µ4/ แลบ (ลน) /µΕ⎤π4/

/πηΕπ6 πηΕπ6/ เรยบลนเปนมนเงา ,มแสงแวบออกมาหลายครง , เขาแลวออกหลาย ๆ ครง

221 บาน /βα⎤ν2/ โผล /πηο⎤3/

/πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ แผออกเตมท , มองเหนไดชดเจน ใชกบของแบน

222 เตย /τια6/ /πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ ตวเลกผดปกต ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

138

223 กอง /κ ⎤Ν2/ /πηα2 ν↔⎤ν2 τη↔⎤ν2/ ใหญมาก 224 (ฝน) ตก /τοκ1/ /πηαµ2 πηαµ2/ เบา ๆ เรอย ๆ 225 เดอด /φοτ6/ /πηα⎤ν4/ พลาน 226 เดอด /φοτ6/ /πηα⎤ν4 πηα⎤ν4/ พลาน ๆ 227 รอน /η ⎤ν6/ /πηα⎤ω3/ ผาว 228 รอน /η ⎤ν6/ /πηα⎤ω3 πηα⎤ω3/ ผาว ๆ 229 โผล /πηο⎤3/ /πη ⎤6 ω ⎤6/ เหนชดเจนเพยงบางสวน 230 โผล /πηο⎤3/ /πη ⎤6 ω ⎤6 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6/ ผลบ ๆ โผล ๆ มองไมเหน

ทงหมดอยางชดเจน ใชกบพหพจน

231 ลาย /λα⎤ϕ2/ /πη ⎤ϕ 6/ ทวทงตว 232 โผล /πηο⎤3/ /πηυατ4/ อยางรวดเรว 233 เดน /ν)α⎤Ν4/ /πηυατ4 πηυατ4/ ไปขางหนาอยางรวดเรว 234 สน /σαν3/ /τη∝τ6 τη∝τ6/ ไมหยดดวยความกลวหรอความ

หนาว 235 โง /Νο⎤4/ /τη∝ν2 τη∝κ6/ พดจาไมรเรอง 236 ยาว /ν))α⎤ω2/ /τηυ/6 ν)υ/6 τηα/6 ν)α/6/ ไมเปนระเบยบ เชน ผมยาวแต

ปลอยกระเซอะกระเซง 237 ทา //ετ1/

ดา /δα⎤3/ คย /πα/1/ ฯลฯ

/...τηΕ⎤6 ...ωα⎤4/ มากเกนไป

238 นง /ναΝ4/ /τηα/1/ กางขาออกจนกวาง มองดนาเกลยด

239 นง /ναΝ4/ /... τηα/1 ... τη∝α1/ ไมระมดระวงวาจะสกปรก 240 หวลาน

/ηυα1 λα⎤ν6/

/τη ⎤3/ มผมตรงกลางกระหมอมนดหนอย

241 โดด (นา) /το⎤ν2/ อาบ (นา) //α⎤π3/

/τηυαν4/ อยางแรงหนงครง ใชกบการกระโจนลงนา

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย

139

242 (ไฟ) ลก /λυκ6/ โดด (นา) /το⎤ν2/ อาบ (นา) //α⎤π3/

/τηυαν4 τηυαν4/ อยางแรง , อยางสนกสนานหลาย ๆ ครง เชน เดกโดดนาคลอง

243 หวเราะ /ηυα1/ /κηικ6 κηικ6/ เบา ๆ อยางถกอกถกใจ 244 หวเราะ /ηυα1/ /κηικ6 κηακ6/ เบา ๆ อยางมเลศนย 245 หวเราะ /ηυα1/ /κηικ6 κηακ6

κηικ6 κηακ6/ เบา ๆ อยางมเลศนย แสดงอาการหลายครง

246 นอน /ν ⎤ν2/ /κηιΝ6 νιΝ6/ เหยยดตวตรง พยายามเหยยดตวใหมากทสด

247 ดา /δαµ2/ /κηι⎤4 λι⎤4/ ทงอน ทงตว มาก ใชกบของเลก

248 มด /µ∝⎤τ4/ /κη∝µ6/ สลว เชน ฟามดฝน 249 ดา /δαµ2/ /κη∝⎤4 λ∝⎤4/ ทงอน ทงตว มาก ไมสวย เชน คน

ผวดา ใชกบของใหญ 250 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/

/κηυΝ6/ ตลบอบอวล

251 วาง /ωα⎤Ν2/

ขวาง /κηωα⎤Ν1/

/κηε⎤4 λε⎤4/ เกะกะ ไมเปนทเปนทาง

252 ยาว /ν)α⎤ω2/ แกผา /κΕ⎤6 πηα⎤5/

/κηε⎤τ4 λε⎤τ4/ ผดปกต ไมสวย ไมนามอง นาเกลยด

253 นอน /ν ⎤ν2/ นง /ναΝ4/

/... κηοτ3 ... κηυ⎤6/ หอตว ขดตว

254 กลง /κιΝ6/ /κηο⎤4 λο⎤4/ คลกไปกบพนหลาย ๆ ตลบ กลงไปในทศทางทคอนขางแนนอน

255 กลง /κιΝ6/ /κηο⎤4 λο⎤4 κηε⎤4 λε⎤4/ คลกไปกบพนหลาย ๆ ตลบ หมนไปในทศทางทไมแนนอน ใชกบของทไมกลม

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 256 แกผา /κηο⎤τ4 λο⎤τ4/ อจาดตา นาเกลยด ใชกบผใหญ

140

/κΕ⎤6 πηα⎤5/ 257 ไอ //αϕ2/ /κηο⎤κ4 κηο⎤κ4/ แรง ๆ โกงคอไอ ไอเพราะไม

สบาย 258 เอยง //ιαΝ2/ /κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6

κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6/ เกอบจะควา เคลอนทไมตรงทาง คดเคยวไปมา

259 โกง /κο⎤Ν3/ /κηο⎤Ν6 νο⎤Ν6/ โคงมาก งอมาก เชน คนเบด 260 สง /συ⎤Ν1/ /κηο⎤Ν4 ϕο⎤Ν4/ มากเกนไป ไมด ไมสวย 261 นง /ναΝ4/

ทาทา //ετ6/

/κηο⎤ϕ6 µο⎤ϕ6/ เหมอลอยทอดอารมณอยคนเดยว

262 ไอ //αϕ2/ /κηΕκ6 κηΕκ6/ มอาการระคายคอ ไอโดยอาปากเพยงเลกนอย

263 นอน /ν ⎤ν2/ /κηΕω4 νΕω4/ ไมมเรยวแรงจะทาอะไร เชน เมาจนไมไดสต

264 ยาว /ν)α⎤ω2/ /κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4/ ผดปกต ไมสมบรณ ใชกบของเลก ๆ

265 ขาด /κηα⎤τ3/ /κηωΕ⎤κ4/ แยกออกจากกน มเสยงเชนนน ใชกบของเลก บาง

266 หน /ηαν1/ /κηωαπ6/ หนหนาไปทางใดทางหนงอยางรวดเรว

267 ขน /κηυν3/ /κηακ4/ ขนจนเปนโคลน 268 ลม /λ∝⎤µ2/ /κηακ6 κηακ6/ จาอะไรไมไดเลย ไมนกเอะใจ 269 แดง /δΕ⎤Ν2/ /κηα⎤τ4 λα⎤τ4/ สสด เดน 270 ยาว /ν)α⎤ω2/ /κηα⎤τ4 λα⎤τ4/ มากผดปกต ใชกบของชนใหญ 270 หาว /ηα⎤ω1/ /κηα⎤Ν6/ ยาว ๆ คลายจะเปนลม 272 ไอ //αϕ2/ /κη κ6 κη κ6/ มอาการระคายคอ ไอโดยเปดปาก

กลม 273 ไอ //αϕ2/ /κη κ6 κη κ6

κηΕκ6 κηΕκ6/ แหง ๆ ระคายคอ เปนระยะ อาปากกวางบางแคบบาง

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 274 สน /σαν5/ /κη ⎤6 λ ⎤6/ ผดปกต เกนจะใชได

141

275 สน /σαν5/ /κη ⎤6 λ ⎤6 κηΕ⎤6 λΕ⎤6/ คอนขางสน 276 เลก /ν ⎤ϕ6/ /κη ⎤τ4 λ ⎤τ4/ ผดปกต ไมสมบรณ ใชกบของชน

เลก สณฐานกลม 277 เลก /ν ⎤ϕ6/ /κη ⎤τ4 λ ⎤τ4 κηΕ⎤τ4 λΕ

⎤τ4/ มลกษณะไมสมบรณ เลกผดปกต ใชกบของหลายขนาด

278 กรน /κον2/ /κη ⎤κ4 κη ⎤κ4/ เสยงไมดงมาก เชน ผหญงหรอเดกกรน

279 เลก /ν ⎤ϕ6/ /κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4/ ผดปกต ไมสมบรณ ใชกบของชนเลก สณฐานร

280 ขาด /κηα⎤τ3/ /κηωα⎤κ4/ แยกออกจากกน มเสยงเชนนน ใชกบของใหญ หนา

281 เกา /καω2/

กวาด /κωα⎤τ3/ ลาก /λα/4/

/κηωα⎤κ4 κηωα⎤κ4/ ครดแรง ๆ ชา ๆ เปนบรเวณกวาง ๆ

282 ลอย /λ ⎤ϕ2/ /κηωα⎤Ν6/ รอนชา ๆ อยในอากาศ ใชกบอาการเวยนศรษะไดดวย

283 ลอย /λ ⎤ϕ2/ /κηωα⎤Ν6 κηωα⎤Ν6/ รอนเปนวงกลมคอนขางเรว ใชกบอาการเวยนศรษะไดดวย

284 วง /ωιΝ4/ /β∝π6 β∝π6/ เตมท ลงเตมเทา 285 ทบ /τηυπ6/

ต /τι⎤2/

/β∝/6/ อยางแรงหนงครง

286 ทบ /τηυπ6/ ต /τι⎤2/

/β∝/6 β∝/6/ อยางแรงหลายครง

287 โยน /ν)ο⎤ν2/ หลน /λον3/ ตก /τοκ1/

/βυπ6/ ลงมาจากทสงแลวแนนงอยกบพน

288 เดอด /φοτ6/ /βυκ6 βυκ6/ เปนฟองปด ๆ ขนมา ใชกบฟองขนาดใหญ

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 289 เดอด /φοτ6/ /βεπ6 βεπ6/ เปนฟองปด ๆ ขนมา ใชกบฟอง

142

ขนาดคอนขางใหญ 290 โยน /ν)ο⎤ν2/

หลน /λον3/ ตก /τοκ1/

/βε/6/ ของไมแขงลงมากองกบพน

291 ใหญ /ν)↔⎤3/ /β↔⎤4 λ↔⎤4/ มาก 292 เคยว /ν)αµ5/ /βοτ1 /∝αν6/ ชา ๆ คอย ๆ เคยวจนนาราคาญ

เชน เดกอมขาวแลวเคยวชา ๆ 293 เดอด /φοτ6/ /βΕπ6 βΕπ6/ เปนฟองปด ๆ ขนมา ใชกบฟอง

ขนาดเลก 294 ใหญ /ν)↔⎤3/ /βα2 λ↔⎤µ4 τη↔⎤µ4/ มาก 295 โยน /ν)ο⎤ν2/

หลน /λον3/ ตก /τοκ1/

/βαπ6/ ของแบน ๆ ลงมากองกบพน

296 เดอด /φοτ6/ /β π6 βΕπ6 β π6 βΕπ6/ เพงเรมเปนฟองเลก ๆ 297 เดอด /φοτ6/ /β τ6 β τ6/ ~

/β κ6 β κ6/ เปนฟองปด ๆ ขนมา ใชกบฟองขนาดคอนขางใหญ

298 กลม /κοµ2/ /δικ6/ รปทรงสามมตมน ไมมเหลยมมม 299 กลม /κοµ2/ /διΝ3/ รปวง ไมมเหลยมมม 300 ใส /σ↔⎤1/ /διΝ3/ สะอาดมาก 301 แขง /κηΕ⎤Ν1/ /δ∝ν2 δ∝⎤6/ กระดาง กดไมลง กดไมเขา 302 กน /κιν2/ /δυ/1/ มาก 303 ดอ /δ∝⎤6/ /δα⎤ν6/ วายาก บอกไมฟง สอนไมเชอ 304 เลก /ν ⎤ϕ6/ /χιτ6 λιτ6/ แทบมองไมเหน 305 ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/χικ6 πικ6/ มองเหนไดชดเจน ใชกบของขนาดเลกหนงชน

306 ถ /τηι⎤3/ /χιµ2 χι/6/ เวนระยะหางนอยเกนไป เชน ปลกตนไมชดเกนไป

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 307 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/

/χιΝ6 πιΝ6/ เลก ใชกบชองทแสงลอดผานได

143

308 ใส /σ↔⎤1/ /χιΝ3 διΝ3/ ใสเยน สะอาดมาก เชน นาในลาธาร

309 วง /ωιΝ4/ /χι⎤6/ อยางเรว 310 รอน /η ⎤ν6/ /χι⎤1/ จด มาก 311 เงยบ /Νιαπ4/ /χι⎤6 λι⎤6/ ไมมเสยงอะไรเลย 312 ดา /δαµ2/ /χι⎤6 λι⎤6/ ป เชน ผวนโกร 313 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ /χι⎤6 ωι⎤6/ เลกจนเกอบจะมองไมเหน 314 เปรยว /σοµ5/

เผด /πηετ3/

/χι⎤τ6/ รสจดมาก

315 เจบ /χεπ3/ /χι⎤τ6/ ฉบพลนแลวหาย เชน เขมทม 316 เจบ /χεπ3/ /χι⎤τ6 χι⎤τ6/ ฉบพลนแลวหาย หลาย ๆ ครง 317 หยด /σαω2/ /χ∝κ6/ โดยทนททนใด 318 แหง /ηΕΝ5/

ขน /κηον5/

/χ∝/6 φ∝/6/ ยงแหงไมมาก เหนเปนโคลนอย

319 วาง /ωα⎤Ν2/

ขวาง /κηωα⎤Ν1/

/χ∝Ν4 κη∝Ν4/ เกะกะ ใชกบของชนใหญ

320 เขยว /κηιαω1/ /χ∝⎤1/ มากจนคลา 321 กน /κιν2/ /χυπ6 χιπ6/ ไมเปนเวลา 322 กน /κιν2/ /χυπ6 χυπ6 χιπ6 χιπ6/ ไมรจกอม เรอย ๆ ไมหยด 323 ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/ นง /ναΝ4/

/χυκ6 πυκ6/ มองเหนไดชดเจน ใชกบของชนเลก , เฉย ๆ ไมไปไหน

324 พน /πηυ⎤ν2/ ตม /τυ⎤µ2/

/χυµ6 κυµ6/ นนขน มลกษณะปอม ๆ

325 ทาทา //ετ1/ /χυ⎤π3 χυ⎤6 χ ⎤π3 χ ⎤ϕ6

/ ลบ ๆ ลอ ๆ

326 พน /πηυ⎤ν2/ /χυ⎤ν6 πηυ⎤ν6/ เตมจนเลยขอบปากขนไปมาก 327 อวน //υαν6/ /χε/6 πε/6/ มาก นาเกลยด เผละ ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 328 อวน //υαν6/ /χε/6 πε/6 χα/6 πα/6/ มาก นาเกลยด เผละ มการ

144

เคลอนทประกอบ 329 จด /χ∝⎤τ3/ /χεω6 λεω6/ ไมมรสชาต ชด ไมอรอย 330 วาง /ωα⎤Ν2/

ขวาง /κηωα⎤Ν1/

/χε⎤6 λε⎤6/ เกะกะ ใชกบของชนใหญ เชน รถเสยกลางถนน

331 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ สวาง /ηυΝ4/ เปด /π↔τ3/

/χε⎤6 ωε⎤6/ มองเหนไดชดเจน แสบตา

332 ตรง /σ∝⎤4/ /χε⎤τ3 δε⎤τ3/ ไมคดงอ แขงทอ 333 นอน /ν ⎤ν2/

/χε⎤Ν6 Νε⎤Ν6/ ทนททนใด ใชกบสงมชวตตวเลก

334 เอยง //ιαΝ2/ /χε⎤Ν6 Νε⎤Ν6/ เกอบควา 335 สง /συ⎤Ν1/

ยาว /ν)α⎤ω2/

/χε⎤Ν6 Νε⎤Ν6 χα⎤Ν6 Να⎤Ν6/

เกนไป ไมเหมาะสม ไมสวย

336 จด /χ∝⎤τ3/ /χε⎤Ν6 λε⎤Ν6/ ไมเขมขน แทบไมมรสชาต ไมอรอย

337 สง /συ⎤Ν1/ /χ↔ν4 τη↔ν4/ มากกวาปกต ไมมทรวดทรง 338 ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/χοκ6 ποκ6/ เหนไดชดเจน ใชกบของชนใหญ

339 เดน /ν)α⎤Ν4/ /χοκ6 χοκ6/ อยางมงมน อยางรบเรง 340 สวาง /ηυΝ4/ /χο⎤6/ มาก มองเหนไดชดเจน แสบตา 341 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/

สวาง /ηυΝ4/ เปด /π↔τ3/

/χο⎤6 ωο⎤6/ ขนาดใหญ , มแสงมองเหนไดชดเจน แสงแสบตา

342 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ สวาง /ηυΝ4/ เปด /π↔τ3/

/χο⎤6 ωο⎤6 χε⎤6 ωε⎤6/ ขนาดใหญ ใชกบรจะเปนพหพจน , พอมองเหน ใชกบแสงสวาง

343 เปรยว /σοµ5/ /χο⎤τ4 λο⎤τ4/ รสจดมาก

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 344 เท /τηε⎤2/ /χο⎤Ν6 χε⎤Ν6/ ลงจากทสงหลาย ๆ ครง ใชกบ

145

ของเหลว 345 อาบ (นา) //α⎤π3/ /χο⎤Ν6 χε⎤Ν6 χο⎤Ν6 χε⎤

Ν6/ ราดนาเรว ๆ หลาย ๆ ครง

346 นอน /ν ⎤ν2/ /χο⎤Ν6 Νο⎤Ν6/ ทนททนใด ใชกบสงมชวตตวโต 347 เอยง //ιαΝ2/ /χο⎤Ν6 Νο⎤Ν6/ เกอบจะลม 348 เคยว /ν)αµ5/ /χΕπ6 χΕπ6/ เสยงดง ไมหบปาก 349 ดา /δα⎤3/ /χΕτ6 χΕτ6/ เสยงดง ถอยคาหยาบคาย 350 แดง /δΕ⎤Ν2/ /χΕτ6 χΕ⎤1/ สสวาง สสด 351 วง /ωιΝ4/ /χΕν6/ หนอยางเรว 352 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ /χΕΝ6 πΕΝ6/ เปนชองแคบ ๆ หนงชอง 353 ใส /σ↔⎤1/ /χΕω1/ ใส สะอาด จนมองทะลได 354 แดง /δΕ⎤Ν2/ /χΕ⎤1/ สสด เขม 355 แดง /δΕ⎤Ν2/ /χΕ⎤τ6/ สสวาง 356 เคยว /ν)αµ5/ /χαπ6 χαπ6/ เสยงดง ไมหบปาก 357 ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/χακ6 πακ6/ เหนไดชดเจน ใชกบของชนใหญ

358 อวน //υαν6/ /χαµ6 µαµ6/ เจาเนอ นารก 359 ขม /κηοµ1/ /χαµ3 λαµ3/ ไมมาก กลมกลอม อรอย 360 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/

สวาง /ηυΝ4/ เปด /π↔τ3/

/χα⎤6 ωα⎤6/ สวางมาก มองเหนไดชดเจน , เปดชองกวางมากจนมองผานไดตลอด

361 ไหล /λαϕ1/ เท (นา) /τηε⎤2/

/χα⎤κ4/ ตกลงมาจากทสงอยางแรง ใชกบของเหลว

362 ไหล /λαϕ1/ เท (นา) /τηε⎤2/

/χα⎤κ4 χα⎤κ4/ ตกลงมาจากทสงอยางแรงหลายครง ใชกบของเหลว

363 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ สวาง /ηυΝ4/ เปด /π↔τ3/

/χα⎤Ν6 πα⎤Ν6/ สวางมาก มองเหนไดชดเจน , เปนชองขนาดใหญมาก

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 364 เอยง //ιαΝ2/ /χα⎤Ν6 Να⎤Ν6/ เกอบจะลม

146

365 จด /χ∝⎤τ3/ /χα⎤Ν6 λα⎤Ν6/ ไมเขมขน แทบไมมรสชาต 366 หยก /Νικ1/ /χ τ6 π τ6/ ขอดตดหนงหว 367 ตง /ταΝ6/

วาง /ωα⎤Ν2/

/χ κ6 π κ6/ เหนไดชดเจน ใชกบของชนขนาดไมเลกไมใหญหนงชน

368 คย /πα/3/ /χ κ6 χΕκ6 χ κ6 χΕκ6/ ไมดงมากแตเปนเวลานาน ฟงไมไดความ

369 เดน /ν)α⎤Ν4/

/χ κ6 χ κ6/ ไปขางหนาอยางเรวเปนจงหวะสมาเสมอ

370 หยด /ν)οτ3/ /χ κ6 χ κ6/ ชา ๆ เปนระยะ 371 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/

/χ Ν6 π Ν6/ เปนรขนาดไมใหญมากหนงร

372 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/

/χ Ν6 π Ν6 χΕΝ6 πΕΝ6/ ขนาดปานกลาง ใชกบรจะเปนพหพจน เชน ผาขาดหลาย ๆ แหง

373 ขด /κηοτ1/

งอ /Ν ⎤2/

/χ Ν6 Ν Ν6/ คตว เปนวงกลม ใชกบเอกพจน

374 ขด /κηοτ1/

งอ /Ν ⎤2/ /χ Ν6 Ν Ν6 χΕΝ6 ΝΕΝ6

/ คตว เปนวงกลม ใชกบพหพจน

375 สน /σαν5/

เตย /τια6/ ตา /ταµ3/

/χ ⎤6 κ ⎤6/ เกนไป

376 เปนร /πεν2 ηυ⎤2/ สวาง /ηυΝ4/ เปด /π↔τ3/

/χ ⎤6 ω ⎤6/ เปนชองเลก ๆ พอมองเหน , แงม ๆ พอวบ ๆ แวม ๆ

377 นง /ναΝ4/ /χ ⎤τ3 π ⎤τ3/ รออะไรสกอยาง ไมยอมลกไปไหน

378 คย /πα/3/ /χ ⎤τ4 χ ⎤τ4/ เกง เรอย ๆ 379 เคม /κηεµ2/ /χ ⎤τ4 λ ⎤τ4/ เกนไป ไมอรอย ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 380 บาง /βα⎤Ν2/ /χιαπ6/ มาก 381 เยน /ν)εν2/ /χιαπ6/ จด

147

หวาน /ωα⎤ν1/

382 ขาว /κηα⎤ω1/ /χυα/6/ สะอาด สวาง 383 ขน /κηυν3/ /χυα/6 λυα/6/ สหมน ๆ ไมใส แตยงไมดา ไม

เปนโคลน 384 หอม /η ⎤µ1/ /φυΝ6/ หอมชนใจ หอมนาดม หอม

กระจายตลบอบอวล 385 เปนฟอง

/πεν2 φ ⎤Ν2/

/φυ⎤4/ เปนฟองฟขน ใชกบฟองเลก ๆ

386 รอง /η ⎤Ν6/

พด /πα/3/

เดน /ν)α⎤Ν4/

ฯลฯ

/φοτ6/ ดงมาก

387 เปนฟอง /πεν2 φ ⎤Ν2/

/φ τ6/ จดเลก ๆ เปนกลม เชน ตผงซกฟอกในนา หรอฟองในอาหารบด

388 เปนฟอง /πεν2 φ ⎤Ν2/

/φ τ6 φΕτ6/ จดเลก ๆ มากมาย เชน อาหารบดเปนฟอง

389 เดอด /φοτ6/ /φ τ6 φ τ6/ ฟองเลก ๆ กระเซนออกมา 390 แหลม /λΕ⎤µ1/ /σιµ2 σι⎤4/ มาก เชน ปลายเขมหรอหนาหมา

ทดแหลมกวาตวอน 391 ทาทา //ετ1/ /σι⎤2 ηι⎤2 σ ⎤2 η ⎤2/ กระฟดกระเฟยดไมพอใจ งอน

โกรธ 392 กระซบ /σ∝⎤µ4/ /σ∝π6 σα⎤π4 σ∝π6 σα⎤π

4/ เบา ๆ รกนเพยงสองคน

393 รองไห /ηαϕ5/ /σ∝κ6 σ∝κ6/ สะอนไหเบา ๆ คนเดยว 394 ยน /ν)∝⎤ν2/ /σ∝⎤4/ ในทาตรง

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 395 นง /ναΝ4/ /σ∝⎤4 σ∝⎤4/ เฉย ๆ ไมทาอะไร ไมสนใจอะไร

148

ยน /ν)∝⎤ν2/ นอน /ν ⎤ν2/ ฯลฯ

396 นง /ναΝ4/ ยน /ν)∝⎤ν2/

/σ∝⎤4 β∝⎤4/ เฉย ๆ งง ทาอะไรไมถก

397 มอง /β↔Ν3/ ทาตา //ετ1 τα⎤1/

/... σ∝⎤4 ... σαν2/ ไมวางตา ตกตะลง

398 จด /χ∝⎤τ3/ /σ∝⎤τ4/ แทบจะไมมรสชาต 399 จด /χ∝⎤τ3/ /σ∝⎤τ4 λ∝⎤τ4/ แทบจะไมมรสชาต ไมอรอย ไม

นากน 400 มกลน /κιν3/ /συν1/ ฉน 401 มกลน /κιν3/ /συν1 συν1/ คอนขางฉน 402 หอม /η ⎤µ1/

มกลน /κιν3/

/συϕ1/ ตลบอบอวล ถกใจ เชน กลนดอกไมหอม หรอกลนอาหาร

403 (ขน) ลก /λυκ6/ /συ⎤4/ ฉบพลน 404 ไหล /λαϕ1/ /συ⎤4 συ⎤4/ ตกลงมาจากทสงอยางแรง ไมม

การกระจาย 405 ผายลม /τοτ1/ /συ⎤τ6/ ผายลมยาว ๆ แตเสยงเบามาก 406 สง /συ⎤Ν1/ /σε⎤Ν6 Νε⎤Ν6/ เกนไป ไมมทรวดทรง เกงกาง 407 สง /συ⎤Ν1/ /σε⎤ω6 λε⎤ω6/ ชะลด ใชกบของเลก 408 นง /ναΝ4/ /σοκ6 µοκ6/ เฉย ๆ เหมอลอย ซมเศรา ใชกบ

การนง 409 สง /συ⎤Ν1/ /σο⎤τ4 λο⎤τ4/ ชะลด ใชกบของใหญ 410 (ฝน) ตก /τοκ1/ /σΕ/6 σΕ/6/ เบา ๆ ไมหยด 411 ทาทา //ετ1/ /σα2 λΕ/6/ ดดจรต กรดกราย ไมเรยบรอย 412 โผล /πηο⎤3/ /σα2 λ ⎤ν6/ ตงขนเหนชดเจน ใชกบของหลาย

ชน เชน ยกมอหลายคน ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 413 มด /µ∝⎤τ4/ /σα2 λυα1/ สลว มว มองเหนไดราง ๆ 414 ทาทา //ετ1/ /σα2 Ν κ6 / ออนปวกเปยกเหมอนไมมแรง

149

/σα2 Νεκ6/ 415 ทาทา //ετ1/ /σα2 Ν /6 σα2 ΝΕ/6/ กอรอกอตกกบคนอน เหมอนไม

มแรง เกาะกายคนอนตลอดเวลา 416 เซ /σε⎤2/ /σατ6 σατ6/ ยนไมอย แถไปทางใดทางหนง 417 เมา /µαω2/ /... σατ6 ... σε⎤2/ เปไปมา ไมตรงทาง 418 วาง /ωα⎤Ν2/

ไหล /λαϕ1/

/σα/6/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ , ไมยอมหยด เชน มดบาดเลอดไหล

419 ไหล /λαϕ1/ /σα/6 σα/6/ ไมยอมหยด เชน มดบาดเลอดไหล

420 วาง /ωα⎤Ν2/ ทง /τιµ6/

/σα/6 σα⎤ϕ2/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ

421 วาง /ωα⎤Ν2/ ทง /τιµ6/

/... σα/6 ... σα⎤ϕ2/ ไมเปนท ไมเปนระเบยบ

422 ยาว /ν)α⎤ω2/ /σαµ2 σα/6/ ~ /σαΝ2 σα/6/

เกนไป มาก

423 ยาว /ν)α⎤ω2/ /σαµ2 σα/6 σαµ2 σα/6/ เกนไป มาก เกงกาง เกะกะ 424 ไหล /λαϕ1/ /σα⎤4/ กระเซนเปนวงกวาง ใชกบ

ของเหลว 425 ไหล /λαϕ1/ /σα⎤4 σα⎤4/ ลงจากทสงอยางตอเนอง 426 กวาด /κωα⎤τ3/ /σα⎤τ4 σα⎤τ4/ เรว ๆ ไมเรยบรอย เชน กวาดพน

พอไมใหรกตา แตไมสะอาด 427 เดน /ν)α⎤Ν4/

วง /ωιΝ4/

/σα⎤ν4/ ไปเรอย ๆ ไมยอมอยเปนทเปนทาง วนเวยนไรทศทาง

428 ยาว /ν)α⎤ω2/ /σα⎤Ν6 λα⎤Ν6/ มาก เชน ลาไมไผ 429 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/

/σα⎤ϕ2/ ไมเปนระเบยบ รก

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 430 ถาม /τηα⎤µ1/ /σ ⎤4/ ซา ๆ จนผตอบราคาญ 431 ทาทา //ετ1/

นง /ναΝ4/ ยน /ν)∝⎤ν2/

/σ ⎤ϕ2 ω ⎤ϕ2/ เงยบเหงา เดยวดาย แมมเสยงรอบขางบางแตกยงรสกเหงา

150

432 กวาด /κωα⎤τ3/ /συατ4 συατ4/ เรว ๆ ลวก ๆ 433 (ไฟ) ลก /λυκ6/

(นา) เดอด /φοτ6/ /ηι⎤4 ηι⎤4/ เบา ๆ

434 หายใจ /ηα⎤ϕ1

χ↔⎤2/

/η∝τ6 η∝τ6/ แรง ๆ ถ ๆ เหนอยมาก หอบ

435 บน /βιν2/ /η∝Ν3/ ใกล ๆ ตว นาราคาญ ใชกบแมลงหนงตว

436 บน /βιν2/ /η∝Ν3 η∝Ν3/ ใกล ๆ ตว นาราคาญ ใชกบแมลงหลายตว

437 ข /κηυ⎤3/

รอง /η ⎤Ν6/

/η∝⎤4 η∝⎤4/ ทาเสยงดงขในลาคอ คราง

438 รอง /η ⎤Ν6/ /η∝⎤4 ηα⎤4 η∝⎤4 ηα⎤4/ ซดปากเพราะเผดมาก 439 กระพรบ (ตา)

/λαπ1 τα⎤2/

/ηυπ1 ηυπ1/ สะลมสะลอ

440 รอน /η ⎤ν6/ /ηυµ4/ ระอ 441 รอน /η ⎤ν6/ /ηυµ4 ηυµ4/ ผาว ๆ 442 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/

/ηυϕ3 ηυϕ3/ กลนเหมนมากลอยวบมาตาม ลมเปนระยะ ๆ

443 เหมน /µεν1/

มกลน /κιν3/

/ηυ⎤τ4 ηυ⎤τ4/ กลนคอนขางเหมนโชยมาเปนชวง ๆ

444 ดา /δαµ2/ /... η↔/6 ... ηα⎤ϕ6/ สกปรกมาก เชนคนผวดาทดสกปรก ไมสวย

445 รองไห /ηαϕ5/ /ηο⎤2/ เสยงดงดวยความเสยใจมาก 446 (ไฟ) ลก /λυκ6/ /ηο⎤4/ แรงมาก 447 (ไฟ) ลก /λυκ6/ /ηο⎤4 ηο⎤4/ แรงมาก ตอเนองไปเรอย ๆ เชน

เผากองฟาง ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 448 หายใจ /ηα⎤ϕ1

χ↔⎤2/ หอบ /η ⎤π3/

/ηο⎤4 ηο⎤4/ แรง ๆ เพราะเหนอยมาก ใชกบการอาปากกวาง

449 หายใจ /ηα⎤ϕ1 /ηΕ⎤κ4 ηΕ⎤κ4/ แรง ๆ เพราะเหนอยมาก ใชกบ

151

χ↔⎤2/หอบ /η ⎤π3/

การอาปากนด ๆ

450 ไอ //αϕ2/ /ηΕκ6 ηΕκ6/ มอาการระคายคอ 451 หวเราะ /ηυα1/ /ηΕ/6 ηΕ⎤4 ηΕ/6 ηΕ⎤4/ เบา ๆ แกเกอ 452 หวเราะ /ηυα1/ /ηΕ⎤4 ηΕ⎤4/ แหะ ๆ เบา ๆ อาปากนด ๆ 453 หวเราะ /ηυα1/ /ηα⎤4 ηα⎤4/ ดง ๆ เตมเสยง อาปากเตมท 454 กน /κιν2/

/ηα⎤τ4/ ไมหมด เหลอมาก

455 สาก /σα⎤2/ /ηα⎤τ4 ηα⎤τ4/ ไมลน ไมเรยบ ไมสะอาด เชน ถบานไมสะอาดเวลาเดนจะรสกสากเทา

456 สก /συκ1/ /ηα⎤µ3 ηα⎤µ3/ หาม ๆ 457 หายใจ /ηα⎤ϕ1

χ↔⎤2/หอบ /η ⎤π3/

/η τ6 η τ6/ ถ ๆ เสยงไมดงมาก เกดจากความเหนอย

458 รองไห /ηαϕ5/ /η /6 η /6 ηΕ/6 ηΕ/6/ กวนตลอดเวลา บอย ๆ 459 นง /ναΝ4/ /η ν3 λ ⎤4/ รออยางมความหวง แตสดทาย

พลาดหวงไปในทสด รอเกอ 460 วาง /ωα⎤Ν2/

ทง /τιµ6/ กน /κιν2/ ฯลฯ

/... ηια4 ... ηα⎤τ4/ เรยราด เปรอะเปอน ไมเปนทเปนทาง ดสกปรกไปทว

461 สะดง /δυΝ6/ /η∝ακ4/ ทนททนใด ตกใจสดขด 462 ถอนใจ

/τη ⎤ν1 χ↔⎤2/

/η∝ακ4 η∝ακ4/ แรง ๆ หลาย ๆ ครง

463 กระพรบ (ตา) /λαπ1 τα⎤2/

/µιπ6 µιπ6/ หลายครง เรว ๆ ถ ๆ

464 หลบ /λαπ1/ /µιΝ6/ สบาย พรม ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 465 ปวด /πυατ3/ /µυπ6 µυπ6/ เปนระยะ บบแลวคลายสลบกน 466 แตก /τΕ/3/ /µυν4/ ของทแตกจนละเอยดเปนชนเลก

152

ชนนอย 467 นอน /ν ⎤ν2/ /µυ⎤π3/ หมอบ ซกหนา 468 หยด /ν)οτ3/ /µΕ/6/ หยดกระทบพนหนงหยด 469 หยด /ν)οτ3/ /µΕ/6 µΕ/6/ ชา ๆ หลาย ๆ ครง 470 แลบ (ลน)

/µΕ⎤π4 λιν6/ สะทอน /λ∝αµ3/

/µΕ⎤π4 µΕ⎤π4/ หลาย ๆ ครง , แวบ ๆ

471 ขาว /κηα⎤ω1/ ทา (หนา) //ετ1 να⎤5/

/µΕ⎤ν6 µΕ⎤ν6/ สซด ใชกบหนาทซดดวยความกลวสดขดหรอเปนลม

472 เขน /κη↔⎤ν1/ อาย //α⎤ϕ2/

/µα2 χυµ6 µα2 χ∝αµ6/ ไมกลาสบตา

473 เลอม /λ∝αµ3/ /µα⎤π4 µα⎤π4/ สะทอนแสงวบวาบ เปนประกาย เชน ประกายเพชรหรอคนตาวาว

474 เตย /τια6/ /µ κ6 τ κ6/ มาก 475 เปยก /πια/3/ /µ κ6 λ κ6/ ถกนาจนชมไปทงตว 476 เปยก /πια/3/ /µ κ6 λ κ6 µΕκ6 λΕκ6/ ถกนาจนชมไปทงตว มนาหยด

ดวย 477 เปยก /πια/3/

แฉะ /σΕ/1/

/µια/6 µια/6/ ขน ๆ เละ ๆ เชน ขนมสาคเปยก

478 (ไฟ) ลก /λυκ6/ /µια4 µια4/ เบา ๆ ออน ๆ 479 (ไฟ) ตด /τιτ1/ /µιαΝ2 µιαΝ2/ แสงไฟรบหรมองไมชด 480 เปอน /π∝αν6/ /µ∝α/6 µα/6/ สกปรก เปรอะไปทว เชน เลอะ

โคลน 481 กน /κιν2/

/...µ∝α/6 ...µαω6/ สกปรกมมมาม เชน อาหารตด

ปากไปทว ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 482 กน /κιν2/

เปอน /π∝αν6/

/...µ∝α/6 ...µ ⎤µ2/ สกปรก มมมาม เรยราด

483 อาย //α⎤ϕ2/ /µυαν6/ ไมกลาสบตา

153

484 อาย //α⎤ϕ2/ /µυαν6 τυαν6/ หลบหนา ไมกลาสบตา 485 เหนยว /νιαω1/ /ν∝π6/ ดงไมออก 486 เหนยว /νιαω1/ /ν∝π6 ν∝π6/ ~

/ν∝π6 ναπ6/ ดงออกจากกนยาก เชน กาวตดนว พยายามดงหลายครง

487 ปวด /πυατ3/ /νυπ6 νυπ6/ ตบ ๆ เปนระยะ 488 (หว) ลาน /λα⎤ν6/ /νεΝ3/ ไมมผมขนเลย 489 (หว) ลาน /λα⎤ν6/ /νεΝ3 νεΝ3/ ไมมผมขนเลย หวใส 490 เดน /ν)α⎤Ν4/ /ν↔⎤π4 ν↔⎤π4/ ชา ๆ เออย ๆ เชน คนแกเดน 491 ตรง /σ∝⎤4/ /νΕ⎤ω4/ ไมคด ไมโคง 492 เกา /καω2/ /ν)ικ6 ν)ικ6/ เรว ๆ ในบรเวณเลก ๆ 493 เตน /τεν6/

เดน /ν)α⎤Ν4/ ยก /ν)οκ6/ ฯลฯ

/ν)οκ6 ν)οκ6/ ~ /ν) κ6 ν) κ6/~ /Ν κ6 Ν κ6/

ขยบไปมาในแนวตง

494 เตน /τεν6/ เดน /ν)α⎤Ν4/ ยก /ν)οκ6/ ฯลฯ

/ν)Εκ6 ν)Εκ6/ ~ /ΝΕκ6 ΝΕκ6/

ขยบไปมาในแนวขวาง

495 เคยว /ν)αµ5/ /ν)Ε/6 ν)Ε/6/ อมไวไมยอมกลน กนอยางพะอดพะอม

496 ยม /ν)ιµ6/ /ν)Ε⎤1 ν)Ε⎤1/ แหย ๆ ขายหนา เสยหนา 497 เตน /τεν6/

เดน /ν)α⎤Ν4/ ยก /ν)οκ6/ ฯลฯ

/ν) κ6 ν) κ6 ν)Εκ6 ν)Εκ6/ ~ /Ν κ6 ΝΕκ6 Ν κ6 ΝΕκ6/

ขยบไปมาหลายทา

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 498 วง /ωιΝ4/ /ν) /1 ν) /1/ ชา ๆ เปนจงหวะสมาเสมอ เหยาะ

ๆ 499 มน /µαν2/ /ν) ⎤Ν4/ มาก

154

500 หวเราะ /ηυα1/ /... ν) ⎤6 ... ν)αν1/ เยาะหยน 501 นง /ναΝ4/ /ν) ⎤Ν3 ν) ⎤6/ ยอง ๆ 502 หนาว /να⎤ω1/ /ν)∝απ4 ν)∝απ4/ เปน ๆ หาย ๆ เปนชวง ๆ สน 503 เกา /καω2/

สน /σαν3/

/Νικ6 Νικ6/ เบา ๆ เรว ๆ เปนบรเวณเลก ๆ

504 รอง /η ⎤Ν6/ /ΝιΝ6 ΝιΝ6/ ออกเสยงเบา ๆ พอไดยนแตจบใจความไมได

505 กระดก /κα2222222222 δοκ1/

/Ν∝κ6/ ขยบครงเดยว

506 กระดก /κα2222222222 δοκ1/

/Ν∝κ6 Ν∝κ6/ ขยบหลายครง เชน นงสปหงก

507 บน /χοµ3/

พด /πα/3/

/Ν∝µ6 Ναµ6/ เบา ๆ พดคนเดยวไปเรอย ๆ จนนาราคาญ

508 บน /χοµ3/

/Ν∝µ6 Ναµ6 Ν∝µ6 Ναµ6/

เบา ๆ

509 รอง /η ⎤Ν6/ รองไห /ηαϕ5/

/Ν∝⎤4 Ν∝⎤4/ มเสยงครางเบา ๆ

510 แกวง /κωΕΝ3/

สาย /σα⎤ϕ3/

/Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6/

โยกไปมา

511 แกวง /κωΕΝ3/

สาย /σα⎤ϕ3/

/Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6 Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6/

โยกไปมาหลาย ๆ ครง

512 หงาย /Να⎤ϕ1/ /Ν↔⎤π4/ กระทนหน 513 หาว /ηα⎤ω1/ /Ν↔⎤π4 Ν↔⎤π4/ ยาว ๆ คลายจะเปนลม 514 ไหว /ωαϕ5/ /Νοκ6 Νοκ6/ เรว ๆ อยางไมตงใจ 515 เลอย /λ∝αϕ6/

เอยง //ιαΝ2/

/Νο⎤κ6 Νε⎤κ6/ เคลอนทหรอเอยงไปมา เชน งเลอย

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 516 เลอย /λ∝αϕ6/

เอยง //ιαΝ2/

/Νο⎤κ4 Νε⎤κ4 Νο⎤κ4 Νε⎤κ4/

เคลอนทคดหรอเอยงไปมาเปนจงหวะ เชน งเลอย

155

517 ตาย /τα⎤ϕ2/ /Νο⎤Ν6/ กะทนหน เชน เปนลมตาย 518 หวลาน

/ηυα1 λα⎤ν6/

/ΝΕµ4/ มผมตรงกลางกระหมอม และตรงเหนอหสองขางหนอยหนง

519 คอย /κη ⎤ϕ2/ /ΝΕ⎤1 κΕ⎤1/ คอยเกอ 520 เตน /τεν6/

เดน /ν)α⎤Ν4/ ยก /ν)οκ6/ ฯลฯ

/Νακ6 Νακ6/ ขยบไปมา

521 แก /κΕ⎤3/ /Ναµ1 Ν∝α/3/ ชวยเหลอตวเองแทบไมได 522 รอง /η ⎤Ν6/

รองไห /ηαϕ5/ /Να⎤Ν6 Να⎤Ν6/ แหกปากเตมท เสยงดงมาก

523 งอ /Ν ⎤2/ /Ν /6 ΝΕ/6 Ν /6 ΝΕ/6/ มบางสวนงอ คด 524 เตน /τεν6/

เดน /ν)α⎤Ν4/ ยก /ν)οκ6/ ฯลฯ

/Ν Ν6 ΝΕΝ6/ ขยบสลบทาทางไปมาตลอดเวลา

525 สก /συκ1/ /Ν ⎤µ2/ งอม จวนจะเนา 526 (ลม) พด /πηατ6/

(นา) ไหล /λαϕ1/

ลอย /λ ⎤ϕ2/

/λιω4/ เคลอนทไปอยางเรว

527 (ลม) พด /πηατ6/ (นา) ไหล /λαϕ1/

ลอย /λ ⎤ϕ2/

/λιω4 λιω4/ เคลอนทไปอยางเรว

528 หลวม /λοµ1/

ออน // ⎤ν3/

/λο/6 λε/6/ เกนไปจนใชไมได เชน หมอนทยดนนนอยเกนไป

529 หลวม /λοµ1/ ออน // ⎤ν3/

/λο/6 λε/6 λο/6 λε/6/ ไมพอด รมราม หยอนยาน เชน ถงเทาใหญเกนเทาคนสวม

ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 530 โกง /κο⎤Ν3/

งอ /Ν ⎤2/

/λο⎤Ν6 Νο⎤Ν6/ ผดปกต ไมตรง เชน กระดานโกง หรอคนขาโกง

156

531 หลวม /λοµ1/

ออน // ⎤ν3/

/λο⎤Ν6 λε⎤Ν6/ ไมพอด รมราม เหลวเกนไป

532 แกวง /κωΕΝ3/

สาย /σα⎤ϕ3/

/λο⎤Ν6 λε⎤Ν6/ โยกไปมา

533 กน /κιν2/ เดน /ν)α⎤Ν4/ ให /η↔⎤5/ ฯลฯ

/λα⎤6 λα⎤6/ เปลา ๆ ลวน ๆ เฉย ๆ เชน เดนเฉย ๆ กนขาวเปลา ๆ

534 ม /µι⎤2/ ออก // /3/ รบ /φα⎤ω6/ ฯลฯ

/λα⎤ϕ1/ มาก

535 กน /κιν2/ หาง /ηα⎤Ν3/ หนก /νακ1/ ฯลฯ

/λα⎤ϕ1 τ↔⎤π3/ มากพอสมควร

536 ลาก /λα/4/ /λ τ6 λ τ6/ หมนไปกบพน 537 งอ /Ν ⎤2/

ขด /κηοτ1/

/λ κ6 Ν κ6/ มากจนผดรป มวนจนหงก , คตว

538 งอ /Ν ⎤2/ ขด /κηοτ1/

/λ Ν6 Ν Ν6/ มากจนผดรป มวน , คตว

539 งอ /Ν ⎤2/ ขด /κηοτ1/

/λ Ν6 Ν Ν6 λΕΝ6 ΝΕΝ6

/ มวนบาง ตรงบาง

540 บาง /βα⎤Ν2/ /λ Ν6 λΕΝ6/ แทบมองทะลได เชน ผาขาวบาง 541 ลอย /λ ⎤ϕ2/ /λ Ν6 λΕΝ6 λ Ν6 λΕΝ6/ กาลงจะจมนา 542 แดง /δΕ⎤Ν2/ /λ∝α4 λ∝α4/ สออน ๆ สไมสด ลาดบ กรยาบรบท กรยาวเศษณ ความหมาย 543 ทา //ετ1/

กน /κιν2/ รก /ηακ6/

/... λυαΝ1 ... λα⎤ϕ1/ มาก

157

ฯลฯ 544 (ลม) พด /πηατ6/

บน /βιν2/

/ωι⎤5 ωι⎤5/ เบา ๆ

545 (ลม) พด /πηατ6/ บน /βιν2/

/ωυ⎤4 ωυ⎤4/ แรง

546 หงาย /Να⎤ϕ1/ /ω↔⎤π4/ กะทนหน 547 หาว /ηα⎤ω1/ /ω↔⎤π4 ω↔⎤π4/ ยาว ๆ หลายครง คลายจะเปนลม 548 บน /βιν2/ /ω↔⎤π4 ω↔⎤π4/ อยไมไกลนก 549 ตะโกน , เรยก

/η ⎤Ν6/

/ω↔⎤κ6 ω↔⎤κ6/ เสยงดง อยไมไกลมาก

550 ตะโกน , เรยก /η ⎤Ν6/

/ωο⎤κ6 ωο⎤κ6/ เสยงดง อยไกลมาก

551 เยน /ν)εν2/ /ωα⎤π4/ ชวขณะแลวหายไป 552 เยน /ν)εν2/ /ωα⎤π4 ωα⎤π4/ ชวขณะแลวหายไป เปนหลายครง 553 บน /βιν2/ /ω ν4/ ลอยเควงควางอยในอากาศ 554 หาว /ηα⎤ω1/ /ω ⎤τ3 ω ⎤τ3/ หลายครง มอาการงวงซม 555 กวาด /κωα⎤τ3/ /...ϕοκ3 ...ϕα⎤Ν3/ ไมตงใจ ทาลวก ๆ

ภาคผนวก ค ตารางแสดงโครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาพวน

159

ตารางแสดงโครงสรางคากรยาวเศษณในภาษาพวน คากรยาวเศษณ 1 พยางค ถง 3 พยางค

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 1 πιτ6 πιπ6 πιπ6 π∝Ν2 παΝ2 ...παϕ2 ...µα⎤2 τα2 λα⎤4 σα⎤4

2 πιτ6 πυτ1 πυτ1 πυκ6 λυκ6 ~ τυκ6 λυκ6 ... τ↔/1 ... τ↔ν3 κα2 χιτ6 λιτ6

3 πιτ6 πυΝ6 πυΝ6 π↔ν6 ω↔ν6 ... κιαΝ6 ... καω2 κα2 τηε⎤6 λε⎤6

4 πικ6 πε⎤τ4 πε⎤τ4 π↔⎤Ν6 σ↔⎤Ν6 .. /↔/1 .. /↔ν3 κα2 τηεω6 λεω6

5 πι/6 πε⎤τ4 πε⎤τ4 πΕ⎤Ν6 σΕ⎤Ν6 ... /Ε/1 ... /Ε⎤ν3 κα2 λε⎤6 τηε⎤6

6 πιΝ6 πε⎤κ4 πε⎤κ4 πΕ⎤Ν6 λΕ⎤Ν6 ... πηο⎤τ4 ... λ∝α1 κα2 λ Ν3 κ Ν3

7 πι⎤3 ποπ6 ποπ6 πα/6 σα/6 ...τηΕ⎤6 ...ωα⎤4 πηα2 ν↔⎤ν2 τη↔⎤ν2

8 πι⎤1 πο⎤κ4 πο⎤κ4 πα⎤Ν6 Να⎤Ν6 ... τηα/1 ... τη∝α1 βα2 λ↔⎤µ4 τη↔⎤µ4

9 πι⎤1 πΕ/6 πΕ/6 πα⎤Ν6 σα⎤Ν6 ... κηοτ3 ... κηυ⎤6

10 π∝τ6 παπ6 παπ6 π /6 πΕ/6 ... σ∝⎤4 ... σαν2

11 π∝Ν2 π Ν6 π Ν6 π Ν6 Ν Ν6 ... σατ6 ... σε⎤2

12 π∝Ν1 πια/6 πια/6 τ∝τ6 τ∝⎤1 ... σα/6 ... σα⎤ϕ2

13 π∝⎤6 τιΝ1 τιΝ1 τ∝/6 τα/6 ... η↔/6 ... ηα⎤ϕ6

14 πυκ6 ~ τυκ6 τ∝/6 τ∝/6 τυπ6 π ⎤Ν3 ... ηια4 ... ηα⎤τ4

15 πυ⎤τ4 τυπ6 τυπ6 τυ/6 πυ/6 ... µ∝α/6 ... µαω6

160

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 16 πε/6 τυ⎤τ4 τυ⎤τ4 τε/6 σε/6 ... µ∝α/6 ... µ ⎤µ2

17 πε/6 τα⎤µ4 τα⎤µ4 τε⎤Ν6 νε⎤Ν6 ... ν) ⎤6 ... ν)αν1

18 πε⎤τ4 τ κ6 τ κ6 το⎤ν6 τε⎤ν6 ~ το⎤ν6 λε⎤ν6 ~ το⎤Ν6 τε⎤Ν6 ~ το⎤Ν6 λε⎤Ν6

... λυαΝ1 ... λα⎤ϕ1

19 πε⎤κ4 τ ν6 τ ν6 τΕτ6 τΕ⎤1 ...ϕοκ3 ...ϕα⎤Ν3

20 ποκ6 τυαΝ6 τυαΝ6 τΕ⎤π4 σΕ⎤π4

21 πο⎤κ4 κικ6 κικ6 τα⎤4 σα⎤4

22 πΕ/6 κ∝⎤τ4 κ∝⎤τ4 τ Ν6 τ ⎤ϕ6

23 πΕ⎤6 κ∝⎤κ4 κ∝⎤κ4 τ Ν6 λΕΝ6

24 πΕ⎤τ4 κο⎤κ4 κο⎤κ4 τ Ν6 τΕΝ6

25 πΕ⎤τ4 κΕ⎤π4 κΕ⎤π4 κυπ6 καπ6

26 παπ6 κα⎤κ4 κα⎤κ4 κε/1 τε/1

27 παΝ2 κ κ6 κ κ6 κε⎤3 δε⎤3

28 πα⎤τ4 κ ⎤π4 κ ⎤π4 κοτ1 πηε⎤τ4

29 π τ6 κ ⎤κ4 κ ⎤κ4 κοΝ2 κο/6

30 π /6 κυαπ6 κυαπ6 κο⎤3 δο⎤3

31 πιαπ6 /ικ6 /ικ6 κΕΝ6 δΕΝ6

32 πια/6 /υ⎤6 /υ⎤6 κα⎤κ4 σα⎤κ4

33 πια/6 /α⎤ω6 /α⎤ω6 κ τ6 δ τ6

161

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 34 πυα/6 /∝ακ6 /∝ακ6 κ Ν6 ν) Ν6

35 τιΝ1 /∝αϕ3 /∝αϕ3 κ ⎤3 δ ⎤3

36 τιω6 πηΕπ6 πηΕπ6 κ ⎤6 λ ⎤6

37 τ∝π6 πηαµ2 πηαµ2 κ ⎤6 λ ⎤6

38 τ∝τ6 πηα⎤ν4 πηα⎤ν4 κ∝αµ6 κα⎤µ6

39 τ∝/6 πηα⎤ω3 πηα⎤ω3 /ιΝ6 τιΝ6

40 τ∝Ν1 πηυατ4 πηυατ4 /∝/6 τ∝/6

41 τ∝⎤1 τη∝τ6 τη∝τ6 /∝/6 τ∝/6

42 τυπ6 τηυαν4 τηυαν4 /∝/6 χ∝/6

43 τυ/6 τηυαν4 τηυαν4 /∝/6 ν)∝/6

44 τ↔⎤π3 κηικ6 κηικ6 /∝Ν4 λ∝Ν4

45 τΕτ6 κηο⎤κ4 κηο⎤κ4 /∝⎤6 τ∝⎤6

46 τΕ⎤1 κηο⎤κ4 κηο⎤κ4 /∝⎤τ4 λ∝⎤τ4

47 τα⎤µ4 κηΕκ6 κηΕκ6 /υ/6 ν)υ/6

48 τιαν2 κηακ6 κηακ6 /υµ6 συµ6

49 τυαΝ6 κη κ6 κη κ6 /υ⎤4 φυ⎤4

50 κιπ6 κη ⎤κ4 κη ⎤κ4 /υ⎤τ4 τυ⎤τ4

51 κιπ6 κηωα⎤κ4 κηωα⎤κ4 /ε⎤6 λε⎤6

52 κ∝π6 κηωα⎤Ν6 κηωα⎤Ν6 /ε⎤τ4 πε⎤τ4

162

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 53 κ∝κ6 β∝π6 β∝π6 /ε⎤τ3 λε⎤τ3 , /ε⎤τ4 λε⎤τ4

54 κ∝κ6 β∝/6 β∝/6 /ε⎤Ν6 λε⎤Ν6

55 κυπ6 βυκ6 βυκ6 /↔⎤τ3 τ↔⎤τ3

56 κΕω3 βεπ6 βεπ6 /↔⎤µ3 τ↔⎤µ3

57 κα⎤ω6 βΕπ6 βΕπ6 /ο/6 ν)ο/6

58 κιαΝ6 β τ6 β τ6 ~ β κ6 β κ6 /ο⎤Ν6 λο⎤Ν6

59 /∝τ6 χι⎤τ6 χι⎤τ6 /Ε/6 ν)Ε/6

60 /∝⎤τ3 χοκ6 χοκ6 /Ε⎤π4 ηΕ⎤π4

61 /επ4 χΕπ6 χΕπ6 /α/6 σα/6

62 /Ε⎤1 χΕτ6 χΕτ6 /α/6 ν)α/6

63 /αω6 χαπ6 χαπ6 /α⎤6 σα⎤6

64 / ⎤ϕ1 χα⎤κ4 χα⎤κ4 /α⎤π4 φα⎤π4

65 /ιαµ3 χ κ6 χ κ6 /α⎤κ4 λα⎤κ4

66 /∝ακ6 χ κ6 χ κ6 /α⎤µ3 τα⎤µ3

67 /∝αϕ3 χ ⎤τ4 χ ⎤τ4 / τ6 φ τ6

68 πη∝π6 φ τ6 φ τ6 / µ6 λ µ6

69 πηυ⎤ν2 σ∝κ6 σ∝κ6 / ⎤6 τ ⎤6

70 πηο⎤τ4 σ∝⎤4 σ∝⎤4 / ⎤τ3 η ⎤τ3

71 πηΕπ6 συν1 συν1 / ⎤τ3 η ⎤τ3

163

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 72 πηα⎤ν4 συ⎤4 συ⎤4 / ⎤τ3 η ⎤τ3

73 πηα⎤ω3 σΕ/6 σΕ/6 / ⎤τ4 η ⎤τ4

74 πη ⎤ϕ 6 σατ6 σατ6 / ⎤τ3 λ ⎤τ3

75 πηυατ4 σα/6 σα/6 / ⎤ν2 σ ⎤ν2

76 τηα/1 σα⎤4 σα⎤4 / ⎤ϕ6 /ιΝ3

77 τη ⎤3 σα⎤τ4 σα⎤τ4 / ⎤ϕ6 σ ⎤ϕ6

78 κη∝µ6 συατ4 συατ4 /υαϕ6 συαϕ6

79 κηυΝ6 ηι⎤4 ηι⎤4 πηι⎤6 ωι⎤6

80 κηωΕ⎤κ4 η∝τ6 η∝τ6 πη↔⎤6 ω↔⎤6

81 κηωαπ6 η∝Ν3 η∝Ν3 πηο⎤6 ωο⎤6

82 κηακ4 η∝⎤4 η∝⎤4 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6

83 κηα⎤Ν6 ηυπ1 ηυπ1 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6

84 κηωα⎤κ4 ηυµ4 ηυµ4 πη ⎤6 ω ⎤6

85 κηωα⎤Ν6 ηυϕ3 ηυϕ3 τη∝ν2 τη∝κ6

86 β∝/6 ηυ⎤τ4 ηυ⎤τ4 κηικ6 κηακ6

87 βυπ6 ηο⎤4 ηο⎤4 κηιΝ6 νιΝ6

88 βε/6 ηο⎤4 ηο⎤4 κηι⎤4 λι⎤4

89 βαπ6 ηΕ⎤κ4 ηΕ⎤κ4 κη∝⎤4 λ∝⎤4

90 δικ6 ηΕκ6 ηΕκ6 κηε⎤4 λε⎤4

164

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 91 διΝ3 ηΕ⎤4 ηΕ⎤4 κηε⎤τ4 λε⎤τ4

92 διΝ3 ηα⎤4 ηα⎤4 κηο⎤4 λο⎤4

93 δυ/1 ηα⎤τ4 ηα⎤τ4 κηο⎤τ4 λο⎤τ4

94 δα⎤ν6 ηα⎤µ3 ηα⎤µ3 κηο⎤Ν6 νο⎤Ν6

95 χι⎤6 η τ6 η τ6 κηο⎤Ν4 ϕο⎤Ν4

96 χι⎤1 η∝ακ4 η∝ακ4 κηο⎤ϕ6 µο⎤ϕ6

97 χι⎤τ6 µιπ6 µιπ6 κηΕω4 νΕω4

98 χι⎤τ6 µυπ6 µυπ6 κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4

99 χ∝κ6 µΕ/6 µΕ/6 κηα⎤τ4 λα⎤τ4

100 χ∝⎤1 µΕ⎤π4 µΕ⎤π4 κηα⎤τ4 λα⎤τ4

101 χο⎤6 µΕ⎤ν6 µΕ⎤ν6 κη ⎤6 λ ⎤6

102 χΕν6 µα⎤π4 µα⎤π4 κη ⎤τ4 λ ⎤τ4

103 χΕω1 µια/6 µια/6 κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4

104 χΕ⎤1 µια4 µια4 β↔⎤4 λ↔⎤4

105 χΕ⎤τ6 µιαΝ2 µιαΝ2 βοτ1 /∝αν6

106 χα⎤κ4 ν∝π6 ν∝π6 δ∝ν2 δ∝⎤6

107 χιαπ6 νυπ6 νυπ6 ~ ν∝π6 ναπ6 χιτ6 λιτ6

108 χιαπ6 νεΝ3 νεΝ3 χικ6 πικ6

109 χυα/6 ν↔⎤π4 ν↔⎤π4 χιµ2 χι/6

165

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 110 φυΝ6 ν)ικ6 ν)ικ6 χιΝ6 πιΝ6

111 φυ⎤4 ν)οκ6 ν)οκ6 ~ ν) κ6 ν) κ6 ~ Ν κ6 Ν κ6

χιΝ3 διΝ3

112 φοτ6 ν)Εκ6 ν)Εκ6 ~ ΝΕκ6 ΝΕκ6

χι⎤6 λι⎤6

113 φ τ6 ν)Ε/6 ν)Ε/6 χι⎤6 λι⎤6

114 σ∝⎤4 ν)Ε⎤1 ν)Ε⎤1 χι⎤6 ωι⎤6

115 σ∝⎤τ4 ν) /1 ν) /1 χ∝/6 φ∝/6

116 συν1 ν)∝απ4 ν)∝απ4 χ∝Ν4 κη∝Ν4

117 συϕ1 Νικ6 Νικ6 χυπ6 χιπ6

118 συ⎤4 ΝιΝ6 ΝιΝ6 χυκ6 πυκ6

119 συ⎤τ6 Ν∝κ6 Ν∝κ6 χυµ6 κυµ6

120 σα/6 Ν∝⎤4 Ν∝⎤4 χυ⎤ν6 πηυ⎤ν6

121 σα⎤4 Ν↔⎤π4 Ν↔⎤π4 χε/6 πε/6

122 σα⎤ν4 Νοκ6 Νοκ6 χεω6 λεω6

123 σα⎤ϕ2 Νακ6 Νακ6 χε⎤6 λε⎤6

124 σ ⎤4 Να⎤Ν6 Να⎤Ν6 χε⎤6 ωε⎤6

125 η∝Ν3 λιω4 λιω4 χε⎤τ3 δε⎤τ3

126 ηυµ4 λα⎤6 λα⎤6 χε⎤Ν6 Νε⎤Ν6

127 ηο⎤2 λ τ6 λ τ6 χε⎤Ν6 λε⎤Ν6

166

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 128 ηο⎤4 λ∝α4 λ∝α4 χ↔ν4 τη↔ν4

129 ηα⎤τ4 ωι⎤5 ωι⎤5 χοκ6 ποκ6

130 η∝ακ4 ωυ⎤4 ωυ⎤4 χο⎤6 ωο⎤6

131 µιΝ6 ω↔⎤π4 ω↔⎤π4 χο⎤τ4 λο⎤τ4

132 µυν4 ω↔⎤π4 ω↔⎤π4 χο⎤Ν6 χε⎤Ν6

133 µυ⎤π3 ω↔⎤κ6 ω↔⎤κ6 χο⎤Ν6 Νο⎤Ν6

134 µΕ/6 ωο⎤κ6 ωο⎤κ6 χο⎤Ν6 Νο⎤Ν6

135 µυαν6 ωα⎤π4 ωα⎤π4 χΕτ6 χΕ⎤1

136 ν∝π6 ω ⎤τ3 ω ⎤τ3 χΕΝ6 πΕΝ6

137 νεΝ3 χακ6 πακ6

138 νΕ⎤ω4 χαµ6 µαµ6

139 ν) ⎤Ν4 χαµ3 λαµ3

140 Ν∝κ6 χα⎤6 ωα⎤6

141 Ν↔⎤π4 χα⎤Ν6 πα⎤Ν6

142 Νο⎤Ν6 χα⎤Ν6 Να⎤Ν6

143 ΝΕµ4 χα⎤Ν6 λα⎤Ν6

144 Ν ⎤µ2 χ τ6 π τ6

145 λιω4 χ κ6 π κ6

146 λα⎤ϕ1 χ Ν6 π Ν6

167

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 147 ω↔⎤π4 χ Ν6 Ν Ν6

148 ωα⎤π4 χ ⎤6 κ ⎤6

149 ω ν4 χ ⎤6 ω ⎤6

150 χ ⎤τ3 π ⎤τ3

151 χ ⎤τ4 λ ⎤τ4

152 χυα/6 λυα/6

153 φ τ6 φΕτ6

154 σιµ2 σι⎤4

155 σ∝⎤4 β∝⎤4

156 σ∝⎤τ4 λ∝⎤τ4

157 σε⎤Ν6 Νε⎤Ν6

158 σε⎤ω6 λε⎤ω6

159 σοκ6 µοκ6

160 σο⎤τ4 λο⎤τ4

161 σα2 λΕ/6

162 σα2 λ ⎤ν6

163 σα2 λυα1

164 σα/6 σα⎤ϕ2

165 σαµ2 σα/6 ~ σαΝ2 σα/6

168

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 166 σα⎤Ν6 λα⎤Ν6

167 σ ⎤ϕ2 ω ⎤ϕ2

168 η ν3 λ ⎤4

169 µ κ6 τ κ6

170 µ κ6 λ κ6

171 µ∝α/6 µα/6

172 µυαν6 τυαν6

173 ν) ⎤Ν3 ν) ⎤6

174 Ν∝µ6 Ναµ6

175 Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6

176 Νο⎤κ6 Νε⎤κ6

177 ΝΕ⎤1 κΕ⎤1

178 Ναµ1 Ν∝α/3

179 Ν Ν6 ΝΕΝ6

180 λο/6 λε/6

181 λο⎤Ν6 Νο⎤Ν6

182 λο⎤Ν6 λε⎤Ν6

183 λο⎤Ν6 λε⎤Ν6

184 λα⎤ϕ1 τ↔⎤π3

169

ลาดบ A AA AB ...A...B ABC 185 λ κ6 Ν κ6

186 λ Ν6 Ν Ν6

187 λ Ν6 λΕΝ6

188

189

190

191

192

193

คากรยาวเศษณ 4 พยางค

ลาดบ AABB ABAB ABAC ABCD 1 πυ⎤τ4 πυ⎤τ4 πα⎤τ4 πα⎤τ4 πα2 Νοκ1 πα2 Νοκ1 κοΝ2 κο/6 κοΝ2 κο⎤ϕ6 κο⎤3 δο⎤3 κε⎤3 δε⎤3

2 κη κ6 κη κ6 κηΕκ6 κηΕκ6 ~ Ν κ6 ΝΕκ6 Ν κ6 ΝΕκ6

το⎤ν6 τε⎤ν6 το⎤ν6 τε⎤ν6 ~ το⎤ν6 λε⎤ν6 το⎤ν6 λε⎤ν6 ~ το⎤Ν6 τε⎤Ν6 το⎤Ν6 τε⎤Ν6 ~ το⎤Ν6 λε⎤Ν6 το⎤Ν6 λε⎤Ν6

κα2 πε/6 κα2 πα/6 κ ⎤3 δ ⎤3 κΕ⎤3 δΕ⎤3

3 χυπ6 χυπ6 χιπ6 χιπ6 τ Ν6 λΕΝ6 τ Ν6 λΕΝ6 κα2 δακ1 κα2 δ ⎤6 /∝/6 ν)∝/6 /α/6 ν)α/6

ลาดบ AABB ABAB ABAC ABCD 4 η /6 η /6 ηΕ/6 ηΕ/6 τ Ν6 τΕΝ6 τ Ν6 τΕΝ6 κα2 δ κ6 κα2 δΕκ6 /υ/6 ν)υ/6 /α/6 ν)α/6

5 ν) κ6 ν) κ6 ν)Εκ6 ν)Εκ6 κ∝/6 κα/6 κ∝/6 κα/6 κα2 ϕ Ν4 κα2 ϕΕΝ4 /ο⎤Ν6 λο⎤Ν6 /ε⎤Ν6 λε⎤Ν6

170

6 κ ⎤π4 κΕ⎤π4 κ ⎤π4 κΕ⎤π4 σα2 Ν κ6 σα2 Νεκ6 / µ6 λ µ6 /Εµ6 λΕµ6

7 κηικ6 κηακ6 κηικ6 κηακ6 σα2 Ν /6 σα2 ΝΕ/6 / ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3

8 κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6 κηο⎤Ν6 κηε⎤Ν6

µα2 χυµ6 µα2 χ∝αµ6 / ⎤τ3 λ ⎤τ3 /Ε⎤τ3 λΕ⎤τ3

9 β π6 βΕπ6 β π6 βΕπ6 πη ⎤6 ω ⎤6 πηΕ⎤6 ωΕ⎤6

10 χο⎤Ν6 χε⎤Ν6 χο⎤Ν6 χε⎤Ν6 τηυ/6 ν)υ/6 τηα/6 ν)α/6

11 χ κ6 χΕκ6 χ κ6 χΕκ6 κηο⎤4 λο⎤4 κηε⎤4 λε⎤4

12 σ∝π6 σα⎤π4 σ∝π6 σα⎤π4 κη ⎤6 λ ⎤6 κηΕ⎤6 λΕ⎤6

13 σαµ2 σα/6 σαµ2 σα/6 κη ⎤τ4 λ ⎤τ4 κηΕ⎤τ4 λΕ⎤τ4

14 η∝⎤4 ηα⎤4 η∝⎤4 ηα⎤4 χυ⎤π3 χυ⎤6 χ ⎤π3 χ ⎤ϕ6

15 ηΕ/6 ηΕ⎤4 ηΕ/6 ηΕ⎤4 χε/6 πε/6 χα/6 πα/6

16 Ν∝µ6 Ναµ6 Ν∝µ6 Ναµ6 χε⎤Ν6 Νε⎤Ν6 χα⎤Ν6 Να⎤Ν6

17 Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6 Νε⎤Ν6 Να⎤Ν6 χο⎤6 ωο⎤6 χε⎤6 ωε⎤6

18 Νο⎤κ4 Νε⎤κ4 Νο⎤κ4 Νε⎤κ4 χ Ν6 π Ν6 χΕΝ6 πΕΝ6

19 Ν /6 ΝΕ/6 Ν /6 ΝΕ/6 χ Ν6 Ν Ν6 χΕΝ6 ΝΕΝ6

20 λο/6 λε/6 λο/6 λε/6 σι⎤2 ηι⎤2 σ ⎤2 η ⎤2

21 λ Ν6 λΕΝ6 λ Ν6 λΕΝ6 µ κ6 λ κ6 µΕκ6 λΕκ6

22 λ Ν6 Ν Ν6 λΕΝ6 ΝΕΝ6

171

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางสาวอษณา อาร ทอย 108/714 หม 7 ซอยพหลโยธน 57 แขวงอนสาวรย เขตบางเขน กรงเทพมหานคร 10220 โทรศพท 0 1942 3505 ประวตการศกษา พ.ศ. 2541 สาเรจการศกษาปรญญาศกษาศาสตรบณฑต วชาเอกภาษาไทย วชาโทบรหารการศกษา จากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พ.ศ. 2542 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร