จนตนาการและความทรงจ า

โดย

นางสาววรญญา มณศร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

จนตนาการและความทรงจ า

โดย

นางสาววรญญา มณศร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

IMAGINATION AND MEMORY

By

Warunya Maneesri

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of Requiremente for the Degree

Master of Fine Arts Program of visual arts Education

Graduate school ,Silpakorn University

Academic Year 2012

Copyright of Graduate school,Sillapakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “จนตนาการและความทรงจ า” เสนอโดย นางสาววรญญา มณศร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา

……………………………………

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท……เดอน………………..พ.ศ………...

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

1.ศาสตราจารยพษณ ศภนมตร

2.รองศาสตราจารยศรพงศ พยอมแยม

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

………………………….ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารยปรญญา ตนตสข)

……/……………./………

…………………………..กรรมการ

(รองศาสตราจารยสรรณรงค สงหเสน)

……/……………./………

…………………………..กรรมการ ………………………………กรรมการ

(ศาสตราจารยพษณ ศภนมตร) (รองศาสตราจารยศรพงษ พยอมแยม)

……../…………………./…… ……../…………………./……

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

54901328: สาขาวชาทศนศลปศกษา

ค าส าคญ : ความรก ความผกพนในครอบครว

วรญญา มณศร : จนตนาการและความทรงจ า .อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ศ.พษณ ศภ

นมตร และ รศ.ศรพงศ พยอมแยม.70 หนา.

ความรก ความผกพน และความสขในครอบครว เปนสงมคาทมนษยทกคนปรารถนาทจะ

ไดรบ แมคอผใหก าเนดชวต รวมไปถงการใหจตวญญาณ ไมวาบคคลนนจะเกดจากตระกลอนสงสง

หรอเกดจากสามญชนแตสงททกคนมไมตางกนกคอเกดจากครรภของแม ทมาจากความรกของแม

และพอ เชนเดยวกน แมลกจงเปนดงสายใยทตดกนไมขาด ดงนนแมและพอคอพระทอยในบานทคอ

ยอบรบ สงสอนใหเปนลกคนดแกสงคมตอไป

วทยานพนธนมจดประสงคสรางผลงานจตรกรรมแบบสอผสมเพอศกษาวธการถายทอดถง

ความทรงจ าใน เรองราวของชวตทผานมาโดยใชแนวความคด การแสดงออกทเกดจากความรกความ

ผกพนทเชอมโยงจากแมและครอบครวอนอบอนมาถายทอด โดยใชผาถงของแมเปนสอสญลกษณ

เสมอนสายใยเชอมโยงความรสกถงกนและกนดงความผกพนทางสายเลอด ชาตก าเนดของขาพเจา

อกทงผาถงของแมโดยลวดลายของผาถงทแสดงถงถนก าเนดของครอบครวทเปนชาวใต ได

รวมตวกนเปนชวต วถชวต การด าเนนชวต ในเรองราวของจนตนาการทบอกถงทงความสข ความรก

และครอบครวอบอน ทเปนเสมอนสายเลอดทไหลวนอยในตวขาพเจา

สาขาวชาทศนศลปศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา................................................................... ปการศกษา 2555

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. .......................................... 2. …………………………….

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

54901328: VISUAL ARTS EDUCATION

KEYWORDS:LOVE AND BOUND IN A FAMILY

WARUNYA MANEESRI : IMAGINATION AND MEMORY. THESIS ADVISORS : PROF. PISSANU SUPANIMITR , ASSOC. PROF. SIRIPONG PAYOMYAM.70 pp.

Love and bound are necessities which are essentially needed in a family. It is undeniable that, besides a father,a mother who gives birth and cultivates spiritual consciousness to children takes an important role in a family. However, all humans possess one thing in common; they are conceived in mothers’ wombs, alongwith the affection of fathers and mothers. As a result, the bound between mothers and children is everlasting and unbreakable. Moreover, fathers and mothers have an important duty to nurture children to be good and proper people in the society.

This study purposes to create an artistic work by using mixed media technique. Additionally, it also aims to express the past memorization of mine through the concept of my mother’s love and the warmth of my family. My mother’s sarong is symbolized as a strong bond used to connect the feelings between my mother and me, and to make me, the researcher, realize the origin of my life.

The patterns on my mother’s sarong indicate the life style of people in the southern part of Thailand which my family has originated. The way of life of southern people is full of happiness, love and care. Certainly, it becomes an important part of my life as if it is the blood circulating around inside my body.

Program of Visual Arts Education Graduate School,Silpakorn University

Student signature................................................................... Academic Year 2012

Thesis Advisors’signature 1. ................................................ 2. ……………………………………

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ

ผลงานทส าเรจลลวงในครงน ขาพเจาขอนอมร าลกพระคณของบรมคร บดามารดาผให

ก าเนด เลยงด ขดเกลาอบรบบมนสย มอบความรกความอบอนในชวตและก าลงใจใหมความมานะ

อดทนโดยไมยอทอตออปสรรคนานปการ และใหยดหลกการด าเนนชวตตามหลกธรรมค าสอนของ

พระพทธศาสนา

ขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารยพษณ ศภนมตร ศาสตราจารยปรชา เถาทอง

รองศาสตรจารยปรญญา ตนตสข รองศาสตราจารยศรพงศ พยอมแยม ทท าหนาทเสนอความร

ใหมๆทพฒนาสตปญญา ชวยช แนะแนวทางการสรางสรรคผลงาน รวมทงใหค าปรกษา แกไข

ขอบกพรองทเกดขนจากปญหาในการท างาน และกลยาณมตรทพยายามสงเสรม ผลกดน ชวยเหลอใน

ทกๆดานดวยความปรารถนาดเสมอมา ท าใหการศกษาส าเรจผลตามวตถประสงคทกประการ

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.............................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ................................................................................................... ฉ สารบญภาพ............................................................................................................. ฌ บทท 1 บทน า......................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา....................................... 2 จดมงหมาย................................................................................... 3 สมมตฐานของการศกษา.............................................................. 3 ขอบเขตของการศกษา.................................................................. 4 ขอจ ากดการศกษา........................................................................ 4 นยามศพท.................................................................................... 5 2 ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค........................................................... 6 อทธพลทไดรบจากครอบครว...................................................... 7 อทธพลทไดรบจากสภาพแวดลอม.............................................. 10 อทธพลทไดรบจากวฒนธรรมการแตงกายในภาคใต................... 15 อทธทไดรบจากศาสนา................................................................ 20 อทธพลทไดรบจากผลงานศลปกรรม.......................................... 26 3 การด าเนนการสรางสรรควทยานพนธ....................................................... 34 การรวบรวมขอมล........................................................................ 34 การสรางภาพรางผลงาน .............................................................. 34 ภาพรางวสด................................................................................. 38 ลงมอปฏบตจรง........................................................................... 42 องคประกอบในการสรางสรรค................................................... 43 4 การพฒนาและคลคลายผลงาน.................................................................. 53 ระยะของการเปลยนแปลงผลงานศลปะ...................................... 53 ระยะท 1....................................................................................... 53

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา ระยะท 2........................................................................................ 55 ระยะท 3........................................................................................ 57 ผลงานชดวทยานพนธ................................................................... 61 5 สรปปญหา ความรใหมและผลทคาดวาจะไดรบ......................................... 66 รายการอางอง............................................................................................................ 68 ประวตผวจย.............................................................................................................. 70

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 ภาพถายตอนเดก................................................................................................. 8

2 ภาพถายตอนเดก................................................................................................. 9

3 แผนทเสนทางการเดนทางเรอบรเวณแหลมสวรรณภม ...................................... 12

4 แผนทประเทศไทยและเกาะภเกตในปจจบน...................................................... 12 5 อนสาวรยทาวเทพกระษตร ทาวศรสนทร จ.ภเกต............................................. 13 6 หาดปาตอง จ.เกต................................................................................................ 13 7 จดชมววสามอาว จ.ภเกต.................................................................................... 14 8 นาตกโตนไทร จ.ภเกต........................................................................................ 14 9 พระพทธมงมงคลเอกนาคาคร............................................................................. 14 10 ยานเมองเกาภเกต............................................................................................... 15 11 ผาปาเตะ............................................................................................................ 16 12 ผาปาเตะ............................................................................................................ 20 13 หลวงพอแชมวดฉลอง จ.ภเกต.......................................................................... 22 14 ประเพณกนผก จ.ภเกต...................................................................................... 25 15 ภาพผลงานของวนเพญ นลด............................................................................ 26 16 ภาพผลงานของวนเพญ นลด............................................................................ 27 17 ภาพผลงานของวนเพญ นลด............................................................................ 27 18 ภาพผลงานของฤทย คาศรจนทร...................................................................... 29 19 ภาพผลงานของฤทย คาศรจนทร...................................................................... 30 20 ภาพผลงานของฤทย คาศรจนทร...................................................................... 30 21 ภาพผลงานของหทยรตน มณรตน.................................................................... 31 22 ภาพผลงานของหทยรตน มณรตน.................................................................... 32 23 รางวลท 2 ประเภทจตรกรรมไทยแนวประเพณ................................................. 32 24 แบบรางลายเสน.................................................................................................. 35 25 แบบรางลายเสนวทยานพนธ ชนท 1................................................................... 36 26 แบบรางลายเสนวทยานพนธ ชนท 2.................................................................. 36 27 แบบรางลายเสนวทยานพนธ ชนท 3.................................................................. 37

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

ภาพท หนา 28 แบบรางลายเสนวทยานพนธ ชนท 4.................................................................... 37 29 แบบรางวสด........................................................................................................ 38 30 แบบรางวสด........................................................................................................ 39 31 ภาพรางวสดวทยานพนธ ชนท 1......................................................................... 40 32 ภาพรางวสดวทยานพนธ ชนท 2......................................................................... 40 33 ภาพรางวสดวทยานพนธ ชนท 3......................................................................... 41 34 ภาพรางวสดวทยานพนธ ชนท 4......................................................................... 41 35 ภาพขนตอนการท างานวทยานพนธ ชนท 1........................................................ 42 36 ภาพขนตอนการท างานวทยานพนธ ชนท 1......................................................... 42 37 เกาะแกงและสะพาน............................................................................................ 46 38 สะพาน................................................................................................................. 46 39 สะพาน................................................................................................................. 47 40 ปลา...................................................................................................................... 47 41 คลนน า................................................................................................................. 48 42 ตนไม................................................................................................................... 48 43 ตนตาล................................................................................................................. 49 44 บานและกอนเฆข................................................................................................. 49 45 ภาพแสดงพนทวางภายนอกและภายใน................................................................ 50 46 ภาพรางลายเสนผลงานวทยานพนธ ชนท 2........................................................... 51 47 ผลงาน Gauguin..................................................................................................... 51 48 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 4............................................................................. 52 49 ผลงานศลปนพนธชนท 1...................................................................................... 54 50 ผลงานศลปนพนธชนท 2...................................................................................... 54 51 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 2.................................................................. 55 52 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 2.................................................................. 56 53 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 2.................................................................. 56 54 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3.................................................................. 57 55 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 1...................................................... 58 56 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 2...................................................... 58

สำนกหอ

สมดกลาง

ฎ

ภาพท หนา 57 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 3...................................................... 59 58 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 4...................................................... 59 59 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 1............................................................................. 62 60 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 2............................................................................. 63 61 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 3............................................................................. 64 62 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 4............................................................................ 65

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทน ำ

สถาบนครอบครวนบวาเปนสงคม พนฐานหลกของชวตมนษยทกคน ครอบครวจงเปนพน

ฐาน ในการสรางหลอหลอมและปลกฝงรากฐานของคณภาพชวตของแตละบคคล ดงนนความมนคง

ของสถาบนครอบครวจง อาจเปนเครองชถงภาวะความเจรญกาวหนา และเสถยรภาพทยงยนของ

ชมชนและรวมไปถง ประเทศ ชาต สถาบนครอบครว จงถอวามความหมายและความส าคญยงใน

สงคมไทยมาเปนเวลาชานาน ความสมพนธ ความอบอนใกลชดเปนเหมอนเกราะก าบงคมภย ใหเรา

ฝนฝาอปสรรค และเผชญกบสงเลวรายในสงคมเมองใหญไปได ความรกจากครอบครวจงเปนเสมอน

พลงแรงใจในการด าเนนชวตทด

สถานการณครอบครวไทยในปจจบนก าลงมปญหาและออนแอลง ครอบครวไมสามารถ

ท าหนาทไดอยางสมบรณ เชนเดม สมพนธภาพภายในครอบครว เรมเสอมถอย ทนาวตกมากทสด คอ

หลายคนขาดหลกคด คณธรรม และจรยธรรมในการด าเนนชวต ซงกลายเปนความหลากหลายและ

ซบซอนของปญหาทเกดขน ทงมไดสงผลกระทบเพยงแคบคคลและครอบครวเทานน แตยงสงผล

กระทบตอสงคมและการพฒนาประเทศโดยรวมดวย สาเหตของปญหาเกดจากการทครอบครวตอง

เผชญกบสภาวะเปลยนแปลงหลา กหลาย อนเปนผลมาจากทงปจจยภายในและภายนอกครอบครว

ส าหรบปจจยภายนอกนน ไดแก ชมชน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม ทมการเปลยนแปลงตาม

กระแสโลกาภวฒน และความกาวหนาของเทคโนโลยสมยใหม

การทครอบครวออนแอกอใหเกดปญหาอยางมากมายตอบคคล ปญหาทเกดขน ไดแก บคคล

ขาดคณธรรม จรยธรรม ไมมคณภาพ พงพาตนเองหรอครอบครวไมได อกทงเดกและเยาวชนยงตอง

เผชญกบปญหาสอตาง ๆ โดยเฉพาะสอโทรทศนทยงขาดคณภาพ และขาดจตส านกในการผลตสอดม

คณภาพ ซงหากบคคลใดไมสามารถปรบตวไดกบการเปลยนแปลง กจะกอใหเกดปญหากบตนเอง

บางรายอาจสรางความเดอดรอนใหผอน ปญหาทเกดขนกบเดกและเยาวชนไทยปจจบน ไดแก การม

เพศสมพนธกอนวยอนควร เดกตดเกม เลนพนนฟตบอล มวสม ยกพวกตกน ถกกระท าความรนแรง ตด

ยาเสพตด มความเครยด ท ารายตวเองและฆาตวตาย ฯลฯ ผใหญมปญหาหยาราง มเพศสมพนธกอน

สำนกหอ

สมดกลาง

2

สมรส ภยจากการถกท ารายรางกาย ขมขนความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน หนสน การพนน

ฟตบอล และอาชยากรรม ฯลฯ และส าหรบคนทมปญหาครอบครว เมอมครอบครวใหม กจะมปญหา

ครอบครวตามมา และเมอมลกสวนใหญกจะมปญหาเดม ๆตามมาอก ซงแนนอนวาหากคนสวนใหญใน

สงคมไมมคณธรรม จรยธรรม และไมมคณภาพสงคมและประเทศกจะไมมคณภาพตามไปดวย ทส าคญ

ยงกวา คอ บคคลเหลานนอาจกอปญหามากมายใหกบทงสงคม ประเทศชาตดวย

ความส าคญของเรองทศกษา ครอบครวไทยเราตงแตโบราณมา ถอไดวาเ ปนครอบครวทมความอบอน ในดานความสม พนธระหวางสมาชกในครอบครวเปนอยางยง 1 ทงนสบเนองมาจากขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมของเราทไดอบรมสงสอนสบทอดตอๆกนมา กลาวคอ ผเยาวจะตองเคารพเชอฟงผใหญ ลกหลานจะตองมความกตญกตเวทตอบดามารดาหรอญาตผใหญ ซงสงเหลานหาได ไมมากนกในสงคมทางซกโลกตะวนตก แตทามกลางสภาวะสงคมปจจบนทหมนไปตามกระแสบรโภคนยม สงผลกระทบครอบคลมสงคมทกระดบ วถชวตของคนในสงคมจงเปลยนไป โดยเฉพาะอยางยงสถาบนครอบครวทเปนสถาบนพนฐานของมนษย 2 จากครอบครวใหญแบบเครอญาตเปล ยนเปนครอบครวเดยว มเพยงพอ แม ลก การดนรนเลยงชพพอแมตองท างานนอกบาน การเลยงดลก จงเปนหนาทของพเลยง ลกจาง สถานรบฝากเลยงเดกเปนตน จงเกดชองวางความสมพนธในครอบครว น ามาซงความคดแปลกแยก ขาดความรกความเขาใจจากคนรอบขาง เหลาน จงเปนสาเหตทน าไปสการแกไขปญหาแบบผดๆกลายเปนปญหาใหญในปจจบน จากความส าคญของเรองน เมอยอนกลบมามองดครอบครวของขาพเจาทมความรก ความอบอนอยอยางสมบรณ ขาพเจาไดเอา ประสบการณชวต ทมคณคาของขาพเจาทมความผกพนกบแมและครอบครว มาเปนความบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ศลปะ ทงนเพอใหผล งานเปนความทรงจ าทด เปนตวแทนของความรก ความอบอนของชวต อนบรสทธ และเพอใหคนในสงคมไดตระหนกถงความส าคญในการดแลเอาใจใสคนในครอบครวตอไป

1 ไพฑรย เครอแกว,ลกษณะของครอบครวไทย,เขาถงเมอ 22 มนาคม 2556,เขาถงไดจาก http :// www.

socialwarning.m-society.go.th. 2 อคน ระพพฒน, “สภาพเดกชนบทในประเทศอตสาหกรรม.” เอกสารประกอบการประชมเชงวชาการเรองสภาวะเดกกบระเบยบโลก, 23 ธนวาคม 2534, อางถงใน จตตนนท เดชะคปต, วารสารคหเศรษฐศาสตร 35, 1 (มกราคม 2535):33.

สำนกหอ

สมดกลาง

3

จดมงหมายในการสรางสรรค

ขาพเจาตองการถายทอด ความรสกจากความทรงจ าและประสบการณ ทมคณคาในชวต ท

ขาพเจามตอครอบครว เปนเรองราวของความทรงจ าทด สรางเปนผลงานจตรกรรมสอผสมขขน ดวย

การใชวสดพนถน อนไดแกผาถงของแมทขาพเจาผกพนกบวสดสงของอนๆ สรางขนเปนรปรางของ

จนตนาการทพรรณาถงความรกความผกพน ธ ทขาพเจามตอครอบครวและ สภาพแวดลอมทอยอาศย

ของขาพเจาในเกาะภเกตทเปนบานเกดของขาพเจา ผลงานสรางสรรคของขาพเจาจงเปนงานจตรกรรม

สอผสม ทเปนสญลกษณะและตวแทนของความรก ความหวงใย ทมตอครอบครวและบานเกด

สมมตฐานของการศกษา

ความเปนครอบครวควรเกดขนเมอบคคลสองคนทมรากฐานของความรก ความผกพน ธตดสนใจมาด าเนนชวตรวมกน โดยทการแตงงาน ถอเปนจดเรมตนทส าคญของการก าเนดชวตครอบครว การสรางครอบครวโดยปราศจากความรก ความเขาใจ ขาดความร ขาดความพรอมทางสงคมและเศรษฐกจ สงผลใหสมพนธภาพของคสมรสมปญหา และหากมลกโดยททงส องฝายยงไมมความสมพนธทดตอกน กยงสรางปญหาตางๆตามมา ทงคสมรสเองและลก เพอใหครอบครวไทยไดรบการดแลและไดรบการแกไขปญหาตางๆทเกดขนควรอยางยงททกภาคสวนทงภาครฐ ภาค เอกชน ภาคประชาสงคมทเกยวของ จะตองรวมกนเสรมสรางครอบครวใหมความเขมแขง เพราะรฐบาลเพยงล าพง ไมอาจสรางและพฒนาสถาบนครอบครวไปสความเขมแขงไดอยางสม บรณ การมสวนรวมของทกภาคสวน จงมความส าคญโดยเฉพาะอยางยง ประชาชนเองทตองหนกลบมามองและใหความส าคญกบครอบครวอยางจรงจง จากประสบการณชวตของขาพเจาทมความผกพนธกบครอบครว ท าใหเกดเปนความบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ทงนเพอใหผลงานเปนตวแทนของควา มรก ความอบอนของชวตและเปนสวนหนงทไดมสวนรวม ใหคนในสงคมไดตระหนกถงความส าคญในการดแลเอาใจใสคนในครอบครว

สำนกหอ

สมดกลาง

4

ขอบเขตของการท าวทยานพนธ

1. ขอบเขตของเนอหาเรองราวในการสรางงานจตรกรรมทกชน อางถงประสบการณตรงในชวตของ

ขาพเจา อนเปนความทรงจ าทขาพเจามตอครอบครว ความรสกจากการไดสมผสความรก การดแล

เอาใจใส เปนภาพแหงความสข ความอบอนทไมมทางเสอมคลาย ขาพเจาเตบโตขนในครอบครวทรก

ในธรรมชาตและเวลาความสขของครอบครวมกจะมการท ากจกรรมพกผอนอยในทามกลางธรรมชาต

เสมอ ดงนนบรบทตางๆจงแสดงออกเปนเกยวกบธรรมชาต

2. ขอบเขตดานรปแบบ ขาพเจาไดเลอกสรรลวดลายของผาถงมาเปนแรงบนดาลใจและสราง

ความสมพนธระหวางลวดลายของผาถงกบจนตนาการทเกดจากประสบการณความรกของครอบครว

ลงไปในผาถง รปแบบของขาพเจาจงเนน สรางความรสกถงค วามสข ความรก ความอบอน นมนวล

ออนโยน เพอใหเกดผลทางความรสก บรรลเปาหมายและการแสดงออก โดยมลกษณะแบบกง

นามธรรม

3. ขอบเขตทางดานเทคนค ขาพเจาใหความส าคญตอรปทรงทมเอกภาพ สนทรยภาพ เทคนคเปนแบบ

สอผสม เชน เยบ ปะ ตด และการวาด ซงสามารถไดความละเอยด ประณต ตอบสนองเรองราวท

ตองการน าเสนอได เพอใหการสอสาร สาระ ตอสาธารณชนมความหลากหลายนาสนใจ อกทงยงเปน

การกระต นเตอนใหผคนไดหนกลบมามอ งสาระแหงชวตดวยการใหความรกความอบอนใน ครอบ

ครวตอไป

ขอจ ากดการศกษา

สงส าคญในผลงานวทยานพนธชด “จนตนาการและความทรงจ า ” น ตองการถายทอดถง

ความรกความอบอนทได รบจากแมและครอบครว โดยใชสอผาถง พนบานทางใต น ามาถายทอด

ปะตดปะตอใหมลกษณะเปน ไปตามจนตนาการความทรงจ าทมคณคาตอจตใจ โดยสรางสรรคเปน

งานจตรกรรมไทยแ นวรวมสมย 2มตแบบ สอผสม ขาพเจาไดน าผาถงแมมาเปน เครองมอ และ

สญลกษณ ในการถายทอดผสมผสานกบจนตนาการ ความรสก ลงในผาถง ใหเปนเส มอนดนแดน

สวรรคแหงความสข ความรกอนบรสทธทเกดจากความรกของครอบครว

สำนกหอ

สมดกลาง

5

ในดานการพฒนารปแบบและความคดนน วทยานพนธชดนไดพฒนามาจากผลงานกอน

วทยานพนธ แนว ความคด จดมงหมายเพอเชอมความรสกสายสมพนธของครอบครว ขาพเจา ได

พฒนารปแบบและวธการแสดงออกใหตอบสนองตอความคดมากยงขน

นยามศพท

ผาถง : ผาถงในทนทไดกลาวมาคอผาปาเตะทหญงสาวชนบทภาคใตชอบนง

จนตนาการ : การคดสรางภาพในจตใจหรอ พลงของจตทสรางภาพขนใหมภายในใจ ใหนาพอใจกวา

สวยกวา เปนระเบยบ กวา เปนการผสมผสานประสบการณตาง ๆ ถายทอดออกมาเปนผลงานศลปะ

ความทรงจ า: ประสบการณทผานมาในชวตของขาพเจาทไดอยรวมกบครอบครวทอบอน

ศลปะแบบกงนามธรรม (Semiabstract) : เปนการถายทอดทผดเบนไปจากรปธรรมหรอ แบบเหมอน

จรงดวยการตดทอนรปทรงจากของจรงใหเรยบงาย แตยงมเคาโครงเดมอยสามารถดรวาเปนภาพอะไร

สมดลแบบอสมมาตร (Asymmetrical Balance) : เปนลกษณะซงเรยกวา "สมดลโดยความรสก "

กลาวคอ องคประกอบซาย ขวา หรอ บน ลาง ไมจ าเปนวาจะตองเหมอนกน หรอตองมขนาด ปรมาตร

หรอ น าหนก ฯลฯ เทาๆ กน เพยงแตเมอมองดแลวกลบใหความรสกวาเกด ความสมดลภายในภาพ

ไมท าใหเกดความรสกวามน าหนกไปกดทบ หรอตกไปอยดานใดดานหนง ฯลฯ

สำนกหอ

สมดกลาง

6

บทท 2

ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค

การสรางสรรคงานศลปะของขาพเจานน เกดขนดวยบรบทโดยรอบไมวาจะเปนประสบ

การณจากอดตจนถงปจจบน ทเกดจากความผกพนธ กบครอบครว การเลยงดของพอแมตลอดจน

สภาพแวดลอมทอยอาศยทขาพเจาด าเนนชวต

ความส าคญตอสมาชกครอบครว

ความส าคญของครอบครวทมตอสมาชกแตละบคคลนน มผลตอการพฒนาตนเองในทกดาน

ของบคคล เพราะสถาบนครอบครวเปนสถาบนแรกของมนษยทชวยหลอหล อม ขดเกลา ใหผสราง

งานศลปะถายทอดประสบการณเหลานนออกมาเปนผลงาน

ดวยธรรมชาตนสยของคนท างานศลปะ การอางถงอทธพลทไดรบจากสงตางๆโดยรอบ ไม

วาจะเปนธรรมชาต สงแวดลอม และศลปนผสรางผลงานไวในอดตจงไมใชเรองผดแปลกอะไร

ตรงกนขามกลบ เปนวธแสดงถงเหตและผลในการสรางสรรคศลปะยงขน ขาพเจาจงมขอมลท

เกยวของกบการสรางสรรคผลงานเปนสวนทควรกลาวถงดงน

1.อทธพลทไดรบจากครอบครว

2.อทธพลทไดรบจากสงแวดลอม

3.อทธพลทไดรบจากวฒนธรรมการแตงกายในภาคใต

4.อทธพลทไดรบจากศาสนา

5.อทธพลทไดรบจากผลงานศลปกรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

7

อทธพลทไดรบจากครอบครว

พลงแหงครอบครวนนสามารถสรางสรรคใหมสงดๆเกดขนไดมากมายในสงคม ทงในสงท

เราเหนเปนรปธรรมตางๆ กลวนแปรรปมาจากพลงงานแหงครอบครว ทส าคญคอสงดๆทเกดขน

นน แมสมผสไมไดในทางรปธรรม แตเรากสามารถสมผสไดดวยความรสกวาพลงจากครอบครวนน

เปนสงทประเมนคาไมได

“จงแผขยายความรกสทกหนแหง

โดยเรมตนแบงปนไปภายในบาน

จงรกลก-ภรรยา-สามใหแสนนาน

แลวเจอจานสเพอนบานใกลเรอนเคยง”3

ขนแรกตองสรางความส าเรจของการอยรวมกนใหมความสข การมาอยอาศยรวมกนเปนการ

เรมตนของชวตครอบครวทตางคนตางตองศกษา หนทางขางหนาจะเปนอยางไรนนขนอยกบปจจยท

เกยวของมากมาย ปจจบนบางอยางเปนตวเสรมชวตครอบครวใหมความราบรน แตปจจยบางอยาง ก

เปนตวท าลายชวตครอบครว ซงแนนอนวาการอยรวมกนของคนสองคนทมาจากตางบดามารดา ตาง

ครอบครว ตางการเลยงด และตางสงแวดลอมยอมตองมปญหาไมมากกนอย

ในครอบครวทมลก ความส าเรจของครอบครวสวนหนงสามารถประเมนไดจากตวลก ซงลก

เปนตวกลางของความส าเรจระหวางพอกบแม แต มไดหมายความวาครอบครวทมสขจะตองมลกท

เรยนด เรยนสง เรยนเกง เชน ตองเรยนวศวะหรอแพทยตามสมยนยม ซงโอกาสเชนนเปนไปไมได

กบเดกทกคน และไมจ าเปนตองเกดขนกบเดกทกคน ทงนขนอยกบคว ามสนใจและความพอใจใน

การเลอกศกษาของเดก หากประสบความส าเรจไดกนบไดวา ลกเปนอภชาตบตรเชนกน เปนเรองท

ควรแกการภมใจ แตหากเดกจะเรยนดอยหรอไมไดเรยน ดวยขอจ ากดหลายประการ เชน พ

การ เจบปวย กมใชความผดของครอบครว

3

นายแพทยเกษม ตนตผลาชวะ ดร.กลยา ตนตผลชวะ,ความส าคญและคณคาของครอบครว,เขาถงเมอ 22 มนาคม 2556,เขาถงไดจาก http://www.sarnrak.net>blag/

สำนกหอ

สมดกลาง

8

ครอบครวดมสขเทานน จงจะประสบความส าเรจของครอบครว การสรางชวตครอบครวให

เปนไปอยางราบรนเปนสงไมยาก หากบคคลในครอบครวใหการยอมรบกนและกน มงมนทจะ

สงเสรมกนอยางใจจรง ใชความรของการอยอยางเอออาทรเปนฐานของการสรางความส าเรจ ใหกบ

ชวตครอบครว

เมอยอนความทรงจ าในวยเดก ภาพทขาพเจายงจดจ าไดไมเคยลมกคอ พอกบแมจะพาขาพเจา

และนองๆไปวงเลนในสถานททเปนแหลงทองเทยวธรรมชาตอยเสมอ ครอบครวขาพเจา เปนครอบ

ครวทรกในธรรมชาต เราชอบเลนน าทะเล ท ากจกรรมรวมกน ถงแมสมยกอนครอบครวขาพเจาจะ ม

ฐานะท ล าบาก มอยครงหนงทขาพเจาจ าได ทงบานขาพเจา มปลาท เหลออยแค 1 ตว แตตองกนทง

ครอบครวดวยความรก และเสยสละของแมและพอ ยอมอดเพอใหลกไดกน ซงเปนความทรงจ าท

ขาพเจาไมอาจลมไดเลยกบความรกทแมกบพอไดม ให ถงแมตอนนนเราจะล าบาก กตาม แตขาพเจา

กบมความสขมากกวาสงอนใด เพราะความรกทแมกบพอมใหนนขาพเจารสกอบอนและมความสขอย

เสมอ

ภาพท 1 ภาพถายตอนวยเดก

9

ภาพท 2 ภาพถายตอนวยเดก

10

อทธพลทไดรบจากสภาพแวดลอม

จงหวดภเกต เปนจงหวดหนงทางภาคใตของประเทศไทย 4 เปนเกาะทมขนาดใหญทสดของ

ประเทศไทย มลก ษณะตางจากจงหวดอน อยางสนเชง เพราะเปนจงหวดเดยวในประเทศไทยทพนท

ของจงหวดทงหมดเปนเกาะในหมาสมทรอนเดย

จงหวดทใกลเคยงทางทศเหนอ คอจงหวดพงงา ทางทศตะวนออกคอจงหวดพงงาและจงหวด

กระบ ทงเกาะลอมรอบดวยมหาสมทรอนเดย และยงเปนเกาะทอยในอาณาเขตของจงหวดภ เกตทาง

ทศใตและตะวนออก การเดนทางเขาสภเกตนอกจากทางเรอแลว สามารถขามสะพานสารสน และ

สะพานคขนาน คอสะพานทาวเทพกระษตรและสะพานทาวศรสนทร เพอเขาสตวจงหวด และทาง

อากาศโดยมทาอากาศยานนานาชาตภเกตรองรบ ทาอากาศยานนตงอยทางทศตะวนตกเฉ ยงเหนอของ

เกาะ

เดมค าวา ภเกต นนใชค าวา ภเกจ อนแปลวา เมองแกว จงใชตราเปนรปภเขา (ภ)มประกายแกว

(เกจ)เปลงออกเปนรศม (ดตราทผาผกคอลกเสอ ) ตรงกบความหมายเดมซงชาวทมฬเรยก มณครม

ตามหลกฐาน พ.ศ. 1568 ภเกตเปนทรจกของนกเดนเรอทใชเสนทางระหวาง จนกบอนเดย โดยผาน

แหลมมลาย หลกฐานทเกาแกทสดกคอ หนงสอภมศาสตรและแผนทเดนเรอของคลอดอส ปโตเลม

เมอประมาณ พ.ศ. 700 กลาวถงการเดนทางจากแหลม สวรรณภมลงมาจนถงแหลมมลาย ซงตองผาน

แหลมจงซลอน หรอเกาะภเกต(เกาะถลาง)นนเอง

จากประวตศาสตรไทย ภเกตเปนสวนหนงของ อาณาจกรตามพรลงก อาณาจกรศรวชย สบ

ตอมาจนถงสมยอาณาจกรศรธรรมนคร เรยกเกาะภเกตวา เมองตะกวถลาง เปนเมองท 11 ใน 12 เมอง

นกษตร โดยใชตราเปนรปสนข จนถง สมยสโขทย เมองถลางไปขนกบเมอง ตะกวปา ในสมยอยธยา

ชาวฮอลนดา ชาวโปรตเกส และชาวฝรงเศส ไดสรางสถานทเกบสนคาเพอรบซอแร ดบกจากเมอง

(ถลาง)ภเกต

ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก ไดเกดสงครามเกาทพขน พระเจาป

ดง กษตรยของ ประเทศพมา ในสมยนน ไดใหแมทพยกทพมาตหวเมอง ปกษใต เชน ไชยา

4 จงหวดภเกต, เขาถงเมอ 27 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/จงหวดภเกต/

11

นครศรธรรมราช และใหยหวนน าก าลงทพเรอพล 3,000 คนเขาตเมองตะกวปา เมองตะกวทง และ

เมองถลาง ซงขณะนนเจาเมองถลาง (พญาพมลอยาขน ) เพงถงแกอนจกรรม ทานผหญงจน ภรรยา

และคณมก นองสาว จงรวบรวมก าลงตอสกบพมาจนชนะเมอวนท 13 มนาคม พ .ศ . 2328

พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชจงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหทานผหญงจนเปน

ทาวเทพกระษตร และคณมกเปนทาวศรสนทร

ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดรวบรวมหวเมองชายทะเลตะวนตกตง

เปนมณฑลภเกต และเมอป พ.ศ. 2476 ไดยกเลกระบบ มณฑลเทศาภบาล เปลยนมาเปน จงหวดภเกต

จนถงปจจบน

ตวขาพเจาเองไดเกดมาในพนถนภาคใตของจงหวดภเกต ภเกตเปนถนทมธรรมชาตอนสวย

สดงดงาม จนขนชอดงค าขวญทวา “ไขมกอนดามน สวรรคเมองใต หาดทรายสทอง สองวรสตร

บารมหลวงพอแชม ” จงหวดภเกตมแหลงทองเทยวส าคญทมชอเสยงมากมาย 5 และหลากหลาย

รปแบบ โดยมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทโดดเดน คอ ชายหาดตางๆ เชน หาดปาตอง หาดกะรน

หาดกะตะ หาดกมลา ฯลฯ นอกจากนยงมเกาะใหญนอยตางๆ รอบภเกต เชน เกาะไมทอน เกาะราชา

เกาะรง เกาะเฮ เกาะสเหร เปนตน รวมทงมน าตกบางแป น าตกกะท และน าตกโตนไทรดวย ส าหรบ

สถานททองเทยวดานประวตศาสตรและศาสน าสถานทส าคญ 6 ไดแก พระพทธมงมงคลเอกนาคาคร

วดฉลอง ศาลเจาจยตย อนสาวรยทาวเทพกระษตร ทาวศรสนทร พพธภณฑเหมองแร พพธภณฑภเกต

ไทยหว เปนตนนอกจากนยงมสถานททองเทยวทนาสนใจอนๆ อกมากมาย เชน ภเกตแฟนตาซ

พพธภณฑเปลอกหอย สถานแสดงพนธสตวน า สวนสตวภเกต ฯลฯ

5 คมอทองเทยวภเกต,เขาถงเมอ 27 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http://thai.tourismthailand.org/ภเกต/ 6 “แหลมหนภเกต”,Trips magazineเกาะมาหาอรอยชมววชมซฟด 17, 197(มนาคม 2556) : 114.

12

ภาพท 3 แผนทเสนทางการเดนเรอบรเวณแหลมสวรรณภม เขยนโดยชาวฝรงเศสสมยอยธยา ในรชกาลสมเดจ

พระนารายณ (ค.ศ. 1657-ค.ศ. 1688)

ภาพท 4 แผนทประเทศไทยและเกาะภเกตในปจจบน

ภเกตจงเปนสวนหนงของวฒนธรรมของแหลมมลาย เรอยลงไปจนถงมาเลเซยและอนโดนเซย ซงม

ลกษณะของชาวทะเลชาวใต ทใชศลปะวฒนธรรมรวมกน

13

ภาพท 5 อนสาวรยทาวเทพกระษตร ทาวศรสนทร จงหวดภเกต

ภาพท 6 หาดปาตอง จงหวดภเกต

14

ภาพท 7 จดชมววสามอาว จงหวดภเกต

ภาพท 8 น าตกโตนไทร จงหวดภเกต

ภาพท 9 พระพทธมงมงคลเอกนาคาคร

15

ภาพท 10 ยานเมองเกาภเกต

อทธพลทไดรบจากวฒนธรรมการแตงกายในภาคใต

ภาคใตของไทยเรมตงแตจงหวดชมพรลงไปจนถงชายแดนประเทศมาเลเซย เปนพนททถกขนาบดวยทะเลทงสองฟาก และเปนจดผานของเสนทางคาขายตดตอระหวาง อารยธรรมตะวนออกและตะวนตกมาตงแตอดต ชงชดเจนมากในสมยอยธยา เพราะเปนตลาดแลกเปลยนสนคาและเปนทาเรอ อารยธรรมตางประเทศหลายอยางทเขาสราชอาณาจกรสยาม มกจะผานภาคใตนกอน เปนเหตใหพนทคาบสมทรตอนนคอนขางมความหลากหลายทางวฒนธรรม

ในดานการใชผา มบนทกวาชาวภาคใตใชผาหลายรปแบบ ทงผาฝาย ผาแพร ผาเขยนลายเทยน ผามดยอม แตผาทมชอทสดของภาคใตกลบเปนผายก โดยเฉพาะผายกจากจงหวดนครศรธรรมราช ทรจกในนามของผายกเมองนค ร เปนผาทราชส านกภาคกลางสง ทอและใหสงเปนบรรณาการ ตอมาในระยะหลงกมผาทมชอเสยงตามมาอกหลายชนด แตชาวบานปกษใตทวไปเดมนยมนงผาคลายผาขาวมามสแดง การนงผาปาเตะหรอบาตกทมลวดลายสสนหลากหลายเปนความนยมในชวงหลงจากการรบอทธพลของผามาเลเซย อนโดนเซย ชาวไทยมสลมภาคใตน ยมนงโสรงลายตะรางแบบชาวเบงกอลทวไป7

7

ประวตบาตก, เขาถงเมอ 27 มนาคม 2556 เขาถงไดจาก http://www.thaiblogonline.com.

16

ผาปาเตะหรอผาบาตก 8 เปนค าทเรยกผาชนดทมการท าโดยใชเทยนปดสวนทไมตองการใหตดสและใชวธการแตม ระบาย หรอยอมในสวนทตองการใหตดส ผาบาตกบางชนอาจจะผานขนตอนการปดเทยน แตมส ระบายส และยอมสนบสบๆครง สวนผาบาตกอยางงายอาจท าโดยการเขยนเทยนหรอพมพเทยน แลวจงน าไปยอมสทตองการ ค าวา”บาตก” ( Batik) หรอ “ปาเตะ” ( Batek) มาจากค าวา Ba = Art และ Tik = จด เดมเปนค าในภาษาชวา ใชเรยกผาทมลวดลายเปนจด ค าวา “ตก” มความหมายวา เลกนอยหรอจดเลกๆมความหมายเชนเดยวกบ ค าวา ตรตก หรอตารตก ดงนนค าวา บาตก จงมความหมายวาเปนงานศลปะบนผาทมลวดลายเปนจดดางๆ วธการท าผาบาตกในสมยดงเดมใชวธการเขยนดวยเทยน (Wax writing /Wax hand draw) ดงนน ผาบาตกจงเปนลกษณะผาทมวธการผลตโดยใชเทยนปดในสวนทไมตองการใหตดส และใชวธระบาย แตมและยอมในสวนทตองการใหตดส แมวาวธการท าผาบาตกในปจจบนจะกาวหนาไปมากแลวกตามแตลกษณะเฉพาะประการหนงของผาบาตก กคอ จะตองมวธก ารผลตโดยใชเทยนปดสวนทไมตองการใหตดสหรอสวนทไมตองการใหตดสซ าอก

ภาพท 11 ผาปาเตะ

ผาปาเตะ มลกษณะลวดลายทใชรปทรงมาจากธรรมชาต เชน ลายดอกไม พชพนธทมาจากพนถนทางใตนนเอง ท าใหลายผาปาเตะแสดงถงอตลกษณของชาวทะเลใตอยางแทจรง แหลงก าเนดผาปาเตะ แหลงก าเนดของผาบาตกมาจากไหนยงไมเปนทยต นกวชาการชาวยโรป หลายคนเชอวามในอนเดยกอนแลวจงแพรหลายเขาไปในอนโดนเซย อกหลายคนเชอวามาจากอยปหรอเปอรเซย

8 ศภฤกษ ทองประยร, “ศลปวฒนธรรมทองถน การท าผาปาเตะ,” วารสารศลปวฒนธรรม ครปรทศน 4, 9 (กนยายน 2522) : 70.

17

แมวาจะไดมการคนพบผาบาตกทมอายเกาแกทสดในประเทศอนๆ ทงอยปต อนเดย และญปน แตบางคนกยงเชอวา ผาบาตกเปนของดงเดมของอนโดนเซย 9 และยนยนวาศพทเฉพาะทเรยกวธการและขนตอนการท าผาบาตก เปนศพทภาษาอนโดนเซย สทใ ชยอมกเปนพชทมในประเทศอนโดนเซย แทงขผงทใชเขยนลายกเปนของอนโดนเซย ไมเคยมในอนเดยเลย เทคนคทใชในอนโดนเซยสงกวาทท ากนในอนเดย และจากการศกษาคนควาของ N.J. Kron นกประวตศาสตรชาวดทช กสรปไววาการท าโสรงบาตกหรอโ สรงปาเตะ เปนวฒนธรรมดงเดมของชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใตกอนตดตอกบอนเดย สมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมาร ไดทรงนพนธไวในหนงสอบหงาร าไป หนา 1ไววา แมวาจะมการคนพบลกษณะผาบาตกในดนแดนอนๆ นอกจากอนโดนเซย แตกคงเปนลกษณะเฉพาะทองถน วธการปลกยอยจะแตกตางกน ตามวธการท าผาของชาตตางๆ ทจะใหมลวดลายสสนผาบาตกของอนโดนเซยกนาจะ มก าเนดในอนโดนเซยเอง คงไมไดรบการถายทอดจากชาตอนๆสวนการท าผาโปรงบาตกนนคงมก าเนดจากอนโดนเซยคอนขางแนนอน ววฒนาการการท าผาบาตกในอนโดนเซย การท าผาบาตกในระยะเวลาแรกคงท ากนเฉพาะในหมชนชนสง หรอท าเฉพาะในวง แตกมผใหความเหนขดแยงวา นาจะเปนศลปะพนบานใชกนเปนสามญ ผทท าผาบาตกมกจะเปนผหญงและท าหลงจากวางจากการท านา นครสตศตวรรษท 12 ประชาชนชวาไดปรบปรงวธการท าผาบาตกดานการแกไขวธการผสมส แตทงนกววฒนาการมาจากความรดงเดม ในครสตศตวรรษท 13 การท าผาบาตกผกขาดโดยสลตานและถอวาการท าผาบาตกเปนศลปะในราชส านก โดยมสตรในราชส านกเปนผผลต ผาบ าตกในยคนเรยกวา “คราทอน”( Karton) เปนผาบาตกทเขยนดวยมอ ( Batik Tulis ) แตเมอผาบาตกไดรบความนยมมากขนและมลกคามากม าย การท าผาบาตกไดขยายวงกวาง มากขนการผกขาด โดยครอบครวสลตานกสนสดลง ศลปะการท าผาบาตกไดแพรหลายไปสประชาชนทวไป ผาบาตกในระยะแรกมเพยงสครามและสขาว ในศตวรรษท 17 ไดมการคนพบสตางๆอก เชน สแดง สน าตาล สเหลอง สตางๆ เหลานไดมาจากพชทงสน ตอมากรจกผสมสเหลานท าใหออกมาเปนสตางๆ ภายหลงจงมการคนพบสมวง สเขยว และส อนๆ อกในระยะปลายศตวรรษท 17 ไดมการสงผาลนนสขาวจากตางประเทศเขามา นบเปนความกาวหนาในการท าผาบาตกอกกาวหนงโดยเฉพาะเทคนคการระบายสผาบาตก เพราะเรมมการใชสเคมในการยอมการระบายส ซง

9“ พระนพนธในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร”,วารสารศลปวฒนธรรม ครปรทศน, 4, 9 (กนยายน 2522) : 65.

18

สามารถท าใหผลตผาบาตกไดจ านวนมากขนและไดพฒ นาระบบธรกจผาบาตกจนกลายเปนสนคา สง ออกในป ค.ศ. 1830 ชาวยโรปไดเลยนแบบผาบาตกของชวาและไดสงมาจ าหนายทเกาะชวาในป ค .ศ. 1940 ชาวองกฤษกไดพยายามเลยนแบบใหดยงขน10 เพอสงมาจ าหนายทเกาะชวาเชนเดยวกน ตงแตครสตศตวรรษท 19 เปนตนมา ไดมการท าเครองหมายในการพมพผาบาตก โดยท าเปนแมพมพโลหะทองแดง ซงเรยกวา “จบ”(Cap) ท าใหสามารถผลตผาบาตกไดรวดเรวขน ตนทนกถกลงทดแทนผาบาตกลายเขยนแบบดงเดม การท าผาบาตกดวยแมพมพกอใหเกดผลตภณฑพนเมองในลกษณะของอตสาหกรรมในครวเรอน ประชาชนกเรมท าผาบาตกเปนอาชพมากขน การผลตผาบาตกจากเดมทเคยใชฝมอสตรแตเพยงฝายเดยว เรมมผชายเขามาชวยในกระบวนการผลต โดยเฉพาะการพมพเทยนและการยอมส ส าหรบการแตมสลวดลายยงใชฝมอสตร เชนเดม ความนยมในการใชผาบาตกโดยเกาะชวา เมอกอนใชกนเฉพาะสตรและเดกเทานน ตอมาไดใชเปน เครองแตงกายของหนมสาวม 3 ชนด คอ 1.โสรง (Sarong) เปนผาทใชนง โดยการพนรอบตว ขนาดของผาโสรงโดยทวไปนยมผาหนากวาง 42 นว ยาว 2 หลาครง ถ ง 3 หลาครง ผาโสรงมลกษณะพเศษคอ สวนทเรยกวา ”ปาเตะ” หมายถง สวนทเรยกวา หวผา โดยมลวดลาย สสนแปลกตางไปจากสวนอนๆในผาผนเดยวกน 2. สลนดง (Salindang) เปนผาซงใชนงทบกางเกงของบรษหรอเรยกวา “ผาทบ” เปนผาทเนนลวดลายประดบหรอชายผาสลนดงมความยาวประมาณ 3 หลา กวางประมาณ 8 นว สตรนยมน าผาสลนดงคลมศรษะ 3. อเดง (Udeng) หรอผาคลมศรษะ โดยทวไปจะเปนรปสเหลยมจตรส ผาชนดนสภาพบรษใชโพกศรษะเรยกวา ”ซรบาน”ส าหรบสตรจะใชทงคลมศรษะ และปดหนาอกเรยกวา ”เกมเบน” (Kemben) ผาอเดงนยมลวดลายทเปนกรอบสเหลยม ผาคลมชนดนไมปดบาและไหลเหมาะส าหรบเกษตรกรทท างานหนกเพอจะไดเคลอนไหวไดสะดวก ส าหรบผาสลนดง ภายหลงไดท าขนาดใหยาวขนโดยใชผาหน ากวาง 42 นว ยาว 4-5 หลา ตอมาไดมการดดแปลงเปนเครองแตงกายอนๆ ไดมการใชผาบาตกนยมใชกนอยางกวางขวางทงบรษ สตร เดก ทไดพยายามปรบปรงและพฒนาการท าผาบาตกใหมความกาวหนาไปพรอมๆ กบการพฒนาการดานอนๆ จนกลายเปนสนคาทถกใจ ต างชาตไดจดจ าหนายเปนสนคาออก ซงท าใหผาบาตกและเทคนคการท าผาบาตกแพรหลายออกไปสประเทศอนๆอยางกวางขวาง นประเทศไทยไดมการท าผาบาตกลายพมพเทยนมากอนในป พ.ศ. 2483 ทอ าเภอสไหงโก-ลก จงหวดนราธวาส โดยสองสาม-ภรรยาชาวไทยเชอสายมลายชอ นายแวมะ แวอาล (ปจจบนทานไดถง

10 วฒนธรรมของภาคใต, เขาถงเมอ 24 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.learners.in.th

19

แกกรรม) และ นางแวเยาะ แวอาแด ในยคแรกไดผลตเปนผาคลมหวสไบไหล (Kain lepas)โดยใชวธแกะสลกลวดลายบนมนเทศและมนส าปะหลงมาท าเปนแมพมพ ตอมาไดผลตในรปแบบของผาโสรงปาเตะ(Batik Sarong)โดยใชแมพมพโลหะทผลตในร ฐกลนตน ประเทศมาเลเซย สบทอดกนมาจนถงปจจบนโดยเฉพาะในแถบ 3 จงหวดชายแดนภาคใตของไทย ตอมาภายหลง กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมไดเขามามบทบาทสงเสรมและเผยแพรการท าผาบาตกพนฐานตามแนวเทคนคของกรมสงเสรมฯ ซงสวนใหญมกนยมใชโซดาแอสเ ปนสารกนสตก ทางภาคเหนอของไทยไดมการท าผาบาตกมานาน จะรจกในนามผาบาตกใยกญชายอมดวยสอนดโก เพยงสเดยวโดยฝมอของชาวเขาเผามงในภาคเหนอ ซงเขาใจวานาจะไดรบอทธพลศลปะบาตกจากประเทศจนตอนใต ส าหรบชาวใตโดยทวไปไมนยมสวมเสอผาทผล ตดวยใยไหม เวนแตจะเปนโอกาสพเศษ

เทานนในเวลาทวไปจะนยมสวมเสอผาเนอบางเบาแตมลายสสนฉดฉาด โดยเฉพาะผายอมสทเรยกวา

ผาปาเตะ11 เปนทนยมแพรหลายตามคาบสมทรภาคใตชาวมลาย จนกระทงถงชาวหมเกาะชวา หมเกาะ

สมาตรา และฟลปปนส ผาปาเตะเปนผาฝายเนอบางเบาน ามาเขยนลายดวยขผง แลวใชสยอมภายใน

กรอบเสนขผงจะใหลายชดเจนกวาการมดยอม สวนใหญนยมใชท าผานง ผาโสรง ตดเสอ และใชเปน

ผาปนง หรอผาคลมตางๆ

ดวยความเปนพนถนภาคใตผหญงสวนใหญกจะชอบนงผาถง และตงแตขาพเจาจ าความไดก

เหนแมใสผาถงเชนกน ดวยความเปนเดกตอนนนกไมเขาใจหรอกวาผาถงมความงามเชนไร แตเมอ

ขาพเจาเหนผาถงลวดลายสสนทแมชอบใสทไหนกตามท าใหขาพเจานกถงแม และครอบครว ทเตม

ไปดวยความรกและความอบอน

11 วฒนธรรมของภาคใต, เขาถงเมอ 24 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.learners.in.th

20

ภาพท 12 ผาปาเตะ อทธพลทไดรบจากศาสนา เนองจากความหลากหลายของกลมชนทอพยพเขามาตงถนฐานในจงหวดภเกต กลมชน

เหลานนตางน าเอาคานยม ความเชอและการนบถอศาสนาของเขาเขามาดวย จงท าใหวถชวตของชาว

ภเกตมความแตกตางกนออกไปตามค าสอนและความเชอความศรทธาในศาสนานนๆ ศาสนาทมคน

นบถอมากทสดในจงหวดภเกตคอศาสนาพทธ รองลงมาคอ ศาสนาอสลาม ศาสนาครสต ศาสนาสกข

และศาสนาฮนด

เมอพดถงศาสนาพทธทมคนนบถอมากทสดและตวตวขาพเจาเองและครอบครวกเปนหนงใน

นน ศาสนาพทธไดแบงเปนสองนกายคอ ศาสนาพทธ –พทธแบบหนยาน และศาสนาจนพทธ- พทธ

แบบมหายาน เพราะดวยการไดรบวฒนธรรมทหลากหลายจงสงผลตอความเชอ ศาสนา แตสงหนงท

ไมเคยเปลยนแปลงกคอหลกธรรมค าสอนทมงหวงใหคนท าแตความด ละความชว

ศาสนาพทธ – พทธแบบหนยาน

พระพทธศาสนาไดเขามาประดษฐานในประเทศไทยราว พ .ศ. ๕๐๐ นบถออยางมนคงสบมา

อาณาจกรแรกทประดษฐานพระพทธศาสนา คอ อาณาจกรทวาราวด ชนพนเมองในแถบน ทยอมรบ

นบถอค าสอนของพระพทธศาสนา คอ พวกมอญ ขอม ละวา นบเปนชนกลมแรกในสวรรณภมทนบ

ถอพระพทธศาสนา

21

สวนในดนแดนภาคใตนน ระยะทอาณาจกรศรวชยเรองอ านาจราว พ .ศ. ๑๓๐๐ ไดเขา

ครอบครองดนแดนแถบน และไดน าเอาพระพทธศาสนานกายมหายานเขามาเผยแผ ดงหลกฐานท

ปรากฏคอ พระบรมธาตไชยา และพระมหาธาตนครศรธรรมราช เปนศลปะศรวชย ตอมาในราว พ.ศ.

๑๘๐๐ สมยอาณาจกรสโขทย พระภกษไทยซงไดรบการศกษาเลาเรยน ณ ประเทศลงกาไดกลบมาเผย

แผพระพทธศาสนาทเมองนครศรธรรมราช และไดสรางพระมหาธาตเจดย ครอบเจดยสมยศรวชย

เปนสถปแบบลงกา ความเจรญของพระพทธศาสนานกายหนยานในภาคใตจงเจรญรงเรองขนอยาง

รวดเรว จนถงสมยพอขนรามค าแหงไดขยายอาณาเขตปกครองอาณาจกรไทย ตลอดแหลมมลาย

พระองคเหนความเจรญรงเรองของพระพทธศาสนาทนครศรธรรมราช จงไดอาราธนาพระเถระจาก

นครศรธรรมราชไปเผยแผพระพทธศาสนาทสโขทย ฉะนนจงพอสรปไดวาพระพทธศาสนานกาย

หนยาน เปนทยอมรบนบถอของผคนตลอดแหลมมลาย12

ส าหรบจงหวดภเกตกอนทพระพทธศาสนาจะเจรญรงเรองในภเกตนน ชาวภเกตรนแรกๆ คง

จะนบถอผ วญญาณศกดสทธ เวทมนต คาถา มากอน เพราะชนพนเมองดงเดมของภเกตคอ เงาะซาไก

และโอรงลาโอด ซงเปนชนเผาเรรอน ไมไดตงถนฐานถาวร กลมชน กลมตอมาคอ พวกแมง หรอ

มอญ อนเดย และนกแสวงโชคชาวจนไดเขามาตงถนฐานในภเกต และไดขบไลชนกลมแรกออกไป

(ปจจบนยงคงเหลอแตกลมชาวเล เทานน) ตอมากลมคนไทยกอพยพเขามาตงถนฐานในภเกต กลมคน

ไทยไดอพยพเขามาเปนจ านวนมากกวาพวกเดม ประกอบกบกลมคนไทยมภาษา วฒนธรรม ทมนคง

กวาชนกลมเดม จงสามารถยดครองดนแดนนไวได และกลมคนไทยเปนกลมทยอมรบนบถอศาสนา

พทธ ทงนเพราะภเกตเปนเมองเลกในฐานะเมองบรวารของเมองนครศรธรรมราช อทธพลศาสนา

พทธจะตองแผมาถงบรเวณนแนนอน แตเนองจาก คนไทยยอมรบวฒนธรรมคนอนไดงาย จงไดรบ

เอาอทธพลของศาสนาและความเชอตางๆ ของคนดงเดมเอามาผสมผสานกบความเชอของตน ฉะนน

ชาวพทธในภเกต จงมความเชอในเรอง พระนารายณ พระพรหม พระอศวร ในขณะเดยวกน กเคารพ

บชา เซยนองคตางๆ ทมอทธฤทธ ปาฏหารย และในขณะเดยวกน กเปนชาวพทธทด เมอถงเทศกาล

ส าคญๆ ทางพระพทธศาสนา ชาวพทธในภเกต กจะน าอาหารคาวหวาน ไปวด ประกอบพธกรรมทาง

พระพทธศาสนา หงพระในบานของชาวภเกต จงประกอบดวย พระพทธรป ปนเถากง เซยนองค

12 ศาสนาในภเกต, เขาถงเมอ 29 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.youphuket.com

22

ส าคญๆ ตลอดจนเจาแมกวนอม (ปดจอ) และจะเปนลกษณะเชนนเกอบทกบาน ยกเวนเฉพาะบานท

เปนคนไทยแทกจะมพระพทธรปเพยงอยางเดยว

ภาพท 13 หลวงพอแชม วดฉลอง จงหวดภเกต

ตงแตขาพเจาเดกๆ แมจะพาขาพเจาไปวด อยางสม า เสมอ พอกจะสอนใหขาพเจาสวดมนต

กอนนอนและนงสมาธทกคน พอกบแมเคยบอกวาการสวดมนต นงสมาธ จะท าใหเรามสต มปญญา

จาการทขาพเจาถกอบรมเลยงดใหอยในพระพทธศาสนา สงหนงทขาพเจายดถออยเสมอคอความ

กตญ เพราะแมกบพอเปนผใหก าเนดขาพเจามา ท าใหขาพเจาไดมชวตถงทกวนน

ความรกของแมเปนความรกอนบรสทธ ทหวงประโยชน ในความดงามอยางแทจ รง ทคน

ทวไปไมอาจมความรกในลกษณะนไดอยางชดเจนนก โดยทวไปแลวแมทกคนมธรรมประจ าใจท

เรยกวา “พรหมวหารธรรม”13คอ

1. “เมตตาคอความรก” ความรกทบรสทธใจ เอออาทรตอการหวโหยของลก ความไมสบายกายของลก

และคอยสงเคราะหเกอกลลกใหมชวตทเปนสขอยางสม าเสมอ ตงแตลกเกดจนเจรญเตบโตเปนหนม

13 “ธรรมปฏบต,”ธมมวโมกข หลวงพอพราราชพรหมยาน วดทาซง 34, 384 (มนาคม 2556) : 14.

23

เปนสาว ความรกทบรสทธใจนนกไมเคยจางหายไปเลย มแตความรกและปรา รถนาจะใหลกเปนสข

ตลอดไป จดเปนความเมตตายงใหญและนรนดร

2. “กรณาคอความสงสาร ”แมมความมงมนทจะใหความทกขทงปวงของลกหมดสนไป ตวอยางของ

แมซงมลกพการทางสมอง แมจะไมทอดทงลกเลย จะเฝาดแลปอนขาวปอนน าเยยวยารกษา แมนาน

เทาใดแมกไมเคยทอดทง ทรพยสนทงปวงแมยอมขายแลกเปนเงนมารกษาลก โดยมเคยหวงจะได

อะไรตอบแทนจาก ลกเลย ขอใหลกหายปวยหรอมอาการดขนบางแมกดใจแลว คณธรรมขอนเปน

ความกรณาทถาวรและมนคง

3. “มฑตาคอความยนด” เมอลกประสบความส าเรจในชวตไมวาจะเปนการศกษาหรอหนาทการงานท

กาวหนาขนไป หรอพนจากทกขภยพบตทงปวง แมกจะมความย นดประหนงวาความส าเรจนนๆเปน

ความส าเรจของตวแมเอง หรอแมมความโลงใจมากทลกพนจากทกขภยทมาเบยดเบยนได ความยนด

ดงกลาวจดเปนธรรมทเรยกวามฑตาจต

4. “อเบกขาคอความวางเฉย ” ยามทแมเดอดรอนหรอมความทกขใจเรองใดๆอนเปนการสวนตวของ

แม ลกๆจะไมมทางลวงรไดโดยงาย เพราะแมจะท าตวเหมอนไมมอะไรเกดขนกบแมทตองใหลกมา

เปนหวงเปนใยกบแม เปนการวางเฉยหรอเรยกวาอเบกขา

พรหมวหารธรรม14ของแมดงกลาวมาแลว ท าใหแมไดรบการยกยองวาเปนผประเสรฐหรอวร

บคล ค าวา “วร” (อานวา วอ-ระ) นสามารถแผลงเปนค าวา “พระ”ไดตามหลกไวยากรณ ดงนน จงอาจ

กลาวไดวาแมคอพระในบานทลกๆทกคนควรเคารพกราบไหวบชาเพอเปนสรมงคลและแสดงความ

กตญส านกในพระคณของแม ตรงจดนเองมความมหศจรรยเกดขนได กลาวคอลกทเคารพกราบไหว

แมดวยความรกและบชามกจะประสบความส าเรจเจรญกาวหนาในการด าเนนชวตและหนาทการงาน

14 “ธรรมปฏบต,”ธมมวโมกข หลวงพอพราราชพรหมยาน วดทาซง 34, 384 (มนาคม 2556) : 14.

24

ศาสนาจนพทธ-พทธแบบมหายาน

เปอรานากน 15 (มลาย: Peranakan) หรอ บาบา-ยาหยา คอกลมลกครงมลาย- จนทมวฒนธรรมผสมผสาน และสรางวฒนธรรมแบบใหมขนมาโดยเปนการน าเอาสวนดระหวางจน และมลายมารวมกน โดยชอ "เปอรานากน " มความหมายวา "เกดทน" พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ .ศ. 2542 นยาม "บาบา " และ "ยาหยา " วา "เรยกชายทเปนลกครงจนกบมลายทเกดในมลายและอนโดนเซย วา บาบา , คกบ ย าหยา ซงหมายถงหญงลกครงจนกบมลายทเกดใน มลายและอนโดนเซย." อยางไรกตามชาวเปอรานากนในจงหวดภเกตในประเทศไทยทงเพศชายและหญง จะถกเรยกรวม ๆ วา บาบา สวน ยาหยา เปนเพยงชอของชดสตรเทานน ชาวเปอรานากน แมจะมเชอสายมลายแตไมไดนบถอ ศาสนาอสลาม สวนใหญนบถอ ลทธเตา ลทธขงจอ และศาสนาพทธ นกายมหายาน แตมบางสวนไดหนไปนบถอ ศาสนาคร สตในชวงศตวรรษทผานมา ชาวเปอรานากนไดเปลยนแปลงวฒนธรรมตามถนทตงถนฐาน อยางอทธพลของ โปรตเกส ดตช มาเลย องกฤษ และอนโดนเซย ในประเทศไทยคนกลมนจะอยในจงหวดภเกต โดยมบรรพบรษอพยพมาจาก ปนง และมะละ

กา โดยคนกลมนมวฒนธรรมใกลเคยงกบกลมเปอรานากนใน ประเทศมาเลเซย , อนโดนเซย และ

สงคโปร ชาวเปอรานากนในไทยใช ภาษาไทยถนใต ทเจอไปดวยค าศพทจาก ภาษามาเลย , จน และ

องกฤษ ชาวเปอรานากนในภเกต นยมเรยกกนวา บาบา ไดทงชายและหญง

เปอรานากน เปนกลมชาวจนทมเชอสายมลายเนองจากในอดต กลมพอคาชาวจนโดยเฉพาะกลมฮกเกยนเดนทางเขามาคา ขายในบรเวณดนแดนคาบสมทรมลาย และตดสนใจตงถนฐานในเมองมะละกา ประเทศมาเลเซย ในตอนตนทศวรรษท 14 โดยแตงงานกบชาวมลายทองถน โดยภรรยาชาวมลายจะเปนผดแลกจการการคาทน แมแตคนในระดบพระราชวงศกมสมพนธไมตรระหวางกนระหวางสลตานมะละกากบจกรพรรดราชวงศหมง โดยในป ค.ศ. 1460 สลตานมนโซชาหทรงอภเษกกบเจาหญงฮงลโปแหงราชวงศหมง และทรงประทบบนภเขาจน หรอ บกตจนา (Bukit Cina) พรอมเชอพระวงศอก 500 พระองค ส าหรบสายเลอดใหมของชายชาวจนกบหญงมลาย หากเปนชายจะไดรบการเรยกขานวา บาบา หรอบาบา (Baba) สวนผหญงจะเรยกวา ยาหยา (Nyonya) และเมอคนกลมนมจ านวนมากขน กไดสรางวฒนธรรมรปแบบใหมทแตกตางไปจากเดมของบรรพบรษโดยมาผสมผสานกนเปน

15 เปอรานากน, เขาถงเมอ 22 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http//:th.wikipedia.org/wiki/เปอรานากน/

25

วฒนธรรมใหม เมอพวกเขาอพยพไปตงถนฐานในบรเวณนกไดน าวฒนธรรมของตนกระจายไปดวย วฒนธรรมใหมนจงถกเรยกรวมๆวา จนชองแคบ ตอมาเมอสมย อาณานคมดตชชวงตนทศวรรษ 1800 ไดมชาวจนอพยพเขามามากขน จนท าใหเลอดมลายของชาวเปอรานากนจางลง จนรนหลงแทบจะเปนจนเตมตวไปแลว แตกไมไดท าใหวฒนธรรมผสมผสานของชาวเปอรานากนจดจางลงไปเลย การผสมผสานนยงมใหเหนในการแตงกายแบบมลายเชน ซารง กบา ยา และชดยาหยาซงถอเปนการแตงกายอนสวยงามทผสมผสานรปแบบของชาวจนและมลายเขาดวยกนอยางงดงาม ฝายหญงใสเสอฉลลายดอกไม รอบคอ เอว และปลายแขนอยางงดงาม นยมนงผาซน ปาเตะ ฝายชายยงคงแตงกาย คลายรปแบบจนดงเดม อาหารแบบเฉพาะตว และภาษาทผสมผสานค าทงมลาย จน และองกฤษไวดวยกน จงหวดภเกตไมมประเพณกนเจเหมอนทอน แตจะเรยกวา "ประเพณถอศลกนผก " ตาม

ภาษาจนฮกเกยน ทวา "เจยะฉาย " ตามต านานกลาววา ในอดตเคยมคณะ งวจากจนมาเปดการแสดงท

อ าเภอกะทนานเปนแรมป แลวบงเอญชวงนนเกดโรคระบาดขน คณะงวจงจดใหมพธกนผกและสราง

ศาลเจาขนเพอเปนการสะเดาะเคราะห16 หลงจากนนโรคภยไขเจบกหายสน ชาวกะทเกดความเลอมใส

ศรทธาจงปฏบตตาม หลงจากนนไดมผศรทธามากขนเรอย ๆ ประกอบกบอยากไดพธกนผกทสมบรณ

ตามแบบประเพณมณฑลกงไส จงไดสงตวแทนไปน าควนธป (เหยวเอยน) ในการเดนทางกลบจะตอง

คอยจดธปตอกนมใหดบมอด ศาลเจากะทจงไดชอวาเปนตนต ารบของพธกนผกในปจจบน

สรป การนบถอในดานศาสนา จงมลกษณะประสานปนเปกน ทงพทธนกายตางๆและศาสนา

อนๆ

ภาพท 14 ประเพณกนผก จงหวดภเกต

16 ภาษต จตรภาษา, “ไปกนเจทภเกต,” วารสารศลปวฒนธรรม มตชน 11,3 (มกราคม 2533) : 47.

26

อทธพลทไดรบจากผลงานศลปกรรม

ขาพเจาไดมความสนใจในศลปนผสรางสรรคงานศลปะ 3 ทานอนไดแก วนเพญ นลด ฤทยรตน ค าศรจนทร และหทยรตน มณรตน เนองจากบคคลทง 3 น เปนศลปนรนใหมซงได รบรางวลมากมายระดบประเทศ อาท จตรกรรมบวหลวง ทงสามถายทอดความรสกผานวสดทมความหมายในตวเองอยางงานผา เปนภาษาศลปะทสอถ งความรก และความศรทธาททงส ามมตอบคคลและสงรอบตว ซงมแนวความคดเกยวของกบความผกพนในครอบครวทงสน และเทคนควธการสรางสรรคของทง 3 คนจะใชวธการปก เยบ ถกทอ ดงเชนเทคนคงานสรางสรรคทขาพเจาสนใจและใชในการท างานสรางสรรควทยานพนธ ครงน ขาพเจาจงศกษาการท างานสรางสรรคของศลปนทง 3 ทานเพอเปนแนวทางในการสรางสรรคและพฒนาผลงานวทยานพนธของขาพเจาตอไป วนเพญ นลด วนเพญ นลด เคยเปนนกศกษาศลปบณฑต ภาควชาศลปไทย คณะจตรกรรมประตมากรรม

และภาคพมพ มหาวทยาลยศลปากร ศลปนพนธของวนเพญ นลด เรอง จากวงในสรปทรงวงนอก ได

สรางสรรคผลงานทแสดงความสมพนธของครอบครวชนบทอสาน เปนความสมพนธในเชงอดมคต

ทเตมไปดวยสายใยแหงความรกและความผกพน กอใหเกดความสมพนธแบบสายใยทเชอม กนแทน

ความสมพนธระหวางคนในครอบครว และความความสมพนธตอกนและกนในสงคม โดยใชวธการ

ปก เยบ ถกทอ

ภาพท 15 ผลงานของ วนเพญ นลด

27

ภาพท 16 ผลงานของ วนเพญ นลด

ในขณะทผคนมากมายก าลงดนรนคนหาความหมายของชวต17 และบางดนรนเพอเอาชวตให

รอดพนจากกฎแหงสงคมทนนยมน ภาวะความตงเครยด ความขดแยงตางๆ ลวนเปนปจจยทกอราง

สรางรอยราวทางจตวญญาณ จนบางครงเราไดหลงลมตวตน ความเปนมนษยผเจรญ ส าหรบบางคน

นอาจเปนเพยงเรองเลกนอย ไมมความจ าเ ปนตองใสใจ มองหาวธการสรางตวตนทางสงคม หรอ

คนหาทรพยสมบตเตรยมไวส าหรบการซอและเสพความสขจอมปลอมจะดกวา เราไมอาจปฏเสธ

ความคดเชนนได เพราะทายทสดแลวมนเปนสงทเราทกคนตองการ แตคงจะดกวาหากเราเลอวธการ

ทแยบยลและละเมยดละมย ใหมากไปกวาการกระท าตามกระแสทางสงคม ทถกก าหนดขนภายใต

ผลประโยชนของกลมคนเพยงไมกกลม

เราทงหลายเรมตนศกษาความรมากมายตงแตเรายงเปนเดก จนแกกลาประสบการณและมาก

ดวยความร แตมนอยคนทพยายามใชชวตทเลอกเสนทางเดนดวยตนเอง เ พราะมปจจยมากมายทบบ

บงคบใหเราเลอกทจะท า เพอความอยรอดมากกวาการท าเพอตวเราเอง แตยงมกลมคนซงขยายวง

กวางมากขนในสงคมใชงานศลปะเปนปจจยส าคญในการเตมเตมชวตและจตวญญาณ โดยเรมตนจาก

การเปนผเสพ จนกลายมาเปนผสรางสรรคในทส ด วนเพญ นลด ศลปนหญงรนใหมของวงการ

ศลปะไทยกเชนกน

17 Aniwat Tongseeda,นทรรศการ วนเพญ นลด, เขาถงเมอ 1 พฤษภาคม 2556, เขาถงไดจาก http:// aniwat-leilom.blogspot.com

28

วนเพญ เปนดงหญงสาวทวไปทตองการความสข ความรก และความส าเรจในชวต แตสงท

ท าใหเธอตางจากหญงสาวคนอนๆคอ เธอด ารงชวตโดยใชศลปะเปนผน าทาง บอยครงทตองลมลก

คลกคลาน แตสดทายมนกสงสมหลอมรวมกลายเปนตวเธอจนถงปจจบน วนเพญเรมตนการศกษา

ศลปะอยางจรงจงในรวมหาวทยาลยศลปากร โดยมคณะจตรกรรมเปนคลงความรขนาดใหญ เธอได

มการฝกฝนทกษะทางดานศลปะในหลายแขนงทงการปฏบตและทฤษฎสดทายเธอจบลงดวยการเลอก

เรยนในสาขาศลปะไทย

ผลงานของวนเพญ มพฒนาการมาอยางตอเนอง สม าเสมอ เหนไดจากรางวลตางๆทเธอ

ไดรบจากเวทการประกวดระดบอดมศกษา รวมทงการไดรบทนศกษาดงานยงประเทศสหรฐอเมรกา

และนเปนโอกาสทดของเธอทท าใหเธอไดเปดตาเปดใจมองดโลกภา ยนอก จนกลายเปนแรงผลกดน

และก าลงใจใหเธอพรอมทจะกาวเดนบนถนนสายศลปะ นทรรศการ “Crisp illusion” ณ La Lanta

Gallery เปนกาวยางทนาสนใจและสรางคสามประทบใจใหกบผชมไดไมนอย

นทรรศการ “Crisp illusion” วนเพญไดเสนอเรองราวความเปนตวเธอ ดวย รปแบบวธการ

เรยบงาย แตเตมเปยมไปดวยนยยะทางความคดทตองการน าเสนอเรองราวความผกพนธสายใยของ

ครอบครวและความเปนผหญง โดยใชเพยงทศนธาตพนฐานทสดในการท างานศลปะ จงท าให

ผลงานของเธอจดอยกลมศลปะกงนามธรรม

ภาพท 17 ผลงานของวนเพญ นลด ผลงานชอ Implications of Women no.1

29

ผลงานชอ Implications of Women no.1 มวธการจดองคประกอบทนาสนใจ กลาใชสคตรง

ขามตดกนอยางรนแรง ทงยงใชรปรางทขาดแหวงตางไปจากผลงานชนอนๆ ซงเปนทนาแปลกใจวา

สามารถสรางความสมดลและควา มสวยงามไดอยางลงตว ดวยความเขาใจพนฐานและชนเชงทาง

ศลปะ โดยการใชเสน ส ทมขนาดแตกตางกน สรางจงหวะและน าหนก รวมทงการใชสเขยวออน

แทรกลงในกลมสแดง สามารถสรางความเปนเอกภาพได จากผลงานทปรากฏออกมาเปนรปธรรม

ท าใหสามารถรบรถงเรองราวความเปนผหญงและความผกพน ถงแมเปนเพยงสายใยบางๆ กสามารถ

สงตอความรสกไดอยางนาอศจรรยใจ

ฤทยรตน ค าศรจนทร

อาจารย ฤทยรตน ค าศรจนทร เปนอาจารย คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาคพมพ

มหาวทยาลยศลปากร ไดสรางสรรคงานเกยวกบ ความรกและความอบอนในครอบครว 18 ผสานกบ

ความเชอมนและศรทธาในพระพทธศาสนาเปนแรงผลกดนและแรงบนดาลใจในการสรางสรรค

ผลงานของศลปนอยางตอเนองจนถงปจจบน ผานกระบวนการเยบปกถกรอยบนผนผา และงานเขยน

เพอถายทอดความงดงามของความรกและความศรทธาออกมา เปนผลงานการสรางสรรคในรปแบบท

เรยบงายและจรงใจ เพอสอถงความรกความหวงแหนในวถชวตดงเดมของครอบครวไทยในชนบทท

ยงคงมแบบแผนอนสอดรบกบธรรมชาต ผกพนกบหลกธรรมค าสอนของพระพทธศาสนาและอาชพ

ทางการเกษตร

ภาพท 18 ผลงานของฤทยรตน ค าศรจนทร

18 มองศลป: ความรกและความศรทธา, เขาถงเมอ 29 มนาคม 2556, เขาถงไดจาก http:// www. Ardel gallery.co.th

30

ภาพท 19 ผลงานของฤทยรตน ค าศรจนทร

ภาพท 20 ผลงานของฤทยรตน ค าศรจนทร

31

หทยรตน มณรตน

หทยรตน มณรตน เปนศลปนรนใหมทสรางสรรคผลงานเกยวกบ เรอง ความรกและความ

ศรทธา เลอกท างานศลปะโดยถายทอดความรสกจาก ความรกและการสญเสยบคคลอนเปนทรกยง 19

ผานพระ บฎอนเปนสญลกษณทางพระพทธ ศาสนาเธอเลาเรองความรกของเธอตอแม และความ

ศรทธาในบญ ท าใหเธอสงตอความรสกและความคดในหวงแหงความสญเสยนไดอยางชดเจนตอผได

สมผสงานศลปะของเธอ ความทกขจากการสญ เสยทมากมายในใจของศลปนผน เปนทมาของวธ

บ าบดความทกขและความโศกเศรา โดยบอกเลาความรสกเหลานนผานงานศลปะ เกดเปนงาน

“พระบฎของแม

ภาพท 21 ผลงานของหทยรตน มณรตน

19 มองศลป: ความรกและความศรทธา , เขาถงเมอ 29 มนาคม 2556 , เขาถงไดจาก http://www.Ardel gallery.co.th

32

ภาพท 22 ผลงานของหทยรตน มณรตน

ขอคดเหนงานจตรกรรมบวหลวง ครงท 30 โดย ศาสตราจารยชลด นมเสมอ ประธานกรรมการตดสน

จตรกรรมบวหลวง ประเภทจตรกรรมไทยแนวประเพณ รางวลท 2 ของศลปนหทยรตน มณรตน

ภาพท 23 รางวลท 2 ประเภทจตรกรรมไทยแนวประเพณ

ชอภาพ พระบฏของแม 2551 เทคนคสอผสม 150x200 ซม.

33

งานของหทยรตน มณรตนชนน มรปแบบคอนขางรวมสมย 20 นอกจากแนวเรองและวธ

น าเสนอดวยภาพพระบฏ ทยงแสดงความเปนประเพณของจตรกรรมไทยอย ตามทจตรกรระบไวใน

แนวความคดวาผาทน ามาเขยนพระบฏแตเดมคอผาทผตายรกและใชเปนประจ า เพออทศสวนกศล

ใหแกมารดาของเธอ

หทยรตนน าผาของแมทเหลอทงไวเบองหลงมามด มาซอน เยบเรยงกนอยางละเอยดและ

ความละเอยดของการซอนเปนชนๆของผานเองท าใหบดบงความเปนผาของบพการลงเสยสน คงเหน

เพยงผาผนหนงทมลกษณะหยาบมลายตามขวางทเธอน ามาแขวนเปนพระบฏ พรอมกบสรางรปทรง

คลายเจดยซงมรปผหญงยนอยดานหนา เรยงกนและซอนกนอยางเปนระเบยบ

ความสะเทอนใจจากความสญเสยของจตรกรอาจจางลงเมอเวลาผานมาหลายป ซงเปนเหต

ใหความสะเทอนใจของงานหมดไปดวย เหลอไวเพยงความคดค านงทงดงาม ซงกไดสะทอนออกมา

เตมทในงานชนนดวยส น าหนก รปทรงยอย พนผวและวสด ทประสานกนอยางมจงหวะ ท าใหงาน

ชนนมคณคาทางศลปะในแงความงาม ความเปนระเบยบ ความประสานกลมกลน สงผลตอผชมใน

ดานความซาบชงใจ เปนการใหผลอกแนวหนงของศลปะ ซงนาจะโนมไปทางศลปะประเภท

ประเทองปญญา

20 “ขอคดเหนงานจตรกรรมบวหลวง ครงท 30.”นทรรศการจตรกรรมบวหลวง ครงท 30.ณ หอศลปสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ, 7 สงหาคม – 14 ตลาคม 2551(ม.ป.ท. , 2551),41.

34

บทท 3

การด าเนนการสรางสรรควทยานพนธ

เนองจากรปแบบในการน าเสนอผลงานวทยานพนธของขาพเจาเปนลกษณะทน ารปทรงมา

จากโครงสรางของธรรมชาตมาใช และมการน ารปทรงธรรมชาตมาจดสรรใหม เพอใหสอดคลองกบ

จนตนาการแนวความคด การแสดงออก จากการศกษาคนควาขอมลเพอน ามาสรางสรรคเปนผลงาน

ศลปะในรปแบบเฉพาะตน รวมถงอทธพลทไดรบจากครอบครว ขาพเจาไดก าหนดกระบวนการ

สรางสรรคเปนล าดบขนตอนดงตอไปน

การด าเนนการ

การสรางสรรควทยานพนธชดน มกระบวนการและขนตอนในการสรางสรรคอยางต อเนองเปนล าดบ

ดงน

1. การรวบรวมขอมล โดยการวเคราะหความรสกตวเองทมตอครอบครว และยอนเอาสมดสะสม

ภาพถายในอดตมาทบทวนความทรงจ าในอดตทมความสขกบครอบครว ซงในความทรงจ าของ

ขาพเจาเตมไปดวยสถานทธรรมชาตทพอกบแมพาขาพเจาและนองๆไปเ ทยววงเลน วายน าดวยกน

เสมอ ขาพเจาจงไดรวบรวมภาพสถานทสวยงามทเคยท ากจกรรมรวมกบครอบครว มาเปนขอมลเพอ

เปนแบบรางในการสรางสรรควทยานพนธชดน

2. การสรางภาพรางผลงาน น าภาพถายธรรมชาตของภเกตบานเกดของขาพเจาเหลาน มาคดเลอกทจ ะ

น ามาเปนภาพรางคราวๆ เมอไดภาพถายแลวขาพเจากจะรางแบบรางเปนลายเสน แบบตดทอนจาก

ภาพธรรมชาตจรง โดยใสจนตนาการลงไปในแบบรางทมลกษณะเปนเหนอความเปนจรง เพอให

ผลงานไดตรงตามแนวความคดทจะแสดงออกมาทสด

35

ภาพท 24 แบบรางลายเสน

36

ภาพท 25 แบบรางลายเสนวทยานพนธชนท 1

ภาพท 26 แบบรางลายเสนวทยานพนธชนท 2

37

ภาพท 27 แบบรางลายเสนวทยานพนธชนท 3

ภาพท 28 แบบรางลายเสนวทยานพนธชนท 4

38

3. ภาพรางวสด เนองจากขาพเจาไดน าผาถงมาใชในการสรางสรรค จงตอง มการคดสรรลวดลาย ส

ของผาถงในแบบทแมของขาพเจาชอบนง และใหไดลกษณะตรงกบแนวความคดดวย โดยใชวธการ

ตดผาถงทเลอกเอาไว มาตดดโครงสรางภาพ โทนสและลวดลาย

ภาพท 29 แบบรางวสด

39

ภาพท 30 ภาพรางวสด

40

ภาพท 31 ภาพรางวสดวทยานพนธชนท 1

ภาพท 32 ภาพรางวสดวทยานพนธชนท 2

41

ภาพท 33 ภาพรางวสดวทยานพนธชนท 3

ภาพท 34 ภาพรางวสดวทยานพนธชนท 4

42

4. ลงมอปฎบตจรง เมอไดภาพรางผาถงทตองการแลว ขาพเจ าขยายแบบรางใหเทากบขนาดของ

ผลงานทตองการ ไดตดเยบผาถงลงบนผาสกกะราตสเทาทเตรยมไวดวยการจดวางผาทมลวดลายตางๆ

ใหเขากบแบบรางทท าไว

ภาพท 35 ภาพขนตอนการท างานวทยานพนธ ชนท 1

ภาพท 36 ภาพขนตอนการท างานวทยานพนธ ชนท 1

43

องคประกอบในการสรางสรรค

องคประกอบในการสรางสรรคผลงาน เปนการผสมผสานรวมเขาดวยกนอยางสมดลยของ

ทศนธาตตางๆเพอใหงานมความสมพนธกลมกล นกนอยางมเอกภาพและความหมาย ม ความงามทาง

สนทรยภาพ และสะเทอนอารมณความรสก ตามแนวความคดทตองการน าเสนอ ทศนธาตตา งๆ

สามารถจ าแนกออกเปนสวนๆดงน

1. เนอหาสาระ ในการสรางสรรคงานของขาพเจา ขาพเจาไดแรงบนดาลใจมาจากแมและความ

ผกพนธของครอบครวจากไออนทเคยสมผส ความสขของครอบครวทแวดลอมไปดวยธรรมชาตพน

ถนของจงหวดภเกต การรวบรวมขอมล จงเปนการวเคราะหความรสกของตวเองทมตอครอบครว มา

ถายทอดเปนงานศลปะ ในเชงบวก โดยใชภาพถาย และความทรงจ า มาเปนขอมลประกอบในการ

ท างานวทยานพนธชดน

1.1 เนอหาของผลงาน

1.1.1 สญลกษณของแมทมาจากผาถง

เดมทตงแตขาพเจาเลกๆ จ าความได ขาพเจากเหนแมชอบใสผาถงเปนประจ าเสมอ จนเปน

ภาพทคนตา และเมอแมไดผาถงผนใหม แมกจะดใจและมความสขเสมอ และเมอถงเทศกาลวนส าคญ

ตางๆแมกจะซอผาถงมอบใหกบแมของแม หรอเรยกอกอยางวาเปนยายของขาพเจา ซงเปนเหมอนการ

มอบความรก ความหวงใยใหแกกนและกน

1.1.2 ลวดลายของผาใหความหมายทมาจากพนถนภาคใต

ผาถงทแมชอบใสจะเปนผาถงทมลวดลายตามแบบฉบบทางใต ซงผาถงนเรยกอกอยางวาผา

ปาเตะเปนทนยมแพรหลายตามคาบสมทรภาคใตชาวมลาย จนกระทงถงชาวหมเกาะชวา หมเกาะส

มาตรา และฟลปปนส ในการท างานครงนขาพเจาไดคดสรรลวดลายของผาทใหความหมายทมาจาก

ถนภาคใต โดยเลอกลวดลายทเปนเกยวกบธรรมชาตหรอรปทรงลวดลายอสระ

44

1.1.3 โครงสรางของภาพทมลกษณะเปนเกาะแกงและภมภาคทางใต

ขาพเจาไดใชประสบการณจากการด าเนนชวต ไดพบเจออยกบธรรมชาตของภมภาคทางใตท

สวยงาม มาแสดงออกเปนโครงสรางของภาพรวม ทมลกษณะเปนเกาะแกงของธรรมชาต โดยตดทอน

รปทรงจากความจรง

1.1.4 การใชจนตนาการ

จนตนาการของขา พเจาเกดจากประสบการณการไดรบความรก ความสข ความอบอนใน

ครอบครว ขาพเจาจงไดเลอกทจะเอาผาถงของแมมา แตงแตมจนตนาการลงไปบนผาถงโดยเลอกทจะ

ใชรปทรง โครงสราง ทเปนเกยวกบธรรมชาตมามาถายทอด เปนดนแดนความฝน เพอสอถงความสข

ความรก เปนสายสมพนธเชอมโยงถงความรสกถงครอบครว

2. รปแบบของผลงาน

สาระส าคญของรปแบบ มการแสดงออกถงความเปนพนฐนภาคใตอยางชดเจน โดยใชวตถ

พนบานนนกคอผาถงมาท างาน โดยการเลอกสและลวดลายของผาถงใหเหมาะกบเรองราว ความรสก

ทผกพนธกบแมมาถายทอด

2.1 รปแบบการใชสญลกษณ

ผลงานสรางสรรคในครงนไดมการใชรปแบบสญลกษณตางๆในผลงาน เชน สะพาน คลนน า

และบานเปนตน เพอแทนคาจากความเปนจรง

2.2 รปแบบกงนามธรรม

ลกษณะผลงานของขาพเจาไดมรปแบบกงนา มธรรม ซงขาพเจาไดใชสญลกษณแทน รปทรง

วตถ ธรรมชาตทเปนอยจรง โดยอาศยรปทรงทเกดจากความรสกสวนตน ถายทอดออกมาเปนผลงาน

45

2.3 รปแบบของจนตนาการ

ขาพเจาไดใชจนตนาการสรางรปแบบดนแดนในฝน ทเปรยบสเมอนสวรรคดนแดนแหง

ความสข สงบ โดยอาศยประสบการณ สภาพแวดลอมทไดเตบโตมาในเกาะภเกต มาเปนสวนหนงใน

รปแบบของจนตนาการ

3. เทคนค

ขาพเจาไดสรางสรรคผลงานโดยใชเทคนคแบบจตรกรรมสอผสม ขาพเจาน าผาถงมาปกเยบ

เปนโครงสรางตดทอนมาจากธรรมชาตตามจนตนาการ ความทรงจ า มการปะตดวสดเชน ลกปดและ

อนๆ ทใหความรสกถงความนมนวลและอบอน และขาพเจายงมการวาดตวภาพสตวตามจนตนาการ

และสรางบรรยากาศทนมนวลแบบสนทรยภาพ เพอตอบสนองเรองราวทตองการน าเสนอเกยวกบ

ความรกทมตอแมและครอบครว

3.1 การใชทศนะธาต

3.1.1 รปทรง

ในผลงานชดน ไดแสดงรปทรงท ไดจนตนาการตดทอนมาจากธรรมชาตทสวยงาม เชน ภเขา

ทะเล โขดหน ตนไม เปนตน โดยไดน ามาพฒนาและสรางรปทรงใหมใหดลองลอย บางเบา เปน

รปทรงทมอสระมาจากความเปนธรรมชาต และยงมสวนทแตงเตม เชอมรปทรงตางๆในภาพ เชน

สะพาน นก คลนน า

46

ภาพท 37 เกาะแกงและสะพาน

ภาพท 38 สะพาน

47

ภาพท 39 สะพาน

ภาพท 40 ปลา

48

ภาพท 41 คลนน า

ภาพท 42 ตนไม

49

ภาพท 43 ตนตาล

ภาพท 44 บานและกอนเฆข

50

3.1.2 พนทวาง

พนทวาง เปนสวนส าคญทท าหนาทสรางความสมพนธกบรปทรง พนทวางในผลงานของ

ขาพเจามสองสวนคอ พนทวางภายในรปทรงและพนทวางรอบนอกรปทรง พนทวางภายนอกรปทรง

คอพนท ทถกปลอยวางจากการเยบ แตจะมการปะ ตด และเพนทใหผสานกบรปทรงและพนทว าง

ภายใน

ภาพท 45 ภาพแสดงพนทวางภายนอกและภายใน

3.1.3 เสน

เสนเกดจากการเยบรปทรงของผาถงและ ลวดลายท มในผาถงทถกเลอกมาท างาน เสนรอบ

นอกรปทรงมความโคงเวาอยางอสระ แตกอใหเกดความประสานกลมกลนกนเปนจงหวะทสมพนธ

กบพนทวาง

พนทวางภายนอก

พนทวางภายใน

51

ภาพท 46 ภาพรางลายเสนผลงานวทยานพนธชนท 2

3.1.4 สและลวดลาย

สในการสรางสรรคของขาพเจามลกษณะคลายคลงกบ ศลปนโกแกง เปนศลปนคนส าคญ

ของฝรงเศสในกลม โพสต-อมเพรสชนนสม (Post-Impressionism) เปนสแบบตะวนออก ไมใชส

วทยาศาสตรเพราะลกษณะโทนสเหมอนสทมาจากธรรมชาต เชนสดน สอฐ เปนตน ผลงานของ

ขาพเจาจงใหความรสกเหมอนมแสงแดดและความทบตนในเวลาเดยวกน มการแสดงภาพสโดยรวม

เปนโทนกลางๆ ท าใหเกดความสงบเยน ลกลบ และอบอนนมนวลชวนฝน

ภาพท 47 ผลงานของศลปน Gauguin ชอภาพ “Two Tahitian Women with Mango Blossoms”

52

ภาพวาดของ Gauguin ตนตาดวยสสนเจดจา รปทรงเรยบงาย ดแบนๆ ไรแสงเงา หากเตม

ไปดวยเรองราวและวถชวตของชาวเกาะ ปอล โกแกง มความเชอวา “ศลปนสามารถสรางงานทดได

หากไดรบแรงบนดาลใจจากธรรมชาต”21

ภาพท 48 ภาพผลงานวทยานพนธจตนาการและความทรงจ า ชนท 4

21หญงงามแหงเกาะ ภาพวาดอนโชนแสงแหงชวต, เขาถงเมอ 25 เมษายน 2556 , เขาถงไดจากhttp://www.bloggang.com

53

บทท 4

การพฒนาและคลคลายผลงาน

การสรางสรรค ผลงานศลปะตงแตชวงป 2553-2556 ขาพเจาไดทดลอง วเคราะหและพฒนา

ผลงานทงในเรองรปแบบ แนวความคด ตลอดจนปรบปรงเทคนควธการตางๆอยางตอเนอง เพอให

การสรางสรรคผลงานมความสมบรณทสด ผลงานของขาพเจามแนวทางการพฒนาเปน 3 ระยะดงน

ก.ระยะเวลาของการเปลยนแปลงผลงานศลปะ

ระยะท 1 ปพ.ศ. 2553

ผลงานระยะแรกนเปนผลงานในระดบปรญญาตร ทสรางสรรคเกยวกบเรองความสมบรณ

ความงามประทบใจดอกบวในปาหมพานตในไตรภมพระรวงและวรรณคดไทยตางๆ มการถายทอด

ดวยรปแบบและกระบวนการของงานจตรกรรมไทยแบบประเพณ โดยผลงานในระยะนมถายทอด

ความประทบใจในธรรมชาตทไมซบซอน อยางตรงไปตรงมา มการเนนกระบวนการทกษะ ฝมอทาง

ชางจตรกรรมไทยซะมากกวา แตจะสงเกตเหนไดวาการสรางสรรคผลงานของขาพเจา มลกษณะ

รปแบบทแสดงออกถงความรก และหลงใหลในธรรมชาต ซงเกดจาก ประสบการณการด าเนนชวต

การท ากจกรรมกบครอบครว การปลกฝงใหรกในธรรมชาต จงสงผลใหตวขาพเจารกและผกพนธกบ

ธรรมชาตดวยเชนกน

54

ภาพท 49 ผลงานศลปนพนธชนท ๑

ชอภาพ : ทพยบงกชแหงหมวนต ๑ เทคนค : สอะครลค ขนาด : ๑๕๕ x ๒๐๐ เซนตเมตร

ภาพท 50 ผลงานศลปนพนธชนท ๒

ชอภาพ : ทพยบงกชแหงหมวนต ๒ เทคนค : สอะครลค ขนาด : ๑๕๐ x ๒๐๐ เซนตเมตร

55

ระยะท 2 ปพ.ศ. 2554

ผลงานระยะท 2 นเปนผลงานในขณะทก าลงศกษาปรญญาโท มหาวทยาลยศลปากร เปน

ผลงานกอนท าวทยานพนธ ในการสรางสรรคผลงานระยะน ขาพเจามแนวความคดทตองการท างาน

ศลปะเกยวกบเรองสายใยความรกทสอถงแม ซงไดเปลยนแนวคดจากการท างานระยะแรกโดยสนเชง

จงเปนเหมอนการท างานทตองเรมนบหนงใหม นบวาเปนการเปลยนแปลงจากเดมโดยสนเชง

จากแนวความคดเรองสายใยความรกทสอถงแม ขาพเจาไดน าวสดตางๆ เชนเชอก เศษผา มา

ถกเปนรปทรงผมเปย โดยอาศยความทรงจ าตอนเดกทแมจะชอบถกเปยใหขาพเจาเสมอ จงเปน

จดเรมตนของการทดลองคนควาการสรางสรรคผลงาน เพอใหกระบวนการสอดคลองกบแนว

ความคด

ปญหาในการสรางสรรคผลงานระยะท 2 คอ วสดทน ามาถกทอนนไมสามารถ เชอมโยงสอ

ความรกทมตอแมได จงท าใหแนวความคดเรองการสายใยความรกถงแมไมสามารถท าไดดงทตองการ

ภาพท 51 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 2

56

ภาพท 52 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 2

ภาพท 53 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 2

57

ระยะท 3 ผลงานกอนวทยานพนธ ปพ.ศ. 2555

จากปญหาทเก ดขนในการสรางสรรคผลงานระยะท 2 นน ขาพเจาจงแกปญหาเรองวสดท

น ามาสรางสรรคเปนอนดบแรก โดยน าผาถงของแมมาทดลองสรางสรรคผลงาน โดยแตงแตม

จนตนาการตอจากลวดลายผาถงทมอยแลว โดยปะ ตด วสดลกปด และเพนทสทบลงบนผาถงเปน

บรรยากาศชวนแนวความฝน และเอาไหมพรมทขาพเจาไดถกทอมาคลองตดกบเฟรมผลงาน

จากการทดลองสรางสรรคผลงานระยะท 3 น ปญหาในการสรางสรรคผลงานระยะท 3 คอ

วสดทน ามาท างานยงมความแปลกแยกกนอย ไมผสมกลมกลนกน และงานไมเหมาะทจะอยในเฟรม

ภาพท 54 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3

จากการทดลองปรบปรงแกไขผลงานทผานมา จงมงประเดนไปทเรองรปทรงของผาถงท ถก

ตดเยบ และการปลอยพนทวาง เพอใหผลงานสรางจ นตนาการ บรรยากาศของเรองทตองการเปน

ตวแทนเชอมโยงสอถงความรก ความผกพน ธกบแม โดยการน าผาถงมาตด เยบ เปนรปรางหญงสาว

แบบตดทอนแนวนามธรรม แลวเยบ ปะ ตด วสดลกปด เศษผาลกไม และเพนทสลงเปนแนวความฝน

โดยผลงานถกเยบเปนผาพระบฎ

ปญหาในการสรางสรรคผลงานระยะท 3 น คอพนทวางไมคอยม ท าใหผลงานอดอดและ

แนนเกนไป แตในงานชดนขาพเจาไดวาด สะพานเชอมตอรปทรงของภาพ แต รปทรงกยงจบตวเปน

กลมกอนเกนไป ขาดความเชอมผสมผสานระหวางกนของรปทรง

58

ภาพท 55 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 1

ภาพท 56 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 2

59

ภาพท 57 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 3

ภาพท 58 ภาพผลงานกอนวทยานพนธ ระยะท 3 ชนท 4

60

จากการทดลองปรบปรงแกไขผลงานกอนวทยานพนธชนท 1, 2 และ3 จงมงประเดนไปท

เรองรปทรงของผาถงทตดเยบ และพยายามปลอยพนทวางไมใหรสกอดอด เพอใหผลงานสรางจตนา

การ บรรยากาศของเรองทตองการเปนตวแทนเชอมโยงสอถงความรก ความผกพน ธกบแม โดย

เปลยนรปทรงจากรปหญงสาว มาเปนรปทรงตดทอนจากธรรมชาต

ปญหาในการสรางสรรคผลงานระยะท 3 ของชนท 4 น โครงสรางโดยรวมยงไมคอยลงตวสก

เทาไร ยงคงตองหาองคประกอบทนาสนใจ และผลงานกยงไมเหมาะทจะถกเยบเปนพระบฏ ดงนน

ขาพเจาจงไดศกษาคนควา และรางแบบรางโครงสรางองคประกอบตอไปจนได เปนผลงานวทยาน

พนธในครงน

61

ผลงานชดวทยานพนธ ปพ.ศ. 2555 - 2556

การสรางสรรคผลงานในชดวทยานพนธ “จตนาการและความทรงจ า ” ขาพเจาได พฒนา

ผลงานและสรางสรรคผลงานไปพรอมๆกน เมอมการสรางสรรคยอมมการเกดปญหาขนทกขณะ และ

ตองแกปญหานนไปใหได เพอใหผลงานบรรลตามเปาหมายและวตถประสงคทไดตงใจ

ขาพเจาไดมการเลอกใชผาถงปาเตะทางใตทมลวดลายของธรรมชาตทดเบาสบาย และสไม

ฉดฉาดเกนไป มาตดเปนรปทรงธรรมชาตแบบตดทอน และจะมการใชดายเยบทมสทกล มกลนกบส

ของผาถงนนๆ มการจดองคประกอบของรปทรง และวางคาน าหนกสใหมความสมดล แบบอสมมาตร

เปนความสมดลดวยน าหนกขององคประกอบและสมดลดวยความรสก มการซ าคาน าหนกสหรอ

สลบกนไป ท าใหเกดจงหวะทถวงดลกน ขาพเจามการวาดสตวตามจนตนการและระบายสลงบนผาถง

สรางเปนบรรยากาศทเบาสบาย ชวยในการท าลายความสดของสผาถง และความชดเจนของลวดลายท

มอยบนผาถง เพอใหเกดบรรยากาศทรสกเบาสบาย ออนโยน และมการตดลกปด ไหมถก และอนๆ

เปนลายละเอยดประกอบไปในโครงสรางของภาพไปตามจนตนาการทตองการ

จากปญหาทงหมดทผานมา จงท าใหขาพเจามความรความเขาใจมากขน และปรบปรงจน

ผลงานวทยานพนธ “จตนาการและความทรงจ า” แสดงออกอยางชดเจนทงรปแบบและแนวความคดท

สมพนธไปกบกระบวนการท างานจตรกรรมแบบสอผสมของขาพเจา และไดเปดเผยสภาวะจตท

ตองการสอเชอมโยงสายใย ถงความรกทมตอครอบครว ออกมาไดอยางสมบรณแบบตามความตงใจ

ของขาพเจาทกประการ

62

ภาพท 59 ภาพผลงานวทยานพนธชนท 1 จนตนาการและความทรงจ า 1 ขนาด 140x280 ซม.

63

ภาพท 60 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 2 จนตนาการและความทรงจ า 2 ขนาด 140x300 ซม.

64

ภาพท 61 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 3 จนตนาการและความทรงจ า 3 ขนาด 140x230 ซม.

65

ภาพท 62 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 4 จนตนาการและความทรงจ า 4 ขนาด 140x200 ซม.

66

บทท5

สรปปญหา ความรใหม และผลทคาดวาจะไดรบ

ผลงานวทยานพนธภายใตหวขอ “จนตนาการและความทรงจ า ” เปนผลงานทตอ งการความ

ชดเจนในการสอถายทอดแนวความคด ผลงานมกเกดปญหาขน คอการควบคมความสมพนธระหวาง

รปทรงกบรายละเอยด และพนทวางเสมอ แตขาพเจากไดแกปญหาโดยสรางบรรยากาศทเกดจากพนท

วางใหมความรสกทเบาสบาย ปลอดโปรงยงขน จากผลงานกอนวทยานพนธ มปญหาหลกๆคอ

โครงสรางองคประกอบโดยรวมยงไมคอยลงตว และขาพเจาไดสรางสรรคผลงานเปนผาพระบฏ ซง

ลกษณะของงานและแนวคว ามคด ไมเหมาะทจะท าเปนผาพระบฏ ขาพเจาจงแกปญหาโดย

สรางสรรคงานลงบนผา โดยทไมมการใสเฟรม กรอบรป หรอท าเปนผาพระบฏแตอยางใด ผลงาน

จงมลกษณะเปนผนผาทถกปก เยบ ดวยลวดลายของผาถง สวนเรององคประกอบทยงไมคอยลงตว

ขาพเจาไดหาขอมลเพมเตมจากภาพถายธรรมชาตทสวยงาม และนาสนใจของเกาะภเกต มาใชในการ

สรางสรรค ตดทอนรปทรงของธรรมชาตจากความเปนจรง และใสจนตนาการลงไปในรปทรง

ผลงานนนๆเพอตองการถายทอดความรสกผานรปทรงธรรมชาตทสวยงาม และนาคนหาลงในผลงาน

วทยานพนธชดน

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธภายใตหวขอ “จนตนาการและความทรงจ า ” เปนการสราง

สนทรยภาพอนเกดจากเทคนคการเยบ ปะ ตด และการเพนท ลงบนผาถงพนบานทางภาคใต ใน

ลกษณะของงานแบบ 2 มต โดยมการเลอกลวดลายทแมของขาพเจาเองชอบใส ซงไดรบแรงบนดาล

ใจมาจากเรองราวความสมพนธและความรกของแมและครอบครว ผานจนตนาการและความทรงจ า

ออกมาเปนรปแบบงานศลปะจตรกรรมแบบสอผสมเนนเปนแนวจตนาการ ความฝน

การสรางสรรค ผลงานวทยานพนธชดน เปรยบเส มอนสายใยเชอมโยงความรกถง ภายใน

ครอบครว และชาตก าเนดในดนแดนภาคใตทผกพนแนบแนนอยในสายเลอด พรอมกนนนกสามารถ

แสดงบคคลกภาพ อตตลกษณทเปนลกษณะของชาวใต ชาวทะเลใต ดวยการใชสทตดกนและแนนทบ

ถายทอดออกมาเปนผลงานสรางสรรคทกอใหเกดความงามอยางเปนเอกภาพและมคณคาทาง

ความรสก

สำนกหอ

สมดกลาง

67

อยางไรกตาม ผลงานวทยานพนธ “จนตนาการเละความทรงจ า ”ทขาพเจาสรางสรรคขนนก

เปนเพยงจดเรมตนในการสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม ทยงสามารถพฒนาทงรปแบบ แนวความ

คด และเทคนควธการ เพอท าใหผลงานศลปะมความสมบรณลงตว และมคณคามากยงขนตอไป

ส าหรบผอานทมความสนใจทจะน าไปพฒนาตอทงดานเนอหา รปแบบ และเทคนคนน ทาน

ผอานสามารถทจะน าประสบการณของขาพเจาทงหมดมาเรยนรได อาท ผลงานของขาพเจาทตองสอ

ถงความรสกถงครอบครว แรงบนดาลใจจงเปนสงเปนสงทมค าและส าคญมากตอการสรางสรรค

ผลงาน ผสรางสรรคงานจะตองคนหาแรงบนดาลใจ หรอเรองททานสนใจใหไดเสยกอน จากนนควร

ส ารวจสภาพแวดลอม สงของรอบขางและวสดตางๆทมความหมายทเกยวของกบเรองทใหแรง

บนดาลใจตอทาน เปนสงส าคญทจะน ามาใชในกระบ วนการการสรางสรรค ถายทอดความรสกให

สมบรณชดเจน สวนรปแบบ และเทคนคนนตองขนอยกบแรงบนดาลใจของของผสรางสรรค หรอ

รสนยม ความชนชอบ และความถนดช านาญในกระบวนการท างานสรางสรรคผลงานของทานนนเอง

สำนกหอ

สมดกลาง

68

รายการอางอง

“ขอคดเหนงานจตรกรรมบวหลวง ครงท 30.”นทรรศการจตรกรรมบวหลวง ครงท 30.ณ หอศลป สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ, 7 สงหาคม – 14 ตลาคม 2551. ม.ป.ท.,2551,41. คมอทองเทยวภเกต. เขาถงเมอ 27 มนาคม 2556. เขาถงไดจาก http://thai.tourismthailand.org/ภเกต/

จงหวดภเกต. เขาถงเมอ 27 มนาคม 2556. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/จงหวดภเกต/

“ธรรมปฏบต.” วารสารธมมวโมกข หลวงพอพราราชพรหมยาน วดทาซง.(มนาคม 2556) : 14. นายแพทยเกษม ตนตผลาชวะ ดร.กลยา ตนตผลชวะ.ความส าคญและคณคาของครอบครว.เขาถงเมอ 22 มนาคม 2556.เขาถงไดจาก http://www.sarnrak.net>blag/

ประวตบาตก. เขาถงเมอ 27 มนาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.thaiblogonline.com.

เปอรานากน. เขาถงเมอ 22 มนาคม 2556. เขาถงไดจาก http//:th.wikipedia.org/wiki/เปอรานากน/ “ พระนพนธในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร”.วารสารศลปวฒนธรรม คร ปรทศน.(กนยายน 2522) : 65. ไพฑรย เครอแกว. ลกษณะของครอบครวไทย. เขาถงเมอ 22 มนาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.socialwarning.m-society.go.th. ภาษต จตรภาษา.“ไปกนเจทภเกต” วารสารศลปวฒนธรรม มตชน .(มกราคม 2533) : 47. มองศลป: ความรกและความศรทธา. เขาถงเมอ 29 มนาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.ardelgallery. co.th. วฒนธรรมของภาคใต. เขาถงเมอ 24 มนาคม 2556.เขาถงไดจาก http://www.learners.in.th. ศาสนาในภเกต. เขาถงเมอ 29 มนาคม 2556.เขาถงไดจาก http://www.youphuket.com. ศภฤกษ ทองประยร.“ศลปวฒนธรรมทองถน การท าผาปาเตะ”. วารสารศลปวฒนธรรม ครปรทศน. (กนยายน 2522) : 70. “แหลมหนภเกต”.Trips magazineเกาะมาหาอรอยชมววชมซฟด. (มนาคม 2556) : 114. อคน ระพพฒน. “สภาพเดกชนบทในประเทศอตสาหกรรม.” เอกสารประกอบการประชมเชง วชาการเรองสภาวะเดกกบระเบยบโลก. 23 ธนวาคม 2534. อางถงใน จตตนนท เดชะ คปต. วารสารคหเศรษฐศาสตร.(มกราคม 2535):33.

สำนกหอ

สมดกลาง

69

Aniwat Tongseeda.นทรรศการ วนเพญ นลด. เขาถงเมอ 1 พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก http://aniwat-leilom.blogspot.com.

สำนกหอ

สมดกลาง

70

ประวตผวจย ชอ – สกล วรญญา มณศร เกด 18 กมภาพนธ 2532 ภมล าเนา 104/1 ม.3 ถ.ศรสนทร ต.เชงทะเล อ.ถลาง จ.ภเกต 83110 ทอยปจจบน 69/8 เจอารปารคแมนชน ซ.อรณอมรนทร 41 ถ.อรณอมรนทร แขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ 10700 โทรศพท 089 -2013292 ประวตการศกษา ประถม โรงเรยนบานบางเทา มธยม โรงเรยนเชงทะเลวทยาคม “จต-กอง อนสรณ” ปวช. วทยาลยอาชวศกษาภเกต ปรญญาตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร วทยาเขตเพาะชาง เกยรตประวต พ.ศ.2544 รองชนะเลศอนดบท1 การแขงขนภาพลายไทยแบบก ามะลอ ระดบมธยมศกษาตอนตน พ.ศ.2545 รางวลชนะเลศอนดบท1 การแขงขนวาดภาพวนแมแหงชาต ระดบมธยมศกษาตอนตน พ.ศ.2545 รางวลดเดน ในโครงการรวมใจงดเหลาเขาพรรษา ระดบมธยมศกษาตอนตน พ.ศ.2546 รางวลชนะเลศอนดบท2 การแขงขนวาดภาพเนองในวนเขาพรรษา ระดบมธยมศกษา ตอนตน พ.ศ.2546 รางวลชนะเลศอนดบท2 ประเภทวาดภาพทางวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนตน พ.ศ.2547 รางวลชนะเลศอนดบท2 การแขงขนวาดภาพในโครงการ TO BE NUMBER ONE พ.ศ.2547 รางวลชนะเลศอนดบท1 การแขงขนทกษะวชาชพการเขยนภาพจตรกรรมไทย ระดบ สถาบนการอาชวศกษาภาคใต ครงท16 พ.ศ.2548 รางวลชนะเลศอนดบท 1 การประกวดวาดภาพรณรงคตอตานยาเสพตด ระดบปวช.2 พ.ศ.2548 รางวลชนะเลศอนดบท 1 การแขงขนวาดภาพงานประเพณลอยกระทง พ.ศ.2548 รางวลรองชนะเลศอนดบท2 การแขงขนวาดภาพจตรกรรมไทย พ.ศ.2549 รางวลรองชนะเลศอนดบท 1 สาขาทศนศลป การประกวดศลปนรนเยาว พ.ศ.2549 รางวลชนะเลศอนดบท1 การแขงขนวาดภาพเทดพระเกยรต “ พอหลวงในใจฉน” พ.ศ.2552 ไดรบทนมลนธนายหางโรงปนผหนง พ.ศ.2553 ไดรบทนกองทนสงเสรมการศกษาและสรางสรรคศลปะมลนธรฐบรษพลเอกเปรม ตณส ลานนท

สำนกหอ

สมดกลาง