การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

โดย

นายปณณวช ทพธวช

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

โดย

นายปณณวช ทพธวช

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

THE DEVELOPMENT OF LEARNING OUTCOMES ON THE ASPECTS OF

CRIMINAL LAW AND CRITICAL THINKING SKILLS OF MATTHAYOMSUKSA 3

STUDENTS TAUGHT WITH TRISIKKHA

By

Mr. Punnawat Thuptawat

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Education Program in Teaching Social Studies

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2012

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ” เสนอโดย นายปณณวช ทพธวช เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ………......................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรณฐ กจรงเรอง 3. อาจารย ดร.มนสนนท นาสมบรณ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารยสมประสงค นวมบญลอ) (ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ) ............/......................../.............. ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรณฐ กจรงเรอง) (อาจารย ดร.มนสนนท นาสมบรณ) ............/......................../.............. ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

53262310: สาขาวชาการสอนสงคมศกษา คาสาคญ: กฎหมายอาญานาร / ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ / การจดการเรยนรแบบไตรสกขา ปณณวช ทพธวช: การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา . อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ผศ.ดร.อรพณ ศรสมพนธ, ผศ.ดร.ปรณฐ กจรงเรอง และ อ.ดร.มนสนนท นาสมบรณ. 235 หนา.

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2) เปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 3) ศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา และ 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 จานวน 31 คน

เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร 3) แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และ 4) แบบสอบถาม ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คาเฉลย ( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) และ การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจยพบวา

1. ผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร หลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05

3. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงจากทไดรบการจดการเรยนรแบบไตรสกขาอยในระดบสง 4. ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรลายมอชอนกศกษา................................................ ปการศกษา 2555

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1................................... 2.................................... 3.....................................

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

53262310: MAJOR: TEACHING SOCIAL STUDIES

KEY WORD: THE ASPECTS OF CRIMINAL LAW / CRITICAL THINKING SKILLS /

LEARNING MANAGEMENT TAUGHT WITH TRISIKKHA

PUNNAWAT THUPTAWAT: THE DEVELOPMENT OF LEARNING OUTCOMES ON THE ASPECTS

OF CRIMINAL LAW AND CRITICAL THINKING SKILLS OF MATTHAYOMSUKSA 3 STUDENTS TAUGHT

WITH TRISIKKHA. THESIS ADVISORS: ASST. PROF. ORAPIN SIRISAMPHAN, Ph.D., ASST. PROF.

PORANAT KITROONGRUENG, Ph.D., AND MANASANAN NAMSOMBOON, Ph.D. 235 pp.

The purposes of this research were to: 1) compare the learning outcomes on the aspects of criminal law of the

Mathayomsuksa 3 students before and after the participation in the learning management taught with trisikkha

2) compare the critical thinking skills of the Mathayomsuksa 3 students before and after the participation in the learning

management taught with trisikkha 3) study the critical thinking skills of the Mathayomsuksa 3 students participation in

the learning management taught with trisikkha and 4) study the opinion of Mathayomsuksa 3 students about the

participation in the learning management taught with trisikkha. The sample of this research consisted of 31

Mathayomsuksa 3/1 students studying in the first semester during the academic year 2012 in Kamphaengsaen wittaya

School, Kamphaengsaen District, Nakhonpathom Province of the Office of Secondary School District 9.

The instruments employed to collect data were: 1) lesson plans 2) a learning outcome test 3) a critical

thinking test and 4) a questionnaire on the opinion of students about participation in the learning management taught

with trisikkha. The collected data was analized by mean ( x ) standard deviation (S.D.) t-test dependent and content

analysis.

The finding were as follows:

1. The learning outcomes of students on the aspects of criminal law gained after the participation in the

learning management taught with trisikkha was higher than the learning outcomes gained before the participation

learning at the level of .05 significance.

2. The critical thinking skills of students gained after the participation in the learning management taught

with trisikkha was higher than the learning outcomes gained before the participation learning at the level of .05

significance.

3. The critical thinking skills of students gained after the participation in the learning management taught

with trisikkha had high mean score.

4. The positive opinions of students towards participation in the learning management taught with trisikkha

had high level.

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature................................................ Academic Year 2012

Thesis Advisors’ signature 1.......................................... 2.......................................... 3...........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธเรอง การพฒนาผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาเลมน สาเรจลลวงเปนอยางดดวยความกรณาในการใหคาปรกษา คาแนะนา ความชวยเหลอและกาลงใจจากผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรณฐ กจรงเรอง และอาจารย ดร. มนสนนท นาสมบรณ ผเปนอาจารยทปรกษาตงแตเรมตนจนวทยานพนธเลมนสาเรจลลวงไปดวยด ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ และรองศาสตราจารยสมประสงค นวมบญลอ ผทรงคณวฒ ทกรณาใหคาปรกษา แนะนา แกไขขอบกพรองเพอใหวทยานพนธมความถกตองและสมบรณยงขน ขอขอบพระคณรองศาสตราจารยอนงคพร สมานชาต อาจารย ดร. วรกาญจน สขสดเขยว และอาจารยสาธต จนทรวนจ ทใหความอนเคราะหในการตรวจสอบเครองมอในการวจย ทาใหผวจยสามารถดาเนนการวจยและเกบขอมลไดอยางมประสทธภาพ รวมทงขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยงตอการทาวทยานพนธใหมความถกตองและสมบรณยงขน ขอขอบพระคณผอานวยการ รองผอานวยการ คณะครและนกเรยนโรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม ทใหความรวมมอและอานวยความสะดวกในการเกบขอมลเปนอยางด ขอขอบพระคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ทใหทนอดหนนการวจยเพอเปนประโยชนตอการทาวทยานพนธ ขอขอบคณเพอน พและนองระดบปรญญาโท สาขาวชาการสอนสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากรและบคคลอนเปนทรกทกทานสาหรบความชวยเหลอ คาแนะนาและกาลงใจทมใหเสมอมาจนทาใหวทยานพนธเลมนสาเรจลลวงเปนอยางด ทายสดน ขอขอบพระคณบดา มารดา ผซงให ชวต การอบรมเลยงด ใหความรความสามารถ เปนผวางรากฐานทางการศกษา รวมถงสนบสนนปจจยทางการศกษามาโดยตลอด และขอขอบคณสมาชกทกๆ ทานในครอบครวทเปนแรงบนดาลใจ และใหกาลงใจในการศกษาเปนอยางด ทาใหผวจยสาเรจการศกษาปรญญาโทดงทมงหมายไว

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ..................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง............................................................................................................................. ญ สารบญแผนภม.......................................................................................................................... ฏ บทท 1 บทนา............................................................................................................................ 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา.......................................................... 1

กรอบแนวคดการวจย...................................................................................... 8

คาถามการวจย................................................................................................. 11

วตถประสงคการวจย....................................................................................... 12 สมมตฐานการวจย........................................................................................... 12

ขอบเขตการวจย............................................................................................... 12

นยามศพทเฉพาะ.............................................................................................. 13 2 วรรณกรรมทเกยวของ................................................................................................... 15 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม................................................................... 15 หลกไตรสกขาและการจดการเรยนรแบบไตรสกขา......................................... 23

หลกไตรสกขา..................................................................................... 23 ความหมายของไตรสกขา...................................................... 23

ไตรสกขากบมรรค................................................................ 24 กระบวนการศกษาเพอฝกอบรมและพฒนามนษย

ตามหลกไตรสกขา............................................................... 28

การจดการเรยนรแบบไตรสกขา.......................................................... 33 ความหมายของการจดการเรยนรแบบไตรสกขา.................... 33

ขนตอนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา................................ 34

ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ...................................................................... 37

ความหมายของการคดอยางมวจารณญาณ.......................................... 38

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา องคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณ....................................... 39

ลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ............................. 43

ประโยชนของการคดอยางมวจารณญาณ........................................... 45 แนวทางการสอนเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ......... 47 การวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ............................................. 50 งานวจยทเกยวของ........................................................................................... 52 งานวจยภายในประเทศ...................................................................... 52 การจดการเรยนรแบบไตรสกขา........................................... 52

ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ........................................... 55

งานวจยตางประเทศ............................................................................ 59

ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ........................................... 59 3 วธดาเนนการวจย........................................................................................................... 62

เครองมอทใชในการวจย.................................................................................. 64

การสรางเครองมอในการวจย........................................................................... 65

การเกบรวบรวมขอมล...................................................................................... 81 การวเคราะหขอมล........................................................................................... 83 สรปวธดาเนนการวจย...................................................................................... 85 4 ผลการวเคราะหขอมล.................................................................................................... 87 ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการ

จดการเรยนรแบบไตรสกขา............................................................... 87 ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนร

แบบไตรสกขา................................................................................... 88

ตอนท 3 ผลการศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา.......... 89

ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอ การจดการเรยนรแบบไตรสกขา....................................................... 89

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

บทท หนา 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ............................................................................ 93 สรปผลการวจย................................................................................................ 94

อภปรายผล....................................................................................................... 94

ขอเสนอแนะ.................................................................................................... 102 ขอเสนอแนะสาหรบการนาไปใช...................................................... 102

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป..................................................... 103

รายการอางอง............................................................................................................................. 104

ภาคผนวก................................................................................................................................... 111 ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ................................................................................... 112

ภาคผนวก ข ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย................................................ 114 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการทาวจย.................................................................... 144

ประวตผวจย............................................................................................................................... 235

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 โครงสรางเวลาเรยนโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ระดบชนมธยมศกษาปท 3

แผนการเรยน ภาษาไทย-สงคมศกษา-ภาษาองกฤษ.......................... 19

2 โครงสรางรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน................................................ 21

3 แบบการวจย The One Group Pretest Posttest Design................................... 64 4 ตวอยางกจกรรมการจดการเรยนรแบบไตรสกขา............................................ 66 5 วเคราะหขอสอบปรนยทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคด

ของแอนเดอรสนและแครทโวล......................................................... 69 6 การวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณตามแนวคดของวตสนและเกลเซอร... 75 7 เกณฑระดบคะแนนจากแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ.................... 77 8 เกณฑการกาหนดระดบความคดเหน................................................................ 79 9 เกณฑการแปลความหมายของคาความคดเหน................................................. 80

10 สรปวธดาเนนการวจย....................................................................................... 85 11 การเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยน

ชนมธยมศกษา ปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนร

แบบไตรสกขา.................................................................................... 88 12 การเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา... 88 13 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณทเรยนดวยการจดการเรยนร

แบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตาม

รายดาน............................................................................................... 89 14 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการ

เรยนรแบบไตรสกขา.......................................................................... 90 15 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนความสอดคลองและความ

เหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ดวยการจดการเรยนรแบบ ไตรสกขาของผเชยวชาญ................................................................... 115

สำนกหอ

สมดกลาง

ฎ

ตารางท หนา 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนร

เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ของผเชยวชาญ................................................................................... 117 17 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบ

ทดสอบวดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20.......... 128 18 คะแนนแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนร

แบบไตรสกขา.................................................................................. 132 19 คาดชนความสอดคลองกบทกษะการคดทตองการของแบบวดทกษะการคด

อยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและ

หลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ......... 133

20 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบ

วดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20................................... 135

21 คะแนนแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา... 138

22 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนดวยการจดการ

เรยนรแบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตาม

รายดาน.............................................................................................. 139 23 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนดวยการจดการ

เรยนรแบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตาม

รายดาน.............................................................................................. 141 24 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนขอคาถามกบตวแทนพฤตกรรม

ของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนร

แบบไตรสกขา................................................................................... 143

สำนกหอ

สมดกลาง

ฏ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา 1 กรอบแนวคดการวจย..................................................................................... 11 2 กระบวนการศกษาเพอพฒนามนษยตามหลกไตรสกขา................................. 30

3 ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา................................... 68 4 ขนตอนการสรางแบบทดสอบเรอง กฎหมายอาญานาร.................................. 74

5 ขนตอนการสรางแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ.............................. 78

6 ขนตอนการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน............................... 81 7 ขนตอนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร........................................ 82 8 กระบวนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา........................................................ 83

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช พระราชทานพระบรมราโชวาทเกยวกบความสาคญของการศกษาไวดงน

“...การศกษาเปนปจจยสาคญในการสรางและพฒนาความร ความคด ความประพฤต และคณธรรมของบคคล สงคมและบานเมองใดใหการศกษาทดแกเยาวชนไดอยางครบถวน ลวนพอเหมาะกนทกๆ ดาน สงคมและบานเมองนนกจะมพลเมองมนคงของประเทศชาตไวและพฒนาใหกาวหนาตอไปไดโดยตลอด...” (พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทพระราชทานแกครและนกเรยนทไดรบพระราชทานรางวลเมอวนจนทรท 27 กรกฎาคม 2524)

จากพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทอญเชญมาขางตนแสดงใหเหนถงความสาคญของการศกษาในฐานะทเปนเครองมอทสาคญทสดในการพฒนาบคคล สงคมและบานเมอง เนองจากการศกษาถอเปนหวใจสาคญของการพฒนาประเทศทจะชวยพฒนาคนไทยใหมคณภาพ มความร ความคด คณธรรมและความประพฤตทด ซงจะสงผลใหเยาวชนมคณภาพชวตทดและเปนกาลงสาคญในการพฒนาสงคมและประเทศชาตใหมความเจรญกาวหนาตอไป เนองจากในปจจบนประเทศไทยไดมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวทงทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม การเมองการปกครอง สงแวดลอมและการศกษา ทงนเปนเพราะความเจรญกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทสงผลใหการดาเนนชวตของคนไทยเปลยนแปลงไปอยางมาก จงจาเปนตองพฒนาคนไทยใหทนตอการเปลยนแปลงทเกดขน อนจะเปนภมคมกนในตวทดใหพรอมเผชญตอสถานการณตางๆ ทเกดขนทงในระดบครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาตเพอใหสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมและดารงชวตอยในสงคมอยางมความสข

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 มาตรา 6 กลาววา การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ซงในกระบวนการเรยนรจะตองมงปลกฝงจตสานกทถกตองเกยวกบการเมอง

สำนกหอ

สมดกลาง

2

การปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาคและศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมทงสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและความร อนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความคดรเรมสรางสรรค ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545: 5-6) สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงพฒนานกเรยนทกคน ซงเปนกาลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตสานกในความเปนพลเมองไทยและ พลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐานรวมทงเจตคตทจาเปนตอการศกษา ตอการประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนนกเรยนเปนสาคญบนพนฐานความเชอวาทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2551: 4) นอกจากน การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (2552-2561) ไดกาหนดวสยทศนใหคนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ปฏรปการศกษาและการเรยนรอยางเปนระบบ มงเนนการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา การเพมโอกาสทางการศกษาและเรยนรอยางมคณภาพ โดยมเปาหมายภายในป พ.ศ. 2561 ทตองการเนนการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและการเรยนรของคน การเพมโอกาสการศกษาและเรยนรอยางทวถง และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคมในการบรหารและจดการศกษา เพอใหคนไทยยคใหมสามารถเรยนรไดดวยตนเอง รกการอานและมนสยใฝเรยนรตลอดชวต มความสามารถในการสอสาร สามารถคดวเคราะห คดแกปญหา คดรเรมสรางสรรค มจตสาธารณะ มระเบยบวนย เหนแกประโยชนสวนรวม สามารถทางานเปนกลม มศลธรรม คณธรรม จรยธรรม คานยม จตสานกและความภมใจในความเปนไทย ยดมน การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รงเกยจ การทจรตและตอตานการซอสทธขายเสยงและสามารถ กาวทนโลก มสขภาพกาย สขภาพใจทสมบรณ แขงแรง เปนกาลงคนทมคณภาพ มทกษะความรพนฐานทจาเปน มสมรรถนะ ความรความสามารถ ทางานไดอยางมประสทธภาพรวมทงมโอกาสเรยนรอยางเทาเทยมเสมอภาค (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552: 11 - 13) การพฒนาใหนกเรยนมคณลกษณะดงกลาวจงเปนสงทมความสาคญและจาเปนอยางยงตอการศกษาในยคปจจบน ซงกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนอกหนงกลมสาระทชวยพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะของตนทจะอยในสงคมไดอยางมความสข สามารถสราง

สำนกหอ

สมดกลาง

3

ความสมพนธกบผอนและสบทอดความเปนมา เอกลกษณของความเปนชาตไทยได ทงนเนองจากกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนกลมสาระการเรยนรทศกษาถงความสมพนธกบสถาบนสงคม มนษยกบมนษยและมนษยกบสงแวดลอม สงเหลานเปนปจจยทเกยวของกบการดารงชวต การแกปญหาและการปฏบตตนในสงคมมนษย (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2543: 6) ซงสอดคลองกบสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 1) กลาววา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมชวยใหมความรความเขาใจการดารงชวตของมนษย ทงในฐานะปจเจกบคคลและการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจากด เขาใจถงการพฒนาเปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลาตามเหตปจจยตางๆ เกดความเขาใจในตนเองและผ อน มความอดทนอดกลน ยอมรบในความแตกตางและมคณธรรม สามารถนาความรไปปรบใชใน การดาเนนชวต เปนพลเมองดของประเทศชาตและสงคมโลก นอกจากนยงสอดคลองกบ สนต ธรรมบารง (2522: บทนา) กลาววา วชาสงคมศกษาเปนวชาหนงทมความสาคญตอ การพฒนาประเทศ ซงประเทศจะเจรญกาวหนาหรอลาหลงเพยงใด ยอมขนอยกบความรความสามารถ อปนสยใจคอของคนในชาต และคณสมบตของพลเมองในชาตจะเปนเชนไรนนขนอยกบการใหการศกษาเปนสาคญ และวชาสงคมศกษามสวนชวยพฒนาคณสมบตของพลเมองใหมศกยภาพสงขน ซงสอดคลองกบวาร ถระจตร (2534: 2-3) กลาววา วชาสงคมศกษามงเนน การปลกฝงคณสมบตอนดงามใหเกดขนแกเดกจนปรากฏเปนนสย นนคอความเปนคนด มความรทจะนาไปใชประโยชนในการดารงชวตตลอดจนเปนคนทมความสามารถ มความคดและเปนพลเมองดของประเทศชาตตอไปไดอยางด นอกจากนนวชาสงคมศกษายงมความสาคญอกประการหนงคอ การใหนกเรยนไดรถงปญหาของสงคมทเกดขนในสภาพปจจบน เพอใหนกเรยนไดเขาใจสภาพความเปนไปทแทจรงของสงคมนน ทงมสวนชวยใหนกเรยนไดรจกปรบตนเองใหสอดคลองกบสภาพของสงคมทตนมสวนเกยวของและไดเขาใจสภาพของสงคมนนเปนอยางด

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมแบงออกเปน 5 สาระการเรยนร ซงสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการดาเนนชวตในสงคม นบวาเปนสาระสาคญสาระหนงทชวยสรางความเปนพลเมองดใหกบเยาวชนของชาต โดยมกฎหมายเปนตวควบคม ความประพฤตของเยาวชนใหอยในระเบยบหรอกฎเกณฑของบานเมอง ทงนเพราะกฎหมายถอเปนหวขอทมความสาคญอยางยงและเยาวชนของชาตควรเรยนร เนองจากกฎหมายเปนเครองมอสาคญในการสรางความสงบสข ความเปนระเบยบเรยบรอยรวมถงเปนแนวทางในการดาเนนชวต เพอใหดารงไวซงความเปนธรรมของบคคลทอยในสงคม เพราะ การทบคคลจานวนมากจะอยรวมกนในสงคมไดอยางมระเบยบและสงบสขไดนน จาเปนตองมการสรางกฎเกณฑและขอตกลงรวมกน

สำนกหอ

สมดกลาง

4

ขนมาเพอใหสมาชกของสงคมยดถอปฏบตตลอดจนควบคมความประพฤตของสมาชกในสงคมใหเปนในลกษณะเดยวกน ทงนการบงคบใชกฎหมายจงเปนสงจาเปนเพราะกฎหมายถอเปนขอกาหนด คาสงหรอขอบงคบเพอใหประชาชนปฏบตตาม หากผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามยอมไดรบโทษตามกฎหมาย ซงสอดคลองกบมานตย จมปา (2548: 6-7) ทกลาววา ในการทมนษยมาอยรวมกนจาเปนตองมกฎเกณฑทสรางขนมาเพอกาหนดความประพฤตของคนเพอใหเกดความสงบเรยบรอยในสงคม กฎเกณฑนเรยกวา “กฎหมาย” ซงเปนกฎเกณฑความประพฤตทกาหนดไวใหคนในสงคมปฏบตตาม สวนใหญมในสงคมทระบบความสมพนธมความสลบซบซอนมากขน โดยมองคกรหรอสถาบนทคอยควบคมมใหคนในสงคมฝาฝนและมการกาหนดโทษผฝาฝน

นอกจากนยงสอดคลองกบพงศธร บญอารย (2543: 13) ทกลาววา กฎหมายกบสงคมเปนสงทมความสมพนธใกลชดกนจนเกนคาวา “ทใดมสงคมทนนมกฎหมาย” ซงหมายความวาสงคมจะดารงอยไดจะตองมกฎหมายบงคบใช ทงนเพราะมนษยเปนสตวสงคมไมสามารถดารงชวตอยไดลาพง จงตองเกยวของกบกฎหมายอยางหลกเลยงไมไดเพราะกฎหมายเปนบรรทดฐานของสงคมทจะตองมไวเพอใหสงคมอยรวมกนดวยความสงบสข กฎหมายจงเขามามบทบาทหรอเกยวของกบชวตของมนษยมากยงขน

การทนกเรยนเปนพลเมองด มความรความสามารถ มคณธรรมและคานยมทเหมาะสมจะชวยใหสงคมเกดความเจรญงอกงาม จงจาเปนตองฝกฝนและปลกฝงใหนกเรยนเกดความร ทกษะกระบวนการและเจตคตทด ทงนจากผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ปการศกษา 2553 และ 2554 ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรมและ การดาเนนชวตในสงคมพบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยเทากบ 35.11 และ 38.39 จากคะแนนเตม 100 คะแนน (รายงานผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน, 2554: 8) และจากการศกษาผล การเรยนรในรายวชา ส 30203 กฎหมายนาร ประจาปการศกษา 2553 จานวนนกเรยนทงสน 94 คน พบวานกเรยนมผลการเรยนทอยในระดบออน (เกรด 1.5) และออนมาก (เกรด 1) จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 30.85 และนกเรยนทมผลการเรยนไมผานเกณฑ (เกรด 0) จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 17.02 นอกจากผลการเรยนรทอยในเกณฑทตาและยงพบอกวา ทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนยงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหสงขนอกดวยเนองจากผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษารอบสองจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ทเขามาประเมนโรงเรยนระหวางวนท 2-4 ธนวาคม พ.ศ. 2551 พบวา มาตรฐานดานนกเรยน มาตรฐานท 4 นกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดวจารณญาณ คดสรางสรรค คดไตรตรองและ มวสยทศน ไดคะแนนเฉลย 3.19 จากคะแนนเฉลยเตม 4.00 และไดเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงแกไขโดยกาหนดใหสถานศกษาสงเสรมใหนกเรยนไดรบ

สำนกหอ

สมดกลาง

5

การพฒนาดานศกยภาพการคดวเคราะห เปดเวทใหนกเรยนไดแสดงออกทางความคดอยางเหมาะสม เชน การโตวาท การรบผดชอบงานโครงการ มสวนรวมในการดแลงานหรอกจกรรมตางๆ เพอใหรขนตอนกระบวนการในการทางาน เพอใหนกเรยนไดฝกคดเปนและแกปญหาเปน นกเรยนควรไดรบการพฒนาดานทกษะ ความร การสอนเสรม การแกปญหาผลการเรยนทาง การเรยนในกลมสาระการเรยนรทตาดวย (รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา , 2553:

39 - 41) นอกจากนปญหาเชงประจกษทผวจยในฐานะครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ซงไดสงเกตและวเคราะหการเรยนการสอนคอ นกเรยนสวนใหญม ความสนใจเรยนเพยงระยะเวลาสนๆ ขาดความสนใจในเนอหาวชาและจะอธบายคาตอบโดยใชความรสกนกคดของตนเองในการตอบคาถาม ใชการคาดเดาคาตอบ ขาดการตรกตรองอยางรอบคอบ ไมมการอางองเนอหาสาระทเรยนทาใหคาตอบขาดความนาเชอถอ ผวจยจงตองการพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนใหสงขนเพอใหสอดคลองกบการจดการศกษาของไทยในศตวรรษท 21 ทใหความสาคญตอการคดอยางมวจารณญาณและการตดสนใจ (Thinking Critically and Making Judgment) (สถาบนยซแอลเอ, อางถงใน Partnership for 21st

Century, 2012:3) และเปนการเตรยมความพรอมในการรบการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษารอบสามตอไป จากความเปนมาและความสาคญของปญหาดงกลาว ผวจยไดวเคราะหพบวา วธการจดการเรยนรของครเปนประเดนทควรไดรบการพฒนาเปนอนดบแรก เนองจากเปนสาเหตสาคญทสงผลตอการเรยนและผลการเรยนรของนกเรยน หากไมไดรบการแกไขอาจสงผลเสยตอนกเรยนได นอกจากนผวจยไดตระหนกถงความสาคญของสภาพการจดการเรยนรในปจจบนทนอกจากจะตองพฒนาความสามารถในการเรยนรของนกเรยนแลว ยงจาเปนตองพฒนานกเรยนใหเปนคนด มคณธรรม มปญญาและมความสขในการเรยนดวย จงควรนาวธการจดการเรยนรโดยใชหลกธรรมในพระพทธศาสนามาจดการเรยนร เนองจากเปนวธการในการสอนของพระพทธเจาททรงใชกบเหลาสาวกทงหลายตงแตสมยพทธกาลจนเกดปญญาทแตกฉานและรแจงในหลกธรรมคาสอน ซงจากการศกษาคนควาความคดเหนของนกการศกษา นกวชาการและการวจยพบวา การจดการเรยนรแบบไตรสกขาเปนวธการจดการเรยนรตามแนวพทธอกรปแบบหนงทนาหลกธรรมคาสอนของพระพทธเจามาใชในการจดการเรยนร ซงถอเปนกระบวนการฝกหดอบรมทางกาย วาจา จตใจและปญญาของนกเรยนใหบรรลจดหมายสงสด ซงการฝกหดอบรมทางกายและวาจา คอ การควบคมความประพฤตของตนเองทงทางกายและวาจา ใหอยในสภาพเรยบรอยปกต ประพฤตด ประพฤตถก ไมทาใหผอนเดอดรอน การฝกหดอบรมทางจตใจคอ การรวบรวมจตใจ บงคบจตใจของตนใหแนวแน อยในสภาพทจะใชทาประโยชนใหมากทสดตามทตนเองตองการ และการฝกหดอบรมทาง

สำนกหอ

สมดกลาง

6

ปญญา คอ การใชสมาธในการทาใหเกดความรอนถกตอง รแจงและสมบรณ เขาใจในสงทเรยน เกดปญญาขนในตนเองซงสอดคลองกบพระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) (2538: 914 - 915) กลาววา สกขา 3 ไดแก อธศลสกขา อธจตตสกขาและอธปญญาสกขา ซงมกเรยกกนวา ศล สมาธ ปญญา 1) อธศลสกขา คอ การฝกความประพฤตสจรตทางกาย วาจาและอาชวะ ไดแก รวมเอาองคมรรคขอสมมาวาจา สมมากมมนตะและสมมาอาชวะเขามาวาโดยสาระกคอ การดารงตนดวยดในสงคม รกษาระเบยบวนย ปฏบตหนาทและความรบผดชอบทางสงคมใหถกตอง มความสมพนธทางสงคมทดงามเกอกลเปนประโยชน ชวยรกษาและสงเสรมสภาพแวดลอม โดยเฉพาะในทางสงคมใหอยในภาวะเอออานวยแกการททกคนจะสามารถดาเนนชวตทดงามหรอปฏบตตามมรรคกนไดดวยด 2) อธจตตสกขา คอ การฝกปรอในดานคณภาพและสมรรถภาพของจต ไดแก รวมเอาองคมรรคขอสมมาวายามะ สมมาสตและสมมาสมาธ เขามาวาโดยสาระกคอ การฝกใหมจตเขมแขง มนคง แนวแน ควบคมตนไดด มสมาธ มกาลงใจสง ใหเปนจตทสงบ ผองใส เปนสข บรสทธ ปราศจากสงรบกวนหรอทาใหเศราหมอง อยในสภาพเหมาะแกการใชงานมากทสด โดยเฉพาะการใชปญญาอยางลกซงและตรงตามความเปนจรง 3) อธปญญาสกขา คอ การฝกปรอปญญาใหเกดความร ความเขาใจสงทงหลายตามความเปนจรง จนถงความหลดพน มจตใจเปนอสระ ผองใส เบกบานโดยสมบรณ ไดแก รวมเอาองคมรรคขอสมมาทฏฐและสมมาสงกปปะ สองอยางแรกเขามา วาโดยสาระกคอ การฝกอบรมใหเกดปญญาบรสทธทรแจงชดตรงตามสภาพความเปนจรง ไมเปนความร ความคด ความเขาใจทบดเบอนเคลอบคลมเพราะอทธพลของกเลส มอวชชาและตณหาเปนผนาทครอบงาจตใจอย การฝกปญญาเชนนตองอาศยการฝกจตใหบรสทธเปนพนฐาน แตในเวลาเดยวกนเมอปญญาทบรสทธรเหนตามเปนจรงนเกดขนแลว กกลบชวยใหจตนนสงบ มนคง บรสทธ ผองใสอยางแนนอนยงขน และสงผลออกไปในการดาเนนชวตคอ ทาใจใหวาง วางทาท มความสมพนธกบสงทงหลายอยางถกตอง ใชปญญาทบรสทธ ไมเอนเอยง ไมมกเลสแอบแฝงนน คดพจารณาแกไขปญหาตางๆ ทากจทงหลายในทางทเปนไปเพอประโยชนสขอยางแทจรง ซงสอดคลองกบพระธรรมโกศาจารย (พทธทาสภกข) (ม.ป.ป.: 27-28) กลาววา ไตรสกขา ประกอบดวย สกขา ขนแรกทสด คอ “ศล” ซงหมายถง การประพฤตด ประพฤตถกตามหลกทวๆ ไป ไมทาใหผอนตองเดอดรอนและไมทาตนเองใหเดอดรอน เปนการปฏบตเพอความสงบเรยบรอย ปราศจากโทษชนตนๆ ทางกายและทางวาจาของตนและทเกยวกบสงคมและสวนรวม หรอเกยวกบสงของตางๆ ทจาเปนแกการอย สกขาขนท 2 เรยกวา “สมาธ” ขอนไดแก การบงคบจตใจของตวเองไวใหอยในสภาพทจะใชทาประโยชนใหมากทสดตามทตนตองการและสกขาขนท 3 เรยกวา “ปญญา” หมายถง การฝกฝนอบรมทาใหเกดความรความเขาใจอนถกตองและสมบรณถงทสดในบรรดาสงทงปวงตามทเปนจรง นอกจากนสมน อมรววฒน (2513: 47-48 ) ไดประยกตหลกไตรสกขามาใช

สำนกหอ

สมดกลาง

7

ในการเรยนการสอนโดยการจดใหนกเรยนไดเรยนรโดยผานขนตอน 3 ขนตอน คอ 1) ขนศล หมายถง ขนทนกเรยนตองควบคมตนเองใหอยในระเบยบทงกายและวาจา ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต รางกายพรอมทจะเรยนเสมอ 2) ขนสมาธ หมายถง ขนทนกเรยนรวบรวมจตใจ ความคดใหแนวแนในจดเดยวหรอเรองเดยว ไมซดสายไปสเรองอน สงอน นอกหองเรยน นอกเรองทเรยน ไมคดตรกตรอง วตกกงวลถงเรองอนๆ ทจะทาใหสมองไมปลอดโปรง นกเรยนตองตดสงรบกวนอนๆ (ปลโพธ) ออกจากความคด จตใจ 3) ขนปญญา หมายถง ขนทนกเรยนใชสมาธ พลงความมจตใจแนวแน ทาความเขาใจปญหา แกไขปญหาจนเกดความรแจง เขาใจแกปญหาได เกดการเรยนร เกดปญญาขนในตนเอง มมโนทศนในเรองนนไดถกตองตามทเปนจรง จากแนวคดการจดการเรยนรแบบไตรสกขาทกลาวมาขางตนจะพบวากระบวนการเรยนรทงศล สมาธและปญญาตางกมจดมงหมายทจะชวยฝกหดอบรมทงทางกาย วาจา จตใจและปญญาของนกเรยนใหบรรลวตถประสงคทกาหนดไวเชนเดยวกน ซงพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2538: 609) กลาววา ไมวาเรากาลงฝกอบรมอยในชวงตอนใดของไตรสกขากตาม ไมวาจะเปน ขนศล ขนสมาธหรอขนปญญา การปฏบตแตละขนของไตรสกขายอมดาเนนอยเรอยไปตลอดเวลาทกชวงตอน การกลาวออกมาวาเปนขนศล ขนสมาธหรอขนปญญา เปนการบอกแจงวาในตอนนนกาลงเรงรดใหระดมการฝกอบรมองคประกอบประเภทนนใหมากเปนพเศษ หรอวาในตอนนนองคประกอบประเภทนนกาลงถกเรยกออกมาใชงานมบทบาทโดดเดนออกหนาองคประกอบประเภทอน มองดในแงหนงเปนเหมอนวามระบบการฝกจากขางนอกและระบบการฝกจากขางในซงทางานประสานขานรบกนดวยด ดงนนเมอพจารณาจากคากลาวของพระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) จะพบวาในการจดกระบวนการเรยนรสามารถเรมตนจากขนตอนใดกอนกได ทงนขนอยกบเนอหาวชาและความเหมาะสมในบทเรยนนนๆ ซงจากการศกษากระบวนการเรยนรของไตรสกขาจะพบวาศล สมาธและปญญาจะชวยใหนกเรยนไดฝกปฏบต ฝกควบคมกาย วาจา จตใจ ฝกคดพจารณา โดยเฉพาะขนปญญาซงถอเปนขนทนกเรยนจะตองอาศยกระบวนการคดอยางมเหตผล ใชปญญาในการคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบ โดยใชหลกการ เหตผล ความรความคดและประสบการณของตนทมอยมาพจารณาเพอนาไปสการตดสนใจและเลอกปฏบตอยางเหมาะสม ซงสอดคลองกบทกษะการคดอยางมวจารณญาณทเปนการตรกตรองอยางถถวนเพอหาทางเลอกและนาไปสการตดสนใจวาควรเชอหรอควรปฏบตตามหรอไม ทงนการคดอยางมวจารณญาณถอเปนการคดทชวยใหนกเรยนไดฝกคดตดสนใจ ดวยการใชปญญาพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบ จงจาเปนตองพฒนาใหเกดขนกบนกเรยนในยคทมการเปลยนแปลงของขอมลขาวสารอยางรวดเรวและตอเนอง เพอใหนกเรยนสามารถตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ ดงทลกขณา สรวฒน (2549: 89) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณเปนการใชความคดในลกษณะ

สำนกหอ

สมดกลาง

8

วเคราะห สงเคราะห ตดสนใจและแกปญหาโดยยดหลกการคดดวยเหตผล จากขอมลทเปนจรงมากกวาอารมณและการคาดเดา คดดวยความรอบคอบระมดระวง ใชสตปญญาและการคดอยางไตรตรอง ซงสอดคลองกบวชรา เลาเรยนด (2554:8) ทกลาววา การคดอยางมวจารณญาณ เปนความสามารถในการคดทจะเชอ ไมเชอ ปฏบตหรอไมปฏบตตามดวยหลกการและเหตผล ซงรวมถงการคดวเคราะห สงเคราะหและประเมนคาดวยการสงเกตเหตการณตางๆ ประสบการณตางๆ จากประสบการณตรง การคดตรกตรอง การใหเหตผลและการพดจาสอความหมายเพอจะใหไดแนวทางในการตดสนใจวาควรเชอ ควรปฏบตตามหรอไม นอกจากนย งสอดคลองกบ จรวรรณ ไตรโสรส (2550: 14-15) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดพจารณาไตรตรอง ตรวจสอบความถกตองของขอมล สารสนเทศ ประเดน ปญหาและหลกฐานตางๆ รอบดาน โดยกระทาอยางสขมรอบคอบและใชเหตผล เพอประเมนผลดผลเสยและทบทวนเพอหาขอสรปกอนนาไปสการตดสนใจครงสดทายวาจะเชอหรอไม ทาหรอไมทา นอกจากน ประพนธศร สเสารจ (2553: 101) ไดกลาวอกวา การคดอยางมวจารณญาณ เปนกระบวนการคดไตรตรองอยางรอบคอบเกยวกบสถานการณทเปนปญหา คลมเครอ มความขดแยงเพอตดสนใจวาสงใดควรเชอหรอไมควรเชอ สงใดควรทาสงใดไมควรทา โดยใชความรความคดจากประสบการณของตนจากขอมลทรอบดาน ทงขอมลเชงวชาการ ขอมลทางดานสงแวดลอมและขอมลสวนตวของผคด จากทกลาวมาขางตน ผวจยมความสนใจทจะพฒนาผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา เพอพฒนาผลการเรยนรและทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนใหมประสทธภาพมากยงขน ทาใหนกเรยนเปนผทมความรและมความสามารถในการคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบเพอนาไปสการตดสนใจหรอแกไขปญหาตางๆ ไดเปนอยางด ซงสงเหลาน ถอเปนการวางรากฐานใหกบนกเรยนเพอใชประโยชนในการศกษาตอไปในอนาคต

กรอบแนวคดการวจย การจด กจกรรมการเ รยน ร เพอใหสอดคลองกบแนวทางการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เพอพฒนานกเรยนใหเปนคนเกง คนดและมความสข ผวจยจงไดนาการจดการเรยนรแบบไตรสกขามามาประยกตใชกบการจดการเรยนรในชนเรยน เนองจากเปนการพฒนานกเรยนทงทางกาย วาจา จตใจและสตปญญา เนนการปฏบตฝกหดอบรมตนเองดวยหลกของศล สมาธ ปญญา เพอชวยสงเสรมใหนกเรยนสามารถพฒนาตนเองไดเตมศกยภาพและมประสทธภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

9

สงสด ทงนมนกการศกษา นกวชาการและผลงานวจยไดนาเสนอกระบวนการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไวดงน

กรมการศาสนา (2548: 242) กรมวชาการ (2546: 175) และสมน อมรววฒน (2513: 47-48)

กลาวในทานองเดยวกนวา การสอนแบบไตรสกขา ม 3 ขนตอนดงน ขนท 1) ขนศล (ศลสกขา) คอ การควบคมใหนกเรยนอยในระเบยบวนยทงกายและวาจา ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต รางกายพรอมทจะเรยน ขนท 2) ขนสมาธ (จตตสกขา) คอ การฝกสมาธขนตนในการควบคมสต ใหนกเรยนรวมจตใจ ความคดใหแนวแนเปนจดเดยว เรองเดยว ตดสงรบกวนอนๆ ออกจากความคดและจตใจ ขนท 3) ขนปญญา (ปญญาสกขา) คอ ขนทนกเรยนใชสมาธในการทาความเขาใจสงตางๆ ทเรยนจนเกดการเรยนรในเรองนน พจารณาผลทเกดขน เกดปญญาขนในตนเอง มมโนทศนในเรองนนไดถกตองตรงตามความเปนจรง สาหรบสนย ผจญศลป (2547: 19) ไดกาหนดขนตอนการสอนแบบไตรสกขาไว 5 ขนดงน ขนท 1) ขนนาเขาสบทเรยน ครใหนกเรยนดรปภาพ ขาวหรอหวขอขาวจากหนงสอพมพหรอสรางสถานการณใหอยในขอบขายเนอหาทสามารถกระตนใหนกเรยนเลอกกระทาผดศลธรรมหรอถกศลธรรมในการตอบสนองตอสถานการณทจะใหตอไป ขนท 2) ขนศลสกขา ครกาหนดสถานการณใหและเปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความรสกตอสถานการณในการเลอกกระทาผดหลกศลธรรมหรอถกหลกศลธรรม ขนท 3) ขนจตตสกขา หรอการทาสมาธ การนาจตทฝกฝนจนสงบแลวในขนตนมาควบคมสตใหระลกอยกบลมหายใจเพอระลกแนวแนทจดเดยวจนจตสงบผองใสปราศจากสงรบกวนหรอทาใหเศราหมอง และจตใจอยในสภาพพรอมเหมาะสมกบการใชงานมากทสด โดยครใหหลกในการฝกสมาธ 2 ขนตามลาดบดงน (1) ระลกถงคณพระรตนตรย แลวนงขดสมาธ ขาขวาทบขาซาย หงายมอขวาทบมอซายตงกายตรงแตไมเกรงตว (2) หลบตาหรอเพงมองรปภาพทเกยวกบเนอหาทเรยน จตใจจดจอเกยวกบเรองนนเพยงเรองเดยว กาหนดลมหายใจเขา-ออก แลวกลาวภาวนาสนๆ เกยวกบภาพทเพงมองหรอสถานการณนน 5 นาท เมอทดสอบไดแลววานกเรยนมสมาธ ใหนกเรยนออกจากสมาธได ขนท 4)

ขนปญญาสกขา การกาหนดพจารณาผลทเกดขนในใจของตนในการเลอกปฏบตหรอไมปฏบตไดอยางสมเหตสมผลโดยการปฏบตตามกระบวนการพฒนาปญญา 3 ดาน คอ (1) การฟงและการอาน (สตมยปญญา) (2) การคดทบทวนพจารณาหาเหตผลความเปนไปไดและไมได แลวทดสอบกบขอมลเดมทไดฟงไดอานมา (จตตามยปญญา) (3) การลงมอปฏบตเพอทดสอบสงทไดมาจากการฟง การอานและการคด (ภาวนามยปญญา) ขนท 5) ขนสรปผลและประเมนผล ครและนกเรยนรวมกนสรปขอคดและสาระสาคญของบทเรยนโดยครเพมเตมสวนทบกพรองใหสมบรณมากขน คร วดและประเมนโดยพจารณาจากการตอบคาถาม ความสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตกจกรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

10

นอกจากนบรรเทา กตตศกด (2528: 289-290) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนวธสอนทยดศล สมาธ ปญญาเปนแนวทางในการปฏบตโดยนกเรยนมศลสกขา คอสารวมกาย วาจาใหถกตองอยในองคแหงศล มจตสกขา คอฝกจตใหสงบ มนคง ผองใส ระงบจากกเลส เมอจตสงบ มนคงเปนจตทฝกดแลวกเปนจตอนควรแกการงานทจะพจารณาธรรมได ตรงกบสภาพ ความเปนจรง ปญญาสกขา คอการพจารณารางกาย ความรสกนกคดของตนในขณะทมสมาธวา ทกสงทกอยางตางกเกดขน ตงอย ดบไป เปนของไมเทยงไมทนทาน ไมสามารถตงอยได เปนของทไมควรยดถอ เปนการอบรมคนใหเขาใจหลกสภาพความเปนจรง เพอละกเลส ละทกข หากอบรมปญญาแลว สมาธและศลกจะมนคงขนตามลาดบ ปญญาสกขาจงเปนการใชปญญาพจารณาทกขหรอปญหาตางๆ ทเกดขน ฉะนนการสอนแบบไตรสกขาจงเปนการสอนทนกเรยนไดปฏบตจรง

สาหรบวนดา กนตะกนษฐ (2551: 4) กลาววา การสอนแบบไตรสกขามขนตอนการสอน 3 ขนตอนดงน 1) ขนศล คอ ขนทนกเรยนตองควบคมตนเองใหอยในระเบยบวนยทงทางกาย วาจาและใจ ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต เปนขนการเรยนรทยงตองพงพงครหรอแหลงการเรยนรตางๆ ทนกเรยนจะตองศกษาเรยนรขอมล ขอเทจจรง ทฤษฎ หลกการและลงมอปฏบตตา มธรรมชาตวชา 2) ขนสมาธ คอขนทนกเรยนตองรวบรวมจตใจ ความคดใหแนวแนเปนจดเดยว ตดสงรบกวนอนๆ ออกจากความคดและจตใจ เปนขนทนกเรยนเรมสรางรปแบบการคดของตนเองโดยอาศยหลกการทฤษฎทไดเรยนรมาเพอนาไปสการคดวเคราะห ทบทวนลงมอฝกปฏบต ฝกฝนอยางคลองแคลวโดยอตโนมต วางแผนทากจกรรมหรอโครงงานเพอคนหาคาตอบดวยตนเอง 3) ขนปญญา คอ ขนทนกเรยนใชความคดในการสรางรปแบบใหมๆ สรางสรรคผลงานหรอชนงาน หรอพจารณาผลของการกระทาของตวเอง ในการเลอกกระทาผดหรอถกตามหลกศลธรรม เปนการเรยนรทบรณาการเขาดวยกนระหวางความรรอบ รลก จากการรบขอมลแหลงความรภายนอก ความรรอบ รลกจากการคด กระบวนการทางานของจตภายในตวนกเรยนและความรรอบ รลกจากการลงมอเมอปฏบต

จากการศกษากระบวนการจดการเรยนรแบบไตรสกขาของนกการศกษา นกวชาการและผลงานวจยทกลาวมา ผวจยไดสงเคราะหกระบวนการจดการเรยนรเพอนามาใชเปนแนวทางใน การกาหนดกรอบแนวคดการพฒนาผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ซง ไตรสกขาถอเปนกระบวนการทมความตอเนองและสมพนธกนทงศล สมาธและปญญา โดยสามารถเรมตนจากขนตอนใดกอนกได ดงทพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2538: 609) กลาววา ไมวาเรากาลงฝกอบรมอยในชวงตอนใดของไตรสกขากตาม ไมวาจะเปนขนศล ขนสมาธหรอขนปญญา การปฏบตแตละขนของไตรสกขายอมดาเนนอยเรอยไปตลอดเวลาทกชวงตอน การกลาวออกมาวา

สำนกหอ

สมดกลาง

11

เปนขนศล ขนสมาธหรอขนปญญา เปนการบอกแจงวาในตอนนนกาลงเรงรดใหระดมการฝกอบรมองคประกอบประเภทนนใหมากเปนพเศษ หรอวาในตอนนนองคประกอบประเภทนนกาลงถกเรยกออกมาใชงานมบทบาทโดดเดนออกหนาองคประกอบประเภทอน มองดในแงหนงเปนเหมอนวามระบบการฝกจากขางนอกและระบบการฝกจากขางในซงทางานประสานขานรบกนดวยด โดยกระบวนการเรยนรแตละขนตอนจาเปนตองใชสตในการควบคมเพอใหนกเรยนบรรลวตถประสงคตามทกาหนดไว ซงสอดคลองกบพระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) (2538: 804 - 809)

กลาววา สตเปนตวควบคม การปฏบตตามหนาทของตน ควบคมการรบร ความนกคดและพฤตกรรมทกอยางใหอยในแนวทางทตองการ ทงนผวจยจงไดนาเสนอกระบวนการจดการเรยนรแบบไตรสกขาเปนกรอบแนวคดการวจยดงแผนภมท 1

ตวแปรตน ตวแปรตาม การจดการเรยนรแบบไตรสกขา ผลการเรยนรเรอง กฎหมาย ศล อาญานาร ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ความคดเหนของนกเรยนทมตอ ปญญา สมาธ การจดการเรยนรแบบไตรสกขา แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย คาถามการวจย 1. ผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวย การจดการเรยนรแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยนหรอไม

2. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจด การเรยนรแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยนหรอไม

12

3. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจด การเรยนรแบบไตรสกขาอยในระดบใด 4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาอยในระดบใด เปนอยางไร

วตถประสงคการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2. เพอเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

3. เพอศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

สมมตฐานการวจย 1. ผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวย การจดการเรยนรแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

2. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจด การเรยนรแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

ขอบเขตการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากรทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญา นาร จานวน 102 คน จาก 3 หองเรยน ทงนทางโรงเรยนไดจดหองเรยนแบบคละความสามารถในการเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

13

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญา นาร จานวน 31 คน ซงไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม 2. ตวแปรทใชในการวจย 2.1 ตวแปรตน (Independent Variable) การจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) 2.2.1 ผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร 2.2.2 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

2.2.3 ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 3. ระยะเวลาทใชในการวจย ระยะเวลาทใชในการทดลอง ดาเนนการในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โดยจดการเรยนรจานวน 5 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน คาบเรยนละ 50 นาท รวมทงสน 10 คาบเรยน 4. เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชทดลองในการวจยครงน เปนเนอหาในรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน ซง เ ปนรายวชา เพม เ ตมของก ลมสาระการ เ รยน รส งคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หนวยการเรยนรท 6 เรอง กฎหมายอาญานาร ประกอบดวยหวขอดงน 1) ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 2) การกระทาผดรปแบบตางๆ 3) ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 4) ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง 5) ความผดผดเกยวกบทรพย 6) ความผดตอการอยรวมกน 7) ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ 8) ความผดเกยวกบการปกครอง 9) ความผดเกยวกบ การปลอมและการแปลง และ10) โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ

นยามศพทเฉพาะ เพอใหเกดความเขาใจทตรงกน ผวจยจงกาหนดนยามศพทเฉพาะสาหรบการวจยไวดงน

1. ไตรสกขา หมายถง กระบวนการพฒนาตนทงทางกาย จตใจและปญญาเพอใหบคคลดาเนนชวตไปในวถทถกตองดงาม จตใจสงบมนคงเปนสมาธและเกดปญญาทรแจง

สำนกหอ

สมดกลาง

14

2. การจดการเรยนรแบบไตรสกขา หมายถง กระบวนการจดการเรยนรโดยการฝกหดอบรมตนเอง 3 ขนตอนประกอบดวย ศลสกขาเปนขนทนกเรยนควบคมกายและวาจาพรอมทจะปฏบตกจกรรม จตตสกขาเปนขนทนกเรยนมจตมงมนและจดจออยางตอเนองอยกบสงทไดรบมอบหมาย และปญญาสกขา เปนขนทกระตนใหนกเรยนไดฝกคดอยางมเหตผล เกดความร ความเขาใจสงตางๆ โดยใชสตในการควบคม จดเปนกระบวนการทมความตอเนองและสมพนธกนสงผลใหเกดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทกขนตอนสามารถเปนจดเรมตนของกระบวนการจดการเรยนรไดทงนขนอยกบเนอหาของบทเรยน

3. กฎหมายอาญานาร หมายถง เนอหาสาระของรายวชาเพมเตมกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนรท 6 ประกอบดวย ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา การกระทาผดรปแบบตางๆ ความผดเกยวกบชวตและรางกาย ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง ความผดผดเกยวกบทรพย ความผดตอการอยรวมกน ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ ความผดเกยวกบการปกครอง ความผดเกยวกบการปลอมและ การแปลง และโทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ

4. ผลการเรยนร หมายถง คะแนนของนกเรยนทไดจากการทาแบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนเรอง กฎหมายอาญานาร ซงวดไดจากแบบทดสอบวดผลการเรยนรทผวจยสรางขน 5. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถทางสตปญญาของนกเรยนในการคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบ โดยใชหลกการ เหตผล ความร ความคดและประสบการณของตนทมอยมาพจารณาเพอนาไปสการตดสนใจและเลอกปฏบตอยางเหมาะสม ประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ไดแก การอางองหรอสรปความ การยอมรบขอตกลงเบองตน การนรนย การตความ และการประเมนขอโตแยง วดไดจากแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทผวจยสรางขนตามแนวคดของวตสนและเกลเซอร 6. ความคดเหนของนกเรยน หมายถง ระดบการแสดงความรสกนกคดของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาในดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยนร และดานประโยชนทไดรบ วดไดจากแบบสอบถามความคดเหนทผวจยสรางขน 7. นกเรยน หมายถง ผทกาลงศกษารายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน ชนมธยมศกษา ปท 3 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม

สำนกหอ

สมดกลาง

15

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ในการวจยครงนผวจยไดศกษาเอกสาร ตารา แนวคด ทฤษฎและงานวจยตาง ๆ ทเกยวของดงน 1. หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา : กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 2. หลกไตรสกขาและการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

3. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 4. งานวจยทเกยวของ

หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา พทธศกราช 2553 (หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา, 2553: 3-172) ไดยดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนแนวทางหรอขอกาหนดของการจดการศกษาของโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ทจะใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทกาหนด มงพฒนานกเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพโดยมงหวงใหมความสมบรณทงดานรางกาย จตใจและสตปญญา อกทงมความรและทกษะทจาเปนสาหรบ การดารงชวตและม คณภาพไดมาตรฐานสากลเพอการแขงขนในยคปจ จบน ซงมรายละเอยดดงน

1. วสยทศน โรงเรยนกาแพงแสนวทยาเปนโรงเรยนชนนาในการจดการศกษา ใหนกเรยนมคณธรรม

นาความร และมคณภาพตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและตามมาตรฐานสากล

สำนกหอ

สมดกลาง

16

2. พนธกจ 1. พฒนาระบบการบรหารจดการใหมคณภาพ

2. จดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร

3. พฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรอยางมประสทธภาพ ใชสอนวตกรรมและเทคโนโลยททนสมย

4. ปลกฝงใหนกเรยนมนสยใฝร รกการอาน แสวงหาความรดวยตนเอง รกสขภาพ เปนคนดมคณธรรม รจกคดวเคราะห และใชเทคโนโลยเพอการศกษา 3. เปาหมาย นกเรยนมคณภาพ มคณธรรมตามมาตรฐานการศกษาและอยในสงคมไดอยางมความสขตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 4. หลกการ หลกการของโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ไดยดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดงน 1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายสาหรบพฒนาเดกและเยาวชน ใหมความร ทกษะ เจตคตและคณธรรมบนพนฐานความเปนเปนไทยควบคกบการเปนสากล

2. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอานาจใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน

3. เปนหลกสตรสถานศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและมคณภาพ

4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจด การเรยนร

5. เปนหลกสตรสถานศกษาทเนนนกเรยนเปนสาคญ

6. เปนหลกสตรการศกษาสาหรบการศกษาในระบบ นอกระบบและตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนรและประสบการณ

สำนกหอ

สมดกลาง

17

5. จดหมาย จดหมายของโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ไดยดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดงน

1. มคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลยและมทกษะชวต

3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสยและรกการออกกาลงกาย

4. มความรกชาต มจตสานกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5. มจตสานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทาประโยชนและสรางสงทดงามในสงคมและอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

6. สมรรถนะสาคญและคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน สมรรถนะสาคญและคณลกษณะอนพงประสงคของโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ไดยดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดงน สมรรถนะสาคญของผเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐาน การเรยนร ซงการพฒนานกเรยนใหบรรลมาตรฐานการเรยนรทกาหนดนนจะชวยใหนกเรยนเกดสมรรถนะสาคญ 5 ประการ ดงน

1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร ทใชถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสกและทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตางๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสารทมประสทธภาพโดยคานงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

สำนกหอ

สมดกลาง

18

2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณและการคดเปนระบบเพอนาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตางๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหาและมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคานงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนากระบวนการตางๆ ไปใชในการดาเนนชวตประจาวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทางานและการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตางๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอมและการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอกและใชเทคโนโลยดานตางๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคมในดานการเรยนร การสอสาร การทางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสมและมคณธรรม

คณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาใหนกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงคเพอใหอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน

1. รกชาต ศาสน กษตรย

2. ซอสตยสจรต

3. มวนย

4. ใฝเรยนร

5. อยอยางพอเพยง

6. มงมนในการทางาน

7. รกความเปนไทย8. มจตสาธารณะ

สำนกหอ

สมดกลาง

19

7. โครงสรางเวลาเรยนโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ตารางท 1 โครงสรางเวลาเรยนโรงเรยนกาแพงแสนวทยา ระดบชนมธยมศกษาปท 3

แผนการเรยน ภาษาไทย-สงคมศกษา-ภาษาองกฤษ ชนมธยมศกษาปท 3 ( ภาคเรยนท 1 ) ชนมธยมศกษาปท 3 ( ภาคเรยนท 2 )

รายวชา หนวยกต(ชวโมง) รายวชา หนวยกต

(ชวโมง)

รายวชาพนฐาน 11.0 (440) รายวชาพนฐาน 11.0

(440) ท23101 ภาษาไทย 5 1.5(60) ท23102 ภาษาไทย 6 1.5(60) ค23101 คณตศาสตรพนฐาน 5 1.5(60) ค23102 คณตศาสตรพนฐาน 6 1.5(60) ว23101 วทยาศาสตรพนฐาน 5 1.5(60) ว23102 วทยาศาสตรพนฐาน 6 1.5(60) ส23101 สงคมศกษา 5 1.5(60) ส23103 สงคมศกษา 6 1.5(60) ส23102 ประวตศาสตร 5 0.5(20) ส23104 ประวตศาสตร 6 0.5(20) พ23101 สขศกษา 5 0.5(20) พ23103 สขศกษา 6 0.5(20) พ23102 พลศกษา 5 0.5(20) พ23104 พลศกษา 6 0.5(20) ศ23101 ศลปะพนฐาน 5 1.0(40) ศ23102 ศลปะพนฐาน 6 1.0(40) ง23101 งานอาชพเพอการดารงชวต 3 1.0(40) ง23102 เทคโนโลยสารสนเทศฯ 3 1.0(40) อ23101 ภาษาองกฤษ 5 1.5(60) อ23102 ภาษาองกฤษ 6 1.5(60) รายวชาเพมเตม 2.5 (100) รายวชาเพมเตม 2.5 (100) ท20205 นทานพนบาน 1 1.0(40) ท20206 นทานพนบาน 2 1.0(40) ส20221 กฎหมายเบองตน 1.0(40) ส20222 กฎหมายทใชใน

ชวตประจาวน

1.0(40)

อ20205 เสรมทกษะภาษาองกฤษ 5 0.5(20) อ20206 เสรมทกษะภาษาองกฤษ 6 0.5(20) กจกรรมพฒนาผเรยน (60) กจกรรมพฒนาผเรยน (60) กจกรรม แนะแนว (20) กจกรรม แนะแนว (20) กจกรรม ลกเสอ/ยวกาชาด (17) กจกรรม ลกเสอ/ยวกาชาด (18) กจกรรม ชมนม (15) กจกรรม ชมนม (15) กจกรรม เพอสงคมและ

สาธารณประโยชน

(8) กจกรรม เพอสงคมและสาธารณประโยชน

(7)

รวมเวลาทงสน 600 รวมเวลาทงสน 600 ทมา : โรงเรยนกาแพงแสนวทยา. (2553). หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา พทธศกราช 2553. (นครปฐม : สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9) , 30.

20

8. คาอธบายรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน คาอธบายรายวชาเพมเตม

กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ส 20221 กฎหมายเบองตน ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 เวลา 40 ชวโมง จานวน 1.0 หนวยกต

ศกษาเกยวกบความรพนฐานของกฎหมาย กฎหมายชอบคคล กฎหมายบตรประจาตวประชาชน กฎหมายความสามารถผเยาว กฎหมายครอบครว กฎหมายการซอขาย กฎหมาย การขายฝาก กฎหมายการกยมเงน กฎหมายการเชาซอ กฎหมายการเชาทรพย กฎหมายการจานา กฎหมายการจานอง กฎหมายการคาประกนและกฎหมายอาญา

โดยใชกระบวนการสบคนขอมล การอธบาย การอภปราย การคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การยกตวอยางและกระบวนการกลม

เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายและเหนคณคาของการนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและการดารงชวตอยรวมกนกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข

ผลการเรยนร 1. มความรความเขาใจเกยวกบทมา ประเภท ลกษณะและความสาคญของกฎหมาย

2. มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายชอบคคล กฎหมายบตรประจาตวประชาชนและกฎหมายความสามารถของผเยาว สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข

3. มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายครอบครว สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข

4. มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายการซอขาย กฎหมายการขายฝาก กฎหมายการเชาซอ กฎหมายการเชาทรพยและกฎหมายการกยมเงน สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข

5. มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายการจานา การจานองและการคาประกน สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข

6. มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายอาญา สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข

รวมทงสน 6 ผลการเรยนร

สำนกหอ

สมดกลาง

21

9. โครงสรางรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน ตารางท 2 โครงสรางรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน หนวยท ชอหนวย สาระการเรยนร เวลาเรยน

1 รอบรกฎหมาย

- ทมาของกฎหมาย

- ประเภทของกฎหมาย

- ลกษณะของกฎหมาย

- ความสาคญของกฎหมาย

2

2 กฎหมายใกลตว - กฎหมายชอบคคล - กฎหมายบตรประจาตวประชาชน - กฎหมายความสามารถของผเยาว

3

3 กฎหมายครอบครว

- กฎหมายการหมน

- กฎหมายการสมรส

- กฎหมายการหยา - กฎหมายการรบบตรบญธรรม

- กฎหมายมรดก

10

4 กฎหมายเกยวกบทรพย

- กฎหมายการซอขาย

- กฎหมายการขายฝาก - กฎหมายการเชาซอ

- กฎหมายการเชาทรพย

- กฎหมายการกยมเงน

10

5 กฎหมายจานา จานอง

และคาประกน

- กฎหมายการจานา - การจานอง

- การคาประกน

5

6 กฎหมายอาญานาร

- ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา - การกระทาผดรปแบบตางๆ - ความผดเกยวกบชวตและรางกาย - ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง - ความผดผดเกยวกบทรพย - ความผดตอการอยรวมกน

10

22

ตารางท 2 โครงสรางรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน (ตอ) หนวยท ชอหนวย สาระการเรยนร เวลาเรยน

- ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ - ความผดเกยวกบการปกครอง - ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง - โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ

รวม 40

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา หลกสตรของโรงเรยนกาแพงแสนวทยาในกลมสาระ การเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดกาหนดใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 แผนการเรยนภาษาไทย-สงคมศกษา-ภาษาองกฤษ เรยนวชากฎหมายเบองตนซงเปนรายวชาเพมเตม ทงนผวจยใชหนวยการเรยนรท 6 เรอง กฎหมายอาญานาร ซงประกอบดวยหวขอดงน 1) ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 2) การกระทาผดรปแบบตางๆ 3) ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 4) ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง 5) ความผดเกยวกบทรพย 6) ความผดตอการอยรวมกน 7) ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ 8) ความผดเกยวกบการปกครอง 9) ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง และ10) โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ กาหนดระยะเวลาในการสอนหวขอละ 1 คาบเรยน รวมทงสน 10 คาบเรยน

23

หลกไตรสกขาและการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ไตรสกขาถอเปนหลกธรรมทางพระพทธศาสนาทมงพฒนาตนเองทงกาย จตใจและปญญาเพอใหบคคลดาเนนชวตไปในทางทถกตองดงาม ดงนนการนาหลกไตรสกขามาประยกตใชกบ การจดการเรยนรกจะชวยใหนกเรยนไดฝกตนเองเพอใหเกดการเรยนรทดและสามารถปฏบตตน ในการเรยนรไดอยางถกตอง ผวจ ยจงขอนาเสนอหวขอสาคญเกยวกบไตรสกขาและการจด การเรยนรแบบไตรสกขา ดงน

1. หลกไตรสกขา ไตรสกขาถอเปนหลกธรรมสาหรบการฝกฝนเพอพฒนาตนเองทง 3 ดาน อนไดแก ทางกาย เพอใหมความประพฤตถกตองดงาม ทางจตใจเพอให มจตใจทสงบมนคงและทางปญญาเพอใหมปญญาทรแจง ทงนเพอใหเกดความเขาใจมากยงขน ผวจยขอนาเสนอรายละเอยดเกยวกบไตรสกขา ดงน

1.1 ความหมายของไตรสกขา นกการศกษาและผสนใจหลายทานไดใหความหมายของไตรสกขาไวดงน กนก จนทรขจร (2527: 121) กลาววา ไตรสกขา หมายถง ธรรมอนเปนเครองประพฤต 3

ประการ ไดแก 1) ศล คอการรกษากาย วาจาใหเรยบรอย มความประพฤตดทางกายและวาจา 2) สมาธ คอความมใจตงมน การทาใจใหสงบแนวแน ไมฟงซาน การตงจตมนอยในสงใดสงหนงโดยเฉพาะ 3) ปญญา คอความรอบร การรแจงในสภาวธรรมทงหลายตามความเปนจรง ปรชาหยงรเหตผล

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) (2543: 127) กลาววา ไตรสกขา หมายถง ขอทจะตองศกษา ขอปฏบตทเปนหลกสาหรบศกษา คอ ฝกหดอบรมกาย วาจา จตใจและปญญาใหยงขนไปจนบรรลจดหมายสงสดคอ พระนพพาน ซงประกอบดวย 1) อธศลสกขา คอ ศลอนยงใหญ, ขอปฏบตสาหรบฝกอบรมในทางความประพฤตอยางสง 2) อธจตตสกขา คอ จตอนยงใหญ, ขอปฏบตสาหรบฝกอบรมจตเพอใหเกดคณธรรม 3) อธปญญาสกขา คอ ปญญาอนยงใหญ, ขอปฏบตสาหรบฝกอบรมปญญาเพอใหเกดความรแจงอยางสง

พทธทาสภกข (2549: 134) กลาววา ไตรสกขา หรอ สกขา 3 หมายถง การปฏบตหรอ การประพฤตกระทา ทเปนหนาทของบคคลโดยตรง โดยแบงสกขาไว 3 ประการคอ 1) สลสกขา แปลวา การปฏบตในสวนศล 2) จตตสกขา แปลวา การปฏบตในสวนจต (สมาธ) และ 3) ปญญาสกขา แปลวา การปฏบตในสวนปญญา

สำนกหอ

สมดกลาง

24

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก (2554) กลาววา สกขา 3 หมายถง ขอสาหรบศกษา, การศกษาขอปฏบตทพงศกษา, การฝกฝนอบรมตนในเรองท พงศกษา 3 อยางคอ 1) อธสลสกขา คอศกษาเรองศล อบรมปฏบตใหถกตองดงาม ใหถกตองตามหลกจลศล มชฌมศล และมหาศล ตลอดถงปฏบตอยในหลก มชฌมศล และมหาศล ตลอดถงปฏบตอยในหลกอนทรยสงวร สตสมปชญญะและสนโดษ 2) อธจตตสกขา คอศกษาเรองจต อบรมจตใหสงบมนคงเปนสมาธ ไดแกการบาเพญสมถกรรมฐานของผสมบรณดวยอรยศลขนธจนไดบรรลฌาน 4 3) อธปญญาสกขา คอศกษาเรองปญญาอบรมตนใหเกดปญญาแจมแจง ไดแก การบาเพญวปสสนากรรมฐานของผไดฌานแลวจนไดบรรลวชชา 8 คอ เปนพระอรหนต

จากความหมายทกลาวมาขางตนสรปไดวา ไตรสกขาหรอสกขา 3 หมายถง กระบวนการพฒนาตนทงทางกาย จตใจและปญญาเพอใหบคคลดาเนนชวตไปในวถทถกตองดงาม จตใจสงบมนคงเปนสมาธและเกดปญญาทรแจง

1.2 ไตรสกขากบมรรค ไตรสกขาเปนกระบวนการศกษาทพฒนามนษยทงทางกาย วาจา จตใจและปญญาใหสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข เนนการปฏบตฝกหดอบรมตนดวยหลกศล สมาธ ปญญา โดยทผศกษาจะตองปฏบตตามแนวทางของมรรคมองค 8 ซงพระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) (2538: 601-604) กลาววา ไตรสกขานนถอวาเปนระบบการปฏรปธรรมทครบถวนสมบรณมขอบเขตครอบคลมมรรคทงหมดและเปนการนาเอาเนอหาของมรรคไปใชอยางหมดสนบรบรณ จงเปนหมวดธรรมมาตรฐานสาหรบแสดงหลกการปฏบตธรรมและมกใชเปนแมบทในการบรรยายวธปฏบตธรรม กลาวโดยสรปคอ มรรคเปนระบบการปฏบตธรรมทงหมดในแงเนอหาฉนใดไตรสกขากเปนระบบการปฏบตธรรมทงหมดฉนนน มรรค มชอเตมวา อรยอฏฐงคกมคค แปลวา ทางมองคแปดประการอนประเสรฐ ทางมองค 8 ของพระอรยะ ทางมองค 8 ททาคนใหเปนพระอรย องคหรอองคประกอบ 8 อยางของมรรคนนมดงน

1. สมมาทฏฐ เหนชอบ (Right view หรอ Right Understanding) 2. สมมาสงกปปะ ดารชอบ (Right Thought) 3. สมมาวาจา วาจาชอบ (Right Speech) 4. สมมากมมนตะ กระทาชอบ (Right Action) 5. สมมาอาชวะ เลยงชพชอบ (Right Livelihood) 6. สมมาวายามะ พยายามชอบ (Right Effort) 7. สมมาสต ระลกชอบ (Right Mindfulness) 8. สมมาสมาธ จตมนชอบ (Right Concentration)

สำนกหอ

สมดกลาง

25

มรรคมองค 8 หมายถง ทางสายเดยวมสวนประกอบ 8 อยาง ผปฏบตธรรมตองใชองคทง 8

ของมรรคเนองไปดวยกนโดยตลอด เพอใหมองเหนเปนหมวดหม อนจะชวยเสรมสรางความเขาใจใหชดเจนยงขน จงจดองคประกอบทง 8 ของมรรคเขาเปนประเภทๆ เรยกวา ขนธ หรอ ธรรมขนธ แปลวาหมวดหม ม 3 ขนธ กลาวคอ ศลขนธ สมาธขนธและปญญาขนธ เรยกงายๆ วา ศล สมาธ ปญญา ดงน

1. สมมาทฏฐ 3. ปญญา

2. สมมาสงกปปะ 3. สมมาวาจา

4. สมมากมมนตะ 1. ศล 5. สมมาอาชวะ

6. สมมาวายามะ

7. สมมาสต 2. สมาธ

8. สมมาสมาธ

การจดหมวดหมนเปนการจดตามสภาวะทเปนธรรมประเภทเดยวกน สวนในทางปฏบต คอการใชงานกจดตามแนวน แตเรยกชอวา สกขา 3 หรอไตรสกขา มชอเพยนไปเลกนอยเปน อธศลสกขา อธจตตสกขา อธปญญาสกขา และโดยทวไปเรยกกนวา ศล สมาธและปญญา ซงเขยนใหดงายขนดงน

1. อธศลสกขา 2. อธจตตสกขา 3. อธปญญาสกขา

- สมมาวาจา - สมมาวายามะ - สมมาทฏฐ

- สมมากมมนตะ - สมมาสต - สมมาสงกปปะ

- สมมาอาชวะ - สมมาสมาธ

การจดแบบธรรมขนธ 3 นน มงเพยงใหเหนเปนหมวดหมตามประเภท แตการจดเปนไตรสกขามงใหเหนลาดบในกระบวนการปฏบตหรอใชงานจรง คาวา ไตรสกขา แปลวา สกขา 3 คาวา สกขา แปลวา การศกษา การสาเหนยก การฝก ฝกปรอ ฝกอบรม ไดแกขอปฏบตทเปนหลก

สำนกหอ

สมดกลาง

26

สาหรบฝกอบรมกาย วาจา จตใจและปญญา ใหเจรญงอกงามยงขนไปจนบรรลจดหมายสงสดคอ ความหลดพนหรอนพพาน สกขา 3 มความหมายคราวๆ ดงน

1. อธศลสกขา การฝกอบรมในดานความประพฤต ระเบยบวนย ใหมสจรตทางกาย วาจาและอาชวะ (Training in Higher Morality) 2. อธจตตสกขา การฝกอบรมทางจตใจ การปลกฝงคณธรรม สรางเสรมคณภาพจตและรจกใชความสามารถในกระบวนการสมาธ (Training in Higher Mentality หรอ Mental Discipline) 3. อธปญญาสกขา การฝกอบรมทางปญญาอยางสง ทาใหเกดความรแจงทสามารถชาระจตใหบรสทธหลดพนเปนอสระโดยสมบรณ (Training in Higher Wisdom) พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) (2548: 215) ไดอธบายถงมรรคมองค 8 ไวดงน

1. สมมาทฏฐ ความเหนชอบ หมายถง การรการเหนอรยสจ 4 อยางถกตอง โดยมลกษณะเดน ๆ ดงน

1.1 ความเขาใจชดวา อะไรคอทกข อะไรคอสาเหตแหงทกข อะไรคอความดบทกขและอะไรคอขอปฏบตทจะนาไปสความดบทกข

1.2 ความเขาใจชดวา อะไรคอกศลกรรม อะไรคออกศลกรรม

1.3 ความเขาใจหลกปฏจจสมปบาท คอกระบวนการเกดขนและการดบแหงทกข โดยเปนปจจยอาศยกน

สมมาทฏฐนบเปนจดเรมตนหรอตวกาหนดทสาคญทนาผปฏบตใหดาเนนไปถกทางและกาวหนาในการปฏบต

2. สมมาสงกปปะ ความดารชอบหรอความคดชอบมลกษณะเดนๆ ดงน

2.1 ความคดทโปรง ไมหมกมนพวพนอยในสงทสนองความอยาก อนไดแก รปรส กลน

เสยง สมผส ทเรยกวา กามคณ รวมความคดเสยสละปราศจากการครนคดหาผลประโยชนใสตว

(เนกขมมวตก)

2.2 ความคดทไมพยาบาทมงรายใคร เตมไปดวยเมตตาและกรณา (อพยาปาทวตก)

2.3 ความคดไมเบยดเบยนใคร ไมคดทารายหรอทาลายใคร (อวหงสาวตก)

3. สมมาวาจา การเจรจาชอบมลกษณะเดน ๆ ดงน

3.1 การเวนจากการพดเทจ (มสาวาท)

3.2 การเวนจากการพดสอเสยดหรอการพดยยงใหเขาแตกกน (ปสณวาจา) 3.3 การเวนจากการพดคาหยาบคาย (ผรสวาจา) 3.4 การเวนจากการพดเพอเจอหรอพดสงไรสาระ (สมผปปลาปะ)

สำนกหอ

สมดกลาง

27

4. สมมากมมนตะ การทางานชอบ มลกษณะเดน ๆ ดงน

4.1 การเวนจากการทาลายชวตคนอนและสตวอน (ปาณาตบาต)

4.2 การเวนจากการขโมยของของคนอน (อทนนาทาน)

4.3 การเวนจากการประพฤตผดในกาม (กาเมส มจฉาจาร)

5. สมมาอาชวะ การเลยงชพชอบ หมายถง การทามาหากนดวยอาชพสจรต เวนมจฉาชพตาง ๆ เปนตนวา การโกงหรอหลอกลวง การประจบประแจง การใชเครองหมายนมต การบบบงคบขเขญ และการตอลาภดวยลาภ และเวนอาชพอก 5 ประการดงตอไปน

5.1 สตถวณชชา คาขายอาวธ

5.2 สตตวณชชา คาขายมนษย

5.3 มงสวณชชา คาขายเนอสตว (อรรถกถา แกวา เลยงสตวไวขาย)

5.4 มชชวณชชา คาขายนาเมา 5.5 วสวณชชา คาขายยาพษ

6. สมมาวายามะ ความเพยรชอบ หมายถง เพยรพยายามทางจตอยางยงใหญ(สมมปปธาน)

4 ประการ ดงตอไปน

6.1 เพยรระวงมใหความชวเกดขน (สงวรปธาน)

6.2 เพยรละความชวทเกดขนแลวใหหมดไป (ปหานปธาน)

6.3 เพยรสรางความดทยงไมเกดขน (ภาวนาปธาน)

6.4 เพยรรกษาความดทเกดขนแลวไมใหเสอม (อนรกขนาปธาน)

7. สมมาสต การตงสตชอบ หมายถง สตปฏฐาน 4 การตงสตพจารณาสงทงหลายตามความเปนจรง 4 ประการ ดงตอไปน

7.1 พจารณาความเปนไปของรางกาย มหลายวธ เชน กาหนดลมหายใจเขาและลมหายใจออก เปนตน (กายานปสสนาสตปฏฐาน)

7.2 พจารณาความเปนไปของเวทนาวามความเปนสข เปนทกข หรอไมสขไมทกข

(เวทนานปสสนาสตปฏฐาน)

7.3 พจารณาความเปนไปของจตวา เศราหมองเพราะกเลสชนดใด หรอผองใสเพราะปราศจากกเลสเหลานน (จตตานปสสนาสตปฏฐาน)

7.4 พจารณาธรรมตาง ๆ ทงฝายด ฝายชว และฝายกลางวาธรรมชนดใดผานเขามาในจต

(ธมมานปสสนาสตปฏฐาน)

8. สมมาสมาธ การตงจตมนชอบ หมายถง การทาจตใหเปนสมาธผานระดบตา ระดบกลางถงระดบสงจนบรรลฌาน

สำนกหอ

สมดกลาง

28

สมาธ แบงออกเปน 3 ระดบ จากระดบตาไปหาระดบสงดงตอไปน

8.1 สมาธชวขณะซงเกดแกสามญบคคลทวไปในเวลาปฏบตภารกจประจาวนเรยกวา ขณกสมาธ

8.2 สมาธทจวนจะแนวแน สมาธทตงจตมนกวาระดบแรก เรยกวา อปจารสมาธ

8.3 สมาธทแนบแนนสนท เปนสมาธระดบฌานขนตาง ๆ อนเปนระดบสงสด เรยกวา อปปนาสมาธ

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา ไตรสกขากระบวนการพฒนาตนทงทางกาย จตใจและปญญาเพอใหบคคลดาเนนชวตไปในวถทถกตองดงาม จตใจสงบมนคงเปนสมาธและเกดปญญาทรแจง ซงเมอแยกประเภทออกเปนหมวดหมไดแก ศล สมาธและปญญาแลวจะพบวามหลกการปฏบตเชนเดยวกบมรรค 8 ดงนนเมอฝกสงใดสงนนกจะเจรญงอกงามขนดวยเชนกน เมอฝกไตรสกขา มรรคกเกดขนดวยเนองจากเนอหาสาระของมรรคและไตรสกขากคออนเดยวกนนนเอง

1.3 กระบวนการศกษาเพอฝกอบรมและพฒนามนษยตามหลกไตรสกขา การฝกอบรมและพฒนามนษยตามหลกไตรสกขาสามารถฝกไดในทกการกระทาของมนษยและฝกหดใหรจกการตรวจสอบดวยตนเอง ซงจะชวยใหการปฏบตศล สมาธและปญญากาวหนายงขน กลาวคอ มนษยตองพจารณาการกระทาของตนวาไปเบยดเบยนหรอกอความเดอดรอนแกผอนหรอไม การกระทาดงกลาวเปนไปในทางทดอยางไรและในขณะเดยวกนจตใจของเรานนเปนอยางไร มความโลภ โกรธ คดรายตอผอนหรอไมและตองใชปญญาในการพจารณาการกระทาของตนดวยวาถกตองหรอไมถกตอง เหมาะสมหรอไมเหมาะสม ควรปรบปรงแกไขอยางไร ซงมนกการศกษา นกวชาการหลายทานไดกลาวถงกระบวนศกษาเพอฝกอบรมและพฒนามนษยตามหลกไตรสกขาไวดงน สมน อมรววฒน (2528: 37-39) ไดกลาวถงกระบวนการศกษาเพอฝกอบรมและพฒนามนษยตามหลกไตรสกขาดงน

ไตรสกขา เปนกระบวนการศกษาทพฒนามนษยทงทางกาย วาจา ความคด จตใจ อารมณและสตปญญาใหสามารถดารงชวตในสงคมอยางสนตมอสรภาพ เนนการปฏบตฝกหดอบรมตนดวยหลกของศล สมาธ ปญญา ซงวธการปฏบตฝกหดอบรมตนตามหลกของศล สมาธ ปญญานน ผศกษาตองปฏบตตามแนวทางของมรรคมองค 8 ไดแก

1. การฝกหดอบรมตนใหมศลดวยสมมาวาจา-เจรจาชอบ สมมากมมนตะ-การกระทาชอบ และสมมาอาชวะ-การเลยงชพชอบ

2. การฝกหดอบรมตนใหมสมาธดวยสมมาวายามะ-ความเพยรชอบ สมมาสต-การระลกชอบ และสมมาสมาธ-การตงจตมนชอบ

สำนกหอ

สมดกลาง

29

3. การฝกหดอบรมใหมปญญาดวยสมมาทฏฐ-การเหนชอบ และสมมาสงกปปะ- การดารชอบ

นอกจากนสมน อมรววฒน (2530: 44-45) ไดกลาวถงกระบวนการศกษาตามหลกของไตรสกขาวามลกษณะเดนและใชเปนทฤษฎทางการจดกระบวนการเรยนการสอนได ซงไดสรปวเคราะหเปนขอๆ คอ

1. ผทศกษาตามกระบวนการศกษาของหลกไตรสกขา ตองปฏบตฝกหดอบรมตนดวยตนเอง ศล สมาธและปญญา จะไมเกดขนอยางแทจรงจากการฟง การอาน การดหรอการบอกเลา ตองเรยนรดวยการกระทา เรยนรดวยการคด การควบคม เรยนดวยความอดกลน อดทน ขมใจและเรยนดวยวรยะอตสาหะ ความสาเรจของการศกษาแตละระดบนน ผศกษายอมวดและรไดดวยตนเอง ไมมผใดมาประเมนใหได

2. เรองจากศล สมาธ ปญญา เปนระบบการฝกหดอบรมทตองสามารถละสงทควรละและเจรญสงทควรเจรญ ดงนนผทศกษาตามแนวทางของไตรสกขาน จงตองไดรบการแนะนาสงสอนจากผเปนกลยาณมตรกอน แตจะหยดอยเพยงนนไมได ตองรจกคดและใชปญญาฝกฝนไปทละขนจนสามารถวนจฉย แยกแยะสงด สงชว (อยางทเรยกวา รผดชอบชวด) แลวละเวนสงชว เพมพนสงทชอบธรรมและมจตใจผองใสบรสทธได 3. การฝกหดอบรมตนตามหลกไตรสกขา เปนการฝกอบรมตนทเปนขนตอน สบเนองเรมจากรปธรรมไปหานามธรรม เรมจากสงทงายไปสสงทยาก เชน การกาจดกเลสอยางหยาบดวย การควบคมความประพฤตของทางกายและทางวาจานน เปนกระบวนการทสงเกตเหนไดชดเหมอนการกาจดเศษสวะทงหลายทลอยมาตามสายนานน หากสงเกตอยางตงใจกจะมองเหนได ครน ผศกษาฝกปฏบตตอไปจนสามารถกาจดกเลสอยางละเอยดทฝงลกแอบซอนอยในกมลสนดานเสยได กเหมอนกบการกลนนาทแมจะดใสแตมละอองตกตะกอนนอนกนอยใหบรสทธสะอาด ผทฝกหดอบรมตนตามกระบวนการนจงเรยนลด ไมไดหลอกตนเองและผอน และผทเรยนไดสาเรจตองเปนผทมปญญาและใชปญญาจนไดรบปรญญา 3 คอ ญาตปรญญา การกาหนดรสภาวะลกษณะ ตรณปรญญา การกาหนดรสามญลกษณะ และปหานปรญญา การกาหนดรดวยการละความยดตดในสงทงหลายเหลานนเสยไดโดยสนเชง

4. การฝกหดอบรมตนตามหลกไตรสกขานนเปนการพฒนามนษยทางรางกาย วาจา ความคด จตใจ อารมณ สงคมและสตปญญา เปนการพฒนาทกวางและลกมากกวาการศกษาทเราเขาใจโดยทวๆ ไป เพราะเปนการฝกหดอบรมเพอร รเพอรสก รสกเพออยากจะตอส ตอสเพออสรภาพ อสรภาพทหลดพนจากความทกขและความชว อสรภาพของวญญาณมนษยคอ สนต ความสงบเยน

สำนกหอ

สมดกลาง

30

5. การฝกหดอบรมตามหลกไตรสกขาเปนกระบวนการศกษาทมลกษณะบรณาการและปจจยทวามลกษณะบรณาการนน เพราะองคประกอบทกองคประกอบคอ ศล สมาธ ปญญาและมรรคมองคแปดซงเปนวธการประพฤตเพอบรรลจดประสงคสงสดนนมลกษณะทผสมกลมกลนอยางไดสดสวนสมดลกน มความสอดคลองรองรบกนทงในดานทตองละเวนและในดานทเจรญ ยากทจะแยกออกอยางโดดเดยวและไมสามารถตดองคประกอบขอใดทงไปได

สมน อมรววฒน (2535: 152) ยงไดกลาวอกวา ไตรสกขาเปนกระบวนการฝกหดกาย วาจาและจตของมนษยใหสามารถดารงและดาเนนชวตทดโดยใชปญญาและดวยวธทางเดนสายกลางอนสจรตชอบธรรม อานวยประโยชนทงแกตนและสวนรวม ดงแผนภมท 2

อธศลสกขา ศล การฝกหดอบรม พดด บรรล

ควบคมกายและวาจา ทาด ประโยชน Training in Morality ดารงชวตทด ปจจบน

อธจตตสกขา สมาธ การฝกหดอบรม ความเพยร บรรล ใหมความคดแนวแน การระลกร ประโยชน

ปลอดโปรง ตงใจ จตตงมนแนวแน อนาคต

Training in Mentality or

Concentration

อธปญญาสกขา ปญญา การฝกหดอบรม ความเหนทตรง บรรลประโยชนสงสด ใหเกดความรสงสด ความจรงดาร นกคด ความสงบ อสรภาพ

Training in Wisdom ในทางทชอบ หรอความหลดพน

แผนภมท 2 กระบวนการศกษาเพอพฒนามนษยตามหลกไตรสกขา

31

พระธรรมปฎก ป.อ.ปยตโต (2542: 64) ไดกลาวถงกระบวนการแหงพฤตกรรมของมนษยวาแบง ได 2 แบบ คอ

แบบท 1 (ไรการศกษา) : อวชชา + ตณหา พฤตกรรมสรางทกข (กอปญหา) แบบท 2 (มการศกษา) : ปญญา + ฉนทะ พฤตกรรมสลายทกข (แกปญหา) กระบวนการแบบท 2 เปนแนวทางในการพฒนามนษย คอ การทมนษยมความคดกนบไดวาเรมมการศกษา และเมอมการศกษาปญญากเกดขนซงเปนตวแกนสาคญของการพฒนาตนเอง ดงนน การศกษาตองเปนการฝกคนใหพฒนาปญญาเพอนาปญญามากาจดตณหาและกาหนดพฤตกรรมทถกตองดงาม

ในการศกษาตามหลกพทธศาสนาหรอการปฏบตธรรม สงทสาคญทจะตองม คอความเชอในโพธ เรยกวา โพธศรทธา ซงถอวาเปนศรทธาพนฐานคอ มนษยเชอในปญญาททาใหมนษยเปนพทธะไดและเมอมนษยมความเชอดงนนแลวจะทาใหมนษยพรอมทจะฝกฝนตนเอง การฝกฝนและพฒนามนษยในทางพทธศาสนาจดวางเปนหลกเรยกวา ไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา ซงถอวาเปนระบบการศกษาททาใหบคคลพฒนาอยางมบรณาการและใหมนษยเปนองครวมทพฒนาอยางมดลยภาพ

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2538: 609) ยงไดกลาวอกวา ไมวาเรากาลงฝกอบรมอยในชวงตอนใดของไตรสกขากตาม ไมวาจะเปนขนศล ขนสมาธหรอขนปญญา การปฏบตแตละขนของไตรสกขายอมดาเนนอยเรอยไปตลอดเวลาทกชวงตอน การกลาวออกมาวาเปนขนศล ขนสมาธหรอขนปญญา เปนการบอกแจงวาในตอนนนกาลงเรงรดใหระดมการฝกอบรมองคประกอบประเภทนนใหมากเปนพเศษ หรอวาในตอนนนองคประกอบประเภทนนกาลงถกเรยกออกมาใชงานมบทบาทโดดเดนออกหนาองคประกอบประเภทอน มองดในแงหนงเปนเหมอนวามระบบ การฝกจากขางนอกและระบบการฝกจากขางในซงทางานประสานขานรบกนดวยด

เพญรง ปานใหม (2544: 21-22) ไดกลาวถงกระบวนการศกษาเพอพฒนามนษยตามหลกไตรสกขาวามความสาคญดงน

ศล เปนเรองการฝกพฤตกรรม เครองมอทใชในการฝกศลคอ วนย เดกควรไดรบการปลกฝงใหอยในหลกของศล 5 เนนการไมเบยดเบยนกนทางสงคมดวย การมพฤตกรรมทไมละเมดตอกน ไมเบยดเบยนกนโดยไมทารายชวต รางกาย ไมลกขโมย ไมแยงของลกของหวงของผใด ไมใชวาจาประทษราย สรางความมสตสมปชญญะ โดยใหเหนโทษของการดมสรา เสพของมนเมา ของเสพตด นอกจากการปลกฝงการไมเบยดเบยนกนทางสงคมแลว ยงตองพฒนาเดกในเรองความสมพนธทางสงคมในลกษณะเกอกล สรางสรรคและสงเสรมสนตสขใหเกดขน

สำนกหอ

สมดกลาง

32

การพฒนาเดกในระดบศล จะตองตงเปาหมายทจะสรางพฤตกรรมเคยชนทดงามใหสะสมขนในตวเดก เมอเกดการสะสมและปฏบตตดตอกนไปกจะสงผลไปทจตใจ ใหเกดความชนชมและยดถอดวย เวลาจะประพฤตอยางนน ความชนชมยดถอในจตใจกจะสงแรงเสรมใหมเจตนาทจะมงประพฤตอยางนน

สมาธ เปนเรองการฝกในดานจตหรอระดบจตใจ การอบรมเดกไปในเรองการพฒนาคณลกษณะตางๆ ทางจตใหสมบรณดวย

1. คณภาพจต คอ ประกอบไปดวยคณธรรมเปนความเมตตากรณา ความเออเฟอเผอแผ ความเคารพนบนอบ ความออนนอมถอมตน ความเหนอกเหนใจผอน ความมนาใจ ความกตญ กตเวท เปนตน

2. สมรรถภาพจต คอ การมจตใจเขมแขง มความขยนหมนเพยร มความอดทน ไมยอทอ มความรบผดชอบ มความแนวแนมนคง มความกระตอรอรน มนสยใฝรใฝเรยน มสต มสมาธ เปนตน

3. สขภาพจต คอ การมจตใจราเรงเบกบาน มความสดชนผองใส มความพอใจอมเอมใจและสงบสข เปนตน

ปญญา เปนเรองของการฝกหรอพฒนาในดานการรความจรง โดยนยนเดกควรไดรบ การอบรมสงสอนในทางทถกทควรในเรองความเชอ ความเหน ความร ความเขาใจ การรจกคด รจกพจารณา รจกวนจฉย ไตรตรอง รจกแกปญหา รจกดาเนนการตางๆ อยางมเหตผล รจกคดการตางๆ อยางสรางสรรค โดยเฉพาะอยางยงเนนการรตรงตามความเปนจรงของสงทงหลายทงปวงนนคอ รเทาทนธรรมดาของโลกและชวต

ในการฝกอบรมเดกตามหลกไตรสกขานสามารถฝกไดในทกการกระทาของเดกและหากหดใหเดกรจกการตรวจสอบตนเองดวยกจะชวยใหการปฎบตศล สมาธ ปญญา กาวหนายงขน นนคอเมอทาอะไรกใหพจารณาดวา การกระทาของตนในครงนทาใหเกดการเบยดเบยน เกดความเดอดรอนแกผหนงผใดหรอไม หรอวาการกระทานนเปนไปเพอความสนบสนนเกอกล ชวยเหลอและสรางสรรค (ศล) ในการกระทาเดยวกนน จตใจของตนเปนอยางไร ทาสงนนไปดวยจตใจทเหนแกตว คดรายตอใคร ทาดวยความรษยา อาฆาต ความโลภ ความโกรธ ความหลงหรอเปลาหรอทาดวยความรกความเมตตา ความปรารถนาดตอกน ทาดวยความขยนหมนเพยร ความรบผดชอบ ความศรทธา ความมสต ในขณะททามสขภาพจตใจเปนอยางไร เชน เรารอน กระวนกระวาย เศราหมอง ขนมวหรอวามจตใจทราเรง ผองใส อมเอมใจ สข สงบ (สมาธ)

สำนกหอ

สมดกลาง

33

การกระทาครงน ทาดวยความรความเขาใจในเรองททา มความเขาใจกฎเกณฑและความมงหมาย ทาโดยมการคดพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบ มองเหนถงผลดผลเสยและวธการปรบปรงแกไขแลวหรอไม (ปญญา) จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา กระบวนศกษาเพอฝกอบรมและพฒนามนษยตามหลกไตรสกขา เปนกระบวนการศกษาเพอพฒนามนษยดวยหลกของศล สมาธ ปญญาใหสามารถดารงชวตในสงคมอยางสนต เนนการปฏบตฝกหดอบรมควบคมกาย วาจา ใหพดด ทาด (ศล) ฝกหดอบรมใหมความคดทแนวแน ปลอดโปรง ตงใจใหมสต รตว มจตตงมนแนวแนอยางตอเนอง (สมาธ) และฝกหดอบรมใหเกดความรอยางสงสดเพอใหเกดความเหนทตรงความจรง นกคดในทางทถกตองดงามจนบรรลเปาหมายทตงไว (ปญญา) 2. การจดการเรยนรแบบไตรสกขา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนกระบวนการเรยนรอกรปแบบหนงทนาหลกธรรมของพระพทธศาสนามาประยกตใชกบการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและเขาใจเนอหาสาระของบทเรยนเนองจากนกเรยนไดฝกปฏบตอบรมทงทางกาย วาจา จตใจและสตปญญา ทงนเพอใหเกดความเขาใจมากยงขน ผวจยจงขอนาเสนอรายละเอยดเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ดงน

2.1 ความหมายของการจดการเรยนรแบบไตรสกขา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนเปนการจดการเรยนรตามแนวพทธอกรปแบบหนงทนาหลกธรรมคาสอนของพระพทธเจามาใชในการจดการเรยนร ซงถอเปนกระบวนการฝกหดอบรมทางกาย วาจา จตใจและปญญาของนกเรยนใหบรรลจดหมายสงสด ซงมนกการศกษา นกวชาการและผวจยหลายทานไดใหความหมายของการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไวดงน

บรรเทา กตตศกด (2528: 289-290) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนวธสอนทยดศล สมาธ ปญญาเปนแนวทางในการปฏบตโดยนกเรยนมศลสกขา คอสารวมกาย วาจาใหถกตองอยในองคแหงศล มจตสกขา คอฝกจตใหสงบ มนคง ผองใส ระงบจากกเลส เมอจตสงบ มนคงเปนจตทฝกดแลวกเปนจตอนควรแกการงานทจะพจารณาธรรมได ตรงกบสภาพความเปนจรง ปญญาสกขา คอการพจารณารางกาย ความรสกนกคดของตนในขณะทมสมาธวา ทกสงทกอยางตางกเกดขน ตงอย ดบไป เปนของไมเทยงไมทนทาน ไมสามารถตงอยได เปนของทไมควรยดถอ เปนการอบรมคนใหเขาใจหลกสภาพความเปนจรง เพอละกเลส ละทกข หากอบรมปญญาแลว สมาธและศลกจะมนคงขนตามลาดบ ปญญาสกขาจงเปนการใชปญญาพจารณาทกขหรอปญหาตางๆ ทเกดขน ฉะนนการสอนแบบไตรสกขาจงเปนการสอนทนกเรยนไดปฏบตจรง

สำนกหอ

สมดกลาง

34

สมน อมรววฒน (2528: 47) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนการสอนทเชอวาคนทมปญญาและเกดปญญาวสทธขนไดนนตองเกดจากมกาลง (พละ) จตใจ กาลงความคดท แนวแนไมหวนไหวซดสายวอกแวก ตองเพงพนจคดตรองในเรองเดยว คนทจะมกาลงความคดรวมเปนจดเดยวแนวแน (สมาธ) ไมหวนไหวซดสายไดตอเมอรางกายอยในสภาพปกตเรยบรอย สงบเรยบ มระเบยบวนย (มศล) นนคอ ถานกเรยนฝกควบคมสภาพทางกายใหอยในระเบยบวนยเรยบรอยจะชวยใหจตใจสงบไมฟงซานหวนไหวไปนอกเรอง นอกหองเรยน ซงจะชวยใหมกาลงความคด คมกลา สามารถแกปญหา ทาความเขาใจปญหาได ทาใหเกดปญญา มความรแจงเรองนนๆ (ปญญา) ไดดวยตนเอง ประจกษดวยตนเอง ไมใชเพยงแตรหรอทราบจากการบอกเลาใหฟงเทานน

วนเพญ วรรณโกมล (2544: 63 - 64) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนวธสอนทประกอบดวยขนตอนในการศกษาตามลาดบ 3 ขนตอน เรมตนดวยการใหนกเรยนมศล คอมระเบยบวนยในการปฏบตตนกอน ตอจากนนใหนกเรยนมสมาธ การมสมาธกตอเมอรางกายอยในสภาพปกต และเมอกายควบคมสตไดจตใจกสงบชวยใหเกดปญญารแจง วธการเรยนแบบนเนนกระบวนการคดและความรแจง

จากความหมายทกลาวมาขางตนสรปไดวา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา หมายถง กระบวนการจดการเรยนรโดยการฝกหดอบรมตนเอง 3 ขนตอนประกอบดวย ศลสกขาเปนขนทนกเรยนควบคมกายและวาจาพรอมทจะปฏบตกจกรรม จตตสกขาเปนขนทนกเรยนมจตมงมนและจดจออยางตอเนองอยกบสงทไดรบมอบหมาย และปญญาสกขา เปนขนทกระตนใหนกเรยนไดฝกคดอยางมเหตผล เกดความรความเขาใจสงตางๆ โดยใชสตในการควบคม จดเปนกระบวนการทมความตอเนองและสมพนธกนสงผลใหเกดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทกขนตอนสามารถเปนจดเรมตนของกระบวนการจดการเรยนรไดทงนขนอยกบเนอหาของบทเรยน

2.2 ขนตอนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา การจดการเรยนรแบบไตรสกขาเปนการสอนทเนนใหนกเรยนไดฝกปฏบตดวยตนเองทงทางกาย วาจา จตใจและปญญา เพอใหนกเรยนพจารณาถงประโยชนหรอโทษดวยตนเอง สามารถนาความรเหลานนมาเปนหลกในการปฏบตตนตอไปได ซงมนกการศกษา นกวชาการและผวจยหลายทานไดกลาวถงขนตอนของการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไวดงน

บรรเทา กตตศกด (2528: 289-290) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา ม 3 ขนตอน ดงน

1. นกเรยนรกษาศล โดยควบคมกาย วาจา ใหอยในระเบยบวนย และองคแหงศล รกษาศล มใหขาดตกบกพรอง

สำนกหอ

สมดกลาง

35

2. นกเรยนฝกสมาธ ดวยการสวดมนต สารวมศลของตนเอง กาหนดลมหายใจและฝกจตใหมน เปนสมาธ ควรปฏบตทกวน วนละ 5-10 นาท

3. นกเรยนฝกการใชปญญาพจารณาไตรตรอง ในขณะทจตมสมาธ ใหพจารณาสภาพความเปนจรงดวยเหตดวยผล พจารณารางกาย ความคด การปฏบตตลอดจนความรสกนกคดใหเขาใจสภาพความเปนจรงวา ทกสงทกอยางไมยงยน ไมมสาระ ไมยดถอวาเปนของเราหรอเปนเรา กาหนดสภาพธรรมทเราไดกระทาวาผดศลอยางไร และมอบายทจะควบคมกาย วาจาใจอยางไร ทจะไมตกอยในอานาจของอกศลมล คอ โลภะ โทสะ โมหะ นกเรยนสามารถบรรยายลาดบสงทพจารณาไดโดยละเอยด และเสนอขอปฏบตไดถกตองตามสภาพปญหาทเผชญอย ผสอนจะทาหนาทสรปหลกธรรมใหผเรยนไดพจารณาและใหกาลงใจในการปฏบตตามหลกไตรสกขา

กรมการศาสนา (2548: 242) กรมวชาการ (2546: 175) และสมน อมรววฒน (2513:

47 - 48) กลาวในทานองเดยวกนวา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา ม 3 ขนตอนดงน ขนท 1 ขนศล (ศลสกขา) คอ การควบคมใหนกเรยนอยในระเบยบวนยทงกายและวาจา

ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต รางกายพรอมทจะเรยน ขนท 2 ขนสมาธ (จตตสกขา) คอ การฝกสมาธขนตนในการควบคมสต ใหนกเรยนรวม

จตใจ ความคดใหแนวแนเปนจดเดยว เรองเดยว ตดสงรบกวนอนๆ ออกจากความคดและจตใจ ขนท 3 ขนปญญา (ปญญาสกขา) คอ ขนทนกเรยนใชสมาธในการทาความเขาใจสงตางๆ

ทเรยนจนเกดการเรยนรในเรองนน พจารณาผลทเกดขน เกดปญญาขนในตนเอง มมโนทศนในเรองนนไดถกตองตรงตามความเปนจรง สนย ผจญศลป (2546: 19) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขาม 5 ขนตอนดงน

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน ครใหนกเรยนดรปภาพ ขาวหรอหวขอขาวจากหนงสอพมพหรอสรางสถานการณใหอยในขอบขายเนอหาทสามารถกระตนใหนกเรยนเลอกกระทาผดศลธรรมหรอถกศลธรรมในการตอบสนองตอสถานการณทจะใหตอไป

ขนท 2 ขนศลสกขา ครกาหนดสถานการณใหและเปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความรสกตอสถานการณในการเลอกกระทาผดหลกศลธรรมหรอถกหลกศลธรรม

ขนท 3 ขนจตตสกขา หรอการทาสมาธ การนาจตทฝกฝนจนสงบแลวในขนตนมาควบคมสตใหระลกอยกบลมหายใจเพอระลกแนวแนทจดเดยวจนจตสงบผองใสปราศจากสงรบกวนหรอทาใหเศราหมอง และจตใจอยในสภาพพรอมเหมาะสมกบการใชงานมากทสด โดยครใหหลกในการฝกสมาธ 2 ขนตามลาดบดงน

1. ระลกถงคณพระรตนตรย แลวนงขดสมาธ ขาขวาทบขาซาย หงายมอขวาทบมอซายตงกายตรงแตไมเกรงตว

สำนกหอ

สมดกลาง

36

2. หลบตาหรอเพงมองรปภาพทเกยวกบเนอหาทเรยน จตใจจดจอเกยวกบเรองนนเพยงเรองเดยว กาหนดลมหายใจเขา-ออก แลวกลาวภาวนาสนๆ เกยวกบภาพทเพงมองหรอสถานการณนน 5 นาท เมอทดสอบไดแลววานกเรยนมสมาธ ใหนกเรยนออกจากสมาธได

ขนท 4 ขนปญญาสกขา การกาหนดพจารณาผลทเกดขนในใจของตนในการเลอกปฏบตหรอไมปฏบตไดอยางสมเหตสมผลโดยการปฏบตตามกระบวนการพฒนาปญญา 3 ดาน คอ

1. การฟงและการอาน (สตมยปญญา) 2. การคดทบทวนพจารณาหาเหตผลความเปนไปไดและไมได แลวทดสอบกบ

ขอมลเดมทไดฟงไดอานมา (จตตามยปญญา) 3. การลงมอปฏบตเพอทดสอบสงทไดมาจากการฟง การอานและการคด

(ภาวนามยปญญา) ขนท 5 ขนสรปผลและประเมนผล ครและนกเรยนรวมกนสรปขอคดและสาระสาคญของ

บทเรยนโดยครเพมเตมสวนทบกพรองใหสมบรณมากขน ครวดและประเมนโดยพจารณาจาก การตอบคาถามความสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตกจกรรม วนดา กนตะกนษฐ (2551: 4) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขาม 3 ขนตอนดงน

1. ขนศล คอ ขนทนกเรยนตองควบคมตนเองใหอยในระเบยบวนยทงทางกาย วาจาและใจ ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต เปนขนการเรยนรทยงตองพงพงครหรอแหลง การเรยนรตางๆ ทนกเรยนจะตองศกษาเรยนรขอมล ขอเทจจรง ทฤษฎ หลกการและลงมอปฏบตตามธรรมชาตวชา

2. ขนสมาธ คอขนทนกเรยนตองรวบรวมจตใจ ความคดใหแนวแนเปนจดเดยว ตดสงรบกวนอนๆ ออกจากความคดและจตใจ เปนขนทนกเรยนเรมสรางรปแบบการคดของตนเอง โดยอาศยหลกการทฤษฎทไดเรยนรมาเขาไปสการคดวเคราะห ทบทวนลงมอฝกปฏบต ฝกฝนอยางคลองแคลวโดยอตโนมต วางแผนทากจกรรมหรอโครงงานเพอคนหาคาตอบดวยตนเอง

3. ขนปญญา คอ ขนทนกเรยนใชความคดในการสรางรปแบบใหมๆ สรางสรรคผลงานหรอชนงาน หรอพจารณาผลของการกระทาของตวเอง ในการเลอกกระทาผดหรอถกตามหลกศลธรรม เปนการเรยนรทบรณาการเขาดวยกนระหวางความรรอบ รลก จากการรบขอมลแหลงความรภายนอก ความรรอบ รลกจากการคด กระบวนการทางานของจตภายในตวนกเรยนและความรรอบ รลกจากการลงมอเมอปฏบต

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา ขนตอนการจดการเรยนรแบบไตรสกขาม 3 ขนตอนใหญๆ ไดแก ขนศลสกขา ขนจตตสกขา และขนปญญาสกขา โดยขนศลสกขา เปนขนทนกเรยนควบคมกายและวาจาพรอมทจะปฏบตกจกรรม ขนจตตสกขา เปนขนทนกเรยนมจตมงมนและจดจออยางตอเนองอยกบสงทไดรบมอบหมาย และขนปญญาสกขา เปนขนทกระตนใหนกเรยนไดฝกคดอยาง

สำนกหอ

สมดกลาง

37

มเหตผล เกดความรเขาใจสงตางๆ โดยใชสตในการควบคม จดเปนกระบวนการทมความตอเนองและสมพนธกนสงผลใหเกดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทกขนตอนสามารถเปนจดเรมตนของกระบวนการจดการเรยนรไดทงนขนอยกบเนอหาของบทเรยน

ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ การคดเปนกระบวนการทางานทางสมองของมนษยทเปนไปตามธรรมชาตของมนษย อนเปนผลมาจากประสบการณเดม สงเราและสภาพแวดลอมทเขามากระทบ สงผลใหเกดความคดการแกปญหาหรอปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมและสถานการณทเกดขน สอดคลองกบ จรวรรณ ไตรโสรส (2550: 3) ทกลาววา การคดเปนความสามารถทางสมองอยางหนง มลกษณะซบซอนเปนนามธรรม ไมสามารถมองเหนได การคดเปนพฤตกรรมทเกดภายในสมองทมลกษณะเปนกระบวนการ มการเกบรวบรวมขอมลและจดระบบขอมลไวเปนประสบการณ การคดจะทาใหมนษยสมพนธประสบการณเดมกบประสบการณใหมแลวสรางความรขนมาใหม มการแยกแยะคณสมบตของสงตางๆ หรอขอความทไดรบ แลวทาการวเคราะหเพอหาขอสรปออกมาและนาไปใชประโยชน

ทกษะการคด เปนความสามารถยอยๆ ในการคดทมลกษณะชานาญ คลองแคลว วองไว ทาจนเปนนสย จะเปนองคประกอบของกระบวนการคดในระดบสงทมความซบซอน โดยแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ 1) ทกษะการคดพนฐาน (Basic Skills) คอ ทกษะการคดยอยๆ ทเปนพนฐานเบองตนตอการคดในระดบทสงขนหรอซบซอนขน เ ชน การสงเกต (Observing) การตความ (Interpreting) การใหเหตผล (Reasoning) การสรปอางอง (Inferring) เปนตน 2) ทกษะการคดขนสงหรอทกษะการคดทซบซอน (Higher – ordered / More Complicated Thinking Skills) คอ ทกษะการคดทมขนตอนหลายขนและตองอาศยทกษะการสอความหมายและทกษะการคดทเปนแกนหลาย ๆ ทกษะในแตละขน เชน การสรปความ (Drawing Conclusion) การใหคาจากดความ (Defining) การว เคราะห (Analyzing) การประยกตใชความร (Applying) การสราง องคความรใหม (Constructing) เปนตน (จรวรรณ ไตรโสรส 2550: 12 - 14) กระบวนการคด ถอวาเปนการคดระดบสง ตองอาศยทงทกษะการคดขนพนฐานและความคดขนกลาง เพราะเปนการคดทตองมกระบวนการหรอขนตอนทมากและซบซอน เชน กระบวนการแกปญหา กระบวนการคดสรางสรรค กระบวนการสรางคานยม กระบวนการคดอยางมวจารณญาณ เปนตน (จรวรรณ ไตรโสรส 2550: 11) เมอพจารณาความหมายของการคด ทกษะการคด และกระบวนการคดแลวจะพบวา มความเกยวเนองและสมพนธซงกนและกน

สำนกหอ

สมดกลาง

38

ซงในงานวจยฉบบนผวจยตองการพฒนาทกษะดานตางๆ ทประกอบอยในกระบวนการคดอยางมวจารณญาณของวตสนและเกลเซอร (Watson and Glaser, 1994) ใหเกดขนกบนกเรยน ทงนผวจยจะนาเสนอหวขอสาคญเกยวกบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. ความหมายของการคดอยางมวจารณญาณ นกการศกษา นกวชาการและนกวจยทเกยวของกบการคดและการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณหลายทานไดกลาวถงความหมายของการคดอยางมวจารณญาณไวดงน

กรมวชาการ (2544: 21-22) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถในการคดวเคราะหหาสาเหตและเหตผลทนามาสนบสนนความเชอ เพอหาทางเลอกและตดสนใจแกปญหาดวยตนเอง

ทศนา แขมมณ (2544: 78) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความคดทสะทอนออกมาอยางมเหตผลเพอแสดงการตดสนใจวาจะเชอหรอทาอะไร ความคดใดจะม “เหตผล” กตอเมอสามารถทจะอธบายขอถกเถยงโตแยง (Argument) ไดอยางสมเหตสมผล โดยมหลกฐานยนยนทนาเชอถอได ลกขณา สรวฒน (2549: 89) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การใชความคดในลกษณะวเคราะห สงเคราะห ตดสนใจและแกปญหาโดยยดหลกการคดดวยเหตผล จากขอมลทเปนจรงมากกวาอารมณและการคาดเดา คดดวยความรอบคอบระมดระวง ใชสตปญญาและการคดอยางไตรตรอง

จรวรรณ ไตรโสรส (2550: 14-15) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดพจารณาไตรตรอง ตรวจสอบความถกตองของขอมล สารสนเทศ ประเดน ปญหาและหลกฐานตางๆ รอบดาน โดยกระทาอยางสขมรอบคอบและใชเหตผล เพอประเมนผลดผลเสยและทบทวนเพอหาขอสรปกอนนาไปสการตดสนใจครงสดทายวาจะเชอหรอไม ทาหรอไมทา ประพนธศร สเสารจ (2553: 101) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการคดไตรตรองอยางรอบคอบเกยวกบสถานการณทเปนปญหา คลมเครอ มความขดแยงเพอตดสนใจวาสงใดควรเชอหรอไมควรเชอ สงใดควรทาสงใดไมควรทา โดยใชความรความคดจากประสบการณของตนจากขอมลทรอบดาน ทงขอมลเชงวชาการ ขอมลทางดานสงแวดลอมและขอมลสวนตวของผคด วชรา เลาเรยนด (2554: 8) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถใน การคดทจะเชอ ไมเชอ ปฏบตหรอไมปฏบตตามดวยหลกการและเหตผล ซงรวมถงการคดวเคราะห สงเคราะหและประเมนคาดวยการสงเกตเหตการณตางๆ ประสบการณตางๆ จากประสบการณตรง

สำนกหอ

สมดกลาง

39

การคดไตรตรอง การใหเหตผลและการพดจาสอความหมายเพอจะใหไดแนวทางในการตดสนใจวาควรเชอ ควรปฏบตตามหรอไม ดวอ (Dewey, 1933: 85) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การพจารณาตรกตรองอยางกระตอรอรนและมความรอบคอบตอความเชอหรอความรตางๆ โดยอาศยหลกฐานมาสนบสนนความเชอหรอความรนน รวมทงขอสรปอนๆ ทเกยวของ

วตสนและเกลเซอร (Watson and Glaser, 1964: 10) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การพจารณาตรกตรองอยางกระตอรอรนและมความรอบคอบตอความเชอหรอความรตางๆ โดยอาศยหลกฐานมาสนบสนนความเชอหรอความรนน รวมทงขอสรปอนๆ ทเกยวของ

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถทางสตปญญาของนกเรยนในการคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบ โดยใชหลกการ เหตผล ความร

ความคดและประสบการณของตนทมอยมาพจารณาเพอนาไปสการตดสนใจและเลอกปฏบตอยางเหมาะสมดวยหลกการและเหตผลโดยเปนไปอยางตอเนอง

2. องคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางมวจารณญาณเปนการคดขนสงทตองใชการคดพนฐานอนๆ ประกอบเพอใหเกดประสทธภาพมากยงขน ทงนนกการศกษาและนกวชาการหลายทานไดกลาวถงองคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณไวดงน เดรสเซล และเมยฮว (Dressel and Mayhew, 1957: 179 - 181) ไดกลาวถงความสามารถของการคดอยางมวจารณญาณวา ประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ดงน

1. ความสามารถในการนยามปญหา เปนความสามารถในการกาหนดปญหา ขอโตแยงหรอขอมลทคลมเครอใหชดเจน ระบองคประกอบของปญหา จดองคประกอบของปญหาใหเปนไปตามลาดบขนตอน

2. ความสามารถในการรวบรวมขอมลทเกยวของกบการหาคาตอบของปญหา เปนการตดสนใจวาขอมลใดมความจาเปนเกยวของกบการแกปญหาและเลอกขอมลทถกตองชดเจนมากยงขน

3. ความสามารถในการจดระบบขอมล เปนการจาแนกแหลงขอมลทเชอถอไดกบแหลงขอมลทเชอถอไมได ระบวาขอมลใดควรยอมรบ จดระบบขอมลดวยวธการตางๆ และ การเลอกขอมลทมความเพยงพอและเชอถอได

สำนกหอ

สมดกลาง

40

4. ความสามารถในการเลอกสมมตฐาน เปนการเลอกสมมตฐานทมความเปนไปไดมากทสดมาพจารณาเปนอนดบแรก โดยกาหนดจากความสมพนธเชงเหตและผล การตรวจสอบ ความสอดคลองระหวางสมมตฐานกบขอมล

5. ความสามารถในการสรปและตดสนใจ เปนการพจารณาตดสนความสมเหตสมผลของกระบวนการขอมลทนาไปสการตดสนใจสรป วตสน และเกลเซอร (Watson and Glaser, 1964 อางถงใน ไพโรจน ชานาญ, 2550: 9) ไดกลาวถงแนวคดของตนเองเกยวกบทกษะการคดอยางมวจารณญาณดงน

วตสน (Watson) เปนศาสตราจารยทางการศกษาและจตวทยาสงคม และเกลเซอร (Glaser) เปนนกจตวทยาการแนะแนวแหงมหาวทยาลยโคลมเบย ไดศกษาทดลองเกยวกบมโนคตและการวดความสามารถการคดอยางมวจารณญาณอยางตอเนอง ทงจากผลการศกษาดวยตนเองและบคคลสาคญทไดศกษาดานน โดยทในป ค.ศ.1925 วตสนไดศกษาเกยวกบการวดความยตธรรมทางความคด (The Measurement of Fair-mindedness) ในป ค.ศ.1937 เกลเซอร ไดใหความหมายของการคดอยางมวจารณญาณและนาผลงานของวตสนมาศกษาอยางตอเนอง เพอพฒนาการวดการคดอยางมวจารณญาณ ตอมาในป ค.ศ.1954 เดรสเซลและเมยฮว (Dressel and Mayhew) นกการศกษาผ ซงมแนวคดวา การคดอยางมวจารณญาณเปนทกษะทางสมอง ผลงานดงกลาวเปนผลงานรนแรกๆ ทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณและเปนทยอมรบวาเปนพนฐานสาหรบการตรวจสอบ การคนควา อางอง การวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณตลอดจนการวดความสามารถการคดอยางมวจารณญาณอกดวย และตอมาในป ค.ศ.1980 เขาไดสรปแนวคดทงทไดศกษาดวยตนเองและแนวคดเกยวกบทกษะความสามารถของเดรสเซลและเมยฮว แลวใชหลกการและ เหตผลสรปเปนแนวคดทเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ดงตอไปน

วตสน และเกลเซอร (Watson and Glaser, 1994: 9 –10) กลาววาองคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณประกอบดวย ทศนคต (Attitudes) ความร (Knowledge) และทกษะในเรองตางๆ (Skills) ดงรายละเอยดตอไปน

1.1 ทศนคตในการสบเสาะ ซงประกอบดวย ความสามารถในการเหนปญหาและความตองการทจะสบเสาะคนหาขอมล หลกฐานมาพสจนเพอหาขอเทจจรง

1.2 ความรในการหาแหลงขอมลอางองและการใชขอมลอางองอยางมเหตผล 1.3 ทกษะในการประยกตใชความรและทศนคตดงกลาวมาใชใหเหนประโยชน นอกจากนการวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ตองวดความสามารถยอยๆ ซงมอย 5 ดาน ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

41

1. การอางองหรอสรปความ (Inferences) หมายถง ความสามารถของบคคลใน การจาแนกระดบความนาจะเปนของขอมลหรอการสรปขอมลตาง ๆ ของขอมลทกาหนดใหได

2. การยอมรบขอตกลงเบองตน (Recognition of Assumptions) หมายถง ความสามารถในการรบรขอตกลงเบองตนหรอขอความสมมตทกาหนดในประโยค โดยสามารถจาแนกวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตนหรอขอความใดไมเปนขอตกลงเบองตน 3. การนรนย (Deduction) หมายถง การสรปโดยใชเหตผล อางองจากหลกการไปสขอมลหรอสถานการณทปรากฏ

4. การตความ (Interpretation) ความสามารถในการแปลความหมายของขอมลและเหตการณทปรากฏ

5. การประเมนขอโตแยง (Evaluation of Arguments) หมายถง ความสามารถใน การอางองเหตผลทเปนระบบ เพอนาไปสขอสรปทมเหตผล

นดเลอร (Needler, 1987 อางถงใน ลกขณา สรวฒน, 2549: 96 - 97) ไดกลาวถงองคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณวาแบงออกเปน 3 กลม ดงน

1. การนยามและการทาความกระจางชดของปญหา ซงจาแนกออกเปน 4 ความสามารถยอย ดงน

1.1 การระบเรองราวทสาคญหรอการระบปญหา เปนความสามารถในการระบใจความสาคญของเรองทอาน การอางเหตผล ภาพลอทางการเมอง การใชเหตผลตางๆ และขอสรปในการอางเหตผล

1.2 การเปรยบเทยบความคลายคลงและความแตกตางระหวางคน วตถสงของ ความคดหรอผลลพธตงแต 2 อยางขนไป

1.3 การกาหนดวาขอมลใดมความเกยวของ เปนความสามารถในการจาแนกระหวางขอมลทสามารถพสจนความถกตองได กบขอมลทไมสามารถพสจนความถกตองได รวมทงการจาแนกระหวางขอมลทเกยวของกบขอมลทไมเกยวของกบเรองราว

1.4 การกาหนดคาถามทเหมาะสม เปนความสามารถในการกาหนดคาถามซงจะนาไปสความเขาใจทลกซงและชดเจนเกยวกบเรองราว

2. การพจารณาตดสนขอมลทมความสมพนธกบปญหา จาแนกเปน 6 ความสามารถยอยดงน

2.1 การจาแนกหลกฐานเปนลกษณะขอเทจจรง ความคดเหน ซงพจารณาโดยใชเหตผล เปนความสามารถในการประยกตเกณฑตางๆ เพอการพจารณาตดสนลกษณะคณภาพของการสงเกตและการคดหาเหตผล

สำนกหอ

สมดกลาง

42

2.2 การตรวจสอบความสอดคลอง เปนความสามารถในการตดสนวาขอความหรอสญลกษณทกาหนดมความสอดคลองสมพนธซงกนและกน และมความสอดคลองกบบรบททงหมดหรอไม 2.3 การระบขอตกลงเบองตนทไมไดกลาวอาง เปนความสามารถในการระบวาขอตกลงเบองตนใดทไมไดกลาวไวในการอางเหตผล

2.4 การระบภาพพจน (Stereotypes) ในการอางเหตผล เปนความสามารถของการระบความคดทบคคลยดตดหรอความตดตามประเพณนยม (Conventional Nations) 2.5 การระบความมอคตปจจยทางอารมณและการโฆษณา เปนความสามารถในการระบความมอคตในการอางเหตผลและการตดสนความเชอถอไดของแหลงขอมล

2.6 การระบความแตกตางระหวางระบบคานยม (Value System) และอดมการณ (Ideologies) เปนความสามารถในการระบความคลายคลงและความแตกตางระหวางระบบ คานยมและอดมการณ

3. การแกปญหาหรอการลงสรป จาแนกออกเปน 2 ความสามารถยอยดงน

3.1 การระบความเพยงพอของขอมล เปนความสามารถในการตดสนใจวาขอมลทมอยเพยงพอทงดานปรมาณและคณภาพตอการนาไปสขอสรป การตดสนใจหรอการกาหนดสมมตฐานทเปนไปได หรอไมได

3.2 การพยากรณผลลพธทอาจเปนไปได เปนความสามารถในการทานายผลลพธทอาจเปนไปไดของเหตการณหรอชดของเหตการณตางๆ จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา องคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณตามแนวคดของนกการศกษา นกวชาการแตละทานจะมความแตกตางกนออกไปในบางประเดน ซงงานวจยครงนผวจยไดใชแนวคดของวตสนและเกลเซอร (Watson & Glaser) ในการสรางแบบวดทกษะ การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน ซงประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ไดแก 1) การอางองหรอสรปความ (Inferences) 2) การยอมรบขอตกลงเบองตน (Recognition of Assumptions) 3) การนรนย (Deduction) 4) การตความ (Interpretation) และ 5) การประเมนขอโตแยง (Evaluation

of Aguments) เพราะตองการใหนกเรยนไดฝกการสรปขอมลตาง ๆ ฝกการจาแนกวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตนหรอขอความใดไมเปนขอตกลงเบองตน ฝกการอางองจากหลกการไปสขอมลทกาหนด ฝกการแปลความหมายของขอมลและฝกการสรปขอมลทมอยอยางสมเหตสมผลเพอนาไปสการตดสนใจและเลอกปฏบตไดอยางถกตอง ซงจะทาใหนกเรยนเกดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

สำนกหอ

สมดกลาง

43

3. ลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ นกการศกษา นกวชาการหลายทานไดกลาวถงคณลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณไวดงน ประพนธศร สเสารจ (2553: 103) และเอนนส (Ennis, 1985: 46, อางถงใน กรมวชาการ, 2542: 79) กลาวถงคณลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณในทานองเดยวกนวา ประกอบดวย 5 ลกษณะสาคญดงน

1. เปนผมใจกวาง คอ ยอมรบฟงและพจารณาความคดเหนของผอน ไมยดมนในความคดของตนเองเปนหลก ไมอคต มใจเปนกลางและตดสนใจโดยใชขอมลประกอบเพยงพอ การมใจกวางจะทาใหไดขอมลทกวางขวาง หลากหลายมากพอตอการใชในการตดสนใจไดดมากขน

2. มความไวตอความรสกของผอน เขาใจผอน การมความรสกทไวจะทาใหสามารถรบรสถานการณ ความคด ความรสกของผอนไดดกวา 3. เปลยนความคดเหนทตนมอยได ถามขอมลทมเหตผลมากกวา 4. กระตอรอรนในการคนหาขอมลและความร การมขอมลและความรมาก ทาใหการตดสนใจยอมถกตองและแมนยา การคดวจารณญาณตองการขอมล ความรมากๆ เพอประกอบในการตดสนใจ แมวาบางขอมลอาจมประโยชนนอยกตาม

5. เปนผมเหตผล ไมใชอคตหรออารมณในการตดสนใจ การยอมรบขอมลใดๆ หรอการตดสนใจใดๆ จะไมเชอมนในตวบคคลหรออารมณ ขอมลทมเหตผลจะทาใหการตดสนใจดกวา บาสแชม และคณะ (Bassham and other, 2001: 25-26) ไดเสนอลกษณะของนกคดอยางมวจารณญาณไวดงน

1. มแรงขบและกระตอรอรนทจะแสวงหาความถกตอง เทยงตรงและแมนยา 2. มความสามารถใชวจารณญาณในสถานการณทเปนอปสรรค

3. มความสามารถทาความเขาใจ วเคราะหและประเมนขอโตแยงและมมมองทแตกตาง

4. มเหตผลเชงตรรกะ และสามารถลงขอสรปจากขอมลหลกฐานทม

5. ตระหนกในสตปญญาและขอจากดของตนเอง

6. รบฟงมมมองทแตกตางอยางเปดใจ

7. เชอตามขอเทจจรงและหลกฐานมากกวาความชอบสวนตว

8. รบรเหตการณโดยปราศจากอคต

สำนกหอ

สมดกลาง

44

วตสน และเกลเซอร (Watson & Glaser, 1964: 10 – 15) กลาววา บคคลทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ตองมลกษณะการแสดงออก ดงน

1. จาแนกระดบความนาจะเปนของขอสรปทคาดคะเนจากสถานการณทกาหนดใหได

2. จาแนกไดวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตนทตองยอมรบกอนมการโตแยงหรออธบายขอความอน

3. จาแนกไดวาขอสรปใดเปนผลจากความสมพนธของสถานการณทกาหนดให 4. จาแนกไดวาการอางเหตผลใดหนกแนน นาเชอถอหรอไมหนกแนน เมอพจารณาตาม

ความสาคญและความเกยวของกบประเดนปญหา ฮดจนส (Hudgins, 1977: 173- 206) ไดอธบายลกษณะของผทมทกษะการคดอยางม

วจารณญาณไว ดงน

1. เปนบคคลทมความเขาใจถงองคประกอบสาคญของขอโตแยง อธบายวาความคดวจารณญาณจะไมเกดขน ถาไมตระหนกหรอเขาใจในสงทเปนขอโตแยง ดงนนจงตองมขอสงเขปและขอมลเพยงพอในการพจารณาความนาจะเปนจรงของขอโตแยง หรอทานายผลทนาจะเกดขน

2. สามารถแสวงหาหลกฐานเพอสนบสนนขอโตแยง หรอขอสรปไดลกษณะนมความสาคญมากตอการตดสนใจเรองราวใหถกตอง มเหตผล ซงสามารถตรวจสอบหลกฐานตามวธการตอไปน

2.1 พจารณาจากขอเทจจรง จากขอมลทสงเกตไดหรอขอมลอน ๆ

2.2 พจารณาถงความคลาดเคลอนของหลกฐาน ทจานามาประกอบการลงสรป เชน

ขอมลทไดจากการสงเกตอาจจะเชอถอไมได รายงานทขาดหลกฐานไมนาเชอถอ

3. เปนบคคลทสามารถชงนาหนก หรอประเมนหลกฐานทนามาใชกอนจะมการสรป พงหลกเลยงการสรปจนกวาจะมหลกฐานเพยงพอ เพอนาไปสการตดสนใจทมเหตผล

4. เปนบคคลทสนใจบนทก และเอาใจใสตอสงทไมไดกลาวในขอโตแยงหรอขอสรปเพอใชตรวจสอบขอตกลงและตความสงทยงคลมเครอ หรอการสรปลกษณะตาง ๆซงอาจจะไมไดกลาวชดเจนในขอตกลงเบองตน

ฟาซโอเน (Facione, 1996: 130, อางถงใน อษา ปราบหงส, 2550: 21) กลาววา ทกษะการคดอยางมวจารณญาณประกอบดวยทกษะยอย 6 ทกษะ ไดแก

1. การตความ เปนความสามารถในการแปลความ และทาความกระจางในขอความ

2. การวเคราะหประเดนปญหา เปนกระบวนการในการตรวจสอบความคดการระบขอโตแยง และวเคราะหขอโตแยง

3. การประเมนขอโตแยง เปนการประเมนขออาง และขอโตแยง

สำนกหอ

สมดกลาง

45

4. การสรปอางอง และการลงขอสรป เปนความสามารถในการคาดคะเนทางเลอก

5. การอธบายความหมาย เปนความสามารถในการใหเหตผล การระบผลทเกดขนและการนาเสนอขอโตแยง

6. การควบคมตนเอง เปนความสามารถในการตรวจสอบดวยตนเอง และแกปญหาดวยตนเอง จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา ลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณตองเปนผทยอมรบฟงและพจารณาความคดเหนของผอน โดยไมยดมนในความคดของตนเองเปนหลก มความกระตอรอรนในการหาขอมล ความร รวบรวมขอเทจจรง ตรวจสอบขอมล วเคราะหขอสนนษฐานความเหนตางๆ เปนผมเหตผล ไมใชอคตหรออารมณในการตดสนใจสามารถชงนาหนก หรอประเมนหลกฐานทนามาใชกอนจะมการสรป มความไวตอความรสกของผอน เขาใจผอนและสามารถเปลยนความคดเหนทตนมอยได ถามขอมลทมเหตผลมากกวามาสนบสนนและเปนผสนใจใฝรและตองการคดคนหาคาตอบทถกตอง

4. ประโยชนของการคดอยางมวจารณญาณ นกการศกษา นกวชาการและนกวจยหลายทานไดกลาวถงประโยชนของการคดอยางมวจารณญาณไวดงน สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2540: 159-161) ศรกาญจน โกสมภ (2544: 64) และพมพนธ เดชะคปต (2545, อางถงใน ไพโรจน ชานาญ, 2550: 16-17) กลาวถงประโยชนของการสอนใหเดกมทกษะการคดอยางมวจารณญาณในทานองเดยวกน ดงน

1. ชวยใหสามารถปฏบตในการทางานอยางมหลกการและเหตผล และไดงานทมประสทธภาพ

2. ชวยใหสามารถประเมนงานโดยใชเกณฑทสมเหตสมผล

3. สงเสรมใหรจกประเมนตนเองอยางมเหตผล รวมทงฝกการตดสนใจ

4. ชวยใหรเนอหาอยางมความหมายและเปนประโยชน

5. ชวยฝกทกษะในการใชเหตผลในการแกปญหา 6. ชวยฝกการกาหนดเปาหมาย รวบรวมขอมลเชงประจกษ คนหาความร ทฤษฎ หลกการ

การตงขอสนนษฐาน ตความหมายและลงขอสรป

7. ชวยฝกใหประสบความสาเรจในการใชภาษาและสอความหมาย

8. ชวยใหคดอยางชดเจน คดอยางถกตอง คดอยางแจมแจง คดอยางกวางขวางและคดอยางลมลก ตลอดจนคดอยางสมเหตสมผล

สำนกหอ

สมดกลาง

46

9. ชวยใหเปนผมปญหา มความรบผดชอบ มระเบยบวนย มความเมตตาและเปนผมประโยชน

10. ชวยใหสามารถอาน เขยน ฟงไดด

11. ชวยใหพฒนาความสามารถในการเรยนรตลอดชวตอยางตอเนองในสถานการณทโลกมการเปลยนแปลงสยคขาวสารขอมลสารสนเทศ

อษณย อนรทธวงศ (2545: 88-89) กลาวถงประโยชนของการฝกคดอยางมวจารณญาณดงน

1. ใหเขาใจทจะประเมนขอมล

2. ชประเดนทชอบเอยอางผดๆ ถกๆ

3. มความเขาใจสงทถกเอยอาง

4. สามารถแยกแยะความแตกตางวา อะไรคอความร อะไรคอความจรงและอะไรเปนเพยงความคดเหน

5. รจกประมวลขอมล ประมวลความคด

6. รจกจดลาดบขอมล

7. รจกสรปเหตผลขอมลหรอประเดนตางๆ

8. มองเหนสงตางๆ อยางเปนระบบ รวาอะไรสาคญหรอไมสาคญ

9. รจกใฝหาทางออกทหลากหลายมากขน หาหนทางใหมๆ

10. รจกตงเปาหมาย

11. รจกทจะวางแผนลวงหนา 12. ทางานเปนระบบมากขน

13. มความสามารถในเชงเปรยบเทยบและมองเหนความแตกตางของสงตางๆ ชดเจนขน

14. ตดสนใจไดด แมนยา มหลกเกณฑ

15. สามารถแกไขปญหาตางๆ ไดด

16. รจกเปดใจกวาง ฟงความรอบดาน ไมดวนตดสนใจโดยขาดขอมล

17. มการคาดการณไดดขน จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา ประโยชนของการคดอยางมวจารณญาณจะชวยใหนกเรยน

สามารถปฏบตงานไดอยางมหลกการและเหตผล สงเสรมใหรจกตนเอง มทกษะการตดสนใจ ฝกทกษะการใชเหตผลในการแกปญหา สามารถคดอยางชดเจน คดอยางถกตอง คดอยางแจมแจง คดอยางลมลกตลอดจนคดอยางสมเหตสมผล มความสามารถในเชงเปรยบเทยบและมองเหนความแตกตางของสงตางๆ ชดเจนขน สามารถอาน เขยน ฟงไดดอกทงยงชวยใหพฒนาความสามารถใน

สำนกหอ

สมดกลาง

47

การเรยนรตลอดชวตอยางตอเนองในสถานการณทโลกมการเปลยนแปลง รจกเปดใจกวาง ฟงความรอบดาน ไมดวนตดสนใจโดยขาดขอมล

5. แนวทางการสอนเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

นกการศกษา นกวชาการหลายทานไดกลาวถงแนวทางการสอนเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณไวดงน ประพนธศร สเสารจน (2553: 110) กลาวถงแนวทางการสอนเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณวา ในการฝกทกษะการคดอยางมวจารณญาณใหแกนกเรยน ครจงควรเตรยมสถานการณดงน

1. เตรยมขอมลหรอสถานการณอยางนอย 2 สถานการณ เพอใหนกเรยนไดสงเกตและพจารณาตดสนใจวา ขอมลใดถกตองหรอมความนาเชอถอมากกวากน 2. เตรยมคาถามหรอสถานการณทมผตงขอสงเกตหรอใหคาตอบไวแลว นามาใหนกเรยนตดสนใจวาขอสงเกตนน มขอสนบสนน ขอคดคานหรอไมมความเกยวของกบขอเทจจรงเลย

3. เตรยมขอความหรอสถานการณทเปนเหตเปนผลกน แลวนามาใหนกเรยนสรปจากขอความหลกทกาหนด

4. เตรยมขอความหรอสถานการณทมความสมพนธกน แลวนามาใหนกเรยนตดสนใจวาขอความใดจาเปนทสด หรอจาเปนตองเกดขนกอนจงจะสมเหตสมผล

วชรา เลาเรยนด (2554: 31-32) กลาวถงยทธวธในการจดการเรยนรเพอสงเสรมทกษะ การคดอยางมวจารณญาณดงน

1. เทคนค CATS (Classroom Assessment Techniques) ของแองเจลโล (Angelo) ไดเสนอวธสอนคดดวยวธการประเมนผลระหวางเรยนในขณะทมการสอนเรองใดเรองหนงเพอเปนแนวทางในการตดตามดแลและสนบสนนทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนดงนคอ ใหนกเรยนตอบคาถามทกาหนดโดยใหเขยนเปนขอความพรรณนาอธบายคาถามสนๆ เชน สงสาคญทสดทไดเรยนรวนนคออะไร มคาถามเกยวกบเรองทเรยนอะไรบางทยงเปนขอสงสยมากทสดของนกเรยน โดยครจะทาการเลอกคาตอบของนกเรยนบางคนและนามาอภปรายตอไป

2. เทคนคการรวมมอกนเรยนร (Cooperative Learning Strategies) บรเนอร (Bruner 1995) ไดเสนอแนะวาการจดนกเรยนใหไดรวมกนเรยนรเปนวธทดทสดวธหนงทจะสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ ถาเตรยมการจดกจกรรมการเรยนรดในสภาพแวดลอมทรวมมอกนเรยนอยางแทจรง นกเรยนจะมความกระตอรอรน แสดงความคดเหนโดยมการสนบสนนใหขอมลยอนกลบระหวางนกเรยนดวยกนและระหวางครกบนกเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

48

3. เทคนคกรณศกษาและการอภปราย (Case Study / Discussion Method) แมคเดท (Mcdate

1995) ไดแนะนาเกยวกบเทคนคนวาควรเรมตนดวยครเสนอกรณปญหาหรอสถานการณใหนกเรยนทงชนโดยไมมการสรป ใหนกเรยนเตรยมคาถามเพอการอภปราย ครนาการอภปรายและเปดโอกาสใหนกเรยนสรปแตละกรณ

4. เทคนคการใชคาถาม (Using Questions) คง (King, 1995) ไดนาเสนอวธการใชคาถามเพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณไวดงน

4.1 ใหเพอนผลดกนถามคาถามและตอบคาถาม หลงจากการบรรยายโดยครตงคาถามนากอน เชน จดแขงและจดออนของเรองทเรยนคออะไรบาง นกเรยนจะตองตงคาถามจากเรองทเรยนเทานน จดกลมนกเรยนหรอจบคใหนกเรยนถาม-ตอบ และเลอกคาถามทสนใจมากทสดมาอภปรายทงชน

4.2 คาถามจากผอาน (Reader’s Questions) ใหนกเรยนตงคาถามจากเรองทใหอานและสงครกอนเรยนเรองตอไป ครเลอกคาถามเพอการอภปรายทงชน

4.3 วเคราะหบทสนทนา (Written Dialogues) ครนาเสนอบทสนทนา จดกลมนกเรยนประมาณ 3-4 คน ใหแสดงความคดเหนทแตกตางกนของคสนทนาในบทสนทนาโดยพยายามมองหาหลกฐานทสาคญ การตความ การใหเหตผลทไมถกตอง ไมตรงตามความเปนจรง นกเรยนแตละกลมจะตองตดสนวาแนวคดทรรศนะใดทเปนจรงมากทสดหลงจากการสรปนกเรยนแสดงบทบาทตามบทสนทนา 4.4 การแสดงบทบาทตางๆ ของสมาชกกลม (Spontaneous Group Dialogue) โดยการจดนกเรยนเปนกลมหนงใหแสดงบทบาทเปนผนา ผใหขอมล ผขอความเหน ผโตแยง กาหนดผ สงเกตเพอสงเกตการณทาหนาทของแตละคนและนาสการอภปรายภายหลง

เทคนคตางๆ ดงกลาว ครสามารถจะนาไปใชเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณไดโดยบรณาการกบสาระการเรยนรตางๆ ทสาคญจะตองมการวางแผนและเตรยมการเปนอยางดวาเทคนคใดจะเหมาะสมกบสาระใดเรองใดกบนกเรยนชวงชนใด เปนตน

เบเยอร และคอสตา (Beyer 1985 และ Costa 1985, อางถงใน วชรา เลาเรยนด, 2554: 33) ไดใหขอเสนอแนะเพมเตมในการสอนการคดอยางมวจารณญาณไวดงน

1. สงเสรมใหนกเรยนมปฏสมพนธทดตอกนระหวางทเรยนรและการรวมกนเรยนร การฝกเปนกลมชวยพฒนาผลการเรยนรไดด

2. ถามคาถามใหคด ใชการคดระดบสงหรอคาถามปลายเปดทตอบไดมากกวา 1 คาตอบ เพราะการคดอยางมวจารณญาณจะถกกระตนถาหากคาถามทเปดกวางใหตอบไมมคาตอบทถกตอง

สำนกหอ

สมดกลาง

49

เพยงคาตอบเดยว การถามคาถามใหคดและการกระตนเสรมแรงทางบวกของคร นกเรยนกลาทจะตอบโดยไมกลวผด ซงจะชวยสรางบรรยากาศในการเรยนรทสรางสรรค

3. ใหเวลานกเรยนคดอยางพอเพยงกอนใหตอบคาถามหรอแกปญหา เพราะการคดอยางมวจารณญาณไมไดเปนการคดทรวดเรวหรอคดไดคลองแคลว รวดเรว เพราะการตอบทรวดเรวไมไดเปนคาตอบทถกตองและดทสดเสมอไป

4. สอนใหเกดการถายโยงการเรยนร ความรหรอทกษะการคดอยางมวจารณญาณ เพราะความรและทกษะควรจะมการถายโยงสเรองอนๆ หรอการเรยนรสงใหมๆ สถานการณใหมไดอยางมคณภาพ

สตเฟน บรกฟลด (Stephen Brookfield, 1987 , อางถงใน วชรา เลาเรยนด, 2554: 36 - 37) ไดเสนอกจกรรมการเรยนรสาหรบการสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณดงน

1. การใหนยามและการตงขอสนนษฐานเบองตน (Basic Assumptions) ททาทายการคด ซงแตละบคคลมมมมองการคดทแตกตางกน อนเนองมาจากประสบการณ ความเชอสวนตว คานยม การตอบโดยการตงขอสนนษฐานชวยสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณไดเปนอยางด

2. การจดโครงการและกจกรรมใหสบคนและจนตนาการเรองตางๆ

3. ใหไตรตรอง สะทอนความคดเกยวกบมมมองของตนเองและมมมองของผอนในเวลาเดยวกน แตการตดสนใจสดทายตองเปนของนกเรยนเอง

4. การฝกคดใหเหตผลตางๆ (Reasoning Skill) 5. ใชกจกรรมกลมระดมความคด สรปหลกการและรวมกนอภปรายสะทอนความคด จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การจดการเรยนรเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณใหกบนกเรยนมดงน

1. เตรยมขอมลหรอสถานการณ เพอใหนกเรยนไดสงเกตและพจารณาตดสนใจวา ขอมลใดถกตองหรอมความนาเชอถอมากกวากน มการอภปรายแลกเปลยนความรซงกนและกนรวมทง ฝกคดใหเหตผลตางๆ ประกอบ 2. ครควรตงคาถามใหนกเรยนไดฝกคด ใชเทคนคการตงคาถามทหลากหลาย เชน ใหเพอนผลดกนถามคาถามและตอบคาถาม จดกลมนกเรยนหรอจบคใหนกเรยนถาม- ตอบ ครเปนผตงคาถามโดยใหนกเรยนทงชนรวมกนอภปราย เปนตน และคอยเสรมแรงทางบวกใหกบนกเรยนอยางสมาเสมอ รวมทงสงเสรมใหนกเรยนไดมปฏสมพนธทดระหวางกนและสรางบรรยากาศใน การเรยนรทดเพอใหนกเรยนกลาทจะแสดงความคดเหนมากขน ไมกลวผด 3. ใหนกเรยนใชเวลาในการคดอยางเพยงพอกอนตอบคาถามหรอแกปญหานนๆ รวมทงแสดงความคดเหนโดยมการใหขอมลยอนกลบระหวางนกเรยนดวยกนและระหวางครกบนกเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

50

6. การวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ การวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณเปนการวดความสามารถทางสมองของนกจตวทยากลมจตมต (Psychometric) ทวาความสามารถทางสมองของมนษยมลกษณะเปนองคประกอบและมในระดบทแตกตางกนในแตละคน ซงสามารถวดไดโดยการใชแบบทดสอบมาตรฐาน และแบบทดสอบมาตรฐานทใชในการวดความสามารถการคดอยางมวจารณญาณในปจจบนทใชกนอยเชน แบบทดสอบมาตรฐานทวตสนและเกลเซอร (Watson & Glaser, 1964 อางถงใน สะอาด ภญโญศร, 2552: 29 - 30) ไดสรางขนเพอวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณโดยใชเวลาศกษาเองและใชหลกการและเหตผล สรปจากรายการการคดอยางมวจารณญาณของเดรสเซล โดยมแนวคดวาการวดการคดอยางมวจารณญาณตองวดจากความสามารถทงหลายทประกอบกนเปนการคดอยางมวจารณญาณ โดยทความสามารถเหลานอาจคาบเกยวกนบาง ซงไดแก ความสามารถ 5

ดาน ดงน

1. ความสามารถในการอางองหรอสรปความ (Inference) เปนความสามารถของบคคลในการจาแนกระดบความนาจะเปนของขอมลหรอการสรปขอมลตาง ๆ ของขอมลทกาหนดใหได

2. ความสามารถในการยอมรบขอตกลงเบองตน (Recognition of Assumption) เปนความสามารถในการรบรขอตกลงเบองตนหรอขอความสมมตทกาหนดในประโยค โดยสามารถจาแนกวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตนหรอขอความใดไมเปนขอตกลงเบองตน

3. ความสามารถในการนรนย (Deduction) เปนการสรปโดยใชเหตผล อางองจากหลกการ

ไปสขอมลหรอสถานการณทปรากฏ

4. ความสามารถในการตความ (Interpretation) เปนความสามารถในการแปลความหมายของขอมลและเหตการณทปรากฏ

5. ความสามารถในการประเมนขอโตแยง (Evaluation of Argument) เปนความสามารถในการอางองเหตผลทเปนระบบ เพอนาไปสขอสรปทมเหตผล

เอนนส (Ennis, 1985, อางถงใน ดวงรตน สบายยง, 2549: 73) เปนอกผหนงทมชอเสยงในดานแบบทดสอบมาตรฐานการคดอยางมวจารณญาณ เขาไดรวบรวมชอแบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณทใชกนอยทวไปม 2 ลกษณะคอ

1. แบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณทวไป (Critical Thinking Test) เปนการวดทพยายามใหครอบคลมการคดวจารณญาณทงหมด แบบทดสอบนจะมทงชนดทเปนแบบเลอกตอบ (Multiple – Choice Test) และแบบทดสอบทเปนความเรยง (Essay Test)

สำนกหอ

สมดกลาง

51

2. แบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณเฉพาะดาน (Aspect – specific Critical Thinking

Test) เปนแบบทดสอบทมงวดการคดอยางมวจารณญาณเฉพาะดาน ซงเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple – Choice Test)

สาหรบงานวจยสวนมาก ไดแกแบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณทวไป เอนนส ไดพฒนารวมกบมลลแมน และจดพมพในป ค.ศ.1985 ไดแก Cornell Critical Thinking Test, Level X

และ Cornell Critical Thinking Test, Level Z ซงเปนแบบทดสอบทกาหนดการคดอยางมวจารณญาณเปน 3 องคประกอบ คอ

1. การนยามและทาใหกระจาง ประกอบดวย

1.1 ความสามารถระบประเดนปญหา 1.2 ระบเหตผลทงทปรากฏและไมปรากฏ

1.3 การตงคาถามใหเหมาะสมแตละสถานการณ

1.4 ระบขอตกลงเบองตน

2. การพจารณาตดสนขอมล ประกอบดวย

2.1 การตดสนความนาเชอถอของแหลงขอมลและการสงเกต

2.2 การตดสนความเกยวของของขอมลกบปญหา 2.3 การตระหนกในความคงเสนคงวาของขอมล

3. การอางองเพอการแกปญหาและการลงสรปอยางสมเหตสมผล ประกอบดวย

3.1 การอางองและตดสนสรปแบบอปนย

3.2 การนรนย

3.3 การทานายผลทจะเกดขนตามมา ฟาซโอเน (Facione, 1992, อางถงใน อษา ปราบหงส, 2550: 32) เปนผสรางและพฒนา

แบบทดสอบ California Critical Thinking Skills Test (CCTST) ขนมาโดยวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณใน 5 ดาน ไดแก 1) การวเคราะห 2) การประเมนขอโตแยง 3) การสรปอางองหรอ การอนมาน 4) การใชเหตผลเชงอปนย และ 5) การใชเหตผลเชงนรนย ทกษะเหลานมปฏสมพนธกน และพงพาอาศยกนในการทจะอานวยความสะดวกในการตดสนอยางมเปาหมาย ดวยการกากบตนเองวาจะทาอะไร หรอจะทาอยางไรในตาง ๆ สถานการณ แบบทดสอบฉบบนใชเวลาตอบ

45 นาท เปนแบบเลอกตอบ จานวน 34 ซงแตละดานประกอบดวยทกษะยอย ดงน

1. การวเคราะห เปนการวดในเรองการจดหมวดหมขอมล การระบความสาคญการทาใหความหมายชดเจน การตรวจสอบความคด และการวเคราะหขอโตแยง

สำนกหอ

สมดกลาง

52

2. การประเมนขอโตแยง เปนการวดในเรองการประเมนขออางและขอโตแยง การระบผลทเกด การตรวจสอบผลถกตองและการเสนอขอโตแยง

3. การสรปอางองหรอการอนมาน เปนการวดความสามารถในเรองการสงสยเกยวกบหลกฐาน การคาดคะเนทางเลอกและการหาขอยต

4. การใชเหตผลเชงอปนย เปนการวดความสามารถในเรองการอางเหตผลทขออางจรง ทกขอ แตขออางสนบสนนและขอสรปจรงเพยงบางสวน

5. การใชเหตผลเชงนรนย เปนการวดความสามารถเกยวกบการอางเหตผลทขอสรปเปนจรงเพราะการยอมรบขออางวาเปนจรง

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณจะตองใชแบบทดสอบเปนเครองมอในการวด ซงแบบทดสอบนนอาจใชรปแบบใดกได เชน แบบทดสอบ ทเปนแบบเลอกตอบ (Multiple – Choice Test) แบบทดสอบทเปนความเรยง (Essay Test) แตในการว จย ค ร ง นผ ว จ ย ได ใ ช แบบวดทกษะก าร คดอย า ง ม ว จ ารณญาณแบบ เ ลอกตอบ (Multiple – Choice Test) ซงผวจยสรางขนตามแนวคดของวตสนและเกลเซอร (Watson and

Glaser, 1994) เพอวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทง 5 ดาน ประกอบดวย 1) การอางองหรอ สรปความ 2) การยอมรบขอตกลงเบองตน 3) การนรนย 4) การตความ และ 5) การประเมน ขอโตแยง

งานวจยทเกยวของ

เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบการพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะ

การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาครงน ผวจยจงขอนาเสนองานวจยทเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขาและการคดอยางมวจารณญาณทงภายในประเทศและตางประเทศ ดงน งานวจยภายในประเทศ การจดการเรยนรแบบไตรสกขา

สนย ผจญศลป (2547: 64-67) ไดทาวจยเรอง ผลการสอนแบบไตรสกขาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบปกต 2) เพอเปรยบเทยบ

สำนกหอ

สมดกลาง

53

การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบปกต และ 3) เพอเปรยบเทยบการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขากอนเรยนและหลงเรยน กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวดนเวศวฒาราม อาเภอเมอง จงหวดนครสวรรค ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2546 จานวน 51 คน แบงเปนกลมทดลอง จานวน 26 คน กลมควบคม จานวน 25 คน ผลการศกษาพบวา 1) นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขามผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 2) นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขามการคดอยางมวจารณญาณสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ 3) นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขามการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ภมพรรณ ทวชาต (2549: บทคดยอ) ไดทาวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและปรชาเชงอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนเรองหลกธรรมในพทธศาสนาทไดรบ การสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบรวมมอดวยเทคนค เอส ท เอ ด (STAD) โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนเรองหลกธรรมในพทธศาสนา ทไดรบการสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบรวมมอดวยเทคนคเอส ท เอ ด 2) เพอเปรยบเทยบปรชาเชงอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนเรองหลกธรรมในพทธศาสนา ทไดรบการสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบรวมมอดวยเทคนค เอส ท เอ ด กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายมธยม) สขมวท 23 เขตวฒนา กรงเทพฯ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 จานวน 80 คน โดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) ผลการศกษาพบวา 1) นกเรยนทเรยนเรอง หลกธรรมในพทธศาสนาโดยการสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบรวมมอดวยเทคนค เอส ท เอ ด มผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) นกเรยนทเรยนหลกธรรมในพทธศาสนาโดยการสอนแบบไตรสกขากบการสอนแบบรวมมอดวยเทคนค เอส ท เอ ด มปรชาเชงอารมณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05

วนดา กนตะกนษฐ (2551: 49-50) ไดทาวจยเรอง การพฒนาเหตผลเชงจรยธรรมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โดยการสอนแบบไตรสกขา โดยมวตถประสงคเพอ 1) เพอสรางและใชแผนการสอนแบบไตรสกขาเพอพฒนาเหตผลเชงจรยธรรมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

2) เพอศกษาเหตผลเชงจรยธรรมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กลมตวอยางทใชคอ นกเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

54

ชนประถมศกษาปท 4 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 โรงเรยนบานลาปางกลาง อาเภอเมอง จงหวดลาปาง จานวน 14 คน ผลการศกษาพบวา 1) ไดแผนการสอนแบบไตรสกขาเพอพฒนาเหตผลเชงจรยธรรมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 จานวน 14 แผน แผนละ 1 ชวโมง ซงสามารถนาไปใชพฒนาเหตผลเชงจรยธรรมไดอยางมประสทธภาพ 2) นกเรยนสวนใหญมเหตผลเชงจรยธรรมอยในระดบ 4 ทกคณลกษณะ โดยมคณลกษณะดานความเสยสละสงสด รองลงมาคอ คณลกษณะดานความกตญ กตเวทและคณลกษณะดานความซอสตยสจรตมคาเทากน

จาตพร อยศร (2552: 148-149) ไดทาวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนรและกระบวนการเรยนรดวยการคนพบเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขา 2) ศกษากระบวนการเรยนรดวยการคนพบ DLP (Discovery Learning) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขา 3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขาในดานบรรยากาศ ดาน การจดการเรยนรและดานประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนร กลมตวอยางทใชคอ นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 33 คน ทศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดกาแพง สานกงานเขตบางขนเทยน สงกดกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา 1) ผลการเรยนรเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขาสงกวากอนการจดการเรยนร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) กระบวนการเรยนรดวยการคนพบ (ทกษะ 7 ส.) ผลการประเมนพฤตกรรมโดยภาพรวมอยในระดบด เมอพจารณารายดานพบวา ดาน ส.สงสย และ ส.สงเกต อยในระดบพอใช สวนดาน ส.สารวจ ส.สมผส ส.สบคน ส.สงสมและ ส.สรปผล อยในระดบด และดาน ส.สารวจ อยในระดบดเปนลาดบแรก สวน ส.สงเกต อยในระดบพอใชเปนลาดบตาสด 3) ความคดเหนทมตอการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยรวมพบวา มความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทกดาน เมอพจารณารายดานพบวาสามารถเรยงตามลาดบจากมากไปนอยไดดงน ลาดบท 1 ดานการจดกจกรรมการเรยนรโดยมความคดเหนวา ครเปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทเรยน อยในระดบสงสดและมสวนรวมในการสรปบทเรยนอยในระดบตาสด ลาดบท 2 ดานประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนรโดยมความคดเหนวา สามารถนาความรทเรยนไปประยกตใชในชวตประจาวนอยในระดบสงสด และรจกคนควาจากแหลงตางๆ และสรปความรทไดดวยตนเองอยในระดบตาสด ลาดบท 3 ดานบรรยากาศการเรยนรโดยมความคดเหนวา ครมสอ

สำนกหอ

สมดกลาง

55

การสอนทเออตอการดาเนนกจกรรม มความหลากหลาย ทาใหรสกสนกอยในระดบสงสด และ การจดหองเรยนเหมาะสมกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยในระดบตาสด

สพร ธรรมบนเทง (2552: 78-79) ไดทาวจยเรอง การศกษาการคดแบบคณคาแทและคณคาเทยม และผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากการสอนแบบไตรสกขา โดยมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนการสอนและหลงการสอนแบบไตรสกขากบเกณฑ รอยละ 80 และเพอศกษาเปรยบเทยบการคดแบบคณคาแทและคณคาเทยมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการสอนแบบไตรสกขา กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนบานตมราษฎรบรณะ อาเภอจกราช สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 2 จานวน 39 คน ทเรยนรายวชา ส 31101

พระพทธศาสนา ผลการศกษาพบวา 1) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขาหลงเรยนไมสงกวาเกณฑรอยละ 80 เมอกาหนดนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3) การเปรยบเทยบการคดแบบคณคาแทและคณคาเทยม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มผลการคดแบบคณคาแทและคณคาเทยมหลงการสอนแบบไตรสกขาสงกวากอนการสอนแบบไตรสกขา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 อบล นนทฤทธ (2553: 53-54) ไดทาวจยเรอง ผลการสอนแบบไตรสกขาทมผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรมในรายวชา ส 43102 สาระพระพทธศาสนา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนศรธวชวทยาลย จงหวดรอยเอด โดยมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยนเรอง หลกธรรม ของนกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบไตรสกขา กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนศรธวชวทยาลย จงหวดรอยเอด จานวน 3 หองเรยน จานวน 30 คน ไดมาโดยการสมแบบกลม ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงเรยน โดยใชวธสอนแบบไตรสกขา สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ พสตราภรณ อนทรสวรรณ (2550: 127-133) ไดทาวจยเรอง การพฒนาทกษะการคดวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนเคหะทาทราย กรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงคเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

สำนกหอ

สมดกลาง

56

และวฒนธรรม โรงเรยนเคหะทาทราย กรงเทพมหานคร และเพอศกษาผลของการฝกการคดวจารณญาณของนกเรยนหลงจากไดรบการฝกทกษะการคดอยางมวจารณญาณ กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเคหะทาทราย กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 ผลการศกษาพบวา ผลการประเมนโดยใชแบบวดทกษะการคดวจารณญาณเปรยบเทยบกอนและหลงเรยนในรายวชาสงคมศกษากบชวตประจาวน ปรากฏวา นกเรยนมคาคะแนนเฉลยกอนเรยน 12.24 คะแนน คดเปนคะแนนเฉลยรอยละ 43.71 และคะแนนเฉลยหลงเรยน 20.64 คะแนน คดเปนคะแนนเฉลยรอยละ 73.31 คะแนนเพมขน 8.4 คะแนน รอยละ 68.63 ของคะแนนกอนเรยนหรอเพมขนรอยละ 30 ของคะแนนเตม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และนกเรยนมความคดเหนตอการจดการเรยนรวชาสงคมศกษากบชวตประจาวน ประเมนจากการเขยนบนทกการเรยนรของนกเรยนและการเขยนแสดงความคดเหนของนกเรยน ผลการประเมนนกเรยนมความคดเหนตอการจดการเรยนรวา เปนกจกรรมทมความหลากหลาย สนกสนาน ไมนาเบอ ไดลงมอปฏบตจรง เปนเรองใกลตว สามารถนาความรไปใชในชวตประจาวนได นกเรยนไดฝกการคดวจารณญาณ คดวเคราะห ฝกการทางานเปนรายบคคลและเปนกลม การนาเสนอหนาชนเรยนทาใหนกเ รยนไดฝกความกลาแสดงออก ฝกพดใหคนอนฟง ไดฝกการเขยนบนทกการเรยนร เปนการทบทวนความรทผานการหาประเดนสาคญ

พรพศมย บญญะ (2551: 72-73) ไดทาวจยเรอง ผลของการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขนกบการฝกการคดแบบหมวกหกใบทมตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบานเมกดา สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 โดยมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนกอนและหลงการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขนและการฝกการคดแบบหมวกหกใบ และเพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนจากการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขนและการฝกการคดแบบหมวกหกใบกบนกเรยนทเรยนตามคมอครแนะแนว กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบานเมกดา อาเภอพยคฆภมพสย

สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 จานวน 72 คน ผลการศกษาพบวา 1) นกเรยนทฝกการคดโดยการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขน มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงการทดลอง โดยรวมและเปนรายดานเพมขนจากกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) นกเรยนทฝกการคดแบบหมวกหกใบมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงการทดลอง โดยรวมและเปนรายดานเพมขนจากกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3) นกเรยนทดลองกลมท 1 กลมทดลองท 2 มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ โดยรวมและรายดานทง 5 ดาน มากกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

สำนกหอ

สมดกลาง

57

.05 และนกเรยนกลมทดลองท 2 มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณดานการตระหนกในขอตกลงเบองตน และดานการนรนย มากกวานกเรยนกลมทดลองท 1 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยวด สมศร (2551: 79-80) ไดทาวจยเรอง การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบ โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบ และ 2) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบ กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 โรงเรยนสายธรรมจนทร อาเภอดาเนนสะดวก จงหวดราชบร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาราชบรเขต 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551

จานวน 42 คน ผลการศกษาพบวา 1) ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบกอนและหลงการจดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงการจดการเรยนรสงกวากอนการจดการเรยนร โดยหลงการจดการเรยนรนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มคะแนนเฉลยความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบปานกลาง 2) นกเรยนมความคดเหนตอการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบ โดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก โดยนกเรยนเหนดวยมากดานบรรยากาศในการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบเพราะชวยใหนกเรยนกลาแสดงความคดเหน โตตอบกบเพอนและครเพมมากขน ดานการจดกจกรรมการเรยนร ทาใหนกเรยนกลาพดแสดงความคดเหนกบเพอนเกยวกบเรองทฟงและอานไดมากขน สามารถคดอยางมเหตผล สวนดานประโยชนทไดรบ เทคนคหมวกหกใบทาให การประชมกลมตดสนใจไดรวดเรวและมเหตผลมากขน

ศรประภา อณหเลขกะ (2551: 80-81) ไดทาวจยเรอง ผลการใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขาตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณในกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สานกงานเขตพนทการศกษานนทบรเขต 2 โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมระหวางนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขากบนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบปกต 2) เปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณระหวางนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขากบนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบปกต ผลการศกษาพบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวานกเรยนทเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

58

โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 2) ความสามารถใน การคดอยางมวจารณญาณระหวางนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวานกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

พรพฒน สธนรกษาเวศ (2553: 134 - 135) ไดทาวจยเรอง การศกษาผลการเรยนร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณเรอง วกฤตการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนเรอง วกฤตการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 2) ศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอการจด การเรยนรแบบสบเสาะหาความร กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/8 โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 1 หองเรยน มนกเรยนทงหมด 30 คน ผลการศกษาพบวา 1) ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนเรอง วกฤตการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร พบวา 1) ผลการเรยนรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร พบวาโดยภาพรวมอยในระดบด คอมคารอยละ 75.40 และ 3) ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเรอง วกฤตการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวาโดยภาพรวมเหนดวยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมากไปนอย ไดแก ดานประโยชนทไดรบ ดานกจกรรม การเรยนร และดานบรรยากาศการเรยนรตามลาดบ

ภทรรตน แสงเดอน (2553: 89 - 91) ไดทาวจยเรอง ผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา เรอง อตราสวนตรโกณมต ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณและความตระหนกในการรคด ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉากอนและหลงการทดลอง 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉากบเกณฑ 3) เปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา กอนและหลงการทดลอง 4) เปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

59

ชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉากบเกณฑ 5) เปรยบเทยบความตระหนกในการรคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉากอนและหลงการทดลอง กลมตวอยางทใชคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทกาลงเรยนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนเทศบาล 4 วดเมองใหม อาเภอเมอง จงหวดลพบร จานวน1 หองเรยน จานวนนกเรยน 34 คน ผลการศกษาพบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา สงกวากอนไดรบการจดกจกรรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 2) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา สงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา สงกวากอนไดรบการจดกจกรรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 4) ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา สงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 5) ความตระหนกในการรคดของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉาสงกวากอนไดรบการจดกจกรรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

งานวจยตางประเทศ ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ฮดจนส และอเดลแมน (Hudgins and Edelman, 1988, อางถงใน พลกฤช ตนตญานกล, 2547: 42) ไดทดลองสอนทกษะการคดอยางมวจารณญาณโดยการนาตนเอง (Self-Direct critical

thinking skills) กบนกเรยนเกรด 4-5 เพอตองการทราบวา การสอนทกษะการนาตนเองจะมผลตอการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณตามสมมตฐานทผวจยตงไวหรอไม โดยใหนกเรยนกลมทดลองไดรบการฝกทกษะในการนาตนเอง ประกอบดวยชดของกระบวนการทเกยวกบกระบวนการควบคมและตรวจสอบการเรยนร (Executive process หรอ Meta – cognitive process) ซงนกเรยนจะตองนามาใชในการควบคมความสามารถของตนเองในการกาหนดเปาหมายของงาน การดาเนนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว การตดตามผลการปฏบตรวมทงการกาหนดทศทางเกยวกบกระบวนการคด ครจะลดบทบาทในการควบคมใหนอยลง ผลการวจยสรปไดวา นกเรยนในกลมทดลองมความสามารถสงกวากลมควบคมในดานตอไปนคอ 1) การนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณไปใชในการแกปญหา 2) ความสามารถในการใชขอมลใหสอดคลองกบสภาพปญหา 3) คณภาพของคาตอบ

สำนกหอ

สมดกลาง

60

ทารคงตน (Tarkington, 1989, อางถงใน วไลลกษณ หงชาล, 2551: 34) ไดทาการวจยเกยวกบการพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนเกรด 7 โดยใชวธการสมมนาแบบ Prideia ซงประกอบดวยการอภปรายและการทากจกรรมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางนกเรยนกบครซงตวแปรในการทดลองแบงเปน 2 ตวแปร คอ 1) เพศ 2) ระดบความสามารถ ซงแบงออกเปน 3 ระดบ ไดแก สง กลางและตา การรวบรวมขอมลโดยทาการทดสอบกอนและหลงการทดลอง โดยใชแบบทดสอบ Comell Critical Test, Level X ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมทมความสามารถตาไดคะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณสงกวานกเรยนกลมทมความสามารถปานกลางและสง และนกเรยนหญงไดคะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณสงกวานกเรยนชายอยางมนยสาคญ ผลการสมภาษณพบวา ทงครและนกเรยนมเจตคตทางบวกตอวธการสมมนาโดยครไดเรยนรทจะอานวยความสะดวกในการสมมนาซงจะชวยสนบสนนในการพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ สวนนกเรยนจะไดประสบการณเกยวกบการอานและการอภปราย ซงจะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหาวชาทเรยนเพมมากขน และยงชวยใหนกเรยนยอมรบฟงความคดเหนจากนกเรยนคนอนๆ มากยงขนดวย

แมคครง (McCrink, 1999: Abstract) ไดศกษาผลของวธการสอนของครและรปแบบ การเรยนของนกเรยนทสงผลตอการคดอยางมวจารณญาณ กลมตวอยาง คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน ในเขตไมอาม ประเทศสหรฐอเมรกา จานวน 79 คน เครองมอทใชวดการคดอยางมวจารณญาณ คอ แบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณของวตสนและเกสเซอรผลการศกษาพบวา วธการสอนของครสงผลตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน ครทสอนโดยใชนวตกรรมทางการศกษาประกอบการเรยนจะทาใหนกเรยนมการคดอยางมวจารณญาณมากกวาครทสอนตามปกต

แมคคารธ (McCarthy, 2004: 399) ไดศกษาการฝกคดอยางมวจารณญาณการแสดงความคด

และความเปนนกวชาการของนกเรยนเตรยมทหารอากาศ ประเทศสหรฐอเมรกาโดยมจดมงหมายเพอศกษาวา วธการคดอยางมวจารณญาณและการแสดงความคดเหนมความสมพนธกบความเปนนกวชาการหรอไม กลมตวอยางเปนนกเรยนเตรยมทหารอากาศในประเทศสหรฐอเมรกา การวจยครงน เปนการศกษาผลของการคดทมผลตอการเปนผนาทหารในกองทพสหรฐ จากผลการศกษาพบวา การใชวธคดอยางมวจารณญาณและการแสดงความคดเหนมความสมพนธกบความเปนนกวชาการของนกเรยน เนองจากการคดอยางมวจารณญาณ เปนการคดทรอบคอบและตดสนใจอยางมเหตผล แนวคดนจงมความจาเปนตอการใชฝกผนากองทพใหตดสนใจอยางรอบคอบและมเหตผล ผลการศกษาในครงน ยงมความสมพนธกบการพฒนาหลกสตรและการสอนของครในสถานศกษาอนอกดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

61

ชค (Schuck, 2004 : 4345, อางถงใน พรพศมย บญญะ, 2551 : 48) ไดศกษาถงผลกระทบจากการใชอนเตอรเนตในการสอนคณตศาสตรโดยดจากผลสมฤทธทางการเรยน และทกษะการคดอยางมวจารณญาณและชวงเวลาในการทางานในโรงเรยนขนาดกลางกบนกเรยนกลมเสยงชาวลาตนจานวน 127 คน 5 หองเรยน โดยจดเปนกลมสง ปานกลาง และกลมตา โดยกลมควบคมสอนตามปกต ผลการวจยพบวา การใชอนเตอรเนตในการสอนขนพนฐานไมมความแตกตางในการวดดานผลสมฤทธทางการเรยน การคดอยางมวจารณญาณและชวงเวลาในการทางาน แตมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตในดานการคดอยางมวจารณญาณ เวลาในการทางานในสามกลม

และมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตในดานผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสง

จากงานวจยทเกยวของทงภายในประเทศและตางประเทศขางตนพบวา มการนาวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขามาใชในการจดการเรยนรกบนกเรยนตงแตระดบประถมศกษาจนถงระดบมธยมศกษา ซงสวนใหญจะนามาใชกบวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เนองจาก การจดการเรยนรแบบไตรสกขาเปนการจดการเรยนรตามแนวพทธศาสนา ซงถอเปนกระบวนการททาใหนกเรยนเกดความรความเขาใจในเนอหาสาระทเรยนอยางแทจรง ทาใหนกเรยนไดฝกหดอบรมทงทางกาย จตใจและปญญา สามารถพฒนาผลการเรยนรของนกเรยนใหสงขนได นอกจากนยงพบอกวาขนตอนการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสวนใหญของนกวจยทผานมาจะเรยงลาดบขนตอนจากศล สมาธและปญญา แตสาหรบงานวจยในครงนผวจยไดสลบขนตอนของวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขาเนองจากเปนกระบวนการทมความตอเนองและสมพนธกนจงสามารถเรมตนจากขนตอนใดกอนกไดทงนขนอยกบเนอหาในแตละบทเรยน สาหรบงานวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณพบวา ทกษะการคดอยางมวจารณญาณสามารถพฒนาใหเกดขนไดกบนกเรยนทกวย ถาครจดกจกรรมการเรยนรโดยใชรปแบบ วธสอนหรอเทคนคตางๆ อยางเหมาะสมกจะชวยพฒนาใหนกเรยนมทกษะการคดอยางมวจารณญาณสงขนและมประสทธภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

62

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาในครงนเปนการวจย เ ช งทดลอง (Experimental Research) โดยมแบบแผนการวจย กอนทดลอง (Pre Experimental Designs) แบบกลมเดยวสอบกอนและหลง (The One - Group Pretest - Posttest

Design) โดยมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม ซงกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 เปนหนวยวเคราะห (Unit of

Analysis) โดยมรายละเอยดในการดาเนนการวจยดงตอไปน

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญา นาร จานวน 102 คน จาก 3 หองเรยน ทงนทางโรงเรยนไดจดหองเรยนแบบคละความสามารถในการเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญา นาร จานวน 31 คน ซงไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

สำนกหอ

สมดกลาง

63

ตวแปรทใชในการวจย 1. ตวแปรตน (Independent Variable) การจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2. ตวแปรตาม (Dependent Variables)

2.1 ผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร 2.2 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

2.3 ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ระยะเวลาทใชในการวจย ระยะเวลาทใชในการทดลอง ดาเนนการในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โดยจดการ

เรยนรจานวน 5 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน คาบเรยนละ 50 นาท รวมทงสน 10 คาบเรยน

เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชทดลองในการวจยครงน เปนเนอหาในรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน

ซง เ ปนรายวชา เพม เ ตมของก ลมสาระการ เ รยน รส งคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หนวยการเรยนรท 6 เรอง กฎหมายอาญานาร ประกอบดวยหวขอดงน 1) ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 2) การกระทาผดรปแบบตางๆ 3) ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 4) ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง 5) ความผดผดเกยวกบทรพย 6) ความผดตอการอยรวมกน 7) ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ 8) ความผดเกยวกบการปกครอง 9) ความผดเกยวกบ การปลอมและการแปลง และ10) โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ

แบบแผนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experiment Research) ผวจยไดดาเนนการทดลองตามแบบแผนการวจยกอนทดลอง (Pre Experimental Designs) แบบกลมเดยวสอบกอนและหลง (The One - Group Pretest - Posttest Design) (มาเรยม นลพนธ, 2551: 143-144) ดงตารางท 3

สำนกหอ

สมดกลาง

64

ตารางท 3 แบบการวจย The One Group Pretest - Posttest Design

สอบกอน ทดลอง สอบหลง T1 X T2

เมอ T1 คอ การทดสอบกอนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา X คอ การจดการเรยนรแบบไตรสกขา T2 คอ การทดสอบหลงการจดการเรยนรแบบไตรสกขา เครองมอทใชในการวจย ผวจยไดกาหนดเครองมอทใชในการวจย ดงน

1. แผนการจดการเรยนรหนวยการเรยนรท 6 เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา จานวน 10 แผน ไดแกหวขอดงน 1) ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 2) การกระทาผดรปแบบตางๆ 3) ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 4) ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง 5) ความผดเกยวกบทรพย 6) ความผดตอการอยรวมกน 7) ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ 8) ความผดเกยวกบการปกครอง 9) ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง 10) โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ ใชเวลาสอน 5 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน คาบเรยนละ 50 นาท รวมทงสน 10 คาบเรยน 2. แบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา จานวน 1 ฉบบ เปนแบบทดสอบแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก กาหนดการใหคาคะแนนคอ ตอบถกได 1 คะแนน ถาตอบผดได 0 คะแนน จานวน 40 ขอ

3. แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงเปนแบบวดเชงสถานการณทผวจยสรางขนตามแนวคดของวตสนและเกลเซอร (Watson & Glaser, 1994) ประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ไดแก 1) การอางองหรอสรปความ 2) การยอมรบขอตกลงเบองตน 3) การนรนย 4) การตความ และ 5) การประเมนขอโตแยง จานวน 1 ฉบบ เปนแบบทดสอบแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จะมคาตอบทถกตองเพยงคาตอบเดยว กาหนดการใหคาคะแนนคอ ตอบถกได 1 คะแนน ถาตอบผดได 0 คะแนน จานวน 20 ขอ

4. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา จานวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 2 ตอนดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

65

ตอนท 1 สอบถามความคดเหนของนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด จานวน 10 ขอ ประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยนและดานประโยชนทไดรบ

ตอนท 2 เปนขอเสนอแนะเพมเตมโดยใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบ การจดการเรยนรแบบไตรสกขาทครจดใหกบนกเรยน

การสรางเครองมอในการวจย ผวจยไดดาเนนการสรางเครองมอโดยมรายละเอยด ดงน

1. แผนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ซงประกอบดวย 10 แผน ใชเวลาสอน 5 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน คาบเรยนละ 50 นาท รวมทงสน 10 คาบเรยน มขนตอนการสรางดงน 1.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 1.2 ศกษาองคประกอบและขนตอนดาเนนกจกรรมการเรยนรดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ในแตละขนตอน เพอทาความเขาใจในกระบวนการใหชดเจนยงขน

1.3 สรางแผนการจดการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยเรยงลาดบขนตอนการจดการเรยนรทเรมตนดวย ขนศลสกขา (ศล) จานวน 4 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง แผนการจดการเรยนรท 7 เรอง ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ และแผนการจดการเรยนรท 10

เรอง โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ เรมตนดวยขนจตตสกขา (สมาธ) จานวน 3 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 2 เรองการกระทาผดรปแบบตางๆ แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง ความผดเกยวกบทรพย และแผนการจดการเรยนรท 8 เรอง ความผดเกยวกบการปกครอง และเรมตนดวยขนปญญาสกขา (ปญญา) จานวน 3 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 3 เรองความผดเกยวกบชวตและรางกาย แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง ความผดตอการอยรวมกน และแผนการจดการเรยนรท 9 เรอง ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง รวมทงสน 10 แผน โดยแตละขนตอนมตวอยางการจดกจกรรมการเรยนรดงตารางท 4

สำนกหอ

สมดกลาง

66

ตารางท 4 ตวอยางกจกรรมการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ขนตอนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา กจกรรมการเรยนร

ขนศลสกขา

- นกเรยนอานขาวหรอดรปภาพ แลวรวมกนอภปรายเกยวกบสาระสาคญของขาว หรอรปภาพนนๆ

- นกเรยนและครรวมกนสนทนาเพอทบทวนความรเดม สรางกตการวมกนในการปฏบตกจรรมและกระตนใหนกเรยนพรอมทจะปฏบตกจกรรมอยางสมาเสมอ

- นกเรยนทากจกรรมตามทครมอบหมาย เชน ทายซใชหรอไม, ชวรหรอมวนม , ทาไดหรอทาไมได เปนตน

ขนจตตสกขา

- นกเรยนมจตมงมนและจดจออยางตอเนองอยกบสงทไดรบมอบหมาย เชน การนงสมาธ, ศกษาใบความรในเรองทเรยนตามทไดรบมอบหมาย, นกถงการกระทาทไมดของตนเองเกยวกบเนอหาทเรยน แลวตองการจะปรบปรงหรอแกไข

ขนปญญาสกขา

- นกเรยนศกษา วเคราะหและอภปรายเกยวกบประเดนปญหาจากสถานการณตวอยางทกาหนดใหแลว รวมกนสรปสาระสาคญทไดรบจากสถานการณดงกลาว

- นกเรยนนาเสนอผลการอภปรายของตนเอง

- นกเรยนทาใบงานตามทไดรบมอบหมาย

- นกเรยนและครรวมกนอภปราย แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนเกยวกบเนอหาสาระทเรยนหรอจากการศกษา ใบความร

1.4 นาแผนการจดการเรยนรเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอใหขอเสนอแนะ

ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวา กจกรรมการเรยนรแตละขนตอนควรใหมความชดเจนและสอดคลองกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขาทง 3 ขนตอน องคประกอบของแผนการจดการเรยนรควรเขยนใหถกตอง ควรปรบสานวนของสถานการณตวอยางเพอใหมความนาสนใจและควรลดความรนแรงของสถานการณตวอยางลง

67

1.5 นาแผนการจดการเรยนรมาปรบปรงตามขอเสนอแนะของอาจารย ทปรกษาวทยานพนธ 1.6 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน

+ 1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรสอดคลองและเหมาะสม 0 หมายถง ไมแนใจวาแผนการจดการเรยนรสอดคลองและเหมาะสม - 1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรไมสอดคลองและเหมาะสม

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50

ขนไปถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ ไดเทากบ 1.00 (ดงภาคผนวก ข หนา 115 - 116) 1.7 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข ซงผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา การเขยนขอสรปทวไปควรเขยนใหชดเจนและเปนเหตเปนผลกน ควรเขยนกระบวนการจดการเรยนรในแตละขนตอนใหมความชดเจนและสอดคลองกบรปแบบการจดการเรยนรแบบไตรสกขาใหมากกวาน ปรบสถานการณตวอยางท 2 ในแผนการจดการเรยนรท 8 ใหมความชดเจนมากยงขนและการตงคาถามในแตละแผนการจดการเรยนร ควรตงคาถามใหเดกไดคดมากกวาน 1.8 นาแผนการจดการเรยนรไปทดลองใช (Tryout) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2

โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 36 คน กาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 ซงไมใชกลมตวอยางเพอปรบปรงแผนการจดการเรยนรใหมความเหมาะสมและมประสทธภาพ โดยใชวธการสมแผนการจด การเรยนรทเรมตนดวยศล สมาธและปญญาอยางละ 1 แผน ซงแผนการจดการเรยนรทสมไปใชนนสามารถดาเนนการสอนไดตามขนตอนทกาหนดไว 1.9 นาแผนการจดการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไปใชเปนเครองมอในการวจยโดยทดลองกบกลมตวอยาง จากขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา สามารถสรปเปนแผนภมท 3 ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

68

ขนท 1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ขนท 2 ศกษาองคประกอบและขนตอนดาเนนกจกรรมการเรยนรดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ในแตละขนตอนเพอทาความเขาใจในกระบวนการใหชดเจนยงขน

ขนท 3 สรางแผนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ขนท 4 นาแผนการจดการเรยนรเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอใหขอเสนอแนะ

ขนท 5 นาแผนการจดการเรยนรมาปรบปรงตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ขนท 6 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง

และความเทยงตรงเชงเนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

ขนท 7 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข

ขนท 8 นาแผนการจดการเรยนรไปทดลองใช (Tryout) กบนกเรยนทไมใชกลมตวอยางเพอปรบปรง

แผนการจดการเรยนรใหมความเหมาะสมและมประสทธภาพ

ขนท 9 นาแผนการจดการเรยนรไปใชเปนเครองมอในการวจยโดยทดลองกบกลมตวอยาง แผนภมท 3 ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

69

2. แบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 1 ฉบบ ใชทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน (Pretest-Posttest) เปนแบบทดสอบแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก กาหนดการให คาคะแนนคอ ตอบถกได 1 คะแนน ถาตอบผดได 0 คะแนน จานวน 40 ขอ โดยมขนตอนใน การสรางแบบทดสอบ ดงน

2.1 ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 เกยวกบมาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง เนอหา การวดและประเมนผล

2.2 ศกษาแนวคด ทฤษฎ หลกการและวธการสรางเครองมอในการวดและประเมนผล

2.3 วเคราะหมาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง และเนอหาเพอใหสามารถสรางแบบทดสอบไดถกตองและสอดคลองกบจดประสงคทกาหนดไว

2.4 สรางแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร โดยวเคราะหขอสอบตามระดบความรของนกเรยน ทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคดของแอนเดอรสนและ แครทโวล (Anderson and Krathwohl, 2001) จานวน 40 ขอ ดงตารางท 5 ดงน ตารางท 5 วเคราะหขอสอบปรนยทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคดของแอนเดอรสน

และแครทโวล (Anderson and Krathwohl’s Taxonomy, 2001)

จดประสงคการเรยนร

พฤตกรรมดานพทธพสย

รวม

จา เขาใจ

ประยกต

ใช

วเคราะ

ห

ประเม

นคา

สรางส

รรค

เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายและลกษณะของกฎหมายอาญาได

1

-

-

1

-

-

2

2. นกเรยนสามารถจาแนกประเภทของกฎหมายอาญาไดถกตอง 1 1 - - - - 2

เรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของคาวาการกระทาโดย เจตนา การกระทาโดยไม เ จตนา การกระทาโดยประมาท การกระทาโดยสาคญผดและการกระทาโดยพลาดได

- 1 - - - - 1

70

ตารางท 5 วเคราะหขอสอบปรนยทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคดของแอนเดอรสน

และแครทโวล (Anderson and Krathwohl’s Taxonomy, 2001) (ตอ)

จดประสงคการเรยนร

พฤตกรรมดานพทธพสย

รวม

จา เขาใจ

ประยกต

ใช

วเคราะ

ห

ประเม

นคา

สรางส

รรค

2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของ การกระทาโดยเจตนา การกระทาโดยไมเจตนา การกระทาโดยประมาท การกระทาโดยสาคญผดและการกระทาโดยพลาดไดถกตอง

- - - 2 1 - 3

เรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของเหตฉกรรจ ความผดตอชวต ความผดตอรางกาย ความผดฐานทาใหแทงลกและความผดฐานทอดทงเดกได

1

-

-

-

-

-

1

2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดตอชวต ความผดตอรางกาย ความผดฐานทาใหแทงลกและความผดฐานทอดทงเดกได

- 1 - 1 1 - 3

เรอง ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง

1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของคาวาเดกและ การใสความได

1

- - - - - 1

2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดตอเสรภาพ ความผดฐานเปดเผยความลบ ความผดฐานหมนประมาทและความผดเกยวกบ เพศได

- 2 - 1 - - 3

เรอง ความผดเกยวกบทรพย

1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของลกทรพย วงราวทรพย ชงทรพย ปลนทรพย กรรโชกทรพยและยกยอกทรพยได

1

-

-

-

-

-

1

2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดฐานลกทรพย ฐานวงราวทรพย ฐานชงทรพย ฐานปลนทรพย ฐานกรรโชกทรพยและฐานยกยอกทรพยได

- 1 - 2 - - 3

71

ตารางท 5 วเคราะหขอสอบปรนยทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคดของแอนเดอรสน

และแครทโวล (Anderson and Krathwohl’s Taxonomy, 2001) (ตอ)

จดประสงคการเรยนร

พฤตกรรมดานพทธพสย

รวม

จา เขาใจ

ประยกต

ใช

วเคราะ

ห

ประเม

นคา

สรางส

รรค

เรอง ความผดตอการอยรวมกน นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดเกยวกบศาสนา ความผดเกยวกบความสงบสขของประชาชนและความผดเกยวกบการกอภยนตรายตอประชาชนได

-

1

-

2

1

-

4

เรอง ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ

นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดตอองคพระมหากษตรย ความผดตอความมนคงของรฐและความผดตอสมพนธไมตรและการกอ การรายได

-

1

1

1

1

-

4

เรอง ความผดเกยวกบการปกครอง

1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของคาวา เจาพนกงานและสนบนได

1

-

-

-

-

-

1

2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดตอเจาพนกงาน ความผดตอตาแหนงหนาทร า ช ก า ร แ ล ะ ค ว า ม ผ ด ต อ เ จ า พ น ก ง า น ใ น การยตธรรมได

-

2

-

1

-

-

3

เรอง ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง

นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดเกยวกบการปลอมและการแปลงเงนตรา ความผดเกยวกบเอกสาร หนงสอเดนทาง บตรอเลกทรอนกสและความผดเกยวกบการคาได

-

1

1

2

-

-

4

72

ตารางท 5 วเคราะหขอสอบปรนยทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคดของแอนเดอรสน

และแครทโวล (Anderson and Krathwohl’s Taxonomy, 2001) (ตอ)

จดประสงคการเรยนร

พฤตกรรมดานพทธพสย

รวม

จา เขาใจ

ประยกต

ใช

วเคราะ

ห

ประเม

นคา

สรางส

รรค

เรอง โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ

1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของโทษทางอาญาทง 5 สถานได

1

1

1

-

-

-

3

2. นกเรยนสามารถบอกสาเหตแหงการยกเวนโทษทางอาญาได - - - 1 - - 1

รวม 7 12 3 14 4 - 40

ทงนผวจยตองออกขอสอบจานวนทงสน 80 ขอ เพอนาไปหาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ กบนกเรยนซงไมใชกลมตวอยาง แลวจงคดเลอกขอสอบทไดคาตามเกณฑทกาหนด ใหคงเหลอ 40 ขอ

2.5 นาแบบทดสอบเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอตรวจสอบและใหขอเสนอแนะ ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวา ควรออกขอสอบใหมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและพฤตกรรมแตละดานทกาหนดไว ควรปรบขอคาถามและตวเลอกใหมความชดเจนมากยงขน

2.6 ปรบปรง แกไขแบบทดสอบตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

2.7 นาแบบทดสอบทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ประกอบดวย 1)ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล ตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) แลวหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน

+ 1 หมายถง แนใจวาขอสอบวดตรงกบจดประสงคขอนน

0 หมายถง ไมแนใจวาขอสอบวดตรงกบจดประสงคขอนนหรอไม - 1 หมายถง แนใจวาขอสอบวดไมตรงกบจดประสงคขอนน

73

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50

ขนไปถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญไดคาสงสดเทากบ 1.00 คาตาสดเทากบ 0.67 โดยมคาเฉลยเทากบ 0.99 (ดงภาคผนวก ข หนา 117 - 127)

2.8 นาแบบทดสอบวดผลการเรยนรจานวน 80 ขอ ไปทดลองใช (Tryout) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 36 คน กาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 ซงไมใชกลมตวอยาง เพอหาคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบ ไดคาระหวาง 0.44 - 0.69 (ดงภาคผนวก ข หนา 128 - 131) โดยใชเกณฑความยากงายระหวาง 0.20-0.80 และเพอหาคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ ไดคาระหวาง 0.22 - 0.44 (ดงภาคผนวก ข หนา 128 - 131) โดยใชเกณฑอานาจจาแนก 0.20 ขนไป (มาเรยม นลพนธ, 2551: 180 - 188) ทงนผวจยไดคดเลอกขอสอบใหคงเหลอทงสน 40 ขอ ตามพฤตกรรมดานพทธพสยทกาหนดไว

2.9 นาแบบทดสอบไปหาคาความเชอมน (Reliability) โดยใชสตร KR-20 ซงไดเทากบ 0.81 2.10 นาแบบทดสอบเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไปใชเปนเครองมอในการวจยโดยทดลองกบกลมตวอยาง

จากขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถสรปเปนแผนภมท 4 ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

74

ขนท 1 ศกษาหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาฯ

ขนท 2 ศกษาแนวคด ทฤษฎ หลกการและวธการสรางเครองมอในการวดและประเมนผล

ขนท 3 วเคราะหมาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนร และเนอหา

ขนท 4 สรางแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร

ขนท 5 นาแบบทดสอบเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอตรวจสอบและใหขอเสนอแนะ

ขนท 6 ปรบปรง แกไขแบบทดสอบตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ขนท 7 นาแบบทดสอบทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญจานวน 3 คน ตรวจสอบความถกตองและ

ความเทยงตรงของเนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

ขนท 8 นาแบบทดสอบวดผลการเรยนรไปทดลองใช (Tryout) กบนกเรยนซงไมใชกลมตวอยางเพอหาคา ความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r)

ขนท 9 นาแบบทดสอบไปหาคาความเชอมน (Relibility)

ขนท 10 นาแบบทดสอบไปใชเปนเครองมอในการวจยโดยทดลองกบกลมตวอยาง แผนภมท 4 ขนตอนการสรางแบบทดสอบเรอง กฎหมายอาญานาร

75

3. แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ จานวน 1 ฉบบ ใชทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน (Pretest-Posttest) ซงเปนแบบวดเชงสถานการณทผวจยสรางขนตามแนวคดของวตสนและ เกลเซอร (Watson & Glaser, 1994: 9 -10) ประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ไดแก 1) การอางองหรอสรปความ 2) การยอมรบขอตกลงเบองตน 3) การนรนย 4) การตความ และ 5) การประเมนขอโตแยง เปนแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จะมคาตอบทถกตองเพยงคาตอบเดยว กาหนดการใหคาคะแนนคอ ตอบถกได 1 คะแนน ถาตอบผดได 0 คะแนน จานวน 20 ขอโดยมขนตอนในการสราง ดงน

3.1 ศกษาทฤษฎเกยวกบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 3.2 ศกษาตารา เอกสาร วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของกบหลกการและวธการสราง

แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

3.3 สรางแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ โดยใชแนวคดของวตสนและ เกลเซอร (Watson & Glaser, 1994 ) จานวน 20 ขอ 4 สถานการณ ซงวดความสามารถ 5 ดาน ดงตารางท 6

ตารางท 6 การวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณตามแนวคดของวตสนและเกลเซอร องคประกอบ

ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ คานยาม

1. การอางองหรอสรปความ

(Inference) ความสามารถของบคคลในการจาแนกระดบความนาจะเปนของขอมลหรอการสรปขอมลตาง ๆ ของขอมลทกาหนดใหได

2. การยอมรบขอตกลงเบองตน

(Recognition of Assumption) ความสามารถในการรบรขอตกลงเบองตนหรอขอความสมมตทกาหนดในประโยค โดยสามารถจาแนกวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตนหรอขอความใดไมเปนขอตกลงเบองตน

3. การนรนย (Deduction) ความสามารถในการสรปโดยใชเหตผล อางองจากหลกการไปสขอมลหรอสถานการณทปรากฏ

4. การตความ (Interpretation) ความสามารถในการแปลความหมายของขอมลและเหตการณทปรากฏ

5. การประเมนขอโตแยง (Evaluation

of Argument) ความสามารถในการอางองเหตผลทเปนระบบ เพอนาไปสขอสรปทมเหตผล

76

ทงนผวจยตองออกขอสอบจานวนทงสน 40 ขอ 8 สถานการณ เพอนาไปหาคา ความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ กบนกเรยนซงไมใชกลมตวอยาง แลวจงคดเลอกขอสอบทไดคาตามเกณฑทกาหนด ใหคงเหลอ 20 ขอ 4 สถานการณ

3.4 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบและใหขอเสนอแนะ ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวา ควรปรบเปลยนขอคาถามในแตละสถานการณใหมความชดเจนมากยงขน และปรบสานวนของตวเลอกใหมความเหมาะสมและชดเจน

3.5 ปรบปรง แกไขแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

3.6 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ

3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน

+ 1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองกบทกษะการคดทตองการ 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองกบทกษะการคดทตองการ - 1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบไมมความสอดคลองกบทกษะการคดทตองการ

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50

ขนไปถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ ไดเทากบ 1.00 (ดงภาคผนวก ข หนา 133 - 134) 3.7 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข ซงผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา อาจใชสถานการณตวอยางทเกยวของกบเนอหาทเรยนหรอใชสถานการณตวอยางแบบเดมกได

3.8 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณจานวน 40 ขอ 8 สถานการณ ไปทดลองใช (Tryout) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 36 คน กาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555

ซงไมใชกลมตวอยาง เพอหาคาความยากงาย (p) ของแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ไดคาระหวาง 0.39 - 0.64 (ดงภาคผนวก ข หนา 135 - 136) โดยใชเกณฑความยากงายระหวาง 0.20-0.80

สำนกหอ

สมดกลาง

77

และเพอหาคาอานาจจาแนก (r) ของแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ไดคาระหวาง

0.28 - 0.50 (ดงภาคผนวก ข หนา 135 - 136) โดยใชเกณฑอานาจจาแนก 0.20 ขนไป (มาเรยม นลพนธ, 2551: 180 - 188) ทงนผวจยไดคดเลอกขอสอบของแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณใหคงเหลอทงสน 20 ขอ 4 สถานการณ ตามทไดกาหนดไว

3.9 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณไปหาคาความเชอมน (Relibility) ซงไดเทากบ 0.75 3.10 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไปใชเปนเครองมอในการวจยโดยทดลองกบกลมตวอยาง

ตารางท 7 เกณฑระดบคะแนนจากแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

คะแนนเฉลย ระดบความสามารถของทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 3.50 – 4.00 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบสงมาก 2.50 – 3.49 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบสง

1.50 – 2.49 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบปานกลาง

0.50 – 1.49 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบตา 0 – 0.49 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบตามาก

จากขนตอนการสรางแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถสรปเปนแผนภมท 5 ดงน

78 ขนท 1 ศกษาทฤษฎเกยวกบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ขนท 2 ศกษาตารา เอกสาร วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของกบหลกการและวธการสรางแบบวด

ขนท 3 สรางแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ขนท 4 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ตรวจสอบและใหขอเสนอแนะ

ขนท 5 ปรบปรง แกไขตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ขนท 6 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบ

ความถกตองและ ความเทยงตรงของเนอหา แลวหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

ขนท 7 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

มาปรบปรงแกไข

ขนท 8 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณไปทดลองใช (Tryout) กบนกเรยนซงไมใชกลมตวอยาง

เพอหาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r)

ขนท 9 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณไปหาคาความเชอมน (Relibility)

ขนท 9 นาแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณไปใชเปนเครองมอในการวจย

โดยทดลองกบกลมตวอยาง

แผนภมท 5 ขนตอนการสรางแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

79 4. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา จานวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 2 ตอนดงน

ตอนท 1 สอบถามความคดเหนของนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด จานวน 10 ขอ ประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยนร และดานประโยชนทไดรบ

ตอนท 2 เปนขอเสนอแนะเพมเตมโดยใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบ การจดการเรยนรแบบไตรสกขาทครจดใหกบนกเรยน โดยมขนตอนในการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนดงน

4.1 ศกษารปแบบการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนจากงานวจย เอกสารการวดและประเมนผล

4.2 สรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานกจกรรมการเรยนร จานวน 4 ขอ ดานบรรยากาศการเรยนร จานวน 3 ขอ และดานประโยชนทไดรบจานวน 3 ขอ รวมทงสน 10 ขอ และกาหนดเกณฑระดบความคดเหนตามวธของลเครท (Likert, อางถงใน พวงรตน ทวรตน, 2543: 107) ดงตารางท 8 ดงน

ตารางท 8 เกณฑการกาหนดระดบความคดเหน

คะแนน ระดบความคดเหน

5 เหนดวยมากทสด 4 เหนดวยมาก 3 เหนดวยปานกลาง

2 เหนดวยนอย 1 เหนดวยนอยทสด

สาหรบการใหคาความหมายของคาทว ดได ผ วจ ยไดกาหนดเกณฑทใชในการใหความหมายดงตารางท 9 ดงน

80 ตารางท 9 เกณฑการแปลความหมายของคาความคดเหน

ชวงคะแนนเฉลย เกณฑการแปลความหมายของความคดเหน

4.50 – 5.00 เหนดวยมากทสด 3.50 – 4.49 เหนดวยมาก

2.50 – 3.49 เหนดวยปานกลาง

1.50 – 2.49 เหนดวยนอย 1.00 – 1.49 เหนดวยนอยทสด

4.3 นาแบบสอบถามความคดเหนเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบและ

ใหขอเสนอแนะ ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวาขอคาถามในแตละดานควรเขยนใหสอดคลองกบรปแบบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา และไมตงขอคาถามซากนในแตละดาน

4.4 ปรบปรง แกไขแบบสอบถามความคดเหนตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

4.5 นาแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองดานเนอหา ภาษาทใช แลวหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน

+ 1 หมายถง แนใจวาขอคาถามเปนตวแทนพฤตกรรมนน

0 หมายถง ไมแนใจวาขอคาถามเปนตวแทนพฤตกรรมนน

- 1 หมายถง แนใจวาขอคาถามไมเปนตวแทนพฤตกรรมนน

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50

ขนไปถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ ไดเทากบ 1.00 (ดงภาคผนวก ข หนา 143) 4.6 นาแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข ซงผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา ขอคาถามแตละดานควรเขยนใหกระชบและชดเจนมากยงขน 4.7 นาแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ไปใชเปนเครองมอในการวจยโดยทดลองกบกลมตวอยาง

81 จากขนตอนการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสามารถสรปเปนแผนภมท 6 ดงน

ขนท 1 ศกษารปแบบการสรางแบบสอบถามความคดเหนจากงานวจย เอกสารการวดและประเมนผล

ขนท 2 สรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

ขนท 3 นาแบบสอบถามความคดเหนเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบและใหขอเสนอแนะ

ขนท 4 ปรบปรง แกไขแบบทดสอบตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ขนท 5 นาแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบ

ความถกตอง ภาษาทใช แลวหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

ขนท 6 นาแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข

ขนท 7 นาแบบสอบถามความคดเหน ไปใชเปนเครองมอในการวจยกบกลมตวอยาง

แผนภมท 6 ขนตอนการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดแบงออกเปน 3 ขนตอนดงน

1. ขนกอนการทดลอง เปนขนทผวจยเตรยมความพรอมในดานตางๆ ดงน

1.1 สรางเครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แผนการจดการเรยนร 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยน 3) แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 4) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

82 1.2 ใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยน (Pre-test) และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยน เพอวดความรพนฐานและเกบผลการทดสอบไปเปรยบเทยบกบผลการทดสอบหลงเรยน 2. ขนทดลอง ผวจยดาเนนการสอนดวยตนเองตามแผนการจดการเรยนรทไดสรางไวจานวน 10 แผน ซงมรายละเอยดดงน

2.1 เวลาทใชในการทดลอง ดาเนนการในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โดยจดการเรยนรจานวน 5 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน คาบเรยนละ 50 นาท รวมทงสน 10 คาบเรยน 2.2 เนอหาทใชในการวจยครงน เปนเนอหาเรอง กฎหมายอาญานาร ประกอบดวยหวขอดงน 1) ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 2) การกระทาผดรปแบบตางๆ 3) ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 4) ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง 5) ความผดผดเกยวกบทรพย

6) ความผดตอการอยรวมกน 7) ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ 8) ความผดเกยวกบการปกครอง 9) ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง และ10) โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ

2.3 การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนกระบวนการเรยนรทมความตอเนองและสมพนธกนทงศล สมาธและปญญา โดยสามารถเรมตนจากขนตอนใดกอนกได ทงนผวจยไดเรยงลาดบขนตอนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร ดงแผนภมท 7

การจดการเรยนรแบบไตรสกขา

แผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร ครงท 1, 4, 7, 10 ครงท 2, 5, 8 ครงท 3, 6, 9

ขนตอนการจดการเรยนร ขนตอนการจดการเรยนร ขนตอนการจดการเรยนร

1. ขนศลสกขา (ศล) 1. ขนจตตสกขา (สมาธ) 1.ขนปญญาสกขา (ปญญา) 2. ขนจตตสกขา (สมาธ) 2. ขนศลสกขา (ศล) 2. ขนจตตสกขา (สมาธ) 3. ขนปญญาสกขา (ปญญา) 3. ขนปญญาสกขา (ปญญา) 3. ขนศลสกขา (ศล)

แผนภมท 7 แสดงขนตอนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร

83

จากทกลาวมาขางตนผ วจ ย จงขอสรปกระบวนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ดงแผนภมท 8 ดงน

ศล

ปญญา สมาธ แผนภมท 8 แสดงกระบวนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

3. ขนหลงการทดลอง เปนขนทผวจยนาแบบทดสอบวดผลการเรยนรหลงเรยน (Post-test) และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณไปทดสอบกบนกเรยนเพอวดผลการเรยนรและทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และนาแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไปสอบถามนกเรยน แลวนาขอมลทไดมาวเคราะห สรปผลและอภปรายผลการวจยตามลาดบ การวเคราะหขอมล

1. ตรวจสอบคณภาพเครองมอ ผวจยตรวจสอบคณภาพเครองมอดงรายละเอยด ดงน

1.1 ตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ดวยการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยการหาคาดชนความสอดคลอง (Index

of Item Objective Congruence : IOC) 1.2 ตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยน

เรอง กฎหมายอาญานาร และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1.2.1 ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยการหาคาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบ (Index of Item Objective Congruence: IOC)

84

1.2.2 ตรวจสอบความยากงาย (p) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

1.2.3 ตรวจสอบอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

1.2.4 ตรวจสอบความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ซงงานวจยนใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson )

1.3 ตรวจสอบแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) 2. วเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคการวจย ผวจยใชสถตในการวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคการวจย ดงน

2.1 การแปลคาผลทดสอบจากแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญา นาร และแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ โดยใชคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 2.2 เปรยบเทยบคะแนนทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยน ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยการทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

2.3 การแปลคาจากแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ดงน 2.3.1 การแปลคาของแบบสอบถามวดความคดเหน 5 ระดบ แบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด แปลผลโดยใชคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 2.3.2 การวเคราะหขอมลในสวนของขอเสนอแนะเพมเตม หรอการแปลคาของแบบพรรณนาความคดเหนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ใชการวเคราะหเนอหา (content analysis)

สำนกหอ

สมดกลาง

85

สรป

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนการวจย เชงทดลอง (Experimental Research) โดยมแบบแผนการวจยกอนทดลอง (Pre Experimental Designs) แบบกลมเดยวสอบกอนและหลง (The One - Group Pretest - Posttest Design) กลมตวอยางทใชคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 31 คน โดยผวจยดาเนนการวจยและเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง จากนนนาขอมลมาวเคราะหโดยเปรยบเทยบคาเฉลย ( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และเปรยบเทยบคะแนนทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา โดยทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) ขอมลทไดจากแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา คอ ดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยน และ ดานประโยชนทไดรบ วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย ( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และขอมลทเปนขอเสนอแนะใชการวเคราะห เชงเนอหา (content analysis) สรปวธดาเนนการวจยไดดงตารางท 10 ดงน

ตารางท 10 สรปวธดาเนนการวจย

วตถประสงค วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ/ การวเคราะหขอมล

1. เพอเปรยบเทยบผลก า ร เ ร ย น ร เ ร อ ง กฎหมายอาญา น า ร ข อ ง น ก เ ร ย น ช นม ธ ย ม ศ ก ษ า ป ท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

- ท ด ส อ บ โ ด ย ใ ชแบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยน

- ท ด ส อ บ โ ด ย ใ ชแบบทดสอบวดผลการเรยนรหลงเรยน

น ก เ ร ย น ช น ม ธ ย ม ศกษาปท 3/1 โรงเรยนก า แ พ ง แ ส น ว ท ย า อา เ ภอกา แพ งแสน จ ง ห ว ด น ค ร ป ฐ ม จานวน 31 คน ซงกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555

แบบทดสอบวดผลการเรยนร วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย ( x ) ส ว น เ บ ย ง เ บ นม า ต ร ฐ า น ( S.D.) ทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test

dependent)

86 ตารางท 10 (ตอ)

วตถประสงค วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ/ การวเคราะหขอมล

2. เพอเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมว จ า ร ณ ญ า ณ ข อ งน ก เ ร ย น ช นม ธ ย ม ศ ก ษ า ป ท 3

กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 3. เพอศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณข อ ง น ก เ ร ย น ช นม ธ ย ม ศ ก ษ า ป ท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

- ทดสอบโดยใชแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยน

- ทดสอบโดยใชแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยน

น ก เ ร ย น ช น ม ธ ย ม ศกษาปท 3/1 โรงเรยนก า แ พ ง แ ส น ว ท ย า อา เ ภอกา แพ งแสน จ ง ห ว ด น ค ร ป ฐ ม จานวน 31 คน ซงกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555

แบบวดทกษะการคดอย า ง มว จารณญาณ วเคราะหขอมลโดยใชค า เ ฉ ล ย ( x ) ส ว นเ บยง เบนมาตรฐาน ( S.D.) ทดสอบค า ท แบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ท ม ต อ ก า ร จ ด ก า รเรยนรแบบไตรสกขา

สอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจด ก า ร เ ร ย น ร แบบไ ต ร ส ก ข า เ ร อ ง กฎหมายอาญานาร

น ก เ ร ย น ช น ม ธ ย ม ศกษาปท 3/1 โรงเรยนก า แ พ ง แ ส น ว ท ย า อา เ ภอกา แพ งแสน จ ง ห ว ด น ค ร ป ฐ ม จานวน 31 คน ซงกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555

แบบสอบถามความคดเหนวเคราะหขอมลโดยใชค า เฉลย ( x ) ส ว น เ บ ย ง เ บ นมาตรฐาน (S.D.) การว เ ค ร า ะ ห เ น อ ห า (content analysis)

87

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาในครงน ผวจยเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางซงเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221 กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมาย อาญานาร จานวน 31 คน ซงไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธ การจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม เครองมอทใชในการวจยไดแก 1) แผนการจด การเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนเรอง กฎหมายอาญานาร 3) แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยน และ 4) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ซงผวจยไดดาเนนการวจยตามขนตอนและขอนาเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยแบงออกเปน 4 ตอนดงตอไปน ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ตอนท 3 ผลการศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาของนกเรยนจานวน 31 คน ปรากฏดง ตารางท 11

สำนกหอ

สมดกลาง

88

ตารางท 11 การเปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

กลมทดลอง จานวน นกเรยน

คะแนนเตม

คะแนนเฉลย ( x )

สวนเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.) t p

ทดสอบกอนเรยน 31 40 16.90 2.71 -20.50 0.00

ทดสอบหลงเรยน 31 40 28.26 2.55 จากตารางท 11 พบวา คะแนนผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนเฉลยหลงเรยน ( x = 28.26 , S.D. = 2.55) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน ( x = 16.90 , S.D. = 2.71) ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1

ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ผลการเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาจานวน 31 คน ปรากฏดงตารางท 12 ตารางท 12 การเปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

กลมทดลอง จานวน นกเรยน

คะแนนเตม

คะแนนเฉลย ( x )

สวนเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.) t p

ทดสอบกอนเรยน 31 20 6.45 1.75 -23.67 0.00

ทดสอบหลงเรยน 31 20 12.94 1.65 จากตารางท 12 พบวา คะแนนทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนเฉลยหลงเรยน ( x = 12.94 , S.D. = 1.65) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน ( x = 6.45 , S.D. = 1.75) ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 2

89

ตอนท 3 ผลการศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

ผลการศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาจานวน 31 คน ปรากฏดงตารางท 13

ตารางท 13 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบ

ไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตามรายดาน

ทกษะการคด อยางมวจารณญาณ

คะแนนเตม

กอนเรยน หลงเรยน

x S.D. ระดบ ลาดบท x S.D. ระดบ ลาดบ

ท การอางองหรอสรปความ 4 1.13 0.56 ตา 3 2.35 0.49 ปานกลาง 3 การยอมรบขอตกลงเบองตน 4 1.61 0.76 ปานกลาง 2 2.81 0.60 สง 2 การนรนย 4 0.74 0.51 ตา 4 1.94 0.57 ปานกลาง 5 การตความ 4 0.68 0.60 ตา 5 2.23 0.62 ปานกลาง 4 การประเมนขอโตแยง 4 2.29 0.53 ปานกลาง 1 3.61 0.50 สงมาก 1

เฉลยรวมแตละดาน 4 1.29 0.34 ตา 2.59 0.30 สง

จากตารางท 13 พบวา ทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาโดยภาพรวมอยในระดบสง (x = 2.59 , S.D. = 0.30) เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน ดานการประเมนขอโตแยง (x = 3.61 , S.D. = 0.50) ดานการยอมรบขอตกลงเบองตน (x = 2.81 , S.D. = 0.60) ดานการอางองหรอสรปความ (x = 2.35 , S.D. = 0.49) ดานการตความ (x = 2.23 , S.D. = 0.62) และดานการนรนย (x = 1.94 , S.D. = 0.57) ตามลาดบ

ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการ

เรยนรแบบไตรสกขา ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบ

ไตรสกขาของนกเรยนจานวน 31 คน ปรากฏดงตารางท 14

90

ตารางท 14 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนร แบบไตรสกขา

รายการ x S.D. ระดบ ความคดเหน

ลาดบท

ดานกจกรรมการเรยนร 1. นกเรยนรจกควบคมตนเองและยอมรบกฎ กตกาใน การเรยนรรวมกบผอน

4.03 0.65 เหนดวยมาก 3

2. นกเรยนมจตใจจดจอตอเรองทเรยน ทาใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง 4.13 0.67 เหนดวยมาก 2

3. นกเรยนไดใชปญญาในการพจารณาเรองทเรยนจนเกดความรความเขาใจทถกตอง 3.87 0.67 เหนดวยมาก 4

4. ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนในเรองทเรยนและฝกใหคดอยางมเหตผล 4.52 0.67 เหนดวย

มากทสด 1

รวม 4.13 0.44 เหนดวยมาก (3) ดานบรรยากาศการเรยนร 1. ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน ดวยการยมแยมแจมใสและใหความเปนกนเองกบนกเรยน

4.55 0.62

เหนดวย มากทสด

1

2. นกเรยนมความสมพนธอนดตอกนระหวางเพอนในชนเรยนและคร 4.48 0.62 เหนดวยมาก 2

3. นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร 4.00 0.63 เหนดวยมาก 3

รวม 4.34 0.49 เหนดวยมาก (1) ดานประโยชนทไดรบ 1. นกเรยนไดฝกฝนตนเองทงทางกาย วาจา ใจและปญญาในการทากจกรรม

4.06

0.72

เหนดวยมาก

3

2. นกเรยนรจกตรกตรองอยางมเหตผลกอนตดสนใจตอบคาถาม

4.10 0.65 เหนดวยมาก 2

3. นกเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได

4.58 0.62 เหนดวย มากทสด

1

รวม 4.24 0.50 เหนดวยมาก (2) ความเหนโดยภาพรวมทกดาน 4.23 0.47 เหนดวยมาก -

91

จากตารางท 14 พบวา นกเรยนมความคดเหนตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก (x = 4.23 , S.D. = 0.47) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานบรรยากาศการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากเปนลาดบทหนง (x = 4.34 , S.D. = 0.49) รองลงมาไดแก ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากเปนลาดบทสอง (x = 4.24 , S.D. = 0.50) และดานกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากเปนลาดบสดทาย (x = 4.13 , S.D. = 0.44) ซงแตละดานมรายละเอยดดงน ดานบรรยากาศการเรยนร นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน ดวยการยมแยมแจมใสและใหความเปนกนเองกบนกเรยน (x = 4.55 , S.D. = 0.62) นกเรยนมความสมพนธอนดตอกนระหวางเพอนในชนเรยนและคร (x = 4.48 , S.D. = 0.62) และ นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร (x = 4.00 , S.D. = 0.63) ตามลาดบ ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน นกเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได (x = 4.58 , S.D. = 0.62) นกเรยนรจกตรกตรองอยางมเหตผลกอนตดสนใจตอบคาถาม (x = 4.10 , S.D. = 0.65) และ นกเรยนไดฝกฝนตนเองทงทางกาย วาจา ใจและปญญาในการทากจกรรม (x = 4.06 , S.D. = 0.72) ตามลาดบ ดานกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนในเรองทเรยนและฝกใหคดอยางมเหตผล (x = 4.52 , S.D. = 0.67) นกเรยนมจตใจจดจอตอเรองทเรยน ทาใหเกด การเรยนรอยางตอเนอง (x = 4.13 , S.D. = 0.67) นกเรยนรจกควบคมตนเองและยอมรบกฎ กตกาในการเรยนรรวมกบผอน (x = 4.03 , S.D. = 0.65) และ นก เ รยนไดใช ปญญาในการพจารณาเ รอง ท เ รยนจนเ กดความ รความ เขา ใจ ท ถกตอง (x = 3.87 , S.D. = 0.67) ตามลาดบ สาหรบขอเสนอแนะเพมเตมของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาพบวา นกเรยนไดฝกการนงสมาธ ทาใหมความพรอมมากขนกอนทจะเรยน ไดพดคยแลกเปลยนเหตผลกนภายในกลม ไดเรยนรรวมกบเพอนๆ ไดฝกฝนการคดจากกรณตวอยางทาใหไดรบมมมองและความคดเหนทหลากหลายมากยงขน นอกจากนการศกษากฎหมายอาญาจากสถานการณตวอยาง ทาใหเกดความเขาใจเพมขนดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

92

ประมวลผลการสงเกตจากการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

นอกจากการวจยดงกลาวแลว ในระหวางการจดกระบวนการเรยนรแบบไตรสกขา ผวจยไดสงเกตและบนทกผลการจดการเรยนรแลวนามาสรปไว ดงน

1. สถานการณตวอยางของแตละกลมทไดรบไปนนมความยากงายทแตกตางกนไป ทาใหการอภปรายหาขอสรปของแตละกลมเสรจไมพรอมกนจงทาใหกลมทเสรจกอนนงคยนอกประเดนทไมเกยวของกบกจกรรมทเรยนซงสงเสยงรบกวนกลมอนๆ ทยงทากจกรรมไมเสรจ อกทงยงทาใหเวลาในการดาเนนกจกรรมอนๆ ลาชาออกไปดวย

2. กจกรรมการเรยนรทเรมตนดวยขนปญญาสกขา เปนขนทครใหสถานการณตวอยางกบนกเรยนเพออภปรายกอน โดยทยงไมไดสอนเนอหาสาระใหกบนกเรยน ดงนนนกเรยนจะวเคราะหและตอบคาถามจากความรสกนกคดของตนเองโดยทไมมขอมลมาใชในการพจารณา ทาใหคาตอบทไดนนไมถกตองและไมชดเจนเทาทควร ครตองอธบายเพมเตมและใหคาแนะนาอยางตอเนอง 3. ในขนทนกเรยนรวมกนอภปราย วเคราะหสถานการณตวอยางรวมกนภายในกลมของตนเองนน ยงมนกเรยนบางคนทขาดความสนใจและการเอาใจใสตอการปฏบตกจกรรม ชวนเพอนกลมอนคยเลนกนบาง แตครกไดวากลาวตกเตอนและหกคะแนนเพอเปนการลงโทษ 4. ในการดาเนนกจกรรมการเรยนรแตละขนตอนโดยภาพรวม นกเรยนสวนใหญมความสนใจและตงใจเรยนคอนขางด มความกระตอรอรนและใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมตามทครมอบหมายใหอยางสมาเสมอ ทาใหการจดกจกรรมการเรยนรเปนไปตามทครกาหนดไว แตอาจมบางแผนการจดการเรยนรทนกเรยนทาแบบฝกหดเสรจไมทนภายในคาบเรยน แตครไดใหกลบไปทาเปนการบานแลวนามาสงในวนตอไป

สำนกหอ

สมดกลาง

93

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาในครงน เปนการวจย เ ชงทดลอง (Experimental Research) ซงมแบบแผนการวจย กอนทดลอง (Pre Experimental Designs) แบบกลมเดยวสอบกอนและหลง (The One - Group Pretest - Posttest

Design) โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2) เปรยบเทยบทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 3) ศกษาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา และ 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ซงกลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 ทเรยนรายวชา ส 20221

กฎหมายเบองตน เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 31 คน ซงไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แผนการจดการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ทผานการตรวจหาคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนร กอนเรยนและหลงเรยน (Pretest-Posttest) เรอง กฎหมายอาญานาร จานวน 1 ฉบบ เปนแบบทดสอบแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 คาความยากงาย (p) ระหวาง 0.44 - 0.69 คาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.22 - 0.44 และคาความเชอมนเทากบ 0.81

3) แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยน มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 คาความยากงาย (p) ระหวาง 0.39 - 0.64 คาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.28 - 0.50

และคาความเชอมนเทากบ 0.75 และ 4) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน ทมตอการจด การเรยนรแบบไตรสกขา มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 สาหรบการวเคราะหขอมลดาเนนการโดยใชสถตคาเฉลย ( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาทแบบ

สำนกหอ

สมดกลาง

94

ไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) สามารถสรปผลการวจยดงตอไปน

สรปผลการวจย

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา สามารถสรปผลการวจยดงน

1. ผลการเรยนรหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงจากทไดรบการจดการเรยนรแบบไตรสกขาอยในระดบสง เมอพจารณาเปนรายดานโดยการเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน การประเมน ขอโตแยง การยอมรบขอตกลงเบองตน การอางองหรอสรปความ การตความ และการนรนย ตามลาดบ

4. ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขาโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก ในดานบรรยากาศการเรยนร รองลงมาไดแก ดานประโยชนทไดรบ และดานกจกรรมการเรยนร ตามลาดบ

อภปรายผล

จากผลการวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคด

อยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา สามารถอภปรายผลดงน

1. ผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา พบวา นกเรยนมผลการเรยนรหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1 ทงนอาจเปนเพราะการจดการเรยนรแบบไตรสกขาเปนวธการทฝกหดอบรมทางกาย วาจา จตใจและปญญาของนกเรยนใหบรรลจดหมายสงสดจนเกดความรความเขาใจ

สำนกหอ

สมดกลาง

95

ในเนอหาสาระทเรยนอยางถกตองและชดเจน โดยทนกเรยนสามารถเรมตนฝกฝนจากขนศลสกขา ขนจตตสกขา หรอปญญาสกขา ขนใดกอนกไดดงทพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2538: 609) กลาววา ไมวาเรากาลงฝกอบรมอยในชวงตอนใดของไตรสกขากตาม การปฏบตแตละขนของไตรสกขายอมดาเนนอยเรอยไปตลอดเวลาทกชวงตอน มองดในแงหนงเปนเหมอนวามระบบ การฝกจากขางนอกและระบบการฝกจากขางในซงทางานประสานขานรบกนดวยด

จากลกษณะของกระบวนการจดการเรยนรดงกลาวทาใหนกเรยนเกดวธการเรยนรทหลากหลายอนจะนาไปสความชดแจงในเนอหาทเรยนมากยงขน ไดรจกการควบคมพฤตกรรมของตนเองใหอยในกฎระเบยบทกาหนดไว ไดฝกจตใจของตนใหเปนผ ท มความรบผดชอบ ขยนหมนเพยร มความกระตอรอรน มจตใจจดจออยกบสงทไดรบมอบหมายและมสตอยตลอดเวลา ไดฝกปญญาของตนเองทาใหเปนผทรจกคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบ รจ กแกปญหา คดอยางมเหตผล มการแลกเปลยนเรยนรระหวางกนจนทาใหเกดความรทถกตอง ถอเปนการฝกใหนกเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเอง ดงทบรรเทา กตตศกด (2528: 289-290) กลาววา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนวธสอนทยดศล สมาธ ปญญาเปนแนวทางในการปฏบต ฉะนนการสอนแบบไตรสกขาจงเปนการสอนทใหนกเรยนไดปฏบตจรง ดงจะเหนไดจากวธการจดการเรยนรในแตละขนตอนโดยเรยงลาดบขนตอนการจดการเรยนรทเรมตนดวยขนศลสกขา มจานวน 4 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง แผนการจดการเรยนรท 7 เรอง ความผดเกยวกบความมนคงของรฐ และแผนการจดการเรยนรท 10 เรอง โทษทางอาญาและเหตยกเวนโทษ ซงการจดกจกรรมในขนศลสกขาน จะเนนการควบคมพฤตกรรมของนกเรยนกอนทจะเรมปฏบตกจกรรม ทาใหนกเรยนจะไดฝกการควบคมพฤตกรรมของตนเองทงทางกาย วาจาใหอยในระเบยบกฎเกณฑทกาหนดไว ทาใหเปนผทมระเบยบวนยและมแนวทางในการปฏบตตนไดอยางถกตอง สาหรบแผนการจดการเรยนรทเรมตนดวยขนจตตสกขา มจานวน 3 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 2 เรองการกระทาผดรปแบบตางๆ แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง ความผดเกยวกบทรพย และแผนการจดการเรยนรท 8 เรอง ความผดเกยวกบการปกครอง ซงการจดกจกรรมใน ขนจตตสกขาน จะเนนการฝกจตใจของนกเรยน เชน ฝกการนงสมาธ รวบรวมจตใจและความคดของตนใหแนวแนเปนจดเดยว เพอใหตนเองมจตใจทสงบ มสตอยตลอดเวลา จดจออยกบสงทไดรบมอบหมายและพรอมทจะเรยนหรอปฏบตกจกรรมตางๆ ตอไป รวมทงไดระลกถงการกระทาทงทเปนสงทดและเปนสงไมด ไดทบทวนถงพฤตกรรมของตนเองวาการกระทาของตนทผานมานนสรางความเดอดรอนหรอความไมสงบสขตอตนเองหรอสงคมอยางไรบาง และแผนการจดการเรยนรทเรมตนดวยขนปญญาสกขา มจานวน 3 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 3

สำนกหอ

สมดกลาง

96

เรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย แผนการจดการเรยนรท 6 เรอง ความผดตอการอยรวมกน และแผนการจดการเรยนร ท 9 เรอง ความผดเกยวกบการปลอมและการแปลง ซงการจดกจกรรมในขนปญญาสกขาน จะเนนใหนกเรยนไดฝกการคดอยางมเหตผล รจกคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบ รจกแกปญหา รจกการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนโดยอาศยความรของตนทมอยเดม ทาใหนกเรยนไดแลกเปลยนมมมองระหวางกน ทาความเขาใจกบสงตางๆ ทเรยนจากสถานการณตวอยางจนเกดการเรยนรและมความรความเขาใจอยางถกตอง

ผลการวจยทเกดขนนนสอดคลองกบพระธรรมปฎก ป.อ.ปยตโต (2538: 601-604) ทกลาวอกวา ไตรสกขาเปนขอปฏบตทเปนหลกสาหรบฝกอบรมกาย วาจา จตใจและปญญาใหเจรญงอกงามยงขนไปจนบรรลจดหมายสงสด อนไดแก 1) อธศลสกขา เปนการฝกอบรมในดานความประพฤต ระเบยบวนย ใหมสจรตทางกาย วาจาและอาชวะ 2) อธจตตสกขา เปนการฝกอบรมทางจตใจ การปลกฝงคณธรรม สรางเสรมคณภาพจตและรจกใชความสามารถในกระบวนการสมาธ และ 3) อธปญญาสกขา เปนการฝกอบรมทางปญญาอยางสง ทาใหเกดความรแจง ซงสอดคลองกบ เพญรง ปานใหม (2544: 21-22) ทกลาววา ศล เปนเรองการฝกพฤตกรรม เครองมอทใชในการฝกศล คอ วนยของเดก สาหรบสมาธเปนเรองการฝกในดานจตใจ การอบรมเดกทาใหมความออนนอมถอมตน เหนอกเหนใจผอน ความมนาใจ มความขยนหมนเพยร มความรบผดชอบ มความแนวแนมความกระตอรอรน มนสยใฝรใฝเรยน มสต และปญญาเปนเรองของการฝกหรอพฒนาในดานการรความจรง นนคอ เดกควรไดรบการอบรมสงสอนในทางทถกทควรในเรอง ความเชอ การรจกคด รจกพจารณา รจกวนจฉย ไตรตรอง รจกแกปญหา รจกดาเนนการตางๆ อยางมเหตผล รจกคดการตางๆ อยางสรางสรรค โดยเฉพาะอยางยงเนนการรตรงตามความเปนจรงของสงทงหลายทงปวง และสมน อมรววฒน (2528: 47) ยงไดกลาวอกวา การจดการเรยนรแบบไตรสกขา เปนการสอนทเชอวาคนทมปญญาและเกดปญญาวสทธขนไดนนตองเกดจากมกาลง (พละ) จตใจ กาลงความคดทแนวแนไมหวนไหวซดสายวอกแวก ตองเพงพนจคดตรองในเรองเดยว คนทจะมกาลงความคดรวมเปนจดเดยวแนวแน (สมาธ)ไมหวนไหว ซดสายไดตอเมอรางกายอยในสภาพปกตเรยบรอย สงบเรยบ มระเบยบวนย (มศล) นนคอ ถานกเรยนฝกควบคมสภาพทางกายใหอยในระเบยบวนยเรยบรอยจะชวยใหจตใจสงบไมฟงซานหวนไหวไปนอกเรองนอกหองเรยน ซงจะชวยใหมกาลงความคดคมกลา สามารถแกปญหา ทาความเขาใจปญหาได ทาใหเกดปญญา มความรแจงเรองนนๆ (ปญญา) ไดดวยตนเอง นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของจาตพร อยศร (2552: 148-149) ไดทาวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนรและกระบวนการเรยนรดวยการคนพบเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา ผลการวจยพบวา ผลการเรยนรเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

สำนกหอ

สมดกลาง

97

หลงการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขาสงกวากอนการจดการเรยนร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และยงสอดคลองกบงานวจยของอบล นนทฤทธ (2553: 53-54) ไดทาวจยเรอง ผลการสอนแบบไตรสกขาทมผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรมในรายวชา ส 43102 สาระพระพทธศาสนา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนศรธวชวทยาลย จงหวดรอยเอด ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงเรยน โดยใชวธสอนแบบไตรสกขา สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา พบวา นกเรยนมทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 2 ทงนอาจเปนเพราะวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขาทครมงเนนใหนกเรยนไดฝกฝนตนเองตงแตการควบคมพฤตกรรมทางกาย วาจาใหอยในสภาวะทเปนปกต มระเบยบวนยในการเรยนร เชน การสรางกฎกตกาตางๆ รวมกนในการปฏบตกจกรรมรวมทงระเบยบและมารยาทในการเรยนร ไดฝกฝนการควบคมจตใจของตนเองใหมสมาธทแนวแน จตใจจดจออยกบสงทกาลงปฏบตในหองเรยนและพรอมทจะรบขอมลตางๆ จากการเรยน ไมวาจะเปนการนงสมาธ หรอการศกษาใบความรดวยตนเอง นอกจากนยงไดฝกฝนสตปญญาใหเปนผทมความรความเขาใจอยางถกตองชดเจน โดยการศกษาสถานการณตวอยางทเกยวของกบเนอหาทเรยน ซงวธการดงกลาวจะชวยใหนกเรยนไดฝกหดอบรมรวมทงพฒนาตนเองทงทางกาย วาจา จตใจและปญญาใหเปนผทมความพรอมทกๆ ดานอนจะนาไปสความรความเขาใจทถกตอง มประสทธภาพและสามารถคดพจารณาตรกตรองอยางรอบคอบเกยวกบขอมลหรอสถานการณตางๆ สามารถวเคราะห และประเมนคาในเหตการณหรอสถานการณตางๆ ทเปนปญหาหรอ ขอโตแยง โดยอาศยความร ความคดและประสบการณของตนเพอนาไปสการตดสนใจและเลอกปฏบตหรอหาคาตอบในสงทเหมาะสมดวยหลกการและเหตผล จะเหนไดวาวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขานนประกอบดวย 1) ขนศลสกขา เปนขนทนกเรยนควบคมกายและวาจาพรอมทจะปฏบตกจกรรม 2) ขนจตตสกขา ขนทนกเรยนมจตมงมนและจดจออยางตอเนองอยกบสงทไดรบมอบหมาย และ 3) ขนปญญาสกขา เปนขนทกระตนใหนกเรยนไดฝกคดอยางมเหตผล เกดความรความเขาใจสงตางๆ ซงในขนปญญาสกขาถอเปนขนทมความสาคญอนจะนาไปสการคดอยางมวจารณญาณ เนองจากเปนขนทใหนกเรยนไดศกษาสถานการณตวอยางแลวรวมกนอภปรายและวเคราะหประเดนคาถามตามหลกวจารณญาณเพอหาคาตอบอยางมเหตผลแลวรวมกนหาขอสรปของกลมตนเอง ซงสอดคลองกบกรมวชาการ (2545: 175) และสมน อมรววฒน (2513: 47 - 48) กลาวในทานองเดยวกนวา การจดการเรยนรแบบ

สำนกหอ

สมดกลาง

98

ไตรสกขาม 3 ขนตอน ประกอบดวย 1) ขนศล (ศลสกขา) คอ การควบคมใหนกเรยนอยในระเบยบวนยทงกายและวาจา ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต รางกายพรอมทจะเรยน 2) ขนสมาธ (จตตสกขา) คอ การฝกสมาธขนตนในการควบคมสต ใหนกเรยนรวมจตใจ ความคดใหแนวแนเปนจดเดยว เรองเดยว ตดสงรบกวนอนๆ ออกจากความคดและจตใจ และ3) ขนปญญา (ปญญาสกขา) คอ ขนทนกเรยนใชสมาธในการทาความเขาใจสงตางๆ ทเรยนจนเกดการเรยนรในเรองนน พจารณาผลทเกดขนเกดปญญาขนในตนเอง มมโนทศนในเรองนนไดถกตองตรงตามความเปนจรง ซงสอดคลองกบงานวจยของศรประภา อณหเลขกะ (2551: 80-81) ไดทาวจยเรอง ผลการใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขาตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณในกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 6 สานกงานเขตพนทการศกษานนทบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณระหวางนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขาสงกวานกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และพรพสมย บญญะ (2551: 72-73) ไดทาวจยเรอง ผลของการใชเทคนคการฝก การคดวเคราะหทละขนกบการฝกการคดแบบหมวกหกใบทมตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบานเมกดา สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 ซงผลการวจพบวา นกเรยนทฝกการคดโดยการใชเทคนคการฝก การคดวเคราะหทละขน มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลง การทดลองโดยรวมและเปนรายดานเพมขนจากกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05 3. ทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา พบวา นกเรยนมทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงจากทไดรบการจด การเรยนรแบบไตรสกขาอยในระดบสง ซงดานทนกเรยนมคะแนนเฉลยสงสดคอ ดานการประเมน ขอโตแยง ทงนอาจเปนเพราะครเปดโอกาสใหนกเรยนกลมอนๆ ไดรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบสถานการณตวอยางทกลมเพอนไดออกมานาเสนอหนาชนเรยนวาถกตองหรอไม อยางไร ซงทงกลมผเสนอและกลมเพอนทแสดงความคดเหนจะตองเปดใจยอมรบฟงและพจารณาความคดเหนของผอนอยางเปดกวาง ไมยดมนถอมนในความคดของตนเองเปนหลก จงทาใหนกเรยนไดฝกการคด ฝกการโตแยงโดยใชประสบการณ ความรและเหตผลเปนสาคญจนนาไปสการตดสนใจทถกตองอยางสมเหตสมผล ซงสอดคลองกบประพนธศร สเสารจ (2553: 103) และเอนนส (Ennis, 1985: 46, อางถงใน กรมวชาการ, 2542: 79) กลาวถงคณลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณในทานองเดยวกนวา จะตองเปนผมใจกวาง คอ ยอมรบฟงและพจารณาความคดเหนของผอน ไมยดมนในความคดของตนเองเปนหลก ไมอคต มใจเปนกลางและตดสนใจ

สำนกหอ

สมดกลาง

99

โดยใชขอมลประกอบเพยงพอ การมใจกวางจะทาใหไดขอมลทกวางขวาง หลากหลาย มากพอตอการใชในการตดสนใจไดดมากขน นอกจากคณลกษณะของผทมทกษะการคดอยางมวจารณญาณดงทกลาวแลว ยงสอดคลองกบบาสแชมและคณะ (Bassham and other, 2001: 25-26) ทกลาววา บคคลดงกลาวจะตองมความสามารถใชวจารณญาณในสถานการณทเปนอปสรรค มความเขาใจ วเคราะหและประเมน ขอโตแยงและมมมองทแตกตาง รบฟงมมมองทแตกตางอยางเปดใจ มเหตผลเชงตรรกะและสามารถลงขอสรปจากขอมลหลกฐานทมอยได ซงทศนา แขมมณ (2544 : 78) ยงกลาวอกวา การคดอยางมวจารณญาณเปนความคดทสะทอนออกมาอยางมเหตผลเพอแสดงการตดสนใจวาจะเชอหรอทาอะไร ความคดใดจะม “เหตผล” กตอเมอสามารถทจะอธบายขอถกเถยงโตแยง (Argument) ไดอยางสมเหตสมผล โดยมหลกฐานยนยนทนาเชอถอได สอดคลองกบลกขณา สรวฒน (2549: 89) และจรวรรณ ไตรโสรส (2550: 14-15) กลาวในทานองเดยวกนวา การคดอยางมวจารณญาณเปนการใชความคดในลกษณะวเคราะห สงเคราะห ตดสนใจและแกปญหาโดยยดหลกการคดดวยเหตผลจากขอมลทเปนจรงมากกวาอารมณและการคาดเดา คดดวยความสขมรอบคอบ ใชสตปญญาพจารณาไตรตรองเพอประเมนผลด ผลเสยและทบทวนเพอหาขอสรป กอนนาไปสการตดสนใจครงสดทายวาจะเชอหรอไม ทาหรอไมทา สวนดานทนกเรยนไดคะแนนเฉลยนอยทสดคอ ดานการนรนย ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนขาดความเขาใจในเรองของหลกการนรนย อกทงสานวนภาษาในขอกฎหมายยากตอการตความประกอบกบประสบการณทเกยวของกบกฎหมายของนกเรยนย งมนอย ทาใหการเรยนร เร◌◌องกฎหมายอาญาของนกเรยนนนยงไมชดเจนเทาทควร และเมอพจารณาจากระดบเชาวของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ทมอายราว 14-15 ป ตามทฤษฎพฒนาการเชาวปญญาของ พอาเจต (Piaget, อางถงใน สรางค โควตระกล, 2553: 88) จะพบวา เดกในวยนจะอยในขน “Formal

Operations” สามารถทจะคดสงทเปนนามธรรมได ใชเหตผลเปนหลกในการตดสนใจ แตพฒนาการทางสตปญญาของเดกวยนบางคนยงอยระหวาง “Concrete Operations” (อาย 6 – 12 ป) กบ “Formal Operations” (อาย 12 - 18 ป) ซงอยในชวงการเปลยนแปลงทางเชาวปญญา จากเหตผลดงกลาวอาจเปนสวนหนงททาใหนกเรยนนนสามารถคดนรนยไดในระดบเบองตนเทานน แตอาจยงไมสามารถคดนรนยในระดบทซบซอนยงขนได นอกจากนการพฒนาทกษะ การคดอยางมวจารณญาณดานการนรนย จาเปนทจะตองนาเทคนคหรอวธการตางๆ ทหลากหลายมาใชเปนแนวทางในการสอนเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณใหเกดขนกบนกเรยนอยางเหมาะสมและมประสทธภาพมากยงขนดงททศนา แขมมณ (2553: 338) ไดกลาวถงการนรนยวา ครจาเปนตองหาวธการทเหมาะสมในการถายทอดหรอนาเสนอเนอหาสาระแกนกเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

100

ควรเตรยมตวอยางสถานการณทมความหลากหลายเพอชวยใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดและความเขาใจทชดเจน ครควรใหนกเรยนฝกการนาความรไปประยกตใชในสถานการณใหมๆ เพอชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจทลกซงขน ซงสอดคลองกบประพนธศร สเสารจน (2553: 110) ไดกลาวถงแนวทางการสอนเพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณวา ในการฝกทกษะการคดอยางมวจารณญาณใหเกดขนแกนกเรยน ครควรเตรยมขอมลหรอสถานการณอยางนอย 2

สถานการณ เพอใหนกเรยนไดสงเกตและพจารณาตดสนใจวา ขอมลใดถกตองหรอมความนาเชอถอมากกวากน เตรยมขอความหรอสถานการณทเปนเหตเปนผลกน แลวนามาใหนกเรยนสรปจากขอความหลกทกาหนด หรออาจเตรยมขอความหรอสถานการณทมความสมพนธกนแลวนามาใหนกเรยนตดสนใจวาขอความใดจาเปนทสด หรอจาเปนตองเกดขนกอนจงจะสมเหตสมผล ยงสอดคลองกบวชรา เลาเรยนด (2554: 31-32) ทกลาววา เทคนคกรณศกษาและการอภปรายเปนอกเทคนคหนงทชวยสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ซงแมคเดท (Mcdate, 1995, อางถงใน วชรา เลาเรยนด, 2554: 31) ไดแนะนาเกยวกบเทคนคนวา ควรเรมตนดวยครเสนอกรณปญหาหรอสถานการณใหนกเรยนทงชนโดยไมมการสรป ใหนกเรยนเตรยมคาถามเพอ การอภปราย ครนาการอภปรายและเปดโอกาสใหนกเรยนสรปแตละกรณ นอกจากนเบเยอรและคอสตา (Beyer, 1985 และ Costa, 1985, อางถงใน วชรา เลาเรยนด, 2554: 33) ยงไดกลาวอกวา การสอนการคดอยางมวจารณญาณตองสงเสรมใหนกเรยนมปฏสมพนธทดตอกนระหวางทเรยนรและการฝกเปนกลมจะชวยพฒนาผลการเรยนรไดดขน ควรถามคาถามใหคด ใชการคดระดบสงหรอคาถามปลายเปดทตอบไดมากกวา 1 คาตอบ เพราะการคดอยางมวจารณญาณจะถกกระตนถาหากคาถามทเปดกวางใหตอบไมมคาตอบทถกตองเพยงคาตอบเดยว รวมทงตองใหเวลานกเรยนคดอยางพอเพยงกอนใหตอบคาถามหรอแกปญหา นอกจากนยงมงานวจยของพสตราภรณ อนทรสวรรณ (2550: 127-133) ไดทาวจยเรอง การพฒนาทกษะการคดวจารณญาณของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนเคหะทาทราย กรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงสอดคลองกบงานวจยของสนย ผจญศลป (2547: 64-67) ไดทาวจยเรอง ผลการสอนแบบไตรสกขาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผลการวจยพบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบไตรสกขามการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05 และแมคครง (McCrink, 1999 : Abstract) ไดศกษาวธการสอนของครและรปแบบการเรยนของนกเรยนทสงผลตอการคดอยางมวจารณญาณ ผลการศกษาพบวา วธการสอนของครสงผล

สำนกหอ

สมดกลาง

101

ตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน ครทสอนโดยใชนวตกรรมทางการศกษาประกอบ การเรยนการสอนจะทาใหนกเรยนมการคดอยางมวจารณญาณมากกวาครทสอนตามปกต

4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา พบวา นกเรยนมความคดเหนโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานบรรยากาศการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากเปนลาดบทหนง โดยมความคดเหนวา ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน ดวยการยมแยมแจมใสและใหความเปนกนเองกบนกเรยนทงนอาจเปนเพราะการจดกจกรรมการเรยนรในแตละขนตอน ครไดเปนผใหคาแนะนา คอยชวยเหลอนกเรยนทไมเขาใจดวยการพดคยทเปนกนเองดวยการยมแยมและเปนมตร ไมใชอารมณในการใหคาแนะนาและพดคยดวยวาจาทสภาพและคอยใหการเสรมแรงนกเรยนอยางสมาเสมอ รองลงมาไดแก ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากเปนลาดบทสอง โดยมความคดเหนวา นกเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนสวนมากไดตระหนกถงความสาคญของกฎหมายวาทกคนจาเปนตองทราบเพอจะไดนาไปประยกตใชในชวตประจาวน ซงจะทาใหนกเรยนสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางสงบสข ไมเกดปญหาตางๆ ขนและไดรวาสงใดเปนความผดจะไดหลกเหลยงพฤตกรรมดงกลาวเหลานน และลาดบสดทายไดแก ดานกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมาก โดยมความคดเหนวา ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนในเรองทเรยนและฝกใหคดอยางมเหตผล ทงนอาจเปนเพราะในกจกรรมการเรยนรแตละขนตอน สวนมากครไดเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน โดยครเปนผกระตนใหนกเรยนคดและตอบคาถามอยางสมาเสมอ เชน ในชวงของการอภปรายรวมกนระหวางครและนกเรยน ครจะคอยตงคาถามอยางสมาเสมอแลวใหนกเรยนชวยกนตอบคาถาม และนกเรยนคนใดทตอบถกกจะมการเสรมแรงดวยคาชมเชยหรอการปรบมอ และในการแบงกลมศกษาสถานการณตวอยาง นกเรยนสวนใหญไดรวมกนแสดงความคดเหน แลกเปลยนมมมองของตนเองกบเพอนๆ ในชนเรยนดวย จงทาใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและฝกคดอยางสมาเสมอ สอดคลองกบ โบรฟ (Brophy, 1992, อางถงใน สรางค โควตระกล, 2553: 14) ทกลาววา ครจะตองเขาใจธรรมชาตของกระบวนการเรยนรและสามารถทจะใหวธสอนทเหมาะสม จดบรรยากาศในหองเรยนใหเออตอการเรยนร และจงใจใหนกเรยนอยากเรยนร ตองชวยเหลอนกเรยนใหมพฒนาการทงทางดานสตปญญาและดานบคลกภาพ สามารถสอสารกบผอนไดดและมความสมพนธอนดหรอตองมมนษยสมพนธ สามารถแกปญหาและตดสนใจได โดยสงเสรมการพฒนานกเรยนใหไปในทางบวกเพอใหนกเรยนมชวตอยในสงคมอยางมคณคา มความภมใจในตนเองและมความสข

สำนกหอ

สมดกลาง

102

นอกจากนเพญรง ปานใหม (2544: 21-22) กลาววา การฝกอบรมเดกตามหลกไตรสกขานสามารถฝกไดในทกการกระทาของเดกและหากหดใหเดกรจกการตรวจสอบตนเองดวยกจะชวยใหการปฏบตศล สมาธ ปญญา กาวหนายงขน นนคอเมอทาอะไรกใหพจารณาดวา การกระทาของตนในครงนทาใหเกดการเบยดเบยน เกดความเดอดรอนแกผหนงผใดหรอไม (ศล) ในการกระทาเดยวกนน จตใจของตนเปนอยางไร ทาสงนนไปดวยจตใจทปรารถนาดตอกน ทาดวยความขยนหมนเพยร ความรบผดชอบ ความศรทธา ความมสต (สมาธ) และการกระทาครงน ทาดวยความรความเขาใจในเรองททา มความเขาใจกฎเกณฑและความมงหมาย ทาโดยมการคดพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบ มองเหนถงผลดผลเสยและวธการปรบปรงแกไขแลวหรอไม (ปญญา) และยงสอดคลองกบงานวจยของจาตพร อยศร (2552: 148-149) ไดทาวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนรและกระบวนการเรยนรดวยการคนพบเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขา ผลการวจยพบวา ความคดเหนทมตอการจดการเรยนรตามหลกไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยรวมพบวา มความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทกดาน เมอพจารณารายดานพบวาสามารถเรยงตามลาดบจากมากไปนอยไดดงน ดานการจดกจกรรมการเรยนร ดานประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนร และ ดานบรรยากาศการเรยนร

ขอเสนอแนะ

จากผลการวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร และทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาในครงน ผวจยมขอคนพบและแนวคดทเปนขอเสนอแนะดงรายละเอยดตอไปน

ขอเสนอแนะสาหรบการนาไปใช 1. จากการวจยพบวา การจดการเรยนรแบบไตรสกขาในบางหวขอไมสามารถดาเนนกจกรรมใหแลวเสรจภายในคาบเรยนตามทกาหนด เนองจากสถานการณตวอยางของแตละกลมทไดรบไปนนมความยากงายทแตกตางกนไป ทาใหการอภปรายหาขอสรปของแตละกลมเสรจไมพรอมกนจงทาใหเวลาลาชาออกไป ดงนนครควรเลอกใชสถานการณตวอยางทมความยากงายใกลเคยงกนในการอภปรายเพอใหนกเรยนสามารถหาขอสรปและทากจกรรมเสรจภายในเวลาทกาหนด

สำนกหอ

สมดกลาง

103

2. จากผลการวจยพบวา ทกษะการคดอยางมวจารณญาณดานการนรนยของนกเรยนมคะแนนนอยทสด ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนขาดความเขาใจในหลกการนรนยจงทาใหการฝกทกษะดานนไมสมบรณเทาทควร ดงนนครจงควรอธบายหลกการนรนยใหนกเรยนเกดความเขาใจอยางชดเจนกอนแลวคอยใหนกเรยนลงมอปฏบตกจกรรม

3. จากการวจยพบวา โดยภาพรวมนกเรยนมคะแนนทกษะการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบสง แตเมอพจารณาเปนรายดานทง 5 ดานพบวา นกเรยนมคะแนนอยในระดบปานกลางทงหมด 3 ดาน ดงนนเพอใหนกเรยนมคะแนนทกษะการคดอยางมวจารณญาณทสงขน ครจาเปนตองแนะนาวธการศกษาอยางชดเจนกอนทจะใหนกเรยนลงมอปฏบตกจกรรมและควรตงประเดนคาถามทสอดคลองกบทกษะการคดอยางมวจารณญาณในแตละดานใหถกตองและสมบรณมากยงขน 4. จากการวจยพบวา ในขนทนกเรยนตองสงตวแทนออกมานาเสนอสาระสาคญและคาตอบจากสถานการณตวอยางนน นกเรยนบางกลมอธบายคาตอบไมถกตองและไมชดเจนเทาทควร เนองจากสานวนภาษาในขอกฎหมายยากตอการตความ ดงนนเนอหาสาระในใบความรและการอธบายสาระสาคญของครในขอกฎหมาย ควรใชสานวนภาษาทงายตอความเขาใจ ใหมากยงขน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรนาวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไปใชรวมกบวธสอนแบบอปนยหรอวธสอนแบบนรนยเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะดานตางๆ ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลายในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เ ชน สาระประวตศาสตร สาระเศรษฐศาสตร สาระภมศาสตร เปนตน

2. ควรนาวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไปใชรวมกบวธสอนแบบธรรมสากจฉา เพอพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย

3. ควรนาวธการจดการเรยนรแบบไตรสกขาไปใชรวมกบการคดแบบโยนโสมนสการ เพอพฒนาทกษะการคดขนสงสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย

สำนกหอ

สมดกลาง

104

รายการอางอง กนก จนทรขจร. (2527). ธรรมเพอชวต. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: เพชรสยามการพมพ. กาญจนา จนาพระกนฎฐ. (2550). “ผลของการใชชดกจกรรมแนะแนวตามแนวไตรสกขา

เพอพฒนาความกตญ กตเวทของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสามคควทยาคม 2

จงหวดเชยงราย.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช.

กรมการศาสนา. (2548). คมอพระสอนศลธรรมในโรงเรยน. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและ พสดภณฑ.

กรมวชาการ, กองวจยทางการศกษา. (2542). การสงเคราะหรปแบบการพฒนาศกยภาพของเดกไทย ดานทกษะการคด. กรงเทพฯ: กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

_______. (2544). รายงานการวจยการสงเคราะหวธการสอนวชาภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตรและวทยาศาสตรระดบประถมศกษา.

_______. (2545). คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

จาตพร อยศร. (2552). “การพฒนาผลการเรยนรและกระบวนการเรยนรดวยการคนพบเรอง ความรพนฐานทางเศรษฐศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการจดการเรยนร

ตามหลกไตรสกขา.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

จรวรรณ ไตรโสรส. (2545). “การพฒนาทกษะการคด.” เอกสารประกอบการประชมเชง

ปฏบตการเรอง การจดกจกรรมการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เสนอท

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 20 – 21 มนาคม. _______. (2550). “การพฒนาทกษะการคด.” เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 467 490

วธสอนสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. ดนย ไชยโยธา. (2534). หลกการเรยนการสอนในสถาบนการศกษา. กรงเทพฯ: โอ.เอส.

พรนตงเฮาส. ดษฎ สตลวรางค. (2524). “การเปรยบเทยบวธสอนแบบไตรสกขาและธรรมสากจฉาในการสอน

เบญจศลและฆราวาสธรรมในชนมธยมศกษาปท 1.” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต

สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สำนกหอ

สมดกลาง

105

ดวงรตน สบายยง. (2549). “การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณดวยการจด

การเรยนรตามแนวโยนโสมนสการ สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

ทศนา แขมมณ. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ: สานกพมพบรษทเดอะมาสเตอรกรป แมนเนจเมนท จากด.

_______. (2553). ศาสตรการสอน. พมพครงท 12. กรงเทพฯ: บรษทดานสทธาการพมพ จากด. นดดา ธรรมวงศผล. (2542). “ผลของการสอนแบบไตรสกขาทมตอการคดแบบโยนโสมนสการ

และผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรมในรายวชา ส 0412 พระพทธศาสนา ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสกน (วฒนานนทอปถมภ) กรงเทพมหานคร.”

ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. บรรเทา กตตศกด. (2528). จรยธรรมทางการศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ประพนธศร สเสารจ. (2553). การพฒนาการคด. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด 9119 เทคนค

พรนตง. ปานชวา นาคสทธ. (2543). “การศกษาเปรยบเทยบระดบการพฒนาความคดอยางมวจารณญาณใน

การรบสารผานทกษะการดละครโทรทศนและการอานบทละครโทรทศนเรอง สามกก

ของนกศกษาชนปท 1 วทยาลยครสเตยน จงหวดนครปฐม.” ปรญญานพนธ

ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

พระธรรมโกศาจารย (พทธทาสภกข). (ม.ป.ป.). คมอมนษย. สราษฎรธาน: สถาบนบนลอธรรม. พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต). (2538). พทธรรม. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: มหาจฬาลงกรณ

ราชวทยาลย. _______. (2542). พทธธรรม เลม 5. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาจฬาลงกรณ

ราชวทยาลย. พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2548). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม.

พมพครงท 13. กรงเทพฯ: เอส.อาร.พรนตง แมส โปรดกส. พทธทาสภกข. (2549). ศกษาธรรมะอยางถกวธ. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: สานกพมพสขภาพใจ. เพญพศทธ เนคมานรกษ. (2537). “การพฒนารปแบบการคดอยางมวจารณญาณ สาหรบนกศกษา คร.” ปรญญานพนธ ครศาสตรดษฎบณฑต บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เพญรง ปานใหม, (2544) “ไตรสกขารากแกวแหงคณคาในยคปฏรปการศกษา.” วารสารสมาจารย. (พฤศจกายน 2543-มนาคม 2544): 20-23.

สำนกหอ

สมดกลาง

106

พรพสมย บญญะ. (2551). “ผลของการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขนกบการฝกการคด

แบบหมวกหกใบทมตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบานเมกดา สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2.” ปรญญานพนธ

การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. พรพฒน สธนรกษาเวศ. (2553). “การศกษาผลการเรยนร และความสามารถในการคดอยางม

วจารณญาณเรอง วกฤตการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

พสตราภรณ อนทรสวรรณ. (2550). “การพฒนาทกษะการคดวจารณญาณของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

โรงเรยนเคหะทาทราย กรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พลกฤช ตนตญานกล. (2547). “ผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนสงคมศกษาดวยการฝก

การคดอยางมวจารณญาณทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการ

แกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.” ปรญญานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พงศธร บญอารย. (2543). กฎหมายกบสงคม. กรงเทพฯ: ดวงกมล. ไพรตน ญาตฉมพล. (2540). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและการใชเหตผลเชง

จรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาพระพทธศาสนา โดยการสอน

แบบไตรสกขากบการสอนตามคมอคร.” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต วชาเอกการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ไพโรจน ชานาญ. (2550). “การพฒนาการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยน

สาระการเรยนรวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชรปแบบ 4MAT.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

พวงรตน ทวรตน. (2543). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ:

ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภมพรรณ ทวชาต. (2549). “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและปรชาเชงอารมณของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนเรองหลกธรรมในพทธศาสนาทไดรบการสอนแบบไตรสกขา

กบการสอนแบบรวมมอดวยเทคนค เอส ท เอ ด (STAD).” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สำนกหอ

สมดกลาง

107

ภทรรตน แสงเดอน. (2553). “ผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบธรรมสากจฉา เรอง อตราสวน

ตรโกณมต ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณและ

ความตระหนกในการรคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4.” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

มานตย จมปา, บรรณาธการ. (2548). ความรพนฐานเกยวกบกฎหมาย. พมพครงท 6. กรงเทพฯ:

สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. มาเรยม นลพนธ. (2551). วธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 3.

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. มาลน บณยรตพนธ. (2549). การจดกจกรรมกลมในโรงเรยน. กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยรามคาแหง. ยวด สมศร. (2551). “การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 โดยการจดการเรยนรดวยเทคนคหมวกหกใบ.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

โรงเรยนกาแพงแสนวทยา. (2553). หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนกาแพงแสนวทยา พทธศกราช 2553. สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 กระทรวงศกษาธการ. _______. (2553). รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

ปการศกษา 2553. สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9 กระทรวงศกษาธการ. ลกขณา สรวฒน. (2549). การคด. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส. วาร ถระจตร. (2534). การพฒนาการสอนสงคมศกษา ระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: สานกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วนเพญ วรรณโกมล. (2544). การพฒนาการสอนสงคมศกษา. กรงเทพฯ: สถาบนราชภฎธนบร. วนดา กนตะกนษฐ. (2551). “การพฒนาเหตผลเชงจรยธรรมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

โดยการสอนแบบไตรสกขา.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม. วไลลกษณ หงชาล. (2551). “การคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยน เรอง

ระบบนเวศ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรตามแนว

คอนสตรคตวสต.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน. วชรา เลาเรยนด. (2554). รปแบบและกลยทธการจดการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคด.

พมพครงท 7. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร.

สำนกหอ

สมดกลาง

108

สนอง อนละคร. (2544). เทคนควธการและนวตกรรมทใชจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนน

นกเรยนเปนศนยกลาง. อบลราชธาน: อบลกจออฟเซทการพมพ. สะอาด ภญโญศร. (2552). “การพฒนาความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรภาษาไทยโดยใชรปแบบการสอนแบบ

โยนโสมนสการ.” ปรญญาการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. สนย ผจญศลป. (2547). “ผลการสอนแบบไตรสกขาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา และการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6.” ปรญญานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สถาบนราชภฎนครสวรรค. สพร ธรรมบนเทง. (2552). “การศกษาการคดแบบคณคาแทและคณคาเทยม และผลสมฤทธทางการ

เรยนเรอง หลกธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากการสอนแบบไตรสกขา.”

ปรญญานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา. สมน อมรววฒน. (2513). “พทธวธสอน.” เอกสารการประชมทางวชาการพระพทธศาสนากบ

การศกษาในประเทศไทย. กรงเทพฯ: กรมการศาสนา กระทรวงศกษาธการ. _______. (2530). การสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

โรงพมพโอเดยนสโตร. _______. (2535). สมบตทพยของการศกษาไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรางค โควตระกล. (2553). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: สานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมพร พงษเสถยรศกด. (2546). “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการประพฤตตนตาม

คณธรรมในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1

ทเรยนหลกธรรมในพทธศาสนาดวยการสอนแบบโยนโสมนสการกบการสอนแบบ

ไตรสกขา.” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต การมธยมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาปรณายก. (2554). ไตรสกขา. เขาถงเมอ

24 สงหาคม. เขาถงไดจาก http://www.mmf2u.org.

สนฤด ศรสวสด. (2551). “การพฒนาชดการเรยนคณตศาสตรโดยใชหลกการเรยนรแบบไตรสกขา เรอง การเสรมทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.”

ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สำนกหอ

สมดกลาง

109

สนต บารงธรรม. (2522). การสอนสงคมศกษา. กรงเทพฯ: ภาคพฒนาตาราและเอกสารวชาการ

หนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร. สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต สานกนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา. (2543). ยทธศาสตรการจดการกจกรรมการเรยนรและการวดผลประเมนผลวชาสงคม

ศกษาตอนตน.กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2540). การดาเนนการนาแผนการพฒนาการศกษา

แหงชาตฉบบท 8 (พ.ศ.2540-2544) สการปฏบต. กรงเทพฯ: สานกนายกรฐมนตร. _______. (2540). ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพฯ: ไอเดยสแควร. _______. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2)

พ.ศ.2545. กรงเทพฯ: บรษทพรกหวาน กราฟฟค จากด. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, กระทรวงศกษาธการ. (2552). การปฏรปการศกษาในทศวรรษ

ทสอง (2552-2561). พมพครงท 2. กรงเทพฯ: บรษท พรกหวานกราฟฟค จากด. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

ศรประภา อณหเลขกะ. (2551). “ผลการใชกจกรรมการเรยนรแบบไตรสกขาตอผลสมฤทธทาง

การเรยนและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณในกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สานกงานเขตพนทการศกษานนทบร

เขต 2.” ปรญญานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. ศรกาญจน โกสมภ. (2544). สอนใหเดกคดเปน. กรงเทพฯ: ทปส พบบลเคชน. อนงค รงแจง. (2541) “การอานและการเขยนเชงวชาการ,” มนษยศาสตร สงคมศาสตร (มข.).

(พฤษภาคม - ตลาคม): 13-30.

อารณ ไทยบณฑตย. (2545). “การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชการฝกคดแบบโยนโสมนสการ.” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต วชาเอกจตวทยาพฒนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อานนท มวงนอก. (2549). “การศกษาการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนในระดบชน

มธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหงและโรงเรยนสาธต

พบลบาเพญ มหาวทยาลยบรพา.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง.

สำนกหอ

สมดกลาง

110

อบล นนทฤทธ. (2553). “ผลการสอนแบบไตรสกขาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนเรอง หลกธรรม ในรายวชา ส 43102 สาระพระพทธศาสนา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยน

ศรธวชวทยาลย จงหวดรอยเอด.” ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

อษณย อนรทธวงศ. (2545). ฝกเดกใหเปนนกคด. กรงเทพฯ: มลนธสดศร-สฤษดวงศ. อษา ปราบหงษ. (2550). “การพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ในรายวชาพฤตกรรมมนษย

กบการพฒนาตน สาหรบนกศกษามหาวทยาลยราชภฎสกลนคร.” ปรญญานพนธ

ศกษาศาสตรดษฎบณฑต (หลกสตรและการสอน) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ภาษาตางประเทศ

Bassham, Gregory, Irwin William, Nardone Henry, Wallace M. James. (2001).

Critical Thinking. 4th ed. New York: McGraw – Hill.

Dewey, J. (1933). How to think. Boston: D.C. Heath and Company.

Dressel,Paul and Lewis B.Mayhew. (1957). General Education : Exploration in Evaluation.

2nd ed. Washington,D.C.: American Council on Education.

Goodwin B. Watson & Edward M. Glaser. (1964). Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal

Manual. New York: Harcourt Brace and World.

_______. (1994). WGCTA Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal. New York: Harcourt

Brace and World.

Hudgins B. Bryce. (1977). Learning and Thinking : a primer for teachers. Illinois:

P.E.Peacock Publisher, Inc.

McCarthy, Mary-Claire. (2004). “Critical Tthinking Disposition, Belief Perspective, and

Academic Performance : Examining Relationships.” Dissertation Abstracts

International.

McCrink, Carmen Lourdes Suarez. (1999). “The Role of Innovative Teaching Metodology and

Learning Styles Critical Thinking.” Dissertation Abstracts International.

Partnership for 21st Century. (2012). 21st Century Skill Rethinking How Student Learn.

Accessed October 2. Available from http://www.21stcentury.org.

สำนกหอ

สมดกลาง

111

ภาคผนวก

112

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญ

113

รายชอผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 1. รองศาสตราจารยอนงคพร สมานชาต อาจารยพเศษประจาภาควชาหลกสตรและวธสอน

สาขาวชาการสอนสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา

2. อาจารย ดร.วรกาญจน สขสดเขยว อาจารยประจาภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผเชยวชาญดานเนอหาสงคมศกษา (กฎหมาย) 3. อาจารยสาธต จนทรวนจ อาจารยประจาภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล

114

ภาคผนวก ข

ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย

115

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนความสอดคลองและความเหมาะสมของ แผนการจดการเรยนร ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ

ประเดนการประเมน ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 1. องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวนและมความสมพนธกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมลาดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

ขอสรปทวไป 1. ขอสรปทวไปมความถกตอง ครอบคลมเนอหาและชดเจน

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. ขอสรปทวไปสามารถพฒนาความคดรวบยอดของนกเรยนได +1 +1 +1 3.00 1.00

จดประสงคการเรยนร 1. จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐาน การเรยนรและผลการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได +1 +1 +1 3.00 1.00

สาระการเรยนร 1. สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. สาระการเรยนรทาใหเกดการเรยนรตามจดประสงคและสอดคลองกบศกยภาพของนกเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

การจดกจกรรมการเรยนร 1. การจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

116

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนความสอดคลองและความเหมาะสมของ แผนการจดการเรยนร ดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ประเดนการประเมน ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

2. การจดกจกรรมการเรยนรมลาดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. การจดกจกรรมการเรยนรเนนกระบวนการคด การลงมอปฏบตและสรางองคความรดวยตนเอง

+1 +1 +1 3.00 1.00

สอและเอกสารอางอง 1. สอการเรยนรและเอกสารอางองมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนรและกจกรรม การเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. สอการเรยนรและเอกสารอางองทาใหนกเรยนมความรความเขาใจเนอหาชดเจนมากขน

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. สอการเรยนรและเอกสารอางองมความเหมาะสมกบวยและความสามารถของนกเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

การวดและประเมนผล 1. การวดและประเมนผลสอดคลองกบจดประสงค การเรยนรและกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. เครองมอทใชวดและประเมนผลมความเหมาะสมกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. การวดและประเมนผลมการกาหนดเกณฑใน การประเมนทชดเจน

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. การวดและประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 1.00

117

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

1 ขอใดอธบายความหมายของ “กฎหมายอาญา” ไดถกตอง (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

2 ขอใดกลาวถงกฎหมายอาญา ไม ถกตอง (จา) +1 +1 +1 3.00 1.00 3 “นายโมจดพลในทสาธารณะ ซงไมถอวาเปน

ความผด แตตอมาภายหลงกฎหมายไดบญญตถงการกระทาดงกลาววาเปนความผด ดงนนจะนากฎหมายใหมมาใชกบการกระทาครงแรกไมได” จากคากลาวขางตนขอใดกลาวถกตองทสด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

4 “การลกทรพยเปนความผด ดงนนผใดลกทรพย กยอมมความผดเชนเดยวกน” จากขอความขางตนขอใดกลาวไดถกตอง (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

5 ขอใดกลาว ไม ถกตองเกยวกบกฎหมายอาญาสารบญญต (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

6 ขอใดตอไปนเปนลกษณะของกฎหมายอาญา สารบญญต (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

7 เพราะเหตผลในขอใดททาใหกฎหมายอาญาจ ด เ ป น ก ฎ ห ม า ย ม ห า ช น ป ร ะ เ ภ ท ห น ง (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

8 เพราะเหตใดกฎหมายอาญาวธสบญญตสามารถชวยใหรตวผกระทาผดได (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

118

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

9 ขอใดกลาวถงการกระทาโดยสาคญผดไดถกตองทสด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

10 คาวา “เจตนาเลงเหนผล” ตรงกบพฤตกรรมขอใดมากทสด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

11 “นายตนทามอถอหลนไปใตเบาะรถยนต จงกมลงไปเกบมอถอในขณะทตนกาลงขบรถยนตอยบนถนน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะ เหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

12 “นายกาแฟยงปนอดลมเพอจบปลาในบอนาทงๆ ทเหนนายโกโกและเพอนๆ กาลงเลนนากนอยางสนกสนาน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะ เหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

13 นายกลาใชไมตะพดตทายทอยของนายตรเพอใหสลบเทานนเพราะไมชอบหนา แตนายกลาตแรงเกนไปจนเปนเหตใหนายตรเสยชวตในเวลาตอมา อยากทราบวานายกลามความผดฐานใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

14 “บอยใชใหเปไปฆาเอม เปเหนเกซงเปนคแฝดกบเอมเดนมา เปเขาใจวาเปนเอม จงใชปนยงเกจนตาย” จากเหตการณขางตน เปผดตามขอใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

119

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

15 “แมวตองการลกขโมยปากกาของแกว แมวเหนปากกาของกลาวางอยบนโตะทางานของแกว แมวเขาใจผดวาเปนปากกาของแกว แมวจงหยบปากกาของกลามาเปนของตน” จากเหตการณดงกลาว ขอใดกลาวถกตอง(วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

16 “มานะขบรถมาดวยความเรวสงไปตามถนนทมคนสญจรไปมา จนรถของมานะชนมานตาย” จากเหตการณขางตน อยากทราบวามานะมความผดฐานใด” (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

17 คาวา “เหตฉกรรจ” มความหมายตรงกบขอใด (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

18 “ความผดฐานทอดทงเดก” คาวาเดกในทนหมายถงขอใด (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

19 การทาใหผอนฆาตวตายนนจะเปนความผดฐานฆาคนตายโดยเจตนาในกรณใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

20 การทาแทงของแพทยในกรณใด ไม เปนความผดทางอาญา (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

21 “จอนทะเลาะววาทกบแจคอยขางถนน ขณะชกตอยกนนน จอนไดใชเทาถบแจคกระเดนเขาไปในถนน ทาใหรถทแลนมาชนแจคถงแกความตาย” จากเหตการณดงกลาวจอนมความผดอยางไร (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

120

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

22 “ดากบแดงหยอกลอกนเลน ดาแกลงเตะแดง แดงจงจบขาดายกขนแลวผลกลงกบพน ปรากฏวาดาแขนหก” จากเหตการณดงกลาวขอใดกลาวไดถกตอง (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

23 “นางฝนพาลกของตนไปปลอยไวในทางเปลยวแลวไมยอมพากลบบาน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวมความผดหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

24 “นางโอนาลกของตนเองไปทงไวหนาสถานสงเคราะหเดก เนองจากตองการผลกภาระคาใช จายของตนทมอยใหลดนอยลง” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

25 “ผกระทาตองไดรบโทษถาหากหนวงเหนยวหรอกกขง เดก ไว” เดกในทน หมายถงบคคลทมอายเทาไร (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

26 ขอใด ไมใช ลกษณะการ “ใสความ” ในความผดฐานหมนประมาท (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

27 ถาผเสยหายในความผดฐานหมนประมาทตายเสยกอนรองทกข กฎหมายใหถอวาผ ใดเปนผเสยหายอนจะรองทกขได (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

28 ขอใดตอไปนทผขมขนกระทาชาเราหญงตองไดรบโทษแตกตางจากพวก (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

121

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

29 ดาไดขเขญบงคบใหเดกชายแดงอาย 15 ป สาเรจคว ามใค ร ให แ กตน ดา มคว ามผดฐ านใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

30 การเปดผนกจดหมายของผอนเพอลวงรขอความนน กฎหมายกาหนดวาจะเปนความผดเมอใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

31 มดเอาจดหมายทปดผนกนกไปใหผงเปดอานใหฟง แตผงอานไมออกเพราะเปนภาษาฝรงเศส ดงนนมดและผงมความผดหรอไม อยางไร (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

32 พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทแสดงวามความผดฐานพรากผเยาว (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

33 ขอใดอธบายลกษณะสาคญของคาวา “ลกทรพย” ไดถกตอง (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

34 ขอใดกลาวถงลกษณะสาคญของความผดฐาน ชงทรพยไดถกตอง (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

35 ขอใดเปนลกษณะความผดฐานวงราวทรพย (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

36 ตอยขโมยรถมอเตอรไซคของแตมไปขบแลวนาไปเผาเพอทาลายหลกฐาน อยากทราบวาตอยมความผดฐานใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

37 พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทแสดงถงความผดฐานปลนทรพย (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

122

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

38 “นายบอยกระชากสรอยคอทองคาของนางสาวแกวแลวหลบหนไปอยา งลอยนวล ” จากสถานการณขางตน นายบอยมความผดฐานใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

39 “นายปกขนางแพทวา หากไมนาเงนมาใหจานวน 100,000 บาท ตนจะไปเผาบานของนางแพท” จากสถานการณขางตนขอใดกลาวถกตอง (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

40 ความผดฐานปลนทรพยแตกตางจากความผดฐานชงทรพยอยางไร (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

41 การกระทาตอสงใดทถอเปนความผดฐานเหยยดหยามศาสนา (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

42 กร ณ ใ ด ต อ ไป น ท ผ ก ร ะทา ค ว า มผ ด ตอ ง รบผดชอบเมอทาใหเกดเพลงไหมโดยประมาท (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

43 พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทแสดงวาแตงกายเปนนกบวชโดยมชอบ (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

44 พฤตกรรมในขอใดตอไปนท ไมได แสดงถง การมวสม (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

45 การกระทาขอใดทผ กระทา ไม มความผด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

123

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

46 “ตารวจสงใหนกเรยน 20 คนทมวสมอยในอาคารเรยนและจะยกพวกไปววาทกบผอนเลกการชมนมมวสม” จากเหตการณขางตนนกเรยนกลมนจะ ไม มความผดในกรณใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

47 “นายศรกบเพอนแอบเขาไปในโบสถครสตเพอนาสไปพนไมกางเขน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

48 “นายกองกบเพอนของตนนายางรถยนตมาเผาเลนเพอสรางสถานการณจนประชาชนเขาใจวาเกดเหตเพลงไหมขน” จากเหตการณขางตน นกเรยน คดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

49 การกลาวปราศรยตอสาธารณชนทวไปผปราศรยอาจมความผดไดในกรณใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

50 การกระทาใดตอไปนทกฎหมายลงโทษเทากบความผดทสาเรจแลว (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

51 พฤตกรรมในขอใดตอไปนทนกเรยนสามารถกระทาได (ประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

52 ขอใดตอไปนทนกเรยนสามารถปฏบตไดโดยไมผดกฎหมาย (ประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

124

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

53 “นายแก ว ร วมกบพวกข เ ขญว า จะทา ร า ยนายกรฐมนตรกบคณะเพอทจะลมลางหรอเปลยนแปลงรฐธรรมนญฉบบปจจบน” จากสถานการณขางตนนายแกวผดฐานใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

54 การกระทาในขอใดทแดงจะมความผดฐานเปนกบฏ (วเคราะห)

+1 +1 0 2.00 0.67

55 นก เ ร ยน คดว า ก า รห มนประมาทสถาบนพระมหากษตรยถอเปนความผดหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

56 จากเหตการณความไมสงบของ 3 จงหวดชายแดนภาคใต นกเรยนคดวารฐบาลควรแกไขปญหาดงกลาวหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

57 บคคลใด ตอไปน ไม ใ ช เ จาพนก งานตามความหมายในกฎหมายอาญา (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

58 “สนบน” มความหมายตามขอใด (จา) +1 +1 +1 3.00 1.00 59 การนาเครองแบบตารวจมาแตง อาจเปนความผด

ไดในกรณใด (เขาใจ) +1 +1 0 2.00 0.67

60 คากลาวในลกษณะใดถอวาเปนการดหมนเจาพนกงาน (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

61 “นายมงเปนชาวตางดาว แตไดแจงกบตารวจวามสญชาตไทย” จากสถานการณขางตน นายมงมความผดตามขอใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

125

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

62 “ตารวจจะจบตวนายโดงเพราะเลนการพนน แตนายโดงไดชกปนขนมาขเพอไมใหตารวจจบกมตน” จากสถานการณขางตนนายโดงมความผดตามขอใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

63 การกระทาในขอใดทเปนความผดฐานดหมน เจาพนกงาน (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

64 ขอใดคอเหตผลสาคญทสดท ไม ควรแจงความเทจตอเจาพนกงาน (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

65 ผ ม เ งนตราปลอมแลวนาออกใชจะไม เ ปนความผดตามขอใด (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

66 ขอใด ไม ถอเปนความผดในการปลอมเงนตรา (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

67 ถานกเรยนทราบวาธนบตรทตนมอยเปนของปลอม ควรทาเชนไร (ประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

68 ถานกเรยนไดรบทนการศกษา แลวจาเปน ตองใหคณครลงลายมอชอเพอรบรองความประพฤตกอนจงจะไดรบทนดงกลาว นกเรยนควรปฏบตเชนไร (ประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

69 “สนท ซอปากกาลกลนจากรานคาของสกลมาขายโดยไมทราบมากอนวาเปนปากกาลกลน ททาปลอมเครองหมายการคาของผ อน” จากเหตการณขางตนสนทไมมความผด เพราะเหตใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

126

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

70 การนาปายทะเบยนแทจรงของรถยนตคนหนงของตนมาตดไวประจาทรถอกคนหนงของตน ไมถอเปนความผดฐานใชเอกสารปลอมเพราะเหตใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

71 นายเอขดลบเลขทะเบยนทพานทายปนของภรรยาออกหมดเพอไปขอจดทะเบยนอาวธปนใหม ไมถอเปนการปลอมเอกสารทางราชการเพราะเหตใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

72 ขอใดตอไปน ไม ถอ เปนความผดเ กยวกบ การปลอมหนงสอเดนทาง (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

73 ขอใดตอไปน ไมใช ลกษณะของโทษทางอาญา (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

74 ขอใดตอไปนเปนวธการลงโทษทหนกทสด (จา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

75 ขอใดตอไปนจดเปนการลงโทษประหารชวตสาหรบหญงมครรภ (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

76 หากผตองโทษไมชาระคาปรบภายในระยะเวลาทกาหนดจะสงผลอยางไร (เขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

77 พฤตกรรมใดตอไปนทแสดงถงการปฏบตตามโทษปรบไดถกตอง (ประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

78 พฤตกรรมใดตอไปน เมอกระทาความผดแลวยอมไดรบการยกเวนโทษ (ประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

127

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองกบจดประสงคของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมาย อาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอคาถาม ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

79 การกระทาความผดในขณะมนเมา จะไดรบ การยกเวนโทษ ถาหากเปนไปตามขอใด (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

80 ขอใดตอไปนทผกระทาไดรบการยกเวนโทษสาหรบความผดทกระทา (วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 0.99

128

ตารางท 17 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ วดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20

ขอท คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) สรปความหมาย 1 0.69 0.17* ใชไมได 2 0.47 0.39 ใชได

3 0.50 0.33 ใชได

4 0.47 0.28 ใชได

5 0.58 0.39 ใชได

6 0.94* 0.11* ใชไมได 7 0.36 0.06* ใชไมได

8 0.50 0.33 ใชได

9 0.64 0.39 ใชได

10 0.56 0.33 ใชได

11 0.58 0.39 ใชได

12 0.81* 0.17* ใชไมได

13 0.67 0.44 ใชได

14 0.44 0.00* ใชไมได

15 0.58 0.28 ใชได

16 0.53 0.39 ใชได

17 0.69 0.28 ใชได

18 0.56 0.22 ใชได

19 0.44 0.00* ใชไมได

20 0.53 0.39 ใชได

21 0.61 0.22 ใชได

22 0.53 0.17* ใชไมได

23 0.50 0.22 ใชได

24 0.69 0.06* ใชไมได

129

ตารางท 17 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ วดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) สรปความหมาย 25 0.64 0.39 ใชได 26 0.67 0.33 ใชได

27 0.56 0.22 ใชได

28 0.42 -0.06* ใชไมได

29 0.61 0.33 ใชได

30 0.53 0.28 ใชได

31 0.44 0.11* ใชไมได

32 0.58 0.39 ใชได

33 0.67 0.22 ใชได

34 0.58 0.28 ใชได

35 0.58 0.39 ใชได

36 0.36 0.06* ใชไมได

37 0.56 0.22 ใชได

38 0.53 0.50 ใชได

39 0.61 0.11* ใชไมได

40 0.47 0.28 ใชได

41 0.56 0.22 ใชได

42 0.42 0.39 ใชได

43 0.56 0.33 ใชได

44 0.86* 0.17* ใชไมได

45 0.47 0.06* ใชไมได 46 0.44 0.33 ใชได 47 0.56 0.22 ใชได 48 0.67 0.11* ใชไมได

130

ตารางท 17 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ วดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) สรปความหมาย 49 0.56 0.33 ใชได 50 0.39 0.22 ใชได 51 0.69 0.28 ใชได 52 0.61 0.11* ใชไมได 53 0.58 0.39 ใชได 54 0.47 0.28 ใชได 55 0.67 0.22 ใชได 56 0.83* 0.00* ใชไมได 57 0.50 0.22 ใชได 58 0.64 0.06* ใชไมได 59 0.56 0.22 ใชได 60 0.61 0.22 ใชได 61 0.47 0.28 ใชได 62 0.56 0.33 ใชได 63 0.58 0.39 ใชได 64 0.67 0.44 ใชได 65 0.61 0.22 ใชได 66 0.44 0.22 ใชได 67 0.67 0.33 ใชได 68 0.64 0.39 ใชได 69 0.47 0.28 ใชได 70 0.64 0.06* ใชไมได 71 0.50 0.22 ใชได 72 0.75 0.06* ใชไมได

131

ตารางท 17 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ วดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) สรปความหมาย 73 0.67 0.33 ใชได 74 0.78 -0.11* ใชไมได 75 0.50 0.22 ใชได 76 0.58 0.17* ใชไมได 77 0.53 0.50 ใชได 78 0.64 0.28 ใชได 79 0.47 0.39 ใชได 80 0.56 0.33 ใชได เฉลย 0.57 0.24 -

หมายเหต 1. ขอสอบขอท 6, 12, 44 และ 56 มคาความยากงาย (p) มากกวา 0.80 จดเปนขอสอบทงายเกนไปจงตดออก 2. ขอสอบขอท 1, 6, 7, 12, 14, 19, 22, 24, 28, 31, 36, 39, 44, 45, 48, 52, 56, 58, 70, 72, 74 และ 76 มคาอานาจจาแนก (r) นอยกวา 0.20 จดเปนขอสอบทไมสามารถจาแนกเดกเกงและเดกออนไดจงตดออก 3. เนองจากมขอสอบเกนจานวนทตองการจงตดออกแบบเจาะจง ไดแกขอสอบขอท 4, 10, 15, 18, 26, 29, 33, 38, 42, 50, 54, 59, 61, 63, 65, 67, 77 และ 79 4. รวมตดขอสอบออกทงหมด 40 ขอ และคงเหลอขอสอบจานวน 40 ขอ

นอกจากน ผวจ ยไดหาคาความเชอมน (Relibility) ของแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร ดวยโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชาดสน (Kuder Richardson ) ไดเทากบ 0.81

132

ตารางท 18 คะแนนแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานาร ของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

คนท กอนเรยน หลงเรยน คนท กอนเรยน หลงเรยน

1 12 29 17 16 25 2 14 31 18 23 34 3 15 25 19 17 28 4 19 31 20 19 30 5 17 25 21 16 29 6 14 26 22 17 27 7 15 28 23 13 24 8 21 31 24 15 29 9 18 27 25 16 31

10 20 29 26 14 32 11 19 26 27 15 25 12 16 30 28 15 30 13 14 29 29 20 28 14 18 29 30 16 24 15 22 31 31 18 27 16 20 26

กอนเรยน x = 16.90 S.D. = 2.71 หลงเรยน x = 28.26 S.D. = 2.55

133

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองกบทกษะการคดทตองการของแบบวดทกษะการคดอยางม วจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ

เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ

สถานการณ ท ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

1

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

2

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

3

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

4

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

134

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองกบทกษะการคดทตองการของแบบวดทกษะการคดอยางม วจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการ

เรยนรแบบไตรสกขาของผเชยวชาญ (ตอ)

สถานการณ ท ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

5

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

6

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

7

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

8

1. การอางองหรอสรปความ +1 +1 +1 3.00 1.00 2. การยอมรบขอตกลงเบองตน +1 +1 +1 3.00 1.00 3. การนรนย +1 +1 +1 3.00 1.00 4. การตความ +1 +1 +1 3.00 1.00 5. การประเมนขอโตแยง +1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 1.00

135

ตารางท 20 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบวดทกษะการคด อยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20

สถานการณ

ท ขอท คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) สรปความหมาย

1

1 0.44 0.22 ใชได 2 0.53 0.28 ใชได 3 0.56 0.33 ใชได

4 0.61 0.22 ใชได

5 0.53 0.28 ใชได

2

1 0.42 0.39 ใชได 2 0.50 0.33 ใชได

3 0.53 0.39 ใชได

4 0.61 0.44 ใชได

5 0.53 0.50 ใชได

3

1 0.58 0.39 ใชได

2 0.50 0.33 ใชได

3 0.53 0.39 ใชได 4 0.47 0.28 ใชได 5 0.44 0.33 ใชได

4

1 0.50 0.33 ใชได 2 0.61 0.11* ใชไมได 3 0.58 0.17* ใชไมได 4 0.50 0.22 ใชได 5 0.53 0.28 ใชได

136

ตารางท 20 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบวดทกษะการคด อยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน

KR-20 (ตอ) สถานการณ

ท ขอท คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) สรปความหมาย

5

1 0.67 0.22 ใชได 2 0.64 0.06* ใชไมได 3 0.64 0.28 ใชได 4 0.47 0.28 ใชได 5 0.58 0.17* ใชไมได

6

1 0.58 0.28 ใชได 2 0.56 0.33 ใชได 3 0.61 0.11* ใชไมได 4 0.56 0.44 ใชได 5 0.61 0.22 ใชได

7

1 0.53 0.50 ใชได

2 0.58 0.39 ใชได

3 0.39 0.44 ใชได

4 0.56 0.33 ใชได

5 0.53 0.39 ใชได

8

1 0.50 0.33 ใชได

2 0.47 0.28 ใชได

3 0.47 0.39 ใชได

4 0.56 0.33 ใชได

5 0.64 0.50 ใชได

เฉลย - 0.54 0.31 -

137

หมายเหต

1. แบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณสถานการณท 4 ขอท 2 และ 3 สถานการณท 5 ขอท 2 และ 5 และสถานการณท 6 ขอท 3 มคาอานาจจาแนก (r) นอยกวา 0.20 จดเปนขอสอบทไมสามารถจาแนกเดกเกงและเดกออนไดจงตดออก

2. เพอใหไดแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณตามทกาหนดไว จงตดสถานการณท 1 ออกแบบเจาะจง และสถานการณท 4, 5 และ 6 ออก เนองจากมขอคาถามบางขอดงทกลาวมาขางตนของแตละสถานการณ มคาอานาจจาแนก (r) นอยกวา 0.20 3. รวมตดแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทงหมด 4 สถานการณ จานวน 20 ขอ และคงเหลอแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณทงหมด 4 สถานการณ จานวน 20 ขอตาม ทกาหนดไว

นอกจากน ผ วจ ยไดหาคาความเชอมน (Relibility) ของแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดวยโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชาดสน (Kuder Richardson ) ไดเทากบ 0.75

138

ตารางท 21 คะแนนแบบวดทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

คนท กอนเรยน หลงเรยน คนท กอนเรยน หลงเรยน 1 7 12 17 4 14 2 4 11 18 11 16 3 8 13 19 9 15 4 6 12 20 8 13 5 5 10 21 6 10 6 8 15 22 7 14 7 6 13 23 4 11 8 7 16 24 6 13 9 8 14 25 6 15

10 7 12 26 8 14 11 6 14 27 6 12 12 9 13 28 4 11 13 8 14 29 7 13 14 4 14 30 4 10 15 6 13 31 6 12 16 5 12

กอนเรยน x = 6.45 S.D. = 1.75 หลงเรยน x = 12.94 S.D. = 1.65

139

ตารางท 22 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนดวยการจดการเรยนร แบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตามรายดาน

คนท ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ คะแนน

เฉลย ระดบ

ความสามารถ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 ดานท 4 ดานท 5 1 1 1 1 1 3 1.4 ตา 2 1 1 0 0 2 0.8 ตา 3 1 2 1 1 3 1.6 ปานกลาง 4 1 1 1 1 2 1.2 ตา 5 1 2 0 0 2 1 ตา 6 2 2 1 1 2 1.6 ตา 7 1 2 1 0 2 1.2 ตา 8 2 1 0 1 3 1.4 ตา 9 2 2 1 1 2 1.6 ปานกลาง

10 1 2 1 1 2 1.4 ตา 11 1 2 1 0 2 1.2 ตา 12 1 2 1 2 3 1.8 ปานกลาง 13 1 2 1 1 3 1.6 ปานกลาง 14 0 1 1 0 2 0.8 ตา 15 1 1 1 0 3 1.2 ตา 16 1 1 0 1 2 1 ตา 17 1 0 1 0 2 0.8 ตา 18 1 3 2 2 3 2.2 ปานกลาง 19 2 2 1 1 3 1.8 ปานกลาง 20 2 3 0 1 2 1.6 ปานกลาง 21 1 2 1 0 2 1.2 ตา 22 1 2 0 1 3 1.4 ตา 23 0 2 0 0 2 0.8 ตา

140

ตารางท 22 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนดวยการจดการเรยนร แบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตามรายดาน (ตอ)

คนท ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ คะแนน

เฉลย ระดบ

ความสามารถ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 ดานท 4 ดานท 5 24 2 1 1 0 2 1.2 ตา 25 1 1 0 1 3 1.2 ตา 26 2 3 1 0 2 1.6 ปานกลาง 27 1 1 1 1 2 1.2 ตา 28 1 0 1 1 1 0.8 ตา 29 1 2 1 1 2 1.4 ตา 30 1 1 0 0 2 0.8 ตา 31 0 2 1 1 2 1.2 ตา รวม 1.13 1.61 0.74 0.68 2.29 1.29 ระดบตา

141

ตารางท 23 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนดวยการจดการเรยนร แบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตามรายดาน

คนท ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ คะแนนเฉลย

ระดบความสามารถ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 ดานท 4 ดานท 5

1 2 3 2 2 3 2.4 ปานกลาง 2 3 2 1 2 3 2.2 ปานกลาง 3 3 2 2 2 4 2.6 สง 4 2 3 2 2 3 2.4 ปานกลาง 5 2 2 2 1 3 2 ปานกลาง 6 3 3 2 3 4 3 สง 7 2 3 2 3 3 2.6 สง 8 3 3 3 3 4 3.2 สง 9 2 3 3 2 4 2.8 สง

10 2 3 2 2 3 2.4 ปานกลาง 11 3 3 2 2 4 2.8 สง 12 2 2 3 2 4 2.6 สง 13 2 3 2 3 4 2.8 สง 14 3 3 2 2 4 2.8 สง 15 2 3 2 2 4 2.6 สง 16 2 3 2 2 3 2.4 ปานกลาง 17 2 3 2 3 4 2.8 สง 18 3 4 2 3 4 3.2 สง 19 2 4 2 3 4 3 สง 20 2 3 3 2 3 2.6 สง 21 2 2 1 2 3 2.8 สง 22 3 3 2 2 4 2.8 สง 23 2 3 1 2 3 2.2 ปานกลาง

142

ตารางท 23 คะแนนเฉลยทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนดวยการจดการเรยนร แบบไตรสกขาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกตามรายดาน (ตอ)

คนท ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ คะแนน

เฉลย ระดบ

ความสามารถ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 ดานท 4 ดานท 5 24 3 2 2 2 4 2.6 สง 25 2 4 2 3 4 2.8 สง 26 2 3 2 3 4 2.4 ปานกลาง 27 2 3 2 2 3 2.4 ปานกลาง 28 2 2 1 2 4 2.2 ปานกลาง 29 2 3 1 3 4 2.6 สง 30 3 2 1 1 3 2 ปานกลาง 31 3 2 2 1 4 2.4 ปานกลาง รวม 2.35 2.81 1.94 2.23 3.61 2.59 ระดบสง

143

ตารางท 24 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนขอคาถามกบตวแทนพฤตกรรมของ แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

รายการ ระดบความคดเหน ของผเชยวชาญคนท ∑R IOC 1 2 3

ดานกจกรรมการเรยนร 1. นกเรยนรจกควบคมตนเองและยอมรบกฎ กตกาในการเรยนรรวมกบผอน

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. นกเรยนมจตใจจดจอตอเรองทเรยน ทาใหเกด การเรยนรอยางตอเนอง

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. นกเรยนไดใชปญญาในการพจารณาเรองทเรยนจนเกดความรความเขาใจทถกตอง

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนในเรองทเรยนและฝกใหคดอยางมเหตผล

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานบรรยากาศการเรยนร 1. ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน ดวยการยมแยมแจมใสและใหความเปนกนเองกบนกเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. นกเรยนมความสมพนธอนดตอกนระหวางเพอนในชนเรยนและคร

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานประโยชนทไดรบ 1. นกเรยนไดฝกฝนตนเองทงทางกาย วาจา ใจและปญญาในการทากจกรรม

+1 +1 +1 3.00 1.00

2. นกเรยนรจกตรกตรองอยางมเหตผลกอนตดสนใจตอบคาถาม

+1 +1 +1 3.00 1.00

3. นกเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได

+1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 1.00

144

ภาคผนวก ค

เครองมอทใชในการวจย

145

แผนการจดการเรยนรครงท 1

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนกาแพงแสนวทยา วชา ส 20221 กฎหมายเบองตน ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนรท 6 : กฎหมายอาญานาร จานวน 10 คาบเรยน เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา จานวน 1 คาบเรยน

ผสอน นายปณณวช ทพธวช

เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา มาตรฐานการเรยนร

ส 2.1 ปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองดตามกฎหมาย ประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยางสนตสข ผลการเรยนร มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายอาญา สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข ขอสรปทวไป ความรความเขาใจในกฎหมายทาใหคนเราเรยนรทจะอยรวมกนภายใตกฎระเบยบของสงคมและอยรวมกนอยางสงบสข จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายและลกษณะของกฎหมายอาญาได 2. นกเรยนสามารถจาแนกประเภทของกฎหมายอาญาไดถกตอง 3. นกเรยนอธบายถงความสาคญของกฎหมายอาญาทมตอการนาไปใชในชวตประจาวนได

สำนกหอ

สมดกลาง

146

สาระการเรยนร 1. ความหมายของกฎหมายอาญา 2. ลกษณะของกฎหมายอาญา 3. ประเภทของกฎหมายอาญา (รายละเอยดปรากฏอยในใบความรเรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา) ทกษะ/กระบวนการ 1. ทกษะการคดวเคราะห 2. ทกษะการประเมนคา 3. ทกษะการเชอมโยงความคด คณลกษณะอนพงประสงค 1. ความมวนย

2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน กจกรรมการเรยนร ขนศลสกขา

1. นกเรยนและครตกลงกตกาในการเรยนรรวมกนเพอเปนการควบคมกาย วาจาและใจใหพรอมทจะปฏบตกจกรรมดงน

1.1 ในขณะทนกเรยนรวมกนสรางแผนผงความคด (Mind mapping) บนกระดาน จะตองชวยกนระดมความคด ไมเขยนคาตอบนอกประเดนทครกาหนด 1.2 ในขณะทศกษาใบความรเรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา นกเรยนจะตองตงใจศกษา ไมชวนเพอนคยและมสมาธในการอาน 1.3 นกเรยนจะตองจบประเดนและทาความเขาใจกบเนอหาสาระทอาน หากมขอสงสยใหจดประเดนไวแลวนามาอภปรายรวมกนหรอถามคร 2. นกเรยนสรางแผนผงความคด (Mind mapping) ของคาวา “กฎหมายอาญา” ตามความเขาใจของตน โดยสมนกเรยนออกมา 2-3 คน เขยนบนกระดานเพอตรวจสอบความรพนฐานของนกเรยน โดยครและนกเรยนทเหลอชวยกนตรวจสอบความถกตองอกครง จากนนตงประเดนคาถามดงน (ทกษะการคดวเคราะห,ทกษะการประเมนคา)

สำนกหอ

สมดกลาง

147

“นกเรยนคดวากฎหมายอาญาเปนกฎหมายเกยวกบอะไร” (การลงโทษผทกระทาความผด) “นกเรยนคดวาเพราะเหตใดจงตองมการลงโทษผกระทาความผด” (เพอแกไขหรอปรบปรงพฤตกรรมของผกระทาผดใหเปนไปในทางทดขน) “นกเรยนคดวากฎหมายอาญามสวนสาคญในการลงโทษผกระทาผดไดอยางไร” (เนองจากกฎหมายอาญาเปนกฎหมายทมการกาหนดบทลงโทษและความผดไวอยางชดเจน หากผใดกระทาผดกจะตองไดรบโทษตามทกฎหมายบญญตไว) “การปฏบตตนตามกฎหมายทกาหนดไวจะเกดผลอยางไรตอสงคม” (ทาใหสงคมเกดความสงบสข ไมวนวายหรอเดอดรอน ฯลฯ) 3. เชอมโยงคาตอบของนกเรยนดงน “กฎหมายถอเปนระเบยบหรอขอบงคบทใหสมาชกในสงคมยดถอปฏบตตาม หากผใดฝาฝนยอมไดรบบทลงโทษตามทกฎหมายบญญตไว เชนเดยวกบกฎหมายอาญาทมการกาหนดบทลงโทษสาหรบผฝาฝนไวอยางชดเจนเชนเดยวกน” ขนจตตสกขา 4. นกเรยนใชสมาธในการศกษาใบความรเรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา ซงประกอบดวยหวขอดงน 1) ความหมายของกฎหมายอาญา 2) ลกษณะของกฎหมายอาญา และ 3) ประเภทของกฎหมายอาญา โดยใชเวลาประมาณ 10-15 นาท 5. เมอนกเรยนศกษาเสรจแลว ใหสมาชกภายในกลมของตนแลกเปลยนเรยนรและทาความเขาใจเกยวกบเนอหาสาระทอานโดยใชการซกถามภายในกลม ขนปญญาสกขา 6. ครสมนกเรยน 4-5 คน สรปความเกยวกบความหมาย ลกษณะและประเภทของกฎหมายอาญาตามความเขาใจจากการศกษาใบความรอยางมเหตผลและใชสตในควบคม โดยครเปนผ อธบายเพมเตมใหสมบรณ 7. นกเรยนทาแบบฝกหดเรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา เพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน โดยนกเรยนจะตองทาใบงานดวยตนเองไมลอกคาตอบของเพอน โดยใชเวลาประมาณ 5 นาท จากนนครสมนกเรยนทละ 1 คนใหเฉลยคาตอบ พรอมอธบายเหตผลวาทาไมจงตอบเชนนน โดยครเปนผอธบายเพมเตมใหสมบรณยงขน จากนนเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามขอสงสย (ทกษะการคดวเคราะห, ทกษะการเชอมโยงความคด, ทกษะการประเมนคา) 8. ครตงประเดนคาถามดงน “นกเรยนคดวาหากประชาชนปฏบตตามกฎระเบยบของบานเมองจะสงผลดตอสงคมอยางไรบาง”

สำนกหอ

สมดกลาง

148

(ทาใหประชาชนอยรวมกนในสงคมอยางสงบสข มความสามคคเปนอนหนงอนเดยวกน เคารพสทธและเสรภาพซงกนและกน ฯลฯ) สอการเรยนร 1. ใบความรเรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา 2. แบบฝกหดเรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา เอกสารอางอง เกยรตขจร วจนะสวสด. คาอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1. พมพครงท 8. กรงเทพฯ :

หจก.จรรชการพมพ, 2546. ทวเกยรต มนะกนษฐ. กฎหมายอาญาภาคทวไป. พมพครงท 11.กรงเทพฯ : บรษท สานกพมพ

วญ ชน จากด, 2553. นาแท มบญสลาง.ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบทนสมย. กรงเทพฯ : ภมบณฑต, 2550. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กฎหมายอาญาทนารสาหรบประชาชน. กรงเทพฯ : โครงการศนยกฎหมายสทธมนษยชนและสนตศกษา, 2539. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กฎหมายอาญา 1 : ภาคบทบญญตทวไป. พมพครงท 12.นนทบร:

สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544. สมศกด เอยมพลบใหญ. เกรดกฎหมายอาญา. กรงเทพฯ : สานกพมพบณฑตอกษร, 2547. หยด แสงอทย. กฎหมายอาญา ภาค 1. พมพครงท 20.กรงเทพฯ : สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

สำนกหอ

สมดกลาง

149

การวดและประเมนผล

ขอบเขตการวด วธการ เครองมอ ผประเมน 1. ความร - ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา

- การตอบปากเปลา - การทาใบงาน

- ประเดนคาถาม - แบบฝกหด เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา

- คร

2. ทกษะ/กระบวนการ - การคดวเคราะห - การประเมนคา - การเชอมโยงความคด

- การสงเกต

- แบบสงเกตทกษะ /กระบวนการ

- คร

3. เจตคต คณธรรมและจรยธรรม/คณลกษณะอนพงประสงค - ความมวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการทางาน

- การสงเกต

- แบบสงเกตคณลกษณะ อนพงประสงค

- คร

150

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน

โดยภาพรวมนกเรยนมความตงใจในการเรยนเปนอยางด มความสนใจในการศกษา ใบความรและมความกระตอรอรนในการทาใบงานเปนอยางด แตในชวงทสมนกเรยนทละ 1 คนใหเฉลยคาตอบ พรอมอธบายเหตผลวาทาไมจงตอบเชนนน นกเรยนบางคนยงอธบายคาตอบไมคอยชดเจน แตครกไดอธบายเพมเตมใหนกเรยนเกดความรความเขาใจมากยงขน

ปญหาหรออปสรรค ในขนทสมนกเรยนออกมาสรางแผนผงความคดจานวน 3 คน นกเรยนสามารถสรางแผนผงความคดไดแตยงไมชดเจนเทาทควร ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนมพนฐานความรเรอง กฎหมายอาญาไมมากเทาทควร นอกจากนในขนทนกเรยนศกษาใบความร ยงมนกเรยนบางคนพดคยกนในขณะทกาลงศกษาใบความรอยทาใหรบกวนสมาธของเพอนๆ ทกาลงตงใจศกษา ขอเสนอแนะ ครควรกระตนใหนกเรยนมความตงใจและสนใจในการศกษาใบความรใหมากขน และใหนกเรยนคานงถงกตกาในการเรยนรทตกลงรวมกนในชวงแรก จะชวยใหนกเรยนมความตงใจมากยงขน

ลงชอ................................................... (นายปณณวช ทพธวช) ผสอน

สำนกหอ

สมดกลาง

151

กลมท........................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม การคดวเคราะห การประเมนคา การเชอมโยงความคด

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 7-9 4-6 1-3 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบสงเกตทกษะ/กระบวนการ

152

เกณฑการใหคะแนน การคดวเคราะห

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ระบปญหาของเรองทอานไดอยางละเอยดและอ ธบ า ย เห ต ผ ลประกอบ ส าม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ เพอนามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถส รปไดอย า ง เหมาะสมและถกตอง

ระบปญหาของเรองทอานและอธบายเหตผลประกอบ ส าม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ เพอนามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถส รปไดเหมาะสม

ระบปญหาของเรองทอานไดเพยงเลกนอย ส า ม า ร ถ แ ย ก แ ย ะองคประกอบตางๆ จนสามารถสรปได

ไมสามารถระบปญหา แยกแยะองคประกอบและสรปได

การประเมนคา

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนไดถกตองชดเจนตามหลกการและเหตผล

ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนไดถกตอง

ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตได

ไมสามารถประเ มนและตด สนใ จ เ ล อกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนได

153

การเชอมโยงความคด

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการทมอยทงหมดอยาง เ ปนระบบและสามารถตอบคาถามไดถกตอง ชด เจนตามหลกการและเหตผล

เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการทมอยทงหมดอยาง เ ปนระบบและสามารถตอบคาถามไดถกตอง

เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการ ท มอย และสามารถตอบคาถามไดถกตอง

ไมสามารถเชอมโยงความคดของตนกบขอมลหรอหลกการทมอยได

154

กลมท........................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม มวนย ใฝเรยนร มงมนใน การทางาน

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 7-9 4-6 1-3 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบสงเกตคณลกษณะอนพงประสงค

155

เกณฑการใหคะแนน มวนย

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งครอบครว โรงเรยนและสงคม ไมละเมดสทธของผอน ตรงตอเ วล า ในก า รป ฏบ ตก จ ก ร รม ต า ง ๆ ใ นชวตประจาว น และร บ ผ ด ช อบ ใ นก า รทางาน

ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจาวน และรบผดชอบในการทางาน

ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจาวน

ไ ม ป ฏ บ ต ต น ต า มขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบของค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน

ใฝเรยนร

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยนเปนประจา

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ บอยครง

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใสในการเรยน มสวนรวมในการเ ร ยน ร และ เข า ร วมก จกรรมการ เ ร ยน ร ตาง ๆ เปนบางครง

ไมตงใจเรยน

156

มงมนในการทางาน

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดขนดวยตนเอง

ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดขน

ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงการทางานใหดขน

ไมตงใจปฏบตหนาทการงาน

157

ใบความร เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา

ความหมายของกฎหมายอาญา กฎหมายอาญา คอ กฎหมายทบญญตวา การกระทาหรอไมกระทาการอยางใดเปนความผดและกาหนดโทษทจะลงแกผกระทาความผดไวดวย กลาวอกนยหนง กฎหมายอาญา คอกฎหมายทบญญตหามมใหมการกระทาอยางหนงอยางใด หรอบงคบใหมการกระทาอยางหนงอยางใดโดยผทฝาฝนหรอไมปฏบตตามจะตองไดรบโทษ ลกษณะของกฎหมายอาญา 1. เปนกฎหมายทชดแจง ในขณะทกระทาความผดตองมกฎหมายบญญตไวแลวอยางชดแจงวาการกระทานนเปนความผด เจาหนาทผใชกฎหมายจะสรางกฎหมายใหมขนมาใชบงคบแกประชาชนคนใดคนหนงโดยเฉพาะไมได เชน กฎหมายบญญตวา “การลกทรพยเปนความผด” ดงนน ผใดลกทรพยกยอมมความผดเชนเดยวกน 2. เปนกฎหมายทไมมผลยอนหลง ถาหากในขณะทมการกระทาสงใดยงไมมกฎหมายอาญาบญญตวาเปนความผด แมตอมาภายหลงจะมกฎหมายบญญตวา การกระทาอยางเดยวกนนนเปนความผดกจะนากฎหมายใหมมาใชกบการกระทาครงแรกไมได (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 2) ประเภทของกฎหมายอาญา กฎหมายอาญาสามารถแยกออกเปน 2 ประเภท คอ

1. กฎหมายอาญาสารบญญต หมายถง กฎหมายทกาหนดวา การกระทาและการงดเวนกระทาอยางใดเปนความผดอาญา และจะลงโทษหรอใชวธการอยางใดแกการกระทาและการงดเวนกระทาอนเปนความผดอาญานน ตวบททสาคญๆ ของกฎหมายอาญาสารบญญตกคอประมวลกฎหมายอาญา

158

2. กฎหมายอาญาวธสบญญต ไดแก กฎหมายทวาดวยวธสบสวน สอบสวน ฟองรอง

พจารณาและลงโทษผกระทาความผดอาญา กฎหมายอาญาวธสบญญตจงเปนกฎหมายทจะชวยใหมการลงโทษผกระทาผดตามความมงหมายของกฎหมายอาญาสารบญญต ทงนถอวา เมอกฎหมายอาญาสารบญญตไดกาหนดวาการกระทาและการงดเวนการกระทาอยางใดเปนความผดและกาหนดโทษไวแลวเมอมการกระทาความผดเกดขน กเปนหนาทของกฎหมายวธสบญญตทกาหนดถงวธทจะไดตวผกระทาความผดมาลงโทษและจะลงโทษอยางใด กฎหมายอาญาวธสบญญตจงแบงออกไดเปน 2 ชนด ไดแก

2.1) กฎหมายวาดวยวธพจารณาความอาญา ซงเปนกฎหมายทกาหนดวาเมอมการกระทาความผดเกดขน จะมการสบสวน สอบสวน ฟองรอง พจารณาและลงโทษผกระทาความผด กฎหมายนสาหรบบคคลธรรมดาไดแก ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

2.2) กฎหมายวาดวยราชทณฑ ซงเปนกฎหมายทกาหนดวธการลงโทษ กลาวคอเมอมคาพพากษาอนถงทสดใหลงโทษจาเลยแลวจะดาเนนการอยางไร ตวอยางเชน ถาศาลพพากษาใหประหารชวต จะประหารดวยวธใด ถาใหจาคกจะจาคกอยางไร ในขณะจาคกจะมการใชแรงงานหรออบรมสงสอนอยางใด ถานกโทษมคณงามความดจะลดหยอนโทษใหอยางไร ฯลฯ กฎหมายทเกยวกบเรองนไดแก ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาและพระราชบญญตราชทณฑ

159

แบบฝกหด เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา

ชอ......................................................................................................เลขท....................ชน................ ตอนท 1 : ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในขอทเปนลกษณะสาคญของกฎหมายอาญาและทาเครองหมาย ลงในขอทไมใชลกษณะสาคญของกฎหมายอาญาทกาหนดใหถกตอง 1) ................. เปนกฎหมายทบญญตหามมใหมการกระทาอยางหนงอยางใด หรอบงคบใหมการกระทาอยางหนงอยางใดโดยผทฝาฝนหรอไมปฏบตตามจะตองไดรบโทษ 2) .................. เปนกฎหมายเกยวกบการกระทาของบคคลโดยชอบดวยกฎหมายและมงตอผลในกฎหมายทจะเกดขน 3) .................. เปนกฎหมายทวาดวยความสมพนธระหวางเอกชนตอเอกชน 4) .................. เปนกฎหมายทชดแจง ไมสามารถสรางกฎหมายใหมขนมาใชบงคบแกประชาชนคนใดคนหนงโดยเฉพาะได 5) .................. เปนกฎหมายทไมมผลยอนหลง หากแมตอมาไดมการบญญตกฎหมายใหมขนมากตาม การกระทาอยางเดยวกนกอนหนานนกไมถอวาเปนความผด 6) .................. เปนกฎหมายทวาดวยวตถทมรปรางทงทเปนสงหารมทรพยและอสงหารมทรพย 7) .................. เปนกฎหมายทเกยวของกบการหมน การสมรส การหยา การรบบตรบญธรรม และความสามารถของผเยาว 8) .................. เปนกฎหมายทเกยวของกบทรพยสนทกชนดของผเสยหาย ตลอดจนสทธหนาทและความรบผดชอบตางๆ ของผเสยหาย 9) .................. เปนกฎหมายทกาหนดวา การกระทาและการงดเวนกระทาอยางใดเปนความผดอาญา และจะมการลงโทษอยางใด 10) ................ เปนกฎหมายทวาดวยวธสบสวน สอบสวน ฟองรอง พจารณาและลงโทษผกระทาความผด

160

ตอนท 2 : ใหนกเรยนอานสถานการณทกาหนดแลวพจารณาวาสถานการณดงกลาวเกยวของกบกฎหมายอาญาหรอไม เพราะเหตใด 1. มวยรนกลมหนงนงดมสราทรายขายของชาบรเวณดานหลงหมบาน ตอมามวยรนในหมบานเดยวกน แตเคยมปญหากนเขามากอกวน หลงจากนนทง 2 ฝายไดทะเลาะววาทกนจนมผไดรบบาดเจบ 2 คน และเสยชวต 2 คน ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 2. คณะรฐมนตร เหนชอบใหรบจานามนสาปะหลงสด 10 ตน ในวงเงนกวา 33,000 ลานบาท และเหนชอบยกเลกใชนามนเบนซน 91 โดยสนบสนนปลกพชพลงงานเพอผลตเอทานอลใชแทนทงภายในประเทศ และการสงออก ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 3. นกเรยนชน ม.3 ยกพวกตกนกบนกเรยนชน ม.5 ภายในโรงเรยนแหงหนง โดยมการยกพวกตกน โดยใชไมคมแฝก เขมขด สนบมอ เปนอาวธ ยกพวกตกนแบบชลมน และมนกเรยนชายชน ม.5 ถกทารายรางกาย ไดรบบาดเจบถงกบสลบตองหามสงโรงพยาบาล ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 4. นกแสดงหนม “หนม” อรรถพร ธมากร จงมอวาทเจาสาว “ฝาย” อรญรดา ปตมารชต ไปจดทะเบยนสมรสทเขตหลกสเรยบรอยแลว กอนทจะจดพธแตงงานกน โดยทงคไดขออนญาตคณพอและคณแมมาจดทะเบยนสมรสดวย ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………

161

เฉลยแบบฝกหด เรอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมายอาญา

ชอ......................................................................................................เลขท....................ชน................ ตอนท 1 : ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในขอทเปนลกษณะสาคญของกฎหมายอาญาและทาเครองหมาย ลงในขอทไมใชลกษณะสาคญของกฎหมายอาญาทกาหนดใหถกตอง 1) ....... ........ เปนกฎหมายทบญญตหามมใหมการกระทาอยางหนงอยางใด หรอบงคบใหมการกระทาอยางหนงอยางใดโดยผทฝาฝนหรอไมปฏบตตามจะตองไดรบโทษ 2) ........ ....... เปนกฎหมายเกยวกบการกระทาของบคคลโดยชอบดวยกฎหมายและมงตอผลในกฎหมายทจะเกดขน 3) ........ ........ เปนกฎหมายทวาดวยความสมพนธระหวางเอกชนตอเอกชน 4) ........ ....... เปนกฎหมายทชดแจง ไมสามารถสรางกฎหมายใหมขนมาใชบงคบแกประชาชนคนใดคนหนงโดยเฉพาะได 5) ........ ........ เปนกฎหมายทไมมผลยอนหลง หากแมตอมาไดมการบญญตกฎหมายใหมขนมากตาม การกระทาอยางเดยวกนกอนหนานนกไมถอวาเปนความผด 6) ........ ........ เปนกฎหมายทวาดวยวตถทมรปรางทงทเปนสงหารมทรพยและอสงหารมทรพย 7) ........ ........ เปนกฎหมายทเกยวของกบการหมน การสมรส การหยา การรบบตรบญธรรม และความสามารถของผเยาว 8) ........ ........ เปนกฎหมายทเกยวของกบทรพยสนทกชนดของผเสยหาย ตลอดจนสทธหนาทและความรบผดชอบตางๆ ของผเสยหาย 9) ........ ........ เปนกฎหมายทกาหนดวา การกระทาและการงดเวนกระทาอยางใดเปนความผดอาญา และจะมการลงโทษอยางใด 10) ....... ....... เปนกฎหมายทวาดวยวธสบสวน สอบสวน ฟองรอง พจารณาและลงโทษผกระทาความผด

162

ตอนท 2 : ใหนกเรยนอานสถานการณทกาหนดแลวพจารณาวาสถานการณดงกลาวเกยวของกบกฎหมายอาญาหรอไม เพราะเหตใด 1. มวยรนกลมหนงนงดมสราทรายขายของชาบรเวณดานหลงหมบาน ตอมามวยรนในหมบานเดยวกน แตเคยมปญหากนมากอนไดเขามากอกวน หลงจากนนทง 2 ฝายไดทะเลาะววาทกนจนมผไดรบบาดเจบ 2 คน และเสยชวต 2 คน

เกยวของกบกฎหมายอาญา เพราะจากสถานการณไดกลาวถงการทะเลาะววาทกนจนมผไดรบบาดเจบและเสยชวต ซงลกษณะดงกลาวถอเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญาเกยวกบชวตและรางกาย มาตรา 288 - 300 2. คณะรฐมนตร เหนชอบใหรบจานามนสาปะหลงสด 10 ตน ในวงเงนกวา 33,000 ลานบาท โดยสนบสนนใหปลกพชพลงงานเพอผลตเอทานอลใชแทนทงภายในประเทศ และการสงออก เกยวของกบกฎหมายแพงและพาณชย เพราะจากสถานการณไดกลาวถงการรบจานามนสาปะหลง ซงการจานานไดกลาวอยประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 747 - 769 3. นกเรยนชน ม.3 ยกพวกตกนกบนกเรยนชน ม.5 ภายในโรงเรยนแหงหนง โดยมการยกพวกตกน โดยใชไมคมแฝก เขมขด สนบมอ เปนอาวธ ยกพวกตกนแบบชลมน และมนกเรยนชายชน ม.5 ถกทารายรางกาย ไดรบบาดเจบถงกบสลบตองหามสงโรงพยาบาล เกยวของกบกฎหมายอาญา เพราะจากสถานการณไดกลาวถงการทะเลาะววาทกนจนไดรบบาดเจบ ซงลกษณะดงกลาวถอเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญาเกยวกบชวตและรางกายมาตรา 288 - 300 4. นกแสดงหนม “หนม” อรรถพร จงมอวาทเจาสาว “ฝาย” อรญรดา ไปจดทะเบยนสมรสทเขตหลกสเรยบรอยแลว โดยทงคไดขออนญาตคณพอและคณแมมาจดทะเบยนสมรสดวย เกยวของกบกฎหมายแพงและพาณชย เพราะจากสถานการณไดกลาวถงการจดทะเบยนสมรส ซงการจดทะเบยนสมรสนไดกลาวอยประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1435 - 1460

163

แผนการจดการเรยนรครงท 2 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนกาแพงแสนวทยา วชา ส 20221 กฎหมายเบองตน ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนรท 6 : กฎหมายอาญานาร จานวน 10 คาบเรยน เรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ จานวน 1 คาบเรยน

ผสอน นายปณณวช ทพธวช

เรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ มาตรฐานการเรยนร

ส 2.1 ปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองดตามกฎหมาย ประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยางสนตสข ผลการเรยนร มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายอาญา สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข ขอสรปทวไป พฤตกรรมของบคคลใดกตามทกระทาออกมาในรปแบบตางๆ ทนอกเหนอจากกฎระเบยบของสงคมกาหนดไว ยอมสงผลใหสงคมเกดความวนวายและไมสงบสข จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของคาวาการกระทาโดยเจตนา การกระทาโดยไมเจตนา การกระทาโดยประมาท การกระทาโดยสาคญผดและการกระทาโดยพลาดได 2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของการกระทาโดยเจตนา การกระทาโดยไมเจตนา การกระทาโดยประมาท การกระทาโดยสาคญผดและการกระทาโดยพลาดไดถกตอง 3. นกเรยนสามารถอธบายแนวทางการประพฤตตนเพอมใหกระทาผดทางอาญาในรปแบบตางๆ ได

164

สาระการเรยนร 1. การกระทาโดยเจตนา คอ ผกระทาผดรตว มเจตนา จงใจหรอเลงเหนผลของการกระทานน ซงตามประมวลกฎหมายอาญาบญญตไววา การกระทาโดยเจตนาม 2 ชนด คอ 1.1 กระทาโดยเจตนาโดยประสงคตอผล การทผกระทารสานกในการกระทาและรขอเทจจรงอนเปนองคประกอบของความผดเทานน ยงไมเรยกวาผกระทาม “เจตนา” กระทาความผด เชน ผกระทามปนบรรจลกกระสนจรงอยในมอ มคนอยในวถกระสน แตผกระทาอาจไมประสงคใหมการตายหรอบาดเจบ การจองปนไปทคนอน อาจประสงคเพยงขเทานนกได แตถาผกระทาประสงคตอผลดวยแลวกเปนเจตนาทสมบรณแมผลจะไมเกดตามทตนประสงคกตาม สวนการวนจฉยวาอยางไรเปนการประสงคตอผลนน คงตองใชหลก “กรรมยอมแสดงเจตนา” กลาวคอ การใชอาวธปนเลงไปทศรษะหรอสวนสาคญของรางกายกด ใชระเบดขวางกดหรอการทารายตรงทสาคญ เชน แทงทคอ แสดงวามเจตนาประสงคใหตายหรอดมสราเพอยอมใจใหกลากระทาผดแสดงวามการไตรตรองไวกอน แตถาใชมดแทงเปะปะไปดวยความมนเมา อาจแสดงวาไมเจตนา เปนตน 1.2 การเลงเหนผล หมายความวา ผกระทาไมประสงคตอผล แตผกระทายอมเลงเหนวาผลนนจะเกดขนได เชน ยงขวดสราทมคนลอมวงดมอย แมไมประสงคยงคน (ประสงคจะยงขวดสรา) แตยอมเลงเหนไดวากระสนจะถกคนทลอมขวดสรานนได การจดไฟเผาทนอนในโรงนาชา แตผอนชวยกนดบไดทน เปนการกระทาโดยเลงเหนผลไดวาไฟทจดนนจะลกลามไหมเตยงนอนและโรงนาชาแหงนนได กลาวอกนยหนงคอ ผกระทาเหนอยแลววาผลอาจจะเกดแตผกระทาไมไยดในผลนน ไมวาผลนนจะเกดหรอไม กขอใหไดเผาทนอนหรอไดยงปนไปทขวดสราทมคนอยใกลๆ ยงเขาในหองทคอรของตนอย หรอโยนคนทสลบลงไปในคลองซงมนาทวมลกศรษะ ยอมเลงเหนวาจะทาใหตาย แตกไมไยด เปนเจตนาฆาโดยยอมเลงเหนผล หรอเมาสราแลวยงปนเขาไปยงกลมคนหรอรถประจาทางทวงผานมา ดงน แมไมประสงคตอผล (คอประสงคจะยงไปทรถเทานน) ยอมเลงเหนไดวา ลกกระสนปนอาจถกคนบนรถตายได เปนเจตนาฆาโดยยอมเลงเหนผล เปนตน 2. การกระทาโดยไมเจตนา คอ ผกระทาผดมเจตนาราย แตไมไดประสงคตอผลหรอเลงเหนผลในการกระทานน ซงตามทไดกลาวมาแลววา ความรบผดทางอาญาของบคคลนนโดยหลกแลวจะตองกระทาโดยเจตนา ยกเวนกรณทกฎหมายบญญตใหตองรบผดเมอไดกระทาโดยประมาท และกรณทกฎหมายบญญตไวโดยแจงชดวาใหตองรบผดแมไดกระทาโดยไมมเจตนา ตวอยางของการกระทาโดยไมเจตนาเชน นายดาใชไมตะพดตหวนายแดง เพอใหนายแดงไดรบบาดเจบ แตตแรงเกนไปจนนาย

165

แดงถงแกความตาย นายดามความผดฐานฆานายแดงตายโดยไมเจตนาเพราะนายดามเจตนาเพยงแตทารายไมมเจตนาฆานายแดง 3. การกระทาโดยประมาท คอ กระทาโดยไมเจตนาและเปนไปโดยปราศจากความระมดระวงหรอการกระทาทผกระทายงคงรสานก แตไมประสงคตอผลหรอเลงเหนผลของการกระทานน เชน ขณะขบรถไปตามถนน เผลอมองปายโฆษณาตางๆ จนทาใหเกดอบตเหตถอไดวาเปนการประมาท หรอ คนโดยสารเรอตกนา จงถอยหลงเรอไปชวย ทาใหใบจกรฟนคนทตกนาตายแทนทจะโยนชชพลงไปชวยตามขอบงคบการเดนเรอ เปนการกระทาทขาดความระมดระวงตามวสยของนายทายเรอ ผประกอบวชาชพเดนเรอควรระมดระวงใหเพยงพอในภาวะเชนนน จงเปนการทาใหคนตายโดยประมาท หรอการขบรถดวยความเรวผานทางแยกรานคาและบานคนอยอาศย เปนการกระทาโดยปราศจากความระมดระวงตามวสยของผทขบรถ ตามพฤตการณทมทางแยก ผคนพลกพลานหรอรานคา ซงผกระทาอาจใชความระมดระวงได คอพยายามขบใหชาลงได แตไมใชความระมดระวงใหเพยงพอ จงเปนการกระทาโดยประมาท ซงถาในภาวะเชนนนไมสามารถใชความระมดระวงได กไมเปนการกระทาโดยประมาท 4. การกระทาโดยสาคญผด คอ การทผกระทาเจตนาจะกระทาตอบคคลหนง แตไดกระทาตออกบคคลหนงหรอการเขาใจผดในเรองตางๆ แลวลงมอกระทาจนกอใหเกดความผด ซงม 2 ลกษณะดงน 4.1 ความสาคญผดในตวบคคล ไดแก การทผกระทาเจตนาจะกระทาตอบคคลหนง แตไดกระทาตออกบคคลหนง โดยสาคญผด เรยกวาเปนการสาคญผดตว คอ เขาใจผดเปนคนละคนไปเลยทเดยวมใชเพยงเขาใจผดในฐานะหรอคณสมบตของบคคลเทานน เชน เจตนาจะฆา ก. โดยเขาใจวา ก. เปนเจาพนกงาน กไดฆา ก. จรงๆ แตความจรง ก. ไมไดเปนเจาพนกงาน ดงน ไมใชความสาคญผดในตวบคคล เปนการฆา ก. โดยเจตนาตรงๆ เลย เมอ ก. ไมใชเจาพนกงาน เหตเพมโทษกไมม ความสาคญผดตามมาตราน เชน ผกระทาเจตนาจะยง ก. แตเหน ข.เดนมา เจาพนกงานเขาใจวาเปน ก. จงยง ข. ตาย ผกระทาจะแกตววาไมมเจตนากระทาตอ ข. ไมได เพราะไดกระทาตอ ข. ตรงๆ เปนเจตนากระทาตอบคคลและกไดกระทาตอบคคลผเปนเปาหมายแลว เพยงแตผกระทาไมตองรบโทษหนกขนไปกวาเจตนาทตนมอยตอ ก. เทานน เพราะตนไมรขอเทจจรงวา ข. เปนเจาพนกงาน

166

4.2 ความสาคญผดในขอเทจจรง แบงออกเปน 3 กรณ คอ 4.2.1 สาคญผดวามขอเทจจรงททาใหไมเปนความผด เชน เขาใจวาเปนการปองกน แมวาทจรงไมมอนตรายใหปองกนหรอเขาใจวามสทธทาได ผกระทายอมไมมความผด 4.2.2 สาคญผดวามขอเทจจรงททาใหไมตองรบโทษ เชน เขาใจวาสรอยคอเปนของภรยา จงเอาสรอยคอนนไปขาย แทจรงเปนสรอยคอทภรยาขอยมเพอนมาใสเลน ดงน สามซงเปนผกระทาความผดสามารถอางเหตผลสาคญผดใหไมตองรบโทษได 4.2.3 สาคญผดวามขอเทจจรงททาใหรบโทษนอยลง เชน การบนดาลโทสะโดยสาคญผด หรอการปองกนเกนสมควรแกเหตโดยสาคญผด เปนตน 5. การกระทาโดยพลาด คอ ผกระทามเจตนาทจะกระทาตอบคคลหนง แตผลของการกระทาเกดแกอกบคคลหนงโดยพลาดไป กรณทผกระทามเจตนาทจะกระทาตอบคคลหนง แตผลของการกระทาเกดแกอกบคคลหนงโดยพลาดไป กฎหมายใหถอวาผนนกระทาโดยเจตนาแกผซงไดรบผลรายจากการกระทานน

การกระทาโดยพลาดนตองมบคคลเกยวของดวยกน 3 ฝาย คอ ผกระทาโดยเจตนา ผทเปนเปาหมายของการกระทาและผทไดรบผลรายจากการกระทานน “โดยพลาดไป” แสดงวาผกระทามไดมเจตนา ไมวาจะประสงคตอผลหรอเลงเหนผลตอผไดรบผลรายเลย เพราะถาผกระทามเจตนาประสงคตอผลหรอเจตนายอมเลงเหนผลตอผไดรบผลรายแลว กไมใชเรองพลาด และแมวาผลทไปเกดแกผทไดรบผลรายจะเกดโดยประมาท ผกระทากตองรบผดตอผไดรบผลรายโดยเจตนา เพราะเรองพลาดนกฎหมายใหถอวาเปนเจตนาโดยผลของกฎหมาย ซงบางครงเรยกวา “เจตนาโอน” (transferred intent) ซงทจรงมไดมการโอนเจตนาไปจรงๆ เพราะเจตนาทมตอเปาหมายแรกยงคงอย เพยงแตกฎหมายใหถอเอาเจตนาเดมทมงหมายกระทาตอเปาหมายแรกนนมาเปนเจตนาทมตอผทไดรบผลรายอกเจตนาหนงดวย กลาวคอ ถา ก. ยง ข. ดวยเจตนาฆา กระสนไมถก ข. แตพลาดไปถก ค. ตาย (แมจะถก ค. โดยประมาทกตาม) การกระทาของ ก. ม 2 เจตนาในกรรมอนเดยวกน กลาวคอ เจตนาตอ ข. เปนเจตนาตามขอเทจจรง ก. ตองรบผดฐานพยายามฆา ข. สวนเจตนาตอ ค. นนเปนเจตนาโดยผลของกฎหมาย คอ กฎหมายใหถอวามเจตนากระทาตอ ค. ดงนน ก. จงมความผดฐานฆา ค. ตายโดยเจตนาดวย ทงๆ ทตามขอเทจจรง ก. ไมไดมเจตนาประสงคตอผลหรอเลงเหนผลให ค. ตายเลยกตาม และไมวา ค. จะไดรบผลรายมากกวา นอยกวาหรอเทากบ ข. กไมสาคญ เพราะเมอมผไดรบผลราย กฎหมายกถอวามเจตนาตอผนนแลว เชน ก. เจตนายง ข. กระสนถก ข. ตาย และถก ค. บาดเจบ ก. มความผดฐานฆา ข. โดยเจตนาและพยายามฆา ค. โดยพลาดไปดวย แตผลรายไมไดเกดกบ ค. เลย เชน กระสนท ก. เจตนาจะยง ข. เฉยด ค. ไปนดเดยว หรอ ค. หลบกระสนนนทน

167

กไมใชเรองพลาด จงมความผดเพยงพยายามฆา ข. เทานน ไมมความผดฐานพยายามฆา ค. เหมอนกรณกอน ทกษะ/กระบวนการ 1. ทกษะการคดวเคราะห 2. ทกษะการประเมนคา 3. ทกษะการเชอมโยงความคด

คณลกษณะอนพงประสงค 1. ความมวนย

2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน กจกรรมการเรยนร ขนจตตสกขา

1. นกเรยนทกคนนงสมาธเปนเวลา 4-5 นาท โดยครจะเปดเพลงดงดอกไมบาน จากเสถยรธรรมสถานแลวใหนกเรยนนงอยในลกษณะขดสมาธ ขาขวาทบขาซาย หงายมอขวาทบมอซาย ตงกายตรงไมเกรง กาหนดลมหายใจเขา-ออก เพอใหใจสงบ ตดสงรบกวนออกจากใจ มสตและพรอมทจะเรยน เมอเพลงจบแลวใหนกเรยนออกจากสมาธได

2. ครใหนกเรยนทกคนนกถงการกระทาของตนเองในอดตวา การกระทาใดของตนทคดวาเปนสงไมดตอสงคมแลวตองการจะปรบปรงหรอแกไข จากนนสมนกเรยน 2-3 คน ใหบอกถง การกระทาดงกลาว แลวครพดเชอมโยงคาตอบของนกเรยนเพอเขาสบทเรยนเรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ ขนศลสกขา

3. แบงนกเรยนออกเปน 5 กลม กลมละ 6-7 คน โดยคละความสามารถ จากนนนกเรยนและครตกลงกตกาในการเรยนรรวมกนเพอเปนการควบคมกาย วาจาและใจใหพรอมทจะปฏบตกจกรรม ดงน

3.1 ในขณะทกาลงอภปรายรวมกน นกเรยนจะตองตงใจหากมขอสงสยใหถามคร 3.2 ในขณะทศกษาสถานการณตวอยาง นกเรยนจะตองตงใจศกษา ไมพดคยเรองอนและไมชวนเพอนคยนอกเหนอจากเนอหาทเรยน

168

3.3 นกเรยนจะตองชวยกนวเคราะห ตรกตรองอยางมเหตผลโดยอาศยขอมลและหลกการจากสงทเรยนและอภปรายรวมกนเกยวกบประเดนปญหาของสถานการณตวอยางทครกาหนด 3.4 นกเรยนจะตองสงตวแทนกลม กลมละ 1 คน เพอออกมานาเสนอคาตอบของกลมตนเอง ขนปญญาสกขา 4. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายในประเดนทศกษาโดยใชเวลาประมาณ 15 นาท ในหวขอดงน 1) การกระทาโดยเจตนา 2) การกระทาโดยไมเจตนา 3) การกระทาโดยประมาท 4) การกระทาโดยสาคญผด และ 5) การกระทาโดยพลาด ซงครจะอธบายลกษณะสาคญของการกระทาผดรปแบบตางๆ เพอใหนกเรยนเกดความรความเขาใจในเรองทเรยนโดยกระตนใหนกเรยนตอบคาถามอยางสมาเสมอ (ทกษะการคดวเคราะห)

5. นกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมาจบสลาก เรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ ซงประกอบไปดวยสถานการณดงตอไปน - สถานการณตวอยางท 1 - สถานการณตวอยางท 4 - สถานการณตวอยางท 2 - สถานการณตวอยางท 5 - สถานการณตวอยางท 3 6. นกเรยนแตละกลมอานสถานการณตวอยางทไดรบ จากนนรวมกนอภปรายและวเคราะหประเดนคาถามตามหลกวจารณญาณเพอหาคาตอบอยางมเหตผลและใชสตในควบคม แลวรวมกนหาขอสรปของกลมตนโดยใชเวลากลมละประมาณ 5-8 นาท (ทกษะคดวเคราะห,ทกษะการเชอมโยงความคด) 7. นกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมานาเสนอสถานการณตวอยางหนาชนเรยน โดยใชเวลากลมละประมาณ 2-3 นาท สวนนกเรยนกลมอนๆ รวมอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบสถานการณตวอยางทไดนาเสนอนนถกตองหรอไมและครเพมเตมใหสมบรณ (ทกษะการ ประเมนคา) 8. นกเรยนทาแบบฝกหดเรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ เพอเปนการทบทวนความรและตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน สอการเรยนร 1. สถานการณตวอยาง 2. แบบฝกหดเรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ

169

เอกสารอางอง ทวเกยรต มนะกนษฐ. กฎหมายอาญาภาคทวไป. พมพครงท 11.กรงเทพฯ : บรษท สานกพมพ

วญ ชน จากด, 2553. นาแท มบญสลาง.ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบทนสมย. กรงเทพฯ : ภมบณฑต, 2550. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กฎหมายอาญาทนารสาหรบประชาชน. กรงเทพฯ : โครงการศนยกฎหมายสทธมนษยชนและสนตศกษา, 2539. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กฎหมายอาญา 1 : ภาคบทบญญตทวไป. พมพครงท 12.นนทบร:

สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544. สมศกด เอยมพลบใหญ. เกรดกฎหมายอาญา. กรงเทพฯ : สานกพมพบณฑตอกษร, 2547. หยด แสงอทย. กฎหมายอาญา ภาค 1. พมพครงท 20.กรงเทพฯ : สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร,2551. การวดและประเมนผล

ขอบเขตการวด วธการ เครองมอ ผประเมน 1. ความร - การกระทาผดรปแบบตางๆ

- การตอบปากเปลา - การทาใบงาน

- ประเดนคาถาม - สถานการณตวอยาง - แบบฝกหดเรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ

- คร

2. ทกษะ/กระบวนการ - การคดวเคราะห - การประเมนคา - การเชอมโยงความคด

- การสงเกต

- แบบสงเกตทกษะ / กระบวนการ

- คร

3. เจตคต คณธรรมและจรยธรรม/คณลกษณะอนพงประสงค - ความมวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการทางาน

- การสงเกต

- แบบสงเกตคณลกษณะ อนพงประสงค

- คร

170

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน

โดยภาพรวมนกเรยนมความสนใจและใหความรวมมอในการเรยนรเปนอยางด ทกคนตงใจนงสมาธ ไมพดคยกน สาหรบในขนทนกเรยนตองนกถงการกระทาของตนเองในอดตทคดวาเปนสงไมดตอสงคมแลวตองการจะปรบปรงหรอแกไข สวนใหญจะตอบจากการกระทาของตนเองทเกดขนในโรงเรยน เชน ขดเขยนโตะ เขยนผนงหองนา ทงขยะตามพน เปนตน สวนในขนทครและนกเรยนอภปรายรวมกน นกเรยนใหความรวมมอในการตอบคาถามอยางสมาเสมอและตงใจฟงเปนอยางด นอกจากนในขนทนกเรยนอภปรายกลมจากสถานการณตวอยาง นกเรยนบางกลมอาจพดคยเรองอนทไมเกยวของกบสถานการณกนบาง แตครกไดวากลาวตกเตอนนกเรยนคนดงกลาว ปญหาหรออปสรรค ในการออกมาสรปคาตอบของกลมตนเอง นกเรยนสวนใหญไมชอบออกมานาเสนอหนาชนเรยนและจะโยนใหเพอนคนอนๆ ภายในกลม ทาใหเสยเวลาในการเรยนรเพมมากขน นอกจากนนกเรยนบางคนยงชวนเพอนคยในขณะทคนอนกาลงอภปรายและนาเสนอหนาชนเรยน ทาใหรบกวนเพอนๆ คนอนทตงใจฟง ขอเสนอแนะ ครควรระบตวบคคลทจะใหออกมานาเสนอในแตละกลม โดยไมใหซากบคนทเปนคนเขยนคาตอบในใบงาน เพอใหทกคนไดมสวนรวมในการเรยนรรวมกน สาหรบนกเรยนทพดคยกน ครควรวากลาวตกเตอนและใหคานงถงกตกาในการเรยนรทตกลงรวมกนในชวงแรก จะชวยใหนกเรยนมความตงใจมากยงขน

ลงชอ................................................... (นายปณณวช ทพธวช) ผสอน

171

กลมท........................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม การคดวเคราะห การประเมนคา การเชอมโยงความคด

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 7-9 4-6 1-3 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบสงเกตทกษะ/กระบวนการ

172

เกณฑการใหคะแนน การคดวเคราะห

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ระบปญหาของเรองทอานไดอยางละเอยดและอ ธบ า ย เห ต ผ ลประกอบ ส าม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ จากสถานการณตวอยางทกาหนด เพอนามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถสรปไดอยางเหมาะสมและถกตอง

ระบปญหาของเรองทอานและอธบายเหตผลประกอบ ส าม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ จากสถานการณตวอยางทกาหนด เพอนามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถสรปไดเหมาะสม

ระบปญหาของเรองทอานไดเพยงเลกนอย ส า ม า ร ถ แ ย ก แ ย ะองคประกอบ ต า งๆ จ า ก ส ถ า น ก า ร ณตวอยางทกาหนด จนสามารถสรปได

ไมสามารถระบปญหา แยกแยะองคประกอบและสรปได

การประเมนคา

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนไดถกตองชดเจนตามหลกการและเหตผล

ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนไดถกตอง

ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตได

ไมสามารถประเ มนและตด สนใ จ เ ล อกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนได

173

การเชอมโยงความคด

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการทมอยทงหมดอยาง เ ปนระบบและสามารถตอบคาถามไดถกตอง ชด เจนตามหลกการและเหตผล

เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการทมอยทงหมดอยาง เ ปนระบบและสามารถตอบคาถามไดถกตอง

เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการ ท มอย และสามารถตอบคาถามไดถกตอง

ไมสามารถเชอมโยงความคดของตนกบขอมลหรอหลกการทมอยได

174

กลมท........................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม มวนย ใฝเรยนร มงมนใน การทางาน

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 7-9 4-6 1-3 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบสงเกตคณลกษณะอนพงประสงค

175

เกณฑการใหคะแนน มวนย

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งครอบครว โรงเรยนและสงคม ไมละเมดสทธของผอน ตรงตอเ วล า ในก า รป ฏบ ตก จ ก ร รม ต า ง ๆ ใ นชวตประจาว น และร บ ผ ด ช อบ ใ นก า รทางาน

ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจาวน และรบผดชอบในการทางาน

ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจาวน

ไ ม ป ฏ บ ต ต น ต า มขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบของค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน

ใฝเรยนร

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยนเปนประจา

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ บอยครง

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใสในการเรยน มสวนรวมในการเ ร ยน ร และ เข า ร วมก จกรรมการ เ ร ยน ร ตาง ๆ เปนบางครง

ไมตงใจเรยน

176

มงมนในการทางาน

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดขนดวยตนเอง

ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดขน

ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงการทางานใหดขน

ไมตงใจปฏบตหนาทการงาน

177

แบบฝกหด เรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ

ชอ......................................................................................................เลขท....................ชน................ คาชแจง : ใหนกเรยนอธบายลกษณะสาคญของการกระทาผดรปแบบตางๆ โดยเขยนลงไปในชองทกาหนดให การกระทาโดยเจตนา การกระทาโดยไมเจตนา ....................................................... ........................................................ ....................................................... ......................................................... ....................................................... ......................................................... ....................................................... .........................................................

การกระทาโดยประมาท ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

การกระทาโดยสาคญผด การกระทาโดยพลาด ....................................................... ........................................................ ....................................................... ......................................................... ....................................................... ......................................................... ....................................................... .........................................................

178

เฉลยแบบฝกหด เรอง การกระทาผดรปแบบตางๆ

ชอ......................................................................................................เลขท....................ชน................ คาชแจง : ใหนกเรยนอธบายลกษณะสาคญของการกระทาผดรปแบบตางๆ โดยเขยนลงไปในชองทกาหนดให การกระทาโดยเจตนา การกระทาโดยไมเจตนา ผกระทาผดรตว มเจตนา จงใจหรอ ผกระทาผดมเจตนาราย แตไมได เลงเหนผลของการกระทานน ประสงคตอผลหรอเลงเหนผลใน การกระทานน

การกระทาโดยประมาท กระทาโดยไมเจตนาและเปนไปโดย ปราศจากความระมดระวงหรอการกระทา ทผกระทายงคงรสานก แตไมประสงค ตอผลหรอเลงเหนผลของการกระทานน

การกระทาโดยสาคญผด การกระทาโดยพลาด ผกระทาเจตนาจะกระทาตอบคคลหนง ผกระทามเจตนากระทาตอบคคลหนง แตไดกระทาตออกบคคลหนงหรอ แตผลของการกระทาเกดแกอกบคคล การเขาใจผดในเรองตางๆ แลวลงมอ หนงโดยพลาดไป กระทาจนกอใหเกดความผด

179

สถานการณตวอยางท 1

นายเหนขบรถยนตสวนตวมาดวยความเรวสง เมอมาถงบรเวณหมบานแหงหนงซงมประชาชนพลกพลาน นายเหนกไมชะลอความเรวตามปายสญญาณเตอน เปนเหตใหรถพงชนนายขาวซงเดนอยรมถนนบาดเจบสาหส

จากสถานการณขางตนนายเหนมความผดฐานใด เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

180

สถานการณตวอยางท 2

นายขาวยงปนเขาไปในกลมคนทกาลงชมภาพยนตรอย ณ ศาลเจาแหงหนง เปนเหตใหมผไดรบบาดเจบสาหสจานวน 1 คน โดยนายขาวกรดวาเมอตนยงปนเขาไปนนยอมมผไดรบบาดเจบแนนอนแตกยงหยบปนขนมาแลวยงเขาไปในกลมคนเหลานน จากสถานการณขางตนนายขาวมความผดฐานใด เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

181

สถานการณตวอยางท 3 นายดาไมชอบการกระทาของนายแดงทชอบมาวนวายกบตนและมปากเสยงกน ดวยบนดาลโทสะนายดาจงใชไมตะพดตหวของนายแดงไดรบบาดเจบ แตตแรงจนเกนไปเปนเหตใหนายแดงเสยชวตในเวลาตอมา จากสถานการณขางตนนายดามความผดฐานใด เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

182

สถานการณตวอยางท 4 นายกอง กาลงเดนไปตลาด แตทนใดนนกไดเหนนายตนซงเปนคอรของตนทเคยมเรองบาดหมางกนเมอสามวนกอนยนซอของอย นายกองจงเดนเขาไปผลกนายตนจนเสยหลกลมลงแลวหยบปนขนมายงนายตนแตกระสนไดเฉยวแขนนายตนไปถกพอคาซงกาลงขายของอยจนเสยชวต จากสถานการณขางตนนายกอง มความผดฐานใด เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

183

สถานการณตวอยางท 5 นายศรกาลงเดนกลบบานในซอยเปลยว ทนใดนนไดเหนนายอารมกาลงเดนเขามาในซอยบานของตนเอง นายศรเขาใจวานายอารมคอนายเลกทเคยใชไมทบศรษะของตนตอนไปดคอนเสรตเมอสปดาหกอน นายศรจงหยบปนขนมาแลวยงไปทนายอารมจนทะลหนาอกดานซายเปนเหตใหนายอารมเสยชวตในทนท จากสถานการณขางตนนายศรมความผดฐานใด เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

184

เฉลยสถานการณตวอยางท 1

นายเหนขบรถยนตสวนตวมาดวยความเรวสง เมอมาถงบรเวณหมบานแหงหนงซงมประชาชนพลกพลาน นายเหนกไมชะลอความเรวตามปายสญญาณเตอน เปนเหตใหรถพงชนนายขาวซงเดนอยรมถนนบาดเจบสาหส

จากสถานการณขางตนนายเหนมความผดฐานใด เพราะเหตใด เฉลย นายเหนมความผดฐานกระทาโดยประมาทเปนเหตใหผ อนไดรบบาดเจบสาหส เพราะนายเหน ไมไดมเจตนาขบรถชนนายขาว แตนายเหนขบรถโดยปราศจากความระมดระวงจนเปนเหตใหรถเกดชนนายขาวจนไดรบบาดเจบสาหส

185

เฉลยสถานการณตวอยางท 2

นายขาวยงปนเขาไปในกลมคนทกาลงชมภาพยนตรอย ณ ศาลเจาแหงหนง เปนเหตใหมผไดรบบาดเจบสาหสจานวน 1 คน โดยนายขาวกรดวาเมอตนยงปนเขาไปนนยอมมผไดรบบาดเจบแนนอนแตกยงหยบปนขนมาแลวยงเขาไปในกลมคนเหลานน จากสถานการณขางตนนายขาวมความผดฐานใด เพราะเหตใด เฉลย นายขาวมความผดฐานทาใหผ อนไดรบบาดเจบสาหสโดยเจตนา เพราะนายขาวรเปนอยางดวาเมอนาปนขนมาแลวยงเขาไปในกลมคนเหลานนจะตองมคนไดรบบาดเจบหรอตายอยางแนนอนแตนายขาวกยงคงกระทาตอไป

186

เฉลยสถานการณตวอยางท 3 นายดาไมชอบการกระทาของนายแดงทชอบมาวนวายกบตนและมปากเสยงกน ดวยบนดาลโทสะนายดาจงใชไมตะพดตหวของนายแดงไดรบบาดเจบ แตตแรงจนเกนไปเปนเหตใหนายแดงเสยชวตในเวลาตอมา จากสถานการณขางตนนายดามความผดฐานใด เพราะเหตใด เฉลย นายดามความผดฐานทาใหนายแดงเสยชวตโดยไมเจตนา เพราะนายดามเจตนาเพยงแตทารายเทานน ไมไดมเจตนาจะฆานายแดงแตอยางใด

187

เฉลยสถานการณตวอยางท 4 นายกอง กาลงเดนไปตลาด แตทนใดนนกไดเหนนายตนซงเปนคอรของตนทเคยมเรองบาดหมางกนเมอสามวนกอนยนซอของอย นายกองจงเดนเขาไปผลกนายตนจนเสยหลกลมลงแลวหยบปนขนมายงนายตนแตกระสนไดเฉยวแขนนายตนไปถกพอคาซงกาลงขายของอยจนเสยชวต จากสถานการณขางตนนายกอง มความผดฐานใด เพราะเหตใด เฉลย นายกอง ถอวามความผดฐานกระทาโดยพลาด เพราะนายกอง มเจตนาจะฆานายตน แตผลแหงการกระทาของนายกองเกดแกพอคา โดยพลาดไป ดงนนเทากบวานายกองมเจตนาฆาพอคา สวนทลกกระสนเฉยวแขนนายตนนนถอวาเปนการพยายามฆา

188

เฉลยสถานการณตวอยางท 5 นายศรกาลงเดนกลบบานในซอยเปลยว ทนใดนนไดเหนนายอารมกาลงเดนเขามาในซอยบานของตนเอง นายศรเขาใจวานายอารมคอนายเลกทเคยใชไมทบศรษะของตนตอนไปดคอนเสรตเมอสปดาหกอน นายศรจงหยบปนขนมาแลวยงไปทนายอารมจนทะลหนาอกดานซายเปนเหตใหนายอารมเสยชวตในทนท จากสถานการณขางตนนายศรมความผดฐานใด เพราะเหตใด เฉลย นายศรมความผดฐานกระทาโดยสาคญผด เพราะถงแมวาในใจจรงนนนายศร จะไมมเจตนาฆานายอารมกตาม แตนายศร กมเจตนาจะฆาคนทเดนมา เพยงแตนายศรไมรวาคนทเดนมานนเปนนายอารม แตสาคญผดวาคนนนคอนายเลก จงถอวาเปนการกระทาโดยสาคญผดตวบคคล

189

แผนการจดการเรยนรครงท 3 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนกาแพงแสนวทยา วชา ส 20221 กฎหมายเบองตน ชนมธยมศกษาปท 3 หนวยการเรยนรท 6 : กฎหมายอาญานาร จานวน 10 คาบเรยน เรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย จานวน 1 คาบเรยน

ผสอน นายปณณวช ทพธวช

เรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย มาตรฐานการเรยนร

ส 2.1 ปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองดตามกฎหมาย ประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยางสนตสข ผลการเรยนร มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายอาญา สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนและดารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสนตสข ขอสรปทวไป พฤตกรรมของบคคลทแสดงออกมาตอชวตและรางกายของผใดกตามทฝาฝนกฎระเบยบของสงคมยอมสงผลใหสงคมเกดความวนวายและไมสงบสข จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของเหตฉกรรจ ความผดตอชวต ความผดตอรางกาย ความผดฐานทาใหแทงลกและความผดฐานทอดทงเดกได

2. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะสาคญของความผดตอชวต ความผดตอรางกาย ความผดฐานทาใหแทงลกและความผดฐานทอดทงเดกได 3. นกเรยนสามารถอธบายแนวทางการประพฤตตนเพอมใหกระทาผดเกยวกบชวตและรางกายได

190

สาระการเรยนร 1. ความผดตอชวต 2. ความผดตอรางกาย 3. ความผดฐานทาใหแทงลก 4. ความผดฐานทอดทงเดก (รายละเอยดปรากฏอยในใบความรเรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย) ทกษะ/กระบวนการ 1. ทกษะการคดวเคราะห 2. ทกษะการประเมนคา 3. ทกษะการเชอมโยงความคด คณลกษณะอนพงประสงค 1. ความมวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน กจกรรมการเรยนร ขนปญญาสกขา

1. แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 7-8 คน แตละกลมสงตวแทนกลมออกมาจบสลากสถานการณตวอยางเรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย ซงประกอบไปดวยสถานการณดงตอไปน - สถานการณตวอยางท 1 - สถานการณตวอยางท 3 - สถานการณตวอยางท 2 - สถานการณตวอยางท 4 2. นกเรยนแตละกลมอานสถานการณตวอยางทไดรบ จากนนรวมกนอภปรายและวเคราะหประเดนคาถามตามหลกวจารณญาณเพอหาคาตอบอยางมเหตผลและมสตในการควบคม แลวรวมกนหาขอสรปของกลมตนโดยใชเวลากลมละประมาณ 5 นาท (ทกษะคดวเคราะห, ทกษะการเชอมโยงความคด) 3. นกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมานาเสนอสถานการณตวอยางหนาชนเรยน โดยใชเวลากลมละประมาณ 2-3 นาท สวนนกเรยนกลมอนๆ รวมแสดงความคดเหนเกยวกบสถานการณ

191

ตวอยางทไดนาเสนอนนวาถกตองหรอไม เหนดวยหรอไม ควรปฏบตตามหรอไม จากนนครอธบายคาตอบเพมเตมใหสมบรณ (ทกษะการประเมนคา) ขนจตตสกขา 4. นกเรยนแตละกลมใชสมาธในการศกษาใบความรเรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย เพอใหเกดความรความเขาใจในเรองทเรยนเพมขน ซงประกอบดวยหวขอดงน 1) ความผดตอชวต 2) ความผดตอรางกาย 3) ความผดฐานทาใหแทงลกและ 4) ความผดฐานทอดทงเดก โดยใชเวลาประมาณ 7-10 นาท ซงนกเรยนแตละกลมจะศกษากลมละ 1 เรอง ดงน กลมท 1 ศกษาเรอง ความผดตอชวต กลมท 2 ศกษาเรอง ความผดตอรางกาย กลมท 3 ศกษาเรอง ความผดฐานทาใหแทงลก กลมท 4 ศกษาเรอง ความผดฐานทอดทงเดก 5. เมอนกเรยนศกษาเสรจแลว ใหสมาชกภายในกลมของตนแลกเปลยนเรยนรและทาความเขาใจเกยวกบเนอหาสาระทอาน โดยใชการซกถามภายในกลม 6. นกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมาสรปสาระสาคญจากเรองทไดศกษาไป โดยมครเปนผเชอมโยงเนอหาสาระใหเขากบสถานการณตวอยางขางตนอกครงเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจมากยงขน ขนศลสกขา

7. นกเรยนและครตกลงกตกาในการทากจกรรมรวมกนเพอเปนการควบคมกาย วาจาและใจใหพรอมทจะปฏบตกจกรรม ดงน (ทกษะการเชอมโยงความคด) 7.1 กจกรรมนมชอกจกรรมวา “ทายซ ใชหรอไม” โดยครจะเปนผอานคาถามแลวใหนกเรยนแตละกลมแขงขนกนตอบคาถาม กลมใดมคะแนนสงสดจะเปนผชนะในกจกรรมน 7.2 ในขณะทครอานคาถาม หามนกเรยนสงเสยงดงรบกวนเพอนๆ และไมชวนเพอนคยเรองอนในขณะปฏบตกจกรรม 7.3 นกเรยนแตละกลมเขยนคาตอบลงในกระดาษทครเตรยมไวให โดยทกลมใดเขยนเสรจกอนใหยกคาตอบของกลมตนเองขน และหากตอบถกตองจะไดคะแนน 1 คะแนน และหากตอบผดจะตองตดลบ 1 คะแนน โดยคาถามม 10 ขอ ดงน ขอท 1 การฆา คอการทาใหตายโดยใชอาวธเพยงอยางเดยว (ไมใช) ขอท 2 เหตฉกรรจถอเปนเหตรายแรงททาใหผกระทาตองรบโทษหนกขน (ใช) ขอท 3 การฆาบดาหรอมารดาถอเปนเหตฉกรรจ (ใช)

192

ขอท 4 เอกซตอยบ จนลมแลวศรษะฟาดพนถนนจนเสยชวตถอเปนการฆาโดยเจตนา (ไมใช) ขอท 5 การมแผลฟกชากถอเปนความผดฐานทาอนตรายแกกาย (ใช) ขอท 6 นายแพทยทาแทงใหกบหญงเพราะเกรงวาลกทอยในครรภจะเปนอนตรายกบหญงถอเปนความผด (ไมใช) ขอท 7 การทาใหแทงลกคอการยตการตงครรภ โดยทาใหลกในครรภคลอดออกมาอยางไมมชวต (ใช) ขอท 8 ผกระทาความผดฐานทอดทงเดกคอผททอดทงเดกอายไมเกน 12 ป (ไมใช) ขอท 9 นางแมวทงใหลกอยในบานคนเดยว สวนตวเองออกไปคยโทรศพทอยหนาบานถอเปนความผดฐานทอดทงเดก (ไมใช) ขอท 10 นายบมออกไปนอกบานแลวทงลกออนใหนอนอยคนเดยวถอเปนความผดฐานทอดทงผซงพงตนเองมได (ใช) สอการเรยนร 1. สถานการณตวอยางเรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 2. ใบความรเรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย เอกสารอางอง เกยรตขจร วจนะสวสด. คาอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1. พมพครงท 8. กรงเทพฯ :

หจก.จรรชการพมพ, 2546. ทวเกยรต มนะกนษฐ. กฎหมายอาญาภาคทวไป. พมพครงท 11.กรงเทพฯ : บรษท สานกพมพ

วญ ชน จากด, 2553. นาแท มบญสลาง.ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบทนสมย. กรงเทพฯ : ภมบณฑต, 2550. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กฎหมายอาญาทนารสาหรบประชาชน. กรงเทพฯ : โครงการศนยกฎหมายสทธมนษยชนและสนตศกษา, 2539. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กฎหมายอาญา 1 : ภาคบทบญญตทวไป. พมพครงท 12.นนทบร:

สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544. สมศกด เอยมพลบใหญ. เกรดกฎหมายอาญา. กรงเทพฯ : สานกพมพบณฑตอกษร, 2547.

193

หยด แสงอทย. กฎหมายอาญา ภาค 1. พมพครงท 20.กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

การวดและประเมนผล

ขอบเขตการวด วธการ เครองมอ ผประเมน 1. ความร - ความผดเกยวกบชวตและรางกาย

- การตอบปากเปลา - การเลนเกม

- ประเดนคาถาม - สถานการณตวอยาง - ใบความร เรองความผดเกยวกบชวตและรางกาย

- คร

2. ทกษะ/กระบวนการ - การคดวเคราะห - การประเมนคา - การเชอมโยงความคด

- การสงเกต

- แบบสงเกตทกษะ / กระบวนการ

- คร

3. เจตคต คณธรรมและจรยธรรม/คณลกษณะอนพงประสงค - ความมวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการทางาน

- การสงเกต

- แบบสงเกตคณลกษณะ อนพงประสงค

- คร

194

บนทกหลงการสอน

ผลการสอน

โดยภาพรวมนกเรยนมความตงใจและสนใจในการเรยนคอนขางด มความกระตอรอรนในการอภปรายกลมมากขน ในการออกมานาเสนอคาตอบทกกลมๆ จะอธบายจากความเขาใจของตนเองโดยดงเอาความรของตนทมอยมาสนบสนนคาตอบของกลมตน และครกไดอธบายคาตอบของนกเรยนใหสมบรณยงขนดวย สวนในขนแลกเปลยนเรยนรและทาความเขาใจเกยวกบเนอหาสาระทอานภายในกลมยงมนกเรยนบางคนไมสนใจและพดคยเรองอนอยบาง แตครกไดวากลาวตกเตอนแลว นอกจากนในขนทนกเรยนทากจกรรม “ทายซ ใชหรอไม” นกเรยนทกคนม ความสนกสนานและใหความรวมมอในการทากจกรรมเปนอยางด ปญหาหรออปสรรค ในขนทใหนกเรยนศกษาใบความร แลกเปลยนเรยนรและทาความเขาใจเกยวกบเนอหาสาระทอานภายในกลม ยงคงมนกเรยนบางคนทไมคอยสนใจและพดคยเรองอน ทาใหนกเรยนทมความตงใจเสยสมาธ ขอเสนอแนะ ครควรวากลาวตกเตอนและใหคานงถงกตกาในการเรยนรทตกลงรวมกนในชวงแรก จะชวยใหนกเรยนมความตงใจมากยงขน แตหากนกเรยนยงไมหยดพดคย ครควรวางเงอนไขตางๆ เชน หกคะแนน เปนตน

ลงชอ................................................... (นายปณณวช ทพธวช) ผสอน

195

กลมท........................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม การคดวเคราะห การประเมนคา การเชอมโยงความคด

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 7-9 4-6 1-3 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบสงเกตทกษะ/กระบวนการ

196

เกณฑการใหคะแนน การคดวเคราะห

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ระบปญหาของเรองทอานไดอยางละเอยดและอ ธบ า ย เห ต ผ ลประกอบ ส าม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ จากสถานการณตวอยางทกาหนด เพอนามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถสรปไดอยางเหมาะสมและถกตอง

ระบปญหาของเรองทอานและอธบายเหตผลประกอบ ส าม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ จากสถานการณตวอยางทกาหนด เพอนามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถสรปไดเหมาะสม

ระบปญหาของเรองทอานไดเพยงเลกนอย ส า ม า ร ถ แ ย ก แ ย ะองคประกอบ ต า งๆ จ า ก ส ถ า น ก า ร ณตวอยางทกาหนด จนสามารถสรปได

ไมสามารถระบปญหา แยกแยะองคประกอบและสรปได

การประเมนคา

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนไดถกตองชดเจนตามหลกการและเหตผล

ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนไดถกตอง

ประเมนและตดสนใจ เลอกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตได

ไมสามารถประเ มนและตด สนใ จ เ ล อกวธการแกปญหาหรอแนวทางในการปฏบตตนได

197

การเชอมโยงความคด

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการทมอยทงหมดอยาง เ ปนระบบและสามารถตอบคาถามไดถกตอง ชด เจนตามหลกการและเหตผล

เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการทมอยทงหมดอยาง เ ปนระบบและสามารถตอบคาถามไดถกตอง

เชอมโยงความคดของต น ก บ ข อ ม ล ห ร อหลกการ ท มอย และสามารถตอบคาถามไดถกตอง

ไมสามารถเชอมโยงความคดของตนกบขอมลหรอหลกการทมอยได

198

กลมท........................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม มวนย ใฝเรยนร มงมนใน การทางาน

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 7-9 4-6 1-3 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบสงเกตคณลกษณะอนพงประสงค

199

เกณฑการใหคะแนน มวนย

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งครอบครว โรงเรยนและสงคม ไมละเมดสทธของผอน ตรงตอเ วล า ในก า รป ฏบ ตก จ ก ร รม ต า ง ๆ ใ นชวตประจาว น และร บ ผ ด ช อบ ใ นก า รทางาน

ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจาวน และรบผดชอบในการทางาน

ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระ เ บยบ ข อ บ ง ค บ ข อ งค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจาวน

ไ ม ป ฏ บ ต ต น ต า มขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบของค ร อ บ ค ร ว แ ล ะโรงเรยน

ใฝเรยนร

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยนเปนประจา

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนรและเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ บอยครง

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใสในการเรยน มสวนรวมในการเ ร ยน ร และ เข า ร วมก จกรรมการ เ ร ยน ร ตาง ๆ เปนบางครง

ไมตงใจเรยน

200

มงมนในการทางาน

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดขนดวยตนเอง

ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงและพฒนาการทางานใหดขน

ตงใจและรบผด ชอบในการปฏบตหนาท ทได รบมอบหมายใหสาเรจ มการปรบปรงการทางานใหดขน

ไมตงใจปฏบตหนาทการงาน

201

ใบความร เรอง ความผดเกยวกบชวตและรางกาย

1. ความผดตอชวต ความผดตอชวต ไดแก การกระทาใหบคคลอนถงแกความตาย อาจเกดไดหลายลกษณะ เชน ฆาโดยเจตนา ฆาโดยมเหตฉกรรจ ฆาโดยไมเจตนา ฆาโดยประมาท และยใหผมจตใจออนแอฆาตวเอง 1.1 ฆาโดยเจตนา การฆา คอ การทาใหตายโดยไมจากดวธ ไมวาจะโดยใชอาวธ ยง แทง ต ใชยาพษ หลอกใหชอกตาย หลอกใหไปอยในสถานททมอนตราย ซงความผดนผกระทาตองมเจตนาฆา ซงจะทาใหความผดฐานนแตกตางไปจากการทาใหผอนตายฐานอนๆ เจตนาฆาอาจพจารณาไดจากอาวธทใช เชน ใชปนยง ใชมดปลายแหลมแทงอวยวะสาคญ ใชขวานฟนศรษะอยางแรง เหลานแสดงวาผกระทามเจตนาฆาหรอยงปนไปทางกลมคนในรานอาหารโดยไมไยดวากระสนถกใครแมยงเพยงนดเดยวกอาจถกผอนถงแกความตายได เปนเจตนาฆาโดยยอมเลงเหนผล 1.2 ฆาผอนโดยมเหตฉกรรจ เหตฉกรรจ คอ เหตรายแรงททาใหผกระทาตองรบโทษหนกขน ไดแก 1) ฆาบพการ คอ บดา มารดา ป ยา ตา ยาย ซงเปนบพการโดยชอบดวยกฎหมาย แตไมหมายความถงผรบบตรบญธรรมทจดทะเบยนโดยชอบดวยกฎหมาย 2) ฆาเจาพนกงาน หรอ ฆาผชวยเหลอเจาพนกงาน 3) ฆาโดยตรกตรองไวกอน 4) ฆาโดยทรมานหรอโดยการกระทาทารณโหดราย ฯลฯ 1.3 ฆาผอนโดยไมเจตนา ผกระทาความผดเชนนมเพยงเจตนาทารายรางกายหรอจตใจของผอนโดยมไดมเจตนาฆา แตการทารายดงกลาวเปนเหตใหผถกทารายถงแกความตาย เชน ตอยผเสยหายลมลงศรษะฟาดพนถนนศรษะแตกตายหรอทารายเขาดวยการแทง แตผทถกแทงรกษาบาดแผลไมดแผลเนาเปนพษจงถงแกความตาย เปนตน

202

1.4 ฆาผอนโดยประมาท

ความผดนไดแก การกระทาทเปนเหตใหผอนถงแกความตายดวยความประมาท กลาวคอ ผกระทาไมมเจตนา เชน เพยงตองการหยอกลอเลน แตกระทาโดยปราศจากความระมดระวง เชน ถอปนโดยไมระมดระวง เกดปนลนถกคนตาย หรอใชดามปนตนาย ก. ปนลนไปถก นาย ข. ตาย เปนตน 1.5 ยใหผมจตใจออนแอฆาตนเอง ความผดนไดแก การชวยเหลอยยงใหเดกอายไมเกน 16 ป หรอผซงไมสามารถเขาใจวาการกระทาของตนมสภาพหรอสาระสาคญอยางไร คอ ไมสามารถรผดชอบหรอไมสามารถบงคบตนเองไดใหฆาตวตาย เชน ชวยหายาพษหรอปนใหบคคลดงกลาวฆาตวตายหรอยยงใหเขาตดสนใจฆาตวตายเชน ชวนกนฆาตวตายหรอยใหเดกหรอคนทเปนโรคจตฆาตวตายจะไดไปเกดใหมในสวรรค มความสขกวาปจจบน เปนตน 2. ความผดตอรางกาย ความผดตอรางกาย คอการทารายผอนใหไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ซงเปนความผดไดหลายลกษณะ ไดแก ทารายจนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจของผอน ทารายจนเปนอนตรายสาหส และกระทาโดยประมาทเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส 2.1 ทารายจนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจของผอน ความผดฐานนไดแก การทารายผอน ถาผถกทารายตายเสยกอนถกทาราย กไมเปนการทารายผอน การทารายตองเปนการทาทมผลทาใหรางกายหรอจตใจเจบปวย บาดเจบเสยหาย เชน ศรษะแตก กระดกหก ไมวาจะทาโดยถกตองเนอตวรางกายหรอไมกตาม เชน หลอกใหเขาตกใจจนประสาทเสย ใหยาพษหรอใหสนขกด เปนตน 1) อนตรายแกกาย หมายถง ทาใหเกดบาดเจบ แมจะไมมโลหตไหล มแผลฟกชาเปนอนตรายแกรางกาย 2) อนตรายแกจตใจ คอ มผลตอการสงการของสมองอาจไมมผลเปนบาดแผลแกรางกายกได เชน ยกปนขนขจะยง ผเสยหายกลวจนสนสตไปเปนเวลานาน เปนตน 2.2 ทารายจนเปนอนตรายสาหส ความผดฐานนเนองมาจากผลแหงการทารายรางกายจากขอ 2.1 ซงทาใหผกระทาตองรบโทษหนกกวาเดม ซงอนตรายสาหส ไดแก ตาบอด เสยอวยวะสบพนธ เสยแขน ขา มอ เทา นวหรออวยวะอนใด เชน ฟนหลดหมดปาก เปนตน

203

2.3 กระทาโดยประมาทเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส ความผดฐานนผกระทาความผดมไดมเจตนาใหเกดอนตราย แตกระทาโดยปราศจากความ

ระมดระวงตามวสยและพฤตการณ เชน ไมเจตนายงคนโดยยงไปทยางรถยนตดวยความโกรธเพอไมใหขบหนไป กระสนไปถกคนในรถไดรบอนตรายสาหส หรอถอปนบรรจกระสนจอไปทางนาย ก. โดยไมมเจตนายง นาย ก. ตกใจใชมอปดกระสนลนไปถกนาย ก. สาหส เปนตน 3. ความผดฐานทาใหแทงลก ความผดเกยวกบการทาใหแทงลกนนมได 5 ลกษณะ ไดแก หญงทาใหตนเองแทงลก การทาแทงโดยหญงยนยอม การทาแทงโดยหญงไมยนยอม การพยายามทาแทงและการทาแทงโดยนายแพทย 3.1 หญงทาใหตนเองแทงลก การทาใหแทงลก หมายถง การยตการตงครรภ โดยทาใหลกในครรภคลอดออกมาอยางไมมชวต ความผดฐานนผกระทาคอตวหญงททาตอตวเองใหแทงลก หรอยอมใหผอนทาใหตนเองแทงลก เชน กนยาพษหรอฉดยาทางรางกายเพอฆาลกในครรภ ทสาคญหญงนนตองมเจตนาจะใหตนเองแทงลกและความ “ยนยอม” จะตองปราศจากการบงคบขเขญ ความผดจะสาเรจเมอทารกคลอดออกมาอยางไมมชวต 3.2 การทาแทงโดยหญงยนยอม ผกระทาความผดเปนคนอนไมวาชายหรอหญงซงไมใชหญงทประสงคจะทาแทง และความยนยอมดงกลาวตองเกดจากความสมครใจไมใชบงคบขเขญ ผกระทาตองมเจตนาทาแทงแกหญงโดยไมไดมเจตนาทารายและถาการทาแทงนนทาใหหญงไดรบอนตรายสาหส เชน ตองตดมดลกทงหรอตาย ผกระทาตองรบโทษหนกขนตามผลทเกดขนดวย 3.3 การทาแทงโดยหญงไมยนยอม ถาหญงไมยนยอมใหทาแทง ผกระทาตองรบโทษหนกขน ทงนผกระทาจะตองมเจตนาทาใหหญงแทงลก และหากการกระทาดงกลาวเปนเหตใหหญงไดรบอนตรายสาหสอยางอนดวย เชน ตองตดอวยวะทงหรอเปนเหตใหหญงนนถงแกความตาย ผกระทาตองรบโทษหนกขนอก 3.4 การพยายามทาแทง คอ การกระทาการดวยเจตนาทจะไมใหทารกในครรภนนคลอดออกมาอยางมชวต แตถาปรากฏวาทารกคลอดออกมาอยางมชวต แมเพยงระยะสนๆ กเทากบการทาแทงนนไมบรรลผล

204

เปนเพยงพยายาม หญงทพยายามทาใหตนเองแทงลกกดหรอยอมใหผอนทาใหตนเองแทงลกกด กฎหมายไมลงโทษ รวมถงผใชและผสนบสนนใหมการพยายามทาแทงลกดวย 3.5 การทาแทงโดยนายแพทย บทบญญตนมงหมายใหมการทาแทงใหหญงอยางปลอดภย ดงนนถาการทาแทงเปน การกระทาของแพทยโดยหญงยนยอม แพทยผกระทายอมไมมความผด ถาไดกระทาไปเพราะ

1) ถาหญงนนตงครรภตอไปจะเปนอนตรายแกตนเอง 2) หญงมครรภเนองจากกากระทาความผดอาญาเกยวกบเพศ เชน ถกขมขนกระทา

ชาเรามา เปนตน 4. ความผดฐานทอดทงเดก การกระทาในเรองนม 3 ลกษณะ คอ ทอดทงเดก ทอดทงผซงพงตนเองมได และเหตเพมโทษ 4.1 ความผดฐานทอดทงเดก ผกระทาความผด คอผททอดทงเดกอายไมเกน 9 ป ณ ทใดเพอใหเดกนนพนไปเสยจากตน โดยประการททาใหเดกนนปราศจากผดแล เชน พาเดกไปปลอยไวระหวางทางทเปลยว ไมยอมพากลบบาน เปนตน ผกระทาตองมเจตนาทอดทงเดกไป โดยรวาเดกนนอายไมเกน 9 ป ซงอยในความดแลของตนโดยมมลเหตชกจงใจเพอใหเดกนนพนไปเสยจากตนไปเลย แตถาทงเดกไปชวคราว เชน เพอแวะไปโทรศพทหรอคยกบเพอนทอยใกลๆ นน ไมถอเปนความผด 4.2 ความผดฐานทอดทงผซงพงตนเองมได ผกระทาความผดตามมาตราน ผกระทามหนาทตามกฎหมายหรอตามสญญาตองดแลผซงพงตนเองไมไดเพราะอาย ความเจบปวย กายพการหรอจตพการ และการทอดทงดงกลาวนาจะเปนเหตใหเกดอนตรายแกชวต การทนาจะเปนอนตรายตอชวตหรไม เปนพฤตการณประกอบการพจารณาตามความรสกของคนทวๆ ไป ผกระทามเจตนาทอดทงไปเทานน เชน แมออกไปนอกบานทงลกออนใหนอนอยคนเดยวกผดมาตรานแลว ถาประสงคหรอเลงเหนไดวาผถกทอดทงจะเปนอนตรายถงชวตกจะกลายเปนเจตนาฆาไป หากไมตายกกลายเปนพยายามฆาโดยงดเวน 4.3 เหตเพมโทษ ถาการทอดทงดงกลาวในขอ 4.1 และ 4.2 เปนเหตใหผถกทอดทงถงแกความตายหรอรบอนตรายสาหส ผกระทาตองรบโทษฐานทาใหผอนตายโดยไมเจตนา หรอทาใหผอนไดรบอนตรายสาหสแลวแตกรณ ซงตองเปนผลธรรมดาจากการทอดทงนน

205

สถานการณตวอยางท 1 นางสาวโสภาเปนครกของนายสมชายและลกลอบไดเสยกนจนนางสาวโสภาเกดตงครรภ โดยยงไมไดสมรส 7 เดอนตอมานายสมชายทราบขาว จงแนะนาใหไปทาแทงเนองจากนายสมชายมฐานะทางสงคมและเศรษฐกจยงไมพรอม จงไมตองการใหนางสาวโสภามบตร แตนางสาวโสภาไมยอม ทงคจงมปากเสยงและทะเลาะววาทกน นายสมชายมอารมณโกรธจงใชมอชกและใชเขากระแทกทหนาทองของนางสาวโสภาอยางแรงเพราะตองการใหนางสาวโสภาแทง นางสาวโสภาเจบปวดทรมานจนเพอนบานตองชวยนาสงโรงพยาบาล ปรากฏวานางสาวโสภาคลอดบตรอออกมา เดกมชวตอยเพยง 1 นาท กถงแกความตาย สวนนางสาวโสภาตองรกษาตวอยทโรงพยาบาล 5 วน จงออกจากโรงพยาบาลได นกเรยนคดวานายสมชายมความผดฐานทาใหแทงลกหรอไม เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

206

สถานการณตวอยางท 2 นายสม จางนายเดชไปทารายนายชาย นายเดชใชอาวธปนยงถกนายชายทศรษะ แพทยผาตดเอาหวกระสนปนทฝงใหออกและใหความเหนวา หากนายชายรกษาตวทโรงพยาบาลตอไปแลว โอกาสทจะมชวตรอดมมากกวาจะถงแกความตาย แตตองใหนาเกลอและใสเครองชวยหายใจ นายชายเจบปวดมากและไมอยากมชวตอยตอไป จงขอใหนางศร นองสาวชวยถอดสายนาเกลอและเครองชวยหายใจออก นางศรสงสารพชายทตองทนทกขทรมาน จงตดสนใจถอดอปกรณ การรกษาพยาบาลดงกลาวออก จงเปนเหตใหนายชายถงแกความตาย

นกเรยนคดวานายเดช นายสมและนางศร มความผดหรอไม เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

207

สถานการณตวอยางท 3 เดกหญงจนทรา อาย 8 ป เปนเดกทนายอาทตยขอมาเลยงเปนบตรจากสถานสงเคราะหเดกแหงหนง ทกๆ วนชวงเยนหลงจากทาการบานเสรจเดกหญงจนทราจะตองลางจานในครวและชอบทาถวยชามทกาลงลางอยหลนแตกอยบอยครง จงถกนายอาทตยดาวา เดกหญงจนทรานอยใจเลยหนออกจากบานไป นายอาทตยตามหาไมพบจงไปแจงความทสถานตารวจภธรภาค 7 เพอใหชวยออกตามหาเดกหญงจนทราซงไดหนออกจากบานไปในเวลาตอมา

นกเรยนคดวานายอาทตยมความผดฐานทอดทงเดกหรอไม เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

208

สถานการณตวอยางท 4 ในขณะทนายกอกบนายกวนยนรอรถโดยสารประจาทาง นายกงเดนผานมาจองมองหนาคนทงสองพรอมกบบวนนาลายลงพนแลวเดนตอไปโดยทไมรจกกนมากอน นายกอกบนายกวนไมพอใจจงวงเขาไปทารายนายกง โดยนายกอชกหนานายกง 1 ท และนายกวนใชไมตทแขนนายกง 1 ท เปนเหตใหนายกงไดรบบาดเจบ มบาดแผลชาบวมทใบหนาและแขน ขณะเดยวกนนนนายเกงเพอนนายกอกบนาย กวนมาประสบเหตจงเขาไปเตะนายกงอก 1 ท นายกงวงหนไปและตะโกนดาวา “หมาหม” นายเกงวงไลตามนายกงจนทนชกมดปลายแหลมซงพกตดตวมาแทงหนาอกนายกงอยางแรงจนนายกงเสยชวต จากนนนายกอ นายกวนและนายเกงไดหลบหนไปพรอมกน นกเรยนคดวานายกอ นายกวนและนายเกงมความผดหรอไม เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................

209

เฉลยสถานการณตวอยางท 1 นางสาวโสภาเปนครกของนายสมชายและลกลอบไดเสยกนจนนางสาวโสภาเกดตงครรภ โดยยงไมไดสมรส 7 เดอนตอมานายสมชายทราบขาว จงแนะนาใหไปทาแทงเนองจากนายสมชายมฐานะทางสงคมและเศรษฐกจยงไมพรอม จงไมตองการใหนางสาวโสภามบตร แตนางสาวโสภาไมยอม ทงคจงมปากเสยงและทะเลาะววาทกน นายสมชายมอารมณโกรธจงใชมอชกและใชเขากระแทกทหนาทองของนางสาวโสภาอยางแรงเพราะตองการใหนางสาวโสภาแทง นางสาวโสภาเจบปวดทรมานจนเพอนบานตองชวยนาสงโรงพยาบาล ปรากฏวานางสาวโสภาคลอดบตรอออกมา เดกมชวตอยเพยง 1 นาท กถงแกความตาย สวนนางสาวโสภาตองรกษาตวอยทโรงพยาบาล 5 วน จงออกจากโรงพยาบาลได

นกเรยนคดวานายสมชายมความผดฐานทาใหแทงลกหรอไม เพราะเหตใด เฉลย มความผด เพราะเปนการลงมอกระทาความผดฐานทาใหหญงแทงลกโดยหญงนนไมยนยอม แตปรากฏวาเมอเดกคลอดออกมามชวตอย 1 นาท จงถงแกความตาย การกระทาของนายสมชายจงไมบรรลผล เพราะการทาแทงทจะเปนผลสาเรจทารกในครรภมารดาจะตองถกทาลายหรอคลอดออกมาโดยไมมชวต การกระทาของนายสมชายเปนความผดฐานพยายามทาใหหญงแทงลกโดยหญงไมยอม และนอกจากนการทนายสมชายใชมอชกและใชเขากระแทกทหนาทองของนางสาวโสภาอยางแรง แมจะมเจตนาทาใหนางสาวโสภาแทงกตาม แตยอมเลงเหนผลไดวาการกระทาดงกลาวยอมจะกอใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจของนางสาวโสภา เมอนางสาวโสภาไดรบอนตรายแกกายตองรกษาตวอยโรงพยาบาล 5 วน นายสมชายจงมความผดฐานทารายผ อนจนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจดวย

210

เฉลยสถานการณตวอยางท 2 นายสม จางนายเดชไปทารายนายชาย นายเดชใชอาวธปนยงถกนายชายทศรษะ แพทยผาตดเอาหวกระสนปนทฝงใหออกและใหความเหนวา หากนายชายรกษาตวทโรงพยาบาลตอไปแลว โอกาสทจะมชวตรอดมมากกวาจะถงแกความตาย แตตองใหนาเกลอและใสเครองชวยหายใจ นายชายเจบปวดมากและไมอยากมชวตอยตอไป จงขอใหนางศร นองสาวชวยถอดสายนาเกลอและเครองชวยหายใจออก นางศรสงสารพชายทตองทนทกขทรมาน จงตดสนใจถอดอปกรณ การรกษาพยาบาลดงกลาวออก จงเปนเหตใหนายชายถงแกความตาย

นกเรยนคดวานายเดช นายสมและนางศร มความผดหรอไม เพราะเหตใด

เฉลย ทง 3 คนมความผด เพราะ การทนายชายถงแกความตายนน เปนผลมาจากการกระทาทงของนายเดช ทใชอาวธปนยงนายชาย และการกระทาของนางศรทกระทาใหการรกษาสนสดลง แตการกระทาดงกลาวของนางศรเปนเหตแทรกซอนทเกดขนใหม ภายหลงจากทนายเดชใชปนยงนายชายแลว และเปนเหตใหนายชายตาย เหตแทรกซอนดงกลาวนเปนการกระทาทผดปกตธรรมดามากทนองสาวจะตดสนใจฆาพชายดวยความสงสารเพอใหพนจากการเจบปวดทรมาน นายเดชจงไมตองรบผดในผลแหงความตายของนายชาย แตรบผดเพยงเทาทกระทาไปคอ พยายามฆานายชายโดยตรกตรองไวกอน สวนนายสมจางนายเดชไปทารายนายชาย จงเปนผใชใหผ อนกระทาความผด เมอนายเดชผถกใชไดกระทาความผดนน นายสมผใชตองรบโทษเสมอนเปนตวการ สาหรบนางศร ไดถอดสายนาเกลอและเครองชวยหายใจออกเพราะสงสารนายชาย พชายทตองทนทกขทรมานเพอใหนายชายถงแกความตาย ตามคาขอรองของนายชายยอมเปนความผดฐานฆาผอนโดยเจตนา แมจะทาดวยความสงสารเพอใหนายชาย พชายพนความเจบปวดทรมานกตาม

211

เฉลยสถานการณตวอยางท 3 เดกหญงจนทรา อาย 8 ป เปนเดกทนายอาทตยขอมาเลยงเปนบตรจากสถานสงเคราะหเดกแหงหนง ทกๆ วนชวงเยนหลงจากทาการบานเสรจเดกหญงจนทราจะตองลางจานในครวและชอบทาถวยชามทกาลงลางอยหลนแตกอยบอยครง จงถกนายอาทตยดาวา เดกหญงจนทรานอยใจเลยหนออกจากบานไป นายอาทตยตามหาไมพบจงไปแจงความทสถานตารวจภธรภาค 7 เพอใหชวยออกตามหาเดกหญงจนทราซงไดหนออกจากบานไปในเวลาตอมา

นกเรยนคดวานายอาทตยมความผดฐานทอดทงเดกหรอไม เพราะเหตใด เฉลย นายอาทตยไมมความผดฐานทอดทงเดก เพราะเดกหญงจนทราหนออกจากบานไปเอง นายอาทตยไมไดกระทาการอนเปนการทอดทงหรอมเจตนาทอดทงเดกหญงจนทราแตประการใด

212

เฉลยสถานการณตวอยางท 4 ในขณะทนายกอกบนายกวนยนรอรถโดยสารประจาทาง นายกงเดนผานมาจองมองหนาคนทงสองพรอมกบบวนนาลายลงพนแลวเดนตอไปโดยทไมรจกกนมากอน นายกอกบนายกวนไมพอใจจงวงเขาไปทารายนายกง โดยนายกอชกหนานายกง 1 ท และนายกวนใชไมตทแขนนายกง 1 ท เปนเหตใหนายกงไดรบบาดเจบ มบาดแผลชาบวมทใบหนาและแขน ขณะเดยวกนนนนายเกงเพอนนายกอกบนาย กวนมาประสบเหตจงเขาไปเตะนายกงอก 1 ท นายกงวงหนไปและตะโกนดาวา “หมาหม” นายเกงวงไลตามนายกงจนทนชกมดปลายแหลมซงพกตดตวมาแทงหนาอกนายกงอยางแรงจนนายกงเสยชวต จากนนนายกอ นายกวนและนายเกงไดหลบหนไปพรอมกน นกเรยนคดวานายกอ นายกวนและนายเกงมความผดหรอไม เพราะเหตใด เฉลย ทง 3 คนมความผด เพราะการทนายกอทารายนายกงโดยการชกตอย สวนนายกวนทารายนายกงโดยใชไมต มไดกอใหเกดบาดแผลแกนายกงถงขนาดจะเปนเหตแหงความตาย นายกงถงแกความตายเพราะบาดแผลอนเกดจากการถกนายเกงใชมดปลายแหลมเปนอาวธแทง ทงการ กระทาของนายเกงดงกลาว หาไดเกดขนในทนททนใดทนายกอกบนายกวนทารายรางกายนายกงไม แสดงวาตอนแรกนายเกงกบนายกอและนายกวน มเจตนารวมกนทารายรางกายนายกงกอน เมอนายกงวงหลบหนพรอมตะโกนดาวา แลวนายเกงวงตามไปเพยงคนเดยวแลวชกมดปลายแหลมออกมาแทงนายกง เปนเจตนาเกดขนภายหลงเฉพาะตวนายเกง อกทงปรากฏวา นายกอและนายกวนทราบถงการมอาวธมดตดตวของนายเกงมากอน ไมมเหตทจะคาดหมายหรอเลงเหนไดวานายเกงอาจฆานายกงได ถอไมไดวานายกอและนายกวน มเจตนารวมกบนายเกงฆานายกง นายกอและนายกวนมเจตนาเพยงรวมกบนายเกงทารายรางกายนายกงเทานน เมอนายกงถงแกความตาย นายกอและนายกวนจงมความผดฐานรวมกนทารายผ อน จนเปนเหตใหถงแกความตาย สวนนายเกงมความผดฐานฆาผอนตายกบมความผดฐานพาอาวธ

213

แบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง กฎหมายอาญานาร

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนจดทาขนเพอวดผลการเรยนรเรอง กฎหมายอาญานารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2. แบบทดสอบฉบบนมลกษณะเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ โดยใชเวลาตอบ 40 นาท 3. ใหนกเรยนตอบคาถามโดยเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว โดยทาเครองหมาย

ลงในกระดาษคาตอบ 4. ไมอนญาตใหขดเขยนหรอทาเครองหมายใดๆ ลงในแบบทดสอบ นายปณณวช ทพธวช ผวจย

214

1. ขอใดกลาวถงกฎหมายอาญา ไม ถกตอง (จา) ก. กฎหมายทกาหนดสทธและหนาทของบคคล ข. กฎหมายทกลาวถงการกระทาผดและบทลงโทษ ค. กฎหมายทผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามจะตองไดรบโทษ ง. กฎหมายทหามมใหกระทาอยางหนงอยางใดหรอบงคบใหกระทาอยางหนงอยางใด 2. นายโมจดพลในทสาธารณะ ซงไมถอวาเปนความผด แตตอมาภายหลงกฎหมายไดบญญตถง การกระทาดงกลาววาเปนความผด ดงนนจะนากฎหมายใหมมาใชกบการกระทาครงแรกไมได จากคากลาวขางตนขอใดกลาวถกตองทสด (วเคราะห) ก. เปนกฎหมายทใชไดเฉพาะกลม ข. เปนกฎหมายทไมมผลยอนหลง ค. เปนกฎหมายทไมมความแนนอน ง. เปนกฎหมายทปรบเปลยนตามเหตการณ 3. ขอใดกลาว ไม ถกตองเกยวกบกฎหมายอาญาสารบญญต (จา) ก. กฎหมายทกาหนดวธสบสวนผกระทาผดทางอาญา ข. กฎหมายทกาหนดถงวธการลงโทษผกระทาผดทางอาญา ค. กฎหมายทกาหนดถงการงดเวนการลงโทษผกระทาผดทางอาญา ง. กฎหมายทกาหนดวาการกระทาและการงดเวนการกระทาใดเปนความผดทางอาญา 4. เพราะเหตใดกฎหมายอาญาวธสบญญตสามารถชวยใหรตวผกระทาผดได (เขาใจ) ก. เปนกฎหมายทวาดวยการตดตามตวผกระทาผด ข. เปนกฎหมายทวาดวยการสงเกตพฤตกรรมผกระทาผด ค. เปนกฎหมายทวาดวยการพสจนขอเทจจรงผกระทาผด ง. เปนกฎหมายทวาดวยการสบสวน สอบสวนผกระทาผด 5. ขอใดกลาวถงการกระทาโดยสาคญผดไดถกตองทสด (เขาใจ) ก. นายเอกระชากกระเปาของนายอางแลววงหนไป ข. นายโกยงนายกา แตกระสนพลาดไปถกนายกบจนเสยชวต ค. นายปอกใชไมตหวนายเปก โดยเขาใจผดคดวาเปนนายปลม ง. นายเผอกขมขนใจนายมนใหนาเงนมาใหตนจานวน 50,000 บาท

215

6. “นายตนทามอถอหลนไปใตเบาะรถยนต จงกมลงไปเกบมอถอในขณะทตนกาลงขบรถยนตอยบนถนน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา) ก. เหมาะสม เพราะทาใหไมพลาดการตดตอกบผอน ข. เหมาะสม เพราะทาใหไมเปนอปสรรคตอการขบขรถยนต ค. ไมเหมาะสม เพราะอาจทาใหเกดอบตเหตโดยประมาทได ง. ไมเหมาะสม เพราะอาจทาใหเกดอบตเหตโดยไมเจตนาได 7. นายกลาใชไมตะพดตทายทอยของนายตรเพอใหสลบเทานนเพราะไมชอบหนา แตนายกลาตแรงเกนไปจนเปนเหตใหนายตรเสยชวตในเวลาตอมา อยากทราบวานายกลามความผดฐานใด (วเคราะห) ก. ฆานายตรโดยเจตนา ข. ฆานายตรโดยประมาท ค. ฆานายตรโดยสาคญผด ง. ฆานายตรโดยไมเจตนา 8. “มานะขบรถมาดวยความเรวสงไปตามถนนทมคนสญจรไปมา จนรถของมานะชนมานตาย” จากเหตการณขางตน อยากทราบวามานะมความผดฐานใด” (วเคราะห) ก. มานะผดฐานฆามานโดยเจตนา ข. มานะผดฐานฆามานตายโดยประมาท ค. มานะผดฐานฆามานตายโดยไมเจตนา ง. มานะไมมความผดเพราะกระทาไปโดยพลาด 9. คาวา “เหตฉกรรจ” มความหมายตรงกบขอใด (จา) ก. เหตรายแรงทเกดขนทนททนใด ข. เหตรายแรงทมไดเกดขนในทนททนใด ค. เหตรายแรงททาใหผกระทาผดตองรบโทษหนกขน ง. เหตรายแรงทเกดขนกบตวบคคลจนไดรบอนตราย 10. การทาแทงของแพทยในกรณใด ไม เปนความผดทางอาญา (เขาใจ) ก. หญงททาหมนไปแลวขอใหทาแทง ข. หญงทถกขมขนกระทาชาเราขอใหทาแทงโดยคาสงของศาล ค. หญงทมความจาเปนเนองจากสขภาพ แมหญงนนจะไมยนยอมกตาม ง. หญงทมความจาเปนเนองจากทารกในครรภนนจะคลอดออกมาพการ

216

11. “จอนทะเลาะววาทกบแจคอยขางถนน ขณะชกตอยกนนน จอนไดใชเทาถบแจคกระเดนเขาไปในถนน ทาใหรถทแลนมาชนแจคถงแกความตาย” จากเหตการณดงกลาวจอนมความผดอยางไร (วเคราะห) ก. ฆาคนตายโดยเจตนา ข. ฆาคนตายโดยไมเจตนา ค. ทาใหคนตายโดยประมาท ง. ทาใหคนตายโดยขาดความระมดระวง 12. “นางฝนพาลกของตนไปปลอยไวในทางเปลยวแลวไมยอมพากลบบาน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวมความผดหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา) ก. ผด เพราะถอวามเจตนาทจะทอดทงเดก ข. ผด เพราะผปกครองควรอยกบลกของตนตลอดเวลา ค. ไมผด เพราะเปนการลดภาระของผปกครอง ง. ไมผด เพราะชวยฝกใหเดกไดรจกการชวยเหลอตนเอง 13. “ผกระทาตองไดรบโทษถาหากหนวงเหนยวหรอกกขง เดก ไว” เดกในทน หมายถงบคคลทมอายเทาไร (จา) ก. อายไมเกน 15 ป ข. อายไมเกน 14 ป ค. อายไมเกน 13 ป ง. อายไมเกน 12 ป 14. ถาผเสยหายในความผดฐานหมนประมาทตายเสยกอนรองทกข กฎหมายใหถอวาผใดเปนผเสยหายอนจะรองทกขได (เขาใจ) ก. ญาตของผเสยหาย ข. บตรของผเสยหาย ค. คสมรสของบตรผเสยหาย ง. บดาของคสมรสผเสยหาย

217

15. การเปดผนกจดหมายของผอนเพอลวงรขอความนน กฎหมายกาหนดวาจะเปนความผดเมอใด (เขาใจ) ก. เมอไดเปดผนกแลว ข. เมอผอานไดรขอความในจดหมายนน ค. เมอเกดความเสยหายแกผหนงผใดแลวเทานน ง. เมอการเปดผนกนนนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด 16. พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทแสดงวามความผดฐานพรากผเยาว (วเคราะห) ก. นายมดบงคบใหเดกเปนขอทาน ข. นายโตงกกขงตวเดกไวในหองเชาของตน ค. นายนกพาเดกไปอยทบานของตนโดยทผปกครองเดกไมร ง. นายแจพาเดกไปเลนสวนสนก แลวเรยกคาไถจากผปกครองของเดก 17. ขอใดกลาวถงลกษณะสาคญของความผดฐานชงทรพยไดถกตอง (จา) ก. การฉกฉวยไปซงหนาเพอใหไดทรพยนน ข. การใชกาลงประทษรายเพอใหไดทรพยนน ค. รวมกระทาผดดวยกนตงแต 3 คนขนไปเพอใหไดทรพยนน ง. หลอกลวงผอนดวยการแสดงขอความตางๆ ใหหลงเชอเพอใหไดทรพยนน 18. ขอใดเปนลกษณะความผดฐานวงราวทรพย (เขาใจ) ก. กระชากสรอยขาดจากคอแลวเดนหนไป ข. กระโดดควาผลมะมวงจากตนของผอนแลววงหนไป ค. จบปลาในบอของเพอนบานไปขายโดยทเพอนบานไมร ง. ลกเสอผาจากราวตากผาของผอนแลวรบวงหนไปโดยเรว 19. พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทแสดงถงความผดฐานปลนทรพย (วเคราะห) ก. นายกาธรนาแจกนทองคาทบานตนไปขาย ข. นายเอกหยบของนายโทไปขาย โดยทนายโทไมร ค. นายตก นายตา นายแตมรวมกนขโมยของทบานนายต ง. นายมเชาบานนายมากอาศยอยแลวแอบนาของในบานนายมากไปขาย

218

20. ความผดฐานปลนทรพยแตกตางจากความผดฐานชงทรพยอยางไร (วเคราะห) ก. ปลนทรพยมผกระทาผดมากกวาชงทรพย ข. ปลนทรพยตองมการขเขญ สวนชงทรพยไมจาเปนตองม ค. ปลนทรพยตองมการใชอาวธ สวนชงทรพยไมจาเปนตองม ง. ปลนทรพยตองมการทารายรางกาย สวน ชงทรพยไมจาเปนตองม 21. การกระทาตอสงใดทถอเปนความผดฐานเหยยดหยามศาสนา (เขาใจ) ก. วตถอนเปนทเคารพในทางศาสนา ข. นกพรตหรอนกบวชในทางศาสนา ค. วตถหรอสถานทอนเปนทเคารพในทางศาสนา ง. เครองแตงกายหรอเครองหมายตางๆ ในทางศาสนา 22. พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทแสดงวาแตงกายเปนนกบวชโดยมชอบ (วเคราะห) ก. นายเอกแตงกายเปนนกบวชเลนกบเพอนบาน ข. นายณเดชแตงกายเปนนกบวชเพอแสดงละคร ค. นายอารแตงกายเปนนกบวชเพอเดนรบเงนบรจาคจากชาวบาน ง. เดกชายบแตงกายเปนนกบวชเพอแสดงบทบาทสมมตในชนเรยน 23. “ตารวจสงใหนกเรยน 20 คนทมวสมอยในอาคารเรยนและจะยกพวกไปววาทกบผอนเลก การชมนมมวสม” จากเหตการณขางตนนกเรยนกลมนจะ ไม มความผดในกรณใด (วเคราะห) ก. ยงคงชมนมวางแผนกนตอไป ข. สลายตวไปดวยความไมพอใจอยางยง ค. ตระเตรยมอาวธจนเสรจแลวคอยแยกยายกนตอไป ง. ยกพวกออกไปจากอาคารเรยนไปชมนมในโรงอาหาร 24. “นายศรกบเพอนแอบเขาไปในโบสถครสตเพอนาสไปพนไมกางเขน” จากเหตการณขางตน นกเรยนคดวาการกระทาดงกลาวเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา) ก. เหมาะสม เพราะเปนการบรณะใหใหมขน ข. เหมาะสม เพราะเปนสทธสวนบคคลทางศาสนา ค. ไมเหมาะสม เพราะการกระทาดงกลาวตองขออนญาตผดแลกอน ง. ไมเหมาะสม เพราะเปนการกระทาโดยพลการตอวตถอนเปนทเคารพ

219

25. การกลาวปราศรยตอสาธารณชนทวไป ผปราศรยอาจมความผดไดในกรณใด (เขาใจ) ก. เมอชกชวนใหประชาชนประทวงรฐบาล ข. เมอชกชวนใหประชาชนเลกซอสนคาของรฐบาล ค. เมอยยงใหประชาชนลงคะแนนเสยงใหพรรคฝายคาน ง. เมอพดโดยมความประสงคทจะใหประชาชนฝาฝนกฎหมาย 26. พฤตกรรมในขอใดตอไปนทนกเรยนสามารถกระทาได (ประยกตใช) ก. ชกชวนประชาชนใหไปเผาจวนผวาราชการจงหวด ข. ตดปายประกาศเพอใหประชานชนลมลางรฐธรรมนญ ค. ทงใบปลวชกชวนประชาชนใหมาชมนมเพอลมลางรฐบาล ง. เดนประทวงเพอเรยกรองความเปนธรรมเกยวกบการสอบเขาโรงเรยน 27. “นายแกวรวมกบพวกขเขญวาจะทารายนายกรฐมนตรกบคณะเพอทจะลมลางหรอเปลยนแปลงรฐธรรมนญฉบบปจจบน” จากสถานการณขางตนนายแกวผดฐานใด (วเคราะห) ก. มความผดฐานปฏวตการเมอง ข. มความผดฐานเหยยดหยามการเมอง ค. มความผดฐานเปนกบฏในราชอาณาจกร ง. มความผดฐานยยงสงเสรมใหเกดความวนวาย 28. นกเรยนคดวาการหมนประมาทสถาบนพระมหากษตรยถอเปนความผดหรอไม เพราะเหตใด (ประเมนคา) ก. ผด เพราะเปนขอบงคบทางสงคม ข. ผด เพราะดารงอยในฐานะอนเปนทเคารพ ค. ไมผด เพราะทกคนมสทธและเสรภาพเสมอกน ง. ไมผด เพราะกฎหมายไมไดบงคบใหทกคนปฏบต 29. บคคลใดตอไปน ไมใช เจาพนกงานตามความหมายในกฎหมายอาญา (จา) ก. ทหาร ข. ผใหญบาน ค. ครและอาจารย ง. สมาชกสภาผแทนราษฎร

220

30. คากลาวในลกษณะใดถอวาเปนการดหมนเจาพนกงาน (เขาใจ) ก. พดปรบทกขกบเจาพนกงาน ข. พดดาเจาพนกงานดวยคาหยาบ ค. พดตชมเจาพนกงานตามปกตวสย ง. พดโตเถยงเจาพนกงานดวยวาจาสภาพ 31. “ตารวจจะจบตวนายโดงเพราะเลนการพนน แตนายโดงไดชกปนขนมาขเพอไมใหตารวจ จบกมตน” จากสถานการณขางตนนายโดงมความผดตามขอใด (เขาใจ) ก. ขมขนใจเจาพนกงาน ข. ทาใหเจาพนกงานเสยหาย ค. ดถกเหยยดหยามเจาพนกงาน ง. ทาใหเกดอปสรรคในการทางานของเจาพนกงาน 32. ขอใดคอเหตผลสาคญทสดท ไม ควรแจงความเทจตอเจาพนกงาน (วเคราะห) ก. เพราะทาใหเกดความวนวาย ข. เพราะอาจทาใหผอนเสยหายได ค. เพราะตองสบสวนสอบสวนเพมมากขน ง. เพราะทาใหเจาพนกงานเสยเวลามากขน 33. ขอใด ไม ถอเปนความผดในการปลอมเงนตรา (เขาใจ) ก. ทาปลอมขนเพอนาไปใชจายจรง ข. ทาปลอมขนแลวแตไมเหมอนจรง ค. ทาปลอมขนเพอใหผจดซอดเปนตวอยาง ง. ทาปลอมขนเพอสอนนกเรยนในโรงเรยน 34. ถานกเรยนไดรบทนการศกษา แลวจาเปน ตองใหคณครลงลายมอชอเพอรบรองความประพฤตกอนจงจะไดรบทนดงกลาว นกเรยนควรปฏบตเชนไร (ประยกตใช) ก. เขยนชอคณครดวยตนเอง ข. ใหคณครเขยนชอดวยตนเอง ค. ใหผปกครองเขยนชอคณครให ง. ใหเพอนปลอมลายมอคณครให

221

35. “สนท ซอปากกาลกลนจากรานคาของสกลมาขายโดยไมทราบมากอนวาเปนปากกาลกลน ททาปลอมเครองหมายการคาของผอน” จากเหตการณขางตนสนทไมมความผด เพราะเหตใด (วเคราะห) ก. เพราะ สนทขาดเจตนา ข. เพราะ สกลไมไดบอกกลาว ค. เพราะ สนทไมไดปดบงลกคา ง. เพราะ สนทมไดเปนผปลอมสนคา 36. นายเอขดลบเลขทะเบยนทพานทายปนของภรรยาออกหมดเพอไปขอจดทะเบยนอาวธปนใหม ไมถอเปนการปลอมเอกสารทางราชการเพราะเหตใด (วเคราะห) ก. ไมมผใดเสยหาย ข. สามยอมมอานาจกบทรพยของภรรยา ค. หมายเลขทะเบยนดงกลาวมใชเอกสาร ง. เปนการทาลายเอกสารใหหมดไปไมไดทาเอกสารขนมาใหม 37. ขอใดตอไปน ไมใช ลกษณะของโทษทางอาญา (จา) ก. การฉดยาหรอสารพษใหตาย ข. การเอาตวไปกกขงในเรอนจา ค. การลงโทษดวยการสอบปากคา ง. การลงโทษดวยการรบทรพยสน 38. ขอใดตอไปนจดเปนการลงโทษประหารชวตสาหรบหญงมครรภ (เขาใจ) ก. แลวแตเจาหนาทจะเหนสมควร ข. ประหารชวตไดทนทในขณะตงครรภ ค. ฉดยาเพอใหแทงลกกอนจงประหารได ง. ตองรอจนกวาคลอดบตรแลวจงประหารได 39. พฤตกรรมใดตอไปน เมอกระทาความผดแลวยอมไดรบการยกเวนโทษ (ประยกตใช) ก. รมทารายผอนจนเสยชวต ข. เปนโรคประสาทแลวหยบมดไลแทงผอนจนเสยชวต ค. ขบรถดวยความเรวสงจงชนคนทขามถนนจนเสยชวต ง. หยอกเลนกบผอนจนเสยหลกลมแลวศรษะกระแทกโตะเสยชวต

222

40. ขอใดตอไปนทผกระทาไดรบการยกเวนโทษสาหรบความผดทกระทา (วเคราะห) ก. นายมเปนนกแมนปนดมสราจนเมาแลวทดลองยงปนอวดเพอนสาว แตยงพลาดถกนายมาก เสยชวต ข. นายกอลฟถกผบงคบบญชาคะยนคะยอใหดมสราจนเมาครองสตไมได จงชกตอยนายจอม ไดรบบาดเจบ ค. นายกองดมสราเพอรกษาโรค แตดมมากเกนไปจนมนเมาบงคบตนไมได จงกระทาอนาจาร นางสาวแกว ง. นายอมกนเหดเมาโดยไมรวาเปนเหดเมา เปนเหตใหมนเมาจนบงคบตนเองไมไดจงเอาดาบไล ฟนนายเอบบาดเจบ

223

เฉลยแบบทดสอบ วดผลการเรยนร

ขอท คาตอบ ขอท คาตอบ 1 ก 21 ค 2 ข 22 ค 3 ก 23 ข 4 ง 24 ง 5 ค 25 ง 6 ค 26 ง 7 ง 27 ค 8 ข 28 ข 9 ค 29 ง

10 ข 30 ข 11 ข 31 ก 12 ก 32 ข 13 ก 33 ง 14 ข 34 ข 15 ง 35 ก 16 ค 36 ง 17 ข 37 ค 18 ก 38 ง 19 ค 39 ข 20 ก 40 ง

224

แบบวดทกษะแบบวดทกษะ การคดอยางมวจารณญาณการคดอยางมวจารณญาณ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

คาชแจง 1. แบบวดฉบบนจดทาขนเพอว ดทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน กอนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2. แบบวดฉบบนมลกษณะเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 20 ขอ โดยใชเวลาตอบ 30 นาท 3. ใหนกเรยนตอบคาถามโดยเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว โดยทาเครองหมาย

ลงในกระดาษคาตอบ 4. ไมอนญาตใหขดเขยนหรอทาเครองหมายใดๆ ลงในแบบวด นายปณณวช ทพธวช ผวจย

225

คาสง : ใหนกเรยนศกษาสถานการณทกาหนดใหแลวตอบคาถามโดยเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว สถานการณท 1 ตอบคาถามขอ 1 - 5

ผใหญพนเปนผทมความสนใจดนตรมาตงแตเลก ตอนเดกๆ เคยใชกระปองเลกกระปองนอยเคาะเปนเครองดนตรและเลนดวยความสนก วางจากชวยพอแมทานาผใหญพนมกจะฝกเลนดนตรเสมอ จนปจจบนกลายเปนครสอนดนตรพนเมองใหแกเยาวชนเพอสบทอดวฒนธรรมดานดนตรไทย หนาทของผใหญบานนอกจากจะดแลทกขสขและชวยสรางความเจรญใหแกหมบานแลว ผใหญพนยงมแนวคดทจะสรางชมชนใหเขมแขง ปลอดยาเสพตด ไมลกขโมย เกดความรกสามคค ชวยเหลอกนและนกถงสวนรวมใหมาก

ผลงานทสาคญอกอยางหนงของผใหญพนคอ วนศกรของทกสปดาหจะนากลมนกดนตรพนบานซงสวนใหญจะเปนผอาวโสมาเลนดนตรพนเมองใหผปวยฟง ขณะรอการเรยกตรวจจากแพทย งานนนอกจากจะชวยผอนคลายความเครยดใหแกผปวยแลว ยงไดชวยอนรกษและสบสานดนตรไทยอกดวย (ทมา : สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต)

1. จากสถานการณทกาหนด ขอสรปใดเปนจรง (การอางองหรอสรปความ) ก. ผใหญพนเปนผทมความสามารถในการเลนดนตรทกชนด ข. ผใหญพนรวมมอกบชาวบานในการสรางความเจรญใหแกหมบาน ค. ผใหญพนเลนดนตรพนบานเพอใหผปวยทรอรบการตรวจผอนคลาย ง. ผใหญพนถอเปนตนแบบในการสรางเยาวชนใหเลนดนตรพนบานทกคน 2. จากสถานการณทกาหนด ขอใดมความเปนจรง (การยอมรบขอตกลงเบองตน ) ก. ผใหญพนเรยนรการเลนดนตรพนบานเพอไปรกษาผปวยทโรงพยาบาล ข. ทกวนหยดของสปดาหผใหญพนจะใหพอของตนสอนเลนดนตรพนบาน ค. หากผใหญพนวางจากการเรยนจะไปชวยพอแมของตนทานาอยางสมาเสมอ ง. การรวมกลมเพอเลนดนตรพนบานของผใหญพนถอเปนสวนหนงของการอนรกษดนตรไทย

226

3. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดสมเหตสมผลทสด (การนรนย) ก. ผใหญพนถอเปนบคคลตวอยางทมความกตญ กตเวทเปนอยางมาก ข. การเลนดนตรพนบานทาใหผใหญพนรจกเครองดนตรหลากหลายชนด ค. ผใหญพนถอเปนบคคลทมจตสาธารณะ ทาคณประโยชนโดยไมหวงผลตอบแทน ง. การเลนดนตรพนบานของผใหญพนจะชวยสรางชอเสยงเพอใหเปนทรจกของผอนมากยงขน 4. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดถกตองทสด (การตความ) ก. ผใหญพนเปนผทอทศตนเพอประโยชนตอสวนรวมอยางแทจรง ข. ผใหญพนเปนผทมความเมตตาตอเพอนมนษยดวยกนเปนอยางมาก ค. ผใหญพนเปนนกคดทรจกสรางสรรคสงทเปนประโยชนอยางสมาเสมอ ง. ผใหญพนเปนนกดนตรพนบานทมชอเสยงมากทสดคนหนงในหมบาน 5.จากสถานการณทกาหนด ขอคดเหนตอไปนขอใดทมเหตผลเหมาะสมทสด (การประเมนขอโตแยง) ก. ควรยดถอผใหญพนเปนแบบอยาง เพราะทาใหเปนทรจกของผอนมากยงขน ข. ควรยดถอผใหญพนเปนแบบอยาง เพราะเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน ค. ไมควรยดถอผใหญพนเปนแบบอยาง เพราะทาใหไมมเวลาทาอยางอนทเปนประโยชน ง. ไมควรยดถอผใหญพนเปนแบบอยาง เพราะการเลนดนตรเพยงอยางเดยวจะทาใหขาด มนษยสมพนธกบผอน สถานการณท 2 ตอบคาถามขอ 6 - 10

ลงไกรเคยรบราชการทหารมากอน ทานบอกวา “เกดเปนคนไทยตองทดแทนบญคณประเทศชาต” หลงปลดประจาการแลวทานมาทาสวนผกปลอดสารพษอยทบาน ประสบการณในการทางานทาใหทานรกฎหมายและเปนผมระเบยบวนย ทานชวยอบรมสงสอนเดกๆ ใหหลกเลยงยาเสพตด อยาทาใหผอนเดอดรอนและรจกทามาหากนโดยสจรต ในคราวททานไดรบการสนบสนนจากนายอาเภอใหเปนผนาอาสาสมครพฒนาชมชน ทานไดเสยสละทดนของทานสวนหนงสรางโรงเรยน ชมชนเพราะเหนความสาคญของการศกษาและความปลอดภย ไมอยากใหเดกเดนไปโรงเรยนไกล การกอสรางโรงเรยนครงน ทานไดชกชวนชาวบานใหมาปลกสรางอาคารเรยนดวยตนเอง สวนกจการของสหกรณหมบานดาเนนไปดวยด เปนศนยจาหนายสนคาพนเมองทสาคญแหงหนงของทองถน ความมนาใจ เสยสละและการทางานทมวนย โปรงใส ทาใหลงไกรเปนตนแบบทดของพลเมองดในสงคมของเรา (ทมา : สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต)

227

6.จากสถานการณทกาหนด ขอสรปใดเปนจรง (การอางองหรอสรปความ) ก. ลงไกรเปนผนาอาสาพฒนาชมชนมาตงแตสมยรบราชการทหาร ข. ลงไกรเปนผนาอาสาพฒนาชมชนเพราะเบอการรบราชการทหาร ค. ลงไกรเปนผนาอาสาพฒนาชมชนโดยไดรบเงนเดอนจากนายอาเภอ ง. ลงไกรเปนผนาอาสาพฒนาชมชนทถอเปนตนแบบของพลเมองดในสงคม 7.จากสถานการณทกาหนด ขอใดมความเปนจรง (การยอมรบขอตกลงเบองตน ) ก. ลงไกรถอเปนบคคลตวอยางในการรบราชการทหาร ข. ลงไกรปลกผกปลอดสารพษเพอนาไปแจกจายใหกบชาวบาน ค. ลงไกรเปนผมความรความสามารถในการออกแบบอาคารเรยน ง. ลงไกรเคยรบราชการทหารมากอนทจะเปนผนาอาสาพฒนาชมชน 8. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดสมเหตสมผลทสด (การนรนย) ก. ลงไกรเปนผทเหนประโยชนแกสวนรวมมากกวาสวนตน ข. ลงไกรเปนบคคลทมความซอสตยตอการเปนผนาอาสาพฒนาชมชน ค. ลงไกรทาประโยชนเพอสวนรวมโดยหวงประโยชนสวนตนในภายหนา ง. ลงไกรเปนบคคลตวอยางทชอบพฒนาหมบานของตนใหทดเทยมหมบานอน 9. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดถกตองทสด (การตความ) ก. ลงไกรรกงานบรการเปนชวตจตใจจงมาเปนผนาอาสาพฒนาชมชน ข. ลงไกรสละทดนของตนสรางโรงเรยนเพอไมตองการใหเปนทรกราง ค. ลงไกรตองการใหเดกๆ ทตนอบรมสงสอนนนเปนพลเมองดของสงคม ง. ลงไกรเปนบคคลตวอยางทควรยดถอดานคณธรรม จรยธรรมในการรบราชการทหาร 10.จากสถานการณทกาหนด ขอคดเหนตอไปนขอใดทมเหตผลเหมาะสมทสด ( การประเมนขอโตแยง) ก. ลงไกรควรปฏบตตอไป เพราะจะไดเปนอาสาสมครพฒนาชมชนดเดนของหมบาน ข. ลงไกรควรปฏบตตอไป เพราะจะไดเปนแบบอยางทดใหกบคนรนหลงไดปฏบตตาม ค. ลงไกรไมควรปฏบตตอไป เพราะอายมากแลวควรจะดแลสขภาพของตนเองใหมากขน ง. ลงไกรไมควรปฏบตตอไป เพราะจะทาใหคนรนหลงไมมโอกาสไดแสดงศกยภาพของตน

228

สถานการณท 3 ตอบคาถามขอ 11 – 15

มดเปนเพอนกบตกแตน พวกเขาพบกนแลวรองราทาเพลงกนทกวน วนหนงในฤดรอนมดพดกบตกแตนวา “ฤดฝนจะมาถงแลว เรามาตระเตรยมทอยและอาหารกนเถอะ” ตกแตนตอบวา “เรายงมเวลาอกเยอะ เรารองเพลงและเตนรากนเถอะ” แตมดบอกวา “เราไมมเวลาทาอยางนนหรอก” ระหวางฤดรอนมดทางานทงวน สรางรงและกกตนอาหาร แตตกแตนเอาแตรองเพลง เทยวเลน

เชาวนหนงฤดฝนกเรมขน ฝนตกหนกแถบทกวน เจาตกแตนไมมทอยและอาหารกน มนจงตดสนใจไปหามด แตมดบอกเสยใจฉนไมมอะไรใหคนเกยจคราน เจาตกแตนจงเดนกลบดวย ความเศรา (ทมา : บรษทพฒนกจ บญช ภาษและฝกอบรม จากด)

11.จากสถานการณทกาหนด ขอสรปใดเปนจรง (การอางองหรอสรปความ) ก. อาหารเปนสงทหาไดงายไมจาเปนตองกกตนไว ข. ฝนสามารถตกชวงเวลาใดกไดจงควรเตรยมรบมอไวลวงหนา ค. หากไมชวยเหลอตนเองกอนกไมมใครสามารถชวยเหลอเราได ง. การกกตนอาหารไวนานๆ อาจทาใหอาหารเหลานนเนาเสยได 12.จากสถานการณทกาหนด ขอใดมความเปนจรง (การยอมรบขอตกลงเบองตน ) ก. มดและตกแตนทารงอยใกลกน ข. ตกแตนเปนผไปรองขอความชวยเหลอจากมด ค. ฝนตกในชวงฤดรอนจงทาใหมดและตกแตนไมมทอย ง. ในชวงฤดฝนอากาศรอนจด ทาใหมดและตกแตนไมมอาหารกน 13. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดสมเหตสมผลทสด (การนรนย) ก. การรวมแรงรวมใจกนจะทาใหเกดพลงสามคค ข. ความกระตอรอรนและความพยายามจะนาไปสความสาเรจ ค. ถารจกชวยเหลอซงกนและกนจะทาใหงานนนผานไปดวยด ง. จงเตรยมความพรอมอยเสมอเพอรบมอกบสงทจะเกดขนในอนาคต

229

14. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดถกตองทสด (การตความ) ก. ไมควรมนใจตนเองมากจนเกนไปเพราะอาจทาใหเดอดรอนได ข. หากเขาใจเรองปรากฏการณตามธรรมชาตกจะทาใหปลอดภยมากยงขน ค. ควรรบฟงความคดเหนของผอนและไมประมาทตอสงทจะเกดขนในอนาคต ง. หากรจกยอมรบฟงความคดเหนซงกนและกนกจะนาไปสความสงบสขและรมเยนได 15.จากสถานการณทกาหนด ขอคดเหนตอไปนขอใดทมเหตผลเหมาะสมทสด (การประเมนขอโตแยง) ก. ควรรบฟงความคดเหนผอน เพราะจะไดมมมองทแตกตางแลวนามาปฏบตได ข. ควรรบฟงความคดเหนผอน เพราะจะไดความคดทหลากหลายและไมตองคดเอง ค. ไมควรรบฟงความคดเหนผอน เพราะคนเรายอมมความคดเหนทแตกตางกนมาก ง. ไมควรรบฟงความคดเหนผอน เพราะจะทาใหเราขาดความมนใจหรอลงเลในความคดตนเอง สถานการณท 4 ตอบคาถามขอ 16 – 20

ในโลกแหงขาวสารขอมล คณพอคณแมหากไมถงขนตกขาวจนเกนไป กคงตระหนกเปนอยางดวา ผลแหงการหมกมนเลนแตเกมนนมนมผลรายตามมาอยางนาเปนหวง ไมวาจะเปนเรองของความเสยหายแกจตใจ เชน ไปกระตนความกาวราวรนแรง กอใหเกดพฤตกรรมชอบเลน การพนน กระทงไมมสมาธและอารมณจะราเรยนหนงสออกตอไป มผลเสยตอสขภาพรางกาย เชน กลามเนอปวดเกรง (เสนประสาทของนว ขอมอ แขน หวไหล ถกกดทบและใชงานอยางหนก) สมองเฉอยชา การจมอยแตในโลกของเกมทาใหขาดการพฒนาทางรางกาย-จตใจ และสญเสยความสมพนธอนดในครอบครว สงคมและเสยอนาคตไปอยางนาเสยดาย (ทมา : หมอชาวบาน)

16.จากสถานการณทกาหนด ขอสรปใดเปนจรง (การอางองหรอสรปความ) ก. การเลนเกมทาใหอานหนงสอไมออก ข. การเลนเกมจะชวยใหคลายเครยดจากการเรยนได ค. การเลนเกมจะทาใหเสยสขภาพจตและสขภาพกาย ง. การเลนเกมทาใหฝกทกษะดานภาษาและการใชคอมพวเตอร

230

17.จากสถานการณทกาหนด ขอใดมความเปนจรง (การยอมรบขอตกลงเบองตน ) ก. เดกทเลนเกมจะทาใหขาดมนษยสมพนธกบคนรอบขาง ข. เดกทเรยนหนงสอไมเกงมสาเหตมาจากการเลนเกมอยางหมกมน ค. เดกทขาดการอบรมสงสอนจากผปกครองจะทาใหตดเกมอยางหนก ง. เดกทเลนเกมสวนใหญจะเรยนอยระดบชนประถมศกษาจนถงระดบชนมธยมศกษา 18. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดสมเหตสมผลทสด (การนรนย) ก. เดกทชอบเลนเกมจะทาใหเสยสขภาพกาย ข. เดกทมอารมณฉนเฉยวมกเกดจากการตดเกมอยางหนก ค. พฒนาการของเดกขนอยกบความหมกมนทแตกตางกน ง. ภาวการณตดเกมของเดกจะสงผลเสยทงทางรางกายและจตใจ 19. จากสถานการณทกาหนด ขอใดกลาวไดถกตองทสด (การตความ) ก. การทเดกมอาการทางสมองเฉอยชาเกดจากการตดเกมเพยงอยางเดยว ข. ผปกครองควรชวยกนดแลหรอตดตามการเลนเกมของเดกอยางทวถง ค. สาเหตหนงททาใหเดกมพฤตกรรมทไมเหมาะสมเกดจากการตดเกม ง. เดกทเลนเกมควรจะศกษาวธการเลนใหถกวธเพอลดการเกดโรคตางๆ 20.จากสถานการณทกาหนด ขอคดเหนตอไปนขอใดทมเหตผลเหมาะสมทสด (การประเมนขอโตแยง) ก. เดกควรเลนเกม เพราะทาใหไดฝกคดและมจนตนาการสงขน ข. เดกควรเลนเกม เพราะจะไดฝกการใชคอมพวเตอรเพอใหเกดความชานาญ ค. เดกไมควรเลนเกม เพราะจะไดมเวลาไปชวยพอแมทางานบานมากขน ง. เดกไมควรเลนเกม เพราะเกมเปนปจจยสาคญททาลายรางกาย จตใจและอนาคต

231

เฉลยแบบวดทกษะ

การคดอยางมวจารณญาณ

ขอท คาตอบ 1 ค 2 ง 3 ค 4 ก 5 ข 6 ง 7 ง 8 ก 9 ค

10 ข 11 ค 12 ข 13 ง 14 ค 15 ก 16 ค 17 ก 18 ง 19 ค 20 ง

232

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา

คาชแจง 1. แบบสอบถามฉบบนเปนแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 2. คาถามแตละขอไมมขอถกหรอขอผด ผวจยจงขอใหนกเรยนตอบความคดเหนของนกเรยนตามความเปนจรง และไมมผลตอการเรยนของนกเรยนแตอยางใด ซงจะเปนประโยชนตอการปรบปรงและพฒนากจกรรมการเรยนร 3. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน แบงออกเปน 2 ตอนดงน ตอนท 1 สอบถามความคดเหนของนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขา 3 ดาน คอ ดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยนร และดานประโยชนทไดรบ จานวน 10 ขอ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ ดงน

5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

ตอนท 2 เปนขอเสนอแนะเพมเตมโดยใหนกเรยนเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบ การจดการเรยนรแบบไตรสกขาทครจดใหกบนกเรยน

233

ตอนท 1 ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในชองความคดเหนแตละขอคาถามตามความเปนจรง

รายการ ระดบความคดเหน

ของนกเรยน

5 4 3 2 1 ดานกจกรรมการเรยนร 1. นกเรยนรจกควบคมตนเองและยอมรบกฎ กตกาในการเรยนรรวมกบผอน

2. นกเรยนมจตใจจดจอตอเรองทเรยน ทาใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง

3. นกเรยนไดใชปญญาในการพจารณาเรองทเรยนจนเกดความรความเขาใจทถกตอง

4. ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนในเรองทเรยนและฝกใหคดอยางมเหตผล

ดานบรรยากาศการเรยนร 1. ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน ดวยการยมแยมแจมใสและใหความเปนกนเองกบนกเรยน

2. นกเรยนมความสมพนธอนดตอกนระหวางเพอนในชนเรยนและคร

3. นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร

ดานประโยชนทไดรบ 1. นกเรยนไดฝกฝนตนเองทงทางกาย วาจา ใจและปญญาในการทากจกรรม

2. นกเรยนรจกตรกตรองอยางมเหตผลกอนตดสนใจตอบคาถาม

3. นกเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได

234

ตอนท 2 ใหนกเรยนเขยนขอเสนอแนะเพมเตมโดยแสดงความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนรแบบไตรสกขาทครจดใหกบนกเรยน ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอบคณทใหความรวมมอ

235

ประวตผวจย ชอ – สกล นายปณณวช ทพธวช ทอย บานเลขท 7/1 หม 10 ตาบลทพหลวง อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม

73000 ททางาน โรงเรยนกาแพงแสนวทยา 186 หม 7 บานยางพฒนา ตาบลทงกระพงโหม

อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม 73140 ประวตการศกษา พ.ศ. 2540 สาเรจการศกษาระดบประถมศกษา โรงเรยนวดมวงตารศ อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2546 สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย โรงเรยนพระปฐมวทยาลย อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2552 สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร (เกยรตนยมอนดบ 2) วชาเอกสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2553 ศกษาตอระดบปรญญาโท สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ภาควชาหลกสตรและวธสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ประวตการทางาน พ.ศ. 2553 ครผชวย โรงเรยนบานหนองประด อาเภอเลาขวญ จงหวดกาญจนบร สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 4 พ.ศ. 2554 - ปจจบน ครผชวย โรงเรยนกาแพงแสนวทยา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 9

(จงหวดสพรรณบรและจงหวดนครปฐม)