2556 ิทยาลัทยาลิลปากรยศ - silpakorn university · 2015. 8....

การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอหาทตงศนยกระจายสนคาทเหมาะสม กรณศกษาโรงงานจานดาวเทยม

โดย นางสาวทพวลย ตนกสกจ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอหาทตงศนยกระจายสนคาทเหมาะสม กรณศกษาโรงงาน จานดาวเทยม

โดย นางสาวทพวลย ตนกสกจ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

MATHEMATICAL MODELING TO DETERMINE THE APPROPRIATE

DISTRIBUTION CENTER : A CASE STUDY OF SATELLITE FACTORY

By

Miss Tippawan Tankasikj

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Engineering Program in Engineering Management

Department of Industrial Engineering and Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอหาทตงศนยกระจายสนคาทเหมาะสม กรณศกษาโรงงานจานดาวเทยม ” เสนอโดย นางสาวทพวลย ตนกสกจ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.กญจนา ทองสนท คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ดร.คเณศ พลอยดนย) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.ชยธช เผอกสามญ ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.กญจนา ทองสนท) ............/......................../..............

ง

54405307 : สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม คาสาคญ : แบบจาลองทางคณตศาสตร, ศนยกระจายสนคา ทพวลย ตนกสกจ : การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอหาทตงศนยกระจายสนคาทเหมาะสม กรณศกษา โรงงานจานดาวเทยม . อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ.ดร.กญจนา ทองสนท. 112 หนา. งานวจยนเปนการนาเสนอแบบจาลองทางคณตศาสตรสาหรบการออกแบบการกระจายสนคาการขนสงขาออกของธรกจจานดาวเทยม เนองจากในปจจบนชองทางการจาหนายสนคา จาหนายผานตวแทนจาหนายทกระจายตามจงหวดตางๆ โดยมโรงงานผลตอยทจงหวดสพรรณบร และมศนยกระจายสนคาอยตามภมภาคตางๆรวมทงสน 4 แหง คอบรเวณภาคเหนอ , บรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ , บรเวณภาคกลางและบรเวณภาคใต ซงในปจจบนปรมาณความตองการสนคาของลกคาเพมขน และเนองจากความจากดของพนทในการจดเกบทาใหตองมการขนสงหลายรอบ สงผลใหคาใชจายในการขนสงกสงขนดวย จงตองการทจะสรางศนยกระจายสนคาเพมขน ทางผจดทาจงมแนวคดในการสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอออกแบบเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสง เพอวเคราะหหาทตงและจานวนของศนยกระจายสนคาทเหมาะสม และเพอลดตนทนทเกดขนลง โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรพรเมยมเอกเซลโซลเวอร (Premium Excel Solver ) จากการทดลองพบวาการแกปญหาการเลอกทตง โดยใชแบบจาลองทางคณตศาสตรสามารถหาสถานทตงเพมทมคาใชจายนอยทสดซงประกอบดวยตนทนการเดนทางและตนทนในการสรางสถานทผลทได คอ ภาคเหนอ ศนยกระจายสนคาแหงใหมคอเชยงราย มตนทนอยท 636,706 บาท , ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ศนยกระจายสนคาแหงใหมคอนครพนมและยโสธร มตนทนอยท 549,580 และ 614,580 บาท , ภาคใต ศนยกระจายสนคาแหงใหมคอนครศรธรรมราชและสงขลา มตนทนอยท 589,000 และ 554,600 บาท และ ภาคกลางศนยกระจายสนคาแหงใหมคอพษณโลก ชลบรและตาก มตนทนอยท 459,900 และ 578,000 และ 620,000 บาท ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2556 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

จ

54405307 : MAJOR : ENGINEERING MANAGEMENT KEY WORDS : MATHEMATICAL MODEL ,DISTRIBUTION CENTER

TIPPAWAN TANKASIKIJ : MATHEMATICAL MODELING TO DETERMINE THE APPROPRIATE DISTRIBUTION CENTER : A CASE STUDY OF SATELLITE FACTORY. THESIS ADVISOR : KANJANA THONSANIT, Ph.D. 112 pp.

This research proposes a mathematical model for designing outbound distribution of

satellite dish business. Currently, Satellite dishes are distributed through dealers of each different

province with manufacturing facilities located in Suphanburi and geographically dispersed

distribution centers (DC) in 4 different regions including the North, the Northeast, the Central and

the Southern regions. Presently, demand from customers continuously increase, yet there is

limited storage space, which means more transportation trip is required. Consequently, the cost of

transportation rises accordingly. Thus more distribution center needs to be built in order to

respond the demand. The author has come up with the concept of creating a mathematical model

for the logistics network design for transportation not only to determine the optimal locations and

number of the distribution centers but also to reduce extra costs incurred by using Premium Excel

Solver program. To this point, the proposed mathematical model were tested and the result shows

that it can practically locate the most cost-efficient distribution centers in terms of transportation

cost and construction cost. In particular, Chaing Rai would be the new location of the Northern

region’s DC at the cost of 636,706 baht. Next, Nakhon Phanom and Yasothon would be the new

location of the Northern Eastern region’s DC which costs 549,580 and 614,580 baht

consecutively. For the southern region, Nakhon Si Thammarat and Songkhla would be a perfect

location for the new DC. Where it cost which costs 589,000 and 554,600 baht consecutively.

Lastly the new DC of the Central region of Thailand would be located at Phitsanulok ,Chonburi

and Tak at the cost of 459,900 and 578,000 and 620,000 baht consecutively .

Department of Industrial Engineering and Management Graduate School, Silpakorn University Student's signature ........................................ Academic Year 2013 Thesis Advisor's signature ........................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาและอนเคราะห ชวยเหลออยางดยงจากทานอาจารย ดร.กญจนา ทองสนท อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดใหคาปรกษาแนวทางในการวจยตลอดจนชวยตรวจสอบขอบกพรองของวทยานพนธฉบบน รวมทงใหความรทเปนประโยชนในการจดทาวทยานพนธ และขอขอบพระคณผจ ดการของโรงงานจานดาวเทยมแหงนและพๆในโรงงานจานดาวเทยมทกทาน ทไดสละเวลาในการใหขอมล อนเปนประโยชนในการนามาวเคราะหและสรปผลการศกษาในครงน ทายนผวจยใครขอกราบขอบพระคณบดา มารดา ครอบครวของผวจย ผมพระคณทกทาน ทไดใหกาลงใจในการทาวทยานพนธนจนสาเรจลงไดดวยด

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ........................................................................................................................ ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................................ ฉ สารบญตาราง ................................................................................................................................ ฌ สารบญภาพ ................................................................................................................................... ฎ บทท

1 บทนา ........................................................................................................................... 1 ทมาและความสาคญ ........................................................................................... 1 วตถประสงค ....................................................................................................... 2

ขอบเขต .............................................................................................................. 2

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ................................................................................. 3

2 ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ ...................................................................................... 4

ทฤษฏทเกยวของ ................................................................................................ 4

งานวจยทเกยวของ .............................................................................................. 26

3 วธการดาเนนงานศกษา ................................................................................................ 32

ขนตอนการดาเนนการวจย ................................................................................. 33

เกบรวบรวมขอมลและวเคราะหปญหา .............................................................. 33 ตวอยางการหาศนยกระจายสนคา ....................................................................... 38

การหาตนทนคาขนสงสนคา ............................................................................... 40

ซ

บทท หนา 4 ผลการศกษา ................................................................................................................. 43

การสรางแบบจาลองคณตศาสตร ....................................................................... 43

ปญหา (Problem Statement) ...................................................................... 43

กรณศกษาภาคเหนอ .................................................................................. 46

กรณศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ .......................................................... 54

กรณศกษาภาคใต ....................................................................................... 63 กรณศกษาภาคกลาง ................................................................................... 72

5 สรปผลและขอเสนอแนะ ............................................................................................. 82

สรปผลการวจย ................................................................................................... 82

ขอเสนอแนะ ....................................................................................................... 85 รายการอางอง ................................................................................................................................. 86

ภาคผนวก ....................................................................................................................................... 88

ภาคผนวก ก วธการคานวณหาตนทนในการตงศนยกระจายสนคา ............................ 89

ภาคผนวก ข วธการคานวณโดยใชฟงกชน Solver ในชด Microsoft Excel ................ 105

ประวตผวจย ................................................................................................................................... 112

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 แสดงตวถวงนาหนกตนทนในแตละรายการ ....................................................................... 20

2 แสดงความความสมพนธระหวางตนทนเฉลยของการขนสงของสนคาทกประเภททศกษา กบระยะการขนสงของสนคา ....................................................................................... 21

3 แสดงขอมลการขนสงโรงงานกรณศกษาในปจจบน เฉพาะภาคเหนอ ................................ 33

4 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดของภาคเหนอ .......................................... 46

5 จงหวดทกระจายสนคาของภาคเหนอ .................................................................................. 47

6 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาของภาคเหนอ ... 47

7 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคาของภาคเหนอ 48

8 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาของภาคเหนอ ... 51

9 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานททไดรบบรการจากศนยกระจายสนคา

ของภาคเหนอ ............................................................................................................. 52

10 ตนทนการสรางศนกระจายสนคาของภาคเหนอ .................................................................. 53

11 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดของภาคตะวนออกเฉยงเหนออ ................ 54

12 จงหวดทกระจายสนคาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ .......................................................... 55

13 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาของภาคตะวน

ออกฉยงเหนอ ............................................................................................................ 56

14 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคาของภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ ................................................................................................. 57

15 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมของภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ ................................................................................................. 59


ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ................................................................................... 61

17 ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ....................................... 62

18 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดของภาคใต ............................................... 63

19 จงหวดทสามารถกระจายสนคาของภาคใต .......................................................................... 64

20 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาของภาคใต ....... 65

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 21 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของศนยกระจายสนคาของภาคใต ....... 66

22 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมของภาคใต .. 68


ของภาคใต ................................................................................................................ 69

24 ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาของภาคใต .................................................................... 70

25 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดของภาคกลาง ........................................... 71

26 จงหวดทกระจายสนคาไดของภาคกลาง .............................................................................. 72

27 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาของภาคกลาง ........... 73

28 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคา ................ 74

29 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมของ

ภาคกลาง ................................................................................................................... 77

30 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานททไดรบบรการจากศนยกระจายสนคา ภาคกลาง ................................................................................................................... 78

31 ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาของภาคกลาง ................................................................ 80

ฎ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 แสดงภาพรวมแนวคดเชงระบบของการจดการโลจสตกส .................................................. 5

2 แสดงเครอขายผขายปจจยการผลต ...................................................................................... 6

3 แสดงขายงานการจดการโลจสตกสขาออก .......................................................................... 7

4 ระบบกจกรรมและการไหลขอมลขาวสารภายในกจกรรมโลจสตกส ................................. 8

5 แสดงกรอบงานการดาเนนการจดสงผลตภณฑและการควบคมวงรอบเวลา ....................... 12

6 แสดงความสมพนธระหวางสงอานวยความสะดวกและคาใชจาย ....................................... 14

7 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงโรงงานขนสงไปยงลกคา ................................................ 15

8 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงโรงงานขนสงตรงไปลกคาและรวมคาสง ....................... 15

9 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงคลงสนคาเกบสนคาและสงของ ...................................... 16

10 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงคงเกบสนคาสงสนคาและรบคาสงสนคา ........................ 16

11 แสดงตวอยางโครงขายโครงขายการขนสงโรงงานและรบสนคาจากลกคา ......................... 17

12 แผนภมแสดงตนทนรวมของการกระจายสนคาในกจกรรมโลจสตกส ............................... 18

13 แสดงตวแบบการขนสง ....................................................................................................... 22

14 แสดงระบบการขนสง .......................................................................................................... 24

15 เครอขายการกระจายสนคาของกรณศกษา ........................................................................... 34

16 แสดงยานพาหนะทใชในการขนสงสนคาของกรณศกษา .................................................... 35

17 แสดงภาพรวมแนวคดเชงระบบของการจดการโลจสตกส .................................................. 37

18 แสดงทตงของทง 5 จงหวด .................................................................................................. 38

19 แสดงการ Set Target Cell ของภาคเหนอ ............................................................................. 49

20 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคเหนอ ......................................................... 50

21 แสดงการ Set Target Cell ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ .................................................... 58

22 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ................................. 59

23 แสดงการ Set Target Cell ของภาคใต ................................................................................. 67

24 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคใต .............................................................. 68

25 แสดงการ Set Target Cell ของภาคกลาง ............................................................................. 76

ฏ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 26 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคกลาง .......................................................... 77

27 วธการตดตงการใชงานฟงกชน Solver ในชด Microsoft Excel ........................................... 106

28 แสดงขอมลทพมพในชองเปาหมาย ..................................................................................... 108

1

บทท 1

บทนา

ทมาและความสาคญ

เนองจากสภาวะเศรษฐกจปจจบนทอยในสภาวะชะลอตว ทาใหการแขงขนทางธรกจทวความรนแรงมากยงขน เพอการอยรอดและรกษาความสามารถในการแขงขน ผประกอบการจงตองดาเนนกลยทธอยางยดหยนและหาโอกาสใหมๆไปดวยอยตลอดเวลา โดยมวตถประสงคหลกเพอตอบสนองความตองการของลกคา ควบคไปกบการลดตนทนดาเนนงาน การขจดกจกรรมสญเปลา รวมถงตองสามารถแขงขนกบคแขงขนในธรกจและอตสาหกรรมนนๆได

บรษทกรณศกษาตวอยาง ดาเนนธรกจผลตและจาหนายสนคาธรกจจานดาวเทยม โดยสนคาเหลานเปนสนคาทกาลงมการแขงขนสง ดวยศกยภาพของแตละผผลต จงทาใหเกดการแขงขนกนขน ทาใหผผลตจานดาวเทยมตองหาวธการลดตนทนดานตางๆ เพอเพมศกยภาพในการแขงขน ผผลตแตละรายไดพยายามหาวธทจะลดตนทนดานตางๆ เชน ตนทนดานการบรหารจดการ ตนทนดานผลตภณฑ แตดวยสภาวะการแขงขนทรนแรงมากขน ทาใหผผลตไดใหความสนใจในการจดการดานโลจสตกสซงเปนแนวทางทจะชวยเพมประสทธภาพและเพมขดความสามารถในการแขงขนไดอกดวย

ปจจบนชองทางการจาหนายสนคา จาหนายผานตวแทนจาหนายทกระจายตามจงหวดตางๆทวประเทศ ปจจบนบรษทตวอยาง มโรงงานผลตอยทจงหวดสพรรณบร และมศนยกระจายสนคาอยตามภมภาคตางๆรวมทงสน 4 แหง ประกอบดวยศนยกระจายสนคาเชยงใหม รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคเหนอ ศนยกระจายสนคานครราชสมา รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ศนยกระจายสนคาปทมธาน รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคกลางและตะวนออก ศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคใต

การวางแผนการกระจายสนคาถอเปนปจจยสาคญประการหนง เนองจากเกยวของกบการลงทนกอสรางคลงสนคาหรอศนยกระจายสนคา การขนสงสนคา ปรมาณสนคาคงคลงและการ

2

ตอบสนองความตองการของลกคา การวางแผนกระจายสนคาทเหมาะสมจะสามารถชวยลดตนทนและตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางมประสทธภาพ และผลกระทบจากการมศนยกระจายสนคามากเกนไปจะสงผลใหมคาใชจายซาซอน เกดคาใชจายในการบรหารจดการศนยกระจายสนคาและสญเสยโอกาสในการนาทรพยากรทมอยอยางจากดไปใชในสวนทจาเปนหรอใหผลตอบแทนมากกวา ในทางตรงกนขาม การมศนยกระจายสนคานอยเกนไปกจะทาใหระยะทางขนสงไกลขน สงผลใหเกดตนทนคาขนสงสงขนตามไปดวย และอาจตอบสนองความตองการลกคาไมทวถง

เนองจากขบวนการขนสงในปจจบนเปนการขนสงโดยการใชรถเทรลเลอรสงแตละภาค ซงแตละภาคจะมศนยกระจายสนคา ซงพนทในการจดเกบจะมปรมาณจากด และในปจจบนปรมาณความตองการของลกคามเพมขน ความตองการสนคาจงเพมมากขน คาใชจายในการขนสงจะคอนขางสง เพราะเนองจากความจากดของพนทจดเกบทาใหตองมการขนสงหลายรอบ จงตองการทจะสรางศนยกระจายสนคาเพมขนทางผจดทาจงมแนวคดในการสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอออกแบบเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสง เพอหาทตงของศนยกระจายสนคาทเหมาะสม และเพอลดตนทนทเกดขนลง

ดงนนการวเคราะหจานวนศนยกระจายสนคาจากเครอขายเดมทมอยแลววาเหมาะสมทจะรองรบเหตการณทจะเปลยนแปลงในอนาคตหรอไม จงเปนวธหนงทจะชวยในการตรวจสอบความพรอมในการแขงขนธรกจได ผวจยจงมแนวคดทจะใชโปรแกรมคอมพวเตอร Excel Solver เพอชวยในการวเคราะหหาจานวนศนยกระจายสนคาของกรณศกษาดวยวธออพตไมเซชน (Optimization)

วตถประสงคของงานวจย

1. สรางแบบจาลองทางคณตศาสตรเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสงขาออก เพอ วเคราะหหาสถานทตงของศนยกระจายสนคาทเหมาะสม

2. เพอเปนแนวทางในการเลอกรปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสม ขอบเขตของงานวจย

1. ศกษาระบบการกระจายสนคาของโรงงานกรณศกษา พรอมทงสรางแบบจาลองทาง คณตศาสตรเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสงขาออกเพอการกระจายสนคาทเหมาะสม

3

2. ศกษาระยะทางจากศนยกระจายสนคาถงตวแทนจาหนาย จากแผนทกรมทางหลวง http://map-server.doh.go.th

3. ในจงหวดเดยวกนใหรวมผแทนจาหนายเปน 1 รายเทานน

ประโยชนทจะไดรบ 1. ไดแบบจาลองทางคณตศาสตรเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสงขาออกเพอการ

กระจายสนคาทเหมาะสม 2. ทราบปจจยททาใหเกดตนทนโลจสตกสสาหรบการขนสงขาออก 3. ไดแนวทางเพมประสทธภาพการกระจายสนคาทเหมาะสมในการบรหารงานโล

จสตกสขาออก 4. เพอเปนแนวทางสาหรบผทสนใจนางานวจยนไปพฒนาประยกตใชกบการวเคราะหหา

จานวนศนยกระจายสนคา ทมลกษณะใกลเคยงกน

4

บทท 2 หลกการทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การดาเนนงานวจยไดทาการรวบรวมงานวจยทเกยวของจากแหลงตางๆและหลกทฤษฏนามาประกอบเพอดาเนนการวจยในครงน สามารถสรปพอสงเขปดงตอไปน

2.1 การจดการโลจสตกสและโซอปทาน (Logistics and supply chain management)

การจดการโซอปทาน(Supply chain management) คอ การออกแบบ การวางแผน ปฏบตการ การควบคมตดตามกจกรรมในโซอปทาน โดยมวตถประสงคในการสรางคณคาในการ แขงขน และยกระดบงานสากล การปรบอปทานใหสอดคลองกบอปสงคและการปฏบตงาน

ในสวนการจดการโลจสตกส (Logistics management) นนถอวาเปนสวนหนงของ กระบวนการโซอปทาน รวมตงแตกระบวนการวางแผน การดาเนนการ การควบคมประสทธภาพ และประสทธผล การเคลอนยาย การจดเกบสนคา การบรการ และสารสนเทศจากจดเรมตนไปยงจดทมการใชงาน โดยทสอดคลองกบความตองการของผบรโภค ดงแสดงในภาพท 1

5

ภาพท 1 แสดงภาพรวมแนวคดเชงระบบของการจดการโลจสตกส

ทมา: กมลชนก สทธวาทนฤพฒ. การจดการโลจสตกส, 2540

โลจสตกส (Logistics) หมายถง การจดการลาเลยงสนคาเพอใหเกดตนทนโดยรวมในการกระจายสนคาตาทสด เกยวของ ตงแตกระบวนการจดหาวตถดบไปสนสด ณ จดทมการบรโภค หรอเปนกระบวนการในการจดการวางแผน จดสายงานและควบคมกจกรรมทงในสวนทมการเคลอนยายและไมมการเคลอนยาย การอานวยความสะดวกในกระบวนการไหลสนคา ตงแตจดจดหาวตถดบไปจนถงจดทมการบรโภค (กมลชนก สทธวาทนฤพฒ , 2540)

งานโลจสตกสประกอบดวย 2 ลกษณะ คอ

1. กจกรรมหลก

2. กจกรรมสนบสนน

กจกรรมหลก คอ กจกรรมทมความสาคญและมผลกระทบตอตนทน การใหบรการ ซงประกอบดวย 3 กจกรรมไดแก การขนสง การคลงสนคา กระบวนการสงซอ และในสวนกจกรรมสนบสนน คอ กจกรรมทมสวนสนบสนนกระบวนการกระจายสนคาหรอเปนกจกรรมทสนบสนน ใหงานของกจกรรมหลกดาเนนไปไดสะดวก เชน การจดการดานโกดง การหบหอ การจดซอจดหา การจดตารางผลต และการจดการดานขอมล เปนตน

กจกรรมของโลจสตกสมความสาคญตอการสรางความสมพนธกบผขายปจจยการผลต (Supplier) ผจดจาหนาย (Distributor) และลกคา (Customer) รวมทงกระบวนการตดสนใจดานตาง ๆ ไดแก

3. การไหลของสนเชอ (Credit flow)

4. การไหลของวตถดบ (Material flow)

5. การออกแบบเพอความพงพอใจ (Ideas and design to satisfy)

6. การไหลของการสงสนคาและกระแสเงนสด (Order flow and cash flow)

ผผลต

ตวแทนจาหนาย

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ผขายปจจยการผลต



6

7. ขอมลดานวศวกรรมและการออกแบบ (Engineering and design data)

8. กาหนดตารางเวลาของขอมล (Scheduling information)

9. ขอมลวจยการตลาด (Market research data)

การสรางเครอขายผขายปจจยการผลตคอการมงลดการสญเสยและเพมคณคา โดยใหเกดอรรถประโยชนแกลกคา กจกรรมนมเปาหมายเพอลดความไมแนนนอนและความเสยงในเครอขาย โดยมผลในทางบวก (Chase, et al, 1998:466)

ภาพท 2 แสดงเครอขายผขายปจจยการผลต (Supply chain)

ทมา: Heizer and Render. Operation management, 2000

การแขงขนทาใหผลตภณฑทมขอกาหนดเฉพาะ (Product customization) มคณภาพสง (High quality) ลดตนทน (Cost reduction) และเขาสตลาดอยางรวดเรว (Speed-to-market) คอ การใชกลยทธเพอทาใหลกคาเกดความพอใจในตลาดททาลงมการเปลยนแปลง 2.2 รปแบบของการจดการโลจสตกส (Dimention of logistics)

รปแบบของการจดการโลจสตกสแบงออกเปน 2 สวนคอโลจสตกสมหภาค (Macro

perspective) และโลจสตกสจลภาค (Micro perspective) ทงสองรปแบบเปนการบรหารงานในสวนการตอบสนองลกคาดวยความพงพอใจ โดยการใชกลยทธทสาคญมาใชในการบรหาร เชน การวางแผนการผลต (MRP) การสงมอบใหตรงเวลา (JIT) การตอบสนองลกคาดวยความรวดเรว (QR)

และการกระจายสนคา (DRP) กลยทธตางๆ นเปนการสรางมลคาเพมใหแกการจดการโลจสตกสดานตางๆ ดงตอไปน

2.2.1 อรรถประโยชนดานรปแบบ (From utility)

2.2.2 อรรถประโยชนดานสถานท (Place utility)

2.2.3 อรรถประโยชนดานเวลา (Time utility)

2.2.4 อรรถประโยชนดานการเปนเจาของ (Possession utility)

7

จากรปแบบการจดการโลจสตกสทง 2 รปแบบน ยงสามารถแบงการจดการโลจสตกสออกไดอก 2 สวนใหญๆ คอ การจดการโลจสตกสขาเขา(Inbound logistics management) และการจดการโลจสตกสขาออก (Outbound logistics management) ซงการแบงแยกในการจดการนแบงตามกจกรรมทเกดจากการปฏบตการของกจกรรมโลจสตกส เชน การจดการโลจสตกสขาออก รวมตงแตขบวนการเคลอนยายสนคาสาเรจรป (Finish goods) หรอสนคาขนกลาง (Intermediate goods)

ออกจากโรงงานผลตไปยงลกคา โดยผานศนยกลางกระจายสนคาหรอสงตรงไปยงลกคาคนสดทาย (Bekkeretal. 1999) ดงแสดงในรปท 3 การจดการโลจสตกสขาออก

ภาพท 3 แสดงขายงานการจดการโลจสตกสขาออก ทมา: Bekker. etal ,1999

กจกรรมโลจสตกส (The logistics activities) เปนกจกรรมทตองใชเพออานวยความสะดวก ในการเคลอนยายสนคาจากจดเรมตนไปยงจดบรโภค ไดแก กจกรรมตางๆ ทครอบคลม กลมการบรการลกคา (Customer service) เปนการสรางมลคาเพมทสรางประโยชนใหกบโซอปทานดวยและเปนวธทคมคาตนทนมากทสด ตงแตการพยากรณและการวางแผนอปสงค การบรหารสนคาคงคลงการตดตอสอสารดานโลจสตกส การจดการดานวตถดบ กระบวนการสงซอ การหบหอและบรรจภณฑอะไหลและการใหการ และรวมถงการรบสนคาผดปกตคนจากลกคา

กจกรรมโลจสตกสสามารถแยกกจกรรมเปนกจกรรมยอยๆ โดยมการเชอมโยงดวยขอมล ขาวสารตางๆ มากมาย ดงแสดงในภาพท 4

8

ภาพท 4 ระบบกจกรรมและการไหลขอมลขาวสารภายในกจกรรมโลจสตกส

ทมา: Chiu. Revised February,1995

จากภาพท 4 แสดงโครงสรางภายในองคกรจะมการเชอมโยงกบศนยกลางการกระจายสนคากบหนวยอนๆ ซงโดยทวไปแลวระบบการกระจายสนคาสามารถแยกกจกรรมออกเปนหนวยยอยๆภายในศนยกระจายสนคาไดดงน

1. หนวยผผลต (Distribution centres built by manufacturers)

2. ตวแทนจาหนายขององคกร (Distribution centres)

3. หนวยการขนสง (Distribution centres built by truckers)

4. หนวยรานคาปลก (Distribution centres built by retailers)

5. หนวยศนยกระจายสนคาภมภาค (Regional distribution centres)

จากสวนประกอบกจกรรมหลกทง 5 องคประกอบน มหนาทความสาคญแตกตางกน ออกไป เชน ศนยกลางการผลตจะมความสมพนธกบผบรโภคคนสดทายหรอหนวยรานคาปลก สามารถสนบสนนสนคาทมคณภาพและตอบสนองความตองการอยางเพยงพอ

Ballou (1999)ไดแบงขอบเขตของกจกรรมโลจสตกสและกจกรรมทเกยวของกบการขนสงสนคาออกเปน2 สวน ไดแก

สวนท 1 การจดการพสด (Physical Supply: Material Management) ประกอบดวย

1. การขนสงพสด (Transportation)

9

2. การดแลรกษาพสด (Inventory maintenance)

3. กระบวนการสงซอ (Order processing)

4. การรบของ (Acquisition)

5. การบรรจหบหอ (Protective packaging)

6. การคลงสนคา (Warehousing)

7. การเคลอนยายพสด (Material handing)

8. การดแลรกษาสารสนเทศ (Information maintenance)

สวนท 2 การกระจายสนคา (Physical Distribution) ประกอบดวย

1. การขนสงสนคา (Transportation)

2. การดแลรกษาสนคา (Inventory maintenance)

3. กระบวนการสงซอสนคา (Order processing)

4. การจดตารางการจดสงสนคา (Product scheduling)

5. การบรรจหบหอ (Protective packaging)

ความสมพนธในเครอขายการกระจายสนคาของระบบการบรหารงานโลจสตกสเพอทาการออกแบบเครอขายการกระจายสนคา ดวยวธการบรณาการกระบวนการเพอทาใหเครอขายสามารถการกระจายผลตภณฑอยางเปนระบบและสนบสนนกระบวนการการตดสนใจในการดาเนนกจกรรมการกระจายสนคาอยางมประสทธภาพ (Mourits et al 1996)

1. การจดการเชงภมศาสตรการกระจายสนคาเพอสนบสมนผลตภณฑใหกบลกคา 2. การจดการบรหารโดยการคนหาระดบการกระจายสนคาทเหมาะสมและสามารถทจะ

สนบสนนผลตภณฑตามความตองการของลกคา 3. การจดการไหลสนคาและการเตมเตมตามความตองการของลกคา

4. การจดการปฏบตการตงแตกระบวนการสงซอจนถงการดาเนนการ จดสงมอบ

ผลตภณฑ

2.3 ปจจยทมผลกระทบตอตนทนโลจสตกส (Factor affecting the cost of logistics)

ปจจยทมผลกระทบตอตนทนโลจสตกส สามารถแบงแยกออกไดดงตอไปน

2.3.1 ความสมพนธกบคแขงในเชงของราคาขาย

2.3.2 วงจรของคาสงซอจะเกยวของกบระดบของการมสนคาคงคลงทระดบเพยงตอความตองการของลกคา

10

2.3.3 การมสนคาทดแทนเพอสรางความพงพอใจใหกบลกคาเพอลดปญหาการรอคอย หรอระยะการสงสนคา

2.3.4 ความสมพนธกบการขายและจดสงใหมทเหมาะสมเพอลดตนทนในการเกบรกษาสนคา

2.3.5 การขนสงคอตนทนโลจสตกสเพอขนสงผลตภณฑไปยงลกคาปจจยตางๆเหลาน ถอไดวาเปนตนทนโลจสตกสทมผลกระทบตอการบรหารโซอปทานของทกอตสาหกรรม

2.4 ตนทนกจกรรมโลจสตกส (Logistics cost)

ตนทนกจกรรมโลจสตกส สามารถแบงไดดงตอไปน

2.4.1 ตนทนใหการบรการพจารณาทตนทนเสยโอกาสในการขาย

2.4.2 ตนทนการขนสงพจารณาตามลกคา ผลตภณฑ ชองทางการกระจายสนคา 2.4.3 ตนทนสนคาคงคลงเปนตนทนแปรผนตามจานวนสนคาและสถานทตงของ

คลงสนคา 2.4.4 ตนทนกระบวนการสงซอและกระบวนการสารสนเทศ เปนตนทนทเกยวของกบ

คาสงซอการตดตอสอสารและการพยากรณอปสงคเพอระดบการบรการทด

2.4.5 ตนทนปรมาณเปนตนทนเกยวของกบการจดหาผลตภณฑและความเปลยนแปลง ของคาสงซอของลกคา

ตนทนเหลานไมสามารถพจารณาแยกจากกนไดเนองจากวาตนทนเหลานตางสงผลกระทบ ตอตนทนอนๆจงเกยวของกบผผลตสนคาทงปรมาณและการผลต เนองจากการผลตไมมความ สมาเสมอเมอทาการผลตครงละมากๆสนคาคงคลงเขาใกลศนยจะทาใหเกดการขาดแคลนของสนคาคงคลง จงทาใหตนทนดานขอมลและการสงซอเพมขน และตนทนการขนสงจะเพมมากขนตามเมอลกคาตองการแยกการจดสงเปนหนวยยอย ๆ สวนตนทนในการดแลสนคาคงคลงกจะเพมขนตามไปดวย ดงนน ตนทนทเกยวของกบตนทนหนง ๆ จะตองถกนามาพจารณาดวยทกครง (กมลชนก สทธวาทนฤพฒและคณะ, 2544)

2.5 ชองทางการกระจายสนคา (Channel of Distribution)

การจดการโลจสตกสขาออกจะมกจกรรมโลจสตกสหลายๆ กจกรรมทสมพนธกน ไดแก ชองทางการกระจาย โดยทเปนกลมขององคกร สถาบนหรอหนวยงานทอยภายในหรอภายนอกโรงงานผลต เปนผทาหนาทสนบสนนกจกรรมทางการตลาด เชน การซอ การขาย การขนสง การเกบรกษาสนคา การคดแยกสนคา การสนบสนนทางการเงน การยอมรบความเสยง และการใหขอมลทางการตลาด เปนตน (กมลชนก สทธวาทนฤพฒและคณะ, 2544)

11

โครงสรางชองทางการกระจายทางการตลาดทอยภายในความรบผดชอบขององคกรแตละ แหง สวนใหญใชโครงขายเชอมโยงระหวางหนวยงานอยางหลวม ๆ โดยโครงสรางชองทางแตละ ประเภทจะขนอยกบธรรมชาตของสนคาและกลมลกคาเปาหมาย ไมมโครงสรางชองทางกระจายสนคาประเภทหนงประเภทใดทดทสดและเหมาะสมในทกสถานการณ ดงนนผบรหารตองตดทาการสนใจเลอกโครงสรางชองทางการกระจายสนคาทเหมาะสมและสอดคลองกบกลมเปาหมายของกจการและเปาหมายทางการตลาด การดาเนนงาน จดแขงและจดออน เพอชวยใหเกดประสทธภาพและอรรถประโยชนดานตางๆ

2.6 บทบาทการขนสงในโลจสตกส (The role of transportation inlogistics)

ระบบการขนสง (Transportations system) เปนกจกรรมทมความสาคญในการเคลอนยายสนคาจากสถานทผลตไปยงสถานทบรโภคสนคา ซงการเคลอนยายสนคาระหวางสถานทดงกลาว นนกอใหเกดมลคาเพมแกสนคาและมลคาทเพมขนนเรยกวา อรรถประโยชนดานสถานท (Place

utility) อรรถประโยชนดานเวลา (Time utility) โดยขนอยกบ 2 ปจจย ไดแก (กมลชนก สทธวาทนฤพฒ, 2544)

1.ปจจยความสมพนธระหวางการขนสงโลจสตกสและการตลาด ระบบการขนสง

ชวยอานวยประโยชนในการเคลอนยายสนคาระหวางสถานททอยหางไกลกนและสรางมลคาเพมใหแกลกคาเมอสนคานนมาถงจดมงหมายตรงตามเวลาในปรมาณทเพยงพอและสนคามคณภาพตรงตามทกาหนด ดงนนการขนสงจงเปนหนงในปจจยสาคญทสรางความพงพอใจใหกบลกคาและเปนองคประกอบทสาคญตอทางการตลาด

2.ปจจยทมอทธพลตอตนทนคาขนสงและการกาหนคราคาเปนปจจยทเกยวของกบสนคาโดยตรง เชน

- ความหนาแนน (Density) หมายถง อตราของนาหนกตอปรมาตรสนคา ซงโดยทวไป

หากสนคาใดมความหนาแนนตาจะมความเปนไปไดทจะเสยคาใชจายในการ ขนสงตอนาหนกตากวาปกต

- การจดเรยงสนคาบนยานพาหนะ (Stowability) เปนระดบทมสนคาสามารถจดใหเตม

พนทบนพาหนะสนคา เพอความสะดวกในการขนถายสนคาใหเปนไปอยางสะดวก

12

ปจจยอนๆทมผลตอการกาหนดตนทนคาขนสงและอตราการขนสงยงขนอยกบลกษณะเฉพาะสนคา เชน สนคาอนตราย สนคาทตองไดรบการหอหมทแขงแรงเปนพเศษ ตลอดจนตองมความรบผดชอบ (Liability) ในการขนสงสนคาดวย

2.6.1 รปแบบการขนสง

การขนสงนบเปนองคประกอบทสาคญของการบรหารงานโลจสตกสและมผลกระทบตอความสามารถในการใหการบรการลกคาในดานตางๆ เชน ความเชอถอในการบรการขนสงตอระยะเวลาทใชในการเดนทาง ขนาดขอบเขตตลาด ความยดหยนในการใหการบรการขนสง ระบบการขนสงในปจจบนมดงน (Coyle et al. 1996)

ก) การจดสงทางรถบรรทก (Trucking) เปนการจดสงทรวดเรวทนเวลา แลตนทน ตา บรษทรถบรรทกในปจจบนมการใชคอมพวเตอรชวยในการบรการดานการขนสงเพอความ รวดเรว และลดตนทนดานเชอเพลง

ข) การจดสงทางรถไฟ (Railroads) เปนการขนสงสนคาในปรมาณมาก โดยใชตเสบยงของการรถไฟ

ค) การจดสงทางอากาศ (Airfreight) เปนการจดสงทตองการความรวดเรว เหมาะ สาหรบสนคาทมนาหนกเบาเสยงายเชนยารกษาโรค ดอกไมผลไมสวนประกอบอเลกทรอนกส หรอเปนปจจยทจะตองใชเวลาฉกเฉนในการขนสง

ง) การจดสงทางนา (Waterways) เปนวธการจดสงทเกาแกทสด โดยขนสงผาน แมนา ลาคลอง ทะเลสาบ ชายฝงทะเล มหาสมทร นยมใชขนสงสนคาประเภทเหลกกลา ขาว ถาน หน วตถเคม ซงการขนสงทางเรอจะมตนทนการขนสงตากวาทกรปแบบการขนสงแตอาจลาชาในเรองเวลา

จ) การจดสงทางทอ (Pipeline) เปนการจดสงสนคาทางตรง เชนการขนสง ประเภทนามนดบ แกสธรรมชาต นามนปโตรเลยม และผลตภณฑเคมตางๆเปนตน

ในแตละรปแบบการขนสงกมขดความสามารถทแตกตางกนออกไปตามแตละรปแบบการบรหารงานขนสงเปนกระบวนการทมอทธพลอยางมากตอการบรหารดานเวลาเพอจดสงผลตภณฑ ททาใหเกดตนทนทประหยดและสามารถตรวจตดตามผลตภณฑไดเปนอยางด (Billy et a1 1997)

ดงแสดงในรปท 5

13

ภาพท 5 แสดงกรอบงานการดาเนนการจดสงผลตภณฑและการควบคมวงรอบเวลา ทมา: Billy etal. 1997

การควบคมกระบวนการจดสงนนเปนการเพมเกดอรรถประโยชนสงสดและการประเมนการปฏบตงานภายในองคกรและมผลกระทบตอกระบวนการตางๆ เชน กระบวนการจดซอและกระบวนการขนสง โดยมกลไกการควบคมวงรอบเวลาเปนกลไกทสาคญเพอบรหารจดสงอยางมประสทธภาพ

2.7 การออกแบบโครงขายขนสง

Chopra (2003) ไดอธบายถงการออกแบบโครงขายการกระจายในโซอปทานและปจจยทมผลตอการตดสนใจออกแบบโครงขาย จากการออกแบบโครงขายพบวาปจจยทมผลตอการออกแบบ แบงออกเปน 2 สวน ไดแก

1. ความตองการของลกคา

2. คาใชจาย

ตวแปรทใชวดการใหบรการลกคาทมผลตอโครงสรางของโครงขายการกระจาย ไดแก

1. เวลาในการตอบสนอง (Response time) เปนระยะเวลาตงแตลกคาสงของและไดรบสนคา

2. ความหลากหลายของผลตภณฑ (Product variety) คอ จานวนของผลตภณฑทแตกตาง หรอลกษณะทแตกตางทลกคาเปนผกาหนดความตองการ

3. การหาไดของผลตภณฑ ( Product availability) คอ ความนาจะเปนของการมผลตภณฑ

4. คลงเกบสนคาเมอมคาสงการซอสนคาเขามา 5. ประสบการณลกคา (Customer experience) คอ ประสบการณทาการสงซอสนคา รวม

ไปถงสถานททลกคาสามารถเขามาซอหรอรบสนคา

14

6. การตดตามคาสง (Order visibility) คอ ลกคาสามารถทจะตดตามคาสงจากเรมตนตงแตสงซอของจนกระทงไดรบสนคา

7. การสงของกลบคน (Return ability) คอ ลกคาสามารถคนของทไมตองการหรอชารดกลบคนไดและความสามารถของโครงขายทจะรบของคน

ทกปจจยดงกลาวขางตนมผลตอการออกแบบโครงขายการกระจายและการเปลยนแปลงการออกแบบโครงขายการกระจายทมผลตอคาใชจายในโซอปทาน ไดแก

1. คาใชจายเกบสนคา (Inventory cost)

2. คาใชจายการขนสง (Transportation cost)

3. คาใชจายกอสรางสงอานวยความสะดวกและการขนถาย (Facility and handling)

4. คาใชจายการตดตอขอมล (Information cost)

เมอเพมจานวนของทตงสงอานวยความสะดวกคาใชจายรวมของการขนสงลดลง จนไปถงจดๆ หนง หากเพมจานวนสงอานวยความสะดวกขนจนไมกอใหเกดการประหยด จากขนาดคาใชจายการขนสงจะเรมเพมขน และคาใชจายของการเกบสนคาจะเพมตามจานวนของสงอานวยความสะดวกทเพมขน เชนกน ตามรปท 3 เนองจากคาใชจายโลจสตกสเปนผลรวมของคาใชจายในสวนของการเกบสนคา การกอสรางสงอานวยความสะดวกและคาใชจายในการขนสง

รปท 6 ความสมพนธระหวางจานวนของสงอานวยความสะดวกและคาใชจายโลจสตกส

ทมา: Chropa (2003)

นอกจากนไดทาการสรางทางเลอกโครงขายการกระจายสนคาจากบรษทผผลตไปยงลกคาโดยเทยบกบตวเลอกในการตดสนใจ โดยแบงออกเปนสองสวนคอ สวนแรก จะทาการสงสนคาไปถงตาแหนง ของลกคาหรอรบสนคาจากแหลงผลต สวนทสองจะทาการสงสนคาไหลผานชดรวมศนยกลางกอนทจะสงตอไปยงลกคา จากลกษณะการตดสนใจทงสองสวนน สามารถแบงโครงขายการกระจายออกเปน 6 ลกษณะ ไดแก

15

1. โรงงานผลตเกบสนคาและขนสงตรงไปยงลกคา (Manufacturer storage with

direct shipping) สนคาจะถกสงจากโรงงานผลตไปยงลกคาปลายทางโดยผานผคาปลกททาหนาทรบและสงคาสงซอ มายงโรงงานผลต สนคาจะถกเกบไวทโรงงานและสงตรงไปยงลกคาทสงซอ มประโยชนในดานศนยกลางของการเกบสนคาทโรงงาน และสามารถมสนคาไวตอบสนองลกคาไดตลอด ในดานการเกบรกษาสนคาทาไดงาย แตคาใชจายการขนสงสนคามคาสงเนองจากระยะทางขนสงสนคาขาออกสง และตองมการบรรจสนคาไปสงลกคาทาใหคาใชจายเพมขน รปแบบโครงขายการกระจายสนคาแบบนเหมาะสาหรบสนคาทแตกตางกนในกรณทความตองการสนคามนอย แตสนคามมลคาสง ลด คาใชจายในการเกบรกษาสนคา และประหยดคาใชจายในการกอสรางสงอานวยความสะดวก

รปท 7 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงโรงงานผลตเกบสนคาและขนสงตรงไปยงลกคา


2. โรงงานผลตเกบสนคาและขนสงตรงและรวมคาสงจากปลายทาง (Manufacturer

storage with direct shipping and in-transit merge)

รปแบบน จะคลายกบรปแบบการขนสงกอนหนานแตจะมขอแตกตางในสวนของการรบคาสงซอทมจากแตละแหงกอนทจะนากลบไปทโรงงาน โรงงานจะเปนผสงสนคาตรงไปยงลกคาปลายทางซงประโยชนในดานคาใชจายขนสงลดลงและปรบปรงในสวนของประสบการณของลกคาในการสงสนคา ผลประโยชนทเกดขนสาหรบผลตภณฑทมมลคาสงสด คอ สามารถเลอนคาสงของลกคาและสนคาทเกบไวมปรมาณมากสามารถสารองไวใหลกคาทสงสนคาเขามาทกชวงเวลา เหมาะสาหรบปรมาณความตองการสนคาทมระดบนอยถงปานกลาง ควรมจดในการรบ-สง คาสงไมเกน 4 หรอ 5 จดจากลกคาในหลายพนท

16

รปท 8 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงโรงงานผลตเกบสนคาและขนสงตรงและรวมคาสงจาก

ปลายทาง


3. คลงสนคาเกบสนคาและสงของ (Distributor storage with carrier delivery)

รปแบบนการเกบสนคาไมไดเกบทโรงงานผลตแตจะนามาเกบไวทคลงสนคาของผขนสงและเปนผ กระจายสนคา ทาการขนสงสนคาจากคลงสนคานาไปสลกคาปลายทาง ซงลกษณะโครงขายแบบน ตองการปรมาณสนคาสงในการเกบสนคาไวทคลง เนองจากความตองการของลกคามไมแนนอน คาใชจายในการขนสงลดลงเนองจากการใชรปแบบการขนสงทคมคามากขน คอใชรถรวมกนในการขนสงสนคาหลายชนดเพอสงสนคาไปใหลกคายงแตละจด และยงอยใกลลกคากวาสงจากโรงงานและยงลดเวลาในการนาสนคาไปสงใหลกคา แตจะมคาใชจายในการกอสรางคลงสนคาเพมขน รปแบบน เหมาะสมสาหรบการขนสงทตองการความรวดเรวในการสงสนคา

รปท 9 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงคลงสนคาเกบสนคาและสงของ


4. คลงเกบสนคาสงสนคาและรบคาสงสนคา (Distributor storage with last mile

delivery) รปแบบนผคาปลก ผกระจายจะทาหนาทสงสนคาไปยงลกคาเองโดยไมใชผใหบรการขนสง โดยคลงสนคาจะตงอยใกลลกคาและตองการระดบของสนคาทเกบไวในคลงสง เหมาะกบ

17

รปแบบทตองการสงของใหลกคาเรวขนทาใหลดระยะเวลาในการสงมอบสนคาลง และลาคาสงซอสนคาของลกคามจานวนมากและพอใจทจะจายเงนสาหรบการใหบรการทรวดเรว แตจะมคาใชจายในการขนสงทเพมขน ตลอดจนคาใชจายในการกอสรางสงอานวยความสะดวกและการจดการเพมขน

รปท 10 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงคลงเกบสนคาสงสนคาและรบคาสงสนคา


5. โรงงานหรอคลงสนคาเกบสนคาและรบสนคาจากลกคา (Manufacturer or

distribution storage with consumer pickup)

สนคาจะถกเกบไวทโรงงานผลตหรอคลงสนคาของผกระจายสนคา ลกคาสามารถสงซอไดทางโทรศพทและมารบสนคาทจดเกบรบของได จากโรงงานสนคาจะถกสงและนามาเปลยนถายไปยงทอนทศนยกระจายสนคาและสงไปยงคลงปลกยอย กรณนคาใชจายในการเกบรกษาสนคาจะตาและ สามารถสงไปยงลกคาไดเรวขน และคาใชจายในการขนสงลดลงเนองจากคาสงซอจากลกคาจะถกสง มายงจดรบ-สงสนคายอยทาใหลดระยะทางลง และลดเวลาในการสงของลงไดอยางรวดเรว แตหากมการกอสรางสถานยอยในการรบสงสนคากจะสงผลทาใหคาใชจายในการกอสรางสงอานวยความ สะดวกเพมขน คาใชจายในการขนสงสนตา

รปท 11 แสดงตวอยางโครงขายการขนสงโรงงานหรอคลงสนคาเกบสนคาและรบสนคาจากลกคา


18

6. คลงปลกยอยเกบสนคาเพอกระจายใหลกคา (Retail storage with customer

pickup) สนคาจะถกเกบไวทคลงปลกยอยของทองถน ลกคาสามารถเดนเขาไปซอสนคาทคลงปลกยอยไดเลย หรอใชวธการสงซอทางโทรศพท คลงยอยทองถนจะเปนตวทาใหคาใชจายการเกบสนคาเพมขน เนองจากสนคาทเกบมปรมาณไมมากทาใหมคาใชจายเพมขนตามจานวนคลงปลกยอย ทเพมขน แตสงสนคาใหกบลกคาไดอยางรวดเรว คาใชจายขนสงสนคาไปใหลกคามคานอย 2.8 ตนทนการขนสงโลจสตกส

การขนสงโลจตกสเปนกระบวนการการกระจายสนคาและเปนเครองมอทสาคญในกระบวนการสรางอปทานในธรกจโดยการจงใจลกคาดวยการใหการ 1) วธการทดกวาและธรกจอาจจะเสยลกคาไปได ถาไมสามารถจะสงมอบสนคาไดทนเวลา (Dadzie, 1998) ตนทนทเกดจากกจกรรม ของโลจสตกสในการกระจายสนคาตนทนทสงสดคอ ตนทนสง รองลงมาไดแก การคลงสนคา และการเคลอนยายขนสนคาเขาออกคลงสนคา (ดารง ชยสนท9 2543) ดงแสดงในรปท 12

รปท 12 แผนภมแสดงตนทนรวมของการกระจายสนคาในกจกรรมโลจสตกส

ทมา: ดารงศกด ชยสนท, การจดจาหนายและการกระจายสนคา, 2543

ตนทนการขนสงของแตละประเภทมตนทนทแตกตางกนออกไป การคดตนทนในการขนสงคอนขางจะซบซอน เพราะไมมความเดนชดเหมอนกบตนทนของการผลตในโรงงาน ตนทน การขนสงจะคานวณจากสงทเคลอนไหว หรอแปรเปลยนไดเชน เวลาทใชในการขนสง ระยะทาง

นาหนก หรอขนาดของสนคาทจะทาการขนสง และตนทนการขนสงสามารถแบงออกเปนกลม

19

ใหญๆไดดงน(ดารงศกด ชยสนท, 2543)

2.8.1 ตนทนคงท (Fixed cost) เปนตนทนทไมเปลยนแปลงตามปรมาณการใหบรการ เชน คาเชาทดนและอาคาร คาประกนภย คาทะเบยนยานพาหนะ คาเสอมราคา เงนเดอน ประจา คาใบอนญาต เปนตน

2.8.2 ตนทนแปรผน (Variable costs) เปนตนทนทเปลยนแปลงไปตามจานวน การผลต และการขนสง ถามการผลตนอยการขนสงนอยตนทนประเภทนกนอยตามไปดวย

การแบงโครงสรางตนทนการขนสง สามารถแบงออกไดเปน 3 สวน คอ ตนทน ผประกอบการ (Operation cost) ตนทนของภาครฐ (Government cost) ตนทนภายนอก (External

cost) ซงมรายละเอยดดงน (สถาบนทรพยสนแหงปญญาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544)

ก) ตนทนผประกอบการ (Operation cost) คอ ตนทนทเกยวของกบการใหการบรการขนสงจากจดตนทาง (Origin) ไปจนถงจดปลายทาง (Destination) ทอยใตความรบผดชอบของผประกอบการขนสง

ข) ตนทนของภาครฐ (Government cost) คอ ตนทนทภาครฐตองรบผดชอบเพอใหระบบการขนสงของประเทศดาเนนการไปอยางมประสทธภาพ อาท ตนทนการกอสรางและการพฒนาโครสรางพนฐานอปกรณอานวยความสะดวกทางการขนสง เชน ทาเรอ สถานขนสง ถนน ทางรถไฟ ทาอากาศยาน รวมไปจนถงตนทนในการบารงรกษาใหโครงสรางพนฐานและสงอานวย ความสะดวกเหลานคงประสทธภาพในการใชงาน

ค) ตนทนภายนอก (External cost) คอตนทนทางเศรษฐศาสตร ทไมมการบนทกทางบญช แตเปนตนทนทเกดขนจากกจกรรมทางเศรษฐกจดานการขนสงทสรางภาระตอภาคเศรษฐกจ หรอกลมสงคม อาท ตนทนอบตเหตทเกดขนจากการขนสง ตนทนดานการจราจรแออดททาขนสง อนกอใหเกดเปนตนทนดานเวลาทใชในการเดนทาง และตนทนมลภาวะจากการขนสง ไมวาจะ เปนฝ น เสยง เปนตน

2.9 การวเคราะหตนทนการขนสง

การวเคราะหแนวทางการเกดตนทนในการขนสงมดงตอไปน

2.9.1 การวเคราะหตวขบตนทน (Cost driver) หมายถง หนวยในการวดกจกรรมท ออกมาในเชงตวเลข เชน รายการตนทนทแปรผนตามหนวยการผลต โดยกาหนดใหตวขบเปนนาหนกของสนคาททาการขนสง (ตน) และระยะทางทใหบรการ (กโลเมตร)

20

2.9.2 การวเคราะหตนทนตอหนวย นาหนก-ระยะทาง 1 ตน-กโลเมตรและนาผล มาวเคราะหเปรยบเทยบหาสาเหตของการเปลยนแปลงตนทนเทยบกบชวงเวลา เพอปรบปรง ประสทธภาพดวยเหมาะสม ตนทนเฉลยในการขนสงทไดนาหนกเปนคาเฉลยของกจการในแตละรายเปนการหาตวแทนตนทนของแตละประเภทการขนสงในแตละสนคานนใชวธการคานวณดวย การหาคาเฉลยถวงนาหนก (Weight average cost) ของตนทนในแตละรายการโดยใชนาหนกเปนสงพจารณาจากปจจยหลกเปนตวกาหนดตนทนดงแสดงในตารางท 2.1

ตารางท 1 แสดงตวถวงนาหนกตนทนในแตละรายการ

รายการ ตวถวงนาหนก คานามน นาหนกบรรทกและระยะทาง (ตน-กโลเมตร) คาซอมบารง ระยะทาง (กโลเมตร) คาแรงงานคนขบ ระยะทาง (กโลเมตร) คาแรงคนงาน นาหนกบรรทก (ตน) คาบรการ นาหนกบรรทก (ตน) คานารอนนาชา นาหนกบรรทกและระยะทาง (ตน-กโลเมตร) อนๆ นาหนกบรรทกและระยะทาง (ตน-กโลเมตร)

ทมา: สถาบนทรพยสนแหงปญญาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544

การคานวณการถวงนาหนกในรปจานวนการขนสงตอเดอนแลวนามาเปรยบเทยบเปนสดสวน (Proportion) ระหวางผประกอบการกบกรมทางหลวงทเปนผรบผดชอบกาหนดนาหนกบรรทกสงสดสาหรบรถบรรทกแตละประเภท ซงการกาหนดนาหนกบรรทกดงกลาว มความสาคญเปนอยางยงตอตนทนการขนสงทางถนน เนองจากจะเปนตวควบคมปรมาณสนคาทสามารถบรรทก ไดในแตละเทยวของสนคา

2.10 ปจจยกาหนดโครงสรางตนทนการขนสงสนคา จากผลการสารวจภาคสนามของสถาบนทรพยสนแหงปญญาจฬาลงกรณมหาวทยาลย

พบวาปจจยทมผลตอการกาหนดโครงสรางตนทนทแทจรงนนมอยหลายประการทงในสวนทขนอยกบสนคา ผประกอบการ สภาพตลาดและสภาพเชงกายภาพซงสรปไดดงตอไปน

2.10.1 ระยะทางขนสงสนคา ระยะทางเปนปจจยทสาคญอยางมากในการกาหนดโครงสรางและตนทนรวมการขนสง

โดยเฉพาะการขนสงทางบกจะพบวาจากสถตททาการคานวณจากการสมตวอยางภาคสนาม ปรากฏวาการขนสงระยะสนมตนทนการขนสงตอหนวย (บาทตอตน- กโลเมตร) ทสงโดยเฉลย ตงแต 1.93

21

บาทตอตน-กโลเมตรถง 6.66 บาทตอตน-กโลเมตร (สถาบนทรพยสนแหงปญญา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544)

2.10.2 ลกษณะรถทบรรทกสนคา โดยปกตสนคาบางประการมความจาเปนทจะตองใชรถพเศษหรออปกรณพเศษในการขนสงคา เชน อาหารทะเลแชแขงทจาเปนตองใชรถบรรทกหอง

2.10.3 ลกษณะของสนคา สนคาบางประเภทมลกษณะเฉพาะตวทจะบรรทกในรถ ขนสงซงจาเปนจากดหรอลกษณะพเศษทเอออานวยใหบรรทกไดเตมนาหนกหรอเกนพกดได และใชความระมดระวงอยางมากเพอไมใหชารดแตกหกจงทาใหตนทนคาขนสงสงขน

2.10.4 อตราการใหบรการขนสงตอป (Utilization rate) ผประกอบการหรอสนคาบางประเภททมลกษณะฤดกาล (Seasonal) มการใชรถขนสงตอปหรอตอเดอนในอตราทตาเชน จานวนเทยวทรถวงใหการตอเดอนนอย จงทาใหประกอบการคดอตราคาดาเนนการเสอมราคาตอตน-กโลเมตรสงกวาปกต

2.10.5 ปรมาณสนคาทตองการขนสงในพนทเดยวกน ความตองการหรอจานวนสนคา จากตนทางสปลายทาง ปจจยหลกทมความสาคญในการกาหนดตนทนของผประกอบการ เนองจากถามปรมาณความตองการขนสงสนคาประเภทเดยวสงกจะทาใหผประกอบการสามารถทาตลาดใหบรการบรรทกสนคาตอเทยวเตมพกดนาหนกจงทาใหตนทนเฉลยตอตนบรรทกตาเชน สนคาอปโภคบรโภค

สาหรบปจจยทกาหนดคาบรการนนจะขนอยสภาวะการแขงขนการบรการในพนทเดยวกน หรอสนคาประเภทเดยวกน จงทาใหการขนสงสงสนคาบางประเภทกาไรมาก กาไรนอย หรอขาดทน

ตารางท 2 แสดงความความสมพนธระหวางตนทนเฉลยของการขนสงของสนคา ทกประเภททศกษากบระยะการขนสงของสนคา

ประเภทระยะทางทขนสง

รถบรรทก4 ลอ รถบรรทก 6 ลอ รถบรรทก 10 ลอ รถเทรลเลอร

ระยะใกล 6.66 5.04 3.04 1.93

ระยะกลาง 3.04 3.05 1.18 1.22

ระยะไกล - 2.12 1.15 0.93

หนวย: บาทตอตน-กโลเมตร ระยะใกล หมายถงระยะทาง – กโลเมตร ระยะกลาง หมายถง ระยะทาง – กโลเมตร ระยะไกล หมายถง ระยะทางมากกวา กโลเมตร

ทมา: สถาบนทรพยสนแหงปญญาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544

22

จากตารางท 2 สามารถอธบายตนทนขนสงนนขนอยกบระยะทางและประเภทของรถ หรอนาหนกบรรทกจงพบวา รถบรรทกเลกประเภท 4 ลอมตนทนการขนสงในระยะสนเทากบ 6.66 บาทตอตน- กโลเมตรสงกวาการขนสงระยะกลางในประเภทรถเดยวกนถง 2 เทา ในขณะทรถ 6 ลอ มตนทนเฉลยของการขนสงในระยะสนเทากบ 5.04 บาทตอตน-กโลเมตร ซงสงกวาการขนสงในระยะกลางและระยะสนซงมตนทนการขนสงเฉลย 3.05 และ 2.12 บาทตอตน-กโลเมตร

2.11 ตวแบบการขนสง (Transportation Model)

ตวแบบการขนสง เปนตวแบบทเกยวของกบ กระบวนการวางแผนทใชในการขนสงสนคา จากตนทาง (Source) ซงอาจเปนแหลงผลตสนคา โรงงาน คลงสนคา หรออนๆ ไปยงปลายทาง

(Destination) ทกาหนด ทงนโดยมเปาหมายทจะใหคาใชจายของการดาเนนการขนสงมคานอยทสด

ตวแบบการขนสงโดยทวไป จะมลกษณะดงรปท 13

รปท 13 ตวแบบการขนสง (Transportation Model)

โดยท

ai เปนจานวนสนคาทมอยในแตละตนทาง i, i = 1, 2, …, m

bj เปนจานวนความตองการของสนคาในแตละปลายทาง j, j = 1, 2, …, n

cij เปนคาใชจายในการขนสงสนคาตอหนวยจากตนทาง i ไปปลายทาง j

จากรปจะเหนไดวาในแตละตนทาง สามารถขนสงสนคาไปยงปลายทางไดหลายแหง และในทานองกลบกน จานวนสนคาทปลายทางแตละแหงจะไดรบกอาจมาจากตนทางหลายแหงเชนกน

ดงนน ปญหาของการขนสงโดยทวไปคอ การหาวาจะขนสงสนคาจากตนทางใดไปยงปลายทางใดและเปนจานวนเทาใด ทงนตองสอดคลองกบจานวนสนคาทมอยในแตละตนทาง และสอดคลอง

23

กบความตองการสนคาของแตละปลายทาง โดยใหคาใชจายทงหมดมคานอยทสดจากปญหาการขนสงดงกลาว สามารถนามาสรางเปนตวแบบทางคณตศาสตรไดดงน

ถาให Z คอคาใชจายรวมในการขนสงสนคาทงหมด

และ Xij เปนจานวนสนคาทจะขนสงจากตนทาง i ไปยงปลายทาง j

i = 1, 2, …, m, j = 1, 2, …, n

ดงนน ฟงกชนเปาหมายคอ การหาคานอยสดของ

ภายใตขอจากด

ในขอจากดสวนแรกทม m ขอจากด แสดงใหเหนถงผลรวมของจานวนสนคาทขนสงจาก

ตนทางหนงๆ จะตองไมเกนจานวนสนคาทตนทางนนมอย และในขอจากดสวนทสองอก n

ขอจากดแสดงใหเหนผลรวมของจานวนสนคาทปลายทางหนงไดรบ จะตองมคาไมนอยกวาความตองการสนคาของปลายทางนนถาเมอไรกตามทผลรวมของจานวนสนคาทมอยทตนทางทงหมด

เทากบผลรวมของจานวนความตองการสนคาทปลายทางทงหมด จะเรยกตวแบบนนวาเปนตวแบบการขนสงสมดล (Balanced transportation model) แตถาผลรวมของจานวนสนคาทมอยทตนทางทงหมดมคาไมเทากบผลรวมของจานวนความตองการสนคาทปลายทางทงหมด จะเรยกตวแบบนนวาเปนตวแบบการขนสงไมสมดล(Unbalanced transportation model)จากตวแบบการขนสงจะเหนไดวา มลกษณะพนฐานเปนตวแบบการโปรแกรมเชงเสน ซงทาใหการหาคาตอบ สามารถทาไดดวยเทคนควธทใชในการหาคาตอบของตวแบบการโปรแกรมเชงเสนอยางไรกตามการหาคาตอบดงกลาวนนคอนขางยงยากและซบซอน ดงนนจงไดมการพฒนาขนตอนวธทจะหาคาตอบของตวแบบการขนสงขนมาโดยเฉพาะ

2.11.1 การจดตงปญหา การขนสงมาตรฐาน (The standard from of transportation

problem) ปญหาทจดตงขนอาจเปนแบบโปรแกรมเชงเสน (Linear programming formulation) เชน สมมตวาบรษทมโกดง m และรานคาปลก n มผลตภณฑเดยวถกสงมาจากโกดงและสงออกไปยงรานคาปลกในแตละแหลงและรานคาปลกแตละแหลงมระดบความตองการไมเทากน ซงทาใหม

24

คาใชจายเกดขนในการขนสงไปในแตละแหลงมลกษณะปญหาเปนเชงเสน ดงนนจงสามารถตงสมการไดกลมตวแปรไดดงน

i = ดชนของโกดงและกาลงการผลตคอ a1 ซง i =1,2,.....,m

j = ดชนของรานคาปลกและปรมาณความตองการคอbjซงj = 1, 2,...... n

Cij = ตนทนการขนสงตอหนวยของผลตภณฑจากคลง iถงรานคาปลก j ตนทนรวมทงหมดของการขนสงเปนเชงเสนกบขนาดการขนสง สงทนาสนใจของปญหาน

คอ การหาแผนการขนสงทดทสดระหวางคลงและรานคาปลก โดยมการใหเงอนไขการสนบสนนความตองการเปนขอบงบงคบ การขนสงนใหพจารณาเปนเครอขายตงแตและสามารถเขยนปญหา การขนสงโปรแกรมเชงเสนไดดงน

ก) ตวแปรการตดสนใจ (Decision variable) ตวแปรการตดสนใจประกอบดวย: X0 = จานวนของการขนสงสนคาจากคลง iถงรานคาปลก j ซง i =1,2,...... mและ j =1,2,......., n

ข) สมการเปาหมาย (Objective Function)

การพจารณาการขนสงสนคาจากคลง i ถงรานคาปลก j คาใชจายในการ ขนสงตอหนวยคอ Cij และจานวนสนคาของการขนสง คอ Xijดงนน คาใชจายทงหมดของการ ขนสงนเทากบ CijXij

และสมการเปาหมายสามารถเขยนไดดงน

สมการเปาหมาย (Objective function)

Minimize =

รปท 14 แสดงระบบการขนสง

ค) เงอนไขการบงคบ (Constraints) เปนการพจารณาทคลงทจะขนสงสนคาไปยง ปลายทางคอ Xi1 + Xi2 + ….Xin และสามารถเขยนเปนสมการไดดงน

25

คอความสามารถสนบสนนสนคาจากคลง iเทากบ aiแตไมขนสงเกนความสามารถของคลง ดงนนจะไดดงสมการทขางลางน

และจะพจารณาทรานคาปลก ในการรบสนคาจากการขนสงสนคาทเขามาคลง คอX1j + X2j

+ … + Xmjซงสามารถเขยนเปนสมการไดดงน

เมอความตองการทของรานคาปลก j เทากบ bjดงนน การขนสงเขามาทงหมดจะตองมากกวาหรอเทากบ bjซงเขยนไดดงสมการขางลางน

ง) การจดตงรปแบบปญหาแบบเชงเสน (Linear programming formulation) สามารถเขยนโดยภาพรวมของปญหาการขนสงมาตรฐานไดดงตอไปน

Minimize

Subject to:

for i = 1,2....., n

for j = 1,2......,n

for i = 1,2,m and j= 1,2...., n

2.12 ทฤษฎการออกแบบเครอขายงานโลจสตกส (Logistics network design)

การออกแบบเครอขายงานโลจสตกสขององคกรอตสาหกรรมจะตองพจารณาปจจยทสาคญ ทมผลกระทบตอระบบและทาการออกแบบการเชอมโยงของกจกรรมในการกระจายสนคา เพอใหเกดคาใชจายทเหมาะสม ซงปจจยทนามาใสในรปแบบเครอขายนนจะตองไดจากการสารวจอยางแทจรงจากปจจบนและสอดคลองกบพฤตกรรมจรงของกจกรรมโลจสตกส เพอใหการออกแบบเครอขายโลจสตกสทเหมาะสมซงเปนกระบวนการทมความซบซอนอยางมาก และวธการสรางโมเดล (Modeling approach) เพอวเคราะหหาตาตอบทเหมาะสมซงสามารถแบงวธในการออกแบบเครอขายไดดงน

2.12.1 การหาคาทเหมาะสม (Optimization model)

รปแบบของโมเดลนจะขนอยกบความเทยงตรงของการจดตงรปแบบคณตศาสตร และสามารถรบรองคาทไดจากโมเดลเปนคาทดทสดโดยทาการปรบปรงคาตอบซาเพอทจะไดคาตอบทดทสด

26

2.12.2 โมเดลการจาลองสถานการณ (Simulation model)

เปนวธการจาลองสถานการณเพอศกษากระบวนการกระจายสนคาและทาการปรบปรงเครอขายในจดทมปญหาดานตางๆความเทยงตรงในการสรางโมเดลการจาลอง สถานการณขนอยการเกบรวบรวมขอมลจรงในอตสาหกรรมนนๆเพอความสมบรณและสามารถวเคราะหปญหาไดอยางแทจรง

2.12.3 โมเดลฮวรสตกส (Heuristic model)

เปนวธการทนามาใชในการแกปญหาของเครอขายอยางมาก ซงโดยปกตแลว วธการนมกจะมงใหคาตอบทดแตอาจมการลดบทบาทของปจจยทสาคญบางอยางลงไป หรอทาใหปจจยบางอยางคงทและไมมผลกระทบตอโมเดลมากและเพอใหไดคาตอบใกลเคยงกบความเปนไป ไดและไดคาตอบทเหมาะสมของเครอขาย

2.13 งานวจยทเกยวของ

จากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของในการจดการกจกรรมโลจสตกสในประเทศไทย พบวา Goh M. และ Pinaikul P. (1998) ไดทาการวจยเชงสารวจในอตสาหกรรมขนาดใหญของประเทศไทยจานวนหลายแหลงทมสานกงานใหญตงอยทกรงเทพมหานคร และเปนศนยกลางการบรหารของธรกจทสาคญ การศกษาในครงนนมงความสนใจในสวนการบรหารงานทมผลตอประสทธภาพตนทนของกจกรรม เปนตนวา กจกรรมการขนสงสนคา การคลงสนคา และรวมทง แนวทางการแกไขปญหาคอขวดในการขนสงสนคา พบวากลมอตสาหกรรมตางๆของ ประเทศไทย ยงมการบรหารงานทไมถกตองตามรมเงาของงานโลจสตกส ซงจะตองมการใชเทคโนโลยและกระบวนการตางๆททนสมยเขามาชวยดาเนนการในกจกรรมและในปจจบนนกลมอตสาหกรรมตางๆ ของประเทศไทยกาลงหนมาใหความสนใจเปนอยางมากในการบรหารงานโลจสตกสใหเกดประสทธภาพและการลดตนทนของกจกรรมตางๆในระบบโลจสตกสทาใหสามารถแขงขนกบตางชาตทเขามาลงทนในประเทศอตสาหกรรมทนาเปนหวงคออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทเปนรากฐานเศรษฐกจสาคญของประเทศและจากรายงานการวจยของ Sirisoponsilp.S (2000) ไดเสนอแนวทางการทาวจยเพอหาแนวทางสงเสรมและเพมศกยภาพในกบอตสาหกรรมเหลานเพอการควบคมประสทธภาพของตนทนของกจกรรม และในปจจบนประเทศยงไมมเอกสารรายงานการวจยการบรหารโลจสตกสสาหรบอตสาหกรรม SMEsดงนนผทาวจยจง ทาการศกษาผลงานวจยทใกลเคยงกนของตางประเทศและสามารถสรปไดดงตอไปน

27

Halley (1997) และ Bask (2000) ไดสรปผลการวจยเกยวกบกลยทธการลดจานวนกจกรรมทเกยวของเพอทาใหเกดตนทนในระบบลง เชน การลดกจกรรมการประกอบผลตกณฑขนสดทายออกไปจากโรงงานใหขนตอนการประกอบนนไปใกลชดกบลกคา ทาใหสามารถลดพนทการขนสง และตนทนในการประกอบของกจการได และ Tang (1998) คนพบวาการขนสงชนสวนเพอไปประกอบเปนผลตภณฑตามความตองการของลกคานนจะมตนทนทสงกวาปกตของการขนสงผลตภณฑสาเรจรป โดยสรปวาแมจะมเปนการลดกจกรรมใดกจกรรมหนงออกไปจากระบบงานโลจสตกสกจกรรมนนกยงคงมความสมพนธอยเชนเคย ในการลดกจกรรมใดๆตองพจารณาดวยความระมดระวงเพราะอาจสงผลกระทบระบบลกโซของตนทนกจกรรมได Motwani et al. (1998) และ Ertogral et al. (1998) ไดสรปการบรหารงานโลจสตกสไว 5 ขนตอน คอ

1. การสรางความเขาใจในระบบการบรหารโลจสตกสใหแกพนกงานในองคกร 2. ทาการวจยและพฒนาระบบ 3. วเคราะหทางเลอกปฏบต 4. การนาไปปฏบต

5. ทาการประเมนผลเพอปรบปรงแกไขระบบงานภายในองคกรจงจะสามารถควบคมประสทธภาพตนทนได

Wong et al. (2000) ไดพยายามจดแบงกจกรรมภายในระบบโลจสตกสออกเปนกจกรรมยอยๆตามลกษณะของงานเพอใหงายแกการวเคราะหตนทนตามกจกรรม เชน หนวยการขนสง หนวยคลงสนคา หนวยการบรหาร หรอศนยจาหนายผลตภณฑเหลาน เปนตน การควบคมประสทธภาพตนทน ตลอดจนการกระจายความเสยงและแบงปนผลประโยชนรวมกน Regan et al

(1999) สรปวาการใชรปแบบผสมในการขนสงสนคาทาใหเกดคาใชจายทตาและสามารถขนสงดวย ความรวดเรว ทนเวลาและตรงตามความตองการลกคา Srdjievic (1995), Abdinnour H. (1999),

Stank et al. (2000) และ Vertegt et al (2000) นาเสนอรปแบบการจดตงรปแบบปญหาการขนสงใหมขนาดใหญเพอใชวเคราะห และมลกษณะทเปนพลวตร (Dynamic programming) การหาคาตอบจะมความซบซอนมากการแกปญหาควรใชวธซมแพลกซ (Simplex method) และการตดสวนประกอบ (Branch and bound) จงจะไดคาตอบทเหมาะสมในเครอขาย Dadzize (1998),

Binsbergen (1998), Chandra (1999), DOLFI et al. (2000) และ Furuse et al 2000 การสราง โมเดลการกระจายสนคาเปนเชงพลวตรของสนคาจากโกดงไปยงลกคาดวยการเตมเตมสนคาเพอสรางความพงพอใจตามความตองการของลกคาดวยทาการบรณาการกจกรรมทงหมดเขาเปนโมเดลเดยวกนเพอวเคราะหในระบบเครอขายโลจสตกส

28

Das and Tyagi (1997) ไดทาการวเคราะหระดบการรวมศนยและกระจายศนยทเหมาะสมดวย วธออพตไมซเซชน โดยใชแบบจาลองคณตศาสตรทมความสมพนธเชงเสนตรง แบบอนกรมหลายสมการ (Series Liner Functions) ภายใตวตถประสงคเพอพจารณาระดบความเหมาะสมของการรวมศนยกลาง ในมตเชงปรมาณทสวนทางกน (Trade Off) ระหวางตนทนสนคาคงคลง (Inventory Cost) กบตนทนขนสง (Transportation Cost) ทใหตนทนทงระบบรวมตาสด (Minimized System Cost) โดยศกษารปแบบของศนยกระจายสนคาจากพฤตกรรมของการขนสงและสนคาคงคลงทเปนไปไดทงหมด 5 รปแบบ (Scenarios) หลงจากนนนาขอมลทตยภมของศนยกระจายสนคา 3 แหง และลกคา 8 รายในสหรฐอเมรกา มาจากการวเคราะหผลลพธดวยวธออพตไมซเซชน ผลการวจย การรวมศนยกระจายสนคาไวจดเดยวกน เหมาะสาหรบศนยกระจายสนคาทลกคามารบเอง ศนยกระจายสนคาทเปนเพยงทางผาน (ไมเกบสตอค) นนมแนวโนมทจะกระจายศนยกลางคลงสนคาดกวาการรวมศนย เนองจากลกคาไปรบสนคาในจดทเหนวาประหยดทสด คลงสนคาหรอศนยกระจายสนคาตองรกษาระดบสนคาคงคลง และการเตมเตมทรวดเรว อาจใชระดบการรวมศนยกลางเปนบางสวน โดยพจารณา ปจจยสาคญทคาขนสง ถาคาขนสงสงกวาปกต ควรใชระดบการกระจายศนยกลางคลงสนคาทสงขน จะประหยดตนทนกวา แตถาตองการยกระดบการใหบรการลกคาใหสงขน ควรใชระดบการรวมศนยกลางสนคาทสงขน จะทาใหตนทนรวมตาลง

Nozick and Turquist (2001) ไดทาการวจยใหกบผประกอบการผลตรถยนตทมสนคา 700 ผลตภณฑ จาหนายในทวปอเมรกา โดยท 200 ผลตภณฑ มยอดขายเฉลย 8,000 หนวย อก 225 ผลตภณฑม ยอดขายตอปเฉลย 6,000 หนวย และอก 275 ผลตภณฑ มยอดขายตอปเฉลย 4,000 หนวย ทาใหมยอดขายเฉลยตอปทงสน 4,050,000 หนวย เพอทจะหาตาแหนงของศนยกระจายสนคา (DC) ในเชงบรณาการระหวางตนทนการคลงสนคา (Facility Costs) ตนทนสนคาคงคลง ตนทนการขนสง และตนทนการใหบรการลกคา (Service Responsiveness) ซงวธการศกษาไดรวมเอาแนวคดทฤษฎแถวคอย การวเคราะหทาเลทตงดวย กาหนดการเชงเสนแบบศนย-หนง (Zero-One

Linear Programming) และการวเคราะหการตดสนใจแบบหลายวตถประสงค (Multiple objectives

Decision Making) มาประยกตรวมเขาใจดวยกน ดวยการใชวธนจะทาใหผทจะตดสนใจสามารถเขาใจตนทน การใหบรการลกคาทสวนทางกนตนทนทเกยวของและสามารถหาคาทเหมาะสมในการตดสนใจไดงายขน ผวจยทาการวเคราะหเลอกตาแหนงทตงของศนยกระจายสนคา โดยนาแบบจาลองคณตศาสตรซงเปนความสมพนธเชงเสนตรง ซงเปนผลรวมของตนทนคงทใชในการสรางศนย กระจายสนคาทถกเลอก กบผลรวมของตนทนคาขนสงระหวางลกคาไปยงตาแหนงศนย

29

กระจายสนคา ทถกเลอกภายใตวตถประสงค ความเรวและระดบการใหบรการลกคา ผลการวจยพบวา ทางเลอก จานวนศนยกระจายสนคา 23 แหง ทาใหเกดตนทนตาทสด โดยมคาใชจายทงสน 641ลานดอลลาร ท ระดบการใหบรการลกคาได 87% ทางเลอกจานวนศนยกระจายสนคา 64 แหง ทาใหเกดคาใชจายปละ 912ลานดอลลาร ทระดบการใหบรการลกคาได 100% และทางเลอกจานวนศนยกระจายสนคา 29 แหงมความเหมาะสมทสด คาใชจายปบะ672ลานดอลลาร ทระดบการใหบรการลกคาได 94%

Remmer (2005) ไดทาการศกษาวเคราะหหาความเปนไปไดในการขนสงสนคาจากโรงงานตรงไปทลกคา (Direct Shipping) ภายใตวตถประสงคในการเปรยบเทยบตนทนการดาเนนงานแบบการขนสง ตรงไปยงลกคากบรปแบบการกระจายสนคาแบบเดมทมการตงศนยกระจายสนคาตามภมภาค ภายใตวตถประสงคทใหตนทนรวมตาทสด โดยตนทนทนามาพจารณาประกอบไปดวย ตนทนขนสงสนคา ตนทนสนคาคงคลง และตนทนถอครองสนคา โดยผวจยใชวธการหาจดคมทน (Break Event Point) ในการแกปญหาตดสนใจ ผลการวจยพบวาถามความตองการสนคาปรมาณนอย การกระจายสนคาจากผผลตตรงไปยงลกคาทาใหเกดความคมคามากกวาการกระจายสนคาผานศนยกระจายสนคา ในทางตรงกนขามถาความตองการสนคามปรมาณมากเพมขน การกระจายสนคาโดยผานศนยกระจายสนคาจะทาใหเกดความคมคามากกวาการกระจายสนคาจากผผลตตรงไปยงลกคา โดยผวจยไดพจารณาแลวพบวาปจจยตนทนคาขนสงเปนตนทนทมอทธพลชนาตนทนอนใดทงหมด

Patton (1986) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบรปแบบการกระจายสนคาระหวางการรวมศนยกระจายสนคาและการกระจายสนคาผานศนยกระจายสนคา ผลการวจยพบวาการรวมศนยกระจายสนคา สามารถลดคาขนสงระหวางโรงงานกบศนยกระจายสนคา ชวยพฒนาการบรหารสนคาคงคลง ลดปรมาณสนคาเผอขาด (Safety Stock) สวนการกระจายสนคาผานศนยกระจายสนคาทาใหการเตมเตมสนคารวดเรว ชวยลดตนทนคาขนสงจากศนยกระจายสนคาไปยงลกคาใหตาลง และมสตอคสนคา พรอมขายในการเพมยอดขายไดทนททลกคาตองการ

Zapelและ Wasner (2002) ไดพฒนาแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอการวางแผนวธการขนสงดวยระบบโครงขายการขนสงแบบ hub - and - spoke เปรยบเทยบกบวธการขนสงแบบเดมซงเปนการขนสงโดยตรง แบบจาลองทพฒนาขนไดถกนาไปใชกบกรณศกษาตวอยางทเปนบรษทผ

30

ใหบรการขนสงของในประเทศออสเตรเลย ซงผลทไดจากการนาระบบขนสงแบบ hub - and-spoke

สามารถ ชวยลดตนทนของการขนสงของระบบลงได

บญม สวางเนตร (2551) ไดทาการศกษารปแบบการกระจายสนคา โดยผวจยไดทาการวเคราะหหารปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสมสาหรบอตสาหกรรมเครองใชไฟฟา โดยผวจยไดทาการจาลองรปแบบการกระจายสนคาออกเปน 4 รปแบบ คอ รปแบบ A เปนรปแบบการกระจายสนคาทมศนย กระจายสนคาอยทกรงเทพฯ ในการกระจายสนคาใหกบลกคาทวประเทศ รปแบบ B

มศนยกระจาย สนคา 2 แหงคอศนยกระจายสนคาทกรงเทพฯ และแหงทสองตงอยภายในทโรงงาน ใชกระจายสนคาใหลกคาทวประเทศ ยกเวนลกคาในกรงเทพฯ รปแบบ C มศนยกระจายสนคาแหงเดยวทโรงงานท จงหวดระยอง รปแบบ D มศนยกระจายสนคาตามภมภาค โดยจะแบงศนยกระจายสนคาออกเปน 5 แหง ไดแก ศนยกระจายสนคาทโรงานผลตทจงหวดระยอง ใหบรการลกคาในจงหวดทระยะทางหางจากโรงงานไมเกน 400 กโลเมตร ศนยกระจายสนคากรงเทพฯ ใหบรการลกคาในเขตกรงเทพฯ และศนยกระจายสนคาประจาภมภาค 3 แหง ไดแก ศนยกระจายสนคาภาคเหนอ ศนยกระจายสนคาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ศนยกระจายสนคาภาคใต โดยศนยกระจายสนคาภมภาคจะใหบรการลกคาท ระยะทางจากโรงงงานมากกวา 400 กโลเมตร ผลการศกษาพบวาการกระจายสนคารปแบบ D เหมาะสมสาหรบอตสาหกรรมผลตเครองใชไฟฟาสามารถลดตนทนคาขนสงและคาเชาคลงสนคาจาก 12,912,029 บาทตอเดอน เปน 10,718,856 บาทตอเดอน บรษทตวอยางสามารถประหยดตนทนการกระจายสนคาไดกวา 2,000,000 บาทตอเดอน หรอประมาณ 17% ตอเดอน

ปวณา เสนาเกา (2551) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบรปแบบการกระจายสนคาระหวางการขนสงผานศนยกระจายสนคากบเอเยนตเพอวางแผนการเพมประสทธภาพ กรณศกษารานหนงสอ โดยผวจยไดทาการจาลองรปแบบการกระจายเปน 3 รปแบบ รปแบบแรกคอระบบการขนสงและการกระจายสนคาในรปแบบเกา คอใหเอเยนตทาหนาทกระจายสนคาใหเนองจากจานวนสาขาของรานหนงสอมจานวนมากและกระจายอยทวประเทศ รปแบบทสอง คอ การเชาคลงสนคาและซอรถขนสงเพอกระจายสนคาเอง รปแบบทสาม คอ การเชาคลงสนคาและการวาจางขนสงภายนอก (Outsource) ผลการวจยพบวาการเชาศนยกระจายสนคาตามภมภาคและการวาจางขนสงภายนอกโดยผรบจาง (Outsource) ทาใหมตนทนรวมในการดาเนนงานตาทสด

พพฒน คมคาย (2552) ไดทาการศกษาการวเคราะหหาจานวนศนยกระจายสนคาทเหมาะสม โดยวจยไดทาการวเคราะหหาจานวนศนยกระจายสนคาปนซเมนตทเหมาะสม โดยผวจย

31

ประยกตแบบจาลอง ทางคณตศาสตรในการแกปญหาการตดสนใจ โดยทตวแปรการตดสนใจมความสมพนธเชงเสนตรงทงหมด งานวจยนพจารณาทางเลอกทเปนไปไดของวธการกระจายสนคาของบรษทปนซเมนต ABC ออกเปน 9 รปแบบ ซงระบบการการกระจายสนคาประกอบดวย โรงงานผลต 1 แหง สงสนคา ปนซเมนตชนดผงผานศนยกระจายสนคาทมอยแลว 3 แหง ใหกบลกคา 17 จงหวดในภาคเหนอของ ประเทศไทย รปแบบทางเลอกทดทสดทจะพจารณาจากทางเลอกทใหผลลพธของตนทนทงระบบทตาทสด โดยตนทนทพจารณาประกอบดวยตนทนสนคาคงคลง ตนทนการขนสง และตนทนการใหบรการลกคา ผลการวจยแบบจาลองจากกาหนดการเชงเสน พบวาการมศนยกระจายสนคา 3 แหง เพอกระจายสนคาตามเดมสาหรบการเกบสนคาเผอขาดทระดบ 85% มความเหมาะสมในเรองของตนทนทงระบบตาทสดเมอทาการออพตไมเซชน

ดงนนจากการทบทวนงานวจยทงหมดพบประเดนสาคญคอ การควบคมประสทธภาพของตนทนของกจกรรมตางๆ ในระบบโลจสตกส เชน ตนทนการขนสง ตนทนการคลงสนคาเหลาน เปนตน และพบรปแบบทนาสนในการวเคราะหรปแบบเครอขายการขนสงหรอการกระจายสนคา โดยการพจารณาปญหาควรจะวเคราะหทงระบบรวมกนจะทาใหเหนภาพรวมและเขาใจถงบทบาททแทจรงของผลกระทบทงโซอปทาน ซงเปนโมเดลของ Jayraman V, (1998) ทนาเสนอวธออกแบบโครงขายการกระจายสนคาโดยการวเคราะหสถานทตงตวแทนจาหนาย รปแบบการขนสง การจดคลงสนคา เขาเปนโมเดลเดยวกน ซงเปนจดทมความสาคญตอการดาเนนงานโลจสตกสทมผลตอตนทน เวลา และคณภาพการบรการ ซงเรยกวาโมเดล "FLITNET" ทาใหเกดคาใชจายทเหมาะสมในการขนสง โดยวธดงกลาวไดดดแปลงนามาจากแนวคดของ Perl และ SirisoponsilpS. (1989) อกทอดหนง ซงถอวาเปนประโยชนตอการวางระบบเครอขายของอตสาหกรรมในปจจบนเปนอยางมาก

32

บทท

วธการดาเนนงานศกษา

ในบทนจะกลาวถงวธการดาเนนงานศกษา ซงจะอธบายของขนตอนการเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล เครองมอทใชในการศกษา เพอใหไดผลการศกษาตรงตามวตถประสงคในการศกษาทไดตงไวและสามารถนาขอมลไปใชประโยชนตอไป

. ขนตอนการดาเนนการวจย

ผวจยมแนวคดทจะจดตงศนยกระจายสนคาประจาภมภาคใหกบบรษทกรณศกษา เพอลดคาใชจายในการดาเนนการใหตาทสดและเพอลดระยะเวลาในการขนสงสนคาลงดวย ซงมขนตอนในการดาเนนการวจยดงน

แผนผงท แสดงลาดบขนตอนในการดาเนนงาน

ศกษาปญหาและกาหนดกรอบงานวจย

สรปและจดทารปเลม

วเคราะหเปรยบเทยบตนทนการขนสงใหม-เดม

รวบรวมขอมลตนทนการขนสงปจจบน ของโรงงานกรณศกษา

วเคราะหความสมพนธตวแปรทกอใหเกดตนทนขนสง

สรางตวแบบทางคณตศาสตรเครอขายการขนสง

ทดสอบตวแบบทางคณตศาสตร

ไมผาน

33

3.2 แหลงทมาและขอบเขตของขอมล

การเกบรวบรวมขอมลทเกยวของ ผวจยไดเลอกใชฐานขอมลในป พ.ศ. 2554 ซงขอมล ทจาเปนและเกยวของในการศกษามแหลงทมาและขอบเขตดงตอไปน

1. ขอมลปรมาณความตองการสนคา ไดจากแหลงขอมลของบรษทกรณศกษา โดยมการแสดงขอมลเฉพาะภาคเหนอททางบรษทไดเลงเหนวามปรมาณความตองการสนคาทเพมขน เพอตงศนยกระจายสนคาเพมขน แสดงดงตารางท 3

ตารางท แสดงขอมลการขนสงโรงงานกรณศกษาในปจจบน เฉพาะภาคเหนอ

จงหวด จานวนลกคาในพนท ความตองการ (จาน/เดอน) เชยงใหม 14 400

เชยงราย 12 350

แมฮองสอน 11 250

นาน 8 300

อตรดตถ 19 300

ลาปาง 11 400

ลาพน 11 200

พะเยา 7 300

แพร 15 300

รวม 108 2,800 ทมา. ขอมลบรษทกรณศกษา

2. ขอมลดานลกคา จานวนลกคาในปจจบนทถอไดวาเปนลกคาประจามทงหมดประมาณ 801 ราย โดย

กระจายตวตามจงหวดตาง ๆ รวม 71 จงหวด

3. ขอมลรายละเอยดเกยวกบศนยกระจายสนคาและการขนสง

3.1 การศกษาเครอขาย และระบบการจดสงสนคาในปจจบน

34

บรษทตวอยาง มโรงงานผลตอยทจงหวดสพรรณบร และมศนยกระจายสนคาอยตามภมภาคตางๆรวมทงสน 4 แหง ประกอบดวยศนยกระจายสนคาเชยงใหม รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคเหนอ ศนยกระจายสนคานครราชสมา รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ศนยกระจายสนคาปทมธาน รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคกลางและตะวนออกและตะวนตก และศนยกระจายสนคาสราษฏรธาน รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคใต ตามภาพท 15

ภาพท 15 เครอขายการกระจายสนคาของกรณศกษา ทมา: แหลงขอมลบรษทกรณศกษา

35

ภาพท 16 รถบรรทก ลอ ทใชในการขนสงสนคาของกรณศกษา ทมา: แหลงขอมลบรษทกรณศกษา จากการศกษาและการประเมนของบรษท เกยวกบกจกรรมการขนสงสนคาของบรษท

สามารถสรปไดดงน

ขนตอนการดาเนนงานภายในศนยกระจายสนคา 1. ตรวจสอบรบสนคา 2. เคลอนยายสนคาเขาจดเกบ

3. โอนถายขอมลในระบบ

4. รบขอมลแผนขายรายวน เพอวางแผนจดสงสนคา และเสนทางขนสง

5. จดทาใบโหลดสนคา

6. จดเตรยมสนคาตามจานวนในใบโหลดสนคา

7. ตรวจนบสนคาและตรวจสอบสภาพสนคา กอนจดสงใหลกคา 8. ออกเอกสารขาย และตดสตอกในระบบ

การขนสงสนคา 1. รถเทรลเลอร 8 คน ความจคนละ 500 จาน

2. รถเทรลเลอรพวง 4 คน ความจคนละ 900 จาน 3. รถหกลอ ประจาศนยละ 5 คน ความจคนละ 100 จาน 4. จากโรงงานผลตไปยงศนยกระจายสนคา 5. จากศนยกระจายสนคาไปยงลกคา 6. จากโรงงานผลตไปยงลกคา

36

ในปจจบนมการขนสงสนคาของบรษท จะใชรถหกลอมากทสด เนองจากมความเหมาะสมกบปรมาณในการจดสงในแตละครง

3.3 สรางตวแบบทางคณตศาสตรเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสงขาออก

การจดตงรปแบบปญหา (Model formulate) ในรปแบบทางคณตศาสตร (Mathematical

model) ทสรางขนในรปของโปรแกรม Mixed-integer linear programming ซงประกอบดวยความสมพนธของกจกรรมการกระจายสนคา ตงแตกาลงการผลตของโรงงาน จานวนลกคา สถานทดงลกคา รปแบบการขนสง และระยะทางการขนสงในปจจบนใหมลกษณะเปนการบรณาการกจกรรมโลจสตกส (Integrated logistics activities) การสรางตวแบบทางคณตศาสตร (Mathematical model) ของเครอขายโลจสตกสขาออกในครงนเพอวเคราะหหาจานวนศนยกระจายสนคา และปรมาณผลตภณฑทจดสงเขาไปยงศนยกระจายสนคาเพอการตอบสนองศนยในการกระจายสนคาตามความตองการลกคาในระดบทเหมาะสม ประเดนในการคนหาคาตอบของตวแบบ ปญหาทางคณตศาสตรนจะประกอบดวยทงหมด คาตอบ ไดแก

1. จานวนศนยกระจายสนคา คาตอบจานวนศนยกระจายสนคาจะตอบสนองตอปรมาณ

ความตองการทเพยงพอตอผใชในพนทนนๆ

2. สถานทตงของศนยกระจายสนคา 3. ขนาดพนทของศนยกระจายสนคาทเหมาะสม

4. ปรมาณการจดสรรผลตภณฑในแตละชนดใหกบศนยกระจายสนคาแตละแหงททาการ เปดศนยกระจายสนคา

5. รปแบบการขนสงเพอนาผลตภณฑออกจากโรงงานไปยงศนยกระจายสนคา นอกจากนยงตองมการสรางสมการขอบขายเพอใชบงคบหรอควบคมการไหลเวยน

ผลตภณฑภายในระบบเครอขายโลจสตกสและกจกรรมตางๆ จะเกยวของกบกจกรรมโลจสตกส โดยใหเกดสมพนธกบสภาพการณการดาเนนกจกรรมในปจจบน โดยขนตอนการออกแบบและพฒนาตวแบบทางคณตศาสตรดงตอไปน

3.4 การออกแบบตวแบบปญหาหาทางคณตศาสตรเครอขายโลจสตกส

ผวจยไดพจารณาและใหนยามการจดดงปญหาเครอขายโลจสตกสประกอบไปดวย โรงงานผลต หลายศนยกระจายสนคาและลกคา โดยสมมตในเบองตนทราบตาแหนงทตงของศนย กระจายสนคา ทตงของลกคาและทราบกาลงผลตสทธของโรงงานผลต เพอทาการวเคราะหหา จานวนศนยกระจายสนคาทเหมาะสมทชดในเครอขายโลจสตกส สถานทตงทของศนยกระจาย

37

สนคาทเหมาะสมและวเคราะหหาวาศนยกระจายสนคาใดควรมความรบผดชอบตอลกคาใดบาง เพอใหกระบวนการสงซอของในแตละศนยกระจายสนคาเกดตนทนดาเนนการทประหยดสงสด ซงในระบบการจดการสนคาทศนยกระจายสนคานนจะตองวเคราะหควบคไปพรอมๆกนเพอใหสามารถรกษาปรมาณการตอบสนองลกคาไดอยางพงพอใจ ปรมาณการเกบสนคาไวทศนยกระจายสนคานไดมาจากคาความตองการของลกคาโดยเฉลยทศนยกระจายสนคานนๆรบผดชอบลกคาอยนนเอง การสรางตวแบบทางคณตศาสตร (Mathematical model) ของเครอขายโลจสตกสสาหรบการขนสงขาออกนนแสดงไดดงรปท 17

รปท 17 แสดงการกระจายสนคาในระบบเครอขายโลจสตกส

เมอใหสญลกษณดงตอไปนคอ

P = โรงงานผลต DC = ศนยกระจายสนคา C = ลกคา

ระบบเครอขายโลจสตกสทสรางขนจะประกอบไปดวยกจกรรมตางๆในการกระจายสนคา ทมความเหมาะสม กรณจดระบบการกระจายสนคาเปนระบบเครอขายโลจสตกสขาออกสาหรบโรงงานกรณศกษานนพบวาควรมกจกรรมตางๆตงแตการเคลอนยายสนคาออกจากโรงงานไปยงจดทมการใชงานหรอผบรโภคประกอบดวยกจกรรมหลก กจกรรม คอ

1. การขนสงจากโรงงานไปยงศนยกระจายสนคา 2. การเกบรกษาจากโรงงานไปยงศนยกระจายสนคา 3. การเปดศนยกระจายสนคา 4. การดาเนนการสนคาคงคลงทศนยกระจายสนคา

C

C

C

P DC

DC

DC

C

C

38

5. การมสนคาเพอความปลอดภยศนยกระจายสนคา

6. การขนสงจากศนยกระจายสนคาไปยงลกคา 7. การเกบรกษาจากศนยกระจายสนคาไปยงลกคา ทง กจกรรมนมความสาคญอยางมากในการกระจายสนคาในระบบเครอขายและมความ

สอดคลองกบการดาเนนงานของโรงงานกรณศกษา และกรณทงจดระบบการกระจายสนคาเปนเครอขายโลจสตกสนน ประเดนทถกนามาพจารณาดวยเสมอ คอ การจดตงศนยกระจายสนคา (Distribution centers, DCs) และตนทนดาเนนงานทศนยกระจายสนคา (Operation cost) ตลอดจนรปแบบการขนสงทมความเหมาะสมกบสภาวะตนทนดาเนนการในปจจบน

ตวอยางการหาศนยกระจายสนคา เนองจากปรมาณความตองการของลกคามปรมาณเพมมากขน ทาใหการกระจายสนคายง

ไมทวถง จงตองทาการหาทตงของศนยกระจายสนคาแหงใหมเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคไดอยางทวถง โดย ตวอยางเราจะใชขอมลปรมาณความตองการของลกคาแตละจงหวดทเกดขนจรง แตนามาพจารณาเพยง 5 จงหวด เพอเลอกสถานทตงศนยกระจายสนคา และมคาใชจายตาทสด โดยมรายละเอยดเปนดงน

รปท 18 แสดงทตงของทง จงหวด

พจตร

พษณโลก

นครสวรรค นาน

ตาก

39

ตารางแสดงระยะทางการขนสงของแตละจงหวด

พจตร พษณโลก นครสวรรค นาน ตาก

พจตร - 73 113 359 157

พษณโลก 73 - 129 295 138

นครสวรรค 113 129 - 425 185

นาน 359 295 425 - 362

ตาก 157 138 185 362 -

ตารางแสดงความตองการของแตละจงหวด

จงหวด ความตองการจาน/เดอน

พจตร 365

พษณโลก 250

นครสวรรค 150

นาน 100

ตาก 580

รวม 1,445

ตวอยางการคานวณ สมมตใหทตงของศนยกระจายสนคาอยแตละจงหวดและมพนทจดเกบ 2,500 จาน

กรณ ทตงอยจงหวดพจตร

พษณโลก

j1

250

นาน

j3

100

พจตร

i1250

นครสวรรj2

150

ตาก

j4

580

40

ผลลพธทได หากตงศนยกระจายสนคาทพจตร

ระยะทางรวมทงหมด = 73+113+359+157

= 702 กโลเมตร

ปรมาณความตองการรวม = 250+150+100+580

= 1,080 จาน/เดอน

ขนสงโดยรถยนตหกลอ ความจ = 100 จานตอคน

ตองขนสงทงหมด = 11 เทยวโดยประมาณ

การวเคราะหปญหาจานวนศนยการกระจายสนคาทมความเหมาะสม การวเคราะหปญหาจานวนศนยการกระจายสนคาทมความเหมาะสม ผศกษาพจารณาจาก

ปจจยตนทนทเกยวของ โดยมวตถประสงคใหตนทนรวมทงระบบตาทสด แบบจาลอง

Total Cost = Aggregate (Transportation Cost + Inventory Cost + Warehousing Cost)

= Transportation Cost (DC to Customer DC to DC) + Inventory Cost

+ Warehousing Cost

จากแบบจาลองผศกษาไดนาปจจยตนทนขนสง ตนทนสนคาคงคลง และตนทนบรหารคลงสนคา มาพจารณาทงระบบ

. การหาตนทนคาขนสงสนคา การคานวณหาตนทนคาขนสงสนคาตามรปแบบการกระจายสนคาทกาหนดขน จากขอมล

ทเกยวกบตนทนคาขนสงสนคาของบรษทในระยะเวลา เดอน โดยการคานวณหาดงน

คาขนสงสนคาเฉลยตอเทยว

สตรคานวณคาขนสงสนคาเฉลยตอเทยว

Laverage = Vaverage

Taverage

41

กาหนดให

Laverage คอปรมาตรททาการบรรทกเฉลยตอเทยว (ลกบาศกเมตรตอเทยว) Vaverage คอปรมาตรททาการบรรทกเฉลยตอเดอน (ลกบาศกเมตรตอเทยว) Taverage คอจานวนเทยวของรถททาการขนสงสนคาเฉลยตอเดอน (เทยวตอเดอน)

อตราคาขนสงสนคาตอหนวย

สตรคานวณอตราคาขนสงสนคาตอหนวย

Pi = Ri

Li(average0


Pi คออตราคาขนสงตอเทยวททาการขนสงถงจด i ของรถขนสง (บาทตอเทยว) Ri คออตราคาขนสงตอเทยวททาการขนสงถงจด i (บาทตอหนวย) Li(average0 คอปรมาตรททาการบรรทกเฉลยตอเทยว (ลกบาศกเมตรตอเทยว)

การหาคาขนสงสนคา สตรคานวณคาขนสงสนคา N

TC = ∑ ViRi i=1


TC คอ ตนทนรวมของคาขนสงสนคาไปยงลกคา (บาท) Vi คอ ปรมาตรสนคาททาการขนสงสนคา (ลกบาศกเมตร) Ri คอ อตราคาขนสงตอหนวยของสนคาททาการขนสงถงจด i (บาทตอหนวย)

การหาตนทนสนคาคงคลงตอหนวย

ขนท หาจานวนสนคาคงคลงเฉลย

ระดบสนคาคงคลงเฉลย คานวณจากสนคาคงคลงเฉลยทกสนเดอนของแตละคลงสนคา

42

N

AI = ∑ I i=1

N


AI คอระดบสนคาคงคลงเฉลย I คอจานวนสนคาคงคลง

N คอจานวนเดอนทเกบสนคาคงคลง

ขนท 2 คานวนตนทนสนคาคงคลงตอหนวย

ตนทนสนคาคงคลงประกอบไปดวย ดอกเบยอนเกดจากการเสยโอกาสในการลงทน คาเชาคลงสนคา คาดแลรกษา คาสนคาเสอมสภาพ

ตนทนตอหนวย = ตนทนทงหมดของกจกรรม ระดบสนคาคงคลงเฉลย

การหาตนทนบรหารคลงสนคาตอหนวย

ตนทนบรหารคลงสนคาประกอบไปดวย คาใชจายในการเคลอนยาย จดเกบ รวบรวม และการกระจายสนคา เพอตอบสนองกจกรรมภายในคลงสนคา

ตนทนตอหนวย = ตนทนทงหมดของกจกรรม ปรมาณการปฎบตงาน

43

บทท ผลการศกษา

การวจยในครงนไดทาการศกษาการหาตาแหนงทตงศนยกระจายสนคาและจงหวดทกระจายสนคาของแตละศนยกระจายสนคา ซงผจดทาไดเสนอผลการวเคราะหตามลาดบหวขอดงน

1. การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร

1.1 ปญหา (Problem Statement) 1.2 กรณศกษาการหาพนทตงศนยกระจายสนคาและจงหวดทกระจายสนคาของแตละ

ศนยกระจายสนคา 1.3 การเขยนสมการในโปรแกรม Microsoft Excel

1.4 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรโดยใชโปรแกรม Microsoft Excel

2. แบงการศกษาแตละภมภาค 2.1 ภาคเหนอ

2.2 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2.3 ภาคใต

2.4 ภาคกลาง

1.การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร

1.1 ปญหา (Problem Statement)

เนองจากปจจบนศนยกระจายสนคาของแตละภาคมเพยงแหงเดยวจงทาใหเกดปญหาการกระจายสนคาลาชาเพราะเนองจากปรมาณความตองการสนคาทเพมขนและแตละจงหวดมความหางไกลกน จงทาใหเกดงานวจยนขน เพอทาการศกษาหาศนยกระจายสนคาเพมขนในแตละภาค โดยใชแบบจาลองทางคณตศาสตร และมเงอนไขในเลอกสถานทศนยกระจายสนคาทมตนทนรวมทงหมดตาทสด จากนนจงนามาวเคราะหเลอกพนทตงทเหมาะสมโดยคานงถงเงอนไขหรอขอจากดทมอย การเลอกศนยกระจายสนคาทเหมาะสมถกเลอกภายใตขอบเขตของพนททกาหนดไว 4 สถานท

44

ดงนนแบบจาลองคณตศาสตรสาหรบปญหาการเลอกทตงศนยกระจายสนคามจดประสงค คอ เพอใหสามารถเลอกสถานทตงทเหมาะสมเพมขนและมคาใชจายนอยทสด โดยสรางแบบจาลองคณตศาสตร

โดยกาหนดให กาหนดตวแปรตางๆสาหรบการสรางแบบจาลองคณตศาสตร

ดชน (Indices)

i คอ ศนยกระจายสนคาทสามารถตงได i = 1,2,…,n

j คอ จานวนจงหวดทกระจายสนคา j = 1,2,…,m

พารามเตอร (Parameters)

คอ ตนทนในการตงสถานทi

คอ ตนทนการเดนทางจาก ศนยกระจายสนคา iไปยงจงหวดทกระจายสนคา j คอ ปรมาณความตองการสนคาของแตละจงหวด j

ตวแปรตดสนใจ (Decision Variables)

ถาเลอกตงศนยกระจายสนคาทตาแหนง

กรณอนๆ

ถาลกคาทตาแหนง ไดรบสนคาจากสถานท

กรณอนๆ

สมการเปาหมาย (Objective Function)

การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรสาหรบการศกษาครงน เพอทาการวเคราะหหาตนทนคาใชจายนอยทสด ดงนนการสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรจงสรางจากความสมพนธของขอมลตนทนในการเดนทางและสรางสมการ โดยกาหนดให

ตนทนการเดนทางและคาใชจายในการตงสถานทถกทสด

45

ฟงกชนคาตาสด (Minimize) เปนฟงกชนการหาคาใชจายของการตงสถานทและตนทนในการเดนทาง

สมการเงอนไข (Constrained)

Subject to 1: ขอจาจดของศนยกระจายสนคาเพม เทากบ จด

Subject to 2: ขอจากดทรบประกนวาปรมาณงานของจงหวดทกระจายสนคา y

ทงหมดจะไดรบจากศนยกระจายสนคาทงหมด

Subject to 3: ขอจากดดานปรมาณงานของจงหวดทกระจายสนคา j จะถกบรการจากศนยกระจายสนคา iกตอเมอศนยกระจายสนคา i เปนศนยกระจายสนคาไดไมเกนความสามารถในการใหบรการของศนยกระจายสนคานนจะรบได

Subject to 4: Binary constraints ตวแปรตดสนในตองเปนตวแปรทวภาค มคา หรอ เทานน

Subject to 5: Binary constraints ตวแปรตดสนในตองเปนตวแปรทวภาค มคา หรอ เทานน

46

2. กรณศกษาการหาพนทตงศนยกระจายสนคา

2.1 ภาคเหนอ

กรณศกษาการหาพนทตงศนยกระจายสนคา ปจจบนมศนยกระจายสนคาของภาคเหนอ แหงตองการศนยกระจายสนคาเพมอก จากสถานทสามารถตงเปนศนยกระจายสนคา(i) ทงหมด 4 แหง และมจงหวดทกระจายสนคา (j) จงหวด เพอแสดงถงการประยกตใชตวแบบคณตศาสตรทสรางขนน ผวจยไดนาขอมลทเกยวกบการเลอกสถานทตงศนยกระจายสนคามาใชดงน

จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาได และจงหวดทกระจายสนคา เพอใชเปนขอมลสาหรบการสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรมตวอยางขอมลตางๆดงน

ตารางท 4 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดของภาคเหนอ

จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาได(i)

รายชอจงหวด

1 เชยงใหม (ศนยกระจายสนคาในปจจบน)

2 เชยงราย

3 แมฮองสอน

4 นาน

5 อตรดตถ

จากตารางท 4 กาหนดใหสญลกษณ iแทนรายชอจงหวดตางๆ เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของขอจากดของศนยกระจายสนคาในขนตอไป i = 1หมายถง จงหวดเชยงใหมเปนตน

47

ตารางท 5 จงหวดทกระจายสนคาของภาคเหนอ

รายชอจงหวดทกระจายสนคาท (j) รายชอจงหวด

เชยงใหม

เชยงราย

แมฮองสอน

นาน

อตรดตถ

ลาปาง

ลาพน

พะเยา

แพร

ตารางท 5 กาหนดสญลกษณ j แทนรายชอจงหวดทรบสนคาจากศนยกระจายสนคาตางๆ เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของขอจากด

ตารางท 6 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาของภาคเหนอ

จงหวดทกระจายสนคา(j)

คาใชจายของจงหวด 1 (C1j)





ปรมาณความตองการ(dj)

เชยงใหม 0 91.8 59.4 116.1 124.2 400

เชยงราย 91.8 0 121.50 140.4 99.9 350

แมฮองสอน 59.4 121.50 0 129.6 105.3 250

นาน 116.1 140.4 129.6 0 32.4 300

อตรดตถ 124.2 99.9 105.3 32.4 0 300

48








ลาพน 16.2 97.2 67.5 70.2 86.4 200

พะเยา 91.8 123.6 148.5 37.8 33.75 300

แพร 78.3 112.1 116.1 51.3 74.25 300

ตารางท 6 กาหนดสญลกษณ Cijแทนคาตนทนคาใชจายในการเดนทางจาก จงหวด i ไปจงหวด j

เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของการหาคาใชจายทถกทสดในขนตอนตอไป

ตารางท 7ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคาของภาคเหนอ

จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดท (i)

ตนทนในการตงศนยกระจายสนคา (fi) บาท

ขอจากดของแตละศนยกระจายสนคา(Si)

เชยงใหม 0 1,400

เชยงราย 636,706 1,500

แมฮองสอน 651,641 1,650

นาน 766,852 1,200

อตรดตถ 606,892 1,200

จากตารางท 7 กาหนดสญลกษณ fiแทนตนทนในการตงศนยกระจายสนคา และสญลกษณ Siแทนขอจากดของแตละศนยกระจายสนคา

2.1.1 วธในการหาคาตอบโดยใช Excel Solver

การหาวธในการหาคาตอบโดยใชโปรแกรม Excel Solver นนจาเปนตองรถงคาสงในการปอนคาสงโดย

49

1. Set Target Cell เปนเซลผลลพธทตองการ

2. Equal To เปนการกาหนดใหผลลพธนนเปนเทาไร ซงสามารถกาหนดใหคานวณหาคาสงสด (Max), คาตาสด (Min) หรอกาหนดคาทตองการเอง (Value of)

3. By Changing Cells เปนเซลทตองการใหเปลยนคา 4. Subject to the Constraints เปนการกาหนดเงอนไขในการคานวณ

วธการหาคาตอบโดยใช Excel Solver แสดงใหเหนดงตอไปน

ภาพท 19 แสดงการ Set Target Cellของภาคเหนอ

จากภาพท 19 แสดงการ Set Target Cell ในเซล S3 ใหเปน Total Cost โดยใสสตร =SUMPRODUCT(C :G1 ,L :P1 )+SUMPRODUCT(C24:G24,C :G ) ซงเปนการกาหนดสตรคานวณ คาใชจายในการเปดศนยกระจายสนคาและตนทนการเดนทาง จากศนยกระจายสนคา i ไปยงจงหวดทกระจายสนคา j

50

ภาพท 20 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคเหนอ

จากภาพท 20 แสดงการเปลยนเซลลตามคาทเพมประสทธภาพสงสดคาใชจายตาทสด เลอก Min และเลอกเซลลทจะทาการเปลยนแปลงจานวนของขอจากด ททาใหตนทนตาทสดสามารถถอธบายไดดงน

เงอนไขท 1ปรมาณงานของแตละจงหวดทกระจายสนคาตองถกดาเนนการโดย ศนยศนยกระจายสนคาทถกเลอกเปนศนยกระจายสนคาแหงใดแหงหนง โดยเลอกเซลล $H$7:$H$15 เทากบ

เงอนไขท 2 ปรมาณงานทแตศนยกระจายสนคา จะรบไดตองไมเกนทกาหนดไว โดยเลอกเซลล $C$19:$G$19<=$C$21:$G$21

2.1.2 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรโดยใชโปรแกรม Excel Solver

51

คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรทไดจากการใชโปรแกรม Excel Solver เปนคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอใชในการหาจดทตงศนยกระจายสนคาเพม โดยคาตอบของแบบจาลองมรายละเอยดดงน

1. คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพม

ตารางท คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมของภาคเหนอ

ศนยกระจายสนคา (Xi)


(X1)


(X2)


(X3)

นาน

(X4)

อตรดตถ

(X5)

1 1 0 0 0

จานวนปรมาณงานทตองดาเนนการ 1,300 1,500 0

ปรมาณงานศนยกระจายสนคาแตละศนยจะรบได

1,400 1,500 1,650 1,200 1,200

จากตารางท เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพมโดยคาตอบทออกมานนแสดงใหเหนวาจงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย แหง ไดแก จงหวดเชยงใหม ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,300 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,400 จาน และจงหวดเชยงราย เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,500 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,400 จาน

52

2. คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคา

ตารางท คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานททไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาของภาคเหนอ



(X1)


(X2)


(X3)

นาน

(X4)

อตรดตถ

(X5)

ปรมาณงาน(dj)

เชยงใหม 1 0 0 0 0 400

เชยงราย 0 1 0 0 0 350

แมฮองสอน 0 1 0 0 0 250

นาน 0 1 0 0 0 300

อตรดตถ 0 1 0 0 0 300

ลาปาง 1 0 0 0 0 400

ลาพน 1 0 0 0 0 200

พะเยา 0 1 0 0 0 300

แพร 1 0 0 0 0 300

จากตารางท เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาโดยศนยกระจายสนคาท จงหวดเชยงใหม จะตองกระจายสนคาไปทงหมด 4 จงหวด ไดแก เชยงใหม , ลาปาง, ลาพน, แพร ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกนตามตาราง ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดเชยงราย ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 5

53

จงหวด ไดแก เชยงราย, แมฮองสอน, นาน, อตรดตถ, พะเยา ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน

3. คาตอบแบบจาลองทางคณตศาสตรของตนทนคาใชจายทถกทสดทใชในการเลอกทตงศนยกระจายสนคา

คาตอบแบบจาลองทางคณตศาสตรของตนทนคาใชจายทตาทสดทใชในการเลอกทตงศนยกระจายสนคา จะมอยดวยกนทงหมด สวน

สวนตนทนการสรางศนยกระจายสนคา

ตารางท ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาของภาคเหนอ

จงหวดทกระจายสนคา(j) เชยงใหม

(X1)


(X2)


(X3)

นาน

(X4)

อตรดตถ

(X5)

ตนทนการสรางศนยกระจายสนคา 0 636,706 0

จากตารางท แสดงคาตอบทไดจากแบบจาลองทางคณตศาสตร ของตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคาเชยงใหม จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอเชยงราย มตนทนอยท 636,706

บาท

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 637,321 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคาเชยงใหม,เชยงราย ไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 9 จงหวด

54


กรณศกษาการหาพนทตงศนยกระจายสนคา ปจจบนมศนยกระจายสนคาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1 แหงคอศนยกระจายสนคานครราชสมา ตองการศนยกระจายสนคาเพมอก จากสถานทสามารถตงเปนศนยกระจายสนคา(i) ทงหมด 5 แหง และมจงหวดทกระจายสนคา (j) 20

จงหวด เพอแสดงถงการประยกตใชตวแบบคณตศาสตรทสรางขนน ผวจยไดนาขอมลทเกยวกบการเลอกสถานทตงศนยกระจายสนคามาใชดงน


ตารางท 11 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาได(i)


1 นครราชสมา (ศนยกระจายสนคาในปจจบน)

2 ขอนแกน

3 นครพนม

4 ยโสธร

5 เลย

6 อบลราชธาน

จากตารางท 11 กาหนดใหสญลกษณ iแทนรายชอจงหวดตางๆ เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของขอจากดของศนยกระจายสนคาในขนตอไป i = 1หมายถง จงหวดนครราชสมา

55

ตารางท 12 จงหวดทกระจายสนคาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

รายชอจงหวดทกระจายสนคาท

(j)


รายชอจงหวดทกระจายสนคาท

(j)


นครราชสมา 11 มหาสารคาม

ขอนแกน 12 มกดาหาร

นครพนม 13 รอยเอด

ยโสธร 14 สกลนคร

เลย 15 สรนทร

อบลราชธาน 16 ศรสะเกษ

กาฬสนธ 17 หนองคาย

ชยภม 18 หนองบวลาภ บงกาฬ 19 อดรธาน

10 บรรมย 20 อานาจเจรญ


56

ตารางท 13 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ


คาใชจายของจงหวด (C j)





คาใชจายของจงหวด (C6j)


นครราชสมา 0 78.3 99.4 55.6 101.5 103.6 450

ขอนแกน 78.3 0 109.4 87.5 97.3 85.3 400

นครพนม 99.4 109.4 0 112.4 110.6 94.7 250

ยโสธร 55.6 87.5 112.4 0 68.9 56.8 350

เลย 101.5 97.3 110.6 68.9 0 99.2 200

อบลราชธาน 103.6 85.3 94.7 56.8 99.2 0 250

กาฬสนธ 98.5 85.4 75.6 88.2 76.3 51.3 200

ชยภม 46.3 54.7 45.7 76.7 87.4 67.3 320

บงกาฬ 76.9 35.8 84.2 75.3 65.2 98.1 260

บรรมย 33.6 32.1 38.9 96.4 98.7 87.3 180

มหาสารคาม 42.7 49.6 63.4 35.7 75.5 78.4 200

มกดาหาร 55.8 53.6 87.6 57.4 43.2 67.1 230

รอยเอด 102.4 41.7 85.3 63.2 87.3 125.4 300

สกลนคร 118.4 114.6 29.1 99.8 65.1 64.3 190

สรนทร 89.6 64.7 49.6 43.5 81.6 55.8 270

ศรสะเกษ 68.7 101.8 55.8 76.4 92.5 63.5 340

หนองคาย 59.6 88.4 66.7 115.6 64.8 97.3 160

หนองบวลาภ 65.3 78.2 99.3 87.4 93.4 55.2 210

อดรธาน 92.1 51.8 101.6 65.3 86.5 67.4 200

อานาจเจรญ 89.4 66.3 65.4 78.4 59.6 98.6 240

ตารางท 13 กาหนดสญลกษณ Cijแทนคาตนทนคาใชจายในการเดนทางจาก จงหวด i ไปจงหวด j เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของการหาคาใชจายทถกทสดในขนตอนตอไป

57

ตารางท 14 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ




นครราชสมา 0 1,800

ขอนแกน 632,300 1,800

นครพนม 549,580 1,800

ยโสธร 614,580 1,800

เลย 712,300 1,800

อบลราชธาน 599,200 1,800


58



ภาพท 20 แสดงการ Set Target Cell ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

จากภาพท 20 แสดงการ Set Target Cell ในเซล S3 ใหเปน Total Cost โดยใสสตร =SUMPRODUCT(C :H26,M :R26)+SUMPRODUCT(C35:H35,C :H ) ซงเปนการกาหนดสตรคานวณ คาใชจายในการเปดศนยกระจายสนคาและตนทนการเดนทาง จากศนยกระจายสนคา i ไปยงจงหวดทกระจายสนคา j

59

ภาพท 21 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2.2.2 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรโดยใชโปรแกรม Excel Solver


1. คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพม

60

ตารางท 15 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ศนยกระจายสนคา (Xi)

นครราชสมา

(X1)

ขอนแกน

(X2)

นครพนม

(X3)

ยโสธร

(X4)

เลย

(X5)

อบลราชธาน

(X6)

1 0 1 1 0 0

จานวนปรมาณงานทตองดาเนนการ

1,730 0 1,700 1,770 0 0

ปรมาณงานศนยกระจายสนคาแตละ

ศนยจะรบได

1,800 1,800 1,800 1,800 1,800 1,800

จากตารางท 15 เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพมโดยคาตอบทออกมานนแสดงใหเหนวาจงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย 3 แหง ไดแก จงหวดนครราชสมา ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,730 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,800 จาน และจงหวดนครพนม เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,700 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,800 จาน และจงหวดยโสธร เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,770 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,800 จาน

61

2.คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตารางท 16 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานททไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ


คาใชจายของจงหวด

(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C6j)


นครราชสมา 1 0 0 0 0 0 450

ขอนแกน 1 0 0 0 0 0 400

นครพนม 0 0 1 0 0 0 250

ยโสธร 0 0 0 1 0 0 350

เลย 0 0 0 1 0 0 200

อบลราชธาน 0 0 0 1 0 0 250

กาฬสนธ 0 0 1 0 0 0 200

ชยภม 0 0 1 0 0 0 320

บงกาฬ 1 0 0 0 0 0 260

บรรมย 1 0 0 0 0 0 180

มหาสารคาม 0 0 0 1 0 0 200

มกดาหาร 1 0 0 0 0 0 230

รอยเอด 0 0 0 1 0 0 300

สกลนคร 0 0 1 0 0 0 190

สรนทร 0 0 0 1 0 0 270

ศรสะเกษ 0 0 1 0 0 0 340

หนองคาย 0 0 1 0 0 0 160

หนองบวลาภ 1 0 0 0 0 0 210

อดรธาน 0 0 0 1 0 0 200

อานาจเจรญ 0 0 1 0 0 0 240

62

จากตารางท 16 เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาโดยศนยกระจายสนคาท จงหวดนครราชสมา จะตองกระจายสนคาไปทงหมด 6 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกนตามตาราง ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดนครพนม ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 7 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดยโสธร ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 7

จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน

3.คาตอบแบบจาลองทางคณตศาสตรของตนทนคาใชจายทถกทสดทใชในการเลอกทตงศนยกระจายสนคา



ตารางท 7 ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ


นครราชสมา

(X1)

ขอนแกน

(X2)

นครพนม

(X3)

ยโสธร

(X4)

เลย

(X5)

อบลราชธาน

(X6)

ตนทนการสรางศนยกระจายสนคา

0

0

549,580

614,580

0

0

จากตารางท 17 แสดงคาตอบทไดจากแบบจาลองทางคณตศาสตร ของตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคานครราชสมา จะมคาเทากบ บาท

63

เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอนครพนมและยโสธร มตนทนอยท 549,580 และ 614,580 บาท

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 1,165,142 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคานครราชสมา,นครพนมและยโสธร ไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 20 จงหวด

2.3 ภาคใต

กรณศกษาการหาพนทตงศนยกระจายสนคา ปจจบนมศนยกระจายสนคาของภาคตะวนใต 1 แหงคอศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน ตองการศนยกระจายสนคาเพมอก จากสถานทสามารถตงเปนศนยกระจายสนคา(i) ทงหมด 6 แหง และมจงหวดทกระจายสนคา (j) 14จงหวด เพอแสดงถงการประยกตใชตวแบบคณตศาสตรทสรางขนน ผวจยไดนาขอมลทเกยวกบการเลอกสถานทตงศนยกระจายสนคามาใชดงน


ตารางท 18 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดภาคใต

จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาได(i) รายชอจงหวด

สราษฎรธาน (ศนยกระจายสนคาในปจจบน) นครศรธรรมราช

ตรง

สงขลา นราธวาส

ปตตาน

64

จากตารางท 18 กาหนดใหสญลกษณ iแทนรายชอจงหวดตางๆ เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของขอจากดของศนยกระจายสนคาในขนตอไป i = 1หมายถง จงหวดสราษฎรธาน

ตารางท 19 จงหวดทกระจายสนคาภาคใต

รายชอทกระจายสนคาท (j) รายชอ

สราษฎรธาน

นครศรธรรมราช

ตรง

สงขลา นราธวาส

ปตตาน

พงงา พทลง

ภเกต

10 ระนอง

11 สตล

12 กระบ

13 ชมพร

14 ยะลา


65

ตารางท 20 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาภาคใต



(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C6j)


สราษฎรธาน 0 67.5 43.2 98.7 100.4 89.7 450

นครศรธรรมราช 67.5 0 103.2 76.5 87.6 54.3 200

ตรง 43.2 103.2 0 86.2 88.4 68.4 300

สงขลา 98.7 76.5 86.2 0 77.5 48.6 400

นราธวาส 100.4 87.6 88.4 77.5 0 54.3 250

ปตตาน 89.7 54.3 68.4 48.6 54.3 0 300

พงงา 55.8 53.6 87.6 57.4 55.3 67.1 300

พทลง 102.4 41.7 85.3 63.2 67.8 125.4 250

ภเกต 118.4 114.6 29.1 99.8 65.1 64.3 150

ระนอง 65.8 90.6 55.8 53.6 87.6 57.4 220

สตล 46.3 40.7 102.4 41.7 85.3 63.2 180

กระบ 53.7 55.7 118.4 114.6 29.1 99.8 200

ชมพร 74.2 87.3 89.6 64.7 49.6 43.5 270

ยะลา 86.1 71.5 68.7 101.8 55.8 76.4 170



66

ตารางท 21 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคาภาคใต




สราษฎรธาน 0 1,500

นครศรธรรมราช 589,000 1,500

ตรง 632,800 1,500

สงขลา 554,600 1,500

นราธวาส 688,600 1,500

ปตตาน 612,300 1,500


67



ภาพท 22 แสดงการ Set Target Cell ของภาคใต

68

ภาพท 23 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคใต

2.3.2คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรโดยใชโปรแกรม Excel Solver


1.คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพม

69

ตารางท 22 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมภาคใต

ศนยกระจายสนคา

(Xi)

สราษฏรธาน

(X1)


(X2)

ตรง

(X3)

สงขลา

(X4)

นราธวาส

(X5)

ปตตาน

(X6)

1 1 0 1 0 0


1,430 770 0 1,440 0 0



1,500 1,500 1,500 1,500 1,500 1,500

จากตารางท 22 เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพมโดยคาตอบทออกมานนแสดงใหเหนวาจงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย 3 แหง ไดแก จงหวดสราษฎรธาน ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,430 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,500 จาน และจงหวดนครศรธรรมราช เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 770 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,500 จาน และจงหวดสงขลา เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,440 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,500 จาน

2.คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคา

70

ตารางท 23 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานททไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาของภาคใต



(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C6j)


สราษฎรธาน 1 0 0 0 0 0 450

นครศรธรรมราช 0 1 0 0 0 0 200

ตรง 1 0 0 0 0 0 300

สงขลา 0 0 0 1 0 0 400

นราธวาส 0 0 0 1 0 0 250

ปตตาน 0 0 0 1 0 0 300

พงงา 1 0 0 0 0 0 300

พทลง 0 1 0 0 0 0 250

ภเกต 0 1 0 0 0 0 150

ระนอง 0 0 0 1 0 0 220

สตล 1 0 0 0 0 0 180

กระบ 1 0 0 0 0 0 200

ชมพร 0 0 0 1 0 0 270

ยะลา 0 1 0 0 0 0 170

จากตารางท 23 เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาโดยศนยกระจายสนคาท จงหวดสราษฎรธาน จะตองกระจายสนคาไปทงหมด 5 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกนตามตาราง ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดนครศรธรรมราช ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 4 จงหวด ซงแตละจงหวดม

71

ปรมาณงานทแตกตางกน ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดสงขลา ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 5 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน




ตารางท 24 ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาภาคใต

จงหวดทกระจายสนคา

(j)

สราษฏรธาน

(X1)


(X2)

ตรง

(X3)

สงขลา

(X4)

นราธวาส

(X5)

ปตตาน

(X6)

ตนทนการสรางศนย

กระจายสนคา

0

589,000

0

554,600

0

0

จากตารางท 24 แสดงคาตอบทไดจากแบบจาลองทางคณตศาสตร ของตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอนครศรธรรมราชและสงขลา มตนทนอยท 589,000 และ 554,600 บาท

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 1,144,271 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน,นครศรธรรมราชและสงขลา ไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 14 จงหวด

72


กรณศกษาการหาพนทตงศนยกระจายสนคา ปจจบนมศนยกระจายสนคาของภาคกลาง1 แหงคอศนยกระจายสนคาปทมธาน ตองการศนยกระจายสนคาเพมอก จากสถานทสามารถตงเปนศนยกระจายสนคา(i) ทงหมด 6 แหง และมจงหวดทกระจายสนคา (j) 25จงหวด เพอแสดงถงการประยกตใชตวแบบคณตศาสตรทสรางขนน ผวจยไดนาขอมลทเกยวกบการเลอกสถานทตงศนยกระจายสนคามาใชดงน


ตารางท 25 จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาไดภาคกลาง

จงหวดทสามารถสรางเปนศนยกระจายสนคาได(i) รายชอจงหวด

ปทมธาน (ศนยกระจายสนคาในปจจบน) ลพบร

พษณโลก

ปราจนบร

ชลบร

ตาก

จากตารางท 25 กาหนดใหสญลกษณ iแทนรายชอจงหวดตางๆ เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของขอจากดของศนยกระจายสนคาในขนตอไป i = 1หมายถง จงหวดปทมธาน

73

ตารางท 26 จงหวดทกระจายสนคาภาคกลาง

ตารางท 26 กาหนดสญลกษณ j แทนรายชอจงหวดทรบสนคาจากศนยกระจายสนคาตางๆ เพอนาไปใชในการกาหนดเซตของขอจากดภาคกลาง

รายชอทกระจายสนคาท

(j)

รายชอ

รายชอทกระจายสนคาท

(j)

รายชอ

1 ปทมธาน 16 สโขทย

2 ลพบร 17 สระบร

3 พษณโลก 18 อางทอง

4 ปราจนบร 19 อทยธาน

5 ชลบร 20 จนทบร

6 ตาก 21 ฉะเชงเทรา

7 กาแพงเพชร 22 นครสวรรค

8 พระนครศรอยธยา 23 ระยอง

9 พจตร 24 สระแกว

10 ชยนาท 25 ประจวบครขนธ

11 เพชรบรณ

12 นครนายก

13 สมทรปราการ

14 สมทรสาคร

15 สงหบร

ตารางท 27 ปรมาณความตองการของแตละจงหวดและคาใชจายในการกระจายสนคาของภาคกลาง

74



(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C j)


(C6j)


ปทมธาน 0 59.6 55.4 87.9 98.5 100.3 400

ลพบร 59.6 0 46.7 53.2 78.6 39.6 300

พษณโลก 55.4 46.7 0 98.4 86.6 77.4 400

ปราจนบร 87.9 53.2 98.4 0 87.8 66.5 250

ชลบร 98.5 78.6 86.6 87.8 0 87.6 400

ตาก 100.3 39.6 77.4 66.5 87.6 0 300

กาแพงเพชร 121.5 76.5 68.3 78.9 89.3 104.8 320

พระนครศรอยธยา 98.5 48.9 89.3 103.6 76.7 106.7 430

พจตร 67.8 68.4 65.4 88.5 65.4 98.5 300

ชยนาท 58.6 59.3 76.3 110.6 86.8 88.7 350

เพชรบรณ 76.7 54.3 68.4 103.6 85.3 94.7 220

นครนายก 86.4 67.3 89.4 98.5 85.4 75.6 250

สมทรปราการ 101.5 56.2 64.7 46.3 54.7 45.7 300

สมทรสาคร 99.4 38.6 89.3 76.9 35.8 84.2 300

สงหบร 87.9 85.3 110.3 33.6 32.1 38.9 280

สโขทย 54.6 74.3 89.5 42.7 49.6 63.4 330

สระบร 75.4 65.8 90.6 55.8 53.6 87.6 270

อางทอง 67.5 46.3 40.7 102.4 41.7 85.3 300

อทยธาน 78.3 53.7 55.7 118.4 114.6 29.1 320

จนทบร 87.5 74.2 87.3 89.6 64.7 49.6 260

ฉะเชงเทรา 47.8 86.1 71.5 68.7 101.8 55.8 200

นครสวรรค 38.2 54.3 92.4 59.6 88.4 66.7 300

75


คาใชจายของ

จงหวด (C j)










จงหวด (C6j)

ปรมาณความตองการ

(dj)

ระยอง 48.3 60.8 86.3 65.3 78.2 99.3 350

สระแกว 51.7 45.3 78.4 92.1 51.8 101.6 280

ประจวบครขนธ 48.7 53.2 101.2 89.4 66.3 65.4 330



ตารางท 28 ตนทนในการสรางศนยกระจายสนคาและขอจากดของแตละศนยกระจายสนคา




ปทมธาน 0 2,500

ลพบร 642,100 2,500

พษณโลก 459,900 2,500

ปราจนบร 618,400 2,500

ชลบร 578,000 2,500

ตาก 620,000 2,500


76

2.4.1วธในการหาคาตอบโดยใช Excel Solver


ภาพท 24 แสดงการ Set Target Cell ของภาคกลาง

77

ภาพท 25 แสดงการเปลยนคา By Changing Cell ของภาคกลาง

2.4.2คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรโดยใชโปรแกรม Excel Solver


1.คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพม

78

ตารางท 29 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทตงศนยกระจายสนคาเพมภาคกลาง

ศนยกระจายสนคา

(Xi)

ปทมธาน

(X1)

ลพบร

(X2)

พษณโลก

(X3)


(X4)

ชลบร

(X5)

ตาก

(X6)

1 0 1 0 1 1


2,460 0 2,140 0 2,290 850



2,500 2,500 2,500 2,500 2,500 2,500

จากตารางท 30 เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานทสรางศนยกระจายสนคาเพมโดยคาตอบทออกมานนแสดงใหเหนวาจงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย 3 แหง ไดแก จงหวดปทมธาน ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 2,460 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน และจงหวดพษณโลก เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 2,140 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน และจงหวดชลบรเปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 2,290 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน และจงหวดตากเปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 850 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน

79

2.คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคา

ตารางท 30 คาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของสถานททไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาภาคกลาง













จงหวด 6 (C6j)


(dj)

ปทมธาน 1 0 0 0 0 0 400

ลพบร 0 0 1 0 0 0 300

พษณโลก 0 0 1 0 0 0 400

ปราจนบร 0 0 0 0 1 0 250

ชลบร 0 0 0 0 1 0 400

ตาก 0 0 1 0 0 0 300

กาแพงเพชร 0 0 1 0 0 0 320

พระนครศรอยธยา 0 0 0 0 1 0 430

พจตร 0 0 1 0 0 0 300

ชยนาท 1 0 0 0 0 0 350

เพชรบรณ 0 0 1 0 0 0 220

นครนายก 1 0 0 0 0 0 250

สมทรปราการ 0 0 0 0 1 0 300

สมทรสาคร 0 0 0 0 1 0 300

สงหบร 0 0 0 0 1 0 280

สโขทย 0 0 0 0 1 0 330

สระบร 0 0 0 0 0 1 270

80













จงหวด 6 (C6j)


(dj)

อางทอง 0 0 1 0 0 0 300

อทยธาน 0 0 0 0 0 1 320

จนทบร 0 0 0 0 0 1 260

ฉะเชงเทรา 1 0 0 0 0 0 200

นครสวรรค 1 0 0 0 0 0 300

ระยอง 1 0 0 0 0 0 350

สระแกว 1 0 0 0 0 0 280

ประจวบครขนธ 1 0 0 0 0 0 330

จากตารางท 31 เปนตารางคาตอบของแบบจาลองทางคณตศาสตรของจงหวดทไดรบบรการจากศนยกระจายสนคาโดยศนยกระจายสนคาท จงหวดปทมธาน จะตองกระจายสนคาไปทงหมด 8 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกนตามตาราง ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดพษณโลก ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 7 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดชลบร ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 7 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน ศนยกระจายสนคาอกแหงคอ จงหวดตาก ตองตองกระจายสนคาไปทงหมด 3 จงหวด ซงแตละจงหวดมปรมาณงานทแตกตางกน




81

ตารางท 31 ตนทนการสรางศนยกระจายสนคาขงอภาคกลาง


ปทมธาน

(X1)

ลพบร

(X2)

พษณโลก

(X3)


(X4)

ชลบร

(X5)

ตาก

(X5)

ตนทนการสรางศนยกระจายสนคา

0

0

459,900

0

578,000

620,000

จากตารางท 31 แสดงคาตอบทไดจากแบบจาลองทางคณตศาสตร ของตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคาปทมธาน จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอพษณโลก ชลบรและตาก มตนทนอยท 459,900 และ 578,000 และ 620,000 บาท

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 1,659,150 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคาปทมธาน,พษณโลก ชลบรและตากไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 25 จงหวด

82

บทท

สรปผลและขอเสนอแนะ

ในบทนไดสรปการวเคราะหหาตาแหนงศนยกระจายสนคาทเหมาะสมและศนยกระจายสนคาทเพมขนของแตละภมภาค โดยคานงถงความตองการของแตละจงหวดทตองกระจายสนคา โดยมตนทนการดาเนนการทตาทสด โดยผวจยไดนาการพฒนาตวแบบทางคณตศาสตร มาชวยในการหาตาแหนงทตงทเหมาะสม

โดยปจจบนชองทางการจาหนายสนคา จาหนายผานตวแทนจาหนายทกระจายตามจงหวดตางๆทวประเทศ ปจจบนบรษทตวอยาง มโรงงานผลตอยทจงหวดสพรรณบร และมศนยกระจายสนคาอยตามภมภาคตางๆรวมทงสน 4 แหง ประกอบดวยศนยกระจายสนคาเชยงใหม รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคเหนอ ศนยกระจายสนคานครราชสมา รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ศนยกระจายสนคาปทมธาน รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคกลางและตะวนออก ศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน รบผดชอบในการกระจายสนคาบรเวณภาคใต

. สรปผลการวจย ผลจากการดาเนนการวจย สามารถสรปไดดงตอไปน . ภาคเหนอ จงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย แหง ไดแก จงหวดเชยงใหม ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,300 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,400 จาน และจงหวดเชยงราย เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,500 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,400 จาน ตนทนของศนยกระจายสนคาเชยงใหม จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอเชยงราย มตนทนอยท 636,706 บาท

83


จงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย 3 แหง ไดแก จงหวดนครราชสมา ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,730 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,800 จาน และจงหวดนครพนม เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,700 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,800 จาน และจงหวดยโสธร เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,770 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,800 จาน ตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคานครราชสมา จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอนครพนมและยโสธร มตนทนอยท 549,580 และ 614,580 บาท

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 1,165,142 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคานครราชสมา,นครพนมและยโสธร ไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 20 จงหวด

1.3 ภาคใต

จงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย 3 แหง ไดแก จงหวดสราษฎรธาน ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,430 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,500 จาน และจงหวดนครศรธรรมราช เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 770 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,500 จาน และจงหวดสงขลา เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบ

84

ปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 1,440 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 1,500 จานตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอนครศรธรรมราชและสงขลา มตนทนอยท 589,000 และ 554,600 บาท

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 1,144,271 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคาสราษฎรธาน,นครศรธรรมราชและสงขลา ไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 14 จงหวด


จงหวดทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคานนมอย 4 แหง ไดแก จงหวดปทมธาน ซงเปนจงหวดทเปนศนยกระจายสนคาในปจจบนทมอย โดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 2,460 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน และจงหวดพษณโลก เปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 2,140 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน และจงหวดชลบรเปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 2,290 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน และจงหวดตากเปนจงหวดแหงใหมทถกเลอกใหเปนศนยกระจายสนคาโดยตองรบปรมาณงานทกระจายสนคาจากจงหวดทกระจายสนคาเปนจานวนทงหมด 850 จาน จากขอกาหนดของจานวนปรมาณงานทสามารถรบบรการไดทงหมด 2,500 จาน ตนทนการสรางศนยกระจายสนคา จะเหนไดวาตนทนของศนยกระจายสนคาปทมธาน จะมคาเทากบ บาท เพราะมศนยกระจายสนคาอยแลว สวนศนยกระจายสนคาแหงใหมคอพษณโลก ชลบรและตาก มตนทนอยท 459,900 และ 578,000 และ 620,000 บาท

85

สวนของตนทนทงหมดของศนยกระจายสนคา จะอยท 1,659,150 บาทเปนตนทนของศนยกระจายสนคาทงหมดทเกดขนจากการสรางศนยกระจายสนคาใหมและตนทนการเดนทางทงหมดจากศนยกระจายสนคาปทมธาน,พษณโลก ชลบรและตากไปยงสถานทกระจายสนคาทงหมด 25 จงหวด

2. ขอเสนอแนะ 2.1 งานวจยนไมไดมองการกระจายสนคาจากโรงงานไปยงศนยกระจายสนคา แตมองการกระจายสนคาจากศนยกระจายสนคาไปยงจงหวดตางๆ . สถานททสามารถตงเปนศนยกระจายสนคามจานวน 12 จงหวดและขอจากดของปรมาณงานทศนยกระจายสนคาจะสามารถรบไดนน เปนสงทสามารถเปลยนแปลงได เมอขอมลมการเปลยนแปลงอาจทาใหผลทไดจากการวจยนมการเปลยนแปลงตามไปดวย 2.3 แบบจาลองคณตศาตรนสามารถดดแปลงเปนแบบอนได เชนการโฆษณา ใหลกคาเลอกดชองทวทนาสนใจ และนามาสรางแบบจาลองคณตศาสตรเพอหาชองทเหมาะสมทสดทจะนามาทาการตลาด

86

รายการอางอง

ภาษาไทย

กมลชนก สทธวาทนฤพฒ .( ). การจดการโลจสตกส. แมคครอ ฮล , อนเตอรเนชนแนล เอนเตอรไพรส:หนงสอ , องค . กรงเทพ ฯ

กรมทางหลวง.(2552)การคานวณระยะการเดนทางโดยรถยนตทสนทสดแบบจดถงจดโดย โปรแกรมออนไลน Map server

จนทรศร สงหเถอน. ( ). “การเลอกตาแหนงทตงของสถานทใหบรการดวยวธการหาคาตอบทดทสด.” วศวกรรมสาร มหาวทยาลยเกษตร 78, 5 : 111.

ณกร อนพยง. ( ). การแกปญหาการตดสนใจในอตสาหกรรมการขนสงและลอจสตกส: หนงสอ. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน,.

ณฐพร สวรรณสนย. ( ). “ทาเลทตงและขนาดทเหมาะสมของโรงงานนาตาลทรายในประเทศไทย.” วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรเกษตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธนกร จนทรทอง, และระพพนธ ปตาคะโส. ( ). “การใชเทคนคศนยถวงในการหาทาเลทตงโรงงานเอทานอลจากมนสาปะหลงและออยในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง.” การประชมวชาการขายงานวศวกรรมอตสาหการ เสนอท โรงแรมสนยแกรนดแอนดคอนเวนชน เซนเตอร อบลราชธาน , - ตลาคม.

บญม สวางเนตร .(2550) การเลอกรปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสมสาหรบอตสาหกรรมการ ผลตเครองใชไฟฟา,วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการ

ขนสงและโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา. ปวณา เสนาเกา .(2550) การศกษาเปรยบเทยบรปแบบการกระจายสนคาระหวางการขนสงผานศนย กระจายสนคากบเอเยนเพอวางแผนการเพมประสทธภาพ กรณศกษารานหนงสอ บรษท วนวน ออลล จากด(มหาชน),วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส มหาวทยาลยหอการคาไทย. ประกอบ จรกต. ( ). การโปรแกรมเชงเสน โครงการสงเสรมเอกสารวชาการ: สถาบน บณฑต พฒนบรหารศาสตร. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

87

พชรนนท รตนพงศจรส. ( ). “การประยกตใชวธการกาหนดการเชงเสนเพอชวยในการตดสนใจเลอกทาเลทตงของธรกจนาผลไม.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการจดการขนสงและโลจสตกส บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

พพฒน คมคาย. ( ). “การวเคราะหหาจานวนศนยกระจายสนคาปนซเมนตทเหมาะสมจากกาหนด การเชงเสน.” การประชมเชงวชาการประจาปดานการจดการโซอปทานและโลจสตกสครงท 8 เสนอท โรงแรมลองบช ชะอา จงหวดเพชรบร , 20 – 22 พฤศจกายน.

วรพฒน เศรษฐสมบรณ, และคณะ. ( ). “การศกษาเพอกาหนดตาแหนงทตงและขนาดของคลงขาวหอมมะลในพนททงกลารองไห.” เอกสารการประชมวชาการขายงานวศวกรรมอตสาหการ เสนอท โรงแรม B.P.Samila Beach Hotel & Resort สงขลา, - ตลาคม.

อทย มตรชวยรอดและคณะ. ( ). “การศกษาทาเลทตงศนยกระจายนามนในภาคตะวนออกของประเทศไทย.” วารสารวชาการอตสาหกรรมศกษา , : 94-100.

ภาษาตางประเทศ

Ching, et al. (2005). “An Alternative Formulation For Certain Fuzzy Set-Covering Problems.”

Mathematical and Computer Modeling 42 : 363-365. Eddie, W.L., H.L. Cheng, and y. Ling. (2007). A GIS approach to shopping mall location

selection, Building and Environment . Accessed April, 24. Available from

http://www.sciencedirect.com

Mauricio, et al. (2002). “A parallel genetic algorithm to solve the set-covering problem.” Computers

& Operations Research 29 : 1221 – 1235.

Raf and Zeger. (2008). “A note on a symmetrical set covering problem.” The lottery problem

European Journal of Operational Research 186 : 104-110.

Roberta S. Russell and Bernard W. Taylor. (2011). “Operations management Russell &Taylor.”

International Student Version 304 : - . Tatsuo and Hiroaki. (1998). “Minimax Location Problem with A Distance.” Operations Research

Society of Japan 41 : 2.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก วธการคานวณหาตนทนในการตงศนยกระจายสนคา

90

1.การวเคราะหตนทน ผลการวเคราะหอยในขอบเขตการวเคราะหผลตามทระบในบทท วธการดาเนนการวจย ซงแสดง

ดวยภาพจาลอง โดยสามารถนามาเขยนแบบจาลองทางเลอกไดดงน ทางเลอกท มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน ศนยกระจายสนคาแมฮองสอน ศนย

กระจายสนคาเชยงราย และศนยกระจายสนคาอตรดตถ

ภาพแสดงแบบจาลอง ทางเลอกท

ทางเลอกท 2 มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน ศนยกระจายสนคาแมฮองสอน และ

ศนยกระจายสนคาเชยงราย ภาพแสดงแบบจาลอง ทางเลอกท 2

นานนาน โรงงาน นาน



ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

โรงงาน นาน นาน



อตรดตถ

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา

91

ทางเลอกท มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน และศนยกระจายสนคาแมฮองสอน ภาพแสดงแบบจาลอง ทางเลอกท 3 ทางเลอกท 4มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน ภาพแสดง แบบจาลอง ทางเลอกท 4 ภาพรวมของแบบจาลองการวเคราะห

ภาพแสดงแบบจาลองการวเคราะห

ตารางสรป ผลตนทนรวมทตาทสด

ทางเลอกจดสงสนคา ทเปนไปได ทางเลอก

ความตองการสนคาทเปลยนไป 1. คาพารามเตอร . 2. คาพารามเตอร . 3. คาพารามเตอร .

ออพตไมซเซชน จากกาหนดการเชงเสน


แมฮองสอน ลกคา

ลกคา

ลกคา

ลกคา


ลกคา

ลกคา

ลกคา

92

2.การวเคราะหตนทนขนสงตอหนวย 2.1 การวเคราะหตนทนขนสงจากศนยกระจายสนคาไปยงศนยกระจายสนคา

การศกษาตนทนในการขนสงระหวางศนยกระจายสนคากบศนยกระจายสนคา ผศกษาจะทาการวเคราะหตนทนขนสงตอหนวย (บาท/กม.) ของจานดาวเทยม ตาราง แสดงการคานวณตนทนขนสงตอหนวยของศนยกระจายสนคาระหวางเชยงรายและแมฮองสอน

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน เชยงราย ม.ค. 5 48.6 19300 0.27

ก.พ. 6 48.6 19100 0.27 ม.ค. 7 48.6 19300 0.27 เม.ย. 6 48.6 18970 0.27 พ.ค. 6 48.6 19300 0.27 ม.ย. 4 48.6 19200 0.27

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน เชยงราย ก.ค. 9 48.6 18900 0.27

ส.ค. 6 48.6 19090 0.27 ก.ย. 5 48.6 19200 0.27 ต.ค. 6 48.6 19030 0.27 พ.ย. 7 48.6 19110 0.27 ธ.ค. 5 48.6 18950 0.27

ศนยกระจายสนคา ม.ค. 6 48.6 18700 0.26 แมฮองสอน ก.พ. 8 48.6 18400 0.26

ม.ค. 7 48.6 18900 0.27 เม.ย. 5 48.6 18300 0.26 พ.ค. 6 48.6 18800 0.26 ม.ย. 8 48.6 18550 0.26 ก.ค. 7 48.6 18650 0.26 ส.ค. 8 48.6 18400 0.26

93

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน ก.ย. 6 48.6 18600 0.26 ต.ค. 7 48.6 18850 0.26 พ.ย. 8 48.6 18900 0.27 ธ.ค. 8 48.6 18800 0.26 รวม 0.27

ทมา: แหลงขอมลบรษทกรณศกษา จากตารางพบวา ตนทนขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางเชยงราย และแมฮองสอนรวม เทยว เฉลย . บาท/กม./จาน ตาราง แสดงการคานวณตนทนขนสงตอหนวยของศนยกระจายสนคาระหวางเชยงรายและอตรดตถ

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน เชยงราย ม.ค. 3 48.6 39510 0.30

ก.พ. 4 48.6 39280 0.29 ม.ค. 5 48.6 39590 0.30 เม.ย. 3 48.6 39100 0.29 พ.ค. 4 48.6 39450 0.30 ม.ย. 3 48.6 39230 0.29 ก.ค. 2 48.6 39150 0.29 ส.ค. 3 48.6 39220 0.29 ก.ย. 5 48.6 39114 0.29 ต.ค. 5 48.6 39011 0.29 พ.ย. 5 48.6 39310 0.29 ธ.ค. 7 48.6 39320 0.29 ศนยกระจายสนคา ม.ค. 5 48.6 39110 0.29 อตรดตถ ก.พ. 5 48.6 38980 0.29 ม.ค. 7 48.6 39050 0.29

94

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน เม.ย. 2 48.6 38900 0.29 พ.ค. 3 48.6 39490 0.29 ม.ย. 5 48.6 39200 0.29 ก.ค. 4 48.6 38950 0.29 ส.ค. 6 48.6 39120 0.29 ก.ย. 5 48.6 39090 0.29 ต.ค. 5 48.6 38911 0.29 พ.ย. 4 48.6 38970 0.29 ธ.ค. 6 48.6 39120 0.29 รวม 0.29

ทมา: แหลงขอมลบรษทกรณศกษา จากตารางวา ตนทนขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางเชยงราย และอตรดตถรวม 0 เทยว เฉลย .29 บาท/กม./จาน ตารางแสดงการคานวณตนทนขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางแมฮองสอน และอตรดตถ

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน แมฮองสอน ม.ค. 7 48.6 25010 0.28

ก.พ. 5 48.6 25800 0.29 ม.ค. 6 48.6 25900 0.29 เม.ย. 5 48.6 25700 0.28 พ.ค. 6 48.6 25900 0.29 ม.ย. 7 48.6 25011 0.28 ก.ค. 6 48.6 25790 0.29 ส.ค. 9 48.6 25900 0.29 ก.ย. 5 48.6 25890 0.29 ต.ค. 7 48.6 25911 0.29 พ.ย. 6 48.6 25950 0.29

95

ศนยกระจายสนคา เดอน จานวนเทยวขนสง ปรมาตร บาท/เทยว บาท/กม./จาน ธ.ค. 6 48.6 25011 0.28

ศนยกระจายสนคา ม.ค. 6 48.6 24900 0.28 อตรดตถ ก.พ. 5 48.6 25050 0.28

ม.ค. 7 48.6 24890 0.28 เม.ย. 4 48.6 25010 0.28 พ.ค. 4 48.6 24980 0.28 ม.ย. 3 48.6 24800 0.27 ก.ค. 6 48.6 24750 0.27 ส.ค. 8 48.6 25240 0.28 ก.ย. 6 48.6 25100 0.28 ต.ค. 5 48.6 24986 0.27 พ.ย. 6 48.6 25506 0.28 ธ.ค. 7 48.6 25979 0.28 รวม 142 0.28

ทมา: แหลงขอมลบรษทกรณศกษา จากตารางท . พบวา ตนทนขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางแมฮองสอน และอตรดตถรวม 142 เทยว เฉลย .28 บาท/กม./จาน 2.2 การวเคราะหตนทนขนสงสนคาจากศนยกระจายสนคาไปยงลกคา ปรมาตรจานดาวเทยม เทากบ . ลกบาศกเมตร

96

ตาราง แสดงตนทนขนสงสนคาจากศนยกระจายสนคาไปยงลกคา

จงหวด จานวนเทยว ปรมาตร ระยะทาง ตนทนขนสง 1 เชยงราย 516 25,077.60 38,700.00 174,150.00 2 แมฮองสอน 619 30,083.40 37,140.00 167,130.00 3 นาน 872 42,379.20 39,240.00 176,580.00 4 อตรดตถ 312 15,163.20 17,160.00 77,220.00

รวม 2,319 112,703.40 132,240.00 595,080.00 ทมา: แหลงขอมลบรษทกรณศกษา ตนทนขนสงสนคาจานดาวเทยมตอลกบาศกเมตร = 595,080.00 / 112,703.40 = 5.28 บาท/ลกบาศกเมตร ตนทนขนสงสนคาจานดาวเทยมตอคนตอกม. = ( . * . * , ) = , . บาท/คน/กม. 3. การวเคราะหตนทนสนคาคงคลงตอหนวย ผศกษาไดแจกแจงตนทนสนคาคงคลง ประกอบดวย ตนทนแปรผน และตนทนคงท ดงน ตารางแสดงขอมลคาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดเชยงราย

รายการ คาใชจายผนแปร คาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง 302,115.50 คาประกนภยสนคาคงคลง 22,790.00 คาสนคาเสยหายระหวางเกบ 30,171.75 สนคาสญหาย 5,010.12 สนคาเสอมสภาพ 1,003.00 คาสาธารณปโภค 7,552.89 คาวสดสนเปลอง 3,021.16

รวมคาใชจาย 371,664.41

จากตารางพบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดเชยงรายมคาใชจายผนแปรรวมทงสน , . บาท โดยมคาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ 302,115.50บาท

97

รองลงมาคอคาสนคาเสยหายระหวางเกบ เทากบ 30,171.75 บาท และคาคาประกนภยสนคาคงคลง เทากบ 22,790 บาท ตาราง แสดงขอมลคาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดแมฮองสอน

รายการ คาใชจายผนแปร คาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง 412,454.32 คาประกนภยสนคาคงคลง 23,105.00 คาสนคาเสยหายระหวางเกบ 32,597.59 สนคาสญหาย 4,561.15 สนคาเสอมสภาพ 945.65 คาสาธารณปโภค 10,311.36 คาวสดสนเปลอง 4,124.54


จากตาราง พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดแมฮองสอนมคาใชจายผนแปรรวมทงสน 488,099.61บาท โดยมคาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ 412,454.32 บาท รองลงมาคอคาสนคาเสยหายระหวางเกบ เทากบ 32,597.59บาท และคาคาประกนภยสนคาคงคลง เทากบ 23,105.00บาท ตาราง แสดงขอมลคาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดนาน

รายการ คาใชจายผนแปร คาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง 540,516.25 คาประกนภยสนคาคงคลง 22,975.00 คาสนคาเสยหายระหวางเกบ 40,928.70 สนคาสญหาย 6,389.40 สนคาเสอมสภาพ 1,670.85 คาสาธารณปโภค 13,512.91 คาวสดสนเปลอง 5,405.16


98

จากตาราง พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดนานมคาใชจายผนแปรรวมทงสน 631,398.27บาท โดยมคาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ 540,516.25บาท รองลงมาคอคาสนคาเสยหายระหวางเกบ เทากบ 40,928.70บาท และคาคาประกนภยสนคาคงคลง เทากบ 22,975.00 บาท ตาราง แสดงขอมลคาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดอตรดตถ

รายการ คาใชจายผนแปร คาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง 289,006.10 คาประกนภยสนคาคงคลง 23,001.00 คาสนคาเสยหายระหวางเกบ 28,790.89 สนคาสญหาย 5,113.52 สนคาเสอมสภาพ 0.00 คาสาธารณปโภค 7,225.15 คาวสดสนเปลอง 2,890.06

รวมคาใชจาย 356,026.72 จากตาราง พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดอตรดตถมคาใชจายผนแปรรวมทงสน 356,026.72บาท

โดยมคาเสยโอกาสจากการลงทนในสนคาคงคลง เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ 289,006.10บาท รองลงมาคอคาสนคาเสยหายระหวางเกบ เทากบ 28,790.89บาท และคาคาประกนภยสนคาคงคลง เทากบ 23,001.00บาท สตร

ตนทนตอวน (แปรผน) = ตนทนทงหมดของกจกรรม / แทนคา

ตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคาเชยงราย = 371,664.41 / = 1,018.26บาท/วน ตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคาแมฮองสอน = 488,099.61/ = 1,337.26บาท/วน

99

ตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคานาน = 631,398.27/

= 1,729.86บาท/วน

ตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคาอตรดตถ = 356,026.72/ = 975.42บาท/วน

สตร ตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน) = ตนทนสนคาคงคลงตอวน / จานวนสนคาคงคลงเฉลย

แทนคา ตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคาเชยงราย = 1,018.26 / ,

= 0.81 บาท/จาน

ตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคาแมฮองสอน = 1,337.26 / = . บาท/วน

ตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคานาน = 1,729.86/ = . บาท/วน

ตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคาอตรดตถ = 975.42/ , = 0.89 บาท/วน

ตาราง แสดงขอมลคาใชจายคงทของศนยกระจายสนคาจงหวดเชยงราย

รายการ คาใชจายคงท ขนาดโรงงาน(ตารางวา) 50 คาเชาพนท/คลงสนคา 120,000 คารกษาความปลอดภย 108,000 คาทาความสะอาด 108,000 คาซอมบารง 36,000

รวมคาใชจาย 372,000

100

จากตาราง พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดเชยงรายมคาใชจายคงทรวมทงสน 372,000บาท โดยม

คาเชาพนท/คลงสนคา เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ 120,000บาท รองลงมาคอคารกษาความปลอดภย และคาทาความสะอาดเทากบ , บาท ตาราง แสดงขอมลคาใชจายคงทของศนยกระจายสนคาจงหวดแมฮองสอน



จากตาราง พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดแมฮองสอนมคาใชจายคงทรวมทงสน 384,000บาท โดยมคาเชาพนท/คลงสนคา เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ 132,000 บาท รองลงมาคอคารกษาความปลอดภย และคาทาความสะอาด เทากบ , บาท ตาราง แสดงขอมลคาใชจายคงทของศนยกระจายสนคาจงหวดนาน



จากตาราง พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดนานมคาใชจายคงทรวมทงสน ,000บาท โดยมคาเชาพนท/คลงสนคา เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ ,000 บาท รองลงมาคอคารกษาความปลอดภย และคาทาความสะอาด เทากบ , บาท

101

ตาราง แสดงขอมลคาใชจายคงทของศนยกระจายสนคาจงหวดอตรดตถ



จากตารางท . พบวา ศนยกระจายสนคาจงหวดอตรดตถ มคาใชจายคงทรวมทงสน ,000บาท โดยมคารกษาความปลอดภย และคาทาความสะอาด เปนจานวนเงนสงสดอนดบแรก เทากบ , บาท รองลงมาคอ คาเชาพนท/คลงสนคา เทากบ ,000 บาท 4. การวเคราะหตนทนบรหารคลงสนคาตอหนวย

ผวจยไดวเคราะหคาใชจายในการดาเนนงานของกจกรรมโลจสตกสขาเขาและขาออก ดงตอไปน

ตาราง แสดงขอมลคาใชจายผนแปรและคาใชจายคงท จงหวดเชยงราย

รายการ คาใชจายผนแปร (บาทตอป) คาใชจายคงท(บาทตอป) เงนเดอน 10,000 คานามนเชอเพลงสาหรบรอก 7,740 คาเชารถยก 240,000 คาบารงรกษาระบบการจดการคลงสนคา 6,192 คาสาธารณปโภค 774

รวมคาใชจาย 14,706 250,000

สตร เฉลยการปฎบตงานตอป ตนทนตอหนวย (ผนแปร) = ตนทนทงหมดของกจกรรม / ปรมาณปฎบตงาน = 14,706 / ,

102

= . บาทตอหนวย

ตาราง แสดงขอมลคาใชจายผนแปรและคาใชจายคงท จงหวดแมฮองสอน

รายการ คาใชจายผนแปร (บาทตอป) คาใชจายคงท (บาทตอป) เงนเดอน 10,000 คานามนเชอเพลงสาหรบรอก 9,285 คาเชารถยก 240,000 คาบารงรกษาระบบการจดการคลงสนคา 7,428 คาสาธารณปโภค 928.50

รวมคาใชจาย 17,641.50 250,000 สตร เฉลยการปฎบตงานตอป ตนทนตอหนวย (ผนแปร) = ตนทนทงหมดของกจกรรม / ปรมาณปฎบตงาน = 17,641.50 / , = . บาทตอหนวย ตาราง แสดงขอมลคาใชจายผนแปรและคาใชจายคงท จงหวดนาน รายการ คาใชจายผนแปร (บาทตอป) คาใชจายคงท (บาทตอป) เงนเดอน 10,000 คานามนเชอเพลงสาหรบรอก 13,080 คาเชารถยก 240,000 คาบารงรกษาระบบการจดการคลงสนคา 10,464 คาสาธารณปโภค 1,308

รวมคาใชจาย 24,852.00 250,000 สตร เฉลยการปฎบตงานตอป ตนทนตอหนวย (ผนแปร) = ตนทนทงหมดของกจกรรม / ปรมาณปฎบตงาน = 24,852.00/ , = . บาทตอหนวย

103

ตารางแสดงขอมลคาใชจายผนแปรและคาใชจายคงท จงหวดอตรดตถ

รายการ คาใชจายผนแปร (บาทตอป) คาใชจายคงท (บาทตอป) เงนเดอน 10,000 คานามนเชอเพลงสาหรบรอก 4,680 คาเชารถยก 240,000 คาบารงรกษาระบบการจดการคลงสนคา 3,744 คาสาธารณปโภค 468

รวมคาใชจาย 8,892 250,000 สตร เฉลยการปฎบตงานตอป ตนทนตอหนวย (ผนแปร) = ตนทนทงหมดของกจกรรม / ปรมาณปฎบตงาน = 8,892/ 998 = 8.91บาทตอหนวย 5. ผลการศกษาและอภปรายผล

การผลการวเคราะหครงน สามารถนามาเขยนแบบจาลองทางเลอก ทางเลอก คอ ทางเลอกท มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน ศนยกระจายสนคาแมฮองสอน ศนย

กระจายสนคาเชยงราย และศนยกระจายสนคาอตรดตถ ทางเลอกท 2 มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน ศนยกระจายสนคาแมฮองสอน และ

ศนยกระจายสนคาเชยงราย ทางเลอกท มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน และศนยกระจายสนคาแมฮองสอน ทางเลอกท 4 มการสงผานสนคาไปยงศนยกระจายสนคานาน

ดานตนทนขนสงตอหนวย การศกษาตนทนในการขนสงระหวางศนยกระจายสนคากบศนยกระจายสนคา ผศกษาจะทาการ

วเคราะหตนทนขนสงตอหนวย (บาท/กม.) ของจานดาวเทยม พบวา ตนทนขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางเชยงราย และแมฮองสอนรวม เทยว เฉลย . บาท/กม./จาน สวนตนทนขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางเชยงราย และอตรดตถรวม 0 เทยว เฉลย .29 บาท/กม./จานและตนทน

104

ขนสงตอหนวย ของศนยกระจายสนคาระหวางแมฮองสอน และอตรดตถรวม 142 เทยว เฉลย .28 บาท/กม./จาน

ดานตนทนขนสงสนคาจากศนยกระจายสนคาไปยงลกคาโดยมปรมาตรจานดาวเทยม เทากบ . ลกบาศกเมตรพบวา ตนทนขนสงสนคาจานดาวเทยมตอลกบาศกเมตร5.28 บาท/ลกบาศกเมตรและตนทนขนสงสนคาจานดาวเทยมตอคนตอกม. , . บาท/คน/กม. การวเคราะหตนทนสนคาคงคลงตอหนวย

ตนทนสนคาคงคลง ประกอบดวย ตนทนแปรผน และตนทนคงท คอคาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดเชยงรายรวมทงสน , . บาท ตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคาเชยงราย1,018.26 บาท/วนและหากพจารณาตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคา เทากบ 0.81 บาท/จานสวนตนทนคงทศนยกระจายสนคาจงหวดเชยงรายมคาใชจาย เทากบ 372,000บาท

คาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดแมฮองสอนรวมทงสน 488,099.61 บาท โดยเปนตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคาแมฮองสอน1,337.26 บาท/วนและหากพจารณาตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคา เทากบ . บาท/วนสวนตนทนคงทศนยกระจายสนคาจงหวดแมฮองสอนมคาใชจาย เทากบ 384,000 บาท

คาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดนานรวมทงสน 631,398.27 บาท ตนทนตอวน (แปรผน) ของศนยกระจายสนคานาน1,729.86 บาท/วนและหากพจารณาตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคา เทากบ . บาท/วนสวนตนทนคงทศนยกระจายสนคาจงหวดนาน มคาใชจาย เทากบ

,000 บาท คาใชจายผนแปรของศนยกระจายสนคาจงหวดอตรดตถรวมทงสน 356,026.72 บาท ตนทนตอวน

(แปรผน) ของศนยกระจายสนคาอตรดตถ975.42 บาท/วนและหากพจารณาตนทนตอหนวยตอวน (แปรผน)ของศนยกระจายสนคาเทากบ 0.89 บาท/วนสวนตนทนคงทศนยกระจายสนคาจงหวดอตรดตถ มคาใชจาย เทากบ ,000 บาท การวเคราะหตนทนบรหารคลงสนคาตอหนวย

มการวเคราะหคาใชจายในการดาเนนงานของกจกรรมโลจสตกสขาเขาและขาออก ดงน คาใชจายผนแปร จงหวดเชยงรายเทากบ , บาท โดยมคาเฉลยการปฎบตงานตอปเทากบ .

บาทตอหนวยและคาใชจายคงท , บาท คาใชจายผนแปร จงหวดแมฮองสอนเทากบ , . บาท โดยมคาเฉลยการปฎบตงานตอปเทากบ

. บาทตอหนวยและคาใชจายคงท , บาท คาใชจายผนแปร จงหวดนานเทากบ , บาท โดยมคาเฉลยการปฎบตงานตอปเทากบ . บาท

ตอหนวยและคาใชจายคงท , บาท คาใชจายผนแปร จงหวดอตรดตถเทากบ , โดยมคาเฉลยการปฎบตงานตอปเทากบ . 1บาทตอ

หนวยและคาใชจายคงท , บาท

ภาคผนวก ข วธการคานวณโดยใชฟงกชน Solver ในชด Microsoft Excel

106

วธการคานวณโดยใชฟงกชน Solver ในชด Microsoft Excel สาหรบเครองคอมพวเตอรทไมเคยใชงานฟงกชน Solver ใน Microsoft Excel มากอนใหไปท Menu Bar

File/แฟม ตวเลอก/Options

Click: Add-Ins

Click: Go

Select: Solver Add-Ins

ตกลง/OK

ภาพท 26 วธการตดตงการใชงานฟงกชน Solver ในชด Microsoft Excel

สาหรบวธการใชงาน Function Solver มดงตอไปน

กาหนดให i คอ จงหวดทสามารถตงเปนศนยกระจายสนคาได i = 1,2,…,n

j คอ จานวนจงหวดทกระจายสนคา j = 1,2,…,m

107

คอ ตนทนในการตงสถานทi

คอ ตนทนการเดนทางจาก ศนยกระจายสนคา iไปยงจงหวดทกระจายสนคา j คอ ปรมาณงานทศนยกระจายสนคา j คอ ขอจากดจานวนปรมาณงานทรบไดของศนยกระจายสนคา i

ฟงกชนวตถประสงค Objective function

ภายใตขอจากด

ชองเปาหมาย เปนชองทแสดงคาเปาหมายทไดมาจากฟงกชนวตถประสงค จะเลอกชองใดในแผนตารางทาการกได แตทสาคญตองสรางสตรการคานวณตามฟงกชนวตถประสงคของปญหาใหแกชองนนโดยคลกเครองหมาย = บนแถบเครองมอ ในตวอยางนจะกาหนดใหชอง U3 แสดงคาเปาหมายคอคาใชจายรวม จะใชสตร

=SUMPRODUCT(C :G1 ,L :P1 )+SUMPRODUCT(C24:G24,C :G )

108

ภาพท 27 แสดงขอมลทพมพในชองเปาหมาย

ชองทเปลยนคาได แสดงคาตวแปรทตองตดสนใจโดยกาหนดชอง ชองในแผนตารางทาการใหแสดงคาตวแปร เชน ปญหาทมตวแปรทตองตดสนใจ ตว กจะกาหนดชอง ชองใหแสดงคาตวแปร ทงนอาจจะใชชอง ชองใดกได ตามตวอยางมตวแปร 45 ตว กาหนดใหชอง C3-G3 แสดงสถานทสามารถตงเปนศนยกระจายสนคาได Xi (i = 0, 1) และชอง C7-G15 แสดงสถานทศนยกระจายสนคาถกเลอกใหไปบรการยงจงหวดทกระจายสนคาทง แหง Yij (j = 0, 1) ใสคาเรมตน (original

value) ทง 45 คาเทากบ หรอวางไวเฉยๆซงโปรแกรมจะรบรวาเปนคา ในกระบวนการคานวณคาของตวแปรในชองทง 45 ชองนจะเปลยนไป และทายทสดเมอเสรจสนการคานวณคาทปรากฏในชองทง 45 ชอง จะแสดงจานวนสถานทตงศนยกระจายสนคา จานวน สถานท และจานวนสถานทรบบรการทศนยกระจายสนคา ทง แหง

เงอนไขบงคบ เงอนไขท 1ปรมาณงานของแตละจงหวดทกระจายสนคาตองถกดาเนนการโดย ศนยศนยกระจายสนคาทถ ก เล อก เ ปนศ นย กระจายสนค าแหงใดแหงหนง โดยเลอก เซลล $H$7:$H$15 เทากบ

109

เงอนไขท 2 ปรมาณงานทแตศนยกระจายสนคา จะรบไดตองไมเกนทกาหนดไว โดยเลอกเซลล $C$19:$G$19<=$C$21:$G$21

การกาหนดพารามเตอร เมอจดรปแบบและพมพขอมลตางๆของปญหาเรยบรอยแลว จะใช Solver เพอคานวณโดยคลก Tool กาหนด Solver Parameters ตามหนาจอทปรากฏโดยคลกชองทตองการลงในชองพารามเตอร

ตงชองเปาหมาย (Sot Objective) เมอตวชตาแหนงหรอเคอรเซอร(cursor) อยในกลอง Sot Objectiveใหเลอนเมาส (mouse) ไปทชองทกาหนดใหเปน Sot Objectiveซงตามตวอยางไดแกชอง U3ตะปรากฏ “$U$3” อยในกลอง Sot Objectiveจากนนเลอกลกษณะของปญหาวาตองการใหหาคาสงสดหรอตาสด

โดยการเปลยนชอง (by changing variable cells) เมอเคอรเซอรอยในกลอง changing

variablecells ใหลากเมาสจากชอง C7ไปถง G15และใสเครองหมาย , ลากเมาส C3ไปถง G3จะปรากฏ “$C$7:$G$15,$C$3:$G$3” ในกลอง changingvariable cells

ภายใตเงอนไขบงคบ (subject to the constraints) ในกลอง constraints จะวางอย ใหคลก Add ทอยดานขวามอของกลอง จะปรากฏกลอง “add constraints” ซงมขอมล สวนทตองกาหนด คอ

ชองอางอง (cell reference) ในกลองนจะใสหมายเลขชองทแสดงคา LHS ซง ตามตวอยางนมเงอนไข ขอ โดย ขอแรกเปนเงอนไขดานขอจากดของจานวนงานทศนยกระจายสนคาจะรบไดไดแกชอง C19-G19

เครองหมาย (sign) ซงจะมรายการใหเลอกวาเปน ≤, =, ≥, Int (สาหรบกาหนดตวแปรทตองการใหเปนเลขจานวนเตม) และ bin (สาหรบกาหนดตวแปรเปนเลขฐานสองคอมคา 0 และ )

ตามตวอยางเงอนไขขอท และ เมอกาหนดทกอยางเรยบรอยแลวคลก Add เพอเพมเตมเงอนไขขอทเหลอ

110

ภาพ 28 แสดงSolver Parameters

กอนจะสงใหทาการคานวณ ใหคลก Option จะปรากฏจอ Solver Option ซงมการกาหนดคาตางๆไว เชน

ชอง All Methods

Constraint Precision: 0.000000001

ชอง GRG Nonlinear

Convergence: 0.0001

Population Size: 100

ชอง Evolutionary

Convergence: 0.0001

Mutation Rate : 0.075

Population Size : 100

Random Seed: 0

Maximum Time without improvement: 30

111

ภาพท 29 แสดงการเลอก Option เพอกาหนดคณสมบตของตวแบบ

จากนนใหคลก Solver เพอสงใหเครองคานวณ โดยจะแสดงคาตวแปรทตองตดสนใจในชอง changing variable cells(ชอง C7ถงชอง G15 และชอง C3 ถงชอง G3) พรอมทงคานวณคาเปาหมายและคา LHS ดงแสดงในภาพ

ภาพท 30 ผลลพธทไดของกระดาษทาการหลงใชคาสง Solver

112

ประวตผวจย

ชอ – สกล ทอย ททางาน ประวตการศกษา พ.ศ. 2553 พ.ศ. 2550 ประวตการทางาน พ.ศ. 2546 – ปจจบน

นางสาวทพวลย ตนกสกจ 183 หม 9 ตาบลบอสพรรณ อาเภสองพนอง จงหวดสพรรณบร 72190 บรษท แพนดอรา โพรดกชน จากด 88 ซอย สขาภบาล 2 ซอย 31 แขวงดอกไม เขตประเวศ กรงเทพฯ 10250 สาเรจการศกษาปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม จากมหาวทยาลยศลปากร ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม มหาวทยาลยศลปากร พระราชวงสนามจนทร นครปฐม ตาแหนงวศวกร บรษท แพนดอรา โพรดกชน จากด

2556 ิทยาลัทยาลิลปากรยศ - silpakorn university · 2015. 8....

Documents