2556 - silpakorn university€¦ · พระอภัยมณี...

165
ปี่ไทยกับการตีความผ่านงานประพันธ์เพลงร่วมสมัย โดย นายสังคีต กาจัด วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาดุริยางคศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคีตวิจัยและพัฒนา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2556 ลิขสิทธิ์ของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร หอ

Upload: others

Post on 22-May-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

ปไทยกบการตความผานงานประพนธเพลงรวมสมย

โดย นายสงคต ก าจด

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดรยางคศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2556

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 2: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

ปไทยกบการตความผานงานประพนธเพลงรวมสมย

โดย นายสงคต ก าจด

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดรยางคศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2556

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 3: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

THAI OBOE INTERPRETATION THROUGH NEW COMPOSITION

By Mr. Sangkeat Kumjud

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Music Program in Music research and Development

Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 4: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

1

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ปไทยกบการตความผานงานประพนธเพลงรวมสมย” เสนอโดย นายสงคต ก าจด เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดรยางคศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา ……...........................................................

(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.อโณทย นตพน คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารยอานนท นาคคง) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.จระเดช เสตะพนธ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.อโณทย นตพน) ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 5: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

54701320: สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา ค าส าคญ: ปใน/พระอภนมณ/คนดปคม สงคต ก าจด: ปไทยกบการตความผานงานประพนธเพลงรวมสมย. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: อ.ดร.อโณทย นตพน. 151 หนา. วทยานพนธเรอง “ปไทยกบการตความผานงานประพนธรวมสมย” น เปนงานวจยเชงสรางสรรค ทมผลของการศกษาในงานวจยชนนน าไปสการประพนธดนตร โดยผวจยไดศกษาวเคราะหเทคนคการบรรเลงเครองดนตรปไทย การตความเทคนคการบรรเลงของผบรรเลงป และประพนธเพลงจากผลของการศกษา บนโครงสรางและการตความสถานการณทแตกตางในการบรรเลงปของพระอภยมณ จากวรรณกรรมของสนทรภ ผวจยไดศกษาเสยงปจากบทเพลงทไดบนทกเสยงไวแลว รวมทงศกษาวเคราะหจากการสมภาษณและบนทกเสยงการบรรเลงของผบรรเลงป ในสามคน และสรปไดวามสบเกาเทคนคไดแกตอดลน ตอดลม เสยงกรวด การผนเสยง ผนเสยงกลบ โหย การครน ควงนว พรมนวเสยงค พรมนวเสยงเดยว เสยงวาว ปรบ ดนเคนสง ผนเสยงต า กระทบ สะบด เปดรวเออน แหบแตก และเปาเกบ แตละเทคนคครอบคลมการตความอารมณเพลงเจดสถานการณทปถกบรรเลง คอ ปประโลมจตใจ ปเกยวสาว ปฆาท าลาย ปสะกดจต ปปลกตนคนสต ปสงบจตใจ และปคร าครวญ ตามการตความจากวรรณกรรมพระอภยมณของสนทรภ ผวจยไดประพนธบทเพลง “คนดปคม” ส าหรบปใน ไวโอลน วโอลา เชลโล ฟลท เครองกระทบ เปยโน ซนธไซเซอร โดยพจารณาจากการผสมผสานเครองดนตรทมบทบาทของการเปนผน าท านอง เสยงประสาน และแนวทเพมเตมเนอหาดนตรอนๆ บทเพลงทประพนธขนใหมมความยาวรวมประมาณยสบเอดนาท ประกอบไปดวยสองค ไดแก 1) ประโคมหวาน 2) จตหลดลอง 3) โศรกสงหาร และ 4) สสามญ สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา ........................................ ปการศกษา 2556 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 6: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

54701320: MAJOR MUSIC RESEARCH AND DEVELOPMENT KEYWOEDS: PINAI / PHRA APAI MANEE / KON-DI-PI-KHUM SANGKEAT KUMJUD: THAI OBOE: INTERPRETATION THROUGH NEW COMPOSITION. THESIS ADVISOR: ANOTHAI NITIPHON, PH.D. 151 pp. Thai Oboe through new composition, is a creative research leading to the presentation of new composition by the researcher. The researcher has studied and analysed performing techniques and the interpretation of three Thai Oboe or Pi Nai’s performers, and composed new composition based on P i Nai’s techniques, with structure of the piece deriving from the interpretation of ‘Phra Apaimanee’: the literature written by Sunthorn Phu which featured the performance of Pinai by a leading character ‘Phra Apai Manee’ as a main focus of the story. Through the analysis of recorded materials of Pinai, the interview and the recording of three Pinai’s performers, the researcher has concluded to nineteen techniques being utilized throughout the new composition. Structured by seven scenarios from ‘Phra Apaimanee’, the researcher has composed ‘Kon-di-Pi-Khum’ (Pi: sound the spiritual guardian) with four successive acts: 1) Sweetful Sin 2) Spellbound 3) Miserably Mad 4) Awaken. The orchestral piece is written for Pinai, Violin, Viola, Cello, Flute, Percussions, Piano and Synthesizer, with its dialogue as a leading melodic line, harmony and supporting texture. Program of Music Research and Development Graduate School, Silpakorn University Student‘s signature........................................ Academic year 2013 Thesis Advisors’ signature ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 7: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไป ดวยความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางดยง จาก อาจารย ดร.อโณทย นตพน ประธานกรรมการควบคมวทยานพนธ ทจดประกายความคด ใหค าปรกษา ชแนะ ตรวจสอบ ปรบปรง แกไข และกระตนเรงเรา ใหก าลงใจ ในการท าวทยานพนธเรองนเปนอยางมาก ขอขอบพระคณ อาจารย ฌอง เดวด เคลลเอท ( Jean-David Caillouet) ทใหค าแนะน าทส าคญดานเทคนคประพนธดวยสออเลกทรอนค ขอขอบพระคณอาจารย ดร.จระเดช เสตะพนธ กรรมการสอบวทยานพนธ พรอมกบชแนะขอมลทเปนประโยชนในการพฒนางานวจยเปนอยางด และขอบพระคณอาจารย อานนท นาคคง ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ทกรณาเปนทปรกษา ใหค าแนะน า ดานปไทยและดนตรประกอบ ดานรปแบบและการเรยบเรยงภาษาในการน าเสนอวทยานพนธ ตลอดจนการเขารวมน าเสนองานประพนธจากวทยานพนธนไปสการปฏบตจรงในเวทการแสดง ผวจยขอขอบพระคณ นายนนธวตร ชยวร ทไดเสยสละเวลาในการใหขอมลเท คนคแนวคดส าหรบใชประกอบการวจย และไดถายถอดการบรรเลงปในเบองตนแกผวจย ขอขอบพระคณรอยเอกสมนก แสงอรณ ทใหขอมลและเทคนคการเปาป ทเปนตนแบบเสยงปทส าคญในการประพนธเพลงในวทยานพนธ น อกท งยงไ ดกรณามารวมแสดงบทเพลงจากงานประพนธ ของผ ว จย ขอขอบพระคณนาย ควน ทวนยก ศลปนแหงชาตดานการเปาป จากจงหวดสงขลา ทเออเฝอขอมลเกยวกบปภาคใต ใหความรดานเทคนคการเปาปทเปนเทคนคเฉพาะตว ผวจยขอขอบพระคณ กลยาณมตรดานดนตรและดานอนๆ ทกทานทคอยใหความชวยเหลอและอ านวยความสะดวกตลอดระยะทางและระยะเวลาการด าเนนการวจย ขอขอบพระคณครอบครวของผวจยทกทาน ทงคณพอสงา ก าจด คณแมจตภนนท ก าจด ทเปนก าลงส าคญและเปนครผแนะน าแนวทางในการศกษา คอยใหก าลงใจ ตดตามอยางใกลชด เปรยบเหมอนแสงสวางสองทางใหกาวเดน เปนศนยรวมพละก าลงของผ วจยทงกายใจและคอยอยเคยงขางตลอดเวลาของการด าเนนการทงหมด พรอมกบเจยดคาใชจายของครอบครวมาสงเสรมความส าเรจครงน ผวจยหวงวาผลจากการศกษาวจยในวทยานพนธน สามารถเปนประโยชนตอผทเกยวของในวงการดนตรศกษาสบไป

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 8: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ .............................................................................................................................. ฉ สารบญภาพ ....................................................................................................................................... ฌ บทท 1 บทน า .................................................................................................................................... 1 ความส าคญและความเปนมา ........................................................................................ 1 วตถประสงคของการวจย .............................................................................................. 2 สมมตฐานของการวจย .................................................................................................. 2 ขอบเขตของการวจย ..................................................................................................... 3 วธการและขนตอนของการวจย ..................................................................................... 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................ 4 นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................... 4 2 วรรณกรรมทเกยวของ .......................................................................................................... 5 ความรทวไปเกยวกบปไทย ............................................................................................ 5 ปใน ................................................................................................................................ 14 วรรณกรรมเรอง พระอภยมณ ....................................................................................... 20 ปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ ................................................................................. 24 3 วเคราะหวรรณกรรม แนวคดและเทคนคการเปาป ทสมพนธกบงานประพนธเพลง .......... 29 การวเคราะหการเปาปวรรณกรรมเรองพระอภยมณ .................................................... 29 การเกบขอมลเทคนคการบรรเลงป ............................................................................... 32 การวเคราะหแนวคดและเทคนคจากการเกบขอมลการเปาป ...................................... 34 วเคราะหเทคนคการเปา ................................................................................................ 41 การเลอกรปแบบวงดนตร .............................................................................................. 68 การสรางสรรคผลงานประพนธเพลง ............................................................................. 68

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 9: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

บทท หนา 4 ปไทยกบการตความสงานประพนธเพลงรวมสมยชอเพลงชด “คนดปคม” ........................ 70 แรงบลดาลใจในการประพนธเพลง ............................................................................... 70 ลกษณะบทประพนธเพลงในงานวจย ............................................................................ 71 แนวคดหลกของบทประพนธเพลง ................................................................................ 74 แนวคดและรายละเอยดในงานประพนธเพลง............................................................... 74 องคท 1 ประโคมหวาน.................................................................................................. 74 องคท 2 จตหลดลอง...................................................................................................... 78 องคท 3 โศรกสงหาร ..................................................................................................... 82

องคท 4 สสามญ ............................................................................................................ 86 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ..................................................................................... 91 สรปผลการวจย .............................................................................................................. 91 อภปรายผลการวจย ....................................................................................................... 94 ขอเสนอแนะ .................................................................................................................. 95 รายการอางอง ..................................................................................................................................... 97 ภาคผนวก .......................................................................................................................................100 ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ .................................................................................................101 ภาคผนวก ข บทกลอนเพลงปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ...........................................108 ภาคผนวก ค โนตเพลงชด คนดปคม ฉบบสมบรณ .............................................................120 ประวตผวจย .......................................................................................................................................151

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 10: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 ปพนเมองประเภทตาง ๆ ...................................................................................................... 6 2 ภาพปทมเลาปเปนรปทรงกรวย คอป ไฉน ปชวา และปมอญ ............................................ 7 3 การเปาปไฉนน าขบวนแตรสงขกลองชนะในงานพระราชพธประโคมพระศพ..................... 8 4 ปชวา ..................................................................................................................................... 10 5 ปมอญ ................................................................................................................................... 11 6 แสดงการเปรยบเทยบขนาดและสดสวนของ ปนอก ปกลางและปใน................................. 13 7 แสดงการเปรยบเทยบชวงเสยงของ ปนอก ปกลางและปใน ............................................... 13 8 ภาพผวจย (ซาย) ศกษาการบรรเลงปใน .............................................................................. 14 9 แสดงสวนประกอบของปใน .................................................................................................. 16 10 แสดงชวงเสยงและแผนผงการวางนวระดบเสยงตาง ๆ ของปใน ........................................ 17 11 ภาพสนทรภ ผประพนธ เรอง พระอภยมณ ......................................................................... 24 12 ภาพการวเคราะหเพลงปพระอภยมณ .................................................................................. 31 13 ตารางแสดงความสมพนธในจดประสงคการใชปในวรรณกรรมพระอภยมณ กบอารมณเพลงปและเทคนคการเปาปทใช .................................................................. 32 14 ภาพผบรรเลงปกลมตวอยาง ................................................................................................. 33 15 ภาพผวจยลงเกบขอมล นายนนธวตร ชยวร ........................................................................ 36 16 ภาพผวจยลงเกบขอมล นายควน ทวนยก............................................................................ 37 17 ภาพผวจยลงเกบขอมล รอยเอกสมนก แสงอรณ................................................................. 39 18 ตารางแสดงแนวคดและเทคนคการเปาปทสมพนธกบประเดนอารมณเพลงป ของผบรรเลงปกลมตวอยางทง 3 คน คอ นายนนธวตร ชยวร นายควน ทวนยก และ รอยเอกสมนก แสงอรณ ........................................................................................ 40 19 ภาพโนตเทคนคตอดลน ........................................................................................................ 41 20 ภาพคลนเสยงเทคนคตอดลน ............................................................................................... 42 21 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคตอดลน ........................................................................... 42 22 ภาพสเปตรลระดบเสยงของเทคนคตอดลน ......................................................................... 42 23 ภาพโนตเทคนคตอดลม ........................................................................................................ 43 24 ภาพคลนเสยงเทคนคตอดลม ............................................................................................... 43

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 11: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

ภาพท หนา 25 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคตอดลม ........................................................................... 43 26 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคตอดลม .............................................................................. 44 27 ภาพโนตเทคนคเสยงกรวด.................................................................................................... 44 28 ภาพคลนเสยงเทคนคเสยงกรวด........................................................................................... 45 29 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเสยงกรวด ....................................................................... 45 30 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเสยงกรวด ......................................................................... 45 31 ภาพโนตเทคนคผนเสยง........................................................................................................ 46 32 ภาพคลนเสยงเทคนคผนเสยง............................................................................................... 46 33 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคผนเสยง ........................................................................... 46 34 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคผนเสยง ............................................................................. 47 35 ภาพโนตเทคนคผนเสยงกลบ ................................................................................................ 47 36 ภาพคลนเสยงเทคนคผนเสยงกลบ ....................................................................................... 48 37 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคผนเสยงกลบ ................................................................... 48 38 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคผนเสยงกลบ ..................................................................... 48 39 ภาพโนตเทคนคโหย .............................................................................................................. 49 40 ภาพคลนเสยงเทคนคโหย ..................................................................................................... 49 41 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคโหย ................................................................................. 49 42 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคโหย ................................................................................... 50 43 ภาพโนตเทคนคครนเสยง ..................................................................................................... 50 44 ภาพคลนเสยงเทคนคครนเสยง............................................................................................. 50 45 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคครนเสยง ......................................................................... 51 46 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคครนเสยง ........................................................................... 51 47 ภาพโนตเทคนคนวควง ......................................................................................................... 52 48 ภาพคลนเสยงเทคนคนวควง ................................................................................................ 52 49 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคนวควง............................................................................. 52 50 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคนวควง ............................................................................... 53 51 ภาพโนตเทคนคพรมนวเสยงค .............................................................................................. 53 52 ภาพคลนเสยงเทคนคพรมนวเสยงค ..................................................................................... 53 53 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคพรมนวเสยงค ................................................................. 54

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 12: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

ภาพท หนา 54 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคพรมนวเสยงค ................................................................... 54 55 ภาพโนตเทคนคพรมนวเสยงเดยว ........................................................................................ 54 56 ภาพคลนเสยงเทคนคพรมนวเสยงเดยว ............................................................................... 55 57 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคพรมนวเสยงเดยว ........................................................... 55 58 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคพรมนวเสยงเดยว ............................................................. 55 59 ภาพโนตเทคนคเสยงวาว ...................................................................................................... 56 60 ภาพคลนเสยงเทคนคเสยงวาว ............................................................................................. 56 61 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเสยงวาว .......................................................................... 56 62 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเสยงวาว ............................................................................ 57 63 ภาพโนตเทคนคเสยงปรบ ..................................................................................................... 57 64 ภาพคลนเสยงเทคนคเสยงปรบ ............................................................................................ 57 65 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเสยงปรบ ........................................................................ 58 66 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเสยงปรบ .......................................................................... 58 67 ภาพโนตเทคนคดนเคนสง ..................................................................................................... 58 68 ภาพคลนเสยงเทคนคดนเคนสง ............................................................................................ 59 69 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคดนเคนสง ........................................................................ 59 70 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคดนเคนสง .......................................................................... 59 71 ภาพโนตเทคนคผนเสยงต า ................................................................................................... 60 72 ภาพคลนเสยงเทคนคผนเสยงต า .......................................................................................... 60 73 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคผนเสยงต า ...................................................................... 61 74 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคผนเสยงต า ........................................................................ 61 75 ภาพโนตเทคนคกระทบ ........................................................................................................ 61 76 ภาพคลนเสยงเทคนคกระทบ ............................................................................................... 62 77 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคกระทบ ............................................................................ 62 78 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคกระทบ .............................................................................. 62 79 ภาพโนตเทคนคสะบด ........................................................................................................... 63 80 ภาพคลนเสยงเทคนคสะบด .................................................................................................. 63 81 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคสะบด .............................................................................. 63

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 13: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

ภาพท หนา 82 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคสะบด ................................................................................ 64 83 ภาพโนตเทคนคเปดรวเออน ................................................................................................. 64 84 ภาพคลนเสยงเทคนคเปดรวเออน ........................................................................................ 65 85 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเปดรวเออน .................................................................... 65 86 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเปดรวเออน ...................................................................... 65 87 ภาพโนตเทคนคแหบแตก ..................................................................................................... 66 88 ภาพคลนเสยงเทคนคแหบแตก............................................................................................. 66 89 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคแหบแตก ......................................................................... 66 90 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคแหบแตก ........................................................................... 67 91 ภาพตวอยางโนตเทคนคเปาเกบ ........................................................................................... 67 92 ภาพแผนผงแสดงชอเทคนคเสยงปตาง ๆ จากการศกษา .................................................... 68 93 แสดงโครงสรางเพลง คนดปคม ............................................................................................ 72 94 แสดงตวอยางการเชอมตอระบบส าหรบการแสดงสด.......................................................... 73 95 โนตเทคนคของการใชโนตค 4 ทน ามาใชเปนท านองหลกขององคท 1 ทอนแรก ............... 75 96 ภาพโนตหองท 6 – 9 แสดงตวอยางกลมโนตเทคนคค 4 กระจายไปยงเครองสาย ........... 75 97 ภาพโนตหองท 11 – 12 แสดงการประยกตเทคนคเสยงกรวดจากปสเปยโน .................... 75 98 ภาพโนตหองท 15-20 แสดงการประยกตเทคนคเสยงกรวดใน ลกษณะการซอนทบคอรด ............................................................................................. 75 99 ภาพโนตหองท 41 – 42 แสดงกลมโนตท านองหลกของทอนเพลง .................................... 76 100 ภาพโนตหองท 1 - 6 ตวอยางการกระจายท านองหลกไปสวนตาง ๆ ................................. 76 101 ภาพโนตหองท 15 - 24 การบรรเลงเขาชวงท 2 สออารมณการใชค าพดโปรยเสนหออนหวาน ............................................................... 77 102 ภาพโนตหอง 25 - 32 การใชเสยงปบรรเลงท านอง โปรยเสนหฉอเลาะ ............................ 77 103 ภาพโนตหอง 41 - 44 ตวอยางชวงทสาม ทสออารมณเออนเอยถงความในใจตอหญงสาวผเปนทรก ........................................... 78 104 ภาพโนตหอง 1-11 ตวอยางชวงแรก การใชเทคนคดดแปลงเสยง .................................... 79 105 ภาพโนตหองท 12 - 14 แสดงตวอยางชวงทสอง การบรรเลงปเปดส าเนยงกระตนอารมณ ...................................................................... 79

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 14: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

ภาพท หนา 106 ภาพโนตหองท 16 - 24 ตวอยางชวงทสามการประยกต สรางเสยงรบกวนจากความเงยบ ................................................................................... 80 107 ภาพโนตหองท 45 - 50 ตวอยางชวงทสการใชเทคนคควงนวป รวมกบเทคนคอเลกทรอนคเสยงเดมดงตอเนองกนซ า ๆ ............................................. 80 108 ภาพโนตหองท 61 - 64 ตวอยางชวงทหาปนปวนจตใจ ...................................................... 81 109 ภาพโนตหองท 69 - 75 แสดงตวอยางโนตชวงท 6 แสดงอารมณคลายเหมอนแผนดนไหวสะเทอน จนไมสามารถยนอยได ...................... 82 110 ภาพโนตหองท 11 - 16 ตวอยางเทคนคเสยงการผนเสยง รวมกบเทคนคครน โดยเครองสาย ................................................................................ 83 111 ภาพโนตหองท 18-22 ตวอยางทอนเปลยนเขาชวงเหงาวาเหว .......................................... 83 112 ภาพโนตหองท 33 - 38 ตวอยางเพลงทอนทสอง ใชเสยงปในดดน และโหยหวน ............. 84 113 ภาพโนตหองท 49 - 52 แสดงตวอยางชวงทสอง ทใหอารมณจตใจทหวนไหวจากเสยงของปทบบเคน .................................................... 85 114 ภาพโนตหองท 65 - 67 ตวอยางชวงทสามแสดงอารมณทนรนทราย ใชเทคนคปทแหบแตก เสยงสง กระดาง ....................................................................... 86 115 ภาพโนตหองท 1 - 3 ตวอยางจากทอนท 1 การบรรเลงเสยงคลายธรรมชาต.................... 87 116 ภาพโนตหองท 9 - 11 ตวอยางจากทอนท1 การน าท านองหลกจากองคท 1 มา กระจายในเพลงองคท 4 ...................................... 87 117 ภาพโนตหองท 17 – 21 ตวอยางจากทอนท1 ชวงท2 น าท านองหลกจากองคท 1 มาน าเสนออกครง............................................................. 88 118 ภาพโนตหองท 24 – 26 ตวอยางจากทอนท1 ชวงท2 ฟลตรบท านองโดยใชท านองจากองคท1 ทอนท 2 ....................................................... 88 119 แสดงกลมโนตท านองหลกของ องคท 4 ทอนท 2 ............................................................... 89 120 ภาพโนตหองท 42 - 47 ตวอยางจากทอนท2 ชวงท1 ทวงท านองทกระฉบกระเฉง ตนตว ประยกตจากเทคนคเปาเกบของป ..................... 89 121 ภาพโนตหองท 67 – 72 ทอนท2 ชวงท2 บทสงทายของทอนเพลง เนนย าใหเกดความรสกตนตว มสต ...................................... 90

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 15: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

1

บทท 1

บทน า

ความส าคญและความเปนมา ปจจบนประชาคมโลกมการเปลยนแปลง และมแนวคดทจะโยงสงคมของแตละประเทศเขาไวดวยกนทก ๆ ดาน ทงเศรษฐกจ การเมอง การศกษา และวถชวต สงทตามมาคอการกลนหายของเอกลกษณทางสงคมของแตละประเทศ เ ชน ขนบ ธรรม เนยม จารต ประเพณ และศลปะวฒนธรรม ดงนนการอนรกษเพอใหคงไวในสงคมของตนเอง จงเปนเรองทตองตระหนกและรวมมอกนทกภาคสวน ทงในสวนของการใหการศกษา และการสรางสรรคผลงานในรปแบบตาง ๆ การดนตร นบวาเปนศลปะวฒนธรรมทส าคญยงของแตละสงคม เปนสอทแสดงใหเหนถงเอกลกษณของแตละประเทศไดอยางชดเจน ดนตรเปนหนงในศลปะ การเรยนรดนตรจงเปนการเรยน รเพอพฒนาคณภาพชวตมนษย ชวยพฒนาใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค มจนตนาการ มสนทรยภาพ ชวยพฒนารางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม มความเปนตวของตวเองบนพนฐานของเหตและผล (ธ ารงศกด ธ ารงเลศฤทธ, 2552: 1) การคนหาแนวคดเทคนคตาง ๆ เพอมาสรางผลงานประพนธดนตรใหเกดความนาสนใจจงเปนเรองส าคญ ท งในดานสงการผลตอคณคาของงาน และดานการน าเสนอใหคงอยในสงคมรวมสมยในปจจบน ป เปนเครองดนตรไทยประเภทเครองเปาลนค ท าจากวสดทองถนทหาไดทวไปในประเทศไทย ตวปท าดวยไมชงชน พยง ประด มะคา ลนปท าดวยใบลาน ใบตาล ป สามารถท าเสยงออกมาไดอยางหลากหลาย ประกอบกบเทคนคตาง ๆ ของการเปาปมสวนชวยในการสรางเสยงในรปแบบตาง ๆ ท าใหเกดสสนทแตกตางจากเครองดนตรชนดอน และเนองจากปเปนเครองดนตรทเอออ านวยตอการท าเสยงทละเอยดออน สามารถท าเสยงทแหบโหย แปลกห มชวงเสยงจากเสยงต าสดถงเสยงสงสดทกวางมาก สามารถบรรเลงเลยนเสยงพดหรอเสยงรองไดด และยงสามารถบรรเลงใหเกดเสยงแปลกใหม แตกตางจากเสยงท เคยไดยนท วไปไ ดหลายเสยงมาก ทงนขนอ ยกบความสามารถของผบรรเลงดวย (จเร อแกว, 2547: 9) ป เปนเครองดนตรทส าคญในวงปพาทยของไทย ทเปนวงดนตรไทยประเภทหนง เนนเครองดนตรประเภทเครองตคอ ระนาด ฆองวง กบเครองเปาคอ ป เปนตวน าวง ใชในการบรรเลงเปน

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 16: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

2

มหรสพทวไปในสงคมไทย และใชบรรเลงเปนเพลงพธการในพธกรรมอนส าคญ ๆ ของไทย เชน พธไหวคร พธสงฆงานมงคล และงานอวมงคล เปนตน รวมถงใชบรรเลงประกอบการแสดงโขนทเปนการแสดงชนสงของไทยโดยตองอาศยเสยงดนตรวงปพาทยประกอบการแสดงอารมณตาง ๆ ของตวละคร แสดงใหเหนถง ความส าคญของการใชเสยงปในการสออารมณตาง ๆ ของตวละคร (สงด ภเขาทอง, 2541: 20 – 24) จงนบได วา ป เปนเครองดนตรไทยท เปนมรดกของชาตมาชานาน เปนศลปะวฒนธรรมประจ าชาต เปนเอกลกษณทแสดงความเปนไทยไดอยางชดเจน ควรคาแกการสงเสรมสบสานใหคงอยคสงคมไทยตลอดไป ป ไดไปปรากฏในบทประพนธของสนทรภ เรองพระอภยมณ ทเปนวรรณกรรมชนยอดเยยมของไทย แสดงใหเหนความเชอและแนวคดทสรางคณคาทางดานดนตรทส าคญมาก เปนแนวคดทมองดนตรในดานบวก ใหความส าคญแกดนตรเปนพเศษ ตวเอกของเรองคอพระอภยมณ ช านาญการดนตรคอเปาป และไดใชดนตรในการแกปญหาทส าคญ ๆ ในเนอเรอง เชน บรรยายคณของดนตรในการเปาใหพราหมณทงสามฟง เปาปเตอนสตสนสมทรระงบศกกบอศเรน เปาสะกดทพเจาละมาน เปาเกยวนางละเวง และเปาฆานางผเสอสมทร เปนตน เปนการแสดงเหนถงการใชเสยงปทสามารถเขาถงอารมณของมนษยทกอารมณทมตอดนตรไดอยางครอบคลม (นภาลย สวรรณธาดา, 2541: 25 – 28) จากทกลาวมาทงหมด ผวจย จงมความสนใจทจะศกษาการประพนธดนตรทประยกตใชเสยง ป มารวมกบการประพนธเพลงรวมสมย ตามกระบวนการความรดานการประพนธเพลงแบบสากลในปจจบน ใชเครองดนตรไทยและสากลตามจนตนาการ ออกมาเปนเพลงรวมสมยทผสานเอกลกษณของเครองดนตรปไทยกบเครองดนตรสากลอน ๆ ผานเทคนคดานการประพนธเพลงรวมสมยเพอใหเกดผลงานเชงสรางสรรคทเปนแบบเฉพาะ แปลกใหม เพอใหเกดแนวทางและรปแบบของการดนตรอกแนวหนงขนมาเปนทางเลอกใหผฟงไดเลอกเสพ วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาวเคราะหเทคนคเสยงและแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปไทย 2. เพอสรางผลงานประพนธเพลงจากผลการศกษาวเคราะหเทคนคเสยงและแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปไทยกบการตความผานงานประพนธ สมมตฐานของการวจย ปไทย สามารถน ามาใชประยกตดวยเทคนคประพนธเพลงรวมสมยทกอใหเกดผลงานเชงสรางสรรคและมเอกลกษณได

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 17: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

3

ขอบเขตของการวจย 1. การศกษาปไทยในงานวจยชนน มงเนนการเกบขอมลไปทปไทยประเภท ป ใน โดยศกษาป ดานความรทวไป รปราง รปทรง วสดทใชท า แนวคดและเทคนคการบรรเลงเสยงทสามารถบรรเลงได 2. ประพนธเพลงทใชเสยงป ตามหลกและกระบวนการการประพนธเพลงรวมสมย โดยประยกตกรอบแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปใน บนโครงสรางและการตความสถานการณทแตกตางในการบรรเลงปของพระอภยมณ จากวรรณกรรมของสนทรภ 3. งานวจยน มงเนนใหเหนภาพรวมของการใชเครองดนตรปไทยมาใชสรางสรรค อนกอใหเกดผลงานประพนธรวมสมย วธการและขนตอนของการวจย

ขนเตรยมการ 1. ปรกษาขอความเหนชอบจากอาจารยทปรกษา 2. ศกษาเอกสาร งานวชาการ และงานวจยทเกยวของ 3. ศกษาบทเพลงทเกยวของกบปจากทมการบนทกไว 4. ศกษาและฝกปฏบตป

ขนด าเนนการ 1. วเคราะหงานวรรณกรรมเพอก าหนดกรอบทศทางการประพนธ 2. สมภาษณ ศกษาเทคนคการบรรเลงสดจากผบรรเลงปอยางนอย 3 ทาน 3. ศกษาวเคราะหเสยงป เทคนคตางๆ จากทรวบรวมได มาจดกลมเสยงทสมพนธ

กบอารมณเพอการเปรยบเทยบกบรปแบบเสยงของสากล 4. วเคราะหตความขอมลตางๆ และใชจนตนาการสรางแนวความคดเพอน าไปสการ

สรางบทเพลงในงานวจย 5. ประพนธเพลงตามแนวความคด โดยใชปใน เปนเครองดนตรหลกในการแสดง

อารมณของบทเพลงทประพนธ บรรเลงรวมกบเครองดนตรสากลผานเทคนคประพนธเพลงรวมสมย 6. เสนอบทเพลงตออาจารยทปรกษาหรอผเชยวชาญเพอรบขอเสนอแนะมา

ปรบปรงแกไข ขนสรปผลการด าเนนการ

1. น าเสนอผลงาน 2. น าขอมลมาสรปผล 3. รายงานการวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 18: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

4

ระยะเวลาทใชในการวจย ประมาณ 1 ป 7 เดอน เรมงานวจย เดอน ตลาคม พ.ศ. 2555 เสนองานวจยภายในเดอน เมษายน 2557 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. น าเสนอเทคนคเสยงและแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปไทยส าหรบการประยกตใชกบเครองดนตรอนๆ 2. สรางสรรคผลงานดนตรทแปลกใหมเปนเอกลกษณเฉพาะตน 3. น าเสนอเผยแพรผลงานดนตรทผสมผสานระหวางดนตรไทยและดนตรสากล ทเปนการสงเสรมวฒนธรรมดนตรอกรปแบบหนง 4. น าเสนอผลงานดนตรทมแรงบนดาลใจจาก ค ากลอนบรรยายเพลงปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ เพอเปนพนฐานสการสรางสรรคตอยอดผลงานรปแบบอนๆ นยามศพทเฉพาะ ปไทย ในงานวจยนเนนไปท ปใน ทเปนปไทยประเภทหนง งานประพนธเพลงรวมสมย หมายถง ลกษณะ รปแบบ วธการ และหลกการประพนธเพลงรวมสมย ทมแบบแผนพนฐานและการประยกตใชเสยงประพนธเพลงในสมยปจจบ น ม หลกการใชเสยงดนตรหรอใชเสยงสงเคราะห ทสรางออกมาตามจนตนาการของผประพนธ

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 19: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

5

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ การเกบรวบรวมขอมลจากวรรณกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบงานวจยนน ผวจยรวบรวมองคความรจากเอกสารและงานวจยทเกยวของดานความรทวไปเกยวกบปไทย เทคนคการเปาป และ วรรณกรรมเรองพระอภยมณ

ความรทวไปเกยวกบปไทย

ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหนยามความหมายของ ป และปชนดตาง ๆ ไววา

ป เครองดนตรประเภทเปาลมอยางหนงทใชลน ตวปหรอเลาป มกท าดวยไมแกน เชน ไมชงชน ไมพะยง มลกษณะคอนขางยาว ปองตรงกลาง หวทายบานออกเลกนอย ภายในเลาปเจาะรกลวง ตลอดตงแตหวจรดทาย มหลายชนด เชน ปนอก ปใน ปไฉน ปชวา ลกษณะนามเรยกวา เลา เชน ป 2 เลา โดยมชนดตางๆ ดงน

ปไฉน ชอปชนดหนงขนาดเลกมาก ยาวราว 19 เซนตเมตร นยมท าดวยไมหรองาแบงออกเปน 2 ทอน ถอดออกจากกนได ทอนบนเรยกวาเลาป ทอนลางเรยกวาล าโพง มลนท าดวยใบตาล ผกตดกบปลายทอลมเลกเรยกวาก าพวด

ปชวา ชอปชนดหนงทไดแบบอยางมาจากชวารปรางลกษณะทกอยางคลายปไฉน แตมขนาดยาวกวา

ปออ ปทล าตวหรอเลาท าดวยไมรวกปลองเดยวไมมขอ ยาวราว 24 เซนตเมตร ตามล าตวนยมใชไฟหรอตะกวรอน ๆ ลนใหเปนลวดลายตาง ๆ ตอนหวและทายของเลาปมกใชทองเหลองหรอเงนเลยมไวเพอกนแตกและใหดงาม

ปนอก ปทเลกทสดในบรรดาป 4 ชนดทใชในวงปพาทย คอ ปนอก ปนอกต า ปกลาง และปใน ยาวราว 31 เซนตเมตร กวาง 3.5 เซนตเมตร

ปนอกต า ปชนดหนงทใชในวงปพาทย มรปรางคลายปนอกยาวราว 34 เซนตเมตร กวางราว 3.5 เซนตเมตร

สำนกหอ

สมดกลาง

Page 20: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

6

ปกลาง ปชนดหนงทใชในวงปพาทย มรปรางคลายปนอกยาวราว 37 เซนตเมตร กวางราว 4 เซนตเมตร

ปใน ปชนดหนงทใชในวงปพาทย มรปรางคลายปนอก เปนปขนาดใหญสด ยาวราว 41 – 42 เซนตเมตร กวางราว 4.5 เซนตเมตร เปนปทใชกนมากทสด

จากนยามความหมายของ ป ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายของปชนดตาง ๆ แตกตางกนไป แตไมมนยามความหมายของ ปมอญ ทง ๆ ทเปนปทใชนยมกนอยางแพรหลายในวงดนตรไทยมานาน สวนการบรรยายรปรางลกษณะของป ตาง ๆ กไมชดเจน หากผทไมเคยเหนปเหลานนมากอนกจะนกภาพตามค าบรรยายไดยาก เมอพจารณาตามความหมายของปชนดตาง ๆ กแบงออกไดเปน 3 พวก คอ ปออ ทมลกษณะไมเหมอนปชนดอนเลยแยกเปนหนงพวก ปไฉนกบปชวา มรปทรงเหมอนกนอกหนงพวก และพวกทสามทมรปทรงเหมอนกนคอปนอก ปนอกต า ปกลาง และปใน ปทใชบรรเลงในวงดนตรของประเทศไทยยงมอกหลายประเภท เชน ปพนเมองทใ ชในวงดนตรพนเมองภาคตาง ๆ กมลกษณะเฉพาะและมธรรมชาตของเสยงทแตกตางกนออกไป เชน ปจม ปกนตรม ปแน เปนตน

ภาพท 1 ปพนเมองประเภทตาง ๆ ทมา: อทยานการเรยนร TK park, TK Application, เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://tkapp.tkpark.or.th

Page 21: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

7

การแบงประเภทปทใชบรรเลงในวงดนตรไทยทวไป ทงทใชในราชพธ รฐพธ เปนมหรสพสมโภชรนเรง ประกอบการแสดงโขน ละคร หรอใชในพธการตาง ๆ ตามวถชวตชาวไทย นนมการแบงเปนประเภทตาง ๆ ตามหลกการหรอทฤษฎเฉพาะกลมแลวแตวาจะศกษาไปดานใด เชน แบงตามวสดทใชท า แบงตามระบบนวทบรรเลง แบงตามธรรมชาตเสยง หรอแบงตามการน าไปใชงาน เปนตน แตในหากแบงประเภทตามลกษณะของเลาปแลวแบงออกไดเปน 2 ลกษณะใหญ คอ 1. ปทมลกษณะเลาปเปนรปทรงกรวย เรมจากดานปากเปาเปนตนไปคอย ๆ ขยายใหญขน จนใหญสดตรงปากล าโพง สวนล าโพงอาจน าโลหะพวกทองเหลองมาท าแยกสวนออกมาเพอขยายเสยง ปลกษณะน ม 3 ประเภท มชอเรยกคอ ปไฉน ปชวา และปมอญ การใชงานปไฉน นนจะใชบรรเลงในงานพระราชพธตาง ๆ ใชบรรเลงน าหนาหมกลองชนะ สวนปชวาและปมอญ นน ใชบรรเลงในวงดนตรไทยประเภทวงปพาทยทยงใชกนอยางแพรหลายในปจจบน (มนตร ตราโมท, 2507: 15)

ภาพท 2 ภาพปทมเลาปเปนรปทรงกรวย คอป ไฉน ปชวา และปมอญ ทมา: อทยานการเรยนร TK park, TK Application, เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://tkapp.tkpark.or.th

Page 22: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

8

ปไฉน มขนาดเลกมาก ยาวราว 19 เซนตเมตร นยมท าดวยไมหรองาแบงออกเปน 2 ทอน ถอดออกจากกนได ทอนบนเรยกวาเลาป ทอนลางเรยกวาล าโพง มลนท าดวยใบตาล ผกตดกบปลายทอลมเลกเรยกวาก าพวด เลาปเปนรปกรวย ใชบรรเลงน าหมกลองชนะส าหรบประโคมในงานพระราชทานเพลงศพทไดรบพระราชทานโกศ เปนตน มหวหนาเรยกวา จาป, สรไน กวา (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน, 2542: 342) เมอคราวพระราชพธประโคมพระศพของสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร ป พ.ศ. 2551 มวงปไฉนกลองชนะ ของส านกพระราชวง เปาถวายพระศพเพอเปนการประโคมยาม กอนทปพาทยนางหงสของส านกสงคตจะบรรเลง หลงจากนนกตอดวยการเปาแตรสงข แตรนอน เปนล าดบสดทาย ซงทงหมดนเรยกวา เครองสง ไมบรรเลงใชกบสามญชนคนทวไป ปไฉน จะเปาเปนส าเนยงลอย ๆ คลายเพลงพญาโศก โดยมกลองชนะหลายใบทตองตเรยกวา สามไมหนสไมไลหรอเรยกอกอยางหนงวา เปงพรวด คอจะมหนงใบตน ากอนชาๆ สามครง (ขนอน[นามแฝง], 2551)

ภาพท 3 การเปาปไฉนน าขบวนแตรสงขกลองชนะในงานพระราชพธประโคมพระศพ ทมา: เรองนารในราชส านกสยาม, วงประโคม, เขาถงเมอ 4 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก https://www.facebook.com/thaiDivan/posts/539986356082467

Page 23: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

9

ปชวา เปนเครองเปามลน น าแบบอยางมาจากชวา ตวเลา ท าดวยไมจรง แบงเปน 2 ทอน ทอนแรกเรยกวาเลาปยาวราว 27 เซนตเมตร กลงใหกลมเรยวยาว ภายในโปรงตลอด ตอนโคนกลงใหใหญเลกนอย มลกแกวคน ทอนบนของล าป ใตลกแกวเจาะร 7 รเรยงตามล าดบ ส าหรบปดเปดและมรนวค า อยดานหลงใกลกบลกแกว อกทอนหนงเรยกวาล าโพงท าดวยไมจรง ยาวราว 14 เซนตเมตร กลงใหกลมเรยว ปลายบานเหมอนดอกล าโพง ภายในโปรง ตอนกลางกลงเปนลกแกวค น ตอนบนจะหมดวยแผนโลหะบาง ๆ โดยรอบ สวมรบกบตวล าปไดพอด เมอสวมทอล าโพงและเลาปเขาดวยกนแลวยาวประมาณ 36 – 39 เซนตเมตร ลนปท าดวยใบตาลแก ตดพบซอนกนเปน 4 กลบ สอดใสทปลายก าพวดทท าดวยโลหะกลมเลกยาว ภายในโปรง ผกดวยเชอกเสนเลก ๆ ดวยเงอนตะกรดเบด เคยนดวยดายทโคนก าพวด เพอสอดใสใหแนนในรป เฉพาะลนปชวาจะมกะบงลมซงท าดวยไมหรอกะลา บางกลม ส าหรบรองรบรมฝปากขณะเปา ส าหรบตวเลาปชวา นอกจากจะท าดวยไมแลว ยงสามารถท าใหสวยงามดวยงาทงเลา หรอท าดวยไมประดบงา ปชวาใชในการบรรเลงในวงบวลอย วงปพาทยนางหงส และวงเครองสายปชวานอกจากนปชวายงใชในการเปาประกอบการร ากระบกระบองและการชกมวยอกดวย (วกพเดยสารานกรมเสร, 2557) ในสมยกรงศรอยธยาตอนตน พบวาปชวาใชเปารวมกบกลองในกระบวนพยหยาตราทางชลมารคและสถลมาคร นอกจากนน ยงพบเหนปชวาเปาประกอบการเลนกระบ กระบอง และการชกมวย ในงานศพสมยโบราณ ปชวาจะเปารวมวงกบกลองมาลายทเรยกวา วงกลองสปหนงประโคมเปน ระยะ ๆ ตอมาลดกลองมาลายเหลอ 2 ลก เรยกวา วงบวลอย ซงเปนเครองประโคมศพมาอกระยะหนง ตอมาวงบวลอยไดเขามาผสมกบวงปพาทยไมแขง โดยเปลยนแปลงเครองดนตรบางชนในวงปพาทยออกเรยกวงนนวา ปพาทยนางหงส ใชบรรเลงประคมในงานศพมาอกระยะหนง (ภทระ คมข า, 2546: บทคดยอ)

Page 24: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

10

ภาพท 4 ปชวา ทมา: อทยานการเรยนร TK park, TK Application, เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://tkapp.tkpark.or.th

ปมอญ เปนเครองเปาอกประเภทหนงทมลน ไดแบบอยางมาจากมอญ ปจจบนยงใชเปาอยในวงปพาทยมอญ มเสยงดงกงวาน แหบโหย ไพเราะเยอกเยน ระคนเศรา มสวนประกอบเปน 2 ทอน ทอนหนงเรยกวาตวเลา ท าดวยไมจรงกลงใหกลมเรยวยาวภายในโปรงตลอด ตอนปลายกลงผายออกเลกนอย ยาวประมาณ 50 เซนตเมตร ตอนใกลหวเลาประยะสก 6 เซนตเมตร กลงเปนลกแกวคนส าหรบผกพนเชอกโยงกบตวล าโพง ทตวเลาดานหนาเจาะร 7 ร เรยงตามล าดบเพอปดเปดนวบงคบเสยง ดานหลงตอนบนเจาะอก 1 ร เปนรนวค า อกทอนหนงเรยกวา ล าโพง ยาวประมาณ 23 เซนตเมตร ท าดวยทองเหลองหรอโลหะอยางอนและท าเปนลกแกวคนกลางเหมอนกน ชองปากล าโพงกวาง 10 เซนตเมตร ถารวมทงใบบานทกางออกไปซงมรศมกวางราว 6 เซนตเมตร โดยรอบดวยวดผานศนยกลางยาว 22 เซนตเมตร ปลายล าโพงผายบานงมขน ตอนกลางและตอนปลายตเปนลกแกว ตวเลาปจะสอดใสเขาไปในล าโพงโดยมเชอกเคยนเปนทกษณาวฏ ใชเงอนสบปลาชอน ยดระหวางลกแกวล าโพงปกบลกแกวตอนบนของเลาป ลนป ท าดวยใบตาลแกและแกรง มก าพวด ยาวประมาณ 8 – 9 เซนตเมตร มแผนกระบงลมส าหรบกนรมฝปากผเปา ใชบรรเลงในวงปพาทยมอญ เพลงออก

Page 25: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

11

ภาษามอญ หรอตามทปรากฏในหมายรบสงบรรเล งรวมกบกลองแอวบางกรณดวย ( วกพเดยสารานกรมเสร, 2557)

ภาพท 5 ปมอญ ทมา: อทยานการเรยนร TK park, TK Application, เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://tkapp.tkpark.or.th

2. ปทมลกษณะเลาปนนตรงกลางเลา เกยวกบการท าเลาปลกษณะน สจตต วงษเทศ ไดใหความเหนวา ปลกษณะนนาจะมการพฒนาจากเครองเปายคแรก โดยกลงใหบานปลายดานบนและดานลางบานออกแลวปองตรงกลาง ซงนาจะมความเชอมาจากดงเดม ทเคยใชไมซางเสยบเขากบลกน าเตา แลวเปาเปนเสยงเดยวทเรยกวาเรไร เจาะภายในกลวงตลอดเลา แตยงเหลอรองรอยเดมคอท าลนดวยไมออหรอใบตาลสวมเขาไป แลวจงเจาะร ปด เปด นวเพอปรบเปลยนเสยง (สจตต วงษเทศ, 2533: 22 ) เลาป ท าดวยไมจรงเนอแขง เชน ไมชงชน ไมพยง ไมมะคา ไมมะเกลอ ไมประด กลงใหเปนรปบานหวบานทาย ตรงกลางปอง เจาะภายในใหกลวงตลอดเลา ทางดานหวของปท าเปนชองรเลกเพอใสก าพวด สวนทางดานปลายปากรใหญเพอชยายเสยง ใชชนหรอวสดอยางอนมาหลอเสรม

Page 26: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

12

ขนอกราว ๆ ขางละหนงเซนตเมตร สวนหวเรยกวาทวนบน สวนทายเรยกทวนลาง ตอนกลางของป เจาะรนวส าหรบเปลยนระดบเสยงลงมาตามล าดบ จ านวน 6 ร รตอนบนเจาะเรยงลงมา 4 ร เวนระยะหางเลกนอยเวนชวงปองกลาง แลวเจาะอก 2 ร ตรงกลางของเลาป กลงขวนเปนเกลยวคไวเปนจ านวน 14 ค เพอความสวยงามและกนลน ตรงทวนบนนนใสลนปทท าดวยใบตาลซอนกน 4 ชน ตดใหกลมแลวน าไปผกตดกบทอลมเลก ๆ ทเรยกวาก าพวด เปนทอโลหะท าดวยทองเหลองเงนนาก เรยวยาวประมาณ 5 เซนตเมตร ผกเชอกเพอใหใบตาลตดกบก าพวดดวยเงอนตะกรดเบด สวนของก าพวดทจะตองสอดเขาไปเลาปนนใชถกหรอเคยนดวยเสนดายสอดเขาไปในเลาปใหพอมด ท าใหเกดความแนนกระชบยงขน (จเร อแกว, 2547: 9) การเรยกชอปทมลกษณะเลาปนนกลางเลานเรยกวา ปไทย ทใชอยในปจจบนม 3 ขนาด คอขนาดเลกเรยกวา ปนอก ขนาดกลาง เรยกวา ปกลาง และขนาดใหญ เรยกวา ปใน ทง 3 ขนาดจะมรปทรงเหมอนกน การใชวสดในการท าเหมอนกน สามารถเปาไดระดบเสยงตรงได 24 เสยง กบเสยงควงหรอเสยงแทนอก 8 เสยง รวมเปน 32 เสยง (กฤษฏ เลกะกล, 2552: 92 – 97) มรายละเอยด ของแตละขนาด ดงน ปนอก มขนาดเลกสด เสยงสงใชเปาในวงปพาทยชาตร ในการเลนโนราห หนงตะลง และละครชาตร ตอมาไดเขามาบรรเลงผสมในวงปพาทยไมแขงเครองคและเครองใหญ โดยเปาควบคไปกบปใน มระดบเสยงสงสดในบรรดาเครองเปาตระกลน มความยาวประมาณ 31 เซนตเมตร มความกวางประมาณ 3.5 เซนตเมตร ปนอกต า มขนาดใหญกวาปนอก มเสยงต ากวา ยาว 34 เซนตเมตร กวางราว 3.5 เซนตเมตรปนอก ในปจจบนมไดพบเหนใชบรรเลงในวงปพาทยแลว ปกลาง เปนปทมสดสวนและเสยงอยกลางระหวางปนอกกบปใน ใชเปาประกอบการเลนหนงใหญมาแตโบราณ ปจจบนไมคอยไดพบเหนในการประสมวงดนตรไทย มวธการเปาเชนเดยวกบปนอกและปใน เพยงแตผดกนทนวและระดบเสยง ยาว 37 เซนตเมตร กวางราว 4 เซนตเมตร ปใน เปนปทมขนาดใหญสดในตระกลน เสยงต า นยมใชกนมากในปจจบนในวงปพาทยยาว 41 – 42 เซนตเมตร กวาง 4.5 เซนตเมตร เปนปทใชกนมากทสด

Page 27: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

13

ภาพท 6 แสดงการเปรยบเทยบชนาดและสดสวนของ ปนอก ปกลางและปใน ทมา: อทยานการเรยนร TK park, TK Application, เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://tkapp.tkpark.or.th

ภาพท 7 แสดงการเปรยบเทยบชวงเสยงของ ปนอก ปกลางและปใน

Page 28: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

14

งานวจยน ผวจยไดเลอกทจะศกษาปใน เนองจากเปนเครองดนตรประเภทปทมการใชบรรเลงอยางแพรหลาย รวมทงเปนปทนยมไปใชในการบรรเลงเพลงรวมสมยโดยผบรรเลงปหลายทาน ซงไดมงประเดนการศกษาไปทเทคนคการบรรเลงปใน การประพนธเพลงโดยใชเครองดนตรไทยประเภทปใน ตามหลกและกระบวนการการประพนธเพลงรวมสมย ผนวกกบการประยกตกรอบแนวคดจากการศกษาประเดนของการใชปบรรเลงในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ ซงจากบทประพนธของสนทรภไดมการอางองถงเสยงปของครมแขก ไววา “ครมแขกคนนเขาดครน เปาทยอยลอยลนบรรเลงลอ” ดงนนจงสนนษฐานวา เสยงปทบรรเลงในเรองพระอภยมณเปนเสยงปใน ผวจยจงศกษาปใน จากสอบนทกบทเพลงทบรรเลงโดยปใน การสมภาษณ บนทกเสยงผบรรเลงป และเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยครอบคลมหวขอของลกษณะทางกายภาพ ระบบนว ธรรมชาตของเสยงปใน ไวดงน

ภาพท 8 ภาพผวจย(ซาย)ศกษาการบรรเลงปใน

ปใน ปใน เปนเครองดนตรไทยเกาแก มอายการคนพบมาตงแตสมยกรงสโขทย และปรากฏชดขนในสมยกรงศรอยธา แลวพฒนามาเรอย ๆ ในสมยรจนโกสนทร จนถงปจจบน สนนฐานวาค าวานอกและใน อาจจะมาจากปส าหรบเลนกบละครนอกและ ละครใน กเปนได ทงนยงเปนการก าหนดเสยงของการบรรเลงดวยคอทางนอกและทางใน เกยวกบเรองน มนตร ตราโมท (2507: 18) ได

Page 29: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

15

แสดงความเหนไววา ปทางในสงกวาทางเพยงออ 1 เสยง เสยงทเปนหลกเรมตนเทยบไดกบเสยง ซอล ทเรยกวาทางในน เรยกชอตามปทใชเปาในวงปพาทยประจ ากบเสยงนทเปาไดถนด และสะดวกทสด ปนชอวาปในทางนมกใชบรรเลงประกอบละครหรอละครนอกและโขนในปจจบน ปใน เปนเครองเปาทมความส าคญในการสรางสรรคตอวงปพาทย โดยสามารถสราง เสยงตาง ๆ ไดมากมายมเอกลกษณแตกตางจากเครองเปาชนดอน ถอกนวา เปนรากฐานของการฝกหดเทคนค การใชลมการฝกระบบเสยง ระบบนวตาง ๆ เรยกไดวา เปนปทรวมพนฐานของปตาง ๆ ไว และเนองจากปในเปนเครองเปาทมรปดเปดนวเพยง 6 ร โดยมรชองบน 4 ร เวน 1 ร แลวมรชวงลางอก 2 ร ดงนนระบบนวในการบรรเลงของปในจงซบซอนกวาเครองเปาอนๆ อนเนองมาจากระบบเปดปดนวทไมไดเรยงล าดบกนอยางเครองเปาชนดอน ๆ ดงแผนภาพระบบนวป (กฤษฏ เลกะกล, 2552: 27) หนาทของปใน ในวงปพาทยถอวาเปนเครองดนตรทมความส าคญมาก มหนาทในการบรรเลงทส าคญ เชน เปนประธานของวงปพาทย คนปจะเปนผมสทธเกบรกษาเงนก านลหรอเงนยกครแตเพยงผเดยว เปนผขนเพลงหนาพาทยส าคญในชดโหมโรงเยน เปนผขนเพลงโหมโรงกอนการแสดงมหรสพของไทย เปนผขนเพลงกอนการแสดงปพาทยเสภา เปนผขนเพลงเรอง เพลงชา เพลงเรว เปนผดปาเลยนเสยงรองเพลงฉยฉาย เปนผเปาวาดอกเพลงลา เปนผเปาเลยนเสยงจบของเพลงเดยวเชดนอก (วเชยร ออนละมล, 2548: 17 – 18) ลกษณะทางกายภาพของปใน มเลาปท าดวยไมจรงเนอแขง เชน ไมชงชน ไมพะยง ไมมะฮอกกาน ไมงวด า ไมมะเกลอ หรองาชางกม ปในมลกษณะบานหว ปองกลาง บานทาย มเอวคอดดสวยงาม มความยาว 41 – 42 เซนตเมตร กวางราว 4.5 - 5 เซนตเมตร ก าพวด และลนป ซงเปนสวนทท าใหเกดเสยง สวนของก าพวด มลกษณะเหมอนหลอดรปกรวย ยาวประมาณ 5.5 เซนตเมตร ดานทใหญ จะเปนสวนททใชเสยบเขากบเลาป บรเวณทวนบน ซงตรงโคนของก าพวดดานใหญน จะถกเคยน หรอพนดวยดายหรอเชอกเลก เพอใหเสยบไดแนนยงขน สวนดานทเลกกวา หรอดานปลายของก าพวด ส าหรบประกอบเขากบลนป ท าดวยเปนใบตาลคดพเศษ รบงคบเสยงของปในม 6 ร เจาะอยดานบน แบงเปน 2 ชวงคอชวงบน 4 ร มระยะหางเทากน แลวเวนไป 1 ชวงร ชวงลางอก 2 ร ทมระยะหางรเทากน (กฤษฏ เลกะกล, 2552: 26 – 27)

Page 30: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

16

ภาพท 9 แสดงสวนประกอบของปใน การเปาป ผเปานงในทาพบเพยบหรอขดสมาธ ล าตวตรง จบปใหรบงคบเสยงอยดานบน มอขวาอยดานบนมอซายอยดานลาง ใหนวหวแมมอค าอยดานใตเลาปเพอใหปอยในต าแหนงทเหมาะสม ใชนวช นวกลาง และนวนางของทงสองมอ เปด ปด รบงคบเสยงตามทตองการ สวนนวกอยทงสอง ใชประคองป แขนทงสองขางยกขนและกางออกพองาม ใหขอศอกอยต ากวาระดบหวไหล ผเปาตองอมลนปจนรมฝปากชดทวนบน ตะแคงลนป 45 องศา การใชลมเปาปม 2 ลกษณะคอ การใชลมตรงจากปอด และการใชลมจากกระพงแกม การเปาระบายลมหรอการเปาใหมเสยงตลอดเวลานน จะใชการเปาทง 2 ลกษณะนสลบกนไปมา ซงผเปาตองผานการฝกมา ถอวาเปนเทคนกการเปาชนสงอกประการหนง (วรนาฎ พงอดม, 2548 : 12 – 13) ระบบนวในการเปลยนระดบเสยงตาง ๆ ของปในนน จะมความแตกตางและซบซอนกวาเครองแประเภทอน ดวยเหตทมรเปลยนระดบเสยงเพยง 6 ร อยดานบน 4 ร มระยะหางเทากน แลวเวนไป 1 ชวงร เจาะชวงลางอก 2 ร ระบบการปด เปดนวในระดบเสยงตาง ๆ จงไมไดเรยงล าดบเหมอนเครองเปาอน ๆ มทงหมด 24 เสยง แบงออกเปน 3 ชวง คอ (กฤษฏ เลกะกล, 2552: 26 – 27)

ลนป

ก าพวด เลาป

ทวนบน

เงอนตะกรดเบด

ทวนลาง

ปากล าโพง

รบงคบเสยง

Page 31: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

17

เสยงตอ หรอ ทางตอ เปนระดบเสยงในกลมเสยงต า ม 6 ระดบเสยง คอ เร ม ฟา ซอล ลา ท

เสยงกลางหรอ ทางกลาง ม 8 ระดบเสยง คอ โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด เสยงแหบหรอทางแหบ เปนระดบเสยงสง ม 10 เสยง คอ เร ม ฟา ซอล ลา ท

โด เร ม ฟา

ภาพท 10 แสดงชวงเสยงและแผนผงการวางนวระดบเสยงตาง ๆ ของปใน ระดบเสยงของปใน จะทองระดบเสยงตาง ๆ โดยการเลยนเสยงทมนษยท าไดและปรบใหใกลเคยงกบเสยงปทไดยนเปาออกมาใหมากทสด เชน ตอ ฮอ แฮ ฮอฮอๆ ตอ แต แต ออ ออ ออ ตอ-ลอค เปนตน ตอมามการน าระดบเสยงปมาเปรยบเทยบกบระดบเสยงสากล ไดดงน (บญชวย โสวตร, 2533: 51 - 54, อางถงใน จเร อแกว, 2552: 9)

เสยงตอ คอเสยงเร เสยงฮอ คอเสยงเร(เสยงเดยวกบ เสยงท 1 แตนวตางกน) เสยงแฮ คอเสยงม เสยงฮอฮอๆ คอเสยงซอล-ม เสยงตอ คอเสยงลา เสยงแต คอเสยงท เสยงออ คอเสยงเรบน (แหบ) เสยงออ คอเสยงมบน (แหบ) เสยงออ คอเสยงเรบน (แหบ)

Page 32: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

18

เสยงตอ คอเสยงลา เสยงตอ คอเสยงซอล ( แตเปนเสยงบน ) เสยงแต คอเสยงฟา เสยงตอ คอเสยงซอล เสยงตอลอค คอเสยงลา เสยงตอย คอ เสยงลา-เร

ดานเทคนกและวธการเปาป อนนต สบฤกษ (2533 : 43 – 45) ไดศกษาและแสดงความเหนไววา ในวงปพาทย ปมหนาทเปาโดยด าเนนท านองถ ๆ บาง โหยหวนเปนเสยงยาวบาง มวธด าเนนท านองทผกพนตอเนอง เปนเอกลกษณเฉพาะของป จงมเทคนกและวธการเปาท เปนลกษณะเฉพาะ ดงตอไปน (อนนต สบฤกษ, 2533 : 43 – 45, อางถงใน วรนาฏ พงอดม, 2548: 14)

เปาเกบ เปนการเปาด าเนนท านองดวยพยางคถ ๆ รวมไปกบท านองเพลงดวยวธระบายลม

เปาโหย เปนการเปาท านองบางตอนใหมเสยงยาว ๆ โดยลากผานเสยงหนงไปยงอกเสยงหนง

เปาตอดลน เปนการบงคบเสยงใหเกดความชดเจนดวยการใชลนตอดบรเวณปลายลนป

เปาควงเสยง เปนการบงคบเสยงทตามออกมาในระดบเสยงเดยวกนแตใชนวไมเหมอนกน

เปาพรม เปนการเปาใหมพยางคถ ๆ ในเสยงเดยวกนดวยการเปดปดนวเรว ๆ เกดเปนเสยงสงขนสลบกบเสยงเดมถ ๆ ซงสามารถท าได 2 อยาง คอ พรมนวเดยวจะเกดเสยงคสอง และพรมสองนวจะเกดเสยงคสาม

เปาปรบ เปนการบงคบลม และนวใหเกดเสยงสนในลกษณะสน ๆ โดยการขยบนวใหสนสะเทอนขน เรยกวา การตนว

เปาครน ครน เปนการท าใหเสยงปสะดด สะเทอน เชนเดยวกบการขบรอง เปาตอดลม เปนการเปาโดยปลอยลมออกมาจากล าคอ เปนชวง ๆ เปาระบายลม เปนการเปาทท าใหเสยงปตอเนองยาวนานตลอดเวลาไมขาดเสยง

โดยผเปาตองมความช านาญสง ฝกมาด สามารถสลบลมทเกบไวกบลมทหายใจเขาไปใหมหมนเวยนกนไดตลอดเวลา

Page 33: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

19

นอกจากน กฤษฏ เลกะกล (2552: บทคดยอ) ยงไดศกษาเรอง “ระบบเสยงและคณลกษณะทางเสยงของปใน” เปนการวจยทางมานษยดนตรวทยา เชงการทดลอง มวตถประสงคเพอศกษาระบบเสยงและคณลกษณะทางเสยงของปในโดยผานกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยมประเดนการศกษาทส าคญดงน 1. การวดระดบเสยงสมบรณของปใน คาเซนตของสเกลและระยะหางระหวางเสยงใน แตละชวงคทบเสยงของปในมคาทหลากหลาย โดยแตละชวงคทบเสยงมระยะหางระหวางเสยงในแตละเสยงทเปนเอกลกษณเฉพาะ ไมมระยะหางระหวางเสยงทเทากน ชวงเสยง ม (E) – ฟา (F), ท (B) – โด (C), เร (D) – ม (E), ซอล (G) – ลา (A) มความสมพนธกนในแตละชวงคทบเสยง 2. การศกษาศกยภาพการก าเนดเสยงของปใน ศกยภาพในการเบนเสยงขนและเบนเสยง ลงของปในในแตละนวเสยงมความหลากหลาย ชวงคทบเสยงต าและชวงคทบเสยงสงพเศษมศกยภาพในการเบนเสยงทจ ากด นวเสยงสามารถเบนเสยงขนหรอเบนเสยงลงไดเพยงอยางใดอยางหนง ชวงคทบเสยงกลางและชวงคทบเสยงสงมศกยภาพในการเบนเสยงมาก โดยเฉพาะชวงคทบเสยงสง นวเสยงทกนวสามารถเบนเสยงขนและเบนเสยงลงได 3. การวเคราะหคณลกษณะทางเสยงและความสมพนธระหวางระบบนวและเสยงของปในฮารโมนคทมพลงงานมากทสดของระบบเสยงปในแตละเสยงไมใชเสยงจรงเสมอไป เสยงทมเสยงจรงเปนเสยงทมพลงงานมากทสด คอเสยง มสง (HE), ฟาสง (HF), ซอลสง (HG), ลาสง (HA), โดสง (HC), เรสงพเศษ (SPD), มสงพเศษ (SPE), ฟาสงพเศษ (SPF) ซงอยในชวงคทบเสยงสงและชวงคทบเสยงสงพเศษ 4. การเรยงล าดบพลงงานของฮารโมนคในแตละเสยงสวนใหญมลกษณะเฉพาะไมซ าแบบกน แตจะมความคลายคลงกนและมการสลบกนของฮารโมนคในบางเสยง ยกเวนในชวงคทบเสยงสงและชวงคทบเสยงสงพเศษ เสยงจะมการเรยงล าดบพลงงานของฮารโมนคซ ากนมากในรปแบบ 1, 2, 3 และ 1, 3, 2 5. ความสมพนธระหวางระบบนวและเสยงของปในมความสมพนธกบล าดบฮารโมนคซงกนและกนในรปแบบทแตกตางกนในแตละชวงคทบเสยง ในชวงคทบเสยงสงและชวงคทบเสยงสงพเศษ ระบบนวมรปแบบการเปดปดนวแบบเรยงนวซงมความสมพนธกบล าดบพลงงานของฮารโมนคทสวนใหญเสยงจรงและเสยงทมพลงงานมากเปนอนดบ 1 เปนเสยงเดยวกน แนวทางในการประพนธบทเพลงส าหรบปในของผ วจยนน ผวจยไดศกษาเทคนคการบรรเลงปจากผลการศกษาวจย ของ รววฒน ไทยเจรญ (2541 : บทคดยอ) ในการศกษาเรอง “การวเคราะหท านองปทใชประกอบหนงตะลง” ไดกลาวถงการประดบตกแตงท านองป (Ornamentation of Pi Melodic Line) วามเทคนกการปรบ การตอดลน การโหยหวน การพรม การเปาเสยงตอเนอง

Page 34: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

20

เปนวล การเปาโดยเปลยนชวงเสยง และการใชนวควง และมการเดนท านอง (Melodic Movement) ของท านองหลกของเพลงสวนใหญอยทอนดบ 1 2 3 4 5 6 ของบนไดเสยง คเสยงทใชเดนท านองเปนคเสยงทใกลกน คอ ค 2 3 4 และ 5 นอกจากน ผวจยยงไดใหความส าคญกบการประพนธโดยใชปเพอการเลยนเสยงค าพด จนสอความหมายได ดงการศกษาของ ปบ คงลายทอง (2538: บทคดยอ) ในการศกษาเรอง “เพลงปฉยฉาย : การวเคราะหทางดนตรวทยาและภาพสะทอนแหงความงาม” เปนการวเคราะหการเปาปเพลงฉยฉาย อนไดแกการบงคบลม การใชนว เปด ปดรป การประสานใชลนของผเปาใหเขากบลนป แสดงความสมพนธระหวางค ารองแตละค า รป และโนตทใชกบต าแหนงเสยงของค านน ๆ รวมถงเทคนกวธการเปาปแตละค า โดยน าเพลงฉยฉาย 3 เพลงเอก คอ ฉยฉายพราหมณ ฉยฉายเบญจกายแปลง และฉยฉายทศกณฑลงสวน มาวเคราะหคตลกษณ คอ จงหวะหนาทบตะโพน ระดบเสยง เสยงสนยาวของป ความดง หนก เบา ค าเปนค าตาย และคณภาพเสยง ผลการวจยพบวา หวใจส าคญอนเปนหนาทหลกของการเปาปเพลงฉยฉายนน จะตองเปาเลยนเสยงรองใหชดเจนใหเหมอนหรอใกลเคงกบเสยงค าพด จนสอความหมายได ดวยลลาการเปาอนวจตร พรอมกการระมดระวงในการคมจงหวะ ใหเหมาะสมกบการรายร า สอดใสอารมณใหงดงามสมกบบทรองและการแสดงนน ๆ และพบวา เพลงฉยฉายเปนเพลงพเศษ ทแสดงใหเหนความงดงามทงในสวนของ คตศลป วรรณศลป และนาฏศลป ไปพรอมกน

วรรณกรรมเรอง พระอภยมณ พระอภยมณ เปนวรรณคดชนเยยมเลมหนงของไทย ผลงานชนเอกของพระสนทรโวหาร หรอสนทรภ กวเอกแหงกรงรตนโกสนทร ประพนธขนเปนนทานค ากลอนทมความยาวมากถง 94 เลมสมดไทย เมอพมพเปนเลมหนงสอ จะมความยาวกวาหนงพนสองรอยหนา ระยะเวลาในการประพนธไมมการระบไวอยางแนชด แตคาดวาสนทรภเรมประพนธราวป พ.ศ. 2364 - 2366 และแตง ๆ หยด ๆ ไปตลอด เปนระยะ สนสดการประพนธราว พ.ศ. 2388 รวมเวลามากกวา 20 ป ขอมลของวรรณกรรมเรอง พระอภยมณ จากบทประพนธของสนทรภ น ถอเปนแรงบนดาลใจของผวจยทส าคญมากในการท าวจยน เนองจากการบรรเลงปของพระอภยมณมบทบาทส าคญในการด าเนนเรอง โดยทกครงทพระอภยมณบรรเลงปในฉากตาง ๆ จะสะทอนใหเหนถงเรองราว บทบาทของป และ ผลกระทบทเกดขนจากการบรรเลงทแตกตาง ผวจยจงศกษาคนควา วรรณกรรมเรองพระอภยมณจากเอกสารตอไปน คอ

1. พระอภยมณ เลม 1 ของสนทรภ ฉบบสมบรณ พมพครงทสบหก กรงเทพมหานคร ส านกพมพศลปาบรรณาคาร พ.ศ. 2544

Page 35: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

21

2. พระอภยมณ เลม 2 ของสนทรภ ฉบบสมบรณ พมพครงทสบหก กรงเทพมหานคร ส านกพมพศลปาบรรณาคาร พ.ศ. 2544

3. พระอภยมณ เลม 3 ของสนทรภ ฉบบสมบรณ พมพครงทสบหก กรงเทพมหานคร ส านกพมพศลปาบรรณาคาร พ.ศ. 2544

4. พระอภยมณ เลม 4 ของสนทรภ ฉบบสมบรณ พมพครงทสบหก กรงเทพมหานคร ส านกพมพศลปาบรรณาคาร พ.ศ. 2544 ผวจย ไดสรปประเดนส าคญๆ จากเรองพระอภยมณไดดงน พระอภยมณ นบแตอายได 15 ปและออกเดนทางไปศกษาวชาความรเชนเดยวกบเจาชายในวรรณคดไทยอน ๆ แตวชาทพระอภยมณไปศกษามา มใชวทยาอาคมหรอความรเกยวกบการปกครองบานเมอง กลบเปนวชาดนตรคอการเปาป ท าใหพระบดากรวมากจนขบไลออกจากเมอง การผจญภยของพระอภยมณกเรมขนนบแตนน เขากบนองชายคอศรสวรรณ ระเหเรรอนไปจนเจอกบสามพราหมณ ถกนางผเสอสมทรจบตวไปสาม มบตร ชายชอสนสมทร พอเงอกแมเงอกชวยพาหนไปยงเกาะแกวพสดารเขามบตรกบอมนษยอกครงคอกบนางเงอก ไดบตรชายชอสดสาคร ตอมาพระอภยมณไดรบความชวยเหลอจากเจากรงผลกและรกกนกบลกสาวของเจากรงคอนางสวรรณมาล แตนางมคหมนแลวกบชาวตางชาตแหงเกาะลงกา ความขดแยงนท าใหเกดสงครามใหญระหวางกรงผลกกบกรงลงกาเปนเวลานานหลายป แตในทสดสงครามกยตลงไดเมอ นางละเวงวณฬา ลกสาวเจากรงลงกาซงตอมาไดเปนเจาเมองสาวสวย ตกหลมรกกบพระอภยมณเสยเอง หลงสงครามพระอภยมณปลงไดกบความไมแนนอนของโลกมนษยและออกบวช โดยมภรรยามนษยทงสองคนคอนางสวรรณมาลกบนางละเวงออกบวชดวย เรองราวในชวงหลงของพระอภยมณ เปนการผจญภยของรนลก ๆ ของพระอภยมณ โดยมสดสาครกบนางเสาวคนธเปนตวละครหลก เรองราวของสดสาครโดยเฉพาะในชวง ก าเนดสดสาคร (พระอภยมณ ตอนท 24 - 25 ) นบวาเปนวรรณกรรมเยาวชนทโดงดงมากอกชดหนง ลกษณะค าประพนธในเรอง พระอภยมณ เปนกลอนสภาพทงหมด ภาษาทใชม ความเรยบงาย มสมผสในไพเราะงดงามโดยตลอด ท าใหเปนทนยมอานเรอยมา แมในปจจบนพระอภยมณ ตามฉบบพมพของหอพระสมด มความยาวทงสน 24,500 ค ากลอน คดเปนจ านวนค าตามวจวภาคได 392,000 ค า นบเปนหนงสอกลอนขนาดใหญมาก มโครงเรองยอย ๆ แทรกไปตลอดเรอง คอจากเหตการณหนงน าไปสเหตและผลของอกเหตการณหนง ซงเปนลกษณะงานเขยนทสามารถเขยนไปไดเรอย ๆ อยางไรกด อาจนบเหตการณส าคญหรอไคลแมกซของเรองได ในตอนทพลงกากบทพพระอภยมณรบกนจนถงขนเดดขาด ตองแหลกลาญกนไปขางใดขางหนง แตสนทรภกสามารถคลคลาย

Page 36: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

22

จดส าคญนไดอยางสวยงาม สนทรภประพนธ เรองพระอภยมณ โดยการแบงบทประพนธไวทงสน 64 ตอน มชอตอนดงตอไปน

1. พระอภยมณกบศรสวรรณเรยนวชา 2. นางผเสอลกพระอภยมณ 3. ศรสวรรณเขาเมองรมจกร 4. ศรสวรรณพบนางเกษรา 5. ศรสวรรณเกยวนางเกษรา 6. ศรสวรรณรบทาวอเทน 7. ศรสวรรณพยาบาลนางเกษรา 8. อภเษกศรสวรรณ 9. พระอภยมณหนนางผเสอ 10. พระอภยมณไดนางเงอก 11. นางสวรรณมาลไปเทยวทะเล 12. พระอภยมณพบนางสวรรณมาล 13. พระอภยมณโดยสารเรอนางสวรรณมาล 14. พระอภยมณเรอแตก 15. สนสมทรโดยสารเรอโจรสหรง 16. สนสมทรพบศรสวรรณ 17. ศรสวรรณกบสนสมทรตามพระอภยมณ 18. พระอภยมณโดยสารเรออศเรน 19. พระอภยมณพบศรสวรรณกบสนสมทร 20. สนสมทรรบกบอศเรน 21. พระอภยมณเกยวนางสวรรณมาล 22. พระอภยมณครองเมองผลก 23. พระอภยมณอภเษกกบนางสวรรณมาล 24. ก าเนดสดสาคร 25. สดสาครเขาเมองการะเวก 26. อศเรนตเมองผลก 27. เจาละมานตเมองผลก 28. สดสาครตามพระอภยมณ 29. ศกเกาทพตเมองผลก 30. พระอภยมณตเมองใหม 31. พระอภยมณพบนางละเวง 32. ศรสวรรณอาสาตดานดงตาล 33. ยองตอดสะกดทพ 34. นางละเวงคดหยาทพ 35. พระอภยมณตดทายรถ 36. พระอภยมณท าผกคอตายไดนางละเวง 37. ศรสวรรณกบสนสมทรถกท าเสนห 38. นางสวรรณมาลขามไปเมองลงกา 39. นางสวรรณมาลมสารตดพอ 40. สดสาครถกเสนห 41. นางสวรรณมาลหงหนาปอม 42. หสไชยแกเสนห 43. นางเสาวคนธยงแกม 44. กษตรยสามคค 45. นางเสาวคนธขดโคตรเพชร 46. พระอภยมณกลบเมอง 47. อภเษกสนสมทร 48. นางเสาวคนธหน 49. นางเสาวคนธแปลงเปนฤๅษ 50. นางเสาวคนธไดเมองวาหโลม 51. สดสาครตามนางเสาวคนธ 52. พระอภยมณท าศพทาวสทศน 53. มงคลาครองเมองลงกา 54. มงคลาชงโคตรเพชร 55. มงคลาจบนางสวรรณมาลและทาวทศวงศ 56. หสไชยตดานเมองลงกา 57. สดสาครรบกบมงคลา 58. นางละเวงชวยนางสวรรณมาลและทาวทศวงศ

Page 37: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

23

59. พระอภยมณ ศรสวรรณไปเมองลงกา 60. พระอภยมณรบกบมงคลา 61. สงฆราชบาทหลวงเผาเมองลงกา 62. พระอภยมณเขาเมองลงกา 63. อภเษกหสไชย 64. พระอภยมณออกบวช

จากบทวจารณของนกวชาการดานวรรณกรรมไทยหลายทาน ไดกลาวถงบทประพนธ พระอภยมณไววา พระอภยมณ จดเปนผลงานชนเอกของสนทรภ ทเปนทรจกกวางขวางมาตงแตอดตจนถงปจจบน เนองจากเคาโครงเรองของพระอภยมณแหวกประเพณของวรรณคดในยคเกา มจนตนาการล ายคอยมากมาย และมตวละครจากหลากหลายชนชาต แสดงใหเหนถงวสยทศนและความเปดกวาง ความเปนนกคดยคใหมของผประพนธเมอเปรยบเทยบกบยคสมยเดยวกนไดเปนอยางด นกวชาการจ านวนมากพากนศกษากลอนนทาน พระอภยมณ เพอคนควาหาแรงบนดาลใจ เชอมโยงแนวคดของสนทรภกบวรรณกรรมโบราณ ตลอดจนความรเกยวกบภมศาสตรยคใหมของบรรดานกเดนเรอทเขามาสประเทศไทยในยคการคาส าเภา นอกจากนแนวคดทสนทรภสอดแทรกไวในบทประพนธท าใหผลงานชนนโดดเดนและเปนทรจกมาก เพราะผคนลวนใชบทกลอนเหลานนเปนคตสอนใจ เชน บทกลอนในชวงทพระฤๅษสอนสดสาคร เปนตน เมอเขาสยคของการพมพ พระอภยมณ ไดถกตพมพเผยแพรในวงกวางยงขนโดยโรงพมพของหมอสมท ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ความนยมของเรองมมากขน ในยคตอมามการดดแปลงและถายทอดวรรณกรรมชนนออกไปในรปแบบตาง ๆ มากมาย ทงเรองเลารอยแกว การตน ภาพยนตร และละคร บทกลอนหลายชวงในเรอง พระอภยมณ ไดรบคดเลอกใหบรรจอยในแบบการเรยนการสอนของกระทรวงศกษาธการ กลายเปนคตสอนใจทผคนทวไปจดจ ากนได ส าหรบประเดนในเรองดนตรทพบในเรองพระอภยมณ สะทอนความเชอและแนวคดดานบวกทมตอดนตรท ดงจะเหนไดจากการทตวเอกของเรองคอพระอภยมณช านาญการดนตรคอเปาป และไดใชดนตรนในการแกปญหาทส าคญ ๆ ในเนอเรอง เชน บรรยายคณคาของดนตรในการเปาใหพราหมณทงสามฟง เปาปเตอนสตสนสมทรระงบศกกบอศเรน เปาสะกดทพเจาละมาน เปาเกยวนางละเวง และเปาฆานางผเสอสมทร เปนตน เปนการแสดงอารมณของมนษยทกอารมณทมตอดนตรไดอยางครอบคลม แสดงใหเหนวาไดมการพยายามน าเสนอแนวคดทแตกตางจากเดมออกมานนคอ ดนตรเปนศลปะ เปนปรชญาของชวต เปนความไพเราะ จากแนวคดทแสดงออกมาในวรรณกรรม จงถอไดวาเปนมมมองดนตรทแตกตางจากเดม มองดนตรเปนสนทรยศาสตรมองในดานดของดนตร (นภาลย สวรรณธาดา, 2541: 25 – 28)

Page 38: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

24

ภาพท 11 ภาพสนทรภ ผประพนธ เรอง พระอภยมณ ทมา: DestinY[นามแฝง], พพธภณฑหนขผงไทย, เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.chomthai.com/forum/view.php?qID=3071

ปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ

การเปาปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ ของสนทรภ ตามทปรากฏในเรองทงหมดม 11 ครง พระอภยมณเปาป 10 ครง และสนสมทร เปาป 1 ครง มค ากลอนบรรยายถงอารมณ เหตการณ และบรรยากาศ นน ๆ ไว ดงน (กญจนณฐ ปญญาลขตกล, 2552) การเปาปครงท 1 เปนการเปาปของพระอภยมณ อยในตอนท 1 พระอภยมณกบศรสวรรณเรยนวชา เลม 1 หนา 10 เปนเหตการณทพระอภยมณเปาปใหพราหมณทงสามฟง เปนการเกรนน าความดของการดนตรทท าใหคนฟงมความสข ชวยจรรโลงโลกจรรโลงใจ แมแตครฑา เทวราชและสตวปาทงหลายกไมเวน ดงกลอน

ถงมนษยครฑาเทวราช จตบาทกลางปาพนาสณฑ แมนปเราเปาไปใหไดยน กสดสนโทโสทโกรธา ใหใจออนนอนหลบลมสต อนลทธดนตรดหนกหนา

เพลงปของพระอภยมณตอนน บรรยายถงความงดงามของสตรเพศ ความซาบซานก าดดของเพศชายตามธรรมชาต ดงค ากลอน

Page 39: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

25

ในเพลงปวาสามพพราหมณเอย ยงไมเคยชมชดพสมย ถงรอยรสบปผาสมาลย จะชนใจเหมอนสตรไมมเลย พระจนทรจรสวางกลางโพยม ไมเทยมโฉมนางงามเจาพราหมณเอย แมนไดแกวแลวจะคอยประคองเคย ถนอมเชยชมโฉมประโลมลาน เจาพราหมณฟงวงเวงวะแววเสยง ส าเนยงเพยงการเวกกงวานหวาน หวาดประหวดสตรฤดดาล ใหซาบซานเสยวสดบจนหลบไป

การเปาปครงท 2 เปนการเปาปของสนสมทร ซงเปนบตรพระอภยมณ มเพยงครงเดยวอยในตอนท 12 พระอภยมณกบศรสวรรณเรยนวชา เลม 2 หนา 139 พระอภยมณพบนางสวรรณมาล ทาวสงหลอยากฟงเสยงป ดวยไมเชอวาจะมดอยางไร แตเนองเพราะพระอภยมณบวชอยจงไมสามารถเปาปไดเกรงจะผดศล จงใหสนสมทรเปาแทน บทเพลงปตอนนแสดงอารมณซาบซงตามจนตนาการยามใกลค านาหลบนอน บรรยายธรรมชาตของนกบนเขาสรงนอน ดงค ากลอน

ท าแหบหวนครวญวาสาลกาแกว ค าลงแลวขวญออนจะนอนไหน หนาวน าคางพรางพรมพนมไพร จะหนาวใจสารกาทกราตรฯ ……………………………………………………. ดวยลมปเปาดงกระทงโยชน ไดทราบโสตสงสตวสงดเสยง ในคงคาปลารายขนวายเรยง ฟงส าเนยงปแกวแจวจบใจฯ

การเปาปครงท 3 เปนการเปาปของพระอภยมณ อยในตอนท 14 พระอภยมณเรอแตก เลม 1 หนา 160 พระอภยมณเปาปฆานางผเสอสมทร ทตามมาทนท าใหเรอแตกเกรงวาจะท ารายผอนจงจ าตองฆานาง อารมณเพลงตอนนไมไดบรรยายไววาอยางไร คงปลอยใหเปนไปตามจนตนาการของผอานเอง ดงค ากลอน

แลวทรงเปาปแกวใหแจวเสยง สอดส าเนยงนวเอกวเวกหวาน พวกโยธผสางทงนางมาร ใหเสยวซานซบซาบวาบหวใจ แตเพลนฟงนงโยกจนโงกหงบ ลงหมอบซบซวนซบสลบไสล พอเสยงปทแหบหายลงไป กขาดใจยกษรายวายชวาฯ

การเปาปครงท 4 เปนการเปาปของพระอภยมณ อยในตอนท 17 พระอภยมณตเมองผลก เลม 1 หนา 351 - 352 พระอภยมณเปาปจบเจาละมาน ทมาตเมองผลก เปนการเปาสะกดทพเจาละมาน จนตนาการวาเปนเสยงเพลงจากสวรรคทไพเราะ หวานแวว วงเวง ดงค ากลอน

Page 40: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

26

หยบปแกวแลวชขนบชา พอลมมาเพลาเพลาทรงเปาพลน เปดส าเนยงเสยงลวถงนวเอก หวานวเวกวงเวงดงเพลงสวรรค ใหขนเฉอยเจอยแจวถงแกวกรรณ เหลาพวกฟนเสยมฟงสนทงทพ ยนไมตรงลงนงยงวงเวก เอกเขนกนอนเคยงเรยงล าดบ เจาละมานหวานทรวงงวงระงบ ลงลมหลบลมกายดงวายปราณฯ

การเปาปครงท 5 อยในตอนท 30 พระอภยมณตเมองใหม เลม 1 หนา 417 - 418 พระอภยมณเปาปหามทพฝรง ในบทกลอนเพลงปบรรยายถงอารมณอางวาง หดห โหยหา คดถงบาน คดถงคนรกทจากมานาน ดงค ากลอน

พระโหยหวนครวญเพลงวงเวงจต ใหคนคดถงถนถวลหวง วาจากเรอนเหมอนนกมาจากรง อยขางหลงกจะแลชะแงคอย ถงยามค าย าฆองจะรองไห ร าพไรรญจวนหวนละหอย โอยามดกดาวเคลอนเดอนกคลอย น าคางยอยเยนฉ าทอมพร หนาวอารมณลมเรอยเฉอยเฉอยชน ระรวยรนรนรนกลนเกสร แสนสงสารบานเรอนเพอนทนอน จะอาวรณอางวางอยวงเวง

การเปาปครงท 6 เปนการเปาปของพระอภยมณ อยใน ตอนท 31 พระอภยมณเปาปเรยกนางละเวง เลม 1 หนา 423 พระอภยมณเปาปเปาปเรยกนางละเวง เพลงปตอนนในค ากลอนไดบรรยายใหจนตนาการถงอารมณรก ใคร เสนหา เปนเพลงปเกยวสาว ชมสาว เชญชวนเชงสงวาส จนนางละเวงคลอยตาม ทง ๆ ทก าลงรบกนอย เหมอนตองมนต เพยงแตรสกตวไดในตอนหลง ดงค ากลอน

ตอยตะรดตดตเจาพเอย จะละเลยเรรอนไปนานไหน แออออยสรอยฟาสมาลย แมนเดดไดแลวไมรางใหหางเชย ฉยฉายชนรนรวยระทวยทอด จะกลอมกอดกวาจะหลบกบเขนย หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย ใครจะเชยโฉมนองประคองนวล เสนาะดงวงเวงเปนเพลงพลอด เสยงฉอดฉอดชดชอยละหอยหวน วเวกแววแจวในใจรญจวน เปนความชวนประโลมโฉมวณฬาฯ ฝายโฉมยงองคละเวงฟงเพลงป ใหรอรรวนเรเสนหา ……………………………………………………………….. ยงกลบฟงวงเวงเพลงสงวาส ยงหวนหวาดวญญาณมารศร ตะลงลมปลมอารมณไมสมประด ดวยเพลงปเปาเชญใหเพลนใจ

Page 41: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

27

การเปาปครงท 7 เปนการเปาปของพระอภยมณ อยในตอนท 31 พระอภยมณเปาปปลกทพ เลม 1 หนา 424 - 425 พระอภยมณเปาปปลกทพ หลงจากทเปาสะกดใหหลบแลว กเปาใหตนคอสต บทกลอนเพลงปตอนนไมไดบรรยายอารมณไวแตอยางไร ใหผอานจนตนาการเอง มเพยงเหตการณหลงจากทคนสต ดงค ากลอน

ด ารพลางทางลงแลวทรงป เรยกโยธไพรนายทงซายขวา ใหวาบแววแกวหรวญญาณ ตางลมตาตกใจทงไพรนาย ลกขนวงทงเครองสรรพาวธ อตลดลมคว าคะม าหงาย เสยงครกครนคนพลดกระจดกระจาย ตางวนวายวงพลวนไปฯ

การเปาปครงท 8 เปนการเปาปของพระอภยมณ อยในตอนท 35 พระอภยมณตดทายรถ เลม 1 หนา 498 พระอภยมณเปาปเพราะหลงอบายนางยพาผกาหลอกใหเปาปสะกดทพของตนเอง บทกลอนบรรยายอารณเพลงปไมมากนกเปนการจนตนาการกลนหอมในตวสาว และหวลคนงถงคนอนตอนใกลค าดงค ากลอน

แลวแลดสรยนพอสนธยา หยบปมาเปาเพลงวงเวงใจ เสยงแจวแจวแววโหวยโหยละหอย โอหอมสรอยเสาวรสแปงสดใส เสาวคนธมณฑาสมาลย สกเมอไรสาวนอยจะลอยมา แลวเปาเหเรไรจบใจแจว ค าลงแลวเจาจะคอยละหอยหา ระหวยหวหวววบจบวญญาณ พวกลงกากองทพตางหลบไป

การเปาปครงท 9 อยในตอนท 44 กษตรยสามคค เลม 2 หนา 170 พระอภยมณเปาปเรยกนางละเวงและกองทพทงหมด บทกลอนบรรยายอารมณเพลงปตอนนเปนอารมณทเศราสรอย โหยหา อาวรณ เปนหวง ดงค ากลอน

วเวกโหวยโหยไหอาลยลาน โอดกปานนแลวแกวกลอยใจฯ แมวณฬานารศรสวสด จะพรากพลดไพรพลไปหนไหน น าคางยอยพรอยพรมพนมไพร จะหนาวในทรวงนองจนหมองนวล โอยามสามยามนเจาพเอย พเคยกอดนองประคองสงวน แมยอดหญงมงขวญจะรญจวน เสยดายนวลเนออนละมนทรวง

Page 42: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

28

การเปาปครงท 10 อยในตอนท 61 สงฆราชบาทหลวงเผาเมองลงกา เลม 2 หนา 456 พระอภยมณเปาปจบวลายดาวายพฒนหสกนได เปนการเปาทมจดประสงคเพอสะกดทพใหหลบเพอเขาเมอง บทกลอนบรรยายอารมณเพลงปในตอนนไมไดบรรยายไวปลอยใหเปนไปตามจนตนาการของผอานเองมเพยงการบรรยายเหตการณทเกดขนเทานน ดงค ากลอน

เปาเสยงสงฝงคนเหลอทนทาน กองกงวานวาบวบเสยวจบใจ ใหปลาบปลมลมอนบางยนนง โยธาทงสามทพเคลมหลบใหล แตองคพระมงคลาคาดตราไว ตกพระทยวงมาเขาหาคร บาทหลวงยงนงกนเหลาเสยงเปาป ฉวยทองหยบบบขยเขาทห ฉดมงคลาวาไวไวไปกบก ออกประตตะวนตกวงวกวน

การเปาปครงท 11 อยในตอนท 61 พระอภยมณเยยมศพนางมณฑา(เมองผลก) เลม 3 หนา 65 พระอภยมณเปาปหามปลามใหหนนเรอ เปนการเปาปครงสดทายในเรองพระอภยมณ บทกลอนบรรยายอารมณเพลงปตอนนใหจนตนาการทสงบราบเรยบ คลายเพลงบวงสรวงสงศกดสทธ มค าวาฉยฉายในบทกลอนดวย และใหจนตนาการจากการชมดวงดาวบนทองฟาดวย ซงเปนอารมณทจนตนาการไดไมสนสด ดงค ากลอน

เสยงฉอดฉ าร าวาเทพารกษ ซงส านกเนนผาชลาไหล ขอเชญชวยดวยเถดพระเลศไกร ใหพนภยฝงปลาในวาร แลวเปาบวงสรวงถวายฉยฉายเอย เชญชมเชยจนทรจ ารสรศม ดารากรรอนเรในเมฆ จะชวยชชมดาวสาวสาวเอย ไมมคอยเดยวเปลาเปลยวอก ไมเหมอนกกกอดพระทองนะนองเอย จะชมอนคนกลบลลบเลย เสยงฉอดฉอดเฉอยฉ าดวยน าเสยง กองกงวานหวานแววแจวจ าเรยง สงส าเนยงนวเอกวงเวกใจฯ

จากบทกลอนทบรรยายอารมณเพลงปในเรองพระอภยมณทงหมด 11 ครง แสดงใหเหนถงจดประสงคของการเปาปในแตละครงวาตองการอยางไร แลวบรรยายบทกลอนใหอารมณตามจนตนาการของผประพนธ ทสมมตตวเองวาก าลงเปนผเปาปอย จากการเปาทงหมด

Page 43: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

29

บทท 3

วเคราะหวรรณกรรม แนวคดและเทคนคการเปาป ทสมพนธกบงานประพนธเพลง

การวจยเรอง “ปไทยกบการตความส งานประพนธเพลงสมยใหม ” น ผ วจยไ ดท าการศกษางานวจย เอกสารวชาการ วรรณกรรมทเกยวของ และสงเกต สมภาษณจากคนปกลมตวอยางจากการลงพนทภาคสนาม ท าการเกบรวบรวมขอมล และสอดนตรรปแบบตาง ๆ ทงภาพและเสยง ไดวเคราะหขอมลวรรณเรองพระอภยมณ ในประเดนจดประสงคของการใชป ในแตละครง การบรรยายอารมณเพลงปจากบทกลอน เพอใชเปนทศทางน าไปสการเกบขอมล การสมภาษณ วเคราะหแนวคดและเทคนคการเปาปของคนปกลมตวอยาง พรอมตงโจทยและสงเกตการบรรเลงปในอารมณตาง ๆ เพอศกษาแนวคดและเทคนคการเลอกใชเสยงตาง ๆ ทสมพนธกบอารมณเพลงในวรรณกรรม ทงนเพอหาความสมพนธทน าไปสการประพนธเพลงปกบการตความสงานประพนธเพลงสมยใหม

การวเคราะหการเปาปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ

งานวจยน ผวจยไดแนวคดหลกมาจากวรรณเรอง พระอภยมณ บทประพนธของสนทรภ เนองดวยเปนวรรณกรรม ทมการหยบยกคณคาของดนตรมาน าเสนอไวอยางชดเจน และตวเอกของเรองมความเชยวชาญในการเลนเครองดนตรคอ ป อกทงยงเปนวรรกรรมแหงชาตทเกาแก เปนมรดกทเตบโตมากบสงคมไทย ทคนไทยไดเคยเรยนและรจก ดงนนจงคนเคยกบตวละครพระอภยมณและป เปนอยางด บทกลอนทบรรยายอารมณเพลงปในเรองพระอภยมณมทงหมด 11 ครง แสดงถงจดประสงคของการเปาปในแตละครง แลวบรรยายบทกลอนใหอารมณเพลงตามจนตนาการของผประพนธ ผวจยวเคราะหอารมณเพลงตามจนตนาการของผประพนธได 7 ลกษณะ คอ ปปลอบประโลมจตใจ ปฆาท าลาย ปสะกดจตสงบทพ ปสงบจตใจ ปเกยวสาว ปปลกตนคนสต และปคร าครวญ ดงน

Page 44: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

30

1. การเปาปเพอขบกลอมประโลม ม 2 เหตการณ คอการเปาปครงท 1 พระอภยเปาปแกพราหมณทงสามไดฟง เปนการเกรนน าความดของการดนตรทท าใหคนฟงมความสข ชวยจรรโลงโลกจรรโลงใจ แมแตครฑา เทวราชและสตวปาทงหลายกไมเวน และการเปาปครงท 2 ของเรองพระอภยมณ โดยสนสมทรเปาปแสดงใหเหนถงความสามารถของการเป าป แกทาวสงหล บทเพลงปตอนนแสดงอารมณซาบซงตามจนตนาการยามใกลค านาหลบนอน บรรยายธรรมชาตของนกบนเขาสรงนอน จดประสงคของการใชปของทงสองเหตการณจะคลายกน ตวละครในเรองไดใชปบรรเลงเพอแสดงความสามารถการเปาป โดยเลอกการบรรเลงเพอการขบกลอม ท าใหผทฟงผอนคลาย สบาย เคลมจนอยากพกผอนและหลบไป

2. การเปาปเพอฆาท าลาย เปนการเปาปครงท 3 พระอภยมณเปาปใหนางผเสอขาดใจตาย จดประสงคของการใชปบรรเลงเพอสงหารนางยกษ ใหเจบปวดทรมาณ ทรนทราย จนขาดใจตาย อารมณเพลงตอนนในบทกลอนไมไดบรรยายไววาแตอยางไร คงปลอยใหเปนไปตามจนตนาการของผอานเอง

3. การเปาปเพอสะกดจตใหงวยงงลมสต ม 3 เหตการณคอการเปาปสะกดทพเจาละมาน เปาปสะกดทพของตนเอง และการเปาปจบวายพฒนหสกน จดประสงคของการใชปทง 3 เหตการณ จะใชบรรเลงเพอสะกดจตผฟงใหมนงง สบสน และหมดสต บทกลอนบรรยายอารณเพลงปไมมากนกจนตนาการวาเปนเสยงเพลงจากสวรรคทไพเราะ หวานแวว วงเวง และเปนการจนตนาการกลนหอมในตวสาว และหวลคนงถงคนอนตอนใกลค า

4. การเปาปเพอสงบจตใจ ม 1 เหตการณเปนการเปาปหามทพ จดประสงคของการใชปบรรเลงในเหตการณน เพอท าใหผฟงทก าลงเกรยวกราด กาวราว โมโห ใหหายโกรธไมอยากรบราฆาฟน และท าใหจตใจสงบอยากกลบบาน บรรยายถงอารมณอางวาง หดห โหยหา คดถงบาน คดถงคนรกทจากมานาน

5. การเปาปเพอเกยวสาว มทงหมด 3 เหตการณ คอ พระอภยมณเปาปเกยวนางละเวงจดประสงคของการใชปบรรเลงทง 3 ครงน เพอท าใหนางละเวงเกดความรก หลงเสนห ในตวพระอภย หรอการเปาจบหญงเกยวพาราศร บรรยายใหจนตนาการถงอารมณรก ใคร เสนหา เศราสรอย โหยหา อาวรณ เปนหวง เปนเพลงปเกยวสาว ชมสาว เชญชวนเชงสงวาส จนนางละเวงคลอยตาม

6. การใชเปาปเพอปลกใหตนคนสต เหตการณทปรากฏ เปนการเปาปปลกทพจดประสงคของการใชเปาปครงนเพอท าใหทหารหรอคนทฟง ตนจากภวงค ปลกใหตน จากทหลบไหลอยกลกขนมาใหรตว บทกลอนเพลงปตอนนไมไดบรรยายอารมณไวแตอยางไร ใหผอานจนตนาการเอง

Page 45: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

31

7. การใชเปาปเพอแสดงความโศกเศรา เหตการณทปรากฏม 2 เหตการณ พระอภยเปาปเพราะคดถงนางสวรรณมาลและสนสมทร และพระอภยมณเปา ป รองเรยกหานางละเวง จดประสงคในการใชปครงนเปนการบรรงเลงเพอแสดงความรสก เศราโศรกเสยใจ อาลยอาวรณ ถงคนรกทพลดพราก จากกน

ภาพท 12 ภาพการวเคราะหเพลงปพระอภยมณ

ผวจยวเคราะหอารมณเพลงตามจนตนาการของผประพนธได 7 ลกษณะ คอ ปปลอบประโลมจตใจ ปฆาท าลาย ปสะกดจตสงบทพ ปสงบจตใจ ปเกยวสาว ปปลกตนคนสต และปคร าครวญ และวเคราะหไดวามปสะกดจตสงบทพ ปฆาท าลาย และปคนสต ผประพนธไมไดบรรยายอารมณเพลงในบทกลอนไว คงปลอยใหเปนจนตนาการของผอานเอง สวนอารมณอน ๆ บรรยายไวในบทกลอนคอนขางชดเจน โดยเฉพาะอารมณรกใครของหญงชาย และการหวงหาอาทร ผวจย ไดใชจนตนาการตความลกษณะเสยงป ใหสมพนธตามลกษณะและอารมณเพลงปตามการเปาปในวรรณกรรม เพอใชเปนแบบอยางในการประพนธเพลงตอไป ดงทน าเสนอในตารางตามภาพท 13 ดงน

Page 46: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

32

ลกษณะและจดประสงคการใชปในวรรณกรรมพระอภยมณ

อารมณเพลงป เทคนคและลกษณะเสยงปทผวจยน าเสนอ

1. ขบกลอมประโลม เพอใหผอนคลาย สดชน สบาย อยากพกผอน

ฟงสบาย เสยงลากยาว ท านองตามธรรมชาตป

2. ฆาท าลาย เพอใหเจบปวดรวดราว เสยวซาน ทรนทราย ขาดใจตาย

เสยงสงลวลอย ยาว ออนสง สนเครอใจจะขาด

3. สะกดจตใหงวยงงลมสต เพอใหงวยงง โซเซ หมดสต เสยงแปลกแหบโหย สนสะเทอน 4. สงบจตสงบใจ เพอใหหายโกรธ สงบสต ใจเยน ชา สงบเสงยม สขม ใหก าลงใจ

เนนเทคนกการพรมนว ใชโทนเสยงกลาง เสยงนงไมกระชาก

5. เกยวสาว เพอใหหลงเสนห ชอบ เดนท านอง ความรสกฉอเลาะ นารก กกกก มเสนห เลนเสยงสง ต าสลบไปมา

6. ปลกใหตนคนสต ฟงแลวตน รตว หายงวง หายงง กอง กงวาน มนคง เสยงสง ดง 7. คร าครวญร าพน เพอแสดงความคดถงโหยหาคน

รก โหยหวน เศราสรอย เทคนกเสยงระบายลมลากยาว พรมนว โหนเสยงขนลง

ภาพท13 ตารางแสดงความสมพนธในจดประสงคการใชปในวรรณกรรมพระอภยมณ กบอารมณ เพลงปและเทคนคการเปาปทใช

การเกบขอมลเทคนคการบรรเลงป การเกบขอมลการบรรเลงปเพอการวเคราะหนน ผวจยไดใชเครองมอในการเกบขอมลมาประกอบการวเคราะหใน 3 รปแบบคอ การสมภาษณ การสงเกต การบนทกเสยงและวเคราะห โดย มงเนนขอมลทมความสอดคลองกบประเดนของการใชปในวรรณกรรม เรองพระอภยมณ ของสนทรภ ทงนเพอน ามาใชสรางสรรคผลงาน โดยผวจยไดท าการศกษาขอมลและท าการตความการใ ชปทบรรเลงในวรรณกรรมพระอภยมณ และจบประเดนการใชปในเรองทมการบรรยายในบทกลอน และเปนนามธรรม มาเกบขอมลการใชเทคนคการบรรเลงป เพอใหออกมาเปนรปแบบของเสยงท เปนรปธรรม ผานมมมองแนวคดทสามารถบรรเลงออกมาไดจรง จดมงหมายส าคญในการสมภาษณทงหมดอยทแนวความคดในการเลอกใชเสยงของผบรรเลงปมากกวาตวเสยงทออกมาจากการบรรเลงซงเปนเรองของเทคนคเฉพาะตว ผวจยไดท าการ

Page 47: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

33

เกบบนทกเสยงการบรรเลงปของผบรรเลงป โดยเบองตนผวจยได สอบถามถงความรดานเสยงป และเทคนคการบรรเลงป เพอทราบขอมลทวไป เอกลกษณของการบรรเลงทแตกตาง และเปนแบบเฉพาะของเครองดนตรป เทคนคการท าเสยงปใหเกดเสยงทนาสนใจและวธการบรรเลง ทปสามารถท าได รวมไปถงเทคนคเฉพาะตวของผบรรเลงป ผวจยไดท าการเกบขอมล โดยการสมภาษณบคคลทมความรความสามารถ ผเชยวชาญดานทฤษฎและการปฏบตเครองดนตร มความผกพนใกลชดช านาญในการบรรเลงป โดยบคคลทเลอกสมภาษณเปนผบรรเลงป จ านวน 3 คน คอ นายนนธวตร ชยวร ครสอนดนตรไทย โรงเรยนเชยงคาน จงหวดเลย นายควน ทวนยก ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (ดนตรพนบาน) จงหวดสงขลา ร.อ.สมนก แสงอรณ นกดนตรไทยรวมสมยวงโจงกระเบน ครดนตรไทย

นายนนธวตร ชยวร นายควน ทวนยก ร.อ.สมนก แสงอรณ ภาพท 14 ภาพผบรรเลงปกลมตวอยาง

ผวจยไดเกบบนทกเสยงการบรรเลงปของผบรรเลงป โดยเบองตนผวจยได สอบถามถงความรดานเสยงปและเทคนคการบรรเลงป เพอทราบขอมลทวไป เอกลกษณของการบรรเลงทแตกตาง และเปนแบบเฉพาะของป เทคนคการท าเสยงปใหเกดเสยงทนาสนใจและวธการบรรเลง ทปสามารถท าได รวมไปถงเทคนคเฉพาะตวของผบรรเลงป จากนนผวจยจงตงประเดนการเกบขอมลไว 2 ประเดน คอ

ประเดนท 1 ใหผบรรเลงปเลอกบรรเลงเสยงตามสถานการณทผวจยไดเตรยมไว โดยสถานการณทผวจยจดเตรยม การวเคราะหตความแนวทางการบรรเลงปทเกดขนในวรรณกรรมเรองพระอภยมณทไดกลาวไวในขางตนทงหมด 7 ประเดน โดยจะถามทละขอแลวเปดใหผบรรเลงปไดคดอยางอสระวาเสยงปในการเอาไปใชในสถานการณตาง ๆ ทผวจยก าหนดมานน จะบรรเลงออกมาเปนอยางไร ทงนเพอดมมมองแนวคดในฐานะทเปนผบรรเลงป จะใชเสยงอยางไร มเทคนคอะไรทเกยวของ และน ามาใช

Page 48: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

34

ประเดนท 2 ใหผบรรเลงปเลอกบรรเลงเสยงตามอารมณจากการอานบทกลอนบรรยายอารมณเพลงปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ ทผวจยไดเตรยมไว โดยบทกลอนของสนทรภทผวจยเตรยมมานน ไดจากชวงเหตการณการเปาปของพระอภยทเกดขนในเรอง สอดคลองกบประเดนการใชปในเรองตามทผวจยวเคราะหตความมา 7 แบบ

การวเคราะหแนวคดและเทคนคจากการเกบขอมลการเปาป จากทไดวเคราะหประเดนการใชปบรรเลงในสถานการณตาง ๆ ออกมาเปน 7 แบบ ผวจยจะน าประเดนเหลานมาสมภาษณผบรรเลงป ทงนผวจยตองการทจะทราบแนวคดในการบรรงเลงป ซงในฐานะของผบรรเลงปทมความใกลชด ไดคลกคลกบเครองดนตรปไทยมาเปนระยะเวลายาวนาน ผบรรเลงปนกถงเสยงปอยางไร ใชเทคนคเสยงอะไร และจะเปาเสยงปออกมาอยางไร ผลจากการเกบขอมลจากผบรรเลงป ทง 3 ทาน มดงน นายนนธวตร ชยวร นายนนธวตร พดถงเสยงปวา จะตองมการเกรนขนมากอน และเวลาเรานกถงเสยงป จะนกถงการพรมนว และการครน ซงเปนเอกลกษณะเฉพาะตวนนเอง มแนวคดและเทคนคการเปาปทง 7 ประเดน ดงน

1. ปขบกลอมประโลมจตใจ เลอกใชปประเภทปใน มการเลอกใชเทคนคทท าใหไมเกดเสยงทโหยหวนมาก เดนท านองทเปนธรรมชาต จงหวะทไมเรวมาก ในการเปาไดหยบยกทอนบางทอนจากเพลงนางนาค 2 ชนมา ซงเปนเพลงทใชประโคมเพอขบกลอม ใชในงานสขวญ เสยงทใชมระดบเสยงทไมสงมาก เทคนคการบรรเลงทใช มการครนการควง หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง นายนนธวตร ชยวร ไดใชวธเกรนดวยการขนเสยงจากระดบต าเคลอนทไปยงเสยงสง พรมนว สรางเสยงทมความวงเวง โดยเทคนคการผนและโหนเสยงขน จากนนจงคอยเปลยนมาเดนท านองทลากชา ไมมการเคลอนทของเสยงมาก สออารมณถงตวบคคลทตนเองคดถง

2. ปฆาท าลาย นายนนธวตร ชยวร เลอกใชปประเภทปชวา ใหเสยงทดดน นาเกรงขาม หยบยกส าเนยงจากเพลงสะระหมา ทใชประกอบการร าอาวธ การร ามวย ทมจดประสงคเพอการรบราฆาฟน ใชเสยงทสอถงการจองสงหาร การเตรยมตวทจะสงหาร โดยใชเทคนคการ ครน ผนเสยงดงสง โหยเพอใหเกดความวงเวง สรางใหเกดความรสกวามอนตราย หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง นายนนธวตร ชยวร เลอกใชเพลงสะระหมาเหมอนเดม เพราะไดอารมณและความรสกเปนไปตามตองการทไดจากการวเคราะหจากบทกลอน

Page 49: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

35

3. ปสะกดจต นายนนธวตร ชยวร เลอกใชปประเภทปใน นกเสยงทโหยหวล เพอเกดความมนงง หยบยกส าเนยงจากเพลงเชดนอก ทสอถงการจองจะตะครบ การแผจต แผอ านาจไปยงเปาหมาย สะกดจตใหเปาหมายอยนง ๆ ใชเทคนคผนเสยงต า ใชการครนดวยน าเสยงทดดน และใชการปรบ หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ลกษณะการบรรเลง จะเกรนเสยงแบบกระทนหนแลวขนสง เพอสรางความสนใจ หยดฟง และดงจตใจคนเขามา ใหเคลมกบเสยงทเปา ใชเสยงลากยาวคอย ๆ ใสเทคนคและสสนเพมเขามาไปกบเนอเสยง ไดแกครน ปรบ ผนเสยง โหนเสยง ทส า คญตองเนนความหนกแนนและบรรเลงดวยความตงใจจดจอตอเสยงปทออกมา

4. ปสงบจตใจ นายนนธวตร ชยวร เลอกใชปประเภทปใน มการใชท านองทยาว ไมมความหวอหวามาก ตองการจะสอใหคนฟงอารมณเยนลง ใชเทคนคควง ครน ปรบ หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง เดนท านองไมเรวมาก จากนนมการเปาเสยงเนนย า 3 ครง เพอเปนการสกดใจ แลวเดนท านองตอ ใหหวลคดถงบาน ไมวาจะคดเรองอะไรกตามกใหกลบมารสกหวลคดถงบาน โดยมการหยบยกท านองบางสวนจากเพลงลาวดวงดอกไม

5. ปเกยวสาว นายนนธวตร ชยวร เลอกใชปประเภทปใน หยบยกท านองเพลงจากเพลงลาวดวงเดอน ซงเปนเพลงทมความหมายเจาชกรมกรม โหยหา อาลยถงหญงอนเปนท รก หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ไดใชท านองจากเพลงลาวดวงเดอน เชนเดม

6. ปปลกใหตน นายนนธวตร ชยวร เลอกใชปประเภทปชวา ใชลกษณะเสยงทดง สง สลบกบการเวนพนทเงยบแลวกระแทกเสยงกระทนหน หยบยกส าเนยงมาจากทอนรวลาเดยวทอยในเพลงรว 3 ลา เปนทอนประโคมย ายาม ทสอถงบอกการเรมตน คลายกบการรองปลกคน วา “เอย ตน ๆ” ใชเทคนคครนดง สบด กระทบ ปรบ โหย พรมนว หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง กไดใชท านองลกษณะคลายแบบเดม มการเพมเตมบาง ลากยาวเสยงทสง และใสเทคนคเสยงครนและปรบลงไป มการกระแทกเสยงสงปรดดงกองกงวาน ลกษณะเสยงใหความรสกวนวาย กระฉบกระเฉง

7. ปคร าครวญอาลย นายนนธวตร ชยวร เลอกใชปประเภทปใน หยบยกท านองจากเพลงโศรกพมา เปนเพลงทใหในงานศพ สอถงการร าพงร าพนถงคนทจากไป ใหทมการเดนท านองชาลากยาว ใหความรสกเศรา เหงา เทคนคทมการใชคอครน ปรบ ควง หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ไดหยบยกบางทอนจากเพลงนางครวญ 2 ชน เนอหาเพลงเปนการร าพงร าพน ถงเพลงคนรกทจากลาหางไกล และอาลยอาวร

Page 50: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

36

ภาพท 15 ภาพผวจยลงเกบขอมล นายนนธวตร ชยวร

นายควน ทวนยก นายควน กลาวถงปวาเสยงปแตละเสยงนนจะมภาษาของมน ดงนนการทเราจะแตงเพลงปได ตองรจกภาษาของมนใหไดกอน ภาษาในทนหมายถงลกษณะของเสยงตาง ๆ ทสออารมณออกมานนเอง ในปใตจะมหนงตลง เวลาเปาจะท าเสยงตามลกษณะบคลกใหตรงกบตวละคร อยางเชนหากตวละครเปนยกษ เวลายกษเดนจะใชเสยงหยาบ ๆ หรอตวละครเปนตวเอกกจะเลอกท าเสยงหวาน ๆ มแนวคดและเทคนคการเปาปทง 7 ประเดน ดงน

1. ปขบกลอมปะโลมจตใจ นายควน ทวนยก เลอกใชปประเภทปใต มการเลอกท านองเพลง จากเพลงชกใบ ซงเปนเพลงท านองเดนสบาย ๆ เรยบงาย เปนธรรมชาต จงหวะไมเร วมาก ใชเทคนคเนนการพรมนว หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ไดมการเลอกใชทบเพลงและลกษณะการเปาเชนเดม

2. ปฆาท าลาย นายควน ทวนยก กลาวถงประเดนขอนวา หากเราจะฆากน จะฆาดวยอารมณ อารมณทหวานและแฝงความเศรา เหมอนเราแสรงท าเปนดแตแฝงเจตนาร าย ใหเปาหมายตายใจจงลงมอ ส าหรบการบรรเลง ไดเลอกใชปประเภทปใต มการเลอกใชท านองจากบทเพลง พระอภย ซงมท านองเศราโหยหวน แตมความหวานซงดวยการพรมนว หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ลกษณะการบรรเลงทงสองแบบจะเหมอนกน ซงมเทคนคทส าคญคอ การผนเสยงสง การโหย และการพรมนว

3. ปสะกดจต นายควน ทวนยก กลาวถงประเดนขอนวา จรง ๆ แลวหากจะเปาใหตวละครโอนเอนลมตวเสยงเพลงจะไมเอยงเอนไปตามตวละคร เสยงทเกดขนเสยงปจะใชเสยงทมนคง แตฟงแลวใหคนทฟงเอนเอยงไปเอง เลอกใชปประเภทปใต ใชเทคนคการเปาพรมนวลากยาว ใชน าเสยงทมพลง

4. ปสงบจตใจ นายควน ทวนยก กลาววา หากเวลาทเราจตใจสบสน จะบรรเลงเสยงปโดยใชเสยงปทเปนเพลงท านองเดมทคนเคยในการบรรเลง เพราะหากไดบรรเลงเพลงออกไป

Page 51: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

37

แลวเกดตรงกบเสยงทคนเคยหรอบทเพลงทเคยฟงหรอชอบ กจะสามารถดงจตใจคนนนใหคลอยตาม และสามารถทงความสบสนไป

5. ปเกยวสาว นายควน ทวนยก เลอกใชปประเภทปใต ลกษณะการบรรเลงใ ชท านองทไมชามาก เนนอารมณหวานซง ดวยการพรมนวและการเลนน าหนกเสยง หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ไดหยบยกท านองเพลงจากชอยแมนา ลกษณะจงหวะปานกลางไมเรวมาก มท านองคกครน กรมกรม ใหความรสกเหมอนหยอกลอแบบหนมสาว เทคนคทส าคญคอ การปรบ การพรมนว การควงนว

6. ปปลกใหตน นายควน ทวนยก ไดเลอกใชเสยงทบรรเลงหยบยกจากทอนเพลงกราวตะลง เปนบทเพลงทใชโหมโรงกอนแสดง เพอกระตนอารมณใหเกดความตนตว เตรยมตว หลงจากไดอานบทกลอน ไดใชเทคนคบรรเลงโดย เกรนดวยการขนเสยงจากระดบต าเคลอนทไปยงเสยงสงอยางรวดเรว ใชเนนเทคนคพรมนว ใหเกดความพรวไหวไพเราะ เพอสรางความ ตนตว และการเดนท านองทมความคกคก มจงหวะสม าเสมอ

7. ปคร าครวญอาลย นายควน ทวนยก เลอกใชปประเภทปใต ลกษณะการบรรเลงใชท านองชา ลากยาว ใชระดบเสยงสงแลวท าใหเสยงเบา เนนโนตหลกแชยาวแบบระบายลม แลวเดนท านอง จากนนกกลบมาเนนโนตเดมซ าไปมา ใชเทคนคโหย หลงจากการอานบทกลอนตวอยาง ไดใชลกษณะท านองคลายแบบทบรรเลงรอบแรก มการใชท านองบางสวนจากบทเพลงพระอภย ทใหการผนสง ลากยาว และการครน ใหความรสกอาลยอาวร รองไหสะอน เทคนคทส าคญคอการผนเสยงสง การโหน การโหย การครน การปรบ

ภาพท 16 ภาพผวจยลงเกบขอมล นายควน ทวนยก รอยเอกสมนก แสงอรณ รอยเอกสมนก พดถงปวา ปมจตวญญาณในตว นนเพราะมนสามารถเลยนเสยงไ ดใกลเคยงของมนษย แคปเลาเดยวสามารถท าใหเศรา ท าใหเหงา ท าใหตลก ท าใหกลวจนขนลก หรอตามแตจะสรางอารมณไดตามทจนตนาการ มแนวคดและเทคนคการเปาปทง 7 ประเดน ดงน

Page 52: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

38

1. ปขบกลอมปะโลมจต รอยเอกสมนก แสงอรณ เลอกใชเสยงโดยการเดนท านองทลากยาวและชา โดยกลมโนตทบรรเลงอยชวงโทนเสยงทไมสงมาก บรรเลงดวยน าเสยงทนมนวลฟงสบาย ราบเรยบ สรางอารมณทผอนคลาย มการใชเทคนคสน ๆ เชนการปรบ การพรมนว การครน และผนเสยงบาง แตจะเลนโดยไมเนนใหเสยงเทคนคเกดเสยงดงชดเจน จะใหไดยนเบา ๆ สน ๆ ดานการบรรเลงเพลงหลงจากการอานบทกลอน จะบรรเลงใชเทคนคเชนเดยวกบแบบแรกคอ เดนท านองชาเรยบงายในโทนเสยงทไมสงมาก ใชเสยงทไมดง

2. ปฆาท าลาย รอยเอกสมนก แสงอรณ เลอกใชเสยงทใหความรสกโหยหวน กรดรองทรมาณ มาใชสรางสรรค โดยมเทคนคของการครน การใชเสยงแหบสง และการเคนเสยงทลนของปใหเกดการเพยนสงเพอเกดเสยงกระดาง ท าใหเกดความรสกทรมาณแบบสดขด แตเมอไดอานบทกลอนแลว รอยเอกสมนก ไดบรรเลงเนนท านองโหยหวน เดนท านองทชาและใชเสยงในโทนทสง มเทคนคพรมนว เทคนคผนเสยงสง เทคนคบบเคนเสยง ใหรสกบาดใจ เสยวซาน

3. ปสะกดจต รอยเอกสมนก แสงอรณ บรรเลงเกรนน าโดยเนนการใชเสยงแชท ตวโนตโทนเสยงสง ๆ ใชน าเสยงทดดนแขงแกรง และเพมเตมเทคนคการกระทบ การควงนว เพอสรางความตลง ตกใจ จากเสยงทไมคาดคด จากนนใชวธเปาลมทไมท าใหเกดเสยงดง ซงแนวคดในการใชเทคนคน รอยเอกสมนก แสงอรณ ตองการใชเสยงทคนคาดไมถง ถาจะสะกดจตคนจะใชความเงยบ ในการเลนดนตรหลายคนมองขามเรองความเงยบในดนตรไป พอน าเสยงนมาใชจงสรางความแปลกใจ เกดความสงสย และงงงวย ถงจะเปนชวงเวลาไมนานนกแตนนกอาจถอไดวาคนฟงไดถกสะกดจตไปแลว

4. ปสงบจตใจ รอยเอกสมนก แสงอรณ กลาวถงประเดนปสงบจตใจวา มความคลายคลงกบลกษณะของปประโลม ซงกมผลทมความใกลเคยงกนคอความผอนคลาย แตอาจจะแตกตางในเรองของน าเสยง ไมเนนการสรางความเพลดเพลนในจตใจ แตตองเนนความนงสงบจรง ๆ ในการบรรเลง มการเลอกใชเสยงโดยการเดนท านองทลากยาวและชา โดยกลมโนตทบรรเลงอยชวงโทนเสยงระดบกลางต า เนนความนงสงบ บรรเลงดวยน าหนกเสยงปานกลางและคงท มการใชเทคนคเสยงสน ๆ เชนการปรบ การครน

5. ปเกยวสาว ในการบรรเลงประเดนน รอยเอกสมนก แสงอรณ บรรเลงในทวงท านองทไมสงมาก และจงหวะปานกลาง มการเดนท านองทสลบตวโนตสนบาง ยาวบาง ใหความรสกฉอเลาะหยอกลอ เทคนกทน ามาใชจะเปนเทคนกทเนนการใชเสยงสน ๆ ไมลากเสยงยาวจนเกนไปเทคนกทส าคญไดแกการตอดลน การปรบ การพรมนวสน ๆ หลงจากการอานบทกลอนแลว การบรรเลงมการปรบเปลยนทวงท านองใหมความหวานซงขน มจงหวะทคอนขางชา แตใชเทคนคทบรรเลงแบบสน ๆ ไมลากยาว ใหความรสกหวานแบบกรมกรม

Page 53: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

39

6. ปปลกใหตน รอยเอกสมนก แสงอรณ ใชวธการบรรเลงในท านองทชาขนตน และคอย ๆ เพมความเรวขน จนชวงกอนจบเพลงจะมการเดนท านองเรว แลวจงจบดวยการหยด คลายกบเพลงไทยเดมบางเพลงทมการจบโดยการคอย ๆ ใสความเรวจนจบ รอยเอกสมนก แสงอรณ กลาววา ในการบรรเลงเพยงแคเปาท านองใหเปนปกต ใหทกอยางคอย ๆ กลบมาเปนปกต จากทก าลงหลบไหล ท านองจะชา ๆ จะปรบเปลยนท านองใหเรมปรบตวเขาสภาวะเปนปกต คลายกบการยดเสนกลามเนอทตองคอย ๆ ใหรางกายปรบตวตาม หลงจากการอานบทกลอน ลกษณะของการบรรเลงจะเปลยนแปลงจากเดมทคอย ๆ บรรเลงและเพมความเรวขนเรอย ๆ จะเปลยนเปนการบรรเลงดวยเสยงกระแทก รวท านอง และจงหวะทเรวและคงท เพอใหเกดการตนตวกระฉบกระเฉง และเพมเตมเสยงตวโนตบางตวทใชโทนเสยงสงลากยาว เพอใหวาบแววไปในแกวห

7. ปคร าครวญอาลย รอยเอกสมนก แสงอรณ บรรเลงโดยใชเสยงทลากชา เนนเทคนค การผนเสยงและโยนเสยง เพอเนนสรางอารมณทเศราโศรก แตวาไมถงกบใหอารมณท เศราโศรกแบบแทบเปนแทบตายใจจะขาด ซงจะตองใชเสยงทไมเนนน าหนกทดงหรอเบาเกนไป อยในระดบปานกลางตลอด และการบงคบลมใหมความตอเนอง ดวยการระบายลม หลงจากการอานบทกลอนแลว ลกษณะของการใชเสยงมการใชเทคนคแบบเดยวกน คอเนนเทคนคผนเสยง และโยนเสยง โดยเนนจงหวะทชา เดนท านองเศรา และน าหนกเสยงปานกลาง

ภาพท 17 ภาพผวจยลงเกบขอมล รอยเอกสมนก แสงอรณ จากขอมลทไดมาจากผบรรเลงป ทง 3 คน ผวจยไดจดท าเปนตารางเปรยบเทยบแนวคดและการใชเทคนคในการเปาป ใหสมพนธกบประเดนอารมณตางๆ ทเสนอใหเปนโจทย ดงน

Page 54: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

40

ประเดนอารมณป นายนนธวตร ชยวร นายควน ทวนยก ร.อ.สมนก แสงอรณ 1. ปกลอม ส าเนยงวงเวงแวว แจวจบใจ

เปาโดยไมเนนเสยงทโหยหวน เนนสบายๆ ธรรมชาต (ครน,ควง)

เปาเพลงลากยาวเปนธรรมชาต แผวเบา (ชกใบ) (ปรบ, พรม, ตอด)

เดนท านองชาสบาย นงยาวใชเทคนคเปาสนๆ ใหเกดเสยงแบบไมชดเจนมาก (ปรบ,พรม, ครน)

2. ปรก แออออยสรอยฟา สมาลย

เดนเจาชกรมกรม โหยหาอาลยถงผหญง (ลาวดวงเดอน, ควงนว, ครน)

หวานซง (ชอยแมนา)(พรมนวลากยาว,ปรบ,ผนเสยงสง, ครน)

เดนท านองออกหวาน กรมกรม เนนเทคนคเสยงสน (ตอดลน, ครน, ปรบ, พรมนว)

3. ปครวญเศรา หนาวนาคางพรางพรมลมราเพย

ท านองโศรกพมาอารมณเศราโหยหา(ครน, ปรบ, โหย)

โอดครวญใชระดบเสยงสงแลวบงคบเสยงใหเสยงเบา (พรมนวยาว,โหย,โหน)

ท านองชาเศรา (ครน, พรม, โหย, ผนเสยงสง)

4. ปสงหาร ขาดใจบรรลยลาญ

ดดน จองสงหารมอนตราย (ครน,กรวด, โหย,ผนเสยง) (สรหมา, ปมวย อาวธ)

ฆาดวยอารมณหวานซงเจบทรวง (พรมนว,โหน,ผนเสยงสง,โหย,ครน)

เนนเสยงโหยหวนกรดรอง เสยงกระดาง (แหบแตกสง,เคน,ผนเสยงสง,พรมนว)

5. ปสะกด ลงลมหลบลมกาย ดงวายปราณ

จองจะตะครบ แผอ านาจ (เชดนอก) (ผนเสยงต า, ครน, ตอดลม)

น าเสยงมพลง มนคง (ควงนว, พรมนว, ลากยาว)

เนนเสยงทสรางความปะหลาดใจ ความเงยบ เสยงรบกวน เสยงสงปรดหวน

6. ปสงบ กสดสนโทโสทโกรธา

ท านองลากเสยงยาวไมหวอหวา (ปรบ, ครน, ตอด,)

ท านองเดมทคนเคย (พรมนว, ปรบ, ครน)

เดนท านองลากยาวไมสงมาก ไมเนนการสรางความเพลดเพลน ใชเทคนคสนแบบไมชดมาก (ปรบ, ครน)

7. ปตนภวงค ใหวาบแววแกวหรวญญาณ

ดดน กระแทกเสยงสงสงใหรตว (รวลาเดยว ทอนประโคมย ายาม, สบด, กระทบ, กรวด)

ท านองเคลอนทเสยงต าไปสงกระฉบ กระเฉง (กราวตะลง, ตอดลน,ปรบ,)

กระฉบกระเฉง ท าใหปกต และใชเสยงกระแทกสงสลบต า ย าปลกใหตน (เทคนคเปาเกบ)

ภาพท 18 ตารางแสดงแนวคดและเทคนคการเปาปทสมพนธกบประเดนอารมณเพลงปของผ บรรเลงปกลมตวอยางทง 3 คน คอ นายนนธวตร ชยวร นายควน ทวนยก และ รอยเอกสมนก แสงอรณ

Page 55: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

41

วเคราะหเทคนคการเปาป จากการบนทกเสยงการบรรเลง และสอบถามถงแนวคด เทคนคการบรรเลง และการตความเพอการบรรเลงของผบรรเลงทงสามทาน ผวจยไดสรปและแยกแยะเทคนคในการบรรเลงปออกเปน 19 รปแบบ เพอใชในการประพนธ โดยการวเคราะหนไดใชโปรแกรม Adobe Audition เวอรชน CC ชวยในการอธบายถงรปคลนเสยง สเปกตรลความถเสยง และสเปกตรลระดบเสยง น าเสนอดงน 1. ตอดลน เปนเทคนคบรรเลงแบบตดเสยง กรณเปาใหใชกลางลนสมผสกบลนปอยางรวดเรวแลวถอยลนกลบออกมา คลายการออกเสยง “ด” ส าหรบกรณหยดเสยง ใหใชลนสมผสกบลนปจนเสยงขาดหาย ชวยใหเสยงทคม เปนพยางคชดเจน ในการน าเทคนคนไปใชสามารถใชกบโนตทตองการใหหวเสยงชดเจน หนกแนน หรอหยดเสยงแบบทนท

ภาพท 19 ภาพโนตเทคนคตอดลน

ภาพท 20 ภาพคลนเสยงเทคนคตอดลน

Page 56: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

42

ภาพท 21 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคตอดลน

ภาพท 22 ภาพสเปกตรลระดบเสยงของเทคนคตอดลน 2. ตอดลม เปนเทคนคการเปาแบบตดเสยงโดยใชล าคอกนลม กอนออกลมเปาหรอหยดลมทก าลงเปาอยางกระทนหน ใหเสยงสนและมหางเสยงเลกนอย คลายการออกเสยง “อ” โดยปกตมกใชเปาโนตทมความเรวไมมากและเดนเสยงทตอกน สามารถน าเทคนคไปประยกตใชกบกลมตวโนตเสยงทเดนท านองเรว และตอดลมแบบทกโนตทกค า สามารถสรางเสยงทใหความรสกไมชดเจน ปลนปลอน ไมมนใจ

Page 57: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

43

ภาพท 23 ภาพโนตเทคนคตอดลม

ภาพท 24 ภาพคลนเสยงเทคนคตอดลม

ภาพท 25 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคตอดลม

Page 58: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

44

ภาพท 26 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคตอดลม

3. เสยงกรวด เปนเสยงเอกลกษณของป ทจะใหเสยงทผสมปนเปอน คลายเสยงค าราม โดยการทเสยงจะเกดขนนน ปแตละชนดจะมโนตแตกตางกน ในการบรรเลงทวไปเสยงกรวดจะเกดขนตามปรกตเมอเดนท านองผานไปยงโนตเสยงนน ๆ ของป ซงปในจะเปนเสยงฟา(F) สามารถน าเทคนคเสยงนไปสรางความนาสนใจ โดยการเนนการบรรเลงไปยงโนตเสยงกรวด ใหเกดมตของเสยงทดดน แขงกราว

ภาพท 27 ภาพโนตเทคนคเสยงกรวด

ลกษณะเสยงทปรากฏ

แทนโนตทบรรเลง

Page 59: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

45

ภาพท 28 ภาพคลนเสยงเทคนคเสยงกรวด

ภาพท 29 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเสยงกรวด

ภาพท 30 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเสยงกรวด

Page 60: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

46

4. การผนเสยง คอการเปาจากเสยงระดบหนงใหเพมสงขนไปหาอกเสยงอยางแนบเนยนตอเนอง โดยเปาเสยงหลกแลวจงคอยๆใชลนแตะทบรเวณลนปเพอใหเกดการบบตวของเสยงจากลนปควบคกบการบงคบรปปาก การใชเทคนคผนเสยงสามารถท าใหเกดอารมณทหลากหลายตามลกษณะการบรรเลงและท านอง โดยสามารถทจะเนน ขยอารมณดวยการควบคมความชา เรว ของท านอง และการบงคบลมให เบา ดง โดยมกใชควบคกบเทคนคการครน

ภาพท 31 ภาพโนตเทคนคผนเสยง

ภาพท 32 ภาพคลนเสยงเทคนคผนเสยง

ภาพท 33 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคผนเสยง

Page 61: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

47

ภาพท 34 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคผนเสยง

5. การผนเสยงกลบ เปนเทคนคการเปาระดบเสยงทอยสงรวงตกลงมาหาเสยงต าทเปนโนตหลกในท านอง โดยใชเทคนคผนเสยงกลบกน คอใชลนแตะทลนปควบคกบการบงคบรปปาก เพอใหเกดการบบตวของเสยงทสงขนกอน จากนนจงผอนแรงกดจากลนป ปลอยใหเสยงคลายตวกลบมาสโนตเสยงปกต เพอเชอมเสยงทอยหางกนมากใหออนชอยแนบเนยน ชวยเสรมอารมณให รสกออนหวานไพเราะหรอหากเปนท านองทเศราโศกจะชวยท าใหเสรมอารมณไดด

ภาพท 35 ภาพโนตเทคนคผนเสยงกลบ

Page 62: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

48

ภาพท 36 ภาพคลนเสยงเทคนคผนเสยงกลบ

ภาพท 37 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคผนเสยงกลบ

ภาพท 38 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคผนเสยงกลบ

Page 63: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

49

6. โหย เปนการเปา เดนท านองลกษณะการแชโนตตวหลก ลากยาว สลบกบโนตทต ากวาสลบไปมา

ภาพท 39 ภาพโนตเทคนคโหย

ภาพท 40 ภาพคลนเสยงเทคนคโหย

ภาพท 41 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคโหย

โนตหลก

Page 64: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

50

ภาพท 42 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคโหย

7. การครน เปนการเปาเสยงลมยาวแตจะมความดงความเบาสลบขนลงซ าไปซ ามา โดยใชการบงคบลม คลายกบการรองเพลงใหมลกคอ (Vibrato) ในการใชเทคนคนมกน ามาใชส รางอารมณสะอกสะอน ความสะเทอนอารมณ ไดอยางด

ภาพท 43 ภาพโนตเทคนคครนเสยง

ภาพท 44 ภาพคลนเสยงเทคนคครนเสยง

ใชคอบงคบลม ใหเกดเสยงสนเครอ

Page 65: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

51

ภาพท 45 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคครนเสยง

ภาพท 46 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคครนเสยง 8. ควงนว ในโนตปแตะละโนตสามารถทจะบรรเลงเสยงโนตเดยวกนดวยการวางนวคนละแบบกนได หรอนวแทน (Alternate fingering) ซงเสยงเปาออกมานนใหเสยงในระดบเดยวกน แตเมอไดสลบเปลยนต าแหนงการวางนวใหมแลว จะใหลกษณะเนอเสยงหรอสสนของเสยงทเปลยนไปดวย การใชเทคนคควงนว มกจะใชบรรเลงโดยเรมจากโนตนวควงมากอนทมลกษณะเสยงทออนเบากวา แลวคอยสลบเปลยนการวางนวมาเสยงหลกทจบปกตทมเสยงชดเจน เพอเปนการสรางสสนของเสยงและการบรรเลงทนาสนใจขน

Page 66: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

52

ภาพท 47 ภาพโนตเทคนคนวควง

ภาพท 48 ภาพคลนเสยงเทคนคนวควง

ภาพท 49 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคนวควง

+ แทนการใหจบโนตเสยงควง

Page 67: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

53

ภาพท 50 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคนวควง 9. พรมนวเสยงค เปนการเปาลมยาว รวนวเปดปด (Trill) เกดเสยงระหวาง 2 ระดบเสยงไปมาอยางรวดเรวและลากยาว ซงแตและเสยงอาจหางกนตงแต 2 ขนคเสยงขนไปตามลกษณะการน าโนตมาบรรเลงประกอบกน ลกษณะการน าเทคนคมาใชคลายกบการใชเทคนค ทรล (Trill) ใหความรสกพรวไหว ออนชอย โดยสามารถควบคมความเรว ชา หรอเพมลดความเรวความชาแบบเชอมตอกน เพอสรางอารมณทนาสนใจ

ภาพท 51 ภาพโนตเทคนคพรมนวเสยงค

ภาพท 52 ภาพคลนเสยงเทคนคพรมนวเสยงค

Page 68: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

54

ภาพท 53 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคพรมนวเสยงค

ภาพท 54 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคพรมนวเสยงค 10. พรมนวเสยงเดยว เปนการเปาลมยาว รวนวเปดปด (Trill) เกดเสยงระดบเดยวกนแตคนละเนอเสยง ทมการสนรวอยางรวดเรวและลากยาว ลกษณะการน าเทคนคมาใชคลายกบการใชเทคนค เทรมอโร (Tremolo) เพอสรางสสนของเสยงทใหความรสกสนรว

ภาพท 55 ภาพโนตเทคนคพรมนวเสยงเดยว

Page 69: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

55

ภาพท 56 ภาพคลนเสยงเทคนคพรมนวเสยงเดยว

ภาพท 57 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคพรมนวเสยงเดยว

ภาพท 58 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคพรมนวเสยงเดยว

Page 70: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

56

11. เสยงวาว ใชเทคนคจากการควงนว โดยคอย ๆ ไลเปดออกอยางชา ๆ ใหเนอเสยง เปลยนไปอยางแนบเนยน เปนเสยงทใหลกษณะเหมอนออกเสยงพดวา วาว ซ า ๆ

ภาพท 59 ภาพโนตเทคนคเสยงวาว

ภาพท 60 ภาพคลนเสยงเทคนคเสยงวาว

ภาพท 61 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเสยงวาว

Page 71: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

57

ภาพท 62 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเสยงวาว 12. ปรบ เปนเทคนคการเปด ปดร คลายการพรมนวอยางรวดเรว สน ๆ ในลกษณะไมเตมเสยง ซงผบรรเลงตองมทกษะความคลองนวในระดบสง จงเปนเทคนคทบงบอกถงความช านาญของผเปา สามารถใชเทคนคปรบบรรเลงในสวนตาง ๆ ของตวโนต เชน ทหวเสยงเพอสรางความนาสนใจ ใชระหวางเสยงเนนอารมณ หรอใชทปลายเสยงกอนจะไปเลนท านองตอไป เพอใหเกดส าเนยงพรวไหว และเสรมสรางอารมณในบทเพลง

ภาพท 63 ภาพโนตเทคนคเสยงปรบ

ภาพท 64 ภาพคลนเสยงเทคนคเสยงปรบ

การแทนสญลกษณ การบรรเลงเทคนคปรบ

Page 72: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

58

ภาพท 65 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเสยงปรบ

ภาพท 66 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเสยงปรบ 13. ดนเคนสง เปนเสยงทเปาอยในระดบเสยงสงมากอยแลว แตไดมการดนเสยงใหเสยงเพยนใหสงขนมากกวาเดมเขาไปอก โดยใชเทคนคผนเสยงทใชลนดนเขากบลนปรวมกบการบงคบลมใหเกดการบบเสยงสงขนลงตามตองการ

ภาพท 67 ภาพโนตเทคนคดนเคนสง

Page 73: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

59

ภาพท 68 ภาพคลนเสยงเทคนคดนเคนสง

ภาพท 69 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคดนเคนสง

ภาพท 70 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคดนเคนสง

Page 74: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

60

14. ผนเสยงต า เปนเสยงทไลสนคลอจากเสยง ท (B) เสยงต า ไปยงเสยงลา (A) กลาง โนตทงสองจบแบบเดยวกน โดยจะลากเสยงพรอมกบการคอย ๆ บงคบลมดวยเทคนคครน หรอการคอย ๆ ตอดลนและเรงความเรวขน มลกษณะเสยงทแตกซอนทบกนของโนต เหมาะส าหรบน าไปใชสรางเสยงประกอบหรอเสยงเอฟเฟกไดด

ภาพท 71 ภาพโนตเทคนคผนเสยงต า

ภาพท 72 ภาพคลนเสยงเทคนคผนเสยงต า

เสยงแตกซอนทปรากฏ

สญลกษณแทนการบรรเลง

Page 75: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

61

ภาพท 73 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคผนเสยงต า

ภาพท 74 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคผนเสยงต า 15. กระทบ เปนเทคนคการเปาไลนวในตวโนตท ชงสะทอนกลบไปกลบมาอยางสน กระทนหน รวดเรว เพอสรางสสนในท านอง การใชเทคนคนจะเสรมตวโนตหลกของท านองใหมความออนชอย กอนเดนท านองตอไป

ภาพท 75 ภาพโนตเทคนคกระทบ

Page 76: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

62

ภาพท 76 ภาพคลนเสยงเทคนคกระทบ

ภาพท 77 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคกระทบ

ภาพท 78 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคกระทบ

Page 77: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

63

16. สะบด เปนการเปาไลนวใหไดเสยงโนตผานไปยงโนตท านองหลกหรอออกจากท านองหลก ใชโนตไมกเสยงโดยมทศทางไลเสยงไปทางเดยวกนอยางรวดเรว (passing note) มทงขาลงและขาขน ใชสรางสสนในบทเพลง เปนเทคนคสรางสสนในการบรรเลงใหหวอหวา นาสนใจ มกใชเทคนคน เพอบรรเลงไปยงโนตท านองหลกหรอออกจากท านองหลก

ภาพท 79 ภาพโนตเทคนคสะบด

ภาพท 80 ภาพคลนเสยงเทคนคสะบด

ภาพท 81 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคสะบด

สบดลง สบดขน

Page 78: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

64

ภาพท 82 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคสะบด 17. เปดรวเออน ถอเปนเทคนคขนสง ทใชเทคนคกระทบสลบกลบไปกลบมาอยางรวดเรว รวมกบการบงคบลม เสยงทเปาออกมาจะอยระดบเดยว ไดคลายกบลกษณะทรองเออนเสยงค าวา “เออ ฮง เอย...” ลกษณะเสยงขนนาสก การใชจะใชกบโนตหลกทเปดหวท านองเพลง โนตทพบมากจะใชเสยง ลากลาง เพราะเนอเสยงทออกมาเตมและแขงแรงมาก แลวใชเทคนคเปดรวตอเนอง ใหความรสกดดน นาเกรงขาม

ภาพท 83 ภาพโนตเทคนคเปดรวเออน

ลกษณะการบรรเลงใหเกดเสยงเปดรวเออน

การแทนสญลกษณการบรรเลง

Page 79: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

65

ภาพท 84 ภาพคลนเสยงเทคนคเปดรวเออน

ภาพท 85 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคเปดรวเออน

ภาพท 86 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคเปดรวเออน

Page 80: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

66

18. แหบแตก เปนการใชการบงคบดนลมและกลามเนอปากใหเกรง เพอใหเกดเสยงทแตกสง โดยพยายามดนเสยงไปใกลยงตวโนตเสยงกรวด หรอโนตฟา (F) เสยงสง ของปใน ใชเนนความรสกทรมานเจบปวดรวดราว

ภาพท 87 ภาพโนตเทคนคแหบแตก

ภาพท 88 ภาพคลนเสยงเทคนคแหบแตก

ภาพท 89 ภาพสเปกตรลความถเสยงเทคนคแหบแตก

กลมเสยงทปรากฏ การแทนสญลกษณโนต

Page 81: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

67

ภาพท 90 ภาพสเปกตรลระดบเสยงเทคนคแหบแตก

19. เปาเกบ เปนเทคนคการเปาท านองเพลง ดวยพยางคถ ๆ คลายกบการไลสเกล (scale) ในทางสากล เปาเสยงขนลงสลบไปมา มการใชเทคนคระบายลมและเทคนคอน ๆ มาใชรวมในท านองเพลงตามตองการ ใหความรสกคกคก ราเรง กระฉบกระเฉง

ภาพท 91 ภาพตวอยางโนตเทคนคเปาเกบ หมายเหต ไมอาจใชการอางองสเปกตรลได เนองดวยเทคนคเปาเกบเปนเสยงทใ ชจ านวนโนตมากในการบรรเลง อกทงเปนเทคนคทมความยดหยนไมตายตว มองคประกอบในการใชหลายดาน เชน ท านองของเพลงทบรรเลง การผสมเทคนคเฉพาะตวของผบรรเลง

Page 82: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

68

ภาพท 92 ภาพแผนผงแสดงชอเทคนคเสยงปตาง ๆ จากการศกษา

การเลอกรปแบบวงดนตร ผวจยเลอกทจะใชรปแบบวงดนตรเปนวงขนาดกลาง ทมจ านวนเครองดนตรไมเกน 10 ชน เนองจากมจ านวนเครองดนตรมากพอทจะสรางเสยงทหลากหลาย สามารถปรบเปลยนบทบาทการบรรเลงไดครอบคลม เพอถายทอดอารมณใหสอดคลองกบแนวคดหลกของผลงาน โดยแบงบทบาทเปน เครองบรรเลงท านองหลก เครองบรรเลงท านองรอง เครองบรรเลงประกอบ เครองก ากบจงหวะ และครอบคลมปในฐานะเครองดนตรหลก

การสรางสรรคผลงานประพนธเพลง ในชวงสรางแรงบนดาลใจ ผวจยไดมการศกษาบทประพนธอน ๆ ดวยวธการฟง และหาความสมพนธทางดานรปแบบดนตร ทมความนาสนใจ มความสมพนธทางดานรปแบบดนตร เทคนคเสยง และการสรางอารมณภายในบทเพลง เพอใหเปนตวอยางและแนวคดสการสรางสรรคเทคนคประพนธเพลงในงานวจย โดยหลกเกณฑการวเคราะหบทประพนธในงานวจยชนน มงเนนเพอคนหาเทคนคทนาสนใจ เพอเปนวตถดบในการสรางสรรคผลงาน โดยค านงถงความสอดคลองลกษณะดาน

Page 83: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

69

รปแบบของดนตร รปแบบเทคนคสรางอารมณ เทคนคการบรรเลงทสรางกบอารมณทปรากฏตามประเดนเพลงปพระอภยมณ ในวรรณกรรมของสนทรภ จากผลการศกษาดานการเปาปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ ทพบวา มรปแบบอารมณเพลงปทงหมด 7 รปแบบ คอ ปประโลมจตใจ ปเกยวสาว ปฆาท าลาย ปสะกดจต ปปลกตนคนสต ปสงบจตใจ และปคร าครวญ จากบทกลอนทบรรยายอารมณเพลงปน การประพนธเพลงของผ วจย ไดน าเทคนคการเปาปจากการศกษามาประพนธเพลงชอ “คนดป คม” (Pi: sound the spiritual guardian) ทตองการสอใหเหนขอดของดนตร(ป) ทใชไดในทกสถานการณ ทกสภาวะอารมณ ถายทอดพลงเพลงปของพระอภยมณในวรรณกรรมทแฝงขอคดในเรองการเปนมนษยทครองสตได ออกมาเปนเพลงรวมสมยทผสานเอกลกษณของเครองดนตรปไทยกบเครองดนตรสากลอน ๆ ผานเทคนคดานการประพนธเพลงรวมสมยเพอใหเกดผลงานเชงสรางสรรคทเปนแบบเฉพาะ แปลกใหม ภายใตกรอบแนวความคดมาจากเครองดนตรปไทยในแงมมตาง ๆ เปนหลก ซงจะน าเสนอในบทตอไป

Page 84: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

70

บทท 4

ปไทยกบการตความสงานประพนธเพลงรวมสมย ชอเพลงชด “คนดปค ม”

ในบทน ผวจยจะน าเสนอแนวทางการสรางสรรคงานประพนธเพลงรวมสมย ปไทยกบการตความสงานประพนธเพลงรวมสมย ทไดรบแรงบนดาลใจมาจากวรรณกรรมเรองพระอภยมณ โดยใชปใน เปนเครองดนตรทส าคญ ซงจากการศกษาวเคราะหการบรรเลงปในวรรณกรรม พบวา มรปแบบอารมณเพลงปทงหมด 7 รปแบบ คอ ปประโลมจตใจ ปเกยวสาว ปฆาท าลาย ปสะกดจต ปปลกตนคนสต ปสงบจตใจ และปคร าครวญ สวนดานการศกษาวเคราะหเทคนคการเปาปพบวาม 19 รปแบบ ดงทไดน าเสนอใน บทท 3 ผวจยไดน าเทคนคการบรรเลงปมาสรางสรรคประพนธเพลงใหสมพนธกบรปแบบอารมณเพลงปในวรรณกรรม โดยใชชอเพลงชดนวา “คนดปคม” เพอตองการสอใหเหนขอดของดนตร ทใชไดในทกสถานการณ ทกสภาวะอารมณ ถายทอดพลงเพลงปจากวรรณกรรมพระอภยมณ และแฝงขอคดในเรองการครองสตของมนษย

แรงบนดาลใจในการประพนธเพลง จากบทประพนธในวรรณกรรมพระอภยของสนทรภ ในตอนท 1 พระอภยมณกบศรสวรรณเรยนวชา เปนตอนทพระอภยไดพบกบสามพราหมณ ซงไดสงสยในตวพระอภยถงการเรยนป วาเรยนไปท าไม พระอภยจงตอบแกสามพราหมณไปวา

อนดนตรมคณทกอยางไป ยอมใชไดดงจนดาคาบรนทร ถงมนษยครฑาเทวราช จตบาทกลางปาพนาสณฑ แมนปเราเปาไปใหไดยน กสดสนโทโสทโกรธา ใหใจออนนอนหลบลมสต อนลทธดนตรดหนกหนา ซงสงสยไมสนในวญญาณ จงนทราเถดจะเปาใหเจาฟง

Page 85: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

71

ผวจยไดแรงบนดาลใจจากบทกลอนในเหตการณดงกลาว จงไดคดทจะสรางสรรคผลงานเพ อแสดงใหเหนวาปนดอยางไร นอกจากการน าเสนอแนวคดทางดานดนตรอยางมคณคา ใหความส าคญแกดนตรเปนพเศษแลว ตวละครเอกในเรองคอพระอภยมณ พอใจทจะเรยนวชาปแทนทจะใหช านาญอาวธตาง ๆ แสดงใหเหนถงจตใจทดงามมาตงแตตน และยงใหพระอภยมณเปนคนรปงาม ออนโยน รกดนตร รจกใชดนตรในการกลอมใจคนและฆาคน ในลกษณะนพระอภยมณเปนตวละครทสนทรภสรางขนมาเพอใหรจกวสยของมนษยปถชนทยงหลงในรปรสกลนเสยงสมผสอย นอกจากนยงไดมองลกเขาไปถงตวตนของป ปในฐานะเครองดนตรทมท าเสยงไดหลากหลาย สรางอารมณไดทงความหยาบกราน ความกาวราว ความวนวายสบสน และความหวานซงกนใจ ตามทตองการได อาจจะบอกไดวาเปนเครองดนตรทสามารถบงบอกถงความเปนธรรมชาตในตวมนษยได ดงนนผวจยจงไดกรอบในการประพนธโดยจะเปนการน าเสนอความสมพนธระหวางเพลงปของพระอภยและอารมณของมนษยไปพรอมกน วรรณกรรมเรองพระอภยมณไดน าเสนอ ป ทเปนเครองดนตรไทยใหเปนตวเอกในเรอง มไวใหศกษาในโรงเรยนมาโดยตลอด แตสงทสมผสไดเปนเพยงความไพเราะสละสลวยและสนทรยภาพทไดจากค าประพนธเทานน ไมไดสมผสเสยงปทแทจรงตามค าประพนธนนเลย จงเปนโอกาสอนดทผวจยจะไดตความ วเคราะหอารมณเพลงปในวรรณกรรม แลวศกษาเทคนคการเปาปจากเสยงปทมการบนทกไวและจากนกปทเลอกเปนกลมตวอยาง มาประพนธเพลงใหมความสมพนธกน

ลกษณะบทประพนธเพลงในงานวจย บทประพนธเพลง ชด “คนดปคม” มงเนนการถายทอดอารมณจากการตความเสยงปทเกดขนภายในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ มาเปนผลงานดนตรรปแบบสมยใหม ทผสมผสานเอกลกษณความเปนดนตรทองถนเขารวม โดยแฝงกลนอายของความเปนไทยและเอกลกษณของเครองดนตรป กระจายไปยงเครองดนตรสากลอน ๆ ทใชบรรเลงรวม โดยเครองดนตรทใชบรรเลงทงหมดม 8 ชนประกอบดวย

1. ปใน บนไดเสยงซเมเจอร (C Major) เปนเครองเอกทส าคญใชบรรเลงท านองและถายทอดอารมณของผลงาน

2. เปยโน (Piano) เปนตวควบคมและใชจดวางกรอบอารมณเพลง 3. ฟลต (Flute) เปนเครองเปาลมไมทมธรรมชาตของเสยงทแตกตางกนกบป เพอ

เปนเครองดนตรทคอยสอดประสานและสรางสสนของท านอง 4. ไวโอลน (Violin) ใชบรรเลงเปนฉากหลง สรางเสยงยานสง และประสานรวมกบ

เครองสายชนอน คอยขบเนนท านองหลกใหโดดเดนขน

Page 86: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

72

5. วโอลา (Viola) ใชบรรเลงเปนฉากหลงและประสานรวมกบเครองสายชนอน คอยขบเนนท านองหลกใหโดดเดนขน

6. เชลโล (Cello) ใชบรรเลงเปนฉากหลง สรางเสยงยานต า และประสานรวมกบเครองสายชนอน คอยขบเนนท านองหลกใหโดดเดนขน

7. ซนธไซเซอร (Synthesizer) เพอเพมสสนของเสยง อมวงดนตรใหมความหนาแนนของเสยง

8. เพอรคสชน (Percussion) ก ากบจงหวะเพอเสรมสรางและดงอารมณ ไดแก ฉง ฆอง กลองคองกา (Conga) วลดชมส (Wind Chimes) ซดรทเทล (Seed Rattel) และนอกจากนไดมการใชเทคนคการดดแปลงเสยง เขามาเสรมสรางเพอใหไดอารมณเพลงและเกดสสนความแปลกใหมแกผลงานตามจนตนาการ ความยาวรวมตลอดชดการแสดง 21 นาท แบงออกเปน 4 องค โดยแตละองคจะมทอนยอย (ตามแผนภาพ) โดยมการแบงเวลาดงน

องคท 1 ประโคมหวาน ความยาว 5 นาท องคท 2 จตหลดลอง ความยาว 7.25 นาท องคท 3 โศรกสงหาร ความยาว 4.50 นาท องคท 4 สสามญ ความยาว 3.46 นาท

ภาพท 93 แสดงโครงสรางเพลง คนดปคม

Page 87: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

73

ภาพท 94 แสดงตวอยางการเชอมตอระบบส าหรบการแสดงสด

Strings

Page 88: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

74

แนวคดหลกของบทประพนธเพลง งานประพนธชด “คนดปคม” น เปนผลงานทผวจยตองการแสดงใหเหนความดของป ดวยการน าเสนอความสมพนธระหวางเพลงปของพระอภยมณ กบอารมณของมนษยไปพรอมกน โดยแฝงขอคดเชงพทธปรชญาเรองการเปนมนษยทครองสตได เพราะมนษยตองการแสวงหาความสข โหยหาความรก บางทกลมหลงมวเมาไปกบสงยวยตาง ๆ จนขาดสต เปนเหตใหแสดงดานทความหยาบกรานทสดออกมาดวยการรบราฆาฟนกน การระงบควบคมอารมณของตวเองใหไดใหมสต ถอเปนคณคาทดทมนษยควรยดถอ เหมอนดนตรทายทสดแลวกมไวเพอขบกลอมจรรโลงใจนนเอง

แนวคดและรายละเอยดในงานประพนธเพลง จากแนวคดหลกของบทเพลง ผวจยทท าการเชอมโยงการเปาป ในวรรณกรรมเรอง พระอภยมณทงหมด 7 รปแบบ คอปประโลมจตใจ ปฆาท าลาย ปสะกดจต ปสงบจตใจ ปเกยวสาว ปปลกตนคนสต และปคร าครวญ รวมกลมอารมณของปแตละประเดนทสมพนธกน สงผลตออารมณของมนษยใกลเคยงกน แลวประพนธเพลงรอยเรองราวออกมาเปนองคและทอนตาง ๆ ในแตละองค ดงน องคท 1 ประโคมหวาน ผวจย ไดจบประเดนปประโลมจตใจ และปเกยวสาว มาไวในองคน เนองเพราะมอารมณเพลงทใกลเคยงกน แสดงถงความงาม ความหอมหวานของรปรสกลนเสยง หรอตณหาในมนษย ผวจย ตความจากค ากลอนทสนทรภประพนธในวรรณกรรมพระอภยมณ ฉากทพระอภยไดทรงหยบปขนมาเปาใหแกพราหมณทงสามฟง จนทงหมดเคลมหลบไปในทสด เปนการเปาปครงแรกของเรอง โดยในค ากลอนกลาวถงเสยงปวา “ส าเนยงวงเวงแววแจวจบใจฯ ถงรอยรสบปผาสมาลย จะชนใจเหมอนสตรไมมเลย” มความยาว 5 นาท ม 2 ทอน คอ ทอนท 1 ส าเนยงวงเวงแววแจวจบใจ เปนทอนโหมโรง หากเปรยบการเปาปกจะมการเกรนน าขนตนเพลง เปนการหยบประเดนของปประโลมจตใจ ซงเปรยบเปรยกบธรรมชาตของมนษยทแสวงหาความสขสบาย อารมณภายในทอนน ไดสรางท านองใหเกดอารมณเพลงทเคลบเคลม เลอกเสยงทใหความรสก ลองลอย ไมชดเจน เหมอนอยในฝน กลมโนตหลกทน ามาใชมาจากลกษณะการบรรเลงในเครองดนตรป ทเปนโนตเทคนคของการใชโนตค 4 เปนกลมโนตหลกทใชกบหลายๆบทเพลงป ผวจยน ามาใชเปนวตถดบกระจายไปยงสวนตางๆทอยในบทเพลง

Page 89: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

75

ภาพท 95 โนตเทคนคของการใชโนตค 4 ทน ามาใชเปนท านองหลกขององคท 1 ทอนแรก

ภาพท 96 ภาพโนตหองท 6 – 9 แสดงตวอยางกลมโนตเทคนคค 4 กระจายไปยงเครองสาย

ภาพท 97 ภาพโนตหองท 11 – 12 แสดงการประยกตเทคนคเสยงกรวดจากปสเปยโน เทคนคเสยงกรวดจากป เปนเสยงทออกมามความคลมเครอ โดยมกลมโนตทรวมกน (Cluster) ผวจยน ามาใชในทอนเพลงนเพอสอถอความฟงเบลอ ไมชด

ภาพท 98 ภาพโนตหองท 15-20 แสดงการประยกตเทคนคเสยงกรวดในลกษณะการซอนทบคอรด

Page 90: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

76

ทอนท 2 แออออยสรอยฟาสมาลย ไดจบประเดนของปเกยวสาว เปรยบเปรยกบธรรมชาตของมนษยทโหยหาความรก ผวจยมแนวคดดานความรกท วา ความรกคอสงทสวยงาม สามารถท าใหจตใจทแขงกรานกลบออนโยนลงได กลมโนตหลกไดแรงบนดาลใจจากท านองเพลงปมวย ซงเปนท านองทใหความรสกคกคก ฮกเหม เตมเปยมดวยพลง น ากลมเสยงนนมาเชอมโยงในแงความรก ดดแปลงอารมณใหเกดความออนโยน อารมณภายในทอนน ผวจยไดสรางใหมความรสกกรมกรม คลายหนมสาวก าลงจบหยอกลอเลนกน

ภาพท 99 ภาพโนตหองท 41 – 42 แสดงกลมโนตท านองหลกของทอนเพลง

ชวงแรกของทอนเพลง (หองท1 - 14) เปนทอนทสออารมณถงการหยอกลอ กรมกรม แบบหนมสาว มการกระจายโนตหลกไปยงสวนตาง ๆ ในลกษณะสน ๆ หวน ๆ

ภาพท 100 ภาพโนตหองท 1 - 6 ตวอยางการกระจายท านองหลกไปสวนตาง ๆ

ชวงทสองของทอนเพลง (หองท 15 - 40) เปนทอนท เ รมสออารมณถงการใชค าพดทออนหวาน โปรยเสนห การใชเสยงปนอกจากการบรรเลงท านองตามอารมณเพลงแลว ยงมการใชเทคนคเสยงควงนว และเสยงวาวมาสรางสสนใหเกดความฉอเลาะหยอกลออกดวย

Page 91: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

77

ภาพท 101 ภาพโนตหองท 15 - 24 การบรรเลงเขาชวงท 2 สออารมณการใชค าพดโปรยเสนห ออนหวาน

ภาพท 102 ภาพโนตหอง 25 - 32 การใชเสยงปบรรเลงท านอง โปรยเสนหฉอเลาะ

ชวงทสามของทอนเพลง (หองท 41 - 53) เปนทอนทสออารมณถงการเออนเอยถงความในใจ ตอหญงสาวผเปนทรก ตอกย าถงพลงค าพดทเตมเปยมดวยความรกความเสนหา

Page 92: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

78

ภาพท 103 ภาพโนตหอง 41 - 44 ตวอยางชวงทสาม ทสออารมณเออนเอยถงความในใจตอหญง สาวผเปนทรก

องคท 2 จตหลดลอง แนวคดหลกขององคนคอ ปสะกดจต ทหมายถงการใชเสยงปสะกดผฟงใหท าตามผเปา เหมอนอยในภวงคทไมรสกตว ผวจยตความจากค ากลอนทสนทรภประพนธในวรรณกรรมพระอภยมณ ในแงของพลงเสยงปวาเปนเสยงทแววดงกกกองดงเพลงสรรค ชวนตะลง แปลกใจ เมอฟงแลวท าใหโซเซ ยนไมตรง และกตองลมลงหลบลมสตกนไป ดงนนเพอใหเกดการสรางอารมณและแสดงใหเหนถงอนภาพพลงของเสยงปในแงของผลงานศลปะทางดานเสยงไดอยางชดเจนมากยงขน ผวจยจงไดแตงบทเพลงทอนนให ปใน บรรเลงผานเทคนคการประพนธแบบสมยใหมและเทคนดดนตร แนวอเลกโตรอคสตก ทเปนการผสมผสานระหวางเครองดนตรอคสตกผานกระบวนการประมวลผลทางอเลกโทรนกส

Page 93: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

79

ชวงแรก ยาวประมาณ 1.30 นาท (หองท 1 - 11) ในกระบวนการปสะกดจตทผ วจยสรางขนในงานชนน ในทอนเปดของเปนเสยงทคอนขางฟงเบลอ ไมแนนอน แสดงถงความความสบสนทแฝงขางในจตใจในตวตนของเรา ชวงนใชดนตรอเลคโทรนคเปนหลก

ภาพท 104 ภาพโนตหอง 1-11 ตวอยางชวงแรก การใชเทคนคดดแปลงเสยง

ชวงทสอง หองท 12 - 15 ผวจยไดเลอกใชเสยงป เปนตวกระตนความสบสนในตวตนของผฟง ดวยเสยงทกองกงวาน จนตนาการถงบทเพลงจากสรวงสวรรค เพอใหผชมไดฟงเสยงปทมาแทนรปรสกลนเสยงของวตถ ทมากระตน ใหลมหลงจนเกดความไรสต

ภาพท 105 ภาพโนตหองท 12 - 14 แสดงตวอยางชวงทสอง การบรรเลงปเปดส าเนยงกระตน อารมณ

Page 94: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

80

ชวงทสาม (หองท 15 - 33) เขาสกระบวนการสะกดจต เรมแรกเสยงปทใชจะเปนเสยงทนงสงบและสลบการเปาแบบไมมเสยงเพอใหผชมเกดการจดจอ แตในความทไมมเสยงนนยงมเส ยงของเสยงลมเปาแผวบาง ๆ แฝงไปดวยพลงบางอยางทนากลว และสามารถแทรกซมเขาไปสภายในจตใตส านกได โดยมการใชเครองซนธไซเซอรผสมผสานเทคนคการปรบเสยงใหเดนทางไปในทศทางซายละขวา มาชวยเสรมสรางบรรยากาศ

ภาพท 106 ภาพโนตหองท 16 - 24 ตวอยางชวงทสามการประยกตสรางเสยงรบกวนจากความเงยบ ชวงทส (หองท 34 - 60 ) ตอมาคอการบงคบควบคมจตใจ จะใชเสยงปดวยวธการเลนกบเสยงเอฟเฟกเสยงเดมดงตอเนองกนซ า ๆ ซงหมายถงการควบคมเสยงทดงตอเนองในจตใตส านก

ภาพท 107 ภาพโนตหองท 45 - 50 ตวอยางชวงทส การใชเทคนคควงนวปรวมกบเทคนคอเลกทรอ นคเสยงเดมดงตอเนองกนซ า ๆ

Page 95: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

81

ชวงทหา (61 - 68) ตอเนองจากอารมณทควบคมจตใจไดถงจดหนงแลว ใหเครองสายบรรเลงดวยวธใชมอตบไปทล าตวเครอง สอถงการปนปวนจตใจไปมาโดยการกระแทกกระทนเสยง ใหหนกหนวง

ภาพท 108 ภาพโนตหองท 61 - 64 ตวอยางชวงทหาปนปวนจตใจ

ชวงทหก (หองท 59 - 95) ชวงนใชเทคนคดดแปลงเสยงจากปในสกระบวนการทางอเลกโทรนคอกครง โดยลกษณะเสยงทเกดขนจะ สอถงผลการถกการสะกดจต ทใหความรสกคลายเหมอนแผนดนไหว สะเทอน จนไมสามารถยนอยได จตใจหลดลองไป และลงลมกายลง

Page 96: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

82

ภาพท 109 ภาพโนตหองท 69 - 75 แสดงตวอยางโนตชวงท 6 แสดงอารมณคลายเหมอน แผนดนไหวสะเทอน จนไมสามารถยนอยได องคท 3 โศรกสงหาร จดประสงคในการน าเสนอในองคน ผวจยตองการแสดงถง ความผดหวง ความเสยใจ จากสงใดสงหนงทไดหลมหลงอยางขาดสต สามารถทจะปลกความหยาบกรานในจตใจออกมา ซงอาจน าพาไปสความหายนะได ประกอบดวย 2 ทอนไดแก ทอนท 1 หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย สรางจากประเดนปคร าครวญ เปรยบกบอารมณของมนษยทผดหวงไมสมหวง อารมณทอนน ผวจยเนนสรางใหเกดทวงท านองทโศรกเศรา เหงา วาเหว โดดเดยว อาดร การสรางท านองหลกมาจากการประยกต เทคนคผนเสยงของป ทใหอารมณความรสกเศราและโหยหวน รวมกบเทคนคการครน ทลอกเลยนเสยงรองร าไห สะอน ของมนษย ชวงแรก (หองท 1 – 17) ประพนธโดยใชเครองสายเลนเทคนคการผนเสยงของป รวมกบเทคนคการครนเขารวมดวย โดยเนนใหเกดความรสกของการ เออน สะอน ร าไห เสยใจ

Page 97: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

83

ภาพท 110 ภาพโนตหองท 11 - 16 ตวอยางเทคนคเสยงการผนเสยง รวมกบเทคนคครน โดย เครองสาย ชวงทสอง (หองท 18 – 32) ผวจยไดเนนเสยงทลากยาว โดยใชยานเสยงสง มการใชเสยง ฟลต (Flute) แทรกเขามา บรรเลงดวยเทคนคครน เนนใหเกดอารมณเหงา วาเหว โดดเดยว

ภาพท 111 ภาพโนตหองท 18-22 ตวอยางทอนเปลยนเขาชวงเหงาวาเหว

Page 98: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

84

ทอนท 2 ขาดใจบรรลยลาญ ทอนนเปนทอนทเปรยบกบอารมณจตใจของมนษยทหยาบกราน กาวราว ผวจยจนตนาการจากตอนทพระอภยมณเปาปฆานางยกษ ดวยค ากลอนบรรยายอารมณเพลงป ตอนนไมไดบรรยายไวใหผอานจนตนาการเอง ผวจยจงประพนธโดยเนนเสยงทสรางใหเกดอารมณของความ ดดนโหยหวน ทรนทราย และความคมคลง ชวงแรก (หองท 33 – 48) ของทอนทสองนจะสอดเขามาตอเนองกบทอนแรก โดยการใชเสยงปในเปดทอนเขามาอยางดดน แขงกราว มการใชเทคนคผนเสยงสง และครนใหเกดความโหยหวน เครองดนตรชนอน ๆ จะบรรเลงเปนพนหลง ใชเสยงลากยาว นง แตมพลง เพอเสรมความเดนใหแกปใน

ภาพท 112 ภาพโนตหองท 33 - 38 ตวอยางเพลงทอนทสอง ใชเสยงปในดดน และโหยหวน

ชวงทสอง (หองท 49 – 57) เสยงปจะคอย ๆ เรมบรรเลงเสยงทสง โหยหวน โดยใชเทคนคดนเคนสง เพอใหรสกบบหวใจ จากนนไดใหเครองไวโอลนและวโอลา เลนเสยง glissando สอถงจตใจทหวนไหวจากเสยงของป

Page 99: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

85

ภาพท 113 ภาพโนตหองท 49 - 52 แสดงตวอยางชวงทสอง ทใหอารมณจตใจทหวนไหวจากเสยง ของปทบบเคน ชวงทสาม (หองท 53 – 78) บทเพลงน าเขาสอารมณของความทรมาน ทรนทราย คลมคลง ผวจยไดประยกตจากเทคนคแหบแตกสง โดยใหปในบรรเลงโดยเนนเสยงกระดาง ทใหความรสกทรมานจตใจ และใหเครองสายบรรเลงท านองทย าถ ๆ และซ าจงหวะ เพอใหรสกกดดน

Page 100: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

86

ภาพท 114 ภาพโนตหองท 65 - 67 ตวอยางชวงทสามแสดงอารมณทนรนทราย ใช เทคนคปทแหบแตก เสยงสง กระดาง องคท 4 สสามญ จดประสงคการน าเสนอองคน ผวจยตองการแสดงถงการทตองรจกใชสตในการระงบอารมณทหยาบกราน กาวราว ใหใจเยน ตนตวจากภวงค และกลบมาด ารงชวตใหเปนปกตประกอบดวย 2 ทอน คอทอนปสงบจตสงบใจ ใชชอทอนวา “สดสนโทโสทโกรธา” เปรยบกบอารมณมนษยทจตใจสงบนงบรสทธไมปรงแตง และทอนปปลกตนคนสต ใชชอวา “ใหวาบแววแกวห รวญญาณ” เปรยบกบอารมณมนษยทกลบมาจากภวงคหรอสะดงตนจากภวงค ทอนท 1 สนสดโทโสทโกรธา ใจความจากบทกลอนในประเดนปสงบจตสงบใจ ในเรองพระอภยมณ ทอนน ผวจยไดตความหมายออกมาคอฟงแลวท าใหจตใจสงบ ท าใหเกดความรสกอยากกลบถนฐานบานเกด ดงนนเสยงทผวจยไดเลอกมาประพนธไดประยกตเสยงทมาจากเสยงธรรมชาต โดยมแนวคดวาเสยงทมาขดเกลาใหจตใจสงบลงได คอเสยงทคนเรานนคนเคยกนด เวลาไดยนเสยงนนจะท าเกดการหวนกลบไปนกถงทมาของเสยงนน ผวจยจงใชท านองหลกจากการบรรเลงโดยใหเกดกลนอายของเสยงธรรมชาต เพอใหฟงแลวเกดความคดถงทองถนคดถงธรรมชาตทปราศจากความรนแรง

Page 101: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

87

ชวงแรก (หองท 1 – 16) อารมณในชวงแรกเนนใหเกดความรสกผอนคลาย โดยมการใชเครองดนตรฟลต บรรเลงเปนลกษณะของเสยงนกรอง รวมกบเครองจงหวะเพอรคชชนทบรรเลงเสยงคลายน าไหล ผวจยไดมการน าท านองหลกจากองคท 1 กลบมาน าเสนออกครง เพอท าใหเกดการคดยอนกลบไปทจดเรมตน

ภาพท 115 ภาพโนตหองท 1 - 3 ตวอยางจากทอนท 1 การบรรเลงเสยงคลายธรรมชาต

ภาพท 116 ภาพโนตหองท 9 - 11 ตวอยางจากทอนท1 การน าท านองหลกจากองคท 1 มา กระจายในเพลงองคท 4 ชวงทสอง (หองท 17-29) วโอลา บรรเลงเขาท านอง และรบท านองตอดวย ฟลต เนนใหเกดความรสกนกหวนคนสถนฐานบานเกด ใชทวงท านองทมาจากองคท 1

Page 102: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

88

ภาพท 117 ภาพโนตหองท 17 – 21 ตวอยางจากทอนท1 ชวงท2 น าท านองหลกจากองคท 1 มา น าเสนออกครง

ภาพท 118 ภาพโนตหองท 24 – 26 ตวอยางจากทอนท1 ชวงท2 ฟลตรบท านองโดยใชท านอง หลกจากองคท1 ทอนท 2 ทอนท2 ใหวาบแววแกวหรวญญาญ มาจากเพลงปพระอภยประเดนปปลกตนคนสต ซงผวจยไดใชเครองดนตรปใน เปนเครองบรรเลงหลก โดยเขาทวงท านองตอเนองจากทอนท 1 ดวยจงหวะกระฉบกระเฉง รวมกบเครองจงหวะเพอรคชชนเพอใหเกดความตนตว และกลบมาสภาวะปกต ท านองหลกของทอนมาจากเทคนคการเปาเกบของปใน ซงเปนเทคนคทผสมผสานหลายเทคนค เชนการสบด การกระทบ ปรบ ควง

Page 103: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

89

ชวงแรก (หองท 27-65) มลกษณะเพลงทกระฉบกระเฉง ใชปบรรเลงเขาท านองท เรวถ เสยงปมการดดแปลงจากเพลงเชดนอกทงนเพอใหเกดกลนอายจากลกษณะดนตรไทยเดม เครองสายมการประยกตจากเทคนคเปาเกบของป บรรเลงสอดประสาน เสรมสรางความรสกกระฉบกระเฉงอยเบองหลงเสยงป

ภาพท 119 แสดงกลมโนตท านองหลกของ องคท 4 ทอนท 2

ภาพท 120 ภาพโนตหองท 42 - 47 ตวอยางจากทอนท2 ชวงท1 ทวงท านองทกระฉบกระเฉง ตนตว ประยกตจากเทคนคเปาเกบของป

Page 104: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

90

ชวงทสอง (หองท 69 - 73) เปนบทสงทายของทอนเพลงทสมพนธจากบทกลอนประเดนเพลงปปลกตนคนสตของสนทรภ ไดกลาวถงเสยงปวา ใหวาบแววแกวหรวญญาญ ผวจยไดตความ โดยใชเฉพาะเสยงของปบรรเลงรวมกบเสยงฆอง เนนย าใหเกดความรสกตนตว มสต เกดการเตรยมตว มพลงและใหความรสกเกรงขาม จากนนตามดวยเครองดนตรทกชนบรรเลงสอดประสานเสยงทดงกงวาล

ภาพท 121 ภาพโนตหองท 67 – 72 ทอนท2 ชวงท2 บทสงทายของทอนเพลง เนนย าใหเกด ความรสกตนตว มสต

Page 105: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

91

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ การวจยเรอง “ปไทยกบการตความผานงานประพนธรวมสมย” น ผวจยไดศกษา คนควาผานการสมภาษณเชงลก การวเคราะหวรรณกรรมทกยวของ เพอวเคราะหอารมณเพลงปจากวรรณกรรม และไดเทคนคการบรรเลงปใหเกดเสยงตาง ๆ ดงทไดน าเสนอผลการวจยในบทท 3 แลวน ามาสรางสรรคงานประพนธเพลงโดยใชเทคนคการเปาปทไดจากการวเคราะห การสมภาษณ การสาธตการเปา จากการลงภาคสนามเกบขอมลจากนกปกลมตวอยาง ดงทไดเสนอผลการวจยในบทท 4 ในบทน ผวจย จะไดสรปผลการวจย อภปรายผล พรอมกบเสนอแนะถงการน าผลการวจยไปใชใหเกดประโยชนในวงกวาง และเปนแนวทางในการวจยตอเนองจากงานวจยน

สรปผลการวจย

จากวตถประสงคของการวจย ขอ 1. เพอศกษาวเคราะหเทคนคเสยงและแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปไทย มผลการวจย ดงน จากวรรณกรรมเรองพระอภมณ มประเดนในการใชปทงหมด 7 แบบ คอ ปประโลมจตใจ ปเกยวสาว ปฆาท าลาย ปสะกดจต ปปลกตนคนสต ปสงบจตใจ และปคร าครวญ ป เปนเครองดนตร ทสามารถท าเสยงใหเกดขนมาไดอยางหลากหลาย สรางอารมณเพลงไดทงความไพเราะ ความผอนคลาย ความหยาบกราน ความกาวราว ความวนวายสบสน ความหวานซงกนใจ ตามตองการ เมอผวจยน าโจทยทางดานอารมณเพลงปนไปเสนอตอนกปกลมตวอยางแลวใหบรรเลงตามจนตนาการของตนเอง สรปแนวคดและเทคนคการเปาป ไดดงน

1. ตอดลน เปนเทคนคการเปาแบบตดเสยง เกดจากลมทผานจากทองผานล าคอ ใชกลางลนสมผสกบลนปอยางรวดเรวแลวถอยลนกลบออกมา ใหเสยงทเปนพยางคชดเจน

2. ตอดลม เปนเทคนคการเปาแบบตดเสยงโดยใชล าคอกนลม กอนออกลมเปาหรอหยดลมทก าลงเปาอยางกระทนหน ใหเสยงสนและมหางเสยงเลกนอย

3. เสยงกรวด เปนเสยงเอกลกษณของป ทจะใหเสยงทผสมปนเปอน คลายเสยงค าราม โดยการทเสยงจะเกดขนนน ปแตละชนดจะมโนตแตกตางกน

Page 106: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

92

4. การผนเสยง คอการเปาจากเสยงระดบหนงใหเพมสงขนไปหาอกเสยงอยาง

แนบเนยนตอเนอง 5. การผนเสยงกลบ เปนเทคนคการเปาระดบเสยงทอยสงรวงตกลงมาหาเสยงต าท

เปนโนตหลกในท านอง เพอเชอมเสยงทอยหางกนมากใหออนชอยแนบเนยน 6. โหย เปนการเปา เดนท านองลกษณะการแชโนตตวหลก ลากยาว สลบกบโนตท

ต ากวาสลบไปมา 7. การครน เปนการเปาเสยงลมยาวแตจะมความดงความเบาสลบขนลงซ าไปซ ามา

โดยใชการบงคบลม คลายกบการรองเพลงใหมลกคอ 8. ควงนว ในโนตปแตะละโนตสามารถทจะบรรเลงเสยงโนตเดยวกนดวยการวางนว

คนละแบบกนได ซงเสยงเปาออกมานนใหเสยงในระดบเดยวกน แตเมอไดสลบเปลยนต าแหนงการวางนวใหมแลว จะใหลกษณะเนอเสยงหรอสสนของเสยงทเปลยนไปดวย

9. พรมนวเสยงค เปนการเปาลมยาว รวนวเปดปด โดยใชนว 1 นว เกดเสยงระหวาง 2 ระดบเสยงไปมาอยางรวดเรวและลากยาว ซงแตและเสยงอาจหางกนตงแต 2 ขนคเสยงขนไป

10. พรมนวเสยงเดยว เปนการเปาลมยาว รวนวเปดปด เกดเสยงระดบเดยวกนแตคนละเนอเสยง ทมการสนรวอยางรวดเรวและลากยาว

11. เสยงวาว ใชเทคนคจากการควงนว โดยคอย ๆ ไลเปดออกอยางชา ๆ ใหเนอเสยงเปลยนไปอยางแนบเนยน เปนเสยงทใหลกษณะเหมอนออกเสยงพดวา วาว ซ า ๆ

12. ปรบ เปนเทคนคการเปด ปดร คลายการพรมนวอยางรวดเรว สน ๆ ในลกษณะไมเตมเสยง

13. ดนเคนสง เปนเสยงทเปาอยในระดบเสยงสงมากอยแลว แตไดมการดนเสยงใหเสยงเพยนใหสงขนมากกวาเดมเขาไปอก โดยใชเทคนคผนเสยงทใชลนดนเขากบลนปรวมกบ การบงคบลมใหเกดการบบเสยงสงขนลงตามตองการ

14. ผนเสยงต า เปนเสยงทไลสนคลอจากเสยง ท (B) เสยงต า ไปยงเสยงลา (A) กลาง โนตทงสองจบแบบเดยวกน โดยจะลากเสยงพรอมกบการคอย ๆ บงคบลมดวยเทคนคครน หรอการคอย ๆ ตอดลนและเรงความเรวขน

15. กระทบ เปนเทคนคการเปาไลนวในตวโนตท ชงสะทอนกลบไปกลบมาอยางกระทนหน สน รวดเรว

16. สะบด เปนการเปาไลนวใหไดเสยงโนตผานไปยงโนตท านองหลกหรอออกจากท านองหลก ใชโนตไมกเสยงโดยมทศทางไลเสยงไปทางเดยวกนอยางรวดเรว

Page 107: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

93

17. เปดรวเออน ถอเปนเทคนคขนสง ทใชเทคนคกระทบสลบกลบไปกลบมาอยางรวดเรว รวมกบการบงคบลม เสยงทเปาออกมาจะอยระดบเดยว ไดคลายกบลกษณะทรองเออนเสยงค าวา “เออ ฮง เอย...” ลกษณะเสยงขนนาสก

18. แหบแตก เปนการใชการบงคบดนลมและกลามเนอปากใหเกรง เพอใหเกดเสยงทแตกสง โดยพยายามดนเสยงไปใกลยงตวโนตเสยงกรวด หรอโนตฟา (F) เสยงสง ของปใน

19. เปาเกบ เปนเทคนคการเปาท านองเพลง ดวยพยางคถ ๆ คลายกบการไลสเกล (scale) ในทางสากล เปาเสยงขนลงสลบไปมา มการใชเทคนคระบายลมและเทคนคอน ๆ มาใชรวมในท านองเพลงตามตองการ จากวตถประสงคขอท 2 เพอสรางผลงานประพนธเพลงจากผลการศกษาวเคราะหเทคนคเสยงและแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปไทยกบการตความผานงานประพนธ มผลกาวจยคอ ผวจยไดประพนธเพลงชด “คนดปคม” ” ส าหรบปใน ไวโอลน วโอลา เชลโล ฟลท เครองกระทบ เปยโน ซนธไซเซอร โดยพจารณาจากการผสมผสานเครองดนตรทมบทบาทของการเปนผน าท านอง เสยงประสาน และแนวท เพมเตมเนอหาดนตรอนๆ บทเพลงทประพนธขนใหมมความยาวรวมประมาณยสบเอดนาท เปนผลงานทผ วจยตองการแสดงใหเหนความดของป ดวยการน าเสนอความสมพนธระหวางเพลงปของพระอภยมณ กบอารมณของมนษยไปพรอมกน โดยแฝงขอคดเชงพทธปรชญาเรองการเปนมนษยทครองสตได เพราะมนษยตองการแสวงหาความสข โหยหาความรก บางทกลมหลงมวเมาไปกบสงยวยตาง ๆ จนขาดสต เปนเหตใหแสดงดานทความหยาบกรานทสดออกมาดวยการรบราฆาฟนกน การระงบควบคมอารมณของตวเองใหไดใหมสต ถอเปนคณคาทดทมนษยควรยดถอ เหมอนดนตรทายทสดแลวกมไวเพอขบกลอมจรรโลงใจนนเอง แบงออกเปน 4 องค มผลการด าเนนการวจย ดงน

องคท 1 ประโคมหวาน ภายในจะประกอบดวย 2 ทอนคอ “ส าเนยงวงเวงแววแจวจบใจ” และ “แออออยสรอยฟาสมาลย” เปนการหยบประเดนของปประโลมจตใจ และปเกยวสาว ซงเปรยบเปรยกบอารมณของมนษยทแสวงหาความสขสบาย และการโหยหาความรก จดประสงคในการน าเสนอในองคน ผวจยตองการแสดงถงความงามความหอมหวานของรปรสกลนเสยง หรอตณหาทมนษยใฝหา

องคท 2 จตหลดลอง ภายในจะใชประเดนปสะกดจต ซงใชชอทอนวา ซงเปรยบกบอารมณของมนษยทสบสนวนวาย มวเมา ไรสต จดประสงคในการน าเสนอในองคน ตองการแสดงถง อารมณทถกครอบง า ความหลมหลงมวเมาในรปรสกลนเสยงสมผสของมนษย

องคท 3 โศรกสงหาร ภายในประกอบดวย 2 ทอน โดยทอนแรกสรางจากประเดนปคร าครวญใชชอทอนวา“หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย” เปรยบกบอารมณของมนษยทผดหวง จากลา ไมสมหวง และทอนท 2 สรางจากประเดนปฆาท าลายใชชอทอนวา “ขาดใจบรรลยลาญ” เปน

Page 108: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

94

ทอนทเปรยบกบอารมณจตใจของมนษยทหยาบกราน กาวราว จดประสงคในการน าเสนอในองคนตองการแสดงถง ความผดหวง ความเสยใจ จากสงใดสงหนงทหลมหลงอยางขาดสต สามารถทจะปลกความหยาบกรานในจตใจออกมา อนจะน าพาไปสความหายนะ

องคท 4 สสามญ ภายในองคจะประกอบดวย2 ทอน คอทอนปสงบจตสงบใจ ใชชอทอนวา “สดสนโทโสทโกรธา” เปรยบกบอารมณมนษยหวนคนสภาวะทจตใจสงบนงบรสทธไมปรงแตง และ ทอนปปลกตนคนสตใชชอวา “ใหวาบแววแกวหรวญญาณ” เปรยบกบอารมณมนษยทกลบมาจากภวงคหรอสะดงตนจากหลบไหล จดประสงคในการน าเสนอในองคน ผวจยตองการแสดงถง การทตองรจกใชสตในการระงบอารมณทหยาบกราน กาวราว ใหใจเยน ตนตวจากภวงค และกลบมาด ารงชวตใหเปนปกต

อภปรายผลการวจย

ผลการวจยจากวตถประสงคขอท 1 นนคอเพอศกษาวเคราะหเทคนคเสยงและแนวคดการบรรเลงเครองดนตรปไทย ผวจยไดวเคราะหค ากลอนจากวรรณกรรมเรองพระอภยมณ ของสนทรภ ทบรรยายถงเหตการณ บรรยากาศ และอารมณของมนษยในขณะบรรเลงปแตละครงกอนแลวแยกออกเปนรปแบบอารมณตาง ๆ กน 7 อารมณ แลวน าไปเปนโจทยในการเกบขอมลเสยงปจากนกปกลมตวอยาง แลวสรปออกมาเปนเทคนคการบรรเลง แสดงใหเหนวาปเปนเครองดนตรสามารถบรรเลงไดอยางละเอยดออน สามารถสงเสรมจนตนาการของนกปไดอยางหลากหลาย และการเลอกใชเทคนคเสยงการบรรเลงปในประเดนเดยวกนของนกปกลมตวอยางท ง 3 คน มความความสมพนธและสอดคลองทงมมมองแนวคดการใชเสยงและการสรางอารมณทใกลเคยงกน เทคนคการเปาปเหลานสามารถน าไปสการประพนธเพลงตามอารมณทตองการได จากจดประสงคขอท 2 เพอประยกตเทคนคทไดจากเสยงปไทย น าไปสการประพนธเพลงสมยใหม ผ วจยไดประพนธเพลง ชอชด “คนดป คม” เปนงานดนตรรวมสมยทผสมผสานเอกลกษณเครองดนตรปไทยเขารวม และกระจายเทคนคปไทยไปยงเครองดนตรอนๆทใชบรรเลงรวม มการใชเทคนคดานเสยงอเลกทรอนคเขามาเสรมสรางอารมณเพอใหเกดสสนความแปลกแกผลงาน ดงการสรปผลทน าเสนอแบงออกเปน 4 องคใหญ คอ 1. ประโคมหวาน 2. จตหลดลอง 3. โศรกสงหาร 4. สสามญ จากผล การวจยและบทเพลงทผ วจยประพนธแสดงใหเหนวา ปไทยสามารถน ามาใชประยกตดวยเทคนคประพนธเพลงรวมสมย สามารถถายทอดอารมณของบทเพลงไดตามตองการ อนกอใหเกดผลงานเชงสรางสรรคและมเอกลกษณได การประพนธผลงานชนน ผวจยไดปรบลกษณะของเสยงปใน ใหมาอยในบนไดเสยงซ (C) เพอใหผวจยสามารถเหนภาพรวมและจดระบบเสยงของปในใหเชอมโยงเขากบเครองดนตรชนอนได

Page 109: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

95

แตปในทเปนมาตรฐานของดนตรไทยนน อยในบนไดเสยงบแฟลช (Bb) ทงนหากท าการปรบเปลยนเสยงเครองปในทเปนระบบเสยงเฉพาะทางของดนตรไทยใหตามสากล จะมความยงยากมากซงอาจจ าเปนตองยอนกลบไปถงกระบวนการผลตเครองกนใหม ดงนนการปรบแปลงเสยงทเครองดนตรสากลนนจงมความยดหยนกวา ซงในทางปฏบตจรง สามารถทจะปรบระดบเสยงโนตของเครองดนตรทอยในผลงานเพลงลงมาใหสมพนธกบปใน โดยโนตเพลงของปสามารถอานไดปกตไมตองปรบเสยงตาม หลงจากผวจยไดประพนธผลงานพบวาระบบเสยงของปในมความเหลอมล าในบางยานความถของโนตตวระดบเดยวกนในระบบเสยงสากล ซงปจจยดงกลาวอาจแกไขโดยผทมทกษะการฟงทสงบรรเลง หรอ มการจดท าผลตเครองดนตรปในใหสมพนธกบระบบเสยงสากลได ในสวนนผวจยคดวาเปนเรองดในการผลกดนใหเครองดนตรปในถกน าไปใชในระดบสากล แตส าหรบระบบเสยงทมความเหลอมล าผวจยคดวานนคอเสนหในการท างานขามวฒนธรรมดนตร และการประพนธเพลงรวมสมยทเปดโอกาสใหแสวงหาค าตอบทไมเคยมจดจบชดเจน ถอเปนความทาทายทางศลปะสมยใหม ดงนนในการประพนธผประพนธควรท าความเขาใจในการเลอกใชเสยงหรอหลกเลยง ตามความเหมาะสมและวจารณญานของผแตง

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะส าหรบการน าผลการวจยไปใชประโยชน ดวย งานวจยนศกษาและวเคราะห เกยวกบเสยงปทมตออารมณมนษยในบทกลอนของวรรณกรรมเรองพระอภยมณ เพอเชอมโยงกบการแสวงหาเทคนคการเปาป เพอน าไปใชในการประพนธเพลง ตามอารมณเพลงทตองการ การผลการวจยนไปใชใหเกดประโยชนมดงน

1. การพฒนาทกษะในการบรรเลงบทเพลงทมการประยกตใชดนตรจากตางวฒนธรรม โดยไมมขอจ ากดของประเภทดนตร เครองมอ หรอพนฐานทางดานการประพนธเพลง

2. อาจารยดนตรระดบอดมศกษา เปนกลมบคคลทมความส าคญมากในการปลกฝงและสรางความตระหนกดานการประพนธและแสวงหาแนวดนตรใหม ๆ นอกเหนอจากการสอนวชาการความรและทกษะปฏบตดนตร เพราะองคประกอบของกระบวนการดนตรในสงคมม 3 สวน คอ ผแตงเพลง ผเลนดนตร และผฟง ดงนนจงควรศกษางานวจยน เพอการปลกฝงสรางความตระหนกดานการ

ประพนธเพลงทมการผสมผสานแนวดนตรทมความแตกตาง การตความบทเพลง และการบรรเลงบทเพลงทมความรวมสมย

Page 110: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

96

3. การบรณาการการศกาทางดานดนตรกบองคความรทางดานอน ดงตวอยางของการวจยน ทมการศกษางานวรรณกรรมและมการประยกตใชการตความงานวรรณกรรมกบการประพนธเพลง และสามารถพฒนาตอยอดไปยงการแสดงละครเวท การจดท าสอดานภาพและเสยง และดนตรประกอบภาพยนตร

4. บทบาทความส าคญในการศกษาเชงลกของเครองดนตรตางๆ ดงจะเหนไดจากตวอยางการตความการบรรเลงป ซงมความละเอยดออน มสสนและการตความทหลากหลาย จงควรทนสต นกศกษาดานดนตร จะตระหนกและใหความส าคญตอการศกษาในเชงลก ถงเครองดนตรทตนเองบรรเลง

5. ครดนตรทกระดบ ทงในระบบโรงเรยนและนอกระบบโรงเรยน สามารถทจะประยกตใชองคความรทไดจากงานวจยน ไปในการสรางหรอสงเสรมการศกษาดนตรในรปแบบใหมๆ และสามารถประยกตใชในการจดการเรยนรดนตรแกผเรยนตอไป ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป การท าวจยเรอง “ปไทย กบการตความผานงานประพนธรวมสมย” น มรปแบบการด าเนนการจากการศกษาวเคราะหบทกลอนจากวรรณกรรมเรองพระอภยมณ มาก าหนดเปนกรอบอารมณ แลวใชเทคนคการเปาปจากนกป กลมตวอยาง 3 คน มาประพนธเพลงออกมาตามจนตนาการของผวจยดงทไดน าเสนอผลการวจยและอภปรายผลไปแลวนน แตการท าวจยไมวาจะเปนหวขอใด ตองศกษาคนควาหลายมต จงจะครอบคลมและสมบรณ ผวจยมองเหนประเดนอน ๆ ทนาสนใจ สมควรน าเสนอเปนหวขอวจยตอไปไดอก ดงน

1. ศกษาเทคนคและแนวคดการบรรเลงของปน าไปปรบใชกบเครองดนตรชนดอนๆ 2. ศกษาในลกษณะเดยวกนนในวรรณกรรมของไทยเรองอน กบเครองดนตรอนๆ 3. ศกษาใหสมพนธกบนาฏลลาของไทยทใชภาษาทาทางแสดงอารมณตาง ๆ เชน

การแสดงโขน การแสดงลเก เปนตน มาวเคราะหใหสมพนธกบเครองดนตรแลวประพนธออกมาเปนเพลง

4. การสรางเครองดนตรไทยทสามารถท างานรวมกบดนตรสากลได ทงในแงระบบเสยงและคณภาพของเสยง

5. ศกษารวบรวมองคความรทางศพทดนตรไทยเพอใชเปนฐานขอมลส าหรบนกประพนธเพลงรวมสมยไดใชประโยชน ดงเชน กรณของศพทการบรรเลงปทเปนเทคนคตางๆในเลม น

Page 111: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

97

รายการอางอง

กฤษฏ เลกะกล. (2552). “การศกษาระบบเสยงและคณลกษณะทางเสยงของปใน.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาดนตร มหาวทยาลยมหดล. กาญจนมน ศรวศาลภพ. (2557). “ลาวดวงเดอน” บทเพลงเศราแหงรกของของเจานาย รตนโกสนทรและเจานาย ฝายเหนอ. เขาถงเมอ 15 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.gotoknow.org/posts/459346 กญจนณฐ ปญญาลขตกล. (2556). พระอภยมณ. เขาถงเมอ 30 กรกฎาคม. เขาถงไดจาก http://knnkanpan.blogspot.com/2009/11/blog-post.html ขนอน[นามแฝง]. (2551). “เกบมาฝาก.” คมชดลก (8 มกราคม): 7. เครอจต ศรบญนาค และคณะ. (2542). สนทรยภาพของชวต. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน. จเร อแกว. (2547). “กระบวนการเรยนการสอนปใน ในสถาบนอดมศกษา.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาดนตร มหาวทยาลยมหดล. ณรงฤทธ ธรรมบตร. (2552). การประพนธเพลงรวมสมย. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ณรทธ สทธจตต. (2541). “เพอความซาบซงในสนทรยรสแหงดนตร.” วารสารสโขทย ธรรมาธราช 11, 1 (มกราคม – เมษายน): 58 – 65. ณชชา โสคตยานรกษ. (2552). พจนานกรมศพทดรยางคศลป. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธ ารงศกด ธ ารงเลศฤทธ. (2552). “แนวทางการพฒนาการเรยนการสอนดนตรระดบมธยม การศกษาของไทย.” เอกสารประกอบการสมมนาทางดนตร เรอง แนวทางการ

พฒนาการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาของไทย. นครปฐม: วทยาลย ดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล.

นภาลย สวรรณธาดา. (2541). “ดนตรในวรรณกรรม.” วารสารสโขทยธรรมาธราช 11, 1 (มกราคม – เมษายน): 25. ปบ คงลายทอง. (2538). “เพลงปฉยฉาย : การวเคราะหทางดนตรวทยาและภาพสะทอนแหง ความงาม.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวฒนธรรมศกษา มหาวทยาลยมหดล. ประโคมเพลง ประเลงถวาย. (2557). เขาถงเมอ 15 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=350113 พจนานกรมดนตร. (2539). แปลโดย พชย ปรชญานสรณ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

Page 112: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

98

ภทระ คมข า. (2546). “ปชวาในงานพระราชพธ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชา ดรยางคไทย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ระววฒน ไทยเจรญ. (2541). “การวเคระหท านองปทใชประกอบการเลนหนงตะลง.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาดนตร มหาวทยาลยมหดล. ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นาน มบคสพบลเคชน. __________. (2530). พจนานกรมศพทศลปะองกฤษ – ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: เพอนพมพ. เรองนารในราชส านกสยาม. (2557). เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม. เขาถงไดจาก

https://www.facebook.com/thaiDivan/posts/539986356082467 วเชยร ออนละมล. (2548). “กระบวนการผลตปในไมไผสสก: เปรยบเทยบกบปในไมเนอแขง.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต โปรแกรมวชาดนตรไทย คณะมนษยศาสตรและ สงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. วรนาฎ พงอดม. (2548). “ประวตและผลงานการบรรเลงปใน ครปบ คงลายทอง.” ดนตรนพนธ โปรแกรมวชาดนตรไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ จนทรเกษม. สงด ภเขาทอง. (2541). “ดนตร: ภาพสะทอนของชวตมนษย.” วารสารสโขทยธรรมาธ ราช 11, 1 (มกราคม – เมษายน): 20. ส าเนา เปยมดนตร. (2552). “ปใน: กระบวนการถายทอดส านกครเทยบ คงลายทอง.” วทยา นพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวฒนธรรมศกษา มหาวทยาลยมหดล. สนทรภ. (2544). พระอภยมณ ฉบบสมบรณ 1 เลม. พมพครงท 16. กรงเทพมหานคร: ส านก พมพศลปาบรรณาคาร. __________. (2544). พระอภยมณ ฉบบสมบรณ 2 เลม. พมพครงท 16. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพศลปาบรรณาคาร. __________. (2544). พระอภยมณ ฉบบสมบรณ 3 เลม. พมพครงท 16. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพศลปาบรรณาคาร. __________. (2544). พระอภยมณ ฉบบสมบรณ 4 เลม. พมพครงท 16. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพศลปาบรรณาคาร. อทยานการเรยนร TK park. (2557). TK Application. เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม. เขาถงไดจาก http://tkapp.tkpark.or.th

Page 113: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

99

อนนต สบฤกษ. (2553). “บทบาทและหนาทของปในวงดนตไทย.” สถาบนวจยภาษาและ วฒนธรรมเพอชนบท. ประวตและพฒนาการของปไทย, 43 – 45. กรงเทพฯ: ป.สมพนธวานชย. อานนท นาคคง. (2550). ดนตรไทยเดม. กรงเทพฯ: สารคด. DestinY[นามแฝง]. (2557). พพธภณฑหนขผงไทย. เขาถงเมอ 5 พฤษภาคม. เขาถงไดจาก

http://www.chomthai.com/forum/view.php?qID=3071

Tan Dun. (2557). The Map: Concerto for Cello, Video and Orchestra (2002). เขาถงเมอ 15 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.musicsalesclassical.com/ composer/work/33565

Page 114: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

100

ภาคผนวก

Page 115: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

101

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณขอมล

Page 116: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

102

แบบสมภาษณขอมล แบบสมภาษณเทคนคการบรรเลงจากนกป

ประเดนท 1 นกปคดถงอะไร จะบรรเลงปออกมาอยางไร มการเลอกใชเทคนคเสยงอะไร และเพราะอะไร เมอตองบรรเลงในสถานการณตอไปน

1) เปาป ขบกลอมจตใจ แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค.......................................................................................................................................................... ......

2) เปาป ฆาท าลาย แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

3) เปาป สะกดจต แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

Page 117: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

103

4) เปาป จบสาว

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

5) เปาป ปลกคนใหตน แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

6) เปาป ดวยความเศราโศก แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

7) เปาป ใหสงบจตใจ แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ...............................................................................................................................................................

Page 118: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

104

เทคนค................................................................................................................................................................ ประเดนท 2 เมอนกปไดอานบทกลอนทผวจยเตรยมมาในแตละชด จะบรรเลงปออกมาอยางไรใหมความสอดคลองกบบทกลอน มการเลอกใชเทคนคเสยงอะไร และเพราะอะไร เนอหากลอนในแตละทอนปมดงน

กลอนชดท 1 ปประโลม แลวหยบปททานอาจารยให เขาพงพฤกษาไทรดงใจหวง พระเปาเปดนวเอกวเวกดง ส าเนยงวงเวงแววแจวจบใจฯ ในเพลงปวาสามพพราหมณเอย ยงไมเคยชมชดพสมย ถงรอยรสบปผาสมาลย จะชนใจเหมอนสตรไมมเลย พระจนทรจรสวางกลางโพยม ไมเทยมโฉมนางงามเจาพราหมณเอย แมนไดแกวแลวจะคอยประคองเคย ถนอมเชยชมโฉมประโลมลาน

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

Page 119: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

105

กลอนชดท 2 ปสงหาร แลวทรงเปาปแกวใหแจวเสยง สอดส าเนยงนวเอกวเวกหวาน พวกโยธผสางทงนางมาร ใหเสยวซานซบซาบวาบหวใจ แตเพลนฟงนงโยกจนโงกหงบ ลงหมอบซบซวนซบสลบไสล พอเสยงปทแหบหายลงไป กขาดใจยกษรายวายชวาฯ

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

กลอนชดท 3 ปสะกด เปดส าเนยงเสยงลวถงนวเอก หวานวเวกวงเวงดงเพลงสวรรค ใหขนเฉอยเจอยแจวถงแกวกรรณ เหลาพวกฟนเสยมฟงสนทงทพ ยนไมตรงลงนงยงวงเวก เอกเขนกนอนเคยงเรยงล าดบ เจาละมานหวานทรวงงวงระงบ ลงลมหลบลมกายดงวายปราณฯ

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

Page 120: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

106

กลอนชดท 4 ปสงบจตใจ วเวกหวดกรดเสยงส าเนยงสนน คนขยนยนขงตะลงหลง ใหหวววาบซาบทรวงตางงวงงง ลมณรงคครบสเงยหฟง พระโหยหวนครวญเพลงวงเวงจต ใหคนคดถงถนถวลหวง วาจากเรยนเหมอนนกมาจากรง อยขางหลงกจะแลชะแงคอย ถงยามค าย าฆองจะรองไห ร าพไรรญจวนหวนละหอย โอยามดกดาวเคลอนเดอนกคลอย น าคางยอยเยนฉ าทอมพร หนาวอารมณลมเรอยเฉอยเฉอยชน ระรวยรนรนรนกลนเกสร แสนสงสารบานเรอนเพอนทนอน จะอาวรณอางวางอยวงเวง

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ................................................................................................................................ ............................... เทคนค............................................................................................. ...................................................................

กลอนชดท 5 ปเกยวสาว ตอยตะรดตดตเจาพเอย จะละเลยเรรอนไปนอนไหน แออออยสรอยฟาสมาลย แมเดดไดแลวไมรางใหหางเชย ฉยฉายชนรนรวยระทวยทอด จะกลอมกอดกวาจะหลบกบเขนย หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย ใครจะเชยโฉมนองประคองนวล"

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

Page 121: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

107

กลอนชดท 6 ปปลกตนคนสต ด ารพลางทางลงแลวทรงป เรยกโยธไพรนายทงซายขวา ใหวาบแววแกวหรวญญาณ ตางลมตาตกใจทงไพรนาย ลกขนวงทงเครองสรรพาวธ อตลดลมคว าคะม าหงาย เสยงครกครนคนพลดกระจดกระจาย ตางวนวายวงพลวนไปฯ

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ.......................................................................................................................................... ..................... เทคนค....................................................................................................... .........................................................

กลอนชดท 7 ปคร าครวญ แมวณฬานารศรสวสด จะพรากพลดไพรพลไปหนไหน น าคางยอยพรอยพรมพนมไพร จะหนาวในทรวงนองจนหมองนวล โอยามสามยามนเจาพเอย พเคยกอดนองประคองสงวน แมยอดหญงมงขวญจะรญจวน เสยดายนวลเนออนละมนทรวง เคยไสยาสนอาสนออนบรรจถรณแทน มาดนแดนดงรงใชวงหลวง ขอเชญแกวแววตาสดาดวง มาชมพวงมาลดวยพยา

แนวคด............................................................................................................................................................... อารมณ............................................................................................................................................................... เทคนค................................................................................................................................................................

Page 122: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

108

ภาคผนวก ข บทกลอนเพลงปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ

Page 123: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

109

บทกลอนเพลงปในวรรณกรรมเรองพระอภยมณ

บนทกเรอง ในเรองพระอภยมณของสนทรภ พระอภยมณเปาปกครง การเปาปในเรองพระอภยมณ ตามทปรากฏในสารบญม ๙ ครง แตเมอศกษารายละเอยดในการเปาปตลอดทงเรองมทงหมด ๑๓ ครง เปนพระอภยมณเปาป ๑๒ ครง และ สนสมทร เปาป ๑ ครง การเปาปครงท ๑ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๑ อยในตอนท ๑ พระอภยมณกบศรสวรรณเรยนวชา เลม ๑ หนา ๑๐ พระอภยมณเปาปใหพราหมณสามนายฟง

พระฟงความพราหมณนอยสนองถาม จงเลาความจะแจงแถลงไข อนดนตรมคณทกอยางไป ยอมใชไดดงจนดาคาบรนทร ถงมนษยครฑาเทวราช จตบาทกลางปาพนาสณฑ แมนปเราเปาไปใหไดยน กสดสนโทโสทโกรธา ใหใจออนนอนหลบลมสต อนลทธดนตรดหนกหนา ซงสงสยไมสนในวญญาณ จงนทราเถดจะเปาใหเจาฟง แลวหยบปททานอาจารยให เขาพงพฤกษาไทรดงใจหวง พระเปาเปดนวเอกวเวกดง ส าเนยงวงเวงแววแจวจบใจฯ ในเพลงปวาสามพพราหมณเอย ยงไมเคยชมชดพสมย ถงรอยรสบปผาสมาลย จะชนใจเหมอนสตรไมมเลย พระจนทรจรสวางกลางโพยม ไมเทยมโฉมนางงามเจาพราหมณเอย แมนไดแกวแลวจะคอยประคองเคย ถนอมเชยชมโฉมประโลมลาน เจาพราหมณฟงวงเวงวะแววเสยง ส าเนยงเพยงการเวกกงวานหวาน หวาดประหวดสตรฤดดาล ใหซาบซานเสยวสดบจนหลบไป ศรสวรรณนนนงอยขางพ ฟงเสยงปวาบวบกหลบใหล พระแกลงเปาแปลงเพลงวงเวงใจ เปนความบวงสรวงพระไทรทเนนทรายฯ

Page 124: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

110

การเปาปครงท ๒ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของสนสมทร ซงเปนบตรพระอภยมณ มเพยงครงเดยวอยในตอนท ๑๒ พระอภยมณกบศรสวรรณเรยนวชา เลม ๒ หนา ๑๓๙ พระอภยมณพบนางสวรรณมาล สนสมทรเปาปใหทาวสงหลฟง

กรงกษตรยตรสวานาหวรอฯ เออกพอทหรอพระฤๅษ วชาอนดนไปวาไมด เรยนแตปไปเทยวเปาใหเขาฟง เดยวนปมอยหรอไมเลา นมนตเปาใหโยมชมคารมมง ทงพวกเหลาสาวสรางคนางชาววง จะไดฟงไพเราะเพราะโยคฯ พระอภยไดฟงนงชมอย นางนอยนอยแลสบหลบฤๅษ พอสบเนตรนชพระบตร แกลงพาทท าเปนวานาเสยดาย ถาพบเขาคราวครงยงไมบวช ไมพดอวดปากเปลาจะเปาถวาย นครองศลสกขารกษากาย เกรงอบายเบองหนาอนาคต แมนทาวไทจะใครฟงหวงถวล วาใหสนสมทลาสกขาบท เปาถวายคลายครพอรรส กลวทรงยศจะบรรทมไมสมประดฯ กรงกษตรยสรวลสนตวาฉนชอบ แลวตรสปลอบสนสมทรบตรฤๅษ ชางสนใจไดวชาบดาด ชวยเปาปใหฉนฟงบางเปนไร จะบชาผาตนก าพลรต โขมพตถลายทองอนผองใส สรอยเสมาปะวะหล าแลก าไร โยมจะใหงามงามตามจ านงฯ สนสมทมนฤๅษเลก ประสาเดกดของทตองประสงค แลวตอบวาฉนจะใครไดเครองทรง เหมอนทองคพระธดาสารพนฯ องคทานทาวสาวสรางคตางหวรอ ฤๅษพอกส ารวลพลอยสรวลสนต นางโฉมฉายอายองคพระทรงธรรม ท าเมยงหนเมนยมอยพรมพรายฯ กรงกษตรยตรสวาอยาปรารภ มอยครบเครองกษตรยจะจดถวาย จะขอฟงปใหใจสบาย ถงหลบตายไปสกวนไมพรนใจฯ กมาราลาลกลงจากแทน ออกโลดแลนมากฎทอาศย จงลาศลทรงภษาผาสไบ ถอปไปยงศาลาหนาคร ประณตนงบงคมบรมนาถ อยรมอาสนอยกาตาฤๅษ ภาวนาอาคมใหลมด แลวเปาปแปลงเพลงวงเวงใจ ท าแหบหวนครวญวาสาลกาแกว ค าลงแลวขวญออนจะนอนไหน หนาวน าคางพรางพรมพนมไพร จะหนาวใจสารกาทกราตรฯ กรงกษตรยฟงปใหวเวก เอกเขนกนงหาวทงสาวศร

Page 125: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

111

ใหวาววบหลบลมไมสมประด ทงโยคผเฒาพลอยหาวนอน แกเอนพงหลบอยกบอาสน พวกอ ามาตยหลบกลงรมสงขร ทงพวกไพรนายเภตราทสาคร ระเนนหลบเรยบเงยบส าเนยง ดวยลมปเปาดงกระทงโยชน ไดทราบโสตสงสตวสงดเสยง ในคงคาปลารายขนวายเรยง ฟงส าเนยงปแกวแจวจบใจฯ ฝายนกสทธบตรงคทรงสวสด เหนสองกษตรยไสยาสนไมหวาดไหว ทงสาวสวรรคกลยาเสนาใน ไมมใครฟนกายดงวายปราณ พระเพงพศธดายพาพกตร ดนารกรปทรงสงสณฐาน ชางเปลงปลงยงไมมราคพาน นาสงสารซบนงไมตงกาย พระเลอนองคลงจากบลลงกอาสน หวงสวาทวาจะโลมนางโฉมฉาย ครนเขาชดคดไดไมใกลกราย แตเดนชายชมนางไมวางตา พระโอษฐเอยมทยมสลนจจม เปนลกยมแยมหมายทงซายขวา ขนงเนตรเกศกรกลยา ดงเลขาผดผองละอองนวล ท าไฉนจะไดดวงสมร รวมทนอนแนบนองประคองสงวน แลวรงรกหกใจไมบงควร ใหปนปวนกลบมานงขางหลงครฯ จงหามสนสมทรนนหยดป พระโยครสกนกอดส จงวาปดจานเจยวหลานก เลนเอาปมอยหลบระงบไป แลวแลดผคนบนสงขร ระเนนนงกลาดไมหวาดไหว หวเราะพลางทางวาสาแกใจ ชางหลบใหลลมกลงทงหญงชาย แลวโยคตระฆงดงหงางเหงง เสยงโกงเกงกองหไมรหาย สองกษตรยรสกนกละอาย สงสารสายสวาทนงบงบดา สาวสรงคบางกยงก าลงหลบ เขาปลกกลบกลงหงายนาขายหนา บางละเมอเพอเชอนวาเพอนมา กษตรยกรวกราดตวาดไป อเหลานขเซาเบาอยหรอ ฉดขอมอใหมนตนขนจงได แลวเหลยวมาพาทดวยชไพร เพราะสดใจเจยวปดจรงจรง ชางฉ าเฉอนเจอยแจวถงแกวห หลบไมรสกกายทงชายหญง แตแรกไมไดฟงยงประวง ทนจรงของเจาคณพระมน แลวจดไดเครองประดบส ารบเกา มาใหเจาสนสมทรฤๅษ กมาราวาของหมองไมด โปรดเปลยนทพระธดามาประทานฯ

Page 126: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

112

การเปาปครงท ๓ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๒ อยในตอนท ๑๔ พระอภยมณเรอแตก เลม ๑ หนา ๑๖๐ พระอภยมณเปาป นางผเสอขาดใจตาย

ฝายพระองคทรงเดชเกศกษตรย จงจบหตถอธษฐานการกศล แลววนทาลาศลพระทศพล เอาเครองตนแตงองคอลงการ แลวถอปททานอาจารยให แขงพระทยออกจากชะวากผา ขนหยดยงนงแทนแผนศลา ภาวนาอาคมเรยกลมปราณ แลวทรงเปาปแกวใหแจวเสยง สอดส าเนยงนวเอกวเวกหวาน พวกโยธผสางทงนางมาร ใหเสยวซานซบซาบวาบหวใจ แตเพลนฟงนงโยกจนโงกหงบ ลงหมอบซบซวนซบสลบไสล พอเสยงปทแหบหายลงไป กขาดใจยกษรายวายชวาฯ ครนฝนหายพรายผหนไปหมด พระทรงยศแลดบนภผา เหนนางไมไหวตงนงนทรา กรวาขาดใจบรรลยลาญ จงปลกไพรใหตนขนทวพวก เหมอนหหนวกเรยกใครกไมขาน ตองท าไปใหรวานางมาร ถงแกการมรณานคาลย แขกฝรงทงนนส าคญแน ลกขนแลดยกษเหนตกษย ตางยอนหใหน าลายนนหายไป แลวอวยชยชมปชางดจรงฯ

การเปาปครงท ๔ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๓ อยในตอนท ๑๗ พระอภยมณตเมองผลก เลม ๑ หนา ๓๕๑ - ๓๕๒ พระอภยมณเปาปจบเจาละมานซงมาตเมองผลก

พระอภยไมพรนประหวนหวาด สงอ ามาตยมลนายฝายทหาร แมนกองทพหลบใหลเหนไดการ เปดทวารออกไปมดใหรดรง เทยวผกถอมอเทาพวกบาวไพร ใหสาใจเหมอนลกออนลงนอนขง แตนายใหญใสถวนโซตรวนตรง เสรจแลวจงพามาใสไวในกรง ใหพวกเราเอาขผงผนกห คอยนงดธงชยอยาไหลหลง แมนกองทพหลบใหลเหมอนใจจง จะโบกธงขนใหเหนเปนส าคญ พระสงพลางทางลกลงจากอาสน มาทรงราชยานหามงามขยน ทหารพรอมหอมแหออกแจจน ขนบนชนเชงเทนเทยวเดนด เหนพหลพลขนธพวกฟนเสยม ก าแพงเหยมโหลนสนนห แตลวนมอถอคนเกาทณฑธน สงเกตดแตงกายคลายเสยวกาง

Page 127: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

113

ทงสงใหญไพรนายนนหลายหมน พอแรงปนถอถนดไมขดขวาง พระดพลบนเชงเทนด าเนนพลาง พาขนนางไปประทบทพลบพลา ขนทรงนงยงทเกาอเอยม อ ามาตยเฟยมเฝาฝายทงซายขวา หยบปแกวแลวชขนบชา พอลมมาเพลาเพลาทรงเปาพลน เปดส าเนยงเสยงลวถงนวเอก หวานวเวกวงเวงดงเพลงสวรรค ใหขนเฉอยเจอยแจวถงแกวกรรณ เหลาพวกฟนเสยมฟงสนทงทพ ยนไมตรงลงนงยงวงเวก เอกเขนกนอนเคยงเรยงล าดบ เจาละมานหวานทรวงงวงระงบ ลงลมหลบลมกายดงวายปราณฯ

การเปาปครงท ๕ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๔ อยในตอนท ๓๐ พระอภยมณตเมองใหม เลม ๑ หนา ๔๑๗ - ๔๑๘ พระอภยมณเปาปหามทพ

@ ฝายองคพระอภยตกใจวบ เหนศกกลบโอบออมเขาลอมหลง ขางพวกเขาเผาเรอเหลอก าลง ฝายฝรงรบรกมาทกท ดทพหนาขวาซายหายไปหมด เขาลอมรถทรงไวมใหหน ตกพระทยในอารมณไมสมประด จงทรงเปาปหามปรามณรงค วเวกหวดกรดเสยงส าเนยงสนน คนขยนยนขงตะลงหลง ใหหวววาบซาบทรวงตางงวงงง ลมณรงคครบสเงยหฟง พระโหยหวนครวญเพลงวงเวงจต ใหคนคดถงถนถวลหวง วาจากเรยนเหมอนนกมาจากรง อยขางหลงกจะแลชะแงคอย ถงยามค าย าฆองจะรองไห ร าพไรรญจวนหวนละหอย โอยามดกดาวเคลอนเดอนกคลอย น าคางยอยเยนฉ าทอมพร หนาวอารมณลมเรอยเฉอยเฉอยชน ระรวยรนรนรนกลนเกสร แสนสงสารบานเรอนเพอนทนอน จะอาวรณอางวางอยวงเวง วเวกแววแจวเสยงส าเนยงป พวกโยธทงทวนชวนเขนง ลงนงโยกโงกหงบทบกนเอง เสนาะเพลงเพลนหลบระงบไป จงหรดหรงสงสตวสงดเงยบ เยนระเยยบยอมหญาพฤกษาไสว น าคางพรมลมสงดไมกวดไกว ทงเพลงไฟโซมซาบไมวาบวฯ

Page 128: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

114

การเปาปครงท ๖,๗,และ ๘ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๕ ๖, และ ๗อยใน ตอนท ๓๑ พระอภยมณเปาปเรยกนางละเวง เลม ๑ หนา ๔๒๓ พระอภยมณเปาปเปาปเรยกนางละเวง รวมเปาปทงหมด ๓ ครง ในการเรยกนางละเวง

๑ พระแลตามหวามวบเมอลบเนตร ดวยพระเวทหวงจตพสมย จะตามโลมโฉมละเวงกเกรงใจ จะผนแปรแกไขฉนใดด แลวนกไดในวชาพฤฒาเฒา จะลองเปาปประโลมนางโฉมศร ใหงามสรรพกลบมาไดพาท แลวทรงปเปาเกยวประเดยวใจ ตอยตะรดตดตเจาพเอย จะละเลยเรรอนไปนานไหน แออออยสรอยฟาสมาลย แมนเดดไดแลวไมรางใหหางเชย ฉยฉายชนรนรวยระทวยทอด จะกลอมกอดกวาจะหลบกบเขนย หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย ใครจะเชยโฉมนองประคองนวล เสนาะดงวงเวงเปนเพลงพลอด เสยงฉอดฉอดชดชอยละหอยหวน วเวกแววแจวในใจรญจวน เปนความชวนประโลมโฉมวณฬาฯ ๒ ฝายโฉมยงองคละเวงฟงเพลงป ใหรอรรวนเรเสนหา คดก าหนดอดอนหวนวญญาณ นกนกนาจะใครปะพระอภย เธอพดดปดงฟงเสนาะ จะฉอเลาะลบตองท านองไหน แมถนอมกลอมกลอกเหมอนดอกไม จะชนใจนองยาทกราตร ยงกลบฟงวงเวงเพลงสงวาส ยงหวนหวาดวญญาณมารศร ตะลงลมปลมอารมณไมสมประด ดวยเพลงปเปาเชญใหเพลนใจ จนลมองคหลงรกชกสนธพ กลบมาพบพศวงดวยหลงใหล พระเหนนางวางปดวยดใจ เขาเคยงใกลกลาวประโลมโฉมวณฬา ขอเชญนชสดสวาทไปราชรถ อยาระทดทอจตกนษฐา นางรสกนกพรนหวนวญญาณ กลบชกมาควบขบไปลบองค ออมออกทางขาเขาใหเศราจต แลวหยดคดแคนใจดวยใหลหลง อนลมปนละลวยใหงวยงง สดจะทรงวญญาณรกษาตว ถาขนอยสอกไมหลกเลยง ฉวยพลงเพลยงเพลงปตองมผว จะพลอยพาหนานองใหหมองมว เหมอนหญงชวชายเกยวประเดยวใจ เหลอล าบากยากเยนดวยเปนหญง จ าจะทงกองทพทหลบใหล ไปลงกาอยาใหมราคภย แลวจะไดแตงทหารมาราญรอน ด ารพลางนางขยบจบพระแสง สะพายแลงลกเกาทณฑถอคนศร

Page 129: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

115

เหนบกระบมหอกซดขางอสดร แลวหยดหยอนยนดหมโยธา ไมไหวตงนงหลบระงบเงยบ ยงเยนเยยบเยอกจตกนษฐา สดจะชวยดวยทพอปรา ชลนานองเนตรสงเวชใจ จะอยนานการดวนจวนจะรง เขมนมงมรรคาพฤกษาไสว ควบอาชาผาตรงเขาพงไพร สงเกตใจจ าทางไปกลางคน สนโดษเดยวเปลยวเปลาเสราสลด ระทวยทดทกขรอนถอนสะอน แตการทพขบขนสกลนกลน อตสาหขนขบมารบคลาไคลฯ ๓ ฝายองคพระอภยวไลลกษณ ก าเรบรกรอนจตคดสงสย เมอเปาปเยาวมาลยมาเหมอนใจ ครนหยดปหนไปไมไดการ เทยวควบมาหาจบไมพบปะ สดทจะตดตามความสงสาร เสนหาอาวรณรอนร าคาญ เยาวมาลยแมจะแฝงไปแหงไร หรอหยดปดรายจะคลายรก เสยดายนกนกนาน าตาไหล จะโลมเลาเปาอกใหออนใจ แมนมาใกลเหมอนเมอกแลวมฟง พลางบรรเลงเพลงประรเรอย จนเหนดเหนอยในอารมณไมสมหวง พระศอแสบแหบเครอเหลอก าลง จงหยดยงร าพงคะนงใน ทปเราเปาอกจะหลกเลยง หรอฟงเสยงหลบซบสลบไสล หรอนมนองหมองหมางระคางใจ วาพไมปลกทพใหกลบมา ยงครวญคร าร าลกยงนกรก ละล าละลกเหลยวแลชะแงหา ทรอนราญการศกไมตรกตรา ดวยเหตวาเวทมนตรเขาดลใจ ฯ

การเปาปครงท ๙ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๘ อยในตอนท ๓๑ พระอภยมณเปาปปลกทพ เลม ๑ หนา ๔๒๔ - ๔๒๕ พระอภยมณเปาปปลกทพ

จงคดวาอยาเลยจะปลกทพ ใหงามสรรพสนพะวงทสงสย เปนส าเรจเสรจศกเหมอนนกไว เหนจะไดเชยชมโฉมวณฬา ด ารพลางทางลงแลวทรงป เรยกโยธไพรนายทงซายขวา ใหวาบแววแกวหรวญญาณ ตางลมตาตกใจทงไพรนาย ลกขนวงทงเครองสรรพาวธ อตลดลมคว าคะม าหงาย เสยงครกครนคนพลดกระจดกระจาย ตางวนวายวงพลวนไปฯ

Page 130: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

116

การเปาปครงท ๑๐ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๙ อยในตอนท ๓๕ พระอภยมณตดทายรถ เลม ๑ หนา ๔๙๘ พระอภยมณเปาปเพราะหลงอบายนางยพาผกาหลอกใหเปาปสะกดทพของตนเอง

นางยนดทไดสมอารมณคด ดวยทรงฤทธรานรกเปนหนกหนา เคารพรบอภวนทจ านรรจา พระสญญาณลนเหลอลกเชอฟง ขอผานเกลาเปาปขนททพ ใหคนหลบสนสมอารมณหวง จะอาสาพาไปเขาในวง ตามไปลงกาอยเปนคครองฯ พระฟงค าร าลกพอนกได ดพระทยทจะชมประสมสอง หยบขผงซงเธอท าไวส ารอง โยนใหยองตอดบางทงธดา อนปรอทหยอดหสไมได มนเหลวไหลเขาในหนงในมงสา แลวแลดสรยนพอสนธยา หยบปมาเปาเพลงวงเวงใจ เสยงแจวแจวแววโหวยโหยละหอย โอหอมสรอยเสาวรสแปงสดใส เสาวคนธมณฑาสมาลย สกเมอไรสาวนอยจะลอยมา แลวเปาเหเรไรจบใจแจว ค าลงแลวเจาจะคอยละหอยหา ระหวยหวหวววบจบวญญาณ พวกลงกากองทพตางหลบไป ถงเคยรอยวนนนไมทนร พอแววหหวนวบกหลบใหล นางยพานารกดใจ จงเชญใหแตงองคทรงราชา พระทรงเครองเรองจ ารสดตรสเตรจ ลวนพลอยเพชรแพรวพราววาวเวหา ทรงมหามาลยแลวไคลคลา มาทรงมาพระทนงอลงการฯ

การเปาปครงท ๑๑ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๑๐ อยในตอนท ๔๔ กษตรยสามคค เลม ๒ หนา ๑๗๐ พระอภยมณเปาปเรยกนางละเวงและกองทพทงหมด

จ าจะเปาปลองเรยกนองรก ใหประจกษแจงความมาตามผว ทงพวกเราชาวผลกรสกตว จะเกรงกลวลมปหลบหนไป ด ารพลางทางสงใหยงหยด ทหารจดคบกระจางสวางไสว ใหรายรอบขอบปาพนาลย คอยรบไพรพวกเราจะเขามา แลวแตงองคลงจากมาทนง ขนหยดยงอยบนเนนเชงเทนผา คดร าพงถงลกสาวเจาลงกา หยบปมาเปาดงเปนกงวาน แตไมใหไพรพลผคนหลบ ใหวาบวบแววเพลงบรรเลงหวาน วเวกโหวยโหยไหอาลยลาน โอดกปานนแลวแกวกลอยใจฯ

Page 131: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

117

แมวณฬานารศรสวสด จะพรากพลดไพรพลไปหนไหน น าคางยอยพรอยพรมพนมไพร จะหนาวในทรวงนองจนหมองนวล โอยามสามยามนเจาพเอย พเคยกอดนองประคองสงวน แมยอดหญงมงขวญจะรญจวน เสยดายนวลเนออนละมนทรวง เคยไสยาสนอาสนออนบรรจถรณแทน มาดนแดนดงรงใชวงหลวง ขอเชญแกวแววตาสดาดวง มาชมพวงมาลดวยพยา ลวนแชมชนแยมบานทกกานกง ยงคดยงหวนหอมบนจอมผา พอยเดยวเปลยวใจนยนา แมวณฬาหลบแฝงอยแหงไร จนดาวเคลอนเดอนดบยงลบนอง เหนแตหองหมวาพฤกษาไสว มาหาพหนอยเถดกลอยใจ จะกลอมใหบรรทมใหชมเชย ถงยากไรไมมทพระแทน จะกางกอดทอดแขนแทนเขนย หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย ใครจะเชยโฉมนองประคองเคยง เคยอยวงฟงนางสรางคเห มาฟงเรไรเพราะเสนาะเสยง วเวกแววแจวเจอยเรอยส าเนยง เสนาะเพยงพณเพลงบรรเลงลานฯ

การเปาปครงท ๑๒ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท๑๑อยในตอนท ๖๑ สงฆราชบาทหลวงเผาเมองลงกาเลม๒หนา๔๕๖ พระอภยมณเปาปจบวลายดาวายพฒนหสกนได

ฝายองคพระอภยเหนใกลค า จงวกน าลบปอธษฐาน เปาเสยงสงฝงคนเหลอทนทาน กองกงวานวาบวบเสยวจบใจ ใหปลาบปลมลมอนบางยนนง โยธาทงสามทพเคลมหลบใหล แตองคพระมงคลาคาดตราไว ตกพระทยวงมาเขาหาคร บาทหลวงยงนงกนเหลาเสยงเปาป ฉวยทองหยบบบขยเขาทห ฉดมงคลาวาไวไวไปกบก ออกประตตะวนตกวงวกวน ดมาชางตางหลบเหนทพลอม ตงคายออมโอบสกดคดขดสน ขาบกปาฝาหนามไปตามจน แตสองคนดนเดนเนนบรรพตฯ ฝายศรสวรรณสนสมทรสดสาคร เจามงกรเจายขนพรอมกนหมด พระกฤษณาสามารถราชโอรส ตางปดหรก าหนดหมดดวยกน ครนกองทพหลบสงบพอพลบค า บนไดท าไวส าหรบทกทพขนธ ปนเขาไดในก าแพงแจมแสงจนทร ดวยเปนวนเพญบรณเหนหนกล

Page 132: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

118

คนประจ าส าหรบกหลบอย ตางพศดรอบายเปนสายสน มใชองคพงศกษตรยมนจดคน สวมรปกลแขวนรอกรองหลอกลวง ตางจดไฟเทยวสองทกหองหบ หมายจะจบหนอนาถกบบาทหลวง เหนโยธาฝรงสนทงปวง ถอคนควงขนรอกกรนครอกดงฯ ฝายพระอภยมณทรงปเปา เหนนองเขาดานไดดงใจหวง ยนดสดหยดปมก าลง ไมรอรงรบเขาไปในก าแพงฯ

การเปาปครงท ๑๓ ของเรองพระอภยมณ เปนการเปาปของพระอภยมณครงท ๑๑อยในตอนท ๖๑ พระอภยมณเยยมศพนางมณฑา(เมองผลก)เลม๓หนา๖๕ พระอภยมณเปาปหามปลามใหหนนเรอ

ฝายพระอภยในก าปน เหนเงอมเงาเขากลปงหา ฝงปลาใหญในน าวายคล ามา ทงซายขวาหนาหลงดงคร พวกฝรงนงยนยงปนส มนยงพรกนมาอกไมหลกหน กดก าปนนนจนเปลยจะเสยท จงหยบปเปาเสยงส าเนยงดง ฝงปลาใหญไดยนลมกนเหยอ ทหนนเรอเคลอนคลอยกลบถอยหลง ขนลอยลองฟองฟเงยหฟง วเวกวงเวงแววแจวจบใจ เสยงฉอดฉ าร าวาเทพารกษ ซงส านกเนนผาชลาไหล ขอเชญชวยดวยเถดพระเลศไกร ใหพนภยผงปลาในวาร แลวเปาบวงสรวงถวายฉยฉายเอย เชญชมเชยจนทรจ ารสรศม ดารากรรอนเรในเมฆ จะชวยชชมดาวสาวสาวเอย ไมมคอยเดยวเปลาเปลยวอก ไมเหมอนกกกอดพระทองนะนองเอย จะชมอนคนกลบลลบเลย เสยงฉอดฉอดเฉอยฉ าดวยน าเสยง กองกงวานหวานแววแจวจ าเรยง สงส าเนยงนวเอกวงเวกใจฯ

ซงการเปาปครงนใชเวลานานมากตลอดการเดนทางขามน าขามทะเลประมาณ ๑ เดอนครง (เลม๓หนา๗๑)

ทงสามวงศทรงฟงใหวงเงก เอกเขนกแหงนนงองเขนย ขอเดชะพระพายชวยชายเชย มาร าเพยพดสงใหตรงไป เปาทมปมใหคนไพรพลหลบ พอใหจบจ าเรยงสงเสยงใส ก าปนทรงหงสบลลงกทงเรอใช ส าราญใจไปดวยกนทกวนคน

Page 133: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

119

พระคงคาสาธพายเงยบ คลนราบเรยบลมเรอยแลนเฉอยชน มาเดอนหนงจงคอยสรางนภางคพน ในกลางคนแลเขมนพอเหนดาว เดอนตะวนนนไมเหนเปนแตแสง แดดไมแขงคนทงหลายไมหายหนาว อกเดอนครงจงเหนจนทรตะวนวาว ถงเกาะคงคาวโขดเขาส าเภาทลาย ถนนขวางกลางสมทรเสมอน า ไปยงค ากไมสนเนนหนหายฯ

Page 134: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

120

ภาคผนวก ค บทประพนธเพลง ชด คนดปค ม

(โนตเพลงชด ฉบบสมบรณ)

Page 135: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

121

สงคต ก ำจด ประพนธโดย

Page 136: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

122

บทประพนธเพลง ชด คนดปค ม Pi: sound of the spiritual guardian

งานประพนธชด “คนดปคม” น เปนผลงานทผวจยตองการแสดงใหเหนความดของป ดวยการน าเสนอความสมพนธระหวางเพลงปของพระอภยมณ กบอารมณของมนษยไปพรอมกน โดยแฝงขอคดเชงพทธปรชญาเรองการเปนมนษยทครองสตได เพราะมนษยตองการแสวงหาความส ข โหยหาความรก บางทกลมหลงมวเมาไปกบสงยวยตาง ๆ จนขาดสต เปนเหตใหแสดงดานทความหยาบกรานทสดออกมาดวยการรบราฆาฟนกน การระงบควบคมอารมณของตวเองใหไดใหมสต ถอเปนคณคาทดทมนษยควรยดถอ เหมอนดนตรทายทสดแลวกมไวเพอขบกลอมจรรโลงใจนนเอง โดยไดน าเสนอในรปแบบดนตรรวมสมยทพยายามผสมผสานเอกลกษณความเปนดนตรทองถนเขารวม โดยแฝงกลนอายของความเปนไทยและเอกลกษณของเครองดนตรปกระจายไปยงเครองดนตรอนๆทใชบรรเลงรวม มการใชเทคนคดานเสยงอเลกทรอนคเขามาเสรมสรางอารมณเพอใหเกดสสนความแปลกแกผลงาน ซงภายในบทประพนธไดแบงออกเปน 4 องค ดงน องคท 1 ประโคมหวาน ภายในจะประกอบดวย 2 ทอนคอ “ส าเนยงวงเวงแววแจวจบใจ” และ “แออออยสรอยฟาสมาลย” เปนการหยบประเดนของปประโลมจตใจ และ ปเกยวสาว ซงเปรยบเปรยกบอารมณของมนษยทแสวงหาความสขสบาย และการโหยหาความรก แสดงถงความงามความหอมหวานของรปรสกลนเสยง หรอตญหา ทมนษยใฝหา องคท 2 จตหลดลอง ภายในจะใชประเดนปสะกดจต ซงใชชอทอนวา “ลงลมหลบลมกายดงวายปราณฯ” ซงเปรยบกบอารมณของมนษยทสบสนวนวาย มวเมา ไรสต จดประสงคในการน าเสนอในองคน แสดงถง อารมณทถกครอบง า ความหลมหลงมวเมา ในรปรสกลนเสยงสมผสของมนษย องคท 3 โศรกสงหาร ภายในประกอบดวย 2 ทอน โดยทอนแรกสรางจากประเดนปคร าครวญใชชอทอนวา“หนาวน าคางพรางพรมลมร าเพย” เปรยบกบอารมณของมนษยทผดหวง จากลา ไมสมหวง และ ทอนท 2 สรางจากประเดนปฆาท าลายใชชอทอนวา “ขาดใจบรรลยลาญ” เปนทอนทเปรยบกบอารมณจตใจของมนษยทหยาบกราน กาวราว จดประสงคในการน าเสนอในองคน แสดงถง ความผดหวง ความเสยใจ จากสงใดสงหนงทเราหลมหลงมนอยางขาดสต สามารถทจะปลกความหยาบกรานในจตใจออกมา ซงอาจน าพาไปสความหายนะ องคท 4 สสามญ ภายในองคจะประกอบดวย2 ทอน คอทอนปสงบจตสงบใจ ใชชอทอนวา “สดสนโทโสทโกรธา” เปรยบกบอารมณมนษยท จตใจสงบนงบรสทธไมปรงแตง และ ทอนปปลกตนคนสต ใชชอวา “ใหวาบแววแกวหรวญญาณ” เปรยบกบอารมณมนษยทกลบมาจากภวงค

Page 137: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

123

หรอสะดงตน จดประสงคในการน าเสนอในองคน แสดงถง การทตองรจกใชสตในการระงบอารมณทหยาบกราน กาวราว ใหใจเยน ตนตวจากภวงค และกลบมาด ารงชวตใหเปนปกต

Instruments คน ด ป คม

Pi: sound of the spiritual guardian 2014

Score for

Thai Oboe (Pinai) in C Flute Piano Violin Viola Cello

Percussion Keyboard & Electronic

Page 138: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

124

ค าอธบายวธการบรรเลง เครองหมาย

ลกศรเขา : ใหบรรเลงโนตโดยเรงความถใหคอยๆเรวขน เรมตงแตหางจนถงสดหวลกศร ลกศรออก : ใหบรรเลงตวโนต โดยผอนความถใหคอยๆชาลง เรมตงแตหางจนถงหวลกศร

สนเสยง : เปนการบรรเลงบงคบความดงเบาของเครองดนตรไปมาดวยความถ คลายสนสะเทอนสนลกคอ(Vibrato)

สนเสยงเรง : บรรเลงบงคบความดงเบาของเครองดนตรไปมาดวย โดยเรงความถใหคอยๆเรวขน หรอชาลง ตามลกศรเขาหรอออก เครองสาย Strings

ใชมอ ตบเคาะต ลงในต าแหนงตวเครองทไหนกได โดยการสม Random ใหท าการ ต ตบ หรอเคาะ ในต าแหนงไหนกได อยางอสระ

Page 139: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

125

เชลโล Cello

Seagull Effect : เลนเทคนคของเชลโล โดยการใชนวอดเสยงต าแหนงฮารโมนคทสงขน วางขนานกนบนสายเสนเดยว แลวสคนชกโดยสไลดมอขนลงจนสดเฟสเชลโลขนลงไปมาเรอยๆ โดยตองระวงในการรกษาระยะหางระหวางนวทงสองใหคงทเสมอกน ปใน Pinai

เทคนคปเปดเออน : การเปาไลนวโนตใกลเคยงทชดกน บรรเลงลกษณะตวโนตท ชงสะทอน

กลบไปมา เพอสรางสสนในท านอง โดยใหปบรรเลงเทคนคกระทบนวลากยาวไปตามเสนสญลกษณจนสดปลายเสน

เปาลมเปลา โดยไมใหเกดเสยงดงแบบปกต สมความดง จงหวะ อารมณ ตามใจผเลน

เทคนคปควงนว : สลบเปลยนต าแหนงการวางนวใหม ท าใหลกษณะการเกดเสยงทเปลยนไปออกมาในระดบเดยวกน โดยการเลนโนตนวควงทเครองหมายตกทหวโนตตวนน

Page 140: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

126

เทคนคป ผนเสยงต า โดยบรรเลงเสยงทไล สนคลอจากเสยงระดบต ามาก มาหาเสยงหลก โดยจะลากเสยงพรอมกบการคอยๆ บงคบลมดวยเทคนคครน หรอการคอยๆตอดลอมและเ รงความเรวขน

เทคนคป แหบแตก บรรเลงโนตเสยงแตก โดยบบลนและกลามเนอปาก ล าคอใหเกดเสยงแตก

เทคนคดนลนบบเพยนเสยง บรรเลงโดยใชลนดนไปทลนปใหเกดการบบเสยงทเยงสงขน โดยบรรเลงไปตามลกษณะเสนทลาก

Page 141: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

127

Page 142: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

128

Page 143: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

129

Page 144: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

130

Page 145: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

131

Page 146: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

132

Low Drone เสยงคลมเครอ งมงำ โทนต ำ

Page 147: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

133

Oriental flute, resonant, formidable กองกงวำน

นำเกรงขำม

High whisper เสยงแหบ กระซบ ครวญ

ครำง

Ascending reverse ไหล

ยอนกลบ

Page 148: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

134

Beating signal เสยงคล นสญญำณกำรเตนของหวใจ

สม ำเสมอ

เสยงคล นสญญำณกำรเตน ไมคงท เปล ยนแปลงไปมำ

สงขนแลวจำงหำยไป

Ascending Wild คล นลม เคล อนท อยำง

ชำๆ

Page 149: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

135

Page 150: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

136

Page 151: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

137

Page 152: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

138

Page 153: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

139

Page 154: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

140

Page 155: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

141

Page 156: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

142

Page 157: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

143

Page 158: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

144

Page 159: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

145

Page 160: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

146

Page 161: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

147

Page 162: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

148

Page 163: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

149

Page 164: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

150

Page 165: 2556 - Silpakorn University€¦ · พระอภัยมณี จากวรรณกรรมของสุนทรภู่ ผู้วิจัยได้ศึกษาเสียงปี่จากบทเพลงที่ได้บันทึกเสียงไว้แล้ว

151

ประวตผวจย

ชอ นายสงคต ก าจด วนเกด วนท 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2530 สถานทเกด อ าเภอเมอง จงหวดเลย สถานทอยปจจบน บานเลขท 19 หมท 11 บานวงน าเยน ต าบลวงสะพง อ าเภอวงสะพง

จงหวดเลย รหสไปรษณย 42130 ประวตการศกษา พ.ศ. 2545 มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนศรสงครามวทยา อ าเภอวงสะพง จงหวดเลย พ.ศ. 2548 มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนศรสงครามวทยา อ าเภอวงสะพง จงหวดเลย พ.ศ. 2553 ปรญญาวทยาศาสตรบณฑต (วท.บ.) สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร ประยกตมลตมเดย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร