ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร : กรณศกษามลนธเพอนหญง

โดย

นางสาวปราง ยอดเกต

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร : กรณศกษามลนธเพอนหญง

โดย

นางสาวปราง ยอดเกต

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

CIVIL SOCIETY WITH GENDER EQUALITY AND WOMEN'S RIGHTS

: A CASE STUDY FRIEND OF WOMEN FOUNDATION

By

Miss Prang Yodket

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Public Administration Program in Public Administration

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ ประชาสงคมกบ

ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร: กรณศกษามลนธเพอนหญง ” เสนอโดย นางสาวปราง ยอด

เกต เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐ

ประศาสนศาสตร

……...........................................................

(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

รองศาสตราจารยพรชย เทพปญญา

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

.................................................... ประธานกรรมการ

(อาจารย ดร.นพดล เหลองภรมย)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.สวชา วรวเชยรวงษ)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(รองศาสตราจารยพรชย เทพปญญา)

............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

55603310: สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

คาสาคญ: ประชาสงคม / ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร / มลนธเพอนหญง

ปราง ยอดเกต: ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร: กรณศกษา

มลนธเพอนหญง. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: รศ.พรชย เทพปญญา. 175 หนา.

การวจยเรอง “ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร : กรณศกษา

มลนธเพอนหญง” ในครงนมวตถประสงคเพอศกษาถงความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญง

กบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร เพอศกษาถงสาเหตของการใชความรนแรงภายใน

ครอบครวทเกดขนกบสตรและแนวทางการปองกน และเพอหาแนวทางในการพฒนาความเสมอ

ภาคทางเพศและสทธสตร รวมถงปญหาความรนแรง และแนวทางปองกน เปนการวจยเชงคณภาพ

โดยการเกบขอมลดวยการสมภาษณเชงลกกบผทเกยวของ แบงเปน 3 กลม คอ นกจตวทยา นก

สงคมสงเคราะห นกวชาการสตรนยม และผทเกยวของ โดยเปนการคดเลอกแบบเจาะจงตาม

คณสมบตทผวจยไดกาหนดเอาไว ดงน คอ บคคลทมบทบาทหนาทในการดแลและรกษาสทธสตร

สตรทไดรบผลจากความรนแรงจากการกดขทางเพศ และนกวชาการทเกยวของกบสทธสตร การ

วเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ การตความขอมล

การเปรยบเทยบขอมล การสงเคราะหขอมลและการสรางขอสรป

ผลการวจยพบวาความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญงเปนมลนธทจดทะเบยน

ตามกฎหมาย มภารกจทประกอบดวย นโยบายของมลนธเพอใหสตรไดรบการคมครองสทธตาง ๆ

ตามกฎหมาย การพฒนาหรอการยกระดบศกยภาพของสตรใหมบทบาทในสงคม ศนยพทกษรบ

เรองราวรองทกข การจดกจกรรมเพอใหเกดการรวมกลม การออมทรพยและการขยายเครอขายทว

ประเทศ สาเหตของการใชความรนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตร ไดแก ความไมมเหตผล

ของสามโดยการหงหวงจนเกนเหต ความเจาชและชอบทารายรางกายผอน

นอกจากนนยงพบวา แนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

สามารถกระทาได 3 แนวทางคอการคมครองตามกฎหมายอยางจรงจง การสงเสรมการประกอบ

อาชพใหสตรสามารถอยไดดวยตนเอง และการสรางความเขาใจเกยวกบความเทาเทยมทางเพศให

เกดขนภายในครอบครวไมวาจะเปนบรษหรอสตร

สาขาวชารฐประศาสนศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2556

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

55603310: MAJOR: PUBLIC ADMINISTRATION

KEYWORD: CIVIL SOCIETY / GENDER EQUALITY AND WOMEN'S RIGHTS.

/ FRIENDS OF WOMEN FOUNDATION

PRANG YODKET: CIVIL SOCIETY WITH GENDER EQUALITY AND WOMEN'S

RIGHTS: A CASE STUDY FRIEND OF WOMEN FOUNDATION. THESIS ADVISOR: ASSOC.

PROF. PORNCHAI DHEBPANYA. 175 pp.

This research " Civil Society with gender equality and women's rights : A case study Friend

of Women Foundation" aims to study the Civil Society Foundation's female friends with gender equality

and women's rights, to study the causes of the violence occurring within the family and protecting women

and to improve gender equality and women's rights including problem and preventive. It is qualitative

research by storing data with in-depth interviews with those involved , divided into three groups: a

psychologist , a social worker. Feminist scholars And related It is the specific feature selection method was

defined as the person whose role in the care and treatment of women's rights, women are affected by

sexual violence of oppression and academics related to women's rights. There are four steps in content

analysis, data interpretation, constant comparisons, data synthesis and conclusion.

The results show that civic Foundation was a registered charity under the law. Mission was

composed of Policy of the Foundation to give women the right to be protected under the law to develop or

enhance the potential of women's role in society. Protection Complaint Activities to achieve integration.

Savings and network expansion across the country. Causes of violence within the family that happens to

women, including the irrational jealousy of her husband by overly . Flirting and drafting body like others.

It was also found that the development of gender equality and women's rights can be protected by third

approach is to betaken seriously. To promote the careers of women can live by themselves. And creating

awareness about gender equality within the family, whether they are men or women.

Program of Public Administration Graduate School, Silpakorn University

Student's signature ........................................ Academic Year 2013

Thesis Advisor's signature ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร: กรณศกษา

มลนธเพอนหญง” ฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยดโดยไดรบความชวยเหลอและความอนเคราะหจาก

ทกทานทใหความรวมมอในการทาวทยานพนธครงน

ขอกราบขอบพระคณผใหขอมลหลก คณธนวด ทาจน ผอานวยการมลนธเพอนหญง

คณบณฑต แปนวเศษ ตาแหนง หวหนาฝายขบเคลอนนโยบายดานสตรและปองกนการคามนษย

มลนธเพอนหญง คณพชร ไหมสข หวหนาศนยพทกษสทธสตร มลนธเพอนหญง คณภาณวฒน

กษดส นกสงคมสงเคราะห บานพกเดกและครอบครวจงหวดพระนครศรอยธยา คณสรรพวต มขโต

นกจตวทยา บานพกเดกและครอบครวจงหวดพระนครศรอยธยา คณวรวลย กรมสรยศกด นกสงคม

สงเคราะห สถานแรกรบเดกหญงบานธญพร คณนวลศร เพชรนวล ตาแหนง ผปกครองสถานแรก

รบเดกหญงบานธญพร และผใหขอมลหลกทไมประสงคออกนามทกทาน

ทายสดนขอกราบขอบพระคณอาจารยทปรกษา และทกทานทใหความชวยเหลอใน

การทาวทยานพนธมา ณ ทนดวย ซงผวจยหวงเปนอยางยงวาจะกอใหเกดประโยชนตอผอาน

ตลอดจนผสนใจ สาหรบขอบกพรองทพบในวทยานพนธครงน ผวจยขอนอมรบไวในอนทจะเปน

แนวทางแกไขวทยานพนธใหดยงขนไป

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ .............................................................................................................. จ

กตตกรรมประกาศ .................................................................................................................... ฉ

สารบญภาพ .............................................................................................................................. ญ

บทท

1 บทนา ............................................................................................................................. 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ................................................................ 1

วตถประสงค .......................................................................................................... 5

ขอบเขตของการวจย .............................................................................................. 5

ขอบเขตวธวจย .............................................................................................. 5

ขอบเขตประชากรและกลมตวอยาง .............................................................. 5

ขอบเขตเนอหาการวจย .................................................................................. 5

กรอบแนวคดในการวจย ........................................................................................ 6

คานยามเชงปฏบตการ ........................................................................................... 7

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย ................................................................. 7

2 วรรณกรรมทเกยวของ ................................................................................................... 8

แนวคดและหลกการเกยวกบความเปนประชาสงคม ............................................. 8

แนวคดประชาสงคมในทศนะของอมมานเอล คานท .................................... 12

แนวคดประชาสงคมทใชในประเทศตะวนตก ............................................... 13

แนวคดประชาสงคมทใชในประเทศไทย ...................................................... 13

แนวคดประชาสงคมกบการเกดโลกยคสมยใหม ........................................... 14

ขบวนการเคลอนไหวประชาสงคม (civil society movement) ..................... 15

การกอตวของแนวคดประชาสงคม ................................................................ 16

องคประกอบประชาสงคม ............................................................................. 17

องคประกอบประชาสงคมทเขมแขง .............................................................. 18

แนวคดเกยวกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร ............................................ 19

ความเสมอภาค ............................................................................................... 19

ความเสมอภาคในฐานะทเปนอดมคต .................................................... 20

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา

มาตรการเชงบวก(Affirmative/Positive Action) .................................... 21

สทธและเสรภาพของสตร.............................................................................. 22

ความเสมอภาคระหวางเพศชายและหญง ....................................................... 23

ทฤษฎการเมอง .............................................................................................. 26

ทฤษฎเสรนยม (Liberalism) ................................................................... 26

แนวเฟมนสม (Feminism) ...................................................................... 27

แนวความคดมารคซสม (Marxism) ........................................................ 28

หลกการ แนวคดและทฤษฎเกยวกบสตรนยม ....................................................... 30

สตรนยม (Feminism) .................................................................................... 30

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการกระทารนแรงในครอบครว .................................... 36

สาเหตความรนแรงในครอบครว ................................................................... 40

ความรนแรงทเกดขนกบภรรยา ..................................................................... 41

พฒนาการของการกระทารนแรงตอภรรยา .................................................... 41

งานวจยทเกยวของ ................................................................................................. 41

3 วธดาเนนการวจย ........................................................................................................... 50

ผใหขอมลหลก ...................................................................................................... 50

เครองมอทใชในการวจยและการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ........................... 51

คณภาพของงานวจยเชงคณภาพ ............................................................................. 51

ความถกตองตรงประเดนและความเชอถอได ........................................................ 52

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ .............................................................................. 55

4 ผลการวเคราะหขอมล .................................................................................................... 57

การใชความรนแรงภายในครอบครว ..................................................................... 57

ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร .................................................................... 59

รปแบบของการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร ................................. 60

แนวคดพนฐานของการเปนประชาสงคม .............................................................. 61

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ............................................................................... 75

สรปผลการวจย ...................................................................................................... 75

อภปรายผล ............................................................................................................. 76

บทสรป .................................................................................................................. 80

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

บทท หนา

ขอเสนอแนะ .......................................................................................................... 81

ขอเสนอแนะสาหรบหนวยงานนาผลวจยไปใช ............................................. 81

ขอเสนอแนะในการวจยตอไป ....................................................................... 81

รายการอางอง ........................................................................................................................... 83

ภาคผนวก ................................................................................................................................. 88

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ ชดท 1 ............................................................................... 89

ภาคผนวก ข แบบสมภาษณ ชดท 2 ............................................................................... 91

ภาคผนวก ค แบบสมภาษณ ชดท 3 ............................................................................... 93

ภาคผนวก ง ถอดเทปการสมภาษณ ............................................................................... 95

ประวตผวจย ............................................................................................................................. 175

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 กรอบแนวคดในการวจยเชงคณภาพ ......................................................................... 6

2 การสงเคราะหขอมลเชงคณภาพ ............................................................................... 74

3 มลนธเพอนหญง ....................................................................................................... 170

4 คณธนวด ทาจน ........................................................................................................ 170

5 คณบณฑต แปนวเศษ ............................................................................................... 171

6 คณธนวด ทาจน และคณบณฑต แปนวเศษ .............................................................. 171

7 คณวรวลย กรมสรยศกด ........................................................................................... 172

8 คณนวลศร เพชรนวล ............................................................................................... 172

9 คณภานวฒน กษดส .................................................................................................. 173

10 คณสรรพวต มขโต ................................................................................................... 173

11 กลมตวอยาง case ท 1 ............................................................................................... 174

12 กลมตวอยาง case ท 2 ............................................................................................... 174

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ในประเทศไทยตงแตสมยอดต สถานภาพของสตรไทยไมเปนทยอมรบในสงคม สตร

มกถกมองเปนสงทดอยคณคา ไรความสามารถ ถกกดข ขมเหง และกดกน ทงทางสงคม เศรษฐกจ

และ การเมอง ไมมสทธและบทบาทหรอฐานะใดในทางสงคม ซงไมไดรบความเสมอภาคเทาเทยม

ผชาย ทงทสตรเองกเปนมนษยเชนเดยวกนกบผชาย สถานภาพความเปนมนษยนนมอยในตวของ

มนษยทกคน โดยไมคานงถง เพศ วย สญชาต ศาสนา ทงยงเปนสาระสาคญตามธรรมชาต ความ

เปนมนษยจงไมอาจจากดหรอทาใหสญเสยไปไมวาดวยวธการใดๆ การไมเคารพในสทธสตร

ตลอดจนการเลอกปฏบตตอผเปนสตรนนแตเดมอาจเปนเพราะสภาพสงคมสมยโบราณทมการถอ

ปฏบตสบตอกนมาโดยทผชายจะมความรบผดชอบในฐานะท เปนหวหนาครอบครว เปนสาเหต

หนงททาใหบทบาทของสตรลดลง

ทผานมา ผหญงถกปฏบตอยางเปนมนษยชนชนสองในเรองสทธตางๆ เชน กฎหมาย

ลกษณะครอบครวในเรองเหตหยา หรอกฎหมายอาญาในเรองขมขนฯ ซงถอวาเปนการเลอกปฏบต

ฯ อยางหนง และเพงจะมการแกไขกฎหมายเหลานใหไปเปนไปตามหลกเกณฑ “ความเสมอภาคเทา

เทยมกน” ในรฐธรรมนญ ไมถงสามปนเอง คาวา “เลอกปฏบต” มาจากคาวา “Discrimination” ซง

หมายถง การแบงแยก กดกน หรอการจากดใดๆ เพราะเหตแหงเพศ และการกระทาดงกลาวมผล

หรอมความประสงคทจะทาใหสทธของผหญง ไมวาจะสมรสหรอไมสมรส ตองเสอมเสยไป ไม

เสมอภาคกบผชายในเรองเสรภาพและสทธมนษยชนขนพนฐานในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม

วฒนธรรม และสทธความเปนพลเมอง

การแบงแยกงานตามเพศจะแสดงออกมาในรปของการจากดโอกาสดานการศกษาและ

การทางานในบางสาขาของสตร เชน การทางานดานการเมอง การปกครองและกฎหมาย ซงงาน

เหลานเปนงานของสงคมสวนรวม(public work) และเปนงานทยดอานาจในการวางแผนของการ

ตดสนใจ ซงจะสงผลตอ ชะตากรรมของประชาชนและอนาคตของสงคมโดยรวม แนวคดเรองการ

แบงแยกงานทางเพศยงกดกนผหญงจากงานอนๆ ทมรายไดดและเปนงานทสงคมยกยอง เชน งาน

แพทย งานดานการเมองการปกครองและกฎหมาย ฯลฯ (มาล พฤกษพงศาวล, 2552: 12)

สำนกหอ

สมดกลาง

2

ในปจจบน สตรไดรบการศกษาในขนสงมากขน มความสามารถ และมบทบาทสาคญ

อยางมาก ทงทางสงคม เศรษฐกจ และการเมองทาใหสทธสตรไดรบการยอมรบ การพฒนา และการ

คมครองในดานตางๆ มากมายหลายดาน เหนไดจากในปจจบนมกฎหมายทคมครองดานสทธสตร

อยมากมาย

แนวคดเรอง “เพศสภาวะ (gender)” ไดมการนามาใชอยางกวางขวางเมอสามสบกวาป

มานเอง โดยกลมทนามาใช คอ นกสตรนยมในประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศองกฤษ (พจ ยว

จต, 2542: 162) ซงนามาใชเพออธบายความสมพนธเชงอานาจระหวางหญงและชายในสงคม ทม

แนวโนมทจะจดความสาคญของผชายไวเหนอกวาหญง หรอระบบสงคมแบบเพศชายเปนใหญ

(Patriarchal System) กลาวคอ เพศชายเปนผกาหนดกฎเกณฑความเปนไปของสงคม ทาใหเกด

ความเหลอมลาระหวางเพศ ผหญงถกกดข และกลายเปนผดอยโอกาสทางสงคมในรปแบบตาง ๆ

ไมวาจะเปนการถกเลอกปฏบต การไมไดรบความเปนธรรม ตลอดจนกรณปญหาตางๆ ของผหญง

ทปรากฏอยในปจจบนอนเกดมาเปนเวลาชานาน (ปฐมาภรณ บษปธารง, 2546: 26)

ตลอดระยะเวลาในชวง 4 ทศวรรษทผานมา องคการสหประชาชาตรวมกบขบวนการ

สตรนยม ไดมสวนสาคญอยางมากในการทาใหเกดกระบวนการพฒนาผหญงและขจดอปสรรคตอ

ความกาวหนาของผหญงขนในประเทศสมาชกตางๆ ทวโลก ทงน ดวยตระหนกวาปญหาของการ

พฒนาผหญงทสาคญสวนหนงมาจาก ความไมเสมอภาค ผหญงถกเลอกปฏบตในสงคม เนองจาก

สงคมสวนใหญถกครอบงาดวยระบบชายเปนใหญ (Patriarchal System) ในสงคมไทยนนมการ

เปลยนแปลงมาเปนลาดบ สวนหนงนาจะมาจากการทผหญงไดเรยนรถงปญหาอปสรรคตางๆ

โดยเฉพาะผหญงในกลมรากหญา ซงเปนผหญงสวนใหญสงคมทตองประสบปญหาความรนแรงใน

รปแบบตางๆ รวมทงผหญงบางกลมทมโอกาสไดรบการศกษามากขน เกดการเคลอนไหวใน

รปแบบตางๆ อนนาไปสการเรยกรองสทธของผหญง และไดกลายเปนขบวนการทางสงคมในเวลา

ตอมา แมขบวนการเคลอนไหวของผหญงในประเทศไทยจะไมไดโดดเดนในระดบสากลแตกทาให

กระแสแนวคดสตรนยมในประเทศไทยทงในฐานทเปนแนวคดและเปนการเคลอนไวมออกมาเปน

ระยะๆ เมอมเหตการณในสงคมทชใหเหนถงการเอารดเอาเปรยบ หรอความไมยตธรรมเกดขนกบ

ผหญง (เพญนภา ภทรนกรม, 2551: 99)

สาหรบในประเทศไทยไดมการดาเนนงานเกยวกบสตรอยางชดเจนในชวงแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 3 (พ.ศ.2515-2519) มการจดตงคณะกรรมการสงเสรมและ

ประสานงานสตรแหงชาต (กสส.) เปนองคกรระดบชาตดานสตรในป 2532 จากนนจงมการ

วางเปาหมายหลกของแผนสรางระบบเฝาระวงปญหา และชวยเหลอผหญงทถกกระทารนแรงใน

ครอบครว มกฎหมายขจดความรนแรงในสตรเพอขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ

สำนกหอ

สมดกลาง

3

(สานกงานกจการสตร และสถาบนครอบครว กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย,

มปพ.) ทงนเปนไปตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 มาตรา 31

บญญตไววาบคคลยอมมสทธและเสรภาพในชวตและรางกาย การทรมาน การทารณกรรม หรอการ

ลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรม จะกระทามได จะเหนไดวาเรองความรนแรงม

ความสาคญในระดบประเทศทนามาสแผนของการพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ.2550-

2554 (บญสบ โสโสมและคณะ, 2550: 1)

ปจจบนขาวคราวเกยวกบผหญงทปรากฏในสอมวลชนแขนงตางๆยงคงแสดงใหเหน

วาผหญงยงคงถกทารณกรรม เอารดเอาเปรยบ ทงทางดานรางกายและจตใจ ซงปญหาเหลานลวน

แตเปนปญหาทสะทอนถงรากฐานคานยมและทศนคตของสงคมไทยยคปจจบนทยงมองผชายเปน

ใหญไมแตกตางกบสงคมไทยในอดตทผานมา โดยเฉพาะปญหาความรนแรงตอผหญง เปนปญหา

รวมกนของผหญงทวโลก และไดรบการยอมรบวาเปนรปแบบหนงของการละเมดสทธมนษยชน

ตอผหญง โดยเมอป พ.ศ.2537 องคการสหประชาชาต ไดออกคาประกาศเพอยตความรนแรงตอ

ผหญง โดยไดใหนยามความหมายของ "ความรนแรงตอผหญง" หมายถง การใชความรนแรงใดๆ

อนสบเนองมาจากแตกตางระหวางหญง - ชาย ซงมผลหรอมกจะมผล ทาใหเกดอนตรายหรอความ

เดอนรอน ทางกาย ทางเพศ หรอทางจตใจตอผหญง ซงความรนแรงตอผหญงนนเกดขนไดในทก

มตของสงคม ทงในครอบครว ในชมชน สถานททางานและสถาบนการศกษา

ทผานมา ความพยายามในการแกไขปญหาความรนแรงตอผหญงทงในระดบสากล

และระดบ ประเทศ ไดมการสรางมาตรการทางสงคม เชน การรณรงคสรางสรรคความเขาใจกบ

สงคม เพอตระหนกถงปญหาความรนแรงตอผหญง และมาตรการทางกฎหมาย เชน การบญญต

กฎหมาย ปรบปรงกฎหมาย เพมบทลงโทษกบผกระทาความรนแรงตอผหญงในหลายรปแบบ ทงน

ในการทางานใหความชวยเหลอผหญงทประสบปญหา พบวา ผหญงจานวนมากไดถกกระทาความ

รนแรงในครอบครวโดยสาม ความรนแรงทผหญงถกกระทานน ครอบคลมทงความรนแรงทาง

รางกายและทางเพศ

ความไมเทาเทยมกนเปนปญหาใหเกดความรนแรงกบเดกและสตรมากทสด จงตองหา

ขอสรปของปญหาและมการยนมอมาชวยเหลอสาหรบผทไดรบความรนแรงท งเดกและสตร

มลนธตางๆ จงเปนอกทางเลอกหนงสาหรบผถกกระทาและผไมไดรบความยตธรรมขนในสงคม

ปจจบน

จากหลกฐานพบวา หนงในสามของผหญงถกกระทารนแรงทางเพศ รวมถงถกบงคบ

ใหมเพศสมพนธโดยใชกาลง และหญงทเคยถกกระทารนแรงทงทางกายและทางเพศ เคยคดฆาตว

ตายสง รวมทงมการใชยานอนหลบและยาแกปวดสงกวาผหญงทถกกระทารนแรง และจากการ

สำนกหอ

สมดกลาง

4

ทางานชวยเหลอผหญงทประสบปญหาของมลนธ อนเนองมาจากการถกคกคามจากภยทางเพศ

สามทอดทง ทารายทบต (ม.ค. - ก.ย. 2545) มผมาใชบรการ 643 ราย สะทอนใหเหนถงความรนแรง

ยงเปนทปรากฏ และปจจบนสถานการณสงคมทเปลยนไปมาก บทบญญตดงกลาวไมอาจคมครอง

ผเสยหายไดทกกลม เชน ผหญงซงเปนภรรยา เดกชาย หรอ ชายทแปลงเพศเปนหญง เปนตน บคคล

ดงกลาวยงขาดโอกาสในการทจะไดรบการคมครองจากกฎหมายอาญาทงทผเสยหายถกลวงละเมด

ทางเพศ ในลกษณะทใกลเคยงกบการขมขนกระทาชาเรา

มลนธเพอนหญง เปนองคกรพฒนาเอกชน กอตงขนเมอปลายป พ.ศ. 2523 ภายใตชอ

"กลมเพอนหญง" ไดรบการจดทะเบยนโดยกรงเทพมหานคร เปน "มลนธเพอนหญง" และมฐานะ

เปนนตบคคลจากกระทรวงมหาดไทย เมอวนท 5 กนยายน 2534 มบทบาทพทกษสทธและใหความ

ชวยเหลอสตรทตกอยในภาวะวกฤต อาท จากภยคกคามทางเพศ ตงครรภไมพงประสงค สาม

ทอดทงทารายทบต ถกลอลวงและบงคบคาประเวณ ถกเลกจางโดยไมเปนธรรม และถกเลอกปฏบต

ในเรองของอาชพ เพอเปนการแกไขปญหาทตนเหต มลนธฯ ไดนาขอมลเผยแพรตอสาธารณชน

และตอภาครฐเพอผลกดนใหกาหนดนโยบายและ แนวปฏบตทเปนจรงในการคมครอง พทกษสทธ

รวมถงการสงเสรมคณภาพชวตของสตรโดยรวม

กจกรรมของมลนธ ไดแก2 ศนยชวยเหลอและพทกษสทธสตร2 ใหความชวยเหลอดาน

กฎหมายและสงคมสงเคราะหเฉพาะรายแกผหญงทตกอยในสภาวะ วกฤตความรนแรงใน

ครอบครว ถกคกคามทางเพศ ถกบงคบลอลวงใหคาประเวณ ตงครรภไมพงประสงค ถกเลกจาง

งานโดยไมไดรบความเปนธรรมและถกเลอกปฏบตจากภาวะความเปนหญง โดยทนายความ นก

สงคมสงเคราะห มกระบวนการฟนฟจตใจและเปนกาลงใจใหตอสเพอหลดพนจากความทกข ความ

กดดน จากสภาวะทตองการทางเลอก ใหมความเปนอสระ และสามารถพงตนเองได

2 งานขอมล วชาการ และเผยแพร2 เปนศนยขอมล รวบรวม จดเกบ จดทา และวเคราะห

ขอมลเกยวกบสถานการณผหญงทมลนธ ฯ ดาเนนกจกรรม จดทาเปนองคความร รณรงคเผยแพรส

สาธารณชนทงในประเทศและตางประเทศในรปแบบตาง ๆ ผลตสอและสงพมพ เชน หนงสอพมพ

หญงชายกาวไกล วารสารสตรทศนรายงานสถานการณผหญงในเชงวเคราะห จดหมายขาว

ภาษาองกฤษ เปนเวทแลกเปลยนขอมลกบเครอขายผหญงในระดบสากล คมอตาง ๆ เชน คมอเพอน

หญง เขยนบทความเผยแพรในหนงสอพมพและวารสารตาง ๆ และจดทาเวบไซตของมลนธฯ

จากความสาคญของปญหาเหลาน จงเปนทมาของความประสงคของผวจยในการ

ศกษาวจยถงความความเสมอภาคทางเพศและการใหความชวยเหลอกบเดกและสตรทถกละเมด

สทธ ถกทารณกรรม ถกเอารดเอาเปรยบในรปแบบตางๆ โดยผวจยมงศกษาในประเดนของบทบาท

สำนกหอ

สมดกลาง

5

และหนาทในความเสมอภาคของสทธสตร สาเหตของความรนแรงทเกดขนกบสตรและแนว

ทางการปองกน รวมทงแนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศ

ดงนน ผวจยมความสนใจศกษาวจยในหวขอ “ ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศ

และสทธสตร : กรณศกษามลนธเพอนหญง”

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาถงความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญงกบความเสมอภาคทางเพศ

และสทธสตร

2. เพอศกษาถงสาเหตของการใชความรนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตรและ

แนวทางการปองกน

3. เพอหาแนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร รวมถงปญหา

ความรนแรง และแนวทางการปองกน

ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตวธการวจย

ผวจยใชระเบยบวธวจยแบบการวจยเชงคณภาพ(Quantitative research) ดวยวธการ

เกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณเชงลก (in-depth interview)

2. ขอบเขตประชากรและกลมตวอยาง

ในการศกษาครงน ผวจยเกบรวมรวมขอมลจากประชากร ซงเปนผใหขอมลหลก

(Key informants) เพอใชในการเกบขอมลเชงคณภาพ 0ในการสมภาษณเชงลก 0จานวน 10 คน

ประกอบดวย ผทเกยวของ แบงเปน 3 กลม คอ นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห นกวชาการสตร

นยม และผทเกยวของ โดยเปนการคดเลอกแบบเจาะจงตามคณสมบตทผวจยไดกาหนดเอาไว ดงน

คอ

2.1 บคคลทมบทบาทหนาทในการดแลและรกษาสทธสตร

2.2 สตรทไดรบผลจากความรนแรงจากการกดขทางเพศ

2.3 นกวชาการทเกยวของกบสทธสตร

3. ขอบเขตเนอหาการวจย

เนองจากการศกษาครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ดงนน ผวจยจงกาหนดกรอบของ

แนวคดในการวจย ดงน เปนการวเคราะหเนอหา (content analysis) ประกอบดวยกระบวนการ

จานวน 4 ขนตอนคอ การตความขอมล (interpretation) การเปรยบเทยบขอมล (constant

สำนกหอ

สมดกลาง

6

comparison) การสงเคราะหขอมล (data synthesis) และการสรางขอสรป (conclusion) ทงน เพอ

ศกษาถงความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร การใชความรนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตร

และแนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร รวมทงความเปนประชาสงคมของ

มลนธเพอนหญง ดงทจะแสดงใหเหนเปนกรอบแนวคดในการวจย

กรอบแนวคดในการวจย

การวจยครงน ผวจยกาหนดกรอบแนวคดในการวจย เปนการวจยเชงคณภาพโดยอาศย

ขอมลเชงคณภาพ ซงไดมาจากแหลงขอมลโดยการสมภาษณเชงลก ดงปรากฏตอไปน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจยเชงคณภาพ

ขอมลเชงคณภาพ

ผใหขอมลหลก

นกวชาการทเกยวของกบ

สทธสตร

สตรทไดรบผลจากความ

รนแรงจากการกดขทางเพศ

บคคลทมบทบาทหนาทใน

การดแลและรกษาสทธสตร

เพอศกษาถงความเปน

ประชาสงคมของมลนธ

เพอนหญง ในความเสมอ

ภาคทางเพศและสทธสตร

เพอศกษาถงสาเหตของการ

ใชความรนแรงภายใน

ครอบครวทเกดขนกบสตร

และแนวทางการปองกน

เพอหาแนวทางในการ

พฒนาความเสมอภาคทาง

เพศและสทธสตร

ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร : กรณศกษา มลนธเพอนหญง

7

คานยามเชงปฏบตการ

ประชาสงคม หมายถง สงคมพลเรอนซงประชาชนมสทธและหนาทในการกาหนด

ขอบเขตความสาคญ และมาตรฐานทางศรธรรมภายในสงคม

ในการศกษาวจยครงน ผวจย ใหความหมายของคาวา ประชาสงคม หมายถง การรวม

ตวของประชาชนทมอดมการณรวมกนในการชวยเหลอเดกและสตร ทไดรบการเอาเปรยบหรอถก

กดขทางเพศโดยการรวมตวกนครงน อยภายใตการนาของ นายจะเดจ เชาวนวไล ผจดการมลนธ

เพอนหญง ซงมชอเรยกวา มลนธเพอนหญง

ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร หมายถง การทเพศผหญงและเพศผชายซงม

ความแตกตางกนทางกายภาพ แตทงสองเพศไดมโอกาสในการไดรบการพฒนาตนเองอยางเตม

ศกยภาพ และท งสองเพศไดรบความพงพอใจอยางเสมอภาคในความตองการทแตกตางกน

โดยเฉพาะการใหความสาคญแกเพศหญงใหมความเทาเทยมกบเพศชาย

การใชความรนแรงภายในครอบครว หมายถง การใชกาลงบงคบหรอขมขโดยสมาชก

ของครอบครวทกระทาตอสมาชก เปนการลวงละเมดสทธสวนบคคลโดยตงใจทารายใหสมาชกคน

อนในครอบครวไดรบผลของความทกขทรมานทงรางกายแกผถกกระทา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย

1. เพอใชเปนแบบอยางของแนวทางใหสภาพสตรยดถอปฏบตและสามารถดารงชพอย

ไดในสงคมโดยปราศจากการเอาเปรยบหรอการกดขทางเพศ

2. เพอเปนการศกษาและคนหาแนวทางในการลดการใชความรนแรงภายในครอบครว

โดยใหความสาคญแกเพศหญงและเดกในฐานะทเปนสมาชกของครอบครว

3. เพอเปนแนวทางในการสงเสรมความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร โดยทงเพศ

หญงและเพศชายตางไดรบความพงพอใจอยางเสมอภาคในความตองการทแตกตางกน รวมไปถง

การใหความสาคญแกเพศหญงใหมความเทาเทยมกบเพศชาย

8

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง “ประชาสงคมกบความเสมอภาคเพศและสทธสตร : กรณศกษา

มลนธเพอนหญง” โดยในการวจยครงนมเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอนามาประกอบในวจย

ประกอบดวย

1. แนวคดและหลกการของความเปนประชาสงคม

2. แนวคดเกยวกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

3. หลกการ แนวคดทฤษฏเกยวกบสตรนยม

4. แนวคดและหลกการของการใชความรนแรงภายในครอบครว

5. งานวจยทเกยวของ

1. แนวคดและหลกการเกยวกบความเปนประชาสงคม

ความเปนประชาสงคม (Civil Society, อางองใน ประเวศ วะส และคณะ, 2541: คานา)

เปนปจจยกาหนดคณภาพและประสทธภาพของสงคม การทเศรษฐกจจะดหรอไม การเมองจะด

หรอไม และศลธรรมจะดหรอไม ขนกบการมความเปนประชาสงคมมากนอยเพยงใด เนองจาก

ความเปนประชาสงคมเปนพนฐานทางศลธรรม ทกสวนในสงคมจงควรใหความสนใจและทาความ

เขาใจเรองประชาสงคม

คาวา "ประชาสงคม" มาจากภาษาองกฤษวา Civil Society และมผใชคาภาษาไทย

เทยบเคยงกนหลายคา อาท "สงคมประชาธรรม" (ไพบลย วฒนศรธรรม, อางองใน ประเวศ วะส

และคณะ, 2541: 162) และวถประชา (ชยอนนต สมทวณช, อางองใน ประเวศ วะส และคณะ, 2541:

39-41) ใชคานโดยมนยของคาวา Civic movement) "อารยสงคม" (อเนก เหลาธรรมทศน, อางองใน

ประเวศ วะส และคณะ, 2541: 73-75) และ "สงคมเขมแขง" (ธรยทธ บญม ทศน, อางองใน ประเวศ

วะส และคณะ, 2541: 154-155) เปนตน ทงน นกคดสาคญๆ ของสงคมไทยไดอธบายขยายความคา

วา "ประชาสงคม" หรอ Society นในบรบทเงอนไขและการใหน าหนกทแตกตางกน อนพอ

รวบรวมในเบองตนได (ประเวศ วะส และคณะ, 2541) ดงน

9

ศ.นพ.ประเวศ วะส นบเปนผทมบทบาทสาคญในการจดประกายการคดถกเถยง ใน

เรอง "ประชาสงคม" ใหมความเขมขนอยางมากในชวงระยะ 5-6 ปทผานมา โดยผานงานเขยนชน

สาคญคอ "สงคมสมานภาพและวชชา" โดยในงานเขยนดงกลาวประกอบกบบทความยอยๆ และ

การแสดงปาฐกถาและ การอภปรายในทตางๆ พอประมวลเปนความคดรวบยอดไดวา ในสภาพของ

สงคมไทยปจจบน ภาคสวนหลก (Sectors) ของสงคมทมความเขมแขง และมความสมพนธ

เชอมโยงกนอยางมากคอ ภาครฐ หรอ "รฐานภาพ" และภาคธรกจเอกชนหรอ "ธนานภาพ" ซง

ปรากฏการณนสงผลทาใหสงคม ขาดดลยภาพและเกดความลาหลงในการพฒนา ของฝาย

ประชาชนหรอ ภาคสงคม ซงเรยกวา "สงคมานภาพ"

ดงนนการนาเสนอแนวคดของ ศ.นพ.ประเวศ วะส จงมงไปทการทาอยางไรทจะ

เกอหนนใหภาคสงคมหรอภาคประชาชนมความเขมแขงและเกดดลภาพทางสงคมขน ทเรยกวาเปน

"สงคมสมานภาพ" โดยนยยะน ศ.นพ.ประเวศ วะส เชอวาจะตองพฒนาใหเกดความเขมแขงท

ชมชน (Community Strengthening) (ประเวศ วะส, 2536) จนเกดคาขยายความตามมา อาท ชมชน

เขมแขง ความเปนชมชน เปนตน ดงการใหความหมายของการเปน "ชมชน" ในทน วาหมายถง

"การทประชาชนจานวนหนงม วตถประสงครวมกน มอดมคตรวมกนหรอมความเชอรวมกนใน

บางเรอง มการตดตอสอสารกน หรอมการรวมกลมกน มความเอออาทรตอกน มความรก ม

มตรภาพ มการเรยนรรวมกนในการ ปฏบตบางสงบางอยางและมระบบการจดการในระดบกลม"

(ประเวศ วะส, 2539) ซงโดยนยยะนประชาสงคมทเขมแขง ตองมรากฐานทเกดจากการมชมชนท

หลากหลายและเขมแขงดวย

มขอพงสงเกตสาคญตอเรองการเกอหนนภาคสงคม ทเสนอแนวคดในเชงกลยทธทวา

ดวย "ความรวมมอเบญจภาค" (ตอมาใชคาวา "พหภาค") โดยมองวาชมชนในปจจบนออนแอมาก

การทจะทาใหชมชน มความเขมแขงไดนน จะตองเกดจากความรวมมอและการทางานรวมกนของ

ภาคสงคมตางๆ ซงรวมทงภาครฐและภาคธรกจเอกชนดวย "สงคมสมานภาพ" จะเกดขนไดกดวย

กระบวนการถกทอความรกของคนในสงคม ของคนในชมชน ถกทอท งแนวดง อนหมายถง

โครงสรางอานาจทเปน ทางการและแนวนอนซง หมายถงพนธมตร/เพอน/เครอขายเขาหากน ซง

หากพจารณาจากประเดนน การใหความหมายหรอความสาคญของ "ประชาสงคม" ของ ศ.นพ.

ประเวศ วะส นน มไดกลาวถง "การปฏเสธรฐ" หรอ State Disobedience แตอยางใด

อ.ธรยทธ บญม และ ดร.อเนก เหลาธรรมทศน สองนกคดทางสงคมคนสาคญ ทไดให

ความสนใจกบเรอง "ประชาสงคม" อยางมากเชนเดยวกน อ.ธรยทธ มองวาการแกปญหา พนฐาน

ทางสงคมนนควรใหความสาคญกบ "พลงทสาม" หรอพลงของสงคม หากแมนวาสงคมโดยรวมม

ความเขมแขง นกธรกจ นกวชาชพ นกศกษา ปญญาชนชาวบาน สามารถรวมแรงรวมใจกน ผลกดน

10

สงคม ปญหาตางๆ ทเปนพนฐาน กจะสามารถเปลยนแปลงได ทงน สงคมทเขมแขงในความหมาย

ของ ธรยทธ บญม นน จะเนนทลกษณะทกระจดกระจาย (Diffuse) พลงทางสงคมทมาจากทกสวน

ทกวชาชพทกระดบ รายได ทกภมภาคของประเทศ ซงโดยนยยะน จะมความแตกตางจากแนวคด"

ประชาชนเปนสวนใหญ" หรอ "อานาจของประชาชน" ดงเชนขบวนการ เคลอนไหวทางการเมอง

ในอดตเปนอยางมาก (ธรยทธ บญม, 2536)

อเนก เหลาธรรมทศน ไดใหความหมายของ "ประชาสงคม" หรอ "อารยสงคม" ท

ครอบคลมทกชนชนของสงคม เนนเรองความสมานฉนท ความกลมเกลยว ความกลมกลนในภาค

ประชาสงคมมากกวาการดทความแตกตางหรอ ความแตกแยกภายใน อยางไรกตามมมมองของ ดร.

อเนก เหลาธรรมทศน ไดใหความสนใจเปนพเศษกบประเดนของ "คนชนกลาง" "การมสวนรวม"

"ความผกพน" และ "สานกของความเปนพลเมอง" กลาวคอ "ประชาสงคม" โดยนยยะน มได

หมายถงความเปนชมชนของสงคมชนบทเทานนแตกน ความรวม ไปถงคนชนกลางภาคเมองทไม

จาเปนตองมความ สมพนธใกลชดเปนเครอญาตหรอเปน แบบคนหนา (face to face relationship)

แตเปนความผกพน (bond) ของผคนทหลากหลายตอกนบนฐาน แหงความรวมมอและการแสวงหา

การมสวนรวม และดวยสานกทมตอความเปนพลเมอง หรอ Citizenship นนเองนอกจากน ดร.อเนก

เหลาธรรมทศน ยงไดต งขอสงเกตทสาคญถงรากฐานของคนไทย และสงคมไทยวา คนไทย

สวนมากยงมระบบวธคดวาตนเองเปนไพร (client) หรอคดแบบไพร ทจะตองมมลนายทด โหยหา

คนด จงมกขาดสานกของความเปนพลเมองและมองปญหาในเชง โครงสรางไมออก

อยางไรกตาม ดร.อเนก เหลาธรรมทศน ไดใหความสาคญตอการผลกดนใหเรอง

"ประชาสงคม" กลายเปนแนวคดในเชงอดมการณ ทางสงคม "ผมขอเสนอใหเรอง Civil Society

เปนเรองของอดมการณ จะตองมคาขนมากอน ไมมคากไมมความคด ไมมความคดกไมมอดมการณ

เพราะฉะนนคาวา Civil Societyตองสรางใหเปน Concept อยางเชน วฒนธรรมชมชน จงจะเหนม

พลง มประโยชน" (อเนก เหลาธรรมทศน, 2539)

ศ.ดร.ชยอนนต สมทวณช และนายแพทยชชย ศภวงศ เปนนกคดอก 2 ทานทกลาวถง

"ประชาสงคม" โดยเนนทการปรบใชในบรบท ของสงคมไทย คอนขางมาก โดยท ศ.ดร.ชยอนนต

สมทวณช มองวา "ประชาสงคม" หมายถง ทกๆ สวนของสงคมโดยรวมถงภาครฐ ภาคประชาชน

ดวย ถอวาทงหมด เปน Civil Society ซงแตกตางจากความหมายแบบตะวนตกทแยกออกมาจาก

ภาครฐ หรอนอกภาครฐ แตหมายถงทกฝายเขามาเปน partnership กน (ชยอนนต สมทวณช, 2539)

โดยนยยะน ศ.ดร.ชยอนนต สมทวณช ใหความสาคญกบ Civic movement หรอ "วถประชา" ทเปน

การดาเนนกจกรรม ของกลมองคกรตางๆ โดยเอาตวกจกรรมเปนศนยกลางปราศจากการจดตง ดง

ขอเสนอทสาคญใน เชงยทธศาสตรการพฒนา ในชวงของการจดทาแผน พฒนาฯ ฉบบท 8 คอ

11

Area-Function-Participation - AFP กลาวคอจะตองเนนทกระบวนการมสวนรวม ในการดาเนน

กจกรรมการพฒนาของ ทกฝายรวมกนในระดบพนท (ยอยๆ) ซงในทน อาจเปนพนทจงหวด อาเภอ

ตาบล หมบาน หรอพนทในเชงเศรษฐกจ เชน เขตพนทชายฝงทะเล ภาคตะวนออก เปนตน (ชย

อนนต สมทวณช, 2539)

นายแพทยชชย ศภวงศ ใหความหมายของ "ประชาสงคม" ทกวางขวางและผนวกเอา

แนวคดทกลาว มาขางตน มาผสมผสานกนอยางกลมกลน กบบรบทของสงคมไทยวา หมายถง "การ

ทผคนในสงคม เหนวกฤตการณ หรอสภาพปญหาในสงคมทสลบซบซอนยากแกการแกไข ม

วตถประสงครวมกนซงนาไปสการกอจตสานก (Civic consciousness) รวมกน มารวมตวกนเปน

กลมหรอองคกร (Civic group) ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคธรกจเอกชน หรอภาคสงคม (ประชาชน)

ในลกษณะทเปนหนสวนกน (Partnership) เพอรวมกนแกปญหาหรอ กระทาการบางอยางใหบรรล

วตถประสงค ทงน ดวยความรก ความสมานฉนทความเอออาทรตอกนภายใตระบบการจดการโดย

มการเชอมโยงเปนเครอขาย (Civic network)" (ชชย ศภวงศ, 2540)

ทงน นายแพทยชชย ศภวงศ ยงไดเสนออกวาปจจบนขบวนการประชาสงคมของไทย

ไดมพฒนาการและ ความเขมแขงเชอมโยงเครอขายกนมาก พอสมควร โดยเฉพาะเครอขายของ

ชาวบานและเครอขายขององคกรพฒนาเอกชนตางๆ ทกาลงมบทบาทสาคญ ตอกระบวนการ

แสวงหา ทางเลอกเพอการแกปญหาในดานตางๆ ของสงคม เชน ปญหาสงแวดลอม ปญหาเอดส

ปญหาสาธารณสข การทาเกษตรทางเลอก เปนตน อยางไรกด นายแพทยชขย ศภวงศ ไดต ง

ขอสงเกตทสาคญไววา ในเงอนไขของสงคมไทยปจจบนยงคงมกระแสเหนยวรงทจะฉด มให

กระบวนการสรางความ เขมแขงของสงคมเตบโตขน อนไดแก ระบบพรรคการเมอง รฐไทยและ

ระบบราชการ ระบบการศกษา ความสมพนธแบบแนวดง และสอมวลชนทขาด อสระเปนตน (ชชย

ศภวงศ, 2540)

คณไพบลย วฒนศรธรรม นกคดนกพฒนาอาวโสอกทานหนง ซงมบทบาททาง

ความคด และการเชอมโยงภาคตางๆ ของสงคมเพอ การพฒนามาอยาง ตอเนอง ไดใหความหมาย

ของ "ประชาสงคม" วาหมายถง "สงคมทประชาชนทวไป ตางมบทบาทสาคญในการจดการเรอง

ตางๆ ทเกยวกบวถชวต ของประชาชน โดยอาศยองคกร กลไก กระบวนการ และกจกรรมอน

หลากหลาย ทประชาชนจดขน" โดยนยยะของความหลากหลาย ขององคกรนไมวา จะเปน กลม

องคกร ชมรม สมาคม ซงลวนแตมบทบาทสาคญตอการผลกดนการเปลยนแปลงทางสงคมทงสน

จงเปนเสมอน "สงคม" ของ "ประชา" หรอ Society ของ Civil นนเอง อยางไรกด คณไพบลย

วฒนศรธรรม ยงเสนอตออกดวยวา "ประชาสงคม" นนเปนสวนของสงคม ทไมใชภาครฐ ซง

12

ดาเนนงานโดยอาศยอานาจตามกฎหมายและกไมใชภาคธรกจ ซงดาเนนงานโดยมงหวงผลกาไร

เปนสาคญ

จากตวอยางความหมาย และแนวคดขางตนจะ เหนถงความตาง ความเหมอน และการ

วางน าหนกในการอธบายทแตกตางกนออกไป อยางไรกด จะสงเกตไดวาคาอธบายจากนกคด

นกวชาการของไทย ในขางตน เปนคาอธบายทวางอยบนพนฐานของสถานการณหรอ บรบทของ

สงคมไทยรวมสมย (Contemporary Situation) อกทงยงมลกษณะของ ความคาดหวงตอการ

เปลยนแปลงของสงคมไทยในอนาคตทงสน ซงทจรงปรากฏการณน กไมตางไปจากประเทศในซก

โลกตะวนตกแมแตนอย อยางไรกด ความเคลอนไหว เรองประชาสงคมในประเทศตะวนตกนน

กาวหนาและเปนรปธรรมกวาในเมองไทยมากนก อกทงกระแสการรอฟน "ความเปนประชาคม"

หรอ "ความเปนชมชน" ในความหมายใหมนนดจะเปนทางออกทลงตวสาหรบสงคมทมความ

พรอมของ "พลเมอง" จรงๆ

หากพจารณาถงความลกซง ของแนวคดภายใตกระแสงการสรางชมชนดงกลาว จะ

พบวา ชมชนในทน หมายถงชมชนแหงสานก (Conscious community) ทสมาชกของชมชน ตาง

เปนสวนหนงของระบบ โดยรวมทมความสมพนธกนอยางแนบแนน อาจจะดวยพนฐานของระบบ

คณคา เกาหรอเปาประสงคใหมของการเขามาทางาน รวม ดงนน คาวา "ประชาคม" หรอ "ชมชน"

จงอาจมขนาดและลกษณะทแตกตางกนออกไป ตงแตบรษทขนาดเลก บรษทหนง ถนนสายหนง

หมบานๆ หนง เมองๆ หนง หรอกลมสนใจเรองๆ หนง เปนตน ความเปนชมชนจงมลกษณะ เปน

พลวตทบคคลและกลมคนตางมสวนรวมในการทากจกรรมทสน ใจ รวมกน มความสมพนธและ

ตดสนใจรวมกน โดยมพนธะ เชอมโยงกบระบบใหญ บนพนฐานแหงความเปนอยทดรวมกนและ

หวใจสาคญอนหนงทจะเปนเงอนไขของการสราง ความเปนชมชนทแขงแรงกคอ การสอสาร

(Communication) นนเอง

กระแสการรอฟนชมชนเปนกระแสทเกดขนทามกลางวกฤตทโค รงสรางของรฐชาต

ไมสามารถเขามาจดการได ในขณะเดยวกน ความเปนเสรชน กออนแอเกนไป ตอวกฤตท

สลบซบซอน การเกดขนของชมชนไมใชการสรางใหเกดขน หากแตเปนเพราะความจาเปนทตอง

เกดขน ทงนเพอเขามา เตมเตมชองวางระหวางรฐและพลเมอง

แนวคดประชาสงคมในทศนะของอมมานเอล คานท

แนวคดสญญาประชาสงคมในทศนะของคานทมองวาสญญาประชาคมคอทรวมของ

เหตผลในการสรางกระบวนการยตธรรม กฎหมายตามรฐธรรมนญแหงสาธารณะจะตองมองวา

กฎหมายมไวเพอคนทงมวลตราบใดทยงเหนดวยทจะใหมกฎหมายนนๆ ตอไป แนวคดประชา

สงคมนเปนหลกการสาคญในปรชญาทางการเมอง เปนหลกการเนนย าวารฐจะตองมหลกประกน

13

ใหพลเมองแตละคนมเสรภาพใหมากทสดเทาทเปนได และเปนเสรภาพทสอดคลองกบพลเมองทก

คน กลาวคอเปนเสรภาพทไมไปละเมดเสรภาพของคนอนๆ ดงนนการมเสรภาพทเทาเทยมกนให

มากทสดคอเปาหมายแบบมเหตผลของเจตจานงรวม หลกการนถอวาเปนแกนหลกของแนวคด

สาธารณรฐนยม (Republicanism) คานทเชอวารปแบบของรฐบาลแบบสาธารณรฐเปนรปแบบรฐท

มศลธรรมทดและเปนประโยชนทสด เพราะเปนรปแบบททาใหพลเมองมเสรภาพมากทสดเทาทจะ

มได นอกจากนรปแบบสาธารณรฐยงชวยทาใหจดมงหมายตามหลกการของสญญาประชาคมม

ความสมบรณ (ขอมลจากหนงสอ พฒนาการและการพฒนาประชาสงคม โดย ผศ.ทศพล สมพงษ)

แนวคดประชาสงคมทใชในประเทศตะวนตก

เปนแนวคดทเรมมาจากประเทศตะวนตก ทนกคดแนวอนรกษนยมไมพอใจตอการ

ปฏบตฝรงเศสเมอป ค.ศ. 1789 อาท ปเตอร เบอรเกอร (Peter Berger) โดยเขาใชคาวา mediating

structure (องคกรทเปนสอยดโยงรฐกบปจเจกชน) รชารค นวเฮาส (Richard Neuhaus) ในหนงสอ

ชอ “To empower people” ทมองวา พวกเสรนยมหรอพวกปฏวตไดสรางรฐใหม เปนรฐ “เอกนยม”

คอ ผกขาด อานายอธปตย โดยไมแบงอานาจในการจดการปญหาสวนรวมใหกบกลมตางๆ ใน

สงคม ทาใหรสกวา ปญหาตางๆ ตองแกโดยรฐเทานน พวกอนรกษนยมมองวา รฐตองแบงอานาจ

หนาทและทรพยากรใหกบทองถน ชมชน วด โบสถ และกลมสมาคม ชมรมตางๆ ใหมบทบาทใน

การแกไขปญหาสวนรวมใหมากยงขน (อเนก เหลาธรรมทศน, 2545: 18-19)

โรเบรต นสเบต (Robert Nisbet) ในหนงสอ “The Quest of the Community” กลาวถง

รฐซงเดมเคยมบทบาทหนาทจากด อยกนอยางมพหนยม มความหลากหลายแตกตาง แบงอานาจ

หนาทรวมกนปกครอง รวมกนดแลประชาชน ไมมใครมอานาจเดดขาดแทจรง ครนหลงจากปฏวต

ฝรงเศส ค.ศ. 1789 พหนยม กกลายเปนสภาวะเอกนยม (monism) รฐมอานาจเหนอองคกรทาง

สงคมอยางสนเชง จะเขามาทาการหลายๆ อยางแทนองคกรภาคสงคม แมรฐจะอนญาตให

ประชาชนรวมตวเปนกลมเครอขาย สมาคม ชมชน ชมชนตางๆ แตในมมมองรฐ องคกรทเกดจาก

การรวมกลมนนไมมความชองธรรมเปนเพยงของสมมตขนมาโดยปจเจกชนและรฐ เทานน

แนวคดประชาสงคมทใชในประเทศไทย

ประเวศ วะส การนาเสนอแนวคดของทาน มงไปทการทาอยางไรจะเกอหนนใหภาค

สงคม หรอภาคประชาชน มความเขมแขง และเกดดลยภาพทางสงคมขนทเรยกวา “สงคมสมาน

ภาพ” โดยนยนทานเชอวาจะตองพฒนาใหเกดความเขมแขงทชมชน (community strengthening)

จนเกดคาขยายความตามมา อาท ชมชนเขมแขง ความเปนชมชนและทานใหความหมายของการ

เปน “ชมชน” วาหมายถงการทประชาชนจานวนหนงมวตถประสงครวมกน มอดมคตรวมกนหรอม

ความเชอรวมกนในบางเรองมการตดตอสอสารกน หรอมการรวมกลมกน มความเอออาทรตอกน ม

14

ความรก มมตรภาพ มการเรยนรรวมกน ในการปฏบตบางสงบางอยาง และมระบบการจดการใน

ระดบกลม (ประเวศ วะส, 2536: 6) ซงโดยนยน ประชาสงคมทเขมแขงตองมรากฐานจากการม

ชมชนทหลายหลาย และเขมแขง

แนวคดประชาสงคมกบการเกดโลกยคสมยใหม

การศกษาความเปนสมยใหมและรปแบบโครงสรางการเมอง ประชาสงคม ปรมณฑล

สาธารณะซงเกดขนในยคสมยใหมน ในแตละประเทศตองอาศยการศกษาวจยเฉพาะแตละประเทศ

ทงสน อยางไรกตามมแบบแผนกวางๆ ทเราสามารถจาลองแบบการคลคลายตว พฒนาการทาง

การเมองของความคดในโลกยคสมยใหม ไดดงน

1. สงทเปนลกษณะโดดเดนของโลกยคสมยใหม คอ การเกดรฐสมยใหมและระบบ

ราชการสมยใหม (modern state and bureaucracy) การเกดความคดเรองชาตและลทธชาตนยม

(Nation and Nationalism)

2. ความคดทางการเมองทเกดขนควบกบรฐ-ชาตสมยใหมทอานาจการเมองมรากฐาน

เปนประชาธปไตยของประชาชน แตอานาจการเมองนบางครงกตกไปอยในมอคนกลมนอย

กลายเปนระบบเผดจการไปได

3. ในยคสมยใหมนนจะเกดแนวคดวาบคคลตองอยรวมกนโดยเปนสงคม (sociality)

หรอมตวสงคม (society) รวมทงวฒนธรรม (culture) เกดขนควบคไปดวย และถอเปนแกนของโลก

ยคสมยใหมไมแพการเกดรฐและชาตเลย

การทางานของประชาสงคมเกดขนไดกตอเมองสงคมนนมการถวงดลอานาจอยาง

พอเพยงทจะระงบย งการใชกาลงได การแสดงความคดเหนจงเปนอาวธสาคญของชนชนกลางและ

ภาคสงคมมาแตตน เปนเครองมอทาใหเกดการเมองแบบ “ประชาธปไตย” ดงนน สงทเรยกวา

ประชาสงคมจงมลกษณะเปนกลมหรอสงคมวาทกรรมและสงคมสอสารมาแตตน สวนประเทศใด

ท “ประชาสงคม” ไมทางาน คณะผถออาวธยงคงดารงตนเองเปน “ชมรมผถออาวธ” และใชอานาจ

อาวธเปนเครองตดสนประเทศนนกมกมการปกครองแบบเผดจการตารวจ ทหาร หรอเผดจการ

รปแบบอน

นกวชาการเรมมองเหนบทบาทสาคญททงมโนทศน สงคม และวฒนธรรมมลกษณะ

ผกและเชอมโยงอยางแนนแฟนกเพอทดทานและกดบทบาทของกลมทมอานาจโดยกาลงอาวธเดม

ขณะเดยวกนมนกทาหนาทท Antonio Gramsci (1891-1937) เรยกวาการสรางภาวการณครอบนา

(hege-mony) กลาวคอ การทชนชนใดชนชนหนงจะกาวขนมาเปนผปกครองหรอเปนผถออานาจได

พวกเขาตองมเครองมอทางความคดหรออดมการณทจะครอบนาวถชวต ความเชอ การปฏบตใน

ชวตประจาวนของผคนดวย สงทควรสงเกตจากประเดนนมหลายแงมม คอ

15

1. การเกดแนวคดเรองวฒนธรรมขนในชวงประมาณ 2 ศตวรรษทผานมากอธบายได

โดยผานแนวคดของ Gramsci วาเปนการทชนชนกลางกระฎมพ ปญญาชน และธรกจจะสรางภาวะ

ครอบนาวถของผคนทวไปในสงคมใหอยในกรอบจรต (habitus) ความคด ความเชอ

ขนบธรรมเนยมประเพณ คานยมเดยวกนเพอการดารงอยในอานาจของรฐชาต สงคมสมยใหม

ระบบทนนยม รวมทงการอยในอานาจของพวกกระฎมพดวย

2. คาวา civil society ซงเราแปลงา ประชาสงคม โดยทถาแปลงใหตรงตวและตรง

ความหมาย ควรใชคาวา สงคมอารยะหรอสงคมวฒนะ หรอสงคมพฤตกรรมมากกวา แนวคดนโดย

ชอกบงบอกวาการกอตวเปนกลมสงคมสมาคมทมวถ คานยมท “อารยะ” หรอทม “วฒนธรรม” ดวย

3. การเสนอแนวคด “ประชาสงคม” นเสนอขนโดยนกคดทเปนตวแทนกระฎมพและ

ชนชนกลาง โดยมวตถประสงคหลายอยาง เชน เพอปกปองสงคมจากอานาจการใชอาวธและความ

รนแรงจากรฐ เพอศกยภาพรวมของสงคม เพอปกปองประโยชนของชนชนกระฎมพหรอเศรษฐกจ

แบบเสรนยม เปนตน

4. เนองจาก “ประชาสงคม” มมตของการปกปองประโยชนของทนนยมและม

ประวตศาสตรผกพนกบปญญาชน ชนชนกลาง จงถกวจารณจากนกคดมารกซสตและปญญาชน

ตวแทนของชาวบาน ชาวนา คนยากจน วาไมสามารถเปนตวแทนประโยชนของคนจนไดดพอ ม

ลกษณะทกดกนปากเสยงของคนจน เพราะคาวาอารยะหรอวฒนะกบงถงความไมใชคนจนอยในตว

แลว จงมคาถามวา “ประชาสงคม” จะมพลงในการปลดปลอย (emancpatory power) คนจนหรอผ

ยากไรไดจรงหรอ จงมการเสนอแนวคดประชาสงคมของคนจนหรอภาคสาธารณะทางเลอก

(alternative public sphere) ขนมาแขงขนดวย เปนตน (ธรยทธ บญม, 2547: 25-27, 29-30)

ขบวนการเคลอนไหวประชาสงคม (civil society movement)

ขบวนการเคลอนไหวประชาสงคม หรอ ขบวนการเคลอนไหวทางสงคมรปแบบใหม

ทมไดตองการชวงชงอานาจรฐ หากเปนการเคลอนไหว ทมลกษณะ ตองการสรางความหมาย

กฎเกณฑ กตกา คานยามชดใหม หรอการสราง “วาทกรรม” (discourse) ชดใหม ใหกบสงท

เคลอนไหวเรยกรอง ดวยการเคลอนไหวเรยกรองดวยตนเอง มากกวาเรยกรองผานระบบตวแทน

ตางๆ ตวอยางการเคลอนไหวรปแบบใหมในตางประเทศไดแก ขบวนการโซลดารต (solidarity)

ของประเทศโปแลนด ขบวนการเอรทเฟรส (earth first) อนรกษธรรมชาต โดยเฉพาะปาไม และ

ทดนสาธารณะ ความหลากหลายทางชวภาพ ขบวนการเรยกรองสทธ (the rights movements) เชน

สทธของคนพนเมองดงเดม (คนอนเดยน) ในลาตนอเมรกา เปนตน (พงษยทธ สฟา, 2547: 22)

ขบวนการประชาสงคม ในตางประเทศ จะเหนไดวา มลกษณะทเนนการเคลอนไหว

ทางสงคมรปแบบใหม ทมลกษณะ คอ (พงษยทธ สฟา, 2547: 22)

16

1. ขบวนการเหลาน เปนการรวมมอกนขามกลมชนชน มไดเคลอนไหวอยบนฐานของ

ชนชนใด เพยงชนชนเดยว

2. ประเดนการเคลอนไหว จะมใชเรองเกยวกบผลประโยชนเฉพาะกลมแตเชอมโยงถง

สาธารณะ ไมวาระดบชมชน ทองถน ประเทศ หรอระดบโลก

3. ขบวนการเคลอนไหว มไดเรยกรองผานกลไกทางการเมองทดารงอย เพราะไมเชอ

ในระบบตวแทนของรฐ

4. เปาหมายในการเรยกรอง มไดชวงชงอานาจรฐ แตตองการสรางกตกา หรอกฎเกณฑ

ชดใหม ในการดาเนนชวตผานการสราง “วาทกรรม” (Discourse) (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2540:

12)

การกอตวของแนวคดประชาสงคม

หากศกษาการกอตวของแนวคดประชาคมทงระดบโลก และในประเทศไทยอาจกลาว

ไดวากระแสประชาสงคมกอตวมาจากหลายเหตปจจยดวยกน

1. วกฤตในสงคม ทรฐและทนไมสามารถแกไขไดโดยลาพงหรอเปนวกฤตระดบโลก

(Global Crisis) เชน วกฤตสงแวดลอม สทธมนษยชน เอดส

2. การกอกาเนดของชนชนกลาง โดยเฉพาะอยางยง พอคา นกธรกจ นกวชาการ ทม

การศกษาและมฐานะทางเศรษฐกจ

3. พฒนาการของกระบวนการประชาธปไตย ซงเปดโอกาสใหประชาชนสามารถ

แสดงออกทางความคดเหนไดโดยอสระ

4. ระบบการตดตอสอสาร ซงชวยใหการรวมตวเปนไปไดสะดวกขน โดยทบางครงไม

จาเปนตองพบกน

5. ปญหาเรองประสทธภาพและความโปรงใสทางภาครฐ ทาใหรฐไมสามารถเปน ผ

แกปญหาในสงคมไดแตเพยงอยางเดยว จงตองการหาทางเลอกอยางอน

การทปญหาเกดขนในสงคม ซงประชาชนผแบกรบปญหาไมสามารถพงพารฐแตเพยง

อยางเดยว ไมวาดวยเหตความสลบซบซอนของปญหา หรอเพราะความจากดของประสทธภาพใน

ภาครฐ ประชาชนกจะตองหาทางแกไขปญหานน ตงแตแกไขดวยตวเองเปนกลมเลกๆ จนเมอม

โอกาสในการสนทนา แลกเปลยนความเหนในวงกวาง จงเกดการรวมตวกนทจะกระทาการ

บางอยางเพอแกปญหานนใหลลวงไป ทงน อาจดาเนนการโดยประชาสงคมเอง หรอรวมกบภาครฐ

ภาคธรกจเอกชนกได

17

องคประกอบประชาสงคม

กจกรรมหรอกระบวนการทจะเรยกวาเปนประชาสงคมไดนน จะตองประกอบดวย

องคประกอบทสาคญ 3 สวน คอ (สายฝน นอยหด, 2549: 41 - 44)

1. จตสานกประชาคม (Civic Consciousness) หมายถงความคดและความยอมรบเรอง

การรวมตวกนอยางอสระดวยความรก ความเอออาทร ความยอมรบในความคดเหนของกนและกน

ในอนทจะเรยนรรวมกน หรอแกไขปญหาทเผชญอย การรวมตวกนจงเปนลกษณะหนสวน

(Partnership) เปนความสมพนธในแนวราบ (Horizontal) มอสระเทาเทยมกน และมการเรยนร

รวมกน

2. โครงสรางองคกรประชาสงคม (Civic Organization) หมายถง กลมการรวมตวซง

อาจเปนองคกรทเปนทางการ (นตบคคล) หรอไมเปนทางการกได เปนกลมทรวมตวกนเฉพาะคราว

เฉพาะเรองหรอตอเนองกได สมาชกของกลมอาจเปนบคคลในภาครฐ ภาคธรกจ หรอประชาชน

หรอรวมกนอยกได จานวนสมาชกไมจากด มสมาชกเพยง 2 - 3 คนกได รปแบบทเหนไดมากทสด

กคอ องคกรเอกชนสาธารณะประโยชนในลกษณะตางๆ ไมวาจะเปนมลนธ สมาคม ชมรม

สมาพนธ สหพนธ ชมนม สหกรณ กลมออมทรพย หรอกลมอนๆ ประเดนสาคญการรวมกลมตองม

จตสานกประชาคมครบถวน การรวมกลมทมลกษณะจดตง ชนา ขาดการสราง Partnership ไมมการ

เรยนรรวมกนและมลกษณะความสมพนธในแนวดง แมจะเกดอยในชมชนไมวาจะสนบสนน โดย

ภาครฐหรอองคกรเอกชนกไมสามารถนบเปนประชาสงคมได เพราะขาดจตสานกประชาสงคม

3. เครอขายประชาคม (Civic Network) หมายถง โครงสรางและกระบวนการซง

เชอมโยงสมาชกในกลม หรอ เชอมโยงองคกรประชาสงคมตางๆ เขาดวยกน ปจจยสาคญของ

เครอขายประชาสงคม คอ ระบบการสอสารทมประสทธภาพและการประชาสมพนธดวยความ

สมานฉนท เครอขายประชาสงคมจะเปนสงทชวยรวมจตสานกของสมาชกและองคกรประชาสงคม

ตาง ๆ ใหเกด "อานาจทสาม" ทมความเขมแขงในสงคมขนมา

องคประกอบประชาสงคมทเขมแขง

1. จตสานกประชาสงคม (Civic Consciousness) คอ สานกวาตนเปนเจาของปญหาของ

ชมชนและมเจตจานงทจะเขารวมรบผดชอบและรวมแกไขปญหากบฝายตางๆ ยอมรบในการ

รวมตวและความคดเหนอยางเทาเทยมกน ดวยมตรภาพในการเรยนรรวมกนหรอแกไขปญหาท

เผชญอยใหความสาคญกบศกยภาพของปจเจกชนในชมชน ยอมรบและเหนคณคาความแตกตาง

หลากหลายของสมาชกในชมชนในการรวมทางานดวยกน การมสวนรวมในกจกรรมการแกปญหา

ชมชนเปนตวกระตนใหเกดจตสานกความเปนชมชน

18

2. โครงสรางพนฐานสาธารณะและชองทางสอสาร หมายถง โครงสรางทเออใหผคนม

โอกาสสอสารพดคยถงปญหารวมกน ไมวาจะเปนการพดคยทเปนทางการหรอไมเปนทางการ เวท

ประชาคม (Civic Forum) ในรปแบบตางๆ จงเปนททสรางความเปนพลเมองใหกบประชาชนใน

การรวมมอกนแกไขปญหาของชมชนและสาธารณะ โครงสรางพนฐานสาธารณะ (Civic

Infrastruction) แยกไดหลายระดบ พนฐานทสด กคอ การพบปะของผคนเปนบางครงบางคราว

(Adhoc Association) เชนการพบปะของเพอนบานในวด ซงเปดโอกาสใหคนมาสมพนธกนและ

พดคยถงประเดนสาธารณะ ระดบถดมาคอการรวมตวเปนกลมงานดานใดดานหนงหรอเปนองคกร

เชน กลมเกษตรกร กลมออมทรพย มลนธชมชน ชมรม ระดบสงสดคอ องคกรรม (Umbrella

Organization) ทเชอมองคกรสมาชกและสมาชกเขาหากนเปนเครอขายชมชน องคกรตางๆ ใน

ประชาสงคมท เขมแขง การพบปะกนในเวทประชาคม ตองขยายไปถงการใหโอกาสคนแปลก

หนาทสนใจในเรองเดยวกนดวย ประชาชนมโอกาสเขารวมในการพดถงปญหาความเปนอยของ

ชมชนไมเพยงในเวท วงเลก แตรวมไปถงเวทสาธารณะขนาดใหญดวย

3. กระบวนการเรยนรของชมชนและการตดสนใจ การตดสนใจในกจกรรมสาธารณะ

จาตองดาเนนการหลงกระบวนการเรยนรของชมชน ซงหมายถง สงทประชาชนเรยนรซงกนและ

กน ผานการแลกเปลยนขอมลความคดกบคนในชมชนสาธารณะ สงทผนามกทากนเปนนจคอการ

รวบรวมหลกฐานขอมลชกจงใหประชาชนเชอวาขอเสนอของผนาถกตองชอบธรรมเหมาะสมทสด

อยางไรกด กระบวนการเรยนรของชมชนมใชการรบฟงขอเสนอและขอมลเทานน ประชาชน

จาตองพดคยถกเถยงแลกเปลยนขอมลความคดเหนซงกนและกน เพราะไมมใครมประสบการณ

เหมอนกนในเรองเดยวกน ตางคนตางมประสบการณและมองสงเดยวกนจากมมมองและการให

คณคาทแตกตางกน ชมชนทมประชาสงคมเขมแขงจงเปนชมชนแหงการเรยนร

4. ภาวการณนาและผนาชมชน ลกษณะเดนของชมชนทเปนประชาสงคม มไดเกดจาก

จานวนและแหลงทอยของผนา แตอยทวถทางทผนาสมพนธกบคนอน ผนาเชนนจะทาหนาทเปน

ผใหโอกาสแกผคนเขามามสวนรวมและรเรมสรางสรรค และไมผกขาดความคดหรอการเปน

เจาของปญหาหรอเจาของชมชน ชมชนจะเตมไปดวยภาวการณนาจากผคนหลากหลายทม

ความสามารถตางๆ กน มวสยทศนกาวไกล มองปญหาชมชนทงชมชนอยางเชอมโยง พรอมทจะ

เรยนรแลกเปลยนขอมลความคดเหน ผนาทหลากหลายเหลานจะไมคอยแตกตางจากชาวบานคนอน

คอไมมชนชนผนาทแยกจากผตามและคอยปกปองฐานะของตนเอง รวมทงควบคมการกระทาของ

คนอนอยางเขมงวด

หากแตจะเปนผนาทผนกตวเองเขากบชมชนอยางแนบแนนและรวมทาประโยชนเพอ

ชมชน การเขารวมพดคยแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบปญหาสาธารณะในเวทประชาคม และม

19

สวนรวมในกจกรรมแกปญหาของชมชน จะทาใหประชาชนจานวนมากเกดภาวการณนาภายใน

ตนเอง กลายเปนผนาตามธรรมชาตทหลากหลายในชมชน

5. ความสมพนธระหวางคนกบสถาบน ชมชนทเปนประชาสงคมมกจะไมพ งพา

สถาบนของรฐอยางเดยว ตรงขามกบชมชนทไมเขมแขงมกจะพงพารฐ สงผลใหรฐมภาระ

รบผดชอบชมชน ทกดาน จนไมสามารถตอบสนองความตองการไดท งหมด นามาซงความไร

ประสทธภาพในทสด ในประชาสงคมความสมพนธของคนไมวาจะเปนรปองคกรหรอเครอขายทง

ทเปนทางการและไมเปนทางการมกเปนความสมพนธตอกนในแนวระนาบในชมชนทไมเปน

ประชาสงคม ความสมพนธระหวางคนกบคนและคนกบสถาบนทางสงคม เปนความสมพนธใน

แนวดงหรอแบบอปถมภ ขอมล ทไหลตามชองทางความสมพนธในแนวดงมกเชอถอไดนอย

ความสมพนธใน แนวดงกอใหเกดการปกครองแบบมาเฟยและเศรษฐกจการเมองลาหลง

การพฒนาทนทางสงคมซงเปนแบบพนฐานของความมงคงทางเศรษฐกจทย งยน

จะตองกาหนดวธการสรางเสรมและพฒนาองคประกอบประชาสงคมทงหาใหเขมแขง การกาหนด

ยทธวธดงกลาวจาเปนตองเขาใจจดออนจดแขงของวถชวตวฒนธรรมทเกยวของ

2. แนวคดเกยวกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

2.1 ความเสมอภาค (Equality, อางองใน วระดา สมสวสด, 2547: 115 - 118)

ความเสมอภาคมหลายความหมาย โดยสรปแลว ความเสมอภาคมาจากพนฐานของ

ความคดทวาไมมผใดดอยกวาผอนในโอกาสหรอสทธมนษยชน สตรนยมแนวเสรนยมรณรงควา

ทางแกของความไรอานาจของผหญงกโดยการใหสทธทเปนทางการ (formal rights) อยางเสมอภาค

และอยางสมบรณ ความเสมอภาค ในฐานะทเปนสทธเสมอภาคจะเปนสวนหนงของการใหเหตผล

ทกาวหนาของสงคมมนษยซง Harriet Taylor เขยนไวใน The Enfranchisement of Women (ค.ศ.

1851) วาความไมเสมอภาคของผหญงไดกลายเปนจารตประเพณกเพยงเพราะความแขงแรงดาน

สรระของผชายเทานน

สตรนยมแนวเสรนยมถกวจารณวาแมนวาผ หญงไดรบความเสมอภาคในชวต

สาธารณะแลว แรงงานในบานของผหญงกยงคงไมเสมอภาคกบผชายอยวนยงค าทมองไมเหนกคอ

วาระซอนเรนของระบบชายเปนใหญในสถาบนสาธารณะกอาจบอนทาลายความเสมอภาคในสทธ

ตามกฎหมายทเหนกนอยแจมชดได

นกทฤษฎยครวมสมยนเหนวาหลกการของความเสมอภาคไมอาจใชกบระบบการ

ประเมนตามคณคา (ซงมกแตกตางไปตามสถานการณทควบคมโดยผชาย) หากมาตรฐานของคณคา

เปนทยอมรบโดยทวไปเปนสากลและไมมการโตแยง หลกการเรองความเสมอภาคในโอกาสอาจ

20

ใชได แตมนจะกลายเปนเครองมอทลาสมยในบางครงทความสมพนธในสงคมถกกาหนดโดย

โครงสรางซงตองมการเปลยนแปลงถงราก

ความเสมอภาคในฐานะทเปนอดมคต

Martha Albertson Fineman ( อางองใน วระดา สมสวสด, 2547: 116 ) เหนวา การถอ

วาความเสมอภาคเปนเรองการปฏบตอยางเดยวกนแลวทาใหเปนเหตผลทเปนสญลกษณอนทรง

พลง ซงทาใหเกดปญหาเมอมวแตใหความสาคญกบสญลกษณในขณะทความเสมอภาคหรอ

“กฎเกณฑ” ทเปนทางการของความเสมอภาคอาจหลกเลยงความเสยบเปรยบของกฎเกณฑท “ให

การปฏบตเปนพเศษ” ทจะใชในการทาใหผหญงเสยเปรยบในขณะเดยวกนกชวยเหลอผหญงได

การใชการปฏบตอยางเดยวกนเหมาเอาวาผทอยภายใตกฎเกณฑเดยวกนอยในสถานะเดยวกน หาก

ไมเปนเชนนน ผลของการใชกฎแหงความเสมอภาคอาจเปนการทาใหเกดผลทไมเสมอภาคดารงอย

ตอไปตลอดกาลกได

ในทางกลบกน กฎเกณฑทเนนในความเสมอภาคตามผล (result-equality) เปนความ

พยายามทจะใหหลกประกนวาผลการใชกฎเกณฑนนจะทาใหบคคลอยในสถานะทเสมอภาคกน

กฎเกณฑเชนนนถกสรางขนโดยพจารณาถงสถานภาพของผหญงและผชายทอยในโครงสราง

แตกตางกนในสงคม และเพอแสวงหาสถานภาพทเทาเทยมกนระหวางบคคล ความเสมอภาคตาม

ผล เปนแนวพนจทใชเครองมอเพอสรางความสมพนธระหวางหญงชายเสยใหมและอาจกาหนดให

มการปฏบตตอกลมตางๆ แตกตางกนในทายทสดกเพอใหคนเหลานนอยในระดบทเทาเทยมกน แต

เนองจากวาเมอดจากภาพภายนอกนนความเสมอภาคตามผลดไมเสมอภาค ทาใหยากทจะให

ความชอบธรรม ตองใหรายละเอยดและตองปกปองพนฐานของการปฏบตทแตกตางกน และผทจะ

อยภายใตกฎเกณฑเหลานนตองยอมรบดวย

การใชระบบคดเรองความเสมอภาคอยทงในภาคทฤษฎและการขนอยกบการสรป

ขอเทจจรงในสงคม บทบาทของผหญงและหนาทของกฎหมาย

ปญหาการใชแนวคดเรองความเสมอภาคมดงเชน ในเรองทรพยสนระหวาสามภรยา

ประเภทสนสมรสประการแรกนนมผหญงจานวนนอยนดทมอภสทธทางเศรษฐกจทจะมสถานภาพ

เปนแมบาน ความจรงนนผหญงจานวนมากทางานทงในบานแบะนอกบาน ดงนนคณปการของ

พวกเธอในหนวยของครอบครวนนพจารณาไดวาอยในระดบทมสวนรวมมากเกนไปไมใชมสวน

รวมอยางเทาเทยมกบผชาย เราอาจเหนวาพวกเธอสมควรจะไดรบสวนแบงมากกวาไมใชสวนแบง

เทากนยงไปกวานน สาหรบพวกทเปนแมบานจรงๆ กไดประโยชนจากรายไดทสามนาเขาบานอย

แลว (คอแบงสนสมรสครงหนง)

21

มาตรการเชงบวก (Affirmative/Positive Action)

มาตรการเชงบวก (วระดา สมสวสด, 2549: 115-118) เรมใชสหรฐอเมรกาในชวง ค.ศ.

1964 ทประธานธบดลนดอน จอหนสน หามการจางงานทเลอกปฏบต โครงการนกาหนดวาผจาง

ตองจดใหมเปาหมายและตารางเวลาทวดไดวาสามารถนาไปสความเสมอภาคไดโดยไมคานงวา

ผรบจางจะมเชอชาตใด สผวใด เพศใดหรอสญชาตใด

นกวจยสตรนยมไดพฒนาทฤษฎองคการเพอสงเสรมวตถประสงคทเปนธรรมใน

สหภาพแรงงาน ตลาดแรงงานและเทคโนโลย นกสตรนยมเสนอวาหลกการของมาตรการเชงบวก

เกดขนเพราะกลไกของตลาดไมอาจทาใหเกดสภาพของความเสมอภาคในผลดวย และนาเสนอ

หลกฐานของการเลอกปฏบตในอดตและอนาคตในพระราชบญญตวาดวยคาจางทเทาเทยมกน ค.ศ.

1970 ของสหราชอาณาจกรไมไดเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางวตถในชวตผหญงเทาไรนกเพราะ

มการกดกนผหญงในภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ ในพระราชบญญตทแกไขเมอป ค.ศ. 1984

ทเปดโอกาสใหผหญงเรยกรองคาจางทเทาเทยมกน (และผลประโยชนซงเมอเทยบเคยงกนแลวไม

นอยกวาทผชายไดรบ) สาหรบงานทมคาเทากน (กาหนดวาเปนงานในระดบเดยวกนกบผชายทอย

ในการจางงานแหงเดยวกน) จะมศกยภาพมากกวา

ทฤษฎเรองมาตรการเชงบวกมนยในทางศกษาและวฒนธรรม มความเปลยนแปลงท

เหนไดในเรองการเขาการศกษาและการไดรบการศกษาทาใหเกดความเปลยนแปลงในดาน

การศกษา บางคนมความเหนวามาตรการเชงบวกเปนเรองเลกนอยไมมสาระสาคญสาหรบการ

ปฏรปในขณะทมผทเหนวาการกลาวเชนนน เปนการไมสนบสนนผหญงของระบบชายเปนใหญ

(วระดา สมสวสด. 2549: 115-118)

2.2 สทธและเสรภาพของสตร (ชนนทร ตชาวน, 2552)

สทธ หมายถง สงทไมมรปรางซงมอยในตวมนษยมาต งแตเกดหรอเกดขนโดย

กฎหมาย เพอใหมนษยไดรบประโยชน และมนษยจะเปนผเลอกใชสงนนเอง โดยไมมผใดบงคบได

เชน สทธในการกน การนอน แตสทธบางอยางมนษยไดรบโดยกฎหมายกาหนดใหม เชน สทธใน

การม การใชทรพยสน สทธในการรองทกขเมอตนถกกระทาละเมดกฎหมาย เปนตน

เสรภาพ หมายถง การใชสทธอยางใดอยางหนง หรอกระทาการอยางใดอยางหนงได

อยางอสระ แตทงนจะตองไมกระทบตอสทธของผอน ซงหากผใดใชสทธเสรภาพเกนขอบเขตจน

กอความเดอดรอนตอผอน กยอมถกดาเนนคดตามกฎหมาย

สตรเปนประชากรครงหนงของทกสงคมและโลก ถาโลกนขาดเพศหญง มนษยจะไม

สามารถดารงเผาพนธหรอมชวตตอไปได ผหญงเปนเพศแม เปนทงแม ผใหกาเนดและเลยงด อบรม

22

บมนสยลก เปนผมบทบาทสาคญยงของครอบครว เปนกาลงการผลต และกจกรรมของชมชนและ

สงคมทกประเทศ

ตงแตสมยโบราณถงปจจบน สภาพและสถานภาพของสตรจะตาตอยดอยคา ไมเสมอ

ภาคเทาเทยมชาย และทสาคญ สตรถกกดข ขดรด เหยยดหยาม และกดกนทางสงคม เศรษฐกจและ

การเมอง สภาพดงกลาว ถอเปนไมเคารพสทธมนษยชนของสตรในทกสงคม จงมการลกขน

เรยกรองสทธสตร รฐและสงคมประเทศตางๆ คอยยอมรบฐานะและบทบาทของสตร สทธสตร ใน

ระดบสากล มการออกอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ ค.ศ. 1979

(พ.ศ. 2522) ซงประเทศไทยไดรบรองอนสญญาฯ ดงกลาวไว สทธสตรไดรบการคมครองอยางนอย

กไมใหถกเลอกปฏบต และเสมอภาค เทาเทยมกนในดานการทางาน คาจาง การประกนสงคม การ

ตดสนใจมบตร สทธในการพฒนา ทงการศกษาและสนทนาการ การมสวนรวมทงการเลอกตง การ

รบตาแหนง การปฏบตหนาทราชการในทกๆ ระดบ ฯลฯ นอกจากนยงมมาตรการพเศษทเออให

คมครองสทธสตร เชน การใหบรการสาหรบสตรทมครรภ

กลาวเฉพาะรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ไดรบรองคมครองสทธสตร

ไวหลายมาตรา มาตราทสาคญอยางมาก อาท มาตรา 30 ทมใจความวาบรษและสตรมความเทาเทยม

กนตามกฎหมาย จะเลอกปฏบตอยางไมเปนธรรมตอสตรไมได และทสาคญคอการมมาตรการท

กาหนดขนเปนพเศษเพอสตรกไมถอวาเปนการเลอกปฏบต เนองจากสตรถกเอาเปรยบอยางมาก

และอยางตอเนอง นอกจากนยงมอกหลายมาตราทสงเสรมและคมครองสทธสตร ไมวาจะเปนดาน

แรงงาน รวมถงการยกรางกฎหมายทเกยวกบสตรกตองมตวแทนทประกอบดวยสตรอยดวย การ

เรยนรถงสทธเสรภาพของผหญงเปนการรวบรวมกฎหมายของประเทศกฎหมายทใชบงคบอยใน

พนภมภาคและกฎหมายระหวางประเทศดวย การรวากฎหมายรบรองและคมครองปกปองสทธ

ตางๆ

การละเมดสทธสตรยงดารงอยอยางกวางขวาง แมจะนอยลงเมอเปรยบเทยบกบสมยท

ผานๆ ทงนเปนเพราะโครงสรางทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมทผชายยงเปนใหญ

คานยมในสงคมไทยทครอบงาสงคมใหผหญงอยภายใตอานาจเปนมาอยางตอเนอง สงคมยงม

ทรรศนะวาผชายเปนชางเทาหนาผหญงเปนชางเทาหลง ผชายมภรรยาไดหลายคน ผหญงตอง

ทางานบาน เลยงลก มบทบาทสาคญในครว หรอถาผหญงทางาน นอกบานกยงตองกลบมาทางาน

ในบานดวย รวมถงทศนคตทคดวาการทผหญงออกมาเรยกรองสทธมากๆ ทาใหครอบครวเกด

ความแตกแยก สงคมปนปวน ฯลฯ

สภาพดงกลาว กอใหเกดปญหาสะสม พอกพนขนเรอยๆ ไมวาจะเปนปญหาการ

เลอกใชนามสกลตามสาม โดยทผหญงไมสามารถเลอกใชนามสกลของตนไดเอง ปญหากฎหมายท

23

บญญตใหสามสามารถขมขนภรรยาของตนเองได ปญหาการมสวนรวมทางการเมองหรอการเขาไป

มบทบาทในตาแหนงสาคญของภาคราชการและเอกชน ผหญงกยงไดตาแหนงโดยมสดสวนนอย

มากเมอเทยบกบผชาย รวมถงปญหาการคามนษยซงสวนมากเปนเดกและสตร รายงานของ

กระทรวงตางประเทศสหรฐฯ ระบวาประเทศไทยเปนทงทางผานและจดหมายปลายทางของการคา

สตรและเดก โดยการคาเดกสตรทเปนคนไทยลดจานวนลง แตคาคนตางชาตโดยใชไทยเปนจดแวะ

พกปลายทางมจานวนเพมขน การคาสตรและเดกกระทาในหลายรปแบบ อาท หลอกเดกอาย 15 วา

ใหไปทางานเปนเดกเสรฟทประเทศมาเลเซยไดเงนเดอนหลายหมนบาท แมแตผหญงทบรรลนต

ภาวะและมการศกษาถงระดบอนปรญญายงถกหลอกวาจะใหไปทางานแตกยงถกนาไปขายท

ประเทศสงคโปร ถาไมยอมขายบรการทางเพศกจะถกทรมานดวยวธการตางๆ เหลานเปนตน

2.3 ความเสมอภาคระหวางเพศชายและหญง (พมลพรรณ ขานพล, 2550: 36 - 37)

สาเหตและปจจยททาใหเกดความไมเสมอภาคระหวางชายและหญง มาจากแนวคด

ทวาผชายและหญงมความแตกตางกนเนองมาจากพนฐานทตางกน ท งดานรางกายและจตใจ

เนองจากธรรมชาตไดสรางทงสองเพศใหตางกนผชายมสรระทแขงแรงกวาผหญง จงสมควรม

หนาทปกปองเพศหญงซงออนแอกวา ผชายมจตใจทเขมแขง จงสมควรเปนผนา เปนผตดสนใจ

ผหญงจงสมควรเปนผตามและคอยดแลปรนนบตผชายเทานน ซงความคดเหลานยงเปนความคดทม

อทธพลอยมากและหลายคนคดวาเปนเรองปกตอยแลวไมนาจะใสใจอะไร

แตเนองจากสภาพทวไปในสงคมปจจบนทบทบาทของผหญงมเพมมากขน ผหญงม

ภาระหนาทการงานเคยงคกบผชาย และสงคมกไมปฏเสธความสามารถของผหญง จงสมควรเรมมา

พจารณาใหถองแทวาแนวคดดงกลาวนนยงเปนจรงอยหรอไมเพยงใดในปจจบน จากการกาหนด

บทบาทในสงคมตามความแตกตางทางเพศโดยอางรากฐานทฤษฏวา ดวยความแตกตางทางดาน

รางกายและจตใจ เรองเกยวกบ ฮอรโมนทตางกน ซงทาใหพฤตกรรมทางเพศยอมจะแตกตางกน

โดยมกจะมคาอธบายวา ผชายเปนเพศทแขงแรง เปนอสระ หนกแนน ไมใชอารมณ ไมมอคต ไมถก

ครอบงางาย มเหตผล กลาตดสนใจ และมความเชอมนในตวเองสงและทสาคญคอมอานาจเหนอ

ผหญง ในขณะทผหญงปกตจะถกมองวาปราศจากความหนกแนน ออนไหว ไรเหตผล ออนแอ รสก

เจบปวดงาย ไมกลาตดสนใจ ไมกลารบผดชอบ ขาดความมนใจในตวเองตองอยโดยอาศยเพศชาย

ซงคาอธบายเกยวกบจตใจเหลานทาใหการมองภาพรวมของผหญงและผชายตางกน

การละเมดสทธสตรยงดารงอยอยางกวางขวาง แมจะนอยลงเมอเปรยบเทยบกบสมยท

ผานๆ ทงนเปนเพราะโครงสรางทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมทผชายยงเปนใหญ

คานยมในสงคมไทยทครอบงาสงคมใหผหญงอยภายใตอานาจเปนมาอยางตอเนอง สงคมยงม

ทรรศนะวาผชายเปนชางเทาหนาผหญงเปนชางเทาหลง ผชายมภรรยาไดหลายคน ผหญงตอง

24

ทางานบาน เลยงลก มบทบาทสาคญในครว หรอถาผหญงทางาน นอกบานกยงตองกลบมาทางาน

ในบานดวย รวมถงทศนคตทคดวาการทผหญงออกมาเรยกรองสทธมากๆ ทาใหครอบครวเกด

ความแตกแยก สงคมปนปวน ฯลฯ

ความเสมอภาคระหวางหญงชาย เปนเปาหมายทยงไมไดบรรลในสงคมปจจบน ซงด

ไดจากสดสวนของผหญงผชายทไมเทาเทยมกน ในตาแหนงสาคญๆ ของสงคม เชน คณะรฐมนตร

และสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอในความไมเทาเทยมระหวางรายไดของผหญงและผชายเปนตน

แตสาหรบผหญงสวนใหญในสงคม ประเดนความเสมอภาคทสาคญทสด เกยวของกบคานยมใน

สงคม ทมองวาผหญงควรมบทบาทหลกในการดแลครอบครว ซงทาใหกลายเปนพลเมองชนสอง

ในสงคมนอกครวเรอน และทาใหผหญงขาดสทธเสรภาพเหนอเนอตวรางกายตนเอง นอกจากนเมอ

เราพดถงปญหาความไมเทาเทยมระหวางเพศ เราตองรวมถงสทธเสรภาพของคนรกเพศเดยวกน ซง

ยงขาดตกบกพรองอยมาก

ถงแมวา “สงคมโลกยคใหม” จะเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว หลากหลายแนวคดและ

พฤตการณตางๆ ไดเกดการเปลยนแปลงและพฒนาไปในทศทางทดขน แตกยงมบางเหตการณ จน

สามารถเรยกไดวาเปน “พฤตกรรม” จนถงขน “วฒนธรรม” ทมการเปลยนแปลงทนอยมากหรออาจ

ไมมความคบหนาเลย โดยเฉพาะ ในกรณของ “สทธสตร” กบกลมประเทศดอยพฒนาและกาลง

พฒนา

อยางไรกตาม ในกลมประเทศทกาลงพฒนาและพฒนาแลวนน ตองยอมรบวา “สทธ

สตร” ไดรบการยอมรบและพฒนายกฐานะดขนกวาเดมอยางมาก จนถงขน “สทธเทาเทยม” กนกบ

“สภาพบรษ” ดงทเราสามารถศกษาตดตามไดจากบางประเทศทม “ผนา” เปนสภาพสตร ระดบ

“ผนาประเทศ” ในตาแหนง “นายกรฐมนตร” และ “รฐมนตร”

ประเทศไทยกไมตางจากประเทศอนใดในโลก ขนบธรรมเนยม และประเพณทยอมรบ

ความดอยสถานะของสตรทวา “สตรเปนชางเทาหลง” บรษเปนผนา จงพบเสมอวาสตรไทยยง

ประสบปญหาการถกละเมดสทธในรปแบบตางๆ อาท ความรนแรงตอตวสตร ความรนแรงใน

ครอบครว แรงงานสตรทถกเอารดเอาเปรยบจากเจาของกจการ หรอผวาจาง และกฎหมาย หรอ

ระเบยบบางอยางทจากดสทธของสตรอยางไมเปนธรรม ทาใหการพฒนาสทธสตรเปนไปดวยความ

ลาชากวาทควร

ปจจบนแนวคดวาดวยความเทาเทยมกนของสตรและบรษ และแนวคดวาดวยสทธ

เสรภาพ และศกดศรของมนษย ปรากฏเปนทตระหนกของนานาอารยประเทศทวโลก ไดมการ

เคลอนไหวเพอความเทาเทยมกนระหวางเพศ กอใหเกดการเปลยนแปลงในหลายดาน อาท การให

สทธแกสตรในการเลอกต ง และสทธเสรภาพอนๆ อยางกวางขวาง โดยไดมองคกรในระดบ

25

นานาชาต อาท สหประชาชาต ไดจดทาอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทก

รปแบบ (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Woman-

CEDAW) เมอ พ.ศ. 2522 โดยอนสญญาฉบบน มความมงหมายทจะคมครองสทธสตรใหมสทธเทา

เทยมกบบรษ

ประเทศไทย ไดเหนความสาคญในการพฒนาสทธเสรภาพของสตรในทกดาน โดยได

รวมลงนามเปนภาคในอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ (CEDAW)

โดยมแนวทางการพฒนาตามทสหประชาชาตกาหนด เมอวนท 8 กนยายน พ.ศ. 2528 และไดมการ

ปรบปรงกฎหมายตางๆ ใหสอดคลองกบพนธกรณ ทงกฎหมายอาญา กฎหมายแพง และพาณชย

ตลอดจนกฎหมาย และระเบยบตางๆ ทเกยวกบสทธสตรอยางตอเนอง อาท สทธในการรบราชการ

สทธในการเขารวมทางการเมอง สทธในการทานตกรรมสญญาตางๆ ทาใหสทธและเสรภาพของ

สตรไทยเทาเทยมกบบรษ

โดยเฉพาะอยางยงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ซงเปน

รฐธรรมนญฉบบปจจบนไดใหความคมครองรบรองสทธ และสรางหลกประกน รวมถงกาหนดให

เปนหนาทของรฐทตองคานงถงศกดศรความเปนมนษย และจะตองสงเสรมความเสมอภาคระหวาง

สตรและบรษ เสรมสรางและพฒนาความเปนปกแผนของครอบครว และความเขมแขงของชมชน

โดยกาหนดใหมมาตรการและกระบวนการตางๆ เพอขจดอปสรรคตางๆ ทเกดจากการเลอกปฏบต

ทไมเปนธรรม ตลอดจนสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธเสรภาพไดอยางเทาเทยมและเสมอภาค

กน

อยางไรกด ในทางขอเทจจรงยงคงปฏเสธไมไดวาการเลอกปฏบตตอสตร การจากด

สทธและบทบาทของสตรยงคงหลงเหลออยในสงคมไทย

2.4 ทฤษฎการเมอง

ทฤษฏการเมองทพยายามทาความเขาใจกบปญหาความเสมอภาคระหวางหญงและชาย

รวมทงพยายามอธบายและแกไขประเดนเรองเพศ มทงหมด 3 ทฤษฏดวยกน คอ

ทฤษฏเสรนยม (Liberalism)

ทฤษฏเฟมนสม (Feminism)

ทฤษฏมารคซสม (Marxism)

ทฤษฎเสรนยม (Liberalism)

แนวคดเสรนยมวาดวยปญหาสทธสตร ถกพฒนาในชวงแรกโดย Mary

Wollstonecraft ในหนงสอ A Vindication of the Rights of Womanทออกมาในป 1792 ซงเปนชวง

การปฏวตทนนยมอนยงใหญในฝรงเศส Wollstonecraft เนนหนกในเรองสทธปจเจกของหญง ชวง

26

นนกระแสทมการพดถงสทธมนษยชนแรงมากขน แตมกมการละเลยประเดนของผหญง นอกจากน

Wollstonecraft จะพดถงเรองความรสกของสตรในความสมพนธกบชาย และสทธและหนาทของ

สตรในครอบครวอกดวย

ในยคตอมา John Stuart Mill ในหนงสอ The Subjection of Women ซงออกมาใน

ป 1869 เสนอวา ถาเสรภาพเปนเรองดสาหรบชาย กตองดสาหรบหญงดวย และพวกทไมเหนดวย

กบจดยนน เพราะมองวาธรรมชาตของชายและหญงตางกนจนตองมสทธเสรภาพตางกน มกจะเปน

พวกอนรกษนยมทเชอใน ไสยศาสตร

ในปจจบนแนวเสรนยมมกจะเนนหนกในเรองการปฏรปกฎหมาย ใหชายและหญง

เทาเทยมกน และมการรณรงคใหการศกษาผานองคกรอยางสหประชาชาต เชนจากการประชม

นานาชาตเรองสตรครงทสทประเทศจน ซงประกาศ Beijing Platform for Action ในป 1995รปแบบ

การรณรงคใหมความเทาเทยมทางเพศทพบเหนเปนนโยบายขององคกรรฐตางๆ คอ Gender

Mainstreaming ซงเปนการพยายามนาความเทาเทยมทางเพศ เขามาปฏรปและกาหนด กฎหมายและ

ระเบยบการทางานในทกหนวยงาน แนวทางนมการนามาใชในหนวยงานของรฐประเทศไทย และ

นาไปสการแกกฎหมาย เพอเพมความเทาเทยมทางกฎหมายใหกบผหญง โดยเฉพาะในชวงทใช

รฐธรรมนญป ๒๕๔๐ และรฐธรรมนญ ๒๕๕๐ เปนตน

อยางไรกตาม แนวคดเฟมนสต และแนวคดมารคซสต มองวาการทแนวเสรนยมมง

หนาสรางความเทาเทยมในดานกฎหมาย ผานการใหการศกษา มกจะทาใหมรปแบบนามธรรม เปน

การละเลยปญหาความเหลอมลาทางชนชน ททาใหสตรสวนใหญในโลกขาดสทธเสรภาพ และเปน

การละเลยทจะศกษารากฐานปญหาของการกดขทางเพศ ผานความคดจารตเกยวกบครอบครวอก

ดวย

แนวคดสทธสตรเสรนยมมองวา ผหญงควรมบทบาทในสงคมเทากบผชาย แตเปน

มมมองทไมสนใจความเหลอมลาทางชนชนและความเหลอมลาภายในประชากรเพศเดยวกน เชนม

การสงเสรมใหผหญงขนมาเปนผบรหารมากขน แตไมถามวาทาไมตองมเจานายหรอผบรหารแต

แรก หรอมการยนดเมอผหญงขนมาเปนผนาประเทศ อยางในกรณประธานาธบด คอรร อคโน หรอ

กลอเรย อะรอโย ในฟลปปนส หรอประธานาธบด เมกะวะต ในอนโดนเซย โดยไมสนใจวาสตร

เหลานนมาจากตระกลชนชนนาหรอไม และไมสนใจความสามารถของเขาทจะเปนผแทนของหญง

สวนใหญในสงคมอกดวย

ทฤษฎเฟมนสม (Feminism)

สาระสาคญของแนวนมองวา ระบบปจจบนเปนระบบ“พอเปนใหญ”(Patriarchy)

ซงหมายถง การกดขทเพศชายกระทาตอเพศหญง ทงภายในครอบครวและในสถาบนตางๆ ของ

27

สงคม ตนกาเนดของแนวความคดนมมาตงแตศตวรรษท 19 แตในรปแบบขบวนการปลดแอกสตร

(Women’s Liberation Movement) เรมมมาตงแตทศวรรษ 1960 เปนตนมา ในขนตอนแรก

ขบวนการนใหความสาคญกบชนชนและใกลชดกบฝายซายและขบวนการแรงงานในตะวนตก

โดยเฉพาะในองกฤษและยโรป แตเมอการตอสของแรงงานและกระแสซายออนลงในทศวรรษ

1970 เรมเปลยนจากการตอตานระบบทนนยมและการเนนชนชนเปนหลก มาเปนตอตานเพศชายตา

มทฤษฎพอเปนใหญ เพอเนนผลประโยชนของผหญงชนชนกลาง

ในยคนแนว เฟมนสต มองขบวนการสงคมนยมวา “เนนแตมตดานเศรษฐกจและยง

มความลกซงไมเพยงพอ” ซงสาเหตของการมองขามภมปญญาและทฤษฏของแนวมารคซสต

เกยวกบเพศแบบน เปนเพราะแนวเฟมนสตเขาใจผดวาพรรคคอมมวนสตสายสตาลน - เหมาใชแนว

มารคซสต

นกคดทสาคญ ๆ ใน แนวคดนม เคท มลเลท (Kate Millet) ซงเขยนหนงสอ ชอ

Sexual Politicsในป 1970 ทเสนอทางออกวา จะตองยกเลกระบบถอชายเปนใหญ ทงทปรากฏอยใน

ระดบสงคม และทงทอยในระดบเลก ๆ เชน ในรปแบบความสมพนธสวนตวอกดวย และอกคน

หนงทถอวาไดวางพนฐานทางทฤษฎใหแกขบวนการเฟมนสต คอ ชลามช ไฟรสโตน ( Shulamith

Firestone) ผานหนงสอชอ The Dialectic of Sex ในปเดยวกน โดยอธบายปญหาความเหนอกวาของ

ชาย วามาจากรปแบบของหนวยครอบครวทจดลาดบชนเปน ชาย/หญง/เดก อนเปนบอเกดของ

สภาวะการครอบงา และทสาคญไฟรสโตน มองวาพฒนาการของสงคมนน เกดจากความขดแยง

ทางเพศ ไมใชการตอสทางชนชน ดงนนทางออกกคอการวพากษวจารณระบบครอบครว ความรก

และเพศ และการใหการศกษากบคนในสงคมเปนหลก

จะเหนไดวากรอบสาคญของแนวนใหความสาคญในเรองเพศเทานน เชน เนน

ระบบครอบครววาสงเสรมการครอบงา และเปนการกาเนดลกษณะของอานาจนยม แตไมตงคาถาม

ทสาคญวาระบบครอบครวแบบนเกดขนไดอยางไร อะไรคอสงผลกดนใหเกดระบบครอบครว

ปจจบนระบบครอบครวถกครอบงาดวยระบบอะไร และทสาคญแนวความคดนมองวาผหญงควร

สมานฉนทสามคคกน ไมวาจะรวยหรอจน หรออยชนชนใด ขอเรยกรองตางๆ จะคลายแนวเสร

นยมตรงทเรยกรองใหมการปฏรปกฎหมาย รณรงคใหการศกษา และสนบสนนใหสตรเขาไปม

บทบาทนาในสงคม โดยถอตาแหนงผบรหารมากขน แตในอกดานหนง แนว เฟมนสต กลาทจะ

วจารณโครงสรางสงคม และแนวคดจารตของครอบครว มากกวาแนวเสรนยม ซงเหนไดจากการ

รณรงคเรองสทธเจรญพนธหรอการทาแทง

28

ทฤษฎมารคซสม (Marxism)

การวเคราะหเรองของการกดขทางเพศนน แนวมารคซสตมองวาเราไมสามารถแยก

เรองการกดขทางเพศออกจากปญหาทมาจากสงคมชนชนได เพราะพฒนาการของสงคมมนษยท

ผานมา ในแตละระบบหลงยคบพการ ลวนแตเปนสงคมแหงความขดแยงทางชนชนทมพลงผลกดน

ทางดานเศรษฐกจและสงคม มวลชนคนสวนใหญของโลกถกคนจานวนนอยทครอบครองสวนเกน

จากการผลต กดขขดรด ไมวาจะเปนเพศหญงหรอเพศชาย และในขณะเดยวกนมการจดระเบยบ

ความสมพนธระหวางชายกบหญง ทนาไปสการกดขทางเพศ

แนวมารคซสต มองวาการกดขทางเพศททาใหหญงเปนพลเมองชนสอง ไมใชเรอง

ธรรมชาต และไมใชนสยใจคอแทของชายอกดวย การกดขทางเพศเกยวของกบการครอบครอง

ทรพยสน และการถายทอดมรดกของชนชนปกครอง และเกยวกบการทาใหภาระงานบานเปนภาระ

ปจเจกภายในครอบครว เครองมอสาคญของชนชนปกครองคอความคดจารตเกยวกบเพศและ

ครอบครว แนวคดเกยวกบครอบครว “ชาย-หญง” นเอง เนนวาบทบาทหลกของหญงอยในบาน

และยงเปนผลใหคนรกเพศเดยวกนกลายเปนพลเมองชนสามอกดวย ดงนนการแกปญหา ตองอาศย

ทงการรณรงคเพอเปลยนคานยมคบแคบ และการตอสกบโครงสรางอานาจในสงคม ซงรวมทงรฐ

ระบบชนชน และสถาบนครอบครว

เมอมนษยพฒนาการเลยงชพ คนพบวธการเกษตร แทนการเกบของปา จงเกด

"สวนเกน" จากความตองการวนตอวน ทรพยสนสวนตวกเกดขนไดในสถานการณแบบน เพราะ

การทชายถออาวธในการลาสตวอยในมอ มกาลงทางกายเหนอหญง และมบทบาทในการรวบรวม

สวนเกน โดยเฉพาะจากการเลยงสตวในยคแรกๆ ทาใหชายบางคนตงตวเปนใหญขนในสงคมได

ซงนาไปสกาเนดสงคมชนชน การปกปองมรดก และการใชสถาบนครอบรวและรฐในการรองรบ

อานาจใหมดงกลาว

ขอเสนอของเองเกลสเปนสาเหตทชาว มารคซสต มองวาการกดขทางเพศ สงคม

ชนชน ระบบครอบครว และรฐ แยกออกจากกนไมได และเราพอจะสรปหลกการใหญๆ ไดดงน

1. การกดขทางเพศไมใชเรองธรรมชาตทมาจากสรระ

2. การกดขทางเพศเกดขนพรอมๆ กบการแบงมนษยทงชายและหญงออกเปน

ชนชน ภายใตการปกครองของคนสวนนอย

3. ครอบครวคอสถาบนสาคญในการกาหนดและกลอมเกลาความคดแบบกดข

ทางเพศทเกดขนในสงคม แตรปแบบครอบครวปจจบนไมใชรปแบบทมาจากธรรมชาต รปแบบ

ครอบครวมการเปลยนแปลงเสมอตามยคของระบบการผลต

29

4. วธแกปญหาการกดขทางเพศในระยะยาวตองประกอบไปดวยการจดการ

เปลยนสงคมไมใหมชนชน และการเปลยนรปแบบของครอบครวจากทเปนอยทกวนน เพอใหสตร

มนใจในสทธของตนเองมากขน พรอมๆ กบการรณรงคแกไขความคดอกดวย

การปลดแอกผหญง จะเรมเปนไปได ในขนตอนแรกกตอเมอผหญงไดรบโอกาส

เขาไปมสวนในการผลต และมรายไดของตนเอง ดงนนตองหาทางทจะแปรเปลยนงานบานตาง ๆ

ใหเปนงานสาธารณะ ซงหมายถงการสรางรฐสวสดการเตมรปแบบ

ภาวะเศรษฐกจของระบบทนนยมปจจบน มการดงสตรเขามามสวนในการทางาน

มากขน ซงสรางความอสระใหสตรระดบหนง และสงเสรมใหเกดขบวนการเรยกรองสทธสตรมาก

ขน แตในมมกลบ ชนชนนายทนไมพรอมและไมสามารถจะสละกาไรเพอสรางระบบสงคมท

"ภาระบาน" ทงหมดกลายเปนภาระของสงคมโดยรวม ดงนนจงมการรณรงคจากรฐในกระแส

ความคดทเชดชสถาบนครอบครวและคานยมอนรกษเกยวกบบทบาทสตร สงนทาใหมความขดแยง

ดารงอยในสงคมสมยใหมตลอดเวลา

สาหรบตวชวดทจดทาขนเพอวดความเสมอภาคระหวางหญงชายของมาตรฐาน

และองคประกอบตาง ๆ เปนตวชวดทงในเชงปรมาณและคณภาพ เนองจากตนตอของอปสรรคใน

การสรางความเสมอภาคระหวางหญงชายในประเทศไทย เปนประเดนเรองความเชอและวฒนธรรม

ทตกทอดมาจากยคสมยในอดตทยงไดรบการสบทอดมาจนถงปจจบน เสมอนหนงเปนเรอง

ธรรมชาตททงหญงและผชายไดรบการบมเพาะมาใหมความเชอเชนเดยวกน ดวยเหตนตวชวดใน

เชงปรมาณอยางเดยวจงไมสามารถสะทอนสภาพทเปนจรงได ตวชวดในเชงคณภาพจะชวยทาให

สงคมเหนปญหาอปสรรคทชดเจนขน ประเดนทใชกาหนดตวชวดไดเกบรวบรวมจากแผนพฒนา

สตรระยะยาว (พ.ศ. 2522-2544) ซงจดทาในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4

(พ.ศ. 2520-2524) ถงแผนพฒนาสตรในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบปจจบน

คอ ฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554)

โครงการนจงเปนการจดทามาตรฐานความเสมอระหวางหญงชายหลงจากทรฐบาล

ไดมการพฒนาสตรและการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงชายอยางตอเนองมาเปนเวลา 30 ป

ตวชวดทจดทาขนจงเปนการวดผลลพธ (results) ของการพฒนาทดาเนนการมาตลอด 30 ป สรปก

คอ โครงการนเปนทงโครงการทสรางมาตรฐานความเสมอภาคระหวางหญงชายและกาหนด

ตวชวดเพอประเมนผลลพธของนโยบายและแผนการพฒนาสตรวาอยในเกณฑไหนของมาตรฐาน

ความเสมอภาคระหวางหญงชาย โดยมการกาหนดเกณฑการวดเพยง 2 เกณฑ คอ เกณฑพฒนา และ

เกณฑเปาหมาย เกณฑพฒนา หมายความวา ยงตองไดรบการพฒนาตอไป สวนเกณฑเปาหมาย

หมายความวา อยในระดบทไววางใจได ซงขอมลทไดเหลานลวนมความสาคญตอการวางแผนการ

30

พฒนาสตรในอนาคต โดยเฉพาะอยางยงการใหน าหนกและลาดบความสาคญของประเดนทจะ

ไดรบการบรรจในแผนพฒนาสตรฉบบตอไป อกท งชวยใหการวางแผนมยทธศาสตรทความ

สอดคลองกบปญหามากยงขน (มาล พฤกษพงศาวลและคณะ. 2552: 7)

3. หลกการ แนวคดและทฤษฎเกยวกบสตรนยม

1 สตรนยม (Feminism)

1 สตรนยมไดเตบโตอยางรวดเรวในชวง 40 ปหลงของศตวรรษท 20 นาไปสการศกษา

เกยวกบผหญงในมตตาง ๆ โดยใหความสาคญในการศกษาความสมพนธระหวางเพศ และไดใช

ความคดรวบยอดในเรองความเปนเพศ (Gender) เปนเครองมอในการวเคราะหทสาคญความเหลอม

ล าทางเพศไดกอใหเกดการเคลอนไหวเรยกรองความเทาเทยมกนระหวางเพศมาโดยตลอด

โดยเฉพาะในชวงสทศวรรษทผานมา ในชวงเวลาดงกลาวยงไดเกดการศกษาและคาอธบายหรอ

แนวคดเกยวกบความเปนรองของผหญงในดานตาง ๆ อยางมากมายอกดวย (วนทนย วาสกะสน ,

2543: 6 – 7)

1 แนวคดทางสตรนยมทเกดขนสวนใหญพฒนาขนจากแนวคดกระแสหลกๆ ทมอยใน

สงคม ไมวาจะเปนเสรนยม (Liberalism) ลทธมารกซ (Marxism) จตวเคราะห(Psychoanalysis)

หรอแนวคดหลงสมยใหม (Postmodernism) นกสตรนยมไดนาแนวคดเหลานนมาขยายความ

ปรบแตงใหกลายเปนกรอบทฤษฎทกวางขนและใชอางองได (Arneil, 1999) ซงสามารถแบง

ออกเปนหลายสานกคดดวยกน และในปจจบนคนสวนใหญยอมรบประเดนทนกสทธสตรนาเสนอ

โดยเฉพาะประเดนเรองเพศ เรองความเสมอภาค ประเดนเหลานไดมสอออกไปไมเฉพาะแต

ประเทศในตะวนตกเทานน แตยงมอทธพลตอการเคลอนไหวเรองสทธสตรในประเทศอนๆ ดวย

เชนกน และเปนประเดนปญหาทควรจะหยบยกมาพจารณาในการแกไขปญหาครอบครว และ

ปญหาสงคมของผททางานเกยวของกบปญหาดงกลาว

1 ในสวนของสทธสตรในประเทศไทยนน จะเหนไดวาขบวนการเคลอนไหวของสตร

ไทยไดมพฒนาการเปลยนแปลงบทบาทและสถานภาพตงแตระบบการเมองการปกครอง ในการ

เปลยนแปลงนนเรมจากระบบการปกครองโดยมพระมหากษตรยเปนประมข ซงเรมปรากฏเดนชด

ในสมยรชกาลท 4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวทรงเหนวากฎหมายเกาไมยตธรรม เชน

การขายเมย หรอการบงคบใหลกสาวแตงงานโดยไมเตมใจ จงโปรดเกลาใหเลกเสย และตอจากนน

กไดมการปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบความเสมอภาคระหวางหญงและชายมาโดยตลอด

โดยเฉพาะกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยครอบครว นบไดวาสตรไทยไมไดมความยากลาบากใน

การตอสเพอความเสมอภาค แตอยางไรกตามถงแมวาสตรไทยสวนใหญไดรบการพฒนา ไดรบ

31

โอกาสทางกฎหมายหลายๆ ดาน แตในทางปฏบตกยง มการกดกนและการปดกนโอกาสผหญง

มากกวาผชาย ซงสมควรทจะไดรบการพฒนาเรองนใหดยงขน เพอเปนการใหความสาคญกบเรอง

สทธมนษยชน ซงผหญงกเปนกลมหนงในเรองสทธมนษยชน เชนกน

1 แมวาการเรยกรองสทธสตรจะมพฒนาการมายาวนานและนานาประเทศใหความสนใจ

ในประเดนสทธสตรมากขน แตกไมไดหมายความวาการเรยกรองนควรจะยต และในบางสงคม

ความเสมอภาคทแทจรงยงไมไดเกดขนและยงตองมการคนหาตอไปวา ความเสมอภาคระหวาง

ผชายและผหญงทแทจรงคอจดใด และจะทาอยางไรเพอทจะขจดความเปนเพศออกไปได

1 แนวคดน มหลกการคดจากแนวคดกระแสหลก ๆ ทมอยในสงคม ไมวาจะเปนเสรนยม

(Liberalism) ลทธมารกซ (Marxism) จตวเคราะห(Psychoanalysis) หรอแนวคดหลงสมยใหม

(Postmodernism) นกสตรนยมไดนาแนวคดเหลานนมาขยายความ ปรบแตงใหกลายเปนกรอบ

ทฤษฎท กวางขนและใชอางองได (Arneil, 1999) ทงน สามารถแบงออกเปนหลายสานกคดดวยกน

(วนทนย วาสกะสน, 2543: 37-72)ไดแก

1. สตรนยมสายเสรนยม (Liberal feminism) การพฒนาแนวคดเสรนยมในครสตวรรษ

ท 18 เกดขนจากกลมทตอตานกลมกระฎมพ และพวกศกดนา ภายใตระบบศกดนา ฐานะสงคมถก

กาหนดมาแตกาเนด แนวคดเสรนยมยนยนวาฐานะทางสงคมควรจะถกกาหนดโดยความสามารถ

และทกษะของปจเจกบคคล และวดโดยความสาเรจของบคคลในการแขงขนกบบคคลอน ซงสตร

นยมสายเสรนยมถอวาเปนสานกคดแรกและถกมองวาเปนแนวคดกระแสหลกของสตรนยม เพราะ

คนสวนใหญจะคนเคยกบแนวคดน สตรนยมสายเสรนยมไดรบอทธพลอยางสงจากแนวคดเสรนยม

ทใหความสาคญกบความเทาเทยมกนของมนษยโดยเฉพาะในทางกฎหมาย ใหความสาคญตอ

ปจเจกนยมทมเหตผล ทาใหนกสตรนยมในแนวนมกเรยกรองใหผหญงเปลยนแปลงตนเองใหเปน

คนมเหตผล ปรบปรงตวเองใหเหมอนกบผชาย เชนตองไมใชอารมณ ไมแสดงความออนแอ และ

เชอวาผหญงและผชายไมมความแตกตางกน เปนมนษยเหมอนกน

1 ดงนน ผหญงควรมโอกาสทจะทาทกอยางใหไดเหมอนผชายโดยการเรยกรองให

ผหญงมโอกาสทเทาเทยมในการแขงขนภายในระบบสงคมทเปนอยโดยเฉพาะในปรมณฑล

สาธารณะ ใหความสาคญตอการเปลยนแปลงทางกฎหมาย ทางการเมอง เพอสทธของปจเจกบคคล

ในการแขงขนในตลาดสาธารณะ เพราะเชอวาถาผหญงมโอกาสทเทาเทยมแลว ผหญงจะเปน

เหมอนผชายไดทกอยาง การตอสหลกของสตรนยมสายนคอ การตอสผานทางการแกไขกฎหมาย

หรอการแกไขในแนวสงคมสงเคราะห ไมใหความสาคญกบการแกไขหรอเปลยนแปลงท

โครงสรางสงคม นกสตรนยมสายเสรนยมถกวจารณคอนขางมากโดยเฉพาะการใหความสาคญ

เฉพาะประเดนของกฎหมาย เพราะความดอยโอกาสของผหญงหลายประการไมสามารถแกไขผาน

32

ทางการแกไขกฎหมาย เชน ไมมกฎหมายใดระบวาผหญงตองเปนหลกในการดแลลก แตผหญงก

ตองทาแมวาอาจจะไมตองการทา (Eisenstein, 1981)

1 นอกจากนการเรยกรองใหผหญงตองปรบตวเอง ไมวาจะเปนการแตงกายหรอแสดง

ทาทางตลอดจนการคด อารมณใหเหมอนผชาย กถกวจารณเชนกนวาเปนการแสดงถงการยอมรบ

ให "ความเปนผชาย" เปนตวแบบของมนษยทพงประสงค ซงไมนาถกตอง เพราะคณลกษณะหลาย

ๆ ประการของผชาย เชน การชอบแขงขน ไมมความเอออาทรตอผอน ไมมความออนโยน ความ

กาวราว การเกบกดทางอารมณ ลวนไมใชคณลกษณะทพงประสงคของมนษยอกตอไป

2. สตรนยมสายมารกซสต (Maxist feminism) เปนอกแนวคดหนงเกดขนในชวงตน

ทศวรรษท 1970 ไดรบอทธพลทางความคดของคารล มารกซ และเฟรดเดอรกค เองเกลส

(Frederick Engels) โดยเชอวาการกดขทผหญงไดรบเปนผลจากระบบเศรษฐกจทไมเปนธรรม

โดยเฉพาะในระบบการผลตแบบทนนยม

1 สตรนยมสายนเชอวาระบบทนนยมอตสาหกรรมทาใหเกดการแบงการทางานออกเปน

งานบานทถอวาเปนงานทไมกอใหเกดผลผลต ไมมคณคาและไมมคาตอบแทน และงานนอกบาน

ซงเปนงานทกอใหเกดผลผลตมคาตอบแทน ระบบทนนยมพยายามทจะใหเกบผหญงไวทางานบาน

การกระทาเชนนถอวาเปนประโยชนตอทนนยมเพราะผชายสามารถทางานไดอยางเตมทโดยไม

เสยเวลาในการทางานบานหรอทาอาหาร และนายทนไมจาเปนตองจายคาแรงงานสงขนเพอนามา

จายใหกบคนทางานบานเพราะมผหญงหรอภรรยาทาใหฟรอยแลว

1 ในกรณทผหญงไดมโอกาสทางานนอกบาน ภายใตระบบทนนยมทเปนอย งานท

ผหญงสวนใหญทาถกถอวาเปน "งานของผหญง" เชน งานพยาบาล งานเยบผา งานเลขานการ ซง

เชอวาเปนงานทคลายคลงกบงานทผหญงทาทบาน จงทาใหงานเหลานนไดรบคาตอบแทนตาเมอ

เทยบกบงานทผชายสวนใหญทา เพราะงานบานถกตดสนวาเปนคาทไมมคณคาในระบบทนนยม

ระบบเศรษฐกจโดยเฉพาะเศรษฐกจแบบทนนยมจงถอวาเปนสาเหตทสาคญทสดของความเปนรอง

ของผหญง

1 ดงนนการตอสของผหญงสาหรบสตรนยมสายน คอตองเปลยนแปลงระบบเศรษฐกจท

ไมเปนธรรมทเปนอย การเสนอดงกลาวทาใหสตรนยมสายมารกซสตถกวจารณวามองไมเหนการ

กดขผหญงในรปแบบอนๆ ทสาคญ เชนการกดขทผหญงไดรบในโลกสวนตว หรอภายใน

ครอบครว มองไมเหนวาการกดขผหญงมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากการกดขทางชนชน ขอ

วจารณนนาไปสการเกดขนของสานกคดสตรนยมสายถอนรากถอนโคน (Radical Feminism)

3. แนวคดสตรนยมสายถอนรากถอนโคน (Radical feminism) อธบายวา การกดข

ผหญงเกดขนเพราะเธอเปนผหญง หรอผหญงถกกดขเพราะเพศของเธอ ความไมเทยมกนทางเพศท

33

เกดขนเปนผลมาจาก อดมการณชายเปนใหญ (Patriarchy) ระบบชายเปนใหญ หมายถง ระบบของ

โครงสรางสงคมและแนวการปฏบตทผชายมความเหนอกวา กดขและเอารดเอาเปรยบผหญง

1 กลาวอกนยหนงคอ เปนระบบทผชายมความเหนอกวาผหญงในทกดาน ไมวาจะเปน

เศรษฐกจ การเมอง หรอวฒนธรรม กลมแนวคดนใหความสนใจตอสถานะทเปนรองของผหญง

และมองวาความเปนรองทเกดขน มสาเหตมาจากความตองการเหนอกวาของผชาย และอดมการณ

ชายเปนใหญไดพยายามสรางความชอบธรรมตอความเหนอกวาของผชาย (ผชายเขมแขงกวา ฉลาด

กวา มเหตผลมากกวา คดอะไรทลกซงไดมากกวา ฯลฯ) และทาใหความเหนอกวานดารงอยใน

ความเชอของคนในสงคมผานทางกระบวนการขดเกลาทางสงคมในรปแบบตาง ๆ สตรนยมสายน

ไดมการแตกยอยเปนสตรนยมสายวฒนธรรม (cultural feminism) และสตรนยมสายนเวศ (eco

feminism)

4. สตรนยมสายวฒนธรรม (Cultural feminism) จะยอมรบวาผหญงและผชายม

คณลกษณะทแตกตางกน เหมอนทเคยเชอกนในอดต แตนกสตรนยมสายนเสนอวาคณลกษณะท

เปนหญงนนดกวาหรอเหนอกวาของผชาย (ไมใชดอยกวาดงทเชอกนในอดต) ไมวาจะเปนความ

เออเฟอเผอแผผอน การเอาใจใสดแล ความออนโยน ความสนตไมกาวราว ลวนเปนคณลกษณะท

ผหญงควรชนชม และรกษาความเปนหญงเหลานนไว

5. สตรนยมสายนเวศ ( Postmodern feminism) มความเชอคลายคลงกบสายวฒนธรรม

วาผหญงมความแตกตางจากผชายและดกวาผชายตามธรรมชาต แตเสนอเพมเตมวาผหญงมความ

ใกลชดหรอเปนอนหนงอนเดยวกนกบธรรมชาต เชนการทผหญงเปนผใหกาเนดบตร ทาใหผหญง

เชอมโยงกบธรรมชาต เชอมโยงกบโลก สวนผชายนนใกลชดกบวฒนธรรม และในนามของ

วฒนธรรมผชายไดพยายามและประสบความสาเรจในการขมเหงรงแกทงผหญงและธรรมชาต การ

เชอมโยงผหญงเขากบธรรมชาตนไดนาไปสการฟนฟพธกรรมโบราณทใหความสาคญกบการบชา

พระแมเจา รวมทงระบบสบพนธของผหญง โดยมองวาธรรมชาตเปรยบเสมอนแมและพระแมเจา

ซงเปนทมาของพลงอานาจและแรงบนดาลใจ และเรยกรองใหมการปฏเสธวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย (Merchant, 1995) ทงสตรนยมสายวฒนธรรมและสายนเวศถกวจารณวาเปนพวก

สารตถะนยม คอเชอวามธาตแทของความเปนหญง

6. สตรนยมสายสงคมนยม (Socialist Feminism) ถอวามความคลายคลงกบสตรนยม

สายมารก ซสตอยหลายประการ ไมวาการเชอวาผหญงกบผชายมความเหมอนกนหรอการวเคราะห

สงคมโดยแบงเปนโลกสวนตวและโลกสาธารณะ รวมทงการเสนอใหผลกดนโลกสวนตวเขาไปอย

ในโลกสาธารณะ แตทแตกตางกนคอ สตรนยมสายสงคมนยมมองวาการอธบายถงการกดขผหญง

34

จาเปนตองทาความเขาใจตอโลกหรอพนทสวนตวดวย เชนความสมพนธเชงอานาจระหวางเพศ

หญงกบเพศชายและหนาทการใหกาเนดเดกของผหญง

1 ดงน นสตรนยมสายนจงเสนอวา ความไมเทาเทยมกนทางเพศ เปนผลจากการ

ปฏสมพนธกนของระบบชายเปนใหญและระบบทนนยมในสงคม หรอกลาวไดวา เมอทงระบบ

ความเปนเพศและระบบเศรษฐกจมาสมพนธกนในยคสมยหนงๆ ไดทาใหเกดโครงสรางทาง

เศรษฐกจและสงคมทผชายอยในฐานะทไดเปรยบ สวนผหญงอยในฐานะทเสยเปรยบ ตวอยางเชน

ระบบชายเปนใหญไดสรางความเชอทวา คณคาของผหญงอยทความสวยและความสาว (คณคาของ

ผชายอยทความสามารถ การประสบความสาเรจในหนาทการงาน) ความเชอนเมอปฏสมพนธกบ

เศรษฐกจแบบตลาดทตองการขายสนคาใหไดมาก ดงนน ผานทางการโฆษณา ผหญงจงตกเปน

เหยอทางการคาของธรกจเครองสาอางหลากหลายชนดอยางเตมใจ เพอตองการสวยและรกษาความ

สาวไว

7. สตรนยมสายจตวเคราะห (Psychoanalytic Feminism) เปนแนวคดสตรนยมอก

สานกหนง ไดใชแนวคดของจตวเคราะหอธบายถงการเกดขนของความเปนชายความเปนหญงซง

นาไปสความเปนรองของผหญง โดยเชอวาการทาความเขาใจตอพฒนาการความเปนชายเปนหญง

จาเปนตองทาความเขาใจในระดบจตใจ

1 นกสตรนยมสายนเชอวาความเปนเพศ หรอความเปนชายเปนหญงไมใชเรองทางชวะท

มมา แตเปนสงทถกสรางขนในระดบจตไรสานก (unconsciousness) ในพฒนาการชวตชวงตนๆ

ของเดก ซงถอวาเปนชวงทสาคญในการกอรปและอตลกษณของความเปนเพศ เชนงานของแนนซ

โชโดรอฟ (Nancy Chodorow, 1978) ทอธบายวาการเลยงดเดกออนทไมสมดล คอ

1 การทแมเลยงดเดกใกลชดแตเพยงผเดยวโดยมพอคอยดอยหางๆ กอใหเกดการกอรป

และอตลกษณความเปนเพศทแตกตางกน ทาใหผชายมกเปนคนทปดกนตวเอง ไมมทกษะในการ

สรางความสมพนธกบผอน มความเปนตวของตวเองสง สวนผหญงจะมความสามารถในการสราง

ความสมพนธกบผอน แตมความเปนตวของตวเองนอย ซงเธอเสนอวาความเปนหญงเปนชายแบบน

ไมเหมาะสมทงค มนษยทพงประสงคควรเปนการผสมผสานคณลกษณะของทงสองเพศ ซงจะ

ไดมาโดยเปลยนวธการเลยงดเดกใหพอมสวนในการเลยงดลกในระดบเดยวกบแม (equal

parenting)

8. สตรนยมสายหลงสมยใหม (Post radical feminism) สตรนยมแนวคดตางๆ ขางตน

ถกมองวาเปนผลผลตของแนวคดในยคสมยใหม (ยกเวนนกสตรนยมสายจตวเคราะหบางคน) และ

ถกวจารณจากสตรนยมสายแนวคดหลงสมยใหมวามขอบกพรองโดยเฉพาะประเดนการเสนอภาพ

ผหญงทเปนหนงเดยว คอเชอวาผหญงทงโลกมความเหมอนกน ไมคานงถงความแตกตางทาง

35

วฒนธรรม ทางชาตพนธ ทางชนชน สตรนยมสายหลงสมยใหม ซงไดรบความสนใจอยางสงตงแต

ทศวรรษท 1980 เปนตนมา ไดใหความสาคญตอความแตกตางของกลมผหญง รวมท งความ

หลากหลายทมอยของผหญงแตละคน

1 นอกจากนยงปฏเสธความคดสารตถะนยม โดยเสนอวาไมมผหญง ไมมความเปน

ผหญง ทกอยางลวนสรางผานปฏบตการทางวาทกรรม จงไมมความเปนผหญงทแท คงทตายตวและ

ไมเปลยนแปลง การเสนอวาไมม "ผหญง" ของสตรนยมหลงสมยใหมไดนาไปสการถกวจารณ

อยางรนแรงจากนกสตรนยมสายอนๆ วาทาใหการตอสเพอสถานะทดขนของผหญงเปนเรอง

เปนไปไมไดเพราะไมมสงทเรยกวาผหญงเสยแลว ถอเปนการทาลายความชอบธรรมของขบวนการ

เคลอนไหวของผหญง

1 นอกจากแนวคดดงกลาวทกลาวมาแลวนน ยงมแนวคดสตรนยมแนวรฐสวสดการ และ

แนวคดสตรนยมผวดาและสตรนยมในโลกทสาม ซงมหลกการคด คอ

9. สตรนยมแนวคดรฐสวสดการ (Welfare - state feminism) เปนแนวคดทเนนในเรอง

สวสดการของผหญงเปนหลก ผหญงจาเปนตองไดรบสวสดการทด ทเหมาะสมในฐานะมารดาและ

ภรรยา ขณะเดยวกนผชายกตองเขามามบทบาทและรบผดชอบตอผหญงในฐานะมารดาและภรรยา

เชนเดยวกน แนวคดนเนนใหเหนคณคาของผหญงในบทบาททงสองทสงคมคาดหวง แนวคดนยง

แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางรฐสวสดการ ครอบครว ผหญง และตอผหญงในบรการ

สวสดการในฐานะมารดา อ คนงาน สทธสวนบคคลของผหญง

10. แนวคดสตรนยมผวดาและสตรนยมในโลกทสาม (Black feminism and Third

world feminism) แนวคดนสนบสนนแนวคดสตรนยมแนงสงคมนยม โดยแสดงใหเหนถงการท

ผหญงผวดาถกกดขซ าซอนจากการกดขตางๆ ทางสงคม เชน จากคนผวขาว หรอเรมมาจากผชายผว

ดา และระบบเศรษฐกจ สงคม รวมทงสตรนยมในโลกทสามทถกกดขในลกษณะเดยวกนดวย

1 จากแนวคดสตรนยมในแนวคดตางๆ จะเหนไดวาโครงสรางเศรษฐกจ สงคม คานยม

ความเชอ แบบแผนตางๆ ในทางสงคมเปนผกาหนดในเรองแนวคดของสงคมตอผหญง ไมวาจะ

เปนแนวคดใดกตาม จดประสงคหลกคอ เนนการแกไขความไมเสมอภาคทางสงคม ถาเราสามารถ

นาแนวคดตางๆ มารวมกนและพจารณาสงทดทสดทเปนประโยชนตอสงคม กจะเปนทางแกปญหา

ความไมเสมอภาคทดทสด

4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการกระทารนแรงในครอบครว

สาหรบความหมายของความรนแรงตอภรรยามผใหความไวหลายประการ ดงน

36

เกลสและสเตราส (Gelles and Straus,1979: 554) ทกลาววา การกระทารนแรงตอ

ภรรยาถอเปนการตงใจกระทาหรอรบรวาตงใจกระทาใหผอนรสกเจบปวดและบาดเจบทางรางกาย

ตงแตการบาดเจบเลกนอยจนถงการทาอนตรายแกชวต

ฟรแมน (Freeman, 1980, อางถงใน ปญชล โชตคต, 2541: 1) กลาววา การกระทา

รนแรงตอภรรยานนเปนการทาใหไดรบบาดเจบซงไมใชเพยงแตเพอทาใหไดรบบาดเจบทาง

รางกายเทานนแตรวมถงการกระทาทกระทบกระเทอนตออารมณ ความรสกและจตใจดวย

แฮมตน (Hamton, 1996: 1131) ไดใหความหมายของความรนแรงทเกดขนกบภรรยา

วาเปนรปแบบของพฤตกรรมทเกดขนจากสามทกระทาตอรางกาย อารมณ จตใจ เพศ และเศรษฐกจ

ทเกดขนในทนททนใดเพอแสดงความมอานาจและเพอควบคมภรรยา

วอลเลค (Wallace, 1996: 3) ใหทรรศนะวาเปนการกระทาททาโดยบคคลทอยกน

ดวยกนหรอแตงงานกนใหไดรบบาดเจบทางกายหรอจตใจ หรอจากดในดานสทธและอสรภาพของ

สมาชกในครอบครว

กฤตา อาชวนจกล (2546: 5) ใหความหมายของความรนแรงทเกดขนกบภรรยาวาเปน

การทผหญงถกสามทาทารณกรรม ซงมรปแบบหลากหลายตงแตการกระทารายทางกาย ไดแก การ

ตอยเตะ ทบตดวยวตถ กระทบ ทาใหบาดเจบดวยวธตาง ๆ และการฆาใหตาย การทารายทางจตใจ

ไมวาจะเปนการบบคนทางจตใจ การดาทอขมขวญ ขจะทาราย การกกขง การบบบงคบทาง

เศรษฐกจและสงคม การปฏเสธทจะใหความชวยเหลอทางการเงน การดถกเหยยดหยาม และกาทา

รายทางเพศ ในรปแบบตางๆ เชน การขมขน บงคบใหรวมเพศในทาทผหญงไมเตมใจ โดยสรปอาจ

กลาวไดวาความรนแรงตอภรรยา หมายถงการกระทาใด ๆ ของบรษผเปนสาม ซงทาใหสตรผเปน

ภรรยาไดรบความเจบปวดทงดานรางกาย จตใจ อารมณ และทางเพศในรปแบบใดรปแบบหนงหรอ

หลายแบบรวมกน

แนวคดและทฤษฏทใชในการอธบายถงการกระทารนแรงมหลายแนวคดและทฤษฏ

หลกไดแก ทฤษฏแลกเปลยน แนวคดสตรนยม การเลอกอยางมเหตผล แนวคดเกยวกบอตมโนทศน

และแนวคดการสนบสนนทางสงคม โดยจะนาเสนอตามลาดบดงน

1. ทฤษฏแลกเปลยน (Exchange Theory) มความคดพนฐานคอการทารายภรรยามใช

เรองทมสาเหตมาจากความผดปกตทางจตใจของทงสามและภรรยา แตการทารายรางกายระหวาง

สามภรรยาเปนเรองปกตธรรมดาในชวตของครอบครว (Holaing & Strauss, 1980)โดยทสามและ

ภรรยาตางกแสวงหาการตอบแทนทเปนรางวลสงสด และพยายามใหมการสญเสยนอยทสดในการ

ดาเนนความสมพนธซงกนและกน ดงนน เมอสามคดวาความสมพนธฉนทสามภรรยาทาใหเขา

สญเสย “ทรพยากร” เชน รายได สถานะทางสงคม บคลกภาพสวนตวในการเปนผนาครอบครว

37

เปนไปอยางไมสมดลกบผลทไดรบ สามจงทารายรางกายภรรยาเพอเรยกรองความเปนธรรมหรอ

เพอใหเกดความสมดลในการแลกเปลยน (balance of exchange) (Goode, 1971) และถาภรรยาม

พฤตกรรมทเบยงเบนไปจากบรรทดฐานของสงคมแสดงอานาจเหนอสาม ภรรยาจะถกทาราย

เนองจากภรรยาพยายามลดอานาจของสาม (Strauss, 1973)

2. แนวคดสตรนยม (Feminist Perspectives) มพนฐานความคดวาการทารายภรรยาถก

ทาใหเปนความถกตองทางประวตศาสตรเพอการกดข ครอบงา และควบคมผหญงในโครงสราง

ครอบครวแบบชายเปนใหญ (Mckinnon, 1982) และไดววฒนาการมาจนกลายเปนวฒนธรรมทยอม

ใหสามขมเหงภรรยาไดทาใหสถานภาพของภรรยาตาตอยลง เกดการสนบสนนการใชความรนแรง

ของสาม โดยเฉพาะเรองเศรษฐกจและการสบทอดมรดกซงมสวนเกยงของอยางยงกบการทาราย

ภรรยา (Dobash & Dobash, 1981)

3. ทฤษฏการอยางมเหตผล (Rational Chotce Theory) เปนการใชเพอศกษาเหตผลใน

การตดสนใจยตความรนแรง ซงมาจากแนวคดพนฐานวา มนษยเปนคนทมเหตผลและตดสนใจ

กระทาการใดๆ กตามมนษยจะกระทาไปในทางทกอประโยชนสงสดแกตน อาจเปนรปธรรมไดแก

เงนตราหรอสงของ รางวลทจบตองได หรอนามธรรมไดแกความรกความเขาใจ ความอมเอบ โดยท

ประโยชนสงสดนนอาจมใชประโยชนทพอใจทสดหรอเหมาะสมทสดในสายตาของผอน (Hindess,

1988, อางถงในโชตมา กาญจนกล, 2540: 46-48) สาหรบในการตดสนใจยตความรนแรงภรรยาได

วเคราะหแลววาจะไดรบผลตอบแทนอนเปนประโยชนสงสดเหมาะสมกบตนทสด

4. แนวคดเกยวกบอตมโนทศน (Self concept) โดยมองวาอตมโนทศนเปนความรสก

นกคด เจตคต ทมบคคลมตอตนเองทงทางดานรางกาย สขภาพ หนาทการงาน ศลธรรม ความเชอ

ทางศาสนา สงคมวฒนธรรม สขภาพรางกายและภาพพจนในใจทบคคลมอย ซงเปนลกษณะท

สาคญของบคลกภาพ มอทธพลตอการสรางสมพนธภาพกบอน (Stuart Sundeen, 1983, อางถงใน

โชตมา กาญจนกล, 2540: 48-49) ความคดอตมโนทศนมผลตอพฒนาการของการรบรเกยวกบ

ตนเอง ในการประเมนคณคาและความสามารถของตนเอง การนบถอตนเองและมความหวงในชวต

กอใหเกดการตดสนใจกระทาพฤตกรรมเพอเปาหมายในการดแลปกปองตนเองจากการกระทา

รนแรง (Bandura, 1973)

5. แนวคดเรองการสนบสนนทางสงคม (Social Support) เปนปรากฏการณทาง

จตวทยาสงคมของบคคล ทเกดขนจากการมปฏสมพนธทางสงคมทบคคลรบรหรอประเมนวาไดรบ

ความชวยเหลอ และไดรบการสนองความตองการของตนทางดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคม

ซงมผลทงทางบวกและทางลบตอความเปนอย การตดสนใจและการปรบตวกบความเครยดของ

บคคลนน

38

ดงนนการสนบสนนทางสงคมจงเปนเงอนไขทสาคญทมผลตอการตดสนใจของภรรยา

ทตกอยในปญหาการถกกระทารนแรงจากสาม ประเภทของการสนบสนนทางสงคมเบงเปน 2

ประเภท คอ แหลงสนบสนนทไมเปนทางการ เชน ครอบครว เพอน เพอนบาน และแหลง

สนบสนนทเปนทางการ คอ สถานตารวจ นกจตบาบดหรอแพทย พระหรอนกบวช นกกฎหมาย

หนวยงานสวสดการสงคม นกสงคมสงเคราะห กลมผหญงและศนยชวยเหลอหญงทถกทาราย

(Bowker, 1993: 155) เมอภรรยาถกสามทารายนนเปนเรองยากทจะคนหาความชวยเหลอทเปน

ทางการ เพราะผหญงไมรวาหนวยงานใดทจะเขาไปขอความชวยเหลอได จงตองหาแหลงชวยเหลอ

ทไมเปนทางการ เชน พอแมญาตพนอง หรอ เพอน (Homeretal, 1985: 93) ภรรยาจะเขาสแหลง

ชวยเหลอทเปนทางการกตอเมอการรายนนเกดบอยและมแนวโนมรนแรงยงขน (Johnson ,1985:

109) การทภรรยาตกอยในภาวการณถกกระทาซ าอยในชวงระยะเวลาหนงนน ไมไดหมายความวา

ภรรยาจะยอมทนอยกบความรนแรงนนโดยไมจดการกบปญหา แตการทภรรยายอมทนใหสามทา

รายอยในชวงระยะเวลาหนงกอนตดสนใจยตการทารายนนเปนเพราะยงไมพรอมทจะปฏเสธการใช

กาลงของสาม ทงนอาจเนองจากการขาดการสนบสนนทางสงคมและความคดความเชอแบบเดมท

มองการทารายภรรยาเปนเรองสวนตว จงทาใหดเหมอนวาผหญงยอมจานนเนองจากสนหวงแตใน

ความเปนจรงแลวเปนชวงทผหญงเตรยมตวเพอหยดการทารายของสามมากกวา (Boker, 1993: 155)

ดงทไดกลาวมาขางตน อาจกลาวไดวารปแบบการถกกระทารนแรงตามผลกระทบท

ภรรยาไดรบสามารถแบงได 3 แบบหลก ดงน (Kevin & Martin, 1997: 62)

1. การกระทารนแรงทางรางกาย (Physical Abuse) เปนการกระทารนแรงทเหนได

ชดเจนทสดเพราะทาใหรางกายไดรบบาดเจบตงแตเลกนอยไปจนถงสาหสหรอเสยชวต ทงทม

รองรอยและไมมโดยมตงแตการใชกาลงเพยงเลกนอย เชนการผลก การหยก การตบ การต การ

กระชาก ขวางปาสงของใส ไปจนถงการใชกาลงขนรนแรง เชน การบบคอ การเตะ การใชอาวธ

ประทษรายรางกาย รวมทงการจบโยนลงน า การลามโซ กกขง การจดวยบหรหรอ ของรอนการ

กรอกดวยยาพษ การราดดวยนากรด เปนตน

2. การกระทารนแรงทางจตใจ (Psychological Abuse) เปนการใชวาจาคกคามทาง

จตใจหรออารมณ ทาใหเกดความรสกเสยใจ ปวดราว กระทบกระเทอนใจ หวาดกลว หวาดระแวง

กงวล ไมสบายใจ ความรสกวาตนเปนผผด และความกดดนทางอารมณอนๆ เชน การพดจากดถก

ดาดวยคาหยาบคาย ตะคอก ตวาด เปรยบเทยบเปนสตว ประณามวาชวชา เลวทราม พดจาประชด

ประชน ขวาจะทารายรางกาย จะทารายบตรหรอคนทเคารพรก ทาลายสงของ หรอทาลายสตวทรก

รวมทงการแสดงทาทและการกระทาทมผลตอจตใจ เชนการแสดงทาทเฉยเมย ทาทโกรธ ไมพอใจ

เปนตน

39

3. การกระทารนแรงทางเพศ (Sexual Abuse) จดเปนรปแบบเฉพาะทมการกระทา

รนแรงทางรางกายและ/หรอจตใจรวมดวย ไดแก การลวนลาม การจบตองอวยวะทเปนของสงวน

เชน เตานม อวยวะสบพนธ การรกรานทางเพศอนๆ เชน การใชกรยาวาจาแทะโลมหรอชกชวนให

มเพศสมพนธโดยการขมข การขมขน บงคบใหมเพศสมพนธโดยไมสมครใจ การเฉยเมยตอความ

ตองการทางเพศของภรรยา เปนตน

การกระทารนแรงทสามกระทาตอภรรยาน นมกมลกษณะซ าๆ และเกดขนอยาง

ตอเนองสามารถอธบายไดโดยวงจรของการถกสามทารณกรรมซงมอย 3 ระยะ (Walker, 1987: 31-

40) ไดแก

1. ระยะสรางความตงเครยด (Tension Building Phase) โดยระยะนสามจะเรมทารณ

กรรมภรรยาดวยการแสดงอารมณโกรธ อาจมการโตเถยง ทะเลาะววาทกน ขณะทภรรยาจะพยายาม

ควบคมสถานการณใหสงบไว

2. ระยะของการทาราย (Serious Battering Incident Phase) จะเกดการทารายหรอ

ทารณกรรมขนโดยสามไมสามารถควบคมอารมณไวได

3. ระยะสงบหรอระยะหวานชน (Honeymoon Phase) กลาวคอ เมอเวลาผานไปสามจะ

สานกผดตอการกระทาทารณกรรมภรรยา สามจะพยายามทาดทกอยางเพอชดเชยและขอโทษกบ

เหตการณทเกดขนโดยอาจแสดงความรก เอาอกเอาใจ ซอของขวญใหและสญญาวาจะไมกระทา

ทารณกรรมภรรยาอก ทาใหสตรคดวาการใหอภยจะเปนวธททาใหสามเปลยนแปลงพฤตกรรมได

แตความเปนจรงแลว กลบทาใหเกดการทารณกรรมครงตอๆ ไปและวงจรการถกสามทารณกรรม

จะเกดขนซ าๆ วนเวยนอยเรอยไปโดยจะใชระยะเวลาในการกอตวนอยลง แตจะเพมความถและ

ระดบความรนแรงมากขน จงนบเปนปญหาทไมมวนสนสดหากไมไดรบการแกไขอยางจรงจง

สาเหตความรนแรงในครอบครว

การเกดความรนแรงในครอบครวอาจเกดไดจากหลายสาเหต เพราะสถาบนครอบครว

ถอเปนระบบทมความสมพนธซบซอนมาก กลาวคอ ครอบครวเปนสถาบนทมความใกลชดและ

สมพนธกนอยางเดนชด มความออนไหวดานอารมณสง ดงนนปจจยทจะทาใหเกดความรนแรงจง

อาจเกดไดจากแรงกระตนหลายรปแบบ อาจกลาวไดวาสาเหตของความรนแรงในครอบครว

สามารถจาแนกได 2 ระดบ (Gelles, 1993: 9) ดงน

1. ระดบภายในบคคล (Intra-individual Level) หรอรปแบบของจตใจ (Psychiatric

Model) การกระทารนแรงในระดบรปแบบของจตใจนนจะเนนถงบคลกภาพลกษณะของผกระทา

รนแรง ขณะทมการตดสนใจซงนาไปสความรนแรงและการทารายผใกลชดซงเกดการขาดความ

พรอมในการพฒนาบคลกของบคคล บคลกภาพทผดปกต (Personality disorders) บคลกลกษณะท

40

ผดปกต (Character Disorders) การเจบปวยทางจตใจ การใชแอลกอฮอลและสารเสพตด และ

ขบวนการภายในจตใจ (Intra-individual Processes) นาไปสการกระทารนแรงในครอบครว (อร

อนงค อนทรวจตร, 2542: 8)

2. ระดบจตสงคม (Social-psychological Level) โดยจะมองวาความรนแรงและการถก

ทารายสามารถอธบายไดจากสงแวดลอมทเปนองคประกอบภายนอกของจตใจทมผลตอครอบครว

เชน โครงสรางและองคประกอบของครอบครวและปฏสมพนธระหวางสมาชกในครอบครว อกทง

ในครอบครวทขาดความเขาใจ ความเมตตาและความเอออาทรตอกน ชอบแสดงพฤตกรรมทรนแรง

ตอกนจะทาใหเกดการดดซบพฤตกรรมทนาไปสการกระทารนแง (จตฤด วระเวสส, 2543 ฃ: 223)

และรปแบบโครงสรางของครอบครว ภาวะความเครยดกสามารถสงผานความรนแรงจากรนหนง

ไปสอกรนหนงได

เมอมการทารายกนเกดขน ยอมสงผลกระทบทงตอตวผถกกระทา ผกระทา และบคคล

อน อยางหลกเลยงไมได แสดงใหเหนวาความรนแรงในครอบครวอาจกอใหเกดปญหาอนๆ ตาม

หากการทารายนนมระดบรนแรงมาก

ความรนแรงทเกดขนกบภรรยา

แมความรนแรงในครอบครวจะสามารถเกดไดกบทงเพศชายหรอสาม และเพศหญง

หรอภรรยา แตสวนใหญแลวพบวาความรนแรงมกเกดภรรยามากกวาสาม ซงอาจเปนเพราะ

สงคมไทยใหอานาจกบเพศชายมากกวา ดงทเหนไดตงแตอดตทผานมาซงมการใชกฎหมายตราสาม

ดวงทใหสทธสามสามารถลงโทษภรรยาของตนได และแมจะมการยกเลกกฎหมายดงกลาวแลวแต

สงคมกยงคงใหผชายเปนใหญและมอานาจบทบาทเหนอกวาเพศหญง จงไมนาแปลกใจทยงคมเหน

ภาพความรนในครอบครวซงภรรยาถกกระทาโดยสาม

พฒนาการของการกระทารนแรงตอภรรยา

การกระทารนแรงตอภรรยานนไมไดเรมตนและสนสดในทนท แตจะทวความรนแรง

มากขน สาหรบการกระทารนแรงตอภรรยานนแบงออกตามระดบขนการกระทาได 3 ขนตอน

(Pagelow, 1981, อางถงในโชตมา กาญจนกล, 2542: 558)

ขนแรก คอ พฒนาการ (Development) มกเกดขนจากประสบการณทเคยอยใน

ครอบครวแบบบดาเปนใหญ โดยภมหลงของบคคลจะเปนจดทพฒนาไปสการยอมบหรอไม

ยอมรบการกระทารนแรง

ขนทสอง เปนการเรมกระทารนแรงครงแรก (Primary Battering) กลาวคอ เมอสาม

กระทารนแรงตอภรรยาครงแรก ภรรยามกไมเปดเผยพฤตกรรมการทารายนตอบคคลทสาม เพราะ

ตองการใหชวตสมรสยนยาวและยงคงยดในประเพณเดมเกยวกบความเชอในเรองชวตค

41

ขนทสมา เปนการกระทารนแรงครงทสอง (Secondary Battering) จดเปนขนทการ

กระทารนแรงหรอการทารายรางกายจะดาเนนตอไปซ าแลวซ าอก กลายเปนวงจรของการกระทา

รนแรงหรอการทารายรางกายจะดาเนนตอไปกจะเพมความถและระดบของความรนแรงมากขน

อยางเหนไดชด ทาใหภรรยาเกดความรสกวตกกงวลตอสถานการณรอบตว รบรคณคาของตนเอง

ตาลง เมอการรบรคณคาภายในของตนลดลงมากกจะเกดความยากลาบากตอการปฏสมพนธกบ

ผอน ทงสมาชกในครอบครวและสงคมภายนอก ซงอาจกลายเปนปญหาสงคมตามมา (กนกพร

บญญาพพรรธน, 2549: 11-13,16-17)

5. งานวจยทเกยวของ

ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดคนควาเอกสารงานวจยทเกยวของเพอนามาเปน

ตวอยางประกอบการวจย ดงตอไปน

ศาสตราจารย ดร.ศ รพร จรวฒนกล หวหนาโครงการวจย ผ อ านวยการศนย

ประสานงานองคการอนามยโลกดานการวจยและฝกอบรมดานเพศภาวะและสขภาพสตร

มหาวทยาลยขอนแกน (2553) ศกษาเรอง “การสารวจขอมลการละเมดสทธสตรในประเทศไทย”

เปนผลลพธของการปฏบตงานรวมกนระหวาง ศนยวจยและฝกอบรมดานเพศภาวะและสขภาพสตร

มหาวทยาลยขอนแกน ซงเปนคณะนกวจย กบสานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว

กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ซงเปนผสนบสนนงบประมาณและนาผลการวจย

ไปใชประโยชน งานวจยเรองนเปนการสารวจเกยวกบการละเมดสทธสตรในระดบประเทศเปน

เรองแรก

ผลการวจยไดแสดงใหเหนวาผหญงไทยจานวนมากยงถกละเมดสทธตางๆ ดวยเหต

แหงความเปนผหญง มสถานการณการเลอกปฏบตปรากฏชดเจน ผลการวจยนสามารถใช

สนบสนนการกาหนดนโยบายเพอเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของประเทศไทย โดยทาให

การปฏบตงาน เชงนโยบายมกลมเปาหมาย และประเดนทชดเจนยงขน

ศนยศกษาและพฒนาสนตวธ มหาวทยาลยมหดล (2549) โครงการศกษา เรองสทธ

เสรภาพขนพนฐานตามกรอบรฐธรรมนญในบรบทของสงคมไทยและมาตรฐานสากลระหวาง

ประเทศดานสทธมนษยชน มวตถประสงคเพอศกษา วเคราะห และรวบรวมกรอบแนวคดเกยวกบ

สทธและเสรภาพขนพนฐานตามบทบญญตของรฐธรรมนญในบรบทสงคมไทยและตาม

มาตรฐานสากลระหวางประเทศดานสทธมนษยชน และศกษาวเคราะหเปรยบเทยบความเหมอน

หรอแตกตางกนระหวางสทธและเสรภาพขนพนฐานตามบทบญญตของรฐธรรมนญในบรบท

42

สงคมไทยและตามมาตรฐานสากลระหวางประเทศดานสทธมนษยชนทจะสามารถนามาปรบใชกบ

การปฏบตงานในการสงเสรมและพฒนาดานสทธมนษยชนในโอกาสตอไป

คณะผวจยดาเนนการศกษาวจยโดยการวจยเอกสาร โดยการอธบายและวเคราะห

เนอหาของสทธเสรภาพขนพนฐานตามบทบญญตของรฐธรรมนญ และเนอหากตการะหวาง

ประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง กตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ

สงคม และวฒนธรรม อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรทกรปแบบอนสญญาวาดวย

สทธเดก อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการขจดการเลอกปฏบตทางเชอชาตในทกรปแบบ

รวมท ง การวเคราะหเนอหาเปรยบเทยบระหวางสทธและเสรภาพขนพนตามบทบญญตของ

รฐธรรมนญ และสทธเสรภาพตามกตกาหรออนสญญาระหวางประเทศวาดวยสทธมนษยชน

ดงกลาวจากการศกษาวจยพบวา กตการะหวางประเทศวาดวยสทธของพลเมองและสทธทางการ

เมอง ไดกาหนดหลกการพนฐานเกยวกบสทธมนษยชน คอสทธในการกาหนดเจตจานงตนเอง

หลกการหามการเลอกปฏบตหลกการความเสมอภาคตามกฎหมาย หลกความเสมอ

ภาคระหวางบรษและสตรหลกการ การรอนสทธในภาวะพเศษหรอเหตฉกเฉน และไดรบรองตางๆ

ทเกยวของความเปนพลเมองและการเมอง คอสทธทจะมชวต สทธทจะไมถกทรมานสทธใน

เสรภาพและความปลอดภยของบคคล สทธทจะไดรบการพจารณาคดทเปนธรรม เสรภาพในการ

เดนทางและการเลอกถนทอย สทธทจะไดรบการยอมรบวาเปนบคคลตามกฎหมาย สทธในความ

เปนสวนตว สทธในเสรภาพทางความคด มโนธรรม และศาสนา สทธในเสรภาพในความคดเหน

และการแสดงออก สทธในการชมนมโดยสงบ สทธในเสรภาพในการรวมกนเปนสมาคม สทธใน

การมสวนรวมในการบรหารรฐกจ ในการทจะออกเสยง หรอไดรบการเลอกตง และในการทจะ

เขาถงการบรการสาธารณะ การคมครองครอบครว การคมครองเดกและเยาวชน สทธชนกลมนอย

และการคมครองคนตางดาว

โครงการศกษาสทธเสรภาพขนพนฐานตามกรอบรฐธรรมนญในบรบทของสงคมไทย

และมาตรฐานสากลระหวางประเทศดานสทธมนษยชน ของกตการะหวางประเทศวาดวยวาดวย

สทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมมการกาหนดหลกการทสาคญ คอภาระหนาทหลกขนตา

รฐจะตองดาเนนการใหบคคลสามารถไดรบสทธขนพนฐานในการดารงชวต คออาหาร การ

รกษาพยาบาล ทอยอาศย และการศกษา การทาใหสทธเปนจรงอยางกาวหนา หมายถง รฐตองให

การประกนสทธเปนจรงไดสอดคลองกบสภาพของประเทศของตน และตองดาเนนการใหบรรล

วตถประสงคนนอยางรวดเรวและมประสทธภาพทสดเทาทจะเปนไปได การใชประโยชนจาก

ทรพยากรทมอยใหมากทสด รฐมภาระหนาทดาเนนการทกวถทางในใชทรพยากรทมอยนอยนนให

43

มากทสด ในการทาหนาท เพอใหบรรล “ภาระหนาทหลกขนตา” หรอใหปจเจกบคคลสามารถม

ปจจยพนฐานในการยงชพ

สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครวกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย� (2548) ความรนแรงตอเดกและสตร เปนปญหาสาคญของสงคมทตองเรงดาเนนการ

ทงดานการปองกนแกไข และชวยเหลอผประสบปญหาอยางจรงจง โดยหนวยงานราชการและ

องคกรเอกชน รวมทงตองอาศยความเขาใจและรวมมอของคนในสงคม เนองจากเปนปญหาทม

ความละเอยดออน มรากเหงาของปญหามาจากคานยม เจตคตของสงคมทกาหนดความไมเทาเทยม

กนระหวางหญงชายนอกจากน ในระดบสากลปญหาความรนแรงตอเดกและสตรไดรบการยอมรบ

วาเปนปญหาทเกดขนในทกสงคมและเปนประเดนทต�องการความรวมมอจากทกฝายในการ

แกไข ดงปรากฏในกตการะหวางประเทศของสหประชาชาตหลายฉบบ ได�แก� ปฏญญาวาดวย

การขจดความรนแรงตอสตรอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ

อนสญญาวาดวยสทธเดก รวมทง ปฏญญาปกกง และแผนปฏบตการเพอความกาวหนาของสตร

นโยบายและแผนขจดความรนแรงตอเดกและสตร เกดขนจากการทางานรวมกนของหนวยงาน

ภาครฐองคกรเอกชน และนกวชาการผทรงคณวฒสาขาตางๆ ทเกยวของในขณะนนหนวยงานเจ�

าภาพหลกในการจดทารางคอ สานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต

สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรและคณะรฐมนตรได�มมตใหความเหนชอบนโยบายและแผน

ขจดความรนแรงตอเดกและสตรฉบบน เมอวนท 16 พฤษภาคม 2543 กาหนดใหเปนนโยบายแผน

แหงชาต โดยใชเปนแนวทางการดาเนนงานและประสานงานของหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ

และภาคเอกชนในการปองกนและแก�ไขปญหาความรนแรงตอเดกและสตร อนง เนองจาก

ขอมลเกยวกบปญหาความรนแรงตอเดกและสตรในนโยบายและแผนขจดความรนแรงตอเดกและ

สตรฉบบทคณะรฐมนตรเหนชอบเปนขอมลป 2541 ดงนน สานกงาน กจการสตรและสถาบน

ครอบครว จงได�เพมขอมลป � 2547 ซงเปนขอมลลาสดในภาคผนวกไวดวยสานกงานกจการ

สตรและสถาบนครอบครวหวงวาเอกสารฉบบนจะเปนประโยชนตอหนวยงานองคกรและผทสนใจ

ปญหาความรนแรงตอเดกและสตรทงนความรวมมอระหวางหนวยงานตางๆ ดาเนนงานอยางเปน

เครอขายสหวชาชพ เปนกระบวนการทจาเปนตอการปองกนและแกไขปญหา ซงนโยบายและ

แผนขจดความรนแรงตอเดกและสตรนาจะเปนเครองมอเพอใหการดาเนนงาน ดงกลาวรวมทงการ

ตดตาม ผลการดาเนนงานเพอยตความรนแรงตอเดกและสตรในประเทศไทยเปนไปอยางม

ประสทธภาพยงขน

วาร เจรญกลไชย (2537) ศกษาการมสวนรวมของสตรระดบผบรหารในการประกอบ

ธรกจขนาดยอมในกรงเทพมหานคร การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาลกษณะการมสวน

44

รวมของผบรหารกจการธรกจขนาดยอม โดยเปรยบเทยบการมสวนรวมในการประกอบธรกจ

ระหวางผบรหารกจการทเปนเพศชายและผบรหารกจการทเปนเพศหญง รวมทงศกษาปจจยทคาด

วา จะมผลตอการมสวนรวมในการประกอบธรกจขนาดยอมของผบรหารกจการทงชายและหญง

ไดแก อาย ระดบการศกษา การไดรบการยอมรบวาเปนสวนหนงของสถานประกอบการ การไดรบ

การยกยองจากการทางานในสถานประกอบการนน การไดรบการพฒนาศกยภาพการทางานใน

สถานประกอบการนน และระยะเวลาปฏบตงานในสถานประกอบการนน

พมลพรรณ วยาจต (2536) ศกษาสถานภาพและบทบาทของสตรไทย : การ

เปลยนแปลงทมผลกระทบตอความสมพนธภายในครอบครว การวจยครงนมวตถประสงค (1) เพอ

ศกษาเปรยบเทยบความสมพนธระหวางสามและภรรยาในครอบครวซงภรรยามไดออกไปทางาน

นอกบานกบครอบครวซงภรรยาออกไปทางานนอกบาน (2) เพอศกษาการเปลยนแปลงในวธการ

อบรมเลยงดบตรของครอบครวซงภรรยาออกไปทางานนอกบาน (3) เพอศกษาการปรบเปลยน

บทบาทและหนาทของสามซงภรรยาออกไปทางานนอกบาน (4) เพอศกษาปญหาในการดารงชวต

ของครอบครวซงสามและภรรยาตางออกไปทางานนอกบานกบครอบครวซงภรรยามไดออกไปทา

งานนอกบาน วธการศกษาในเรองนใชการสมภาษณแบบไมเปนทางการโดยเนนการสมภาษณแบบ

เจาะลกและสงเกตการณ โดยมกลมตวอยางในการศกษาแบงออกเปน 2 กลมหลก คอ กลมทสตร

ออกไปทางานนอกบาน 6 ครอบครว และกลมทสตรไมออกไปทางานนอกบานอก 6 ครอบครว

รวมกลมตวอยางทใชศกษาทงหมด 12 ครอบครว ผลการศกษาพบวา

1. ความสมพนธระหวางสามและภรรยาในครอบครวซงภรรยามไดออกไปทางานนอก

บาน มความแตกตางจากความสมพนธระหวางสามและภรรยาของครอบครว ซงสามและภรรยาตาง

ออกไปทางานนอกบาน ในเรองบทบาทการหาเลยงครอบครวและอานาจในการตดสนใจภายใน

บาน ครอบครวซงภรรยามไดออกไปทางานนอกบาน ความสมพนธระหวางสามและภรรยาออกมา

ในรปความไมเสมอภาคในการตดสนใจภายในครอบครว สวนครอบครวซงสามและภรรยาออกไป

ทางานนอกบาน ความสมพนธระหวางสามและภรรยาออกมาในรปเสมอภาคในการตดสนใจใน

ครอบครว

2. การเปลยนแปลงในวธการอบรมเลยงดบตร ครอบครวซงมารดาออกไปทางานนอก

บานมวธการในการเลยงดบตรแตกตางกบครอบครวซงมารดามไดออกไปทางานนอกบาน พบวา

มารดาทออกไปทางานนอกบานมความใกลชดและมเวลาใหกบบตรนอยลง

3. สามของภรรยาซงออกไปทางานนอกบาน มการปรบเปลยนบทบาทในดานความคด

และพฤตกรรมในการยอมรบบทบาทหาเลยงครอบครวรวมกน ยอมรบการตดสนใจของภรรยา

ภายในครอบครวมากขน สามของภรรยาทออกไปทางานนอกบานมบทบาทในการดแลบตรมากขน

45

4. ปญหาในการดาเนนชวตของครอบครวซงภรรยามไดออกไปทางานนอกบาน

แตกตางจากครอบครวซงสามและภรรยาออกไปทางานนอกบาน คอ ครอบครวทภรรยามได

ออกไปทางานนอกบาน มปญหาในเรอง (1) เศรษฐกจของครอบครว (2) ภรรยาเอาใจใสตอบตร

และสามมากเกนไป สวนครอบครวซงสามภรรยาออกไปทางานนอกบานประสบปญหาในเรอง (1)

การใหเวลาระหวางสามภรรยาและการใหเวลาแกบตร (2) การแบกรบภาระของภรรยาทมตองาน

ภายในบานและงานภายนอกบาน มขอเสนอแนะในการแกปญหา ดงน

1. ครอบครวซงภรรยามไดออกไปทางานนอกบาน 1.1 สงเสรมใหภรรยาซงมได

ออกไปทางานนอกบานหารายไดพเศษ 1.2 สงเสรมใหภรรยาใชเวลาวางใหเปนประโยชนหรอให

ความสนใจในรอบตวมากขน เพอแกปญหาความเอาใจใสทมตอสามและบตรมากเกนไป

2. ครอบครวซงสามและภรรยาออกไปทางานนอกบาน 2.1 สงเสรมใหสาม ภรรยา

และบตร มกจกรรมรวมกนภายในครอบครวเปนการเพมโอกาสในการพดคยปรกษากน เพอลด

ปญหาความขดแยงและความเหนหางภายในครอบครว 2.2 สงเสรมใหมการเปลยนแปลงคานยม

ภายในครอบครว โดยเรมตงแตเดกวาหนาทและภาระรบผดชอบภายในบานเปนเรองของผหญง

และผชายทจะทารวมกน

กนกวรรณ ไมสนธ (2544) ศกษาการตอรองอานาจของผหญงจากการนาเสนอเรอน

รางผานสอนตยสารไทย การวจยนมวตถประสงค เพอศกษาลกษณะของภาพตวแทน จากแนวคด

การสรางและตความหมายภาพตวแทนเรอนรางของผหญง ปจจยเรองของการตอรองอานาจ

ระหวางผหญงกบสอนตยสารตามแนวคดการเมองเรองของการตอรอง จากการนาเสนอเรอนราง

ผานสอนตยสารไทย โดยคดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง ศกษาจากเอกสารภาพจากสอ

นตยสารไทย เอกสารสงพมพอน และการสมภาษณเชงลก นางแบบ บรรณาธการนตยสารหลก นก

สอสารมวลชนอน ๆ และนกวชาการดานสอสารมวลชนและสตรนยม ผลการวจยพบวา

1. ลกษณะของภาพตวแทนของเรอนรางผหญงในนตยสาร ทผานกระบวนการใสรหส

และตอรองดวยตวผหญงเอง สอดคลองกบแนวคดการตอรองเพอกาหนดภาพตวแทน คอ Reverse

the Stereotype (การกลบทศทางเสยใหม), Substitute positive image into negative image (การนา

ภาพบวกไปใสแทนภาพลบ), Live with stereotypes but change meaning (การอยกบภาพตวแทน

นน แตเปลยนความหมายใหม โดย stereotype ยงคงอย)

2. ลกษณะของการตอรองเพอใหไดภาพตวแทนผานการนาเสนอเรอนรางตามทผหญง

ตองการประกอบดวย การตอรองกบเจาของทน (ทนนยม), การตอรองในกระบวนการผลต

(ชางภาพและสไตลส), การตอรองกบสงคม

46

3. พบลกษณะการทาทายแนวคดสงคมแบบปตาธปไตยทปรากฏในสอนตยสาร จาก

การทผหญงเปนฝายกาหนดภาพตวแทนของเรอนรางขนเอง คอ นางแบบอยในฐานะผกระทาใหม

ภาพสวยงามจากการแสดงทาทางของตนเอง โดยเลนสของกลองเปนเพยงเครองมอสงผานภาพนน

ๆ นางแบบสรางความหมายของภาพเปลอยตามแนวคดของตนเอง อยางไรกตาม การตอรองยงอย

ภายใตกรอบจากดของทนนยมและปตาธปไตย ในลกษณะทนางแบบไมมโอกาสเลอกทจะไมถาย

หรอไมมนางแบบคนใดกลาวตาหนผรบสารทบรโภคภาพดงกลาว

ทรงพร ศรชวย (2544) ศกษาบทบาททางวารสารศาสตรในเรองสตรของ คณนลวรรณ

ปนทอง มวตถประสงคเพอศกษาบทบาททางวารสารศาสตรและแนวคดเรองสตร54 ของคณ

นลวรรณ ปนทอง โดยมงศกษาประวตชวตและการทางานดานวารสารศาสตร รวมทงบทบาทใน

ฐานะนกหนงสอพมพสตร ประเดนเรองสตรทศกษาแบงเปน 2 ประเดน คอ สตรกบการเมอง และ

สตรกบสงคม วธการศกษาเปนการวเคราะหเนอหาและสมภาษณผถกวจย โดยพจารณาจากบทบาท

การเปนบรรณาธการทสะทอนแนวความคดในการนาเสนอเนอหาเรองสตร ประชากรทศกษาไดแก

ขอเขยนของคณนลวรรณในนตยสารสตรสาร ขอเขยนของผเขยนอนๆ ทคณนลวรรณเปนผคดสรร

ในฐานะบรรณาธการและขอเขยนในวารสารสงพมพอนๆ ทเกยวของ ผลการศกษาพบวา

1. คณนลวรรณมแนวคดสตรนยมทคอนไปทางเสรนยม (Liberal Feminism) กลาวคอ

สนบสนนใหสตรไดรบโอกาสทเทาเทยมในการมสวนรวมทางการเมอง การศกษา และการ

ประกอบอาชพ โดยไมรงเกยจงานบานซงเปนความคาดหวงเดมของสงคมไทย ในขณะเดยวกนกไม

ทาทายอานาจของผชายดวยการเรยกรองสทธ แตกระตนใหสตรศกษาเรยนรเพอพฒนาตนเอง

2. ความสาเรจของการทาหนาทบรรณาธการนตยสารสตรของคณนลวรรณ ไดรบแรง

เสรมจากสถานภาพทางสงคม ซงเธอมบทบาทอยางสาคญอยในองคกรสตรและสถาบนทางวชาการ

ดานภาษาและหนงสอของชาต

3. คณนลวรรณมคณสมบตพเศษทแตกตางจากนกหนงสอพมพสตรทวไป ในขอทม

ความเชยวชาญทางภาษาตางประเทศเปนอยางด เปนนกกจกรรมในแวดวงสตร พรอมกบการทา

หนาทนกหนงสอพมพเพอสตร นอกจากนยงมคณสมบตในการเปนนกภาษาและนกวรรณกรรม ทา

ใหเธอสามารถแสดงวาทกรรมเกยวกบสตรไดอยางนาสนใจ

รงทวา มณฑา (2545) ศกษาแนวคดและการจดการปญหาสตรผประกอบการอาชพ

คาประเวณ: ศกษาเฉพาะกรณ มลนธสงเสรมโอกาสผหญงและกรมประชาสงเคราะห ผลการศกษา

พบวา ในการแกปญหาเกยวกบสตรผประกอบอาชพคาประเวณ มอย 3 แนวคดคอ 1. การยอมรบ 2.

การปราม และ 3. การปองกนและปราบปราม

47

มลนธสงเสรมโอกาสผหญง ซงเปนองคกรพฒนาเอกชน มแนวสทธมนษยชนเปน

แนวทาง จงยอมรบการประกอบอาชพคาประเวณ กเปนอกอาชพหนงทสามารถปฏบตได โดย

มลนธฯ จะเปนผสนบสนนใหสตรเหลานนไดมการพฒนาตางๆ ของตนเองใหสงขน โดยใช

การศกษาเปนเครองมอ รวมทงใหสทธในการรบรขาวสารปจจบนเพอใหสตรกลมนมความรเทาทน

ตอโลก แตละคนกเลกประกอบอาชพคาประเวณหนไปประกอบอาชพอนๆ ดวยความสมครใจ ซง

มลนธฯ เชอมนวาเปนการแกปญหาการคาประเวณอยางย งยน

กรมประชาสงเคราะห ซงเปนหนวยงานของภาครฐมแนวคดตอการคาประเวณทง 3

แนวคด โดยสามารถศกษาไดจากกฎหมายทเกยวของกบการคาประเวณเดมวา เดมมการยอมรบ

การคาประเวณเปนสงทถกตองตามกฎหมายโดยตองมการจดทะเบยน ตอมากมแนวคดในการปราม

เพอไมใหมการคาประเวณอยางเปดเผย ในกฎหมายฉบบปจจบน คอ พระราชบญญตปองกนและ

ปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. 2539 กมแนวคด ทงปองกน และปราบปรามการคาประเวณ

กลาวคอ มแนวคดทางเพอปองกนไมใหสตร เขามาประกอบอาชพโสเภณ ดวยการใหการศกษา

ตงแตยงเปนเยาวสตรรวมทงมการปราบปรามผคาประเวณ และผมสวนเกยวของอยางจรงจง ดวย

การมบทบาทกาหนดโทษเปนครงแรก

กรมประชาสงเคราะห เชอวาการบงคบใชกฎหมายจะสามารถแกไขปญหานไดซงมทง

กระบวนการยตธรรมและกระบวนการสงเคราะห ซงจะเกดขนในสถานคมครองและพฒนาอาชพ

ทง 4 แหงในสงคมของกรมประชาสงเคราะห โดยในวธการใหการสงเคราะหนนสตรผรบการ

สงเคราะหจะตองปฏบตตามกฎหมายระเบยบตางๆ ทวางไวซงครอบคลมทงในการดาเนนชวตประ

จาวนและการพฒนาศกยภาพของสตรผนนเพอไมใหหวนกลบมาคาประเวณอก

ฉตรสมาลย กบลสงห (2525) ไดกลาวถงบทบาทของสตรไทยสมยรตนโกสนทรทไดรบอทธพล

จากศาสนาวา เนองจากในสมยอยธยาเราไดรบเอาศาสนาพราหมณเขามามบทบาทในสงคมไทย คอ

บทบาทของสตรถกจากดเฉพาะในครวเรอน สตรไมไดรบการสนบสนนใหมการศกษา สตรไทยใน

สมยนนจงมโลกทศนทแคบ เมอสงคมไทยเปนอสระจากการครอบงาดวยอทธพลพราหมณ

พระพทธศาสนาเปนศาสนาทใหอสรเสรภาพแกสตร สตรไดรบการศกษา และไดพฒนาโลกทศน

มากขน

เนาวรตน พงษไพบลย (2527) ศกษาสถานภาพของสตรในวรรณคดวาผหญงไทยได

ถกเอาเปรยบมาตลอด เปนฝายยอมและเปนฝายรบในทก ๆ เรอง ตองเปลยนแปลงคานยม

สชาดา ทวสทธ (2554) ศกษาถงเรอง ภาวะสมรสและทศนคตตอการสมรสของสตร

ไทยในสงคมยคใหม9 การวจยครงนสมตวอยางจากผหญงใน 3 กลมอาชพ ประกอบดวย ขาราชการ

พนกงานรฐวสาหกจ และผหญงททางานในหนวยงานเอกชน (รวมบรษทและโรงงาน) ใน 12

48

จงหวดของทกภาค รวมท งเขตปรมณฑล และกรงเทพมหานคร การเกบขอมลใชวธแจก

แบบสอบถามใหกรอกดวยตวเอง ตวอยางในการศกษาไดแก ผหญงจานวน 4,305 ราย อายระหวาง

20-60 ป ทงโสด สมรส หมาย แยก/หยา และสมรสใหม ขอคนพบทสาคญในโครงการวจยน ทาให

ทราบถงสถานการณลาสดเกยวกบทศนะตอการสมรสของผหญงไทย ซงนาสนใจในหลายประเดน

9 1. ทศนะตอการเปนโสดและการสมรสของผหญ9ง

ผตอบรอยละ 72.5 มทศนะวา การทผหญงอยเปนโสดมากขนในปจจบน จะไมเปน

ปญหาในอนาคตในขณะทรอยละ 10.1 คดวาจะเปนภาระกบครอบครว/ญาตตองดแล และรอยละ

9.3 เหนวา ผหญงโสดจะไมมความมนคงในชวต ผตอบมากกวาครงเพยงเลกนอยเหนวา การจด

ทะเบยนสมรสมความสาคญเพราะมผลผกพนทางกฎหมาย รอยละ 17.2 ทเหนความสาคญของการ

จดทะเบยนสมรส ใหเหตผลสนบสนนวา การจดทะเบยนสมรสเปนสญลกษณสาคญของการใช

ชวตค สวนประเดนเรองทศนะตอการแตงงานใหมของผหญงทหยารางมากอน ผตอบรอยละ 33.3

คดวา ผหญงทผานการหยารางมาแลว แตงงานใหมไดแตรอยละ 4.8 บอกวา ไมควรแตงงานใหม

ขอมลนาสนใจตรงทวา มผตอบทบอกวา ไมมความเหนเรองนสงถงรอยละ 61.4

9 2. การใชนามสกล และการใชคานาหนาตน

แมวากฎหมายไทยปจจบน อนญาตใหหญงสมรสแลว สามารถเลอกใชนามสกล

เดมของตวเองได แตผลการวจยนยนยนวา สดสวนของผตอบสงถงรอยละ 50.2 มความเหนวา

ผหญงควรใชนามสกลของสาม ในขณะทรอยละ 23.6 ตอบวา ควรใชนามสกลเดมของตวเอง และ

รอยละ 25.7 ตอบวา ไมแนใจ ความเหนเรองการเลอกใชคานาหนาชอตวหลงสมรสของผหญงก

เชนกน ผตอบเกนครง คอรอยละ 58.8 มความเหนวา ผหญงทแตงงานแลวควรใชคานาหนาตนวา

“นาง” แมวากฎหมายอนญาตใหเลอกใชคานาหนาตนวา “นางสาว” แลวกตาม

9 3. เพศสมพนธกอนสมรส และการอยฉนทสามภรรยาโดยไมสมรส

ผทตอบวาเหนดวยและไมเหนดวยมสดสวนเทากน คอ รอยละ 40 สวนประเดนการ

ยอมรบการอยกนกนฉนทสามภรรยา โดยไมคดทาการสมรส มสดสวนของผตอบทยอมรบ

พฤตกรรมน สงกวาทไมยอมรบ ในจานวนของคนทตอบวายอมรบได รอยละ 44.6 ใหเหตผลวา

เปนความพงพอใจของคนสองคน รอยละ 11.3 ใหเหตผลวา หากอยกนไมไดกเลกราไดงายสวนผท

ตอบวายอมรบไมได รอยละ 15 ใหเหตผลวา เพราะเปนเรองไมถกตองตามประเพณ สวนรอยละ

12.7 เพราะคดวาทาใหเกดปญหาสงคม ทนาสนใจคอ ผตอบรอยละ 66.3 มเพอนหรอคนรจกทอย

กนกนฉนทสามภรรยาโดยยงไมไดแตงงาน

49

9 4. การยอมรบชวตคของคนรกเพศเดยวกน

ผตอบรอยละ 51.8 ยอมรบไดกบการทคนเพศเดยวกนอยกนกนฉนทสามภรรยา

เพราะเหนวาเปนเรองความชอบสวนบคคล ในขณะทรอยละ 15.4 ยอมรบได เพราะเหนวาสงคม

ปจจบนเปลยนไปแลว แตผตอบรอยละ 14.1 ยงรบไมได เพราะเหนวาผดธรรมชาต และรอยละ 5.7

รบไมได เพราะเหนวาผดบรรทดฐานเรองเพศ

สาพรรณ นวมบญลอ (2519) ศกษาสทธและหนาทของสตรตามกฎหมายไทยในสมย

กรงรตนโกสนทร พบวา ฐานะของสตรตามกฎหมายไทยสมยกอนดอยกวาบรษมาก สตรมแต

ภาระหนาท สวนสทธแทบไมม ตามประเพณถอวาชายเปนชางเทาหนา หญงเปนชางเทาหลง ความ

เทาเทยมกนทางกฎหมายระหวางหญงกบชายไดรบการรบรองเมอ พ.ศ. 2517 โดยกาหนดไวใน

มาตรา 28 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2517

พรพไล ถมงรกษสตว (2527) ศกษาวเคราะหเชงปรชญา เรองปญหาความเสมอภาค

ของสตร จากการศกษาพบวา แนวคดสตรนยมแบบตาง ๆ นน เมอวเคราะหถงปญหาพนฐานทสด

แลว คอ ความแตกตางระหวางเพศ ความแตกตางนถกนามาอางเพอกดขสตรเพศทงในทางสงคม

วฒนธรรม และเศรษฐกจเสรนยมพยายามชวา ความแตกตางทางเพศไมใชเหตผลสาคญททาใหตอง

สรปผลไปสการกดขทางเพศ และประการทสาคญทสดคอ ตองเขาใจวาปญหาความเสมอภาคของ

สตรไมใช ปญหาทมการเรยกรองกนตามสมยนยม แตเปนปญหาจรยธรรมของมนษยทงมวลท

จะตองชวยเหลอแกไข

สดสวาท ดศโรจน (2533) พบวาการศกษาทาใหชองวางระหวางสถานภาพผชายกบ

ผหญงลดนอยลงเมอเทยบกบในอดต นอกจากนระบบการศกษานอกโรงเรยนทาใหผหญงม

สถานภาพทางสงคมสงขน จากการเพมพนความรและทกษะในการปฏบตงาน

จตตมา พรอรณ (2538) ศกษาการเรยกรองสทธสตรในสงคมไทยเกดการเคลอนไหว

เรยกรองสทธสตรของสองกลม คอ ฝายเสรนยมและฝายสงคมนยม ระหวาง พ.ศ. 2510–2515 สมย

จอมพลสฤษด ธนะรชต การเรยกรองสทธสตรของฝายเสรนยมไดมบทบาทลงเปนเพยงใหบรการ

ทางกฎหมาย ตอมาเมอสถานการณทางการเมองเรมคลคลาย ฝายเสรนยมจงไดเรมตนเรยกรองตอ

รฐบาลใหแกไขกฎหมายทเกยวของกบสตรอกครงหนง ในขณะทแนวคดฝายสงคมนยมหยดชะงก

ไป พ.ศ. 2516–2519 ฝายเสรนยมไดดาเนนการหาแนวรวม ทงในสถาบนการเมองและสาธารณชน

สวนฝายสงคมนยมไดรบความสนใจจากปญญาชนสตร การเรยกรองสทธสตรดงกลาวมทงฝายเหน

ดวยและไมเหนดวย โดยฝายเสรนยมสามารถผลกดนใหมการแกไขกฎหมายไดหลายประการ

ในขณะทฝายสงคมนยมตองยตบทบาทลงภายหลงเหตการณ 6 ตลาคม 2519

50

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การศกษาวจยเรอง “ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร : กรณศกษา

มลเพอนหญง” ในครงนเปนการวจยเชงประยกต (Applied Research) โดยเนนรปแบบของการวจย

เชงสารวจ (Survey research) ทอาศยขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data) จากการเกบรวบรวม

ขอมลดวยการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ดงมรายละเอยดตอไปน

1. ผใหขอมลหลก

2. เครองมอทใชในการวจยและการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

3. คณภาพของงานวจยเชงคณภาพ

4. ความถกตองตรงประเดนและความเชอถอได

5. การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

1. ผใหขอมลหลก

ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดเลอกใชการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เปน

การสมภาษณผทเกยวของและผทรงคณวฒ แบงเปน 3 กลม คอ นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห

นกวชาการสตรนยม และผทเกยวของ ทงน เพอใหไดขอมลเชงลกเกยวกบความเปนประชาสงคม

ของมลนธเพอนหญงในความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร สาเหตของการใชความรนแรงภายใน

ครอบครวทเกดขนกบสตรและแนวทางการปองกน และแนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทาง

เพศและสทธสตร รวมทงปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานและคณลกษณะประชาสงคมของ

มลนธเพอนหญงทเกยวกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

ในการศกษาครงน ผวจยเกบรวมรวมขอมลจากประชากร คอ ผใหขอมลหลก (Key

informants) ในลกษณะของการสมภาษณเชงลก 0ซงเปนขอมลเชงคณภาพ จานวน 10 คน

ประกอบดวย ผทเกยวของ และผทรงคณวฒ แบงเปน 3 กลม คอ นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห

นกวชาการสตรนยม และผทเกยวของโดยเปนการคดเลอกแบบเจาะจงตามคณสมบตทผวจยได

กาหนดเอาไว ดงน

1. บคคลทมบทบาทหนาทในการดแลและรกษาสทธสตร

2. สตรทไดรบผลจากความรนแรงจากการกดข

51

3. นกวชาการทเกยวของกบสทธสตร

2. เครองมอทใชในการวจยและการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

0ในการวจยครงน ผวจยไดใชรปแบบวธการในการเกบรวบรวมขอมลจากแหลง

รวบรวมขอมล คอ การสมภาษณแบบเชงลก (in-depth interview) เปนการสมภาษณแบบไมเปน

ทางการและไมมโครงสราง โดยวธการสมภาษณเชงลกน ผวจยจะเนนคาถามทเปนประเดนในการ

สมภาษณแบบเปดโอกาสใหผใหขอมลหลกมอสระในการใหขอมลรายละเอยดตาง ๆ มากเทาทจะ

มากได0 โดยผวจยจะทาหนาทตะลอมกลอมเกลา (probe) เพอนาไปสการเชอมโยงกบวตถประสงค

ของการวจย

ผวจยไดกาหนดประเดนในการสมภาษณเชงลก จานวน 4 ประเดน ดงน

ประเดนท 1 คดวาประเทศไทยยงมมมมองเกยวกบความไมเสมอภาคทางเพศและสทธ

สตรหรอไม อยางไร และเหตใด

ประเดนท 2 ลกษณะและรปแบบของความไมเสมอภาคทางเพศและสทธสตรเปน

อยางไร

ประเดนท 3 ทผานมาประเทศไทยมองความไมเสมอภาคทางเพศและสทธสตรอยางไร

ประเดนท 4 คดวามลนธวณา หงสกล ประสบความสาเรจในการชวยเหลอสตรและเดก

จากการใชความรนแรงภายในครอบครวหรอไม

3. คณภาพของงานวจยเชงคณภาพ

0 คณภาพของงานวจยเชงคณภาพ สวนใหญนนขนกบศกยภาพของผวจยเอง ทงดาน

ทกษะระเบยบวธวจย ความไวตอความรสกของตนเองและตอสงตาง ๆ รอบตว (sensitivity) และ

ความคงเสนคงวา (integrity)

เกณฑพจารณาคณภาพงานวจยเชงคณภาพ

0 เกณฑพนฐาน (fundamental criterion) ของการพจารณาคณภาพรายงานวจยเชง

คณภาพคอ คณคาของความเชอใจได (trustworthiness) โดยผวจยจะไดสรางสมพนธภาพทดจนเปน

ทไววางใจแกผใหขอมลหลกและสามารถเปดใจใหขอมลตางๆ แกผวจย ขณะเดยวกนผวจยเองจะ

วางตนเปนกลาง (อเบกขา) โดยปราศจากอคต (bias) ตอขอมลตาง ๆ ทไดรบ มมมองระเบยบวธวจย

ทใหความสาคญกบผใหขอมลหลกและการสรางสมพนธภาพทดตอกนเชนน เรยกวา Subjectivity

0 องคประกอบสาคญในการพจารณาคณคาของรายงานการวจยเชงคณภาพ คอ

52

3.1 ความนาเชอถอได (Credibility) หมายถง ความเชอถอไดตอความจรงของสงท

คนพบ และตอความเขาใจของบรบททเทยงตรง โดยใหความสาคญทคาถามสาคญซงจะทาให

มองเหนความนาเชอถอไดตามขอเสนอของ Miles and Huberman, 1994 คอ

0 3.1.1 สงทคนพบ (findings) ตางๆนนมความสมพนธทเปนเหตเปนผล (logic)

หรอไมและขอคนพบนนมความหนกแนนในการอธบายสนบสนนขอคด/ขอเสนอเพยงใด

0 3.1.2 ขอมลทพรรณนาในรายงาน (narrative data) มน าหนก/ความเปนหลกฐาน

มากพอทจะสนบสนนสงทพบหรอไม สงทพบนนตองการขอมลเพมเตมจากแหลงอนในการ

สนบสนนหรอไม

0 3.1.3 ประชากรทผวจยเขาไปศกษา พจารณารายงานการวจยนนวามความเทยงตรง

หรอไม

3.2 ความวางใจได (Dependability) หมายถง ความนาเชอถอของขอมล และคาถาม

สาคญในกระบวนการวจยทใสใจอยางระมดระวงกบการดาเนนการตามระเบยบวธวจยเชงคณภาพ

กลาวคอ

0 3.2.1 คาถามการวจยชดเจนและเชอมโยงอยางสมเหตผลกบเปาหมายของการวจย

(research purpose) และการออกแบบการวจยหรอไม

0 3.2.2 แหลงขอมลตางๆ (data sources) เทยบเคยงสอบทานกนไดหรอไม

0 3.2.3 ผเกบขอมลในสนามตางๆ (field workers) มบนทกแนวทาง (protocol)

สาหรบเกบขอมลทสามารถเปรยบเทยบกนไดหรอไม

ความสามารถในการยนยนวาไมเปลยนแปลง (Conformability) ขอมลทยนยนได

(confirmable) คอขอมลทเทยงตรงเสมอ หากทาการวจยซ าในกลมเดม ขอมลและขอคนพบในการ

สะทอนมมมอง และประสบการณของกลมทผวจยเขาไปศกษายอมไมแตกตางกน โดยผวจยจะ

แยกแยะมมมองความเหนสวนตวของตนเองออกจากกลมทตนศกษา ผวจยจะสงเกต/สะทอนและ

บนทกบทบาทขอสนนษฐาน (assumption) อคต ปฏกรยา ของตนเอง ซงอาจมอทธพลตอการเกบ

และวเคราะหขอมล

0 3.3 ความสามารถถายยายไปใชได (Transferability) องคความรทเรยบเรยงไวอยางด

จากงานวจยเชงคณภาพ อาจนาไปประยกตใชไดกบกลมประชากรอนทคลายคลงกบประชาชน ท

ผวจยเขาไปศกษา

0 ดงนน การเลอกตวอยางทเหมาะสมเพอเกบขอมลเชงคณภาพ ใหไดความคดเหนหรอ

ประสบการณทสะทอนประเดนสาคญในปญหาวจย (research problem) จงเปนเรองสาคญเพอให

53

สามารถนาองคความรทไดไปขยายผล อยางไรกตาม ผทจะนาผลงานวจยนนไปใช ตองเขาใจบรบท

ของงานวจยนนและบรบทของพนทของกลมทผวจยจะนาองคความรไปประยกตใชดวย

4. ความถกตองตรงประเดนและความเชอถอได

ในการวจยครงน สามารถตรวจสอบความถกตองตรงประเดนและความเชอถอไดของ

ขอมล (validity and credibility) โดยสามารถตรวจสอบไดจากวธการเกบขอมลหลายแบบตามความ

เหมาะสมของลกษณะขอมลทตองการและการตความขอมลไดตรงตามสภาพทเปนอยของกลม

ตวอยาง ไดดงหวขอดงตอไปน

ความถกตองตรงประเดนและความเชอถอไดของขอมลในการสมภาษณแบบเจาะลก

ผวจยใชคาถามในการสมภาษณตรงกบวตถของการวจยน โดยผวจยไดกาหนดประเดน

ตางๆ ไวลวงหนาวาตองการซกถามในเรองใดบาง นอกจากน ผวจยไดเปดโอกาสใหผสมภาษณม

การเสนอแนะขอคดเหนทเกยวกบททาวจยไดโดยเสรสวนหนงตามแนวการสมภาษณทผวจยได

กาหนดไวโดยในการสมภาษณนนผวจยจะสรางความคนเคยและความไววางใจกบผใหขอมล ดาน

การแนะนาตวเองและอธบายถงวตถประสงคในการวจยเพอทาใหผใหขอมลเขาใจ นอกจากนผวจย

ยงตองเตรยมสมดบนทก รวมถงเครองบนทกเสยงทแบงไว 3 สวน คอ รายละเอยดทไดจากประเดน

สมภาษณ (descriptive notes) ความคดเหนสวนตวของผวจย (reflective notes) และขอมลทเปน

ขอเทจจรงทไดในขณะสมภาษณ(demographic information)

นอกจากน ผวจยไดนาวธการตรวจสอบขอมลดวยวธแบบสามเสา (Triangulation) เขา

มาเพอทราบวาเปนขอเทจจรงมความถกตองตรงประเดนและความเชอถอไดเพยงพอทจะตอบ

ปญหาการวจยได ดงน

4.1 การตรวจสอบสามเสาดานวธการรวบรวมขอมล (Methodological triangulation)

คอการใชวธเกบรวบรวมขอมลตางๆ หลายวธ รวบรวมขอมลเรองเดยวกน เพอสารวจวาผลทไดม

ความเหมอนหรอแตกตางกน

4.2 การตรวจสอบสามเสาดานขอมล (data triangulation) คอการสารวจวาขอมลท

ผวจยไดมานนเปนขอมลทแทจรง โดยผานการตรวจสอบแหลงทมาของขอมล 3 กรณ คอ เวลา

สถานท และบคคลโดยถาขอมลทไดมามความตางดาน เวลา สถานท และบคคล ขอมลจะ

เหมอนกนหรอเปลยนแปลงไป

0 ดวยเหตน คณภาพของงานวจยเชงคณภาพ สวนใหญนนขนกบศกยภาพของผวจยเอง

ทงดานทกษะระเบยบวธวจย ความไวตอความรสกของตนเองและตอสงตางๆ รอบตว (sensitivity)

และความคงเสนคงวา (integrity)

54

เกณฑพจารณาคณภาพงานวจยเชงคณภาพ

0 เกณฑพนฐาน (Fundamental criterion) ของการพจารณาคณภาพรายงานวจยเชง

คณภาพคอ คณคาของความเชอใจได (trustworthiness) โดยผวจยจะไดสรางสมพนธภาพทดจนเปน

ทไววางใจแกผใหขอมลหลกและสามารถเปดใจใหขอมลตางๆ แกผวจย ขณะเดยวกนผวจยเองจะ

วางตนเปนกลาง (อเบกขา) โดยปราศจากอคต (bias) ตอขอมลตาง ๆ ทไดรบ มมมองระเบยบวธวจย

ทใหความสาคญกบผใหขอมลหลกและการสรางสมพนธภาพทดตอกนเชนน เรยกวา Subjectivity

0 องคประกอบสาคญในการพจารณาคณคาของรายงานการวจยเชงคณภาพ คอ

1. ความนาเชอถอได (Credibility) หมายถง ความเชอถอไดตอความจรงของสงท

คนพบ และตอความเขาใจของบรบททเทยงตรง คาถามสาคญซงจะทาใหมองเหนความนาเชอถอได

ตามขอเสนอของ Miles and Huberman, 1994 คอ

0 1.1 สงทคนพบ (Findings) ตางๆน นมความสมพนธทเปนเหตเปนผล (logic)

หรอไมและขอคนพบนนมความหนกแนนในการอธบายสนบสนนขอคด/ขอเสนอเพยงใด

0 1.2 ขอมลทพรรณนาในรายงาน (Narrative data) มน าหนก/ความเปนหลกฐาน

มากพอทจะสนบสนนสงทพบหรอไม สงทพบนนตองการขอมลเพมเตมจากแหลงอนในการ

สนบสนนหรอไม

0 1.3 ประชากรทผวจยเขาไปศกษา พจารณารายงานการวจยนนวามความเทยงตรง

หรอไม

2. ความวางใจได (Dependability) หมายถง ความวางใจได ในกระบวนการวจยทใสใจ

อยางระมดระวงกบการดาเนนการตามกฎ/ระเบยบวธวจยเชงคณภาพ คาถามสาคญ คอ

0 2.1 คาถามการวจยชดเจนและเชอมโยงอยางสมเหตผลกบเปาหมายของการวจย

(Research purpose) และการออกแบบการวจยหรอไม

0 2.2 แหลงขอมลตางๆ (Data sources) เทยบเคยงสอบทานกนไดหรอไม

0 2.3 ผเกบขอมลในสนามตางๆ (Field workers) มบนทกแนวทาง (protocol)

สาหรบเกบขอมลทสามารถเปรยบเทยบกนไดหรอไม

ความสามารถในการยนยนวาไมเปลยนแปลง (Conformability) ขอมลทยนยนได

(confirmable) คอขอมลทเทยงตรงเสมอ หากทาการวจยซ าในกลมเดม ขอมลและขอคนพบในการ

สะทอนมมมอง และประสบการณของกลมทนกวจยเขาไปศกษายอมไมแตกตางกน นกวจยตอง

สามารถแยกแยะมมมองความเหนสวนตวของตนเองออกจากกลม ทตนศกษายอมไมแตกตางกน

นกวจยตองสามารถสงเกต/สะทอนและบนทกบทบาทขอสนนษฐาน (assumption) อคต ปฏกรยา

ของตนเอง ซงอาจมอทธพลตอการเกบ และวเคราะหขอมล

55

0 3. ความสามารถถายยายไปใชได (Transferability) องคความรทเรยบเรยงไวอยางดจาก

งานวจยเชงคณภาพ อาจนาไปประยกตใชไดกบกลมประชากรอนทคลายคลงกบประชาชน ท

นกวจยเขาไปศกษาดงนนการเลอกตวอยางทเหมาะสมเพอเกบขอมลเชงคณภาพ ใหไดความคดเหน

หรอประสบการณทสะทอนประเดนสาคญในปญหาวจย (research problem) จงเปนเรองสาคญ

เพอใหสามารถนาองคความรทไดไปขยายผล อยางไรกตาม ผทจะนาผลงานวจยนนไปใช ตอง

เขาใจบรบทของงานวจยนนและบรบทของพนท/ของกลมทผวจยจะนาองคความรไปประยกตใช

ดวย

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data) ใชวธการวเคราะหเนอหา (Content

analysis) แสดงความคดเหนของผถกสมภาษณ มาประกอบการวเคราะหตความขอมลทไดตาม

กระบวนการ 4 ขนตอน คอ การตความขอมล (Interpretation) การเปรยบเทยบขอมล (Comparison)

การสงเคราะหขอมล (Data Synthesis) และการสรางขอสรป (Conclusion) ดงมรายละเอยดตอไปน

1. การตความขอมล (Data Interpretation) จะเปนการแสวงหาความหมายขนลกจาก

ขอมลดบทไดรบมาจากการเกบรวบรวมขอมลใหอยในรปของถอยคาสนทนาจากการสมภาษณเชง

ลก โดยผวจยรวบรวมขอมลเชงคณภาพมาแยกแยะ และจดประเภทใหเปนหมวดหม เพอใหได

ขอมลคาตอบตามวตถประสงค

2. การเปรยบเทยบขอมล (Data Constant) คอ การคนหาความเหมอนกนและความ

แตกตางกนของคณลกษณะ (Qualities) หรอคณสมบต (Attributes) ของขอมลดบตงแตสองชดขน

ไปอยางเปนระบบ และนามาประมวลผลเขาดวยกนถงความเหมอนกนและความแตกตาง เปนการ

สงสมขอคนพบหรอขอสรปยอยๆ จากการเปรยบเทยบขอมล เพอสรางเปนขอสรปเกยวกบ

ลกษณะรวมของขอมล หลกจากทไดคนพบความหมายขนลกจากการตความขอมลมาแลว

3. การสงเคราะหขอมล (Data synthesis) เปนขนตอนทสาคญทสดของการวเคราะห

เนอหา เปนการสรปขอมลภาพรวมในขนสดทายในวธแบบกระบวนการเชงอปนย (Inductive

Method) โดยเปนการรวบรวมขอมลทมอยท งหมดอยางเปนรปธรรมในลกษณะพรรณนา เพอสราง

ขอมลเชงนามธรรมในลกษณะของบทสรป โดยเปนการเชอมโยงไปสวตถประสงคของการวจย

4. การสรางขอสรป (Conclusion) โดยผวจยดาเนนการเชอมโยงขอมลทได จาก

กระบวนการวเคราะหขอมลทงหมดทผานมา และแสดงความสมพนธของขอมลเปนรปธรรมใน

ลกษณะของการพรรณนา (Descriptive of the data) จากนนหาความสมพนธของแตละกลมแตละ

ประเดนเพอสรางบทสรปของกระบวนการทางความคดในภาพรวม (Holistic)

56

ผวจยจะทาการวเคราะหขอมลโดยการตความและการเปรยบเทยบขอมล แลวนาขอมล

ทไดไปทาการสงเคราะหขอมล และหาขอสรป ตามขนตอนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

57

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ในบทน ผวจยดาเนนการวเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเนอหา (Content analysis)

ตามลกษณะของการวจยเชงคณภาพ โดยการเกบรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณเชงลกจากผท

สามารถใหขอมลเกยวกบความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญงในความเสมอภาคทางเพศ

และสทธสตร สาเหตของการใชความรนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตรและแนวทางการ

ปองกน รวมทงการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

การวเคราะหขอมล ผวจยไดใชแนวคด ทฤษฎและหลกการตางๆ ททบทวนและ

นาเสนอไวใน บทท 1 และ 2 รวมทงวธการดาเนนงานวจยในบทท 3 มาใชประกอบการวเคราะห

ขอมลในเชงพรรณนา ผานกระบวนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพทง 4 รบแบบ คอ 1) การตความ

ขอมล 2) การเปรยบเทยบขอมล 3) การสงเคราะหขอมล และ 4) การสรปผลขอมล ผวจยจะ

นาเสนอผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพท งสขนตอนไปพรอมกน เพอใหเหนแงมมและ

รายละเอยดตางๆ เกยวกบขอมลโดยมประเดนทนาสนใจทจะนาเสนอในบทท 4 ดงทจะกลาวใน

หวขอตอไปน

ตอนท 1 การใชความรนแรงภายในครอบครว

ตอนท 2 แนวคดพนฐานเกยวกบความเปนประชาสงคม

ตอนท 3 ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

ตอนท 4 รปแบบของการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

การใชความรนแรงภายในครอบครว

เหตความรนแรงทประสบ ไดแก การโดนดาตบต ทารายรางกาย ไดรบบาดแผลทว

รางกาย สาเหตเพราะสามเปนคนขหง ไมมเหตผล หาเรองซอม ทารายรางกาย เปนรองรอยใหอบ

อายตอชาวบานเปนประจา รวมทงยงกระทาตอหนาลก ประชาชนมกไมทราบวาเมอเกดความ

รนแรงในครอบครวจะตองทาอยางไร จะตองใหความร

58

ทาใหทะเลาะกน มปากมเสยง ลงไมลงมอกน จนพ!! ทนไมไหว เลยไปแจง

ตารวจใหมาจบมน สวนตารวจเองเคากไมคอยอยากจะดาเนนการแจงความหรอกคะ เรอง

ผวๆ เมยๆ (ผใหขอมลหลก, 2557)

ถาเปนเรองการทบตโดยทวไป คณกใหการคมครองแตวาถาเปนกรณผวทบต

ภรรยาเนยตารวจมกจะไมใหความคมครองเทาไร คอไมใหความสนใจอะคะ เพราะยงเชอ

เรองวา เรองผวเมยเปนเรองภายในครอบครว…บางทผหญงถกคกคามทางเพศเนย บางกรณ

ผหญงกเปนฝายไปหาผชาย เขากจะตงประเดนวาคณไปหาเขาทาไม ทงๆทบางทวาผหญง

ไมไดมเจตนาเพอทวาจะใหผชายขมขน (ผใหขอมลหลก, 2557)

เหตความรนแรงทประสบ ไดแก การถกพอเลยงขมขนเมออาย 16 แมขายขาวแกงใน

ตลาด ไมคอยมเวลาอยบาน แตพอเลยงทารานปะยางอยทบานทงวน และพอเลยงเปนคนตดเหลา

วนหนง แมไมอยบาน พอเมาแลวเขามาลวนลาม ขมขน และไมใหบอกใคร ไมงนจะทารายตวเธอ

และแม หลงจากนนเมอมโอกาสกกระทามาเรอย ๆ จนความแตกเมออาย 18 ป ททนไมไหว และ

บอกแมใหทราบ แมกตดสนใจเลกกบพอเลยง และแจงความดาเนนคด ผชายทเปนพอเลยงหรอคน

ใกลตว จะหาโอกาสกระทาเมอสบโอกาส เชน อยตามลาพง ไมมพอแมทแทจรง โดยไมแสดงออก

แตแรกเพอใหไวใจ

เพราะตอนหนอาย 13 นน จนถงอาย 16 ในตอนนนอะคะ พอเลยงหนเขากไม

เคยแสดงทาทอะไรททาใหเหนวาเขาหนเลยนะคะ … ในวนนนทหนกลบมาจากโรงเรยน

หนจะเขาบานไปเปลยนเสอผา แลวหนจะออกไปชวยแมขายของ พอหนเขาหองไปเปลยน

เสอผา พอเลยงกเดนเขามา (ผใหขอมลหลก, 2557)

หนคดวาในการใชชวตประจาวนทกอยางกดเทาเทยมกนดนะคะ ในสทธตางๆ

แตในบางเรองกยงมความไมเทาเทยมอยดคะ (ผใหขอมลหลก, 2557)

บางทเนยชาวบานเขากไมรหรอกวาม พรบ. คมครองผถกกระทาความรนแรงใน

ครอบครวตอนแรกเราอาจจะ ถาเราลงไปในเนยครบ ผ ใหญบาน เขาอาจจะเกรงใจ

ผใหญบานหรอ อบต.ทลงไป บางท อบต. หรอวาผใหญบานเขาอาจไมรหรอกวาม พรบ.

ตรงนมาแลว ทางเรากเวลาประสานเรากจะชแจงวามนม พรบ. ตรงนลงมาแลว (ผใหขอมล

หลก, 2557)

59

เหตความรนแรงทประสบ ไดแก การถกกลมชายวยรนรมขมขน 6 คน ในขณะทมอาย

เพยง 15 ป เนองจากขบขรถมอเตอรไซคกลบบานคนเดยวในชวงดก ซงเปนถนนทเปลยว ถกกลม

ชายวยรนทมอาการมนเมา ซงกเปนคนในพนท ขบขรถมอเตอรไซคตามมาประกบ ผเสยหาย

พยายามขบหนแตถกปาดหนาใหหยด ยดกญแจรถไว แลวใชกาลงฉดลากเขาสวนปาลมขางทาง

โดยรนพทมอายสงสดในวยรนกลมนนเปนคนเรมขมขนแลวจงเรยกคนอนๆ มากระทาตอ แลวจง

ปลอยกลบบานโดยขฆาไว ผเสยหายแจงบดามารดาใหทราบในตอนเชา แลวจงไปแจงความจบ

ผกระทาผดไดทงหมด

หนกขอรองพวกเขา วาหนขอกญแจรถของหนคนเถอะ อยาทาอะไรหนเลย หน

กลว… หนออนวอนพวกเขาอยนาน เขากไมยอมคนกญแจรถหน แลวผชายคนทดแกทสด

ในนนเขากมาจบมอหน ฉดกระชากหนใหเขาไปขางทางซงมตนปาลมอยเยอะเลยคะ พรอม

ดวยผชายคนอนๆกอจบแขน ขา หนคนละขาง แบบวาชวยกนแบกไปอะคะ …เขากชกทอง

หน 2 ท แลวกเอามอมาอดปากหนไว พอหนเรมหมดแรง ผชายทมอายมากทสดคนนนเขาก

เรมถอดเสอผาหน โดยใหพวกเดกผชายทเปนรนนองดตนทางคะ แลวพอเขาทาอะไรหน

เสรจแลว เขากเรยกนองๆเขาใหมาทาหนตอคนแลวคนเลา พอเสรจแลวเขากทงหนไวตรง

นนเลยคะ แลวบอกวาถาหนไปบอกใคร เขาจะมาฆาหน … หนบอกพอกบแมตอนเชาอะคะ

หนกอดแมแนนเลย หนกลว หนกงวล หนอาย คอวา ทกความรสกทย าแยหนรสกหมดเลย

คะในตอนนน (ผใหขอมลหลก, 2557)

ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

ในปจจบน โดยทวไปชายและหญงมความเสมอภาคหรอความเทาเทยมกนมากขนกวา

ในสมยกอน แตยกเวนบางเรอง ความคดเรองความเสมอภาคเทาเทยมกนระหวางชายและหญงมา

จากแนวคดตะวนตกซงแตกตางจากสงคมไทย และความเทาเทยมทางเพศและสทธสตรกไมได

หมายถงเทาเทยมทกกรณ

60

พคดวาในสมยนความเสมอภาคหรอความเทาเทยมกนอะคะมมากขนกวา

สมยกอนเปนอยางมาก ทาใหผหญงเรมมบทบาททางสงคมมากยงขนคะ (ผใหขอมลหลก,

2557)

หนคดวาความเสมอภาคหรอความเทาเทยมกนระหวางชายหญงอะคะ กเทาทดๆ

ไปแลว กมความเทาเทยมกนนะคะ เพยงแตในบางเรองกอาจไมมความเทาเทยมกนอะคะ

เพราะสาหรบหนยงไงผชายกเหนอกวาอยด สวนผหญงสมยใหมกมความรความสามารถ

มากขนอะนะคะแตการยอมรบในบางสถานะ หรอบางตาแหนงกอาจจะยงไมเปนทยอมรบ

เทาทควรอะคะ (ผใหขอมลหลก, 2557)

ในมมมองของตะวนตกกอาจจะมองถาพวกสตรนยมแนวคดอะไรแบบเนยเขา

อาจจะมองไปวาผหญงสามารถทาอะไรกไดเหมอนผชาย… แตวาประเทศไทยเนย ถา

ดงเดมมนจะเปนเรองลกษณะของการสอดประสานซงกนและกนระหวางเพศชายและเพศ

หญง …กเรมมมากขนกอยางเชน ใหเลอกตงอะไรประมาณเนย ผชายผหญงกสามารถ

เลอกตงไดสามารถมสทธในการเลอก สส. อะไรประมาณเนย กคอเราเหนอยในปจจบน

แลวกผดารงตาแหนงสงๆ สมยนกมาจากผหญง จะเหนไดจากปจจบนกคอนายกรฐมนตร

(ผใหขอมลหลก, 2557)

อาจจะไมทกกรณอาจจะเทาเทยมกนในเรองของตาแหนงเทาเทยมกนแตบางท

บทบาทในทนอาจจะไมเทาเทยมกนนะครบ กคอวาตาแหนงอาจจะเสมอกนแตบทบาท

อาจจะแตกตางกน (ผใหขอมลหลก, 2557)

โครงสรางสงคมไทย ยงมความไมเสมอภาค และปญหาสทธสตรอกมาก โดยม

มายาคตเปนสาคญ แตแนวโนมของความไมเทาเทยมกนทางเพศในวนนมปญหาลดลง

เพราะมกฎหมายครอบคลม และหนวยงานใหความปรกษาหรอชวยเหลอ เชน มลนธหรอ

ศนยตางๆ ยงจาเปนตองม

เขากใหอะไรใกลเคยงกนเทาๆ กนนะ ไมมอะไรทโดดเดนไปกวากนเพราะเราก

มกฎหมายครอบคลม …จาเปนอยไหมบางครง จาเปนตองมในเรองของการใหคาปรกษา

อยางถาเราไมมงถงความรนแรงเนยบางครงเดกบางคนเขากตองการคาปรกษากน ในเมอ

พอแมเขาใหไมได ครบางทกไมไดเหมอนกน (ผใหขอมลหลก, 2557)

รปแบบของการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

อยากใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามารณรงคและชวยเหลอสตรอยางจรงจงและ

ยงยนอยากใหภาครฐและเอกชนเขามาดแลอยางจรงจง ใหมกฎหมายทเครงครดและคมครองผหญง

ไดดกวาน

61

หนอยากใหภาครฐและเอกชนหนกลบเขามาดแลเรองนกนอยางจรงจง อยากจะ

ใหทางภาครฐมกฎหมายทเครงครดกวาน ทสามารถคมครองผหญงอยางเราไดดกวา เมอ

เวลาทเกดเหตการณเหลานขน หนคดวาถากฎหมายของเราหนาแนนพอ ปญหาเหลานคงลด

นอยลงกวานมากๆเลยคะ (ผใหขอมลหลก, 2557)

หนอยากใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามาชวยกนทางานใหมากขนคะ และ

หนอยากใหมบทลงโทษหรอ เออ!! กฎหมายทชดเจน และอยากใหมกฎหมายทเขมงวด

มากกวานอะคะเพราะหนสงเกตจากคนทกระทาผด กมกจะกระทาผดซ าซาก เหมอน

กฎหมายทเราใชกนอยมนยงไมเขมงวดพออะคะ (ผใหขอมลหลก, 2557)

แนวคดพนฐานของการเปนประชาสงคม

มลนธททางานดานความเสมอภาคของสตรและเดก มบทบาทชวยในเรองสรางความ

เสมอภาคได

อยางผมอะ ผมเปนองคกรของภาครฐนะครบ อาจจะเขาไปดแลไมทวถง

เพราะฉะนนเรากตองอาศยองคกรเอกชนเพราะวาเขาจะเปนเจาของพนท เพราะวาเขาจะ

ทางานมงบสนบสนนเพอทางานเฉพาะในพนทนน กคอเรากจะตองประสานกบเขา (ผให

ขอมลหลก, 2557)

การทางานตองใชคนและภาษาในพนท เพอใหประชาชนไววางใจ เขาถงได

การจดตงศนยประชาบดเรมแรกอยทกรงเทพทเดยวแลวกขยายมาจงหวดตางๆ

เพอใหมเจาหนาทเฉพาะในการใชภาษาเฉพาะพนท เพราะวาเราจะคานงถงผรบบรการ

ผใชบรการดวยเกยวกบในการเขาสทนอยางเชน ถาผใหบรการทางดานโทรศพทนะครบ ใช

ภาษาเดยวกบผใชบรการกจะทาใหความไววางใจและกในการพดเรองราวเกยวกบปญหา

นนหนะ สามารถกลาพดและกลาระบายเรองทอยากใหศนยประชาบดเขาไปจดการปญหา

ตรงนน (ผใหขอมลหลก, 2557)

บางทเนยชาวบานเขากไมรหรอกวาม พรบ. คมครองผถกกระทาความรนแรงใน

ครอบครวตอนแรกเราอาจจะ ถาเราลงไปในเนยครบ ผ ใหญบาน เขาอาจจะเกรงใจ

ผใหญบานหรอ อบต.ทลงไป บางท อบต. หรอวาผใหญบานเขาอาจไมรหรอกวาม พรบ.

ตรงนมาแลว ทางเรากเวลาประสานเรากจะชแจงวามนม พรบ. ตรงนลงมาแลว (ผใหขอมล

หลก, 2557)

62

การทางานตองใชคนและภาษาในพนท เพอใหประชาชนไววางใจ เขาถงได

การจดตงศนยประชาบดเรมแรกอยทกรงเทพทเดยวแลวกขยายมาจงหวดตางๆ

เพอใหมเจาหนาทเฉพาะในการใชภาษาเฉพาะพนท เพราะวาเราจะคานงถงผรบบรการ

ผใชบรการดวยเกยวกบในการเขาสทนอยางเชน ถาผใหบรการทางดานโทรศพทนะครบ ใช

ภาษาเดยวกบผใชบรการกจะทาใหความไววางใจและกในการพดเรองราวเกยวกบปญหา

นนหนะ สามารถกลาพดและกลาระบายเรองทอยากใหศนยประชาบดเขาไปจดการปญหา

ตรงนน

การพฒนาคณภาพชวตสตร ผหญงตองไดรบการคมครองสทธในทกเรองโดยเฉพาะ

บทบาทการบรหารจดการชมชนเพราะทกการตดสนใจ ผหญงกไดรบผลกระทบเชนกน

จะทาไงใหผหญงมพนทในสวนของการเขาไปเปนผบรหารจดการและมอานาจ

มการ มผลจากการตดสนใจดวย ไมใชไปบรหาร หมายถงไมใชเขาไปมบทบาทไปนงเฉยๆ

แตวาจะตองมสวนรวมในการตดสนใจดวยมเสยงมอานาจในการตดสนใจ … การจะม

โรงงานอตสาหกรรมเขาไปในชมชน การทจะมใครไปขดเหมองแรทองคาแลวมนมผลตอ

ชมชน ผหญงจะตองมบทบาทการตดสนใจดวยเพราะวาผหญงเปนผไดรบผลกระทบดวย

การทาใหเกดความเสมอภาคทางเพศในสงคม ตองเรมจากการเลยงดของครอบครว

ตองเรมมาตงแตเรองของการเลยงดในครอบครว หรอวาพอแมตองมความร

ความเขาใจในเรองนและกตองทาใหลกของตวเองเนยมความเขาใจในมตเรองเพศดวย

อยางเชนเรองภายในครอบครว เรองเลกๆงายๆเรองของงานบานเนย พอแมกตองเปด

โอกาสใหเดกหญงเดกชายไดมโอกาสทางานบานเหมอนกนอะไรเงย ไมใชไปมองวางาน

บานกคอเปนเฉพาะของลกผหญงแตเดกผชายไมตองทาอะไรเงย (ผใหขอมลหลก, 2557)

แมจะตองมความเสมอภาค แตกตองยอมรบวามความเหมอน ความตาง สงท

เปลยนแปลงไดและไมได

หลกในมตของ เจนเดอร เซกเจนเดอรทจะใหเขาใจซะใหมวา บทบาทหญงชาย

เนย มนมความเหมอน และยงมความตาง และยงมความตายตว และยงมสงทเปลยนแปลง

63

ได อยางไรบางนะเพอทจะสรางความละเอยดออนบางเฉพาะทผหญงจะตองไดรบความ

คมครองในบางเรอง ผชายจะตองไดรบความคมครองในบางเรอง (ผใหขอมลหลก, 2557)

นโยบายรฐด แตการปฏบตยงไมจรงจง ตองมงบประมาณรองรบ มการสนบสนน

เพยงพอ

รฐบาลมนโยบายผหญงกจรง มนโยบายทดด แตในภาคปฏบตมนยงไมจรง คณ

อาจจะมพนกงานเจาหนาทแตอาจจะไมมเพยงพอ งบประมาณกไมเพยงพอดวย แลวกจะ

เปนปญหาทาใหเกดปญหาตอมลนธเวลาเราจะสงเคสไปทกกลายเปนเจาหนาทไมวาง (ผให

ขอมลหลก, 2557)

ผหญงยงไมรบทบาทและสทธของตวเอง ยงตดในความเชอทผหญงไมเทากบผชาย

ผหญงสวนมากกยงถกปลกฝงมาในแบบเดมๆอยอะนะ เพราะงนเนยทาให

ผหญงสวนหนงไมมความกลาทจะตอส ไมมความมนใจ สบสน หรอไมมความเขมแขง ก

ยงยอมจานนกยงยอมรบการถกทบต ทาราย การถกใชความรนแรง หรอยอมจานนทจะอย

ภายใตการถกกดขแรงงาน เพราะวายงไมไดถกทาความเขาใจในเรองของความเสมอภาค

(ผใหขอมลหลก, 2557)

เดกมกจะไดรบความรนแรงทมาจากคนในครอบครว คนทอยใกลชด จากในชมชน

เดกทตองมาอยสถานแรกรบมสาเหตมาจาก 3 ขอ ขอ 1 ถกทารณทางดานรางกาย จตใจ 2 เสยงตอ

การกระทาผด 3 มสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม

ความรนแรงในครอบครว จากคนในครอบครว จากคนทอยใกลชด จากใน

ชมชน…ทตอบมานะคะทเขามาอยทนเพราะอะไรมอย 3 ขอ 1 ถกทารณทางดานรางกาย

จตใจ 2 เสยงตอการกระทาผด 3 มสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม เนยแหละคะทดแลเขา

(ผใหขอมลหลก, 2557)

เรองความเสมอภาคดขนกวาแตกอนแตยงไมพอ “มนดขนกวาแตกอนนะคะแตวาการ

เสมอภาคยงไมพอแตดขน …มนกดขนเรอยๆอะนะ แตดจากสถตใหมเหมอนกนอะนะ… ผหญงก

ทางานไดดวยถาไมใช ตาแหนงทหาร ตารวจ กระแสงานหนาทการงานกมความเสมอภาค” (ผให

64

ขอมลหลก, 2557) ปรชญาของสงคมสงเคราะหคอตองชวยเหลอเพอใหอยดวยตวเองไดตอไป “ตาม

ปรชญาของสงคมสงเคราะหเนยเรากตองชวยเหลอเพอใหอยดวยตวเองไดตอไป ตามหลกกวางๆ

ของสงคมสงเคราะห” (ผใหขอมลหลก, 2557) การมองคกรภาคเอกชนมาชวยทางานดานนไดเปน

สงด เพราะหนวยงานราชการมไมเพยงพอ มความสามารถรองรบไดไมมาก “กดทหนวยงานเราท

ทาดานนมไมมาก ถาเอกชนเขาสามารถทาได กดชวยกน… แตถามามากๆเรากไมมความสามารถ”

(ผใหขอมลหลก, 2557) กองทนหรอนโยบายตางๆ ทตงขนเพอพฒนาบทบาทสตร ยงทางานไมตรง

เปาหมายและวตถประสงค เปนแตเพยงการปลอยเงนก

ตอนนทชดเจนกคอวาประเดนในเรองของผหญงกบการเขาถงกองทนพฒนา

บทบาทสตร หรอนโยบายสาธารณะดานสตร เรากพยายามทากจกรรมในเรองของการเขา

ไปนาเสนอรวมกลมผหญงแลวกเขาไปนาเสนอเรองของการปรบเปลยนกองทนพฒนา

บทบาทสตร ใหมนตรงเปาหมายและวตถประสงคของการพฒนาบทบาทสตร จรงๆ ไมใช

เปนกองทนเพอการกยม หรอกองทนทไปสรางหนใหผหญงอก (ผใหขอมลหลก, 2557)

ความเทาเทยมเสมอภาคของชายหญงยงเปนเพยงรปแบบ เชนเปดโอกาสทางการศกษา

แตเนอหายงไมใช เพราะทศนคต วธคด การใหคณคาตอชายและหญงยงไมเปลยน ยงคงถายทอดสง

สอนกนมาจนเปนความเชอทงผชายและผหญง

แมวาผหญงจะมโอกาสทางการศกษามากขนเนย เมอดโดยภาพรวมแลวเนย คอ

การศกษาทผหญงไดรบเนยกยงเปนการศกษาทเหมอนเปดโอกาสเพยงรปแบบ แตในเชง

เนอหาทจะนาไปใหผหญงเนยไดเปนนกคดนกเขยนหรอวาเปนมนสมองทางสงคมเนยคอ

โอกาสเนยมนยงเปดนอยอย อนนอาจจะมองไปถงเรองทศนคตเดมดวยนะ เรองบทบาท

หญงชายทยงมความเหลอมลาอยก การสอนกนระหวางลกหญงลกชายเนยกยงใหคณคาลก

ชายมากกวา ผหญงหรอวากรณของการเปดโอกาสในเรองของการทางานหรอการเปด

โอกาสในทางสถานะทมตาแหนงทางสงคมหรอทางการเมองเนย กยงเหนชดวาตวเปน

ผหญงแตวธคดยงเปนแบบผชายเปนใหญอย (ผใหขอมลหลก, 2557)

เปนเรองทศนคตทยงมองวาผหญงเปนสมบตของผชาย ทศนคตวาผหญงออนแอ

ผชายเขมแขง มทศนคตเรองอะไรอะ ผหญงทางานบานสวนผชายกไปลลลาได…ไอระบบ

วธคดแบบเนย มนถกสอนแลวกถกทาใหเชอจนกลายเปนวฒนธรรมประเพณคานยมสบ

ทอด บอกตอกนมาจนกระทงเปนความเชอ แลวกผหญงกเชอจรงๆนะ ผชายกเชอจรงๆนะ

แลวเขากไมยอมเปลยนแปลงดวย (ผใหขอมลหลก, 2557)

65

งบประมาณภาครฐยงไมเพยงพอ และกไมมความตนตว ทางานไปแบบขาดแรง

กระตน ตางกบองคกรพฒนาเอกชนทตองเรงทางานเพราะตองทางานใหเหนผลงานเพอจะขอ

งบประมาณจากตางประเทศ

สวนใหญแลวไดจากตางประเทศครบ เพราะวาเราเปน Non Goverment

Organization เปนองคกรพฒนาเอกชนนะฮะ คอสวนหนงภาครฐเองกเขากบอกวางบนอย

… คอเงนของเราเนยมนเปนเงนงบประมาณทเราขอจากตางประเทศ ระยะสนมาก เพราะงน

เนยเราทางานเรากทางานเรวไง ทางานเรวเหนผลงานเนาะ คอเราจะตางกบภาครฐตรงทวา

ภาครฐเขาจะทางานไปเรอยๆ ถาไมมตวกระตน เพราะยงไงเขากไดเงนเดอน เขากม

งบประมาณ เขามสวสดการ (ผใหขอมลหลก, 2557)

ผหญงทมครอบครว มลกแลว เมอถกผลกภาระใหกลายเปนผดแลลกแตฝายเดยว ตอง

สญเสยสงคม อาชพ การงานของตวเอง เมอวนทผชายไมรบผดชอบอกตอไป ผหญงกขาด

ความสามารถทรบผดชอบตวเองกลายเปนผตองพงพง

ถาผหญงจะแตงงานไปแลวหรอวากาลงจะมชวตครอบครวเนย คอความรกอะ

มนโอเค มนด แตวาอยไปนานวนเขาเนยคอ อยางวาแหละเนาะ ผหญงกอาจจะตอง คอมลก

กนทงคอะ แตวาสงทผหญงจะถกบอกมาก โดยเฉพาะผหญงทมฐานะทางสงคม หรอวาม

โอกาสทางการศกษา แตวาอยในบรบทของความรกแบบ โงหวไมขน หรอวารกมากอะไร

แบบเนย กไวเนอเชอใจไง กลาออกจากงาน ออกจากเรยนเพราะ ขาดสงคมเพอน เพอผชาย

(ผใหขอมลหลก, 2557)

สดทายกคอวาวนหนงเขาไปมใครอก แลวกเขาไมรบผดชอบ ผหญงกอายมาก

ขน ลกกยงตองเรยนหนงสอหรอยงตองดแล ผหญงกไมมเศรษฐกจของตวเอง ไมมอาชพ

ของตวเอง การตดสนใจอะไรเนยกยงตองพงพงผชายอยอยางเนยกเลยกลายเปนวาผหญงไม

สามารถไปไหนได (ผใหขอมลหลก, 2557)

ผหญงเมอมครอบครว ถงจะมการปรบตวเพอครอบครวแตยงควรเชอมนและมความ

เปนตวเอง ยงตองทางาน ยงตองมรายไดของตวเอง และผชายตองเคารพสทธผหญงเรองน เพราะ

อนาคตถาเกดการเปลยนแปลง ผหญงจะยงยนอยไดดวยตวเอง พงตวเองได

66

ทแนะนากคอถาเกดตองใชเศรษฐกจรวมกนหรอรายไดรวมกน อะไรพวกเนยคอให

แยกกระเปาไมตองรวมกระเปาเพราะวารวมกระเปาปบเนยมนจะมปญหา แตวาใชระบบ

แชร แชรนกไมตองขนาดตอง 50-50 อะนะ มนเปนเรองความรสกทเราควรจะ เขาจะใหเรา

ขนาดไหน เราจะใหเขาขนาดไหน ... นคอสทธของเราไง คอผชายกตองเคารพในสทธ

เหลานดวย… ผหญงเนยตองมความเชอมนในตวเอง และตวเองเปนแบบไหนเนยกตองเปน

แบบนน แตกตองมปรบบางเพอทจะอยรวมกน แตไมตองถงขนาดตองทงอตลกษณของ

ตวเอง ทงความเปนตวเอง อะไรแบบเนย และกตองมเศรษฐกจของตวเองมอาชพ มรายได

ของตวเองเพราะวาถาเกดเราไมเปนตวเองเนยแลววนนงเนยมนไมใชสงทเขาตองการเนย

แลวเรากลบมาเปนตวเองอะรบไดไหม (ผใหขอมลหลก, 2557)

ผหญงทมครอบครวมภาระทตองรบผดชอบมากเกนไป ทงเรองในครอบครวและการ

ทางาน ทาใหขาดโอกาสในการพฒนาตนเอง ผชายควรจะเขาแบงเบาดวย

มนกเปนภารกจทคอนขางจะหนกนะถาพดถงในสงคมในยคปจจบนนเนย ท

ผหญงจะตองออกไปทางานนอกบานดวย แลวกจะตองรบภาระผดชอบตอครอบครวดวย

แตวาในขณะเดยวกนเนย เรากอยากจะให เออ ผชาย ซงกถอวาเปนสวนหนงของครอบครว

นะ กจะตองมาแบงเบา ภาระตรงนดวยเนองจากวา ถาเกดวาเออภารกจตกไปอยแตผหญง

ฝายเดยวเนยทกครง ทาใหผหญงขาดโอกาสไปเรยนรในการทจะพฒนาตวเองในดานอน

เพราะวามนมภารกจหนาททจะตองดแลคนในครอบครว และกจะตองทางานไปดวย…

หลายคนกไมสามารถทจะไปเรยนหนงสอไดหรอวาแมกระทงวาบางคนกอาจจะตองลาอก

จากงานเพอทจะตองมาดแลครอบครว (ผใหขอมลหลก, 2557)

สงคมพดถงความเทาเทยมระหวางหญงชายซงเปนในทางอดมคต แตในทางปฏบตยง

เตมไปดวยอคตทางเพศ มองปญหาตางๆ วามตนเหตจากตวผหญง

ถงแมวากระแสของสงคมเนยจะพดถงเรองของสทธความเทาเทยมระหวางหญง

ชาย แตวาในภาคปฏบตจรงๆมนกยงมอคตทางเพศเยอะ โดยเฉพาะในแงของกฎหมาย ซงก

ยงมองวาปญหาความรนแรงของผหญง กเปนเรองสวนตว มนไมใชเปนปญหาสงคมท

บคคลภายนอกจะตองเขาไปแกไข แลวกยงมอคตทางเพศดวย วาผหญงเนยแหละคอตว

ตนเหตของปญหา ซงมนเปนการคดแบบระบบเหมารวม…ถาผหญงไมทาตวแบบน กจะไม

ถกกระทาแบบน…ผหญงออกมาประกอบอาชพขายบรการ ถาผหญงไมออกมากจะไมมคน

ไปซอบรการ แตสงคมไมไดมองวา ถาคณเลอกทจะไมซอบรการกอาจไมมผหญงมาทา

67

อาชพขายบรการ ยงเงยนะคะ คอยงมองวาเรองของสทธเทาเทยมเนย ในอดมคตเนย เขาก

พดกนวามนนาจะเปนแบบนนแตในความเปนจรง มนยงไมถงขนทวาจะเทาเทยมกนได

(ผใหขอมลหลก, 2557)

การทจะทาใหเกดความเทาเทยมระหวางชายหญงไดจรงๆ ตองเรมจากการสรางคนรน

ใหม การสอนใหรจกใหเกยรตตอเพศตรงขาม และเคารพตวเอง เรยนรหลกความเสมอภาคทถกตอง

ซงตองใชระยะเวลายาวนานจงจะเหนผล

ในปกตตอนนเนยมนกไมไดเหนวาสงคมมนจะไดทาใหเกดความเทาเทยมเนาะ

แตวาประเดนเรองนถาเกดวา เออ เรามการสรางคนรนใหม เดกผชายรนใหม ใหเตบโต

ขนมา และกมแนวคดในเรองของการใหเกยรตตอเพศตรงขาม การไมเอารดเอาเปรยบ และ

กการใหเกยรตตวเองดวย ใหเกยรตตอเพศตรงขามดวยนคอสงทสาคญ คอวาจรงๆแลวหลก

ความเสมอภาคของมนษยทกคนซงตองเรยนรวาจรงๆแลว เออ คณเกดมาเปนผชายกไมได

หมายความวาคณจะอยเหนอความเปนผหญง (ผใหขอมลหลก, 2557)

หรอแมกระทงการสรางความคดของผหญงรนใหมดวยเหมอนกนวา แมคณจะ

เกดมาเปนผหญงกไมไดหมายถงวา คณจะตองอยภายใตเพศชาย ไปในทกๆ เรอง คอมน

เปนเรองของการใหเกยรตซงกนและกนมากกวา พวาสวนเนยมนเปนสงทสงคมรนใหม

จะตองปลกฝงเดกรนใหมขนมาเพอทจะ ในอนาคตอก 10ป 20 ปขางหนาเนยในประเดน

เรองความเทาเทยมเนยมนกอาจจะซมซบอยในสงคมไทยมากขนกได (ผใหขอมลหลก,

2557)

อปสรรคคอกลไกสหวชาชพทเขามาแกปญหายงไมเกดการบรณาการทแทจรง เพราะ

ตดในเงอนไขตางๆ ของผทเกยวของ รวมทงตวผหญงเองทถกปลกฝงใหยอมรบในสงทเจอ

กลไกทมอยเนยมนไมไดเกดการบรณาการทแทจรง เหมอนการทางานแบบสห

วชาชพเนย แตละสหวชาชพกจะมเงอนไขของเขา อยางเชนตารวจกอาจจะมเงอนไขใน

เรองของกระบวนการการตความทางดานกฎหมายใชไหม นกจตวทยากอาจจะมเงอนไขใน

การทางานของเขาไปอกรปแบบหนง เออ นกสงคมสงเคราะหกด หรอวาเออหนวยงานท

เออ เขามา ซพพอรทในเรองของเงนทนทมนนอกเหนอจากการดแลเยยวยาทางดานรางกาย

ทางดานจตใจแลวบางทปจจยทางดานดารงชพกมสวนทสาคญดวย กบอกสวนหนงกคอ

เออทมลนธเพอนหญงเจอเนยกคอมาจากตวของผหญงเองทยงมองวาเออ เปนผหญงกตอง

เสยสละชวต ทกอยางเพอครอบครวไดอาจจะเปนเรองของความคดทถกปลกฝงมายาวนาน

68

อนนกเปนอปสรรคอยางหนงทเรากจะตองใหเวลากบผหญงในการทจะเปลยนความคด

เพอทจะใหผหญง เออ เพอทจะใหชวตของผหญงเปลยนไป (ผใหขอมลหลก, 2557)

สงสาคญในการฟนฟผหญงทประสบปญหาความรนแรง คอเรองสภาพจตใจ การสราง

ความเชอใจ การไวใจ และการมเพอนทพดคยแลกเปลยนความคดได เพอทาใหเกดกาลงใจและสต

ในการแกปญหาดวยตวเอง

สงทสาคญกคอทางดานจตใจนะคะ เวลาทผหญงประสบปญหาในครอบครวเนย

สวนใหญเรองเรองจตใจเนยจะสาคญวา เออเวลาผหญงมปญหากตองการเพอน ตองการ

เพอนคยทเขาใจตองการทจะปลดลอคความรสกปลดความคดของตวเองซงเทาทเคยคยกบ

ผหญงหลายคนเนยเขากไมแนใจวาสงทเขาคดเนยเออมนถกมย เขากอยากจะมเพอนคย

หลายๆคนมารวมแลกเปลยนประสบการณชวตและเวลาทเขาเจอปญหาแบบนคดแบบน

รสกแบบนมนควรจะบวกลบตวเองยงไงนะคะ ซงถาเกดวาเมอไรทเราทาใหผหญงกาวพน

ความกลวตรงนนไปได เนยผหญงกจะมกาลงใจและกมสตในการทจะแกปญหาไดดวย

ตวเองไปโดยอตโนมตนะคะ แตสงทเขาทาคอผหญงจะตองมเพอนคะ (ผใหขอมลหลก,

2557)

สงคมระดบลาง ยงมความไมเทาเทยมระหวางชายหญง มากกวาสงคมระดบกลางขน

ไป เพราะสงคมระดบลาง ผชายมกเปนผหารายไดเปนหลก ผหญงเปนผพงพง จงรสกมอานาจ

มากกวา

มนกยงมอยเยอะในเรองของความไมเทาเทยมถาเรามองในระดบคนระดบกลาง

ขนไป อนเนยกทจะเขาใจเรองมตความเทาเทยมระหวางหญงชายมากขนกวาเดมนะแตวา

ในระดบลางเนยเรองนจะยงไมชดเจนเพราะเขามองวาการทผชายเปนหวหนาครอบครว

ออกไปทางานนอกบาน แลวกผหญงกไมไดทางาน อยบานตองเลยงลก เพราะฉะนนผหญง

ตองพงกแตผชายเนย เมอผชายรสกวาตวเองมอานาจมากกวากสามารถทจะทาอะไรกบ

ภรรยากบลกของตวเองกได เพราะถอวาเปนคนหาเงนใหกบครอบครว (ผใหขอมลหลก,

2557)

69

เดกทเขามาอยสถานแรกรบมกมปญหาพฤตกรรม ซงสงสมมาจากสภาพแวดลอมทเดก

อย ขาดการอบรมสงสอน เมอไดมาอยในสภาพแวดลอมทเหมาะสม เดกสามารถเรยนร และปรบตว

ได อาจมการตอตานไมยอมรบบาง ซงตองใชการอบรมและลงโทษ ตองใชเวลา

คอ ปญหาพฤตกรรมพวกเนยมนสงสม และเปนเรองของสภาพแวดลอม ทนพอ

เขามาอยในนอะคะ อนนทเราเหนไดคอคามแตกตางระหวางสภาพแวดลอมภายในกบ

สภาพแวดลอมภายนอก เนองจากสภาพแวดลอภายนอกมนมสงเราตางๆ มนมเรองของ

ปจจยเรองเพอน มนมเรองของโอกาสในการเขาส โลกทมนไมคอยเหมาะสม ...พอเขามาอย

ตรงนเนย สวนหนงคอเขาเรยนรอะไรบางอยางได เชน สงทเขาปฏบตมาเนย เขาทาพลาด

เขาทาผด ทาใหเขาถกสงมาอยในน …แตจากพฤตกรรมทมนสงสมมานาน มนกจะตองให

เวลาเขาในการปรบตว เพราะบางทเขาใจ แตพอเผลอตวละกเรมมบาง เรมมตอตาน เรมม

กาวราว เรมมทาอะไรทผดระเบยบผดกตกา …เรากจะใชในเรองของการอบรม ... ถาทาผด

จรงๆ กมเรองของการลงโทษ ... กมนเปนเรองของการใหการอบรมสงสอน เนองจาก

บทบาทของสถาบนครอบครวไมไดทา หรอทาไมเหมาะสม (ผใหขอมลหลก, 2557)

ปญหาความไมเสมอภาคทางเพศยงไมเกดไดจรงในสงคม ถาหากวาในกลม

ทมการศกษายงคาดหวงไมได แลวกลมผดอยโอกาสทางการศกษายงเกดไดยาก

มนคงเปนเรองของวฒนธรรมทผานมาดวยในสงคมไทยทยกยองใหเพศชายใน

ฐานะทเปนผนาครอบครว และอะไรตางๆซงการเรยกรองหาความเสมอภาคทางเพศ หรอ

ความเทาเทยมกนทางเพศเนย มนยงไมไปถงระดบทมนเทาจรงๆ ...คกคามทางเพศ กยงมอย

เยอะ แลวในสงคมทกกลม ไมวาจะเปนกลมมการศกษา หรอไมมการศกษา เพราะฉะนน

เนย ถาในระดบกลมทมการศกษาเราย งคาดหวงความเทาเทยมกนไมไดเ นย กลม

ผดอยโอกาสทางการศกษาเรายงไปไมถงเลยคะเรองน เพราะฉะนนมนไมเรองงายทจะทา

ใหเรองนกลายเปนเรองทเสมอภาคจรงๆไดในสงคม (ผใหขอมลหลก, 2557)

การแกปญหาความไมเทาเทยมทางเพศ ตองเปนวาระแหงชาต ไมใชองคกรใดองคกร

หนงจะทาไดสาเรจ โดยเฉพาะอยางยงถาระดบผใหญในชาตซงมกเปนผชายยงไมเหนดวย ไมเขาใจ

กยงไมงายทจะเดนหนาใหสาเรจ

70

จรงๆตวเองกอยากชวยผลกดนเรองนนะคะ แตจรงๆ มนตองเปนเรองของกลไก

ระดบชาต ไมใชแคองกรองคกรเดยวแลวก โดยเฉพาะในสาย เอนจโอ สายเดยวทจะทาได

เออ เขาอาจจะทาไดในระดบนง แตถาจะเคลอนเรองเนยตองเปนระดบชาต ตองเปนวาระ

แหงชาต เหมอนยคนงทพดกนเรองของทมการคามนษย แลวกยกประเดนเรองการคามนษย

ขนมาเปนวาระแหงชาต แตถามวาเรองนเรองสตรจะมโอกาสหยบยกขนมาเปนวาระ

แหงชาตไหม ไมงายคะ เพราะวา เพราะวาผชายกจะพยายามมองวา โอย ลกขนมาเรยกรอง

อะไรวะเนย คอเขากยงไมเขาใจคาวาความเสมอภาค หรอความเทาเทยมกนมากนก (ผให

ขอมลหลก, 2557)

มลนธหรอองคกรเอนจโอทมอยสามารถเขามาชวยแกปญหาไดด เพยงแตปญหาสาคญ

คอขาดงบประมาณ “จรงๆมลนธหรอเอนจโอบางแหงกทาไดดนะคะ เพยงแตวาปญหากคอเขาไมม

งบประมาณหลก…เพราะไมมงบประมาณหลกในการสนบสนน มนแตกตางจากภาครฐ คอยงไงกม

งบประมาณถงจะนอย แตกม” (ผใหขอมลหลก, 2557) การวดความสาเรจของหนวยงานดานนคอ ทา

ใหกลมเปาหมายกลบคนสสงคมไดในวถทางทถกตอง ดแลตวเองได

ถาถามตวเองนะคะ ถาถามตวเองเราวดท เออ กลมเปาหมายของเราเนย ได

กลบคนสสงคมหรอไม คาวากลบคนสสงคมหรอไมมนมหลายมมมองเชนกลบครอบครว

ดแลตวเองได เพราะในกรณทไมมครอบครว นะคะ หรอวาแมกระทงวาไดใชชวตในสงคม

ได อยในวถทางทถกตองคอไมไปกอคดไมไปลกขโมย อนนนคอมองทตวเองประสบ

ความสาเรจ (ผใหขอมลหลก, 2557)

ความรนแรงในครอบครว เชน ตกน ทะเลาะกน ถาเกดเปนครงคราวกนบวาปกต แตท

เปนปญหาคอมการเกดความรนแรงสะสมหลายๆครง

กคอวาการทครอบครวกคอ ตกนอยางรนแรงในเรองของการใชวาจาอะไรกน

แบบเนยมนเปนเรองปกต แตถาเกดวาการรนแรงครงนงมนกถอวาอาจจะเปนปกตสาหรบ

เขา แตสวนมากทเราไดเจอเนยมนกจะเปนเรองการทแบบวาสะสมหลายๆครงมนเลยทาให

เกดความรนแรงในครอบครวเกดขนแลวมาถงเราครบ (ผใหขอมลหลก, 2557)

กฎหมายใหความคมครองทงชายและหญง แตสวนใหญปญหาความรนแรงเปนผชาย

กระทาตอผหญงมากกวา “จรงๆ แลว พรบ.ความรนแรงมนเปน พรบ.ในครอบครว ทวารนแรงกน

71

ไมวาจะเปนผหญงทาผชายหรอผชายทาผหญง แตเหตการณทมนเกดขนสวนมากจะเปนผชายทา

ผหญงมากกวา” (ผใหขอมลหลก, 2557) ปญหาความรนแรงทไดรบแจงดเหมอนลดลง แตสวน

ใหญผแจงกรณตางๆ เขามามกเปนบคคลท 3

ลดลงนอาจจะเปนเพราะวาเขาอาจจะไมมใครโทรแจงหรอวาเขาไมกลาแจง

อะไรอยางเงย เพราะวาบางกรณโทรมาปบมปญหา พอแจงปบแลวเราโทรไปเขากเคลยรกน

ละ มนกกลายเปนวาจบแลวอะไรเงย …คอเขาอาจจะมองวาไมใชเรองของเขาอะไรอยางเงย

มากกวา …เพราะสวนมากคนทแจงจะเปนบคคลท 3 นอกจากวาภรรยาโดนจรงๆโดนมากๆ

หนกๆ แฟนตดยา คอสตไมมแลวอะไรอยางเงยเขากจะแจงดวยตวเอง (ผใหขอมลหลก,

2557)

มลนธเอกชนตางกบมลนธของรฐบาลในเรองของความพรอม ถาหากยงมมลนธของ

รฐบาลในพนท กจะไดรบการยอมรบและเขาถงมากกวา “อยางเคสแตละเคสทผานมาเนยพออยใน

พนทเราปบ เอกชนจะโทรมาหาเราเลย เราจะตองเปนคนลงประสานและรายงาน และกพดคยอะไร

อยางเงย คอเหมอนกบวา การลงพนทจรงๆหรอการทจะยอมรบจากประชาชนอะไรอยางเนย เขายง

ไมถง” (ผใหขอมลหลก, 2557) การวเคราะหขอมลเชงคณภาพของงานวจยน ผวจยยงไดนาเอา

ถอยคาสมภาษณของผใหขอมลหลกมาเปรยบเทยบกน เพอใหเหนความเหมอนกนและความ

แตกตางกน ดงปรากฏในตารางตอไปน

ตารางท 1 ตารางเปรยบเทยบถอยคาสมภาษณของผใหขอมลหลก

ประเดน ความเหนเหมอน ความเหนแตกตาง หมายเหต

ความรนแรงทกระทา

ตอผหญงมกมาจากคน

ใกลชด คนใน

ครอบครว หรอคนใน

ชมชนพนท

ผหญงถกกระทาความ

รนแรงจาก สาม พอเลยง

และคนในชมชนทเคยเหน

หนากน

4 คน

-

รปแบบการพฒนา

ความเสมอภาคทาง

เพศและสทธสตร

ภาครฐและเอกชนตอง

อยากใหภาครฐและเอกชน

เขามาชวยเหลออยางจรงจง

มกฎหมายทเครงครด

เขมงวดมากขนและ

กฎหมายมอยแลว แต

ประชาชนหรอแมแต

องคกรปกครองทองถน

เชน อบต. กไมทราบวาม

72

ตารางท 1 ตารางเปรยบเทยบถอยคาสมภาษณของผใหขอมลหลก (ตอ)

ประเดน ความเหนเหมอน ความเหนแตกตาง หมายเหต

ชวยเหลอจรงจงและม

กฎหมายทเขมงวด

คมครองผหญงไดจรงๆ

3 คน

ไมมความร เมอเกดความ

รนแรงกไมทราบวาตองทา

อยางไร

1 คน

ชายหรอหญงมความ

เสมอภาคหรอเทา

เทยมกนมากขน

ปจจบนชายหญงมความ

เสมอภาคหรอเทาเทยมกน

มากขน โดยไดรบแนวคด

จากตะวนตก มกฎหมายท

ใหความเทาเทยมใกลเคยง

กน

2 คน

ดเหมอนมความเทาเทยม

กน แตในบางเรองกยงไม

เทาเทยม ยงไงผชายกยง

เหนอกวาผหญง

การศกษาของผหญงดขน

แตยงเปนเพยงแตรปแบบ

แตโอกาสการยอมรบใน

ดานตางๆ ยงนอย

4 คน

ผหญงมการแสดงออก

และมบทบาทในสงคม

มากขน

ผหญงเรมมบทบาทใน

สงคมมากขน ผหญงได

ดารงตาแหนงสงๆ มากขน

หนาทการงานกมความ

เสมอภาค

2 คน

ผหญงอาจมตาแหนงเทา

เทยมแตบทบาทกยง

แตกตางกน

ผหญงตองมสวนรวมใน

การตดสนใจ มอานาจใน

การบรหารจดการชมชน

มากขน

วธคดยงเปนแบบผชายเปน

ใหญ เปนผตดสนใจ

3 คน

อคตทางเพศในสงคม

มการปฏบตตอผหญง

ไมเทาเทยมแมวาใน

สงคมจะมการพดถง

ความเทาเทยมกน

เจาหนาทรฐมกปฏบตตอ

ผหญงไมเทาเทยมกบผชาย

เชน การรบแจงความ การ

ดาเนนคดตางๆ โดยมองวา

สาเหตการถกกระทามาจาก

73

ตารางท 1 ตารางเปรยบเทยบถอยคาสมภาษณของผใหขอมลหลก (ตอ)

ประเดน ความเหนเหมอน ความเหนแตกตาง หมายเหต

ผหญง หรอเปนเรองผวเมย

ผชายรสกวาเหนอกวา

ผหญง และผหญงเองก

ยอมรบสภาพทอยใตผชาย

3 คน

พนฐานการเปน

ประชาสงคม

องคกรภาครฐอาจเขาไปไม

ทวถง ตองใชองคกรเอกชน

ทสามารถเขาไปในพนท

และมงบประมาณ

สนบสนน

องคกรภาครฐมไมเพยงพอ

รองรบตองใหเอกชนเขามา

ชวยกน

1 คน

องคกรภาครฐไดรบการ

ยอมรบมากกวา และม

งบประมาณ ถงจะมนอย

แตกม ตางจากเอกชนท

ขาดงบประมาณหลก ตอง

ขอรบการสนบสนนจาก

ตางประเทศ และเปนงบ

ระยะสน

2 คน

การพฒนาคณภาพ

ชวตสตร การสราง

ความเสมอภาคทาง

เพศ ตองเรมจาก

ครอบครว การสอนให

รจกใหเกยรตตนเอง

รวมถงเพศตรงขาม

ผหญงสวนมากถกปลกฝง

ในความเชอแบบเดมๆ ตอง

สอนใหรจกบทบาทหนาท

ความรบผดชอบใน

ครอบครว การใหเกยรตกน

และกน การแบงเบา

ภาระหนาทรบผดชอบทง

ผชายผหญง

2 คน

รฐบาลมนโยบาย

เกยวกบผหญงทด แต

ยงปฏบตไมไดจรง

มนโยบายทดด แต

ภาคปฏบตยงขาดเจาหนาท

ขาดงบประมาณ กองทน

ตางๆ ทตงขนเพอพฒนา

สตรกยงตองทาใหถกตอง

74

ตารางท 1 ตารางเปรยบเทยบถอยคาสมภาษณของผใหขอมลหลก (ตอ)

ประเดน ความเหนเหมอน ความเหนแตกตาง หมายเหต

ตรงเปาหมายและ

วตถประสงค

1 คน

กลไกการแกปญหา

แบบสหวชาชพยงขาด

การทางานเชงบรณา

การทแทจรง ตางฝาย

ตางมเงอนไขขอจากด

การทางานสหวชาชพ แตวา

แตละวชาชพกมเงอนไข

ของตวเอง

1 คน

ในบทน ผวจยไดแบงสวนของเนอหาเปนประเดนของการวเคราะหขอมล ออกเปน

ประเดนตาง ๆ ตามแหลงขอมลโดยทาเปนแผนภาพเพองายตอการทาความเขาใจ ดงทแสดงใน

ภาพประกอบดงตอไปน

ขอมล แหลงขอมล

ความรนแรงภายใน

ครอบครว

ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธ

สตร : กรณศกษามลนธ เพอนหญง

1. เพอศกษาถงความเปนประชาสงคมของ

มลนธเพอนหญงในความเสมอภาคทางเพศและ

สทธสตร

2. เพอศกษาถงสาเหตของการใชความ

รนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตรและแนว

ทางการปองกน

3. เพอหาแนวทางในการพฒนาความเสมอ

ภาคทางเพศและสทธสตร รวมถงปญหาความ

รนแรง และแนวทางการปองกน

ความเสมอภาคทางเพศและ

สทธสตร

รปแบบแนวทางการพฒนา

ความเสมอภาค

ทางเพศและสทธสตร

แนวคดพนฐานของการเปน

ประชาสงคม

ภาพท 2 การสงเคราะหขอมลเชงคณภาพ

75

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจย หวขอ “ ประชาสงคมกบความเสมอภาคของสทธสตร : กรณศกษา

มลนธเพอนหญง ” ในครงน มวตถประสงคการวจยเพอศกษาถงความเปนประชาสงคมของมลนธ

เพอนหญง ในความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร เพอศกษาถงสาเหตของการใชความรนแรง

ภายในครอบครวทเกดขนกบสตรและแนวทางการปองกน และ เพอหาแนวทางในการพฒนาความ

เสมอภาคทางเพศและสทธสตร การวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพโดยอาศยขอมลเชงคณภาพ

ซงไดมาจากแหลงขอมลโดยการสมภาษณเชงลก บคคลทมบทบาทหนาทในการดแลและรกษา

สทธสตร สตรทไดรบผลจากความรนแรงจากการกดขทางเพศ และนกวชาการทเกยวของกบสทธ

สตร

สรปผลการวจย

1. ความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญงเปนมลนธทจดทะเบยนตามกฎหมาย ม

ภารกจทประกอบดวย นโยบายของมลนธเพอใหสตรไดรบการคมครองสทธตางๆ ตามกฎหมาย

การพฒนาหรอการยกระดบศกยภาพของสตรใหมบทบาทในสงคม ศนยพทกษรบเรองราวรองทกข

การจดกจกรรมเพอใหเกดการรวมกลม การออมทรพยและการขยายเครอขายทวประเทศ

2. สาเหตของการใชความรนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตร ไดแก ความไมม

เหตผลของสามโดยการหงหวงจนเกนเหต ความเจาชและชอบทารายรางกายผอน

3. แนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตรสามารถกระทาได 3

แนวทางคอการคมครองตามกฎหมายอยางจรงจง การสงเสรมการประกอบอาชพใหสตรสามารถอย

ไดดวยตนเอง และการสรางความเขาใจเกยวกบความเทาเทยมทางเพศใหเกดขนภายในครอบครว

ไมวาจะเปนบรษหรอสตร

76

อภปรายผล

1. ความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญง กบความเสมอภาคทางเพศและสทธ

สตร

ความเปนประชาสงคมของมลนธเพอนหญงเปนไปตามแนวคดเกยวกบสญญา

ประชาสงคมในทศนะของคานททมองวาสญญาประชาคมคอทรวมของเหตผลในการสราง

กระบวนการยตธรรม กฎหมายตามรฐธรรมนญแหงสาธารณะโดยจะตองมองวากฎหมายมไวเพอ

คนทงมวลตราบใดทยงเหนดวยทจะใหมกฎหมายนนๆตอไป แนวคดประชาสงคมนเปนหลกการ

สาคญในปรชญาทางการเมอง เปนหลกการทเนนย าวารฐจะตองมหลกประกนใหพลเมองแตละคน

มเสรภาพใหมากทสดเทาทเปนได และเปนเสรภาพทสอดคลองกบพลเมองทกคนไมวาจะเปนเพศ

หญงหรอเพศชาย กลาวคอเปนเสรภาพทไมไปละเมดเสรภาพของคนอนๆ ดงนน การมเสรภาพท

เทาเทยมกนใหมากทสดคอเปาหมายแบบมเหตผลของเจตจานงรวม หลกการนถอวาเปนแกนหลก

ของแนวคดสาธารณรฐนยม (Republicanism) ซงคานทเชอวารปแบบของรฐบาลแบบสาธารณรฐ

เปนรปแบบรฐทมศลธรรมทดและเปนประโยชนทสด เพราะเปนรปแบบททาใหพลเมองมเสรภาพ

มากทสดเทาทจะมได นอกจากนรปแบบสาธารณรฐยงชวยทาใหจดมงหมายตามหลกการของ

สญญาประชาคมมความสมบรณ (ขอมลจากหนงสอ พฒนาการและการพฒนาประชาสงคม โดย

ผศ.ทศพล สมพงษ) ซงจะตองประกอบดวยองคประกอบทสาคญ 3 สวน คอ (สายฝน นอยหด,

2549: 41 - 44)

1.1 จตสานกประชาคม (Civic Consciousness) หมายถงความคดและความยอมรบ

เรองการรวมตวกนอยางอสระดวยความรก ความเอออาทร ความยอมรบในความคดเหนของกน

และกนในอนทจะเรยนรรวมกน หรอแกไขปญหาทเผชญอย การรวมตวกนจงเปนลกษณะหนสวน

(Partnership) เปนความสมพนธในแนวราบ (Horizontal) มอสระเทาเทยมกน และมการเรยนร

รวมกน

1.2 โครงสรางองคกรประชาสงคม (Civic Organization) หมายถง กลมการรวมตว

ซงอาจเปนองคกรทเปนทางการ (นตบคคล) หรอไมเปนทางการกได เปนกลมทรวมตวกนเฉพาะ

คราว เฉพาะเรองหรอตอเนองกได สมาชกของกลมอาจเปนบคคลในภาครฐ ภาคธรกจ หรอ

ประชาชน หรอรวมกนอยกได จานวนสมาชกไมจากด มสมาชกเพยง 2 - 3 คนกได รปแบบทเหน

ไดมากทสด กคอ องคกรเอกชนสาธารณะประโยชนในลกษณะตาง ๆ ไมวาจะเปนมลนธ สมาคม

ชมรม สมาพนธ สหพนธ ชมนม สหกรณ กลมออมทรพย หรอกลมอน ๆ ประเดนสาคญการ

รวมกลมตองมจตสานกประชาคมครบถวน การรวมกลมทมลกษณะจดตง ชนา ขาดการสราง

Partnership ไมมการเรยนรรวมกนและมลกษณะความสมพนธในแนวดง แมจะเกดอยในชมชนไม

77

วาจะสนบสนน โดยภาครฐหรอองคกรเอกชนกไมสามารถนบเปนประชาสงคมได เพราะขาด

จตสานกประชาสงคม

1.3 เครอขายประชาคม (Civic Network) หมายถง โครงสรางและกระบวนการซง

เชอมโยงสมาชกในกลม หรอ เชอมโยงองคกรประชาสงคมตาง ๆ เขาดวยกน ปจจยสาคญของ

เครอขายประชาสงคม คอ ระบบการสอสารทมประสทธภาพและการประชาสมพนธดวยความ

สมานฉนท เครอขายประชาสงคมจะเปนสงทชวยรวมจตสานกของสมาชกและองคกรประชาสงคม

ตาง ๆ ใหเกด "อานาจทสาม" ทมความเขมแขงในสงคมขนมา

การทปญหาเกดขนในสงคม ซงประชาชนผแบกรบปญหาไมสามารถพงพารฐแต

เพยงอยางเดยว ไมวาดวยเหตความสลบซบซอนของปญหา หรอเพราะความจากดของประสทธภาพ

ในภาครฐ ประชาชนกจะตองหาทางแกไขปญหานน ตงแตแกไขดวยตวเองเปนกลมเลก ๆ จนเมอม

โอกาสในการสนทนา แลกเปลยนความเหนในวงกวาง จงเกดการรวมตวกนทจะกระทาการ

บางอยางเพอแกปญหานนใหลลวงไป ทงน อาจดาเนนการโดยประชาสงคมเอง หรอรวมกบภาครฐ

ภาคธรกจเอกชนกได

2.สาเหตของการใชความรนแรงภายในครอบครวทเกดขนกบสตรและแนวทางการ

ปองกน

สาเหตและปจจยททาใหเกดความไมเสมอภาคระหวางชายและหญง มาจากแนวคด

ทวาผชายและหญงมความแตกตางกนเนองมาจากพนฐานทตางกน ท งดานรางกายและจตใจ

เนองจากธรรมชาตไดสรางทงสองเพศใหตางกนผชายมสรระทแขงแรงกวาผหญง จงสมควรม

หนาทปกปองเพศหญงซงออนแอกวา ผชายมจตใจทเขมแขง จงสมควรเปนผนา เปนผตดสนใจ

ผหญงจงสมควรเปนผตามและคอยดแลปรนนบตผชายเทานน ซงความคดเหลานยงเปนความคดทม

อทธพลอยมากและหลายคนคดวาเปนเรองปกตอยแลวไมนาจะใสใจอะไร

แตเนองจากสภาพทวไปในสงคมปจจบนทบทบาทของผหญงมเพมมากขน ผหญง

มภาระหนาทการงานเคยงคกบผชาย และสงคมกไมปฏเสธความสามารถของผหญง จงสมควรเรม

มาพจารณาใหถองแทวาแนวคดดงกลาวนนยงเปนจรงอยหรอไมเพยงใดในปจจบน จากการกาหนด

บทบาทในสงคมตามความแตกตางทางเพศโดยอางรากฐานทฤษฏวา ดวยความแตกตางทางดาน

รางกายและจตใจ เรองเกยวกบ ฮอรโมนทตางกน ซงทาใหพฤตกรรมทางเพศยอมจะแตกตางกน

โดยมกจะมคาอธบายวา ผชายเปนเพศทแขงแรง เปนอสระ หนกแนน ไมใชอารมณ ไมมอคต ไมถก

ครอบงางาย มเหตผล กลาตดสนใจ และมความเชอมนในตวเองสงและทสาคญคอมอานาจเหนอ

ผหญง ในขณะทผหญงปกตจะถกมองวาปราศจากความหนกแนน ออนไหว ไรเหตผล ออนแอ รสก

78

เจบปวดงาย ไมกลาตดสนใจ ไมกลารบผดชอบ ขาดความมนใจในตวเองตองอยโดยอาศยเพศชาย

ซงคาอธบายเกยวกบจตใจเหลานทาใหการมองภาพรวมของผหญงและผชายตางกน

ความเสมอภาคระหวางหญงชาย เปนเปาหมายทยงไมไดบรรลในสงคมปจจบน ซง

ดไดจากสดสวนของผ หญงผ ชายทไม เทา เทยมกน ในตาแหนงสาคญๆ ของสงคม เ ชน

คณะรฐมนตร และสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอในความไมเทาเทยมระหวางรายไดของผหญงและ

ผชายเปนตน แตสาหรบผหญงสวนใหญในสงคม ประเดนความเสมอภาคทสาคญทสด เกยวของกบ

คานยมในสงคม ทมองวาผหญงควรมบทบาทหลกในการดแลครอบครว ซงทาใหกลายเปนพลเมอง

ชนสองในสงคมนอกครวเรอน และทาใหผหญงขาดสทธเสรภาพเหนอเนอตวรางกายตนเอง

นอกจากนเมอเราพดถงปญหาความไมเทาเทยมระหวางเพศ เราตองรวมถงสทธเสรภาพของคนรก

เพศเดยวกน ซงยงขาดตกบกพรองอยมาก

การละเมดสทธสตรยงดารงอยอยางกวางขวาง แมจะนอยลงเมอเปรยบเทยบกบ

สมยทผานๆ ทงนเปนเพราะโครงสรางทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมทผชายยงเปน

ใหญ คานยมในสงคมไทยทครอบงาสงคมใหผหญงอยภายใตอานาจเปนมาอยางตอเนอง สงคมยงม

ทรรศนะวาผชายเปนชางเทาหนาผหญงเปนชางเทาหลง ผชายมภรรยาไดหลายคน ผหญงตอง

ทางานบาน เลยงลก มบทบาทสาคญในครว หรอถาผหญงทางาน นอกบานกยงตองกลบมาทางาน

ในบานดวย รวมถงทศนคตทคดวาการทผหญงออกมาเรยกรองสทธมากๆ ทาใหครอบครวเกด

ความแตกแยก สงคมปนปวน ฯลฯ

ประเทศไทย ไดเหนความสาคญในการพฒนาสทธเสรภาพของสตรในทกดาน โดย

ไดรวมลงนามเปนภาคในอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ

(CEDAW) โดยมแนวทางการพฒนาตามทสหประชาชาตกาหนด เมอวนท 8 กนยายน พ.ศ. 2528

และไดมการปรบปรงกฎหมายตางๆ ใหสอดคลองกบพนธกรณ ทงกฎหมายอาญา กฎหมายแพง

และพาณชย ตลอดจนกฎหมาย และระเบยบตางๆ ทเกยวกบสทธสตรอยางตอเนอง อาท สทธใน

การรบราชการ สทธในการเขารวมทางการเมอง สทธในการทานตกรรมสญญาตางๆ ทาใหสทธ

และเสรภาพของสตรไทยเทาเทยมกบบรษ

โดยเฉพาะอยางยงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ซงเปน

รฐธรรมนญฉบบปจจบนไดใหความคมครองรบรองสทธ และสรางหลกประกน รวมถงกาหนดให

เปนหนาทของรฐทตองคานงถงศกดศรความเปนมนษย และจะตองสงเสรมความเสมอภาคระหวาง

สตรและบรษ เสรมสรางและพฒนาความเปนปกแผนของครอบครว และความเขมแขงของชมชน

โดยกาหนดใหมมาตรการและกระบวนการตางๆ เพอขจดอปสรรคตางๆ ทเกดจากการเลอกปฏบต

79

ทไมเปนธรรม ตลอดจนสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธเสรภาพไดอยางเทาเทยมและเสมอภาค

กน

สตรนยมแนวเสรนยมถกวจารณวาแมนวาผหญงไดรบความเสมอภาคในชวต

สาธารณะแลว แรงงานในบานของผหญงกยงคงไมเสมอภาคกบผชายอยวนยงค าทมองไมเหนกคอ

วาระซอนเรนของระบบชายเปนใหญในสถาบนสาธารณะกอาจบอนทาลายความเสมอภาคในสทธ

ตามกฎหมายทเหนกนอยแจมชดได

การใชความรนแรงตอสตรและเดก ไดมการศกษามากมายดงเชน สานกงานกจการ

สตรและสถาบนครอบครวกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย� (2548) ความ

รนแรงตอเดกและสตร เปนปญหาสาคญของสงคมทตองเรงดาเนนการทงดานการปองกนแกไข

และชวยเหลอผประสบปญหาอยางจรงจง โดยหนวยงานราชการและองคกรเอกชน รวมทงตอง

อาศย ความเขาใจและรวมมอของคนในสงคม เนองจากเปนปญหาทมความละเอยดออน มรากเหงา

ของปญหามา จากคานยม เจตคตของสงคมทกาหนดความไมเทาเทยมกนระหวางหญงชาย

นอกจากน ในระดบสากล ปญหาความรนแรงตอเดกและสตรไดรบการยอมรบวาเปนปญหาท

เกดขนในทกสงคมและเปนประเดนท ต�องการความรวมมอจากทกฝายในการแกไข ดงปรากฏ

ในกตการะหวางประเทศของสหประชาชาตหลายฉบบ ได�แก� ปฏญญาวาดวยการขจดความ

รนแรงตอสตรอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ อนสญญาวาดวยสทธ

เดก รวมทง ปฏญญาปกกง และแผนปฏบตการเพอความกาวหนาของสตรนโยบายและแผนขจด

ความรนแรงตอเดกและสตร เกดขนจากการทางานรวมกนของหนวยงานภาครฐองคกรเอกชน และ

นกวชาการผทรงคณวฒสาขาตางๆ ทเกยวของในขณะนนหนวยงานเจ�าภาพหลกใน การจดทา

รางคอ สานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต สานกงานปลดสานก

นายกรฐมนตรและคณะรฐมนตรได�มมตใหความเหนชอบนโยบายและแผนขจดความรนแรงตอ

เดกและสตรฉบบน เมอวนท 16 พฤษภาคม 2543 กาหนดใหเปนนโยบายแผนแหงชาต โดยใชเปน

แนวทางการดาเนนงานและประสานงานของหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนในการ

ปองกนและแก�ไขปญหาความรนแรงตอเดกและสตร

3. เพอหาแนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร รวมถงปญหา

ความรนแรง และแนวทางการปองกน

ในกลมประเทศทกาลงพฒนาและพฒนาแลวนน ตองยอมรบวา “สทธสตร” ไดรบ

การยอมรบและพฒนายกฐานะดขนกวาเดมอยางมาก จนถงขน “สทธเทาเทยม” กนกบ

“สภาพบรษ” ดงทเราสามารถศกษาตดตามไดจากบางประเทศทม “ผนา” เปนสภาพสตร ระดบ

“ผนาประเทศ” ในตาแหนง “นายกรฐมนตร” และ “รฐมนตร”

80

ประเทศไทยกไมตางจากประเทศอนใดในโลก ขนบธรรมเนยม และประเพณท

ยอมรบความดอยสถานะของสตรทวา “สตรเปนชางเทาหลง” บรษเปนผนา จงพบเสมอวาสตรไทย

ยงประสบปญหาการถกละเมดสทธในรปแบบตางๆ อาท ความรนแรงตอตวสตร ความรนแรงใน

ครอบครว แรงงานสตรทถกเอารดเอาเปรยบจากเจาของกจการ หรอผวาจาง และกฎหมาย หรอ

ระเบยบบางอยางทจากดสทธของสตรอยางไมเปนธรรม ทาใหการพฒนาสทธสตรเปนไปดวยความ

ลาชากวาทควร

บทสรป

แนวคดสตรนยมไดเตบโตอยางรวดเรวในชวง 40 ปหลงของศตวรรษท 20 นาไปส

การศกษาเกยวกบผหญงในมตตางๆ โดยใหความสาคญในการศกษาความสมพนธระหวางเพศ และ

ไดใชความคดรวบยอดในเรองความเปนเพศ (Gender) เปนเครองมอในการวเคราะหทสาคญความ

เหลอมลาทางเพศไดกอใหเกดการเคลอนไหวเรยกรองความเทาเทยมกนระหวางเพศมาโดยตลอด

โดยเฉพาะในชวงสทศวรรษทผานมา ในชวงเวลาดงกลาวยงไดเกดการศกษาและคาอธบายหรอ

แนวคดเกยวกบความเปนรองของผหญงในดานตางๆ อยางมากมายอกดวย (วนทนย วาสกะสน,

2543: 6 – 7)

0 ในสวนของสทธสตรในประเทศไทยนน จะเหนไดวาขบวนการเคลอนไหวของสตร

ไทยไดมพฒนาการเปลยนแปลงบทบาทและสถานภาพตงแตระบบการเมองการปกครอง ในการ

เปลยนแปลงนนเรมจากระบบการปกครองโดยมพระมหากษตรยเปนประมข ซงเรมปรากฏเดนชด

ในสมยรชกาลท 4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวทรงเหนวากฎหมายเกาไมยตธรรม เชน

การขายเมย หรอการบงคบใหลกสาวแตงงานโดยไมเตมใจ จงโปรดเกลาใหเลกเสย และตอจากนน

กไดมการปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบความเสมอภาคระหวางหญงและชายมาโดยตลอด

โดยเฉพาะกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยครอบครว นบไดวาสตรไทยไมไดมความยากลาบากใน

การตอสเพอความเสมอภาค แตอยางไรกตามถงแมวาสตรไทยสวนใหญไดรบการพฒนา ไดรบ

โอกาสทางกฎหมายหลายๆ ดาน แตในทางปฏบตกยง มการกดกนและการปดกนโอกาสผหญง

มากกวาผชาย ซงสมควรทจะไดรบการพฒนาเรองนใหดยงขน เพอเปนการใหความสาคญกบเรอง

สทธมนษยชน ซงผหญงกเปนกลมหนงในเรองสทธมนษยชน เชนกน

81

ขอเสนอแนะ

1.ขอเสนอแนะสาหรบหนวยงานนาผลวจยไปใช

1.1 สงเสรมหรอสนบสนนใหบคคลทวไปหรอคนในพนทมสวนรวมในกจกรรม

ในทกระดบ นบแตระดบสมาชก ควรเพมสงจงใจในการรวมกจกรรม เชน สถาบนหรอองคกรใน

ทองถนจดอบรมใหความร เกยวกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตรโดยมบคลากรของภาครฐ

หรอภาคเอกชนใหการสนบสนนดานวทยากร เปนตน

1.2 จดอบรมใหความรดานกฎหมาย เชน พระราชบญญตคมครองผถกกระทาดวย

ความรนแรงในครอบครว พ.ศ. 2550 ฯลฯ หรอความผดทเกดขนในพนท เพอจงใจใหประชาชนม

ความสนใจและตระหนกถงความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร เพอจะไดปฏบตตนใหสอดคลอง

กบความมงหมายหรอเจตนารมณของกฏหมาย

1.3 สนบสนนการใชสอโซเซยลมเดย (Social Media ) เชน เฟสบก (Face book)

สงขอความสน (SMS) และทวตเตอร (Twitter) รวมในการประชาสมพนธแนวทางในการพฒนา

ความเสมอภาคทางเพศและสทธสตรเพอเพมการสอสารสองทาง

1.4 เพมการประชาสมพนธการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตรมากขน

ทางสอตางๆ เพอใหประชาชนรจกและสนใจทจะตดตามขอมลขาวสาร

2.ขอเสนอแนะในการวจยตอไป

2.1 ควรมการวจยทเกยวของกบความตองการของประชาชนในการมสวนรวมกบ

มลนธ เพอหาแนวทางในการพฒนาความเสมอภาคทางเพศและสทธสตรอยางมประสทธภาพและ

สอดคลองกบหลกจตวทยาและหลกสงคมสงเคราะห

2.2 ควรมการศกษาวจยเกยวกบมลนธทวตถประสงคเพอสงเสรมความเสมอภาค

ทางเพศและสทธสตรใหมากกวาน เพอเปนการคนหาแนวทางการพฒนาหรอปรบปรงวธการอบรม

อยางมประสทธภาพ เพอใหไดมาตรฐานและเปนทยอมรบ

2.3 ควรมการสารวจชองทางการเผยแพรขอมลตางๆ ใหเปนทรจกและสรางความ

นาสนใจแกสมาชกและบคคลทวไปอยางตอเนอง

82

2.4 ในการทาวจยครงตอไปควรเกบขอมลท งในลกษณะเชงปรมาณ คอ

แบบสอบถาม และเชงคณภาพ คอ การสมภาษณ ผสมผสานกน ทงนเพอจะไดขอมลทเปนทงเชง

ปรมาณและคณภาพ จะทาใหผลการวจยครอบคลมทงแนวกวางและแนวลก

83

รายการอางอง

กนกวรรณ ไมสนธ. (2544). “ศกษาการตอรองอานาจของผหญงจากการนาเสนอเรอนรางผานสอ

นตยสารไทย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาวารสารศาสตร บณฑต

วทยาลย จฬาลงกรณวทยาลย.

กมลพร แพทยชพ. (2542). “ความรนแรงในคครองและผลกระทบตอปญหาดานจตใจในกลม

อาการความวตกกงวล ความซมเศราและความกาวราว: กรณศกษา อ.เมอง จ.ราชบร.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาเอกพยาบาลสาธารณสข บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหดล.

0กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2552). มาตรฐานและตวชวดความเสมอภาค

ระหวางหญงชาย. โครงการสตรและเยาวชนศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

คณะกรรมการวจยและพฒนาของวฒสภา. (2553). สรปผลการสมมนาทางวชาการเฉลมพระเกยรต

เนองในวโรกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา สมเดจพระนางเจาฯ พรบรมราชน

นาถ เรอง “สทธสตรไทยในโลกปจจบน” กรงเทพฯ: โรงพมพวฑรยการปก.

0คณะวจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม. (2556). Erich Fromm : แนวคดสตรนยม มาตาธปไตย และ

สนตภาพ. เขาถงเมอ 18 พฤศจกายน. เขาถงไดจาก http://www.midnightuniv.org/mid

univ2546/newpage5.html.

จตฤด วระเวสส. (2543). “ความรนแรงภายในครอบครว.” บทบณฑต. 56,3: 223-232.

จราภา เจรญวฒ. (2549). “ความรนแรงทเกดขนกบฝายหญงในความสมพนธแบบครก.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สานกบณฑตอาสาสมคร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จตตมา พรอรณ. (2538). “ศกษาการเรยกรองสทธสตรในสงคมไทยเกดการเคลอนไหวเรยกรอง

สทธสตรของสองกลม.” วทยานพนธปรญญาบณฑต สาขาประวตศาสตร อกษร

ศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ฉตรสมาลย กบลสงห. (2525). ความรพนฐานทางศาสนา. 1กรงเทพฯ: โรงพมพมหามกฎราช

วทยาลย

โชตมา กาญจนกล. (2540). “ความรนแรงในครอบครว: กรณศกษาการทารายรางกายภรรยา.”

วทยานพนธปรญญาดษฏบณฑต, สาขาพฒนศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ดนยา ธนะอดม. (2539). “ความรนแรงในครอบครว: ศกษาในหญงตงครรภ.” วทยานพนธปรญญา

มหาบนฑต สาขาวชาเอกอนามยครอบครว บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล.

84

ทองใบ ทองเปาด. (2542). “ตารวจแหงชาตกบปญหาความรนแรงในครอบครว.”

สยามรฐสปดาหวจารณ 46, 5(มถนายน): 40-41.

ทรงพร ศรชวย. (2544). “ศกษาบทบาททางวารสารศาสตรในเรองสตรของคณนลวรรณ ปนทอง.”

วทยานพนธมหาบณฑต นเทศศาสตร บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นจวรรณ วรวฒโนดม. (2540). “ความรนแรงตอสตร: ศกษาในกลมผหญงอาย 15-44 ป ทมารบ

บรการ ณ แผนกผปวยนอก โรงพยาบาลชยนาท จงหวดชยนาท.” วทยานพนธ ปรญญา

มหาบณฑต สาธารณสขศาสตรบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

ธรยทธ บญม. (2536). สงคมเขมแขง. กรงเทพฯ : สานกพมพมงมตร.

บญสบ โสโสม และคณะ. (2550). ความรนแรงในสตร : การทบทวนความรงานวจยในประเทศ

ไทย. งานวจยวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท สถาบนพระบรมราชชนก

กระทรวงสาธารณสข.

บศรนทร คลองพยาบาล. (2542). “ความรนแรงในครอบครว: ปจจยทมความสมพนธกบการถกทา

รายของภรรยาในเขตอาเภอเมอง จงหวดสระแกว.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขาวชาเอกอนามยครอบครว สาธารณสขศาสตร บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล.

ประเวศ วะส และคณะ. (2541). ประชาสงคม ทรรศนะนกคดในยคสงคมไทย. กรงเทพ: มตชน.

ปตพงศ เตมเจรญ. (2543). “การมสวนรวมของประชาชนในการแกไขความขดแยง โดยการใช

กระบวนการประชาสงคม.” ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต คณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พจนย บณฑตวงศ.(2544). “ปจจยทสงผลตอการกระทารนแรงตอภรรรยา ในเขตอาเภอบรรพต

พสย จงหวดนครสวรรค.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาจตวทยาและการ

แนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

พงษยทธ สฟา. (2547). “ประชาสงคมทองถน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต รฐศาสตร

มหาวทยาลยรามคาแหง.

พมลพรรณ ขานพล.(2550). “มาตราทางกฎหมายทเหมาะสมในการปองกนการเลอกปฏบตตอ

สตร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง.

พมลพรรณ วยาจต. (2536). “ศกษาสถานภาพและบทบาทของสตรไทย: การเปลยนแปลงทม

ผลกระทบ ตอความสมพนธภายในครอบครว.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พรพไล ถมงรกษสตว. (2527). “ศกษาวเคราะหเชงปรชญา เรองปญหาความเสมอภาคของสตร.”

วทยานพนธปรญญาบณฑต ภาควชาปรชญา คณะอกษรศาสตร จฬาลงมหาวทยาลย.

85

ภสสร ลมานนท. (2541). “บทบาทของผชายกบปญหาครอบครวไทยในปจจบน.” วารสารสมาคม

จตแพทยแหงประเทศไทย. 43,3(กรกฎาคม-กนยายน) : 258-264.

เมทน พงษเวช. (2546). ความรนแรงตอผหญงและเดกในประเทศไทย สภาพการณของความ

รนแรงตอผหญงและเดกสรป.

0มหาวทยาลยเชยงใหม คณะสงคมศาสตร. (2556). ความเปนเพศ (GENDER). เขาถงเมอ 18

พฤศจกายน เขาถงไดจาก http://www.midnightuniv.org/midnightuniv/newpage91.ht

ml.

0มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (2543). สงคมสงเคราะหแนวสตรนยม : ทฤษฎและการปฏบตงาน.

กรงเทพฯ:โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สาพรรณ นวมบญลอ. (2519). สทธและหนาทของสตรตามกฎหมายไทยในสมยกรงรตนโกสนทร

กรงเทพฯ: คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

รงสมา ลมปสวสดและคณะทางานเรองผหญงกบความรนแรง เวทไทยกลมรากหญา. (2537).

“ผหญงกบความรนแรง.” รายงานการสมมนา “ผหญงไทยในทศวรรษหนา เวทผ

หญงไทยกลมรากหญาสการ ประชมระดบโลกเรองสตรทปกกง”. สมาคมสงเสรม

สถานภาพสตรฯ ทงสกน ดอนเมอง กรงเทพมหานคร.

รงทวา มณฑา. (2545). “ศกษาแนวคดและการจดการปญหาสตรผประกอบการอาชพคาประเวณ:

ศกษาเฉพาะกรณ มลนธสงเสรมโอกาสผหญงและกรมประชาสงเคราะห.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขารฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง.

0 ว นทนย วาสกะสน. (2541). สงคมไทยคาดหวงอยางไรกบผหญง . 0 ก รงเทพฯ :โรงพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

0วารณ ภรสนสทธ. (2556). แนวคดสตรนยมในสกลความคดตาง ๆ. เขาถงเมอ18 พฤศจกายน. เขาถง

ไดจาก 0http://www.midnightuniv.org/datamid2001/newpage17.html.

วระดา สมสวสด. (2549). ททรรศนสตรนยม. เชยงใหม: วนดาเพรส

วาร เจรญกลไชย. (2537). “ศกษาการมสวนรวมของสตรระดบผบรหารในการประกอบธรกจขนาด

ยอมในกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบร

หารศาสตร.

วลาสน พนานครทรพย. (2546). “ความรนแรงตอผหญงในค: เสยงของผหญง.” เอกสาร

ประกอบการประชมวชาการระดบชาต สาขาสงคมวทยา ครงท 2 คณะกรรมการสภา

วจยแหงชาต สาขาสงคมวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตรลาปาง, 19 ธนวาคม.

86

สมเกยรต ตงนโม ผแปล. (2556). อรค ฟรอมม, เฟมนสม, และแฟรงคเฟรทสคล. เขาถงเมอ 18

พฤศจกายน. เขาถงไดจาก http://www.midnightuniv.org/miduniv2546/newpage4.ht

ml.

สายฝน นอยหด. (2549). ประชาสงคมกบการพฒนาประชาธปไตย. กรงเทพฯ : มสเตอรกอปป

(ประเทศไทย).

สชาดา ทวสทธ. (2554). ศกษาถงเรอง ภาวะสมรสและทศนคตตอการสมรสของสตรไทยในสงคม

ยคใหม4. สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.

กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว.

(2552). เรองจรงของหญงชาย!. กรงเทพฯ : สานกงานกจการสตรและสถาบน

ครอบครว.

สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตร

แหงชาต. (2551). มตหญงชายกบการพฒนา. กรงเทพฯ : สานกงานปลดสานก

นายกรฐมนตร

ศรพร จรวฒนกล. (2553). วจยจากงานประจาเรยนแบบทละขน : R to R step by step. กรงเทพฯ :

วทยพฒน.

อนช อาภรม. (2543). ฉากความรนแรงในยคโลกาภวตน. กรงเทพฯ: สถาบนวถทรรศน.

อมรา พงศาพชญ. (2548). สตรนยมและขบวนการผหญง : ความเคลอนไหวของเครอขายประชา

สงคมขามชาตและขบวนการสงคมแนวใหม. นนทบร : สานกวจยสงคมและสขภาพ.

อรอนงค อนทรวจตร และ นรนทร กรนชย. (2542). ผหญงและเดก : เหยอความรนแรงใน

ครอบครว. กรงเทพฯ : ปกเกลาการพมพ.

อมาพร ตรงคสมบต. (2544). จตบาบดและการใหคาปรกษาครอบครว. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ:

ศนยวจยและพฒนาครอบครว.

Broome,M.E. (2000). Integrative Literature Reviews in the Development of Concept. In Concept

Development in Nursing Foundaions, Techniques, and Applications. Edited by

Beth, R.L. & Knafl K.A.Philladelphia: Suanders.

Bums,N and S.K. Grove. (2001). The practice of Nursing Research : Conduct, Critique &

Utillization. 4th ed.W.B.Suaders Company,New York.Cobb,& Hagrmaster.

Cobb, A. K. & J.N. Hagemaster (1987). “Ten criteria for evaluating qualitative research

proposals.” Journal of Nursing Education.26, 4(April): 138-142.

87

Neuman, W. L. (1997). Social Research Method : Qualitative and Quantitative Approach.

London : Allyn and Bacon.

Pires, A.F., and others. (2002). “Violence against women in health-care institutions : an emerging

problem.” The Lancet 359, 9318(May 11): 1681-1685.

Puch (1998). Introduction of Social Research Quantitative & Qualitative Approach. London.

Sage Publication.

ภาคผนวก

89

ภาคผนวก ก

แบบสมภาษณชดท 1

90

แบบสมภาษณ ชดท 1 สาหรบบคคลทมบทบาทในการดแลและรกษาสทธสตร

วทยานพนธ เรอง ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

: กรณศกษามลนธเพอนหญง

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหขอมลสาคญ

1. ชอ-นามสกล.............................................................................................................

2. เพศ...........................................................................................................................

3. อาย.........................ป

4. ระดบการศกษา.........................................................................................................

5. อาชพ........................................................................................................................

6. ตาแหนงในสมาคม...................................................................................................

7. เวลาเรมตนสมภาษณ..................................วนท......................................................

ตอนท 2 ความเปนมาของมลนธเพอนหญง

1. การกอตงมลนธเพอนหญงเกดขนเมอไหร? โดยใคร? และเกดขนเพราะอะไร?

และมพฒนาการอยางไร?

2. นโยบายของมลนธเพอนหญงในการพฒนาคณภาพชวตของสตรมอะไรบาง?

3. ผลงานทสาคญของมลนธเพอนหญงในอดตมอะไรบาง?

4. มลนธเพอนหญงมบทบาทอยางไรในการเรยกรองสทธ เสรภาพของสตร? และ

สทธเสรภาพนนสงผลตอคณภาพชวตของสตรหรอไม? อยางไร?

ตอนท 3 การบรการของมลนธเพอนหญง

1. มลนธเพอนหญงมการใหบรการชวยเหลอสตรดานใดบาง?

2. มลนธเพอนหญงมเครอขายสาหรบใหบรการสตรทใดบาง? มการประสานงานกน

อยางไร?

3. ในการชวยเหลอสตรมการตดตอกบหนวยงานภาครฐใดบาง? ตดตอในเรองใด?

91

ภาคผนวก ข

แบบสมภาษณชดท 2

92

แบบสมภาษณ ชดท 2 สาหรบนกวชาการทเกยวของกบสทธสตร

วทยานพนธ เรอง ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

: กรณศกษามลนธเพอนหญง

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหขอมลสาคญ

8. ชอ-นามสกล.............................................................................................................

9. เพศ...........................................................................................................................

10. อาย.........................ป

11. ระดบการศกษา.........................................................................................................

12. อาชพ........................................................................................................................

13. ตาแหนง....................................................................................................................

14. เวลาเรมตนสมภาษณ..................................วนท......................................................

ตอนท 2 คดวาประเทศไทยยงมมมมองเกยวกบความไมเสมอภาคทางเพศและสทธสตรหรอไม

อยางไร เพราะเหตใด

ตอนท 3 ทผานมาประเทศไทยมองความไมเสมอภาคทางเพศและสทธสตรอยางไร

ตอนท 4 คดวาดานประชาสงคมในมมมองของนกวชาการในบทบาทขององคกรมลนธเพอนหญง

เปนอยางไร

93

ภาคผนวก ค

แบบสมภาษณชดท 3

94

แบบสมภาษณ ชดท 3 สาหรบสตรทไดรบผลจากความรนแรงจากการกดขทางเพศ

วทยานพนธ เรอง ประชาสงคมกบความเสมอภาคทางเพศและสทธสตร

: กรณศกษามลนธเพอนหญง

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหขอมลสาคญ

1. ชอ-นามสกล.............................................................................................................

2. เพศ...........................................................................................................................

3. อาย.........................ป

4. ระดบการศกษา.........................................................................................................

5. อาชพ........................................................................................................................

6. สถานภาพทางครอบครว..........................................................................................

7. เวลาเรมตนสมภาษณ..................................วนท......................................................

ตอนท 2 ลกษณะความรนแรงทไดรบ และความตองและการแกปญหา

1. ความรนแรงทไดรบมานนเปนมาอยางไร และเกดขนไดอยางไร

2. คดอยางไรกบความเสมอภาคระหวางชายกบหญงในปจจบน

3. ตองการใหทางภาครฐและเอกชนเขามาจดการแกปญหาในดานใดบาง

95

ภาคผนวก ง

ถอดเทปการสมภาษณ

96

ถอดเทปการสมภาษณ

คณธนวด ทาจน (ผอานวยการมลนธเพอนหญง)

ผสมภาษณ : สวสดคะจากศลปากรอะคะทจะขอสมภาษณอะนะคะ

ผใหขอมลหลก :คะ นไมทราบวาสมพาสนานรปาว กนาท ประมาณ

ผสมภาษณ : สมภาษณสกประมาณ ๑๕ ถง ๒๐ นาทกไดคะถารบอะนะคะ เดยวหนจะยงคาถามเลย

ไมออมคอมเลยนะคะ หนจะถามวาอา การกอตงมลนธเพอนหญงเนยคะ เกดขนเมอไรโดยใครคะ

ผใหขอมลหลก : การกอตงของมลนธเนยจรงๆแลวตอนแรกเปนมลนธเดกและสตรอะนะ กอตงมา

ตงแตป สองพนหารอย เออ สองพนหารอย ยสบสามอะนะคะ และกหลงจากนน ตอนแรกกเปน

กลมม นกวชาการสตรอะนะ สวนมากทอยตามมหาลยเนย รวมทงกลมนกศกษาผหญงในมหาลยท

มการมารวมกลมเปนกลมสตรตามม.และกม ส...สหา สถาบน ธรรมศาสตร จฬาฯ เกษตร อะไร

อยางเนยอะนะ มารวมกลมกนตงเปนเครอขายผหญงตามมหาลยอะนะ และกหลงจากนนเนย กลมท

จบการศกษากออกมาตงเพอนหญงกอนอะนะ ซงกเกดมาจากเนยนะ กลมนกศกษา อาจารยนะคะ

นกวชาการและกตงเปนกลมเลกๆรณรงคในเรองของsextour ดาเนนการตอสชวยเหลอคนงานหญง

ททางานในโรงงานอตสาหกรรมแลวไมไดรบความเปนธรรมจากนายจางอะคะ คอในยคนนกเลย

ชวยเหลอผหญงทยคนนกจะมเรองของ sextour ของประเทศญปนเยอรมนนะคะทเขาทผชาย

ตางประเทศเขามาแสวงหาประโยชนทางเพศกบปหญงไทยอะนะคะ กมการรณรงคตอตาน sex tour

นะคะและกหลงจากนนกไดมการตงเปนกลมเพอนหญงและกมศนยทชวยเหลอผหญงทประสบ

ปญหาการถกระเมดอะคะ ซงกจะมศนยมทนายความใหความชวยเหลอผหญงจากคดเออสามทาราย

อะไรอยางนอะ นะ ถกคกคามทางเพศ ถก เออ ลอลวงใหคาประเวณ บงคบใหคาประเวณอะนะ ซง

ยคแรกๆกจะมงานหลกๆกเนยอะคะมเรองของศนยพทกษสทธสตรทมทนายความทจะใหกบคด

ชวยเหลอผหญง จนในทสดเรากไดมการพฒนามาเปนมลนธในป ๒๕๓๔ นะ แลวกจดทะเบยน

เปนมลนธเพอนหญงอะนะตงแต ๕ กนยายนแลวกมาจนถงปจจบนอะนะฮะ กจะมกจกรรมหลกๆก

จะมศนพทกษ ซงยงมอย คอรบเรองราวรองทก ชวยเหลอผหญงทมปญหาความรนแรงในมตตางๆ

ทงเรองความรนแรงทางเพศ ครอบครว การถกแสวงจากการคามนษย เรองทองไมพรอม เรองแจง

ไมเปนธรรมอะไรพวกเนย กจะมงานพวกนอยอะนะ แตสงๆหนงคอจะมทหารทจะชวยสงเสรม

ความเขมแขง การรวมกลมนะ โดยการจดกจกรรม สนบสนนงบประมาณนะฮะใหผหญงรวมกลม

มการฝกอบรมเรองของกฎหมายตางๆทผหญงตองรนะคะ นโยบายตางๆทเกยวของกบผหญง

กลไกตางๆทผหญง ถงการรบบรการนะฮะของกระทรวงตางๆอะไรอยางเนย กจะมการ และก

สนบสนนให ผหญงรวมกลมกนนะระดบชมชน จะทาเรองของอาชพ ทาเรองของการออมทรพย

ทาเรองของศนยใหความชวยเหลอผหญงทประสบปญหาในหลากหลาย หรอวาผหญงทอยากจะ

97

เขาถงการรบบรการของรฐเนยศนยจากทกลมผหญงเขาตงขนกสามารถทจะทาหนาทตรงนใน

ชมชน อนนกเปนกจกรรมในสวนทสองทเรา นะฮะ การเสรมสรางความเขมแขงแลวหลงจากนน

เรากจะมการมารณรงครวมกบกลมผหญง อยางเชนวา เออ กลมผหญงกจะมอยในสภมภาคใน กจะ

มการเชญชวนในการทากจกรรมรณรงคในระดบชมชนในระดบจงหวดในวนสตรสากลมง วนยต

ความรนแรงจากผหญงกได เพอทจะทาใหผหญงโดยทวไปสามารถเขาถงการคมครองสทธและก

ในขณะเดยวกนเพอทตองการปรบปรงนะฮะ แกไขกฎระเบยบ กลไกตางๆของกระทรวงตางๆทม

ยงเปน ยงมปญหาไมสามารถคมครองผหญงได หรอยงเลอกปฏบตหรอ กลไกยงไมสามารถมแผน

และแนวปฏบตตางๆ ใหสามารถทจะสรางกลไกนนไดอยางมประสทธภาพในการทางานชวยเหลอ

ผหยงมากขนนะเนยกเปนงานในสวนทสองนะฮะทเราทาซงปจจบนเรากมการเปดศนยของมลนธ

ในสภมภาคเลยนะ ใหญเรากจะอยทกรงเทพซอยรชดาสสบสองนะ แลวกศนยทภาคใตกจะมท

สงขลาแลวกปตตาน แลวกจะมศนยอยทภาคเหนอ เชนทเชยงใหม และกพะเยาและกจะมศนยอยท

ภาคอสาน กจะมอยทอบล กบมกดาหารนะคะ กจะเปนศนยยอยๆ ตรงนนเนยยงสามารถเขาไป

ขอรบคาปรกษากด หรอวาอยากจะใหเราไปฝกอบรมใหความรนะฮะ เรองของภยผหญง เรอง

กฎหมายตางๆ เรองของสทธพลเมองหยง อะไรกแลวแต เรองของปญหาทองไมทอง เรองของสข

ภาวะวยเจรยพนธเนยเขากจะตดตอผสานมาให มาไดทศนยตางๆนเขากจะมการไปอบรมใหกบ

ผหญงดวยกนนะคะกเปนงานในภาพรวมอะนะคะ

ผสมภาษณ : อยางตลอด ระยะเวลาทมมาเนยคะ การพฒนากคอมลนธเพอนหญงกพยายามทจะ

ขยาย เขาเรยกวาขยายเครอขาย ใหๆ ทวประเทศมากขนใชไหมคะเพอใหมการพมนาใหๆ ทวถง

ผใหขอมลหลก : ใชๆ เพอททาใหเออ อนทหนงเพอททาใหผหญงทเขาไมถงขอมลใหเขาถงขอมล

ในทกพนทโดยเฉพาะพนทในชนบททคอนขางจะหางไกลนโยบายตางๆของรฐบาลไมวาจะเปน

เรองกองทนพฒนาบทบาทสตร ศนยชวยเหลอทางสงคม ศนยประชาบดอา ศนยคมครองสทธของ

ผหญงพรอม นโยบายตางๆทรฐบาลไมวาจะยคสมยไหนประกาศออกมาใชเรองผหญง บางทผหญง

ในชนบทจะเขาไมถง เพราะงนเรากเลยจะตองมศนยของเราในภมภาคเพอไปชวยในการประชา

สมพนใหผหญงเขาถงการคมครองในทกมต ไมวาจะเรองสขภาพ การเขาถงการศกษา การสรางงาน

สรางรายไดตางๆแกนะ ผหญงจาเปนจะไดรบรขอมลและเขาถงนะคะตรงนเปนเรองทเราให

ความสาคญ ในอกสวนหนงกคอวาสนบสนนใหผหญงรวมกลมกนเพอทจะ รบงบประมาณจากทง

ของรฐกด ของอบตกดเพอทจะทา ดงงบประมารตรงนนไปทากจกรรมพฒนา เพราะงนแตวากลมผ

หยงในชมชนตางๆจะพฒนาในเรอง บางชมชนกพฒนาเรองอาชพ บางชมชนกพฒนาเรองของ

ความคด บางชมชนกพฒนาเรองของสขภาวะอนามยเจรญพนธนะฮะ หลากหลายนะคะ

ผสมภาษณ : นโยบายของมลนธเพอนหญงเนยคะในการพฒนาคณภาพชวตของสตรมอะไรบางคะ

98

ผใหขอมลหลก : กจะมในเรองของเออ ในเรองของอาชพนะฮะอนทสองในเรองของการททาไงให

ผหญงไดรบการคมครองสทธในทกเรองนะ ไมวาสทธในเรองของการศกษา สทธในเรองอาชพ

ใชมยฮะสทธในเรองของการเขาถงอาสขภาวะอนามยเจรญพนธตงแตวยเดกจนถงวยสงอายนะฮะ

ชวงไวไฟนะฮะผหญงควรตองทจะระงบ สทธในการทจะไดรบในเรองของการสงเสรมในเรองของ

งานอาชพและรายไดนะฮะและกอกสวนหนงกคออาชพ และอกสวนกสทธเรองของการมสวนรวม

ทางการเมองในฉบบใหมใหมนมใหผหญงม มชองทางมพนททสามารถเขาไปมบทบาทในเรอง

ของการบรหารชมชนนะฮะ ต งแตการเปนคณะกรรมการในระดบชมชน การเขาไปเปน

คณะกรรมการอาเภอ ตาบล จงหวด หรอแมกระทงการสมครไปอาเปนสมาชกสภาอบต ไรเงยนะ

คะทงกลไกทงในระบบและนอกระบบ ทาไงใหผหญงสามารถกาวไปสเออ บทบาทของการเปนผ

มสวนรวมในการตดสนใจบนการจดการงบประมาณ บรหารจดการทรพยากรในชมชนดวยนะฮะ

ไมใชเฉพาะเปนผรบบรการเฉยๆ นะฮะทขาดมาจรงๆเพราะผหญงยงไมคอยจะมบทบาทในการ

บรหารจดการชมชน มากจะเปนโดยฝายทผชายเปนผนาชมชนเปนผนาทองถนซะมากกวาใชมยฮะ

ตอนนเรากชวยอกสวนหนงกทวาจะทาไงใหผหญงมพนทในสวนของการเขาไปเปนผบรหาร

จดการและมอานาจ มการ มผลจากการตดสนใจดวย ไมใชไปบรหาร หมายถงไมใชเขาไปมบทบาท

ไปนงเฉยๆ แตวาจะตองมสวนรวมในการตดสนใจดวยมเสยงมอานาจในการตดสนใจเพอทจะ

กาหนดกงบประมาณในทองถนกด ทรพยากรในชมชนทมอยเนยมนจะบรหารจดการอยางเปน

ธรรมไดยงไง เปนธรรมใหกบทกเพศ ทกวยใชมยฮะ ทกกลมเชอชาตสาสนาเนย มนจะบรหารกน

ยงไงกนในชมชนอยางเนยอะนะซงอนนกเปนของการพฒนาหรอการ ยก ยกระดบศกยภาพของ

ผหญงททาใหผหญงเขาถงและเปนสทธผมบทบาทมสวนรวมในการบรหารจดการในประเดนตางๆ

ตรงนนดวยวาจะเปนเรองการศกษา เรองสขภาพ เรองอาชพใชมยฮะ ซงการมสวนรวมในการ

บรหาร จด ทรพยากรสงแวดลอมของชมชนอะไรอยางเงย น า ปา ตนไม ใชมยฮะลาธาร การจะม

โรงงานอตสาหกรรมเขาไปในชมชน การทจะมใครไปขดเหมองแรทองคาแลวมนมผลตอชมชน

ผหญงจะตองมบทบาทการตดสนใจดวยเพราะวาผหญงเปนผไดรบผลกระทบดวย

ผสมภาษณ : แลวอยางบทบาทของมลนธเนยคะในการเรยกรองสทธ สทธเสรภาพของสตรนคอเรา

จะตองมกระบวนการยงไงบางคะ

ผใหขอมลหลก : กทหนงเรากตองมาศกษากฎหมายแตมสองสวนนะอนทหนงกเปนเรองของตว

บคคลแลวกคอเรากคมครองสทของผหญงเรยกรองสทของผหญงเปนตวบคคลอยแลว อยางเชนถา

ผหญงถกสามทาราย ถกคกคามทางเพศ เรากมทนายทจะคมครองสทธใหผหญงเขาถงการคมครอง

นะฮะ วาผหญงจะตองได ตามผทกระทาความผดกบผหญงจะตองไดรบการลงโทษ และในอกสวน

หนงกผหญงเปนผเสยหายกจะไดรบเงนชดเชยคาเสยหาย อนนเปนสทธ อนนถอเปนสทธของ

99

บคคลใชมยฮะทนสทธอกสวนหนงกคอวาเราจะทาใหผหญงเนยไดรบการเขาถงสทธตางๆ ผหญง

บางคนอาจตองรวมกลม มการรวมกลมผหญงเพอทจะเขาไปมพนทมบททบาทเปนคณะกรรมการ

ตางๆ อนนกเปนสทธของผหญงทเราจะตองทาใหเกดกฎระเบยบตางๆทจะเปนอปสรรคทมนทาให

ผหญงเขาไมถง อนเนยเรากไปแกทผานมามนกจะไมมนายอาเภอทเปนผหญงใชมะไมมผวาเปน

ผหญงและกชวยแกกฎระเบยบพวกเนยซงบางทนกไปแกหลายขอ ไปรณรงคแก เมอกอนไมม

นายอาเภอเปนผหญง เรากผลกดนใหมการแกไขกฎของมหาดไทยทจะอนญาตใหผหญงสมครสอบ

เปนนายอาเภอไดอะไรอยางเนยคะ

ผสมภาษณ : การชวยเหลอสตรนเคยมในดานไหนบางคะนอกจากจะในดาน

ผใหขอมลหลก : คอนไงเรากคมครองสทธทางกฎหมาย

ผสมภาษณ : ทงเงนชวยเหลออะไรดวยเปลาคะ

ผใหขอมลหลก : คะ การบาบดฟนฟจตใจสนบสนนเงนทนใหมนเปนการรวมกลมในเรองของ

อาชพทงตวบคคลและเปนกลมนะคะอนนกเปนงานสวนหนงทเราทาอยแลวกเปนงานชวยเหลอ

อะนะ

ผสมภาษณ : คะเรามเครอขายไหมคะทใหสตรไดรบการบรการ

ผใหขอมลหลก : มเครอขายสตร 4 ภาคอยนะคะ

ผสมภาษณ : ออสตร 4 ภาค

ผใหขอมลหลก : ในสวนของเราเนยเราจะสรางสรางแกนนาผหญงขนมาในภาคตางๆและแกนนา

เราเนยหลงจากทผานการอบรมความรในทเคากจะไปเปนอาสาสมครน รกษาอยในชมชนของเขา

เหมอนเปนอาสาสมครของมลนธทจะรบเรองราวรองทกขในทกเรองมงานรณรงคเรากจะมารวม

รณรงคชวยใหเกดการเปลยนแปลงกฎหมายอยางเปนธรรมตอเปนธรรมของผหญง หรอกฎระเบยบ

ของอบตทมนไมเปนธรรมหรอไมเปดโอกาสใหผหญงเนยขนไปมคนพวกเนยไปขบเคลอนใน

พนทของตนเอง

ผสมภาษณ : คอการประสานงานกนระหวางสตรขอมลวธการเพอนหญงทงหมดเนยคะกคอจะอย

ในสตร 4 ภาคใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : อะใชจะอยในสต 4 ภาค

ผสมภาษณ : กคอวาจะมการประชมกนคยกนวาเราจะมกนทางานกนอยางไรใชไหมคะ ใชคะ แลว

กเอาผลมารวมกน

ผใหขอมลหลก : อา นนแหละถกตองแลวเราประชมเสรจแลวเขากจะเอาประเดนทผหญงสวนใหญ

ไปขบเคลอนนโยบายใหญดวยนะ นโยบายของชาต อยางเชนเราขบเคลอนในกองทนพฒนา

บทบาทสตรกบการพฒนาใหคนในของสวนชวยเหลอผหญงเนยมงบประมาณมพนกงานเจาหนาท

100

ทจะลงมาทางานจรงจงใชไหมคะกจะมงบประมาณสนบสนนสวนตางๆทนาเรองเดกและสตร

ไมใชจะจดขนมาใชเฉยๆไมมทงคนไมมงบประมาณมแตนโยบายอนนกไมไดเปนเรองทเราจะมา

ชวยกนขบเคลอนนะหรอทผานมากระทรวงมหาดไทยยงไมแกสวนตองการเขามามสวนรวมในทาง

การเมองของผหญงโดยเฉพาะในระดบอบต.ตอไปนจะมการทาใหแกวาอยางนอยตองเปนผหญง 2

ในสามอะไรยงงเนยนะ คณะกรรมการตางๆอะไรยงเนยอนนเรองทเรากาลงขบเคลอนในเชง

นโยบายระดบชาตดวยนะ

ผสมภาษณ : กคอการตดตอกบหนวยงานในทงภาครฐและภาคเอกชนเลยใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : คะๆ

ผสมภาษณ : กคอตดตอในการเรยกรองสทธสตรทวไป เรองของกฎหมายและงบประมาณอะไร

อยางนใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : ชายกขนอยวาประเดนน นมนเกยวของกบกฎหมายตรงไหนบางเรองเขาไป

เกยวของอยกบกระทรวงพฒนาสงคมใชไหมคะ เราควรจะเรยกรองกระทรวงพฒนาสงคมเยอะ

เรยกรองไปทรฐบาลใหมการเปดนโยบายบางอยางทเกดการพฒนากลไกของกระทรวงพรรคให

สามารถคมครอง ผหญงใหมากขนอะไรอยางเนยอนะหรอถาเปนเรองสขภาพเรากเรยกรองไปท

รฐบาลเพอใหเขาปรบหรอทบทวนกลไกของกระทรวงสาธารณสขททงผหญงทองไมพรอมไดรบ

การคมครองดไดอยางเขาใจมากขนอะไรอยางนนะคะ ขอเปนเรองแตนโยบายการศกษากตองไปท

กระทรวงการศกษากรวาเปนประเดนเรองอะไร ไรอยางเนยนะคะจะเรยกรองไปตามมตของ

ประเดนนะคะและหนวยงานทเกยวของนะแตกโดยรวมๆเนยอกสวนหนงกคอวาเราจะขบเคลอน

ใหรฐบาลมการปรบปรงแกไขกลไกตางๆทไมสามารถทาหนาทเออ คมครองผหญงและเดกได

เขาใจไมวาจะมตไหนกแลวแตนะคะ

ผสมภาษณ : แลวอยางงบประมาณทมลนทไดรบเนยคะสวนใหญมาจากทางไหนคะ

ผใหขอมลหลก : กจะเปนเงนจากตางประเทศเปนหลกนะคะหมายถงจะมของสหภาพยโรปของของ

ฝรงเศสของเออ อะไรนะ ยเครนสหภาพยโรปและกสถานทตตางๆรวมทงของสทสดวยนะคะ

สานกงานสนบสนนการสรางเสรมสขภาพของเมองไทยแลวกอกสวนหนงกจะมในสวนของภาค

ประชาชนทเคาบรจาคมาเปนแบบบคคลมงบรษทหางรานตางๆสนคาผลตภณฑผหญงตางๆเขากจะ

บรจาคมาใหมนธนะคะ กหลากหลาย แลวกอกสวนหนงกเรมจดตงกลองบรจาคจดตงในพพธภณฑ

ของมลนธจะขายสนครณรงคตางๆของมนธไมวาจะเปนเสอยดกระเปาอะไรพวกเนยนะ

ผสมภาษณ : กจะมขายทมลนธทง 4 ภาคเลยใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : อาม มทง 4 ภาคเลย คอเราขายไปพรอมกบสนคาของผหญงทผหญงผลตขนไวก

เปนการตลาดดวยอาเขากจะมหตถกรรมนะ คะ ขาวของหตถกรรมตางๆอะนะทผหญงผลตขนมา

101

เรากจะคลายเปนการหาชองการตลาดใหทงตวผหญงเองและกใหกบมลนธในการระดมทนในการ

ทางานรวมกนอะนะคะ

ผสมภาษณ : คะ อยางผหญงทไดการชวเหลอจากมลนธเนยนะคะ ในชวงทมการฟนฟมการบาบด

ไรอยางเนยอะคะ อา จะใหเขาไปอยทไหนอะคะ

ผใหขอมลหลก : คอ มนม 2 สวนทงแบบ มทงพกพงนะฮะอยชวคราวแตหลงจากทอา รฐบาลไดม

การออก พรบ.คมครองผถกกระทาความรนแรงในครอบครวกด พรบ เรองของ...ดนะฮะ เรองทอง

ไมพรอมกด มนกจะมบานพกสวนของรฐบาลทจะเกดขนในทกจงหวดนะฮะ เพราะงนภายใต พรบ.

เนย มลนธจะตองสงนะฮะ หรอวามการประสานความรวมมอไปยงบานพกเดกและครอบครวตางๆ

เพอทจะใหผหญงมทพกพงนะฮะ เพราะมนเปนระบบภายใตกรอบของกฎหมายทกๆกลม

หนวยงานตองทาเชนกนอะนะคะ กจะ เรากจะบาบดฟนฟเดก จตใจผหญงแลวผหญงจะไปอย

บานพกเดกและครอบครว ถาเคสไหนเขาไมสะดวกใจทจะอยบานพกนะฮะของ สามารถทอยกบ

บานของญาตพนองหรออะไรได จะบาบดฟนฟสรางงานสรางรายไดอะไรตรงเนย มลนธกจะชวย

แลวหากเคสไหนเขาไมมทไหจรงๆเขากพรอมทจะไปอยในสวนของบานพกเดกและครอบครวจน

ในทสดกมอาชพเปนของตวเองหรอมรายไดทสามารถเลยงดตวเองไดเขากจะออกไปหาทอยของ

เขาอะนะคะ ซงดเปนเคสๆกนไปอะนะคะ

ผสมภาษณ : คดวามลนธเพอนหญงนประสบความสาเรจในการชวยเหลอสตรและเดกจากการใช

ความรนแรงภายในครอบครวหรอเปลาคะ

ผใหขอมลหลก : คอ คอเทาทเราจากเคสอยางปทผานมานมนพนกวารายใชไหมคะ ตอป พนกวาราย

โดยเฉลยนเนย 1000กวารายตอปเนยดจากทเราชวยเนยเรากทาใหเดกสามารถทจะไดรบการ

คมครองอยางนอยกทางกฎหมายนะใชมยฮะหรอจายเงนเปนแสน มการแจงความดาเนนคด สวน

เคสเนยเรารถงขนนาตวผกระทาความผด ลงโทษตามกฎหมายเนยกเปอรเซนเนยขนกบผเสยหาย

ดวยเนย บางเคสยอมความ แลวแตการตดสนใจของผเสยหายดวย บางเคสผเสยหายกคดไปถงทสด

ใชไหมคะ กสามารถนาผกระทาความผดมาดาเนนคดไดอะไรเงย ขนอยกบความผดดวย ถาเปน

กรณทเปนความผดทางผเยาว ความผดกบเดกนยงไงมนกยอมความไมไดอยแลว กทาไปถงทสดนะ

เนยเปนผใหญมนกอาจมการยอมความระหวางกน ซงขนอยกบเคส แตสวนมากกสามารถทาใหผ

ไดรบการคมครองในทางกฎหมายถาเปรยยบเทยบกทางทมลนธกอาจไมไดรบคาเสยหาย แตกจะด

วา เคสไหนทเขาไดรบความเสยหาย กคอม...จนในทสดผหญงไดรบการคมครองใชมยฮะ อยางเชน

ทเขาไมยอมนะฮะ ไมยอมทจะรบเงนเฉพาะคาเสยหาย เขาตองการตวผกระทาความผดลงโทษดวย

นกตอสจนถงทสดอะนะสวนจะตดคกกปนกเปนเคสๆไปนกโดยภาพรวม โดยภาพรวมเราก...

102

ถงแมผเสยหายจะอา ยอมเจราจารบเงน ไมยอมดาเนการตอไปอยางนอยผเสยหายกไดรบการ

คมครองนะฮะจะเปนเงนคาชดเชย นะฮะ

ผสมภาษณ : ทผานมาเนยคะ คณธนวดคดวาประเทศไทยยงมมมมองเกยวกบความไมเสมอภาคและ

สทธสตรอยหรอเปลาคะ

ผใหขอมลหลก : ยงมอนเยอะเลยโดยเฉพาะในโครงของสงคม ดงายๆเลยโดยเฉพาะกระทรวงตางๆ

เวลาผหญงจะเขาถงกลไกการคมครองสทธกจะเจอปญหา 2 เรองอนท 1 ในเรองของมายาคต นะคะ

ททาใหเขาไมสามารถคมครองไดอยางเชนวาเอางายๆอยางสานกงานตารวจแหงชาต เวลาผหญงไป

รองทกขเนย 1 มาดวยเรองผวเมย เมยกตองไปคนสมบตของผว ผวจะทารายกยอมรบ อนเนยคอ

อคตททาใหผหญงไมสามารถเขาถง ผปฏบตงานคดอยางนปบมนกทาใหการไปแจงความรองทกข

ของผหญงมนไมเกดประโยชน มนไมเกดกลไกการคมครองผหญงอยางจรงจง อนนคอในเรองของ

มายาคตนะคะ ซงมนกนาไปสการเลอกปฏบต การทคณมมายาคต ในมตแบบนมนทาใหผหญงมน

ไมไดรบการคมครองเกดการเลอกปฏบตไงฮะ ถาเปนเรองการทบตโดยทวไป คณกใหการคมครอง

แตวาถาเปนกรณผวทบตภรรยา เนย ตารวจมกจะไมใหความคมครองเทาไร คอไมใหความสนใจอะ

คะ เพราะยงเชอเรองวา เรองผวเมยเปนเรองภายในครอบครวอะไรเงย หรอ สามมสทธททาราย

ภรรยาได แลวการทไปคมครองสทธภรรยาเนยกจะนอยลง แตวาถาเปนเรองการทบตระหวางผชาย

กบผชายเนย ทบตกนเออ เขากลบไปคมครองไดนะ เอาเรองตามกฎหมายจนเปนเรองเปนราว พอ

ผหญงไปแจงความรองทกขเรองผวเมย เขากจะอดออดไมคอยไปชวย ไมคอยอยากไปทาคดพวกน

อะนะ

ผสมภาษณ : ปญหาครอบครว

ผใหขอมลหลก : เออ ปญหาครอบครวหรอปญหาเรองเพศกเหมอนกนนะคะ เรองเพศเนยอยางเชน

วาบางทผหญงถกคกคามทางเพศเนยบางกรณผหญงกเปนฝายไปหาผชาย เขากจะตงประเดนวาคณ

ไปหาเขาทาไม ทงๆทบางทวาผหญงไมไดมเจตนาเพอทวาจะใหผชายขมขนนกออกมะ ไปอยาก

เพอนไปโดยไมไดคดเพราะวาใหผชายระเมดทางเพศตวเองแตไปเพออยากจะมเพอน แคนน ใชมย

คะ ตารวจกตงโจทยวา ถาคณเปนผหญง คณกไมควรไปหาผชายกอน มนกจะทาให คณพรอมทจะ

ไปมความสมพนอนกทาใหผหญงทจะไปหาตารวจเพอใหดาเนนคดมองวาผหญงเปน...หรอเปลา น

กเปนเรองทเรากาลงทาความเขาใจกนทวา เปนผหญงไปหาผชายกอนกไมไดหมายความวา ผหญง

ไปใหเพอถกขมขนนะ ผหญงไปเพอ มธระ หรอแมกระทงไปเพอสรางความสมพนธเปนเพอน แต

มนไมไดหมายถงผหญงไปเพอให ไปเพอทจะถกขมขนอะไรอยางเนยนะตองทาความเขาใจอกทนะ

อนเนยเคากเรยกมายาคตททาใหผหญงถกเลอกปฏบตอยางเขาไมถง กจะทาใหผหญงเองกรสกไมม

ใครเคยฟงความเหน การทเราไปเปนความผดของเราหรอเปลาอะไรอยางเนยอะนะ มนกเลยทาให

103

เคสของคดการลวงละเมดทางเพศเปนเรองททายากพอสมควรทจะฝาดานของตารวจใหเขาใจวาเคส

บางเคสมน ผหญงไมเปนใจ ถาผหญงไมไดเปนใจ คณตองดาเนนคดทนท การถกวางยาทกอยางถอ

วาเปนการละเมดทางเพศผหญงทงหมด ใชไหมคะ

ผสมภาษณ : แลวในอกแงนงทนอกจากมายาคตมอกแงนงมยคะ

ผใหขอมลหลก : มกโดยภาพรวมวาจาก คอภาพรวมกดจากทศนะของบคคลทเปนหนวยงานของ

รฐเนยเราจะเหนวาเขายงไมเชอของความเสมอภาคนนเอง ใชไหมคะ กยงรสกวาผหญงตองเปนชาง

เทาหลง ผชายตองเปนชางเทาหนา ผชายตองเปนผนาเทานนอะ ความเชอตรงเนยมนกกลายเปนวา

เนองานบางอยางทเขาไปทากบกลมผหญงในชชนตางๆมนกจะตดสงนไปดวย ใชไหมคะ สมมต

คณลงไปชมชนกกสรางความเปนผนา แตลกๆคณยงมความเชอตรงนทคดวาผหญงไมสามารถมา

เปนผนาได คณกทศนคตทวาเวลาคณฝกอบรมคณกจะพดวาเนย ไอกฎหมายเนยมนกจะพดถงสทธ

ความเทาเทยมเนย แตในความเปนจรงเปนเหมอนผชายไมไดนะ เปนผนาไมไดเพราะวาเรายงม

ความเปนผหญง เรายงไมมการตดสนใจเดดขาด เรายงตองเปนแมตองอยบานอะไรอยางเนยอะนะ

มนกเปนทศนะคตททาใหผหญงไมกลาทจะกาวขามมาเปนผนาอะนะอนนกจะเปนปญหาใหญเลย

ทเดยวนะ นคอทยกตวอยางวามนนาไปสการเลอกปฏบตอนทหนง นาไปสการสรางมายาคตใหตว

ผหญงเองทาใหผหญงไมเชอมนทจะกาวขนมาเปนผนา ถงแมเราจะมผนาหญงมากมาย แตผนาหญง

คนนนจะตองตอสมายาคตอยางมากใชมยคะทจะกาวขนมาอยางงน หรอมปจจยของในครอบครว

อยางมพวกพอ มสามเปนผมอทธพลอยแลว ผหญงกจะกาวขนมาได อนนกเปนเรองของการตอส

อกยาวนานทผหญงจะทาลายมายาคต สรางความเขาใจใหสงคม โดยเฉพาะในมมของบคคลทม

บททบาทไมวาจะเปนในรฐบาล เปนคาราชการใชมยคะ หนวยงานตางๆเขาใจเรองพวกเนย เพราะ

งนคณเขาใจเวลาคณไปทางานของคณเนยคณกจะทาใหผหญงเกดความมนใจ เชอมนและกเหนถง

ศกยภาพของผหญงขนมาในการมบทบาทหรอเขาถงนโยบายตางๆไดอยางเสมอภาคอะนะ

ผสมภาษณ : แนวทางการสงเสรมเนยคะ การธารงไวซงความเสมอภาคทางเพศเนยคะ เขาตองทา

ยงไงบางคะ ตองสรางความเขาใจอยางนใชมยคะ

ผใหขอมลหลก : ตองเรมมาตงแตเรองของการเลยงดในครอบครว หรอวาพอแมตองมความรความ

เขาใจในเรองนและกตองทาใหลกของตวเองเนยมความเขาใจในมตเรองเพศดวยอยางเชนเรอง

ภายในครอบครว เรองเลกๆงายๆเรองของงานบานเนยพอแมกตองเปดโอกาศใหเดกหญงเดกชายได

มโอกาศทางานบานเหมอนกนอะไรเงย ไมใชไปมองวางานบานกคอเปนเฉพาะของลกผหญงแต

เดกผชายไมตองทาอะไรเงย ทศนะคตอยางเนยตองเปลยนเพราะจรงๆแลวงานบานมนเปนมตของ

เรอง Gender เปนมตของเรองสงคมใหมาสรางกรอบกตกาในภายหลง เพราะอยางนนเนยมนเปน

มตของสงทมนเปลยนแปลงไดอะนะ โดยไมใชเรองของเซก เรองของเซกมนเปนกฎธรรมชาต

104

บางอยางทเราเปลยนไมไดอยากจะใหผชายไปมมดลกมนกคงเปนไปไมได มนเปนมตโดย

ธรรมชาตนมนเปลยนไมได เปนกฎในเรองบทบาททางสงคมทสงคมเปนผกาหนดใหมนแปลยนได

อยางเชนการทางานบานอยางเนยใหผชายสามารถทาไดการเลยงลกผชายกสามารถทาไดผหญงกทา

ด มนตองชวยกน มตพวกนมนตองขยบ ถาเราเรมในครอบครวแลวในโรงเรยนกจะตองมหลกสตร

ทจะสอนให ใหความรความเขาใจเกยวกยบเรองหลกของความเสมอภาค หลกในมตของ เจนเดอร

เซกเจนเดอรทจะใหเขาใจซะใหมวา บทบาทหญงชายเนย มนมความเหมอน และยงมความตาง และ

ยงมความตายตว และยงมสงทเปลยนแปลงได อยางไรบางนะเพอทจะสรางความละเอยดออนบาง

เฉพาะทผหญงจะตองไดรบความคมครองในบางเรอง ผชายจะตองไดรบความคมครองในบางเรอง

พวกเนยจาเปนตองมการมาเรยนรและทาความเขาใจเพอทจะสรางฐานนะฮะ ใหเดกไดเตบโตเปน

ผใหญทมความเขาใจในมตของเจนเดอร ในมตของสทธมนษยชนมากขน เพราะงนเนยมนมฐาน

เขาใจตรงเนยเปนมายาคตตางๆการเลอกปฏบตมนกจะหายไปนะคะมนกจะเกดการยอมรบผหญง

ในฐานะทเปนมนษยทเทาเทยมกนมากขน ยอมรบความเหมอนและความแตกตางหรอกฎหมาย

บางอยางมนตองอกมาเฉพาะผดแลผหญงอะไรเงย

ผสมภาษณ : ตงแตมการรณรงคมาเนยคดวาความรนแรงหรอการกดขทางเพศนมนลดลงมยคะ

ผใหขอมลหลก : ทจรงประเดนมนสงคมใหความสาคญมากขนนะ ประเดนคอมนยงไมลดลง

เพราะวาเมอกอนเนยมนถกเกบเงยบไว แตปจจบนเมอมนมองคกรตางๆขนมาเคลอนไหวหนวยงาน

รฐจดตงกลไกขนมาดแลมากขนเนยมนกเลยทาใหผหญงมความกลาทจะออกมาเปดเผยมารองเรยน

มากขน แตเมอกอนเนยถกคกคามทางเพศทยงในครอบครวยงเปนเรอยากเลยทจะรองเรยนเลยยง

ตองเกบไวเพราะกลวทจะสญเสยสถาบนการศ฿กษาอะไรเงยนะเสยหนาเสยตาตรงเนย มนคอยๆ

หายไปไง แตวาพอปจจบน ผหญงเรมรมากขนวาเออ มนไมไดเปความผดของผหญงนะ ตองไดรบ

การคมครองนะตองมการไปพสจนหลกฐานตรงทวาเรองนมนเกดมาจากอะไรบาง พอเรมมกลไก

พวกนมากขน ผหญงกออกมารองทกขมากขน มนกดเหมอนวามปญหามากขนกวาเดมนะ และมนก

ยงไมเบาบางลงเพราะวาเรองของมายาคตเรองของกลไกอยางทพบอกอะ วามนยงปรบตวไปอยาง

ชาๆ ในขณะทปญหามนมเยอะไง การใหความชวยเหลอกยงมมายาคต คนกยงไมเตมท ผหญงกม

มากขน ผหญงทองทจะมารองทกขแลวอะ แตหนวยงานมนยงไมพรอม อนเนองมาจาก กลไกไม

พอ งบประมาณไมพอ พนกงานไมพอพวกเนยอะนะ หลายๆปจจย

ผสมภาษณ : ปญหาและอปสรรคในการทางานของมลนธมมากนอยยงไง

ผใหขอมลหลก : กมมากเลยโดยเฉพาะขอท 1 กมเรองของทศนะคต อนท 1 ทศนคตของหนวยงาน

รฐทเกยวของสมมตเราจะไปขอความชวยเหลอไมวากระทรวงไหนเรากจะเจอในเรองของทศนะคต

ทยงมมายาอคตนาไปสการเลอกปฏบต คมครองผหญงตรงเนยเปนปญหาใหญ อนท 2 รฐบาลม

105

นโยบายผหญงกจรง มนโยบายทดด แตในภาคปฏบตมนยงไมจรง คณอาจจะมพนกงานเจาหนาท

แตอาจจะไมมเพยงพอ งบประมาณกไมเพยงพอดวย แลวกจะเปนปญหาทาใหเกดปญหาตอมลนธ

เวลาเราจะสงเคสไปทกกลายเปนเจาหนาทไมวาง ปนงบประมาณมแคนทคณสงมามตงหลายเคสรอ

ปหนา อนนกเปนเรองทเปนปญหามนกเลยทาใหเราตองคอยรณรงคทจะทาใหกลไกเนยทออกมา

คมครองสทธและผหญงในกระทรวงตางๆนมนสามารถทางานไดอยางเขาใจและกมงบประมาณท

เพยงพอ มเจาหนาททเขาใจ มกลไกรองรบอยางเตมท ไมใชวา งบประมาณหมดไปครงป ทเหลออย

กตองรอไปปหนา คออยางนมนจะเปนอปสรรค อนเนย อนท 3 กตวผหญงเอง ผหยงสวนมากกยง

ถกปลกฝงมาในแบบเดมๆอยอะนะ เพราะงนเนยทาใหผหญงสวนหนงไมมความกลาทจะตอส ไมม

ความมนใจ สบสน หรอไมมความเขมแขง กยงยอมจานนกยงยอมรบการถกทบต ทาราย การถกใช

ความรนแรง หรอยอมจานนทจะอยภายใตการถกกดขแรงงาน เพราะวายงไมไดถกทาความเขาใจ

ในเรองของความเสมอภาค บางคนเองยงรสกวาเปนภรรยากเปสทธของสามทจะทบตไดหรอเปน

ภรรยาหลวงเนย ผชายจะไปมหลายครอบครวกเปนสทธผชาย ผชายทาได ในความเชอตรงนมนก

เปนผหญงจานวนมากเลยทเดยวทมลนธจะตองใชเวลาฟนฟจตใจ สรางความเขมแขง เสรมสราง

พลงใหแกความคด วาผหญงหลดพนจากความเชอเดมๆ และความเชอเหลานนกเปนอปสรรคททา

รายตวผหญงเองดวย ทาใหผหญงเจบปวดและกทาราย โดนอยในความทกข มอกหลายคนตองหลด

ออกมาไมได จะตองอยในความทกขและกมอาการทางจตใจไปในระยะยาว บางคนกฆาตวตาย ถา

หลดไมพนดแลตวเองไมได เพราะฉะนนกเปนงานทยากพอสมควร การทาใหผหญงไดมความ

เขมแขง เสรมสรางพลงและกหลดพน และกสามารถดแลตวเองได ยงเปภาระกจทหนกหนวงทเรา

ยงตองใชพละกาลงมากมายของเจาหนาทในการชวยผหญงใหหลดพนตรงเนยเปนงานทหนกมาก

ผสมภาษณ : มลนธมการประสานงานกบนกวชาการททาหนาทเกยวกบทางสทธสตรบางไหมคะ

ผใหขอมลหลก : กมคะ กรรมการของเราสวนหนงกจะเปนกลมนกวชาการสตรอะนะทเขาสนใจ

เรอสตร ศกษามาเรองสตร ศกษาอะไรทางเนยกจะเปนกลมนกวชาการกลมเนย ซงจะมาเปน

กรรมการดวยกลมหนง แลวอกกลมหนงกจะชวยเปนทปรกษาเปนผชวยทาวจยให ทาเรองขององค

ความรให จะมอย

ผสมภาษณ : กมสวนชวยไดเยอะเลยใชไหมคะททาใหมลนธพฒนาขน

ผใหขอมลหลก : เปนสวนชวยงานวชาการ กลมนกวชาการกจะมขอมลเปรยบเทยบซงบางทเราก

อยากจะใหเขาทาใหเขาเปรยบเทยบกบตางประเทศเขากไดมโอกาศศกษาขอมลของประเทศตางๆ

ดวย การเปรยบเทยบจากฐานขอมลทมลนธเพอนหญงทาขนมาเนย กดในเชยงเปรยบเทยบและกม

ขอเสนอเปนองคความรขนมาซงแนนอนวาองคความรมนกเปนประโยชนทงในแงของรฐบาลเอง

ในเรองการออกนโยบาย ในเรองของการทาใหมลนธมทศทางในการขบเคลอนเรองของผหญงมาก

106

ขน หรอวาเปนองคความรททาใหผหญงทรวมกลมในระดบชมชนสามารถใชองคความรตรงนไป

ตอยอดขยายผลในการทางานได

ผสมภาษณ : แลวไดมการออกไปนาเสนอในประเทศตางๆ หรอในประเทศตวเองบางมยคะ

ผใหขอมลหลก : มคะ บางทเวลาในการประชมเวทกจะเอากาหนดการของมลนธ องคความรตางๆท

เราไดทางานมาเนย ไปเสนอและแลกเปลยนในเวทเกยวกบสตรเชน World Women อะไรทงหลาย

ทก 10 ปกจะมการประชมสตรโลกเรากจะพยายามไปประชม รวมทงการนาเสนอเรองของผหญง

ในมตของเอเชยอะไรประมานเนย กมหลากหลายแลวแตเวท บางทเขากจะเนนเรองการมสวนรวม

ในทางการเมองของผหญง บางเวทกเนนเรองของ environment แลวแตเวทไหนเรากจะหยบเอา

ความรในประเดนนนไปรวมประชม

ผสมภาษณ : ไดมการรวมงานกบศนยประชาบดบางไหมคะ

ผใหขอมลหลก : คอตองรวมโดยอตโนมตอยแลวเพราะวาโดยกฎหมายเนยในศนยประชาบดเนย

จะตองทาหนาทเปนกองเลขาหลกของทกจงหวดมนจะมคณะทางาน ฝายวชาชพในทกจงหวด

เกดขนภายใตกฎหมายคมครองผถกกระทาความรนแรงในครอบครวกด คมครองเดกกด คมครอง

ผหญงทถกกระทาความรนแรงทางเพศคามนษยเนย ศนยประชาบดจะตองทาทกเรอตรงนในแงของ

กฏหมาย เพราะงนเนยในภาระกจเนยเวลามเคสเขามาปบมลนธเพอนหญงเนยเบองแรกเจาหนาท

ของเราตองนดทนายและนกสงคมจะตองเอาขอเทจจรงนนมาประมวลเรองกอนเพราะเรองนมนจะ

เขากระทรวงใด อยางเชน ถาเปนเรองความรนแรงในครอบครว การคามนษย ความรนแรงทางเพศ

เนย เรากมงเนนไปทพนกงานเจาหนาทของกระทรวงพฒนาสงคม เชญเขามารวมประชมรวมกนวา

จะคมครองยงไง เรองฟองไมฟอง เรองกจกรรมทงหมดเราจะไปทกระทรวงสาธารณะสข ศนยพง

ไดอะนะ แตกเปนเรองของการคมครองในการดาเนนคด การตองดาเนนคด บางเคสเปนเคสความ

รนแรงในครอบครว แตเขาตองการแคการคมครองแคเรองสวสดภาพกไปทกระทรวงพรรค แตถา

เปนเรองคดฟองเนยเราจะตองไปสานกงานตารวจแหงชาต ทกเคสเราจะตองดกอน สงทผหญง

ตองการกคอประเดนไหนกอน ถาเปนกฎหมายเรากไปทสานกงานตารวจ แตถาเปนเรองการ

คมครองสวสดภาพการบาบด ฟนฟจตใจ เรากจะไปกระทรวงพฒนา หรอกระทรวงสาธารณะสข

ขนอยกบประเดนทเขามา

107

คณบณฑต แปนวเศษ

ผสมภาษณ : สวสดคะพบณฑต

ผใหขอมลหลก : สวสดครบ

ผสมภาษณ : การกอตงมลนธเพอนหญงเนยคะ เกดขนเมอไร โดยใคร และกเกดขนเพราะอะไรคะ?

ผใหขอมลหลก : ออมลนธเพอนหญงเนยกอตง...คอจรงๆแลวเนย เรารวมตวกนเปนกลมเพอนหญง

กอนเมอป 2523 นะครบ โดยการรวมตวเนยก ในชวงนนเนยอาการของผหญงทถก ถกใชความรณ

แรงเนาะ แลวกมนมเรองสถานการณการคาปเวณ การทลายตามซอง คอซองเนย ซองทเอาผหญงไป

ขง คอถกหลอกมาแลวเอาไปขงเนยก คอถกไฟไหมซอง แลวกมสถานการณเรองของคนมาเทยว

เมองไทยเนยกจะเปนกคอมาเทยว คอมาเทยวผหญงเยอะอะ มนกทาใหภาพลกษณของผหญงแลวก

การทผหญงเนยถกใชความรณแรงมากขนเรอยๆ กเลยทางคณาจารยและกกรรมกรหญง แลวกจะม

พวกทางพวกนกศกษาผหญงแลวกมารวมตวกนแลวกตงเปนกลมเพอนหญงขนมาเมอป 2523 อะ

ครบ เปาหมายวตถประสงคกคอเพอทจะชวยเหลอผหญงแลวกนาประเดนของผหญงทถกใชความ

รณแรงหรอวาผหญงทตกอยในสงคมไทย แตยงถกกดขอยเนย รณรงค ไปปรบปรงในเชงของ

กฎหมาย หรอวานโยบาย ใหมสทธเทาเทยมกบผชายและกไดรบความยตธรรมในสงคม เพราะ

ฉะนนเนยกคอเปาหมาย หรอยทธศาสตรของกลมเพอนหญงและมลนธเพอนหญงเนยนะฮะ กคอวา

ยทธศาสตรกคอการสงเสรมและ พฒนาและสงเสรมบทบาทของ ผหญงใหมพนท ทางสงคม ทาง

นโยบาย ทางกฎหมาย นะฮะ แลวกผหญงกจะตองตดสนใจและกาหนดอนาคตของตนเองได ดวย

ตวของผหญงเอง อนนคอยทธศาสตรเนาะสวนเรองของกจกรรมของมลนธเนยนะฮะ คอมลนธเนย

เนองจากวาเราทางานทางกรงเทพอะนะ เพราะฉะนนเรากจะมเซนเตอรหรอหรอวาศนยกลางของ

สานกงานใหญเนย อยทกรงเทพฯ แลวกมทเชยงใหมเนย เขาจะม ภาคเหนอเขาจะมทเชยงใหม นะ

ครบ และกมศนยทผหญงเขาไปทางานอยดวยและเปนแกนนาอยดวยอยทจงหวดพะเยาดวย นะครบ

สวนภาคอสานเนย เรากม เครอขายผหญง 12 จงหวดภาคอสาน นะฮะ แตศนยทเราทางานและเปน

ศนยประสานงานกจะอยทจงหวดอบลราชธาน กบทจงหวดมกดาหาร นะครบสวนทางภาคใตเนย

เรากจะมทหาดใหญนะฮะ จ.สงขลา กบทปตตานและยะลานะครบ ซงหมด ศนยทเรามอยเนยสวน

ใหญกจะอยตามแนวชายแดนนะฮะ ซงเปนจงหวดทตดกบชายแดน เชนอสานกตดกบลาวโนะ

ผสมภาษณ : ตรงจดเสยงใชไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : ใชๆ เปนพนทเสยงตอผหญงและเดกเนยจะถกใชความรณแรง เรองการถกคา

มนษย นคอพนททเราทางานอยสวนในประเดนหรอวาตวของนโยบายเนย ตอนนทชดเจนกคอวา

ประเดนในเรองของผหญงกบการเขาถงกองทนพฒนาบทบาทสตร หรอนโยบายสาธารณะดานสตร

เรากพยายามทากจกรรมในเรองของการเขาไปนาเสนอรวมกลมผหญงแลวกเขาไปนาเสนอเรอง

108

ของการปรบเปลยนกองทนพฒนาบทบาทสตร ใหมนตรงเปาหมายและวตถประสงคของการพฒนา

บทบาทสตร จรงๆ ไมใชเปนกองทนเพอการกยม หรอกองทนทไปสรางหนใหผหญงอก อนนเปน

นโยบายหนง และนโยบายท2กคอเรากาลงขบเคลอนเรอง พรบ.คมครองผถกกระทาความรณแรง

ในครอบครว นะครบ ซงกฎหมายเนยกออกมาแลวแหละ แตวาเรองของการบงคบใชเรองของ

ประสทธภาพในเชงของกลไกเจาหนาทเนย เรากยงตองไปผลกดนตดตามในเรองของการใช

กฎหมายและกกลไกทหนวยงานรฐเนยเขาตองลงไปทาใหการชวยเหลอผหญงและเดกนะฮะ สวน

เรองของนโยบายอนๆเกยวกบเรองสตรเนยเขากไปหนนเสรมซะมากกวา หรอเฉพาะเรองของ

กฎหมายเรองของความเทาเทยม เรองของทางเพศ เรองของกฎหมายการสงเสรมอนามยเจรญพนธ

เรองกฎหมายประกนสงคมนะฮะ อนนกเปน แลวกอกอนนงกคอวา เรองของกฎหมายทเราพยายาม

ทจะผลกดนเผยแพรใหกบผหญงไดรไดเขาใจ นอกจากเรองกฎหมายคมครองความรณแรงใน

ครอบครวยงมเรองของพรบ.ปองกนการคามนษย เนาะ เรองของกฎหมายอาญาทถกปรบปรงเชน

เรองของกฎหมายอาญามาตรา 276 277 เนยแลวกเรองของไอนกคอ เรองเกยวกบเรอง การหาม

ขมขนภรรยาตวเอง เรากมการรณรงคแลวกใหความรกบผหญงนะครบ อนนกเปนกฏหมายทเรา

พยายามขบเคลอนอยแตหลกสาคญกคอวา เราพยายามทจะสงเสรมใหผหญงไดมความรความเขาใจ

ในเรองของสทธเบองตนทผหญงเนยควรจะรและไดรบนะวาเนย เวลาถกใชความรณแรง หรอวาถก

ลวงละเมดทางเพศ ถกขมขนเนย คณจะไปประสานงานทใคร หรอวาคณจะไปขอความชวยเหลอได

ทใครนะฮะ แลวกเรากจะนาเคสเหลานนเนยมาผลกดนในกลไก เขาเรยกสหวชาชพ ตอนเนยทมอย

กคอกลไกทประกอบดวยหนวยงานภาครฐททางานเกยวของกบเรองประเดน เรองการคมครอง

ผหญงและเดกใหเกดประสทธภาพในการทางาน

ผสมภาษณ : ผลงานสาคญของเพอนหญงเนยคะ มอะไรบางคะ ในอดตเลยอะคะ

ผใหขอมลหลก : ออ ผลงานสาคญของเพอนหญงในอดต ตงแตอดตมากคอวา เรารณรงคเรองการ

เรองกรณของการนาผหญงมาถกคาประเวณ นะฮะ อยางกรณเรองของการรณรงคเรองไฟไหมซอง

ทภเกตเงย เมอ 20 เกอบ 30 ปทแลวโนะ แลวกมเรองของสผางท เรองของการฆาสามเนยนะฮะ แต

วาเปนเรองของการไมไดเจตนาอนเนยเรากรณรงคแลวกอกผลงานทเดนชดมากกคอ เรองของการ

รณรงคใหใหรฐบาลเนยออกกฎหมายประกนสงคม แลวกพอกฎหมายประกนสงคมออกมาเมอป

2533 เรากรณรงคตอเนองวา เมอคาราชการไดลาคลอดเนย ผหญงในสวนของทเปนแรงงานใน

ภาคเอกชนเนยกควรจะไดสามารถทจะมสทธลาคลอด ได 90 วนนนกคอ 3 เดอน ไดคาจางเตม นะ

ซงตอนเนย ไอกฎหมายลาคลอดเนยมนเขาไปอยในสทธประโยชนของประกนสงคมไปแลว และก

อกอนนงเนยเรากรณรงคเรองของทเปนผลงานเดนกคอวาไอเรองของกรณไฟไหมเคเดอรอะครบ ท

มคนงานตายไป 188 คนอะ เรากมการรณรงคใหมรวมขบวนการแรงงานอะนะ พวกสภาเครอขาย

109

ผปวยเนยใหมกฎหมายไอสถาบนคมครองความปลอดภย แลวกเรองของพนกงานสอบสวนหญงท

เรารณรงคจนกระทงเนย กบเครอขายผหญงเนยฮะ รณรงคจนกระทงทสานกงานตารวจแหงชาต

รฐบาลไดมมตใหมพนกงานสอบสวนหญง แลวกมการขยายพนกงานสอบสวนหญงออกไปทว

ประเทศรวมถงเรองของการใหผหญงเนยเขาไปสามารถมสทธเรยน เปนนกเรยนนายรอยตารวจได

ซงตอนนกออกมา 1 รนแลวเนาะ 100 กวาคนทจะกระจายไปทวประเทศ และกยงมเรองอกเรองนง

ทคดวานาจะเปนผลงานเดนกนกคอเรองของการรณรงคและกเรยกรองใหโรงพยาบาลหนะมโอเอส

ซซ กคอ วนสตอป เซอวส ไคลซสเซนเตอรกคอ เปนศนยพ งไดในโรงพยาบาล ซงกประสบ

ความสาเรจเพราะวากระทรวงสาธารณะสขเนยไดมนโยบายและกมคาสงออกไปใหทกโรงพยาบาล

ทเปนโรงพยาบาลจงหวดและโรงพยาบาลอาเภอเนยมศนยพงไดหรอศนย oscc ทจะใหคาปรกษา

ใหความชวยเหลอผหญงและเดกทถกกระทาความรณแรง นะฮะ อนนกเปนในสวนของผลงาน

เดนๆทผานมา และกยงมเรองนงกคอ เราพยายามรณรงคเรองของการผลกดนใหคมครองสทธ

ผหญงขามชาต ในเรองของแรงงานขามชาตกบการใชประกนสงคม ใชสทธประกนสงคมท

เหมาะสมสอดคลองกบตวของแรงงานขามชาต ซงมนจะไปรวมถงเรองของพรบ.ผรบงานไปทาท

บานแลวกทสาคญอกอนนงทมลนธเพอนหญงเนยเขาไปผลกดนจนเกดทางกฎหมายเนยกมเรอง

ของกองทนการออมแหงชาตอนเนยฮะทผานมานะเทาทนกออกนะครบ

ผสมภาษณ : แลวอยางการชวยเหลอสตรรเนยคะมการตดตอกบภาครฐทางดานใดบางคะแบบ

ตดตอในเรองอะไรอะคะเวลาเราจะตดตอทางภาครฐอะคะ?

ผใหขอมลหลก : คอ สวนใหญมลนธเพอนหญงกจะคอทางานของเชงใหคาปรกษาดวย

เพราะฉะนนกจะมผหญงทถกใชความรณแรงในรปแบบตางๆเนยโทรศพทเขามาบาง หรอไมกบอก

ผานแกนนาบาง หรอไมกมาหาดวยตวเอง เพราะฉะนนเนย คอเราทางานกบภาครฐเนย เราทางาน 2

ระดบ ระดบนโยบายกบระดบปฏบตการ เพราะฉะนนระดบปฏบตการเนยกคอการนาเคสเนยทมา

ขอความชวยเหลอเนยก ประสานสงตอ เพราะวามลนธเพอนหญงเนย ไมมบานพก เรากจะให

ความรกบผหญงแลวกประสานสงตอโดยเรามนกสงคม นกจตวทยา แลวกนกกฎหมาย ทจะให

ความรแลวกใหความมนใจคนกบผหญง กคอการใชกระบวนการทเราเรยกวา Mpowerment หรอ

Group support ผหญง ใหกลาทจะลกขนมาและกกลาทจะเดนไปบอก กเรากจะใหความรกบผหญง

วา การทคณจะไปแจงความเนย และใหดาเนนคดไดตาม พรบ.คมครองผถกกระทาความรณแรงใน

ครอบครวเนย หรอวาคดไหนๆเนยคณจะตองแจงความดาเนนคด บอกกบตารวจ วาตองแจงความ

ดาเนนคด เพราะอยาไปแคไปแจงเฉยๆ เพราะแจงเฉยๆเขาจะแคบนทกประจาวน ซงมนจะไมผลตอ

การดาเนนคดของผกระทาความรณแรง เพราะงนเรากจะแนะนาใหผหญงเดนไปกอนรวมเครอญาต

เดนไปกอน คอเราเนยจะเปนแคหนวยสนบสนนใหความร แลวกประสานสงตอ ถาเกดมการทอง

110

ขนมา หรอวา ทอง แทง ทง อะไรพวกเนยนะฮะ ทเราเจอกนเยอะเนยเรากจะประสาน อยางเชนเรา

จะประสานบานพกฉกเฉนทดอนเมองใหนาผหญงเนย หรอเดกผหญงททองไมพงประสงคหรอวา

ยงไมพรอมทจะมบตร หรอเขาไมสามารถทจะเอาเดกออกไดและเกน 5 เดอนอะไรแบบเนย คอ

เพอนหญงไมไดสนบสนนเรองการทาแทงนะแตวาเรากจะมกระบวนการสหวชาชพในการให

คาปรกษากบเดกและครอบครววาเขาพรอมแคไหนหรออะไรแบบเนย และกถาเขาไมพรอมและมน

มผลตอชวตเขาในอนาคตอยางมากเนย เรากตองมตารวจม มนกสหวชาชพมนกสงคม นกจตวทยา

นกอะไรเหลาเนย มานงประชมกนแลวกตดสนใจรวมเพราะวาการทาแทงเนยมนเปนเรองผด

กฎหมาย แตวากรณมขอยกเวนวาถาเกดจะทาแทง จาเปนจรงๆทมนมผลตอชวตเขา ตออนาคต มน

ยงไงกไมไดละแบบเนย กสามารถทาไดแตตองใชกลไกสหวชาชพทกฎหมายรบรอง เพราะงนเนย

เรากจะทางานในเชงนละครบ กคอเชงในระดบของปฏบตการ คอการรบเคสใหความรใหกาลงใจ

แลวกนาไปสการประสานสงตอ และกใชกลไกของกฎหมายทมอย เชน พรบ.คมครองผถกกระทา

ความรณแรงในครอบครว พรบ คมครองเดก พรบ.ปองกนการคามนษย พรบเหลาเนยมนจะมกลไก

กคอ เจาหนาทปฏบตการทมอานาจตามกฎหมายในการตองทา ทางาน ซงอนนรวมถงกระทรวง

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยทตอนนเขามบานพกผหญงและเดก บานพกเดกเนย ทก

จงหวดเลยเนยเรากจะประสานสงตอ สวนในระดบนโยบายเนย เรากจะทางานอยางเชน ของการ

ณรงคผลกดนกฎหมาย หรอวาขอบญญตตางทมนเปนอปสรรคของการดาเนนชวตของผหญง

อยางเชนกองทนพฒนาบทยาทสตรอยางเนย คอมนเปนนโยบายทดแตวามนยงมปญหาเรองของ

การปฏบตการแตวาความรความเขาใจของผหญงของเครอขาย หรอแมแตคณะกรรมการทกฎหมาย

นโยบายฉบบเนยมนยงไมเปนกฎหมาย ในการทจะทางานตออนเนยโดยหลกนโยบายเนยเรากไป

ทาการยนหนงสอรณรงคเดนรณรงค หรอจดเวทตางๆซงทจะใหรฐบาลเนยเหนปญหาสงคมเหน

ปญหา แลวก เขาเรยกวาออกกฎหมายมาเพอทจะทาใหรบรองกบชวตของผหญงทอยในสงคม

ผสมภาษณ : พบณฑตคดวาประเทศไทยยงมมมมองเกยวกบความไมเสมอภาคทางเพศและสทธ

สตรอยหรอไมคะ

ผใหขอมลหลก : ออ ยงมอยเยอะครบ เพราะวาแมวาผหญงจะมโอกาสทางการศกษามากขนเนย เมอ

ดโดยภาพรวมแลวเนย คอการศกษาทผหญงไดรบเนยกยงเปนการศกษาทเหมอนเปดโอกาสเพยง

รปแบบ แตในเชงเนอหาทจะนาไปใหผหญงเนยไดเปนนกคดนกเขยนหรอวาเปนมนสมองทาง

สงคมเนยคอโอกาสเนยมนยงเปดนอยอย อนนอาจจะมองไปถงเรองทศนะคตเดมดวยนะ เรอง

บทบาทหญงชายทยงมวามเหลอมลาอยก การสอนกนระหวางลกหญงลกชายเนยกยงใหคณคาลก

ชายมากกวา ผหญงหรอวากรณของการเปดโอกาสในเรองของการทางานหรอการเปดโอกาส

ในทางสถานะทมตาแหนงทางสงคมหรอทางการเมองเนย กยงเหนชดวาตวเปนผหญงแตวธคดยง

111

เปนแบบผชายเปนใหญอยกคอวาวธคดแบบผชายทมองผหญงวาเปน ใชอานาจเปนทรพยสนบงคบ

ผหญงถกบงคบไดคอยงมวธคดในเชงของการเลอกผฏบตอย เพราะยงงนเนยคดวาในมมมอง ณ

ขณะนเนย ถามองโดยภาพรวมเนยเหมอนผหญงจะมโอกาสมากขนแตวาอปสรรคปญหาใหญกคอ

วาการทจะเปดทางหรอยอมรบในบทบาทหนาทของผหญงเนยอนนยงตองมความพยายามในการ

ใหความรหรอวาในการปรบเปลยนทศนะคตอกเยอะ

ผสมภาษณ : งบประมาณของมลนธอะคะทไดมานสวนใหญนไดมาจากทางภาครฐหรอปาวคะ?

ผใหขอมลหลก : ออ สวนใหญแลวไดจากตางประเทศครบ เพราะวาเราเปน Non Goverment

Organization เปนองคกรพฒนาเอกชนนะฮะ คอสวนหนงภาครฐเองกเขากบอกวางบนอย นะฮะ 2ก

คอวามลนธเนยหรอวาองคกรพฒนาเอกชนหรอ ngo เนยสวนใหญเราทางานเนย เราทางานลงไปใน

ระดบลกพนฐาน เรากจะเหนปญหานาปญหาออกมาตแผอยางตรงไปตรงมา ถาพดงบประมาณเนย

ตอนเนยเรากรบมาจากตางประเทศเปนหลก มลนธตางๆทเขาอยากจะชวยเหลอประเทศยากจนหรอ

วาประเทศทมปญหาเรองของความรณแรงอยเชนสหภาพยโรป หรอ USAID ของสหรฐ หรอถาเกด

เปนองคกรทถกรบรองตามกฎหมายในเมองไทยอยางเชนเงนภาษบาปหรอวาภาษเหลาบหรเนย ก

คอ สสส ยงเงย แตวาเราไมไดรบจากรฐโดยตรง หรอวาบางทเรากไดจาก UN Women เหมอนกน

องคกรสหประชาชาตททางานดานผหญงเนย คอเรากรบหลายทเพราะวาไดในสวนเลกสวนนอย

ตองทางานไง เพราะงน NGO ก คอเงนของเราเนยมนเปนเงนงบประมาณทเราขอจากตางประเทศ

ระยะสนมากเพราะงนเนยเราทางานเรากทางานเรวไง ทางานเรวเหนผลงานเนาะ คอเราจะตางกบ

ภาครฐตรงทวาภาครฐเขาจะทางานไปเรอยๆถาไมมตวตน เพราะยงไงเขากไดเงนเดอน เขากม

งบประมาณ เขามสวสดการ แตพวกพกถอวา 1 เรากทางานทางสงคมดวย 2ถอวาเปนอาชพหรอเปน

งานทเรารกอะ...... นเปนเรองทศนะคตทยงมองวาผหญงเปนสมบตของผชาย ทศนคตวาผหญง

ออนแอร ผชายเขมแขง มทศนคตเรองอะไรอะ ผหญงทางาบานสวนผชายกไปลลลาได อะไรอยาง

เงย ผมเปนผชายผมกมนะ ออกไปคอเจอเพอนเจออะไรบาง มนมสงคม แตสงเหลาเนยคอมนถก

คาดหวงวาผหญงจะตองทาอยางงนอยางง ดอยางบทบาท ถาเกดเปนครอบครวสมยเกาหรอวาอะไร

แบบเนยกจะเหนวาบทบาทของแมเนยเตมไปหมดเลยในขณะทบทบาทของพอเนย กถกบอกอก

แบบนงหนะ ซงในหลายบทบาทมนสามารถชวยกนไดไง ไมใชบทบาทวาฉนเปนผหญง ฉนตองทา

แบบนตลอดไป ผมเปนผชายผมกทาแบบนตลอดไปมนไมใชไง

ผสมภาษณ : มนเลยกลายมาเปนแบบทกสมยเลยทผหญงจะตองเปนแมบาน ผชายจะตองออกไป

ทางานนอกบาน

ผใหขอมลหลก : ใช มนกเลยทาใหโอกาสทผหญงเนยจะออกมาไดรบการสงเสรมพฒนามเวทม

อะไรตางๆเหลาเนย เปดโลกทศนของตวเองอะ มนกเลยแบบมนมนอยไง พอมนอยปบเนยมนทาให

112

ขอจากดของผหญงในเรองของการทจะไปพฒนาในเชงระบบแนวคดหรออะไรตางๆ เหลาเนย

ทกษะมนไมม มนอยทผชายหมดไง อนเนยคอสงทผหญงกาลงตองเผชญอย แตถามวาปจจบนเนย

มนเปดมากขน แตวามนกยงมความเหลอมลม การเลอกปฏบตอย อาจเปนเพราะกลไกทเปนพวก

ตารวจทหาร หรอวาอะไรพวกเนย อนนกจะเปนระบบทแขงปก เขาเรยกระบบสงคมชายเปใหญ ซง

ผหญงไมใชถกนะ ผชายกไมใชผดนะ แตวาไอระบบวธคดแบบเนยมนถกสอนแลวกถกทาใหเชอ

จนกลายเปนวฒนธรรมประเพณคานยมสบทอด บอกตอกนมาจนกระทงเปนความเชอ แลวกผหญง

กเชอจรงๆนะ ผชายกเชอจรงๆนะ แลวเขากไมยอมเปลยนแปลงดวยใชมะ เชนเรองลกทาส กเลยคด

วาตอนนเนยถอวาโอกาสของผหญงเนยกเปดเยอะ อยางเชนทางยโรป แตวาระบบใชความรณแรง

เนยยงหนกอยกมเยอะฮะ กตอนนมนเปนเรองของผหญง เดก หรออะไรพวกเนยทถกขมขนจากคน

ใกลตวเนยเยอะมาก ทพงมาจากอสานเนยกถก กไปชวยเหลอผหญงเดกเนยแหละ กคอบางคนก

ผชายเปนคนพการดวยอยในหมบานดหนาสงสารแตทไหนไดขมขนแตเดกและก 6 ขวบกคนแลว

เนยในหมบานถงรถงไดจบกน ตารวจกไมคอยสนใจเรองเหลาน ไมคอยมใครตดตาม เนย เรากตอง

ไปจไปตดตามจนกระทงสามารถจบไดอยางเงย มนกเปนอาชญากรเหมอนกนนะคนเหลาเนย กรณ

พอเลยง หรอแมแตป ตาอะไรพวกเนย อะไรอยางเนยกตอง คอสดทายตองใหความรกบผหญงวา

จะตองปกปองลกตวเองทเปนลกสาวไดยงไง หรอวาเดกผหญงจะปกปองตวเองไดยงไงใหรอดพน

จากพวกฉวยโอกาสซงเปนคนใกลตวไง แมแตเพอนกตองระมดระวงอะไรเหลาเนย

ผสมภาษณ : ก จรงเพราะผหญงจะเปนเพศทไวใจคนไดงายกวา

ผใหขอมลหลก : ใชอนนก แลวอกอยางหนง กคอพอเรามาพดถงมมเนยเรากมองถงวาคอดวยโดย

วธคดของผหญงเนยโดยจตลกของความรสกของผหญงเนยเวลาเรามองมตเรองความรกเรองอะไร

แบบเนยเนาะ กจะกลายเปนวาผหญงเนย รสกวาความรกของผหญงเนยมนเปนความรกทนาเทดทน

ไง ในขณะผชายเนย กรกนะ แตวารกแบบมวธคดอกแบบนงอะ แตวาหลายคนหรอวาคอแบบนก

คอมนตองมนใชเวลากบคนเหลาเนย แตวาเพยงแตวาเวลามนเกดปญหาขนอะหรอวาแมแตเรอง

ของทอง แทง ทง ใชมะ อนนกเปนเหมอนกนวาพอเวลาเรองของไปเจอพวกทาแทงหรอเดกหรอ

อะไรแบบเนย เขาจะตราหนาผหญงแบบเนย หรอวาภรรยาฆาสามอยางเงย กคอกยงไปตรากหนา

แมใจยก มง เมยใจมาร เมยใจราย แตวาสอไมไดบอกวาแลวผชายทไปทาเขาทองอะ ททาแลวไม

รบผดชอบ หรอวาทงเขาไปมคนใหมโดยทไมรบผดชอบอะไรเหลาเนย คอ แลวผหญงตองอยยงไง

ทาไมอารมของผหญงถงระเบดออกมาแบบนน หรอวาบางทไปทารายผหญงตงใจหรอเปลา หรอ

คณเมามาเตะอยตลอดแลววนนงผหญงแคเอามดเนยมาขวาอยาเขามานะ ตวเองเมาสะดดลมโดนมด

เสยบอยางเนยตายอยางเนยเรากชวยมาหลายรายเนาะ เรากจะพยายามจะใหกรณแบบเนย เวลา

ตารวจตงขอหาตารวจกจะตงขอหาเจตนาฆา ซงมนรณแรงไงเรากตองไปสดวยใชพยานแวดลอม

113

ใชอะไรเหลาเนยเพอจะลดโทษใหผหญงวาสงทผหญงกระทาเนยมนมเบองหลงของการถก เกบจาก

ความรสกในการอดอดหรอวาความรสกทเขาถกกระทามายงไงอะไรแบบเนย เพอจะใหศาลเหน

เหตบรรเทาโทษเนย แลวกนาไปสในเรองของการไมเจตนาฆาเนย เรากมเคสเรองแมยดลกในตเยน

อยางเงย ยดศพลกในตเยนอยางเงยซงแมกยงเปนเดกอย อะไรแบบเนย แลวคณคดดวามลกขณะทยง

เดกอยเนยวฒภาวะเปนยงไงละ

ผสมภาษณ : มนกไมพรอมอะคะ

ผใหขอมลหลก : แลวผหญงตองอยคนเดยว ตองทาอะไรคนเดยวแบบเนย แลวผชายไปไหนอะ คน

ทแบบมความสขในเรองแบบเนย อนนคอสงทเราเจอไงแลวเราพยายามบอกผหญงเยอะ วาผหญง

ควรจะมวธการปองกนตวเองยงไง อนทสองเนยกคอวาถาผหญงจะแตงงานไปแลวหรอวากาลงจะม

ชวตครอบครวเนย คอความรกอะ มนโอเค มนด แตวาอยไปนานวนเขาเนยคอ อยางวาแหละเนาะ

ผหญงกอาจจะตอง...คอมลกกนทงคอะ แตวาสงทผหญงจะถกบอกมาก โดยเฉพาะผหญงทมฐานะ

ทางสงคม หรอวามโอกาสทางการศกษา แตวาอยในบรบทของความรกแบบ โงหวไมขน หรอวารก

มากอะไรแบบเนย กไวเนอเชอใจไง กลาออกจากงาน ออกจากเรยนเนาะ ขาดสงคมเพอน เพอผชาย

สดทายกคอวาวนหนงเขาไปมใครอก แลวกเขาไมรบผดชอบ ผหญงกอายมากขน ลกกยงตองเรยน

หนงสอหรอยงตองดแล ผหญงกไมมเศรษฐกจของตวเอง ไมมอาชพของตวเอง การตดสนใจอะไร

เนยกยงตองพงพงผชายอยอยางเนยกเลยกลายเปนวาผหญงไมสามารถไปไหนได จนกวาลกจะโต

จบมหาวทยาลยแบบเนย ผหญงหลายคนกมาขอคาปรกษามลนธกจะขอเลกกบสามเพราะวาสามเรม

ใชความรณแรงหรอไปมผอนในขณะทตวเองกทนไมไดแลวอะไรแบบเนย เนยกเลยกลายเปนวาก

เลยตองบอกกบผหญงหลายคนวา คอถาผชายไมดไมเคารพเราอะไรแบบเนยกอยาพงไวใจ อนท

สองเนยถาแตงงานแลวกไมตองเขอคาหวานวาฉนจะเลยงเธอ เธออยบานทากบขาวเลยงลกอะไร

แบบเนย คออนเนยกพยายามบอกผหญงวาถาเกดคณแตงงานมสามมอะไรไปแลวเนยกไมเปนไร ก

ไปบอกวากไมเปนไร เรากตางคนตางชวยครอบครวกนไป

ผสมภาษณ : ใชเพราะหนวาผหญงควรจะทางาน

ผใหขอมลหลก : และมอกแบบนงนะทแนะนากคอถาเกดตองใชเศรษฐกจรวมกนหรอรายได

รวมกน อะไรพวกเนยคอใหแยกกระเปาไมตองรวมกระเปาเพราะวารวมกระเปาปบเนยมนจะม

ปญหา แตวาใชระบบแชร แชรนกไมตองขนาดตอง 50-50 อะนะ มนเปนเรองความรสกทเราควรจะ

เขาจะใหเราขนาดไหน เราจะใหเขาขนาดไหน เนยกคอใชความรสกของความเปนเพอนเปนคนทจะ

อยดวยกนอะ คออนเนยมากกวาทจะใชระบบแบบเศรษฐกจกระเปาเดยว ซงวนนงเนยมนไมจรง

ย งยนไง เผอเราจะมเงนเกบของเราบางยามทจตใจมนปรวรแปรหรอมนเลลวนทงหญงชาย

ผสมภาษณ : ตางคนตางจะไดมเงนเกบเปนของตวเองจะไดไมตองมาเรยกรองทหลง?

114

ผใหขอมลหลก : แตเรากไมไดปดบงนะแตวานคอสทธของเราไง คอผชายกตองเคารพในสทธ

เหลานดวยโนะ ถาเกดผชายไมเคารพสทธเหลานปบเนยกสามารถประเมนอนาคตไดไง วามนจะ

ออกมายงไง คอผหญงกคอ อนนกคอสงทเราเนยพยายามใหความรกบผหญงดวย คอกบอกวาสาคญ

คออะไร ผหญงเนยตองมความเชอมนในตวเอง และตวเองเปนแบบไหนเนยกตองเปนแบบนน แตก

ตองมปรบบางเพอทจะอยรวมกน แตไมตองถงขนาดตองทงอตลกษณของตวเอง ทงความเปน

ตวเอง อะไรแบบเนย และกตองมเศรษฐกจของตวเองมอาชพ มรายไดของตวเองเพราะวาถาเกดเรา

ไมเปนตวเองเนยแลววนนงเนยมนไมใชสงทเขาตองการเนยแลวเรากลบมาเปนตวเองอะรบไดไหม

รบไมไดใชไหม อะ อยางตองเลกรากนไป หรอวาเจบปวดอะไรอยางเนย เราตองพยายามใหความร

กบผหญง กบเดกผหญง กบวยรนผหญง แลวกถาเกดผหญงทมอายมากขนเนกตองบอกดวยครบวา

คาวา ทอง แทง ทงเนย มนไมไดกบเดกวยรนเพยงอยางเดยวนะ มนเกดกบผหญงทมอายมากขนเนย

ผใหญเนยกมสทธเพราะวาบางคนเนยคอเขาออาจจะไมไดมสามคนเดยวอะไรแบบเนย เออหรอเขา

อาจจะไปพลาดไปมกกหรอมอะไรแบบเน เพราะฉะนนเนย ผหญงเองกตองปองกนตวเองดวย

เพราะวาผหญงโดยสวนหนงเนยจากกรณการทาแทงเนยหรอวาเดกออกมาเนยมนเปนผหญงทไมใช

แคเดกวยรนหรอวาเดกอยางเดยวคอคนเหลานกนาเหนใจนะบางทแบบรเทาไมทนผชายหรอวา

เดยวนกมหลายรอยเลมเกวยน ตอนเนยเรองของปญหาเรองผหญงและเดกเนยนบวนจะมมากขน

เรอยๆในสงคมปจจบนเนยนะ ซงบางทเรากขาดความระวดระวงอะ คอเรองความรกกบเรองความ

ตองการหนะ ทวามนเปนเรองของมนษยทงหญงและชาย แตวาประเดนกคอวา เรองของหนาท

ความรบผดชอบ ตรงเนยผชายไมถกสอนมาแนวคดแบบสงคมชายเปนใหญไง คอในขณะทผหญง

ถกสอนถกบอกอกแบบหนงไง แตเดยวนเนยมนกเรมมผหญงกมสทธเสรภาพมากขน มนกสามารถ

จะเลอกไดมากขนไง แตวาสงเหลาเนยมนจะคดจะเลอกยงไงอะไรแบบเนย หรอวาถาพลาดไปแลว

เนยตรงเนยสงคมหรอวาครอบครวเองหรอวาตวของเรากจะตองมมมมองความคดขนมาวา 1 การ

ใหอภย การเปดโอกาสเนย การใหพนทของคนทพลาดไปแลวอะไรแบบเนย เชนโฆษณาไทย

ประกนชวต การทพลาดอะ ถาเกดใหโอกาสเขาใหความรกความอบอนเนย มนกจะกลบมาได แต

สวนใหญตอนเนยคอ มนพลาดแลวเนยหลายคนคดวามนมเรองหนาตาเรองศกดศรเรองอะไร

เยอะแยะไปหมดเงย

ผสมภาษณ : แตไมไดคดถงจตใจของคนแคคนเดยว แตดนไปคดถงในทมนอยภายนอกอะคะ

ผใหขอมลหลก : สงคมรอบขางอนนเปนสงทมนเปนเขาเรยกวาเปลอกไมไง แตวาแกนของไมไม

เหนไง

ผสมภาษณ : จรงๆแลวปญหาพวกนเกดขนมาเนยเราตองแกปญหาทตนเหตกอน

115

ผใหขอมลหลก : ถาเกดคดหนาตาของคนอนมากกวาของเราเนยเขากจะเรยกไปทาแทง เวลาเรา

ชวยเหลอเนยในเรองแบบเนยเราจะเรยกฝายชายฝายหญง ถาฝายหญง ฝายชายไมมาหรอวาหาไม

เจอจรงๆเนย กตองใหสตร ผหญงกบครอบครวถาเรยกมาไดนะเรากจะพาผหญงเนยไปอาศยพกท

บานพกเพอรอคลอดแลวกบมาเลยง ทอยดอนเมองอะครบ หรอไมเดยวนกบานพกเดกและ

ครอบครว และกพอออกมาเนยกจะเหนหนาตาเดกอะไรแบบเนยบางคนกไมอยากทงอะ แตวาใน

เวลานนรสกทจะตอง ออกไปเรยนตองมอาชพอะ กเอาเดกไวตรงนนกอน แลวกตวเองกออกไป

ทางาน อาชพ มรายไดเรยนหนงสอจบ มรายได แลวกลบมารบเดกกลบมารบลกกลบไป คอมนตอง

มสถานสงเคราะหและกคณตองเขาใจเรองนดวย ไมงนเนยกจะมปญหาตอนเนยสงคมมนมปญหา

มากแลวผหญงกบาดเจบ หรอวาตายเพราะเหตของการตองทาแทงเยอะไง เพราะงนเนยเราทางาน

เรองเนยเรากพยายามทจะใหทศนะคต ซงคอความรกความอบอนและกการใหโอกาส

ผสมภาษณ : ประเดนคอการใหโอกาสของคนในบานเทานน...

ผใหขอมลหลก : แตวาการใหโอกาสเนยมนกมขดจากดของมนไง เพยงแตวาผหญงหรอวาผชาย

บางคนเนย บางทเนยใหโอกาสเปน 10 ครงเนยกไมพอ อาจจะดวยเหตอะไรกตามเนยแตวาวนนง

เขากตองไดบทเรยนเขาไง ถงรางกายไปไมไหวแลว รสกบอบชามากแลวอะไรแบบเนย อนนเปน

หนาททพวกพทางานอยกเลยตอง Encoverment กบกลมเหลาเนยเยอะ เพราะวางานของผหญง เรอง

ของเนยมนเปนเรองทแบบมนละเอยดออนและกสงคมยงไมคอยเขาใจเยอะ คอสงคมกยงมองวา

ผหญงโตแลวผหญงนาจะคดได ผหญงวจารณญาน มอะไรแบบเนย เวลาเราทางานกบเรองผหญง

และเรองเดกเนย เดกมากกวาผหญงไง แตจรงๆแลวเรามองวา คอใครทางานประเดนไหนกจะรสก

วาประเดนนนสาคญ แตสงสาคญกคอวา ถาเกดคณแกปญหาเกงมาก แตวาผหญงยงไมถกแกเนยมน

กจะเปนปญหาวาผหญงจะเปนคนทจะดแลครอบครวดวยและก เปนหลายสงอะทเดกตองพงพง

เพราะฉะนนเนย คอมนเหมอนปญหาทไกเกดกอนไขหรอไขเกดกอนไกอยางเนย มนอาจจะตอง

ชวยกนในการรณรงคแลวกปรบทศนคต ปรบความคดอะไรเหลาเนย

ผสมภาษณ : พบณฑตคดวามลนธเพอนหญงเนยคะ ประสบความสาเรจในการทางานดานนมาก

นอยแคไหนคะ

ผใหขอมลหลก : ออ คดวาประสบความสาเรจเนยมนกประสบความสาเรจในเชงของการผลกดน

กลไกหรอกฎหมายเนยมนกมหลายตวนะทคดวานาจะประสบความสาเรจ แตวาสงสาคญกคอวาเรา

ยงไมกลาพดวาประสบความสาเรจอยาง 100% กคอการปรบเรองทศนะคตของคนในสงคมทมอง

เรองบทบาทหญงชายมองเรองปญหาผหญงเดกทถกกระทาความรณแรงเนยเปนยงเรองใน

ครอบครวยงเปนเรองธรรมดายงเปนเรองทหางไกลตวเองอยอนเนย ถอวายงตองทางานอกหนกอก

116

เยอะ เพราะฉะนนไอเรองการปรบทศนคตของคนในสงคมเนยคอเรายงทางานไมสาเรจ เขาเรยกวา

ยงตนๆอะ

117

คณพชร ไหมสข

ผสมภาษณ : สวสดคะ

ผใหขอมลหลก : สวสดคะ เปนไงบาง

ผสมภาษณ : โอเคคะ พอดเมอกไดคยกบพ ธนวด แลวอะคะ ก

ผใหขอมลหลก : ออ คยกบพเจยบแลวใชไหม

ผสมภาษณ : ไดมาเบองตนแตวาตองถามใหได 3 คนคะ กเลยตองมาถามพออมตอ

ผใหขอมลหลก : ไมไดอะไรนะ?

ผสมภาษณ : ออ พอดตองไดใหครบ 3 คนอะคะ กเลยมาถามพพชรตอ เรยกพออมไดใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : ไดๆ ๆ

ผสมภาษณ : คะ เดยวถามขอมลเบองตนตออะคะ พออมอยในตาแหนงอะไรคะ

ผใหขอมลหลก : พทกษสทธสตร...

ผสมภาษณ : ตาแหนงอะไรนะคะ

ผใหขอมลหลก : ออ เปนหวหนาศนยพทกษสทธสตร

ผสมภาษณ : หวหนาศนยพทกษสทธสตรนะคะ ตองระบมยคะวาอยทหาดใหญรปาว ทสงขลาร

เปลาอะไรอยางงอะคะ

ผใหขอมลหลก : ออ แลวแต

ผสมภาษณ : ออ แลวแตนะคะใสกไดไมใสกได อา อายคะ?

ผใหขอมลหลก : 41 แลว

ผสมภาษณ : 41 นะคะ ระดบการศกษาคะ ปรญญาตรรฐศาสตร รามคาแหง โอเคคะ งนเดยวมาเรม

กนเลยแลวกนจะไดไมนานนะคะ เออหนจะถามวาการกอตงมลนธเพอนหญงเนยอะคะเกดขน

เมอไรคะ

ผใหขอมลหลก : ออ ของมลนธเพอนหญงเรากกอตงเมอป 2523 ตอนแรกเรากใขชอวากลมเพอน

หญง นะ แลวกเรากไดพาจดทะเบยนเปนมลนธเพอนหญงกเมอป 2534

ผสมภาษณ : คะ แลวกทเกดขนนคอเกดขนเพราะอะไรคะ การรวมตวของ เขาเรยกกอะไร

ผใหขอมลหลก : ออ ในสมยนนเนย ก เออ กมการรวมตวกนของคนทางาน และของคนทางานท

สนใจประเดนเกยวกบเรองสทธเรองของผหญง แลวกใน รสกวาเวลาทผหญงประสบปญหาถกทา

รายรางกายกด ถกคกคามกดเนยมนยง เออ ไมไดรบการชวยเหลอ ไมไดรบการคมครอง นะกเลยม

การรวมตวกนของกลมผหญงแลวกใชชอวากลมเพอนหญง เพอทจะมาทาหนาทในการใหความ

ชวยเหลอผหญงทอยในภาวะวกฤต จากการคกคามทางเพศ หรอวาจากการขมข จากการถกทาราย

โดยคนในครอบครว แลวกอา มนกทาใหผหญงไดรบผลกระทบเนาะ ทางดานรางกาย ทางดาน

118

จตใจ เรองสทธ เรองความปลอดภยในการใชชวตแตละวนอยางเงย และกมนมการแสวงหา

ประโยชนทางเพศ อยางเชนการใชแรงงานทผดกฎหมาย มการลอลวง ผหญงเขาสกระบวนการคา

มนษย แตวาการเลกจางโดยไมเปนธรรม อยางเนยนะ อนเนยกคอปญหา โดยเบองตนทผหญง

ประสบแลวกเออตอนนนยงไมมองคกรทเปนนตบคคล กเกดการรวมตวกนเปนกลมแลวกคอยมา

จดทะเบยนเปนมลนธเพอนหญงกคอเมอป พศ. 2534 อยางทบอก

ผสมภาษณ : คะ แลวนโยบายของมลนธเพอนหญงในการพฒนาคณภาพคณภาพชวตของสตรนม

อะไรบางคะ

ผใหขอมลหลก : อา กโดยภาระกจของมลนธเพอนหญงเนยกคอ เออ เรามนโยบายทจะ สงเสรม

แนวคดแลวกทาความเขาใจบนพนฐานทวา ไมวาผหญงหรอวาผชายกมความเสมอภาคเทาเทยมกน

แลวกเรากอยากจะใหทางสงคมเนยใหใชมาตรฐานเดยวกนในการใหการคมครองชวยเหลอ หรอ

แมกระทงในเรองของการพทกษสทธผหญงกคอใหเทาเทยมกบผชายนะ แลวก สงเสรมคณภาพ

ชวต ของผหญงใหผหญงเนยไดสามารถทจะพงพาตนเองได

ผสมภาษณ : คะ แลวมลนธเพอนหญงนมบทบาทอยางไรในการเรยกกรองสทธเสรภาพของสตร

บางคะ?

ผใหขอมลหลก : อา กคอวาในหลายๆประเดนทมลนธเพอนหญงเขาไปเรยกรองตอรฐบาลนะอยาง

ทผานมาเนยกอยางเชนเรองของการออกกฎหมายใหผหญงสามารถทจะลาคลอด 90 วนนะ ผลกดน

ในเรองของการออก พรบ คมครองผถกกระทาอยในครอบครว ซงจรงๆแลวไมคอยม แตมลนธ

เพอนหญงนนอยางในบานเราทางานกบองคกรอนๆททางานดานคมครอง ในหลายๆองคกร

ผสมภาษณ : คะแลวอยางสทธเสรภาพเนยคะทเรามบทบาทในการในการเรยกรองเนยคะ สงผลตอ

คณภาพชวตตอสตรอยางไรบาง?

ผใหขอมลหลก : คอจรงๆแลวโดยสภาพทวไปเนย เรากจะเหนวาบทบาทภาระกจของผหญงตอง

รบผดชอบทงในสวนของครอบครว ทงตองรบผดชอบตอหนาทการงาน ซงมนกเปนภาระกจท

คอนขางจะนกนะถาพดถงในสงคมในยคปจจบนนเนย ทผหญงจะตองออกไปทางานนอกบานดวย

แลวกจะตองรบภาระผดชอบตอครอบครวดวย แตวาในขณะเดยวกนเนยเรากอยากจะให เออ ผชาย

ซงกถอวาเปนสวนหนงของครอบครวนะ กจะตองมาแบงเบา ภาระตรงนดวยเนอจากวา ถาเกดวา

เออภาระกจตกไปอยแตผหญงฝายเดยวเนยทกครงทาใหผหญงขาดโอกาสไปเรยนรในการทจะ

พฒนาตวเองในดานอน เพราะวามนมรภาระกจหนาททจะตองดแลคนในครอบครว และกจะตอง

ทางานไปดวยในขณะเดยวกนเพราะฉะนนการเรยกรองสทธตรงนเนยมนกทาใหผหญงไดมโอกาส

ทจะพฒนาอยางเชน อา เวลาทผหญงมครอบครว หลายคนกไมสามารถทจะไปเรยนหนงสอได

อหรอวาแมกระทงวาบางคนกอาจจะตองลาอกจากงานเพอทจะตองมาดแลครอบครว หรอวาบาง

119

คนเนย เออทางานอยในโรงงานแลวเกดตงครรภพอตงครรภแลวเนยอา สถานประกอบการหลายๆ

ทกถอวาอาไมอยากจะจางตอ ซงตรงเนยทาใหเออผหญงกไมสามารถทจะเลยงชพไดดวยตวเอง มน

กจะตองทาใหผหญงเนยจะตองไปพงพา พงพาหวหนาครอบครว พงพาสาม ซงสภาพปญหาทมน

เปนอยเนยปญหาความรณแรงในครอบครวทเกดขน ประเดนหลกใหญเนยกคอมาจากการทฝายชาย

ไมรบผดชอบ ไมสงเสยเลยงด ทอดทงลก ทอดทงภรรยา อนนกจะเปนปญหานงทมลนธเพอนหญง

เราพบแลพกเจอบอยมาก

ผสมภาษณ : คะ แลวมลนธเพอนหญงเนยคะมการชวยเหลอสตรในดานใดบางคะ?

ผใหขอมลหลก : กจรงๆแลวเราเออ เราชวยเหลอ ใหคาแนะนาและกประสานงานในทกๆดานอะคะ

แลวแตวากรณปญหาทเขามาอยางเชนวาเปยนปญหาทเขาไปเกยวของในเรองของคดความ เรากจะ

มทนายทจะคอยใหคาปรกษา แลวกจะมเครอขายทเปนตารวจ ซงกจะมการทางานรวมกน สวนใน

เรองของอาชพ เรากจะมหนวยงานทเราทางานประสานรวมดวย อยางเชน พฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษย คะ หรอวาเรองของทนในการประกอบอาชพ ซงกจะม เดยวนกมนจะมกองทน

พฒนาบทบาทสตร ทเปนนโยบายของรฐบาลตรงเนย เรากพยายามทจะชชองเพอใหผหญงเนย

สามารถทจะเขาถงแหลงทน สามารถทจะมอาชพและกมรายได ทพงพาตวเองไดในระยะยาวดวย

คะ

ผสมภาษณ : เออ มลนธเพอนหญงเนยคะมเครอขายทใหบรการสตรทไหนบางคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ มลนธเพอนหญงเรามศนยอยท ง 4 ภาคนะคะทภาคเหนอกจะอยทจ.เชยงใหม

ทภาคอสานเรากจะมอยทจ.มกดาหารและกทอบลฯ สวนภาคใตกจะมอย 2 ทกคอหาดใหญ แลวกท

3 จงหวดชายแดนใต จะมกทงสภาคแลวสวนทภาคกลางกคอทกรงเทพฯเลย คะ

ผสมภาษณ : พออมคดวามลนธเพอนหญงเนยคะ ประสบความสาเรจในการชวยเหลอสตรและเดก

จากการใชความรณแรงมยคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ ถามวาประสบความสาเรจมย จะบอกวาประสบความสาเรจ 100% มนกคงจะ

ไมไดเนาะ เพราะวาปจจยเนยมนไมไดอยทมลนธเพอนหญงอยางเดยว ปจจยหลกเนยกอยทตวของ

ผหญงทมาขอรบบรการดวย เพราะวาบางอยางอาจจะตองใขเวลา ในหลายๆเคส อยางเชน กรณ

ความรณแรงในครอบครวทเกดขนเนย การเขามาขอรบบรการจากมลนธเพอนหญงกไมได

หมายความวาเขามาครงเดยวแลวเรองมนกจะจบหรอวาจะคลคลายเลย ในหลายๆเคสเนยจะตองใช

เวลา ตองมการตดตามนะคะ แลวกเออ ในหลายๆเคสกประสบความสาเรจ กคอวาเขากสามารถทจะ

กลบไปใชชวตไดตามปกตกมดวยเหมอนกน นะคะ

ผสมภาษณ : คะ เออ พออมคดวาประเทศไทยยงมมมมองเกยวกบความไมเสมอภาคและสทธสตร

หรอไมคะ?

120

ผใหขอมลหลก : เออ กมบางนะ กมบาง แตวาเออจรงๆถงแมวากระแสของสงคมเนยจะพดถงเรอง

ของสทธความเทาเทยมระหวางหญงชาย แตวาในภาคปฏบตจรงๆมนกยงมอคตทางเพศเยอะ

โดยเฉพาะในแงของกฎหมาย ซงกยงมองวาปญหาความรณแรงของผหญง กเปนเรองสวนตว มน

ไมใชเปนปญหาสงคมท บคคลภายนอกจะตองเขาไปแกไข แลวกยงมอคตทางเพศดวย วาผหญง

เนยแหละคอตวตนเหตของปญหา ซงมนเปนการคดแบบระบบเหมารวม นะคะ สงคมไทยเราเนยยง

มองวา ปญหาทกอยางทเกดขนกบผหญงเนยตนเหตกมาจากผหญงนนแหละ ถาผหญงไมทาตวแบบ

น กจะไมถกกระทาแบบน ถาผหญง อา อยางสมมตวามองวาถาผหญงออกมาประกอบอาชพขาย

บรการ ถาผหญงไมออกมากจะไมมคนไปซอบรการ แตสงคมไมไดมองวา ถาคณเลอกทจะไมซอ

บรการกอาจไมมผหญงมาทาอาชพขายบรการ ยงเงยนะคะ คอยงมองวาเรองของสทธเทาเทยมเนย

ในอดมคตเนย เขากพดกนวามนนาจะเปนแบบนนแตในความเปนจรง มนยงไมถงขนทวาจะเทา

เทยมกนได

ผสมภาษณ : คะ เอออยาง เขาเรยกวาการตดตอกบหนวยงานรฐเนยคะในการชวยเหลอสตรนคอ

ตดตอกบทใดบางคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ จรงกมหลายหนวยงานอะนะ ตามนโยบายของรฐบาลเอง กลไกทรฐบาล

ตงขนเนยมนก องคกรภาคเอกชนกจะตองประสานงานรวมกนอยแลวไมวาจะเปนกระทรวงพฒนา

สงคมกด หรอวาบานพกเดกและครอบครวกด ศนยของทกโรงพยาบาลทองคกรอจโออยในพนทก

สามารถประสานไดทกหนวยงาน แตวากลไกตรงนมนกยงไมเขมแขงพอทจะเขาไปคมครองผหญง

ไดอยาง 100 เปอรเซน นะคะ เนองจากวามนกตดเรองของ 1 ในเรองของระยะเวลาทมนอาจจะชา

และกไมทนตอผหญง หรอวาบคลากรของรฐเองกอาจจะยงมอคตตอปญหาของผหญงอย หรอ

แมกระทงกระบวนการในกระบวนการมนคอนขางทจะเยอะ มนกคอนขางทจะเยอะ มนไมสามารถ

ทจะตอบสนอง ตอปญหาทผหญงกาลงเผชญหนาไดอยางฉบพลน

ผสมภาษณ : คะ แลวแนวทางการสงเสรมการธารงคไวซงความเสมอภาคทางเพศเนยคะ เขาตองทา

ยงไงบางคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ จรงๆแลวไมเรยกวาเปนการดารงไวอะนะ พวามนตองคอยๆสรางกบคนรน

ใหมเพราะวาไมรวามนจะบอกวามนธารงคอยไดยงไงเพราะวาในปกตตอนนเนยมนกไมไดเหนวา

สงคมมนจะไดทาใหเกดความเทาเทยมเนาะ แตวาประเดนเรองนถาเกดวา เออ เรามการสรางคนรน

ใหม เดกผชายรนใหม ใหเตบโตขนมา และกมแนวคดในเรองของการใหเกยรตตอเพศตรงขาม การ

ไมเอารดเอาเปรยบ และกการใหเกยรตตวเองดวย ใหเกยรตตอเพศตรงขามดวยนคอสงทสาคญ คอ

วาจรงๆแลวหลกความเสมอภาคของมนษยทกคนซงตองเรยนรวาจรงๆแลว เออ คณเกดมาเปน

ผชายกไมไดหมายความวาคณจะอยเหนอความเปนผหญง หรอแมกระทงการสรางความคดของ

121

ผหญงรนใหมดวยเหมอนกนวา แมคณจะเกดมาเปนผหญงกไมไดหมายถงวา คณจะตองอยภายใต

เพศชาย ไปในทกๆเรอง คอมนเปนเรองของการใหเกยรตซงกนและกนมากกวา พวาสวนเนยมน

เปนสงทสงคมรนใหมจะตองปลกฝงเดกรนใหมขนมาเพอทจะ ในอนาคตอก 10ป 20ปขางหนาเนย

ในประเดนเรองความเทาเทยมเนยมนกอาจจะซมซบอยในสงคมไทยมากขนกได

ผสมภาษณ : คะ แลวปญหาและอปสรรคในการทางานของมลนธนมเยอะมยคะ?

ผใหขอมลหลก : อา ปญหาและอปสรรคมนกมหลายปจจยเนาะ ไมวาจะเปนกลไกทมนมอย อยางท

บอกเอาไววา กลไกทมอยเนยมนไมไดเกดการบรณาการทแทจรง เหมอนการทางานแบบสห

วชาชพเนย แตละสหวชาชพกจะมเงอนไขของเขา อยางเชนตารวจฏอาจจะมเงอนไขในเรองของ

กระบวนการการตความทางดานกฎหมายใชไหม นกจตวทยากอาจจะมเงอนไขในการทางานของ

เขาไปอกรปแบบหนง เออ นกสงคมสงเคราะหกด หรอวาเออหนวยงานทเออ เขามา ซพพอรทใน

เรองของเงนทนทมนนอกเหนอจากการดแลเยยวยาทางดานรางกายทางดานจตใจแลวบางทปจจย

ทางดานดารงชพกมสวนทสาคญดวย กบอกสวนหนงกคอ เออทมลนธเพอนหญงเจอเนยกคอมา

จากตวงของผหญงเองทยงมองวาเออ เปนผหญงกตองเสยสละชวต ทกอยางเพอครอบครวไดอาจจะ

เปนเรองของความคดทถกปลกฝงมายาวนาน อนนกเปนอปสรรคอยางหนงทเรากจะตองใหเวลากบ

ผหญงในการทจะเปลยนความคด เพอทจะใหผหญง เออ เพอทจะใหชวตของผหญงเปลยนไป อนน

กจะเปนอปสรรคสาคญ ถงบอกวาสงคมตองสรางการเรยนรใหกบผหญงมากๆ เพราะวาสงคมโลก

มนเปลยนไปเรวขอมลขาวสารมนกผานไปเรวมาก เพราะฉะนนถาเกดวา เราสมารถทจะสรางหลก

ความคดใหกบผหญงใหเขาใจถงสทธเนยอนเนยมนจะทาใหปญหาทเขาวาไมกลาทจะไปแจงความ

ไมกลาทจะไปขอความชวยเหลอ ไมกลาทจะบอกคนใกลตว วาเขามปญหาแบบนนแบบน อนเนย

มนกจะคอยๆลดนอยถอยลงไปเรอยๆ นะ

ผสมภาษณ : คะ แลวงบประมาณของมลนธเนยคะไดมาจากทไหนบางคะ?

ผใหขอมลหลก : กจะมทงเออ แหลงทนจากตางประเทศอะนะคะทเขาอายงคงใหการสนบสนนอย

และกอาจจะมแหลงทนจาภายในประเทศบางอยางเชน สสส อยางเนยอะ กจะยงใหการสนบสนน

อย คะ

ผสมภาษณ : คะ ในแตละเดอนเนยคะปญหาทางสทธสตรหรอวาความรณแรงทเกดขนเนยคะ เยอะ

มยคะททางมลนธเพอนหญงไดรบมาคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ กมเยอะนะคะ มเอยะในแตละเดอนนะบางทวนนงกเออ มากนอยไมเทากน

นะคะ บางวนกเปน 10 เคส บางวนก 3 เคส 4 เคสแลวแต บอกไมไดวาเยอะทกวนไหมแตมนมมา

ตลอด

ผสมภาษณ : สวนใหญจะเปนเคสในดานไหนคะ

122

ผใหขอมลหลก : เออเปนเรองครอบครวซะเปนสวนใหญเนาะ เปนเรองครอบครว

ผสมภาษณ : การใชกาลงหรออะไรอยางงใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : กมทงทารายรางกาย ทอดทง ไมสงเสยเลยงด เยยมปกครองบตร นอกใจ ทานอง

เนยอะคะ

ผสมภาษณ : คะ แลวกวาทเราจะรเรองเนยคะเราจะประสานงานกบทไหนคะ ถงเรองจะมาถงตรง

เนยอะคะ อยางเรองทเกดขนในกรณแบบเหตฉกเฉนเนยคะทางสตรทไดรบผลกระทบอะคะ เขาจะ

ตดตอมาจากทางไหนคะ

ผใหขอมลหลก : ออ สวนใหญเขาจะตดตอทางโทรศพทโนะ แลวกจาก เขาจะรจากทางสอตางๆนะ

คะ เพราะวามลนธเพอนหญงเองเนยเรากมการออกสอกระแสหลกอยบาง อยางเชน รายการผหญง

ถงผหญง ทเขากจะมการชวยในการประชาสมพนธเวลาทผหญงประสบปญหาแลวจะขอความ

ชวยเหลอไปทหนวยไหนบาง กกลมผหญงทมาขอรบบรการก สวนใหญกจะรจกมลนธเพอนหญง

ผานทางสอ กจะโทรมาดวยตนเอง

ผสมภาษณ : โทรมาดวยตวเองกมใชไหมคะ แลวอยางศนญประชาบดอยางเงยอะคะกมสวนในการ

ประสานงานกบทางมลนธเพอนหญงดวยกนใชไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : ออคะกมบางคะ อยางในบางพนท ในหลายๆพนทเนยกมการประสานงานรวมกน

นะคะถาเกดเคสไหนทเออ องคกรภาคเอกชนจะชวยไดเนย เขากจะประสานความรวมมอนะคะ ใน

ทมลนธ เคสแบบเนยอาจจะมปญหาอยากจะใหทางองคกรเอกชนชวยในเรองของการทางาน

ทางดานความคดชวยทางกระบวนการเรองพวกซพพอรท การเสรมสรางความเขมแขงทางดาน

จตใจ ซงมนกเปนสงทมลนธเพอนหญงเรากถนดทจะทาในเรองของการกระทากจกรรมพวกซพ

พอรทตรงนใหดวย กจะเปนการประสานความรวมมอกบทางศนยปะชาบดบางเปนแบบเคสบาย

เคส

ผสมภาษณ : คะ อยางสตรทไดรบการชวยเหลอเนยอะคะ จะไดรบการฟนฟอยางไรบางคะ

ผใหขอมลหลก : ออ สงทสาคญกคอทางดานจตใจนะคะ เวลาทผ หญงประสบปญหาใน

ครอบครวเนยสวนใหญเรองเรองจตใจเนยจะสาคญวา เออเวลาผหญงมปญหากตองการเพอน

ตองการเพอนคยทเขาใจตองการทจะปลดลอคความรสกปลดความคดของตวเองซงเทาทเคยคยกบ

ผหญงหลายคนเนยเขากไมแนใจวาสงทเขาคดเนยเออมนถกมย เขากอยากจะมเพอนคยหลายๆคน

มารวมแลกเปลยนประสบการณชวตและเวลาทเขาเจอปญหาแบบนคดแบบนรสกแบบนมนควรจะ

บวกลบตวเองยงไงนะคะซง ถาเกดวาเมอไรทเราทาใหผหญงกาวพนความกลวตรงนนไปได เนย

ผหญงกจะมกาลงใจและกมสตในการทจะแกปญหาไดดวยตวเองไปโดยอตโนมตนะคะ แตสงทเขา

ทาคอผหญงจะตองมเพอนคะ

123

ผสมภาษณ : คะ กคอการฟนฟนทางสภาพจตใจนคอจะใหอยในการมสวนรวมในการทากจกรรม

กบคนอนๆใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : อาใชคะ คอรปแบบของกรปซพพอรทเนยมนเนยจะสามารถทาไดทงแบบเปน

กลมและกสามารถทาไดทงแบบตวตอตวนะ กอยางเชนการพดคยทางโทรศพทกบเจาหนาทนะคะ

หรอวาการมารวมกลมกบเพอนๆ เพอทจะอา แลกเปลยนมมมองความคดววการแกปญหาวาวธการ

ของคนนอาจจะเปนประโยชนกบเพอนอกคนนงนะคะแลวมนจะทาใหผหญงรสกวาเขาไมโดด

เดยวในการตอส

ผสมภาษณ : คะคดวาปญหาในดานความรณแรงเนยคะ จากทมการรณรงคออกไปเนยมสวนชวยทา

ใหปญหาเหลานลดลงบางไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ ประเมนยากเหมอนกนนะ เพราะวาจรงๆแลวการรณรงคทออกมาเนยใน

ความรสกสวนตวเนยรสกวาอาจจะไดเปนบางสวน มนอาจจะไดเปนบางสวนทเขาเขาถงขอมล

อยางเชนกลมผหญงทอาจจะผานกจกรรม หรอวามารวมกจกรรมรณรงคหรอวาอบรมอยางเงย เขาก

จะเขาใจแลวกจะเปนกลมคนทเออ สามารถทจะดแลตวเอง หรอวาใจใหตวเองเนยอยในภาวะท

ปลอดภยไดแตวาในภาพรวมเนยคนทเขาไมเหนขอมลกยงมองวา เรองแบบเนยมนเปนเรองไกล

ในขณะทผกระทาความผด หรอวาผทกระทาความรณแรงในขณะนเนยเราเหนวามอายนอยลงนะ

คะ เหมอนลาสดเนยท ผทกอเหต ผทกระทาเนยกยงเปนเดกอยเลยอายกคอ 18ป แตวาไปกอเหตก

คอ ฆาแลวกขมขนนะคะ ซงอนนเปนหนงในกลสยกรณทเกดขนในสงคม

ผสมภาษณ : คะ ผลงานทสาคญของมลนธเพอนหญงนมอะไรบางคะ?

ผใหขอมลหลก : ก จรงๆเราสามารถทจะสรางเครอขายผหญงทอยตามสวนภมภาคตางๆใหสามารถ

ขนมาทางานแทนเราไดนะคะ เนองจากวามลนธเพอนหญงเองเรากมบคลากรอยจานวนนอยนดเอง

นะคะ ไมถง 20 คนแตวาเราสามารถทจะไปสรางแกนนาทอยในระดบชมชนใหเขาเปนตวในการท

จะเปนตวกลางในการทจะรบเรองราวรองทกข ในการทจะใหคาปรกษาเบองตนนะคะ ใหความ

ชวยเหลอเบองตน และกประสานงานไปยงหนวยงานตางๆ ทอยในพนทของตวเองได นะคะนสงท

เราเออ สามารถทจะสรางแกนนาขนมาตรงเนยได ทวประเทศเลย

ผสมภาษณ : อยางลกษณะรปแบบของความไมเสมอภาคทางเพศเนยคะ กคอจะมอะไรบางคะ เชน

แบบ รปแบบของความรณแรงหรอสงทสตรไดรบมาแลวเกดเหตททาใหกระทบกระเทอนจตใจ

อะไรอยางเงยคะมจากดานใดบางคะ?

ผใหขอมลหลก : กอยางเชนยกตวอยางสงคมมองวาการทผชายนอกใจภรรยาของตวเองเนยมนเปน

เรองปกต หรอวาเวลาทเกดขาวแบบนขนมา ถาเกดวาเปนผหญงเกดไปนอกใจสามหรออาจจะไปม

กก หรออะไรกแลวแตเนยสวนใหญสงคมกจะประนามผหญง มองวาเปนผหญงไมดบางละ นะคะ

124

แตถาหากผชายทาแบบเนยกถอวาเปนเรองปกต ธรรมดา อยางวา ยกตวอยางอกกรณนงอยางเชนวา

เวลาทผหญงตกเปนผตองหาฆาสามของตวเอง กระบวนการยตธรรมเนยกจะตงขอหาหนกเลย

อยางเชนวา เจตนาฆา ทงๆทเหตทมนเกดขนเนยบางทผหญงทาไปเพราะวาตองปองกนตวเองแต

มนอาจจะเกดพลาดแลวกทาใหผชายถงขนเสยชวตผหญงกจะถกดาเนนคดแลวกตงขอหาหนก แต

วาในขณะเดยวกนเนยเวลาทผชายทารายผหญงจนถงขนเสยชวตเนยการตงขอหามนจะแตกตางกน

คอจะไมตงขอหาหนกแตจะตงขอหาเบาไวกอน อยางเชนเมาแลวขบ ในขณะทตงขอหาผหญง

เจตนาฆา เนยคอกระบวนการกฎหมายกมนกไมเทาเทยมกนแลวดวยความมอคตทางเพศ หรอบางท

ผหญงตงครรภแลวไมพรอมสงคมกมกจะประนามวากผหญงนนแหละเปนตนเหตนะ ทาไมเปนแม

ใจรายไปทาแทงเอาเดกไปทงตามถงขยะตางๆ สงคมกจะประนามผหญงเลยวาเปนแมใจยก เปนแม

ใจมาร แตสงคมไมเคยตงคาถามเลยวา ไอคนทไปทาใหผหญงทองเนยมนหายไปไหน สงคมไมเคย

เรยกรองทจะใหอกฝายนงมารบผดชอบ นคอตวอยางในสงคมทเหนไดชดวาความเทาเทยมมนยงม

นอยอย เปนตวอยางทเราเหนไดชดทมนเกดในชวตประจาวนเลย

ผสมภาษณ : คะ คดวาประเทศไทยเนยยงมมมมองเกยวกบความไมเสมอภาคอยบางไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ กอยางทพยกตวอยางอะนะ มนกยงมอยเยอะในเรองของความไมเทาเทยมถา

เรามองในระดบคนระดบกลางขนไป อนเนยกทจะเขาใจเรองมตความเทาเทยมระหวางหญงชาย

มากขนกวาเดมนะแตวาในระดบลางเนยเรองนจะยงไมชดเจนเพราะเขามองวาการทผชายเปน

หวหนาครอบครวออกไปทางานนอกบาน แลวกผหญงกไมไดทางาน อยบานตองเลยงลก

เพราะฉะนนผหญงตองพงกแตผชายเนย เมอผชายรสกวาตวเองมอานาจมากกวากสามารถทจะทา

อะไรกบภรรยากบลกของตวเองกได เพราะถอวาเปนคนหาเงนใหกบครอบครว อยางเงย อนนคอ

สงคมระดบลางเนยกยงหางไกลในเรองของความเทาเทยมอยในสภาพของความเปน ถงแมวาตอนน

เนยองคกรททางานทางดานสตรเนยเขารณรงคใหมกฎหมายเสมอภาคหญงชายออกมา แตกยงไป

ไมถงฝงฝนอะนะ

ผสมภาษณ : นโยบายของรฐกมสวนเขามาชวยไดเหมอนกนใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : กม อยางเชนนโยบายเรองของกองทนพฒนาบทบาทสตรเนยอนนกถอวาเปน

นโยบายทดเนาะ พกถอวาเปนนโยบายทดทจะยกระดบใหผหญงสามารถทจะมรายได หรอวาพงพา

ตวเองไดในเรองของอาชพ ตรงเนยเมอผหญงเออมเงนสามารถเขาถงแหลงทนกประกอบอาชพได

ผหญงกจะมรายไดเปนของตวเองเมอผหญงสามารถทจะพงพาตวเองทางดานเศรษฐกจไดเนยมนก

จะไปลดภาวะการชวงชง เมอลดภาวะการชวงชงลงแลวเนยเวลาทเกดปญหาขนมาปบเนยผหญงก

จะยงสามารถใชชวตไดตามปกต ซงมนตางกนอยางสมยกอนเนยเวลาทผหญงจะไปขอกเงน

เพอทจะมาลงทนทาธรกจ อะไรเลกๆนอยๆเนยบางครงมนตองขออนมตผานทางสามกอน ใหสาม

125

ยนยอม ถาสามไมยนยอมกคอผหญงกทาอะไรไมได นะคะ ซงทผานมาเนยจรงๆแลวผหญงเนยตอง

แบกรบภาระหนสนของครอบครวท งๆทตวไมใชเปนคนกเงนนะ อยางทผานมาเนย พอมนม

นโยบายตวเนยเขามาเนยกถอวาเปนกระโยชนกบผหญง ทจะทาใหผหญงเขาถงแหลงทนไดดวย

ตวเองโดยไมตองผานพอบาน ไมตองรอวาพอบานจะยนยอมหรอไม แตผหญงสามารถทจะ

ตดสนใจไดดวยตวเอง

ผสมภาษณ : กคอโดยทวไปแลวเนยในปจจบนเนยคะ ชายและหญงในปจจบนนกคอสทธในการใช

ชวตนคอพคดวามนเทาเทยมกนมากขนใชมยคะ

ผใหขอมลหลก : เออถามองในภาพรวมนะ มนกอาจจะเหนการปรบตวของผคนในสงคมคอมนตอง

มตวอยางเยอะทผชายในสงคมยคปจจบนเนยกใหเกยรตแฟนของตวเอง นะ อยางเชนอนญาตให

แฟนไปทางานประกอบอาชพทตวเองรกทตวเองชอบ หรอวาทาในสงทตวเองรกได ซงมนแตกตาง

กบในยคสมยกอนหนานท ผชายจะไมยอมใหผหญงไปทางานกคอผหญงคนไหนททางานอยแลว

เมอมครอบครว หลายเคสทเขามาทมลนธเพอนหญงเนยกตองออกจากงานเพอทจะมาดแล

ครอบครว แตพอทายทสดเมอวนเวลาผานไป ผชายกไมไดสงเสยเลยงดซงตรงเนยมนจะเปนปญหา

วา เมอผหญงถกทอดทงหรอวาผชายไมไดสงเสยเลยงดเนยปญหากจะตกมาทผหญงเลยเพราะ

ผหญงไมมรายได ซงมนคงจะตองเลยงลกทยงเลกอย คาใชจายจปาถะอะไรเยอะแยะมากมาย แตวา

ในยคสมยนเนยเรากเรมเหนบางในสงคมของผชายทเปลยนไป

126

คณวรวลย กรมสรยศกด (นกสงคมสงเคราะห)

ผสมภาษณ : สวสดคะ

ผใหขอมลหลก : สวสดคะ

ผสมภาษณ : ทเขามาในดความดแลในความปกครองของสถานทแหงนนะคะ ตองมหลายกรณ

หลายเคสนะคะ พอจะขยายความใหเหนไดไหมคะวามนมกรณใดบางคะ

ผใหขอมลหลก : ทอยในความดแลของเรากคอกลมเปาหมายทอยในบานเราใชไหมคะ กโดยหลกๆ

แลวเนย เนองจากหนวยงานทาหนาทในการคมครองสวสดภาพเดก ตาม พรบ คมครองเดก พศ.

2546 เพราะฉะนนกลมเปาหมายทอยในความดแลของเรากลมหลกๆกคอกลมเดกทถกทารณกรรม

ทงทางเพศ รางกาย และจตใจ กลมท 2 คอกลมของเดกทมพฤตกรรมเสยงตอการกระทาความผดนะ

คะ กลมท 3 คอกลมเดกทพงไดรบการคครองสวสดภาะตามทกฎกระทรวงกาหนด กฎกระทรวงท

กาหนดไวเนยหลกๆกจะมในเรองของเดกทอายต ากวา 10 ป ไมตองรบโทษตามกฎหมายอาญา อน

นเปนเกณทเขากาหนดไวนะคะ กคอเดกอายต ากวา 10 ตอใหกระทาความผดอาญากไมตองรบโทษ

นะคะ กจะถกสงเขามาสกระบวนการในการคมครองเดก แลวกเดกทถกหาประโยชนในทางมชอบ

อะไรตางๆ ซงกฎกระทรวงทเปดไปกเปนกลมเดกท เออ ถกเลยงดไมเหมาะสม ถกแสวงหา

ประโยชน อะไรตางๆเนยคะ กจะเขาขาย เพราะฉะนนแดกกลมนจะเขาสกระบวนการในการ

คมครองสวสดภาพ ซงจะแตกตางจากเดกทพงไดรบความสงเคราะห นนหมายความวา อาจจะเปน

เดกกลมทพอแมยากจน หรอกาพราพอแม ซงตรงนนเนยกระบวนการใหการชวยเหลอในเบองตน

หลงจากทมการรบตวแลวเนย กจะวนจฉยสาเหต วนจฉยขอเทจจรงทเกยวของแลวก ประสานสง

ตอ ซงหนวยงานทดแลกลมเดกประเภทนจะเปนสถานสงเคราะห แตบานเราจรงๆคอ ชอสถานแรก

รบเดกกกกองธญพร ทาหนาทเปนสถานคมครองสวสดภาพเดกดวย

ผสมภาษณ : เออ เมอเขามาแลวเนยนะคะ กระบวนการในการสงเคราะหหรอในการการดแล มนม

ยงไงบางคะ

ผใหขอมลหลก : ก บานเราเนยเราตองมาดทประเดนในการการรบตวเดกกอนนะคะ ซงจะเปน

สถานทรบตวรองจากบานพกเดกและครอบครวเพอน ซงจะเปนสถานรองรบแรกในการรบตวเดก

เมอพบปญหา นะคะ ซงกระบวนการจรงๆ สถานแรกรบเราเนยกตองทาหนาทเปนเหมอนบานพก

เดกดวยในขณะรบตวเบองตนแตเนองจากปญจบญเนยมการต งบานพกเดกและครอบครวทว

ประเทศแลว เพราะฉะนนเนย บทบาททางบานเราเนยจะยกขนเปนสถานคมครอง กคอทาหนาท

ดแลเดกระยะยาวในชวงท 2 มากกวาทจะเปนบทบาทแรก นะคะ แตทนเรามาพดถงบทบาทแรก

กอน กระบวนการในการชวยเหลอเดก ณ ขนตนเลยทพบเดกประสบปญหา 1 คอดวาถาครอบครว

สามารถทาหนาทในเบองตนไดคอใหการดแลเดกเชน สงทเกดขนโดบอบตเหต โดยพลงเผลอ หรอ

127

โดยเหตสดวสย แตยงอยในวสยทสามารถอยใหการคมครองได เชนกรณ เดกถกกระทา ครอบครว

รบร รบทราบ และไมมยนยอม ยนดทจะใหความรวมมอในการแจงความดาเนนคดกบผกระทา

หรออะไรตางๆ เรากจะมาประเมนวาครอบครวเนย สามารถดแลเดกไดหรอไม ถาดแลไดเราจะไม

แยกเดกออกจากครอบครวโดยทนท ถาเรามาประเมนดแลววาครอบครวไมสามารถทาหนาทใน

ฐานะสถาบนหลกในการดแลเดก ใน ขณะนนได เราจะแยกเดกออก มาโดยอาสยกฎหมายตาม

กฎหมายคมครองเดก คดแยกเดกออกมาเพอใหอยในทปลอดภยกวานเบองตน แลวดาเนนการตาม

กฎหมายคอสบเสาะพนจ โดยเฉพาะกรณพบเดกถกกระทาถกกระทาทารณกรรม 1 แจงความ

ดาเนนคด 2 ไมวาจะเปนเจาทเอง หรอวาจะเปนตารวจ สามารถสงเดกไปตรวจรางกาย เพอเปน

หลกฐานทางคดได ถาวนจฉยแลวเดกมมอาการไดรบผลกระทบทางจตอาจเขาพบจตแพทยได ก

เปนกระบวนการในการใหความชวยเหลอตามขนตอนนะคะ แลวกหลงจากนนเนยกบาบดฟนฟ

เชน อาจจะใชกจกรรมเชงจตวทยาในการทางาน ในการพดคย ในการอะไรตางๆ เนยคะ แลวกใน

กระบวนการชวยเหลอเบองตนตามกฎหมายจะทาไดไมเกน ไมเกน 3 เดอน ไมเกน 180 วนและ

หลงจากนนเดกจะถกสงตวไปอยในสถานทรองรบในระยะยาวโดยเฉพาะอยางเชนบานธญพร ซง

สามารถดแลเดกไดตอเนองจนกระทงเดกอายถง 18 แลวกถาถง18 แลวยงอยในกระบวนการในการ

คมกน คมครองไมวาจะเปนเรองของการเรยน หรออะไรตางๆ เราสามารถขอขยายระยะเวลาในการ

คมครองกบทานผวาราชการจงหวดไดตอ ขนแรก 20 แลวกถา 20 แลวยงอยในกระบวนการ กตอได

ถง 24

ผสมภาษณ : สนใจคาวาสถานแรกรบเดก คาวาแรกรบเนยหมายถงอะไรคะ

ผใหขอมลหลก : จรงๆ บานธญพรตง ตงแตสมยทยงเปนสถานแรกรบเดกหญงบานพญาไท ซงอย

ท พญาไทเกา คะ แตวา ณ ขณะทตงสถานแรกรบเนย ยงไมมกฎหมายคมครองเดก นนมนกจะมเดก

ทประสบ ปญหา เยอะแยกมากมาย เพราะฉะนนสถานแรกรบกจะทาหนาทในการรบตว ในการให

ความชวยเหลอ ในการใหความปลอดภยเดกในเบองจตน นบตงแตอดตทผานมา แลวพอระยะหลง

มนมการปรบเปลยน เรองของกฎหมาย มการแกไขกฎหมาย มกฎหมาย พรบ คมครองเดกขนมา

คมครองเดกเมอป พศ 2546 เมอม พรบ คมครองเดกขนมาปบเนย กฎหมายมอบหมายใหหนวยงาน

ทเกยวของโดยเฉพาะกระทรวงการพฒนาสงคม และความมนคงของมนษยจดตงสถานรองรบเดก

จะตองทาหนาทมสถานรองรบเดกขนมา เพราะฉะนน ผบรหาร กพจารณาแลววา ลาพงสถานแรก

รบเดกหญงบานพญาไท หรอบานธญพรในปจจบนเนย เพยงแหงเดยว ไมนาจะรองรบไดหมด กบ

สภาพปญหา กบกฎหมาย กมการตงบานพกเดกและครอบครวขนมาทวประเทศ คะ แลวกมการ

ขยายงาน คอ จากเดมเนยกตง ถาจาไมผดก 10 กวาจงหวด แลวกขยายใหญจนปจจบนเนย มครบทง

77 จงหวด ทวประเทศแลวอะคะ กคอทาหนาทในการเปน สถานรองรบเดกทประสบปญหาใน

128

เบองตนเพราะฉะนนสถานแรกรบเดกกยงไมไดยกเลกภาระกจเดม แตในขณะเดยวกนเราไดรบ

บทบาทในการมอบหมายภาระกจใหมมาเพมเตมหลงจากกฎหมายบงคบใชได1ป เมอป 2547

กระทรวงมหนงสอแจงมอบหมายภาระกจใหปฏบตงานใหเปนสถานคมครองสวสดภาพเดกเพม

ดวยอก 1 แหง

ผสมภาษณ : อกแลวหรอคะ แรกรบนคอรบจาก สถานพฒนาเดกและครอบครวใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : เออ ไมใชคะ ถาเรามองในบทบาทของสถานแรกรบ จะรบตวจากผปกครองเดก

โดยตรง จะรบตวจากอาสาสมครตางๆ จะรบตวจากตารวจ รบตวจากทกแหงทสามารถ แจงขอ

ความชวยเหลอเดกได คะ

ผสมภาษณ : แลวสถานท พฒนาเดกและครอบครวนนเขามหนาท?

ผใหสมภาษภ : เออ คอ ถาเปนบานพกเดกและครอบครว จะทาหนาทเปนสถานรองรบตาม

กฎหมาย โดยหลกๆแลวจะเปน 3 ฉบบกคอ พรบ.คมครองเดก พรบ คมครองผถกกระทาดวยความ

รนแรงในครอบครวและก พรบ.ปองกนและปราบปรามการคามนษยตรงนนเนยจะตองรบ ทนถา

ถามถงตวภาระกจจรงๆ จะเนนทตว เออ ภาระกจเรองของการคมครองเดก ถาเปนกรณของเดกทถก

กระทาความรณแรงในครอบครว มนกจะมาเขาคายใน พรบ.คมครองเดก แตถาเปนกลมเปาหมายท

เปนสตรนะคะ สตรทอายเกน พรบ คมครองเดก คอมากกวา 18 ตรงนนเนยบานเราจะไมรบ กจะ

เปนบทบาทของบานพกเดกและครอบครวในการใหการชวยเหลอเบองตนไปอยางเนยอะคะ แลวก

ไปวนจฉยวาควรจะตองทายงไงถาเขายงกลบครอบครวไมได จะสงฝกอาชพไหม หรอจะตอง

ดาเนนการอยางไร กจะถกสงไปตามกระบวนการอกขนตอนนง แตกไมใชตาม พรบ. คมครองเดก

เราจะยดทตวชวงอายของกลมเปาหมายเปนหลกคะ

ผสมภาษณ : แลวทนอายกไมเกน 18 ?

ผใหขอมลหลก : เออ มเกนบางแตสวนนอยคะ เกนกคอยงอยในชวงระหวางเรยนอยางทแจงไปแลว

ผสมภาษณ : อาย 18 กยงเรยกวาคมครองเดก?

ผใหขอมลหลก : ใชคะ

ผสมภาษณ : สตรนกคอ ความเปนเดก 18 นกคอมสตรอยดวย?

ผใหขอมลหลก : ใชคะ

ผสมภาษณ : เพราะงนคาวาสตรกคอในกลมนแหละนะคะ เออ เมอกนพดถงการรบมาปบแลวเนยก

จะมกระบวนการในการดแล ใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : เออการดแลเนย มนมกระบวนการยงไงคะ

129

ผใหขอมลหลก : เออ ถาพดถง กระบวนการในการดแล เรากจะ เออ โดยขนตอนการดาเนนงานกจะ

เปนไปตามกฎหมาย 1 กคอดวาสาเหตทเดกเขามาสการใหความคมครองสวสดภาพเนยมาอยางไร

สาเหต คอถาเปนเรองของการถกทารณกรรม แนนอนตองมการแจงความดาเนนคดกบผกระทา

สาเหตเรองของพฤตกรรมไมเหมาะสมเสยงตอการกระทาความผดไมตองมการดาเนนคด แตก

นามาสเรองของการ เออ จดทากจกรรมพวกปรบ เพอปรบเปลยนพฤตกรรมใหเดกสามารถกลบคน

สสงคมในอนาคตนะคะ เออ ในกรณของเดกท กฎกระทรวงเชนเดกอายต ากวา 10 ไมตองไดรบ

โทษ อนนกจะเขาขายอยใน คอจะแยกหลกๆเลยคอกลมเดกมคด กบไมมคด แตเดกมคดทวาไมใช

เปนผกระทา แตเปนผถกกระทา นนกระบวนการกจะมแตกตางกนนดเดยวตรงท เรองของการ

ชวยเหลอในเรองของขอกฎหมาย ในเรองของการเรยกรองสทธ เออ ตามกฎหมายใหกบเขาอยาง

นอะคะ ทนพอเขามาอยในบานกมาดในเรองของการใหบรการของบาน การใหบรการของบานกจะ

มหลกๆคอสงคมสงเคราะห กคอเรองของการใหคาปรกษาแนะนาการสบคนขอเทจจรงอะไรตางๆ

ทเกยวของกบตวเดก เดกบางคนเนย มาอาจจะเออ ไมมญาต หรอตดตอญาตไมไดหรออะไรตางๆ

เรากจะใหบรการดานน มการใหบรการดานจตวทยา มเรองของการประเมนสภาวะจต มเรองของ

การประเมนสภาวะความเครยดหรออะไรตางๆ เพอทจะเอาผลการประเมนมาใชในการวางแผน

เพอใหบรการกบเขาไมวาจะเปนดานการศกษา หรอการประกอบอาชพในอนาคต เรากจะยดจากตว

จากผลการประเมนไอควอะไรตางๆนเปนหลกดวย นะคะ มการใหบรการดานกฎหมาย กอยางท

เรยนใหทราบวา ถายงไมมการแจงความดาเนนคด เรากตองเปนผพาเดกไปแจงความดาเนนคด ม

เรองของการเรยกรองสทธ เชนคาตอบแทนผเสยหายในคดอาญา อะไรอยางเงยอะคะ เรากพาเดกไป

ยนคารอง กแลวแตคณะกรรมการจะพจารณาวาเดกจะสามารถทจะไดรบเงนเทาไร อะไรตางๆ เออ

มเรองของการพาเดกไปขนศาลใหความรวมมอเพราะวากระบวนการทางคดบางคดกใชเวลาเปนป

2 ปเหมอนกน พอเดกมาอยทเรา เราก พอเวลาศาลแจงมา หรอเราไดรบการแจงมาจากญาตเดก

หรอหนวยงานทใหความชวยเหลอเดกเบองตน เรากจะทาหนาทในการพาเดกไปขนศาล ใหความ

รวมมอการสบพยานในชนศาลรอจนผลการพพากษาออก ถาในกรณทเดกถกระทาแลวผลคา

พพากษามการจาคกจาเลยหรออะไรตางๆเรากจะนามาใชในการวางแผนในการคนเดกสครอบครว

ดวยนะคะ แลวกนอกเหนอจาก 3 ดานทกลาวมากคอ สงคม จรยะ กฎหมาย หลกๆกคอเรอง

การศกษา เดกทมาอยกบเราเนองจากอยในระยะเวลานาน เพราะฉะนนกระบวนการเรองการศกษาก

เปนเรองสาคญ นนเรากจะวางแผนใหการศกษาเดก ถาเปนกรณของเดกเลกทสามารถเขาเรยนตอใน

ระดบชนประถมไดเลยโดยทการศกษาไมขาดตอนมาอะไรอยางเงย เรากสามารถใหการสนบสนน

ไดกคอสงเดกเขาเรยน เราประสานความรวมมอกบโรงเรยนในพนทใกลเคยง โดยเฉพาะบานเราก

จะทางานกบโรงเรยนกลางคลอง 10 กจะสงเดกไปเรยนในระดบประถมทนน สวนถาเปนในระดบ

130

มธยมเนย เนองจากสวนหนง ถาเปนกลมเดกโตเราตองยอมรบวา เดกสวนหนงมปญหาพฤตกรรม

รวมดวย เพราะฉะนนเมอเรารบตวเดกมาเบองตน เราจะไมสามารถสงเดกเขาเรยนไดทนท กตองอย

เพอประเมนพฤตกรรม แลวกประเมนพฤตกรรมเบองตนกอน ถาในระยะนงเราคดวา เดกม

พฤตกรรมดขนแลวกไมมปญหาในเรองของพฤตกรรมเรากจะสนบสนนใหเรยน เพราะมการสง

เรยนในระดบมธยมดวยคะ

ผสมภาษณ : เฉพาะชนมธยมตน?

ผใหขอมลหลก : มคะ มทงมธยมตนและกมมธยมปลาย แลวกตอนนเรามเดกทอยในความดแลของ

เรา เรยนในระดบมหาวทยาลยอย 1 คน เอออาย 20 ปทแลวคะ พง 20 ใหมๆ

ผสมภาษณ : ก ก ตามเกณฑ อาย 18?

ผใหขอมลหลก : ออ... สวนหนงเดกมาอยทเราไมไดเรยนตามเกณฑคะ ตอนนมเดกอยรายหนง อาย

ประมาณ 16 กวาละ แตยงเรยน ป.6 เพราะวาเดกไมไดเรยนมา แตวารร ไมไดปดกนในเรองของ

การศกษาวาเดกอายเกนเกณฑแลวจะไมรบหรออะไรตางๆ แตวา ตอนนสงทพวกเราจะตอง

ประเมนกนมากขนกคอเรองของ สภาวะของการปรบตวในขณะทเดกเรยนประถมอาจจะไมเกด

ผลกระทบอะไรนก แตพอเมอเดกกาลงจะตองเขาเรยนมธยมอาจจะมเรองของการลอเลยน อาจจะม

เรองของอะไรตางๆ เพราะเดกอาย 17 ปหนา 16 ปหนา 17 เขาเรยน ม.1 อาย 17 กบเพอนทเรยนม.1

แบบ 13-14 อะไรอยางเนย เรากกาลงเปนกงวลในเรองนกนพอสมควร กอาจจะตองมาวางแผนกน

ดๆอะคะวาเราจะดาเนนการยงไง เพราะฉะนนเรองของการเรยนเนย ถารรไมขดของ จรงๆ เดกเกน

เกณฑเรยน เรากจะสนบสนนใหเรยนได แตสวนหนงทเราไมสามารถสนบสนนใหเรยนภายนอก

ไดเนองจาก เดกมปญหาพฤตกรรม โดยสาเหตของการนาสงเขามาเราจะเหนไดชด คอถาเปนเดก

ปญหาพฤตกรรม เออ เสยงตอการกระทาความผดอยแลวเนย เดกกลมเนยสงทเราเหนไดชดเลย คอ

หนเรยน ตดเพอน กาวราว ไมเชอฟง เพราะฉะนนเดกกลมเนยทเขามาเนย จะสงรยนทนทไมได เรา

กตองหยดปรบพฤตกรรมกอนอยางเนยอะคะ

ผสมภาษณ : คอมอย 2 ประเดนพออาย 18 ปบเนยเขาตองไปจากทน

ผใหขอมลหลก : เออ ไมจาเปนตองไปทนทคะ กขนอยกบกระบวนการใหความชวยเหลอ แตถา

สมมตวาครอบครวเขาพรอม คอ เดกสวนหนงมครอบครว เดกสวนหนงกไมมครอบครว กรณทเดก

มครอบครวกไมจาเปนตองอยจนถง 18 หรอเพยงเพอแคคดจบ สาหรบรายทไมมปญหาพฤตกรรม

นะ กอยพอคดจบ ผกระทามเขาเรยกวา อาจจะถกจาคก หรออาจจะ เออ พสจนแลวไมเปนความจรง

หรอถกยกฟองหรออะไรตางๆเรากวางแผนแตถาเดกมครอบครว เราสามารถคนกอน 18 ได แตถา

เดกไมมครอบครวแลวมปญหาพฤตกรรมรวมดวย เรากสามารถดแลเขาตอไป คะ

131

ผสมภาษณ : เดกทมปญหาพฤตกรรมแลวไมสามารถจะสงไปเรยน ในระดบมธยม แกปญหายงไง

คะ

ผใหขอมลหลก : เออ กเปนลกษณะของการทากจกรรมรวมกน การใหการอบรมสงสอน เพราะวา 1

เลยคอ ปญหาพฤตกรรมพวกเนยมนสงสม และเปนเรองของสภาพแวดลอม ทนพอเขามาอยในนอะ

คะ อนนทเราเหนไดคอคามแตกตางระหวางสภาพแวดลอมภายในกบสภาพแวดลอมภายนอก

เนองจากสภาพแวดลอภายนอกมนมสงเราตางๆ มนมเรองของปจจยเรองเพอน มนมเรองของ

โอกาสในการเขาส โลกทมนไมคอยเหมาะสม แตการทเดกมาอยในนเนยคะเนองจากเราเปน

สถานท คอบานเราภาษาเดกเขาเรยกวาศนยปด ศนยปด คอเดกไมไดรบสทธในการออกขางนอก

โดยไมไดรบอนญาตหรออะไรตางๆ แลวกในนกจะแยก แยกเพศ เพราะฉะนนในนกจะมแต

เดกผหญง เออ เดกสวนหนงทมปญหาพฤตกรรมภายนอก พอเขามาอยตรงนเนย สวนหนงคอเขา

เรยนรอะไรบางอยางได เชน สงทเขาปฏบตมาเนย เขาทาพลาด เขาทาผด ทาใหเขาถกสงมาอยในน

สวนหนงกคอ เรมมความเขาใจละ ในเรองของการทจะตองปรบตว แตจากพฤตกรรมทมนสงสมมา

นาน มนกจะตองใหเวลาเขาในการปรบตว เพราะบางทเขาใจ แตพอเผลอตวละกเรมมบาง เรมม

ตอตาน เรมมกาวราว เรมมทาอะไรทผดระเบยบผดกตกา อะไรเงยคะ เรากจะใชในเรองของการ

อบรม เปนเรองของการ เออ ถาทาผดจรงๆ กมเรองของการลงโทษ แตเปนลกษณะของการลงโทษ

เชน เออ บาเพญสาธารณะประโยชน เออ งดสทธทพงไดเชน การทากจกรรมขางนอก อะไรตางๆ

อะคะ แลวกอกสวนหนงเปนเรองของ เออ กระบวนการของการทากจกรรมบาบดกคอเปนลกษณะ

ของ เพอนชวยเพอน เออ มการพาเดกออกไปใชชวตในสงคมขางนอก เปนเรองของการทากจกรรม

ทศนะศกษา เรามเรองของ กจกรรมทางศาสนามการนมนตพระอาจารยมาสอน ใหทกวน พฤหส

อะไรตางๆ นะคะ กมนเปนเรองของการใหการอบรมสงสอน เนองจากบทบาทของสถาบน

ครอบครวไมไดทา หรอทาไมเหมาะสม คะ

ผสมภาษณ : และมการฝกวชาทอยในนน?

ผใหขอมลหลก : เออ เราใชคาวาเปนอาชวะบาบด ทเราใชคาวาอาชวะบาบดเพราะวาบานเราไมได

เปนศนยฝกอาชพโดยตรงและเราไมมประกาศนยบตรให แตอาศยวาใชความสามารถเฉพาะตวของ

ผดแลเดกในการสอน เออ แมบานคนนงถนดในเรองของการทาดอกไมประดษฐ กสอนดอกไม

ประดษฐ แมบานคนนงถนดในเรองของการรอยลกปดกสอนรอยลกปด อา ถนดบาตก กสอนเรอง

บาตก เรองอะไรตางๆ ทใชคาวา อาชวะบาบดเพราะวาเดกกลมนสวนหนงคอเราพบวามปญหา

ทางสถาวะจตรวมดวยคอ 1 เดกไมนงมแอลดปนเยอะ มเรองของสมาธสน มเรองของอะไรตางๆ

เปนเรองของการเรยนร การเรยนทกษะตางๆ ทกษะดานภาษา ทกษะดานการคานวณตางๆ ซงทาง

นกจตวทยาเขาจะประเมนพบ เดกบางคนทเรยนตา จรงๆไมใชเดกสมองไมดอยางเดยว แตเดกม

132

ภาวะแอลดดวย เดกบางคนสภาวะไอควปกต กคอ 90-100 109 แตเดกเปนแอลด กเลยทาใหการ

เรยนตา อะไรอยางเนยคะ แลวเดกกลมเนย ดวยความทสงคมภายนอกไมเขาใจ กมองวาเอะ ทาไม

แบบ เดกโงบางอะไรบางแลวกผลกเดกออกจากระบบเงยอะคะ เพราะฉะนนอาชวะบาบดของบาน

เราคอ 1 มงเนนเรองของการฝกสมาธ มงเนนใหเขารจกทจะแบบ สงบ ผอนคลายอะไรตางๆ แลวก

ในบางรายเรากจะเหนวาในภาวะทมาแรกๆอาจจะมเศราซมอาจจะมอะไร แมบานกจะสงเกต

พฤตกรรมจากกจกรรมอาชวะบาบดเยนยอะคะ แลวกสงตอขอมลใหคนทเกยวของไมวาจะเปนนก

สงคม นกจตฯ แลวกวางแผนรวมกนในการปรบพฤตกรรม แตวา โดยหลกแลวบานเราตองใชใน

เรองของ ตองถามวาเดกปรบพฤตกรรมไดไงกคอเปนเรองของการใชเวลาและกการอบรมสงสอน

มากกวาเพราะวาเราไมมกจกรรมเดนๆหลกๆ บอกวาเดกตองเขาคอสแบบนแลวจะกลายเปนคนด

ไดหรออะไรอยางเนย เราไมใชแบบนนนะเพราะวาการปรบพฤตกรรมตางจากกการบาบดยาเสพ

ตด นองมนไมสามารถจะบอกไดวาตองเขาคอสนไปแลวจะดจะหายอะไรอยางเนยอะคะ

ผสมภาษณ : ทนในความเหนสวนตวนะคะหนวา เหตหนงททาใหเดกเหลานมาอยทน มนเกดขน

จากการไดรบผลกระทบจากการกระทาความรนแรงในครอบครว หรอการไมไดรบความเทาเทยม

ทางเพศ ใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : กมบางสวนหนงคะ แตเพยงแตวาเออ ถาถามในสดสวนเนยคงยงตอบในลกษณะน

ไมไดเพราะเราไมเคยทาการประเมน เนาะ แตวาอยางหนงทเหนไดชดเลยกคอ จากประวตของการ

เลยงดของคนในครอบครวมเรองของการใชความรนแรงอนเนยม เออพออาจจะทารายแม แม

อาจจะทารายพอ พอทารายลก แมทารายลก มคะ อนนมแนนอน

ผสมภาษณ : กเลยสงผลทาใหเกดปญหา

ผใหขอมลหลก : ใชคะ

ผสมภาษณ : อนนอาจจะถามนอกเรองนดนงนะคะ วาคดวาปจจบนนนะคะ ประเทศไทย

สงคมไทย หรอจะคนในสงคมเนย เออ ความไมเสอมภาคทางเพศมมยตอนนคดวายงมมยคะ?

ผใหขอมลหลก : อออ มนคงเปนเรองของวฒนะธรรมทผานมาดวยในสงคมาไทยทยกยองใหเพศ

ชายในฐานะทเปนผนาครอบครว และอะไรตางๆซงการเรยกรองหาความเสมอภาคทางเพศ หรอ

ความเทาเยมกนทางเพศเนย มนยงไมไปถงระดบทมนเทาจรงๆ เพราะฉะนนมนกเลยเปนสวนหนง

ทสงเสรม เออ ถาในความคดของตวเองเนย ไมวาจะเปนการ ดจากสอ หรออะไรตางๆเนย การดถก

เหยยดหยามทางเพศ การ...เขาเรยกอะไร คกคามทางเพศ กยงมอยเยอะ แลวในสงคมทกกลม ไมวา

จะเปนกลมมการศกษา หรอไมมการศกษา เพราะฉะนนเนย ถาในระดบกลมทมการศกษาเรายง

คาดหวงความเทาเทยมกนไมไดเนย กลมผดอยโอกาสทางการศกษาเรายงไปไมถงเลยคะเรองน

เพราะฉะนนมนไมเรองงายทจะทาใหเรองนกลายเปนเรองทเสมอภาคจรงๆไดในสงคม

133

ผสมภาษณ : แลวกเหนมมลนธ หรอชมรมสมาคม พยายามจะตงตรงเนยขนมาเพอจะลด ไอความ

รนแรง สงเสรมความเทาเทยมทางเพศ เออ คดวา พวกเขาทาไดไหม?

ผใหขอมลหลก : เออ ถามวาคดวาเขาจะทาไดไหม เรองนถาทาโดยลาพงทาไมไดแนนอนคะ ตอง

อาศยกลไกหลายๆสวน หลายๆภาคสวนในการขบเคลอนแลวกตองใชเวลา เปนเรองทตองใชเวลา

จากอนนงทเคยทางานในสานกงานสงเสรม เออ สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครวนะ ซง

ตรงนนเนยทาเรองสงเสรมความเสมอภาคหญงชายโดยตรง มหนวยงานระดบกองนงในสานก ใน

กรมนอะนะคะ เรองความเสมอภาคโดยตรงเนย กทราบวาเรองทเราเหนไดชดเชน การเรยกรอง เออ

สทธสตรนเรองของ อะไรละ สดสวนของคนทางานในองคกรตางๆไมวาจะเปนองคกรอสระ ไมวา

จะเปนใน อบต. หรอในอะไรตางๆ ทจะตองมสตรจานวนเทาน ถงเทานอะไรอยางเงยคะ กยงเหน

วาทาไดไมเตม 100% อยางเงย เรา คอ ถามวาเปนความตงใจทดทจะทาแลวก แตตองอาศเวลาและ

ตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนหนะคะ

ผสมภาษณ : คะ แลวคดวาวนนพรอมหรอยงทจะเกด ใหมนมความเทาเทยมทางเพศ?

ผใหขอมลหลก : ถามวาพรอมมย จรงๆตวเองกอยากชวยผลกดนเรองนนะคะ แตจรงๆมนตองเปน

เรองของกลไกระดบชาต ไมใชแคองกรองคกรเดยวแลวก โดยเฉพาะในสาย เอนจโอ สายเดยวทจะ

ทาได เออ เขาอาจจะทาไดในระดบนง แตถาจะเคลอนเรองเนยตองเปนระดบชาต ตองเปนวาระ

แหงชาต เหมอรยคนงทพดกนเรองของทมการคามนษย แลวกยกประเดนเรองการคามนษยขนมา

เปนวาระแหงชาต แตถามวาเรองนเรองสตรจะมโอกาสหยบยกขนมาเปนวาระแหงชาตไหม ไมงาย

คะ เพราะวา เพราะวาผชายกจะพยายามมองวา โอยลกขนมาเรยกรองอะไรวะเนย คอเขากยงไม

เขาใจคาวาความเสมอภาค หรอความเทาเทยมกนมากนกเพราะฉะนน มนตความไดหลายอยางอะ

คะ วาถาจะเคลอนเรองนจรงๆ ตองในระดบใหญ กอน คอระดบใหญตองเหนดวยไมใชเคลอน

ระดบใหญ แตการเคลอนจากจดเลกๆแลวกระเพอนออกไปมนกมควารมเปนไปได แตตองใชเวลา

คะ

ผสมภาษณ : เออ มมลนธหลายแหงเลยคะ เปนเอกชน ไดกตงมลนธเหลานขนมา วตถประสงค ม

มลนธไหน พอจะบอกไดไหมคะวา ทางานลกษณะเหมอนกบบานน?

ผใหขอมลหลก : มลนธททางานเหมอนลกษณะบานน คอถามองในเรองของเปนสถานรองรบผ

ประสบปญหา เรากจะรจกมลนธ เออ เพอนหญง มลนธ เออ อยางกรณบานพกฉกเฉนอะไรตางๆ

พวกเนยคะ แตวาถาเปนลกษณะหนวยงานทเปนสถานรองรบเนย กจะมอกพอสมควร แตถาเปน

มลนธหรอองคกรททาเรอง ในเรองของการสงเสรมความเสมอภาคโดยตรงหรอในเรองสทธสตร

โดยตรงเนย เทาทรจกกจะเปนมลนธสงเสรมหญงชายกาวไกล อะไรอยางเงยคะ ของคณสเพญศร

อยางเงย คอลกษณะของมลนธลกษณะแบบนกจะ ภาระกจกจะแตกตางจากบานน

134

ผสมภาษณ : แตนจะบอกวาภาระกจของเพอนหญงมลกษณะคลายกบทนหรอคะ?

ผใหขอมลหลก : โดยเทาททราบนะคะ แตวาไมแนใจวาเขามรองรบเปนบานหรอเปลา แตก

เหมอนกบวาเขาเปนหนวยงานทใหคาปรกษา เปนหนวยงานท ทเปนหนวยรกประเภทหนงในการท

เขาถงผประสบปญหาอะคะ แตวาไมแนใจวามสถานรองรบไหม แตอยางบานพกฉกเฉนทดอน

เมอง โอเค เรารวาเขาม อยางเงยคะ

ผสมภาษณ : คาวามคอม...

ผใหขอมลหลก : มเปนสถานรองรบ ผไดรบการดแลอยในนนคะ

ผสมภาษณ : เมอกเอยชอคณสเพญศรนเปน?

ผใหขอมลหลก : เออ คณสเพญศร จะเปนเอนจโอททางานเรองสตร ทเราเคยมการรวมประชมกน

อะไรกนอยางเงยอะคะ

ผสมภาษณ : อยทไหนอะคะ?

ผใหขอมลหลก : ถาจาไมปดจะเปนมลนธหญงไทยกาวไกลนะคะ

ผสมภาษณ : ไมใชคณจเดจหรอคะ?

ผใหขอมลหลก : คณจเดจจะเปนมลนธเพอนหญงเนาะ

ผสมภาษณ : เพอนหญงยายไปแลวคะ พอดเมอวานหนคยกบคณจเดจ?

ผใหขอมลหลก : หมายถงมลนธยายหรอคณจเดจยาย

ผสมภาษณ : คณจเดจยายคะ คณจเดจยายปลนธหญงไทยกาวไกล แลวรสกวาคณสเพญศรเนย จะ

อยเพอนหญง

ผใหขอมลหลก : อาว หรอคะ ไมแนใจเพราะวาในสายเอนจโอไมแนใจ สวนใหญกจะเหนเขาอย

แลวอยเลยอะไรอยางเงยคะ แตวาถาพดถงเรองสทธสตรเนย พโกเนยจะคอนขาง พโกคอคณสเพญ

ศรเนย จะคอนขาง เขาเรยกวาอะไร ดงในแวดวงของคนททางานในเรองของสทธสตร นะคะ

ผสมภาษณ : น คณสเพญศรน เขาเคยอยเพอนหญงอยหนะ

ผใหขอมลหลก : ใชคะ ใชๆ แลวระยะหลง จดตงมลนธ ในระยะหลงทมเรองของการสงเสรมเรอง

ความเสมอภาคขนมาเนยคะ เออ กรสกวาจะมการขยาย ขยายองคกรขน

ผสมภาษณ : แตรสกวาทใหญทสดในเพอนหญงตอนนนาจะเปนคณสเพญศร

ผใหขอมลหลก : ใชไหม

ผสมภาษณ : นาจะใช คณจเดจมาท... แตรสกวาเขาจะไดเปนผจดการคะ

ผใหขอมลหลก : อนนยงไมแนใจในเรอของตาแหนงของตวบคคล

ผสมภาษณ : แตวาทาหนงสอ

ผใหขอมลหลก : อา ใช

135

ผสมภาษณ : เออ เดกทมาอยในเนยอะคะ ทตรงๆเลย และทชดเลยทวากระทบจากไดรบการกดข

ทางเพศหรอรณแรงทางเพศมไหม?

ผใหขอมลหลก : มคะ เปนลกษณะคกคามทางเพศคอผทถกผทโตกวา ผทมอานาจมากกวาขมเหง

รงแกคะ กม มทงพอแท ทงพอเลยง พเพอน คนรจกของครอบครว มทกประเภทคะ

ผสมภาษณ : กเลยตองอยทน?

ผใหขอมลหลก : เนองจากในรายท ไดรบการประเมนแลววาครอบครวไมสามารถใหความปลอดภย

กบเดกไดในขณะนนกถกสงเขามารบ เออ ถกสงเขามาคมครองสวสดภาพทนกอน คะ

ผสมภาษณ : กฎหมายทใชในหนวยน จะเปนกฎหมายคมครองเดกมากกวาหรอยงไง?

ผใหขอมลหลก : เรายดตว พรบคมครองเดกเปนหลกคะ พอวา พรบ คมครองเดกเนยจะมเนอหอท

ครอบคลมมากกวา พรบ คมครองผถกกระทาความรณแรง ในกรณของผทกระทาความผดใน พรบ

เดกเนย สวนใหญจะเปนลกษณะความผดในคดอาญา แตกระบวนการของ พรบ. คมครองเดก คอ

เนนกระบวนการในการดแลเดก แตกรณของ พรบ คมครองผถกกระทาดวยความรณแรงเนย

ใจความหลกของ พรบนคอมงเนนทสรางความสมานฉนในครอบครวไมเนนทกระบวนการในการ

ลงโทษผหกระทาความผดเพราะฉะนน ตวหลกของ พรบ.เนองจากบานเราดแลกลมเปาหมายทเปน

เดกเปนหลกเรากเลยยดตว พรบ. คมครองเดกเปนหลกคะ

ผสมภาษณ : อนนถามนอกเรองเลยคะเนย ขออกสกคาถามหนงนะคะ เออ ถามลนธทเปน

ภาคเอกชนทดอนจโอทวาเนย ทางานลกษณะอยางเนยนะ ซงเปนปญหาสาคญแหงชาตเนยอะคะ

คดวาเขาจะแกปญหาไดไหม

ผใหขอมลหลก : เออททางานลกษณะนหมายความวา ลกษณะในเรอของเดกทถกกระทาความรณ

แรงหรอ...

ผสมภาษณ : คอทงความรณแรงและสงเสรมใหไดรบการพฒนา คอความพรอมเนยเขาจะทาได

ไหม

ผใหขอมลหลก : ในนามของมลนธหรอเอนจโอใชไหมคะ จรงๆมลนธหรอเอนจโอบางแหงกทาได

ดนะคะ เพยงแตวาปญหากคอเขาไมมงบประมาณหลก

ผสมภาษณ : กาลงมองตรงนอย

ผใหขอมลหลก : ใช เพราะไมมงบประมาณหลกในการสนบสนนมนแตกตางจากภาครฐคอยงไงกม

งบประมาณถงจะนอย แตกม

ผสมภาษณ : กเลยอยากใหประเมนดคะวาจรงๆแลวเนยมมลนธใดทอยในใจ และคดวาเขาทาได?

ผใหขอมลหลก : มลนธใดทอยในใจแลวทาได...

ผสมภาษณ : นอกเหนอจากมลนธปวณา ปวณาอยไดมยคะ

136

ผใหขอมลหลก : คอ ถาเราพดกนประเดนนคอ ตองยอนไปดวากระบวนการในการใหความ

ชวยเหลอของแตทเนย ทาขนาดไหน เพราะวาถาเราพดถงยกตวอยางมลนธปวณา มลนธปวณาทา

หนาทเหมอนเปนหนวยงานในการคดกรองเคส เปนตวรบเคส

ผสมภาษณ : คดกรองเทานน แลวสงตอ?

ผใหขอมลหลก : ใช เพราะวาเดกสวนหนงกมาอยกบเรา ถงแมวามลนธปวณาชวงหนงเคยมการ

รบเคสเขาไปดแล แตกระยะหลงๆกเทาทเราทราบกคอ ไมไดดแลเอง คดกรองแลวกสงตอ

ผสมภาษณ : กเรยกวาไมครบวงจร?

ผใหขอมลหลก : เราตองไปดบทบาทภาระกจของเขาเนาะเพราะวาเราไมรจรงๆวาขอบเขตของเขา

แคไหน แตอยางอกมลนธนงทเราทางานดวยกนนะคะ และกวาทกวนนกยงทางานดวยกนอย คอ

มลนธศนยพทกษสทธเดกของอาจารยสพสทธ คมประพนตรงนน นของมลนธเนย เขากทางานเตม

รปแบบเตมกระบวนการเหมอนเรา เขามพนกงานเจาหนาทคมครองเดกเยอะมาก เออ มนกสงคม ม

นกจตฯ มพนกงานคม เออ สทธเดกอะไรตางๆ แตเขาขอจากดของเขาคอหนวยงานเขารบเดกไดแค

14 คน แลวพอเตม 14 ปบเขากรบไมไดและ เขากจะสามารถสงตอไปอยทอนได แตอยางหนวยงาน

ของรฐเนยเราเตนไมได เรากตองรบมาอยตลอดเวลาคอแมวาจานวนคนจะเกนจานวนผดแลหรอ

อะไรตางๆ แตเรากตองบรหารจดการใหไดนะคะ

ผสมภาษณ : เปนคาตอบทดเลยนะคะวามลนธตางๆเนยคะ มนจะมความพรอมนกภาพนะใชไหม

คะ

ผใหขอมลหลก : ใชคะ

ผสมภาษณ : เราตองพจารณาถงวา มลนธปว เชนมระยะเวลาแคน แคน แคน เพราะงนเราจะ

คาดหวงวาทกแหงเทากน ตรงน ซงความพรอม คอคดวามนมปญหาเรองบประมาณ กคงจะไมดไป

กวารฐบาลแนนอน เขาเปนเครอขายใหกบรฐบาลไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : กทางานรวมกนคะ คออยางมลนธปวณาเนย คอเรามองกนครงทวา เออ บางมลนธ

เนย เขาดงอยแลว ไมตองประชาสมพนธเขากดงเพราะวาเขามวธการในการประชาสมพนธตวเอง

เนาะ เปนทรจกของชาวบานอะไรอยางเงยคะ ในสวนตวเรามองวาถาเปนชองทางนงในการให

ความชวยเหลอประชาชนไมวาประชาชนเดอดรอนและจะเขาสชองทางไหนกตาม ถามนมการ

ประสานความรวมมอกนเนยเราไมมานงเกยงกนหรอก โอยอนนมาจากสายนเราไมรบหรออะไร

อยางเนยอะคะ เพราะฉะนนแทนนชทจะตดตอมาในสายของราชกาลโดยตรงหรอของกรมโดยตรง

เนย กคณกตดตอในจดทคณรจกในขณะเดยวกนเนย ภาคเครอขายทจะตองทางานรวมกนเนย

จะตองมารบชวงตอเพราะฉะนนคอถาเขาเออทาตรงนนได แลวเรากประสานความรวมมอกน

137

สดทายแลวคนทเดอดรอน เขาสกระบวนการในการใหความชวยเหลอไดเนยมนกไมนาจะใชปญหา

อะคะ

ผสมภาษณ : แลวทนเกยวของกบศนยประชาบดมย?

ผใหขอมลหลก : เออ เปนหนวยงานในสงกดกรมเดยวกนคะเพราะวาศนยประชาบดกขนกบกรม

พฒนาสงคมและสวสดการ แตวาศนยประชาบดจะไมมในเคสในบาน คอบานเราทาหนาทเปน คอ

ถาพดในภาษาเขาเรยกเปน สถานใหบรการ กคอเราจะมผดแลในบาน แตศนยประชาบดกจะทา

หนาทเปนหนวยรบเรองเบองตน แลวกนอกเหนอจากศนยประชาบดทเปนพนสานในกรงเทพฯ

โดยตรงเนยนะในแตละจงหวดจะเปนพนสานทอยทบานพกเดกและครอบครว ซงนโยบายของ

รฐมนตรนโยบายของผบรหารกคอ ใหพนสานเนยทาหนาทเสมอนเปนหนวยงาน เซนเตอรดวย

ตวเอง คอแทนทจะใหประชาชนไปแจงมลนธปวณาอยางเดยว หรอไป หรอไมรจะหนไปแจงใคร

กเรา กจะใชสดลแกนสนๆ ของศนยประชาบดเนยคะกคอ 1300 ใหจางายๆ อะไรตางๆเงยคะ กคอ

เปนหนวยรบเรองเบองตน เหมอนกนแลวกเขาสกระบวนการ สวนกลมเปาหมายนนกจะเปนเดก

จะเปนสตรจะเปนคนชรา จะเปนคนไรทพงหรอจะเปนคนพการตองสการดแลของสถาบน กจะเปน

กระบวนการในการพจารณาตามขนตอนไปเพราะนอกเหนอจากบานเรา อยางบานเราดแลเดก บาน

ผสงอายกตางหาก บานคนพการกตางหาก บานคนไรทพ งคนเรรอนกตางหาก เพราะฉะน น

กลมเปาหมายกจะถกสงไปตามทตางๆ

ผสมภาษณ : โดยทผานศนยประชาบด?

ผใหขอมลหลก : ดวยคะ ดวย

ผสมภาษณ : อกทางนง เออมลนธเอกชนนตองผานศนยประชาบดไหม?

ผใหขอมลหลก : ไมจาเปนคะ

ผสมภาษณ : ไมจาเปน แตผานเพราะวา?

ผใหขอมลหลก : เพราะวา ตอนนเน ยเนองจากบานพกเดกและครอบครวในแตละจงหวดแลว

มลนธทตงอยในจงหวดไหนกตามกสามารถประสานงานกบบานพกเดกและครอบครวไดโดยตรง

หรอบางมลนธกสามารถประสานงานการรองรบไดโดยตรง เชน กรณของศนยพทกษสทธเดกท

แจงใหทราบอะคะ อยทจรญ จรงๆตามกระบวนการถาเราเกยงเขากตอง เคสตองไปเขาบานพกเดก

กรงเทพกอน แตสวนใหญแลวเคสทเขาเจอ เขากจะเปนเคสทเขาถกกระทาทารณกรรม แลว

คอนขางมหลกฐานชดเจนเพราะวา สวนใหญเราจะไดรบการประสานากโรงพยาบาลน น

หมายความวาเดกไดมผลการตรวจรางกายละวาพบรองรอยพบความเสยงตอการถกกระทาแนนอน

เพราะฉะนนเนยกลมปญหาแบบนนเนยกจะถกแยกเดก เดกจะถกแยกออกจากครอบครว เมอแยก

138

ออกจากครอบครวปบ พอประเมนแลวมการประสานงานกนเขาสามารถสงโดยตรงมาทเราได กไม

จาเปนตองผานพนสาน คะ

ผสมภาษณ : มลนธสงไดเลย?

ผใหขอมลหลก : ใชคะ หรอในบางกรณตารวจเมอไดรบแจง ตารวจอาจจะประวานงานเรากไดใน

กรณทเดกไมมครอบครวหรอไมสามารถรวาจะสงเดกไปทไหน เรากจะสามารถตดตอหนวยงาน

กรมไดซงกตดตอพนสานไดเหมอนกนหรอจะตดตอสถานแบบบานเราโดยตรงไดกไดเหมอนกน

อยางเงยคะ

ผสมภาษณ : แตในทางปฏบตเขากจะตองผานศนยประชาบดตอพนสานถาเปนในงานในของ พปม

ผใหขอมลหลก : คอ คอถามวาจาเปนจะตองผานมย เอาเปนวาคาตอบคอพนสานจะเปนหนวยรบ

เรองเบองตน เพราะฉะนนถาประชาชนเดอดรอน หรอใครกตามทพบเหนผเดอดรอน สามารถ

ตดตอพนสานไดโดยตรงเพราะวาโอกาสทเราจะประชาสาพนธบานเราวาถามเดกแบบนใหสงมา

บานเราเลย อยางเงยมนคอนขางจะยาก เพราะฉะนนนโยบายของผบรหารกคอใหพนสานเนยเปน

เซนเตอร คาวาศนยประชาบดเนย มนกคอกรจายอยท วประเทศ ในกรงเทพจะมศนยประชาบดหลก

โดยตรง แตตามตางจงหวดจะ เปนบานพกเดกและครอบครว ทาหนาทเปศนยประชาบดของจงหวด

น นๆ ทาหนาทเปนพนสานของจงหวดน นๆ เพราะฉะน นมนกเหมอนกบวาในสายงานศนย

ประชาบดกบสายของบานพกเดกมนกจะเขาสกระบวนการ ในการใหความชวยเหลอละ อยางกรณ

ของสถานรองรบแบบบานเราอยางเงยอะคะ เวลาเราไดรบการประสาน เรากสวนใหญจะไดรบการ

ประสานจากบานพกเดก บานพกเดกเขากจะสงเคสมาใหเรา คะ

ผสมภาษณ : เพราะงนบานพกเดกเนยเขากไดรบกบศนยประชาบด?

ผใหขอมลหลก : ก กสวนหนงคะ กสวนหนง

ผสมภาษณ : ชวยๆกน?

ผใหขอมลหลก : คะ คอเบอรโทร 1300 หรอศนยประชาบดในตางจงหวดจะอยในบานพกเดกเลย

คะ

ผสมภาษณ : ทวหมด?

ผใหขอมลหลก : ใชคะ พอโทรทกรงเทพมนจะตดทศนยประชาบดในกรงเทพ แตถาอยในเขตปทม

เวลาทกด 1300 มนจะเขาทบานพกเดกและครอบครวจงหวดประทม ถาไปอยเมองกาญมนกจะเขาท

เมองกาญ อยางเงยคะ

ผสมภาษณ : อยทวาเราอยทไหน

139

ผใหขอมลหลก : ใชคะ เพราะฉะนนคอถามวามนจะตองไปผานศนยประชาบดมย กตอบอยางงนก

ไดคะวามนกจะไปผานนนแหละ แตวาไมใชศนยประชาบดทเซนเตอรทกรงเทพอยางเดยว ตองทา

ความเขาใจวาศนยประชาบดอยทกจด

ผสมภาษณ : ตามสถานททเราแจง

ผใหขอมลหลก : ใชคะ ทกจดของทวประเทศ

ผสมภาษณ : หมายถงวาอะไรคะ ขอคาถามสดทายจรงๆ

ผใหขอมลหลก : ยนดคะ

ผสมภาษณ : เออ มองมลนธหรอหนวยงานแบบนอะคะในทางในฐานะทอยในโองการ หนวยงาน

เหลานเราจะเรยกวาประสบความสาเรจ หรอ เขาเรยกวาไดรบการยอมรบวาเปนหนวยงานทมสภาค

เนย เราวดตรงไหน?

ผใหขอมลหลก : ถาถามตวเองนะคะ ถาถามตวเองเราวดท เออ กลมเปาหมายของเราเนย ไดกลบคน

สสงคมหรอไม คาวากลบคนสสงคมหรอไมมนมหลายมมมองเชนกลบครอบครว ดแลตวเองได

เพราะในกรณทไมมครอบครว นะคะ หรอวาแมกระทงวาไดใชชวตในสงคมได อยในวถทางท

ถกตองคอไมไปกอคดไมไปลกขโมย อนนนคอมองทตวเองประสบความสาเรจ แตถาในมมของคน

อนหรอในมมของการประเมนทวๆไป ซงตอนนเนยกรมกมเรองของการเอา มาตรฐานการสดสวน

ทางสงคมในสถานรองรบเนยมากาหนด จะมเรองของการบรหารจดการใมวาจะเปนเรองของ

งบประมาณเรองสดสวนผดแลตอเดกหรออะไรตางๆซง ถามองในเชงของบรหารเนยบานเราคอ

ประสบความสาเรจยากอะคะ เพราะวามนขาดกน เชนการดแลเดกจรงๆเนยตามาตรฐานจะตอง

สดสวนผดแลเดก 1 คนตอเดก 20 คนแตปจจบนมนกเกนแลวอยางเงย คอถามองในเรองของ

มาตรฐานเนย บานเราตก แตในทางทตวเองเปนผปฏบตแลวทางานกบเดกโดยตรง เรามองการ

ประสบความสาเรจของ การทางานของเราคอ เดกคนสสงคมและสามารถใชชวตในสงคมปกตได

คะ

ผสมภาษณ : คอวามาจากตรงไหนกกลบไปอยตรงนน?

ผใหขอมลหลก : ใชคะ หรอไปอยในททดกวานน

ผสมภาษณ : ทนอะคะกลบคนสสงคมไดดไหม

ผใหขอมลหลก : เออ ทผานมากมนมท งสองสวนคะ แตวาเออ มท ง 2 สวน กคอสวนหนงเดก

กลบคนสครอบครวดวยกระบวนการของเราและกมบางสวนทเดกกลบคนสครอบครวหรอสงคม

แตวาไมใชตามกระบวนการเชน มหลบหนออกไปบางหรออะไรออกไปบาง แตกยงไมเคยเหน

ไดรบรายงานหรอเปนขาวทเดกทเคยไดอยในความดแลของเราออกไปกอคด หรอวาอะไรตางๆซ า

140

แตอาจจะแบบไมไดใชชวตทแบบ ปกตสขนกกอาจจะมบางคอลาบากนดหนอย กคงม คอ ถาอยกบ

เรา เรากจะใหเรยนหนงสอ หรออะไรตางๆ

ผสมภาษณ : คอวาถาอยครบคอสนกจะบรรล แตถาไมครบคอสกยงไมเคยสรางปญหา?

ผใหขอมลหลก : เรายงไมเคยไดรบเสยงสะทอนกลบมาหรอยงไมเคยไดรบการตดตอกลบมาวาเออ

เดกรายนถกจบอยตรงนเนยเขาบอกวาเขาเคยอยตรงนมากอนไออยางเนยเรายงไมเคยไดรบ

ผสมภาษณ : เพราะนนกตองรเปาหมายของแตละหนวย

ผใหขอมลหลก : ใชคะ

ผสมภาษณ : วาเขาทายงไง

ผใหขอมลหลก : แลวกเปาหมายของแตละคนดวย ตะกถงบอกวาถาเปนเปาหมายของตนเอง ตวเอง

มองแบบนอะไรงคะ

ผสมภาษณ : ดคะ อนนเปนการกระทาทด

141

คณนวลศร เพชรนวล

(ผปกครองสถานแรกรบเดกหญงบานธญญพร)

ผสมภาษณ : การเรยนจะสงใหถงระดบไหนคะ

ผใหขอมลหลก : ถาเดกคนไหนเรยนระดบอดมศกษาไดเรากสนบสนน ถาไมไดกตามนนไป ถา

ไมไดกฝกอาชพ

ผสมภาษณ : คอประเดนทเราสนใจคอวาในหนวยงานทเนย มนเหมอนมโรงเรยนทฝกเลยใชไหม

คะ

ผใหขอมลหลก : โรงเรยนฝก ม กศน อะคะ เรยนในนเลยคะกจะถงในระดบมธยมตนแตถา

บางสวนทออกไปเรยนขางนอกได กคอใหเรยนทโรงเรยนขางนอก

ผสมภาษณ : แลวถาวชาชพละคะ มไหม?

ผใหขอมลหลก : วชาชพไมม จะตองไปทศนยฝกอาชพ

ผสมภาษณ : แลวรปแบบของความรณแรงในครอบครวทพบมาคออะไรแลวเจอในลกษณะไหน

บาง

ผใหขอมลหลก : ความรณแรงในครอบครว จากคนในครอบครว จากคนทอยใกลชดจากในชมชน

ผสมภาษณ : เชนคณพอคณแม พอเลยง แมเลยง สาม ภรรยา...

ผใหขอมลหลก : ทนจะเปนเดกนะคะ

ผสมภาษณ : ตงแตอายเทาไรคะ

ผใหขอมลหลก : 6-18ป

ผสมภาษณ : เพราะฉะนนกคอการกระทาความรนแรงทนองไดรบมาอะคะกคอ เรยกวากจะเปน

การทบตอะไรอยางงมากกวาหรอปาวคะ หรอวา...

ผใหขอมลหลก : กจะมกรณการทาทารณทางรางกายและจตใจ รางกายนไมมาก

ผสมภาษณ : รางกายนไมมาก แตสวนใหญแลวจะเรมมาจากจตใจมากกวา ในการพดใสนองอะไรง

ใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : ไมใช

ผสมภาษณ : เปนยงไงอะคะ

ผใหขอมลหลก : กอกอยางนงกคอ เดกอยในสภาวะทเสยงตอการกระทาผดกฎหมาย ม 3 ขอ เดกอย

ในสงแวดลอมทไมเหมาะสมการจะมาทน 3 ขอ

ผสมภาษณ : แลวเออกอนทนองจะมาอยทนอะคะ ใครเปนผรบมาสงคะ

ผใหขอมลหลก : จะเปนบานพกเดกและครอบครวทจะคดมาสง

142

ผสมภาษณ : สวนใหญทนกจะเปนเดกอยางทบอกใชไหมคะ ขอถามนะคะ พคดวาความเสมอภาค

ทางเพศอะคะระหวางชายกบหญงในปจจบนเนยอะคะพคดวามความเสมอภาคกนหรอยงคะ?

ผใหขอมลหลก : มนดขนกวาแตกอนนะคะแตวาการเสมอภาคยงไมพอแตดขน

ผสมภาษณ : ถาไมเสมอภาคนคอไมเสมอภาคทางไหนบางคะ

ผใหขอมลหลก : มนกดขนเรอยๆอะนะ แตดจากสถตใหมเหมอนกนอะนะ

ผสมภาษณ : ดานอาชพดานบทบาท หรออะไรอยางง การยอมรบในดานผชายจะมมากกวา อยางก

เหมอนนายกอะไรอยางงใชไหมคะ คอการเปนผหญงก แสดงถงวาเปนเพศหญงมนยงไมเกง

ผใหขอมลหลก : แตวาดขน

ผสมภาษณ : แตยงโดยสวสดภาพโดยรวมกเสมอภาค กคอเหมอนวาผชายกทาได ผหญงกทาได

ผใหขอมลหลก : ผหญงกทางานไดดวยถาไมใช ตาแหนงทหาร ตารวจ กระแสงานหนาทการงานก

มความเสมอภาค

ผสมภาษณ : เพราะวาการศกษากไดรบมากวางขน เรยกอกอยางนงกคอไมมขอบเขตอะคะ

(ตอ)

ผสมภาษณ : ทคยมาทงหมดเนยนะคะมนเปนการใหเดกไมตดใจหรอลมในเรองของความจาใน

เรองความรนแรงทางเพศใชไหมคะ? เปาหมายสาคญคอยงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : กไมใชอะคะ เปาหมายคอ ตามปรชญาของสงคมสงเคราะหเนยเรากตองชวยเหลอ

เพอใหอยดวยตวเองได ตอไปตามหลกกวางๆของสงคมสงเคราะห

ผสมภาษณ : การทไดรบความกระทบกระเทอนหรอถกกดขทางเพศเนยมสวนมาจากเขาชวยเหลอ

ตวเองไมไดหรอเปลาคะ?

ผใหขอมลหลก : คอเขายงเปนเดกอะ ตอนทไปร

ผสมภาษณ : ตงแต 6ขวบถง 18ป

ผใหขอมลหลก : ทตอบมานะคะทเขามาอยทนเพราะอะไรมอย 3 ขอ 1ถกทารณทางดานรางกาย

จตใจ 2เสยงตอการกระทาผด 3มสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม เนยแหละคะทดแลเขา

ผสมภาษณ : คอดแลเพอจะไมใหมนเกดขน เดกคนนงจะอยใชระยะเวลายาวนานเทาไรคะ?

ผใหขอมลหลก : ไมเทากนนะคะ

ผสมภาษณ : นอยทสดกปคะ

ผใหขอมลหลก : นอยทสดอาจจะไมกเดอนกไดหลงจากคดเขาเสรจสน เขามการฟอง แจงความ

ดาเนนคดผตองหา เมอคดจบ ศาลตดสนผกระทาผดแลว แลวกครอบครวมความเหมาะสมแลวทจะ

รบได ทอยอาศยหรอวาครอบครว พรอม เหมาะสมแลว กคนครอบครวได

ผสมภาษณ : เพราะงนเวลามนไมแนนอน

143

ผใหขอมลหลก : ไมแนนอน เพราะแตละคนกจะไมแนนอนบางคนกสงทสดทเรามอยก 5 ปตาสดก

ไมกเดอน

ผสมภาษณ : ปกตแลวจะตองแยกแตละวยออกไหมคะ ระหวางวย

ผใหขอมลหลก : แยกตามระดบการศกษาอะคะ

ผสมภาษณ : ใหเขาอกนตามอายตามระดบชนปทเรยน

ผใหขอมลหลก : คะ เขากจะตองเขาหองเรยน หรอเดกทไปเรยนขางนอกกมอกกลมหนงทเราสงไป

เรยนตามโรงเรยนสามญ

ผสมภาษณ : จะถามความเหนสวนตวนะคะวา กรณทมมลนธขนเปนภาคเอกชนเนยคะ กอตงขนมา

โดยมจดประสงคอยางนคดวาวตถประสงคเหลานทม 3 ขอนเขาจะทาไดไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : กดทหนวยงานเราททาดานนมไมมาก ถาเอกชนเขาสามารถทาได กดชวยกน

ผสมภาษณ : เปนงานหนงในการชวยเหลอราชกาล

ผใหขอมลหลก : แตถามามากๆเรากไมมความสามารถ

ผสมภาษณ : ความพรอมเขากคงจะพรอมนะ

144

คณภานวฒน กษดส (นกสงคมสงเคราะห)

ผสมภาษณ : สวสดคะ

ผใหขอมลหลก : สวสดครบ เออ งนผมขอเรมเลยแลวกนนะครบ ความเสมอภาคทางดานเพศหญง

และเพศชายเนยอะครบ ถามองในบทบาทของเจนเดอร ในมมมองของตะวนตกกอาจจะมองถาพวก

สตรนยมแนวคดอะไรแบบเนยเขาอาจจะมองไปวาผหญงสามารถทาอะไรกไดเหมอนผชาย

ประมาณนนโดยทแบ อามศกยภาพเทาเทยมกนแตลมไปมองวาจดออนและจดแขงเกยวกบทางดาน

กายภาพมนไมเทาเทยมกน ก แตวาประเทศไทยเนย ถาดงเดมมนจะเปนเรองลกษณะของการสอด

ประสานซงกนและกนระหวางเพศชายและเพศหญงกคอวาชวยเหลอซงกนและกนประมาณเนยอะ

ครบ

ผสมภาษณ : คอพดเนยกาลงประเมนความวาอาจจะไมตองเสมอภาคกได

ผใหขอมลหลก : ใชแตคนทปเรยนงานจากเมมองนอกหรอวาอะไรเงยอาจจะมองไปวาอา บางทเปน

แมเลยงเดยวอะไรอยางนอะครบเรามศกยภาพสามารถเลยงลกตวเองไดประมาณเนย อนนอาจจะ

เปนเพราะวาโดยสงคมปจจบน บงคบ และกโดยการรบเอสาประเพณจากตางประเทศอะไรอยางเงย

เขามาประมาณเนย

ผสมภาษณ : เพราะงนมมมองในความาเทาเทยมกนเนยจรงๆแลวมความคดวามาจากตางประเทศ

แตประเทศไทยคดวาการเทาเทยมกนนมหรอยง

ผใหขอมลหลก : มแลวครบ กเรมมมากขนกอยางเชน ใหเลอกตงอะไรประมาณเนย ผชายผหญงก

สามารถเลอกตงไดสามารถมสทธในการเลอก สส อะไรประมาณเนย กคอเราเหนอยในปจจบน

แลวกผดารงแหนงสงๆสมยนกมาจากผหญง จะเหนไดจากปจจบนกคอนายกรฐมนตรและเหน

เดนชดเลยกกระทรวง กม.นะครบ อาจจะใหเกยวกบบทบาทสตร เขามาดารงตาแหนงสงๆ แตอาจ

ยงจะมบางในสวนของกระทรวงกลาโหม หรอวาอะไรประมาณเนย เพราะวามนเปนกระทรวงทเขา

เรยกวาทหารกตองใช เขาเรยกวาเขาจะมกลมอานาจของเขา อนนนซงจะแยกออกไปใหเหมอนกบ

เกยวกบบรบททางดานสงคมซงผหญงเนยจะละเอยดออนแลวสามารถจะดแลไดทวถงและละเอยด

มากกวาผชาย เพราะงนเลยทาใหมนสามารถกาวขนมาระดบสงแตผมวามนกเสมอกนแตไมใชใน

ทกๆตาแหนง เพราะวามนมความเฉพาะของแตละเพศหรอ เพราะวาถาขนมาทกตาแหนงไดมนกไม

เกดความแตกตางขนในสงคมประมาณนอะครบ

ผสมภาษณ : ในความเหนสวนตวนะคะคดวาเพศชายเนยพรอมหรอยงทจะสงเสรมความเทาเทยม

กน

ผใหขอมลหลก : พรอมนะครบ จะไมใชแคผหญง เพศชาย อาจจะเปนเพศทสาม เพศทสามหนะทม

กอาจจะแบงออกไปหลายๆประเภท ซงมนมความหลากหลายในสงคม เพราะฉะนนการแสดงออก

145

ถงวาในการทสนบสนนความเสมอภาคหรอวามสวนทสาคญ กฎหมายเกยวกบการเจรญพนธตอนน

เขากกาลงผลกดนใหมากขนเกยวกบสทธตางๆเนยครบเกยวกบทางดานเพศกคอวาถากฎหมายตรง

เนยออกมาผมเชอวาเราจะสามารถใชชวตไดอยางอสระมากขนสาหรบคนในเพศตางๆทอยรวมกน

ในสงคมอะครบ

ผสมภาษณ : การเทาเทยมกนนการเทาเทยมกนทกกรณหรอเปลาคะ?

ผใหขอมลหลก : อาจจะไมทกกรณอาจจะเทาเทยมกนในเรองของตาแหนงเทาเทยมกนแตบางท

บททบาทในทนอาจจะไมเทาเทยมกนนะครบ กคอวาตาแหนงอาจจะเสมอกนแตบทบาทอาจจะ

แตกตางกนเพราะวาคนนอาจจะเกงทางดานการบรหาร บางทเราจจะไมเกงในทกรอบดานกอาจจะ

ตองแบงไปอะไรประมาณนอะครบ

ผสมภาษณ : และใหยกตวอยางชดๆนดนงนะคะวา ในสวนของความไมเทาเทยมกนทคนตองศกษา

ไวหรอควรตองมมนคอสวนไหนคะ

ผใหขอมลหลก : ในสวนของความรความสามารถมากกวาผมวา ถาเราอยในครอบครวหรอวาอะไร

อยางเงย ใชชวตคนเดยวเราอาจจะใชไดแตเมอเราทางานแลวอะ อยางบานพกเดกและครอบครว

จะตองทางานเปนสหวชาชพ เพราะวาเราไมมองคความรทกดานอยางเชนผมเปนนกสงคม

สงเคราะหผมกอาจจะตองใช อยางเชนแพทยประมาณเนยอะครบ อยการหรอวาตารวจอะไรอยาง

เงยอะครบในการทจะคอยทางานรวมกนกบเราแตวาในเรองของเพศ อยางเชนแพทย อาจจะมเพศ

หญงเพศชาย นกสงคมจะเปนเพศหญงเพศชาย กได อนนกคอเทาเทยมกนแตวามนอาจจะแตกตาง

ทางดานเขาเรยกกายภาพของแตละคนอาจจะไมเสมอกนอยางเชน ไอควอาจจะไมเหมอนกนหรอวา

วฒภาวะของแตละคนอะครบ แรงงานกอาจไมเทากน ตวยจากดของดานกายภาพ

ผสมภาษณ : ทนถาหนพดถงประเดนในน ตอนนเออเทาทมมลนธเกดขนระยะหนงเนยนะคะ

อยางเชนในเรองของการรกษาความเสมอภาคคมครองสตร เดกไรงนะคะ โดยทเหลานนะคะคดวา

เขามบทบาทหนาทในการทจะชวยทาใหเกดความเสมอภาคไดยงไงคะ

ผใหขอมลหลก : อยางผมอะ ผมเปนองคกรของภาครฐนะครบ อาจจะเขาไปดแลไมทวถง

เพราะฉะนนเรากตองอาศยองคกรเอกชนเพราะวาเขาจะเปนเจาของพนท เพราะวาเขาจะทางานมงบ

สนบสนนเพอทางานเฉพาะในพนทนน กคอเรากจะตองประสานกบเขา และกสรางความสนทสนม

เพอวาเวลาเกดเรองหรอวาเกยวกบอยางเชนความรณแรงในครอบครว หรอวาเกยวกบเรองของสตร

อะไรประมาณเนยอะครบแลวกจะประสานองคกงเอกชนเหลานนแหละ ลงไปกอนเพอไปดสภาพ

ปญหาแลวกไป อยางเชนตองมเงนมาทจะสนบสนนเขาไดเนยเรากใหงบสนบสนนเขาเพอ

สนบสนนเกยวกบความเสมอภาคหรอเกยวกบบทบาทสตรถามนมงบตวนมานะ สวนยมากจะเปน

เกยวกบความรณแรงในครอบครวทเรารบผดชอบอยแบบเนยอะครบ

146

ผสมภาษณ : สงคมไทยเนย ปญหาทเกดขนกบความไมเสมอภาคหรอความรณแรงในครอบครวน

มกจะเปนในเรองของรปแบบใดคะ

ผใหขอมลหลก : ในรปของการทารายรางกานอะ 1 สามมเมยนอยมภรรยานอยอะไรอยางง กทาให

อาจทารายจตใจกอน และตอนแรกนะครบผหญงกยงกคอวาทนไมไหว ผหญงอาจจะเปนฝายเลก

แตบางทเราอาจจะมองไปวา ผหญงเปนฝายทารายผชายกอน แตหารไหมวาผหญงอะถกกระทา

ความรณแรงทางดาจตใจกอนจากผชายอะไรอยางเงย กเลยทาใหเกดความรณแรงขนแระมาณนน

ครบ

ผสมภาษณ : ความรณแรงทเกดขนนสวนใหญกจะเปนเรองสามมเมยนอย?

ผใหขอมลหลก : แลวกอาจจะเปนถาเปนในเรองครอบครวกอาจจะเปนประมาณน ถาเปนเรองเดกก

จะเปนพอเลยงสวนมากทพอเลยงกระทากบลกเลยงนะครบ โดยสวนมากทเราทางานเรากจะเปน

พอเลยงมากกวาพอแทๆ เพราะวาพอเลยงสวนมาก ผใหญกมบางเหมอนกนวาจะแคทาอนาจารแต

ไมถงกระทาความรณแรงทางเพศ แตถาพอเลยงจะทางเพศเลยจะไมอนาจาร

ผสมภาษณ : แลวผหญงทเปนโสเภณหรอขายบรการเนยอะคะอนนมผลกบการใชความรณแรง

ความไมเสมอภาคไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : ทวาผหญงทไปคาปเวณวามผลอาจจะมสาเหตจากความใชความรณแรงมย ผมวาม

สาเหตจากครอบครวแตกแยก สาหรบผใชบรการในบานเรานะครบ สวนมากทเขามา ทขายบรการ

หรอเปนเดกสงยาหรอวาอะไรทงผหญงผชายอาจจะมสาเหตจาก 1 ครอบครวแตกแยก สาเหตท 2 ก

คอวาอยากไดวตถนยม ประมาณนน 3 ทสาคญเลยกคอวาสภาพแวดลอมกคอถาเพอนชวนเพอนอย

ในกลม ยงไงแลวกดวยทผมกลาวมากสามารถใหไปขายบรการได

ผสมภาษณ : เพราะงนผลจากการใชความรณแรงนนในกรณนจดเปนระดบรองๆนะคะ ไมไดอย

ระดบตนๆ

ผใหขอมลหลก : ใช ในหนวยงานของผมอะความรณแรงจะอยอนดบรอง

ผสมภาษณ : สวนใหญจะเปนเพราะเดกมครใจ? แตถาใชความรณแรงนคอไมใชเปนประเดนหลก

การทเกดโสเภณเนย

ผใหขอมลหลก : การทเกดโสเภณของผม ครอบครวแตกแยกจะอยในประเดนแรก เดกทเขามาใน

บานเวลาสอบขอเทจจรงแลว 1 ครอบครวจะไมสมบรณเหมอนเดกทวไป

ผสมภาษณ : แตไมไดหมายถงการใชความรณแรง?

ผใหขอมลหลก : ใชไมไดหมายถงความรณแรง

ผสมภาษณ : เพราะงนความรณแรงนนกไมใชประเดนหลกในการนาไปสการเปนโสเภณ

ผใหขอมลหลก : ใชครบ

147

ผสมภาษณ : ทมมลนธตางๆไมวาจะเปนของรฐอยางทเนยถอเปนของรฐใชไหมคะ มลนธปวณา

เหลานเปนของเอกชน มลนธเหลานนะคะจะชวยบรรเทา ชวยลดความรนแรง หรอชวยสรางความ

เทาเทยมกนไดมากนอยแคไหน?

ผใหขอมลหลก : ผมวาสรางไดมากเลยครบ อยางหนวยงานของผมเปนหนวยงานราชการกคอรบ

ภาระกจโดยทางานภายใต พรบ. คมครองผถกกระทาความรนแรง พรบ.คมครองเดก และก พรบ.คา

คามนษย กคอวาจะทาดานนโดยตรงและกจะมสวนในเรองของงบประมาณมาชวยกบรณรงคใน

โรงเรยนตางๆ มวทยากรมาอบรมใหรเทาทนเกยวกบความรณแรงในครอบครวและกเกยวกบการ

ตงครรภไมพรอม ภายใน 3 พรบ.เนย แลวกเกยวกบใหมความเปนตวของตวเองไมตามเพอน

ผสมภาษณ : กจจกรรมหลกๆอะนะคะทเหนชดๆในเรองของการเปนภาระกจหลกๆของหนวยงาน

ทนเปนยงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : มกคอภาระกจในการแกไขกคอวา อยางเชนเคสสอมเคสเรงดวนทเขามาเกยวกบ

โทรรายงานเขามาทางดานพนสาร ทางดานโทรศพทกอนกจะเปนศนยประชาบด หรอ FTC นะครบ

ใหความชวยเหลอในกรณเรงดวนเรากจะประสานตารวจ หรอ อบต หรอ ผนาชมชนทเกยวของลง

ไปดปญหากอนวา อยางเชนความรณแรงในครอบครวเนยเกดขน แลวกประสาน อบต แลวก

ผใหญบานลงไปดใหกอนไปเคลยรปญหาใหกอนวาสามารถ แกปญหาไดไหม ถาไมไดกคอวาโทร

มาประสานทางเราอกททางเรากจะจดทมสหวชาชพรวมกนกคอบานพกเดก พฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษยจงหวดแลวกอาจจะประสานตารวจ รวมกนครบ

ผสมภาษณ : ทเรารวาบานไหนมความรนแรงเนยมกจะมคนแจงมา

ผใหขอมลหลก : ใช มกจะมคนแจงมาอยางเชน ผนาชมชนแจง เพราะเรามโครงการปองกน กคอ

อบรมอาสาสมครศนยประชาบดทกป ปแรกกจะเปน อบต. เราอาจจะเลอกแคเขต อบต.สกจานวน

หนงกอนและกครงท 2 กจะเปน อบต.เหมอนกนหนะครบ กคอพยายามอบรมเครอขายภาคทองถน

และกผนาชมชนในการเปนอาสาสมครศนยประชาบดเพอคอยระวงเหตทางสงคมใหแกเราอกท

หนง และกคอยรายงานใหเราทราบ คอยแจงกระแส คอยเปนหเปนตาให เรากจะม อพม. อาสา

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยอยแลว ในสวนนนเรากจะประสานดวย แตวา อพม.เนยคอย

เปนหนวยประสานหลกกบอาสาสมครในการตดตอประสานงาน

ผสมภาษณ : อนนคอการแกไข?

ผใหขอมลหลก : อนนคอการแก ไอสวนของอาสาสมครเนยคอการปองกนครบในการแกไขกคอเรา

จะใหเครอขายเหลานทไดอบรมไปแลวในการปองกนเนยกใหเปนสวนในเรองของการชวยเฝา

ระวงปญหาทางสงคมใหเราในระดบพนทแลวคอยประสานถาเกดเหตอะไรเรากจะลงไป จดทมสห

วชาชพประสานกอนเปนอนดบแรกเพอใหชมชนเขาจดการปญหาของเขากอน ถาชมชนจะจดการ

148

ไมได ทางเรากจะจดทมสหวชาชพลงไปพรอมกบผนาชมชนไปดแลในเรองปญหาในความรณแรง

ในตรงนนอะครบ

ผสมภาษณ : ความรนแรงทเกดขนในครอบครวเนยอะคะ เอออยางคนอกบานเนยเขาไปแกไขเนย

เขาทาไดหรอ?

ผใหขอมลหลก : บางทเนยชาวบานเขากไมรหรอกวาม พรบ คมครองผถกกระทาความรณแรงใน

ครอบครวตอนแรกเราอาจจะ ถาเราลงไปในเนยครบ ผใหญบาน เขาอาจจะเกรงใจผใหญบานหรอ

อบต.ทลงไป บางทอบต หรอวาผใหญบานเขาอาจไมรหรอกวามพรบ.ตรงนมาแลว ทางเรากเวลา

ประสานเรากจะชแจงวามนม พรบตรงนลงมาแลว แตถาเราลงไปเราจะจดทมลงไปและกเอา พรบ.

ไปดวยเลย และกเอาพนกงานทอบรมเกยวกบผถกกระทาความรณแรงในครอบครวในการดแลตรง

นโดยเฉพาะตาม พรบ.

ผสมภาษณ : เพราะงนบทบาทภาระกจในระหวางหนวยงานรฐกบของหนวยงานเอกชนก

ประสานกน?

ผใหขอมลหลก : ได แตวาหนวยงานของเอกชนบางทอาจจะไมไดจบในเรองของ กฎหมาย อาจจะ

ตองประสานหนวยงานภาครฐในเรองของเจาหนาทอกเพราะวา ทางภาครฐมเจาหนาททเรยกวา

พนกงานคมครองผกระทาความรณแรงในครอบครวเนยเขาไปจดการปญหาโดยเฉพาะ

ผสมภาษณ : ตามกฎหมายเลย

ผใหขอมลหลก : ใชตามกฎหมาย

ผสมภาษณ : เพราะงนทางหนวยงานเอกชนกอาจจะเปนตวเปนผแทนหรอเปนคนคอยสอดสองและ

กแจงอกท เออ ประเภทของความรนแรงในครอบครวนะคะ เหนพดกนมากเลยวาการใชความ

รนแรงในครอบครวเนยอนนคอการทบต ทารายรางกายใชไหม อนนคอประเดนหลกใชไหมคะ

นอกจากตรงนแลวยงมหนาทแสดงใหเหนถงความรนแรงในครอบครวได

ผใหขอมลหลก : ผมวาสาเหตการทบตกน การมปากเสยงกนมนกคอมนเปนผลทเกดขนมาแลวแต

เหตจรงๆอาจจะมกรณอยางเชน สามมเมยนอย ภรรยานอกใจ หรอวารายไดไมเพยงพอกเลยทาให

เกดความรนแรงในครอบครว หรออาจจะทองไมพรอมในครอบครวทไมพรอม อาจจะเกดการหยา

รางไดเพราะวา ความไมพรอมของครอบครวทอาจจะเกดจากการทองหนะครบ

ผสมภาษณ : แลวในแตละปทลงไปแกไขหรอไปปองกนนะคะไดผลกเปอรเซนคะ?

ผใหขอมลหลก : สวนมากกอยางเชนถาวดโดยศนยประชาบดนะครบ 2 ปแลวทมการโปรโมทศนย

ประชาบดขนมาจะเหนไดชดวาปแรกผรบบรการจะเยอะมากเลยทงในบานพก และทงโทรเขามาใน

พนสารทางดานศนยประชาบดในการลงไปจดการกบปญหา พอป2 เหมอนเรมคอยๆดขน แญหา

เรมคอยๆลดลง อยางพอยางเขาปท 3 ปนหนะครบเราสามารถจดการกบปญหาไดอยางทนทวงทขน

149

โดยไดรบความรวมมอจากหนวยงานภาคทองถนและเอกชนครบ จะเหนไดวาผหญงทถกกระทา

ความรณแรงอะปกตจะไมคอยขาด หรอทองไมพรอมจะไมคอยขาด ตอเนยแทบจะไมมเลยโดยให

ชมชนเขามามสวนรวมในการดแลปญหา

ผสมภาษณ : เขาเขาใจปญหามากขน เขาใจปญหาทงผชายผหญง?

ผใหขอมลหลก : ใชครบในเรองของเมอเราจดการกบปญหาไดมากขน

ผสมภาษณ : ศนยประชาบดนคออะไรอะคะ

ผใหขอมลหลก : เปนหนวยในการรบเรราวรองทกขผานทางโทรศพท 24 ชม.อะครบ

ผสมภาษณ : ศนยนเปนของทน?

ผใหขอมลหลก : เปนของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ

ผสมภาษณ : ทวประเทศนมศนยประชาบด?

ผใหขอมลหลก : ในจงหวดทกจงหวดจะตองมศนย เรมแรกวตถประสงคในการจดต งศนย

ประชาบดเรมแรกอยทกรงเทพทเดยวแลวกขยายมาจงหวดตางๆเพอใหมเจาหนาทเฉพาะในการใช

ภาษาเฉพาะพนท เพราะวาเราจะคานงถงผรบบรการ ผใชบรการดวยเกยวกบในการเขาสทน

อยางเชน ถาผใหบรการทางดานโทรศพทนะครบใชภาษาเดยวกบผใชบรการกจะทาใหความ

ไววางใจและกในการพดเรองราวเกยวกบปญหานนหนะสามารถกลาพดและกลาระบายเรองทอยาก

ใหศนยประชาบดเขาไปจดการปญหาตรงนน

ผสมภาษณ : ศนยนเปนหนวยงานราชกาล

ผใหขอมลหลก : ใช กคอวาเปนหนวยทอยในบานพกเดกและครอบครวทกจงหวดครบ

ผสมภาษณ : ถางนแสดงวามลนธทเปนเอกชนกจะไมเกยวของกบศนยประชาบด?

ผใหขอมลหลก : อาใชแตเราจะประสานกนเปนหนวยประสานศนยประชาบดเนยเปนหนวย

ประสาน

ผสมภาษณ : ทางานรวมกน

ผใหขอมลหลก : ใช แลวกในกรณทเกดความรณแรงในครอบครว เดกถกทอดทง หรอวาเคสสอ ก

คอมการเฝาระวงสอทางโทรทศนทกเชาเรากจะเปดขาวฟง อยางเชน ผมดแลในจ.อยธยาเรากจะดวา

เชาเนยจะมขาวของจ.อยทธยามยเกยวกบเดก เกยวกบความรณแรงในครอบครว

ผสมภาษณ : ถามขนมาเรากเตรยมการเลย

ผใหขอมลหลก : ใชประสานกบสหวชาชพ

ผสมภาษณ : แลวอยางงหนวยงานเอกชนททาหนาทแบบเนยกจะมหนวยงานไมเทาเทยมกบทาง

ราชกาลใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : สวมมากไมเทาเทยม

150

ผสมภาษณ : เหมอนกบวาหนวยงานมไมพรอมกวา?

ผใหขอมลหลก : นนอาจจะเปนอยางนน

ผสมภาษณ : งนการทาหนาทเขาอาจจะไมสมบรณหวา

ผใหขอมลหลก : ใชอาจจะเปนหนวยประสานในเบองตนลงรวมกน แลวกมทรพยากรอะไรท

สามารถจะชวยเหลอเคสนนได อยางเชนปจจย 4 หรอวาสามารถตดตามใหเราไดอยางตอเนองแลว

กเขาจดการในเรองของการตดตามประมวลผลอกทนงเพราะวา อยางเชนบานพกเดกอะมกน

อยประมาณ 11 คนปญหาทงจงหวดเราไมสามารถ ถาเราไมไดเครอขายในการชวยระวงและตดตาม

ให มนกจะทางานใหงานลาชาและกไมประสบความสาเรจในการชวยเหลอ

ผสมภาษณ : เพราะงนเขากไมสามารถจะเปนเจาหนาทตาม พรบ. คมครองไดใชไหมคะ เพราะงน

เขาตองพงหนวยงานทางภาครฐ ศนยประชาบดนเขากจะสามารถประสานได แตเขากไมสามารถทา

หนาทเปนศนยประชาบดประจาจงหวดได?

ผใหขอมลหลก : ใช เปนอาสาสมครเงยได

ผสมภาษณ : แลวในเรองของสทธสตรเนยคะ ถาจะคดวามการใหสทธสตรมากขนนะคะ เมอมา

เทยบกบชายนะคะ วนนสทธสตรไดมากขนบางหรอยงขาดตรงไหนไหมคะ

ผใหขอมลหลก : สทธสตรสาหรบชายหญงผมวาเทาเทยมกน ณ ตอนนเทาเทยมกน เพราะวามทง

กฎหมายหรอวาอนสญญาทออกมาเรากรองกนมาเรอยๆ มาสรางเปนนโยบาย และกลงมาจนกระทง

เปน ผมวาในรนผมเนยมนกซมเขาไปในระบบคดแลว เพราะวาเดยวนผหญงกเกงกวาผชายแลว

ผสมภาษณ : คอในเรองของแนวคด ในเรองของในทางใหสทธเนยคดวาเทาเทยมแลว?

ผใหขอมลหลก : ผมวาถามองเผนๆมนกเทาเทยมกนแตผมวามนกยงมบางถาเรามองในเรองของ

รายละเอยดในเรองของอคตเลกๆนอยๆ แตโดยสวนใหญเทาเทยมกน

ผสมภาษณ : เพราะงนกไมนาเปนหวง ในเรองทเรยกรองในความเสมอภาคทางเพศ

ผใหขอมลหลก : แตวาสวนทสาคญกคอการใหเกยรตกนมากกวาการสอดประสานซงกนและกนผม

วาถาไมมในจดตรงเนย ไมวาจะเปนการทางานการใชชวตรวมกนหรอในเรองความสมพนระหวาง

เพอนหรอระหวางประมาณเนยครบ มนกอาจจะไปไมรอด

ผสมภาษณ : บทบาทของนกสงคมสงเคาะหทคณภานวฒนททาหนาทอยเนยคะ จากทฟงมาแลว

ทงหมดเนยคอบทบาทของนกสงคมสงเคราะห ครบถวนแลว

ผใหขอมลหลก : ครบ ออจะมในเรองของการฟนฟ ปองกนแกไขไปแลวกในเรอยของการฟนฟจะม

การคดกรองครบอยางเชนผใชบรการจากการประเมนทางดานจตวทยาแลวกสอบประวต กคอวา

เวลาเราไดขอมลจากตรงนมาเรากจะเอามาอยางเชนผชายผหญงเนยแตละคนเนยถาจะเอาในเรอง

ของ เจนเดอรมาจบปญหาของแตละคนมนกจะแตกตางกนอยางเชนปญเขามา เดกพฤตกรรมไม

151

เหมาะสม ปญหาเดกผหญง พฤตกรรมเดกผชาย พฤตกรรมไมเหมาะสมปญหากจะแตกตางกน บาง

ปญหาอาจจะเกดจากครอบครวแตกแยก บางปญหาอาจเกดจากตวผรบเอง

ผสมภาษณ : ประเดนหลกๆเลยนะคะในการสงเสรมสทธสตรหรอความเสมอภาคเนยคะ ของทเนย

เนนอะไรมง

ผใหขอมลหลก : อยางเชน ผขาย ผหญง อนนตองแยกเลยครบอยางเชนเกยวกบตอนแรกเนยครบ

บานพกเดกและครอบครวจะมหองบรการทงผชายและผหญง และกแยกใหอยดวยกน แตถาอนนน

อาจจะไมเทาเทยมกนนะครบกคอเปนการแยก ในสวนของเรองความเทาเทยมการชวยเหลอกจะม 1

ใหผรบบรการมสวนในเรองของการจดกบขาวอะไรอยางเงยรวมกน ทาความสะอาดรวมกน แลวก

เวลาทากจกรรมอยางเชนนนทนาการ เรากทารวมกนแลวกมการใหเดกท งผชายผหญงเนยได

แสดงออกถงความคด และกถงความตองการของเขา และกในการเขารบบรการทบานพกเดกและ

ครอบครวจ.พระนครศรอยทธยากคอวาเรากมกฎเหมอนกนในการเขามาเรากจะปฐมนเทศกอน ม

กฎเหมอนกนอยางเชนการลงโทษ กฎเรากจะใชเหมอนกน บทลงโทษเรากจะใชเหมอนกน

อยางเชนครงแรกวากลาวตกเตอน ครงท 2 กอาจจะทางานบานลงโทษ ครงท 3กจะเปนหก

สวสดการ

ผสมภาษณ : แลวหลกพวกศาสนาทตางกนนเชนอสลามหนะคะเขาจะใหเกยรตใหเครดตผชายอย

แลวใชไหมคะ ผหญงคอนขางจะถกกดขเพราะงนเรองศาสนาเนยในประเทศไทยเนยคะมปญหามย

คะในเรองของการดาเนนการเกยวกบความเสมอภาคและสทธสตรเพราะอยางศาสนาอสลามใน

นยามเนยมมยอสลาม

ผใหขอมลหลก : มเยอะมากเลยครบอสลาม

ผสมภาษณ : แลวปญหาเกยวกบเรองของความรณแรงในครอบครวมมย?

ผใหขอมลหลก : ความรณแรงในครอบครวมครบ แตสวนมากจะเปนพทธมากกวา อสลามเนยเขา

จะสามารถจดการปญหาของเขาไดและกบางทถาเกดปญหาขนจรงอะ ศาสนาอสลามจะเปนอะไรท

เราเขาถงลาบากถาเราไมประสานชมชนกอน

ผสมภาษณ : อยางนหมายความวาถาศาสนาเขาโอเคอยแลว แลวเขากยนยอนทจะไมเสมอภาค จะ

เปนเรองไมกอความไมสงบ ไมเดอดรอนอยแลว

ผใหขอมลหลก : กคอวาเปนเรองของเขาอะครบแตจากประสบการทางานทผมทางานประสานกบ

มสลมผนาชมชนทเปนมสลมหรอวาอะไรพวกเนยอะครบเขาจะใหความรวมมอดแลวกใหเกยรต

เรามากกาคนไทยกนเองดวยซ า บานพกเดกกใหบรการทเปนอสลามกเยอะนะครบ แตวาเมอเขา

มาแลวอะเหมอนผใชบรการเขากยนยอมทจะทาตามกฎหลก และเรากจะมการจดอาหารไวสวน

หนงใหสาหรบมสลม และกผาละหมาด ถาผหญงเรากจะละหมาดในหองนอนเลย ถาผชายเราเคย

152

รบโลฮงยาเขามาซงเรากใหเกยรตเราเราใหเกยรตซงกนและกน เขาขอละหมาด5ครงเรากใหเขา

ละหมาดในหองนอนแลวกจะไมมใครไปรบกวน

ผสมภาษณ : คอกาลงมองวาในประเทศไทยเนยนะคะ ขณะนเนยปญหาเกยวกบเรองความไมเทา

เทยมกนหรอไมเสมอภาคทางเพศและการใชความรณแรงในครอบครวนะคะ คดวายงมอยไหม ม

เยอะไหม และกรฐบาบเนยคะไดเขาไปแกไขทเลาวาเนยนะคะอยางเนยคะตรงประเดนไหมกาลง

มองอย...

ผใหขอมลหลก : จากการทผมทางานมาเนยกถอวาตรงประเดนนะครบกคอวาปญหาเหลานน

หนะลดลงไปไดเยอะเลยแทบจะจดการกบปยหาไดอยางทนทวงท กเพราะวาไดความรวมมอจาก

ดานเครอขาย

ผสมภาษณ : เครอขายนคอหนวยเอกขน?

ผใหขอมลหลก : อาใช กเครอขายทางภาคทองถน เอกชนประมาณเนยครบในการคอยเฝาระวง

ปญหาใหเรา

ผสมภาษณ : แลววนนประเทศไทยไมนามปญหาเรอง...

ผใหขอมลหลก : มปญหาครบ ยงไงผมวาตราบใดทยงมสงคม ปญหานนกยงคงมอยแตเราจะเฝา

ระวงและจดการกบปญหาอยางงนไดเณวแคไหนถาเราปลอยใหปญหาเหลานนยงคงเกดขนหรอไม

มใครเขาไปสอดสองดแล ผมวาครอบครวมนกเปนจดเลกๆ ในสงคมครบ ถาครอบครวแตกแยก

หรอเกดกระทาความรณแรงเกดขน ผมวาในระดบจงหวดหรอระดบประเทศมนกไมประสบ

ความสาเรจ

153

คณสรรพวต มขโต (นกจตวทยา)

ผสมภาษณ : กมหลายคนเลยกนกวชาการทางดานรฐศาสตรนะคะกมอยวาศนยพฒนาเนยคมครอง

เดกสตรถกตงขนมาแลวเนยจรงๆแลวมนมผลในการทแบงเบา ปองกนน แกไขปญหาความรณแรง

และความเสมอภาคไดจรงหรอเปลา เขาสงสยอยหนะคะทนจะถามในมมมองของคณสรรพวฒนะ

คะวาในความคดสวนตวนมนแกไข ปองกนไดจรงไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : ถามวาไดจรงมยคอมนกไดจรงในระดบหนงนะครบสาหรบมนเปนบางกรณอะนะ

ครบ อยางเคสทเรากมในเรองของการจดอบรมอยางเนยนะครบเปนโครงการตางๆอยางเชนการ

ตงครรภไมพรอมในวยรนอยางเนย ปญหาดแลวกเหมอนลดลง เดกกเหมอนกบวากลาทจะมาขอ

คาปรกษาจากเราและจากโรงพยาบาลมากขน การทาแทงหรออะไรอยางเงยเขากจะไปคยกบลอบบ

ทเปนอาสา หรอพยาบาลทเขาอยในเครอเดยวกบทางเรา ในการแกไขปญหารอบของอยางถกวธ

อยางอะไรอยางเงยอะครบ

ผสมภาษณ : ชวยในเรองของทพดมานมนเกยวกบความรณแรงใชไหมคะ

ผใหขอมลหลก : อนนมรคอการตงครรภไมพรอมกคอในเรองของอาจจะเปนเดกดวย พรบ. เดกรวม

ดวย สวนความรณแรงน ปองกนยากแตเรากพยายามสรางเครอขาย

ผสมภาษณ : เออ ความรณแรงในครอบครวเนยคะ คณสรรพวตคดวาเปนพฤตกรรมทเกดใน

รปแบบใด ทวาความรณแรงในครอบครว?

ผใหขอมลหลก : กคอวาการทครอบครวกคอ ตกนอยางรณแรงในเรองของการใชวาจาอะไรกน

แบบเนยมนเปนเรองปกต แตถาเกดวาการรณแรงครงนงมนกถอวาอาจจะเปนปกตสาหรบเขา แต

สวนมากทเราไดเจอเนยมนกจะเปนเรองการทแบบวาสะสมหลายๆครงมนเลยทาใหเกดความรณ

แรงในครอบครวเกดขนแลวมาถงเราครบ

ผสมภาษณ : รณแรงนเปฝายชายรณแรงฝายหญง?

ผใหขอมลหลก : สวนมากจะเปนฝายชายรณแรงฝายหญงแลวกผปกครองรณแรงกบเดก

ผสมภาษณ : ฝายหญงรณแรงกบฝายชายมนมไหมคะ

ผใหขอมลหลก : ยงไมคอยเจอนะครบ นาจะไมม แตถาแมตลกเนยมนคอปกตของเขาอยแลว

ผสมภาษณ : แลว พรบ. คมครองทวา ผกระทาความรณแรงในครอบครวนคมครองกบผชายถก

ผหญงใชความรณแรงไหมคะ

ผใหขอมลหลก : จรงๆแลว พรบ.ความรณแรงมนเปน พรบ.ในครอบครวทวารณแรงกนไมวาจะ

เปนผหญงทาผชายหรอผชายทาผหญง แตเหตการทมนเกดขนสวนมากจะเปนผชายทาผหญง

มากกวา

154

ผสมภาษณ : งนประเดนน พรบ.นหมายถงความเสมอภาคไมวาหญงหรอชายกคมครองนะคะ เขา

บอกวามมลนธเอกชนททาหนาทลกษณะอยางเนยมหลายแหงนะคะ เออตรงนนนะคะคดวาเขาทา

หนาท ไดเทากบสวนของราชกาลหรอเปลาคะ

ผใหขอมลหลก : เทากนไหม ผมมองวาแลวแตการแจงอะครบ อยางเราเนยบางทเรามเครอขายทเขา

แจงมาแบบหลายๆดาน หลายๆมม เพราะวาเราอยหลายๆท แตถาเกดวามลนธเอกชนบางทเนยเขา

จะมงประเดนไปทางหญงค บผหญงทถกทารายอะไรอยางเงย

ผสมภาษณ : อยางทนเนยมงประเดนไปท...

ผใหขอมลหลก : คอบานพกเดกนมงประเดนคอทกอยางเลยทเกดจากความรนแรงไมวาจะเปน

ผหญงผชาย หรอเดกคนแกอะไรอยางเงยคอเราดแลหมด

ผสมภาษณ : แสดงวามความพรอมมากกวา

ผใหขอมลหลก : กมความพรอมเพราะวา พรบ.ความรนแรงเนยมนจะตองไดตามนนหมดหนะครบ

เพราะวา เจาหนาทททางานอยทนกตองผานการอบรมกนในเรองของ พรบ.ความรนแรงไปดวย

ผสมภาษณ : ซงเจาหนาทเอกชนอาจจะไมผาน?

ผใหขอมลหลก : แตผมวาเขาจะดกนเปนบางจด

ผสมภาษณ : แลวในฐานะทเปนนกจตวทยาเนยคะ เขาตองเอามาใชในหนวยงานในน ตองแนะนา

เกยวกบเรองอะไรบางคะ

ผใหขอมลหลก : กคอวาอาจจะเปนในเรองของการสรางสมพนธภาพในครอบครวมากกวาอาจจะ

พดใหเขากลบมาคนดกนกอน กคอเราไมไดตองการจะเอาเรองกฎหมายเขามาเกยวของเรอง พรบ.

ตวน มนเปนเหมอนการสรางสมพนธภาพวาอาจจะเกดทอารมหรออะไรอยางงอะครบมากกวา

ผสมภาษณ : ในนมผมปญหาดานนหลายคนไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : ไมเยอะอะครบ

ผสมภาษณ : ไมเยอะ อาจเปนเพราะวาเมอกอนเยอะแลวลดลง ลดลงเนองจากวา?

ผใหขอมลหลก : ลดลงนอาจจะเปนเพราะวาเขาอาจจะไมมใครโทรแจงหรอวาเขาไมกลาแจงอะไร

อยางเงย เพราะวาบางกรณโทรมาปบมปญหา พอแจงปบแลวเราโทรไปเขากเคลยกนละ มนก

กลายเปนวาจบแลวอะไรเงย

ผสมภาษณ : ประเดนสนใจวาไมกลาโทรแจงนเพราะอะไรคะ

ผใหขอมลหลก : คอเขาออาจจะมองวาไมใชเรองของเขาอะไรอยางเงยมากกวา

ผสมภาษณ : หมายถงถงบคคลท3?

ผใหขอมลหลก : หมายถงบคคลท3 เพราะสวนมากคนทแจงจะเปนบคคลท3 นอกจากวาภรรยาโดน

จรงๆโดนมากๆหนกๆ แฟนตดยา คอสตไมมแลวอะไรยางเงยเขากจะแจงดวยตวเอง

155

ผสมภาษณ : มนมเกยวของเรองยาเสพตดดวยไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : เกยวเลยครบ เปนตวหลกเลย ยาเสพตด เหลาดวย เหลากเปนสาเหต และกพวกยา

พวกอะไรอยางเงย ฤทธยาคอนขางเยอะ

ผสมภาษณ : ถามความเหนสวนตวนดนงนะคะวา คดวาขณะนสงคมไทยในประเทศไทย ในอยธยา

กได ความเทาเทยมกนทางเพศวนนมหรอยงคะ?

ผใหขอมลหลก : มมมองของผมมมมองวามนเขากใหอะไรใกลเคยงกนเทาๆกนนะ ไมมอะไรทโดด

เดนไปกวากนเพราะเรากมกฎหมายครอบคลม

ผสมภาษณ : เพราะงนกปญหาเรองนมนกนาจะลดลง เพราะงนมลนธไมวาจะเอกชนหรอรฐบาลใน

อนาคตอาจจะไมจาเปนแลวกได ยงจาเปนตองมอยไหมคะ

ผใหขอมลหลก : จาเปนอยไหมบางครง จาเปนตองมในเรองของการใหคาปรกษา อยางถาเราไมมง

ถงความรนแรงเนยบางครงเดกบางคนเขากตองการคาปรกษากน ในเมอพอแมเขาใหไมได ครบางท

กไมไดเหมอนกน อยธยาความรนแรงทเกดขนสวนมากจะเปนเดกมากกวาทสามภรรยาจะทะเลาะ

กนครบ อยางเคสลาสดกคอวาโดนปกบหญาตบตอะไรแบบเนย เรากไดลงเขาชวย ดวยความทป

เหมอนกบมอารมหงดหงดอะไรเงยเรากไปประเมนทางดานจตแพทย พบจตแพทยเพราะปกตไม

เปน

ผสมภาษณ : กแสดงวาหนวยงานยงคงตองมความจาเปนอย?

ผใหขอมลหลก : คงตองมความจาเปนอยครบ เพยงแตวา บางอยางมนกไมม บางอยางมนกยงคงม

อย

ผสมภาษณ : แตกคงตองมหนวยงานนไปกอน อยางนอยๆกใหคาแนะนาการปพนฐาน เรองตางๆ

หลายๆอยาง แลวความรนแรงในครอบครวเนยคะ ทพบมามากทสดเนยคอพฤตกรรมแบบใดคะ

หมายถงผทมปญหาเขามาขอคาแนะนาอะคะ สวนใหญกเจอกรณใดมากทสด

ผใหขอมลหลก : คอสามตดยา ตอนแรกกคอรกกนอยดวยกนดครบ พอตดยากไมสามารถควบคมอา

รมตวเองได

ผสมภาษณ : พอขมขนลกมมยคะ สวนใหญเกดจากพอเลยงหรอพอแทๆ คะ แลวเขามสตมยคะ

ผใหขอมลหลก : อาจจะไมมสตครบ เพราะยาดวย

ผสมภาษณ : แลวเดกผหญงเนยสวนใหญอายเทาไรคะ?

ผใหขอมลหลก : เดกทโดนไมเกน 10 ป ในชวงปนนะครบ แตวาปทผานมากประมาณนหนะครบ

ผสมภาษณ : นคอประเดนซงไมเยอะนะคะ แตประเดนทเยอะกคอทบต อาการมนเมา ใชอานาจ

ขมข อนนเยอะ และการทไปเปนโสเภณ ไปขายตวนมผลมาจากความรนแรง มยคะ

156

ผใหขอมลหลก : ไมคอยมนะครบ อาจจะเกดจากความสมครใจ อยากไดเงน ไดอะไรอยางเนย

มากกวา

ผสมภาษณ : ถางนในบานทกกขงบคคลเหลานเนย ถาเราไปสอบถามกอาจจะไมพบคนทเกดความ

รณแรง สวนใหญเพราะเดกสมครใจมาเอง เขาบอกวามลนธเอกชนเนยนะคะ ทาหนาทตางกบ

มลนธของรฐบาลในเรองของความพรอม ในเรองของการทาหนาทในการธารงคไวซงความเสมอ

ภาคจรงไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : อาจจะมสวนเพราะวา อยางเคสแตละเคสทผานมาเนยพออยในพนทเราปบ เอกชน

จะโทรมาหาเราเลย เราจะตองเปนคนลงประสานและรายงาน และกพดคยอะไรอยางเงย คอ

เหมอนกบวา การลงพนทจรงๆหรอการทจะยอมรบจากประชาชนอะไรอยางเนย เขายงไมถง แต

ถามวาบานพกเดกถงหรอยง ณ ตอนเนยถามวาเขารจกกนมย บางคนกบอกวายงไมรจก แตถาบอก

วาศนยประชาบด 1300 เนยจะรจก เพราะวาตอนนอยดวยกนแลว

ผสมภาษณ : ศนยประชาบดนทาหนาทตรงๆกคอปองกนความรนแรง

ผใหขอมลหลก : คอเราจะม พรบ. 3 ตวท รวมกนกบทนอะครบ และกอกตวนงกจะเปนกฎหมาย

พจารณาความอาญาปกตของเดกทวไป อยางบานเราเนยกจะมผมทเปนนกจตวทยาทสามารถลงไป

พดคยกบเคสในในอยการ และกสอบเดกทอายไมเกน 18 ป ไมวาเดกจะเปนผกระทา เปนผตองหา

หรอเปนผเสยหายอะไรอยางนอะครบ

ผสมภาษณ : ทคดวาปญหานอยลงเนยครบมาจากสาเหตอะไรคะ

ผใหขอมลหลก : กคอประชาชนอาจจะเคลยรกนเองได คดวาครอบครวนาจะมความสขมากขนกวา

เมอกอนเนย

ผสมภาษณ : คออยางกรณทเขาแจงเขามาคอนนเปนกรณทแตกหกจรงๆ หรอไมไหวแลวจรงๆ

อยากไดรบการชวยเหลออะไรอยางเงย รบไมไดแลว แสดงวาถาในอยธยาตอนนเนยเราจะเจอเคส

แบบนสกเคสสองเคสน หาลาบาก

ผใหขอมลหลก : ลาบากครบ แตถาเกดเจอกคอเจอหนกไปเลย เคสสอไปเลย เรากตองลงรวมกบ

ทาง พงจ.

ผสมภาษณ : เคสทฉาวโฉจนกระทงออกสอมวลชน แตวากอาจจะมรนแรงกวานนแตไมถงออกสอ

อนนกคอละเลยไดอย?

ผใหขอมลหลก : จรงๆแลว ถาจรงๆเรากไมอยากใหออกสออะครบ ถาเราแกไขปญหาเองไดเรากจะ

แกไข แตดวยความทสทชอมนเรวกวาเรา

157

ผสมภาษณ : แตเหนวาเวลามปญหาแบบนทไรเนยครบจะพบมลนธปวณาแทบทกครง จะไมคอบ

พบมลนธอน หรอไมกศนยประชาบดกไมคอยไดยน พงไดยนวนนศนยประชาบด ทาถงเปนปวณา

ไปซะทกท?

ผใหขอมลหลก : ปกตกเปนศนยประชาบด ถาเปนเขตอยธยานะครบสวนมาก แตทนทางมลนธป

วณาเนยถาเกดเปนผหญงทถกกระทาอะไรตางๆ ไมรนะผมกมองวาเปนทางเขา คอคนจะรจก

มลนธปวณาคอนขางเยอะ จากบางเคสทเขาโทรมาเขาบอกวาเนยประสานมาจากมลนธปวณา

ผสมภาษณ : เพอนหญงรจกไหมคะ

ผใหขอมลหลก : คอเพอนหญงผมรจกโดยสวนตวผมอบรมกบเขาบอย แตถาถามกบคนอนอาจจะ

ยงไมรจก

ผสมภาษณ : แลวชอเกยวกบศนยเกยวกบความรนแรงเนย มต ง หาหกสบแหงใชไหมคะ เปน

เอกชนกมเราไมเคยไดยนเลยคะ ไดยนแตปวณา กเลยงงวาทาไมถงมปวณา แลวศนยประชาบดนก

ไมเคยไดยน แตสวนใหญแลวถาเปนในพนททกจงหวดนตองมาทศนยประชาบดกอนใชไหมคะ?

ผใหขอมลหลก : ใชครบ

ผสมภาษณ : จงหวดพระนครศรอยธยา?

ผใหขอมลหลก : คอ ศนยประชาบด 1300 บานพกเดกและครอบครวอยทนละครบ

ผสมภาษณ : ออแลวถาเปนจงหวดอนกเหมอนกน ทกจงหวดมหมด เพราะงนในเรองนโดยตรงคอ

ศนยประชาบด มลนธเอกชนกเปนเครอขายอกท ถามนดนงตรงนเหนมบานคนชราดวย คนชราเนย

เกยวของกบเรองของการไดรบความรณแรงบางไหม

ผใหขอมลหลก : มครบ กคอลกทอดทง กคอทารายดานสภาพจตใจเขาอะไรอยางเงยอะครบ มอย

เคสนงทคอนขางดงเมอปทแลว หรอเมอ 2 ปทแลวจาไมไดเหมอนกน อยแถวๆดอนเมองครบทลก

ทอดทง

ผสมภาษณ : ลกทงนคอความรณแรงในครอบครวโนะ แลวของอยธยาราชนเวทนพอมไหม

หมายถงความรนแรงในครอบครวทเกดปญหาแลวหนมาอยทน

ผใหขอมลหลก : ไมนามนะครบ

ผสมภาษณ : สวนใหญแลวมาเองโดย?

ผใหขอมลหลก : เตมใจแลวกเรรอนบาง ทางสถาน ทางบานพกเดกอนสงมาบาง สบหาญาตไมเจอ

ไรเงย แลวทนตวเขาตรงกบเปาหมายทวาตองสงมาทน

ผสมภาษณ : เพราะงนไมเกยวกบความรนแรง แตอาจจะมบางอยทอน เพราะงนเรากเขาใจมากขน

ละ สงสยในศนยประชาบดมากเหลอเกน ถางนถาหนวยงานราชกาลเรยกศนยประชาบด ไอตรงท

158

ชอศนยพฒนาเดกและครอบครวนคอ หมายถงภาพรวมททาหลายภาระหนาท แตถาความรนแรงใน

ครอบครวกคอศนยประชาบด

ผใหขอมลหลก : จรงๆแลวบานพกเดกเราเนยนะครบ เมอกอนเนยเปนบานพกเดกและครอบครว ก

คอบานพกฉกเฉน ทนเรากอยในบานพกเดกกนกอนศนยประชาบดกมาเกด แตวาในชวงทวาเปน

บานพกเดกอยเนยเราก 1300 เหมอนกน กคอศนยประชาบดเหมอนกนเพราะวาของเราเปนพรรค

ประชาบดอะครบ กเปนศนยประชาบดการรบโทรศพทเหมอนกน แตวาชวงเมอประมาณปทแลว ป

กวาๆเนยแหละ ทางกรมเขากไดแยกออกมาเลยเปนฝายศนยประชาบด ทบานกจะมฝายบรหาร ฝาย

สวสดการสงคม และกฝายศนยประชาบด

ผสมภาษณ : แลวคนทมปญหาเหลานปกตตองมาพกคางทนไหม หรอแลวแตกรณ?

ผใหขอมลหลก : แลวแตกรณ แตชวงนกคอของเราจะรบแตผหญง ถาเปนผชายเราจะสงใหกบทาง

สถานสงเคราะหในบรเวณใกลเคยงกอน เพราะวาตงแตเกดเหตทบานพกเดกมนกจราจลอยดตอน

นนทเกดเหต กเลยมการเปลยนแปลง

ผสมภาษณ : ถางนของมลนธเอกชนเนยเขาออาจจะไมมเคสทมาพกคางใชไหมคะ เพราะความ

รดกมอาจจะไมเทากน แลวการฟนฟสภาพจตใจเหลานทายงไงคะ

ผใหขอมลหลก : กอยางมา จะมพนงรอยลกปดบาง ระบายส กคอปกตเหมอนกน บาบดรสกวาเขา

กบเพอนในกลมไดมนจะมอยชวงนงทเคสอยกนเยอะกม คอหลกของเราจะอยไดไมเกน 1-3 เดอน

เงย ผใหญ 1 เดอน เดก 3 เดอน ชวงระยะเวลาทอยเนยเราจะตองใหเขาไปอยในกลมเปาหมายทตรง

กบเขาอยางในกรณเดกเนยเรากตองใหเดกไปอยในอยกรมพฒนาสงคมคอเราเปนแคแรกรบอยาง

เดยว เปนสถานแรกรบ

ผสมภาษณ : การทากจกรรมเนยคอใหเขาไดลมในสงทผานมาดวยอะไรดวยหลงจากนนกคอสง

ตอไปยงบานพกตางๆ

ผใหขอมลหลก : สงตอไปหนวยงานตางๆ กรมตางๆ

ผสมภาษณ : แลวระยะทเขาจะไดไปอยอะคะนานไหมคะ

ผใหขอมลหลก : ขนอยกบทางกรมเลย กคอจรงๆแลวเดกกคอ 18 ปถาเกดญาตตดตอจะไปรบกคอ

ตองไปคยกบเขา ถาเกดมการเยยมบานเขาจะใหเราเยยมเอง

ผสมภาษณ : แลวถาไมมญาต

ผใหขอมลหลก : ถาไมมญาตคอทางกรมสงเคราะหเขากจะสงเรยนจนจบหรอวาทางใครมาขอเปน

บตรบญธรรมกทา อะไรอยางเงยแลวแต

ผสมภาษณ : หรอจนบรรลนตภาวะเลยงตนเองได แลวทวาสงตอนสงตอไปไหนคะ

ผใหขอมลหลก : สงตอไปหนวยงานของกรมอะนะครบ ทเกยวของกบตวเดกคนนน

159

ผสมภาษณ : เชนสงไปทบานเกรดตระการ

ผใหขอมลหลก : เกรดตระการกในเรองของการคามนษย ของการคาปเวณ

ผสมภาษณ : แลวถาเกดความรณแรง?

ผใหขอมลหลก : ความรณแรงถาเกดเปนในเรองของ กคอดเดกกอนวาเดกมลกษณะแบบไหน อาย

เทาไร กจะมบานธญพร

ผสมภาษณ : คอบานธญพรสงตอกรณความรนแรงในครอบครว

ผใหขอมลหลก : เดกทปญหาดานพฤตกรรมอะไรอยางนอะครบบานธญพร ถาเกดในเรองของ

การคามนษยจะเปนแรงงาน บานเกรดตระการหมดเลย กอยในสวนของการคามนษย สวนมากจะ

เปนตางชาตอะครบ พวกลาว กมพชาอะไรอยางเงย อยทธยาจะมคาปเวณนนกเยอะเหมอนกน คา

มนษยเยอะในปทผานมา

ผสมภาษณ : และเดกชายเดกหญงกไปบานธญพรเหมอนกน?

ผใหขอมลหลก : คอบานมหาราชกมเหมอนกนนะครบ เดกชาย บานมหาราช บานธญพร

ผสมภาษณ : สวนใหญสงตอไปบานธญพรแลวกไมไปไหนแลวกคอมอายความหมดกกลบมาอย

บานตามปกต

ผใหขอมลหลก : กอาจจะสงไปฝกอาชพตอไป กคอจะมศนยฝกอาชพสตรของกรมอกเงยครบ ก

ตอไปเรอย

160

กลมตวอยาง Case ท 1

(สามไมมเหตผล หงเกนเหต เจาช และชอบทารายรางกาย)

ผสมภาษณ : สวสดคะพหนเปนนกศกษาปรญญาโท จากมหาวทยาลยศลปากรนะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : เอม!! ว นนหนจะมาขอพสมภาษณ เพอทหนจะนาขอมลทหนไดจากพไปทา

วทยานพนธอะคะ

ผใหขอมลหลก : ไดเลยคะนอง เชญๆ

ผสมภาษณ : เหมอนทหนไดบอกกบพในตอนแรกวา หนทาวทยานพนธเรองประชาสงคมกบการ

ธารงไวซงความเสมอภาคทางเพศและสทธสตรอะคะ

ผใหขอมลหลก : ออ!!

ผสมภาษณ : หนเลยอยากจะเอาพมาเปนกลมตวอยาง เพอทหนจะไดรวาความรนแรงทพไดรบมา

นน เปนมาอยางไร เกดขนไดอยางไรอะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : เอม!! งนหนขอเรมเลยนะคะ

ผใหขอมลหลก : พยกหนาตอบรบ

ผสมภาษณ : พอายเทาไหรแลวคะ

ผใหขอมลหลก : 29 แลวคะนอง

ผสมภาษณ : แลว เออ!!! ตอนนพประกอบอาชพอะไรอยคะ?

ผใหขอมลหลก : พทางานออฟฟศแหงนงอะคะ

ผสมภาษณ : เออ!! ยงไงตอดละ แลวเงนเดอนละคะ ไดเทาไหรคะ?

ผใหขอมลหลก : ตอนน กไดหมนตนๆอะนอง แทบจะไมพอดกนพอใชเหมอนกนอะ ไหนพจะตอง

เลยงลก เลยงปากทองอก เรยกวาเงนทพทางานไดมานะ ไมมเหลอทจะเกบเลยคะ

ผสมภาษณ : โห!! งนกแยนะซคะพ

ผใหขอมลหลก : โถ!! นองถามมาได มนกตองแยเปนธรรมดาแหละคะ

ผสมภาษณ : ตอนนพอยบานกบใครคะ?

ผใหขอมลหลก : พอะหรอ? (หวเราะ) พอยบานกบแม แลวกลกสาวอกคนนงคะ

ผสมภาษณ : อาว!! แลวคณพอของพและแฟนพไปไหนหรอคะ

ผใหขอมลหลก : พอพแกปวยอะ เลยขนสวรรคไปกอนหนานแลว สวนแฟนพพกเลกกน

ผสมภาษณ : อย!! แลวพเลกกบแฟนพดวยสาเหตอะไรหรอคะ?

161

ผใหขอมลหลก : โอย!! แฟนพมนเลวคะนอง มนตบตพ ดาพเสยๆหาย บางทอะนะ เวลามนเกด

โมโหขนมา มนกยงมาลามดาแมพเลย!!

ผสมภาษณ : ซะงนอะ

ผใหขอมลหลก : ใหพดภาษาชาวบานกคอ “เหย” ดๆนเอง

ผสมภาษณ : แลวเวลาพโดนตบ โดนดา พมการโตตอบ กลบคนบางมยคะ?

ผใหขอมลหลก : จะเหลอหรอคะนอง พกเปนคนนะคะ มหวใจ มความรสกเหมอนกน ใครทาพ พก

ทาคนหมดแหละคะ คนอนมนไมใชพอใชแมพซะหนอย

ผสมภาษณ : โหดจงเลยคะ แลวพสเคาไดหรอคะเหนตวนดเดยวเองอะ?

ผใหขอมลหลก : ถงสไมไดพกสอะคะนอง แตสวนใหญทกลบมา แผลพกเตมตวทกท

ผสมภาษณ : แฟนพเคาทารายพตรงไหนบางคะ?

ผใหขอมลหลก : สวนใหญกจะเปนแผลทตว แขน ขา และใบหนาคะ เจบมากๆ

ผสมภาษณ : โอย!! แลวสาเหตททาใหพกบแฟนทะเลาะกน มนเกดมาจากสาเหตอะไรหรอคะ?

ผใหขอมลหลก : กแฟนพอะ แมง!! เปนคนขหงจนเกนเหต หงจนบางทพนอยากจะหนมนไปเดยว

นนเลย สาเหตคอ เรองของเรองอะไมมอะไรเลย พอยของพเฉยๆ มนกหาวาพอะมกก แฟนพมน

เหมอนเปนคนโรคจตอะนอง คนไมไดทาอะไรผดมนกหาวาเราอะทาผด แลวมนกมาซอมพซะเยน

เลย

ผสมภาษณ : เอม!! เอม!! แลวอาการการบาดเจบของพเปนยงไงบางคะ?

ผใหขอมลหลก : ถาทะเลาะกนแบบไมแรงมาก สวนใหญกมกจะขาเขยว แขนเขยว แตพกหลงท

กอนจะเลกกนอะ แฟนพมนชอบตอยทหนาพ เบาตาพ พดกพดเถอะนะนอง พโครตจะอายชาวบาน

ชาวชองเคาทมผวเหยๆแบบน แถมบางครงนะ ลกพอยดวย มนกตบพตอหนาลกเลย

ผสมภาษณ : แลวพทนไดยงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : พเคยคดนะคะนองวาพจะทนมอทนตนมนได อยางนอยๆกอดทนเพอลก ทาไงได

ละคะ สงเหลานเราเปนคนเลอกเอง ไมไดมใครมาบงคบเราซกหนอย แตในตอนหลงยงเรองราวมน

เรมหนกขน ตวพเองกเรมทนไมไหว พสงสารแมพทเขาตองมาเหนพโดนทารายอยบอยๆ อก

อยางนงนะ พอะสงสารลก เคยคดนะวาจะอกนานมย? กวาทแฟนพจะดซกท สดทายสงทเราคดมน

กเปนไปไมได เพราะแฟนพมนทาไมได แถมมนยงพาผหญงเขามานอนกนทบานอกตางหาก

ผสมภาษณ : แลวพทาไงอะคะ

ผใหขอมลหลก : พไมทาอะไรเลยคะพเลกใหคะ ตอนแรกๆแฟนพมนกจะไมเลก ทาใหทะเลาะกน

มปากมเสยง ลงไมลงมอกน จนพเนย!! ทนไมไหว เลยไปแจงตารวจใหมาจบมน สวนตารวจเองเคา

กไมคอยอยากจะดาเนนการแจงความหรอกคะ “เรองผวๆ เมยๆ”

162

ผสมภาษณ : เหอ!! แยทสด

ผใหขอมลหลก : ใชแลวคะ มนแยจรงๆ พอตอนหลงพกเลกกบแฟนและกลบมาใชชวตอยทบาน ม

ความสขทสขทสดเลยคะ

ผสมภาษณ : ดแลวแหละคะ อยบานเรายงไงกอสบายใจทสดคะ ไมมอะไรทตองหวงเลยคะ

ผใหขอมลหลก : จรงทสดเลยคะ

ผสมภาษณ : และคาถามตอไปนทหนจะถามพกคอ พคดยงไงกบความเสมอภาคระหวางชายกบ

หญงในปจจบน

ผใหขอมลหลก : พคดวาในสมยนความเสมอภาคหรอความเทาเทยมกนอะคะมมากขนกวาสมยกอน

เปนอยางมาก ทาใหผหญงเรมมบทบาททางสงคมมากยงขนคะ

ผสมภาษณ : แลว!! แลว!! พอยากจะใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามาจดการในดานใดบางคะ

ผใหขอมลหลก : พอยากใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามารณรงคและชวยเหลอสตรอยางจรงจง

และยงยน สวนสวนอนๆพกไมไดมความคดเหนอะไรมากมาย เพยงแคอยากใหปญหาเรองเกยวกบ

ความรนแรงนนลดลงหรอหมดไปจากสงคมเทานนเองคะ

ผสมภาษณ : ขอขอบคณพมากๆนะคะทมาใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมอของหนในครง

นคะ และขอมลทมากจะไมถกปรากฎชอของพเลยนะคะ ทกอยางจะเปนนามสมมตทงหมดคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

163

กลมตวอยาง Case ท 2

(ถกรมขมขนในทเปลยว 6 คน)

ผสมภาษณ : สวสดคะนอง พเปนนกศกษาปรญญาโท จากมหาวทยาลยศลปากรนะคะ

ผใหขอมลหลก : คะพ

ผสมภาษณ : เอม!! ว นนพจะมาขอสมภาษณนอง เพอทพจะนาขอมลทพไดจากนองไปทา

วทยานพนธอะคะ

ผใหขอมลหลก : อะคะพ

ผสมภาษณ : พทาวทยานพนธเรองประชาสงคมกบการธารงไวซงความเสมอภาคทางเพศและสทธ

สตรอะคะ

ผใหขอมลหลก : คะพ

ผสมภาษณ : พเลยอยากจะเอานองมาเปนกลมตวอยาง เพอทพจะไดรวาความรนแรงทนองไดรบมา

นน เปนมาอยางไร เกดขนไดอยางไรอะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : เอม!! งนพขอเรมเลยนะคะ

ผใหขอมลหลก : เชญเลยคะพ

ผสมภาษณ : ตอนนนองอายเทาไหรแลวคะ

ผใหขอมลหลก : 19 คะ

ผสมภาษณ : เอม!!! แลวตอนนนองทางานอะไรคะ?

ผใหขอมลหลก : หนชวยพอแมขายแตงโมอยทขางถนนอะคะ แบบวาใครผานไปผานมากจะเหน

รานของหนอะอะคะ ขายตงแตประมาณ 9 โมงเชา จนถง 2 ถง 3 ทมอะคะ

ผสมภาษณ : รายไดทไดรบตอเดอนไดดมยคะ

ผใหขอมลหลก : กพออยไดนะคะพ

ผสมภาษณ :เออ!! แลวตอนนนองเรยนอยรปาวคะ

ผใหขอมลหลก : ออ!! เรยนอยคะแตพอดหนเรยนแบบ กศน. ใกลจะจบ ม.5 แลวคะ พอดเรยนชาอะ

คะ เลยเรยนไมทนชาวบานชาวชองเขา

ผสมภาษณ : พตองขอรบกวนในขอมลทพตองการจะเอาจากนองหนอยนะคะ

ผใหขอมลหลก : ถามมาไดเลยคะพ หนโอเคคะ

ผสมภาษณ : กรณทนองไดรบความรนแรงมาอะคะ นองไดถกกระทามาในแบบไหนคะ?

ผใหขอมลหลก : อม!! นกถงแลวกเสยใจนะคะ หนโดนรมขมขน 6 คนคะพ

164

ผสมภาษณ : อย!! ชวยเลาเหตการณวนนนใหพฟงหนอย ไดมยคะ

ผใหขอมลหลก : ไดคะ คอ เออ!! เรองมอยวาในวนนนหนชวยพอกบแมเฝารานอยคนเดยวคะ พอ

กบแมเขาไปตดตอซอแตงโม เพอทจะมาลงขายทรานใหมคะ แลวรสกวาตอนนนจะประมาณ

เกอบๆ 3 ทม หนเกบรานเสรจพอด ทกอยางกเปนปกตดคะพ หนกขมอเตอรไซคกลบบานปกต แต

ตางจงหวดอะคะพมนกจะมด จะเปลยว แตเอม!!! หนเปนคนพนทกเลยชนกบสถานท พอขรถ

ออกมาไดซกแปปนง กมกลมผชายวยรนขรถมอเตอรไซคมาเทยบรถของหน (เดยวแปปนะคะพ)

ผสมภาษณ : คะๆ ตามสบายเลยคะ

ผใหขอมลหลก : มาแลวคะพ ขอโทษทนะคะพอดลมปดนาในหองนาอะคะ

ผสมภาษณ : ออ!! คะ ไมเปนไรเลยคะ

ผใหขอมลหลก : เลาตอเลยนะคะ อม!! พอกลมวยรนมาขรถมอเตอรไซคเทยบหนอะคะ รสกจะ

ประมาณ 3-4 คนไดคะ เขากมการแซวทวๆไป และกลมคนเหลานนหนกเคยเหนหนาคะ บางคนก

รจกชอคะ แตไมสนทเลยคะ อม!! รสกวาคนพวกนนจะมอาการเมาดวยนะคะ พดจาไมรเรอง พอ

หนบดรถหน เขากบดรถตามหน แซวแบบวาโหวกเหวกโวยวายอะคะ ในตอนนนกไมมรถขผานไป

มาเลยคะ ขางทางมแตปา เพราะอกประมาณครงทางกจะถงบานหนแลว หนกคดทจะขรถกลบบาน

อยางเดยวเลยคะ พอขรถถงสวนปาลมทมตนปาลมเยอะๆๆอะคะ กมรถมอไซคคนนงขรถปาดหนา

เพอทจะใหหนเบรครถ พอหนถกปาดหนารถ หนกตองเบรครถคะ ไมงนรถกจะลมใชมยคะ?

ผสมภาษณ : อะใชคะ

ผใหขอมลหลก : พอรถหนเบรคมนกมาดงกญแจมอไซคของหนออก

ผสมภาษณ : แลวตอนนนนองทายงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : หนกขอรองพวกเขา วาหนขอกญแจรถของหนคนเถอะ อยาทาอะไรหนเลย หน

กลว แตพวกเขากยนหวเราะกน แซวโนนแซวน แลวเขากบอกวาเขามคนในกลมเขาคนนง เหมอน

คนทพวกเขาชวาเขาชอบหนอะคะ จะมอายมากทสดในนน หนกบอกเขาวาหนยงเดกคะ ยงไม

พรอมทจะใครหรอกคะ ออ!! พคะหนลมบอกไปคะ ตอนนนหนมอายแค 15 เองนะคะ

ผสมภาษณ : ออ!! คะ แลวเหตการณเปนยงไงตอคะ

ผใหขอมลหลก : หนออนวอนพวกเขาอยนาน เขากไมยอมคนกญแจรถหน แลวผชายคนทดแกทสด

ในนนเขากมาจบมอหน ฉดกระชากหนใหเขาไปขางทางซงมตนปาลมอยเยอะเลยคะ พรอมดวย

ผชายคนอนๆกอจบแขน ขา หนคนละขาง แบบวาชวยกนแบกไปอะคะ ในตอนนนไมวาดวยวธการ

ใด หนจะพดอะไรพวกเขากไมฟงหน แลวพอหนดนหรอกรด!! เสยงดงๆ เขากชกทองหน 2 ท แลว

กเอามอมาอดปากหนไว พอหนเรมหมดแรง ผชายทมอายมากทสดคนนนเขากเรมถอดเสอผาหน

โดยใหพวกเดกผชายทเปนรนนองดตนทางคะ แลวพอเขาทาอะไรหนเสรจแลว เขากเรยกนองๆเขา

165

ใหมาทาหนตอคนแลวคนเลา พอเสรจแลวเขากทงหนไวตรงนนเลยคะ แลวบอกวาถาหนไปบอก

ใคร เขาจะมาฆาหน วนาทนนหนกรบปากวาหนจะไมบอกใคร แลวพวกมนกโยนกญแจรถคนหน

คะ

ผสมภาษณ : แลวมใครมาชวยนองรเปลาคะ?

ผใหขอมลหลก : ไมมคะ หนพยายามใสเสอผา ซงกขาดและเปอน แลวเนอตวในตอนนนไมตอง

บอกใครกรคะวาไปโดนอะไรมา

ผสมภาษณ :แลว แลว แลว ในตอนนนรสกยงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : ในตอนนนหนอยากจะฆาตวตายมากๆเลยคะ แตหนสงสารพอกบแมคะ

ผสมภาษณ : แลวพอนองกลบถงบานทบานไมเกดความสงสยเลยหรอคะ? วานองไปไหนมา

ผใหขอมลหลก : วนาทแรกทหนถงบาน พอกบแมมายนรอทหนาบานคะ เอม!! ตอนนนรสกวานา

ประมาณ ต 1 มงคะ หนไมแนใจ พอพอกบแมเจอหนในสภาพนนเขากงงอะคะ ระหวางทหนวงเขา

บาน เขากถามหนวาหนไปไหนมา หนกไมพด ไมตอบอะไรทงสนเลยคะ เขาพยายามถามหนหลาย

ครง แตหนกไมยอมออกมาพดกบเขา

ผสมภาษณ : เออ!! แลวอยางงนองทายงคะ? พอแมถงไดรเรองทเกดขน?

ผใหขอมลหลก : เอม!! หนบอกพอกบแมตอนเชาอะคะ หนกอดแมแนนเลย หนกลว หนกงวล หน

อาย คอวา ทกความรสกทย าแยหนรสกหมดเลยคะในตอนนน

ผสมภาษณ : แลวพอกบแมทายงไงตอไปคะ?

ผใหขอมลหลก : เขากพาหนไปแจงความคะ ตอนแรกหนกบอกวาไมใหแจง เพราะมนขฆาหนไว

คะ แตวา เอม!! พอกบอกหนวาไมตองกลว พอจะเอาคนทมนมาทาลกของพอเขาคกใหได

ผสมภาษณ : แลวสดทายเปนยงไงบางคะ?

ผใหขอมลหลก : พวกมนกโดนจบทกคนเลยคะ แลวกถกดาเนนคดตามกฎหมายคะ แตหนคดวาตอ

ใหมนจะไดรบโทษหนกแคไหน มนกไมหนกเทาหนหรอกคะ หนตองแบกตราบาปทพวกมนทา

หนเอาไวทงชวต หนคดนะคะวามนคงเปนเวรเปนกรรมของหนอะคะ หนเลยตองมาเจอเรองอะไร

แบบน เรองทงหมดกมประมาณนอะคะพ

ผสมภาษณ : แลวการฟนฟสภาพจตใจเปนยงไงบางคะ?

ผใหขอมลหลก : กทางพอแมกดแลหนอยางใกลชดดมากคะ พวกเขากลววาหนจะฆาตวตาย แตหน

ไมทาหรอกคะ

ผสมภาษณ : ดแลวคะ พวานองเกงมากๆและเขมแขงมากๆคะ พเปนกาลงใจใหนะคะ

ผใหขอมลหลก : (ยมให) ขอบคณมากคะ

166

ผสมภาษณ : และคาถามตอไปนทพจะถามนองกคอวา นองคดยงไงกบความเสมอภาคระหวางชาย

กบหญงในปจจบน

ผใหขอมลหลก : หนคดวาความเสมอภาคหรอความเทาเทยมกนระหวางชายหญงอะคะ กเทาทดๆ

ไปแลว กมความเทาเทยมกนนะคะ เพยงแตในบางเรองกอาจไมมความเทาเทยมกนอะคะ เพราะ

สาหรบหนยงไงผชายกเหนอกวาอยด สวนผหญงสมยใหมกมความรความสามารถมากขนอะนะคะ

แตการยอมรบในบางสถานะ หรอบางตาแหนงกอาจจะยงไมเปนทยอมรบเทาทควรอะคะ

ผสมภาษณ : แลว!! แลว!! นองอยากจะใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามาจดการในดานใดบางคะ

ผใหขอมลหลก : หนอยากใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามาชวยกนทางานใหมากขนคะ และหน

อยากใหมบทลงโทษหรอ เออ!! กฎหมายทชดเจน และอยากใหมกฎหมายทเขมงวดมากกวานอะคะ

เพราะหนสงเกตจากคนทกระทาผด กมกจะกระทาผดซ าซาก เหมอนกฎหมายทเราใชกนอยมนยง

ไมเขมงวดพออะคะ หนกไมรจะใชคาพดยงไงอะคะ

ผสมภาษณ : ขอขอบคณนองมากๆนะคะทมาใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมอของพใน

ครงนคะ และขอมลทมากจะไมถกปรากฎชอของนองเลยนะคะ ทกอยางจะเปนนามสมมตทงหมด

คะ

ผใหขอมลหลก : คะ

167

กลมตวอยาง Case ท 3

(พอเลยงขมขนลกเลยง)

ผสมภาษณ : สวสดคะนอง พเปนนกศกษาปรญญาโท จากมหาวทยาลยศลปากรนะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : เอม!! ว นนพจะมาขอสมภาษณนอง เพอทพจะนาขอมลทพไดจากนองไปทา

วทยานพนธอะคะ

ผใหขอมลหลก : คะพ

ผสมภาษณ : พทาวทยานพนธเรองประชาสงคมกบการธารงไวซงความเสมอภาคทางเพศและสทธ

สตรอะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : พเลยอยากจะเอานองมาเปนกลมตวอยาง เพอทพจะไดรวาความรนแรงทนองไดรบมา

นน เปนมาอยางไร เกดขนไดอยางไรอะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : อม!! งนพขอเรมเลยนะคะ

ผใหขอมลหลก : คะพ

ผสมภาษณ : ตอนนนองอายเทาไหรแลวคะ

ผใหขอมลหลก : 21 คะ

ผสมภาษณ : เอม!!! แลวตอนนนองทางานอะไรคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ!! ตอนนหนทางานอยเซเวนอเลฟเวน

ผสมภาษณ : รายไดทไดรบตอเดอนไดดมยคะ

ผใหขอมลหลก : กอยประมาณ 9,000-11,000 บาท อะคะ

ผสมภาษณ :เออ!! แลวตอนนนองเรยนอยรปาวคะ

ผใหขอมลหลก : อม!! ไมไดเรยนแลวคะ แตหนกจบชน ปวส. นะคะ

ผสมภาษณ : พตองขอรบกวนในขอมลทพตองการจะเอาจากนองหนอยนะคะ

ผใหขอมลหลก : คะ

ผสมภาษณ : กรณทนองไดรบความรนแรงมาอะคะ นองไดถกกระทามาในแบบไหนคะ?

ผใหขอมลหลก : เอม!! คอหมายถงสงทไดเจอมาใชมยคะ?

ผสมภาษณ : ใชคะ

ผใหขอมลหลก : อม!! คอหนถกพอเลยงขมขนตอนอาย 16 คะ

168

ผสมภาษณ : อย!! แลวเหตการณเปนยงไงบางคะ?

ผใหขอมลหลก : คอแมหนอะคะ มาไดกบพอเลยงหน ตอนหนอายได 13 ปอะคะ

ผสมภาษณ : แลวแมกบพอเลยงของหนทางานอะไรคะ?

ผใหขอมลหลก : แมหนเขาเปนแมคาขายขาวแกงทตลาดคะ เอม!! สวนพอเลยงกมรานปะยางราน

เลกๆอยหนาบานอะคะ แมกจะออกไปขายขาวแกงตงแตเชา พอสายๆหนอยกรบกลบมาทากบขาว

เพมเพอทจะไปเขนขายตอนเยนคะ กวาแมจะกลบมากค าๆอะ สวนพอเลยงกจะทางานอยทบานทง

วนคะ

ผสมภาษณ : แลวเรองทถกพอเลยงขมขน นเกดขนไดยงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : เอม!! กคอวา แมหนเขาไมคอยอยบาน สวนพอกรบปะยางอยางเดยวคะ แลวเขาก

ตดเหลาขาวดวยคะ เรยกวาคนแถวนนเขากเหนพอเลยงหนกนเหลาทกวนคะ

ผสมภาษณ : แลวยงไงตอคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ!! กวนนนอะคะ แมหนเขากขายของตามปกต สวนหนกไปโรงเรยนคะ พอ

ตอนเยนหนกลบมาบาน แมกออกไปขายของตอนเยนแลวคะ แลววนนนพอเลยงกเมามากดวยคะ

แตหนกไมไดแปลกใจอะไรคะ เพราะตอนหนอาย 13 นน จนถงอาย 16 ในตอนนนอะคะ พอเลยง

หนเขากไมเคยแสดงทาทอะไรททาใหเหนวาเขาหนเลยนะคะ

ผสมภาษณ : คะ

ผใหขอมลหลก : ในวนนนทหนกลบมาจากโรงเรยนหนจะเขาบานไปเปลยนเสอผา แลวหนจะ

ออกไปชวยแมขายของ พอหนเขาหองไปเปลยนเสอผา พอเลยงกเดนเขามา เอม!! ตวหนเองในตอน

นนกนงกระโจมอกอยอะคะ หนกถามพอเลงวา “พอมอะไร เดยวหนจะไปชวยแมขายของอะ เดยว

ตอนเยนหนเอากบขาวมาใหนะ” แลวอยๆ พอเขากเขามากอดหน ลวนลามหนเลกนอย แลวหนก

ผลกพอออก แลวบอกพอวา “หนวาพอคงจะเมาแลวนะ” แลวพอกบอกหนวา “พออะมองหนมา

ตงแต 13 แลว แตเหนวายงเดกอย ตอนนโตเปนสาวแลวขอพอเถอะ แลวพอจะไมบอกใคร” หน

ตกใจแลวหนกเดนหนพอ แลวพอเขากวงมาลากหน หนกขดขนส พอเขากเลยตอยทองหน ทบหลง

หนจนหนสไมได แลวพอเขากขมขนหน แลวเขากบอกหนวาอยาไปบอกแมนะ ไมอยางนนเขาจะ

ทารายทงแมและหน คอโดยปกตพอเลยงกบแมเขากมกจะมปากเสยงกนบอยครง เพราะพอชอบเอา

เงนทแมขายของไดไปซอเหลาขาว

ผสมภาษณ : แลวในตอนหลงแมของนองรไดยงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : เออ!! ความมาแตกตอนหนอายได 18 ป คะ คอวนนนพอเขาจะมาทาหนอก ซง

กอนหนานนพอแมเผลอ พอกจะมาทาหนทกครงเมอมโอกาส ในวนนนหนมไหวแลวคะ หนเกบ

169

กดพดอะไรกบใครกไมได วนนนแมกลบมาถงหนาบานพอด หนเลยดาพอเลยงลนบาน แลวเดนไป

บอกแม หนรองไห หนไมไหวแลวจรงๆคะพ

ผสมภาษณ : พอแมรความจรงแลวแมนองนองทายงไงคะ?

ผใหขอมลหลก : แมหนกไลเอาทกสงทกอยางไลขวางพอเลยง ดาทกสงอยาง และสดทายแมก

ตดสนใจเลกกบพอเลยงคะ แลวพาหนไปแจงความกบตารวจ สดทายพอเลยงของหนกถกดาเนนคด

แตกนะคะ หนกตองจาสงทเลวรายทสดในชวตไปตลอด แตทกวนนหนอยไดกเพราะแมคะ หนรก

แมมากๆ เรองกมอยประมาณนอะคะ

ผสมภาษณ : คาถามตอไปนทพจะถามนองกคอวา นองคดยงไงกบความเสมอภาคระหวางชายกบ

หญงในปจจบน

ผใหขอมลหลก : หนคดวาในการใชชวตประจาวนทกอยางกดเทาเทยมกนดนะคะ ในสทธตางๆ แต

ในบางเรองกยงมความไมเทาเทยมอยดคะ

ผสมภาษณ : แลว!! นองอยากจะใหทางภาครฐและภาคเอกชนเขามาจดการในดานใดบางคะ

ผใหขอมลหลก : หนอยากใหภาครฐและเอกชนหนกลบเขามาดแลเรองนกนอยางจรงจง อยากจะให

ทางภาครฐมกฎหมายทเครงครดกวาน ทสามารถคมครองผหญงอยางเราไดดกวา เมอเวลาทเกด

เหตการณเหลานขน หนคดวาถากฎหมายของเราหนาแนนพอ ปญหาเหลานคงลดนอยลงกวาน

มากๆเลยคะ

ผสมภาษณ : ขอขอบคณนองมากๆนะคะทมาใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมอของพใน

ครงนคะ และขอมลทมากจะไมถกปรากฎชอของนองเลยนะคะ ทกอยางจะเปนนามสมมตทงหมด

คะ

ผใหขอมลหลก : ขอบคณคะ

170

ภาพท 3 มลนธเพอนหญง

ภาพท 4 คณธนวด ทาจน

171

ภาพท 5 คณบณฑต แปนวเศษ

ภาพท 6 คณธนวด ทาจน และคณบณฑต แปนวเศษ

172

ภาพท 7 คณวรวลย กรมสรยศกด

ภาพท 8 คณนวลศร เพชรนวล

173

ภาพท 9 คณภานวฒน กษดส

ภาพท 10 คณสรรพวต มขโต

174

ภาพท 11 กลมตวอยาง case ท 1

รปท 12 กลมตวอยาง case ท 2

175

ประวตผวจย

ชอ – สกล

ทอย

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2548

พ.ศ. 2550

พ.ศ. 2554

พ.ศ. 2555

นางสาวปราง ยอดเกต

บานเลขท 24/162 หอง3/62 คอนโดเมองทองธาน ตก T11

ถนนปอบปลา ตาบลบานใหม อาเภอปากเกรด

จงหวดนนทบร รหสไปรษณย 11120

สาเรจการศกษาชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเบญจมราชานสรณ

จงหวดนนทบร

สาเรจการศกษาชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนบางสะพานนอยวทยาคม

จงหวดประจวบครขนธ (แผนการเรยนองกฤษ-สงคม)

สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรศลปศาสตรบณฑต คณะวทยาการจด

สาขาวชาการจดการชมชน มหาวทยาลยศลปากร

ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสตร คณะ

วทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร