สารชีวโมเลกุล2

104
สารชีวโมเลกุล (Biomolecule) 1 Thanyamon C.

Upload: thanyamon-chat

Post on 10-Aug-2015

106 views

Category:

Education


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: สารชีวโมเลกุล2

สารชวโมเลกล(Biomolecule)

1Thanyamon C.

Page 2: สารชีวโมเลกุล2

• สารอนทรย (Organic matter) คอ สารทประกอบดวยธาตคารบอนและไฮโดรเจน (Hydrocarbon) เปนสวนใหญ และอาจมหมฟงกชนมาเกาะเพม

• สารชวโมเลกล (Biological molecule) คอ สารอนทรยทมโมเลกลใหญ และโครงสรางสลบซบซอน

แบงออกเปน 4 กลมใหญๆ คอ คารโบไฮเดรต, ไขมน, โปรตน, กรดนวคลอก

2Thanyamon C.

Page 3: สารชีวโมเลกุล2

สารอนนทรย (Inorganic matter)ไดแก นา และ แรธาต ตางๆ• รปทเปน ion (ละลายนา) เชน K+ Na+ Cl- NO3- • สตวไดจากอาหาร พชดดซมเขาทางรากพรอมนา(ละลายนาได)• หนาททควรทราบ Ca2+(การแขงตวของเลอด) Mn,Cl- (photolysis)

Mg2+(คลอโรฟลล) Fe (cytochrome, hemoglobin)

Thanyamon C. 3

Page 4: สารชีวโมเลกุล2

สารอนทรย หรอ สารขนาดใหญ (macromolecules) ในสงมชวต จดเปน 4 กลมตามลกษณะโครงสราง ไดแกCarbohydrate ประกอบดวยธาต C, H, OProtein C, H, O, NLipid C, H, ONucleic acid C, H, O, N, P

Page 5: สารชีวโมเลกุล2

ปฏกรยาเคมของ macromolecules ไดแก

Condensation polymerization หรอ Dehydration เปนปฏกรยาสงเคราะห polymers จาก monomers เลกๆเปนจานวนมาก และไดผลผลต H2O ดวย ดงนนอาจเรยกวา ปฏกรยา dehydration

Hydrolysis เปนปฏกรยายอยสลาย polymer ใหเลกลง เพอใหสามารถนาผานเยอหมเซลลเขาสเซลลได หรอยอยสลายสารทไมใชแลวภายในเซลล โดยการใส H2O เขาไป

Page 6: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 6

Page 7: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 7

H2O

Page 8: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 8

แรธาต

Page 9: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 9

Page 10: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 10

Page 11: สารชีวโมเลกุล2

1. คารโบไฮเดรต (Carbohydrate)• คารโบไฮเดรต เปนคารบอนทอมตวดวยนา• ประกอบดวย C H O มอตราสวนของอะตอม H ตอ O เทากบ 2 :1 และมสตรโมเลกลทวไปเปน (CH2O)nโดย n มคาตงแต 3 ขนไป

• มหมคารบอกซาลดไฮด (-CHO) หรอหมคารบอนล (-CO) และหมไฮดรอกซล (-OH) เปนหมฟงกชน (functional group) คอ หมอะตอมหรอกลมอะตอมของธาตทแสดงสมบตเฉพาะของสารอนทรยชนดหนง 11Thanyamon C.

Page 12: สารชีวโมเลกุล2

1. คารโบไฮเดรต (Carbohydrate)

12Thanyamon C.

Page 13: สารชีวโมเลกุล2

คารโบไฮเดรต (Carbohydrate) แบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1. นาตาลโมเลกลเดยว (MONOSACCHARIDE) มคารบอนเปนองคประกอบ 3-7 อะตอม หรอเรยกวา นาตาลเชงเดยว (simple sugar) มรสหวาน เปนผลกสขาว ละลายนา ไดแก กลเซอรอลดไฮด (3C) ไรโบส(5C) กลโคส ฟรกโทส และกาแลกโทส (6C)

13Thanyamon C.

CH2On

Page 14: สารชีวโมเลกุล2

2. โอลโกแซคคาไรด (OLIGOSACCHARIDE) ประกอบดวยนาตาลโมเลกลเดยว 2-10 โมเลกล พบบอยมากทสด จบกนดวยพนธะไกลโคซดก (glycosidic bond) โอลโกแซกคาไรดทประกอบดวยมอโนแซกไรด 2 โมเลกล เรยกวา ไดแซกคาไรด (disaccharide)3. นาตาลโมเลกลใหญ (POLYSACCHARIDE) ประกอบดวยกลโคส 100-1,000 โมเลกล มาตอกนเปนสาย ไดแก แปง เซลลโลส และ ไกลโคเจน เปนตน

14Thanyamon C.

Page 15: สารชีวโมเลกุล2

1. Monosaccharide• กลโคส (Glucose) เปนนาตาลทมอยในอาหารทวไป พบมากในผกและ

ผลไมสก และในกระแสเลอดกลโคสทพบในผลไมสก มมาก ใน องน เรยกวา นาตาลองน

• ฟรกโทส (Fructose) ละลายไดดมากในนา จงทาใหตกผลกไดยาก เปนนาตาลทมรสหวานมากกวานาตาลชนดอน พบในเกสรดอกไม ผลไม ผก นาผง นาตาลทรายและกากนาตาล ในธรรมชาตมกปนอยกบกลโคสในรางกาย ไดจากการยอยนาตาลทราย

• กาแลกโทส (Galactose) ไมเกดอสระในธรรมชาต ในรางกายไดจากการยอยแลกโทส

15Thanyamon C.

Page 16: สารชีวโมเลกุล2

• Monosaccharide เปนนาตาลโมเลกลเดยว ทประกอบดวย C, O และ H มสตรคอ (CH2O)n

• โดยมอะตอมของ C ตอกนเปนสาย และม Carbonyl group และ hydroxy group ตอกบอะตอมของ C

aldehydes ketones

Carbonyl

group

16Thanyamon C.

Page 17: สารชีวโมเลกุล2

The structure and classification of some monosaccharides

17Thanyamon C.

Page 18: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 18

Page 19: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 19

Page 20: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 20

Page 21: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 21

Page 22: สารชีวโมเลกุล2

2. Oligosaccharide2.1 Disaccharides ไดแก

• มอลโทส (กลโคส+กลโคส) เชอมตอกนดวย 1-4 glycosidic bondพบในขาวบารเลยหรอขาวมอลตทกาลงงอก

• ซโครส (กลโคส+ฟรกโทส) เชอมตอกนดวย 1-2 glycosidic bondเปนนาตาลทไดจากออยและบท ทรจกกนดคอ นาตาลทราย

• แลกโตส (กลโคส+กาแลกโทส) เชอมตอกนดวย 1-4 glycosidicbond พบในนม เรยกวา นาตาลนม2.2 Trisaccharides พบในธรรมชาต คอ แรพฟโนส พบในนาตาลจากหวบท และออย ประกอบดวยกาแลกโทส กลโคสและฟรกโทสอยางละโมเลกลเชอมตอดวยพนธะไกลโคซดก

22Thanyamon C.

Page 23: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 23

Page 24: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 24

Page 25: สารชีวโมเลกุล2

• นาตาลโมเลกลค (Disaccharides) เกดจากการรวมตวของนาตาลโมเลกลเดยว 2 โมเลกล โดยปฏกรยา condensation (เปนปฏกรยาสงเคราะห macromolecules จาก monomers เลกๆ เปนจานวนมาก และไดผลผลต H2O ดวย อาจเรยกวา ปฏกรยา dehydration)

• Covalent bond ทเกดขน เรยกวา Glycosidic linkage

25Thanyamon C.

Page 26: สารชีวโมเลกุล2

Examples of disaccharides synthesis

26Thanyamon C.

Page 27: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 27

Page 28: สารชีวโมเลกุล2

3.Polysaccharide เปน carbohydrate ทมขนาดใหญประกอบดวย monosaccharidesตงแต 11 - 1,000 โมเลกล ตอกนดวย glycosidic linkage ชนดของ polysaccharide ขนอยกบ

1. ชนดของ monosaccharide2. ชนดของ Glycosidic linkage

ตวอยาง polysaccharide ไดแกstarch, glycogen, cellulose และ chitin

28Thanyamon C.

Page 29: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 29

Page 30: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 30

Page 31: สารชีวโมเลกุล2

amylose amylopectin glycogen cellulose

31Thanyamon C.

Page 32: สารชีวโมเลกุล2

32Thanyamon C.

Page 33: สารชีวโมเลกุล2

Cellulose ม glucose เปนองคประกอบเชนเดยวกบ แปง แตมพนธะแบบ 1-4 glycosidic linkage ผนงเซลลของพชประกอบดวย cellulose เปนจานวนมาก

33Thanyamon C.

Page 34: สารชีวโมเลกุล2

Chitin, a structural polysaccharide

Chitin forms the

exoskeleton of

Arthropods

Chitin is used to

make a strong and

flexible surgical

thread34Thanyamon C.

Page 35: สารชีวโมเลกุล2

Polysaccharide แบงเปน1. แปง แบงออกเปน• amylose มอยในแปง ประกอบดวย กลโคสหลายพนหนวย ไมหวาน ลกษณะเปนโซยาว ไมแตกกง

• amylopectin ประกอบดวยกลโคสตอดวยพนธะ 1-4 glycosidic แตกแขนงเปนโซกงดวยพนธะ 1-6 glycosidic พบมากในเมดพชผวเปนมน

35Thanyamon C.

Page 36: สารชีวโมเลกุล2

2. ไกลโคเจน (glycogen) อยทกลามเนอลายและตบสตว ทาหนาทเปนแหลงพลงงาน มโครงสรางคลาย amylopectin คอ มการแตกแขนงแตแตกแขนงมากกวา3. เซลลโลส (cellulose) เปนสารทพบในผนงเซลลของพช จงเปนสารอนทรยทมมากทสดในโลก ประกอบดวยกลโคสเปนโซยาวประมาณ 3,000 หนวย แตในคนเราไมสามารถยอยไดเนองจากขาดเอนไซมทใชยอย

36Thanyamon C.

Page 37: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 37

Page 38: สารชีวโมเลกุล2

หนาทของ carbohydrate• Sugars :

• ทาหนาทใหพลงงานและเปนแหลงคารบอนแกสงมชวต• ribose และ deoxyribose เปนองคประกอบของ nucleic acid

• Polysaccharide :• เปนแหลงสะสมพลงงานของสงมชวต โดยพชเกบสะสมพลงงานในรปของ starch สวนสตวเกบสะสมพลงงานในรปของ glycogen

• Cellulose และ chitin เปนโครงสรางของพชและสตว38Thanyamon C.

Page 39: สารชีวโมเลกุล2

• monomer ของโปรตน คอ กรดอะมโน ซงประกอบดวยหม carboxyl หม NH2 และหม R แบงกรดอะมโนเปนกลมตามโครงสรางทางเคมของหม R

• แตละกรดอะมโนจะมาเชอมตอกนเปนสายยาวดวย peptide bond เรยกวา polypeptide

• สาย polypeptide จะมปลายดานหนงเปนหม NH2 และปลายอกดานหนงเปนหม COOH

โปรตน (Protein)

39Thanyamon C.

Page 40: สารชีวโมเลกุล2

40Thanyamon C.

Page 41: สารชีวโมเลกุล2

Amino acid ตอกนเปนสายยาวดวย covalent bond เกด dehydration เรยกพนธะทเกดวา peptide bond

41Thanyamon C.

Page 42: สารชีวโมเลกุล2

ปลายทมหม amino เรยกวา N-terminusปลายทมหม carboxyl เรยกวา C-terminus

42Thanyamon C.

sufhydryl

Page 43: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 43

Page 44: สารชีวโมเลกุล2

กรดอะมโนทจาเปนสาหรบคนอารจนน (Arginine) เมไทโอนน (Methionie)ฮสทดน (Histidine) ฟนลอะลานน (Phenylalanine)

ไอโซลวซน (Isoleucine) ทรโอนน (Threonine)ลวซน (Leucine) ทรปโตเฟน (Tryptophan)ไลซน (Lysine) วาลน (Valine)

อารจนนและฮสทดน เปนกรดอะมโนทจาเปนสาหรบการเจรญเตบโต และพฒนาการในวยเดก

44Thanyamon C.

Page 45: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 45

Page 46: สารชีวโมเลกุล2

โครงสรางของโปรตน

1. โครงสรางปฐมภม (primary structure) หมายถง โครงสรางของโปรตนในลกษณะทกรดอะมโน เรยงตวเปนสายโซพอลเพปไทดทจาเพาะ

46Thanyamon C.

Page 47: สารชีวโมเลกุล2

The primary structure of a protein

• Primary structure คอ ลาดบของ amino acid ทประกอบขนเปนโปรตน

• Primary structure ถกกาหนดโดยขอมลทางพนธกรรม (DNA)

47Thanyamon C.

Page 48: สารชีวโมเลกุล2

• การเปลยนแปลงลาดบ amino acid ในโปรตนอาจมผลใหรปรางของโปรตนเปลยนไป และอาจมผลตอการทางานของโปรตนชนดนนๆ ตวอยางเชน โรค sickle-cell anemia

48Thanyamon C.

Page 49: สารชีวโมเลกุล2

2. โครงสรางทตยภม (secondary structure)เปนโครงสรางทเกดจากการขดหรอมวนตวของโครงสรางปฐมภม

ซงแสดงรปรางทเปนระเบยบของโปรตนทเกดจากพนธะไฮโดรเจนระหวาง C=O ในหนวยของกรดอะมโนกบหม –NH ในหนวยของกรดอะมโนอกหนวยหนง แบงไดเปน 2 แบบคอ

• แบบเกลยวแอลฟาหรอแอลฟาเฮลกซ (–helix)• แบบพลตบตา (–pleated sheet)

49Thanyamon C.

Page 50: สารชีวโมเลกุล2

โครงสรางแบบเกลยวแอลฟา (–helix)มรปรางเปนเกลยว เนองจากมพนธะไฮโดรเจนระหวางหมคารบอนล (–CO–) กบหมอะมโน (–NH2) อก 4 หนวยสายพอลเพปไทดเดยวกนในโซเดยวกน

50Thanyamon C.

Page 51: สารชีวโมเลกุล2

โครงสรางแบบพลตบตา (–pleated sheet)มสายโซทพบเปนจบเนองจากมพนธะไฮโดรเจนระหวาง C=O กบ N–H ของกรดอะมโนระหวางสายโซทขนานกนนอกจากนอาจเกดจากพนธะไอออนก หรอพนธะไดซลไฟด (–S–S–) ในกรณทมกรดอะมโนซสเตอนเปนองคประกอบในโมเลกลอยดวย

51Thanyamon C.

Page 52: สารชีวโมเลกุล2

52Thanyamon C.

Page 53: สารชีวโมเลกุล2

• ตวอยางเชน เสนใยแมงมม มโครงสรางแบบ Pleated sheet ทาใหเสนใยแมงมมมความแขงแรงมาก

53Thanyamon C.

Page 54: สารชีวโมเลกุล2

3. โครงสรางตตยภม (tertiary structure) เปนรปรางของ polypeptide สายหนงตลอดสาย ซงการมวนพบไปมาขนอยกบแรงยดเหนยวระหวาง R group ดวยกนเอง หรอ R group กบโครงสรางหลก

54Thanyamon C.

Page 55: สารชีวโมเลกุล2

• แรงยดเหนยว หมายถง• H-bond• Ionic bond• Hydrophobic interaction• Van der Waals interactionนอกจากนบางตอนยดตดกนดวย covalent bond ทแขงแรง เรยกวา disulfide bridges

55Thanyamon C.

Page 56: สารชีวโมเลกุล2

4. โครงสรางจตรภม (quaternary structure)

• หมายถง โครงสรางของโปรตนในลกษณะทมโซ พอลเพปไทดมากกวาหนงโซอยรวมกนดวยพนธะไฮโดรเจน พนธะไฮโดรโฟบก และ แรงแวนเดอรวาลส

• แตละโซพอลเพปไทด อาจเรยกวา หนวยยอย (subunit)

• โปรตนทมโครงสรางลกษณะน เรยกวา โอลโกเมอรกโปรตน (oligomeric protein)

56Thanyamon C.

Page 57: สารชีวโมเลกุล2

Hemoglobin ประกอบดวย polypeptide 4 สายรวมกนกลายเปนโปรตนทมรปรางเปนกอน

57Thanyamon C.

Page 58: สารชีวโมเลกุล2

The four levels of protein structure

58Thanyamon C.

Page 59: สารชีวโมเลกุล2

• รปรางของโปรตนบางชนดสามารถเปลยนแปลงได ถาสภาพแวดลอมของโปรตนเปลยนไป เชน pH อณหภม ตวทาลาย เปนตน

• เนองจากแรงยดเหนยวตางๆระหวาง amino acid ในสาย polypeptide ถกทาลาย การเปลยนแปลงนเรยกวา Denaturation

• โปรตนบางชนดเมอเกด denaturation แลวยงสามารถกลบคนสสภาพเดมได เรยกวา Renaturation

59Thanyamon C.

Page 60: สารชีวโมเลกุล2

Denaturation and renaturation of a protein

60Thanyamon C.

Page 61: สารชีวโมเลกุล2

ประเภทของโปรตน แบงออกเปน 2 ประเภท โดยอาศยโครงรป

1. โปรตนเสนใย (fibrous protein) • ประกอบดวยโซพอลเพปไทดเปนเสนยาวขนานกบแกนใน • ลกษณะเปนเสนใย (fiber) หรอเปนแผน (sheet) มความแขง

เหนยว และอาจจะยดหยนได ไมละลายในนา หรอในสารละลายเกลอทเจอจาง เชน– คอลลาเจน (collagen) ของเอน (tendon) – เมทรกซ (matrix) ของกระดก – คราทน (keratin) ของเสนผม ขน เขา และเลบ – ไฟโบรอน (fibroin) ของเสนไหม และอลาสตน (elastin) 61Thanyamon C.

Page 63: สารชีวโมเลกุล2

2. โปรตนโกลบลาร (globular protein) • ประกอบดวย โซพอลเพปไทดขดมวนแนนใน

ลกษณะกลม • โครงสรางประกอบดวย เกลยวอลฟา และ

โครงรปเบตา ในปรมาณตางๆ กน • โปรตนนสวนใหญละลายในนาได เชน

เอนไซมเกอบทกชนด แอนตบอด (antibody) ฮอรโมนบางชนด และโปรตนขนสง

globular protein

63Thanyamon C.

Page 64: สารชีวโมเลกุล2

หนาทของโปรตน• เปนโครงสรางเยอหมเซลลและเยอหม organelles• เปนโครงสรางสาคญของสงมชวต เชน keratin เปนองคประกอบของ

เลบ ผม เปนตน• Hemoglobin ทาหนาทขนสงออกซเจน• Hormones ตางๆ ทาหนาทควบคมการทางานของรางกาย• Actin และ myosin ในกลามเนอ ทาหนาทเกยวกบการเคลอนไหว• Enzymes ทาหนาทเปนตวเรงปฏกรยาเคมตางๆ

ฯลฯ64Thanyamon C.

Page 65: สารชีวโมเลกุล2

สมบตของโปรตน 1. การละลายนา ไมละลายนา บางชนดละลายนาไดเลกนอย 2. ขนาดโมเลกลและมวลโมเลกล ขนาดใหญมมวลโมเลกลมาก 3. สถานะ ของแขง 4. การเผาไหม เผาไหมมกลนไหม 5. การทาลายธรรมชาต โปรตนบางชนดเมอไดรบความรอน หรอเปลยนคา pH หรอเตมตวทาลายอนทรยบางชนด จะทาใหเปลยนโครงสรางจบเปนกอนตกตะกอน 6. การทดสอบโปรตน สารละลายไบยเรต เปนสารละลายผสมระหวาง CuSO4 กบ NaOH เปนสฟา 65Thanyamon C.

Page 66: สารชีวโมเลกุล2

ลพด (Lipid)

• Lipids ไมละลายนา เนองจากโครงสรางของ lipids ประกอบดวยnonpolar covalent bonds เปนสวนมาก

• แตละลายไดดในตวทาละลายทเปนสารอนทรย เชน อเทอร เบนซน คลอโรฟอรมและเอทานอล เปนตน

• ประกอบดวย C,H,O มอตราสวนของอะตอม H ตอ O เทากบ 2 :1 • ไดแก ไขมน (Fat) , Phospholipid , Steroid , ขผง (Wax)

66Thanyamon C.

Page 67: สารชีวโมเลกุล2

• ลพด แบงตามโครงสราง ไดเปน 3 ชนด คอ • ลพดเชงเดยว (simple lipid) • ลพดเชงซอน (complex lipid) • อนพนธลพด (derived lipid)

1. simple lipid ประกอบดวย กรดไขมนและแอลกอฮอล ไดแก ไขมน นามน และไข แบงแยกยอยไดเปน

2.complex lipid ประกอบดวยกรดไขมน และแอลกอฮอลทมสารประกอบอนเจอปน เชน ฟอสโฟลพดและไกลโคลพด (glycolipid)

3.Derivertive lipid สารทมสมบตคลายกบลพด67Thanyamon C.

Page 68: สารชีวโมเลกุล2

1.1 ไขมนแท (true fat) หรอเรยกวา กลเซอไรด • โมเลกลของไขมนและนามนประกอบดวยแอลกอฮอลท เรยกวา

กลเซอรอล (glycerol) และกรดไขมน (fatty acid) • จานวนกรดไขมนในโมเลกลของไขมนและนามน

1. Monoglyceride 2. Diglyceride 3. Triglyceride • ไตรกลเซอไรดในพชสวนใหญจะเปนของเหลว จดหลอมเหลวตา เนองจากมกรดไขมนชนดไมอมตวเปนองคประกอบ เรยกวา นามน (oil) • ในสตวมกรดไขมนชนดอมตวเปนองคประกอบสวนใหญ เปนของแขงหรอกงแขงกงเหลว ทอณหภมหอง เรยกวา ไขมน (fat)

1. simple lipid

68Thanyamon C.

Page 69: สารชีวโมเลกุล2

Fats : เปนแหลงสะสมพลงงาน• ไมเปน polymer แตเปนสารทมโมเลกลขนาดใหญ • ประกอบดวย สารทมโมเลกลขนาดเลกมาตอกนดวยปฏกรยา

Dehydration• ประกอบดวย Glycerol และ กรดไขมน (Fatty acid)

69Thanyamon C.

Page 70: สารชีวโมเลกุล2

สวน “tail” ของ fatty acid ทเปน hydrocarbonทมกมอะตอมคารบอนตอกนประมาณ 16-18 อะตอม เปนสวนททาให fats ไมละลายนา (hydrophobic)

70Thanyamon C.

Page 71: สารชีวโมเลกุล2

Triglyceride ไขมน 1 โมเลกล ประกอบดวย

Glycerol 1 โมเลกล และ

กรดไขมน 3 โมเลกล

71Thanyamon C.

Page 72: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 73

Page 73: สารชีวโมเลกุล2

1.2 ขผงหรอไข (wax) เปนลพดทประกอบดวยกรดไขมนกบแอลกอฮอลทมโมเลกลใหญ มนาหนกโมเลกลสง

• ม C ตงแต 14-34 อะตอม เชน ขผง ซงจะพบไดทผวนอกของเปลอกผลไม ผวใบไม สารเคลอบปกแมลงและขนของสตวปก ปลาวาฬจะสะสมไขไวใชเปนพลงงานแทนไตรกลเซอไรด

74Thanyamon C.

Page 74: สารชีวโมเลกุล2

2.1 ฟอสโฟลพด เปนไขมนทมโครงสรางทางเคมคลายกบไตรกลเซอไรด แตกตางกนทหมของกรดไขมน 1 หมจะมหมฟอสเฟตเปนองคประกอบ ฟอสโฟลพดเปนองคประกอบหลกของเยอหมเซลล เนอเยอประสาท นาเลอด เชน เลซทน เซฟาลน

2.complex lipid

75Thanyamon C.

Page 75: สารชีวโมเลกุล2

Phospholipids• เปนองคประกอบหลกของ cell membrane ประกอบดวย

• glycerol 1 โมเลกล • fatty acid 2 โมเลกล และ • phosphate group (phosphate group มประจ -)

• มสวนหวทมประจ และเปนสวนทชอบนา (hydrophilic) และสวนหางทไมชอบนา (hydrophobic)

76Thanyamon C.

Page 76: สารชีวโมเลกุล2

77Thanyamon C.

Page 77: สารชีวโมเลกุล2

เมอเตม phospholipids ลงในนา phospholipids จะรวมตวกน โดยเอาสวนหางเขาหากน และสวนหวหนออกทางดานนอก กลายเปนหยดเลกๆ เรยกวา micelle

Micelle

78Thanyamon C.

Page 78: สารชีวโมเลกุล2

2.2 Glycolipid เปนลพดทประกอบดวยกรดไขมน คารโบไฮเดรตและสารประกอบเบสทมไนโตรเจนเปนองคประกอบ• เชน เซเรโบรไซต มนาตาลกลโคสเปนองคประกอบ • กาแลกโทลพด มนาตาลกาแลกโทสเปนองคประกอบ สารทงสองชนดน พบในเยอเซลลสมอง และ เนอเยอประสาท

2.3 Lipoprotein เปนลพดทมสารโปรตนจบรวมอย พบในนาเลอด ทาหนาทขนสงพวกลพดในเลอดไปยงเซลลตางๆ ทวรางกาย

79Thanyamon C.

Page 79: สารชีวโมเลกุล2

• อนพนธของลพดเปนลพดทไดจากการยอยสลายลพดทงสองชนด • ตวอยาง กรดไขมน กลเซอรอล แอลกอฮอล และสารอนๆ ทมกอย

รวมกบลพด เชน คอเลสเทอรอล แคโรทน สเตอรอยด และพวกวตามนทละลายในไขมน เชน A, D, E, K

3. Derivertive lipid

80Thanyamon C.

Page 80: สารชีวโมเลกุล2

3.1 กรดไขมน เกดจากการยอยสลายตวของลพด แบงไดเปน 2 ชนด คอ• 3.1.1 กรดไขมนอมตว (saturated fatty acid)มคารบอนทกอะตอมตอกนอยดวยพนธะเดยว เชน กรดบวไทรก กรดปาลมตก และกรดสเตยรก

• 3.1.2 กรดไขมนไมอมตว (unsaturated fatty acid)มบางพนธะระหวางอะตอมของคารบอนเปนพนธะค พบมากทสดคอ กรดโอเลอก

81Thanyamon C.

Page 81: สารชีวโมเลกุล2

• ไขมนทไดจากสตว เชน เนย มกรดไขมนอมตว เปนองคประกอบ มลกษณะเปนของแขงทอณหภมหอง

• ไขมนจากพช มกรดไขมนไมอมตว เปนองคประกอบ มลกษณะเปนของเหลวทอณหภมหอง

82Thanyamon C.

Page 82: สารชีวโมเลกุล2

Saturated fat and fatty acid

Unsaturated fatand fatty acid

83Thanyamon C.

Page 83: สารชีวโมเลกุล2

• กรดไขมนทไมจาเปน กรดไขมนทรางกายสามารถสงเคราะหไดเอง เชน• กรดบวไทรก (butyric acid) • กรดปาลมมตก (palmitic acid)

• กรดไขมนจาเปน กรดไขมนทรางกายไมสามารถสงเคราะหได ตองไดรบจากทางอน ๆ ซงจาเปนตอการเจรญของรางกาย เชน • กรดไลโนเลอก (linoleic acid) • กรดไลโนเลนก (linolenic acid)• กรดอะแรคไคโดนก (arachidonic acid)

84Thanyamon C.

Page 84: สารชีวโมเลกุล2

3.2 Steroids• เปน lipids ประกอบดวย C เรยงตวเปนวงแหวน 4 วง• Steroids ชนดตางๆ มหม functional group ทตอกบวงแหวน

แตกตางกน

85Thanyamon C.

Page 85: สารชีวโมเลกุล2

การทดสอบอาหาร

86Thanyamon C.

Page 86: สารชีวโมเลกุล2

กรดนวคลอก (Nucleic acid)

1. Nucleic acid เปนแหลงเกบขอมลทางพนธกรรมและถายทอดลกษณะของสงมชวต

Nucleic acid ม 2 ชนด ไดแก • Ribonucleic acid (RNA)• Deoxyribonucleic acid (DNA)

87Thanyamon C.

Page 87: สารชีวโมเลกุล2

DNA ถกใชเปนแมแบบในการสงเคราะห mRNA ซงถกใชเปนตวกาหนดในการสงเคราะหโปรตน

DNA

RNA

protein

88Thanyamon C.

Page 88: สารชีวโมเลกุล2

2. สายของ nucleic acid ประกอบดวย polymer ของ nucleotidesแตละ nucleotide ประกอบดวย 3 สวน

ไดแก• Nitrogen base• Pentose sugar• Phosphate group

89Thanyamon C.

Page 89: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 90

นาตาล pentose ใน DNA คอ deoxyribose ใน RNA คอ ribose

Page 90: สารชีวโมเลกุล2

91Thanyamon C.

Page 91: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 92

5’

3’

Page 92: สารชีวโมเลกุล2

Nitrogen base แบงออกเปน 2 กลม ตามโครงสรางทางเคม ไดแก

Pyrimidines

Purines

DNA มเบส A, G, C, TRNA มเบส A, G, C, U

93Thanyamon C.

Page 93: สารชีวโมเลกุล2

• Nucleotide หลายโมเลกลมาเชอมตอกน ไดสายยาวของ polynucleotide

• มหม phosphate และ pentose เรยงตอกนเปนสาย เรยก sugarphosphate backbone

• โดย nitrogen base ยนออกมาจากสวนยาวของ nucleic acid

• Bond ทมาเชอมตอระหวาง nucleotide 2 โมเลกลเรยกวา Phosphodiester linkage

94Thanyamon C.

Page 94: สารชีวโมเลกุล2

• สายทงสองของ DNA มการเรยงตวสลบปลายกน คอ ปลายดาน 5’ ของ DNA สายหนงจะเขาคกบปลายดาน 3’ ของอกสายหนง โดยสองสายยดตดกนดวยพนธะไฮโดรเจน (H-bond) ระหวาง A กบ T และ G กบ C

• ลกษณะการเขาคกนของ base เรยกวา complementary base pair

95Thanyamon C.

Page 95: สารชีวโมเลกุล2

96Thanyamon C.

Page 96: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 97

Page 97: สารชีวโมเลกุล2

Vitamin

Thanyamon C. 98

Page 98: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 99

Page 99: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 100

Page 100: สารชีวโมเลกุล2

enzyme

Thanyamon C. 101

Page 101: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 102

Page 102: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 103

Page 103: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 104

Page 104: สารชีวโมเลกุล2

Thanyamon C. 105