291320 business information system

291320Business

Information System

บทท�� 1ความรู้��เบ��องต้�นเกี่��ยวกี่�บ

รู้ะบบสารู้สนเทศอ.ธาราร�ตน์� พวงสุ�วรรณ[email protected]

รู้ะบบสารู้สนเทศ• Hall(2004, p.7) น์�ยามไว�ว�า• “ ระบบสุารสุน์เทศ หมายถึ�ง เซต หร�อ การรวมต�ว

ของกระบวน์การหลายกระบวน์การ สุ#าหร�บงาน์ด้�าน์การเก%บรวบรวมข�อม&ล การประมวลผลเพ�)อปร�บร&ปแบบของข�อม&ลให�เข�าสุ&�ร&ปแบบของสุารสุน์เทศ ตลอด้จน์การกระจายสุารสุน์เทศท-)เป.น์ผลล�พธ�จากการประมวลผลสุ&�ผ&�ใช้�ระบบเพ�)อใช้�ใน์การต�ด้สุ�น์ใจ”

รู้ะบบสารู้สนเทศคอมพิ�วเต้อรู้�• รู้ะบบสารู้สนเทศคอมพิ�วเต้อรู้� (Computer-

based Information Systems : CBIS) คื�อ ระบบสุารสุน์เทศท-)ใช้�คือมพ�วเตอร�ท#าหน์�าท-)ใน์สุ�วน์ของการประมวลผล (processing) เพ�)อให�ได้�มาซ�)งสุารสุน์เทศ

• และใช้�คือมพ�วเตอร�เป.น์เคืร�)องม�อใน์การแสุด้งผลท-)ได้� (output)

• และกระจายผลท-)ได้� (output) ไปย�งบ�คืคืล หร�อหน์�วยงาน์ต�างๆ ภายใน์องคื�กร

องค�ปรู้ะกี่อบของรู้ะบบสารู้สนเทศคอมพิ�วเต้อรู้�

• ฮาร�ด้แวร� (Hardware) • ซอฟต�แวร� (Software) • ฐาน์ข�อม&ล(Database) • การต�ด้ต�อสุ�)อสุาร

(Communication) • กระบวน์การ (Procedure) • บ�คืลากร (Peopleware)

องค�ปรู้ะกี่อบของรู้ะบบสารู้สนเทศคอมพิ�วเต้อรู้�

แบบจำ!าลองรู้ะบบสารู้สนเทศHall (2004, p.7) ก#าหน์ด้แบบจ#าลองระบบ

สุารสุน์เทศท-)ประกอบด้�วยสุ�วน์ย�อย 7 สุ�วน์ ด้�งน์-61 .ผ&�ใช้�ข� 6น์ปลาย (End users)2. ต�น์ทางข�อม&ล (Data Sources)3. การรวบรวมข�อม&ล (Data Collection)4. การประมวลผลข�อม&ล (Data Processing)5. การจ�ด้การฐาน์ข�อม&ล (Database

Management)6. การสุร�างสุารสุน์เทศ (Information

Generation)7. ผลป7อน์กล�บ (Feedback)

แบบจำ!าลองรู้ะบบสารู้สนเทศ• หากสุ�วน์ประกอบท�6ง 7 สุ�วน์ ใน์แบบจ#าลอง รวม

ต�วก�น์อย�างเหมาะสุมจะสุน์องตอบว�ตถึ�ประสุงคื�ของระบบสุารสุน์เทศได้� 3 ประการ

1 )การสุน์�บสุน์�น์หน์�าท-)งาน์ด้�าน์การจ�ด้การ2) การสุน์�บสุน์�น์หน์�าท-)งาน์ด้�าน์การต�ด้สุ�น์ใจ3) การสุน์�บสุน์�น์หน์�าท-)งาน์ด้�าน์ปฏิ�บ�ต�การ

รู้ะบบสารู้สนเทศ• ใน์ม�ต�ทางธ�รก�จ ระบบสุารสุน์เทศเป.น์ระบบท-)ช้�วยแก�

ป9ญหาการจ�ด้การขององคื�กร ซ�)งถึ&กท�าทายจากสุ�)งแวด้ล�อม

• ด้�งน์�6น์การใช้�ระบบสุารสุน์เทศอย�างม-ประสุ�ทธ�ภาพ จ#าเป.น์ท-)จะต�องเข�าใจองคื�กร (Organzations) การจ�ด้การ (management) และเทคืโน์โลย- (Technology)

รู้ะบบสารู้สนเทศ• ระบบสุารสุน์เทศใน์ม�มมองของธ�รก�จ

• กี่ารู้เปล��ยนแปลงของโลกี่ป$จำจำ%บ�นท��ม�กี่ารู้แข&งข�นส�งข'�น กี่ารู้ต้�ดส�นใจำของผู้��บรู้�หารู้ต้�องท!าในเวลาท��จำ!ากี่�ดภายใต้�เง��อนไขต้&างๆมากี่มาย • บทบาทของสารู้สนเทศในองค�กี่รู้ม�มากี่ข'�นในแง&ของกี่ารู้ให�สารู้สนเทศแกี่&ผู้��บรู้�หารู้ในกี่ารู้ช่&วยกี่ารู้ต้�ดส�นใจำทางธุ%รู้กี่�จำ• จำ'งท!าให�องค�กี่รู้ต้�ดส�นใจำ น!ารู้ะบบสารู้สนเทศหรู้�อเทคโนโลย�สารู้สนเทศมาช่&วยในองค�กี่รู้ • ม�กี่ารู้ใช่�เทคโนโลย�ต้&างๆ ท!าให�เกี่�ดกี่ารู้เปล��ยนแปลงต้&างๆ ในองค�กี่รู้ เช่&น กี่ารู้เปล��ยนแปลงกี่ารู้ปฏิ�บ�ต้�งาน กี่ารู้เพิ��มข�ดความสามารู้ถในกี่ารู้ท!างาน ล�กี่ษณะกี่ารู้ด!าเน�นกี่ารู้ และว�ฒนธุรู้รู้มองค�กี่รู้ เป6นต้�น

ความส�มพิ�นธุ�ของรู้ะบบสารู้สนเทศ องค�กี่รู้ และกี่รู้ะบวนกี่ารู้ธุ%รู้กี่�จำ

บทบาทของรู้ะบบสารู้สนเทศ (The Roles of

Information System)• บทบาทพ�6น์ฐาน์ของระบบสุารสุน์เทศ ท-)น์#าไป

สุน์�บสุน์�น์การปฏิ�บ�ต�งาน์ใน์องคื�กร และท#าให�องคื�กรประสุบคืวามสุ#าเร%จ และเป.น์ประโยช้น์�ต�อการแข�งข�น์ทางธ�รก�จ ประกอบด้�วย 3 สุ�วน์ คื�อ–สุน์�บสุน์�น์กระบวน์การทางธ�รก�จ และปฏิ�บ�ต�การ

ทางธ�รก�จ–สุน์�บสุน์�น์ผ&�บร�หารใน์การต�ด้สุ�น์ใจ–สุน์�บสุน์�น์เป.น์กลย�ทธ�ข�อได้�เปร-ยบใน์การแข�งข�น์

เช้�น์ การพ�ฒน์าเว%บไซต�เพ�)อเป.น์บร�ษั�ทเสุม�อน์จร�ง (Virtual Company)

บ%คลากี่รู้ท��ม�ความเกี่��ยวข�องกี่�บรู้ะบบสารู้สนเทศ

1 .รู้ะด�บส�ง หรู้�อรู้ะด�บวางแผู้นย%ทธุศาสต้รู้� : เน์�น์รายงาน์สุร�ป รายงาน์แบบ What-If และการว�เคืราะห�แน์วโน์�มต�าง ๆ (trend analysis)

2. รู้ะด�บกี่ลาง หรู้�อรู้ะด�บวางแผู้นบรู้�หารู้ : ม�กจะเป.น์สุารสุน์เทศตามคืาบเวลา และเป.น์สุารสุน์เทศท-)รวบรวมข�อม&ลท�6งจากภายใน์และภายน์อกองคื�กร

3. รู้ะด�บแผู้นปฏิ�บ�ต้�กี่ารู้ : ข�อม&ลท-)ผ&�บร�หารระด้�บน์-6ต�องการ สุ�วน์มากจะเก-)ยวข�องก�บการปฏิ�บ�ต�การใน์ช้�วงเวลาหน์�)ง ๆ

4. รู้ะด�บงานปรู้ะจำ!าภายในองค�กี่รู้ : จะเน์�น์ไปท-)การจ�ด้การรายการประจ#าว�น์

ปรู้ะโยช่น�ของรู้ะบบสารู้สนเทศ

• เพิ��มปรู้ะส�ทธุ�ภาพิ (Efficiency)

• เพิ��มปรู้ะส�ทธุ�ผู้ล (Effectiveness)

ปรู้ะโยช่น�ของรู้ะบบสารู้สนเทศ• เพิ��มปรู้ะส�ทธุ�ภาพิ (Efficiency)

–คืวามรวด้เร%วใน์การปฏิ�บ�ต�งาน์–การเก%บข�อม&ลและการเข�าถึ�งข�อม&ล–การต�ด้ต�อสุ�)อสุาร–ต�น์ท�น์การด้#าเน์�น์งาน์–การประสุาน์งาน์ระหว�างฝ่?ายต�าง ๆ

ปรู้ะโยช่น�ของรู้ะบบสารู้สนเทศ• เพิ��มปรู้ะส�ทธุ�ผู้ล (Effectiveness)

–การต�ด้สุ�น์ใจ–การเล�อกผล�ตสุ�น์คื�าและบร�การ–การปร�บปร�งสุ�น์คื�าและบร�การ

เทคโนโลย�ของรู้ะบบสารู้สนเทศเทคืโน์โลย-ของระบบสุารสุน์เทศ ประกอบด้�วยระบบ

ต�าง ๆ คื�อ1 .ระบบประมวลผลข�อม&ล (Data Processing

System หร�อ Transaction Processing System : TPS)

2. ระบบสุารสุน์เทศเพ�)อการบร�หาร (Management Information System : MIS)

3. ระบบสุน์�บสุน์�น์การต�ด้สุ�น์ใจ (Decision Support System : DSS)

เทคโนโลย�ของรู้ะบบสารู้สนเทศ4. ระบบสุารสุน์เทศเพ�)อการบร�หารระด้�บสุ&ง

(Executive Information System : EIS)5. ระบบสุ#าน์�กงาน์อ�ตโน์ม�ต� (Office Automation

System : OAS)6. ระบบป9ญญาประด้�ษัฐ� และระบบผ&�เช้-)ยวช้าญ

(Artificial Intelligence : AI/Expert System : ES)

** ท�6งหมด้ท-)กล�าวมาถึ&กออกแบบเพ�)อสุน์�บสุน์�น์ก�จกรรมภายใน์องคื�กร สุ�วน์การพ�ฒน์าระบบสุารสุน์เทศเพ�)อสุน์�บสุน์�น์ภายน์อกองคื�กร ม�กอย&�ใน์ร&ปของระบบสุารสุน์เทศบน์เว%บ (Web-based Information System) **

1. รู้ะบบปรู้ะมวลผู้ลข�อม�ล (Transaction Processing :

TPS)• เป.น์การน์#าคือมพ�วเตอร�มาใช้�ใน์การจ�ด้การข�อม&ล

ข�6น์พ�6น์ฐาน์เก�อบท�6งหมด้• จะประมวลผลใน์ล�กษัณะ On-Line โด้ยเน์�น์ท-)การ

ประมวลผลรายการประจ#าว�น์ (transaction) และการเก%บร�กษัาข�อม&ล

ล�กี่ษณะเด&นของ TPS

คื�อ การท#าให�เคืร�)องคือมพ�วเตอร�ท#างาน์ง�าย ไม�ย��งยากซ�บซ�อน์ เช้�น์

งาน์ด้�าน์ธ�รก�จบร�การ สุ�)งท-)องคื�กรจะได้�ร�บเม�)อใช้�ระบบน์-6คื�อ

1 .ลด้จ#าน์วน์พน์�กงาน์(เสุม-ยน์) ใน์กรณ-น์-6จะใช้�พน์�กงาน์กรอกข�อม&ลเข�าระบบคือมพ�วเตอร�เพ-ยงคืน์เด้-ยวเท�าน์�6น์

2 .องคื�กรจะม-บร�การท-)สุะด้วกรวด้เร%วแก�ผ&�บร�โภคืมากข�6น์

3 .ล&กคื�าม-จ#าน์วน์เพ�)มมากข�6น์ เน์�)องจากบร�การท-)ด้- สุะด้วก และรวด้เร%ว

2. รู้ะบบสารู้สนเทศเพิ��อกี่ารู้จำ�ดกี่ารู้(Management

Information System : MIS)• คื�อ ระบบท-)ให�สุารสุน์เทศท-)ผ&�บร�หารต�องการ

เพ�)อให�สุามารถึท#างาน์ได้�อย�างม-ประสุ�ทธ�ภาพ

ข�อม&ลรายการ TPS MIS

Summary reports

Exception reports

ภาพิแสดงกี่ารู้ท!างานของรู้ะบบ MIS

ล�กี่ษณะของรู้ะบบ MIS ท��ด�สามารู้ถสรู้%ปได�ด�งน��

1 .จะสุน์�บสุน์�น์การท#างาน์ของระบบประมวลผลข�อม&ลและการจ�ด้เก%บข�อม&ลรายว�น์

2 .จะใช้�ฐาน์ข�อม&ลท-)ถึ&กรวมเข�าด้�วยก�น์ และสุน์�บสุน์�น์การท#างาน์ของฝ่?ายต�างๆ ใน์องคื�การ

3 .ช้�วยให�ผ&�บร�หารระด้�บต�น์ ระด้�บกลาง และระด้�บสุ&ง เร-ยกใช้�ข�อม&ลท-)เป.น์โคืรงสุร�างได้�ตามเวลาท-)ต�องการ

4. ม-คืวามย�ด้หย��น์และสุามารถึรองร�บคืวามต�องการข�อม&ลท-)เปล-)ยน์แปลงไปขององคื�กร

5. ต�องม-ระบบร�กษัาคืวามล�บของข�อม&ลและจ#าก�ด้การใช้�งาน์ของบ�คืคืลเฉพาะผ&�ท-)เก-)ยวข�องเท�าน์�6น์

ความแต้กี่ต้&างของรู้ะบบ MIS และ TPS

1 .การใช้�งาน์ระบบฐาน์ข�อม&ลร�วมก�น์ของ MIS แทน์การใช้�ระบบแฟ7มข�อม&ลแบบแยกก�น์ของระบบ TPS ท#าให�ม-คืวามย�ด้หย��น์พอท-)จะให�สุารสุน์เทศท-)ผ&�บร�หารต�องการ

2 .ระบบ MIS จะรวบรวมข�อม&ลจากฝ่?ายท#างาน์ต�าง ๆ ขณะท-) TPS ม-การใช้�งาน์แยกจากก�น์ใน์แต�ละฝ่?าย

3 .ระบบ MIS จะให�สุารสุน์เทศสุ#าหร�บผ&�บร�หารท�กระด้�บ ใน์ขณะท-)ระบบ TPS จะให�สุารสุน์เทศสุ#าหร�บระด้�บปฏิ�บ�ต�การเท�าน์�6น์

4 .สุารสุน์เทศท-)ผ&�บร�หารต�องการ สุ�วน์มากจะได้�ร�บการตอบสุน์องท�น์ท-จากระบบ MIS ใน์ขณะท-)ระบบ TPS ม�กจะต�องรอให�ถึ�งสุร�ป (จากรายงาน์)

3. รู้ะบบสน�บสน%นกี่ารู้ต้�ดส�นใจำ(Decision Support

System :DSS)• เป.น์ระบบท-)พ�ฒน์าข�6น์จากระบบ MIS อ-กระด้�บ

หน์�)ง • ประกอบข�อม&ล เคืร�)องม�อ และต�น์แบบ (Model)

ท-)ช้�วยใน์การต�ด้สุ�น์ใจ• DSS ใช้�ข�อม&ลท-)มาจากภายใน์องคื�กร คื�อ จาก

TRS และ MIS และจากภายน์อก เช้�น์ ตลาด้ห��น์ คื&�แข�ง อ�ตสุาหกรรม เป.น์ต�น์ มาช้�วยใน์การต�ด้สุ�น์ใจ

• โด้ยจะช้�วยผ&�ต�ด้สุ�น์ใจใน์การเล�อกทางเล�อก หร�ออาจม-การจ�ด้อ�น์ด้�บให�ทางเล�อกต�าง ๆ ตามท-)ผ&�ต�ด้สุ�น์ใจก#าหน์ด้

ล�กี่ษณะของรู้ะบบ DSS ท��ด�1. จะต�องช้�วยผ&�บร�หารใน์กระบวน์การต�ด้สุ�น์ใจ2. จะต�องถึ&กออกแบบมาให�สุามารถึเร-ยกใช้�ข�อม&ล

แบบก�)งโคืรงสุร�างและแบบไม�ม-โคืรงสุร�างแน์�น์อน์ได้�

3. จะต�องสุามารถึสุน์�บสุน์�น์ผ&�ต�ด้สุ�น์ใจได้�ใน์ท�กระด้�บ แต�จะเน์�น์ท-)ระด้�บวางแผน์บร�หาร และวางแผน์ย�ทธศาสุตร�

4. จะต�องม-ร&ปแบบการใช้�งาน์อเน์กประสุงคื� ม-คืวามสุามารถึใน์การจ#าลอง สุถึาน์การณ� และม-เคืร�)องม�อใน์การว�เคืราะห�สุ#าหร�บช้�วยเหล�อผ&�ท#าการต�ด้สุ�น์ใจ

5. ต�องเป.น์ระบบท-)โต�ตอบก�บผ&�ใช้�ได้� ผ&�บร�หารต�องสุามารถึใช้�งาน์โด้ยพ�)งคืวามช้�วยเหล�อจากผ&�เช้-)ยวช้าญน์�อยท-)สุ�ด้หร�อไม�ต�องพ�)งเลย

ล�กี่ษณะของรู้ะบบ DSS ท��ด�

6. ต�องสุามารถึปร�บให�เข�าก�บคืวามต�องการข�าวสุารใน์สุถึาน์การณ�ต�าง ๆ

7. ต�องม-กลไกช้�วยให�สุามารถึเร-ยกใช้�ข�อม&ลท-)ต�องการได้�อย�างรวด้เร%ว

8. ต�องสุามารถึต�ด้ต�อก�บฐาน์ข�อม&ลขององคื�กรได้�9. ต�องท#างาน์โด้ยไม�ข�6น์ก�บระบบการท#างาน์ตาม

ตารางขององคื�กร10. ต�องม-คืวามย�ด้หย��น์พอท-)จะรองร�บร&ปแบบการ

บร�หารแบบต�าง ๆ

ความแต้กี่ต้&างของรู้ะบบ DSS และ MIS

1 .ระบบ MIS จะถึ&กออกแบบให�สุามารถึจ�ด้การเฉพาะก�บป9ญหาท-)ม-โคืรงสุร�างเท�าน์�6น์ ใน์ขณะท-)ระบบ DSS ถึ&กออกแบบให�สุามารถึจ�ด้การก�บป9ญหาก�)งม-โคืรงสุร�าง หร�อแบบไม�ม-โคืรงสุร�างแน์�น์อน์

2 .ระบบ MIS จะถึ&กออกแบบและสุร�างข�6น์เพ�)อสุน์�บสุน์�น์งาน์ท-)แน์�น์อน์ ใน์ขณะท-)ระบบ DSS เป.น์ช้�ด้ของเคืร�)องม�อท-)ช้�วยใน์สุน์�บสุน์�น์การต�ด้สุ�น์ใจ ท-)สุามารถึปร�บให�เข�าก�บสุถึาน์การณ�การต�ด้สุ�น์ใจแบบต�าง ๆ ได้�

3 .ระบบ MIS จะให�รายงาน์หร�อสุารสุน์เทศท-)สุร�ปออกมาก�บผ&�ใช้� ใน์ขณะท-)ระบบ DSS จะโต�ตอบก�บผ&�ใช้�ท�น์ท-

ความแต้กี่ต้&างของรู้ะบบ DSS และ MIS

4. ระบบ MIS ผ&�ใช้�ไม�สุามารถึขอให�ระบบสุน์�บสุน์�น์สุารสุน์เทศสุ#าหร�บการต�ด้สุ�น์ใจท-)ต�องการเป.น์การเฉพาะ หร�อใน์ร&ปแบบเฉพาะต�ว แต�ใน์ระบบ DSS ผ&�ใช้�สุามารถึก#าหน์ด้เองได้�

5. ระบบ MIS จะให�สุารสุน์เทศท-)เป.น์ประโยช้น์�สุ&งสุ�ด้ก�บผ&�บร�หารระด้�บกลาง ใน์ขณะท-)ระบบ DSS จะให�สุารสุน์เทศท-)เหมาะก�บท�6งผ&�บร�หารระด้�บกลางและระด้�บสุ&ง

4. รู้ะบบสารู้สนเทศเพิ��อผู้��บรู้�หารู้รู้ะด�บส�ง

(Executive Information System : EIS)• เป.น์ระบบท-)สุร�างข�6น์ เพ�)อสุน์�บสุน์�น์สุารสุน์เทศและ

การต�ด้สุ�น์ใจสุ#าหร�บผ&�บร�หารระด้�บสุ&งโด้ยเฉพาะ • หร�อ กล�าวได้�ว�า ระบบน์-6คื�อสุ�วน์หน์�)งของ DSS ท-)

แยกออกมา • เพ�)อเน์�น์การให�สุารสุน์เทศท-)สุ#าคื�ญต�อการบร�หาร

แก�ผ&�บร�หารระด้�บสุ&ง • และม-การน์#าเสุน์อเป.น์ร&ปแบบของเมน์&และ GUI

(Graphical User Interface)

ความแต้กี่ต้&างของรู้ะบบ EIS และ DSS

1 .ระบบ DSS จะถึ&กออกแบบเพ�)อให�สุารสุน์เทศท-)ช้�วยสุน์�บสุน์�น์การต�ด้สุ�น์ใจของผ&�บร�หารระด้�บกลางถึ�งระด้�บสุ&ง แต�ระบบ EIS จะเน์�น์การให�สุารสุน์เทศสุ#าหร�บผ&�บร�หารระด้�บสุ&งโด้ยเฉพาะ

2 .ระบบ DSS จะม-สุ�วน์ของการใช้�งาน์ท-)ใช้�ไม�ง�ายเท�าก�บระบบ EIS เน์�)องจากระบบ EIS เน์�น์ให�ผ&�บร�หารระด้�บสุ&งใช้�เท�าน์�6น์เอง

3 .ระบบ EIS สุามารถึสุร�างข�6น์มาบน์ระบบ DSS เสุม�อน์เป.น์ระบบซ�)ง ช้�วยให�สุอบถึามและใช้�งาน์ได้�สุะด้วกข�6น์ ซ�)งระบบ EIS จะสุ�งต�อการสุอบถึามน์�6น์ไปย�งระบบ DSS และท#าการสุร�ปข�อม&ลท-)ระบบ DSS สุ�งมาให�อย&�ใน์ร&ปท-)ผ&�บร�หารสุามารถึเข�าใจได้�ง�าย

5. รู้ะบบส!าน�กี่งานอ�ต้โนม�ต้� (Office Automation

System : OAS)• เป.น์ระบบท-)ใช้�บ�คืลากรน์�อยท-)สุ�ด้ • โด้ยอาศ�ยเคืร�)องม�อแบบอ�ตโน์ม�ต�และระบบ

สุ�)อสุารเช้�)อมโยงข�าวสุารระหว�างเคืร�)องม�อเหล�าน์�6น์เข�าด้�วยก�น์

• ม-จ�ด้ม��งหมายให�เป.น์ระบบท-)ไม�ใช้�กระด้าษั(Paperless System)

• สุ�งข�าวสุารถึ�งก�น์ด้�วยข�อม&ลอ�เล%กทรอน์�กสุ�(Electronic Data Interchange) แทน์

6. รู้ะบบผู้��เช่��ยวช่าญ (Expert System : ES)

• หมายถึ�ง ระบบท-)ท#าให�เคืร�)องคือมพ�วเตอร�กลายเป.น์ผ&�ช้#าน์าญการณ� ใน์สุาขาใด้สุาขาหน์�)งคืล�ายก�บมน์�ษัย�

• เป.น์ระบบคือมพ�วเตอร�ท-)ช้�วยผ&�บร�หารแก�ไขป9ญหาหร�อท#าการต�ด้สุ�น์ใจได้�ด้-ข�6น์

• และเป.น์ระบบท-)เก-)ยวข�องก�บการจ�ด้การคืวามร& �(knowledge) มากกว�าสุารสุน์เทศ

• โด้ยใช้�หล�กการการท#างาน์ด้�วยระบบ ป9ญญาประด้�ษัฐ� (Artificial Intelligence)

กี่ารู้ต้อบสนองของรู้ะบบสารู้สนเทศกี่�บผู้��บรู้�หารู้ในองค�กี่รู้

พน์�กงาน์ประจ#าภายใน์องคื�กร

ผ&�บร�หารระด้�บปฏิ�บ�ต�การ

ผ&�บร�หารระด้�บกลาง

ผ&�บร�หารระด้�บสุ&ง

EIS

MISDSS

TPS

กี่ารู้พิ�ฒนารู้ะบบสารู้สนเทศ• คื�อ การด้#าเน์�น์งาน์ตามข�6น์ตอน์เพ�)อสุร�างระบบ

งาน์คือมพ�วเตอร�ท-)สุามารถึประมวลผล ข�อม&ลให�เป.น์สุารสุน์เทศ

• โด้ยร�วมม�อก�น์ระหว�างผ&�ใช้�ระบบ ผ&�พ�ฒน์าระบบ และเจ�าของระบบหร�อองคื�กร

• ท#าให�ได้�ระบบสุารสุน์เทศท-)ช้�วยใน์การปฏิ�บ�ต�งาน์ การจ�ด้การ การต�ด้สุ�น์ใจ การวางแผน์

• และการก#าหน์ด้น์โยบายต�าง ๆ ให�ม-ประสุ�ทธ�ภาพและประสุ�ทธ�ผลท-)ด้-ข�6น์กว�าระบบงาน์เด้�ม

วงจำรู้กี่ารู้พิ�ฒนารู้ะบบสารู้สนเทศ

(System Development Life Cycle –– SDLC)

กี่ารู้ส!ารู้วจำเบ��องต้�นกี่ารู้ส!ารู้วจำเบ��องต้�น

กี่ารู้ว�เครู้าะห�ความต้�องกี่ารู้กี่ารู้ว�เครู้าะห�ความต้�องกี่ารู้

กี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบกี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบ

กี่ารู้พิ�ฒนาและต้�ดต้��งรู้ะบบกี่ารู้พิ�ฒนาและต้�ดต้��งรู้ะบบ

กี่ารู้ด�แลรู้�กี่ษากี่ารู้ด�แลรู้�กี่ษา

• เป.น์การศ�กษัาท#าคืวามเข�าใจเก-)ยวก�บกระบวน์การด้#าเน์�น์งาน์ขององคื�การ ป9ญหาท-)เก�ด้ข�6น์ก�บการด้#าเน์�น์งาน์ใน์ป9จจ�บ�น์

• สุาเหต�ท-)แท�จร�งของป9ญหาและรวบรวมคืวามต�องการของผ&�ใช้�

• โด้ยการพ&ด้คื�ย สุ�มภาษัณ� ให�ตอบแบบสุอบถึาม• ศ�กษัาจากแผน์ภ&ม�องคื�กร คื&�ม�อการปฏิ�บ�ต�งาน์ แฟ7มข�อม&ล

รายงาน์ต�าง ๆหร�อสุ�งเกตจากการปฏิ�บ�ต�งาน์จร�ง

• จะได้�น์#าไปก#าหน์ด้ว�ตถึ�ประสุงคื�และขอบเขตเพ�)อเป.น์แน์วทางใน์การพ�ฒน์าระบบใหม�

• การว�เคืราะห�คืวามคื��มคื�าของระบบหร�อเร-ยกว�าการศ�กษัาคืวามเป.น์ไปได้�

กี่ารู้ส!ารู้วจำเบ��องต้�น



ม-ด้�วยก�น์ 3 ด้�าน์หล�กๆ คื�อ คืวามเป.น์ไปได้�ด้�าน์เทคืน์�คื (technical

feasibility) คืวามเป.น์ไปได้�ด้�าน์เศรษัฐก�จ (economic

feasibility) คืวามเป.น์ไปได้�ด้�าน์การปฏิ�บ�ต�งาน์

(operational feasibility)

การศ�กษัาคืวามเป.น์ไปได้� (Feasibility Study)



• เป.น์การว�เคืราะห�สุภาพแวด้ล�อมภายใน์และภายน์อกองคื�การ

• โด้ยการคื�น์หา รวบรวม และว�เคืราะห�คืวามต�องการของผ&�ใช้�ระบบ

• ม-ว�ตถึ�ประสุงคื�เพ�)อว�เคืราะห�หาแน์วทางใน์การแก�ป9ญหาท-)เก�ด้ข�6น์ใน์ระบบป9จจ�บ�น์

• และก#าหน์ด้หน์�าท-)ของระบบใหม�ท-)สุามารถึแก�ป9ญหาและตอบสุน์องต�อคืวามต�องการของผ&�ใช้�ได้�

การว�เคืราะห�ระบบ



ข�6น์ตอน์การว�เคืราะห�ระบบกี่ารู้เกี่8บรู้วบรู้วมข�อม�ลกี่ารู้เกี่8บรู้วบรู้วมข�อม�ล

กี่ารู้ว�เครู้าะห�ข�อม�ลท��ได�มากี่ารู้ว�เครู้าะห�ข�อม�ลท��ได�มา

กี่ารู้ว�เครู้าะห�กี่รู้ะบวนกี่ารู้กี่ารู้ว�เครู้าะห�กี่รู้ะบวนกี่ารู้

กี่ารู้ว�เครู้าะห�ล�กี่ษณะของผู้ลล�พิธุ�กี่ารู้ว�เครู้าะห�ล�กี่ษณะของผู้ลล�พิธุ�

กี่ารู้ว�เครู้าะห�ส��งน!าเข�ากี่ารู้ว�เครู้าะห�ส��งน!าเข�า



ออกี่แบบรู้ะบบสารู้สนเทศ• เป.น์การวางโคืรงสุร�างของระบบการท#างาน์ท-)ได้�คื�ด้

ไว�สุ&�การปฏิ�บ�ต� • โด้ยแจกแจงรายละเอ-ยด้ของงาน์แต�ละอย�างให�

ช้�ด้เจน์ • แล�วจ�ด้ท#าเป.น์แบบจ#าลอง • จากน์�6น์จ�งน์#าแบบจ#าลองน์�6น์สุ�งให�น์�กพ�ฒน์า

โปรแกรมเพ�)อสุร�างระบบต�อไป



กี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบทางต้รู้รู้กี่ะ กี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบทางกี่ายภาพิ

ข��นต้อนกี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบสารู้สนเทศ



การออกแบบฟ9งก�ช้�น์ การออกแบบล#าด้�บงาน์ การออกแบบการประมวล

ผล

กี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบทางต้รู้รู้กี่ะ



การออกแบบสุ�วน์น์#าเข�า การออกแบบสุ�วน์แสุด้งผล การออกแบบสุ�วน์ต�อประสุาน์ผ&�

ใช้� การออกแบบฐาน์ข�อม&ล

กี่ารู้ออกี่แบบรู้ะบบทางกี่ายภาพิ



พิ�ฒนารู้ะบบสารู้สนเทศ

การออกแบบโปรแกรมคือมพ�วเตอร� การเข-ยน์โปรแกรมคือมพ�วเตอร� การทด้สุอบโปรแกรมคือมพ�วเตอร� การจ�ด้ท#าเอกสุารประกอบระบบ



1. การต�ด้ต�6งระบบสุารสุน์เทศ2. การบ#าร�งร�กษัาระบบสุารสุน์เทศ3. การประเม�น์ระบบสุารสุน์เทศ

กี่ารู้ต้�ดต้��ง บ!ารู้%งรู้�กี่ษา และปรู้ะเม�นรู้ะบบสารู้สนเทศ



ต้�วอย&างแบบจำ!าลองกี่ารู้พิ�ฒนารู้ะบบ

WaterfallAdapted WaterfallEvolutionaryIncrementalSpiralRapid PrototypeRapid Application Development (RAD)Joint Application Development (JAD)Relational Unified Process (RUP)

Waterfall Model

Adapted Waterfall Model

Evolutionary Model

Incremental Model

Spiral Model- เหมาะก�บการพ�ฒน์าซอฟต�แวร�ขน์าด้ใหญ�- ท#าแต�ละข�6น์ตอน์หลายรอบตามคืวามต�องการของผ&�

ใช้�- แต�ละข�6น์ตอน์ต�องท#าต�น์แบบ- ม-การว�เคืราะห�คืวามเสุ-)ยงท�กข�6น์ตอน์- ม-ล�กษัณะเป.น์วงจรว�เคืราะห�-ออกแบบ-พ�ฒน์า-

ทด้สุอบ (Analysis-Design-Implementation-Testing) และจะวน์กล�บมาใน์แน์วทางเด้�มไปเร�)อย ๆ จน์กระท�)งได้� Product ท-)สุมบ&รณ�

- เหมาะสุ#าหร�บระบบงาน์ท-)ม-โอกาสุเปล-)ยน์แปลงบ�อยเน์�)องจากใน์แต�ละเฟสุน์�6น์จะม-การว�เคืราะห�คืวามต�องการใหม� และว�เคืราะห�คืวามเสุ-)ยงว�าจะท#าการพ�ฒน์าต�อไปอ-กหร�อไม� หร�อจะเพ-ยงพอแล�วก�บเฟสุน์-6เท�าน์�6น์

Rapid Prototype Model

- ใช้�ใน์กรณ-ท-) Requirement ไม�ช้�ด้เจน์- สุร�าง Rapid Prototype ใน์การหา

Requirement ท-)ต�องการจร�ง ๆ เพ�)อสุร�างคืวามม�)น์ใจระหว�างล&กคื�าและผ&�พ�ฒน์า- ล�กษัณะของ Prototype

- น์#าข�อม&ลท-)เก%บได้�มาสุร�างซอฟต�แวร�แบบไม�ละเอ-ยด้- ม-การสุร�างหน์�าจอผ&�ใช้� การป7อน์ข�อม&ลเข�า การแสุด้งผลข�อม&ล

Rapid Application Development- การพ�ฒน์าแอพพล�เคืช้�)น์อย�างรวด้เร%วโด้ย

กระบวน์การท-)สุ#าคื�ญ และใช้�เคืร�)องม�อสุน์�บสุน์�น์ เช้�น์ CASE Tools- เน์�น์การลด้ต�น์ท�น์และเวลา- จ#าเป.น์ต�องม-ท-มงาน์ขน์าด้เล%กท-)ม-คืวามร& �คืวาม

สุามารถึเฉพาะ - การน์#าเทคืน์�คื RAD มาใช้�ใน์โคืรงการเพ�)อม��งหว�ง

พ�ฒน์าระบบงาน์ให�สุ#าเร%จอย�างรวด้เร%ว และใช้�งาน์ได้�ภายใน์ระยะเวลาจ#าก�ด้

มากกว�าท-)จะให�ระบบสุมบ&รณ�แบบ หร�อม-เทคืน์�คืท-)ด้-เล�ศ

Joint Application Development- เป.น์การพ�ฒน์าแอพพล�เคืช้�)น์ร�วมก�น์ โด้ยกล��ม

คืน์ใน์องคื�กรผ&�เช้-)ยวช้าญด้�าน์ IT เข�าร�วมประช้�มเช้�งปฏิ�บ�ต�

การ- จ�ด้ประสุงคื� คื�อ เพ�)อพ�ฒน์าระบบงาน์ท-)ใช้�เวลา

สุ�6น์และม-คืวามสุมบ&รณ�ใน์โคืรงการ- ม-ห�องปฏิ�บ�ต�การท-)ใช้�เป.น์ศ&น์ย�การท#างาน์

Relational Unified Process (RUP)- เป.น์กระบวน์การทางว�ศวกรรมซอฟต�แวร�- เป.น์กรรมว�ธ-การพ�ฒน์าซอฟต�แวร�เช้�งว�ตถึ�- จ�ด้ประสุงคื� เพ�)อต�องการสุร�างซอฟต�แวร�

คื�ณภาพสุ&ง ตรงตามคืวามต�องการ ภายใต�งบประมาณและระยะเวลาท-)

ก#าหน์ด้- เน์�น์การสุร�างโมเด้ลและจ�ด้การโมเด้ลด้�วย

ภาษัา UML

Relational Unified Process (RUP)ม- 4 ระยะ ประกอบด้�วย1. Inception การก#าหน์ด้ขอบเขตด้�วย

Use case2. Elaboration สุร�างข�อก#าหน์ด้และแผน์

งาน์ด้�วย Use case Diagram, Class Diagram, Sequence Diagram

3. Construction พ�ฒน์าระบบ เข-ยน์โปรแกรม

4. Transition วางแผน์น์#าไปใช้�

เทคืน์�คืว�ธ-และเคืร�)องม�อใน์การพ�ฒน์าระบบ

• แบบจ#าลอง (Modeling)• ต�น์แบบ (Prototyping)• ระบบช้�วยใน์การออกแบบ (Computer-Aided

Systems Engnering : CASE)

ค!าถามท�ายบท• ระบบสุารสุน์เทศม-บทบาทต�อการแข�งข�น์ทางธ�รก�จ

อย�างไรบ�าง• วงจรการพ�ฒน์าระบบสุารสุน์เทศประกอบด้�วยข�6น์

ตอน์ใด้บ�าง• เทคืโน์โลย-ของระบบสุารสุน์เทศใน์ป9จจ�บ�น์ ม-ระบบ

สุารสุน์เทศประเภทใด้บ�าง

291320 business information system

Documents