บทท��2การบร�หารงบประมาณ และการบร�หาร โครงการ

(Financial Management &Project Management) นาง กรรณิ�กา ปัญญาอมรวั�ฒน�

หั�วัหัน�าพยาบาล รพ.ชั�ยบาดาล จ.ลพบ�ร�

บทนำ�าการบร�หัารโครงการและงบปัระมาณิ เปั"นกระบวันการของหัล�กทางการ

บร�หัาร ท�%เก�ดข&'นก�บภาคเอกชันเปั"นส่*วันใหัญ* ท�%จะม�การบร�หัารโครงการอย*างเปั"นระบบตามทฤษฏี�ทางการบร�หัาร เน0%องจากการท1างานในภาคเอกชันจะเปั"นการด1าเน�นการท�%ม�การลงท�นขนาดใหัญ* หัร0อเปั"นการบร�หัารท�%ต�องไม*ม�ควัามผิ�ดพลาดหัร0อผิ�ดพลาดน�อยท�%ส่�ด แต*หัล�งจากม�การปัฏี�ร4ปัระบบราชัการใหั�ม�การท1างานท�%ตอบส่นองต*อควัามต�องการและเปั5าหัมายของหัน*วัยงานมากข&'นการบร�หัารงานแบบม�*งเน�นผิลส่�มฤทธิ์�7ของงาน ได�ม�การหัย�บยกเร0%องควัามค��มค*าค��มท�นของการท1างาน ของแต*ละโครงการของราชัการ ท1าใหั�ม�การน1าเอาควัามค�ดการบร�หัารแบบภาคเอกชันมาใชั�มากข&'นรวัมถึ&งการบร�หัารโครงการและงบปัระมาณิด�วัยเชั*นเด�ยวัก�น ส่*วันการบร�หัารทางการพยาบาล ม�กจะไม*ค��นเคยเร0%องการบร�หัารโครงการอย*างเปั"นระบบ เน0%องจากการบร�หัารโครงการในระบบราชัการม�กจะใชั�ในการบร�หัารในโครงการขนาดใหัญ* ในระด�บกระทรวัง ระด�บกรม แต*ในการบร�หัารทางการพยาบาลระด�บหัน*วัยงานจะค��นเคยก�บการจ�ดท1าโครงการและการน1าโครงการไปัปัฏี�บ�ต�ซึ่&%งเปั"นโครงการท�%ไม*ม�ข� 'นตอนท�%ย�*งยากซึ่�บซึ่�อน และเปั"นโครงการระยะส่�'น ม�ระยะเวัลาท1างานและก�จกรรมไม*มาก แต*หัล�งจากม�พระราชับ�ญญ�ต�หัล�กปัระก�นส่�ขภาพแหั*งชัาต�เก�ดข&'น ระบบงบปัระมาณิของโรงพยาบาลเปัล�%ยนจากระบบงบปัระมาณิท�%ได�ร�บจ�ดส่รรมาจากส่*วันกลางพร�อมโครงการท�%ถึ4กก1าหันดมาจากส่*วันกลาง เปั"นระบบงบปัระมาณิจากการจ�ดส่รรตามปัระชัากรท�%ข&'นทะเบ�ยน ตามผิลการด1าเน�นงานและ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 1

ตามโครงการท�%หัน*วัยงานท1าขอส่น�บส่น�นข&'นไปัย�งส่1าน�กงานหัล�กปัระก�นส่�ขภาพเขต และในปั:พ.ศ. 2551 ม�การปัร�บระบบการจ�ดส่รรงบปัระมาณิในส่*วันของการส่*งเส่ร�มส่�ขภาพระด�บพ0'นท�% (PP Community) ใหั�ก�บองค�กรปักครองส่*วันท�องถึ�%นแทนการจ�ดส่รรใหั�หัน*วัยบร�การ เพ0%อใหั�องค�กรปักครองส่*วันท�องถึ�%นม�ส่*วันร*วัมในการจ�ดการส่�ขภาพปัระชัาชันในพ0'นท�% ย�%งท1าใหั�ผิ4�ท�%ปัฏี�บ�ต�งานในด�านส่*งเส่ร�มส่�ขภาพจ1าเปั"นต�องจ�ดท1าโครงการและการบร�หัารโครงการร*วัมก�บองค�กรส่*วันท�องถึ�%น ซึ่&%งท1าใหั�ผิ4�ท�%ท1างานต�องม�ควัามร4 �ควัามเข�าใจในระบบงบปัระมาณิและการบร�หัารโครงการด�วัย นอกจากน�'การก1าหันดต�วัชั�'วั�ดการพ�ฒนาค�ณิภาพโรงพยาบาล ก�อเปั"นผิลพวังใหั�ท�กหัน*วัยงานต�องม�การทบทวันการท1างานต*างๆวั*าส่ามารถึท1าได�ตามมาตรฐาน การท1างานต*างๆเพ0%อใหั�เก�ดการพ�ฒนาค�ณิภาพ การส่ร�างนวั�ตรกรรม ต�องอาศ�ยการท1างานผิ*านโครงการต*างๆมากมาย เปั"นผิลใหั�การบร�หัารงานด�านการพยาบาลส่1าหัร�บผิ4�บร�หัารทางการพยาบาลท�%ปัฏี�บ�ต�งานในโรงพยาบาล ต�องม�ควัามร4 �ควัามส่ามารถึในการส่ร�างส่รรค�โครงการต*างๆ รวัมท�'งการบร�หัารโครงการ ใหั�ได�ผิลล�พธิ์�ท�%ด�ด�วัยเชั*นเด�ยวัก�น ซึ่&%งเปั"นส่มรรถึนะท�%ส่1าค�ญของผิ4�บร�หัารทางการอย*างหัน&%ง ท1าใหั�ผิ4�บร�หัารทางการพยาบาลจ1าเปั"นต�องศ&กษาและพ�ฒนาองค�ควัามร4 �ด�านการบร�หัารโครงการเพ0%อน1ามาใชั�ในการพ�ฒนาการบร�หัารทางการพยาบาลใหั�ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ

ความหมายของการบร�หารโครงการ

การบร�หารโครงการ ล�กษณิะของงานโครงการโดยมากเปันงานท�%ม�จ�ดเร�%มตนและจ�ดส่�'นส่�ด เปันงานท�%ท1าคร�'งเด�ยวัแลวัเส่ร?จ ไมค�มคาท�%จะจ�ดต�'งเปันแผินกโดยมากจะใชัทร�พยากรของบร�ษ�ทท�%ม�อย4มาท1าหันาท�%ใหัมหัร0อท1าหันาท�%ท�%ใกลเค�ยงและเปันการชั�%วัคราวั เปันงานท�%ไมเหัม0อนงานอ0%นๆม�ขอจ1าก�ดในดานเวัลาส่ถึานท�%หัร0องบปัระมาณิ (มหัาวั�ทยาล�ยส่�โขท�ยธิ์รรมาธิ์�ราชั, 2523:35)

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 2

การบร�หารโครงการ เปั"นการวัางแผินและการบร�หัารทร�พยากรใดๆท�'งต�วัมน�ษย�และในเร0%องของงาน โดยคาดคะเน ท�ศทางของโครงการต�'งแต*วั�นเร�%มต�นจนถึ&งวั�นเส่ร?จงาน รวัมถึ&งการก1าหันดชั*วังเวัลาในการปัฏี�บ�ต�งานท�%จะท1าใหั�งานออกมาม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ และส่ามารถึท�%จะปัระมาณิราคาของโครงการได�

การบร�หัารโครงการม�หั�วัใจส่1าค�ญค0อการบร�หัารควัามส่�มพ�นธิ์�ระหัวั*าง เวัลา ราคาและค�ณิภาพในทร�พยากรท�%ก1าหันดเพ0%อใหั�ได�เปั5าหัมายตามต�องการการบร�หัารโครงการเปั"นท�%น�ยมใชั�(ธิ์นชั�ย ยมจ�นดา,2526:93)

การบร�หารโครงการ โดยปักต�โครงการใดๆ ม�กจะเปั"นก�จกรรมซึ่&%งด1าเน�นงานเพ�ยงคร�'งเด�ยวัท�%ม�เปั5าหัมายเพ0%อใหั�บรรล�ผิลส่1าเร?จในตอนท�ายของโครงการซึ่&%งระบ�ไวั�โดยแน*ชั�ด และส่ามารถึท�%จะแบ*งโครงการออกเปั"นงานย*อย ซึ่&%งแต*ละงานย*อยจะต�องท1าตามล1าด�บก*อนหัล�ง เพ0%อใหั�บรรล�เปั5าหัมายของโครงการ โครงการจะม�ควัามส่ล�บซึ่�บซึ่�อนมากจนจ1าเปั"นต�องม�การปัระส่านงานและ ควับค�มงานย*อยต*างๆ เหัล*าน�'น ในแง*ของการก1าหันดเวัลา การจ�ดล1าด�บก*อนหัล�ง การจ�ดส่รรงบปัระมาณิและบ�คลากร ต�วัโครงการเองม�กจะต�องพ&%งพาหัร0อปัระส่านก�บโครงการอ0%นท�%ด1าเน�นงานพร�อมๆก�น โดยบร�ษ�ทหัร0อองค�การแม*แหั*งเด�ยวัก�น(ก�ต�ราชั เตชัะมโนก�ล,2543.ออนไลด�)

ฮาโรลด์� เคอร�ซเนำอร� (Harold Kerzner) อธิ์�บายวั*า การบร�หัาร“

โครงการเปั"นกระบวันการท�%ท1าใหั�วั�ตถึ�ปัระส่งค�ของโครงการบรรล�ผิลโดยอาศ�ยโครงส่ร�างองค�การแบบด�'งเด�มและควัามส่ามารถึพ�เศษของแต*ละบ�คคล การบร�หัารโครงการส่ามารถึน1ามาปัระย�กต�ใชั�ก�บงานท�%ม�ล�กษณิะพ�เศษหัร0อชั�%วัคราวั ”

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 3

เด์ว�ด์ คล�แลนำด์� และว�ล เล�ยม ค� ง (David Cleland and

William King) ได�ใหั�ควัามหัมายวั*าการบร�หัารโครงการเปั"นการจ�ดการท�ต�องใหั�ควัามส่1าค�ญและควัามส่นใจเปั"นพ�เศษก�บการด1าเน�นก�จกรรมท�%ไม*ซึ่1'าเพ0%อจ�ดปัระส่งค�ในการบรรล�เปัาหัมายเด�ยวัเท*าน�'น

จากท�%กล*าวัมาแล�วัจะเหั?นได�วั*า ควัามหัมายของการบร�หัารโครงการม�ได�หัลายล�กษณิะการบร�หัารโครงการเปั"นแนวัค�ดทางการบร�หัารแนวัค�ดหัน&%งท�%เก�ดข&'นเพ0% อต�องการใหั�องค�การส่ามารถึปัร�บต�วัใหั�เข�าก�บส่ภาพแวัดล�อมท�%เปัล�%ยนแปัลงไปัโดยม�การด1าเน�นงานเปั"นข�'นตอน(กระบวันการ) ในก�จกรรมท�%ม�ล�กษณิะเฉพาะของต�งเอง(โครงการ) เพ0%อปัระส่านทร�พยากรท�%ก1าหันดภายใต�เง0% อนไขทางด�านเวัลาและค*าใชั�จ*ายใหั�บรรล�วั�ตถึ�ปัระส่งค�ท�%ต�องการ

ความสำ�าค ญของการบร�หารโครงการการบร�หัารโครงการม�ควัามส่1าค�ญต*อองค�การหัลายปัระการด�วัยก�น อ�น

ได�แก*องค�การสำามารถปร บตั วให%เข%าก บสำภาพแวด์ล%อม ด�งได�กล*าวัแล�วัวั*า

การบร�หัาร โครงการเปั"นแนวัค�ดทางการบร�หัารแนวัค�ดหัน&%งท�%ได�พ�ฒนาข&'นมา เพ0%อต�องการใหั�องค�การปัร�บต�วัใหั�ส่อดคล�องก�บส่ภาพแวัดล�อมท�%เปัล�%ยนแปัลงไปั โดยเฉพาะก�บงานท�%ม�ล�กษณิะเฉพาะของตนเอง เชั*น งานท�%ม�ล�กษณิะเส่�%ยงใชั�ระยะเวัลาไม*นานน�ก ม�ควัามส่ล�บซึ่�บซึ่�อน ต�องใชั�เทคโนโลย�ส่4ง เปั"นต�น จ&งได�ม�การน1าแนวัค�ดการบร�หัารโครงการมาปัระย�กต�ใชั�ใหั�เก�ดผิลตามควัามต�องการ ซึ่&%งแนวัค�ด การจ�ดการแบบด�'งเด�มไม*ส่ามารถึแก�ไขปัญหัาและตอบส่นองต*อส่ภาพแวัดล�อมได�ด�เท*าก�บแนวัค�ดการบร�หัารโครงการ

เก�ด์ความคล(องตั วในำการท�างานำ คนท�%ปัฏี�บ�ต�งานในล�กษณิะงานแบบโครงการจะม�ระยะเวัลาในการท1างานท�%ก1าหันดไวั�แน*นอน จะล*าชั�าแบบองค�การ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 4

ระบบราชัการม�ได� ด�งน�'น ผิ4�ปัฏี�บ�ต�งานจะต�องม�ควัามกระต0อร0อร�นและค1าน&งถึ&งวั�ตถึ�ปัระส่งค�หัร0อเปัาหัมายของงานเปั"นส่1าค�ญ ก(อให%เก�ด์การประสำานำงานำท��รวด์เร)ว การใชั�บ�คลจากหัน*วัยงานต*าง ๆ ท�%ม�ควัามร4 � ควัามชั1านาญเฉพาะด�าน ท1าใหั�การปัระส่านงานและใหั�ควัามร*วัมม0อเปั"นไปัได�อย*างรวัดเร?วั ชั*วัยขจ�ดปัญหัาการต�ดต*อส่0%อส่ารระหัวั*างหัน*วัยงานท�% จ ะผิ* านข�'นตอนต* างๆของแต*ละหัน*วัยงานออกไปั (ธิ์นชั�ย ยมจ�นดา,2526:93)

สำ(งเสำร�มให%เก�ด์ความร*%สำ+กภ*ม�ใจ และร�บผิ�ดชัอบในผิลงาน คนส่ามารถึใชั�ควัามส่ามารถึของตนเองมากกวั*าการท1างานในองค�การระบบราชัการ ส่*งเส่ร�มใหั�เก�ดควัามภาคภ4ม�ใจในผิลส่1าเร?จอ�นเก�ดจากการปัฏี�บ�ต�งาน และม�ขวั�ญก1าล�งใจในการท1างานต*อไปั (อนงท�พย� วัส่�นนท�,2527:9)

นอกจากน�'เม0%อบ�คลากรหัน*วัยงานต*าง ๆ ได�ร�บการไวั�วัางใจใหั�เข�าร*วัมเปั"นท�มงานโครงการ ก?จะท1าใหั�เก�ดควัามร4 �ส่&กร�บผิ�ดชัอบในการท�%จะท1างานท�%ได�ร�บมอบใหั�ล�ล*วังตามวั�ตถึ�ปัระส่งค�ท�%ก1าหันดในฐานะท�%ท�กคนในท�มงานม�ส่*วันร*วัมร�บผิ�ดชัอบในฐานะเปั"นส่มาชั�กของท�มงาน(ธิ์นชั�ย ยมจ�นดา,2526: 593)

ช่(วยประหย ด์ค(าใช่%จ(ายและม�การใช่%ทร พยากรอย(างม�ประสำ�ทธิ�ภาพ โครงการม�ล�กษณิะงานท�%ม�จ�ดเร�%มต�นและส่�'นส่�ด ทร�พยากรท�%น1ามาใชั�ในการด1าเน�นการโครงการม�กจะมาจากการส่น�บส่น�นของหัน*วัยงานตามหัน�าท�% จ&งเท*าก�บม�การใชั�ทร�พยากรร*วัมก�นระหัวั*างโครงการ ก�บหัน*วัยงานตามหัน�าท�% นอกจากน�'นแล�วั เม0%อโครงการส่�'นส่�ดลงทร�พยากรต*าง ๆ ก?ส่ามารถึโยกย�ายกล�บหัน*วัยงานเด�มหัร0อย�ายไปัด1าเน�นการในโครงการใหัม* จ&งท1าใหั�ปัระหัย�ดค*าใชั�จ*ายและม�การใชั�ทร�พยากรท�%ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพมากข&'น

องค�การสำามารถตัอบสำนำองความตั%องการของผู้*%ร บบร�การได์%ด์�ย��งข+1นำ การบร�หัารโครงการจะท1าใหั�องค�การส่ามารถึด1าเน�นงานจนบรรล�วั�ตถึ�ปัระส่งค�เพ�%มข&'น องค�การจ&งส่ามารถึตอบส่นองควัามต�องการของผิ4�ร �บบร�การได�ด�ย�%งข&'น เชั*น โครงการการส่ร�างงานในชันบทของร�ฐบาล ถึ�าร�ฐบาทใชั�กลไกปักต�ท�%ม�

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 5

อย4*อาจจะไม*ส่ามารถึชั*วัยเหัล0อปัระชัาชันในชันบทใหั�ม�งานท1าในหัน�าแล�งได�มากย�%งข&'น เปั"นต�น ความเป2นำมาของการบร�หารโครงการพ.ศ. 2503 องค�การอวกาศของประเทศสำหร ฐอเมร�กาเป2นำผู้*%เร��มจ ด์ท�าหล กสำ*ตัร

• การบร�หารโปรแกรม (Program Management)

• การบร�หารการผู้ล�ตั (Production Management)

• การบรอหารการก(อสำร%าง (Construction Management)

การบร�หารโครงการ (Project Management) : เปั"นขบวันการจ�ดการอย*างหัน&%งท�%น1าเอาควัามร4 �, เคร0%องม0อ และเทคโนโลย�มาบร�หัารโครงการน�'นๆ เพ0%อตอบส่นองควัามต�องการของเจ�าของโครงการท�%จะได�ผิลจากโครงการน�'น ๆ

ตั%นำท5นำของโครงการมาจาก 3 ส่�%ง ค0อP (Performance : ปัระส่�ทธิ์�ภาพในการท1างาน)

T (Time : เวัลา)S (Scope/objective : ขอบเขตหัร0อวั�ตถึ�ปัระส่งค�ของงาน)

ช่นำ�ด์ของโครงการ- เปั"นงานท�%ค��นเคยและใชั�เทคโนโลย�ท�%ค��นเคย- เปั"นงานท�%ค��นเคยแต*ใชั�เทคโนโลย�ใหัม*- เปั"นงานท�%ใหัม*แต*ใชั�เทคโนโลย�ท�%ค��นเคย- เปั"นงานท�%ใหัม*และใชั�เทคโนโลย�ใหัม*

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 6

โครงสำร%างองค�กรในำการบร�หารโครงการเป2นำโครงการ 100% (Pure Project)

ข%อด์� :

- ม�ผิ4�จ�ดการโครงการเพ�ยงคนเด�ยวั- ส่มาชั�กในกล�*มจะรายงานต*อผิ4�จ�ดการโครงการคนเด�ยวั ท1าใหั�ไม*ส่�บส่น- การส่0%อส่ารส่�'น ไม*ย�*งยาก- แต*ละกล�*มถึ4กแยกออกจากก�น ท1าใหั�เก�ดการแข*งข�นก�นระหัวั*างกล�*ม

ข%อเสำ�ย : - เก�ดควัามซึ่1'าซึ่�อนในการใชั�ทร�พยากร- เปั5าหัมายขององค�กรส่4ญเส่�ยไปัเพราะค1าน&งถึ&งแต*กล�*มของต�วัเอง - ม�โอกาส่ขาดการถึ*ายทอดเทคโนโลย�- เม0%อจบโครงการแล�วั ส่มาชั�กของกล�*มจะไม*ม�ต1าแหัน*งท�%อย4*ในองค�กร

เพราะท1างานส่�งก�ดแต*กล�*มหัร0อแต*ละโครงการ

การจ ด์โครงสำร%างโครงการตัามหนำ%าท�� (Functional Project) :

เปั"นการด&งคนจากแต*ละแผินกมาท1างานร*วัมก�น โดยแต*ละคนน�'นจะม�หัน�าท�%ปัระจ1าท�%แผินกของต�วัเองอย4*แล�วั และต�'งผิ4�จ�ดการโครงการจากส่มาชั�กในท�ม

ข%อด์� : - ถึ4กกวั*าโครงการ 100%

- ม�ควัามซึ่1'าซึ่�อนในการใชั�ทร�พยากรน�อยลง - เปัล�%ยนแปัลงได�ง*ายเพราะร4 �วั*าส่มาชั�กแต*ละคนมาจากแผินกไหัน

ม�ขอบเขตงานอย*างไร - จะได�คนท�%ม�ควัามร4 �ในแต*ละด�านโดยตรง

ข%อเสำ�ย : - ตอบส่นองล4กค�าชั�าลง เพราะม�ควัามส่�บส่นในการส่0%อส่าร เน0%องจากม�

หั�วัหัน�า 2 คน - แรงจ4งใจในการท1างานเปั"นท�มน�อยลง

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 7

- ม�ควัามส่�บส่นในการส่0%อส่าร ท1าใหั�ใชั�เวัลาแก�ปัญหัานานข&'น

Matrix Project : เปั"นโครงการท�%ม�ล�กษณิะคล�ายก�บการจ�ดโครงส่ร�างโครงการตามหัน�าท�% (Functional Project) แต* Matrix

Project จะม�ผิ4�จ�ดการโครงการท�%ชั�ดเจนข%อด์� : -การส่0%อส่ารระหัวั*างแต*ละหัน�าท�%ง*ายข&'น- การแก�ปัญหัาด�ข&'น- ลดควัามซึ่1'าซึ่�อนของการใชั�ทร�พยากรข%อเสำ�ย : - เก�ดควัามส่�บส่นในการรายงานหั�วัหัน�า - ผิ4�จ�ดการโครงการต�องท1างานหัน�กมาก

องค�ความร*%ทางด์%านำการบร�หารโครงการกระบวันการในการบร�การโครงการปัระกอบด�วัย

A. Initiating การก�าหนำด์เป6าหมายโครงการ การวางแนำวค�ด์ของโครงการ

B.Planning การวางแผู้นำโครงการ การนำ�ยามขอบเขตัก�จกรรมโครงการ

C.Executing การปฏิ�บ ตั�ตัามแผู้นำโครงการ D.Controlling การตั�ด์ตัามประเม�นำโครงการ E. Closing Process การปร บปร5งอย(างตั(อเนำ8�อง

เทคน�คทางการบร�หัารท�%น1ามาใชั�ในการบร�หัารโครงการ1.Integration Management2.Scope Management 3.Time Management 4.Cost Management

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 8

5.Quality Management6.Human Resource Management 7.Communication Management 8.Risk Management 9.Procurement Management 10. Change Management 11. Performance Management 12. Evaluation Management

การบร�หารงบประมาณข 1นำตัอนำการท�างบประมาณ

การท1างบปัระมาณิ ผิ4ท1างบปัระมาณิตองเขาใจกระบวันการท�%เก�%ยวั

ของก�บการด1าเน�นงานจ�ดเตร�ยมงบปัระมาณิรายร�บ การจ�ดต�'งงบปัระมาณิรายจาย การอน�ม�ต�และบร�หัารงบปัระมาณิ การรายงานผิลการใชัจายงบปัระมาณิซึ่&%งจะเก�%ยวัพ�นก�บท�กหันวัยงาน กระบวันการด1า เน�นงานในเร0%องงบปัระมาณิท�'งหัมดน�' อาจแบงออกเปัน 3 ข�'นตอน ค0อ

1) การจ�ดเตร�ยมงบปัระมาณิ 2) การอน�ม�ต�งบปัระมาณิ 3) การบร�หัารงบปัระมาณิ

1. การจ ด์เตัร�ยมงบประมาณ

หัมายถึ&ง การจ�ดเตร�ยมงบปัระมาณิท�'ง 2 ดาน ค0อ วังเง�นงบปัระมาณิรายร�บและวังเง�นงบปัระมาณิรายจายในข�'นตอนการจ�ดเตร�ยมงบปัระมาณิย�งส่ามารถึแบงข�'นตอนออกไดด�งน�'

1) ปัระมาณิการรายร�บและปัระมาณิการรายจาย ในการจ�ดท1างบปัระมาณิปัระจ1าปัจะตองม�การปัระมาณิการรายร�บไวัวัาจะส่ามารถึจ�ดหัา

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 9

รายร�บเพ0%อใชัเปันงบปัระมาณิรายจายเปันจ1านวันเง�นเทาใด ซึ่&%งการก1าหันดรายร�บ รายจาย จะตองเปันไปัอยางเหัมาะส่มและส่มด�ลย

2) ก1าหันดแนวันโยบายงบปัระมาณิ คณิะผิ4บร�หัารหันวัยงานตองก1าหันดแนวันโยบายงบปัระมาณิ โดยพ�จารณิาถึ&งควัามส่อดคลองท�%จะม�ตอนโยบายของหันวัยงานและผิลกระทบท�%จะเก�ดข&'นจากงบปัระมาณิท�%ม�ตอส่�งคมและดานอ0%นดวัย

3) ก1าหันดวังเง�นของแตละหันวัยงาน เม0%อไดร�บนโยบายงบปัระมาณิแลวัจะตองม�การพ�จารณิาก1าหันดวังเง�นและจ�ดส่รรวังเง�นตามแนวันโยบายงบปัระมาณิ

4) หันวัยงานจ�ดท1าค1าขอต�'งงบปัระมาณิ เม0%อหันวัยงานไดร�บทราบวังเง�นงบปัระมาณิของต�วัเองแลวั ตองจ�ดท1า ค1า ขอต�'งงบปัระมาณิรายจายปัระจ1าปั โดยย&ดแนวันโยบายงบปัระมาณิท�%ไดก1าหันดไวัแลวั

5) คณิะกรรมการบร�หัารงบปัระมาณิและการเง�น พ�จารณิารายละเอ�ยดงบปัระมาณิท�%หันวัยงานตาง ๆ ท1าค1าขอต�'งงบปัระมาณิรายจายข&'นมา โดยพ�จารณิาดานควัามเหัมาะส่ม ควัามส่อดคลองตอแผินพ�ฒนาเศรษฐก�จฯ นโยบายงบปัระมาณิ ควัามพรอมของหันวัยงานท�%จะปัฏี�บ�ต�งาน อาจม�การปัร�บลดงบปัระมาณิไดตามควัามเหัมาะส่ม และแกไขปัร�บปัร�งค1าของบปัระมาณิท1าเปันเอกส่ารงบปัระมาณิเส่นอตอคณิะกรรมการพ�จารณิางบปัระมาณิ

6) คณิะกรรมการพ�จารณิางบปัระมาณิ พ�จารณิารางงบปัระมาณิรายจาย โดยพ�จารณิารายละเอ�ยดแผินงานและโครงการตาง ๆ วัาเหัมาะส่มเพ�ยงใด ส่มควัรอน�ม�ต�หัร0อไม 2. การอนำ5ม ตั�งบประมาณ

หัมายถึ&ง การพ�จารณิางบปัระมาณิท�%หันวัยงานเส่นอข&'นมาโดยผิ4ม�อ1านาจในการอน�ม�ต�งบปัระมาณิ ม�อ1านาจท�%จะวั�เคราะหัต�ดและแกไข

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 10

เปัล�%ยนแปัลงงบปัระมาณิได แตตองอย4ภายในวังเง�นงบปัระมาณิท�%เส่นอมา 3. การบร�หารงบประมาณ

หัมายถึ&ง การควับค�มการใชัจายงบปัระมาณิใหัเปันไปัตามแผินงาน และโครงการท�%ไดร�บอน�ม�ต�งบปัระมาณิ เพ0%อปัองก�นการร�%วัไหัล โดยการควับค�มการเบ�กจายเง�น การตรวัจส่อบตามระเบ�ยบท�%หันวัยงานก1าหันด ซึ่&%งม�รายละเอ�ยดตามข�'นตอนด�งน�'

1) การท1าแผินปัฏี�บ�ต�การ เม0%อหันวัยงานไดร�บอน�ม�ต�งบปัระมาณิแลวัใหัท1าแผินปัฏี�บ�ต�การโดยก1าหันดก�จกรรมท�%จะท1า และจ1านวันเง�นท�%จะใชัในชัวังเวัลาตาง ๆ ใหัเหัมาะส่มก�บก1า ล�งเง�นท�%ปัระมาณิการจะไดร�บ

2) ด1า เน�นการใชังบปัระมาณิตามแผินปัฏี�บ�ต�การ โดยการขออน�ม�ต�เง�นตามระเบ�ยบของหันวัยงาน

3) การตรวัจส่อบ เม0%อม�การเบ�กจายเง�นไปัแลวั ตองม�การตรวัจส่อบวัาไดใชัจายเง�นไปัตามจร�งท�%เบ�กไปัหัร0อไม การตรวัจส่อบจ&งเปันวั�ธิ์�การส่1าค�ญท�%จะควับค�มการบร�หัารดานการเง�นเปันไปัตามแผินปัฏี�บ�ต�การไมร�%วัไหัล และใหัปัฏี�บ�ต�ใหัถึ4กตองตามระเบ�ยบทางการเง�น

4) การรายงาน เปันวั�ธิ์�การหัน&%งในการตรวัจส่อบและปัระเม�นผิล ใหัม�การรายงานผิลงานท�%ไดปัฏี�บ�ต�ไปัแลวั เปันระยะ ๆ เพ0%อส่ามารถึทบทวันผิลการปัฏี�บ�ต�งานตามแผินปัฏี�บ�ต�การท�%ก1าหันดไวัวัาม�ควัามค0บหันาไปัปัระการใดและจะตองใชัเปันผิลในการต�'งงบปัระมาณิในปัตอไปัดวัย

การบร�หารงบประมาณ การจ�ดระบบงบปัระมาณิแบบม�งเนนผิลงาน จะเปันไปัอยางม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพน�'น หันวัยงานท�กระด�บตองม�กลไกข�บเคล0%อนไปัในท�ศทางท�%

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 11

ถึ4กตอง โดยอาศ�ยแนวัทางการพ�ฒนาตามมาตรฐานการจ�ดการทางการเง�น 7 ดาน หัร0อท�%เร�ยกวัา “ 7 Hurdles ” ด�งน�'

1 การวัางแผินงบปัระมาณิ2 การก1าหันดผิลผิล�ต และการค1านวัณิต�นท�น3 การจ�ดระบบการจ�ดซึ่0'อจ�ดจ�าง4 การบร�หัารทางการเง�นและการควับค�มงบปัระมาณิ5 การรายงานทางการเง�นและผิลการด1าเน�นงาน6 การบร�หัารทร�พย�ส่�น7 การตรวัจส่อบภายใน

1. การวางแผู้นำงบประมาณ( Budgeting Planing ) ในข�'นน�'เร�%มตนจากการท1าแผินกลย�ทธิ์ของหันวัยงานปัระกอบดวัย วั�ส่�ยท�ศน พ�นธิ์ก�จ เปัาปัระส่งค ผิลผิล�ต กลย�ทธิ์โครงส่รางแผินงาน และต�วับงชั�'ควัามส่1าเร?จของผิลงาน ขอม4ลท�%ไดจากแผินกลย�ทธิ์จะน1ามาจ�ดท1าแผินงบปัระมาณิระยะปัานกลาง 3 ปั( Medium Term Expenditure

Framework ) ซึ่&%งจะเชั0%อมโยงก�บงบปัระมาณิท�%ใชัและผิลงานท�%ไดร�บ ในกระบวันการวัางแผินงบปัระมาณิน�'น หันวัยงานภาคร�ฐม�ปัระเด?นท�%จะตองด1าเน�นการค0อ

- จ�ดท1าแผินกลย�ทธิ์ และแปัลงแผินกลย�ทธิ์เปันแผินด1าเน�นงาน ซึ่&%งในกระบวันการด�งกลาวัจ1าเปันตองก1าหันดวั�ส่�ยท�ศน พ�นธิ์ก�จ ผิลล�พธิ์ และต�วัชั�'วั�ดใหัชั�ดเจน

- จ�ดท1างบปัระมาณิรายจายลวังหันาระยะปัานกลาง - ม�เกณิฑจ�ดส่รรงบปัระมาณิใหัแกหันวัยงานปัฏี�บ�ต�อยางโปัรงใส่

เปันธิ์รรม และตรวัจส่อบได

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 12

การวัางแผินงบปัระมาณิท�%ด� และส่อดคลองก�บแนวัทางการจ�ดท1างบปัระมาณิแบบใหัม ควัรจะม�ร4ปัแบบและล�กษณิะท�%ส่1าค�ญ ( Standards ) 9

ปัระการ ด�งน�' มาตรฐานท�% 1 ขอม4ลงบปัระมาณิม�ควัามครอบคล�มครบถึวัน( Comprehensiveness )

มาตรฐานท�% 2 การวัางแผินระยะปัานกลาง( Medium Term Plan )

มาตรฐานท�% 3 กระบวันการจ�ดส่รรงบปัระมาณิภายในส่วันราชัการ มาตรฐานท�% 4 การจ�ดท1างบปัระมาณิแบบม�งเนนผิลงาน( Performance Based )

มาตรฐานท�% 5 การจ�ดส่รรงบปัระมาณิภายในส่วันราชัการม�ควัามคงเส่นคงวัา( Consistent )

มาตรฐานท�% 6 งบปัระมาณิม�รายละเอ�ยดเพ�ยงพอตอการควับค�ม( Sufficient Detail )

มาตรฐานท�% 7 ขอม4ลแผินและผิล ส่ามารถึเปัร�ยบเท�ยบก�นได( Comparable )

มาตรฐานท�% 8 การก1าหันดควัามร�บผิ�ดชัอบในการจ�ดส่รรงบปัระมาณิ( Responsibility )

มาตรฐานท�% 9 การบร�หัารจ�ดการเชั�งร�ก( Pro – Active Management )

โดยในปัระเด?นด�งกลาวัจะตองศ&กษาในเร0%องตาง ๆ ด�งตอไปัน�' เพ0%อปัระกอบการจ�ดท1าแผินงบปัระมาณิ

1.1 การวัางแผินกลย�ทธิ์ ไดแก 1.1.1 การก1าหันดวั�ส่�ยท�ศน พ�นธิ์ก�จ เปัาปัระส่งค( Vision &

Mission & Goal ) 1.1.2 โอกาส่และภ�ยค�กคาม( Opportunity & Threat ) ของ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 13

การด1าเน�นงานท�%เก�ดข&'นในปัจจ�บ�น 1.1.3 จ�ดแข?งและจ�ดออน( Strength & Weakness ) ของ

องคกร 1.1.4 กลย�ทธิ์หัร0อแนวัทางการด1าเน�นงานท�%องคกรไปัส่4ท�ศทางท�%

ตองการหัร0อบรรล�เปัาปัระส่งคท�%ก1าหันดไวั 1.2 การแปัลงแผินกลย�ทธิ์เปันแผินด1าเน�นงาน องคปัระกอบพ0'น

ฐานท�%ส่1าค�ญ ไดแก 1.2.1 ชั0%อแผินงาน ซึ่&%งอาจไดแกชั0%อของปัระเด?นกลย�ทธิ์แตละ

ปัระเด?นท�%ก1าหันดไวั 1.2.2 วั�ตถึ�ปัระส่งค หัร0อเปัาปัระส่งคของแผินงาน ซึ่&%งจะเข�ยนใน

ร4ปัของต�วัชั�'วั�ดควัามส่1าเร?จ ( Key success factor ) หัร0ออ0%นใดท�%ส่ามารถึใชัในการ

ตรวัจวั�ดควัามส่1าเร?จ หัร0อต�ดตาม ควัามกาวัหันาของการด1าเน�นงานตามแผินได

1.2.3 ชั0%อ งาน/โครงการ หัร0อก�จกรรหัล�กท�%จะด1าเน�นการภายใตแผินงานน�'นๆ

1.2.4 เปัาหัมายของงาน/โครงการ หัร0อก�จกรรมหัล�กท�%จะด1าเน�นการ โดยเข�ยนในร4ปัของต�วัชั�'วั�ดผิลส่1าเร?จของงาน โครงการ ก�จกรรมน�'น ๆ

1.2.5 ระยะเวัลาท�%จะตองด1าเน�นการ 1.2.6 ผิ4ร�บผิ�ดชัอบโครงการ 1.2.7 งบปัระมาณิและปัจจ�ยน1าเขาท�%จ1าเปันตองใชัในการด1าเน�น

การ 1.3 การก1าหันดต�วัชั�'วั�ดควัามส่1าเร?จ ล�กษณิะต�วัชั�'วั�ดท�%ด� ม�ด�งน�'

1.3.1 ควัามส่อดคลองหัร0อตรงปัระเด?น พ�จารณิาไดจาก ควัามเท�%ยงตรง และเชั0%อถึ0อได

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 14

1.3.2 ควัามเปันร4ปัธิ์รรม( Objective and Reproducible )

1.3.3 ควัามไวั( Sensitivity ) ตองชั�'ใหัเหั?นควัามเปัล�%ยนแปัลง 1.3.4 ควัามยอมร�บ( Acceptance ) จากผิ4ใชัผิลการปัระเม�นต�วั

ชั�'วั�ด 1.4 การจ�ดเตร�ยมงบปัระมาณิ แบงเปัน 4 ปัระเภท ค0อ

1.4.1 คาใชัจายดานบ�คลากร ไดแก เง�นเด0อน คาจางปัระจ1า คาจางชั�%วัคราวั

1.4.2 คาใชัจายเพ0%อการด1าเน�นงาน ไดแก คาตอบแทน คาใชัส่อย คาวั�ส่ด� และ

คาส่าธิ์ารณิ4ปัโภค 1.4.3 คาใชัจายเพ0%อการลงท�น ไดแก คาคร�ภ�ณิฑ คา

ท�%ด�นและส่�%งกอส่ราง 1.4.4 คาใชัจายในล�กษณิะเง�นอ�ดหัน�น ไดแก เง�นอ�ดหัน�น

1.5 การเพ�%มขอบเขตควัามครอบคล�มงบปัระมาณิ ก�จกรรมและขอม4ลท�%ควัรรวัมเขาก�บการจ�ดท1างบปัระมาณิรายจายปัระจ1าปั ไดแก

1.5.1 เง�นก4ย0มจากภายนอก 1.5.2 ก�จกรรมก&งการเง�น( Quasi – fiscal activities ) ของ

ธิ์นาคารแหังปัระเทศไทย 1.5.3 คาใชัจายทางภาษ�อากร( Tax expenditures )

1.5.4 ภาระหัน�'ส่�นท�%อาจจะเก�ดข&'น( Contingent liabilities )

1.6 การจ�ดท1างบปัระมาณิการรายจายลางหันาระยะปัานกลาง เปันการขยายภาพของงบปัระมาณิรายจายปัระจ1าปัใหักวัางขวัางข&'น โดยน1าเส่นอปัระมาณิการงบปัระมาณิรายจายท�%จะเก�ดข&'นในระยะ 2 – 3

ปัขางหันา ซึ่&%งจะท1าใหัการพ�จารณิางบปัระมาณิรายจายปัระจ1าปัม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพย�%งข&'น 1.7 การก1าหันดหัล�กเกณิฑการจ�ดส่รรทร�พยากรภายใน หันวัยงานของ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 15

ร�ฐตองใหัควัามม�%นใจไดวัา กระบวันการจ�ดส่รรงบปัระมารภายในหันวัยงานไปัส่4หันวัยปัฏี�บ�ต� จะตองต�'งอย4บนพ0'นฐานของแรงจ4งใจ ควัามเปันธิ์รรม ควัามตอเน0%อง เพ0%อใหัเก�ดด�ลยภายในองคกร น�%นค0อ ตองก1าหันดแนวัทางในการจ�ดส่รรงบปัระมาณิท�%ชั�ดเจน และส่�มพ�นธิ์ก�บปัร�มาณิงานท�%จะตองด1าเน�นการ รวัมถึ&งระบบต�วัด�ชัน�ชั�'วั�ดผิลส่1าเร?จในดาน ปัร�มาณิ ค�ณิภาพ เวัลา และตนท�น

2. การก�าหนำด์ผู้ลผู้ล�ตัและการค�านำวณตันำท5นำ ( Output

Specification and Costing ) ในข�'นน�'เปันการค�ดค1านวัณิตนท�นในแตละผิลผิล�ตท�%ไดก1าหันดมาแลวัวัา

จะใชัตนท�นตอหันวัยของผิลผิล�ตเทาไร ซึ่&%งม�การค�ดท�'งตนท�นทางตรงและตนท�นทางออม ส่1าหัร�บผิลผิล�ตหัล�กของโรงพยาบาล ค0อ จ1านวันผิ4�ปัCวัยนอกท�%ได�ร�บบร�การ จ1านวันผิ4�ปัCวัยใน จ1านวันผิ4�มาคลอด จ1านวันผิ4�ร �บการผิ*าต�ด ผิลผิล�ตหัล�กด�งกลาวัก1าหันดใหัชั�ดเจนท�'งในดานปัร�มาณิ ค�ณิภาพ เวัลาและตนท�น ซึ่&%งจะเปันขอม4ลน1าไปัส่4การค�ด คาใชัจายเพ0%อการวัางแผิน งบปัระมาณิ ส่�%งส่1าค�ญในการก1าหันดผิลผิล�ตค0อ ตองไดร�บยอมร�บจาก ส่วันกลาง ซึ่&%งเปันผิ4ก1าหันดนโยบายการค1านวัณิผิลผิล�ตตองค1านวัณิคาใชัจายของค*าร�กษาพยาบาลแตละปัระเภท

3. การจ ด์ระบบการจ ด์ซ81อจ ด์จาง ( Procurement

Management ) เปันการพ�ฒนาระบบการจ�ดซึ่0'อจ�ดจางใหัม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ การจ�ดซึ่0'อจ�ดจางตามระบบงบปัระมาณิแบบม�งเนนผิลงาน เนนกระบวันการท�%เนนกลย�ทธิ์มากข&'น ค0อ ควัามค�มคาของการใชัจายเง�นโดยม�หัล�กปัฏี�บ�ต� ด�งน�'

3.1 ม�พ�นธิ์ก�จและหันาท�%ชั�ดเจน 3.2 เนนการผิ4กพ�นและการใหัค1าม�%นรวัมก�นเพ0%อม�งส่4พ�นธิ์ก�จ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 16

3.3 ผิ4ซึ่0'อม�อ1านาจมากข&'น 3.4 เนนควัามปัระพฤต�ท�%ม�จร�ยธิ์รรม 3.5 ม�ขอม4ลท�%ถึ4กตองและท�นตอเวัลา 3.6 บ�คลากรม�ค�ณิภาพส่4ง 3.7 การด1าเน�นงานเปันท�มเพ0%อแกปัญหัา 3.8 ม�วั�ธิ์�การท�%ไดร�บการวัางแผินอยางด�เพ0%อเขาส่4ตลาด 3.9 การท1าส่�ญญาท�%ปัลอดภ�ย 3.10 ม�ผิลการด1าเน�นงานท�%ส่ามารถึวั�ดได

4. การบร�หารทางการเง�นำและการควบค5มงบประมาณ ( Financial Management / Fund Control )

4.1 กรอบการบร�หัารจ�ดการทางการเง�น 4.2 ระบบงบปัระมาณิและบ�ญชั�เกณิฑคงคาง 4.3 ร4ปัแบบและการน1าเส่นอรายงานท�%เก�%ยวัของ 4.4 แนวัค�ด( Purchaser / Provider / Ownership Model

) 4.5 ปัระเภทของการจ�ดส่รรงบปัระมาณิ( Types of

appropriation ) 4.6 การเปัล�%ยนแปัลงงบปัระมาณิ( Budget Variations )

4.7 การก�นเง�นเหัล0%อมปั( Encumbrance )

4.8 การปัระมาณิการฐานะเง�นส่ด( Cash Flow Forecasts )

5. การรายงานำทางการเง�นำและผู้ลการด์�าเนำ�นำงานำ( Financial and Performance Reporting )

5.1 การจ�ดท1ารายงานทางการเง�นและผิลการด1าเน�นงาน 5.2 การวั�ดผิลและการจ�ดท1าต�วัชั�'วั�ด 5.3 รายงานทางการเง�น 5.4 การรายงานผิลการด1าเน�นงาน( Performance Report )

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 17

6. การบร�หารสำ�นำทร พย( Asset Management )

7. การตัรวจสำอบภายในำ( Internal Audit ) หันวัยงานตองม�ฝายท�%ร �บผิ�ดชัอบในการตรวัจส่อบภายใน ม�อ�ส่ระในการด1าเน�นงาน ม�การก1าหันดหันาท�%ควัามร�บผิ�ดชัอบท�%ชั�ดเจน ม�โครงส่รางหันวัยตรวัจส่อบภายในท�%เหัมาะส่มก�บขนาดของหันวัยงาน ม�การจ�ดท1ามาตรฐานการตรวัจส่อบภายในท�%โปัรงใส่และตรวัจส่อบได ครอบคล�มท�'งดานการเง�นและผิลการด1าเน�นงาน

จากมาตรฐานการเง�นท�'ง 7 ดาน จะเหั?นไดวัา การพ�ฒนาการจ�ดการทางการเง�นตองด1าเน�นควับค4ก�นไปัใน ท�ก ๆ ดาน และตองม�ควัามเชั0%อมโยงส่�มพ�นธิ์ก�น ด�งน�'น 7 Hurdles จะเปันเข?มท�ศท�%น1าพาใหัการปัฏี�ร4ปัระบบงบปัระมาณิไดส่1าเร?จ การปร บกระบวนำท ศนำตัามระบบงบประมาณม�ตั�ใหม

การปัฏี�ร4ปัระบบราชัการส่4การบร�หัารงานแบบม�งเนนผิลงานตามย�ทธิ์ศาส่ตร การปัฏี�ร4ปัระบบราชัการ เพ0%อยกระด�บข�ดควัามส่ามารถึโดยรวัมของส่วันราชัการใหักาวัหันาท�นการเปัล�%ยน แปัลงของกระแส่โลกาภ�วั�ฒน ในขณิะเด�ยวัก�นปัร�บหันวัยงานราชัการใหัแส่ดงบทบาทเชั�งร�ก โดยเนนท�%การแกไขปัญหัาพ0'นฐานท�%กอใหัเก�ดควัามไมม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ ปัร�บเปัล�%ยนกระบวันจ�ดท1าและจ�ดส่รรงบปัระมาณิ ใหัเปันเคร0%องม0อในการจ�ดส่รรทร�พยากรท�%ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ ส่อดคลองก�บนโยบายและย�ทธิ์ศาส่ตรในการพ�ฒนาปัระเทศ และส่งเส่ร�มใหักระทรวัง ทบวัง กรม ม�บทบาทในการต�ดส่�นใจมากข&'น พรอมท�'งจ�ดใหัม�ระบบควับค�มตรวัจส่อบท�%ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพและโปัรงใส่

องคประกอบท��สำ�าค ญ ระบบงบปัระมาณิแบบม�งเนนผิลงานตามย�ทธิ์ศาส่ตร

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 18

1. การมอบอ1านาจจ�ดการบร�หัารงบปัระมาณิ

- เนนใหักระทรวังม�อ1านาจในการบร�หัารจ�ดการงบปัระมาณิ เพ0%อใหับรรล�ผิลส่1าเร?จมากกวัาเนนกฎระเบ�ยบ

2. การเพ�%มขอบเขตควัามครอบคล�มของงบปัระมาณิ 3. การปัระมาณิการงบปัระมาณิรายจายลวังหันาระยะปัานกลาง

( MTEF) 4. เนนหัล�กธิ์รรมาภ�บาล

- การแบงหันาท�%ควัามร�บผิ�ดชัอบในแตละระด�บ - ม�ระบบการต�ดตามและการรายงานผิลการด1าเน�นงานท�%โปัรงใส่และ

ตรวัจส่อบได 5. ม�งเนนผิลส่1าเร?จของงานตามผิลผิล�ต ผิลล�พธิ์

- เปัาหัมายเชั�งย�ทธิ์ศาส่ตรระด�บชัาต� - เปัาหัมายการใหับร�การระด�บกระทรวัง - ผิลผิล�ตและต�วัชั�'วั�ด

การนำ�า Balanced Scorecard มาปร บใช่ในำองคกรภาคร ฐ

องคประกอบภายในำองคกร

การบร�หัารจ�ดการในองคกร

กระบวันการท1างานในองคกร

การบร�หัารทร�พยากร

ผู้*ม�สำวนำเก��ยวของก บองคกร

ล4กคา ( Clients )

ปัระชัาชัน / ผิ4ร�บบร�การ ผิ4ม�ส่วันไดเส่�ย

( Stakeholders ) ส่�งคม / ชั�มชัน

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 19

มน�ษย โครงส่รางองคกร

/ ท�มงาน

การเง�นำ ปัระส่�ทธิ์�ผิล

( Effectiveness ) ปัระส่�ทธิ์�ภาพ

( Efficiency ) ผิล�ตภาพ

( Productivity ) ควัามโปัรงใส่

( Transparency ) ตรวัจส่อบได

( Accountability )

นำว ตักรรม ควัามค�ดร�เร�%มส่รางส่รรค ( Creative Thinking ) ควัามส่ามารถึในการบร�หัาร

การเปัล�%ยนแปัลง ( Change

Management ) พลวั�ตร ( Dynamic )

แนำวค�ด์ของระบบงบประมาณใหม การร0'อปัร�บระบบการเง�นและงบปัระมาณิ 1. ปัร�บปัร�งกระบวันการจ�ดส่รรงบปัระมาณิใหัย&ดนโยบายของคณิะร�ฐมนตร�

และ / หัร0อย�ทธิ์ศาส่ตรของร�ฐบาลเปันหัล�ก 2. ปัร�บระบบงบปัระมาณิใหัส่อดคลองก�บการบร�หัารราชัการแผินด�นแนวั

ใหัม 3. ใหัม�การวัางย�ทธิ์ศาส่ตร / แผินงานการพ�ฒนาเขตพ0'นท�%หัร0อน�ภ4ม�ภาคใน

เชั�งบ4รณิาการ 4. เปัดโอกาส่ใหัแตละส่วันราชัการท1าควัามตกลงเปันการลวังหันา

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 20

เพ0%อส่ามารถึเก?บเง�นเหัล0อจายไวัใชัปัระโยชันในการพ�ฒนาองคการ 5. พ�จารณิาควัามเปันไปัไดในการตรวัจส่อบและแปัลงส่�น

ทร�พยของส่วันราชัการเปันท�น โดยอาจม�การเร�ยกเก?บคาใชัจาย(

Capital Charge ) ในร4ปัแบบตาง ๆ 6. ใหัแตละส่วันราชัการท1าแผินการใชัจายเง�นรายเด0อน หัร0อราย

ไตรมาส่ รายงานงบด�ล และรายงานทางการเง�น เพ0%อปัระโยชันในการโอนเง�นผิานระบบอ�เล?กทรอน�กส่

7. เรงปัร�บปัร�งระบบบ�ญชั�ของส่วันราชัการใหัเปันไปัตามเกณิฑมาตรฐานส่ากล

8. วัางระเบ�ยบเพ0%อเปัดโอกาส่ใหัส่วันราชัการส่ามารถึด1าเน�นก�จกรรมเพ0%อหัารายไดไวัใชัปัระโยชันในการพ�ฒนาองคการ

การบร�หารการเปล��ยนำแปลง การปัร�บเปัล�%ยนกระบวันการจ�ดท1าและจ�ดส่รรงบปัระมาณิใหัเปันเคร0%องม0อในการจ�ดส่รรทร�พยากรท�%ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพส่อดคลองก�บนโยบายและย�ทธิ์ศาส่ตรในการพ�ฒนาปัระเทศ และส่งเส่ร�มใหักระทรวัง ทบวัง กรม ม�บทบาทในการต�ดส่�นใจมากข&'น พรอมท�'งจ�ดใหัม�ระบบควับค�มตรวัจส่อบท�%ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพและโปัรงใส่ 1. ฉ�นทาน�ม�ต�ในแนวันโยบาย( Policy Legitimization )

2. ส่รรหัาแนวัรวัม( Constituency Building )

3. ออกแบบและปัร�บปัร�งกระบวันการ( Process Design and Modification )

4. ระดมทร�พยากรบ�คคลและบร�หัารการด1าเน�นการ( Resources Mobilization and Action )

5. ต�ดตามควัามค0บหันาและปัระเม�นผิลกระทบ( Progress and Impact of Policy Change Monitoring )

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 21

ล�กษณิะท�%ด�ของการบร�หัารงบปัระมาณิ 1. ตองเปันศ4นยรวัมเง�นของหัน*วัยงานหัร0อท�%เร�ยกวัาม�ควัามครบ

ถึวัน( Comprehensiveness )

2. ตองถึ0อหัล�กพ�ฒนา 3. ตองถึ0อหัล�กปัระหัย�ด 4. ตองม�ระยะเวัลาเหัมาะส่ม 5. ตองม�ควัามชั�ดเจน( Clearity )

6. ม�ควัามถึ4กตองและเชั0%อถึ0อได( Accuracy and Reliability )

7. ตองเปัดเผิย( Publicity )

8. ตองม�พ0'นฐานอย4บนควัามส่�จร�ตใจ( Integrity )

9. ตองม�ควัามย0ดหัย�น( Flexibility )

10. ตองปัรากฏีแตเฉพาะเร0%องท�%เก�%ยวัก�บเง�นหัร0องบปัระมาณิเทาน�'น(Exclusiveness)

ปญหาในำการบร�หารและจ ด์ท�างบประมาณ ปญหาด์านำระบบงบประมาณ

1. หันวัยงานขาดการวัางแผินระยะยาวัในชัวัยระยะเวัลา 5 ปั ตอคร�'ง ถึ&งแมจะม�แผินพ�ฒนาเศรษฐก�จและส่�งคมแหังชัาต�แลวั แตก?เปันการท1าแผินพ�ฒนาในภาพกวัาง หันวัยงานจ&งควัรม�การวัางแผินระยะยาวัของตนเอง

2. หันวัยงานตางๆ ท1าค1าของบปัระมาณิของตนเองโดยไมม�การพ�จารณิากล�%นกรองข�'นตอนวัาส่อดคลองก�บนโยบายและแผินงานท�%ไดก1าหันดไวัหัร0อไม ท1าใหัการบร�หัารงบปัระมาณิขาดปัระส่�ทธิ์�ภาพ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 22

3. ขาดควัามเชั0%อมโยงระหัวัางโครงส่รางแผินงาน นโยบาย และแผินปัฏี�บ�ต�การ ท1าใหัการจ�ดระบบงานในท�กระด�บม�ควัามข�ดแยงก�น

4. โครงส่รางแผินงานท�%ใชัขาดควัามส่มบ4รณิในต�วัเอง ขาดการล1าด�บควัามส่1าค�ญของงาน ม�ควัามซึ่1'าซึ่อนของงานและกอใหัเก�ดควัามส่�บส่นและส่�'นเปัล0องงบปัระมาณิเปันอยางมาก

5. ปัญหัาควัามซึ่1'าซึ่อนของงานและโครงการ ซึ่&%งม�ส่าเหัต�มาจากการขยายขอบเขตการด1าเน�นงานของหันวัยงานเก�นกวัาท�%ก1าหันดในอ1านาจหันาท�% ขาดการพ�จารณิาขอบเขตของงานวัาควัรจะลดหัร0อย�บเล�กงานไปั เม0%อไมม�ควัามจ1าเปันในงานน�'นตอไปัแลวั

6. ขาดขอม4ลพ0'นฐานในการท1างบปัระมาณิ การท1างบปัระมาณิใหัเก�ดปัระโยชันส่4งส่�ด ตองอาศ�ย ขอม4ลท�%ส่มบ4รณิท�กดาน เชัน ระเบ�ยบการเง�นตางๆ เกณิฑมาตรฐานคร�ภ�ณิฑ ระเบ�ยบการจายเง�นคาตอบแทน ขอม4ลจ1านวันผิ4�ใชั�บร�การ การจ�ดส่รรงบปัระมาณิ ฯลฯ

7. หันวัยงานต�'งงบปัระมาณิรายจายโดยขาดแนวัทาง ท�ศทางท�%ถึ4กตอง และขาดการจ�ดล1าด�บควัามส่1าค�ญของงบปัระมาณิรายจาย ม�ผิลท1าใหังบปัระมาณิส่4งเก�นควัามจ1าเปัน

8. คณิะกรรมการพ�จารณิารายละเอ�ยดงบปัระมาณิ ขาดปัระส่บการณิ ควัามร4ดานการเง�นงบปัระมาณิ และควัามร4รอบต�วัเก�%ยวัก�บการท1างานของหันวัยงาน เพ0%อจะไดร4ท�นการจ�ดการงบปัระมาณิของหันวัยงานตางๆ และส่ามารถึพ�จารณิาไดอยางรอบคอบ ข&'นอย4ก�บฐานของควัามเปันจร�ง

9. ปัญหัาดานการจ�ดซึ่0'อจ�ดจาง และการวัางฎ�กาเบ�กจายเง�น ท�%ม�ระเบ�ยบขอบ�งค�บท�%ตองปัฏี�บ�ต�ตามมากมาย หันวัยงานตองเส่�ยเวัลาในการปัฏี�บ�ต�ตามระเบ�ยบข�'นตอนจนบางคร�'งไมส่ามารถึด1าเน�นการซึ่0'อ –

จางไดท�นเวัลา

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 23

10. ปัญหัาอ0%นๆ เชัน พ�ส่ด� คร�ภ�ณิฑท�%จ�ดซึ่0'อตามระเบ�ยบหัลายคร�'ง จะม�ค�ณิภาพต1%าและไมส่ามารถึใชังานได ซึ่&%งถึาไมท1าตามระเบ�ยบอาจจะถึ4กต�'งกรรมการส่อบส่วันควัามผิ�ดได

ปญหาด์านำองคกรงบประมาณ 1. ร4ปัแบบขององคกรไมส่อดคลองก�บระบบงบปัระมาณิท�%

ใชัอย4 องคกรงบปัระมาณิโดยท�%งไปัอย4ในร4ปัแบบเกา ไมไดจ�ดในล�กษณิะแผินงาน ท1าใหังานบางดานขาดหัายไปั

2. ศ�กยภาพองคกรขาดควัามพรอมในหัลายดาน เชัน ควัามพรอมของเจาหันาท�%ปัฏี�บ�ต�งานท�'ง ดานปัร�มาณิและค�ณิภาพ ขาดควัามพรอมเคร0%องม0อเคร0%องใชัท�%ท�นส่ม�ยอยางพอเพ�ยง องคกรขาดควัามส่ามารถึในการปัร�บต�วัใหัส่อดคลองก�บเหัต�การณิท�%ม�ผิลตอการจ�ดการงบปัระมาณิ

3. ขาดการจ�ดองคกรตามทฤษฎ�องคกรและการบร�หัารท�%ด� ซึ่&%งการบร�หัารท�%ด�น� 'นจะตองค1าน&งถึ&งหัล�กการบร�หัารและหัล�กองคกร ไดแก การวัางแผิน การจ�ดองคกร การจ�ดบ�คลากร การก1าก�บด4แล การปัระส่านงาน การรายงาน และการจ�ดงบปัระมาณิใหัม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ

4. การจ�ดองคกรงบปัระมาณิย�งใหัควัามส่1าค�ญไมเทาเท�ยมก�นในแตละดาน

ปญหาด์านำเจาหนำาท��

1. เจาหันาท�%การเง�นตองม�วั�จารณิญาณิท�%ด� ม�ควัามร4รอบต�วัตางๆ เพ0%อใชัปัระกอบการพ�จารณิาใหัม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพท�%ด�ท�%ส่�ด ตองเปัดกวัาง ร�บฟงควัามค�ดเหั?นท�กฝาย เพ0%อน1ามาเปันขอม4ลในการจ�ดการงบปัระมาณิ

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 24

2. เจาหันาท�%การเง�นขาดปัระส่บการณิและค�ณิส่มบ�ต�ไมตรงก�บงานท�%ท1า ควัรม�การฝกอบรมเจาหันาท�%งบปัระมาณิ เพ0%อใหัม�ศ�กยภาพส่4งข&'น ส่ามารถึท1างบปัระมาณิไดอยางม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ

ขอเสำนำอแนำะด์านำงบประมาณ 1. ควัรจ�ดใหัม�การวัางแผินทางการเง�น ในระยะยาวัข&'น อาจเปัน

5 ปั หัร0อเทาก�บแผินพ�ฒนาเศรษฐก�จและส่�งคมก?ได เพ0%อเปันแนวัทางหัล�กในการวัางแผินทางการเง�นในระยะส่�'น ใหัม�แนวัทางไปัในทางเด�ยวัก�น

2. งบปัระมาณิท�%หันวัยงานย*อยเส่นอมาตองผิานการกล�%นกรองจากหั�วัหัน�าฝCายหัร0อ หันวัยงานข�'น ตนมากอนเปันอยางด�

3. ควัรจ�ดใหัม�การเชั0%อมโยงระหัวัางแผินงานตางๆ เพ0%อปัองก�นไมไดเก�ดควัามข�ดแยงก�น

4. ควัรม�การทบทวัน และจ�ดท1าโครงส่รางแผินงานใหัส่มบ4รณิอย4เส่มอ เพ0%อขจ�ดควัามซึ่1'าซึ่อนของงานตางๆ ท�อย4ในโครงส่รางแผินงาน และม�การจ�ดเร�ยงล1าด�บควัามส่1าค�ญข&'นใหัมตามส่ถึานการณิปัจจ�บ�น และในอนาคตท�%ม�การเปัล�%ยนแปัลงอย4เส่มอ

5. ควัรม�การพ�จารณิาลดหัร0อย�บเล�กงานท�%ไมม�ควัามจ1าเปัน หัร0อไมเหัมาะส่มก�บส่ถึานการณิ เพ0%อจะไดใชังบปัระมาณิไปัในทางท�%เปันปัระโยชันดานอ0%น

6. ควัรม�การต�'งศ4นยขอม4ลท�%ส่มบ4รณิข&'น เพ0%อใหัม�การรวับรวัมขอม4ลท�กดานท�%จะน1ามาใชัในการจ�ดเตร�ยมท1างบปัระมาณิ

7. ควัรม�การปัร�บปัร�ง ทบทวัน แกไข ระเบ�ยบและขอบ�งค�บตางๆ ท�%ลาส่ม�ยใหัท�นส่ม�ย ม�ปัระส่�ทธิ์�ภาพ และเอ0'อตอการท1างบปัระมาณิ

8. ควัรม�การลดข�'นตอนการปัฏี�บ�ต�งานบางอยางท�%ไมจ1าเปันลง เหัล0อไวัเฉพาะข�'นตอนท�%จ1าเปันเพ0%อปัระหัย�ดเวัลาการท1างาน

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 25

9. ควัรปัร�บปัร�งร4ปัแบบองคกรงบปัระมาณิใหัส่อดคลองก�บระบบงบปัระมาณิท�%ใชัอย4 เพ0%อปัระหัย�ดเวัลาการท1างาน

10. ควัรจ�ดเจาหันาท�%งบปัระมาณิลงปัฏี�บ�ต�งานใหัตรงก�บควัามร4 ควัามส่ามารถึ และม�การพ�ฒนาใหัม�วั�จารณิญาณิท�%ด� ม�ควัามรอบร4ในดานตางๆ ท�%จะน1ามาใชัปัระกอบการจ�ดท1างบปัระมาณิ การวั�เคราะหังบปัระมาณิ ท�'งทางตรงและทางออม

11. คณิะกรรมการผิ4พ�จารณิางบปัระมาณิควัรเปันผิ4ท�%ม�จ�จารณิญาณิท�%ด� ม�ท�ศนะเปัดกวัาง ย�นด�ร�บฟงขอม4ลและควัามค�ดเหั?นตางๆ เพ0%อส่รางมน�ษยส่�มพ�นธิ์และควัามเขาใจอ�นด� ม�วั�ส่�ยท�ศน พ�จารณิางบปัระมารในล�กษณิะเปัดกวัาง เปันกลาง โดยค1าน&งถึ&งควัามจ1าเปันดานตางๆ ใหัส่อดคลองก�น อยาม�งแตเพ�ยงเพ0%อจะต�ดงบปัระมาณิเพ�ยงอยางเด�ยวั หัร0อมองในรายละเอ�ยดมากจนเก�นไปั.

Kanniga punyaarmonwat หัน�า 26