30. yilinda sosyolojİ derneĞݱlkitabı-v2.pdf · sosyoloji derneği î ì í ì yılında,...
TRANSCRIPT
2020
30. YILINDA SOSYOLOJİ DERNEĞİ
1
Sosyoloji Derneği Yayın No: 27
30. Yılında Sosyoloji Derneği
Hazırlayan: Feray Artar
ISBN: 978-975-98503-8-8
Sosyoloji Derneği – 7 Aralık 2020
Tüm hakları saklıdır. Yayıncı izni olmadan, kısmen de olsa
çoğaltılamaz.
Sosyoloji Derneği
Mareşal Fevzi Çakmak Cad. No: 9/5 Beşevler, Ankara
Tel: +90 312 222 12 52
E-posta: [email protected]
Web: www.sosyolojidernegi.org.tr
2
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ......................................................................2
GİRİŞ .................................................................................4
SOSYOLOJİ DERNEĞİ’NİN KURUL ÜYELERİ .......................5
ONURSAL BAŞKAN ........................................................5
YÖNETİM KURULU ........................................................5
DENETİM KURULU ........................................................5
ONUR KURULU .............................................................5
SOSYOLOJİ DERNEĞİ KURUMSAL BİLGİLERİ .....................6
SOSYOLOJİ DERNEĞİ HAKKINDA .......................................7
KURULUŞU VE AMACI ...................................................7
30 YILDA DERNEĞE EMEK VERENLER ...........................9
SOSYOLOJİ DERNEĞİ’NE ÜYELİK .................................10
SOSYOLOJİ DERNEĞİ FAALİYETLERİ ................................13
ULUSAL SOSYOLOJİ KONGRELERİ ...............................13
TOPLANTI VE ETKİNLİKLER ..........................................17
EĞİTİM ve SEMİNERLER ..............................................21
SOSYAL ARAŞTIRMALAR .............................................24
SOSYOLOG İSTİHDAMI ................................................52
SOSYOLOJİ DERNEĞİ YAYINLARI .....................................54
3
SOSYOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ .........................54
YAYIMLANAN KİTAPLAR .............................................55
EK 1. 2015-2018 YILLARI ARASI FAALİYET RAPORU ........68
EK 2. 2018-2019 ARASI BİR YILLIK FAALİYET RAPORU ....74
4
GİRİŞ
Sosyoloji Derneği 2010 yılında, kuruluşunun 20.
yıldönümünde bir kitapçık hazırlayarak tüm üretim ve
faaliyetlerini üyeleri ve kamuoyu ile paylaşmıştı. Bizler de,
Sosyoloji Derneği’nin bugünkü Yönetim Kurulu üyeleri
olarak bu çabayı geleneksel hale getirmek için derneğin
30. yılında ilave bilgilerle bu kitapçığı yeniden hazırlamaya
karar verdik. Son 10 yılda gerçekleştirilen faaliyetlerin de
eklenmesi ile kitapçık, Sosyoloji Derneği’nin bir anlamda
tarihçesini içermektedir. Bu sayede hem eski üyelerimizin
anı ve bilgilerinin tazelenmesi hem de yeni üyelerimizin
derneği daha yakından tanıması mümkün olacaktır.
Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Adına
Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu
5
SOSYOLOJİ DERNEĞİ’NİN KURUL ÜYELERİ
ONURSAL BAŞKAN
Prof. Dr. Birsen Gökçe
YÖNETİM KURULU
Başkan: Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu
Başkan Yardımcısı: Prof. Dr. Nilay Çabuk Kaya
Başkan Yardımcısı: Prof. Dr. Erol Kahveci
Üye: Prof. Dr. Kezban Çelik
Sayman: Dr. Öğr. Üye. Besim Can Zırh
Üye: Dr. Öğr. Üye. Günnur Ertong Attar
Üye: Aygül Fazlıoğlu
Yazman: Dr. Feray Artar
Üye: Dr. Hasan Kürşat Akcan
DENETİM KURULU
Prof. Dr. Nevin Güngör Ergan
Prof. Dr. Feryal Turan
Dursun Ayan
ONUR KURULU
Prof. Dr. Ayşe Ayata
Prof. Dr. Mehmet Ecevit
Prof. Dr. Ayşe Gündüz
Hoşgör
6
SOSYOLOJİ DERNEĞİ KURUMSAL BİLGİLERİ
Dernek kodu: 06-36-025
Üye sayısı: 761
Hesap numarası:
İş Bankası Kavaklıdere Şubesi
4209-03313 07
IBAN: TR 77 0006 4000 0014 2090 3313 07
İletişim bilgileri: Mebusevleri Mah. Mareşal Fevzi Çakmak Cad. 9/5 Beşevler/Ankara
0312 222 12 52
Sosyoloji Araştırmaları
Dergisi:
[email protected] [email protected]
Dernek web sitesi:
www.sosyolojidernegi.org.tr
Ulusal Sosyoloji Kongresi:
www.sosyolojikongresi.org
Sosyal medya: facebook.com/sosyolojidernegi
twitter.com/sosyolojidernek
instagram.com/sosyolojidernegi
7
SOSYOLOJİ DERNEĞİ HAKKINDA
KURULUŞU VE AMACI
Sosyoloji derneği 18.01.1990 tarihinde Ankara’da 11
sosyoloğun öncülüğünde kurulmuştur. İlk genel kurulda
40 olan üye sayısı bugün 700’ü aşmıştır. Merkezi
Ankara’da olan Dernek Bakanlar Kurulunun 10.02.1999
tarih ve 99/12405 sayılı kararı ile “Kamu yararına çalışan
dernek” statüsü kazanmıştır. Şubesi yoktur.
Dernek amacı tüzüğünde; Türkiye’de Sosyolojinin
anlaşılmasına, gelişmesine ve yaygınlaşmasına katkı
yapmak, bu alanda bilimsel etkinliklerde ve yayında
bulunmak, sosyologlar arasında birlik ve dayanışmayı
sağlamaktır. Görevleri arasında şunlar vardır:
Sosyolojinin ilgi alanlarında araştırma ve
çalışmalar yapmak, projeler üretmek, eğitim
programları hazırlamak, yürütmek ve
belgelendirmek.
Bilimsel nitelikte kongre, sempozyum, seminer,
konferans, açık oturum düzenlemek ya da benzeri
etkinliklerde bulunmak.
Sosyologların mesleklerine ilişkin sorunlarına
çözüm bulmakta yardımcı olmak.
Ülkemizde sosyolojik düşünüşün etkin ve yaygın
bir kimlik kazanması amacıyla yayınlar yapmak.
8
Derneğin herhangi bir şubesi yoktur ancak gerekli
gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla
temsilcilik açabilir. Dernek, amaçları doğrultusunda
iktisadi işletmeler kurabilir. Dernek, uluslararası faaliyette
veya iş birliğinde bulunabilir. Benzer amaçlı derneklerden,
işçi, işveren, memur sendikalarından ve mesleki
kuruluşlardan maddi yardım alabilir. Kamu kurum ve
kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak
projeler yürütebilir. Mülki idare amirliğine önceden
bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve
kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilir. Amaçları ile
ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda;
dernekler, birlikler, odalar, vakıflar, sendikalar ve benzeri
sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek
üzere, yetkili organların kararı ile platformlar
oluşturabilir. Danışmanlık hizmeti verebilir ve yeterlilik
çalışmaları yapabilir. Yakın disiplin ve bilim dallarıyla ve
bunlara ilişkin kuruluşlarla amaçları doğrultusunda iş
birliği yapabilir.
Sosyoloji Derneği’nin kuruluşundaki tüzüğü 1990 yılında
onaylanmıştır. Yeni Dernekler Yasası’nın 5253 sayıyla
2004 yılında çıkarılmasını izleyen genel kurallarda tüzük
yasa maddelerine uygun hale getirilmiş ve 24 Nisan 2018
tarihinde Genel Kurul tarafından onaylanan, halen
yürürlükte olan son şeklini almıştır (Bkz.
http://www.sosyolojidernegi.org.tr/kategori/tuzuk).
9
30 YILDA DERNEĞE EMEK VERENLER
Sosyoloji Derneği farklı üniversitelerden 11 tanınmış
sosyoloğun girişimi ile Ankara’da kurulmuştur. Derneğin
kurucu üyeleri o dönemki akademik unvanları ile aşağıda
listelenmiştir:
Prof. Dr. Birsen GÖKÇE (H.Ü)
Prof. Dr. Özer OZANKAYA (Y.Ü)
Doç. Dr. Aytül KASAPOĞLU (A.Ü)
Doç. Dr. Yusuf Ziya ÖZCAN (ODTÜ)
Doç. Dr. Faruk KOCACIK(C.Ü)
Yrd. Doç. Dr. Ali ERKUL (C.Ü)
Doç. Dr. Feride ACAR (ODTÜ)
Doç. Dr. Ayşe AYATA (ODTÜ)
Doç. Dr. Yakın ERTÜRK (ODTÜ)
Yrd. Doç. Dr. Nihat ERDOĞAN (E.Ü)
Yrd. Doç. Dr. Mehmet ECEVİT (ODTÜ)
Kuruculardan sonra 30 yıl boyunca dernek Yönetim
Kurulunda yer alarak emek veren sosyologlar olmuştur.
Bunlar:
Birsen GÖKÇE
Aytül KASAPOĞLU
Yakın ERTÜRK
Yusuf Ziya ÖZCAN
Mehmet ECEVİT
Vildan AKAN
Meral DİNÇER
Hamza UYGUN
10
Aylin Görgün BARAN
Nilay ÇABUK KAYA
Ahmet SALTIK
Nazan ÖZER
İhsan SEZAL
Ayşe GÜNDÜZ HOŞGÖR
Zuhal GÜLER
Hüseyin GÜRSEL
Handan ŞENAK
Demet KALENDER
DEMİREZ
Şadiye ESENBİL
Dilek CİNDİOĞLU
Kemal ULUSOY
Ali ÇAĞLAR
Gülsen DEMİR
Melek İPEK
Aygül FAZLIOĞLU
Feray ARTAR
Gökhan SAVAŞ
Zeynep ÖNER
Mustafa KOÇANCI
Günnur ERTONG ATTAR
Sibel KALAYCIOĞLU
Umut BEŞPINAR
Çağatay TOPAL
Hasan Kürşat AKCAN
Erol KAHVECİ
Kezban ÇELİK
Besim Can ZIRH
SOSYOLOJİ DERNEĞİ’NE ÜYELİK
Derneğin Asli Üyesi olmak için aşağıdaki koşullar
geçerlidir:
Yurttaşlık haklarına, fiil ehliyete sahip olmak ve 18
yaşını doldurmuş olmak ve Türkiye’de yasalar
11
çerçevesinde oturma hakkını elde etmiş
bulunmak.
Ulusal ve uluslararası yükseköğretim
kurumlarından alınmış sosyoloji lisans ve/veya
lisansüstü diplomasına sahip olmak.
Yayınları, araştırmaları ya da çalışmaları ile
sosyolog olarak tanınmış bulunmak.
Yönetim Kurulunca belirlenen üyelik giriş
ödentisini ve yıllık aidat tutarlarını yılları içerisinde
ödemeyi kabul etmek.
Koşullar kapsamındaki şahıs veya tüzel kişiler, iki üyenin
teklifi ve Yönetim Kurulu kararı ile üye olurlar. Üye olan
tüzel kişiliğin yönetim kurulu başkanı veya temsille
görevlendireceği kişi Genel Kurul’da bir oy hakkına
sahiptir. Bu kişinin başkanlık veya temsil görevi sona
erdiğinde, tüzel kişi adına oy kullanacak kimse yeniden
belirlenir.
Derneğe asıl üye olmak isteyenler, Yönetim Kurulunca
belirlenecek gerekli belgeleri tamamlayarak Yönetim
Kurulu başkanlığına e-posta ile başvururlar. Bu istekleri
Yönetim Kurulunca değerlendirilir. Başvuruları kabul
edilenler “Asıl Üye” defterine kayıt edilirler. Başvuru için
dernek web sitesindeki ÜYE BAŞVURU FORMU doldurulup
tarih ve imza içerir şekilde derneğin e-posta adresine
gönderilmelidir.
12
Üyeler mobil aidat sistemi üzerinden ya da aşağıdaki
hesap numarasına havale/EFT yaparak dernek web
sitesinde ilan edilen tutardaki aidatlarını düzenli olarak
ödemelidirler:
İş Bankası Kavaklıdere Şubesi
Hesap Numarası: 4209-03313 07
IBAN: TR 77 0006 4000 0014 2090 3313 07
13
SOSYOLOJİ DERNEĞİ FAALİYETLERİ
Sosyoloji Derneği gerçekleştirdiği etkinlikleri üç yıllık
faaliyet raporları olarak dosyalamaktadır. 2015-2018
yıllarını kapsayan faaliyet raporu bu kitapçığın ekinde
sunulmuştur (Bkz. Ek 1). Bu rapor, Nisan 2015 - Nisan
2018 döneminde yapılan etkinlikleri içerir ve 24 Nisan
2018 tarihli Genel Kurul’da katılımcılara sunulmuştur. Bu
tarihten sonra faaliyet raporları yıllık olarak
hazırlanmaktadır. Nisan 2018 ile Nisan 2019 arası faaliyet
raporu ekte sunulmuştur (Bkz. Ek 2).
Bu bölümde derneğin en önemli faaliyetlerinden Ulusal
Sosyoloji Kongreleri, diğer toplantı ve etkinlikler, eğitim
ve seminer faaliyetleri, sosyal araştırmalardan söz
edilecektir.
ULUSAL SOSYOLOJİ KONGRELERİ
Derneğin en önemli etkinliği, artık geleneksel hale gelen
Ulusal Kongreleridir. Kongrelerin en önemli özelliği de
Anadolu'da, sosyoloji bölümü bulunan üniversitelerde ve
Türkiye sorunlarını sosyoloji disiplini çerçevesinde
irdeleyen konularda yapılıyor olmasıdır. Kongreler
kıdemli hocaların genç kuşaklarla buluştuğu, ülkenin
çeşitli köşelerinden ve de yakın disiplinlerden gelen
meslektaşların görüş, düşünce ve birikimlerini paylaştığı
bir platform olarak varlığını ve saygınlığını
sürdürmektedir. Ticari amaçlarla düzenlenen birçok
14
kongrenin var olduğu günümüzde derneğimizin kongresi
ulusal niteliğini ve bilimsellik kriterlerini korumakta
ısrarcıdır.
Sosyal medya hesaplarımız haricinde, Ulusal Sosyoloji
Kongre’lerinin resmi web sitesi olan
http://www.sosyolojikongresi.org/ adresinden üç yılda
bir düzenlenen kongrelerimizi takip edebilirsiniz.
Kongrelere yurt içi ve yurt dışından konuşmacı olarak
bilim insanları davet edilmekte, konuyla ilgili paneller
düzenlenmektedir. Ayrıca bildirilerin yayınlanması
sosyolojik çalışmaların geleceğe yansıması açısından
önemli bir işlevi yerine
getirmektedir.
İlk kongre Derneğin
kuruluşundan üç yıl sonra
1993 yılında İzmir'de
"Güncel Sosyolojik
Gelişmeler" başlığı
altında Ege
Üniversitesi'nde, ikinci
kongre 1996 yılında
Mersin'de Mersin
Üniversitesinde "Göç"
konusunda yapılmıştır. Kongrenin yoğun ilgi gören tam
metin kitabı
15
http://www.sosyolojidernegi.org.tr/s/2300/i/Toplum_ve
_Go%CC%88c%CC%A7.pdf adresinde erişime açıktır.
Üçüncü kongrede ise; Eskişehir'de 2000 yılında Anadolu
Üniversitesinde "Dünyada ve Türkiye'de Yeni Sosyolojik
Arayışlar" başlığıyla, Farklılaşma/Çatışma/Bütünleşme
konularında ve Sivas'ta 2003 yılında Cumhuriyet
Üniversitesinde yapılan IV. Kongre'de ise "Değişen Dünya
ve Eşitsizlikler" konusu işlenmiştir.
V. Kongre ise 2006 yılında Malatya'da İnönü
Üniversitesinde "Türkiye'de Güncel Toplumsal Sorunlar"
konusunda
gerçekleşmiştir. VI.
ulusal kongre Adnan
Menderes Üniversitesi
Didim Yerleşkesi'nde
"Toplumsal
Dönüşümler ve
Sosyolojik
Yaklaşımlar"
konusunda 2009 yılında
yapılmıştır.
“Yeni Toplumsal
Yapılanmalar” üzerine
konuşulan VII. Ulusal
Sosyoloji Kongresi için ise 2013 yılında Muğla’daydık.
16
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’ndeki kongreye ait
bildirilerin tam metinleri üç cilt halinde yayınlanmıştır.
Online kongre kitapları
http://sosyolojidernegi.org.tr/kongreler adresinden
erişilebilir durumdadır.
Ankara’da 1-3 Aralık 2016
tarihleri arasında ODTÜ
Sosyoloji Bölümü ev
sahipliğinde
gerçekleştirmiş
olduğumuz VIII. Ulusal
Sosyoloji Kongresi’nde
“Farklılıklar, Çatışmalar
ve Eylemlilikler Çağında
Sosyoloji” teması izinde
toplumsal meselelere
yönelik güncel sosyolojik
çalışmaları bir araya
getirmiş bulunuyoruz. Bu kongrede sunulan tebliğlerin bir
kısmı “Farklılıklar, Çatışmalar ve Eylemlilikler Çağında
Sosyoloji” isimli e-kitapta yayınlanmıştır:
http://www.sosyolojidernegi.org.tr/s/2300/i/Kongre201
7.pdf
IX. Ulusal Sosyoloji Kongresi Ankara Sosyal Bilimler
Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nün ev sahipliğinde 2019
yılında yine geniş bir katılımla “Toplum 4.0” başlığı ile
17
gerçekleştirildi. Dijital devrimin, yaşama, çalışma,
örgütlenme ve birbirimizle ilişki kurma tarzımızı hızla
dönüştürdüğü günümüze ışık tutacak çalışmaların
paylaşıldığı kongrenin tam metin kitabı
http://sosyolojidernegi.org.tr/s/2300/i/2019_Sosyoloji_
Kongresi_Tam_Metin_Kitab%C4%B1.pdf adresinde
herkesin kullanımına açıktır.
TOPLANTI VE ETKİNLİKLER
Sosyoloji Derneği 30 yıllık tarihinde Ulusal Sosyoloji
Kongreleri dışında da hem sosyolojinin gelişmesi ve
sosyolojik bilgi paylaşımının sağlanması hem de
Türkiye’nin sosyal sorunlara ilişkin politika geliştirmeye
katkı sağlanması amacıyla çeşitli toplantılar
düzenlemiştir. Bu toplantılardan bazıları aşağıda
listelenmiştir:
1) Sosyoloji Eğitiminin Başlamasının 52. Yılı, DTCF,
22-23 Kasım 1991.
2) Toplum ve Çevre, TÇV, 8 Ocak 1993, Türkiye
Çevre Vakfı.
3) HABİTAT II. Gecekondularda Dayanışma ve
Çağdaş Örgütler Paneli, İstanbul, 3 Haziran 1996.
4) HABİTAT II. Çevre Eğitiminde Ailenin Önemi
Paneli, İstanbul, 4 Haziran 1996.
5) Kırsal Kadınlara Yönelik Eğitim Semineri,
Şanlıurfa, 15 Kasım 1996, UNDP.
18
6) Kırsal Kadınlara Yönelik Eğitim Semineri,
Durağan-Sinop, 28 Mart 1997, UNDP.
7) Akademik Aşamalarda Meslek İçi Standartların
Oluşturulması ve Meslek Etiğinin Belirlenmesi
Konulu Toplantı, ODTÜ, Ankara 11 Nisan 1997.
8) 1994-2002 yılları arasında her ayın 4. Perşembesi
Ankara'da Dernek merkezinde, üye ve konukların
katıldığı, bilimsel faaliyetlerin ve yapılmış
araştırmaların sonuçlarının tartışıldığı "Sohbet
Toplantıları" düzenlenmiştir.
9) Hilmi Ziya Ülken ve Ziyaeddin Fahri
Fındıkoğlu’nun Doğumlarının 100. Yılında Anma
Toplantısı, Ankara, 30 Kasım 2001, Kültür
Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi.
10) Terörün Sosyal Dinamikleri ve Koruyucu
Politikalar Toplantısı, Ankara, 6-7 Nisan 2006
(NATO, TÜBİTAK ve İç İşleri Bakanlığı Emniyet
Genel Müdürlüğü
11) Batı Balkan Ve Avrupa’daki Hapishane Sistemi
İçerisinde Gönüllü Çalışmayı Güçlendirme Ağı
Projesi Çalıştayı, AGENFOR ile ilgili toplantı yeri
ve tarihi(Nilay Hoca)
12) Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Yerel ve
Ulusal STK’ların Kapasitesinin Güçlendirilmesi
Hibe Programı kapsamında Sosyoloji Derneği
tarafından yürütülmekte olan Suskunluğun
19
Çığlığı projesinin açılış ve basın toplantısı,
Ankara TOBB ETÜ Sosyal Tesisleri, 29 Nisan 2014.
13) “Kadına Şiddet Sadece Kadınların Problemi
Değildir” Paneli, 27 Kasım 2014, OBB ETU Sosyal
Tesisler Salonu
14) Suskunluğun Çığlığı projesi kapanış toplantısı,
Ankara Niza Park Hotel, 25 Mayıs 2015.
15) Ankaralılar ve Suriyeli Komşuları Arasındaki
Sosyal Dışlanma, Uyum ve Entegrasyon
Deneyimleri Çalıştayı, Ankara Gordion Otel, 5
Mayıs 2015.
16) Kır Yoksulluğu ve Sosyal Koruma konulu FAO
projesi tanıtım ve iş birliği toplantısı, 29 Ocak
2018, TEDÜ.
20
17) Mevsimlik Tarım İşçileri ve Suriyeliler de dâhil
olmak üzere Türkiye’de Kırılgan Kırsal Nüfusların
Sosyal Korumaya Erişime İlişkin İnceleme Projesi
Urfa Çalıştayı, 26 Nisan 2018, Urfa.
18) Mevsimlik İşçiler ve Suriyeli Mülteciler de dâhil
olmak üzere Türkiye’deki Hassas Tarımsal
Nüfusların Sosyal Korunması Çalışması Kapanış
Toplantısı, Ankara, FAO, AKÇAM, SosDer, 14
Mayıs 2018.
Sosyoloji Derneği, başka toplantıların organizasyonunda
da çeşitli kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları ile
birlikte görev almıştır. Geçmişte, altı kez yapılan Türkiye
Sorunlarına Çözüm Konferansı bilim ve düzenleme
kurullarında bulunmuştur.
21
Dernek, akademik olmayan toplantılarla da üyelerini bir
araya getirebilmiştir. Bunlardan bazıları kongre yemekleri
ve kokteylleri, yılbaşı ve özel gün yemekleri, 21 Ekim 2017
tarihinde gerçekleştirilen yeni dernek merkezi açılış
toplantısıdır.
EĞİTİM ve SEMİNERLER
1. Kırsal Kadınlara Yönelik Eğitim Seminerleri
Prof. Dr. Yakın ERTÜRK’ün yürütücülüğünü yaptığı proje
kapsamında (1996-1997) Birleşmiş Milletler Kalkınma
Programı’ndan (UNDP) sağlanan destekle ve Türkiye
Kalkınma Vakfı iş birliğiyle Şanlıurfa'da GAP Bölge
22
Kalkınma İdaresi ile Sinop’un Durağan ilçesinde iş
birliğiyle iki seminer gerçekleştirilmiştir.
Seminerlerin amacı, doğa ile uyumlu ve sürdürülebilir
kalkınmayı gerçekleştirmek için kırsal kadınlara kendi
sorunları ve olası çözüm yolları belirlemede aktif katılım
olanağı sağlamaktır.
2. Doğu Anadolu'nun Kalkındırılması Çerçevesinde
Kadının Bilinçlendirilmesi Projesi Kapsamında
Okuma-Yazma Eğitimleri
Üyemiz Vildan AKAN’ın yönetimindeki proje kapsamında
(1996-1997) HIMOS (Hindu ve Müslümanların Kalkınma
Programlarına Mali Yardım Kurumu-HOLLANDA)
Vakfı'ndan alınan destekle Erzurum ve Sivas'ın merkez
ilçelerinde 1997 yılı içerisinde ikişer köyde ve 6
gecekondu mahallesinde toplam sekiz okuma-yazma
kursu açılmış ve kurs sonunda başarılı olanlara belgeleri
verilmiştir.
3. Kadın Sığınmaevi Çalışanlarına Yönelik Eğitim
Faaliyetleri, 21-22 Ekim 2014, 30-31 Ekim 2014, 3-
4 Kasım 2014, 10-11 Kasım 2014.
Suskunluğun Çığlığı Projesi kapsamında Mamak,
Keçiören, Çankaya ve Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne
bağlı sığınmaevlerinde çalışan personele Prof. Dr. Aylin
Görgün Baran ve Emel Algül tarafından aşağıdaki
konularda eğitim verilmiştir:
23
Toplumsal cinsiyet eşitliği,
Şiddet ve türleri,
Kadına yönelik şiddet,
İnsan hakları,
Kadın hakları,
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi
Sözleşmesi
Türkiye’de kadın haklarının gelişimi ve şiddetle
mücadelenin tarihi
Etkili Sosyal İletişim Teknikleri
Öfke Kontrolü
65 sığınmaevi çalışanı eğitime katılmış ve eğitim sonunda
sertifika almıştır.
24
4. Belediye Çalışanlarına Yönelik Eğitim Faaliyetleri,
17-18 Kasım 2014, 20-21 Kasım 2014, 24-25 Kasım
2014, 1-2 Aralık 2014, 06-07 Mayıs 2015
Suskunluğun Çığlığı Projesi kapsamında 120 belediye
personeline Prof. Dr. Aylin Görgün Baran ve Emel Algül
tarafından cinsiyet eşitliği konulu eğitimler verilmiştir.
5. Bilgisayar Destekli Niteliksel Veri Analizi ve
MAXQDA Eğitimleri
Sosyoloji Derneği, yoğun talep nedeniyle Dr. Zeynep
Kurnaz yönetiminde düzenli olarak MAXQDA ile nitel veri
analizi eğitimleri düzenlemekte ve katılım belgesi
vermektedir. Bu eğitimlerden iki tanesi Türkiye’nin çeşitli
illerinden gelen sosyoloji öğrencilerine ücretsiz olarak
verilmiştir.
6. IBM SPSS ile Nicel Veri Analizi Eğitimi
Sosyoloji Derneği, 6-7 Ocak 2018 tarihlerinde dernek
merkezinde nicel analizlerde yaygın olarak kullanılan SPSS
programına ilişkin bir eğitim vermiştir.
SOSYAL ARAŞTIRMALAR
Dernek, kurulduğu günden bu güne yirmi yıllık bir geçmiş
içinde ülke düzeyinde yaptığı çeşitli bilimsel çalışmalarla
toplum içinde adını duyurmayı başarmış ve giderek
aranan, hizmet istenen bir kurum haline gelmiştir. Dernek
adına üyelerimizin yönetiminde, kamu, fon, sivil toplum
25
kuruluşlarının desteği ile çok sayıda çalışma yürütülmüş
ve bunlardan bazıları yayınlanmıştır (Bkz. Sosyoloji
Derneği Yayınları). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, GAP
Bölge Kalkınma İdaresi, Sağlık Bakanlığı ve üniversitelerle;
TÜBİTAK, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP),
Avrupa Birliği, UNICEF, Kalkınma Ajansı, BM Gıda ve Tarım
Örgütü (FAO) ve Dünya Bankası gibi kuruluşlardan aldığı
desteklerle projeler yürütmüştür.
Derneğin amaçları arasında toplumbilim alanında
araştırma yapmak, yakın disiplin ve bilim dallarıyla ve
bunlara ilişkin kuruluşlarla amaçları doğrultusunda iş
birliği yapmak, bilimsel nitelikte kongre, sempozyum,
seminer, konferans, açıkoturum düzenlemek ya da
benzeri etkinliklerde bulunmak vardır. Tüzükte yer alan
araştırma konuları şunlardır: Toplumsal cinsiyet, kadın,
yaşlılık, engellilik, çocuk ve gençlik, dezavantajlı gruplar;
yoksulluk, göç, kentleşme ve kentsel sorunlar,
gecekondulaşma ve kentsel dönüşüm, kırsal ve kentsel
kalkınma; aile, eğitim, ekonomi, siyaset, din, sağlık ve
hukuk; güvenlik politikaları; sosyal politika ve sosyal
sorumluluk; çalışma yaşamı, meslek ve istihdam sorunları;
örgüt, toplumsal hareketler; sanayi ve teknoloji; iletişim
toplumu ve sorunları, medya ve sosyal medya; şiddet,
suç, insan hakları ve demokrasi; çevre ve ekolojik denge;
kültür, turizm, spor, sanat ve serbest zaman.
26
Aşağıda, Sosyoloji Derneği adına yürütülmüş bazı projeler
hakkında bilgiler sunulmuştur.
Mevsimlik İşçiler ve Suriyeli Mülteciler de dâhil
olmak üzere Türkiye’deki Hassas Tarımsal
Nüfusların Sosyal Korunmasına İlişkin Bir Analiz
Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu başkanlığında Prof. Dr. Nilay
Kaya ve Prof. Dr. Kezban Çelik tarafından gerçekleştirilen
araştırma projesi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
(FAO) tarafından desteklenmiştir (2018).
Kırda olup, tarım ve hayvancılık ile geçimlerini sağlayan
“Kır Yoksulları”, “Gezici Mevsimlik Tarım İşçileri” ve
“Geçici Koruma Altındaki Suriyelilere” yönelik olarak
yürütülmüş olan bu çalışmada üç grubun sosyal sigorta,
hizmet ve yardımlara ilişkin durumları değerlendirilmiştir.
Çalışmanın temel amacı, her üç grubun kırda olma
nedenleri, kırda yaşama, çalışma ve geçim koşullarını
detaylı şekilde anlamak, bu koşullara etki eden en
kapsayıcı ifade ile sosyal koruma mekanizmaları ve bu
grupların mevcut mekanizmalara erişimleri, erişimlerine
etki eden koşulları anlamak ve daha içerici uygulamalar
düşünebilmektir.
27
Sosyal kırılganlığın önemli bir parametresi olan
gelir/ekonomi dışında korumasızlık yaratan diğer alanları
ortaya koymaya çalışan proje, 3 grubun deneyimleri,
çalışma koşulları, güçlükleri ve beklentileri gruplara özel
gerçekleştirilen toplam 21 odak grup toplantısında
tartışılmış ve toplantılardan elde edilen veriler analiz
edilmiştir. Her üç grubun hane profilleri, sosyal hizmet ve
servislere erişimleri ve beklentileri ise 6 il ve bu illere bağlı
toplam 30 köyde gerçekleştirilen ve toplam 694 kişiye
erişilerek gerçekleştirilmiş olan anket çalışması ile elde
edilmiştir. Ayrıca 30 köy muhtarı ile gerçekleştirilen yarı-
yapılandırılmış görüşmeler aracılığı ile de köylerin
nüfusları, sahip oldukları sosyal hizmetler ve sosyal
yardımlardan yararlanan gruplara ve genel olarak köylerin
28
gereksinimlerine ilişkin veriler elde edilmiştir. Ayrıca 6 ilin
farklı düzeyde karar vericileri ile gerçekleştirilmiş olan
toplam 72 görüşme ile de hem sosyal hizmet ve
yardımlara ilişkin mevcut durum hem de belirlenmiş olan
üç gruba yönelik sunulmakta olan hizmet ve yardımlar ile
uygulama düzeyindeki mevcut durum, güçlükler,
geliştirilmeye açık olan hususlar ve öneriler anlaşılmaya
çalışılmıştır.
Farklı tekniklerle elde edilmiş zengin veriler her üç grubun
yoksulluk ve kırılganlıklarını etkileyen hususların tespit
edilmesi, mevcut hizmet ve yardımlara erişim düzeyleri ve
erişimlerine ilişkin güçlük yaratan hususların neler
olduğuna ilişkin tespitlere ulaşabilmek amacı ile
değerlendirilmiştir.
Ankaralılar ve Suriyeli Komşuları Arasındaki Sosyal
Dışlanma, Uyum ve Entegrasyon Deneyimleri
Ankara Kalkınma Ajansı’nın desteklediği “Ankaralılar ve
Suriyeli Komşuları: Sosyal Dışlanma, Uyum ve
Entegrasyon Deneyimleri” adlı proje, Ankara’nın yerel
sakinleri ve kente göç etmiş Suriyeliler arasındaki sosyo-
ekonomik ilişki deneyimleri ve sosyal dışlanmanın
görünümlerine odaklanmış nitel bir çalışmadır. Feray
Artar, Hüseyin İzmir ve Akın Bakioğlu tarafından Dernek
adına yürütülen araştırma, katılımcıların kendi deneyim
paylaşımlarından hareketle; Suriyeli mülteci ailelerin
29
Türkiye’ye gelme ve Ankara’ya yerleşmesi, Ankara’da –
belki kalıcı belki geçici- yeni bir hayat kurma aşamasındaki
gündelik yaşam, sosyal ilişkiler ve dayanışma deneyimleri,
geçim mücadelesi ve ekonomik yaşamın tüm yönleri,
mültecilikle ilgili psiko-sosyal göstergeler, şiddet ve sosyal
dışlanmanın tezahürlerini ortaya koymayı amaçlamıştır.
Dikmen semtinde İlker ve Altındağ ilçesinde Ulubey,
Önder ve İsmetpaşa mahallelerinde görüşmeyi kabul
eden 20 Suriyeli ve onlarla komşuluk edecek yakınlıkta
yaşayan 22 Ankaralı sakinle derinlemesine mülakatlar
gerçekleştirilmiştir. İlaveten kurum yetkilileri İşveren, Ev
sahibi, Muhtarlar ve esnaf ile görüşmeler yapılmıştır. Yine
kurum yetkililerin yaklaşımını ortaya koymak amacıyla
proje kapsamında faydalı bir çalıştay gerçekleştirilmiştir.
Suskunluğun Çığlığı
AB Merkezi Finans ve İhale Birimi’nin Kadına Yönelik
Şiddetle Mücadelede Yerel ve Ulusal STK’ların
Kapasitesinin Güçlendirilmesi programı kapsamında
yazılan ve Hacettepe Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr.
Aylin Görgün Baran ve Selda Taşdemir tarafından
yürütülen Suskunluğun Çığlığı isimli proje, aşağıdaki temel
amaçlar çerçevesinde gerçekleştirilen birçok faaliyete
dayanmaktadır:
Ankara ilinde kadın haklarına yönelik bilinç ve
farkındalık düzeyini geliştirmek;
30
Politika üreticileri başta olmak üzere yerel
yönetimler, STK’lar gibi tüm kamu
kurum/kuruluşlarının kadına yönelik şiddetin
önlenmesi konusunda iş birliği geliştirerek yeni
politikalar geliştirmesini sağlamak;
Ankara İlinde Toplumsal cinsiyet eşitliğini
sağlamak ve kadına yönelik şiddetle mücadele için
toplumsal farkındalık oluşturmak;
Ankara ilindeki sığınmaevi/konuk evlerinde
yaşayan kadınların sorunlarının tespitinin
yapılarak çözüm önerileri geliştirmek;
Kadına Yönelik şiddeti doğuran ve pekiştiren
olumsuz tutum ve davranışların ortadan
kaldırılması amacıyla, toplumsal cinsiyet eşitliği ve
kadına yönelik şiddet konularında toplumsal
farkındalık yaratmak ve zihinsel dönüşüm
sağlamak;
Şiddet gören kadınlarla doğrudan ve dolaylı
bağlantı içerisinde olan yerel yönetim ve kadın
sığınma evi çalışanlarının kadına yönelik şiddet,
kadın hakları, toplumsal cinsiyet eşit(siz)liği gibi
konularda eğitilmesini sağlamak;
Politika üreticileri başta olmak üzere eğitim
kurumları, yerel yönetimler, STK’lar gibi tüm kamu
kurum/kuruluşlarının kadının statüsünün
31
iyileştirilmesi konusunda yeni politikalar
geliştirmesini sağlamak;
Ankara ilinde kadın üzerine çalışan STK’lar
arasındaki iş birliğini sağlamak;
İyi deneyimlerin paylaşımını gerçekleştirerek var
olan sığınma evlerinin hizmet kalitesini arttırmak;
Ankara ilinde belediye ve STK’lar tarafından yeni
sığınmaevi/konukevlerinin açılmasını sağlamak.
Proje kapsamında yapılan toplantılar sayesinde
belediyelere, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile STK’lara
kadın sığınma evi açmanın neden gerekli olduğu
anlatılmış, Ankara ilinde sığınmaevi sayısının, niteliğinin
artırılması ve ihtisaslaşmalarının sağlanmasına katkı
verilmiştir. Bunun için araştırma, kamuoyu oluşturma ve
görünürlük yaratma, hedef grubu listeleme, eğitim,
bilinçlendirme, farkındalık yaratma, sığınmaevlerini
geliştirme faaliyetleri yürütülmüştür.
Batı Balkan ve Avrupa’daki Hapishane Sistemi
İçerisinde Gönüllü Çalışmayı Güçlendirme Ağı
Projesi
Sosyoloji Derneği’nin paydaş olarak yer aldığı projenin
diğer ülkelerdeki paydaşları şunlardır:
Agenfor Italia (Proje Yürütücüsü)
Demokrasi Çalışmaları Merkezi, Bulgaristan
32
Etnik İlişkiler Forumu, Sırbistan
Consiglio delle Relazioni Islamiche Italiane (CRII),
İtalya
Arnavutluk Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü
(AIIS), Arnavutluk
Sosyoloji Derneği, Türkiye
Roma Avrupa Üniversitesi, İtalya
Little People of Kosovo, Kosova
2011 - 2012 yılları arasında farklı ülkelerde
gerçekleştirilen araştırma ve etkinliklerden oluşan
araştırmanın temel hedefi, Batı Balkan ve Avrupa Birliği
hapishanelerindeki dinsel grupların birbiriyle diyaloğunu
geliştirerek, ulus ötesi düzlemde medeniyetler çatışması
ve radikalleşme olgusunu azaltabilmektir.
Bu hedef doğrultusunda, cezaevi sistemi içerisinde
hükümlülerin dini inançları, gelenekleri ve kültürlerini göz
önünde bulunduran yeniden eğitim yoluyla, farklı
gruplara yönelik saygının benimsenmesi garanti altına
alınmalıdır.
Hapishane içerisinde dinler arası ve kültürel arası
diyaloğun geliştirilmesine yönelik kalıcı bir tartışma
platformunun oluşturulması, hapishane sistemlerindeki
azınlıklara ilişkin AB müktesebatının analizi, eğiticilerin
eğitilmesi, hapishaneler içerisindeki kültürler arası
diyaloğun geliştirilmesine yönelik STK’ların rolüne ilişkin
33
öneriler geliştirilmesi, iletişim ve bilginin
yaygınlaştırılması projeden beklenen sonuçlar olmuştur.
Çalışmalar şu amaçlar çerçevesinde organize edilmiştir: a)
Batı Balkan bölgesindeki hapishane sisteminin
geliştirilmesi; b) Hapishane içerisindeki farklı gruplara
mensup dezavantajlı hükümlülerin kültürlerarası
ilişkilerinin iyileştirilmesi; c) Hapishanelerde ve eğitim
stratejilerinde çalışmalar yürüten STK’ların katılımının
artırılması; d) Hapishane çalışanlarının yeterlilik düzeyinin
geliştirilmesi; e) Batı Balkanlardaki hapishanelerdeki
azınlıklar ve dezavantajlı gruplara mensup hükümlülerin
refahının ve temsil gücünün geliştirilmesi.
GAP’ın Karşılaştırmalı Sosyo-Ekonomik Profili
Araştırma Projesi
GAP Bölgesinde yer alan dokuz il ve kırsal alanda
gerçekleştirilen bu çalışma Güneydoğu Anadolu Projesi
(GAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın talebi
doğrultusunda ve Türkiye Bilimsel Araştırmalar
Kurumu’nun (TÜBİTAK) desteğiyle 2010 yılında
yapılmıştır.
Araştırmanın temel hedefi, sürdürülebilir kalkınma
çerçevesinde GAP uygulamalarının bölge insanı
üzerindeki sosyal ve insani gelişme göstergelerinin
izlenmesi ve GAP’ın bölgeye olan sosyal ve ekonomik
34
etkilerinin yaklaşık 10-15 yıl öncesine göre karşılaştırmalı
olarak değerlendirilmesidir.
Çalışmada nicel ve nitel veri toplama teknikleri bir arada
ve birbirlerini tamamlayacak şekilde kullanılmıştır. Seçilen
örneklem üzerinden Bölgedeki hane reisi, kadın, genç
olmak üzere toplam 3690 katılımcı ile yüz yüze
görüşmeler, 20 odak grup çalışması, 45 derinlemesine
mülakat yapılmış, 136 kamu kurum ve kuruluş yetkilisinin
postayla gönderilen soru kâğıtlarına verdikleri cevaplar ve
17 köy, 49 mahalle muhtarı olmak üzere toplam 66
muhtarla yapılan görüşmelerle veriler elde edilmiştir.
Bölgeye yapılan yatırımların bir yönü ile gelişmeyi
sağlayıcı etkilerini diğer yönü ile teknolojik uygulamalar
nedeniyle beklenilmeyen olumsuz etkilerini ortaya
koyarak GAP İdaresine öneriler sunulmuştur. Bunlardan
bazıları; bölgede ileri düzeyde geliştirilecek yatırımların
arttırılması, yeni istihdam olanaklarının yaratılması, alt
yapı ihtiyaçlarının karşılanması, bölge içi ve bölgelerarası
ulaşılabilirliğin geliştirilmesi, karar alma ve proje
uygulanmasında halk katılımının geliştirilmesi olmuştur.
Yoksulluğa Dayalı Sosyal Risklerin Azaltılması:
Ankara Yenihayat Mahallesi Pilot Proje Uygulaması
Bu araştırmada yerel halkın katılımını sağlayarak,
yoksulluğun yarattığı sosyal riskleri minimum düzeye
indirecek politika ve programların geliştirilmesi hedefiyle
35
Prof. Dr. Aytül Kasapoğlu tarafından 2007 yılında
yürütülmüştür. Bu amaç doğrultusunda hedeflenen proje
alanında nicel ve nitel veri toplanmasına ihtiyaç
olduğundan öncelikle bu konudaki yerel ilişkiler Çağdaş
Yaşamı Destekleme Derneği ve Altındağ
Kaymakamlığı’nın desteği ile alana ilişkin var olan
çalışmalar ve veriler derlenmiştir. Bu alandaki belirli
etkinliklere ve toplantılara katılarak bu mahallede
yaşayanlar hakkında ön bilgilenmelere sahip olunmuştur.
Sosyoloji Derneği’nin yürüttüğü hane halkı anket
çalışması ile de alan hakkında sosyo-ekonomik temellere
dayalı veriler toplanmıştır. Altındağ Belediyesi sınırları
içinde yer alan Yenihayat Mahallesi sakinlerinin
ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bunların karşılanması ve
halkın güçlendirilmesini sağlamak için politika ve
programlar geliştirilmesi amaçlanan bu projede, aşağıdaki
konularda veri setleri oluşturulmuştur.
Nicel bulguların yanı sıra nitel veri toplama teknikleri
(gözlem, fotoğraflama, derinlemesine görüşme, odak
grup toplantıları vs.) aracılığıyla desteklenmiştir.
36
Türkiye’de HIV/AIDS’li Olarak Yaşayan İnsanların
Kırılganlık/İncinebilirlik Değerlendirmesi İçin
Hizmetler Araştırma Projesi
Araştırma, proje sponsoru olan Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı’nın (UNDP) bölgesel ve yerel
uzmanlarının danışmanlığında planlanmış ve
uygulanmıştır. Esas çalışma beş ülkenin (Türkiye,
Gürcistan, Rusya, Ukrayna ve Kırgızistan) katılımıyla
bölgesel düzeyde yürütüldüğünden, ekipler arasında
eşgüdümün sağlanması amacıyla UNDP ve TİKA (Türk İş
Birliği ve Kalkınma İdaresi) desteğiyle İstanbul’da üç
workshop ve bir dizi tele-konferans gerçekleştirilmiştir.
Pozitif Yaşam Derneği de gönüllü kuruluş olarak ulusal
raporun hazırlanmasında ve verilerin toplanmasında
katkıda bulunmuştur. Ayrıca T.C. Sağlık Bakanlığı, HATAM
ve Numune Hastanesi yetkilileri de çalışmanın değişik
aşamalarında katkılarda bulunmuştur.
Araştırmanın Yöntemi: Türkiye’de HIV+ kişilerin yaşam
koşulları ve karşılaştıkları sorunları araştırmak için üç
farklı bilgi toplama tekniği kullanılmıştır: Bunlar sırasıyla
literatür taraması, HIV+ kişilerle derinlemesine mülakat
ve sağlık, eğitim, çalışma yaşamından temsilcilerle odak
grup çalışmalarıdır. Araştırmada 20 derinlemesine
mülakat gerçekleştirilmiştir. Bunların 16’sı HIV+, üçü bu
kişilerin ebeveynleri iken birisi de kadın eştir. Araştırma
37
amaçlarına hizmet edecek kişilere ulaşabilmek için
“yargısal” (purposive) örnekleme tekniği kullanılmıştır.
Görüşülen kişilerin 16’sına Pozitif Yaşam Derneği, üçüne
HATAM ve birine Numune Hastanesi aracılığıyla
ulaşılmıştır. Mülakatlar Ankara ve İstanbul’da yüz yüze
veya telefon aracılığıyla yapılmıştır. Örneklemin büyük
çoğunluğu İstanbul’dan olmakla birlikte, Konya, Malatya
ve Iğdır’dan da bazı kişilerle görüşülmüştür. Öte yandan
araştırmada UNDP uzmanları tarafından önerilen şekilde
HIV+ kişilerin yanı sıra, seks işçileri ve eşcinsellerin eşit
sayıda temsil edilmelerine özen gösterilmiştir. Toplanan
verilerin tümü, deşifre edildikten sonra NVivo7 adlı nitel
çözümleme programı aracılığıyla analiz edilmiştir.
Aşağıda bazı önemli bulgular kısaca sunulmuştur:
İlk olarak kişilerin AIDS’li olarak damgalanma algısının
yüksek olduğu saptanmıştır. HIV+ kişilerin bu yöndeki
algılarını arttıran kaynaklardan biri toplumdaki mevcut
damgalar iken diğeri kişisel deneyimlerdir. Deşifre olma
korkusu onların sağlık, eğitim ve istihdam olanaklarından
yararlanmalarını zorlaştırmaktadır.
Psikolojik destek dışında tüm HIV ve AIDS tedavisi sosyal
güvenlik kapsamında karşılanmaktadır. Psikolojik destek
ise, ancak bazı gönüllü hekimler tarafından karşılandığı
için sistemli psikolojik tedavi sağlamada yetersiz
38
kalınmaktadır. Psikolojik destek için ayrıca tahsisat
verilmesi önerilmiştir.
İstihdam ilişkin olarak en önemli sorun, sosyal sigorta
sistemindeki bürokratik süreçler nedeniyle çalışma
yerinde yaşanan deşifre olma korkusudur. Bu yüzden
gerekli ilaçlar rahatlıkla alınamamaktadır. Öte yandan iş
ararken, özel bir düzenleme olmadığı için ELISA testinin
istenip istenmediği belirsizdir ve tedirginlik
yaratmaktadır. Temel destek kaynakları başta aile olmak
üzere, sağlık hizmeti sağlayanlar (özellikle enfeksiyon
uzmanları) ve gönüllü kuruluşlardır. Gönüllü kuruluşlara
katılım onların öz-saygılarını kazanmalarına katkıda
bulunmaktadır.
Sağlık, eğitim, istihdam alanından meslek sahiplerinin
tümü HIV+ kişilere yönelik damgalayıcı tutumlara sahiptir.
Bu durumun kendileri tarafından da belirtilen temel
sebebi bilgisizliktir. Öte yandan sağlık alanında kurumsal
alt-yapı eksikliklerinin de hastalığın bulaşma korkusuna
katkı yaptığı belirlenmiştir.
Psikolojik destek dışında tüm HIV ve AIDS tedavisi sosyal
güvenlik kapsamında karşılanmaktadır. Psikolojik destek
ise, ancak bazı gönüllü hekimler tarafından karşılandığı
için sistemli psikolojik tedavi sağlamada yetersiz
kalınmaktadır. Psikolojik destek için ayrıca tahsisat
verilmesi önerilmiştir.
39
İstihdam ilişkin olarak en önemli sorun, sosyal sigorta
sistemindeki bürokratik süreçler nedeniyle çalışma
yerinde yaşanan deşifre olma korkusudur. Bu yüzden
gerekli ilaçlar rahatlıkla alınamamaktadır. Öte yandan iş
ararken, özel bir düzenleme olmadığı için ELISA testinin
istenip istenmediği belirsizdir ve tedirginlik
yaratmaktadır.
Temel destek kaynakları başta aile olmak üzere, sağlık
hizmeti sağlayanlar (özellikle enfeksiyon uzmanları) ve
gönüllü kuruluşlardır. Gönüllü kuruluşlara katılım onların
öz-saygılarını kazanmalarına katkıda bulunmaktadır.
Ülkedeki HIV+ kişilerin görünmezlikleri (invisibility),
konuya ilkin bilgi yetersizlikleri ve farkında olmama
sorunları gerek HIV+ kişiler gerekse sağlık, eğitim ve
istihdam alanındaki meslek sahipleri tarafından
vurgulanan en önemli sorunlardır.
Bulgular metodolojik nedenlerle sınırlı temsil gücüne
sahiptir. Kendisi ile görüşülenler, daha çok ülkenin
gelişmiş, kent kökenli ve eğitimli kesiminden bir “mutlu
azınlık” tır.
40
Suyun Öteki Yüzü: GAP Bölgesi Baraj Göl Aynası
Altında Kalacak Yörelerde İstihdam ve Yeniden
Yerleştirme Sorunları Araştırması
Bu araştırma, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın
desteği ile Sosyoloji Derneği tarafından
gerçekleştirilmiştir. Prof. Dr. Birsen Gökçe başkanlığında
1994’te yürütülen projenin sonuçları dernek yayını olarak
ulaşılabilir durumdadır. Türkiye’de ilk kez Keban barajının
yapımı sürecinde ve sonrasında yaşanılanlardan yola
çıkılarak gelecek için somut önerilerin geliştirilmesine ve
bu doğrultuda yapılacak plan ve programlara katkı
sağlamayı amaçlamıştır. Araştırma çerçevesinde, yapımı
tamamlanan üç baraj (Karakaya, Hancağız ve Hacıhıdır),
yapımı devam etmekte olan dört baraj (Atatürk, Dicle,
Kralkızı ve Batman) ve yapımı planlanan bir baraj (Ilısu)
olmak üzere sekiz barajdan etkilenmiş ya da etkilenecek
olan nüfustan örnek seçilerek, bölge içinde ve bölge
dışında yüz yüze görüşmelerle anket uygulaması
yapılmıştır.
Alan çalışmasında, örnekleme çıkan kırsal alanda 1321,
kentsel alanda 281 kişi olmak üzere toplam 1602 kişiyle
görüşülmüştür. Bu evrenden çeşitli ölçütler ve
tabakalandırmalar sonucu 43 köyde ve mezrada toplam
1058 hane reisi ile görüşülerek, sosyo-ekonomik
özellikleri ve gelecek beklentileri belirlenmiştir. Ayrıca,
41
geçmişte iskân edilen hanelere yönelik yapılan 421
anketle beraber toplam hane halkı anket sayısı 1479
olarak gerçekleşmiştir.
Gecekondularda Aileler Arası Geleneksel
Dayanışmanın Çağdaş Organizasyonlara Dönüşümü
Bu araştırma, Prof. Dr. Birsen GÖKÇE (H.Ü.) başkanlığında,
Doç. Dr. Feride ACAR (ODTÜ), Doç.Dr. Ayşe Güneş AYATA
(ODTÜ), Doç. Dr. Aytül KASAPOĞLU (A.Ü.), Doç. Dr. İnan
ÖZER (H.Ü.) ve Doç. Dr. Hamza UYGUN’un (H.Ü.)
oluşturduğu altı kişilik bir ekiple gerçekleştirilmiş.
Söz konusu çalışma, 1993 yılı Aralık ayında Başbakanlık
Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı tarafından 3000
adet basılmıştır. Türkiye gecekondularını kapsayan ve 79
merkezdeki 1.585.455 gecekondudan seçilen örneklem
üzerinde yürütülen bu araştırma; Türkiye'de gecekondu
ailelerinin toplumsal yapı içindeki yerini ve işlevlerini
saptamak, bu işlevlerin ekonomik toplumsal
dönüşümlere bağlı olarak nasıl değiştiğini ortaya koymak
ve sonuçta aile kurumunun niteliklerinde, işlevlerinde,
aile içi ilişkilerinde ve ailenin çağdaş toplumsal örgütlerle
olan ilişkilerinde ne tür gelişmeler olduğunu belirlemek
amacıyla yapılmıştır.
Araştırmanın bulgularından hareketle sonuçları üç temel
başlık altında toplamak olanaklıdır:
42
Gecekondu ailesi kentli bir nüfus kesimidir.
Kentli olmakla birlikte kente özgü bir konumları
bulunmamaktadır.
Kentli ve özgün gecekondulu nüfus bir alt kültür
oluşturmuştur.
Ayrıca, gecekondu ailelerinde bir çözülme görülmediği;
yeni değerlerin kazandırılmasında eğitimin ve özellikle
yörelerde oluşturulacak "toplum merkezleri" gibi
kurumlar aracılığıyla hedef kitle olarak kadınlara
yönelmenin yararlı olabileceği ortaya konmuştur. Öte
yandan, akrabalık dayanışmasında geleneğe dayalı bir
dayanışma türünden, modern topluma daha fazla entegre
olmaya yönlendirilmenin destekleneceği bir anlayışın
egemen kılınabileceği; modern örgütlere katılımın
desteklenmesinin bireyselleşme ve kamusal davranışların
geliştirilmesi ve demokratik değerlerin ve kültürün
yerleştirilmesi bakımından önemli olabileceği; komşuluk
alanlarının küçültülerek sıcak ve yüz yüze ilişkilerin özünü
koruyacak boyuta indirgemenin ve ayrıca ortak sorunların
tartışılacağı mekânlar yaratılarak mahallelik bilincinin
oluşturulması ile gündelik dayanışma beklentisinin ortak
amaçlara yönlendirme aracı olarak kullanılmasının yararlı
olacağı belirlenmiştir.
Gecekondulu nüfusun oluşturduğu alt kültür,
modernleşme yaklaşımının bir kültürden diğerine geçiş
beklentisini karşılamamaktadır. Bir yanda kent yaşamı ile
43
birçok açıdan bütünleşmiş bir nüfus söz konusu iken, öte
yandan geleneksel dayanışma türleri bütün yoğunluğu ile
yaşanmaktadır. Bu durumun evrensel kültür ile de ilişkisi
kurulabilir. Modernizm sonrası toplum, toplumsal kontrol
mekanizması düşük olan yüz yüze sıcak ilişkilerin geliştiği
bir toplumdur. Bu çerçevede modern örgütlere geçmek,
modern dayanışmayı zorlamak yerine, bireyi çağdaş
değerlerle bezeyip, geleneksel dayanışma ağlarını hem
koruyup hem de dönüştürerek eşitlikçi, katılımcı ve özgür
yapıların oluşmasına olanak sağlamak gerektiği sonucuna
varılmıştır.
GAP Bölgesi Baraj Göl Aynası Altında Kalacak
Yörelerde İstihdam ve Yeniden Yerleştirme
Sorunları Araştırması
Bu araştırma, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı'nın
desteği ile Sosyoloji Derneği tarafından 1994’te Prof. Dr.
Birsen GÖKÇE. Prof. Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ; Doç. Dr. Ahmet
SALTIK, Selamı DOĞANAY, Tunç TAYANÇ, Yrd. Doç. Dr.
Cüneyt OZANSOY tarafından gerçekleştirilmiştir.
Türkiye'de ilk kez Keban barajının yapımı sürecinde ve
sonrasında yaşanılanlardan yola çıkılarak gelecek için
somut önerilerin geliştirilmesine ve bu doğrultuda
yapılacak plan ve programlara katkı sağlamayı
amaçlamıştır.
44
Araştırma çerçevesinde, yapımı tamamlanan üç baraj
(Karakaya, Hancağız ve Hacıhıdır), yapımı devam etmekte
olan dört baraj (Atatürk, Dicle, Kralkızı ve Batman) ve
yapımı planlanan bir baraj (Ilısu) olmak üzere sekiz
barajdan etkilenmiş ya da etkilenecek olan nüfustan
örnek seçilerek, bölge içinde ve bölge dışında yüz yüze
görüşmelerle anket uygulaması yapılmıştır.
Alan çalışmasında, örnekleme çıkan kırsal alanda 1321,
kentsel alanda 281 kişi olmak üzere toplam 1602 kişiyle
görüşülmüştür. Bu evrenden çeşitli ölçütler ve
tabakalandırmalar sonucu 43 köyde ve mezrada toplam
1058 hane reisi ile görüşülerek, sosyoekonomik özellikleri
ve gelecek beklentileri belirlenmiştir. Ayrıca, geçmişte
iskân edilen hanelere yönelik yapılan 421 anketle beraber
toplam hane halkı anket sayısı 1479 olarak
gerçekleşmiştir.
Toplanan veriler bilgisayar ortamında değerlendirilerek,
sonuçlar ve sonuçlara dayalı eylem planı 498 sayfalık bir
rapor haline getirilmiştir. Ayrıca GAP idaresi tarafından
raporun Türkçe ve İngilizce özetleri 30'ar sayfalık
dokümanlar halinde kamu kuruluşlarının yararlanmaları
amacıyla yayınlanmıştır. Raporun aslı da GAP İdaresi’nin
izniyle Sosyoloji Derneği tarafından 2006 yılında “Suyun
Öteki Yüzü” adıyla yayınlanmıştır.
45
Ailenin Çevre Eğitimindeki Rolü
Bu araştırma, Prof. Dr. Aytül KASAPOĞLU tarafından Doç.
Dr. İnan ÖZER, Doç. Dr. Hamza UYGUN, Dr. Meral DİNÇER
NAZLIOĞLU ile 1995 yılında Sosyoloji Derneği çatısı
altında gerçekleştirilmiştir. Küresel Çevre Fonu (GEF), söz
konusu araştırmaya mali destek sağlamıştır.
Araştırma, "Ankara'da İki Ayrı Semtte Ailelerin Çevre
Eğitimindeki Rolü Araştırma-Eğitim Projesi" adı ile 1 Kasım
1994 tarihinde başlamış ve bir yıllık süre içinde
tamamlanmıştır. Önce Mamak ve Çankaya ilçelerinde iki
mahalle (Şafaktepe ve Kavaklıdere), proje amaçlarına
uygun olarak seçilmiş ve ilgili mahallelerin muhtarları ile
birlikte her mahalleden 50 hane olmak üzere toplam 100
hane belirlenmiştir. Araştırmada örneklem birimi olarak
"aile" seçildiği için, her hanede; hane reisi ve eşi ile
görüşülmüş ve sonuçta toplam 200 kişi ile çeşitli
aşamalarda yapılan görüşmeler tamamlanmıştır.
Proje amaçları doğrultusunda önceden belirlenen
ailelerin çevreye olan duyarlılıklarının bilgi, tutum ve
davranış düzeyinde saptanmasını hedefleyen anket
uygulamasından sonra ailenin eğitim gereksinimleri
ortaya konmuş ve bu doğrultuda bir eğitim programı
geliştirilmiştir. Eğitim sürecinde ise; geliştirilen afiş,
poster, el ilanları ve benzeri eğitim materyalinden de
yararlanılacak ailelere evlerinde "katılımlı eğitim" tekniği
46
doğrultusunda çevre eğitimi yapılmıştır. Eğitim
uygulaması, ağırlıklı olarak çevre konusunda eğitim
gereksinimleri daha fazla olan Şafaktepe mahallesinde
yapılmıştır. Daha sonra eğitimin istendik değişiklikler
meydana getirip getirmediğini saptamak için ikinci test
uygulanmıştır.
İlgili çalışma, önceden planladığı gibi 30 Eylül 1995
tarihinde Şafaktepe Toplum Merkezi'nde bir toplantı
yapılarak sunulmuş ve bulguları tartışmaya açılmıştır.
Mamak Belediye Başkan Yardımcısı İsmet ÖZBAY,
Şafaktepe Mahallesi Muhtarı Cafer TAŞKIN, Sosyoloji
Derneği Başkanı Birsen GÖKÇE ve Çevre Bakanlığı
temsilcisi ile proje kapsamına giren aileler ve diğer
mahalle sakinlerinin katıldığı toplantı, proje
yürütücülerinin sunuş ve konuşmaları ile
gerçekleştirilmiştir. Toplantıda, ailelerin çevre
eğitimindeki rolünün çok önemli olduğunun bilimsel
olarak kanıtlandığı belirtilmiş ve özellikle kadın ve
çocuklar üzerinde durulmasına işaret edilmiştir. Eğitimler
sırasında özellikle çevre dostu ürünlerin satın alınması ve
çöplerin ayrıştırılması gibi aile üyelerinin birey olarak
çevreye duyarlı davranışları kolaylıkla geliştirebilecekleri
konulara ağırlık verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Söz konusu araştırma, 1995 yılında Sosyoloji Derneği
tarafından kitap olarak yayınlanmıştır.
47
Bölgesel Kalkınmanın Can Suyu: GAP
Birsen GÖKÇE vd. tarafından 2010 yılında gerçekleştirilen
bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölge
Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın talebi doğrultusunda ve
Türkiye Bilimsel Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK)’nun
desteğiyle yapılan “GAP’ın Karşılaştırmalı Sosyo-
Ekonomik Profili” adlı projenin kitaplaştırılmış halidir.
“Bölgesel Kalkınmanın Can Suyu: GAP” adı ile
kitaplaştırılan bu araştırmanın konusunu, sürdürülebilir
kalkınma yaklaşımını benimsemiş olan GAP’ın bölge
insanı üzerindeki sosyal ve insani gelişme göstergeleri
açısından izlenmesi ve GAP’ın bölgeye olan sosyal-
ekonomik etkilerinin, yaklaşık 10-15 yıl öncesine göre,
karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesi oluşturmaktadır.
Çalışmanın temel amacı ise, sürdürülebilir kalkınma
açısından GAP’ın sosyal etki değerlendirmesinin
yapılmasıdır. GAP’ın sosyal etkilerini bütünsel olarak
değerlendirmeye yönelik olan bu etki araştırmasında
proje-merkezli yaklaşım yerine, hedef-kitle merkezli
yaklaşım kullanılmıştır. Hedef-kitle merkezli
değerlendirme yaklaşımı ile GAP’ın etkilerine, bölge
insanının çeşitli sosyal ve insani kazanımları temelinde
bakılmış ve projenin etkisi bu göstergeler bağlamında
saptanmaya çalışılmıştır. Bu değerlendirme kapsamında
hem GAP’ın fiziksel ve mali göstergelerinin hem de
48
projenin uygulama süreci ve performans göstergelerinin
bir arada ele alınması olanaklı olmuştur.
Çalışmada veri toplama tekniği olarak nicel ve nitel veri
toplama teknikleri bir arada ve birbirlerini tamamlayacak
şekilde kullanılmıştır.
Nicel veri toplama tekniği olarak GAP’ın etkinliğinin
ölçülmesinde etkin olan doğrudan görüşme yoluyla soru
formu uygulanmıştır. Bu amaçla, “Hane Halkı Reisi
Görüşme Formu”, “Kadın Görüşme Formu”, “Genç
Görüşme Formu”, “Mahalle Genel Bilgi Formu”, “Köy
Genel Bilgi Formu” olmak üzere beş farklı soru formu
hazırlanıp doğrudan görüşme yoluyla uygulanmıştır.
Ayrıca ilgili kamu kurum ve kuruluş yetkililerinin doğrudan
GAP ile ilgili görüş ve önerilerini almak üzere “Kamu
Kurum ve Kuruluş Yetkilileri Soru Formu” hazırlanarak,
300 kişiye posta yoluyla gönderilmiş ve 136’sından cevap
gelmiştir. Bölge ziyareti, iki odak grup çalışması ile
tamamlanmıştır.
Veriler, dokuz GAP ilinin kentsel ve kırsal alanlarında
(hane reisi-kadın-genç aynı haneden olmak üzere) 1230’u
kadın, 1230’u hane reisi ve 1230’u da genç, toplam 3690
kişi ile yüz yüze yapılan görüşmelerden, 20 odak grup
çalışması, 45 derinlemesine mülakattan, konu ile
doğrudan ilgili 136 Kamu Kurum ve Kuruluş Yetkilisine
posta yoluyla gönderilen soru kâğıtlarından ve çalışma
49
kapsamında gidilen köy-mahallelerden 17 köy muhtarı,
49 mahalle muhtarı olmak üzere toplam 66 muhtardan
elde edilmiştir.
Birecik Barajından Etkilenen Nüfusun Yeniden
Yerleşimi, İstihdamı ve Ekonomik Yatırımları için
Planlama ve Uygulama Projesi
T.C. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi ve Birleşmiş
Milletler Kalkınma Programı 1997 - 2000 kapsamında
Birsen GÖKÇE vd. tarafından yürütülen bir projedir.
GAP Bölge Kalkınma İdaresi öncülüğünde UNDP Desteği
ve Sosyoloji Derneği iş birliği ile gerçekleştirilmiştir.
Birecik Barajı’ndan etkilenen biri ilçe (Halfeti) olmak üzere
46 yerleşim biriminde yaşayan halkın katılımıyla yeni yer
seçimi, yeniden yerleşim ve yeni ekonomik uğraşı
alanlarına yatırım ve istihdam yoluyla yeni durumlara
uyum sağlayabilme sürecini başlatmaktadır. Bu sürecin
diğer boyutu, kamu kuruluşları arasında eşgüdümü
sağlamak olmuştur.
Böylece Proje’nin iki bileşeni katılım ve eşgüdüm
olmaktadır. Halkın kendisi ile ilgili her aşamadaki kararlara
katılması ile kararlar ve uygulamalar için kamu kuruluşları
arasında eşgüdümün sağlanması Projenin felsefesini
oluşturmaktadır. Bu noktadan hareketle, Barajdan
etkilenen nüfusun yeniden yerleşiminin mekânsal,
50
ekonomik, kültürel, sosyolojik ve psikolojik boyutları bir
bütünün ayrılmaz parçaları olarak ele alınmış ve bu
doğrultuda 3 yıllık bir süre içinde bir dizi araştırma,
planlama, uygulama ve izleme değerlendirme çalışmaları
gerçekleştirilmiştir.
Bunların dışında Sosyoloji Derneği’nin sosyal araştırma
deneyimleri arasında aşağıdakiler de vardır:
Kırsal Kadınlara Yönelik Eğitim Seminerleri Projesi,
UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) 1996,
(Urfa- Sinop) Yakın ERTÜRK
İşsizliğin Aile Yapısına Etkisi Araştırması, 1996 (T.C.
Başbakanlık Aile Araştırması Kurumu) Hamza
UYGUN
Doğu Anadolu’nun Kalkındırılması Çerçevesinde
Kadının Bilinçlendirilmesi Projesi, 1997 (Sivas-
Erzurum). HIMOS (Hindu ve Müslümanların
Kalkınma Programlarına Mali Yardım Kurumu-
Hollanda) Vildan AKAN
Şanlıurfa- Harran Ovaları Tarla-İçi ve Köy Geliştirme
Projesi: Sosyal Etki Değerlendirmesi
Aslantaş Barajı’nın Sosyo-Kültürel Etkileri, 2000
(Agrın Ltd. Şirketi Aracılığıyla Dünya Barajlar
Komisyonu) A. ÇAĞLAR, Z. GÜLER, M. K. KAYNAR
51
Yusufeli Barajı Yerleşim Yeri Tercihlerinin
Belirlenmesi 2000 (Sahara Mühendislik) B. GÖKÇE,
A. ÇAĞLAR, Y. Z. ÖZCAN
Depremin Sosyolojik Araştırması, 2001.
Türkiye’de Yoksulluk ve Krizle Başa Çıkma Yolları,
2002 (Dünya Bankası) S. AYATA, Y. Z. ÖZCAN, A. G.
AYATA, K. M. ÖZCAN
Türkiye Sağlık Reformu Sosyal Değerlendirme
Çalışması Projesi, 2003, S. AYATA
Early Childhood Development (Erken Çocukluk
Gelişimi) 2003, (UNICEF) Y. Z. ÖZCAN
Yenihayat Projesi, Yoksulluğa Dayalı Sosyal
Risklerin Azaltılması, Ankara Yenihayat Mahallesi
Pilot Proje Uygulaması, A. KASAPOĞLU, 2006
(Ankara Üni. ve Sosyoloji Derneği iş birliği)
Youth Seminar for Privatization: Threats and
Opportunities within the Scope of EU Integration,
AB Gençlik Eylem 05 projeleri kapsamında bir proje,
2006, Nilay ÇABUK KAYA (Sosyoloji Derneği AB iş
birliği)
Türkiye’de HIV ile Yaşayan İnsanların Hassasiyet
Savunmasızlık Durumunun Değerlendirilmesi,
2007-2008 (UNDP Sosyoloji Derneği iş birliği) Aytül
52
KASAPOĞLU başkanlığında bir ekip tarafından
yürütülmüştür.
Kadının Siyaset Yaşamına Katılması 2008 AB
Destekli proje Gönülbirliği Kültür ve Yardımlaşma
Derneği tarafından yürütülmüştür. Sosyoloji Derneği
ve Üniversiteli Kadınlar Ümitköy Şb. Ortak, Çayyolu
Platformu iştirakçidir.
Bölgesel Kalkınmanın Cansuyu GAP, GAPBKİ ve
Sosyoloji Derneği 2010 (TÜBİTAK), B. GÖKÇE
tarafından yürütülmüştür.
SOSYOLOG İSTİHDAMI
Sosyoloji Derneği kurulduğu günden bu yana
sosyologların Türkiye’deki istihdam olanaklarını arttırmak
için çeşitli çalışmalar yürütmüştür. Mevcut Yönetim
Kurulu döneminde bu konuda üç faaliyet
gerçekleştirilmiştir.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde
organize edilen üç günlük Aile Danışmanlığı çalıştayına
derneğimiz adına Prof. Dr. Nilay KAYA (A.Ü.), Prof. Dr.
Kezban ÇELİK (TEDÜ) ve Prof. Dr. Fatma Umut BEŞPINAR
(ODTÜ) katılım göstermiştir.
Sosyoloji Mezunu gençlerin istihdamını arttırmaya
yönelik olarak bir eğitim projesi yazılmış, Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmet Bakanlığı’na sunulmuştur.
53
En son Sosyologlar Derneği (SOSYODER) ve bir grup
akademisyen sosyolog ile gerçekleştirilen toplantı ve
istişareler sonucunda sosyoloji eğitiminin sorunları ve
istihdam olanaklarının durumu hakkında beş maddelik bir
bildiri hazırlanmış ve 2020 yılında Cumhurbaşkanlığına
sunulmuştur. Bildiride görüş ve öneri sunulan konular
şunlar olmuştur:
Sosyolojinin itibarsızlığının giderilmesi
Açık öğretim ve uzaktan öğretim programlarının
durumu
Kamuda gerekli sayıda sosyoloğun istihdam
edilmeyişi
Sosyologların özlük hakları
Sosyologların istihdam alanları
Daha önce bir İstihdam Komisyonu kurulmuş ancak
faaliyet gösterememiştir. Tüm üyelerimizi Sosyolog
istihdamının geliştirilmesine katkı sağlayacak bir
komisyonun kurulmasına katkı vermeye davet ederiz.
54
SOSYOLOJİ DERNEĞİ YAYINLARI
1993 yılında iki, 1994 yılından itibaren de yılda bir kez
olmak üzere 2000 yılına kadar toplam sekiz adet Dernek
Bülteni çıkarılmıştır.
Sosyoloji Derneği ülkemiz sosyal bilimcileri arasında
iletişimi arttırmak, üretilen bilgilerin daha çok kişi ve
kuruma ulaşmasını sağlamak, akademik üretimde bir
standart oluşturmak ve Türkiye'de gerçekleştirilen
çalışmaları uluslararası literatüre taşımak için 1997
yılından itibaren hakemli bir dergi olan Sosyoloji
Araştırmaları Dergisi’ni çıkartmaktadır.
İlaveten Sosyoloji Derneği Yayınları kapsamında birçok
araştırma kitaplaştırılmıştır.
SOSYOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Sosyoloji Derneği ülkemiz sosyal bilimcileri arasında
iletişimi arttırmak, üretilen bilgilerin daha çok kişi ve
kuruma ulaşmasını sağlamak, akademik üretimde bir
standart oluşturmak ve Türkiye'de gerçekleştirilen
çalışmaları uluslararası literatüre taşımak için 1997
yılından itibaren hakemli bir dergi olan Sosyoloji
Araştırmaları Dergisi’ni çıkartmaktadır. 1999 yılından
itibaren bir cilt, iki sayı olarak yayımlanmaya başlayan
dergi 2001 yılı itibariyle yılda iki kez yayınlanmaktadır.
55
YAYIMLANAN KİTAPLAR
1. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde Sosyolojinin
52. Yılı toplantısı, (Derleyen: Doç. Dr. Aytül
KASAPOĞLU) Ankara: 1992, Sos. Der. Yay No: 1,
136 s.
Bu kitap, Sosyoloji Derneği'nin 21 -22 Kasım 1991 'de
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde
sosyoloji öğretimine başlanmasının 52. yılını kutlamak
amacıyla yaptığı bilimsel toplantıda sunulan tebliğlerin bir
araya getirilmesinden oluşmuştur.
Sosyoloji lisans ve lisansüstü programlarıyla istihdam
sorunlarının tartışıldığı bu toplantıya Türkiye'deki 13 (söz
konusu tarihte) Sosyoloji bölümü temsilcileriyle
katılmıştır. İki tam gün sürmüş olan toplantıda yaklaşık
200 sosyolog bir araya gelmiştir. Ayrıca çok sayıda resmi
ve özel sektör mensupları da ilgili toplantıda tebliğleri
izlemişlerdir.
Mezunların kadro sorunu, sosyoloji öğretmenliğinin
bağımsız hale getirilmesi, ders içeriklerinin yeniden
düzenlenmesi, sosyoloji ders kitaplarının yazılması,
sosyoloji öğretiminin kalitesinin yükseltilmesi, ülkemizin
toplumsal sorunlarına çözüm önerebilecek araştırma
projeleri gerçekleştirme ve bunları kamuoyuna duyurma
gibi konularda 20 konuşma yapılmıştır. Kitap, iki günlük
bilimsel toplantıda yapılmış olan konuşma, sunulan tebliğ
56
ve tartışmaları, Dernek tüzüğü ve Bölüm programlarını
içermektedir.
2. Toplum ve Çevre, (Yayına hazırlayan: Doç. Dr.
Yakın ERTÜRK), Ankara: 1993, Sos. Der. Yay. No:2,
136 s.
Bu kitap, Türkiye Çevre Vakfı "Enviroment Liason Center
International”dan sağladığı desteği Sosyoloji Derneği'ne
kanalize etmesi sonucu, Sosyoloji Derneği tarafından 8
Ocak 1993 günü Bilkent Hotel (Ankara)'de gerçekleştirilen
"Toplum ve Çevre" konulu toplantıda sunulan tebliğlerin
bir araya getirilmesi sonucu oluşturulmuştur.
Günümüz toplumlarının yaşadığı problemler arasında
çevre sorununun oldukça büyük bir yer tuttuğu bilinen bir
gerçektir. Sosyoloji Derneği sahip olduğu toplumsal
sorumluluk bilincinden hareketle bu konuya eğilmiş ve
konunun bilim insanlarınca akademik bir platformda
tartışılmasını sağlamıştır.
Toplantıda, "Toplum Bilimi ve Çevre", "21. Yüzyılın
Eşiğinde Kent ve Çevre", "Kırsal Çevre Sorunları ve
Köylülük", "Önce İnsan: Kaba Çevreci İdeolojiye Karşı
Yazı", "Toplum ve Çevre", "Çevre Sorunlarına Sosyolojik
Bir Bakış" ve "Çevre Kirliliği, Çevre Koruması Kavramlarına
3. Dünya Bilinci ile Bakış" başlıkları altında değişik tebliğler
sunulmuştur. Sonuçta, konu ile ilgili genel bir
57
değerlendirme üzerine yapılan tartışmaların yanı sıra bir
de panel düzenlenmiştir.
3. Gecekondularda Aileler Arası Geleneksel
Dayanışmanın Çağdaş Organizasyonlara
Dönüşümü, Ankara: 1993, TC. Başbakanlık Kadın
ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayını, 503 s.
4. GAP Bölgesi Baraj Göl Aynasında Kalacak
Yörelerde İstihdam ve Yeniden Yerleştirme
Sorunları Araştırmasının Yöneticiler İçin Özeti.
Ankara: 1994, Sosyoloji Derneği, 29 s. (GAP Bölge
Kalkınma İdaresi tarafından yayınlanmıştır).
5. Survey on The Problems of Employment and
Resettlement in Areas Which will be Affected by
Dammed Lakes in GAP Region, Ankara: 1994,
Sociological Association, 30 p. (GAP Bölge
Kalkınma İdaresi tarafından yayınlanmıştır).
6. Suyun Öteki Yüzü, GAP Bölgesi Baraj Göl Aynası
Altında Kalacak Yörelerde İstihdam ve Yeniden
Yerleştirme Sorunları Araştırması, Ankara: 1994,
Koordinatör: Prof. Dr. Birsen GÖKÇE. Prof. Dr.
Ahmet ŞAHİNÖZ; Doç. Dr. Ahmet SALTIK, Selamı
DOĞANAY, Tunç TAYANÇ, Yrd. Doç. Dr. Cüneyt
OZANSOY, Ankara, 2006, Sosyoloji Derneği.
58
7. Dünya'da ve Türkiye'de Güncel Sosyolojik
Gelişmeler Tebliğler Özeti, İzmir: 1993, Sosyoloji
Derneği, 113 s.
8. Dünya'da ve Türkiye'de Güncel Sosyolojik
Gelişmeler, Ankara: 1994, Sos. Der. Yay No:3, 2
cilt, 672 s.
İki cilt olarak yayınlanmıştır. Sosyoloji Derneği ve Ege
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü'nün iş
birliği ile 3-5 Kasım 1993 tarihlerinde İzmir'de
gerçekleştirilen, "Dünya'da ve Türkiye'de Güncel
Sosyolojik Gelişmeler" konulu I. Ulusal Sosyoloji
Kongresi'nde sunulmuş olan toplam 90 bildirinin bir araya
getirilmesinden oluşmuştur.
Kongreye ülkemizdeki değişik üniversitelerin hemen
hemen bütün sosyal bilimler -ekonomi, sosyoloji,
psikoloji, hukuk, siyaset bilimi, eğitim bilimleri, kamu
yönetimi vb.- bölümlerinden çok sayıda konuşmacı ve
izleyici katılmıştır. Ayrıca Kongre, pek çok kamu ve özel
sektör temsilcilerince de izlenmiştir. Sosyoloji Derneği'nin
girişimi ve öncülüğünde, ülkemiz sosyal bilimcilerini
böylesi bir akademik ortamda bir araya getirmiş olan
Kongre, İzmir Valiliği, İzmir Belediyesi ve Ege Üniversitesi
Rektörlüğü tarafından desteklenmiştir.
Kongrede şu başlıklar altında 22 değişik konuda bildiri
sunulmuştur: Türkiye'de ve Dünya'da Sosyoloji,
59
Sosyolojinin Kuramsal Sorunları, Sosyolojide Yöntem ve
Teknik, Aile Sosyolojisi, Kırsal Kesimde Aile, Türkiye'de
Sosyoloji Eğitimi, Sosyal Sınıf ve Tabakalar, Kırsal Kesimde
Hareketlilik ve Kentleşme Doğrultusunda Gelişmeler,
Gecekondularda Ailelerarası Geleneksel Dayanışma, Kent
ve Boş Zamanlar, Ekonomi ve Sanayi Sosyolojisi,
Postmodernizm ve Sosyoloji, Toplum ve Modernizm,
Toplumda Kadın, Kadın Din ve İdeoloji, Suç ve Çevre, Ulus
ve Irk, Din ve Ahlak, GAP, Siyaset Sosyolojisi, Kır
Sosyolojisi ve Eğitim Sosyolojisi.
Adı geçen kitap iki cilt halinde Sosyoloji Derneği'nin 3.
yayını olarak Dernek tarafından 1994 yılında basılmış ve
ülkemiz bilimcilerinin hizmetine sunulmuştur.
9. Ailenin Çevre Eğitimindeki Rolü, Ankara: 1995
(Proje Yürütücüsü: Prof. Dr. Aytül KASAPOĞLU.
Diğer araştırmacılar: Doç. Dr. İnan ÖZER, Doç. Dr.
Hamza UYGUN, Dr. Meral DİNÇER NAZLIOĞLU),
Sos. Der. Yay. No: 4, 102 s.
10. Toplum ve Göç Bildiri Özetleri, Mersin: 1996
Sosyoloji Derneği, 108 s.
11. Toplum ve Göç, Ankara: 1997, DİE ve Sos. Der.
Yay. No: 5
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün desteği ile yayınlanmış olan
bu kitap, Sosyoloji Derneği tarafından Mersin
Üniversitesinin ev sahipliğinde ve M.Ü. Sosyoloji
60
Bölümü'nün katkılarıyla 20-22 Kasım 1996'da Mersin'de
gerçekleştirilen Toplum ve Göç konulu II. Ulusal Sosyoloji
Kongresi'nde sunulan 86 bildiri metninin bir araya
getirilmesinden oluşmuştur.
Adı geçen kitap, tek cilt halinde Sosyoloji Derneği'nin 5
nolu yayını olarak, DİE'nin desteği ile 1997 yılında basılmış
ve ülkemiz Toplum bilimcilerinin hizmetine sunulmuştur.
Basılan kitap tükenmiştir ancak Sosyoloji Derneği’nin web
sitesinde online olarak ulaşılabilir haldedir.
12. Sağlık Sosyolojisi, Ankara: 1999 Sos. Der. Yay. No:
6
Dernek kurucu üyelerinden Prof. Dr. Aytül
KASAPOĞLU'nun 20 yıldan bu yana Sağlık Sosyolojisi
alanında yaptığı ampirik çalışmalar, yine Dernek kurucu
üyelerinden Doç. Dr. Mehmet C. ECEVİT tarafından yayına
hazırlanmıştır. Akademide üretildiği halde
yayınlanamayan çalışmaları kamuya duyurmak,
yenilerinin yapılması kadar önemli bir hizmettir. Bu
doğrultuda Dernek bilginin birikimli olarak inşa edilme
sürecine katkıda bulunan çalışmaları desteklemektedir.
13. 20.Ölüm Yılında Cavit Orhan Tütengil, Ankara:
1999 Sos. Der. Yay. No: 7,
Kitap, 7 Aralık 1979’da bir saldırı sonucunda hayatını
kaybeden Tütengil’i anma amaçlı hazırlanmıştır. Kitapta
61
anma yazılarının yanı sıra meslektaşları tarafından onun
sosyolojik görüş ve çalışmaları da tanıtılmıştır.
14. III. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Özetleri,
Eskişehir: 2000, Sos. Der. Yay.
15. Depremin Sosyolojik Araştırması, Prof. Dr. Aytül
KASAPOĞLU – Doç. Dr. Mehmet ECEVİT, Ankara:
2001, Sos. Der. Yay. No: 8
17 Ağustos 1999 Doğu Marmara depremini ele alan
araştırmanın temel amacı deprem hasarlarını azaltmak ve
toplumu depreme hazırlamaktır. Araştırmada depremin
yaratacağı bilinen olumsuzluklara toplumu hazırlıklı
kılmak hedeflenmiştir. Çalışma deprem öncesi
hazırlıkların yapılmasında ve deprem sonrası hasarları en
aza indirebilmek için toplumun nasıl hazırlanacağı
konularında özgün ve somut veriye dayanan, tepeden
inme yaklaşımlar yerine, tabanın katılımını sağlayan
politika önerilerinde bulunan bir çalışmanın ürünüdür.
16. Dünyada ve Türkiye’de Farklılaşma/Çatışma/
Bütünleşme I, III. Ulusal Sosyoloji Kongresi
Bildirileri, Ankara: 2001, Sos. Der. Yay. No: 9
Kitap, Sosyoloji Derneği ve Anadolu Üniversitesi iş birliği
ile gerçekleşen III. Ulusal Sosyoloji kongresinde yer alan
bildirilerden oluşmaktadır. Kongre özetlerinden hareketle
kongre konusuyla doğrudan ilgili bildirilerin seçilmesine
dikkat edilmiştir. Kitaptaki bildiriler sadece imza
62
sahiplerinin görüşlerini yansıtmaktadır. Eskişehir Belediye
Başkanlığı tarafından mali destek alınmıştır.
17. Dünyada ve Türkiye’de
Farklılaşma/Çatışma/Bütünleşme II, III. Ulusal
Sosyoloji Kongresi Bildirileri, Ankara: 2002, Sos.
Der. Yay. No: 10
Kitap, Sosyoloji Derneği ve Anadolu Üniversitesi iş birliği
ile gerçekleşen III. Ulusal Sosyoloji kongresinde yer alan
bildirilerden Kültür- Kimlik, Toplumsal Yapı ve Değişme,
Türkiye’de Sosyolojik Araştırmalar ve Metot Tartışmaları
konularındaki bildiriler iki kitap olarak yayınlanmıştır.
18. Doğumlarının 100. Yılında Ziyaeddin Fahri
FINDIKOĞLU ve Hilmi Ziya ÜLKEN, Yayına
Hazırlayan: Nevin Güngör ERGAN, Ankara: 2002,
Sos. Der. Yay. No: 11
Cumhuriyet Dönemimizin ilk bilim adamlarından düşünce
tarihimizi başlatan, Sosyal Bilim kültürünü aşılayan ve
temellerini atan Hilmi Ziya Ülken ve Ziyaeddin Fahri
Fındıkoğlu’nun doğumlarının yüzüncü yıl dönümleri
nedeniyle Sosyoloji Derneği tarafından planlanan ve
Kültür Bakanlığı katkılarıyla gerçekleşen anma
toplantısında yapılan konuşma ve tartışmaları kapsayan
bir yayındır.
63
19. Barajlar: Yeniden Yerleşim ve Sosyal Etkiler, Doç.
Dr. Ali ÇAĞLAR, Ankara: 2003, Sos. Der. Yay. No:
12
Bu kitaba konu olan iki alan araştırması da barajlarla
ilgilidir. İlki baraj yapım öncesi yeniden yerleşim planına
ilişkin olan “Yusufeli Barajı Yeniden Yerleşim Planı Sosyal
Araştırması’na ilişkin bir çalışmayı; diğeri ise baraj projesi
tamamlandıktan sonra barajın projeden bir şekilde
etkilenmiş olan insanlara getiri ve götürülerini
kapsamaktadır.
20. Değişen Dünya ve Türkiye’de Eşitsizlikler, IV.
Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildirileri, Ankara: 2004,
Sos. Der. Yay. No: 13
Kitap, Sosyoloji Derneği ve Cumhuriyet Üniversitesi iş
birliği ve desteği ile gerçekleştirilen “Değişen Dünya ve
Türkiye’de Eşitsizlikler” konulu IV. Ulusal Sosyoloji
kongresinde 90 civarında bildiri sunulmuştur. Kitap Bilim
Kurulu’nca seçilmiş bildirilerden oluşmaktadır.
21. Türkiye’deki Sosyoloji Bölümlerinin ve Sosyoloji
Derneği Üyelerinin Adres Bilgileri, Yayına
Hazırlayan: Gökhan SAVAŞ, Ankara: 2005, Sos.
Der. Yay. No: 14
22. Öncesi ve Sonrasıyla Keban Barajı, 30 Sonra Yıl
Ağın ve Keban Köylerinin Sosyo-Ekonomik
64
Durumu, Prof. Dr. Birsen GÖKÇE – Dr. İsmet
PARLAK, Ankara: 2005, Sos. Der. Yay. No: 15
Çalışma, Keban Barajı yapımı sonrasında Elazığ ilinin Ağın
ve Keban ilçelerinde ortaya çıkan sosyo-ekonomik
değişimi saptamayı hedeflemiştir. Bu amaç
doğrultusunda ilk aşaması 1070 yılında gerçekleşmiş ve iki
ilçe ile bu iki ilçeye bağlı olan 32 köy üzerinde toplam 655
kişiyle, sonrasında yaşanan değişmeyi saptamak amacıyla
32 yıl sonra 2002 yılında ise söz konusu iki ilçe merkezinde
ve 41 köyde toplam 1261 kişiyle görüşülmüştür.
Kitapta teknolojik bir olayın bölgenin, sosyo-ekonomik
boyutla yaşam biçiminde meydana getirdiği değişiklikleri
sergilenerek, bu değişiklikleri değerlendirmiştir.
23. Manisa Şehri Üzerine Sosyal Bir Araştırma, Fatma
TAŞKINGÖL BAŞARAN, Ankara: 2005, Sos. Der. Yay
No: 16
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe
Bölümü Sosyoloji kürsüsünün 1944 mezunu Fatma
Taşkıngöl Başaran’ın doktora tezidir. İlk kent
araştırmalarından biri olan bu çalışma 1950’li yıllardaki
kent yapısının özelliklerini yansıtması bakımından önemli
bulunduğundan yayınlanmıştır.
24. Suyun Öteki Yüzü, Birsen GÖKÇE vd. Ankara:
2006, Sos. Der. Yay. No: 17, 1994’te GAP Bölge
65
Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan
araştırma.
Kitap GAP Bölgesi baraj göl aynasında kalacak yörelerde
istihdam ve yeniden yerleşim sorunlarının araştırılması
üzerinedir. Faaliyetlerin daha sağlıklı yürütülmesine
yönelik politika ve stratejilerin belirlenmesi ve
uygulamada toplum katılımının harekete geçirilmesinin
yollarının ortaya konması amacıyla bu araştırma
tasarlanmış Sosyoloji Derneği’nin talebi ile GAP Kalkınma
İdaresi’nin izniyle 2006 yılında yayınlanmıştır.
25. Social Dynamics of Global Terrorism and
Prevention Policies, Yayına Hazırlayan: Nilay
ÇABUK KAYA ve Aykan ERDEMİR, Ankara: 2006,
Sos. Der. Yay. No: 18
Küresel Terörizmin Sosyal Dinamikleri adlı bu kitap 6-7
Nisan 2006 yılında NATO ve TÜBİTAK tarafından
desteklenen ve Sosyoloji Derneği tarafından düzenlenen
Çalıştayın bildirilerinden oluşmaktadır. İngilizce basım ve
yayınını NATO üstlenmiştir.
26. Örgüt Kuramları – Fonksiyonalist Açıdan Örgüt
Kuramlarının Değerlendirilmesi, Doç. Dr. Suna
TEKEL, Ankara: 2008, Sos. Der. Yay, No: 19
Bu kitabın temel konusunu örgüt teorileri
oluşturmaktadır. Örgütlerle ilgili yaklaşımların incelendiği
bu kitap bilimsel bir çaba olmanın yanında, okuyucunun
66
zihninde yer alan kalıplarla gerçek dünyadaki modellerin
karşılaştırılmasını ve sonuçta örgütlere dair anlayışın
artmasını sağlayarak bir farkındalık oluşturmasına yarımcı
olmayı hedeflemektedir.
27. Türkiye’de Güncel Toplumsal Sorunlar, V. Ulusal
Sosyoloji Kongresi Bildirileri (CD formatında),
Ankara: 2008, Sos. Der. Yay No: 20
CD, Sosyoloji Derneği ve İnönü Üniversitesi iş birliği ile
2006 yılında gerçekleştirilen Güncel Toplumsal Sorunlar
konulu V. Ulusal Sosyoloji kongresinde yer alan
bildirilerden oluşmaktadır.
28. Bölgesel Kalkınmanın Can Suyu: GAP, Birsen
GÖKÇE vd. Ankara: 2010, GAP Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı ve Sos. Der. Yay. No: 21, 420 s.
29. Sosyolojinin Yaşamla Dansı: Prof. Dr. Birsen
Gökçe’ye Armağan, 2013, Haz: Zuhal GÜLER,
Aytül KASAPOĞLU, Aylin GÖRGÜN BARAN, 915 s.
Sosyoloji Derneği kurucusu ve onursal başkanı Prof. Dr.
Birsen GÖKÇE’nin yaşamından kesitlere ve özgeçmişine
yer verilen kitapta meslektaşları ve yakınlarından
Gökçe’yi anlatan çok sayıda yazının yanı sıra akademik
çalışmalar sunulmaktadır.
30. Farklılıklar, Çatışmalar ve Eylemlilikler Çağında
Sosyoloji, VIII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler
67
Kitabı, 2017, Haz: Feray ARTAR ve Akın
BAKİOĞLU, Sos. Der. Yay. No: 24, 637 s.
31. Ankara’daki Suriyelilerin Mültecilik Deneyimleri,
Akın BAKİOĞLU, Feray ARTAR, Hüseyin İZMİR,
2018, Sos. Der. Yay. No: 25, 71 s.
32. IX. Ulusal Sosyoloji Kongresi Toplum 4.0 Bildiriler
Kitabı, Haz: Akın BAKİOĞLU, 2019, Sos. Der. Yay.
No: 26, 775 s.
68
EK 1. 2015-2018 YILLARI ARASI FAALİYET
RAPORU
YÖNETSEL FAALİYETLER
1. Bu dönemde üye sayımız 744’e ulaşmıştır.
2. Üye aidatlarının sağlıklı bir şekilde toplanabilmesi için
Mobil Aidat sistemine geçiş yapılmıştır. Bu sisteme göre
dileyen üyelerimizin aidatları aylık telefon faturalarına
yansıtılarak alınacaktır.
3. Dernek, 2015 yılındaki Genel Kurul’un hemen ardından
25 yıllık bir denetim geçirdi ve denetçilerce görülen lüzum
üzerine 15.05.2015 tarihinde derneğe bağlı Sosyoloji
Derneği İktisadi İşletmesi kuruldu. Yetkili müdür
değişikliği yapıldı.
4. Dernek web sitesi yenilenmiştir, yenileme çalışmaları
devam etmektedir.
5. Sosyoloji Derneği logosu, eskisine sadık kalınarak
yenilenmiştir.
6. Yeni dernek merkezimizi inşa eden müteahhide yetki
verme gereği nedeniyle 11.12.2016 tarihinde dernek
merkezinde Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı yapılmış,
yeni kararlar alınarak yeni bir Yönetim Kurulu seçilmiştir.
7. Sosyoloji Derneği’nin süresi dolmuş olan yayıncı
sertifikası yenilenmiştir.
69
YAYINLAR
8. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi’nin 6 sayısı
yayınlanmıştır. Bunlar online olarak dernek web
sitemizde mevcuttur. Dergimiz 2148-9947 ISSN Numarası
elektronik ortamda yayın hayatına devam etmekte ve
aynı zamanda yeniden TÜBİTAK-ULAKBİM Dergi Park
sistemine seçilerek
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sosars/index adresinden
de yayınlanmasına devam edilmektedir.
9. VIII. Ulusal Sosyoloji Kongresi’nde paylaşılan bildirilerin
89 tanesi FARKLILIKLAR, ÇATIŞMALAR VE EYLEMLİLİKLER
ÇAĞINDA SOSYOLOJİ isimli e-kitapta yayınlanmıştır.
10. Üyelerimiz ve meslektaşlarımızdan çok rağbet göre II.
Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı "Toplum ve
Göç", web sitemizde e-kitap olarak yayınlanmıştır.
ETKİNLİKLER
11. 28 Mayıs 2015 AB destekli olan ve Prof. Dr. Aylin
Görgün Baran yönetimindeki “Suskunluğun Çığlığı” isimli
projenin kapanış toplantısı gerçekleştirildi.
12. Çeşitli kamu kuruluşu yetkililerinin katılımı ile 5 Mayıs
2015’te Gordion Otel’de Ankara Kalkınma Ajansı destekli
proje kapsamında Ankara'daki Suriyelilerle ilgili çalıştay
düzenlenmiştir.
70
13. 1-3 Aralık 2016 tarihlerinde VIII. Ulusal Sosyoloji
Kongresi, “Farklılıklar, Çatışmalar ve Eylemlilikler Çağında
Sosyoloji” teması ile ODTÜ Kültür ve Kongre merkezinde
yoğun katılımla gerçekleşmiş ve 322 bilimsel çalışma
sunulmuştur.
14. 2016 yılından itibaren, üyelerimizden gelen yoğun
istek üzerine Dernek merkezinde uzmanlar tarafından beş
kere MAXQDA ile nitel veri analizi ve bir kere SPSS eğitimi
verilmiştir. Katılımcılara katılım belgeleri düzenlenmiştir.
15. 29 Ağustos 2017 – 1 Eylül 2017 tarihleri arasında
Atina’da gerçekleştirilen ESA kongresine katılım
sağlanmıştır. Prof. Dr. Nilay Çabuk Kaya Avrupa Sosyoloji
Derneği (ESA) Yönetim Kurulu’na seçilmiştir.
16. Sosyoloji Derneği, Haziran 2017’de eskisinin yerine
inşa edilen yeni dernek merkezine taşınmıştır. Yeni
merkezin açılış kutlaması 21 Ekim 2017 tarihinde,
kurucuları, yönetim kurulu üyeleri ve üyelerin katılımıyla
gerçekleşmiştir.
17. Dernek Merkezimizde 7 Ocak 2018 tarihinde
Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Derneği’nin
(TOCIKAD) ilk Genel Kurul toplantısı gerçekleşmiştir.
18. 29 Ocak 2018’de TED Üniversitesi yerleşkesinde “KIR
YOKSULLUĞU VE SOSYAL KORUMA” PROJESİ TANITIM VE
İŞBİRLİĞİ TOPLANTISI gerçekleştirilmiştir.
71
19. Çeşitli üniversite kütüphanelerine ücretsiz olarak
dernek yayınlarımız gönderilmiştir.
TEMSİL / KATILIM
20. 24 Kasım 2015’te “Ankaralılar ve Suriyeli Komşuları
Arasında Sosyal Dışlanma, Uyum ve Entegrasyon
Deneyimleri” isimli projenin çıktıları 14. Ulusal Sosyal
Bilimler Kongresi’nde “Ankara’daki Suriyeli Komşular”
isimli özel bir oturumda sunulmuştur.
21. 11 Nisan 2016 tarihinde TR Dizin Editör Çalıştayı’na
derneğimizi temsilen Sosyoloji Araştırmaları Dergisi’nin
editörü Prof. Dr. Birsen Gökçe ve Yayın Kurulu üyesi Dr.
Günnur Ertong Attar katılım göstermişlerdir.
22. 7 Ağustos 2017’de Mağdur Hakları Dairesi’ne sosyolog
istihdamı konusunda görüş bildirilmiş ve Prof. Dr. Sibel
Kalaycıoğlu ve Prof. Dr. Umut Beşpınar tarafından başkan
ziyaretinde bulunulmuştur.
23. 6 Ekim 2017’de Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından
IPAII-Sivil Toplum Sektörü altında yürütülen Ortaklıklar ve
Ağlar Hibe Programı tanıtım toplantısına derneğimizi
temsilen Feray Artar tarafından katılım gösterilmiştir.
24. 11. Kalkınma Planı çerçevesinde 2017 yılında
düzenlenen Özel İhtisas Komisyonu toplantılarına tarihli
Prof. Dr. Nilay Çabuk Kaya (Sosyal Yardım Hizmetleri
konusunda) Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu (Yaşlılık
72
konusunda) ve Prof. Dr. Kezban Çelik (Göç konusunda)
katılım göstermiş ve komisyona katkı sağlamışlardır. 25.
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif evleri Genel Müdürlüğü ile
UNICEF iş birliğinde 18-20 Aralık 2017 tarihleri arasında
Ankara CK Farabi Otelde düzenlenen İnfaz Kurumlarındaki
Çocuklar: Riskler, Yaklaşımlar ve Alternatif Modeller"
konulu çalıştaya Prof. Dr. Nilay Çabuk Kaya katılım
sağlamıştır
26. 21-23 Şubat 2018 tarihlerinde, Denetimli Serbestlik ve
Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı Koruma
Kurulları ve Yardım Şubesi’nin daveti ile Suçun
Önlenmesinde İşbirliği Çalıştayı’na Prof. Dr. Sibel
Kalaycıoğlu tarafından katılım sağlanmıştır.
27. 13-15 Nisan 2018’de Samsun Canik Belediyesince
düzenlenen IX. Uluslararası Canik Sempozyumu | -
Hedefe Doğru İnsan etkinliğinde dernek başkan ve
yardımcısı katkı sunmuştur.
PROJELER
28. TOBB Üniversitesi ile Ortak Eğitim protokolü
sürdürülmüş ve derneğe gelen stajyerlerle çalışmalar
yürütülmüştür.
29. Mayıs 2015’te Ankara Kalkınma Ajansı desteği ile
Feray Artar, Hüseyin İzmir ve Akın Bakioğlu tarafından
“Ankaralılar ve Suriyeli Komşuları Arasında Sosyal
73
Dışlanma, Uyum ve Entegrasyon Deneyimleri” isimli nitel
araştırma tamamlanmıştır.
30. AB destekli olan ve Prof. Dr. Aylin Görgün Baran
yönetimindeki “Suskunluğun Çığlığı” isimli projesi başarılı
bir şekilde tamamlanmıştır.
31. Proje bazlı danışmanlık hizmetleri verilmiştir.
32. BM Gıda ve Tarım Örgütü desteği ile Prof. Dr. Sibel
Kalaycıoğlu ve Prof. Dr. Nilay Çabuk Kaya yönetiminde
Sosyal Koruma ve Türkiye’de Bulunan Suriyeli Mülteciler
Dâhil Kırsal Kırılgan Gruplar için Müdahale Yöntemlerinin
Sosyal ve Kurumsal Analizi Projesi 2017 yılı sonunda
yürütülmeye başlamıştır.
74
EK 2. 2018-2019 ARASI BİR YILLIK FAALİYET
RAPORU
YÖNETSEL FAALİYETLER
1. Bu dönemde üye sayımız 750’e ulaşmıştır.
2. Kongre hazırlıkları başlamıştır. Kongre web sitesi
yenilenmiştir: www.sosyolojikongresi.org
3. Nisan 2018’de Genel Kurul’da alınan kararlar
doğrultusunda Tüzük değişiklikleri yapıldı.
YAYINLAR
4. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi’nin iki sayısı
yayınlanmıştır. Bunlar online olarak dernek web
sitemizde mevcuttur. Dergimiz 2148-9947 ISSN Numarası
elektronik ortamda yayın hayatına devam etmekte ve
aynı zamanda yeniden TÜBİTAK-ULAKBİM Dergi Park
sisteminde yayınlanmaya devam eder
(http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sosars/index).
5. Ankara Kalkınma Ajansı destekli projemize ait
rapor “Ankara’daki Suriyelilerin Mültecilik Deneyimleri:
göç, gündelik yaşam, geçim deneyimleri ve sosyal
dışlanma” isimli ve 978-975-98503-6-4 ISBN numaralı e-
kitap olarak web sitemizde yayınlandı
(http://www.sosyolojidernegi.org.tr/s/2300/i/Multecilik
deneyimleri.pdf).
75
ETKİNLİKLER
6. FAO ile yapılan ortak projenin Urfa, Adana ve
Ankara’da çalıştay toplantıları gerçekleştirildi.
7. MAXQDA ile nitel veri analizi eğitimi verilmiştir.
Katılımcılara katılım belgeleri düzenlenmiştir.
TEMSİL / KATILIM
8. Avrupa Sosyoloji Derneği (ESA) Ulusal Sosyoloji
Dernekleri toplantılarına Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu ve
Prof. Dr. Nilay Kaya tarafından katılımlar sağlandı.
9. Kalkınma Bakanlığı’nın Strateji geliştirme
toplantılarına katılım sağlandı.
10. Tarım Bakanlığı ile Sosyologların iş tanımını
geliştirmek üzere bir anket hazırlandı.
11. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri GM
tarafından düzenlenen Suçun önlenmesi çalıştayına Prof.
Dr. Sibel Kalaycıoğlu tarafından katılım sağlandı.
PROJELER
12. Proje bazlı danışmanlık hizmetleri verilmiştir.