3.1 begrippen 3.2 voorbeelden van kernreacties 3.3 versnellers 3.4 toepassingen 3.5oefeningen

24
3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5 Oefeningen

Upload: lander-jonker

Post on 13-May-2015

225 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.1 Begrippen

3.2 Voorbeelden van kernreacties

3.3 Versnellers

3.4 Toepassingen

3.5 Oefeningen

Page 2: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

KernreactieKern vervalt + ander nuclide ontstaat

Page 3: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

KernreactieKern vervalt + ander nuclide ontstaat

Behoudswetten: X -> X’ + …

Page 4: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

KernreactieKern vervalt + ander nuclide ontstaat

Behoudswetten: X -> X’ + …

- aantal protonen- aantal kerndeeltjes- massa en energie

Page 5: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

KernreactieKern vervalt + ander nuclide ontstaat

Behoudswetten: X -> X’ + …

NATUURLIJKE RADIOACTIVITEIT

- aantal protonen- aantal kerndeeltjes- massa en energie

Page 6: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

KernreactieKern vervalt + ander nuclide ontstaat

Behoudswetten: X -> X’ + …

NATUURLIJKE RADIOACTIVITEIT

KUNSTMATIGE RADIOACTIVITEIT

- aantal protonen- aantal kerndeeltjes- massa en energie

Page 7: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.1 Begrippen

3.2 Voorbeelden van kernreacties

3.3 Versnellers

3.4 Toepassingen

Page 8: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.1 Ontdekking proton

3.2.2 Ontdekking neutron

3.2.3 Eerste kunstmatige radionuclide

3.2.4 Transuranen

3.2.5 Kernsplijting

3.2.6 Kernfusie

Page 9: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.1 Ontdekking proton (1919)

Ernest Rutherford 1871-1937

Rutherford verstrooiing

Page 10: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.1 Ontdekking proton (1919)

3.2.2 Ontdekking neutron (1932)

Irène Joliot-Curie 1897-1956

Page 11: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.1 Ontdekking proton (1919)

3.2.2 Ontdekking neutron (1932)

3.2.3 Eerste kunstmatige radionuclide (1934)

Irène Joliot-Curie 1897-1956

Page 12: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.4 Transuranen

Enrico Fermi 1901-1954

Page 13: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.4 Transuranen

Atoomnummer > 92

Enrico Fermi 1901-1954

Page 14: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.5 Kernsplijting (1938)

Otto Hahn 1879-1968 + Fritz Strassman 1902-1980

Splijting zware kernen:

Page 15: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.5 Kernsplijting

Splijtingsproducten + 200 MeV

Otto Hahn 1879-1968 + Fritz Strassman 1902-1980

Wikipedia: Kernsplijting

Splijting zware kernen:

Page 16: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.5 Kernsplijting > energie > atoomtijdperk

1939 Hahn/Strassman 1e kernsplijtingsreactie

1942 Enrico Fermi 1e gecontroleerde kernreactie

16 juli 1945 VS 1e experimentele kernexplosie

6 augustus 1945 Hiroshima atoombom ‘Little Boy’

9 augustus 1945 Nagasaki atoombom ‘Fat Man’

1951 Idaho 1e experimentele kerncentralevoor elektrische energie

Daarna wereldwijd bouw kerncentrales

Nu aantal landen afbouw kernprogramma

Video:Uraniumbom Little Boy op Hiroshima

Page 17: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.6 Kernfusie

Versmelting lichte kernen: meer energie! => mogelijke energiebron?

Onderzoek naar :

²H + ²H → ³He + n

²H + ²H → ³H + ¹H

²H + ³H → 4He + n

Page 18: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.6 Kernfusie

splijting 1 kg uranium-235 7,6 miljoen kWh elektrische energie

versmelting 1 kg deuterium 24 miljoen kWh energie vrij

= verbrandingswarmte 3 miljoen ton steenkool

atoomkernen positief geladen hoge snelheid nodig owv elektrostatische afstoting alleen bij zeer hoge temperaturen 100 000 000 °C geïoniseerde atomen = PLASMA

grote verschil met splijting: produkten slechts radioactief met een korte halveringstijd of soms zelf stabiel

Page 19: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.2.6 KernfusieJET

Joint European Toruskernfusie-experiment in Culham, vlakbij Oxford in Engelandontwerp: 1973bouw: 1979werkzaam: 1983eerste tokamak ter wereld waarin met de echte fusiebrandstof,

deuterium en tritium, gewerkt werd.

houder van het wereldrecord opwekking fusie-energie:in 1997: gedurende 1 seconde 16 MW opgewekt continu fusievermogen van 4 MW gedurende 4 seconden.

te klein voor commercieel gebruik + rendement te laag (meer E in dan uit!!)

ITER Iter (Latijn) betekent de reis, tocht of ook International Thermonuclear Experimental Reactorin Cadarache in Frankrijk bouw: begonnen in 2006doel: wetensch. en techn. haalbaarheid aantonen van

kernfusie als energiebronhuidige partners: Europese Unie, Japan, Zuid-Korea, China, India,

de Verenigde Staten en de Russische Federatie

ITER - Cadarache

Page 20: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.1 Begrippen

3.2 Voorbeelden van kernreacties

3.3 Versnellers

3.4 Toepassingen

Page 21: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.3.1 De Lineaire versneller

deeltjes versnellen zodat ze kunnen doordringen in de positieve kern

3.3.2 De cyclotronPrincipe: versnellen van geladen deeltjes dmv wisselende elektrische velden

LHC (CERN) - Genève

Klein cyclotron

Page 22: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

3.1 Begrippen

3.2 Voorbeelden van kernreacties

3.3 Versnellers

3.4 Toepassingen

Page 23: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

> geneeskunde

> wetenschappelijk onderzoek

- werking van organen: 'technetium-koe'

- behandeling prostaatkanker, schildklieraandoeningen, steriliseren geneeskundig materiaal

- radioactief gemerkte moleculen of 'tracers'

Page 24: 3.1 Begrippen 3.2 Voorbeelden van kernreacties 3.3 Versnellers 3.4 Toepassingen 3.5Oefeningen

> activeringsanalyse- uitlokken van gammastraling door bestraling met trage neutronen

> gebruiksgoederen- bv. rookdetectoren