33-kapali alanlarda 2013
TRANSCRIPT
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
1/51
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
2/51
Tanmlar Kapal ortam:Tamamen veya ksmen kapatlm snrl bir
hacmi olan, ierisinde snrl miktarda hava bulunan vealma yeri olarak tasarlanan alanlar kapal ortamolarak adlandrlr.
Kapal ortamlar potansiyel olarak tehlikeli veya zararlseviyede gaz, toz, buhar veya duman ihtiva eder.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
3/51
Kapal alandaki tehlikeli hava ;
pis hava,
zehirli hava, patlayc hava
tozlu hava olarak
drt grupta incelenir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
4/51
Pis hava,% 19den daha az oksijen ihtiva eder ve bu tiphava karm bulunan yerlerdeki almalarda ksazaman iinde yorgunluk belirtileri grlr.
Zehirli hava,insan hayatn tehlikeye dren zararlgazlardan oluan havadr. Bu ekildeki hava, insan
organizmasna kimyasal etkisinden dolay zararlolmakta ve hatta lm meydana getirmektedir. Bugazlara rnek olarak karbonmonoksit, azot oksitleri,hidrojenslfr, kkrtdioksit ve radon gazlargsterilebilir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
5/51
Patlayc hava,btn yanc gazlar bileimindebulunduran havadr. Bu gazlar, zellikle metan, etan,propan, btan gibi hidrokarbonlar ve hidrojen gibigazlardr.
Tozlu hava ise, ierisinde belli konsantrasyonda tozihtiva eden havay belirtir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
6/51
Kapal ortamlarda rastlanabilecek boucu gazlar
genel olarak iki snfta incelenebilir. Bunlar:
Basit boucu gazlar : Karbondioksit (CO2), Metan(CH4), Etan (C2H6), Propan (C3H8), Btan
(C4H10), Hidrojen (H2), Azot (N2)
Kimyasal boucu gazlar : Karbonmonoksit (CO),Hidrojen slfr (H2S), Hidrojen siyanr (HCN),
vb. dir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
7/51
BAST BOUCU GAZLAR
Havadaki oksijenin yerini alarak oksijen azlndankaynaklanan boulmaya sebep olurlar.1) Karbondioksit (Siyah Gaz veya Boucu Gaz)Renksiz kokusuz gazdr. zgl arl, 1.977 kg/m3dr.
Bundan dolay, bulunduu kapal ortamn tabanndatoplanr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
8/51
Etkisi:Karbondioksit miktarnn artmas oksijeniazaltacandan solunum says ve skl artar.
%1-3younluunda orta srede tehlikesizdir.%3-6younluunda ba arlar balar.%6-10younlukta , ba dnmesi, grme bozukluklar,
uursuzluk balar.%10dan fazla younlukta narkotik etki grlr. Boucu
etki CO2 fazlalndan ok, oksijen azlndan olur.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
9/51
2)Metan (Grizu)
Metan gaz, sulu ortamda biriken bitkisel maddeler vebataklklarda biriken bitkisel ve hayvansal organik
maddelerin kimyasal bozunmaya maruz kalmas sonucundaoluan ve bataklk gaz da denilen bir gazdr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
10/51
Havadan hafif, renksiz, kokusuz ve parlayc bir gazdr.
Havaya oranla daha hafif olduundan dolay, bulunduukapal ortamn tavan ksmlarnda toplanr. Havada, % 4-15
oranlarnda bulunduunda patlaycdr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
11/51
Metan,esas itibariyle zehirli bir gaz deildir. Dokularzerinde bir etkisi yoktur. Ancak, fazla miktarda metanbulunan havada oksijen oran dk olacandan,konsantrasyonun %10u gemesi durumunda oksijen yzdesi%16nn altna deceinden, havasz (oksijensiz) kalmasonucu lm meydana gelebilir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
12/51
Metann esas tehlikesi, yanc ve patlayc bir gazolmasdr.
Tam yanma, % 9 metan ieren hava karmnda olur.
Ancak, patlamay douran s kaynann iddeti ve
sresi, basn ve kapal ortamn ekli de patlamayetkilediinden, metann % 4-15 arasnda tehlikeliolduu kabul edilir ve bu oranda metan bulunanhavaya madencilikte grizu ad verilir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
13/51
3) Lpg
lkemizde kullanma sunulduu ekliyle (tpgaz veotogaz olarak) LPG (svlatrlm petrol gaz) hacimce %30 propan (C3H8) ve % 70 btan (C4H10) ierir.
LPG havadan daha youndur ve basn altnda sv halde
depolanr. LPG yksek derecede yanc bir maddedir veatmosferik koullara maruz kaldnda hzla patlayc havave hidrokarbon karm oluturur.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
14/51
LPG buharhavadan ardr. Younluk fark ve hava hareketiile ak alanlarda dk kodlu blgelerde, evlerde ise altkatlarda birikebilir.
LPG svsderi veya gz ile temas ettiinde souk yanklaroluur.Yksek konsantrasyonda LPG buharn solumakbaygnla ve/veya lme sebep olabilir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
15/51
LPG buharnn solunmas burun ve boazda tahrie,ba ars ve mide bulantsna, ba dnmesine ve bilincinbulanmasna sebep olabilir.
Solunum yolu ile maruziyet halinde LPG ile temaseden kii acilen temiz havaya kartlmal ve en yakn
salk kuruluuna ulatrlmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
16/51
KMYASAL BOUCU=(ZEHRLEYC) GAZLAR
1) Karbonmonoksit (Beyaz Gaz) Renksiz, kokusuz, tahri etkisi olmayan ok zehirli gaz
olarak tanmlanr. zgl arl 1.255 kg/m3 olup, havannkine ok yakndr.
Hava ile % 13-75 oranlarndaki karm patlayc zelliesahip olup, en tehlikeli patlama konsantrasyonu % 30civarndadr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
17/51
Etkisi:Havadaki miktarna, maruziyet sresine vekiinin duyarllk derecesine gre deiir.Genellikle ;
%0,01 (100 ppm) konsantrasyonda uzun srede
ba ars yapar. %0,05 (500 ppm)de iddetli ba arlar, ba
dnmesi, baygnlk olur.
%0,2 (2000ppm)de derin bir uursuzluk, nabzve solunum zayflamas sonucunda lm gelir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
18/51
Kronik Zehirlenme:
Dk konsantrasyonlarda uzun sreli aylar veya yllarcaetkilenme sonucunda yorgunluk, ba arlar, miza
deiiklii, uyku bozukluklar, kalp ve mide bozukluklarhafza bozukluu grlr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
19/51
Korunma:yeri havasndaki miktar kontrol edilir. Sigarayasaklanr. Ksa sreli almalar uygulanr, gerekirse maskekullanlr.
Tedavi:Etkilenen biri derhal temiz havaya karlr oksijenverilir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
20/51
2) Hidrojen slfr (H2S)
Hidrojen slfr renksiz, havadan ar, kendine zgrk yumurta kokusu olan, petrol alanlar,kanalizasyon ve kimyasal endstri alanlarnda skarastlanan bir gazdr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
21/51
Yanc bir gaz olup hava ierisinde %6 orannda patlayczellie sahiptir;
Zehirleyici bir gazdr. Havadan ar olup ocakta tabanksmlarnda bulunur.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
22/51
Etkisi:
Havada %0,0001 konsantrasyonda tipik kokusu iletannr. Daha yksek konsantrasyonlarda bir sre sonra koku
alma sinirleri felce urar ve koku alnmaz olur. Solunum yolu ile alnan H2S toksik tesir gsterir,
mukozolar (salg reten doku tabakas) tahri eder. Zehirlenme belirtileri 200cc/m3 te balar, 600cc/m3
te ksa sre iinde lm gelir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
23/51
Korunma: Havadaki miktar kontrol edilmeli, evre tedbirleri ile
birlikte, kiisel koruyucular kullanlmal. Tehlikenin fazla olduu yerlerde periyodik muayenelerle
sinirsel bozukluklar aranmal. Zehirlenme halinde;suni solunum yaptrmal, %5 CO2
ieren oksijen (Karbojen) verilmeli, gzler iyiceykanmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
24/51
KAPALI ALANLARDA ALIMALARDA ALINACAKGENEL KORUNMA NLEMLER
1) Kapal alanlarda asla yalnz allmamal, mutlakaikinci kiiler kapal alan dnda yardmc olarakbulunmaldr.
2) Kuyu veya dier yeralt tesislerinde yaplacak bakm
ve onarm ilerinde zararl, zehirleyici, boucu veyaparlayc gaz veya svlarn tehlikeli bir ekildebirikebilecei gz nnde bulundurularak gerekli veyeterli gvenlik nlemleri alnmaldr.
Bu gibi yerlerde, tecrbeli ve usta iiler altrlmal,bunlara uygun kiisel koruyucu donanm verilmeli vetecrbeli bir veya birden fazla gzlemci
grevlendirilmelidir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
25/51
3) Tehlikeli maddelerin tand boru ve kanallarn onarmileriyle grevlendirilen iilere, tanan maddelerinzelliklerine uygun kiisel korunma donanmlar verilmelidir.
4) Kuyu ve lam ukurlar gibi derin yerlerde altrlacakiilere gvenlik kemeri ve sinyal ipleri gibi uygun koruyucudonanm verilmelidir. Gerekli durumlarda, bu gibi almayerlerine temiz hava salanmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
26/51
4) Ortamda oksijenin olmama ihtimali yksek olduu iintemiz hava beslemeli maskeler kullanlmaldr. Bu maskelere
temiz hava salanma ilemi dalglarda olduu gibi tpleveya temiz hava pompasndan(hava gei ayar bulunan)salanmaldr.
5) Yeralt ilerinde, delme ve kazma srasnda alanlarnsaln koruyacak ve gvenliini salayacak yeterli ve uygunhavalandrma tesisat yaplmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
27/51
6) eitli gazlarn hava ile patlayc bir karm meydanagetirebilecei yeralt ilerinde ak alevli lamba veya cihazlarkullanlmamaldr.
7) alanlar; pis su, gaz ve dumanlarn bulunduu depolara
ancak deponun iyice havalandrlp temizlendiine eminolunduktan sonra sokulmal ve alt sre boyunca depohavas denetim altnda bulundurulmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
28/51
8) Tehlikeli gaz, buhar veya sislerin meydana gelebilecei
tank veya depolar iinde yaplacak bakm ve onarmilerinde, iilere maskeler, solunum cihazlar ileemniyet kemerleri gibi uygun kiisel korunma donanmverilerek ve i sresince tank veya depo aznda bir
gzlemci bulundurulmaldr.
9) Onarlacak depo veya tanklar, baka depo veyatanklarla balantl olduunda, balant borularnnvanalar gvenli bir ekilde kapatlmal veya bu borularsklerek balant azlar, kr tapa veya kapaklarlakapatlmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
29/51
10) Gmlekli veya ift cidarl veya kapal kaplarda s veya
kaynak ileri yaplmadan nce bunlar iyice havalandrlmalve kaynak ilerinin yapld srece hibir ekilde oksijenverilmemelidir.
11) Yeralt ilerinde, delme ve kazma srasnda alanlarnsaln koruyacak ve gvenliini salayacak yeterli veuygun havalandrma tesisat yaplmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
30/51
12) Kaz ilerinin yaplaca yerlerde, elektrik kablolar, gaz
borular, su yollar, kanalizasyon ve benzeri tesisatnbulunup bulunmad nceden aratrlmal ve durumagre gereken nlemler alnmaldr.
13) Kaz srasnda, zehirli ve boucu gaz bulunduuanlald hallerde, alanlar derhal oradanuzaklatrlmal, gaz k nlenmeli ve biriken gazboaltlmadka kaz ilerine balanlmamaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
31/51
14) Patlayc maddelerin kullanld veya serbest silisin
bulunduu yerlerde, kaz topra slatlmaldr.
15) Kaya kazlmasn gerektiren yer alt ilerinde, sulu delicimakineler kullanlmal veya tozlarn alanlarn salna
zarar vermemesi iin gerekli dier nlemler alnmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
32/51
16) Elektrikle aydnlatlm yer alt iyerlerinde, akmnkesilmesi halinde iilerin tahliye edilmelerini salamak veancak bu srede kullanlmak zere madenci lambalar veyafenerleri ya da benzeri uygun aydnlatma aralarbulundurulmaldr
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
33/51
17) Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl maddelerinretildii, ilendii veya depoland binalarda inaat,
bakm ve onarm ilerine balanmadan nce, aadakinlemler alnmaldr: i. ksmen veya tamamen durdurulmaldr. ii.O mahalde bulunan btn parlayc, patlayc,
tehlikeli ve zararl maddelerle bunlarn bileimlerinegiren dier maddeler, tehlikeli blgenin dnakarlmaldr.
iii.Onarlacak ksm, btn parlayc, patlayc,
tehlikeli ve zararl maddelerin artklarndan vebulaklarndan tamamen temizlenmelidir.
iv.naat, bakm ve onarm, teknik, yetkili ve sorumlubir elemann devaml nezareti ile salanmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
34/51
18) Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl zellikteki eitli
kimyasal maddelerin ortam havasnda bulunan miktarlar,belli ve gerekli zaman aralklar iinde llerek bumiktarlarn, kimyasal maddelerin ortam havasndabulunmasna izin verilen ve orada alanlarn saln
bozmayacak olan en ok miktardan fazla olup olmadllerek tespit edilmeli ve havalandrma tesisat yeterlilikbakmndan yetkili elemanlarca kontrol edilmelidir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
35/51
19) Parlama ve patlama tehlikesi oluturabilen organik tozun
meydana geldii, tand, aktarld ve alld yerlerde,elektrik motor ve jeneratrleri toz geirmez-etanj tiptenolmal veya devaml olarak temiz hava beslenen yaltlmhcrelerde bulundurulmaldr
20) Sonu olarak, her iyerinde dzenli aralklarla riskdeerlendirmesi yaplmal ve gerekli nlemler alnmaldr
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
36/51
Kapal alanlarda kullanlabilecek Emniyet ekipmanlar
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
37/51
KAPALI ALANLARDA KAYNAK YAPARKEN ALINACAK
NLEMLER Kaynak ve kesme ilemleri esnasnda kaynaknn
saln etkileyebilecek dumanlar, tozlar ve gazlar oluur.Kaynak, kesme ve ilgili ilemlerdeki salk ve gvenlik
kurallarnda belirtildii ekilde kaynak, oluan bu zararlmaddelerden kendisini korumaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
38/51
Bu nedenle alma alanlar, kaynak yntemine,malzemelere ve uygulama koullarna gre, zararlmaddelerden arndrlm temiz hava teneffs etmeyi
salayacak ekilde planlanm ve aadaki ekildedonatlm olmaldr. Kaynak duman olutuu noktadan dar atlmaldr. Teknik havalandrma salanmaldr.
Normal bir havalandrma yaplmaldr. Dier havalandrma yntemleri kullanlmaldr.
Yukardaki seeneklerin bir veya birka birliktekullanlmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
39/51
Kaynak blgesinin havalandrma teknikleri
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
40/51
Kaynatlan Malzemenin Oluturduu Tehlikeler
Kaynak malzemeleri iin gvenlik bilgileri ieren
Malzeme Gvenlik Bilgileri mevcuttur. Bu malzeme gvenlik bilgileri aadaki maddeleri ierir.
Kaynak yapmadan nce bu bilgilere dayanarak emniyettedbirleri alnmaldr.
a) Zararl bileenler,
b) Bu malzemeyi kullandnzda oluabilecek zararlar,
c) lkyardm kurallar,
d) alma alan iin gereken snr deerleri,e) Atklarn nasl bertaraf edilecei.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
41/51
Kaynak malzemesinin ierii dnda, kaynak ark ss ilebirlikte de zararl maddeler de oluabilir. Bu zararl maddeleraadaki nedenlerden oluabilir :
Metalik kaplamalar,galvaniz(inko),kurun gibi,
Boyalar, inko ve kurun ieren boyalar
Yzey koruyucu bileikler, ya, gres gibi kirlilikler
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
42/51
Kurun, kadmiyum, inko, krom ieren metalleri kaynakyaparken zel bir dikkat gsterilmelidir. nk bu
elementler zararl ve zehirli maddeler oluturur. Bu,yzeyinde plastik, ya ve gres ieren malzemeler iin dedorudur.
Yzeyinde hidroklorik-asit veya hidrokarbonlu bileiklerbulunan i paralar, kaynak ncesi bu bileiklerdenarndrlmaldr. nk kaynak esnasnda zehirliphosgene (MAK : 0,1 ml/m3) oluumuna neden olurlar.
(Not: Phosgene (COCl2) gaz ok zehirli bir gazdr.Solunumu engeller. Kimyasal silah olarak dakullanlmtr. Oluumu: CO + Cl2 COCl2)
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
43/51
Kaynak Ortamnn Havalandrlmas: alma ortamndaki solunacak havada MAK- deerlerine
ulamamak iin doal veya teknik bir havalandrma
mutlaka yaplmaldr
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
44/51
Ak havada kaynak yaparken de zararl maddelerinsolunulan havaya girmediinden emin olunmaldr.
Dar ve kapal alanlarda kaynak yaparken, kirli havanndarya atlmas veya temiz hava ile alma alannn
havalandrmas yaplmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
45/51
Deiik gaz emme sistemleri
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
46/51
Kapal alanlarda kaynak yaparken zehirli maddelerinolumamas,
yanc gazlarn birikmemesi ve oksijenin azalmamasiin duman emme sistemleri veya yapay havalandrmayntemleri kullanlmaldr.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
47/51
Duman emme veya teknik bir havalandrmann mmknolmad yerlerde, uygun solunum ekipmanlarkullanlmaldr.
Kapal alanlarda, nitrik-oksitlerin oluumu kabul edilebilirsnrlarn zerine kmasna neden olabilecek oksi-gazkayna, alevle kesme ve stma ilemlerinde yaparkenhavalandrmaya zel bir dikkat sarf edilmelidir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
48/51
Dikkat !
Yanma nedeniyle ciddi kazalara neden olaca iinkapal alanlarda oksijen kullanlarak havalandrmayaplmasna izin verilmez.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
49/51
alma alanndaki atmosfer, en az %17 oksijen ieriyorsa,ihtiyaca gre koruma zelliine sahip filtre kullanm yararlolur. Fakat bu filtrelerin konteyner, boru hatt, tank, vagonv.b. gibi kapal alanlarda kullanlmasna izin verilmez.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
50/51
Hava Besleme
alma blgesinden emilen hava, ancak zararlmaddelerden arndrldktan sonra geri beslenebilir. Eer sala zararl maddelerin konsantrasyonu, greceli
MAK-deerlerinin n amazsa, geri beslenen hava
zararl maddelerden yeterince arndrlm olarak kabuledilebilir.
-
7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013
51/51