STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARI

Katlmclarn, mesleki genitoriner sistemi hastalklarnn alma hayatndaki nemi, eitleri, tan ve korunma yntemleri hakknda bilgi sahibi olmalarn salamaktr.

Mesleki genitoriner sistem hastalklarn tanmlar, Mesleki genitoriner sistem hastalna yol aabilecek etmenleri sralar, Korunma yntemlerini belirler, Erken tan yntemlerini belirler,

Mesleki genitoriner sistem hastalklar, Mesleki genitoriner sistem hastalna yol aabilecek etmenler, Korunma yntemleri, Erken tan yntemleri,

STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARIMesleki Genitoriner Sistem Hastalklar;1. riner sistem,** 2. Genital sistem, olarak iki balk altnda ele almak gerekir. Mesleki genital sistem hastalklarn erkeklerdeki ve kadnlardaki etkilenimlerini ayr ayr deerlendirmek uygun olabilir.

STANBULUZMAN

riner SistemSTANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARI

STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARIBBREKLERBbrek, iyerinde akut, kronik veya son dnem bbrek yetersizliine (SDBY) neden olabilen toksik maddelere maruz kalabilir. Bu maddelerin etkileri deiir ve 4 temel kategoriye ayrlr; Ar Metaller, Organik Kimyasallar, Pestisitler, Dier Ksenobiotikler,

STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARIBBREK HASARINDA SORUN!

Erken dnemde bbrek hasarn belirlemeye ynelik basit ve gvenilir tetkikler yoktur.

Salk etkisi etkilenimden yllar sonra ortaya kabilir. Dolaysyla etkilenime ait hi bir kant bulunamaz

STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARITOKSK BBREK HASARININ NEDENLER1. Kardiyak outputun %25ini ald iin toksik maddelere potansiyel olarak yksek dozlarda maruz kalr, 2. Bbrekler ilevi nedeniyle, dier organlarda fazla bulunan ok toksik maddeleri konsantre ederek osmotik gradient (ncelikle medullada) gelitirir, 3. Bbrein idrar asitletirme yetenei nedeniyle baz znenlerin dier dokularda olmayan iyonik formlar oluabilir, Bu faktrlerin birleimi; eitli toksik maddelerden bbrein etkilenmesine neden olur.

STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARIAKUT RENAL BOZUKLUK

Yksek dozda metallere, organik zclere veya pestisitlere maruz kalmann ardndan birka saatten birka gne kadar Akut Renal Bozukluk gzlenebilir.

Ancak bu durum genellikle, snrl alanda yksek konsantrasyonda, havada uuan maddelere maruz kalma sonucu olumaktadr.

STANBULUZMAN

MESLEK GENTORNER SSTEM HASTALIKLARIAIKLAMALAROsmotik metabolitler osmotik direze neden olurlar. Osmotik direz ise baklangta, poliriye (idrar>2000ml/gn) ve noktriye o da polidipsiye (ok su ime) neden olur. Daha sonra zostenriye (drar osmolaritesinin glomerl filtrat ile ayn olmasna) neden olur. Bu durum bbrek yetmezliinin ileri aamada olduunu gsterir. Glomerler skleroz geliince bbrein atm kapasitesi der ve oligri (idrar=400-500ml/gn) oluur. Yetmezlik ilerledike anri (idrar=50-100ml/gn) ve mutlak anriye (idrar=0 ml/gn) gider.

STANBULUZMAN

Organik zclere Bal ARBSTANBULUZMAN

STANBULUZMAN

Halojenlenmi HidrokarbonlarSTANBULUZMAN

KARBONTETRAKLORRKULLANIM VE ETK Endstriyel zc olarak kullanlr ve florlanm hidrokarbon retimi iin temeldir. Eskiden ev temizlii ve yangn sndrc sv bileeni olarak kullanlrd.Lipofiliktir ve bundan dolay, karacier, kemik ilii, kan, beyin ve bbree yksek konsantrasyonda dalr. Eer etil alkol veya dier alkollerle tketilirse toksisite geliir. Dolaysyla kronik alkolizm bu ajann toksisitesini artrr.

STANBULUZMAN

KARBONTETRAKLORRKLNK 1 Akut maruziyetten sonra bulant kusmann elik ettii konfzyon ve somnolans, Maruziyetten birka gn sonra gz yanmas, kusma, karn ars, kabzlk, ishal ve bazen ate ikayetleri, Fiziksel bulgular; akut batnla uyumlu olabilir ve birok hasta bu nedenle yanl laparotomi olabilir, Bbrekler byk, sert ve palpasyonla hassas, Rahatszlktan 7-10 gn sonra anri noktasna varan idrar azalmas olabilir.

STANBULUZMAN

KARBONTETRAKLORRKLNK 2 drarda krmz kan hcreleri ve protein olabilir, Bu hastaln doal seyri kendiliinden iyilemedir. Ancak dzelinceye kadar hastaya destek iin diyaliz gerekebilir.

STANBULUZMAN

ETLEN DKLORDAIKLAMA Sv ya, kat yalar, mumlar, neft ya, kauuk, baz reineler, bcek ilac, ttslerde, yangn sndrc ve ev temizlik svlar iinde zc olarak kullanlr.Karbon tetraklorrden biraz daha az renal toksiktir; fakat santral sinir sitemi toksisitesi ok daha fazladr. Yeme ya da kuvvetli soluma akut tubuler nekrozla sonulanr.

STANBULUZMAN

KLOROFORMAIKLAMA

Karbontetraklorrden daha nefrotoksiktir. Alkole ya da dier eksojen ajanlarn metabolizmasn artran maddelere nceden maruz kalma sonucu bu toksisite geliebilir.

STANBULUZMAN

TRKOLROETLENAIKLAMA

Anestezik bir ajan olarak kullanlabildii gibi endstriyel kullanm da vardr. Bu ajann inhalasyonu daha ok kiinin temizlik iin zc olarak kullanmasna bal olur ve renal hasar geliir.

STANBULUZMAN

TETRAKLORETANAIKLAMA

Selloz asetat iin mkemmel bir zcdr ve en toksik halojen hidrokarbondur.

STANBULUZMAN

VNL KLORDAIKLAMA

Plastik imalatnda kullanlan bir monomerdir ve zc olarak kullanlmaz. Bunun toksisitesi karbon tetraklorrnkine benzer.

STANBULUZMAN

ETLEN KLORDNAIKLAMA

zc olarak kullanlr. Dier alifatik halojenlenmi hidrokarbonlardan daha toksiktir. Dierlerinin aksine deriye kolayca penetre olabilir ve lastik eldivenlerden emilebilir. Toksiste mekanizmas tam olarak anlalamamtr.

STANBULUZMAN

Halojenlenmemi HidrokarbonlarSTANBULUZMAN

DOKSANAIKLAMARenksiz ve hafif kokulu suda kolay znebilir. Uyar vermeden byk miktarda inhale edilerek sinsice toksisite oluturabilir. Hasar mazruziyetten saatler sonra grnr. Klinik olarak hasta itahszlk bulant kusma ile gelir. drar k hastaln 3. gnnde azalr ve idrar kan ve albumin ierir. Tedavi maruziyeti kaldrdktan sonra hemodiyaliz ve hemoperfzyondan oluur.

STANBULUZMAN

TOLUENAIKLAMA

Yapkan koklayclar gibi maddenin ktye kullanmnda akut renal hasar ve distal renal tubuler asidoz beraber grlr.

STANBULUZMAN

ETLEN GLKOL ALKL TREVLERAIKLAMA

Ticari olarak monoetil eter, monometil eter, btil eterdir. bileik farmakolojik olarak benzerdir. Hepsi deri ve akcierler yoluyla emilebildii gibi GS yolla da emilebilir. Bu ajanlar deri ve mkz membranlar iin irritan etkilidir ve ba ars, halsizlik, uyuukluk, bozuk konuma, sallantl yrme ve bulank grme semptomlaryla sonulanan SSS etkileri olabilir.

STANBULUZMAN

FENOLAIKLAMAFenol lokal yanklara neden olur ve hem akcierlerden hem de transdermal olarak emilebilir. Sistemik olarak ba ars, ba dnmesini, salya aktma, bulant, kusma ve diyare yapar. iddetli intoksikasyonda albumin atlm artabilir. Transdermal emilimin potansiyel felaket sonular hafife alnmamaldr. Uzam maruziyet proteinri ile sonulanr.

STANBULUZMAN

PENTAKLOROFENOLAIKLAMA Kereste koruyucu, bcek ilac, bitki ilac ve yaprak dkme ilac olarak kullanlr.Bu kolayca deri yoluyla emilir. Akut bbrek yetmezliine ek olarak hiperpireksi ve vaskler kollaps ieren hipermetabolik durumun sebebidir. 21 gnlk istirahatten sonra yeniden muayene edilen iilerde renal fonksiyonlar normale dner.

STANBULUZMAN

ARSNEMARUZYET

Arsine ar gazdr ve arseniin en nefrotoksik formudur. Genellikle kmr ve metal ileme operasyonlar srasnda arsenik zerinde asitlerin etkileimiyle oluur. Arsin ayn zamanda yar iletken endstride de kullanlr. Son derece toksik gaz olan Arsin uzak mesafede, halk sal iin potansiyel felaket olabilir.

STANBULUZMAN

ARSNEKLNK

Arsine hemotoksiktir. lk belirti abdominal kramp, bulant ve kusmadr. Bu hemen olabilir veya 24 saate kadar gecikebilir. Renal yetmezlik, akut tubuler nekroz, sekonder hemoglobinri ile sonulanr.

STANBULUZMAN

ARSNETEDAV - PROGNOZ

Mannitolle tedavi ve maruziyetten hemen sonra yaplan diyalizle akut tubuler nekroz geciktirilebilir. Ancak hemolizi nlemek iin exchage transfzyon gerekebilir.

STANBULUZMAN

FOSFORAIKLAMA

Sadece birka miligram fosfor yemek akut karacier ve akut renal nekroz yapabilir. Kronik maruziyet proteinri ile sonulanmasna ramen bbrek fosfordan primer etkilenen organ deildir.

STANBULUZMAN

KURUNAIKLAMA

Benzine katk olarak kullanlan organik kurun nefrotoksik olmamasna ramen yanma rnleri nefrotoksiktir.

Yeni bulgular; esansiyel hipertansiyonu, renal hasar olan bir ok hastada kurun intoksikasyonunu akla getirmektedir.

STANBULUZMAN

KURUNERKEN FAZ

Hastalarda aminasidri, fosfatri ve glukozri gelitirir. Bunlar nonspesifik proksimal tbl disfonksiyonuyla sonulanan fankoni sendromunun belirtileridir. Mitokondrial hasar erken evrede grlr. Kurun toksisitesinin ilk faz srasnda mitokondrideki ultrastriktrel deiimler iddetlidir

STANBULUZMAN

KURUNKNC FAZ

Hiperrisemi ve azalm renal rik asit atlm srmesine ramen bbrek kurun atlm azalmtr ve fankoni sendromu bulgular yoktur. Renal fonksiyon, serum kreatinini ve serum re nitrojeni byk lde normaldir.

STANBULUZMAN

KURUNFNAL FAZI

lk karlamadan yllar sonra oluabilir. Klinik olarak %50 hastada hastalk hipertansiyon, hiperrisemi ve gut ile karakterizedir. Proteinri nefrotik hedefin altndadr. Glomerler filtrasyon ve renal kan akm azalmtr ve renal hasar son safhaya ilerler.

STANBULUZMAN

KURUNTEDAV

Kronik kurun nefropatisi intravenz ya da intramuskler calsiyum sodyum edetat (EDTA) ile tedavi edilir.

STANBULUZMAN

KURUNNLEMriner kurun atlm periyodik olarak llr. Bir kere kurun atlm normal aralna (3,5gr) proteinri primer membranz glomerlonefrittir. Normal cva atlm bbrek yoluyla olur. Maksimum renal cva atlm 0,4 mg/d kadardr. Bu emilim derecelerinden sonra pozitif cva dengesiyle sonulanr.

STANBULUZMAN

CIVATEDAV

Proteinri gelitiren mesleksel cva maruziyeti olan hastalarn mazruziyetleri kaldrlmaldr ve dimerkaprol ya da penisilamin ile tedavi edilmelidir.

STANBULUZMAN

BERLYUMMARUZYET

Berilyumla elektronik tp imalat, seramik imalat ve florasan k ampul yapm ve metal dkmhanelerinde karlalr. Barsaklardan zayf emilir, vcuda esas giri yolu inhalasyondur.

STANBULUZMAN

BERLYUMKLNK

Berilyozisin ncelikle akcierlerde, kemik ilii, karacier, lenf nodlar ve dier birok organ tutar. Bbrek hasar izole bir bulgu deildir sadece dier form toksisitelere bal olarak olur. Bbrek ta hastal berilyozda yaygndr hastalarn %30dan fazlasnda grlr. Hiperrisemi berilyum nefropatisi iin karakteristiktir.

STANBULUZMAN

URANYUMAIKLAMA

ok uzun sren kronik intersitisyel renal hastalkta bir miktar uranyum emilebilir. Uranyum artma tesisinde alanlara yaplan dikkatli bir alma riner beta-2 mikroglobulin atlm ve intersitisyel renal hastalkla ilikili proteinrinin arttn ortaya koymutur. Uranyum tuzlar intravenz verildiinde ok yksek nefrotoksiktir ve tubuler nekroz yapar.

STANBULUZMAN

SLKOZMARUZYET

Silikoz pulmoner silika maruziyeti ile olan pnmokonyozla ilikilidir. Yutulan silikann sorumlu olduu intersitisyel renal hastalk olan analjezik nefropatisi gelitirmesi phelidir.

STANBULUZMAN

Genital SistemSTANBULUZMAN

GENTAL SSTEMERKEKErkee zel reme sal etkilenimi spermatogenez bozukluklardr. Salk alannda, nkleer santrallerde, maden ve kaynak ilerinde alan erkeler iyonizan radyasyona maruz kalrlar.

Cam ve camdan eya retimi, seramik ileri, metaldkm endstrisi gibi iyerlerinde scaklk sorun olmaktadr.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMERKEKKimya sanayi, patlayc endstrisinde Trinitro taluene maruziyet sz konusudur. Bu da spermatogenez bozukluu ve cinsel ilev bozukluu yapar. la endstrisinde sentetik estrojen progesterona maruziyet sz konusudur. Bu tip sentetik estrojenlerin semen kalitesini deitirdii, ibido azalmas ve impotans yapt saptanmtr. Metal endstrisi, kurun, ak, matbaa ilerinde alanlar kurun, cva gibi maddelere maruz kalrlar. Kurun spermatogenezi azaltr.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMERKEKPestisit retimi ve uygulamas ilerinde alanlar pestisitlere maruz kalmaktadr. Pestisitler testosteron metabolizmasn inhibe ederek infertiliteye neden olurlar. 1956-1977 yllar arasnda youn olarak kullanlm ve infertiliteye neden olduu saptandktan sonra yasaklanmtr. Metal endstrisi, mobilya, boya sanayinde alanlar solventlere maruz kalrlar. Bu kiilerde libido azalmas, oligospermi gibi etkiler grlebilir.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMKADIN

reme sal ile ilgili sorunlarn %50si kadna bal, %30u erkee bal, %20si erkek ve kadn baldr. Gebelik dnemindeki etkilenmeler dk, intrauterin gelime gerilii ve konjenital anamalilerdir. Baz etkilenmeler doumdan sonra maling hastalklara neden olur.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMKADINKok frn, yksek frn, garaj, rafineri ilerinde alanlar karbonmonoksite maruz kalr. Salk personeli, laboratuar alanlar biyolojik etkenlere (toxo, rubella, herpes, CMV, HBV gibi) maruz kalrlar. Bu durum alanlarda konjenital anomali ve enfeksiyonlara neden olur. Arlk kaldrma ilerinde alanlar fiziksel zorlanmaya maruz kalrlar. Bu da intrauterin gelime gerilii ve erken douma neden olur.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMKADIN

Tekstil, metal endstrisinde alanlar grltye maruz kalrlar. Bu da intrauterin gelime gerilii ve iitme kaybna neden olur. Salk personeli, bilgisayar kullanm, elektro-magnetik alan blgelerinde alanlar iyonizan ve non-iyonizan radyasyona maruz kalr. yonizan radyasyon germ hcrelerini tahrip ederek steriliteye yol aar.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMKADINMetal endstrisi, kimya sanayi, elektronik malzeme retimi gibi ilerde alanlar metallere maruz kalr. Kurun plasentadan geer ve stte de bulunur. Gebe kadnda %10-20 mikrogram kan kurun dzeyi mental fonksiyonlarda bozukluklarna neden olur. Daha yksek dozlar ise erken membran yrtlmas, erken doum ve de neden olur. Gebe kadnda kanda/kord kannda kurun dzeyi %10mgr altnda olmaldr.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMKADINCva alan bebeklerde mental ve motor gelime gerilikleri saptanmtr. Cva kromozom anomalilerine neden olur. Cva fertiliteye de neden olur. Kadmiyum fertiliteye neden olur. ntrauterin byme ve gelimeyi etkilemektedir.

Kimya sanayi, kuru temizleme, boya, ila ve kimya endstrisin de alanlar solventlere ve hormonlara maruz kalr. Yksek dozda benzene maruziyette gebeliin olumad ya da gebelik meydana gelse bile malformasyonlar olduu gsterilmitir.

STANBULUZMAN

GENTAL SSTEMKADIN / KORUNMA NLEMLER alma hayat bakmndan cinsiyet ayrm yaplmamal, Gebelik ve analk almaya engel olmamal, Gebelikte cret azaltlmas yaplmamal, Gebelerin doum ncesi ve sonras izinleri olmal, Doum soras ie dn garantisi olmal, Doum sonras izin bitiminde ie dnmeye zorlanmamal, stee bal olarak cretsiz izin hakk da verilmelidir.

STANBULUZMAN

Teekkr EderimSTANBULUZMAN