36 soruda elektrik piyasası - baris sanli...2017/03/11 · – İşletme+ yatırım maliyetleri...
TRANSCRIPT
![Page 1: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/1.jpg)
36 soruda Elektrik Piyasası
Barış Sanlıwww.barissanli.com
11 Mart 2017İTÜ Temiz Enerji Günleri
![Page 2: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/2.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 2
● Taslakta fikirleri ve yorumları ile yardım eden Prof Dr Murat Alanyalı ve Quantitative Energy Economics ders slaytlarındaki bilgileri kullanma izni veren Anthony Papavasiliou teşekkürler.
● Bu sunumda duyacağınız tüm görüşler şahsi görüşlerdir. Çalıştığı, görevli olduğu, ilgili olduğu kurumları bağlamaz/temsil etmez.
● Verilen tüm yorumlar sadece araştırma amaçlıdır. Resmi açıklamalar ile çelişmesi durumunda resmi açıklamalara itibar edilmesi gerekir.
![Page 3: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/3.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 3
Diğer çalışmalar (16 Şubat 2017- 8 Mart 2017)
● www.barissanli.com
● İTÜ – IoT Enerji Projeleri sunumu :– http://www.barissanli.com/calismalar/2017/20170216-bsanli-iot.pdf
● Bilkent – Enerjide Kritik sorular:– http://www.barissanli.com/calismalar/2017/20170308-bsanli-bilkent.pdf
● Sabancı Üni - Örnekleri ile Türkiye elektrik talebi, sistemi ve bekleyen sorular – http://www.barissanli.com/calismalar/2017/20170222-bsanli-sabanciuniv.pdf
![Page 4: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/4.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 4
Enerji model, Excel ve kaynaklar
● Online elektrik talep programı– http://www.barissanli.com/pdf/etalep/
● Excel – enerji talep modeli– http://www.barissanli.com/pdf/bsanli_maed.xls
● R ile enerji analizi– http://www.barissanli.com/calismalar/dersler/r/giris.php
● Excel – Marjinal fiyatlama simulatörü– http://www.barissanli.com/calismalar/2014/TPM-v2.xls
● Excel – Türkiye günlük talep eğrileri– http://www.barissanli.com/calismalar/2011/2010i-baris-demandcurves.xlsx
![Page 5: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/5.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 5
1. Daha temiz bir aydınlatma mümkün mü
![Page 6: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/6.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 6
Aydınlatma vardı
● Gaz aydınlatma var● Elektrik aydınlatma bir
hayal● Oksijeni tüketiyor/ is
yapıyor
![Page 7: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/7.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 7
2. Elektrik ne?
![Page 8: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/8.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 8
Elektrik
● Elektron akışı?● Elektron niye hareket ediyor?● Elektronun hızı ne?
(80metre/saat)● AC sistemde elektron ne
zaman gelir?● Işık hızında hareket eden
ne?
![Page 9: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/9.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 9
3. Nasıl Elektrik kullanabilirim
![Page 10: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/10.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 10
Kaç voltluk hizmet lazım – Tarihsel bakış
● Kaç voltluk hizmet lazım?– DC 100,110, 220, 600V
● AC frekansları– 40,60,66,125,133 hertz
● Caddenin karşısına taşınan biri elektrikli cihazlarını kullanamayabilirdi?
● Dağıtım hizmeti
![Page 11: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/11.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 11
Ne zaman ne kadar tüketeceksin?
● Hangi saatte ne kadar tüketeceksin?
● 1 mil kuralı● Hatların bedelini kim
ödeyecek
![Page 12: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/12.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 12
4. Elektrik güzel hoş da, şehrin heryeri kömür/gürültü...
![Page 13: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/13.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 13
Elektrik taşıma sorunu
● Elektriği uzaktan nasıl getirebiliriz?
● AC/DC savaşı● AC trafo
![Page 14: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/14.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 14
5. Elektrik nasıl taşınacak
![Page 15: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/15.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 15
Ne zaman AC – Ne zaman DC
● Voltajı yükseltiyoruz, akım düşüyor
● Daha az akım daha az kayıp● Hat empedansı için
kapasitörler● Su altı neden HVDC?● İletim hizmeti
![Page 16: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/16.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 16
6.Elektrik hizmeti için ne kadar ödeyeceğim?
![Page 17: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/17.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 17
Edison‘un iş modeli
● Edison lamba başına para alıyor● Çünkü aydınlatma satıyor● Samuel Insull, ikili tarife, önce
yüksek bedel, tükettikçe fiyat düşüyor
● Aydınlatma yanında endüstriyel motorlar
● Tarife yapısı
![Page 18: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/18.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 18
7. Tedarikçi değişince hat değişiyor, yeni hat yapılması gerekiyor, ne kadar mantıklı?
![Page 19: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/19.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 19
Herkes şebeke yapmasın
● Herkes birbirine hat çekerse..● Talep elektrik şirketlerinden
geliyor● Belediyeler (ABD‘de) çok
uğraştırıyor● Şebeke monopol oluyor● Düzenlemeye tabii (FPC)
![Page 20: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/20.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 20
8. Kendi elektriğimi üretebilir miyim?
![Page 21: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/21.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 21
Kendi elektriğimi üretsem
● Şebekeyi yapanın yatırımı ne olacak?
● MIT, 1985‘te CHP yapmak istiyor
● 20MW (ısı+elektrik)● CelCo 1.3 milyon $ istiyor● Prosumer / Autoproducer
![Page 22: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/22.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 22
9. Elektrik üretim işi çok karlıymış, ben de girsem
![Page 23: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/23.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 23
Üçüncü taraf erişimi
● Büyük montanlı yatırımlar● Kime satacaksınız?● Şebekeye erişim● Hangi fiyata göre satılacak?● Dağıtım şirketi beni bağlamak
istemezse?● ÇEAŞ-Kepez● Üçüncü taraf erişimi...
![Page 24: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/24.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 24
10. Üretim yatırımına ihtiyacımız var, talep çok hızlı artıyor?
![Page 25: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/25.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 25
Devletin kontrolünde üretim yatırımı
● Gösterge bir fiyata ihtiyaç var● Fiyat ne olacak?● Bu yüzden uzun dönemli – alım garantili
anlaşmalar● Devletin işi olsun bu● Yap-İşlet-Devret / İşletme Hakkı devri● İlk defa Almanya ile nükleer santral de
gündeme geliyor● Her yıl tarifeden ödeyelim● Finansmanı da yapan firma bulsun
![Page 26: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/26.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 26
11. Niye devralıyoruz ki, özel sektör daha iyi işletiyor?
![Page 27: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/27.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 27
Yap-İşlet Modeli
● Maliyetler düşüyor (çünkü santral firmada kalacak)
● Merkezi planlama● Sektörü yerli yatırımcılara
açma● Talep çok hızlı artıyor● Devletin üretim yatırımları
uzun sürüyor, faiz, borçlanma
![Page 28: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/28.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 28
12. Bu yatırımlar biraz pahalı olmadı mı?
![Page 29: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/29.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 29
Tüm özel sektöre alım garantisiz açık bir sistem
● Son çare olarak piyasa sistemi● Devlet fiyat belirlemesin● Özel sektörün satabileceği bir
pazar oluşturalım● Devlet eksiğini oradan alsın● Daha sonra dağıtım şirketlerini
özelleştirince özel-özel rekabeti
![Page 30: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/30.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 30
13. Özel sektörü nasıl rekabet ettireceğiz?
![Page 31: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/31.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 31
Marjinal Fiyatlama – Merit Sıralama
● Herkes maliyeti ve üzerine kar beklentisini teklif ediyor
● Sepete son girenin fiyatı (marjinal fiyat) herkese
● Küresel petrol piyasası gibi● Hep üretmek istersen 0 TL● STMC (Kısa dönem marjinal fiyatlar)
– İşletme giderleri (Yakıt+maaşlar)
● LTMC (Uzun dönem marjinal maliyetler) – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs)
![Page 32: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/32.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 32
14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak?
![Page 33: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/33.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 33
Marjinal Fiyatlama
● Her saat, üretim, tüketim, fiyat bilgisi
● Sorun ne?– Herkes işletme giderini teklif
ederse…– Fiyat teklifinin üzerinde
oluşmalı ki para kazansın
● O zaman en zor anlarda (pik) devreye giren santraller ?
![Page 34: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/34.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 34
15. Yarın ne tüketilecek, hangi santral devrede olacak, sistemde belirsizlikler nasıl yönetilecek?
![Page 35: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/35.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 35
Elektrik hizmetleri
● Sistemi tasarlarken– Talep tahmini– Kapasite ihtiyacı
● En büyük ünite sistemden düşse
● Trafolar aşırı yüklenmese● Kısıtlar → Hizmetler● Yan hizmetler
![Page 36: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/36.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 36
16. Yan derken?
![Page 37: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/37.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 37
Ana ve Yan
● Ana hizmet – Elektrik● Sistem arz talep dengesi
– Frekans**
● Reaktif destek
![Page 38: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/38.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 38
17. Niye gün öncesi piyasası?
![Page 39: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/39.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 39
Planlama ufku
● Planlama için bir süre vermek lazım● Gün öncesi – 24 saat ana plan için
uygun– Koşullar, acil durumlar
● Ekonomik tevzi● Tüm tüketiciler ve üreticilerin planı
alınıyor….● 2-3 saate kadar kendi dengelemeni
yap → Güniçi
![Page 40: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/40.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 40
18. Ne yapsam üretimi kesinleştiremiyorum?
![Page 41: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/41.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 41
Dengesizlik piyasası
● Hesap kitap yapıldı● Gerçek zamanda
– Boru patladı– Rüzgar çok daha güçlü geldi– Direk yıkıldı
● Yapmadığın üretimi/tüketimi sistem senin adına satın alır, hesaba yazar
![Page 42: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/42.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 42
19. Herşey çok karışmadı mı? 1000‘lerce üretici milyonlarca tüketici...
![Page 43: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/43.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 43
Kurallar - Yazılımlar
● Tüketicinin– Akıllı sayaç– Profil
● Üretici teklifleri– Optimizasyon programı
● Teklif bölgeleri? Neden– İletim kısıtları
● Elektrik borsası– şeffaflık
![Page 44: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/44.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 44
20. Sistemi anladık ama nasıl üretim yatırımı yapacağım?
![Page 45: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/45.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 45
Üretim-Tüketim – Yakıt – Gösterge Fiyat
● En kötü ihtimalle spot/güniçine satarsınız
● Güniçi fiyatı nasıl oluşuyor● Uzun dönemli piyasa fiyatı?● Alım garantileri
– Stratejik (Nükleer/yerli kömür)– Teknolojik (Yenilenebilir)
![Page 46: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/46.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 46
21. 2 günlük fiyatla yatırım mı yapılır
![Page 47: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/47.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 47
İkili anlaşmalar/Elektrik satışı
● İkili anlaşmalar● Türkiye‘de özelleştirmenin
mantığı– Önce dağıtım şirketleri– Müşterileri gösterip üretim
yatırımı yapsınlar
● Portföy
![Page 48: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/48.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 48
22. Peki bu serbest piyasada uzun dönemli yatırımları nasıl garanti ediyoruz?
![Page 49: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/49.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 49
Bilgi/Mekanizmalar
● Sistem yöneticisi – Master plan – İletim planı
● Bakanlık– Talep tahmini
● Yatırımcı– Karar
● Yatırım gelmez ise– Devlet şartların oluşması ile
yatırım yapar
![Page 50: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/50.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 50
23. Bazı santraller kar edemiyor, sadece yazın çalışıyorlar, kazandıkları para yetmiyor?
![Page 51: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/51.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 51
Kayıp para problemi
● Kayıp para: Optimum santral çeşitliliği piyasadan kazanılan para ile sürdürülemiyor
● Optimizasyonuda senede sadece 80 saat– Tek çevrim santrale– Tüm yatırımı sadece senede 80 saat
ile nasıl çıkaracak
● Ama o 80 saatte bir santral lazım● Yokluk fiyatlaması
![Page 52: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/52.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 52
24. Yokluk fiyatlaması da ne?
![Page 53: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/53.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 53
Yokluk fiyatlaması
● Talep fiyata tepki vermiyor● Yazın en sıcak günde tüm
ülke klimalar sonda● Arz tarafında bir kıtlık oluştu● Fiyatı ne?
![Page 54: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/54.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 54
25. İşler çok karışmadı mı?
![Page 55: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/55.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 55
Yokluk fiyatlaması
● Olmayan elektriğin bedeli ne?● Elektrik olmayınca → ekonomik
kayıp● Fiyat-değer-maliyet● 0,41 krş/kWh, Gece 20‘de 1 saat
elektriğiniz kesilmesin diye ne kadar bedel ödersiniz?
● Sadece 80 saat için üretim yatırımı nasıl sağlanır/cezbedilir
● Tek çevrim doğalgaz santrali– 250,000 $/MW– Senede sadece 80 saatde
500 MW‘a ihtiyacım var– 12 sene geri dönüş
![Page 56: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/56.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 56
26. Olmayan elektrik değeri?Value of Lost Load
![Page 57: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/57.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 57
Anket veya GSYİH‘dan
● WTP: Ödeme isteği● WTA: Kabul etme isteği● VoLL: max/min (WTP, WTA) – Güvenilirlik kriteri ile ….
![Page 58: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/58.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 58
27. Ama elektrik herkese sürekli aynı fiyat ile verilmeli?
![Page 59: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/59.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 59
Talep yönetimi
● Sistem bu yatırımı yapmak yerine– O saatte üretimini kısabilen, İhtiyacı olmayan
● Böylelikle bir talep esnekliği sağlar:
![Page 60: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/60.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 60
28. Ya arz talebi karşılamaya yetmez ise?
![Page 61: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/61.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 61
Tavan Fiyat
● Arz ve talep kesişmez ise– Pratikte VoLL
● AB‘de de siyasi olarak zor● Tavan fiyat● Kabul edilebilir rakam
![Page 62: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/62.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 62
29. Hepsini kamu yapsa daha ucuza gelmez mi?
![Page 63: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/63.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 63
En yüksek kapasite girişleri/En düşük fiyat
![Page 64: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/64.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 64
30. Güneş bu sistemde nereye oturuyor?
![Page 65: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/65.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 65
Güneş maliyet avantaji/kontrol sorunu
![Page 66: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/66.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 66
31. Bunların fiyatı düşecek ama?
![Page 67: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/67.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 67
Güneş – Yeni bir düzlem
● Dağıtık sistem● Depolama gerekecek● Ama şebekeye ihtiyaç
düşerse?? Hatlar?● Zaten 4000 saat çalışan
santraller 2000 saate düşerse● O 2000 saatte çalışmaları da
elzem olursa?
![Page 68: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/68.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 68
32. Depolama kritik yani?
![Page 69: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/69.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 69
Depolama tüm enerji kaynaklarında kritik
● Petrol– Ulusal stok
● Doğalgaz– Depolama
● Elektrik– ????? barajlı hidro?
![Page 70: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/70.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 70
33. Elektrikli arabalar peki?
![Page 71: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/71.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 71
Elektrikli arabalar
● Tekerlekli talep● Hızlı şarj
– Tesla 145 kW, 450 V
● 400 km için– 25 kWh/100 km
● Ulaştırma– petrol→elektrik
● Ne zaman?
![Page 72: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/72.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 72
34. Nereye gidiyoruz
![Page 73: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/73.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 73
Sistem gidişatı
● Daha sayısal● Daha otonom● Daha çok katılımcılı● Merkezi/dağıtık● Maliyet etkin
![Page 74: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/74.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 74
35. Oyun değiştiriciler?
![Page 75: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/75.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 75
Çok fazla oyun değiştirici olasılığı var
● Otonom sürüş→ulaştırma● Güneş 2.0 → tandem● Temiz enerji teknolojileri● Pil sistemlerinde 100$/kWh● Yatırım döngüsü <2 yıl● Blockhain● Sibergüvenlik
![Page 76: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/76.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 76
36. Kısaca
![Page 77: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/77.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 77
Kısaca
● Fiyat-değer-maliyet● Tren → bireysel araç● Kara hatlarından → Cep tel● Kaynak : Fosil – Yen eş zamanlı● Veri analitiği● Pİyasa 2016
– >1MW
● Piyasa 2025– > 1 kW (talep/üretim)
![Page 78: 36 soruda Elektrik Piyasası - Baris Sanli...2017/03/11 · – İşletme+ Yatırım maliyetleri (kredi vs) 11 Mart 2017 32 14. Marjinal fiyat yatırımı nasıl sağlayacak? 11 Mart](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022071008/5fc598f01e209d2e30693bee/html5/thumbnails/78.jpg)
11 Mart 2017 www.barissanli.com 78
TeşekkürlerBarış Sanlı
www.barissanli.com