dashiacpa.com37-+97_9_12… · web viewداراییهای مالی انتقالیافتهای که...

37استاندارد حسابداري ابزارهای مالی: افشا


فهرست مندرجات شماره

بند1هدف2 - 4دامنه كاربرد5 - 19اهمیت ابزارهای مالی برای وضعیت مالی

6 - 16صورت وضعیت مالی-6طبقات داراییهای مالی و بدهیهای مالی

7 - 12تهاتر داراییهای مالی و بدهیهای مالی13وثیقه

14کاهش ارزش بابت زیانهای اعتباری15 - 16نکول و نقض

-19سایر موارد افشا-17

17 - 19ارزش منصفانه32ماهیت و میزان ریسکهای ناشی از ابزارهای مالی-

2023افشاهای کیفی- -32افشاهای کّمی-

2426 - 28ریسک اعتباری29ریسک نقدینگی

30 - 32ریسک بازار40انتقال داراییهای مالی-

33 داراییهای مالی انتقال یافته ای که بطور کامل قطHHع-

شناخت نشده اند36

داراییهای مالی انتقال یافته ای که بطور کامل قطHHع-شناخت شده اند

39- 37

40اطالعات تکمیلی-41تاریخ اجرامطابقت با استانداردهای بین المللی گزارشگری

مالی42

فهرست مندرجات شماره

بندپیوستها

اصطالحات تعریف شده:پیوست الف-پیوست ب: رهنمود بکارگیری-

1


2


هدف

هدف این استاندارد، الزام واحدهای تجاری به افشای اطالعاتی.1 در صورتهای مالی است تا استفاده کنندگان بتوانند موارد زیر را

ارزیابی کنند:

اهمیت ابزارهای مالی برای وضعیت مالي واحد تجاری؛ والف.

ماهیت و میزان ریسکهای ناشی از ابزارهای مالی، که واحدب. تجاری طی دوره و در پایان دوره گزارشگری در معرض آنهاقرار دارد و نحوه مدیریت این ریسکها توسط واحد تجاری.

دامنه کاربرد

این استاندارد باید توسط تمام واحدهای تجاری، برای انواع.2ابزارهای مالی به جز موارد زیر بکار گرفته شود:

تجاریالف. واحدهای فرعی، تجاری واحدهای در منافع وابسHHته یHHا مشHHارکتهای خHHاص کHHه حسHHابداری آنهHHا طبHHق

صورتهاي مالي تلفيقي و حسابداري سرمايه گذاري در 18استاندارد حسابداری س,,رمايه گذاري در واح,,دهاي 20، استاندارد حسابداری واحدهاي تجاري فرعي

حس,,ابداری مش,,ارکتهای خ,,اص 23یا استاندارد حسابداری تج,,اري وابس,,ته انجام می گیرد.

حقوق و تعهدات كارفرمايان در طرحهاي مزايHHاي كاركنHHان،ب . برای آنهHHامزای,,ای بازنشس,,تگی کارکن,,ان 33که استاندارد حسابداری

کاربرد دارد.

قرارداد هHHاي بيمHHه صادرشHHده توسHHط بیمه گHHر طبHHق تعريHHفپ .. فعالیتهای بیمه عمومی 28استاندارد حسابداری

اسHHتاندارد15 و 14 يHHا 13 و 12ابزار هايي كه طبق بنHHد هاي ت . ، بايHHد بHHه عنHHوان ابزار هHHايابزاره,,ای م,,الی: ارائه 36حسHHابداري

مالکانه طبقه بندي شوند. 3


این استاندارد برای ابزارهای مالی شناسایی شده و.3 شناسایی نشده کاربرد دارد. ابزارهای مالی شناسایی شده، شامل

داراییهای مالی و بدهیهای مالی مانند سرمایه گذاریها، دریافتنی ها، پرداختنی ها و وامهای دریافتنی یا پرداختنی است که

در صورت وضعیت مالی منعکس شده است. ابزارهای مالی شناسایی نشده، شامل برخی ابزارهای مالی است که اگرچه در

صورت وضعیت مالی منعکس نشده است، اما در دامنه کاربرد ایناستاندارد قرار می گیرند )مانند برخی تعهدات وام(.

این استاندارد، در مورد قراردادهای خرید یا فروش اقالم.4 غیرمالی كه به صورت خالص از طریق نقد یا ابزار مالي دیگر،

يا از طریق مبادله ابزار هاي مالي قابل تسويه است، کاربرددارد.

اهمیت ابزارهای مالی برای وضعیت مالی واحد تجاری باید اطالعاتی افشا کند که استفاده کنندگان صورتهای مالی بتوانند.5

اهمیت ابزارهای مالی برای وضعیت مالی واحد تجاری را ارزیابی کنند.

صورت وضعیت مالی

طبقات داراییهای مالی و بدهیهای مالی

مبالغ دفتری هر یک از طبقات زیر، باید در صورت وضعیت مالی.6یا در یادداشتهای توضیحی افشا شود:

سرمایه گذاریها؛الف.

وامها و دریافتنی ها؛ب.

سایر داراییهای مالی؛ وپ.

بدهیهای مالی ت.

تهاتر داراییهای مالی و بدهیهای مالی

، ساير الزامات افشاي11 تا 8موارد افشاي مندرج در بند های .7 اين استاندارد را تكميل مي كند و براي تمام ابزار هاي مالي

4


تهاتر36 استاندارد حسابداري 44شناسايی شده كه طبق بند می شوند، الزامي است. همچنين، اين موارد افشا براي

ابزار هاي مالي شناسايي شده ای که مشمول توافق خالص سازی جامع قابل اعمال يا توافقی مشابه می شوند، صرف نظر از

تهاتر شده باشند یا36 استاندارد حسابداري 44اينكه طبق بند خیر، کاربرد دارد.

واحد تجاري بايد اطالعاتی افشا کند که برای استفاده كنندگان.8 صورتهاي مالي، امکان ارزیابی تأثیر بالفعل یا بالقوه توافقهای

خالص سازی بر وضعیت مالی واحد تجاری را فراهم نماید. این افشا شامل تأثیر بالفعل یا بالقوه حق تهاتر مرتبط با داراييهای مالی شناسایی شده و بدهيهاي مالي شناسايي شده واحد تجاري

قرار مي گيرند. 7است كه در دامنه کاربرد بند

، واحد تجاري بايد در8برای دستیابی به هدف مندرج در بند .9 پايان دوره گزارشگري، اطالعات كّمي زير را براي داراييهای مالي شناسایی شده و بدهيهاي مالي شناسايي شده ای كه در

قرار مي گيرند، به تفکیک افشا کند:7دامنه کاربرد بند

بدهيهايالف. و شناسایی شده مالي داراييهای ناخالص مبالغ مالي شناسايي شده؛

اسHHتاندارد44مبHHالغي كHHه طبHHق معیارهHHای منHHدرج در بنHHد ب. ، هنگHHام تعHHيين مبHHالغ خHHالص قابHHل ارائHHه در36حسHHابداري

صورت وضعيت مالي، تهاتر شده اند؛

مبالغ خالص قابل ارائه در صورت وضعيت مالي؛پ.

مبHHالغ مشHHمول توافHق خالص سHHازی جHHامع قابHHل اعمHHال يHات. )ب(9توافقی مشHHابه، كHHه بHHه طHHریقی دیگHHر، مشHHمول بنHHد

نمی شوند، شامل:

5


مبالغ مربوط به ابزار هاي مالي شناسايي شده ای كه.1 44تمام یا برخي معیارهای تهاتر مندرج در بند

را احراز نمی کنند؛ و36استاندارد حسابداري

مبالغ مربوط به وثيقه مالي )شامل وثيقه نقدی(؛ و.2

یک مبلغ خالص پس از كسر مبالغ مندرج در قسHHمت )ت( ازث.مبالغ مندرج در قسمت )پ( اشاره شده در باال.

اطالعات الزامی طبق اين بند بايد به شكل جدول، بطور جداگانه برای داراييهای مالی و بدهيهاي مالي ارائه شود؛ مگر

اينكه شكل ديگري مناسب تر باشد.

)ت( براي یک ابزار مالی، بايد9كل مبلغ افشا شده طبق بند .10)پ( براي آن ابزار مالی باشد.9محدود به مبلغ مندرج در بند

واحد تجاري بايد به همراه افشای حقوق تهاتر مربوط به.11 داراييهای مالی شناسایی شده و بدهيهاي مالي شناسايي شده

مشمول توافق خالص سازی جامع قابل اعمال و توافقهای )ت( افشا شده اند، توضیحی شامل ماهيت9مشابه كه طبق بند

اين حقوق، ارائه نماید.

11 تا 8در صورت نیاز به افشای اطالعات الزامی طبق بند هاي .12 در بيش از يك يادداشت توضيحي، واحد تجاري بايد بين

يادداشتها، عطف متقابل برقرار کند.

وثیقه

واحد تجاری باید موارد زیر را افشا کند:.13

مبلغ دفتری داراییهای مالی که به عنوان وثیقه بدهیها یاالف.بدهیهای احتمالی در رهن قرار گرفته است؛ و

مفاد و شرایط مربوط به وثیقه گذاری.ب.

6


کاهش ارزش بابت زیانهای اعتباری

زمانی که داراییهای مالی به دلیل زیانهای اعتباری، کاهش.14 ارزش می یابند و واحد تجاری کاهش ارزش را به جای کاهش

مستقیم مبلغ دفتری دارایی، در حساب جداگانه ای ثبت می کند )برای مثال، از حساب ذخیره کاهش ارزش برای ثبت کاهش

ارزش تک تک داراییها و یا از حساب مشابهی برای کاهش ارزش مجموعه ای از داراییها استفاده می کند(، باید صورت تطبیق تغییرات آن حساب طی دوره را برای هر طبقه از داراییهای

مالی افشا کند.

نکول و نقض

واحد تجاری باید در مورد وامهای پرداختنی شناسایی شده در.15پایان دوره گزارشگری، موارد زیر را افشا کند:

شرایطالف. همچنین، و سود و اصل نکول هرگونه جزئیات بازخرید وامهای پرداختنی مزبور طی دوره؛

مبلHHغ دفHHتری وامهHHای پرداختHHنی نکول شHHده در پایHHان دورهب.گزارشگری؛ و

اینکه پیش از تأیید صورتهای مالی برای انتشار، نکHHول رفHHعپ. شده است یا درباره شرایط وامهای پرداختنی مذاکره مجدد

صورت گرفته است.

، شرایط مربوط به15اگر به غیر از موارد مطرح شده در بند .16 موافقت نامه وام، طی دوره نقض شود، در صورتی که موارد

نقض شده به وام دهنده اجازه دهد بازپرداخت سریع تر را 15درخواست نماید، واحد تجاری باید اطالعات الزامی طبق بند

را افشا کند )مگر اينكه در پايان دوره گزارشگری يا پیش از آن، موارد نقض شده رفع، يا درباره شرايط وام، مذاكره مجدد

صورت گرفته باشد(.

7


سایر موارد افشا

ارزش منصفانه

، واحد تجاری باید ارزش18به استثنای موارد الزامی طبق بند .17 منصفانه داراییهای مالی و بدهیهای مالی را به گونه ای افشا

کند که امکان مقایسه با مبلغ دفتری آنها فراهم شود.

افشای ارزش منصفانه در موارد زیر الزامی نیست:.18

زمانی که مبلغ دفتری ابزارهای مالی مانند دریافتنی ها والف. پرداختنی های تجاری کوتاه مدت، تقHHریب معقHHولی از ارزش

منصفانه آنها باشد؛

سHHHرمایه گذاری در ابزارهHHHای مالکHHHانه ای کHHHه دارای قیمتب. اعالم شده بHHرای دارايي يHHا بHHدهي یکسHHان در بHHازاری فعHHال نیستند یا ابزارهHای مشHتقه وابسHHته بHه این گونHه ابزارهHای مالکانه که به دلیل عدم امکHHان تعHHیین ارزش منصHHفانه آنهHHا به گونه ای قابل اتکا، به بهای تمام شده اندازه گیری شده اند؛

یا

قHHراردادی کHHه دارای ویHHژگی مشHHارکت اختیHHاری اسHHت،پ. مشروط بر اینکه امکHHان تعHHیین ارزش منصHHفانه آن ويHHژگي

به گونه ای قابل اتکا، وجود نداشته نباشد.

)ب( و )پ(، واحد تجاری18درخصوص موارد مطرح شده در بند .19 باید اطالعاتی افشا کند که به استفاده کنندگان صورتهای مالی، برای اعمال قضاوت درباره میزان تفاوتهای احتمالی بین مبلغ دفتری و ارزش منصفانه آن داراییهای مالی یا بدهیهای مالی

کمک نماید؛ این اطالعات شامل موارد زیر است:

این موضوع که اطالعات ارزش منصفانه ابزارهای مزبور،الف. به این دلیل که امکان تعیین ارزش منصفانه آنهHHا به گHHونه ای

قابل اتکا قابل وجود نداشته، افشا نشده است؛ 8


شرحی از ابزارهHHای مHHالی، مبلHHغ دفHHتری آنهHHا، و توضHHیحیب. درباره اینکه به چHHه دلیHHل امکHHان تعHHیین ارزش منصHHفانه بHHه

گونه ای قابل اتکا وجود نداشته است؛

اطالعات درباره بازار ابزارهای مورد نظر؛پ.

اطالعات درباره اینکه واحد تجاری قصد واگHHذاری ابزارهHHایت.مالی را دارد یا خیر و چگونگی انجام این کار؛ و

موضوع قطع شناخت ابزارهای مالی که امکان تعیین ارزشث. گونه ای قابل اتکا وجHHود نداشHHته‌منصفانه آنها در گذشته، به

است، مبلغ دفتری آنها در زمان قطع شناخت، و مبلغ سHHودیا زیان شناسایی شده.

ماهیت و میزان ریسکهای ناشی از ابزارهای مالی واحد تجاری باید اطالعاتی افشا کند که به استفاده کنندگان صورتهای مالی در.20

ارزیابی ماهیت و میزان ریسکهای ناشی از ابزارهای مالی كه واحد تجاري درپایان دوره گزارشگری در معرض آنها قرار می گیرد، کمک نماید.

، بر ریسکهای ناشی از32 تا 23افشاهای الزامی طبق بندهای .21 ابزارهای مالی و نحوه مدیریت آنها تمرکز می کند. این ریسکها، بطور معمول، شامل ریسک اعتباری، ریسک نقدینگی و ریسک

بازار است، اما محدود به این موارد نمی شود.

فراهم آوردن موارد افشای كيفي به همراه افشاهاي كّمي، به.22 استفاده كنندگان امکان برقراری ارتباط بین افشاهای مرتبط را

می دهد و در نتیجه، تصويري كلي از ماهيت و ميزان ریسکهای کند. تعامل بين افشاهای كيفيناشي از ابزار هاي مالي ارائه می

و كّمي، به افشاي اطالعات كمك مي كند و استفاده كنندگانبهتر می توانند آسیب پذیری از ریسکها را ارزیابی کنند.

افشاهای کیفی واحد تجاری باید برای هر یک از انواع ریسکهای ناشی از.23

ابزارهای مالی، موارد زیر را افشا کند:9


آسیب پذیری از ریسکها و نحوه ایجاد آنها؛الف.

اهHHداف، رویه هHHا و فراینHHدهای مHHدیریت ریسHHک و روشHHهایب.مورد استفاده برای اندازه گیری ریسک؛ و

هرگونه تغییر در قسHHمتهای )الHHف( یHHا )ب( نسHHبت بHHه دورهپ.قبل.

افشاهای کّمی واحد تجاری باید برای هر یک از انواع ریسکهای ناشی از.24

ابزارهای مالی، موارد زیر را افشا کند:

واحدالف. آسیب پذیری درباره کّمی اطالعات از خالصه ای تجاری از ریسک مورد نظHHر در پایHHان دوره گزارشHHگری. این افشا باید مبتنی بر اطالعات درون سازمانی تهیه شده بHHرای مHHHدیران اصHHHلی واحHHHد تجHHHاری )طبHHHق تعریHHHف منHHHدرج در

(، برای مثالافشای اطالعات اشخاص وابسته 12استاندارد حسابداری هیئت مدیره یا مدیر عامل واحد تجاری، باشد.

، بHHه مHHیزانی کHHه32 تHHا 26افشاهای الHHزامی طبHHق بنHHدهای ب.طبق قسمت )الف( ارائه نشده باشد.

تمرکز ریسک، در صورتی که بر اساس افشHHاهای ارائه شHHدهپ.طبق قسمتهای )الف( و )ب( باال، مشخص نباشد.

چنانچه اطالعات کّمی افشا شده در پایان دوره گزارشگری،.25 معرف آسیب پذیری واحد تجاری از ریسک طی دوره نباشد، واحد تجاری باید اطالعات بیشتری ارائه کند که معرف این

موضوع باشد.

ریسک اعتباری

واحد تجاری باید موارد زیر را بر مبنای طبقات ابزارهای مالی.26افشا کند:

10


آسیب پذیریالف. میزان حداکثر شکل، بهترین به که مبلغی واحد تجاری از ریسک اعتباری در پایان دوره گزارشHHگری را بدون در نظر گرفتن هرگونه وثیقHHه نگهداری شHHده یHHا سHHایر روشهای افزایش اعتبار، نشان دهد )برای مثHHال توافقهHHای خالص سHHازی کHHه واجHHد شHHرایط تهHHاتر طبHHق اسHHتاندارد

نمی باشند(. اين افشا بHHراي ابزار هHHاي مHHالي36حسابداری كHHه مبلHHغ دفHHتري آنهHHا بHHه بهHHترين شHHکل حHHداكثر مHHيزان آسHیب پذیری از ریسHHک اعتبHHاری را نشHHان مي دهHHد، الHزامي

نيست.

شرحي از وثيقHHه نگهداري شHHده بHHه عنHHوان تضHHمین و سHHايرب. روشهای افزایش اعتبار و اثر مالي آنها )بHHراي مثHHال، بيHHان عددي مHHيزان کHHاهش ریسHHک اعتبHHاری بHHه واسHHطه وثيقHHه و سایر روشهای افزایش اعتبار( در ارتبHHاط بHHا مبلغي كHHه بHHه بهترين شکل، حداكثر میزان آسیب پذیری از ریسک اعتبHHاري را نشان مي دهد )صHHرف نظر از اینکHHه طبHHق قسHHمت )الHHف(

باال يا از طریق مبلغ دفتری ابزار مالي، افشا شده باشد(.

اطالعات درباره کیفیت اعتباری داراییهHHای مHHالی کHHه نHHه ازپ. تHHاریخ سررسHHید آنهHHا گذشHHته اسHHت و نHHه کHHاهش ارزش

یافته اند.

داراییهای مالی که یا از تاریخ سررسید آنها گذشته است یا کاهش ارزش یافته اند

واحد تجاری باید موارد زیر را بر مبنای طبقات داراییهای مالی.27افشا کند:

دورهالف. پایان در که مالی داراییهای سنی تحلیل و تجزیه گزارشگری از تاریخ سررسید آنها گذشته است، امHHا کHHاهش

ارزش نیافته اند؛ و

11


تجزیHHHه و تحلیHHHل داراییهHHHای مHHHالی کHHHه در پایHHHان دورهب. گزارشگری، به صورت انفرادی به عنوان داراییهHHای کHHاهش ارزش یافتHHه تعHHیین شHHده اند، بHHه همHHراه عHHواملی کHHه واحHHد

تجاری در تعیین کاهش ارزش آنها در نظر گرفته است.

کسب وثیقه و سایر روشهای افزایش اعتبار

زمانی که واحد تجاری، طی دوره، داراییهای مالی یا غیرمالی.28 را از طریق تملک وثیقه نگهداری شده به عنوان تضمین یا

استفاده از سایر روشهای افزایش اعتبار )مثل تضمینها( به دست آورد و چنین داراییهایی معیارهای شناخت مندرج در سایر

استانداردها را احراز کنند، واحد تجاری باید در تاریخ گزارشگری، موارد زیر را در مورد داراییهای نگهداری شده

مزبور افشا کند:

ماهیت و مبلغ دفتری داراییها؛ والف.

کHHه داراییهHHا از نقدشHHوندگی بHHاالیی برخHHوردار‌در صHHورتیب. نباشند، خط مشی واحد تجاری بHHرای واگHHذاری این داراییهHHا

یا استفاده از آنها در عملیات واحد تجاری.

ریسک نقدینگی

واحد تجاری باید موارد زیر را افشا کند:.29

قرار داد هايالف. )شامل مالی بدهیهای سررسید تجزیه تضHHHمین مHHHالي صادرشHHHده( کHHHه سررسHHHیدهای قHHHراردادی

باقیمانده را نشان دهد.

تشHHریح نحHHوه مHHدیریت ریسHHک نقHHدینگی منHHدرج در قسHHمتب.)الف( باال.

12


ریسک بازار

تحلیل حساسیت

عمل می شود، واحد تجاری باید31به جز مواردی که طبق بند .30موارد زیر را افشا کند:

تحليل حساسيت براي هر یک از انواع ریسکهای بازار كهالف. واحد تجاري در پايHHان دوره گزارشHHگري در معHHرض آن قHHرار می گیرد. این تحلیل حساسیت بیانگر نحوه تأثیرپHذیری سHود یHHا زیHHان دوره و حقHHوق مالکانHHه از تغیHHیر در متغHHیر ریسHHک مربHHوط، کHHه در آن تHHاریخ بطHHور معقHHول محتمHHل اسHHت،

می باشد؛

روشها و مفروضHHات مHHورد اسHHتفاده در آماده سHHازی تحلیHHلب.حساسیت؛ و

تغییر در روشها و مفروضات مورد استفاده نسبت بHHه دورهپ.قبل و دالیل این تغییرات.

در صورتي كه واحد تجاري از نوعی تحليل حساسيت، مانند.31 ارزش در معرض ریسک، استفاده کند که بیانگر وابستگي

متقابل متغير هاي ریسک )مانند نرخهای سود و نرخهای مبادله ارز( باشد و از آن براي مديريت ریسکهای مالي استفاده نماید،

واحد تجاري می تواند از این تحليل حساسيت، به جاي تحليل استفاده کند. واحد تجاري بايد موارد زير را30مورد نظر بند

نيز افشا نماید:

تحلیلالف. این انجام در استفاده مورد روش درباره توضیح حساسیت و پارامترها و مفروضHHات عمHHده مبنHHای اطالعHHات

ارائه شده؛ و

13


توضیح هدف روش مورد استفاده، و محدودیتهایی که ممکنب. اسHHت مHHوجب شHHود اطالعHHات، ارزش منصHHفانه داراييهHHا و

بدهيها را بطور کامل منعکس نکند.

سایر افشاهای مربوط به ریسک بازار

یا30در صورتی که تحلیل حساسیت افشاشده طبق بندهای .32 ، معرف ریسک ابزار مالی نباشد )برای مثال، به دلیل اینکه31

آسیب پذیری از ریسک پایان سال، بازتابی از آسیب پذیری از ریسک طی سال نیست(، واحد تجاری باید این موضوع و دلیل

اینکه چرا معتقد است تحلیل حساسیت بیانگر این ریسکنمی باشد را افشا کند.

انتقال داراییهای مالی

در مورد انتقال40 تا 34الزامات افشای مندرج در بندهای .33 داراییهای مالی، سایر الزامات افشای این استاندارد را تکمیل می کند. واحد تجاری باید افشاهای الزامی طبق بندهای مزبور

را در یادداشتی مجزا، در صورتهای مالی خود ارائه نماید. واحد تجاری باید برای تمام داراییهای مالی انتقال یافته ای که قطع

شناخت نشده اند و بابت هرگونه مشارکت مستمر در دارایی انتقال یافته که، صرف نظر از زمان وقوع معامله انتقال

مربوط، در تاریخ گزارشگری موجود است، افشاهای الزامی را ارائه کند. به منظور بکارگیری الزامات افشای مندرج در بندهای

اشاره شده باال، واحد تجاری تنها در صورتی تمام یا بخشی از دارایی مالی را انتقال داده است )دارایی مالی انتقال یافته( که

یا:

آنالف. نقدی جریانهای دریافت به نسبت قراردادی حقوق دارایی مالی را انتقال داده باشد؛ یا

14


حقHHوق قHHراردادی نسHHبت بHHه دریHHافت جریانهHHای نقHHدی آنب. دارایی مالی را حفظ کرده باشد، اما طبق توافق، متعهد به پرداخت همان جریانهای نقدی به یHHک یHHا چنHHد دریافت کننHHده

طبق یک توافق باشد.

واحد تجاری باید اطالعاتی افشا کند که برای استفاده کنندگان.34صورتهای مالی، موارد زیر را امکانپذیر سازد:

درک رابطه بین داراییهای مالی انتقال یافته ای که بطورالف.کامل قطع شناخت نشده اند و بدهیهای مربوط؛ و

ارزیابی ماهیت، و ریسHHکهای مربHHوط بHHه مشHHارکت مسHHتمرب.واحد تجاری در داراییهای مالی قطع شناخت شده.

تا37برای مقاصد بکارگیری الزامات افشای مندرج در بندهای .35 ، واحد تجاری در صورتی در دارایی مالی انتقال یافته40

مشارکت مستمر دارد که به عنوان بخشی از آن انتقال، تمام حقوق قراردادی یا تعهدات مرتبط با دارایی مالی انتقال یافته را حفظ یا هرگونه حقوق یا تعهدات قراردادی جدید مرتبط با

دارایی مالی انتقال یافته را به دست آورده باشد. برای مقاصد بکارگیری الزامات افشای مندرج در بندهای مزبور، موارد زیر

مشارکت مستمر محسوب نمی شود:

انتقالالف. با مرتبط معمول ضمانت نامه های و اقرارنامه ها متقلبانHHه و مفHHاهیم معقHHول بHHودن، معHHامالت صHHادقانه و منصHفانه کHHه می توانHد انتقHال را در نتیجHه اقHدام قHانونی،

ابطال کند؛

پیمانهHHHای آتی، اختیار هHHHای معاملHHHه و سHHHایر قراردادهHHHایب. تحصیل مجدد دارایی مالی انتقال یافته که قیمت قرارداد )یا قیمت اعمال( آنهHHا، برابHر بHHا ارزش منصHHفانه دارایی مHHالی

انتقال یافته است؛ یا 15


توافقی کHHه بHHه مHHوجب آن، واحHHد تجHHاری حقHHوق قHHراردادیپ. نسبت بHHه دریHHافت جریانهHHای نقHHدی دارایی مHHالی را حفHHظ کرده اسHت، امHHا بHHرای پHHرداخت همHHان جریانهHHای نقHدی بHHه اشخاص ثالث، تعهد قراردادی تقبل کHHرده و هHHر سHHه شHHرط

زیر احراز شده است:

واحد تجاري هيچ تعهدي براي پرداخت مبالغي به.1 دريافت كنندگان نهايي نداشته باشد مگر اینکه مبالغ

معادل را از دارايي اصلی وصول نماید. پيش پرداختهاي كوتاه مدت توسط واحد تجاري با حق بازيافت كامل

مبالغ وام اعطایی به اضافه سود تحقق یافته بهنرخهاي بازار، اين شرط را نقض نمي كند.

واحد تجاري طبق شرايط قرار داد انتقال، از فروش يا.2 وثيقه گذاشتن دارايي اصلی، مگر به عنوان تضمین نزد

دریافت کنندگان نهایی بابت تعهد پرداخت جريانهاينقدي به آنها، منع شده باشد.

واحد تجاري متعهد باشد هرگونه جريانهای نقدی.3 وصولي به نمايندگي از دريافت كنندگان نهايي را بدون

تأخير بااهمیت ارسال نماید. افزون بر این، واحد تجاري، به استثنای سرمایه گذاری در نقد يا معادلهای

صورت جريانهای 2نقد )طبق تعريف استاندارد حسابداري ( طی دوره كوتاه تسويه از تاريخ وصول تا تاريخنقدی

مقرر برای ارسال به دريافت كنندگان نهايي، حق سرمايه گذاري مجدد اين جريانهاي نقدي را نداشته باشد و سود كسب شده چنين سرمايه گذاريهايی به

دريافت كنندگان نهايي انتقال داده شود.

16


داراییهای مالی انتقال یافته ای که بطور کامل قطع شناخت نشده اند واحد تجاری ممکن است داراییهای مالی را به گونه ای انتقال.36

دهد که تمام داراییهای مالی انتقال یافته یا بخشی از آنها، واجد شرایط قطع شناخت نشود. برای دستیابی به اهداف تعیین شده

)الف(، واحد تجاری باید در هر تاریخ گزارشگری، برای34در بند هر یک از طبقات داراییهای مالی انتقال یافته ای که بطور کامل

قطع شناخت نشده اند، موارد زیر را افشا کند:

ماهیت داراییهای انتقال یافته.الف.

ماهیت ریسکها و مزایای مالکیت که واحد تجاری در معHHرضب.آن قرار دارد.

تشریح ماهیت رابطه بین داراییهای انتقال یافته و بHHدهیهایپ. مربHHHوط، شHHHامل محHHHدودیتهای اسHHHتفاده از داراییهHHHای

انتقال یافته توسط واحد گزارشگر، در نتیجه انتقال.

در صورتی که طرف)های( بدهیهای مربوط، تنها نسHHبت بHHهت. داراییهHHای انتقال یافتHHه حHHق رجHHوع داشHHته باشHHد )باشHHند(، جدولی کHHه ارزش منصHHفانه داراییهHHای انتقال یافتHHه، ارزش منصHHفانه بHHدهیهای مربHHوط و وضHHعیت خHHالص )تفHHاوت بین ارزش منصفانه داراییهای انتقال یافته و بHHدهیهای مربHHوط(

را مشخص می کند.

در صورتی کHHه واحHHد تجHHاری بHHه شناسHHایی تمHHام داراییهHHایث. انتقال یافته ادامه دهد، مبلغ دفتری داراییهای انتقال یافته و

بدهیهای مربوط.

در صورتی که واحد تجاری به میزان مشارکت مستمر خHHود،ج. به شناسایی داراییها ادامه دهد، کل مبلغ دفHHتری داراییهHHای اصHHلی پیش از انتقHHال، مبلHHغ دفHHتری داراییهHHایی کHHه واحHHد

17


تجHHاری بHHه شناسHHایی آنهHHا ادامHHه می دهHHد، و مبلHHغ دفHHتریبدهیهای مربوط.

داراییهای مالی انتقال یافته ای که بطور کامل قطع شناخت شده اند )ب(، در صورتی34برای دستیابی به اهداف تعیین شده در بند .37

که واحد تجاری داراییهای مالی انتقال یافته را بطور کامل قطع شناخت کرده باشد، اما در آنها مشارکت مستمر داشته باشد،

واحد تجاری باید برای هر نوع مشارکت مستمر در هر تاریخگزارشگری، حداقل موارد زیر را افشا کند:

وضعیتالف. صورت در که بدهیهایی و داراییها دفتری مبلغ مHHالی واحHHد تجHHاری شناسHHایی شHHده اسHHت و نشHHان دهنده مشHHارکت مسHHتمر واحHHد تجHHاری در داراییهHHای مHHالی قطHHع شناخت شHHده می باشHHد و اقالم اصHHلی کHHه مبلHHغ دفHHتری آن

داراییها و بدهیها، در آن اقالم شناسایی می شود.

ارزش منصHHHفانه داراییهHHHا و بHHHدهیهایی کHHHه نشHHHان دهندهب. مشHHارکت مسHHتمر واحHHد تجHHاری در داراییهHHای مHHالی قطHHع

شناخت شده است.

مبلغی که به بهترین شکل، حداکثر میزان آسیب پذیری واحدپ. تجاری از زیان ناشی از مشارکت مستمر در داراییهای مالی قطع شناخت شHده را نشHHان می دهHHد و اطالعHاتی کHHه نحHHوه تعHHیین حHHداکثر مHHیزان آسHHیب پذیری از زیHHان را مشHHخص

می کند.

جریانهHHای نقHHدی خHHروجی تنزیل نشHHده کHHه بHHرای بازخریHHدت. داراییهای مالی قطع شناخت شده الزم است یا ممکن اسHHت الزم شHHود )بHHرای مثHHال، قیمت اعمHHال در قHHرارداد اختیHHار معاملHHه(، یHHا مبHHالغ دیگHHری کHHه در ارتبHHاط بHHا داراییهHHای انتقال یافتHHه، قابHHل پHHرداخت بHHه انتقال گیرنHHده اسHHت. در

18


صHHورتی کHHه جریانهHHای نقHHدی خHHروجی متغHHیر باشHHد، مبلHHغ افشاشHHده بایHHد بHHر مبنHHای شHHرایط موجHHود در هHHر تHHاریخ

گزارشگری باشد.

تجزیHه سررسHید جریانهHHای نقHدی خHروجی تنزیل نشHده کHهث. برای بازخرید داراییهای مالی قطع شناخت شده، الزم اسHHت یا ممکن است الزم شود، یا مبHHالغ دیگHHری کHHه در ارتبHHاط بHHا داراییهای انتقال یافته، قابل پرداخت به انتقال گیرنده است. این مHHHورد افشHHHا نشHHHان دهنده سررسHHHیدهای قHHHراردادی

باقیمانده مشارکت مستمر واحد تجاری است.

اطالعHات کیفی بHرای توصHHیف و پشHHتیبانی افشHHاهای کّمیج.الزامی طبق قسمتهای )الف( تا )ث(.

در صورتي كه واحد تجاري بيش از يك نوع مشارکت مستمر در.38 دارايي مالي قطع شناخت شده داشته باشد، ممكن است

را در ارتباط با یک دارايي خاص37اطالعات الزامی طبق بند تجميع کند و آن را به عنوان یک نوع مشارکت مستمر گزارش

نماید.

افزون بر این، واحد تجاري بايد براي هر نوع مشارکت مستمر،.39موارد زير را افشا کند:

سود يا زيان شناسایی شده در تاريخ انتقال داراييها.الف.

درآمHHدها و هزينه هHHای شناسایی شHHده ناشHHي از مشHHارکتب. مستمر واحد تجاری در داراييهHHاي مHHالي قطHHع شناخت شHHده )براي مثHHال، تغيHHير در ارزش منصHHفانه ابزار هHHاي مشHHتقه(،

هم در دوره گزارشگري و هم به صورت انباشته.

در صورتي كه كل عواید حاصل از فعاليت انتقال )كHHه واجHHدپ. شرایط قطع شناخت اسHت( در دوره گزارشHHگري، در طHHول دوره گزارشگری بطور يكنواخت توزيHHع نشHHده باشHHد )بHHراي

19


مثHHال، اگHHر بخش عمHHده ای از كHHل عوایHHد حاصHHل از فعHHاليتانتقال در روزهاي پاياني دوره گزارشگري واقع شود(:

زمان وقوع بزرگترين فعاليت انتقال در آن دوره.1 گزارشگري )براي مثال، پنج روز قبل از پايان دوره

گزارشگري(،

مبلغ شناسایی شده حاصل از فعاليت انتقال در آن.2 بخش از دوره گزاشگري )براي مثال سودها يا زيانهای

مربوط(، و

كل مبلغ عواید حاصل از فعاليت انتقال در آن بخش از.3دوره گزارشگري.

واحد تجاري بايد اين اطالعات را براي هر دوره اي كه صورتسود و زيان ارائه مي شود، تهيه کند.

اطالعات تکمیلی واحد تجاری باید هرگونه اطالعات اضافی را که برای دستیابی.40

ضروری می داند، افشا کند.34به اهداف افشای مندرج در بند

تاريخ اجرا

مورد كليه صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاريخ الزامات اين استاندارد در .41

و بعد از آن شروع مي شود، الزم االجراست .1/1/1398

مطابقت با استانداردهاي بين المللي گزارشگری مالی

با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين المللي .42 (، به استثنای2017 )ویرایش ابزارهای مالی: افشا 7گزارشگری مالی

، رعايت مي شود.24 تا 20الف و 12 تا 9بندهای

20


پيوست الفاصطالحات تعریف شده

این پیوست، بخش جدانشدنی این استاندارد است. ریسک اینکه یک طرف ابHHزار مHHالی، بHHهریسک اعتباری

دلیHHل عHHدم ایفHHای تعهHHد، مHHوجب زیHHانمالی طرف دیگر شود.

ریسHHHک نوسHHHان ارزش منصHHHفانه یHHHاریسک واحد پول جریانهای نقدی آتی یک ابHزار مHالی بHه

دلیل تغییر در نرخهای مبادله ارز. ریسHHHک نوسHHHان ارزش منصHHHفانه یHHHاسودریسک نرخ

جریانهای نقدی آتی یک ابHزار مHالی بHهدلیل تغییر در نرخهای سود.

ریسHHک اینکHHه واحHHد تجHHاری در ایفHHایریسک نقدینگی تعهدات مربوط به بدهیهای مالی کHHه از طریق تحویل نقد یا دارایی مHHالی دیگHHر

تسویه می شود، دچار مشکل شود. وامهHHای پرداختHHنی، بHHدهیهای مHHالی بHHهوامهای پرداختنی

غیر از پرداختنی های تجHHاری کوتاه مHHدتدر شرايط اعتباري عادی است.

ریسHHHک نوسHHHان ارزش منصHHHفانه یHHHاریسک بازار جریانهای نقدی آتی یک ابHزار مHالی بHه دلیHHل تغیHHیر در قیمتهHHای بHHازار. ریسHHک بازار از سHHه نHHوع ریسHHک تشHHکیل شHHده

ریس,,ک س,,ایرو ریسک واحد پول، ریسک نرخ سود است: .قيمتها

ریسHHHک نوسHHHان ارزش منصHHHفانه یHHHاریسک سایر قیمتها جریانهای نقدی آتی یک ابزار مالی، بHHه دلیل تغییر در قیمتهای بازار )به غHHیر از

ریسک واح,,دیا سود نرخ ریسکتغییرات ناشی از (، صرف نظر از اینکHHه آن تغیHHیرات درپول

اثر عوامل خاص آن ابزار مالی یا ناشHHر آن، یHHHا عوامHHHل تأثیر گHHHذار بHHHر تمHHHام ابزارهHHای مHHالی مشHHابه معامله شHHده در

21


بازار ایجاد شود. دارایی مالی در صورتی سررسید گذشتهسررسید گذشته

محسHHوب می شHHود کHHه طHHرف مقابHHل در تHHاریخ سررسHHید قHHرارداد، از پHHرداخت آن

خودداری کرده باشد. تعریف شده و با معانی36 استاندارد حسابداری 7اصطالحات زیر، در بند

بكار رفته است.36مشخص شده در استاندارد حسابداري ابزار مالکانه

ارزش منصفانه

دارایی مالی

ابزار مالی

بدهی مالی

22


پيوست برهنمود بکارگیری

این پیوست، بخش جدانشدنی این استاندارد است.

(32 تا 20ماهیت و میزان ریسکهای ناشی از ابزارهای مالی )بندهای

، باید در صورتهای32 تا 20افشاهای الزامی طبق بندهای .1ب مالی یا از طریق عطف متقابل از صورتهای مالی به سایر

گزارشها، مانند گزارش فعالیت هیئت مدیره یا گزارش ریسک که با همان شرایط صورتهای مالی و در همان تاریخ در دسترس

استفاده کنندگان صورتهای مالی قرار می گیرد، ارائه شود. مالی کامل‌بدون اطالعات ارائه شده با عطف متقابل، صورتهای

نیست.

(24افشاهای کّمی )بند )الف(، افشای خالصه داده های کّمی درباره آسیب پذیری24بند .2ب

واحد تجاری از ریسکها بر مبنای اطالعات درون سازمانی ارائه شده به مدیران اصلی واحد تجاری را الزامی می کند.

هرگاه واحد تجاری برای مدیریت آسیب پذیری از ریسک، چندین روش را مورد استفاده قرار دهد، باید اطالعات را با استفاده از

روش یا روشهایی افشا کند که مربوط ترین و قابل اتکاترین رویه های 34اطالعات را فراهم می کند. استاندارد حسابداری

درخصوص مربوط بودن وحسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهاتقابل اتکا بودن بحث می کند.

)پ(، افشا درباره تمرکز ریسک را الزامی می کند.24بند .3ب تمرکز ریسک، ناشی از ابزارهای مالی است که ویژگیهای مشابه دارند و بطور مشابهی تحت تأثیر تغییر در شرایط

اقتصادی يا سایر شرایط قرار می گیرند. تشخیص تمرکز ریسک، مستلزم قضاوت با در نظر گرفتن شرایط واحد تجاری است.

افشای تمرکز ریسک باید شامل موارد زیر باشد:

23


تشریح نحوه تعیین تمرکز ریسک توسط مدیریت؛الف.

تشریح ویژگیهای مشترکی که هر تمرکز ریسHHک را مشHHخصب. می کند )مانند طرف مقابل، حوزه جغرافیایی، واحد پول، یا

بازار(؛ و

تمام ابزارهHHای مHHالی‌میزان آسیب پذیری از ریسک مرتبط باپ.دارای آن ویژگی مشترك.

)الف((26حداکثر آسیب پذیری از ریسک اعتباری )بند )الف(، افشای مبلغی که به بهترین شکل، بیانگر حداکثر26بند .4ب

میزان آسیب پذیری واحد تجاری از ریسک اعتباری است را الزامی می کند. این مبلغ برای یک دارایی مالی، عموماً برابر با

مبلغ دفتری ناخالص، پس از کسر موارد زیر است:

؛ و36تمام مبالغ تهاتر شده طبق استاندارد حسابداری الف.

هرگونه زیان کاهش ارزش شناسایی شده.ب.

فعالیتهایی که منجر به ریسک اعتباری می شود و حداکثر.5ب میزان آسیب پذیری از ریسک اعتباری مربوط، شامل موارد زیر

است، اما محدود به این موارد نمی شود:

سایرالف. نزد سپرده گذاری و مشتریان به وام اعطاي واحدهای تجاری. در این موارد، حداکثر مHHیزان آسHHیب پذیری از ریسHHک اعتبHHاری، معHHادل مبلHHغ دفHHتری داراییهHHای مHHالی

مربوط است.

انعقاد قراردادهای مشتقه، مانند قراردادهای مبادلHHه ارزی،ب. سHHواپهای نHHرخ سHHود و ابزارهHHای مشHHتقه اعتبHHاری. هرگHHاه

منصHHفانه انHHدازه گیری شHHود،‌دارایی ایجادشHHده بHHه ارزش

24


حداکثر میزان آسیب پذیری از ریسک اعتباری در پایHHان دورهگزارشگری، برابر با مبلغ دفتری آن دارایی خواهد بود.

اعطHHای تضHHمینهای مHHالی. در این مHHورد، حHHداکثر مHHیزانپ. آسیب پذیری از ریسک اعتبHHاری، بیشHHترین مبلغی اسHHت کHHه اگر تضمین به اجرا گذاشته شود، ممکن اسHت واحHد تجHاری مجبHHور بHHه پHHرداخت آن شHHود. مبلHHغ مزبHHور ممکن اسHHت بHHه مHHیزان قابHHل مالحظه ای بیش از مبلHHغ شناسایی شHHده بHHه

عنوان بدهی باشد.

اعطای تعهدات وام کHHه در طHHول مHHدت وام غیرقابHHل فسHHخت. است یا تنها در واکنش به تغیHHیر نHHامطلوب بHHااهمیت، قابHHل فسخ می شود. اگر ناشHHر نتوانHHد تعهHHدات وام را بHHه صHHورت خالص از طریق نقد یا ابزار مالی دیگر تسویه کنHHد، حHHداکثر میزان آسیب پذیری از ریسک اعتبHHاری برابHHر بHHا مبلHHغ کامHHل تعهد است، زیرا تعهدات وام استفاده نشده کHHه ممکن اسHHت در آینده مورد استفاده قرار گیرد، مشخص نیست. این مبلغ

مHHHHیزان قابHHHHل مالحظه ای بیش از مبلHHHHغ‌ممکن اسHHHHت بهعنوان بدهی باشد.‌شناسایی شده به

)الف((29)الف( و 24افشاهای کّمی ریسک نقدینگی )بندهای )الف(، واحد تجاري خالصه داده های كّمي درباره24طبق بند .6ب

آسیب پذیری از ریسک نقدينگي را بر مبناي اطالعات درون سازماني ارائه شده به مديران اصلي افشا مي كند. واحد

تجاري بايد نحوه تعيين این داده ها را توضيح دهد. در صورتي كه جريانهاي نقدی خروجی )يا دارايي مالي ديگر( منظور شده در

آن داده ها:

بسيار زودتر از انعکاس در آن داده ها، واقع شده باشد، ياالف.

25


مربوط به مبالغی بسيار متفHHاوت از مبHHالغ ارائه شHHده در آنب. داده ها باشHد )بHHراي مثHHال در مHورد ابHزار مشHHتقه اي كHHه در داده های مربوط به تسHHويه بHHه صHHورت خHHالص منظHHور شHHده است اما طرف مقابل، اختيار دارد تسویه ناخالص آن ابHHزار

را الزامی نماید(،

واحد تجاري بايد اين موضوع را بیان کند و اطالعات كّمي را ارائه نماید که ارزیابی میزان این ریسک را برای

استفاده كنندگان صورتهاي مالي فراهم کند، مگر اينكه اين )الف(، مد29اطالعات در تجزيه سررسيد قرار دادي طبق بند

نظر قرار گرفته باشد.

)الف(، واحد تجاری برای29سررسید طبق بند ‌هنگام تجزیه.7ب تعیین تعداد بازه های زمانی مناسب، از قضاوت خود استفاده

از نظر واحد تجاری بازه های‌می کند. برای مثال، ممکن استزمانی زیر مناسب باشد:

کمتر از یک ماه؛الف.

بین یک ماه تا سه ماه؛ب.

بین سه ماه تا یک سال؛ وپ.

بین یک سال تا پنج سال.ت.

)الف( واحد تجاري را ملزم مي کند تجزيه سررسيد29بند .8ب بدهيهاي مالي را كه نشان دهنده سررسيد هاي قرار دادي

باقيمانده براي برخي بدهيهاي مالي است، افشا کند. در اينافشا:

راالف. پرداخت زمان تعیین حق مقابل، طرف كه هنگامی داشته باشد، بدهي به نزديكHHترين دوره اي تخصHHيص می یابHHد كه واحد تجاري ممكن است ملHHزم بHHه پHHرداخت شHHود. بHHراي

26


مثHHال، بHHدهيهاي مHHالي كHHه واحHHد تجHHاري ممكن اسHHت بHHا درخواست طرف مقابل ملزم بHHه پHHرداخت آنهHHا شHHود)ماننHHد

سپرده هاي ديداري(، در اولين بازه زماني قرار مي گيرند.

هرگHHاه واحHHد تجHHاري متعهHHد بHHه پHHرداخت مبHHالغ بHHه صHHورتب. مرحله ای باشد، مبلغ هر مرحلHHه بHHه اولين دوره اي تخصHHيص می یابد كHHه ممكن اسHHت واحHHد تجHHاري در آن دوره ملHHزم بHHه پرداخت شHHود. بHHراي مثHHال، تعهHHدات وام استفاده نشHHده، در بازه زماني دربردارنده اولين تاريخي كه ممکن اسHHت در آن

تاریخ استفاده شود، قرار می گیرد.

بHHراي قرار داد هHHاي تضHHمین مHHالي صادرشHHده، حHHداكثر مبلHHغپ. تضمین به اولين دوره اي تخصیص می یابد كه ممکن است در

آن دوره تضمین به اجرا گذاشته شود.

مبالغ قراردادي قابل افشا در تجزيه سررسيد، که طبق بند.9ب )الف( الزامي شده است، جريانهاي نقدي قرار دادي29

تنزيل نشده است، براي مثال:

كسرالف. از )قبل مالي تأمين اجاره ناخالص تعهدات هزينه هاي تأمين مالي(؛

قيمتهHHاي تعيين شHHده در موافقت نامه هHHای آتي بHHراي خريHHدب.نقدی داراييهاي مالي؛

مبالغ خالص براي ”پرداخت شناور/دريافت ثابت“ سHHواپهایپ.نرخ سود كه جريانهاي نقدي خالص آنها مبادله مي شود؛

مبHHالغ قHHرار دادي قابHHل مبادلHHه در یHHک ابHHزار مHHالي مشHHتقهت. )براي مثال سواپ واحد پول( كه با جريانهاي نقدي ناخالص

مبادله مي شود؛ و

تعهدات ناخالص وام. ث.

27


اين جریانهای نقدي تنزيل نشده با مبالغي كه در صورت وضعيت مالي ارائه می شوند، تفاوت دارند، زيرا مبالغ درج شده در آن

صورت وضعیت مالي، بر مبناي جريانهاي نقدي تنزيل شده است. زماني كه مبلغ قابل پرداخت ثابت نباشد، مبلغ قابل

افشا، بر حسب شرايط موجود در پايان دوره گزارشگري تعيين مي شود. براي مثال، زماني كه مبلغ قابل پرداخت با تغييرات

یک شاخص تغيير مي كند، مبلغ قابل افشا ممكن است مبتنی برسطح آن شاخص در پايان دوره باشد.

)ب( واحد تجاري را ملزم می کند نحوه مديريت29بند .10ب ریسک نقدينگي مربوط به اقالم قابل افشا در افشاهاي كّمي

)الف( را توضیح دهد. در صورتي كه29الزامی طبق بند اطالعات تجزیه سررسيد داراييهاي مالي نگهداري شده براي مديريت ریسک نقدينگي )براي مثال، داراييهاي مالي كه به آسانی قابل فروش است يا انتظار مي رود جريانهاي نقدی

ورودي براي تأمين جريانهاي نقدی خروجي مربوط به بدهيهاي مالي ايجاد کند(، به استفاده كنندگان صورتهاي مالي در ارزیابی ماهیت و میزان ریسک نقدینگی كمك كند، واحد تجاري بايد اين

اطالعات را افشا نماید.

ساير عواملي كه واحد تجاري ممکن است در خصوص.11ب )ب( مدنظر قرار دهد شامل29افشا هاي الزامی طبق بند

موارد زیر است، اما محدود به این موارد نمی شود. آیا واحدتجاری:

تسهيالتالف. به می تواند نقدينگي نياز هاي تأمين براي اعتباری تعهد شده )مانند تسHHهيالت اسHHناد تجHHاري( يHHا سHHاير خطوط اعتباري )مانند تسهيالت اعتباري بHHا مقاصHHد خHHاص(

دسترسی داشته باشد؛

28


براي تأمين نياز هاي نقدينگي، سHHپرده هايي را نHHزد بانكهHHایب.مركزي نگهداري می کند؛

منابع نقدینگی بسيار متنوعی دارد؛پ.

تمرکز زیاد ریسک نقHHدينگي در داراييهHHا يHHا منHHابع نقHHدینگیت.خود دارد؛

براي مديريت ریسک نقHHدينگي، فراينHHدهای كنHHترل داخلي وث.طرحهاي اضطراری دارد؛

ابزار هHHايي دارد كHHه دربردارنHHده شHHرايط بHHازپرداخت سHHریعج. باشHHد )بHHراي مثHHال در زمHHان کHHاهش رتبHHه اعتبHHاري واحHHد

تجاري(؛

ابزار هايي دارد كه بتواند انتقال وثیقه را الزامي کند )بHHرايچ.مثال، تقاضای سپرده بابت ابزار هاي مشتقه(؛

ابزار هHHايي دارد كHHه بHHه آن واحHHد اجHHازه دهHHد بين تسHHويهح. بدهيهای مالی از طریق تحویل نقد )يا دارايي مالي دیگر( يا

از طریق تحویل سهام خود، انتخاب کند؛

ابزار هايي دارد كHHه مشHHمول توافقهHHای خالص سHHازی جHHامعخ.شود.

(31 و 30ریسک بازار- تحلیل حساسیت )بندهای )الف(، تحلیل حساسیت را برای هر یک از انواع30بند .12ب

ریسکهای بازار که واحد تجاری در معرض آن قرار دارد، الزامی می کند. واحد تجاری درباره چگونگی تجميع اطالعات برای ارائه

تصویر کلی، اطالعات برخوردار از ویژگیهای متفاوت درباره آسیب پذیری از ریسکهای ناشی از محیط های اقتصادی بسيار

متفاوت را ترکیب نمی کند. برای مثال:

29


ابزارهای مالی را معامله می کند، ممکنالف. واحد تجاری که است این اطالعHHات را بHHرای ابزارهHHای مHHالی نگهداری شHHده بHHرای مبادلHHه و ابزارهHHای مHHالی کHHه بHHرای مبادلHHه نگهHHداری

نشده اند، بطور جداگانه افشا نماید.

واحHHد تجHHاری، آسHHیب پذیری از ریسHHکهای بHHازار ناشHHی ازب حوزه هHHای بHHا تHHورم حHHاد را بHHا آسHHیب پذیری خHHود از همHHان ریسکهای بازار در حوزه های بHHا تHHورم بسHHیار انHHدک، تجمیHHع

نمی کند.

اگر واحد تجاری تنها در معرض یک نوع ریسک بازار در یک محیط اقتصادی قرار گیرد، اطالعات را به صورت تفکیک شده

نشان نمی دهد.

)الف(، تحلیل حساسیت را برای نشان دادن تأثیر30بند .13ب مربوط )مانند نرخهایتغییرات محتمل و معقول متغیر ریسک

سود رایج در بازار، نرخهای ارز، قیمت ابزارهای مالکانه یا دوره و حقوق مالکانه الزامیقیمت کاالها( بر سود یا زیان

می کند. به همین منظور:

باالف. دوره زیان یا سود تعیین به ملزم تجاری واحدهای فرض متفاوت بودن متغیرهای ریسHHک مربHHوط، نیسHHتند. در مقابل، واحدهای تجHHاری بHHا این فHHرض کHHه تغیHHیر محتمHHل و معقول در متغیر ریسک مربHHوط در پایHHان دوره گزارشHHگری اتفاق افتاده و بر مHHیزان آسHHیب پذیری از ریسHHک موجHHود در آن تاریخ اثر گذاشته است، اثر آن را بر سود یا زیان دوره و حقHHوق مالکانHHه در پایHHان دوره گزارشHHگری افشHHا می کننHHد. برای مثال، اگر واحHHد تجHHاری در پایHHان سHHال بHHدهی بHHا نHHرخ شناور داشته باشد، اثر آن بHHر سHHود یHHا زیHHان )یعHHنی هزینHHه مالی( سال جاری را با این فرض که نرخهاي سود بHHا مبHHالغ

محتمل و معقول تغيير مي كند، افشا می نماید.30


واحد هاي تجاري ملHHزم نیسHHتند کHHه اثHHر هHHر تغيHHير در متغHHيرب. ریسک مربوط، که در دامنه تغييرات محتمل و معقول است، را بر سود یا زيان دوره و حقوق مالکانه افشا کنند. افشHHاي آثHHار تغيHHيرات در محHHدوده دامنHHه محتمHHل و معقHHول، كHHافي

است.

برای تعیین اینکه کدام تغییرات، تغییر محتمل و معقول.14ب تجاری باید موارد‌در متغیر ریسک مربوط تلقی می شود، واحد

زیر را در نظر بگیرد:

تغییرالف. می کند. فعالیت آن در که اقتصادی محیطهای محتمل و معقول، نباید شامل وضHHعیتهای بعیHHد یHHا ”بHHدترین مورد“ یا ”آزمونهای تنش“ باشد. افHHزون بHHر این، اگHHر نHHرخ تغيير در متغیر ریسک مربوط، ثHHابت باشHHد، ضHHرورتی نHHدارد واحHHد تجHHاری در تغیHHیر محتمHHل و معقHHول متغHHیر ریسHHک انتخابی، تغییر ایجاد کند. بHHرای مثHHال، فHHرض کنیHHد کHHه نHHرخ

درصد است و واحد تجاری نوسان محتمHHل و معقHHول5سود واحد مبنHHا تعHHیین کHHرده اسHHت. در صHHورت±5/0نرخ سود را

درصد، واحد تجHHاری اثHHر5/5 درصد یا 5/4تغییر نرخ سود به این تغییر را بر سHود یHا زیHان دوره و حقHوق مالکانHه افشHHا

درصHHد افHHزایش5/5می کند. در دوره بعد، نرخهای سHHود بHHه می یابد. واحد تجاری همچنان بر این باور اسHHت کHHه نوسHHان

واحد مبنHHا اسHHت )یعHHنی نHHرخ تغیHHیر در نHHرخ±5/0نرخ سود سود ثابت است(. واحد تجاری در صورت تغییر نرخ سHHود بHHه

درصد، اثر این تغییر را بر سود یا زیHHان دوره و6 درصد یا 5 حقوق مالکانه افشا می کند. واحد تجاری ملزم نیست که در

درصHHدی در±5/0ارزیابی خود از نوسHHان محتمHHل و معقHHول نرخهای سود، تجدیدنظر به عمل آورد، مگر اینکHHه شHHواهدی

31


وجود داشته باشد که نشان دهد نHHرخ سHHود بHHه مHHیزان قابHHلمالحظه ای نوسان پذیرتر شده است.

چارچوب زمHانی کHHه ارزیHHابی در آن انجHHام می شHHود. تحلیHHلب. حساسHHیت بایHHد آثHHار تغیHHیراتی کHHه در آن دوره محتمHHل و معقول به نظر می رسHHد را تHHا زمHHاني كHHه واحHHد تجHHاري اين تغيHHHيرات را در آينHHHده افشHHHا مي كنHHHد، کHHHه معمHHHوالً دوره

گزارشگری ساالنه بعدی است، نشان دهد.

، در صورتي كه واحد تجاري از تحليل31طبق بند .15ب حساسيت براي مديريت آسیب پذیری از ریسکهای مالي استفاده كند، مجاز است از نوعی تحليل حساسیت، مانند روش ارزش در

معرض ریسک، که وابستگي متقابل بین متغير هاي ریسک را انعکاس می دهد، استفاده كند. این کار حتی در صورتی که

روش مزبور تنها احتمال زیان را اندازه گیری نماید و احتمال سود را اندازه گیری نکند، کاربرد دارد. این واحد تجاری ممکن

)الف(، نوع مدل ارزش در31است به منظور انطباق با بند معرض ریسک مورد استفاده )برای مثال، اینکه مدل مورد استفاده، وابسته به شبیه سازی مونت کارلو است یا خیر(،

تشریح نحوه کاربرد مدل و مفروضات اصلی آن )مانند دوره نگهداری و سطح اطمینان( را افشا کند. همچنین، واحدهای تجاری می توانند دوره تاریخی مشاهده و وزنهای اختصاص

داده شده به مشاهدات آن دوره، تشریح نحوه برخورد با گزینه های انتخابي در محاسبات و نوع نوسانها و همبستگیهای مورد استفاده )یا به عنوان راهکار جایگزین، شبیه سازی توزیع

احتمال مونت کارلو( را افشا کنند.

واحد تجاری باید تحلیل حساسیت را برای کل فعالیتهای.16ب تجاری خود ارائه نماید، اما ممکن است انواع متفاوتی از تحلیل

حساسیت را برای طبقات مختلف ابزارهای مالی ارائه کند.

32


ریسک نرخ سود

، ناشی از ابزارهای مالی دارای نرخ سودریسک نرخ سود.17ب است که در صورت وضعیت مالی شناسایی شده اند )مانند وامها

و دریافتنی ها و ابزارهای بدهی منتشرشده( و نیز ناشی از برخی ابزارهای مالی است که در صورت وضعیت مالی

شناسایی نشده اند )مانند برخی تعهدات وام(.

ریسک واحد پول

)یا ریسک مبادله ارز( ناشی از ابزارهایریسک واحد پول.18ب پولی غیر از واحد پول‌مالی است که برحسب ارز، یعنی واحد

عملیاتی بیان می شوند. این استاندارد، ریسک واحد پول ابزارهای مالی غیرپولی یا ابزارهای مالی که برحسب واحد پول

عملیاتی بیان می شوند را شامل نمی شود.

برای هر واحد پولی که واحد تجاری به میزان قابل.19ب مالحظه ای در معرض ریسک آن قرار می گیرد، تحلیل حساسیت

افشا می شود.

ریسک سایر قیمتها

به علت تغییر در مواردی مانند قیمت کاالها ریسک سایر قیمتها.20ب در ارتباط با ابزارهای مالی ایجاد یا قیمت ابزارهای مالکانه،

، ممکن است30می شود. واحد تجاری به منظور انطباق با بند اثر کاهش در شاخص بازار سهام، قیمت کاال یا متغیر دیگر

تجاری بابت ارزش‌ریسک را افشا کند. برای مثال، اگر واحد باقیمانده داراییها، تضمینهایی ارائه نماید که خود، ابزار مالی

باشند، هرگونه افزایش یا کاهش در ارزش داراییهایتضمین شده افشا می شود.

دو نمونه از ابزارهای مالی که منجر به ریسک قیمت.21ب ابزارهای مالکانه می شود، عبارتند از )الف( در اختیار داشتن

ابزارهای مالکانه واحد تجاری دیگر و )ب( سرمایه گذاری در33


صندوقی که اقدام به نگهداری سرمایه گذاری در ابزارهای مالکانه می کند. مثالهای دیگر شامل پیمانهای آتی و اختیارهای

خرید یا فروش تعداد مشخصی از یک نوع ابزار مالکانه و سواپهای وابسته به قیمت حقوق مالکانه است. ارزش منصفانه

چنین ابزارهای مالی، تحت تأثیر تغییرات در قیمت بازارابزارهای مالکانه پایه است.

)الف(، حساسیت سود یا زیان دوره، جدا از30طبق بند .22بحساسیت حقوق مالکانه افشا مي شود.

ابزارهای مالی که واحد تجاری آنها را به عنوان ابزارهای.23ب مالکانه طبقه بندی می کند، تجدید اندازه گیری نمی شوند. سود یا

تأثیر ریسک قیمت آن‌زیان دوره و حقوق مالکانه، هیچ یک تحت ابزارها قرار نمی گیرد. بر این اساس، نیازی به انجام تحلیل

حساسیت نمی باشد.

(40 تا 35قطع شناخت )بندهای

(35مشارکت مستمر )بند ،40 تا 37برای مقاصد الزامات افشاي مندرج در بند هاي .24ب

ارزيابي مشارکت مستمر در دارايي مالي انتقال یافته، در سطح واحد گزارشگر صورت مي گيرد. براي مثال، اگر واحد تجاری

فرعي، دارايي مالي را كه واحد تجاری اصلی مشارکت مستمر در آن دارد، به شخص ثالث غیروابسته انتقال دهد، واحد تجاری فرعي، مشارکت مستمر واحد تجاری اصلی را در ارزيابي اينكه

مشارکت مستمر در دارايي انتقال یافته دارد یا خیر، در صورتهاي مالي جداگانه یا منفرد خود مد نظر قرار نمی دهد

)يعني زماني كه واحد تجاری فرعي واحد گزارشگر باشد(. با وجود اين، واحد تجاری اصلی، مشارکت مستمر خود )يا مشارکت مستمر عضو ديگري از گروه( در دارايي مالي

34


انتقال یافته توسط واحد تجاری فرعي را، براي تعيين اينكه در دارايي انتقال یافته، مشارکت مستمر دارد یا خیر، در صورتهاي

مالي تلفيقي مد نظر قرار می دهد )يعني زماني كه واحدگزارشگر، گروه است(.

در صورتي كه، به عنوان بخشي از انتقال، واحد تجاري.25ب هيچ گونه حقوق يا تعهدات قراردادی مرتبط با دارايي مالي

انتقال یافته را حفظ نكند و هيچ گونه حقوق يا تعهدات قرار دادي جديدی در ارتباط با دارايي مالي انتقال یافته به دست نیاورد،

واحد تجاري مشارکت مستمر در دارايي مالي انتقال یافته ندارد. در صورتي كه واحد تجاري هيچ گونه منافعي در عملكرد

آتي دارايي مالي انتقال یافته نداشته باشد و تحت هيچ شرايطي، در آینده مسئوليتي براي پرداخت در ارتباط با دارايي

مالي انتقال یافته نداشته باشد، واحد تجاري مشارکت مستمر در دارايي مالي انتقال یافته ندارد. اصطالح ”پرداخت“ در این

متن، شامل جریانهای نقدی دارایی مالی انتقال یافته که واحد تجاری وصول می کند و ملزم است آن را به انتقال گیرنده

پرداخت نماید، نمی باشد.

هنگامی که واحد تجاری یک دارایی مالی را انتقال.26ب می دهد، ممکن است حق ارائه خدمت به آن دارایی مالی را در

ازای دریافت کارمزدی که برای مثال در یک قرارداد خدماتی درج می شود، حفظ کند. واحد تجاری، برای مقاصد الزامات

و35افشا قرارداد خدماتی را طبق رهنمود مندرج در بندهای ارزیابی می کند تا تعیین نماید که در نتیجه این قرارداد25ب

خدماتی مشارکت مستمر در دارایی مالی انتقال یافته دارد یا خیر. برای مثال، در صورتی که کارمزد ارائه خدمت، وابسته به

مبلغ یا زمانبندی جریانهای نقدی وصول شده از دارایی مالی انتقال یافته باشد، ارائه دهنده خدمت برای مقاصد الزامات

35


افشا، همچنان مشارکت مستمر در دارایی مالی انتقال یافته دارد. همچنین، در صورتی که به دلیل عدم ایفای تعهد دارایی

مالی انتقال یافته، کارمزد ثابت بطور کامل پرداخت نشود، ارائه دهنده خدمت، برای مقاصد الزامات افشا از مشارکت

مستمر برخوردار است. در این مثالها، ارائه دهنده خدمت در عملکرد آتی دارایی مالی انتقال یافته، منافعی دارد. این

ارزیابی، مستقل از این است که آیا انتظار می رود کارمزدی که قرار است دریافت شود، به میزان کافی خدمات را جبران کند یا

خیر.

مشارکت مستمر در دارايي مالي انتقال یافته، ممكن است.27ب از شرايط قرار دادي مندرج در توافق انتقال يا توافق جداگانه با انتقال گيرنده يا شخص ثالثي كه در ارتباط با انتقال ورود کرده

است، ناشی شود.

داراييهاي مالي انتقال یافته ای كه بطور كامل قطع شناخت نشده اند(36)بند

، در صورتی که تمام یا بخشی از داراييهاي36طبق بند .28ب مالي انتقال یافته، واجد شرايط قطع شناخت نشوند، برخی موارد افشا الزامی می شود. اين افشا، صرف نظر از زمان انتقال، در هر تاريخ گزارشگري كه واحد تجاري همچنان به شناخت داراييهاي مالي انتقال یافته ادامه می دهد، الزامي

است.

(40 تا 37انواع مشارکت مستمر )بند هاي ، افشاهاي كّمي و كيفي براي هر40 تا 37طبق بند هاي .29ب

نوع مشارکت مستمر در داراييهاي مالي قطع شناخت شده، الزامي است. واحد تجاري بايد مشارکت مستمر خود را در انواع

مشارکتهایی تجميع کند كه بيانگر آسیب پذیری واحد تجاري از ریسکها باشد. براي مثال، واحد تجاري ممكن است مشارکت

36


مستمر خود را بر اساس نوع ابزار مالي )مانند تضمینها يا اختيارهای خريد( يا بر اساس نوع انتقال )مانند فروش

دریافتنی ها، به وثیقه گذاشتن اوراق بهادار يا قرض دادن اوراقبهادار( تجميع کند.

تجزيه و تحليل سررسيد جريانهاي نقدی خروجي تنزيل نشده براي)ث((37بازخريد داراييهاي انتقال یافته )بند

)ث(، واحد تجاري باید تجزيه و تحليل37طبق بند .30ب سررسيد جريانهاي نقدی خروجي تنزيل نشده به منظور بازخريد

داراييهاي مالي قطع شناخت شده يا ساير مبالغ قابل پرداخت به انتقال گیرنده در ارتباط با داراييهاي مالي انتقال یافته را

افشا كند و سررسيد هاي قرار دادي باقيمانده مربوط به مشارکت مستمر واحد تجاري را نشان دهد. اين تجزيه و تحليل، بين جريانهاي نقدي كه الزاماً بايد پرداخت شود )مانند پیمانهای

آتي(، جريانهاي نقدي كه ممكن است واحد تجاري ملزم به پرداخت شود )مانند اختيارهای فروش صادر شده( و جريانهاي

نقدي كه واحد تجاری ممكن است پرداخت آنها را انتخاب نماید)مانند اختيارهای خريد خريداري شده(، تمايز قائل می شود.

واحد تجاري براي تعيين تعداد بازه های زماني مناسب به.31ب )ث(، باید از قضاوت خود37منظور تجزيه سررسيد طبق بند

استفاده کند. براي مثال، ممكن است واحد تجاری بازه هايزماني زير را مناسب تشخیص دهد:

كمتر از يك ماه؛الف.

بين يك ماه تا سه ماه؛ب.

بين سه ماه تا شش ماه؛پ.

بين شش ماه تا يك سال؛ت.

بين يك سال تا سه سال؛ث.37


بين سه سال تا پنج سال؛ج.

بيش از پنج سال.چ.

در صورتي كه دامنه ای از سررسیدهای محتمل وجود.32ب داشته باشد، جريانهاي نقدي بر مبناي نزديكترين تاريخي در نظر گرفته می شود كه واحد تجاري ملزم يا مجاز به پرداخت

است.

)ج((37اطالعات كيفي )بند )ج(، شرحی از37اطالعات كيفي الزامی طبق بند .33ب

دارايیهاي مالي قطع شناخت شده و ماهيت و هدف مشارکت مستمر حفظ شده پس از انتقال داراييها را شامل می شود. اين

اطالعات، تشریح ریسکهایی از جمله موارد زیر است كه واحدتجاري در معرض آن قرار می گیرد:

مستمرالف. مشارکت با مرتبط ریسک مديريت نحوه تشریح در داراييهاي مالي قطع شناخت شده.

اينكه واحد تجاري ملزم بHHه تحمHHل زيانهHHا قبHHل از طرفهHHايب. مقابل است یا خیر، و رتبه بندي و مبلغ زيانهHHاي تحمل شHHده توسط طرفهايي كه منافع آنها در رتبه پHHایینتری نسHHبت بHHه منافع واحد تجاري در دارايي قرار می گیرد )یعنی مشHHارکت

مستمر آن در دارایی(.

تشریح هرگونه عامل مرتبط با تعهد به ارائه پشتيباني مالیپ. یافته.يا تعهد به بازخريد دارايي مالي انتقال

)الف((39سود يا زيان قطع شناخت )بند )الف(، واحد تجاري باید سود يا زيان قطع39طبق بند .34ب

شناخت داراييهای مالي كه واحد تجاري در آنها مشارکت مستمر دارد را افشا كند. در صورتی که سود يا زيان قطع شناخت، به دليل تفاوت بين ارزش منصفانه اجزاي دارايي شناسايي شده

38


در گذشته )يعني منافع در دارايي قطع شناخت شده و منافع حفظ شده توسط واحد تجاري( و ارزش منصفانه کل دارايي

شناسايي شده در گذشته ایجاد شود، واحد تجاري بايد این موضوع را افشا كند. در چنين شرايطي، واحد تجاري همچنین

بايد افشا كند كه آيا اندازه گيري ارزش منصفانه، شامل داده های ورودی بااهميت مبتنی بر داده هاي غیرقابل مشاهده

در بازار می باشد یا خیر.

(40اطالعات تكميلي )بند ، ممكن است39 تا 36افشاهاي الزامی طبق بند هاي .35ب

كافي نباشد.34براي دستيابي به اهداف افشای مندرج در بند در اين گونه موارد، واحد تجاري بايد هرگونه اطالعات اضافي كه

برای دستیابی به اهداف افشا ضروري می باشد را افشا كند. واحد تجاري بايد با توجه به شرايط خود تصميم بگيرد که چه

ميزان اطالعات اضافي براي تأمين نياز هاي اطالعاتي استفاده كنندگان الزم است و تا چه ميزان باید بر ابعاد مختلف

اطالعات اضافي تأكيد كند. ايجاد توازن بين صورتهاي مالي حاوي جزئيات بسيار زياد كه ممكن است به استفاده كنندگان

صورتهاي مالي كمك نكند و پنهان كردن اطالعات در نتيجهتجميع بيش از اندازه آن، ضروري است.

(12 تا 7تهاتر داراييهاي مالي و بدهيهاي مالي )بندهای

(7دامنه کاربرد )بند

، براي تمام11 تا 8موارد افشاي مندرج در بند هاي .36ب استاندارد44ابزار هاي مالي شناسايي شده كه طبق بند

تهاتر مي شوند، الزامي است. افزون بر این، در36حسابداري صورتي كه ابزار هاي مالي، مشمول توافق خالص سازی جامع

قابل اعمال يا توافق مشابهی باشند كه ابزار ها و معامالت مالي مشابه را دربرمي گيرد، صرف نظر از اينكه ابزار هاي مالي

39


تهاتر شوند يا خير، آن36 استاندارد حسابداری 44طبق بند تا8ابزار هاي مالي در دامنه الزامات افشاي مندرج در بند هاي

قرار مي گيرند.11

به آنها اشاره36 و ب7توافقهای مشابه كه در بند هاي .37ب شده است، شامل موافقت نامه های پایاپای مشتقه،

موافقت نامه های بازخريد جامع جهاني، موافقت نامه های جامع قرض دادن اوراق بهادار در سطح جهاني و هر گونه حقوق

نسبت به وثيقه مالي است. ابزار ها و معامالت مالي مشابه كه به آنها اشاره شد شامل ابزارهای مشتقه،36در بند ب

موافقت نامه های فروش و بازخرید، موافقت نامه های فروش و بازخرید معكوس، قرض گرفتن اوراق بهادار، و

موافقت نامه های قرض دادن اوراق بهادار است. نمونه هایی از قرار نمي گیرد، شامل7ابزار هاي مالي كه در دامنه کاربرد بند

وامها و سپرده های مشتريان در یک مؤسسه )مگر اینکه در صورت وضعيت مالي تهاتر شوند(، و ابزار هاي مالي كه تنها،

موضوع موافقت نامه وثيقه هستند، می باشد.

افشاي اطالعات كيفي براي داراييهاي مالي شناسايي شده و بدهيهاي مالي(9 )بند 7شناسايي شده در دامنه کاربرد بند

افشا می شوند، ممكن9ابزار هاي مالي كه طبق بند .38ب است مشمول الزامات اندازه گيري متفاوتي باشند )براي مثال، مبلغ پرداختنی مربوط به یک موافقت نامه بازخريد ممكن است

به بهاي مستهلک شده اندازه گيري شود، در حالي كه ابزار مشتقه به ارزش منصفانه اندازه گيري مي شود(. واحد تجاري

بايد ابزار ها را به مبلغ شناسايي شده افشا كند و هرگونه تفاوتحاصل از اندازه گيري را در افشاهاي مربوط توضیح دهد.

40


افشاي مبالغ ناخالص داراييهاي مالي شناسايي شده و بدهيهاي مالي)الف((9 )بند 7شناسايي شده در دامنه کاربرد بند

)الف(، در ارتباط با ابزار هاي9 مبالغ مورد درخواست بند .39ب استاندارد44مالي شناسايي شده اي است كه طبق بند

تهاتر می شوند. همچنين، این مبالغ، مربوط به36حسابداري ابزار هاي مالي شناسايي شده اي است كه، صرف نظر از احراز

معیارهای تهاتر، مشمول توافق خالص سازی جامع قابل اعمال يا توافقهای مشابه مي باشند. با وجود اين، افشاهای الزامی

)الف( با مبالغ شناسايي شده در نتيجه9طبق بند 44موافقت نامه های وثيقه كه معیارهای تهاتر مندرج در بند

را احراز نمی کنند، ارتباطی ندارد. در36استاندارد حسابداري )ت( افشا شود.9مقابل، اين مبالغ بايد طبق بند

،36 استاندارد حسابداري 44افشاي مبالغي كه طبق معیارهای مندرج در بند )ب((9تهاتر می شوند )بند

)ب(، واحد هاي تجاري هنگام تعیین مبالغ9طبق بند .40ب خالص قابل ارائه در صورت وضعيت مالی، باید مبالغ تهاتر شده

را افشا كنند. مبالغ36 استاندارد حسابداري 44طبق بند داراييهاي مالي شناسايي شده و بدهيهاي مالي شناسايي شده كه طبق توافق يكساني مشمول تهاتر هستند، هم جزء موارد

افشای دارايي مالي و هم جزء موارد افشای بدهي مالي، افشا خواهند شد. با وجود اين، مبالغ افشا شده )براي مثال، در يك

جدول( محدود به مبالغي است كه مشمول تهاتر می شوند. براي مثال، واحد تجاري ممكن است دارايي مشتقه شناسایی شده و بدهي مشتقه شناسایی شده ای داشته باشد كه معیارهای تهاتر

را احراز می کنند. در36 استاندارد حسابداري 44مندرج در بند صورتي كه مبلغ ناخالص دارايي مشتقه بزرگتر از مبلغ ناخالص

بدهي مشتقه باشد، جدول افشاي دارايي مالي، شامل مبلغ كل )الف(( و مبلغ كل بدهي مشتقه9دارايي مشتقه )طبق بند

)ب(( خواهد بود. با وجود اين، در حالي كه جدول9)طبق بند 41


افشاي بدهي مالي دربرگيرنده مبلغ كل بدهي مشتقه خواهد )الف(، تنها مبلغي از دارايي مشتقه در این9بود )طبق بند

)ب(( كه با مبلغ بدهي9جدول نشان داده خواهد شد )طبق بند مشتقه برابر باشد.

)پ((9افشاي مبالغ خالص قابل ارائه در صورت وضعيت مالي )بند

در صورتي كه واحد تجاري ابزار هايي داشته باشد كه در.41ب ( قرار گيرند،7دامنه کاربرد اين موارد افشا )الزامی طبق بند

را36 استاندارد حسابداري 44اما معیارهای تهاتر مندرج در بند )پ( باید توسط واحد تجاري9احراز نکنند، مبالغي كه طبق بند

)الف( ملزم به9افشا شود با مبالغي كه واحد تجاری طبق بند افشاي آن است، برابر می باشد.

)پ( افشاي آنها الزامي است، بايد9مبالغي كه طبق بند .42ب با مبالغ اقالم اصلی ارائه شده در صورت وضعيت مالي تطبیق داده شود. براي مثال، در صورتي كه واحد تجاري تشخیص دهد

تجميع يا عدم تجميع مبالغ اقالم اصلی یک صورت مالي، اطالعات مربوط تري فراهم مي كند، بايد مبالغ تجميعي يا

با مبالغ اقالم اصلی)پ( را9تجميع نشده قابل افشا در بند ارائه شده در صورت وضعيت مالي، تطبیق دهد.

افشاي مبالغ مشمول توافق خالص سازی جامع قابل اعمال يا توافق مشابه، كه)ت((9)ب( منظور نمی شوند )بند 9به طریقی دیگر در بند

)ت(، واحد هاي تجاري باید مبالغي را كه9طبق بند .43ب مشمول توافق خالص سازی جامع قابل اعمال يا توافقی مشابه

)ب( نمی شوند، را9می باشند، اما به طریقی دیگر مشمول بند (، به مبالغ مربوط به ابزار هاي مالي1)ت()9افشا کنند. بند

شناسايي شده ای اشاره می کند كه تمام يا برخي از معیارهای را احراز36 استاندارد حسابداري 44تهاتر مندرج در بند

نمی کنند )براي مثال، حقوق فعلي تهاتر كه معیار تهاتر

42


را احراز36)ب( استاندارد حسابداري 44اشاره شده در بند نمی کند، يا حقوق مشروط تهاتر كه تنها در صورت نکول، يا

تنها در صورت عدم توانايي در بازپرداخت بدهیها يا ورشكستگيهر يك از طرفين، قابل اجرا و قابل اعمال است(.

(، به مبالغی اشاره می کند که مربوط به2)ت()9بند .44ب وثيقه مالي، شامل وثيقه نقدي دريافت شده و به رهن

گذاشته شده، است. واحد تجاري بايد ارزش منصفانه ابزار هاي مالي كه به عنوان وثيقه به رهن گذاشته شده اند يا دريافت

(، بايد با2)ت()9شده اند را افشا كند. مبالغ قابل افشا طبق بند وثيقه واقعي دريافت شده يا به رهن گذاشته شده، و نه با

پرداختنی ها يا دریافتنی های شناسايي شده براي برگشت يادريافت اين وثيقه، در ارتباط باشد.

(10)ت( )بند 9محدوديتهاي مربوط به مبالغ افشا شده در بند

)ت(، واحد تجاري بايد آثار9هنگام افشاي مبالغ طبق بند .45ب وثيقه گذاشتن بيش از حد نیاز توسط ابزار مالي را در نظر بگیرد. برای این منظور، واحد تجاري بايد در ابتدا مبلغ قابل

)پ(9( را از مبلغ قابل افشا طبق بند 1)ت()9افشا طبق بند كسر نماید. سپس، واحد تجاري بايد مبلغ قابل افشا طبق بند

)پ( براي ابزار هاي مالي9( را به مبلغ باقيمانده در بند 2)ت()9 مربوط محدود سازد. با وجود اين، در صورتي كه حقوق نسبت

به وثيقه، از طریق ابزار هاي مالي قابل اعمال باشد، چنين منظور10حقوقي مي تواند در افشاهاي ارائه شده طبق بند

شود.

تشریح حقوق تهاتر مشمول توافقهای خالص سازی جامع قابل اعمال و(11توافقهای مشابه )بند

واحد تجاري بايد انواع حقوق تهاتر و توافقهای مشابه.46ب )ت(، شامل ماهيت اين حقوق، را توصیف9افشا شده طبق بند

43


کند. براي مثال، واحد تجاري بايد حقوق مشروط خود را تشریح نماید. براي ابزار هاي مشمول حقوق تهاتر كه مشروط به

رويدادهای آتي نيستند اما سایر معیارهای باقیمانده مندرج در را احراز نمی کنند، واحد تجاري36 استاندارد حسابداري 44بند

بايد دليل )داليل( عدم احراز آن معیارها را بيان كند. براي هر وثيقه مالی دريافت شده يا به رهن گذاشته شده، واحد تجاري

بايد شرايط موافقت نامه وثيقه را توصیف كند )براي مثال،زماني که وثيقه محدود مي شود(.

افشا برحسب نوع ابزار مالي يا برحسب طرف مقابل

)الف( تا )ث(، ممکن9افشاهاي كّمي الزامی طبق بند .47ب است برحسب نوع ابزار مالي يا معامله گروه بندي شود )براي مثال، ابزارهای مشتقه، موافقت نامه های بازخريد و بازخريد

معكوس يا موافقت نامه های قرض گرفتن اوراق بهادار يا قرضدادن اوراق بهادار(.

به عنوان راهکار جايگزين، واحد تجاري می تواند.48ب )الف( تا )پ( را برحسب نوع9افشاهاي كّمي الزامی طبق بند

)پ( تا )ث( را9ابزار مالي، و افشاهاي كّمي الزامی طبق بند برحسب طرف مقابل گروه بندي کند. در صورتي كه واحد تجاري

اطالعات الزامی را برحسب طرف مقابل ارائه کند، ملزم به مشخص نمودن طرف مقابل برحسب نام نيست. اما،

طبقه بندی طرفهاي مقابل )طرف الف، طرف ب، طرف پ، غيره( براي حفظ قابليت مقايسه در سالهاي ارائه شده ، بايد در

سالهای مختلف يكنواخت باشد. موارد افشاي كيفي بايد به گونه ای در نظر گرفته شود كه بتوان اطالعات بيشتري درباره انواع طرفهاي مقابل ارائه داد. زماني كه افشاي مبالغ مندرج

)پ( تا )ث( بر حسب طرف مقابل ارائه می شود،9در بند مبالغي كه به تنهايي نسبت به كل مبلغ طرف مقابل حائز

44


اهميت است، بايد جداگانه افشا شود و مبالغ باقيمانده طرف مقابل كه به تنهايي بااهميت نمی باشد، بايد با یکدیگر به عنوان

يك قلم اصلی افشا شوند.

ساير

الزامي11 تا 9موارد افشای خاصی كه طبق بند هاي .49ب ،8است، حداقل الزامات هستند. براي دستیابی به هدف بند

واحد تجاري با توجه به شرايط توافقهای خالص سازی جامع مربوط، شامل ماهيت حقوق تهاتر و قابل اعمال و توافقهای

آثار بالفعل يا بالقوه آنها بر وضعيت مالي واحد تجاري، ممكناست نياز به تكميل آنها با افشا هاي بیشتر )كيفي( داشته باشد.

45

dashiacpa.com37-+97_9_12… · web viewداراییهای مالی انتقالیافتهای که...

Documents