บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ผวจยไดศกษาเอกสาร งานวจย และแหลงขอมลอนๆ แลวน ามาจดหมวดหม

เนอหาเพอน าไปสการสรปเปนกรอบแนวคดการวจย โดยแบงการน าเสนอเนอหาออกเปน

5 ตอน ดงน

ตอนท 1 แนวคดและทฤษฎ เกยวกบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

1. ความหมายของการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

2. หลกการและแนวคดทวไปเกยวกบมาตรฐานการศกษา

2.1 ความหมายของมาตรฐานการศกษา

2.2 มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา

2.3 ความส าคญของมาตรฐานการศกษา

2.4 ประโยชนของมาตรฐานการศกษา

2.5 ความเชอมโยงระหวางอดมการณ หลกการและมาตรฐาน

การศกษาขนพนฐาน

3. มาตรฐานการศกษากบการประกนคณภาพการศกษา

ตอนท 2 แนวคดเกยวกบประสทธผลการประกนคณภาพ

1. ความหมายของประสทธผล

2. ความหมายของประสทธผลการประกนคณภาพ

ตอนท 3 แนวนโยบายเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

1. แนวทางการด าเนนงานประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

1.1 กระบวนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

1.2 ขนตอนและแนวทางการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

1.3 แนวคดเกยวกบการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา

1.4 แนวคดการจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา

2. การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

14

ตอนท 4 บรบทการจดการศกษาของส านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 23

ตอนท 5 งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ

2. งานวจยตางประเทศ

ตอนท 1 แนวคด ทฤษฎ เกยวกบมาตรฐานการศกษาเพอการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา

1. ความหมายของประกนคณภาพ

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ไดก าหนดความหมายของ

การประกนคณภาพภายใน ไววา การประเมนผลและการตดตามตรวจสอบคณภาพ และ

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจากภายใน โดยบคลากรของสถานศกษานนเอง หรอ

โดยหนวยงาน ตนสงกดทมหนาทก ากบดแลสถานศกษานน

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2558, หนา 16)

ไดใหความหมายของ “การประกนคณภาพภายใน” วา การประเมนผลและตดตาม

ตรวจสอบคณภาพและมาตรฐาน การศกษาของสถานศกษาจากภายในโดยบคลากรของ

สถานศกษานนเอง หรอโดยหนวยงานตนสงกดทมหนาท ก ากบดแลสถานศกษานน

ณชล ลมภกด (2559, หนา 19) ไดใหความหมายของ การประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา วา กระบวนการบรหารจดการศกษาทสถานศกษาตองด าเนนการ

อยางตอเนอง ทงการวางแผน ก าหนดเปาหมายและวธการ ลงมอท าตามแผน ประเมนผล

และปรบปรงแกไข เพอพฒนาคณภาพการศกษาใหบรรลผลส าเรจตามมาตรฐาน

การศกษาทก าหนด เปนการประเมนตนเองจากบคลากรของสถานศกษาหรอโดย

หนวยงานตนสงกด โดยมการจดท ารายงานการประกนคณภาพการศกษาประจ าปเสนอ

ตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของและเปดเผยตอสาธารณชน ทงนเพอน าไปส

การพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก

พทธธญา ไพรมย (2556, หนา 46) ไดใหความหมายของการประกน

คณภาพภายใน วา เปนกระบวนการบรหารและการจดการเรยนการสอนตามปกตของ

สถานศกษา ทมแผนงาน กระบวนการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลคณภาพ

การศกษาทเปนระบบ โดยสถานศกษารวมกนพฒนา ปรบปรงคณภาพการจดการศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

15

ใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษาทก าหนด โดยมวตถประสงคหลกเพอพฒนาผเรยนใหม

คณภาพอยางตอเนองตลอดเวลา เปนการประเมนตนเองโดยบคลากรของสถานศกษาหรอ

โดยหนวยงานตนสงกด

กตตนนท ชมวน (2557, หนา 21) ไดใหความหมายของระบบการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา วา กระบวนการประเมนคณภาพภายใน การตดตาม

ตรวจสอบคณภาพและพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาจากภายใน โดยบคลากร

ของสถานศกษานนๆ หรอโดยหนวยงานตนสงกดทมหนาทก ากบดแลสถานศกษานน

ซงกระทรวงศกษาธการไดก าหนดระบบหลกเกณฑและวธการประกนคณภาพการศกษา

ภายในสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

วบลย ค าทอง (2557, หนา 21) ไดใหความหมายของระบบการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา (Internal Quality Assurance) วาเปนระบบทสถานศกษา

ใชการบรหารจดการโดยใชหลกการมสวนรวมบคลากรทเกยวของ ทกฝายในการพฒนา

คณภาพการศกษา เพอสรางความมนใจแกผรบบรการทงผเรยน ผปกครอง ชมชน

ตลอดจนองคกรหรอสถานประกอบการทรบผเรยนเขาศกษาตอหรอท างาน วาสถานศกษา

สามารถจดการศกษาใหมคณภาพไดตามมาตรฐานทสถานศกษาก าหนด

Sallis (2002, p. 17 อางถงใน ณชล ลมภกด, 2559, หนา 17) ไดให

ความหมายของการประกนคณภาพภายในสถานศกษา คอ การออกแบบคณภาพ

การศกษา มงสกระบวนการความตระหนก และความมนใจในผลผลตทางการศกษาของ

สถานศกษา

จากความหมายของการประกนคณภาพภายในสถานศกษา จงสรปไดวา

เปนกระบวนการปฏบตงานภายในสถานศกษา ทมการก าหนด จดท าแผนการด าเนนงาน

ตดตาม ตรวจสอบและประเมนคณภาพการศกษา เพอใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษา

ขนพนฐานและเพอความมนใจของผรบบรการ

2. หลกการและแนวคดทวไปเกยวกบมาตรฐานการศกษา

2.1 ความหมายของมาตรฐานการศกษา

พระราชบญญตพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 (ฉบบท 2)

พ.ศ.2545 ระบวา การศกษาเปนกระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคล

และสงคม โดยการถายทอดความรการฝก การอบรม การสอสารทางวฒนธรรม

การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจาก

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

16

การจดสภาพแวดลอมสงคมการเรยนร และปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนอง

ตลอดชวตและนยามมาตรฐานการศกษาวาเปนขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะ คณภาพท

พงประสงค เพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรม และก ากบดแล

การตรวจสอบ การประเมนผลและการประกนคณภาพทางการศกษา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554, หนา 6) ไดให

ความหมายของมาตรฐานการศกษา คอ สงทตองการใหเกดในสถานศกษาทเกยวกบ

ปจจย กระบวนการและผลผลตของการจดการศกษา เพอการก ากบ ดแล ตดตาม

ตรวจสอบและประกนคณภาพของสถานศกษา รวมถงระดบคณภาพผลผลตทาง

การศกษาทเกดขนกบผเรยน โดยเฉพาะผลสมฤทธทางการเรยน กระบวนการจดการเรยน

การสอนของคร ผบรหารสถานศกษาหรอกระบวนการบรหารจดการศกษา

ส านกงานประกนคณภาพ (2560) ไดใหความหมายของ มาตรฐาน

การศกษา ไววา ขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะทพงประสงคและมาตรฐานท ตองการให

เกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรม

และก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพทางการศกษา

ดงนนจงสรปไดวา มาตรฐานการศกษา หมายถง ปจจย กระบวนการ

คณลกษณะทก าหนดขนเพอใหสถานศกษา ไดก ากบ ตดตาม ตรวจสอบและประเมนผล

และประกนคณภาพการศกษา

2.2 มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษา พ.ศ.2559 มจ านวน 4 มาตรฐาน มรายละเอยดดงน

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน

1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน

1.1.1 ความสามารถในการอาน เขยน การสอสารและการคด

ค านวณตามเกณฑของแตละระดบชน

1.1.2 ความสามารถในการคดวเคราะห คดวจารณญาณ

อภปราย แลกเปลยนความคดเหนและแกปญหา

1.1.3 ความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสาร

1.1.4 ความกาวหนาทางการเรยนตามหลกสตรสถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

17

1.1.5 ผลสมฤทธทางการเรยนและพฒนาการจากผลการสอบ

วดระดบชาต

1.1.6 ความพรอมในการศกษาตอ การฝกงาน หรอการท างาน

1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน

1.2.1 การมคณลกษณะและคานยมทดตามทสถานศกษา

ก าหนด โดยไมขดกบกฎหมายและวฒนธรรมอนดของสงคม

1.2.2 ความภมใจในทองถนและความเปนไทย

1.2.3 การยอมรบทจะอยรวมกนบนความแตกตางและ

หลากหลาย

1.2.4 สขภาวะทางรางกายและลกษณะจตสงคม (ส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559, หนา 3)

มาตรฐานท 2 กระบานการบรหารและการจดการของผบรหาร

สถานศกษา

2.1 การมเปามาย วสยทศน และพนธกจทสถานศกษาก าหนด

ชดเจน

2.2 การวางแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษา

2.2.1 การวางแผนและด าเนนงานพฒนาวชาการทเนนคณภาพ

ของผเรยนรอบดานทกกลมเปาหมายและด าเนนการอยางเปนรปธรรม

2.2.2 การวางแผนและด าเนนงานพฒนาครและบคลากรใหม

ความเชยวชาญทางวชาชพ

2.2.3 การวางแผนการบรหารและการจดการขอมล

สารสนเทศอยางเปนระบบ

2.2.4 การวางแผนและจดสภาพแวดลอมทางกายภาพและ

สงคมทเออตอการจดการเรยนรอยางมคณภาพ

2.3 การมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย และการรวมรบผดชอบ

ตอผลการจดการศกษาใหมคณภาพและไดมาตรฐาน

2.4 การก ากบ ตดตาม ประเมนผลการบรหารและการจด

การศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2559, หนา 8)

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน

ส าคญ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

18

3.1 การมกระบวนการเรยนการสอนทสรางโอกาสใหผเรยนทกคน

มสวนรวม

3.2 การจดการเรยนการสอนทยดโยงกบบรบทของชมชนและ

ทองถน

3.3 การตรวจสอบและประเมนความรความเขาใจของผเรยน

อยางเปนระบบและมประสทธภาพ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559,

หนา 11)

มาตรฐานท 4 ระบบประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

การใชระบบการประกนคณภาพภายในเพอยกระดบคณภาพการ

จดการศกษาใหดยงขน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559, หนา 14)

จากมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายใน

จงสรปไดวา ประกอบดวยคณภาพของผเรยน ทมงหวงใหเกดคณภาพทงดานวชาการ

และคณลกษณะอนพงประสงค การใชกระบวนการบรหารและการจดการของผบรหาร

สถานศกษา การใชกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ และการใช

ระบบการประกนคณภาพภายในใหเกดประสทธผล

2.3 ความส าคญของมาตรฐานการศกษา

การปฏรปการศกษาทผานมา เปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการ

จดการศกษาทงทางตรง ในรปของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และทางออม

ในรปของสมาคมผปกครอง ศษยเกา หนวยงานองคกรภาครฐ ภาคเอกชน ประกอบการ

ตางๆ สงทเหนไดชด คอ สถานศกษาเปนผจดท าหลกสตร เพอจดการเรยนรใหแกผเรยน

ใหมคณภาพตามเปาหมาย วสยทศน ความตองการและบรบทของทองถน โดยใชกรอบ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ทสถานศกษามอสระในการบรหารจดการศกษา

ดวยตนเอง ยอมท าใหเกดคณภาพแกผเรยน คณภาพการบรหารจดการการศกษาแตกตาง

กนไป ดวยเหตน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 จงก าหนดใหสถานศกษาและหนวยงานตนสงกด จดใหมระบบ

ประกนคณภาพภายในสถานศกษา เพอน าไปสการพฒนาทไดมาตรฐานเดยวกนและใหม

การก าหนดมาตรฐานการศกษาทเปนสาระเกยวกบอดมการณเปาหมายและยทธศาสตร

การจดการศกษาทพงประสงค

มาตรฐานการศกษาจงมความส าคญอยางยงในเชงปรชญา คอ ส าคญ

ตอการวางรากฐานของการพฒนาคณภาพการศกษา ใหเกดความสมดลในคณภาพของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

19

ผเรยน สามารถพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงค เพอใหสามารถด ารงตนอยใน

สงคมไดอยางเปนปกตสข สอดคลองกบความตองการของสงคม ชมชนและมเอกลกษณ

ของทองถนหรอชมชน เมอมองในทางปฏบต มาตรฐานการศกษามความส าคญตอการ

วางนโยบาย การก าหนดวสยทศน พนธกจ และมาตรการในการพฒนาการจดการศกษา

ทงในปจจบนและอนาคต ทสภาพแวดลอมมความเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว นอกจากน

มาตรฐานการศกษามความส าคญในแงของการเปนฐานขอมล สนบสนน การพยากรณ

คณภาพ ทคาดหวงตามทตองการ กอใหเกดการวางแผนระยะสน ระยะกลางและระยะยาว

ลวงหนาได

อดมการณของการจดการศกษา คอ การจดใหมการศกษาตลอดชวตและ

การสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร การศกษาทสรางคณภาพชวต และสงคม

บรณาการอยางสมดล ระหวางปญญาธรรม คณธรรมและวฒนธรรม เปนการศกษาตลอด

ชวต เพอคนไทยทงปวง มงสรางพนฐานทดในวยเดก ปลกฝงความเปนสมาชกทดของ

สงคม ตงแตวยการศกษาขนพนฐานและพฒนาความรความสามารถในการท างานทม

คณภาพ โดยใหสงคมทกภาคสวน มสวนรวมในการจดการศกษาไดตรงตามความตองการ

ของผเรยนและสามารถตรวจสอบไดอยางมนใจวา การศกษาเปนกระบวนการของการ

พฒนาชวตและสงคม เปนปจจยส าคญในการพฒนาประเทศอยางยงยน ดงนน แนวคดของ

มาตรฐานการศกษาจงสอดคลองกบ อดมการณของการจดการศกษา โดยทการจด

การศกษามองคประกอบทส าคญ คอ ปจจยน าเขา ไดแก ตวผเรยน สภาพแวดลอมหรอ

บรบททงภายในและภายนอกของสถานศกษาทมผปกครอง ชมชน คร ผบรหาสถานศกษา

มสวนรวมในการจดการศกษา ฉะนนแลวมาตรฐานการศกษา จงตองก าหนดใหครอบคลม

ตามองคประกอบของการจดการศกษาโดยมแนวคดทส าคญดงน

1. การบรณาการ การพฒนาคณภาพการจดการศกษามความ

เกยวของกนทางดานการบรหารการจดการศกษา การจดการเรยนการสอนสภาพหรอ

บรบทของชมชนนนๆ จงตองมการพจารณาถงความสอดคลองขององคประกอบเหลาน

ในการก าหนดมาตรฐานการศกษาใหมความเกยวเนองกนทงมาตรฐานดานคร ผบรหาร

สถานศกษา ผเรยน ผปกครองและชมชน

2. ความสอดคลอง การก าหนดคณภาพของการจดการศกษาหรอ

ผลผลตจากการศกษานบตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยก าหนดคณลกษณะ

ทพงประสงคของคนไทยและการจดการศกษาเพอมวลมนษยนนวา เพอการพฒนาความ

เปนมนษยใหสมบรณ พระราชบญญตการศกษาแหงชาตก าหนดวา เพอพฒนาผเรยนให

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

20

เปนคนเกง ด มสข ดงนนในการจดท ามาตรฐานการศกษาจงตองให มความสอดคลองกน

ในแตละระดบตงแตระดบชาต ระดบหนวยงานทเปนผรบผดชอบสถานศกษา จนถงระดบ

ทองถน

3. การรบผดชอบรวมกน การจดการศกษาหรอการพฒนาคณภาพ

การศกษาเปนกระบวนการทตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน ในการก าหนด

มาตรฐานการศกษาจงตองใหมการแสดงความรบผดชอบรวมกน ทกสวนมบทบาทหรอ

การท างานรวมกนเปนสงส าคญทจะท าใหการจดการศกษาส าเรจลลวงเปนไปตาม

วตถประสงคทก าหนดไว

4. การพฒนาอยางยงยน เปนสงส าคญในการก าหนดมาตรฐาน

การศกษาทงนโลกและสภาพแวดลอมมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การจ ากดของ

ทรพยากรท าใหตองมการวางแผนการใชทรพยากรลวงหนา โดยทประสทธภาพและ

ประสทธผลของการจดการศกษา สงส าคญ คอ ทรพยากรมนษย เพราะเปนผก าหนด

แนวทางหรอนโยบายหลก ดงนน มาตรฐานการศกษาจงตองค านงถงการพฒนาอยาง

ยงยนเพอกอใหเกดการใชทรพยากรทมจ ากดอยางมคณคา (ส านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน, 2554, หนา 7-10)

จากความส าคญของมาตรฐานการศกษาจงสรปไดวามาตรฐาน

การศกษาจงเปนแนวทางใหเกดคณภาพของผเรยน มความส าคญตอการวางนโยบายการ

พฒนาการจดการศกษา ทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว น ามาสการสรางอดมการณของ

การจดการศกษา มองคประกอบส าคญ คอ การบรณาการ ความสอดคลอง การ

รบผดชอบรวมกนและการพฒนาอยางยงยน

2.4 ประโยชนของมาตรฐานการศกษา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554, หนา 10-11)

น าเสนอวาการก าหนดมาตรฐานการศกษาเพอใชเปนแนวทางในการพฒนาการศกษา

มประโยชนตอสถานศกษาดงน

2.4.1 ชวยใหสามารถก าหนดเปาหมายและแนวทางในการ

พฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

2.4.2 สามารถวางหลกและแนวทางในการก าหนดนโยบาย

แผนการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

2.4.3 ใชเปนเครองมอในการก ากบ ตรวจสอบ การนเทศ การ

ตดตามและประเมนผล รวมทงการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

21

2.4.4 มขอมลสาระสนเทศทเกยวของกบสถานภาพและ

ความกาวหนาของการจดการศกษา

2.4.5 เพอเปนมาตรฐานการศกษาส าหรบการประกนคณภาพ

ภายนอกของสถานศกษาและเปนขอมลพนฐานส าหรบการพฒนามาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาในระยะตอไป

2.5 ความเชอมโยงระหวางอดมการณ หลกการและมาตรฐานการศกษา

ขนพนฐาน

การศกษาเปนกระบวนการทส าคญ ทท าใหคนมความรและม

คณสมบตตางๆ ทชวยใหคนอยในโลกได เปนประโยชนตอตนเอง ครอบครวและสงคม

สวนรวม ดงนนการทจะดคณภาพการศกษา จงดทคณภาพคน ซงเปนผลผลตของการจด

การศกษาแตอยางไรกตาม ในสถานการณปจจบนทสถานศกษาสวนใหญมความเหลอมล า

และแตกตางกนมาก ทงดานงบประมาณ คณภาพบคลากรหรอแมแตตวปอน คอนกเรยน

ทเขาเรยน รวมทงปจจยเอออนๆ เชน ความรวมมอของคณะกรรมการสถานศกษาขน

พนฐาน การสนบสนนจากชมชน หนวยงานหรอองคกรทอยใกลเคยงสถานศกษา และการ

ตดตามอยางใกลชดจากส านกงานเขตพนทการศกษาหรอหนวยงานตนสงกด เหลานยอมม

ผลกระทบตอคณภาพการจดการศกษา นอกจากนสถานศกษาในปจจบนมอสระในการ

บรหารจดการการศกษาดวยตนเอง มการจดท าหลกสตรสถานศกษาเอง จงยอมสงผล

กระทบถงคณภาพผเรยนและคณภาพการบรหารจดการทแตกตางกน ดงนน

ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545

จงก าหนดใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษา จดใหมการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษา โดยใหสถานศกษาก าหนดใหมมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาขน

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานทกระทรวงศกษาธการก าหนดขนมาเปน

มาตรฐานทมความสอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาตทงนยงไดมการก าหนด

อดมการณและหลกการเพอใหสาธารณะชนสงคมทกภาคสวนไดเขาใจแนวความคด รบร

และมสวนในการจดการศกษาตลอดจนมแนวทางตรวจสอบการจดการศกษาของ

สถานศกษาอยางมระบบและมคณภาพ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน,

หนา 11-12) คอ

1. หลกการพฒนาผเรยนอยางครบถวนสมบรณ ทงรางกาย

สตปญญา อารมณ จตใจสงคม ความร และคณธรรม เปนผทมจรยธรรมในการด าเนน

ชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ใฝร มทกษะในการแสวงหาความรท

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

22

เพยงพอตอการพฒนางานอาชพ และคณภาพชวตสวนตน สามารถเผชญความ

เปลยนแปลงไดอยางเทาทนและชาญฉลาด และ มความเปนประชาธปไตย

2. หลกการจดการศกษาเพอความเปนไทย ใหมความรกและ

ภาคภมใจในทองถน และประเทศชาต มความรและทกษะพนฐานส าหรบการประกอบ

อาชพสจรต มความมงมน ขยน ซอสตย ประหยด อดทน มลกษณะนสยและทศนคตทพง

ประสงค เพอเปนสมาชกทดทงของ ครอบครว ชมชน สงคมไทย และสงคมโลก

3. หลกแหงความเสมอภาค คนไทยทงปวงตองมสทธเสมอกนในการ

รบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวา 12 ป อยางทวถงเทาเทยม ควบคไปกบความม

คณภาพ โดยไมแบง ชนชนหรอความแตกตางทางสงคมวฒนธรรม

4. หลกการมสวนรวม องคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชนม

สวนรวมใน การบรหารและการจดการศกษา รวมกบคณะกรรมการเขตพนทการศกษา

และสถานศกษา เพอเสรมสรางเอกลกษณศกดศรและตอบสนองความตองการของทองถน

ตามนยของ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 เกยวกบการกระจาย

อ านาจ

5. หลกแหงความสอดคลอง อดมการณและมาตรฐานในการจด

การศกษา ขนพนฐานตองสอดคลองกบสาระบญญตในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

ไทย พทธศกราช 2560 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 นโยบายการศกษาของรฐบาลทแถลงตอรฐสภา

สอดคลองกบมาตรฐาน การศกษาของชาต และสมพนธเชอมโยงกบมาตรฐานการ

อาชวศกษา และมาตรฐานการอดมศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน,

หนา 10-11)

ซงกระทรวงศกษาธการ ไดมประกาศกระทรวง เรอง ใหใชมาตรฐาน

การศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา พ.ศ.2559 มจ านวน

4 มาตรฐาน ดงน

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน

ประกอบดวย ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยนและคณลกษณะ

ทพงประสงคของผเรยน

มาตรฐานท 2 กระบานการบรหารและการจดการของผบรหาร

สถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

23

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน

ส าคญ

มาตรฐานท 4 ระบบประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

ภาพประกอบ 2 แผนภาพแสดงความเชอมโยงของอดมการณ

หลกการ และมาตรฐานการศกษา

พฒนาเยาวชนไทย

ทกคนใหม

คณลกษณะทพง

ประสงคเพอเปน

รากฐานทพอเพยง

ส าหรบการใฝรใฝ

เรยนตลอดชวต

รวมทงเพอพฒนา

หนาทการงานและ

พฒนาคณภาพ

ชวตสวนตนและ

ครอบครวเพอเปน

รากฐานท

แขงแกรงส าหรบ

การสรางสรรค

สงคมไทยใหเปน

สงคมแหงการ

เรยนรเพอพฒนา

ประเทศใหยงยนใน

อนาคต

1. หลกการพฒนาผเรยนอยางครบถวนสมบรณ

(รางกาย จตใจ สตปญญา ความร คณธรรม) เผชญ

ความเปลยนแปลง มความเปนประชาธปไตย

2. หลกการจดการศกษาเพอความเปนไทย

- มความร ทกษะพนฐาน

- มงมน ขยน อดทนท างาน ใฝร

- แสวงหาความรเพอพฒนาอาชพและคณภาพชวต

- มลกษณะนสย ทศนคตทพงประสงค

- รกและภมใจในทองถนและประเทศชาต

- เปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมไทย และ

สงคมโลก

3. หลกแหงความเสมอภาค

- ไดรบการศกษาขนพนฐานอยางทวถงเทาเทยม

ควบคกบความมคณภาพ

4. หลกการมสวนรวม (องคกรปกครองสวน

ทองถนและภาคเอกชน)

5. หลกแหงความสอดคลอง (รฐธรรมนญ

พ.ร.บ. มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐาน

อาชวศกษาและมาตรฐานอดมศกษา)

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน

- ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน

- คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน

มาตรฐานท 2 กระบานการบรหารและการ

จดการของผบรหารสถานศกษา

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอน

ทเนนผเรยนเปนส าคญ

มาตรฐานท 4 ระบบประกนคณภาพภายในทม

ประสทธผล

มาตรฐานการศกษา หลกการ อดมการณ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

24

จากหลกการ แนวคดทวไปเกยวกบมาตรฐานการศกษา จงสรปได

สถานศกษาทมการจดการศกษาและหลกสตรสถานศกษา มอดมการณในการจด

การศกษา กลาวคอ ตองมการบรณาการ มความสอดคลอง การรบผดชอบรวมกนและ

การพฒนาอยางยงยน ทแตกตางกน จงตองก าหนดมาตรฐานการศกษาใหสถานศกษาแต

ละแหงไดมระบบประกนคณภาพการศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนฐานขอมล สนบสนน การ

พยากรณคณภาพ ทคาดหวงตามทตองการ กอใหเกดการวางแผนระยะสน ระยะกลาง

และระยะยาวลวงหนาได

3. มาตรฐานกบการประกนคณภาพการศกษา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554, หนา 8-9) น าเสนอ

วาการประกนคณภาพการศกษา (Quality Assurance) เปนกลไกส าคญทสามารถ

ขบเคลอนการพฒนาคณภาพการศกษาใหด าเนนไปอยางตอเนอง การประกนคณภาพม

หลกการ ส าคญ คอ การกระจายอ านาจ การเปดโอกาสใหมสวนรวมในการท างาน และ

การแสดงความ รบผดชอบทสามารถตรวจสอบได ระบบการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษาประกอบ ดวยกระบวนการด าเนนงานทสมพนธกน 3 สวน คอ

3.1 การประเมนคณภาพภายใน ซงด าเนนการไดโดยสถานศกษาเองหรอ

การประเมนโดยหนวยงานตนสงกด

3.2 การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา สถานศกษาตองมการ

ตดตาม ตรวจสอบความกาวหนาในการด าเนนโครงการกจกรรมงานเปนระยะ ม

ผรบผดชอบการด าเนนงาน เพอการรวบรวมสารสนเทศ และผลการตดตามตรวจสอบมา

ใชปรบปรงงานอยางตอเนอง นอกจากจะแสดงวาสถานศกษาท างานอยางเปนระบบแลวยง

เปนการเตรยมตวใหพรอมรบ การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาจากหนวยงานตน

สงกด อยางนอย 1 ครง ภายใน 3 ป และการประเมนคณภาพภายนอกอกดวย

3.3 การพฒนาคณภาพการศกษา เปนการด าเนนกจกรรมใดๆ เพอให

เกดการ ยกระดบคณภาพใหสงขน โดยมมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาเปน

เปาหมาย ในการก าหนด มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ตองสอดคลองกบมาตรฐาน

การศกษาชาตและมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาจเพมเตมมาตรฐานท

เฉพาะเจาะจงเหมาะกบสภาพของ ชมชนได มาตรฐานจะเปนกรอบควบคมการด าเนนงาน

ใหบรรลตามเปาหมายทก าหนดไว ดงภาพประกอบ 3

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

25

ภาพประกอบ 3 ระบบการประกนคณภาพการศกษา

จากภาพประกอบ 3 จะเหนวากระบวนการด าเนนงานทง 3 สวน ม

ความสมพนธ เกยวเนองกนเปนวงจรการพฒนาทไมหยดนงโดยมมาตรฐานเปนหลกหรอ

เปาหมาย รวมทง เปนเครองมอในการพฒนาคณภาพการศกษาโดยรวม (ส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, หนา 8-9)

ตอนท 2 แนวคดเกยวกบประสทธผลการประกนคณภาพการศกษา

1. ความหมายของประสทธผล

ค าวา ประสทธผล (Effectiveness) ความหมายตามพจนานกรมฉบบ

ราชบณฑตยสถาน (2546, หนา 667 อางถงใน ทศน ใจด, 2560 หนา 34) ไดให

ความหมายของค าวา ประสทธผล ไววา ผลส าเรจ, ผลทเกดขน

ฉบบ ฟองจางวาง (2548, หนา 41) อธบายวา ประสทธผล หมายถง

ความสามารถในการด าเนนการหรอความพยายามใดๆ ขององคกรทสามารถบรรลตาม

เปาหมายหรอวตถประสงคทองคกรก าหนดไว ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ

อทยวรรณ โมธรรม (2552, หนา 55) อธบายวา ประสทธผล หมายถง

ความสามารถในการปฏบตงานพฒนางานจนบรรลเปาหมายและวตถประสงคทวางไว

การประกน

คณภาพทม

มาตรฐานเปน

เปาหมาย

การประเมนคณภาพ

การพฒนาคณภาพ

การศกษา

การตดตาม ตรวจสอบ

คณภาพการศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

26

ณฐชนนท ชวนด (2556, หนา 41) อธบายวา ประสทธผล หมายถง

ความสามารถของบคคล หรอองคการในการด าเนนงานใหบรรลตามเปาหมายทวางไว ซง

พจารณาทงกระบวนการ ตงแตปจจยน าเขา หรอวตถดบ ตองมการคดสรรอยางดผาน

กระบวนการท างาน/กระบวนการผลต จนกระทงไดผลผลตทด

พเชษฐ วายวรรธนะ (2550, หนา 53) อธบายวา ประสทธผล หมายถง

การบรรลเปาหมายในดานตางๆ ไมวาจะเปนดานการผลต การบรหาร สงคมศาสตร

การอยรอดขององคกร และการใชทรพยากรใหมคณคาเกดประโยชนสงสด เพอบรรล

เปาหมายดงกลาว และจะท าใหเปนองคกรทมประสทธผล

ธนกร เสรมสมคร (2557, หนา 27) อธบายวา ประสทธผลขององคการ

หมายถง ความสามารถของ องคการในฐานะเปนระบบหนงของสงคมในการใชทรพยากร

บรหารอยางคมคาและไดประโยชน สงสด เพอใหบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคของ

องคการ ท าใหผรบบรการจากองคการพงพอใจ ในงานและองคการสามารถปรบตวและ

พฒนาใหด ารงอยตอไปได

Gibson Others (1982, p. 812 อางถงใน วฒนา วรรณทอง, 2556, หนา 43)

อธบายวา ประสทธผล หมายถง ความสามารถขององคการทจะด าเนนการใหบรรล

เปาหมาย 4 ประการ คอ ความเปนอนหนงอนเดยวกนในองคการ (Intigration) การปรบตว

ขององคการใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม (Adaptability) การปรบตวขององคการให

สอดคลองกบสงคม (Social Relevance) และผลผลตขององคการ (Productivity)

จากความหมายของประสทธผล จงสรปไดวา ประสทธผล หมายถง

ผลส าเรจขององคการ ตามทไดวางแผนการด าเนนงาน ก าหนดวตถประสงค ลงมอปฏบต

ตดตามตรวจสอบ แกไขขอผดพลาด และมการสรปผลวามลการด าเนนงานบรรลตาม

วตถประสงค

2. ความหมายของประสทธผลการประกนคณภาพ

สอน ไววญญา (2550, หนา 43) อธบายวา ประสทธผลการประกน

คณภาพการศกษา หมายถง ความสามารถ ในการบรหารจดการของสถานศกษาทใช

ยทธศาสตรและกระบวนการตางๆ ทจะสรางความมนใจ ความพงพอใจแกผเกยวของใน

การจดการศกษา

ณฐชนนท ชวนด (2556, หนา 42) อธบายวา ประสทธผลการประกน

คณภาพการศกษา เปนความสามารถในการบรหารจดการของสถานศกษาทใชยทธศาสตร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

27

และกระบวนการตางๆ ทจะสรางความมนใจความพงพอใจแกผเกยวของในการจด

การศกษา

สพตรา ทรพยเสถยร (2546, หนา 31) อธบายวา ประสทธผลการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานดานการจดการศกษาเพอผลตผเรยน

ทมคณภาพ บรรลสมฤทธผลทางการเรยน มคณลกษณะทพงประสงค และมทศนคตทด

ตอการเรยนร

จากความหมายของประสทธผลการประกนคณภาพและความหมายของ

การประกนคณภาพภายในสถานศกษา จงสรปไดวา ประสทธผลการประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา หมายถง ผลส าเรจของการด าเนนงาน ตามมาตรฐานการศกษาขน

พนฐาน ทงในดานคณภาพของผเรยน กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหาร

สถานศกษากระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ และระบบประกน

คณภาพภายในทมประสทธผล

ตอนท 3 แนวนโยบายเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

1. แนวทางการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษา

1.1 กระบวนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

กระบวนการพฒนาการศกษาเขาสคณภาพทสอดคลองกบมาตรฐาน

การศกษาของชาต ตามกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพ

การศกษา พ.ศ.2553 สถานศกษาตองมการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

ขนเอง โดยการด าเนนการดงกลาวใหสถานศกษายดหลกการมสวนรวมของชมชนและ

หนวยงานทเกยวของ ทงภาครฐและภาคเอกชน กระบวนการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษาจะตองด าเนนไปอยางสอดคลองกบการจดการศกษาของโรงเรยน ซงเปนการ

จดการระบบการท างานใหมคณภาพ เปนทยอมรบไดของสงคม โดยททกฝายทเกยวของ

กบสถานศกษา ทงผบรหารสถานศกษา คณะคร คณะกรรมการสถานศกษา ผเรยน

ผปกครอง ประชาชนในชมชน และหนวยงานระดบสงกวาสถานศกษา มความพงพอใจ

และผลการปฏบตงานสอดคลองกบมาตรฐานการศกษาในแตละระดบ

การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา เปนกระบวนการการ

จดท ามาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ซงสถานศกษาสามารถน าไปสการปฏบตให

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

28

สอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกน

คณภาพภายในของสถานศกษาทกระทรวงศกษาธการประกาศใช รวมทงจดเนน บรบท

และอตลกษณของสถานศกษาเอง

1.1.1 การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

มาตรฐานการศกษาเปนขอก าหนดเกยวกบคณภาพการศกษา

ส าหรบสถานศกษาทจดการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานทกแหงน าไปใชเปนเปาหมาย

หรอกรอบทศทางในการก าหนดมาตรฐานของสถานศกษาตนเอง ทงน สถานศกษาอาจ

เพมเตมอตลกษณ ความโดดเดนของสถานศกษาในดานตางๆ ขนมาได เพอความสมบรณ

ของมาตรฐาน และเพอใชในการประเมนตนเองของสถานศกษาในแตละปการศกษาวา

สามารถบรหารการศกษาในสถานศกษาไดบรรลเปาหมายหรอไม ผเรยนมคณภาพตามท

ตงเปาหมายหรอไม และนอกจากน การก าหนดและการประเมนตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษายงเปนขอมลส าคญทส านกงานเขตพนทการศกษาหรอหนวยงานตนสงกด

ยงสามารถน าไปเปนเปาหมายในการก ากบดแลตรวจสอบ และการประเมนคณภาพใน

ภาพรวม เพอน าขอมลมาใชวางแผนยกระดบคณภาพใหสงขน ในการทจะบรรลมาตรฐาน

การศกษานน เปนหนาทของหนวยงานทางการศกษาระดบตางๆ ในสงกดส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานตองรวมกนด าเนนการ ดงน

1.1.1.1 ระดบส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เปน

หนวยงานตนสงกดสงสดในการก าหนดมาตรฐานการศกษา มหนาทในการประสานความ

รวมมอหนวยงานทเกยวของมาก าหนดทศทางในการด าเนนงานดานการศกษาเพอไปสเปาหมาย

เดยวกน

1.1.1.2 ระดบส านกงานเขตพนทการศกษา

ส านกงานเขตพนทการศกษา มบทบาทส าคญในการน า

มาตรฐานการศกษาทก าหนดเปนเปาหมายการพฒนาในภาพรวมระดบส านกงานเขตพนท

การศกษา อาจก าหนดตวบงชทเนนบรบทหรอเอกลกษณทองถนเพมเตมอกกได

ด าเนนการสงเสรม สนบสนนสถานศกษาใหมระบบการประกนภายในทเขมแขง น าผลการ

ประเมนคณภาพภายในและภายนอกมาใชเปนขอมลพนฐานในการวางแผนพฒนา ตดตาม

ตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาทกแหงอยางนอยปละหนงครง โดยรายงาน

ผลใหคณะกรรมการส านกงานเขตพนทการศกษา เพอผลกดนสถานศกษาทมคณภาพใน

ระดบสงใหกาวหนายงๆ ขนไป รวมมอกบชมชนและองคกรทางวชาการใหการชวยเหลอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

29

สถานศกษาทมคณภาพอยในระดบทไมนาพอใจใหบรรลตามมาตรฐานใหได ตลอดจน

รายงานผลการด าเนนการใหส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานไดทราบเพอก าหนด

ทศทางการพฒนาตอไป

1.1.1.3 ระดบสถานศกษา

สถานศกษา เปนหนวยงานทางการศกษาทมความส าคญ

ทสดทน าเอามาตรฐานการศกษาขนพนฐาน นโยบายและจดเนนของส านกงานเขตพนท

การศกษาและอตลกษณของสถานศกษาทโดดเดนในดานตางๆ มาเชอมโยงกนแลวก าหนด

เปนมาตรฐานของสถานศกษา การก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาเปนภารกจ

ส าคญทสถานศกษาตองด าเนนการตามกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการ

ประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.2553 โดยพจารณาความสอดคลองระหวางมาตรฐาน

การศกษาชาตมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอประกนคณภาพภายในของสถานศกษาท

กระทรวงศกษาธการประกาศใช มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประเมนคณภาพ

ภายนอก นโยบายและจดเนนของส านกงานเขตพนทการศกษาซงสามารถน ามาก าหนด

เปนกระบวนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ดงภาพประกอบ 4 และ

ภาพประกอบ 5

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

30

ภาพประกอบ 4 แผนภาพการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

มาตรฐานการศกษาของชาต

จดเนน บรบท ความตองการ

และอตลกษณของสถานศกษา

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในท

กระทรวงศกษาธการประกาศใช การก าหนดมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

นโยบายและจดเนนของ

เขตพนทการศกษา

การบรหารจดการ

วเคราะห

-วสยทศน

-พนธกจ

-เปาประสงค

-ยทธศาสตร

-กลยทธ

-แผนงาน

-โครงการ

-กจกรรม

เตรยมความพรอมการก าหนดมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

วเคราะหความสมพนธของมาตรฐาน

การศกษาตางๆ

การจดการเรยนการสอน

o วเคราะห หลกสตร/

มาตรฐานการ

เรยนร

o วเคราะหผเรยน

o ออกแบบการเรยนร

o แผนจดการเรยนรท

มคณภาพ

o การวดและ

ประเมนผล

o ปรบปรงการเรยน

การสอน

ก าหนดมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาและคาเปาหมาย

ตรวจสอบและทบทวนมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

ประกาศใช

มาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา

มาตรฐานเพอการประเมน

คณภาพภายนอก

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

31

ภาพประกอบ 5 กระบวนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

แตงตงคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

- ผบรหารสถานศกษา และคณะคร

- คณะกรรมการสถานศกษา ตวแทนผปกครอง ชมชน

- ผเกยวของอนๆ

สรางความรความเขาใจและจตส านกการพฒนาคณภาการศกษา

- การพฒนาคณภาพการศกษา

- มาตรฐานการศกษาระดบตางๆ

- กระบวนการจดท ามาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

- ประโยชนของมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

- มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของ

สถานศกษาทกระทรวงศกษาธการประกาศใช

- มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอก

- นโยบายและจดเนนของเขตพนทการศกษา

- หลกสตรสถานศกษา

- จดเนน บรบท ความตองการ และอตลกษณของสถานศกษา

- ฯลฯ

- สงเคราะหขอมลตางๆขางตน เพอหลอมรวมเปนมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา ทครอบคลมมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน และสอดคลองกบบรบท

ของสถานศกษา

- พจารณาสาระส าคญทจะก าหนดในมาตรฐานและตวบงชทสะทอนอตลกษณ

และมาตรการสงเสรมของสถานศกษา

- พจารณาสาระเนอหาทก าหนดในมาตรฐานและตวบงชของสถานศกษาและ

คาเปาหมายในดานตางๆ เชน ความเหมาะสม ความครอบคลม ความสอดคลอง

ความเปนไปได เปนตน โดยใหผเกยวของทกฝายรวมพจารณาใหความเหนชอบ

แจงใหกลมผเกยวของทงภายในและภายนอกรบทราบดวยรปแบบและวธการ

ตางๆตามความเหมาะสม เชน การแจงในทประชม จดหมายขาว ประกาศ

เสยงตามสาย ปายประชาสมพนธ เปนตน

1. เตรยมความพรอมการ

ก าหนดมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

2. วเคราะหความสมพนธ

ของมาตรฐานการศกษา

ตางๆ

3. ก าหนดมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

และคาเปาหมาย

4. ตรวจสอบและทบทวน

มาตรฐานการศกษาของ

5. ประกาศใชมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

32

1.1.2 ขนตอนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา กระบวนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา เปน

ขนตอนหรอวธการด าเนนงานทเกยวของกบผบรหารสถานศกษา คณะคร ตวแทน

ผปกครอง คณะกรรมการสถานศกษา สามารถด าเนนการตามขนตอนตอไปน

ขนตอนท 1 เตรยมความพรอมการก าหนดมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา

1.1 แตงตงคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา คณะคร คณะกรรมการสถานศกษา

ตวแทนผปกครองชมชน และผเกยวของอนๆ

1.2 สรางจตส านกการพฒนาคณภาพการศกษา

ด าเนนการโดยจดประชมเชงปฏบตการหรอชแจงเพอสรางความร ความเขาใจ และ

ความส าคญของการพฒนาคณภาพการศกษา มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐาน

การศกษาระดบการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

ทกระทรวงศกษาธการประกาศใช มาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานเพอ

การประเมนคณภาพภายนอก แนวทางการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

และประโยชนของการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

ขนตอนท 2 วเคราะหความสมพนธของมาตรฐานการศกษา

ตางๆ

การวเคราะหความสมพนธของมาตรฐานการศกษาตางๆ

เปนขนตอนส าคญทคณะกรรมการฯ จะตองวเคราะหเนอหาสาระส าคญทจะน ามาก าหนด

โครงสรางของมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา โดยศกษาและวเคราะหเนอหาสาระ

ของมาตรฐานการศกษาและตวบงชตางๆ ประกอบดวย มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาทกระทรวงศกษาธการประกาศใช

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอก หลกสตรสถานศกษา

จดเนน บรบท ความตองการ และอตลกษณของสถานศกษา รวมทงดานวสยทศน พนธกจ

นโยบาย เปาหมาย สภาพแวดลอมภายในและภายนอกสถานศกษา เปนตน สรปเปนภาพ

เปาหมายทสถานศกษาตองการ

ขนตอนท 3 ก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและ

คาเปาหมาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

33

หลงจากทสถานศกษาไดวเคราะหความสมพนธของ

มาตรฐานการศกษาและตวบงชตางๆ แลว สถานศกษาด าเนนการสงเคราะหขอมลตางๆ

ขางตน เพอหลอมรวมก าหนดเปนมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาทครอบคลม

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานและสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา ซงประกอบดวย

มาตรฐานดานผเรยน ดานคณภาพการจดการศกษา ดานคณภาพการสรางสงคมแหงการ

เรยนร ดานอตลกษณของสถานศกษา และดานมาตรการสงเสรม หรอมาตรฐานดานอนๆ

ทสถานศกษาอาจก าหนดขนเพมเตมนอกเหนอมาตรฐานดงกลาวขางตนกได

นอกจากน ในการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

นนสถานศกษาจะตองพจารณาสาระส าคญทจะก าหนดในมาตรฐานและตวบงชท

สะทอนอตลกษณและมาตรการสงเสรมของสถานศกษาอยางชดเจน ซงจะตองมความ

สอดคลองกบจดเนน วสยทศน ปรชญา และแนวทางการจดการของสถานศกษา โดยผาน

กระบวนการเหนชอบรวมกนของผเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษา และ

สาระส าคญทก าหนดขนมาจะตองเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของสถานศกษานนๆ

และตองก าหนดคาเปาหมายความส าเรจของแตละมาตรฐานและตวบงชทสถานศกษา

ก าหนดขน โดยคาเปาหมายความส าเรจดงกลาวอาจก าหนดในลกษณะเปนเปาหมายเชง

ปรมาณ เปาหมายเชงคณภาพ หรอเปาหมายเชงปรมาณกบเชงคณภาพผสมผสานกนใน

แตละมาตรฐานและตวบงช ซงคาเปาหมายทก าหนดขนจะตองสอดคลองกบบรบทของ

สถานศกษาดวยการพจารณาจากผลการด าเนนงานทผานมาของสถานศกษา และมความ

เปนไปไดทจะใหบรรลผล

ขนตอนท 4 ตรวจสอบและทบทวนมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา

การตรวจสอบและทบทวนมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาเปนการพจารณาทบทวนเนอหาสาระทก าหนดในมาตรฐานและตวบงช รวมถง

คาเปาหมายความส าเรจทสถานศกษาไดก าหนดขนวาเหมาะสม

1.2 ขนตอนและแนวทางการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

1.2.1 ขนตอนการประเมนคณภาพภายใน

1.2.1.1 ขนการเตรยมการ

การเตรยมความพรอมของบคลากรทกคน โดยท าความเขาใจ

เกยวกบการประเมนคณภาพภายในประเดนทส าคญๆ เนนย ากบบคลากรในการใหความ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

34

รวมมอ การตอบค าถามหรอการสมภาษณโดยยดหลกการตอบตามสงทปฏบตจรงและ

เกดผลขนจรง เนนย าใหบคลากรทกคนตระหนกวาการประเมนคณภาพ สรางความ

ตระหนกถงคณคาของการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาและการท างานเปนทม และตองพฒนาความร ทกษะเกยวกบการประเมน

คณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาและตวบงช โดยเนนเนอหาการก าหนดกรอบ

มาตรฐานการประเมน การสรางเครองมอประเมนตามมาตรฐาน การเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมลจากผลการประเมน และการเขยนรายงานผลการประเมนคณภาพ

ภายในตามมาตรฐาน และแตงตงคณะกรรมการหรอคณะท างานดานการประเมนคณภาพ

ภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา รบผดชอบในการประสานงาน ก ากบดแล

ชวยเหลอ สนบสนนใหทกฝายท ารวมกนเปนทม ซงคณะกรรมการหรอคณะท างานควรจะ

ประกอบดวย ผบรหาร คร นกเรยน บคลากรในสถานศกษา รวมไปถงผปกครอง

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานและผทมสวนเกยวกบสถานศกษา

1.2.1.2 ขนการด าเนนงาน

ขนการด าเนนงานเปนการบรหารงานอยางมคณภาพครบวงจร

(PDCA) ของเดมมง ซงวงจรของเดมมงประกอบดวย การวางแผน (Plan) ปฏบตตามแผน

(Do) ตรวจสอบผลการด าเนนงานตามมาตรฐานการศกษา (Check) และพฒนาปรบปรงอย

เสมอ (Act) โดยมลกษณะเปนวงจรตอเนอง

1) การวางแผนการปฏบตงาน (P) จะตองมการก าหนด

วตถประสงค/เปาหมายของการประเมนใหชดเจน โดยใชกรอบมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาเปนแนวทางการด าเนนงาน รวมไปถงการวางแผนผรบผดชอบการด าเนนงาน

ระยะเวลาและทรพยากรทตองใชส าหรบการจดท าแผนของสถานศกษา เชน แผนปฏบต

การประจ าป แผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา แผนงบประมาณ

แผนการจดการเรยนการสอน เปนตน ก าหนดวธการประเมนตวบงชความส าเรจตาม

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาเตรยมเครองมอทใชในการประเมน วางแผนการเกบ

ขอมล วางแผนการวเคราะห/สรปและรายงานผล

2) การด าเนนการตามแผน (D) ศกษามาตรฐานการศกษา

ตวบงช ผบรหารควรใหการสงเสรม สนบสนนใหบคลากรท างานอยางมความสข โดยจดสง

อ านวยความสะดวก สนบสนนทรพยากรเพอการปฏบต ก ากบ ตดตามการท างานให

เปนไปตามแผนทวางไวและใหการนเทศ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

35

3) การตรวจสอบผลการด าเนนงานตามมาตรฐาน

การศกษา (C) โดยวางกรอบการตรวจสอบผลการด าเนนงานตามมาตรฐานการศกษา

สรางเครองมอการประเมนตามมาตรฐานการศกษา ก าหนดเกณฑการประเมนตวบงช

ตามมาตรฐานการศกษา ด าเนนการตรวจสอบการด าเนนงานและสรปผลการตรวจสอบ

การด าเนนงานตามมาตรฐานการศกษา

4) การน าผลการประเมนคณภาพภายในมาปรบปรง (A)

สถานศกษาน าผลการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษามาวเคราะหวาง

แผนการแกไขปรบปรงการด าเนนงานของสถานศกษาในสวนทเปนจดทควรพฒนา

ด าเนนการแกไขปรบปรงการด าเนนของสถานศกษาตามแนวทางทสถานศกษาเลอกใช

แลวด าเนนการตรวจสอบผลการด าเนนงานวาเปนไปตามเปาหมายทตองการบรรลผล

หรอไม ซงเปนการยอนกลบไปด าเนนตามขนตอนท 1 ใหม เพอน าไปวางแผนพฒนาการ

ปฏบตงานในระยะตอไป ส าหรบงานทมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

ใหพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพดยงขนตอไป

1.2.1.3 ขนการจดท ารายงานผลการประเมน

เมอสถานศกษาด าเนนการประเมนคณภาพภายในตาม

มาตรฐานการศกษาเสรจแลว จะจดท ารายงานการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษา พรอมสรปจดแขงและจดทควรพฒนาของสถานศกษา ใหหนวยงานตนสงกด

ผเกยวของ และสาธารณชนทราบ

จากขนตอนการประเมนคณภาพภายใน จงสรปไดวา

ประกอบดวย ขนตอนเตรยมการ ขนการด าเนนงานการบรหารงานอยางมคณภาพครบ

วงจร (PDCA) ของเดมมงและขนการจดท ารายงานผลการประเมน ดงภาพประกอบ 6

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

36

ภาพประกอบ 6 กระบวนการการประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

1. การเตรยมการ 2. การด าเนนการ 3. การจดท ารายงานผลการประเมน

1.2 แตงตงคณะกรรมการ

หรอคณะท างานดานการ

ประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา

1.1 เตรยมความพรอมของ

บคลากร

- สรางความตระหนก

ใหความรความเขาใจ

- พฒนาความร ทกษะ

3.1 จดท ารายงาน

- รวบรวมผลการด าเนนงาน

และผลการประเมนคณภาพ

ภายในตามมาตรฐาน

- เขยนรายงานการประเมน

คณภาพภายใน

2.3 ตรวจสอบผลการด าเนนงาน

ตามมาตรฐานการศกษา (C)

- วางกรอบการตรวจสอบผล

การด าเนนงานตามมาตรฐานการศกษา

- จดท าเครองมอการประเมน

- ก าหนดเกณฑการประเมน

- ด าเนนการตรวจสอบผล

การด าเนนงานตามมาตรฐานการศกษา

- สรปการตรวจสอบการด าเนนงาน

2.4 น าผลการประเมนคณภาพ

ภายในมาปรบปรง (A)

- ปรบปรงการปฏบตงานทไมเปนไป

ตามเปาหมายมาตรฐานการศกษา

- วางแผนการปฏบตงานในระยะ

ตอไป

2.2 ด าเนนการตามแผน (D)

- สงเสรม สนบสนน

- ก ากบ ตดตาม

- ใหการนเทศ

2.1 วางแผนการปฏบตงาน (P)

- ก าหนดวตถประสงค/เปาหมายจากมาตรฐาน

การศกษาจากสถานศกษา

- ก าหนดแนวทางการด าเนนงาน วางแผน

ผรบผดชอบการด าเนนงาน วธการประเมนตว

บงชความส าเรจ

- ก าหนดระยะเวลา งบประมาณ

- เตรยมเครองมอทใชในการประเมน และ

วางแผนการเกบขอมล

ขอมลปอนกลบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

37

1.2.2 แนวทางการประเมนคณภาพภายใน

การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษาเปนการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาตามทสถานศกษาก าหนด

ส าหรบใชเปนทศทางการบรหารจดการศกษาในความรบผดชอบของสถานศกษาใหม

คณภาพยงๆ ขนไป โดยมแนวทางในการด าเนนการ ดงน

1.2.2.1 การปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา โดยสถานศกษาก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาทเกยวกบ

คณลกษณะคณภาพของสถานศกษาทพงประสงค เปนการสงเสรม ก ากบดแล ระบบการ

รบประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษา และการพฒนา

คณภาพการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน

1.2.2.2 การประเมนตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการหรอคณะท างานประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา โดยมเครองมอการประเมนตามมาตรฐาน ตวบงชทมคณภาพ

น าผลการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาไปใชและพฒนา

ส าหรบมาตรฐานและตวบงชทอยในระดบปรบปรงจะตองน ามาแกไขปรบปรงตาม

ระยะเวลาทเหมาะสมทผปฏบตไดก าหนดไว

1.2.2.3 การรายงานผลการประเมนคณภาพภายในตาม

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา สถานศกษาสรปผลการประเมนและเขยนรายงานผล

การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา เพอน าไปวาง

แผนการพฒนาคณภาพการศกษาตอไป แสดงไดดงภาพประกอบ 7

ภาพประกอบ 7

แนวทางการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

การปฏบตงาน

ตามมาตรฐาน

รายงานการ

ประเมนตาม

มาตรฐาน

การประเมน

ตามมาตรฐาน

ขอมลปอนกลบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

38

1.2.3 การสรปและรายงานการประเมนคณภาพภายใน

การรายงานผลการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา เปนการเสนอผลการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา แลวน าผลไปใชในการพฒนา โดยสถานศกษาตองน าขอมลมา

สรปรวม และจดท าเปนสารสนเทศ เพอน าไปใชในการปรบปรงการด าเนนงานของ

สถานศกษาอยางตอเนอง โดยมวตถประสงคของการรายงาน

1. เพอใหบคลากรทเกยวของในสถานศกษาไดทราบถงสภาพ

การด าเนนงานตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

2. เพอใหสถานศกษาน าผลการประเมนคณภาพภายในตาม

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาไปใชในการปรบปรงและพฒนาอยางตอเนอง

3. เพอประชาสมพนธใหผเกยวของทราบผลการประเมน

คณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและใหการสนบสนนรวมทงมสวน

รวมในการพฒนาคณภาพการศกษาตอไป

การรายงานผลการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา อาจรายงานไดหลายลกษณะ ทงน ขนอยกบวตถประสงคของ

การรายงาน หากตองการรายงานหนวยงานตนสงกด รายงานตอคณะกรรมการ

สถานศกษา คณะกรรมการด าเนนงาน อาจจดท าเปนเอกสารรายงานผลฉบบสมบรณ

หากตองการเผยแพรประชาสมพนธ อาจรายงานในรปของเอกสาร แผนพบ จดหมายขาว

ซงเปนการน าเสนอเฉพาะประเดนส าคญโดยสรป หรอประเดนทตองการรายงานหรอ

ประชาสมพนธ ทงน สถานศกษาแตละแหงสามารถเลอกวธรายงานไดตามความเหมาะสม

ของบรบทแตละสถานศกษา

1.3 แนวคดเกยวกบการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา

1.3.1 วตถประสงคการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

1.3.1.1 เพอใหสถานศกษาสามารถตดตามรวบรวมขอมล

ความกาวหนาของการด าเนนงานและการปฏบตงานไดอยางตอเนอง

1.3.1.2 เพอรวบรวมและจดระบบขอมลสารสนเทศ และน าไปใชใน

การวางแผนพฒนาคณภาพสถานศกษาใหเปนไปตามเปาหมายทก าหนด

1.3.1.3 เพอปรบปรงและพฒนาคณภาพสถานศกษาใหเปนไปตาม

มาตรฐานการศกษาและเปนทยอมรบ

1.3.1.4 เพอสรางความพงพอใจแกผเกยวของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

39

1.3.1.5 เพอเตรยมพรอมรบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

จากหนวยงานตนสงกด และรองรบการประเมนคณภาพภายนอก

1.3.2 รปแบบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

1.3.2.1 รปแบบท 1 ผบรหารสถานศกษาเปนผตดตามตรวจสอบ

เปนการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามแผนปฏบตการ

ประจ าปเปนระยะๆ อยางตอเนองดวยผบรหารสถานศกษาเองตามโครงการ/กจกรรมตางๆ

ทก าหนดไว แลวสรปเปนรายงานการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา

1.3.2.2 รปแบบท 2 คณะกรรมการตดตามตรวจสอบคณภาพ

การศกษา

เปนการตดตามตรวจสอบของคณะกรรมการของสถานศกษาท

ไดรบแตงตงเปนผตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจ าปเปนระยะๆ

ตามทสถานศกษาก าหนด แลวสรปเปนรายงานผลการตดตามตรวจสอบพรอมให

ขอสงเกต ขอเสนอแนะ เพอปรบปรงแกไข เสนอผบรหารสถานศกษาพจารณาด าเนนการ

ตอไป

1.3.2.3 รปแบบท 3 หวหนากลมงาน/ฝายงานตดตามตรวจสอบ

เปนการตดตามตรวจสอบคณภาพโดยผปฏบตงานเสนอหวหนา

กลมงาน/ฝายงานเปนผตดตามตรวจสอบการปฏบตงานจากรายงานดงกลาวและ

ตรวจสอบการปฏบตงานจรง ขอสงเกต ขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนงานใหบรรล

วตถประสงค/ตวชวดความส าเรจของโครงการ/กจกรรม แลวสรปเปนรายงานการตดตาม

ตรวจสอบคณภาพการศกษาตามแผนปฏบตการประจ าปของกลมงาน/ฝาย เสนอตอ

คณะกรรมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาทไดรบแตงตง

คณะกรรมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาตดตามตรวจสอบการ

ปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจ าปโรงเรยนจากรายงานของกลมงาน/ฝายงาน ศกษา

เอกสาร สอบถาม สมภาษณผเกยวของ แลวสรปรายงานผลการตดตามตรวจสอบ พรอม

ใหขอสงเกต ขอเสนอแนะ เพอการปรบปรงแกไข เสนอผบรหารสถานศกษาพจารณา

ด าเนนการตอไป

1.3.2.4 รปแบบท 4 ผปฏบตงานรายการปฏบตงานตามแผนปฏบต

การประจ าป

เปนการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานของผปฏบตงานตามท

สถานศกษาก าหนด คอ โครงการ/กจกรรมตางๆ ทก าหนดไว และใหผบรหารสถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

40

เปนผตดตามตรวจสอบจากรายงานดงกลาวและตดตามตรวจสอบการปฏบตงานจรงดวย

ตนเอง พรอมทงใหขอสงเกต ขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนงานใหบรรลวตถประสงค/

ตวชวดความส าเรจของโครงการ/กจกรรม แลวสรปเปนรายงานการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาของสถานศกษา

1.3.3 กระบวนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเปนกระบวนการทตอง

ด าเนนการอยางตอเนอง เปนการตดตามตรวจสอบความกาวหนาของการปฏบตงานตาม

แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ซงมการด าเนนงานใน 2 ลกษณะ คอการ

ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยหนวยงานตนสงกด และการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาโดยสถานศกษา ดงน

1.3.3.1 การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยหนวยงานตนสงกด

หนวยงานตนสงกดด าเนนการตรวจสอบคณภาพการศกษาอยาง

นอยปละ 1 ครง และแจงใหสถานศกษาทราบ พรอมเปดเผยผลการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาตอสาธารณชน ซงในการด าเนนการดงกลาวน หนวยงานตนสงกดควรม

การแตงตงคณะกรรมการทท าหนาทในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาแตละแหง

อยางนอย 3-5 คน โดยเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตางๆ ไดเขามามสวนรวมในการเปน

คณะกรรมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา ซงสามารถแบงออก

ไดเปน 2 กลม ดงน

1) บคลากรภายในสงกด ประกอบดวย ผอ านวยการ/รอง

ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษา องคคณะบคคลทง 4 คณะ (ประกอบดวย

คณะกรรมการเขตพนทการศกษา คณะอนกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษา คณะกรรมการตดตามตรวจสอบ ประเมนผล และนเทศการศกษาของเขตพนท

การศกษา และคณะกรรมการสถานศกษา) ผอ านวยการ/หวหนากลมงาน ศกษานเทศก

นกวชาการศกษา เจาหนาทกลมงานตางๆ อาจรวมถงผบรหารสถานศกษาและคร เปนตน

2) บคลากรจากภาคสวนอน ประกอบดวย ขาราชการบ านาญ

คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครองนกเรยน สถาบนอดมศกษา บคลากรในชมชน และ

ทองถนทมสวนไดสวนเสยและมความรเรองการจดการศกษา เปนตน

หนวยงานตนสงกดตองก าหนดระยะเวลาทใชในการตดตาม

ตรวจสอบคณภาพทเหมาะสมกบสภาพบรบทของโรงเรยน เชน โรงเรยนขนาดใหญ อาจใช

เวลา 2 วน หรอโรงเรยนขนาดเลก 1 วน เปนตน โดยคณะกรรมการตดตามตรวจสอบท

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

41

ไดรบแตงตงโดยหนวยงานตนสงกดจะตองด าเนนการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานของ

สถานศกษาตามแผนทก าหนดไว กลาวคอ โครงการ/กจกรรมตางๆ สามารถด าเนนงานได

ตามแผนหรอไม มการปรบแผนหรอไม ถามเปนเพราะเหตใด ผลการด าเนนงานบรรลตาม

วตถประสงค/ตวชวดความส าเรจของโครงการ/กจกรรมหรอไม อยางไร สถานศกษามการ

ด าเนนงาน เปนไปตามขนตอนของระบบการประกนคณภาพการศกษาหรอไม อยางไร

ประสทธภาพและประสทธผลของระบบการประกนคณภาพเปนอยางไร มปญหาอปสรรค

หรอไม อยางไร เปนตน รวมทงควรมการใหขอเสนอแนะการด าเนนงานและมาตรการ

เรงรดการพฒนาคณภาพการศกษาแกสถานศกษา

1.3.3.2 การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยสถานศกษา

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยสถานศกษา เปน

กระบวนการทสถานศกษาสามารถตรวจสอบคณภาพไดตามบรบทของสถานศกษาซงในการ

ตรวจสอบคณภาพการศกษาตามกฎกระทรวง เปนการตดตามตรวจสอบความกาวหนาของ

การปฏบตงานตามแผนพฒนาการจดการศกษา ประกอบดวย การปฏบตงานตามแผนปฏบต

การประจ าป การด าเนนงานตามโครงการ/กจกรรมทก าหนดไวไดตามแผนหรอไม มการปรบ

แผนหรอไม มเพราะเหตใด มการสรปผลการด าเนนงานบรรลตามวตถประสงคของ

โครงการฯ การตดตามตรวจสอบมการใหขอสงเกตให ขอเสนอแนะเพอด าเนนการตอไป

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนกระบวนการตดตาม

ตรวจสอบความกาวหนาของการด าเนนงาน ไดแก ดานปจจย ดานกระบวนการและดาน

ผลผลต/ผลลพธ เพอใหการบรหารจดการคณภาพมประสทธภาพ ใชวงจรการบรหารเชง

ระบบหรอวงจรเดมมง (PDCA) เปนเครองมอในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

กระบวนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา การวางแผน

ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนองคประกอบแรกทส าคญทสด การวางระบบทด

จะตองก าหนดขนตอนการท างานทมวธการปฏบตทเปนมาตรฐานและการบนทกการท างาน

ทกขนตอนเปนปจจบน ขอมลจากบนทกนจะน าไปสการตรวจสอบประเมนตนเอง และให

ผอนตรวจสอบไดเพราะขอมลทไดเปนสารสนเทศทสะทอนใหเหนคณภาพตามมาตรฐาน

และตวบงชของระบบยอยหลายๆ ระบบยอย เปนคณภาพรวมของสถานศกษาทงหมด

ด าเนนการตามแผนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปน

การตดตามตรวจสอบความกาวหนาดานปจจย ดานกระบวนการ และดานผลผลต/ผลลพธ

การปฏบตรวมกนของบคลากรทไดรบมอบหมายตามกระบวนการ วธการทก าหนด และ

ตองปฏบตอยางตอเนองเปนระยะๆ เพอใหการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

42

สถานศกษามประสทธภาพควรใชแนวทางในการด าเนนงาน โดยก าหนดใหการตดตาม

ตรวจสอบคณภาพเปนรายกจกรรมครอบคลมภารกจของสถานศกษา สรางความตระหนก

ความเขาใจเกยวกบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาแกครและบคลากรทเกยวของ

ทกฝาย วางระบบการท างานและมอบหมายการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

ด าเนนการเปนระยะๆ ตลอดชวงเวลาทปฏบต โดยก าหนดเรองและปฏทนปฏบตการ

ปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจ าปหรอกจกรรมทสถานศกษาก าหนดขนเปนผ

ตรวจสอบผลการปฏบตงานของตนเองตามปฏทนปฏบตงานรวมทงด าเนนการแกไข

ปรบปรงการด าเนนงานของตนเองใหเปนไปตามแผน คณะท างานทสถานศกษาแตงตง

ใหท าหนาทตดตาม ตรวจสอบ รวบรวมขอมล รองรอยหลกฐานการด าเนนงานทงหมด

ในภาพรวมของแผนพฒนาการจดการศกษา และจดท ารายงานเสนอ เพอรายงานผล

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนการตรวจสอบ/ประเมนตนเองรวมกน หรอ

ผลดเปลยนกนประเมนเพอเปนการทบทวนการปฏบตงาน มความส าคญและจ าเปนในการ

พฒนาคณภาพของสถานศกษา สดทายคณะท างานทสถานศกษาตองมแนวทางการพฒนา

อยางตอเนอง เปนการเสนอแนะมาตรการเรงรดพฒนาคณภาพการศกษาอยางเปนระบบ

โดยน าผลการประเมนมาพฒนา

จากหลกการการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา สามารถ

สรปเปนกระบวนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาตาม ภาพประกอบ 8

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

43

ภาพประกอบ 8 กระบวนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

1.3.4 กรอบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

จดเนนของการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา

อยท “กระบวนการด าเนนงานตามแผน” (Process Ongoing) ซงเปนชวงระหวางท

สถานศกษาน าแผนสการปฏบต ดงนน ผลทไดจากการตดตามตรวจสอบจงถอเปนขอมล

ส าคญส าหรบใชในการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานตามทแผนปฏบตงานของ

การวางแผนตดตาม

ตรวจสอบคณภาพ

การศกษา

Act

(A)

Chack

(C) Do

(D)

Plan

(P)

การด าเนนการ

ตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษา

สรปการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษา ปรบปรง

แกไข

การรายงานผลการตดตาม

ตรวจสอบคณภาพการศกษา

การพฒนาอยางตอเนอง

ไมบรรล

บรรล

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

44

สถานศกษาไดก าหนดไว และน าไปสการปรบปรงแผนการด าเนนงานในระยะตอไป แต

อยางไรกตาม หนวยงานตนสงกดกสามารถน าแนวคดเชงระบบมาใชเปนกรอบในการ

ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาไดเชนกน ซงมองคประกอบ 3 ดาน ไดแก ดานปจจย

ดานกระบวนการ (กระบวนการด าเนนงานตามแผน) และดานผลผลต/ผลลพธ ดงน

1.3.4.1 ดานปจจย

1) บคคล ไดแก ผบรหารสถานศกษา คร บคลากรทางการศกษา

ซงบคคลเหลานจะตองไดรบการพฒนาใหเปนผมความรความเขาใจ และมทกษะในการ

ปฏบตหนาท มความตระหนกและมงมนพฒนาอยางมออาชพโดยมประเดนในการตดตาม

ตรวจสอบ เชน จ านวนครทเพยงพอ ครมวฒทตรงตามการสอน/การสอนตามความถนด

คณลกษณะและการปฏบตตนตามจรรยาบรรณ ภาวะผน าของผบรหารและความสามารถ

ในการบรหารจดการ เปนตน

2) ทรพยากร เทคโนโลย และงบประมาณ ไดแก หองเรยน อาคาร

สถานท สงอ านวยความสะดวก หลกสตร สภาพแวดลอม แหลงเรยนร เทคโนโลย

งบประมาณ ฯลฯ โดยมประเดนในการตดตามตรวจสอบ เชน ความเหมาะสมของหลกสตร

กบผเรยนแตละทองถน ความเหมาะสมและเพยงพอของหองเรยน อาคารเรยน สอ

อปกรณเทคโนโลย งบประมาณ ความหลากหลายของแหลงเรยนร เปนตน

1.3.4.2 ดานกระบวนการ

1) การบรหารจดการ (การบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

การบรหารเชงกลยทธและมสวนรวม) มประเดนในการตดตามตรวจสอบ เชน การบรหาร

จดการทเนนการมสวนรวม การบรหารจดการตามภาระงานของสถานศกษา เปนตน

2) กระบวนการเรยนร ไดแก การจดกระบวนการเรยนรทเนน

ผเรยนเปนส าคญ การจดบรรยากาศการเรยนรทเออตอการพฒนาผเรยน การใช

กระบวนการวจยเพอพฒนาผเรยน เปนตน โดยมประเดนในการตดตามตรวจสอบ เชน

ความสามารถของครในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ความสามารถ

ของครในการจดบรรยากาศการเรยนรทเออตอการพฒนาผเรยน การท าวจยเพอ

พฒนาการเรยนรของผเรยน เปนตน

3) การประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ไดแก การก าหนด

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดท าแผนพฒนาการจดการศกษาของ

สถานศกษาทมงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดระบบการบรหาร

และสารสนเทศ การด าเนนงานตามแผนพฒนา การจดการศกษาของสถานศกษา การ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

45

ตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา การจดท ารายงานประจ าปทเปนรายงานการประเมนคณภาพภายในและ

การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง

1.3.4.3 ดานผลผลต/ผลลพธ

1) ผเรยน คณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรและมาตรฐาน

การศกษาขนพนฐาน ไดแก อตราการศกษาตอและประกอบอาชพ ซงเปนผลการ

ด าเนนการทมประสทธภาพจากดานปจจยละดานกระบวนการดงกลาว สงผลใหผเรยน

มคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร มสมรรถนะ ส าคญ มคณลกษณะอนพงประสงค

มผลสมฤทธทางการเรยนสงขน โดยมประเดนในการตดตามตรวจสอบ เชน คณลกษณะ

ทพงประสงคของผเรยน ความรและทกษะของผเรยน และสมรรถนะของผเรยนตาม

หลกสตรสถานศกษา เปนตน

2) สถานศกษา สถานศกษามคณภาพเปนแบบอยางและไดรบ

การยอมรบจากชมชน และใหความชวยเหลอชมชนและโรงเรยนอน โดยมประเดนในการ

ตดตามตรวจสอบ เชน ความพงพอใจของชมชนตอสถานศกษา ความเปนแบบอยางทด

ของสถานศกษา เปนตน

กรอบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาตามแนวคดเชงระบบ

(System Approach) สรปไดดงภาพประกอบ 9

1.4 แนวคดการจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา

1.4.1 ความหมาย วตถประสงค และประโยชน

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554, หนา 7)

ไดอธบายวา การจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา หมายถง การจดท ารายงานการ

พฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาในรอบปทผานมาทเปนผลมาจากการด าเนนงาน

ทงหมดของสถานศกษา ซงครอบคลมมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและน าเสนอ

รายงานแกผเกยวของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

46

ภาพประกอบ 9 กรอบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

วตถประสงคการจ าท ารายงานประจ าปของสถานศกษา กเพอ

น าเสนอผลการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาในรอบปทผานมาตอ

คณะกรรมการสถานศกษา หนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอ

สาธารณชน และเพอเปนฐานขอมลของสถานศกษาในการจดท าแผนพฒนาการจด

การศกษาของสถานศกษาในปตอไป และเปนฐานขอมลส าหรบรองรบการประเมนคณภาพ

ภายนอก

ดานปจจย ดานกระบวนการ ดานผลผลต/ผลลพธ

การบรหารจดการ

- การบรหารจดการโดยใช

โรงเรยนเปนฐาน

- การบรหารเชงกลยทธและม

สวนรวม

กระบวนการเรยนร

- การจดกระบวนการเรยนรท

เนนผเรยนเปนส าคญ

- การจดบรรยากาศการเรยนร

ทเออตอการพฒนาผเรยน

- การใชกระบวนการวจยเพอ

พฒนาผเรยน

ระบบการประกนคณภาพ

ภายในของสถาบน

- การประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษาทม

ประสทธภาพและเปนสวน

หนงของการบรหารจดการ

ของสถานศกษา

บคคล

- ผบรหาร คร และบคลากร

ทางการศกษา

ทรพยากร เทคโนโลย และ

งบประมาณ

- บรบทสถานศกษา

- หลกสตรสถานศกษา

- สอเทคโนโลย

- แหลงเรยนร

- งบประมาณ

ผเรยน

- ผเรยนมคณภาพตาม

มาตรฐาน มการพฒนาทก

ดาน เปนคนด คนเกง ม

ความสข ศกษาตอและ

ประกอบอาชพได

สถานศกษา

- สถานศกษามคณภาพเปน

แบบอยางและไดรบการ

ยอมรบจากชมชน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

47

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554, หนา 8)

ไดก าหนดประโยชนการจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา มดงน

1. ท าใหสถานศกษามฐานขอมลการด าเนนงานพฒนาคณภาพ

การจดการศกษาทงในดานจดเดน จดทตองพฒนา โอกาส และขอจ ากดน าไปใชประโยชน

ตอการปรบปรงและพฒนาคณภาพการจดการศกษาในปถดไป

2. ท าใหสถานศกษามขอมลสารสนเทศเชงประจกษซงจะชวย

กระตนใหผบรหารสถานศกษา คร และผเกยวของใหความส าคญและปรบเปลยน

พฤตกรรมการปฏบตงานเพอเปาหมายทก าหนดไวรวมกน

3. ท าใหพอแม ผปกครอง ตลอดจนผมสวนเกยวของทกฝายได

รบทราบผลการพฒนา การจดการสถานศกษาของสถานศกษาทงในสวนทดและสวนทควร

พฒนา โดยมการประชาสมพนธในวงกวาง และใหการชวยเหลอสนบสนนอยางเหมาะสม

4. หนวยงานตนสงกด ไดแก ส านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน และส านกงานเขตพนทการศกษา มฐานขอมลในการก าหนดนโยบายการ

พฒนาการจดการศกษา ทงระดบประเทศและระดบเขตพนท

5. สถานศกษาใชรายงานประจ าปเพอรองรบการประเมนคณภาพ

ภายในโดยหนวยงานตนสงกด และการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรอง

มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

1.4.2 ขนตอนการจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา

1.4.2.1 แตงตงคณะท างานจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา

สถานศกษาควรแตงตงคณะท างานจากบคคลผรบผดชอบในการ

พฒนาคณภาพ การจดการศกษาของสถานศกษา ประกอบดวย

1. ผอ านวยการโรงเรยน

2. รองผอ านวยการโรงเรยน

3. หวหนากลมฝายตามโครงสรางการบรหารงานของโรงเรยน

4. หวหนากลมสาระการเรยนร/หวหนางาน

5 ครและบคลากรทเกยวของ

ในกรณทเปนสถานศกษาขนาดเลกอาจก าหนดใหมผรบผดชอบ

จดท ารายงานประจ าปของสถานศกษาไดตามความเหมาะสม การด าเนนงานของ

คณะท างานจะตองวางแผนการจดท ารายงานประจ าป โดยมการก าหนดชวงระยะเวลา

จดท า รายละเอยดการรายงาน รวมถงการแสดงความคดเหน และขอเสนอแนะตางๆ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

48

ทงนจะตองรายงานตอผเกยวของกอนเรมปการศกษาใหม

1.4.2.2 รวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห และแปลผล

การรวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห และแปลผลเปนขนตอน

ส าคญทจะท าใหรายงานประจ าปมความสมบรณ มคณภาพตรงตามสภาพของสถานศกษา

ซงภาระงานทสถานศกษาจะตองด าเนนงาน ดงน 1. รวบรวมขอมลสารสนเทศจากการ

ด าเนนงานประจ า ไดแก ขอมลพนฐานของสถานศกษา ผลการจดการเรยนรตามหลกสตร

สถานศกษา และผลการด าเนนงานตามแผนปฏบตการประจ าปทครอบคลมมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา 2. ออกแบบการน าเสนอขอมลสารสนเทศทรวบรวมไวในแตละ

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และ3. วเคราะหและแปลผลเพอการจดท ารายงาน

ประจ าปของสถานศกษา

1.4.2.3 เขยนรายงานประจ าปของสถานศกษา

สถานศกษาสามารถก าหนดรปแบบรายงานประจ าปของ

สถานศกษาไดตามความเหมาะสม โดยใชภาษาทอานเขาใจงายน าเสนอทงขอมลเชง

ปรมาณและเชงคณภาพ สาระส าคญอาจแบงออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลพนฐาน

ตอนท 2 การพฒนาคณภาพการจดการศกษาตามแผนปฏบตการประจ าปของสถานศกษา

ตอนท 3 ผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา ตอนท 4 สรปผลการ

พฒนาและการน าไปใช และภาคผนวก

1.4.2.4 น าเสนอคณะกรรมการสถานศกษาพจารณาใหความเหนชอบ

หลงจากเขยนรายงานประจ าปเสรจสมบรณ สถานศกษาจะตอง

เสนอคณะกรรมการสถานศกษาหรอคณะกรรมการบรหารสถานศกษาพจารณาให

ความเหนชอบ เพอรบรองผลการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

1.4.2.5 รายงานและเปดเผยตอผเกยวของ

เมอสถานศกษาจดท ารายงานประจ าป และไดรบความเหนชอบ

จากคณะกรรมการสถานศกษาหรอคณะกรรมการบรหารสถานศกษาแลว จะตองรายงาน

และเปดเผยผลการประกนคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตอผเกยวของ ไดแก

คร ผปกครอง หนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ ชมชน ทองถน ซงสามารถ

ด าเนนการไดหลากหลายวธตามความเหมาะสม เชน รายงานประจ าปฉบบสมบรณ

เปดเผยผาน Website ของสถานศกษา จลสาร อนสาร แผนพบ รายงานเสยงตามสาย

และชแจงในการประชม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

49

ขนตอนการจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษาทเปนรายงาน

ประเมนคณภาพภายในมรายละเอยดสรปไดดงภาพประกอบ 10

ภาพประกอบ 10 ขนตอนการจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา

2. การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง

2.1 กระบวนการพฒนาโดยการใชขอมลอยางชาญฉลาด (Data Wise

Improvement Process) เปนกระบวนการน าขอมลสารสนเทศตางๆ ทสถานศกษาทอยน ามาใชในการพฒนาคณภาพการศกษา ในดานการบรหารจดการ การจดการเรยน

การสอนหรอดานอนๆ ทงภายในและภายนอกสถานศกษา แบงไดเปน 3 ระยะ ดงน ระยะท 1 การจดเตรยมขอมล ซงเปนระยะทสถานศกษาจดท าขอมล

พนฐานดานตางๆ ส าหรบใชในการพฒนาคณภาพการศกษา ซงขอมลทใชในการ

เตรยมการครงนไดประมวลมาจากกระบวนการตดตามมาตรวจสอบหรอประเมนผล

การด าเนนงานของสถานศกษา

1. แตงตงคณะท างานจดท ารายงานประจ าปของสถานศกษา

2. รวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห และแปล

3. เขยนรายงานประจ าปของสถานศกษา

4. น าเสนอคณะกรรมการสถานศกษาพจารณาใหความเหนชอบ

5. รายงานและเปดเผยตอผเกยวของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

50

ระยะท 2 การสบเสาะเพอวางแผนการใชขอมล ซงเปนระยะท

สถานศกษาตองก าหนด ออกแบบ หาแนวทาง และแบบแผน เพอน าขอมลมาใชทงในดาน

การบรหารหรอจดการเรยนการสอน

ระยะท 3 การลงมอปฏบตงาน ซงเปนระยะทสถานศกษาลงมอ

ปฏบตงานตามแนวทางและแบบแผนทก าหนดไวในขนตอนนสถานศกษาสามารถน าผล

จากการปฏบตงานไปใชสะทอนกลบ (Reflect) เพอปรบปรงจดดอยของการด าเนนงาน

ในระยะแรกเพอใหเกดเปนวงจรของการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนองได

2.2 การจดการเรยนร (Knowledge Management)

การจดการความรเปนแนวคดทสามารถน าไปปฏบต เพอใหเกด

ประโยชนตอการด าเนนงานของโรงเรยนเปนไปตามวงจรคณภาพ PDCA และท าใหคณภาพ

การศกษาของโรงเรยนมการพฒนาอยางตอเนอง โดยเฉพาะขนตอน A (Act) ซงการ

ด าเนนงานอยางเหมาะสมจ าเปนตองพจารณาขอมลตางๆ ทมอยในโรงเรยนอยางรอบดาน

เพอน าไปสการปรบปรง พฒนา และแกไขจดบกพรองตางๆ และน าไปสการก าหนด

แผนงานการปฏบตงานตามล าดบ โดยหลกการแลวการจดการความรเปนการสรางและ

ใชความรขององคกร ไดแก ความรทอยในตวคน (Tacit Knowledge) คอ ความรทเปน

ประสบการณ หรอภมปญญาทไมไดอยในรปของเอกสาร ความรทชดแจง (Explicit

Knowledge) คอ ความร/ขอมลทบนทกไวเปนลายลกษณอกษร และมการเผยแพรใน

รปแบบทเปนทางการ

การสรางและการใชความรขององคกรเปนไปเพอใหองคกรบรรล

เปาหมายทตงไว เมอเกดปญหา ขอคนพบใหมๆ ทนาสนใจทเกดจากการใชความรหรอการ

ด าเนนงานทไมบรรลเปาหมายตามทตงไว จะตองมการด าเนนการกลบไปสรางความรใหม

อกครง เพอท าความเขาใจประเดนดงกลาวทเกดขน และน าความรใหมนนไปใชเพอให

สามารถบรรลเปาหมายตอไปใหได

เมอพจารณาถงการจดการความรในกรณของสถานศกษา ถอวาเปนการ

สรางและใชความรทมอยรอบดาน เพอน าไปก าหนดแผนปฏบตงานประจ าป และการ

ปฏบตงานตามวงจร PDCA อนน าไปสการบรรลเปาหมายการจดการศกษาของโรงเรยน และ

เมอใชความรแลวพบวาการด าเนนงานไมบรรลเปาหมายหรอบรรลเปาหมายบางสวนแตไม

เปนไปตามเปาหมายทตงไว กมความจ าเปนอยางยงทจะตองมการคดวเคราะหแลกเปลยน

เรยนร เพอวเคราะหสงเคราะหใหเกดความรทสามารถอธบายการบรรลเปาหมายและไม

บรรลเปาหมายนน การวเคราะหสงเคราะหจนเกดความรใหมอกครงกคอการวนกลบไปยง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

51

การสรางความรใหมอกรอบนนเอง และจะวนเปนวงจรอยางนเรอยๆ ไปไมมสนสด

การจดการความรเนนการใหความส าคญกบคนในองคกรเปนหลก

เนองจากเปนผขบเคลอนขนตอนของกระบวนการและสรางสรรคผลงานทมคณภาพใน

ทกขนตอน และทส าคญคนเหลานจะตองอยบนฐานของความรทมการพฒนาอยางตอเนอง

เปาหมายหลกของการจดการความรในองคกรกเพอพฒนาองคกรอยางตอเนอง ดงนน

การจดการความรจงเปนกระบวนการพฒนาคน เพอใหคนใชความรในการพฒนางาน

ใหมชนงานหรอมผลงานทมคณภาพและประสทธภาพ การจดการความรแบงออกไดเปน

4 ขนตอน ดงภาพประกอบ 11 โดยมรายละเอยดดงน

ขนตอนท 1 การสรางความร (Knowledge Creation) เปนขนตอนของ

การไดมาซงความรทจะน าไปใช วธการไดมาขององคความร ไดแก การประชม การพบปะ

พดคย การแลกเปลยนประสบการณระหวางกน ตลอดจนการคนควาจากต ารา เอกสาร

งานวจย และรายงานผลการประเมนดานตางๆ เปนตน

ขนตอนท 2 การจดเกบความร (knowledge Storage) เปนขนตอน

การจดเกบ รกษาองคความรทไดจากการสรางในขนตอนท 1 ใหอยในรปแบบทเหมาะสม

สามารถสบคน หยบจบ หรอน ามาใชไดอยางสะดวก เชน การจดเกบในรปเลมรายงาน

การจดแฟมเอกสาร การบนทกขอมลลงในคอมพวเตอร หรอความรทอยในตวคน เปนตน

ขนตอนท 3 การถายทอดความร (knowledge Transfer) เปนขนตอน

การเขาถงขอมลหรอการเผยแพรขอมลทอยในรปแบบตางๆ ทสามารถถายโอนจาก

แหลงหนงไปยงแหลงหนงดวยวธการตางๆ เชน การแลกเปลยนเรยนร การประชม

การน าเสนอผลงานผานระบบเทคโนโลยสารสนเทศ สอ หรอกระบวนการทางการศกษา

เปนตน

ขนตอนท 4 การใชความร (knowledge Utilization) เปนการน า

ความรทสรางขนไปใชในประโยชนเพอใหบรรลเปาหมายขององคกรหรอการบรรล

วตถประสงคทตงไว

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

52

ภาพประกอบ 11 ขนตอนการจดการความร

อยางไรกตามขนตอนการจดการเรยนรทง 4 ขนตอนขางตน

จะมการด าเนนการหรอปฏบตเปนวฏจกรตอเนอง กตอเมอมการด าเนนการหรอปฏบต

ตงแตขนตอนท 1 ขนการสรางความรจนถงขนตนท 4 คอ ขนการใชความรซงเปนขนตอน

สดทาย จากนนตองมการแลกเปลยนเรยนร ขบคด วเคราะห สงเคราะห หรอหาขอมล

ใหมเพมเตมเพอมาสนบสนนหรออธบายผลทเกดขนทงทเปนปญหาและทประสบ

ความส าเรจ การอธบายผลทเกดขนดงกลาวกคอความรใหมทเกดขนนนเอง และเมอม

การน าความรใหมทเกดขนนไปผานขนตอนตางๆ ของการจดการความรอกครง และเปน

วงจรตอเนองซงถอเปนการพฒนาอยางตอเนองนนเอง

2.3 การสรางเครอขายการเรยนร (Networking)

เครอขายเปนกลมของบคคลหรอความสมพนธระหวางบคคลภายในกลม

หรอระหวางกลม ซงเกดจากการรวมตวของบคคลดวยความสมครใจ มแลกเปลยนขอมล

ขาวสารระหวางกน ประสานงานเชอมโยงกน สรางความเปนอนหนงอนเดยว หรอท า

กจกรรมรวมกน โดยมวตถประสงครวมกนภายใตรปแบบหรอระเบยบโครงสรางทบคคล

องคกร หรอสมาชกยงคงมความเปนอสระตอกน

วเคราะห ขบคด

ผลการใชความร

สงเคราะห คนควา

และแลกเปลยนเรยนร

ระหวางกน

การสรางความร

(Knowledge Creation)

การจดเกบความร

(Knowledge Storage)

การใชความร

(Knowledge Utilization)

การถายทอดความร

(Knowledge Transfer)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

53

เครอขายการเรยนร หมายถง การเชอมโยงขอมลขาวสาร สาระจาก

แหลงการเรยนรตางๆ มาใชประโยชนในการเรยนร ซงผเรยน ผสอน และสถานศกษา

สามารถน าเครอขายดารเรยนรตางๆ มาใชในการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน เครอขาย

การเรยนรทส าคญ

2.4 การน าผลการประเมนไปใชประโยชน (Evaluation Utilization)

การน าผลการประเมนไปใชเปนแนวคดหนงส าหรบการปฏบตของ

สถานศกษาเพอพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง โดยสวนใหญสถานศกษาจะใช

กระบวนการของวงจร PDCA ในการบรหารจดการศกษาเพอบรรลวตถประสงค/เปาหมาย

การจดการศกษาของสถานศกษาซงจะชวยใหระบบการประกนคณภาพการศกษาสามารถ

ด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ แนวทางในการน าผลการประเมนไปใชประโยชน

กลาวคอ การน าผลการประเมนของสถานศกษา ดานตางๆ มาใชในการก าหนดแผนปฏบต

งานใหมความสอดคลอง เหมาะสม และทนกบสถานการณปจจบน เพอบรรลวตถประสงค/

เปาหมายการจดการศกษาทก าหนดไวนนเอง และควรน าผลการประเมนทงผลการประเมน

คณภาพภายในและผลการประเมนคณภาพภายนอกมาพจารณารวมกนเพอใหได

สารสนเทศทมความถกตอง นาเชอถอ

จากทกลาวมาขางตน ดงจะเหนไดวาการน าผลการประเมนไปใช

ประโยชนเปนสงทชวยใหสถานศกษามการก าหนดแผนงาน โครงการ วธการปฏบตตางๆ

ในระบบประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาทอยบนพนฐานขอมล/ความร ซงจะ

สงผลใหการประกนคณภาพการศกษามทศทาง เปาหมาย สอดคลองกบสภาพทเปนจรง

และมงสมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาทบงบอกถงการพฒนาการศกษาอยาง

ตอเนองของสถานศกษา

บทสรปแนวคดตางๆ ทน าเสนอขางตน ประกอบดวย กระบวนการพฒนา

โดยการใชขอมลอยางชาญฉลาด (Data Wise Improvement Process) การจดการเรยนร

(Knowledge Management) การสรางเครอขายการเรยนร (Networking) และการน า

ผลประโยชนไปใชประโยชน (Evaluation Utilization) เปนเพยงแนวคดหนงเทานน หากแต

ยงมแนวคดอนๆ อกมากมายทสถานศกษาควรน ามาปรบใชเพอเปนแนวทางในการปฏบต

เพอใหเกดการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง แนวคดตางๆ เหลานไมไดเปนการ

เพมภาระงานแกสถานศกษาแตอยางใด หากแตจะเปนการสงเสรม สนบสนน และ

ชวยเหลอใหสถานศกษาด าเนนงานอยางเปนระบบ โดยทกระบวนการบรหารงานของ

สถานศกษาในปจจบนสวนใหญจะใชกระบวนการของ PDCA ดงนนแนวคดเหลานจะเขา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

54

ไปเสรมอยในขนของการปรบปรงพฒนา (Act) เพอใหสถานศกษาสามารถพจารณา

แนวทางปฏบตทสอดคลอง เหมาะสมและถกตองบนพนฐานของขอมลและความร อนจะ

น าไปสการก าหนดแผนงานหรอวธปฏบตเพอการด าเนนงานของสถานศกษาตอไป ทงน

แนวคดตางๆ เหลานตองการใหสถานศกษาเปนองคกรแหงการเรยนร เทาทนการ

เปลยนแปลงและใชขอมล/ความรเปนฐานในการปฏบตงาน

ตอนท 4 ขอมลทวไปของส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

1. ประวตความเปนมาส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 23

ตามทกระทรวงศกษาธการ ไดประกาศก าหนดเขตพนทการศกษา

มธยมศกษาและไดมการประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 22 กรกฎาคม

2553 สบเนองจากทไดมการแกไขเพมเตมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 3)

พ.ศ. 2553 และพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ (ฉบบท 2)

พ.ศ. 2553 ก าหนดใหมเขตพนทการศกษาประถมศกษา และเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา อาศยอ านาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 37 วรรคสอง แหง

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 และมาตรา 8 และมาตรา 33 วรรคสอง แหง

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 ซงแกไขเพมเตม

โดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ โดยค าแนะน าของสภาการศกษา

เมอคราวประชม วนท 17 สงหาคม 2553 ไดประกาศเขตพนทการศกษามธยมศกษา

จ านวน 42 เขต และเขตพนทการศกษาประถมศกษา จ านวน 183 เขต

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ตงอยตงอย ถนนใสสวาง

ต าบลธาตเชงชม อ าเภอเมอง จงหวดสกลนคร มพนทเขตบรการดานการศกษาครอบคลม

จงหวดสกลนคร มโรงเรยนในสงกด จ านวน 45 โรงเรยน จดการศกษาตงแตระดบ

มธยมศกษาตอนตนถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

55

วสยทศนส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 เปนองคกรหลกในการพฒนา

คณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอพฒนาสสากลและเตรยมความ

พรอมเขาสประชาคมอาเซยน

พนธกจส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

1. เรงรดพฒนาสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของสถานศกษา

เพอใหจดการศกษาไดอยางมคณภาพโดยเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยน มความร

มคณธรรม จรยธรรม

2. สงเสรมสนบสนนการจดการศกษาใหมคณภาพตามมาตรฐานการศกษา

ขนพนฐานและพฒนาสสากล

3. สงเสรมสนบสนนใหสถานศกษาเตรยมความพรอมเขาสประชาคม

อาเซยน

เปาประสงคส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

1. ผเรยนทกคนมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานและพฒนาส

ความเปนเลศ

2. ประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษาขนพนฐานตงแตอนบาล

จนจบการศกษาขนพนฐานอยางมคณภาพทวถงและเสมอภาค

3. ครและบคลากรทางการศกษาสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

เตมตามศกยภาพ

4. ส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษามความเขมแขงตามหลก

ธรรมาภบาลและเปนกลไกขบเคลอนการศกษาขนพนฐานสคณภาพระดบมาตรฐานสากล

5. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานสวนกลาง ลดบทบาทและ

กระจายอ านาจสส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา รวมทงบรณาการการ

ท างานภายในส านกตางๆ

กลยทธส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ก าหนดกลยทธ

ปงบประมาณ2557 จ านวน 5 กลยทธดงตอไปน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

56

1. กลยทธท 1 พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบตาม

หลกสตรและสงเสรมความสามารถดานเทคโนโลยเพอเปนเครองมอในการเรยนร

2. กลยทธท 2 ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ความเปนไทย และวถชวต

ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มความรบผดขอบตอสงคมและสงแวดลอม

3. กลยทธท 3 ขยายโอกาสทางการศกษาใหทวถงครอบคลมผเรยนให

ไดรบโอกาสในการพฒนาเตมตามศกยภาพ

4. กลยทธท 4 พฒนาครและบคลากรทางการศกษาทงระบบใหสามารถ

จดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพ

5. กลยทธท 5 พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการศกษาตาม

แนวทางการกระจายอ านาจทางการศกษาตามหลกธรรมาภบาล เนนการมสวนรวมจาก

ทกภาคสวนและความรวมมอกบองคกรสวนทองถนเพอสงเสรมและสนบสนนการจด

การศกษา

2. โรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

โรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

มทงหมดจ านวน 45 มโรงเรยนในสงกดจ านวน 45 โรงเรยน โดยมโรงเรยนขนาดใหญ

(จ านวนนกเรยน 1,500 คนขนไป) จ านวน 9 โรงเรยน โรงเรยนขนาดกลาง (จ านวน

นกเรยน 500 – 1499 คน) จ านวน 19 โรงเรยน และโรงเรยนขนาดเลก (จ านวนนกเรยน

ไมเกน 499) จ านวน 17 โรงเรยน มผบรหารสถานศกษาและขาราชการคร จ านวน 2,407

คน ดงแสดงในตาราง 1

ตาราง 1 ทตงของโรงเรยนและจ านวนผบรหารสถานศกษาและขาราชการคร สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

โรงเรยน ทตงอ าเภอ

จ านวนผบรหาร

สถานศกษาและ

ขาราชการคร (คน)

1. สกลราชวทยานกล เมองสกลนคร 213

2. สกลนครพฒนศกษา เมองสกลนคร 101

3. ธาตนารายณวทยา เมองสกลนคร 155

4. ดงมะไฟวทยา เมองสกลนคร 37

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

57

ตาราง 1 (ตอ)

โรงเรยน ทตงอ าเภอ

จ านวนผบรหาร

สถานศกษาและ

ขาราชการคร (คน)

5. ทาแรศกษา เมองสกลนคร 32

6. เฉลมเพระเกยรตฯ เมองสกลนคร 23

7. กสมาลยวทยาคม กสมาลย 74

8. โพธแสนวทยา กสมาลย 42

9. เตางอยพฒนศกษา เตางอย 52

10. รมเกลา โคกศรสพรรณ 76

11. ดานมวงค าพทยาคม โคกศรสพรรณ 26

12. โพนพทยาคม โพนนาแกว 26

13. ค าเพมพทยา ภพาน 33

14. ทานผหญงจนทมาพงบารม ภพาน 31

15. กดบากพฒนาศกษา กดบาก 67

16. พรรณาวฒาจารย พรรณานคม 66

17. บานบวราษฎรบ ารง พรรณานคม 23

18. เทพสวสดวทยา พรรณานคม 13

19. ภรทตตวทยา พรรณานคม 14

20. บะฮวทยาคม พรรณานคม 16

21. ชางมงพทยานกล พรรณานคม 13

22. พงโคนวทยาคม พงโคน 103

23. ล าปลาหางวทยา พงโคน 13

24. มธยมวารชภม วารชภม 66

25. ธรรมบวรวทยา วารชภม 41

26. วารชวทยา วารชภม 18

27. เตรยมอดมศกษา

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

สวางแดนดน 97

28. แวงพทยาคม สวางแดนดน 37

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

58

ตาราง 1 (ตอ)

โรงเรยน ทตงอ าเภอ

จ านวนผบรหาร

สถานศกษาและ

ขาราชการคร (คน)

29. หนองหลวงศกษา สวางแดนดน 46

30. โคกสวทยาสรรค สวางแดนดน 34

31. บงเหนอวทยาคม สวางแดนดน 20

32. สวางแดนดน สวางแดนดน 135

33. สองดาววทยาคม สองดาว 43

34. นคมน าอนเจรญวทยา นคมน าอน 27

35. มธยมวานรนวาส วานรนวาส 136

36. กดเรอค าพทยาคาร วานรนวาส 36

37. หนองแวงวทยา วานรนวาส 24

38. อากาศอ านวยศกษา อากาศอ านวย 107

39. โพนงามศกษา อากาศอ านวย 48

40. ทาสงครามวทยา อากาศอ านวย 17

41. บานมวงพทยาคม บานมวง 81

42. โพธชยทองพทยาคม บานมวง 17

43. ค าตากลาราชประชานเคราะหฯ ค าตากลา 62

44. ศกษาประชาสามคค ค าตากลา 25

45. เจรญศลปศกษา(โพธค าอนสรณ) เจรญศลป 41

รวมทงหมด 45 โรงเรยน 18 อ าเภอ 2,407

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

59

ตาราง 2 ผลการประเมนการประกนคณภาพภายใน ปการศกษา 2559

โรงเรยน ขนาด

ผลการประเมนภายในระดบการศกษา

ขนพนฐาน ผลการประเมน

ดเยยม ดมาก ด พอใช ปรบปรง ผาน ไมผาน

กดบากพฒนาศกษา กลาง √

√

กดเรอค าพทยาคาร กลาง

√

√

กสมาลยวทยาคม กลาง

√

√

ค าตากลาราชฯ กลาง

√

√

ค าเพมพทยา กลาง √

√

โคกสวทยาสรรค กลาง √

√

เจรญศลปศกษาฯ กลาง √

√

เฉลมพระเกยรตฯ เลก

√

√

ชางมงพทยานกล เลก

√

√

ดงมะไฟวทยา กลาง √

√

ดานมวงค าพทยาคม เลก √

√

เตรยมอดมศกษาฯ ใหญ √

√

เตางอยพฒนศกษา กลาง

√

√

ทานผหญงฯ กลาง √

√

ทาแรศกษา เลก √

√

ทาสงครามวทยา เลก

√

√

เทพสวสดวทยา เลก √

√

ธรรมบวรวทยา กลาง

√

√

ธาตนารายณวทยา ใหญพเศษ √

√

นคมน าอนเจรญวทยา เลก

√

√

บงเหนอวทยาคม เลก

√

√

บะฮวทยาคม เลก

√

√

บานบวราษฎรบ ารง เลก

√

√

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

60

ตาราง 2 (ตอ)

โรงเรยน ขนาด

ผลการประเมนภายในระดบการศกษา

ขนพนฐาน ผลการประเมน

ดเยยม ดมาก ด พอใช ปรบปรง ผาน ไมผาน

บานมวงพทยาคม ใหญ √ √

พรรณาวฒาจารย กลาง √ √

พงโคนวทยาคม ใหญ √ √

โพธชยทองพทยาคม เลก √ √

โพธแสนวทยา เลก √ √

โพนงามศกษา กลาง √ √

โพนพทยาคม เลก √ √

ภรทตตวทยา เลก √ √

มธยมวานรนวาส ใหญพเศษ √ √

มธยมวารชภม กลาง √ √

รมเกลา กลาง √ √

ล าปลาหางวทยา เลก √ √

วารชวทยา เลก √ √

แวงพทยาคม กลาง √ √

ศกษาประชาสามคค เลก √ √

สกลนครพฒนศกษา ใหญ √ √

สกลราชวทยานกล ใหญพเศษ √ √

สวางแดนดน ใหญพเศษ √ √

สองดาววทยาคม กลาง √ √

หนองแวงวทยา เลก √ √

หนองหลวงศกษา กลาง √ √

อากาศอ านวยศกษา ใหญ √ √

รวม 25 18 2 45

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

61

จากตาราง 2 ผลการประเมนการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ป

การศกษา 2559 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ซงมผลการ

ประเมนผานทกโรงเรยน โดยมโรงเรยนทไดระดบการประเมนดเยยม 25 โรงเรยน ระดบด

18 โรงเรยน และระดบด 2 โรงเรยน

ตอนท 5 งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ

อทยวรรณ โมธรรม (2552, บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง ความสมพนธ

ระหวางการด าเนนงานกบประสทธผลการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ในโรงเรยน

ทเปดสอนชวงชนท 1-3 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครพนม ในการวจยครงนม

วตถประสงค เพอศกษาประสทธผลการด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาเมอ

จ าแนกตามขนาดโรงเรยน ผลการวจยพบวา ประสทธผลการด าเนนงานการประกน

คณภาพการศกษาภายในสถานศกษาทมขนาดโรงเรยนตางกน พบวาไมแตกตางกน

นรชา ชยศรรตนด ารง (2554, บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง การด าเนนงาน

ประกนคณภาพภายในโรงเรยน ในอ าเภอธาตพนม จงหวดนครพนม การวจยในครงน ม

วตถประสงคเพอศกษาการด าเนนงานประกนคณภาพภายในของโรงเรยนและเปรยบเทยบ

การด าเนนงานการประกนคณภาพภายในโรงเรยน จ าแนกตามขนาดของโรงเรยน กลม

ตวอยางไดแก บคลากรในโรงเรยนสงกดอ าเภอธาตพนม ผลการวจยพบวา การด าเนนงาน

ประกนคณภาพภายในโรงเรยนในสงกดอ าเภอธาตพนม โดยรวมและรายดาน อยในระดบ

มาก และผลการเปรยบเทยบการด าเนนงานประกนคณภาพภายในของโรงเรยน จ าแนก

ตามขนาดของโรงเรยน โดยภาพรวมและรายดาน ไมตางกน

ณฐดนย ดวงใจ (2554, บทคดยอ) ไดท าการวจย เรอง ความสมพนธ

ระหวางการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของผบรหารกบประสทธภาพของ

สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสรนทร เขต 1 การวจยนมจดประสงค

เพอการเปรยบเทยบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของผบรหาร จ าแนกตามวฒ

ทางการศกษาและ ขนาดของสถานศกษา จากผลการศกษาพบวา การประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษาโดยรวมอยในระดบมาก และการประกนคณภาพภายในของผบรหาร

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอจ าแนกตามวฒทางการศกษาและ

ขนาดของสถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

62

นวต เชยงแรง (2555, บทคดยอ) ไดศกษาการด าเนนงานการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 36

มวตถประสงคเพอศกษาการด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา จากกลม

ตวอยาง ไดแก ผบรหารสถานศกษาและครสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 36 ผลการศกษาพบวา การด าเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงจาก มากไปหานอย ดงน การก าหนดมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา จดท าแผนการพฒนา การจดการศกษาของสถานศกษาทมงคณภาพ

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจดใหม การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา จดท ารายงานประจ าป ทเปนรายงานประเมนคณภาพภายใน

ด าเนนงานตามแผนการพฒนา การจดการศกษาของสถานศกษา จดระบบการบรหารและ

สารสนเทศ จดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพ และจดใหมการพฒนาคณภาพ

การศกษาอยางตอเนอง ตามล าดบปญหาและขอเสนอแนะ ในการด าเนนงานการประกน

คณภาพภายในสถานศกษาทพบมาก คอ สถานศกษาไมม การจดระบบสารสนเทศ

เพอการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ครและบคลากรควรมสวนรวม ในการ

ด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

เสาวลกษณ บญจนทร (2555, อางถงใน วารช ลทา, 2559, หนา 54) ได

ศกษาปญหาและแนวทางการพฒนาการด าเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

ของโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดอทยธาน สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 42 ผลการวจยพบวา ปญหาการด าเนนงานการประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา

ของโรงเรยนทมขนาดตางกน โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05

ซงโรงเรยนทมขนาดแตกตางกนยอมมความพรอมทางดานบคลากร ดานงบประมาณ

ดานวสดอปกรณแตกตางกน ประสทธภาพทเกดจากการด าเนนงานกยอมแตกตางตามไป

ดวย ดานการด าเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษา มปญหา 3 อนดบ อนดบท 2

ทสงผลตอการด าเนนงานการประกนคณภาพภายใน มาจากบคลากรบางสวนยงขาด

ความเขาใจใน การด าเนนงานการประกนคณภาพภายใน

มานพ แจงพลอย (2556, บทคดยอ) ไดท าการวจย เรอง การศกษาสภาพ

การด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษา จนทบร มวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบสภาพการด าเนนงาน

ประกนคณภาพภายในสถานศกษา จ าแนกตามสภาพการปฏบตงานและขนาดของ

สถานศกษา ผลการวจยพบวา สภาพการด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

63

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา โดยภาพรวมอยในระดบมากและสภาพ

การด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เมอจ าแนกตามขนาดของสถานศกษา

โดยรวมแตกตางกนอยางมนยยะส าคญทางสถต และเมอเปรยบเทยบความแตกตางของ

คาเฉลยเปนรายคพบวาผบรหารสถานศกษาและครผสอนในสถานศกษาขนาดกลางและ

ขนาดใหญ มสภาพการด าเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาแตกตางกนอยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

พทกษ ดวงอาสงค (2558, บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง สภาพความ

ตองการและแนวทางการพฒนาการมสวนรวมในการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาหนองคาย เขต 2 ในการวจยครงน

มความมงหมายเพอการศกษาสภาพปจจบนและความตองการมสวนรวมในการประกน

คณภาพภายในสถานศกษาและเพอศกษาแนวทางการพฒนาการมสวนรวมในการประกน

คณภาพภายในของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาหนองคาย

เขต 2 กลมตวอยาง ทใชในการวจย ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา ครผสอนและ

คณะกรรมการสถานศกษา จ านวน 327 คน โดยจ าแนกตามขนาดโรงเรยน ผลการวจย

พบวา สภาพปจจบน ของการมสวนรวมในการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาหนองคาย เขต 2 โดยรวมอยในระดบนอย

สภาพความตองการมสวนรวม ในการประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษาหนองคาย เขต 2 อยในระดบมาก และ แนวทาง

พฒนาการมสวนรวมในการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ยงจ าเปนตองพฒนา

ในดานการจดระบบบรหารและสารสนเทศ ดานการจดท าแผนการพฒนาการจดการศกษา

ทมงคณภาพตามมาตรฐาน ดานการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาดานการ

ด าเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาและดานการพฒนาคณภาพการศกษา

อยางตอเนอง

บญยวร พฒนธนกตตโชค (2559, บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง สภาพการ

บรหารงบประมาณของสถานศกษาในสหวทยาเขตเมองบรรมย สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษาเขต 32 การวจยครงนมความมงหมายเพอศกษาและเปรยบเทยบ

สภาพการบรหารงบประมาณของสถานศกษาในสหวทยาเขตเมองบรรมย ผลการวจย

พบวา สภาพการบรหารงบประมาณของสถานศกษาในสหวทยาเขตเมองบรรมย โดยรวม

และรายดาน มการปฏบตอยในระดบดมาก สภาพการบรหารงบประมาณของสถานศกษา

ในสหวทยาเขตเมองบรรมย โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

64

สภาพการบรหารงบประมาณของสถานศกษาในสหวทยาเขตเมองบรรมย วารช ลทา (2559, บทคดยอ) ไดท าการวจย เรอง สภาพปญหาและแนว

ทางการพฒนาการประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 6 การวจยนมจดประสงคเพอการศกษาสภาพการด าเนนการประกน

คณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา จากการวจยพบวาสภาพการ

ด าเนนงานโดยรวมและรายดาน สามารถปฏบตไดจรงในระดบมาก โดยโรงเรยนขนาดใหญ

สามารถปฏบตไดจรงมากกวาโรงเรยนขนาดกลางและขนาดเลก และแนวทางส าคญในการ

พฒนาการประกนคณภาพภายในสถานศกษาแตละดานเปนดงน ดานการเตรยมการ ไดแก

การรวบรวมและชแจง ผปกครองใหมความรความเขาใจระบบการประกนภายในสถานศกษา

ดานการด าเนนงานตามแผนปฏบตงาน ไดแก การจดท าปฏทนการปฏบตงานและประชม

ชแจงครใหเกดความเขาใจในการด าเนนการ ดานการตรวจสอบการปฏบตการ ไดแก

การแตงตงคณะกรรมการการประกนคณภาพทมความสามารถในการก าหนดมาตรฐาน

และตวบงชทงายตอการด าเนนการ และดานการปรบปรงแกไขงานด าเนนการ ไดแก

เชญนกวชาการใหความรและผน าชมชน ควรใหการสนบสนนทรพยากร

2. งานวจยตางประเทศ

Cammeron (1996, pp 225-227 อางถงใน ปยธดา ช านาญรบ, 2557 หนา

60) ไดศกษาเรอง บทบาทของครในการสรางระบบการประกนคณภาพ ผลการวจย สรป

ไดวา สวนหนงของขนตอนส าคญของคณภาพการสอนในศตวรรษท 21 สมาคมการศกษา

แหงชาตรบรองวา ความพยายามในแนวทางถอปฏบตในอนาคตอยไมไกลความคาดหวง

การเขมงวดส าหรบความพรอมของครอยางเดยวไมเพยงพอในอนาคต การประกนคณภาพ

จะเปนระบบใหมทสนบสนนใหครมความพรอม ความสมบรณยงยน ตลอดอาชพคร

ผศกษาเสนอแนะหลกการไว 3 ประการ คอ การปฏรปและการฝกอบรมคณะท างาน

การใหความชวยเหลอ และแผนงานตรวจสอบทบทวนของเมองซแอตเทล (ครจะตอง

รบผดชอบในคณภาพงานมากขน มกฎหมายใหปฏบตตามและเลอกโครงสรางแบบแรงงาน

สมพนธ)

Brooks (1999, p. 946, อางถงใน วารช ลทา, 2559 หนา 55)

ไดท าการศกษาการประกนคณภาพและการสงเสรม กระบวนการวางแผนทางการศกษา

พเศษ แกนกเรยนในรฐอลนอยส พบวา การศกษาทดสอบ วตถประสงคของการประกน

คณภาพ และการสงเสรมกระบวนการวางแผนทางการศกษาพเศษ แกนกเรยนในรฐอล

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

65

นอยส โดยมวตถประสงคในการสงเสรมแผนงานเปนรปแบบพเศษของ นกเรยน

เพอใหไดผลดานการประกนคณภาพ และสงเสรมกระบวนการในการวางแผน

Atria (2000, pp 4254-A อางถงใน กตตนนท ชมวน, 2557 หนา 69) ได

ท าการศกษาการประกนคณภาพและการวางแผนการปรบปรงในโรงเรยนมธยมศกษาตอน

ปลาย รฐอลลนอยด พบวา โรงเรยนชนบท สามารถน ารปแบบของกระบวนการการประกน

คณภาพพฒนาโครงสรางการปรบปรงโรงเรยนได การประกนคณภาพท าใหยทธศาสตรการ

สอนเปลยนไปในทางทด และไดน ามาใชในโรงเรยนทรวมโครงการ แตผบรหารโรงเรยน

จะตองเตรยมการและด าเนนการดวยความรอบครอบจงจะประสบความส าเรจ

Abdallah and Refa (2016, pp 30-36) ไดท าการศกษาเรอง การประกน

คณภาพในโครงการศกษาครของปาเลสไตน บทเรยนส าหรบความเปนผน าของคณะและ

หลกสตร การศกษาครงนมจดมงหมายเพอประเมนมตของคณภาพในโครงการศกษาคร

ในปาเลสไตนกอนการศกษาจากมมมองของกลมครและครนกเรยนทมจดมงหมายในสาม

มหาวทยาลย เพอใหบรรลเปาหมายนการสมภาษณเชงลกและกลมโฟกสไดด าเนนการ

ผลการศกษาชใหเหนวาผลการเรยนรทตงใจไวของหลกสตรกระบวนการเรยนการสอนและ

การปฏบตและกลไกในการสนบสนนและประเมนความกาวหนาและผลสมฤทธของนกเรยน

ยงไมถงระดบคณภาพทมงเปาไปในภารกจของโครงการ การศกษาเสนอขอแนะน าส าหรบ

การปรบปรงในสามดานของโปรแกรมการศกษาครของปาเลสไตน: คณภาพของการเรยน

การสอน; คณภาพของโอกาสในการเรยนรส าหรบทงครนกเรยนและครผสอนทสอน

พวกเขา และคณภาพของความเปนผน าทางวชาการจากฝายบรหาร

Michael (2010, p 20) ไดท าการศกษา เรอง การประกนคณภาพใน

อดมศกษาเปนกระบวนการทางการเมอง ผลการศกษาพบวา ขนตอนทใชกนโดยทวไป

ส าหรบการประกนคณภาพในการศกษาระดบอดมศกษาไดรบการออกแบบราวกบวา

ความพยายามนเปนกระบวนการทางเทคนคในขณะทอาจเปนประโยชนมากกวาทจะมอง

วาเปนกระบวนการทางการเมอง จงสรปไดวาแทนทจะปฏเสธลกษณะทางการเมองของ

การประกนคณภาพ โดยยอมรบขอเรยกรองของการประกนคณภาพเปน "โดเมนทสรางขน

โดยใชอ านาจทางสงคม" และออกแบบกระบวนการใหเหมาะสมในกระบวนการทาง

การเมอง . มขอเสนอแนะวาการใชแบบจ าลองทตอบสนองตอการประเมนผลอาจท าให

การประกนคณภาพมประสทธภาพมากขนในการปรบปรงคณภาพการศกษา ในรปแบบท

ตอบสนองการประเมนจะถอเปนกระบวนการท างานรวมกนทเรมตนดวยการอางสทธ

ความกงวลและประเดนทผมสวนไดเสยทกคน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

66

ผลการวจยพบวา ในขณะทมมมองในทางปฏบตวธการเหลานมเหตผล

ในการด ารงอยของพวกเขาพวกเขาสามารถถกวพากษวจารณวาเปนพนฐานทางทฤษฎ

ทขาดรากฐานและถกขบเคลอนดวยความตองการของระเบยบวาระการประชมภายนอก

ทเหมาะสม (เชนการบงคบใชความรบผดชอบหรอการปฏบตตามขอก าหนดของสถาบน)

แทนการพจารณาทางวชาการ อ านวยความสะดวกในการเรยนรของนกเรยน) ผลทตามมา

ความไมลงตวระหวางวาทศาสตรกบความเปนจรงของคณภาพการศกษาไดกลายเปน

ประสบการณโดยทวไปของผปฏบตงานสวนใหญไมเพยง แตในบรบททางตะวนตกทมาจาก

แนวทางเหลานเทานน แตยงรวมไปถงบรบททางวฒนธรรมอนๆ เปนทปฏเสธไมไดวา

วฒนธรรมคณภาพโดยรวมภายในระบบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายทวโลก

มากทสดเทาทปรากฏอยในปจจบนมแนวโนมทจะสนบสนนดานสถาบนมากกวาประเดน

ดานคณภาพของนกเรยนและมแนวโนมทจะพงพงมมมองทเกยวกบความรบผดชอบ

มากกวา มมมองทดขนของการประกนคณภาพ

Bugg (2000, หนา Abstract อางถงใน ณชล ลมภกด, 2559 หนา 47-48)

ไดท าวจย เรอง การประกนคณภาพการศกษาและการวางแผนพฒนาโรงเรยนมธยมศกษา

ตอนปลาย ในมลรฐอลลนอยซ วจยครงน มวตถประสงค เพอตรวจสอบประสทธผลของ

คณะกรรมการการศกษาของรฐในโครงการประกนคณภาพการศกษาและพฒนาแผนทใช

เปนตวกระตนการพฒนากระบวนการเปลยนแปลงอยางเปนระบบในโรงเรยนมธยมศกษา

ตอนปลายของรฐ การศกษาครงนเพอตดสนใจเกยวกบขอบเขตทโรงเรยนสองแหงใชการ

ประกนคณภาพการศกษาเปนเครองมอในการปรบปรงกระบวนการอยางตอเนอง

ผลการวจยพบวา กอนทจะมการน าการประกนคณภาพและแผนพฒนามาใชโรงเรยนทง

สองแหงยงไมไดใชระเบยบ โครงสรางในการปรบปรงโรงเรยน โรงเรยนในชนบทสามารถ

ใชกระบวนการประกนคณภาพ เพอเปนการกระตนการพฒนาโครงสรางการจดระเบยบ

ของโรงเรยนในขณะทโรงเรยนในเมอง ไมสามารถท าตามกระบวนการไดส าเรจ การ

ประกนคณภาพมผลดตอแผนการสอนในโรงเรยนทงสองแหง การประกนคณภาพประสบ

ความส าเรจใน เรองเกยวกบการปรบปรง โครงรางของการประกนคณภาพสามารถชวย

โรงเรยนในการพฒนาวฒนธรรม การปรบปรงโรงเรยนอยางตอเนอง

จากการศกษาเอกสาร หลกการ ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของทงใน

ประเทศและตางประเทศ เกยวกบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ซงมความหมาย

วา เปนกระบวนการปฏบตงานภายในสถานศกษา ทมการก าหนดจดท าแผนการด าเนนงาน

ตดตาม ตรวจสอบและประเมนคณภาพการศกษา เพอใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

67

ขนพนฐานและเพอความมนใจของผรบบรการ ดงนนหากการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษาจะท าใหเกดความเชอมนตอผรบบรการ คอผเรยน จ าเปนจะตองทราบ

ประสทธผลการประกนคณภาพภายในสถานศกษา โดยศกษาความหมายของประสทธผล

การประกนคณภาพการศกษา รวมทงนโยบายภาครฐเกยวกบการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา ทงกระบวนการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ขนตอนและ

แนวทางในการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ทตองม

การตดตาม ตรวจสอบคณภาพ และการจดท ารายงานประจ าป เพอใหเกดการพฒนา

อยางตอเนอง ในบรบทโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

จงไดศกษางานวจยทเกยวกบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ทมการใชตวแปรท

หลากหลาย ไดแก ขนาดโรงเรยน วฒการศกษาของผตอบแบบสอบถาม เปนตน และม

ผลการวจยทเปนไปตามสมมตฐานและไมเปนไปตามสมมตฐาน ซงเปนขอมลทเปน

ประโยชนตอการศกษาตอไป

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร