คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 419

รปแบบกระบวนงานในการปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมขององคกรปกครอง

สวนทองถน จงหวดแพรThe Work Flow of Emergency Operations

Center for Flooding and MudslidesA Case Study Local Government in Phrae

กานตรว วชยปะ*ทวดา กมลเวชช**

วสนต เหลองประภสร***มทรกา พฤกษาพงษ****

* นกศกษาปรญญาโท คณะรฐศาสตร สาขาบรหารรฐกจ มหาวทยาลยธรรมศาสตร** ผศ. ดร. อาจารยประจ�าคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร*** ดร. อาจารยประจ�าคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร**** นกวชาการอสระ

C H A P T E R

13

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2420

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

บทคดยอการศกษาวจยในครงนมความมงหมายทจะศกษาวธการท�างานทในการ

ปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลน

ถลมขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร เพอสรางกระบวนงานหลกใหเปน

แนวทางในการปฏบตขององคกรปกครองสวนทองถนใหทองถนเกดการเรยนรงาน

ของตนเองและสามารถเตรยมพรอมรบมอกบภยพบต รวมทงลดความผดพลาด

ทจะเกดขนได โดยมการวจยจากเอกสาร เชน กฎหมาย แผนปฏบตการตางๆ

ทเกยวของ และการเกบขอมลเชงพนทโดยการสมภาษณแบบกงโครงสรางฝาย

ปฏบตการและฝายบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดแพร จ�านวน

15 คน นอกจากนนยงมการศกษาการปฏบตงานขององคการบรหารสวนจงหวดแพร

ในฐานะหนวยงานสนบสนน

การศกษาครงนมผลการศกษาคอ การปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะ

กจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมในแตละพนทนนไดมการ

ปฏบตงานตามทสวนกลางไดก�าหนดไว แตเนองจากการก�าหนดการปฏบตงาน

เปนการก�าหนดเพยงกรอบในการท�างานท�าใหวธการท�างานและประสทธภาพของ

การท�างานของแตละองคกรปกครองสวนทองถนมความแตกตางกน อกหนงบทสรป

ทผศกษาไดจดท�าขนนน จงเปนกระบวนงานทจดขนเพอเปนตนแบบในการปฏบต

งานขององคกรปกครองสวนทองถนในการปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม ดวยเหตผลทวาการจดการภยพบต

จ�าเปนตองมการก�าหนดการท�างานไวลวงหนาไวแลววาตองท�างานอะไรเมอใด

แลวเรยนรและปฏบตงานนนๆ ใหคนชนเพอลดความผดพลาดเมอตองปฏบตงานใน

สถานการณจรงในสภาวะฉกเฉนทมความโกลาหล ซงการก�าหนดงานทจะตองท�าหรอ

การก�าหนดขนตอนการปฏบตงานทชดเจนจะท�าใหเจาหนาทรวาตนเองควรท�างาน

ต�าแหนงใดและมงานทจะตองท�าอะไรบางเพอใหสามารถเขาควบคมสถานการณได

ค�าส�าคญ: กระบวนงาน/ ศนยอ�านวยการเฉพาะกจ/ ศนยปฏบตการฉกเฉน/

อทกภย/ ดนโคลนถลม/ การจดการภยพบต

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 421

C h a p t e r 13

AbstractThe study of the work flow of emergency operation center

on floods and mudslides: a case study of local government

in Phrae province, I certainly aims at studying and examining the

operational approach of the emergency operation center on floods

and mudslides in order to formulate the operational manual for

Local government, to empower the local government on emergency

self-working, and be prepared of preventing and mitigating the

disaster, including eliminate the contingent or possible faults. This

study is a qualitative research focusing on documentary research,

for instance, laws and obligations, involving emergency operational

plans, and the semi-structured interview with 15 actors consisting

of operating sector and executive sector of local government in

Phrae province.

The results from the documentary research, according to

laws and involving emergency operational plans, finds that the

disaster policy and implementation defined by central government

is just broadly framework, in which assigns the local government to

handle and manage the floods and mudslides as a local operational

unit. Moreover, the results from the field study interview affirms

that the Emergency Operation Center on Floods and Mudslides of

local government in Phrae have pursued that framework, but it is

inefficiency enough because of the broadly and general framework

that does not respond to the various and diverse contexts of each.

The conclusion that I found from this study is the core work

flow on how to implement and operate in the Emergency Operations

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2422

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

Center for Flooding and Mudslides in order to formulate a prototype

or local manual. With the important reason of disaster management,

it is necessary to prepare operational and action plan in which

defines how to handle the emergency in time. In addition, the local

government officers need to learn and practice following to the

plan in order to be familiar with the implementation and situation

so that they can reduce and confine any faults or further problems.

Keywords: Work flow/ Emergency operat ion center/ F loods/

Mudslides/ Disaster management

บทน�าในปจจบนประเทศไทยประสบกบภยพบตมาอยางตอเนองเปนประจ�า

โดยในระยะยอนหลงมานความรนแรงของภยพบตนนทวความรนแรงมากขน

สรางผลกระทบและความเสยหายตอชวตและทรพยสนของประชาชนเปนอยาง

มาก จนเปนสาเหตให แนวคดและศาสตรเรองการจดการภยพบต ถกให

ความส�าคญและความสนใจกนอยางแพรหลาย จงเปนผลท�าใหการจดการ

ภยพบตของประเทศไทยไดรบการพฒนาปรบปรงเพมเพมขดความสามารถใน

การจดการมาโดยตลอด ทงนกเพอเพอลดผลกระทบจากการเกดภยและลด

ความสญเสยในชวตและทรพย สน โดยแนวทางการจดการภยพบตของ

ประเทศไทยนนจะเปนรปแบบนโยบายทมการสงการมาจากศนยกลางหรอ

สวนกลางลงไปสภมภาคและทองถนโดยมการวางโครงสรางของการประสานงาน

ตามแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553 - 2557 และตาม

หลกการในแผนแมบทอทกภยดนโคลนถลม หากแตวาการบรหารจดการภยพบต

ในประเทศไทยนนมกจะใหความส�าคญเกยวกบการปรบปรงเชงนโยบาย

การสรางแผนแมบท แผนปฏบตการ และโครงสรางการบญชาการ ซงละเลย

สวนทส�าคญทสดในการจดการภยพบต คอ การปฏบตงานขององคกรปกครอง

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 423

C h a p t e r 13

สวนทองถนทสวนกลางพยายามใหอ�านาจองคกรปกครองสวนทองถนปฏบตงาน

และเผชญภยเปน ล�าดบแรก แตองคกรปกครองทองถนยงตองการทรพยากรใน

การบรหารและความรในการจดการภยพบตตลอดจนกระบวนการในการปฏบต

งานทยงไมมการก�าหนดขนตอนการปฏบตอยางชดเจน

องคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรทมความส�าคญในการจดการ

ภยพบตมาก เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทและภารกจในการ

เขาไปใหความชวยเหลอและบรรเทาภยเปนหนวยงานแรก กอนทหนวยงาน

ภายนอกจะเขาไปใหความชวยเหลอ นอกจากนน พระราชบญญตปองกนและ

บรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 ก�าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมหนาทใน

การปกปองและบรรเทาสาธารณภยและใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน

เปนผอ�านวยการทองถนในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในทองถนของตน

ดงนน การจดการภยพบตจงถอเปนภารกจส�าคญขององคกรปกครองสวนทองถน

ทจะตองเตรยมความพรอมในการปองกนสาธารณภยและพฒนาขดความสามารถ

ในการเผชญเหตและใหความชวยเหลอผประสบภยภายหลงจากสถานการณ

ภยพบต องคกรปกครองสวนทองถนซงเปนหนวยงานทอยใกลชดกบประชาชน

ทสดจงเปนหนวยงานทมความส�าคญอยางมาก

ในทางกลบกนการก�าหนดบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนตาม

พระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 และแผนแมบท

รวมถงแผนการปฏบตงานตางๆ ไมไดมการระบถงงานททองถนจะตองปฏบต

อยางชดเจน ตลอดจนไมมแผนหรอกระบวนงานทใหองคกรปกครองสวนทองถน

ปฏบตตามอยางชดเจน สงทเกดขนในการจดการภยพบตขององคกรปกครอง

สวนทองถนในปจจบนนนเปนปฏบตการสถานการณทเกดขนในแตละครง

โดยจะปฏบตตามความเคยชนและตามประสบการณทเคยปฏบตมาและใน

บางครงการบรหารจดการจะแปรเปลยนไปตามขอจ�ากดทพบ เชน ทรพยากรใน

การชวยเหลอไมเพยงพอ ขาดความร เชงเทคนค งบประมาณมจ�ากด ซงใน

หลกการนนการจดการภยพบตจะมประสทธภาพหรอไมกขนอยกบการท�างาน

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2424

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ของทองถนและชมชน กลาวคอ หากทองถนสามารถรบมอและปรบตวกบภย

ตอบสนองกบภยอยางทนทวงท และรวบรวมทรพยากรและประสานงานกบ

หนวยงานทใหความชวยเหลอได รวมทงหากเพมขดความสามารถและศกยภาพ

ไดแลวจนสามารถปกปองชวตของประชาชนได กจะแสดงใหเหนถงประสทธภาพ

ในการบรหารจดการภยพบต โดยประสทธภาพเหลานจะสามารถเกดขนไดนน

กตอเมอมความชดเจนในกระบวนงาน กลาวคอ หากทองถนมกระบวนงาน

ทชดเจนและเปนกระบวนงานทสามารถน�าเอาไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพ

การจดการภยพบตขององคกรปกครองสวนทองถนกจะสามารถพฒนาขดความ

สามารถ ของตนเองทมอย และสรางประสทธภาพของการท�างานในดานการ

จดการภยพบตอกดวย

กระบวนงานทไดกลาวมาขางตนนน หมายถง งานและวธการท�างานทได

ปฏบตและขนตอนการท�างานทตอเนองและเชอมโยงของชนงานตามล�าดบ

กอนหลง กลาวคอ ในการงานชนหนงๆ นน จ�าเปนจะตองมขนตอนวธการใน

การท�างานใหชดเจน และจ�าเปนจะตองทราบวาจะท�างานชนหนงๆ ไดนน ตองม

ทรพยากรหรอตองผานกระบวนการใดมาแลวบาง และหลงจากท�างานเรยบรอย

แลวนนจะตองมการเชอมโยงกบอกงานหนงอยางไร หากเราสามารถน�าการ

ท�างานทกชนงานมารอยเรยงเปนกระบวนงาน พรอมกบจดล�าดบความส�าคญ

และล�าดบงานใหเหมาะสมกจะท�าใหงานทงหมดทงกระบวนงานเกดประสทธภาพ

และประสทธผลสงสดเพอตอบสนองความตองการของวตถประสงคหลกของ

งานได

กระบวนงานงานหนงทส�าคญมากในการจดการภยพบต คอ การจดตงและ

บรหารของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขภยพบต* หรอศนยปฏบต

การฉกเฉน (Emergency Operation Center : EOC)** เนองจากจดตงศนยน

นนจะปฏบตงานเสมอนเปนศนยรวมการสงการ เพอใหแนวนโยบายการปฏบต

* ค�าศพททใชในพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภยพ.ศ. 2550** ค�าศพททใชในการบรหารจดการภยพบต

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 425

C h a p t e r 13

และการอ�านวยความสะดวกดานการประสานงานส�าหรบผบรหารและเจาหนาท

เพอใหการตอบโตตอเหตฉกเฉนมประสทธภาพขณะเกดเหตฉกเฉน การม

ศนยกลางการประสานการปฏบตดงกลาวจะชวยใหการปฏบตงานดานตางๆ

ทเมอแยกสวนกนท�าแลวไมสามารถด�าเนนการใหส�าเรจเปนไปไดโดยงาย แตใน

ทางกลบกนการกระบวนงานและวธปฏบตงานการจดตงศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขภยพบต ขององคกรปกครองสวนทองถนของไทยนนกยงไมม

ความชดเจนในเรองของขอบขายอ�านาจงาน และยงขาดความร เชงเทคนค

ซงกอใหเกดความสบสนในการปฏบตงานเมอมภยพบตเกดขน

ตารางท 1 แสดงสถตสถานการณภยจากดนโคลนถลม

ระหวางป พ.ศ. 2531-2551

ประเทศไทยมสถตการประสบภยพบตจากอทกภยและดนโคลนถลมมา

อยางตอเนอง ซงมสาเหตมาจากพายฝนทท�าใหเกดฝนตกหนกอยางตอเนอง

รนแรง ท�าใหมวลดนและหนไมสามารถรองรบการอมน�าได จงเกดการเคลอนตว

วนทเกดเหต

22 พฤศจกายน 253111 กนยายน 25434 พฤษภาคม 254311 สงหาคม 254420 พฤษภาคม 254723 พฤษภาคม 254915 สงหาคม 254911 ธนวาคม 2551

นครศรธรรมราชเพชรบรณ

แพรเพชรบรณ

ตากแพร และอตรดตถ

เพชรบรณสราษฎรธาน

NANANA109391NANANa

242104313658362

1000NA100645NA308NANA

ทมา: กรมทรพยากรธรณ

จงหวดความเสยหาย

บาดเจบ (คน) เสยชวต (คน) มลคา (ลานบาท)

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2426

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ตามแรงโนมถวงของโลก โดยทวไปแลวนนภยจากดนโคลนถลมมกเกดขน

พรอมกบหรอเกดตามมาหลงจากเกดน�าปาไหลหลาก และในปจจบนปญหา

ดนโคลนถลมเรมเกดขนในประเทศไทยบอยมากขนและมความรนแรงเพมมากขน

อนมสาเหตมาจากพฤตกรรมของมนษย เชน การตดไมท�าลายปา การท�าการ

เกษตรในพนทลาดชนการท�าลายหนาดน สงผลใหการเกดปญหาดนโคลนถลม

เพมมากขน โดยเฉพาะอยางยงพนททางภาคเหนอของประเทศไทยทมการ

เกดภยพบตอทกภย น�าปาไหลหลาก ดนโคลนถลม อยเปนประจ�า เนองจาก

ลกษณะภมศาสตรเปนทภเขาและราบสง ประกอบกบตามมาตราท 20 ของ

พระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 กลาวคอ “ใหองคกร

ปกครองสวนทองถนแหงพนทมหนาทปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขต

ทองถนของตน โดยมผบรหารทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนแหงพนท

นนเปนผ รบผดชอบในฐานะผ อ�านวยการทองถน และมหนาทช วยเหลอ

ผอ�านวยการจงหวดและผอ�านวยการอ�าเภอตามทไดรบมอบหมาย ในการปฏบต

หนาทของผอ�านวยการทองถนตามวรรคหนง ใหผอ�านวยการทองถนมอ�านาจ

สงการควบคม และก�ากบดแลการปฏบตหนาทของเจาพนกงานและอาสาสมคร

ใหเปนไปตามพระราชบญญตน ใหปลดองคกรปกครองสวนทองถนขององคกร

ปกครองสวนทองถนแหงพนทนนเปนผชวยผอ�านวยการทองถน รบผดชอบและ

ปฏบตหนาทในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตทองถนของตนและ

มหนาทชวยเหลอผอ�านวยการทองถนตามทไดรบมอบหมาย” และการปองกน

และบรรเทาอทกภยและดนโคลนถลม ตามหลกของแผนการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553 - 2557 นน ไดกลาววา “ขณะเกดภยนน ใหจด

ตงศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

ตามระดบความรนแรง พรอมทงจดเจาหนาทรบผดชอบประจ�าศนยอ�านวยการ

เฉพาะกจฯ และด�าเนนการตามแนวทางการปฏบตของศนยอ�านวยการเฉพาะกจฯ”

การปฏบตงานของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและ

ดนโคลนถลมขององคกรปกครองสวนทองถนเมอมการเกดภยนน มกจะเกด

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 427

C h a p t e r 13

ปญหาในการท�างานหลายประการ เชน ความซบซอนของงานทจะท�าใหเกด

ความสบสนของการปฏบตงานตลอดจนการบรหารงานตามความเคยชนจนไมสามารถ

เพมประสทธภาพและขดความสามารถในการท�างานได การปฏบตงานของ

ศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

จงมความส�าคญและตองการกระบวนงานทชดเจน ในการปฏบตงานเพอใหงาน

มประสทธภาพสงสด

ตารางท 2 แสดงสถตการเกดอทกภยและดนโคลนถลมในจงหวดแพร

องคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดแพรเปนองคกรปกครองสวนทองถน

ทมการจดตงและบรหารศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหา

อทกภยและดนโคลนถลมอยบอยเปนประจ�าเนองจากสถตแสดงสถตการเกดภย

อทกภยและดนโคลนถลมจงหวดแพรนน จะเหนไดวาภยพบตจากอทกภยและ

ดนโคลนถลมเปนภยพบตทเกดขนในจงหวดแพรบอยครง และเปนภยพบตทเกด

มากทสดเมอเทยบกบภยพบตประเภทอนๆ นนแสดงใหเหนวาองคกรปกครอง

สวนทองถนในภาคเหนอจะเผชญภยพบตจากอทกภยและดนโคลนถลมมาโดย

ตลอด โดยเฉพาะจงหวดแพรทเกดขนอยางตอเนองจากขอมลจากส�านกงาน

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพร สรปออกมาวาพนทเสยงภยอทกภย

น�าปาไหลหลาก และดนถลม จงหวดแพร มความเสยงอย 7 อ�าเภอ 31 ต�าบล

212 หมบาน ดงนน จะเหนไดวาพนทภายในจงหวดแพรเปนพนททมความเสยง

ป พ.ศ. จำนวนครงทเกดภย(ครง)

พนทประสบภย(อำเภอ)

เสยชวต(คน)

บาดเจบ(คน)

มลคาความเสยหาย(ลานบาท)

255025512552

111626

888

---

---

3.6413354.6715781.381444

อทกภยและดนโคลนถลม

(ทมา: สำนกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพร ขอมล ณ วนท 30 เดอนกนยายน พ.ศ. 2552)

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2428

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

จากภยพบตจากอทกภยและดนโคลนถลมเกอบทงจงหวด ซ�ายงประสบกบ

ภยพบตจากอทกภยและดนโคลนถลมมาโดยตลอด ทงน เนองจากสภาพ

ภมประเทศเปนภเขาลอมรอบจงหวด ท�าใหสถตการเกดภยมการเกดภยอยาง

ตอเนองเปนประจ�า ซงการเผชญกบภยพบตอทกภยและดนโคลนถลมนน

หากจะมองถงในแงการจดตงและบรหารศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและ

แกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมของหนวยงานทองถนจงหวดแพรเปน

การสะสมประสบการณในการจดการภยพบตและสามารถเหนถงประสทธภาพ

ในกระบวนงานทปฏบตอยางตอเนองได

อนง การจดการภยพบตนนมลกษณะการใชประโยชนของแผนและ

ขนตอนการปฏบตงานทแตกตางจากการบรหารจดการทวไป กลาวคอ ดวยเวลา

อนจ�ากดนน เจาหนาทผ ปฏบตงานจ�าเปนตองชวยเหลอผประสบภยและตอง

ดแลตนเองดวย ดงนน การทราบวาควรจะปฏบตงานอะไร เมอใดนน หากจะใช

แตประสบการณทเคยปฏบตตามความคนชนแลวดเหมอนวาจะไมไดกอใหเกด

ประสทธภาพในการปฏบตงาน การมแผนในการปฏบตทชดเจนและการ

แลกเปลยนความรวาในการปฏบตงานควรท�างานอะไร ในเวลาใดบางจะเปนการ

สรางความมนใจในการปฏบตงานของเจาหนาท และในบางกรณท พนทม

ลกษณะพเศษท�าใหขนตอนการท�างานเพมขนมานน หากเจาหนาทสามารถ

เตรยมการและทราบวาตนจะตองท�าอะไรลวงหนาและเตรยมพรอมเพอการ

ปฏบตการแลวนน จะเปนการเรยนร และเตรยมความพรอมเพอปฏบตการ

คนชน ซงการมแผนและขนตอนการปฏบตงานทชดเจนจะท�าใหความผดพลาด

นอยลง

งานวจยนผศกษาจงสนใจศกษาการปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะ

กจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมขององคกรปกครอง

ส วนทองถนจงหวดแพร ว ามกระบวนงานอะไรบาง และในแตละงานม

ความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไรกบแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

แหงชาต พ.ศ. 2553 - 2557 ดวยการเกบขอมลในพนทแลวน�ามาเขยนกระบวนงาน

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 429

C h a p t e r 13

ของแตละพนทว ามกระบวนงานทแตกตางกนอยางไร เพอใหไดซงรปแบบ

กระบวนงานหลกในการปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไข

ปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

วตถประสงคในการศกษา1. เพอศกษาวธการท�างานในการปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม ตามทระบไวในแผนปฏบตการ

และงบประมาณ ระยะ 3 ป (พ.ศ. 2553-2555) ภายใตแผนแมบทการปองกน

และใหความชวยเหลอผประสบภยจากอทกภย วาตภย และโคลนถลม ระยะ 5 ป

แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด และแผนเผชญเหตอทกภยและ

ดนโคลนถลมจงหวดแพร

2. เพอศกษาการท�างานขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร

ในการปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภย

และดนโคลนถลม

3. สามารถจดท�ากระบวนงานในปฏบตงานของศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมขององคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดแพร

วธการศกษาว ธการศกษาวจยเรองรปแบบกระบวนงานในการปฏบตการของ

ศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพรมการใชกระบวนการวจยเชงคณภาพ

(Qualitative research) เนองจากความรทตองการแสวงหาเปนความรทตองอาศย

ประสบการณและมผ ร หลายกลม อาท ผ บรหารองคกรปกครองสวนทองถน

ผปฏบตงาน เปนตน โดยการใชวธการเกบขอมลทงปฐมภม (Primary Data)

โดยการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-Structured Interview) และ

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2430

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ทตยภม (Secondary Data) โดยการศกษาเปนรปแบบการวจยจากเอกสาร

(Documentary research) หนงสอ บทความ วารสาร และสงพมพตางๆ ตลอดจน

ขอมลและสถตเพอใหขอมลทใชในการวเคราะหมความครอบคลมรอบดาน

ขอบเขตของการศกษาขอบเขตเชงเ นอหา งานว จยชน น ศกษาวธการปฏ บ ตงานในการ

ตงศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

ขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร นอกจากนนจะมการศกษาวธการ

ท�างานทระบไวตามแผนปฏบตการและงบประมาณ ระยะ 3 ป (พ.ศ. 2553-

2555) ภายใตแผนแมบทการปองกนและใหความชวยเหลอผประสบภยจาก

อทกภย วาตภย และโคลนถลม ระยะ 5 ป

ขอบเขตเชงพนท งานวจยชนนศกษาในพนททแบงตามองคกรปกครอง

สวนทองถนในจงหวดแพรโดยเปนพนททมความเสยงตอการเกดอทกภยและ

ดนโคลนถลมในระดบตางๆ ตลอดจนพนททเกดอทกภยและดนโคลนถลม

กรอบแนวคดในการวจย

กระบวนงานในการปฏบตงานศนยอำนวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมภายใตแผนแมบทการปองกนและใหความชวยเหลอผประสบภย จากอทกภยวาตภย และโคลนถลม (ระยะ 5 ป) และแผนปฏบตการและงบประมาณป พ.ศ. 2553 - 2555

กระบวนงานในการปฏบตงานศนยอำนวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพรโดยผปฏบต

รปแบบกระบวนงานหลกในการปฏบตงานศนยอำนวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 431

C h a p t e r 13

ตารางแสดงรายละเอยดของกลมพนทเปาหมายกบทรพยากร

ในการจดการและสถตการเกดภย*

* อาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอน (อปพร.) ** การเขารวมโครงการหนงต�าบลหนงทมกชพกภย (OTOS) *** นบตงแตป 2553 ลงไป

* ดดแปลงขอมลใหเปนตารางจากขอมลพนทเสยงภย ส�านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงหวดแพร ป 2555

องคกรปกครองสวนทองถนทเปนพนทเปาหมาย

ระดบความเสยงของพนท

องคกรปกครอง

สวนทองถน

กลมทรพยากรในการจดการ

เครองมอในการกภย

เรอ อนๆ เครองวดปรมาณนำฝน

เครองไซเรน

อปพร.*

มสเตอรเตอนภย

OTOS**

ระบบเตอนภย การฝกอบรม 10ป

5ป

3ป

จำนวนทรพยากรในการจดการ สถตในการเกดภย***

ระดบ 1 องคการบรหาร นอย √ √ √ (รนแรง สวนตำบล นอย) แมยางตาล

เทศบาลตำบล มาก √ √ √ √ √ √ √ √ หนองมวงไข

ระดบ 2 องคการบรหาร นอย √ √ (รนแรง สวนตำบล ปาน แมยางฮอ กลาง) องคการบรหาร มาก √ √ √ √ √ √ √ สวนตำบล หวยมา

ระดบ 3 องคการบรหาร นอย √ √ √ √ √ √ √ √ (รนแรง สวนตำบล มาก) หวยไร

เทศบาล มาก √ √ √ √ √ √ √ √ ตำบลชอแฮ

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2432

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ในการศกษาครงนมทฤษฎทไดน�ามาใช ดงน กลมท 1 แนวคดและทฤษฎ

การจดการภยพบต แนวคดการจดการพบตภยโดยใชชมชนเปนฐาน ศนยปฏบตการฉกเฉน (Emergency Operations Center: EOC) หรอศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม เพอความเขาใจ ในบรบทการจดการภายใตสภาวะวกฤต กลมท 2 แนวคดเกยวกระบวนการปฏบตงาน การวเคราะหงาน และแนวคดรเอนจเนยรง เพอเปนแนวทางในการวเคราะหและจดท�ากระบวนงานของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภย

แนวคดและทฤษฎการบรหารจดการภยพบตหลกการบรหารภาวะวกฤต (ทวดา กมลเวชช, 2554) ในการปฏบตงาน

ของหนวยงานตอบสนองตอภาวการณวกฤตหรอฉกเฉนนนจะตองมหลกในการท�างานดงน

1 ) หลกความครบถ วนสมบ รณ ทกด าน ทกภย ทกผลกระทบ (Comprehensive) ภายใตหลกการนนน หนวยงานทองถนจะตองมความรอบรและกวางขวางในเนอหาของงานดานภยพบตเพราะจะตองค�านงถงบรบททง ทางกายภาพพนทและความสามารถของหนวยงานตางๆ รวมทงตองร จกผ ม สวนไดสวนเสยในพนทรจกชมชนและความออนไหวหรอจดออนดานตางๆ และทส�าคญคอ มความตระหนกถงภยตอเนองของภยหลกทสามารถเกดขนอนจะสงผลกระทบในดานตางๆ แกพนท

2) หลกการคาดการณลวงหนา (Progressive) เปนหลกในการคดท สบเนองตอจากหลกความครบถวน เพราะในความรบผดชอบของการเปน ผจดการสถานการณทองถนนน ตองมความสามารถในการคาดการณเหตการณวา พนทของตนนนตองเตรยมพรอมอยางไร มมาตรการใดทจะชวยใหสามารถรบมอกบภยพบตไดดขน และรวมถงการวางแนวทางของการชวยใหชมชนฟนคน

จากภยไดอยางรวดเรว

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 433

C h a p t e r 13

3) หลกการขบเคลอนดวยค�านงถงความเสยง (Risk Driven) เปน

หลกการทส�าคญมากหลกการหนงในการเรมตนกระบวนการจดการ เพราะ

ทองถนแตละพนทนน มความแตกตางในดานกายภาพ ซงมความสมพนธอยาง

แนบแนนกบระดบของความเสยงตอภยประเภทตางๆ รวมถงศกยภาพของพนท

ในการรบมอตอภย ทงน ในการวเคราะหและออกแบบมาตรการการรบมอนน

จะตองค�านงถงคณลกษณะ ทรพยากร และจดออนของชมชนแตละชมชน ทอาจ

สงผลใหประสทธผลของมาตรการการจดการกบความเสยงตอภยนนๆ ลดลงได

4) หลกการบรณาการทกภาคสวน (Integration) หลกการนเปนหลกการ

พนฐานในการจดการภยพบต ไมวาจะเปนสถานการณทมขอบเขตอยในพนท

ทจ�ากด หรอแมแตสถานการณทพนทขยายวงกวางขนนนคอ การผทบญชาการ

และหนวยงานหลกในพนทตองมความสามารถในการระบและรวบรวมหนวยงาน

ในพนทและนอกพนทในการจดการใหสถานการณกลบเขาสภาวะปรกตโดยเรว

เพราะนนหมายถง การทราบถงก�าลงหลกและกองหนนรวมทงทรพยากร และ

ยงหมายความรวมถงการไดความรวมมอจากชมชนและประชาชนหรอแมแต

อาสาสมครตางๆ ทสามารถเขาสนบสนนการปฏบตการ

5) หลกการประสานสอดคลอง (Coordination) สบเนองจากหลกการ

บรณาการทตองระบและรวบรวมทรพยากรตางๆ ในการจดการภยพบต หากแต

การรวบรวมหนวยงานหรอบคลากรจ�านวนมากนน จะไมมประโยชนแตอยางใด

หากไมมการวางรปแบบการประสานงานและความรวมมอ วาหนวยหลกจะ

ปฏบตเนองานใด หนวยสนบสนนทระบไวจะปฏบตเนองานสนบสนนใด และ

หากมหนวยงานเพมเตมทเพงจะระบไดจากสถานการณ จะมอบหมายงานและ

การเชอมโยงอยางไร

6) หลกความรวมมอรวมใจ (Collaboration) ซงหลกการน เป น

ความพเศษของการจดการภยพบตโดยเฉพาะ ทผบรหารเหตการณตองสรางและ

รกษาความสมพนธทกวางขวางและจรงใจระหวางบคคลและองคการตางๆ

เพอใหเกดความเชอมน สนบสนนบรรยากาศการท�างานเปนทม สรางฉนทามต

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2434

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

และสงเสรมการตดตอสอสารซงกนและกนอยางมประสทธภาพ เนองจากใน

การจดการภยพบตนน เปนการท�างานในภาวะทมการบบคนของเวลาความ

ปลอดภยและการรกษาชวตของผอน ซงท�าใหผทปฏบตงานในดานนนน ตองการ

ระดบของความเชอมนตอทมทท�างานรวมกนอยางสง ทงในดานความสามารถ

ความช�านาญงานและการใหขอมลทเปนประโยชนตอการปฏบตงานอยาง

ทนทวงท

7) หลกความเปนมออาชพ (Professional) เปนหลกการทเปนเสมอน

หลกประกนของผปฏบตงานจดการภยพบตวามความสามารถในการปฏบตงาน

อยางแทจรง มความตระหนกในศาสตรและศลปของการจดการ วาตองมการ

ศกษาหาความรเกยวกบภยและวธการในการท�างาน ตองมความเขาใจและทกษะ

ในการใชเครองมอ อปกรณ และการใชระเบยบตางๆ รวมถงตองมการฝกฝน

ตนเองและแสวงหาความร ใหมๆ อยางสม�าเสมอและปรบปรงตนเองอยาง

ตอเนอง

8) หลกความยดหยน (Flexible) เปนหลกการทตองการกระตนเตอนให

ผ บรหารเหตการณตระหนกถงความไมแนนอนของสถานการณทสามารถ

เปลยนแปลงไดตลอดเวลา ดงนน จงตองอาศยแนวทางปฏบตใหมๆ ทสรางสรรค

เพอแกปญหาทาทายตางๆ ซงมกจะเกดขนหลงเหตการณภยพบต เนองจาก

แนวทางปฏบตซงก�าหนดไวเดมอาจไมเพยงพอส�าหรบสถานการณทก�าลงเผชญ

อย การแสวงหาความร การฝกฝน และการปรบปรงตนเองตามหลกความเปน

มออาชพจะชวยเพมศกยภาพในการคดวเคราะห และปรบตวตอบสนองตอ

สถานการณตางๆ ได

การจดการกบภยพบตทเปนสภาวะวกฤตและซบซอนนนตองอาศย

ความสามารถของทองถนในการปฏบตงานชวยเหลอประชาชนและพนท รวมไป

ถงการประสานความชวยเหลอกบหนวยงานภายนอกเพอระดมทรพยากร อกทง

ยงตองมการประเมนสถานการณ เพอเผยแพรขอมลขาวสาร ดวยงานทม

มากมายและตองท�างานภายใตสภาวะวกฤตจงจ�าเปนตองใชองคความรเรอง

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 435

C h a p t e r 13

หลกการบรหารภาวะวกฤต มาประยกตใชเพอเพมประสทธภาพของการท�างานสามารถประสานความชวยเหลอ และตอบสนองตอความตองการการชวยเหลอของผ ประสบภยไดอยางทนทวงทและเกดความเสยหายนอยทสด (ทวดา กมลเวชช, 2552)

ศนยปฏบตการฉกเฉน (Emergency Operations Center: EOC)หรอศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

ศนยปฏบตการฉกเฉนมหนาทเปนศนยกลางของการสงการและการปฏบตการของผบรหารและเจาหนาทในการตอบสนองตอเหตการณฉกเฉน ท�าใหแนวนโยบายการปฏบตและการอ�านวยความสะดวก รวมถงการประสานงานส�าหรบผบรหารและเจาหนาทนน สามารถตอบโตตอเหตฉกเฉนไดอยางอตโนมต รวดเรวและมประสทธภาพ นอกจากนนการมศนยกลางการประสานการปฏบตจะชวยใหการปฏบตงานดานตางๆ เชน ดานอ�านวยการ ดานการปฏบตการเผชญเหต ดานสาธารณสข ดานรกษาความปลอดภย ตลอดจนงานดานการสนบสนนการปฏบต เชน งานประชาสมพนธ งานดานการคลง ทใน บางครงเมอแยกสวนกนท�าแลวไมสามารถด�าเนนการไดดวยหลายสาเหต เชน แนวนโยบายตางกน ความไมเขาใจในการท�างานรวมกน หรอแมกระทงการท�างานททบซอนกน ซงกอใหเกดความลาชา ไรประสทธภาพในการตอบสนองตอสถานการณฉกเฉนนน สามารถท�าใหงานดานตางๆ ด�าเนนการและปฏบตการไดอยางเปนระบบและมเอกภาพในการท�างานจนท�าใหเกดประสทธภาพในการท�างานได ศนยปฏบตการฉกเฉนจะมบคลากรทมความร ความเชยวชาญในหลายๆ ดานมารวมกนปฏบตงาน โดยจะมผอ�านวยการศนยปฏบตการฉกเฉนเปนผ บรหารศนยปฏบตการฉกเฉน และเมอเกดเหตการณฉกเฉนแลวนน ผอ�านวยการศนยปฏบตการฉกเฉนจะเปนผวเคราะหสถานการณวาศนยปฏบตการฉกเฉนจะเปดหรอจดตงขนในระดบใด (NC Division of Emergency Management, 2009) ระดบของการเปดใชงานศนยปฏบตการฉกเฉนมการ

ก�าหนดไวในรปแบบตางๆ ดงน

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2436

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ระดบท 1 ระดบการเตรยมความพรอมและการแจงเตอน (Standby/

Alert) ระดบนเปนระดบทเกดเหตการณกรณฉกเฉนทสามารถจดการไดโดยใช

การด�าเนนงานตามสภาวะปกต ระดบการเปดใชงานระดบนจะไมมการเปดใช

งานของศนยปฏบตการฉกเฉน แตจะมบคลากรทเหมาะสมเตรยมพรอมรอรบ

การแจงเตอนและตดตามสถานการณ และในกรณทเหตการณเขาสภาวะปกต

แลวบคลากรเหลานสามารถแจงปดศนยปฏบตการฉกเฉนได

ระดบท 2 ระดบการเปดใชงานบางสวน (Partial Activation) ระดบน

เปนระดบทเกดเหตการณกรณฉกเฉนทไมสามารถจดการไดโดยใชการด�าเนนงาน

ตามสภาวะปกตได โดยจะเปนการเปดใชงานศนยปฏบตการฉกเฉนเปนบางสวน

งานแตจะไมครบทกสวนงาน โดยการเปดใชสวนงานนนๆ จะเปนไปตามลกษณะ

ของสถานการณทเกดขน โดยผอ�านวยการศนยปฏบตการฉกเฉนจะเปนผก�าหนด

และวเคราะหสถานการณ

ระดบท 3 ระดบการเปดใชงานเตมรปแบบ (Full Activation) ระดบน

เปนระดบทเกดเหตการณกรณฉกเฉนทส�าคญ เชน แผนดนไหว น�าทวม สนาม

หรอแมกระทงการกอการราย จะเปนการเปดใชงานศนยปฏบตการฉกเฉน

ทงหมด ทงสายงานหลกและสายงานสนบสนน โดยจะเปดใชงานตงแต ฝายงาน

เอกสาร ฝายประสานงาน ฝายปฏบตการ ฝายอ�านวยการฝายประชาสมพนธ

ฯลฯ

การก�าหนดผปฏบตงานในศนยปฏบตการฉกเฉนนน จ�าเปนจะตองมการ

ฝกอบรมบคลากรอยางนอย 3 ครง เพอเตรยมความพรอมส�าหรบการตอบสนอง

ตอสถานการณ โดยบคลากรเหลานจะตองผานการอบรมและเขาใจการท�างาน

ในต�าแหนงของตนเองในศนยปฏบตการฉกเฉน รวมทงต�าแหนงงานอนๆ ดวย

เพอเตรยมความพรอมเมอมการมเหตทตองโอนยายยคลากรไปชวยในฝายงาน

อนหรอการทสถานการณมขอบเขตทขยายวงกวาง ท�าใหงานในศนยปฏบตการ

ฉกเฉน มขอบเขตและภารกจเพมมากขนจงจ�าเปนตองอาศยบคลากรทสามารถ

เขาใจงานของศนยปฏบตการฉกเฉน ซงการฝกอบรมบคคลากรรปแบบน

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 437

C h a p t e r 13

จะท�าใหงานในศนยปฏบตการฉกเฉน สามารถตอบสนองความตองการ

การชวยเหลอไดอยางรวดเรว และสามารถท�าใหการฟนตวหลงเกดสถานการณ

ฉกเฉนเปนไปไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพเชนกน โครงสรางการท�างาน

ของศนยปฏบตการฉกเฉน (EOC Organization) (The office of Emergency

Preparedness, 2009) โครงสรางงานในการท�างานของศนยปฏบตการฉกเฉน

จะมโครงสรางและต�าแหนงงานทคลายกนโดยทวไปมกจะมดงน

1. ผอ�านวยการศนย (Management: The Emergency Director (ED))

เปนผทรบผดชอบโดยรวมของศนยปฏบตการฉกเฉน ตลอดจนเปนผมอ�านาจใน

การสงการและจดการทรพยากรในการตอบสนองตอสถานการณ เปนผมอ�านาจ

ในการตดสนใจวาศนยปฏบตการฉกเฉนจะมนโยบายหรอจะมแนวทางใน

การท�างานไปในทศทางเดยวกนดวย ทส�าคญคอเปนผประเมนสถานการณวาจะ

เปดใชศนยปฏบตการฉกเฉนในระดบใด โดยขอมลในการประเมนสถานการณ

และการตดสนใจเหลานจะมาจากการใหบคลากรในศนยปฏบตการฉกเฉน

หรอขอมลการแจงเตอนทไดรบมา

2. บคลากรฝายปฏบตการ ฝายเผชญเหต (Operations Section)

เปนกลมบคคลทมหนาทรบผดชอบในการเขาไปเผชญเหตการณและสถานการณ

ฉกเฉนทเกดขน โดยบคคลเหลานจะตองมการฝกอบรมและมการฝกภาคสนาม

เพอเตรยมความพรอมอยเปนประจ�า

3. การวางแผนและวเคราะหขอมล (Planning and Intelligence

Section) ฝายงานทรบผดชอบในการประเมนผล และการวเคราะห ขอมล

ทงหมดทเกยวของกบเหตการณและสถานการณฉกเฉน เพอน�าขอมลทวเคราะห

มาใชในการบรหารจดการและด�าเนนงานในศนยปฏบตการฉกเฉน โดยจะเปน

ฝายทวางแผนและวางนโยบายในการด�าเนนงานของศนยปฏบตการฉกเฉน ทงน

ตองรบผดชอบในการประเมนความเสยหายจากเหตการณทเกดขน ประเมนผล

การท�างานของศนยปฏบตการฉกเฉนเพอพฒนาการท�างานศนยปฏบตการ

ฉกเฉนอยตลอดเวลาทมการด�าเนนการของศนยปฏบตการฉกเฉนอย

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2438

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

4. โลจสตก (Logistics Section) มความรบผดชอบในการจดหาอปกรณ

บคลากรและวสดการสนบสนนทจ�าเปน ในการด�าเนนการ ตอบสนองตอ

สถานการณหรอเหตการณฉกเฉน เชน บคลากร การจดซอ อปกรณ ทพก

การขนสงอาหาร ฯลฯ

5. การบรหารและการเงน (Finance and Administration Section)

รบผดชอบในคาใชจายและการประเมนความเสยง ตลอดจนเอกสาร คาใชจาย

การอนมตจดซอ ความเสยหายใหศนยปฏบตการฉกเฉนเพอการใชงาน ตลอดจน

สงและตดตามเอกสารแจงสถานการณทงในระหวางและหลงจากทเกดเหต

ฉกเฉน

แนวคดเกยวกบกระบวนการปฏบตงาน

การเขยนคมอ การปฏบตงาน เปนการพฒนาการท�างานขององคการ

อยางหนง เปรยบเสมอนแผนทบอกเสนทางการท�างานทมจดเรมตน และสนสด

ของกระบวนการทระบถงขนตอน และรายละเอยดของกระบวนการตางๆ ของ

องคกร และวธควบคมกระบวนการนน ค มอการปฏบตงานนนมกจดท�าขน

ส�าหรบลกษณะงานทซบซอนมหลายขนตอน และเกยวของกบคนหลายคน

ทงสามารถปรบปรงเปลยนแปลงเมอมการเปลยนแปลงการปฏบตงานได

งานวจยครงนตองการทจะเขยนกระบวนงานในการปฏบตการของศนยอ�านวยการ

เฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมขององคกรปกครอง

สวนทองถนจงหวดแพร ผศกษาจงจ�าเปนตองศกษาถงแนวทางในการวจยครงน

ทงนกเพอใหไดมาซงกระบวนงานทสามารถบงชถงงานทจะตองท�า ขนตอนการ

เรยงล�าดบของงานตางๆ วธการประสานงาน และแนวทางในการปฏบตงาน

ระเบยบปฏบต/ คมอการปฏบตงาน (Procedure/ Work Manual)

หมายถง เอกสารทแตละหนวยงานสรางขนมาเพอเปนแนวทางในการปฏบตงาน

ของหนวยงานนน และใชเปนคมอส�าหรบศกษาการปฏบตงานของบคลากรใน

หนวยงาน อกทงยงสามารถปรบปรงใหสอดคลองกบระเบยบ วธ และเทคโนโลย

ทเปลยนไปในอนาคต ดงนน ค มอการปฏบตงานเปรยบเสมอนแผนทบอก

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 439

C h a p t e r 13

เสนทางการท�างานทมจดเรมตนและสนสดของกระบวนการ ระบถงขนตอนและ

รายละเอยดกระบวนการตางๆ ขององคกรและวธการควบคมกระบวนการนน

มกจดท�าขนส�าหรบลกษณะงานทซ�าซอน มหลายขนตอน และเกยวของกน

หลายคน สามารถปรบปรงเปลยนแปลงเมอมการเปลยนแปลงการปฏบตงาน

(ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาขาราชการ, 2549, หนา 12) วตถประสงคของ

การจดท�าระเบยบปฏบต/ คมอการปฏบตงานเพอใหการปฏบตงานในปจจบน

เปนมาตรฐานเดยวกน ทงยงทราบและเขาใจวาควรท�าอะไรกอนและหลง

และทราบวาควรปฏบตงานอยางไรและเพอใหการปฏบตงานสอดคลองกบ

นโยบาย วสยทศน ภารกจ และเปาหมายขององคกร และผบรหารตดตามงานได

ทกขนตอน รวมทงเปนเครองมอในการฝกอบรมทใชเปนเอกสารอางองในการ

ท�างานและประสานงาน (เรองชย จรงศรวฒน, ม.ป.ป.)

ผลการศกษาวธการท�างานในการปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม ตามทระบไวในกฎหมาย

และแผนปฏบตการ

พระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 การศกษาถง

พระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 นน ผศกษาตองการ

ทจะทราบถงกรอบการจดการแนวทางในการจดการภยพบตและแนวนโยบาย

ของรฐบาล รวมถงหน วยงานท รบผดชอบงานเกยวกบจดการภยพบต

ประเทศไทยท งหมด นอกจากนน พระราชบญญตป องกนและบรรเทา

สาธารณภย พ.ศ.2550 นยงกลาวถงอ�านาจหนาทของแตละหนวยงานซงเปน

ประโยชนในการมองหาแนวทางในการประสานงานในปฏบตงานศนยอ�านวยการ

เฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม

แผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553 -

2557 สบเนองจากพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550

ก�าหนดใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มหนาทในการจดท�าแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตเสนอคณะกรรมการปองกนและบรรเทา

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2440

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

สาธารณภยแหงชาต (กปภ.ช.) พจารณาใหความเหนชอบกอนเสนอคณะรฐมนตรพจารณาอนมต ทงน จะตองด�าเนนการจดท�าแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553 - 2557 จงไดมการจดแผนนขนเพอเปนกรอบและทศทางใหหนวยงานทกภาคสวนตงแตระดบทองถนถงระดบประเทศ ปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตงแตระยะกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย อยางเปนระบบ มทศทางเดยวกนและเสรมก�าลงกนอยางบรณาการ เพอจดระบบการด�าเนนงานและการเตรยมความพรอมใน ดานตางๆ ไวรองรบสถานการณสาธารณภยตามลกษณะความเสยงภย ใหแกหนวยงานทกภาคสวน ตงแตระดบทองถนถงระดบประเทศทงในระยะกอน เกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย และเพอพฒนาขดความสามารถในการปองกน การเตรยมความพรอม การระงบและบรรเทา และการฟ นฟบรณะ ใหหนวยงานทกภาคสวนตงแตระดบทองถนถงระดบประเทศสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผลสงสดในทกสถานการณ โดยมเปาหมายเพอใหทกภาคสวนมสวนรวมและใหความรวมมอในระบบการบรหารจดการสาธารณภย ทงในระยะกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย มความพรอมดานทรพยากร ซงประกอบดวยงบประมาณ บคลากร เครองจกรกลยานพาหนะ และเครองมออปกรณทจ�าเปนตองใชในการปองกนสาธารณภย บรรเทาและ ลดผลกระทบจากสาธารณภย และการฟนฟบรณะ ประชาชนมจตส�านกและ มความตระหนกดานความปลอดภย (Safety Mind) เพอรวมกนสรางวฒนธรรมความปลอดภย (Safety Culture) ใหเกดขนในสงคมไทย และผประสบภยไดรบการชวยเหลอ พนทประสบภยไดรบการฟนฟบรณะอยางทวถงและเปนธรรม

แผนการป องกนและบรรเทาสาธารณภย จงหวดแพร (2553) พระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภยไดก�าหนดแตละจงหวดจดท�าแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดขน เพอเปนแนวทางในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ระหวางหนวยงานตางๆ ใหสามารถรวมมอกน

ในการแกไขปญหาสาธารณภยไดอยางมประสทธภาพ และสมฤทธผลสงสด

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 441

C h a p t e r 13

แผนปฏบตการฉกเฉนแกไขปญหาจากอทกภย วาตภย และดนโคลนถลม

จงหวดแพร ประจ�าป พ.ศ. 2556 เพอเปนการเตรยมความพรอมในการปองกน

และแกไขปญหาอทกภย วาตภย และดนโคลนถลม การชวยเหลอและบรรเทา

ความเดอดรอนใหกบผประสบภย การชวยเหลอและบรรเทาความเดอดรอนให

แกผประสบภย การฟนฟบรณะสงสาธารณประโยชนทช�ารดเสยหายใหกลบคน

สสภาพเดม รวมทงการประสานงานและสนบสนน การปฏบตของหนวยงาน

ท เกยวข องให เป นไปตามแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยทก�าหนด

จงหวดแพรจงมการก�าหนดใหมการจดท�าแผนปฏบตการฉกเฉนแกไขปญหาจาก

อทกภย วาตภย และดนโคลนถลมจงหวดแพร ประจ�าป พ.ศ. 2556 ซงเนอหา

จะสอดคลองกบพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภยก�าหนดใหม

การจดท�าแผนปฏบตการฉกเฉนขน อนง องคกรปกครองสวนทองถนในจงหวด

แพรนนยงไมมแผนปฏบตการทชดเจน ในการศกษาครงนจงตองน�ากระบวนการ

ปฏบตงานของจงหวดแพรมาเปนกระบวนงานในการเทยบเคยง ซงแผนการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพร ซงมสาระส�าคญดงน ปฏบตการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดนน โดยปกตแลวเมออยในสภาวะปกต

หรอไมมภยใดๆ เกดขนนน จะมกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ในเขตพนทเปนองคกรปฏบตในพนทรบผดชอบในสวนของกองอ�านวยการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรมโครงสรางดงภาพตอไปน

ทมา: แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพร

กองอำนวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพร

ฝายอำนวยการ

ฝายแผนและโครงการ

ฝายปองกนและ

ปฏบตการ

ฝายฟนฟบรณะ

ฝายประชาสมพนธ

ฝายสอสาร

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2442

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ทมา: แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพร

ศนยอำนวยการเฉพาะกจ สวนสนบสนน

ศนยปฏบตการสวนหนา

- จงหวดนาน, พะเยา, เชยงราย, ลำปาง, อตรดตถ- มลนธและองคกรเอกชน- ศนย ปภ.เขต 1-18- หนวยงานอน

คณะทปรกษาผเชยวชาญ ผทรงคณวฒ ผแทนสถาบนการศกษาในพนทไดแก อธการบดมหาวทยาลยรามคำแหงสาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรตจงหวดแพรอธการบดมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ วทยาเขตแพรผอำนวยการมหาวทยาลยแมโจ-แพร เฉลมพระเกยรต

ฝายอำนวยการ- งานธรการ- งานขาวกรอง วเคราะห ขอมลสารสนเทศและรายงาน- งานจดกำลงสนบสนน- งานศนยสงการ- งานประสานการตรวจเยยม- งานรบเรองราวรองทกข- งานประสานการชวยเหลอ- งานการเงนและบญชฯลฯ

ฝายสอสาร- วางระบบสอสาร- วางระบบ สารสนเทศฯลฯ

ฝายรบบรจาค- งานตงศนยรบ บรจาค- งานจดสรรเงนและ สงของบรจาค- งานจดทำบญช รบ-จาย สงของบรจาคฯลฯ

ฝายรกษาความสงบเรยบรอย- งานปองกนการโจรกรรม- งานรกษาความปลอดภย- งานการจราจรฯลฯ

ฝายฟนฟบรณะ- งานประเมนความเสยหาย และความตองการ- งานสงเคราะหผประสบภย- งานจดหาปจจยสทจำเปน- งานซอมแซมระบบสาธารณปโภค และเสนทางคมนาคม- งานรอถอนซากปรกหกพง ทำความสะอาด- งานฟนฟบรณะพนทประสบภยฯลฯ

ฝายอนๆตามความเหมาะสม

ฝายแจงเตอนภย- งานตดตามและประเมน สถานการณ- งานเฝาระวงและ แจงเตอนภย- งานประสานการ พยากรณอากาศและ อทกศาสตร- งานระบบการสอสารฯลฯ

ฝายปองกนและปฏบตการ- งานปฏบตการคนหาและกภย- งานอพยพผประสบภย- งานรกษาพยาบาลและ การแพทยฉกเฉน- งานบรหารจดการผเสยชวต- งานสงกำลงบำรงฯลฯ

ฝายประชาสมพนธ- งานประชาสมพนธ- งานตอบโตการขาวฯลฯ

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 443

C h a p t e r 13

การศกษาวธการท�างานในการปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม ตามทระบไวในกฎหมายและแผนปฏบตการทเกยวของนน ผลการศกษาปรากฏวา การก�าหนดนโยบายและแผนการปฏบตงานของสวนกลางนนเปนการก�าหนดกรอบงานในการปฏบตงานเพยงเทานน กลาวคอ มการก�าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานในการปฏบตการเมอเกดภยพบตจากอทกภยและดนโคลนถลม และมอบหมายใหท�างานทงหมด 8 ฝายงาน คอ ฝายอ�านวยการ ฝายแจงเตอนภย ฝายปองกนและปฏบตการ ฝายประชาสมพนธ ฝายสอสาร ฝายรบบรจาค ฝายรกษา ความสงบเรยบรอย ฝายฟนฟบรณะ และดวยการก�าหนดนโยบายมาจากสวนกลางนนท�าใหองคกรปกครองสวนทองถนปฏบตงานตามแผนงานทก�าหนด โดยไมไดค�านงถงความส�าคญของการท�างานภายใตบรบททองถนทจ�าเปนตอง มแผนเผชญเหตเพอใชในการปฏบตงานทชดเจน และจ�าเปนตองมกระบวนงานทเปนรปธรรม

ผลการศกษาการปฏบตงานของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลม ของแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และกระบวนงานทองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร

จากกระบวนงานในการปฏบตงานของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรนน จะเหนไดวามการก�าหนดงานทตองปฏบตไวทงหมด 8 งาน ดวยกน คอ ฝายอ�านวยการ ฝายแจงเตอนภย ฝายปองกนและปฏบตการ ฝายประชาสมพนธ ฝายสอสาร ฝายรบบรจาค ฝายรกษาความสงบเรยบรอย ฝายฟ นฟบรณะ และมงานยอยทงหมด 33 งาน ดงตาราง โดยภายใตงาน ทก�าหนดใหนนไมไดมกระบวนในงานท�างานทก�าหนดการท�างานกอนหลงแตอยางใด และจากกระบวนงานทผศกษาไดถอดกระบวนงานในการท�างานของ ศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและบรรเทาสาธารณภยขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 องคกรปกครองสวนทองถน จะเหนวาในแตละทองถน

มงานทตองปฏบตทแตกตางกนไป

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2444

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

เนองจากการก�าหนดกรอบการท�างานในแผนปฏบตการปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยในจงหวดแพร เปนการก�าหนดขอบขายงานกวางๆ จงท�าให

งานบางงานทตองยบรวมเพอจดหมวดหมใหอยในหมเดยวกน อยางเชน การชวย

ประชาชนขนยายสงของ และงานในการรอถอนสงของกดขวางทางน�า เมอน�ามา

เทยบกบฝายงานในแผนปฏบตการจงหวดแพรจะเปนงานเกยวกบฝายปองกน

และปฏบตการ

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายอ�านวยการ

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายอำนวยการ อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ1. งานธรการ √ √ √ √ √2. งานขาวกรอก √ √ √ วเคราะหขอมล ขาวสารและ รายงาน 3. งานจดกำลง √ √ √ สนบสนน 4. งานศนยสงการ √ √ √ √ √ √5. งานประสาน การตรวจเยยม6. งานรบเรองราว รองทกข7. งานประสาน √ √ √ √ √ √ การชวยเหลอ 8. งานการเงน √ √ √ √ √ และบญช

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 445

C h a p t e r 13

งานฝายอ�านวยการเปนงานทองคกรปกครองสวนทองถน กลมตวอยาง

เกอบทกทปฏบตเนองจากงานอ�านวยการจะเปนศนยรวมของการสงการและการ

ประสานงานทงหมด โดยสวนใหญแลวนน งานอ�านวยการจะประกอบดวย

พนกงานในทองถนนนๆ ทท�างานในความถนดของตนเอง เพอสนบสนนงานฝาย

ปฏบตงานทตองเขาไปเผชญเหต โดยงานททกทองถนปฏบตทกทองถนคอ

การประสานความชวยเหลอ การสงการ ซงนนหมายความวา งานฝายอ�านวยการ

ทจ�าเปนตอองคกรปกครองสวนทองถนในการปฏบตในสวนของการอ�านวยการ

คองานทตองประสานความชวยเหลอและระดมทรพยากร และการสงการของ

ผบรหารศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายแจงเตอนภย

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายแจงเตอนภย อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ9. งานตดตาม √ √ √ และประเมน สถานการณ 10. งานเฝาระวง √ √ √ √ และแจง เตอนภย11. งานประสาน √ √ การพยากรณ อากาศและ อทกศาสตร12. งานระบบ √ √ √ √ √ √ การสอสาร

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2446

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

งานฝายแจงเตอนภยเปนงานทองคกรปกครองสวนทองถน กลมตวอยาง

ทกทองถนปฏบต แตขอสงเกตในการแจงเตอนของทองถนนนจะเปนการเตอน

เมอมภยเกด กลาวคอ เมอระดบน�าสงและสรางความเสยหายในระยะแรกๆ แลว

กจะมการแจงเตอน หรอแจงบอกเหตโดยผใหญบานและก�านน หรอประชาชน

ในทองทนนๆ โดยจะเปนการแจงตอองคกรปกครองสวนทองถนของตนเอง

ซงจะมทองถนทสามารถเตอนภยไดอยางมประสทธภาพ 3 พนทเทานน กลาวคอ

ทงสามองคกรปกครองสวนทองถนนน สามารถเตอนภยโดยใชขอมลตางๆ

แลวประเมนผลเพอทจะสามารถเตอนภยกอนภยเกดขนได องคกรปกครอง

สวนทองถนทงสามพนทคอ เทศบาลต�าบลหนองมวงไข ทมลกษณะเปนพนทลม

จงสามารถใชขอมลระดบน�าจากศนยอทกวทยาและบรหารน�าภาคเหนอตอนบน

(แพร) ในการประเมนสถานการณเพอเตอนภยได ทงน ยงมเวลาการเตรยม

ความพรอมในการปฏบตการไดอกดวย องคการบรหารสวนต�าบลหวยมาทม

การใชเครองมอวดปรมาณน�าฝนในการประเมนสถานการณเพอเตอนภย

และองคการบรหารสวนต�าบลหวยไร ทมส�านกบรหารพนทอนรกษท 11

(พษณโลก) คอยประมวลผลขอมลและโทรศพทแจงเตอนภยใหผ ใหญทราบ

โดยตลอด จากตารางจะสงเกตไดวางานระบบสอสารเปนงานทองคกรปกครอง

สวนทองถนทกทองถนปฏบต โดยจากการลงพนทแลวสามารถสรปไดว า

ชองทางการสอสารในการแจงเตอนภยนน จะเปนการใชโทรศพทเคลอนทในการ

แลกเปลยนขอมลขาวสารกน รวมไปถงการใชวทยสอสารและการใชหอกระจาย

ขาวทมตามหมบาน ซงถอวาเปนการสอสารทสะดวกและสามารถแจงเตอนภยได

ทนเวลา

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 447

C h a p t e r 13

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายปองกนและปฏบตการ

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

งานฝายปองกนและปฏบตการเปนงานทองคกรปกครองสวนทองถน

กลมตวอยางทกทองถนปฏบต ซงการปฏบตสวนใหญจะเรมดวยการชวยเหลอ

ผบาดเจบ และตอมาคอ การรอถอนสงของขวางทางน�า และในบางพนทมการ

ชวยเหลอชาวบานยกของขนทสง ซงวธการท�างานหรอขนตอนในการปฏบตงาน

จะเปนการปฏบตตามสถานการณ แตอาจจะมขอแตกตางของงานอยททรพยากร

ทองค กรปกครองส วนท องถนจะม เช น หากบางท องถนมรถพยาบาล

หรอเครองจกรในการจดการเปนของตนเอง ทองถนนนกจะไมเสยเวลาในการ

ประสานงานหรอประสานความชวยเหลอ อนง ในงานของการอพยพกจะรวม

เปนงานของฝายปองกนและปฏบตการดวย โดยองคกรปกครองสวนทองถน

ฝายปองกนและ อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต.ปฏบตการ แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ13. งานปฏบตการ √ √ √ √ √ √ คนหาและกภย14. งานอพยพ √ √ √ √ ผประสบภย 15. งานรกษา √ √ √ √ √ พยาบาลและ การแพทย ฉกเฉน 16. งานบรหาร √ √ √ √ √ √ จดการ ผเสยชวต17. งานสงกำลง √ √ √ บำรง

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2448

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

สวนใหญจะการเตรยมพนทอพยพและมการก�าหนดพนทอพยพอยแลว นนกคอ

เทศบาลต�าบลหนองมวงไข องคการบรหารสวนต�าบลหวยมา องคการบรหาร

สวนต�าบลหวยไร และเทศบาลต�าบลชอแฮ ซงแสดงใหเหนวางานดานการอพยพ

จะมขนในพนททมทรพยากรในการบรหารจดการมากและในพนททมความเสยง

มาก จากตารางแสดงใหเหนถงความส�าคญของงานดานฝายปองกนและ

ปฏบตการ เนองจากงานทงหมดในฝายนองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร

ไดมการปฏบตเปนสวนใหญ ซงแสดงใหเหนถงความส�าคญขององคกรปกครอง

สวนทองถนทมหนาทในการเปนหนวยงานแรกในการเขาไปเผชญเหตและ

ปฏบตการทงในการคนหากภย การพยาบาล แตสงทแตกตางอยางเหนไดชดคอ

การปฏบตงานในการอพยพ และการสงก�าลงบ�ารง องคกรปกครองสวนทองถน

ทมทรพยากรในการจดการมากจะมการปฏบตหนาทในสวนน ขณะเดยวกน

องคกรปกครองสวนทองถนทมทรพยากรในการจดการนอยดวยขอจ�ากดทาง

ดานก�าลงคน ตลอดจนหากอยในพนททมความเสยงในการเกดภยนอย ท�าใหงาน

ในการสงก�าลงบ�ารงหรอการอพยพถกลดความส�าคญลงไป

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายประชาสมพนธ

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายประชาสมพนธ อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ18. งาน √ √ √ √ √ √ ประชาสมพนธ19. งานตอบโต การขาว

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 449

C h a p t e r 13

งานประชาสมพนธ เปนงานทองคกรปกครองสวนทองถนกลมตวอยาง

ทกทองถนปฏบต โดยสวนใหญประสทธภาพของงานจะขนอยกบการสามารถ

ประชาสมพนธในเรองของการแจงเตอนและการรายงานสถานการณให

ประชาชนในพนท รบทราบ ซงองคกรปกครองสวนทองถนในทกพนทจะม

หอกระจายขาวตามหมบานและของต�าบลอยแลวท�าใหสามารถประชาสมพนธ

ใหกบประชาชนใหรบรและเตรยมตวกบสถานการณได และในบางครงยงมการ

จดการตดเครองเสยงบนรถเพอประชาสมพนธอกดวย ซงวธการดงกลาวยง

สามารถน�าไปใชกบการประชาสมพนธเพอขอรบบรจาคสงของใหประชาชน

น�าสงของทบรจาคมาบรจาครถประชาสมพนธอกดวย ขณะเดยวกนงานการตอบโต

การขาวนน เนองจากมการใชบรบทของแผนจงหวดทจ�าเปนจะตองมรายงาน

ขาวใหกบสาธารณไดรบรนน เมองานนเขามาอยในบรบทของการท�างานใน

องคกรปกครองสวนทองถนแลว ท�าใหงานนไมจ�าเปนและมความส�าคญในการ

ปฏบตนอย และโดยปกตแลวผบรหารทองถนจะเปนผรายงานสถานการณตอ

ส�านกงานอ�าเภอ และจงหวดตามล�าดบ เพอใหส�านกงานจงหวดตอบโตกบขาว

หรอเผยแพรขอมลขาวสารตอสาธารณตอไป

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายสอสาร

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายสอสาร อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ20. ระบบสอสาร √ √ √ √ √ √21. วางระบบ สารสนเทศ

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2450

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

งานฝายสอสาร ในเรองของระบบสอสารเปนงานทองคกรปกครอง

สวนทองถนกลมตวอยางทกทองถนปฏบต โดยในแตละทองถนแมจะไมไดมการ

ใชขอมลสารสนเทศหรอใชเทคโนโลยขนสง แตการสอสารเพอการปฏบตงาน

กไมไดมเหตขดของหรอเปนปญหาแตอยางใด ซงเทคโนโลยทใชคอ วทยสอสาร

หอกระจายขาว และโทรศพทเคลอนท ซงแมวาจะเปนการสอสารเพอรายงาน

สถานการณหรอการประสานความชวยเหลอ การสอสารดวยโทรศพทเคลอนท

ยงเปนวธการทนยมใชกนและสามารถสอสารเพอการประสานงานไดอยาง

รวดเรว ขณะเดยวกนงานในเรองของการวางระบบสารสนเทศนน ดวยบรบท

ของทองถนทเปนองคกรปกครองสวนทองทและเปนหนวยการปกครองทเลก

ทสด แมการพงพาเทคโนโลยอาจจะท�าใหการสอสารระหวางฝายปฏบตการ

ฝายอ�านวยการ และฝายงานตางๆ รวมถงกบประชาชน มลกษณะความทนสมย

และรวดเรวมากขน แตชองทางการสอสารขององคกรปกครองสวนทองถนไมวา

จะเปน โทรศพท วทยสอสาร โทรศพทเคลอนท ตลอดจนหอกระจายขาวทง

ระดบต�าบล หมบานนน กเพยงพอทจะท�าใหงานภายในของศนยอ�านวยการ

เฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธผล

พรอมกนนนยงสามารถท�าใหการสอสารระหวางประชาชนมประสทธผลตาม

ไปดวย ซงเมอการสอสารสามารถสอสารไดอยางมประสทธผลแลว หากท�าให

การสอสารนนสามารถปฏบตงานไดอยางทนทวงท กจะเกดเปนประสทธภาพ

ในการสอสาร นนแสดงใหเหนวา การวางระบบสารสนเทศในการสอสารของ

ศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยดนโคลนถลมของ

องคกรปกครองสวนทองถนนนไมมความจ�าเปนหรอมความส�าคญนอย

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 451

C h a p t e r 13

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบตเมอ

เทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายรบบรจาค

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายรบบรจาค เปนงานทองคกรปกครองสวนทองถนกล มตวอยาง

ทก ทองถนปฏบต โดยมวธและกระบวนการท�างานทแตกตางกนไปโดยสวนใหญ

แมวาองคกรปกครองสวนทองถนนนจะมงบประมาณในการชวยเหลอซอสงของ

ใหผประสบภยแลว แตงานบรจาคกยงมในทกๆ พนท ซงจะมวธการท�างานคอ

การประชาสมพนธ และตงจดขอรบบรจาคหรอศนยรบบรจาค โดยสวนใหญจะ

จดตงททท�าการขององคกรปกครองสวนทองถนนนๆ หลงจากนนจะเปนการ

คดแยกและจดของเพอน�าสงของไปบรจาคโดยจะเปนการกระจายความดลพนจ

ของผบรหารศนยอ�านวยการเฉพาะกจและตามทประชาชนขอความชวยเหลอมา

หากมองในระดบยอยของฝายงานบรจาคจะเหนไดวาทองถนยงขาดการท�างาน

ในเรองของการจดท�าบญช รบ-จายสงของบรจาค ซงนาจะเกดจากชวงเวลาท

เปนสภาวะวกฤตทไมสามารถจดท�าบญชได เนองจากตองชวยเหลอผประสบภย

โดยเรว หรอสงของเหลานนจ�าเปนตองใชอยางเรงดวน ตลอดจนปญหาดาน

ฝายรบบรจาค อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ22. งานตงศนย √ √ √ √ √ รบบรจาค23. งานจดสรรเงน √ √ √ √ √ √ และสงของ บรจาค24. งานจดทำ บญช รบ-จาย สงของบรจาค

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2452

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

บคลากรในการท�างานทถนดอาจจะมนอยหรอตองใชบคลากรไปชวยในงานอนๆ

ทเปนงานหลก ท�าใหงานการจดท�าบญชรายรบ รายจายของสงของบรจาคถกลด

ความส�าคญลง อนง หากมการจดท�าบญชรายรบ รายจายของสงของบรจาค

แลวนน จะเปนการปองกนปญหาทจะตามมาดานความโปรงใส ตลอดจน

ความเทาเทยมในการกระจายสงของใหแกผ ประสบภย ดงนน งานการจดท�า

บญชรายรบ รายจายของสงของบรจาค แมวาจะเปนงานทองคกรปกครอง

สวนทองถนละเลย แตกลบเปนงานทควรปฏบตเปนอยางยง

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายรกษาความสงบเรยบรอย

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายรกษาความสงบเรยบรอย เปนงานทองคกรปกครองสวนทองถนกลม

บางทองถนปฏบต งานรกษาความเรยบรอยจะเปนงานทใชบคลากรมาก

สวนใหญจะเปนกลม อปพร. และเจาหนาทชดปฏบตการ ซงบคคลเหลานจะ

เฝาดความรนแรงของภย สงเกตการณระดบน�า และดแลความปลอดภยของ

ประชาชน ซงตองรายงานสถานการณใหกบผอ�านวยการศนย และฝายอ�านวยการ

เปนระยะๆ ในสวนขององคกรปกครองสวนทองถนทไมไดปฏบตงานเหลานคอ

ฝายรกษาความ อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต.สงบเรยบรอย แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ25. งานปองกน √ √ √ √ การโจรกรรม 26. งานรกษา √ √ √ √ ความปลอดภย27. งานจราจร

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 453

C h a p t e r 13

องคการบรหารสวนต�าบลแมยางฮอ และองคการบรหารสวนต�าบลหวยไร

มสาเหตมาจากการทไมมเจาหนาทในการจดการอยางเพยงพอ จงใหประชาชน

เฝาระวงดแลซงกนและกน หรอสวนหนงจะมการประสานกบต�ารวจในทองท

เพอเฝาระวงใหเขมงวดมากขนกวาสถานการณปกต

ตารางแสดงการเปรยบเทยบงานทองคกรปกครองสวนทองถนปฏบต

เมอเทยบกบงานทก�าหนดในแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

จงหวดแพรในงานดานฝายฟนฟบรณะ

ทมา: รายละเอยดของงานจากแผนปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดแพรและ การสมภาษณองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพร 6 แหง

ฝายฟนฟบรณะ อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. อบต. แมยางตาล หนองมวงไข แมยางฮอ หวยมา หวยไร ชอแฮ28. งานประเมน √ √ √ √ √ √ ความเสยหาย และความ ตองการ 29. งานสงเคราะห ผประสบภย 30. งานจดหา √ √ √ √ √ √ ปจจยทจำเปน31. งานซอมแซม ระบบ สาธารณปโภค และเสนทาง คมนาคม32. งานรอถอน ซากปรกหกพง ทำความสะอาด33. งานฟนฟบรณะ พนทประสบภย

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2454

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ฝายฟ นฟบรณะ เปนงานทองคกรปกครองสวนทองถนกล มตวอยาง

ทกทองถนปฏบต เนองจากวาหลงจากเกดภยแลวทกๆ ทองถนตองมการส�ารวจ

ความเสยหายเพอการตงงบประมาณในการซอมแซม ท�าใหทกทองถนตองมการ

ปฏบตเปนปกต โดยงานสวนนจะเปนงานทใหความรบผดชอบกบฝายชางทม

ต�าแหนงอย ทกๆ องคกรปกครองสวนทองถน และในบางทองถนจะมฝาย

สาธารณสขและสงแวดลอมเขามาท�างานดวย

การศกษาการท�างานขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดแพรในการ

ปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและ

ดนโคลนถลม มผลการศกษาคอ การปฏบตการของศนยอ�านวยการเฉพาะกจ

ปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมในแตละพนทนน ไดมการ

ปฏบตงานตามทสวนกลางไดก�าหนดไว แตเนองจากการก�าหนดการปฏบตงาน

เปนการก�าหนดเพยงกรอบในการท�างานท�าใหวธการท�างานและประสทธภาพ

ของการท�างานของแตละองคกรปกครองสวนทองถนมความแตกตางกน

ใน 3 ประเดนดงตอไปน ประเดนทหนง กระบวนงานขององคกรปกครอง

สวนทองถนทมความเสยงในพนททแตกตางกน จะมงานคอ การอพยพ และการ

เฝาระวงสถานการณขณะเกดภยทตางกน โดยองคกรปกครองสวนทองถนทม

ความเสยงในพนทนอยจะไมปฏบตงานเหลาน เนองจากภยทเกดขนอาจม

ขนาดเลกและมผลกระทบนอยซงท�าใหไมจ�าเปนตองอพยพประชาชน ประเดน

ทสอง ในเรองความความแตกตางของพนทท มความเสยงเหมอนกนจะม

ความแตกตางในดานของฝายงานในองคกรปกครองสวนทองถนทเมอเปน

ทองถนขนาดเลกจะไมมฝายงานในการปฏบตงานดานการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยโดยตรง จงจ�าเปนตองใชบคคลากรในองคกรปกครองสวนทองถน

นนๆ มาปฏบตงาน รวมทงงานเรองการประสานความชวยเหลอจากหนวยงาน

ภายนอก องคปกครองสวนทองถนขนาดเลกจะมการประสานความชวยเหลอ

มากกวาองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ซงสอดคลองกบประเดนทสาม

คอ เมอ มทรพยากรในการจดการทแตกต างกนกจะมกระบวนงานทม

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 455

C h a p t e r 13

ความซบซอนตางกน โดยกลมทมทรพยากรในการจดการมากจะมรายละเอยด

ของกระบวนงานมาก รวมทงเนนการปฏบตไปทการเขาไปเผชญเหตในพนท

รวมถงยงมก�าลงคนในการสนบสนน แตกลมทมทรพยากรในการจดการนอยจะม

กระบวนงานทเนนการท�างานไปทการประสานขอความชวยเหลอจากหนวยงาน

ภายนอก ในสวนของประเดนของหนวยงานสนบสนนอยางองคการบรหารสวน

จงหวดแพรนน การสนบสนนขององคการบรหารสวนจงหวดแพรนบวาเปน

หนวยงานสนบสนนทมประสทธภาพในการท�างานเปนอยางมาก รวมทงยงม

ความตนตวตอการเกดภยพบตจากอทกภยในจงหวดแพร จงมการสราง

ศนยบรหารจดการน�าจงหวดแพรไวเพอเปนหนวยงานในการประสานงานของ

หนวยงาน สวนกลาง หนวยงานสวนจงหวด และองคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดแพรอกดวย

บทสรปในการศกษาเปนกระบวนงานหลกในการปฏบตงานศนยอ�านวยการ

เฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยและดนโคลนถลมทผศกษาไดจดท�าขน

นน จงเปนกระบวนงานทจดขนเพอเปนตนแบบในการปฏบตงานขององคกร

ปกครองสวนทองถนในการปฏบตงานศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไข

ปญหาอทกภยและดนโคลนถลม ดวยเหตผลทวาการจดการภยพบตจ�าเปนตองม

การก�าหนดการท�างานไวลวงหนาไวแลววาตองท�างานอะไรเมอใด แลวเรยนร

และปฏบตงานนนๆ ใหค นชนเพอลดความผดพลาดเมอตองปฏบตงานใน

สถานการณจรงในสภาวะฉกเฉนทมความโกลาหล ซงการก�าหนดงานทจะตองท�า

หรอการก�าหนดขนตอนการปฏบตงานทชดเจน จะท�าใหเจาหนาทรวาตนเองควร

ท�างานต�าแหนงใดและมงานทจะตองท�าอะไรบางเพอใหสามารถเขาควบคม

สถานการณได ในสวนของบรบทเชงพนททมผลตอกระบวนงานหลกนน ผศกษา

พบวา ดวยพนททมระดบความเสยงแตกตางกนท�าใหงานบางงานในพนททม

ความเสยงระดบต�าไมจ�าเปนตองปฏบตแตอยางใด งานดงกลาวคอ งานการ

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2456

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

อพยพประชาชนและงานการแบงเวรเพอเฝาระวงสถานการณ เนองจากหากม

ความเสยงเชงพนทนอยแลวอาจเปนผลท�าใหความรนแรงของภยนอยตามไปดวย

ประกอบกบประชาชนในพนทนนๆ ไมตองการอพยพจากทอยอาศยของตนเอง

ท�าใหพนททมความเสยงนอยไมมการปฏบตงานดานการอพยพ อกงานหนงคอ

การเฝาระวงสถานการณ การเฝาระวงสถานการณระหวางเกดภยในพนททม

ความเสยงนอยนนมการปรากฏของการท�างานนอย เนองจากวาลกษณะของภย

ทเกดขนเปนภยทมความรนแรงนอยและเกดเฉพาะพนทเทานน อกทงโดยปกต

ลกษณะของอทกภยดนโคลนถลมนนมระยะในการเกดภยในชวงระยะเวลาสนๆ

นนท�าใหกระบวนงานหลกทจดท�าขนนนมรปรางทเปนเสนประทในบางพนท

ไมจ�าเปนตองปฏบตงานกได

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 457

C h a p t e r 13

ระดบ

ท 1 ร

ะดบก

ารเตร

ยมคว

ามพร

อมแล

ะการ

แจงเต

อน(St

andb

y/Aler

t)

รอรบ

เหตจ

ากผให

ญบาน

กำนน

เฝาร

ะวงจ

ากอป

กรณ

ทางเท

คนคข

องตน

เอง

ระดบ

ท 2 ก

ารเป

ดใชงา

นบาง

สวน

(Parti

al Ac

tivati

on)

รปแบ

บกระ

บวนง

านหล

กในก

ารปฏ

บตงา

นศนย

อำนว

ยการ

เฉพาะ

กจปอ

งกนแ

ละแก

ไขปญห

าอทก

ภยแล

ะดนโ

คลนถ

ลม

ระดบ

ท3 ระ

ดบกา

รเปดใช

งานศ

นยอำ

นวยก

ารเฉพ

าะกจ

ไดเตม

รปแบ

บ (Fu

ll Ac

tivati

on)

ประเม

นสถา

นการ

ณเพ

อเปดศ

นย

อำนว

ยการ

เฉพาะ

กจ

ประช

าสมพ

นธแจ

งเห

ตใหก

บประ

ชาชน

กรณไ

มมฝา

ยงาน

โดยตร

งให

ฝายง

านทเข

าปฏบ

ตการ

และผ

บรหา

รทอง

ถนเฝา

ระวง

กรณม

ทรพย

ากร

ทางก

ารบร

หารน

อย

รายง

านสถ

านกา

รณให

ผบ

รหาร

องคก

รบรห

ารสว

นตำบ

ล และ

อำเภอ

ตามล

ำดบ

การร

วบรว

มทรพ

ยากร

ในกา

รจดก

าร

ประช

าสมพ

นธ

ขอรบ

บรจา

คตง

ศนยร

บบรจ

าค

คดแย

กของ

เพอ

จดเตร

ยมให

ผป

ระสบ

ภย

ชวยเห

ลอผได

รบบา

ดเจบ

ปฐมพ

ยาบา

ลและ

นำสง

โรงพย

าบาล

ชวยเห

ลอปร

ะชาช

นขน

ยายส

งของ

ขนทส

ง

รอถอ

นสงข

องทก

ดขวา

งทา

งนำ

ประส

านคว

ามชว

ยเหลอ

จากห

นวยง

านภา

ยนอก

เชน

เครอ

งจกร

รถพย

าบาล

รวบร

วมกำ

ลงพล

และ

อาสา

สมคร

ปองก

นภย

ฝายพ

ลเรอน

ซอมแ

ซมโค

รงสรา

งพนฐ

านเชน

ถนน

สะพา

นทเ

สยหา

ย เพอ

ใหได

ใชงาน

ในกา

รปฏบ

ตการ

ได

แบงเว

รเพอเฝ

าระว

งสถ

านกา

รณ

รกษา

ความ

สงบแ

ละคว

ามปล

อดภย

รายง

านสถ

านกา

รณ

ตอผบ

งคบบ

ญชา

เขาตร

วจสอ

บสงข

องทไ

ดรบค

วามเส

ยหาย

ตรวจ

สอบจ

ำนวน

ผประ

สบภย

ผไดรบ

บาดเจ

บ ผเส

ยชวต

ประเม

นควา

มเสยห

ายแล

ะตง

งบปร

ะมาณ

ในกา

รชวย

เหลอ

การอ

พยพป

ระชา

ชน

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2458

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

ขอเสนอแนะในการศกษา1. ขอเสนอองคกรบรการสวนจงหวดในการปฏบตงานของศนยอ�านวย

การเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภย ทไดเสนอใหเพมประสทธภาพใน

การบรหารจดการ ดวยการใหองคการบรหารสวนจงหวดเปนผจดการทรพยากร

ทางการบรหาร ซงจะสามารถกระจายทรพยากรทางการบรหารจดการไดอยาง

มประสทธภาพ เนองจากการความสมพนธทงทเปนทางการและไมเปนทางการ

ทแนบแนนกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนเชงพนท นอกจากนน การให

ความส�าคญกบองคกรปกครองสวนทองถนใหเปนผมบทบาทในการบรหารและ

ถอครองทรพยากรนนจะเปนการเพมความตนตว และเพมประสทธภาพของการ

ท�างานได

2. ข อเสนอแนะในการเสรมสร างศกยภาพในการปฏบตงานของ

ศนยอ�านวยการเฉพาะกจปองกนและแกไขปญหาอทกภยดนโคลนถลม การจะ

เพมศกยภาพทางการปฏบตการเพมมากขน ทงน การจะใหทรพยากรนน องคกร

ปกครองสวนทองถนทกทองถนควรมการจดท�าแผนเผชญเหตของตนเองกอน

เนองจากวาองคประกอบของแผนเผชญเหตนน องคกรปกครองสวนทองถน

จ�าเป นจะตองมการประเมนศกยภาพในการท�างานของตนเอง ประเมน

ความเสยงในพนทของตนเองและมขนตอนในการปฏบตงานทชดเจน เมอเกด

กระบวนการดงกลาวแลว องคกรปกครองสวนทองถนกจะสามารถประเมน

ศกยภาพในการท�างานและความตองการทางทรพยากร ซงกระบวนการเหลาน

จะเปนการเพมศกยภาพในการบรหารจดการภยพบต ในทางเดยวกนกยง

เปนการลดความเสยงในการจดการภยพบต

3. ข อเสนอแนะของกระบวนงานในบรบทพเศษทมความแตกตาง

เชงพนทใหมการเสรมสรางขดความสามารถในการจดการภย กลาวคอ องคกร

ปกครองสวนทองถนทมความเสยงในพนนอยทไมไดปฏบตจงจ�าเปนจะตองเพม

งานบางอยางเพอใหการอยในพนทของประชนชนมความปลอดภยและสราง

ความไวใจในการปฏบตงานของรฐ ดวยบรบทเชนน องคกรปกครองสวนทองถน

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 459

C h a p t e r 13

จงจ�าเปนจะตองสรางความเขาใจและท�าใหประชาชนรสกปลอดภย ไมวาจะ

เปนการเขาไปท�าความเขาใจหากจ�าเปนตองอพยพประชาชน หรอการใหบรการ

สาธารณะในเรองของการเตรยมความพรอมดานสงของในการอปโภคบรโภค

การคมนาคม การใหความชวยเหลอดานการสาธารณสข ตลอดจนความไววางใจ

ทจะใหรฐดแลในเรองของความปลอดภย

วารสารการเมอง การบรหาร และกฎหมาย ปท 8 ฉบบท 2460

กานตรว วชยปะ/ ทวดา กมลเวชช/ วสนต เหลองประภสร/ มทรกา พฤกษาพงษ

รายการอางอง

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. (2556). การลดความเสยงจากสาธารณภย.

กรงเทพฯ: กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย.

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. (2550). พระราชบญญตปองกนและ

บรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550. กรงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. (2552). แผนการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553 - 2557. กรงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.

ทวดา กมลเวชช. (2552). ศาสตรดานหารบรหารจดการภยพบต. รฐศาสตรสาร,

3(2552), 340-392.

ทวดา กมลเวชช. (2554). คมอการจดการภยพบตทองถน. กรงเทพฯ: สถาบน

พระปกเกลา.

เรองชย จรงศรวฒน. (ม.ป.ป.). เทคนค และวธการเขยน คมอการปฏบตงาน.

วนทคนขอมล 14 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก file:///D:/rm/

handbookkku.pdf

ส�านกงานจงหวดแพร. (2553). แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด

แพร พ.ศ. 2553. แพร: ส�านกงานจงหวดแพร.

ส�านกงานจงหวดแพร. (2556). แผนปฏบตการฉกเฉนแกไขปญหาจากอทกภย

วาตภย และดนโคลนถลมจงหวดแพร ประจ�าป พ.ศ.2556. แพร:

ส�านกงานจงหวดแพร

NC Division of Emergency Management. (2009). Emergency Operations

Center Standard Operating Guidelines. NC: department of

Public Safety.

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา 461

C h a p t e r 13

The office of Emergency Preparedness. (2009). Emergency operations

plan. CA: The University of California Berkeley.