46718723-sap2000v10-baslarken

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN

http://slidepdf.com/reader/full/46718723-sap2000v10-baslarken 1/63

SAP2000 ®

Üç boyutlu Yapıların Lineer ve Nonlineer

Statik ve Dinamik Çözümlenmesi veBoyutlandırılması Yazılımları Serisi

BAŞLARKEN

Versiyon 10 Eylül 2005

Türkçesi: Nisan 2006

COMPUTERSCOMPUTERS

&&ENGINEERINENGINEERINGG

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


TELİF HAKKI

Her hakkı saklıdır. SAP2000 bilgisayar programı veilgili tüm yazılı belgeler sahiplik ve çoğaltma haklarısaklı ürünlerdir. Evrensel sahiplik hakları Computers& Structures Inc.'a aittir. Computers & Structures Inc.

ve Computers & Engineering kuruluşlarından yazılıizin alınmadan programın lisanssız kullanımı veyayazılı belgelerinin çoğaltılması tamamen yasaktır.

Daha ayrıntılı bilgi, yazılım lisansı ve belgelerin kopyaları için başvuru adresi:

Türkiye, orta Avrupa ve Rus Fed. DevletleriAna Dağıtımı:

COMPUTERS & ENGINEERINGHolzmühlerweg 87-89D-35457 Lollar, ALMANYATel: 0049 6406 73667Fax: 0049 6406 4745E-Mail: [email protected]://www.comp-engineering.comhttp://www.csiberkeley.com

Copyright Computers and Structures Inc., 1978-2006Copyright Computers & Engineering 1992-2006CSI Logo'su Computers & Structures Inc. kuruluşunun tescilli ticari markasıdır.SAP2000 Computers & Structures Inc. kuruluşunun ticari markasıdır.Windows Microsoft kuruluşunun tescilli ticari markasıdır.AutoCAD Autodesk kuruluşunun tescilli ticari markasıdır.FrameWorks Plus Intergraph kuruluşunun tescilli ticari markasıdır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


SORUMLULUK

SAP2000 programının ve yazılı belgelerininhazırlanmasına büyük zaman, çaba harcanmış ve maddi

fedakarlık yapılmıştır. Program tam olarak test edilmişve kullanılmıştır. Bununla birlikte programı kullanırken,kullanıcı, programın güvenilirliği veya kesinliğikonusunda programı hazırlayan veya dağıtanlarınherhangi bir sorumluluk almadığını veya bunu imaetmediğini kabul eder ve anlar.

Program, betonarme çerçevelerin boyutlaması için çok pratik bir araçtır. Programın bundan önceki sürümleriçok başarılı olmuş ve çeşitli yapılarda kullanılmıştır.

Bununla beraber kullanıcı, bu kılavuzu tamamen vedikkatlice okumalı ve betonarme hesabında programalgoritmalarının kapsamadığı durumları iyiceanlamalıdır.

Kullanıcı, programın temel varsayımlarını açıkçaanlamalı ve programın oluşturduğu sonuçları kendisi

bağımsız olarak kontrol etmelidir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


TEŞEKKÜR

Bu ürünün bugünkü durumuna gelmesinde yıllar boyu sürendeğerli çalışmalarıyla katkı sağlayan bütün mühendismeslektaşlarımıza teşekkür ederiz.

Özellikle orjinal SAP serisi programlarının kavramsallaştırılmasıve geliştirilmesinden sorumlu, California Berkeley Üniversitesiemekli profesörlerinden Dr. Edward L. Wilson’a teşekkür

borçluyuz. Kendisi devamlı olarak orijinal çözümler üretmesiyle programın bu versiyonunda kullanılan eşsiz kavramlar yaratmıştır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


İÇ İNDEKİLER

SAP2000‘e Hoş Geldiniz 4

Program Seviyeleri ve Özellikleri 4

Başlarken 1

SAP2000 Kurulumu 1Sürüm Yükseltiyorsanız... 1Kullanım Kılavuzu Hakkında 2“İzle ve Öğren” Videoları 2Teknik Destek 3

Size Yardım Edebilmemiz için Bize Yardım Edin 3

Telefon, Fax ve E-mail ile Yardım 4Online (İnternet Üzerinden) Destek 4

Yapısal Model 1

Birimler 2 Nesneler ve Elemanlar 2Gruplar 4Koordinat Sistemleri ve Gridler 4Özellikler (Kesit Değerleri) 5Yük Durumları 5

Fonksiyonlar 6Analiz Durumları 7Kombinezonlar 9Boyutlandırma Seçenekleri 9Çıktı ve Görüntü Seçenekleri Tanımlama 10Daha Fazlasını Öğrenin 11

SAP2000 Grafik Kullanıcı Arayüzü 1

SAP2000 Ekranı 1Ana Pencere 1

Menü Çubuğu 2Araç Çubukları 2

©COMPUTERS & ENGINEERING Tel: 0049 6406 73667 www.comp-engineering.com

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Görüntü Pencereleri 4Durum Çubuğu 4

Fare kullanımı 4Görünüş Seçenekleri 5

2 ve 3 Boyutlu Görünüşler 5Perspektif Görünüş 6Sürükleme (Pan), Büyültme (Zoom) ve 3-D Döndürme 6Sınır Koyma 6Eleman Görünüş Seçenekleri 7Diğer Seçenekler 7Görüntü Penceresinin Tazelenmesi 7

Temel İşlemler 7Adlandırılmış Çoklukların Tanımlanması 9Çizim 10

Nesne Çizimleri 11 Nokta Kenetleme Araçları 12Çizim Kontrol Araçları 12

Seçme 13Grafiksel Seçim 14Özelliklere Göre Seçim 15

Düzenleme (Editing) 15Atama 16Geri Alma ve İleri Alma (Undo, Redo) 17Analiz 17Görüntüleme 18

Grafiksel Görüntüleme 19Model Tanımlarını Görüntüleme 19Analiz Sonuçlarını Görüntüleme 19Fonksiyon Çizimlerini Görüntüleme 20

Tablosal Görüntüleme 20Boyutlama (Dizayn) 21Kilitleme ve Kilidi Kaldırma 21Sayısal Verilerin Girilmesi 22Seçenek Tanımları 23Yardım Alma 23

Veri Tablolarıyla Çalışmak 1

Veri Tablolarının Sınıflandırılması 1Model Tanımları 1

Analiz Sonuçları 1Boyutlama (Dizayn) Sonuçları 2

Tablolar ve Alanlar 2Tabloların Kullanılması 3

Sunum Amacıyla Tabloların Düzenlenmesi 3Yapılandırılmış Veritabanı Tabloları 4Tabloların Gösterimi 4Tabloların Yazdırılması 7Kişisel Rapor Yazıcı 7Yazdırma ve Gösterim için Biçim Kontrolü 8Etkileşimli Tablo İşleme 9Veri Tablolarının Export Edilmesi 9

Veri Tablolarının Import Edilmesi 10Kayıt Esnasında Otomatik Export 11


8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Analiz Esnasında Export 12Veritabanı Dosya Biçimleri 12

Microsoft Access Veri Tabanı 12Microsoft Excel Hesap Tablosu 12Düz Yazı Biçimli Veritabanı 13

Daha fazla bilgi 14


8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


BÖLÜM 0

SAP2000‘e Hoş Geldiniz

SAP2000, SAP serisi bilgisayar programlarının en ilerisi ve en kullanıcı dostu

olan versiyonudur. SAP2000 ‘nin 1996 da yapılan ilk versiyonu, SAP serileriiçerisinde tamamı Windows uyumlu olan ilk sürümüydü. Bu özellik sınırsızkullanım ve üretim özelliğine sahip olan çok güçlü bir ara-yüze olanak tanır.Modelin oluşturulması ve geliştirilmesi, analizin yapılması, boyutlamanınkontrolü ve optimizasyonu ile çıktıları baskıya hazırlama bu tek arayüzleyapılabilmektedir. Tek bir yapısal model birçok farklı tipteki hesaplama ve

boyutlama işleminde kullanılabilir.

Program Seviyeleri ve Özellikleri

SAP2000’nin en güncel bu sürümü, aynı grafik kullanıcı ara-yüzünü paylaşanüç ayrı paket halinde sunulmaktadır: SAP2000 Basic, SAP2000 PLUS veSAP2000 Advanced.

Bütün bu programlar en gelişmiş özelliklerle donatılmıştır. Bunlardan bazıları:Hızlı denklem çözücü, kuvvet ve deplasman yükü, prizmatik olmayan çubuk nesneleri, sadece çekmeye çalışan çaprazlar, art - germeli tendonlar, çok hassaskabuk nesneleri, Eigen ve Ritz modal analizi, simetrik olmayan yapılar için çok sayıda kordinat sistemleri, birçok farklı düğüm noktası şartı (bağımlılığı) atama

seçeneği, bağımsız tanımlanmış sonlu nesne modellerinin birleştirilmesi, tamçiftli 6x6 yay rijitliği ve aynı işlemde birden çok dinamik analizin kombineedilebilmesi veya zarflanabilmesidir.

SAP2000 PLUS programa bunlara sınırsız kapasiteyi de katar; Yük katarlarıanalizi özellikleri, sonlu eleman tekniğinin tamamını, etkin frekans alanındaanaliz (hem düzgün doğrusal ve hem güç-spektral-yoğunluğu tipleri) ve zamanalanında analizi (time-history) seçenekleridir. Çok sayıda taban tahrikli zeminhareketleri de bunlara eklenebilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


SAP2000 Advanced versiyonu PLUS ın kapasitesini çubuk nesnelerinde, fiber mafsallarda, kablo (halat) davranışında, non-lineer kabuk elemanlarında vegeometrik nonlinearitede kullanılmak üzere (boşluklar (gap), kancalar (hook),

izolatörler, damperler, çoklu-lineer plastik mafsallar gibi) lineer olmayan bağlantı nesneleri ile çoklu-lineer plastik mafsallar ekleyerek artırır. Ayrıcamalzeme ve geometrik etkilerden kaynaklanabilecek nonlineerlik özelliğinidikkate alan Statik hesap teknikleri (Statik Non-lineer Hesaplama) ki bunlar;Statik İtme Analizi, modal süperpozisyon ve doğrudan-entegrasyon yöntemikullanılarak Zaman Alanında Hesaplama, burkulma analizi, frekans etkialanında hesaplama ( hem “düzenli hal” hem de “güç-spektrum-yoğunluğu”tiplerinde)

Yukarıda saydığımız tüm bu program özellikleri hem tasarım, hem dehesaplama aşamasında, çelik, betonarme, alüminyum ve soğukta şekil verilmiş(ince cidarlı) profillerden oluşan yapıların aynı ara yüzde ve tamamen

birbirleriyle uyumlu şekilde kullanılmasına ve bu entegre binaların boyutlandırılmasına olanak tanır. Çelik ve Alüminyum çubuk nesneleri için boyutlama ve iteratif optimizasyon sağlanmaktadır. Betonarme çubuk nesneleriiçinde gerekli donatı hesabı yapılmaktadır. Betonarme kabuk elemanlarında

basınç ve çekme çiftinin hesabından elde edilen boyutlama gerilmeleri veçekme donatıları gösterilebilir. Nesneler boyutlama amaçlarına göresınıflandırılabilirler ve nesnenin üzerine tıklanarak o nesne için detaylı

boyutlama sonuç bilgileri görülebilir. Programda birçok yerel ve uluslararası boyutlama yönetmeliklerinin en son durumları mevcuttur ve her geçen gün bir yenisi eklenmektedir.

Ayrıca SAP2000 ara yüzüyle tamamen uyumlu ek modüllerde mevcuttur:

• Nesne tabanlı köprü boyutlama

• Aşamalı inşaat, zamana bağımlı etkilerle birlikte

• Açık DenizYapıları/Dalga yüklemeleri

• SASSI 2000 (zemin-yapı etkileşimi)

Modelleme bilgileri, analiz sonuçları ve dizayn sonuçları gibi tüm SAP2000verileri tablo veri yapısında incelenebilir. Bu tablo yapısındaki veriler ara yüziçerisinde düzenlenip görüntülenebildiği gibi, Microsoft Access veritabanıformatına, Microsoft Excel hesap tablosuna veya düz metin biçiminedönüştürülebilir. Export edilen bilgileri raporlar oluşturmak veya özelhesaplamalar yapmak için kullanabilirsiniz. Bu tablo verileri SAP2000 dışındayeniden düzenlenmiş yada yeniden oluşturulmuş modelleri SAP2000 içineçağırabilmek amacıyla da kullanılabilir. Bu Import ve Export yetenekleri diğer çok bilinen boyutlama ve çizim programlarından veri alma veya göndermekonusunda da rahatlıkla kullanılabilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


SAP ismi 30 yıl önce SAP, SOLIDSAP ve SAP IV ‘ün tanıtılmasından bu yanaen başarılı ve üst düzeydeki analitik çözümler için bir ekol olmuş bunu PClerdeki SAP 80 ve SAP 90 yazılımları izlemiştir. Bu ileri sayısal tekniklereSAP2000 son olarak kullanıcı dostu ve inanılmaz derecede kolay, boyutlamayeteneklerini barındıran tam yetkin ve güçlü bir grafiksel kullanıcı ara-yüzü deeklemiştir. Bu ara yüzün de eklenmesiyle SAP2000 yüzden fazla ülkede

binlerce mühendislik firmasının kullandığı verimlilikte ve üretkenlikte eşi bulunmaz bir hesap ve boyutlama programı haline gelmiştir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


BÖLÜM 1

Başlarken

SAP2000 en basit problemlerden en karmaşık projelere kadar birçok alandakullanılabilecek tam kapsamlı bir programdır. Bu bölümde SAP2000 ‘inkurulum, çalıştırma ve destek aşamaları anlatılacaktır.

SAP2000 Kurulumu

Lütfen SAP2000 paketiyle beraber sağlanan kurulum dokümanlarındakiaçıklamaları takip edin veya sistem yöneticinizden programın kurulumunuisteyip size programa erişim izni vermesini isteyiniz.

Sürüm Yükseltiyorsanız...Eğer SAP2000 versiyon 6 veya 7 den sürüm yükseltiyorsanız lütfen programdayapılmış ve aşağıya sıralanmış önemli değişiklikleri dikkate alınız. Özellikle;

• Model nesneler şeklinde tarif edilir ve bu nesneler analiz sırasında program tarafından kendiliğinden elemanlara dönüştürülerek kullanılır.

• Yük durumları ve analiz durumları tamamen birbirinden farklı ve ayrı

kavramlardır.

• Metne dayalı veri girişi, yeni veritabanı yetenekleriyle uyumlu olmasıamacıyla değiştirilmiştir.

Bu değişiklikler program özelliklerini bütünlük ve ileriye yönelik olmasıaçısından geliştirmiştir.

Yeni kavramlara aşinalık kazanmak için bu el kitabının geri kalanını okumanıztavsiye edilir. SAP2000 deki yeni özellikler hakkında daha fazla bilgi almak için programın ekran yardımı hizmetleri kısmındaki hoş geldiniz başlığı

altındaki “Versiyon 10 da neler yenilendi” başlıklı bölümü okuyunuz.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Kullanım Kılavuzu Hakkında

Bu kılavuz sizin SAP2000 ile üreticiliğinizi kısa sürede arttırmak içinhazırlanmıştır. Bir sonraki bölümde, programın grafiksel kullanıcı ara yüzü vetemel kullanım ilkelerine bir giriş yapılacaktır.

Bu ciltin ikinci kısmı, SAP2000 Temel Analiz Referansları, SAP2000 dekullanılan yapı modelleme ve analiz tekniklerinin esasını oluşturan temelkavramlara bir giriş ve tarif yapar. Okunması tavsiye edilir.

Bu cildin üçüncü kısmı, SAP2000 Hızlı Alıştırma Kılavuzu, programı ilk kezkullananların SAP2000 ile modelleme, analiz ve dizayn özelliklerini kullanmakonusunda el alışkanlığı kazanmalarını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.

SAP2000 ile gerçek bir projeye başlamadan önce bu kılavuzu okumanız veSAP2000 Hızlı Alıştırma Kitabı‘ndaki eğitim örnekleriyle çalışmanız kuvvetletavsiye edilir.

Daha fazla bilgi, SAP2000 Grafiksel Kullanıcı Arayüzü Online Help (Ekranda

Doğrudan Yardım) kullanılarak veya program tarafından sağlanan diğer kılavuzlardan edinilebilir. Ayrıca bu kullanım kılavuzları SAP2000 CD’sindePDF formatında mevcut olup, yardım menüsü kullanılarak program içindendeincelenebilir. Bu menüden ulaşabileceğiniz bilgiler şunlardır.

• Programın ileri düzeydeki modelleme ve analiz teknikleri hakkında bilgi içeren SAP2000, ETABS ve SAFE Analiz Referansları.

• SAP2000 in desteklediği boyutlama yönetmeliklerine dair detaylı boyutlama özelliklerini içeren çeşitli SAP2000 Boyutlama ElKitapları.

• Programın analitik özelliklerinin doğruluğunun teyidi ve programınyeteneklerinin tanıtıldığı örneklerden oluşan SAP2000

Karşılaştırmalı Doğrulamalar Kitabı

“İzle ve Öğren” Videoları

SAP2000 i öğrenmenin en iyi yollarından biri “İzle ve Öğren” Videolarıserisidir. Bu videolara ya CSI nın web sayfası olan http://www.csiberkeley.comadresinden yada SAP2000 CD sinden ulaşabilirsiniz. Bu videolar hem yeni

başlayanlar hem de yetkin kullanıcılar için oldukça önemli ve faydalı bilgiler içerir. En basitinden en karmaşığına oldukça geniş kapsamlı modelleme bilgileri

bulundurur.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Teknik Destek

Yazılımınızı aldıktan sonraki ilk 90 gün içerisinde, Computers &Engineering’den telefonla, faxla ve e-mail ile ücretsiz teknik destek alınabilir.

90 günden sonra teknik destek alma önceliği CSI ile yıllık bakım, sürümyükseltme, teknik destek anlaşması olanlara aittir. Anlaşması olmayanlar içinteknik destek sadece e-mail ile ancak öncelik tanımadan sağlanır. Bakımanlaşması ayrıca programın ücretsiz veya düşük fiyatla yenilenmesini (Update)sağlar. Lütfen Bakım anlaşması hakkında bilgi almak için program dağıtıcısına

başvurunuz veya www.comp-engineering.com/kampanya.html adresindeki CSIyazılım fiyat listesi 3. sayfasını inceleyiniz.

Eğer yazılımın kullanımında sorunlarla karşılaşıyorsanız, lütfen:

• Ürünle birlikte verilen dokümanlara ve diğer yazılı bilgilere başvurun

• Programdaki ON-LINE yardım özelliğine başvurun.

Eğer çözüm bulamazsanız, bizle aşağıda belirtilen şekilde temasa geçin:

Size Yardım Edebilmemiz için Bize Yardım Edin

Bizi teknik destek ile ilgili bir sorun için her arayışınızda, size yardımcıolabilmemiz için lütfen bize aşağıdaki bilgileri sağlayın:

• Programın seviyesi (Basic, PLUS veya Advanced) ve kullandığınızversiyonun numarası. Bu bilgi Help menüsü > About SAP2000komutu altındaki menüden elde edilebilir.

• Modelinizin tanımı ve eğer mümkünse resmi

• Problemin ne olduğunun ve ne yaparken problemle karşılaşıldığınıntanımı

• Harfi harfine ekranınızda belirmiş olan hata mesajı

• Problemi çözmek için ne yaptığınızın tanımı

• Bilgisayarınızın özellikleri (markası ve modeli, işlemcisi, işletimsistemi, sabit diskinizin ve RAM’ının kapasitesi)

• Adınız, şirketinizin adı ve sizinle nasıl temasa geçebileceğimiz

http://www.comp-engineering.com/kampanya.html

http://www.comp-engineering.com/kampanya.html

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Telefon, Fax ve E-mail ile Yardım

• Telefonla teknik destek öncelikle CSI ile yıllık bakım, sürümyükseltme, teknik destek anlaşması olanlara aittir.

• Computers & Engineering ofislerini 00469 6406 73667 numaralıtelefondan arayabilir veya

• Problemler ve modelinizle ilgili bilgilerden (mümkünse resimle birlikte) oluşan faxı 00469 6406 4745 numaralı faksa geçebilirsiniz.

Telefon ile aradığınızda lütfen bilgisayarınızın başında olun ve programkılavuzu elinizde olsun.

Online (İnternet Üzerinden) Destek

Aşağıdaki şekillerde Online destek alınabilir:

• [email protected] adresine model dosyanızla beraber e-mail göndererek

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


BÖLÜM 2

Yapısal Model

SAP2000, grafik kullanıcı ara yüzü kullanarak tanımlamış olduğunuz modelegöre yapınızın analiz ve boyutlamasını yapar. Model sizin yapınızı temsiledecek aşağıdaki belli başlı birimlerden oluşur:

• Birimler

• Nesneler

• Gruplar

• Koordinat sistemleri ve gridler

• Özellikler

• Yük durumları

• Fonksiyonlar

• Analiz durumları

• Kombinezonlar

• Boyutlama seçenekleri

• Çıktı ve görüntü seçenekleri tanımlama

Grafik kullanıcı ara yüzü size modelinizi yaratmak için birçok güçlü özellik sağlar. Basit bir model ile başlayabilirsiniz. Daha sonra SAP2000 in boyutlamave optimizasyon seçeneklerini kullanarak küçük bir çabayla modelinizigeliştirebilirsiniz.

Bu bölümdeki başlıklar bu içeriği biraz daha detaylı anlatmaktadır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Birimler

SAP2000 dört temel birimle çalışır ki bunlar; kuvvet, uzunluk, ısı ve zamandır.Programımız “Kip, inç, F” veya “N, mm, C” gibi çok sayıda birbiriyle uyumlu

kuvvet, uzunluk ve ısı birim setleri içerir. SAP2000 de “zaman”, sünme, rötreve yaşlanma etkileri hariç ki bunlar gün birimleriyle ölçülürler, hep saniyelerleölçülür.

Kütle ile ağırlık arasında da ciddi bir ayrım yapılır. Kütle sadece dinamik ataletile yer ivmelerinden kaynaklanan yüklemelerin hesaplanmasında kullanılır.Ağırlık da diğer kuvvet yüklemeleri gibi dışarıdan uygulanan bir kuvvettir.Ağırlık değerlerini tanımlarken kuvvet birimlerini ve kütleyi tanımlarken isekütle birimlerini (kuvvet-sn2/uzunluk) kullandığınızdan emin olun.

Yeni bir modele başladığınızda, SAP2000 size hangi birimle çalışmak istediğinizi sorar. Bu birimler modeliniz için “esas birimler” olur. Hernekadar veri ve çıktı verileri her hangi farklı bir birim sisteminde sağlanabilse de bunlar

program tarafından hep modelin esas birim sistemine dönüştürülürler.

Açısal ölçüler hep aşağıdaki birimleri kullanır;

• Geometri, mesela eksen konumu, her zaman derece ile ölçülür.

• Dönel deplasmanlar hep radyanla ölçülür.

• Frekans her zaman devir/sn (Hz) ile ölçülür.

Nesneler ve Elemanlar

Model içerisindeki fiziksel yapı elemanları nesnelerle temsil edilirler. Bir nesnenin şeklini çizmek için “çizim” ara yüzünü kullanılır, ardından bu fizikselnesne modelini tanımlamak için atama menüleri kullanılarak bu nesneyeözellikler ve yüklemeler atanır.

Geometrik ölçülerine göre sıralanmış aşağıdaki nesne türleri bulunmaktadır:

• Noktasal nesneler, iki tip:

o Düğüm noktası nesneleri: Tüm nesnelerin uçlarında veyaköşelerinde kendiliğinden oluşturulur, model mesnetlerineveya diğer yerel davranışlara dışarıdan eklenebilirler.

o Zemine sabit bağlantı (tek düğümlü link) nesneleri:İzolatörler, damperler, boşluklar, çoklu-lineer yaylar ve

diğerleri gibi özel mesnet şartlarını tarif etmede kullanılırlar.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Çizgisel nesneler, iki tip:

o Çubuk/Kablo/Tendon nesneleri: kirişleri, kolonları,çaprazları, makasları ve kablo nesnelerinı modellemedekullanılır.

o Birleştirici bağlantı (iki düğümlü link) nesneleri:izolatörler, damperler, boşluklar, çok yönlü yaylar birçok özelnesne davranışının modellenmesinde kullanılır.Çubuk/Kablo/Tendon nesnelerinden farklı olarak birleştirici

bağlantı nesneleri sıfır uzunluğa sahip olabilirler.

• Alan nesneleri : duvarların, döşemelerin ve diğer ince cidarlınesnelerin ki bunlara iki boyutlu katılar dahildir, modellenmesindekullanılırlar (düzlem gerilmeleri, düzlem birim deformasyonları ve

eksensel simetrik katılar)

• Katı (solid) nesneleri : üç boyutlu katı nesnelerin modellerimodellenmesinde kullanılır.

Genel bir kural olarak nesnenin şekli modellenen fiziksel yapınınkinikarşılamalıdır. Bu avantaj modelin görsel olarak canlandırılmasını sağlayarak

boyutlandırma aşamasında kolaylık sağlar.

Eğer daha önce herhangi bir sonlu eleman tabanlı bir hesap yazılımı

kullandıysanız (buna SAP2000 nin önceki sürümleri de dahildir), fizikselmodelin hesaplama amacıyla daha küçük sonlu nesnelere bölündüğü konusunaaşinasınızdır. Nesne tabanlı modelleme kolaylığı bu ihtiyacı büyük ölçüdeazaltmıştır.

Sonlu elemanlar yöntemini yeni öğrenen biri için nesne tabanlı olma özelliğizaten oldukça doğal gelecektir.

Programı çalıştırınca SAP2000 nesne tabanlı modeli kendiliğinden elemantabanlı modele dönüştürerek hesabı başlatır. Bu eleman tabanlı model hesapmodeli olarak adlandırılır ve klasik sonlu elemanlar ve düğüm noktalarını içerir.

Ancak sonuçlar yine nesne tabanlı bir model üzerinde gösterilir.

SAP2000 bölümlendirmenin (meshing) nasıl yapılacağı konusunda daseçenekler sunar. Örneğin; hassasiyet derecesi ve kesişen nesneler arasında

bölümlendirmenin nasıl yapılacağı gibi. Aynı zamanda modelin el ile bölümlendirilmesine müsaade eden bir seçenek de sunar. Bu kolaylık nesneler ve nesneler arasında bire bir uyumluluk sağlar.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Gruplar

Grup isimlendirilmiş bir nesne topluluğuna verilen addır. Bir grup farklı tip vesayıda nesneler içerebilir. Bu grupların aşağıdaki gibi birçok kullanım alanı

vardır:

• Değişiklik ve atama işlemleri için nesnelerin kolayca seçilmesi.

• Aşamalı inşaat sürecinin tanımlanması

• Model üzerinde çoklu kesitlerin tanımlanması

• Aynı şekilde boyutlandırılacak nesnelerin gruplanması

• Seçimli çıktı alınabilmesi

Model içerisinde istendiği kadar çok grup tanımlanabilir. Gruplama özelliği çok büyük modellerin idare edilebilmesinde oldukça etkin araçtır.

Koordinat Sistemleri ve Gridler

Modeldeki bütün konumlar bir tek global (asal) koordinat sistemine göreeksiksiz olarak tanımlanır. Bu da üç boyutlu, sağ el kuralına uygun, karesel

koordinat sistemidir. Üç eksende, X, Y ve Z birbirlerine göre dik ve sağ elkuralına uygundur.

SAP2000 global +Z yönünü yukarı –Z yönünü de aşağı yön kabul eder.Yerçekimsel etkiler program tarafından –Z yönünde kabul edilir.

Modelinizi geliştirmesine ve görüntülemesine yardımcı olması için ek koordinatsistemleri tanımlayabilirsiniz. Bu sistemler bir orijin noktası ve global eksenegöre kıyaslanmış açılardan oluşur.

Her bir koordinat sistemi için (global ve tüm diğer ilave edilmiş sistemler dahil)

nesnelerin model içerisindeki konumunu belirlemek için kullanılan kesişen“konstrüksiyon” çizgilerinden oluşmuş üç boyutlu grid sistemleritanımlayabilirsiniz. Her bir grid kartezyen (dikdörtgen) veya silindirik veyagenel tipte olabilir.

Çizim operasyonları “kenetleme” özelliği kapatılmadığı müddetçe eksençizgilerini yakalama eğilimindedirler. Bu kenetleme seçeneği modelin doğruçizilmesini kolaylaştırır. Bir grid çizgisi kaydırıldığında model içerisindeki bir noktanın da onunla beraber kaydırılması olarak tanımlanabilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Modeldeki her nesne (nokta, çizgi, alan vb.) bunlara ait özellikleri, yükleri vetepkileri tanımlamak için kendi yerel koordinat sistemine sahiptir. Yerelkoordinatların eksenleri 1, 2 ve 3 olarak adlandırılır. Yerel koordinatsistemlerinin kendilerine ait bir grid sistemleri yoktur.

Özellikler (Kesit Değerleri)

Bir nesnenin model içerisindeki yapısal davranışını belirlemek için bu nesneyeözellikler “atanır”.

Bu özelliklerden bazıları, mesela malzeme ve kesit özellikleri, isimlendirilmişşeyler olup bir nesneye atanmadan önce tanımlanmaları gerekir. Örneğin bir model aşağıdaki özelliklere sahip olabilir.

• CONCRETE olarak tanımlanan bir beton malzeme özelliğine.

• CONCRETE olarak tanımlanmış malzeme özelliğini kullanan RECTdiye anılan bir dikdörtgen çubuk kesit özelliğine, CIRC diye anılan

bir silindir çubuk kesit özelliğine.

• Aynı şekilde yine CONCRETE olarak tanımlanmış malzemeözelliğini kullanan ve SLAB diye anılan bir alan nesnesi kesitözelliğine.

Bir çubuk nesnesine RECT diye anılan bir çubuk kesit özelliği atadığınızda,RECT kesiti özelliği üzerinde ve CONCRETE malzeme özelliği üzerindeyapmış olduğunuz her değişiklik ilgili nesneye kendiliğinden yansır.İsimlendirilmiş de olsa bir özellik modeldeki bir nesneye atanmadıkça modelüzerinde herhangi bir etkisi olmaz.

Çubuk nesnesi uç serbestlikleri veya düğüm noktası mesnet şartları gibiözellikler doğrudan nesnelere atanırlar. Bu özellikler atandıkları nesnelere aynıcinste başka bir özellik atanmadıkça değişmezler ve isimlendirilmiş çokluklar olmadıklarından nesneden bağımsız olamazlar.

Yük Durumları

Yüklemeler, yapı üzerindeki kuvvet, basınç, mesnet yer değiştirmesi, ısıletkiler, zemin ivmesi ve buna benzer etkilerin bir ifadesidir. Yüklerin yapıüzerindeki üç boyutlu uzaysal dağılımı yükleme durumu olarak ifade edilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


İsteğe bağlı olarak sınırsız sayıda yük durumu tanımlanabilir. Geneldehareketsiz yük, hareketli yük, rüzgar yükü, kar yükü, ısıl genleşme yükleri vediğer yük türlerinin her biri için ayrı yük durumları tarif edilir. Uygulamaşekillerinden kaynaklanan farklar veya boyutlama amacındaki farklılıklardandolayı bağımsız olarak değişkenlik gösteren yükler için farklı yük durumlarıtarif edilmelidir.

Bir yük durumunu tarif ettikten sonra, nesnelere bu yük durumuna bağlı belirliyük değerleri girin. Bir nesneye atanan yük değeri aynı zamanda bu yüklemeninyük tipini (kuvvet mi, yer değiştirme mi, ısı mı olduğunu), şiddetini ve yönünü(eğer uygulanabilirse) tanımlarlar. Farklı nesnelere tek bir yükleme durumunaait farklı yükler atanabilir. Her bir nesneye birbirinden farklı birden fazla yük durumuna ait yüklemeler yapılabilir.

Örneğin WIND, SNOW ve SUN15 olarak tarif edilmiş yük durumları olsun.

WIND yüklemesi yapının birbirine zıt iki cephesindeki düşey nesnelere emmeve basınç değerleri olarak ayrı ayrı girilebilir. SNOW yükleme durumu sadeceçatı nesnelerine düşey yönde yük atanabilir. SUN15 yükleme durumundaöğleden sonra saat 3:00 te güneşin etkilerini dikkate almak için yapı içindekifarklı nesnelere farklı sıcaklık değerleri atanabilir.

Yapının herhangi bir yükleme durumuna tepkisini hesaplamak için analizdurumu tanımlanıp, çalıştırılmalıdır (aşağıda tanımlandığı gibi) bu aşamadayükleme durumunun nasıl uygulanacağı (statik mi yoksa dinamik mi ?),yapının nasıl analiz edileceği (doğrusal olarak mı? doğrusal olmadığı kabul

edilerek mi?) de tariflenir. Aynı yükleme durumu farklı analiz seçeneklerindefarklı şekillerde uygulanabilir.

Yukarıdaki kullanıcı tanımlı yük durumlarının yanı sıra SAP2000 de aynızamanda üç adet yerinde oluşturulmuş ivme yüklemesi tanımlanabilir ki

bunlardan her biri global yönlerin her birindeki birim zemin öteleme ivmesinitemsil eder. Bu yükleme yapı içerisinde kütlesi olan her şeye otomatik olarak etki eder.

FonksiyonlarYüklemelerin zamanın veya periyot’un bir fonksiyonu olarak değiştiğidurumların tarifi için programda fonksiyon tanımlama seçenekleri mevcuttur.Bu fonksiyonlar belirli bazı analiz seçeneklerinde kullanılır; Örneğin statik analiz için kullanılmazlar. Bu fonksiyonlar sayılara dönüştürülmüş bir seriabsis-ordinat veri çiftidir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Dört tip fonksiyon mevcuttur:

• Tepki spektrumu fonksiyonu: Tepki spektrum analizinde kullanılmak üzere “yapay spektral ivmeler” ile “periyotlardan” oluşan veriçiftleridir.

• Zaman alanı fonksiyonları: Zaman alanı analizinde kullanılmak üzere“yükleme değerlerine” karşılık gelen “zaman değerlerinden” oluşanveri çiftleridir.

• Düzenli durağan fonksiyonlar: düzenli-durağan analizindekullanılmak üzere “yükleme değerlerine” karşılık gelen “frekansdeğerlerinden” oluşan veri çiftleridir.

• Güç-spektrum-yoğunluğu fonksiyonları : Güç-spektrum-yoğunluğu

analizinde kullanılmak üzere “her bir frekans değeri için karesialınmış yükleme değerlerine” karşılık gelen “frekans değerlerinden”oluşan veri çiftleridir

İhtiyaca göre istenen sayıda isimlendirilmiş fonksiyon tanımlanabilir.Fonksiyonlar nesnelere atanmazlar, ancak analiz durumların tanımlanmasındakullanılırlar.

Analiz Durumları

Bir analiz durumu, bir yüklemenin yapıya nasıl etki ettirileceğini ve yapısaltepkinin nasıl hesaplanacağı konusunu belirler. Bir çok analiz durumumevcuttur. Analiz tipleri kabaca yapının yüklemeye verdiği tepkiye bağlı olarak lineer veya non-lineer olarak sınıflandırılırlar.

Lineer analiz sonuçları süperpose edilebilirler yani; analiz sonrasında üst üsteeklenebilirler. Aşağıdaki analiz tipleri mevcuttur:

• Statik: En sık kullanılan analiz türüdür. Yükler dinamik etkiler göz

önüne alınmaksızın uygulanırlar.

• Modal Analiz: Yapının dinamik modları Eigen vektör veya Ritzvektörleri kullanılarak hesaplanırlar. Her ne kadar Ritz vektörleri’ninoluşturulmasına başlangıç teşkil etmesi amacıyla kullanılabilecek olsalar da yüklemeler gerçek anlamda uygulanmazlar.

• Tepki Spektrumu Analizi: (Response-Spectrum) Yapının ivmeyüklerine verdiği tepkilerin istatistiksel olarak hesabıdır. Bir tepkispektrum fonksiyonuna gereksinim vardır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Zaman Alanında Hesap: Zamana bağlı olarak değişen yükler uygulanır. Bir Zaman Alanı fonksiyonuna gereksinim vardır. Çözümmodal veya doğrudan entegrasyon metotlarından biri kullanılarak yapılabilir.

• Burkulma / Buruşma Analizi: Uygulanan yükler altındaki burkulmamodlarını hesaplar.

• Yük Katarı (Moving load) Analizi: Yapı üzerinde, şeritler üzerindehareket eden araç yüklerine bağlı oluşan en şiddetli tepkiyi hesaplar.Diğer analiz türlerinde kullanılan yükleme durumlarından farklıolarak tarif edilmiş şeritlerle bu şeritler üzerinde tarif edilmiş araçyükleri kullanılarak hesap yapılır.

• Düzenli Durağan Analiz: Bir veya daha fazla frekansta uygulanmış

harmonik olarak değişen yükler kullanılır. Düzenli Durağanfonksiyonlara gereksinim vardır.

• Güç-Spektrum-Yoğunluğu Analizi: Bir frekans aralığı üzerindeolasılığa bağlı olarak tanımlanmış yüklemelere göre, harmonik olarak değişen yüklemeler yapılır. Güç-Spektrum-Yoğunluğufonksiyonlarını gerektirir.

Non-lineer analiz sonuçları normal superpoze edilmezler. Onun yerine yapıüzerine beraberce etkiyen yükler analiz durumlarında doğrudan kombine

edilmelidirler. Karmaşık yükleme silsilesini ifade etmek için non-lineer analizdurumları ardı ardına eklenebilirler. Aşağıdaki non-lineer analiz tipleri programda mevcuttur.

• Nonlineer Statik: Yüklemeler dinamik etkiler dikkate alınmadanuygulanırlar. “Statik-İtki Analizi” veya “Aşamalı İnşaat”durumlarında kullanılır.

• Nonlineer Aşamalı İnşaat: Yapının bir bölümü eklenir veyaçıkarılırken, Yüklemeler dinamik etkiler dikkate alınmadan

uygulanırlar. Sünme, rötre ve yaşlanma gibi zamana bağlı etkiler dikkate alınabilir.

• Nonlineer Zaman Alanında Hesap durumları: Zamana bağlıolarak değişen yüklemeler uygulanır. Zaman alanı fonksiyonlarıgerekir. Çözüm modal veya doğrudan entegrasyon metotlarından birikullanılarak yapılabilir.

Herhangi bir tipte ve istenen sayıda isimlendirilmiş analiz durumuoluşturulabilir. Model analiz edildikten sonra, çalıştırılacak durumlar seçilmelidir. Herhangi bir analiz durumundan elde edilen veriler istendiğindesilinebilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Analiz durumları modelin bir parçası olarak kabul edilebilirler. Dizaynaşamasında kullanılırlar.

KombinezonlarBir SAP2000 kombinezonu ki “combo” olarak da isimlendirilir, bir veya birdenfazla analiz durumundan veya diğer kombinezonlardan elde edilen sonuçlarınisimli kombinezonudur. Tanımlanan bir kombinezon, elde edilen sonuçlarımodel içerisindeki her nesneye uygular.

Dört tip kombinezon mevcuttur:

• Eklenen tip: söz konusu analiz durumlarından ve kombinezonlardanelde edilen sonuçlar üst üste eklenir.

• Mutlak tip: söz konusu analiz durumlarından ve kombinezonlardanelde edilen sonuçların mutlak değerleri üst üste eklenir.

• SRSS tip: söz konusu analiz durumlarından vekombinezonlardan elde edilen sonuçların karelerinin kare köklerihesaplanır.

• Zarf tipi: söz konusu analiz durumlarından ve kombinezonlardanelde edilen sonuçlar en büyük ve en küçük değerleri bulmak için

zarflanır.

Non-lineer sonuçlar superpoze edilemediğinden, Zarf tipi hariç,kombinezonların tamamı lineer analiz durumlarında uygulanmalıdırlar.

Dizayn doğrudan analiz durumlarına değil, her zaman kombinezonlara bağlıyapılır. Tek bir analiz durumu içeren kombinezonlar oluşturulabilir. Her bir dizayn algoritması kendi önceden tanımlı kombinezon grubunu oluşturur.Dizayn veya başka amaçlarla ilave kombinezonlar oluşturulabilir.

Boyutlandırma Seçenekleri

Programın boyutlandırma seçeneği yalnız çubuk nesneleri üzerinde ve ancak betonarme, çelik, ince cidarlı-soğuk çekme çelik veya alüminyum malzemeözelliklerinden birini kullanıyorsa uygulanabilir. Belirli bir modelin dizaynınıetkileyen birkaç seçenek vardır:

• Her bir malzeme için bu malzemeye ait herhangi bir dizaynyönetmeliği kullanılmalıdır. Örneğin; çelik için AISC-LRFD93,

betonarme için EUROCODE 2-1992, soğuk çekme çelik için AISI-ASD96 ve alüminyum için AA-ASD 2000 gibi.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Bu yönetmeliklerden herhangi birinin yapıya nasıl uygulanacağınadair tercih ayarları

• Dizaynın hangi kombinezonlara göre kontrol edileceği

• Aynı dizayn özelliklerini paylaşacak nesneler grubu

• “Overwrite” seçeneği ki bu seçenek nesneler üzerinde çarpanlar ve parametreler kullanılarak dizayn yönetmeliklerindeki formüllerinönceden tanımlı değerlerinin değiştirilmesine olanak tanır.

Program çelik, ince cidarlı - soğuk çekme çelik veya alüminyum boyutlandırmasında kullanıcı-tanımlı ‘otomatik kesit seçim listesi’nden kesitseçerek optimum boyutlandırmayı yapar. Boyutlandırma sürecinde kesit manuelolarak da değiştirilebilir. Sonuç olarak her bir çubuk nesnesi kendiyle ilgili iki

farklı kesit özelliğine sahip olabilir:

• Bir önceki analizde kullanılmış “analiz kesiti” ve,

• Boyutlandırma sonucunda elde edilen “boyutlandırma kesiti”.

Bu boyutlandırma kesiti bir sonraki analizde analiz kesiti olarak kullanılır ve buiteratif analiz ve boyutlandırma döngüsü, analiz ve boyutlandırma kesitleri aynıolana kadar devam eder.

Her ne kadar betonarme kabuk elemanları için detaylı bir boyutlama ayarı yoksada program boyutlama gerilmelerini ve kullanıcı tanımlı donatı akma gerilmesikullanılarak basınç-çekme yük çiftinin çözülmesinden elde edilen çekme yük

bileşenlerini taşımaya yarayacak donatı miktarını gösterir.

Boyutlandırma kesitleri için boyutlandırma sonuçları ve yukarıda tarif edilentüm seçenekler modelin bir parçası olarak kabul edilirler.

Çıktı ve Görüntü Seçenekleri Tanımlama

SAP2000 modelinin tanımı ve analiz sonuçları ile birlikte boyutlandırma bir çok farklı şekilde görüntülenebilir ve kaydedilebilir, bunlar:

• Modelin iki ve üç boyutlu görüntüleri

• Verilerin düz yazı, devamlı sayfa veya veri tabanı şeklinde tabloları

• Geliştirilmiş metin (.rtf) veya HTML biçiminde düzenlenmiş, veritablosu dökümanları

• Analiz sonuçlarının fonksiyon biçimindeki çizimleri

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Boyutlandırma raporları

• Diğer dizayn ve çizim programlarına veri aktarılabilme

Görünüşler, çıktı tabloları setleri, doküman biçimleri ve fonksiyon çizimlerinin

isimlendirilip kaydedilmesi için seçenekler mevcuttur. Grupların dakullanılması ile birlikte bu işlemler modelin geliştirilmesi süreci içerisindesonuç alma işlemelerinin önemli ölçüde hızlanmasını sağlar.

Daha Fazlasını Öğrenin

Her bir SAP2000 modeli yaşayan bir organizma gibidir, siz geliştirdikçe, analiziçalıştırdıkça, dizaynı geliştirdikçe ve sonuçları yeniledikçe büyür ve değişir. Bu

bölüm bir yapısal modelin oluşturulması konusunda bazı temel özelliklerisunmaktadır. Bir modelin çok iyi anlaşılması, onunla nasıl çalışılmasıgerektiğini bilmekten geçer.

Bir sonraki bölüm bunu yapabilmek için SAP2000 ara yüzünün nasılkullanılacağını anlatmaktadır. Bazı temel kavramlar ve teknikler sunulacaktır.Tüm bu bilgileri bir araya getirmek için bu cildin bünyesinde bulunan SAP2000Açıklayıcı Kullanım Kılavuzu içerisindeki alıştırma örneklerini okuyupuygulamanızı tavsiye ediyoruz.

Kullanıcı ara yüzünün nasıl daha verimli kullanılacağı konusundaki detayları

yine kullanıcı ara yüzünde bulunan Help seçeneğini kullanarak öğrenebilirsiniz.Yine aynı Help menüsünden SAP2000 modeli hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


BÖLÜM 3

SAP2000 Grafik Kullanıcı Arayüzü

SAP2000 grafik kullanıcı arayüzü yapınızı modellemeye, analiz etmeye, dizaynyapmaya ve yapınızın sonuç çıktılarını görüntülemeye yarar. Bu bölüm sizegrafiksel kullanıcı ara yüzü konusunda bazı temel kavramları açıklamaya ve bir

sonraki ciltte karşılaşacağınız alıştırmalarda kullanmanız gereken modellemeaşamaları konusunda bilgi vermektedir. Daha gelişmiş kavramlar ve özellikler grafik kullanıcı ara yüzünün yardım bölümünde anlatılmıştır.

Lütfen “Yapısal Model” adlı bir önceki bölümü okuyunuz, çünkü bu bölümdeanlatılan tüm işlemler bir SAP2000 modeli ile çalışırken kullanacağınızişlemlerdir.

SAP2000 Ekranı

Programı başlattıktan hemen sonra SAP2000 grafiksel kullanıcı ara yüzüekranınızda belirir ve bir sonraki sayfadaki şekle benzer. Ara yüzün çeşitli

bölümleri şekil üzerinde işaretlenmiş ve aşağıda açıklanmıştır.

Ana Pencere

Şekil 4-1 grafiksel kullanıcı ara yüzünün ana penceresini göstermektedir. Bu pencere standart windows işlemlerini kullanarak taşınabilir, yeniden boyutlandırılabilir, büyütülebilir, simge durumuna küçültülebilir veyakapatılabilir. Pencerenin tepesindeki ana başlık çubuğu ise programın adını vemodel dosyasının adını gösterir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Ana Başlık Çubuğu Başlık Üst Menü Ana Araç Çubuğu

Yan AraçÇubuğu

DurumÇubuğu

SimgeDurumunaKüçültmeDüğmesi

EkranıKaplatmaDüğmesi

Kapatma

Düğmesi

GüncelBirimler

mleç YeriKoordinatları

şekil 4-1 Grafik Kullanıcı Arayüzünün Ana Penceresi

Menü Çubuğu

Menü çubuğundaki komutlar SAP2000 ile yapabileceğiniz tüm işlemleri içerir.Bu işlemlere menü komutları veya kısaca komutlar denir. Her bir menü temel

bir işleme karşılık gelir. Bu işlemler bu bölümün ileriki aşamalarındaanlatılacaktır.

Bu el kitabı boyunca ve SAP2000 yardım seçeneği içerisinde menü komutlarıMenu > Command şeklinde ifade edilecektir. Burada “menu” menü ismini ve“Command” ise bu menüden seçilecek komutu gösterecektir. Bazı durumlardakomutlar ana menünün alt menülerinde bulunur, bu durumlarda Menu > Sub-menu > Command şeklinde ifade edilecektir .

Araç Çubukları

Araç çubuğu üzerindeki tuşlar sık yapılan işlemlere hızlı erişim sağlar. Butuşlardan herhangi biri üzerine fare imlecini tutar ve beklerseniz şekil 4-2 deki

gibi bir “araç ipucu” uyarısı belirerek bu tuşun ne işe yaradığını gösterir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Şekil 4-2 Yeni model uyarısı “araç ipucu”

Bir çok Tuş menü komutlarına karşılık gelir. Eğer bir menü komutuna ait bir kısa yol tuşu varsa bu tuş şekil 4-3 teki gibi komutun yanında belirir. Buçalıştırmak istediğiniz komutla aynı işi yapan kısa yol tuşlarını daha kolayöğrenmenizi sağlar.

Şekil 4-3 Menü Komutları ve ilgili Kısa Yolları

Araç çubuklarını ana pencerenin istediğiniz bir köşesine taşıyabilir veya çekipsürükleyerek görüntü ekranı üzerinde yüzer menü olarak serbestçedolaştırabilirsiniz. Aynı zamanda sağ tuş yardımı ile hangi araç çubuklarının var olduğunu ve bunların hangilerinin gösterilmesini istediğinizi seçebilirsiniz.Araç çubuğu üzerindeki tuşları seçmek için aşağı oku kullanın ve istenen tuşuseçin. Bu yolu kullanarak sıkça kullandığınız işlemlerin tuşlarınıoluşturabilirsiniz.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Görüntü Pencereleri

Görüntü pencereleri modelin geometrisini gösterir ve aynı zamanda modelinözelliklerini, yüklemesini, analiz ve boyutlama sonuçlarını da içerir. Aynıekranda birden dörde kadar görüntüleme penceresi açabilirsiniz.

Her pencere kendi bakış açısına, görünüş şekline ve görünüşseçeneklerinesahiptir. Örneğin, şekil değiştirmemiş model bir pencerede, uygulanmış yükler

başka birinde, animasyonlu şekil değiştirmiş model üçüncüde ve boyutlamagerilme (stress) oranları dördüncüde gösterilebilir. İkinci bir seçenek olarak şekil değiştirmemiş modelin dört değişik görüntüsü veya başka türden bir görüntüleme olabilir. (Örneğin tepeden görünüm, iki yan görünüm ve perspektif görünüm.)

Aynı anda sadece bir pencere aktiftir. Görme ve görüntüleme işlemleri sadece

aktif olan pencereyi etkiler. Herhangi bir pencereyi başlık çubuğuna tıklayarak veya pencerenin içine tıklayarak aktif hale getirebilirsiniz.

Durum Çubuğu

Durum çubuğu aşağıdakileri içerir:

• O andaki durumla ilgili program bilgilerini veya halihazırda seçilmişkaç tane nesne olduğunu

• Farenin bulunduğu güncel koordinatları.

• Güncel ölçü birimlerinin gösterildiği ve değiştirilebildiği açılır menüyü

• Güncel koordinat sisteminin gösterildiği ve değiştirilebildiği açılır menüyü

• Çok adımlı durumların analiz sonuçlarını gösterilmesi sırasındaklavye kontrolleri

• Şekil değiştirmiş halin görüntülenmesinde animasyon kontrolleri.

Fare kullanımı

Grafik arayüzdeki konumuna bağlı olarak fare sağ ve sol tuşlarının farklıişlevleri vardır.

Menü ve araç çubuğu alanlarında fare tuşlarının aşağıdaki özellikleri vardır.

• Sol tuş

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


o Menülerden veya araç çubuğu tuşlarından komut seçmek.

o Araç çubuğunu dolaştırmak.

• Sağ tuş:

o Araç çubuklarının özelleştirilmesi.

Bir görüntü ekranı üzerinde farenin herhangi bir tuşuna dokunmak. O ekranıaktif hale getirir. Görüntü ekranı üzerinde ise fare tuşlarının aşağıdakiözellikleri vardır:

• Sol Fare tuşu, programın içinde bulunduğu mod’a bağlı olarak (seçim veya çizim) bu tuş şunlar için kullanılır.

o

Yeni nesneler çiz.o Mevcut nesneleri seç.

o Sürüklemek, yakınlaştırmak-uzaklaştırmak ve döndürmek.

• Sağ Fare tuşu

o Bir nesneye tıklandığında bu nesneye ilişkin bilgileriekrana getirir.

o Geri plana tıklandığında işlemler menüsünü ekrana getirir.

Ara yüzün başka herhangi bir yerinde ise fare tuşlarının standart Windowsözellikleri vardır. Bu başlık çubuğunu, durum çubuğunu ve diğer tüm hallerikapsar.

Görünüş Seçenekleri

Görünüş seçeneklerini ayarlayarak Aktif Görüntü Penceresinde yapının nasılgörüneceğini belirleyebilirsiniz. Bu seçenekler View (görünüm) menüsündemevcuttur. View seçenekleri her bir Görüntüleme Penceresinde birbirinden

bağımsız ayarlanabilir.

2 ve 3 Boyutlu Görünüşler

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


2 boyutlu görünüş tek bir düzlem veya yüzeyden oluşur. Sadece bu düzlem veyayüzeydeki nesneler görünebilirdir. İzlenen düzleme dik yöndeki koordinatıistediğiniz zaman değiştirebilirsiniz. Önceden tanımlı 2 boyutlu görünümmevcut koordinat sisteminde ve mevcut grid çizgilerinde mevcuttur. Gelişmişyan görünüş gibi diğer 2 boyutlu görünümler kullanıcı tarafındantanımlanabilirler.

3 boyutlu görünüş bütün modeli kullanıcının seçtiği en iyi görünüm verennoktadan gösterir. Görünür nesneler tek bir düzlemle sınırlandırılmamıştır.Görünümün yönü yatay düzlemdeki bir açı ve yatay düzlemin üzerindeki bir açıyla tanımlanır.

Perspektif Görünüş

3 boyutlu görünüş, perspektif görünüm olarak veya istendiğinde ortografik

izdüşüm görüntüsü olarak izlenebilir. Perspektif görünüm genellikle düzlem dışıüçüncü boyutun gösterilmesinde faydalıdır. Perspektif iki boyutta kullanılırsa,görünüm perspektif kapatılana kadar üç boyutlu olur.

Yapıya ne kadar yakın olacağınızı belirleyen perspektif açıklık (aperture) açısınıayarlayabilirsiniz. Açı ne kadar büyürse, siz o kadar yakın olursunuz ve yapınıngörünümü de o kadar bozulmuş görünür.

Sürükleme (Pan), Büyültme (Zoom) ve 3-DDöndürme

Detaylı görmek için içeriye doğru yaklaşır (zoom in), yapının genelini görmek için dışa doğru uzaklaşırız (zoom out). İçeriye yaklaşma ve dışarı doğruuzaklaşma önceden belirlenen oranlarda yapılır. Fare kullanarak yapınızın bir

bölümüne yaklaşmak için farenin sol tuşunu basılı tutarken ilgili alanı fare tuşuile pencere içine alıp sürüklemeniz yeterlidir.

Görüntüyü sürükleme (pan) seçeneği yapınızı görüntüleme penceresi içerisinde bir yerden bir yere hareket ettirebilmenizi sağlar bunun için yine fare sol tuşuna basıp fareyi pencere içinde sürüklemeniz yeterlidir.

Yapınızı üç boyutlu olarak döndürebilmek için ise 3-D Rotate komutunukullanıp yine fare sol tuşuna basıp fareyi pencere içinde sürüklemeniz yeterliolacaktır.

Sınır Koyma

Yapının görüntü penceresinde görünen kısmını sınırlamak için X, Y ve Zkoordinatlarının üst ve alt limitleri ayarlanabilir. Yaklaştırma ve modelisürükleme (pan) işlemleri yapının sadece bu limitler içindeki kısmına uygulanır

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Eleman Görünüş Seçenekleri

Görüntü penceresindeki nesnelerin tipleri kontrol edilebilir. Aynı zamandanesnelerin görüntü penceresinde istediğiniz şekilde görülmesini ve nesnemarkası, özellik markası ve yerel eksenler gibi özelliklerden istediğinizi

gösterebilmeniz veya gizleyebilmeniz içi birçok ayar seçeneği mevcuttur. Buseçenekler özellikle şekil değiştirmemiş şeklin görünüşünü etkilerler.

Grafiksel olarak sadece aktif görüntü penceresinde görülebilen nesneler seçilebilirdir. Diğer seçim alternatifleri için ileriki konulara bakın.

Nesneler kenar hatları, düzlemsel alan dolguları veya üç boyutlu gölgelişekillerle gösterilebilirler. Aynı nesneler tiplerine, kesit özelliklerine, malzemeözelliklerine ve gruplarına göre ayrı ayrı renklendirilebilirler.

Önemli bir seçenekse nesnenin görünümünün kısaltılmasıdır. Bu özellik modelin bağlantı şartlarını daha iyi görebilmeniz için düğüm noktalarındanitibaren nesneleri kısaltır. Analiz sonuçlarını görüntülerken analiz edilmişnesneler modeldeki hallerine göre daha büzülmüşlerdir. Bu özellik programınyapıyı nasıl dilimlediğini ve böldüğünü görmek açısından faydalıdır.

Diğer Seçenekler

Diğer seçenekler gridlerin ve global eksenlerin ekran görünürlüklerinin açılıpkapatılmasında kullanılabilir. Görünüş parametrelerini istediğiniz bir isimle

kaydedebilir ve herhangi bir görüntü penceresine uygulamak için daha sonraçağırabilirsiniz.

Görüntü Penceresinin Tazelenmesi

Bazı işlemler uyguladıktan sonra görüntü ekranının yeniden çizilmesiniisteyebilirsiniz. Bu işlem genellikle kendiliğinden gerçekleştirilir ancak büyük modellerle çalışırken zaman kazanmak adına istendiği taktirde seçenekler menüsünden bu komut kapatılarak kolaylık sağlanabilir. Bu komut otomatik olarak açık değilse yaptığınız değişiklerin ekrana işlenmesi için View menüsü

> Refresh Window komutunu kullanabilirsiniz.

Temel İşlemler

SAP2000 kullanarak yapabileceğiniz temel işlemlerin iyi anlaşılmasında faydavardır. Program ne tip bir işlem yapmakta olduğunuza bağlı olarak görüntüekranındaki fare hareketlerine farklı tepkiler verir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Bu bölümün geri kalanı SAP2000 işlemleri konusunda genel bir bakışsağlamayı amaçlamaktadır. Bu işlemlerin nasıl yapılacağı konusunda detaylı

bilgiler ise bir sonraki el kitabında hızlı alıştırmalar kısmında ve kullanıcı arayüzünün kendisinde bulunan “ekranda yardım” (on-line help) kısmındaverilmiştir.

Dosya İşlemleri

Dosya işlemleri yeni bir modelin başlatılmasında, göstermek veya değişiklik için mevcut bir modelin çağırılmasında, çalıştığınız modelin kaydedilmesindeve çıktı üretiminde kullanılır. Dosya işlemleri Dosya menüsünden seçilir.

Yeni modeller sıfırdan oluşturulabildiği gibi programca sağlanmış öncedenhazırlanmış şablonlarla da başlatılabilir.

Bir model ve sonuçları standart SAP2000 veritabanı dosyası (.SDB uzantılı)olarak kaydedilebilir ve daha sonra sonuçların gözden geçirilmesi veyadeğişiklik yapmak amacıyla tekrar açılabilir.

Öte yandan bir modelin kendisi ve sonuçları, kısmen veya tamamen SAP2000

tablosal veri biçimi kullanılarak hazırlanmış düz yazı, sürekli veri dosyası veyaveritabanı dosyası şeklinde dışarıya aktarılabilir. Benzer şekilde, bir SAP2000modeli daha önce dışarıya grafiksel ara yüzünden ihraç edilmiş veya başka bir yolla dışarıda oluşturulmuş olsun, bir tablosal veri dosyası kullanılarak veridosyasının düz metin mi, sürekli metin mi yoksa veritabanı mı olduğuna

bakılmaksızın çağrılabilir.

Model geometrisi AutoCAD’den programa veya programdan AutoCAD’e veyaDXF yada IGES uzantılı dosyalar kullanan diğer programlara aktarılabilir.Benzer gönder/al yeteneği FrameWorksPlus CAD programı içinde mevcuttur.

SAP2000 aynı zamanda CIS/2, SDNF (steel detailing neutral file) ve IFCdosya biçimiyle çalışan çelik çizim programlarıyla da dosya alış verişi yapabilir.

Model tanımlamaları ile analiz ve dizayn sonuçları basit tablolar halinde basılabileceği gibi grafikler, metinler ve biçimlendirilmiş görünümlerden oluşankişiselleştirilmiş raporlar biçiminde de basılabilir. Aktif görüntü ekranı grafik olarak bastırılabileceği gibi bitmap veya enhanced wmf dosya biçiminde dekaydedilebilirler. Buna ek olarak zaman alanında deforme yapı şekilanimasyonları veya modal şekil animasyonları video dosyası olarak kaydedilebilirler.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Diğer bazı dosya işlemleri ise şunlardır; Belirli bir model için proje bilgilerinintanımlandığı, projenin detaylı bir kütüğünün tutulduğu dosya işlemleri ile topluiş dosyası modunda birden fazla modelin analizinin çalıştırılabilmesi içinkolaylıklar.

Adlandırılmış Çoklukların Tanımlanması

Tanımlama modelin geometrisinin bir parçası olmayan isimli öğeleri yaratmak için kullanılır. Bu öğeler:

• Nesne özellikleri;

o Malzeme özellikleri

o Çubuk, Tendon, Kablo, Alan, Katılar ve Sismik ZeminBağlantı Nesnesi özellikleri

o Mafsal (statik itme analizi-plastik mafsal /menteşe)özellikleri

• Koordinat/grid sistemleri

• Düğüm noktası sınır şartları

• Nesne grupları

• Yüke bağlı öğeler;

o Sıcaklık ve basınç yüklemesi için düğüm noktası şablonu

o Yük durumları

o Kütle kaynakları

o Köprü yükleri (araçlar ve şeritler)

o Davranış spektrumu (response-spectrum) ve zaman alanı(time-history) fonksiyonları

• Analiz ve tepki öğeleri;

o Analiz durumları

o Kombinezonlar

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


o Genellenmiş ötelemeler

o Nesne Kesitleri

o Statik itme parametreleri.

• Çıktı gösterimi öğeleri;

o İsimlendirilmiş görünüşler, gösterim penceresi ayarları

o İsimlendirilmiş setler, çıktı ve ihraç tanımlamaları

Bu öğeleri tanımlama işlemi Tanımla (Define) menüsü kullanılarak yapılır venesnelerin önceden seçimini gerektirmez.

Nesne özellikleri, gruplar ve bazı yüklemeler seçili nesnelere atanabilirler. Buöğelerin bir çoğu atama işlemleri devam ederken atama menüsü kullanılarak dayapılabilir.

Kalan öğeler modelin tümüne uygulanır ve nesnelere ayrılmazlar.

Çizim

Çizim esas olarak modele yeni nesneler eklemek veya bir nesneyi değiştirmek

için kullanılır. Çizilebilen nesneler noktalardan (düğüm noktaları ve zemin bağlantıları), çizgilerden (çubuk nesneleri, kablolar, tendonlar ve bağlantınesneleri) ve alan nesnelerindan (kabuklar, düzlemler, asolidler) dan ibaretolabilir. Katılar (solid) çizilmezler ancak şişirme tekniği mevcut bir nesnedenoluşturulurlar, şişirme (extrusion) tekniği hakkında daha fazla bilgi için ilerideki“Düzenleme” başlıklı konuyu inceleyin.

Düğüm noktaları bir çizginin ve bağlantı nesnesinin iki ucunda ve bir alan vekatı nesnesinin köşelerinde kendiliğinden oluşturulur. İlave düğüm noktalarımodele dışarıdan eklenebilir. Aynı konuma denk gelecek nokta veya

nesnelerden biri program tarafından otomatik olarak iptal edilir, ancak seçeneğe bağlı olarak bağlantı nesnelerinin aynı konuma denk gelmesine müsaade edilir.

Çizmek için, Çizim menüsündeki nesne çizim düğmelerinden birine tıklayarak çizim modunu aktif hale getirin. Çizim yaptığınız süre boyunca görüntüekranında çizdiğiniz nesnenin çizim ve nesne özelliklerini değiştirebilmenizeolanak sağlayacak bir de yüzer form belirir. Çizim yaparken bu formu hareketettirip dilerseniz de kapatabilirsiniz.

Seçim ve çizim modları seçildikleri anda biri diğerini devre dışı bırakır. Seçmek için, Draw menüsü >Set Select Mode komutunu kullanarak veya seçim

menüsünden herhangi bir işlemi seçerek “seçim modu”nu aktif hale getirin.Çizim hariç diğer tüm operasyonlar seçim modu aktif haldeyken kullanılabilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Nesne Çizimleri

Fare sol tuşunu kullanarak çizim işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Çizim işlemine bağlı olarak sol tuşla tek tıklama, çift tıklama veya tıklayıp sürükleme şeklindeolabilir (fareyi sürüklerken fare sol tuşunu basılı tutmayı unutmayın):

• Özel bir düğüm noktası oluşturmak için – Bir düğüm noktası çizmek için bir kez tıklayın veya içinde tüm grid kesişim noktalarına bir düğüm noktası atamak için bir pencere açıp sürükleyin.

• Çubuk/Kablo/Tendon çizmek için – Birinin bitim noktasınındiğerinin başlangıç noktası olacağı bir seriyi başlatmak için bir keztıklayın ve seriyi bitirmek için çift tıklayın.

• Hızlı Çubuk/Kablo Tendon çizmek için – Bir grid parçasına bir kez

tıklayarak bir nesne çizin veya içinde tüm grid parçalarına kesitatanacağı bir pencere açmak için fare sol tuşunu basıp sürükleyin.

• Hızlı Çapraz çizmek için – İki boyutlu görünüş üzerinde bir grid boşluğuna (gridlerden oluşan bir göz) bir kez tıklayarak diyagonal bir çapraz çizin.

• Hızlı Tali Kiriş çizmek için – İki boyutlu görünüş üzerinde bir grid boşluğuna (gridlerden oluşan bir göz) bir kez tıklayarak çubuk nesnelerinden oluşan bir set tali kiriş çizebilirsiniz.

• Serbest Şekilli Alan çizmek için – Bir dörtgen çizmek için dörtgeninher bir köşesine birer kez tıklayın. Eğer bir üçgen çizmek istiyorsanızüçüncü köşeye çift tıklamanız yeterli olacaktır.

• Dikdörtgen Alan çizmek için – Nesneyi çizmek için 2-D boyutlugörünüş üzerinde karşılıklı iki noktaya birer kez tıklamanız yeterliolacaktır.

• Hızlı Alan çizmek için – Bir alanı hızlı çizmek için gridlerden oluşangözlere (boşluklara) bir kez tıklamanız yeterli olacaktır veya içindetüm grid boşluklarına alan nesnelerin atanacağı bir pencere açmak için fare sol tuşuna basıp sürükleyin.

• 1 Düğüm Noktalı (Zemine Sabit) Bağlantı çizmek için - Bir düğümnoktası içi bir kez tıklayın veya içinde tüm grid kesişim noktalarınanokta atanacağı bir pencere açmak için basıp sürükleyin.

• 2 Düğüm Noktalı (Birleştirici) Bağlantıyı (Link) çizmek için - Birinin bitim noktasının diğerinin başlangıç noktası olacağı bir seriyi başlatmak için bir kez tıklayın ve seriyi bitirmek için çift tıklayın.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Hızlı 2 Düğüm Noktalı (Birleştirici) Bağlantı çizmek için - Bir grid parçasına bir kez tıklayarak bir nesne çizin veya içinde tüm grid parçalarına kesit atanacağı bir pencere açmak için fare sol tuşunu basıp sürükleyin.

• Nesnenin yeniden şekillendirilmesi – Değiştirilecek bir nesneninüzerine bir kez tıklayın ve oluşturmak istediğiniz yeni şekli vermek için nesnenin sürüklenecek kısmına tıklayıp sürükleyin.

3-D görünüşlerde izleme imleci belirli noktalarla sınırlıdır örneğin, gridçizgileri üzerinde ve mevcut nokta nesneleri üzerinde. 2-D görünüşlerde isedüzleme dik ölçü bilindiğinden izleme imleci herhangi bir yerde bulunabilir.

İmleç hareketleri çizim veya mevcut nesne ve modifikasyonu sırasında “snap”ve “drawing control” araçları kullanılarak kontrol edilebilir.

Nokta Kenetleme Araçları

Nokta kenetleme (snap) araçları siz modeliniz üzerinde ilerlerken göstergenizeen yakın kenetleme noktasını bulur. Nokta kenetleme (snap) araçları, nesnelerinhızlı ve doğru bir şekilde çizimi ve düzenlenmesini sağlar. Nokta kenetlemearaçları siz çizim yaparken açılıp kapatılabilir. Sizin kayma noktası yerlerininseçimini yapmanızı sağlamak için birden çok nokta kenetleme aracı aynı andaaçılabilir.

Seçenekler aşağıdakilere kenetlenmeyi sağlar;

• Düğüm noktaları ve grid kesişim noktaları

• Nesne orta ve uç noktaları, kenarlar

• Nesnelerin kesişim noktaları

• Dikey projeksiyon ile bir çizgi nesnesinin ekseni ile kabuk’un (shell)veya katı nesnenin kenar noktasına dik olan noktayı

• Çizgi nesnesi ile alan ve katı nesnelerin kenarları

• Hassas grid sistemini ve kullanıcı tarafından sonradan tarif edilerek,görünmez üç boyutlu grid sistemi üzerinde düzenli eşit aralıklarlaoluşturulmuş noktaları yakalar.

Çizim Kontrol Araçları

Çizim kontrol araçları, istenen noktanın belirlenmiş bir çizgi üzerinde sağa solakaymadan çizilmesini sağlar. Bu kılavuz çizgisi bir nokta konarak başlatılır vekontrol araçlarıyla yönlendirilir. Çizim kontrol araçları şunlardır:

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Constant H (yatayda sabit) - 2-D üzerinde yatayda bulunan eksene paralel bir kılavuz çizgisi oluşturur.

• Constant V (düşeyde sabit) - 2-D üzerinde düşeyde bulunan eksene paralel bir kılavuz çizgisi oluşturur.

• Constant L (boy sabit) - 2-D üzerinde ölçüsü girilerek sabituzunlukta çizgiler oluşturur.

• Constant S (açıl ve boy sabit) - 2-D üzerinde tanımlanan açılıeksene paralel geçen sabit uzunlukta çizgiler oluşturur.

• Constant D (ortogonal sabit) - 2-D üzerinde bulunan ortogonaleksenlere paralel sabit uzunlukta çizgiler oluşturur.

Çizim kontrollerinden istediğinizi çizime başladığınızda beliren form üzerindenseçerek veya klavyenin “H”, “V”, “A” v.b. tuşları yardımıyla kullanabilirsiniz.Klavyede boşluk tuşuna basarak çizim kontrol modu’ndan çıkabilirsiniz.

Yakalama seçenekleri çizim seçenekleriyle beraber kullanılır. Bir yakalamakontrol seçeneği seçildiğinde seçili yakalama noktasının sadece engellenmemiş

bileşenleri kullanılır.

Seçme

Seçme bir sonraki işlemin hangi nesnelere uygulanacağının belirlenmesiamacıyla kullanılır.

SAP2000 ‘isim-fiil’ kavramını kullanır. Buna göre önce nesne seçimi yapılır daha sonra onun üzerinde işlem yapılır. Sizden daha önce seçim yapmışolmanızı bekleyen işlemler: düzenleme (edit), atama, boyutlama, görüntülemeve çıktı alma işlemleridir.

Seçmek için, Draw menüsü >Set Select Mode komutunu kullanarak veya

seçim menüsünden herhangi bir işlemi seçerek “seçim modu”nu aktif halegetirin. Seçim ve çizim modları seçildikleri anda biri diğerini devre dışı bırakır.Çizim hariç diğer tüm operasyonlar seçim modu aktif haldeyken kullanılabilir.

Seçim işlemi grafik arayüz’den veya nesnelerin bazı özellikleri kullanılarak yapılabilir. Seçim işlemi kümülatif bir işlemdir, yani seçim işlemi seçilen her nesneyi daha önceden seçilmiş nesneler grubuna ekler ve seçimi iptal edilenidegruptan çıkarır. Seçilmiş nesne ekranda kesik çizgilerle gösterilir. Sol alttakidurum çubuğunda ise seçilmiş nesne tipi ve sayısı gösterilir. Seçim işleminikullanırken durum çubuğunu takip etmek çok faydalıdır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Seçim grubu oluşturulduktan sonra ki bu aşamaya “isim” aşaması diyoruz,işlem aşamasına geçilir ki buna da “fiil” aşaması diyoruz. Seçili nesneler üzerine yapılan işlem nesnedeki seçimi de kaldırır ve artık program bir sonrakiişlem için seçim yapmaya hazırdır.

Menü veya araç çubuklarından olmak üzere toplam üç önemli seçim komutumevcuttur:

• Select menüsü > Select > All - bu komut görüntü ekranında görünüpgörünmediğine bakılmaksızın modeldeki tüm nesneleri seçer.

• Select menüsü > Get Previous - bu komut bir önceki işlemdekullanılmak üzere seçilmiş tüm nesneleri tekrar seçer.

• Select menüsü > Clear Selection - bu komut tüm nesne seçimlerini

kaldırır.

Diğer seçim ve seçim kaldırma komutları bir sonraki bölümde anlatılmıştır.

Grafiksel Seçim

Nesneler grafik ekran üzerinden fare sol tuşu kullanılarak birkaç farklı yollaseçilebilirler. Mevcut “grafiksel seçim” usullerinden bazıları şunlardır:

• İmleç ile seçim – Seçilecek nesne üzerine tıklanarak seçim yapılır ve

aynı yolla da kaldırılır.• Nesnelerin etrafına pencere çizilerek seçilmesi – Bu işlemde fare sol

tuşuna basıp sağa sürüklemek yolu ile açılacak pencerenin içindekalan tüm nesneler seçilmiş olur.

• Nesnelerin üzerine pencere çizilerek seçilmesi – Bu işlemde fare soltuşuna basıp sola sürüklemek marifetiyle açılacak pencerenin kestiğive içine aldığı tüm nesneler seçilmiş olur.

• Nesneleri kesen çizgilerin çizilmesi ile – Kestiği tüm nesnelerinseçildiği bir seçim çizgisi çizilerek yapılır.

• 3-D kutu çizilerek – Üç boyutlu görünüş üzerinde iki noktayatıklanarak yan yüzleri X,Y,Z eksenlerine paralel bir küpündiyagonalinin iki ucu oluşturulmuş olur ve bu küp içinde kalan tümnesneler seçilmiş olur.

İlk üç seçenek önceden tanımlı olarak mevcuttur ve normal imleç ile belirtilir.Diğer iki seçenekte ise kullanılacak metodun seçim menüsü veya araççubuğundan seçilmesi gerekir. Bu seçenekler özel imleçler ile gösterilirler. Bir

seçim yapıldıktan sonra imleç eski imleç/pencere seçim moduna geri döner.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Grafiksel seçimde sadece görüntü ekranında görülebilen nesneler seçilebilir.Örneğin farz edelim ki bir model çizgi nesnelerine ve gizli noktalara sahip olsunama söz konusu ekran üzerinde sadece alan elemanları görülebilsin. Eğer seçimtüm yapıyı içine alan bir pencere çizmek suretiyle yapıldıysa, çizgi nesneleri vegizli noktalar seçim ekranında olduğu halde sadece alan nesneleri seçilmişolacaktır.

Seçim yaparken yakınlaştırma, uzaklaştırma, sürükleme ve döndürmeseçenekleri için fare sol tuşunu kullanın bu işlemlerin her birinden sonra

program seçim moduna geri dönecektir.

Özelliklere Göre Seçim

Seçim menüsünden nesneleri çeşitli özelliklerine bağlı olarak seçebilirsiniz.Örneğin:

• Belirli bir düzlemdeki tüm nesnelerin seçilmesi

• Aynı kesit veya özellik sınıfındaki tüm nesnelerin seçilmesi

• Aynı gruba dahil olan tüm nesnelerin seçilmesi

• Aynı düğüm sınır şartını sağlayan tüm nesnelerin seçilmesi.

• Belli bir markaya sahip tüm nesnelerin seçilmesi.

Bu seçim metodları görüntü ekranından bağımsız çalışırlar ve belirtilen özelliğesahip nesneler ekranda görülsün görülmesin etkilerler.

Karmaşık seçimlerin hızlı yapılabilmesinde gruplandırma özellikle faydalıdır.Aynı nesne grubunun birden seçilebilmesi ihtimali varsa, bir seçim setiyapılandırıp seçili nesnelere bir grup ismi verin. Grup ismi atanan nesne setlerigrup ismi kullanılarak rahatlıkla seçilebilir.

Düzenleme (Editing)Editing (Düzenleme) modelde değişiklikler yapmak için kullanılır. Çoğudüzenleme işlemi seçmiş olduğunuz bir veya daha fazla nesnenin üzerindeuygulanır. Aşağıda edit (düzenle) menüsünden seçilmiş kullanabileceğiniz bazıuygulamalar verilmiştir:

• Seçilmiş nesnelerin geometrilerinin Windows Panosuna (clipboard)kesilmesi veya kopyalanması. Panoya atılan geometri bilgilerinetablolama programlarıyla (örneğin Excel ile) ulaşabiliriz.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Windows panosundaki nesne geometrisini modele yapıştırmak. Buönceki kes ve kopyala komutları arasından tablolama programısayesinde düzenlenebilir.

• Seçili nesneleri silmek

• Nesneleri lineer veya radyal dizi şeklinde çoğaltmak

• Seçili nesneleri yeni bir konuma taşıma

• Daha büyük ebatta nesneler oluşturmak için mevcut nesnelerinşişirilmesi (Extrusion)

o Noktaların çizgilere uzatılması

o

Çizgilerin alanlara genişletilmesio Alanların katılara dönüştürlmesi. Bu grafiksel katı nesneyaratmanın tek yoludur.

• Çubuk ve kabuk (shell) nesnelerini aynı cinste küçük parçalaraayırmak

• Nesnelerin aynı noktada birleştirilmesi veya ayrılması

• Hazır şablonlardan modele ekleme

• Tablosal veri formatı üzerinde enteraktif olarak değişiklikler yapılarak Modelin yeniden şekillendirilmesi.

• Nesnelerin markalarının ve diğer isimlendirilmiş öğelerindeğiştirilmesi.

Modele ekleme veya yapıştırma işlemleri nesnelerin seçilmesiyle yapılmaz.İnteraktif tablo değiştirme ve marka düzenlemesi seçim veya tüm modelüzerinde çalışır. Diğer bütün işlemler nesnelerin daha önce seçilmesini

gerektirir.

Atama

Atama özellikleri ve yükleri, seçmiş olduğunuz nesne veya nesnelereuygulamak için kullanılır. Atama işlemleri atama menüsünden seçilirler ve

bunlar:

• Düğüm noktalarına, mesnetler, sınır şartları, yaylar, kütleler ve yerelkoordinat eksenleri atamak

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Çubuk/Kablo/Tendon nesnelerine kesit değerleri, uç serbestlikleri,yerel koordinat sistemleri, end offsetleri, saplama noktaları, çıktıadresleri, içsel öngerilme paternleri, halat özellikleri, nonlineer özellikler, otomatik bölümlendirme parametreleri ve fazlası

• Alan nesnelerine özellikler atamak; kesit özellikleri, yerel koordinatsistemleri, alan yayları ve kütleler, otomatik bölümlendirme seçeneğive fazlası

• Katı nesnelere özellikler atamak; kesit özellikleri, yerel koordinatsistemleri, alan yayları, otomatik bölümlendirme seçeneği ve fazlası

• Bağlantı (link) nesnelerine özelliklerini ve yerel koordinatsistemlerini atamak

• Her bir nesneye farklı bir çok yük cinsi atamak.

• Düğüm noktalarına ısı ve basınç yüklerini tanımlayacak örnek değerler atamak

• İlerideki seçme işlemlerine yardımcı olması için nesnelerigruplandırmak ve adlandırılmış gruplara yeni nesneler eklemek

• Seçili bir nesneye atanmış değerleri kopyalayarak, bir başka işlemde,aynı tip bir veya birden fazla nesneye bu atamaları yapıştırmak.

Geri Alma ve İleri Alma (Undo, Redo)

SAP2000 yapmış olduğunuz tüm çizim, atama ve düzenleme işlemlerinihatırlar. Önceden yapmış olduğunuz bir kısım işlemi geri alabilirsiniz. Gerialma işleminde çok gerilere gitti iseniz, bu işlemleri ileri alabilirsiniz. Geri al veileri al işlemlerine düzenle (edit) menüsünden veya ana araç çubuğundanulaşabilirsiniz.

Önemli notlar:

• Geri alma işlemi “tanımlama” işlemlerini geri almaz.

• Geri alma işlemi interaktif tablo şekillendirme işlemlerini geri almaz.

• Model bir kez kaydedildi ve çalıştırıldı veya interaktif tabloşekillendirme gerçekleştirildiğinde bunlara öncü işlemler gerialınamaz.

Analiz

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Yukarıdaki işlemleri kullanarak tam bir model oluşturduktan sonra, analizdurumlarından uygulanan yüklemelerin etkisi altında meydana gelen sonuçdeplasmanlarını, gerilmeleri ve reaksiyonları hesaplamak için analizyapabilirsiniz.

Analizden önce, analiz menüsünden analiz seçeneklerini ayarlamalısınız. Buseçenekler:

• Analiz için programdaki serbestlik derecelerinin ayarlanması ki bugenellikle yapının düzlem çerçeve gibi davranmasını sağlamak içinkısıtlamalar getirmeye yarar.

• Model tanımlamalarının ve analiz sonuçlarının, SAP2000 tablosal biçimiyle Access veritabanı dosyası oluşturmak için ototmatik olarak kaydedilip edilmeyeceğini ayarlarsınız.

Analizi başlatmak için, Analyze menüsünden Run (çalıştır) ı kullanın ve hangidurumların çalıştırılmasını istediğinizi seçin. Daha önce çalıştırılmış analizdurumlarının tekrara çalıştırılmasına gerek yoktur. Çalıştırılmamış durumlar daha sonra çalıştırılabilir.

Eğer analiz durumlarından herhangi biri çalışabilmek için seçilmiş durumlardanherhangi birinin sonuçlarına gereksinim duyacaksa ve bu durum henüzçalıştırılmamışsa ilk olarak gereken analiz çalıştırılır. Örneğin eğer tepkispektrum analizi çalıştırılacaksa, gerekiyorsa modları tanımlayan durumlar da

çalıştırılacaktır.SAP2000 çalıştırılmadan önce modeli kaydeder. Kontrol ve analiz işlemlerisırasında, ekrandan analiz motorunu izleyebilirsiniz. Analiz tamamlandığında,ekrandaki kaydırma çubuğunu kullanarak mesajları inceleyebilirsiniz. Mesajlarıincelemeyi bitirdikten sonra Tamam tuşuna tıklayarak pencereyikapatabilirsiniz. Bu mesajlar aynı zamanda .log uzantılı bir dosya olarak kaydedilir ve daha sonra istendiğinde File menusü > Show Input/Output TextFiles komutuyla ulaşılıp incelenebilir.

Analiz devam ederken ve işlem penceresi ekrandayken başka hiçbir SAP2000

işlemini yapamazsınız. Fakat, başka Windows programlarını çalıştırabilirsiniz.

Görüntüleme

Görüntüleme, modeli ve analiz sonuçlarını görmek için kullanılır. Grafikselgörüntüleme, tablosal görüntüleme ve fonksiyon çizimleri mevcuttur. Tümgörüntüleme tipleri görüntü (display) menüsünden seçilebilir, sadece

boyutlama sonuçlarının görüntülenmesi boyutlama (design) menüsünden

yapılır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Grafiksel Görüntüleme

Her bir görüntü penceresi için değişik bir grafiksel görüntüleme çeşidiseçebilirsiniz. Her pencere kendi yerleşim ve görüntü seçeneklerine sahipolabilir.

Model Tanımlarını Görüntüleme

Modelin geometrisini Display menüsü > Show Undeformed Shape komutunukullanarak izleyebilirsiniz. Bu işlem sadece nesneleri ve View menusü > SetDisplay Options kullanılarak seçilmiş atamaları gösterir. Nesnelere yapılandiğer tüm atamalar Display menusü> Show Load Assigns ve Display menu>Show Misc Assigns komutları kullanılarak görüntülenebilir.

Modelin şekil değiştirmemiş görüntüsünü atamalar ile beraber veya onlarsız

izlerken düğüm noktasına veya nesneye farenin sağ tuşu ile tıklarsanız ekranda bu nesneye ait geometri, bağlantı kriterleri, atamalar ile yüklere ait sonuçlarındetaylı bilgilerinin bulunduğu bir form belirir.

Analiz Sonuçlarını Görüntüleme

Çalıştırılmış her bir durum için Analiz sonuçları grafiksel olarak görüntülenebilir. Hangi görüntülerin izlenebileceği aşağıda verilmiştir:

• Şekil değiştirmiş yapı

• Düğüm noktalarına ait yay veya reaksiyon yükleri

• Çubuk/Kablo/Bağlantılara ait kuvvet ve moment diyagramları.

• Kabuk elemanlarındaki kuvvet ve momentten kaynaklanan stressonuçlarının kontur çizgileriyle gösterimi.

• Kabuk elemanları, düzlemler, asolidler ve katılara ait gerilmekonturlarının gösterimi.

• Betonarme kabuklar için boyutlama gerilmeleri

• Deplasmanlar, reaksiyonlar, yay kuvvetleri ve çubuk/kablo kuvvetlerive momentlerinin oluşturduğu etki alanı çizgileri

• Tüm nesne tipleri için virtüel iş grafiğinin gösterilmesi

Şekil değiştirmiş model durum çubuğundaki kontrol araçları ile oynatılabilirler.Şekil değiştirmiş yapının oynatılması kullanıcının yapını davranışını daha iyianlamasını sağlar.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Birkaç sonucu olan analiz durumları için (çok adımlı veya çok modlu) her bir sonucu adım adım incelemek için durum çubuğu üzerindeki kontrol imleciişaretlerini kullanabilirsiniz. Çoklu adımlarda en küçük ile en büyük değerleri

basmanıza yarayacak bir seçenek de mevcuttur.

Gösterilen sonuçların detayları için ilgili nesne üzerine fare sağ tuşu iletıklamanız yeterlidir.

Fonksiyon Çizimlerini Görüntüleme

Fonksiyon çizimleri, bir değişkenin diğerine göre grafikleridir. Bunlar;

• Tepki spektrumu eğrileri–bu eğriler yapının herhangi bir düğümnoktası için zaman alanı analiz durumu sonuçları esas alınarak üretilebilirler.

• Fonksiyon çizim izleri – bunlar herhangi bir sayıda yapı tepkiniceliklerinin (yer değiştirme, gerilme v.b.) zamana karşı veya başka

bir yapı tepki niceliğine karşı çizilen genel grafikleridir. Bunlar herhangi bir zaman alanı durumu veya çoklu-adımlı nonlineer statik durum için mevcuttur.

• Statik-itme analizi – bu fonksiyon tekil bir deplasman ölçümünün çok adımlı, deplasman kontrollü, nonlineer statik analiz durumundan eldeedilen zemin tepki reaksiyon değerlerine karşı çizilen fonksiyondur.

Fonksiyon çizimleri özel bir çizim penceresinde görüntülenebilir ve bastırılabilir. Bu çizimlere ait değerler tablosu bastırılabilir veya dosya olarak kaydedilebilir.

Tablosal Görüntüleme

Görüntüleme menüsündeki komutları kullanarak model tanımlamaları, analizsonuçları ve dizayn (boyutlama) sonuçlarını tablo biçimindegörüntüleyebilirsiniz. Görüntülenecek tabloları seçin. Eğer seçilmiş düğüm

noktaları ve nesneler varsa tablosal bilgiler sadece bu seçilenler için oluşturulur,yoksa bütün model için tablolar üretilir.

Bu tabloların biçimlerini kontrol edebileceğiniz, sadece belirtilen kriterlerisağlayan verileri görüntülemenizi sağlayan filtreler yaratmak gibi gelişkin

biçimlendirme seçenekleri mevcuttur. Örneğin bunlardan biri, dizayn gerilmeoranlarının 0.9 un üstünde olduğu elemanların gösterilmesidir.

Bu tablosal veriler ekran metin penceresinden export edilebildiği gibi çıktı daalınabilir, ya da dosya menüsünden tablo biçimleri ile ilgili mevcut komutlar

kullanılarak yapılır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Boyutlama (Dizayn)

“Boyutlama” betonarme, çelik, soğuk çekme çelik ve alüminyum malzemedençubuk nesnelerinin değişik boyutlama yönetmeliklerine göre kontrol edilmesi

için kullanılır. Boyutlama, yapı analiz edildikten sonra uygulanabilir.Görüntüleme dahil, boyutlama işlemlerinin çoğu boyutlama (design)menüsünde mevcuttur.

Çelik, soğuk çekme çelik ve alüminyum malzemeden çubuk/halat nesnelerikullanıcı tarifli bir otomatik seçim listesinden ağırlıkça en hafifi olacak şekildeseçilebilir. Betonarme çubuk nesneleri ise seçilen dizayn koduna göre otomatik olarak belirlenmiş boyuna donatı alanı ve kesme donatısı alanına sahipolabilirler.

Bağımsız elemanlar farklı kesitler denenerek ve sonuçları kontrol edilerek interaktif olarak da boyutlandırılabilirler. Bir kesit ister manuel olarak değiştirilsin, ister program tarafından optimum kesiti otomatik belirlensin fark etmez, boyutlama kesiti ile analiz kesiti aynı olana dek boyutlama işleminitekrarlanır.

Gerilme oranlarının ve dizayn parametrelerinin grafiksel olarak görüntülenmesimümkündür. İstendiğinde bir tek çubuk nesnesinin dizayn bilgilerine nesneüzerine sağ tuşla tıklanarak tablo halinde ulaşılabilir. İlave bir seçenek olarak tablo halindeki dizayn bilgileri Display menüsündeki komutlar kullanılarak gösterilebilir veya File menüsündeki komutlar kullanılarak yazdırılabilir. Eğer

görüntüle, çıktı al veya dışarıya aktar komutları kullanılırken nesneler halihazırda seçilmiş ise sadece seçili nesneler görüntülenebilir, çıktısı alınabilir veya dışarıya aktarılabilir aksi taktirde sonuçlar tüm model için üretilir.

Programda çubuk elemanlarına has yönetmeliklere bağlı boyutlamayapılabilmesine ek olarak betonarme kabuk elemanlarında yönetmelik dışı özel

boyutlama gerilmeleri ve çekme donatıları da izlenebilir. Çubuklardan farklıolarak kabuk betonarme elemanlarında gelişmiş dizayn seçenekleri mevcutdeğildir. Bunun yerine bunlara ait boyutlama verileri görüntüleme menüsündemevcuttur ve bu değerler kabuktaki çekme basınç kuvvet çifti ile kullanıcının

tanımladığı donatı akma gerilmesine bağlı olarak hesaplanır.

Kilitleme ve Kilidi Kaldırma

Analiz yapıldıktan sonra model, analiz sonuçlarını ve biri diğerine bağlı analizsilsilesi sonuçlarını geçersiz kılacak bir değişiklik yapılmaması için otomatik olarak kilitlenir. Modelinizi herhangi bir zamanda daha fazla değişiklik olmaması için kilitleyebilir veya değişikliklere izin verilmesi için kilidi

kaldırabilirsiniz. Kilitle ve kilidi kaldır komutuna (Lock & Unlock) seçenekler menüsünden ulaşılabilir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Eğer analizden sonra modelinizin kilidini kaldırırsanız, SAP2000 tüm analizsonuçlarının silineceğine dair sizi uyaracaktır. Eğer bunun olmasınıistemiyorsanız, kilidi kaldırmadan önce, modelinizi başka bir isimle kaydedin.Daha sonraki takip eden değişiklikler yeni modelinize yapılacaktır.

Modelinizin kilidini kaldırmadan analiz durumları tanımlayabilir, yeni durumlar ekleyebilir ve çalıştırılmamış durumları değiştirebilir veya rahatlıkla iptaledebilirsiniz. Eğer halihazırda çalıştırılmış bir analiz durumunu değiştirir veyaiptal ederseniz bu analiz durumuna ait sonuçlar ile buna bağlı analiz durumusonuçları da iptal edilir.

Sayısal Verilerin Girilmesi

Sayısal verileri bir form üzerinde girdiğinizde tüm bu sayısal değerler durumçubuğunda gösterilen ölçü biriminde girilir. Bazı veri giriş formları kendiüzerlerinde birim değiştirme seçeneğine sahiptiler ve girilen sayısal veriler durum çubuğundakine baskındırlar.

Sayısal veriler girilirken farklı ölçü birimleriyle tanımlanabilirler. Farz edelimki, ister durum çubuğunda ister açılan form da fark etmez, metre birim sistemiaktif olsun, değer “3500 mm” olarak da girilse bu değer 3.5’e dönüştürülecektir.

Kuvvet, uzunluk veya sıcaklık birimleri karışık olarak kullanılacaksa tüm birimleri aralarına birer virgül veya boşluk koyarak aşağıdaki sıra ile listeleyin:kuvvet, uzunluk, sıcaklık. Örneğin elastisite modülü “30000 kip in”(kuvvet/uzunluk2) olarak tanımlanabilir. Aynı şekilde moment de “30000 kipin” (kuvvet/uzunluk2) olarak tanımlanabilir. Dikkat ederseniz birimlerin sadeceisimleri gereklidir ve kareleri mi, çarpım mı veya bölüm mü olduklarını

belirtmeye gerek yoktur.

Özel bir durum olarak uzunluk birimleri U.S. mimari birimleri yani fit ve inçolarak girilebilirler. Devam eden örnekteki gibi yazılan sayıda: 9’-3” fit için (‘)

gereklidir ancak devam eden (-) ve (”) seçime bağlıdır.

Bu veriler girilirken formüller de girilebilir. Örneğin bir veri değeri “1000+40”veya “100*sin(30)” şeklinde de ifade edilebilir. Formüllerle birlikte birimler deifade edildiyse formülden sonra birimle arasına bir boşluk bırakmayıunutmayın. Birim uygulanmadan önce formül hesaplanıp bulunan değer kullanılır dolayısıyla aynı formül içinde farklı birimler kullanmayın.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Aynı zamanda daha karmaşık veri girişlerinde kullanılmak üzere hesapmakinesi da mevcuttur. Hesap makinesini çağırmak için şift tuşunu basılı tutupsayı değeri giriş alanına çift tıklamanız yeterli olacaktır. Hesap makinesinin tümişlevlerini görmek için kendi üzerindeki View menüsü > Show All komutunukullanın.

Seçenek Tanımları

Programın işleyişini isteğinize göre ayarlamak için kullanabileceğiniz bir çok seçenek mevcuttur. Aşağıda içeriği verilen bu seçeneklere Options menüsündenulaşabilirsiniz:

• Ölçüler ve toleranslar – birleştirme, seçim ve kenetleme toleransları;

yazı büyüklüğü; büyütme artalanı ve diğerleri

• Boyutlama yönetmelikleri ve ilgili parametreleri

• Görüntüleme ve baskı için nesnelerin ve sonuç değerlerinin renkleri

• Tablo verilerinin biçimlendirilmesi

• Kaç görüntüleme penceresinin gösterileceği

• Tüm görüntü pencerelerini etkileyen görüntüleme seçenekleri

• Modeli kilitleme ve kilit açma

• Hızlı kaydırma ve büyütme amaçlı bölgesel görüntüleme

• Eklenmiş modüllerin lisanslarını aktif hale getirme

Yardım Alma

SAP2000 yardım hizmetlerine girmek için Help menüsü > Contents & Indexkomutunu kullanın veya ihtiyaç halinde F1’i tuşlayın.

F1 e tıkladığınızda açık olan bir form varsa öncelikle bu forma ait yardım bilgileri görüntülenir. Aksi taktirde F1 tuşu sadece yardım ana menüsünü açar ve aşağıdakileri yapmanıza olanak sağlar:

• Tablo içeriğini kullanarak bir çok başlığa ulaşabilirsiniz

• Tüm yardım başlıklarını alfabetik sırayla gösteren bir indeks

kullanabilirsiniz

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Belirli kelimeleri içeren yardım başlıklarını bulabileceğiniz bir aramaözelliği

Yardım menüsünü kullanarak SAP2000’e ait tüm yardım konularına AdobeAcrobat .PDF biçiminde de ulaşabilirsiniz veya CSI’nın web sayfasına

girebilirsiniz.

Help menüsü > About SAP2000 tıkladığınızda SAP2000 versiyon bilgileriyle bilgisayar işletim sistemine ilişkin bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu bilgiler CSI danteknik destek alırken oldukça işinize yarayacaktır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


BÖLÜM 4

Veri Tablolarıyla Çalışmak

SAP2000 grafiksel kullanıcı ara yüzü kullanılarak ulaşılabilen tüm verileretablo verileri biçiminde de ulaşabilirsiniz. Bunlar kolon başlıkları ve ilgili tabloverilerinin ismini taşıyan organize edilmiş bir grup veridir. Bu tablolar modele

ait tanımlama bilgileri ile analiz ve dizayn sonuçlarını içerir. Bu tablo verilerigrafiksel ara yüzün değiştirilmesi ve görüntülenmesinde kullanılabildiği gibidiğer programlardan veri alıp göndermeye ve çok çeşitli biçimlerde çıktı verisioluşturmakta da kullanılabilir.

Veri Tablolarının Sınıflandırılması

SAP2000 tablo verileri üç farklı sınıfa ayrılır ki bunlar model tanımlama, analiz(hesaplama) sonuçları ve dizayn (boyutlama) sonuçlarıdır.

Model Tanımları

Model tanımlama verileri yapısal modelin tüm kısımlarını içerir ki bunlar;özellikler, nesneler, atamalar, yükler, analiz durumları, dizayn ayarları ve

benzerleridir. Bunun yanında kullanıcı tanımlı seçenekler ve isimlendirilmişsonuç tanımlamaları da yapısal model tanımlamanın bölümlerinden sayılır.

Analiz çalıştırılmış olsun veya olmasın, dizayn (boyutlama) yapılmış olsunolmasın model tanımlama verileri mevcuttur. Bu tablolar üzerinde değişiklik yapılabilir, görüntülenebilir, dışarı gönderilebilir, içeri taşınabilir ve çıktısıalınabilir.

Analiz Sonuçları

Analiz sonuç bilgileri grafik ara yüzünde oluşturulabilen sehimleri, kuvvetleri,gerilmeleri, enerjileri ve diğer yapısal tepki niceliklerini içerir. Bu veriler halihazırda çalıştırılmış analiz durumları için oluşturulur. Analiz sonuç tablolarıgörüntülenebilir, dışarı gönderilebilir ve çıktısı alınabilir, ancak üzerinde

değişiklik yapılamaz ve içeri taşınamazlar.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Boyutlama (Dizayn) Sonuçları

Dizayn sonuç bilgileri gerilmeleri, gerilme oranlarını, etkin boyları, optimumkesitleri, donatı alanlarını ve dizayn işleminden elde edilen tüm diğer nicelikleriiçerir. Bu veriler sadece halihazırda boyutlamaya tabi tutulmuş nesneler için

oluşturulur. Dizayn sonuç tabloları görüntülenebilir, dışarı gönderilebilir veçıktısı alınabilir, ancak üzerinde değişiklik yapılamaz ve içeri taşınamazlar.

Tablolar ve Alanlar

SAP2000 tablosal verileri daha önceden tanımlanmış bir grup veri tablosu biçiminde düzenler. Her üç farklı veri tipi için farklı bir tablo mevcuttur. Her bir tablonun önceden tanımlı bir adı vardır.

Model tanımlama tablolarına örnek olarak “düğüm noktaları koordinatları” ve“çubuk ve halat elemanı bağlantı şekli” örnek gösterilebilir. Hesaplama-sonuçlar tablosuna örnek olarak “düğüm noktası deplasmanları” ve “elemankuvvetleri-çubuk elemanları” tabloları örnek verilebilir. Boyutlama-sonuçlar tablosuna örnek olarak “betonarme dizayn 1-kolon özet verileri – ACI 318-99”ve “çelik boyutlama 3- kesme detayları –AISC-LRFD 93” tabloları örnek verilebilir.

Her bir tablo için önceden tanımlı bir tek alan ismi kullanılabilir; alan isimleritablolarda sütun başlığı olarak kullanılır. Kolonlar herhangi bir düzendesıralanabilir ve istenmeyen sütunlar kullanılmayabilir. Örneğin “düğüm noktasıkoordinatları” tablosu için alan ismi “Joint”, “CoordSys” ve “Z” dir. Kolon

başlığına bağlı olarak burada kullanılan birim bu kolondaki tüm verilere aitolabilir.

Veri tabloya bir yada iki satır olarak girilir. Her bir satır (sütun başlığı) gibi aynıseviyeden alan ismi içerir.

Örnek 5-1 “çubuk ve halat elemanı bağlantı şekli” tablosunu örnek göstermektedir. Bu tabloda yedi alan mevcuttur bunlar “ çerçeve”, “düğüm

noktası I”, “düğüm noktası j”, “uzunluk”, “kütle merkezi X”, “kütle merkezi Y”“kütle merkezi Z” dir. Kolon başlığında gösterilen birimler kullanılmaktadır.Tabloya on bir satır veri girilmiş ve bu verilerde çubuk elemanları ile bunların

bağlandığı iki uç noktasının isimleri verilmiştir. Aynı zamanda hesaplanmışeleman boyu ve kütle merkezi verilmiştir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Şekil 5-1 Veritabanı Tablosu Örneği

Tabloların Kullanılması

SAP2000 iki farklı amaca yönelik veri tabloları üretir :

• Gösterim ve baskı için sunum amaçlı biçimde

• Bilgisayar tarafından kullanılmak ve değişiklik yapabilmek üzereverileri yapılandırmak.

Sunum Amacıyla Tabloların Düzenlenmesi

SAP2000 veri tabloları ekranda grafiksel ara yüz üzerinde görüntülenebilirler veçıktısı alınmak üzere dosya halinde hazırlanmış veri tabloları aşağıdaki

biçimlerde olabilirler:

• Word de kullanılmak üzere zengin metin biçimi

• Microsoft Internet gezgininde görüntülenmek üzere HTML biçiminde.

• Düz (ASCII) metni olarak

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Yalnıza Görüntülenme sürecinde kullanılmak üzere Microsoft Excel biçiminde.

• Yalnıza Görüntülenme sürecinde kullanılmak üzere Microsoft Access biçiminde.

Program bu bölümün ileriki konularından “Görüntüleme ve Baskı için BiçimKontrolleri” başlığı altında anlatılacağı şekilde tabloların nasıl

biçimlendirileceği konusu üzerinde tam bir kontrol olanağı sağlar.

Biçimlendirilmiş tabloların üretimi konusunda daha fazla bilgi için bu bölümünileriki konularından olan “Tablo Verilerinin Gösterimi”, “Tablo VerilerininBasımı” ve “Güncel Rapor Yazarı” başlıkları inceleyebilirsiniz.

Yapılandırılmış Veritabanı Tabloları

SAP2000 veri tabloları ekranda grafiksel ara yüz üzerinde gösterilebilir veyapılandırılmış veri tabanı tabloları aşağıdaki dosya biçimlerinden herhangi

biriyle export yada import edilebilir.

• Microsoft Access biçiminde

• Microsoft Excel biçiminde


Bastırılabilir çıktıdan farklı olarak bu veri tabanlarına ait dosya biçimleriSAP2000 ve diğer programların bu verileri kullanabilmeleri için sıkı bir şekildekontrol edilirler.

Biçimlendirilmiş tabloların üretimi konusunda daha fazla bilgi için bu bölümünileriki konularından olan “Enteraktif Tablo Biçimlendirme”, “Tablo Verilerininexport edilmesi” ve “Tablo Verilerinin import edilmesi” adlı başlıklarıinceleyebilirsiniz.

Tabloların Gösterimi

SAP2000 grafiksel ara yüz üzerinde çalışırken istendiği anda mevcut veriler tablo biçiminde görüntülenebilirler. Model tanımlamaları, analiz sonuçları,

boyutlama sonuçları veya bu üç sınıf verinin bir karışımını görüntülemek içinDisplay menüsü > Show Tables komutlarını kullanabilirsiniz. Şekil 5-1görüntülenmiş tabloya ilişkin bir örnektir.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Her bir veri sınıfı ile ilgili hangi tabloların görüntüleneceğini belirlemek içinspesifik bir veri tipi seçin. Şekil 5-2 görüntülenecek, basılacak veya exportedilecek veri tipini seçmek için kullanılacak formu göstermektedir. Her bir onaykutusu seçilen verilerin gösteriminde kullanılacak bir yada iki tabloya karşılık gelmektedir. Aynı tablo setini mükerrer seçebilmek için ayarlarınızı isimli setolarak kaydedin. Bu kayıtlı seti daha sonraki gösterim, baskı, ve diğer tabloverileri işlemlerinde kullanabilirsiniz.

Eğer görüntüleme öncesi nesneler halihazırda seçilmiş ise bu tablolarda sadeceseçili nesnelere ait özel veriler görüntülenebilir, aksi taktirde sonuçlar tümmodel için üretilir.

Tablo verileri bir yandan görüntülenirken diğer yandan tanımlı yazıcıdan düzmetin biçiminde çıktı alınabilir. Aynı zamanda bu tabloları açıp incelemek amacıyla aşağıdakilerden bilgisayarınızda mevcut olan programları

kullanabilirsiniz.

• Microsoft Word, zengin metin biçimi olarak

• Microsoft Internet gezgininde görüntülenmek üzere HTML biçiminde.

• Tanımlı metin düzenleyicide düz metin olarak



8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Şekil 5-2

Görüntülenecek, basılacak veya export edilecek data seçimi içintablo

Tablolar bu programlardan basılabilirler. Ancak bu programlar kullanılarak tablolar üzerinde yapılan değişiklikler SAP2000 bu verileri gösterdiği esnadamodele geri çağrılamazlar. Tablo verileri üzerinde değişiklik yapmak içingerekli açıklamaları ilerdeki “interaktif tablo değişiklikleri” adlı konu başlığıaltında inceleyiniz.

Seçenekler tabloların nasıl biçimlendirileceği konusu üzerinde tam bir kontrololanağı sağlar bu konu ile açıklamalar bu bölümün ileriki konularından“Görüntüleme ve Baskı için Biçim Kontrolleri” başlığı altında anlatılmıştır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Programın gösterim sırasında Excel ve Access veri tabanı dosyalarıoluşturabildiğine dikkat ediniz. Ancak bu dosyaların aynı modele geriçağrılması hatalara sebep olabilir çünkü üzerinde yapılan değişiklerin istenen

biçimde olmaması ihtimali yüksektir. Dolayısıyla değişiklik yapıp sorunsuz geriçağırmak üzere oluşturmak istediğiniz Excel ve Access veritabanı dosyalarınıkuralına uygun şekilde File menüsü > Export komutlarını kullanarak yapabilirsiniz. Çünkü export komutu bu dosyalar geri çağrılmak istendiğindeoluşması muhtemel hataları engellemek amacıyla bazı kurallar içerir.

Tabloların Yazdırılması

Tabloları bastırmak için File menüsü > Print Tables komutunu doğrudankullanabilirsiniz. Bir öneki konu başlığında anlatıldığı üzere bastırılacak veri

tablosu tiplerini seçip, opsiyonel olarak modelin nesneye esas tablolarınuygulanabileceği kısmını seçin.

Bu tablolar hazır tanımlı yazıcıdan düz metin biçiminde doğrudan çıktıalınabileceği gibi, aşağıdaki programlardan birini kullanarak açılabilecek elektronik dosyalara kaydedilebilir:

• Microsoft Word de açılmak üzere zengin metin biçimi olarak

• Microsoft Internet gezgininde açılmak üzere HTML biçiminde

• Hazır tanımlı metin şekillendiricide düz yazı biçiminde

Program tabloların nasıl biçimlendirileceği konusunda tam bir kontrol olanağısağlayan seçenekler sunar, bu konu ile açıklamalar bu bölümün ilerikikonularından “Görüntüleme ve Baskı için Biçim Kontrolleri” başlığı altındaanlatılmıştır.

Kişisel Rapor Yazıcı

Rapor yazıcı SAP2000 e ait yetkin bir özelliktir. Bu özellik sayesinde SAP2000de hazırlanmış tablo verilerini kullanarak şekiller ve sayıların da ilaveedilebildiği bir rapor biçimi oluşturabilirsiniz. Raporunuzu aşağıdaki dosya

biçimlerinden herhangi biriyle hazırlayabilirsiniz:

• Microsoft Word de zengin metin biçiminde.

• Microsoft Internet gezgininde açılmak üzere HTML biçiminde


8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Bu özel rapor yazıcıyı bir veya birkaç veritabanı dosyasından çekilen tabloları bir araya getirmek için kullanabilirsiniz. Bu dosyalar aynı modelden veya başka başka modellerden olabilir. Raporu hazırlarken için bölüm başlığı girip, tablolar arasına istediğiniz gibi yazılar yazabilir ve istediğiniz dosya biçimindekiresimlerden seçerek ilave edebilirsiniz. Program aynı zamanda tabloların

biçimlendirilmesi, sayfa ayarları ve yazı karakterleri ile ilgili kontrolseçenekleri de sunar.

Yazdırma ve Gösterim için Biçim Kontrolü

SAP2000 görüntülenecek ve basılacak tablolar üzerinde biçim kontrolü

yapmaya olanak tanır.Bununla ilgili Options menüsü > Database>Set Program Defaults DBFormatting komutunu kullanarak program içindeki her bir sayısal nesneye ait

birim ve ondalık hassasiyeti ayarlayabilirsiniz (öreğin kuvvetler, momentler,uzunluklar, v.s.). Örneğin bu komutu kullanarak yapının ölçülerini üç ondalık hassasiyetiyle feet veya metre olarak ayarlayıp, kesit ölçülerini cm cinsinden tek ondalık hassasiyetle ifade edebilirsiniz. Giriş bilgilerinde doğruluk hassasiyetinisağlamak için program tüm nesneler için önceden tanımlı birim sisteminikullanacaktır.

Buna ek olarak her bir tablodaki sütunların detaylı biçimlerini tek tek kontroledebilirsiniz, Örneğin:

• Hangi alanın hangi sırayla sunulacağına dair,

• Sütun genişlikleri ve konumları,

• Birim ve dijit hassasiyeti,

• Verilerin sıralanması i.e. satırların nasıl sıralanacağı,

• Ve diğer gelişmiş özellikler.

Yaptığınız bu biçim ayarlarının daha sonrada kullanılabilmesi için bu biçiminkaydedilebilmesi gibi bir seçenek de mevcuttur.

Export edilen veri tabanı dosyalarının bu ayarlardan hiçbirini kullanmadığınadikkat edin. Options menüsü > Database > Set Program Defaults DBFormatting komutunu kullanarak yaptığınız biçim ayarları sadece Excel

biçiminde hazırlanmış veri tabanı tablolarında dikkate alınır.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Etkileşimli Tablo İşleme

Bazen bir model tanımlama işini tablo biçiminde veriler kullanarak yapmak bumodeli grafiksel mod veya diğer standart modlar kullanarak yapmaktan daha

rahat olabilir. Bu model tanımlama verilerini tablosu üzerinden Edit menüsü >Interactive Database Editing komutunu kullanarak değiştirebilirsiniz. Buşekilde sadece model tanımlama verilerini değiştirebilirsiniz ve bu özelliğinkullanılabilmesi için model kilidi açık olmalıdır.

Değiştirilecek veri tipinin seçimi ulaşılabilecek tabloları belirler. Eğer Editmenüsü > Interactive Database Editing komutu kullanılmadan önce seçilmişnesneler var ise nesneye özel bilgiler içeren bu tablolarda sadece seçili nesneler ile ilgili bilgiler mevcut olacaktır.

Eklemeler, çıkarmalar veya değişiklikler sadece bu seçili nesneler üzerineyapılacaktır. Bu değişiklikler daha sonra model üzerine de uygulanabilirler yahut bu değişiklikler kaydedilmeden çıkılabilir.

Sayısal formüller ( 2+3/4 gibi )doğrudan herhangi bir hücreye yazılabilirler.Veya herhangi bir alana fare sağ tuşu ile tıklama hızlı menünün açılmasınayarayabilir. Bu menü bu alanın kullanım amacının gösterilmesindekullanılabilir. Eğer hücre bir metin girişi bekliyorsa bu durumda çoğunlukla bualanda bu alanda kullanılmasına müsaade edilen değerlere ilişkin aşağı açılır bir listede vardır. Eğer hücre bir rakamsal veri girişi bekliyorsa bu durumdamenüde SAP2000 hesap makinesi vardır.

Bir tablo üzerinde çalışırken ilgili konudaki birimi değiştirmek istiyorsanızsütun başlığının hemen altındaki hücreyi tıklamanız yeterli olacaktır. bualandaki birimi değiştirdiğinizde ilgili diğer alanlardaki birimlerdekendiliğinden değişir. Tabloda yapılan bu birim değişiklikleri geçicidir.Değişiklikler yapılıp modele geri dönüldüğünde tablodaki tüm değişmiş

birimler modelin mevcut tanımlı birim sistemine dönüştürülür.

Açık olan tabloyu Microsoft Excel’e göndermek için SAP2000 Interactive Database Editing formu üzerindeki Excel > Database Table to Excel

komutunu kullanabilirsiniz ki burada bir tabloyu değiştirmek için sürekli sayfadüzenine ait tüm fonksiyonlar mevcuttur. Excel de veriyi değiştirdikten sonra

programı kapatmayın, bunun yerine SAP2000 e geri dönerek Excel > RetrieveDatabase Table from Excel komutunu kullanarak değişiklikleri kaydedinyahut Excel komutunu iptal ederek ihmal edin; Excel otomatik olarak kapanacaktır.

Veri Tablolarının Export Edilmesi

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Normalde File mensüsü > Save komutunu kullanarak SAP2000 modelini .SDBuzantısıyla bir binary dosyaya kaydedebilirsiniz. Analiz sonuçları,eğer yapıldıysa, aynı klasördeki bir binary dosya setine kaydedilir. Bu binarydosyalar modeli açmak için File menüsü > Open komutu kullanıldığındaçağrılıp veri tabanı olarak kullanılırlar. Bu dosyaların biçimi SAP2000 dedahilidir ve içerisine sadece SAP2000 grafik ara yüzü kullanılarak girilebilir.

SAP2000 verilerine hariçten giriş sağlamak için model tanımlamalarını, analizve dizayn sonuçlarını SAP2000 veri tablosu oluşturma özelliğini kullanarak aşağıdaki dosya biçimlerinden birine export edin:



• Düz (AISCII) metin olarak

Tablo verilerini export edebilmek uygun dosya export komutlarını kullanın.Farklı dosya biçimlerine ait özel detaylar “tablo veri tabanı dosya biçimleriadlı” başlık altında izah edilmiştir. Bununla birlikte tüm bu farklı biçimler hepaynı tablo isimlerini ve alan (sütun) isimlerini kullanırlar ve hepside aynıSAP2000 veri tarifini kullanırlar.

Export işlemi yapılırken gönderilecek veri sınıfını ve her bir sınıftaki veritiplerini seçin ; bunlar sırasıyla export edilecek tabloları belirler. Eğer exportişlemi öncesi seçilmiş nesneler var ise nesneye özel bilgiler içeren bu tablolardasadece seçili nesnelere ait veriler export edilir.

Bir SAP2000 modelinden istendiği kadar çok sayıda dosya export edilebilir.Her bir dosya istendiği kadar farklı tablolar içerebilir ve modelin farklıkısımlarına ait olabilir. Bu dosyalar SAP2000 e geri çağrılmadan öncedeğişiklikler yapmak amacıyla veya başka bir sebeple başka programlardaişleme sokulabilir. Ancak export edilen dosyanın modele ait gerekli bilgilerieksiksiz olarak içerdiğinden emin olmak için yapının tamamının modeltanımlamasıyla ilgili export edilebilecek tüm dosyaları gönderin.

Veri Tablolarının Import Edilmesi

File menüsü > Open komutlarını kullanarak aşağıdaki dosya biçimlerindenherhangi birinden SAP2000 tablo biçimli veri tabanında kaydedilmiş modeltanımlamalarını import edebilirsiniz :


•

Microsoft Excel biçiminde

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


• Düz (AISCII) metin olarak

Bu veriler SAP2000 ara yüzünden export edilmiş veya diğer başka bir yollaüretilmiş olabilir. Bir modelin export edilmesi, üzerinde değişiklik yapılması vemodele geri çağrılması parametre çalışmaları ve döngüsel şekil bulma

problemlerini çözmede oldukça faydalıdır. Bazı özellikler bir modelden başka bir modele export veya import edilebilir.

Import edilecek dosyanın export edilmiş dosyanın dosya biçimiyle uyumluolması gerektiği konusu ihmal edilmemelidir. SAP2000 dışında oluşturulmuşdosyaların SAP2000 ile uyum içinde olması için ilk önce modeli SAP2000grafik arayüzünde oluşturun, ardından uygun bir export komutu kullanarak şablon olarak kullanılacak tablo biçimini üretin. Daha fazla bilgi için bu

bölümün ileriki konularından “Tablo Veri Tabanı Dosya Biçimleri” adlı konu başlığını inceleyiniz.

Bir veri tabanının sağlıklı bir şekilde import edilebilmesi için “ProgramKontrol” tablosunun mevcut olması gerekmektedir (aksi taktirde hataoluşacaktır). Dolayısıyla mevcut modele bazı düğüm noktaları çağırmak istediğinizde import edilecek dosya sadece iki tablo içerecektir ki bunlar “Program Kontrol” tablosu ve “düğüm noktası koordinatları” tablosudur.

Mevcut bir modele ekleme yaparken mevcut verilerle çağrılan veriler arasındaçelişkileri nasıl gidereceğiniz konusunda bazı kararlar vermelisiniz

•

Mevcut nesneyi koru çakışan yeni çağrılmış nesneyi iptal et.• Mevcut nesneyi iptal et çakışan yeni çağrılmış nesneyi koru.

• Mevcut nesneyi koru çakışan yeni çağrılmış nesneyi yeni bir isimlekaydet.

Bazı model tanımlamaları çağrılabilirdir, ancak bazıları değildir. Örneğin, bir düğüm noktasının koordinatları çağrılabilir, bir çubuk elemanının düğümnoktalarına bağlantı şeklinin taşınabilmesi gibi. Çubuk elemanlarının boylarımodel tanımlama bilgisinde sadece bilgi amaçlı listelenirler ve bu boylar bağlı

oldukları düğüm noktası ara mesafelerinden kendiliğinden hesaplanabildiğinden bunların taşınmasına gerek yoktur.

Kayıt Esnasında Otomatik Export

Bir SAP2000 modeli her kaydedildiğinde tüm model tanımlama verileri .$2K uzantılı bir dosyaya tablo veri tabanı olarak düz metin biçiminde export edilir.Bu dosya aynı zamanda her hesap çalıştırıldığında da oluşturulur çünkü

program hesap aşamasını çalıştırmadan önce dosyayı kaydeder.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Bu .$2K uzantılı dosya aynı zamanda .SDB uzantılı SAP2000 binary dosyasıiçin metin biçiminde bir yedekleme sayılır. Bu dosya .SDB dosyasınıoluşturmak için alternatif olarak import edilebilir. .$2K dosyasının çağrılmasıanaliz ve dizayn sonuçlarını geri çağıramaz ancak model tanımlama bilgilerinintamamını çağırabilir.

Analiz Esnasında Export

SAP2000, bir modelin her analiz edildiğinde tüm model tanımlamalarının vehesap sonuçlarının Access veri tabanı biçiminde export edilebilmesini sağlayan

bir seçeneğe sahiptir. Bu işlem SAP2000 depo dosyalarının kullanılarak farklı

modellerin bir çok kez çalıştırılmasının söz konusu olduğu durumlarda oldukça pratiktir.

Bu seçeneğin kullanılması için, export edilecek ‘isimlendirilmiş bir modeltanımlama tablo seti’ ile isimlendirilmiş bir ‘Analiz sonuçları tablo set’i nindaha önceden tarif edilmiş olması gerekmektedir. İsimlendirilmiş Setlerintanımlanması işi Define menüsü > Named Set komutu kullanılarak yapılabilir veya tablo verilerinin görüntülenmesi veya basılması esnasında yapılabilir.

Veritabanı Dosya BiçimleriVeritabanı tabloları Microsoft Access, Microsoft Excel veya düz metin editörüiçin biçimlendirilebilirler. Yukarıda sayılan dosya biçimlerinin hepsindeki tabloveri tabanları eşdeğer veriler içerir.

SAP2000 deki Veri Tabanı tabloları ve alan isimleri Options menüsü >Database > Table And Field Names komutu kullanılarak güncellenebilir.Daha fazla bilgi için SAP2000 ekran yardımı hizmetine başvurabilirsiniz.

Microsoft Access Veri TabanıHer bir SAP2000 tablosu ayrı bir Microsoft Access Veri Tabanı tablosu olarak yazılır ve bu tablodaki sütun isimleri SAP2000 alan isimleridir.

Tüm tablolar ve alanlar uyumlu ve tek bir birim sistemi kullanır. Geçerli birimsistemi dosya oluşturulurken modelin esas aldığı birim sistemidir. Bu birimler her bir alanda değil “Program Kontrol” tablosunda depolanırlar.

Microsoft Excel Hesap Tablosu

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


Her bir SAP2000 tablosu Microsoft Excel de veri tabanı tablosu olarak ayrıçalışma sayfaları şeklinde yazılır. Bu tablodaki sütun isimleri SAP2000 alanisimleridir. Her bir alana ait birim alan isminin hemen altında yer alır.

Excel’e export yapılırken taşınan geçerli birim sistemi dosya oluşturulurken

modelin esas aldığı birim sistemidir. Farklı bir birim sistemi kullanılmak isteniyorsa Options menüsü > Database > Set Program Default DBFormatting komutu kullanılarak değişiklik yapılabilir.

Excel den import yapıldığında her bir alan (sütun) kendi özel birim setine sahipolabilir. Örneğin “düğüm noktası” tablosunda X koordinat sistemi inç birimsisteminde import edilebilir, Y koordinat sistemi fit birim sisteminde, Zkoordinat sistemi de metre birim sisteminde import edilebilir. Dikkat ettiyseniz

bu işlem birbiriyle uyumlu birim sistemleri kullanmak zorunda olan Accessveya düz metinden import gerektiğinde bu şekilde yapılamamaktadır.

Excel de başlıkların renk kodları vardır. Import edilebilen alan başlıkları sarırenktedir. Import sırasında ihmal edilebilecek alanların başlıkları cyan (açık mavi) renktedir.

Düz Yazı Biçimli Veritabanı

Metin biçimli veri tabanının birim sistemi uyumlu ve tek tip olmalıdır. Bu birimler program kontrol tablosunda tanımlanmıştır.

Metin Dosyası Veri Tabanı bir seri tablodan oluşur. Her bir tablo seride bir veyadaha fazla kayıt (satır) vardır. Tablodaki her bir kayıt bir tek veri satırındaolmalıdır. veri tek satıra sığmadığı taktirde Veri satırının bir sonraki satırda dadevam ettiğini göstermek için ‘devam karakteri’ (yani bir boşluk ve alt tire ‘, _’)kullanılabilir.

Tablo isimleri “TABLE:” anahtar kelimesiyle ifade edilirler. Bu kelimeyi bir boşluk ve tablonun ismi takip eder. Bir tabloda veri kayıt satırları tablo ismisatırının akabinde gelir. Bir kayıt veri satırı bir çift veriden oluşur; her bir veriçifti bir alan isminden ve takip eden alan verilerinden oluşur. Tablodaki her bir

alan için bir veri çifti gerekmektedir. Söz konusu kayıta ait tüm veri çiftleri aynıveri satırında yer almalıdır.

$ ile başlayan satırlar yorum satırlarıdır. Dolayısıyla Import sırasında $ ile başlayan satırın devamındaki bilgiler program tarafından göz ardı edilir.

Boş satırlar herhangi bir yerde olabilir ve program tarafından tamamen göz ardıedilirler. Aynı zamanda ilk tablo ismi öncesinde yazılmış her hangi bir verisatırı göz ardı edilir.

Program End anahtar cümlesiyle karşılaştığında veri okumayı keser.

8/6/2019 46718723-SAP2000v10-BASLARKEN


SAP2000 metin dosyası veri tabanı oluştururken alan verisini her zaman tırnak içerisine alır, ancak alan isimleri tırnak içinde değildir. Tırnak işaretinin bir özelliği yoktur sadece verinin hızlı okunmasını sağlar ki böylelikle metin

biçimindeki veri satırı daha hızlı okunmuş olur. Metin dosyaları tırnaklı veyatırnaksız oluşturulabilir.

SAP2000 e bir metin veri dosyası import ederken SAP2000 ekranında Sağ altta bulunan durum çubuğunu izlerseniz dosyanın önce Microsoft Access dosyasınadönüştürüldüğünü ardından bu Microsoft Access dosyasının SAP2000’e importedildiğini görürsünüz.

Daha fazla bilgi

Bir çok çeşitli menü komutlarını ve formları kullanırken ihtiyaç duyacağınızdetaylı bilgiler SAP2000 grafiksel kullanıcı ara yüzünden ulaşacağınız ekranyardımı hizmetinde mevcuttur.

Tabloların veya alanların biri veya tümü için komple dokümantasyon üretilmek istendiğinde Options menüsü > Database > Documentation to Word komutukullanılabilir. Bu komut açılıp bastırılabilen bir Microsoft Word dokümanıoluşturur.

46718723-sap2000v10-baslarken

Documents