ÕÓÓËÜ Ç¯ÉÍ ÌÝÄÝÝ 2015.04 ¹28 ßðèëöëàãà II I IV III Ñóðâàëæëàãà Ìàíàéä... Ã.Îþóíáîëä: “Íýã íü ÿë àâààä íºãºº íü õîõèðîîä ¿ëääýã ç¿é òîãòëûã àðèëãàíà” Õóóëü ç¿éí øèíæëýõ óõààí, õóóëü ç¿éí áîëîâñðîëûí õºãæëèéã äýìæèõ õîðîî “Îþóíû- Èííîâàöè” Ýðõ ç¿éí ñóäàëãààíû òºâòýé õàìòðàí ýðõ ç¿éí ø¿¿ìæ ñóäëàëûí îéëãîëòûã Ìîíãîë Óëñàä õºãæ¿¿ëýõ, öààøäûí à÷ õîëáîãäëûí òàëààð Õóóëü ç¿éí ¿íäýñíèé õ¿ðýýëýíä “Ýðõ ç¿éí ø¿¿ìæ ñóäëàë” ñýäýâò õýëýëö¿¿ëýã ýðõ ç¿é÷, õóóëü÷äûí äóíä áîëëîî. Òóñ õýëýëö¿¿ëýãò “Ýðõ ç¿éí ø¿¿ìæ ñóäëàë, Ìîíãîë Óëñàä õºãæ¿¿ëýõ õýðýãöýý øààðäëàãà” ñýäâýýð ÌÓÈÑ-èéí Õóóëü ç¿éí ñóðãóóëèéí Ïðàêòèê ñóðãàëòûí òºâèéí áàãø, Çàõèðãààíû õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Ö.Öîãò, “Ø¿¿õèéí øèéäâýðò àíàëèç õèéõ àðãà÷ëàë” ñýäâýýð ÌÓÈÑ-èéí Õóóëü ç¿éí ñóðãóóëèéí áàãø, Õóóëü ç¿éí óõààíû äîêòîð Î.̺íõñàéõàí íàð èëòãýë õýëýëö¿¿ëñýí þì. Ìàíàé óëñûí õóóëü ç¿éí øèíæëýõ óõààíû ñàëáàðò ø¿¿ìæ ñóäëàë õºãæèõã¿é áàéãàà íü íóóö áèø ãýäãèéã Ö.Öîãò îíöëîí õýëæ áàéëàà. Ìîíãîë Óëñàä õóóëü ç¿éí øèíæëýõ óõààíû òîãòîëöîî á¿ðýëäýí áèé áîëñíîîñ õîéø ýðäýìòýí, ñóäëàà÷èä õóóëü ç¿éí øèíæëýõ óõààíû áàéð ñóóðü áîëîí õàâñàðãà ñóäàëãààã îëîí óëñûí ýðõ ç¿éí ñàëáàðò õèéñýýð èðæýý. Òºãñãºë íü III í¿¿ðò Õóóëü ç¿éí ñàëáàðò ýðõ ç¿éí ø¿¿ìæ ñóäëàëûã õºãæ¿¿ëíý Õóóëü ç¿éí ÿàìíààñ Õîõèðëûí ñàíãèéí òóõàé õóóëèéí òºñëèéã áîëîâñðóóëñàí áºãººä ýíý òàëààð Õóóëü ç¿éí ÿàìíû Ïðîöåññûí õóóëü òîãòîîìæèéí òºñºë áîëîâñðóóëàõ àñóóäàë õàðèóöñàí àõëàõ ìýðãýæèëòýí Ã.Îþóíáîëäòîé ÿðèëöëàà. Õîõèðëûí ñàíãèéí õóóëèéã áîëîâñðóóëàõ õýðýãöýý øààðäëàãà þó áàéñàí òàëààð ÿðèëöëàãàà ýõëýå. 2007 îíä õîõèðîã÷èéí ýðõèéí õýðýãæèëòèéí òºëºâ áàéäëûí òàëààð ñóäàëãàà õèéñýí. Ìºí ¿íäýñíèé õýìæýýíèé ÷óóëãàí áîëæ õóóëèéí áàéãóóëëàãûí òºëººëë¿¿ä îðîëöîæ áàéñàí þì. Òóñ ÷óóëãàíààð õîõèðëûí ñàíã áèé áîëãîæ, õóóëü áàòëàõ õýðýãòýé ãýñýí ñàíàëûã äýâø¿¿ëñýí. Ãýìò õýðãèéí õîõèðëûã ¿íäñýí õóóëüä çààñíààð òºð èðãýíèéõýý õºíäºãäñºí ýðõèéã çààâàë ñýðãýýí áèåë¿¿ëýõ ¸ñòîé ãýæ çààñàí áàéäàã. Õàðèí ýð¿¿ãèéí ïðîöåññ õóóëèàð á¿õýëä íü õàìãààëæ ÷àäàõã¿é áàéãàà þì. ßëòàí òºëáºðèéí ÷àäâàðã¿é, õîõèðëûã áàðàãäóóëààã¿é òîõèîëäîëä òºð áàðàãäóóëàõ ¸ñòîé. ¯¿íä ýäèéí áîëîí ýäèéí áóñ õîõèðëûã õàìòàä íü áàðàãäóóëàõ þì. Ýäèéí õîõèðîë íü ¿íýëæ áîëäîã ç¿éë. Õàðèí ýäèéí áóñ õîõèðîë íü ñýòãýë ñàíàà, çîâèóð øàíàëàë. Òºñâèéí õóóëèéí òîðãóóëü, õ¿¿ íü îðîí íóòãèéí òºñâèéí îðëîãûã á¿ðä¿¿ëäýã. Õýâ æóðìûí òîðãóóëèéí îðëîãî çàìûí õºäºë㺺íèé çºð÷ñºí çºð÷ëèéí òîðãóóëèéí îðëîãûí äº÷èí õóâü íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õóóëü ðóó îðäîã. Õóóëü ç¿éí ñàëáà𠺺ðººñºº îëîõ îðëîãûã ººð õóóëèóäàä ºã÷èõñºí áàéãàà þì. Ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òóõàé õóóëèéí 19 ä¿ãýýð ç¿éëä òóõàéí æèëä ø¿¿õèéí øèéäâýð áèåë¿¿ëýõ, çàìûí õºäºë㺺íèé áîëîí õýâ æóðìûí çºð÷ëèéã àðèëãàõ ÷èãëýëýýð óëñûí îðëîãî áîëãîñîí, òîðãîõ ÿë íîãäóóëæ òºñºâò òóøààñàí ìºíãºíèé äº÷èí õóâüòàé òýíöýõ õýìæýýíèé õºðºíãèéã ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ àæèëä çîðèóëàí äàðààãèéí æèëèéí îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõýýð çààñàí. Òºãñãºë íü II í¿¿ðò Ã.Îþóíáîëä: “Íýã íü ÿë àâààä íºãºº íü õîõèðîîä ¿ëääýã ç¿é òîãòëûã àðèëãàíà” Õóóëü ç¿éí ¿íäýñíèé õ¿ðýýëýí 2015 îíû 5 äóãààð ñàðûí 5-íû ºäðººñ ýõëýí Õóóëü ç¿éí àíãëè õýëíèé 1 ñàðûí ýð÷èìæ¿¿ëñýí (íèéò 16 ºäºð áóþó 32 öàãèéí) 2 ýýëæèéí ñóðãàëòûã çîõèîí áàéãóóëàõ ãýæ áàéíà. Ñóðãàëò Ìîíãîëûí õóäàëäààíû ïðàêòèêò ºðãºí õýðýãëýæ õýâøñýí ýðõ ç¿éí áàðèìò áè÷èã, çàãâàð õóäàëäààíû ãýðýý õýëýëöýýð äýýð òóëãóóðëàí ÿâàãäàíà. Ýíý óäààãèéí ñóðãàëòûí àíãè ä¿¿ðãýëò á¿ðäñýí òóë 9 ä¿ãýýð ñàðä çîõèîí Õóóëü ç¿éí àíãëè õýëíèé ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëíà áàéãóóëàõ ñóðãàëòàä á¿ðòã¿¿ëýõ áîëîìæòîé. Á¿ðòãýë áîëîí äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã Õóóëü ç¿éí ¿íäýñíèé õ¿ðýýëýíãèéí Õóóëü ç¿éí ìýäýýëýë, ñóðãàëò, ñóðòàë÷èëãààíû òºâ (312825)-èéí óòñàíä õîëáîãäîæ àâíà óó. Õóóëü ç¿éí àíãëè õýëíèé ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëíà Óíàà÷ õ¿¿õýä áà õ¿¿õäèéí ýðõ ñýäâýýð õýëýëö¿¿ëýã áîëëîî “ÝÐÕ Ç¯É ÁÀ ÕªÃÆÈË” ÖÓÂÐÀËÛÍ 2015 ÎÍÛ ÀÍÕÍÛ ËÅÊÖ ÁÎËËÎÎ
