V კლასი

ინტეგრირებული საგნები:

ბუნება - შორენა ქურდაძე მათემატიკა - ლია კაკაბაძე ისტ. მენეჯერი - ნინო პერანიძე

““ირმის ირმის ნახტომინახტომი ””

გვერდიდან ბრტყელია,

შუაგულში კი ამობურცულია

“ირმის ნახტომი” თავის ღერძის

გარშემო ბრუნავს. მზის სისტემა კი სპირალის ერთ-

ერთი განშტოების ცენტრში

მდებარეობს.

მზის სისტემის პლანეტები

მზე დედამიწის

უახლოესი

ვარსკვლავია. იგი

ჩვენგან 150 მლნ.

კმ-ითაა

დაშორებული მზის ზედაპირზე ტემპერატურა

+6000 გრადუსია

მზე უზარმაზარი გავარვარებული აირის

სფეროა, რომელიც მუდმივად იფრქვევა მის

ზედაპირიდან.

მასზე წელიწადი

88 დღე გრძელდე

ბა

ზედაპირი კრატერები

თაა დაფარული

ატმოსფერო არა აქვს და

მისი ცა შავია

მისი ზედაპირი დღისით სიცხისაგან

იწვის, ღამით კი იყინება (+430; -175)

კრატერები ასტეროიდებისა და კომეტების

დაცემის ადგილი

მერკური

r = 2 4390A

რას უდრის პლანეტის დიამეტრი, თუ მისი რადიუსი 2 439 კმ-ია?

d=

“გაზის გიგანტი” უდიდესი პლანეტა,

იგი უფრო მძიმეა ვიდრე ყველა სხვა

პლანეტა ერთად

სითხისა და გაზის

უზარმაზარი სფერო,

რომელსაც გარს სქელი ღრუბლები

აკრავს

17

4 333

იუპიტერი

იუპიტერის დიამეტრი 142 984 კმ-ია. გამოთვალეთ მისი რადიუსი.0

A

B

მას დედამიწის “ტყუპისცალს”

ან “ცისკრის ვარსკვლავს”

უწოდებენ

მას რომაელთა სიყვარულისა და

სილამაზის ქალღმერთის სახელი ქვია

225

ზედაპირის

ტემპერატურა

ისეთია, რომ

ტყვიას

გაადნობს.

ჰაერი ისეთი მკვრივია, რომ რამდენიმე წამში

ადამიანის გაბრტყელება შეუძლია. შხამიანია და მჟავე ღრუბელი აკრავს.

ცნობილია, რომ მზესა და დედამიწას შორის მანძილი 150 მილიონი კმ-ია, ხოლო დედამიწასა და ვენერას შორის მანძილი 42 მილიონი კმ-ია. გამოთვალეთ რა მანძილითაა დაშორებული

მზიდან პლანეტა ვენერა.

DVM

ვენერ

ა

რომაელთა ომის ღმერთის სახელი

ქვია

“წითელი” პლანეტა, ზედაპირზე

არსებული ქვა და მტვერი რკინის ჟანგს

შეიცავს.

ჰაერი გაიშვიათებულია,

ცა კი წითელ-ნარინჯისფერი.

687

2

მარსიცნობილია, რომ მზესა და დედამიწას შორის მანძილი 150 მილიონი კმ-ია, ხოლო დედამიწასა და პლანეტა მარსს შორის მანძილი 78 მილიონი კმ-ია.

გამოთვალეთ რა მანძილითაა დაშორებული მზიდან მარსი.

S D M

ურანინეპტუნი

იგი უკიდურესად ცივი და ბნელია,

მასზე ქარებია 2000 კმ/სთ სიჩქარით

817

იგი იმდენად გადახრილია

გვერდზე, რომ მზის გარშემო

კი არ ბრუნავს,

მიგორავს.

30685

60 190

ურანი თუ ნეპტუნი

რომელია უფრო დიდი

d = 51 118 კმ

d = 49 528 კმ

ყველაზე მსუბუქია და

ძალიან სწრაფად ბრუნავს

მისი რგოლები მილიონობით

მბრწყინავი ყინულის რგოლისგან შედგება.

18

10 760

სატურნი მანძილი მზიდან იუპიტერამდე 778 მილიონი კმ-ია, მზიდან სატურნამდე კი - 1427 მილიონი კმ-ია. გამოთვალეთ მანძილი იუპიტერიდან სატურნამდე.

M I S

“ჯუჯა” პლანეტა

უჩვეულო ორბიტით

90 800

ქვისა და ყინულის მყარი

სფეროა და ძალიან

გაიშვიათებული ატმოსფერო აქვს.

1

პლუტონი და მისი მთვარე

“ქარონი” ერთმანეთის

გარშემო ბრუნავს

ერთადერთი პლანეტაა, რომელზეც სიცოცხლეა. მისი ასაკი 4,6 მილიარდი წელია.

დედამიწის დახრილობის გამო,მზე თანაბრად ვერ ათბობს მას, რაც წელიწადის დროთა ცვლას იწვევს.

დღეღამური ბრუნვის დროს იგი საკუთარი წარმოსახვითი ღერძის გარშემო ბრუნვას 24 საათი ანდომებს.

მზის გარშემო ერთ სრულ შემობრუნებას დედამიწა 365 დღეს და 6 საათს ანდომებს. ეს წლიური ბრუნვაა.

1 ¾ წყალია

• მთვარის ფაზები ყოველ 28 დღეში იცვლება (29,5 დღე)

• მისი დიამეტრი 3 475კმ.• მთვარეზე არ არის წყალი და

ატმოსფერო

მთვარეზე ტემპერატურა

მერყეობს

+120 დან -180

გრადუსამდე

დედამიწასა და მთვარეს შორის მანძილი - 380 ათასი კმ. (384 400 კმ)

მთვარეზე 1969 წლის 20 ივლისს

ამერიკელმა ასტრონავტმა ნილ ამსტრონგმა პირველმა დადგა ფეხი

მთვარის გრავიტაცია მცირეა, მაგრამ დედამიწაზე ოკეანის წყლების მიქცევა-მოქცევას იწვევს, (როცა მთვარესა და დედამიწას შორის მანძილი იზრდება, მაშინ ხდება წყლის მიქცევა)

მთვარე - დედამიწის ბუნებრივი თანამგზავრი

მთვარის ფაზები

შემოდგომა

ზაფხული

ზამთარი

გაზაფხული

სამყაროგალაქტიკა -მზის სისტემაპლანეტა - კონტინენტი -ქვეყანა - ქალაქი - სკოლა N კლასი -სახელი და გვარი -

დაწერეთ თქვენი

მისამართი სამყაროში