5. làm thế nào Để phục hồi dữ liệu bị xóa

5
Xut bn Security In A Box ( https://info.securityinabox.org) Trang ch> Bn in PDF > Bn in PDF 5. Làm thế nào đphc hi dliu bxóa Mi phương thc l ưu trvà truyn dli u sđu có nhng đc đi m khi ến thông tin có khnăng bxóa, l y cp hay phá hy. Công sc hàng năm tri có thbphá hy trong giây lát do bl y cp, do mt mt giây bt cn, do btch thu phn cng hay đơn gi n chvì bn thân công nghl ưu trkthut sti m n nguy cơ. Có mt câu nói phbi ến trong gi i chuyên gia htrmáy tính là "Không có câu hi là có bao gi dli u ca bn bmt không; chcó câu hi là đi u đó xy ra vào lúc nào". Vì vy, khi đi u này xy đến vi bn, đi u quan trng nht là bn đã có trong tay bn dphòng và mt phương thc đã được thnghi m chc chn đthc hi n vi c khôi phc. Ngày mà bn được nhc nhvtm quan trng ca bn sao l ưu dli u thì thường là ngày hôm sau bn scn dùng đến nó. Mc dù là mt trong nhng thành phn cơ bn nht ca bo mt đi n t, vi c xây dng mt chính sách sao l ưu dphòng có hi u qukhông phi đơn gi n. Vi c này có thlà mt vn đphc tp vì nhi u lý do: nhu cu l ưu trdli u gc và dli u sao l ưu ti nhng đa đi m khác nhau vmt vt lý, tm quan trng ca vi c bo đm bí mt thông tin, và khó khăn trong vi c qun lý vi c chia sdli u gi a nhi u người dùng đang sdng nhng thi ết bl ưu trl ưu đng ca riêng h. Ngoài nhng phương cách sao l ưu và khôi phc dli u, chương này cũng gi i thi u hai công cchuyên dùng, Cobian Backup [1] Undelete Plus [2] . Tình hung cơ bn Elena là nhà hot đng vmôi trường ti mt quc gia nó ti ếng Nga, đó cô bt đu xây dng mt trang web vi nhng trình bày sáng to vhình nh, phim, bn đvà nhng câu truyn đnhn mnh nhng đánh giá vstàn phá rng bt hp pháp trong khu vc. Cô đã và đang sưu tp nhng ti li u, phim nh vvi c khai thác gtrong nhi u năm, và phn l n thông tin được l ưu trong mt máy tính cũ chy hđi u hành Windows trong văn phòng ti tchc Phi chính phnơi cô đang làm vi c. Trong lúc thi ết kế trang web vvn đnày, cô cht nhn ra tm quan trng ca nó và quan tâm ti vi c bo vnó trong trường hp máy tính gp sc, đc bi t là trong trường hp đi u đó xy ra trước khi cô kp ti mi thông tin lên trên trang web ca mình. Nhng đng nghi p khác đôi khi cũng sdng chung chi ếc máy tính này, nên cô cũng mun hc cách khôi phc dli u ca mình trong trường hp ai đó vô tình xóa các thư mc cha dli u ca cô. Cô hi người cháu Nicolai giúp cô xây dng kế hoch sao l ưu dphòng. Nhng điu bn có thhc được tchương này: Làm sao đtchc và sao l ưu thông tin Bn nên l ưu trdli u dphòng đâu Làm sao đqun lý các dli u sao l ưu mt cách an toàn Làm sao khôi phc nhng tp vô tình bxóa Xác đnh và tchc dliu ca bn Trong khi vi c thc hi n nhng bước chun bđngăn nga thm ha bng cách đm bo thông tin ca bn được an toàn, không nhi m các phn mm đc hi và được bo vbi mt tường l a tiên ti ến cùng nhng mt khu mnh, nếu chcó vy vn chưa đ. Đơn gi n chvì có quá nhi u đi u có thxy ra, bao gm tn công ca vi rút, tin tc, chp đi n, mt đi n, bđnước vào, bmt trm, tch thu, nhi u t, hthng bl i và phn cng hng, chlà vài ví d. Chun btrước khi có scó xy ra là cũng quan trng như là ngăn chăn nó xy ra vy. Elena: Cô bi ết là vi c sao l ưu dphòng là rt quan trng Nikolai , nhưng li u cô có cn nhai đó cài đt giúp cô không? Ý cô là li u cô có thi gian, ngun l c và ki ến thc đtlàm không? Nikolai: Cô slàm được thôi. Đcó được mt kế hoch dphòng tt cn đu tư suy nghĩ mt chút, nhưng đi u đó không tn nhi u thi gian hay ti n bc. Và so vi vi c bmt dli u, thì vi c này không thcoi là phi n phc được, phi không cô? Bên cnh đó, vi c sao l ưu dli u đương nhiên là vi c mình nên tlàm l y. Trtrường hp có nhng chuyên viên trgiúp vkthut thc sđáng tin cy cũng như được thông báo chi ti ết vnhng nơi cô l ưu trdli u ca mình, còn không thì cô nên tthc hi n vi c này. Vi c đu tiên đxây dng chính sách dphòng là hình dung xem tt cnhng dli u cá nhân và công vi c ca bn hi n đang được l ưu trđâu. Ly ví dthư đi n tca bn có thđược l ưu trtrên máy chca nhà cung cp dch v, trong máy tính hay là chai nơi cùng mt lúc. Và đương nhiên là bn có thcó nhi u tài khon thư đi n t. Ti ếp theo, có nhng tài li u quan trng trên máy tính bn sdng, có thnhà hay văn phòng. Có nhng thông tin liên l c, thông tin vcác cuc trao đi và nhng thi ết đt chương trình cá nhân. Cũng có nhi u khnăng dli u còn được l ưu trên các đĩa l ưu đng như thnhUSB, cng cm ngoài hay đĩa CD, DVD và đĩa mm. Đi n thoi di đng ca bn cha danh sách liên l c và có thcó nhng tin nhn quan trng trong đó. Nếu bn có mt trang web, nó có thcha tp hp nhng bài vi ết ca nhi u năm làm vi c. Và cui cùng cũng đng quên nhng dli u phi sna như ssách, nht ký hay thư t.

Upload: uy-nguyen-van

Post on 01-Feb-2016

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 5. Làm Thế Nào Để Phục Hồi Dữ Liệu Bị Xóa

Xuất bản ở Security In A Box (https://info.securityinabox.org)

Trang chủ > Bản in PDF > Bản in PDF

5. Làm thế nào để phục hồi dữ liệu bị xóaMỗi phương thức lưu trữ và truyền dữ liệu số đều có những đặc điểm khiến thông tin có khả năng bị xóa, lấy cắp hay pháhủy. Công sức hàng năm trời có thể bị phá hủy trong giây lát do bị lấy cắp, do một một giây bất cẩn, do bị tịch thu phầncứng hay đơn giản chỉ vì bản thân công nghệ lưu trữ kỹ thuật số tiềm ẩn nguy cơ. Có một câu nói phổ biến trong giớichuyên gia hỗ trợ máy tính là "Không có câu hỏi là có bao giờ dữ liệu của bạn bị mất không; chỉ có câu hỏi là điều đó xảyra vào lúc nào". Vì vậy, khi điều này xảy đến với bạn, điều quan trọng nhất là bạn đã có trong tay bản dự phòng và mộtphương thức đã được thử nghiệm chắc chắn để thực hiện việc khôi phục. Ngày mà bạn được nhắc nhở về tầm quantrọng của bản sao lưu dữ liệu thì thường là ngày hôm sau bạn sẽ cần dùng đến nó.

Mặc dù là một trong những thành phần cơ bản nhất của bảo mật điện tử, việc xây dựng một chính sách sao lưu dự phòngcó hiệu quả không phải đơn giản. Việc này có thể là một vấn đề phức tạp vì nhiều lý do: nhu cầu lưu trữ dữ liệu gốc vàdữ liệu sao lưu tại những địa điểm khác nhau về mặt vật lý, tầm quan trọng của việc bảo đảm bí mật thông tin, và khókhăn trong việc quản lý việc chia sẻ dữ liệu giữa nhiều người dùng đang sử dụng những thiết bị lưu trữ lưu động củariêng họ. Ngoài những phương cách sao lưu và khôi phục dữ liệu, chương này cũng giới thiệu hai công cụ chuyên dùng,Cobian Backup [1] và Undelete Plus [2].

Tình huống cơ bản

Elena là nhà hoạt động về môi trường tại một quốc gia nó tiếng Nga, ở đó cô bắt đầu xây dựng một trang web với nhữngtrình bày sáng tạo về hình ảnh, phim, bản đồ và những câu truyện để nhấn mạnh những đánh giá về sự tàn phá rừng bấthợp pháp trong khu vực. Cô đã và đang sưu tập những tại liệu, phim ảnh về việc khai thác gỗ trong nhiều năm, và phầnlớn thông tin được lưu trong một máy tính cũ chạy hệ điều hành Windows trong văn phòng tại tổ chức Phi chính phủ nơicô đang làm việc. Trong lúc thiết kế trang web về vấn đề này, cô chợt nhận ra tầm quan trọng của nó và quan tâm tới việcbảo vệ nó trong trường hợp máy tính gặp sự cố, đặc biệt là trong trường hợp điều đó xảy ra trước khi cô kịp tải mọi thôngtin lên trên trang web của mình. Những đồng nghiệp khác đôi khi cũng sử dụng chung chiếc máy tính này, nên cô cũngmuốn học cách khôi phục dữ liệu của mình trong trường hợp ai đó vô tình xóa các thư mục chứa dữ liệu của cô. Cô hỏingười cháu Nicolai giúp cô xây dựng kế hoạch sao lưu dự phòng.

Những điều bạn có thể học được từ chương này:

Làm sao để tổ chức và sao lưu thông tin

Bạn nên lưu trữ dữ liệu dự phòng ở đâu

Làm sao để quản lý các dữ liệu sao lưu một cách an toàn

Làm sao khôi phục những tệp vô tình bị xóa

Xác định và tổ chức dữ liệu của bạnTrong khi việc thực hiện những bước chuẩn bị để ngăn ngừa thảm họa bằng cách đảm bảo thông tin của bạn được antoàn, không nhiễm các phần mềm độc hại và được bảo vệ bởi một tường lửa tiên tiến cùng những mật khẩu mạnh, nếuchỉ có vậy vẫn chưa đủ. Đơn giản chỉ vì có quá nhiều điều có thể xảy ra, bao gồm tấn công của vi rút, tin tặc, chập điện,mất điện, bị đổ nước vào, bị mất trộm, tịch thu, nhiễu từ, hệ thống bị lỗi và phần cứng hỏng, chỉ là vài ví dụ. Chuẩn bịtrước khi có sự có xảy ra là cũng quan trọng như là ngăn chăn nó xảy ra vậy.

Elena: Cô biết là việc sao lưu dự phòng là rất quan trọng Nikolai ạ, nhưng liệu cô có cần nhờ ai đó cài đặt giúp cô không?Ý cô là liệu cô có thời gian, nguồn lực và kiến thức để tự làm không?

Nikolai: Cô sẽ làm được thôi. Để có được một kế hoạch dự phòng tốt cần đầu tư suy nghĩ một chút, nhưng điều đó khôngtốn nhiều thời gian hay tiền bạc. Và so với việc bị mất dữ liệu, thì việc này không thể coi là phiền phức được, phải khôngcô? Bên cạnh đó, việc sao lưu dữ liệu đương nhiên là việc mình nên tự làm lấy. Trừ trường hợp có những chuyên viên trợgiúp về kỹ thuật thực sự đáng tin cậy cũng như được thông báo chi tiết về những nơi cô lưu trữ dữ liệu của mình, cònkhông thì cô nên tự thực hiện việc này.

Việc đầu tiên để xây dụng chính sách dự phòng là hình dung xem tất cả những dữ liệu cá nhân và công việc của bạnhiện đang được lưu trữ ở đâu. Lấy ví dụ thư điện tử của bạn có thể được lưu trữ trên máy chủ của nhà cung cấp dịch vụ,trong máy tính hay là cả hai nơi cùng một lúc. Và đương nhiên là bạn có thể có nhiều tài khoản thư điện tử. Tiếp theo, cónhững tài liệu quan trọng trên máy tính bạn sử dụng, có thể là ở nhà hay ở văn phòng. Có những thông tin liên lạc, thôngtin về các cuộc trao đổi và những thiết đặt chương trình cá nhân. Cũng có nhiều khả năng dữ liệu còn được lưu trên các ổđĩa lưu động như thẻ nhớ USB, ổ cứng cắm ngoài hay đĩa CD, DVD và đĩa mềm. Điện thoại di động của bạn chứa danhsách liên lạc và có thể có những tin nhắn quan trọng trong đó. Nếu bạn có một trang web, nó có thể chứa tập hợp nhữngbài viết của nhiều năm làm việc. Và cuối cùng cũng đừng quên những dữ liệu phi số nữa như sổ sách, nhật ký hay thư từ.

Page 2: 5. Làm Thế Nào Để Phục Hồi Dữ Liệu Bị Xóa

Tiếp theo, bạn cần xác định xem trong những dữ liệu này, đâu là những tệp chính và đâu là những dữ liệu sao lại. Bản dữliệu chính thường là bản được cập nhật nhất của một hay nhiều tệp và là bản mà bạn sẽ sử dụng mỗi khi muốn thay đổinội dung. Rõ ràng rằng sự phân chia này không cần thiết cho những dữ liệu chỉ có một bản sao, nhưng lại vô cùng cầnthiết cho một số loại dữ liệu. Một tình huống xảy ra sự cố thường gặp là khi chỉ dữ liệu sao lại được sao lưu, và bản chínhcủa dữ liệu thì bị mất hay phá huỷ trước khi những bản sao lại này được cập nhật. Hãy tưởng tượng khi bạn đi du lịch đâuđó một tuần và thực hiện việc cập nhật dữ liệu của một bảng tính mà bạn lưu giữ trong thẻ nhớ USB. Tại thời điểm này,bạn cần nghĩ rằng bản dữ liệu trên ổ USB này là bản chính vì bản sao lưu định kỳ tự động của bản dữ liệu không đượccập nhật tại văn phòng bạn sẽ không giúp ích gì.

Hãy cố gắng ghi xuống đâu đó một cách rõ ràng về vị trí xác định cụ thể của tất cả những bản sao chính và bản sao lạicủa tất cả những loại dữ liệu đã xác định phía trên. Điều này sẽ giúp bạn phân định rõ các nhu cầu và bắt đầu xác địnhchính sách sao lưu phù hợp. Bảng bên dưới đây chỉ ra một ví dụ rất cơ bản. Tất nhiên danh sách của bạn có thể dài hơnnhiều và có thể gồm nhiều ‘thiết bị lưu trữ’ với nhiều hơn một ‘kiểu dữ liệu’ và nhiều loại dữ liệu khác nhau hiện diện trênnhiều thiết bị.

Bản sao lạiKiểu dữ liệu Bản sao chủ/ bản sao lại Thiết bị lưu trữ Vị tríTài liệu điện tử Bản chính Ổ cứng máy tính Văn phòng

Một ít tài liệu điện tử Bản sao lại Thẻ nhớ USB mang theo người

Chương trình cơ sở dữ liệu (ảnh, liên lạc, lịch, vv) Bản chính Ổ cứng máy tính Văn phòng

Một ít tài liệu điện tử Bản sao lại Đĩa CD Ở nhà

Thư điện tử và địa chỉ liên lạc Bản chính Tài khoản Gmail Internet

Tin nhắn và liên lạc điện thoại Bản chính Máy điện thoại Mang theo người

Tài liệu văn bản giấy (hợp đồng, hóa đơn, vv.) Bản chính Trong ngăn kéo Văn phòng

Trong bảng trên, bạn có thể thấy rằng:

Những dữ liệu còn lại nếu ổ cứng của máy tính tại văn phòng bạn bị hỏng là bản sao dữ liệu trong thẻ nhớ USB vàđĩa CD tại nhà.

Bạn không có bản sao dữ liệu ngoại tuyến của thư điện tử và thông tin liên lạc, vì vậy nếu bạn quên mật khẩu (hayai đó có ác ý tìm cách thay đổi) thì bạn sẽ mất khả năng truy cập chúng.

Bạn không có bản sao nào khác của dữ liệu trong máy điện thoại của bạn.

Bạn không có các bản sao lại, dạng số hay phô tô của các tài liệu văn bản giấy như các hợp đồng hay hóa đơn.

Xác định chiến lược sao lưuĐể sao lưu toàn bộ các dạng dữ liệu liệt kê bên trên, bạn cần kết hợp cả phần mềm và phương án thực hiện. Đặc biệtbạn cần đảm bảo rằng mỗi loại dữ liệu thông tin được lưu tại ít nhất hai địa điểm khác nhau.

Các loại tài liệu điện tử

Tạo bản sao lưu của những tệp tài liệu trên máy tính của bạn sử dụng một chương trình như Cobian Backup [1], sẽđược đề cập chi tiết hơn bên dưới. Lưu bản dữ liệu sao lưu này vào một thiết bị lưu trữ di động để bạn có thể mangvề nhà hoặc những nơi an toàn khác. Có thể sẽ dễ dàng hơn khi dùng đĩa CD hay DVD cho mục đích này hơn là ổcứng cắm ngoài hay thẻ nhớ USB vì bạn sẽ không gặp nguy cơ mất đi dữ liệu dự phòng trước đây trong lúc thêmvào bản dự phòng mới. Đĩa CD trắng có giá thành khá rẻ nên bạn có thể sử dụng một đĩa mới cho mỗi lần sao lưu.Vì loại dữ liệu này thường là dữ liệu có tính nhạy cảm cao, nên một điều rất quan trọng là bạn cần bảo vệ các dữliệu sao lưu này bằng cách mã hóa. Bạn có thể xem cách thực hiện tại Chương 4: Bảo vệ các tệp tài liệu tối mậttrên máy tính của bạn [3]* và mục [Hướng dẫn sử dụng TrueCrypt](/vi/truecrypt-main].

Các chương trình cơ sở dữ liệu

Một khi bạn đã xác định được vị trí của các cơ sở dữ liệu, bạn có thể tiến hành sao lưu chúng giống như các loại dữliệu điện tử khác.

Thư điện tử

Thay vì việc truy cập hòm thư điện tử thông qua trình duyệt web, hãy cài đặt một chương trình quản lý thư điện tửnhư Thunderbird [4] và cấu hình để nó hoạt động với tài khoản của bạn. Đa phần các trang web thư điện tử đều cóhướng dẫn cụ thể cách cấu hình các chương trình quản lý để có thể tải về các thư điện tử. Bạn có thể tìm hiểu thêmvề chủ đề này tại mục Đọc thêm bên dưới. Hãy chú ý giữ lại bản sao của thư điện tử trên máy chủ, chứ không xóachúng sau khi tải về máy tính của bạn. Phần Hướng dẫn sử dụng Thunderbird [5] giải thích chi tiết làm điều đónhư thế nào.

Dữ liệu trong máy điện thoại

Page 3: 5. Làm Thế Nào Để Phục Hồi Dữ Liệu Bị Xóa

Để sao lưu danh sách các số điện thoại và các tin nhắn trong máy điện thoại của bạn, bạn có thể kết nối điện thoạivới máy tính sử dụng phần mềm thích hợp, thường có sẵn trên trang web của nhà sản xuất điện thoại. Bạn cũng cóthể cần phải trang bị một dây nối USB phù hợp để thực hiện việc này. Một cách khác bạn có thể sử dụng chínhchiếc điện thoại để sao lưu tin nhắn và các số liên lạc trên chiếc SIM điện thoại [6] vào bộ nhớ của điện thoại, sauđó sao chép lại sang một chiếc SIM điện thoại [6] khác. Giải pháp này có thể là phương án sao lưu khẩn cấp rất hữuích, nhưng cần nhớ giữ chiếc SIM card dự phòng ở nơi an toàn. Chức năng sao chép thông tin giữa SIM điện thoại [6]

với bộ nhớ điện thoại nói trên là một trong những chức năng cơ bản của điện thoại, tuy nhiên nếu chiếc điện thoạicủa bạn cho phép lưu trữ thông tin trên thẻ nhớ cắm ngoài thì việc sao lưu càng dễ dàng hơn.

Tài liệu văn bản giấy

Khi có thể, bạn nên chụp lại tất cả tài liệu quan trọng và cất chúng cùng với các bản sao lưu tài liệu điện tử đã đềcập ở phần trên. Sau cùng bạn nên thay đổi lại các thiết bị lưu trữ, loại dữ liệu và các sao lưu dự phòng theo cáchtốt nhất tránh được rủi ro mất dữ liệu.

Loại dữ liệu Bản chính/ Bản sao lạ Thiết bị lưu trữ Vị tríTài liệu điện tử Bản chính Ổ cứng máy tính Văn phòng

Tài liệu điện tử Bản sao lại Đĩa CD Ở nhà

Một số tài liệu điện tử quan trọng Bản sao lại Thẻ nhớ USB Mang theo người

Loại dữ liệu Bản chính/ Bản sao lại Thiết bị lưu trữ Vị tríCơ sở dữ liệu Chương trình Bản chính Ổ cứng máy tính Văn phòng

Cơ sở dữ liệu Chương trình Bản sao lại Đĩa CD Ở nhà

Loại dữ liệu Bản chính/ Bản sao lại Thiết bị lưu trữ Vị tríThư điện tử và danh sách địa chỉ email Bản sao lại Máy chủ Gmail Internet

Thư điện tử và danh sách địa chỉ email Bản chính Thunderbird cài đặt trên máy tính Văn phòng

Loại dữ liệu Bản chính/ Bản sao lại Thiết bị lưu trữ Vị tríTin nhắn và danh sách liên lạc điện thoại Bản chính Máy điện thoại Mang theo người

Tin nhắn và danh sách liên lạc điện thoại Bản sao lại Ổ cứng máy tính Văn phòng

Tin nhắn và danh sách liên lạc điện thoại Bản sao lại SIM card dự phòng Ở nhà

Loại dữ liệu Bản chính/ Bản sao lại Thiết bị lưu trữ Vị tríTài liệu văn bản trên giấy Bản chính Ngăn kéo Văn phòng

Scanned documents Bản sao lại Đĩa CD Ở nhà

Elena: Cô biết nhiều người cất giữ những dữ liệu quan trọng của họ trên hộp thư Gmail, bằng cách đính kèm vào những‘thư nháp’ hoặc gửi email cho chính họ. Liệu như vậy có được coi là nơi cất giữ thứ hai cho dữ liệu không?

Nikolai: Việc đó có thể giúp cô trong trường hợp cô bị mất một hay vài tài liệu quan trọng, nhưng làm như vậy rất là khônghay. Thành thực mà nói liệu có bao nhiêu tài liệu cô muốn sao lưu như vậy hàng tuần? Thêm một điều nữa là cô cần cânnhắc liệu có an toàn khi đính kèm những tài liệu như vậy không, đặc biệt là khi cô luôn lo lắng hộp thư bị theo dõi. Trừ khicô đảm bảo kết nối tới hộp thư Gmail là an toàn nếu không thì chẳng khác nào dâng mỡ đến miệng mèo. Sử dụng kết nốiđược mã hóa HTTPS đến hộp thư Gmail để lưu dự phòng những vùng mã hóa TrueCrypt hay các tệp dữ liệu KeePass cóthể khá an toàn vì các tệp này đã được mã hóa, còn lại cháu khuyên cô không nên dùng giải pháp này như là một phươngán sao lưu chung.

Tạo một bản sao dữ liệu sốTrong nhiều loại dữ liệu được đề cập ở đây, mọi người thường băn khoăn về cách thiết lập chính sách sao lưu dựphòng cho ‘tài liệu số’. Thuật ngữ này có vẻ khá rộng nhưng thường chỉ các loại tệp mà bạn tự quản lý theo dõi vàtrực tiếp mở chúng bằng cách nhấn đúp chuột? lên tệp hay sử dụng một ứng dụng tương ứng trên trình đơn File. Cụthể hơn nữa, chúng là các tệp văn bản, tệp Word, tệp trình chiếu, tệp PDF hay bảng tính, v.v. Không giống như thưđiện tử, các tài liệu số thường không đồng bộ với các bản sao qua mạng Internet.

Khi sao tài liệu số của mình, bạn nên nhớ sao lưu các cơ sở dữ liệu của chương trình. Lấy ví dụ, nếu bạn sử dụngmột chương trình quản lý lịch làm việc hay một sổ liên lạc điện tử, bạn cần tìm tới thư mục mà các chương trình nàychứa dữ liệu. Hi vọng các cơ sở dữ liệu này sẽ nằm cùng trong thư mục chứa tài liệu số của bạn vì chúng thườngđược lưu trong thư mục My Documents trên các hệ thống Windows. Nếu không phải vậy, bạn cần đảm bảo rằngthư mục tương ứng sẽ được đưa vào danh sách cần sao lưu thường xuyên.

Thư điện tử được lưu bởi các chương trình như Thunderbird [4] là một ví dụ điển hình về cơ sở dữ liệu của chươngtrình. Nếu bạn sử dụng một chương trình thư điện tử, nhất là khi bạn không thể hay không muốn lưu bản sao củathông tin trên máy chủ, thì bạn cần đảm bảo rằng cơ sở dữ liệu thư điện tử này nằm trong danh sách dữ liệu đượccập nhật thường xuyên. Bạn có thể coi các tệp ảnh, tệp phim là các dữ liệu số hay là các thành phần thuộc một dữliệu của một phần mềm tùy theo cách bạn xử lý chúng.

Page 4: 5. Làm Thế Nào Để Phục Hồi Dữ Liệu Bị Xóa

Những ứng dụng kiểu như Windows Media player hay iTunes hoạt động theo kiểu cơ sở dữ liệu. Nếu bạn sử dụng cácchương trình loại này, bạn có thể phải tìm trong toàn bộ ổ cứng để xem chúng lưu các tệp mà chúng quản lý ở đâu.

Các thiết bị lưu trữ:

Trước khi bạn sao lưu tài liệu số, bạn phải quyết định xem loại thiết bị lưu trữ nào sẽ được sử dụng.

Đĩa quang (CD)

Đĩa CD có dung lượng khoảng 700 Megabytes (MB). Bạn sẽ cần một ổ ghi đĩa CD và một đĩa trắng để tạo một đĩa saolưu. Nếu bạn muốn có thể xóa dữ liệu trên đĩa CD rồi ghi các dữ liệu mới lên đó, bạn sẽ cần một ổ ghi CD có thể ghi lạiđược và một đĩa CD ghi lại nhiều lần (CD-RW). Hầu hết các hệ điều hành phổ biến, bao gồm cả Windows XP, hiện đềucó sẵn phần mềm điều khiển ghi đĩa CD và CD-RW. Cần chú ý rằng thông tin ghi trên các đĩa CD thường bị hỏng sauthời gian từ năm đến mười năm. Nếu bạn muốn cất giữ một bản dự phòng lâu hơn khoảng thời gian đó, bạn cần sao lưulại các đĩa dự phòng này định kỳ hoặc có thể mua loại đĩa có ‘thời gian sống’ lâu hơn hay chọn phương án sao lưu khác.

Đĩa DVD

Một đĩa DVD có thể chứa tới 4.7 Gigabytes (GB) dữ liệu. Chúng làm việc giống như đĩa CD nhưng yêu cầu các thiết bịcao cấp hơn. Bạn sẽ cần một ổ ghi DVD hay DVD-RW, và loại đĩa tương ứng. Tương tự như đĩa CD, dữ liệu ghi trên đĩaDVD cũng sẽ bị hỏng sau một thời gian nhất định.

Thẻ nhớ USB

Một thẻ nhớ USB có thể chứa được lượng thông tin theo dung lượng cho phép. Thẻ nhớ USB có thể khá rẻ kể cả vớinhững loại có dung lượng tương đương hoặc lớn hơn một đĩa CD hay DVD và chúng có thể xóa đi ghi lại nhiều lần.Giống như đĩa CD và DVD, thẻ nhớ USB có tuổi thọ giới hạn, nằm trong khoảng 10 năm.

Máy chủ từ xa

Một máy chủ sao lưu mạng được bảo trì đúng cách có thể có dung lượng vô hạn, tuy nhiên tốc độ và sự ổn định của kếtnối Internet bạn sử dụng sẽ quyết định liệu đây có phải là một lựa chọn khả thi hay không. Lưu ý rằng việc chạy một máychủ sao lưu dự phòng tại nơi làm việc có thể cho tốc độ cao hơn so với việc truyền qua mạng Internet nhưng sẽ vi phạmnguyên tắc lưu trữ dữ liệu tại những địa điểm khác nhau. Có những dịch vụ sao lưu miễn phí trên Internet nhưng bạn nênmã hóa dữ liệu trước khi tải chúng lên các máy chủ thuộc về các cá nhân hay tổ chức mà bạn không biết hay tin tưởng.Xem thêm phần Đọc thêm để có thêm ví dụ.

Phần mềm Sao lưu

Cobian Backup là một công cụ khá thân thiện, có thể được thiết lập để chạy tự động, định kỳ tại các thời điểm được lậptrình, và chỉ sao lưu cập nhật những tệp có thay đổi so với lần sao lưu gần nhất. Nó cũng có thể mã hóa bản sao lưu dựphòng để làm giảm dung lượng.

Thực hành: Hãy bắt đầu với Hướng dẫn sử dụng Cobian Backup [7]

Luôn luôn là một điều nên làm khi mã hóa các tệp sao lưu dùng các công cụ như TrueCrypt. Thông tin thêm về mã hóa dữliệu có thể tìm được ở *Chương 4: Làm sao để bảo vệ các tệp dữ liệu tối mật trên máy tính của bạn. ‘’

Thực hành: Hãy bắt đầu với Hướng dẫn sử dụng TrueCrypt [8]

Khi sử dụng những công cụ sao lưu này, có một số lưu ý sau đây sẽ giúp hệ thống sao lưu của bạn hoạt động hiệu quảhơn:

Tổ chức các tệp trên máy tính của bạn. Cố gắng di chuyển tất cả các thư mục có chứa các tài liệu số mà bạn muốnsao lưu về một nơi, có thể là bên trong thư mục My Documents.

Nếu bạn sử dụng chương trình có lưu dữ liệu sử dụng cơ sở dữ liệu của chương trình, trước hết bạn cần xác địnhxem vị trí của cơ sở dữ liệu đó, kiểm tra xem chương trình có cho phép bạn thay đổi vị trí lưu dữ của nó không. Nếuđược thì bạn cần đưa nó về cùng thư mục lưu các tài liệu số.

Tạo một thời gian biểu tiến hành việc sao lưu.

Cố gắng thiết lập quy trình chuẩn cho mọi nhân viên trong văn phòng chưa có kế hoạch sao lưu an toàn. Giúp cácđồng nghiệp hiểu rõ tầm quan trọng của vấn đề này.

Kiểm tra quá trình thực hiện việc khôi phục dữ liệu từ các bản dự phòng. Nên nhớ rằng, khi có vấn đề thì bạn cầnquan tâm tới cách thức khôi phục dữ liệu chứ không phải là việc sao lưu dữ liệu.

Elela: Được rồi, vậy cô tạo một bản sao lưu dữ liệu tại nơi làm việc, và sao chúng vào một đĩa CD. Phần mềm Cobianđược thiết lập để cập nhật bản sao dự phòng cứ sau vài ngày. Bàn làm việc của cô có một ngăn kéo có thể khóa được,và cô dự định sẽ cất những đĩa CD này vào trong đó để chúng không bị mất hay hỏng.

Nikolai: Nhưng điều gì xảy ra nếu văn phòng bị hỏa hoạn? Máy tính, bàn làm việc, đĩa CD sao dự phòng và tất cả những

Page 5: 5. Làm Thế Nào Để Phục Hồi Dữ Liệu Bị Xóa

thứ khác? Và trong trường hợp diễn đàn của trang web tiến hành một số chiến dịch môi trường rầm rộ, và nhà chức tráchphát hiện và mọi thứ trở nên mất điều khiển, và tổ chức của cô bị khám xét? Cháu nghi ngờ rằng những chiếc đĩa CD củacô sẽ thoát khỏi bị công an tịch thu đấy. Sao cô không giữ chúng ở nhà hay nhờ bạn bè cất giữ hộ?

Khôi phục các tệp bị xóa nhầmKhi bạn xóa một tệp trong Windows, nó biến mất khỏi màn hình nhưng nội dung của nó vẫn còn tồn tại trong máy tính.Thậm chí sau khi bạn đã chọn làm rỗng Thùng Rác, thông tin từ tệp bạn vừa xóa vẫn có thể được tìm thấy trên ổ cứngcủa máy tính. Xem Chương 6: Làm sao để hủy thông tin nhạy cảm [9] để hiểu rõ hơn về điều này.

Bình thường nếu bạn vô tình xóa nhầm một tệp hay một thư mục quan trọng trên máy tính, chính nhờ sự kém an toàntrong việc bảo vệ thông tin vừa mô tả phía trên của hệ thống giúp bạn có cơ hội khôi phục lại. Có một số chương trình cóthể khôi phục một số tệp vừa bị xóa, trong đó có công cụ là Recuva.

Thực hành: Hãy bắt đầu với Hướng dẫn sử dụng Recuva [10]

Những công cụ này không phải lúc nào cũng có tác dụng, bởi Windows có thể đã ghi đè thông tin mới lên những thông tinbạn vừa xóa. Vì vậy một điều rất quan trọng là bạn sử dụng máy tính càng ít càng tốt trước lúc cố gắng khôi phục dữ liệubằng một công cụ như Recuva. Bạn càng sử dụng máy tính nhiều trước khi nỗ lực khôi phục thì cơ hội thành công càng ítđi. Điều này cũng có nghĩa là bạn nên cài đặt chương trình khôi phục tệp sẵn trong máy tính của mình, Nếu bạn phải càiđặt chương trình sau khi đã xóa nhầm dữ liệu quan trọng thì có nguy cơ chính chương trình bạn vừa cài đặt nên sẽ ghi đèlên dữ liệu mà bạn muốn khôi phục.

Có vẻ như có rất nhiều việc phải làm để thực hiện được những chính sách và học những cách sử dụng những công cụđược đề cập trong chương này. Duy trì phương thức sao lưu dự phòng của bạn, một khi hệ thống đã vận hành tốt sẽ dễdàng hơn nhiều so với việc thiết lập lần đầu tiên. Có được bản sao lưu dữ liệu là một trong những điều quan trọng nhấtcủa qui trình đảm bảo an toàn dữ liệu của bạn và bạn có thể thư giãn và biết rằng những nỗ lực thực hiện toàn bộ nhữngviệc này là hoàn toàn hữu ích và xứng đáng.

Đọc thêmThông tin thêm về sao lưu và khôi phục dữ liệu có thể tìm thấy tại chương Information Backup, Destruction andRecovery [11] của cuốn [Digital Security and Privacy for Human Rights Defenders]

Có một số dịch vụ lưu trữ thông tin trực tuyến cung cấp một số cách sao lưu thuận tiện cho thông tin quan trọng códung lượng nhỏ, với điều kiên bạn cần mã hóa chúng trước đã.Dropbox [12] và ADrive [13] là những dịch vụ khá tốt.

Có một bài viết rất hữu ích về khôi phục dữ liệu trên Wikipedia [14].

URL nguồn (được tìm thấy vào ngày 04/11/2015 - 03:13): https://info.securityinabox.org/vi/chuong-5

Các liên kết:[1] https://info.securityinabox.org/vi/glossary#Cobian_Backup[2] https://info.securityinabox.org/vi/glossary#Undelete_Plus[3] https://info.securityinabox.org/vi/chuong-4[4] https://info.securityinabox.org/vi/glossary#Thunderbird[5] https://info.securityinabox.org/vi/thunderbird-main[6] https://info.securityinabox.org/vi/glossary#SIM_card[7] https://info.securityinabox.org/vi/cobian-main[8] https://info.securityinabox.org/vi/truecrypt-main[9] https://info.securityinabox.org/vi/chuong-6[10] https://info.securityinabox.org/vi/recuva_main[11] http://www.frontlinedefenders.org/manual/en/esecman/chapter2_3.html[12] https://www.getdropbox.com[13] http://adrive.com[14] http://en.wikipedia.org/wiki/Data_recovery